\id HOS HOZ - Bible en mashi du Congo \ide UTF-8 \toc3 Hoz \toc2 Hozeya \toc1 HOZEYA, HOSHEYA \h Hozeya \mt1 HOZEYA, HOSHEYA \imt1 Enshokolezi \ip Hozeya aburhiragwa omu cihugo c’omwâmi w’emwênè (Israheli). Arhangiraga okuyigîriza amango ga Mwâmi Yerobwâmi wa kabirhi (783-743) embere ly’okuburhwa kwa Kristu, amango gonênè Omulêbi Amosi ajàga ayigîriza. Hozeya agendêrera okuyigîriza amango g’abâmi balondaga Yerobwâmi. \ip Hozeya ayanka Cameri nka mukâge anamuzigira bwenêne. Cikwône oyo mukazi amugayîsa erhi kulama kubî kwâge kurhuma. Okwo kurharhumaga Hozeya amugayaguza, agendêrera okumuzigira. Enyuma lya myâka minji, mukâge acîrheganya okugaluka emwa Hozeya. Hozeya amuyankirira n’omurhima gw’obuzigire. \ip Akalamo k’omulêbi Hozeya lubà lwîganyo lw’okuyumvikana kwa Nnâmahanga na Israheli. Olwo lwîganyo luyêrekîne oku Nnâmahanga azigiraga olubaga lwâge lwîshogwa. Olwo lubaga lwamugayisa; cikwône Nnâmahanga arhalekaga okuluzigira ensiku zoshi; aluhana lyo alugulula omu bwôrhere bwinjà analugalulira obushagaluke bw’obuzigire burhanzi. \ip Hozeya akalihire kulusha abarhegesi bw’olubaga, abâmi n’abadâhwa bakulu. Okuharâmya ensanamu kurhenga muli ago mabî goshi. Aka Amosi, Hozeya agayaguza bwenêne obulyâlya n’okulibuza abantu. \ip Abandi balêbi, nka Yehezekiyeli na Yeremiyahu bakulikira Hozeya omu kumanyîsa kurhi Nnâmahanga n’olubaga lwâge lw’e Israheli balagananaga. Endagâno Mpyâhya n’Abakristu barhanzi bashimbire olwo lwîganyo omu kuyumvikana kwa Kristu n’Ekleziya yâge. \iot EBIRIMWO \io1 1. Obuhya bwa Hozeya kwo kuderha kurhi: cigabi: \ior 1, 1—3, 5\ior* \io1 2. Ecâha n’obuhane bwa Israheli: cigabi \ior 4, 1—13, 15\ior* \io1 3. Israheli agalukira Nyamuzinda, Nyamuzinda amuyankirira kandi: cigabi \ior 14, 1-10\ior* \c 1 \s1 Izîno ly’ecitabu \p \v 1 Akanwa Nyakasane abwîraga Hozeya, mugala wa Beeri, oku ngoma ya Yoziyasi, ya Yotamu, ya Akazi n’eya Ezekiyasi\f + \fr 1, 1 \fr*\ft Enfarasè n’ecigereki byabahingwîre aga mazîno: \+tl עֻזִּיָּ֥ה\+tl* UZIYAH; \+tl יֹותָ֛ם\+tl* YOTAM; \+tl אָחָ֥ז\+tl* AHAZ; YEHIZKIYAHU \+tl יְחִזְקִיָּ֖ה\+tl*\ft*\f*, bâmi b’e Yûda, n’oku ngoma ya Yerobwâmi, mugala wa Yowash, mwâmi w’Israheli. \ms1 I. Obuhya bwa Hozeya n’ihwe lyâbwô \p \v 2 Omurhondêro gw’akanwa ka Nyakasane, omu kanwa ka Hozeya. Nyakasane abwîra Hozeya, erhi: «Genda, yanka omukazi w’embaraga n’abâna b’embaraga, bulya ecihugo cikola ca bya nsbonyi byône byône, caleka Nyamuzinda». \v 3 Anacigenda obwo, ayanka Gomeri, mwâli wa Diblayimu, anacibà izîmi, aburha mugala. \v 4 Nyamuzinda amubwîra, erhi: «Yirika-ye izîno lya Yizreeli, bulya hindi hitya hyône nahana enyumpa ya Yehu kwa gulya mukò bàbulagaga abà Yizreeli, na ntyo mperêrekeze obwâmi bw’enyumpa y’Israheli. \v 5 “Olwo lusiku nâvunira omuherho gw’Israheli omu lwa Yizreeli”». \v 6 Nyamukazi arhôla kandi izîmi, aburba mwâli. Nyamuzinda amubwîra, erhi, «Yirika-ye izîno lya Bashombe, bulya nkola nashomba enyumpa y’Israheli ntà kuciyibabalira.\f + \fr 1, 6 \fr*\ft Bashombe: kwo kuderha oyu barhabêre bwonjo.\ft*\f* \v 7 Ci nâbabalira enyumpa ya Yûda yoki, nnambacize muli Nyakasane, Nyamuzinda wâbo. Arhali muherho erhi ngôrho, erhi bîrha, erhi biterusi, erhi banyakulwîra oku biterusi bo nâbacizamwo.»\f + \fr 1, 7 \fr*\ft Ebyo binwa eri nyûshûlo y’abashimbûlizi ba Hozeya emunda bâli lubungo enyuma ly’okuhimwa kwa Samâriya.\ft*\f* \v 8 Bashombe ànena amonka, nnina arhôla erindi izîmi, aburha murhabana. \v 9 Nyamuzinda aderha, erhi: «Yirika-ye Lurhali-Lubaga-Lwâni, bulya murhali lubaga lwâni nâni ntali Nyamuzinda winyu.»\f + \fr 1, 9 \fr*\ft Oku ago mazîno ganali asharhu gayerekine obukunizi bwa Nyamuzinda. Lêro obwonjo bwâge bwamahwa.\ft*\f* \s1 Omu nsiku zâyisha \p \v 10 Bene Israheli bâluga nka mushenyi gw’omunyanja, gwo gurhaganjwa gu­rhanagerwa. Ahâli h’okucikaderhwa: «Murhali-Lubaga-Lwâni», bâkaziderhwa Bene-Nyamuzinda Ozîne. \v 11 Abâna ba Yûda n’ab’Israheli balungana\f + \fr 2, 2 \fr*\ft Olwo lusiku abâna ba Yûda n’ab’Israheli bahimana bashenshagane ecihugo na ntyo barhenge omu bujà.