\id ROM - Secoya NT -Ecuador 2012 (DBL -2013) \h ROMANOS \toc1 Romanos \toc2 Romanos \toc3 Rom \mt1 ROMANOS \c 1 \s1 Pablo Romano Sehuosicohuaꞌire Toyaye \p \v 1 Yëꞌë Pablo, Jesucristo joꞌyaëꞌë. Maijaꞌquëpi yëꞌëre soini cuiꞌne i̱ jëjo daoquëre nepi, yëꞌëre i̱ huaso cocare quëaja̱ꞌquëre. \p \v 2 Maijaꞌquëpi ja̱ huaso coca ai tsoe ca nëoquëna, i̱re quëacaicohuaꞌipi i̱ deꞌo toya pëpëna toyaa̱huëꞌë. \v 3 Maijaꞌquë mamaquë Jesucristo ayere Jesucristo pa̱i deꞌoni judío pa̱i ëjaë David tsëcapë aquë pajiꞌi. \v 4 Pa̱i paꞌiquëtaꞌa Maijaꞌquë mamaquë tutu quëꞌire papi asayë, i̱ deꞌo joyo tutupi yoꞌoquëna, ju̱ꞌisiquëpi huëni i̱ñouna. \v 5 Ja̱je paꞌina, Jesucristo doꞌipi Maijaꞌquë yëquëre i̱ mamipi i̱ jëjo daocohuaꞌire nepi, siꞌa yeja paꞌicohuaꞌipi sehuoni cuiꞌne i̱ caseꞌere necaicohuaꞌi paꞌija̱jë caquë. \v 6 Mësaruje̱ ja̱ohuaꞌi acohuaꞌipi Maijaꞌquë soisicohuaꞌi paꞌiyë, Jesucristo tse̱cohuaꞌi paꞌija̱jë caquë. \p \v 7 Siꞌaohuaꞌi Roma daripë acohuaꞌi Maijaꞌquë soisicohuaꞌire caquë toyayë, mësarute. Maijaꞌquë oi soipi, mësarupi i̱na i̱sisicohuaꞌipi deꞌoye paꞌija̱jë caquë. Soisicohuaꞌipi deꞌoye paꞌijë̱ꞌë, Diusu Maijaꞌquëpi cuiꞌne Jesucristopi deꞌoye paꞌiye i̱siquëna. \s1 Romana Pablo Doꞌi Sai Ëaye \p \v 8 Duꞌru macarepa Jesucristo doꞌire yëꞌë jaꞌquëre sihuayë, siꞌaohuaꞌire mësaruni cuasaquë. Mësaru Maijaꞌquëre cuasajë paꞌiye siꞌa hue̱ꞌña paꞌicohuaꞌire deꞌoye quëajëna, sihuayë. Sihuaquë deꞌoji cayë, Maijaꞌquëna. \v 9 Yëꞌë siꞌa joyorepa cuasaquë Maijaꞌquëre necai paꞌiyë, i̱ mamaquë cocarepa quëacaiquëpi. Maijaꞌquë api, i̱ti ñasiquë siꞌanë yëꞌë mësarute cuasaquë se̱cacaiye. \v 10 Siꞌanë Maijaꞌquëre se̱ñë, i̱ yëyepi paꞌina, yëꞌë ja̱ro doꞌi sasiꞌi caquë. \v 11 Ja̱je paꞌina, co̱caiye yëyë, mësarute joyo paꞌiye, ai jerepa tutu quëꞌiohuaꞌi paꞌija̱ꞌcohuaꞌire. \v 12 Ñeje caquë cayë: Maijaꞌquëre mai cuasayere sa̱ꞌñe co̱caiyere caquë yëꞌëpi mësaru cuasayere se co̱caina, mësarupi yëꞌë cuasayere co̱caijë̱ꞌë. Ja̱je yoꞌojë sa̱ꞌñe co̱caiye paꞌiji. \p \v 13 Maijaꞌquë doꞌijë yëꞌë mësaru quëꞌro sasiꞌi siꞌanë caquëtaꞌa yureje̱ ja̱ yëꞌtaꞌa saiye pa̱ñere asajë̱ꞌë caquë quëayë. Hueare tëayeje̱ paꞌye mësaruja̱ꞌa Maijaꞌquë joyo ayere sani tëasiꞌi caquë cuasahuë, yequë hue̱ꞌña judío peocohuaꞌija̱ꞌa tëayeje̱ paꞌye. \v 14 Ja̱je paꞌina, yëꞌë sehuosi doꞌire ta̱ñe asacohuaꞌire, huesëcohuaꞌire, ëjaohuaꞌire cuiꞌne ëjaohuaꞌi peocohuaꞌire, siꞌaohuaꞌire quëaye paꞌiji. \v 15 Ja̱je yoꞌoquë cuiꞌne mësaru Roma paꞌicohuaꞌireje̱ Maijaꞌquë coca quëacaiye yëyë. \s1 Maijaꞌquë Coca Tutu Quëꞌi \p \v 16 Maijaꞌquë huaso coca quëaye yëꞌëre huajëyaꞌye nëiñe pa̱ji. ¿Maijaꞌquë tutu quëꞌi cocarepa me yëꞌëre huajëyaꞌye nëicoꞌni? Siꞌaohuaꞌire i̱te sehuocohuaꞌire huaso ja̱ꞌñe aꞌë, judío pa̱ire cuiꞌne judío pa̱i peocohuaꞌireje̱. \v 17 Ja̱je paꞌina, necaire paye paꞌiji cuasa doꞌire Maijaꞌquëpi nuñerepa paꞌicohuaꞌire neñere quëaji, deꞌo cocapi: “Nuñerepa paꞌiquë cato, Maijaꞌquëpi necaire paye paꞌiji cuasayepi pasipi” caji tsoe toyaseꞌe. \s1 Doꞌi Quëꞌiohuaꞌi Paꞌiye \p \v 18 I̱ohuaꞌi coꞌaye yoꞌoyepi Maijaꞌquë coca yeꞌyayere sa̱ñope yoꞌoyë. Ja̱je yoꞌosicohuaꞌire Maijaꞌquëpi maꞌtëmore papi i̱ohuaꞌi yoꞌosi doꞌi coꞌayere papi sa̱i ja̱ꞌñe jëjo dao ja̱ꞌñere i̱ñopi, maire. \v 19 Ja̱ohuaꞌi tsoe asayë, ta̱ꞌñe Maijaꞌquë ayere. Ja̱je paꞌina, i̱pi ja̱ohuaꞌire duꞌru i̱ñopi, i̱ ayere ña ja̱ꞌñe. \v 20 Siꞌaye iye yeja paꞌiye i̱pi deꞌhuapi. I̱ deꞌhuani paꞌi macapi huëoni i̱ neseꞌere ñajë Maijaꞌquë paꞌiye asayë, i̱te ñamaꞌpë paꞌinije. Ja̱je paꞌina, Maijaꞌquë tutu quëꞌipi cuiꞌne ti pani huesëquë paꞌiye asajëtaꞌa deꞌoye yoꞌoye pa̱si doꞌire, ca deꞌhuani jëa ti̱ꞌañe peoji, ja̱ohuaꞌi. \v 21 Ja̱je Maijaꞌquë paꞌiye asacohuaꞌipi Maijaꞌquëre papi cajë i̱te oiye pa̱huë. Cuiꞌne yequeje̱ deꞌoquëre papi caye pa̱huë. Coa ai jerepa yeque ti doꞌi peoyere cuasahuë. Cuiꞌne i̱ohuaꞌi huesë joñoapi nea hue̱ꞌñana ne huesëhuë, coꞌa joñoa hueꞌe doꞌire. \v 22 Ja̱je paꞌina, ta̱ꞌñe paꞌiohuaꞌi aꞌë cacohuaꞌitaꞌa coa ai jerepa huesëohuaꞌi paꞌiyë. \v 23 Maijaꞌquë deꞌoquërepa paꞌiquëtaꞌare ti̱ñere se̱ñë, ju̱ꞌicohuaꞌije̱ paꞌiohuaꞌire deꞌhuaseꞌere, pa̱ije paꞌire, pi̱ꞌaje paꞌire, nëicohuaꞌije̱ paꞌire cuiꞌne a̱ñaje paꞌire deꞌhuaseꞌere. \p \v 24 Ja̱je paꞌina, se̱ñajë mësaru yëyeje̱ yoꞌojë paꞌijë̱ꞌë caquë je̱ocopi, Maijaꞌquë. Ja̱je caquë je̱ocouna, huajëyaꞌye sa̱ꞌñe yoꞌohuë, i̱ohuaꞌi ca̱pëje̱ ti oiye peoyerepa. \v 25 Nuñerepa Maijaꞌquë cocare asaye yëmaꞌpë coa ai jerepa cosoyere asahuë. Cuiꞌne ja̱je yoꞌojë Maijaꞌquë deꞌhuasi coꞌamañare se̱iꞌë, deꞌoquëre paꞌë cajë. Maijaꞌquëre pare se̱maꞌpë cuiꞌne Maijaꞌquëre paꞌë caye pa̱huë. Maijaꞌquë cato ti deꞌoquëre paꞌë caye paꞌiji, siꞌanë. Ja̱je paꞌija̱quë. \p \v 26 Ja̱je paꞌina, Maijaꞌquëpi je̱ocopi, coꞌaye siꞌsire yëcohuaꞌini coequë. Ja̱je paꞌina, nomiohuaꞌije̱ Maijaꞌquë cua̱ñeseꞌe je̱oni sa̱ꞌñe nomiohuaꞌija̱ꞌa ë̱mëre yoꞌoyeje̱ yoꞌohuë, siꞌsi. \v 27 Cuiꞌne ja̱je ë̱mëohuaꞌije̱ nomiohuaꞌire yoꞌoye je̱oni sa̱ꞌñe ë̱mëohuaꞌija̱ꞌa yoꞌohuë. Ë̲mëohuaꞌipi huajëyaꞌye yequë ë̱mëohuaꞌini yoꞌo doꞌire i̱ohuaꞌi ca̱pë̱api ai yoꞌoyë, i̱ohuaꞌi coꞌaye yoꞌo doꞌire sa̱i cua̱ñojë. \p \v 28 Ja̱je paꞌina, i̱ohuaꞌipi Maijaꞌquëre asaye coeye sëte, i̱je i̱ohuaꞌire je̱ocopi, joyo huesëohuaꞌi paꞌijë i̱ohuaꞌi yëyeje̱ coꞌayere paꞌija̱jë, caquë. \v 29 Deꞌoye nuñerepa paꞌiye peocohuaꞌipi coꞌayeseꞌepi ti̱mësicohuaꞌipi paꞌiyë, siꞌsi yoꞌoye, nomi yëye, ëa ñañe jaiye tayo yoꞌoye. Coꞌamañare ëa ñajë coꞌaye cuasaye, huani je̱oñe, uihuaye, cosoye, coꞌa merepa coꞌacohuaꞌipi cuiꞌne coꞌa coca caroja̱icohuaꞌi paꞌiyë. \v 30 Yecohuaꞌini coꞌacohuaꞌi aꞌë cayë, Maijaꞌquëreje̱ coecohuaꞌi aꞌë, jo̱sa yoꞌocohuaꞌi aꞌë, coa pa̱ipi ne ti̱ꞌañe paꞌiji cuasacohuaꞌi aꞌë, cuiꞌne yëꞌëpi jerepa paꞌi aꞌë cuasacohuaꞌi aꞌë. Coꞌayere ai jerepa se cuasa huëocohuaꞌipi cuiꞌne pëca jaꞌquëohuaꞌireje̱ deꞌoye sehuomaꞌcohuaꞌi aꞌë. \v 31 Yëhuoye asa ti̱ꞌañe coecohuaꞌi aꞌë. I̱ohuaꞌi ca nëoseꞌeje̱ yoꞌo ti̱ꞌamaꞌcohuaꞌi aꞌë. I̱ohuaꞌi sihuamaꞌcohuaꞌi aꞌë. Yecohuaꞌireje̱ sa̱ñope yoꞌoseꞌere sa̱i deꞌhuamaꞌcohuaꞌi aꞌë. Ai yoꞌocohuaꞌire teaye paꞌiohuaꞌire yecohuaꞌire ñamaꞌcohuaꞌi aꞌë. \v 32 Ja̱ohuaꞌi cato Maijaꞌquë cua̱ñeseꞌe siꞌaye asacohuaꞌi aꞌë. Cuiꞌne asacohuaꞌi aꞌë, iye yoꞌosicohuaꞌi pani doꞌi quëꞌiohuaꞌipi paꞌijë ju̱ni huesëye paꞌiji caseꞌeje̱. Ja̱je asacohuaꞌitaꞌa ai jerepa coꞌayere yoꞌojë paꞌiyë. Cuiꞌne yecohuaꞌipi coꞌaye yoꞌojëna, sihuajë yëjë ñañë. \c 2 \s1 Maijaꞌquë Nuñere Papi Ca Huesoye \p \v 1 Yequë yoꞌoseꞌere ña tëjini coꞌaye yoꞌoquë api ca huesoquë pani ca deꞌhuani jëa ti̱ꞌañe peoji. Mëꞌëpi yequë yoꞌoseꞌere ña tëjini coꞌaye yoꞌoquë api ca huesoquë pani, mëꞌëjaꞌa coꞌye ca huesoye paꞌiji, mëꞌëje cuiꞌne yoꞌo doꞌire. \v 2 Ja̱je paꞌina, asayë, mai Diusupi pa̱i yoꞌoyere ña tëjini i̱ coca cayeje̱ paꞌye nuñerepa ca huesoja̱ꞌquë api, ja̱ coꞌayere yoꞌosicohuaꞌire nejoñe paꞌiji ca maca. \v 3 Ja̱je paꞌina, mëꞌëpi cuasani Maijaꞌquë pa̱i ñape yoꞌoseꞌe ña tëjini ca hueso muꞌse ti̱ꞌaëna, yecohuaꞌire tayoyë, cuasaquëpi cuiꞌne mëꞌëpi i̱ohuaꞌi yoꞌoyeje̱ yoꞌoquë pani ¿jëaja̱ꞌquë aꞌë, cuasaquë? Jëaye peoji. \v 4 ¿Mëꞌëre po̱nañere caquë Diusu dahuëre quëcoquë yoꞌoquëna, i̱ oi yoꞌoyere asamaꞌë huesëquë coeyë, mëꞌë? \v 5 Ja̱je paꞌiquëtaꞌare mëꞌë joyo jëa doꞌire mëꞌë paꞌiye po̱nëmaꞌë coequë paëꞌë, mëꞌë. Ja̱je yoꞌoquë ai jerepa mëꞌë nejo cua̱ño ja̱ꞌñere tsiꞌso ti̱mëñë, mëꞌë Maijaꞌquë pa̱i ñape yoꞌoseꞌe ña tëjini ca hueso muꞌse ti̱ꞌaëna, sa̱i ja̱ꞌñere mëꞌë yoꞌoseꞌeje̱ paꞌye. \v 6 Ja̱ maca i̱pi pa̱i ñape yoꞌoseꞌeje̱ paꞌye sa̱ijaꞌquë api. \v 7 Deꞌoye yoꞌoyere yoꞌo jujamaꞌcohuaꞌipi ëja deoyere cuiꞌne i̱ deꞌoye paꞌiyere cuiꞌne ju̱ꞌi maꞌñere coꞌesicohuaꞌini Maijaꞌquëpi ti pani huesëyere i̱sija̱ꞌquë api. \v 8 I̱siquëtaꞌa yecohuaꞌipi i̱ohuaꞌiseꞌe cuasajë nuiñere sehuomaꞌpë coa coꞌayere tuiyë. Ja̱ohuaꞌire cato Maijaꞌquëpi pë̱i nejojaꞌquë api. \v 9 Siꞌaye coꞌaye yoꞌocohuaꞌire ai yoꞌoye cuiꞌne oiye pasipi, duꞌru macarepa judío pa̱ipi jeteyoꞌje judío pa̱i peocohuaꞌije̱. \v 10 Ja̱je paꞌiquëtaꞌare Maijaꞌquëpi deꞌoye yoꞌosicohuaꞌire cato sihuaye, cuiꞌne ëja deoyere cuiꞌne deꞌoye paꞌiyere i̱sija̱ꞌquë api. Duꞌru macarepa judío pa̱ini jeteyoꞌje judío pa̱i peocohuaꞌireje̱ i̱sija̱ꞌquë api. \p \v 11 Ja̱je paꞌina, Maijaꞌquë cato icohuaꞌi yecohuaꞌi aꞌë caquë yoꞌomaꞌquë api, siꞌa yëꞌquë maca ñaquë api, siꞌa pa̱ire. \v 12 Ja̱je paꞌina, Moisés cua̱ñeseꞌere asamaꞌcohuaꞌipi coꞌaye yoꞌocohuaꞌi paꞌitoje̱ ja̱ yëꞌtaꞌa nejojaꞌcohuaꞌi aꞌë, Moisés cua̱ñeseꞌe asamaꞌcohuaꞌire. Cuiꞌne Moisés cua̱ñeseꞌe asasicohuaꞌitaꞌa coꞌaye yoꞌosicohuaꞌire nejoñe paꞌiji, Moisés cua̱ñeseꞌe ca doꞌire. \v 13 Cua̱ñeseꞌere coa asacohuaꞌi cato, nuñerepa paꞌicohuaꞌi peoyë. Cua̱ñeseꞌere yoꞌocohuaꞌi cato nuñerepa paꞌicohuaꞌi aꞌë ca huesoye paꞌiji. \v 14 Judío pa̱i peocohuaꞌi cato toya cua̱ñeseꞌeje̱ ti peoyë. Ja̱je paꞌiohuaꞌitaꞌa cua̱ñeseꞌe pacohuaꞌipi yoꞌoyeje̱ paꞌye yoꞌojë paꞌiyë, i̱ohuaꞌi cuasaseꞌepi. Ja̱je yoꞌojë i̱ohuaꞌipi i̱ohuaꞌire cua̱ñeñe neñë. \v 15 Ja̱je paꞌina, i̱ohuaꞌi yoꞌoyepi i̱ñoñë, i̱ohuaꞌi joñoare cua̱ñeseꞌe paꞌiye paye. Ja̱je paꞌina, i̱ohuaꞌi joñoa cuasayepi caja̱ꞌcoa, deꞌoji mëꞌë yoꞌoseꞌe pa̱nitaꞌa coꞌaji, mëꞌë yoꞌoseꞌe. Ja̱je cani i̱ñoji, cua̱ñeseꞌepi joñoare paꞌiye. \v 16 Cuiꞌneje i̱ohuaꞌire caja̱ꞌquë api, Maijaꞌquë ca hueso muꞌse paꞌina. Ja̱ muꞌse cato Maijaꞌquëpi Jesucristo ja̱ꞌre siꞌa pa̱i yahue yoꞌoseꞌe ña tëjini ca huesoye paꞌiji, yëꞌë deꞌo cocarepa quëaseꞌeje̱ paꞌye. \s1 Judío Pa̱i Cuiꞌne Moisés Cua̱ñeseꞌe \p \v 17 Mëꞌëpi judío pa̱i paꞌimaꞌquëje̱ ñani caquë jerepa paꞌi aꞌë cuasaquëpi, Moisés cua̱ñeseꞌere asaquëpi, Maijaꞌquëre pare payë caquë sihuaquëpi, \v 18 Maijaꞌquë yëye ta̱ꞌñe asaquëpi, cuiꞌne cua̱ñeseꞌepi deꞌoyerepa ti̱ꞌañere yeꞌyesiquëpi, \v 19 yecohuaꞌi ñaco ca̱ peocohuaꞌije̱ paꞌiohuaꞌi paꞌicohuaꞌire yeꞌyaquëre paꞌë cuasaquëpi, cuiꞌne nea hue̱ꞌñaje paꞌi hue̱ꞌñare paꞌicohuaꞌire deꞌoyepi miacaiyeje̱ paꞌye yoꞌo i̱ñoquëre paꞌë cuasaquëpi, \v 20 cua̱ñeseꞌe pacohuaꞌipi, ta̱ꞌñe asaye cuiꞌne nuñerepa yoꞌoyere yeꞌyaye payë cuasaquë huesëcohuaꞌire yeꞌyaquë paꞌiquëpi cuiꞌne tsi̱je paꞌiohuaꞌire quëa ti̱ꞌañë cuasaquëpi. \v 21 Ja̱je paꞌiquëpi yeꞌyaquë aꞌë cuasaquë pani ¿me yoꞌoquë mëꞌëjaꞌa coꞌye yeꞌyamaꞌquëꞌni? Ja̱re mëꞌëpi coꞌamaña yahue i̱ maꞌñe aꞌë quëaquëtaꞌa ¿cuiꞌne me nesiꞌquë mëꞌëpi coꞌamaña yahue i̱maquëꞌni? \v 22 Yequë nomiore yoꞌomaꞌë caquëtaꞌa, ¿me yoꞌoquë mëꞌëpi ja̱je yoꞌoquëꞌni? Cuiꞌne mëꞌëpi coa deꞌhuasicohuaꞌire ñani coequëtaꞌa ¿me nesiꞌquë i̱ohuaꞌi se̱ hue̱ꞌña paꞌi coꞌamaña yahue i̱maquëꞌni? \v 23 Maijaꞌquë cua̱ñeseꞌere pare pacohuaꞌipi paꞌiyë caquëtaꞌa, mësarupi cua̱ñeseꞌere deꞌoye sehuocaimaꞌ doꞌire yecohuaꞌipi Maijaꞌquë coꞌaquë api cayë. \v 24 Ja̱je yoꞌoye paꞌina, ñare paquë toyaseꞌe caji: “Judío pa̱i peocohuaꞌi coꞌaye cayë, Maijaꞌquëre, mësaru coꞌaye yoꞌo doꞌire.” \p \v 25 Ja̱je paꞌina, mëꞌëpi cuiri ca̱ꞌni tëasiquëpi Moisés cua̱ñeseꞌere siꞌaye sehuocaito co̱caiji, mëꞌë yoꞌoseꞌe. Ja̱je paꞌiquëtaꞌare mëꞌëpi cua̱ñeseꞌere sehuocaimaꞌquë pani ca̱ꞌni tëamaꞌquëje̱ paꞌi paꞌiye paꞌiji. \v 26 Ja̱je paꞌina, tëamaꞌquëtaꞌa siꞌaye cua̱ñeseꞌere yoꞌoni ca̱ꞌni tëaseꞌeje̱ paꞌi paꞌiye paꞌiji. \v 27 Ja̱je paꞌina, i̱ ca̱ꞌnihuë tëamaꞌquëtaꞌa, cua̱ñeseꞌere siꞌaye sehuoquëna, ja̱ yoꞌoyepi mëꞌëni coꞌaye yoꞌoquëre i̱ñojaꞌquë api, toyaseꞌe paquëtaꞌa cuiꞌne ca̱ꞌni tëasiquëtaꞌa sehuomaꞌë paꞌisiquëre. \v 28 Judíorepa pasiꞌi caquë coa ë̱mëjeꞌeseꞌepi yoꞌojë ti̱ꞌañe peoji. Cuiꞌne nuñerepa cuiri ca̱ꞌni tëaye cato ë̱mëjeꞌepi yoꞌoye peoji. \v 29 Ja̱je paꞌina, judíorepa cato paꞌiye paꞌiji nuñerepa sa̱ꞌnahuëre papi. Cuiꞌne cuiri ca̱ꞌni tëaseꞌepi sa̱ꞌnahuë joyore pana tëasiquëje̱ paꞌi paꞌiye paꞌiji. Coa cua̱ñeseꞌepi ti̱ꞌañe peoji. Maijaꞌquë joyo neñe aꞌë, iye cato. Ja̱je paꞌina, iye cayeje̱ ne cua̱ñosiquë cato Maijaꞌquëre papi deꞌoquë api caquë ña nëosiquë api, pa̱ni pa̱i mañapi. \c 3 \p \v 1 Ja̱je paꞌina, ¿i̱quere doꞌi paquëꞌni, judío pa̱i paꞌiye cuiꞌne cuiri ca̱ꞌni tëasicohuaꞌi paꞌiye? \v 2 Ja̱ cato jaiye co̱caiye paꞌiji, duꞌrurepa Maijaꞌquë judío pa̱ina i̱ coca deꞌhue pacaija̱ꞌcohuaꞌi aꞌë caquë i̱sisi doꞌire. \v 3 Ja̱je paꞌiquëtaꞌare ja̱ohuaꞌi judío acohuaꞌipi nuñerepa yoꞌoyere yoꞌo jujani je̱otoje̱ Maijaꞌquë cato i̱ ca nëoseꞌere ja̱re yoꞌo ti̱ꞌaquë paꞌiji. \v 4 Maijaꞌquë cato i̱ coca nuñerepa cayeje̱ paꞌye yoꞌo ti̱ꞌaquë api, siꞌa pa̱i coa cosocohuaꞌi paꞌitoje̱. I̱ cato cosomaꞌquë api. Ja̱je paꞌina, toyaseꞌe caji: \q1 Nuñerepa paꞌiquëre i̱ñoñe paꞌiji, mëꞌë caseꞌepi. \q1 Cuiꞌne yecohuaꞌipi mëꞌëre ña tëjini ca hueso maca mëꞌëpi deꞌoquërepa etaja̱ꞌquë aꞌë. \p \v 5 Mai tayo yoꞌoyepi Maijaꞌquë nuñe yoꞌoyere deꞌoyerepa i̱ñojë paꞌito Maijaꞌquë mai tayo doꞌire nejoquë pani Maijaꞌquë nuñe yoꞌomaꞌquëpi nejoji. ¿Ja̱je caye paꞌiquë? Pa̱ni, pa̱i caye ayepi caye aꞌë. \v 6 Ja̱je caye peoji. Maijaꞌquëpi nuñe yoꞌomaꞌquë pani, siꞌa pa̱i tayo yoꞌoseꞌe ña tëjini ¿me pa̱i yoꞌoyere ca huesoye paꞌiquëꞌni? \p \v 7 Ja̱je paꞌiquëtaꞌare yëꞌë cosoyepi Maijaꞌquë nuñerepa paꞌiyere ai jerepa deꞌoye i̱ñocaiye paꞌito ¿me neni yëꞌëre tayoquë api cayeꞌni? \v 8 Ja̱je paꞌito ¿me yoꞌoquë coꞌayere yoꞌomaꞌquëꞌni, deꞌoyepi paꞌija̱ꞌcore? Iye cato yecohuaꞌipi cayë, maire. Coꞌaye cuasajë sa̱ñope cacohuaꞌini coꞌaye yoꞌojë deꞌoyere ti̱ꞌañe paꞌiji yeꞌyayë cayë, maire. Ja̱je cacohuaꞌire nuñerepa yoꞌoquë nejoñe paꞌiji. \s1 Siꞌaohuaꞌi Doꞌi Quëꞌiohuaꞌipi Paꞌiyë \p \v 9 ¿Ja̱je paꞌito mai judío pa̱ipi ja̱ohuaꞌi se̱ña maca deꞌocohuaꞌire paꞌë cuasajë paꞌiye? ¡Pa̱ni! Deꞌocohuaꞌi peoyë. Tsoe mai judío pa̱ipi deꞌocohuaꞌi paꞌi maꞌñe i̱ñohuë. Ja̱ohuaꞌi ja̱ꞌre siꞌa yëꞌquë maca coꞌayepi pacona, paꞌiyë. \v 10 Ja̱je paꞌina, toyaseꞌe caji: \q1 Teꞌi macaje̱ ti peoji, deꞌoquë. \q1 \v 11 Asani pasiꞌi cacohuaꞌije̱ peoyë. \q1 Peoyë, Maijaꞌquëre coꞌecohuaꞌije̱. \q1 \v 12 Siꞌaohuaꞌi tayo sani huesësicohuaꞌi aꞌë. Siꞌaohuaꞌi doꞌi peocohuaꞌi aꞌë, ti co̱caimaꞌcohuaꞌipi. \q1 Deꞌoye yoꞌocohuaꞌi, teꞌi macaje̱ ti peoji, deꞌoye yoꞌoquëje̱. \q1 \v 13 Ja̱je paꞌina, siꞌaohuaꞌi tërëhuë̱a cato pa̱ire ta̱sico deꞌhua si̱omaꞌcoje̱ paꞌio, coa nejo cocare etaye. \q1 Siꞌaohuaꞌi tse̱meñoapi coa cosoyë. \q1 A̲ña tsi̱maje paꞌyepi siꞌaohuaꞌi yëꞌopo̱a paꞌiyë. \q1 \v 14 Yequëre ai yoꞌo hua̱noꞌi coꞌayeseꞌe yecohuaꞌire cayë, cuiꞌne së̱jeñeseꞌe. \q1 \v 15 Pa̱ire esa huani je̱oñeseꞌe yëcohuaꞌi aꞌë. \q1 \v 16 Siꞌaohuaꞌi coꞌaye yoꞌoyepi ai yoꞌoye cuiꞌne nejoñe i̱siyë. \q1 \v 17 Cuiꞌne ñamaꞌpë paꞌiyë, deꞌoye paꞌi maꞌarepa. \q1 \v 18 Ja̱je paꞌiohuaꞌipi ti caꞌraye nëimaꞌëna, Maijaꞌquëre cuasamaꞌpë paꞌiyë, aꞌri mañaje. \p \v 19 Siꞌaye tsoe hue̱ꞌña Moisés cua̱ñeseꞌe judío pa̱i cua̱ñeseꞌe pacohuaꞌipi siꞌaye yoꞌoye paꞌiji caji cajë asayë, mai. Ja̱je paꞌiquëtaꞌare i̱ohuaꞌi tayo doꞌi ca deꞌhuani jëaye peosipi. Maijaꞌquë pa̱i ñape yoꞌoseꞌe ñani ca hueso muꞌse ti̱ꞌasi maca siꞌaohuaꞌi iye yeja acohuaꞌi ca hueso cua̱ñojaꞌcohuaꞌi aꞌë. \v 20 Ja̱je paꞌina, cua̱ñeseꞌere sehuojë yoꞌocohuaꞌi cato Maijaꞌquë ja̱ꞌre co̱ni paꞌiye ti̱ꞌañe pa̱jaꞌcohuaꞌi aꞌë. Cua̱ñeseꞌepi mai tayoseꞌere i̱ñoji. \s1 Maijaꞌquëre Cuasayepi Huaso Cua̱ñoñe Paꞌiji \p \v 21 Yure cato Maijaꞌquë nuñerepa paꞌiohuaꞌire deꞌocohuaꞌire pare neñere i̱ñopi, cua̱ñeseꞌe cayere yoꞌomaꞌë, ti̱rona se o̱ani. Iye cato Maijaꞌquëre quëacaicohuaꞌi toyaseꞌere cuiꞌne Moisés cua̱ñeseꞌe toyaseꞌere ñajë asayë, i̱ ja̱je yoꞌoye. \p \v 22 Ja̱je paꞌina, Maijaꞌquë iquë jerepa paꞌire cuasamaꞌquëpi i̱ nëñerepa paꞌiyere i̱siquë api, coa siꞌaohuaꞌi Jesús i̱re papi cuasacohuaꞌire. \v 23 Ja̱je paꞌina, siꞌaohuaꞌi tayo yoꞌocohuaꞌire sëte siꞌaohuaꞌire Maijaꞌquë deꞌoyerepa ti̱ꞌañe caraji. \v 24 Ja̱je paꞌijëtaꞌare Maijaꞌquëpi oi nuñerepa paꞌiohuaꞌire nepi, i̱ coa i̱siyepi, Jesucristo doꞌipi huasoquë. \p \v 25 Ja̱je paꞌina, Maijaꞌquëpi Cristo ju̱ꞌini tsie je̱osi doꞌipi pa̱i coꞌaye yoꞌoye sa̱i deꞌhuaye nepi. Ja̱ sa̱i deꞌhuayere ti̱ꞌañe paꞌiji, Jesuni necaiquëre papi asa doꞌipi. Cuiꞌne tsoe acohuaꞌi tayo yoꞌoseꞌere coa sa tëto saimaꞌë pajiꞌi, Maijaꞌquë. Jesús tsieseꞌepi sa̱i deꞌhuapi. Ja̱je yoꞌoquë i̱ nuñerepa paꞌiyere cuiꞌne i̱ quëcoseꞌere i̱ñopi. \v 26 I̱ñoni yureje̱ Diusu nuñerepa paꞌi aꞌë caquë i̱ñoquë yoꞌopi. Yëquëje̱ cuiꞌne Jesús tsieseꞌepi Jesure i̱re papi cajë asacohuaꞌire nuñerepa paꞌiohuaꞌire nequë aꞌë caquë i̱ñoquë yoꞌopi, Maijaꞌquë. \p \v 27 ¿Yure jerore paꞌicoꞌni, mai jerepa paꞌiohuaꞌi aꞌë cuasaye? Tsoe peoco. ¿Me yoꞌoco peocoꞌni? Maijaꞌquëre necaiquëre pare cuasa doꞌire peoco, pa̱ni cua̱ñeseꞌere yoꞌo doꞌire. \v 28 Maijaꞌquëre necaiquëre pare cuasaquëni nuñerepa paꞌi api ca huesoye paꞌiji, Maijaꞌquëpi cua̱ñeseꞌe yoꞌomaꞌquë paꞌitoje̱. Ja̱re tsoe asayë, mai. \p \v 29 ¿Mësarupi cuasato Maijaꞌquë judío pa̱i Diususeꞌe paꞌiquë? ¡Pa̱ni! Judío pa̱i peocohuaꞌije̱ Diusure payë, i̱te. \v 30 Ja̱je paꞌina, yequë Diusu peoji, teꞌi api. Ja̱re i̱pi pa̱ire nuñerepa paꞌicohuaꞌire ca huesoye paꞌiji, ca̱ꞌni tëasicohuaꞌire cuiꞌne pa̱cohuaꞌireje̱, coa siꞌaohuaꞌi i̱te necaiquëre pare asacohuaꞌini. \v 31 Ja̱je paꞌito ¿coa mai i̱te necaiquëre pare asayepi ja̱ꞌnë cua̱ñeseꞌe je̱ocoye paꞌiquë, co̱cai maꞌñe deꞌhuani? ¡Pa̱ni, ja̱je yoꞌoye! Coa ai jerepa yuretaꞌa cua̱ñeseꞌere deꞌoyere paꞌë cacaijë yoꞌoyë. \c 4 \s1 Abraham Yoꞌoseꞌepi I̱ñoñe \p \v 1 ¿I̱quere mai ai Abraham ti̱ꞌaëꞌni, i̱ yoꞌo doꞌipi? I̱ ayere cañuꞌu, yure. \v 2-3 Toyaseꞌe caji: “Diusupi Abrahamre nuñerepa paꞌire ca huesopi, Abrahampi Diusuni i̱re papi caquë cuasa doꞌire.” I̱ yoꞌo doꞌipi nuñerepa paꞌi paꞌiye Abraham ti̱ꞌañe pa̱pi. Ti̱ꞌasiquë pani jerepa paꞌi aꞌë caraꞌpi. Yure cato Maijaꞌquë ña hue̱ꞌñana ja̱je ca ti̱ꞌañe peoji. \v 4 Coꞌamaña necaiquëre sa̱iñe cato coa i̱siseꞌe peoji, nesi doꞌire sa̱iñe aꞌë. \v 5 Ja̱je paꞌiquëtaꞌare coꞌamaña nesi doꞌire peoquëpi Maijaꞌquëni nuñerepa paꞌi ca hueso cua̱ñoñe paꞌiji. Coa i̱te i̱re papi cuasa doꞌire coꞌaquëre nuñerepa paꞌiquë api, ca huesoquëni cuasa doꞌire. Ja̱je yoꞌoye paꞌiji. \v 6 Maijaꞌquëpi yequëre ñani i̱ yoꞌoseꞌere cuasamaꞌë nuñerepa paꞌire ca huesoquëpi ai sihuaji. Davidje̱ cuiꞌne capi, toyaseꞌepi. \v 7 I̱ caseꞌe cato caji ñeje: \q1 Sihuacohuaꞌi paꞌiyë, Maijaꞌquëpi i̱ohuaꞌi coꞌaye yoꞌoseꞌere oni yejesicohuaꞌipi, cuiꞌne i̱ohuaꞌi coꞌaye yoꞌo doꞌire coa sa̱i to̱sicohuaꞌipi. \q1 \v 8 Sihuaquë paꞌiyë, Ëjaëpi coꞌaye yoꞌoseꞌere camaꞌëna, sa̱i to̱sicohuaꞌipi. \p \v 9 ¿Ja̱je paꞌito iye sihuaye ca̱ꞌni tëasicohuaꞌiseꞌere sihuaye paꞌiquë? Pa̱ni. Ca̱ꞌni tëamaꞌcohuaꞌije̱ ja̱ sihuaye payë. Tsoe maipi asahuë. Toyaseꞌe cato caji, Diusupi Abrahamre nuñerepa paꞌire ca huesopi, Abrahampi Diusuni i̱re papi caquë cuasa doꞌire. \v 10 Ja̱je paꞌito ¿i̱te je yëhua nuñe paꞌiquë api, Abrahamre caëꞌni, i̱ ca̱ꞌni tëasi jeteyoꞌje? Pa̱ni ja̱ yëꞌtaꞌa tëamaꞌnë ja̱je ca nëopi. \v 11 Ca nëosiquëpi jeteyoꞌje, ca̱ꞌni tëa cua̱ñopi, Maijaꞌquë cua̱ñequëna. I̱ ca̱ꞌni tëaseꞌepi i̱ñoñe aꞌë, Maijaꞌquëpi tëamaꞌquë paꞌinë nuñerepa paꞌiquë api, ca huesoseꞌere. Cuiꞌne Abraham cato tëamaꞌcohuaꞌipi Maijaꞌquëre necaiquëre pare cuasacohuaꞌi pëca jaꞌquë api. Ja̱je paꞌina, Abraham cuasaseꞌeje̱ cuasacohuaꞌire Maijaꞌquëpi nuñerepa paꞌiohuaꞌire ca huesoji. \v 12 Ca̱ꞌni tëamaꞌquë paꞌinë Abraham Maijaꞌquëre necaiquëre pare cuasaseꞌeje̱ paꞌye ca̱ꞌni tëasicohuaꞌipi cuasacohuaꞌi pëca jaꞌquë api. \s1 Maijaꞌquë Ca Nëoseꞌere Ti̱ꞌañere Quëaye \p \v 13 Maijaꞌquë Abrahamre cuiꞌne i̱ tsëcapë acohuaꞌire iye yejare i̱sija̱ꞌquë aꞌë ca nëoni, ca nëomaꞌë pajiꞌi, Abrahampi cua̱ñeseꞌere yoꞌo ti̱ꞌa doꞌire. Coa ai jerepa ca nëopi, Abrahampi Maijaꞌquëni necaiquëre papi cuasa doꞌire. Ja̱ doꞌire Abrahamre nuñerepa paꞌire ñaquë Diusu i̱sisi ca nëopi. \v 14 Ja̱je paꞌina, cua̱ñeseꞌe caye yoꞌo ti̱ꞌacohuaꞌipi Maijaꞌquë ca nëoseꞌere ti̱ꞌañe paꞌito, Maijaꞌquëre necaiquëre papi cuasayepi doꞌi peoye patiraꞌpi, cuiꞌne Maijaꞌquë ca nëoseꞌepi doꞌi peoye ne huesëraꞌpi. \v 15 Cua̱ñeseꞌe cato ai yoꞌo ja̱ꞌñere i̱siji, Maijaꞌquë sa̱i deꞌhuaquëna. Cuiꞌne cua̱ñeseꞌepi peoquëna, ¿Me sa̱ñope yoꞌoye paꞌiquëꞌni? \p \v 16 Maijaꞌquë ca nëoseꞌe cua̱ñeseꞌere pacohuaꞌiseꞌe ti̱ꞌañe peoji. Cua̱ñeseꞌe peocohuaꞌije̱ ti̱ꞌañe paꞌiji. Ja̱je paꞌina, Abraham tsëcapë acohuaꞌipi ti̱ꞌañe paꞌija̱quë cani coa doꞌi peoye i̱ ca nëoseꞌere i̱siye paꞌiji, Abraham cuasaseꞌeje̱ paꞌye cuasacohuaꞌini. Ja̱je paꞌina, Abraham mai pëca jaꞌquë api. \v 17 Toyaseꞌepi caji: “Jai pa̱i pëca jaꞌquëre yëꞌëpi nehuë, mëꞌëre.” Ja̱je Diusu ca nëouña. Abraham cato Maijaꞌquëre ju̱ꞌisicohuaꞌire paꞌiye i̱siquë api asapi. \p \v 18 Cuasaquëpi ñani uteye peotoje̱ Abraham cato ca nëoseꞌerepa paꞌija̱ꞌcoa cuasaquë utequë pajiꞌi. Ja̱je paꞌina, jai pa̱i pëca jaꞌquë