\id ACT INC 45. Soli Bible version \ide UTF-8 \h Incito sha batumwa \toc1 Incito sha batumwa \toc2 Incito \toc3 Incito \mt2 Incito sha \mt1 Batumwa \imt BUSANSULUSHI. \ip Lubuku lya Incito ni mbili ya kutatika kwa mubungano, kayi ne mowalamwaikila kufuma mu Yelusalemu, kuya ku Yudeya, ku Samaliya, kayi ne kubishi nabimbi, mbuli Yesu ncalambila beshikwiya bakendi katana atanta kwilu (1:8). Lyalalembwa ne Luka umo umo walalemba libuku lya Luka. Walikuba mung'anga kayi walikuba washako mano pakulemba mwabuya kayi cancinencine. Mulumbe wakendi ne libuku lya Ncito walalembela Teofilo mu Gliki, nomba mabuku onse alikuba ayandika ku misena yonse, ponse pabili Bagliki ne Bayuda (1:1). \ip Libuku lya Ncito apona lyalalembwa pakati pa 60-64 A.D ngacibeco pakwinga lyalapwa kulembewa Paulo katana asungululwa kufuma mujele. Kayi Luka walendapo pamo ne mutumwa Paulo, kulayeyelwangeti mpani walalilembela mumunshi wa Antiyokeya. Libuku lya Incito ni kupitilishowa kwa mulumbe wa Luka, lilatatikinga sha kuya Kwilu kwa Yesu. Cinene ncalikuyanda Luka pakulemba nicimocimo ne cisa cili mu mulumbe wakendi wa Luka. Walikuyandeti Teofilo pamo ne baklistu balikabaya kufulilako benshibe cena ncebalaishiwa, neco walalemba mwabuya mbili ya buyumi bwa Yesu, kayi ne kumwaikila kwa ciklistu. \ip Libuku lya Ncito lilatupanga cilesho ca mubungano utanshi ncewalikwikala ne lushomo muli Yesu. Bwikalo bwabatumwa bulatuleshenga motwelela kucinkila mungofu sha Mushimu Uswepa mukumwaya mulumbe waina ku bantu nabambi. \iot Mitwi yamakani \io1 Cakutanguna Mushimu Uswepa ulesanga pa beshikwiya, kayi mubungano ulatatiki kukula (1:1 mpaka 8:1) \io1 Cakonkapo mubungano ulapenshewanga, kayi ulatatiki kumwaikila kunsa kwa Yelusalemu (8:2 mpaka 12:23) \io1 Panyuma pakendi Paulo layinga pabulwendo bwakendi bwakutanguna (12:24 mpaka 14:28) \io1 Libungano linene lilakumananga mu Yelusalemu kwamba pa bilayandikinga kuli bashomonga calinolino (15:1-35) \io1 Cakonkapo Paulo layinga pabulwendo bwakendi bwatubili (15:36 mpaka 18:22) \io1 Kayi panyuma pakendi layinga pabulwendo bwakendi tutatu (15:23 mpaka 20:38) \io1 Paulo lekatwanga mu Yelusalemu (21-26) \io1 Pakupwililisha balamutwalanga ku Loma (27-28) \c 1 \p \v 1 Kuli wasunika Teofilo; Mulibuku lya kutanguna ndalalembamo bintu byonse Yesu mbyalikwinsa ne kwiyisha \v 2 kushikila pabusuba mbwalamantwa kuya kwilu. Katana amantwa kwilu, kupitila mu ngofu sha Mushimu Uswepa, walabambila batumwa mbwalasala ncobela kwinsa. \v 3 Panyuma pa kufwa ne kupunduka kubafu, Yesu walabonekela ku batumwa bakendi tunkanda twingi, munshila shingi shapusana pusana kushomesha kwambeti nimuyumi, walabonekela kulyendibo kwa masuba makumi ana. kayi walabambila sha Bwami bwa Lesa. \v 4 Kacilinabo, Yesu walabambileti, “Kamutafuma mu Yelusalemu nanshi, mupembelele Mushimu Uswepa ngobalalaya Bata, mbuli ncondalamwambila. \v 5 Yohane walikubatisha ne menshi, nomba papita masuba ang'anowa, nimubatishiwe ne Mushimu Uswepa.” \s Yesu lamantwanga kuya kwilu \p \v 6 Batumwa mpobalabungana pamo ne Yesu, balamwipusheti, “Nkambo, sena ecino cindi nceti mubweshele Bwami ku Baislayeli?” \p \v 7 Yesu walabakumbuleti, “Nkacayandiketi amwe mwinshibe cindi nceti bikenshikenga bintu bili mungofu sha Bata. \v 8 Nomba Mushimu Uswepa wakesa pali njamwe nimukatambule ngofu. Kayi nimukabe bakamboni bakame ku Yelusalemu ne ku Yudeya konse kayi ne ku Samaliya, mpaka kushika kwakuma cishi capanshi.” \v 9 Yesu mpwalapwisha kwambeco walamantwa kwilu batumwa kabebelela, kushikila likumbi mpolyabashinkilila, balacileka kumubona. \p \v 10 Batumwa basa kabacili balangishisha kwilu, mwakutengashila, batuloba babili bafwala byakufwala bituba, balemana pambali pabo, \v 11 ne kubepusheti, “Amwe batuloba ba ku Galileya mwemanina cani pano kamuli mwalangishishowa mwilu? Yesu opele uyu lamantwa kufuma pakati penu kuya kwilu, nakese kayi ndendende mbuli momula mubonene kaya Kwilu.” \s Balasalanga mpyani ya Yudasi \p \v 12 Lino basa batumwa balabwelela ku Yelusalemu kufuma ku mulundu wa ma Olifi. Palikubowa mushinso ufupi wabula kukwana ntamwa myanda likumi, kufuma ku Yelusalemu. \v 13 Mpobalengila mu Yelusalemu, balatanta mucipinda capelu mung'anda mobali kukumana. Abo balayako balikuba; Petulo ne Yohane ne Jemusi ne Ndileya ne Filipo ne Tomasi ne Batolomeyo ne Mateyo ne Jemusi Mwanendi Alufeyo ne Shimoni wa mucipani ca bantu balikulwanina lwanguluko mu cishi ca Islayeli, kayi ne Yudasi mwanendi Jemusi. \v 14 Bonse balikuba balimbikila kupaila ne moyo umo, kayi palikuba Maliya banyina Yesu ne bakwabo Yesu, pamo ne batukashi nabambi. \p \v 15 Mpopalapita masuba ang'ana, bashoma muli Yesu bali mwanda umo ne makumi abili, balabungana pamo, Petulo walemana pakati pabo ne kwambeti, \v 16 “Mobanse bame, calikuba celela kukwanilishiwa calalembwa mu Mabala a Lesa sha Yudasi. Mushimu Uswepa kupitila muli Dafeti, walamba sha endiye uyo walatangunina bantu kuya kwikata Yesu. \v 17 Yudasi wanga wamulikoto lyetu, wakutenga ncito njasebensanga pamo ne njafwe.” \v 18 Mali asa ngalacana pakwinsa bwipishi bulico walaula libala, mulibala umo emwalalisungilila. Walalaka panshi cakushapo libunda, walapasuka libunda ne mila yakendi yalapula panshi mbwee. \v 19 Bonse bantu balikwikala mu Yelusalemu balanyumfwa. Kwelana ne mulaka wabo, libala ilyo balalikuweti, “Akeledama.” Akeledama ekwambeti, “Libala lya milopa.” \p \v 20 Petulo walapitilisha kwambeti, “Pakwinga mulibuku lya Kutembaula muli maswi alambangeti, \q “Ng'anda yakendi isanduke matongo, \q Kapataba muntu shikwikalamo!” \m Muli kayi maswi alambangeti, \q “Naumbi amante musena wancito yakendi! \p \v 21 “Pacebo ico, twelela kusalapo umo pa bantu abo mbotwalikuba nabo, pacindi Mwami Yesu mpwalikuba pakati petu \v 22 kufumina pacindi Yohane mpwalikubatisha bantu, mpaka busuba Yesu mbwalamantwa kufuma pakati petu ne kuya kwilu. Umo wa bantu aba abe kamboni pamo ne njafwe, pa shakupunduka kubafu kwa Yesu.” \p \v 23 Neco balasalapo batuloba babili Yosefe Balasaba, lina lyakendi nalimbi ni Yusito, kayi ne Matiya. \v 24 Neco,balapaileti, “Nkambo Lesa, njamwe mwishi myoyo ya bantu bonse, kamutuleshani uyo ngomulasalapo pa batuloba babili aba, \v 25 kwambeti amante ncito iyi ya butumwa, njalashiya Yudasi, uyo walafwa ne kuya kumusena wamwelela.” \v 26 Panyuma pakendi balabauma nsolo pa batuloba babili aba. Nsolo yalawila Matiya, neco walaba palikoto lya batumwa likumi ne umo. \c 2 \s Kwisa kwa Mushimu Uswepa \p \v 1 Lino mpobwalashika busuba bwa Pentekosite, beshikwiya bonse balabungana pamo mung'anda. \v 2 Popelapo kwilu kwalanyufwika mukokomo ulyeti walukupwe lwangofu ne kwisa kwisula mung'anda njobalikubamo. \v 3 Balabona nsakamwenge shamulilo, shalikuboneketi ndemi kashipansana ne kwisa kwikala pali umo ne umo. \v 4 Bonse balesulilwa ne Mushimu Uswepa ne kutatika kwamba mumilaka yapusana pusana, Mushimu ewalikubambisheco. \p \v 5 Lino mu Yelusalemu mwalikuba Bayuda nabambi balikusuna Lesa, balafumina mubishi byonse bya pacishi capanshi. \v 6 Mpobalanyumfwa usa mukokomo, bantu bangi balabungana pamo. Bonse balapwilwa mano pakwinga umo ne umo walabanyumfwa bashoma basa kabamba mumulaka wakendi mwine. \v 7 Balakankamana kwine ne kwambeti, “Sena aba bonse balambanga ntebo ba ku Galileya? \v 8 Inga cilabeconi kwambeti uliyense pakati petu lanyumfunga kabamba mulaka wakendi mwine? \v 9 Tobambi twafuma ku Apati ne ku Midiya ne ku Elamu ne ku Mesopotamiya ne ku Yudeya ne ku Kapadokiya ne ku Ponto ne ku Asiya, \v 10 ne ku Filigiya ne ku Pamfiliya ne ku Injipito ne kubimpansha bya Libya pepi ne ku Kulene. Tobambi tobensu tulafumini ku Loma. \v 11 Nabambi ni Bayuda ne bantu nabambi basumina ciyisho ca Ciyuda. Tobambi toba ku Kelete ne baku Alabu. Nomba twense tulabanyumfunga kabamba mumilaka yetu ncito sha ngofu sha Lesa!” \p \v 12 Bonse balakankamana ne kupwilwa mano, balatatika kwipushana umo ne munendi, “Inga nicani ici?” \p \v 13 Nomba nabambi balatatikowa kuseka ne kwambeti, “Balakolewa waini.” \s Petulo lambilinga bantu \p \v 14 Petulo walemana pamo ne batumwa banendi likumi ne umo, ne kwamba maswi akubilikisha, “Amwe Bayuda, pamo ne njamwe mwekala mu Yelusalemu muno, kamukutikani kayi munyumfwishishe maswi akame. \v 15 Aba bantu nkabakolewa waini mbuli ncomulabayeyelenga, cino cindi cicili muma 9 koloko mumenemene. \v 16 Ici encalamba mushinshimi Yoweli, kwambeti, \q \v 17 “Lesa lambangeti, \q Mu masuba akupwililisha ninketile Mushimu wakame mubantu bonse, \q bana benu batuloba ne batukashi, \q Nibakakambaukenga shanjame. Misepela nibakabonenga bintu byakame mucimbonimboni, \q Bamacekulu nibakalotenga maloto. \q \v 18 Cakubinga mumasuba opelawo ninketile Mushimu wakame \q mubasha bakame batuloba ne batukashi, \q Nibakakambaukenga shanjame. \q \v 19 Ninkense bikankamanisha mwilu, \q pano pacishi capanshi nipakabe bingashilo ibi, \q milopa, mulilo ne bwishi bwatikama. \q \v 20 Lisuba nilikashipe mbii mbuli mushinshe \q ne mwenshi nukafubele pyuu, mbuli milopa, \q kabutana bushika busuba bunene buyosha bwakame Ndekali Mwami. \q \v 21 Popelapo uliyenseti akakuwe Mwami kwambeti amunyamfwe nakapuluke.” \p \v 22 Petulo walapitilisha kwambeti, “Amwe Baislayeli, kamunyumfwani maswi awa, alambanga sha Yesu waku Nazaleti. Lesa walashomesha kwambeti walamutuma kuli njamwe pakwinsa bishomesho byangofu ne bishikukankamanisha, kayi ne bingashilo. Mucinshico, pakwinga byalenshika pakati penu. \v 23 \x - \xo 2:23 \xo*\xt Mateyo 27:35; Maliko 15:24; Luka 23:33; Yohane 19:18\xt*\x*Lesa walikuba wabibambilalimo kwambeti, Yesu nakayabwe kuli njamwe ne kumushina pakumutwala mumakasa abantu baipa abo balamupopa palusanda. \v 24 \x - \xo 2:24 \xo*\xt Mateyo 28:5,6; Maliko 16:6; Luka 24\xt*\x*Nomba Lesa walamusungulula kubishikubaba bya lufu ne kumupundusha kubafu, pakwinga calikuba capatali kwambeti lufu lumukome.” \v 25 Dafeti pakwamba sha endiye walambeti, \q “Ndalikubona Mwami Lesa pamenso pakame cindi conse, \q Pakwinga uli kucikasa cakame calulyo \q kwambeti kantatenkana. \q \v 26 Ecebo cakendi moyo wakame walakondwa, \q kayi ndalikwamba mwakusangalala. \q Cakubinga nawo mubili wakame nukapumwine mukupembelela, \q \v 27 Pakwinga nteti mukanshiye mumanda, \q nambi kulekelesha musebenshi wenu washomeka kubola, \q \v 28 Mulandeshe nshila sha kubuyumi, kayi kuba ne njamwe nikukankondweleshe kwine.” \p \v 29 Kayi Petulo walapitilisha kwamba, “Mobanse bame ndamwambilishingeti, ‘cikokwe wetu Dafeti walafwa, ne manda ngwalabikwamo mpwacili pano nelelo.’ \v 30 Kacili muyumi, walikuba mushinshimi, kayi walikwinshiba Lesa ncalamulaya pakulumbileti, umo wabashikululwa bakendi nakabe Mwami mbuli Dafeti.” \v 31 Anu Dafeti walabonenalimo sha kupunduka kubafu kwa Klistu kwambeti \q “Nteti nkamushiye mu manda, \q kayi ne mubili wakendi uliya kubolapo sobwe!” \p \v 32 Twense pano tobakamboni bamakani awa, akwambeti Lesa walapundusha Yesuyu kubafu. \v 33 Walasumpulwa ne kuya kwikala kucikasa ca kululyo ca Lesa ne kutambula Mushimu Uswepa, uwo Lesa Baishi ngobalamulaya. Ibi mbyomulabononga ne kunyumfwa ecipo ncalatutumini. \v 34 Dafeti uliya kuya kwilu sobwe, nsombi nendi ewalambeti, \q “Mwami Lesa, walambila Mwami wakame kwambeti, \q Ikala kucikasa cakame cakululyo, \q \v 35 mpaka nkasandule balwani bakobe bakabe cakulyatapo myendo yakobe.” \p \v 36 Kayi Petulo walapitilisha kwambeti, “Bonse Baislayeli mwinshibe lino kwambeti, Yesu usa ngomwalapopa palusanda, Lesa walamusala kuba Mwami ne Klistu.” \p \v 37 Lino basa bantu mpobalanyumfweco, balayaswa kumoyo. Balamwipusha Petulo ne batumwa banendi, “Mobanse bame nicani ncotitwinse afwe?” \v 38 Petulo walabambileti, “Shiyani bwipishi, umo ne umo abatishiwe mu Lina lya Yesu Klistu. Mwenseco bwipishi bwenu nibulekelelwe, kayi nimutambule Mushimu Uswepa, cipo ca Lesa. \v 39 Lesa walalailisha amwe, bana benu ne bantu bonse bekala kutali, abo Mwami Lesa wetu mbweshakakuwe.” \p \v 40 Petulo walamba maswi angi, ne kubacenjesheti, “Lipulusheni mobene ku cisubulo ceti cise pa bantu baipa aba.” \p \v 41 Popelapo bantu balatambula maswi akendi balabatishiwa. Pabusuba bopelobo bantu myanda makumi atatu balaba kulubasu lwa beshikwiya. \v 42 Bantu abo balikuyandishisha kwiya ku batumwa. Balikubangana pamo lyonse kayi balikulyela pamo shinkwa kayi ne kupaila pamo. \s Mikalilo ya baklistu bakutanguna \p \v 43 Bantu balaba ne buyowa pakubona bishikunkamanisha ne bingashilo bingi Lesa mbyalikwinsa kupitila batumwa. \v 44 \x - \xo 2:44 \xo*\xt Incito 4:32-35\xt*\x*Abo bonse balikuba bashoma muli Yesu balikuba bekatana pamo ne kuyabana bintu byabo. \v 45 Balikulisha mabala abo ne bintu byabo, kayi ne kuyabanya kuli umo ne umo kwelana ne kubulilwa kwakendi. \v 46 Busuba ne busuba balikubungana pamo mulubuwa lwa Ng'anda ya Lesa ne moyo umo, kayi balikukuwa banabo kumanda kwabo kuya kulyela pamo. Balikulya cakulya mwakukondwa, ne myoyo yasunguluka, \v 47 kabatembaula Lesa, kayi bantu bonse balikulesha kwina moyo kulyendibo. Busuba ne busuba, Lesa walikuyungisha cibelengelo ca bantu balikutambula lupulusho. \c 3 \s Petulo lasengulunga muntu mulema myendo \p \v 1 Lino busuba nabumbi Petulo ne Yohane balikuya ku Ng'anda ya Lesa cindi ca 3 koloko mansailo, kuya kupaila. \v 2 Bantu nabambi balaleta muntu walasemwa kali mulema myendo. Masuba onse balikumubika pa cishinga ca Ng'anda ya Lesa, calikukwiweti “Cishinga Capa,” Kwambeti asengenga bantu balengilinga mu lubuwa lwa Ng'anda ya Lesa. \v 3 Uyu muntu mpwalabona Petulo ne Yohane kabengila mu lubuwa lwa Ng'anda ya Lesa, walabasengeti, “Kamumpako kantu.” \v 4 Balo balamulangishisha, popelapo Petulo walamwambileti, “Kotulangishisha!” \v 5 Nendi walabangishisha kayeyeti natambuleko kantu. \v 6 Nomba Petulo walamwambileti, “Mali ndiyawa, nsombi nindikupe cintu nconkute. Mu Lina lya Yesu Klistu waku Nasaleti, Imana wende!” \v 7 Walamwikata kucikasa cakululyo, ne kumunyamfwilisha kwimana. Popelapo bimpanta ne tupondopashi twakendi twalayuma yuma. \v 8 Walaulukila mwilu, walemana nji! ne kutatika kwenda kaculauka culauka, walengila mu lubuwa lwa Ng'anda ya Lesa pamo nendibo kalyendela mwine, katembaula Lesa. \v 9 Bantu bonse balamubona kenda ne kutembaula Lesa. \v 10 Balamwinshibeti endiye walikwikala pa Cishinga Capa ca Ng'anda ya Lesa. Ici calenshika ku muntuyu calabakankamanisha ne kubapwisha mano. \s Petulo lambanga ku bantu \p \v 11 Bantu bonse, balakankamana kwine, balafwambila kumukushi walikukwiweti, “Mukushi wa Solomoni.” Uko kwalikuba Petulo ne Yohane, balacana usa muntu kali wabekatilila. \v 12 Petulo mpwalaboneco walamba nabo bantu abo, walambeti, “Amwe Baislayeli mulakankamanangeconi? Mulatulangangeconi cisa eti muntuyu tulamwendeshe ne ngofu shetu tobene? Sena mulayeyengeti afwe njafwe tukute kupaila Lesa kupita amwe? \v 13 Nteco ico sobwe, Lesa wa Abulahamu, Lesa wa Isake, Lesa Yakobo, kayi Lesa wa bamashali betu, elapa bulemeneno Yesu musebenshi wakendi. Amwe ngomwalatwala mu makasa a bendeleshi ne kumukana pamenso pa Pilato, nendi kayanda kumusungulula. \v 14 Nsombi mwalakana musebenshi washomeka kayi walulama, mwalasenga Pilato kwambeti, amusungulwile kapondo usa. \v 15 Mwalashina citente ca buyumi, nsombi Lesa walamupundusha kubafu, kayi afwe tobakamboni pa makani awa. \v 16 Muntuyu ngomulabononga kayi ngomwinshi, lashomo lina lya Yesu. Lushomo ndwakute muli Yesu, elulayumishi myendo yakendi, kwambeti abe cena, mbuli ncomulamubononga mwense.” \p \v 17 Kayi ndicinshi mobanse bame kwambeti, amwe ne batangunishi benu mwalensa ibi mwakubula kwinshiba. \v 18 Nomba Lesa walambilalimo kubashinshimi bonse kwambeti, Klistu nakapenshewe, neco walacikwanilisha ndendende. \v 19 Neco shiyani bwipishi, bwelelani kuli Lesa kwambeti afunye bwipishi bwenu, \v 20 na mwinseco, cindi cakatontoshi keshikufuma pamenso pa Mwami Lesa nikakamushikile, kayi nakamutumine Klistu Yesu uyo Lesa ngwalasalilalimo cebo ca njamwe. \v 21 Uyo nendi walatambulwa Kwilu mpaka kushika cindi cakubambulula bintu, mbuli Lesa ncalamba kupitila mubashinshimi bakendi bakulukulu bashomeka. \v 22 Mose walambeti, Lesa Mwami wenu nakapundushepo umo pakati pabanse benu uyo eshakabe mushinshimi ulyeti ame. Mukamunyumfwilenga mbyeti akamwambilenga byonse. \v 23 Uliyense eshakabule kunyumfwila mushinshimi uyo nibakamufunye pa bantu ba Lesa ne kumononga. \v 24 Bashinshimi bonse balikwambapo, kutatikila Samiyele, mpaka bashinshimi bonse balabako panyuma pakendi, balikukambauka sha masuba ano. \v 25 Kushomesha kwa Lesa kupitila mubashinshimi bakendi nikwenu, kayi mukutemo lubasu mu cipangano ncalabamba Lesa ne bamashali benu bakulukulu. Mbuli ncalambila Abulahamu kwambeti, Kupitila mubashukulu bakobe, ninkape colwe mishobo yonse ya pacishi capanshi. \v 26 Neco Lesa walasala musebenshi wakendi, cakutanguna walamutuma kuli njamwe, kwambeti amupe colwe pakunyamfwilisha uliyense kushiya nshila shakendi shaipa. \c 4 \s Petulo ne Yohane bali kunkuta ya Bayuda \p \v 1 Petulo kacamba ne basa bantu, kali pamo ne Yohane, kwalesa beshimilumbo nabambi, pamo ne mukulene wa bamalonda baku Ng'anda ya Lesa, ne Basaduki nabambi. \v 2 Balikuba bakalala pacebo cakwambeti, batumwa babili basa balikwiyisha bantu ne kukambauka sha kupunduka kwa Yesu. \v 3 Neco balabekata ne kubabika mujele cindi ca mansailo kakuli kulashipuluku, kwambeti bekalemo mpaka lilo mumene. \v 4 Nikukabeco, bantu bangi balanyumfwa maswi abatumwa basa balashoma. Cibelengelo cabashoma calakwana myanda makumi asanu. \p \v 5 Mpobwalaca mumene, batangunishi ba Bayuda ne bamakulene babo ne beshikwiyisha Milawo ya Mose, balabungana mu Yelusalemu. \v 6 Popelapo palikuba Mukulene wa Beshimilumbo bonse Anasi ne Kayafa ne Yohane ne Alesandulo ne nabambi bamumukowa wa Shimilumbo Mukulene. \v 7 Balemanika Petulo ne Yohane pakati ne kubepusheti, “Mwacikonshaconi kwinsa cisa, nambi mwensa cisa mungofu shabani?” \p \v 8 Petulo, pakwisulilwa ne Mushimu Uswepa, walabakumbuleti, “Amwe batangunishi ba bantu, ne njamwe bamakulene muli pano. \v 9 Pakwinga mulatwipushunga lelo pa ncito yaina yalenshika pa muntu mulema usa ne kusengulwa kwakendi, \v 10 lino mwinshibe mwense, ne Baislayeli nabambi, uyu muntu wemana pamenso penu wapola cakupwililila, pacebo cangofu sha lina lya Yesu Klistu waku Nasaleti, usa ngomwalapopa palusanda, Lesa ngwalapundusha kubafu.” \v 11 Kwamba sha Yesu, Mabala Lesa alambangeti, \q1 “Libwe ndyomwalakana mobeshikwibaka ng'anda \q1 Lyopelyo lyalaba libwe \q1 Lyayandika kupita onse.” \p \v 12 Paliya muntu nakaba umo, welela kupulusha bantu, nsombi Yesu enkowa, pakwinga paliya lina nalimbi pacishi capanshi, Lesa ndyalapa muntu naumbi, lyelela kutupulusha. \p \v 13 Ba munkuta mpobalabona kubula buyowa kwa Petulo ne Yohane, balakankamana, pakwinga balikuba bantu bulyo, babula lwiyo. Popelapo balenshibeti, balikwenda pamo ne Yesu. \v 14 Mpobalabona usa muntu walasengulwa kaliwemana pepi ne Petulo ne Yohane, balabula pa kubatotekela. \v 15 Balabambileti, bapule munkuta. Balo bashala kabalifwiya. \v 16 Balambeti, “Inga tubensaconi bantu aba? Bantu bonse bekala mu Yelusalemu bacinshi ncobensa bantu aba cikankamanisha ncotwelela kubula kucikana sobwe. \v 17 Nomba pakutina kwambeti awa makani katayampuwo, katubatinishani kwambeti, kabatambanga sha Yesu babandikanga ne muntu uliyense.” \v 18 Mpobalalifwiyeco, balabakuwa ne kubambilisheti, kabatashumbulanga, nambi kwiyisha sha Yesu. \p \v 19 Nomba Petulo ne Yohane balabakumbuleti, “Kamulyomboloshani mobene, nicipeyo calulama pamenso a Lesa, kunyumfwila amwe? Nambi kunyumfwila Lesa? \v 20 Mwandi afwe, nkatwelela kucileka kwambapo pabintu mbyotwalabona ne kubinyumfwa.” \v 21 Nomba bankuta balabatinisha mwangofu, ne kubasungulula. Balacana kwambeti nkabelela kubapa cisubulo, pakwinga bantu bonse balikabatembaula Lesa palico calenshika. \v 22 Usa muntu walasengulwa munshila yakankamanisha walikuba ne byaka byapita makumi ana. \s Beshikwiya balapailinga pamo \p \v 23 Petulo ne Yohane mpobalasungululwa, balaya kwambila banabo mbyobalambilwa ne beshimilumbo bamakulene ne bamakulene Baciyuda. \v 24 Bashoma mpobalanyumfweco, balapaila pamo ne moyo umo. Balambeti, “Mwami Lesa, njamwe mwalalenga kwilu, ne cishi capanshi ne lwenje, kayi ne byonse bilimo.” \p \v 25 Kupitila mu Mushimu Uswepa mwalamba