\id 1CO 1KOR - Bible en mashi du Congo \usfm 3.0 \ide UTF-8 \toc3 1 Kor \toc2 1 Bakorinti \toc1 AMARUBA MARHANZI EMWA ABAKORINTI \h AMARHANZI EMWA ABAKORINTI \mt1 AMARUBA MARHANZI EMWA ABAKORINTI \c 1 \s1 Enshokolezi: Paolo acîmanyîsa, ahâna omusingo anavuga omunkwa \p \v 1 Paolo wahamagalagwa mpu abè ntumwa ya Yezu Kristu oku bulonza bwa Nyamuzinda, na mwene wîrhu Sositeni, \v 2 oku Ekleziya ya Nyamuzinda eri e Korinti, kuli balya bacêsibwe muli Yezu Kristu, bahamagalwa mpu babè batagatîfu haguma na balya boshi baderha izîno lya Nyakasane Yezu Kristu, Nnâmahanga wîrhu na Nnâhamwâbo, ngasi aha bali boshi. \v 3 Kuli mwe enshôkano n’obuholo bw’emwa Larha Nyamuzinda na Nyakasane Yezu Kristu! \p \v 4 Ntahusa kuvuga Nyamuzinda omunkwa erhi mwe murhuma kw’erya nshôkano ya Nnâmahanga mwahâbagwa muli Yezu Kristu. \v 5 Bulya muli Ye, mwayunjuzîbwe obuhirhi boshi, bulya bw’oluderho lwa Nnâmahanga boshi na bulya bw’obumanye boshi, \v 6 kulya kubà ebinwa bya Kristu byasêzire muli mwe. \v 7 Na ntyo ntà ngalo ya nshôkano mubuzire, obu mudwîrhe mwalinga okucîyêrekana\f + \fr 1, 7 \fr*\ft Mwâmi Yezu âcîyêrekana amango agaluka al’itwîra abantu olubanja luzinda. \ft*\f* kwa Nnawîrhu Yezu Kristu. \v 8 Yêne wayôrha ammuzibuhya, lyo muyêra oku Lusiku Lwa Nnawîrhu Yezu Kristu\f + \fr 1, 8 \fr*\ft Olusiku lwa Nnawîrhu Yezu Kristu, lwo lusiku ashubira en’igulu n’irenge, al’itwîra abantu boshi olubanja.\ft*\f*. \v 9 Arhatwa omu kanwa kâge oyo Nyamuzinda wammuhamagalaga omu cinyabuguma c’Omugala, Nnawîrhu Yezu Kristu. \ms1 I. Okurhayumvanya n’okusârhaza \s1 Ka Kristu ali muberemwo \p \v 10 Mwe mukasinga mâshi, bene wîrhu, oku izîno lya Nnawîrhu Yezu Kristu, muyumvanye; mumanye mwankac’iberamwo; mubè baguma omu murhima, n’omu nkengêro. \v 11 Bulya, yâgi bene wîrhu, nayumvîrhe kuli mwe, oku bantu b’emwa Kolowe, mpu akadali kali ekarhî kinyu. \v 12 Kwo kuderha oku ngasi muguma anakaderha, erhi: «Niono, ndi wa Paolo! Nâni, ndi wa Apolo! Nâni, ndi wa Kefa! Nâni niehe, ndi wa Kristu!» \v 13 Ewe, ka Kristu aligi muberemwo? Ka Paolo ye wammubambiragwa oku musalaba? Nîsi k’ow’izîno lya Paolo mwabatizibagwa? \v 14 Mvuzire Nyamuzinda omunkwa, kulya kubà ntâye nabatizize muli mwe, kuleka Krispo na Kâyo. \v 15 Ntyo kurhâbè owaderha mpu mwabatizîbwe oku izîno lyâni. \v 16 Nêci we! nabatizize n’abà aha mwa Stefana. Ntà handi nkengîre nabatizize omuntu! \s1 Obushinganyanya bw’igulu n’obushinganya bw’abakristu \p \v 17 Bulya Kristu arhantumaga mpu mbatize, ci mpu mmanyîse Emyanzi y'Akalembe, na buzira okukolêsa obwenge bw’enderho\f + \fr 1, 17 \fr*\ft Obwenge bw’enderho: Okukolêsa obwenge bw’obukengêre bwîrhu bwône; kuli kulahira okugera omu njira Nnâmahanga yêne arhutwîrîre.\ft*\f*, omusalaba gwa Kristu gwankashuba busha. \v 18 Nêci, oluderho lw’omusalaba liri isirhe oku mihera, ci oku bâyacire, kuli rhwe, buli buhashe bwa Nyamuzinda. \v 19 Bulya kuyandisirwe, mpu\x - \xo 1, 19 \xo*\xt Iz 29, 14.\xt*\x*: \qt «Nâshaba obushinganyanya bw’abashinganyanya, nahirigisa obukengêre bw’ab’obukengêre bunji»\qt*. \v 20 Omushinganyanya ngahi aligi? Ngahi aligi omuntu wasomire binji? Omurhimanya wa hano nshi ngahi abà wâni? Obushinganyanya bw’igulu ka Nyamuzinda arhabuhindulaga isirhe? \v 21 Bulya n’obushinganyanya bwâlyo igulu lirhamanyaga Nyamuzinda omu bushinganyanya bwâge, Nyamuzinda anacilonza okuciza abemêzi n’isirhe ly’enyigîrizo zâge. \v 22 Nêci, Abayahudi bahûna ebimanyîso, nabo Abagereki balonza obushinganyanya! \v 23 Rhwêhe rhuyigîriza Kristu, olya bamanikaga oku musalaba. Oku Buyahudi ziri nshonyi, n’oku bapagani liri isirhe, \v 24 ci oku bahamagale, Abayahudi n’Abagereki, Kristu ali buhashe bwa Nyamuzinda na bushinganyanya bwa Nyamuzinda, \v 25 Bulya ehiri isirhe emwa Nyamuzinda, hilushire abantu obushinganyanya, n’ehiri ngonyi emwa Nyamuzinda hilushire abantu emisî. \v 26 Mâshi bene wîrhu, ka murharhang’ilola oku mwahamagalagwa. Abagwêrhe obushinganyanya bw’eby’en’igulu barhali banji, n’abagwêrhe obuhashe barhali banji, n’ababurhe nabo barhali banji. \v 27 Ci eliri isirhe en’igulu; lyo Nyamuzinda acîshozire, mpu ayagîrizemwo abashinganyanya; n’obulî buzamba en’igulu, bwo Nyamuzinda acîshozire, mpu abonêsemwo emisî enshonyi; \v 28 ehirhagwêrhi maburhwa minjà en’igulu, hirya bagayayaguza, ehyo hyo Nyamuzinda acîshozire; acîshoga ehirhahali, mpu hihirigise ehihali, \v 29 mpu lyo harhag’ibà eciremwa cacîbona embere za Nyamuzinda. \v 30 Bulya ye wa­mmuhisagya muli Yezu Kristu, owahindusire bushinganyanya bwîrhu w’emwa Nyamuzinda na bwimâna bwîrhu, na butagatîfu na bucunguzi bwîrhu; \v 31 mpu lyo nk’oku biyandisirwe\x - \xo 1, 31 \xo*\xt Yer 9, 23.\xt*\x*, \qt owalonza obukuze, abulongeze muli Nyakasane\qt*. \c 2 \p \v 1 Niehe, bene wîrhu, erhi nyisha emwinyu, ntayishag’immubwîra obuhamîrizi bwa Nyamuzinda n’enderho z’obukulu nîsi erhi z’obushinganyanya. \v 2 Nanga, omu karhî kinyu ntaderhaga nti manyire kandi kantu okuleka Yezu Kristu, n’olya Yezu Kristu bamanikaga oku musalaba \v 3 Na niene; erhi ndi ekarhî kinyu, nali nka ngonyi, mwôba, nali nnandwîrhe nadirhimana. \v 4 N’enderho zâni n’obugo bwâni birhàli nka binwa bya kuyêmêza by’obushinganyanya; ci bwàli buhamîrizi bwa Mûka n’obuhashe bwâge, \v 5 ly’obuyêmêre bwinyu burhayegemera obushinganyanya bw’abantu, ci obuhashe bwa Nyamuzinda yêne. \v 6 N’obwo abakola bimâna bya bugula mbabwîriza, cikwône arhali bulà bugula bwa mw’eri igulu, arhanali bulà bw’abaluzi b’en’igulu bayish’ihirigirha. \v 7 Ci obushinganyanya rhuderha, bunali bushinganya bwa Nyamuzinda, bumanye bw’ihwe bwayôrhaga bubà bufulike, bulya Nyamuzinda ali arhubîkirebwo kurhenga embere ly’amagana g’emyâka, mpu buyish’ibà irenge lîrhu. \v 8 Obwo bushinganyanya ntà muluzi wa mw’eri igulu obuyishi, -bacibumanyaga, barhankabambire Nyakasane w’irenge oku musalaba; - \v 9 ci nka kulya biyandisirwe, rhudwîrhe rhwammubwîra\f + \fr 2, 9 \fr*\ft ebi isù lirhasâg’ibona n’irhwirhi lirhasang’iyumva…: \+xt Iz 64, 4\+xt*.\ft*\f* \qt ebi isù lirhasâg’ibona, n’ebi okurhwiri kurhasâg’iyumva, n’ebirhasâg’isôkera omu murhima gw’omuntu, birya byoshi Nyamuzinda arheganyizagya abarnuzigira\qt*. \v 10 Bulya rhwe Nyamuzinda abimanyisize n’Omûka gwâge; na Mûka ye vûlula byoshi, ciru n’amahwe ga Nyamuzinda. \v 11 Omu bantu ka hali oyishi eciba omu muntu okuleka omûka gwâge? Kwo n’okwo, ntâye oyishi amahwe ga Nyamuzinda okuleka Omûka gwa Nyamuzinda. \v 12 Ci rhwono, arhali mûka gw’en’igulu rhwahâbirwe, ci Mûka gwa Nyamuzinda, lyo rhumanya enshôkano Nyamuzinda arhugabîre. \v 13 Na nka rhwaziderha, rhurhaziderha omu iderha lyayigîrizibagwa n’obushinganyanya bw’abantu, ci omu iderha rhwayigîriziba­gwa na Mûka; ye manyîsa eby’omûka omu iderha ly’omûka. \v 14 Omuntu ocîkubagira oku bwôge yênene, arharhimanya ebirhenga emwa Mûka gwa Nyamuzinda, bulya kuli ye liri isirhe, arhankanabimanya, bulya ebyo bimanyikana n’oburhabâle bwa Mûka. \v 15 Omuntu ocîkubagira Mûka yêhe, atwa emmanja za ngasi byoshi, ci yêhe arhatwîrwa na ndi. \v 16 Ndi okola omanyire ebi Nyakasane agerêrîze, akaderhaga mpu amuhanûla? Ebi Kristu agerêrîze rhwêhe rhubigwêrhe\f + \fr 2, 16 \fr*\ft nkaba co canarhumire abwîra abaganda oku bali bîra gâge, lolà \+xt Ywn 15, 15\+xt*.