\id LAM ND - Bible en mashi du Congo \ide UTF-8 \toc3 End \toc2 Ndûlù \toc1 ENDÛLÙ \h Endûlù \mt1 ENDÛLÙ \imt1 Enshokolezi \ip Eci Citabu c'Endûlù cayandikagwa na muntu muguma oku burhegesi n’obuhabûzi bwa Mukà Mutagatîfu. Oyo muntu alamaga omu Palestina-Israheli embere ly’okulibuzibwa kwa Yeruzalemu, omu mwâka gwa 587, embere ly’okuburhwa kwa Kristu. \ip Endûlù zibà nyimbo za mishîbo. Abayahudi bakâgiziyimba amango gw’oburherekêre omu ka-Nyamuzinda. \ip Endûlù, zibà nyimbo za kumanyîsa oku Yeruzalemu n’abantu ba muli ye balibuzibwa. Ecitabu c’endûlù ciyêrekana oburhè bw’okunali haguma n’obulangâlire: «Nyamuzinda abà Mwinjà oku bayishimulinda» (\xt 3, 25\xt*). \ip Ekleziya Katolika ekolêsa Endûlù omu Liturjiya ly’Omugobe Mutagatîfu, ogu rhukengeramwo okulibuzibwa kwa Yezu Kristu. \iot EBIRIMWO \ip Omu Citabu c'Endûlù mubà bigabi birhanu: \io1 1. Endûlù ntanzi: cigabi \ior 1\ior* \io1 2. Endûlù ya kabirhi: cigabi \ior 2\ior* \io1 3. Endûlù ya kasharhu: cigabi \ior 3\ior* \io1 4. Endûlù ya kani: cigabi \ior 4\ior* \io1 5. Endûlù ya karhanu: cigabi \ior 5\ior* \c 1 \s1 Endûlù ntanzi \q1 \v 1 Yajêwe! Alà gulya murhundu\f + \fr 1, 1 \fr*\ft Ogu murhundu gw’e Yeruzalemu. Omuzihi aliaderha obwôrhere bugalugalu Yeruzalemu âjà mwo erhi bubî bwâge burhuma.\ft*\f* gwayunjulaga bantu mîra oku gukola guyoôsire gwône! Gulya gwagwêrhe irenge kulya omu gandi mashanja, gukola guli nka mukana. Nnjo erhi ali muluzi-nyere okulîre ebishagala, lêro akolesibwe obukûkuru bw’abajà. \q1 \v 2 Akola ageza obudufu bwoshi alaka, amarhama gâge gakazihulula mirenge. Muli balya bamuzigiraga boshi, ntâye ciru n’omuguma w’okumurhûliriza. Abîra bâge\f + \fr 1, 2 \fr*\ft Abîra ba Yûda ba mîra, balya anywânanaga nabo mpu bakamurhabâla; lêro boshi bamâmulekêrera. Lolà muli \+xt Yer 4, 30; 30, 14\+xt*: \+xt Eze 16, 37-40; 23, 22-29\+xt*. \ft*\f* boshi bamulesire, bahindusirage bashombanyi bâge. \q1 \v 3 Yûda amâhêkwa ihanga lya bene mpu alibuzibwe n’okulembera obujà: Ayûbasire ekarhî k’entakembûlwa, ntà bushagaluke agwêrhe. Abakagimulibuza boshi bàmugwanyanyize bamugwârhira omu maganya gâge. \q1 \v 4 Enjira z’e Siyoni ziri omu mishîbo, zalesirwe na balya bakâgiyishija oku lusiku lukulu. Emihango yâge yoshi eri bwâmwa, abadâhwa bâge bali omu mulenge. Ensûli zâge zatwisire omurhima. Alà oku ebyo byoshi byâdarhabalira Siyoni yâga! \q1 \v 5 Abashombanyi bâge bo bahimire, abanzi bâge badêkerîre. Nyakasane oyo wamubabazize erhi bugamba bwâge bunji burhuma. Abagala barhôrhô bajà batundulikwa n’omubisha wabagwâsire mpira abahêka bujà. \q1 \v 6 Siyoni amâbona oku ebyakagirhuma aj’irenge byagenda\f + \fr 1, 6 \fr*\ft Sinza \+xt Eze 10, 18; 11, 22; 16, 37; Iz 47, 3\+xt*.