\id JAS EPV 
\h Santiago 
\toc1 Santiagopa K'art'a P'ãda Judiorã Ijãapataarãmaa 
\toc2 Santiago 
\toc3 Stg 
\mt1 SANTIAGO 
\mt2 Santiagopa K'art'a P'ãda Judiorã Ijãapataarãmaa 
\ip Santiago, Jerusalendepema ijãapataarã poro waibɨapa na k'art'a p'ãji. Cristo chok'ai p'irabaip'eda, unupiji nãgɨ́ Santiagomaa (1 Co 15.7). Santiagopa na k'art'a p'ã pëiji judiorã Cristode ijãadap'edaarã, eujã awara-awaraade p'ananadap'edaarãmaa. Ma ijãapataarã ũraaji ichita ijãapataadamerã Cristopa k'inia bɨk'a. 
\ip Salude jarap'eda, naapɨara Santiagopa jara bɨ ijãapataarãpa jɨrɨdamerã k'ĩsia k'awaa p'anadait'ee mãik'aapa ijãa-ijãa p'ananaadamerã (cap. 1.1-18). Jara bɨ oopataadamerã Ak'õre Ũraade jara bɨk'a; jĩp'a ma ũraa ũridai k'ãyaara (cap. 1.19-27) mãik'aapa eperãarã ũk'uru piara ak'ɨnaadamerã awaraarã k'ãyaara, Tachi Ak'õrepa ijãapataarã jõmaweda auk'a pia ak'ɨpari perã Cristo k'aurepa (cap. 2.1-13). Jara bɨ k'ãata jara k'inia bɨ Tachi Ak'õrede ijãapari (cap. 2.14-26). Jara bɨ tachi k'ĩramede; sãga ma k'aurepa k'achiade baaidai (cap. 3.1-12). Jara bɨ wãara k'ĩsia k'awaa p'anɨɨrãde (cap. 3.13-18) mãik'aapa sãap'eda ijãapataarã chik'inia p'anada-e (cap. 4.1-12). Jara bɨ audua pedeenaadamerã (cap. 4.13-17) mãik'aapa p'arat'ara beerã ũraa bɨ (cap. 5.1-6). T'ẽepai jara bɨ choodamerã ãra ijãa p'anɨde mãik'aapa ɨt'aa t'ɨ̃pataadamerã k'ayaa beerã pari (cap. 5.7-20). 
\c 1  
\s1 Salude pëida 
\p  
\v 1 Mɨ, Santiagopa oopari Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a mãik'aapa Tachi Waibɨa Jesucristopa k'inia bɨk'a. Na k'art'a pëiru parã Israeldeepa uchiadap'edaa ëreerã docedepema ijãapataarãmaa, t'ɨmɨ́ na p'ek'au eujãde p'anɨ chaa. Pia p'anátɨ. 
\s1 Ijãapataarã nepɨrade p'anɨ pɨjida, o-ĩa p'anadaipia bɨ 
\p  
\v 2 Ɨ̃pemaarã Cristo k'aurepa, parã nepɨrade p'anadak'ãri maa-e pɨrã chupɨria jõnadak'ãri, waapɨara Cristode o-ĩa ijãa p'anátɨ.  
\v 3 Mãgá choodak'ãri, k'awa p'anɨ ne-inaa k'ĩra t'ãdoo choodai.  
\v 4 Mãgá choo p'anɨ misa, ichiak'au Tachi Ak'õremaa oopítɨ irua k'inia bɨk'a. Mãgá parãpa ne-inaa apida faltada-e pait'ee irua oopi k'inia bɨ parãmaa. Pia k'ĩsiapataadai mãik'aapa jõma pia oopataadai, irua k'aripa bairã. 
\p  
\v 5 Mamĩda parãdepemapa k'awa-e bɨ pɨrã k'ãata ooipia bɨ chupɨria nɨ̃bɨde, ɨt'aa t'ɨ̃́ji Tachi Ak'õrepa k'awapimerã. Tachia chupɨria iidiruta pɨrã, iru k'ĩrau-epɨ. Ma k'ãyaara k'aripait'eepɨ, ne-inaa jõmaade tachi k'aripa k'inia bapari perã.  
\v 6 Mapa Tachi Ak'õremaa ɨt'aa t'ɨ̃k'ãri, ijã́aji wãara irua ooit'ee pɨa iidi bɨk'a. K'ĩsianáaji: “¿Mɨa oo k'inia baik'ã irua k'inia bɨk'a wa mãga-e?” Mãgee eperã k'ĩsia nãga bɨ: ara p'usa abaamãi bak'áak'ata bɨ.  
\v 7 Mãgee eperãpa ijãa-e Tachi Ak'õrepa ichi k'aripai.  
\v 8 Idi ne-inaa aba ijãapari mãik'aapa nu ne-inaa awaraa ijãapari. K'ĩra jĩp'a ijãak'aa. 
\s1 Chupɨria beerã p'arat'ara beerã ome 
\p  
\v 9 Piara k'awaadamerã sãga oodaipia bɨ chupɨria jõnɨde, parãmaa nãga nepɨrɨit'ee. Ijãapari aba chupɨria bɨ pɨrã p'arat'a wẽe, o-ĩa baipia bɨ Tachi Ak'õrepa iru auk'a pia ak'ɨpari perã apemaarã ijãapataarãk'a. Ma awara o-ĩa baipia bɨ ɨt'ari banait'ee perã.  
\v 10 Jõdee ijãapari p'arat'ara bɨ o-ĩa baik'araa bɨ p'arat'ara bairã. Eperã p'arat'ara bɨ taarã chook'aa, nep'ono ewaraade bɨk'a.  
\v 11 Mãgee nep'ono pi-ia bɨ t'ok'ãri tap'eda. Mamĩda aɨ ɨ̃rɨ ak'õrejĩru jẽra nɨ̃beek'ãri, pɨɨdaipari wãsiapa. Taarã-e nɨde ma nep'ono pi-ia jõdaipari. Mãga pɨk'a bɨ eperã p'arat'ara bee. Mimia oomaa p'anɨde pida, jõma ãchia iru p'anɨ jõdarii. 