\ft*\f*. \c 3 \p \v 1 Bene wîrhu, niehe ntahasha okummushambâza nka bantu bacîkubagira Mûka, ci nka bantu bacîkubagira eby’omubiri, nka bâna barhò muli Kristu. \v 2 Mpyuhyu nammuhîre nti munywe, ci ntammulisagya biryo bizibu; bulya murhankashubir’ibigala; ciru na buno murhankashub’ihasha, \v 3 kulya kubà mucicîkubagira eby’omubiri. Oku haciri obwâgalwa n’akadali ekarhî kinyu, k’erhi murhaciri bantu bacîkubagira eby’omubiri obwo, k’erhi n’olugendo lwinyu lurhali nka lwa bantu kwône obwo? \v 4 Bulya mubwîrana, mpu: «Niono, ndi wa Paolo», n’owundi, mpu: «Nâni, Apolo ye ndikwo», ka kurhali kwa bantu kwône okwo? \s1 Omukolo gw’abajà-bugo \p \v 5 Apolo aligi cici? Na Paolo aligi cici? Bashizi bammuhisagyakwo obuyêmêre, na ngasi muguma wa muli bo nk’oku Nyakasane amushobôzize. \v 6 Nie ono nazindaga nahinga, Apolo adômera; ci Nyamuzinda ye wakuzize emburho. \v 7 N’ohinga arhali cici, n’odômera kwo na kwo, ci okuza emburho yêne Nyamuzinda. \v 8 Ohinga n’odômera bo baguma, ci ngasi muntu ayish’ihembwa nk’oku anakozire. \v 9 Bulya kugwâsa rhugwâsa Nyamuzinda; muli ishwa lya Nyamuzinda, muli bûbake bwa Nyamuzinda. \p \v 10 Nk’oku nanal’impîrwe enshôkano ya Nnâmahanga, naj’aho, nabanda ibuye lirhanzi omu ciriba, nka kula omûbasi mwinjà anajira. Owundi ayubakirakwo. Ci ngasi muguma alole bwinjà kurhi ayûbasirekwo. \v 11 Bulya ntâye wankabanda ecindi ciriba kuleka ecihali, kwo kuderha Yezu Kristu. \v 12 E­erhi omuntu ankayûbakirakwo eco ciriba n’amasholo, erhi n’ebyûma, erhi n’a­mabuye g’engulo ndârhi, erhi n’emirhi, erhi n’obukere, nîsi n’obwâsi, \v 13 omukolo gwa ngasi muguma gwanayish’ibonekana. Olusiku lwanaguyêrekane, bulya olwo Lusiku omu muliro lwayish’imanyirwa, n’ogwo muliro gwo gwâmanyîse omulimo gwa ngasi muguma nk’oku gunali. \v 14 Obûbake bw’omuntu erhi bwankasêra oku ciriba, nnabo anahâbwa oluhembo. \v 15 Obûbake bw’omuntu erhi bwankagulumira, nnabo anahona; yêhe anacira yêne, cikwône nka owagera omu bwihîrà. \p \v 16 Ka murhamanyiri oku muli nyumpa ya Nyamuzinda n’oku Omûka gwa Nyamuzinda gummulimwo? \v 17 Erhi hankajira owashâba aka-Nyamuzinda, Nyamuzinda anamushâbûla. Bulya aka-Nyamuzinda kabà katagatîfu, n’ako ka-Nyamuzinda, mwe ko. \s1 Amahano \p \v 18 Ntâye ocîrhebage yêne! Muli mwe erhi hankajira owacîkebwa mpu ali mushinganyanya omu masù g’eri igulu, acîjire musirhe ly’abà mushinganyanya; \v 19 bulya obushinganyanya bwa mw’eri igulu bubà isirhe omu masù ga Nyamuzinda. Kuyandisirwe, mpu\f + \fr 3, 19 \fr*\ft Abarhimanya anabagwârhe omu mirhego y’amenge gâbo, \+xt Ayu 5, 13\+xt*\ft*\f*: \qt «Ye gwakiza abashinganyanya omu mirhego yâbo»\qt*; \v 20 na kandi, mpu\f + \fr 3, 20 \fr*\ft aha halinzir’ishusha, Lul \+xt 94(93), 11|link-href="PSA 94:11"\+xt*.\ft*\f*: \qt «Nyakasane ayishi enkengêro z’abashinganyanya»; arhahabiri oku ziri za busha\qt*. \v 21 Ntyo, ntâye ocîkuzizagye irenge ly’abantu; bulya byoshi biri binyu: \v 22 abè Paolo, abè Apolo, abè Kefa, libè igulu, bubè buzîne erhi lufù, bibè by’ene erhi b’irhondo, byoshi biri binyu; \v 23 ci mwoyo mubà ba Kristu, na Kristu abà wa Nyamuzinda. \c 4 \p \v 1 Kuziga kukwânîne barhulole nka barhumisi ba Kristu, nk’abarhumirwe naye okugabira abantu amahwe ga Nyamuzinda\f + \fr 4, 1 \fr*\ft Amahwe ga Nyamuzinda bwo buhirhi bwoshi bw’enyigîrizo n’obuzîne Larha Nnâmahanga amanyîsize anashobôza abantu. Omu katekisimu bakâg’idôsa, mpu: «Myanzi ya Kalembe ehi Yezu arhubwîzire?» Ishuzo, mpu: «Emyanzi y’Akalembe Yezu arhubwîzire yeyi: Nyamuzinda ye Sho omuzigira, alonzize muyôrhe nka bâna bâge hano igulu.»\ft*\f*. \v 2 Nêci, bahûna abarhumisi, kuli kubà nkubagirwa. \v 3 Niehe ntankababala erhi, nankaderhwa mwinjà erhi mubî ninyu, nîsi erhi aha ngombe y’abantu. Nâni niene ntankacîtwîra olubanja. \v 4 Omurhima gwâni ntâco guntumuzize, ci arhali kwo kuderha oku ndi mwêru-kwêru. Omutwî w’emmanja wâni, ye Nyakasane. \v 5 Kuziga murhatwaga olubanja lwa bene dubaduba. Muleke Nyakasane ayishe, ye wash’imoleka ebifulike omu mwizimya, anabishûle emihigo eri omu murhima. Okubundi ngasi muguma ayish’ihâbwa na Nyamuzinda obukuze bumukwânîne. \p \v 6 Muli ebyo byoshi, bene wîrhu, nacîjizire lwîganyo rhwe n’Apolo erhi mwe murhuma. Nalonzagya nti murhuyigirekwo ogu mugani: «Ntâco kulusha ebyayandisirwe», lyo harhajira owacîbonera muguma mpu alushire owundi; \v 7 Ndi wakuhâga ecirhuma orhumânini n’abandi? Cici ojira orhahâbagwa? N’a­kabà kuhâbwa wacihâbagwa, câ cirhuma walimbira abandi nka kulya arhali kuhâbwa wahâbagwa? \v 8 Lêro mukolaga muyigusire! Lêro mukolaga muli bagale! Buzira rhwe mukola bâmi! Ciru mucibâga bâmi, nîrhu rhukayîma haguma ninyu! \v 9 Bulya, kwo ncîkebirwe, Nyamuzinda arhujizire bikabulirwa, rhwe ntumwa, nk’abatwîrîrwe okufà. Nêci, rhwabîre masheka omu masù g’igulu na bamalahika n’abantu: \v 10 Rhwono rhuli basirhe erhi Kristu orhuma, ninyu muli bîrhonzi muli Kristu; rhwono rhuli ngonyi, ninyu muli ba-misî; mwoyo muli bakengwa, nîrhu bagaye. \v 11 Ciru na buno rhuli bufà n’ishali, n’enyôrha, n’okubula ehi rhucîbwîsire; rhudwîrhe rhwalibuzibwa, na ntâho rhujira rhwankahanda. \v 12 Rhudwîrhe rhwarhindibuka n’okukola n’enfune zîrhu. Badwîrhe barhujâcira, nîrhu rhubahè obwangà; badwîrhe barhulibuza, nîrhu rhucîhumbire; \v 13 badwîrhe barhubêshera, nîrhu rhwanarhûliriza. Rhwabirage nka bijandagwa by’igulu na nka camvu ca boshi kuhika ene. \p \v 14 Ntayandisiri ebyo nti mmubonêse nshonyi, ci kuderha nti mmukalihire kulya omuntu akalihira abâna bâge bazigirwa. \v 15 Bulya ciru wankajira balezi bihumbi n’ebihumbi muli Kristu, basho barhali banga. Nêci, niene nammuburhaga n’Emyanzi y’Akalembe muli Yezu Kristu. \v 16 Mmuhûnyire, mâshi mwe mukonkwa, mushimbe olwiganyo lwâni. \v 17 Co canarhumaga nammurhumira Timoteyo, mugala wâni ntonya n’okwânîne okucîkubagirwa muli Nyakasane; a­mmukengêza oku nyôrha n’oku nyigîriza muli Kristu, kulya nanyigîriza hoshi hoshi omu Ekleziya zoshi. \p \v 18 Erhi bacîkêbwa mpu nkaba ntayisha emwinyu, baguma babirigirhana n’obucîbone. \v 19 Cikwône ndi hôfi h’okummuyishira, Nyakasane akulonza; niene namanya abo babirigirhîne n’obucîbone, nabamanyira kw’ebi bankahash’ijira, ci arhali oku binwa byâbo. \v 20 Bulya Obwâmi bwa Nyamuzinda burhaba omu binwa, ci omu bijiro. \v 21 Cici mucîshozire? Ka mulonzize mmuyishire n’eminyuli, nîsi erhi mulonzize nyishe n’obuzigire n’omurhima gw’obutûdu? \c 5 \s1 Murhenze obubî ekarhî kinyu \p \v 1 Emyanzi ejîre yarhenga emwinyu, bya nshonyi byône byône, ciru na birya birhajirwa omu bapagani, kuhika muguma muli mwe ayanka muk’îshe! \v 2 E­erhi munadwîrhe mwabirigirhana n’obucîbone obwo! ahâli h’okujà omu mishîbo, ly’oyo muntu wajiraga ntyo ammurhengamwo! \v 3 Niehe, ciru akabà ntali muli mwe n’omubiri, ndi muli mwe n’omûka, n’olw’oyo muntu wajiraga ntyo, mîra nalutwâga nka kulya ho nali. \v 4 Kukwânîne, oku izîno lya Nyakasane Yezu, rhujè haguma, mwoyo n’omûka gwâni, haguma n’obuhashe bwa Nyakasane Yezu \v 5 n’oyo muntu akwêbwe Shetani, omubiri guherêrekere, ly’omûka gwâge gucira Olustku lwa Nyakasane\f + \fr 5, 5 \fr*\ft Oyo mukristu mubî ali mukage omu Ekleziya: anakola ahîrwe Shetani mpu amuhane. Ci ahâbirwe obwo buhane mpu lyo acîyunjuza, lyo n’omûka wâge guyish’icunguka.\ft*\f*. \p \v 6 Obucîbone bwinyu burhali bwo! Ka murhamanyiri oku hya-bunya-lwango hisungunu hinarhume omugati gwarhundûka? \v 7 Mucîsêze, mucîrhenzekwo engeso nkulûkulù, muhiduke mugati muhyâhya, bulya muli mugati gurhalimwo lwango. Bulya Kristu, ye Mwâna-buzi wa Basâka, abazirwe. \v 8 Kuziga olusiku lukulu rhurhalujiraga n’engezo nkulûkulù, nîsi erhi n’olwango lw’obubî n’olw’obulyâlya, ci n’omugati muhyâhya gurhalimwo lwango\f + \fr 5, 8 \fr*\ft Emwa Abayahudi, bakâg’ikabulira omugati gwa mîra oku lwa Basâka, barhâlyaga ogurhali mugati muhyâhya gurhalimwo lwango erhi ngezo. Oku mukristu, omugati gwa mîra, zo ngeso mbî n’omuhyâhya gwo murhima muhyâhya guli nk’ogwa Nnawîrhu Yezu Kristu.\ft*\f*, gwo murhima gucîre n’ogw'okuli. \p \v 9 Omu maruba\f + \fr 5, 9 \fr*\ft Ago maruba marhanzi gahezire.\ft*\f*, erhi nyandika nti mumanye mwankashangîra n’abarhaba nshonyi, \v 10 ntaderhaga kuguma oku bumaguza ba mw’eri igulu, nîsi erhi abazigira ebirugu by’en’igulu n’ebishungu, erhi abaharâmya ebiremwa. Acibâga ntyo, murhankacibezire en’igulu. \v 11 Nammuyandikîre nti mumanye mwa­nkakômera ngasi yêshi oderhwa mwene wîrhu akabà ali mumaguza, nîsi erhi akabà azigira ebirugu by’en’igulu, erhi aharâmya ebiremwa, akabà asîma okujâcirana, nîsi erhi akabà abà mulalwè erhi cishungu; omuntu wa bene oyo, ciru mumanye mwankalira haguma naye. \v 12 Abâli embuga\f + \fr 5, 12 \fr*\ft Abâli embuga: Kwo kuderha abarhali omu mulala gw’Abemêzi, omu Ekleziya.