\ft*\f*, bâbà na mwâmi muguma, bânagandâza kurhaluka olubibi lw’ecihugo câbo bulya lwâbà luhamu olusiku lwa Yizreeli. \c 2 \p \v 1 Bwiragi bene winyu, erhi: «Lubaga lwâni», na bâli binyu, erhi: «Musîmwa»\f + \fr 2, 3 \fr*\ft Lêro gakola mazîno minjà garhaciri nka agali muli 1, 6 na 1, 9.\ft*\f*. \s1 Obuhane n’obucîyunjuze bw’ishanja oku bubaraga \p \v 2 Muhêke nyoko lubanja mumusambîse\f + \fr 2, 4 \fr*\ft Muhêke nyoko lubanja mumusambîse: emwa Abalêbi, okuhêkana lubanja bwàli bwôrhere: \+xt 4, 1; Iz 3, 13; Mik 6, 1; Yer 2, 9\+xt*. Aha, Nyamuzinda ye ohêrhe olubaga lwâge lulalahi lubà­njà.\ft*\f*. Bulya arhaciri mukânie, nâni ntaciri ibà. Aleke obubaraga bwâge, arhenze obugonyi omu cifuba câge. \v 3 Akabà nanga namugendêsa bushugunu, mmujire nk’olusiku àburhagwa, nâmushushîsa obwerûle, namujira nk’idaho lyûmu, mmuyirhe n’enyôrha\f + \fr 2, 5 \fr*\ft Omu bihugo by’ebushoshôkero bw’izûba erhi bahanaga omukazi banamuleka bushugunu: \+xt Eze 16, 37-39; Iz 47, 2-3; Yer 13, 22; Nah 3, 5; Maf 17, 10\+xt*. 2. 7: Oyo mukazi ashushanyîbwe n’ecihugo c’Israheli. Obuhirhi bwa Kanâni bwarhumaga Israheli ahirima omu câha (\+xt 10, 1; 13, 6\+xt*) bwâhirigirha: \+xt 4, 3; 5, 7; 13, 15\+xt*.\ft*\f*. \v 4 N’abâna bâge ntacibalonza bulya bali ba bubaraga. \v 5 Nêci, nnina yàbîre mbaraga, owababurhaga àcîhemwîre; aderha, erhi: «Nâkulikira abalume bâni, bo bampà omugati n’amîshi, emishangi n’emipira, amavurha n’ecinyôbwa.»\f + \fr 2, 7 \fr*\ft Abalume bâni, bo banyamuzinda bw’obunywesi b’e Kanâni.\ft*\f* \v 6 Co cirhumire nkola nafuka enjira yâge n’olûrhe, nâziba enjira yâge abule ihulukiro. \v 7 Akulikîre abîra bâge, ci arhabahikekwo; abalonza arhacibabone. Buzi­nda aderhe, erhi: «Nkola nashubira emwa ibanie murhanzi, bulya nali mwinjà mîra kulusha buno.» \v 8 Arhamanyaga yêhe oku nie nakâgimuhà engano, amamvu mahyâhya n’amavurha, nie namuhâga obuhirhi bw’amasholo n’ensaranga\f + \fr 2, 10 \fr*\ft Ebyo byoshi byakagikolêsibwa omu kulonza okuhà Baali irenge.\ft*\f*, byo akagirhumikiramwo Baali! \p \v 9 Co cirhumire, nkola nâshubiyanka engano yâni omu mango gâyo, n’amamvu gâni mahyâhya amango gâgo, nâmunyaga emishangi n’emipira yâni abwîsiremwo obushugunu bwâge. \v 10 Na ntyo mmuyêrekane n’enshonyi zâge emwa abîra bâge, na ntâye wacimuntenza omu ikumi ly’eminwe. \v 11 Nârhenza amasîma gâge goshi, ensiku nkulu zâge, emyêzi yâge mihya­hya, esabato zâge, n’emirimbo yâge yoshi. \v 12 Nahererekeza enkoma zâge n’amalehe gâge akâgilimbira, mpu: «Balume bâni babimpâga.» Nâbijira bulambo ensimba zâkâyâbukiramwo\f + \fr 2, 14 \fr*\ft Olukoma n’amalehe: cimanyîso c’omurhûla n’obushagaluke kurhondêrera amango ga Salomoni (\+xt 1 Bâm 5, 5\+xt*).\ft*\f*. \v 13 Nâmuhana oku nsiku za Baali, ezi akagimurherekêramwo, àkola ayambîrhe engolo n’amagerha. Niehe anyibagira! Kanwa ka Nyamuzinda. \p \v 14 Co cirhumire lêro nkola namurhebêba, mmuhêke omu irungu\f + \fr 2, 16 \fr*\ft Amango gw’olubungo, oluhaga lwaheza obwôrhere bw’akalamo k’omw’irungu (\+xt Amo 5, 25; Hoz 12, 10\+xt*). Erhi Israheli aciri mwâna (\+xt Hoz 11, 1-4\+xt*) arhalimanyire banyamuzinda b’ihanga lya bene. Akagishimba Nyamuzinda wali omu citù (\+xt Hoz 2, 16-17; Yer 2, 2-3\+xt*).\ft*\f*, \v 15 nshambâze omurhima gwâge. Kurhenga aho mmugalulire enkoma zâge n’olubanda lwa Akori, muhango gwa bulangâlire, ashuza lêro nk’amango aciri mugêngere n’amango arhengaga omu cihugo c’e Mîsiri\f + \fr 2, 17 \fr*\ft 2, 17: Lubanda lwa «Akori» luganjirwe omu mbanda zibà hôfi na Yeriko ziyêrekîre omu ndalâlà y’ecihugo, mwo bakagijirira ebijiro bigalugalu birhasîmîsa Nyamuzinda: \+xt Yoz 7, 24-26\+xt*. Izîno ly’olwo lubanda kwo kuderha: lubanda lwa buhanya (\+xt Yoz 7, 26\+xt*) lwâyishibà muhango gwa bulangâlire, bulya lwâhinduka njira ya kujà omu cihugo citagatîfu.