ku mushali wetu mukulukulu Dafeti, musebenshi wenu uyo walambeti, \q Niciyani calakalalisha bantu batamwishi Lesa, \q inga bantu balapanganina cani bintu byabulyo? \q \v 26 Bami bapacishi capanshi balalibambila, \q nabo bendeleshi balabungana pamo \q kulwana ne Lesa, kayi ne Wasalwa wakendi. \p \v 27 “Nicakubinga, Helode ne Ponsho Pilato, balabungana mu munshi muno, pamo ne bantu batamwinshi Lesa, kayi ne Baislayeli, kwambeti balwane ne Yesu musebenshi wenu Washomeka uyo ngomwalasala kuba Mesiya. \r (Luka 23:7-11; Mateyo 27:1-2; Maliko 15:1; Yohane 18:28) \p \v 28 “Neco, balenseco, amwe ncomwalabamba kendi mungofu shenu, kwelana ne kuyanda kwenu kwambeti celela kwinshika. \v 29 Neco Mwami, kamubonani ncebalatutinishinga, kamutunyamfwilishako tobasebenshi benu, kwambeti twambenga maswi enu kwakubula buyowa. \v 30 Tandabulani cikasa cenu kwambeti bantu basengulwe, bingashilo ne bishikukankamanisha, binshike mu lina lya Yesu musebenshi wenu washomeka.” \p \v 31 Mpobalapwisha kupaila, ng'anda njobalikuba babunganamo yalatatika kutenkana. Bonse balesulilwa ne Mushimu Uswepa, balatatika kwamba maswi a Lesa kwakubula buyowa. \s Kuyabana bintu byabo \p \v 32 Likoto lya bashoma Lesa balikuba ne moyo umo ne miyeyo imo. Paliya muntu walikuba ne muyeyo wakwambeti, “Ibi mbyonkute nibyakame ndenka.” Bonse balikuyabana bintu mbyobalikukute. \v 33 Batumwa balikukute bukamboni bwangofu bwa kwambeti Yesu cakubinga walapunduka kubafu. Bonse Lesa walikubaleleka kwine. \v 34 Nkapalikuba wabulilwa pakati pabo, pakwinga abo balikukute mabala, nambi manda, balikulishapo ne kuleta mali kuli batumwa. \v 35 Nabo batumwa balikuyaba mali ku muntu uliyense kwelana ne kubulilwa kwakendi. \p \v 36 Palikuba muntu walikukwiweti Yosefe, wamucikombo ca Levi, walasemenwa ku Saipulasi, uyo batumwa ngobalatumbika lina eti Banabasi, uku ekwambeti, “Shikuyuminisha.” \v 37 Nendi walaulisha libala lyakendi, ne kuleta mali kuli batumwa. \c 5 \s Hananiya ne Safila \p \v 1 Lino palikuba muntu naumbi lina lyakendi Hananiya ne Safila mukashendi, nabo balaulisha libala lyabo. \v 2 Walanyumfwana ne mukashendi, ne kufunyapo mali ngobalaulisha libala, ambi walatwala kuli batumwa. \v 3 Petulo walamwipusheti, “Hananiya obe, nipacebo cini ulamusuminishi Satana kwingila mumoyo wakobe cakwinseti ulatatiki kubepa Mushimu Uswepa, ne kufunyapo mali ngolaulishi libala lyakobe? \v 4 Sena libala nkalyanga lyakobe kotana ulyulisha? kayi mpowaulisha libala, sena nkowakutenga mali mumakasa akobe? Nkowayandikanga kwisa cisa? Apa uliya kubepa muntu sobwe, nsombi ulabepe Lesa.” \v 5 Hananiya mpwalanyumfwa maswi awa, walawa panshi ne kufwa popelapo. Ici calabayosha kwine bantu bonse balanyumfwako calenshika. \v 6 Batuloba misepela balesa kufungaila citumbico mucikwisa, balacinyamuna ne kuya kubika mu manda. \p \v 7 Mpopalapita maola atatu, nendi mukashendi walengila mung'anda katacinshi cilenshiki. \v 8 Petulo walamwipusheti, “Kong'ambila cena, sena awa emali onka ngomwaulisha libala lyenu? Mutukashuyo walakumbuleti, ‘Ee, wopelowo emulo wakendi.’ \v 9 Kayi Petulo walamwipusheti, ‘Inga wasuminina cani kwambeti mwelekeshe Mushimu wa Mwami? Bantu bangakubika baibenu balipansa pa cishinga apa, nenjobe nibakumante.” \v 10 Nendi popelapo walawa panshi pamyendo ya Petulo, ne kufwa. Mpobalengila batuloba misepela basa, balacana kali wafwa kendi. Balanyamuna citumbi ne kuya kubika mu manda pepi ne mpobabika baibendi. \v 11 Mubungano wonse ne bantu bonse nabambi, balanyumfwako balaba ne buyowa. \s Batumwa balenshinga bishikukankamanisha bingi \p \v 12 Batumwa balensa bingashilo ne bishikukankamanisha bingi pakati pa bantu. Bonse bashoma Klistu balikubungana pamo mu Mukushi wa Solomoni. \v 13 Paliya naba umo walikuba kunsa kwalikoto walalibanda kwambeti abunganenga nabo, nsombi ne kukabeco bantu balikubalumbaisha. \v 14 Bantu bashoma muli Lesa balatatika kufulilako, cakwinseti lyalaba likoto linene lya batuloba ne batukashi. \v 15 Pacebo ca bintu byalikwinsa batumwa, bantu bangi balatatika kuleta nekoneka balwashi babo pa malili ne pa mpasa munshila, kwambeti Petulo apitanga, mpani cifunsha cakendi ngacibakumyako balwashi. \v 16 Makoto abantu alesa kufuma muminshi yashinguluka Yelusalemu balikwisa kabali banyamuna balwashi ne bekatwa ne mishimu yaipa, kayi bonse balikusengulwa. \s Batumwa balapenshewanga \p \v 17 Popelapo Mukulene wa Beshimilumbo, ne banendi ba mucipani ca Basaduki mulanyumfwa munyono. Neco balayeya kwinsapo kantu. \v 18 Balabekata batumwa basa ne kubacalila mujele. \v 19 Nomba cindi camashiku, mungelo wa Mwami walabicalula bisasa bya jele ne kubapulishamo ne kubambileti, \v 20 “Kamuyani mwambile bantu bonse mu Ng'anda ya Lesa maswi abuyumi ubu bwalinolino.” \v 21 Basa batumwa balanyumfwa, balengila mu lubuwa wa Ng'anda ya Lesa mumenemene ne kutatika kwiyisha. \p Mukulene wa Beshimilumbo mpwalashika ne banendi, walakuwa libungano lya bamakulene Baciyuda. Walatuma bamalonda baku Ng'anda ya Lesa kwambeti benga babamante batumwa basa ku Jele. \v 22 Nomba mpobalashika kujele, baliya kubacanamo sobwe. Mpobalabwelako balabambileti, \v 23 “Tulacana bishinga byakujele kabili byacalwa ne kupinkwa cena cena, kayi ne bamalonda kabali bemana ncili pacishinga. Nomba mpotulacalulu bisasa, tuliya kucanamo muntu naba umo sobwe.” \v 24 Mukulene wa bamalonda baku Ng'anda ya Lesa ne beshimilumbo bamakulene mpobalanyumfwa awa maswi, balapwilwa mano ne kuyeyeti nicani ceticinshike. \v 25 Muntu naumbi walesa kubambileti, “Kamunyumfwani! Basa bantu mbomwacalila mujele, bali mu Ng'anda ya Lesa baleyishinga bantu.” \v 26 Popelapo mukulene wa bamalonda, pamo ne bashilikali nabambi, balaya kubamanta batumwa. Nsombi baliya kubakakatisha batumwa, pakwinga balikutina bantu kwambeti ngababapwaya mabwe. \p \v 27 Mpobalaleta batumwa basa, balabemanika pamenso pa nkuta inene ya Bayuda, apo Mukulene wa Beshimilumbo mpwalatatika kubepusha. \v 28 Walambeti, “Mucinshi cena kwambeti, twalamukanisha mwangofu kwambeti, kamutayishanga mulina lya Yesu, nsombi amwe mulamwaya biyisho byenu mu Yelusalemu monse, kayi mulayandanga kutusambila lufu lwa muntuyu?” \v 29 Nomba Petulo ne batumwa banendi balakumbuleti, “Twelela kunyumfwila Lesa, kupita kunyumfwila bantu. \v 30 Amwe mwalashina Yesu pakumupopa pa lusanda. Nomba Lesa wa bamashali betu bakulukulu walamupundusha kubafu. \v 31 walamusumpula epeloyo ne kumubika kucikasa cakendi cakululyo kuba mutangunishi ne Mupulushi. Walenseco kwambeti ape cindi Baislayeli cakusanduka kufuma ku bwipishi bwabo, kwambeti Lesa abalekelele. \v 32 Njafwe bakamboni ba bintu ibi, ne Mushimu Uswepa uyo Lesa ngwakute kupeti cipo kubantu bakute kumunyumfwila.” \s Gamaliyele lacenjeshenga bamakulene ba Bayuda \p \v 33 Bomboloshi bankuta inene mpobalanyumfweco, balakalala kabayanda kubashina. \v 34 Nomba Mufalisi naumbi pakati pabo, lina lyakendi, Gamaliyele, shikwiyisha milawo, uyo bantu ngobalikupa bulemu, walemana. Walambeti, “Batumwa bapuleko pansa nanshi.” \v 35 Apo lino walabambila bomboloshi Bankuta inene kwambeti, “Amwe Baislayeli, cenjelani ne ncomulayandanga kwinshila bantu aba. \v 36 Na mulanukunga ca linolinowa, kwalikuba muntu naumbi lina lyakendi Teuda walikulisumpula ne kulibandeti ni muntu walemekwa, bantu bali myanda ina balamukonkela, nsombi balamushina, bantu bonse balikumukonkela balamwaika ne kupwilalimo. \v 37 Kayi pacindi ncobalikubelenga bantu, palesa naumbi lina lyakendi Yudasi waku Galileya, nendi walayungaula bantu, bangi balamukonkela. Neye balamushina, bantu bonse balikumukonkela balamwaika. \v 38 Neco pankaniyi, ndamwambilishingeti, balekeni bantu aba, balekeni benga. Na ncobalayeyenga ne ncobalenshinga, bilafumunga kubantu nicikamwaike. \v 39 Nomba na bilafumunga kuli Lesa, nteti mucikonshe kubakoma sobwe. Ngamucaniketi mulalwanangowa ne Lesa.” \p Bonse balakonkela maswi ngalamba Gamaliyele. \p \v 40 Balabakuwa batumwa ne kubengisha mukati, ne kwambeti babakwapule bikoti, ne kubambileti, “Kamutakabweshapo kwambila bantu mu lina lya Yesu.” Popelapo balabaleka. \v 41 Batumwa mpobalapula pansa, balikuba bakondwa kwambeti Lesa lababoneti belela kupenshewa cipansoni pacebo ca Yesu. \v 42 Busuba ne busuba batumwa balapitilisha kwiyisha ne kukambauka Mulumbe Waina mulubuwa lwa Ng'anda ya Lesa, kayi ne mu manda abantu kwambeti Yesu e Wasalwa wa Lesa. \c 6 \s Balasalanga banyamfwilishi basanu ne babili \p \v 1 Mu masubawo, beshikwiya balikabaya kufulilako. Bayuda balikwamba Cigiliki balikutongokela Bayuda banabo balikwamba Cihebeli, busuba ne busuba nkabalikuyaba cena mali, ne bipo nabimbi kubamukalubingi babo. \v 2 Batumwa likumi ne babili, balabunganya beshikwiya bonse pamo, ne kubambileti, “Nkacaina kwambeti afwe tushiyenga kukambauka maswi a Lesa, tutatike kusamalila bamukalubingi. \v 3 Mobanse, musalepo pakati penu, batuloba basanu ne babili, babwikalo bwaina, besulilwa ne Mushimu Uswepa, bakute mano, mbotitupe incito iyi. \v 4 Afwe nitulibenge kukupaila, ne kukambauka maswi a Lesa.” \v 5 Bonse balakondwa kunyumfwa maswi alico. Neco balasala; Stefano, muntu wa lushomo, wesulilwa ne Mushimu Uswepa. Filipo ne Pulokolasi ne Nikana ne Timoni. Pamenasi ne Nikolasi waku Antiyokeya, uyo kendi walikukonka kwiyisha kwa Ciyuda. \v 6 Kufumapo balabemanika pamenso pabatumwa, nabo batumwa balapaila ne kubika makasa pa batuloba basa. \p \v 7 Maswi a Lesa alamwaikila kulikonse, nabo beshikwiya balatatika kufulilako mu Yelusalemu. Beshimilumbo bangi nabo balashoma. \s Bayuda balekatanga Stefano \p \v 8 Stefano walikuba muntuyo Lesa ngwalapa colwe ne ngofu shingi, cakwinseti walikwinsa bishikukankamanisha ne bingashilo byangofu pakati pa bantu. \v 9 Kwalesa bantu nabambi balafuma ku Kulene ne ku Alekisandiliya, bakung'anda yakupaililamo yalikukwiweti, Ng'anda ya Mipailo ya bantu Basunguluka. Aba bantu pamo ne bantu baku Kilikiya, neku Asiya, balatatika kutotekeshana ne Stefano. \v 10 Nsombi balalilwa kumushinina, pakwinga Mushimu Uswepa ewalikumupa mano akwamba. \v 11 Lino balayungaula bantu nabambi kwambeti, bambengeti, “Twalamunyumfwa kacobola Mose ne Lesa.” \v 12 Neco, balakalalisha bantu, bamakulene Baciyuda, ne beshikwiyisha milawo ya Mose. Bonse pamo balamubukila Stefano, balamwikata ne kuya nendi ku nkuta inene ya Bayuda. \v 13 Balaleta bakamboni babwepeshi abo balambeti, “Ee muntuyu nishikwambowa maswi akunyansha Ng'anda ya Lesa, kayi ne milawo ya Mose. \v 14 Twalamunyumfwa kambeti, Yesu waku Nasaleti nakapwaye Ng'anda ya Lesa ne kushinta miyambo njalatupa Mose.” \v 15 Bomboloshi bonse balikuba mu nkuta balaswamuna menso abo pali Stefano, pakwinga cinso cakendi calaboneketi ca mungelo. \c 7 \s Maswi a Stefano \p \v 1 Lino, Mukulene wa Beshimilumbo walamwipusha Stefano, “Sena bintu ibi ni byakubinga?” \v 2 Nendi walakumbuleti, “Kamunyumfwani bamatata ne mobanse bame! Lesa wabulemu walabonekela kuli mushali wetu mukulukulu Abulahamu mpwalikwikala ku Mesopotamiya, katanalongela ku Halani. \v 3 Walamwambileti, ‘Fuma mucishi cakobe, ushiye banse bobe, wenga kucishi nceti ndikuleshe.’ \v 4 Walafuma mucishi ca Akaladayo nekuya kwikala ku Halani. Baishi mpobalafwa, Lesa walamufunyako ne kumuleta mucishi cino ncomwekalamo lelo. \v 5 Lesa uliya kumupako nakaba kabela kang'ana kacishici kuba kakendi mwine. Nsombi walamulayeti, cishi conseci nicikabe cakendi ne bashikulu bendi, nikukabeti nkalikukute mwana pacindico. \v 6 Lesa walamwambileti, ‘Bashikulu bobe nibakabe basha mucishi cabwensu moti bakapenshewe kwa byaka myanda ina.’ \v 7 Kayi Lesa walambeti, ‘Ame ninkape mulandu mushobo uyo weti ukabasunge busha. Balo nibakapule mucishico ne kwisa kunkambilila pamusena uno.’ \v 8 Lesa walapangana ne Abulahamu, ne kumupa cingashilo ico ecando cakupalulwa. Neco Abulahamu walamupalula Isake mwanendi, kakute masuba asanu ne atatu akusemwa. Neye Isake walapalula Yakobo mwanendi, neye Yakobo walapalula banabendi bali likumi ne babili, abo ebamashali betu bakulukulu. \v 9 Abo bamashali betu balamunyonokela Yosefe mukwabo, balamulisha busha ku Injipito. Nsombi Lesa walikuba nendi, \v 10 cakwinseti, walamupulusha mu mapensho akendi onse. Walamupa mano alenshisha kwambeti, Mwami Falawo waku Injipito amuyande, kayi walamubika Yosefe kuba muntu shikwendelesha cishi ca Injipito, kayi mukulene shikulangilila pamukowa wakendi Falawo wonse. \v 11 Nomba mwalaba nsala mucishi conse ca Injipito ne Kenani, bantu balapenga, ne bamashali betu kumo balabula cakulya. \v 12 Yakobo mpwalanyumfweti ku Injipito kuli cakulya, walatumako banabendi bamashali betu. Ubu bwalikuba bulwendo bwabo bwakutanguna. \v 13 Pabulwendo bwabo bwacibili, Yosefe walaliyubulula kubakwabo, kayi walamwinshibisha Mwami Falawo shabanse bendi bonse. \v 14 Yosefe walabakuwa baishi ba Yakobo, pamo ne banse bendi. Bonse pamo balikuba bantu makumi asanu ne abili ne basanu. \v 15 Yakobo walaya kwikala ku Injipito pamo ne bamashali betu basa. Bonse balafwila kopeloko. \v 16 Bitumbi byabo byalakabikwa ku Sekemu, kunamaumbwe awo Abulahamu ngwalaula ne mali kubana bendi Hamoli ku Sekemu. \p \v 17 “Cindi mpocalashika pepi kwambeti Lesa akwanilishe cipangano ncalambila Abulahamu, mushobo wetu wali kauli ulafulu mu Injipito. \v 18 Panyuma pakendi kwalapyana Mwami naumbi mu Injipito walikubula kumwinshiba Yosefe. \v 19 Mwami uyo walaupita panshi mushobo wetu, walatatika kupensha bamashali betu, pakubakakatisheti bashiyenga bana babo pansa kwambeti bafwe. \v 20 Pacindico Mose walasemwa, walikuba mwana wapa. Walalelwa ne kwa myenshi itatu mung'anda ya baishi. \v 21 Mpobalamushiya pansa mwanendi Falawo mutukashi walamumanta, walikumuleleti mwanendi. \v 22 Neco Mose walaiya mano a bantu bonse baku Injipito, mano ne ncito shakendi shalikuba shangofu.” \p \v 23 “Mose mpwalaba ne byaka makumi ana, walayeya kuya kufwakashila banse bendi bene Islayeli.” \v 24 Lino mpwalabona mwine Injipito kapensha umo wabanse bendi, Mose walamufuna mwine Islayeli ne kumushina mwine Injipito. \v 25 Walikuyeyeti banse bendi bene Islayeli nibenshibe kwambeti Lesa, kufumina muli Mose nakabapulushe, nsombi balo baliya kwingashileco. \v 26 Mpobwalaca mumene walacana bene Islayeli babili kabalwana. Walelekesha kubafuna. Walabambileti, “Amwe batuloba, moba mukowa umo, inga mulalwanininga cani?” \v 27 Nomba uyo walasoka munendi, walanyakila Mose pambali ne kwambeti, “Niyani walakubiketi ube mutangunishi shikutombolosha? \v 28 Sena ulayandanga kunshina mbuli ncowashina mwine Injipito usa lilo?” \v 29 Mpwalanyumfweco, Mose walafwambila kucishi censu ca Midyani. Kopeloko nkwalasemena bana batuloba babili. \p \v 30 “Lino mpokwalapita byaka makumi ana, mungelo walabonekela kuli Mose mucinyika pepi ne mulundu wa Sinai, pacinkupu cisa calikubangila mulilo mucinyika. \v 31 Mose mpwalaboneci walakankamana, walaseng'ena pepi kwambeti abonesheshe.” Popelapo walanyumfwa liswi lya Lesa lyakwambeti, \v 32 “Ame njame Lesa wabamashali bakobe, Lesa wa Abulahamu ne Isake ne Yakobo.” Popelapo Mose walatatika kututuma ne kutina cakwinseti calala kulangako. \v 33 Popelapo Lesa walamwambileti, “Kofulula nkwabilo shakobe, pakwinga pamusena apo mpowalyata Paswepa. \v 34 Ndabono kupenshewa kwabantu bakame mu Injipito. Ndanyumfu kulilishanya kwabo, lino ndesa kubapulusha, lino kwesa ndikutume ku Injipito.” \p \v 35 Uyo Mose engobalakana Baislayeli pakumwipusheti, “Niyani walakubiketi ube mukulene kayi momboloshi wetu?” Epeloyo engwalatuma Lesa kwambeti abe mukulene kayi mupulushi, kufumina mumungelo usa walamubonekela pacinkupu cisa calikubilima mulilo. \v 36 Mose ewalabatangunina bantu ne kubapulisha mucishi ca Injipito, walikwinsa bishikukankamanisha, ne bingashilo ku Injipito, palwenje lufubela ne mucinyika, kwabyaka makumi ana. \v 37 Mose uyo ewalabambila Baislayeli kwambeti, “Lesa nakatume naumbi kufumina mubanse benu eshakabe mushinshimi eti njame.” \v 38 Mose ewalikuba nabo pamubungano wa Baislayeli mucinyika. Nendi ewalemana pamo ne mungelo walikwamba pakati pa bamashali betu bakulukulu pamulundu wa Sinai. Ewalatambula maswi abuyumi akutwambila. \p \v 39 “Bamashali betu bakulukulu balakana kumunyumfwila, pakwinga myoyo yabo yalikuyeya ku Injipito. \v 40 Neco, Aloni balamwambileti, ‘Kotupangila Lesa eshatutanguninenga, pakwinga nkatucishi cilenshiki kuli Mose, walatufunya ku Injipito.’ \v 41 Mumasuba opelawo balabumba cimbwanga ca mwanawang'ombe. Balatwala milumbo kucimbwanga ne kukondwa ne ncito yalabamba makasa abo.” \v 42 Neco Lesa walabafutatila, ne kubaleketi bakambililenga nyenyenshi shakwilu, mbuli ncocalembwa mu mabuku abashinshimi bakulukulu akwambeti, \q “Amwe Baislayeli, kamutayeyangeti \q1 Mwalikubengela ame nyama nshomwali kushina ne kutwala milumbo, kwabyaka makumi ana musa mucinyika. \q1 \v 43 Mwalikunyamuna lesa wenu Moleki mutente, \q1 Ne nyenyenshi ya lesa wenu Lefani, bimbwanga mbyomwalabumba \q1 Kwambeti mubikambililenga. \q1 Pacebo ico ninkamutandanyine kutali, kupitilila cishi ca Babulo.” \p \v 44 “Bamashali betu bakulukulu balikukute tente wa cipangano walikulesheti Lesa mpwali pakati pabo musa mucinyika. Walapangwa mbuli Lesa ncalamwambila Mose mucikoshanyo ncalabona. \v 45 Uyo tente walapewa ku bamashali betu kufuma ku ba mashali babo, tente iyo yalikuba ya cishiya matongo. Yalikubapo cindi Yoswa mpwalikubatangunina, pakulamuna cishi mishobo njalatandanya Lesa. Tente iyo yalekala mpaka mucindi ca Dafeti. \v 46 Lesa walikumusuna Dafeti, nendi Dafeti walasenga kwambeti amwibakile ng'anda, Lesa wa Yakobo. \v 47 Nomba Solomoni ewalebaka ng'andeyo. \v 48 Nikukabeco Lesa wapita byonse, nkakute kwikala mung'anda yebakwa ne makasa, mbuli ncalamba mushinshimi mukulukulu.” Kwambeti, \q \v 49 “Lesa lambangeti, Kwilu ecipuna cakame ca Bwami, cishi capanshi epakulyata myendo yakame. \q1 Ngamunjibakila ng'anda ilyeconi? \q1 Nambi nimusena ulyeconi ngondelela kupumwininamo? \q \v 50 Sena ntame ndalapanga bintu byonsebi?” \p \v 51 Stefano walapitilisha kwambeti, “Ha! Amwe bantu balunkanwa, myoyo yenu ilyeti bantu batashomo Lesa, kayi matwi enu ashinka. Mwakoshanowa ne bamashali benu bakulukulu, pakwinga nenjamwe mulakananga kunyumfwila Mushimu Uswepa.” \v 52 “Sena pali mushinshimi ngobalabula kupensha bamashali benu bakulukulu? Paliyawa, balo balikushina bantu balikwamba shakwisa kwa Musebenshi Waswepa usa. Nsombi amwe mwalamulisha kubalwani bakendi ne kumushina. \v 53 Amwe omwalatambula Milawo ya Lesa njobalikuleta bangelo pacishi capanshi, nsombi amwe muliya kwikonkela sobwe.” \s Bayuda balamuwalanga mabwe Stefano \p \v 54 Neco Bomboloshi bankuta inene mpobalanyumfwa maswi onse ngalamba Stefano, balatatika kubimba myoyo cebo cabukalu. \v 55 Stefano walesulilwa ne Mushimu Uswepa, walalanga kwilu, walabona bulemeneno bwakendi Lesa, kayi walabona Yesu kali wemana kucikasa cakululyo ca Lesa. \v 56 Popelapo walambeti, “kamubonani! Ndabono kwilu kulacaluku, kayi ndabononga Mwana Muntu wemana kucikasa cakululyo ca Lesa.” \v 57 Popelapo bendeleshi bankuta inene balashinka mumatwi ne kolobesha! Pacindico bonse balafwambila akumutanya Stefano. \v 58 Balamukwekweshela kunsa kwamunshi, nkobalakamupwaya mabwe. Bakamboni balafulula minjila yabo yakunsa ne kwibungika pa myendo ya mutuloba musepela, lina lyakendi Saulo. \v 59 Mpobalikumupwaya mabwe, Stefano walatatika kupaileti, “Yesu Mwami wakame, tambulani mushimu wakame.”