\id 2CO - Saliba Translation (SBE) \ide UTF-8 \h 2 Kolinito \toc1 Paulo yona leta helabuina ye lau ekalesiya Kolinito unai taumiya udiyedi \toc2 2 Kolinito \toc3 2Ko \mt1 2 Kolinito \mt2 Paulo yona leta helabuina ye lau ekalesiya Kolinito unai taumiya udiyedi \imt1 Buka ta hededehemasalahana \ip Teina leta ta apostolo Paulo ye kuli, bolimaina 55 \sc ad\sc*, huyana iya teha Masedoniya unai. Teina meta yona leta hehasina (4) ye lau Kolinito. Paulo yona leta helabuina wa (1 Kolinito) ye kuli na mulinaena ye lau ye kitadi, na huyana wa unai meta ma nuwapilipilidi (\xt 2 Kolinito 13:2\xt*). Ede nige ye miya huyalohaloha na ye uyo Epeso. Kabo yona leta hehaiyonana ye kuli kalidiyena (\xt 2 Kolinito 7:8 \xt*unai ye katai), iyamo leta wa nige Buka Tabuna unai se kuli. Leta wa unai Paulo ekalesiya Kolinito udiyedi wa ye hededehesibadi bena yodi laulau yabayababadi se hekaiyawasidi, unai leta ne hesana se tole “Nuwadubu letana”. Taitasi leta wa ye bahelaei Kolinito. Se hasili ede nuwadi se buidi. Leta wa unai Paulo hinage ye hedede bena kabo ye kaitaumanaidi (\xt 2 Kolinito 1:15-16\xt*), iyamo leta wa ye hetamali na mulina ne unai yona nuwatu ye ginauliꞌuyoi na ye lau teha Masedoniya unai bena Taitasi ye hailobai (\xt 2 Kolinito 2:12-13\xt*). Na huyana Kolinito wasadi namwanamwana ye lapui Taitasi unai, kabo yodi leta hehasina ye kuli, iya ede teina leta ta, 2 Kolinito. \ip Teina leta ta unai Paulo yona kabahedehedede lakilakidi haiyona: \ili (1) Paulo yona koitalaliu yo yona kadau kaniyodi ye hededehemasalaha (\xt 2 Kolinito 1:12—2:13 yo 7:5-16\xt*). \ili (2) Ye hekatadi taba monitole Yelusalema udiyedi ekalesiya dehadehadi hesabadi wa se laei se hegehe (\xt 2 Kolinito 8:1—9:15\xt*). \ili (3) Ye hededehemasalaha matawuwuna saha to iya apostolo mamohoina na taulauhekata hekadiyo Kolinito unai wa, siya taulauhekata lupolupodi (\xt 2 Kolinito 2:14—7:4 yo 10:1—13:14\xt*). Hedehedede ne luwanawai hinage ye hededehemasalaha idohagi na yoda basabasa unai Yaubada yona paisowa ta ginauli na Yaubada ye paisowabayao (\xt 2 Kolinito 12:7-10\xt*). \iot Buka ta hedehededena lakilakidi \io1 • Paulo yona lautoki Yaubada unai \ior 1:1-11\ior* \io1 • Paulo ye hededehemasalaha matawuwuna saha to yona nuwatu ye bui na leta hehaiyonana wa ye kuli \ior 1:12—2:13\ior* \io1 • Paulo yona apostolo paisowana \ior 2:14—7:1\ior* \io1 • Taitasi Kolinito unai wasadi namwanamwana ye mosei Paulo \ior 7:2-16\ior* \io1 • Monitole ekalesiya Yelusalema hesabadi \ior 8:1—9:15\ior* \io1 • Paulo ye hededehemasalahaꞌuyoi meta iya apostolo mamohoina \ior 10:1—13:10\ior* \io1 • Lautoki \ior 13:11-14\ior* \c 1 \s1 Lautoki \po \v 1 Yau Paulo, maidagu kada kaha Timoti leta ta ka kuli. Yau meta Yaubada yona nuwatuyena ye yoganeigau na ya hemala Yesu Keliso yona \w apostolo\w*. Na Timoti ye saguigau na leta ta ka kuli ye laowa Yaubada yona dubu Kolinito unai kalimiuyena yo teha Akaiya unai Yaubada yona tamowai maudoidi kalidiyena. \p \v 2 Tamada Yaubada yo yoda Guiyau Yesu Keliso taba yodi kabinamwa yo yodi nuwadaumwali se toledi kalimiuyena. \s1 Paulo ye lautoki Yaubada unai \p \v 3 Hedebasae ye sae Yaubada unai, iya yoda Guiyau Yesu Keliso Tamana, iya Tama katekatekamkamnana yo henuwabiga maudoidi Yaubadana. \v 4 Yoma pilipili maudoidi udiyedi iya tauhenuwabigagai na Yaubada unai henuwabiga ta ka hai ede gonowana tamowai hekadi yodi pilipili udiyedi ka henuwabigadi. \v 5 Matawuwuna ede, Keliso hesabana kama hekamkamna se laki, unai Yaubada kalinawai kabahenuwabigagai ka haidi ne meta hinage se lakikalili. \v 6 Ena nuwakamkamna ka hekalodi meta komiu henuwabigagomiu yo yomi mauli gilihaidi hesabana. Na ena henuwabiga ka lobaidi, meta komiu henuwabigagomiu hesabana, ede kalimiuyena nuwatalu ye hemasalaha na hekamkamna kesekesegadi ka hekalodi wa udiyedi kwa tolotahitahi na kwa kamkamnasaguigai. \v 