\ft*\f*. \v 16 Olwo lusiku lêro, -kwo Nyakasane adesire-, wanderha, mpu: «Ibanie», orhacinderhe mpu «Baali wâni»\f + \fr 2, 18 \fr*\ft Baali: kwo kuderha «Nnawîrhu» ntyo kwo ba nyamuzinda b’e Kanâni bakagiderhwa. \ft*\f*. \v 17 Narhenza amazîno ga ba Baali omu kanwa kâge, barhakanaciderha ago mazîno bundi. \v 18 Olwo lusiku, nâjira kuli bo eciragâne haguma n’ensimba z’emuzirhu, e­nyunyi z’emalunga n’ebiyandala oku idaho; emiherho, engôrho, n’ebîrha, nâbivuna mbikage omu cihugo, nâmujira adêkerere n’omurhûla. \v 19 Nâkuyanka lwoshi ensiku zoshi, nâkuyanka omu bushinganyanya n’omu irhegeko, omu buzigire n’omu bwonjo. \v 20 Nâkuyanka omu bwemêzi, ntyo omanyîrire Nyamuzinda. \p \v 21 Mw’olwo lusiku, - kanwa ka Nyamuzinda, - nâshuza omu mpingu, nabo bashuze omu igulu. \v 22 lgulu lyâshuza omu kulêrha engano, amamvu mahyâhya n’amavurha, nabo bashuze e Yizreeli. \v 23 Nâmujira ishwa limîre omu cihugo, nâbabalira Bashombe, nabwîra Lurhali-Lubaga-Lwâni, nti: «We lubaga lwâni», naye anshuze, erhi: «Nyamuzinda wâni». \c 3 \s1 Okushubîrira omukazi mubî, ihwe ly’obwonjo bwa Nyamuzinda wâni \p \v 1 Nyamuzinda ashubimbwîra, erhi: «Genda kandi, ozigire omukazi ozigirwa n’ibà n’obwo eri mbaraga, nka kula niono Nyakasane nzigira bene Israheli n’obwo bàshizire abandibandi banyamuzinda, basîma n’ebitumbura by’emizâbîbu birherekêrwa abazimu ». \v 2 Nanacigendirhôla mukânie obwo, nahûna mikabûlè ikumi n’irhanu ya nsaranga na nkuluba ndarhu za ngano\f + \fr 3, 2 \fr*\ft Hozeya agalula engulo Gomeri aliamagulwa emunda omulume wâge wa kabirhi ali. Eci­ twîro c’eyo ngulo ciyumanîne n’ecitwîro c’omujà (\+xt Lub 21, 32; Lev 27, 4\+xt*).\ft*\f*. \v 3 Nanamubwîra, nti: «Wabêra hano mwâni nsiku nyinji lêro, onaleke obu­shungu bwâwe. Ntà kuyinjibana wundi mulume, nâni nâjira ntyo emund’oli ». \p \v 4 Kwo binali abantu b’Israheli bâyorha nsiku nyinji buzira mwâmi n’abarhambo, buzira nterekêro n’ibuye ly’emahêro, buzira ciru na efodi na terafimu. \v 5 Buzinda bwenêne bashubigaluka emunda Nyakasane ali, bayêrekera emwa Nyamuzinda wâbo n’emw’obûko bwa Daudi mwâmi wâbo. Omu nsiku zâyisha balongereza n’obukenge obusù bwa Nyakasane n’ebinja Nyakasane abâna. \c 4 \ms1 II Amaligo Israheli ajizire n’obuhane ayishirigahâbirwa \s1 Obubî bwabonekana hoshi \p \v 1 Muyumve akanwa ka Nyamuzinda, bene Israheli, bulya Nyamuzinda ali lubanja haguma n’abantu b’ecihugo. Omu cihugo, murhaciri mwîkubagirwa, ntà buzigire, ntà kucimanya na kukenga Nyamuzinda. \v 2 Ci birha n’obunywesi, kunigana n’enshombo, bugonyi n’obulyâlya, kuyîrhana ene n’irhondo. \v 3 Na ntyo ecihugo ciri omu mishîbo, n’abantu bamwo boshi bahosire, ciru n’ensimba z’emuzirhu n’enyunyi z’oku nkuba, ciru n’enfî z’omu nyanja ziherêrekîre. Obulyâlya bw’abadâhwa \v 4 Ci kwône ntâye wajàga lubanja, ntâye wasambaga. We mudâhwa we nshimbire. \v 5 Ohirimire mâshi, ohirimire budufu, n’omulêbi ahirimire haguma nâwe, na ntyo nkola nâyîrha nyoko. \v 6 Olubaga lwâni lufirire okubula obumanye. Bulya w’oyo wakabulire obumanye, nkolaga nakukaga omu budâhwa bwâni; wayibagîre e­ nyigîrizo za Nyamuzinda wâwe nkolaga nayibagira abâna bâwe. \v 7 Boshi oku banali banjirîre ebyâha, irenge lyâbo nâlihindula nshonyi. \v 8 Ebyâha by’olubaga lwâni bwo bwigusi bwâbo, n’amabî gâlwo go bahà­rhira. \v 9 Ci omudâhwa naye nâmujira kuguma n’olubaga; nâmuhanira olugendo lwâge, nâmulyuza ebijiro byâge. \v 10 Bâlya, ci barhâyigurhe, bâjira obubaraga ci barhaburhe bâna; bulya balesire Nyakasane bacîhira omu by’enshonyi. Enterekêro ya Israheli eri nterekêro ya banyamuzinda bw’obwîhambi \v 11 Obugonyi n’amamvu irhwe biheza. \v 12 Olubaga lwâni lunagendilaguza emw’enshushano y’omurhi. Cihimbi ca karhi cilufulûlira emyanzi, bulya omurhima gw’obubaraga gwabahabwîre, balesire Nyamuzinda wâbo bashimba obubaraga. \v 13 Oku busôngerwe bw’entondo kwo barherekêrera, oku rhurhondo kwo bayôkera entûlo zâbo, idako ly’emirhi y’emishebeye, emitudu, n’enterebinta, mpu ho hali ecîhôho. Co cirhumire, akabà bâli binyu ziri mbaraga, akabà bâlikazi binyu bali bagonyi, \v 14 Ntâhane bâli binyu oku bubaraga bwâbo, ntâhane bâlikazi binyu oku bugonyi bwâbo, bulya nabo bônene eburhambi bacîyegiìlire n’e­mbaraga, barherekêre haguma n’entazi. \s1 Yûda na Israheli barhondwa \p \v 15 Akabà oli mbaraga, wâni Israheli, Yûda yêhe amanyage obubî. Mu­rhajâga e Gilgali, murhasôkeraga e Bet-Avena\f + \fr 4, 15 \fr*\ft Bet-Avena: nyumpa ya bubî: câha. Lir’izîno lya kugayaguza Beteli; n’obwo Beteli eri nyumpa ya Nyamuzinda.