\fig Balashininga muntu ne mabwe|src="19 Being Stoned.jpg" size="col" ref="7:59"\fig* \v 60 Walasuntama panshi ne kubilikisheti, “Nkambo kamubalekelelako bwipishi ubu mbobalenshinga.” Mpwalapwisha kwamba awa maswi walataya moyo. \c 8 \p \v 1 Nendi Saulo walasuminisheti balenshi cena kumushina. \s Saulo latatiki kupensha bantu bashoma Lesa \p Kufuma busuba bopelobo mapensho mu mubungano waku Yelusalemu alatatika. Bashoma bonse, kufunyakowa batumwa, balamwaikila mubimpansha byonse bya Yudeya ne Samaliya. \v 2 Batuloba nabambi balibenga kuli Lesa ebalamubika Stefano mumanda ne kumulila mwakwetelwa. \p \v 3 Saulo walatatika kononga mubungano. Walikwingila mu ng'anda ne ng'anda, kekata batuloba ne batukashi bonse pamo ne kubawala mujele. \s Filipo lenga kukambauka Mulumbe Waina ku Samaliya \p \v 4 Bashoma basa balamwaika, balaya kukambauka Mulumbe Waina konse nkobalikuya. \v 5 Nendi Filipo walakashika ku Samaliya, kaya kubakambaukila bantu bakopeloko makani a Klistu Mupulushi Walaiwa. \v 6 Makoto abantu mpobalanyumfwa maswi ngalikwamba Filipo, ne kubona bishikukankamanisha mbyalikwinsa, balakutikisheti banyumfwishishe cena. \v 7 Pakwinga ne mishimu yaipa yalikupula mubantu bangi kaibilikisha. Batontola biso ne balema myendo balikusengulwa. \v 8 Neco bantu balikuba mu munshi usa balakondwa. \s Shimoni mung'anga \p \v 9 Mu munshi wa Samaliya, mwalikuba muntu naumbi, lina lyakendi Shimoni, walikuba mung'anga walikukondwelesha bene Samaliya bonse, muntu walikulibanda mwineti walemekwa. \v 10 Bantu bayampuwo ne bantu bulyo bonse, balikumunyumfwila kabaya kwambeti, “Shimoni uyu ningofu sha Lesa nshobakute kwambeti ngofu shinene.” \v 11 Balikumukonkela konkela, pakwinga kwacindi citali walikubakondwelesha ne bung'anga bwakendi. \v 12 Nomba pacindi Filipo mpwalikukambauka Mulumbe Waina wa Bwami bwa Lesa, kayi ne lina lya Yesu Klistu, bantu balashoma ne kubatishiwa, batuloba ne batukashi. \v 13 Nendi Shimoni mung'anga usa walashoma, ne kubatishiwa. Popelapo walatatika kwenda pamo ne Filipo, pakwinga walakankamana pakubona bishikukamanisha ne bingashilo byangofu mbyalikwinsa Filipo. \p \v 14 Batumwa basa balashala mu Yelusalemu, mpobalanyumfweti bene Samaliya balatambulu maswi a Lesa, balatumako Petulo ne Yohane. \v 15 Mpobalashika, balatatika kupailila basa bashoma kwambeti batambule Mushimu Uswepa. \v 16 Pacindico paliya muntu naba umo walikuba latambulupo Mushimu Uswepa pakati pabo nekukabeti balikuba babatishiwa mulina lya Mwami Yesu. \v 17 Lino Petulo ne Yohane mpobalabika makasa palyendibo, balatambula Mushimu Uswepa. \v 18 Shimoni usa mpwalaboneti Mushimu Uswepa ulatambulwa, mpobalabikwa makasa ne batumwa basa, walapulisha mali kwambeti abape. \v 19 Walambeti, “Kamumpako ngofu ishi, kwambeti nenjame ngondabiki makasa palyendiye, utambula Mushimu Uswepa.” \v 20 Petulo walamukumbuleti, “Koya ulobe pamo ne mali akobe. Sena ulayeyengeti ngofu sha Lesa nishakula ne mali? \v 21 Muncito iyi, obe uliyamo lubasu sobwe, pakwinga moyo wakobe nkawalulama pamenso a Lesa. \v 22 Ecebo cakendi sanduka, leka caipa ncolayeyenga. Senga Mwami Lesa kwambeti akulekeleleko manjeyaulwa aipa ali mumoyo wakobe. \v 23 Pakwinga ndakubono kwambeti ukute munyono waipa, wasungililwa ku bwipishi.” \v 24 Apo Shimoni usa walambeti, “Kamumpaililako kuli Mwami Lesa kwambeti kacitenshika kuli njame ncomulamba.” \p \v 25 Mpobalapwisha kupa bukamboni ne kukambauka maswi a Lesa, Petulo ne Yohane balabwelela ku Yelusalemu. Balikabaya kukambauka Mulumbe Waina muminshi ingi ya bene Samaliya. \s Filipo ne Mwendeleshi wa ku Itopiya \p \v 26 Mungelo wa Lesa walamwambila Filipo, “Nyamuka, koya kucibela cakumusansa, ukonke nshila ilafumunga ku Yelusalemu kuya ku Gaza nshila isa yapita mucinyika.” \v 27 Cakubinga Filipo walanyamuka, walaya. Walakumanya mwendeleshi wa ku Itopiya muntu walikupewa bulemu, walikusunga nkomwa ya mali a mfulumende ya mwami mutukashi Kandasi wa ku Itopiya. Walikufumina ku Yelusalemu nkwalaya kukambilila Lesa. \v 28 Pacindici walikubwelela kucomwabo kali wekala mung'ola, kabelenga libuku lya mushinshimi Yesaya. \v 29 Mushimu Uswepa walamwambila Filipo, “Koya ku ng'ola isa, wendenga pepi nayo.” \v 30 Filipo walafwambila kung'ola isa, walanyumfwa mwendeleshi usa kabelenga libuku lya mushinshimi Yesaya. Filipo walamwipusheti, “Nkambo, Sena mulanyumfwishishinga mabala ngomulabelengenga?” \v 31 Mwendeleshi usa walakumbuleti, “Ha! Nganyumfwisheconi kwabula muntu naumbi lapandululunga?” Mpwalapwa kwambeco walamusengeti, “Kotanta mung'ola twendele pamo.” \v 32 Awa e Maswi a mu Mabala a Lesa ngalikayakubelenga, “Walikubeti mbelele ilatanguninwanga kuya kushiniwa, eti mwana mbelele wamwena tonto pa kumucesa bweya. Uliya kwambapo nambi liswi limo. \v 33 Balamunyansha, kayi baliya kumombolosha mubululami. Paliya muntu eshakambe shamukowa wakendi, pakwinga buyumi bwakendi bulatimbulwa pacishi capanshi kwakubula kushiyapo mwana.” \p \v 34 Popelapo Mwendeleshi usa walepusha Filipo, “Kamung'ambilako, inga mushinshimi lambanga bani? Sena lalyambanga mwine, nambi lambanga shamuntu naumbi?” \v 35 Popelapo Filipo walatatika kumukambaukila Mulumbe Waina wa Yesu kutakila pa Mabala a Lesa ngalikubelengapo. \v 36 Kabacenda pamo munshila, balashika pamusena naumbi mpobalacana menshi. Mwendeleshi usa walambeti, “Ntawa menshi apa. Sena pacili nacimbi celela kunkanisha kubatishiwa?”\fig Muntu labatishiwanga|src="20 Baptism.jpg" size="col" ref="8:36"\fig* \p \v 37 Filipo walakumbuleti, “Ngamubatishiwa na mulashomo ne moyo wenu wonse.” Usa mwendeleshi walambeti, “Ndashoma kwambeti Yesu Klistu ni Mwanendi Lesa.” \v 38 Popelapo mwendeleshi walemanika ng'ola. Bonse babili, Filipo ne mwendeleshi usa, balaya mumenshi, neco Filipo walamubatisha. \v 39 Mpobalikufuma mumenshi, Mushimu wa Lesa walamunyamunapo Filipo. Mwendeleshi usa uliya kumubonapo Filipo kayi, nomba Mwendeleshi usa walapitilisha bulwendo bwakendi kaliwakondwa. \v 40 Filipo walacaniketi uli ku Azoto. Walapitana mucishi conse kakambauka Mulumbe Waina muminshi yonse mpaka walashika ku Kaisaleya. \c 9 \s Kushinta Kwa Saulo \p \v 1 Saulo usa walapitilisha kuyosha sha kushina bantu balikukonkela kwiyisha kwa Yesu. Walaya kuli Mukulene wa Beshimilumbo, \v 2 kuya kusenga makalata akumusuminisha kuyanawo ku manda akupaililamo ku Damasiko, kwambeti acanako nabambi bantu bacikonkela kwiyisha kwa Yesu, babe batuloba, nambi batukashi abasunge ne kubaleta ku Yelusalemu. \p \v 3 Mpobalashika pepi ne ku Damasiko mu bulwendo bwakendi, mwakutengashila mumuni watuba tuu walafuma kwilu ne ku mushinguluka. \v 4 Walawa panshi ne ku nyumfwa liswi lya kwambeti, “Saulo, Saulo, ulampenshelenga cani?” \v 5 Saulo walepusheti, “Inga njamwe bani Mwami?” Liswi lyalamukumbuleti, “Njame Yesu ngolapenshenga. \v 6 Nyamuka, koya wingile mu munshi uwu, ni bakwambile ca kwinsa.” \v 7 Bantu mbwalikuba nabo balemana, babula ca kwambapo, maswi awo bali kwanyumfwa, nsombi nkabalikumubona muntu walikwamba. \v 8 Saulo walanyamuka, nsombi mpwalakapula menso, calala kubona cili conse. Neco banendi mbwalikuba nabo balengila nendi mu munshi wa Damasiko kabali bamwikatilila ku cikasa. \v 9 Walekala masuba atatu katabono, katali cakulya, nambi kunwa cili conse. \p \v 10 Lino mu Damasiko mwalikuba shikwiya naumbi lina lyakendi Hananiya. Uyo walabona mucimbonimboni Mwami kamukuweti, “Hananiya!” Nendi walakumbuleti, “Mwami!” \v 11 Lino Mwami wala mwambileti, “Nyamuka, wenga kunshila njobakute kukuweti, ‘Nshila ya Tandabala.’ Washika ku ng'anda ya Yuda, wenga wipusheko muntu wa ku Taliso, lina lyakendi ni Saulo. Lapailinga pacino cindi. \v 12 Mucimbonimboni walabona muntu lina lyakendi ni Hananiya walesa ku bika makasa akendi palyendiye kwambeti akonshe kubona kayi.” \v 13 Mpwalanyumfweco Hananiya walambeti, “Mwami, bantu bangi balang'ambili sha muntuyu, walabenshila bintu byaipa bantu benu ku Yelusalemu. \v 14 Lino kayi uli kuno pakusuminishiwa ne beshimilumbo bamakulene kwambeti ese abasunge abo bonse bakute kukambilila amwe.” \v 15 Nsombi nendi Mwami Yesu walamwambileti, “Koya, pakwinga muntuyu ndamusala, ni musebenshi wakame eshakakambaukile mishobo imbi sha Lina lyakame, bami ne bene Islayeli. \v 16 Ame nindimuboneshe bishikubaba bingi mbyeshi akanyumfwe pacebo ca lina lyakame.” \p \v 17 Popelapo Hananiya walanyamuka ne kuya kwingila mu ng'anda umo mwalikuba Saulo. Walabika makasa pali Saulo ne kwambeti, “Mwanse wame Saulo, Mwami Yesu uyo wakubonekela pa nshila mpo wesanga kuno, lantumu. Layandangeti utatike kubona, kayi eti wisulilwe ne Mushimu Uswepa.” \v 18 Popelapo mu menso mwa Saulo mwalafuma bintu bilyeti mamba answi. Walatatika kubona kayi, walanyamuka ne kubatishiwa. \v 19 Panyuma pakulya cakulya, walaba ne ngofu. \s Saulo lakambaukunga ku Damasiko \p Saulo walekala ne beshikwiya baku Damasiko kwa masuba ang'ana. \v 20 Mwakutataya cindi, Saulo walatatika kukambauka mu manda akupaililamo a Bayuda, kwambeti Yesu ni Mwanendi Lesa. \p \v 21 Bantu bonse balikumunyumfwa balakankamana ne kwipushana bene, “Sena uyu nteyo usa walikushina bantu bashoma Yesu ku Yelusalemu? Sena kuno nte leshili kwisa kusunga bantu bamushobo uwu bonse ne kubatwala kuli beshimilumbo bamakulene?” \v 22 Ngofu sha Saulo sha kukambauka shali kuya kukonempa, walapwisha mano Bayuda balikwikala mu Damasiko, ne kubashinineti Yesu endiye Mupulushi Walaiwa. \s Saulo lafwambanga Bayuda \p \v 23 Mpopalapita cindi citali, Bayuda balapanganeti bamushine Saulo. \v 24 Bantu balikuyanda kumushina bali kumupembelela munshi ne mashiku pacishinga ca mushi kwambeti bamushine. Nomba nabambi bantu balaya kumwambila nshebalapangana. \v 25 Neco pacindi ca mashiku beshikwiya bakendi balamubika mu mutanga ne kumupulishila pa cibwanko ca lubumbu lwa lilinga. \s Saulo ku Yelusalemu \p \v 26 Mpwalashika ku Yelusalemu, Saulo walelekesha kusankana pamo ne beshikwiya. Nomba bonse balikuba ne buyowa, balikutonshanya kwambeti neye ni shikwiya. \v 27 Popelapo Banabasi, walamumanta Saulo ne kumutwala kuli batumwa. Banabasi walabambila batumwa mbuli Saulo mwalabonena Mwami Yesu pa nshila ya ku Damasiko, ne Mwami ncalamwambila, kayi walabambila ncali kukambauka Saulo mulina lya Yesu mwakubula buyowa ku Damasiko. \v 28 Neco Saulo walekala nabo, walendana mu Yelusalemu monse kaya ku kambauka mulina lya Mwami Yesu mwakubula buyowa. \v 29 Saulo walikwamba ne kutotekeshana nabo Bayuda bali kwamba Cigiliki. Pacebo ico, naboyo balelekesha kumushina. \v 30 Beshikwiya mpobala nyumfweco, balaya pamo nendi ku Kaisaleya, ne kumutuma ku Taliso. \p \v 31 Mibungano yonse yaku Yudeya, ne ku Galileya, kayi ne ku Samaliya yalekala mubote. Kayi yalayumayuma, bantu balafula, pakwinga bantu cindi conse balikupa bulemu Mwami. Kayi Mushimu Uswepa walikubayuminisha. \s Petulo lasengulunga Eneya \p \v 32 Petulo mpwali kwendana uku ne uku, walakekala pamo ne bantu ba Lesa baku Lida. \v 33 Uko nkwalacana mutuloba naumbi lina lyakendi Eneya, walikuba watontola biso bya mubili, walikonowa pampasa kwa byaka bisanu ne bitatu, kwakubula kupunduka. \v 34 Petulo walamwambileti, “Eneya, Yesu Klistu lakusengulunga. Punduka, yansula mpasa yakobe.” Popelapo walapunduka. \v 35 Mpobalamubona bantu bonse bekala mu Lida, ne mu Saloni, balashoma Mwami. \s Petulo lapundushunga Dolika \p \v 36 Ku Yopa kwalikuba shikwiya naumbi mutukashi, lina lya kendi Tabita mu Cigiliki ni Dolika. Wali kwinsa ncito shingi shaina, wali kunyamfwa bapenshi. \v 37 Pacindico Dolika walakolwa ne kufwa. Bantu balasambisha citumbi, ne kuconeka mu cipinda capelu mu ng'anda. \v 38 Ku Yopa kwalikuba pepi ne ku Lida, neco beshikwiya mpobalanyumfweti Petulo uli ku Lida, balatuma bantu babili kuya kumwambileti, “Tulapapata, kamwisani kuno lino lino.” \v 39 Petulo walanyamuka ne kuya nabo. Mpwalashika, balamushindikila mu cipinda ca pelu cisa. Walacanamo batukashi bangi bamukalubingi kabalila, balamushinguluka Petulo ne kumulesha minjila ne byakufwala nabimbi mbyali kutunga Dolika, cindi ncalikuba muyumi. \v 40 Petulo walasenga bonse mwa bulemu kwambeti benga pansa. Walasuntama panshi ne kupaila. Walacebukila kwalikuba citumbi cisa ne kwambeti, “Tabita, punduka!” Tabita walakapula, mpwalabona Petulo, walekala ne kwikala. \p \v 41 Petulo walamwikata kucikasa ne kumunyamfwilisha kwimana. Petulo walakuwa bantu bonse, bashoma Lesa, ne basa batukashi bamukalubingi, ne kumutwala Tabita kulyendibo kali muyumi ntaa! \v 42 Makani awa mpwalanyumfwika ku Yopa, bantu bangi balashoma Mwami Lesa. \v 43 Petulo walekala masuba angi ku Yopa ku ng'anda ya muntu naumbi lina lyakendi Shimoni, kanyuka mpaya. \c 10 \s Petulo ne Koloneliyo \p \v 1 Ku Kaisaleya kwalikuba muntu naumbi lina lyendi Kolonelyo. Muntuyu walikuba mukulene wabashilikali Baciloma, bamulikoto lyalikukwiweti “Likoto lyaku Italiya.” \v 2 Walikuba muntu walibenga, shikutina Lesa, pamo ne bantu bonse bamung'anda yakendi.Walikunyamfwilisha Bayuda bapenga kayi nekupaila Lesa cindi conse. \v 3 Busuba nabumbi cindi camuma 3 koloko mansailo, walabona bintu mucimbonimboni. Walabona mungelo wa Lesa kesa kulyendiye ne kwambeti, “Koloneliyo!” \v 4 Nendi Koloneliyo walamulangishisha mungeloyo, cabuyowa, ne kumwipusheti, “Nicani Nkambo?” Mungeloyo walambeti, “Lesa lakondwa ne mipailo yakobe, kayi lanuku ncito shakobe shankumbo. \v 5 Pacino cindi kotuma bantu ku Yopa, benga bakuwe muntu lina lyakendi Shimoni, ukute kukwiweti Petulo. \v 6 Lekalanga kuli Shimoni naumbi, kanyuka mpaya, ng'anda yakendi ili mumbali mwa lwenje.” \v 7 Mpwalafumapo mungelo usa ngwalikubandika nendi, Koloneliyo walakuwa basebenshi bakendi babili ne mushilikali. Uyo mushilkali walikuba umo wa abo balikumusebensela, neye walikuba muntu usuni kupaila Lesa. \v 8 Koloneliyo mpwalapwisha kubambila byonse, walabatuma ku Yopa kwalikuba Petulo. \p \v 9 Mpobwalaca, basa bantu balatumwa kabacili munshila pepi ne munshi, Petulo walatanta pelu paciluli cabwantalala kuya kupaila, lisuba kalili pamutwi. \v 10 Petulo kacili pacilulico, walanyumfwa nsala, walikuyanda kulyapo kantu. Kabacibamba cakulya, kwalesa cimbonimboni kulyendiye. \v 11 Walabona Kwilu kwalacaluka, ne cintu calikwisa panshi calikuboneketi cikwisa cinene casungwa nkokola pelu shina. \v 12 Mopelomo mwalikuba banyama bamishobo ya shiyanashiyana, beshikukalaba, ne bikeni bishikuluka mwilu. \v 13 Petulo walanyumfwa liswi lyakwambeti, “Petulo, Punduka, koshina ulye.” \v 14 Petulo walambeti, “Sobwe, Nkambo, ame nkanandyapo cintu cabula kuswepa, nambi cishikusesemya.” \v 15 Kayi Petulo walanyumfwa liswi lya kwambeti, “Bintu mbyalaswepeshe Lesa, obe kotambeti nkabyaswepa sobwe.” \v 16 Ici calenshika tunkanda tutatu, panyuma pakendi cikwisa cisa calabwelela kwilu. \p \v 17 Cindi Petulo mpwalikuyeya bupandulushi bwacintu cisa ncalabona mu cimbonimboni, basa bantu batatu balatumwa ne Kolonelyo, balecana ng'anda ya Shimoni, ne kwimana pacishinga. \v 18 Balakuwa ne kwipusheti, “Sena paliko mwensu pano lina lyakendi Shimoni, ukute kukwiweti Petulo?” \v 19 Petulo kaciyeya sha bintu bisa mbyalabona mucimbonimboni, Mushimu Uswepa walamwambileti, “Kobona bantu batatu balakuyandaulunga. \v 20 Nyamuka, seluka, wenga nabo kotatonshanya sobwe, pakwinga njame ndabatumu.” \v 21 Petulo walaseluka ne kubambila bantu basa, “Muntu ngomulalangaulunga njame. Muleshili cani?” \v 22 Balo balambeti, “Kolonelyo, mukulene wabashilikali latutumu kulinjamwe. Nimuntu walulama, kayi ukute kutina Lesa, Bayuda bonse bakute kumulumba. Mungelo wa Lesa ewamwambileti amukuwe kung'anda kwakendi kwambeti enganyumfwishishe cena maswi ngomukute.” \v 23 Popelapo Petulo walabengisha mung'anda, ne kubasengeti bone. \p Mpobwalaca mumenemene walanyamuka ne kuya nabo. Beshikwiya nabambi baku Yopa balamushindikila. \v 24 Busuba bwakonkapo, balakashika ku Kaisaleya. Kolonelyo walikabapembelela, pamo ne bakwabo ne banendi mbwalakuwa. \v 25 Petulo mpwalashika pepi kwambeti engile mung'anda, Kolonelyo walamutambula ne kuliwisha pamyendo ya Petulo, kwambeti amukambilile. \v 26 Nomba Petulo walamunyamfwilisha kwimana, walambeti, “Aa! Imana, nenjame ndemuntu mbuli njobe!” \v 27 Petulo walikaya kwamba ne Kolonelyo mpobalikwingila mung'anda, umo mwalacana bantu bangi babungana. \v 28 Petulo walabambileti, “Amwe mucinshi cena kwambeti, Muyuda nkasuminishiwa ne mulawo, kusankana ne muntu wamushobo umbi, nambi kwingila mung'anda yakendi sobwe. Nsombi Lesa lanjinshibishi kwambeti, kantambila muntu uliyenseti nkaswepa, nambi eti wasesemya sobwe. \v 29 Ecebo cakendi ndesa kuno ndiya kukana mpomulankuwu. Lino ndayandanga kwinshiba ncemulankuwili kuno.” \p \v 30 Kolonelyo walambeti, “Masuba atatu alapitipo, cindi copele cino camuma 3 koloko mansailo ndalikampaila mung'anda yakame. Ndalabonowa muntu wafwala byakufwala byabekema kaliwemana pantangu pakame.” \v 31 Walang'ambileti, “Kolonelyo! Lesa lanyumfu mupailo wakobe, lanuku ncito shakobe shankumbo. \v 32 Lino kotuma bantu ku Yopa benga bakuwe Shimoni, ukute kukwiweti Petulo. Uyu muntu lekalanga kuli Shimoni kanyuka mpaya, ng'anda yakendi ili mumbali mwa lwenje \v 33 Ecebo cakendi ndamutumina bantu mwabwangu bwangu, mulenshi cena kwisa. Tuli pano twense pamenso a Lesa kwambeti tunyumfwe bintu byonse Lesa mbyalamwambili kwambeti mutwambile.” \s Maswi a Petulo mung'anda ya Kolonelyo \p \v 34 Pakutatikowa kwamba, Petulo walambeti, “Cakubinga lelo ndenshibi kwambeti, Lesa uliya lusalululo. \v 35 Nendi ukute kutambula muntu wamushobo uliwonse uyo lamutininga, kayi lenshinga byalulama. \v 36 Mucinshi kwambeti bene Islayeli walabatumina maswi, ne kubambila Mulumbe Waina wa lumuno kupitila muli Yesu Klistu, Mwami wa bantu bonse. \v 37 Mubinshi cena byalenshika mucishi conse ca Islayeli, kutatikila ku Galileya, kufuma pacindi Yohane mpwalikukambauka sha lubatisho. \v 38 Mwainshi makani a Yesu waku Nasaleti, kwambeti Lesa walamunanika Mushimu Uswepa ne kumupa ngofu. Walendana paliponse, kaya kwinsa ncito shaina, kusengula bonse abo balikupenshewa ne Muyungaushi, pakwinga Lesa walikuba nendiye. \v 39 Afwe njafwe bakamboni wabintu byonse byalenshika mu Yelusalemu, ne mucishi conse ca Islayeli. Balo balamushina nekumupopa pa lusanda. \v 40 Nsombi pa busuba bwabutatu Lesa walamupundusha kubafu, ne kumusuminisha kwambeti abonekele. \v 41 Uliya kubonekela kubantu bonse sobwe, nsombi kuli bakamboni abo Lesa mbwalasalilalimo. Uku ekwambeti walabonekela kulinjafwe, afwe otwalikulya nekunwa nendi pamo panyuma pakupunduka kubafu. \v 42 Kayi walatulailila kwambeti twelela kuya kukambaukila bantu bonse, ne kumubela bukamboni kwambeti endiye ngwalasala Lesa kuba momboloshi wabantu bayumi ne bafwa. \v 43 Bashinshimi bonse balamwinshila bukamboni, ne kwambeti pacebo ca lina lyakendi, Lesa nakalekelele bwipishi bwa muntu uliyense wamushoma.” \s Bantu bamishobo imbi balatambulunga Mushimu Uswepa \p \v 44 Petulo kacamba, Mushimu Uswepa waletikila pa bantu bonse balikunyumfwa maswi awo. \v 45 Bayuda bashoma Mwami Yesu abo balamushindikila Petulo, balakankamana mpobalabona kwambeti Lesa labapa bantu bakunsa cipo ca Mushimu Uswepa. \v 46 Pakwinga balabanyumfwa kabamba milaka yensu, kabatembaula bukulene bwa Lesa. Lino Petulo walambeti, \v 47 “Aba bantu balatambulu Mushimu Uswepa mbuli ncotwalatambula afwe, sena pali muntu naumbi welela kubakanisha kubatishiwa mumenshi?” \v 48 Lino walabambileti, belela kubatishiwa mu Lina lya Yesu Klistu. Abo bantu balamusengeti ekale nabo kwa masuba ang'ana. \c 11 \s Petulo lambilinga mubungano waku Yelusalemu \p \v 1 Batumwa, ne bonse bashoma Yesu, balikuba mu Yudeya, balanyumfweti naboyo bantu ba mishobo naimbi balatambula maswi a Lesa. \v 2 Petulo mpwalabwelela ku Yelusalemu, bantu balikuba bayuminina nta kuciyisho ca kupalula, balatotekeshana nendi. \v 3 Balo balambeti, “Obe walaya kwingila mu ng'anda ya muntu wabula kupalulwa, ne kulya nendi pamo.” \v 4 Petulo walatatika kubambila cena bintu byalenshika. Walambeti, \v 5 “Ame ndalikupaila mu munshi wa Yopa. Popelapo mucimbonimboni ndalabona cintu calikwisa panshi kufuma kwilu. Calikuboneketi cikwisa cinene casungwa nkokola shina, calesa mpondalikuba. \v 6 Mpondalalangishisha, ndalabonamo banyama bamucisuwa ne beshikukalaba kayi ne bikeni bishikuluka. \v 7 Ndalanyumfwa maswi akung'ambileti, ‘Petulo, punduka, koshina, ulye.’ \v 8 Nomba ndalambeti, ‘Sobwe, Nkambo! Ame nkanandyapo cintu cabula kuswepa, cishikusesemya kufumina na nililyoni.’ \v 9 Nomba liswi lyalafuma kwilu lyalamba kayi eti, ‘Bintu mbyalaswepeshe Lesa, obe kotambeti byashilila.’ \v 10 Ici calenshika tunkanda tutatu, panyuma pakendi byonse byalamantwa kayi kuya kwilu. \v 11 Pacindi copeleco, kung'anda nkondali kwikala, kwalashika bantu batatu, balatumwa kulinjame kufuma ku Kaisaleya. \v 12 Mushimu Uswepa walang'ambileti, kantakana kuya nabo sobwe. Aba banse basanu ne umo nabo balanshindikila, mpaka twalengila mu ng'anda ya Kolonelyo. \v 13 Neye walatwambila mbuli ncalabona mungelo kaliwemana mu ng'anda yakendi, ne kumwambileti, ‘Kotuma bantu ku Yopa benga bakuwe Shimoni, ukute kukwiweti Petulo. \v 14 Nendi nakwambile maswi alupulusho lwakobe, ne bamung'nda yakobe bonse.’ \v 15 Lino mpondalatatika kwamba, Mushimu Uswepa walesa palyendibo, mbuli ncewalesa pali njafwe pasa pakutatika. \v 16 Popelapo ndalanuka maswi asa ngalamba Mwami Yesu akwambeti, ‘Yohane walikubatisha ne menshi, nomba amwe nimukabatishiwe ne Mushimu Uswepa.’ \v 17 Neco na Lesa walabapa cipo cimocimo mbuli ncalatupa afwe mpotwalashoma Mwami Yesu Klistu, ame njame bani kwambeti ndimukanishe Lesa?” \p \v 18 Mpobalanyumfweco basa balikutotekeshana ne Petulo, balacileka kumutoteka. Balatembaula Lesa ne kwambeti, “Anu ekwambeti Lesa labapa naboyo bantu batamwinshi, colwe cakwambeti bashiye micito yabo yaipa ne kutambula buyumi.” \s Mubungano waku Antiyokeya \p \v 19 Basa bashoma Klistu, balapalangana cebo camapensho alabuka palufu lwa Stefano. Balakashika ku Fenishiya, ku Saipulasi ne ku Antiyokeya. Aba bantu nkabali kukambaukila muntu uliyense sobwe, nsombi Bayuda bonka. \v 20 Palikuba bantu nabambi balafumina ku Saipulasi, neku Kulene. Aba balashika ku Antiyokeya, kabaya kukambauka ku Bagiliki naboyo, Mulumbe Waina ulambanga sha Mwami Yesu. \v 21 Ngofu sha Mwami Lesa shalikubanyamfwilisha, cakwinseti bantu bangi balashoma ne kusandukila kuli Mwami Yesu. \p \v 22 Makani awa mpwalanyumfwika ku mubungano waku Yelusalemu, balatumako Banabasi ku Antiyokeya. \v 23 Mpwalashika ne kubona Lesa ncalapa colwe abo bantu, walakondwa ne kubayuminisheti batwalilile kushoma Mwami Yesu ne myoyo yabo yonse. \v 24 Banabasi walikuba muntu walulama, walikutanguninwa ne Mushimu Uswepa ne lushomo lunene, neco bantu bangi balaletwa kuli Mwami Yesu. \p \v 25 Kufumapo Banabasi walaya ku Taliso, kuya kulangaula Saulo. \v 26 Mpwalamucana Saulo, walesa nendi pamo ku Antiyokeya. Bonse pamo balekala mu mubungano waku Antiyokeya, ne kwiyisha bantu bangi kwacaka cimo. Uku ku Antiyokeya, enkobatatikila beshikwiya kukwiweti baklistu. \p \v 27 Mu masubayo kwalashika bashinshimi ba Lesa nabambi ku Antiyokeya balafumina ku Yelusalemu. \v 28 Naumbi mushishimi lina lyakendi Agabu, walemana ne kushinshima kupitila mu mushimu wa Lesa, kwambeti mucishi conse mulakabanga nsala inene. Nsala iyi yalabako pacindi Kulodiyasi mpwalikuba mwami mukulene waku Loma. \v 29 Cindici baklistu balayeyeti uliyense atumeko lunyamfwo kubanse balikwikala mu Yudeya, uliyense atume kwelana mbuli ncabele pang'anda, ico ncelela kukonsha. \v 30 Mpobalapwa kubunganya bipo, balapa Banabasi ne Saulo kwambeti batwale ku bamakulene ba mubungano waku Yelusalemu. \c 12 \s Helode lapenshenga baklistu \p \v 1 Palikuba pacindi copeleco Mwami Helode mpwalekata nabambi bamu mubungano wa bashoma, kwambeti abapenshe. \v 2 Walambila mushilikali kwambeti ashine Jemusi, mukwabo Yohane, ne cibeshi. Nendi walamushina. \v 3 Mpwalaboneti ici cilakondweleshe Bayuda, walatuma bashilikali kuya kwikata Petulo. Ici calenshika pacindi ca Pasika, kusekelela kwa shinkwa wabula cishikufufumusha. \v 4 Mpobalamwikata, balamuwala mujele, umo mwalikupembelelwa ne makoto ana abashilikali. Kalikoto kamo kalikuba ne bashilikali bana. Helode walikuyanda kumombolosha Petulo pamenso abantu bangi, panyuma pakusekelela Pasika. \v 5 Neco Petulo walikuba wasungwa mujele. Nomba bantu mu mubungano balikupaila cangofu kuli Lesa. \s Petulo lapulunga mujele \p \v 6 Mashiku, kwambeti lilo bwakaca Helode akamomboloshe, Petulo walikuba wona pakati pa bashilikali babili. Walikuba wasungwa ncetani shibili, napo pacishinga palikuba bamalonda nabambi. \v 7 Kwakubula kwingashila mungelo wa Lesa walashika, mucipinda mobalikuba mwalatuba tuu. Mungeloyo walamunyukumuna mumbafu Petulo, ne kumwambileti, “Fwambana, kupunduka!” Pacindi copeleco ncetani shalalaka kumakasa mbwee panshi. \v 8 Kayi mungelo usa walamwambileti, “Fwala mukopo ne nkwabilo shakobe.” Petulo mpwalenseco, mungelo usa kayi walambeti, “Fwala mwinjila wakobe wapelu, unkonkele.” \v 9 Petulo walapula kaya kumukonkela, nomba nkalikwinshibeti cilenshinga mungelo nicakubinga. Nendi walikuyeyeti nicimbonimboni. \v 10 Mungelo usa pamo ne Petulo, balapitilila kalikoto kabashilikali kakutanguna, kayi pakalikoto kacibili, mpaka balakashika pacisasa ca nshimbi cakwingilila mu munshi. Cisasa calacaluka conka, balo balapula kabaya kwenda munshila ya mu munshi, mungelo usa walashimangana. \v 11 Petulo mpwalashinshimuka walambeti, “Cakubinga lino ndenshibeti Mwami Lesa langa latumu mungelo wakendi kwisa kumpulusha kuli Helode, ne Bayuda abo bapembelelanga kwambeti babone ceticinshike kulinjame.” \p \v 12 Mpwalenshibeco, walaya kung'anda ya Maliya banyina Yohane Maliko, uko bantu bangi nkobalikuba babungana kabapaila. \v 13 Petulo mpwalakonkosha pa cisasa cakunsa, mutukashi musebenshi, lina lyakendi Loda, walesa kwambeti acalule. \v 14 Nomba mpwalenshiba liswi kwambeti nilya Petulo, walakondwa cakwinseti uliya kucalula cisasa, walafwambila mukati nekuya kubambileti, “Petulo wemana pacishinga pansapa!” \v 15 Balo balambeti, “Obe ulakonyo!” Nsombi nendi walapitilisha kwambeti nicakubinga. Neco balo balambeti, “Mpani ulanyumfu liswi lya mungelo wakendi.” \v 16 Petulo walapitilisha kukonkoshowa pacisasa. Mpobalacalula cisasa ne kumuboneti cakubinga endiye Petulo, balekatowa pamulomo. \v 17 Petulo walabamweneka ne cikasa cakendi, kwambeti abambile mbuli Lesa ncalamupulishi mujele. Walambeti, “Mwenga mumwambile Jemusi, ne banse nabambi makani awa.” Popelapo Petulo walapula nekuya kumbi. \p \v 18 Mpobwalaca mumene, bashilikali balanyongana mu mitwi ne kutina kwambeti, inga nicani cilenshiki kuli Petulo ? \v 19 Helode walambila bashilikali kwambeti bamulangaule, mpobalalilwa kumucana, walabepushisha cena bamalonda basa, nomba walabapa mulandu wakwambeti bashiniwe. Panyuma pakendi Helode walafumako ku Yudeya, nekuya kwikala ku Kaisaleya. \s Kufwa kwa Helode \p \v 20 Helode walepilwa nabo bantu baku Tulo ne Sidoni. Neco bantu ba mumisena iyi balatuma kalikoto kabantu kwambeti benga banyumfwane nendi. Cakutanguna balaya kuli Blasito, mukulene waku ng'anda ya mwami Helode kwambeti abanyamfwilishe. Kufumapo balaya kuli Helode kuya kumusengeti pabe lumuno, pakwinga cakulya ncebalikukute mucishi cabo, calikufumina mucishi ca mwami Helode. \p \v 21 Pabusuba mbobalapangana, Helode walafwala byakufwala byacami, walekala pacipuna cabwami, ne kutatika kubambila bantu basa. \v 22 Bantu balabilikisheti, “Nteyo muntu lambanga sobwe! Nsombi ni Lesa!” \v 23 Popelapo mungelo wa Lesa, walalengesheti Helode akolwe bulwashi, pakwinga uliya kulemeka Lesa. Myambo yamulibunda eyalamulya nekumushina. \p \v 24 Lino maswi a Lesa alamwaikila kulikonse bantu bangi balashoma. \p \v 25 Banabasi ne Saulo mpobalakwanilisha ncebalabatumina ku Yelusalemu, balabwelako. Balamantako Yohane Maliko. \c 13 \s Balatumunga Banabasi ne Saulo \p \v 1 Mu mubungano waku Antiyokeya mwalikuba bashinshimi ne beshikwiyisha aba; Banabasi ne Shimoni walikukwiweti muntu mushipa, ne Lusiya waku Kulene, ne Manaeni uyo walalelwa pamo ne Mwami Helode, kayi ne Saulo. \v 2 Busuba nabumbi mpobalabungana kwambeti bamutembaule Lesa, ne kwambeti balikanishe kulya cakulya, Mushimu Uswepa walabambileti, “Kamumbikilani palubasu Banabasi ne Saulo, kwambeti benga basebense ncito njendalabakuwila.” \v 3 Lino panyuma pakulikanisha kulya ne kupaila ne kubika makasa palyendibo, balabatuma. \s Banabasi ne Saulo ku Saipulasi \p \v 4 Banabasi ne Saulo, balatumwa ne Mushimu Uswepa, balaya ku Selukeya. Kufuma uko balatanta bwato ne kuya kushika pansumbu ya Saipulasi. \v 5 Mpobalashika mu munshi wa Salamu, balakambauka maswi a Lesa mu manda akupaililamo a Bayuda. Balikuba ne Yohane uyo walikubanyamfwilisha. \v 6 Balendana pansumbu ponse, mpaka balashika ku munshi wa Pafosi. Uko nkobalacana mung'anga, lina lyakendi, Bala-yesu Muyuda, mushinshimi mubepeshi. \v 7 Uyu muntu walikuba munendi Mwendeleshi Selegiyo Paulo, muntu wacenjela. Uyu Selegiyo Paulo, walakuwa Banabasi ne Saulo, pakwinga walikuyandishisha kunyumfwa maswi a Lesa. \v 8 Elimasi mung'anga usa, Elimasi nilina nalimbi lya Bala-Yesu mu Cigiliki. Walatotekana nabo, kwelekesha kushinkilisha mwendeleshi kwambeti katashoma muli Yesu. \v 9 Nomba Saulo, uyo walikukwiweti Paulo, walesulilwa ne Mushimu Uswepa, walamulangishisha \v 10 walamwambileti, “Obe mwanendi Muyungaushi, mulwani wabululami, obe weshikulicenjelesha ne bwipishi, nukaleke lilyoni kufulunganya makani akubinga a Mwami Lesa? \v 11 Pacindi copele cino Mwami Lesa nakomboloshe ne kukupa mulandu, nushipilwe nteti ulibonepo lisuba kwakacindi kang'ana.” Popelapo mushinshe wa shikunku walamufweka mumenso. Elimasi walashipilwa walatatika kulipuntapunta, kulangaula muntu welela kumutanguninako kaliwamwikata kucikasa. \v 12 Mwendeleshi usa mpwalabona calenshika, walashoma. Walakankamana pakunyumfwa mbyobalikwiyisha bya Mwami Yesu. \s Paulo ne Banabas bali ku Antiyokeya mucibela ca Pisidiya \p \v 13 Paulo ne banendi balatanta bwato ku Pafosi kuya ku Pega, mucibela ca Pamfiliya. Nomba Yohane walabashiya walabwela combenyuma ku Yelusalemu. \v 14 Mpobalafuma ku Pega, balapitilila mpaka balashika ku Antiyokeya mucibela ca Pisidiya. Pa busuba bwa Sabata balengila mu ng'anda mobalikupailila Bayuda, balekala panshi. \v 15 Bamakulene bang'anda yakupaililamo mpobalabelenga maswi mulibuku lya Milawo ya Mose, ne mulibuku lyabashinshimi bakulukulu, balabatumina maswi akwambeti, “Mobanse, na mukutepo maswi akuyuminishako bantu balikuno, tulamusengenga ngamwambapo.” \v 16 Popelapo Paulo walanyamuka ne kubamweneka bantu ne makasa ne kwambeti. \p “Amwe Baislayeli baname, ne njamwe mwense mukute kutembaula Lesa, kamunyumfwani! \v 17 Lesa wamushobo wetu afwe Baislayeli, walasala bamashali betu bakulukulu, walabafulisha kabacili bensu mucishi ca Injipito. Walabapulisha mucishico ne cikasa cakendi cangofu. \v 18 Walabalama cena byaka makumi ana mucinyika, nikukabeti balikwalilwa kumunyumfwila. \v 19 Lesa walashina mishobo isanu ne ibili ya bantu balikwikala mucishi ca Kenani, walabalamuna cishico ne kupa Baislayeli kuba cishi cabo.” \p \v 20 “Ibi byonse byalamanta byaka pepi myanda ina ne makumi asanu. Kufumapo walabapa bomboloshi kushika kucindi ca Samiyele. \v 21 Bantu balasenga kwambeti Lesa abape Mwami, neco Lesa walabapa Saulo, mwanendi Kisi, wamucikombo ca Benjameni, uyo walabendelesha byaka makumi ana. \v 22 Kufumapo Lesa walamufulapo Saulo, ne kubikapo Dafeti kuba Mwami wabo. Pali Dafeti Lesa walambeti, ‘Ndacana Dafeti, mwanendi Jese, emuntu ngonsuni, kayi nakense bintu byonse mbyondayandanga.’ \v 23 Kufuma mubashikululwa bamucikombo ca Dafeti, Lesa walasalamo Yesu kuba Mupulushi wa Baislayeli, mbuli ncalalaya. \v 24 Yesu katanatatika ncito, Yohane walikukambaukila Baislayeli bonse, kwambeti basanduke kushiya bwipishi bwabo ne kubatishiwa. \v 25 Cindi Yohane ncalikuba pepi kupwisha ncito yakendi, walabepusha bantu, ‘Inga amwe mulayeyengeti ame njame bani? Ame ntame uyo ngomulapembelelenga sobwe. Nsombi palesanga naumbi panyuma pakame, ngondelela kubula kufulula nkwabilo shakendi.” \p \v 26 “Mobanse, mobashikululwa ba Abulahamu, ne njamwe mwense mukute kukambilila Lesa, ni kuli njafwe Lesa nkwalatumini mulumbe uwu walupulusho. \v 27 Bantu bekala mu Yelusalemu ne batangunishi baliya kumwinshiba Yesu, kayi baliya kwanyumfwishisha maswi abashinshimi bakulukulu awo ngobalikubelenga pabusuba bwa Sabata bulibonse. kakuli balakwanilisha calambwa ne bashinshimi bakulukulu, pakumombolosha Yesu kwambeti ashiniwe.” \v 28 Nikukabeti baliya kucana mulandu welela lufu, balamusenga Pilato kwambeti Yesuyo ashiniwe. \v 29 Mpobalapwisha kwinsa byonse, mbuli ncebyalembwa mu Mabala a Lesa bilambanga sha Yesu, abo balikukonkela kwiyisha kwakendi, balamuselushapo palusanda, ne kuya kumubika mumanda. \v 30 Nomba Lesa walamupundusha kubafu, \v 31 walabonekela kwa masuba angi ku bantu basa balikumushindikila kufuma ku Galileya kuya ku Yelusalemu katanafwa. Bantu aba ebakamboni bakendi kubantu bamu Islayeli. \v 32 Neco afwe tulesa kukambauka Mulumbe Waina wa bishomesho Lesa mbyalalaya bamashali betu bakulukulu. \v 33 Ibyo mbyalalaya latwinshili afwe, tobashukululwa babo, pakumupundusha Yesu kubafu. Mbuli ncecalembwa Mukutembaula kwacibili kwambeti, Obe omwaname, lelo ndaba baiso. \p \v 34 Lesa walamupundusha Yesu kubafu kwambeti katabola sobwe. Calenshika mbuli ncalambeti, \q1 Ninkakupe colwe caswepa, kayi cancinencine, ico ncendalamulaya Dafeti. \q1 \v 35 Ecebo cakendi Mukutembaula nakumbi kayi walambeti, \q1 Nteti mukalekelele Musebenshi wenu Washomeka kwambeti akabole. \p \v 36 Awa maswi nkalambanga sha Dafeti, pakwinga Dafeti mubuyumi bwakendi mpwalakwanilisha kusebensa ncito njalamubambila Lesa, walafwa ne kubikwa mu manda uko nkobalabikwa bamashali bakulukulu, mubili wakendi walabola. \v 37 Nomba usa ngwalapundusha Lesa kubafu, mubili wakendi uliya kubolapo sobwe. \v 38 Neco mobanse bame, kamwinshibani kwambeti, kupitila muli Yesu, Lesa lamulekelelenga bwipishi bwenu, ici encotulakambaukunga kulinjamwe. \v 39 Uliyense washoma Yesu walulamikwa pamenso a Lesa, uko nkomwelela kubula kukucana pakukonka Milawo ya Mose. \v 40 Amwe cenjelani, kwambeti byalambwa ne bashinshimi bakulukulu bikabule kwinshika kuli njamwe, Ibyo mbyebalambeti, \q \v 41 “Kamunyumfwani amwe beshikucobola! \q Mukankamane ne kufwililila! \q Pakwinga mucindi cabuyumi bwenu ame \q ninkensepo cintu nceti mukabule kushoma sobwe, \q nambi muntu naumbi umusansulwila.” \p \v 42 Paulo ne Banabasi mpobalikupula mung'anda yakupaililamo Bayuda, basa bantu balabasenga kwambeti bakese kayi pa Sabata, kwisa kupitilisha kukambauka pabintu ibi. \v 43 Nomba bantu mpobalamwaika, Bayuda bangi pamo ne bantu nabambi balikukambilila Lesa balikukonkela ciyisho ca Bayuda, balakonkela Paulo ne Banabasi. Bantu aba babili balambila likoto lya bantu, ne kubayuminisha kwambeti bapitilishe kushoma munkumbo sha Lesa. \p \v 44 Mpobwalashika busuba bwa Sabata, bantu bonse ba mumunshi uwo balabungana kwambeti banyumfwe maswi a Mwami. \v 45 Nomba Bayuda basa mpobalabona likoto lyabantu, balanyumfwa munyono. Balatatika kumutoteka Paulo mbyalikwamba, kayi balamucobola. \v 46 Paulo ne Banabasi balamba kwakubula buyowa, balambeti, “Cakubinga calikuba celela kwambeti tukambauke maswi a Lesa kulinjamwe nanshi. Nomba bonani mulakana mobene, mulalileshe mobene kwambeti nkamwelela kutambula buyumi butapu, nitumushiye, nitwenga kubantu bakunsa.” \v 47 Pakwinga Mwami walatwambileti, \q1 Ndakubiki kwambeti umunikile bantu bakunsa, \q1 Kwambeti bantu balimucishi conse bakapuluke pacebo cakobe. \p \v 48 Mpobalanyumfweco bantu bakunsa, balakondwa ne kulumba maswi a Mwami. Abo Lesa mbwalasala kwambeti bakatambule buyumi butapu, balashoma. \p \v 49 Maswi a Mwami alamwaikila kuli konse mucimpansha ici. \v 50 Nomba Bayuda basa balayungaula batukashi bayampuwo abo balikukambilila Lesa ne batangunishi ba mumunshi. Balatatika kupensha Paulo ne Banabasi ne kubatandanya kufuma mucimpansha cabo. \v 51 Paulo ne Banabasi balapampamuna lusuko kumyendo kwabo, kwambeti lube bukamboni bwa kukana kwabo, kufumapo balaya ku Ikoniya. \v 52 Beshikwiya baku Antiyokeya balakondwa kayi balesulilwa ne Mushimu Uswepa. \c 14 \s Paulo ne Banabasi bali ku Ikoniya \p \v 1 Byalenshika ku Antiyokeya, byalenshika kayi ne ku Ikoniya. Paulo ne Banabasi balengila mung'anda yakupaililamo ya Bayuda, umo mobaleyisha cakwinseti bantu bangi, Bayuda ne Bagiliki, balashoma Mwami Yesu. \v 2 Nikukabeco, Bayuda balabula kushoma balayungaula bantu bamishobo naimbi kwambeti babukile abo balashoma. \v 3 Nomba Paulo ne Banabasi balekalako cindi citaliko, kabakambauka maswi kwakubula buyowa, kabali bashintilila muli Mwami, uyo walalesha kwambeti makani ngobali kukambauka alambanga sha nkumbo shakendi nancinencine, mubingashilo ne bishikukankamanisha mbyobalikwinsa. \v 4 Nomba bantu ba mumunshi balapansana, bambi balaba kulubasu lwa Bayuda, nabambi kulubasu lwa batumwa. \p \v 5 Popelapo bantu bamishobo naimbi ne Bayuda pamo ne batangunishi babo balapangana shakubapensha ne kubapwaya mabwe batumwa. \v 6 Batumwa mpobalanyumfweco, balafwambila ku Lusitala ne ku Debe, mucishi ca Lukoniya ne mumisena ya shinguluka. \v 7 Balakambauka Mulumbe Waina kopeloko. \s Paulo ne Banabasi bali ku Lusitala \p \v 8 Ku Lusitala kwalikuba muntu naumbi mulema myendo walikubula kwenda mwalasemenwa. \v 9 Muntuyo walikanyumfwa Paulo mpwalikwamba. Paulo walamulangishisha, mpwalabona lushomo ndwalikukute muntuyu lwakwambeti ngausengulwa, \v 10 walamba mwakubilikisha maswi, “Olola myendo yakobe, imana.” Popelapo muntuyo walaculukila mwilu ne kutatika kwendenda. \p \v 11 Makoto abantu mpobalabona calensa Paulo, balabilikisha mu mulaka wabo wa Cilukoniya, “Balesa balafumu kwilu balesa kulinjafwe mucimo cabantu.” \v 12 Neco Banabasi balamupa lina lya lesa wabo Zeu, nendi Paulo balamupa lina lya lesa wabo Hemesi, pakwinga ewalikutanguna kwamba. \v 13 Ng'anda njobalikupaililamo Zeu, yalikuba kunsa pepi ne munshi. Shimilumbo wakendi walesa pacishinga, walaleta ng'ombe ne maluba. Muntuyu pamo ne likoto lyabantu balikuyanda kubenga mulumbo kubatumwa. \v 14 Nomba Paulo ne Banabasi, mpobalanyumfweco, balatwamuna byakufwala byabo, ne kufwambila pakati palikoto. Walabilikisha ne kwambeti, \v 15 “Amwe mobantu mulayandanga kwinsa cani pano? Njafwe bantu eti ncomubele! Tulamukambaukilinga Mulumbe Waina, kwambeti mushiye bintu mbuli ibi byabula ncito, konkelani Lesa muyumi walalenga kwilu, cishi capanshi, lwenje ne byonse bilimo. \v 16 Mucindi cakunyuma, Lesa walasuminisha bantu bamishobo yonse kwinsa ciliconse mbuli ncobalayandanga. \v 17 Nsombi uliya kuleka kulinshila bukamboni mubintu byaina mbyalikwinsa. Ukute kumupa mfula kufuma kwilu, necindi cakwambeti mbuto shiseme bisepo. Lesa ukute kayi kumupa byakulya bingi byamishobo mishobo ibyo bikute kukondwelesha myoyo yenu.” \v 18 Nambi Paulo walamba maswi awa, calamuyumina kwambeti abakanishe kubenga mulumbo wakubalemeka. \p \v 19 Kwalesa Bayuda nabambi balafumina ku Antiyokeya mucishi ca Pisidiya ne baku Ikoniya. Balanyengelela likoto lya bantu basa kwambeti babukile Paulo, balamupwaya mabwe ne kumukwekweshela kunsa kwa munshi, pakwinga balayeyeti lafu. \v 20 Nomba beshikwiya balesa ne kumushinguluka, walapunduka ne kubwelela kayi mumunshi umo. Mpobwalaca Paulo ne Banabasi balaya ku Debe. \s Balabwelelenga ku Antiyokeya mucibela ca Siliya \p \v 21 Paulo ne Banabasi mpobalapwisha kukambauka Mulumbe Waina ku Debe kusa, ne kusandulako bantu kwambeti bashome muli Yesu, balabwelela ku Lusitala, ne ku Ikoniya, ne ku Antiyokeya mucibela ca Pisidiya. \v 22 Balabayuminisha beshikwiya kwambeti, batwalilile kushoma mwangofu kabatataya lushomo lwabo. Balabambileti, “Kwambeti tukengile mu Bwami bwa Lesa, twelela kupita mumapensho angi.” \v 23 Pa mubungano uliwonse balabikapo bamakulene. Mpobalapwisha kupaila ne kulikanisha kulya cakulya, balababika mumakasa a Mwami uyo bonse ngobalashoma. \p \v 24 Balapitilila mucishi ca Pisidiya ne kushika ku Pamfuliya. \v 25 Balakambauka maswi a Lesa ku Pega, panyuma pakendi balaya ku Ataliya. \v 26 Kufuma uko balatanta bwato kuya ku Antiyokeya. Uku enkobalabikwa mumakasa a Lesa pakutatika ncito iyi njobalapwishi. \p \v 27 Mpobalashika ku Antiyokeya, balakuwa mubungano wonse pamo, ne kubambila byonse Lesa mbyalensa kupitila mulyendibo, kayi ne Lesa mwalacalwila nshila kubantu bamishobo naimbi kwambeti naboyo bamushome. \v 28 Paulo ne Banabasi balekala kopeloko cindi citali pamo ne beshikwiya. \c 15 \s Makani a Mubungano waku Yelusalemu \p \v 1 Bantu nabambi balafuma ku Yudeya, balesa ku Antiyokeya, kabayisha bashoma banabo kwambeti, “Na mubula kupalulwa kwelana ne ncelambanga milawo ya Mose, nkamwelela kupuluka sobwe.” \v 2 Nomba Paulo ne Banabasi baliya kusuminishana ne ciyisho cilico sobwe, neco balatotekeshana nabo cangofu. Lino banse balapangana kwambeti Paulo ne Banabasi ne banse nabambi baku Antiyokeya, bakenga ku Yelusalemu kuya kubandika makani awa pamo ne batumwa ne bamakulene bamubungano waku Yelusalemu. \p \v 3 Mubungano mpowalabatuma, balapitila ku Foinike ne ku Samaliya, kabaya kwamba mbuli bantu bakunsa mobalikusandukila kuli Lesa. Maswi awa alabakondwelesha beshikwiya bonse. \v 4 Mpobalashika ku Yelusalemu, balatambulwa cena ne mubungano ne batumwa kayi ne bamakulene. Paulo ne Banabasi, balamba ncito shonse Lesa nshalensa kupitila mulyendibo. \v 5 Nomba bashoma nabambi bali kabacili mu kalikoto