\ft*\f*, cici mbashimbîre nti nabatwîra olubanja? Kali abâli omu ndalâlà bo mutwîra olubanja ninyu? \v 13 Abâli embuga, Nyamuzinda wâbatwîre olubanja. Omubî mumurhenze ekarhî kinyu. \c 6 \s1 Okurhajîsa bene winyu lubanja aha ngombe y’abapagani \p \v 1 Owa muli mwe erhi acibà agwêrhe olubanja boshi n’owâbo, k’anaderhage mpu aluhêka aha ngombe y’endyâlya\f + \fr 6, 1 \fr*\ft Ezo ndyâlya, bo batwî b’emmanja barhali bemêzi, bo bapagani barhajira bushinganyanya.\ft*\f* ahâli h’okuluhêka aha ngombe y’abashinganyanya? \v 2 Nkabaga murhamanyiri oku abashinganyanya\f + \fr 6, 2 \fr*\ft Abashinganyanya bayish’itwîra igulu olubanja, haguma na Kristu, ye mutwî w’emmanja mukulu.\ft*\f* bo bayish’itwîra igulu olubanja. N’akabà mwe mwayish’itwîra igulu olubanja, ka murhakwânîni okutwa ezo mmanja za busha-busha? \v 3 Ka murhamanyiri oku rhwayish’itwîra bamalahika olubanja? Emmanja za hano igulu ka zirhuyabirage? \v 4 Nka muli­kwo olubanja, mwêhe munaluhêkerage balya Ekleziya egaya mpu balutwe! \v 5 Nkudesire nti lêro enshonyi zimmugwârhe! Kuziga murhalimwo mugula wa­nkafunga bene wâbo! \v 6 Onabonage omukristu ahêka owâbo mukristu aha ngo­mbè, n’okwo embere z’abapagani! \v 7 Kunakola kuhimwa okwo, erhi muhêkana aha balume mwene na mwene. K’erhi murhaleka bakammunyaga erhikwo? \v 8 Ci mwêhe mubâge mwe mujira okurhashingânîni, mubâge mwe munyaga abinyu, n’obwo bali bene winyu! \p \v 9 Ka murhamanyiri oku abajira okurhashingânîni barhakayîma omu Bwâmi bwa Nyamuzinda? Mumanye mwankacîrheba! Oli abajira eby’enshonyi, oli abaharâmya ebiremwa, oli abagonyi, oli ab’engeso mbî, oli entazi, \v 10 oli ebishambo, oli abasîma eby’en’igulu, oli abalalwe, oli abakajâcira abâbo n’ebishungu, abo boshi barhalimwo owayîme omu Bwâmi bwa Nyamuzinda. \v 11 Okwôla baguma muli mwe bakuli. Ci mwacîshusire, mwacêsîbwe, mwajizirwe bêru-­kwêru oku izîno lya Nyakasane Yezu Kristu n’omu Mûka gwa Nyamuzinda wîrhu. \s1 Mukaz’iyâka eby’enshonyi \p \v 12 «Ntâco ntagwêrhi obuyêmêre bw’okujira»; ci arhali byoshi bigwêrhe akamalo, «Ntâco ntagwêrhi obuyêmêre bw’okujira\f + \fr 6, 12 \fr*\ft Ebyo binwa abantu babî bakâg’ibiyumva n’okubikolêsa kubî.\ft*\f*», ci niono ntankalonza okubà mujà wa kantu kalebe. \v 13 Ebiryo biri bya nda, n’enda eri ya kulya; ci Nyamuzinda ayashabûle enda n’ebiryo. Ci omubiri gwôhe gurhali gwa kujira e­by’enshonyi; ci guli gwa Nyakasane, na Nyakasane ali wa mubiri. \v 14 Na Nyamuzinda wafûlaga Nyakasane, ânarhufûle nîrhu n’obuhashe bwâge. \p \v 15 Ka kuhaba muhabire oku emibiri yinyu biri birumbu bya Kristu? Njag’iyanka ebirumbu bya Kristu, mbijire birumbu bya mukazi wa cirala? Kubêsha! \v 16 Nîsi ka kuhaba muhabire oku olungana n’omukazi w’ecirala, banashube mubiri muguma bo naye? Bulya kudesirwe, mpu\f + \fr 6, 16 \fr*\ft Aha hakengezize \+xt Murh 2, 24\+xt*.\ft*\f*: \qt «Bombi bashuba mubiri muguma.»\qt* \v 17 Ci olungana na Nyakasane yêhe, anashube mûka muguma gwône bo naye. \v 18 Kaz’imuyâke eby’enshonyi! Ngasi câha omuntu ankahash’ijira, cirharhenga omu mubiri gwâge. Ci ojira eby’enshonyi, yêhe mubiri gwâge ahemukira. \v 19 Nkabaga murhishi oku omubiri gwinyu kali ka-Nyamuzinda ka Mûka Mutagatîfu ommubâmwo; oyu mwahâbagwa na Nyamuzinda, n’oku murhaciri binyu mwene? \v 20 Bulya kugulwa mwaguzirwe! Kuziga muhè Nyamuzinda irenge omu mibiri yinyu. \c 7 \ms1 II. Enyigîrizo za ngasi lubero \s1 Obuhya n’obulamba \p \v 1 Rhulolage birya mwanyandikiraga. Kuli kwinjà omulume arhahume oku mukazi. \v 2 Cikwône akaga k’okujira kubî karhumire, kukwânîne ngasi mulume abè na mukâge, na ngasi mukazi abè n’îba. \v 3 Omulume ajire ebi arhegisirwe okujirira mukâge, naye omukazi ajire ebi arhegesirwe okujirira îba: \v 4 Omukazi ntà buhashe agwêrhe oku mubiri gwâge, ali w’îba. Omulume naye kwo na kwo, ntà buhashe agwêrhe oku mubiri gwâge, ci ali wa mukâge. \v 5 Harhajiraga owalahirira owâbo; ci bombi banayumvanya, kuhika kasanzi kalebe, lyo mujira nsiku mwashenga. Okubundi mushub’ishubira haguma, Shetani alek’ibona igwârhiro ly’okummushumika erhi buzamba bwinyu burhuma. \v 6 Okwo ndesire lirhali irhegeko, ci kummufà lukogo. \v 7 Nankasîmire boshi babè akâni; ci ngasi muntu ahâbwa na Nyamuzinda yâge yâge nshôkano, muguma eyi, owundi era. \p \v 8 Cikwône abalamba n’abakana mbabwîzire oku kuli kwinjà kuli bo bayôrhe akâni. \v 9 Ci bakabà barhankahash’icîlanga, bajè omu buhya; bulya aha omuntu ankahya, ankajà omu buhya. \p \v 10 Nabo abayankîne, alagi irhegeko mbahîre; câba arhali nie, ci Nyakasane: Omukazi amanye ankaleka ibà. \v 11 N’erhi ankamuleka, arhajaga oku wundi mulume, erhi bashub’iyumvanya bo n’ibà. Naye omulume amanye ankahulusa mukâge. \p \v 12 Abandi, niene mbabwîzire, arhali Nyakasane, nti: «Erhi mwene wîrhu muguma ankabà agwêrhe omukazi orhali mwemêzi, n’oyo mukazi ayêmêre okubêra bo naye, arhamuhulusagya». \v 13 N’erhi omukazi ankabà agwêrhe omu­lumè orhali mwemêzi, n’oyo mulume ayêmêre okubêra bo naye, arhamulekaga. \v 14 Bulyâla omulume orhali mwemêzi acêsîbwe\f + \fr 7, 14 \fr*\ft Okulungana n’omwemêzi, kuli nka kujà omu cinyabuguma c’abâna ba Nnâmahanga; n’okuburhwa omu mulala gw’abakristu, kuli kuburhwa omu cinyabuguma ca Ekleziya.\ft*\f* na mukâge, n’omukazi orhali mwemêzi acêsîbwe n’ibà oli mwemêzi. Acibâga birhali ntyo, rhinga abâna binyu bazinzire. Ci buno bali bacêse. \v 15 Ci olya orhali mwemêzi\f + \fr 7, 15 \fr*\ft Kwo kuderha omukristu muli bo, aleke orhali mukristu acîshoge okubêra haguma erhi nanga.\ft*\f* erhi ankalonza okugenda, anagende; omu kwa bene okwo, olya mwene wîrhu erhi mwâli wîrhu barhali bashwêke: bulya Nnâmahanga ammuhamagîre mpu mulere n’omurhûla. \v 16 K’omanyire, we mukazi, erhi wâciza balo? K’omanyire, we mulume, erhi wâciza mukâwe? \p \v 17 Aha nyuma ly’okwôla, ngasi muguma ayôrhe nk’oku Nyakasane anamugabîre, kulya anali erhi Nnâmahanga amuhamagala. Kwo nyigîriza ntyo omu Ekleziya zoshi. \v 18 Akabà lebè ali mukembûle erhi ahamagalwa, oyo amanye arhakûlaga obukembûle bwâge. Orhali mukembûle amango ahamagalagwa, amanye ankaciziga bamukembûla. \v 19 Okukembûlwa kuli busha, n’okurhakembûlwa nakwo kuli busha; okushimba amarhegeko ga Nyamuzinda kwône. \v 20 Ngasi muguma ayôrhe oku anali ayôsire erhi ahamagalwa na Nnâmahanga. \v 21 Ka wali mujà erhi ohamagalwa? Orhacîyîrhiraga okwo. Ciru wankabà ohashire okurhenga omu bujà, olonze obunguke mw’obwo bwôrhere bwâwe bw’o­bujà. \v 22 Bulya owali mujà erhi ahamagalwa muli Nyakasane, Nyakasane amukûzire omu bujà. Kwo na kwo, orhali mujà erhi ahamagalwa, akola mujà wa Kristu. \v 23 Kugulwa mwaguzirwe! Mumanye mwakacîjira bajà ba bantu. \v 24 Bene wîrhu, ngasi muguma abêre omu bwôrhere izù lya Nnâmahanga lyashangaga alimwo. \p \v 25 Oku balamba, ntagwêrhi irhegeko lya Nyakasane ci ihano kwône nahâna, nka muntu okwânîne okucîkubagirwa oku bwonjo bwa Nyakasane. \v 26 Ncîkebirwe, nti, oku kuli buno kurhumire, obwo bwôrhere bwo bukwânîne; nêci, o­kwo kwo kuli kwinjà oku ngasi muntu. \v 27 K’oli mushwêke oku mukazi? Orhacilonzagya okushwêkûlwa. K’orhali mushwêke oku mukazi? Orhacilonzagya mukazi. \v 28 Ci erhi wankayanka omukazi, orhajiziri câha; n’omunyere erhi ankayankwa, arhajiziri câha. Ci abo boshi bayumva amalibuko\f + \fr 7, 28 \fr*\ft Malibuko g’obunyumpa.