7 Na nuwanuwatumiu unai meta nuwamaiyao se bayao matawuwuna ede kabina ka kata meta hekamkamna ka hekalodi ta udiyedi komiu hinage kwa kamkamnasaguigai, unai hinage henuwabiga ka lobaidi wa meta komiu hinage kabo kwa lobaidi. \p \v 8 Kama kahao, ka henuwa bena taba ka hekatagomiu meta teha Eisiya unai kamkamna lakilakidi ka hekalodi, na udiyedi yoma bayao wa nige gonowadi taba bena ka hekalakasikasinigai, unai yoma nuwanuwatu ede bena kabo ka mwaloi. \v 9 Mamohoikalili, nuwamai ta udiyedi meta kamnana ka lapui ede boita ka hanahanawui. Na saha se tubu kalimaiyena ta udiyedi meta bena taba nige ka bom ka midiyeigai, na taba yoma midi mo ka tole Yaubada unai, iya ede tauboiboita tauhetoloꞌuyoidi. \v 10 Iya hinage yababa yo boita luwadiyedi ye gilihaigai. Unai nuwamai ka toledi iya kalinawai na huya maudoina kabo ye giligilihaigai. \v 11 Na komiu yomi tapwalolo ne udiyedi kwa saguigai ede debamaiyena kabo tamowai se bado se lautoki Yaubada unai, matawuwuna ede boda yodi tapwalolo debadiyena na kabinamwa ye leyama kalimaiyena. \s1 Paulo yona hekasa ye buidi wa ye hededehemasalahadi \p \v 12 Unai yoma gwauyala lakilakina ede teina: Yoma nuwatulobai ye hededehemasalaha meta yoma miyamiya kaiyaulina ta unai yo komiu yo kai yoda kawakeha ne udiyedi meta yoma miya ne se aꞌa yo ka miyaidi ma nuwamamohoimai. Teina ta Yaubada unai se laoma. Ginauli ka ginaulidi ta meta nige kaiyaulina ta sibasibana unai na Yaubada iya yona kabinamwa unai ka ginauliwatanidi. \v 13 Teina unai ede yogu kulikuli wa udiyedi yogu nuwanuwatu maudoidi ya kulihemasalahadi na nige nuwatu hesau ya tolewadam. \v 14 Musamusana kabimai kwa katako, na yogu henuwa ede taba kabimai kwa katanamwanamwakalili na Guiyau Yesu yona mayadai unai kabo kwa hededetausaeigai, gonogonowana doha kai hinage kabo ka hededetausaeigomiu. \p \v 15 \add [Huyana yogu hineli ya ginauli bena ya laowa meta]\add* nuwagu ye bayao bena maudoimiu kwa kitahenamwagau. Unai yogu hekasa ya ginauli bena ma labui ya kaitaumanaigomiu, unai kabo kaliguwai ma labui yogu hededehaisagusagu kwa hai. \v 16 Yogu hekasa wa meta yogu lau Masedoniya ne unai kabo ya kaitaumanaigomiu na yogu uyoma ne unai kabo hinage ya kaitaumanaꞌuyoigomiu, na metai kabo komiu kwa hetamaligau ya lau Yudeya. \v 17 Huyana yogu hekasa ta ya ginauli meta idohagi, ya ginauligaibui? O nuwana kaiyaulina ta kabikabina unai ede yogu hekasa ya ginaulibuiꞌuyoidi, ede unai gonowana ya wane, “Aa, kabo ya ginauli!” Yo hinage ya wane, “Nige, taba nige!” \p \v 18 Iyamo mamohoikalili: Yaubada yona hedehedede meta nige ye buibuidi. Unai yoma hedehedede kalimiuyena wa nige bena kaniyona ede “Aa” yo “nige”. \v 19 Yau, Siluwanusi\f ** \fr 1:19 \fq Siluwanusi \ft meta Sailasi hesana Loma kalinadi Latini unai.\f* yo Timoti Yaubada Natuna Yesu Keliso wasana ka lauguguyaei kalimiuyena, na iya meta nige bena “Aa!” yo “Nige!”, na Yesu Keliso kalinawai huya maudoina ne meta “Aa!” mo ye bom. \v 20 Kaniyona ede Yaubada hededehesunuma badodi hisa ye ginaulidiko wa, maudoidi ne Yesu Keliso kalinawai meta “Aa!” Na iya debanaena ta wane, “Mamohoi!”, na hededetausae ye sae Yaubada unai. \v 21 Na komiu yo kai tauhetolohebayaoda Keliso unai ede Yaubada. Iya ye kaisunuwaida \v 22 na yona tanuwaga dedelina ye tole kalidawai, yo Yaluwana ye tole nuwada ne udiyedi, iya ede kabahemamohoi meta ginauli hekadiyo ede sola kabo se laoma. \p \v 23 Ya yogasae Yaubada unai bena yogu hedehedede ta ye hemamohoiyei na matawuwuna saha to nige ya uyowa Kolinito. Yogu miyasuwala wa kaniyona ede nige ya henuwa bena yomi laupwano debanaena na ya hekamkamnagomiu. \v 24 Yau nige ya henuwa ya laowa na yomi laugagayo bayabayaodi ya ginaulidi. Na yogu henuwa ede taba komiu yo kai ta paisowagogoi yomi gwauyala hesabana, matawuwuna ede sunuma debanaena na kwa tolobayao. \c 2 \p \v 1 Unai yogu