\ft*\f*. Abarhambo bâge bakola bali nka rhushafu rhwabuzire akahasi rhwakera, rhulya rhwajà rhwayâka omuhivi rhurhanacigwêrhi misî ya kulibirha. \q1 \v 7 Mw’ezo nsiku z’amababale n’obuhanya bwâge, Yeruzalemu akazike­ngêra birya azigiraga byoshi, birya byàli by’omu nsiku za mîra. Erhi abantu bâge boshi bakaz’ihirima oku bwôji bw’engôrho y’omushomba­nyi, hanabulikana ciru n’omuntu muguma w’okubarhabâla. \q1 \v 8 Yeruzalemu akozire amaligo manene bwenêne, co cirhumire akola ali wa kushologorhana. Abamukengaga lêro badwîrhe bamugayaguza, ene babona akola ali bushungunu. Asigalirage okukaziyâma kwône n’okuhinduka ashubira nyuma. \q1 \v 9 Omwambalo gwâge gunanirekwo ebirhobero by’izinga lyâge. Arhàli amanyire bici byâmuyishira; ntyo kwo ayandagîre, ntà muntu wacimuhà omurhima. Amâderha erhi: «Mâshi Nyakasane, lolà buno buhanya bundikwo: obone oku omushombanyi wâni ye wahimîne.» \q1 \v 10 Omubisha ahêsire obuhiri bwâge bwoshi omu nfune. Ciru anabwîne n’oku abapagani bayenjerera omu cirhînyiro ca Nyakasane. N’obwo, Yâgirwa Nyakasane, wêne wahanzagya mpu irhondo abo bapagani barhajaga ahantu h’endêko yâwe. \q1 \v 11 Olubaga lwa Yeruzalemu ludwîrhe lwayâma lwalonza eci lwalya. Ludwîrhe lwahâna akantu luzigira kulusha, luhâbwè eci lwalya lubonemwo amagala n’emisî. Lwamâshenga erhi: «Olole Nyakasane, kuno ndwîrhe nagayaguzibwa.» \q1 \v 12 Mwe mudwîrhe mwagera omu njira mweshi, mulole ninyu erhi hali amalibuko gali nk’aga gandikwo, aga Nyakasane ampiragakwo omu lusiku lw’obukunizi bwâge budârhi. \q1 \v 13 Kurhenga enyanya ambulagire omuliro omu rhuvuha rhwâni, rhwanayabirwa nagwo. Antezire akasirha mpu angwâse amagulu, anankuba. Anjizire muntu wâgo wâgo, na mulwâla buca buyira. \q1 \v 14 Amabî najizire arhagarhenzakwo isù, gayosire nka kuno agonya ecifundo omu kuboko kwâge, gasosire gahika omu igosi lyâni. Nyakasane afu­nyâzize emisî yâni ampâna omu maboko g’abashombanyi, balya ntà­ nkahasha. \q1 \v 15 Abasirika b’entwâli nagwêrhe abajugucîre nka bikabulirwa. Antumira omurhwe gw’abalwî mpu bahinage emisole yâni. Niono Siyoni w’omu Yûda, ampinazire nka kula banahinagira emizâbîbu omu mukenzi. \q1 \v 16 Obwo buhanya bwo burhunire ndwîrhe nalaka emirenge yâni yoshi. Owakantûliriza ashubingalulira emisî y’okulama, ali kulî. Abâna bâni balesirwe maboko mûmu, bulya omushombanyi abahimire. \q1 \v 17 Siyoni adwîrhe alambûla amaboko, ci ntâye ciru n’omuguma abwîne w’okumurhûliriza. Oku irhegeko lya Nyakasane, abalungu b’Israheli bo bahindusire bashombanyi bâge. Muli bo Yeruzalemu ahindusirage kantu ka kushologosa. \q1 \v 18 Nyakasane ye Mushinganyanya. bulya nagomîre irhegeko lyâge. Mwe muli hano mweshi, muyumve bwinjà, munalole gano mababale gâni: ensûli zâni n’emisole yâni bakola ebwa kulibuzibwa ihanga. \q1 \v 19 Nahamagîre abanzigiraga, kurharhumire barhandeka nahirima. Abadâhwa bâni n’abahanûzi bâni baholîre omu cishagala, n’obwo kulonza bajaga balonza eci balya mpu hashubibonamwo emisî. \q1 \v 20 Nyakasane, olole, obone mababale manganaci gano gangwêrhe obulà buli bwajugumana na buno omurhima gubangalîre, bulya nakugomîre kubî bwenêne! Engôrho yanyukîze abâna omu njira, n’omu nyumpa mifù yône yône elambamire. \v 21 Oyumve kuno ndwîrhe nahûmagukwa, ntâye ciru n’omuguma w’oku­ ntûliriza. Abashombanyi bâni boshi bàyumvîrhe emyanzi y’obuhanya bwâni, bàcîshinga kuli okûla wanjizire. Olerhage lulya lusiku waderhaga, nabo babè kuno nabîre. \v 22 Obubî bwâbo bwoshi buyâlagale embere zâwe, obakolere nabo nk’ebîra wankolîre erhi bugamba bwâni