\id JER \usfm 3.0 \ide UTF-8 \toc3 Yer \toc2 Yeremiya \toc1 YEREMIYAHU, YEREMIYA \h Yeremiya \mt1 YEREMIYAHU, YEREMIYA \imt2 Enshokolezi \ip Yeremiyahu aburhagwa enyuma lya hôfi myâka igana kurhenga Izaya abusirwe, omu mwâka gwa 650 embere z’okuburhwa kwa Yezu Kristu. Aburhiragwa hôfi n’e Yeruzalemu. Ali w’omu mulala gw’abadâhwa bakulu. Nyamuzinda amuhamagala erhi aciri murhò (\xt 1, 2\xt*). Alamire amango obwâmi bwa Yûda bwàli omu malibuko. Nabukondonozori, mwâmi w’e Babeli ayîma omu Israheli-Palestina. Omu mwâka gwa 597 embere ly’okuburhwa kwa Yezu, ahima Yeruzalemu, ashâba aka-Nyamuzinda. Ago mango erhi Yeremiyahu ali ayigîriza, alibuzibwa n’abasirika bâge; bamukwêba omu mpamikwa. Erhi oyo mwâmi ayanka Yeruzalemu, Yeremiyahu acîshoga okulama omu Israheli-Palestina. Erhi Abayahudi bayâboha, bayâkira e Mîsiri. Yeremiyahu abakulikira. Hali amango erhi yo anafîrîre. Yeremiyahu agwêrhe omurhima gw’obwonjo, omurhima gw’obuzigire. Ali muntu walonzagya omurhûla. Omu kalamo kâge koshi alwîsize bene wâbo, abâmi, abadâhwa, abalêbi bw’obunywesi, olubaga lwoshi, lyo omurhûla guyîma. Omukolo ahâbagwa na Nyamuzinda gwalimulibuzize. Okushambâla kwâge omu murhima na Nyamuzinda kwàli mirenge: «Cirhuma amababale gâni garhahwa?» (\xt 15, 18\xt*). Omu myandiko y’okurheganya, Ayubu anaciderha, erhi: «Olusiku naburhagwa lukaba luhehêrere» (\xt 20, 14\xt*). Ago mababale gamucêsa iroho ganaliyigula kuli Nyamuzinda. Ecirhuma Yeremiyahu abà murhonyi emwîrhu buli obwo buyêmêre n’obwinjà bw’omurhima bw’akalamo kâge. Embere ly’okufà kwâge, aj’irenge bwenêne. Enyigîrizo zâge zayishiyunjula erhi idini ly’omurhima mwinjà lirhuma. Yeremiyahu ali lwîganyo lw’akalamo n’amalibuko ga Yezu. \iot EBIRIMWO \io1 1. Okuhimwa kwa Yûda: cigabi \ior 1, 1—25, 38\ior* \io1 2. Yeremiyahu alêba oku omurhûla gwabà: cigabi \ior 26, 1—45, 5\ior* \io1 3. Okuleba ebiyêrekîre amashanja: cigabi \ior 46, 1—51, 64\ior* \io1 4. Okuyûshûla: cigabi \ior 52, 1-34\ior*. \c 1 \s1 Izîno ly’ecitabu \p \v 1 Ebinwa bya Yeremiyahu, mwene Hilkiya, w’omu badâhwa bali e Anatoti, emwa Benyamini. \v 2 Akanwa ka Nyakasane kamurhindakwo oku ngoma ya Yoshiyahu, mwene Amoni, mwâmi w’e Yûda, omu mwâka gwa kali ikumi na kasharhu gw’obwâmi, \v 3 kashubimurhindakwo oku ngoma ya Yehoyakimu, mwene Yoshiyahu, mwâmi w’e Yûda, kuhika omwâka gwa kali ikumi na liguma gwa Sedekyahu, mwene Yoshiyahu, mwâmi w’e Yûda, kuhika oku lubungo lwa Yeruzalemu, lwabâga mwêzi gwa karhanu. \ms1 I. Ebinwa biyêrekîre Yûda na Yeruzalemu \s1 Okuhamagalwa kwa Yeremiyahu \p \v 4 Akanwa ka Nyakasane kantindakwo, erhi: \v 5 Embere nkuleme omu nda ya nyoko, erhi nkuyîshi\f + \fr 1, 5 \fr*\ft Okumanya omuntu kwa Nyamuzinda kwo kucimwîshoga, lolà \+xt Amo 5, 2; Rom 8, 29\+xt*.\ft*\f*, embere orhenge omu nda erhi namakwîshoga, nakujira nti obè mulêbi w’amashanja. \v 6 Naderha obwo, nti: «Aa, Yâgirwa Nyakasane, lolà, oku ntishiderha, ndi mwâna!» \v 7 Cikwône Nyakasane anshuza, erhi: Orhaderhaga: «Ndi mwâna!» Ci ojè emunda bali aba nakurhumakwo boshi, na ngasi ebi nakurhegeka byoshi obiderhe. \v 8 Orhayôbohaga amasù gâbo, bulyâla ndi haguma nâwe nti nkulange, Kanwa ka Nyakasane. \v 9 Okuhandi Nyakasane alambûla okuboko, ampuma oku kanwa ambwîra, erhi: Lolà oku namâhira ebinwa byâni ekanwa kâwe. \v 10 Lâba oku ene eri namâkulengereza enyanya z’amashanja n’amâmi, nti omânyule wanalambika, ohungumule onashâbe, oyûbake onarhwêre. \v 11 Akanwa ka Nyakasane kantindakwo, mpu: «Yeremiyahu, bici obwîne?» Nashuza nti mbwîne ishami ly’omushekedi. \v 12 Naye Nyamuzinda erhi: «obwîne bwinjà» bulyâla kushîbirira akanwa kâni nti nkajire. \v 13 Akanwa ka Nyamuzinda kantindakwo obwa kabirhi, mpu: «Bici obwîne?» Nashuza nti mbwîne enyungu y’obwalike bahengesire kurhengera e mwênè. \v 14 Oku bundi Nyakasane ambwîra, erhi: e mwênè obuhanya bwâbamwo eci cihugo budwîrhe bwabirira. \v 15 Lâba oku nkola nahamagala amâmi g’e mwênè goshi, kanwa ka Nyakasane. Bakola bayisha badêkereze ngasi muguma entebe yâge emuhanda aha nyumvi za Yeruzalemu, oku byôgo byâge, oku burhambi ntya, n’emuhanda gw’emirhundu ya Yûda. \v 16 Naderha ebinwa by’okutwa olubanja lwâbo, ebiyêrekîre amaligo gâbo goshi bulyâla bàndekerîre bagendigashâniza banyamuzinda b’emwa bene, bagendiharâmya obushanja bw’enfune zâbo. \v 17 We nabwîra ohwinje bwinjà, oyîmuke ojibabwîra ngasi byoshi nâkurhegeka niono. Orhadirhimanaga omu masù gâbo, nakanakudirhimanya embere zâbo. \v 18 Lâba oku niene nkuyimanzize ene nka murhundu muyûbakire, nka mutungo gwa cûma na nka côgo ca marhale, omu masù g’eci cihugo coshi: abâmi ba Yûda n’abaluzi bâge, abadâhwa bâge n’olubaga lw’ecihugo. \v 19 Bâkulwîsa ci barhâkuhimè, bulya ndi haguma nâwe nti nkulîkûze, Nyakasane okudesire. \c 2 \s1 Enyigîrizo ntanzi: Obugoma bwa Israheli \p \v 1 Akanwa ka Nyakasane kantindakwo, erhi: \v 2 «Ogende, oyakûlize ebi binwa omu kurhwiri kwa Yeruzalemu. Ntya kwo Nyakasane adesire: Namâkengêra oku wantonyagya erhi ociri murhò, oku wanzigiraga amango nakâgikusheba, wakazinshimba omu irungu, omu ishwa lirhajâmwo mburho. \v 3 “Israheli yali nterekwa ya Nyakasane, mburho ntanzisârûlwa, owakayirirekwo ali akwânîne ahonge: akâgirhibukirwa n’obuhanya, Kanwa ka Nyakasane”. \v 4 “Yumva akanwa ka Nyakasane, wâni nyumpa ya Yakôbo n’emilala y’enyumpa ya Israheli eyumve”. \v 5 “Ntya kwo Nyakasane adesire: Bulenzi buci basho bambwînemwo obûla bacîhambwîre kuli nie? Mpu bakulikira obusha nabo bahinduka busha” \v 6 “Ahâli h’okuderha mpu: ngahi ali Nyakasane warhurhenzagya omu cihugo ca Mîsiri, arhugeza omu irungu, Omu cihugo c’idaho lyûmu, liyunjwîre migâku, emunda ecanda n’empehema y’olufù bishundwa, emunda erhagerwa na muntu erya munda erhabà nyumpa?” \v 7 “Niene namudwîrhe omu cihugo ciyêra nti muyigurhe amalehe n’ebinja bibâmwo. Ci mwêhe, oku mwanahanda ntya, mwampemulira ecihugo, akashambala kâni mwakâjira bikabulirwa”». \v 8 Abadâhwa\f + \fr 2, 8 \fr*\ft Amango ga Yeremiyahu, abadâhwa barhalicishîbirîre amarhegeko ga Nyamuzinda. Yeremiyahu àbakalihira kuli okwo omu kulangâlira obwonjo bwa Nyamuzinda bakacîyunjuza. Baali ali Muzimu w’ecipagani.\ft*\f* barhaderhaga, mpu: Nyakasane ngahi ali? Abalenga b’amarhegeko bampabire, balungere bangomîre, abalêbi balêbire oku izîno lya Baali, bakulikira engonyi. \v 9 Nkolaga namuyâgiriza, ye kudesire Nyakasane, mwoyo na bagala na bagala binyu. \v 10 Murhangija omu birhwa bya Kitimi\f + \fr 2, 10 \fr*\ft Ebirhwa bya Kitimi byàli olunda lw’e mwênè, Kedari càli cihugo c’e bushoshôkero bw’izûba. Yeremiyahu adesire aho mpu balole olunda n’olundi.\ft*\f* mubone, nîsi erhi murhume abajà e Kedari! Muyumvîrhize munalole bwinjà, erhi bakola babwîne ebiri ntyo. \v 11 Mukabugâna aha ishanja likola lihindwire banyamuzinda, n’obwo ciru bali ba bwihambi kwône! Olubaga lwâni lwôhe lwahingana irenge oku bya busha busha \v 12 Mwe malunga murhangisômerwa n’okwo murhangale mujemwo ecikango, Nyakasane okudesire. \v 13 Bulyâla olubaga lwâni kubirhi lwashûbûsire: bandeka, nie n’iriba ly’amîshi gahulula, bagendihumba yâbo yâbo migomero, eryâla erimwo obubere, eryâla erharhanga mîshi. \v 14 K’Israheli aligi mujà nîsi erhi mwâna wa mushizi erhi bamuhêkaga mpira? \v 15 Entale zamamumokera, zamamulumbira, ecihugo bamâcîhindula bwêrûlè ebishagala byâge bamâbiyôca, birhaciyimbwâmwo muntu. \v 16 Ciru bene Nofu na bene Tapenesi bamâkumôma empanga. \v 17 K’orhabwîne okwo ene okola watwîka Nyakasane, Nyamuzinda wâwe? \v 18 Na bunôla, bici okolaga wajâkwo e Mîsiri\f + \fr 2, 18 \fr*\ft Kurhâlishingânîne Abayahudi okuhûna abanya-Mîsiri oburhabâle. Nyamuzinda ankabarhabîre bacimushengaga n’obwîrhôhye.\ft*\f*, wajinywa amîshi ga Nili? Cici okola wajakwo e Asîriya, wajinywa amîshi g’omu Lwîshi? \v 19 Maligo gâwe gakuhana, mabî gâwe gakukabya: oyumve onabone oku kuli kubî na kululu okutwîka Nyamubâho Nyamuzinda wâwe n’okubula bwa ntinya. Yekudesire Nyakasane Nyamuzinda w’emirhwe. \v 20 Nêci, arhali ene wajahikaga omushigo gwâwe, watwa enkoba waderha erhi «ntâshiga». Kurhahangaga orhagwîshira nka mukazi wa cishungu oku ngasi ntondo ndîrî, n’ah’idako lya ngasi murhi mubishi\f + \fr 2, 20 \fr*\ft Okurherekêra eby’obukurungu erhi banyamuzinda b’eburhambi kudesirwe bugonyi bulya oku Nyamuzinda azigiragamwo Abayahudi n’okubajira lubaga lwîshogwa bibonekîne nka buhya, lwo lwîganyo lw’obuzigire bunene.\ft*\f*. \v 21 N’obwo niehe nali nkugwîsire nka cirhi cinjà ca muzâbîbu cirhi ca bûko nkana. Lêro kurhi wacihindusirage washuba mburho y’oku cisholo, oshuba muzâbîbu gwa cihara-hara. \v 22 Ciru wakacîshuka omuhulula wakanahirakwo luvù lunji, okuhemuka wahemusire kuyôsire kuli kuyandike omu masù gâni, Yekudesire Nyakasane Nyamubâho. \v 23 Kurhi wakaderhaga erhi: «ntalikwo cihemu, ntakulîkiraga ba Baali»? Lâba omukwâba gwâwe omu lubanda\f + \fr 2, 23 \fr*\ft 2, 23: Lwo lubanda lwa Hinomu bakâgirherekêramwo omuzimu odesirwe Moloki.\ft*\f*, yêmêra ebi wajizire. Musirhe wa ngamiya, arhalija eyi arhalija eyi, \v 24 amayâka irungu, omu idûrhu ly’omurhima gwâge, amâyîsa omûka, nk’amalonza empanzi ndi wakamurhanga? Owamulonza arhakarhama: anabugâna ahambasirwe! \v 25 Omanyâge enkwêrho zakurhenga ekugulu!, omanyâge wakayuma omumiro! Câba wêhe erhi: «Nanga! ntâco eco! Bulyâla nsîma ab’embuga, na nnonzize mbashimbe.» \v 26 Kula enshonyi zibumba ecishambo nka camagwârhwa, kwo n’abà omu nyumpa ya Israheli nabo bayîshiba: bo n’abâmi bâbo n’abarhambo, abadâhwa n’abalêbi bâbo. \v 27 Ewani! Abantu babwîra omurhi mpu: «We larha»! babwîra n’ibuye mpu: «we wamburhaga!» Zâbagwârha bulya banyêrekezize omugongo, ahâli h’obusù; cikwône amango bâjakwo obuhanya lyo bâyâkûza, erhi: «Zûka orhucize». \v 28 Ngahi baligi balya banyamuzinda bâwe wajiraga? Bazûkage akabà bakakuciza amango wamâhanyagala, Bulya wâni Yûda, banyamuzinda bâwe bali banji ak’ebishagala byâwe. N’oku emihanda enali omu Yeruzalemu, kwo n’empêrero za Baali zinalimwo. \v 29 Kadali kaci mwanjirira? Mweshi oku munali mwangomîre, Ye kudesire Nyamubâho. \v 30 Nashûsire bagala binyu, barhanayankiriraga ihano: engôrho yinyu yamulya abalêbi, nka ntale yahaha. \v 31 Eri iburha wâni! Rhangi muyumve akanwa ka Nyamuzinda! Ka kuli Israheli nâbà mpinga erhi ishwa lya mwizimya. Cirhumirage olubaga lwâni luderha: erhi «rhudwîrhe rhwahulahula ci rhurhaje emunda oli»? \v 32 K’ensûli enayibagire amagerha? Nîsi erhi omunyere washebwa ayibagire omukaba gwâge? Olubaga lwâni lwôhe lwanyibagîre, ensiku zirhakaciganjwa. \v 33 Orhahaba njira nka walonza oluzigirwa! Alà oku ciru enjira zâwe wakazikômerîze obulala. \v 34 Ciru n’omu nfune zâwe muli omukò gw’abêru-kwêru: bantu orhagwâsire babasa olumvi! Bacikudôsa ogw’abôla boshi. \v 35 Onadwîrhage waderha erhi: «ndi mwêru-kwêru omungo gwâge arhaciri nie bagurhûlakwo». Lâba oku lubanja lwâwe nditwa wedwîrhe waderha erhi «ntajiraga câhal!» \v 36 Oku wacîshûbwirage wâni mpu wahindula enjira zâwe! Mîsiri ye wanakuyâgîriza, nka kulya Asîriya akujiraga. \v 37 Warhengayo nayo erhi amaboko gakuli oku irhwe, bulyâla abà wali ocîkubagire, Nyamuzinda abakazire, na ntà bunguke wabakûlakwo. \c 3 \s1 Okugalukira Nyamuzinda \p \v 1 (Akanwa ka Nyamubâho kantindakwo, kambwîra erhi): Omuntu erhi akahulusa mukâge, na nyamukazi erhi akagenda akaja omu mwa owundi mulume\f + \fr 3, 1 \fr*\ft Ecitabu c’olushika cilahîre obwo buhya: Lolà \+xt Lush 24, 1-4\+xt*. Amanema manji gankagalula Israheli omu buzigire bwa Nyamuzinda: Lolà \+xt Hoz 1, 3\+xt*.\ft*\f*, k’oyo mukazi akacishubira omu mw’îba murhanzi? K’eryôla ishwa erhi lirhahemusiri obwo? Nâwe we washungwîre na balume banji, mpu wacishubira emwâni! Nyamubâho okudesire. \v 2 Rhanga ogalamire ebwa ntondo mpalangule, olole, ka hali entondo orhashunguliragakwo? K’orhakazâgilegerera oku njira walinga abîra bâwe, nka muharâbu omu irungu? Washâbwîre ecihugo n’amalala haguma n’amaligo gâwe. \v 3 Enkuba mpangûka erhacihangûkaga, n’enkuba nzinda erhacibonekaga. Amasù gâwe gakola gayôrha nka ga mbaraga, garhacibamwo lugwegwe. \v 4 Nkabaga lêro orhanyakûza erhi «Larha! We mwîra wâni w’eburhò! \v 5 Ka yeki akolaga ayôrha alubire? K’ayôrha ali burhè ensiku n’amango?» Kwo oderha ntyo, onabulikola amaligo gâwe, obûla ôbà mpeneka. \s1 Israheli na Yûda balalahire okubozire! \p \v 6 Oku ngoma ya Yoshiyahu, Nyamubâho ambwîra erhi ka wabwîne ebi olya mugoma Israheli akozire? Ajire oku ngasi ntondo elengerîre na hali ngasi murhi mubishi, abàragirayo\f + \fr 3, 6 \fr*\ft Ahâli omurhi mubishi h’okurherekêra abazimu na ba nyamuzinda b’obwîhambi.\ft*\f*. \v 7 Nakâmanya nti hano amâkola ebyo byoshi, agaluka emwâni, ci arhagalukaga la! N’omulumuna Yûda, w’ecirala, abwîne ebyo. \v 8 Abwîne n’oku nahulusa Israheli w’omugoma, erhi malala gâge garhuma, nanamufumbasa amaruba g’okuyêrekana oku namuhulusize, N’omulumuna Yûda w’ecirala, arhanarhînyaga, aka akanya naye ajicîshûbula. \v 9 Buzinda ahemula ecihugo coshi n’amalala gâge buzira lugwegwe, ahusha n’amabuye ahusha n’emirhi. \v 10 Na kulusha aho, omulumuna Yûda w’ecirala, arhaderhaga mpu ashubira emwâni n’omurhima gwoshi, ci n’obulyâlya; yekudesire Nyamubâho. \v 11 Nyamubâho ambwîra obwo erhi: Yûda w’ecirala owamugerere kuli Israheli w’omugoma, anabona oku Israheli yeri nka mushinganyanya. \v 12 Okanyagye oyâkûze, oderhe ebi binwa onayêrekîre emwênè: Galuka wâni Israheli w’omugoma, ye kudesire Nyamubâho, Ntakacikulola n’obusù bukali, bulya ndi wa lukogo, kanwa ka Nyamubâho. Ntabika mungo gwa nsiku n’amango. \v 13 Oyêmêre kwône obubî bwâwe: wagomîre Nyakasane Nyamuzinda wâwe, wahulahulîre emunda ab’embuga bâli, n’izù lyâni orhaliyumvirhizagya ye kudesire Nyamubâho \s1 Olubaga lwîshogwa aha Siyoni \p \v 14 Mugaluke mwe bâna bagoma, Nyakasane okudesire, bulya niene nie Nnâhamwinyu, nayishimurhôla muguma arhenge muli lugo lulebe, babirhi barhenge mulala muguma, nyishimuhisa e Sioni. \v 15 Namuhà balungere omurhima gwâni gusîmire, abôla bamuyâbula n’oburhimanya n’obumanye. \v 16 N’amango mwâbà mwayôlolisire mwanalehekera mw’eco cihugo, ago mango, Nyakasane akudesire, barhaciderhe mpu: «ngahi omuciîmba gw’amalaganyo ga Nyakasane guli». Barhâgugerêreze, barhâgukengêre, barhakanacibinja gundi\f + \fr 3, 16 \fr*\ft Omucîmba: Yeruzalemu yêshi yekola abà Mucîmha gwa Nyakasane, co cirhumire ntà gundi mucîmba gw’amalaganyo babinja. Erya ntumba yahongolaga Yeruzalemu yo yanashandâzize omucîmba gw’amalaganyo.\ft*\f*. \v 17 Ago mango, Yeruzalemu bakazimuderha «Ntebe ya Nyakasane», mwo amashanja goshi gabugânana, oku izîno lya Nyakasane; garhânacizige gahârhanwa n’omurhima gwâbo mubî. \v 18 Ago mango enyumpa ya Yûda yâbugânana n’eya Israheli; zinayishe zombi kurhengera e mwênè zije omu cihugo niene nahâga bîshe wâbo nti kashambala kâbo. \s1 Ebinwa byakulikira eby’obuhindule \p \v 19 Niehe kwo nakazagiderha omu murhima: nti owabonaga nkuhisa omu bâna bâni, nkamuhà ecihugo c’amasîma kashambala kakungwa omu mashanja. Namanya nti wakazimbwîra mpu «larha» nti orhakacintengaho. \v 20 Cikwône kulyâla omukazi alenganya ibà kwo enyumpa ya Israheli nayo yandenganyize Yekudesire Nyamubâho. \v 21 Endûlù zayumvîkîne oku ntondo mpalangule, ndûlù n’emirenge ya bene Israheli kwo kuderha oku bagolongohize enjira yâbo, bàyibagîre Nyakasane Nyamuzinda wâbo. \v 22 Galuki mwe bâna b’ebirala, nnonzize okufumya obugoma bwinyu! Rhw’ono rhuyishire emunda oli, bulya we Nyakasane Nyamuzinda wîrhu, \v 23 Kwo binali, entondo bunali bunywesi, n’akadugundu k’oku ntondo kwo na kwo. Nêci kwo binali, Nyakasane Nyamuzinda wîrhu yêne bucire bw’Israheli. \v 24 Bya-nshonyi byalire omukolo gwa ba larha kurhenga eburhò bwîrhu, ebintu byâbo binyinyi n’ebinênênè bagala bâbo na bâli bâbo. \v 25 Muleke rhugwîshîre omu nshonyi zîrhu, muleke zirhubumbe eza mèmè bulyâla rhwagayisize Nyakasane Nyamuzinda rhweshi na balarha, kurhenga oburhò bwîrhu kuhika buno, rhurhayumvagya izù lya Nyakasane Nyamuzinda wîrhu. \c 4 \p \v 1 Erhi wakagaluka, Israheli, ye kudesire Nyamubâho, onagaluke emunda ndi. Erhi wakanaleka amaligo gâwe, orhakacihabukira kuli nâni. \v 2 Erhi wakanalahira Nyamuzinda Ozîne, buzira bîrà, omu bushinganyanya n’oburhabêsha, ago mango amashanja ganacîshinga muli we, ganacikwîtakira. \v 3 Bulyâla kwo Nyamubâho adesire ntya: Kwo abwîzire abantu b’emwa Yûda n’ab’e Yeruzalemu: Mukolôle bwinjà amashwa ginyu, murhahiraga mukamîra emburho omu mishûgi. \v 4 Mukembûlirwe Nyamuzinda, mukembûle omurhima gwinyu mwe bantu b’emwa Yûda n’ab’e Yeruzalemu, n’akabà nanga, omungo gwâni kwo gwayâka nka muliro, gwayôkera na ntâye wâguzimya, erhi bubî bw’ebijiro binyu burhuma. \s1 Okurhêrwa n’abarhenga e Mwênè \p \v 5 Mugumanyise omu ca Yûda, guyumvikane omu Yeruzalemu, mubûhe omushekera omu cihugo, muyakûze n’izù linene, erhi: «mweshi mubugânane»! rhujè omu bishagala biyûbakire. \v 6 Mulengeze ecimanyîso muciyêrekeze emunda Siyoni ali. Mukanye muyâke, murhimangaga. Kulya kubà buhanya nakûla emwênè, buhanya burhali bunyi. \v 7 Engoromora yarhenzire omu mashaka, Cishâba mashanja arhabîre, arhenzire omu mwâge mpu ecihugo coshi acîjire irungu: emirhundu yoshi âyishâba erhasigalemwo omuntu. \v 8 Mubâge mwayamhala basunzu mulake mubande endûlù, bulyâla omungo gwa Nyamuzinda gurharhulesiri. \v 9 Mw’ago mango, kanwa ka Nyamubâho, mwâmi ârhiba omurhima, abarhambo nabo bâgurhiba, abadâhwa bârhangâla n’abalêbi bâzanwa! \v 10 Naderhe obwo: erhi waliha Nyakasane kwabirage kurheba warhurhebire erhi oderha erhi «mwâbona omurhûla» enakolaga ngôrho eno erhuli emumiro. \v 11 Mw’ago mango bâbwîra olu lubaga na Yeruzalemu erhi: Empûsi ndûrhu-ndûrhu y’oku ntondo, edwîrhe yahûsa kurhenga omu irungu, kujà emunda oli, mwâli w’olubaga lwâni. Erhali ya kuyêrûla erhanali ya kucêsa. \v 12 Mpûsi ndârhi eyishire oku irhegeko lyâni. Nie nkolaga naderha akanwa k’okutwa olubanja lwâbo. \v 13 Lâba oku kashâba asôka nka citù, engâlè yâge kwo eri nka mpûsi, endogomi zâge zo zâkanya kulusha amakozi, rhwamahera! rhwamahwa! \v 14 Yeruzalemu, kûla obubî oku murhima gwâwe ly’ocira! Kuhika mangaci zâkubêramwo, enkengêro zâwe ngalu-galu? \v 15 Bulyâla omwanzi bàguyâlizize kurhenga e Dani, kurhenga oku ntondo ya Efrayimu, gwa buhanya bâderha. \v 16 Mugumanyise, muguderhe omu ca Yûda, mubwîre Yeruzalemu, erhi: ababisha barhenzire omu cihugo c’ekulî, badwîrhe babandira ebishagala bya Yûda akahababo, \v 17 bagosire Yeruzalemu nka balanzi b’ishwa, kulya kubà angomîre, Kanwa ka Nyakasane. \v 18 Bulala bwâwe n’ebijiro byâwe bikudwîrhîre okwo. Bunguke bw’amaligo gâwe obwo: nka bwalula! Bwanakuhika oku nsholo y’omurhima. \v 19 Alà ehindi omu nda wee! alà enda wee! alà nka yaluma wee! Omurhima bamâgudunda. Ntankahashihulika bulya namâyumva babûha omushekera. Cihôgêro ca ngabo yajà oku matabâro. \v 20 Erhi bacîderha mwanzi erhi na gwa buhanya, ecihugo mpu coshi càhire ebihando byâni mpu byàshabûsire. Olwâkiro lwâni mpu lwahirigisire. \v 21 Lêro mangaci nahusa okubona ecimanyîso, mpuse n’okuyumva omushekera gw’okulâlika? \v 22 Nêci olubaga lwàli lwahwinjagîre: lurhanyishi, luli nka bâna bo barhadôsa mirhima, ntà bukengêre bagwêrhe bali balenga ba bubî, ci barhishikola ehinja. \v 23 Nalolerize igulu: nabugâna mpinga! nti nalola amalunga, nashanga omûshi gwahirigisire. \v 24 Nalola entondo, nabona zidwîrhe zageramwo omusisi n’orhurhondo narho nabona rhwadundagana. \v 25 Nalola: lêrhaga omuntu ciru n’omuguma ebinyunyi by’emalunga byoshi byàyâsire. \v 26 Nalola ecifungo bashundamwo emirhi, cashubire irungu, n’eyali mirhundu bikola bigûkà yashâbwa n’omutula gwâge. \v 27 Nêci, kwo adesire ntya Nyamubâho: Ecihugo coshi câshâbwa, coshi nâcilambika. \v 28 Kuli okwo, igulu lyâjira emishîbo n’amalunga gali enyanya gâjamwo omwizimya bulyâla nadesire ntânacigalule akanwa nafundisire ntanacifundûle. \v 29 Omu kuyumva ecihôgêro c’abâli oku nfarasi n’abafumbasire emiherho, ecihugo coshi càyâsire: bayâkire oku mashaka, bàshona n’oku mabuye; Ntà lugo lusigîremwo omuntu. \v 30 Nâwe, bici okolaga wâjira? Ciru okayambala eby’akaduku, ciru okayambala enjuma z’amasholo, ciru okagalihya amasù n’okushîga ebisike, busha wârhamira mpu wâcijira mwinjà. Abîra bâwe bakubênzire, gukola mûka gwâwe bashimbire. \v 31 Namâyumva omuniho guli nka gwa muzîre izîmi lyamâkoma, omulenge guli nka gwa muhya wayig’iburha, mwâli wa Siyoni odwîrhe alaka alengezize n’amaboko erhi: namâhera! namâfà n’empîmbo za balya bakaheza ngabo. \c 5 \s1 Ka bàbîha babule na kwahanwa? \p \v 1 Mugere omu mihanda y’e Yeruzalemu yoshi, mulolêrezagye munadôse mulongeze aha ngombe ziri omwo lugo, mukabugâna hali omugula wâtwa olubanja bwinjà, olyâla washimbulira olubanja oku lunali nânababalira ogu murhundu, ye kudesire Nyamubâho \v 2 Ciru n’amango balahîre mpu: «Nyamuzinda ozîne là» erhi na bîrà banalahîre. \v 3 Nyamuzinda, kali by’okuli amasù gâwe galonza gabone? Abôla wabashûsire barhanayumvîrhe wabahinazire barhanagokwîre. Obusù bwâbo babujizire buzibu kulusha ibuye, banalahîre bwaleka okwâbo. \v 4 Kwo nakazagiderha nti abagunda bône bakola nka basirhe, bulya barhishi enjira ya Nyakasane barhanayishi ebya Nyamuzinda wâbo \v 5 Nkolaga najà aha abakulu bali nabo mbabwîre, bulya bôhe bamanyire enjira za Nyakasane, bamanyire akanwa ka Nyamuzinda wâbo. Kali ciru nabo banatwa enkoba, bàjahisire omushigo, \v 6 Co cirhumire entale y’emuzirhu yâbarhêra, nyambwe w’ebulambo abayônera, na kapiri alingire aha lusò lw’omurhundu gwâbo: ngasi wagurhengamwo erhi anahanyagîre bulyâla amaligo gâbo gali manji, amagoma gâbo gàluzire okubozire. \v 7 Nkubabalire bulya kurhi? Bagala bâwe bantwîsire, bagendishiga abarhali banyamuzinda! Erhi nabâga namâbayigusa banagedihusha, bakazâgikômera enyumpa y’omukazi w’ecishungu. \v 8 Zàli nfarasi ziyigusire zinaminyire, ngasi nguma yakazihambarha mukà omulungu. \v 9 Ka mpu mbule kuhana ebijiro biri ntyo? Yekudesire Nyamubâho. Nîsi erhi ishanja liri nk’eryo mbule bucîhôleralyo! \v 10 Musôkere oku nyanya mushâbe, mukondagule muhebe oku idaho. Emizâbîbu muyishugule bulyâla erhali ya Nyamuzinda\f + \fr 5, 10 \fr*\ft Nyamubula buyêmêre ye derha oku Nyamuzinda arhahabà n’oku ntâbyo ankahashijira (Lolà \+xt Lul 14, 1\+xt* n’ebikulikîre).\ft*\f*. \v 11 Yandenganyize oku balenganya enyumpa ya Israheli n’eyumpa ya Yûda, Yekudesire Nyamubâho. \v 12 Bahakanyire Nyamuzinda, baderha mpu «kali ntâye». Mpu ntâko rhwâbà., rhurhâjemwo ngôrho rhurhânajekwo cizombo. \v 13 Abalêbi kwo bali nka mpûsi, akanwa karhali mulibwo. Alaga oku byayishibabêra: \v 14 Co cirhumire aderha ntya Nyakasane, Nyamuzinda w’Emirhwe bulya kwo bàdesire ntyo, Niono nkolaga najira ebinwa byâni, bibè muliro omu kanwa kâwe, n’olwo lubaga nâlujira lubè nshâli ogwo muliro gwamakûza. \v 15 Niono nkolaga najimulerhera olubaga lwârhenga kulî-kulî wâni nyumpa ya Israheli, Yekudesire Nyakasane. Luli lubaga lwa ntwâli, lubaga lwa kurhenga mîra! Lubaga orhîshi oku luderha, orhanayumva ebi luderha. \v 16 Enshoho bagwasâmwo emyampi eri nshinda nfûnule boshi banali ngabo ya ntwâli \v 17 Eyo ngabo yâkulya empenzi n’akabale, yâkulya abânarhabana n’abâna-nyere, yâkulya enkafu n’ebibuzi, ekulye omuzâbîbu n’omulehe, yâkushâbira ebishagala biyûbakire, birya wali ocîkubagire! \s1 Oku mwalonzagya mwâkubona \p \v 18 Cikwône, ciru n’ago mango, Yekudesire Nyamubâho, ntâshâbe lwoshi-lwoshi. \v 19 Na hano badôsa mpu: Cici carhumaga Nyakasane, Nyamuzinda wîrhu, arhukolera ebiri nk’ebi? Woyôla wayishibashuza erhi: «Nka kulya mwoyo mwalekaga Nyamubâho mwagashâniza banyamuzinda b’obwîhambi omu cihugo cinyu, kwo n’okwo mwanashigira ab’ihanga omu cihugo cirhali cinyu». \s1 Amango g’ecizombo \p \v 20 Mumanyîse ebi omu nyumpa ya Yakôbo mubiyumvise omu ca Yûda: \v 21 mpu yumvi n’okûla olu lubaga lw’entumva n’embula-murhima bali mpu bagwêrhe amasù barhanabona mpu bagwêrhe amarhwîri barhanayumva! \v 22 Ka murhakanyôboha, Kanwa ka Nyamuzinda, ka murhakarhînya obusù bwâni? Nie najiraga omushenyi lubibi lw’enyanja, nagujira lubibi erhakafà yahamire: yanalwîririra erhanahime, emivumba y’enyanja yanaluluma erhanatwe olubibi. \v 23 Cikwône olu lubaga lugwêrhe omurhima gw’entumva n’abagoma bagalusire banagenda. \v 24 Barhacijaga emurhima bakaderha mpu Nyakasane Nyamuzinda wîrhu, rhumurhinye, ye niêsa enkuba mpangûka n’enzinda, nk’oku amango gâyo ganali, Ye rhuhisa oku migobe yêne ayimanzagya y’okusârûla. \v 25 Amaligo ginyu gahindwîre ebyo, amabî ginyu garhumire ebinja byamuyâka. \s1 Amabî g’olubaga galuzire \p \v 26 Nêci olubaga lwâni lulimwo enkola-maligo, zikazirhega orhusirha, nka barhezi ba binyunyi, zinakazirhega emirhego mpu zigwasemwo abantu. \v 27 Kula ecôgo ciyunjwîre binyunyi, kwo enyumpa zâbo ziyunjwîre bya buhagwe. Bàgazirage n’ebyo banakula. \v 28 Bàluza amagala banatwera. Kwo biri ntyo, barhalusize olugero lw’obubî: Barhakenziri olubanja lwa bene, barhakenziri olubanja lw’enfûzi mpu ciru nazo zisîme barhakenziri olubanja lw’abagunda. \v 29 Ka mpu mbule bwahana ebijiro biri ntyo, Yekudesire Nyamuzinda, nîsi erhi mpu olubaga luli ntyo omurhima gwâni gubule bwaluhekakwo omungo! \v 30 Ebigalugalu, birya byakashologosa, bidwîrhe byajirwa mw’eci cihugo: \v 31 Abalêbi badwîrhe baderha eby’obunywesi, abadâhwa badwîrhe bayigîriza byâbo-byâbo. N’olubaga lwâni lusîmire okwo! Bici mwâjira hano luhumba obwo? \c 6 \s1 Okushubirhêrwa \p \v 1 Bene Benyamini muyâke, muyâke murhenge e Yeruzalemu. Mwe muli e Tekowa mubûhe omushekera muyimanze ecêrekane kuli Betakeremi. Bulya hali obuhanya bwarhenga emwênè. Buhanya bunji bwenêne. \v 2 Ka bulambo bwa kahasi nagererakwo mwâli Siyoni? \v 3 Emunda ali yo balungere bashûbûkira ho n’amasò gâbo! Omu marhambi gâge bayûbasiremwo ebihando, ngasi muguma ayâbula ebinali aha kuboko kwâge. \v 4 Murherekêrere amatabâro. Mukanye rhumurhêre kalengerêre. Rhwamâhera izûba likolizika, ebizunguzungu by’ebijingo byamalîhûka. \v 5 Mukanye rhumurhêre budufu, mukanye rhumushâbire enyumpa! \v 6 Bulya kwo adesire ntya Nyamuzinda Ogala-byoshi mpu mukube emirhi yâge Yeruzalemu yêshi mumugorhe, lubà lugo lwa bunywesi, lwo warhangirhabâlira. \v 7 Kula iriba lirhengamwo amîshi kwo naye arhengamwo amabî gâge, okutula entambala n’okushâba yo myanzi baderha eyo, omu masù gâni, ngasi mango endwâla n’ebibande. \v 8 Leka bakubwîrize Yeruzalemu Omurhima gwâni gwakanakurhengakwo, wakabona namâkujira bwêrûlè, bulya burhabâmwo muntu. \v 9 Kwo adesire ntya Nyamuzinda Ogala-byoshi. Rhôlogoza rhôlogoza kulya barhôlogoza omu ishwa ly’emizâbîbu, ngasi hisigîre omu Israheli oshubigezaho okuboko ak’owahumbûla amalehe g’omuzâbîbu, omu lwîbo. \v 10 Ndi nâbwîra? Ndi nâyimbirira nti ayumvîrhîze. Kali okurhwiri kwâbo kurhabà kukembûle, barhakayumva. Akanwa ka Nyakasane kashubire ka nshonyi kulibô, barhacinunirwa nakô. \v 11 Cikwône niehe nyunjwire mutula gwa Nyamuzinda, nadesire nti ngurhange narhama k’orhagurhulira oku mwâna w’emuhanda n’omu ndêko y’abâna b’emisole. Bayishigwârhwa boshi: omulume na mukâge, okola mushosi n’okola kajo. \v 12 Enyumpa zâbo, bandi bazishobôla, amashwa gâbo na bakâbo kwo na kwo. Nêci nalambûlira okuboko oku bantu ba muli eci cihugo, Yekudesire Nyakasane. \v 13 Bulyâla omurhò n’omukulu, boshi buhagwe balonza. Omulêbi n’omudâhwa boshi mukanga bayêsha: kurhebana balimo. \v 14 Bali mpu barhuba ecihulu c’olubaga mpu murhûla, murhûla mâshi! n’obwo omurhûla ntâgwo\f + \fr 6, 14 \fr*\ft Entambala yâlula ekarhî k’omulêbi Yeremiyahu n’abadâhwa bulya bali barheba olubaga mpu murhûla n’obwo guli gwa bunywesi.\ft*\f*. \v 15 Enshonyi z’ebijiro byâbo zâbabumba; ci ciru barhacibà nshonyi barhabà lugwegwe oku masù. Mwo bânahirimira omu karhî k’abâhirima, kusârhala basârhala olusiku nâbarhandûla Yekudesire Nyakasane. \p \v 16 Kwo Nyakasane adesire ntya: Mujè omu njira za mîra, mudôse bwinjà enjira za mîra, ngahi yali enjira y’obwinjà? Muyiyankage, mwabona oku mwaluhûka. Ci bôhe bàdesire mpu «rhurhâyishimbe». \v 17 Najîre aho nabahà abasholeza\f + \fr 6, 17 \fr*\ft Basholezi: Nabahà abalêbi b’okunali.