nuwatuhekasa ya ginauli ede taba nige ya uyowa ya kaitaumanaꞌuyoigomiu kaniyona ede nige ya henuwa bena taba nuwamiyao ya hekamkamnaꞌuyoidi. \v 2 Matawuwuna taba nuwamiyao ya heyababadi meta kaiteya kabo ye hegwauyalagau, na tauhegwauyalagau wa meta siya ede nuwadiyao ya heyababadiko. \v 3 Debanaena ede lahinaidi leta ya kuli ye laowa kalimiuwai na ena ya laowa meta siya kaiteyadi bena kabo se hegwauyalagau ne taba nige se henuwayababagau. Na ya sunumaeigomiu bena yogu gwauyala ne unai ta gwauyalakesega. \v 4 Yogu huyakulikulilaowa unai meta ma nuwayababagu yo ma nuwakamkamnakaliligu yo hinage ma nuwadoudougu, nige unai bena kabo nuwamiyao ya heyababadi na bena unai kabo gadosisimiu kaliguwai ta yona laki ne kabina kwa kata. \s1 Yababa wa tauginaulina bena se tolehedudulai \p \v 5 Ena tamowai hesau kabanuwayababa laulauna ye ginauli meta yau nige ya bom ye henuwayababagau na komiu ye henuwayababakaliliyeigomiu. Hedehedede ta nige unai ya tolokalili. Yogu hedehedede ede nige maudoimiu nuwamiyao se yababa na hisa mo se nuwayababa. \v 6 Na tamowai ne kabatolehedudulaina saha na luwamiuyena boda katubadona se talamyei na kwa ginauli unai wa, temeta ne ye launamwanamwaei. \v 7 Unai yona yababa kwa nuwatugabaeidi na nuwana kwa hededehetalu, to kabo taba nige nuwanuwatugaibu hekadiyo nuwana se heyababakaliliyei. \v 8 Unai ya kaibwadakaliliyeigomiu taba yomi gadosisi unai kwa hekitalobai meta iya kwa gadosisiyei. \p \v 9 Yogu kulikulilaowa kalimiuwai wa nuwatuna hesau ede ya henuwa bena ya kita meta gonowana kabalaukitagomiu ta udiyedi kabo kwa bayabayao yo ginauli maudoidi udiyedi kwa kawakabi o nige. \v 10 Ena tamowai hesau yona yababa kwa nuwatugabaeidi meta yau hinage ya nuwatugabaeidi, na saha ya nuwatugabaeidi, o ena ginauli saha hesau bena taba nuwatugabaeidi, meta komiu hesabamiu ya nuwatugabaeidiko Keliso matanaena. \v 11 Teina unai kabo taba nige Satani yona solasola ta mosei na unai ye lupohaida matawuwuna ede yona nuwatu wadawadamdi meta kabidi ta katako. \s1 Paulo iya talam hauhauna taupaisowaina \p \v 12 Huyana ya lau Tolowasi bena Keliso wasana namwanamwana ya lauguguyaei meta ya lobai ede Guiyau yogu keda ye sokeyako hesabagu. \v 13 Iyamo menai meta nige nuwadaumwali hesau kaliguyena, matawuwuna ede kagu kaha Taitasi nige ya lobai. Ede \add [ekalesiya Tolowasi unai wa]\add* ya laukaiyoniyeidi na ya lau Masedoniya. \p \v 14 Na Yaubada ka lautokiyei. Keliso meta kana waiunu ye saedikwaidiko, na huya maudoina iya yona bayaoyena Yaubada ye woyaigai ka laulau. Kalimaiyena ede Keliso sonogana panena namwanamwana na ye kawalau teha maudoina kalidiwai. \v 15 Kaniyona ede Yaubada kalinawai meta kai ka hemala Keliso yona pane namwanamwana ye lau tamowai maudoidi luwadiyena, siya kaiteyadi kabihemauli se lobaiyako yo hinage kaiteyadi se laulau boita hesabana. \v 16 Ye lau hesau kalinawai na pane ye panelobai ede boita panena, na ye lau hesau kalinawai na pane ye panelobai ede mauli kabahaina panena namwanamwana. Na kaiteya kabo teina paisowa ta gonogonowana? \v 17 Na kai nige Yaubada wasana ta ka taunumayei yoma namwanamwa hesabadi, doha tamowai hekadiyao yodi laulau. Kai meta Yaubada yona hetamali tamowaidi, unai ede Keliso yona gigibwaliyena yo Yaubada matanaena ka hedehedede. Yoma hedehedede ne se dudulai. \c 3 \p \v 1 Hage idohagi, bena ka hetubuꞌuyo na ka bom ka hededehesaeꞌuyoigai kalimiuyena? Nige! O bena doha tamowai hekadiyao yodi laulau ne, ede taba kabahededehesaegai pepwana kulikulina ka baheidi na ka laowa kalimiuyena o ka kaibwadaigomiu na yomai kwa kulidi? Nigekalikalili! \v 2 Na komiu meta kai nuwamai ta udiyedi doha yoma pepwa kulikulidi ede, na tamowai maudoidi se hasilidiko ede kabidi se kata. \v 3 Na komiu meta yoma paisowa ta kaniyona ede, unai tamowai kwa hekitadi meta komiu pepwa kulikulina Keliso unai ye laoma, nige