\s1 Tachi Ak'õrepa k'ĩsia k'achia k'ĩsiapik'aa 
\p  
\v 12 Tachi Ak'õrepa o-ĩapipari eperã chupɨria nɨ̃bɨde maa-e pɨrã nepɨrade nɨ̃bɨde, chook'ãri Cristode ijãa bairã. Mãgá chook'ãri, Tachi Ak'õrepa ma eperãmaa ɨt'aripema poro jɨ̃ra teeit'ee; pia jarait'eera, ichita ichi ome bapiit'ee. Ichia mãga oopari jõma ichi k'inia iru p'anɨɨrã ome, chonaarãweda mãga jarada perã.  
\v 13 Mamĩda mãgá nepɨrade jõnɨde abaapa k'ĩsiaru pɨrã k'achia ooit'ee, jaraik'araa bɨ: “Tachi Ak'õrépata mãga oopi bɨ”. Mãga jaraik'araa bɨ Tachi Ak'õrepa k'ĩsiak'aa perã ne-inaa k'achia ooit'ee. Ma awara eperãmaa mãga k'ĩsiapik'aa.  
\v 14 Jĩp'a tachi t'ãrideepata k'ĩsia k'achia uchiapari. Maap'eda ne-animal trampade t'ĩuparik'a carnada k'oit'ee, mãga pɨk'a eperã ichia k'ĩsia k'achia oo k'iniadaik'ãri,  
\v 15 ma ne-inaa k'achia oopari. Chi mãga ooyaa bɨ atuait'ee. 
\p  
\v 16 Maperã ɨ̃pemaarã k'iniarã, pãchi itu k'ũrapináatɨ. K'ĩrak'aupai k'ĩsiadai Tachi Ak'õrepa k'ĩsiapii ne-inaa k'achia ooit'ee.  
\v 17 Mãga-epɨ. Tachia ne-inaa pia jõmaweda iru p'anɨ Tachi Ak'õre k'aurepata iru p'anɨ. Irua ooji ak'õrejĩru, atane mãik'aapa lucero. Mãgɨ́ edaare ɨ̃daapata, edaare ɨ̃daadak'aa. Tachi Ak'õre mãga bada paara, edaare k'ĩsiapik'aji k'achia ooit'ee; edaare k'ĩsiapik'aji pia ooit'ee. Mamĩda mãga-e. Ichita pia oopari.  
\v 18 Mãgá pia oopari perã, apemaarãpa irude waide ijãadai naaweda, tachi judiorãmaa k'awapiji ichia wãarata jara pëida, ma ũraa wãarade ijãadap'eda, atuanaadamerã. Mãga ooji k'inia bairã ichi k'ĩrapite pia nipadamerã. 
\s1 Tachi Ak'õre Ũraa ũripataarãpa oopata 
\p  
\v 19 Ɨ̃pemaarã k'iniarã, Tachi Ak'õrepa mãga ooda perã tachi-it'ee, k'ɨɨrɨ ẽesaa p'anátɨ iru ũraa ũridamerã. Mamĩda pia k'ĩsíatɨ pedeedai naaweda. Ma awara isapai k'ĩraunáatɨ.  
\v 20 Mɨa mãga jara bɨ chi isapai k'ĩrauyaa bɨpa ook'aa perã Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a.  
\v 21 Maperã k'achia k'ĩra t'ãdoo k'ĩsia amáatɨ. P'ananáatɨ naaweda p'anapatap'edaak'a, waide ijãada-e p'anadak'ãri. Ma k'ãyaara audua-ee óotɨ Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a. Ichiaba k'ĩsiapatáatɨ irua wãarata jara pëidade, ma k'aurepata ijãapata perã mãik'aapa ɨt'aa wãdait'ee perã. 
\p  
\v 22 Mãga ooda-e pɨrã, pãchi k'inia ijãa p'anɨ́k'ata bɨ. Mɨa mãga jara bɨ ũk'uruurãpa k'ĩsiadai perã Tachi Ak'õre Ũraa ũri bɨpapai oo p'anɨ irua k'inia bɨk'a. Mamĩda pãchi itu k'ũrapi p'anɨ. Tachi Ak'õre Ũraa ũridak'ãri, oodaipia bɨ irua jara bɨk'a.  
\v 23 Chi mãga oo-e bɨpa ara eperãpa espejode ichi k'ĩra ak'ɨparík'ata bɨ.  
\v 24 Jãgɨ́ eperã espejode ak'ɨ bak'ãri, ichi k'ĩra pia unupari. Mamĩda ma espejodeepa ãyaa wãk'ãri, espejode unuda k'ĩra atuadaipari.  
\v 25 Mãga pɨk'a bɨ eperã ome Ak'õre Ũraa ũrik'ãri. Ũrii Tachi Ak'õrepa ichimaa oopi k'inia bɨ. Mamĩda, aɨ t'ẽepai ichia ũrida k'ĩra atuadaru pɨrã, oo-e pai Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a. Jõdee chi ooparipa Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a nãga bɨ. Tachi Ak'õrepa Ũraa Pia jara pëida Cristode ũrik'ãri, aɨde k'ĩsia wãpari mãik'aapa Cristode ijãapari. K'ĩra atua-ee mãgɨ́ jara pëida, Cristopata k'aripapari perã ichia oomerã ma ũraade jara bɨk'a. Mãga ook'ãri, t'ãri o-ĩa bapariit'ee. 
\p  
\v 26 Eperãpa k'ĩsiai Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a oo bɨ, ɨt'aa t'ɨ̃pari perã maa-e pɨrã primisia teepari perã. Mamĩda ik'achia pedeeru pɨrã awaraarã ãpɨte maa-e pɨrã audua pedeeru pɨrã, ichi itu k'ũramaa bɨ, wãara Tachi Ak'õrepa oopi k'inia bɨk'a oo-e bairã.  
\v 27 Wãara Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a ooparipa ooamaa bapari ijãadak'aa beerãpa k'achia oopata k'ĩra t'ãdoo. Ma awara k'aripapari ak'õre wẽe beerã mãik'aapa p'ẽtrãa beerã ãchi chupɨria jõnɨde. 