ka Bafalisi, balanyamuka ne kwambeti, “Bantu balafumunga mumishobo naimbi kuba beshikwiya ba Yesu belela kupalulwa, kayi twelela kubambileti bakonke Milawo ya Mose.” \p \v 6 Lino batumwa ne bamakulene bamubungano, balabungana pamo kwambeti babonepo cena pa nkaniyi. \v 7 Mpobalambishana pankaniyi kwacindi citali, Petulo walemana ne kutatika kwambeti, “Mucinshi cena mobanse bame kwambeti, Lesa walansala kaindi pakati penu kwambeti njenga kuya kukambauka Mulumbe Waina, kubantu bamishobo naimbi kwambeti banyumfwe ne kushoma. \v 8 Lesa uyo ukute kwinshiba cena myoyo ya bantu, walalesha kwambeti bantu ba mishobo naimbi labatambulu pakubapa Mushimu Uswepa, mbuli ncalatupa afwe. \v 9 Lesa uliya kupusanyapo pakati pabo ne njafwe, pakwinga lushomo lwalaswepesha myoyo yabo. \v 10 Nipacebo cini ncemulamwelekeshelenga Lesa, pakubabika lijoko panshingo beshikwiya, ilyo bamashali betu bakulukulu, nambi afwe tobene ndyetwalalilwa kulimanta? \v 11 Nkacelela kubeco sobwe, twashoma kwambeti cilatupulushunga twense pamo ne ndibo ni Luse lwa Mwami Yesu.” \p \v 12 Bonse mu mubunganowo balamwena tonto, kabanyumfwa Banabasi ne Paulo ncebalikwamba pabingashilo ne bishikukankamanisha mbyalikwinsa Lesa pakati pabantu bakunsa, kupitila mulyendibo. \p \v 13 Mpobalapwisha kwamba, Jemusi walambeti, “Mobanse bame, kamunyumfwani. \v 14 Shimoni latwambili cena mbuli Lesa pakutatika, ncalanuka bantu bamishobo naimbi, kupatulapo nabambi kuba bantu bakendi mwine. \v 15 Awa maswi alasuminishananga ne maswi abashinshimi bakulukulu, mbuli ncalembwa mu Mabala a Lesa kwambeti, \q \v 16 “Ibi byakapwa ninkabwele, kayi \q ninkebake ng'anda yalawa ya Dafeti. Byapwaika \q ninkabibake ne kubibambulula cena. \q \v 17 ‘Ninkenseco kwambeti bantu nabambi bapacishi capanshi naboyo balangaule Mwami Lesa, \q uku ekwambeti bantu bamishobo yonse \q mbondalasala kwambeti babe bakame. \q \v 18 Ici encalambanga Mwami Lesa \q uyo walayubulula ibi kufuma kumasuba akunyuma.” \p \v 19 Jemusi walapitilisha kwambeti, “Kwelana ne kuyeya kwakame, afwe katutabatwika mitolo bantu bakunsa balasandukilinga kuli Lesa. \v 20 Caina tubalembele kalata kwambeti kabatalyanga bintu byasafwana, byabengwa milumbo ku tulesa twakubumba. Balo kabatensanga bufule, kabatalyanga nyama yalifwila, kayi kabatalyanga milopa. \v 21 Pakwinga Milawo ya Mose, yalatatika kubelengwa ne beshikwiyisha mu manda akupaililamo a Bayuda mu munshi uliwonse, pa busuba buli bonse bwa Sabata kufumina kubyaka byakunyuma.” \s Mubungano ulatumunga kalata \p \v 22 Popelapo batumwa ne bamakulene, pamo ne mubungano wonse, balasuminishana kwambeti basalepo bantu beti batumwe pamo ne Paulo ne Banabasi kuya ku Antiyokeya. Balasalapo Yudasi, walikukwiweti Basabasi, ne Sailasi, batuloba babili aba balikukute bulemu pakati pabashoma. \v 23 Kalata njebalabapa yalikwambeti. \p “Mobanse, afwe batumwa pamo ne bamakulene bamubungano, tulamupanga mitende amwe mobanse baku Antiyokeya, baku Siliya, ne njamwe baku Kilikiya omwashoma muli Mwami Yesu, amwe bantu bakunsa. \v 24 Tulanyumfu kwambeti bantu nabambi bamulikoto lyetu bafumina kuno, besa uko kwisa kumupensha ne kumufulunganya bongo ne ciyisho cabo. Abo ntafwe twabatuma sobwe. \v 25 Lino mpotwabungana twense, twasuminishana kusalapo bantu ne kubatuma uko kuli njamwe. Nibakese pamo ne Paulo ne Banabasi bantu mbotusuni. \v 26 Abo balabenga buyumi bwabo kusebensela Mwami Yesu Klistu. \v 27 Ecebo cakendi tulatumu Yudasi ne Sailasi, kwambeti bese bamwambile ne mulomo mbyotulalembe mukalata. \v 28 Kuyeya kwetu kulelana ndendende ne Mushimu Uswepa, kwambeti katutamutwika mitolo naimbi yalema sobwe, nsombi milawo ilayandikinga iyi; \v 29 Kamutalyanga nyama njebalatwalilinga milumbo tulesa twakubumba, kamutalyanga milopa, nambi nyama yalifwila, kayi kamutensanga bufule. Na muyamuke ku bintu ibi nimwinse cena. Kamushalani cena.” \p \v 30 Basa mbobalatuma balaya ku Antiyokeya uko nkobalabunganya mubungano wonse ne kubapa kalata isa. \v 31 Mpobalaibelenga kalata isa balakondwa, pakwinga mwalikuba maswi alabayuminisha. \v 32 Yudasi ne Sailasi balikuba bashinshimi, balabayuminisha banse, balamba nabo kwacindi citali ne kubekalika myoyo panshi. \v 33 Mpobalekalako nsondo shing'ana, beshikwiya baku Antiyokeya balalayana ne kwambeti, bende mulumuno pa kubwelela kuli balabatuma. \p \v 34 \f + \fr 15:34 \fr*\ft Mipukutu ya cigiliki naimbi yalasakanyako maswi awa\ft*\f*Nomba nendi Sailasi walashalila. \p \v 35 Paulo ne Banabasi balekala ku Antiyokeya, kabeyisha ne kukambauka maswi a Mwami ne banabo bangi. \s Paulo ne Banabasi balapusana \p \v 36 Mpopalapita cindi, Paulo walambila Banabasi kwambeti, “Katubwelela twenga tubone bantu mbotwakambukila maswi a mwami Yesu mu minshi yonse na balekalangeconi.” \v 37 Banabasi walikuyandeti bamantilile pamo Yohane Maliko. \v 38 Nomba Paulo nkalikuyandeti benga pamo ne Yohane, pakwinga mpobalikuba ku Pamfuliya walabwela combenyuma, ne kubashiya ncito kaitana ipwa. \v 39 Popelapo balatotekeshana caipa cakwinseti balapansana. Banabasi ne Maliko balatanta bwato ne kuya ku Saipulasi. \v 40 Nendi Paulo walasala Sailasi ne kuya pamo, banse mpobalabapailila kwambeti Lesa abape colwe, balanyamuka. \v 41 Naboyo balapitila ku Siliya neku Kilikiya kabaya kuyuminisha bantu mu mibungano. \c 16 \s Timoti lenga pamo ne Paulo ne Sailasi \p \v 1 Paulo mpwalashika ku Debe, walaya ne ku Lusitala, uko kwalikuba shikwiya naumbi, lina lyakendi Timoti. Banyina balikuba Bayuda bashoma Lesa, baishi balikuba bagiliki. \v 2 Banse baku Lusitala ne baku Ikoniya balikumulumba Timoti. \v 3 Neco Paulo walikuyanda kumumanta kwambeti bendenga pamo. Nomba Bayuda bonse balikwikala uko balikwinshibeti baishi Timoti ni Bagiliki, Paulo walamupalula Timoti. \v 4 Mpobalikuya kupita mu minshi balikuya kubenshibisha bashoma kwambeti, bakonkele milawo yalabikwa ne batumwa, pamo ne bamakulene ba mubungano wa mu Yelusalemu. \p \v 5 Neco mibungano ya bashoma yalaba ne lushomo lwayuma, busuba ne busuba bantu balatatika kufulilako. \s Paulo labononga muntu waku Makedoniya mucimbonimboni \p \v 6 Paulo ne banendi balapitilila cimpansha ca Fuligiya ne Galatiya, pakwinga Mushimu Uswepa walabakanisha kukambauka maswi a Lesa mucimpansha ca Asiya. \v 7 Mpobalashika kunyinsa yacishi ca Misiya, balayanda kwingila mucimpansha ca Bituniya, nsombi Mushimu wa Yesu walabakanisha. \v 8 Neco balapitilila Misiya ne kuya kushika ku Tulowa. \v 9 Cindi ca mashiku Paulo walabona cimbonimboni camuntu waku Makedoniya, kali wemana ne kusengeti, “Kamutampukilani ku Makedoniya kuno, mwise mutunyamfwe.” \v 10 Pacindi copeleco Paulo mpwalabona muntu mucimbonimboni, twalalibambila bulwendo bwakuya ku Makedoniya, pakwinga twalenshibeti Lesa layandeti twenga akukambauka Mulumbe Waina ku bantu baku Makedoniya. \s Lidiya lakonkelenga Mwami Yesu \p \v 11 Kufuma ku Tulowa twalenda mubwato kululama ku nsumbu ya Samotilase, mpobwalaca mumene twalapitilila mpaka twalashika ku Niyapoli. \v 12 Kufuma ku Niyapoli, twalaya ku Filipi, munshi unene wa mucibela ca Makedoniya, walikwendeleshewa ne mfulumende ya Ciloma. Twalekala masuba angi mu munshi uwu. \v 13 Pabusuba bwa Sabata twalapulilako kunsa kwamunshi ne kuya ku mulonga uko nkotwali kuyeyeti kuli musena mpobakute kupailila Bayuda. Twalekala panshi katubandika ne batukashi balikuba babungana kopeloko. \v 14 Pakati pabo palikuba mutukashi naumbi, lina lyakendi Lidiya. Kucomwabo niku Tiyatila, ncito yakendi yalikuba yakulisha bikwisa byafubeluka. Walikuba mutukashi wali kupaila Lesa, neco Lesa walamucalula moyo wakendi kwambeti anyumfwishishe ne kushoma ncalikwamba Paulo. \v 15 Lidiya ne bamung'anda yakendi mpobalabatishiwa, walatusengeti, “Mbuli ncemulabono kwambeti nkute lushomo muli Lesa, katuyani kung'anda kwakame muye mwikale nenjame,” Walatukakatisha neco twalaya. \s Paulo ne Sailasi balawalwanga mujele \p \v 16 Cindi nacimbi mpotwalaya kumusena nkobalikupailila, twalakumanyako mutukashi musebenshi walikuba wekatwa ne mushimu waipa wakulaluka. Kufumina muncito yakendi ya kulaluka, baleli bakendi balikucanamo mali angi. \v 17 Uyu mutukashi walikukonkela Paulo pamo ne njafwe, kabilikisheti, “Bantu aba ni basebenshi ba Lesa Mukulene Wapita Byonse! Balamukambaukilinga nshila yalupulusho.” \v 18 Uyu mutukashi walikwinseco kwa masuba angi. Neco Paulo calamucima, walacebuka ne kuwambila mushimu waipa, “Mulina lya Yesu Klistu, ndakwambilinga omushimu waipa, fuma mu muntuyu.” Pacindi copeleco mushimu waipa walapulamo. \p \v 19 Baleli bamutukashuyu, mpobalabona kwambeti nteti abacaninenga mali, balekata Paulo ne Sailasi, ne kubakwekweshela kumusena wa makwebo, kubomboloshi. \v 20 Mpobalashika nabo kubeshi kombolosha, balambeti, “Aba bantu ni Bayuda, balapenshe bantu mu munshi mwetu muno. \v 21 Baleyishinga miyambo byabula kusuminishiwa, kayi nkatwelela kwitambula nambi kwikonkela afwe Baloma.” \v 22 Likoto lyalikubapo lyalatatika kuma Paulo ne Sailasi, beshikombolosha milandu nabo ebalapesheti bantu batwamune byakufwala bya Paulo ne Sailasi ne kubambileti, babakwapule bikoti. \v 23 Mpobalabakwapula bikoti tunkanda twingi, balabawala mujele ne kwambila mulonda wajele kwambeti abalame cena. \v 24 Neco pacebo camaswi awa, mulonda wajele walabacalila mucipinda camukati mujele, ne kubapinka myendo yabo pakati pa minkulu ibili.\fig Bantu babili bapinkwa myendo mu minkulu|src="21 Feet in Stocks.jpg" size="col" ref="16:24"\fig* \s Mukunkumo ulatenkanyanga jele \p \v 25 Pakati pa mashiku Paulo ne Sailasi balikupaila, ne kwimbila nyimbo shakutembaula Lesa, bakaili banabo balikunyumfwako. \v 26 Mwakutengashila kwalaba mukunkumo wangofu, cakwinseti lulindi lwa ng'anda ya jele yonse lwalatenkana, bisasa byonse byalashonkauka, ncetani nshebalikuba basunga kaili uliyense shalalaka panshi mbwee. \v 27 Mulonda wajele usa mpwalapashamuka, ne kubona bisasa bya jele byonse byashonkauka, walayeyeti bakaili bonse balafwambamo. Walapulisha cibeshi kwambeti alishine. \v 28 Paulo walabilikisheti, “Kotalishina! Twense motuli muno!” \p \v 29 Mulonda usa walambila naumbi kwambeti alete lampi, walafwambila mukati katutuma njenjenje, ne kuya kuliwala pamyendo ya Paulo ne Sailasi. \v 30 Walabapulisha kunsa ne kubepusheti, “Nkambo! Nicani ncetinyinse kwambeti mpuluke?” \v 31 Balo balamukumbuleti, “Koshoma muli Mwami Yesu, obe ne ba mung'anda yakobe nimukapuluke.” \v 32 Balamukambaukila maswi a Mwami, pamo ne ba mung'anda yakendi. \v 33 Nekukabeti calikuba cindi camashiku, walabamanta ne kuya kubasuka bilonda. Popelapo mulonda usa ne ba mung'anda yakendi balabatishiwa. \v 34 Panyuma pakendi, walaya nabo kung'anda yakendi, kuya kubapa cakulya. Mulonda uyu ne bonse ba mung'anda yakendi balakondwa cebo ca kushoma Lesa. \s Paulo ne Sailasi balasungululwa \p \v 35 Mpobwalaca, beshikombolosha balatuma bashilikali kuya kumwambila usa mulonda wajele kwambeti, “Basungulule abo bantu benga.” \v 36 Usa mulonda wajele walamwambila Paulo kwambeti, “Beshikombolosha balatumu maswi akwambeti tumusungulule. Neco, kamupulani, kamuyani mulumuno.” \v 37 Paulo walabambila bashilikali abo, kwambeti “Batukwapula bikoti bantu bangi kabebelela, kwakubula kutombolosha nanshi, kakuli afwe tobene Loma, kayi batuwala mujele. Inga lino balayandanga kutupulisheconi kampunampuna, nkacelela kubeco sobwe! Kamuyani mubambile balamutumu bese batupulishe bene.” \p \v 38 Basa bashilikali balaya kubambila beshikombolosha maswi awa. Mpobalanyumfweti Paulo ne Sailasi ni bene Loma, balatina. \v 39 Neco beshikombolosha balesa kulilekelela kuli Paulo ne Sailasi. Panyuma pakendi balabapulisha mujele, ne kubasengeti bafumemo mu munshi uwo. \v 40 Paulo ne Sailasi mpobalapula mujele, balabwelela ku ng'anda kwa Lidiya, nkobalakabonana ne banabo. Panyuma pakubayuminisha, balafuma mu mushi. \c 17 \s Paulo ne Sailasi bali ku Tesalonika \p \v 1 Paulo ne Sailasi pakuya balapitila mu minshi ya Amfipoli ne Apoloniya, balashika ku Tesalonika uko kwalikuba ng'anda yakupaililamo ya Bayuda. \v 2 Kwelana ne cinga ncalikukute Paulo, walengila mung'anda yakupaililamo ne kubandika nabo makani amu Mabala a Lesa kwa nsondo shitatu. \v 3 Walabasansulwila cena makani amu Mabala a Lesa, ne kubalesheti Mupulushi Walaiwa usa welela kupenga ne kupundushiwa kubafu. Paulo walambeti, “Yesuyu ngondamukambaukilinga e Mupulushi Wasalwa ne Lesa.” \v 4 Nabambi balashoma ne kukonkela Paulo ne Sailasi. Naboyo Bagiliki bangi balikukambilila Lesa, pamo ne batukashi bangi bayampuwo naboyo balashoma. \p \v 5 Nomba Bayuda nabambi balanyumfwa minyono, neco balayungaula bantu bamalofwa balikwendanowa munshila, bantu abo pamo ne Bayuda ebalatatika mipyopyongano mu munshi umo. Balabundumukila ne kuya kutoba ng'anda ya Yasoni, kuya kulangaula Paulo ne Sailasi, kwambeti babapulishe mung'andomo ne kubaleta ku bantu. \v 6 Mpobalanyala pakubula kucanako Paulo ne Sailasi, balekata Yasoni pamo ne bashoma nabambi ne ku bakwelanya kubatwala kubendeleshi bamu munshi, uko nkobalabilikisheti, “Basa bantu baletenga mipyopyongano kulikonse, lelo balesa kumunshi kwetu, \v 7 Yasoni labatambulu. Mbyobalenshinga bonse nkabyekatana ne milawo ya mwami waku Loma sobwe, balambangeti kuli Mwami naumbi lina lyakendi Yesu.” \v 8 Maswi awa alakalalisha likoto lya bantu pamo ne bendeleshi bamu munshi. \v 9 Nomba Yasoni ne banendi basa mpobalalipila mali angi a mulanduwo, bendeleshi ba munshi balabasungulula. \s Paulo ne Sailasi bali ku Beleya \p \v 10 Mpokwalashipuluka mansailo, banse balatuma Paulo ne Sailasi ku Beleya. Mpobalashikowa balengila mu ng'anda yakupaililamo ya Bayuda. \v 11 Bayuda balikuba ku Beleya balikukute myoyo ishikuyanda kunyumfwishisha, kupita bantu baku Tesalonika. Pakwinga balo balatambula maswi a Lesa ne moyo umo, kayi busuba ne busuba balikubwelulukamo mu Mabala a Lesa kwambeti babone na nicakubinga ncambanga Paulo ne Sailasi. \v 12 Neco Bayuda bangi balashoma. Kayi ne batukashi ba Cigiliki ne batuloba bangi bayampuwo nabo balashoma. \p \v 13 Nomba mpobalanyumfwa Bayuda baku Tesalonika basa, kwambeti Paulo lakambaukunga maswi a Lesa ku Beleya, nakoyo balayako ne kutatika kuyungaula bantu kwambeti batatike mipyopyongano. \v 14 Pacindi copeleco banse balatuma bantu nabambi kwambeti bashindikile Paulo ku lwenje. Nomba Sailasi ne Timoti balashalila ku Beleya. \v 15 Bantu basa balamushindikila Paulo balashika nendi ku Atene. Panyuma pakendi balabwelela ku Beleya, ne kuya kwambila Sailasi ne Timoti kwambeti Paulo layandangeti bamukonke bwangu bwangu. \s Paulo uli ku Atene \p \v 16 Cindi Paulo ncalikupembelela Sailasi ne Timoti ku Atene, walapenga mumoyo pakuboneti munshi wonse walikuba wesula ne tumbwanga ntobali kukambilila. \v 17 Lino Paulo walabandika ne Bayuda mung'anda ya kupaililamo pamo ne bantu bamishobo naimbi balikukambilila Lesa. Kayi walabandika ne bantu mbwalikukumanya pamusena wa makwebo busuba ne busuba. \v 18 Bantu ba mano nabambi bamulikoto lyalikukwiweti Epikuleya, neba Sitoyiki, balatotekeshana ne Paulo, nabambi balikwambeti, “Inga mbutuma iyi yapamulomo cisa ilelekeshenga kwamba cani?” Nabambi kayi balikwambeti, “Uyu lanyumfwikingeti lakambaukunga sha balesa bensu mbotuteshi kuno.” Balikwambeco pakwinga Paulo, walikukambauka Mulumbe Waina ulambanga sha Yesu ne shakupunduka kubafu. \v 19 Neco balamutwala Paulo ku nkuta yalikukwiweti Aleopagi ne kumwambileti, “Mutusansulwile afwe cishikunyumfwika sha ciyisho calinolino ici ncomuleyishinga. \v 20 Pakwinga bintu nabimbi mbyomulatwiyishinga, nkatuna tubinyumfwapo, neco tulayandanga kubinshiba cena.” \v 21 Bantu bonse balikwikala mu Atene, pamo ne bensu, balikukute cinga cakutaya cindi cabo, ne kuyandowa kutonda tonda ne kunyumfwa bintu byalinolino. \p \v 22 Paulo walemana pakati pa nkuta ya Aleopagi ne kwambeti, “Amwe bantu bene Atene, ndabononga kwambeti mwashimpa cena mu kukambilila kwenu. \v 23 Pakwinga pacindi ncondendananga mu munshi wenu uwu, ndabona misena ingi njomukute kupaililamo, pa nteme napambi mpomukute kupaililapo palembwa cisa, ‘Kuli Lesa wabula kwinshibikwa. Epeloyo ngomukute kukambilila kamutamwinshi, endiye ngondamwambilinga pacino cindi. \v 24 Uyo endiye Lesa walalenga cishi ne bintu byonse bilimo, e Mwami lendeleshenga kwilu ne cishi capanshi. Neco nkakute kwikala mu manda ebakwa ne bantu sobwe. \v 25 Cakubinga paliya bantu ncobelela kumusebensela ne makasa abo, pakwinga paliya ncabulilwa. Endiye Lesa ukute kutupa buyumi ne muya ngotukute kuyoya, pamo ne bintu byonse. \v 26 cakutanguna Lesa walalenga muntu umo, kufuma mu muntu umo ngwalalenga, emwalafuma mishobo yonse ya bantu, kwambeti bekalenga kulikonse pacishi capacishi. Walababambilalimo cindi ca buyumu bwabo kayi ne nyinsa ya misena yabo. \v 27 Walenseco kwambeti bantu bakamulangaule, mpani ngabamwinshiba mukumulangaula. Nsombi Lesa nkalipo kutali ne njafwe twense sobwe.” \v 28 Mbuli muntu naumbi ncalambeti, endiye ukute kutupa ngofu sha kuba ne buyumi, shakwenda kayi kuba mbuli ncetubele. Mbuli bakalaka maimbo benu ncobalalembeti, ne njafwe tobana bendi. \v 29 Pakwinga tobana bendi Lesa, nkatwelela kuyeyeti bulesa bwakendi bwakoshana ne kambwanga kagolide nambi ka silifa nambi ka libwe lyapangwa cena ne mano a muntu. \v 30 Kaindi Lesa walikubalekelela bantu bintu byaipa mbyobalikwinsa, pakwinga nkabalikumwinshiba, nsombi lino labambilinga bantu kulikonse kwambeti basanduke. \v 31 Lesa wasalapo busuba bumo, bwa kwisakombolosha bantu pacishi capanshi mubululami, kupitila mu muntu uyo ngwalasala. Ici walacibonesha ku bantu bonse, pakumupundusha kubafu muntuyo. \p \v 32 Nabambi bantu mpobalanyumfwa makani akupunduka kubafu ngalikwamba Paulo, balamuseka. Nsombi nabambi balambeti, tulayandanga kwambeti ukese busuba nabumbi kwisa kutwambila makani awa. \v 33 Popelapo Paulo walafumako ku nkuta. \v 34 Nabambi bantu balakonkela Paulo balashoma. Pakati pa bantu abo palikuba Diyonisiya, wa mulikoto lyankuta ya Aleopagi, pamo ne mutukashi lina lyakendi Damalisi, ne nabambi. \c 18 \s Paulo uli ku Kolinto \p \v 1 Panyuma pa bintu ibi, Paulo walafuma ku Atene nekuya ku Kolinto. \v 2 Uko nkwalacana Muyuda naumbi, lina lyakendi Akula, uyo walasemenwa ku Pontasi. Walikuba mwensu walafumina ku Italiya, walesa pamo ne Pulisila mukashendi, cebo ca mwami waku Loma Kilaudiyo, uyo walabika mulawo wakwambeti Bayuda bonse bafume ku Loma. Lino Paulo walaya kubabona. \v 3 Pakubona kwambeti aba bantu balikukute incito mbuli njalikukute Paulo, yakutunga matente, walekala ne kusebensela nabo pamo. \v 4 Paulo walikwamba ne bantu ku ng'anda yakupaililamo ya Bayuda, pa busuba bwa Sabata bulibonse, kelekesha kusandula Bayuda ne Bagiliki kwambeti bashome Mulumbe Waina. \p \v 5 Sailasi ne Timoti mpobalashika kufuma ku Makedoniya, Paulo walalibengowa kuncito ya kukambauka, ne kwinshila bukamboni ku Bayuda kwambeti Yesu e Mupulushi Walaiwa usa. \v 6 Nomba pacebo cakwambeti balamutoteka, ne kumusampula, Paulo walapansana nabo ne kupampamuna lusuko ku byakufwala byakendi, ne kubambileti, “Mulalishinishi mobene! Ame ndemuyawu. Kufuma lelo ndenga kukambaukila bantu bamishobo naimbi.” \v 7 Popelapo walabashiya ne kuya ku ng'anda ya muntu naumbi, lina lyakendi, Tito Yusito, uyu muntu wali kuyandishisha kukambilila Lesa, ng'anda yakendi yalikuba yabambana ne ng'anda ya kupaililamo. \v 8 Mutangunishi wa ng'anda ya kupaililamo, Klisipo pamo ne ba mung'anda yakendi balashoma muli Mwami Yesu. Bantu bangi baku Kolinto balanyumfwa makani alikwamba Paulo, balashoma ne kubatishiwa. \p \v 9 Mwami Yesu walabonekela kuli Paulo mucimbonimboni busuba nabumbi cindi ca mashiku, ne kumwambileti, “Kotatina, pitilisha kukambauka, kayi kotacileka, \v 10 pakwinga ame ndi pamo ne njobe. Paliya muntu eti akulwane ne kukulinga, pakwinga muno mu munshi muli bantu bakame bangi.” \v 11 Paulo walekala kopeloko kabeyisha bantu maswi a Lesa kwacaka cimo ne myenshi isanu ne umo. \s Paulo ku nkuta ya Galiyo \p \v 12 Pacindi Galiyo ncalikuba Mwendeleshi wa cimpansha ca Akaya, Bayuda balamwikata Paulo, ne kumutwala ku nkuta. \v 13 Balambeti, “Muntuyu layungaulunga bantu kwambeti bakambililenga Lesa mu nshila yapusana ne Milawo yetu.” \v 14 Nomba Paulo katanambapo ciliconse, Galiyo walabambila Bayuda eti, “Ne mulambeti muntuyu lataluku mulawo, nambi kwambeti lepishili munendi, nshinga