\ft*\f* nti «muyumvîrhize omushekera» Ci bôhe mpu «rhurhaguyumvirhize». \v 18 Yumvagya mwe mashanja: omanyireho, we ndêko, ebi ndi bukola. \v 19 Oyumve igulu! Lâba oku ndwîrhîre olu lubaga obuhanya bugoma bwâbo bukudwîrhe, bulyâla ebinwa byâni barhabirheziri kurhwiri, n’irhegeko lyâni bàligayaguzize. \v 20 Bici nâjira n’enshangi yarhenga e Saba nîsi erhi olusheke lw’obukù lw’omu cihugo c’e kulî? Embâgwa zinyu ntazisimiri n’enterekêro zinyu zirhansimîsizi, \v 21 Kwo kurhumire Nyamuzinda aderha ntya: erhi lâba oku olu lubaga nkola nâlurhega ebi lwâsarhalakwo. Omushamuka n’omugala oku banali, abalungu n’abîra boshi bahungumuka. \p \v 22 Kwo adesire ntya Nyakasane: Lâba oku ishanja lyârhenga omu cihugo c’emwênè lubaga lurhali lunyi lwârhengerera aha kafende k’igulu, \v 23 Bafumbasire omuherho n’omwampi, bali baminya barhakuba kâzûka, ecihôgero câbo kwo ciri nka mukungulo gwa nyanja bashonyire oku nfarasi, ngasi muguma akomekerîre amatabâro we barhabâlîre, wâni mwâli Siyoni. \v 24 Rhwayumvîrhe ogwo mwanzi, mâshi rhwatwîka enjingo rhwagwârhwa n’ebihamba, rhwayumva n’emikero-mibishi ciru; \v 25 murhajâga ebwa mashwa, murhageraga omu mirimbwa bulyâla eyo munda ngôrho za babisha, bihamba enyunda zoshi. \v 26 Mwâli w’olubaga lwâni yambala sunzu, civuluvunze omu luvù, jira emishîbo kulya banashîba omwâna w’ecûsha obande endûlù, bulyâla alingirhuhikakwo, kaheza. \p \v 27 Nakujizire murhanguzi w’olubaga lwâni, nti ly’omanya onarhangule obwôrhere bwâbo. \v 28 Boshi bali bagoma, bakazijà banywerhera abandi, boshi basherîre, bali bazibu nka marhale n’ecûma. Boshi barhahwa kushandâza. \v 29 Omuvubo gudwîrhe gwavugurhiza mpu lyo ecûma cilibwa n’omuliro. Omutuzi adwîrhe avugurhizavugurhiza busha ci amazî g’ecûma garhacirhengâkwo. \v 30 «Lufaranga lufire», kwo babaderha. Nêci, Nyamuzinda obajahisire. \c 7 \s1 Enterekêro y’okunali \s1 a) Ebiyêrekîre aka-Nyamuzinda \p \v 1 Akanwa Yeremiyahu abwîragwa na Nyakasane: \v 2 «Oyimange aha lumvi lw’aka-Nyamuzinda, oyakûlizeho, oderhe aka kanwa, erhi: muyumve Nyakasane adesire mwe banya-Yudeya mudwîrhe mwageramwo ogu muhango mpu mujiharâmya Nyakasane». \v 3 Kwo adesire ntya Nyakasane Ogala-byoshi, Nyamuzinda w’Israheli. Muyinjihye enjira n’emikolo yinyu; namubêza muli eri ishwa. \v 4 Murhashimbaga ebinwa by’obunywesi mpu «engombe ya Nyakasane eyo, engombe, engombe ya Nyakasane eyo, engombe ya Nyakasane eyo». \v 5 Cikwône, mukayinjihya enjira n’emikolo yinyu; erhi mwakanashîbirira obushinganyanya ngasi muguma n’owâbo, \v 6 mukà­ ba murharhindibuzizi ecigolo, enfûzi n’omukana, mukabà murhabulagiri omukò mwêru-kwêru hano, na mukabà murhacihanyagazizi mpu mwashimba abà­ndi banyamuzinda, \v 7 ago mango, namubêza mw’eri ishwa, mw’eci cihugo nahâga basho kurhenga mîra na kuhika ensiku n’amango. \v 8 Cikwône alaga oku mwêhe mudwîrhe mwacîkubagira ebinwa by’obunywesi birhamujiriri bici. \v 9 Ka mpu muzimbe, munigane, muhushe, mulahire ebîrâ, mugashânize Baali, mukulikire ba nyamuzinda b’obwîhambi balya murhishi, \v 10 mubuliyisha muyimange omu masù mw’eyi nyumpa ederhwa n’izîno lyâni, mpu «rhurhâcibè kurhi!» Kandi mushubirire amaligo ginyu? \v 11 Ka omu kubona kwinyu mw’eyi nyumpa ederhwa n’izîno lyâni likolaga libà ishubûkiro lya bishambo? Niono kubona mbona ntali muhûrha, Kanwa ka Nyakasane. \v 12 Mukanye mujè aha mwâni e Silo: ho izîno lyâni lyayûbakaga burhanzi, mulole ebi nahakolire erhi bubî bwa lubaga lwâni lwa Israheli burhuma\f + \fr 7, 12 \fr*\ft Omu cihugo ca Silo, mwo Abayahudi bayûbakiraga aka Nyamuzinda karhanzi. Lolà omu citabu c’Abacîranuzi.\ft*\f*. \v 13 Na bunôla, kulya kubà lwakozire ago maligo goshi, kanwa ka Nyakasane, kulya kubà murhayumvagya erhi nkazimubwîra bwaca bwayira, namuhamagala murhanashuzagya, \v 14 eyi ngombe ederhwa n’izîno lyâni, eyôla mucîkubagîre, n’eri ishwa namuhâga mwe na basho nkolaga nayikolera birya nakoleraga Silo. \v 15 Nkolaga namukaga muntenge omu masù, kulyâla nakagaga bene winyu bene Efrayimu. \s1 b) Banyamuzinda b’obwîhambi \p \v 16 Woyo oleke orhasengereraga olu lubaga, orhaderhaga mpu walengeza omulenge n’omusengero gw’okubalagira nîsi erhi mpu wayimbirira, bulyâla ntakuyumvîrhize. \v 17 Nkabaga orhabwîni ebi badwîrhe bakola omu bishagala bya Yûda n’omu mihanda ya Yeruzalemu. \v 18 Oku abâna bashenya enshâli, b’îshe bakoleza omuliro, n’abakazi barhanza enshâno mpu badugira Omwâmikazi w’Empingu\f + \fr 7, 18 \fr*\ft Erhi izîno ly’okuderha mpu «Mwamikazi w’Empingu'ye wali mwamikazi erhi nyamuzinda­da w’obwîhambi olozire iburha. Ye wali oderhwa Istari».\ft*\f*. Cazinda barherekêre banyamuzinda b’ihanga mpu lyo bambabaza! \v 19 Ka nie bababazize, Yekudesire Nyakasane; kali bône bacibabazize, bône bacîbonesize nshonyi? \v 20 Kwo Nyakasane Nyamubâho adesirage ntya: Lâbi oku omutula gwâni, omungo gwâni, gukola gwacîrhulira ahâla, oku bantu n’oku bintu, oku mîshi g’omu mashwa n’oku malehe g’omu ishwa; gwayôca burhazima. \s1 c) Enterekêro erhashingânîni \p \v 21 Kwo adesire ntya Nyakasane w’Emirhwe, Nyamuzinda w’Israheli. Muyûshûle ebimasha binyu oku êzinyu, mulye ezo nyama! \v 22 Bulya oku biyêrekîre enterekêro n’ebimasha, ntâko nabwîzire na ntâko narhegesire basho erhi mbakûla omu cihugo ca Mîsiri\f + \fr 7, 22 \fr*\ft Nyamuzinda alonza abantu bamuharâmye n’omurhima kulusha okumulerhera enterekêro z’embâgwa: Lolà \+xt Amo 5, 21; Iz 6, 4-6\+xt*.\ft*\f*. \v 23 Cikwône irhegeko nali mbahire eyo eri: Nti mukaziyumva izù lyâni, lyo mbà Nyamuzinda winyu ninyu mubè lubaga lwâni. Mukulikire enjira mmurhegesire yoshi lyo mucira. \v 24 Cikwône, aye, bàrhumvirhizagya barhanarhegaga okurhwiri, bôhe bakulikira oluhengu lw’omurhima gwâbo mubî, bampà ebirhugo ahâli h’okunyêrekera. \v 25 Kurhenga olusiku basho barhengaga e Mîsiri kuhika ene, namurhumire abaganda bâni b’abà­lêbi, ngasi lusiku burhahusa. \v 26 Ci barhanyumvagya, barhaderhaga mpu barhega okurhwiri, bacîbêra ba cikanyi-cirhagomba, bàbîha barhalusa b’îshe. \v 27 Wanababwîra ebyo binwa byoshi: ci barhakuyumve, wanabahamagala ci barhakushuze. \v 28 Obabwîre erhi lolà olubaga lurhumva izù lya Nyakasane Nyamuzinda lurhanaziga lwabwîrizibwa. Ecihango cirhacihaba, cabarhenzire oku kanwa. \s1 d) Enterekêro mbî ekagîsa \p \v 29 Moma ebiviri byâwe birî-birî, obikabulire. Sôkera oku ntondo mpalangule obandirekwo endûlù. Bulyâla Nyamuzinda amakaga obûko bumugayîsa. \v 30 Nêci, bene Yûda bakozire ebi nshomba, ye kudesire Nyakasane. Bàgwasize ebikabulirwa byâbo omu ka-Nyamuzinda kaderhwa n’izîno lyâni, mpu bakahemule; \v 31 bayûbakire oluhêrero lwa Tofeti omu cibanda ca Ben-Hinomu, mpu bakazisingônolerakwo bagala na bâli bâbo, n’obwo okwo ntakuderhaga na ntà mango nakugerêrîze. \v 32 Alaga oku n’ensiku zayishire, ye kudesire Nyakasane, Tofeti arhâciderhwe, n’ecibanda ca Ben-Hinomu cirhâciderhwe, ci cibâgiro co caderhwa. Abantu bâbishwa e Tofeti\f + \fr 7, 32 \fr*\ft Tofeti hali hantu bakaginigira orhubonjo oku ngoma y’omuzimu Moloki. Mwâmi Ahazi aheba olwo luhêrero omu kabanda ka Hinomu. Buzinda lwakaderhwa Yehenami, rhuderha Cihênâma.\ft*\f* erhi kubula handi kurhuma. \v 33 N’emirhumba y’olwo lubaga yâbà lwîko lwa binyunyi by’emalunga, haguma n’eby’erubala, harhaboneke n’omuntu wabihiva. \v 34 Omu bishagala bya Yûda n’omu mihanda ya Yeruzalemu nahulisamwo izù ly’omwîshingo n’ely’obusîme; izù ly’omuhya n’ery’omuhya-mulume, bulyâla ecihugo cahinduka mwerûlè. \c 8 \p \v 1 Mw’ago mango, ye kudesire Nyakasane, babishûla amavuha g’abâmi b’e­mwa Yûda, ag’abakulu, ag’abadâhwa, ag’abalêbi n’ag’abantu kône b’e Yeruzalemu. \v 2 Bagayanika oku izûba, omwêzi engabo y’emalunga bali barhonyize n’okukolera zirya bashimbaga banakazizidôsa, zirya bakazâgiharâmya, ago mavuha garhacife garhôlagwîrwe nîsi erhi kushubibishwa. Gakolaga gabêra oku idaho nka binazo. \v 3 N’oku banyi balobôka muli obwo bûko bw’emihera, ngasi aha nakabahabulira, ye kudesire Nyakasane w’Emirhwe, olufù lwâbà lwo lukulu aha buzîne. \s1 Endûlù, amahano, obugoma bw’Israheli \p \v 4 Obabwîre, erhi kwo adesire ntya Nyakasane mpu k’ohirima arhazûka, k’ohabuka arhahabûlwa? \v 5 Cirhumirage olwo lubaga lubêra omu bugoma buzira kuhusa. Basêzizagye obunywesi balahîre bugaluka. \v 6 Najîre aho nabayumvîrhiza: barhadwîrhi baderha nk’oku bikwânîne. Barhalimwo owagaya obubî bwâge akaderha erhi «lêro bici bino nakozire»? Boshi oku bahabusire kwo banahâsire, nka nfarasi yajilwa. \v 7 Ciru na nyakadekere nk’ali emalunga, ayishi akasanzi kâge, Akafunzi, ehiremberembe n’omuhangâli, biyishi amango gâbyo g’okubunga. Olubaga lwâni lwôhe lurhishi obushinganyanya bwâni. \s1 Irhegeko omu nfune z’abadâhwa \p \v 8 Kurhi mwakaderhaga mpu «rhuli barhimanya rhugwêrhe irhegeko lya Nyakasane!» Kwo binali; mwalihindwîre binywerhe oburhûza, bunywesi bw’omugera gw’abandisi. \v 9 Abagula enshonyi zababumba, basômerwa hano bagwârhwa omu murhego Bôhe mpu bagayaguza akanwa ka Nyakasane. Mbwîraga, obugula bwâbo, bici bubakwânînage? \v 10 Bakâbo nkolaga nabahà abandi balume amashwa gâbo ngahereze bandi-bandi. Bulya kurhenga oku murhò kuhika oku mukulu, boshi bya buhagwe balonza abalêbi n’abadâhwa, boshi kurhebana balimwo. \v 11 Bali mpu babuka ecibande ca mwâli w’olubaga lwâni, badwîrhe baderhera oku mîno mpu «murhûla, murhûla» n’obwo ntà murhûla. \v 12 Enshonyi z’amaligo gâbo zababumba. Câba mushâna, barhacibà nshonyi, barhaciyishi olugwegwe lwo luci. Bafurhama omu karhî ka abafurhama bakomanya olusiku nayishibarhangula, Nyakasane okudesire. \s1 Emizâbîbu ya Yûda \p \v 13 Nakasîmire nsarille emwâbo, ye kudesire Nyamubâho. Cikwône emizâbîbu yâbo erhalehesire, ciru n’omulehe gwâbo gurhayanyiri ebyâsi ciru byône bifunyîre nali mbahire ababishandazagya. \v 14 Cirhumirage rhutamire, rhufîremwo obûla Nyakasane Nyamuzinda wîrhu yêne orhuyîsire ye narhunywesize amîshi mahereke, erhi mabî rhwamujirîre garhuma. \v 15 Rhwakazâgiringa omurhûla: ci lêrhaga! Rhwakagiringa amango g’okufuma: bikolaga bihamba. \v 16 Kurhenga emwa Dani omulumbo gw’enfarasi zâge guyumvikîne n’ecimorôgo c’amadaku g’enfarasi cidirhimanyize ecihugo coshi\f + \fr 8, 16 \fr*\ft Abashombanyi barhengera emwênè.\ft*\f* bayishirirya ecihugo n’ebinja bimuli olugo na benalo. \v 17 Nêci, lâba oku we ntumîre enjoka nkali zirya zirhadogêzibwa; zakuluma, ye kudesire Nyakasane na ntà bufumu. \s1 Omulenge gw’omulêbi amango g’ecizombo \p \v 18 «Namâyumva amagala gandya omurhima gurhaciri gwâni! \v 19 “Yumva endûlù ya mwâli w’olubaga lwîrhu, yamâzûka omu cihugo coshi mpu ka Nyamubâho arhacibà omu Siyoni, k’omwâmi w’e Siyoni arhaciyibà? (Carhumaga banjira burhè n’enshusho zâbo ebyo birhali byo byarhenga ihanga)”. \v 20 “Bayûsize basârûla, ecanda cahwîre, n’okucira n’orhaciziri!” \v 21 “Ecibande ca mwâli w’olubaga lwîrhu, cimbabazize, ndi nka nie mbanzirwe”. \v 22 “Ka ntà mavurha gacibà omu Galadi? Ka ntà mufumu ocibâmwo? Cirhumirage cirhafuma ecibande ca mwâli w’olubaga lwîrhu?” \c 9 \p \v 1 “Owahindula irhwe lyâni likashuba iriba, n’amasù gâni ngahindule nshôko ya mirenge! Owampà nkalakira mûshi na budufu abayîsirwe omu bâna ba mwâli w’olubaga lwîrhu!”» \s1 Okuhemuka kwa Yûda \p \v 2 Lêro ndi wakampebera icumbi omu irungu? Nanayâka olubaga lwâni ncijire kuli nabo, bulya boshi bali bagonyi, ngabo ya ncuku. \v 3 Kwo bagoka olulimi nka muherho bunywesi buyîmire mw’eci cihugo, ci arhali iderha nkana bâleka maligo bakola gandi barhanayishi Nyamubâho. \v 4 Ngasi muguma acîlange oku mwîra wâge murhanacîkubagiraga obugoma: bulyâla ngasi mwene wâbo omuntu kwo adwîrhe ajira aka Yakôbo ngasi mwîra kunywerha adwîrhe anywerhera owâbo! \v 5 Abantu badwîrhe barhebana, barhaderha oku biri bakômerîze olulimi lwâbo okubêsha, bakômerîre amaligo, barhankacigokôla. \v 6 Barhalikangana barhalirhebana! Banywîre emihuli mpu bakamanya Nyamubâho! \v 7 Kwo adesirage ntya, Nyakasane w’Emirhwe: Lâba oku mbahebire omu cibeye nti mbagere kurhi nakacijizire obubî bwâbo? \v 8 Olulimi lwâbo, mwampi gwa kuyîrha, ebinwa byâbo, bunywesi bwône-bwône. Omuntu anajè aha, abwîre owâbo erhi «murhûla» n’obwo emurhima gwâge kurhega amurhezire. \v 9 Ka mpu ebiri ntyo ntabihane? Ye kudesire Nyakasane. Ka mpu mbule bwacihôla oku ba bêne abo? \s1 Burhè aha Siyoni \p \v 10 Entondo muzilakire, mubande endûlù amalambo g’omu mpinga mugayîganire kula kw’ofirîrwe bulya zayôcirwe zoshi ntâye ocigerayo, ntâye ociyumva ebintu byayanirayo. Oli ebinyunyi by’emalunga, ôli ebintu byoshi byayâsire, byahirigirha. \v 11 Yeruzalemu namujira nsinga ya mabuye, bulumba bwa banyambwe ebishagala bya Yûda nabijira bigûkà birya birhabamwo ndi. \v 12 Mugula ohi wakayumva ebyo? Na kandi, ôhi Nyakasane abibwîzire mpu abimanyise abandi? Cirhumirage ecihugo cishâbwa. Cinayôcibwa nka mpinga erhagerwamwo na muntu? \v 13 Nyamuzinda adesire erhi: Kulya kubà balesire irhegeko lyâni, na niene nabahâga lyo, barhanayumvagya izù lyâni, \v 14 ci bakulikira obuzibu bw’emirhima yâbo, bakulikira ba Baali b’îshe babamanyisagya, bamanyiraga kuli b’îshe. \v 15 Co cirhumirage aderha ntya, Nnâmahanga w’Emirhwe Nyamuzinda w’Israheli: mpu: Lâba oku olu lubaga mutuzo nalulîsa. Ndunywese n’amîshi galimwo obwôge. \v 16 Nnambashandâze omu karhî k’amashanja barhishi, mashanja bashakulûza bâbo barhamanyaga nârhuma n’engôrho yabakwâma, kuhika mbalambike boshi. \v 17 Ee wee! Muhamagale abalasi baj’eno. Mulêrhe abalenga bayishe. \v 18 Bakanye barhubandire endûlù. Emirenge evugumuke omu masù gîrhu, ebisike bîrhu bihululemwo emirenge. \v 19 Nêci endûlù yàyumvikîne omu Siyoni: «mpu yajewe alà nka rhwalengana! alà nka rhwabumbwa n’enshonyi wee, yajewe alà mpu rhuleke eci cihugo bulya barhushâbulîre enyumpa». \v 20 Mwe bakazi muyumvagye akanwa ka Nyakasane amarhwîri ginyu gajemwo oluderho lw’ekanwa kâge. Muyigîrize bâli binyu olu lwimbo lw’endûlù: muyigirizanye mwêne na nene olu lwimbo lw’endûlù. \q1 \v 21 Olufù lwàgezire omu rhubonezo rhwinyu olufù lwarhujire eka, \q1 lwalambika omwâna w’ecirhaba omu muhanda, \q1 lwalambika abâna b’emisole omu ngo. \q1 \v 22 Emirhumba y’abantu yashandire nka mashî omu ishwa \q1 nka kulya emîha erhibuka enyuma z’omurhemi, \q1 ebule n’omuntu wayishwêka. \s1 Oburhimanya bw’okunali \p \v 23 Kwo adesire ntya Nyakasane: omurhimanya arhahîraga akacîkunga obushinganyanya bwâge! Entwâli erhahîraga ekacîkunga oburhwâli bwâyo! Omugale arhahîraga akacîkunga obugale bwâge! \v 24 Cikwône owalonza okucîkunga acikunge oku: okuyumva n’okummanya, bulyâla niono nie Nyamubâho nie nyôrha mbikola n’olukogo, n’obucîranuzi haguma n’obushinganyanya hano igulu nêci byo ntonya ebyo, Kanwa ka Nyamubâho. \s1 Okukembûlwa kubî \p \v 25 Lolà oku ziyîruka, Yekudesire Nyakasane, ensiku nârhandûlamwo ngasi muntu ôli mukembûle omubiri gône: \v 26 Mîsiri, Yûda, Edomu, Bene-Amoni, Mowabu na bala Bene ebinûniro bimôme\f + \fr 9, 25 \fr*\ft Obwôrhere bw’okumôma emviri oku irhwe bwàhanzîbwe n’Abayahudi: Lolà \+xt Lev 19, 27\+xt*. Obwôrhere bwa ntyo bwàli bwa bantu bakazâgiharâmya banyamuzinda b’obwîhambi.\ft*\f* bayûbaka omu irungu. Bulyâla aga mashanja goshi n’enyumpa ya Israeheli yoshi barhali ba murhima mukembûle. \c 10 \s1 Enshusho z’abazimu na Nyamuzinda w’okunali \p \v 1 Wâni nyumpa ya Israheli, yumva oku Nyakasane akubwîra. \v 2 Kwo adesire ntya Nyakasane, Murhakazagikômera enjira z’amashanja, murhakazagiyôboha ebimanyîso by’oku nkuba ciru akabà amashanja kuyôboha gabiyôboha. \v 3 Kali obwôba bw'amashanja bubà bwa busha, gubà murhi kwône batwa omu muzirhu, gubinjwe n’akêre k’omubinji. \v 4 Oku bundi baguyinjihye n’amasholo haguma n’amarhale, Babulibigwîkamwo emisumâri, enyundo eyigwîke mpu lyo bisêra (ebirhangâlo byâbo) bilekihinya-hinya. \v 5 Kwo bibà nka buhereko omu ishwa ly’emyungu, birhaderha, kulengezibwa bilengezibwa, bulya birhagenda. Murhakazagibiyôboha: bulya birhankajira kubî kuci birhakanajira kwinjà kuci. \v 6 Orhagerwa ndi Nyakasane, oli mukulu, liri likulu izîno lyâwe ligala byoshi. \v 7 Ndi orhankakurhînya, mwâmi w’amashanja? Nêci, oli wa kurhînywa! Bulyâla omu bagula b’amashanja boshi, n’omu mâmi gâbo goshi, ntâye bakakugererakwo. \v 8 Boshi boshi, bali bahwinja banali bingolongolo. Amahano obusha buhâna nago ganali ntâgo. \v 9 Marhale matule nka rhwâsi garhenga cingana e Tarsi n’amasholo g’e Ofiri mukolo gwa mubinji, gwa munwe mulenga gw’omutuzi byoshi bushanja bwa bantu balenga. Babiyambike n’omushangi gw’akaduku obwo. \v 10 Nyakasane yêhe ye Nyamuzinda w’okuli, ye Nyamuzinda ozîne ye na Mwâmi w’ensiku n’amango. Akabà burhè, igulu linageremwo omusisi, amashanja garhankalinda omutula gwâge. \v 11 Kwo wababwîra ntya: erhi: banyamuzinda, abarhajiraga amalunga n’igulu baherêrekera hanôl’igulu n’idako ly’amalunga. \v 12 Ye wajiraga igulu n’obuhashe bwâge, ayimanza amahanga n’oburhimanya bwâge n’obukengêre bwâge bwalambûla amalunga. \v 13 Akalika izù, amîshi ganalulume emalunga, anayinamule ebitù kurhenga aha kafende k’igulu atule n’orhukengulo eshube milazô akûle n’empûsi omu cibîkiro câge. \v 14 Go mango, ngasi muntu ahwinjagala, ayimange buzira kuyumva go mango ngasi mutuzi agwârhwa n’enshonyi erhi alola enshusho zâge. Bulyâla biri bya bunywesi, birhalimwo omûka. \v 15 Birhabà cici, amango g’okuhanwa kwâbyo, byahirigirha. \v 16 «Mwanya gwa Yakôbo» yêhe arhali ntyo: bulya ye kabumba kabumbaga byoshi Israheli lyo ishanja mwîmo gwâge. Izîno lyâge ye Nyakasane w’Emirhwe. \s1 Ecihugo cajamwo ecôbà \p \v 17 Oshane ebyâwe, orhenge mw’eci cihugo wâni we mugorhe! \v 18 Bulya kwo adesire ntya Nyakasane. Lolà oku lêro kulibirha n’abalibirhakwo, bajè kulî, ababamwo eci cihugo nabaheba omu malibuko lyo banshanga \v 19 Namâhera, namâbandwa! Ecibande câni cirhakanafuma. Nie muntu nakazagiderha: nti gâni ago mababale, nagalembera. \v 20 Ihêma lyâni balishâbire emigozi yâni yoshi bayitwîre. Abâna bangenzire boshi: ntâye ocihali. Harhaciri ciru omuntu w’okuyimânika ihêma. \v 21 Balungere bo babîre bahwinja. Barhalongerizi Nyakasane n’okwôla kwarhuma bayabirwa: obusò bwâbo bwoshi bwashandîre. \v 22 Yumva omwanzi! gwo ogwo! Cihôgêro cinene carhenga e mwênè mpu ebishagala bya Yûda bihinduke irungu, bibè lwâkiro lwa banyambwe. \v 23 Omanyire yâgirwa Nyamubâho, oku enjira y’omuntu erhabà yâge kurhanali kwâge okulambagira n’okusêra omu njira yâge burhanali buhashe bwâge bumuheba omu njira n’okumubêzamwo. \v 24 Orhuhane Yâgirwa, cikwône omu lugero lwinjà buzira mungo, rhwakanahungumuka rhweshi. \v 25 Orhulire omutula gwâwe oku mashanja garhakuyishi n’oku milala erhagashâniza izù lyâwe. Bulyâla balire Yakôbo bamuyûsa, banashâba aha mwâge. \c 11 \s1 Yeremiyahu n’ebinwa by’endagâno \p \v 1 Akanwa Yeremiyahu abwîragwa na Nyakasane: \v 2 «Obwîre abantu b’omu ishwa lya Yûda n’ab’omu Yeruzalemu. \v 3 “Obabwîre erhi: Yekudesire Nyakasane Nyamuzinda w’Israheli erhi: akahera omuntu orhumva ebinwa by’eyi ndagâno”, \v 4 “binwa narhegekaga basho olusiku mbakûla omu cibeye, omu cihugo c’e Mîsiri”». Nababwîra nti «muyumve izù lyâni; munajire ngasi kwoshi nâkamurhegeka lyo mubà lubaga lwâni, nâni mbè Nyamuzinda winyu. \v 5 “Kuderha nti nyunjulize gulya mulagi nalahiraga nti ntagujiriri basho gulya gw’okubahà ishwa lyahululamwo amarhà n’obûci, nk’oku biri buno”». Nâni nashuza nti: «Nêci, Nyamwagirwa». \v 6 Na Nyakasane anacimbwîra erhi: «omu bishagala bya Yûda n’omu mihanda ya Yeruzalemu oyâkûze mpu: muyumve ebinwa by’eyi ndagâno munabijire. \v 7 “Bulyâla narhonzire basho erhi mbakûla e Mîsiri, na kuhika buno nadesire buzira kurhama nti: muyumve izù lyâni.”. \v 8 “Cikwône barhumvagya barhaderhaga mpu barhege okurhwiri, ngasi muguma ayêrekera emunda omurhima gwâge mubî gunayêrekire. Okubundi nabakolera akal’ibala ebinwa by’eyi ndagâno byoshi byanali bidesire, binwa nali mbasêzize okushimba barhanabishimbaga.”». \v 9 Nyakasane ambwîra erhi: Bene Yûda n’ab’omu Yeruzalemu banywânane. \v 10 Bashubirire amaligo ga b’îshe, balahiraga mpu barhayumva ebinwa byâni: b’abôla bakulikîre banyamuzinda b’obwîhambi mpu babè bo bakolera. Enyumpa y’Israheli n’enyumpa ya Yûda bavunyire omu binwa by’endagâno rhwalagânanaga rhwe na b’îshe. \v 11 Co cirhumirage, Yekudesire Nyakasane, lâba oku nkola nabarhumira obuhanya barhafume, bakanyâkûza, ntabashuze. \v 12 Go mango ebishagala bya Yûda n’ab’omu Yeruzalemu bajigashâniza n’enshangi banyamuzinda b’obwîhambi. Abo banyamuzinda barhabarhabâle ciru n’ehitya amango g’obuhanya. \v 13 Bulyâla wâni Yûda, banyamuzinda bâwe kwo bali banji nka ebishagala byâwe. \v 14 N’oku emihanda ya Yeruzalemu eri minji kwo nazo ziri nyinji empêrero wayûbasire z’okugashâniza Baali. \s1 Abakomera aka-Nyamuzinda batumuzibwa \p \v 15 Omusîmwa wâni bici alijira omu mwâni? Anayunjulize obulonza bwâge bubî. Ewe k’emihigo n’enyama nterekêre byo byakurhenza mw’obu buhanya olimo ly’omanya oku wacîshinga? \v 16 Muzêti guyanyire gunajagalîre, lyo izîno Nyakasane ali akuhîre; lêro ahizirage omuiiro omu byâsi byâwe; n’amashami gabôyôsire. \v 17 Na Nyakasane w’Emirhwe wakugwîkaga, akutwîrîre olufù n’ecarhumire, ganali amaligo enyumpa y’Israheli n’eya Yûda zakozire mpu banjire burhè omu kududûkiza Baali omugî gw’enshangi. \s1 Yeremiyahu alibuzibwa e Anatoti \p \v 18 Nyamubâho anali erhi antonzire: nayôrha mmanyire! Ago mango, Nyakasane, wanzibûla amasù mpu gabone ebi balimwo! \v 19 Niehe kwo nali nka mwâna-buzi\f + \fr 11, 19 \fr*\ft 11, 19: Mwânabuzi. Lolà \+xt Iz 53, 7\+xt*. Yeremiyahu amâbà lwîganyo lw’omucunguzi Yezu Kristu.\ft*\f* wajibagwa, erhi ntanamanyiri emirali bagwêrhe kuli nie. Mpu «rhuhongole omurhi gujinire, rhumukûle omu igulu ly’abazîne, irhondo izîno lyâge lirhakengêragwa»! \v 20 Cikwône wêhe, Nyakasane w’Emirhwe, we twa emmanja n’obushinganyanya we singiriza ensiko n’omurhima onyêreke mbone oku wacîhôlerabo bulya we ntûzire olubanja lwâni. \v 21 Okwo kwo kurhumire, ntya kwo Nyakasane aderhîre abantu b’e Anatoti bashimbire omûka gwâni: «Erhi orhajiraga obulêbi oku izîno lya Nyakasane, lyo orhagiyîrhwa n’enfune zîrhu». \v 22 Lâba oku niono nk’ola najibarhangula. Emisole yâbo, ngôrho yabayîrha, bagala bâbo na bâli bâbo bafà n’ishali. \v 23 Barhabemwo owasigala hano ndîkira obuhanya omu bantu b’e Anatoti. \c 12 \s1 Amasîma g’ababî \p \v 1 Ôbà mushinganyanya, Nyakasane, ciru nkacîhamba nti nakujîsa kadali ci erhi na binwa bya bushinganyanya nakushambâza. Cirhuma enjira y’endyâlya ebà ekomire, cirhuma encuku zijira omurhûla. \v 2 Nabagwîsire bànamera emizî, kukula bakûla na malehe bayâna. Hôfi ôbà n’akanwa kâbo, cikwône kuli n’ensiko zâbo. \v 3 Wêhe Nyakasane, onyishi na kubona ombona, omurhima gwâni wagurhangwîre, na haguma nâwe gubà. Obarhenze nka bibuzi byajibâgwa, obabikire olusiku lw’okubâgwa. \v 4 (Kuhika mangaci ecihugo câbà ciri omu mishîbo), n’obwâsi buli ebulambo erhi buyûmire? Ebinyunyi n’ebintu byahwîre n’obubî bw’abantu. Bulya kwo bàdesire: mpu Nyamuzinda arhabona ebirhulimwo. \v 5 K’amashigwe g’abantu gakuyâbire, ohashe amashigwe g’enfarasi? Erhi oyumvagya ebihamba omu cihugo cidekerîre, kurhi byayishigibà omu mashaka g’oku Yordani? \v 6 Kali ciru balumuna bâwe na bene winyu bakurhebeka! Bakuhûrana n’izù linene. Orhahîraga okabayêmêra hano bakubwîra ebinwa binunu. \s1 Lungwè alakira olubaga lwâge \p \v 7 Nalêsirage enyumpa yâni, nasiga akashambala kâni. Omurhonyi w’omurhima gwâni namusizire omu nfune z’abashombanyi bâge. \v 8 Akashambala kâni kampindukîrage, kashuba nka ntale y’erubala: yandulumîre, nayishomba. \v 9 Akashambala kâni ka kashubirage cinyunyi ca mashala ga butonè n’ebinyunyi bihiva byakagorha! Mukanye muhamagale eby’erubala byoshi; mubilerhe bicîrhanze. \v 10 Engabo y’abangere yakûzire ishwa lyâni ly’emizâbîbu, balirhindagira, ishwa lyâni oku ndirhonya, bôhe balijizirage nterere. \v 11 Mâshi balijizire nkûmu, likola lya kushibûkwa omu masù gâni. Ecihugo coshi bacishâbire na ntâye oshîbirîre. \v 12 Entondo zirengerîre omu irungu zoshi zahisirwekwo n’abashâbi (bulya Nyamubâho afumbasire engôrho ye Ntakanjirwa) kurhenga oku cikwi c’ecihugo kuhika oku cindi ntà muntu ogwêrhe omurhûla! \v 13 Barhwezire engano, basârûla emishûgi; barhamîre busha. Enshonyi z’ebi basarwîre zababumbire, erhi mungo gwa Nyakasane gurhuma. \s1 Olubanja n’obucire bw’olubaga \p \v 14 Kwo adesire ntya Nyakasane: Bo ndesire abalungu bâni babî, balya bàhumaga oku kashambala nahâga olubaga lwâni lw’Israheli. Lâba oku nâbashugula omu cihugo câbo. (Cikwône enyumpa ya Yûda narhangiyishugula omu karhî kâbo). \v 15 Cikwône hano mbà namâbashugula, nâshubibabêra bwonjo, nshubibagalula ngasi muguma omu kashambala kâge, ngasi muguma omu ishwa lyâge. \v 16 N’erhi bakacîyigîriza bwinjà amarhegeko g’olubaga lwâni, bakamanyindahira mpu «ye ndahîre Nyakasane ozîne» nka kulya bayigîrizagya olubaga lwâni okulahira Baali, ago mango banashubira omu karhî k’olubaga lwâni. \v 17 Cikwône bakabula buyumva olwo lubaga nânalushugula, nna­nduherêrekeze, Kanwa ka Nyakasane. \c 13 \s1 Omukaba gubozire \p \v 1 Kwo ambwîzire ntya Nyakasane: «Erhi okanye ogule omukaba gw’ecitâni, oguzonze ensiko zombi. Cikwône orhagurhogezagya omu mîshi.» \v 2 Nagula omukaba, nk’oku Nyakasane anali antegesire, nanaguzonza ensiko zombi. \v 3 Akanwa ka Nyakasane kantindakwo obwa kabirhi: \v 4 «Erhi oyanke omukaba wagulaga, ogûla oyambalire oku nsiko, oyimuke, ojè ebwa Efrata ogufulike omu mugaku gw’ibuye.» \v 5 Nakanya najigufulika ebwa Efrata, nk’oku Nyakasane ali antegesire. \v 6 Erhi hagera nsiku zirhali nyi, Nyakasane ambwîra, erhi: «Yimuka, ojè ebwa Efrata oyanke yo gulya mukaba nakurhegekaga nti ofulikeyo». \v 7 Najà ebwa Efrata, nalonza nanabandana omukaba halya nali ngufulisire. Lâba: gwasherîre gurhankacikolêsibwa. \v 8 Okubundi akanwa ka Nyakasane kantindakwo. \v 9 Erhi kwo adesire ntya Nyakasane; erhi: «ntya kwo nashereza ifêka lya Yûda bulà bucîbone bunji bwa Yeruzalemu». \v 10 Olu lubaga lubî, abâla bakazilahira bwayumva ebinwa byâni, abâla bakazikulikira obulala bw’omurhima gwâbo n’okushimbulira bandi ba nyamuzinda b’obwîhambi mpu babakolere banabaharâmye, olu lubaga kwo lwâbà ak’ogu mukaba gurhâkacikola bici. \v 11 Bulyâla, nka kula omukaba gusera oku nsiko z’omuntu, kwo nali ncisêgerize oku nyumpa ya Israheli yoshi, enyumpa ya Yûda yoshi, Kanwa ka Nyakasane, nti zibè lubaga lwâni, irenge lyâni, lukengwa na bulimbi bwâni. Cikwône barhanyumvagya. \s1 Orhubindi rhw’idivayi rhwahukulana \p \v 12 Obabwîre n’aka kandi kanwa: Kwo adesire ntya Nyakasane, Nyamuzinda w’Israheli: «Ngasi kabindi kanayunjula idivayi». Banakushuza mpu: «ka rhuhabire oku ngasi kabindi kanayunjula idivayi»? \v 13 Onababwîre erhi: kwo adesire ntya Nyakasane, erhi: lâba oku ababamwo eci cihugo boshi nâbalalusa, abâmi batamîre oku ntebe ya Daudi, abadâhwa n’abalêbi, n’ab’omu Yeruzalemu boshi. \v 14 Okubundi mbahukuze baguma oku bâbo, abashamuka na bagala bâbo burhalondôla, kanwa ka Nyakasane, buzira lukogo, buzira bwonjo, nâbashangula. \s1 Olubungo \p \v 15 Yumvi, murhege okurhwiri muleke n’obucîbone, Nyakasane adwîrhe aderha. \v 16 Muhè Nyakasane Nyamuzinda winyu irenge duba oku omwizimya gurhacigwa, n’oku amagulu ginyu garhacisârhala, oku birhondo by’obudufu. Mwoyo mudwîrhe mwalinda obuce: yêhe mwizimya adwîrhe abulula n’okuguhindula ndundulya ya budufu, \v 17 N’akabà murhayumvîrhi oku namurhonda, nalakira emurhima erhi bucîbone bwinyu burhuma, amasù gâni gâlaka omulenge gw’okubona obusò bwa Nyakasane bwagenda mpira. \s1 Mwâmi Yoyakini \p \v 18 Obwîre mwâmi n’omwâmikazi: Tamali oku idaho bulya ecimanè cirya c’irenge carhibusire oku irhwe linyu. \v 19 Ebishagala by’e Nêgebu bigosirwe birhâjibwamwo. Yûda yêshi bamuhêsire mpira yêshi yêshi. \s1 Okukalihirwa kwa Yeruzalemu \p \v 20 Oyinamule amasù, Yeruzalemu, obone, obone ecarhenzire emwênè. Ngahi buli bulya busô bakuyâbuzagya, birya bibuzi wakazâgilimbira? \v 21 Bici waderha hano bayishikuhana, we wabaleraga? Bîra bâwe bayisha bashokolîre ababisha bakurhera. K’orhagwârhwe n’amalumwa gali nka mikero-mibishi obwo? \v 22 Wamâderhaga omu murhima gwâwe: erhi «nieki cirhumire oyo nj’obone anyishira?» Bunene bwa mabî gâwe bwarhumire balengeza emishangi yâwe n’okurhabira oku bishugulu byâwe. \v 23 K’omuntu w’e Etiyopiya akahindula omubiri gwâge, n’engwi obutone bwâyo? Ninyu mwe, ka mwakâjira bwinjà, mwe mwakômerîre amabî? \v 24 Nkolaga namushandâza nka byâsi byûmu empûsi y’omu irungu yâbabalaza. \v 25 Hyo hyâwe ehyo, gwo mwanya bakuhîre. Nie gurhenzirekwo, Kanwa ka Nyakasane bulyâla nie wayibagiraga, wacîkubagira obunywesi. \v 26 Niene nalengeza emishangi kuhika ebusù, babone obusha bwâwe. \v 27 Ya! Obugonyi bwâwe n’amasheka gâwe wâni! n’amalala wahimbire wâni! Oku ntondo n’omu mashwa, nabwîne amaligo gâwe. Wamâhera wâni Yeruzalemu, bulyâla orhacêsibwi. Kuhika mangaci kwône? \c 14 \s1 Ecanda cikali \q1 \v 1 Kanwa Nyakasane abwîraga Yeremiyahu amango g’ecanda. \v 2 Eca Yûda omu mishîbo ciri n’ebishagala byâge mutula birimwo oku idaho biri n’omulenge gwa Yeruzalemu enyanya gusokire gwalwîra. \q1 \v 3 Abagale badwîrhe bàrhuma abâna mpu bajilonza amîshi. Abâna badwîrhe bajà ebwa maliba ci barhabona mîshi, badwîrhe bakazigalukana orhubindi rhurhalimwo bici, n’omûmà n’ebishonyi n’irhwe libwîkire. \q1 \v 4 Kulya kubà idaho lyaberesire erhi kubula mîshi kurhuma abahinzi enshonyi zababumbire okubwîkira babwîkire irhwe. \q1 \v 5 Ciru n’erubala akashafu kabusire kanaleka omwâna wako bulya ntà bwâsi. \q1 \v 6 Endogomi ziyimanzire oku ntondo, zayisa emboho aka banyambwe, amasù gâbo gafukire bulya ntà bwâsi. \q1 \v 7 Akabâga ebyâha bîrhu birhushobesire, ojirage yâgirwa obukuze bw’izîno lyâwe. Nêci, garhali manyi amalala gîrhu, wêne rhwabihîre. \v 8 Nyakasane bulangâlire bw’Israheli, we Muciza omulîkûza amango alagirîre, Cirhumirage ohugalala mw’eci cihugo, nka mubalama