\ft*\f*, murhacigashaga, mpu: «mbotumirha Nyamuzinda». \v 16 Bulya Israheli aciyêrekîne nka cigamba, kurhi Nyamuzinda akacimuyâbulira nka mwâna-buzi omu bulambo bugali? \v 17 Efrayimu anywanîne n’abazimu, omuleke. \v 18 Ngasi hali endalwè ho balâla, barhishi n’oburhali bubaraga, abarhambo bâbo, enshonyi lyo irenge lyâbo. \v 19 Empûsi yabakurubukana omu byûbi byâyo, enshonyi zâbabumbira aha mpêro zâbo. \c 5 \s1 Abadâhwa, abarhamho n’abâmi bo bahezize olubaga \p \v 1 Muyumve, mwe badâhwa yumvirhizi wâni nyumpa y’Israheli, nyumpa ya mwâmi rhega okurhwiri, mwe balanzi b’amarhegeko; bulya mwabîre murhego aha Mispa, kêshe karhege oku Tabora. \v 2 Bàyongobîre omu kuhabuka, niehe, nkolaga nabahana boshi. \v 3 Nyîshi Efrayimu, na Israheli arhacinyifulisiri, nêci, Efrayimu wabîre mbaraga, nâwe Israheli wahemusire. \v 4 Ebijiro byâbo birhankacibayêmêrera bagaluka emwa Nyamuzinda wâbo, bulya omurhima gw’obubaraga gubasêzize, barhaciyishi Nyamuzinda. \v 5 Obucîbone bw’Israheli bumudwîrhe lubanja; amabî g’Efrayimu gamukulumbize na Yûda naye âhirima akàbo. \v 6 Bahêka ebibuzi n’empanzi zâbo mpu bajilonza Nyamuzinda ci ba­rhâmubone: àbarhenzirekwo! \v 7 Bàlenganyize Nyakasane, bàburha abâna b’omu ifunze. Olekage ensiku nkulu zâbo zibaherêrekeze bon’amashwa gâbo. \s1 Ebîrha by’abaguma \p \v 8 Mubûhe omushekera e Gilbeya, muhume omu ihembe e Rama, mubande endûlù e Bet-Avena, muhuluze Benyamini. \v 9 Efrayimu ayônwa olusiku lw’obuhane, namâderha okunali oku mashanja g’Israheli. \v 10 Abarhambo ba Yûda kwo bali nka bantu bahama olubibi, nkolaga nâbarhulirakwo obukunizi bwâni nka mîshi. \v 11 Efrayimu ali mulabarhe, aluyazire, bulya akulikîre abazimu. \v 12 Kwo nkola nayôrha kuli Efrayimu nka nnindi na nka mpêshe oku nyumpa ya Yûda. \s1 Okunywâna n’amahanga kuli busha \p \v 13 Efrayimu erhi abona obubî bwâge, n’Israheli erhi abona ecibande câge, Efrayimu ajiyinjibana Asûru, Yûda arhuma, entumwa emw’omwâmi mukulu, ci kwône arhamufumye mweshi, arharhenze ecibande cinyu. \v 14 Bulya nâbà ntale kuli Efrayimu, mwâna wa ntale oku nyumpa ya Yûda, niono, kudârhula nadârhula, nnancîgendere, mpêke n’omunyama gwâni, na ntâye wagunyaga. \v 15 Nêci, nkolaga nâcishubirira aha mwâni, kuhika bamanye oku bali babî, banalonze obusù bwâni; bâcinnonza omu bulagîrire bwâbo. \c 6 \s1 Okugalukira Nyamuzinda kurhajiraga nsiku \p \v 1 Yishi rhugaluke emwa Nyamuzinda, Ye warhujaganulaga ye wânarhufumya; Ye wârhushûrhaga, ye wânarhuba ebibande bîrhu. \v 2 Hano kugera nsiku ibirhi ârhugalulira obuzîne, oku lwa kasharhu ârhuyinamule rhunamubêreho. \v 3 Rhumanyîrire Nyamuzinda, rhumulongereze, okuli rhwâmubona, âyisha emwîrhu nka lumè, nka kula enkuba mpangûka ebombêza idaho. \v 4 Kurhi nakujira wâni Efrayimu? Kurhi nakujira wâni Yûda? Obuzigire bwinyu kwo buli nka citù ca lwikungu lwa sêzi, nka lumè lurhalegama. \v 5 Co carhumire mbatwa bihimbi n’abalêbi, mbayîrha n’enderho z’ekanwa kâni; \v 6 bulya buzigire nnonza, ci arhali nterekêro, bumanye bwa Nyamuzinda ci arhali ntûlo\f + \fr 6, 6 \fr*\ft Lolà \+xt 2, 21; 2, 22; Amo 5, 21; 1 Sam 15, 22\+xt*. \+xt Hoz 14, 3\+xt* adesire oku oburherekêre bushingânîne kuli kugaluka emwa Nnâmahanga.