deꞌopi, Abraham. Maijaꞌquë i̱te ca nëoseꞌeje̱ paꞌye ti̱ꞌapi. Ja̱ ca nëoseꞌe cato caji: “Jai pa̱i paꞌija̱ꞌcohuaꞌi aꞌë, mëꞌë tsëcapë.” \v 19 Ca nëoseꞌere asaquëpi cien o̱metëca paye jaꞌi maca paꞌina, Zara i̱ paco i̱ co̱ni aiohuaꞌi paꞌinije Abraham tsi̱ paye peoji asaquëtaꞌa necaiye paꞌiji cuasaseꞌe coa ne huesomaꞌë pajiꞌi. \v 20 Ja̱je paꞌina, Maijaꞌquë ca nëoseꞌe jëa coeye pa̱pi. Coa caseꞌe aꞌë cuasaye pa̱pi. Coa ai jerepa paꞌi ja̱ꞌñere paꞌë cuasapi. Ja̱je cuasaquëpi ai jerepa cuasare paquë deꞌopi. Deꞌosiquëpi Maijaꞌquëre deꞌoquëre paꞌni caquë sihuapi. \v 21 Maijaꞌquë siꞌaye ne ti̱ꞌañe tutu paquëpi i̱ ca nëoseꞌere nejaꞌquëre papi cuasapi, jëa coeye peoyerepa. \v 22 Ja̱je paꞌina, Maijaꞌquë nuñerepa nequë api cuasa doꞌire nuñerepa paꞌire ca huesopi. \p \v 23 Abrahamre Maijaꞌquë nuñe paꞌire ca huesopi cajë toyaseꞌe Abrahamseꞌere cajë toyaye pa̱huë, maireje̱ cajë toyaseꞌe aꞌë. \v 24-25 Ja̱je paꞌina, maire nuñerepa paꞌiohuaꞌire nesiꞌi caquë mai doꞌire ju̱cacani huëjiꞌi, Jesús. Ja̱je paꞌina, mai Ëjaë Jesure ju̱ꞌisiquëpi huëisiquëni i̱re papi cajë cuasacohuaꞌire Diusupi nuñerepa paꞌiohuaꞌire ca huesoji, maipi i̱te necaire paquë api cuasa doꞌire. \c 5 \s1 Deꞌoye Paꞌiye \p \v 1 Paꞌire paji cuasa doꞌire Maijaꞌquë maire nuñe paꞌiohuaꞌire ca huesopi. Ja̱je paꞌina, Maijaꞌquë ja̱ꞌre co̱ni deꞌoye paꞌiyerepa ti̱ꞌahuë, asajë paꞌiyë, mai Ëjaë Jesucristo doꞌire. \v 2 Cuiꞌne mai Ëjaë Jesucristo doꞌipi deꞌhue ti̱ꞌahuë, Maijaꞌquë i̱ oi paꞌi hue̱ꞌñarepa yure sihuajë paꞌiye. Maijaꞌquë deꞌoyerepa pa̱i ñape paꞌija̱ꞌcohuaꞌi aꞌë cuasajë ute jujamaꞌpë paꞌiyë. \v 3 Ja̱ yëꞌtaꞌa ai yoꞌoyeje̱ paꞌiji. Ja̱je ti̱ꞌaruje̱ sihuayë, ai yoꞌoyepi quëcojë dahuëre paꞌiohuaꞌire deꞌoye. \v 4 Quëcojë dahuëre yoꞌoyepi mai ti̱ꞌañe paꞌiji, neñasicohuaꞌirepa paꞌiyena. Neñasicohuaꞌirepa paꞌiyepi jëa coeye peoyerepa utejë paꞌiyena ti̱ꞌañe paꞌiji, mai. \v 5 Deꞌo joyo i̱ i̱siquë yoꞌoyeja̱ꞌa Maijaꞌquëpi mai joñoana i̱ oiyere i̱si ti̱më huesoji. Ja̱je paꞌina, mai jëa coeye peoyerepa utejë paꞌiye coa teaye ute tayoye peoji. \p \v 6 Ja̱je paꞌina, coꞌye huasoye peoquëna, ne ti̱ꞌamaꞌcohuaꞌi paꞌi doꞌire Cristo ju̱cacajiꞌi, i̱ti macarepa ti̱ꞌaëna, coꞌacohuaꞌini caquë. \v 7 A̲ꞌjiñe peoji, yequëni ju̱cacaiye. Nuñe paꞌire pani ju̱cacasiꞌi caquë yoꞌoquëje̱ peoji. Coa teꞌi patiꞌñe paꞌi api, ai deꞌoquërepa doꞌire caquë ju̱cacaiquë. \v 8 Ja̱je paꞌiquëtaꞌare Maijaꞌquë cato i̱ oiye i̱ñopi, maire, ja̱ yëꞌtaꞌapi coꞌacohuaꞌi paꞌitoje̱ Cristo maire ju̱cacaiyepi. \v 9 Ja̱je paꞌina, Cristo Jesús ju̱ꞌisi doꞌipi maire nuñerepa paꞌicohuaꞌire ca huesopi. Ja̱je paꞌina, yure cato jerepa Jesús oi necai doꞌire tëji muꞌserepa Maijaꞌquë pë̱i nejoquëna, jëaja̱ꞌcohuaꞌi aꞌë, mai. \v 10 Mai i̱te sa̱ñope yoꞌocohuaꞌi paꞌi macataꞌa Maijaꞌquë maire i̱ mamaquë ju̱ꞌi doꞌipi i̱ ja̱ꞌre deꞌoye paꞌiye nepi. Ja̱je nesiquëpi yure cato jerepa Cristo huajëquërepa paꞌiyepi huasoja̱ꞌquë api, maire, tsoe i̱pi deꞌoye paꞌiye sëte. \v 11 Cuiꞌne ja̱seꞌe paꞌiye pa̱ji. Maijaꞌquëre sihuayë, Cristo Jesús doꞌire i̱ni pacacaijë. Ja̱je paꞌina, Cristo doꞌipi i̱ ja̱ꞌre co̱ni deꞌoye paꞌiye ti̱ꞌahuë. \s1 Adán Cuiꞌne Cristo \p \v 12 Teꞌi ë̱mëpi coꞌaye yoꞌo huëopi. Ja̱ yoꞌo doꞌire ju̱ni huesëye huëopi. Ja̱je paꞌina, siꞌaohuaꞌi ju̱ni huesëye paꞌiji, siꞌaohuaꞌi coꞌaye yoꞌocohuaꞌi sëte. \v 13 Ja̱ yëꞌtaꞌa cua̱ñeseꞌe peoꞌnë coꞌaye yoꞌoyepi tsoe pajiꞌi, iye yejare. Paꞌina, cua̱ñeseꞌe peoquëna, coꞌaye yoꞌocohuaꞌire sa̱ñope caye peopi. \v 14 Ja̱je paꞌiquëtaꞌare Adán paꞌinëpi Moisés paꞌinëna siꞌaohuaꞌi ju̱ju huesëa̱huëꞌë, Adán Maijaꞌquë cua̱ñeseꞌere sehuomaꞌë yoꞌoseꞌeje̱ paꞌye yoꞌomaꞌcohuaꞌitaꞌa coꞌaye yoꞌocohuaꞌipi. Adán cato Jesucristo daija̱ꞌquëje̱ paꞌi pajiꞌi. \p \v 15 Ja̱je paꞌiquëtaꞌare Maijaꞌquë i̱siyepi Adán coꞌaye yoꞌoseꞌe tëto saiseꞌere paꞌë. Teꞌi Adán coꞌaye yoꞌosi doꞌire jai pa̱i ju̱juhuë. Ja̱je paꞌina, Jesucristo doꞌipi Maijaꞌquë jai pa̱i deꞌoye paꞌi ja̱ꞌñere, huasoyere coa i̱siyepi jerepa paꞌye aꞌë. \v 16 Adán coꞌaye yoꞌoseꞌepi maire necaiye peoji. Maijaꞌquë i̱siseꞌepi jaiye necaiye paꞌiji. Teꞌipi teꞌore coꞌaye yoꞌo doꞌire maire nejoñe paꞌiji. Maijaꞌquë i̱siseꞌe cato jaiye coꞌaye yoꞌosicohuaꞌi paꞌitoje̱ nuñerepa paꞌiohuaꞌire necaiye aꞌë. \v 17 Ju̱ꞌiñe je̱ꞌquë teꞌi ë̱më coꞌaye yoꞌosi doꞌire tutu papi. Ja̱je paꞌye jerepa tutu paja̱ꞌcohuaꞌi aꞌë, huajëyerepa paꞌiyere Jesucristo teꞌi doꞌire Diusupi nuñerepa paꞌicohuaꞌire ca huesocohuaꞌipi. \p \v 18 Ja̱je paꞌina, Adán i̱ coꞌaye yoꞌosi doꞌipi siꞌa pa̱ire ne huesëja̱ꞌcohuaꞌire nepi. Cuiꞌneje paꞌye yoꞌoquë Jesucristo nuñerepa yoꞌoyepi siꞌaohuaꞌi deꞌoye ti ne huesëye peoye deꞌoye paꞌi ja̱ꞌñe necajiꞌi. \v 19 Ñeje caquë cayë: Teꞌi deꞌoye sehuocaimaꞌë paꞌisi doꞌipi, siꞌaohuaꞌi coꞌacohuaꞌi paëꞌë. Ja̱je paꞌiquëtaꞌare, teꞌi deꞌoye sehuocaiquë paꞌisi doꞌire jai pa̱i nuñe paꞌiohuaꞌirepa paꞌiye ti̱ꞌahuë, Jesucristo doꞌipi. \p \v 20 Ja̱je paꞌina, Maijaꞌquëpi cua̱ñeseꞌe i̱sipi, coꞌayepi ai jerepa paꞌija̱ꞌquë caquë. Ja̱je jaiye coꞌaye paꞌitoje̱ Maijaꞌquë oiyepi ai jerepa jaiye paꞌiji. \v 21 Ja̱ꞌnë coꞌayepi cato pa̱i ëjaërepaje̱ paꞌye pajiꞌi, pa̱ire cua̱ñequë ju̱ni huesëyena saquëpi. Yure cato Maijaꞌquë oiyepi nuñerepa yoꞌoyeja̱ꞌa pa̱i ëjaërepaje̱ paꞌye deꞌopi, Jesucristo yoꞌo doꞌipi, ti pani huesëyena saja̱ꞌquë caquë. \c 6 \s1 Cristore Sehuosicohuaꞌi Paꞌiye \p \v 1 ¿Ja̱je paꞌito me caja̱ꞌcohuaꞌi aꞌni? ai jerepa coꞌayere yoꞌoñuꞌu, Maijaꞌquë oiyere jerepa i̱ñojaꞌquë api caquë. \v 2 ¡Pa̱ni ja̱je caye! Tsoe mai coꞌaye yoꞌoye je̱osicohuaꞌi cato ju̱ꞌisicohuaꞌije̱ paꞌyepi paꞌiyë. ¿Me ja̱je paꞌito ja̱ yëꞌtaꞌapi coꞌaye yoꞌojë paꞌiyeꞌni? \v 3 Oco do maca Cristo Jesús ja̱ꞌre tsioni paꞌiyena cacajë i̱ ju̱ꞌiseꞌeje̱ paꞌye ju̱ëꞌë, mai. Mësaru ja̱re tsoe asayë. \v 4 Ja̱je mai oco do maca ju̱ꞌisicohuaꞌire Cristo ja̱ꞌre teꞌe ta̱ cua̱ñosicohuaꞌije̱ paꞌiohuaꞌi paꞌiyë. Ja̱ maca Cristore pëca jaꞌquë i̱ deꞌo tutupi yoꞌoquëna, Jesús huëiseꞌeje̱ paꞌye cuiꞌne maije huëiye paꞌiji, huajëye paꞌiyena. \p \v 5 Ja̱je paꞌina, Cristo ju̱ꞌiseꞌeje̱ paꞌyena tsiosicohuaꞌi sëte, cuiꞌne i̱ huëiseꞌeje̱ paꞌye maipi huëiye paꞌiji. \v 6 Coꞌayere ëjaëje̱ paꞌire pajë necaiyere cuiꞌne mai pa̱iseꞌe yë tuture nejoseꞌe paꞌija̱quë cajë Cristo ja̱ꞌre que̱ cua̱ñosicohuaꞌipi paꞌiyë asayë, mai. \v 7 Ja̱je paꞌina, ju̱ꞌisiquë cato coꞌayepi joꞌya nesiquë peoji. \v 8 Ja̱je paꞌina, Cristo ja̱ꞌre teꞌe ju̱ꞌisicohuaꞌi pani i̱ ja̱ꞌre co̱ni paꞌija̱ꞌcohuaꞌi aꞌë cuasayë. \v 9 Tsoe maipi asajë paꞌiyë, Cristo teꞌe ju̱ni huesësiquëpi ti̱jupë ju̱ni co̱ñe pa̱seꞌe. Ju̱ꞌiñe i̱te ti̱jupë quëcoye peoji. \v 10 Coꞌa tutupi naë payere ti nejoquë Cristo ju̱jiꞌi. Ja̱je ju̱ꞌisiquëtaꞌa i̱ huajëquë paꞌiyepi Maijaꞌquëre pacacaiji. \v 11 Ja̱je cuiꞌne ju̱ꞌisicohuaꞌije̱ paꞌi paꞌijë̱ꞌë, coꞌaye i̱tire yoꞌomaꞌpë cajë, coꞌaye yoꞌoyepi paꞌitoje̱. Ja̱re cuasajë huajëcohuaꞌirepa Maijaꞌquëre pacacaijë̱ꞌë, mai Ëjaë Cristo Jesús ja̱ꞌre paꞌicohuaꞌipi. \p \v 12 Ja̱je paꞌicohuaꞌi sëte mësaru coꞌayepi cua̱ñe cua̱ñosiquëje̱ paꞌi pa̱jëꞌë, ca̱pë yëyere yoꞌomaꞌpë cajë. \v 13 Yuretaꞌa mësaru ca̱pë̱are i̱simaꞌpë paꞌijë̱ꞌë, coꞌayere yoꞌoja̱ꞌco cajë. Mësaru ca̱pë̱are ju̱ꞌisicohuaꞌi huëisicohuaꞌije̱ paꞌicohuaꞌire Maijaꞌquëna i̱sijë̱ꞌë, deꞌo nuñerepa yoꞌoyere nejajë cajë. \v 14 Coꞌaye yoꞌoyepi yuretaꞌa ëjaë cua̱ñeñeje paꞌye maire cua̱ñe cua̱ñoñe peoji, Moisés cua̱ñeñepi maire meñe cua̱ñe cua̱ñoñe peo doꞌire, coa Maijaꞌquë oiyepi meñe paꞌi doꞌire. \s1 Joꞌyaohuaꞌi Paꞌiye Ayere Quëaye \p \v 15 ¿Maijaꞌquë oi ñacaiyere meñe paꞌijë cua̱ñeseꞌe meñe peo doꞌire coꞌayere yoꞌojë paꞌiye paꞌiquë? Pa̱ni. ¿Me neni ja̱je yoꞌoyeꞌni? \v 16 Ja̱je paꞌina, mësarupi tsoe ta̱ꞌñe asayë. Joꞌyaë cato ëjaëna i̱sisiquëpi i̱ cua̱ñeñere sehuocaija̱ꞌquëpi paꞌiji, cajë. Ja̱je paꞌina, ëjaëre necaicohuaꞌi cato sehuocaiye paꞌiji, i̱ohuaꞌi ëjaëni. Ja̱je paꞌye cuiꞌne coꞌaye yoꞌoyere sehuocaicohuaꞌi cato coꞌayere ëjaëre payë. Ja̱re sehuocaiye cato ju̱ꞌiñena saye aꞌë. Ja̱ yëꞌtaꞌa Maijaꞌquëre sehuocaiye cato nuñerepa paꞌiyena saye aꞌë. \v 17 Ja̱ꞌnë coꞌayepi joꞌya nesicohuaꞌipi paëꞌë, mësaru. Paꞌisicohuaꞌitaꞌa Maijaꞌquë yeꞌyayena i̱sisicohuaꞌipi siꞌa joyorepa ja̱ yeꞌyayere sehuohuë. Ja̱je paꞌi doꞌire Maijaꞌquëre sihuaquë deꞌoji cayë, i̱te. \v 18 Yuretaꞌa coꞌayere ëjaëre peocohuaꞌipi Maijaꞌquëre necaiyena, joꞌyaohuaꞌi deꞌohuë, nuñe paꞌiyere yoꞌoñuꞌu cajë. \v 19 Mësaru ta̱ꞌñe asa ja̱ꞌñere caquë coa pa̱i cayere papi cayë. Ja̱ꞌnë mësaru coꞌayena i̱sisicohuaꞌipi coꞌayere necaijë paëꞌë, coꞌayere yoꞌojë, coꞌayere mësaru ca̱pëpi necaiseꞌeje̱ paꞌye. Yuretaꞌa nuñe paꞌiyena mësaru i̱siye paꞌiji, Maijaꞌquë yëyere yoꞌocohuaꞌi paꞌija̱ꞌcohuaꞌipi, i̱na i̱sisicohuaꞌipi. \p \v 20 Mësaru coꞌayepi cua̱ñesicohuaꞌi paꞌi maca, nuñerepa paꞌiyere necaijë paꞌiye pa̱huë. \v 21 ¿I̱quere deꞌoye paꞌiye i̱si oꞌni, ja̱ coꞌaye yoꞌoyepi, yure mësaru huajëyaꞌye asa cua̱ñoñepi? Ja̱ cato ju̱ꞌiñena saye paꞌiji. \v 22 Ja̱je paꞌisicohuaꞌitaꞌa yure, deꞌoye paꞌiyë. Coꞌayepi joꞌya nesicohuaꞌire paye pa̱quëna, Maijaꞌquëre necaiyena cacani paꞌiyë. Ja̱je paꞌina, mësarute deꞌoyerepa paꞌiye necaiji. Iyetaꞌa Maijaꞌquëna i̱sisicohuaꞌipi paꞌijë cuiꞌne tëjiyere papi ti pani huesëyere payere necaiji. \v 23 Coꞌaye yoꞌosi doꞌire coꞌayepi sa̱iñe cato ju̱ꞌiñe aꞌë. Ja̱je paꞌiquëtaꞌare Maijaꞌquëpi mai Ëjaë Jesucristo doꞌipi maire coa i̱siye cato ti pani huesëye aꞌë. \c 7 \s1 Huejayeje̱ Paꞌye Quëaseꞌe \p \v 1 Maijaꞌquë doꞌijë, mësaru Maijaꞌquë cua̱ñeseꞌere asacohuaꞌipi asayë, mai huajëcohuaꞌi paꞌi macaseꞌe cua̱ñeñepi sëasicohuaꞌije̱ paꞌiohuaꞌire paye pa̱ire. \v 2 Ja̱je paꞌina, nomio huejasico cato cua̱ñeseꞌe doꞌire i̱o ë̱jëre sëasicoje̱ paꞌio paꞌico, i̱pi ju̱ꞌimaꞌquëpi paꞌina. Ë̲jëpi ju̱ꞌisiquë paꞌitotaꞌa, cua̱ñeseꞌepi sëaseꞌeje̱ paꞌye peoji. \v 3 Ja̱je paꞌiquëtaꞌare i̱opi ja̱ yëꞌtaꞌa ë̱jë paꞌina, yequë ë̱mëna tsioja̱isico pani ë̱mëre yoꞌoco. Ja̱je paꞌiquëtaꞌare ë̱jëpi ju̱ꞌisiquë paꞌitotaꞌa yequë ë̱mëre tsioja̱ni paye paꞌiji, ë̱më yoꞌoco peoco ja̱ maca. \p \v 4 Ja̱je cuiꞌne mësaruje̱ Maijaꞌquë doꞌijë, Cristo ju̱ꞌi doꞌipi ju̱ꞌisicohuaꞌije̱ paꞌiohuaꞌipi paꞌiyë, cua̱ñeseꞌepi naë pacona paꞌisicohuaꞌipi, cua̱ñeseꞌere ë̱jëje paꞌire pasicohuaꞌipi yure cato, yequë ë̱mëni payeje̱ paꞌiohuaꞌi aꞌë, Cristo ju̱ꞌisiquëpi huëisiquëre pani, Maijaꞌquë ña