inikiyena ye kuli, na Yaubada maumaulina Yaluwana unai, nige kabakulikuli wekuna unai ye kuli na tamowai nuwadi udiyedi ye kulidi. \p \v 4 Nuwatu maudoidi ta udiyedi meta ka nuwabayao Keliso debanaena Yaubada matanaena. \v 5 Yoma nuwabayao ta kaniyona ede nige bena ka bom yoma sonoga, na Yaubada ye hesonogagai na ka paisowanamwanamwa. \v 6 Iya ye hesibasibagai na ka hemala talam hauhauna yona taupaisowa. Nige talam kulikulina beyabeyana wa, na talam Yaluwa unai ye laoma, matawuwuna talam kulikulina beyabeyana meta tamowai ye heboitadi, na talam Yaluwa unai ye laoma meta mauli ye mosei tamowai udiyedi. \s1 Talam hauhauna yona didiga saesaena \p \v 7 Laugagayo hekasadi beyabeyadi weku tabatabadi udiyedi se kulidi ne, iya boita taulaeyamana, iyamo ye paisowa ne meta ma didigana. Unai Isalaela tamowaidiyao nige gonowadi taba bena Mose kana kao wa se kaikewai, matawuwuna ede ye didigakalili, iyamo didigana ne meta ye taukwadalele ye laulau. \v 8 Na talam hauhauna paisowana Yaluwa unai ye laoma ne meta kabo ye didigakalili. \v 9 Taba talam beyabeyana paisowana ne iya tamowai tauhededehegiludi na ye didiga, meta ta nuwatulobai ede kita yoda talam hauhauna paisowana ne iya tautolehedudulaida Yaubada unai, meta ye didigakalili. \v 10 Matawuwuna ede huya bagubagunana unai ginauli saha ye didiga wa ta hekaigonogonowai didiga saesaekalilina ta unai meta huya ta unai iya nige didigana hesau. \v 11 Na ena taba talam beyabeyana paisowana ne ma didigana na iya ede ye taukwadalele ye laulau meta ta nuwatui ede ginauli saha miyamiyahaina ne meta kabo ye didigakalili. \p \v 12 Talam hauhauna ne nuwabayao ye haiyama, unai talam hauhauna paisowana ka ginauli ma nuwabayaomai. \v 13 Kita meta nige doha Mose iya kana kao ne kaleko unai ye koigudugudui na unai kabo Isalaela tamowaidiyao nige gonowadi kaodidigana ye taukwadalele ye laulau wa se kitakita. \v 14 Iyamo tamowai wa nuwadiyao meta se masigili ye laoma teina mayadai ta unai. Na huyana talam beyabeyana wa se hasiligabaei meta sola koigudugudu kalekona wa iya ede ma miyana, na Keliso mo gonowana kabo ye haigabaei. \v 15 Hinage teina mayadai ta unai, ena Mose yona kulikuli se hasili, meta koigudugudu kalekona wa nuwadiyao ne ye koiguduguduidi. \v 16 Na ena kaiteya ye kitalau Guiyau unai, meta koigudugudu kalekona wa kabo ye haigabaei. \v 17 Guiyau meta Yaluwa. Na haedi Guiyau Yaluwana ye miya meta yailihai ede menai. \v 18 Na kita kaiteyadi kada kao ta nige kadi koigudugudu meta kita maudoida Guiyau yona didiga tauhemasalahana. Kita meta ye buida ta lau kana kao ta hai yona didiga saesaena nige kana siga ne unai, yona kabalaoma ede Guiyau, iya meta Yaluwa. \c 4 \s1 Paulo ye tolobayao yona apostolo paisowana unai \p \v 1 Yaubada yona katekamkamna unai ede teina paisowa ta ka hai na nige ka nuwabasabasa. \v 2 Ede miyamiya wadawadamdi yo nuwamwadimwadinedi ka hekaiyawasidi, nige hededelupolupo ka hepaisowadi o Yaubada yona hedehedede ka tolebuidi. Na Yaubada matanaena kai hedehedede mamohoina ta ka tolehemasalaha na unai tamowai maudoidi se kitagai meta kai tauhedehededemamohoi. \v 3 Na ena taba wasa namwanamwana ka lauguguyaei ta nige ye masalaha meta tamowai se laulau boita helabuina hesabana ne, siya kalidiyena nige ye masalaha. \v 4 Teina kaiyaulina ta yaubadana meta nige tausunuma tamowaidi matadiyao ye hegibugibudi, unai nige gonowana Keliso didigana wasana namwanamwana dawayana se kita, meta iya Yaubada kana kao mamohoina ede. \v 5 Na kai meta nige ka bom wasamai ka lauguguyaei, na Yesu Keliso wasana, iya ede Guiyau. Na kai meta Yesu debanaena ka hemala yomi heyayai tauhaidi. \v 6 Yaubada tanoubu ta ye hetubu na ye hedede ye wane, “Dawaya bena masigili unai ye sinapesama”, na yona dawaya ye hesina nuwada ta udiyedi. Unai nuwasibasiba dawayana ye haiyama na Yaubada didigana Keliso kana kao unai ne