ohanzire budufu buguma. \q1 \v 9 Cici cirhumire oshusha olimwo ecikango? Nka ntwâli erhankaciza ndi? N’obwo y’oli ekarhî-karhî, Nyakasane, n’izîno lyâwe lyo barhuderha mâshi orharhulekêreraga mâshi! \p \v 10 Ntya kwo Nyakasane aderhîre olu lubaga, mpu: Basîmirage okugenda-genda wâni! Co cirhuma Nyakasane arhabasîma. Akolaga akengîre amaligo gâbo. Anakolaga abâna ebyâha byâbo. \v 11 Nyakasane àmbwîra obwo, erhi: «orhasengereraga olu lubaga mpu lulobôke. \v 12 Ciru bakacîshalisa, ntayumvîrhize omusengero gwâbo, ciru bakarhûla embâgwa n’enterekêro, ntakabiyêmêra. Bulyâla nnonzize okubahungumula n’engôrho, n’ishali n’ecahira.» \v 13 Nashuza obwo: «Nti Yâgirwa Nyakasane, kali abalêbi badwîrhe bababwîra: erhi murhabone engôrho, murhashalike, kulya kubà niene namushobôza omurhûla gw’enkwîra mw’eci cihugo.» \v 14 Oku bundi Nyakasane àmbwîra, erhi: «bunywesi obwôla abo balêbi badwîrhe baderha oku izîno lyâni; ntabarhumaga na ntâco nabarhegesire, ciru ntababwîraga akanwa. Badwîrhe bamubwîra mpu babonekîrwe n’obwo kubêsha, mpu bamulêbera n’obwo bya busha, bilôrho byâbo bône». \v 15 Ebyo byàrhuma Nyakasane àshubiderha, erhi: «Aho balêbi badwîrhe balêba oku izîno lyâni n’obwo ntabarhumiri, banadwîrhe bamubwîra erhi: eci cihugo cirhajemwo ngôrho, cirhajemwo cizombo oleke kwône, abo balêbi ngôrho yabalambika n’ishali haguma». \v 16 N’abadwîrhe babwîrwa nabo, omu mihanda ya Yeruzalemu bakwêbwa, ngôrho n’ishali byâbalambika barhâbone cabisha: ôli bo, ôli bakâbo, ôli abânarhabana âbo, ôli abâna-nyere bâbo; nabadubulirakwo amaligo gâbo. \v 17 Obabwîre n’aka kanwa: \q1 Amasù gâni gali galaka omulenge, obudufu n’omushi, buzira kuhusa bulya kuyagalika ayagalisire olya munyere, mwâli w’olubaga lwâni. Cinali cibande cinene. \q1 \v 18 Erhi nacija omu mashwa, lâba enkumba engôrho yajijire erhi nacishubira omu lugo, lâba enkumba ishali lyajijire; Omudâhwa n’omulêbi, nabo bagezire omu cihugo, bahabire byo bici ebi! \q1 \v 19 Ka Yûda kukaga wamukazire loshi? Nîsi erhi Siyoni kurhenga akurhenzire emurhima! Cici carhumire warhubambula omubambu gurharhundûke? Rhwakazâgilinga omurhûla, ci ntà kwinjà amango g’okufuma, ci lolaga ebihamba. \q1 \v 20 Yâgirwa Nyakasane, nêci rhuyêmîre amaligo rhwajijire, amabî ga balarha bulya nêci rhwakubîhîre. \q1 \v 21 Oku bukuze bw’izîno lyâwe orharhulekêreraga, irenge ly’izîno lyâwe lirhumire, orharhulekêreraga. Omanye wakabonêsa entebe y’irenge lyâwe nshonyi. Okengêre mâshi orhatwaga omu ndagâno warhulaganyagya. \q1 \v 22 K’omu bikabulirwa by’amashanja hali eciniêsa enkuba? Ka malunga garhuma enkuba yania? K’arhali we, Yâgirwa Nyamuzinda wîrhu? We rhucîkubagira bulya wekola ebyo byoshi. \c 15 \p \v 1 Nyakasane ambwîra obwo erhi ciru Mûsa na Samweli bakayimanga omu masù gâni, olwo lubaga ntakalubêra lukogo! Obalibirhekwo, bagende bantengeho. \v 2 Bakakudôsa mpu ngahi rhujage? Onababwîre erhi: kwo adesire ntya Nyakasane: \q1 Ow’okuhêkwa n’ecihûsi, ahêkwa naco, \q1 Ow’okuhêkwa n’engôrho, ahêkwe nayo \q1 Ow’okuhêkwa n’obuligo, ahêkwe nabwo \q1 Ow’okuhêkwa bujà, abuhêkwe. \q1 \v 3 Nâhirakwo milala ini ya maligo, \q1 yekudesire Nyakasane: \q1 engôrho y’okuyîrha, \q1 ebibwa by’okushanshanyula, \q1 eby’erubala n’ebinyunyi by’emalunga, \q1 eby’okulya n’okushâba. \p \v 4 Nâbajira kantu ka kuyôbohya oku mâmi g’igulu goshi, erhi Menashè orhuma, mwene Hizikiyahu, mwâmi w’omu Yûda n’ebi akozire omu Yeruzalemu. \s1 Obuhanya burhenga omu ntambala \p \v 5 Ndi okubabalîrage wâni Yeruzalemu? Ndi okufîrîre bwonjo? Ndi oyahusire mpu adôse kurhi wabîrage? \v 6 Oshuba wanjandaga wêne, kanwa ka Nyamubâho, wampa ebirhugo. Lêro nakulikira okuboko nakushâba, narhamire n’okubà lukogo. \v 7 Nayansire akibo nabayêrûlira emuhanda gw’ecihugo. Olubaga lwâni naluyîsire nshuzo, naluhezize bône banabula kuleka enjira zâbo. \v 8 Abakana bâbo, bo bali banji kulusha omushenyi gw’enyanja. Nina w’entwâli, namudwîrhîre kaheza mûshi kalengerêre kano kanya, namudubulirakwo ebihamba n’ecihango. \v 9 Ayongobosire omuzîre, nina wa bâna-nda, arhacigwêrhi nsimiko. Abwîne obwîre kabirhi. Yoyo zabumbire enshonyi n’omungo! N’abanyi basigîre mulibo nâbarhega engôrho abashombanyi bâbo bacîtakîra, Kanwa ka Nyakasane. \s1 Okuhamagalwa obwa kabirhi \q1 \v 10 Namâhera, nyâmà nieki, we wambusire muntu wa kadali n’enongwe omu cihugo coshi! Oku ntalya ntanahana mwenda, kurhahanga boshi barhanshomba. \q1 \v 11 Okuli, okuli Nyakasane ka ntakukoleraga okwâni kwoshi? Ka ntakusengeraga amango g’obuhanya n’entanya? \q1 \v 12 Ewani, k’ecûma canavuna ecûma c’emwênè n’ec’amarhale. \q1 \v 13 Obuhirhi n’obugale bwâwe narhangibiha ababihagula buzira kugalula akantu, erhi byâha byâbo omu cihugo coshi birhuma. \q1 \v 14 Nâkujira mujà w’abashornbanyi bâwe, omu cihugo orhîshi, bulyâla omutula gwâni mîra gwayâsagya omuliro n’ogwo muliro mwe gwayishiyôca. \q1 \v 15 Wêhe orhababîri Nyakasane onkengêre, ontangule onambuke omungo gw’aba banshimbulwîre. Omu kulindalinda kw’oburhè bwâwe, orhampekaga orhanarhumaga bampeza; omanye oku we rhumire natumula. \q1 \v 16 Ebinwa byâwe, erhi byampikagakwo, nambivuguse, akanwa kâwe, bwâbà busîme bwâni, bwâbà bushagaluke bw’omurhima gwâni; kulya kubà izîno lyâwe banderha: Nyakasane Nyamuzinda w’Emirhwe. \q1 \v 17 Ntà mango natamire omu ndêko y’abagambanyi nti mbuke ihuga okuboko kwâwe kwàli kusêzire nâbêra niene obwo bulyâla wali onyujuzize burhè. \q1 \v 18 Cirhumirage amababale garhayonda, ecibande câni cirhafuma, cirhâyumva bâsi. Wambêrîrage kishi kabêsha mushâna, kalya k’amîshi garhacîkubagirwa. \p \v 19 Oku bundi Nyakasane ashuza: erhi: «okagaluka, nkakugalula niene, wanayimanga omu masù gâni. Ebiri bya busha, erhi wankakulamwo akantu kinjà wanabà nka we kanwa kâni. Bôhe bâshubira emunda oli, ci wêhe, orhâshubire emunda bali!» \v 20 Nâkujira obêre olwo lubaga nka côgo cizibu-zibu c’amarhale, bâyishikulwîsa ci barhakuhashe, bulyâla ndi haguma nâwe, nti nkucize nnankulîkûze, Kanwa ka Nyakasane. \v 21 Nâkukûla omu nfune z’ababisha, nnankugule orhenge omu nfune za baciri-misî. \c 16 \s1 Akanwa k’omulêbi kali cimanyîso \p \v 1 Akanwa ka Nyakasane kantindakwo, kambwîra mpu: \v 2 orhahîraga okarhôla omukazi, orhakabona kanyere erhi karhabâna eno munda. \v 3 Bulyâla ntya kwo Nyakasane abwîzire abanyere n’abarhabana baburhirwa eno munda, abazîre bababurha n’abalume bayishiburhira muli eci cihugo: \v 4 Bafà olufù lubî, barhâlakirwe barhânabishwe, bâbà binazo by’idaho. Ngôrho yâbalambika, n’ecizombo. n’emirhumba yâbo yâshube bushêge bw’ebinyunyi by’emalunga, n’ebiryanyi by’erubala. \v 5 Nêci, kw’adesire ntya Nyakasane mpu orhahîraga okajà omu nyumpa balimwo omu mishîbo. Orhajagibanda endûlù erhi okurhûliriza bene balya, bulyâla olwo lubaga nalunyazire omurhûla gwâni, oburhonyi n’obwonjo, kanwa ka Nyakasane. \v 6 Abakulu n’abarho, bâfàmwo eci cihugo banabule câbisha babule na câlakira, ntâye wâshâkwa na ntâye wâmômwa mukungu\f + \fr 16, 6 \fr*\ft Bwàli bwôrhere bw’Abayahudi bwayishirikûlwa n’irhegeko lihyâhya.\ft*\f*. \v 7 Oli omu mishîbo barhamubegere mugati mpu bamurhûlirize bulya afirîrwe, barhâmuhêreze akabehe k’okumurhûliriza omu bufîre bwa nina erhi bw’îshe. \v 8 Orhajâga n’omu nyumpa bajira olukulu mpu otamale olye onanywe haguma nabo. \v 9 Bulyâla kw’adesire ntya Nyakasane w’Emirhwe, Nyamuzinda w’Israheli: Lâba, nârhenza aha omu nsiku zinyu erhi mwânabona orhubûli rhw’omwîshingo, enyimbo z’omulamba wâsheba, n’ez’omunyere wâshebwa. \v 10 Hano ôbà wamâbwîra olu lubaga ebi binwa byoshi, bamânakudôsa mpu: «Cici cirhumire Nyakasane arhuderherakwo obuhanya bungana âha; cici rhutumwîre, câha cici rhwajirîre Nyakasane, Nyamuzinda wîrhu»? \v 11 Ago mango ânabashuze erhi: Basho bantwîsire, kanwa ka Nyamubâho, bakulikira ba­ndi ba nyamuzinda b’obwîhambi, babakolera banabaharâmya. Niehe bantwîka n’irhegeko lyâni barhalikulikiraga. \v 12 Na ninyu, mwe mwajizire kubî kulusha basho; lolà ngasi muguma muli mwe, adwîrhe akulikira omurhima gwâge mubî gwa amahabwè, buzira kuyumva. \v 13 Nkolaga nâmuhulusa muli eci cihugo, mujè omu cihugo murhishi, ôli mwe, ôli basho: eyo munda mwajikolera abandi ba nyamuzinda b’obwîhambi, mûshi na budufu, bulyâla ntâmufîre bwonjo. \s1 Okugaluka kwa Bene-Israheli bashandîre \p \v 14 Lâba oku ziyîruka ensiku, akanwa ka Nyakasane, barhakaciderhamwo mpu: «Nyakasane ozîne, ye wayinamulaga bene-Israheli kurhenga omu cihugo c’e Mîsiri! \v 15 “Ciru Nyakasane ozîne, ye wâyinamulage bene-Israheli kurhenga omu cihugo c’emwênè na kurhenga emunda àli abashandabanyize. Nâbashubiza omu cihugo nalimpîre b’îshe!”» \s1 Okurhêrwa \p \v 16 Lâba oku narhuma omwandu gw’abadubî babaduba, yekudesire Nyakasane, nshubijaho ntume omwandu gw’abahivi bâbahivulula oku ngasi ntondo, oku ngasi karhondo n’omu ngasi mugaku gw’amabâle. \v 17 Bulyâla amasù gâni gadwîrhe gabona enjira zâbo: zirhali nfulike, n’obugoma bwâbo burhankacîfulika omu masù gâni. \v 18 Nkolaga nâjuha kabirhi obugoma n’ecâha câbo, bulyâla bahemwîre ecihugo câni n’emirhumba enshusho zâbo n’akashambala kâni bakayunjuzize bikabulirwa byâbo. \s1 Amashanja gayêrekera Lungwè \p \v 19 Nyamuzinda, we buzibu we n’ibuye ncîfulikaho, nyâkiraho amango mpanyagîre! Amashanja gayîsha emunda oli kurhenga ebwa kafende k’igulu gaderhe mpu: balarha bya bunywesi bayîmiremwo, bya busha birhajira mukolo muci. \v 20 K’omuntu akacîbumbira banyamuzinda b’obwîhambi, câba barhanali banyamuzinda, irumbi kwône. \v 21 Lâbaga ebi nkola nabayêreka, lêro nabamanyîsa bamanye okuboko kwâni n’obuhashe bwâni, bamanye obwo oku izîno lyâni nie Nyamuzinda. \c 17 \s1 Amabî g’ab’emwa Yûda \p \v 1 Ecâha ca Yûda ciri ciyandike n’akalamu k’ecûma, ciri ciyandike n’omusholo gw’ecûma c’amarhale, oku mbaho y’omurhima gwâbo n’omu marhwêrhwè g’empêrero zâbo, \v 2 bulyâla bagala bâbo banacikengere empêrero zâbo n’emirinzi yâbo aha burhambi bw’emirhi mibishi oku ntondo ndîrî. \v 3 «Wâni ntondo yâni y’omu cibandâna, obunguke bwâwe n’obuhirhi bwâwe nabihâna babihagule erhi amabî wakozire omu cihugo coshi garhuma. \v 4 “kukwânînage ohêke akashambala nali nkuhîre nâkujira mujà w’abashombanyi bâwe omu cihugo orhîshi. Bulyâla omuliro mwasîmbwîre gw’omutula gwâni gw’akaziyâka ensiku n’amango”». \s1 Binwa bya burhimanya \p \v 5 Kwo Nyakasane adesire ntya: «Ali muhanya omuntu ocîkubagira omuntu, oyegemera omubiri oyu omurhima gucîyegulakwo Nyamubâho». \v 6 Kw’ali nk’irhadu omu mpinga, arhumva bici erhi obucire buyîsha, mwo abêra omu bwihîra bw’irungu, idaho lya munyu, lirhabâkwo ndi. \v 7 Yerino omuntu ocîkubagira Nyakasane ôheba Nyakasane kwo omurhima. \v 8 Kwo ashusha nka murhi gumezire aha lwîshi gwo guyêrekeza emizî ebwa cikunguzo c’olwîshi, gurhôboha gala mango idûrhu liyîsha ebyâsi byâgo biyinjihire omwâka gw’ecanda-ciri gurhababala bici gurhanahusa buyâna. \v 9 Omurhima gwo guyengeha gwarhalusa, gucigwerhage n’oburhebanyi, ndi wakagumanya? \v 10 Nie Nyakasane, nie nsingiriza omurhima nie nyenja ensiko, lyo ngabira ngasi muguma nk’oku ebijiro byâge binakwânîne, nk’oku amalehe g’emirimo yâge ganali. \v 11 Enkwâle enalalire amaji erharhêraga. Yo nguma n’omuntu ogala n’ebizimbano anabisige omu karhî k’ensiku zâge, anazinde erhi abonekana oku ali muhwinja. Okucîkubagira aka-Nyamuzinda ka Nyakasane \v 12 Entebe y’irenge eri enyanya kurhenga emurhondêro, ho hantu h’aka-Nyamuzinda kîrhu. \v 13 Nyakasane mwîkubagirwa w’Israheli, abakutwîka boshi enshonyi zababumba, abakurhengaho bayandikwa omu idaho bulyâla balesire enshôko y’amîshi gahulula, Nyakasane. \s1 Omusengero gw’ocîhôla \p \v 14 Onfumye, Nyakasane lyo nfuma, oncize lyo ncira, bulya wêne we ncîtakîra \v 15 Lâba, badwîrhe bambwîra mpu: «Ngahi kaligi akanwa ka Nyakasane? Kabâge!» \v 16 Niehe ntakuminikaga nti orhume obuhanya ntanacîfinjaga olusiku luminya, wêne orhahabiri, ngasi ebintenga ekanwa erhi wanabibona. \v 17 Orhanjiraga côbà we nayâkiraho olusiku luminya. \v 18 Enshonyi zigwârhe abashombanyi bâni; ci niehe zirhangwârhe Bajemwo ecikango, ci niehe cirhanjagamwo. Obarhogezekwo olusiku luminya. \s1 Olukulu lwa Sabato \p \v 19 Kwo Nyakasane ambwîzire ntya: «erhi okanye oyimange aha muhango gw’Abâna b’Olubaga, halya abâmi ba Yûda bagera nka bahuluka na nka ba­shubûka, n’aha nyumvi za Yeruzalemu zoshi. \v 20 “Oderhe erhi: Yumvi akanwa ka Nyakasane mwe bâmi ba Yûda”. \v 21 “Yekudesire Nyakasane: Mucîlange murhanahîraga mukabarhula omuzigo olwa Sabato, murhahîraga mukagugeza omu mihango ya Yeruzalemu”. \v 22 “Murhahulusagya omuzigo mpu gurhenge omu nyumpa zinyu olwa Sabato, murhanahîraga mukakola bûko mukolo. Olwa Sabato mulujire lutagatîfu nka kulya narhegekaga basho”. \v 23 “Bôhe barhayumvagya, barhaderhaga mpu barhege okurhwiri; bacîjira bacikanyi cirhagomba mpu barhagiyumva n’okuyankirira ihano”. \v 24 “Mwêhe mukanyumva bwinjà, ye kudesire Nyakasane, olwa Sabato, murhahîraga mukashesheza\f + \fr 17, 24 \fr*\ft murhahîraga mukabwisa omuzigo, gwârhi, Ebibliya Ntagatîfu*, Verbum Bible, Kinshasa, 1992\ft*\f* omuzigo omu mihango y’olu lugo. Olwa Sabata erhi mwakalujira lutagatîfu omu kuleka ngasi bûko mukolo”, \v 25 “ago mango, abâmi n’abaluzi bayîmire omu bya Daudi, emihango y’olu lugo yo bagezâmwo abâli omu ngâlè n’abâli oku nfarasi, mwo bagera bône n’abaluzi bâbo, abantu b’emwa Yûda n’abayûbaka omu Yeruzalemu. Olu lugo lwayôrha lulimwo abantu ensiku zoshi”. \v 26 “Bakazirhenga omu bishagala by’emwa Yûda n’entambi z’e Yeruzalemu, entambi z’emwa Benyamini n’ebwa cihugo ciri embanda, n’eciri oku ntondo n’oku Nêgebu, bakayîsha badwîrhe embâgwa, enterekêro, entûlo n’enshangi mpu barhûle enterekêro y’okuvuga omunkwa omu ka-Nyamuzinda”. \v 27 “Cikwône erhi mwakabà murhayumvîrhi, irhegeko lyâni ly’okulujira lutagatîfu, okuleka okubarhula emizigo n’okuleka okugera omu mihango ya Yeruzalemu olwa Sabata, ago mango na­ natwâna omuliro aha mihango yâge: gumîme enyumpa z’oku bwâni omu Yeruzalemu gurhanacife gwâzimire”». \c 18 \s1 Yeremiyahu emw’omubumbi \p \v 1 Akanwa Yeremiyahu abwîragwa na Nyakasane: \v 2 erhi «yimuka oya­ndangâlîre emwa omubumbi, yo nakuyumvîkiza ebinwa byâni». \v 3 Nayandagalira emwa omubumbi, lâba oku adwîrhe akolera oku rhugôndo. \v 4 Ci­ kwône ecirugu akazâgibumba casherera nka kula ibumba linakaziba omu nfune z’omubumbi. Ashubirhangira buhyâhya, abumba akandi kanoga, nk’oku nyamubumbi anali alonzize. \v 5 Okubundi akanwa ka Nyakasane kantindakwo kambwîra; mpu: \v 6 Nyumpa y’Israheli, ka ntakamujira nk’oku oyu mubumbi adwîrhe ajira? Kanwa ka Nyakasane. Kwo muli omu nfune zâni nk’ibumba omu nfune z’omubumbi, nyumpa y’Israheli. \v 7 Hali amango nderha nti lubaga lulebe erhi bwâmi bulebe, nabushugula, mbuhongole, mbushâbe. \v 8 Cikwône olwo lubaga nahigiraga, erhi lwakahinduka lukaleka bulya bubî nnancîyunjuze olubî nalimpizire nti nalukolera. \v 9 Hali amango nderha nti lubaga lulebe erhi bwâmi bulebe buyûbake bunarhwêre, \v 10 cikwône erhi lulya lubaga lwakakola ebigalugalu omu masù gâni, lukalahira bwayumva izù lyâni, nnancîyunjuze ebinja nali mpizire okulukolera. \v 11 Okanyagye obwîre ab’emwa Yûda na ab’omu Yeruzalemu ntya: «mpu kwo adesire ntya Nyakasane: Mpu lâbi oku ndwîrhe namurheganyiza obuhanya, (mmugwerhîre n’omuhigo) mmumanyire n’obwenge. Mubâge mwarhenga ngasi muguma omu njira zinyu mbî; muyinjihye obwôrhere n’ebijiro binyu». \v 12 Cikwône kwo bâderha, mpu: «busha wârhamira! Emihigo yîrhu yo rhwanakulikira; ngasi muguma obubî bw’omurhima gwâge mugalugalu bwo anakola». \s1 Israheli ayibagîre Nyamuzinda \p \v 13 Kwo Nyakasane adesirage ntya: Murhangidôsa amashanja: ndi okola oyumvîrhe ebiri ntyo? Muziro ajizire, olya munyere w’Israheli. \v 14 K’olubula lw’e Libano lunaleke ibuye ly’omu ishwa? Ka ganagane amîshi g’ekulî, amîshi maholo-maholo g’ahulula? \v 15 Olubaga lwâni lwôhe lwanyibagîre! Bôhe obusha banaburherekêra enshangi. Bàbasârhazize omu mirimbwa yâbo, omu njira zâbo za mîra, mpu lyo bagera omu rhujira mulimbwa gurhali mubêre, \v 16 mpu lyo ecihugo câbo cishuba côbohwa masheka garhahwa, Ngasi yêshi ogeraho anasômerwe, adunde irhwe. \v 17 Kwo nâbashandabanya ak’empûsi y’ebushoshôkero bw’izûba, omu malanga g’omushombanyi. Mugongo gwâni nabayêrekeza c’arhali busù bwâni, olusiku lw’okuherêrekera kwâbo. \s1 Yeremiyahu ahanyagîre \p \v 18 Bàdesire mpu «Muyishe rhukemerane Yeremiyahu! Bulyâla, irhegeko lirhahwêre kubula mudâhwa, nîsi erhi ihano libulikanire kubula bagula, nîsi erhi akanwa kabulikanire kubula balêbi\f + \fr 18, 18 \fr*\ft Abahanûzi bakulu bali: abadâhwa, abalêbi n’abagula (barhimanya).\ft*\f*. Muyishe rhumukômole n’olulimi rhurhanajiraga akanwa kâge rhwarhega okurhwiri». \q1 \v 19 Ontege okurhwiri, Nyakasane, \q1 onayumve ebinwa by’abashombanyi bâni. \q1 \v 20 K’omuntu anagalule obubî oku minjà? \q1 Bôhe badwîrhage bampumbira omwîna. \q1 Kengêra oku nayimangaga embere zâwe nti mbaderhere ebinja, \q1 nti mbayâse oburhè bwâwe. \q1 \v 21 Abâna bâbo obasigire ishali, \q1 onabarhege obwôji bw’engôrho; \q1 Bakâbo bashube ngumba banakane! \q1 B’ibà bafè n’ecihûsi. \q1 Babandirwe n’engôrho omu matabâro. \q1 \v 22 Bayumve endûlù zirhenge omu nyumpa zâbo \q1 hano obarhêran’ebishungu birhabalira? \q1 Bulyâla bahumbire omwîna mpu bangwâse, \q1 n’aha magulu gâni bafulikaho emishego. \q1 \v 23 Cikwône wêhe Nyakasane, \q1 orhahabiri emihigo yâbo mibî kuli nie, \q1 orhababaliraga obubî bwâbo, \q1 orhazazagya ecâha câbo omu masù gâwe. \q1 Barhibuke omu malanga gâwe, \q1 amango g’omutula gwâwe, obakolere akalîbala. \c 19 \s1 Akabindi kashanguka \p \v 1 Okubundi Nyakasane abwîra Yeremiyahu, erhi: J’ogule akabindi k’omubumbi. Mugende mweshi n’abagula b’olubaga n’abakulu omu ba­dâhwa. \v 2 Ohuluke ojè ebwa lubanda lwa Ben-Hinomu lubà aha muhango gw’olumvi lw’ababumbi. Ahôla ho wâderhera ebinwa nâkubwîra. \v 3 Oderhereho, erhi: Muyumve akanwa ka Nyakasane, mwe mâmi ba Yûda na ninyu mwe muyûbaka omu Yeruzalemu. Kwo, adesire ntya, Nyamubâho w’Emirhwe, Nyamuzinda w’Israheli: Lâbi oku nalêrha obuhanya ahâla, oyu bagubwîra yêshi ayumva enzênene omu marhwiri; \v 4 kulya kubà banyâsire, n’ahôla hantu bahahindwîre ha bene, barherekîreho enshangi kuli banyamuzinda bw’obwîhambi b’emahanga, balyâla barhàli bayîshi ôli bo bône ôli b’îshe, ôli abâmi b’emwa Yûda. Ahâla hantu bahabumbire mukò gw’abêru-kwêru. \v 5 Bulyâla bayûbasire «orhw’enyanya» rhwa Baali mpu bakazisingônolerakwo bagala bâbo, bakola barherekêra Baali, okwôla ntà mango nakurhegesire, ntà mango nakudesire, ntà mango nakugerêrîze. \v 6 Alagi oku ensiku ziyishire, yekudesire Nyakasane, ahâla harhacikâderhwa Tofeti nîsi erhi cibanda ca Ben-Hinomu, ci hâkaziderhwa lubanda lwa cibâgiro. \v 7 Yûda na Yeruzalemu nabagukumula­ mwo ihano lyoshi, erhi ahâla harhuma. Nabarhibula n’engôrho omu masù g’abashombanyi bâbo, na kuboko kwa balya barhabalongeza kalamo kwabarhibula, emirhumba yâbo nayihà ebinyunyi by’emalunga n’ebiryanyi bya hano nshi. \v 8 Olu lugo nâlujira lubè hantu ha cikango n’olushungûrho, ngasi wâgera afuduke abande n’ehishungûrho\f + \fr 19, 8 \fr*\ft Okubanda ehishungûrho, kandi erhi kuheba ehishungûrho, kuli kubaduka kw’osomîrwe n’ebibî byasherêzize halebe erhi hilebe\ft*\f* omu kubona ebibande bityo. \v 9 Nabalîsa enyama za bagala bâbo n’eza bali bâbo: balyâna erhi ntanya n’obulagîrire burhuma; ababalagîriza banali abashombanyi bâbo n’abarhabamirira marhî. \v 10 Aka kabindi okaberere omu masù g’abâyishikulusa, \v 11 onababwîre erhi: «Kw’adesire ntya Nnâmahanga w’Emirhwe: erhi olu lubaga n’olu lugo nâbishangula nka kulya banabera obushanja bw’omubumbi, bwo burhahangwa. Abantu bâbishwa aha Tofeti erhi kubula aha babishirwe kurhuma. \v 12 Kwo najira aha hantu ntyo, kanwa ka Nyamubâho, n’abayûbakaho kwo nabajira; olu lugo kwo nalujira lushushe Tofeti. \v 13 Enyumpa za Yeruzalemu n’eza abâmi b’emwa Yûda zahemuka, aka ahâla Tofeti, ezi nyumpa zoshi barherekêreraga obubâni oku burhungiri bwâzo ene bàkola bagashâniza emirhwe y’e malunga babulagira n’amamvu oku ibuye mpu bagashânizemwo banyamuzinda b’emwa bene.» \v 14 Erhi Yeremiyahu arhenga e Tofeti, Nyakasane ali amurhumire mpu ajire obulêbi, ayimanga emuhanda omu ngo y’aka-Nyamuzinda, ayâkûza olubaga lwoshi erhi: \v 15 «Ntya kw’adesire Nnâmahanga w’Emirhwe, Nyamuzinda w’Israheli. Erhi lâbi oku nalêrhera olu lugo n’emirhundu eluliranyire amahanya naluhigiraga goshi, bulyâla bashubire bacikanyi cirhagomba erhi kubula bwayumva ebinwa byâni kurhuma.» \c 20 \s1 Yeremiyahu ashwêkwa \p \v 1 Lêro omudâhwa Pashehuru, mwene Imeri, wali mukulu w’abasirika ba aka-Nyamuzinda, anaciyumva Yeremiyahu aderha ako kanwa. \v 2 Pashehuru ashûrha omulêbi Yeremiyahu, okubundi amuhira omu mpamikwa aha muhango mulî gwa Benyamini, gulya guyirukîre omu ka-Nyamuzinda. \v 3 Erhi buca sêzi, Pashehuru akula Yeremiyahu omu mpamikwa. Okubundi Yeremiyahu amubwîra erhi: «arhaciri lya Pashehuru Nyamuzinda akudesire, ci lya: Côbà ciri eyi n’eyi. \v 4 Bulyâla kwo adesire ntya Nyakasane: Lâba oku nakuhà côbà woyo mwe n’abâna bâwe, barhemulwa n’engôrho y’abashombanyi bâbo: amasù gâwe gabona okwo! Yûda yêshi naye kwo na kwo, nâmuhira omu nfune z’omwâmi w’e Babiloni, ye wahêka abantu e Babiloni anabarhimbe engôrho. \v 5 Nagaba n’ebirugu by’ogu murhundu byoshi, emihako yago yoshi, ngasi hinjà gunajira, amahirhi g’abâmi ba Yûda goshi, nagaheba omu nfune z’abashomba­ nyi bâbo, bahagule, babarhule bahêke e Babiloni. \v 6 Nâwe wâni Pashehuru, na ngasi bahanda aha mwâwe boshi wahêkwa mpira; e Babiloni wânâje, yo wafîra, yo wanabishwa woyo mwe n’abîra bâwe wakazâgilêbera obunywesi.» \s1 Omulenge gwa Yeremiyahu \q1 \v 7 Wantizize, Nyakasane, nanayêmêra narhizibwa, wampashire wanampîma\f + \fr 20, 7 \fr*\ft Ebinwa by’okuhimwa kw’omuntu na Nyakasane biyêrekîre obuzibu n’obukulu bwa Nyakasane kulusha omuntu.\ft*\f*. Lwâni badwîrhe balegerera bàyimba, abandi boshi nie badwîrhe bashekera. \q1 \v 8 Erhi naciderha erhi kuyâma n’okuyakûza mpu: zâtula akavu, zinashûbe. Akanwa ka Nyakasane kabîrage kuli nie, igwârhiro ly’okugâywa n’okushekerwa bwaca-bwayira. \q1 \v 9 Nakazâgiderha nti «lêro ntâcimugerêreze, ntâciderhe oku izîno lyâge», cikwône omu murhima gwâni, kwo yali nka ngulumira ya muliro bayigalire omu kavuha. Ntâko ntajiraga nti nagurhanga ci ntahashaga. \q1 \v 10 Nayumva bambêshera bwenêne: «Cikango eyi n’eyi! Shobeki, shobekiye!» Ngasi abayumvagya nâni, bakaziringa oku nahirima mpu «nkabaga aleka bamurhize? Rhwamulusha misî rhunacîhôle kuli ye.» \q1 \v 11 Cikwône Nyamubâho ali haguma nâni nka ntwâli nzibu. Co carhuma abashombanyi bâni zâbahira oku idaho, bajogonje Enshonyi z’okubula-bulà kwâbo zâbabumba, lugwegwe lwa nsiku zoshi, lulya lurhayibagirwa. \q1 \v 12 Nnâmahanga w’Emirhwe, we singiriza omushinganyanya we bona ensiko n’omurhima, nâbona oku wacîbukira omungo kulibo bulya we ntûzire olubanja lwâni. \q1 \v 13 Muyimbe Nyamubâho, mukuze Nyakasane bulyâla omûka gw’omuhanya agulîkûzize omu nfune z’enkola-maligo. \q1 \v 14 Lumoherêrekera wâni olusiku naburhagwa. Olusiku nyama amburhaga mâshi lurhabonaga mugisho!\f + \fr 20, 14 \fr*\ft Yeremiyahu ahehêrera olusiku lwâge lw’okuburhwa: cimanyîso c’amalibuko manene g’omulêbi.\ft*\f* \q1 \v 15 Amoherêrekera wâni omulume wajagibwîra larha ogu mwanzi mpu «mwâna murhabana bakuburhîre» gumubumba mwishingo. \q1 \v 16 Oyo muntu mâshi abè aka birya bishagala Nyakasane ashandâga buzira bwonjo, ayumve sêzi babande akakù k’entambala, mûshi kalengerêre ayumve akakù k’amatabâro, \q1 \v 17 bulyâla arhanyîrhiraga omu nda, nyâmà akabà nshinda yâni n’olûla lwâge lukayôrha lunyômeka. \q1 \v 18 Lêro cici carhumaga ntenga omu nda mpu ndibuke, ntindibuke nnanyûse ensiku zâni omu nshonyi? \c 21 \s1 Sedekyahu ashuzibwa \p \v 1 Akanwa karhindakwo Yeremiyahu kurhengakwo Nyakasane, amango mwâmi Sedekyahu amurhumiraga Pashehuru, mwene Malkiya, n’omu­dâhwa Sefaniya mwene Maseya mpu amubwîre erhi: \v 2 «Mâshi orhudôkeze Nyakasane, bulyâla Nabukondonozori, mwâmi w’e Babiloni arhutulisirekwo amatumu; ahâli Nyakasane arhujirira ebisômerîne mwo birya byâge byoshi, na ntyo omushombanyi arhuyâka, ajè kuli nîrhu». \v 3 Yeremiyahu ababwîra, erhi «ntya kwo mwashuza Sedekyahu: \v 4 Kw’adesire ntya, Nyamubâho, Nyamuzinda w’Israheli. Lâbi oku naderha bagalule amatumu mafumbarhe, galya mulwîsa­ mwo omwâmi w’e Babiloni, n’Abakaldeyi bamugosire emuhanda gw’ecôgo, nagahira haguma omu karhî k’ogu murhundu. \v 5 Niene nie namulwîsa n’enfune n’okuboko kw’obuhashe, ndambûle n’oburhè n’obukali n’omungo munji, \v 6 nahukula abà k’ogu murhundu, abantu n’ebintu, bâfà n’ecihûsi cibîcibî. \v 7 Enyuma ly’aho, kanwa ka Nyamubâho, nâhana Sedekyahu, mwâmi w’e Yu­da, ye n’abambali, olubaga na balya boshi bâfume ecihûsi, engôrho n’ecizombo, nâbahisa omu nfune za Nabukondonozori, mwâmi w’e Babiloni, omu nfune z’abashombanyi bâbo, n’omu nfune za balya barhabalongeza kalamo, burhababâlira ndi, burhafà bwonjo, buzira lukogo». \v 8 N’olwo lubaga olubwîre, erhi: «kw’adesire ntya Nyakasane. Lâba oku mpizire omu masù gâwe, enjira y’akalamo n’enjira y’olufù. \v 9 Owakabêra mw’ogu murhundu âfà n’engôrho, n’ishali n’ecihûsi. Ci owakarhengamwo akaja emwa Abakaldeyi, bo bamurhezire, âlama, abêrana omûka gwâge nka munyago. \v 10 Bulyâla ogu murhundu nkola naguhindamukira kuderha mpu guhanyagale, c’arhali mpu gucîre, kanwa ka Nyakasane, gwâhirwa omu nfune z’omwâmi w’e Babiloni, ye waguyôca n’omuliro.» \s1 Akanwa kayêrekîre Yehoyakimu na Yeruzalemu \p \v 11 Enyumpa ya Mwâmi w’e Yûda oyibwîre erhi: Yumva akanwa ka Nyamubâho, \v 12 Nyumpa ya Daudi. Kwo adesire ntya Nyamubâho: Ngasi sêzi mutwe olubanja, mulîkûze oyu balibuzize arhenge omu nfune z’omuminya. Omungo gwâni gwakanacînîka nka muliro, guyôce gubule n’ecazimya, erhi bubî bw’ebijiro binyu burhuma. \v 13 We mbwîzire, weyûbaka omu lubanda, Kabuye-ali-e Cibanda, Kanwa ka Nyakasane, mwe mukaziderha mpu ndi warhuhonera anahike omu nyumpa zîrhu? \v 14 Nâmuhanira amalehe g’ebijiro binyu, Kanwa ka Nyamubâho. Nadûlika omuliro omu muzirhu gwâge, gumôme amarhambi gâge goshi. \c 22 \p \v 1 Kwo adesire ntya Nyakasane, yandagalira oku bwâmi bwa mwâni w’e Yoda, yo wajiderhera aka kanwa: \v 2 «Yumva akanwa ka Nyakasane, mwâmi w’e Yûda, wetamîre oku ntebe ya Daudi, we mwe na bambali bâwe n’abantu bâwe bagera mw’eyi mihango». \v 3 Kwo adesire ntya Nyakasane: «Mukà­zitwa emmanja munajire obushinganyanya; mukazilîkûza oyu bahorhezize, arhenge omu nfune z’omuminya; murhahîraga mukalibuza n’okurhindibuza ecigolo, enfûzi n’omukana, murhahîraga mukabulagira omukò gw’omwêru kwêru aha». \v 4 Bulyâla erhi mwakacîseza okushimba aka kanwa, emihango y’obu bwâmi yanagerwamwo n’abâmi batamîre oku ntebe ya Daudi, banayisha bali omu ngâlè erhi oku nfarasi, bo na bambali bâbo n’abantu bâbo. \v 5 Ci erhi mwakabà murhayumvîrhi ebi binwa, niene ncîlahîre, kanwa ka Nyakasane, eyi nyumpa y’obwâmi yashâbwa. \v 6 Bulyâla, ntya kwo Nyamubâho aderhîre enyumpa y’obwâmi ya mwâmi w’e Yûda: mpu kuli nie kwo wali Galadi, ak’Irango lya Libano ci kurhârhume ntakujira irungu, lugo lurhabamwo bantu. \v 7 Nkola nagisha abajikushâba, ngasi muguma n’amatumu gâge; enduluma zâwe nyinjà baziheba oku idaho, banazikwêbe ecîko. \v 8 N’amango emizinzi y’amashanja yagera hôfi n’olu lugo, abantu kwo bakazibwîrana mpu «carhumaga Nyakasane akolera olugo lutya ebiri nk’ebi?» \v 9 Bashuze mpu: «kulya kubà balesire endagâno ya Nyakasane, Nyamuzinda wâbo, baharâmya bandi banyamuzinda b’obwîhambi bâna­bakolera». \s1 Akanwa kayêrekîre Yoyakazi \p \v 10 Murhakulikiraga owafîre, murhamushibaga. Mulakire owagenzire erhi ye, bulyâla arhakacigaluka, arhakacilola eka. \v 11 Bulyâla ntya Nyamubâho aderhîre Shalumu, mwene Yoshiyahu, mwâmi w’e Yûda. Yewayimaga omu by’îshe Yoshiyahu: «Owamarhenga ahâla, arhakacishubiraho, \v 12 “Cikwône yo afîra emunda bâmuhêke mpira n’eci cihugo arhakacicilolakwo”». \s1 Akanwa kayêrekîre Yehoyakimu \p \v 13 Ali muhanya oyûbaka enyumpa yâge buzira bushinganyanya, n’ebyumpa by’enyanya buzira kuyâza, omuntu okolêsa owâbo busha, buzira kumuhà oluhembo. \v 14 Oderha erhi «nâyûbaka entakabunga, y’ebyumpa bigali na birîrî», anabiyûbakemwo amadirisha, abihebe ebirhebo by’omuvûla emarhambi abishîge irangi lidukula. \v 15 Nkabaga kurhonya omuvûla kwakujizire mwâmi? Ka sho yêhe arhalyaga arhananywâga? Ci yêhe akagitwa emmanja anajîre obushinganyanya? Ago mango byàli biyôsire bwinjà. \v 16 Akagitwa olubanja lw’omukenyi n’olw’omuhanya kwanali kwinjà. K’arhali kwo kummanya okwo? Kanwa ka Nnâmahanga. \v 17 Wêhe amasù n’omurhima gwâwe gahenekîre obunguke bwâwe bwône, n’okubulaga omukò gw’omwêru-kwêru, okulibuza abanyinyi n’okutula entarnbala. \v 18 Ebyo birhumire, ntya kwo Nyakasane adesire. Yehoyakimu, mwene Yoshiyahu, mwâmi w’e Yûda. Arhalakirwe, mpu: «Alà mwâna wîrhu wee! mpu alà mwâli wîrhu wee! Nanga arhalakirwe mpu: Yajewe, Nnâhamwîrhu