ne ndawombolosho mulandu wenu amwe Bayuda. \v 15 Nomba ndacaneti ninkani ilambangowa shamaswi ne maina, kayi ne milawo yenu, mwelela kulibonena mobene. Ame ndamukanini pimbi!” \v 16 Mpwalamba maswi awa, walabatandanyapo pa nkuta. \v 17 Kufumapo, bantu bonse balekata Sositene, mutangunishi wa ng'anda yakupaililamo ya Bayuda, ne kumumina pantangu pa bomboloshi. Galiyo kabonako, nsombi paliya ncalensapo. \s Paulo labwelelenga ku Antiyokeya wa ku Siliya \p \v 18 Paulo walalayana ne banse ba ku Kolinto, panyuma pa kwikalako masuba angi. Walatanta bwato pamo ne Akula ne Pulisila mukashendi, ne kuya ku Siliya. Paulo kacili ku Kenkeleya katanatanta bwato, walacesa mishishi kubonesheti lakwanilishi lumbilo lwakendi ndwalensa kuli Lesa. \v 19 Mpobalashika ku Efenso, Akula ne Pulisila mukashendi balashala. Paulo kacili kopeloko walengila mu ng'anda yakupaililamo ya Bayuda ne kubandika nabo. \v 20 Balamusenga kwambeti ekaleko nabo kwa masuba angiko, nsombi nendi walakana. \v 21 Walabalaya ne kubambileti, “Lesa akampa cindi ninkese.” Mpwalambeco walatanta bwato ne kufumako ku Efenso. \p \v 22 Paulo mpwalashika ku Kaisaleya, walaya kayi neku Yelusalemu kuya kupa mitende mubungano. Kufuma uko walaya ku Antiyokeya. \v 23 Panyuma pakwikalako kacindi, walaya kupitana mubibela bingi bya bimpansha bya Galatiya ne Fuligiya, kaya kuyuminisha beshikwiya bonse. \s Makani a Apolo \p \v 24 Ku Efenso kwalesa Muyuda walasemenwa ku Alekisandiliya, lina lyakendi, Apolo. Walikuba muntu muya mukutonda, kayi walikwainshiba cena Mabala a Lesa. \v 25 Uyu muntu waleyishiwa nshila ya Mwami, kayi walikuba muntu wakangwabu, walikwamba ne kwiyisha mwabuya makani a Mwami Yesu. Nsombi walikwishibowa sha lubatisho lwa Yohane. \v 26 Walikwamba kwakubula buyowa mu ng'anda yakupaililamo ya Bayuda. Pulisila ne Akula mpobalamunyumfwa balamumanta ne kuya kumusansulwila cena mwabuya nshila ya Lesa. \p \v 27 Apolo mpwalikuyanda kuya ku Akaya, banse balamuyuminisha ne kulembela kalata ku banse ba ku Akaya kwambeti bamutambule cena. Mpwalashika walabanyamfwilisha bonse balikuba bashoma kupitila mu luse lwa Lesa. \v 28 Pakwinga Apolo walikubatoteka mwangofu ne kubakoma Bayuda pamenso abantu, kubashinina kupitila mu Mabala a Lesa, kwambeti Yesu endiye Mupulushi Walaiwa usa. \c 19 \s Paulo uli ku Efeso \p \v 1 Apolo mpwalikuba ku Kolinto, ecindi nendi Paulo mpwali kapita mu bimpansha bingi byacishi, mpaka walakashika ku Efenso, nkwalacana beshikwiya nabambi. \v 2 Walabepusheti, “Mpomwalashoma muli Mwami Yesu, sena mwalatambula Mushimu Uswepa?” Balo balakumbuleti, “Afwe nkatuna tunyumfwapo eti kuli Mushimu Uswepa sobwe.” \v 3 Kayi Paulo walabepusheti, “Inga nilubatisho lwamushobo cini ndomwalatambula?” Balo balakumbuleti, “Lubatisho lwa Yohane.” \v 4 Paulo walambeti, “Yohane walikubatisha bantu balikushiya bwipishi bwabo, kayi walikubambila bantu kwambeti bashome uyo walikwisa panyuma pakendi, uyo e Yesu.” \v 5 Beshikwiya basa mpobalanyumfweco, balabatishiwa mulina lya Mwami Yesu. \v 6 Paulo mpwalabika makasa palyendibo, Mushimu Uswepa walesa, balatatika kwamba milaka yabula kwishibikwa uko, balatatika kushinshima. \v 7 Bantu abo balikuba likumi ne babili. \v 8 Kwa myenshi itatu, Paulo walikaya kung'anda yakupailiamo ya Bayuda. Walikubandika ne bantu sha makani a Bwami bwa Lesa, kwakubula buyowa kwambeti bashome. \v 9 Nomba nabambi balayumisha myoyo yabo gwa! Nkabalayanda kushoma mbyalikubambila sobwe, balatatika kucobola nshila ya Mwami Yesu pamenso abantu bangi. Neco Paulo walabashiya ne kumantapo abo bashoma. Busuba ne busuba Paulo walikubandika ne bantu mung'anda yakwiyishilamo ya Tilano. \v 10 Kubandika ne bantu kulico kwalamumantila byaka bibili, cakwinseti bantu bonse bekala mu Asiya, Bayuda ne Bagiliki balanyumfwa maswi a Mwami Yesu. \s Bana ba Sikeva \p \v 11 Lesa walikwinsa bishikukankamanisha binene kupitila muli Paulo. \v 12 Bitambala ne bikwisa mbyalikusebensesha Paulo, bantu babitwala ku balwashi babo, balwashi balikusengulwa kayi ne mishimu yaipa yalikupula mu bantu. \p \v 13 Nabambi Bayuda balikwendenda kabaya kupulisha mishimu yaipa, balelekesha kusebensesha lina lya Mwami Yesu bapulishanga mishimu yaipa. Balikwambeti, “Mulina lya Yesu ngwalakambaukunga Paulo, ndamwambilishinga pulani!” \v 14 Abo balikwinseco ni bana basanu ne babili, ba Sikeva, Mukulene wa Beshimilumbo Baciyuda. \v 15 Nomba mushimu waipa walakumbuleti, “Yesu ndimwinshi, nendi Paulo ndimwishi, inga amwe njamwe bani?” \v 16 Popelapo muntu usa walikukute mishimu yaipa, walabaulukila ne kubafwankanya bonse. Walabakoma ne kubakwamauna byakufwala byabo, cakwinseti balafwambamo mung'andomo matakosha kabali balingwa. \v 17 Ici calanyumfwika kubantu bonse, Bayuda ne Bagiliki balikwikala ku Efeso, bonse balesulilwa nebuyowa. Neco lina ya Yesu lyalalumbaishiwa. \v 18 Bantu bangi balikushoma muli Yesu, balikwisa kulyambilila bene pamenso abantu bwipishi mbobalikwinsa. \v 19 Nabo bantu bangi balikwinsa sha bung'anga, balabunganya mabuku abo, ne kwatenta bantu bangi kabebelela. Mpobalasankanya mulo wa mabuku alatentwa, balacaneti ni makumi asanu a bina bya mali amuwayawaya asilifa. \p \v 20 Cebo ca ibi bintu byangofu byalikwinshika, bantu bangi balanyumfwa maswi a Mwami Yesu kayi alamwaikila ne kukula. \p \v 21 Mpobyalenshika bintu ibi, Paulo walayeya kuya ku Yelusalemu, kupitila ku Makedoniya ne ku Akaya. Walambeti, “Ndakafuma ku Yelusalemu, ndelela kuya ku Loma.” \v 22 Neco walatuma Timoti ne Elasito ku Makedoniya, batuloba babili balikumunyamfwilisha. Nendi Paulo walashalila kwa kacindi kang'ana mu cimpansha ca Asiya. \p \v 23 Epacindici mpokwalatatika kuba minyungwe inene ku Efenso, cebo ca Nshila ya Mwami Yesu. \v 24 Kwalikuba muntu naumbi walikukute ncito yakupanga tuntu twa silifa lina lyakendi Demetiliyo. Walikupanga tukoshano twasilifa twa ng'anda yakupaililamo Atemi lesa wabo mutukashi, kayi basebenshi bakendi balikucanamo mali angi muncito iyi. \v 25 Uyu Demetiliyo walabunganya basebenshi bakendi, ne bantu nabambi balikukute ncito mbuli ya kendi, ne kubambileti, “Mobaname, mucinshi cena kwambeti, bubile bwetu bulafumunga muncito iyi. \v 26 Mulabononga ne kulinyumfwila mobene bintu mbyalenshinga Paulo uyu. Lambangeti balesa bakubumba ntebo balesa sobwe. Neco, bantu bangi balashomo mbyalanyengelelenga bantu muno mu Efeso, ne mucimpansha conse ca Asiya. \v 27 Ndayakamwa pakwinga bantu nibatatike kwamba byaipa pancito yetu iyi. Nteti bambengowa pancito yetu yonka sobwe, nsombi ng'anda ya lesa wetu Atemi nayo nibayisule bantu. Neco bulemu bwakendi lesa uyu nibupwe, lesa uyu ngobakute kukambilila bantu mucimpansha Asiya ne cishi conse!” \p \v 28 Bantu balakalala mpobalanyumfwa awo maswi, ne kutatika kubilikisheti, “Mukulene ni Atemi waku Efenso!” \v 29 Popelapo mu munshi monse mwalaba mipyopyongano. Balekata Gayo ne Alisitako, bantu baku Makedoniya balikwenda ne Paulo. Balabakwekweshela ku lubansa lwamafuka nkobali kusuna kubungana bantu. \v 30 Paulo mpwalayanda kuya mulikoto lya bantu, beshikwiya balamukanisha. \v 31 Nabo bendeleshi nabambi baku Asiya, balikuba banendi Paulo, balatuma maswi akumusenga kwambeti katayako ku lubansa lwa mafuka kwalikuba kwabungana bantu. \v 32 Balatatika kwambowa cambe ambe, pakwinga balikuba banyongana kayi bangi nkabalikwinshiba ncebalabunganina sobwe. \v 33 Bayuda nabambi balikuba mulikoto balanyakila Alekisanda pantangu ne kwambeti ewelela kusansulula cena makani, neco Alekisanda walabamweneka bantu ne cikasa, neye walambeti, “Ntebo bayuda balepesheti kube mipyopyongano.” \v 34 Lino bantu mpobalenshibeti ni Muyuda, balabilikisha kabamba maswi amo amo kwa maola abili, kabambeti, “Mukulene ni lesa Atemi waku Efenso!” \p \v 35 Pamapwililisho pakendi, mulembi wa mu munshi walabamwenesha bantu ne kubambileti, “Amwe mobene Efenso baname, nibani batacinshi kwambeti munshi uwu wa Efeso ewasunga ng'anda yakendi lesa Atemi mukulene, ne \f + \fr 19:35 \fr*\ft Bantu ba ku Efenso balikushometi cibumbwanya ca Atemi calikuba mung'anda yabo ya kupaililamo calalaka kufuma kwilu.\ft*\f*libwe lyatondwa lyalalaka kufuma kwilu? \v 36 Paliya muntu welela kukana makani awa, neco kamumwenako, kamutengana kwinsa cintu sobwe. \v 37 Mulalete Gayo ne Alisitako kuno, kakuli paliya cintu ncebalebi mung'anda ya lesa wetu, nambi kumucobola. \v 38 Neco, na Demetiliyo pamo ne bantu mbwakute kusebensa nabo, balayandanga kupa mulandu muntu naumbi, bomboloshi ba nkuta nkobali, ingabatwalana kuya kwambila makani awa uko pa masuba ngobakute kombolosha. \v 39 Na pali nacimbi ncemulayandanga, mubungano wa mumunshi wasuminishiwa ne milawo, kubonapo pankani iyo. \v 40 Palibi bilenshiki lelo, bendeleshi baku Loma, babinyumfwa ngabatupa mulandu wakuleta mipyopyongano. Paliya mpotwelela kuyubila mulandu sobwe. Kayi paliya muntu welela kusansulula cena cilalete mipyopyongano iyi.” \v 41 Mpwalapwisha kwambeco, bonse walabambileti bamwaike. \c 20 \s Paulo lenga ku Makedoniya ku Gilisi \p \v 1 Mipyopyongano mpoyalapwa, Paulo walabunganya beshikwiya. Mpwalamba maswi akubayuminisha, walabalaya walaya ku Makedoniya. \v 2 Walapitana mubimpansha byonse kaya kuyuminisha beshikwiya, kupitila mukukambauka maswi a Lesa, mpaka walashika ku Gilisi. \v 3 Uko walekalako myenshi itatu. Mpwalikulibambila bulwendo bwa kuya ku Siliya mubwato, walanyumfwa kwambeti, Bayuda balapangananga sha kumushina. Pacebo ico, walayeyeti enga akupitila ku Makedoniya. \v 4 Paulo walaya pamo ne bantu aba; Sopatulo mwanendi Pailasi waku Beleya ne Alisitako ne Sekunda, ba ku Tesalonika ne Gayo waku Debe ne Timoti ne Tukiko kayi ne Tulofimo ba micimpansha ca Asiya. \v 5 Aba balatanguna kushika ku Tulowa, nkobali kutupembelela. \v 6 Mpobwalapita busuba bwakusekelela shinkwa wabula cishikufufumusha, ne njafwe twalanyamuka ne bwato kufuma ku Filipi. Panyuma pa kwenda bulwendo bwa masuba asanu twalashika ku Tulowa, uko nkotwalabacana. Twalekalako masuba asanu ne abili. \p \v 7 Lino pa busuba butanshi bwa nsondo, mpotwalabungana pamo kulya mulalilo wakwanukilapo Mwami Yesu, Paulo walatatika kwambila bantu mpaka pakati pa mashiku, pakwinga walikuyanda kufumako mumene mene. \v 8 Mwalikuba mimuni ingi mucipinda capelu ca ng'anda njetwalikuba twabunganamo. \v 9 Mutuloba naumbi musepela lina lyakendi Yutika, walikuba wekalila pa cipense, walatatika kushinshila. Pakwinga Paulo walapitilisha kwamba cindi citali, muntuyu walona tulo, walawa panshi kufuma pelu palupingwe lwabutatu, balacana wafwa. \v 10 Popelapo Paulo walaseluka panshi, ne kulambalala pamubili wa mutuloba uyu, ne kumufukata. Paulo walabambila bantu balikubapo, “Kamutapenga sobwe, ni muyumi.” \v 11 Kufumapo Paulo walabwelela mucipinda capelu mung'anda. Walalya mulalilo wakwanukilapo Mwami Yesu pamo ne beshikwiya bonse balikubapo. Walabandika nabo cindi citali. Walafumako kumaca lisuba kalili pepi kupula. \v 12 Usa mutuloba balamutwala kung'anda kucomwabo kali muyumi ntaa! Neco bonse balekalika myoyo. \s Paulo lenga ku Mileto \p \v 13 Popelapo twalatanguna kuya ku Asosi mu bwato. Pakwinga walatwambileti tukakumanine ku Asosi kwambeti nkoti akatantile mu bwato motwalikuba, pakwinga nendi walenda lwa musansa kuya ku Asosi. \v 14 Mpwalatucana ku Asosi, walatanta mu bwato motwalikuba ne kuya pamo ku Mitileni. \v 15 Busuba bwakonkapo twalashika pepi ne Kiyosi. Twalenda mpaka twalashika ku Samo. Busuba bwalakonkapo twalashika ku Mileto. \v 16 Pakwinga Paulo walayeya kupita kumbali kwa munshi wa Efenso, kwambeti katataya cindi citali mu cimpansha ca Asiya. Walikuba wengana pakwinga walikuyandeti na kacikonsheka, akabenga mu Yelusalemu kabutana bushika busuba bwa Pentekosite. \s Paulo lalayanga bamakulene mubungano waku Efeso \p \v 17 Mpwalikuba pa Mileto, Paulo walatuma muntu ku Efenso kuya kubakuwa bamakulene ba mubungano. \v 18 Mpobalashika walabambileti, “Amwe mucinshi cena ncendalikwikala ne kusebensa pacindi ncendalikuba pamo ne njamwe, kufuma pa busuba mbondalashika mu cimpansha ca Asiya. \v 19 Ndalasebensela Mwami Yesu mwakulicepesha, nacimbi cindi ndalikulila misoshi cebo ca masunko ngobalikundetela Bayuda mpobalikupangana sha kushina. \v 20 Mucinshi kwambeti paliya cintu nacikaba cimo, calikuyandika kumunyamfwa ncondalamusoleka, nsombi ndalakambauka ne kumwiyisha makani alambanga sha Yesu, pabantu bangi kayi ne kung'anda ne ng'anda.” \v 21 Ndalikubacenjesha Bayuda ne bantu bamishobo naimbi, kwambeti belela kusandukila kuli Lesa, ne kushoma Mwami wetu Yesu. \v 22 Cebo cakunyumfwila Mushimu Uswepa, pacino cindi ndenga ku Yelusalemu, nomba nkandicinshi ceti cikenshike kuli njame. \v 23 Ncenjinshowa ni cakwambeti, mu minshi yonse Mushimu Uswepa ulancenjeshengeti, mapensho ne kusungwa mujele kulampembelenga. \v 24 Nkandasakamananga sha buyumi bwakame sobwe, ncendayandishishinga ni kupwisha ncito njalampa Mwami Yesu, kukambauka Mulumbe Waina ulambanga sha luse ulo luli cipo ca Lesa. \p \v 25 Ndalapitana muli njamwe mwense, kanja kukambauka makani a Bwami bwa Lesa, nomba lino ndicinshi kwambeti nteti mukambonepo sobwe. \v 26 Neco ndamwambilishinga busuba bwalelo, kwambeti na nabambi mulikoto lyenu ili bakonongeke ntewo mulandu wakame sobwe. \v 27 Pakwinga paliya cintu naba cimo ncendalamusoleka sobwe. Ndalamwambila byonse mbyalayandanga Lesa. \v 28 Mwelela kulilama cena mobene, ne kulama cena likoto lya bantu abo Mushimu Uswepa ngowalamupeti mubembelenga. Kamwembelanga cena bantu mu mubungano wa Lesa, abo mbwalapulusheti babe bakendi kupitila mu lufu lwa Mwanendi. \v 29 Ndicinshi kwambeti ame ndakafumapo pa likoto lyenu, baumpe bakalu nibakese pakati penu, beti bakabule nkumbo ne likoto lya bantu bali mu mubungano. \v 30 Kayi mu likoto lyenu mobene, nimukapunduke bantu beshikwiyisha bya bwepeshi ne kukwelela bangi kulubasu kwabo, kwambeti babakonkele. \v 31 Neco, cetukani! Kamwingashilangeti kwa byaka bitatu ndalikumwiyisha mwense munshi ne mashiku, kandila misoshi. \p \v 32 Cakupwililisha, ndamubikinga mu makasa a Lesa, ne mu makani alambanga sha luse lwakendi, elela kumwibaka ne kumupa colwe ico Lesa ncabikila bantu bakendi bonse. \v 33 Ndiya ku kumbwapo mali, nambi cakufwala camuntu uliyense sobwe. \v 34 Mobene mucinshi cena kwambeti ndalikusebensa ne makasa akame, kucana byonse byali kuyandika pabuyumi bwakame ne kunyamfwilishako baname mbondalikuba nabo. \v 35 Mubintu byonsebi ndalamubonesha kwambeti, kusebensa ne ngofu mbuli ncendalikusebensa, inga tunyamfwako abo balefuka. Cindi conse kamwanukanga maswi ngalamba Mwami Yesu, akwambeti, “Kupa kukute kuleta colwe, kupita kutambula.” \p \v 36 Mpwalapwisha kwamba, bantu bonse balikuba pamo ne Paulo, balasuntama ne kupaila kuli Lesa. \v 37 Bonse bali kabalila mwakompolola mpobalamukumbatila Paulo, ne kumushonshonta pakulayana. \v 38 Calabapa kungumana ni maswi ngalambeti nteti bakamubonepo kayi. Kufumapo balamushindikila kwalikuba bwato. \c 21 \s Paulo lenga ku Yelusalemu \p \v 1 Mpotwalapwisha kulayana, twalafumako twalenda mu bwato ne kululama ku Kosi. Busuba bwakonkapo twalashika ku Lodi, kufuma uko twalaya ku Patala. \v 2 Mpotwalashika, twalacana bwato bwali kuya ku Foinike, twalatanta ne kuya. \v 3 Lino mpotwalashika pamusena mpotwalikukonsha kubona nsumbu ya Saipulasi, twalabembuluka cakucipiko, mpaka twalashika ku Siliya kucito ca Tulo nkobalalongololamo bintu byalikuba mu bwatomo. \v 4 Kopeloko twalacanako beshikwiya nabambi mbotwalekala nabo masuba asanu ne abili. Abo balamwambila Paulo, kupitila mu Mushimu Uswepa kwambeti kataya ku Yelusalemu. \v 5 Mpwalapwa masuba akwikala nabo, twalafumako ne kupitilisha bulwendo bwetu, beshikwiya bonse pamo ne bamakashabo ne bana babo balatushindikila mpaka kunsa kwa munshi. Twalasuntama ne kupaila pa museya mulombe pepi ne lwenje. \v 6 Mpotwalalayana balo balabwelela kumanda kwabo, afwe twalengila mu bwato. \p \v 7 Twalapitilisha bulwendo bwetu mu bwato kufuma ku Tulo, ne kushika ku Pitolemasi uko nkotwalapa mitende banse ne kwikalako busuba bumo. \v 8 Busuba bwakonkapo twalanyamuka ne kuya kushika ku Kaisaleya. Twalekala kung'anda ya Filipo mukambaushi wa Mulumbe Waina, umo wa batuloba basanu ne babili basa balasalwa kunyamfwilisha mu Yelusalemu. \v 9 Filipo walikukute bana batukashi bashike bana, balikuba bashinshimi. \v 10 Mpokwalapita masuba angi, kwalesa mushinshimi walafumina ku Yudeya walikukwiweti Agaba. \v 11 Walesa kuli njafwe ne kumanta mukopo wa Paulo, ne kulisunga mwine ku makasa ne ku myendo, ne kwambeti, “Mushimu Uswepa, ulambangeti, mwine mukopo uwu, Bayuda bamu Yelusalemu ni bakamusunge mbuli ncendalisungu, ni bakamutwale mu makasa abantu bakunsa.” \p \v 12 Mpotwalanyumfwa maswi alico, afwe pamo ne bantu balikuba uko, twalamusenga Paulo kwambeti katayako ku Yelusalemu. \v 13 Nsombi nendi Paulo walakumbuleti, “Mulalilishanyanga aconi ne kumpa buyowa? Ndalibambila, nteko kuya kusungwa konka sobwe, nsombi kuya kufwila kopeloko mu Yelusalemu pacebo ca lina lya Mwami Yesu.” \v 14 Mpotwalaboneti tulalilwa kumukanisha, twalamuleka, twalambeti, “Kuyanda kwa Mwami kwinshike.” \p \v 15 Panyuma pa kwikalako masuba ang'ana, twalalongela bintu byetu ne kuya ku Yelusalemu. \v 16 Twalaya pamo ne beshikwiya nabambi baku Kaisaleya. Balatushikisha kung'anda ya muntu walikukwiweti Munasoni waku Saipulasi, nkotwalikuba twelela kwikala. Walikuba shikwiya kwa byaka bingi. \s Paulo lafwakashilinga Jemusi \p \v 17 Mpotwalashika mu Yelusalemu, banse balatutambula cena. \v 18 Busuba bwakonkapo, Paulo ne njafwe twense pamo twalaya kubona Jemusi. Twalacanako bamakulene bamubungano kabali babungana. \v 19 Popelapo, Paulo walabapa mitende ne kubambila cena bintu byonse Lesa mbyalensa ku bantu bakunsa, kupitila mu ncito yakendi. \v 20 Mpobalanyumfwa makani awa balamutembaula Lesa, ne kumwambila Paulo, eti, “Obe mwanse wetu, Paulo, kobona kufula kwa bina ne bina bya Bayuda bashoma muli Mwami, bonse bacinka manungo mu Milawo ya Mose.” \v 21 “Bonse aba balambilweti obe uleyishinga Bayuda bonse bekala mubishi nabimbi kwambeti baleke kukonkela Milawo ya Mose. Kayi bambilweti kabata palulanga bana babo, nambi kukonkela miyambo ya bakulukulu. \v 22 Aba bantu ni banyumfweti ulesa. \v 23 Neco, leka tukwambile nceti winse. Kuno kuli batuloba bana abo balalumbila kuli Lesa. \v 24 Koya nabo batuloba aba ku Nganda ya Lesa, wenga uliswepeshe pamo nendibo kwelana ne mwambo. Kufumapo ubalipilile kwambeti baceswe mishishi. Wenseco, bantu bonse nibakenshibeti byonse mbyebambanga pa linjobe ni byakubepa, anu ne njobe ukute kukonkela Milawo ya Mose. \v 25 Ku bantu ba mishobo naimbi abo balashoma Mwami Yesu, twalabalembela kalata ya kubenshibisha ncetwalasuminishana. Twalasuminishaneti, nkabelela kulya byakulya bikute kupewa milumbo kutumbwanga, nambi kulya milopa, nambi kulya nyama yalifwila ne kutensa bufule.” \p \v 26 Neco busuba bwakonkapo, Paulo walaya ne batuloba bana ne kuliswepesha pamo nabo. Kufumapo walaya mu Ng'anda ya Lesa kuya kubenshibisha bantu sha bushiku mbweshi bakapwishe kuliswepesha kwabo mpweti akababengele milumbo kuli Lesa batuloba basa umo ne umo. \s Balamwikatanga Paulo \p \v 27 Mpwalikuba pepi kupwa masuba asanu ne abili akuliswepesha, Bayuda nabambi ba kucishi ca Asiya pakumubona Paulo mu Ng'anda ya Lesa, balayungaula likoto lya bantu ne kumwikata Paulo. \v 28 Balabilikisheti, “Batuloba amwe Baislayeli, kamwisani mutunyamfwe! Uyu emuntu usa wayanga kwiyisha bantu kuli konse, sha kwipisha bene Islayeli, ne Milawo ya Mose, kayi ne Ng'anda ya Lesa ino. Lalete bantu bakunsa mu Ng'anda ya Lesa, lasafwanya musena waswepa uno.” \v 29 Balambeco pakwinga balabona mutuloba walikukwiweti Tulofimo waku Efenso, kali pamo ne Paulo mu munshi, neco balayeyeti Paulo la mumanta kuya nendi mu Ng'anda ya Lesa. \p \v 30 Neco mushi wonse walesula ne mipyopyongano. Bantu bonse balabundumukila kuya kwikata Paulo, ne kumupulisha pansa pa Ng'anda ya Lesa. Pacindico balacala bisasa bya ku Ng'anda ya Lesa. \v 31 Cindi ncebali kuyanda kumushina Paulo,makani awa alanyufwika ku mukulene wa bashilikali bonse Baciloma eti mu munshi wonse wa Yelusalemu mulesulu mipyopyongano. \v 32 Mwa bwangu bwangu mukulene wa bashilikali bonse, walamanta bamakulene ba bashilikali, pamo ne bashilikali nabambi ne kubundumukila ku bantu abo balikwinsa mipyopyongano. Mpobalamubona