\ft*\f* omu mubiri gwâbo, go nannonzize okummuyâsa. \v 29 Ntya kwo mmubwîzire, bene wîrhu: amango gayôfihire. Ntyo abagwêrhe abakazi, babè nka kulya barhabagwêrhi; \v 30 abadwîrhe balaka, nka kulya barhalaka; abashagalusire, nka kulya barhashagalusiri; abagula, nka kulya barhagwêrhi bici; \v 31 abadwîrhe balya eri igulu, nka kulya barhadwîrhi balya. Bulya obusù bw’eri igulu burhimanga. \v 32 Nakasîmire muyôrhe buzira malibuko. Omuntu orhagwêrhi mukazi, ashîbirira ebya Nyakasane, alonza kurhi ankasimîsa Nnâmahanga. \v 33 Omuntu ogwêrhe omukazi, ashîbirira eby’en’igulu, alonza oku ankasimîsa mukâge; \v 34 na ntyo ali muberemwo. Omukazi orhagwêrhi mulume n’omunyere, bashîbirira e­bya Nyamuzinda, balonza okubà batagatîfu omu mubiri n’omu murhima. Ci omukazi waherusire, ashîbirira eby’en’igulu, alonza oku ankasimîsa ibà. \v 35 Okwo nkudesire oku bunguke bwinyu, arhali kuderha nti mmuhîre omu murhego, ci nti mmuhise omu bwôrhere bwinjinjà, bulya buhà omuntu okusêra­kwo Nyakasane buzira okumugaba. \p \v 36 Cikwône erhi omuntu ankakenga abonêsa omunyere wâge enshonyi omu kumuleka akulûluka, n’erhi ankabona oku okwo byanabà ntyo, ajire nk’oku alonzize; erhi ntà câha ajizire: amuleke ayankwe. \v 37 Ci erhi omuntu ankasêra omu mihigo y’omurhima gwâge arhanasêzibwi na ndi, ci oku bulonza bwâge yêne ahige omu murhima okuyôrhana omunyere wâge, erhi ajizire bwinjà. \v 38 Ntyo owahà omwâli omulume erhi kwinjà ajizire, n’orhamuhîri mulume erhi ajizire kwinjà kulusha. \p \v 39 Omukazi, oku ibà anacirimwo omûka anali mushwêkere kuli ye; ci erhi ibà ankafà, nyamukazi anashwêkûlwa, anahash’ijà omu mw’oyu alonzize, cikwône muli Nyakasane\f + \fr 7, 39 \fr*\ft okujira obuhya muli Nyakasane kw’omukana erhi mushumbalume: Arhankajà omu mw’orhali mukristu.\ft*\f*. \v 40 N’obwo, kwo mbwîne, anabona omurhûla kulusha erhi ankayôrha oku anali. Ncîkebirwe nti nâni njira Mûka gwa Nyamuzinda. \c 8 \s1 Enshusho z’abazimu ziri busha; Nyamuzinda ali muguma yêne \p \v 1 Oku gw’enyama zarherekîrwe enshushano, rhumanyire oku rhweshi rhugwêrhe obwenge. Obwenge kurhûnza burhûnza, ci obuzigire bwo buyûbaka. \v 2 Omuntu wacîkebwa mpu amanyire akantu, erhi arhacimanya nk’oku bikwânîne. \v 3 Ci erhi omuntu ankasîma Nyamuzinda, anamanyibwa\f + \fr 8, 3 \fr*\ft Okumanyibwa na Nyamuzinda, omu Mandiko matagatîfu, kuli kurhona omu masù gâge.\ft*\f* na Nyamuzinda. \v 4 Kuziga oku gw’enyama zarherekîrwe abazimu, rhumanye oku enshushano y’omuzimu erhali cici en’igulu, na ntà wundi Nyamuzinda kuleka olya muguma. \v 5 Bulyâla ciru hakabà banyamuzinda b’obwîhambe\f + \fr 8, 5 \fr*\ft Abo banyamuzinda n’abo banyakasane b’obwîhambe bo bazimu.\ft*\f* emalunga na hano nshi, -na ntyo hali banyamuzinda banji banji na banyakasane banji banji-, \v 6 kwône kuli rhwe rhwêne hali Nyamuzinda muguma yêne, ye Larha, ye na cisisi c’ebintu byoshi, ye mwanalemeragwa, na Nyakasane muguma yêne, ye Yezu Kristu, orhuma byoshi bihabà, onarhuma rhuhabà. \s1 igwârhiro ly’obuzigire: okurhasârhaza abazamba \p \v 7 Cikwône obwenge burhali bwa boshi. Baguma, kulya kubà bakomerîre e­nshushano z’abazimu kuhika buno, banalye enyama z’enterekêro nka nterekêre, na ntyo omurhima gwâbo, bulya guli muzamba, banayumva gwa mazinga. \v 8 Nanga, arhali ebiryo byo birhhushegezaho Nnâmahanga. Erhi rhwankabà rhurhabilîrikwo, rhurhaheze cici; n’erhi rhwankabiryakwo, ntà bunguke. \v 9 Ci mumanye olugendo lwinyu muli okwo lurharhumaga abazamba basârhala. \v 10 Bulyâla, erhi omuntu ankakubona, we ogwêrhe obwenge, oli oku cîbo omu ngombe y’abazimu, k’okwo kurhali kuhà oyo muzamba omurhima gw’okulya oku nyama zarherekîrwe abazimu? \v 11 Na ntyo obwenge bwâwe bwanarhuma oyo muzamba ahera, oyo mwene wîrhu Kristu afîraga! \v 12 Omu kubîhira bene winyu ntyôla n’omu kubayâgaza omurhima gunali muzamba, Kristu mubîhîre. \v 13 Co cirhumire, erhi ankabà ebiryo byanarhuma mwene wîrhu asârhala, ntà­nkacifa nalîre enyama bundi, lyo ntag’irhuma mwene wîrhu ahirima! \c 9 \s1 Olwiganyo lwa Paolo: kuhanûla Emyanzi y’Akalembe n’okucîbabaza \p \v 1 Ka ntali ntagengwa? Ka ntali ntumwa? Ka mwoyo murhali mulimo gwâni muli Nyakasane? \v 2 Akabà oku bandi ntali ntumwa, kuli mwe mwêhe ndi yo; bulya mwoyo, mwe cimanyîso c’obugo bwâni muli Nyakasane. \v 3 Balya bakambêshera, oku mbashuzize kw’oku: \v 4 Ka rhurhankalya rhunanywe\f + \fr 9, 4 \fr*\ft «kulya n’okunywa» omu kurhabâlwa n’abemêzi.\ft*\f*. \v 5 Ewe, ka rhurhankahash’ikulikirwa n’omukazi mwemêzi\f + \fr 9, 5 \fr*\ft Oyo mukazi mwemêzi (\+tl ἀδελφὴν γυναῖκα\+tl* mukazi mwâli wîrhu omu buyêmêre) wakâg’ikulikira entumwa, ali wa kubarheganyiza ebikwânîne, lyo barhag’iheza amango n’okushîbirira ebiryo n’enyambalo.\ft*\f*, aka ezindi ntumwa, n’aka bene wâbo Nyakasane, n’aka Kefa? \v 6 Nkabaga rhwêne rhwêki, rhwe na Barnaba, rhwe rhurhayêmêrirwi okurhakola? \v 7 Musirika ohi olyûla yêne omukolo gwâge? Ndi ohinga omuzâbîbu arhanalye oku mburho yago? Ndi oyâbula obusò arhananywe oku marhà g’obwo busô? \p \v 8 K’okwo ndesire liri iderha lya bantu kwône? K’irhegeko lyoki lirhakudesiri? \v 9 Omu Irhegeko lya Mûsa mwo kuyandisirwe, mpu\x - \xo 9, 9 \xo*\xt Lush 25, 4.\xt*\x*: \qt «Empanzi ehûla emburho, orhayishwêkaga akanwa»\qt*. Ka Nyamuzinda anashibirire empanzi? \v 10 K’arhali rhwe rhurhumire aderha ntyo? Nêci, okwôla rhwe kwayandikiragwa: ohinga kukwânîne ahinge erhi analangâlire, n’ohûla emburho erhi analangâlire oku ayigwêrhekwo ecâge cigabi. \v 11 Obûla rhwamîraga aminjà g’omûka muli mwe, ka kuligi kwa kusômeza erhi rhwankasarûla oku binyu by’en’igulu? \v 12 Akabà abandi bagwêrhe obuhashe bw'okujira ntyo kuli mwe: ka rhurhabalushiri? Ci rhwêhe rhurhakolêsagya obwo buhashe; ci rhunakaz’ilembera byoshi, nti lyo rhurhag’ifukira Emyanzi y’Akalembe ka Kristu enjira. \v 13 Ka murhamanyiri oku abakola omu ka-Nyamuzinda, ka-Nyamuzinda kababîka, n’oku abakola aha luhêrero, kugabâna bagabâna n’oluhêrero? \v 14 Ntyo Nyakasane naye arhegesire mpu abajà bayigîriza Emyanzi y’Akalembe, babîkwe n’Emyanzi y’Akalembe. \p \v 15 Cikwône niehe ntà buhashe ciru n’obuguma nakolêsize mw’agwo, ntanayandisiri ebyo byoshi nti lyo mubinjirira. Nfè erhikwo ahâli h’okuderha nti omuntu aheze irenge lyâni! \v 16 Bulya okuhanûla Emyanzi y’Akalembe lirhali igwârhiro lya bukuze kuli nie; ntagwêrhi oku nankabula bwakujira. N’erhi na­nkaba ntayigîrizizi Emyanzi y’Akalembe, erhi namâhera! \v 17 Acibâga ogwo mulimo ngujira omu kulonza kwâni, nêci, singa nankwânîne oluhembo; ci akabà kurhali kulonza kwâni, kwo kuderha oku buli burhindisi nahâbirwe. \v 18 Oluhembo lwâni luligi luhi? Lw’olu: omu kuyigîriza Emyanzi y’Akalembe, nyihâne buzira kuhembwa, ndeke okukolêsa obuhashe mpîrwe n’Emyanzi y’Akalembe. \p \v 19 Nêci, n’obwo nali ntagengwa oku bantu boshi, nacîjizire mujà wa boshi, nti lyo ncungula banji bwenêne. \v 20 Omu Buyahudi nacîjizire Muyahudi, nti lyo ncungula Abayahudi. Omu bantu barhegekwa n’Irhegeko, nacîjira muntu w’Irhegeko, n’obwo ntali w’Irhegeko, nti lyo ncungula abarhegesirwe n’Irhegeko\f + \fr 9, 20 \fr*\ft Irhegeko lya Mûsa eryo bàdesire ahâla.\ft*\f*. \v 21 Omu barhajira irhegeko, nacîjira muzira-irhegeko, n’obwo ntali muzira-irhegeko lya Nyamuzinda, bulya ntegesirwe n’irhegeko lya Kristu, nti lyo ncungula abarhajira irhegeko. \v 22 Nacîjira ngonyi omu ngonyi, nti lyo ncungula engonyi. Nacîjira byoshi kuli byoshi, nti lukabà lufù, kakabà kalamo, kuhika ncizemwo baguma. \v 23 N’ebyo byoshi Myanzi y'Akalembe mbijirira, nti lyo nshangîra aminjà gâyo. \p \v 24 Ka muhabire oku abajà mashigwè g’okulibirha, boshi balibirha, ci muguma yêne ohâbwa oluhembo? Kuziga mulibirhe ninyu, lyo muhâbwa oluhembo. \v 25 Ngasi ojà mashigwè analeke byoshi. Kuderha mpu ahâbwe obukuze bwa lusiku luguma. Rhwêhe irenge rhukolera liri ly’ensiku n’amango. \v 26 Na nâni kwo ndwîrhe nalibirha ntyo, arhali aka orhamanyiri emunda ayêrekîre; kwo ndwîrhe nalwa ntyo, arhali aka owashûrha omu cirêre. \v 27 Omubiri gwâni nangubambule, ngujire cifa, nti nakabà namâbwîriza abandi nnambul’itumula. \c 10 \s1 Obwîrhonzi n’olwiganyo lw’Israheli \p \v 1 Bulya, yâgi bene wîrhu, ntalonza muhabe: balarha boshi bakâg’ilangûlwa enjira n’ecitù, boshi bayikiraga enyanja, \v 2 boshi bacêsibwa muli Mûsa omu citù n’omu nyanja, \v 3 boshi balya kalyo kaguma k’enyanya, \v 4 bànanywa boshi cinyôbwa ciguma c’enyanya. Bakâg’inywa oku mîshi g’omu ibuye ly’enyanya lyàli libalusize; n’eryôla ibuye lwàli lwîganyo lwa Kristu\f + \fr 10, 4 \fr*\ft Akalyo k’enyanya, gwo mâna, n’ecinyôbwa c’enyanya, go mîshi garhengaga omu ibuye. Amâna n’amîshi g’omu ibuye, biri lwîganyo lw’Obukanstiya.\ft*\f*. \v 5 Cikwône banji muli bo barhasimîsagya Nnâmahanga; kwarhuma emibiri yâbo yalambama omu mpinga. \v 6 Ebyôla byàbîre mpu lyo rhubonerakwo olwiganyo, mpu lyo rhulek’ibà n’enyifinjo mbî akâbo. \v 7 Murhagashanizagya enshushano z’abazimu aka baguma muli bo, kulya biyandisirwe, mpu\x - \xo 10, 7 \xo*\xt Lub 32, 6.