wee! Mpu yajewe, Nyamwagirwa wee! \v 19 “Kw’anabishwa kula banabisha eciterusi. Bayisha bamubulula bakabulire, kuli n’emihango ya Yeruzalemu”». \s1 Akanwa kayêrekîre Yoyakini \p \v 20 Yinamukira e Libano oyâkûze, oku Bashani, olîkirekwo izù, oyakûlize oku Abarimu bulya abîra bâwe bahimirwe. \v 21 Amango wali ohimbire nakushambâza, waderha erhi: «Ntakakuyumva!» Kwo wanayôrheraga kurhenga eburhò bwâwe, okwo kurhayumva izù lyâni. \v 22 Balungere bâwe, mpûsi yâjibayabula, n’abîra bâwe bahêkwa nka mpira. Nêci enshonyi zâkubumba odukulize, erhi bugalugalu bwâwe burhuma. \v 23 We wajiriyûbakira e Libano, wahizire ologo omu mirhi y’emibumbu kulaka walaka hano amalumwa gakuyishira, kwo gayishiba nka ga mikero-mibishi. \v 24 Buzîne bwâni ndahîre, Kanwa ka Nyakasane, ciru Konyahu\f + \fr 22, 24 \fr*\ft Mpu Koniyasi gwârhi Abagereki n’Abanfransa\ft*\f* mwene Yehoyakimu, mwâmi w’e Yûda, akabire ali ngolo, omu kuboko kwâni kulyo, nali nâmuhogola. \v 25 Nâkuhâna nkuhîre omu nfune za balya barhakulongeza kalamo, omu nfune za balya bakugezamwo omusisi, omu nfune za Nabukondonozori, mwâmi w’e Babiloni, n’omu nfune z’Abakaldeyi. \v 26 Nankukwêbe omu cindi cihugo, w’oyo mwe na nyoko okuburha arhali mwo mwaburhagwa cikwône mwo mwafira. \v 27 Eci cihugo balonzize okushubiramwo naco, barhakacishubiramwo. \v 28 K’oyu mulume Konyahu k’arhali nnaga mbêre k’arhali kalugu kajandâge obu? Cirhumirage bamulibirhakwo, ye n’obûko bwâge, Cirhumirage bakwêbwa omu cihugo barhishi? \v 29 Igulu wee! lgulu wee! Igulu wee! Yumva akanwa ka Nyakasane. \v 30 Kw’adesire ntya Nyakasane, erhi: «Yandika oyu muntu arhagwêrhi bâna, muntu orhahambûlaga omu mango gâge kulya kubà ntà muntu w’omu bûko bwâge wayishitamala oku ntebe ya Daudi anarhegeke omu ca Yûda». \c 23 \s1 Akanwa kayêrekîre abangere babî \p \v 1 Bali bahanya abangere bahabula n’okushandabanya ebibuzi by’obusò bwâni, kanwa ka Nyakasane. \v 2 Co cirhumire, yekudesire Nyakasane Nyamuzinda w’Israheli, abangere b’okuyâbula olubaga lwâni bo mbwîzire: mwashandabanyize ebibuzi byâni, mwabilibirhakwo murhanacibishîbiriraga. Lâbi oku niehe nkola namurhabâlira erhi maligo ginyu garhuma. \v 3 Nâshubuza niene ebibuzi byâni byasigîre, kurhenga omu bihugo byoshi nali mbishandabanyize, nabigalula omu lwâbuko: byaburhana biyôloloke. \v 4 Nabizûkiza abangere babiyâbula birhakacibà na côbà nîsi erhi bihamba; birhabêmwo ecahera, kanwa ka Nyakasane. \v 5 Lâba oku ziyishire, Kanwa ka Nyakasane­ ensiku nâzukizamwo Daudi, omwâmi mushinganyanya, ôbà mwâmi w’okunali, anayishiba murhimanya âkazitwa emmanja anayîmike obushinganyanya. \v 6 Omu mango gâge Yûda âcira, na Israheli âdêkerera n’omurhûla. Lâba izîno bâkazimuderha: «Nyakasane, Bushinganyanya bwîrhu.» \v 7 Lâbaga oku ensiku ziyishire, Kanwa ka Nyakasane mulizo barhakaciderha, mpu: «azîne Nyakasane owayinamulaga Bene-Israheli kurhenga omu cihugo c’e Mîsiri». \v 8 Ci mpu: «azîne Nyakasane owayinamulaga anagalula obûko bw’enyumpa y’Israheli kurhenga omu cihugo c’emwênè na kurhenga omu bihugo byoshi àli abashandabanyize mpu babêre omu ishwa lyâbo». \s1 Abalêbi b’obunywesi \p \v 9 Oku balêbi. Omurhima gwantwîkîre omu nda, ndwîrhage nageramwo omusisi nieshi. Kwo ndi nka mulalwè, nka muntu idivayi lyahashire, erhi ye rhuma Nyakasane n’ebinwa byâge bitagatîfu. \v 10 Bulyâla ecihugo ciyunjwîre bagonyi, nêci, ecihugo ciri omu mishîbo erhi kuhehêrerwa kurhuma, n’aha ebintu biyâbukira omu irungu abantu badwîrhe bashwira ebigalugalu, banadwîrhe barhamira okulenganya-. \v 11 Ciru n’omudâhwa n’omulêbi nabo ziri nkola-maligo, ciru n’omu nyumpa yâni nabuganyiremwo amaligo gâbo, Kanwa ka Nyakasane. \v 12 Enjira zâbo zikolaga zahinduka za biduku; bakulukuzibwa mulizo n’omwizimya guli, bacîrhimbe oku idaho. Bulyâla n’abalerhakwo obuhanya, omwâka gw’okuhanwa kwâbo, kanwa ka Nyakasane. \v 13 Omu balêbi b’e Samâriya, namwo nabwînemwo obugalu-galu, bakazâgilêba oku izîno lya Baali, banakazihabûla olubaga lwâni lw’Israheli. \v 14 Ebinabwîne emwa abalêbi ba Yeruzalemu, byôhe bya kushologosa: obugonyi, okusêza obunywesi, okurhabâla enkola-maligo mpu hakanajira owarhenga omu bubî bwâge. Omu masù gâni boshi kwo bali aka Sodomo, n’abayûbakamwo kwo bali aka Gomora. \v 15 Cirhumirage aderha ntya Nyakasane omu kubwîra abalêbi, «mpu lâbi oku nabalîsa omutuzo, mbanywêse n’amîshi galimwo obwôge, bulya kurhengera oku balêbi b’e Yeruzalemu, obubî bwashandîre omu cihugo coshi». \v 16 Kwo adesire ntya Nyakasane, w’Emirhwe: Murhakazâgiyumva ebinwa by’abà balêbi bamulêbera kurheba badwîrhe bamurheba, badwîrhe baderha ebi babwîne omu mirhima yâbo, ci ehyarhenga omu kanwa ka Nyakasane ntâhyo, \v 17 badwîrhe babwîra abangayaguza: mpu «Nyakasane anadesire: mwabona omurhûla» n’abakulikira obulala bw’omurhima gwâbo, mpu «murhajekwo akabî». \v 18 Ci kwône, ndi okola ojire omu ihano lya Nyakasane mpu abone anayumve akanwa kâge? Ndi okola orhezire akanwa kâge okurhwiri anakayumva? \v 19 Lâbi empûsi ya Nyakasane omutula gwâge gwamâcînîka, cikundula wa mpûsi, gwo enayishire amarhwe g’enkola-maligo; \v 20 Omutula gwa Nyakasane gurhayônôke gurhanacikola n’okuyumvîrhiza emihigo y’omurhima gwâge: Aha buzinda bw’ensiku lyo mwayumva okwo bwinjà. \v 21 Ntarhumaga abo balêbi babuliyîsha bahenesire, ntababwîraga akanwa banabulikalêba. \v 22 Acibâga bali bajire omu ihano lyâni, olubaga lwâni bali baluyumvîsa ebinwa byâni, bâli babagalula barhenge omu njira yâbo mbî, n’omu bubî bw’ebijiro byâbo. \v 23 Ka mpu ndi Nyakasane, nka ndi hôfi, Kanwa ka Nyakasane, ci nka ndi kuli ntacibe Nyakasane? \v 24 K’omuntu akacîfulika ahantu habishe mbule bwamubona? Kanwa ka Nyakasane. Ka ntabumbiri empingu n’igulu niono? Kanwa ka Nyakasane. \v 25 Nayumvîrhe kurhi baderha abalêbi balêba eby’obunywesi oku izîno lyâni: Mpu «nshuba nalôrha, nshuba nalôrha!» \v 26 Kuhika mangaci abalêbi bagwâsirwe okubamwo abalêba eby’obunywesi, n’enshumi y’omurhima gwâbo? \v 27 Nkabaga izîno lyâni balonzize okuyîbagiza oluba­ga lwâni n’ebilôrho byâbo, ngasi muguma ajà abwîra owâbo, nka kulyâla b’îshe bayîbagiraga izîno lyâni erhi Baali orhuma. \v 28 Omulêbi ogwêrhe ecilôrho, aganîre! Owayumvîrhe akanwa kâni, aderhe bwinjà akanwa kâni. Bici omusîsi gugânwa n’ihemba? Kanwa ka Nyakasane. \v 29 K’akanwa kâni karhali nka muliro? Yekudesire Nyakasane. Ka karhali nka nyundo yashenyula ibuye? \v 30 Lâbagi oku niono nkola nabwîra abalêbi, Yekudesire Nyakasane, balya bafà bazimbana ebinwa byâni. \v 31 Lâbi oku bo natumuza abalêbi, Yekudesire Nyakasane, balya badunda olulimi mpu balika akanwa. \v 32 Lâba oku bo ntumuzize balya balêba ebilôrho by’oburhebanyi, kanwa ka Nyakasane, babiganire banahabûle olubaga lwâni n’okucîkunga kwa­ bo n’okubêsha haguma, Niono ntabarhumire, ntabarhegesire, ntâco ba­ kolera olubaga lwâni, kanwa ka Nyakasane, Basherêzize omuzigo gwa Nnâmahanga \v 33 Olusiku hakudôsa, akabà olu lubaga, akabà mulchi mulehe, akabà mudâhwa mulebe mpu: «Omuzigo gwa Nyakasane gwo guhi?» Onabashuze mpu: «Mw’oyo. mwe muzigo gwa Nyakasane, mwe nahêkula, kanwa ka Nyakasane.» \v 34 N’omulêbi, omudâhwa nîsi erhi omuntu w’omulubaga waderha erhi «muzigo gwa Nyakasane, oyo muntu ntamuhabe, ntâhabe n’aha mwâge.» \v 35 Ntya kwo mwâganira mwene na nnene, omu cinyabuguma. Ntya kwo mwâderha, ngasi muguma akola abwîra owâbo, ngasi muguma akola abwîra mwene wâbo: «Bici Nyakasane ashuzize?» «Bici Nyakasane adesire?» \v 36 Cikwône murhaciderhe «omuzigo gwa Nyakasane», bulya kuli ngasi-muguma omuzigo kanali akanwa kâge yêne, Munadwîrhe mwagolongohya ebinwa bya Nyakasane ôzîne, Nyakasane w’Emirhwe. Nyamuzinda wîrhu.? \v 37 Kwo wâbwîra omulêbi ntya; mpu: «kurhi Nyakasane akushuzize? Nîsi, erhi: Cici Nyakasane adesire?» \v 38 Ci­ kwône erhi mwakaciderha mpu «Muzigo gwa Nyakasane» ago mango, ntya kwo Nyamubâho adesire: Obûla mudwîrhe mwaderha aka kanwa «Muzigo gwa Nyamubâho» n’obwo namurhonzire nti murhahîra mukaderha «Muzigo gwa Nyakasane», \v 39 lâbi oku okwôla kwo kwanarhuma namuzimbarha nnamukwêbe kuli n’amalanga gâni, mw’oyo n’omurhundu namuhâga mwene basho, \v 40 Namubumba nshonyi z’ensiku n’amango, nshonyi zirhaheka zirhanayibagirwa. \c 24 \s1 Birhiri bibirhi bya malehe \p \v 1 Lâba oku Nyakasane amanyêreka birhiri bibirhi bya malehe ga mirehe, bidêkerezibwa aha muhango gw’akà-Nyamuzinda. Nabukondonozori, mwâmi w’e Babiloni ali amuhêka mpira, kulî na Yeruzalemu, Yekonyahu, mwene Yehoyakimu, mwâmi w’e Yûda, boshi n’abarhambo b’emwa Yûda, abatuzi n’ababinji, ali amabahêka e Babiloni \v 2 Cirhiri ciguma calimwo amalehe minjà-minjà g’omulehe; ecindi calimwo agabozire, gali gabozire bwenêne, garhankacirîbirwe, \v 3 Nyakasane ànambwîra erhi: «Bici obwîne Yeremiyahu?» Na­ ni nti «mulehe gwa muzêti. Aminjà gali minjà-minjà, amabî gabozire bwenêne garhankacirîbwa», \v 4 Oku bundi akanwa ka Nyakasane kantindakwo, mpu: \v 5 «Kw’adesire ntya Nyakasane Nyamuzinda w’Israheli. Nk’okûla kw’amalehe minjà, kwo nnonzize okushîbirira ababunga ba Yûda, balya narhumagamwo kurhenga eno kujà omu cihugo c’ab’e Kaldeyi. \v 6 “Nnonzize okubalambûlirakwo amasù bayôloloke, okubagalulamwo eci cihugo, okushubibayûbakira ahâli h’okubashâbira okubarhwêra ahâli h’okubashugula”. \v 7 “Nâbahà omurhima gw’okumanya oku nie Nyakasane, bâbà lubaga lwâni, nâni nâbà Nyamuzinda wâbo, bulyâla banshubîrira n’omurhima gwâbo gwoshi” \v 8 “Cikwône, kulya bajira amalehe mabî, galya gabozire garhankanacirîbwa, nêci kwo Nyakasane adesire, kwo najira Sedekyahu, mwâmi w’e Yûda, abarhambo bâge, n’abasigîre omu Yeruzalemu, abasigîre mw’eci cihugo kuguma n’abayûbasire omu cihugo ca Mîsiri” \v 9 “Nâbajira babè bakushologosa, banabè buhanya oku mâmi g’igulu goshi; cibonya-nshonyi, lwimbo, masheka g’abagera, ihanja ngasi hoshi n’abahabulira”. \v 10 “Nabalikiramwo engôrho, ecizombo n’ecihûsi, balinde bahêrerekera mw’er’ishwa nabahâga bo na b’îshe”». \c 25 \s1 Babiloni kwo karhî ka Nyamuzinda \p \v 1 Kanwa kayêrekîre olubaga lwa Yûda lwoshi, karhindagakwo Yeremiyahu omwâka gwa kani gwa Yehoyakimu, mwene Yoshiyahu, mwâmi w’e Yu­da, (kwo kuderha, omwâka murhanzi gwa Nabukondonozori, mwâmi w’e Babiloni), \v 2 Omulêbi Yeremiyahu akaderhera embere z’olubaga lwa Yûda lwoshi n’ab’omu Yeruzalemu boshi. \v 3 Kurhenga omwâka gwa kal’ikumi na kasharhu gwa Yoshiyahu, mwene Amoni, mwâmi w’e Yûda, kuhika ene, ekola myâka makumi abirhi n’isharhu ene, erhi nabwîrwa akanwa ka Nyakasane erhi nâni, buzira kurhama, nanamubwîrakwo ci murhayumvagya. \v 4 Na kandi, buzira kurhama, Nyakasane amurhumîre abalêbi, banali bambali bâge boshi, cikwône murhumvîrhizagya murhanarhegaga okurhwiri mpu muyumve. \v 5 N’ako kanwa kali k’aka: mpu mugaluke mweshi, ngasi muguma, murhenge omu njira yinyu mbî n’omu bubî bw’ebijiro binyu; na ntyo mwayishiyûbaka ecihugo Nyakasane amuhâga. mw’oyo mwe na basho, kurhenga ensiku n’amango. \v 6 Murhahîraga mukalulikira abandi banyamuzinda mpu mubakolere munabaharâmye; murhanahîraga mukanjira burhè n’ebijiro by’enfune zinyu, n’ago mango ntamuhumekwo. \v 7 Ci mwêhe murhayumvagya, Kanwa ka Nyakasane, na ntyo, mwanjira burhè n’emikolo y’amaboko ginyu, n’obuhanya bunali bwinyu. \v 8 Co cirhumire aderha ntya Nyakasane Nyamuzinda w’Emirhwe: Kulya kubà murhayumvîrhizagya ebinwa byâni, \v 9 lâbi oku ntumire nti bajilonza amashanja goshi g’e mwênè, kanwa ka Nyakasane. Kuli Nabukondonozori, mwâmi w’e Babiloni, mwambali wâni nabalêrha balwîse eci cihugo, balwîse abaciyûbakamwo, balwîse n’amashanja gacibà eburhambi; nâbahehêrera nnambajire babè ba kukaziyâkwa, ba kukazishekerwa, mishaka y’ensiku zoshi. \v 10 Emwâbo nahulisayo izù ly’obusîme n’omwîshingo, izù ly’omuhyamulume n’ery’omuhya, olubî lw’olwanjikwa n’obumoleke bw’itara. \v 11 Eci cihugo coshi cashâbwa cihinduke irungu, n’aga mashanja gashinga myâka makumi galinda, erhi gakolera mwâmi w’e Babiloni. \v 12 Cikwône hano eyo myâka makumi gali nda eyunjula, nârhandûla omwâmi w’e Babiloni, nârhandûla n’er’ishanja, yekudesire Nyakasane, erhi bubî bwâbo burhuma, nârhandûla n’ecihugo c’Abakaldeyi, ncijire mushaka gw’ensiku zoshi. \v 13 Nâjira eci cihugo ebinwa naciderheragakwo byoshi biciyishire, ngasi kan­wa kanayandisirwe mw’eco citabu. \ms1 II. Enshokolezi y'obulêbi oku mashanja goshi \s1 Ebi Yeremiyahu alêbera amashanja goshi. Akabehe k’oburhè bwa Nyamuzinda \p \v 14 (Kulya kubà nago gahêkwa bujà n’amashanja mazibu, n’abâmi badârhi, nagahemba nk’oku ebijiro byâbo binali, na nk’oku omukolo gw’enfune zâbo gunali). \v 15 Nyakasane, Nyamuzinda w’Israheli kw’ambwîzire ntya: Erhi kayanke omu nfune zâni, aka kabehe k’idivayi ly’omutula, onakanywêse amashanja goshi nakurhuma emunda gali, \v 16 gânywa gadandabagane ganasirahe erhi engôrho narhuma ekarhî kâbo erhuma. \v 17 Narhôla akabehe omu nfune za Nyakasane, nakanywêsa amashanja Nyakasane ali antumirekwo: \v 18 Yeruzalemu n’ebi­ shagala by’e Buyahudi, abâmi bâyo n’abaluzi bâyo, kuderha mpu bishube bigûkà, libè iherero, babè kushekerwa, gunabè mugereko nk’oku biri ene. \v 19 Nakanywêsa Faraoni mwâmi w’e Mîsiri, mwâmi w’e Mîsiri, ye n’abambali, abarhambo bâge n’olubaga lwâge lwoshi, \v 20 n’omwandu gw’ababalama (abâmi b’e Uzi boshi), abâmi boshi b’omu cihugo c’Abafilistini, nakanywêsa Askaloni, Gaza, Ekroni, n’abandi bâmi ba Ashdodi, \v 21 Edomu, Mowabu na bene Amoni, \v 22 abâmi b’e Tiri boshi, abâmi b’e Sidoni boshi, n’abâmi b’ecirhwa ciri olundi lunda lw’enyanja, \v 23 Dedani, Tema, Buzi balya b’ebinûniro bimôme. \v 24 Abâmi b’e Buharâbu bayûbaka omu irungu, boshi haguma n’amâmimâmi g’ekulî. \v 25 Abâmi b’e Zimri boshi, abâmi b’e Elami boshi n’abâmi b’e Mêdi boshi. \v 26 Abâmi b’e mwênè, abà hôfi n’abà kuli, muguma akurhenga owundi akujè, n’amâmi gali kunôla igulu goshi. Omwâmi w’e Shasheki yêhe, ye wanywa enyuma zâbo. \v 27 Obabwîre, erhi kw’adesire ntya Nyakasane Nyamuzinda w’Emirhwe, Nyamuzinda w’Israheli: «Munywe, mulaluke, mushale! Mwakumba burhazûka hano mubona engôrho narhuma ekarhî kinyu». \v 28 Bakalahira bwarhôlera omu nfune zâwe akabehe banywa, onababwîre erhi: «kw’adesire ntya Nyakasane w’Emirhwe: Okunywa kwo mwananywa, \v 29 “bulyâla, lâba oku olugo luderhwa lwâni lwo narhangihana; ka mpu mwêhe murhajirwe kurhi? Nanga, murhalekwe ciru bulya niene nie nanahamagala ahayûbake oku igulu boshi, engôrho yabakolera akal’ibala, kanwa ka Nyakasane w’Emirhwe”. \v 30 “Nâwe obabwîre ebi binwa byoshi oderhe erhi: Nyakasane amâyâmira emalunga, amâlengeza izù kurhenga ahatagatîfu hâge. Abandira olwâbuko lw’ebintu byâge akahababo, amabanda akahababo aka abakandira omu mukenzi, amakabandira ab’eno igulu boshi”. \v 31 “Omulenge gwahika oku kafendefende k’igulu, bulya hali olubanja aha karhî ka Nyamuzinda bon’amashanja: Yejisa ngasi muntu lubanja; enkola-maligo, ngôrho aziyêreka, kanwa ka Nyakasane”. \v 32 “Kwo adesire ntya Nyakasane w’Emirhwe: Lâbi oku obuhanya bwarhenga oku ishanja buyandûkire oku lindi, n’oku empûsi nnene yazûka ebwa rhufende rhw’igulu”. \v 33 “Olwo lusiku enkumba Nyamuzinda âjira zâlambama, kurhenga oku cikwi c’igulu kuhika oku cindi, barhanabishwe. Kwo babêra oku idaho nka binazô”. \v 34 “Mubande akahababo, mwe bangere, muyâme bwenêne, mucîhirike oku idaho wâni balungere. Bulyâla zahisire ensiku zinyu z’okubâgwa n’ez’okushandâzibwa. Kwo mwarhibuka nka kabindi karhumîrira”. \v 35 “Abangere barhabone aha bayâkira, ciru balungere barhâlobôke”. \v 36 “Yumvi omulenge gw’abangere, yumvi endûlù za balungere, bulyâla Nyamubâho ashandâzize olwâbuko bayâbuliramwo”. \v 37 “Amalambo garhagwêrhi kadali, bagahulisize, erhi budârhi bw’omungo gwa Nyakasane burhuma”. \v 38 “Entale yamârhenga omu bulumba, n’ecihugo câbo cahindusire bigûkà, erhi yo erhuma engôrho-kaheza, erhi bwo burhuma obudârhi bw’omungo gwâge”». \c 26 \ms1 III. Obulêbi bw’enshagali \s1 Yeremiyahu ashwêkwa \p \v 1 Emurhondêro gw’oburhegesi bwa Yehoyakimu, mwene Yoshiyahu, mwâmi w’e Yûda, aka kanwa karhindakwo Yeremiyahu, erhi karhenga kuli Nyakasane. \v 2 Kwo adesire ntya Nyakasane: mpu ojiyimanga omu ngo y’aha ka-Nyamuzinda. Abantu b’omu bishagala by’e Yûda boshi, abakayîsha baliharâmya omu ka-Nyamuzinda onababwîre ebinwa byoshi nkurhegesire nti obabwîre, orhabinyîhagyamwo ciru n’akanwa kaguma. \v 3 Ahâli nkaba lêro bayumva, na ngasi muguma arhenge omu njira yâge ngalu-galu; ago mango nâni nanacîyûnjuza obuhanya ndwîrhe nagerêreza nti mbahanemwo oku bubî bw’ebijiro byâbo. \v 4 Okolaga wababwîra obwo, erhi: «kwo adesire ntya Nyakasane: mukabà murhanyumvirhi mukanashimba eri irhegeko lyâni mpizire omu masù ginyu, \v 5 “n’omu kurhegêra ebinwa bya bambali bâni b’abalêbi, ncidwîrhe nacirhamya okumurhumirabo n’obwo murhabayumva”, \v 6 “aka ka-Nyamuzinda kwo nakajira kulya najiraga Silo, n’olu lugo nalujira lubè cêrekane cayêreka amashanja goshi g’igulu, kurhi olugo luhehêrerwa”». \v 7 Abadâhwa, abalêbi n’olubaga lwoshi bayumva oku Yeremiyahu aderha ebyo binwa omu ka-Nyamuzinda. \v 8 Erhi Yeremiyahu ayûsa aganîra ngasi kwoshi Nyakasane ali amurhegesire mpu abwîre olubaga, abadâhwa n’abalêbi bamugwârha mpu «kufà wanafà». \v 9 Carhumaga oderha obwo bulêbi oku izîno lya Nyakasane mpu aka Nyamuzinda kwo kabà aka Silo, mpu olu lugo balushâba lushube bigûkà. N’olubaga lwoshi lwagorha Yeremiyahu omu ka-Nyamuzinda ka Nyakasane. \v 10 Omu kuyumva ntyo, abagula b’e Yûda, barhenga omu bwâmi basôkera ebwa ka-Nyamuzinda baheba endêko aha muhango gw’olumvi luhyâhya lw’aka-Nyamuzinda. \p \v 11 Oku bundi abadâhwa n’abalêbi babwîra abarhwâli n’olubaga lwoshi erhi «lufù anakwânîne oyu muntu, bulyâla kubî alêbire olugo, nk’oku mwanayumvîrhe n’aginyu marhwiri». \v 12 Yeremiyahu anacishuza abarhwâli n’olubaga lwoshi erhi: Nyakasane ye wantumaga mpu ndêbere aka-Nyamuzinda, n’olu lugo, nnanderhe ebyo binwa munayumvîrhe byoshi. \v 13 Mukubûlage igenda linyu n’ebijiro binyu; murhegêre muyumvîrhize izù lya Nyakasane, Nyamuzinda winyu, lyoki akugalula, lyoki akacîyunjuza agalule obuhanya amuderhîre. \v 14 Niehe, lâbi oku omu maboko ginyu, ndi, munjire oku mwakabona kuli kwinjà kunashingânîne. \v 15 Cikwône mumanye bwinjà oku mukanyîrha, erhi na mukò mwêru kwêru mucîhebirekwo, mwaguheba kuli olu lugo n’oku bantu balubâmwo. Kulya kubà, buzira kubêsha, Nyakasane wantumaga emunda muli, mpu ebi binwa byoshi biderherwe omu marhwiri ginyu. \p \v 16 Oku bundi abarhwâli n’olubaga lwoshi, babwîra abadâhwa n’abalêbi erhi «oyu muntu arhali wa kufà, bulyâla akanwa arhubwîzire kali ka kuli Nyakasane Nyamuzinda wîrhu». \v 17 Ago mango, baguma omu bagula b’ecihugo, bayîmuka babwîra olubaga lwoshi lwàli lulundumîne, \v 18 erhi: «Mikeyo w’e Moresheti, erhi àli mulêbi omu mango ga Hizikyahu, mwâmi w’e Yûda, abwîra olubaga lw’e­ mwa Yûda, erhi: Kwadesire ntya Nyakasane w’Emirhwe, Siyoni yâshuba ndimiro, Yeruzalemu ashube nsinga ya mabuye, n’entondo y’aka-Nyamuzinda gushube muzirhu guli enyanya. \v 19 “Ka Hizikyahu, mwâmi w’e Yûda, na Yûda yêshi, kuyîrha bamuyîrhîre okwo? K’arhali kurhînya barhînyire Nyamubâho, banamuharâmya, Nyamubâho alinda aciyûnjuliza obuhanya àli abahigîrize? Nîrhu rhwe? Ka mpu rhucibarhuze ecâha cingan’aho?”» \p \v 20 Hali na mulume muguma wakazâgilêba oku izîno lya Nyakasane, ye wali Uriyahu, mwene Shemayahu, w’e Kiririat-Yarimu. Alêbera olu lugo n’eci cihugo ebidârhi, kulyâla kwa Yeremiyahu. \v 21 Okubundi mwâmi Yehoyakimu, bo n’abarhambo n’abarhwâli bâge, erhi ayumva ebyo binwa, alonza oku akamuyîrha. Uriyahu akumanya n’obwôba bwarhuma ayâka alinda ahika e Mîsiri. \v 22 Mwâmi Yehoyakimu naye anacirhuma e Mîsiri; arhumayo Elnatani mwene Akbori, erhi alusîbwe na bandi nka banga. \v 23 Bàrhalamula Uriyahu e Mîsiri, bayisha bamudwîrhîre mwâmi Yehoyakimu, amushosha engôrho n’omurhumba gwâge agukwêba omu nshinda z’abantu kwône. \v 24 Yeremiyahu yêhe, Ahikamu, mwene Shafani amugalukana; kwo kwarhumire arhagwa omu nfune z’olubaga lw’akagilonza okumuyîrha. \c 27 \s1 Abayahudi omu bujà bw’omwâmi w’e Babeli \p \v 1 (Emurhondêro gw’oburhegesi bwa Sedekyahu mwene Yoshiyahu, mwâmi w’e Yûda, aka kanwa karhindakwo Yeremiyahu, nako erhi kali ka kuli Nyakasane). \v 2 Nyamubâho ambwîra ntya: Erhi ohunge emigozi oshane n’omucîmba onabihire oku cikanyi câwe. \v 3 Okuhandi obiyanke obirhumire omwâmi w’e Edomu, omwâmi w’e Mowabu, n’omwâmi w’Abamoniti, omwâmi w’e Tiri n’omwâmi w’e Sidoni, omu maboko g’entumwa zâbo ziyishire e Yeruzalemu, oku bwâmi bwa Sedekyahu mwâmi w’e Buyuda. \v 4 Onabarhume bajibwîra bannawâbo ntya: «Mpu kwo adesire ntya Nyakasane, Nyamuzinda w’Israheli. Mubwîrage ba Nnawinyu: \v 5 “Niene nie najiraga n’obuhashe bwâni bunji n’okuboko kwâni kulambûle, igulu, omuntu n’ebintu bibà en’igulu; nna­mbigabire oyu nsîmire okubigabira”. \v 6 “Bunôla, ebyo bihugo byoshi nabihizire omu nfune za Nabukondonozori, mwâmi w’e Babiloni, mwambali wâni; namu­gabîre ciru n’ensimba z’erubala mpu zimushige”. \v 7 “Amashanja goshi gâmukolera, ye n’omugala n’omwinjikulu, kuhika nago amango gayandikîrwe ecihugo câge gahike, lyo amashanja mazibu-zibu n’amâmi makomokomo bamuya­ndagaza”. \v 8 “Ishanja nîsi erhi obwâmi bwabula bushiga Nabukondonozori, mwâmi w’e Babiloni, obwabula burhega omucîmba gwa mwâmi w’e Babiloni ecikanyi, eryôla ishanja, engôrho n’ecizombo n’ecahira nâlirhangulamwo, kanwa ka Nyakasane, kuhika mmuhebelyo omu nfune”. \v 9 “Ninyu mw’oyo, murhumvagya abalêbi, abashonga, abashâsi n’abenge bakamubwîra mpu murhashige omwâmi w’e Babiloni!” \v 10 “Bunali bunywesi bakazimulêbera: kuderha mpu bamurhenza omu ishwa linyu nâni mmuhuluse muhere”. \v 11 “Cikwône ishanja lyarhege omucîmba gw’omwâmi w’e Babiloni ecikanyi likanamushiga, nalihà okurhamûkira omu ishwa lyâlyo, kanwa ka Nyakasane, lyâlihinga linaliyûbake”. \v 12 “Naye Sedekyahu mwâmi w’e Yûda namushambâlira okwo kwonanênè; namubwîra: nti murhege omuzigo gw’omwâmi w’e Babiloni ebikanyi binyu, mumukolere, ye n’olubaga lwâge, mwâlama”. \v 13 “(Carhuma walonza w’oyo n’olubaga, okufà n’engôrho, n’ecizombo n’ecahira, kulyâla Nyakasane ayôbohagya n’ebyo olubaga lurhashiziri omwâmi w’e Babiloni?)” \v 14 “Murhanayumvagya ebinwa badwîrhe bamubwîra abalêbi: murhâbè bajà ba mwâmi w’e Babiloni. Bwo bunywesi badwîrhe babalêbera\f + \fr 27, 14 \fr*\ft babalêbera (wanayowaagulia, wanayowaambia manabii*): ciswahili cahizire ebi omu mashi, kuli kuderha: «bammulêbera» \ft*\fp Ambwîra, akubwîra, amubwîra, arhubwîra, ammubwîra, ababwîra; akaniambia, akakwambia, akamwambia, akatwambia, akawambia, akawambia \fp*\f*”. \v 15 “Bulyâla abo ntabarhumaga, kanwa ka Nyakasane, bunywesi badwîrhe bamulêbera\f + \fr 27, 15 \fr*\ft bamulêbera: go mashi gahire ago\ft*\f*, omu izîno lyâni, mpu lyo ngaya mmushandabanye muherêrekere, mw’oyo n’abalêbi badwîrhe bamulêbera”. \v 16 “N’abadâhwa n’olu lubaga lwoshi, nababwîra ntya: Nti kwo adesire ntya Nyakasane. Murhumvagya ebinwa by’abalêbi binyu badwîrhe bamulêbera mpu Lâbi, ebirugu by’aka-Nyamuzinda kurhenga e Babiloni, byagalulwa buzira kurhindira, bunywesi badwîrhe, okumulêbera”. \v 17 “Murhayumvagya. Mushige omwâmi w’e Babiloni, mwalama. Cakarhuma olu lugo lwashuba bigûkà?” \v 18 “Akabà banali balêbi, akabâga oluderho lwa Nyakasane luli nabo, bashengage Nyakasane w’emirhwe, lyo rhulekijà e Babiloni, orhulugu rhusigîre omu ka-Nyamuzinda n’omu nyumpa ya mwâmi e Yûda, n’aha Yeruzalemu”. \v 19 “Bulyâla kwo adesire ntya Nyakasane oku biyêrekîre (emitungo, enyanja, eciriba) n’ebindi birugu byasigîre mw’olu lugo”, \v 20 “biryâla birhahagulagwa na Nabukondonozori, mwâmi w’e Babiloni, amango ahêkaga bujà kurhenga e Yeruzalemu kujà e Babiloni, Yekonyahi mwene Yehoyakimu, mwâmi w’e Yûda (ye n’abarhambo b’e Yûda na Yeruzalemu)”. \v 21 “Nêci kwo adesire ntya Nyakasane w’Emirhwe, Nyamuzinda w’Israheli, oku biyêrekîre ebirugu bisigîre omu ka-Nyamuzinda, n’omu nyumpa ya mwâmi e Yûda n’e Yeruzalemu”; \v 22 “byahêkwa e Babiloni, (binabêreyo kuhika olusiku nâbirhandûla), kanwa ka Nyakasane. Ago mango, lyo nâbiyînamula nnambigalule muli eci cihugo.”» \c 28 \s1 Yeremiyahu n’omulêbi w’obunywesi Hanâniya \p \v 1 Ogwo mwâka gwonênè, omurhondêro gw’oburhegesi bwa Sedekyahu, mwâmi w’e Yûda, mwâka gwa kani, mwêzi gwa karhanu, omulêbi Hanâniya, mwene Azuru w’e Gabaoni, ashambâlira Yeremiyahu omu ka-Nyamuzinda omu masù g’abadâhwa n’olubaga. \v 2 Erhi: «ntya kwo adesire Nyakasane w’Emirhwe, Nyamuzinda w’Israheli. Narhibwîre omucîmba gw’omwâmi w’e Babiloni! \v 3 “Yindi myâka ibirhi yône, nâderha bagalule hanôla ngasi kalugu k’aka-Nyamuzinda ka Nyamubâho, Nabukondonozori, mwâmi w’e Babiloni, akûlaga aha mpu akahêke e Babiloni”. \v 4 “Kwo na kwo, Yekonyahu mwene Yehoyakimu, mwâmi w’e Yûda, ye bo na abalulizibagwa kurhenga e Yûda mpu bajè e Babiloni, nâjira bagaluke aha, kanwa ka Nyakasane, bulyâla nkola nashangula omucîmba gwa mâmi w’e Babiloni”». \p \v 5 Okubundi omulêbi Yeremiyahu ashuza omulêbi Hanâniya, omu masù g’abadâhwa n’olubaga lwàli omu ka-Nyamuzinda. \v 6 Omulêbi Yeremiyahu aderha obwo, erhi: «Bibè ntyo mâshi!» Nyamubâho ajire ntyo mâshi. Ayunjulize ebyo binwa by’obulêbi odesire, anagalule kurhenga e Babiloni, ebirugu byoshi by’omu ka-Nyamuzinda, n’abahêsirwe bujà boshi. \v 7 Cikwône, yumva bwinjà akanwa nabwîra amarhwîri gâwe n’ag’olubaga lwoshi: \v 8 Abalêbi bàrhushokoleraga, w’oyo na nâni, kurhenga mîra bàdesire eby’obulêbi biyêrekîre bihugo binji na mâmi garhali manyi, byantambala n’amahanya n’ecahira: \v 9 Omulêbi walêba eby’omurhûla, erhi akanwa kâge kabà go mango bayêmêra oku nêci yanali ntumwa ya Nyakasane. \p \v 10 Okubundi omulêbi Hanâniya arhenza omucîmba oku birhugo by’omulêbi Yeremiyahu agushangula. \v 11 Hanâniya anaciderha omu masù g’olubaga: erhi «Kwadesire ntya Nyakasane, erhi; ntyâla kwo enyuma za myâka ibirhi, nâshangula omucîmba gwa Nabukondonozori, mwâmi w’e Babiloni, nâgukûla oku birhugo by’amashanja goshi». N’omulêbi Yeremiyahu acîgendera. \p \v 12 N’okusiga, erhi omulêbi Hanâniya ayûsa ashangula omushigo gwàli oku birhugo bya omulêbi Yeremiyahu, akanwa ka Nyakasane karhindakwo Yere­miyahu: \v 13 Erhi kanya obwîre Hanâniya oku kwo adesire ntya Nyakasane. Kali micîmba ya mirhi odwîrhe washangula’? Ma! wayihinganula n’emicîmba y’ecûma obu! \v 14 Bulyâla ntya kw’adesire Nyakasane w’Emirhwe, Nyamuzinda w’Israheli: guli gwa cûma omucîmba mpizire oku cikanyi c’ago mashanja goshi, kuderha mpu gashige Nabukondonozori, mwâmi w’e Babiloni. (Kushiga gâmushiga, nnâmufumbisire ciru n’ensimba z’erubala). \p \v 15 Omulêbi Yeremiyahu anacibwîra omulêbi Hanâniya, erhi: «yumva bwinjà Hanâniya: Nyakasane arhakurhumire abulirhuma olu lubaga lwacîkubagira obunywesi. \v 16 “Co cirhumire aderha ntya Nyakasane, erhi: Lâba oku namâkuheza oku busù bw’igulu, wafà guno mwâka (bulyâla wayigîrize abantu okugomera Nyamubâho)”». \v 17 Omulêbi Hanâniya anafà ogwo mwâka gwonênè, omu mwêzi gwa kali nda. \c 29 \s1 Amaruba garhumiragwa abâli bahêsirwe mpira \p \v 1 Alaga ebinwa n’amaruba omulêbi Yeremiyahu arhumaga kurhenga e Yeruzalemu, agarhumira abazinda b’omu barhanzi bahêkagwa mpira, abadâhwa, abalêbi n’olubaga lwoshi Nabukondonozori ahêkaga mpira e Babiloni kurhenga e Yeruzalemu. \v 2 Mwâmi Yekonyahu ali amârhenga e Yeruzale­mu ye bo n’omwâmi-kazi n’ebibwindi, n’abasahizi b’e Yûda n’e Yeruzalemu, n’abatuzi n’ababinji. \v 3 Ye wagahêkaga Eleasa, mugala wa Shafani bo na Gemarya, mugala wa Hilkiya, Sedekyahu, mwâmi w’e Yûda, ali abarhumire e Babiloni emwa Nabukondonozori mwâmi w’e Babiloni. Ago maruba gàli gade­sire ntya: \p \v 4 «Kwo adesire ntya, Nyakasane w’Emirhwe, Nyamuzinda w’Israheli; bo a­bwîzire abahêkagwa mpira kurhenga e Yeruzalemu kujà e Babiloni: \v 5 “Muyûbake enyumpa munafumbamire; murhwêre amashwa munalye amalehe gâmwo”. \v 6 “Muyanke abakazi, muburhe akanyere n’akarhabana; na bagala binyu mubalongeze abakazi; muhè na bâli binyu abalume, baburhe akanyere n’aka­rhabana, mulugire eyo munda, murhanyihaga!” \v 7 “Olugo namululizagyamwo, mululongeze omurhûla mulusengerere emunda Nyakasane ali”. \v 8 “Bulyâla kwo adesire ntya Nyakasane w’Emirhwe, Nyamuzinda w’Israheli: murhahabulagwa n’abalêbi bali ekarhî kinyu nîsi abashonga binyu: murhayumvagya ebilôrho mudwîrhe mwalôrha”. \v 9 “Kulya kubà bunywesi badwîrhe bamulêbera oku izîno lyâni. Niono ntabarhumaga, Kanwa ka Nyakasane”. \v 10 “Bulyâla kwo adesire ntya Nyakasane: Amango emyâka makumi gali nda e Babiloni yâbà yamâhika, nâmurhandûla nnanyunjuze omulagi namulaganyagya gw’okumugalula eno munda”. \v 11 “Bulya nâni niene mmanyire enkengêro ngwêrhe kuli mwe, kanwa ka Nyakasane, nkengêro za murhûla ci zirhali za buhanya, za kumushobôza oku­hwa rnudwîrhe mwacîfinja kw’ebi”. \v 12 “Mwanyakûza munayishe, mwanshenga mmuyumve”. \v 13 “Mwannonza munambone bulya mwannonza n’omurhima gwi­nyu gwoshi”. \v 14 “Nâleka munshange, kanwa ka Nyakasane. Empira zinyu nâziga­lula, nnâmubuganyazo kurhenga omu mashanja goshi na kurhenga n’emunda namuhabulîre yoshi, kanwa ka Nyakasane. Nâmugalula ahâla mwâli erhi mu­shandabana”». \p \v 15 «Obwôla mudwîrhe mwaderha, mpu: Nyamubâho arhuzûkîze abirhu balêbi e Babiloni. \v 16 “Alagi ebi Nyakasane aderhîre omwâmi ôli ntebe ya Daudi n’olubaga lwoshi lulimw’olu logo bulya bene winyu barhamushimbaga erhi muhêkwa mpira”. \v 17 “Kwo adesire ntya Nyakasane w’Emirhwe: mpu lâbi oku nâbalikiramwo engôrho, ecizombo n’ecahira, nâbahindula bashube nka ma­lehe gabozire, galya gasherîre ciru garhankacirîbwa”. \v 18 “Nâbayishakwo lumino­mîno n’engôrho, n’ecizombo n’ecahira; nabajira babè ha côbà oku mâmi g’igulu, ba cibonya-nshonyi, cikango, masheka oku mashanja goshi g’emunda nâbahabulira”. \v 19 “Kwo kuderha oku barhayumvîrhizagya ebinwa byâni, kanwa ka Nyakasane, n’obwo nakazîribarhumira buzira kurhama, abambali bâni b’abalêbi, cikwône barhabayumvîrhizagya, kanwa ka Nyakasane”. \v 20 “Ninyu mw’oyo mwe mwahêsirwe mpira, mwe nârhumaga e Babiloni kurhengera e Yeruzalemu, muyumve mweshi akanwa ka Nyakasane”. \v 21 “Kw’adesire ntya Nyakasane w’Emirhwe, Nyamuzinda w’Israheli, oku biyêrekîre Ahabu, mwene Kolaya bona Sidikiyahu, mwene Maseya. Abo bo­mbî bakazâgilêba eby’obunywesi oku izîno Iyâni. Lâba oku nkola nabaheba omu nfune za Nabukondonozori, mwâmi w’e Babiloni, abahanire omu masù ginyu”. \v 22 “Barhengakwo omugani gw’okuhehêrera gukazikolêsibwa na balya bo­ hi bahêsirwe mpira, kurhengera Yûda kujà e Babiloni mpu: Nyakasane akujire aka Sidikiyahu na Ahabu, bo bayôcibagwa n’omwâmi w’e Babiloni”. \v 23 “Kwo kuderha oku bakozire ebirhajirwa omu Israheli, bahusha na bakà omulungu, baderha n’ebinwa by’obunywesi omu izîno lyâni, ntanabarhumiri­ kwo. Mmanyire niene nnampamîrîze, kanwa ka Nyakasane”». \s1 Ebi balêbîre Shemayahu \p \v 24 Naye Shemayahu w’e Nahalamu, omubwîre ntya, erhi: \v 25 «Ntya kwo adesire Nyakasane w’Emirhwe, Nyamuzinda w’Israheli: kulya kubà wa­rhumire amaruba oku buhashe bwâwe wêne, wagarhumira olubaga luli e Yeruzalemu lwoshi, n’omudâhwa Sefaniya, mwene Maseya, n’abadâhwa bo­shi. \v 26 “Mpu Nyamubâho akuyimanzize mpu obè mudâhwa ahâli h’omudâhwa Yehoyada, mpu olange omurhûla omu ka-Nyamuzinda, olole ngasi musirhe wakaderha mpu acîhira omu by’obulêbi; onamuhire omu mugozi n’omu mpamikwa”. \v 27 “Carhumirage orhahakanya Yeremiyahu we Anatoti odwîrhe alêbe­ra ekarhî kinyu?” \v 28 “Na kurhalusa aho, ali arhurhumîre amaruba e Babiloni, erhi Byaliho ebi! Muyûbake enyumpa muzijemwo, muhinge amashwa munalye omwâka gwamurhenga”». \v 29 Omudâhwa Sefaniya ali asômîrwe n’aga maruba erhi n’omulêbi Yeremiyahu anahali. \v 30 Akanwa ka Nyakasane kanacirhindakwo Yeremiyahu, \v 31 erhi, «aka kanwa okahisekwo balya bagenzire mpira: Kwo adesire ntya Nyakasane oku biyêrekîre Shemayahu w’e Nahalamu. Obwôla Shemayahu amulêbîre, n’obwo ntàli mmurhumire, n’obwôla arhumire mwacîkubagira eby’obunywesi, \v 32 “obwo kwo biri ntyo, ntya kwo Nyakasane adesire: Nkolaga nahana Shemayahu w’e Nahalamu ye n’obûko bwâge. Ntâye wakuliye wâyûbake omu karhî k’olu lubaga, mpu abone ebinja nâjirira oluhaga lwâni, kanwa ka Nyakasane, bulyâla anashumisire abandi okugomera Nyakasane”». \c 30 \s1 Nyamuzinda âyôkola olubaga lwâge \p \v 1 Akanwa ka Nyakasane karhindakwo Yeremiyahu\f + \fr 30, 1 \fr*\ft Eci cigabi \+xt 30, 1—31, 22\+xt*, aha haderhwa Citabu ca kurhûliriza ciyêrekîne obwinjà bwa Nyakasane ocisîmire Israheli, alonza okumuheba omu cinyabuguma.