\c 2  
\s1 Sãgá awaraarã ak'ɨdaipia bɨ 
\p  
\v 1 Ɨ̃pemaarã, parãpa k'awa p'anɨ net'aa jõma Tachi Waibɨa Jesucristo jua ek'ari nɨ̃bɨ. Iruata Tachi Ak'õre k'ĩra wãree iru bɨ. Mãga k'awa p'anɨta mãik'aapa irude ijãa p'anɨta, ¿sãap'eda parãpa aba k'iniara iru p'anapatama apemaarã k'ãyaara? Tachi Ak'õrepa mãga oopik'aa.  
\v 2 ¿Sãga pak'ajima parãpa mɨa jararuk'a oodap'edaa paara? Parã cheepurudak'ãri ɨt'aa t'ɨ̃dait'ee, pachei aba p'arat'ara bɨ mãik'aapa aba chupɨria bɨ.  
\v 3 Chi p'aru pi-ia jɨ̃ bɨ mãik'aapa sortija nẽedee jɨ̃ bɨ pipɨara ak'ɨdai chi p'aru sore jɨ̃ bɨ k'ãyaara. Jaradai ma p'arat'ara bɨmaa: “Nama su-ak'ɨ ba chéji su-ak'ɨ beepata pipɨara bɨde.” Jõdee ma chupɨria chɨmaa jaradai: “Jãma bainɨ̃ banáji, maa-e pɨrã jãma su-ak'ɨ banáji.”  
\v 4 Mãga oodap'edaa paara, Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a ooda-e p'anak'ajida. Mapa parãpa mãgá oo p'anɨ pɨrã, pia ooda-e p'anɨ. Cristo Tachi Waibɨada a p'anɨ mĩda, jara p'anɨ chisãgɨta k'iniadaipia bɨ apemaarã k'ãyaara. Mãga oodak'ãri, k'achia k'ĩsia p'anɨ. 
\p  
\v 5 Ɨ̃pemaarã k'iniarã, ¡ũrítɨ! Tachi Ak'õrepa audú jɨrɨt'erajipɨ chupɨria chedeerã, Cristode ijãadap'eda, o-ĩa p'anapataadamerã na p'ek'au eujãde, k'awa p'anadairã irua ãchi k'aripapari. Ma awara ãchi jɨrɨt'eraji ɨt'aa wãdamerã. Tachi Ak'õrepa mãga oopari ãchi-it'ee mãik'aapa jõma iru k'inia iru p'anɨɨrã-it'ee, chonaarãweda mãga jarada perã.  
\v 6 Tachi Ak'õrepa mãgá chupɨria beerã jɨrɨt'eraji mĩda, parãpa p'arat'ara beerã pipɨara ak'ɨpata chupɨria beerã k'ãyaara. ¿K'awada-e p'anɨk'ã p'arat'ara beerã́pata parã chupɨria oo iru p'anapata mãik'aapa charraarã k'ĩrapite atadaipata?  
\v 7 Ma awara ãchia Jesucristo t'ɨ̃ ichi k'inia ik'achia jarapata. Mãga oopata Tachi Waibɨa Jesucristopa jõmaarãmaa pia oopari mĩda. ¡Iru t'ɨ̃deta parã poro choopijida! Mãga bɨta, ¿sãga ãrata pipɨara ak'ɨdaima chupɨria beerã k'ãyaara? 
\p  
\v 8 Ma k'ãyaara oodaipia bɨ Tachi Ak'õrepa ũraa waibɨara bɨde jara bɨk'a ichi ũraa p'ãpidade: 
\q1 ‘Awaraarã k'inia iru baparíiji pɨchi k'ap'ɨa k'inia iru baparik'a.’ \rq (Lv 19.18)\rq* 
\m  
\v 9 Mãgá parãpa eperãarã ũk'uru ak'ɨ p'anɨ pɨrã pãchi k'ap'ɨa ak'ɨpatak'a, mamĩda mãga ooda-e p'anɨ pɨrã jõmaarã ome, k'achiata oomaa p'anɨ Tachi Ak'õre k'ĩrapite. Mãgá oodak'ãri, ooda-e p'anɨ iru ũraa p'ãdade jara bɨk'a.  
\v 10 Eperãpa Tachi Ak'õrepa Ũraa jaradadepema aba oo-e pɨrã, ichita iru ũraade jara bɨk'a jõmaweda oo-e bɨ.  
\v 11 Iruata jaraji: 
\q1 ‘Miak'ãi bɨ awaraarã ome k'ãináaji.’ 
\m Ichiaba jaraji: 
\q1 ‘Eperã peenáaji.’ \rq (Ex 20.13-14)\rq* 
\m Mapa awaraa jɨrɨ-e pɨjida, eperã peeru pɨrã, ichita oo-e bɨ jõmaweda Tachi Ak'õrepa jara bɨk'a.  
\v 12 Mamĩda parãpa Cristode ijãadak'ãri, ma ũraa p'ãda jua ek'ariipa uchiajida. Mapa parãpa pia pedeedaipia bɨ awaraarãde mãik'aapa jõmaarã auk'a ak'ɨdaipia bɨ, ewari cherude Tachi Ak'õrepa ak'ɨit'ee perã ichide ijãapataarãpa oopatap'edaa mãik'aapa pedeepatap'edaa. Mãgá k'awaait'ee ichia jaradak'a oojida wa ooda-e paji.  
\v 13 Mãgá Tachi Ak'õrepa na p'ek'au eujãdepemaarãpa oopatap'edaa ak'ɨk'ãri, chupɨria k'awa-e pait'ee awaraarã chupɨria k'awada-e p'anadap'edaarã. Jõdee chupɨria k'awaait'ee awaraarã chupɨria k'awaadap'edaarã. Mãɨrã o-ĩa uchiadait'ee iru k'ĩrapite, oodap'edaa perã irua jaradak'a. 