hue̱ꞌña deꞌoyere pare mai yoꞌojë paꞌija̱ꞌcohuaꞌipi. \v 5 Ja̱ꞌnë mai yëyere yoꞌojë paꞌicohuaꞌi paëꞌë. Paꞌijë mai coꞌaye yëyere cua̱ñeseꞌepi ne sëtouna, ai jerepa mai yëyere yoꞌohuë. Ja̱ yoꞌoyepi ju̱ꞌiñena sapi, maire. \v 6 Cua̱ñeseꞌepi sëasicohuaꞌije̱ paꞌiohuaꞌi paëꞌë. Yuretaꞌa joyesicohuaꞌije̱ paꞌiohuaꞌi paꞌiyë, mai ju̱ꞌisi doꞌipi. Ja̱je paꞌina, cua̱ñeseꞌepi joꞌya nesicohuaꞌi peocohuaꞌipi Maijaꞌquë joyo huajëye paꞌiye i̱siyepi Maijaꞌquëre necaiyë. Necaimaꞌpë paꞌiyë, cua̱ñeseꞌe cayere. \s1 Coꞌaye Yoꞌoyepi Paꞌiye, Yëꞌëna \p \v 7 Ja̱je paꞌito ¿me caja̱ꞌcohuaꞌi aꞌni, cua̱ñeseꞌe coꞌaye aꞌë caye? ¡Pa̱ni ja̱je caye! Yëꞌë quëaquëna, asajë̱ꞌë, yëꞌë yoꞌoseꞌere. Cua̱ñeseꞌepi yecohuaꞌi coꞌamaña yëcaimaꞌë caye pa̱to yëꞌë asaye pa̱raꞌhuë, yecohuaꞌi coꞌamaña yëcaiye coꞌayere papi paꞌiye. Cua̱ñeseꞌe ë̱se doꞌipi coꞌaye yoꞌoye asahuë. \v 8 Yecohuaꞌi coꞌamaña yëcaimaꞌë paꞌijë̱ꞌë cayeja̱ꞌa coꞌayepi yëꞌëre jerepa coꞌayere yëyena ne sëto. Ja̱je cua̱ñeseꞌepi caye pa̱to coꞌaye yoꞌoye ju̱ꞌiseꞌeje̱ paꞌye aꞌë, i̱tiseꞌe pani. \v 9 Teꞌerepa tsoe yëꞌë cua̱ñeseꞌe asamaꞌquëpi coa paëꞌë. Paꞌina, cua̱ñeseꞌepi ti̱tani coꞌaye yoꞌoyere ne coꞌyao. \v 10 Ne coꞌyacona, yëꞌëpi ju̱ëꞌë. Ju̱ꞌina, cua̱ñeseꞌe paꞌiye i̱sisiꞌi ca nëotaꞌa yëꞌëre ju̱ꞌiñena sapi. \v 11 Cua̱ñeseꞌepi yoꞌomaꞌë cacona, coꞌaye yoꞌoyepi jerepa coꞌayere cosoco. Coꞌayepi yoꞌomaꞌë cua̱ñeseꞌe cayeja̱ꞌa ju̱ꞌiñere i̱sio. \p \v 12 Ja̱je paꞌina, ja̱ cua̱ñeseꞌe cato Maijaꞌquë tse̱ aꞌë, nuñere paꞌë cuiꞌne maire co̱caiye aꞌë, siꞌaye Maijaꞌquë cua̱ñeseꞌe cato deꞌoyere paꞌë. \v 13 Ja̱ deꞌoyepi yëꞌëre ju̱ꞌiñena saye pa̱o. Pa̱cona, coꞌayepi yëꞌëre cato ju̱ꞌiñena sao. Sacona, ja̱ doꞌire asahuë, coꞌaye paꞌiye. Cuiꞌne asahuë, cua̱ñeseꞌe ë̱seyeja̱ꞌa coꞌayepi ai coꞌayerepa paꞌiye. \p \v 14 Ja̱je paꞌina, asayë, mai. Cua̱ñeseꞌe cato joyo aye aꞌë cajë. Ja̱je paꞌiquëtaꞌare yëꞌë cato pa̱i aꞌë, tara cuiꞌne ca̱ quëꞌi aꞌë. Ja̱je paꞌina, coꞌayepi joꞌyaëre paji, yëꞌëre. \v 15 Ja̱je paꞌina, asa ti̱ꞌamaꞌë paꞌiyë, yëꞌë yoꞌoye. Yëꞌë yëyere yoꞌomaꞌë ai jerepa yëꞌë coeyere yoꞌoyë. \v 16 Ja̱je paꞌina, yëꞌë yoꞌoye coeyere yoꞌoni ja̱ maca cua̱ñeseꞌe deꞌoyerepa paꞌiye asayë. \v 17 Ja̱je paꞌina, yëꞌë paꞌimaꞌë paꞌiyë, i̱ti yoꞌoquë. Yëꞌëre sa̱ꞌnahuë coꞌaye paꞌiyepi yoꞌoji. \v 18 Ja̱je paꞌina, yëꞌë ca̱pë paꞌiseꞌe yëꞌë paꞌiye ti deꞌoye peoji, yëꞌëre. Ja̱je paꞌina, deꞌoyere yoꞌosiꞌi cuasaquëtaꞌa yoꞌo ti̱ꞌamaꞌë paꞌiyë. \v 19 Deꞌoye yëꞌë yëyere nemaꞌë, coa ai jerepa yëꞌë coeyere nequë paꞌiyë. \v 20 Ja̱je paꞌina, yëꞌë coeyere yoꞌoni yëꞌë paꞌimaꞌë paꞌiyë, i̱ti yoꞌoquë. Yëꞌëre coꞌaye sa̱ꞌnahuë paꞌiyepi yoꞌoji. \p \v 21 Ja̱je paꞌina, ñeje iye yëꞌëre paꞌiji, deꞌoye yoꞌoye yëquëtaꞌa deꞌhue coꞌayeseꞌere yoꞌoyë. \v 22 Ja̱je paꞌi sëte yëꞌë cuasaye cato Maijaꞌquë cua̱ñeseꞌere yëyë. \v 23 Yëquëtaꞌare yëꞌë ca̱pëpi sa̱ñope yëꞌë cuasa hue̱ꞌñana yoꞌoco. Ja̱ cato coꞌayepi yëꞌë ca̱përe paꞌiyepi yoꞌoji. Ja̱pi coseꞌeje̱ paꞌire paji, yëꞌëre. \v 24 ¡Coꞌaquëre paꞌë, yëꞌë! ¿Nepi yëꞌëre ne huasoja̱ꞌcohuaꞌi aꞌni, iye ca̱pë ju̱ꞌiñena saco aire? \v 25 Coa Maijaꞌquëseꞌe ne huasoja̱ꞌquë paꞌiji, Cristo Jesús mai Ëjaë doꞌipi. Ja̱re asaquë sihuayë. Ja̱je paꞌito yëꞌëpi Maijaꞌquë cua̱ñeseꞌere sehuocaiye paꞌiji, yëꞌë cuasayepi. Ja̱je paꞌiquëtaꞌare yëꞌë ca̱pëpi coꞌayena cua̱ñe cua̱ñosiquëpi joꞌyaëje̱ paꞌi paꞌiyë. \c 8 \s1 Maijaꞌquë Joyo Doꞌipi Paꞌiye \p \v 1 Deꞌoji, yure cato Cristo Jesús ja̱ꞌre tsioni paꞌicohuaꞌire ti sa̱i deꞌhua cua̱ñoñe peoji. \v 2 Ja̱je paꞌina, coꞌayepi cuiꞌne ju̱ni huesëyepi joꞌyaëre paquëni eto huasopi, yëꞌëre, Cristo Jesús ja̱ꞌre tsioni paꞌiyepi, joyo paꞌiyepi. \v 3 Moisés cua̱ñeseꞌe cato ja̱je eto huasoye pa̱pi. Pa̱iseꞌe coꞌaye yoꞌoyepi neñuꞌu cajë yoꞌojëna, cua̱ñeseꞌepi tutu peoye deꞌopi. Ja̱je paꞌiquëtaꞌare Maijaꞌquëtaꞌa ne ti̱ꞌapi, iye paꞌiyere i̱siquë. Ja̱je paꞌina, ja̱re ne ti̱ꞌasiꞌi caquë i̱ mamaquëre pa̱i ca̱pë quëꞌire cuiꞌne coa pa̱ije paꞌire jëjo daopi, coꞌaye yoꞌo doꞌire sa̱i to̱caija̱quë caquë. Ja̱je yoꞌoni coꞌayere ja̱ ca̱pë doꞌija̱ꞌa nejo huesoye ti̱ꞌapi. \v 4 Maipi deꞌhue Moisés cua̱ñeseꞌere yoꞌo ti̱ꞌajajë caquë paꞌicohuaꞌipi yure mai paꞌimaꞌpë paꞌiyë, noni pa̱iseꞌe paꞌiyere. Coa ai jerepa yure cato joyo paꞌiyepi paꞌiyë. \p \v 5 Ja̱je paꞌina, pa̱iseꞌe noni paꞌiyere paꞌicohuaꞌi cato pa̱iseꞌe cuasayere cuasajë paꞌiyë. Ja̱je paꞌijëtaꞌare joyo paꞌiyere paꞌicohuaꞌi cato joyo paꞌiyere cuasajë paꞌiyë. \v 6 Ja̱je paꞌina, pa̱iseꞌe noni paꞌiyere cuasayepi cato ju̱ꞌiñena saye aꞌë. Ja̱je paꞌiquëtaꞌare Maijaꞌquë joyo ayere cuasayepi cato deꞌoye paꞌiyena saye aꞌë. \v 7 Coa pa̱iseꞌe noni paꞌiyere cuasajë yoꞌocohuaꞌi cato Maijaꞌquëre sa̱ñope yoꞌocohuaꞌi aꞌë. Ja̱je paꞌicohuaꞌipi Maijaꞌquëre coecohuaꞌipi i̱ cua̱ñeñe sehuojë pani ti̱ꞌañe peoyë. \v 8 Ja̱je paꞌina, pa̱iseꞌe noni paꞌiyere sehuojë paꞌicohuaꞌi cato Maijaꞌquë sihuaquë ñañere yoꞌo ti̱ꞌañe peoji. \p \v 9 Ja̱je paꞌina, mësaru cato pa̱iseꞌe noni paꞌiyere sehuomaꞌpë paꞌiyë. Coa ai jerepa Maijaꞌquë joyo cayere sehuocohuaꞌipi paꞌiyë, Maijaꞌquë joyopi mësaruni paꞌina. Ja̱je paꞌina, Cristo joyore peocohuaꞌi pani Cristo tse̱cohuaꞌi peoyë. \v 10 Mësaru ja̱ꞌre co̱ni Cristopi paꞌito mësaru joñoa huajëyepi paꞌiji, nuñerepa paꞌi doꞌipi. Ja̱je paꞌiquëtaꞌare mësaru ca̱pë̱a coꞌaye yoꞌo doꞌire ju̱ꞌisicohuaꞌije̱ paꞌye paꞌiyë. \v 11 Cristo Jesure ju̱ꞌisiquëni huëosi joyopi, ja̱ joyopi mësaruteje̱ ju̱ꞌi ca̱pë quëꞌiohuaꞌireje̱ huëoja̱ꞌquë api, huajëye paꞌiyena, Maijaꞌquë joyopi mësaruni paꞌi doꞌire. \p \v 12 Ja̱je paꞌito pa̱iseꞌe noni paꞌiyere paꞌimaꞌpë Maijaꞌquë doꞌijë. Mai cato joyo cayere paꞌiye paꞌiji. \v 13 Ja̱je paꞌina, mësarupi pa̱iseꞌe yoꞌojë paꞌiyere paꞌini ju̱ꞌijaꞌcohuaꞌi aꞌë. Ja̱je paꞌiquëtaꞌare joyopi co̱caina, pa̱iseꞌe yoꞌojë paꞌiyere nejoni mësaru paꞌija̱ꞌcohuaꞌi aꞌë. \p \v 14 Siꞌaohuaꞌi Maijaꞌquë joyopi cuaquëna, paꞌicohuaꞌi cato Maijaꞌquë mamajë aꞌë. \v 15 Ja̱je paꞌina, mësaru Maijaꞌquë mamajëre pare ne joyore i̱si cua̱ñohuë. Ja̱je paꞌina, ja̱ joyopi mai ja̱ꞌre caquëna, jaꞌquëre papi cayë, Maijaꞌquëre. I̱simaꞌpë joꞌya ne cua̱ñosi joyore, cuiꞌnaohuaꞌipi Maijaꞌquëre caꞌraohuaꞌi paꞌija̱ꞌa joyore. \v 16 Maijaꞌquë joyopi mai joyo ja̱ꞌre co̱ni nuñerepa Maijaꞌquë mamajërepa paꞌicohuaꞌi aꞌë quëayë, maire. \v 17 Ja̱je paꞌina, Maijaꞌquë mamajë sëte mai siꞌaye i̱ ca nëoseꞌe paja̱ꞌcohuaꞌi aꞌë, Cristo ja̱ꞌre co̱ni teꞌe. Maipi teꞌe i̱ ja̱ꞌre ai yoꞌosicohuaꞌi pani, i̱ deꞌoyerepa jeteyoꞌje paja̱ꞌcohuaꞌi aꞌë, i̱ ja̱ꞌre co̱ni. \p \v 18 Yure mai ai yoꞌoye teaye paꞌye aꞌë. Ja̱je paꞌina, mai ai yoꞌoyepi co̱ni ñato peoji, jeteyoꞌje mai paꞌi ja̱ꞌñere. Ja̱je paꞌina, Maijaꞌquë deꞌoyere papi maini paꞌina, deꞌocohuaꞌirepa paꞌija̱ꞌcohuaꞌi aꞌë. \v 19 Deꞌhue Maijaꞌquë mamajëre i̱ñoquëna, ñasiꞌi caco siꞌa yeja Maijaꞌquë deꞌhuasico ai ña ëa ju̱ꞌio uteco paꞌico. \v 20 Ja̱je paꞌina, siꞌaye Maijaꞌquë duꞌru ne deꞌhuaseꞌe cato caraja̱iseꞌe aꞌë, ju̱ꞌiñepi, ja̱ꞌjuñepi, cuiꞌne pu̱ꞌcayepi paꞌi doꞌire. Maijaꞌquëpi ja̱re caquë yëni ne deꞌhuapi, jeteyoꞌje yequë muꞌse deꞌoyerepa paꞌija̱ꞌcoa caquë. \v 21 Ja̱je paꞌina, ju̱ꞌijë ja̱ꞌjuñe caraja̱sipi, siꞌaye Maijaꞌquë ne deꞌhuaquë paꞌiye. Ja̱ doꞌire siꞌa muꞌseña Maijaꞌquë mamajë ai yoꞌojë paꞌicohuaꞌipi utejë paꞌiyë, siꞌaye deꞌoyerepa paꞌija̱ꞌcoa cajë. \v 22 Ja̱je paꞌina, yureje̱ mai asayë, siꞌaye Maijaꞌquë deꞌhuasicopi nomio tsi̱ co̱a huëoni ai aꞌsi ju̱ꞌiñeje paꞌye ai yoꞌoco oio paꞌiye. \v 23 Iye yejaseꞌe ai yoꞌoye pa̱co maije ai yoꞌoyë, yequë muꞌse paꞌi ja̱ꞌñere joñoapi oijë. Duꞌru pajë paꞌijë̱ꞌë caquë deꞌo joyore i̱si nëosicohuaꞌije̱ yequë muꞌse deꞌoyere pare paja̱ꞌcohuaꞌitaꞌa ai oijë paꞌiyë. Ja̱je paꞌina, joyore papi ai oijë uteyë, Maijaꞌquë maire i̱ huero mamajëre nejaꞌa macare cuiꞌne mai huaso cua̱ñoñere cajë. \v 24 Mai yequë muꞌse paꞌi ja̱ꞌñere jëa coeye peoyerepa ute doꞌire huasosicohuaꞌi paꞌiyë, mai. Ja̱je paꞌiquëtaꞌare pa̱ipi i̱ uteyere ña huesoni yequë muꞌse pa ja̱ꞌñere uteye peoji. Ja̱je paꞌina, tsoe i̱tire ña huesoni uteye peoji. \v 25 Ja̱je paꞌiquëtaꞌare mai yure ña maꞌñere ñañuꞌu cajë uteni dahuëre quëcojë uteye paꞌiji. \p \v 26 Ja̱je cuiꞌne Maijaꞌquë joyopi co̱caiji, mai tutu peoyere. Maijaꞌquëre se̱ñe huesëyë, mai. Ja̱je paꞌina, deꞌo joyopi ai oi Maijaꞌquëre se̱cacaiji, pa̱i yëꞌopi ca ti̱ꞌañe peoyerepa. \v 27 Ja̱je se̱ina, Maijaꞌquë sa̱ꞌnahuë joyorepa cuasaye ñaquëpi i̱ joyo cuasaquë se̱ñe asaji, joyopi i̱ tse̱cohuaꞌi paꞌi ja̱ꞌñere caquë, Maijaꞌquë yëyeje̱ paꞌye se̱ina. \s1 Siꞌaye Ne Ti̱ꞌasicohuaꞌi Paꞌiye \p \v 28 Ja̱je paꞌina, i̱ yëyere yoꞌoja̱ꞌcohuaꞌi aꞌë caquë soisicohuaꞌire siꞌaye tëto saiyepi deꞌoye paꞌi ja̱ꞌñere co̱caija̱ꞌcoa, Maijaꞌquë oicohuaꞌire asayë, mai. \v 29 Ja̱je paꞌina, Maijaꞌquë maire tsoe duꞌru ña nëopi i̱ mamaquëje̱ paꞌiohuaꞌi paꞌija̱ꞌcohuaꞌi aꞌë caquë. Ja̱je paꞌina, i̱ mamaquë cato sehuosicohuaꞌi majaꞌyë paꞌija̱ꞌquë api. \v 30 Tsoe i̱ ja̱ꞌnë cuasa nëosicohuaꞌire Maijaꞌquë soipi. Soisicohuaꞌireje̱ nuñerepa paꞌiohuaꞌire nepi. Nuñerepa paꞌiohuaꞌire nesicohuaꞌireje̱ i̱ deꞌoyerepa paꞌiyere i̱sipi. \p \v 31 Ja̱je Maijaꞌquëpi maire deꞌoyerepa necaisiquëre ¿nepi maire sa̱ñope yoꞌo ti̱ꞌañe paꞌiquëꞌni? Ti peoji, sa̱ñope yoꞌo ti̱ꞌaquë. \v 32 Maijaꞌquë i̱ mamaquëre papi mai doꞌire ju̱cacaija̱quë caquë ¿i̱sisiquë me i̱siye pa̱quëꞌni, i̱ mamaquë ja̱ꞌre coꞌamaña pa ja̱ꞌñe? Siꞌaye i̱sija̱ꞌquë api. ¿Me pa̱quëꞌni? \v 33 Ja̱je paꞌito Maijaꞌquë soisicohuaꞌire ¿nepi coꞌacohuaꞌi aꞌë caye paꞌiquëꞌni? Ja̱re coa Maijaꞌquëseꞌe maire nuñerepa paꞌicohuaꞌire nesiquë paꞌiji. \v 34 Cristo ju̱ꞌisiquëpi cuiꞌnaëpi huëisiquëpi Maijaꞌquë ëja te̱ꞌtere ñuꞌi maini caquë pëca jaꞌquëre se̱cacai paꞌito ¿i̱queipi maire nejoñe paꞌiji ca huesoye paꞌiquëꞌni? \v 35 Ja̱je paꞌito ai yoꞌoyepi, coꞌa ju̱ꞌijë oiyepi, sa̱ñope yoꞌoyepi, a̱iñe peoyepi, juꞌiye peoyepi, ne ju̱ꞌiñepi, pa̱nitaꞌa ju̱ni huesëyepi ¿Cristo maire oiyere nejocaiye paꞌiquë? ¡Pa̱ni! \v 36 Toyaseꞌe cato caji: \q1 Mëꞌë doꞌire siꞌa muꞌseña ne ju̱ꞌiñere paꞌiyë. \q1 Ja̱je paꞌina, yëi ñamare huai hue̱ꞌñana saseꞌeje̱ paꞌiohuaꞌi paꞌiyë. \m \v 37 Ja̱je siꞌaye iye yoꞌoye paꞌiquëtaꞌare maipi ñese quëcosicohuaꞌirepa paꞌiyë, maire oisiquë doꞌipi. \v 38 Ja̱je paꞌina, Maijaꞌquë maire oiyere nejocaiye ti peoji. Nuñerepa asayë, yëꞌë. Ja̱ doꞌire ju̱ꞌiñepi, paꞌiyepi, hui̱ñaohuaꞌipi, cua̱ñecohuaꞌi