\ft*\f*, \v 2 erhi: «kwo adesire ntya Nyakasane, Nyamuzinda w’Israheli. Ciyandikire wêne omu citabu ebinwa nakubwîra byoshi. \v 3 “Bulyâla, lâba k’orhabwîni oku ensiku zayisha, yekudesire Nyakasane, zo nâgalulamwo empira z’olubaga lwâni lw’Israheli (na Yûda), kanwa ka Nyakasane, nâbashubiza omu cihugo nahâga b’îshe cishube câbo”». \v 4 Lâbaga n’ebinwa Nyakasane abwîraga Israheli (na Yûda): \v 5 «Kwo adesire ntya Nyakasane: Nayumvîrhe izù ly’oku bihamba, lya bihamba ci lirhali lya murhûla. \v 6 “Mudôsanye munalolêreze, erhi omulume anaburhe. Cici cirhumirage ndwîrhe nabona abalume bacîgwârhirire oku nziha, nka mukazi waburha? Cici cirhumirage ngasi busù buhindulîrwe?” \v 7 “Obuhanya! Lwanabà lusiku ludârhi! Ntà lundi luli nk’olu! Mango ga malibuko kuli Yakôbo cikwône agafulumukamwo mutaraga”. \v 8 “Olwo lusiku -kwo Nyakasane Nyamuzinda w’Emirhwe adesire- nashangula omuzigo guzidohire oku igosi na ntwe emibanga yâwe. Lêro obwo orhakaciba mujà w’ab’ihanga”. \v 9 “Cikwône Israheli na Yûda bâkazikolera Nyakasane Nyamuzinda wâbo, na Daudi ye mwâmi wâbo nâyishibahà”. \v 10 “Nâwe, we mwambali wâni Yakôbo, orhaciyôbohaga kwo Nyakasane adesire, orhacirhe omurhima, wâni Israheli, bulya nyishire nti nkuyôkole mw’ebyo bihugo by’ekulî, nâyôkola n’abâna bâwe, omu cihugo bahêkagwa bujà. Yakôbo agaluka anashubibona obuholo n’omurhûla. Na ntâye wacimurhemula”. \v 11 “Ndi haguma nâwe nti nkucize, kwo Nyakasane adesire, hano mmalîra amashanja goshi nali kushandabanyizemwo, wêhe wêne ntaherêre­ keze. Cikwône nâkuhana nk’oku bishingânîne. Ntankakujirira nka kuno oli mwêru-kwêru, ciru akabà!” \v 12 “Ntya kwo Nyakasane adesire. Obuvune bwâwe burhalunge ecihulu câwe kali kafinjo”. \v 13 “Ntâye wahalîza mpu akusambira, habà ebidundu by’okubuka obulema ci kuli we ntà bufumu!” \v 14 “Abakuzigira boshi bakuyîbagire barhacikushîbirira w’oyo bulya nakushûsire nka kulya omushombanyi wâwe akanakushûrha, nakukalihira n’obukali budârhi (bulya obubî bwâwe buli bunene, n’ebyâha byâni byàli mwandu)”. \v 15 “Cirhumire walakira obuvune bwâwe n’obu amalumwa gâwe garhankarhûlirizibwa? Bugoma bwâwe n’ebyâha byâwe binjibinji, bya­rhumire nakujira ntyo!” \v 16 “Cikwône ngasi boshi bakulya nabo, bakolaga bâlibwa ngasi abashombanyi bâwe boshi, bakola bâgwârhwa mpira; ngasi bàhagulaga ebirugu bwâwe, nabo ebyâbo byâhagulwa; na ngasi bàkugaya­guzagya nabo bakolaga bâgayaguzibwa”. \v 17 “Nkolaga nâkubuka, nanfumye ebihulu byâwe, kwo Nyakasane adesire, bulya bakuyîrisire mpu we mushombe-kazi, mpu we Siyoni orhacishîbirirwa na ndi”. \v 18 “Ntya kwo Nyakasane adesire: Loli oku nagalula empira omu mahêma ga Yakôbo n’emyûbako yâge nâyifîra bwonjo. Ecishagala ca­ shubiyûbakwa omu ciriba câco n’enyumpa nyinjinjà halya yanali burhanzi”. \v 19 “Omwo mwarhenga emisengero y’okuvuga omunkwa n’izù ly’abashagalusire lyâshakanya. Nâmuluza, lêro murhakacinyîha. Nâmukengêsa, lêro murhakacigayaguzibwa”. \v 20 “Abâna bâge bashubiyôrha nka kulya kwa mîra banashubikashûbûzanya omu ndêko embere zâni. Nayishihana bwenêne ngasi bakâbalibuza”. \v 21 “Omurhambo wâge arhenga muli ye, n’omurhegesi wâge ayîshiba w’omu iburha lyâge. Nâyishimuhamagala, naye âyishibêra aha ndi. Ndi wankahalîzize okunyegêra? Kwo Nyakasane adesire”. \v 22 “Mwashubibà lubaga lwâni nâni nayîshiba Nyamuzinda winyu”. \v 23 “Yumvi oku ecihûsi ca Nyakasane ciyiruka: bukunizi bwâge obwo! Kalemêra amacihugunya amârhogera oku irhwe ly’abanya-byâha”. \v 24 “Obukunizi bunene bwa Nyakasane burhahube arhanacihubula, n’okuyunjuliza omuhigo àligwêrhe emurhima. Mwayîshiyumva e­byo omu nsiku nzinda”». \c 31 \p \v 1 Mw’ago mango-kwo Nyakasane adesire -Nâbà Nyamuzinda w’emilala yoshi y’Israheli. Nabo babè lubaga lwâni. \v 2 Ntya kwo Nyakasane adesire: Omu irungu, nayêrekîne olukogo lwâni erhi olubaga lufuma engôrho. Lêro Israheli akola âlama n’omurhûla\f + \fr 31, 2 \fr*\ft Omu irungu, kandi Israheli âgera n’omurhûla: Lolà \+xt Hoz 2, 14; Iz 40, 3\+xt*.\ft*\f*. \v 3 Akagiderha, erhi: «Nyakasane ayishiricîyêrekana kuli nie erhali hôfi». Lêro nâni namubwîra, nti: «Nkurhonya kurhenga ensiku zoshi\f + \fr 31, 3 \fr*\ft Nkurhonya: Lolà \+xt Iz 54, 8; Yer 30, 17; Hoz 11, 1-9\+xt*.\ft*\f*, co cirhumire nyôrha ncîkwîshwekîrekwo bwenêne». \v 4 Nashubikudêkereza we mwâna-nyere w’Israheli, kandi washubirhôla ehigoma hyâwe, ocihebe eruhya n’omwîshingo haguma n’abasâma. \v 5 Okola washubibarha emizâbîbu oku ntondo z’e Samâriya, abahinzi bakarhwêra n’okusârûla. \v 6 Nêci, lwo lusiku abadwîrhe bayîza babandira orhubûli oku ntondo za Efrayimu mpu: «Yimuka! Rhusôkere e Siyoni, hôfi na Nyakasane-Nyamuzinda wîrhu». \v 7 Bulya kwo Nyakasane adesire: Mubandire Israheli orhuhababo rhw’omwîshingo, mushokolere omurhwe gw’amashanja mukomere Nyakasane kagasha, mulengeze ecihôgêro muderhe mpu: «Nyakasane, cungula olubaga lwâwe, cungula amahanga gasigîre g’Israheli.» Bulya ntya kwo Nyakasane adesire, erhi: \v 8 Nâbashûbûza kurhenga omu cihugo c’enjira nyanya, n’ambahuluza kurhenga emahanga g’igulu. Bo balimwo emihûrha n’enkunagizi, abakazi bali nda, n’abazîre, boshi haguma, olubaga lwâni lugaluke oku lwanali. \v 9 Bayishire balaka, nâni mbadwîrhe nayisha nabarhûliriza. N’abaheka ah’iriba. Omu njira nungêdu elya barhankasârhalamwo. Bulya ndi îshe wa Israheli, na Efrayimu\f + \fr 31, 9 \fr*\ft Efrayimu: ali mwene Yozefu. Lolà \+xt Murh 48, 1-4\+xt*.\ft*\f* yo nfula yâni. \v 10 Mwe bihugo by’e mahanga, yumvi akanwa ka Nyakasane! Munakayâlize oku birhwa biri kulî; mukaziderha erhi: «Nyakasane alirhanziri shandâza Israheli, lêro amâshubimukumakuma erhi àmushîbirira nka kula lungere ashîbirira ebibuzi byâge. \v 11 “Bulya Nyakasane ayôkwîre Yakôbo, àmufumya kw’abamulushire miîsi”. \v 12 “Bayîshiyîsha, n’orhuhababo rhw’enshagali oku ntondo ye Siyoni, n’okulibirhira caligumiza ebw’ebi Nyakasane abashobôzize: e­ngano, idivayi lyacikandagwa, n’amavurha, ebibuzi n’enkafu; bayîshiyôrha nk’ishwa ly’omu luziba, barhakacishalika bundi”. \v 13 “Obwôla, abâna-nyere banajà oku cigamba, na boshi haguma, emisole n’abashosi; na ntyo, nâyishihôrhola emirenge yâbo, mpebeho e­nshagali. Nâyishibarhûliriza, enyuma ly’amalibuko gabè masheka”. \v 14 “Nâyishikashêgera abadâhwa bâni enyama zishushagîre, n’okushobôza olubaga lwâni ebinja bya ngasi lubero. Kwo Nyakasane ogala byoshi adesire”». \p \v 15 Nyakasane ashubiriderha erhi: «Kurhenga e Rama, izù lyâyumvikana, mirenge ya burhè. Rasheli\f + \fr 31, 15 \fr*\ft Rasheli, ali nina wa Yozefu na Benyamini, bene Yakôbo, binjikulûza b’Abrahamu.\ft*\f* oyo walakira abâna bâge; arhalonza ciru arhûlirizibwe bulya abâna bâge bafîre. \v 16 “Ci Nyakasane kwo adesire ntya: Hulika, ohôrhole emirenge! Bulya wâcihemberwa amalibuko gâwe, nie Nyakasane nkudesire. Abâna bâwe bacîrhenga emw’abalenzi”. \v 17 “Kuziga haciri obulangâlire oku iburha lyâwe, Nyakasane okudesire. abâna bâwe bashubigaluka omu cihugo câbo”. \v 18 “Nayumvîrhe bwinjinjà oku abantu b’emwa Efrayimu badwîrhe balaka banaderha, mpu: Nyakasane warhukubwîre bwenêne nka kula banakubûla empanzi ntôrhò eyâbirana. Ci lêro orhushubizagye emunda oli, lyo rhubà bâwe lwoshi, bulya w’oyo Nyakasane, wêne­ne Nyamuzinda wîrhu”. \v 19 “Nêci, rhwàli erhi rhwakugomîre, cikwône buno rhuyêmîre oku rhwàbîhire, warhulangwîre obubî bwîrhu, rhuli rhwakomomba aha murhima, eza meme zarhubumbire, rhwafîre nshonyi z’ebijiro bîrhu byakurhenga eburhò”. \v 20 “Efrayimu ye mugala wâni muzigirwa, mwâna nsîma bwenêne. Ngasi mango erhi nderha nti nakaliha, nankayumva arhantenga omu bukengêre, bulya mmuzigira bwenêne. Ntâko nakabula kumufa bwonjo”. \v 21 “Yimanza olugurhu, ohire ecôgo oku njira yâwe. Okengêre enjira walikulikîre, engeso walishimbire. Galuka mâshi Israheli muzigirwa. Shubira omu cihugo câwe”. \v 22 “Kuhika mangaci lyo ohiga ebishingânîne, oyu mwânanyere w’ecigamba? Bulya Nyakasane ânaleme ebihyâhya\f + \fr 31, 22 \fr*\ft Yeremiyahu ashambîre aha oku obûko bw’Abayahudi, bayîshigalukira Nyamuzinda n’okucîyûnjuza ebyâha byâbo.\ft*\f* omu igulu: Omukazi yekola wakazilonza omulune”». \s1 Amalaganyo g’okushubiyûbaka Yûda \p \v 23 Alagi ebi Nyakasane w’emirhwe, Nyamuzinda w’Israheli adesire: «Hano ngalula bene Yûda omu cihugo câbo, bâshubikaderha ebi binwa: Mâshi Nyamuzinda akugishe, ntondo ntagatîfu ya Siyoni, karhwa bwâmi k’obucunguzi!» \v 24 Ago mango, abantu b’omu bishagala bya Yûda boshi haguma, abahinzi, n’abangere b’ebibuzi. \v 25 Bulya nâshubihà emisî ngasi bakola barhamire, na ngasi ba buligo nabahà ebi banalagîrîrekwo. \v 26 Na ntyo ene nzûka, namâbona oku îrò lyantabîre. \s1 Israheli na Yûda \p \v 27 Ensiku ziyîruka, kwo Nyakasane adesire, nayâliza abantu n’ebintu omu bûko bwa Israheli, n’ebwa Yûda nka kula banagalagaza emburho omu ndikè. \v 28 Nka kulya niene nabahanaga, nakundula, nanashereza, nabamalîra; kwo n’okwo, niene nâshubibayîmanza, mbahebemwo omûka, kanwa ka Nyakasane. \s1 Ngasi muntu âkahanirwa ecâha câge \p \v 29 Lêro ntâye wâcitwe omugani mpu: «Bashakulûza bàlire amalehe g’ecigadu, abâna bâbo bo gàlwazize amîno». \v 30 Bulya owamalya amalehe garhahîri ye ganalumîsa amîno; ngasi muntu âkazisamba olwâge. \s1 Amalaganyo mahyâhya \p \v 31 Amango gayiruka, kwo Nyakasane adesire, nâfundika n’omulala gw’Israheli (n’ogwa Yûda) endagâno mpyâhya\f + \fr 31, 31 \fr*\ft Nyamuzinda âmanyîsa endagâno mpyâhya. Eyo ndagâno yajirwa n’emisigala muli balya bâyishisigala enyuma ly’amahanya: Lolà \+xt Iz 54, 9-10\+xt*; yânayishiyôrha ensiku zoshi: Lolà \+xt Iz 54, 9-10\+xt*; Nâyîshiba Nyamuzinda wâbo nabo lubè lubaga lwâni: Lolà \+xt Eze 11, 20; 36, 28; 37, 27\+xt*.\ft*\f*. \v 32 Erhaciri nk’elya ndagâno nafundikaga na bashakulûza bâbo, amango nabarhenzagya omu cihugo c’e Mîsiri. Eyo ndagâno bône bayifundûla, n’obwo nie nanali Nnawâbo, kwo Nyakasane adesire. \v 33 Lôlagi amalaganyo nâyishifundika na bene Israheli muli ago mango -Kwo Nyakasane adesire- Nâbahebamwo amarhegeko gâni, ngayandike omu mirhima yâbo. Nâbà Nyamuzinda wâbo, nabo lubaga lwâni. \v 34 Ciru n’omuguma mulibo, ntâye wânacidôse owâbo erhi mulungu mpu amumanyîse izîno lyâni, bulya boshi bayîshiba balimanyire; kwo Nyakasane adesire, boshi kurhenga akabonjo kuhika omushosi. Bulya nâbabalira amabî bajirîre, ntakacikengêra ebyâha byâbo. \s1 Israheli âlama ensiku zoshi \p \v 35 Ntyo kwo Nyakasane adesire; Ye walemaga izûba mpu likamoleka omu mulegerege, Ye rhegeka omwêzi n’enyenyêzi mpu bikamoleka omu budufu, Ye zûsa omulaba omu nyanja, amîshi gakungule. Izîno lyâge ye Nyamuzinda w’Emirhwe. \v 36 Amango nâderhe nti ebyo birhegeka en’igulu, bukola busha, kwo Nyakasane adesire, nanderhage nti bene Israheli lurhaciri lubaga! \v 37 Ntya kwo Nyakasane adesire: Erhi bakahasha okugera obulî n’obugali bw’empingu kurhenga enyanya, n’ankabakambwîra obulenga igulu libà liyûbakîrwekwo, lyoki, nakabayêmêrera nâkabulira olubaga lw’Israheli oku maligo goshi lwajijire. \s1 Okushubiyûbakwa n’obukulu bwa Yeruzalemu \p \v 38 Ensiku ziyîruka, kwo Nyakasane adesire, Yeruzalemu ashubiyûbakwa buhyâhya oku izîno lya Nyakasane, kurhenga aha munâra gwa Hananeeli kuhika aha muhango gw’ebusîka. \v 39 Bâshubitwa olubibi kurhenga oku irango ly’e Garebu, na kurhengaho kuzongera e Goa. \v 40 Ngasi lubanda, n’emifù yabishirwemwo, n’oluvù lulimwo, na ngasi malambo kuhika oku mubunda gw’e Cidroni, na kuhika oku lumvi lw’enfarasi, olundi lw’e bushoshôkero bw’izûba, byoshi byamberûlirwa. Ntà kashâko erhi isherêza byanâciderhwe. \c 32 \s1 Ecijiro c’okugula ishwa, cimanyîso c’omurhûla omu mango gayisha \p \v 1 Akanwa ka Nyamuzinda karhindakwo Yeremiyahu omu mwâka gwa kali ikumi gwa Sedekyahu, mwâmi w’e Yûda, go gunaligi mwâka gwa kali ikumi na munâni gw’oburhegesi bwa Nabukondonozori. \v 2 Abasirika ba mwâmi w’e Babiloni banacirhabâlira e Yeruzalemu, omulêbi Yeremiyahu naye, erhi ali mushwêkere omu côgo c’abasirika, ajà ebwâmi e Yûda. \v 3 Ho Sedekyahu, mwâmi w’e Yûda ali amushwêkîre mpu bwenge amakaziyigîriza; anacimudôsa erhi: «Cici cirhumire odwîrhe wabwîra abantu mpu kwo Nyakasane adesire erhi: ogu murhundu gwinyu nkola nagugabira mwâmi w’e Babiloni, abè ye guyimamwo. \v 4 Ciru na Sedekyahu, mwâmi w’e Yûda arhashugunuke bene Kalideya, ahimwa banamugwârhe mpira bamuhêke agendisamba emalanga ga mwâmi w’e Babiloni ye nene, bakazilolana omu masù, amushuze n’ebi amudôsa byoshi. \v 5 Buzinda bahêke Sedekiyahu e Babiloni, ajibêra yo (kuhika amango nashubimukengêra). Kwo Nyakasane adesire ntyo. Erhi ciru mwankayanka amatumu mpu mulwîse bene Babiloni, barhamuhume mashigisha anga!» \p \v 6 Yeremiyahu akazigiderha erhi: nayumvîrhe Nyakasane anderheza ambwîra erhi: \v 7 Muzâla wâwe Hanameli, mwene nyakalume Shalumu, ayisha muganîre ebiyêrekîre ishwa lyâge ajira e Anatoti. Ayisha akubwîre erhi: «ongulire elyo ishwa lyâni bulya oligi mwene wîrhu\f + \fr 32, 7 \fr*\ft Elyo irhegeko ly’okuguliza mwene wâbo omuntu wanalisoma omu citabu ca Bene-Levi 25, 25.\ft*\f*, we nakanarhangidôsa burhangiriza». \v 8 Nk’oku Nyakasane anabimbwîraga, oyo muzâla wâni Hanameli ayisha, a­mbugâna mw’ecôla côgo nalinshwêkirwe, ambwîra, erhi: «mâshi, ongulire lira ishwa lyâni libà e Anatoti omu cishagala ca Benyamini, bulya oli mwene wîrhu, oligwêrhekwo oluhyà. Oligule licibêre lyâwe.» Obwo nayumva oku Nyakasane ye na nênè wanganizagya. \v 9 Naguliraga mwene wîrhu Hanameli elyo ishwa lyâge ly’e Anatoti, namuganjira nfranga mafundo ikumi na nda. \v 10 Aha z’abà lumè, namuyandikira ecimanyîso c’okugula, rhwayandika maruba abirhi, nashûrhakwo n’akashè kâni, n’ezo nfranga rhwazigeramwo bwinjà, namuhêreza­ zo. \v 11 Ago maruba gombi, agalikwo akashè n’agarhàli magonye. \v 12 nagayanka nagahêreza Baruki mwene Neriya mwinjikulu Maseya (nk’oku binayandisirwe omu marhegeko), hali muzâla wâni Hanameli n’abalume bàrhuhiriragakwo ecunkumwe n’abandi bashamuka bâli omu côgo aha bwâmi olwo lusiku. \v 13 Nanacibwîra Baruki aha karhî k’abo balume nti, Nyakasane Nyamuzinda w’Emirhwe adesire: \v 14 «Oyanke ebyo byemêzo by’obuguzi byombi, ecirikwo akashè n’ecindi cirhali cigonye obigwâse omu isanduku ly’ibuye birhagisherêra n’ensiku. Kwo Nyakasane Nyamuzinda w’Israheli arhegesire ntyo. \v 15 “Bulya Nyamubâho, Nyamuzinda w’Israheli adesire, erhi: ensiku zâciyisha bashubi­ kazigula enyumpa n’amashwa n’enkoma z’emizâbîbu muli eci cihugo.”» \p \v 16 Erhi nyusiha Baruki mwene Neriya eco cemêzo c’okugula, narhûla Nyakasane ogu musengero nti: \q1 \v 17 Nêci Nyakasane Nyamuzinda, wayêrekîne obu­rhwàli bwâwe n’obulenga erhi olambula okuboko kwâwe walema empingu n’igulu. We ogala byoshi! \q1 \v 18 Onayêreke embaga z’abantu olukogo lwâwe, ci kwônene amango ababusi bàkugomîre erhi okola walyûza onahane abâna bâbo, babè bo batumula. We Nyamuzinda mukulu, ntagengwa, izîno lyâwe Nyakasane w’emirhwe. \q1 \v 19 We nn’oburhimanya omu mihigo midârhi we n’obulenga boshi, onakazisingiriza abantu ly’oyishimanyihemba ngasi muguma nk’oku ebijiro n’engeso zâge binali! \q1 \v 20 We wajiraga ebisômerîne, wayêrekana n’ebirhangâzo e Mîsiri, na kuhika ene omu Israheli, n’ahandi hoshi. Kuhika ene ntâye orhakuyîshi, na ntâye orhakurhînya. \q1 \v 21 Warhenza bene Israheli omu bujà bw’e Mîsiri, wabayêreka ebirhankaderhwa erhi olambûla okuboko kwâwe bagwârhwa n’ecôbà bwenêne. \q1 \v 22 Buzinda wabahà El’ishwa walaganyagya ba­ shakulûza bâbo, eci cihugo cihululamwo amarhà n’obûci. \q1 \v 23 Bàyisha, bàyûbaka­ mwo, ci aye! barhayumvagya, barhanashimbaga amarhegeko gâwe. Barhajiraga ciru n’ehitya muli ebi wali obahûnyire., lêro banacikulilira obu buhanya rhudwîrhe rhwabona ene. \q1 \v 24 Bene Babiloni bano bakola bayisha bârhunyagaco; aha engôrho yâbo yamâgera hakulikire ishali n’agandi maligo ga ngasi lubero, Yeruzalemu akola ali omu maboko ga bene Kaldeya. Ebi wàderhaga bino byabîrage, nâwe wêne onali wakubona. \q1 \v 25 Mâshi, k’arhali wêne wàmbwîraga erhi: «Gula elyo ishwa, oliganjire enfranka aha balume, n’obwo omurhundu gwîrhu gwagwîre omu maboko ga bene Kaldeya!» \p \v 26 Muli ago mango nanaciyumva izù lya Nyakasane lyàmbwîra erhi: \v 27 «Lolà oku nie Nyamuzinda, Nyakasane, Lulema w’ebibâho byoshi; ka hali ebya­ nkanyabira en’igulu? \v 28 “Co cirhumire, ndesire oku nahà bene Kaldeya olu lugo lwinyu, nluhire omu maboko ga Nabukondonozori, mwâmi w’e Babiloni\f + \fr 32, 28 \fr*\ft Okuhimwa kwa Yeruzalemu: Lolà \+xt 2 Bâm 25, 1-11; 2 Nga 36, 17-21\+xt*.\ft*\f*;” \v 29 “engabo z’e Kalideya zidwîrhe zabalwîsa, zâyanka ecishagala cinyu, zâcitwanirakwo omuliro, zâyôca na zirya nyumpa bakazâgirherekêreramwo Bali\f + \fr 32, 29 \fr*\ft Baali: Izîno ly’omuzimu w’akagirherekêrwa omu mashanja g’amahanga, n’okumurhûla nka Nyamuzinda. Olubaga lw’Israheli nalo erhi luhemuka lwarhangira okukuza oyo Baali.\ft*\f*, bakaziginamurhûla­ mwo obukù n’amamvu, bàshengeramwo na banyamuzinda b’agandi mahanga, bangayisize bwenêne”. \v 30 “Bulya, kwo Nnâmahanga adesire, nabwîne oku kurhenga mîra bwenêne, bene Israheli na bene Yûda barhahwa barhakola ebigalugalu, (bene Israheli banshologosire n’ebijiro byâbo)”. \v 31 “Nabwîne oku kurhenga baguyûbasire, ogu murhundu gwinyu gwanjizire oburhè bwenêne, na kuhika ene ncigayire bwenêne. Nkolaga naderha bagushenye, guntenge omu masù”. \v 32 “Bulya ebyâha bya bene Israheli na bene Yûda byaluzire bwenêne, ôli bône­ne, ôli abâmi bâbo, abarhambo bâbo, abadâhwa n’abalêbi bâbo, oli olubaga lw’e Buyuda n’olw’e Yeruzalemu”. \v 33 “Banyêrekeza omugongo banfulika obusù bwâbo, n’erhi mbahugûla, ntâye wantezire amarhwîri mpu ciru ayumve ebi ndwîrhe nabahanûla”. \v 34 “Ci bwenêne, bàlêrha enshusho zâbo omu ka-Nyamuzinda kâni. Bàka­shahula kwoshi bàkahemula”. \v 35 “Bàyûbakira amahêro ga Baali omu kabanda k’e Ben-Hinomu mpu bakazibagiramwo bagala bâbo n’abâli bâbo nterekêro emwa omuzimu oderhwa Moleki; ebyo ntalizigibigerêreza, okuhemuka kwa mênè okwo oku mulala gwa Yûda”. \v 36 “Co cirhumire muyumvagye oku Nyakasane aderhîre ogu murhundu badwîrhe baderhera mpu ebyoji, akalengwe n’ecihûsi byo mwâmi w’e Babiloni arhuhimiremwo”. \v 37 “Nâshûbûza olubaga lwâni kurhenga omu mahanga bàyâkiraga oburhè bwâni, nkolaga nabashanganya mbabwârhaze badêkerere omu murhûla”. \v 38 “Babè lubaga lwâni, bulya nie Nyamuzinda wâbo”. \v 39 “Nkola nâshubibahà murhima muguma na ngeso nguma, lyo bashubinkenga lwoshi, nâbahà oluhembo na buzinda abâna bâbo”. \v 40 “Nashubisêza rhweshi nabo amalaganyo garhakahwa, nâbashimbulira, njè nabahugûla, bakazirhînya enjira mbî, bakulikîre ezâni nâbayêreka”. \v 41 “Omwîshingo gwâni guli omu kubarhabala, nâbayûbakira muli eci cihugo: bo bulonza bwâni boshi obwo”. \v 42 “Nyakasane adesire erhi nka kulyâla nabayohagakwo amaligo manji manji, kwo nâbashobôza n’ebinja bya ngasi lubero mbalaganyize”. \v 43 “Bâshubigula amashwa muli eci cihugo badwîrhe baderha mpu cikola cicibêra bwêrûlè, ntà bicidundamwo: ntà muntu, ntà hisimba erhi bene Kalideya bayûsicihima”. \v 44 “Bâshubikazihimûla amashwa, bâkazikomêreza ebyemêzo by’okugula, bâhirekwo n’akashè, balonze n’ababihirakwo ecunkumwe omu cishagala ca Benyamini n’omu bindi bishagala binayêgîre Yeruzalemu, n’omu bishagala bya Yûda na muli birhondo bya Nêgebu\f + \fr 32, 44 \fr*\ft Nêgebu: cishagala cirhalugiyeramwo bici c’omu kajira idako (e mwênè) ka Palestina-Israheli.\ft*\f*. Bulya Nyakasane adesire erhi, nkola nashubigalula balyâla bene Israheli balibamajirwa bajà”». \c 33 \s1 Eyindi ndagâno y’obwôloloke \p \v 1 Amango Yeremiyahu ali mushwêkere omu côgo c’abasirika aha bwâmi, Nyakasane ashubimuganîza amubwîra erhi: \v 2 Oyumve oku Nyamuzinda arhumire, ye walemaga igulu, alibumba analiyimanza. Izîno lyâge ye Nyakasane! \v 3 Onshenge, nakushobôza: nakumanyîsa amahwe manene orhashubigiyumva. \v 4 Nyakasane, Nyamuzinda w’Israheli adesire oku enyumpa za muli olu lugo n’ez’abâmi b’e Yûda bâzishâba omu ntambala, \v 5 n’abantu badwîrhe ba­lwîsa bene Kaldeya, balonza okubumba ecishagala coshi mirhumba, balya ba­ntu niene nahânaga erhi burhè n’omutula birhuma, balya bene Israheli obubî bwâbo bwarhumaga nkola nahehêrera Yeruzalemu. \v 6 Lolaga oku nkola nashububabà lukogo, nâbahà obufumu n’okubabuka, nâsêza n’amalaganyo gâni g’omurhûla, n’obudahemuka rhweshi nabo. \v 7 Nâgalula bene Yûda na bene Israheli n’okubakûla omu bujà, nâshubibayûbakira nka kulyâla byanali burhanzi. \v 8 Nâbacêsa nambababalire ebyâha byâbo byàli bingayisize, byàrhumaga barhakulikira amarhegeko gâni. \v 9 Yeruzalemu lyâbà izîno lya mwishingo bwenêne, na lya cikengwa embere z’agandi mahanga goshi g’en’igulu, hano gayumva ebi nâjira gâgwârhwa n’obwôba bwenêne bulya aminjà nâkolera Yeruzalemu guli mwandu. \p \v 10 Nyakasane aderha erhi: eno badwîrhe baderha mpu: «bikola bigûkà birhalimwo ciru n’omuntu ciru n’ehisimba», n’omu njira z’e Yûda n’ez’e Yeruzalemu murhacigera hyadunda, bakola bashubiyumvamwo \v 11 ecihôgero c’omwîshingo, n’enyimbo z’abahya n’ez’abandi bantu bajihana enterekêro n’entûlo zâbo z’okuvuga omunkwa omu ka-Nyamuzinda, bayishikazicitakira mpu: «Ayâgirwe Nyakasane w’emirhwe bulya ali mwinjà, obuzigire bwâge buli bw’e­ nsiku n’amango». Bulyâla adesire erhi nâgalula ngasi balya babîre bajà, mbà­shubize omu cihugo câbo, nka kulyâla byanali burhanzi. \v 12 Nyakasane Nyamuzinda adesire erhi: muli eci cihugo banyagaga, ntà muntu, ntà nsimba bicicîdundamwo, hasigiremwo amalambo gône, banaciyâbuliramwo ebibuzi. \v 13 Ashubiderha erhi: omu bishagala by’omu ntondo, n’omu bihugo by’olunda lw’idako, n’e Nêgebu kuhika emwa bene Benyamini, n’eburhambi bwa Yeruzalemu n’omu bishagala bya Yûda, ebibuzi bikola byâshubira omu masô g’ababiyabwîre. \s1 Amarhegeko g’ensiku zâyisha \p \v 14 Nyakasane adesire erhi, alagi oku ensiku ziyishire, ezi nayukirizamwo amalaganyo mahyâhya g’obusîme nalaganyagya bene Israheli na bene Yûda. \v 15 Muli ezo nsiku, n’ago mango, nahà Daudi oluburha lw’okuli, lwo lwalandiza obudahemuka n’obushinganyanya omu cihugo coshi. \v 16 Muli ago mango nâyôkola Yûda na Yeruzalemu arhûlûle. Eci­shagala cinyu baciyîrika elya «Nyamuzinda-okuli-kwîrhu». \p \v 17 Bulya Nyakasane adesire erhi, ntà mango ciru n’amaguma Daudi abula omwîmo omu bwâmi bw’Israheli. \v 18 Na ntà mango hâbulike abadâhwa bene Levi bakazintûla enterekêro n’okukazitumbûla enshangi n’okuhêra karhahusa buca buyîra. \p \v 19 Kandi ebinwa bya Nyakasane byarhindakwo Yeremiyahu erhi: \v 20 Kwo Nyakasane adesire ntya: Amango hânabè owahindula irhegeko nahîre obudufu n’omûshi nti bikazikulikirana oku nanabibwîraga, \v 21 lyo n’amalaganyo gâni na Daudi gahwa, lyo hânabule n’owayîma oku ntebe yâge, obwôla lyo n’amalaganyo najizire na bene Levi gahwa, lyo habulike abadâhwa bakazirhûla e­nterekêro omu maboko gâni. \v 22 Nka kula emirhwe y’empingu erhankaganjwa, n’omushenyi gw’enyanja gurhankaganjwa, kwo nayûshûla iburha lya mwambali wâni Daudi, n’okuluza abadâhwa bakazinterekêra. \p \v 23 Kandi Yeremiyahu anaciyumva akanwa ka Nyamuzinda erhi: \v 24 K’orhashubigibona oku abantu banakaziyisha mpu: «lêro erya milala ibirhi Nyakasane àzigiraga anayijanzire!» Bakola bakazishekera olubaga lwâni, barhanacilubona nka lwîshogwa. \v 25 Lêro Nyamuzinda ayisha erhi: Ankabà arhali nie nalemaga omûshi n’obudufu, n’akabà arhali nie ntegeka en’igulu, \v 26 lyoki nankalekêrera bene Yakôbo n’omulala gwa mwambali wâni Daudi; lyoki nankabula n’okuyîmika omwâmi w’obushanja bwâge nti arhambule bene Abrahamu, bene Izaki na bene Yakôbo! Bulya nkola nâshubishubûza ababîre bajà, mbayêreke olukogo lwâni. \c 34 \s1 Obuhanya bwayishiraga Sedekyahu \p \v 1 Yeremiyahu anaciyumva akanwa ka Nyamuzinda, gali galya mango Nabukondonozori, mwâmi w’e Babiloni, n’omurhwe gw’engabo zâge goshi, n’ezindi mbaga z’en’igulu ali amâhima, câba n’ahandi hantu hoshi erhi bacîhindulîre Yeruzalemu n’ebishagala byâge; \v 2 anaciyumva erhi: «Kwo Nyakasane, Nyamuzinda w’Israheli arhumire ntya: Ogende! Ojirhungâna Sedekyahu, mwâmi w’e Yûda, omubwîre erhi: Oyumve oku Nyakasane adesire: Erhi alaga oku nâhâna omu maboko ga mwâmi w’e Babiloni eci cishagala, naye ayishiciyôca. \v 3 “Nâwe orhafume bulyâla bakugwârha mpira bakugwâse omu ikumi ly’eminwe yâge. Okazilâba mwâmi w’e Babiloni omu masù naye akazikuderhêza mâsi-mâsi. Buzinda bakujâne e Babiloni”. \v 4 “Cikwône, waliha Sedekyahu mwâmi w’e Yûda, yumvîrhiza oku Nnâmahanga arhumire! Orhege amarhwîri ebikuyêrekire Nyakasane adesire bakubwîra, erhi: Orhafè côji”; \v 5 “bulya wanafà n’obuholo. Nanka kulyâla habâga enshangi olu lwa bashakulûza bâwe, bo bali bakushokolîre omu kuyîma kuli eyi ntebe, kwo na nâwe bayishitumbûla omugî gw’enshangi, bakukuzemwo, bâkazicîtakira banakaziyimba gulya mulenge mpu: Ajewe Nyakasane, omwâmi wîrhu amafuluka! Niene nkudesire, kanwa ka Nyamuzinda”». \p \v 6 Kwo n’okwo aha Yeruzalemu, omulêbi Yeremiyahu akazishambâlira Sedekyahu, mwâmi w’e Yûda eyo myanzi. \v 7 Ago mango erhi engabo za mwâmi w’e Babiloni zitulisire amatumu kuli Yeruzalemu n’emirhundu ya Yûda yali ecisigîre yalimwo Lakishi na Azeka, bulya omu mirhundu ya Yûda yoshi eyo ibirhi yali miyûbake buzibu. \s1 Ebiyêrekîre okulîkûlwa kw’abajà \p \v 8 Yumvagi akanwa Nyamuzinda abwîraga omulêbi Yeremiyahu, ago mango erhi Sedekyahu amâyûsirhôla omuhigo, boshi n’olubaga lw’e Yeruzalemu lwoshi, \v 9 oku ngasi yêshi ashwêkûle abajà n’abajà-kazi ba Banyahebraniya. Ntâye omu baluzi n’omu lubaga loshi bayankaga ogwo muhigo, ntâye wali ogwâsirwe ajire mwene