\s1 Tachi Ak'õrede wãara ijãapataarãpa oopata irua k'inia bɨk'a 
\p  
\v 14 Mãpai ɨ̃pemaarã, k'ĩsíatɨ mɨa jararude. Eperãpa Tachi Ak'õrede ijãa bɨda ai. Mamĩda mãgɨpa chĩara k'aripak'aa pɨrã Ak'õrepa oopi k'inia bɨk'a, ichi k'inia mãga jara bɨ. Mãga jara bɨpapai ɨt'aa wã-e pait'ee.  
\v 15 Pia jarait'eera, ijãapari abaapa unuru pɨrã awaraa ijãapari p'aru wẽe bɨ jĩsua-it'ee, mãik'aapa chik'o wẽe bɨ k'oit'ee, ¿sãgak'ajima nãga jarada paara?  
\v 16 “P'aru mõtaapa pɨra béeji jĩsuapiamaapa mãik'aapa nek'óji bi jãwaa beerumaa. Maap'eda pia wã́ji Tachi Ak'õre ome.” Mãga jara bɨde maarepida tee-e pɨrã ma ijãapari chupɨria chɨmaa, ¿k'ãare piata baima? Ichi k'inia mãga jaraji.  
\v 17 Mãga pɨk'a bɨ chi jara bɨpa: “Mɨa Tachi Ak'õrede ijãapari.” Mamĩda mãgɨ́ eperãpa ook'aa pɨrã Tachi Ak'õrepa jara bɨk'a ichi ũraade, ma eperãpa ichi k'inia mãga jara bɨ. 
\p  
\v 18 Ewaa eperãpa jarai: “Pɨa Tachi Ak'õrede ijãa bɨ mãik'aapa mɨa ne-inaa oopari irua jara bɨk'a. Mamĩda pɨa ne-inaa oo-e pɨrã irua jara bɨk'a, mãgara wãara ijãa-e bɨ. Jõdee mɨa mãgá irua jara bɨk'a oopari perã, pɨa k'awaai mɨa wãara ijãa bɨ.”  
\v 19 K'awa bɨ pɨa ijãa bɨ Tachi Ak'õre apai. Wãarapɨ, mamĩda mãga ijãa bɨpa tachi ɨt'aa wã-e pait'ee. Netuaraarãpa ichiaba mãga k'awa p'anɨ. Mamĩda p'era p'anapata k'awa p'anadairã Tachi Ak'õrepa ãchi k'achia ooit'ee.  
\v 20 Pariatua k'ĩsianáaji. Ma k'ãyaara óoji Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a. K'awáaji wãara Tachi Ak'õrede ijãa bɨpa oopari irua oopi bɨk'a.  
\v 21 Chonaarãweda auk'a mãga paji. Tachi chonaarãwedapema Abrahampa ichi warra ateeji ee nok'ode bɨit'ee altar ɨ̃rɨ mãik'aapa peeit'ee Tachi Ak'õre-it'ee, Tachi Ak'õrepa irumaa mãga jarada perã. Mãgá Abrahampa chi warra wãak'a-e pada perã, wãara p'ek'au k'achia wẽe beeji Tachi Ak'õre k'ĩrapite.  
\v 22 Aɨ naaweda Abrahampa Tachi Ak'õrede ijãaji. Mamĩda ichia ook'ãri Ak'õrepa jaradak'a, ak'ɨpiji wãara ijãa bɨ.  
\v 23 Ma awara mãga ook'ãri, wãara uchiaji Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨk'a: 
\q1 ‘Abrahampa Tachi Ak'õrepa jarada ijãaji. Maperã Tachi Ak'õrepa iru pia ak'ɨpachi.’ \rq (Gn 15.6)\rq* 
\m Abrahampa ichia wãara ijãada mãgá ak'ɨpida perã, Tachi Ak'õre k'õp'ãyoda apachida. 
\p  
\v 24 Mãpai ɨ̃pemaarã, Tachi Ak'õrepa mãga ooda perã Abraham ome, parãpa k'awa p'anɨ Tachi Ak'õrepa p'ek'au k'achia wẽe ak'ɨpari eperã irude wãara ijãa bɨ mãik'aapa irua jara bɨk'a oo bɨ. Mamĩda mãgá ak'ɨ-epɨ eperã irude ijãa bɨda apari, mãgɨpa oo-e bɨ pɨrã irua jara bɨk'a. 
\p  
\v 25 Tachi Ak'õrepa Abraham ome oodak'a ichiaba ooji Rahab ome. Mãgɨ́ prostituta baji. Mamĩda Israel pidaarã chedak'ãri iru baparimãi ma p'uuru ak'ɨde, irua ma Israel pidaarã k'aripaji ichi auk'aarãpa jita atanaadamerã. Mãga ooji Tachi Ak'õrede ijãa bada perã. Mãgá ooda perã mãik'aapa wãara ijãada perã, Tachi Ak'õrepa mãgɨ́ wẽra p'ek'au k'achia wẽe ak'ɨji.  
\v 26 Mãpai ma jõma jara aupadade k'ĩsiadak'ãri, parãpa k'awaadai Tachi Ak'õrede ijãa bɨda aparipa ook'aa pɨrã irua jara bɨk'a ichi ũraade, wãara ijãa-e bɨ. Iru tachi piuda k'ap'ɨ́ak'ata bɨ. 
\c 3  
\s1 Pariatua pedeedaik'araa bɨ 
\p  
\v 1 Ɨ̃pemaarã, parãdepema Ak'õre Ũraa jarateepari pa k'inia bɨ pɨrã, k'awaaipia bɨ apemaarã ijãapataarãpa oopatap'edaa ak'ɨi k'ãyaara, Tachi Ak'õrepa taipa oopatap'edaa audupɨara ak'ɨit'ee jarait'ee pia wa k'achia. Mãgá irua k'awaait'ee taipa jarateedap'edaak'a p'anapachida wa mãgá p'anadak'aa paji.  
\v 2 Mãga jara bɨ tai chi jarateepataarãpa chĩara k'ĩraupidai perã taipa jarapata k'aurepa. Wãara tachi ijãapataarã jõmaarãpa edaare mãga oopata mãik'aapa awaraa ne-inaa k'achia pariatua oopata. Eperã pada paara chĩara k'ĩraupik'aa ichi pedeepa, mãgɨpa awaraa ne-inaa k'achia apida ook'aa pak'aji. 