tutupi, cua̱ñe tutupi, yure paꞌiyepi, jeteyoꞌje paꞌi ja̱ꞌñepi, \v 39 Mëñe ayepi, meñe ayepi, Maijaꞌquë deꞌhuaseꞌepi, nejo ti̱ꞌañe peoji, Maijaꞌquë maire oiyere mai Ëjaë Jesucristona ti̱ꞌaseꞌere. \c 9 \s1 Israel Pa̱iseꞌere Maijaꞌquë Joꞌya Neseꞌe \p \v 1 Nuñerepa cayë, Cristore sehuoquë sëte. Coa cosomaꞌë paꞌiyë. Ja̱je paꞌina, Maijaꞌquë joyopi cuasaquëna, yëꞌë joyo cuasaye nëiñepi mëꞌë nuñerepa cuasayë cacaiji, yëꞌëre. \v 2 Ja̱je paꞌina, siꞌanëpi yëꞌë joyo aꞌsiyerepa ai oi paꞌiyë. \v 3 Ja̱je oi cuasayë, yëꞌëpi merepa Cristore hua sani nejo cua̱ñoñere paꞌina, yëꞌë pa̱i, Israel tsëcapë cajeohuaꞌipi jëacaitotaꞌa deꞌoraꞌpi, cuasayë. Ja̱je yoꞌo doꞌipi co̱caiye paꞌito yoꞌoraꞌhuë cuasayeque cuasayë. \v 4 Ja̱ohuaꞌi cato Israel tsëcapë acohuaꞌi aꞌë, Maijaꞌquëpi i̱ mamajëre nesicohuaꞌi aꞌë. Maijaꞌquë i̱ohuaꞌi ja̱ꞌre miañerepa paꞌina, paꞌisicohuaꞌi aꞌë. Maijaꞌquë cayere i̱ohuaꞌipi deꞌoye sehuojëna, i̱ co̱cai ja̱ꞌñe ca nëoseꞌe pasicohuaꞌi aꞌë. Moisés cua̱ñeseꞌe pacohuaꞌi aꞌë. Cuiꞌne Maijaꞌquë huëꞌere ñacaiyere pasicohuaꞌi aꞌë. Cuiꞌne i̱ deꞌoye ca nëoseꞌe pasicohuaꞌi aꞌë. \v 5 Ja̱ohuaꞌi cato mai aipë tsëcapë acohuaꞌi aꞌë. Ja̱re ja̱ tsëcapëja̱ꞌa pa̱ina Cristoje̱ ai deꞌopi. Ja̱ë cato Diusu pajiꞌi, siꞌaye jerepa paꞌi. Ja̱ëni deꞌoquëre paꞌni caye paꞌiji, siꞌanëpi. Ja̱je paꞌija̱quë. \p \v 6 Camaꞌë paꞌiyë, Maijaꞌquë ca nëoseꞌepi ti̱ꞌañe pa̱ëna, coa ai jerepa yëꞌë cato cayë, siꞌaohuaꞌirepa Israel tsëcapë acohuaꞌipi Israel pa̱ire peo doꞌire. \v 7 Ja̱je paꞌina, Abraham tsëcapë acohuaꞌi Maijaꞌquë ña hue̱ꞌña siꞌaohuaꞌirepa i̱ mamajë peoyë. Ja̱je paꞌina, Maijaꞌquëpi capi: “Mëꞌë tsëcapërepa cato Isaacja̱ꞌa ai deꞌoja̱ꞌcohuaꞌi aꞌë.” \v 8 Ja̱je paꞌina, iyepi maire ti̱ñarepa quëa i̱ñoji, Maijaꞌquë mamajërepa paꞌiye cato pa̱i tsëcapëja̱ꞌa ti̱ꞌañe peoye, coa ai jerepa Maijaꞌquë ca nëoseꞌeja̱ꞌa ai deꞌosicohuaꞌipi i̱ mamajërepa paꞌiye ti̱ꞌañe. \v 9 Ja̱je paꞌina, Abrahamre Maijaꞌquëpi ca nëoquë capi: “Zara mamaquëre paja̱ꞌcoa, yeque o̱metëcahuë yëꞌë coꞌi maca.” \p \v 10 Iyeseꞌe paꞌiye papi, yequeje̱ cuiꞌne mai ai Isaac mamajërepa paëꞌë, Rebeca caya mamajë. \v 11-13 Ja̱ohuaꞌire Maijaꞌquëpi ja̱ yëꞌtaꞌa coꞌamaꞌnë cuiꞌne ja̱ yëꞌtaꞌa coꞌaye pa̱nitaꞌa deꞌoye yoꞌomaꞌnë Rebecare ca nëopi. Mëꞌë mamaquë majaꞌyëpi yoꞌjeire necaiquë paꞌija̱ꞌquë api. Ja̱je cuiꞌne toyaseꞌeje̱ caji: “Jacoboni oi, Esauni coehuë.” Ja̱je paꞌina, iye yoꞌoseꞌepi Maijaꞌquë i̱ cuasayeje̱ paꞌye yëni yoꞌoquë sahuapi, i̱ohuaꞌi yoꞌo doꞌire cuasamaꞌë, coa i̱ yë doꞌire. \p \v 14 ¿Ja̱je yoꞌoquëna, ñani maipi Maijaꞌquë nuiñe yoꞌomaꞌquë api caja̱ꞌcohuaꞌi aꞌni? ¿Pa̱ni me ja̱je cayeꞌni? \v 15 Ñajëꞌë, Maijaꞌquë Moisésre caseꞌere: “Yëꞌë yëquëni oni yejesiꞌi teaye paꞌire ñani, cuiꞌne yëꞌë yëquëni oi ñani co̱casiꞌi.” \v 16 Ja̱je paꞌiye sëte pa̱i yëyepi, pa̱nitaꞌa tutu yoꞌoyepi ti̱ꞌañe peoji. Coa Maijaꞌquë teaye ñani oi co̱caiyepi ti̱ꞌañe paꞌiji, i̱ sahuasicohuaꞌi paꞌiye. \v 17 Ja̱je paꞌina, toyaseꞌe caji, Egípto pa̱i ëjaëre, Maijaꞌquë caseꞌere: “Mëꞌëre Egípto pa̱i ëjaëre nehuë, mëꞌëjaꞌa yëꞌë tuture i̱ñosiꞌi caquë, cuiꞌne siꞌa hue̱ꞌña paꞌicohuaꞌipi yëꞌë mamire asaja̱jë caquë.” \v 18 Ja̱je paꞌina, Maijaꞌquë cato ja̱re i̱ teaye ñani oiquëni oiquë api, cuiꞌne ja̱re i̱ yëquëni jëa joyo ne huesoquë api. \p \v 19 Ja̱je paꞌina, mësarupi caja̱ꞌcohuaꞌi aꞌë, yëꞌëre. Cuiꞌne ja̱je yoꞌoquëtaꞌa ¿me yoꞌoquë Diusu pa̱ipi coꞌayë caquëꞌni? ¿Nepi, i̱ cuasaquë yoꞌoye sa̱ñope ca ti̱ꞌañe paꞌina? \v 20 ¿Pa̱i maca mëꞌë i̱queiꞌni, Maijaꞌquëre sa̱ñope ca ja̱ꞌñe? ¿Soto cuaꞌcoropi i̱ti nesiquëre sa̱ñope caye? ¿Me nesiꞌquë yëꞌëre coꞌaye neiꞌni? camaꞌcoa. \v 21 Ja̱je paꞌiye sëte sotopi deꞌhuaquë cato ja̱re i̱ yëyeje̱ paꞌye neñe paꞌiji. Ja̱je paꞌina, ja̱re i̱ti sotopi neñe paꞌiji deꞌo cuaꞌcororepa ëja coꞌamañaseꞌe nejaꞌcore cuiꞌne yeconi siꞌa coꞌamaña neroja̱ijaꞌcore neñe paꞌiji. \p \v 22 Ja̱je paꞌina, i̱ohuaꞌi coꞌaye yoꞌosi doꞌire sa̱i cua̱ñojë nejo cua̱ñojaꞌcohuaꞌi aꞌë, coꞌa cuaꞌconoaje paꞌyepi. Ja̱ohuaꞌi jo̱sa yoꞌojëna, Maijaꞌquëpi ai dahuëre quëcopi yoꞌopi, i̱ pë̱i sa̱iñere cuiꞌne i̱ tuture i̱ñosiꞌi caquë. \v 23 Ja̱je yoꞌo maca maina deꞌo cuaꞌconoaje paꞌiohuaꞌina i̱ paꞌiye deꞌoyere pare i̱ñosiꞌi caquë yoꞌopi. Ja̱je paꞌina, maire teaye ñani oni yejepi. Oni yejeni tsoe hue̱ꞌñana deꞌocohuaꞌire ëja deꞌhuapi, maire, i̱ paꞌi hue̱ꞌñare co̱ni paꞌija̱jë caquë. \v 24 Ja̱je paꞌina, Maijaꞌquëpi maire soipi, judío pa̱i acohuaꞌire cuiꞌne judío pa̱i peocohuaꞌi acohuaꞌire. \v 25 Maijaꞌquë quëacaiquë Oseas toya pëpë Maijaꞌquë capi, ñeje: \q1 Yëꞌë pa̱ire hueꞌyoja̱ꞌquë aꞌë, ti̱ paꞌisicohuaꞌini. \q1 Yëꞌë oimaꞌco paꞌisiconi yëꞌë oicore hueꞌyosiquë aꞌë. \q1 \v 26 Cuiꞌne mësaru yëꞌë pa̱i peoyë casicohuaꞌini, \q1 Ja̱re i̱ohuaꞌini, Maijaꞌquë huajëquërepa mamajëre hueꞌyoja̱ꞌquë aꞌë. \m \v 27 Ja̱je paꞌiquëtaꞌare Israel pa̱i ayere Maijaꞌquë quëacaiquë Isaíaspi ñeje capi: “Israel pa̱i tsëcapë acohuaꞌipi jai pa̱i paꞌija̱ꞌcohuaꞌi aꞌë, jai tsiaya meja paꞌiyeje̱ paꞌyerepa. Paꞌijëtaꞌa coa aꞌri pa̱i maña ja̱o acohuaꞌipi huasosicohuaꞌi paꞌija̱ꞌcohuaꞌi aꞌë. \v 28 Ja̱je paꞌina, Ëjaëpi i̱ caseꞌeje̱ paꞌye yoꞌo ti̱ꞌaquë i̱ nuñerepa yoꞌoyepi esa ne deꞌhuaja̱ꞌquë api, siꞌa yeja paꞌicohuaꞌire.” \v 29 Ja̱re i̱pi Isaías capi, ñeje: \q1 Siꞌa hui̱ñaohuaꞌi Ëjaëre papi mai tsi̱re i̱simaꞌquë paꞌito \q1 Tsoe Sodoma cuiꞌne Gomorra dari nejoseꞌeje̱ paꞌye nejosicohuaꞌi patiraꞌhuë. \s1 Judío Pa̱i Cuiꞌne Maijaꞌquë Deꞌo Caseꞌe \p \v 30 ¿Ja̱je paꞌito me caja̱ꞌcohuaꞌi aꞌni, mai? Iyere asani, judío pa̱i peocohuaꞌipi nuñerepa paꞌiyere ti̱ꞌahuë, nuñerepa paꞌiyere ti coꞌemaꞌcohuaꞌipi. Coa necaiquëre pare cuasa doꞌipi ti̱ꞌahuë. \v 31 Ja̱je paꞌiquëtaꞌare judío pa̱i cato nuñerepa paꞌiyere ti̱ꞌañuꞌu cajë cua̱ñeseꞌere sehuoni ti̱ꞌañe paꞌiji cuasajë yoꞌohuë. Yoꞌojëtaꞌa ti̱ꞌañe pa̱huë. \v 32 ¿Me yoꞌojë pa̱seꞌeje̱ ñani, i̱ohuaꞌi yoꞌoyepi ti̱ꞌañe paꞌiji, cuasa doꞌire? Coa necaiquëre pare i̱te cuasamaꞌ doꞌire ti̱ꞌañe pa̱huë, i̱ohuaꞌi yoꞌo doꞌipi ti̱ꞌañuꞌu cuasa doꞌire. Ja̱je paꞌina, juꞌahuë, juꞌa ta̱ocore, quë̱naona. \v 33 Toyaseꞌe Maijaꞌquë capi, ñeje: \q1 Yëꞌëpi Sión cu̱tihuëna quë̱naore o̱añë. Ja̱ona mësaru sa̱ñope juꞌaja̱ꞌcohuaꞌi aꞌë. \q1 I̱ona quëco paquë cato, huajëyaꞌye paꞌiye peosipi. \c 10 \p \v 1 Maijaꞌquë doꞌijë yëꞌë joyore papi oi Maijaꞌquëre se̱ñe cato Israel pa̱i mañapi huaso cua̱ñosicohuaꞌipi paꞌija̱jë cuasaquë se̱ñe aꞌë. \v 2 Ja̱je paꞌina, cayë, i̱ohuaꞌi cato Maijaꞌquëre necaiye ai yëyë. Ja̱je paꞌiquëtaꞌare i̱ohuaꞌi yëjë yoꞌoyepi nuñerepa asa ti̱ꞌani yoꞌoyere paꞌiye pa̱ji. \v 3 Ja̱je paꞌina, Maijaꞌquëpi pa̱i nuñerepa paꞌiye i̱siquë cajë asa ti̱ꞌañe pa̱ñë. Ja̱je paꞌina, i̱ohuaꞌi tutupi yoꞌojë nuñerepa paꞌicohuaꞌi po̱nëñuꞌu cajë yoꞌoyë, Maijaꞌquë nuñere paꞌiye i̱siyere sehuocaimaꞌpë. \v 4 Cua̱ñeseꞌe cayere Cristopi siꞌaye ne saopi. Ja̱je paꞌina, Maijaꞌquëpi Cristoja̱ꞌa nuñerepa paꞌiye ti̱ꞌañe necajiꞌi, Cristore sehuocohuaꞌini. \p \v 5 Cua̱ñeseꞌere yoꞌojë nuñerepa paꞌicohuaꞌi ti̱ꞌañere Moisés toyapi, ñeje: Cua̱ñeseꞌe cayere siꞌaye yoꞌo ti̱ꞌasiquëpi nuñerepa paꞌiyere paꞌija̱ꞌquë api. \v 6 Ja̱je paꞌiquëtaꞌare, coa necaiquëre pare cuasa doꞌipi nuñerepa paꞌicohuaꞌire neñepi, ñeje: “Mësaru joñoa cuasamaꞌpë paꞌijë̱ꞌë. ¿Nepi maꞌtëmo mëni Cristore quërëja̱ni yejana daja̱ꞌcohuaꞌi aꞌni? pa̱nitaꞌa, \v 7 ¿nepi coje sa̱ꞌnahuëre pana cajeni Cristore ju̱ꞌisiquëni huëoja̱ꞌcohuaꞌi aꞌni?” \v 8 Toyaseꞌe caye cato iye aꞌë: “Mëꞌë yëꞌquë macare pare ti deꞌo coca paꞌiji, mëꞌë yëꞌopore, cuiꞌne mëꞌë joyore.” Iye coca cato coa necaiquëre pare cuasaye aꞌë. Ja̱ cuasayere yëquë quëayë. \v 9 Ja̱je paꞌina, mëꞌë yëꞌopopi Jesure yëꞌë Ëjaëpi cani cuiꞌne mëꞌë joyopi Maijaꞌquëpi ju̱ꞌisiquëre huëopi cuasaquë asani tsoe huaso cua̱ñosiquë paꞌiyë. \v 10 Ja̱je paꞌina, joyopi i̱tire paꞌë cuasaquë pani tsoe nuñerepa paꞌiquë paꞌiji, cuiꞌne yëꞌopopi Jesús huasoquë api i̱te cajë se̱ni tsoe huaso cua̱ñosiquë paꞌiji. \p \v 11 Toyaseꞌepi caji: “I̱te nuñerepa paꞌiquë api cuasacohuaꞌi cato pa̱ñete sehuoreꞌni caye peosipi.” \v 12 Ja̱je paꞌina, peoji, ti̱ñe paꞌi judío cuiꞌne yequë pa̱i. Ja̱je paꞌina, mai Ëjaë siꞌaohuaꞌi Ëjaëpi, ja̱ëpi siꞌaohuaꞌire i̱te se̱cohuaꞌire jaiye deꞌoye paꞌiye i̱siquë. \v 13 Ja̱je paꞌina, toyaseꞌe caji: “Siꞌaohuaꞌi mai Ëjaëre se̱cohuaꞌi huasosicohuaꞌi paꞌija̱ꞌcohuaꞌi aꞌë.” \v 14 Ja̱je paꞌiquëtaꞌare ¿me i̱te i̱re pare cuasamaꞌcohuaꞌi pani se̱jaꞌcohuaꞌi aꞌni? ¿Cuiꞌne me i̱te sehuoyeꞌni, i̱ ayere quëaye asamaꞌcohuaꞌi pani? ¿Cuiꞌne me asaja̱ꞌcohuaꞌi aꞌni, i̱ti coca quëacohuaꞌipi peoto? \v 15 ¿Cuiꞌne me i̱ti coca quëaja̱ꞌcohuaꞌire jëjo saocohuaꞌipi peoto sani quëaja̱ꞌcohuaꞌi aꞌni? Ja̱je paꞌina, toyaseꞌepi caji: “Airepa deꞌoji, deꞌo cocare quëaja̱ꞌcohuaꞌipi ti̱taye.” \p \v 16 Ja̱je paꞌiquëtaꞌare, siꞌaohuaꞌi Maijaꞌquë coca caye asani sehuomaꞌpë paꞌiyë. Isaías toyaseꞌe cayeje̱: “¿Ëjaë, nepi yëquë quëaye asani i̱tire paꞌni cayeꞌni?” \v 17 Ja̱je paꞌina, i̱re pare cuasaye cato, deꞌo cocarepa Cristo ayere quëaseꞌere ca̱joro asayeja̱ꞌa ti̱ꞌañe paꞌiji, i̱tire paꞌë cuasaseꞌere. \p \v 18 Ja̱je paꞌina, yëꞌëpi se̱ñë: ¿Asamaꞌpë pate, i̱ti coca quëaye? Pa̱ni asahuë, ja̱ohuaꞌipi. Ja̱je paꞌina, toyaseꞌe caji: \q1 I̱ti quëacohuaꞌipi quëajëna, siꞌa yeja paꞌicohuaꞌipi asahuë. \q1 Cuiꞌne coa siꞌa hue̱ꞌña maña iye yeja paꞌicohuaꞌina i̱ohuaꞌi coca quëaye ti̱ꞌapi. \m \v 19 Ja̱je paꞌiquëtaꞌare ti̱jupë se̱ni co̱ñë: ¿Israel pa̱iseꞌe ja̱je paꞌito asamaꞌpë pate? Ja̱je paꞌina, duꞌru macarepa Moisés toyapi, Maijaꞌquë caseꞌere, ñeje: \q1 Yëꞌëpi mësaru oicohuaꞌire nejaꞌquë aꞌë, yecohuaꞌini necaiseꞌere ña ëajëna. \q1 Cuiꞌne mësaru pë̱icohuaꞌire nejaꞌquë aꞌë, huesëohuaꞌipi. \m \v 20 Ja̱ jeteyoꞌje Isaías caꞌramaꞌquëpi caji: \q1 Yëꞌëre coꞌemaꞌpë paꞌisicohuaꞌipi ti̱ꞌahuë, yëꞌëre. \q1 Cuiꞌne yëꞌëre jerore paꞌiquëꞌni cajë se̱maꞌpë paꞌisicohuaꞌini i̱ñohuë, yëꞌë paꞌiye. \m \v 21 Cuiꞌne Israel pa̱ini Maijaꞌquëpi caquëna, Isaíaspi toyapi, ñeje: “Siꞌa muꞌsepi mësarute soiquë yëꞌë jë̱ña caꞌcahuë nesiquëpi utehuë, deꞌoye sehuomaꞌcohuaꞌipi cuiꞌne sa̱ñope yoꞌocohuaꞌini.” \c 11 \s1 Maijaꞌquë Sahuaye Israel Pa̱ire \p \v 1 Yure cuiꞌne se̱ñë, ja̱je paꞌina: ¿Ja̱je paꞌito Maijaꞌquë Israel pa̱ire i̱ pasicohuaꞌire je̱ocou? Pa̱ni nejoñe pa̱pi. Ja̱re yëꞌë i̱ Israel pa̱ipi paꞌiyë, Abraham