\ft*\f*. \s1 Amabî ga mîra n’aga buno g’Israheli \p \v 7 Ci bôhe bene Adamu bàvunyire eciragâne, aho bannenganya. \v 8 Galaadi ciri cishagala ca bishumûsi, ciyunjwîre mukò. \v 9 Kula ebishungu bicîfulika, omurhwe gw’abadâhwa gudwîrhe gwayîrha omu njira y’e Sikemi; okuli, olugendo lwâbo nshonyi nkulu. \v 10 Ebi nabwîne e Beteli, birhankaderhwa: yo Efrayimu ajirira obubaraga, yo Israheli ahemukira. \v 11 Ci kwône nâwe Yûda, nkubîkîre byâwe bitya, hano nshubiyimânika olubaga lwâni. \c 7 \p \v 1 Oku ndwîrhe nti nafumya Israheli, amabî ga Efrayimu, gamaciyêrekana, n’obwengûza bwa Samâriya; bunywesi bwône bwône, ebishambo bidwîrhe byabera enyumpa, n’embuga elumîre bishungu. \v 2 Barhacidesiri omu murhima gwâbo oku ncikengîre obubî bwâbo. Ci kwône ebijiro byâbo bibagosire, biri embere zâni. \v 3 Bwenge bwâbo bashagalusamwo mwâmi, na bulyâlya bwâbo bashagalusamwo abarhambo. \v 4 Ci kwône boshi bali bagonyi. Bali badûrhu nka masiga g’omuduzi w’emi­gati wagatwanîrc anagaleka kurhenga aduzire obuntu kuhika bwalinda burhundugurha. \v 5 Badûndaguzize mwâmi n’abarhambo omu mamvu, naye yêne ayinjibana emihera, \v 6 omu bulyâlya bwâbo, omurhima gwâbo guli mudûrhu nka cîko, obudufu bwoshi erhi obukunizi bwâbo buli îrò, sêzi buyâke nka ngulumira. \v 7 Boshi badûrhubîre nka cibêye, balyîre babishi abatwî b’emmanja bâbo. Ntyo, abâmi bâbo boshi bahwîre, ntâye wanyakûzize. \s1 Israheli afîre n’okunywâna n’amahanga \p \v 8 Efrayimu akomerîne n’amashanja g’ihanga, Efrayimu buli buntu bu­rhaniolagwa. \v 9 Abanya-mahanga bàmulîre emisî arhanîshi. Irhwe lyâge lyasheshusire mvi, arhanakuyishi. \v 10 Obucîbone bw’Israheli bumudwîrhe lubanja; barhanagalusiri emunda Nyakasane Nyamuzinda wâbo ali, ciru bakamulongereza kwo kunyi mw’ebyo byoshi. \v 11 Efrayimu ngûkù mpwinja, erhagwêrhi irhwe; bahamagîre Mîsiri, bàjîre omu Asûru. \v 12 Bagende, aha bankaja nâbarhega akêshe kâni, nâbamanula nka kanyunyi k’emalunga, nâbahana oku mabî gâbo. \s1 Okurhavuga omunkwa n’obuhane bw’Israheli \p \v 13 Buhanya bwâbo bulya bànyâsire. Bahungumuke bulya banyabîre. Oku ndi nti nabacungula, badwîrhe bannywerhera. \v 14 Barhalaka n’omurhima gwoshi emunda ndi, amango bayâmira aha ba­gweshîre; balakira engano n’amamvu mahyâhya gône, ci kuli nie, bwabiranyi bwône. \v 15 Nabayigîrîze nanabahà amaboko mazibu, ci enkengêro zâbo nshombo kuli nie. \v 16 Bashizire obusha bayôsire nka muherho murhebanyi. Abarhambo bâbo bahwêra oku ngôrho, erhi lulimi lwâbo lubî lurhuma, babashekera omu cihugo c’e Mîsiri. \c 8 \s1 Obiba empûsi, ayishisârûla omulaba \p \v 1 Bûha omushekera. Nka nyunda, obuhanya bwamacihunika oku nyumpa ya Nyamuzinda\f + \fr 8, 1 \fr*\ft Obuhanya bwamacihonda: 9, 15; ahâla, enyumpa ya Nyamuzinda karhali ka-Nyamuzinda ci cihugo c’amalaganyo.\ft*\f* w’Israheli, bulya bàvunyire eciragâne câni, banakabu­lira irhegeko lyâni. \v 2 Ciru bakâyâma, mpu: «Mâshi Nyamuzinda w’Israheli, rhukumanyire.» \v 3 Israheli àkabulire aminjà, lêro omushombanyi amuhâbwa. \s1 Ishâbâbè omu Samâriya n’okukaziharâmya akanina k’amasholo \p \v 4 Bâcihîre abâmi, ci kwône buzira okundôsa. Banayîmike abarhambo, ci kwône buzira okummanyîsa. Banarhôle ensaranga zâbo n’amasholo, bajiremwo abazimu. Bwo bulyo bwinjà bw’okubaheza! \v 5 Mwe bantu b’e Samâriya, aka kanina kinyu k’amasholo, ntakalonza, mwanzukize obukunizi. Bene Israheli, kuhika mangaci mwayôrhe buzira kutumula? \v 6 N’obwo we Israheli! Nako akanina kâwe, mubumbi wakajiraga, karhali nyamuzinda. Okuli, akanina ka Samâriya kabunduka kajônjolekane. \v 7 Kulya kubà mwarhwezire empûsi, mukolaga mwasârûla omusirûla: engano yinyu erhajekwo muhuli. Nk’oku omugani gudesire, mpu: «E­ngano buzira muhuli, erhajira nshâno». Na ciru gwankajakwo empara-mîno z’emahanga zo zâgulya. \c 9 \s1 Olubaga lwa Nnâmahanga lukolaga lwâheza byoshi \p \v 1 Orhacîshingaga, Israheli, orhacîmogaga nka bapagani; bulya walesire nyamuzinda wâwe mpu oshimbe obubaraga, wasîmire oluhembo lw’a­ mabî omu ngo zoshi z’engano. \v 2 N’oli engo, n’oli omukenzi birhabayiguse, amamvu mahyâhya ga babuli­kira. \v 3 Barhacihêre omu cihogo ca Nyamuzinda, Efrayimu ashubira e Mîsiri, n’e Asîriya bâlyayo ebiryo by’okubahumânya. \v 4 Barhâcidubule amamvu mpu barhûla Nyamuzinda, barhâcimuhe nterekêro, omugati gwâbo gwâbà nka mugati gwa mishîbo, ngasi ba­nkagulyakwo boshi bahumâne, bulya omugati gwâbo guli gwâbo bône­ne, gurhâhêkwe omu nyumpa ya Nyamuzinda. \v 5 Kurhi mwâjira amango g’olusiku lukulu\f + \fr 9, 5 \fr*\ft Olusiku lukulu lurhakagerera omu lubungo bulya kukwânîne ociyêrekane embere za Nnâmahanga (\+xt Lub 23, 16\+xt*).