\p  
\v 3 K'ĩsiadáma nãgɨde. Ne-inaa ma-ãri hierrodee ooda caballo it'aide bɨpata. Mãgɨpa wãpipata chi wãpi k'iniamaa.  
\v 4 Ichiaba barco choma tok'esaa wãk'ãri, nãupa golpe p'ua nɨ̃bɨ mĩda ãyaa wãpiit'ee, ma barco p'eraparipa ichia atee k'iniamaa ateepari chi timonpa. Mãga oopari ma barco k'ãyaara timón ma-ãriara bɨ mĩda.  
\v 5 Mãga pɨk'a bɨ tachi k'ĩrame ome. Tachi k'ap'ɨade ma-ãri bɨ mĩda, mãgɨpa ne-inaa k'ĩra t'ãdoo audua jarapata eperãarãpa. Ma awara k'awa p'anɨ t'ɨpɨtau ma-ãriipa eujã ãree paat'aai.  
\v 6 Ma t'ɨpɨtáuk'ata bɨ tachi k'ĩrame. Tachi k'ap'ɨade ma-ãri bɨ mĩda, nepɨra waibɨade baaipipari mãik'aapa ne-inaa k'achia oopipari, madeepa na p'ek'au eujãdepema pedee k'achia k'ĩra t'ãdoo uchiapari perã. Ma awara madeepa netuarapa pedeepida uchiapari. Mapa k'awa p'anɨ tachi k'ĩramepa mãgá nepɨrade baaipipariit'ee tachi t'oru wedapema piurumaa. 
\p  
\v 7 K'awa p'anɨ eperãarãpa taunomaapata nãgee ne-animalaarã mẽepema k'ĩra t'ãdoo: wãabaipata; eujãde nĩuteepata; eujãde bipa urt'ĩu nĩuteepata; p'usa jãdepema; jãgee.  
\v 8 Mãga oopata mĩda ne-animalaarã ome, apidaapa ãchi k'ĩradoopa k'ĩrame p'oyaa t'ɨdɨk'adak'aa. Mãga p'oyaada-e tachi k'ĩramedeepa pedee k'achia k'ĩra t'ãdoo pariatua uchiapari perã. Madeepa uchiada pedee k'achia neera k'achíak'ata bɨ, chĩara miapipari perã. 
\p  
\v 9 Tachi k'ĩramepa pedee pia jarapari Tachi Ak'õremaa ɨt'aa t'ɨ̃dak'ãri. Mamĩda mãgɨpa ichiaba ik'achia pedee jarapari chĩaramaa. Mãgá pedee k'achia jaradak'ãri awaraarãmaa, ik'achia jara p'anɨ́k'ata bɨ Tachi Ak'õremaa, irua eperãarã jõma ooda perã.  
\v 10 Ɨ̃pemaarã, Tachi Ak'õrede ijãapataarã it'aideepa pedee pia pedee k'achia ome mãgá uchiaik'araa bɨ.  
\v 11 Pania poatrɨ uchia bɨmãi eujã ek'ariipa asia naap'ee ome uchiak'aapɨ. Ichiaba pania k'ɨyaa uchiaparimãiipa naap'ee uchia-epɨ.  
\v 12 Ma awara higuera bɨɨrɨdeepa orodak'aa olivo, mãik'aapa uva k'arradeepa p'edak'aa higojõ. Mapa ɨ̃pemaarã, Tachi Ak'õrede ijãapataarãpa pedee k'achia k'ĩra t'ãdoo jaradaik'araa bɨ; jĩp'a pia aupaita jarapataadaipia bɨ. 
\s1 Wãara k'ĩsia k'awaa beerã 
\p  
\v 13 Parãdepema k'ĩsia k'awaa bɨ pɨrã, k'awaa wãipia bɨ ooit'ee Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a mãik'aapa mãga ak'ɨpiipia bɨ apemaarãmaa. Chĩara ome t'ãri pia baipia bɨ mãik'aapa k'aripaipia bɨ, audua-ee. Mãgata p'anapata wãara k'ĩsia k'awaa beerã.  
\v 14 Mamĩda mãga p'anapataadai k'ãyaara, parãpa Tachi Ak'õre Ũraa jaratee k'inia p'anɨ pɨrã apemaarã k'ãyaara waibɨara pa k'iniapa, wãara Tachi Ak'õre-it'ee k'ĩsia atua p'anɨ, irua mãga oopik'aa perã.  
\v 15 Chi mãgá k'ĩsia p'anɨɨrã ijãadak'aarã́k'apɨ k'ĩsiapata, ãchia oo k'iniata oo k'inia p'anadairã. ¡Netuarapata mãgá k'ĩsiapipari!  
\v 16 Eperã aba waibɨara pa k'inia bak'ãri apemaarã k'ãyaara, jõmaarãpa ichi pedee aupai ũridamerã, nãgee ne-inaa k'achia k'ĩra t'ãdoo ooi: nepɨra jɨrɨyaa bai, pedee audua bai, maa-e pɨrã apemaarã k'aripak'aa bai.  
\v 17 Mamĩda chi wãara k'ĩsia k'awaa bɨ Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a mãgá nipak'aapɨ. Ne-inaa awaraa k'ãyaara jõma oopari oo k'inia bairã Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a. Nepɨra jɨrɨk'aa chĩara ome; jĩp'a k'ãiwee bapari. Chĩara k'ĩrau chok'ak'aa mãik'aapa pia ũripari ne-inaa iidide chedak'ãri. K'ĩrau-ee oopari ichi poropa oopi bɨk'a. Awaraarã chupɨria k'awaapari mãik'aapa k'aripapari. Eperã aba pipɨara ak'ɨk'aa apemaarã k'ãyaara. Oopari ichia jara bɨk'a; seewata ne-inaa ook'aa. Mãgeepa ne-inaa k'ĩra t'ãdoo oopari chĩara k'aripait'ee.  