tsëcapë aquëpi cuiꞌne Benjamín pa̱i aquëpi. \v 2 Ai tsoe ja̱re i̱ Maijaꞌquëpi Israel pa̱ire i̱ tse̱cohuaꞌi aꞌë ca huesopi. Ja̱je paꞌina, yure je̱ocomaꞌë paꞌiji. ¿Huesëye mësaru Maijaꞌquëre quëacaiquë Elíaspi Maijaꞌquëre se̱i, Israel pa̱ire coꞌacohuaꞌi aꞌë cuasaquë se̱i caseꞌere toyaseꞌe quëaji? \v 3 Se̱i capi: “Ëjaë mëꞌëre quëacaicohuaꞌire siꞌaohuaꞌire huani je̱ahuë. Cuiꞌne mëꞌëre i̱sijë tëojë se̱ hue̱ꞌñaje nejo saohuë. Ja̱je yoꞌojëna, yëꞌëseꞌe teꞌi maca nëasiquëni cuiꞌne yëꞌëreje̱ huani je̱oñuꞌu cayë.” \v 4 Ja̱je caquëna, Diusupi capi, i̱te: “Siete mil pa̱ire yëꞌëre oicohuaꞌire hua nëohuë, deꞌhuasi diusu Baalre doꞌre jaꞌrujë se̱maꞌcohuaꞌire.” \v 5 Ja̱je ja̱ꞌnë yoꞌoseꞌeje̱ paꞌye yureje̱ judío pa̱i acohuaꞌi aꞌri jaꞌi pa̱i nëahuë, Maijaꞌquë i̱ oiyepi sahuasicohuaꞌi. \v 6 Ja̱je paꞌina, Maijaꞌquë maire coa i̱siyepi ti̱ꞌañe paꞌiye sëte, pa̱i tutu yoꞌoyepi ti̱ꞌañe peoji. Yure pa̱i yoꞌo tutupi ti̱ꞌañe paꞌito Maijaꞌquë oi maire coa i̱siye peoraꞌpi. \p \v 7 ¿Ja̱je paꞌito me yoꞌoreꞌni? Israel pa̱i mañapi i̱ohuaꞌi coꞌeseꞌe ti̱ꞌañe pa̱huë. Pa̱jëna, Maijaꞌquë sahuasicohuaꞌiseꞌe ti̱ꞌahuë. Yecohuaꞌipi jëa joyo ne hueso cua̱ñohuë. \v 8 Toyaseꞌe cayeje̱ paꞌye ñeje: “Diusupi i̱sipi cuasa ti̱ꞌa maꞌa joyore cuiꞌne ñaco ca̱je ña maꞌñere cuiꞌne ca̱jo yacaje̱ asa ti̱ꞌa maꞌñere. Ja̱je paꞌina, yure iye muꞌseje̱ ja̱je paꞌiohuaꞌi paꞌiyë.” \v 9 Cuiꞌne Davidje̱ capi: \q1 Ja̱re i̱ohuaꞌi siꞌaye payë, cuasayepi coꞌye i̱ohuaꞌire ne ta̱oñe, \q1 Cuiꞌne hua̱tenëa deꞌosipi, mësarupi i̱ona juꞌajë siꞌse cua̱ñosicohuaꞌi paꞌija̱jë caquë. \q1 \v 10 Ñaco ca̱je ñamaꞌcohuaꞌi deꞌoja̱ꞌcohuaꞌi aꞌë. \q1 Cuiꞌne jete në me huesësicohuaꞌi paꞌija̱ꞌcohuaꞌi aꞌë, jaiye hueꞌe doꞌire. \s1 Judío Pa̱i Peocohuaꞌipi Huaso Cua̱ñoñe \p \v 11 Cuiꞌne yure se̱ñë: ¿Siꞌaohuaꞌi judío pa̱i juꞌajë peo hue̱ꞌñarepa to̱me sare? ¡Pa̱ni. Ja̱je yoꞌoye pa̱huë! Coa ai jerepa, ja̱ohuaꞌi deꞌoye sehuomaꞌpë ne huesë doꞌire yecohuaꞌipi deꞌhue ti̱ꞌahuë, huaso cua̱ñoñe, Israel pa̱ipi ñani cuiꞌneje pañuꞌu cajë oija̱jë cajë. \v 12 Ja̱je paꞌina, judío pa̱i coꞌaye yoꞌoseꞌepi siꞌa yeja paꞌicohuaꞌi jerepa deꞌoye paꞌiye po̱nëpi, cuiꞌne i̱ohuaꞌi yoꞌojë coꞌa deꞌoseꞌepi judío pa̱i peocohuaꞌi deꞌoye paꞌiye po̱nëpi. Ja̱je paꞌiye sëte judío pa̱ipi Cristore sehuoni cuiꞌnaohuaꞌipi caca co̱cohuaꞌi paꞌito ai deꞌoye paꞌija̱ꞌcoa, cuasayë. \p \v 13 Ja̱je paꞌiquëtaꞌare mësarute judío peocohuaꞌire caye payë, yeque maña. Yëꞌëre Maijaꞌquëpi jëjo daopi, judío pa̱i peocohuaꞌina. Ja̱je paꞌina, yëꞌë yoꞌoye Maijaꞌquë i̱siseꞌe aꞌë asaquë siꞌa yëꞌë tutupi yoꞌoyë. \v 14 Ja̱je yoꞌoquëna, mësarupi sehuojëna, ñani yëꞌë tsëcapë acohuaꞌije̱ ñajë cuiꞌne ëa ñajë oijë huasosicohuaꞌi paꞌija̱jë caquë yëyë. \v 15 Ja̱je paꞌina, judío pa̱ipi ñaꞌnosicohuaꞌi paꞌijëna, iye yeja paꞌicohuaꞌi deꞌhue Maijaꞌquë ja̱ꞌre deꞌoye paꞌiye ti̱ꞌañe paꞌiji. Ja̱je paꞌina, merepa paꞌija̱ꞌcoaꞌni cuiꞌnaohuaꞌini Maijaꞌquëpi i̱to, judío pa̱ipi sehuojë paꞌi maca ai sihuaye pasipi. Ja̱ cato ju̱ꞌiseꞌeje̱ paꞌiohuaꞌipi paꞌiyena huëiye aꞌë. \v 16 Ja̱je paꞌina, pan së̱pë aye poni duꞌru neseꞌere Maijaꞌquëna i̱sito siꞌa i̱ti së̱pëje̱ Maijaꞌquë i̱siseꞌe paꞌiji, deꞌocore pare. Cuiꞌne Olivo so̱quë yë tsitamopi Maijaꞌquëna i̱sisico paꞌito i̱ti capë̱aje i̱siseꞌe paꞌiji. \p \v 17 Yecohuaꞌi judío pa̱i acohuaꞌi Olivo so̱quë yë capë̱a paꞌisicohuaꞌipi tëꞌca tëte cua̱ñohuë, noni i̱o ja̱ꞌre paꞌicohuaꞌipi. Ja̱ohuaꞌi peo saꞌro paꞌi doꞌire mësarupi airo olivo so̱quë capëje̱ paꞌipi sëo cua̱ñohuë. Ja̱je yoꞌouna, mësaru deꞌhue ti̱ꞌahuë, i̱ti tsitapi paꞌiye i̱siye cuiꞌne olivo paꞌiyepi mësarute paꞌiye i̱siye. \v 18 Ja̱je paꞌina, cuasamaꞌpë paꞌijë̱ꞌë, yëꞌë aꞌë i̱ti ñërepa capë̱a jerepa deꞌoquë. Ja̱je paꞌina, mëꞌëpi deꞌoquë aꞌë cuasani, deꞌhua cuasa ñajaijëꞌë. Mëꞌëpi tsita paꞌiye i̱simaꞌë paꞌiyë caquë coa tsitamoapi mëꞌë paꞌiye i̱siji. \p \v 19 Ja̱je paꞌiquëtaꞌa yeque mëꞌëpi caꞌñe paꞌi aꞌë: “Ja̱je paꞌijë̱ꞌë, yëꞌëpi olivona sëa cua̱ñosiquë paꞌija̱quë caquë tëꞌca tëtepi ja̱ohuaꞌire i̱ti capë acohuaꞌire pare.” \v 20 Ja̱ cayere nuñerepa caye aꞌë. I̱ohuaꞌi i̱te coa necaiquëre pare cuasamaꞌ doꞌire tëꞌca tëte cua̱ñohuë. Ja̱je paꞌiquëtaꞌare mëꞌë cato i̱te coa necaiquëre cuasa doꞌire deꞌhue i̱ti ñëre pana tsiosiquë paꞌiyë. Mëꞌë ja̱je paꞌiye sëte yëꞌë aꞌë jerepa paꞌi cuasamaꞌë, coa airepa caꞌraquë ñaquë paꞌijë̱ꞌë, mësarute tëꞌca tëte cua̱ñoñe. \v 21 Maijaꞌquë i̱ti ñërepa paꞌisi capë̱are tëꞌca tëte je̱osiquëme, me pa̱quëꞌni, mësaruje̱. \v 22 Ñajëꞌë. Maijaꞌquë nuñerepa deꞌoye yoꞌoquë api. Ja̱je paꞌitaꞌa nuñe yoꞌomaꞌcohuaꞌi cato tuturepa yoꞌoquë api. Coꞌaye yoꞌosicohuaꞌire sa̱ipi, i̱ohuaꞌi yoꞌosi doꞌire. Ja̱je paꞌiquëtaꞌare mësarure deꞌoye yoꞌopi. Ja̱je paꞌina, mëꞌëpi deꞌoye i̱ yëyeje̱ paꞌiye paꞌiji. Ja̱je paꞌiye pa̱to mëꞌëreje̱ cuiꞌne tëto tëaja̱ꞌquë api. \v 23 Cuiꞌne yequeje̱, judío pa̱ipi i̱ohuaꞌi jëa coeyere je̱oni sehuocohuaꞌi pani, cuiꞌna olivo so̱quë yëna sëo co̱ cua̱ñoñë, ti̱jupë. Maijaꞌquëpi paji, tutu cuiꞌnaohuaꞌini sëo co̱ñe cuiꞌna ñëna. \v 24 Mëꞌëre judío peoquëtaꞌare airo olivo so̱quë capëje̱ paꞌini ti̱ꞌani deꞌo olivo so̱quë yëna de sëosiquë i̱ ¿me neni deꞌo olivo so̱quë yë acohuaꞌire judío pa̱ire sëoye pa̱quëꞌni? Sëoja̱ꞌquë api, deꞌo olivo so̱quë yëna cuiꞌnaohuaꞌini. \s1 Israel Pa̱ire Tëjiyerepa Huasoseꞌe \p \v 25 Ja̱je paꞌina, Maijaꞌquë doꞌijë, Maijaꞌquë i̱seꞌe nesiꞌi cuasaseꞌere mësarute quëaye yëyë, mësarupi jerepa ta̱ꞌñe asajë paꞌiohuaꞌi aꞌë cuasamaꞌpë paꞌija̱jë caquë. Israel pa̱i cato jai pa̱i jëa joñoa ne cua̱ñosicohuaꞌi paꞌiyë, Israel pa̱i peocohuaꞌipi siꞌaohuaꞌi Maijaꞌquë ca nëosicohuaꞌipi cacaja̱jë cajë. \v 26 Ja̱ maca yuretaꞌa siꞌaohuaꞌi Israel pa̱ipi huasosicohuaꞌi paꞌija̱ꞌcohuaꞌi aꞌë, toyaseꞌe cayeje̱: \q1 Sión daripëpi daija̱ꞌquë api, huasoquë. \q1 Dani ja̱ëpi Jacob pa̱i coꞌaye yoꞌoseꞌere nejocaija̱ꞌquë api. \q1 \v 27 Ja̱je yëꞌëpi i̱ohuaꞌi coꞌaye yoꞌoseꞌere nejocaisi maca, \q1 Ja̱ maca ja̱ohuaꞌini caquë iye ca nëoseꞌere pasipi. \p \v 28 Ja̱je paꞌiquëtaꞌare huaso coca asaye coecohuaꞌipi Maijaꞌquëre sa̱ñope yoꞌocohuaꞌi aꞌë, mësarupi i̱ohuaꞌi coe doꞌire deꞌhue asaja̱jë cajë. Ja̱je paꞌiquëtaꞌare ja̱ohuaꞌi judío pa̱ire Maijaꞌquëpi ja̱ yëꞌtaꞌa oiji, i̱ohuaꞌi aipëni i̱ tse̱cohuaꞌire nesiquë sëte. \v 29 Ja̱je paꞌina, Maijaꞌquë i̱siseꞌe jioye pa̱quë api cuiꞌne i̱ soisicohuaꞌire ti̱ohuaꞌire nemaꞌquë api. \v 30 Ja̱ꞌnë tsoe mësarupi Maijaꞌquëre sa̱ñope yoꞌohuë, deꞌoye sehuocaimaꞌpë. Ja̱je yoꞌosicohuaꞌini yure judío pa̱ipi deꞌoye sehuocaiye pa̱ doꞌire Maijaꞌquëpi mësarute teaye ñani oi co̱cajiꞌi. \v 31 Mësaru ja̱ꞌnë deꞌoye sehuocaiye pa̱seꞌeje̱ paꞌiohuaꞌi aꞌë, yure judío pa̱ipi. Ja̱je paꞌiyë, Maijaꞌquëpi mësarute teaye ñani oi co̱caija̱quë cajë cuiꞌne i̱ohuaꞌireje̱ oi ñani co̱caija̱quë cajë. \v 32 Ja̱je paꞌina, Maijaꞌquëpi caji siꞌaohuaꞌire i̱te deꞌoye sehuocaimaꞌcohuaꞌire ne huesopi, siꞌaohuaꞌire i̱pi oi teaye ñaquë co̱casiꞌi caquë. \p \v 33 ¡Airepa ta̱ꞌñe paꞌi aꞌni, Maijaꞌquë siꞌaye asaquë paꞌiquërepa! I̱ cuasaye asani quëaquëje̱ peoji. Maijaꞌquë yoꞌoquë paꞌiye asa ti̱ꞌaquë peoji. \q1 \v 34 “¿Nepi Ëjaë cuasaye asa ti̱ꞌañe paꞌiquëꞌni? Pa̱nitaꞌa ¿nepi i̱te ñeje yoꞌojë̱ꞌë cajë yeꞌyaye paꞌiquëꞌni?” \q1 \v 35 ¿Nepi duꞌru Ëjaëre coꞌamaña i̱sini yure i̱sisi doꞌire sa̱ijëꞌë, cua̱ñeñe paꞌiquëꞌni? \m \v 36 Ja̱je paꞌina, siꞌaye Maijaꞌquë tse̱ aꞌë, i̱ nesi doꞌire. I̱ni pacacaiji, siꞌanë. Sihuayë, Maijaꞌquëre jerepa paꞌire. Ja̱je paꞌija̱quë. \c 12 \s1 Maijaꞌquëna I̱sicohuaꞌi Paꞌiye \p \v 1 Ja̱je paꞌiye sëte Maijaꞌquë doꞌijë mësarute se̱ñë, Maijaꞌquë oni yejesi doꞌire, mësaru paꞌiyere Maijaꞌquëna i̱si huesëjë̱ꞌë, huajëquëre pare. I̱na i̱sisicohuaꞌipi pani, Maijaꞌquë sihuaja̱ꞌquë api cuiꞌne ja̱ i̱siye cato nuñerepa yoꞌoye aꞌë. \v 2 Ja̱je paꞌina, mësaruje̱ paꞌijë̱ꞌë, iye yeja pa̱i yoꞌojë paꞌiyere coa ai jerepa ja̱re yoꞌomaꞌpë. Mësaru cuasayere ti̱ñe cuasajë paꞌiyena po̱najëꞌë, mësaru paꞌiyepi ti̱ñe yoꞌojë paꞌiye po̱nëjaꞌcore. Po̱nëona, yuretaꞌa Maijaꞌquë yëye asa ti̱ꞌajaꞌcohuaꞌi aꞌë. Asa ti̱ꞌacohuaꞌipi pani deꞌoyere, Maijaꞌquë sihuaquë ñañere cuiꞌne nuñere pare asaye paꞌiji. \p \v 3 Quëaja̱quë caquë Maijaꞌquë yëꞌëre coa i̱sipi. Ja̱ doꞌire mësarute cayë, mësaru aquëpi teꞌije̱ yëꞌëpi ai asayë cuasaye pa̱jaquë, i̱ti cuasa maña i̱pi i̱siye jaꞌi maña cuasaja̱ꞌquë. Ja̱je paꞌina, Maijaꞌquëre necaiquëre pare asa doꞌire yoꞌo ja̱ꞌñe i̱siseꞌe jaꞌye cuasajë yoꞌoye paꞌiji. Tëto saiperepa cuasato coꞌaji. \v 4 Ñajëꞌë, mai ca̱pë yoꞌo ja̱ꞌñe huahueseꞌe paꞌiyere. Siꞌaye teꞌe coꞌamañare yoꞌoye pa̱ji. \v 5 Ja̱je cuiꞌne maije jai pa̱i paꞌijëtaꞌa Cristona tsiosicohuaꞌipi paꞌi doꞌire Cristo ca̱pë acohuaꞌi paꞌiyë. Paꞌijë pa̱i ñape yequëna se tsiosicohuaꞌipi teꞌe ca̱pë acohuaꞌi paꞌiyë. \p \v 6 Ja̱je paꞌina, Maijaꞌquëpi pa̱i ñapere ti̱ñe paꞌye yoꞌo tutu i̱sipi, i̱ yëyeje̱ paꞌye. Ja̱je paꞌina, Maijaꞌquë ayere asani quëa tuture i̱sisiquë paꞌito, quëañuꞌu coa necaiquëre pare mai cuasaye jaꞌye. \v 7 Yecohuaꞌire co̱cai tuture i̱siquë paꞌito, yecohuaꞌire deꞌoye co̱cañuꞌu. Yecohuaꞌire yeꞌya tuture i̱sisiquë paꞌito yeꞌyayeseꞌe yoꞌoñuꞌu. \v 8 Yoꞌo jujacohuaꞌire quëa tuture i̱sisiquë paꞌito quëa huasoñuꞌu, tutu quëꞌiohuaꞌi paꞌija̱ꞌcohuaꞌire. Coꞌamaña i̱siquë pani yëꞌë deꞌoye yoꞌoyere ñajëꞌë caye peoyerepa i̱siye paꞌiji. Cua̱ñe tuture i̱sisiquë paꞌito deꞌoyerepa cuasaë yoꞌojë̱ꞌë. Ai yoꞌojë paꞌicohuaꞌire co̱caiquë pani sihuaquë co̱caiye paꞌiji. \s1 Sehuosicohuaꞌi Paꞌiye \p \v 9 Sa̱ꞌñe nuñerepa oijë paꞌijë̱ꞌë. Coꞌayere coejë, deꞌoyere yoꞌojë paꞌijë̱ꞌë. \v 10 Sa̱ꞌñe oiye paꞌiji, Maijaꞌquë doꞌijë ëaye. Yecohuaꞌini deꞌocohuaꞌire cuasajë coa tea ju̱ꞌiñeje yoꞌomaꞌpë sa̱ꞌñe oijë deꞌoye paꞌijë̱ꞌë. \p \v 11 Nere pacohuaꞌi paꞌijë̱ꞌë. Jo̱saohuaꞌi paꞌimaꞌpë paꞌijë̱ꞌë. Mai Ëjaëni necaijë̱ꞌë, siꞌa joyorepa cuasajë toa tsë̱ꞌiseꞌeje̱ paꞌi joyore papi. \p \v 12 Sihuajë paꞌijë̱ꞌë, mësaru yequë muꞌse paꞌi ja̱ꞌñere utejë paꞌicohuaꞌi. Ai yoꞌonije quëcojë̱ꞌë. Je̱omaꞌpë paꞌijë̱ꞌë. Maijaꞌquëre se̱ñe siꞌanë se̱jë paꞌijë̱ꞌë. \p \v 13 Co̱caijë̱ꞌë, Maijaꞌquë tsëcapë acohuaꞌire, i̱ohuaꞌire jopo caraye paꞌito. Mësarute doꞌi daicohuaꞌi paꞌito deꞌoye yoꞌojë̱ꞌë. \p \v 14 Mësarute jo̱sa yoꞌocohuaꞌire deꞌoye paꞌija̱jë cuasacaijë̱ꞌë. I̱ohuaꞌi deꞌoye paꞌi ja̱ꞌñere se̱cacaijë̱ꞌë, pa̱ni ai yoꞌoye paꞌija̱jë