wâbo w’omunya-Yudeya mpu abè mujà wâge. \v 10 Abaluzi n’oluba­ga bâli aha eyo ndagâno yafundikagwa, boshi bàlikûla ngasi muguma abajà bâge, abalume n’abakazi; boshi bayêmêra, ntâye wasigîre omu bujà. \v 11 Ci­kwône enyuma z’aho, batwa omu kanwa kâbo, bàshubiza balya bene wâbo bali bamalikûla Omu bujà bwa mîra. Bàshubirira abajà n’abajà-kazi bâbo. \v 12 Co ca­rhumire Nyamuzinda arhuma omulêbi Yeremiyahu, \v 13 erhi: Kwo Nyakasane Nyamuzinda w’Israheli adesire ntya: Nabonaga nayanka omuhigo rhweshi na basho erhi mbakûla omu bujà e Mîsiri, erhi nyûsibayôkola omu marhabi. Nababwîra nti: \v 14 «Hano kugera myâka nda, ngasi muguma muli mwe, ânashwêkûle ngasi mwene wâbo Muhebraniya bamugulizagya ciru barharhegaga amarhwîri. \v 15 “N’obwo mwêhe mwâli mwamâleka ezo ngeso mbî za bashakulûza, mwarhondêra okukazikola ebishingânîne omu masù gâni; mwakazikûla bene winyu bali omu bujà, mwanacîgasha ciru, embere zâni, omu ka-Nyamuzinda”. \v 16 “Buzinda mwashubicîhindula, mwagayaguza izîno lyâni, ngasi muguma àshubirharhanya balya bajà, n’abajà-kazi, mwâli mwamalikûza, mwashubibasêza, balya mwâli mwamâlîka, mwabashubiza omu bujà”. \v 17 “Co cirhumire Nyamuzinda aderha, erhi: Bulya murharhumikiraga erhi mbahûna nti ngasi muguma âkûle mwene wâbo omu bujà, nkolaga nâcîhindulirla mwe. Nâmukululira ebyôji, ecizombo n’ecihûsi. Nkola nâmuhindula bishahu by’abandi bâmi b’en’igulu”. \v 18 “Na balya bashamuka bàhakanaga a­marhegeko gâni, barhanakulikiraga amalaganyo balagànanaga omu masù gâni, nâbajira nka kulyâla bàjiraga gulya mutwîra gw’akanina barhemagamwo kabirhi babulikazigera ekarhî k’ebihimbi byâkwo”. \v 19 “Abarhambo b’e Yûda n’ab’e Yeruzalemu, abalamba, abadâhwa, n’olubaga lwoshi, ngasi balya banageraga ekarhî ka kalya kanina”. \v 20 “Mpizire oku nabahimîsa bagwè omu maboko g’abalenzi, n’omu mîno ga Nyamwilumbà. Ebirunda byâbo bibul’ilîrwa omu mpinga, enyunyi z’omu cirêre, n’ensimba z’emuzirhu zibashêge”. \v 21 “Sedekyahu mwâmi wa Yûda naye, n’abaluzi boshi, nabo nâbahana omu maboko g’abalenzi, omu maboko g’ababakulikire, n’omu maboko g’abasirika ba mwâmi w’e Babiloni n’obwo anali amârhangiyêgûla engabo zâge”. \v 22 “Nkola nârhegeka, kanwa ka Nyamuzinda akwo, narhegeka bashubitulika amatumu gâbo kuli eci ci­shagala, bashubicilwîsa, baciyanke, bacitwânirekwo n’omuliro. Buzinda emirhundu ya Yûda yoshi ecîbêre kahûmbwè karhalimwo hyadunda”». \c 35 \s1 Olwiganyo lw’Abarekabiti \p \v 1 Aka kanwa karhindakwo Yeremiyahu, erhi karhenga kuli Nyakasane, omu mango ga Yehoyakimu, mugala wa Yoshiyahu mwâmi w’e Yûda, erhi: \v 2 «Genda, ojè emwa Abarekabiti, obashambâze onabalerhe muli cûmpa ciguma c’aka-Nyamuzinda, obahè n’idivayi banywe». \v 3 Nakanya obwo, najilonza Yazanyahu, mugala wa Yirmeyahu, mwâna wa Habasinya, ye na bene wâbo n’abagala boshi, omulala gw’Abarekabiti gwoshi, \v 4 nabahisa omu ka-Nyamuzinda, omu cûmpa ca Ben-Yohanamu, mugala wa Yigdalyahu, muntu wa Nyamuzinda, cirya cûmpa cibà hôfi n’ec’abarhambo, oku nyanya z’eca Maseya, mugala wa Shalumu mulanzi w’ec’olusò, \v 5 embere za balya bantu b’omurhwe gw’Abarekabiti nadêkerezayo orhubindi rhuyunjwîre irivayi nahiraho n’orhubêhè nanababwîra, nti: «nywagi idivayi». \v 6 Ci bôhe bashuza, mpu: «Rhurhanywa idivayi, bulya shakulu wîrhu Yônadabu, mugala wa Rekabu arhurhegesire, erhi: Murhahîraga mukanywa idivayi, ôli mwe, ôli abâna binyu. \v 7 “Murhanahîraga mukayûbaka enyumpa erhi okurhwêra emburho, erhi okugwîka omuzâbîbu erhi okubà n’ishwa, ci omu maheêma mwo mwakaziyôrha muhanzire ensiku z’akalamo kinyu kwoshi, ntyo kwo mwalama myâka minji mw’eci cihugo ca bene mulimwo”. \v 8 “Nîrhu kwo rhwanashimbirage okwo rhwarhegekagwa na shakulu wîrhu Yônadabu mugala wa Rekabu: rhwono na bak’irhwe na bagala bîrhu n’abâli bîrhu, rhurhanywa idivayi ciru n’eriguma”, \v 9 “buzira kuyûbaka enyumpa z’okuhandamwo, n’oku­rhwêra olukoma lw’emizâbîbu, buzira ishwa erhi mburho”. \v 10 “Ntyo, rhwayumvîrhe n’okukulikira lwoshi irhegeko lya shakulu wîrhu Yônadabu”. \v 11 “Cikwône amango Nabukondonozori mwâmi w’e Babiloni arhêraga eci cihugo, rhwàbwîrana mpu muyishe rhujè omu Yeruzalemu lyo rhufuma engabo y’Abakaldeyi n’eya Aramu. Go mango rhwayishirigibêra omu Yeruzalemu”». \p \v 12 Okubundi, akanwa ka Nyakasane kanacirhindakwo Yeremiyahu, erhi: \v 13 kwo adesire ntya Nyakasane w’emirhwe, Nyamuzinda w’Israheli: Genda obwîre abantu b’e Yûda n’ab’e Yeruzalemu erhi: kali murhalonza kuyumva ihano, n’okushimba ebinwa byâni? Yekudesire Nyakasane. \v 14 Akanwa ka Yônadabu, mwene Rekabu, kashimbirwe: ahanza abagala okunywa erivayi na kuhika buno barhalinywa, kuderha mpu bashimbe irhegeko lya shakulu wâbo. Nâni nie namushambâzize buzira kurhama na buzira kuhalîza, murhayumvagya. \v 15 Namurhumîre buzira kurhama na kanji kanji bambali bâni b’abalêbi boshi, nti bamubwîre mugaluke, ngasi muguma arhenge omu njira yâge mbî, nti muyinjihye ebijiro binyu, murhashimbaga bandi banyamuzinda mpu mubakolere: ago mango, mwanabêra omu cihugo namuhîre mweshi na basho. Ci­ kwône murharhegaga okurhwiri, murhanyumvagya. \v 16 Ntyo, abâna ba Yônadabu mwene Rekabu bashimbire irhegeko bahâbagwa na shakulu wâbo, ci­ kwône niehe olu lubaga lurhanyumvagya. \v 17 Co cirhumire Nyakasane Nyamuzinda w’Emirhwe, Nyamuzinda w’Israheli aderha ntya: sinza oku nkola­ga nâhondakwo Yûda n’abantu b’e Yeruzalemu boshi bulya buhanya nabahigîrizagya: kunali kulya kubà nababwîzire barhananyumvagya, nabahamagala barhanadumizagya. \v 18 Okubundi Yeremiyahu abwîra omulala gw’Abarekabiti, erhi: kwo adesire ntya Nyakasane w’emirhwe, Nyamuzinda w’Israheli. Kulya kubà mwayumvîrhe irhegeko lya shakulu winyu Yônadabu, mwanakulikira amarhegeko gâge goshi, mwanajira ngasi oku ali amurhegesire, \v 19 yekudesire Nyakasane w’Emirhwe, Nyamuzinda w’Israheli, omu mwa Yônadabu mwene Rekabu, ntà mango mwâbulikane omwâna wâge wayîmanga embere zâni. \c 36 \ms1 IV. Amalibuko ga Yeremiyahu \s1 Ecifumba ca 605-604 \p \v 1 Omu mwâka gwa kani gwa Yehoyakimu, mugala wa Yoshiyahu, mwâmi w’e Yûda, aka kanwa ka kuli Nyakasane kanacirhindakwo Yeremiyahu, erhi: \v 2 «Oyanke ecizingo c’ecitabu onayandikekwo birya binwa nakubwîraga biyêrekîre Yeruzalemu byoshi, ebiyêrekîre Yûda, n’amashanja goshi, kurhenga olusiku narhangiraga okukushambâza oku ngoma ya Yoshiyahu, kuhika ene. \v 3 “Ahâli nkaba ab’omu nyumpa ya Yûda, omu kuyumva akal’ibala mpizire okubakolera, bagaluka barhenge ngasi muguma omu njira yâge ngalugalu: ago mango nânababalira amaligo n’ebyâha byâbo”». \v 4 Yeremiyahu ahamagala Baruki\f + \fr 36, 4 \fr*\ft Baruki ali mwandisi mwîkubagirwa wa Yeremiyahu. Amushimbire kuhika e Mîsiri.\ft*\f*, mugala wa Neriya, amuyandikîsa oku cizingo c’ecitabu ebinwa Nyakasane ali abwîzire omulêbi byoshi. \p \v 5 Okubundi Yeremiyahu arhegeka Baruki, erhi: «Mpanzîbwe ntanacihashiri okujà omu ka-Nyamuzinda. \v 6 “Cikwône w’oyo, oyishigenda, osomere olubaga omu cizingo c’ecitabu nakuyandikisagya birya binwa bya Nyakasane byoshi omu ka-Nyamuzinda kâge, olusiku lw’okucîshalisa, obisomere n’abà emwa Yûda boshi bakanarhenga omu mirhundu yâbo”. \v 7 “Ahâli nkaba bayêrekeza Nyakasane amingingo gâbo banagaluke barhenge ngasi muguma omu njira yâge ngalugalu, bulya oburhè n’omutula Nyakasane abahigire nago guli munji”». \v 8 Baruki, mugala wa Neriya, anacikola nk’oku omulêbi Yeremiyahu ali amurhegesire: àsomera omu ka-Nyamuzinda, ecitabu c’ebinwa bya Nyakasane. \v 9 Okubundi, omu mwâka gwa karhanu gwa Yehoyakimu, mugala wa Yoshiyahu, mwâmi w’e Yûda, omu mwêzi gwa mwenda, hâyisha irhegeko ly’okucîshalisa embere za Nyakasane, oku lubaga lwoshi lw’e Yeruzalemu, n’oku lubaga lwoshi lwàli lurhenzire omu bishagala bya Yûda n’okujà e Yeruzalemu. \v 10 Baruki anacisoma omu citabu ebinwa bya Yeremiyahu; mwo bâli omu ka-Nyamuzinda, omu cûmpa ca Gemariyahu, mugala w’omwandisi Shafani, omu ngo eri enyanya, ebwa muhango muhyâhya gw’aka-Nyamuzinda: olubaga lwoshi lwàli luhashiriyumva. \p \v 11 Erhi Mikeyahu mwene Gemariyahu, mwâna wa Shafani, ayûsiyumva ebinwa bya Nyakasane byasomagwa omu citabu, \v 12 ayandagalira oku bwâmi, ayîrukira omu kagombe k’obwandisi. Abarhambo boshi erhi balimwo omu ihano: mwâli omwandisi Elishamaʿ, mwâli Delayahu, mugala wa Shemayahu; Elnatani, mugala wa Akibori, Gemariyahu, mugala wa Shafani, Sidikiyahu, mugala wa Hananyahu, n’abarhonyi boshi. \v 13 Mikeyahu abarhondêreza ngasi byoshi ayumvîrhe amango Baruki akagisomera omu marhwiri g’olubaga. \v 14 Okubundi, abarhambo boshi banacirhuma Yehudi, mugala wa Netanyahu na Shelemiyahu mwâna wa Kushi mpu agendibwîra Baruki, erhi: «Oyîshe odwîrhe eco cizingo c’ecitabu wasomeragamwo olubaga». Baruki mugala za Neriyahu, arhôla cirya citabu ayisha ababugâna. \v 15 Bamubwîra, erhi: «Burhamala orhusomere nîrhu». Baruki anaciburhamala obwo abasomeraco. \v 16 Erhi babà bamâyumva ebinwa byoshi, barhemuka, balolanakwo, babwîra Baruki, erhi: «Kukwânîne rhujimanyîsa mwâmi byoshi». \v 17 Okuhandi badôsa Baruki, erhi: «Rhubwîre kurhi wayandikaga ebi binwa byoshi». \v 18 Baruki abashuza, erhi: «Yeremiyahu akazâgibiderha byoshi nâni nakazibiyandika n’obwîno omu citabu». \v 19 Abarhambo babwîra Baruki mpu: «mugende mucîfulike oku muli babirhi, Yeremiyahu na nâwe, harhajiraga omuntu wamanya aha muli!» \v 20 Okubundi banacisiga cirya citabu omu kagombe k’omwandisi Elishamaʿ, bayandagalira omu bwâmi, bamanyîsa mwâmi olwo lwoshi. \p \v 21 Mwâmi anacirhuma Yehudi mpu ajilonza cirya cizingo; ayisha acidwîrhe anacisoma n’izù linene embere za mwâmi n’abarhambo bâge boshi oku bànali bayîmanzire eburhambi bwâge. \v 22 Mwâmi erhi ali omu nyumpa yâge y’amango g’emboho, gwàli mwêzi gwa cambasè, n’omuliro gw’amakala erhi gukolîre embere zâge. \v 23 Erhi Yehudi ayûsagya asoma nka milongo isharhu erhi ini, mwâmi anayitwe n’akêre k’omwandisi, ayikwêbe omu muliro oku cîko, akazijira ntyo kuhika cirya citabu coshi casingônoka. \v 24 Cikwône, ôli mwâmi yêne, ôli abambali omu kuyumva ebyo binwa byoshi ntâye warhemusire erhi aderhe mpu abêra emyambalo yâge. \v 25 N’obwo Elnatani, Deleyahu na Gemariyahu bali bayimbirîre mwâmi mpu arhayôcagya eco cizingo cikwône arhabayumvagya. \v 26 Cikwône yêhe arhegeka omurhwâli Yerahemeli, na Serayahu, mugala wa Azeriyali na Shelemiyahu mugala wa Abudeyeli mpu bagendigwârha omwandisi Baruki n’omulêbi Yeremiyahu. Cikwône Nyakasane ali erhi àbafulisire. \p \v 27 Erhi mwâmi abà amâyûsa ayôca ecitabu calimwo ebinwa Yeremiyahu ayandisagya Baruki, akanwa ka Nyakasane karhindakwo Yeremiyahu, erhi: \v 28 «Yanka ecindi cizingo oshubiyandikakwo birya binwa byoshi oku byanali kuli cirya cizingo cirhanzi Yehoyakimu mwâmi w’e Yûda ayôcagya. \v 29 “Na kuli Yehoyakimu, mwâmi w’e Yûda, oderhe erhi: ntya kwo Nyakasane adesire: Wayôcire eci cizingo waderha, erhi: cici carhumaga bayandika mpu kwo binali mwâmi w’e Babiloni ayisha ashande eci cihugo anaherêrekeze eci cihugo, abà­ntu n’ebintu?” \v 30 “Co cirhumirage Nyakasane aderha ntya kuli Yehoyakimu mwâmi w’e Yûda, arhâbone wa kuli ye wâtamala oku ntebe ya Daudi, n’omurhumba gwâge omu idûrhu ly’omûshi n’omu mboho y’obudufu”. \v 31 “Yêne n’obûko bwâge n’abambali, nâbahanira amaligo nabahigîrizagya barhanayumvagya”». \p \v 32 Yeremiyahu ayanka ecindi cizingo, acîhà omwandisi Baruki, mugala wa Neriya, naye ayandikakwo ebi Yeremiyahu amuyandikîsagya, birya binwa byoshi oku byanali muli cirya citabu Yehoyakimu, mwâmi w’e Yûda ayôcagya; anayûshûlakwo bindi binwa binji bya bene birya. \c 37 \s1 Ebiyêrekîre Sedekyahu \p \v 1 Sedekyahu, mugala wa Yoshiyahu, anaciyîma omu bya Koniyasi, mugala wa Yehoyakimu, ye Nabukondonozori, mwâmi w’e Babiloni ali ajizire mwâmi omu cihugo ca Yûda. \v 2 Cikwône, ôli ye, ôli abambali, ôli olubaga lwàli omu cihugo, ntâye wayumvirhize ebinwa Nyakasane ababwîraga n’akanwa k’omulêbi Yeremiyahu. Sedekyahu ahûna Yeremiyahu ihano \v 3 Mwâmi, Sedekyahu arhuma Yukali, mugala wa Shêlemiya, bo n’omudâhwa Sefaniya, mugula wa Maseya, emunda omulêbi Yeremiyahu ali mpu bamubwîre, erhi: «Mâshi yâga, orhusengerere emunda Nyakasane Nyamuzinda wîrhu ali». \v 4 Yeremiyahu akazâgigeragera omu lubaga: barhàli bacimuhira omu mpamikwa. \v 5 Cikwône engabo y’abalwî ba Faraoni mwâmi w’e Mîsiri yali erhi yamârhenga e Mîsiri. Abakaldeyi bâli bagosire Yeruzalemu erhi bayumva ntyo, bagandûla. \v 6 Okubundi akanwa ka Nyakasane karhindakwo omulêbi Yeremiyahu, erhi: \v 7 «Ntya kwo Nyakasane, Nyamuzinda w’Israheli adesire: Omwâmi w’e Yûda amurhumire emunda ndi mpu mundôse, kwo mwamushuza ntya: K’engabo y’abalwî ba Faraoni mwâmi w’e Mîsiri eri omu njira, we erilwîra? Kugaluka yânagaluka eshubire emwâbo e Mîsiri! \v 8 “Abantu b’e Sîriya bâgaluka bâshubirhêra olu lugo, bâluya­nka banaludûlike muliro”. \v 9 “Kwo adesire ntya Nyakasane: Murhacirhebaga mwene, omu kucîkebwa, mpu: Abantu b’e Sîriya lwoshi-lwoshi barhenzire emwîrhu bulya barhagenziri”. \v 10 “Ciru mwakahima engabo y’abantu b’e Sîriya yoshi, eyîra edwîrhe yamulwîsa, hasigala ababanzirwe bône, abôla bânayimuka ngasi muguma omu cihando câge anayôce olu lugo”». \s1 Okushwêkwa kwa Yeremiyahu \p \v 11 Ago mango omurhwe gw’abantu b’e Sîriya gwagandûlaga guleka Yeruzalemu erhi murhwe gwa Faraoni mwâmi w’e Mîsiri gurhuma, \v 12 Yeremiyahu alonza okurhenga omu Yeruzalemu mpu ajè omu cihugo ca Benyamini, kuderha mpu arhôleyo ebyâge birugu by’omwîmo bagabâne bo na ab’emwâbo. \v 13 Erhi ahika aha muhango gwa Benyamini, ashanga Yiriyahi mwene Shelemiya, mwâna wa Hanâniya y’eri oku izâmu. Yiriyahi anaciyîmanza omulêbi Yeremiyahu, n’okuyakûza, erhi: emwa abantu b’e Sîriya eyi wâyâkira! \v 14 Yeremiyahu amushuza, erhi: «Kubêsha; ntâyâkire emwa abanya-Kaldeya.» Ci Yiriyahi arhayumvagya Yeremiyahu, amushwêka anamuhêka emwa abakulu bâge. \v 15 Nabo bakalihira Yeremiyahu bwenêne bamushûrha banamuhira omu mpamikwa omu mw’omwandisi Yehonatani, banamuyîgaliramwo. \v 16 Ntyo kwo Yeremiyahu ahamikiragwa omu cûmpa c’idako, anabêramwo nsiku zirhali nyi. \v 17 Mwâmi Sedekyahu anacirhuma mpu bajimulola. Mwâmi amudekeza omu mwâge bufundafunda, erhi: «Ka hali akanwa ka Nyakasane?» Yeremiyahu ashuza, erhi: «nêci ho kali». Anashubiderha, erhi: «Bamâkuheba omu nfune z’omwâmi w’e Babiloni». \v 18 Okuhandi Yeremiyahu abwîra mwâmi Sedekyahu, erhi «Cibî cici nakujirîre erhi najirira bambali bâwe nîsi erhi olubaga lwâwe, obûla mwandâhyagya omu mpamikwa? \v 19 Ngahi baligi balya balêbi bâwe bàkubwîraga, mpu: omwâmi w’e Babiloni arhakurhêre w’oyo erhi ecihugo câwe? \v 20 Yumvagya, Yâgirwa Mwâmi, omusengero gwâni gukusîmîse: orhaderhaga mpu bangalule emwa omwandisi Yehonatani nakanafîrayo». \v 21 Okuhandi mwâmi Sedekyahu arhegeka mpu balangire Yeremiyahu omu ngo y’abalâlîzi, mpu na ngasi lusiku bamuhè omugati, bagugereze omu njira y’abajira omugati, kuhika olusiku harhaciri mugati omu lugo! Kwo Yeremiyahu abêzire ntyo omu ngo y’abalâlîzi. \c 38 \s1 Yeremiyahu akwêbwa omu cîna \p \v 1 Shefatiya, mugala wa Matani, bona Gedaliya, mugala wa Pashehuri, na Yukali, mugala wa Shelemiya bo na Pashehuri, mugala wa Malkiya, bayumva ebinwa Yeremiyahu akagibwîra ngasi boshi bakâgigera aho, erhi: \v 2 «Ntya kwo Nyakasane adesire: ngasi yêshi wakabêramwo olu lugo afîramwo n’engôrho, ecizombo erhi n’ecahira. Cikwône ngasi wakahuluka acîyêgûla abà­ntu b’e Sîriya alama, okulama gwo gwâge munyago, kulama analama. \v 3 Ntya kwo Nyakasane adesire: oburhabêsha, olu lugo lwamâgwa omu nfune z’omu­rhwe gw’abalwî ba mwâmi w’e Babiloni, ye wânalunyâge!» \v 4 Okubundi, abo barhambo babwîra mwâmi, mpu: «oyu muntu ayîrhwe: adwîrhe avuna n’iderha lyâge enjingo z’abalwî basigîre mw’olu lugo n’ez’olubaga lwoshi. Olu lubaga oyu muntu arhadwîrhi alulongeza kalamo ci buhanya». \v 5 Mwâmi Sedekyahu abashuza, erhi: «Yoyo ôli omu nfune zinyu, bulya mwâmi ntà buhashe agwêrhe embere zinyu!» \v 6 Bagwârha Yeremiyahu obwo, bamukwêba omu cîna ca Malkiyahu, cabâga omu ngo y’abalâlîzi. Bamuyandagaza n’emigozi. Eco cîna cirhalimwo mîshi ci bijondo byône. Yeremiyahu abishâyamwo. \v 7 Lêro Ebed-Meleki, mukûshi, cibwindi c’omu bwâmi, ayumva oku bakwêbire Yeremiyahu omu cîna. Mwâmi naye erhi ayîmanzirage aha muhango gwa Benyamini. \v 8 Ebed-Meleki arhenga omu bwâmi, ajibwîra nnakuno, erhi: \v 9 «Yâgirwa mwâmi, balya bantu kubî bajizire ene bajirira omulêbi Yeremiyahu okwa bêne oku: bamukwêbîre afîramwo n’ishali obûla emigati yahwîre eno ka!» \v 10 Okubundi mwâmi anacirhegeka olya mukûshi Ebed-Meleki, erhi: «Yanka bantu basharhu mugende mweshi: muyînamule omulêbi Yeremiyahu arhenge­ mwo eco cîna oku arhacifà». \v 11 Ebed-Meleki arhôla abo bantu bagenda boshi, ajà omu bwâmi, omu nyumpa babikira, arhôlamwo emishangi esharhangusire, erya y’obwikunjè, ayishwêka n’omugozi ayihereza Yeremiyahu mulya cîna. \v 12 Ebed-Meleki, mukûshi, ayâkûza Yeremiyahu, erhi: «ebi bisharhangukiza by’obwikunjè, obiheke omu kwaha n’okundi, ogwâsêkwo emigozi». Yeremiyahu akujira. \v 13 Okubundi balengeza Yeremiyahu n’erya migozi, bamusôsa, arhenga mulya cîna. Yeremiyahu abêra omu ngo y’abalâlîzi. \s1 Yeremiyahu ashubishambâza Sedekyahu \p \v 14 Mwâmi Sedekyahu arhumiza mpu bajimulerhera Yeremiyahu amushange aha muhango gwa kasharhu gw’aka-Nyamuzinda. Mwâmi abwîra Yeremiyahu, erhi: «Hali akanwa nakudôsa, orhakanfulikaga». \v 15 Yeremiyahu ashuza Sedekyahu, erhi: «K’erhi nakakubwîrakwo, arhali kuyîrha wanyîrha? N’erhi nakakuhanûla orhanyumve!» \v 16 Okubundi Sedekyahu ajira eyi ndahiro mahwe-mahwe, omu masù ga Yeremiyahu, erhi: «Ye ndahîre Nyamuzinda ozîne, ye warhuhâga obu buzîne, ntakuyîse ntanakuhebe omu nfune z’abà bantu barhakumirira marhî!» \v 17 Yeremiyahu abwîra Sedekyahu obwo, erhi: «Kw’adesire ntya Nyakasane, Nyamuzinda w’Emirhwe, Nyamuzinda w’Israheli. Erhi wakahuluka ocishegula abarhambo ba mwâmi w’e Babiloni wanagalukira obuzîne bwâwe, n’olu lugo lurhacidûlikwe muliro. Wanalama, we n’omulala gwâwe. \v 18 Ci erhi wakanabà orhahulusiri okaciheka emwa abarhambo ba mwâmi w’e Babiloni olu lugo erhi lwamanagwa omu nfune za abantu b’e Sîriya, bo bânaludûlika muliro, nâwe wêne orhafulumuke omu nfune zâbo». \v 19 Okubundi, mwâmi Sedekyahu abwîra Yeremiyahu, erhi: «nyôbohire Abayahudi bacîshegwîre abantu b’e Sîriya, hali amango nakanahânwa emunda bali bankolere amaligo». \v 20 Yeremiyahu amushuza, erhi: «Nanga, barhajire ntyo. Yumverheza izù lya Nyakasane lya­ mbwîraga ebi nkubwîzire: wayumva okola oyôsire bwinjà, orhanacibe kurhi. \v 21 “Cikwône erhi wâkalahira kwahuluka, lâba ebi Nyakasane anyêresire”: \v 22 “Alà­ga: Abagoli baciri omu bwâmi bwa mwâmi w’e Yûda boshi, bamâhêkwa emu­nda abarhambo ba mwâmi w’e Babiloni bali; n’abagoli bayimba, mpu: Bakurhebire, bakuhima, abîra bâwe! Amagulu gâwe gadekerîre omu lujondo? Bôhe bacîgendîre!” \v 23 “Nêci, bakâwe n’abâna bâwe bâhêkwa emwa Abasîriya nâwe wêne orhafulumuke omu nfune zâbo, ci wayôrha oli mushwêke, omu nfune za mwâmi w’e Babiloni. Olugo nalo, kuhya lwanahya”». \v 24 Sedekyahu abwîra Yeremiyahu, erhi: «harhajiraga owamanya ebi binwa; bikamanywa erhi wamânafà. \v 25 “Abarhambo bakulu erhi bakamanya oku rhwashambîre rhwembi n’erhi bakayishikubwîra, erhi: orhumanyîse bici wabwîzire mwâmi, naye bici akubwîzire, orharhufulikaga bici rhwakanakuyîrha”. \v 26 “Onababwîre ntya, erhi: nakagiyinginga mwâmi nti arhanshubizaga emwa Yônatani nakanafîrayo”». \v 27 Kwanabà nêci, abarhambo boshi bayisha emunda Yeremiyahu ali n’okumudôsa. Ababwîra byoshi nk’oku mwâmi anamurhegekaga. Bamuleka n’omurhûla obwo, bulya ntà kanwa bayumvîrhe omu nganîro yâbo. \v 28 Yeremiyahu abêra omu ngo y’abalâlîzi, kuhika olusiku Yeruzalemu agwârhagwa. \c 39 \s1 Okugwârhwa kwa Yeruzalemu \p \v 1 Omu mwâka gwa kali mwenda, Sedekyahu mwâmi w’e Yûda, omu mwêzi gwa muhaho, Nabukondonozori, mwâmi w’e Babiloni, ayisha n’engabo yâge yoshi alirhera Yeruzalemu. \v 2 Omu mwâka gwa kali ikumi na muguma gwa Sedekyahu, omu nsiku mwenda z’omwêzi gwa cigogo, ab’e Sîriya bahongola lunda luguma lw’ecôgo c’olugo. \p \v 3 Okubundi abarhambo ba mwâmi w’e Babiloni bajà mulya lugo, batwa amarâro aha muhango gw’ekarhî. Aho hali Nergal-Shareza, muluzi w’e Sini­-Magiri, murhambo mukulu w’engabo z’abalwî, Nabusharbani, murhambo mu­kulu, Sarsekimi, murhambo w’enkonè, n’abandi barhambo bakulu b’engabo za mwâmi w’e Babiloni. \p \v 4 Sedekyahu, mwâmi w’e Yûda, ye n’abalwî bâge boshi, erhi babona ntyo, bayâka budufu, erhi bakola barhenga omu lugo, bagera ebwa busâne bwa mwâmi, omu muhango aha karhî k’ebyôgo bibirhi barhôla enjira y’e Araba. \v 5 Cikwône engabo y’Abanya-Sîriya yabacinagirakwo yâgendigwârhira Sedekyahu omu lubanda lwa Yeriko. Bamugwârha mpira, bamuhêka e Ribla, omu cihugo ca Hamati, bamuhisa hali Nabukondonozori mwâmi w’e Babiloni, ye wamutwîrîre olubanja. \v 6 Eyo Ribla, mwâmi w’e Babiloni ànigiraga bagala ba Sedekyahu omu masù gâge. Mwâmi w’e Babiloni aniga n’abarhambo ba Yûda boshi. \v 7 Okubundi arhomola Sedekyahu amasù anamuhogeka obudagulè mpu ba­muhêke e Babiloni. \v 8 Abanya-Sîriya bayôca enyumpa ya mwâmi n’enyumpa z’abantu kwône; bahongola ebyôgo bya Yeruzalemu. \v 9 Nebuzardani, murhambo w’engabo y’abalâlîzi, ahêka e Babiloni olubaga lwasigalaga omu lugo, n’abàli bamâcîshegulaye bône, n’abalenga bali bacisigîre. \v 10 Cikwône Nebuzardani, murhambo w’engabo y’abalâlîzi asiga omu cihugo ca Yûda ecihimbi c’abantu kwône, balya barhagwêrhe cici, anabagabira enkoma z’emizâbîbu n’amashwa. \p \v 11 Kuli Yeremiyahu, Nabukondonozori, mwâmi w’e Babiloni ali arhegesire Nebuzardani, murhambo w’engabo y’abalâlîzi, erhi: \v 12 «Omurhôle, omulange bwinjà, orhamuhumagakwo, ci omujirire oku akanakubwîra». \v 13 Okubundi Nebuzardani, murhambo w’engabo y’abalâlîzi, na Nabushazibani, murhonyi mukulu, na Nergal-Shareza, murhambo mukulu n’abarhambo ba mwâmi w’e Babiloni boshi. \v 14 Banacirhuma abantu mpu barhenze Yeremiyahu omu ngo y’abalâlîzi, ba­mulîka mpu ajè agenda oku analonza. Kwo Yeremiyahu abêzire omu lubaga ntyo. \s1 Akanwa k’obucire kuli Êbed Mêleki \p \v 15 Amango Yeremiyahu ali muyigalire omu ngo y’abalâlîzi, akanwa ka Nyakasane kàli kamurhinzirekwo, erhi: \v 16 «Ogende obwîre Êbed-Mêleki, munya-Kushi, erhi: kwo adesire ntya Nyakasane w’Emirhwe, Nyamuzinda w’Israheli: Lâba oku nkola nakolera olu lugo ebi nalulaganyagya omu binwa byâni. bya buhanya ci birhali bya mugisho. Amango byâjirika omu masù gâwe, lusiku lulebe. \v 17 “Nâkuciza olwo lusiku, kanwa ka Nyakasane, orhanagwe omu nfune z’abantu bakugezizemwo omusisi”, \v 18 “cikwône nakugeza obafume, engôrho erhâkuhumekwo, obuzîne bugumaguma gwo gwabà munyago gwâwe, bulya wacinyîkubagîre, kanwa ka Nyakasane”». \c 40 \s1 Kundi kurhi Yeremiyahu abîre? \p \v 1 Akanwa Yeremiyahu abwîragwa na Nyakasane, amango Nebuzardani, murhambo w’abalâlîzi amuhulusagya mpu arhenge e Rama, eyo munda, ali amukûzire omu bandi, erhi ali mushwêkere omu karhî k’empira z’e Yeruzalemu zoshi n’eza Yûda zahekagwa e Babiloni. \p \v 2 Omurhambo w’abalâlîzi erhi abà amâyêgûla Yeremiyahu, amubwîra, erhi: Nyakasane Nyamuzinda wâwe ali erhi alêbire eci cihugo obu buhanya, \v 3 bwo n’obûla adwîrhage Nyakasane ajizire nk’oku anahigîrizagya. Kwo kuderha oku mwagomire Nyakasane, mwabula buyumva izù lyâge: bwoshi buhanya bumujirekwo. \v 4 Lâbaga oku namakulikûza ene lyo na nnene, kw’ezi nkoba zikuli emaboko. Okalonza okundusa e Babiloni oyîshe: nakulanga. Lolà: ecihugo coshi cilambûsire embere zâwe: wânaja aha osîmire n’ahakukwânîne. \v 5 Kwo kuderha oku wânayêrekera olunda lwa Gedalyahu, mugala wa Ahikamu, mwene Shafani, ye omwâmi w’e Babiloni ajizire murhegesi w’emirhundu ya Yûda, onabere mwe naye omu karhî k’olubaga nîsi erhi ojè ngasi hoshi hakukwânîne. Okubundi omurhambo w’abalâlîzi amuhà olwîko amuhà n’eby’obunya-luhembo, amulîka agenda. \v 6 Naye Yeremiyahu ajà e Mispa emwa Gedalyahu, mugala wa Ahikamu, ajibêra bo naye omu karhî k’olubaga lwàli lusigîre omu cihugo. \s1 Okuyîrhwa kw’Omurhegesi Gedalyahu \p \v 7 Abarhambo b’engabo z’abalwî, bo n’engabo zâbo, bâli baciri omu matabâro, bayumva oku mwâmi w’e Babiloni anajizire Gedalyahu, mugala wa Ahikamu, murhegesi w’ecihugo, n’oku anamuhîre okurhegeka abalume, abakazi n’abâna n’engabo y’abantu b’omu cihugo, balya barhahêkagwa e Babiloni. \v 8 Banaciyisha emunda Gedalyahu ali e Mispa, haligi Ismaeli mugala wa Netanya, Yohanâni, mugala wa Karea, Seraya, mugala wa Tanehumeti, bagala ba Efayi w’e Netofa na Yezaniya w’e Maka, bo n’abantu bâbo. \v 9 Gedalyahu, mugala wa Ahikamu, mwâna wa Shafani, abahà akanwa bo n’abantu bâbo, erhi: «Murhayôbohaga bwashiga ab’e Sîriya. Musigale omu cihugo, mushige mwâmi w’Abanya-Sîriya, mwayumva omurhûla. \v 10 Niehe mubwîne oku aha Mispa, ho mbêzire nka mwimangizi w’Abanya-Sîriya bayisha emwîrhu. Ci mwêhe muhumbûle idivayi, amalehe n’amavurha, mubumbe orhubindi munagendibêra omu mirhundu yinyu, muyishubiremwo». \p \v 11 Kwo na kuguma, Abayahudi bali e Mowabu emwa Abamoniti e Edomu n’omu bihugo byoshi, bayumva oku mwâmi w’e Babiloni àli àbalesire basigala e Yûda, n’oku Gedalyahu, mugala wa Ahikamu, mwene wa Shafani, ye bahîre oburhegesi. \v 12 Abo Bayudeya boshi banaciyagaluka kurhenga emunda bali bashandabîne, erhi babà bamâshûbûkira omu cihugo ca Yûda, aha burhambi bwa Gedalyahu e Mispa, asârûla erivayi na malehe manji bwenêne. \p \v 13 Yohanâni mwene Karea bo n’abandi barhambo b’engabo z’abalwî baciri omu matabâro, bayishibugana Gedalyahu aha Mispa. \v 14 Bamubwîre, mpu: «K’omanyire oku Balisi, mwâmi w’Abamoniti arhumire Yismaeli, mugala wa Netanya, mpu akukûlemwo omûka?» Ci Gedalyahu mugala wa Ahikamu arhabayêmêreraga. \v 15 Ciru Yohanâni, mugala wa Karea ajîsa Gedalyahu mahwe ahôla Mispa, erhi: «Najiyîrha Yismaeli, mugala wa Netanya. Cici cakarhuma âkukulamwo omûka kurhume Abayudeyi bakuli eburhambi bashandabana? Câkarhuma abasigalaga e Yûda bahungumuka?» \v 16 Cikwône Gedalyahu, mwene Ahikamu, ashuza Yohanâni, mugala wa Karea erhi orhajiraga ntyo, okwo oderhîre Yismaeli arhali kwo biri ntyo. \c 41 \p \v 1 Omu mwêzi gwa kali nda, Ismaeli, mugala wa Netanya, mwâna wa Elishamaʿ, muluzi lwoshi lwoshi, ayisha na bantu ikumi emunda Gedalyahu, mugala wa Ahikamu ali e Mispa. N’oku badwîrhe balira haguma, aho Mispa, \v 2 Ismaeli, mugala wa Netanya, ayimuka na balya bantu bâge ikumi, bashosha Gedalyahu mugala wa Ahikamu, mwâna wa Shafani engôrho. Bamuyîrha ntyo, n’obwo ye mwâmi w’e Babiloni ali ajizire murhegesi w’ecihugo. \v 3 Kwo nabo bakolîrwe ntyo Abayudeyi bali bayishire oku lusiku lukulu boshi, Abanya-Sîriya baliho nabo kwo na kwo, n’obwo bali balwî ba ntambala, nabo Yismaeli àbani­ga. \v 4 Omulegerege gwa kabirhi enyuma z’okunigwa kwa Gedalyahu, erhi na ntâye ocimanya, \v 5 hâyisha abantu barhenga e Sikemi, e Silo n’e Samâriya, bali makumi gali munâni, erhi bamômirwe obwânwa, bayambîrhe n’emishangi esharhangusire, bànali bashâke-bashâke, bâli badwîrhe entûlo n’enshangi mpu bâbirhûla omu ka-Nyamuzinda. \v 6 Ismaeli, mugala wa Netanya, arhenga e Mispa, ayishibayankirira, aligi omu njira obwo, anayisha alaka. Erhi abahikaho, ababwîra, erhi: «Muyishe emwa Gedalyahu, mugala wa Ahikamu.» \v 7 Cikwône erhi bahika omu karhî k’olugo, Yismaeli mugala wa Netanya, ye na balya bantu bâge, abanigûza anaderha mpu bakabulire omu cîna c’amîshi. \v 8 Muli abo bantu hajira ikumi lyabwîra Ismaeli, mpu: «Mâshi yâga orharhuyîrhe, bulyâla omu mashwa gîrhu, rhugwerhemwo ebiryo bifulike, engano kwône n’engano y’omushushu, amavurha n’obûci». Abaleka obwo, arhacibayîrhaga bo na bene wâbo. \v 9 Ecîna c’amîshi Ismaeli akwêbagamwo emirhumba y’abo bantu ayîrhaga boshi càli cîna cinênênè; Mwâmi Asa wacihumbîsagya erhi alwîsa Basha, mwâmi w’Israheli. Co Ismaeli, mugala wa Netanya, abumbire mirhumba. \v 10 Okubundi Ismaeli agukumba olubaga lwoshi lwàli lusigîre e Mispa, n’abaluzinyere Nebuzardani, murhambo w’abalâlîzi, àli alangîsize Gedalyahu, mugala wa Ahikamu: sêzi mucêra-cêra, Ismaeli mugala wa Netanya, ajà omu njira abahêka emwa Abamoniti. \v 11 Yohanâni, mugala wa Karea, ye na abarhambo b’engabo z’abalwî bâli bo naye, erhi bayumva ago maligo ga Ismaeli, mugala wa Netanya, \v 12 bahamagala abalwî bâbo, bakanya bàrhêra Ismaeli mugala wa Netanya. Bàmushanga aha ciyanja ca Gabaoni. \v 13 Erhi abona Yohanâni mugala wa Karea, n’abarhambo b’engabo z’abalwî bâli bamulusize, olubaga Ismaeli ali agukumire lwoshi, lwahamira omu nyanya n’obusîme. \v 14 Abo bantu Ismaeli akulaga e Mispa bamutwîka, bashubiraho Yohanâni, mugala wa Karea. \v 15 Naye Ismaeli, mwene Netanya, ashugunuka Yohanâni na bantu bâge munâni. ayâkira emwa Abamoniti. \v 16 Okubundi Yohanâni, mugala wa Karea, ye n’abarhambo b’engabo z’abalwî bali bamulusize, ashûbûza olubaga lwasigalagakwo lulya Ismaeli, mwene Netanya arhenzagya e Mispa erhi abà amâyîrha Gedalyahu, mugala wa Ahikamu: abalume, abakazi, abâna ebibwindi, babagalula