\v 18 Chi mãga ooparipa k'inia bapari jõmaarã k'ãiwee p'anapataadamerã ichik'a, Tachi Ak'õre k'ĩrapite mãik'aapa apemaarã k'ĩrapite. Mapa pia nipapari. Mãgá ichi ik'aawa p'anɨɨrã iruk'a p'ana k'iniadaipɨ. 
\c 4  
\p  
\v 1 Ma k'ĩsia k'awaa bɨ mãga bapari mĩda, parãdepema chok'ara k'ãiwee p'anadak'aa. ¿Wãara-ek'ã? Aupedee para bapari mãik'aapa k'ĩrau para bapari, pãchi t'ãride k'ĩsia k'achia iru p'anadairã. ¿K'ãare k'aurepata mãga para bapari? ¿Pãchia oo k'inia p'anɨ k'aurepa-ek'ã? 
\s1 Tachi Ak'õrepa jara bɨk'a oodak'aarã 
\p  
\v 2 Nãga oo p'anɨ. Parã waibɨara pa k'inia p'anapata apemaarã k'ãyaara maa-e pɨrã chĩara net'aa k'ɨ̃apata. T'ẽepai ma net'aa p'oyaa atada-e pak'ãri, ma net'aa chipari k'ĩra unuamaa iru p'aneepata, peet'aa k'iniadarutamaa. Mãga oo p'anɨ mĩda, atadak'aa parãpa k'inia p'anɨ, Tachi Ak'õremaa iididak'aa perã.  
\v 3 Jõdee Tachi Ak'õremaa iididak'ãri, pãchi-it'ee aupaita iidipata. Mapa Tachi Ak'õrepa teek'aa pãchia iidi p'anɨ, mãgá k'achia iidi p'anadairã.  
\v 4 Pãchia oo k'iniata oo k'inia p'anadairã, Tachi Ak'õrepa jara bɨk'a oo k'iniada-e. Ara wẽrapa chi k'ima amaaparik'a awaraa ome banait'ee, mãga pɨk'a parãpa oodaamaa p'anɨ ne-inaa Tachi Ak'õrepa oopi bɨ, oonadait'ee irude ijãadak'aa beerãpa oopatak'a. ¿K'awada-e p'anɨk'ã mãga oodak'ãri, t'ĩu p'anɨ Tachi Ak'õre k'ĩra unuamaa iru p'anapataarã eere?  
\v 5 ¿K'ãata k'ĩsia p'anɨma? ¿Tachi Ak'õrepa ichi ũraa p'ãdade nãga pariatua jara bɨk'ã? 
\q1 ‘Mɨa jaure bɨda eperã k'ap'ɨade k'inia bɨ mɨchi-it'ee.’ \rq (Dt 4.24)\rq* 
\m ¡Tachi Ak'õrepa pariatua mãga jara-e paji!  
\v 6 Mãga jaraji tachi pia ak'ɨ k'inia bairã mãik'aapa k'aripa k'inia bairã. Mamĩda wãara k'inia p'anɨ pɨrã irua mãga oomerã, pãchia k'inia p'anɨ oo amaadaipia bɨ mãik'aapa irua jara bɨk'a oodaipia bɨ. Mãga k'awa p'anɨ iru ũraa p'ãdade jara bairã: 
\q1 ‘Tachi Ak'õrepa k'aripa-e audua p'anapataarã, mamĩda t'ãri pia k'aripapari audua-ee beerã.’ \rq (Pr 3.34)\rq* 
\p  
\v 7 Mapa ɨ̃pemaarã, oopítɨ Tachi Ak'õremaa irua oo k'inia bɨk'a pãchi t'ãride mãik'aapa pãchi k'ĩsiade. Ma awara netuarapa k'ĩsia k'achia k'ĩsiapik'ãri, oonáatɨ ichia k'inia bɨk'a. Ma k'ãyaara chóotɨ mãik'aapa Tachi Ak'õremaa ɨt'aa t'ɨ̃́tɨ. Mãgá oodak'ãri, ma netuara ãyaa wãit'ee.  
\v 8 Parãdepema ne-inaa k'achia oo p'anɨɨrãpa jarátɨ Tachi Ak'õremaa jõma k'achia oodap'edaa, irua mãgɨ́ wẽpapik'oomerã. Maap'eda k'achia k'ĩra t'ãdoo oo amáatɨ. Mãga ooruta pɨrã, irumaa ɨt'aa t'ɨ̃dak'ãri, irua waya ũriipɨ. Ichiaba pariatua k'ĩsia p'anɨɨrãpa mãga oodaipia bɨ. Mãgeerã eda k'ĩsiapata “mɨa ooit'ee Tachi Ak'õrepa oopi bɨk'a” mãik'aapa eda k'ĩsiapata “mɨa ooit'ee mɨchia oo k'iniata”. Tachi Ak'õrepa mãgá pariatua k'ĩsiapik'aa.  
\v 9 Parã wãara pia nipa k'inia p'anɨ pɨrã Tachi Ak'õre k'ĩrapite, k'ĩsíatɨ pãchia oopatap'edaade. Maap'eda k'ĩsia p'ua p'anátɨ. Ëidai k'ãyaara, t'ãri p'ua p'anátɨ mãik'aapa jẽ́etɨ, pãchia k'achia oopatap'edaa k'aurepa.  
\v 10 Mãga ooruta pɨrã, Tachi Ak'õremaa ak'ɨpidai wãara oo k'inia p'anɨ irua jara bɨk'a. Ma awara mãgá oodak'ãri, irua parã pia ak'ɨi. 
\s1 Ak'ɨdaik'araa bɨ chĩarapa oo p'anɨ ma t'ẽepai ãra ãpɨte ik'achia jarait'ee 
\p  
\v 11 Mamĩda ɨ̃pemaarã, k'ĩrak'aupai chĩara ãpɨte pedee k'achia pedeedai, k'ĩsia p'anadairã ãchia ooda-e p'anɨ Tachi Ak'õre Ũraa p'ãpidade jara bɨk'a. Mãgá eperãpa pedee k'achia pedeek'ãri, ichiaba oo-e bɨ Tachi Ak'õrepa jara bɨk'a, ichi ũraade jara bairã chĩara ãpɨte pedee k'achia pedeeik'araa bɨ. Ma awara ijãapataarãpa mãga oodak'ãri, ak'ɨpipata k'ĩsia p'anɨ ãchia Tachi Ak'õre k'ãyaara pipɨara k'awa p'anɨ chĩarapa oo p'anɨ ak'ɨdait'ee.  