cuasajë se̱ñe. \p \v 15 Sihuacohuaꞌi ja̱ꞌre tsioni paꞌijë sihuacohuaꞌi paꞌijë̱ꞌë. Cuiꞌne ota oicohuaꞌi ja̱ꞌre paꞌijë mësaruje̱ oicohuaꞌi paꞌijë̱ꞌë. \p \v 16 Siꞌaohuaꞌi sa̱ꞌñe deꞌoye yoꞌojë paꞌijë̱ꞌë. Yëꞌë aꞌë, jerepa paꞌi cuasamaꞌpë paꞌijë̱ꞌë. Coa ai jerepa teaye paꞌiohuaꞌi paꞌiyena i̱ni paꞌijë̱ꞌë. Ta̱ꞌñe paꞌiohuaꞌi aꞌë cuasamaꞌpë paꞌijë̱ꞌë. \p \v 17 Sa̱imaꞌpë paꞌijë̱ꞌë, coꞌaye yoꞌosicohuaꞌire cuiꞌne coꞌayepi. Coa ai jerepa deꞌoye cuasajë yoꞌojë̱ꞌë, pa̱i ña hue̱ꞌñana. \v 18 Mësaru ai cuasaye jaꞌi maca deꞌoye yoꞌojë paꞌijë̱ꞌë, yecohuaꞌi ja̱ꞌre deꞌoye paꞌiyere cajë. \v 19 Maijaꞌquë doꞌijë maña mësarupi sa̱iñuꞌu cajë yoꞌomaꞌpë paꞌijë̱ꞌë, coꞌaye yoꞌocohuaꞌire. Coa ai jerepa Maijaꞌquëpi sa̱icaija̱ꞌquë api cuasajë paꞌijë̱ꞌë. Ja̱je paꞌina, toyaseꞌe caji: “Yëꞌëpi coꞌaye yoꞌocohuaꞌire sa̱iñe payë, siꞌseye paꞌitoje̱,” caji, Ëjaëre papi. \v 20 Cuiꞌne caji ja̱re i̱pi: “Mëꞌëre sa̱ñope yoꞌoquëpi a̱o ëa ju̱ꞌito a̱ojëꞌë. Cuiꞌne co̱no ëa ju̱ꞌiquë paꞌito o̱cuajë̱ꞌë. Ja̱je yoꞌojëna, i̱ti sa̱ñope yoꞌoquëpi yëꞌë coꞌaquëre paꞌni cuasaja̱ꞌquë api, huajëyaꞌye paꞌija̱ꞌquëpi.” \v 21 Coꞌayena quëco cua̱ñomaꞌë paꞌijë̱ꞌë. Coa ai jerepa coꞌayere ñese quëcojë̱ꞌë, deꞌoye yoꞌoyepi. \c 13 \p \v 1 Siꞌaohuaꞌi iye yeja cua̱ñe ëjaohuaꞌire deꞌoye sehuocaiye paꞌiji. Ja̱je paꞌina, peoji, coa Maijaꞌquë yëmaꞌëna ëjaë deꞌosiquë. Ja̱je paꞌina, Maijaꞌquëpi iye yeja cua̱ñejaꞌcohuaꞌire nepi, ja̱ohuaꞌire. \v 2 Ja̱je paꞌina, pa̱i ëjaohuaꞌi cua̱ñeñere sa̱ñope yoꞌoni Maijaꞌquë deꞌoye yoꞌo ja̱ꞌñe caquë je̱oseꞌere sa̱ñope yoꞌoyë. Ja̱je sa̱ñope yoꞌocohuaꞌi cato sa̱ijaꞌcohuaꞌi aꞌë, coꞌayepi. \v 3 Ja̱je paꞌina, ëjaohuaꞌi cato paꞌimaꞌpë paꞌiyë, deꞌoye paꞌicohuaꞌipi caꞌraja̱jë cajë. Coa ai jerepa coꞌaye yoꞌocohuaꞌire yoꞌo quëcoja̱ꞌcohuaꞌipi paꞌiyë. Mëꞌëpi ëjaohuaꞌire caꞌraye peoye pasiꞌi cani deꞌoye yoꞌoquë paꞌijë̱ꞌë. Ja̱je paꞌina, ëjaohuaꞌipi mëꞌë paꞌiye neñani deꞌoye paꞌiquë api caja̱ꞌcohuaꞌi aꞌë. \v 4 Ja̱ohuaꞌi cato Maijaꞌquëni necaijë paꞌiyë, mëꞌë deꞌoye paꞌiyere cajë. Ja̱je paꞌiquëtaꞌare mëꞌëpi coꞌaye yoꞌoquë pani caꞌrajë̱ꞌë. Ja̱ohuaꞌi cato coa huaꞌti mëamaꞌcohuaꞌi aꞌë ja̱re coꞌaye yoꞌoquëni sa̱iñuꞌu cajë yoꞌocohuaꞌi aꞌë, Maijaꞌquëre necaicohuaꞌi sëte. \v 5 Ja̱je paꞌiye sëte deꞌoye aꞌë, ëjaohuaꞌi cua̱ñeñe sehuoye. Pa̱ni i̱ohuaꞌipi coꞌaye yoꞌomaꞌcohuaꞌini cajë, coa ai jerepa tayoseꞌe peoye nëina, mai cuasajë paꞌiyere cajë deꞌoye paꞌiye paꞌiji. \v 6 Ja̱je paꞌina, mësaru paꞌi doꞌi sa̱iñë, ëjaohuaꞌi Maijaꞌquëre necaicohuaꞌini cajë. Ja̱ohuaꞌi cato ja̱seꞌe yoꞌocohuaꞌi aꞌë. \p \v 7 Paꞌi doꞌire pa̱i ñape sa̱iñe paꞌito sa̱ijëꞌë, pa̱i ñapere i̱ohuaꞌire doꞌi paye jaꞌye. Yeja paꞌi doꞌire sa̱iñe paꞌito sa̱ijëꞌë. Ëjaohuaꞌi paꞌito ëjaohuaꞌire ñajë paꞌijë̱ꞌë. Coa siꞌaye doꞌi quëꞌiohuaꞌi paꞌito doꞌi quëꞌiohuaꞌire ñajë deꞌoyerepa i̱ohuaꞌire cuasajë paꞌijë̱ꞌë. \v 8 Debe pamaꞌpë paꞌijë̱ꞌë, yecohuaꞌire. Coa ai jerepa yecohuaꞌire oiyere debeje̱ paꞌye pajë̱ꞌë, yecohuaꞌire. Ja̱je paꞌina, coa pa̱ini oiquë pani tsoe cua̱ñeseꞌe cayere yoꞌo ti̱ꞌapi, siꞌaye. \v 9 Cua̱ñeseꞌepi caji: Ë̲jëre cuiꞌne nëjore pacohuaꞌipi yecohuaꞌini yoꞌomaꞌpë paꞌijë̱ꞌë. Huani je̱omaꞌë paꞌijë̱ꞌë. Yahuerepa coꞌamaña i̱maꞌë paꞌijë̱ꞌë. Ëa ñamaꞌë paꞌijë̱ꞌë. Siꞌaye iye cuiꞌne yeque cua̱ñeseꞌere co̱ni yoꞌo ti̱ꞌañuꞌu cani coa mëꞌë cajeire oijë̱ꞌë, mëꞌëjaꞌa coꞌye cuasayeje̱ paꞌye. Ja̱ caye ayere yoꞌoni paꞌito siꞌaye yoꞌo ti̱ꞌañe paꞌiji, cua̱ñeseꞌe cayere. \v 10 Ja̱je paꞌina, pa̱ire oiquëpi coꞌaye yoꞌoye pa̱ji. Ja̱je paꞌina, oiyepi siꞌaye cua̱ñeseꞌe ne ti̱ꞌañe paꞌiji, tayoye peoyerepa. \p \v 11 Siꞌaye yure mai paꞌi tëcahuë paꞌiyere ñani cuasajë̱ꞌë, tsoe sëta macaꞌë huëo ca̱icohuaꞌi. Yuretaꞌa maire huasoye ai jaꞌyere paꞌiji. Ja̱ꞌnë soꞌo macare pajiꞌi, mai i̱tire paꞌë cuasajë i̱ coca asa maca. \v 12 Tsoe jai ñamire paꞌë. Yure je̱ꞌnërepa ñata to̱me huëoji. Ja̱je paꞌina, je̱oñuꞌu, nea hue̱ꞌñana coꞌamaña yoꞌoye. Je̱oni su̱ñañuꞌu, mia ca̱ꞌcore pana, soldado huajo saquë su̱ñañeje paꞌye. \v 13 Nuñe deꞌoye ñare pajë yoꞌoñuꞌu, muꞌsere yoꞌoyeje̱ paꞌye. Cuꞌimaꞌpë pañuꞌu, co̱nore cueperoja̱ijë, jaiye a̱o a̱ijë. Tsiꞌsini jo̱sa pi̱siye yoꞌojë cayere yoꞌomaꞌpë pañuꞌu. Nuñerepa yoꞌoye paꞌina, coa coꞌaye siꞌsire yoꞌoroja̱imaꞌpë pañuꞌu. Coa siꞌaye coꞌayere yeꞌyesicohuaꞌipi paꞌimaꞌpë pañuꞌu. Teꞌe cuasamaꞌpë doꞌire uihuayere paꞌimaꞌpë pañuꞌu. Cuiꞌne yecohuaꞌi payere ëa ñajë oimaꞌpë pañuꞌu. \v 14 Coa ai jerepa mësaru cato su̱ñajëꞌë, Ëjaërepa Jesucristona, i̱je paꞌi paꞌija̱jë cajë. Ja̱je yoꞌoni ca̱pë coꞌaye yëyere ne huasocaiye pa̱jaꞌcohuaꞌi. \c 14 \s1 Cajeire Cuasaye Cato \p \v 1 Ja̱je paꞌina, Maijaꞌquëre necaiquëre pare cuasayere joyo tutu carasiquë paꞌito, tsiojë̱ꞌë, i̱te, pa̱i cuasaseꞌere ca huëoni sa̱ꞌñe uihuamaꞌpë. \v 2 Ñajëꞌë, cuiꞌne iyere, yecohuaꞌi cuasacohuaꞌi paꞌiyë. Siꞌaye a̱iñeseꞌe deꞌoji cuasajëna, yecohuaꞌipi Maijaꞌquë necaiquëre pare cuasaye joyo tutu caraja̱icohuaꞌipi jaꞌo cuiꞌne a̱o, cuiꞌne ca̱ a̱iñe deꞌoji cuasayë, huaꞌi cato a̱imaꞌcohuaꞌipi. \v 3 Ja̱je paꞌina, siꞌaye a̱iquëpi yequëre huaꞌi a̱imaꞌquëre coꞌaye cuasaquë ñamaꞌë paꞌijë̱ꞌë. Cuiꞌne iyepi deꞌoye aꞌë caquë sahuaquë siꞌayere a̱iquëje̱ cueꞌcuemaꞌë paꞌijë̱ꞌë. Siꞌaye a̱iquëre, cuiꞌne huaꞌi a̱imaꞌquëreje̱ Maijaꞌquëpi tsiosicohuaꞌi aꞌë. \v 4 Ja̱je paꞌina, ¿mëꞌë i̱queiꞌni yequëre necaiquëni ñaquë tayo yoꞌoji caquë yoꞌo ja̱ꞌñe? I̱ ëjaëpi ñañe paꞌiji, deꞌoquë pa̱nitaꞌa coꞌaquë paꞌiye. Ja̱je paꞌiquëtaꞌare deꞌoquërepa paꞌija̱ꞌquë api, mai Ëjaë deꞌoye ne tutu paquëre me, me coꞌaquëꞌni. \p \v 5 Yequeje̱ quëaye payë: Paꞌiyë, yecohuaꞌi ai jerepa ëja muꞌse paꞌiji, cuasacohuaꞌi. Cuiꞌne yecohuaꞌipi cuasacohuaꞌi paꞌiyë, siꞌa muꞌseña cuiꞌne paꞌyeseꞌe paꞌiji. Ja̱je paꞌina, pa̱i ñape i̱tire paꞌë cuasaseꞌere cuasajë paꞌiye paꞌiji. \v 6 Iye muꞌse ëja muꞌsere paꞌë cuasaquë yoꞌoquë pani Maijaꞌquëni deꞌoye yoꞌoji. Cuiꞌne siꞌaye a̱iquëje̱ mai Ëjaëni deꞌoye yoꞌoji, Maijaꞌquëre deꞌoji caquë pëpa to̱quë a̱i doꞌire. Cuiꞌne huaꞌi a̱imaꞌquëje̱ Maijaꞌquëre se̱i a̱i doꞌire deꞌoye yoꞌoji, mai Ëjaëni. \p \v 7 Ja̱je paꞌina, mai paꞌimaꞌpë paꞌiyë, maijaꞌa coꞌye pacacaijë. Cuiꞌne ju̱ꞌinije ju̱ꞌimaꞌpë paꞌiyë, maijaꞌa coꞌye ju̱cacaijë. \v 8 Ja̱je paꞌina, mai huajëcohuaꞌi paꞌini paꞌiyë, mai Ëjaëni pacacaijë. Cuiꞌne ju̱ni huesënije mai Ëjaëna ju̱cacaiyë. Ja̱je paꞌiye sëte ja̱ paꞌinije cuiꞌne ju̱ni huesënije mai Ëjaë tse̱cohuaꞌi paꞌiyë. \v 9 Ja̱je paꞌina, huajëcohuaꞌi cuiꞌne ju̱ꞌisicohuaꞌi Ëjaë pasiꞌi caquë Cristo ju̱ni cuiꞌnaëpi huëjiꞌi. \p \v 10 Ja̱je paꞌiquëtaꞌare ¿mëꞌë me yoꞌoquë Maijaꞌquë doꞌiquëre coꞌaye caquëꞌni? ¿Pa̱nitaꞌa me nesiꞌquë coequë ñaquëꞌni? Mai yoꞌoseꞌe siꞌaohuaꞌi Maijaꞌquë ña hue̱ꞌñana i̱ñojaꞌcohuaꞌi aꞌë, i̱pi pa̱i ñape yoꞌoseꞌe ñaquë ca huesoja̱ꞌquëre. \v 11 Ja̱je paꞌina, toyaseꞌe caji: \q1 Care payë, caji, Ëjaë. Siꞌaohuaꞌi yëꞌë ña hue̱ꞌñana doꞌre jaꞌruja̱ꞌcohuaꞌi aꞌë. \q1 Cuiꞌne ja̱ maca siꞌaohuaꞌi deꞌoquëre paꞌni Maijaꞌquë caja̱ꞌcohuaꞌi aꞌë. \m \v 12 Ja̱je paꞌiye sëte, pa̱i ñape mai yoꞌoseꞌe i̱ñojaꞌcohuaꞌi aꞌë, i̱ti yoꞌoseꞌeje̱ paꞌye, Maijaꞌquëna. \s1 Ne Ta̱oñe Pa̱jëꞌë, Maijaꞌquë Doꞌiquëre \p \v 13 Ja̱je paꞌina, yecohuaꞌire se̱ñajë cayere je̱oni coa ai jerepa i̱ohuaꞌi asaseꞌere cuasajë deꞌoyere yoꞌojë paꞌijë̱ꞌë, Maijaꞌquë doꞌijë ne ta̱ojaꞌcore nemaꞌpë cajë. \v 14 Yëꞌë cato asayë, siꞌaye siꞌsi peoyeseꞌe paꞌiye Ëjaë Jesure sehuoquë sëte. Ja̱je paꞌire paji, cuasaquë asayë, iye. Ja̱je paꞌiquëtaꞌare pa̱ipi iye siꞌsi aꞌë cuasato ja̱re siꞌsi paꞌiji, i̱ti ja̱je cuasaquëseꞌere. \v 15 Ja̱je paꞌiquëtaꞌare mëꞌë a̱iñepi sehuosiquë Maijaꞌquë paꞌire paji cuasayere nejoñe paꞌito mëꞌëpi i̱te oiye pa̱quë yoꞌoyë. Ja̱je paꞌina, Cristo ju̱cacaisiquëre mëꞌë a̱iñepi nejoñe pa̱jaquë caquë paꞌijë̱ꞌë. \v 16 Ja̱je paꞌina, saꞌro nëocaimaꞌpë paꞌijë̱ꞌë, yecohuaꞌipi coꞌaye mësaru deꞌoye yoꞌojë paꞌiyere camaꞌcohuaꞌini. \v 17 Ja̱je paꞌina, Maijaꞌquë cua̱ñe te̱ꞌte cato paꞌimaꞌë paꞌiji, coa a̱o a̱iñepi cuiꞌne u̱cuyepi. Coa i̱tirepa cato nuñerepa paꞌiye aꞌë, deꞌoye joꞌcua paꞌiye aꞌë, cuiꞌne sihuaye aꞌë, Maijaꞌquë joyo paꞌi doꞌire. \v 18 Ja̱je Cristore deꞌoye necaiquë paꞌito ja̱ necaiyepi Maijaꞌquë sihuayere neñe paꞌiji. Cuiꞌne ja̱je paꞌini pa̱ije deꞌo pa̱i api cajë ñañe paꞌiji. \p \v 19 Ja̱je paꞌiye sëte coꞌejë pañuꞌu, deꞌoye joꞌcua paꞌiyena sayere. Cuiꞌne ai tutupi yoꞌojë coꞌeñuꞌu, mai ai deꞌoyena sa ja̱ꞌñere, siꞌaohuaꞌi ai deꞌoja̱jë cajë. \v 20 Ja̱je paꞌito a̱i doꞌipi Maijaꞌquë neseꞌere nejomaꞌë paꞌijë̱ꞌë. Siꞌaye a̱iñe cato siꞌsi ti peoye aꞌë. Ja̱je paꞌiquëtaꞌare, mai a̱i doꞌipi yecohuaꞌire ne ta̱oñe cato ai coꞌare paji. \v 21 Ja̱ doꞌire Maijaꞌquë doꞌiquëre huaꞌi a̱iñepi, co̱no u̱cuyepi, coa siꞌaye yoꞌoyepi ne ta̱oñe paꞌito nuñe yoꞌoye peoji. \v 22 Maijaꞌquë ña hue̱ꞌñana siꞌaye a̱iñe paꞌiji cuasaquë pani ja̱re pa̱ire caroja̱imaꞌë coa mëꞌëseꞌe paye paꞌiji. Sihuaquërepa pasipi, tayo yoꞌosiquëje̱ paꞌire nëimaꞌëna, paꞌiquë cato. \v 23 Ja̱je paꞌiquëtaꞌare i̱ cuasayepi a̱iñe cuiꞌne pa̱ñe cuasaye paꞌina, i̱ti coa asaquë a̱iquë pani jai doꞌi a̱ni huesëye paꞌiji, i̱ cuasaye quëayere yoꞌomaꞌ doꞌire. Ja̱je paꞌina, siꞌaye mai sehuosicohuaꞌi cuasayepi quëayere neñe paꞌiji. Pa̱quë pani coꞌaye neñe aꞌë. \c 15 \s1 Pa̱ini Deꞌoye Yoꞌojë̱ꞌë, Mëꞌëjaꞌa Coꞌye Oimaꞌë \p \v 1 Maipi tutu quëꞌiohuaꞌipi Maijaꞌquëre necaiquëre pare cuasacohuaꞌitaꞌa jopo carasicohuaꞌipi deꞌoye yoꞌomaꞌcohuaꞌire quëcojë co̱caiye paꞌiji, tutu peocohuaꞌire. Maiseꞌe deꞌoye paꞌiyere cuasaye pa̱ñuꞌu, Ja̱je paꞌina, maipi co̱caiye paꞌiji, ja̱ohuaꞌire. \v 2 Ja̱je paꞌina, pa̱i ñape mai cajeohuaꞌire deꞌoye yoꞌoye paꞌiji, i̱ deꞌoye paꞌi ja̱ꞌñere cajë. Cuiꞌne i̱ Maijaꞌquëre ai se̱ña maca jaiye cuasaquë mëi ja̱ꞌñere co̱caiye paꞌiji. \v 3 Ñajëꞌë, Cristo i̱ deꞌoye paꞌiyere cuasamaꞌë pajiꞌi. Coa ai jerepa toyaseꞌe cayere yoꞌo ti̱ꞌapi, ñeje cayere: “Mëꞌëre pë̱icohuaꞌi pë̱iñe yëꞌëna to̱mepi.” \v 4 Siꞌaye iye ja̱ꞌnë tsoe toyajë paꞌiseꞌe toyaseꞌe aꞌë, mai yeꞌye ja̱ꞌñere cuasajë. I̱tina ñajë ai yoꞌoye paꞌitoje̱ quëcoja̱jë cuiꞌne huaso cua̱ñoñe uteye paja̱jë cajë toyaseꞌe aꞌë. \v 5 Ja̱je paꞌina, Maijaꞌquëpi yoꞌo juja maꞌñe cuiꞌne yëhuo huasoye i̱siquëpi, co̱caija̱quë mësarute yecohuaꞌi ja̱ꞌre co̱ni deꞌoye yoꞌojë paꞌi ja̱ꞌñe Cristo Jesús paꞌiseꞌeje̱ paꞌija̱ꞌcohuaꞌire. \v 6 Ja̱je paꞌijë siꞌaohuaꞌi teꞌe Maijaꞌquë Diusure