burhuma. Obwîne oku malumwa gano gône gandikwo, omurhima gwâni gwababîre lwoshi. \c 2 \s1 Endûlù ya kabirhi \q1 \v 1 Yajêwe! Nyakasane omu bukunizi bwâge bunene anabwîne ecitù ciru e­nyanya za Yeruzalemu. Eryâli irenge ly’Israheli, alijugucîre oku idaho kurhenga enyanya empingu. Amango oburhè bwâge bwabirûnduka kuli Siyoni, ayibagira oku co càli citumbi c’okuhirakwo amagulu gâge. \q1 \v 2 Nyakasane amirangusize omwîmo gwa Yakôbo gwoshi buzira lukogo. Omu bukunizi bwâge, anahongwîre ebishagala bizibubizibu bya Yûda byoshi, obwâmi n’ababurhegeka boshi ahemwîre, abirhimba oku idaho. \q1 \v 3 lhembe Israheli alimbagamwo, analivunyire omu bukunizi bwâge budârhi, alahira kufungira olubaga erhi lurhêrwa n’omushombanyi. \q1 \v 4 Afôzire omuherho gwâge nka mushombanyi, okuboko kwâge kulyo kuli­ nguzize okulasha. Anaciyêrekîne mushombanyi wîrhu bulya amâhungumula ebyakagirhusîmisa. Adubulire omutula gwâge nka muliro oku ka-Nyamuzinda ka Yeruzalemu\f + \fr 2, 4 \fr*\ft Nk’omu \+xt Yer 12, 7; 30, 14\+xt*; bayêresire Nyakasane nka mushombanyi wa lubaga lwâge lwîshogwa: Israheli.\ft*\f*. \q1 \v 5 Nyakasane anacîjizire nka mushombanyi wîrhu, amirangusize Israheli oku caligumiza haguma n’enyumpa zâge nyinjinjà zoshi, ebyôgo byâge abihebire oku idaho, ajà alumîza oburhè hoshi hoshi omu lubaga lw’e Yûda. \q1 \v 6 Ahugunyire olugurhu lw’ishwa lyâge, ashâba ahantu akâgirhubugâna. Nyakasane ayibagizize ensiku nkulu n’eza Sabato e Siyoni. Mw’okwo kubîka omutula gwâge agayaguza ciru na mwâmi n’abadâhwa. \q1 \v 7 Nyakasane arhacilonza oluhêrero lwâge, analesire ahantu hâge hatagatîfu, enyumpa nyinjinjà z’e Siyoni analesire zarhibukira omu maboko g’omushombanyi. Olubî lwàli lunji bwenêne omu ka-Nyamuzinda nka kula binayôrha amango g’olusiku lukulu!\f + \fr 2, 7 \fr*\ft Eco cihôgêro cirhàli ca mwishingo nka kulya bashamambira, bagashâniza olusiku lukulu, ci càli ca bashombanyi balirhêra aka-Nyamuzinda.\ft*\f* \q1 \v 8 Nyakasane ali ahizire okusherêza ebisîka bya Yeruzalemu. Alambwîre omugozi gw’okugalagaza, àrhacîsire okuboko kwâge mpu kurhashâbaga. Ci ebyôgo n’ebisîka abihebire omu mishîbo. Byashubire migandu byoshi haguma. \q1 \v 9 Emihango y’ecishagala yahongosire, orhuhamikizo rhwâco rhwoshi arhuvungunywîre. Mwâmi n’abarhambo bagwîre omu maboko g’abapagani banyamahanga. Ntâye ciru n’omuguma w’okuderha ebi Nyamuzinda alonza; ciru n’abalêbi barhacimanya obulêbi bwarhenga emwa Nyakasane. \q1 \v 10 Abahanûzi b’e Siyoni babwârhîre oku idaho banaguguma, amarhwe gâbo bagashîzire omutulo banayambala babusunzu. N’ensûli z’e Yeruzalemu zayûnamîre oku idaho. \q1 \v 11 Amasù gâni garhûnzire n’okulaka emirenge, omurhima gundimwo gwarhozire, ntankabula bwaziguluka kw’obu buhanya bwamarhinda oku lubaga lwâni, bulya abâna b’ebirhaba n’abaciri oku ibêre badwîrhe bafîra omu ngo z’ebishagala n’enyôrha. \q1 \v 12 Abâna badwîrhe badôsa bannina, mpu: «Ka ntà kantu kalîbwa ka­ nkaciboneka?» Erhi banajà bahirima nk’abatumirhîrwe omu njira z’ebishagala banarhengeremwo omûka omu bifuba bya nnina. \q1 \v 13 Ntacimanyiri kurhi nankakubwîra yâga Yeruzalemu, obwôrhere bwâwe burhashushini na bundi buhi! Ndigi nankakushushanya naye, nti lyo nkurhûliriza we munyere\f + \fr 2, 13 \fr*\ft «Munyere w’e Siyoni»: ko kuderha Yeruzalemu.