\v 12 Mãgá k'ĩsiadaik'araa bɨ. Tachi Ak'õrepapaita eperãarãpa oopata ak'ɨpari, ichiata jarada perã sãga p'anapataadaipia bɨ. Ichia aupaita eperãarã o k'achiadeepa k'aripa atapari ichi ome p'ananadamerã. Ma awara ichia aupai jarapari chisãgɨɨrã ichimãiipa ãyaa pëiit'ee. Mapa apidaapa ak'ɨdaik'araa bɨ chĩarapa oopata, jarait'ee pia wa k'achia. 
\s1 Ũraa audua pedeenaadamerã 
\p  
\v 13 Ũrítɨ parãdepema jarapataarã: “Idi maa-e pɨrã nu wãdait'ee jãgɨ́ p'uurudee net'aa netode mãik'aapa año aba mama p'aneedait'ee mimiamaa p'arat'a jitadait'ee.”  
\v 14 Mãga jaradaik'araa bɨ parãpa k'awada-e p'anadairã nu chok'ai p'anadai wa p'anada-e pai. Parã nãupa jɨ̃arara taarã-ee ãyaa p'ua ateeparík'apɨ p'anɨ.  
\v 15 Idi wa nu ne-inaa oodait'eeda adai k'ãyaara, jaradaipia bɨ: “Tachi Ak'õrepa k'inia bɨ pɨrã mãik'aapa chok'ai p'anɨ pɨrã, ne-inaa oodait'ee.”  
\v 16 Mamĩda parãpa mãgadak'aa. Audua pedeepata, pãchi k'ĩradoopa ne-inaa jõmaweda oo k'inia p'anadairã. Mamĩda mãgá audua pedeedaik'araa bɨ, tachi jõmaweda Tachi Ak'õre jua ek'ari p'anadairã.  
\v 17 Mãpai eperãpa k'awa bɨ pɨrã ne-inaa pia ooipia bɨ, mamĩda mãga oo-ee, k'achia oomaa bɨ Tachi Ak'õre k'ĩrapite. 
\c 5  
\s1 Ũraa p'arat'ara beerã-it'ee 
\p  
\v 1 Ɨ̃rá ũrítɨ p'arat'ara beerã. Jẽ́etɨ mãik'aapa bíatɨ, parã miadait'ee perã Tachi Ak'õrepa ak'ɨk'ãri na p'ek'au eujãdepemaarãpa oopatap'edaa.  
\v 2 Ma ewate pãchia ne-inaa iru p'anɨ jõmaweda servi-ee baibeeit'ee. Jõma pãchia k'odait'ee ɨa bɨdap'edaa mik'ia bait'ee. Ma awara parãpa p'aru pi-ia p'e iru p'anɨ jɨ̃dait'ee wɨwɨrrɨa jẽra bait'ee, polillapa k'ok'ooda perã.  
\v 3 Parã nẽe mãik'aapa p'arat'a p'e iru p'anɨ mogosia jẽra bait'ee hierrok'a. Tachi Ak'õrepa ma net'aa jõmaweda jõpiit'ee, ichi k'ĩrapite servi-e bairã. Parãpa ma nẽe p'arat'a ome mãgá mogosiadaida unudak'ãri, k'awaadait'ee pãchi k'ap'ɨa paara jõdait'ee, t'ɨpɨtaupa ne-inaa paa jõparik'a. Ɨ̃rá parãpa mãgee net'aa at'ãri p'emaa p'anɨ. Mamĩda taarã-e Tachi Ak'õrepa ooit'ee mɨa jara bɨk'a.  
\v 4 ¡Ũrítɨ! Parãpa mimiapataarã jɨrɨpata pãchi ne-uudap'edaa chauda p'edamerã. Mamĩda ma mimiapataarãmaa p'aadak'aa. Mapa chupɨria iidipata abaapa ãchi k'aripamerã. Jõmaarã Ak'õre Waibɨapa ãra chupɨria iidida ũri bɨ.  
\v 5 Na p'ek'au eujãde p'anɨ misa, jõmaweda pãchia oo k'iniata oopata mãik'aapa net'aa k'iniata p'e wãpata. P'ak'a poreepidák'apɨ p'anɨ. Mamĩda taarã-e ewari cherude p'ak'a ateepatak'a chi peepatamaa, Tachi Ak'õrepa parã k'achia ooit'ee, ooda-e p'anadairã irua k'inia bɨk'a.  
\v 6 Ma awara parãpa eperã t'ãri pia p'anɨɨrã charraarãmaa ateepata, ne-inaa k'achia maarepida ooda-e p'anɨ mĩda. Maap'eda charraarãmaa p'aapata ma chupɨria chitoonɨɨrã peepidamerã. ¿K'aipa p'oyaaima parã ome? 
\s1 Choodaipia bɨ chupɨria jõnɨde 
\p  
\v 7 Ɨ̃pemaarã, Tachi Ak'õrepa mãgá ooit'ee perã mãgeerã ome, choopatáatɨ chupɨria jõnadak'ãri ãra k'aurepa. Mãga oodaipia bɨ Tachi Waibɨa Jesucristo cheit'ee perã. Iru mãgá cheru misa, p'anapataadaipia bɨ ne-uupataarãk'a. Mãɨrãpa ne-inaa uudap'eda, k'ãiwee nɨpata ijãa p'anadairã k'oi chek'ãri, ãchi ne-uudap'edaa t'onoit'ee mãik'aapa wariit'ee. Aɨ t'ẽepai waya nɨpata k'oi waya chek'ãri, ma ne-uudap'edaa chaumerã.  