\xt*\x*: \qt «Olubaga lwatamala mpu balye bananywe, okuhandi banaciyimuka mpu basâme\qt*». \v 8 Rhumanye rhwankajira eby’e­nshonyi aka baguma muli bo; bahungumukamwo bihumbi makumi abiri na bisharhu omu lusiku luguma. \v 9 Rhurharhangulaga Nyakasane aka baguma muli bo; enjoka zabaherêrekeza\f + \fr 10, 9 \fr*\ft enjoka zabaherêrekeza: \+xt Mib 20—21\+xt*; erhi bagalamira enjoka y’omulinga bafuma; lwîganyo Kristu acîshozire: \+xt Ywn 3, 14\+xt*.\ft*\f*. \v 10 Murhacîdudumaga aka baguma muli bazigululwa na Kaheza\f + \fr 10, 10 \fr*\ft Lush 9, 8, okucîduduma: \+xt Lub 16\+xt*.\ft*\f*. \p \v 11 Ebyo byoshi byabayishîre mpu bibè lwîganyo, byanayandisirwe mpu rhubonereho, rhwe rhwahika omu nsiku nzinda\f + \fr 10, 11 \fr*\ft Ensiku nzinda gwo ganôla mango, kurhenga okuyisha kw’Omucunguzi kuhika okuyûrha kw’igulu.\ft*\f*. \v 12 Ntyo, ocîkebirwe mpu ayîmanzire, amanye ankahirima. \v 13 Ntà mango musâg’igwârhwa n’amashumi galushire emisî y’omuntu. Akanwa ka Nyamuzinda karhagaluka; arhankaziga mwashumikwa okulushire emisî yinyu. Ci haguma n’amashumi, ammuhà oku mwagafuma n’emisî mwagagalamwo. \s1 Ebiryo by’enterekêro. Okurhayinjibana n’abagashâniza abazimu \p \v 14 Co cirhumire, yâgi bîra bâni, muyâke okugashâniza enshushano z’abazi­mu. \v 15 Nammushambâza kulya omuntu ashambâla n’abantu bagwêrhe obukengêre mwene muyumve oku ndesire. \v 16 Akabehe k’omugisho rhugisha, ka burhali bushangîre bw’omukò gwa Kristu? Omugati rhubega, ka burhali bushangîre bw’omubiri gwa Kristu? \v 17 Kulya kubà omugati guli muguma gwône, ciru rhukaluga, rhuli mubiri muguma gwône, bulya rhweshi rhushangîra ogwo mugati muguma. \v 18 Mulole Israheli\f + \fr 10, 18 \fr*\ft Israheli w’obwôrhere bw’omubiri, ye Israheli w’en’igulu, Israheli w'ababula-buyêmêre. Ekleziya yo Israheli wa Nyamuzinda, Israheli w’abemêzi, Israheli w’okunali.\ft*\f* nk’oku ali oku bwôrhere bw’omubiri. Ka abalya ebi barherekêraga erhi barhalungîni n’omulinzi barherekêreragaho? \v 19 Kwo kuderha kurhi okwo? Ka kuli kuderha oku enyama barherekîre enshushano ziri kantu? Nîsi ka kuligi kuderha oku enshushano kali kantu? \v 20 Nanga! Ci ebi barherekêra, bashetani babirherekêra, ci arhali Nyamuzinda birherekêrwa. Ntanalonza mushangîre n’abashetani. \v 21 Murhakanywêra oku kabehe ka Nyakasane, mukanashub’inywêra oku kabehe k’abashetani. Murhankasha­ngîra ecîbo ca Nyakasane, mukanashub’ishangîra ecîbo c’abashetani. \v 22 Nkaba­ ga kutula rhwalonza okutula obwâgalwa bwa Nyakasane? Ka kulusha rhumulushirage misî? \s1 Okurhasârhaza \p \v 23 «Ntâco ntagwêrhi obuyêmêre bw’okujira»; ci arhali byoshi bigwêrhe akamalo. «Ntâco ntagwêrhi obuyêmêre bw’okujira»; ci arhali byoshi biyûbaka. \v 24 Ntâye olonzagye obunguke bwâge yêne, ci alonze obw’abandi. \v 25 Mulye ngasi byoshi baguza omu cibuye, buzira kudôsa erhi kuyôboha omurhima gwayish’immulya kurhuma. \v 26 Bulya igulu libà lya Nyakasane n’ebimubà byoshi\x - \xo 10, 26 \xo*\xt Lul 23, 1.\xt*\x*. \v 27 Erhi omuntu orhali mwemêzi ankakuhamagala okanayêmêra okujà emwâge, onalye ngasi hyoshi akakusholôlera, buzira kudôsa erhi kuyôboha omurhima gwayish’ikulya kurhuma. \v 28 Cikwône erhi ankakubwîra, erhi: «Ebi byarherekîrwe abazimu», orhabiryagakwo, erhi olya wakubwîraga orhuma bo n’omurhima gwâge. \v 29 Omurhima ndesire, gurhali ogwâwe, ci ogw’owundi. Bulya cici cankarhuma nie ntagengwa narhegekwa n’omurhima gw’owundi muntu? \v 30 Erhi nankalya akantu nanavuga Nnâmahanga omunkwa, cici cankacirhuma nagayirwa akantu ndwîrhe navugira omunkwa? Okujira byoshi oku izîno lya Nyakasane n’okuhà abandi olwiganyo lwinjà. \v 31 Kuziga kubîre kulya, kubîre kunywa, na ngasi hyoshi mwankajira, byoshi mubijire oku kukuza Nnâmahanga. \v 32 Mumanye mwankasârhaza Abayahudi, nîsi erhi Abagereki, nîsi erhi Ekleziya ya Nyamuzinda, \v 33 nk’okûla niono ncîsêza okusîmîsa boshi omu ngasi kantu. Ntalonza bunguke bwâni, ci bunguke bwa banji, nti lyo bacunguka. \c 11 \p \v 1 Munyige nk’okûla nâni nyiga Kristu. \s1 Oku abakazi bakwânîne okuyôrha \p \v 2 Mmusîmire bulya omu ngasi kantu munankegêre, na bulyâla munakâshimba emigenzo nammusigiraga. \v 3 Cikwônene nnonzize mumanye oku ngasi mulume Kristu ye Nnawâbo; n’omukazi nnawâbo ye mulume; naye Kristu nnawâbo ye Nyamuzinda. \v 4 Omulume washenga erhi owalêba\f + \fr 11, 4 \fr*\ft Okulêba kuli kuderha n’obuzibu bwa Mûka Mutagatîfu ebinwa by’okuhanûla abandi n’okubarhabâla, okusoma omu mirhima n’okumanyîsa ebyayish’ibà. \ft*\f* n’irhwe libwîke, anabonêsa nnawâbo enshonyi. \v 5 Ci naye omukazi washenga erhi owalêba n’i­rhwe lirhali libwîke, anabonêsa nnawâbo enshonyi; bulya erhi kw’ali nk’ohalanguzîbwe. \v 6 Omukazi erhi ankaleka okucîbwîka irhwe, amomagwe n’emviri nazo! Ci akabà ziri nshonyi oku mukazi okukûlwa emviri erhi okuhalanguzibwa irhwe, abwîke irhwe lyâge! \p \v 7 Omulume yêhe kurhakwânîni acîbwike irhwe, bulya ali nshusho anali bulangashane bw’irenge lya Nyamuzinda. Naye omukazi ali bulangashane bw’irenge ly’omulume \v 8 Bulyâla arhali omulume ye warhengaga oku mukazi, ci omukazi ye warhengaga oku mulume; \v 9 arhanali omulume ye walemeragwa omukazi, ci omukazi ye walemeragwa omulume. \v 10 Okwôla kwo kurhumire ku­kwânîne omukazi ayambale omu irhwe ecimanyîso c’obukulu bw’ibà erhi ba­malahika\f + \fr 11, 10 \fr*\ft Bamalahika bo bali nka balanzi b’omurhûla omu ndêko z’abemêzi; okuderha oku bamalahika bali aha abemêzi bali omu ndêko, kuli kuyêmêra kulya Yezu aderhaga oku amango babiri erhi basharhu bakacîgusha omu izîno lyâni nâni nanabà ekarhî kâbo. Nnâmahanga bamalahika akolêsa okuyegera abantu; lolà ya Gabriyeli, Rafaeli na Mikaele; na bamalahika b’abâna bakabona obusù bwa Nyamuzinda burhahusa, \+xt Mat 18, 10\+xt*. \ft*\f* bàrhuma. \v 11 Câba, muli Nyamuzinda, ntà mulume buzira mukazi, na ntà mukazi buzira mulume. \v 12 Bulyâla, nêci, omukazi oku mulume arhengaga, ci n’omulume naye mukazi omuburha, na byoshi kuli Nyamuzinda birhenga. \p \v 13 Lêro mwene mulutwe. Ka kukwânîne omukazi ashenge Nnâmahanga n’irhwe lirhali libwîke? \v 14 K’obwôrhere bw’omuntu bwône burhammuyigîriza oku ziri nshonyi oku mulume okujira emviri ndîrî-lîri, \v 15 ci oku mukazi liri irenge okujira emviri ziri ntyo? Bulya ahâbagwa emviri mpu zibwîkire irhwe lyâge. \v 16 Hakabâga osîmire okujà kadali, rhwêhe rhurhakômerera kwa bene okwo, n’Ekleziya za Nyamuzinda zirhakukômera. \s1 Ishêga lya Nyakasane \p \v 17 Obûla ndwîrhe nammuhanûla, (lekagi mmubwîre oku) ntammusîmiri bulya okujà kwinyu haguma kurhammujirira minjà, ci mabî. \v 18 Burhanzi, nayumvîrhe mpu amango muli haguma omu ndêko, muli mwe hânabè abaciberûla, n’okwôla nkuyêmîre obwo, ci arhali kwoshi. \v 19 Nêci, kukwânîne habè empiriri muli mwe, lyo abantu b’enkômedu zikomîre bamanyikana. \v 20 Mwêhe erhi mwac’ijà haguma, kurhaciri kuderha mpu mulye Ishêga\f + \fr 11, 20 \fr*\ft Ishêga likengeza lirya lshêga ly’olwa-Kani lutagatîfu, erhi Mwâmi Yezu ajira Obukaristiya, anahà entumwa zâge irhegeko ly’okukâjira akâge. Abakorinti bakâg’irhang’ilya, bananywe embere ly’okurherekêra enterekêro y’Emisa.