\ft*\f* w’e Siyoni? Obuhanya bwâwe buli bunene nka nyanja, ndigi wankacikufumya? \q1 \v 14 Abalêbi bâwe\f + \fr 2, 14 \fr*\ft «Abalêbi bâwe»: Balêbi b’obunywesi, halya hàdesire eby’obunywesi.\ft*\f* barhakulêberaga ebirhali bya bunywesi, babula kukuvuhûlira obubî bwâwe, mpu bakugalulire akalamo k’iragi. Emyanzi yâbo kuli we bwwanali bunywesi bwône bwône n’obuhalanjisi. \q1 \v 15 Abadwîrhe bagera omu njira bakazikoma kagasha boshi, badwîrhe bakubandira olwôho we Yeruzalemu, banakudundira irhwe baderhe, mpu: Ka ko binali co cirya cishagala bakâgiderha mpu «Cinjinja buzira izâbyo na busîme bw’igulu lyoshi eci wâni?» \q1 \v 16 Abashombanyi bâwe boshi badwîrhe bakushanyangulira, bakugurhe amîno baderhe, mpu: «Rhwamâmuherêrekeza! Lwo lulya lusiku rhwakagicîfinja kurhenga mîra olu. Lwahisirage lêro nîrhu, rhwalubwînagel» \q1 \v 17 Nyakasane anakozire ebi àkagihiga, ayunjuzize akanwa àderhaga kurhenga mîra. Anashâbwîre buzira lukogo, asîmîsize omushombanyi n’obuhanya bwâwe, azibuhize obucîbone bw’omubisha wâwe. \q1 \v 18 Yeruzalemu, osôkeze endûlù z’okulaka kwâwe emwa Nyakasane. Oleke emirenge ekuhulule omu marhama nka nshalalo ngasi mûshi na budufu. Orhagohekaga walaka, emirenge yâwe erhahubaga. \q1 \v 19 Yimanga, obande endûlù budufu, gala mango bayîza, odubulire omurhima gwâwe nka mîshi embere za Nyakasane. Omulambûlire amabo­ko, ly’ociza obuzîne bw’abâna bâwe b’ebirhaba, balya bajà baholera n’ishali omu mashango g’enjira zoshi. \q1 \v 20 Nyakasane, lolà obone ndi ojirîre ntyo. Mâshi Nyakasane, kurhi abakazi bankahika cingana aha, kulya abâna boburhaga bône banabalera? Ku­erhi abashombanyi bankalinda bahika aha kuyîrhira abadâhwa n’abalêbi omu cirhînyiro câwe? \q1 \v 21 Emisole n’abashosi bajîre balambama oku idaho omu njira, abâna­-rhabana bâni n’abâna-nyere bahwêrire oku bwôji bw’engôrho. Wàbayîsire omu lusiku lw’omutula gwâwe, wanigûza buzira lukogo. \q1 \v 22 Abashombanyi bâni badârhi wabalalisire nk’oku lusiku lukulu. Yâgirwa Nyakasane, olusiku omutula gwâwe gwabashaga, harhajiraga omuntu wasigala erhi ashugunuke. Omushombanyi àhungumwîre abâna naleraga nanakazagihêka emugongo. \c 3 \s1 Endûlù ya kasharhu \q1 \v 1 Nie muntu wabwîne amalumwa g’akarhi k’obukunizi bwa Nyakasane. \q1 \v 2 Ansunika embere zâge, angeza omu mwizimya, buzira kamole. \q1 \v 3 Niene niene acikubûlîre okuboko buca buyira. \q1 \v 4 Arhumire omubiri gwâni gwahorha kurhangirira oku irhwe kuhika omu magulu, amvunyungwîre orhuvuha. \q1 \v 5 Ayimanzize eciri nka côgo ca malumwa n’amalibuko eburhambi bwâni. \q1 \v 6 Anjugucîre omu mwizimya nka mufù gwa mîra-mîra. \q1 \v 7 Anjirîre ecisikirizo mpu cimpanze okurhengamwo, anziriringa n’obudagulè. \q1 \v 8 Nayâmire namuhamagala, ci omusengero gwâni arhaguyumvîrhîze. \q1 \v 9 Anfukîre enjira n’amabuye magôye, enjira zâni aziyêrekeza ebwa kuhabuka. \q1 \v 10 Anambêrîre nka mpangaza elingûzize, nka ntale ecifulisire omu ishaka. \q1 \v 11 Enjira zâni azihindwîre: anandesire; ansizire kahumba, côbohwa. \q1 \v 12 Afôzire omuherho gwâge, antega mpu ankoze. \q1 \v 13 Anantulungwîre ensiko nieshi n’ebisonga byâge. \q1 \v 14 Abantu boshi badwîrhe banshekera, lwâni ludwîrhe lwayimbwa buca­ buyira. \q1 \v 15 Anyunjuzize malumwa, andalusize n’omutula. \q1 \v 16 Anansêzize okukugurha olukalabuye, anantindagirira omu katulo\f + \fr 3, 16 \fr*\ft «Kukugurha olukalabuye» ko kugalanjuka omu luvù.