\ft*\f*, olusiku lukulu lwa Nyamuzinda? \v 6 Bo abo bakola ebwa kuhêra: Mîsiri âbayankirira, Menfisi âbabishe, obuhirhi bwâbo bw’ensaranga, nshenga yabuyîmamwo, enyumpa zâbo zijamwo olûrhe. Okurhonda abadâhwa kwamâlerhera omulêbi nya­mmanja. \s1 Okumanyîsa oku buhane barheganyîbwe \p \v 7 Ensiku z’obuhane zayishire. Ensiku z’okucîhôla zino. Israheli ayumve! «Omulêbi ali musirhe!» Nêci nkaba bulya ecibî câwe ciri cinene, obuhane bwâluga, \v 8 n’omu nyumpa ya Nyamuzinda wâge, yabîre ntambala. Omujà-bulâbi wa Efrayimu ali haguma na Nyamuzinda wâni, ye mulêbi, ye badwîrhe ba­rhega emirhambikiro omu njira zoshi n’omu nyumpa ya Nyamuzinda wâge. \v 9 Babîhire lwoshi nk’omu nsiku za Gibeya; Nyamuzinda akengêra obubî bwâbo, âbahanira ebyâha byâbo. \s1 Obuhane oku mabî ga Baali-Peori \p \v 10 Kula amalehe gabà omu bwerûle, kwo nashimanaga Israheli; kula irehe lirhangiriza ly’ecanda liyôrha, kwo nabonaga basho; ci kwône bôhe bahika aha Baali-Peori, barhangira okukâjira eby’enshonyi, banahi­nduka bikabulirwa nk’enzigi yâbo. \v 11 Irenge lya Efrayimu lyabalala nka kanyunyi: ntà kuciburha, ntà kucibà izîmi, ntà kuciyâlala. \v 12 Ciru bakabà n’abâna, nâbahurhula embere bakûle; nêci buhanya bwâbo erhi nankabaleka. \v 13 Efrayimu kwo namubonaga nka Tiri, murhwêre omu bulambo, cikwône abâna bâge abahêkera omubâzi. \v 14 Akabà kukwânîne habè obuhane, Nyakasane, buhi bâhâbwa? Bakâbo obahindule ngumba, bayume amabêre. \s1 Obuhane oku mabî ga Gilgali \p \v 15 Obubî bwâbo bwoshi bwabonekeraga aha Gilgali, ho nabashomberaga. Bijiro byâbo bibî byàrhumaga nabakûla omu nyumpa yâni, ntà buzigire ncigwêrhe kuli bo; abarhambo bâbo bâli bâbiryanyi. \v 16 Efrayimu ali oku idaho, emizî yâge myûmu, barhâciyânekwo malehe. Ciru bankaciburha abâna, nâyîrha irene ly’enda yâbo. \v 17 Nyamuzinda wâni abakabulira, bulya barhamuyumvagya, bâbà mihabuka ekarhî k’agandi mashanja. \c 10 \s1 Okushâbwa kw’empêro z’abazimu b’Israheli \p \v 1 Israheli lwàli lukoma lunagîrîre, lwakàgirhengamwo malehe manji. Oku amalehe gâge gal’iluzire, kwo aluzize n’empêro zâge. Oku ecihugo câge calihirhire, kwo ahirhizize n’amabuye gâge g’empêro. \v 2 Abà bantu bali banywesi kuhika aha nsholo y’omurhima gwâbo. Ba­kolaga bâbarhula omuzigo gw’obubî bwâbo. Nyakasane âshâba e­mpêro zâbo, avungunyule n’amabuye gâbo g’empêro. \v 3 Ago mango lyo baderha, mpu: «Rhurhajira mwâmi, bulya rhurharhînya Nyamuzinda; ci kwônene, omwâmi bici arhujirira?» \v 4 Binwa oku binwa, cihango ca bunywesi, biragâne. Ci olubanja batwirîrwe lunagîrîre nka mburho mbî malingo g’amashwa. \v 5 Bene Samâriya badwîrhe bageramwo omusisi oku kanina k’e Bet­ Avena; nêci, olubaga lwâko lwakajirire emishîbo. Obwo bakahêsire, karhacibaliko, bacîshingirageko, eryo irumbi mpu badâhwa! mîra bagûkiraga kulî nako. \v 6 Nako kône kahêkwa e Asûru ntûlo oku mwâmi mukulu. Efrayimu âbona enshonyi, Israheli âgwarha ebusù oku muzimu wâge. \v 7 Samâriya akunungusire. Omwâmi wâge hikola hyasi enyanya ly’amìîshi. \v 8 Empêrero z’amabî zâshâbwa, câha c’Israheli: emishûgi n’enyûrhe zâmera oku mpêrero zâbo. Go mango bâkâbwîra entondo, mpu «Murhufunike», n’orhurhondo, mpu: «Murhuhirimirekw». \s1 Israheli asârûle ehi arharhwêzire \p \v 9 Kurhenga ensiku za Gibeya, wajizire ebyâha, Israheli. Barhalekaga. K’ebîrha, birhahike oku babî bali e Gibeya? \v 10 Nkola nâj’ibahana, amashanja gâbalundûkirakwo, buhane bwa bîrya byâha byâbo bibirhi. \v 11 Efrayimu yali ndaku etwîre bwinjà, yàsîma okuhama omu ngo; ci niehe, nkolaga nâyihira olukoba omu igosi, nâkanika Efrayimu, Yûda ajè âhinga, Yakôbo ajè âkulula enfuka. \v 12 Murhwêre emburho y’obushinganyanya, musârûle emyâka y’obuzigire; muhinge amashwa mahyâhya: bulya gakola mango g’okulonza Nyakasane, kuhika ayishimmuyigîriza obushinganyanya. \v 13 Ci kwône mwahinzire amabî, mwasârûlamwo obulyâlya, mwalya irehe ly’okurhebana. Bulya walangalîre ebiterusi byâwe, obunji bw’abà­lwî bâwe, \v 14 entambala ekolaga yâzûka omu bishagala byâwe, emyûbako