ta nuwatulobai. \p \v 7 Na teina wasawasa ginaulidiyao kai kalimaiyena ta meta doha gulewa bwatano unai se ginaulidi ne kalodiyena. Ye hemasalaha ede teina gigibwali saesaekalilina ta meta Yaubada unai ye laoma na nige kai kalimaiyena ye laoma. \v 8 Pilipili teha maudoina unai se laoma, iyamo nige se koikesikesigai. Ka nuwapwanopwano, iyamo nige ka nuwabasabasa. \v 9 Se kabihenahenayaigai, iyamo Guiyau nige ye laugabaeigai. Se koiheguligai, iyamo nige se hetatagwaligwaligai. \v 10 Huya maudoina Yesu yona boita taumai ta udiyedi ka bahei na ka sae yo ka dobi, na unai kabo hinage Keliso yona mauli bena taumai ta udiyedi ka miyahemasalaha. \v 11 Matawuwuna kai taumaumauli na Yesu hesabana huya maudoina kabo se moselaegai boita unai, na unai kabo yona mauli ne ye masalaha taumai kabo se pwasa ta udiyedi. \v 12 Unai, boita ede ye paipaisowa kalimaiyena, na kalimiuyena meta mauli ye paipaisowa. \p \v 13 Doha kulikuli tabuna unai se kuliyako wa, \mi “Ya kawamamohoi ede ya hedehedede.” (Same 116:10) \m Tenem sunuma kesegana ne unai ede kai hinage ka kawamamohoi na unai ka hedehedede. \v 14 Matawuwuna ede kabina ka kata meta Guiyau Yesu boita unai na tauhetoloꞌuyoina wa, iya hinage kabo ye hetoloꞌuyoigai na Yesu maidamai yo komiu kabo ye hemasalahalaeida iya kalinawai. \v 15 Ginauli maudoidi ta meta komiu yomi namwanamwa hesabadi, na unai kabo Yaubada yona kabinamwa ye lau bodalakilaki ye haidi na hekana ye haiꞌuyoidi. Unai kabo lautokilakilaki yo hedebasae ye sae Yaubada unai, na Yaubada didigana ye laki ye lau. \p \v 16 Tenem debanaena ede nige gonowana ka nuwabasabasa. Kwa kitagai meta taumai ta yodi namwanamwa yo yodi bayao se gehe se laulau, iyamo yaluwamai ta meta hehauhau se lobalobaidi mayadai kesega kesega udiyedi. \v 17 Matawuwuna huyakubwakubwa udiyedi pilipili gagilidi ta lobalobaidi ne udiyedi meta kabo yoda didiga miyamiyahaina ta lobai na iya meta ye saekalili. \v 18 Unai tabu ta kitakitalau ginauli saha ta kitakitadi ne udiyedi na bena ta kitalau ginauli saha nige ta kitakitadi ne udiyedi. Matawuwuna ede ginauli saha ta kitakitadi ta meta huyakubwakubwa mo ginaulidiyao, na ginauli saha nige ta kitakitadi ne meta siya ginauli miyamiyahaidi. \c 5 \s1 Galewa ne unai Yaubada kabo tauda hauhaudi ye haidima \p \v 1 Kabina ta kata ede ena teina kaiyaulina numana ta ye tatagwaligwali meta yoda kabamiya numana hauhauna miyamiyatahitahina ede galewa ne unai. Numa ta meta nige tamowai nimadiyena se ginauli, na Yaubada kabo ye haiyama. \v 2 Na kamkamna udiyedi sola ta lepalepa, ede yoda nuwanuwatulakilaki meta taba galewa ne unai yoda kabamiya wa se heluwuida doha kaleko. \v 3 Kaniyona ede, ena ta luwui meta taba nige se lobaida ma taugaibuda. \v 4 Huyana kita sola teina kabamiya numana ta unai, ede ta lepalepa yo ta kamkamna. Kaniyona ede nige ta henuwa bena ma taugaibuda, na taba galewa kabamiyana ne unai se heluwuida. Teina unai mauli nige kana siga kabo tauda ye laulau boita hesabana ta ye suma. \v 5 Na Yaubada iya meta taukabinonohaida mauli miyamiyahaina hesabana na Yaluwana ye tole kalidawai na ye hemamohoiyei ede ginauli hekadiyo meta sola kabo se laoma. \p \v 6 Tenem debanaena huya maudoina kita nuwada se bayao yo kabina ta kata ede teina tauda ta unai yoda huyamiya mayadaidi ta udiyedi meta kita Guiyau kalinawai ta kedaloha. \v 7 Matawuwuna kita meta sunumaena ta miyamiya na nige ta kitakitalau ginauli saha ta kitakitadi ta udiyedi. \v 8 Unai nuwada se bayao na yoda henuwalakilaki ede taba tauda ta ta laugabaeidi na ta lau yoda kabamiya mamohoina unai Guiyau kalinawai. \v 9 Unai teina tauda ta sola udiyedi ta miyamiya o ta laugabaeidiko, iyamo yoda nuwanuwatu lakilakina ede bena iya nuwana ta henamwa. \v 10 Matawuwuna ede maudoida kabo ta masalahalau Keliso yona kabahekasa kabatulina unai, na kesegakesega tauna ta unai ye miyamiya