\ft*\f*. \q1 \v 17 Anyasize akalamo k’omurhûla, nayibagira iragi kwo kuderha kurhi. \q1 \v 18 Naderha nti; «Ntà kalamo nacibone, ntâbyo ncilangâlîre by’emwa Nyakasane». \q1 \v 19 Kengêra amalumwa gâni n’obuhanya bwâni, ko buli nka bôge bwashakamira. \q1 \v 20 Omurhima gwâni erhi gubikengêra, nieshi nnanjogonokerwe ebirumbu. \q1 \v 21 Ci kwonô, kwo nkolaga nakengêra ntya, kurhume nalangâlira. \q1 \v 22 Olukogo lwa Nyakasane lurhacîkwa, obuzigire bwâge burhaheka. \q1 \v 23 Olukogo lwâge lushâshuka ngasi sêzi. Alà oku obwîkubagirwa bwâwe bwaluga, Nyakasane! \q1 \v 24 Kwo ndesire: nti «Nyakasane ye kuhirhira kwâni, co cirhumire mmulangâlira\f + \fr 3, 24 \fr*\ft «igwârhiro ly’okulangâlira ciru n’omu malibuko»: sinza \+xt Lul 16, 5; 73, 26\+xt*. 3, 30; \+xt Iz 50, 6; Mat 5, 39\+xt*.\ft*\f*». \q1 \v 25 Nyakasane abà mwinjà kuli ngasi yêshi umuyegemera, olya omulo­ngereza. \q1 \v 26 Kuli kwinjà okulangâlira omu kahwenyenye obucire Nyakasane ârhuma. \q1 \v 27 Kuli kwinjà oku muntu okubarhula omuzigo gwa Nyakasane kurhengera oburhò bwâge. \q1 \v 28 Aciyungulîre omu kahwenyenye amango Nyakasane amuhizireko amarhangulo. \q1 \v 29 Ayunamirize kuhika amime akatulo, omu kulangâlira oku Nyakasane ayishimurhabâla. \q1 \v 30 Irhama lyâge aliyêrekeze owamushûrha, anayêmêre bamuyiguse bijâci \f + \fr 3, 30 \fr*\ft Sinza \+xt Mat 5, 39; Iz 50, 6\+xt*. 3, 32: Abashi mpu: «Engoko enalabarhe omwâna wâyo erhi enamubwîne»: Nyamuzinda ye muzîre «Ntahwa lukogo».\ft*\f* \q1 \v 31 Bulya Nyakasane arhabà wa kukabulira omuntu omu nsiku zoshi. \q1 \v 32 Bulya ciru ankamubabaza, kurharhuma arhamubabalira omu lukogo lwâge lunene. \q1 \v 33 Bulya omurhima gwâge gurhasîma kugayisa abantu erhi kubarhindibuza. \q1 \v 34 Gala mango balabarhanya ababohe b’omu cihugo boshi. \q1 \v 35 Amango bagorombekanya olubanja lw’abanyinyi omu masù g’Ow’Enyanya bwenêne. \q1 \v 36 Amango bayîmira omuntu okuli kwâge ekagombe; ka Nyakasane arhabona ebyo byoshi obwo? \q1 \v 37 Ndi wankahashiderha akanwa kanabè? K’arhali Nyakasane ohiga? \q1 \v 38 K’arhali kanwa ka Nyamuzinda w’Enyanya bwenêne kazûsa byoshi, ebibî n’ebinja? \q1 \v 39 Bicigi lêro omuntu ankacîdudumira, akabà acizîne, n’obwo agwêrhe mabî manji? \q1 \v 40 Rhulole bwinjinjà olugendo lwîrhu, rhushubire emwa Nyakasane. \q1 \v 41 Rhushenge n’omurhima gwîrhu gwoshi, rhuyinamulire amaboko emwa Nyamuzinda oli omu mpingu. \q1 \v 42 Rhwabîre babî na bagoma; nâwe orharhubabaliraga kuli okwo. \q1 \v 43 Wacibwîkira omu bukunizi bwâwe, warhushimbulula, wanigûza buzira lukogo. \q1 \v 44 Wacîyegulira enyuma ly’ecitù, mpu lyo ensengero zîrhu zirhagikuhikakwo. \q1 \v 45 Warhujizire bikabulirwa, nka