\ft*\f* lya Nyakasane. \v 21 Bulya erhi muhika oku cîbo, ntà kucilinda abandi, ci ngasi muguma ajekwo alya e­byâge yêne; na ntyo oku baguma bafà n’ishali, abandi erhi balalusire. \v 22 Nkaba­ga murhajira emwa bînywè mwankalira munanywe? Nîsi erhi kugaya Ekleziya ya Nyamuzinda n’okulimbira abarhagwêrhi bici? Kurhi nammubwîra lêro? Ka mpu mmukuzagye? Nanga, ntammukuzizi kuli okwo. \p \v 23 Nêci, nâni ebi nabwîragwa na Nyakasane byo nammuyigirizize: Obudufu Nyakasane Yezu agwarhagwamwo, ayanka omugati, \v 24 n’erhi abà amâvuga omunkwa, agubega, erhi: «Eci guli mubiri gwâni gwahânwa mwe murhuma; ninyu mukâjira ntyo lyo munkengêra». \v 25 Kwo na kwo, erhi bayûs’ilya, anaciyanka akabehe, erhi: «Aka kabehe eri ndagâno mpyâhya y’omukò gwâni; mukâjira ntyo ngasi kunywa lyo munkengêra». \v 26 Nêci, ngasi kulya kw’ogu mugati na ngasi kunywa kw’aka kabehe, erhi mumanyîsize olufù lwa Nyakasane, kuhika olusiku anayishe. \v 27 Co cinarhumire, ngasi yêshi olya kw’ogwo mugati erhi onywa kw’ako kabehe ka Nyakasane arhanakwânîni, ayish’ijisibwa lubanja erhi mubiri n’omukò gwa Nyakasane birhuma. \p \v 28 Kuziga ngasi muguma acîjè emurhima, agal’ilya kw’ogwo mugati ananywe kw’akwo kabehe. \v 29 Bulya owalya n’okunywa arhanakengiri oku guli Mubiri gwa Nyakasane, erhi kulya alîre n’okunywa olufù lwâge. \v 30 Eco co cirhumire muli mwe banji bali balwâla, n’abandi bali bazamba, na barhali banyi bafîre. \v 31 Acibâga rhucîjà emurhima, rhinga rhurhahêkwa lubanja. \v 32 Nyakasane akarhuhêka lubanja erhi kurhukoma arhukoma, lyo rhulek’ihanwa haguma n’igulu. \p \v 33 Muyumvirhage obwo, bene wîrhu, amango muyishire haguma omu Ishêga, munalindane. \v 34 Erhi hankajira oshalisire, analîre aha mwâge, lyo mulek’ijîra haguma okuyish’ihanwa. Ebindi niene nâbikomeza amango nâyisha. \c 12 \s1 Enshôkano za Mûka Mutagatîfu \p \v 1 Eby’enshôkano za Mûka Mutagatîfu, bene wîrhu, ntalonzizi mubihabe. \v 2 Erhi muciri bapagani, ninyu mwene murhakuhabiri, mwakâg’ibona bammusunikire ebwa nshushano z’orhuduma. \v 3 Co cirhumire nammubwîra­kwo: ntà muntu wankabà adwîrhe aderhezibwa na Mûka gwa Nyamuzinda akabul’iderha mpu «Yezu akahera», na ntâye wankaderha mpu «Yezu ye Nyakasane», arhanali oku buhashe bwa Mûka Mutagatîfu. \s1 Empiriri z’enshôkano n’obugula bwâzo \p \v 4 Nêci, nshôkano za Mûka ziri za ngasi lubero; ci Mûka ali muguma yêne. \v 5 Hali na mbero nyinji z’oburhumisi, ci Nyakasane ali muguma yêne. \v 6 N’emikolo guli mwandu, ci Nyamuzinda anali muguma yêne okola byoshi muli boshi. \v 7 Cikwônene Mûka acîyêrekana muli ngasi muguma oku bunguke bwa boshi. \v 8 Baguma bàhîrwe na Mûka iderha ly’obushinganya, n’abandi bashobôla iderha ly’obumanye muli oyôla Mûka muguma yêne. \v 9 Baguma bahîrwe obuyêmêre muli oyôla Mûka muguma yêne, n’abandi enshôkano y’okufumya muli oyôla Mûka muguma yêne. \v 10 Hali owahabirwe obuhashe bw’okujira ebisômerîne, n’owundi ahâbwa enshôkano y’obulêbi; baguma bahîrwe enshôkano y’okumanya ebiri omu murhima, abandi enshôkano y’okumanya endimi, n’abandi enshôkano y’okuzihugûla. \v 11 Ci ebyo byoshi bijirwa na Mûka muguma yêne, ye nagabira ngasi yêshi enshôkano zâge nk’oku analonzize yêne. \s1 Olwiganyo lw’omubiri gw’omuntu \p \v 12 Nka kulîra omubiri gubà muguma\f + \fr 12, 12 \fr*\ft Kulya omubiri gulunga ebirumbu gunabijira biguma, kwo Kristu naye alunga abakristu boshi anabajira baguma omu Ekleziya.\ft*\f*, erhi gunagwêrhe birumbu binji, na nka kulîra ebirumbu by’omubiri bibà mwandu, binabul’ijira mubiri muguma gwône, kwo Kristu naye ali. \v 13 Na nîrhu Mûka muguma rhwabatizibagwamwo rhweshi; mpu lyo rhubà mubiri muguma gwône; Abayahudi n’Abagereki, abajà n’abarhali omu bujà, na mweshi Mûka muguma rhwanywesîbwe. \v 14 Kwo binali omubiri cirhabà cirumbu ciguma cône, ci binji haguma. \v 15 Okugulu erhi kwankaderha, erhi: «Ntali kuboko; kuziga ntali w’oku mubiri», k’okwôla kunarhumage kurhabà kw’oku mubiri? \v 16 Nako okurhwiri erhi kwankaderha, erhi: «Obu ntali isù, kuziga ntali w’oku mubiri», k’okwôla kunarhumage kurhabà kw’oku mubiri? \v 17 Omubiri gwoshi gucibaga isù, singa okurhwiri ngahi kubà? Gwoshi gucibaga kurhwiri, izulu singa ngahi libà? \v 18 Câba Nyamuzinda agwîsire ebirumbu byoshi byoshi ngasi ciguma omu mubiri nk’oku anali alonzize. \v 19 Byoshi bicibaga cirumbu ciguma, omubiri singa ngahi guli? \v 20 Ci ebirumbu bibà binji, n’omubiri gubà muguma. \v 21 Ntyo isù lirhankabwîra okuboko, erhi: «Ntakulagiririkwo»; irhwe nalyo lirhankabwîra amagulu, erhi: «Ntà bulagîrire bwinyu ngwêrhe». \v 22 Ciru ebirumbu by’omubiri rhubona birhajira nsimiko, byo rhulagîrirekwo kulusha. \v 23 N’ebirhuderha mpu byo byankakengwa okunyi, byo rhukenga kulusha ebyâbo. Na ntyo ebirumbu rhubonera enshonyi byo rhukenga kulusha; \v 24 ci ebirumbu rhurhabonera nshonyi ntà bulagîrire bigwêrhe bw’okukengwa. Na Nyamuzinda, omu kulema omubiri gw’omuntu, ebirumbu birhajira lukengwa byo ahîre okukengwa kulusha, \v 25 mpu lyo omu mubiri mulek’ibà obwîyungule, ci mpu lyo ebirumbu bikaz’ishîbirirana. \v 26 Cirumbu ciguma cikababala, ebindi birumbu byoshi binababale bo naco. Cirumbu ciguma cikaja irenge, ebirumbu byoshi binashagaluke haguma naco. \p \v 27 Na ninyu muli mubiri gwa Kristu, munali birumbu ngasi muguma muli mwe. \v 28 Omu Ekleziya hali abà Nyamuzinda ajizire: burhanzi ntumwa obwa kabiri balêbi, bwa kasharhu bigîriza; okuhandi ahiraho obuhashe bw’okujira ebisômerîne, n’enshôkano z’okufumya, n’ez’okurhabâla abâli omu bulagîrire n’ez’okurhegeka, n’ez’okuderha endimi za ngasi lubero. \v 29 Ka boshi baligi ntumwa? Ka boshi baligi balêbi? Ka boshi baligi bigîriza? Ka boshi bajira ebisômerîne? \v 30 Ka boshi bagwêrhage enshôkano y’okufumya? Ka boshi baderha endimi? Ka boshi bahugûla endimi? \s1 Obuzigire yo nshôkano elushire ezindi zoshi \p \v 31 Mulwîre enshôkano zikulîre ezindi. Ciru nankola nammuyêreka: enjira elushire ezindi zoshi. \c 13 \p \v 1 Ciru nankamany’ishambâla endimi z’abantu n’eza bamalahika, nka ntà buzigire ngwêrhe, erhi kwo nandi mulinga muvuze, nîsi erhi nka kula ecûma c’amarhale cikomombe cirhengamwo izù. \v 2 Ciru nankabà ngwêrhe obuhashe bw’okulêba, nkanamanya amahwe goshi; n’amenge goshi; ciru na­nkagwârha obuyêmêre bwimâna, bulya bwankamanyula entondo, nka ntà buzigire njira, erhi nnandi busha. \v 3 Ciru nankagabira abakenyi ebi njira byoshi, omubiri gwâni ciru nankagufomeka wa ngulumira, nka ntà buzigire ngwêrhe, erhi bunali busha. \q1 \v 4 Obuzigire burhûla; \q1 obuzigire burhabâlana; \q1 obuzigire burhayâgalwa; \q1 obuzigire burhahalanjika; \q1 burhanacikunga; \q1 \v 5 obuzigire burhajira akantu karhakwânîni, \q1 burhacîlongeza, burhaba burhè, burhanabîka mujina. \q1 \v 6 Obuzigire burhasîma okubî kukâbà, ci busîma okwinja kukâbà. \q1 \v 7 Obuzigire bubabalira byoshi, buyêmêra byoshi, bulangâlira byoshi, bunalembera byoshi. \p \v 8 Ntà mango obuzigire bwâhwe. Ci amalêbi gohe kuyûrha gâyûrhe; endimi kuguguma zâgugume; amenge kuhirigirha gahirigirhe. \v 9 Bulya ebi rhuyishi bibà bya bihimbi n’ebi rhulêba bibà bya bihimbi. \v 10 Amango ebimâna byâyisha, eby’ebihimbi byanayêgûka. \v 11 Erhi nciri mwâna murhò, nakâg’iganîra nka murhumba nakâg’ikagerêreza nka murhumba, nanakarhimanya nka murhumba, ci erhi mbà mulume, naleka eby’eburhò. \v 12 Buno rhucidwîrhe rhwabonera omu cilolero olubwibwi lurhuli omu masù, ci ago mango rhwayish’ibona bwinjinjaa amasù omu masù. Buno obumanye bwâni buli bwa bihimbi, ci ago mango nâmanya nk’oku mmanyirwe\f + \fr 13, 12 \fr*\ft Nka kulya Nyamuzinda ammanyire\ft*\f*. \p \v 13 Buno obuyêmêre n’obulangâlire n’obuzigire ho biri oku binali bisharhu; cikwône muli ebyo ecikulîre ebindi bwo buzigire. \c 14 \s1 Empiriri z’enshôkano zigwêrhe amakwânane kuli boshi \p \v 1 Mucîsêze okubona obuzigire; mulongereze n’enshôkano za Mûka Mutagatîfu, ci bwenêne enshôkano y’obulêbi. \v 2 Bulyâla oderha omu ndimi mwandu, arhali bantu aderheza, ci Nyamuzinda. Ntâye omuyumva, ci anakaderhezibwa na Mûka ebirhankayumvîkana. \v 3 Omuntu olêba yêhe, bantu aderheza, kuyigîriza ayigîriza, kuhanûla ahanûla, kurhûliriza arhûliriza. \v 4 Oderha ndimi nyinji, yêne ocîyigîriza; olêba, ayigîriza endêko y’abemêzi. \v 5 Ntankabaga mweshi muderhe ndimi mwandu, nanasîma kulusha mulêbe; bulyâla olêba alushire oderha endimi, akabà owaderha endimi arhahugwîri, lyo endêko y’abemêzi erhenzamwo enyigîrizo. \p \v 6 Bene wîrhu, erhi nankammuganîza omu ndimi, erhi kwinjà kuci mmujirirage, akabà ntâco mmufulûlire, n’akabà ntâco mmumanyîsize, n’akabà ntâco mmulêbîre na ntâco mmuyigîrizize? \v 7 Kwo biri ntyo ebirhajira buzîne, akarhêra erhi olulanga, erhi byankayumvîsa izù; kurhi omuntu ankamanya bici akarhêra kazihire, nîsi erhi olulanga, akabà amazù gâbyo garhatwîkanusiri bwinjà? \v 8 Nagwo omushekera erhi izù lyâgwo lyankabà lirhatwîkanusiri, ndi wankashîbirira mpu ajà oku bîrha? \v 9 Ninyu kwo n’okwo; erhi olulimi lwinyu lwankabà lurhadesiri ebinwa bihumanusire, kurhi bankayumva ebi mudesire? Erhi omu cirêre mudwîrhe mwaganîrira. \v 10 Omu igulu muli ntishi mpiriri inga za ndimi, na ntà luguma lurhayumvîkana. \v 11 Ci erhi nankahaba eci enderho zidesire, nanabà munya-mahanga kuli olya waderha, n’odwîrhe waderha anabà munya-mahanga kuli nie. \v 12 Ntyo ninyu, kulya kubà mudwîrhe mwalonza e­nshôkano za Mûka, mucîsêze okulushana mulizo, lyo endêko y’abemêzi erhenzamwo obunguke. \v 13 Co cirhumire, oderha endimi, akwânîne ashenge enshôkano y’okuzihu­gûla. \v 14 Bulya erhi nankashenga omu ndimi, omûka gwâni gwanashenga, ci ntà bunguke obukengêre bwâni bwankakulamwo\f + \fr 14, 14 \fr*\ft Boshi banamubona emurhima, banamanya erhi ali mwinjà erhi mubî.