boshi kurhenga e Gabaoni. \v 17 Bashûrha enjira, bagendihanda e Kani ka Kimuhamu, hôfi na Betelehemu. Omulâli kwàli kujà e Mîsiri, \v 18 kulî n’Abanya-Sîriya, bali babayôbohire bwenêne: bulya Ismaeli mwene Netanya ali amâyîrha Gedalyahu mugala wa Ahikamu, mwâmi àli ahîre okurhegeka ecihugo. \c 42 \s1 Okuyâkira e Mîsiri \p \v 1 Okubundi abarhambo b’engabo z’abalwî, aligi Yohanâni, mugala wa Karea, Azariya, mugala wa Hoshaya. n’olubaga lwoshi, abarho n’abakulu, \v 2 bayishibwîra omulêbi Yeremiyahu, erhi: «oyumvîrhize omusengero gwîrhu. Osengerêre ogûla musigala gw’olubaga emwa Nyakasane Nyamuzinda wâwe, bulyâla rhusigîre banyi bwenêne n’obwo rhwàli banji, nâwe wêne obwîne n’amasù gâwe. \v 3 Nyakasane Nyamuzinda wâwe arhuyêreke njira ehi rhugwâsirwe rhushimbe, - bici rhugwâsirwe rhujire». \v 4 Yeremiyahu, mulêbi, ashuza, erhi: «Nyumvîrhe, nkolaga nashenga Nyakasane Nyamuzinda wîrhu nk’oku mumpunyire, na ngasi kanwa Nyakasane Nyamuzinda winyu akashuza, namumanyîsakwo, ntamufulike bici». \v 5 Nabo babwîra Yeremiyahu, erhi: Nyakasane ye rhulahîre, arhabêsha arhanarhebana, rhukabà rhurhajiziri nk’oku akanwa Nyakasane Nyamuzinda akurhuma warhubwîra kadesire. \v 6 Karhusîmîse karharhusîmîse, rhwakulikira izù lya Nyakasane Nyamuzinda wîrhu, ye rhukurhumirekwo na ntyo rhwanabà n’obusîme bw’okubà rhwakulikîre izù lya Nyakasane Nyamuzinda wîrhu. \v 7 Enyuma lya nsiku ikumi, akanwa ka Nyakasane karhindakwo Yeremiyahu. \p \v 8 Okubundi ahamagala Yohanâni, mugala wa Karea, n’abarhambo b’engabo z’abalwî bâli bo naye, ahamagala n’olubaga lwoshi, abarho n’abakulu. \v 9 Abà­ bwîra, erhi: Ntya kw’adesire Nyakasane Nyamuzinda w’Israheli, mwâli mu­ ntumire kuli ye mpu mmuhisekwo omusengero gwinyu. \v 10 Mukalonza okudêkerera mw’eci cihugo, namuyûbaka ntakanacimushâba, mmurhwêre ntakanacimushugula, bulya nâni ncîganyize okubî namujirire. \v 11 Murhayôbohaga oyu mwâmi w’e Babiloni murhinyire murhamuyôbohaga, ye kudesire Nyakasane, bulya ndi haguma ninyu nti mmucize nnâmulikûze omu nfune zâge. \v 12 Najira amufè bwonjo, obwonjo bwinyu bumugwârhe anamuleke mugaluke omu cihugo cinyu. \v 13 Cikwône erhi mwakaderha, mpu: rhurhalonza kubêra mw’eci cihugo, ago mango mulahire bwayumva izù lya Nyakasane Nyamuzinda winyu; \v 14 erhi mwakaderha, mpu: nanga, e Mîsiri yo rhulonzize okujà, yo rhurhâcibone ntambala, rhurhâciyumve mishekera yarhulâlika, rhurhâcibone eci cibula c’omugati, yo rhulonzize okubêra, \v 15 ago mango, musigala gwa Yûda, yumvi akanwa ka Nyakasane. Ntya kw’adesire, Nyakasane w’Emirhwe, Nyamuzinda w’Israheli. Erhi mwakahiga mpu yo mwaja e Mîsiri, mukà­nayijà mpu mubêreyo, \v 16 engôrho muyôbohire yamushanga eyo munda, omu cihugo ca Mîsiri; n’ecizombo murhînyire, camushimba lumino-mîno, eyo mu­nda e Mîsiri, yo mwanasigala! \v 17 N’abahizire mpu bajà e Mîsiri boshi, mpu yo bajibêra, yo banafira n’engôrho n’ecizombo n’ecihûsi, ntà muntu ciru n’omuguma wayîshifulumuka obuhanya-nabarhumira. \v 18 Nêci, ye kudesire Nyakasane w’Emirhwe, Nyamuzinda w’Israheli. Nka kulyâla omutula n’oburhè bwâni byadubukiraga oku bantu b’e Yeruzalemu, kwo n’omutula gwâni gwacîrhulira kuli mwe, mukajà e Mîsiri: mukola mwâbà bashombe, bamubôlwa, balya bahehêrîrwe, balya b’okushekerwa, murhakanacilolakwo eci cihugo. \p \v 19 Yere­miyahu ashuza, erhi: «Musigala gwa Yûda, Nyakasane yekubwîzire, erhi; orhafè e Mîsiri!» Omanyâge bwinjà oku kurhonda okwo namurhondaga ene. \v 20 Kucîgasha mwacîgashire erhi muntuma emunda Nyakasane Nyamuzinda winyu ali, erhi muderha, erhi: «orhusengerere emunda Nyakasane Nyamuzinda wîrhu ali, na ngasi kantu Nyakasane Nyamuzinda wîrhu akarhegeka, orhumanyîseko rhukakole». \v 21 N’ene namamumanyîsako, murhanayumvîrhe izù lya Nyakasane Nyamuzinda winyu, ci akanwa kaguma omu binwa antumire mpu mmubwîre. \v 22 Mumanyâge obwo oku mwâfà n’engôrho, n’ecizombo, n’ecahira, eyo munda mucifinjire okujà mpu yo mwajibêra. \c 43 \p \v 1 Cikwône erhi Yeremiyahu ayûs’ibwîra olubaga ebinwa bya Nyakasane Nyamuzinda wâbo byoshi, ebi Nyakasane ali amurhumire mpu abà­bwîre, ebi binwa binadesirwe byoshi. \v 2 Azariya, mugala wa Hoshaya, Yohanâni, mugala wa Karea, n’abà bantu ba cikala-nshonyi b’abagoma bashuza Yeremiyahu, erhi: «Kubêsha wabêsha, Nyakasane arhakurhumire mpu orhubwîre, erhi: Murhajaga e Mîsiri mpu mujibêrayo. \v 3 Ci Baruki, mugala wa Neriya arhukozize kuli we, mpu lyo rhuhanwa omu nfune z'Abakaldeyi lyo barhuyîrha erhi barhuhêke e Babiloni!» \v 4 Cikwône Yohanâni, mugala wa Karea abarhambo b’ebigamba by’abalwî n’olubaga lwoshi barhayumvagya izù lya Nyakasane mpu babêre omu cihugo ca Yûda. \v 5 Yohanâni, mugala wa Karea, n’abarhambo b’engabo boshi bahêka omusigala gwa Yûda gwoshi, abàli bamâyagaluka kurhenga omu mashanja bâli bamâshandabana, mpu bashubire omu cihugo ca Yûda, \v 6 abalume, abakazi n’abâna, abaluzinyere na balya boshi Nebuzardani murhambo w’abaliâlîzi ali asigîre Gedalyahu, mugala wa Ahikamu, mwâna wa Shafani, bo bàlimwo omu­lêbi Yeremiyahu na Baruki, mugala wa Neriya. \v 7 Banacijà e Mîsiri obwo, kulya kubà barhayumvagya izù lya Nyakasane, bahika e Tapenesi. \s1 Yeremiyahu alêba oku Nabukondonozori arhêra Mîsiri \p \v 8 Eyo munda e Tapenesi, akanwa ka Nyakasane karhindakwo Yeremiyahu erhi: \v 9 «Oyanke amabuye manênênè erhi Abayudeyi banasinza, ogahumbire omu nsîma eri omu ngo y’omuraba eri aha muhango gw’obwâmi bwa Faraoni mwâmi w’e Mîsiri, aha Tapenesi. \v 10 “Okubundi obwîre abo bantu, erhi: ntya kwo Nyakasane w’Emirhwe, Nyamuzinda w’Israheli adesire: Lâbi oku nkola narhumiza Nabukondonozori, mwambali wâni, mwâmi w’e Babiloni; agwîka entebe yâge kuli aga mabuye nfulisire, âbà agalambulirekwo ihêma lyâge”». \v 11 Ayisha anajonjage ecihugo ca Mîsiri: \b \p ow’okuhêkwa n’ecihûsi, ahêkwe naco, \p ow’okuhêkwa bujà, ahêkwe bujà, \p ow’okuhêkwa n’engôrho, ahêkwe n’engôrho. \b \p \v 12 Engombe za banyamuzinda b’obwîhambi b’e Mîsiri, azidûlika muliro, ayôca abo banyamuzinda erhi abahêke mpira, âcêsa ecihugo ca Mîsiri nka kula omungere anacîhundikira omwambalo gwâge, na buzinda arhengeyo buholo­ buholo. \v 13 Ajonjaga emitungo y’amabuye ebà omu ngombe ya Wîzûba eri aha Oni, ayôca engombe za banyamuzinda b’obwîhambi b’e Mîsiri. \c 44 \s1 Abakazi bagashâniza Omwâmikazi w’e Malunga \p \v 1 Akanwa karhindakwo Yeremiyahu mpu akabwîre Abayahudi boshi oku banali omu cihugo c’e Mîsiri, àbabâga e Migidoli, e Tapenesi n’e Nofu omu cihugo ca Patrosi: \p \v 2 «Ntya kw’adesire, Nyakasane w’Emirhwe, Nyamuzinda w’Israheli: Mwabwîne amahanya goshi nahongolirekwo Yeruzalemu n’emirhundu ya Yûda yoshi; loli oku olw’ene eri mishaka n’ebigûkà. \v 3 Amabî bàjizire g’okungayîsa go gàrhumire, kulya kugendigashâniza n’okukolera banyamuzinda b’obwîhambi b’emwa bene, balyâla bône barhayishi n’ôli mwe n’ôli basho. \v 4 Buzira kurhama, namurhumire bambali bâni n’abalêbi, nabarhuma nti baderhe, mpu: Murhajiraga ebyo bikabulirwa, ntabikwîrirwa. \v 5 Cikwône, barhayumvagya, barhanarhegaga okurhwiri mpu barhenge omu bubî bwâbo banaleke okukazigashâniza banyamuzinda b’emwa bene. \v 6 Lêro naleka oburhè n’omutula gwâni gwacîrhulira kuli bo, gwasingônola emirhundu ya Yûda n’emihanda ya Yeruzalemu, byahindusire bigûkà n’irungu, nk’okûla biri ene. \v 7 Na bunôla, yekudesire Nyakasane, Nyamuzinda w’Emirhwe, Nyamuzinda w’Israheli: cârhuma mwacîlerhera mwene amabî mangana aha? Ka mpu murhume baherêrekeza omu cihugo ca Yûda, abalume, abakazi, abâna n’orhubonjo, harhaciyôrhaga ciru omusigala, \v 8 kulya kubà mwamanjira burhè n’ebijiro by’enfune zinyu, omu kugashâniza banyamuzinda b’obwîhambi b’emwa bene mw’eci cihugo c’e Mîsiri muyishiribêramwo; omu kujira ntyo mwamâcîherêrekeza, n’oku gandi mashanja muhindusire ba kuhehêrerwa n’okujâcira. \v 9 Ka mwayibagire amaligo ga basho, ag’abâmi ba Yûda n’aga bakâbo, amabî ginyu n’aga bakînywe, agajizirwe omu cihugo ca Yûda n’omu mihanda ya Yeruzalemu? \v 10 Kuhika ene, barhumvagya bacîyunjuzize erhi okuyumva bayôbohire, barhanayishaga omu njira y’olushika n’amarhegeko nabahâga niene omu masù ginyu n’omu masù ga basho. \v 11 Co cirhumirage, yekudesire Nyakasane w’Emirhwe, Nyamuzinda w’Israheli. Lâbi nkola natulumukirwa muhanyagale, na Yûda aherêrekere yêshi. \v 12 Narhenza omusigala gwa Yûda, gulya gwahigaga okuyisha omu cihugo ca Mîsiri mpu gubêremwo: bahungumukira boshi omu cihugo ca Mîsiri, baholoka n’engôrho, bagukumuka n’ecizombo, abarho n’abà­kulu, bafà n’engôrho bafè n’ecizombo, bâshombwa banakange abagera, bâhehêrerwa banashekerwe. \v 13 Kwo nayishirhandûla abayûbasire e Mîsiri nka kulya barhandûlaga Yeruzalemu: n’engôrho, n’ecizombo, n’ecihûsi. \v 14 Muli ogu musigala gwa Yûda gwayishigibêra omu cihugo ca Mîsiri, barhâfulumuke­ mwo ciru n’omuguma, mpu ashubire omu cihugo ca Yûda, n’obwo badwîrhe bacîfinja okuyishubira n’okuyibêra». \p \v 15 Na kandi, abalume bâli bamanyire oku bakâbo bakazagigashâniza ba­ nyamuzinda b’obwîhambi b’emwa bene, n’abakazi bali aho, mbugânano erhali nyi (n’olubaga lwàli omu cihugo ca Mîsiri lwoshi n’abâli e Patrosi), bashuza Yeremiyahu, mpu: \v 16 «Oku biyêrekîre akanwa warhubwîraga oku izîno lya Nyakasane, rhurhalonzizi rhukuyumve; \v 17 “cikwône rhwashubikajira oku rhwanalaganyagya: okurherekêra omwâmikazi w’e Malunga n’enshangi n’okumudubulira ebinyôbwa nk’oku rhwanayôrhaga rhujira, rhwe na balarha, abâmi bîrhu n’a­bakulu bîrhu omu mirhundu ya Yûda n’omu mihanda ya Yeruzalemu: ago mango lyo rhwàli rhugazire oku migati, rhwàli rhusîmire rhurhanajagakwo buhanya buci”. \v 18 “Cikwône kurhenga rhulesire okurherekêra Omwâmikazi w’e Malunga enshangi n’okumudubulira ebinyôbwa, rhwabula byoshi, gona mango rhwahwîre n’engôrho n’ecizombo”». \v 19 N’abakazi nabo bayisha, erhi: «Câba mushâna amango rhwarhûla Omwâmikazi w’e Malunga entûlo y’enshangi n’amango rhwamudubulira ebinyôbwa ka kuyongoloka rhuyongoloka abalume bîrhu amango rhwaduga emigati emuyêrekîre n’amango rhwamudubulira ebinyôbwa?» \p \v 20 Yeremiyahu anacibwîra olubaga lwoshi, abalume n’abakazi, na ngasi boshi bamushuzagya ntya, erhi: \v 21 Eyo nshangi mwarherekêraga omu mirhundu ya Yûda n’omu mihanda ya Yeruzalemu, mwe na basho, abâmi binyu n’abakulu binyu, n’olubaga lw’ecihugo, k’arhali byo Nyakasane akengîre ebyo byanamushologosa? \v 22 Nyakasane arhakacirembîre kasanzi obubî bw’ebijiro binyu, amânabona ebikabulirwa mwajiraga: kwo n’ecihugo cinyu canahindusire irungu ntyo, cashuba ca côbà, cihehêrere, ecirhabamwo bantu nk’oku biri ene. \v 23 Kunali kulya kubà mwarhûzire enshangi mwanagomera Nyakasane mwabula bwayumva izù lya Nyakasane, mwabula bwakulikira olushika lwâge, amarhegeko gâge, n’amahano gâge: co carhumire obu buhanya bumurhibukira nk’okola biri ene. \p \v 24 Cazînda, Yeremiyahu abwîra olubaga lwoshi bwenêne abakazi boshi, erhi: «Muyumve akanwa ka Nyakasane: \v 25 “Ntya kwo Nyakasane w’Emirhwe adesire, Nyamuzinda w’Israheli: Mwe bakazi, ebi akanwa kinyu kalaganyire, kukwânîne amaboko ginyu gabikole! Mwadesire, mpu: rhwakola lwoshi-lwoshi emihigo rhwahigaga: okurhûla Omwâmikazi w’e Malunga enshangi, n’okumudubulira ebinyôbwa! Ci mw’oyo, muyunjuze emihigo yinyu, mudubule bwinjà ebinyôbwa binyu!” \v 26 “Cikwône, muyumve akanwa ka Nyakasane, mweshi mwe Bayudeya muli omu cihugo ca Mîsiri. Lâbi, lyo ndahîre izîno linene, Nyakasane okudesire. Omu cihugo ca Mîsiri coshi, izîno lyâni lirhakaciderhwa n’omuntu w’omu ca Yûda! Ntâye waderhe, erhi: bwo ndahîre obuzîne bwa Nyakasane Nyamuzinda”. \v 27 “Loli oku nkola nabamalîra obushiru bahanyagale, barhâlobôke: abantu b’omu ca Yûda bali omu cihugo c’e Mîsiri bâhungumuka n’engôrho n’ecizombo, kuhika bahwe boshi”. \v 28 “Cikwône abakafuma engôrho, barhâbè banji, barhenga omu cihugo c’e Mîsiri bashubire omu ca Yûda. Ago mango, omusigala gwa Yûda guyishire omu cihugo c’e Mîsiri mpu gubêremwo, lyo bâmanya kanwa kahi kadârhi, akâni erhi akâbo!” \v 29 “Lôlagi ninyu, kanwa ka Nyakasane, obuhamîrizi bw’oku nayishimurhandûla eno munda: ago mango lyo mwâmanyîrira oku ebinwa mmuhigiremwo byayunjula”. \v 30 “Ntya kwo Nyakasane adesire: Loli oku nâhana Faraoni mwâmi w’e Mîsiri Hofra, mwâmi w’e Mîsiri, nâmuheba omu nfune z’abashombanyi bâge n’eza halya barhamumirira marhî, nka kulya nahânaga Sedekyahu, mwâmi w’e Yûda, omu nfune za Nabukondonozori. mwâmi w’e Babiloni, mushombanyi wâge, arhàmulongezagya kalamo”». \c 45 \s1 Akanwa k’okurhûliriza Baruki \p \v 1 Binwa omulêbi Yeremiyahu abwîraga Baruki, mugala wa Neriya, amango Baruki ayandikaga ebi binwa na Yeremiyahu adwîrhe amuyandikîsabyo, mwâka gwa kani gwa Yehoyakimu, mwene Yoshiyahu, mwâmi w’e Yûda. \v 2 Kwo Nyakasane, Nyamuzinda wa Israheli adesire ntya kuli Baruki: \v 3 «Kulya kubà wadesire, erhi: Namâhera bulya Nyakasane ambîkîre enundo y’amarhangulo n’amalibuko, narhamire n’okuniha ntanahumûka ciru n’ehitya». \v 4 Ntya kwo Nyakasane adesire: «Eyi nali namâyûbaka nayishâba, ebi nali namârhwêra nabishugula: igulu lyoshi nâhukula. \v 5 Nâwe odwîrhage wahûna mpu bakuhè byâwe-byâwe. Orhahûne, bulyâla, sinza: buhanya nalêrhera ngasi mubiri, Nyakasane okudesire. Na nâwe, omunyago nkuhîre, bunali obuzîne bwâwe, ngasi aha wakanaja». \c 46 \p \v 1 Akanwa ka Nyakasane kayêrekîre amashanja karhindakwo omulêbi Yeremiyahu. \ms1 V. Ebinwa biyêrekîre amashanja \s1 Ebinwa biyêrekîre Mîsiri \p \v 2 Kanwa kayêrekîre Mîsiri, kanwa karhumirwe oku cigamba c’omurhwe gw’abalwî ba Faraoni mwâmi w’e Mîsiri Neko, mwâmi w’e Mîsiri, càlikerekîre eburhambi bwa Efrata kuyêrekera e Karkemishi, amango Nabukondonozori, mwâmi w’e Babî­loni àbahimaga. Gwàli mwâka gwa kani oku ngoma ya Yehoyakimu, mugala wa Yoshiyahu, mwâmi w’e Yûda. \q1 \v 3 Rheganyi empenzi n’ensiribo. Hârhûli, mujè oku matabâro \q1 \v 4 Shumûli ebiterusi, shoni, mwe balwî b’oku biterusi yambali ensirha z’amarhale! Rhyâzi amatumu. Hagarhiri emirasano. \q1 \v 5 Ewe, kurhi oku mbabwîne? Kuziga barhunzirwe n’obwôba, bàrhenzire erugamba; entwâli zâbo zàhimirwe. Akola maguluagabe barhâcikabagana. Cikola côbà cône empande zoshi. Kanwa ka Nyakasane. \q1 \v 6 Omwangu kulusha arhâcihashe ayâka, omurhwe gw’entwâli gurhaciîrhamye mpu gwâfulumuka. Era lugulu, oku bikombo bya Efrata, bàfîre bàrhibuka n’okukulumba. \q1 \v 7 Ndigi oyu oyishire abirira nka Nili nka lwîshi lwajahûsa nk’ibala. \q1 \v 8 Mîsiri oyo wajabirira nka Nili, nka lwîshi lwajahûsa nk’ibala? Anajaderha, erhi: «nâbirira mmire igulu, mperêrekeze ebishagala n’abantu babiyûbakamwo.» \q1 \v 9 Shembuki, mwe biterusi, kûli omulindi, mwe ngâlè! Mwe ngabo z’entwâli hiri mbêre, bantu b’e Kushi n’ab’e Puti, bacinga mpenzi, ba­ntu b’e Ludi, nfôla muherho! \q1 \v 10 Olu lwo lusiku, kuli Nyakasane, Nyamuzinda w’Emirhwe lw’olwihôlo, okucîhôla oku bashombanyi bâge. Engôrho ekola yatula yanabinja, eyône, eshembuke mukò. Bulya kuli kushirama kwa Nyakasane Nyamuzinda w’Emirhwe. Omu bihugo by’e lugulu, eburhambi bwa Efrata. \q1 \v 11 Sôkera e Galadi wâni mubikira mwânanyere w’e Mîsiri, orhôle omugavu n’obukù. Omanye warhamira busha okuyûshûla amafumu: ntà bufumu bwagwârha kuli we. \q1 \v 12 Amashanja gayumvîrhe okuhanyagala kwâwe, endûlù yâwe eyunjwîre igulu lyoshi, bulya entwâli edwîrhe yahuliganya banakumbire bombi oku idaho. \s1 Okurhêrwa kw’e Mîsiri \p \v 13 Akanwa ka Nyakasane karhindakwo omulêbi Yeremiyahu, amango Nabukondonozori, mwâmi w’e Babiloni, ayishigirhêra ecihugo c’e Mîsiri. \v 14 Mukayâlize e Mîsiri, mukamanyîse e Migdoli, mukahise e Nofu n’e Tahipanesi. Mubabwîre mpu: Mucîhire eruhya, mucibambize, bulya engôrho ekola yatula yanabinja ebulungu bwâwe. \v 15 Kurhigi Apisi ànayâsire burhakabagana? Kurhigi Entwâli yâwe erhalinziri kahuku? Nêci, Nyakasane ànamucinaguzize. \v 16 Anacinaguzize banji ngasi muguma adwîrhe ahirima oku wâbo! Badwîrhe babwîrana mpu: «Zuki! Rhushubire omu ishanja lîrhu n’omu cihugo cîrhu, kuli n’eyi ngôrho edwîrhe yahuma na gombi». \v 17 Bayîrika Faraoni mwâmi w’e Mîsiri, mwâmi w’e Mîsiri eri izîno: «Lubî luberegêza busha». \v 18 Ndahîre oku ncihaba kanwa ka Mwâmi, olya oderhwa lya Nyakasane, Nayamuzinda w’Emirhwe; ayishiyisha, nka kula Tabora anabà omu ntondo, kula Karmeli alengerera oku nyanja. \v 19 Shana ebikunga byâwe, mwânanyere olama e Mîsiri, Nofu, ahinduka kabanda ka mirenge ashandwe n’abayûbakamwo balulizibwe. \v 20 Mîsiri gwàli mutwîrà mwinjinjà: empangaza yahubuka e Lugulu yamuhamirakwo. \v 21 Emirenge y’abalwî b’enkonola masù balishushire amanina gashushagîre: nabo bamâniôla enshando, bahwêrîre boshi oku mashaka, barhalinziri kahuku. Bulya olusiku lwâbo lwahisire, lusiku lwa kuherêrekera, mango ga kuhanwa. \v 22 Omulenge gwâge guli nk’izù lya njoka yashungûrha, bulya katù k’abà­ntu kayishire okucîhonda kuli ye n’embasha; nderhage abakonda embala; \v 23 bamâkonda omuzirhu gwâge, kanwa ka Nyakasane, n’obwo gurhahulukanwamwo, bulya, balushire enzige bunji, kuganja kutuka. \v 24 Enshonyi zamakubumba, mwânanyere w’e Mîsiri wagwîre omu nfune z’ishanja ly’e lugulu. \p \v 25 Nyakasane w’Emirhwe, Nyamuzinda w’Israheli adesire erhi: «Lolà oku nahana Amoni wa No, Faraoni mwâmi w’e Mîsiri w’e Mîsiri, banyamuzinda bâge n’abâmi bâge, Faraoni mwâmi w’e Mîsiri na ngasi boshi bacîmwikubagira. \v 26 “Nabahâna omu maboko ga balya babalongeza olufù, omu maboko ga Nabukondonozori, mwâmi w’e Babiloni n’omu maboko g’engabo zâge. Cikwêne buzinda enyuma ly’aho Mîsiri âshubiyagaluka nk’omu nsiku za mîra, Kanwa ka Nyakasane”. \v 27 “Cikwône, w’oyo Israheli, mwambali wâni Yakôbo, orhayôbohaga. Bulya lolà oku nyishire okuyishikuciza, kurhenga omu bihugo by’e kulî n’iburha lyâwe, lyârhenga omu cihugo c’obujà. Yakôbo âshubiyagaluka anadêke n’omurhûla, adêkerera n’obuholo na ntâye wacimuhugûga”. \v 28 “W’oyo murhumisi wâni Yakôbo, orhayôbohaga, Kanwa ka Nyakasane, bulya ndi haguma nâwe. Nkola nakabya galya mashanja goshi nakushandâzagyamwo, ci wêhe ntakuherêrekeze, cikwône nakuhana omu kushimba olushika, orhakalekwa buzira buhane”». \c 47 \s1 Akanwa ka Nyakasane kayêrekîre Abafilistini \p \v 1 Akanwa ka Nyakasane kayêrekîre Abafilistini karhindakwo omulêbi Yeremiyahu embere Faraoni mwâmi w’e Mîsiri arhêre Gaza: \v 2 Ntya kwo Nyakasane adesire: Lolà amîshi gayisha gabirira kurhenga elugulu, gahinduka lwîshi ludârhi lurhankahamwa lwajamirira ecihugo na ngasi bimuli, ebi­shagala n’ababiyûbakamwo. Abantu bajayâma, bajalumba, boshi oku banayûbakaga omu cihugo, \v 3 erhi midindiri y’ensenyi z’ebiterusi, emilulumo y’engâlè n’olubî lw’emizizi yazo erhuma. Abashamuka barhacikabagana abâna bâbo, amaboko garhîre enjingo, \v 4 bulya olusiku luminya lwahisire lw’okuherêrekeza Abafilistini boshi, gakola mango Tiri na Sidoni bâbona omu barhabâzi bâbo bazinda, ntà muguma, ciru n’omuguma barhayandazizi burhaba. Nêci, Nyakasane ahungumwîre Abafilistini boshi, musigala g’oku cirhwa c’e Kafutori. \v 5 E Gaza, ekola mikungu ya mishîbo. E Askaloni kahwenyenye ka lufù; nâwe musigala gw’e lubanda lwâbo kuhika mangaci wacîyûnjuza n’okucîshâkashâka omubiri? \v 6 Mâshi, we ngôrho ya Nyakasane mangaci warhamûka? Shubira omu lûba lwâwe orhûlirire. \v 7 Cikwône kurhigi yarhûlirira obwo amango ehîrwe amarhegeko na Nyakasane? Askaloni n’e ntambi z’e mashinji, yo mihigo yayûkirizibwa. \c 48 \s1 Ebinwa bya Nyakasane biyêrekîre Mowabu \p \v 1 Kuli Mowabu, ntya kwo Nyakasane w’Emirhwe, Nyamuzinda w’Israheli adesire: «Buhanya bwâwe Nebo, bulya wâshandwa, Kiryatayimi enshonyi zimubumbire anagwâsirwe mpira, nshonyi n’ecôbà oku ngombe. \v 2 “Yahwerîrwe, erhaciri irenge lya Mowabu! E Heshiboni bajire irhigi ly’obuhanya bwâge: Bangaduki: Rhumukûle omu mashanja! Na­we, Madmeni, orhacibumbûle akanwa, engôrho ekugosire bwinjà­ bwinjà”. \v 3 “Endûlù zamayimuka kurhenga e Horonayimu: kushâba! kushereza kal’ibala!” \v 4 “Mowabu ashâbirwe, orhwâna rhwâge rhudwîrhe rhwabanda endûlù”. \v 5 “Nêci wâni, omurhezi gwa Luhiti, bali bagusôka n’emirenge. Nêci wâni, omu kuyandagala e Horonayimi, omuntu kuyumva endûlù y’amaganya”: \v 6 “Magulu agabe, cizi akalamo kinyu. Mushushe Arueri omu irungu!” \v 7 “Nêci, bulya walangâlîre ebijiro byâwe n’emihako yâwe, nâwe wamâgwârhwa mpira. Kemoshi alulizibwa haguma n’abadâhwa bâge n’a­baluzi bâge”. \v 8 “Kaheza ayishihandira ngasi cishagala ntâco ciru n’eciguma ayishibabalira: Olubanda lwalagalira, olwimâna lwasherêzibwa, kwo Nyakasane adesire”. \v 9 “Rheganyizi Mowabu enshinda bulya ntà handi aciyâkira! Ebishagala byâge byahinduka mishaka kulya kubà ntà muntu wacilamamwo”. \v 10 “(Ali muhehêrere oyûkiriza omukolo gwa Nyakasane n’emirhâlûka! Muhehêrere orhuma engôrho yâge erhabulaga omukò!)” \v 11 “Kurhenga obusole bwâge erhi Mowabu alama omu murhûla, adêkerera nka mukondo gw’amamvu, gugwêrhe akasanzi k’okurha idûrhu, kubula ecavunûla kurhuma ntà mango alulizîbwe analiyôrhîne obununu n’obwehe bwâge bwinjà”». \p \v 12 Co cirhumire, alaga ensiku zayishire, Kanwa ka Nyakasane, nârhumamwo abavunûzi, bayishibavunûla; bayishidubula orhubindi rhwâbo banayishijonjaga endaha zâbo. \v 13 Ago mango, Mowabu ayishibona e­nshonyi erhi Kemoshi\f + \fr 48, 13 \fr*\ft Kemoshi na Beteli hali hakujirira enterekêro. Lolà \+xt 1 Bâm 12, 28; 23, 15|link-href="JER 23:15"\+xt*.\ft*\f* orhuma nka kulya omulala gwa bene Israheli gwabonaga enshonyi kuli Beteli gwalicîkubagîre. \v 14 Kurhi mwankahashiderha mpu: «Rhwàli ntwâli, nkongo za balwî.» \v 15 Mowabu anashandirwe, bagosire ebishagala byâge, omurhwe gw’e­ ntwâli y’emisole yâge yarhogire ah’ibâgiro, Kanwa ka Mwâmi oderhwa Nyakasane w’Emirhwe. \v 16 Okushâbûka kwa Mowabu kuli hôfi, obuhanya bwâge buli bulibirha. \v 17 Lakiri ye mwe balungu bâge mweshi, mwe muyishi mweshi izîno lyâge. Muderhe mpu: «kurhi kuno! Bwavunisire buhiri budârhi, lulya lubuzi lw’irenge». \v 18 Ewe mwânanyere w’e Diboni, shonôka omu irenge lyâwe, tamala oku idaho lyûmulyûmu, bulya kaheza wa Mowabu oyo wasôka ali kurhêra, âshâba engombe zâwe. \v 19 Mwe bantu b’e Aroeri, mugorhe enjira munalinge, mudôse owajayâka n’empira yashunûsire. Mudôkereze mpu: «Kurhi byabîre?» \v 20 Mowabu afîre nshonyi z’okushâbwa kwâge; mulake munabande­ endûlù! Mumanyîse omwanzi omu Arnoni oku Mowabu asherîre. \v 21 Obucîranuzi bwarhogîre ecihugo c’oku hirhondo kuli Holoni, Yahsa, Mefati, \v 22 Diboni, Nebo, Bet-Diblatayimi. \v 23 Kiryatayimi, Bet-Ga­muli, Bet-Meoni, \v 24 Keriyoti, Bosra n’oku bishagala byoshi by’omu cihugo ca Mowabu, eby’ekulî nk’ebiri hôfi. \v 25 Obuhashe bwa Mowabu bwashangusire, okuboko kwâge kwavunisire, kanwa ka Nyakasane. \v 26 Lalusi-ye (mumulaluse), bulya àlicîhindulîre Nyakasane: Mowabu acîvuluvunze omu bishaliza byâge anahinduke naye masheka g’abagera. \v 27 Ka Israheli arhali masheka gâwe? Ka hali amango agwârhîrwe omu bishambo wabula kudunda irhwe ngasi kumuderha? \v 28 Rhengi omu bishagala, mujihanda omu nyâla, mwe bantu b’e Mowabu! Muyig’engûkù yo engendiyûbakira olwôgo lwâyo oku munwa gw’entuli. \v 29 Rhwayumvîrhe baderha ogw’obucîbone bwa Mowabu: ogw’obulimbi bwâge burhagwêrhi lugero, ogw’omuhimbo gwâge, ogw’omumino gwâge! Ogw’omurhima gw’okucîhira enyanya. \v 30 Mmanyire nâni obucîbone bwâge, kanwa ka Nyakasane, enderho zâge zirhagwêrhi nda na mugongo, ebijiro byâge birhagwêrhi nda na mugongo. \p \v 31 Co cirhumire ndi nalakira Mowabu, ndwîrhe nabanda endûlù kuli Mowabu yêshi, bali balumbwija erhi Kir-Heresi orhuma. \v 32 Muzâbîbu gw’e Sibma, we ndwîrhe nalakira kulusha Yazeri. Amashami gâwe gàlihire garhaluka enyanja gagendihika e Yazeri. Oku malehe n’oku myâka yâwe kwo arhibukire kaheza. \v 33 Amasîma n’omwîshingo byahwîre omu nkoma n’omu cihugo c’e Mowabu. Naganyize irivayi omu rhubindi, omukenzi arhacikanda, izù ly’omwîshingo lirhaciyumvîkana. \v 34 Omulenge gwa Hashoboni n’ogw’e Eleale guli gwahamagaza kuhi­ka e Yahasi, badwîrhe bayâkûza kurhenga Sowari kuhika e Horonayimu n’e Eglat-Shelishiya, bulya ciru n’amîshi ga Nimrimi gahindusire hantu ha cumwe. \v 35 Nakûla lwoshi lwoshi omu Mowabu, kanwa ka Nyakasane, ngasi yêshi orherekêra oku ntondo na ngasi otumbûkiza banyamuzinda wâge bw’obunywesi. \v 36 Omurhima gwâni gudwîrhe gwashakânya Mowabu orhuma nka kula orhurhêra rhushakânya. Omurhima gwâni gudwîrhe gwashakânya erhi bantu b’e Kir-Heresi bàrhuma, bulya amaheza omuhako àli ahasire. \v 37 Nêci ngasi irhwe lyakûngwîrwe, ngasi bwânwa bwamômirwe, ngasi nfune zirikwo ebikojobikojo na ngasi muguma ayambîrhe sunzu ecibuno. \v 38 Omu ngasi côgo c’e Mowabu n’oku ngasi malango gâge, ndûlù yône, bulya nashangwîre Mowabu nka kula omuntu anashangula enyungu eberesire, kanwa ka Nyakasane. \v 39 Bulya anashâbirwe, bandi endûlù! Bulya Mowabu, n’enshonyi ebusù, ayêrekîne omugongo! Mowabu ahindusire masheka g’abagera na cêrekane ca kuyôbohya oku balungu. \p \v 40 Ntya kwo Nyakasane adesire: (nka kula Nyunda alambûla ebyûbi anaj’ayêrêra enyanya za Mowabu). \v 41 Ebishagala byagwâsirwe mpira. Ebyôgo bizibu by’abalwî byashâbwîrwe (n’omurhima gw’omurhwe gw’abalwî b’e Mowabu, n’olwo lusiku, gwàli nka gwa mukazi odwîrhe afumba.) \v 42 Mowabu aherêrekîre lwoshi arhaciri ishanja lya lubaga, bulya acîbwîne mukulu kulusha Nyakasane. \v 43 Ecôbà, ikombe, omurhego bikulinzire we yûbaka Mowabu, kanwa ka Nyakasane. \v 44 Owayâkira kulî n’ecôbà, arhogera omu ikombe n’owayûlubuka omw’ikombe âgwârhwa n’omurhego. Nêci nâlêrha ebyo byoshi kuli Mowabu omu mwâka gw’obuhane bwâge, kanwa ka Nyakasane. \v 45 Emirhamà y’abajâga bayâka balibirhira omu lwâkiro lwa Hesboni, ci omuliro gwarhenga omu Hesboni, ngulumira yarhenga omu lurhambà lwa Sihoni yafômera amarhama ga Mowabu n’empanga y’iburha ly’olubî. \v 46 Buhanya bwâwe, wâni Mowabu! Wamâhera we lubaga lw’e Kemoshi bulya emisole yâwe yalulizîbwe n’ensûli zâwe bahindusire bajà­-nyere. \v 47 Ci kwônene lusiku luguma, nacigalula empira za Mowabu zàhesirwe bujà, kanwa ka Nyakasane. Obucîranuzi bwa Mowabu buhwêrîre aha. \c 49 \s1 Akanwa ka Nyakasane kayêrekîre Amoni \p \v 1 Kuli bene Amoni. Ntya kwo Nyakasane adesire: Ka Israheli arhajira bâna? K’abula omwîmo? Carhumaga Milkomu ayîma e Gadi n’ishanja lyâge liyûbasire omu bishagala? \v 2 Lêro! Mukolaga mwabona ensiku zayisha, Kanwa ka Nyakasane. Nayumvîsamwo kuli Raba w'Abaamoniti ehihababo by’ebîrha. Ahinduke kabazâne wa bigûkà, abânanyere bâge bakwêbwe omu ngulumira y’omuliro. Ago mango Israheli ayîme omu mîmo yâge. \v 3 Banda endûlù, Hesboni, bulya Ayi ànashâbirwe. Bandi orhuhababo bananyere b’e Raba! Yambali ba sunzu, mubande endûlù mutulutumbe omu byôgo! Bulya Milkomu akola ahêkwa bujà haguma n’abadâhwa bâge n’abalanzi bâge boshi. \v 4 Oku walimbiraga olubanda lwâwe, wâni munyere wagomire, oku wa­ cikubagiraga emihako yâwe: «mpu ndi wankacîshomya okuntêra’?» \v 5 Alaga oku nkolaga nakuhondakwo côbohya, kanwa ka Nyakasane Nyamuzinda w’Emirhwe, akugorhe empande zoshi, mwâlibirhwa­ kwo mweshi, mugende mihanda erhashimânana na ntâye wâshûbûze abajayâka. \v 6 (Cikwône buzinda nayishikûla empira za bene Abaamoniti omu bujà-Kanwa ka Nyakasane). 