câmvu, omu karhî k’agandi mashanja. \q1 \v 46 Abashombanyi bîrhu boshi bakazibumbûla akanwa barhusholoshonza. \q1 \v 47 Ecôbà gwo gukolaga mwanya gwîrhu, kuhugalala, kusherêra, buhanya bwêne bwône. \q1 \v 48 Amasù gâni gadwîrhe gahona nshalalo ya mirenge, erhi buhanya bw’olubaga lwâni burhuma. \q1 \v 49 Amasù gâni yabîre nshôko erhahuba, garhâgoheka. \q1 \v 50 Ndwîrhe nalinga oku Nyakasane ayûnama kurhenga enyanya, alolereze anabone: \q1 \v 51 Ebi byarhinzire oku banyere b’omu cishagala ciru biri bya kundumîsa amasù. \q1 \v 52 Abanshombera obusha bajà bampiva nka kanyunyi. \q1 \v 53 Bantogîze omu mwîna nandi mugumagumà, bahira ibuye enyanya zâni. \q1 \v 54 Amîshi gakazinzungulira aha nyanya z’irhwe; lêro naderha nti namâhera. \q1 \v 55 Nakuyâkûzize kurhenga omu kuzimu, Nyakasane. \q1 \v 56 Wanyumvîrhe oku nakubirikira: orhafukaga amarhwîri gâwe oku nsengero zâni n’ndûlù yâni. \q1 \v 57 Amango nakuhamagalaga wanyegera wanabwîra, erhi: «Orhayôbohaga». \q1 \v 58 We wambulânire, Nyakasane waciza obuzîne bwâni\f + \fr 3, 58 \fr*\ft Nyamuzinda ye «mucunguzi» w’olubaga lwâge.\ft*\f*. \q1 \v 59 Obwîne obubî banjirîre, Nyakasane, ontwîre luno lubanja. \q1 \v 60 Wabwîne oku bacîhôla kuli nie, wabwîne emihigo yâbo kuli nie. \q1 \v 61 Wayumvîrhe ebijâci byâbo, Nyakasane, n’emihigo yâbo mibî kuli nie. \q1 \v 62 Enshambâlo n’enkegêro mbî z’abashombanyi bâni nie zidwîrhe zagerako buca-buyîra. \q1 \v 63 Obone ebi badwîrhe bajira byoshi, nie nashubirage lwimbo lwâbo. \q1 \v 64 Nyakasane, wayishibakolera ebiri nk’ebi bàmkolîre. \q1 \v 65 Wâbatubâza obukengêre, gubè mulagi gwâwe mubî kuli bo. \q1 \v 66 Wâbashimbûlula n’obukunizi bwâwe, obaherêrekeze lwoshi hano igulu. \c 4 \s1 Endûlù ya kani \q1 \v 1 Yoo! amasholo\f + \fr 4, 1 \fr*\ft Amasholo n’amabuye matagatîfu, cimanyîso c’olubaga lw’e Yeruzalemu\ft*\f* galangashana kulya, ecûma cinjinja kulya, kurhi lêro catubîre wâni? Kurhi amabuye matagatîfu gàjire gashandala hoshi hoshi omu mashango ga ngasi njira? \q1 \v 2 Abâna b’e Siyoni, abayumananaga n’amasholo oku bwinjà, kurhi lêro ba­nkagereragwa oku nyungu buyungu y’ebidaka? \q1 \v 3 Ciru na banyambwè bajira omurhima gw’okuhà abâna bâbo ibêre. Ci kwône olubaga lwâni lwabîre muzîre wa cihûngo ak’enyûnda z’omu irungu\f + \fr 4, 3 \fr*\ft Lolà \+xt Ayu 39, 13-17\+xt*.\ft*\f*. \q1 \v 4 Abâna baciri oku ibêre, olulimi lwabayumîre ebiraka n’ecûmwe, abâna b’ebirhaba badwîrhe bahûna omugati na ntâye wabahà ciru n’ehihimbi hyâgwo. \q1 \v 5 Abakagirya ebinja-binjà bishushagîre, lêro bajà balengukira omu njira. Abalereragwa omu by’obugale, bakola bajà bafukula ecavu n’amabo­ko gombi. \q1 \v 6 Amabî g’olubaga lwâni go manene kulusha ebyâha by’abantu b’e Sodomo, bo bàbirundulagwa omu kanya kasungunu buzira ciru n’amango g’okulambûla amaboko mpu babarhabâle. \q1 \v 7 Abaluzi bâlwo bo balangashanaga kulusha olubula, enshusho yâbo yali nyêru kulusha amarhà, n’omubiri gwâbo gwoshi gwàli gwa kaduku. Emisî ebalanganyiremwo yakagishusha enjuma y’akasi. \q1 \v 8 Lêro bakola bali bîru-bîru nka muyeye, barhacidwîrhi bamanywa omu njira. Ecikoba c’omubiri gwâbo