yâwe mizibu-zibu ekola yashâbwa; nka kulya Shalmani ashabaga Bet-Arbeli olusiku lw’ebîrha, amango omuzîre afîra oku bâna bâge. \v 15 Ntyo kwo Beteli akukolîre oku bubî bwâwe burhakaderhwa; bwàli­ngicânûla, oleke wâbona oku bajira mwâmi w’Israheli. \c 11 \s1 Nyamubâho alyûza abakengulaga obuzigire abayêrekaga \p \v 1 Amango Israheli àciri kabonjo, namuzigira, nahamagala mugala wâni kurhenga e Mîsiri. \v 2 Ci kwône oku nabahamagala bôhe bacinyegâlakwo; barherekîre ba Baali, banayôkera abazimu enterekêro. \v 3 N’obwo niene nayigîrizagya Efrayimu okugenda, nakâmugwârhira oku kuboko, ci barhayumvagya oku kwàli kubalera. \v 4 Nakàbarhogoza, nakàbashishiriza n’obuzigire; kuli bo kwo naliyôsire nka kula omulezi w’akabonjo akazikanûnugurha omu irhama, na­ kaziyûnamîra emunda ali namuhà ebi àlya. \v 5 Barhâshubire omu cihugo c’e Mîsiri; Asûru ye wâbà mwâmi wâbo. Bulya bàlahlre okugaluka emunda ndi, \v 6 engôrho yâzungula omu bishagala byâbo, yâherêrekeza, yâcîzanza omu nyumpa nzibuzibu, bubî bwâbo burhumire. \s1 Nyamubâho abà wa lukogo \p \v 7 Olubaga lwâni lwalwala obugoma; badwîrhe bashenga Baali, ci kwône arhabazùse. \v 8 Efrayimu, kurhi nankakulcka, kurhi nakuhana, Israheli? Kurhi na­ nkakujira aka Adma, nkujire nka Seboyimu? Omurhima gwamampindamuka omu cifuba, obulà bwamànjuguma. \v 9 Ntàciyuklriza obukunizi bwâni, lêro ntacishàbe Efrayimu, bulya ndi Nyamuzinda, ci ntali muntu ekarhl kawe, ndî yo Mwimâna, ntâyishe n’oburhè. \s1 Okurhenga e lubungo \p \v 10 Abàlilulizîbwe bayishire bashimbire Nyakasane, naye àja àlumba nka ntale; nêci, àlumba, n’abâna bâge bayishe bashagamusire kurhenga ebuzikiro bw’izûba. \v 11 Bârhenga e Mîsiri nka kanyuyi na nka ngûkù, omu cihugo c’Asûru, nâbadêkereza omu nyumpa zâbo obwo, kwo Nyakasane adesire. \s1 Olubaga lurhebanyi kurhenga aha canjo \p \v 12 Efrayimu ampundikîre obunywesi, n’enyumpa y’Israheli oburhebanyi\f + \fr 12, 1 \fr*\ft Okuhundikira owundi obunywesi n’oburhebanyi; kwo kuli kumubwîkira olwibo e busù, kumurheba lwoshi lwoshi, anali asinza.\ft*\f*. Ci Yûda Nyamuzinda acimumanyire, kwo banamuderha mpu lubà­ga lwa Mwimâna. \c 12 \p \v 1 Efrayimu àyigusire empûsi, n’empûsi y’ebushoshôkero bw’izûba yo akulikîre; àyushwîre obunywesi n’obulyâlya: banywânîne bona Asîriya, badwîrhe bârhûla Mîsiri amavurha. \s1 Obuhane kuli Yakôbo na Efrayimu \p \v 2 Nyamuzinda ali lubanja bona Israheli, âjirira Yakôbo nk’oku n’obwôrhere bwâge bunali, âmugalulira nk’oku ebijiro byâge binali. \v 3 Kurhenga omu nda ya nnina asigula mukulu wâge, erhi àbà musole, àlwîsa Nyamuzinda. \v 4 Alwîsa Malahika anamuhima, àrhoza emirenge, àhûna obwonjo. Amushimânaga aha Beteli, n’aho ho Nyamuzinda àmuderhekezagya. \v 5 Nêci, Nyamubâho Nyamuzinda w’Emirhwe, Nyamubâho lyo izîno lyâge. \v 6 Wêhe, galuka emwa Nyamuzinda wâwe, langa obuzigire n’obushinga­ nyanya, onalangâlire Nyamuzinda wâwe ensiku zoshi. \s1 Obuhubu n’obuhane bw’Israheli \p \v 7 Kanâni afumbîrhe eminzâni y’oburhebanyi, asîma okuyungunganya. \v 8 Efrayimu àdesire, erhi: «Nêci, nkola mugale, nalundisire obuhirhi.» Ci kwône ntâco câmusigalira kuli ebyo byoshi, bulya àjizire amabî. \s1 Okulangâlira okubabalirwa \p \v 9 Nie Nyamubâho, Nyamuzinda wâwe, kurhenga omu cihugo c’e Mîsiri. Nakuhândìsa kandi omu mahêma, nk’omu lusiku lw’okushimânana. \v 10 Nabwira abalêbi, nayûshûla amalêbi, n’abalêbi bo bâderhamwo emi­gâni. \s1 Kandi Nyamubâho ashubibà burhè \p \v 11 Galadi bwabire bubî bwône nabo, bali banywesi; e Gilgali bakazi­rherekêra empanzi; co cirhumire empêro zâbo zâbà nka nnundo ya mabuye omu ishwa. \v 12 Yakôbo ayâkira omu ishwa ly’Aramu, Israheli âjishigira omukazi, akaziyâbula amasò mpu lyo abona omukazi. \v 13 Ci kwône, oku kanwa k’omulêbi, Nyamuzinda âyinamula Israheli e Mîsiri, âlangwa n’omulêbi. \v 14 Efrayimu akuniza bwenêne Nyamuzinda, Nyakasane wâge âmubarhuza omukò gwabulajisire. Nnawâbo âmugalulira ebijâci byâge. \c 13 \s1 Obuhane bw’okuharâmya abazimu \p \v 1 Erhi Efrayimu àderhaga akanwa, kàli ka kuyôbohwa, àli