wa na saha ye ginaginaulidi ne, namwanamwadi o yababadi, kabo maisadi ye haidi. \s1 Tolehedudulai yo kao hauhauna \p \v 11 Na kai meta Guiyau matausina kabina ka kata, unai ka kaipate na tamowai ka nuwakoidi. Kai kama kao Yaubada unai meta se masalahakalili, na yogu henuwalakilaki taba komiu yomi nuwanuwatu ne udiyedi hinage se masalaha. \v 12 Kai meta nige bena ka kaipate taba kalimiuyena ka hededetausaeꞌuyoigai, na ka henuwa bena nuwanuwatu hesau ka leyawa na debamaiyena komiu kwa hededesaesae. Tamowai hekadi ginauli saha masamasalahadi se kitadi meta yodi kabanuwasaesae, na tamowai nuwana kana kao meta nige kabina se kata. Na ka henuwagomiu bena gonowana tamowai ne yodi hedehedede buina kwa moseidi. \v 13 Ena yoma miya yo yoma hedehedede kadi kao doha ka yauyaule, temeta ne meta Yaubada hededetausaeina hesabana. Na ena kai ka hedehedede ma nuwadudulaimai, meta temeta ne komiu yomi namwanamwa hesabana. \v 14 Matawuwuna Keliso yona gadosisi iya ye lauheliligai, kaniyona ede ka nuwatulobai meta tamowai kesega ye boita tamowai maudoidi hesabadi, ede tamowai maudoidi hinage se boita. \v 15 Na tamowai maudoidi hesabadi ye boita, na yona nuwatu meta taumaumauli maudoidi ne taba tabu yodi mauli ne se miyaeidi se bom mo hesabadi, na bena se miyaeidi Keliso hesabana, iya hesabadi ye boita na Yaubada ye hetoloꞌuyoi. \p \v 16 Unai teina huya ta meta nige gonowana tanoubu ta nuwanuwatuna unai tamowai hesau ta kitahekasa. Doha beyabeyana Keliso yoda kitahekasana meta tanoubu ta nuwanuwatuna unai, iyamo teina huya ta tenem nuwanuwatu ne ta hekaiyawasiyako. \v 17 Tenem debanaena, ena tamowai hesau iya Keliso yona, meta iya ye hemala tamowai hauhauna. Mauli beyabeyana wa ye laoko na mauli hauhauna ye haiyako. \v 18 Teina mauli hehauhauna maudoina ta meta Yaubada unai ye laoma, iya Keliso debanaena ye tolekesegaida iya kalinawai, na tamowai toletolekesegaidi Yaubada kalinawai paisowana ye haiyama kalidaena. \v 19 Na Yaubada iya Keliso unai na kaiyaulina ta tamowaidiyao ye toletolekesegaidi iya kalinawai na yodi yababa nige udiyedi ye nuwanuwatulau na ye haidi se patulau iya kalinawai, na tamowai toletolekesegaidi Yaubada unai hedehededena ye haiyama kalimaiyena bena tamowai ka hekatadi. \v 20 Unai kai meta Keliso wasana tauwasaduwaiyeina, Yaubada ye hepaisowagai yona tauhedehedede. Na Keliso hesanaena ka kaikaibwada bena kwa patulau Yaubada kalinawai. \v 21 Keliso iya nige yona yababa, na Yaubada ye hai ede ye tolelaei yababa unai kita hesabada, na iya debanaena kita ta laoma ta dudulai Yaubada matanaena. \c 6 \p \v 1 Kai meta Yaubada yona hali taupaisowa, ka kaibwadaigomiu taba tabu Yaubada yona kabinamwa ne kwa haigaibui na nige kaniyona. \v 2 Matawuwuna iya ye wane, \q1 “Yogu kabinamwa mahanana dudulaina unai ede ya lapulaowa, \q2 na gilihai mayadaina unai ede ya saguigo.” \rq (Aisaiya 49:8)\rq* \m Kwa kita ne, teina ta meta Yaubada yona kabinamwa mahanana ede, teina ta meta Yaubada yona gilihai mayadaina ede. \s1 Paulo ye hemasalahaꞌuyoi meta iya apostolo mamohoina \p \v 3 Kai meta nige tamowai hesau yona kabakalabesibesi ka tole, kaniyona ede nige ka henuwa bena yoma paisowa ta se kawayababaei. \v 4 Na kai Yaubada yona heyayai tauhaidi, unai ka hemasalahagai yoma laulau maudoidi udiyedi meta yoma paisowa se dudulai: Yoma tolobayao unai, pilipili yo polohe yo hekamkamna udiyedi, \v 5 se bibigai, se tolegai numatutugudu unai, taukouyalayalakalili bodana luwadiyena, paisowa se bayao, nige keno namwanamwadi, yo hasali luwadiyena, \v 6 nuwamaiyao se aꞌa, yoma sonoga, yoma nayatautaubiga, yoma kabinamwa, Yaluwa Tabuna kalimaiyena, yo yoma gadosisi mamohoina unai, \v 7 hededehemasalaha mamohoidiyao udiyedi, Yaubada yona gigibwali unai, yoma iyala gogodiyao nimakahatu yo seuseulimai ne udiyedi,\f ** \fr 6:7 \fq Iyala gogodiyao nimakahatu yo seuseulimai ne udiyedi: \ft Heyaheyasoni ne Loma yodi tauꞌiyala yodi kabaꞌiyala gogodiyao, nimakahatudi unai wamali o kelepa, na nimaseuseulidi ne unai yesi.