\ft*\f*. \v 15 Kurhi omuntu ankajiraga o­bwo? Nanashenga n’omûka gwâni, nanashenga n’obukengêre bwâni; nanayimba n’omûka gwâni, nanayimba n’obukengêre bwâni. \v 16 Câba erhi wankakuza Nnâmahanga omu mûka mwône\f + \fr 14, 16 \fr*\ft Omu mûka mwône, erhi omu lulimi lurhamanyikini.\ft*\f*, kurhi omuntu kwône ankashuza «Amen!\f + \fr 14, 16 \fr*\ft Enyigîrizo ziyêrekîre ecinwa cikulu «AMEN», lolà nyabangere.com; «Amen» kuli kuderha «Nêci ntyo» omu kufundika isâla, erhi omu kuyêmêra enyigîrizo rhwayumvagya, kandi erhi omu kuderha oku olubanja lutwirwe bwinjà.\ft*\f*» oku munkwa gwâwe, arhanamanyiri bici odesire? \v 17 Nêci, okuvuga omunkwa kwâwe kuli kwinjà, cikwône owundi arhankarhenzamwo enyigîrizo. \v 18 Mvuzire Nnâmahanga omunkwa, bulya nanderhere omu ndimi kummulusha mweshi; \v 19 cikwône omu ndêko y’abemêzi, nsîma kulusha okuderha binwa birhanu n’obukengêre bwâni, lyo nyigîriza abandi nabo, ahâli h’okuderha bihumbi ikumi omu ndimi. \p \v 20 Bene wîrhu, murhabâga bâna barhò nka mwarhimanya. Oku bubî, nêci, mubè bâna barhò, ci omu kurhimanya, mubè bantu bakulu. \v 21 Kuyandisirwe omu Marhegeko, mpu\x - \xo 14, 21 \xo*\xt Iz 28, 11-12.\xt*\x*: \qt «Olu lubaga naluyigîriza n’abantu baderha olundi lulimi n’omu kanwa k’abantu b’ihanga, barhanayumvîrhize obwo»\qt*, kwo Nyakasane adesire. \v 22 Kwo kuderha oku enshôkano y’endimi cinali cimanyîso, arhali oku bemêzi, ci oku barhali bemêzi; ci obulêbi bwôhe burhali bw’abarhali bemêzi, ci buli bwa bemêzi. \v 23 Erhi Ekleziya yoshi yankajà haguma, n’erhi boshi bakaderhera mu ndimi, nabo abarhamanyiri kurhi bigenda erhi abarhali bemêzi erhi bankajamwo, ka barhankaderha mpu kusiraha musirahire? \v 24 Ci erhi boshi bankabà badwîrhe balêba, n’erhi hankayisha orhali mwemêzi nîsi erhi orhîshi emunda bija, boshi banamuyâgîriza, boshi banamutwîra olubanja; \v 25 ebifulisirwe omu murhima gwâge byanafulûlwa. Obwo anacîrhimba oku idaho, anayûbika obusù, aharâmye Nyamuzinda, anaderhe, erhi: «Okuli, Nnâmahanga ali ekarhî kinyu». \s1 Oku bakaz’ijira \p \v 26 Kurhi rhwaderhaga, bene wîrhu? Mukajà haguma, ngasi muguma anabà agwêrhe olwimbo, erhi enyigîrizo, erhi obulêbi, erhi enshôkano y’okuderha e­ndimi, erhi ey’okuzihugûla. Ebyo byoshi bijirwe omu kulonza okuyûbaka. \v 27 Akabà ndimi badwîrhe baderha, babè babiri erhi basharhu bône, banaderhe muguma muguma; na muguma ahugûle. \v 28 Akabà ntâye wankahugûla, banahulike, barhaderhaga omu ndêko y’abemêzi; ngasi muguma aciderhese yêne, anaderhese Nnâmahanga. \v 29 Abalêbi, babiri erhi basharhu baderhe, n’abandi bagere enderho zâbo. \v 30 Cikwône, erhi muguma mwo balya bahali ankafulûlirwa akantu, omurhanzi anahulike. \v 31 Bulya mweshi mwanahash’ilêba muguma muguma, lyo boshi bayigîrizibwa banahâbwe omurhima. \v 32 Abalêbi kukwânîne barhegeke emyûka\f + \fr 14, 32 \fr*\ft Emyûka y’abalêbi, bwo bumoleke babonamwo ebifulike n’ebyâciyisha. Omulêbi w’okuli kukwânîne arhabè nk’olimwo isirhe, ci arhegeke obulêbi bwâge, burhag’imuhabula bunahabule abandi. Abimâna, erhi abatagatîfu, bo bemêzi, erhi abaganda ba Kristu, abakristu.\ft*\f* yâbo, \v 33 bulya Nyamuzinda arhali Nyamuzinda wa kavulindi, ci wa buholo. \p Nk’omu zindi Ekleziya zoshi z’abimâna, \v 34 abakazi bakaz’ihulika omu ndêko; bulya ntà bwêmêre bagwêrhe bwa kuderha; ci kukwânîne bayôrhe bali n’obukenge, nk’oku Irhegeko lyône lidesire. \v 35 Erhi bankalonza okumanya ka­ntu kalebe, babwîze bibà omu mwa bâbwè; bulya ziri nshonyi oku mukazi okushambâlira omu ndêko. \v 36 K’akanwa ka Nyamuzinda emwinyu\f + \fr 14, 36 \fr*\ft Emyanzi y’Akalembe yarhangiriraga e Yeruzalemu, yalumîra omu igulu lyoshi. Kuziga, Abakorinti bakwânîne bashimbe olwiganyo lw’Ekleziya za mîra kubalusha.\ft*\f* kahubukaga? K’emwinyu yône kahisire? \v 37 Akabà hali ocîkebirwe mpu ali mulêbi nîsi erhi mpu Mûka Mutagatîfu odwîrhe amubwîriza, amanye oku ebi mmuyandikîre liri irhegeko lya Nyakasane. \v 38 N’orhakumanyiri, erhi naye arhanayishibwi na Nnâmahanga\f + \fr 14, 38 \fr*\ft N’orhayishibwi na Nnâmahanga erhi ali mujà-bugo wa bunywesi, ali akolêsa kubî enshôkano za Mûka Mutagatîfu.\ft*\f*. \v 39 Kuziga, bene wîrhu, mushwîre enshôkano y’obulêbi, murhanahanzagya abaderha endimi. \v 40 Cikwône byoshi bijirwe bwinjà bwinjà na buzira kavulindi. \c 15 \ms1 III. Okufûka kw’abafîre \s1 Okufûka kwa Yezu n’okufûka kwîrhu \p \v 1 Bene wîrhu, nammukengeza erya Myanzi y’Akalembe nammubwîrizagya, mwayiyankirira, munaciyisêziremwo buzibu, \v 2 yo yanammuciza erhi mwankayilanga nk’oku nammubwîragayo. N’akabà arhali ntyo, erhi mwayêmîre bya busha. \v 3 Burhanzi, nammuhisakwo ebi nâni niene nahâbagwa: oku Kristu afirîre ebyâha bîrhu nk’oku Amandiko gadesire, \v 4 oku abishirwe omu nshinda, n’oku olusiku lwa kasharhu àfûsire nk’oku Amandiko gadesire; \v 5 n’oku àbonekîre Kefa, abul’ibonekera na balya ikumi na babiri. \v 6 Okuhandi àbonekera bene wîrhu magana arhanu na kulusha caligumiza, na banji muli bo ho bacibà, ci baguma bafîre. \v 7 Ashub’ijaho, àbonekera Yakôbo, àbonekera n’entumwa zoshi. \v 8 Cazînda àmbonekera nâni nka kula ankabonekera ecimomano. \p \v 9 Nêci, nie munyi omu ntumwa zoshi, ciru ntakwânîni izîno ly’entumwa, bulya nalibuzize Ekleziya ya Nyamuzinda. \v 10 Cikwône eri nshôkano ya Nyamuzinda yanjiraga okûla ndi, n’enshôkano anshobôzagya erhagumbaga muli nie. Ci nie nakozire kubalusha boshi! Câba nanga, arhali nie, ci enshôkano ya Nyamuzinda haguma nâni. \p \v 11 Akabà nie, erhi akabà bo, kwo rhuyigîriza ntyôla; kwo mwanayêmîre o­kwo. \v 12 N’akabà bayigîriza oku Kristu afûsire omu bafù, kurhi baguma muli mwe bankaciderhaga mpu ntà bufûke bw’abafîre? \v 13 Akabà ntà bufûke bw’abafîre, Kristu naye arhafûkaga! \v 14 N’akabà Kristu arhafûkaga, enyigîrizo zîrhu ziri busha, n’obuyêmêre bwinyu nabo buli busha. \v 15 Ciru nîrhu erhi rhwamâbà bahamîrizi babêshera Nyamuzinda, bulya rhwamunywerhîre nti afûsize Kristu n’obwo arhamufûlaga, akabà kwo binali abafù barhafûka. \v 16 Bulyâla akabà abafîre barhafûka, Kristu naye arhafûkaga. \v 17 N’akabà Kristu arhafûkaga, obuyêmêre bwinyu buli busha, munaciri omu byâha binyu; \v 18 kuziga n’abafîre muli Kristu baherêrekîre. \v 19 N’akabà muli obûla buzîne bw’en’igulu mwône rhulangalîre Kristu, omu bantu boshi erhi rhwe rhunali bahanya kulusha\f + \fr 15, 19 \fr*\ft Bulya omukristu acîhirira eby’en’igulu mpu lyo ayish’ibona amasîma g’empingu. Akabà ntà bulangâlire rhugwêrhe bw’okuyish’ihika omu mpingu, rhuli bingolongolo rhunali bahanya!\ft*\f*. \p \v 20 Cikwône nanga Kristu afûsire omu bafù, àshokolera abagwishîre\f + \fr 15, 20 \fr*\ft Omu Mandiko matagatîfu, okugwishira kwo kufà.\ft*\f*. \v 21 Bulyâla muntu wadwîrhe olufù, kwo na kwo muntu wadwîrhe okufûka kw’abafîre. \v 22 Nêci, nka kulya boshi bafà muli Adamu, kwo na boshi bayish’ishubira­mwo omûka muli Kristu. \v 23 Cikwône ngasi muguma omu gâge mango: Kristu ye murhanzi-rhanzi, kandi abayish’ibà ba Kristu olusiku ayisha. \v 24 Okuhandi bwanabà buzinda, go mango ashubiza Nyamuzinda Îshe obwâmi, amâyûs’ishâba amâmi goshi na ngasi burhegesi na ngasi buhashe\f + \fr 15, 24 \fr*\ft Ago mâmi n’obwo burhegesi n’obuhashe ayish’ishâba go mâmi n’oburhegesi n’obuhashe bwa balya barhalonza Kristu abayimemwo.