mukulu omu Israheli, ci kwône àjira amabî haguma na Baali, kwabà kufà. \v 2 Na buno kandi byâha balimwo, badwîrhe bàbumba ensalamu omu nsaranga zâbo, bo bazimu b’obukengêre bwâbo; mukolo gwa babumbi ebyo byoshi. Erhi bànaderha, mpu: «Mubarherekêre.» Abantu badwîrhe bàjikânunugurha orhunina. \v 3 Co carhuma bâbà nka lwikungu lwa sêzi, nka lumè lurhimangikala, nka hyasi hiyehûkanwa n’empûsi omu ngo, nka mugî gwahuluka omu kabonezo. \s1 Obuhane bw’okurhavuga omunkwa \p \v 4 N’obwo nie Nyakasane, Nyamuzinda wâwe, kurhenga omu cihugo c’e Mîsiri, orhîshi wundi Nyamuzinda kuleka nie, na kuleka nie, ntà wundi Muciza. \v 5 Nakulîsize omu irungu, n’obwo cihugo ca bwerûle. \v 6 Nabahîre aha bakerera, banayigurha; erhi bàbà bamâyigurha, omurhima gwâbo gwacîbona lêro nayibagira. \v 7 Co cirhumire nyôrha nka ntale kuli bo, nka ngwî oku burhambi bw’e­njira, nakâlingûza: \v 8 Nâcihunika liguma kuli bo nka mpunga onyazirwe abâna, nâbashenyula ensholo y’omurhima, aho nâbashayagula nka ntale nkazi; e­nsimba z’emuzirhu z’abatwa bihimbi. \s1 Okuyûrha kw’obwâmi \p \v 9 Israheli, k’orhacishabûka obu? Kàli nie burhabâle bwâwe. \v 10 Ngahigi omwâmi wâwe ali, akurhabâle? Abarhambo b’emwâwe bâkufungire? Balya wakâgiderha, mpu: «Mpà-nâni omwâmi n’abarhambo.» \v 11 Omwârni nakuhîreye omu burhè, n’omu burhè nkunyazire ye. \s1 Okuherêrekera kwa Efrayimu kwo kunahali \p \v 12 Obubî bwa Efrayimu buli bugobeke, ecâha câge ciri cibikirîrwe bwinjà. \v 13 Emikero y’izîmi\f + \fr 13, 13 \fr*\ft Emikero y’izîmi eyêrekîne obuhanya burhezire olubaga (\+xt Yer 6, 24; 22, 23; Iz 26, 17; 66, 6-7\+xt*). Buhanya Nyamuzinda abarhumîre lyo bahinduka omurhima: na ntyo barhondêre akalamo kahyâhya.\ft*\f* emuzûkîre ci omwâna ciri cinganyi; akola ahisize emyêzi, ci arhârhenga omu nda ya nnina. \v 14 Ka nâbarhenza ekuzimu? Ka nâbaciza oku lufù? Lufù we, ngahi cihûsi wâwe ali? Nn’ekuzimu we, ngahi ibala lyâwe liri? Olukogo Lu­mpwîre ebusù. \v 15 Ciru Efrayimu ankagandâza ekarhî ka bene wâbo, empûsi ya Nyamuzinda yâyinamuka omu irungu, yâganya enshôko zâge, yâyûmya amaliba gâge, yâherêrekeza ecihugo câge n’ebinja byâco byo­shi. \p \v 16 Samâriya àhanwa, bulya àjizire obwabiranyi kuli Nyamuzinda wâge. Bakumba omu ngôrho, orhubonjo rhwâbo rhwâhinagwa, bakâbo bali mazîmi bâbwagûka enda. \c 14 \ms1 III. Okugaluka n’okushubirhona kwa Israheli \s1 Israheli agaluka omu bwîra bwa Nyamuzinda \q1 \v 1 Galuka, Israheli, emwa Nyamubâho, Nyamuzinda wâwe, bulya bubî bwâwe bwakusârhazagya. \q1 \v 2 Ocîyikire ebinwa, oshubire emwa Nyamuzinda. Omubwîre, erhi: «Orhenzagye ngasi hibî, orhôle ngasi hinjà, àhâli h’empanzi, rhwakurhûla akanwa kîrhu\f + \fr 14, 3 \fr*\ft Binwa bya kuhûna obwonjo, ci birhali bya kurhûla enterekêro: \+xt 6, 6\+xt*.\ft*\f*». \q1 \v 3 Asûru ârharhucize, rhurhâcishone oku biterusi, rhurhakanaciderha nti Nyamuzinda wîrhu, obushanja bw’amaboko gîrhu\f + \fr 14, 4 \fr*\ft Okukabulira enshusho babinjaga n’amaboko gâbo kuli kuyêrekana oku obulangâlire bwaho burhaciri oku misî ya Asûru n’omu marhwâli g’abasirika n’ebiterusi byalikola biri ahâli ha Nyamuzinda Mucunguzi wâbo: \+xt Iz 30, 1-5; 31, 1-3\+xt*.\ft*\f*, bulya emwâwe yo enfûzi ebona olukogo. \q1 \v 4 Nâfumya obugoma bwâbo nâshubibazigira n’omurhima gwoshi; bulya obukunizi bwâni bwahwîre kuli bo. \v 5 Nâbà nka lumè kuli Israheli, âkulirira nka bwâso bwa liliya, âliha emizî nka mirhi ya nshebeyi y’e Libano. \q1 \v 6 Orhummerêra rhwâge rhwâgandâza, âbà mwinjà nka mugavu gw’e Libano. \q1 \v 7 Bâgaluka babwarhale aha cîhôho câni, bâyêza engano yâbo, bâgwîka olukoma, lwarhengamwo amamvu minjà nka g’e Libano. \q1 \v 8 Efrayimu, lushangi luci ociri mwe n’abazimu? Ndwîrhe nâmuyumvi­rhiza nânamulola. Kwo ndi nka nshebeyi enagîrîre, nie ntumire wâyêrakwo amalehe. \s1 Akarhonde karhafà oku bulembo \q1 \v 9 Indi mwîrhonzi ayumve ebyo binwa? \q1 Wa bukengêre, abîhîre omu marhwiri? \q1 Enjira za Nyamuzinda zibà nnungêdu. \q1 Abashinganyanya banazigeremwo bwinjà, \q1 ci abanyabyâha kusârhala bazisârhalamwo.