\f* siya ede yoma miyamiya dudulaidi, \v 8 tamowai se hekasisiyeigai o se hedededobidobiyeigai, wasamai se heyababadi o se henamwadi. Hedehedede mamohoidi ka hedehedededi, iyamo se hedede ede kai taukailupolupo. \v 9 Kabimai se kata, iyamo se hededeꞌuhaꞌuhalaeigai. Huya ye bado boita ka hanahanawui, iyamo sola ma miyamai. Se bibigai, iyamo nige se koihemwaloigai. \v 10 Se hedede bena nuwamaiyao se kamkamna, iyamo huya maudoina ka gwaugwauyala. Se hedede bena ka deha, iyamo Yaubada sunumana unai tamowai ka hegogodi. Nige saha hesau kai yomai, iyamo sunuma ginaulidiyao maudoidi meta ka tanuwagaidi. \add [Laulau maudoidi ka hekalodi wa udiyedi ka hemasalahagai meta yoma paisowa se dudulai.]\add*\f ** \fr 6:10 \fq Laulau maudoidi ka hekalodi wa udiyedi ka hemasalahagai meta yoma paisowa se dudulai: \ft Teina hedehedede ta meta nige lausoisoi 10 unai Paulo ye kuli, na teina meta lausoisoi 4 tupwana na ka kuliꞌuyoi.\f* \p \v 11 Kolinito tamowaidiyao, ka hedehededenamwanamwako kalimiuyena yo nuwamaiyao ka sokediko kalimiuyena. \v 12 Kai yoma gadosisi komiu yomiu meta nige ka kabihekahinidi, na iyamo komiu yomi gadosisi yomai meta kwa kabihekahinidi. \v 13 Unai saha ka ginaulidiko kalimiuwai hinage bena kwa ginaulidi kalimaiwai. Ya hededelaowa ta meta doha ya hedehededelau natuguwao mamohoidiyao udiyedi ya wane, komiu bena hinage nuwamiyao kwa sokedi kalimaiyena. \s1 Yaubada maumaulina yona Numa Tabuna \p \v 14 Tabu kwa haihaisagusagu nige taukawamamohoi tamowaidiyao saha se ginaginaulidi ne udiyedi. Idohagi, gonowana miyamiya namwanamwadi yo miyamiya yabayababadi se laomakesega? Gonowana dawaya yo masigili se miyakesega? \v 15 Gonowana Keliso yo \w Beliyela\w* talam kesega se ginauli? Idohagi, gonowana taukawamamohoi yo nige taukawamamohoi yodi nuwanuwatu kesega? \v 16 Gonowana Yaubada yona Numa Tabuna yo koitau yodi talam kesega se ginauli na se laomakesega? Nigele! Na kita meta Yaubada maumaulina yona Numa Tabuna. Iya ede doha Yaubada ye hedede ye wane, \q1 “Yau kabo maidaguwao ka miya \q2 yo luwadiyena ya sae yo ya dobi. \q1 Yau kabo siya yodi Yaubada \q2 na siya kabo yau yogu tamowai.” \rq (Lewitikasi 26:12)\rq*\f ** \fr 6:16 \ft Nuwanuwatu ta meta hinage \xt Yelemaiya 32:38 yo Hesekiyela 37:27\ft udiyedi se kuli.\f* \m \v 17 Tenem debanaena Guiyau ye wane, \q1 “Tamowai ne kwa pesagabaedi \q2 na kwa tolehesuwalagomiu. \q1 Tabu kwa kabilau ginauli bikibikidiyao udiyedi, \q2 kabo gonowana ya haigomiu.” \rq (Aisaiya 52:11)\rq*\f ** \fr 6:17 \ft Nuwanuwatu ta hinage \xt Hesekiyela 20:34,41\ft unai ye kuli.\f* \m \v 18 Yo ye wane, \q1 “ ‘Yau kabo ya hemala tamamiu yo komiu kabo kwa hemala natuguwao,’ \q2 teina ta Guiyau Gigibwali Saesaekalilina yona hedehedede.” \rq (2 Samuwela 7:14, 7:8)\rq*. \c 7 \p \v 1 Na kehaguwao, teina hededehesunuma ta ta haidiko, unai ginauli saha siya tauda yo yaluwada se hebikidi meta bena ta haigabaedi na yoda miyamiya bena se dudulai na ye laki ye lau, matawuwuna ede Yaubada ta hekasisiyei. \s1 Ekalesiya se nuwabui na unai Paulo se hegwauyala \p \v 2 Ya henuwa bena nuwamiyao ne kwa sokedi hesabamai. Kai meta nige laupwano hesau ka ginauli tamowai hesau unai, nige tamowai hesau ka woyalaei yababa unai, nige tamowai hesau ka lupohai ka bom yoma namwanamwa hesabana. \v 3 Saha ya hedededi ta udiyedi nige bena ya hegilugomiu, na lahinaidi ya hededeyako meta komiu ede kai nuwamai ta udiyedi. Unai, ena ka maumauli o ka boita meta komiu ede maidamaiyao. \v 4 Yogu nuwabayao meta ye lakikalili kalimiuwai na ya hededehesaekaliliyeigomiu. Kwa hebayaokaliliyeigau na yoma pilipili maudoidiyao udiyedi yogu gwauyala ta nige kadi sigasiga. \p \v 5 Matawuwuna huyana ka lage Masedoniya