\v 8 Mãga pɨk'a parã k'ãiwee nɨdaipia bɨ mãik'aapa ijãapataadaipia bɨ Tachi Waibɨade, iru taarã-ee cheit'ee perã, jõmaarãpa oopatap'edaa ak'ɨde. 
\p  
\v 9 Mamĩda ɨ̃pemaarã, mãgá k'ãiwee nɨ p'anɨ misa ma chupɨria jõnɨde, k'ĩrak'aupai jaradai: “Jãgɨ́ ijãapari k'aurepa mɨ nãgá chupɨria nɨ̃bɨ.” Tachi Ak'õrepa mãgá k'achia k'ĩsiapataarã pia ak'ɨ-e pait'ee, iru chek'ãri jõmaarãpa oopatap'edaa ak'ɨde. Taarã-ee iru waya cheit'ee na p'ek'au eujãdee.  
\v 10 Piara k'awaadamerã sãga choodaipia bɨ nepɨrade jõnɨde, mɨa k'irãpapi k'inia bɨ Tachi Ak'õre pedee jarapataarã chonaarãweda p'anapatap'edaa. Tachi Ak'õrepa ãra pëiji jarade irua oopi k'inia bada eperãarãmaa. Mamĩda ma eperãarãpa ãra miapijida, ãrapa jaradap'edaa ũri k'iniada-e p'anadap'edaa perã. Mãgá iru p'anajida mĩda, choopachida.  
\v 11 Tachi ijãapataarãpa pia pedeepata ãra ãpɨte, waapɨara ijãapatap'edaa perã Tachi Ak'õrede ãra chupɨria jõnadak'ãri. Parãpa k'awa p'anɨ sãga chooji chonaarãwedapema Job, chupɨria nɨ̃bɨde. Mãgá baji mĩda, Tachi Ak'õrede ijãapachi. Maap'eda ma chupɨria nɨ̃bɨdeepa uchiak'ãri, Tachi Ak'õrepa Job k'aripaji pipɨara bapariimerã naawedapema k'ãyaara. Tachi Ak'õrepa mãga ooji chupɨria jõnɨɨrã chupɨria k'awaapari perã. 
\p  
\v 12 Ɨ̃rá ɨ̃pemaarã, ne-inaa awaraa k'awapi k'inia bɨ parãmaa. Juraadaik'araa bɨ ne-inaa apida k'ĩrapite: pajã k'ĩrapite, na eujã k'ĩrapite, wa ne-inaa awaraa k'ĩrapite. Tachi Ak'õrepa jõmaarãpa oopatap'edaa ak'ɨk'ãri, pia ak'ɨ-e pait'ee mãgá pariatua jarapataarã, chĩarapa ijãadamerã ãchia jara p'anɨ. Mãgá juraadai k'ãyaara parãpa jaradaipia bɨ: “ooit'eepɨ” jaradak'ãri ne-inaa oodait'ee mãik'aapa “oo-epɨ” jaradak'ãri ne-inaa ooda-e pait'ee. 
\p  
\v 13 Mãpai ɨ̃pemaarã, parãdepema aba chupɨria nɨ̃bak'ãri, ɨt'aa t'ɨ̃ipia bɨ. Jõdee o-ĩa bak'ãri, Tachi Ak'õremaa k'ariipia bɨ.  
\v 14 Ma awara parãdepema aba k'ayaa bak'ãri, jara pëidaipia bɨ tachi ijãapataarã ak'ɨpataarãmaa, ãra chedamerã mãik'aapa ɨt'aa t'ɨ̃damerã iru pari. Iru ik'aawa pachedak'ãri, ãrapa ɨt'aa t'ɨ̃daipia bɨ Jesucristopa iru jɨpamerã. Mãɨmisa ãradepemapa iru k'ap'ɨa p'uruipia bɨ aceitepa.  
\v 15 Mamĩda ɨt'aa t'ɨ̃dak'ãri, wãara ijãadaipia bɨ Tachi Ak'õrepa jɨpai. Mãga ooruta pɨrã, Ak'õrepa ooit'ee ãrapa iidi p'anɨk'a. Ma k'ayaa wẽpait'ee mãik'aapa k'ayaa baji pɨrã p'ek'au k'achia ooda k'aurepa, ma p'ek'au k'achia wẽpait'ee.  
\v 16 Tachi Ak'õrepa mãga oopari perã, k'ayaa beerãpa jaradaipia bɨ ãchia k'achia oodap'edaa awaraa ijãapataarãmaa, mãɨrãpa ɨt'aa t'ɨ̃damerã ãchi pari. Mãgá Tachi Ak'õrepa ãra jɨpaipɨ. Mɨa mãga jara bɨ irua oopari perã ichi k'ĩrapite pia nipapataarãpa iidi p'anɨk'a, wãara ijãadak'ãri. Mãga oopari ãrapa ne-inaa chaaree iidi p'anɨ pɨjida.  
\v 17 Mãga ooji chonaarãweda ichi pedee jarapari Elías ome. Elías eperã paji tachik'a. Mamĩda ɨt'aa iidik'ãri Tachi Ak'õremaa irua k'oi chepinaamerã, Tachi Ak'õrepa mãga ooji, Eliapa wãara ijãa bada perã. Año õpee esa-auk'a k'oi che-e paji.  
\v 18 Ma t'ẽepai waya ɨt'aa iidik'ãri, Tachi Ak'õrepa k'oi chepiji mãik'aapa ma eujãde ne-uudap'edaa t'onop'eda mãik'aapa warip'eda, chauji. 
\p  
\v 19 Mãpai ɨ̃pemaarã, mɨa et'ewa jaradak'a chik'aripa p'anapatáatɨ. Mãgá parãdepema aba k'achiade baairu pɨrã oo k'inia-e bairã Tachi Ak'õrepa oopi k'inia bɨk'a, awaraarãpa iru k'aripadai, waya wãara ijãamerã mãik'aapa k'achia oo amaamerã.  
\v 20 K'awadaipia bɨ chi mãgá k'ariparupa mãgɨ́ eperã o k'achiadeepa uchiapiit'ee. Mãgá Tachi Ak'õrepa irua k'achia ooda jõmaweda wẽpapii. 
\p Mãgapai paji.