deꞌoquëre paꞌni cajë sihuaja̱ꞌcohuaꞌire, mai Ëjaë Jesucristo pëca jaꞌquëre. \s1 Judío Peocohuaꞌire Quëaye \p \v 7 Ja̱je paꞌiye sëte pa̱i ñape yecohuaꞌire deꞌoye tsiojë̱ꞌë, Cristo mësarute deꞌoye tsioseꞌeje̱ paꞌye, siꞌaohuaꞌi Maijaꞌquëre deꞌoquëre paꞌni caja̱jë caquë. \v 8 Ja̱je paꞌina, cayë. Cristo cato judío pa̱ire necasiꞌi caquë dajiꞌi, mai aiohuaꞌire ca nëoquë paꞌiseꞌere yoꞌo ti̱ꞌasiꞌi caquë. Ja̱je yoꞌoquë Maijaꞌquë i̱ ca nëoseꞌere nuñerepa yoꞌo ti̱ꞌaquë paꞌiyere i̱ñosiꞌi caquë. \v 9 Dajiꞌi, cuiꞌne judío pa̱i peocohuaꞌireje̱, Maijaꞌquëre deꞌoquëre paꞌni cajë sihuaja̱jë caquë, teaye ñani oni yejesi doꞌire. Toyaseꞌe cayeje̱: \q1 Ja̱je paꞌina, mëꞌëre deꞌoquëre paꞌni casiꞌi siꞌa yeja pa̱i paꞌi hue̱ꞌñana. \q1 Cuiꞌne mëꞌë mamire sihuaquë jë̱jësiꞌi. \m \v 10 Cuiꞌne yequë hue̱ꞌña toyaseꞌepi caji: \q1 Sihuajë̱ꞌë, pa̱i daripë̱a, Maijaꞌquë tse̱cohuaꞌi ja̱ꞌre co̱ni. \m \v 11 Cuiꞌne yequë hue̱ꞌña toyaseꞌepi caji: \q1 Deꞌoquëre paꞌni sihuajë cajë̱ꞌë, Ëjaëre. \q1 Pa̱i yejaña cuiꞌne siꞌa pa̱i daripë̱a maña, judío pa̱i peocohuaꞌipi. \m \v 12 Cuiꞌne Isaíasje̱ toyapi: \q1 Isaí tsëcapë aquëpi Ëjaë paꞌija̱ꞌquë api. \q1 Paꞌi ja̱ëpi siꞌaohuaꞌi judío pa̱i peocohuaꞌire cua̱ñejaꞌquë api. \q1 Cua̱ñequëna, ja̱ëpi necaija̱ꞌquë api cajë uteja̱ꞌcohuaꞌi aꞌë. \p \v 13 Maijaꞌquëre se̱ñë, mai utejë paꞌiye i̱siquëre, sihuaye cuiꞌne ti se coꞌa ju̱ꞌiñe peoyerepa paꞌiye i̱sija̱ꞌquë caquë, mësarute i̱te necaiquëre pare cuasacohuaꞌire. Ja̱re i̱siquëna, paꞌijë Maijaꞌquë joyo tutu quëꞌiohuaꞌipi Maijaꞌquë ca nëoseꞌere deꞌoyerepa utejë paꞌija̱ꞌcohuaꞌire caquë se̱cacaiyë. \p \v 14 Maijaꞌquë doꞌijë, yëꞌë tsoe asayë, mësaru deꞌoye yecohuaꞌire cuasayena ti̱mësicohuaꞌipi paꞌiye, cuiꞌne siꞌaye ta̱ꞌñe asacohuaꞌipi paꞌiye, cuiꞌne deꞌoye cuasajë yecohuaꞌire yëhuocohuaꞌipi paꞌiye. \v 15-16 Ja̱je paꞌiquëtaꞌare caꞌramaꞌquëpi nuñerepa quëasiꞌi caquë iyere toya saoyë, mësarute tsoe asa maña co̱ni, mësarupi hua̱nëyemaꞌpë paꞌija̱jë caquë. Yëꞌë cato judío peocohuaꞌire caquë Jesucristore necaiquëpi yoꞌoyë, Maijaꞌquë oi doꞌipi yëꞌëre cua̱ñeseꞌeje̱ paꞌye. Ja̱je paꞌi doꞌire iyere caquë toyayë, mësarute. Yëꞌë Maijaꞌquëre necai yoꞌoye cato iye aꞌë. Judío pa̱i peocohuaꞌire huaso cocare quëaye aꞌë. Ja̱je yoꞌoyë, ja̱ohuaꞌi Maijaꞌquë joyo yoꞌo doꞌire Maijaꞌquë tse̱cohuaꞌi paꞌija̱jë caquë. Ja̱je paꞌina, ja̱ohuaꞌi deꞌocohuaꞌire pani i̱na i̱sisiꞌi, Maijaꞌquë tse̱cohuaꞌi paꞌija̱jë cajë, cuiꞌne Maijaꞌquë sihuaja̱ꞌquë cajë. \p \v 17 Maijaꞌquë coꞌamaña necai yoꞌosi doꞌire deꞌoyerepa yoꞌohuë caye paꞌiji, yëꞌëpi, Jesucristore sehuosiquë sëte. \v 18 Ja̱je paꞌitaꞌare coa yequere caye coeyë. Coa Cristopi yëꞌë ja̱ꞌre tsioni neseꞌere caye yëyë, judío pa̱i peocohuaꞌipi Maijaꞌquëre asani deꞌoye sehuocaiseꞌere. Iye cato yoꞌohuë, coa quëayepi cuiꞌne ne i̱ñoñepi co̱ni. \v 19 Pa̱i yoꞌomaꞌa tutupi yoꞌo i̱ñoquë cuiꞌne Maijaꞌquë joyo tutupi yoꞌoquë i̱ñoquë quëahuë. Ja̱je yoꞌoquë huaso coca quëacaiye deꞌoye quëa ti̱ꞌahuë, Jerusalén huëosiquëpi cuiꞌne siꞌa hue̱ꞌña Ilirico yeja quëꞌrore paja̱ꞌana. \v 20 Ja̱je yoꞌoquë quëahuë, huaso coca Cristo mami ti asamaꞌcohuaꞌi quëꞌrona, yecohuaꞌi tsoe quëasicohuaꞌini cuiꞌna ë̱mëjeꞌena meñe quëa co̱ñere coequë. \v 21 Coa ai jerepa deꞌoye yoꞌohuë, toyaseꞌe cayeje̱ paꞌye: \q1 Ñajaꞌcohuaꞌi aꞌë, i̱ paꞌiye aye ti asamaꞌpë paꞌisicohuaꞌipi. \q1 Cuiꞌne asa ti̱ꞌajaꞌcohuaꞌi aꞌë, i̱ caye ti asamaꞌpë paꞌisicohuaꞌipi. \s1 Pablopi Roma Quëꞌrona Saiyere Cuasapi \p \v 22 Ja̱je iyere yoꞌoquë paꞌi doꞌire ja̱ro doꞌi sani ñamaꞌë paëꞌë, siꞌanë sani ñañe yëquëtaꞌa. \v 23 Yure yëꞌë i̱ño yoꞌoye ne saosiquë sëte, yëꞌë Españana sai maca deꞌhue mësarute doꞌi ñasiꞌi, ai tsoe mësarute ña ëa ju̱ꞌisiquëpi. \v 24 Mësarute ña huajësi jeteyoꞌje mësarupi yëꞌëreje̱ jëjo saocaiye paꞌiji, España quëꞌrona. \p \v 25 Ja̱je paꞌiquëtaꞌare yure cato Jerusalénna saiyë, sehuosicohuaꞌi ja̱ro paꞌicohuaꞌire co̱cai ja̱ꞌñere saquë. \v 26 Jerusalén sehuosicohuaꞌi curiquë peocohuaꞌire i̱si ja̱ꞌñere, Macedonia cuiꞌne Acaya paꞌicohuaꞌipi i̱ohuaꞌi cuasayepi curiquë tsiꞌsoñuꞌu cuasahuë, jëjo sao ja̱ꞌñere. \v 27 Ja̱ohuaꞌipi sihuajë curi tsiꞌsoni jëjo saohuë, Jerusalénna, judío pa̱i sehuosicohuaꞌire, judío pa̱ipi Maijaꞌquë coca quëa doꞌire judío peocohuaꞌipi Maijaꞌquë joyo paꞌiyere ti̱ꞌahuë, huaso cocare. Ti̱ꞌasicohuaꞌipi iye yeja ayere curiquëpi judío pa̱i sehuosicohuaꞌire co̱caiye paꞌiji. ¿Me pa̱ñeꞌni? \p \v 28 Ja̱je paꞌina, siꞌaye iye yoꞌo tëjini cuiꞌne curiquë sehuosicohuaꞌi tsiꞌsoseꞌe Jerusalén pa̱ina i̱sisi maca sai huëoja̱ꞌquë aꞌë, Españana. Ja̱rona sai mësarute doꞌi ñaquë sasiꞌi. \v 29 Iyere cuasayë. Yëꞌë mësaru quëꞌro saisi maca ti̱ꞌajaꞌquë aꞌë, Cristo coca quëaye ti̱mësiquëpi mësarute quëa huaso ja̱ꞌñere saquë. \p \v 30 Maijaꞌquë doꞌijë, mai Ëjaë Jesucristo doꞌipi cuiꞌne Maijaꞌquë deꞌo joyo mësarute oi doꞌipi mësarute se̱ñë, yëꞌëre co̱caijë̱ꞌë, mësaru Maijaꞌquëre se̱cacaiyepi. \v 31 Maijaꞌquëre se̱cacaijë̱ꞌë, Judea paꞌicohuaꞌi sehuomaꞌcohuaꞌipi yëꞌëre coꞌaye yoꞌoye pa̱jaꞌcohuaꞌire cuiꞌne yëꞌë sacaiseꞌe deꞌoye sihuajë i̱seꞌe paꞌija̱ꞌcore Jerusalén sehuosicohuaꞌi paꞌicohuaꞌipi. \v 32 Ja̱je se̱cacaijëna, Maijaꞌquëpi yëna, mësaru quëꞌrona sihuaquë saija̱ꞌquë aꞌë, mësaru ja̱ꞌre co̱ni pëa huajësiꞌquë paꞌija̱ꞌquë caquë. \v 33 Maijaꞌquë deꞌoye paꞌiye i̱siquëpi siꞌaohuaꞌire mësarure paꞌija̱quë. Ja̱je paꞌija̱quë. \c 16 \s1 Pa̱i Ñapere Pëpaye \p \v 1 Cencrea sehuosicohuaꞌi paꞌicohuaꞌire co̱caio paꞌiconi Maijaꞌquë doꞌico, deꞌocore pao, Febeni caquë quëayë, mësarute. \v 2 Ja̱ore deꞌoye mai Ëjaë mamipi cuasajë yoꞌocaijë̱ꞌë, sehuosicohuaꞌire teꞌe cuasacohuaꞌire yoꞌoyere papi yoꞌojë. Ja̱je yoꞌojë cuiꞌne siꞌaye i̱ote jopo coꞌamaña caraye paꞌito co̱caijë̱ꞌë. Ja̱o cato jai pa̱ire co̱caisicoa, cuiꞌne yëꞌëreje̱ co̱caisicoa. \p \v 3 Pëpacaijë̱ꞌë, Priscilare cuiꞌne Aquilare, yëꞌë ja̱ꞌre co̱ni Cristo Jesús coꞌamaña co̱caisicohuaꞌire. \v 4 Ja̱ohuaꞌi cato yëꞌë paꞌiyere huasoñuꞌu cajë i̱ohuaꞌi paꞌiyere ti nejo cua̱ñoñe jaꞌi maca huajëyaꞌyerepa yoꞌosicohuaꞌire. Ja̱je paꞌina, yëꞌëseꞌe deꞌoji, i̱ohuaꞌi yoꞌoseꞌe caye pa̱ñë. Cuiꞌne deꞌoji, cayë, ja̱ohuaꞌi yoꞌoseꞌe Maijaꞌquë doꞌijë judío pa̱i peocohuaꞌije̱. \v 5 Pëpacaijë̱ꞌë, Priscila cuiꞌne Aquila huëꞌena Maijaꞌquë doꞌijë tsiꞌsisicohuaꞌire. Pëpacaijë̱ꞌë, Epenetore, yëꞌë oiquëre, Asia yeja aquëpi duꞌru macarepa Cristo coca asani sehuoquë paꞌisiquëre. \v 6 Pëpacaijë̱ꞌë, Maríareje̱ mësarute cuasaco jaiye necaio paꞌisicore. \v 7 Pëpacaijë̱ꞌë, yëꞌë cajeohuaꞌire Andrónicore cuiꞌne Juniasre yëꞌë ja̱ꞌre co̱ni co cua̱ño sito teꞌe paꞌisicohuaꞌire. Ja̱ohuaꞌi cato Jesús jëjo saocohuaꞌipi ai deꞌocohuaꞌi aꞌë, cayë. Cuiꞌne ja̱ohuaꞌipi duꞌru sehuosicohuaꞌi paëꞌë, yëꞌë ja̱ yëꞌtaꞌa sehuomaꞌnë. \p \v 8 Pëpacaijë̱ꞌë, Ampliatore yëꞌë oiquëre mai Ëjaë doꞌipi. \v 9 Pëpacaijë̱ꞌë, Urbanore mai ja̱ꞌre co̱ni mai Ëjaë coꞌamaña yoꞌoquëre, cuiꞌne yëꞌë oiquë Estaquisre pëpacaijë̱ꞌë. \v 10 Pëpacaijë̱ꞌë, Apelesre, Cristore coa necaiquëre pare asaquëpi jaiye neñañe paꞌitoje̱ quëcosiquëre. Cuiꞌne pëpacaijë̱ꞌë, Aristóbulo tsëcapëre i̱ huëꞌe paꞌicohuaꞌire. \v 11 Pëpacaijë̱ꞌë, yëꞌë cajeire Herodiónre, cuiꞌne Narciso tsëcapëre, mai Ëjaëre sehuocohuaꞌire. \v 12 Pëpacaijë̱ꞌë, Trifenare cuiꞌne Trifosare, mai Ëjaë coꞌamaña necaicohuaꞌire. Cuiꞌne mai oicorepa Percidare mai Ëjaë coꞌamañare ai cuasaco necaio paꞌicore pëpacaijë̱ꞌë. \v 13 Pëpacaijë̱ꞌë, Rufore, mai Ëjaëre sehuoni paꞌiquëre pare. Cuiꞌne i̱ pëca jaꞌcore yëꞌë jaꞌcoje̱ paꞌiore pëpacaijë̱ꞌë. \v 14 Pëpacaijë̱ꞌë, Acincritore, Flegortere, Hermas, Patrobas, Hermes cuiꞌne i̱ohuaꞌi ja̱ꞌre co̱ni paꞌicohuaꞌire. Siꞌaohuaꞌire pëpacaijë̱ꞌë, Maijaꞌquë doꞌijëre. \v 15 Pëpacaijë̱ꞌë, cuiꞌne Filoyo cuiꞌne Juliare, Nereore, cuiꞌne i̱o yoꞌjeore, Olimpasre, cuiꞌne siꞌaohuaꞌi i̱ohuaꞌi ja̱ꞌre co̱ni Maijaꞌquë doꞌijë paꞌicohuaꞌire. \p \v 16 Deꞌoyerepa sa̱ꞌñe sihuajë pëpajë̱ꞌë. Siꞌaohuaꞌi Cristore asacohuaꞌipi mësarute pëpa saoyë, ja̱ro paꞌicohuaꞌire. \p \v 17 Maijaꞌquë doꞌijë se̱ñë, mësarute. Deꞌhua ñajë paꞌijë̱ꞌë, yequë tsëcapë aꞌë cajë yoꞌoye, cuiꞌne ne ta̱oñe necohuaꞌire. Ja̱je yoꞌoye cato mësaru caseꞌere sa̱ñope yoꞌoye aꞌë. Ja̱ohuaꞌire tsiomaꞌpë paꞌijë̱ꞌë. \v 18 Ja̱je cacohuaꞌi cato mai Ëjaë Jesucristore necaimaꞌpë paꞌiyë, coa ai jerepa i̱ohuaꞌi deꞌoye paꞌiyere cuasajë yoꞌoyë. Ja̱je yoꞌojë esa sehuocaicohuaꞌini coa cosoyë, i̱ohuaꞌi a̱ꞌji maña deꞌo yëꞌo cayepi. \v 19 Siꞌaohuaꞌi asayë, mësaru deꞌoye sehuocaiseꞌe. Ja̱je paꞌina, yëꞌëje̱ sihuayë. Ja̱ yëꞌtaꞌa mësaru ta̱ꞌñe cuasacohuaꞌi paꞌija̱ꞌcohuaꞌire caquë se̱cacaiyë, mësaru deꞌhue deꞌoyere yoꞌoja̱jë caquë, cuiꞌne coꞌayere ti yoꞌomaꞌpë caquë. \v 20 Ja̱je paꞌijëna, Maijaꞌquë deꞌoye joꞌcua ai cuasamaꞌpë paꞌiye i̱siquëpi Satanás huati ëjaëre mësaru quë̱o huëꞌehuëna esa jëjo o̱ajaꞌquë api. Mai Ëjaë Jesucristopi deꞌoye ñacaina, deꞌoye paꞌijë̱ꞌë. \p \v 21 Mësarute pëpa saoji, Timoteo yëꞌë ja̱ꞌre co̱ni coꞌamaña nequë paꞌiquëpi. Cuiꞌne Lucio cuiꞌne Jasón, cuiꞌne Sosípater yëꞌë cajeohuaꞌipi mësarute pëpa saoyë, ja̱ro. \p \v 22 Cuiꞌne yëꞌë Tercioje̱ iye toya jaꞌhua toyacaiquëje̱ ja̱ro mësarute pëpa saoyë, mai Ëjaërepa doꞌipi. \p \v 23 Mësarute pëpa saoji, Gayoje̱. I̱ huëꞌere paꞌiyë, yëꞌë, cuiꞌne i̱ huëꞌena siꞌaohuaꞌi sehuosicohuaꞌi tsiꞌsijë paꞌiyë. Cuiꞌne pëpa saoji, Erastoje̱, pa̱i paꞌi daripë curiquë deꞌhuacai paꞌiquëpi. Cuiꞌne Maijaꞌquë doꞌiquë Cuartoje̱ pëpa saoji, ja̱ro. \p \v 24 Mai Ëjaë Jesucristo coa i̱siyepi mësaru ja̱ꞌre paꞌija̱quë. Ja̱je paꞌija̱quë. \s1 Pëpa Tëjiye \p \v 25 Tsoe mësarute quëahuë, huaso cocare. Ja̱ cocaja̱ꞌa asayë, mai. Maijaꞌquë mësarute quëcojë nëñerepa paꞌicohuaꞌire necai tuture payë. Ja̱ doꞌire mësaru i̱ tse̱cohuaꞌipi paꞌiyë. Iye yoꞌoyere cato iye yeja deꞌhuamaꞌnë Maijaꞌquë nesiꞌi cuasaseꞌe aꞌë. Ja̱re tsoe yahueseꞌe pajiꞌi. \v 26 Ja̱je paꞌiquëtaꞌare yuretaꞌa Maijaꞌquë ti pani huesëquëpi cua̱ñequëna, Maijaꞌquëre quëacaicohuaꞌi toyaseꞌeja̱ꞌa yure cato maire i̱ñopi. Cuiꞌne Maijaꞌquë nesiꞌi cuasa nëoseꞌe yahue paseꞌere siꞌa yejaña paꞌicohuaꞌire i̱ñopi, ja̱ohuaꞌipi i̱tire paꞌë cuasajë deꞌoye i̱ cua̱ñeñe sehuocaija̱jë caquë. \p \v 27 Maijaꞌquë teꞌi siꞌaye asaquë ta̱ꞌñe paꞌire pani siꞌanëpi Jesucristo doꞌija̱ꞌa deꞌoquëre paꞌni cajë sihuajë pañuꞌu. Ja̱je paꞌija̱quë.