kesa pamo ne bashilikali, balacileka kumuma Paulo. \v 33 Mukulene wa bashilikali bonse walaya kuli Paulo kuya kumwikata. Walambila bashilikali nabambi kwambeti bamusunge ncetani shibili, lino walepusheti, “Inga muntuyu niyani, kayi nicani ncalenshi?” \v 34 Bantu balatatika kubilikisha kabamba cambe ambe, umo wambeci, naumbi wambeco. Kwalabowa kuyobeka cakwinseti mukulene wa bashilikali bonse walalilwa kucana cine cine calaletelesha mipyopyongano. Neco walambila bashilikali eti bamutwale Paulo kunkambe ya bashilikali. \v 35 Paulo mpobalamushikisha pa kutantila kuya munkambe yabo, bashilikali balamunyamuna pakwinga bantu balikuyanda kumulya bubesu. \v 36 Bonse bantu balikumukonkela balikubilikisheti, “Mushineni!” \p \v 37 Lino bashilikali kabali pepi kumwingisha Paulo munkambe, walambila mukulene wa bashilikali, eti, “Ndasengengeti ndimwambileko cintu nacimbi.” Mukulene wa bashilikali bonse walambeti, “Sena ucinshi kwamba Cigiliki? \v 38 Anu sena ntobe mwine Injipito usa walaleta mipyopyongano ya kubukila bwendeleshi cisa cindi, ne kutangunina bakapondo myanda makumi ana, kuya nabo mucinyika?” \v 39 Paulo walakumbuleti, “Ame nde Muyuda, ndalasemenwa mu munshi wa Taliso, munshi wayampuwo mucishi conse ca Kilikiya. Ndasengenga kwambeti ng'ambeko ne bantu aba.” \v 40 Mukulene wa bashilikali bonse usa walamusuminisha. Lino Paulo walemana pa kutantila ne kutandabula cikasa kubamwenesha bantu. Mpobalamwena bonse tonto Paulo walamba mu mulaka wa Cihebeli, walambeti, \c 22 \s Paulo lakananga mulandu \p \v 1 “Mobantu mwense, banse, ne bamatata, kamunyumfwani kukana mulandu kwakame.” \p \v 2 Pakunyumfwa kwambeti Paulo, lambanga mu mulaka wabo, balamwena tonto kwambeti banyumfwishishe cena. Paulo walapitilisha kubambileti, \p \v 3 “Ame nde Muyuda, ndalasemenwa mu munshi wa Taliso, mucishi ca Kilikiya, nsombi ndalakulila muno mu munshi wa Yelusalemu. Ndalikuba shikwiya wa Gamaliyeli, uyo walanjiyisha mwakukonkela Milawo yalapewa ku bamashali betu bakulukulu. Kayi ndalikuba walibenga kusebensela Lesa, mbuli ncemubele mwense omuli pano. \v 4 Ndalikupensha bantu balikukonkela nshila ya Mwami Yesu, nabambi ndalikubashinisha. Ndalikwikata batuloba ne batukashi ne kubatwala mujele. \v 5 Mukulene wa Beshimilumbo, ne bomboloshi ba nkuta ngabasumineti ndambanga cakubinga. Pakwinga balo ebalampa makalata, akunsuminisha kutwala ku Bayuda balikwikala mu munshi wa Damasiko. Neco ndalaya akubekata bantu bashoma Yesu ne kubaleta ku Yelusalemu, kabali basungwa ncetani kwambeti bese bapewe cisubulo. \s Paulo lambanga ncalabona panshila \r (Incito 9:1-19; 26:12-18) \p \v 6 “Mpondalashika pepi ne munshi wa Damasiko, cindi ca 12 koloko munshi, mumuni unene walafuma kwilu walamunikila mpondalikuba. \v 7 Ndalawa panshi, popelapo ndalanyumfwa liswi lya kwambeti, ‘Saulo! Saulo! Inga ulampenshelenga cani cisa’ \v 8 Ndalepusheti, ‘Inga njamwe bani Nkambo,’ Walikwamba walankumbuleti, ‘Njame Yesu waku Nasaleti ngolapenshenga.” \v 9 Bantu mbondalikuba nabo baliya kunyumfwa liswi lya muntu walikwamba nenjame sobwe, nsombi mumuni balaubona. \v 10 Popelapo ndalepusheti, “Inga nicani ncendelela kwinsa Nkambo? Apo Mwami walambeti, ‘Nyamuka, wenga mu Damasiko, nibenga bakwambile byonse Lesa mbyalayandangeti winse.’ \v 11 Ndalashipilwa cebo ca mumuni unene walamunikila cakwinseti balanjikatilila kucikasa bantu mbondalikuba nabo pa kuntwala mu Damasiko.” \p \v 12 Mu munshi uwu mwalikuba muntu walikukwiweti Hananiya, muntu wali kukonkela Milawo, ne kukambilila Lesa ne moyo wakendi wonse. Bayuda bonse baku Damasiko balikumupa bulemu. \v 13 Walemana pepi ne njame ne kwambeti, “Saulo mukwabo, kocaluka menso utatike kubona kayi!” Pacindi copeleco ndalacikonsha kulanga ne kumubona Hananiya. \v 14 Popelapo walambeti, “Lesa ngobali kukambilila bamashali betu bakulukulu, lakusala kwambeti winshibe kuyanda kwakendi ne kubona Walulama ne kunyumfwa liswi lyakendi. \v 15 Pakwinga nukamubele kamboni pakubambila bantu bintu mbyowalabona, ne kunyumfwa. \v 16 Inga lino ucipembelela cani? Nyamuka, ubatishiwe kwambeti Lesa akuswepeshe bwipishi bwakobe mpolapailinga Lesa. \p \v 17 “Mpondalabwelela ku Yelusalemu, cindi ncondalikupaila mu Ng'anda ya Lesa ndalabona cimbonimboni. \v 18 Ndalabona Mwami kang'ambileti, ‘Fwambana, fuma mu Yelusalemu muno, pakwinga bantu nteti bakunyumfwile bukamboni mbweti wambenga bulambanga sha njame.’ \v 19 Ame ndalambeti, ‘Nkambo, bonse bacinshi kwambeti ndalikuya mu mibungano ya Bayuda, kusunga ne kubauma abo bashoma muli njamwe. \v 20 Kayi mpobalikumushina Stefano uyo walikwambila bantu makani ali pali njamwe, ame ndalikubapo. Ndalasuminishako kwambeti bamushine, kayi njame ndalikuba ndekata mu makasa byakufwala bya kunsa bya bantu abo balikumushina.’ \v 21 Lino Mwami walang'ambileti, ‘Koya, pakwinga ni nkakutume kutali ku bantu bakunsa.’” \p \v 22 Bantu bali kabakutika mpaka pacindi ncalamba maswi akuya kubantu bakunsa.Neco balatatika kubilikisheti, “Katumushinani! Nkelela kubapo pacishi capanshi muntuyu sobwe!” \v 23 Balabilikisha ne kuwala byakufwala byabo bya kunsa mwilu, ne kutukula lusuko. \s Paulo ni Muloma \p \v 24 Popelapo mukulene wa bashilikali bonse walabambileti bamutwale Paulo, munkambe ya bashilikali kuya kumukwapula, kwambeti ayubulule ncobayobekelanga bantu bonse. \v 25 Lino mpobalamusunga kwambeti batatike kumukwipa, Paulo walepusha mushilikali walikwendelesha bashilikali mwanda, walikuba wemana pepi, “Sena mulawo wasuminisha kukwipa bikoti muntu Muloma, kamutana mu mombolosheti mucane mulandu?” \p \v 26 Uyu mukulene wabashilikali mpwalanyumfweco, walaya kwambila mukulene wa bashilikali bonse, ne kumwipusheti, “Inga mulayandanga kwinsa cani? Muntuyu ni Muloma!” \v 27 Popelapo mukulene wa bashilikali bonse walaya kuli Paulo, kuya kumwipusheti, “Kong'ambila cena, sena omu Loma?” Paulo walakumbuleti, “Ee.” \v 28 Mukulene wa bashilikali bonse walambeti, “Ame ndalensa kula ne mali angi, kwambeti mbe Mu loma.” Paulo walakumbuleti, “Ame nde mu Loma mukusemwa.” \v 29 Cindico bashilikali basa balikuyanda kumwipusha balasonoka. Nendi mukulene wa bashilikali bonse walatina mpwaleshibeti Paulo ni Muloma, kayi bamusunga ncetani. \s Paulo mu nkuta ya Bayuda \p \v 30 Neco pabusuba bwalakonkapo, mukulene wa bashilikali bonse walikuyanda kwinshiba cena mulandu ngobali kuyanda kumupa Paulo Bayuda, walambila bashilikali kwambeti bamusungulule Paulo, kufumapo walambila beshimilumbo bamakulene ne bendeleshi ba nkuta bonse kwambeti babungane. Neco balamwimanika Paulo pantangu pabo. \c 23 \p \v 1 Paulo walabalangishisha bendeleshi ba nkuta, walambeti, “Batuloba mwense, banse bame. Ame ndekala ne buyumi bwalulama ne miyeyo yaloma pamenso a Lesa ne kukwanilisha incito shakame nshendelela kwinsa kushikila lelo pano.” \v 2 Hananiya, Mukulene wa Beshimilumbo mpwalanyumfweco, walambila balikuba bemana pepi ne Paulo kwambeti bamume lupaka pa mulomo. \v 3 Paulo walamwambila Hananiya, “Lesa lakakumunga obe olubumbu lwashibululwa bulongo utuba! Obe ncowekaliloko ni kwambeti ung'omboloshe kwelana ne Milawo, kayi njobe ulatalukunga Milawo pa kwambila bantu eti bangume!” \p \v 4 Nomba bantu balikuba pepi ne Paulo balamwambileti, “Ha! Ulatukananga Mukulene wa Beshimilumbo wa Lesa!” \v 5 Paulo walakumbuleti, “Mobanse bame, nkandacishibangeti ni Mukulene wa Beshimilumbo. Pakwinga Mabala a Lesa alambangeti, ‘Kotamba maswi ayipa pa mwendeleshi wa bantu bakobe sobwe.’ ” \v 6 Paulo mpwalaboneti nabambi balikuba Basaduki, nabambi balikuba Bafalisi, walabilikisheti, “Mobanse bame, ame nde Mufalisi, mwana wa Bafalisi! Ndomboloshewanga cebo ca kupembelela nkonkute kwa kwambeti bafwa ni bakapunduke.” \v 7 Mpwalambeco, palaba kutanyumfwana pakati pa Bafalisi ne Basaduki. Popelapo balapansana. \v 8 Pakwinga Basaduki bakute kwambeti kuliya kupunduka, kuliya mungelo, nambi mushimu. Balo Bafalisi bashoma byonse bitatu. \v 9 Neco kutanyumfwana kwalakonempa, pakwinga beshikwiyisha Milawo ya Mose balikuba kulubasu lwa Bafalisi balemana ne kutotekeshana cangofu, ne kwambeti, “Afwe paliya ncetulacana caipa mu muntuyu! Mpani mushimu, nambi mungelo walamba nendi.” \v 10 Makoto abantu abili alatotekeshana cangofu, cakwinseti mukulene wa bashilikali bonse walatineti mpani ni bamushine Paulo. Neco walambila bashilikali bakendi kuya kumufunyapo Paulo pa bantu, ne kumutwala mu nkambe ya bashilikali. \p \v 11 Pabusuba bopelobo cindi ca mashiku, Mwami Yesu walemana pepi ne Paulo ne kumwambileti, “Yumisha moyo! Mbuli ncolambeleko kamboni muno mu Yelusalemu, anu neku Loma welela kumbeleko kamboni.” \s Bayuda balapangananga shakushina Paulo \p \v 12 Mpobwalaca, Bayuda nabambi balabungana pamo, kupangana cakumwinshila Paulo. Balalumbila pamenso a Lesa kwambeti nteti balyepo cakulya, nambi kunwapo ciliconse mpaka bamushine Paulo. \v 13 Bantu abo balapangana sha kumushina Paulo balikuba bapitilila makumi ana. \v 14 Mwa bwangu bwangu balaya kuli beshimilumbo bamakulene, ne bamakulene Baciyuda, ne kubambileti, “Tulalumbili tobene kwambeti, nteti tulyepo cintu ciliconse mpaka tukamushine Paulo. \v 15 Neco amwe, pamo ne bendeleshi ba nkuta bonse, muye mumusenge mukulene wa bashilikali bonse kwambeti amulete kuno Paulo. Mu mubepeti mulayandanga kunyumfwishisha cena ncalensa. Kabatana bashika nendi kuno, afwe tulalibambili ku mushina.” \p \v 16 Nomba muntuwendi Paulo mutuloba, walanyumfwa nshebali kupangana. Mwa bwangu bwangu walaya munkambe ya bashilikali kuya kumwambila Paulo. \v 17 Popelapo Paulo walakuwa mukulene wa bashilikali mwanda, ne kumwambileti, “Koya nendi mutuloba musepela uyu kuli mukulene wa bashilikali bonse, ukute maswi akumwambila.” \v 18 Mukulene wa bashilikali mwanda, walamutwala mutuloba musepela kuli mukulene wa bashilikali bonse, ne kumwambileti, “Paulo usa ngotwasunga langa lankuwu ne kunsengeti ndete mutuloba uyu kuli njamwe, ukute maswi akumwambila.” \v 19 Mukulene wa bashilikali bonse usa walamwikata kucikasa ne kuya nendi pa lubasu, ne kumwipusheti, “Nimakani cini ngolayandanga kung'ambila?” \v 20 Nendi mutuloba usa walambeti, “Bayuda nabambi balapanganeti bakese kulinjamwe lilo, kwisa kumusengeti mukamusungulule Paulo kuli bendeleshi ba nkuta, nibakabepeti balayandanga kunyumfwishisha ncobele mulandu wakendi. \v 21 Kamutaka banyumfwila sobwe, pakwinga kuli batuloba bapitilila makumi ana, beti bakabenga bamubelamina Paulo panshila. Balumbila pamenso a Lesa kwambeti, ‘nteti balye cakulya, nambi kunwa kabatana bamushina Paulo.’ Pacino cindi balibambila kumushina, balapembelelengowa ncotimukumbule.” \p \v 22 Mukulene wa bashilikali bonse walambeti, “Kotambilako muntu naba umo makani awa ngolang'ambiliko.” Popelapo mutuloba usa walapulamo, walaya kwabo. \s Balamutwalanga Paulo kuli Mwendeleshi Felekisi \p \v 23 Mukulene wa bashilikali walakuwa bashilikali babili bamakulene, ne kubambileti, “Mantani bashilikali myanda ibili ne bashilikali makumi asanu ne abili beshikutanta pama haki, kayi ne bashilikali myanda ibili bamafumo beti benga ku Kaisaleya, banyamuke cindi ca 9 koloko mashiku. \v 24 Nendi Paulo mu mutantike pa lihaki, mwenga mu mushikishe cena kuli Mwendeleshi Felekisi.” \v 25 Usa mukulene wa bashilikali bonse walalemba nkalata njalalembamo maswi awa. \p \v 26 “Njame Kulodiyasi Lisiyasi, ndalembelenga amwe mwalemekwa ba Felekisi, ndeti mitende. \v 27 Bayuda balamwikata muntuyu, balikuyanda kumushina. Lino mpondalenshibeti ni mwine Loma, ndalaya ne bashilikali kuya kumufuna. \v 28 Ndalikuyanda kwinshiba mulandu ngobalamupa, neco ndalamutwala ku nkuta ya Bayuda. \v 29 Ndalacaneti paliya caipa ncalensa ncelela kufwilapo, nambi kusungwa sobwe, pakwinga balikumupa mulandu pa makani a Milawo yabo bene. \v 30 Mpondalambilweti Bayuda nabambi bapangananga sha kumushina, pacindi copeleco ndalayeya kwambeti ndimutume kuli njamwe. Ndabambila bonse balikumupa mulandu kwambeti, bakese bakambe kuli njamwe mulandu ngobalamupanga.” \p \v 31 Basa bashilikali balensa ncobalambilwa. Balamanta Paulo busuba bopelobo mashiku, ne kuya kumushikisha kumunshi wa Antipatili. \v 32 Mpobwalaca bashilikali beshikutanta pa mahaki balapitilisha kumushindikila Paulo, bashilikali nabambi balabwelela ku nkambe yabo. \v 33 Bashilikali beshikutanta pa mahaki mpobalashika nendi ku Kaisaleya, balamupa nkalata Mwendeleshi Felekisi ne kushiya Paulo mu makasa akendi. \v 34 Mwendeleshi Felekisi mpwalapwa kubelenga nkalata, walepusha Paulo lubasu lwacishi ndwakute kufumina. Mpwalanyumfweti ukute kufuma ku Kilikiya, \v 35 walambeti, “Ni nkanyumfwe mulandu wakobe, bakesa balakubepeshenga.” Bashilikali walabambileti bamulonde cena mu manda akomboloshela milandu ngalebaka Helode. \c 24 \s Paulo mu nkuta ya Felekesi \p \v 1 Mpopalapita masuba asanu, mukulene wa beshimilumbo Hananiya, pamo ne bamakulene Baciyuda, ne nkalakata ya milawo walikukwiweti Tetalasi, balaya ku Kaisaleya. Mpobalashika kuli Mwendeleshi Felekisi, balamubepesha Paulo. \v 2 Mpobalamukuwa Paulo, Tetalasi walatatika kumubepesheti, “Omwalemekwa! Butangunishi bwenu bwa mano ebulalete lumuno kwacindi citali mubwikalo bwetu, kayi ni bintu bingi bilenshikinga kusumpula cishi cetu. \v 3 Ibi bintu tulabitambulunga ne makasa abili kuli konse pacindi conse, neco tulamulumbunga. \v 4 Nsombi nkansuni kumutaila cindi sobwe, ndamusengengeti mubombe moyo, kayi munkututikishe pa makani ang'ana awa ngotulambanga. \v 5 Twacaneti muntuyu wapensha. Ni shikuleta mipyopyongano pakati pa Bayuda ne mucishi conse capanshi. Kayi ni mutangunishi wa likoto likute kukwiweti, ‘Banasaleti.’ \v 6 Kayi wayandanga kusafwanya Ng'anda ya Lesa, neco twalamwikata. Twali kuyanda kumombolosha kwelana ne Milawo yetu. \v 7 Nomba mukulene wa bashilikali bonse Lisiyasi, walesa ne kwisa kumufunya mwangofu mu makasa etu. \v 8 Kufumapo, Lisiyasi, walambeti beshikumupa milandu bonse, belela kwisa kuli njamwe. Na mu mwipushe muntuyu ngamulinyumfwila mobeneti milandu yonse njotulambanga ni mucaneti ni yakubinga.” \v 9 Nabo Bayuda balasuminisheti mbyalambanga ni bya kubinga. \s Paulo lakananga mulandu pa menso pa Felekisi \p \v 10 Mwendeleshi Felekisi, walamucebula Paulo ne cikasa kwambeti ambepo, Paulo walambeti, “Ndicinsheti mwalatatika kaindi kombolosha bantu bamucishici, neco ndakondwa kulifuna pamenso penu. \v 11 Inga mulicanina mobene kwambeti palapiti masubowa likumi ne abili, mpondalaya ku Yelusalemu kuya kukambilila Lesa. \v 12 Bayuda aba baliya kuncana mu Ng'anda ya Lesa kantotekeshana ne bantu. Ndiyawa kuletapo mipyopyongano mu manda abo akupaililamo, nambi mu munshi wa Yelusalemu. \v 13 Nkabelela kucikonsha kumulesheti byonse mbyobalambepeshenga ni bya kubinga sobwe.” \v 14 “Nsombi ncondasumininga ni kwambeti, ame nkute kukambilila Lesa uyo ngobali kukambilila bamashali betu bakulukulu, kwelana ne ‘Nshila iyo njobalambangeti niya bwepeshi.’ Ndashoma byonse byalembwa mu Milawo ya Mose, kayi ne byalembwa mu mabuku abashinshimi bakulukulu. \v 15 Ndapembelelenga muli Lesa, mbuli aba naboyo ncobalapembelelenga, kwambeti bantu bonse balenshinga byaina, ne balenshinga byaipa ni bakapunduke kubafu. \v 16 Ecebo cakendi ndelekeshenga ne ngofu kwikala buyumi bwaina pamenso a Lesa ne bantu.” \p \v 17 “Palapiti myaka ingi mpondalafuma mu Yelusalemu, ndabwelelowa linolino kuleta bipo bya mali kuli Bayuda baname bakandu, kayi ndaleta milumbo naimbi ya kubenga kuli Lesa. \v 18 Mpondalikwinseco, empobalancana mu Ng'anda ya Lesa kandi ndapwishi kuliswepesha kwelana ne Milawo ya Mose. Nkandalikubapo ne likoto lya bantu kayi nkapalikubapo mipyopyongano sobwe. \v 19 Nsombi palikuba Bayuda nabambi baku Asiya, abo banga belela kubapo pano pamenso penu kwambeti bampe mulandu. \v 20 Mpani nabo aba balipo ngabamwambila na pali mulandu ngobalancana nawo beshinkuta babo mpobalang'ombolosha. \v 21 Nsombi, pali cintu cimo ncondalamba mpondalemana pantangu pabo, ndalambeti, ndomboloshewanga ne njamwe lelo cebo cakushometi bafwa ni bakapundushiwe.” \p \v 22 Popelapo Mwendeleshi Felekisi, walatuntulusha busuba bwakombolosha mulandu wabo, pakwinga walikwinshiba cena makani a Nshila ya Mwami Yesu. Walabambileti, “Ninkapingule mulandu wenu akesa Lisiyasi mukulene wa bashilikali bonse.” \v 23 Walambila mukulene wa bashilikali mwanda, kwambeti amulonde Paulo, kayi amupengonga cindi ca kulikalila mwine, ne kusuminisha banendi kumuletelako bintu bilayandikinga pali endiye. \s Paulo lemananga pamenso a Felekisi ne Dulusila \p \v 24 Mpopalapitako masuba ang'ana, Felekisi ne Dulusila mukashendi Muyuda, walesa. Walatuma muntu kuya kumukuwa Paulo, balanyumfwishisha ncalikwamba Paulo sha lushomo muli Klistu Yesu. \v 25 Lino cindi Paulo ncalikwamba sha bululami, ne sha kulilama kayi ne sha busuba Lesa mbweshakomboloshe bantu, Felekisi walatina. Popelapo walamwambila Paulo, “Pacino cindi koya, ndabona cindi ni nkukuwe kayi.” \v 26 Felekisi walikuyanda kupewako mali acishinkamulomo kufuma kuli Paulo. Ecebo cakendi wali kumukuwakuwa. \v 27 Lino mpopalapita byaka bibili, Polokiyo Fesito, walapyana Felekisi pacipuna ca bwendeleshi. Pakuyanda kubakondwelesha Bayuda, Felekisi walamushiya Paulo mujele. \c 25 \s Paulo lasengenga kuya komboloshewa ne Mwami waku Loma \p \v 1 Mpopalapita masuba atatu kufumina pa busuba mbwalashika mu cimpansha caYudeya, Fesito walafuma ku Kaisaleya walaya ku Yelusalemu \v 2 Beshimilumbo bamakulene, pamo ne batangunishi Baciyuda, balamwambila Fesito milandu yonse njebalamubepesha Paulo. Balamukombelela Fesito, \v 3 kwambeti amubweshe Paulo ku Yelusalemu. Balambeco pakwinga balikuyandeti bamushine pakwisa mu nshila. \v 4 Nomba Fesito walabakumbuleti, “Paulo wasungilwa ku Kaisaleya uko nkondenga linolino apa. \v 5 Neco, batangunishi benu twenga pamo ne njame ku Kaisaleya kwambeti benga bakamupe mulandu kopeloko na pali ncalensa caipa.” \p \v 6 Fesito mpwalekalako masuba asanu ne atatu mpani masuba likumi ku Yelusalemu, walaya ku Kaisaleya. Pabusuba bwakonkapo, walengila mu nkuta ne kwikala pa cipuna calombolosho ne kutuma bantu kuya kuleta Paulo. \v 7 Lino Paulo mpwalashika, Bayuda balafumina ku Yelusalemu balamushinguluka ne kwamba makani angi eshikutinisha, nomba baliyawa kucikonsha kupa bukamboni bwesulila. \v 8 Nomba Paulo pakulifuna walambeti, “Paliya cintu ncondalensa cabula kusuminishiwa mu Milawo ya Bayuda, ndiyawa kwipishapo Ng'anda ya Lesa, nambi kwamba caipa ku Mwami waku Loma.” \p \v 9 Nomba pakuyandeti Bayuda bamusune, Fesito walepusha Paulo, “Sena ngoyanda kuya ku Yelusalemu kwambeti nkoti nkakomboloshele?” \v 10 Paulo walakumbuleti, “Ame ndemana kendi pano pa cipuna ca lombolosho lwa Mwami waku Loma, pano empondelela komboloshewa. Paliya ncendalepishila Bayuda, mbuli ncomwinshi mobene. \v 11 Lino na pali cintu ncondalensa cabula kusuminishiwa ne Milawo, ico celela kunshinisha ame, nkandakananga kunshinwa sobwe. Nsombi ibi mbyobalambanga na ni bya bwepeshi, paliya muntu welela kuntwala mu makasa abo. Neco ndasengengeti, Mwami waku Loma akawomboloshe mulandu wakame.” \v 12 Fesito mpwalapwisha kufwiyafwiya pamo ne bamaloba bamano, walamwambileti, “Pakwinga omwine ulasengeti Mwami waku Loma eshakomboloshe mulandu wakobe, anu nukenga ku Mwami waku Loma.” \s Fesito lambilinga Mwami Agilipa makani a Paulo \p \v 13 Mpopalapita masuba ang'ana, Mwami Agilipa pamo ne Benisi nkash yakendi, balaya ku Kaisaleya, kuya kumufwakashila Fesito. \v 14 Mpobalekalako masuba angi, Fesito walamwambila Mwami Agilipa ncewalikuba mulandu wa Paulo. Walambeti, “Kuli muntu kuno ngwalashiya Felekisi mujele. \v 15 Mpondalaya ku Yelusalemu, beshimilumbo bamakulene, ne bamakulene Baciyuda, balang'ambila makani a muntuyu ne kunsengeti ndimupe mulandu. \v 16 Nomba ndalabambileti catondwa kuli njafwe Baloma. Pakwinga nkatukute kupa mulandu muntu uliyense kwakubula kumupa cindi cakulifuna pamenso pa abo balamupanga mulandu. \v 17 Mpobalesa kuno pamo ne njame, ndiyawa kutaya cindi sobwe, busuba bwalakonkapo, ndalengila mu nkuta ne kwikala pa cipuna ca lombolosho, ne kutuma bantu kuya kumuleta Paulo. \v 18 Beshikumupa mulandu mpobalanyamuka kutatika kwamba, baliya kwamba milandu yaipa ame njendalikuyeyeti njebalamuletele. \v 19 Anu alikuba makani ngobali kutotekeshana bene, mbuli mobelela kukambilila Lesa, kayi ne makani a muntu naumbi walafwa walikukwiweti