\ft*\f*. \v 25 Nêci, kukwânîne ayîme kuhika ahebe abashombanyi bâge boshi ah’idako ly’amagulu gâge\x - \xo 15, 25 \xo*\xt Lul 110(109), 1|link-href="PSA 110:1."\xt*\x*. \v 26 Omushombanyi muzinda wayish’ishâbûlwa, lwo Lufù; \v 27 bulyâla Nyamuzinda ahizire byoshi ah’idako ly’amagulu gâge. Ci amango aderha mpu byoshi biri idako ly’amagulu gâge, rhumanye n’obwâlagale oku Olya wamuhâga ebi­ntu byoshi arhaganjira muli byo. \v 28 N’amango ebintu byoshi byoshi byâbà bikola biri idako ly’amagulu gâge, naye Omugala yêne anacîhira idako ly’Olya wamuhâga byoshi, lyo Nyamuzinda ashuba byoshi muli boshi. \p \v 29 Acibâga birhali ntyo, balya babatizibwa abafù barhumire, singa bunguke buci barhôlamwo? Acibâga abafîre barhafûka ciru n’ehitya, cici cirhuma bacibatizibwa ahâli hâbo\f + \fr 15, 29 \fr*\ft Nkaba; erhi omukatekumeni afaga buzira kubatizibwa, Abakorinti bakâg’imujirirako ebijiro n’ensengero ziri nka za Bubatizo, lyo barhabâla omûka gwâge okuhika mwa Nnâmahanga.\ft*\f*? \v 30 Nîrhu rhwêne, cici cirhuma rhucîhira omu kaga ngasi kasanzi? \v 31 Ngasi lusiku erhi ndi omu lufù, bene wîrhu; n’okwo kunali nk’okûla muli irenge lyâni muli Nnawîrhu Yezu Kristu. \v 32 Acibâga bunya-muntu bwône bwarhumaga nalwîsa ebiryanyi e Efezi, singa bunguke buci nali nakûlamwo? Akabà abafîre barhafûka, «rhulyage rhunanywe, bulya irhondo rhwafà»\x - \xo 15, 32 \xo*\xt Iz 22, 13.\xt*\x*, \v 33 Mumanye murharhebagwa: «Okukômera ababî kunasherêze engeso nyinjà». \v 34 Murhenge omu balalwe nk’oku bikwânîne, murhanacihîra mukajira ebyâha; bulya muli mwe hali abarhishi Nyamuzinda\f + \fr 15, 34 \fr*\ft Abakorinti baciri nka balalwe erhi ngeso zâbo z’ecipagani zirhuma.\ft*\f*. Nkudesire nti e­nshonyi zimmugwârhe. \s1 Kurhi abafîre bayish’ifûka \p \v 35 Haligi kwône owaderha, erhi: «Kurhi abafîre bâfûke wâni? Mubiri guhi bâgalukane?» \v 36 Eci cihwinja! Eci orhwera cirhajamwo buzîne cirhanarhanzir’ifà. \v 37 Na nka warhwêra, arhali omubiri gwamurhenga gw’orhwera, ci mburho yône orhwera bûmubûmu kulyâla enali, nka ngano erhi yindi mburho. \v 38 Nyamuzinda ye oyihà omubiri nk’oku yêne alonzize, na ngasi mburho omubiri gwâyogwâyo. \p \v 39 Emibiri yoshi erhali yo miguma: ogw’abantu gubà gwâgo, ogw’ensimba gwâgo, ogw’enyunyi gwâgo, n’ogw’enfî gwâgo. \v 40 Haligi emibiri y’eby’emalunga n’ey’ebya hano nshi; ci obulangale bw’ey’eby’emalunga bubà bwâgo, n’obulangale bw’ey’ebya hano nshi bwâgo. \v 41 Obulangale bw’izûba bubà bwâgo, n’obulangale bw’omwêzi bubà bwâgo, n’obulangale bw’enyenyêzi bwâgo. Ciru n’enyenyêzi erhalangashana kuguma n’eyindi. \v 42 Ntyo kwo biri n’oku bufûke bw’abafù. Omubiri gunarhwêrwe guli gwa kubola, gufûke gurhaciri gwa kubola. \v 43 Gurhwêrwa buzira bukuze, gufûke omu irenge; gurhwêrwa erhi ngonyi, gufûke guli muzibu. \v 44 Banarhwêre omubiri gw’obunya-nyama, hafûke omubiri gw’obunya-mûka. \p Akabà habà omubiri gw’obunya-nyama, hanabà n’omubiri gw’obunya-mûka. \v 45 Ntyo kwo biyandisirwe, mpu: Omuntu murhanzi, Adamu, ajizirwe ciremwa cirimwo obuzîne; Adamu muzinda yêhe ajirwa mûka guhâna obuzîne\x - \xo 15, 45 \xo*\xt Murh 2, 7.\xt*\x*. \v 46 Ci arhali ec’obunya-mûka co cirhag’iboneka; ec’obunya-mubiri co cirhanga: ec’obunya-mûka cikulikire. \v 47 Omuntu murhanzi\f + \fr 15, 47 \fr*\ft Omuntu murhanzi, ye Adamu; owa kabiri, ye Yezu.\ft*\f* omu bidaka arhengaga, anali w’en’igulu; owa kabiri yêhe arhengaga empingu. \v 48 Oku omuny’igulu ali ayôsire, kwo n’abany’igulu bayôrha, n’oku ow’omu mpingu ali ayôsire, kwo n’ab’o­mu mpingu bayôrha\f + \fr 15, 48 \fr*\ft Adamu ahîre iburha lyâge obuzîne bw’omubiri; Kristu arhuhîre obuzîne bw’empingu.\ft*\f*. \v 49 Na kulyâla rhwalikwo enshusho y’omuny’igulu, kwo rhukwânîne rhujekwo n’enshusho y’ow’omu mpingu\f + \fr 15, 49 \fr*\ft Bulya Kristu afûsire. kukwânîne nîrhu rhuyish’ifûka.\ft*\f*. \p \v 50 Kwo ndesire ntya, bene wîrhu: omubiri n’omukò\f + \fr 15, 50 \fr*\ft Omubiri n’omukò, bwo bwôrhere bw’omuntu nka arhalimwo buzîne bwa Nnâmahanga Kristu arhudwirhîre\ft*\f* birhankayîma omu Bwâmi bwa Nyamuzinda, n’eby’okubola birhankayîma omu birhankahash’ibola. \v 51 Nkolaga nammubwîra ihwe: rhweshi rhurhakafà, ci rhweshi rhwayish’ihinduka kundi kundi\f + \fr 15, 51 \fr*\ft Balya bayish’ibà baciri en’igulu amango Kristu agaluka barhakafa, ci bahinduke.\ft*\f*; \v 52 oku irindo liguma, omu kugohya ntya, oku izù ly’omushekera muzinda; bulya bayish’ibûha omu mushekera, n’abafîre bayish’ifûka na emibiri erhankacifà, na nîrhu rhwayish’ihinduka kundi kundi. \v 53 Bulya ogûla mubiri gubola, kukwânîne guyambale obuhashe bw’okurhabola, n’ogu mubiri gufà, kukwânîne guyambale obuhashe bw’okurhafà. \s1 Lufù, okuhima kwâwe ngahi kuli \p \v 54 Ci amango ogu mubiri gubola gwabà gwamâyambala obuhashe bw’okurhabola n’ogu mubiri gufà guyambala obuhashe bw’okurhafà, ly’olu luderho lw’Amandiko lwayunjula: Olufù lwahimirwe, lwamirwa n’irenge. \v 55 Lufù we\x - \xo 15, 55 \xo*\xt Iz 25, 8; Hoz 13, 14.\xt*\x*, okuhima kwâwe ngahi kuli? Lufù we, akababo kâwe ngahi kaligi? \v 56 Olufù ecâha ko kababo kâlwo, n’ecâha Irhegeko bwo buzibu bwâco. \v 57 Ci, nêci, Nyamuzinda akonkwa, owarhuhâga okuhimana erhi Nnawîrhu Yezu Kristu orhuma! \v 58 Ntyo, bene wîrhu bazigirwa, musimike, murhadundaganaga, ensiku zoshi mukaz’ijà embere omu mukolo gwa Nyakasane, bulya mumanyire oku omukolo gwinyu muli Nyakasane gurhankafa busha. \c 16 \ms1 IV. Enfundiko \s1 Amahano. Omusingo. Obwangà \p \v 1 Kw’erya ntûlo y’okurhabâla\f + \fr 16, 1 \fr*\ft Ntûlo y’okurhabâla abatagatîfu: Ezo nsholôlo zàli za kurhabâla abemêzi bakenyi b’e Yeruzalemu. \ft*\f* abatagatîfu, ninyu mujire nk’oku narhegekaga Ekleziya z’e Galasiya. \v 2 Olusiku lurhanzi lw’omugobe, ngasi muguma muli mwe abîke aha mwâge ebi asigazize, na ntyo barhalindaga mpu kuhika nyishe entûlo zibul’ihânwa. \v 3 Hano nyisha, nayanka abà mwene mucîshozire, mbafumbase obugo n’amaruba, ensholôlo zinyu bazihêke e Yeruzalemu. \v 4 N’akabà kukwânîne nâni nyije, banagenda haguma nâni. \v 5 Nayisha emwinyu hano mbà namagera omu Macedoniya, bulya kugera kône nagera omu Macedoniya. \v 6 Ci emwinyu yôhe nkaba nayishinga nsiku, ciru nankanagerezayo amango g’empondo goshi, mwene mubè mwe mumpisa ngasi aha nanajà. \v 7 Bulya ntalonza mmubone ngera ntya kwône; nnangâlîre nti nashinga kasanzi emwinyu, Nyakasane akayêmêra. \v 8 Ci kwône nâbêra e Efezi kuhika Pentekoste; \v 9 bulya banyigulireyo olumvi lwoshi oku mukolo gwâni, n’abashombanyi baliyo banji. \p \v 10 Timoteyo akayisha, mumanye akahugalala omu karhî kinyu; bulyâla kwo akola akâni omukolo gwa Nyakasane. \v 11 Kuziga harhajiraga owamugayaguza. Muyish’imurhabâla ampikeho n'omurhûla, bulya ndwîrhe namulinga rhwe na bene wîrhu. \v 12 Mwene wîrhu Apolo naye, namugukulîre nti ajè emunda muli haguma na bene wîrhu; ci anywîre embuli mpu arhayije; ayijà amango ayumva amazire bushiru. \v 13 Mubè masù, musêre buzibu omu buyêmêre, mubè balume, munakomere! \v 14 Muli mwe byoshi bijirwe omu buzigire. \p \v 15 Nashub’immubwîra cindi cinwa ciguma, bene wîrhu. Murhahabiri oku Stefana n’enyumpa yâge bo barhanzirhanzi b’omu Akaya, n’oku bacîhizire bône omu mukolo gw’okurhumikira abatagatîfu. \v 16 Ninyu mukâkenga abantu ba bene abo na ngasi yêshi okola n'orhama haguma nabo. \v 17 Nsîmire obûla Stefana bo na Fortunato n’Akayiko bal’intandûla, na ntyo barhûliriza idulwe linyu lyandi emurhima. \v 18 Nêci, bahûmwîre omurhima gwâni n’ogwinyu. Abà­ntu ba bene abo mukabakenga. \v 19 Ekleziya z’omu Aziya mpu asingi. Akwila bo na Priska bammulamusize bwenêne muli Nyakasane, n’endêko y’abemêzi babugânana aha mwâbo. \v 20 Bene wîrhu boshi bammulamusize. Mulamusanye n’ehinunugurho hitagatîfu. \v 21 Ogu musingo guli gwa kuboko kwâni niene, Paolo. \v 22 Orhazigira Nyakasane, akahera! «Maran atha!»\f + \fr 16, 22 \fr*\ft «Maran atha» erhi «Marana tha»: ziri nderho za ciharamiya. Kwo kuderha: Nyakasane, ayisha! erhi Nyakasane, yisha.\ft*\f* Nyakasane ayisha! \v 23 Enshôkano ya Nyakasane Yezu ebè haguma ninyu! \v 24 Obuzigire bwâni kuli mwe mweshi muli Kristu Yezu!