cikola cibananîre oku rhuvuha, cikola cûmu-cûmu bushâli. \q1 \v 9 Okuhirima oku bwôji bw’engôrho kwo kukulu aha omuntu ankafà n’obu­ligo ajà ayûma anagangabala n’ishali. \q1 \v 10 Abazîre, oku barhahimwa lukogo, lêro bôhe, bakaziyenda abâna bâbo banabalya, mw’obwo buhanya bunene bwarhogîre oku lubaga lwâni. \q1 \v 11 Nyakasane ayûkirize omutula gwâge, adubwîre obukunizi bwâge bunene, ayâsize ntakanjirwa w’engulumira omu Siyoni àyôkera ciru n’ebiriba byoshi. \q1 \v 12 Abâmi b’igulu ciru n’abantu kwône en’igulu ntâye ciru n’omuguma wankayêmîre oku hali lusiku luguma omushombanyi ankahimire agere omu mihango ya Yeruzalemu. \q1 \v 13 Obwo buhanya budwîrhwe n’ebyâha by’abalêbi bâge, haguma n’amabî g’abadâhwa bâge, bo babulagaga omukò gw’abantu bimâna. \q1 \v 14 Badwîrhage bajà bahukuza omu njira nka mihûrha, n’emyambalo yâbo ezinzire n’omukò. \q1 \v 15 Erhi bacibà bagera, abantu bababona banayâkûze abâbo, mpu: «Muyâke, muyâke, abo bali b’izinga! Muyâke, murhabayêgeraga!»\f + \fr 4, 15 \fr*\ft Emw’Abayahudi, abanya-byâha bàkâgilolwa nka bantu ba lushomyo ntâye wa­nkabayegîre embere bacîyûnguze.\ft*\f* Oku bajà balibirha barhanamanyiri ngahi bayêrekîre, abanya-mahanga baderhe, obwo, mpu: «Abà ntâko bankacishinga nsiku eno mwîrhu!» \q1 \v 16 Nyakasane yêne oyo wabashandâzagya, arhacilonza abalolekwo. Abadâhwa barhacilolagwa isù, ciru ntà bukenge bwaciri oku bashosi. \q1 \v 17 Amasù gîrhu gàrhama gahengûza aha oburhabâle bwâyisha, bwanabulikana. Rhwageza amango goshi nti rhwalinda ishanja ly’ihanga lyâyishirhuciza, lirhanacirhucizagya\f + \fr 4, 17 \fr*\ft Ishanja ly’ihanga ye Mîsiri bànywânanaga naye oku matabâro gâbo mazinda, Mîsiri naye arhayishaga okubarhabâla.\ft*\f*. \q1 \v 18 Badwîrhe bayunja enshando zîrhu, ntâkwo rhwankacihika aha mwîrhu. Amango gîrhu gahisire, ensiku zîrhu zahwîre, bulya obuzinda bwîrhu buli hôfi. \q1 \v 19 Abarhushimbire bo babidu kulusha ikozi lyabalala omu nkuba-karhî. Bajà barhulibirhakwo omu ntondo, bajà barhuhengûza ciru n’omu iru­ngu n’okurhurhega. \q1 \v 20 Ngasi oyu akalamo kîrhu kàli kacisimikirekwo, oyu kàlicîkubagire, o­mwâmi washîgagwa amavurha na Nyakasane\f + \fr 4, 20 \fr*\ft Mwâmi Sedekyahu ye wayîmisirwe ayîrikwa ago mazîno: «Mushîgwa wa Nyakasane» Naye abashombanyi bamugwârha mpira, olubaga lwarhà omurhima, lwadaga. Lolà \+xt 2 Bâm 25, 6\+xt*.\ft*\f*, ye rhwakagiderha, nti: «Ye rhwalamirakwo oyu omu karhî k’amashanja», y’oyo naye wagwaâsirwe mpira omu mwîna gw’omushombanyi! \q1 \v 21 Osîmage onacîshinge, we munyere w’e Edomu, we yûbaka omu cihugo c’e Usi\f + \fr 4, 21 \fr*\ft Cihugo ca Usi: co cirimwo abalungu ba bene Israheli, bo balimwo ba Mowabu, Amoni, ab’e Edomu (Lolà \+xt Murh 36, 28; Ayu 1, 1\+xt*). Nabo bali barhabâzi ba bene Israheli omu ntambala, babà kucîshinga bacîshingira okuhimwa kwa bene Israheli: Lolà \+xt Iz 34, 5\+xt*. Co càrhumaga bene Israheli bàkâgikaga Edomu omu myandiko y’Abalêbi, enyuma ly’okurhenga omu bujà e Babiloni: Lolà \+xt Iz 34; Eze 25\+xt*.