Yesu, uyo Paulo ngwalikwambeti ni muyumi. \v 20 Ndalabula mwakucanina makani akubinga pa mulandu uwu, neco ndalepusha Paulo na ngoyanda kuya komboloshewa ku Yelusalemu. \v 21 Paulo walasenga mwine kuya komboloshewa ne Mwami waku Loma, ne kwambeti bashilikali bamulondenga mujele katanaya ku Loma. Neco ndalambila bashilikali kwambeti bamulondenga mpaka busuba bwa kumutuma kuli Mwami mukulene.” \p \v 22 Agilipa walambila Fesito, “Ne njame ndayandangeti nkalinyumfwile ndemwine kumuntuyu.” Fesito walakumbuleti, “Nimukalinyumfwile mobene lilo.” \s Paulo pamenso a Agilipa ne Benisi \p \v 23 Busuba bwalakonkapo, Agilipa ne Benisi balatambulwa cabulemu ne bantu mpobalikuya kwingila mu nkuta, pamo ne bashilikali bamakulene, ne bantu bayampuwo mu munshi. Popelapo Fesito walatuma bashilikali kuya kumuleta Paulo. \v 24 Mpwalesa Paulo, Fesito walambeti, “Mwalemekwa Mwami Agilipa, ne njamwe muli pamo ne njafwe muno. Uyu muntu ngomulabononga, engobalatongokunga Bayuda bonse bekala kuno, ne ku Yelusalemu, ne kubilikisheti welela kufwa. \v 25 Nsombi ame pacakame, paliya caipa ncondalacana celela kumuletela lufu. Lino pakwinga walasengeti omboloshewe ne Mwami waku Loma, ndalayeyeti bakamutwale ku Loma. \v 26 Cakubinga, pano ame ndiyawa cancinencine ncondelela kulembela Mwami, cilambanga sha mulandu wakendi muntuyu. Ecebo cakendi ndamulete muntuyu kuli njamwe, makamaka kuli njamwe Mwami Agilipa, kwambeti mpani ngancana makani akulemba twamwipusha ipushako. \v 27 Pakwinga ndalacaneti nkacinyamfwa kutuma kaili, kwakubula kusansulula cena mulandu ngwakute.” \c 26 \p \v 1 Neco Agilipa walambeti kuli Paulo, “Ulasuminishiwa kulifuna omwine.” Paulo walatandabula cikasa cakendi ne kutatika kwambeti, \v 2 “Mobami ba Agilipa, Lelo ndaba ne colwe cakwambeti ndilifune ndemwine pamenso penu pa bintu byonse mbyobalambepeshenga Bayuda. \v 3 Amwe muyinshi cena miyambo yonse ya Bayuda, ne kutanyumfwana konse. Neco ndamusengengeti munyumfwishishe mwakwikalika moyo ncondambanga. \p \v 4 “Bayuda bonse babwinshi cena buyumi bwakame kufumina kubutwanike bwakame. Bacinshi ncondalikwikala kumasuba akunyuma mucishi ca comwetu, kayi ne mu Yelusalemu. \v 5 Na balayandanga kwamba pamenso penu, ngabasumineti ame kumasuba akunyuma ndalikuba mu likoto lya Bafalisi, bantu bakute kulama cena milawo ya mpaililo yetu, kupita bantu bonse. \v 6 Ndemana pano lelo komboloshewa, cebo cakupembelela cintu ncalashomesha Lesa kuli bamashali betu bakulukulu. \v 7 Mikowa yetu yonse ili likumi ne ibili ilapembelelenga kutambula copeleco Lesa ncalashomesha, kupita mukukambilila munshi ne mashiku. Neco Mobami Mwalemekwa, cebo cakupembelela uku Bayuda balambepeshenga! \v 8 Ni pacebo cini amwe Bayuda omuli pano, mukute kuyeyeti nkacikonsheke kushometi Lesa ukute kupundusha bafwa? \p \v 9 “Pacakame ndenka, ndalikuyeya kucana cakwinsa ciliconse, ncendelela kulwanisha kwambeti makani alambanga sha Yesu waku Nasaleti amwene. \v 10 Ico encendalensa mu Yelusalemu. Ndalapewa ngofu shakwinseco kufuma kuli beshimilumbo bamakulene, ndalasungisha bantu ba Lesa bangi mujele. Mpobali kombolosheweti bashinwe ndalikubapo kayi ndalasuminishako. \v 11 Tunkanda twingi ndalapesheti bantu aba bacane cisubulo mu mibungano ya Bayuda, ndalelekesha cangofu kwambeti bacileke kushoma muli Yesu. Ndalikuba mukalu cakwinseti ndalikuya kayi ne mu minshi ya mubishi nabimbi kuya kubapensha.” \s Paulo lapandululunga ncalasanduka \r (Incito 9:1-19; 22:6-16) \p \v 12 “Neco, cebo ca makani awa, ndalaya ku Damasiko kankute makalata alampa ngofu alalemba beshimilumbo bamakulene. \v 13 Omwalemekwa Mwami, mpotwalikwenda mu nshila cindi ca 12 koloko, ndalabona mumuni kufuma kwilu. Mumuni uwu walikuba wapita kumunika kwalisuba, mpondalikuba ame, pamo ne baname, palamweka mwee! \v 14 Twense twalawa panshi. Calakonkapo ndalanyumfwa liswi mu mulaka wa Cihebeli lyakwambeti, ‘Saulo! Saulo! Ulampenshelenga cani? Nulilinge omwine pakukakatila kulwana ne njame, ulyeti musune lawalanga bibambala bilashikilinga mukatondo nkateya mwineyo.’ \v 15 Lino ndalepusheti, ‘Inga njamwe bani Nkambo’ Mwami walankumbuleti, ‘Njame Yesu ngolapenshenga. \v 16 Konyamuka! Ndabonekele kuli njobe kwambeti ndikusale, ube musebenshi wakame. Ulayandikinga kuba kamboni wa bintu ibi mbyolabono lelo, kayi ne byo mbyoti nkakuboneshenga kumasuba akuntangu. \v 17 Ni nkakufunenga ku Baislayeli ne kubantu bamishobo naimbi nkoti nkakutumenga. \v 18 Ukabacalulenga menso kwambeti bakafume mushinshe ne kwingila mu mumuni, kayi bakafumenga mungofu ya Satana kwambeti bese kuli Lesa. Kupitila mu lushomo lwabo muli njame, Lesa nakabalekelele bwipishi bwabo kwambeti bakabeko ne musena pakati pa bantu basalwa bakendi Lesa.’ \s Paulo lambanga pancito yakendi \p \v 19 “Neco, Omwalemekwa Mwami Agilipa, ndiya kukana kunyumfwila ncondalabona mu cimbonimboni calafuma kwilu. \v 20 Ndalatanguna kukambauka mu Damasiko, ne mu Yelusalemu ne mu cishi conse ca Yudeya, kayi ne kubantu bamishobo naimbi. Ndalabakambaukila kwambeti basanduke kushiya bwipishi bwabo, basandukile kuli Lesa ne kwinsa bintu bilaleshengeti basanduka cancinencine. \v 21 Cebo cakukambauka uku, mpobalancana Bayuda mu Ng'anda ya Lesa, balanjikata kabayanda kunshina. \v 22 Mpaka lelo pano Lesa elanyamfwanga, neco ndemana pano kupa bukamboni ku bantu bonse, balemekwa ne bantususu. Ndambanga bintu byalamba bashinshimi bakulukulu ne Mose, abo balambeti, \v 23 Wasalwa wakendi Lesa nakapenshewe ne kumushina, nsombi nakabe mutanshi kupunduka ku bafu kwambeti, akakambaukile Bayuda ne bantu bamishobo naimbi mu muni walupulusho.” \p \v 24 Paulo kacamba makani awa akulifuna, Fesito walambila Paulo maswi akucelemuka, “Paulo ulakonyo! Kwiya bintu bingi kula kukonyeshe!” \v 25 Paulo walakumbuleti, “Ndiya kukonya, Mwalemekwa, Fesito! Makani ngondambanga nakubinga, kayi a mano. \v 26 Mwami Agilipa, bacinshi ncondambanga, ecebo cakendi ndambanga mwakusunguluka. Ndashoma kwambeti paliya cintu nacikaba cimo ca bintu ibi mbyobalabula kunyumfwa, pakwinga makani awa aliya kwinshikila mu musena wasolama.” \v 27 Amwe Bami ba Agilipa, “Sena mwashoma maswi abashinshimi bakulukulu? Ndicinsheti mwashoma.” \p \v 28 Popelapo Mwami Agilipa walepusha Paulo, “Sena mukacindi kang'anowaka obe ulayeyengeti ngaunsandula kuba muklistu ayi?” \v 29 Paulo walakumbuleti, “Mukacindi kang'anowa nambi cindi citali, ame ndapailinga kuli Lesa kwambeti amwe, pamo ne bonse balanyumfunga maswi awa lelo, ngababeti ncombele, uku nteko kwambeti ne njamwe musungwe ncetani ishi sobwe!” \p \v 30 Popelapo, Mwami Agilipa ne Mwendeleshi ne Benisi, kayi ne bantu bonse balanyamuka. \v 31 Mpobalikufumapo bali kabambeti, “Paliya cintu caipa ncalensa muntuyu ncelela kufwilapo, nambi kusungwa mujele sobwe.” \v 32 Agilipa walambila Fesito, “Muntuyu nalabula kusengeti Mwami waku Loma akawomboloshe mulandu wakendi, nshinga nolamusungululu kopele kuno.” \c 27 \s Balamutwalanga Paulo ku Loma mubwato bunene \p \v 1 Mpokwalasuminishiweti twenga ku Italiya mubwato, Paulo pamo ne bakaili nabambi balabikwa mumakasa amukulene wa bashilikali mwanda lina lyakendi Juliyasi, wamulikoto lyalikukwiweti, “Bashilikali ba Mwami waku Loma.” \v 2 Twalatanta bwato bwalafumina ku Adilamitayo bwalikuya ku bito bya mucishi ca Asiya. Twalikuba pamo ne Alisitako walafuma ku Tesalonika mu cimpansha ca Makedoniya. \v 3 Busuba bwalakonkapo, twalashika ku Sidoni. Juliyasi walamunyumfwila nkumbo Paulo, walamusuminisha kuya kubona banendi kwambeti, bamupengonga bintu bilayandikinga palyendiye. \v 4 Mpotwalafuma uko, kayi pacebo cacipupu calikubako, twalapitila kwalikubula cipupu kunsa kwansumbu ya Saipulasi. \v 5 Lino panyuma pa kwenda mumbali mulwenje pepi ne cishi ca Kilikiya ne Pamfuliya, twalashika ku munshi wa Mula mucishi ca Lukiya. \v 6 Uko mukulene wa bashilikali mwanda, nkwalacana bwato bunene bwalikufuma ku Alekisandiliya bwalikuya ku Italiya, emwalatutantika. \p \v 7 Twalikwenda pang'anapang'ana kwa masuba angi mwakupenga penga kwambeti tushike pepi ne munshi wa Sinido. Lino mpotwalaboneti lukupwe lunene lulafumunga nkotwalikuya, twalalilwa kwenda. Twalapita kulubasu nkotwalashinkililwako ne nsumbu ya Kelete, yalangana ne Salimoni. \v 8 Twalenda mwa kupengapenga mu mbali mwa nsumbu, mpaka twalashika pamusena walikukwiweti “Bito Byaina,” Pepi ne munshi wa Laseya. \p \v 9 Twalataya cindi citali mu bulwendo, cakwinseti busuba bwa kulikanisha kulya bwalikuba bulapiti kendi. Cindico calaboneketi nitukumane ne bintu biyosha mu bulwendo bwetu. Neco Paulo walabacenjesheti, \v 10 “Mobaname, ame ndabonongeti kufuma pano bulwendo bwetu bwakuya kuntangu nitukumane ne bintu biyosha. Bintu bingi nibyonongeke ne kutaika, ntebyo bintu byonka ne bwato sobwe, nsombi ne buyumi bwetu.” \v 11 Nomba nendi mukulene wa bashilikali mwanda, walanyumfwila mukulene wa basebenshi ba bwato ne mwine bwato, kupita maswi ngalamba Paulo. \v 12 Cito ico nkacalikuba caina kwikalapo cindi ca mupewo. Neco bantu bangi balayeya kufumapo pacito ico, ne kuya pantanguko kwambeti mpani ngabashika kucito ca Foinike, ne kwikalako pa cindico. Cito ici ciliku Kelete, calangila kumusansa cakumbonshi kayi ne kunyika cakumbonshi. \s Cipupu palwenje \p \v 13 Popelapo cipupu cabomba calafumina kumusansa, calatatika kupupula, neco bantu balayeyeti bapitilishe bulwendo bwabo mpaka kuya kushika ku Foinike. Balacikwela cinshimbi cinene cishikwimanika bwato, ne kutatika kwendela mu mbali mwakuma nsumbu ya Kelete. \v 14 Nsombi paliya kupita cindi citali sobwe, lukupwe lwalikukwiweti, “Lukupwe lwa kunyika ca kucwe” Lwalikufumina pansumbu lwalakonempa cangofu. \v 15 Ulu lukupwe lwalesa kuma ku bwato cakwinseti calala kuya kwalikufumina lukupwe. Neco twalabuleka kabuya kunyakwa ne lukupwe. \v 16 Twaleshikilwako ne nsumbu ing'ana ya Kauda, mpotwalenda ku lubasu lwa kumusansa. Kopeloko mukupenga penga, twalacikonsha kukwabilila kabwato kang'ana kali kukwelwa ne bwato bunene. \v 17 Kabwato kang'ana balakakwelela mubwato bunene. Balasunga ntambo bwato bunene kwambeti kabuta pausuka. Balikutineti mpani ngabuya buma pa museya waku Siriti mu mbali mwacishi ca Libya. Neco balalasha byombesho bya mu bwato ne kubuleka kabuya kuselaukowa ne lukupwe. \v 18 Twalasunkanwa ne lukupwe lwangofu lwalapitilisha kupupula. Mpobwalaca, balatatika kufunya bintu mbyebalikuba bamanta ne kubiwala mulwenje. \v 19 Pabusuba bwatutatu, balawala mu menshi nabimbi byombesho bya mu bwato. \v 20 Kwa masuba angi nkatwalikulibona lisuba nambi nyenyenshi. Lukupwe lwalapitilisha kupupula cangofu, cakwinseti kupembelela sha kupuluka nkotwalikukute kwalapwa. \p \v 21 Bantu mpobalekala masuba angi kwakubula kulya cakulya, Paulo walemana pakati pabo ne kwambeti, “Mobanse bame, nshinga ne mwalanyumfwa maswi ngondalambeti katutafuma pa Kelete, ne tulabulu kutaikilwa bintu bingi cisa. \v 22 Nikukabeco ndamusengengeti muyumishe myoyo, paliya muntu naba umo eshafwe, bwato bonka bweti bonongeke. \v 23 Ndicinshici, pakwinga lelo mashiku, mungelo wa Lesa uyo kayi e Mwami wakame ngonkute kukambilila langa lesa kuli njame, \v 24 lambeti, ‘Kotatina Paulo! Ulenga kwimana pamenso pa Mwami waku Loma. Lesa munkumbo shakendi elashomesheti nupuluke, pamo ne bantu bonse mbolinabo mu bulwendobu.’ \v 25 Neco mobanse bame, yumishani myoyo pakwinga ndashometi byonse nibinshike mbuli ncalamba mungelo wa Lesa. \v 26 Nikukabeco nituye tucinke pansumbu njotuteshi.” \p \v 27 Mashiku abusuba mbotwalakwanisha nsondo shibili kufumina mpolwalatatika lukupwe lwacipupu, twalikatuya kwempauka ne lukupwe palwenje lwa Medeteleniya. Pakati pa mashiku basebenshi ba mu bwato bunene balikuyeyeti tuli pepi ne kumutunta. \v 28 Popelapo balalasha lutambo mu menshi lwalikuba lwasungwako cinshimbi kwakumako, kwambeti babone na nipatali aconi kuya panshi mu menshi apo mpobalikuba. Balacaneti palikuba ntamwa makumi ana kuya panshi. Mpobalendako pang'ana kayi balapima, balacaneti pali ntamwa makumi atatu. \v 29 Apa balatineti bwato bunene ngabuya buma pamabwe. Neco balalasha binshimbi byalema bishikwimanika bwato bina byalikuba byasungwa kunyuma kwa bwato, balatatika kupaileti kabuca bwangu. \p \v 30 Basebenshi ba mu bwato balikuyanda kuloboka. Neco balaselusha kabwato kang'ana mu menshi, kababoneketi balabikinga binshimbi bishikwimanika bwato bunene, byalikuba byasungwa kuntangu kwa bwato. \v 31 Mwabwangu bwangu, Paulo walambila mukulene wabashilikali mwanda, ne bashilikali nabambi mbobalikuba nabo pamo kwambeti, “Na basebenshi ba mu bwato muno bafumemo, nteti mupulukepo sobwe.” \v 32 Popelapo bashilikali balatimbula ntambo shalikuba shasungwako kabwato ako ne kukaleka kakaya kusela pamenshi. \p \v 33 Kabutana buca, Paulo walabasenga bonse kwambeti balye cakulya. Walabambileti, “Alakwana masuba likumi ne ana, mwapembelelangowa kwakubula kulya kantu kalikonse. \v 34 Lino ndamusengengeti kamulyani cakulya kwambeti mube ne ngofu sha kupuluka, nteti mulilingepo sobwe.” \v 35 Mpwalapwisha kwamba Paulo walamanta shinkwa walatembaula Lesa pamenso abantu, walakomonako walalya. \v 36 Popelapo bonse balaliyuminisha myoyo balatatika kulya. \v 37 Twense twalikuba mu bwatomo twalikuba myanda ibili, ne makumi asanu ne abili, ne bantu basanu ne umo. \v 38 Bonse mpobalekuta, balawala bifunta bya museke mu menshi byalikuba bilashala mu bwato kwambeti bupubeko. \s Mankape ncalapasaula bwato \p \v 39 Mumene mpobwalaca, basebenshi bamubwato bunene balabona mutunta nomba baliya kuwinshiba. Mpobalabona cisapa camuseya balayeyeti benga bemanike bwato popelapo na kacikonsheka. \v 40 Balatimbula ntambo shekata bishimbi byalema bishikwimanika bwato, ne kubilekela mu menshi, kayi balasungulula ntambo kwalikuba kwasungililwa bitondo byakunyonena bwato. Balakweleka cikwisa cishi kwikata lukupwe calikuba kuntangu kwa bwato kwambeti lukupwe lubatwalanyenga kuntangu. Neco twalabukuba ne kuya ku cisapa. \v 41 Nomba bwato bwalakacinka pa museya walikuba mu menshi, popelapo bwalemana. Cimpansha cakuntangu calakapatila mu museya calala kucendesha. Calo cimpansha cakunyuma calapasauka ne mankape alikwisa cangofu. \p \v 42 Pacindici bashilikali balapanganeti bashine bakaili bonse, kwambeti kapataba naba umo eshasambe nyambwe kutampukila kutala ne kuloboka. \v 43 Mukulene wabashilikali mwanda walikuyanda kupulushako Paulo. Pacebo ico walabakanisha ncebalikuyanda kwinsa. Lino walambila bakaili bonse bacinshi kusamba nyambwe kwambeti batangune kuliwala pamenshi benga kutala. \v 44 Panyuma pakendi walambila nabambi bonseti baliwale pamenshi, kabali bekatilila ku mapulanga ne bintu nabimbi byalapasauka ku bwato. Umu emotwalatampukila ku mutunta ne kupuluka kwakubula kulilinga. \c 28 \s Paulo pa nsumbu ya Melita \p \v 1 Mpotwalapuluka ne kushika cena ku mutunta, bantu bakusa balatwambileti, kuno ku mutunta nkomubele nipa nsumbu ikute kukwiweti Melita. \v 2 Bantu aba balikuba baina myoyo. Balatutambula cena, balatukunkila mulilo pakwinga kwalikuba mpepo cebo ca mfula yali kuloka. \v 3 Paulo walaya kutema muleye wankuni. Lino cindi ncalabika muleye wa nkuni uwo pamulilo, njoka yabululu yalikubamo mpoyalanyumfwa kulungula, yalasolomokamo ne kumuluma Paulo kucikasa. \v 4 Bantu ba uko mpobalabona njoka kaili yalelela ku cikasa ca Paulo, balambeti, “Cakubinga muntuyu ni kapondo, nambi wapuluka palwenje, lesa wetu wabululami nkasuni kwambeti uyu muntu ekale ne buyumi.” \v 5 Paulo waisansamwina pamulilo, uliya kulingwapo sobwe. \v 6 Bantu balikuyeyeti nashimbe, nambi kufwa kwakwinsa kwalamuka. Nomba mpobalalangila kwacindi citali, ne kuboneti paliya cilenshiki pali Paulo, balambeti, “Ni lesa!” \p \v 7 Capepi napo mpotwalikuba, palikuba mabala amutangunishi wapa nsumbu ya Melita walikukwiweti Pabulosi. Walatutambula ca makasa abili, twalekala nendi masuba atatu. \v 8 Baishi Pabulosi balikuba bona kabakolwa bulwashi bwa kulungula mubili, kayi ne cinkumbe. Paulo walaya mu ng'anda mobalikuba, walapaila nekubika makasa akendi palyendibo, popelapo balasengulwa. \v 9 Panyuma mpocalenshika ici bantu bonse balikukolwa malwashi pansumbu apa, balatatika kwisa kuli Paulo, kayi balasengulwa. \v 10 Balatulemekesha munshila shingi. Mpotwalengila mu bwato bunene kwambeti twenga, balatubikilamo bintu nabimbi byalikuyandika pa bulwendo bwetu. \s Paulo lashikinga ku Loma \p \v 11 Panyuma pakwikalako myenshi itatu, twalatanta bwato bunene bwalikufuma ku Alekisandiliya, kuntangu kwa bwato ubu kwalikuba cikoshano ya “Balesa Bampundu.” Ubu bwato bunene bwalikuba apa pa nsumbu cindi conse ca mupewo. \v 12 Mpotwalashika ku munshi wa Sulakusa, twalekalako masuba atatu. \v 13 Kufuma uko, twalenda ne kuya kushika ku munshi wa Legiyamu. Busuba bwalakonkapo, lukupwe lwalatatika kupupula kufumina ku musansa. Pabusuba bwatubili twalashika pa cito ca Potiyolo. \v 14 Uko twalacanako banse abo balatusengeti, twikale nabo kwa nsondo imo. Twalatatika bulwendo bwetu bwa mapwililisho pakuya kushika ku Loma. \v 15 Banse baku Loma mpobalanyumfweti tuli munshila, balatucinsha mpaka kushika ku musena walikukwiweti, “Cibansa camakwebo ca Apiya,” Kayi ne kumusena kwalikukwiweti, “Manda Atatu Abensu.” Paulo mpwalababona, walalumba Lesa kayi walayuminishiwa. \s Paulo lakambaukunga ku Loma \p \v 16 Mpotwalashika ku Loma, Paulo balamusuminisha kwikala enka kalondwa ne mushilikali. \p \v 17 Mpopalapita masuba atatu, Paulo walakuwa batangunishi ba Ciyuda kwambeti abandike nabo. Mpobalabungana pamo, Paulo walabambileti, “Baislayeli baname, nikukabeti paliya caipa ncondalensa kuli banse betu, nambi kutoteka miyambo ya bamashali betu bakulu kulu, Bayuda balansungisha mu Yelusalemu, ne kuntwala mu makasa aba Loma. \v 18 Baloma mpobalanjipusha mipusho kwambeti benshibe makani ncabele, balayanda kunsungulula pakwinga baliya kucana mulandu ngondelela kufwilapo. \v 19 Nsombi Bayuda nkabalikuyandeti ame nsungululwe sobwe, ecebo cakendi ndalasengeti Mwami Mukulene wa ku Loma kuno awomboloshe mulandu wakame. Nikukabeco ame ndiya mfundilishi ne bantu bamushobo wakame sobwe. \v 20 Ecebo cakendi ncondamukuwili kwambeti ng'ambe ne njamwe. Ame ndasungwa ncetani cebo ca muntuyo ngobalapembelelenga Baislayeli bonse.” \p \v 21 Balo balakumbuleti, “Tuliya kutambulapo makalata kufuma ku Yudeya alambanga makani akobe. Kayi paliya banse betu bafuma uko kwisa kutwambila makani aipa pali njobe sobwe. \v 22 Nomba tulayandanga kulinyumfwila tobene miyeyo yakobe, pakwinga tucinshi kwambeti kulikonse bantu balambangeti mu likoto mobele nkalilipo cena sobwe.” \p \v 23 Neco balabamba busuba bumbi bwa kwisa kubandika ne Paulo, Bangi bali kwisa kung'anda nkwali kwikala. Kufuma mumene mene mpaka mansailo, Paulo wali kubasansululwila ne kubakambaukila makani a Bwami bwa Lesa. Walelekesha kubambila makani alambanga pali Yesu kwambeti bashome, pa kubambila byalembwa mu Milawo ya Mose ne mu mabuku alalembwa ne bashinshimi bakulukulu. \v 24 Nabambi batangunishi balashoma makani ngalikwamba Paulo, nsombi nabambi baliya kwashoma sobwe. \v 25 Lino nkapalikuba kunyumfwana cena pakati pabo, neco bapalangana Paulo mpwalamba maswi akupwililisheti, “Cakubinga Mushimu Uswepa walamba cena kupitila muli mushinshimi Yesaya, pa kwambila bamashali betu bakulukulu eti, \q \v 26 “Koya ku bantu aba ubambileti, \q kunyumfwa nimukanyumfwenga, \q nsombi nteti mukanyumfwishishenga sobwe. \q Kubona nimukabonenga, \q nsombi nteti mukabonesheshenga sobwe. \q \v 27 Pakwinga bantu aba bayuma myoyo, \q kayi matwi ashinka, ne menso abo acalika. \q Necabuleco, ne balalangishisha cena, \q ne kunyumfwishisha cena, \q ne kuba ne myoyo ilayandishishinga kwinshiba \q kwambeti bashiye bwipishi bwabo, \q kwambeti Ame ndibasengule.” \p \v 28 Paulo walapitilisha kubambileti, “Mwelela kwinshibeti beshikukambauka makani a lupulusho lwa Lesa, batumwa ku bantu bamishobo naimbi, pakwinga balo nibakanyumfwe!” \v 29 \f + \fr 28:29 \fr*\ft Mipukutu yalino lino naimbi yasankanyako maswi awa ali apa\ft*\f* Paulo mpwalapwisha kwambeco Bayuda balafumapo kabaya kutotekeshana cangofu bene bonka. \p \v 30 Paulo walekala kwa byaka bibili mu ng'anda njali kusonkela, bonse bantu balikwisa kumubona wali kubatambula cena. \v 31 Walikukambauka sha Bwami bwa Lesa, ne kubeyisha sha Mwami Yesu Klistu kwakubula buyowa, kayi paliya muntu walelekesha ku mukanisha sobwe.