49, 1: Milkomu, ali nyamuzinda w’obwîhambi w’omu ishanja lya Abahamoniti. \s1 Akanwa kayêrekîre Edomu \p \v 7 Kuli Edomu. Ntya kwo Nyakasane w’Emirhwe adesire: Ewe, ka ntà bushinganyanya bucibà e Temani? Ewe, k’ihano lyahirigisire emw’abanya-bukengêre. K’oburhimanya bwâbo bwâhirigirha? \v 8 Mulibirhe! Mukûle idârhi! Mucicizininika kulî, mwe mubà e Dedani, bulya namulerhera okuherêrekera mwe iburha lya Ezau, go mango g’okumuhana gano. \v 9 Hano abalitwa emizâbîbu bayisha emwinyu, barhâsige ecihadu ciru n’eciguma. Hano budufu ebishambo, byâsherêza byoshi kuhika bigambwe. \v 10 Nie nâbasiga bwâmwa ntyo, bene Ezau, nie nâbafulûla aha bacîfulisire. Ntaho bacigwêrhe bacîbundika. Kwo kuherêrekera koshi okwo kw’obwo bûko. Bacibâho, abalungu bâbo, ntâbyo byâsigala. \v 11 Harhârhenge owaderha erhi nâkulerera enfûzi zâwe, n’abakana bâwe barhacicîfufumukaga ndi, bulya ho ndi. \v 12 Ntya kwo Nyakasane adesire: «Yumvi bwinjà: abà ntalirheganyize okunywa akabehe, bâkanywa. Nâwe, erhi ntâko nâbà, ntabè iga! Ntanzi la! Ako kabehe, wâkanywa bwinjà bwinjà! \v 13 Ncîgashire ecihango câni nk’oku nnandi Nyamuzinda, ecishagala câwe cinene ca Bosra câhinduka ca kuyôbohya, cijâci, ibala, mahorhe, irungu lya mishaka oku nsiku zoshi». Ntyo kwo Nyakasane adesire. \v 14 Nayumvîrhe omwanzi gwarhenga emwa Nyakasane, oku entumwa ya­ rhumirwe emw’amashanja mpu egabwîre, erhi: «Shûbûzanyi, mugendirhêra Edomu! Hozi aho! Mujè oku lugamba! \v 15 Edomu, nâkujira obè ishanja lya buzinda omu gandi mashanja goshi, lirya ly’okugayaguzibwa n’abantu boshi. \v 16 Wakagiyôbohya abantu boshi, wakazicîkebwa mpu oli mukulu bwenêne kubalusha cikwône kurheba wakagicîrheba. We bêra omu lwâla­ lw’amabuye, wâmanana oku masongerwe g’entondo, ciru akabà wajirimanika olwôgo lwâwe enyanya bwenêne nka lw’ikozi, nâkubungulula eyo munda». Kwo Nyakasane adesire ntyo. \v 17 Edomu ahinduka ishwa lya kuyôbohya, abagera boshi bâkazisômerwa, bayôbohe banahebe olushungûrho babona kurhi asherîre. \v 18 Kwo âyôrha nka kulya Sodomo na Gomora basherêraga haguma n’ebishagala byàli bimuliranyire. Nyakasane okudesire. Ntà muntu ciru n’omuguma wânacikuyûbakemwo, ntâye wânacibêre muli we. \v 19 «Kwo nâyôrha nka ntale yarhenga omu mashaka ga Yordani, erya yajà omu bulambo bw’akahasi kinjà, Nyakasane adesire, erhi: omu kugohya liguma ntya, nacendabuka oku bantu bamwo boshi. Okuhandi obwo omu Edomu nyimikemwo omurhambo nâyishiba nacîshozire. Ndigi oyumânîne nâni? Ndi wankagerêreza okundyûza akantu? Na kandi murhegesi ohi wankanja omu irhwe»? \v 20 Yumvagi lêro omulâli Nyakasane agwêrhe kuli Edomu, emihigo arheganyîze abantu babà e Temani: Mumanye bwinjinjà oku nka ngonyo bababulula. Olwâbuko lwâbo, balulabarhanya banabona. \v 21 Igulu lyamâdirhimana n’omudindiri gw’okurhibuka kwâbo, izù ly’okuyâma kwâbo lidwîrhe lyayumvîkana kuhika ebwa Nyanja y’Amasheke. \v 22 Kwo ali nk’ikozi lishanjwîre ebyûbi, amâsoka n’okulembêra enyanya za Bosra. Olwo lusiku emirhima y’abasirika b’entwâli ba Edomu yayôrha ak’omurhima gw’omukazi odwîrhe alumwa n’emikero y’okuburha. \s1 Enkômo y’akanwa oku bishagala by’e Sîriya \p \v 23 Enkômo kuli Damasi. Ebishagala by’e Hamati na Arpadi byazânyirwe erhi omwanzi mubî bayumvîrhe gurhuma. Byakangalire omurhima gurhankanaci­rhûlûla. \v 24 Abantu b’e Damasi batwîsire omurhima, bahindwîre omugongo bayâka, badirhimanyire n’omusisi; balikwo amalibuko n’amalumwa ak’omukazi walumwa n’emikero y’okuburha. \v 25 Kurhi kwankahashikana cirya cishagala c’irenge kulya, gulya murhundu gw’amasîma gusigwe bwâmwa buzira bantu? \v 26 Emisole yamwo yajà yahirima omu ngo, olwo lusiku abasirika bagwo boshi bahungumuka, Nyakasane w’Emirhwe okudesire. \v 27 Ecishagala ca Damasi nâcidulika muliro; gwâsingônola enyumpa ya Ben-Hadadi. \s1 Enkômo y’ebinwa oku Baharâbu \p \v 28 Enkômo oku Baharâbu b’e Kedari n’amâmi g’e Hasori, balya bàhima­gwa na Nabukondonozori, mwâmi w’e Babiloni. Ntya kwo Nyakasane adesire: Kanyi, muhamire kuli Kedari! Musherêze byoshi emw’abantu b’omw’irungu. \v 29 Babanyâge amahêma gâbo n’amasò gâbo g’ebintu, amashîro gâbo n’ebirugu byâbo byoshi binyagwe. Banyagwe engamiya zâbo banabalumizekwo ecôbà, empande zoshi. \v 30 Libirhi, mugende duba, mucîfulike bwinjinjà mwe bantu b’e Hasori, kwo Nyakasane adesire ntyo. Bulya mwâmi Nebukadreza, mwâmi w’e Babiloni, amugûngêzize, ahizire oku ammurhêra. \v 31 Kanyi, Nyakasane okudesire, muhamire kuli bala bantu barhacîgonza cici, abakâgicîkêbwa mpu bacîlamira omu murhûla, abarhajira lumvi, barhajira kahamikizo, balama omu lwihwêko! \v 32 Omushombanyi ârhôla engamiya zâbo n’amasò gâbo manji manji munyago. Nâbashandabanya enyunda zoshi abo bakaziramushaku. Ntâko obuhanya burhâbarhuluke, kwo Nyakasane adesire. \v 33 Ecishagala ca Hasori cashuba irungu lya côbà oku nsiku zoshi. Ntâye ciru n’omuguma waciciyûbakamwo, omuntu oyîsa omûka. \s1 Enkômo y’ebinwa kuli Elamu \p \v 34 Aka kali kanwa ka Nyakasane karhindagakwo Yeremiyahu aha murhondêro gw’obwâmi bwa Sedekiyahu, mwâmi w’e Yûda. \v 35 Ntya kwo Nyakasane w’Emirhwe adesire: «Nâvuna omuherho gwa Elamu, gwo anegenera. \v 36 “Empande ini z’igulu nâzirhumira Elamu, kurhenga ebulyo kuhika ebulembe, ebushoshôkero bw’izûba n’ebuzikiro bwâlyo, Nâbashandâza empande zoshi. Ntà cihugo cirhabemwo Abaelamiti bajà bayâka”. \v 37 “Abaelamiti nâbadirhimanya embere z’abashombanyi bâbo, embere za balya babalongeza olufù. Nâbarhumira obuhanya omu bukunizi bwâni bunene. Nâbashimbulula n’ebîrha kuhika mbamalîre”. \v 38 “Nâkula mwâmi n’abarhambo omu Elamu, ngwîkemwo entebe yâni y’obwâmi. Ntyo kwo Nyakasane adesire”. \v 39 “Ci kwoki, kanwa ka Nyakasane, hano kugera nsiku, Abaelamiti mbayagalula, bashubire emwababwe”». \c 50 \s1 Okushâbûka kwa Babiloni n’okurhenga omu bujà kwa Bene-Israheli \p \v 1 Aka kali kanwa Nyakasane aderhezagya omulêbi Yeremiyahu kayêrekîre Babiloni\f + \fr 50, 1 \fr*\ft Ebinwa bakômwîre Babeli byakumubwîra oku amâherêrekera. Ebi bikomwîre Israheli byakumubwîra oku alangâlîre, âciyagaluka.\ft*\f* n’ecihugo c'Abakaldeya. \v 2 «Muyâlîze ogu mwanzi ekarhî k’amashanja, mugushongêze, murhafulikaga akantu. Mubabwîre oku Babiloni agwâsirwe, Beli ba­mubonesize za mêmè, Marduki\f + \fr 50, 2 \fr*\ft Bali ye na Marduki: muzimu w’e Babeli: Lolà \+xt Iz 46, 1; Bar 6, 40\+xt*.\ft*\f* anashângusire, enshanga zâge zikola hêru, ebyo bishwêka byâge byaherêrekîre. \v 3 “Bulya ishanja lyarhenga njiranyanya lyamâmurhogera, lirimulwîsa, ecihugo câge lyamâcîhindula irungu: cirhakacibonekamwo ehiyîsa omûka. Abantu n’ensimba byoshi byàyâsire. Arhakaciyimbwamwo akantu”. \v 4 “Mw’ezo nsiku na mw’ago mango gonènè, kwo Nyakasane adesire, bene Israheli bagaluka haguma na bene Yûda. Bagwârha enjira bajè balonza Nyakasane Nyamuzinda wâbo”. \v 5 “Bayisha badôsa enjira yajà e Siyoni, yo munda bayêrekîre. Bayishire balibugâna Nyakasane, bafundike haguma naye endagâno y’ensiku n’amango, erya y’enkwîra erya barhakaciyibagira ciru n’eriguma”. \v 6 “Olubaga lwâni lwàli lukola lubà busô bwa bibuzi bihezire. Abangere bâbyo bâli erhi babihabwîre, babireka byajà byagenda mihabuka omu ntondo. Ntà ntondo na ntà rhurhondo byacihabaga, byalinda biyibagira ecôgo c’aha kà”. \v 7 “Abashombanyi barhangîriza babibuganaga, bakazibifomera burharhindira, banacidesa erhi: Ntà kubî rhwajizire, abà bantu babihire Nyamuzinda wâbo, ye wali bucire bwâbo bw’okuli na bulangâlire bwa bashakulûza bâbo”. \v 8 “Yâki, murhenge e Babiloni, kwo Nyakasane adesire, murhenge mw’e­ ci cihugo c’Abakaldeya, mukubûle enjira, nka kula ebihebe bishokolera obusò”. \v 9 “Bulya nkola nâhamagala omurhwe gw’amashanja manene guyishirhêra Babiloni. Abo bantu bayisha kurhenga omu cihugo ca njira nyanya, bagorhe Babiloni banamugwârhe. Emyampi yâbo erhagaluke cîru, nka kula omusirika w’entwâli arhagaluka maboko mûmu”. \v 10 “Ecihugo c’Abakaldeya bâcihagula, ngasi boshi bayigurha bagambwe, kwo Nyakasane adesire”. \v 11 “Nêci, musîme munacîshinge mwe mwanyagaga ebyâni! Mwanahashija mwahama nka mitwîra ya manina omu bulambo, n’okuyâma burhanzi”. \v 12 “Mulole kuli nyoko erhi kwo, co cirigi cihugo cinyu cammuburhaga: ­ enshonyi zàcibumbire, bikola byanshonyi kuli co, c’eco cikola ca buzinda omu gandi mashanja, irungu, bwêrûlè bûmu bûmu”. \v 13 “Bukunizi bwa Nyakasane burhumire ciyôrha buzira muntu, coshi liri irungu. Ngasi boshi bagera hôfi na Babiloni bakazijuguma, bashungûrhe n’obwôba babona gurhi casherîre”. \v 14 “Mwe nfôla-miherho mweshi, muyishe mugorhe Babiloni mumuzunguluke. Mumulikirekwo emyampi yinyu, murhayibabaliraga, bulà agomîre Nyakasane”. \v 15 “Mumubandire orhuhababo rhwinyu rhw’ebîrha empande zoshi. Y’oyo wacilêrha alengezize amaboko. Emitungo yâge yashâbirwe, ebyôgo byâge byahondôsire. Lwihôlo lwa Nyakasane olwo, mucihôlage kuli Babiloni, mumukolere biri nka birya akolîre abandi”. \v 16 “Mukûle muli Babiloni abahinzi n’abasârûzi. Ngasi muntu acîzibuke e­ ngôrho nkali, ashubire emwa benewâbo, ngasi muntu ayâkire omu cihugo c’emwâbo”. \v 17 “Israheli ali akola ayôsire nka bibuzi bihezire, byajà byahivwa n’entale. Omurhanzirhanzi wabirirekwo ali mwâmi w’e Asûru. Enyuma z’okwo, ayisha mwâmi Nabukondonozori w’e Babiloni, amubederhera orhuvuha”. \v 18 “Ntya kwo Nyakasane w’Emirhwe adesire, erhi: Nkolaga nahana omwâmi w’e Babiloni haguma n’ecihugo câge, nka kulya, mîra nahânaga omwâmi w’e Asûru”. \v 19 “Cikwône nashubilongolana Israheli omu lwâbuko lwâge. Akerera oku ntondo ya Karmeli n’omu Bashani; arhâbule kantu oku ntondo ya Efrayimu n’omu cihugo ca Galadi-Akera, ayigurhe, anagambwe”. \v 20 “Mw’ezo nsiku na mw’ago mango, kwo Nyakasane adesire, bâlonza obubî bwa Israheli, barhâcibubone, balonze ebyâha bya Yûda, barhâcibibone, bulya nâbabalira ngasi boshi basigîre”». \s1 Babwîre Yeruzalemu oku Babiloni ârhoga âshanguke \p \v 21 Murhêre ecihugo ca Meratayimu, murhêre n’abayûbaka e Pekodi, oyîrhe, onigûze abasigîre eyo munda, kwo Nyakasane adesire, oyûkirize ngasi byoshi nakurhegesire. \v 22 Cihôgêro ca bîrha omu cihugo! Hoshi, lubî lunji lunji! \v 23 Ka kwankanabà? Olya Babiloni wali nyundo yakâgivunyungula igulu lyoshi! Naye akavunyunguka bushangukizà. Abè irungu lya kuyôbohya omu gandi mashanja goshi! Nka gurhi obwo! \v 24 Babiloni, nalikurhezire omulabarho. wamâgugwamwo orhan’ishi! w’oyu okola hêru, mîra bakusamaga! Bulya nie wali wamâhuma omu isù, niono Nyakasane. \v 25 Nyakasane amâyigula embîko yâge. Omu bukunizi n’omu burhè bwâge akolaga ayêrekana emirasano akûzire mw’eyo mbîko. Babona omukolo gwa Nyakasane Nyamuzinda w’Emirhwe omu cihugo c’Abakaldeya. \v 26 Murhenge empande zoshi, muyishire Babiloni, muhamûle enguli zâge! Mumulundike nsingansinga, munamusherêze. Arhacisigalagamwo kantu! \v 27 Enfizi zâge zoshi, muzinigûze. Mujizimorogeza aha babâgira. Buhanya bwâbo, bamâhera, bulya amango Nyakasane abahanamwo gahisire. \v 28 Yumvi olubî abayasire abo, abafulumusire e Babiloni, badwîrhe omwanzi e Siyoni, mpu: Nyakasane Nyamuzinda wîrhu anacîhôzire, anacîhôlîre aka-Nyamuzinda kâge katagatîfu. \s1 Ecâha c’okugagaja Ntagagajwa \p \v 29 Muhuluze enfôla-muherho zoshi, bajirhêra Babiloni. Bamugorhe, ba­namufukire orhusheshero rhwoshi. Bamugalulire obubî ajizire, ba­mukolere ebi akolîre abandi! Bulya arhambala Nyamuzinda, Mutagatîfu w’Israheli. \v 30 Emisole yâge yoshi yâhirima omu mihanda yâge, n’abasirika bâge boshi bâfunyâla, bagukumuke olwo lusiku, kwo Nyakasane adesire. \v 31 Wêshi oyu! wâni cibonè! Kwo Nyamuzinda, Nyakasane w’Emirhwe adesire, olusiku lwâwe lwayishire, nkola nkuyishîre, ndi kuhana. \v 32 Ngasi ocîbona asârhala anahirime, na ntâye wamuzûsa. Ebishagala byâge nâbidulika muliro, gusingônole n’abamuzungulusire boshi. \v 33 Ntya kwo Nyakasane Nyamuzinda w’Israheli adesire: «Bene Israheli na bene Yûda bàlibuzîbwe. Ababalulizagya babagwâsire buzibu, balahîre okubalîka. \v 34 “Niono, Mufungizi wâbo, ndi muzibu, nie Nyakasane w’Emirhwe. Nafumbarha niene olubanja lwâbo, lyo ndêrha omurhûla omu igulu, n’akashâbo omu bantu b’e Babiloni”». \s1 Omulâli gwa Nyakasane kuli Babiloni \p \v 35 Engôrho oku Bakaldeya, kwo Nyakasane adesire, oku bantu b’e Babiloni, oku baluzi bâge n’oku bashinganyanya bâge! \v 36 Engôrho oku balaguzi bâge bahurhiremwo irhwe! Engôrho oku basirika bâge, batwîke omurhima! \v 37 Engôrho oku biterusi byâge, oku ngâlè zâge, oku mashanja ga ngasi lubero gamulwîrakwo; boshi bahinduke ngonyi za bakazi! Engôrho oku bahirhi bâge, boshi bahagulwe! \v 38 Engôrho oku nyîshi zâge, zoshi ziyumûke. Bulya ciri cihugo ca nshusho za bazimu, ebyo bihenyango bihûsa ababiharâmya. \v 39 Co cirhumire banyambwe na nyamugunga bayishiyunjula omu ci­shagala, enyunda zâyunjulamwo. Babiloni âyôrha buzira bantu oku nsiku zoshi, arhakacibêrwamwo emyâka n’emyâka. \v 40 Namutulamya nk’oku najiraga Sodomo, Gomora n’ebishagala byàli eburhambi, kwo Nyakasane adesire. Ntà muntu ciru n’omuguma wâciyûbake muli ye, ntâye oyîsa omûka wâcibêre muli ye. \v 41 Ishanja liyishe lyarhenga ebulembe, ishanja linene, abâmi b’obuhashe bârhenga ebwa kafende-fende k’igulu. \v 42 Abasirika bâbo bajà bashaganya amatumu n’engôrho, bali nka by’êru­ bala barhabâlira ndi. Bajà bajira olubî nka kula enyanja ekungula. Bashonyire oku biterusi banacikeresire bwinjinjà oku lugamba lw’amatabâro, w’oyo bayishîre wâni Babiloni. \v 43 Omwâmi w’e Babiloni obu ayumvîrhe ogwo mwanzi, amârhoga amaboko, entemu yamâmushamula ak’omukazi walumwa n’emikero y’okuburha. \v 44 Kwo nâyôrha nka kula entale erhenga omu mashaka ga Yordani esôkere ebwa kahasi kabishi, kwo Nyakasane adesire. Mbalibirhe­ kwo boshi oku caligumiza. Okubundi nyimike omurhambo nacîshozire niene omu Babiloni. Ndigi wankacîgerera kuli nie. Na murhegesi ohi wakampigiza? \v 45 Yumvagi lêro mulâli muci Nyakasane ajirîre Babiloni, mihigo mici arheganyîze abantu b’omu cihugo. Okunali, boshi bagenda bakululwa nka bibuzi kuhika oku muzinda-zinda. Ecihugo câbo naco cône câbakabulira n’entemu. \v 46 Erhi ogwo mwanzi gunamanywa, mpu: «Babiloni agwâsirwe», igulu lyàdirhimana, ecihôgero cinene càmazûka omu mashanja goshi. \c 51 \s1 Kanwa Nyakasane kuli Babiloni \p \v 1 Ntya kwo Nyakasane adesire: Nahûkiza kuli Babiloni n’abayûbaka e Kaldeya empûsi ndârhi y’akashâbo. \v 2 Nâlikira kuli Babiloni abashandâza\f + \fr 51, 2 \fr*\ft Abashandâza: bo bantu b’emahanga, bâyishilwîsa Babiloni.\ft*\f* lyo bamushandâza, n’okusherêza ecihugo câge, bulya bayishimugorha enyunda zoshi muli olwo lusiku lw’obuhanya. \v 3 Owalasha emyampi arharhamaga, acîbambîzize emyampi acîhangâne. Emisole yâge erhabonaga aha yayâkira. Muhungumule omurhwe gw’abasirika bâge boshi. \v 4 Abayagalisire bayôrha balambamire omu cihugo c’Abakaldeya. N’abà­ tumirhe omu mihanda y’e Babiloni. \v 5 Bulya Israheli na Yûda barhahezagya Nyakasane Nyamuzinda w’Emirhwe, ciru akabà ecihugo câbo c’agomîre Nyamuzinda Mutagatîfu w’Israheli. \v 6 Yâki! murhenge omu Babiloni, (ngasi muguma alwîre oku gâge); murhacîkululire omu buhane bwâge. Bulya go mango g’olwihôlo lwa Nyakasane gano, akola amugalulira nk’oku anakwânîne. \v 7 Babiloni ali kabehe ka masholo oku kuboko kwa Nyakasane. Amashanja gakaziginywa oku idivayi lyâge, co carhumire gasiraha. \v 8 Lêro Babiloni ahirimire oku caligumiza, y’oyo wamashanguka. Mumubandirage endûlù, mulonze obufumu mumurhûlirizemwo amalumwa gâge. Ka kurhankanaba erhi ankacifuma. \v 9 Rhwabusire Babiloni, ci arhafuma. Rhumulekage na ngasi muguma acîshubirire emwâbo. Bulya obuhane bumurhogîrekwo buli bunene, busôsire bwahika emalunga. \v 10 Rhwe Nyakasane ahîre olubanja yishi! Rhuciyâliza omu Siyoni ecijiro ca Nyakasane Nyamuzinda wîrhu. \v 11 Hagiki ebisonga binyu. Nyakasane amâzûsa oburhè bw’abâmi b’Abamedi, bulya ahizire mpu kuhika ashâbe Babiloni. Lwihôlo lwa Nyakasane olwo. Lwihôlo lw’aka-Nyamuzinda kâge. Murhyâze emyampi yinyu, muyibumbe emirhamà. \v 12 Mumanike ibendêra ly’amatabâro oku byôgo bya Babiloni. Muyûshûle abalanzi b’okulanga, muhireko abalâlîzi, murheganye ab’okujà ebulâbi. Bulya Nyakasane anahizire okujira ngasi byoshi àderhaga oku bantu b’e Babiloni. \v 13 We yûbaka oku burhambi bw’enyîshi, we mugale omu mihako, ôlwâwe lwahwîre, amango gakuhikîre. \v 14 Nyakasane w’Emirhwe acîgashire ecihango câge erhi: «Mbo fa ecihango câni nie Nyamuzinda, ntakurhulîrikwo abantu mwandu bali nka citù ca nzige, bâkubandirakwo olwôho lw’ebîrha.» \v 15 Alemire obudaka oku buhashe bwâge, abumba igulu oku bumanye bwâge, n’oku bukengêre bwâge àjira amalunga. \v 16 Oku irhegeko lyâge amîshi ganacîlunde oku nkuba, ecitù cinênênè cisôke emalunga, emilazô elêrhe enkuba, empûsi erhenge aha ebêra. \v 17 Abantu boshi banayôrhe bagungumire, buzira kuyumva akantu. Ngasi bàbumbire enshusho zâbo banagwârhwe n’enshonyi zàrhumaga bazibumba, bulya enshusho zâbo zibà za kurhebana, zirhimbwa­ mwo mûka. \v 18 Bibà bintu birhagwêrhi kalamo, bintu birhagwêrhi nda na mugongo. Byanahirigirha amango Nyakasane arhuma obuhanya. \v 19 Kuli Israheli yêhe, birhali ntyo. Bulya Nyakasane ye walemaga igulu, na Israheli go mulala acîshozire, Izîno lyâge Nyakasane w’Emirhwe. \s1 Obuhiri bwa Nyakasane \p \v 20 Wampîre obuhiri, mpu mbukolese, mirasano ya bîrha\f + \fr 51, 20 \fr*\ft Obuhiri: mw’eci cinwa balonza okuderha Babiloni nka mushombanyi w’Israheli. Omulêbi Yeremiyahu ajiraga eci cijiro omu mwâka gwa 593, Mwâmi Yezu àrhaciburhwa. Alonza okuyêreka­ na obuyêmêre bwâge oku luderho lwa Nyakasane, na kandi kuli kuyêrekana obuhanya bwâyishira Babiloni.\ft*\f*. \v 21 We nakolesize oku kuvungunyula ebiterusi n’ababishonakwo, engâlè n’abazihêka. \v 22 We nakolesize oku kuvungunyula abalume n’abakazi, emisole n’abashosi, abarhabana n’abanyere. \v 23 We nakolesize oku kuvungunyula abangere n’obusò bwâbo; abahinzi n’ebishwêkwa byâbo, abarhegesi n’abarhambo bâbo. \v 24 Cikwône, kwo Nyakasane adesire, mukolaga mwabona lêro kurhi nagalulira Babiloni n’abantu bâge amabî goshi bajizire e Siyoni. \v 25 Nêci, namakuyishira Babiloni, eci cingiringiri c’okusherêza, we kazisherêza byoshi en’igulu, kwo Nyakasane adesire. Nâkulambûlira­kwo okuboko kwâni. Nâkuhirika kurhenga oku lwâla, enyanya. Nâkujira obè ntondo ya muliro. \v 26 Erya erhankacirhôlwakwo, ciru ibuye liguma, lyakaba kaboko ka nyumpa, erhi lyakuyûbakirwakwo, bulya wâbà muhehêrere, ensiku n’amango. Kwo Nyakasane ogala byoshi adesire. \v 27 Mumanike ibendêra omu igulu lyoshi, mubûhe omushekera omu mashanja. Mushûbûlize abantu boshi kuli Babiloni, muhamagale amâmi g’e Ararati, ag’e Mini n’ag’e Ashekenazi; mumurhumizekwo abasirika, mushumûle biterusi binji nka hitù hya nzige. \v 28 Mushûbûlize amashanja goshi lyo galw’amatumu kuli ye: abâmi b’e Mêdi, abarhambo bâge, abacîranuzi bâge n’ecihugo câge coshi. \v 29 Igulu lyamâdirhimana, lyamâgeramwo omusisi n’obwôba; bulya omuhigo gwa Nyakasane kuli Babiloni gwamâhika. Ecihugo ca Babiloni acîhindula irungu lya kujugumya, lirya lirhimbwamwo muntu. \v 30 Abasirika b’entwâli b’e Babiloni bamâleka okulwa bamâcîfulika omu mashaka. Oburhwâli bwâbo bwabahwêrîre, bakola bayôsire nka bakazi. Emihango y’ecishagala yakundusire, enyumpa zâmwo bazidûlisire muliro. \v 31 Entumwa zajà zabugânana, zikûzire omulindi zâgendibwîra mwâmi, w’e Babiloni oku ecihugo cagwâsirwe empande zoshi, \v 32 enjira z’okujamwo zoshi zagosirwe, ebyôgo byahire ntugurhirà, abasirika bâge boshi barhemusire n’obwôba. \v 33 Bulya ntya kwo Nyakasane w’Emirhwe, Nyamuzinda w’Israheli adesire: Omwânanyere we Babiloni kwàli nka ngo amango bali bayirhindagira. Hisanzi hitya hyône hicimusigalire, amango g’okusârûla gamuhikîre. \s1 Nyakasane âcîhôla \p \v 34 Nabukondonozori mwâmi w’e Babiloni ammirangusize anyûsa, ansiga mûmu nka nambi erhalikwo ciru bisigaliza. Ammirangusa nka njo­ka, àbumba enda yâge embere ànkabulire. \v 35 Abantu b’e Siyoni bàderha, mpu: «Amababale Babiloni arhujirîre gamugalukekwo mâshi!» Ahantu b’e Yeruzalemu nabo baderhe, mpu: «Abantu b’e Babiloni balyûle omukò gwîrhu bàbulazire mâshi!» \v 36 Ntya kwo Nyakasane aderhîre Yeruzalemu, erhi: «Niene nkolaga nakulwakwo, nacikwihôlera, nkola naganya olwîshi lwâge, nfuke n’enshôko zâge. \v 37 Babiloni nâmujira mushaka, abè bulumba bwa banyambwe, cishagala cirhayimbwamwo muntu, ca kurhangâza na ca kuyôbohya. \v 38 Bunôla abantu b’e Babiloni boshi kwo bakola bali nka ntale zaluluma, badwîrhe balumba nka nsimba. \v 39 Oku omwîfinjo gwâbo gwajà gwaluga, nâni nabarheganyiza ishêga: nâbalalusa basirahe, bagwîshîre burhazûka oku nsiku zoshi, kwo Nyakasane adesire. \v 40 Nabahêka ah’ibagiro, nka bibuzi, nka biganda-buzi erhi bihebe.» \s1 Endûlù kuli Babiloni \p \v 41 Kurhi byabîre ntyo! Ecishagala ca Sheshaki cija irenge omu igulu lyoshi cagwâsirwe! Kurhi oku Babiloni yekola irungu lya côbà omu ga­ndi mashanja? \v 42 Enyanja yasôsire yahika kuli Babiloni amîshi gamumirîre. \v 43 Ebishagala byâge bikola biri irungu lyûmu, ecihugo coshi cikola mpala-manga ya mabuye, cirhaciyimbwamwo muntu, buzira ciru omuntu ocicigeramwo. \s1 Nyakasane abâna banyamuzinda bw’obwîhambi \p \v 44 Nyakasane amanyîsize, erhi: «Namâhana Beli, nyamuzinda w’e Babî­loni; namushaza ngasi byoshi adwîrhe amirangusa. Amashanja gahusa okukazija emwâge? Ecôgo ca Babiloni cahongosire. \v 45 “Mwe lubaga lwâni, rhengi omu cishagala, ngasi muguma acize amagala gâge embere ly’obukunizi bwâni bunene”. \v 46 “Mumanye mwankarhâ omurhima. Murhayôbohaga emyanzi yajà ya­ gera omu cihugo: Mwanzi mulebe gunaderhwe mw’ogu mwâka, ogundi mwâka haderhwe gundi mwanzi mulebe: kavulindi omu igulu, ciri-misî wagonyagonya owundi ciri-misî mpu amurhenze oku ntebe y’obwâmi”. \v 47 “Ensiku ziyîruka, ezi nâhanamwo enshusho z’abazimu b’e Babiloni, ecihugo coshi cârhindibuka. Emifù yakaziyôrha elambamire oku idaho omu cishagala”. \v 48 “Go mango empingu n’igulu na ngasi bimubà byoshi byabanda endûlù kuli Babiloni, bulya abamushandâza bayiruka, bahubuka olunda lw’enyanya. Ntyo kwo Nyakasane ogala byoshi adesire”. \v 49 “Nka kulya ajiraga nkumba mwandu omu Israheli, Babiloni naye âshuba nkumba bulya banji bafîre omu igulu erhi ye rhuma”. \v 50 “Mugende, murhaciyîmange, mwe mwafulumusire engôrho yâge. Kurhenga eyo munda, mukazigerêreza Nyakasane, muyêrekere omurhima e Yeruzalemu”». \v 51 Oku rhwakagiyumva enshonyi zarhubumba erhi rhwayumvagya ebijâci! Enshonyi zakazirhusôka kuhika emalanga amango rhwabonaga abanya-mahanga bashesherera omu cirhînyiro ca Nyakasane. \v 52 Nyakasane adesire, erhi: «Ensiku ziyîruka, ezi nâhanamwo enshusho z’abazimu b’e Babiloni. Omulumbo gw’abayâgalisire gwayumvîkana omu cihugo coshi. \v 53 “Ciru Babiloni ankabîre anahasha okusôkera emalunga anatweyo ecirâlo câge cirhankahikwakwo, nânarhegeka ba-kaheza bamuhikekwo eyo munda”. \v 54 “Muyumve endûlù zarhenga omu Babiloni, obuhanya bunene bwamâjà omu cihugo c’Abakaldeya”. \v 55 “Nyakasane oyo washerêza Babiloni, akolaga ahulisa olubî lwâge lunene. Omushombanyi amaheba olwôho nka mulaba gw’omu nyanja, omu lubî lw’omukungulo”. \v 56 “Kaheza ayegera Babiloni akola âmukoza, entwâli zâge âzishwêka avune n’emiherho y’ebîrha. Bulya Nyakasane ye Nyamuzinda mwihôzi, ye ryûla nk’oku binashingânîne”. \v 57 “Nâbalalusa, abaluzi n’abashinganyanya bâge, abarhambo bâge, abajinji n’emirhwe-entwâli z’abalwî bâge, bayishigwîshira n’okujà îrò ly’ensiku n’amango, barhankacizûka bundi, kwo Mwâmi Mukulu oderhwa Nyakasane w’Emirhwe adesire”». \s1 Babiloni ashâbwa \p \v 58 Nyakasane w’Emirhwe amashubiyûshûla ntya, erhi: «Ebyôgo by’e Babiloni byàkundusire lwoshi lwoshi, enyumvi zâge zagulumîre, e­mbaga zidwîrhe zacirhamya oku busha, muliro amashanja gadwîrhe garhindibukira!». \s1 Omwanzi gwakabuliragwa omu Efrata. \p \v 59 Yeremiyahu arhuma Seraya mugala wa Neriya mwinjikulu wa Maseya, àli murhabâzi w’oku côgo ca mwâmi Sedekyahu w’e Yudeya. Omu mwâka gwa kani gw’obwâmi bwa Sedekyahu, alusa mwâmi e Babiloni. \v 60 Yeremiyahu naye oku bwâge àli ayandisire amahanya gahonera kuli Babiloni goshi omu citabu, erya myanzi enadesirwe ahâla nyanya. Yeremiyahu anacikomêreza Seraya, erhi: \v 61 Yeremiyahu abwîra Seraya, erhi: «Hano onahika e Babiloni, onakengêre okusoma ebi binwa n’izù linene. \v 62 “Cazînda oderhe, erhi: Nyakasane, wênene waderhaga oku eci cishagala cayishisherêra, oku cirhâsigalemwo muntu ôli ecintu, oku cahinduka irungu lyûmu oku nsiku zoshi”. \v 63 “Hano onayûsa okusoma eci citabu, onacishwêkerekwo ibuye, ocîkabulire omu Efrata”, \v 64 “okubundi oderhe ebi binwa, erhi: Ntyo kwo Babiloni âyishihirigirha, arhakanacizûka omu buhanya Nyakasane amurhumîre. Amashanja gamâlibuka.”» \p Obwo bwo buzinda bw’ebinwa bya Yeremiyahu. \c 52 \ms1 VI. Enyûshûlo \s1 Nabukondonozori àgwârha Sedekyahu \p \v 1 Sedekyahu aligwêrhe myâka makumi abirhi na muguma erhi ajirwa mwâmi w’e Yûda; ayîma myâka ikumi na muguma e Yeruzalemu. Nnina, izîno lyâge ye wali Hamutali, mwâli wa Yirmeyahu w’e Libna. \v 2 Sedekyahu àjira ebigalugalu birhasîmisizi Nyakasane aka Yehoyakimu. \v 3 Ebyabîre ago mango e Yeruzalemu n’omu bwâmi bw’e Yûda byasholoshonza obukunizi bwa Nyakasane, lêro naye akabulira olubaga lwâge kuli bwenêne naye. \p Sedekyahu agomera mwâmi Nabukondonozori w’e Babiloni. \v 4 Lêro Nabukondonozori mwâmi w’e Babiloni ayisha obwo e Yeruzalemu n’engabo y’abasirika bâge boshi. Emirhwe yâge yatwa icumbi embere z’ecishagala yanazungulusa Yeruzalemu mîna. Gwàli mwâka gwa kali mwenda gw’obwâmi bwa Sedekyahu, omu nsiku ikumi z’omwêzi gwa muhaho. \v 5 Ecishagala càgorhwa ntyo kuhika omu mwâka gwa kali ikumi na muguma gw’obwâmi bwa Sedekyahu. \v 6 Ecizombo cadârhabala bwenêne omu cishagala, cirhâcirimwo biryo by’okulîsa olubaga. \v 7 Abakaldeya barhula akasheshero omu côgo cizungulusire ecishagala. Erhi kubà budufu, mwâmi Sedekyahu haguma n’engabo y’abalwî boshi basheshera halya, omu côgo hôfi n’ishwa lya mwâmi. Abakaldeya erhi bagosire olugo. Barhenga omu Yeruzalemu bagerera, omu muhango guli ekarhî ka byôgo bibirhi hôfi n’ishwa lya mwâmi. Bagwârha enjira y’omu lubanda lwa Yordani. \v 8 Engabo y’Abakaldeya yanacilibirhakwo mwâmi Sedekyahu, yajimugwârhira omu lubanda lwa Yeriko, engabo yâge yoshi erhi yashandîre yàmuleka. \v 9 Abakaldeya bàmugwârha, bàmuhêkera mwâmi w’e Babiloni Nabukondonozori aha Ribula, omu cihugo ca Hamati. Eyo munda yo Nabukondonozori àtwirîre olubanja lwa Sedekyahu. \v 10 Kandi eyo munda yo mwâmi w’e Babiloni Nabukondonozori agwârhîre bagala ba Sedekyahu, àbafunda engôrho erhi n’îshe wâbo asinza, haguma n’abarhambo bakulu b’e Yûda boshi. \v 11 Enyuma ly’aho, mwâmi w’e Babiloni ayanka Sedekyahu yêne àmurhomola amasù, amuhira omu lukoba, amuhêka mubohe e Babiloni. \v 12 Omu mwêzi gwa karhanu, zàli nsiku nda zâgwo, mwâka gw’ikumi na mwenda gw’obwâmi bwa Nabukondonozori, mwâmi w’e Babiloni, Nebuzaradani, cirongôzi c’enganda za murhambo wa mwâmi w’e Babiloni, àhandira Yeruzalemu. \v 13 Aka-Nyamuzinda akahà muliro, enyumpa z’oku bwâmi n’e­ nyumpa z’e Yeruzalemu zoshi àzidûlika muliro. \v 14 Engabo alidwîrhe yoshi yacîhonda oku byôgo bya Yeruzalemu, yabiha oku idaho. \v 15 Okubundi Nebuzaradani, murhambo w’engabo, ashanashana olubaga lwoshi lwalicisigîre omu cishagala, haguma n’abàli bamâcîhêka bône emwa mwâmi w’e Babiloni, n’agandi mâhungà g’olubaga, àluliza e Babiloni. \v 16 Ci­ kwône àleka obuhinzi butya bw’ecihugo mpu bukahinga bunakakolôlera e­nkoma. \v 17 Abakaldeya bàjonjaga emitungo y’omulinga yali aha lusò lw’aka-Nyamuzinda, haguma n’engâlè n’omukenzi munene byàli omu karhî k’engo. Bahêka ogwo mulinga goshi e Babiloni. \v 18 Barhôla kandi n’ebirugu by’omulinga byoshi byakagikolêsibwa oku burherekêre: ebyungu by’okugukiramwo oluvù, empaho, ebirhôlo, orhubêhè rhw’okuhiramwo amîshi g’okukangûla n’oburhunzi. \v 19 Omurhambo w’engabo ashubirhôla n’ebirugu byoshi by’amasholo n’e­by’amarhale: ensahani, amabakuli, orhubêhè rhw’amîshi g’okukangûla, embêhe z’okugukiza oluvù, ebinâra, n’orhuzinzi. \v 20 Kwàli kuzibu okugera obuzirho bw’ecûma c’ebyo birugu by’omulinga byoshi mwâmi Salomoni àjiriraga aka-Nyamuzinda ka Nyakasane: emitungo ibirhi, omukenzi munene haguma n’empanzi ikumi n’ibirhi gwakagiyimangirakwo, n’engâlè. \v 21 Olwiganyo: eyo mitungo ngasi muguma gwàli gwa bulî bwa makoro mwenda, kwankana­ kwânîne mugozi gwa bulî bwa makoro ndarhu oku kuguzunguluka, eyo mitu­ngo yali ya mûlulu, obunene bw’eciguno c’ecûma câyo bwàli bwa minwe munâni. \v 22 Ngasi muguma gwagwêrhe irhwêrhwè ly’omulinga, lya bulî bwa makoro abirhi n’ecihimbi, litâsirwekwo akali nka kasirha ka mulinga n’amalinga n’amalehe g’amakomamanga, nago ga mulinga. Eyo mitungo yombi yali eyumânîne kuguma. \v 23 Omu marhambi mwâli malehe makumi gali mwenda na ndarhu ga makomamanga, go gàligi malehe igana goshi haguma galizungulusire akasirha koshi. \v 24 Oyo murhambo mukulu w’enganda ashwêka omudâhwa mukulu Seraya, bo n’omukulikire Sefaniya haguma n’abadâhwa basharhu balanzi b’omuhango gw’aka-Nyamuzinda. \v 25 Ashwêka kandi n’omukarâni mukulu w’abasirika, na bantu nda b’omu côgo c’ebwâmi, kandi n’omukarâni mukulu w’omurhambo w’abasirika, owakagiyandika ngasi bajà omu mukolo gw’obusirika, haguma na balume makumi gali ndarhu b’e Yûda, abo bantu boshi bo baciri e Yeruzalemu. \v 26 Nebuzaradani anacibahêkera mwâmi w’e Babiloni aha Ribla. \v 27 Naye mwâmi w’e Babiloni anacibafunda engôrho ho n’aho, omu cihugo c’e Hamati. Ntyo kwo olubaga lw’e Yûda lwalulizîbwe kuli n’ecihugo câlwo. \v 28 Alaga omubalè gw’abantu Nabukondonozori alulizize: omu mwâka gwa kali nda gw’obwâmi bwa Nabukondonozori: Buyahudi bihumbi bisharhu na makumi abirhi na basharhu; \v 29 omu mwâka gwa kali ikumi na munâni gw’obwâmi bwâge, àluliza bantu magana gali munâni na makumi asharhu na babirhi b'e Yeruzalemu; \v 30 omu mwâka gwa kali makumi abirhi n’isharhu, Nebuzaradani, murhambo w’enganda, kandi ashubiluliza Buyahudi magana gali nda na makumi anni na barhanu. Bayunjula boshi haguma bihumbi bini na magana gali ndarhu\f + \fr 52, 30 \fr*\ft Okuhêkwa bujà kwa burhanzi kwàli omu mwâka gwa 598, okwa kabirhi 587, okwa kasharhu omu 582.\ft*\f*. \s1 Omwâmi w’e Babiloni ashwêkûla Yoyakini \p \v 31 Omu mwâka gwa makumi asharhu na nda gw’okululizibwa kwa Yoyakini mwâmi w’e Yûda, Evili-Merodaki, àbà mwâmi w’e Babiloni. Omu nsiku makumi abirhi na nda z’omwêzi gw’ikumi na kabirhi z’ogwo mwâka, ababalira Yoyakini anamurhenza omu mpamikwa. \v 32 Amushambâza bwinjinjà n’olukogo anamuhà ecikono c’enyanya kulusha ec’abâmi bâli haguma naye e Babiloni. \v 33 Yoyakini ayêmêrerwa okurhacikayambala emyambalo y’ab’omu mpamikwa, na kurhenga olwo lusiku, akazilîra ngasi lusiku oku cîbo ca mwâmi w’e Babilo­ni. \v 34 Ntyo kwo Yoyakini akagihâbwa na mwâmi w’e Babiloni ngasi byoshi anali àlagîrîrekwo omu kalamo kâge koshi kuhika okufà kwâge.