\ft*\f*. Ci kwône nâwe akabehe k’omutula kâkuhikakwo, wâkanyweramwo onalaluke, kuhika oyambale obusha! \q1 \v 22 Obuhane bwâwe bwahwîre, we munyere w’e Siyoni, orhacihêkwe ebwa kululizibwa. Kuli we, wêhe munyere w’e Edomu, Nyakasane abâna amabî gâwe, ajalabule amabî gâwe goshi. \c 5 \s1 Endûlù ya karhanu \q1 \v 1 Nyakasane, orhayibagire okûla rhwabîre, olole obone kuno badwîrhe ba­rhujira\f + \fr 5, 1 \fr*\ft Endûlù ya karhanu omu Vulgata bàdesire oku gwo musengero gwa Yeremiya.\ft*\f*. \q1 \v 2 Ebirugu bîrhu binjinjà byanyazirwe n’abandi, n’enyumpa zîrhu zàjibwa­mwo n’entakembûlwa\f + \fr 5, 2 \fr*\ft Entakêmbûlwa bo barhali Buyahudi, abarhali b’omu bûko bwa bene-Israheli. Bulya Abayahudi bene Israheli hoshi bâli bakêmbûle (Lolà \+xt Murh 17, 10.24\+xt*).\ft*\f*. \q1 \v 3 Balarha ntâbo bahali, na rhôno rhukola rhuli nfuzi na banyâma babîre bakana. \v 4 Rhurhacinywa amîshi g’amaliba gîrhu rhurhanagaguziri nsaranga. N’e­nshagali ntà kucizibona rhurhanahyûziri igerha. \q1 \v 5 Abanzi bîrhu rhubahêrhe aha mugongo, rhwalibwîre, rhwarhama, omu­rhûla gwarhuyâsire. \q1 \v 6 Abanyamisri n’Abanyasîriya\f + \fr 5, 6 \fr*\ft Abanyasîriya bo balama e Babeli.\ft*\f* bo rhukolaga rhurhega amaboko nti nkabaga bo bârhubonera ebyankarhubuka ishali. \q1 \v 7 Ababusi bîrhu bakolaga ago mabî barhacibâho, ci kwône rhwe rhukolaga rhubarhwîre amaligo haguma n’amazibu g’obugoma bwâbo. \q1 \v 8 Abàli bajà bîrhu bo bakolaga barhurhegeka, na ntâye ciru odesirage mpu arhulikûza kuli bo. \q1 \v 9 Rhukola rhuja rhwahushwa n’ebishumûsi by’omu irungu erhi kujà kwalo­nza ebi rhwalya kurhuma. \q1 \v 10 Ecikoba c’omubiri gwîrhu cikola cirhuyôca nka kuno barhurhogeza omu cibeye c’omuliro, erhi kulumwa n’ishali kurhuma. \q1 \v 11 Abakazi badwîrhe bakolerwa ebihigo omu Siyoni, n’abanyere kwo na kuguma, omu bishagala bya Yûda. \q1 \v 12 Bagwâsire abarhambo banabamanika, barhanadesiri ciru mpu bakenge abashosi. \v 13 Abâna b’emisole bakazibarhula olwanjikwa, oku abânarhabana bajà badandabagana n’emizigo y’enshâli. \q1 \v 14 Abashosi ntâho bacidwîrhe bajà omu ihano, n’emisole erhacihuma oku mulya gw’olulanga mpu yâziha. \q1 \v 15 Ntà bushagaluke bucirhuli emurhima, okusâmira engoma kwîrhu kwahindusire mishîbo. \q1 \v 16 ishungwè rhwagwêrhe oku irhwe lyàrhozire! Yajewe! Alà oku rhwabwîne rhwagomera Nyakasane! \q1 \v 17 Obu rhukola rhuhîrîre ntya oku nsholo y’omurhima, n’amasù garhurhûnzire n’emirenge: \q1 \v 18 Kuli kubà bulya entondo ya Siyoni yahindusire irungu, ekola ebà bulu­mbà bwa banyambwè! \q1 \v 19 Ci kwône wêhe, Nyakasane, ôbà Mwâmi ensiku zoshi\f + \fr 5, 19 \fr*\ft Ciru akahà mpu aka-Nyamuzinda kâge k’en’igulu kamâshâbwa, Nyamuzinda-Nyakasane, ali Ogala-byoshi. Irenge lyâge liri ly’ensiku n’amango. Entebe yâge eri y’ensiku zirhaheka omu mpingu (Lolà \+xt Lul 102, 12; 145, 13; 146, 10\+xt*).\ft*\f*, we yôrha orhegeka omu myâka n’emyâka. \q1 \v 20 Cici cànkarhumire warhuyibagira lwoshi lwoshi? Cankarhuma waârhulekerera lwoshi lwoshi? \q1 \v 21 Orhugalule emunda oli, Yâgirwa Nyakasane, lyo rhushubira okunali lwoshi emunda oli; akalamo kîrhu oshubikajira kahyâhya nka kulya kwa mîra. \q1 \v 22 Kurhigi wankarhukabulira lwoshi lwoshi! Ka wanarhushombaga okungana âho?