unai meta nige yoma kaiyawasi hesau. Teha maudoidi udiyedi se hepilipiligai. Dagela ne udiyedi meta hekasiwolewole, na nuwamaiyao udiyedi meta matamatausi. \v 6 Na Yaubada meta taunuwanuwayababa nuwadiyao tauhededehetaludi. Huyana Taitasi ye laoma kalimaiyena meta unai nuwamai ye hededehetaludi. \v 7 Na nige bena yona laoma ne ye bom, na hinage ye hekatagai idohagi iya nuwana kwa hededehetalu, na unai nuwamaiyao ye hebayaodi. Yo hinage yomai ye hedehedede meta yomi henuwalakilaki ede taba kwa kitagau, yomi katekamkamna yau yogu, yo hesabagu kwa nuwanuwatukalili. Hedehedede ta ya lapuidi meta ya gwauyalakalili. \p \v 8 Nuwana yogu leta wa unai ya henuwayababagomiu, iyamo ye namwa mo ya kuliyawa. Leta bagubagunana wa ya kuliyawa na mulinaena meta ya nuwakuhali, kaniyona ede yogu kulikuli wa kabo ye henuwayababagomiu. Na mamohoi ye henuwayababagomiu, iyamo kwa nuwayababa huyakubwakubwa mo. \v 9 Na teina mahana ta unai meta ya gwauyala, nige bena ya henuwayababagomiu, na kaniyona ede yomi nuwayababa ne ye woyaigomiu kwa lau kwa nuwabui. Na nuwayababa ye henuwabuigomiu wa meta Yaubada yona henuwa, unai yoma leta wa nige gonowana ye heyababagomiu. \v 10 Yaubada debanaena na nuwayababa ta hekalodi meta unai nuwabui ye haiyama na ye woyaida ta lau kabihemauli ta lobai na unai nige kabanuwakuhali hesau. Na kaiyaulina ta debanaena nuwayababa ta hekalodi ne debadiyena kabo boita ta lobai. \p \v 11 Yaubada yona nuwatuyena kwa nuwayababa, na unai namwa saha kwa lobaidi ne sola kwa kitadi. Ye hekatagomiu na ma nuwamamohoimiu yomi miyamiya kwa hedudulaiꞌuyoidi. Gilu ne udiyedi kwa hekaihaleigomiu, yo Yaubada matausina ye laki kalimiuyena. Hinage kwa nonohakalili bena yababa tauginaulina wa kwa tolehedudulai. Yo hinage ginauli maudoidi ne udiyedi ede komiu kwa hemamohoiyeigomiu meta yababa tauginaulina wa yona laulau wa unai nige kami gilu hesau. \p \v 12 Bwagana ya kulikulilaowako kalimiuwai, iyamo yogu kulikulilaowa ne nige bena kaiteya iya yababa ye ginauli wa\f ** \fr 7:12 \fq Kaiteya iya yababa ye ginauli wa: \ft tamowaina ne wasana ku hasili \xt 1 Kolinito 5:1\ft unai.\f* hesabana yo hinage nige kaiteya iya yababa unai ye hekamkamna ne hesabana, na ya kulikulilaowa ne kaniyona ede taba Yaubada matanaena na yomi moseꞌuyoigomiu kalimaiyena ne kabo kwa bom kwa kitadi. \v 13 Ginauli maudoidi ta debadiyena ede ka nuwabayao. Yo hinage huyana Taitasi ka kita meta ye gwauyala ede kai nuwamaiyao se namwakalili matawuwuna ede komiu maudoimiu iya nuwana kwa henamwa. \v 14 Huyana sola nige ye dalahai ye laowa meta iya kalinawai komiu ya hededehesaekaliliyeigomiu, na komiu meta nige kwa hemwadinegau \add [kaniyona ede yogu hedehedede wa kwa hemamohoiyei.]\add* Ginauli maudoidi ka hededediko kalimiuyena wa meta mamohoi, na gonogonowana doha hinage yoma hededesaesae hesabamiu Taitasi unai wa ede se mamohoi. \v 15 Na maudoimiu yomi kawakabi yo yomi hailobaina ma matausimiu yo ma tabutabubumiu wa huyana ye nuwatuidi meta yona gadosisi komiu hesabamiu wa kabo ye lakikalili kalinawai. \v 16 Nuwagu ye namwakalili ede gonowana yogu sunuma maudoina ya tole kalimiuyena. \c 8 \s1 Yelusalema unai ekalesiya kabasaguidi \p \v 1 Kagu kahao, ka henuwa bena Yaubada yona kabinamwa ye moseiyako teha Masedoniya dubudiyao udiyedi wa taba kabina kwa kata. \v 2 Yodi pilipili lakilakidiyao udiyedi meta se gwauyalakalili na yodi deha udiyedi ye hegwauyaladi na se kaikainauyakalili. \v 3 Na ya hededehemasalaha ede se kainauya meta ginauli saha gonowana se kainauyaeidi wa se moseidi yo hinage ginauli saha se kainauyaeidi wa kewadi ne udiyedi se koihepwataꞌuyoidi. Ginauli maudoidi ta se ginaulidi meta siya se bom yodi nuwatalamyena se ginaulidi, \v 4 na se kaibwadakaliliyeigai bena taba talam ka moseidi na se haisagusagu Guiyau yona tamowai \add [Yelusalema udiyedi]\add* wa kalidiyedi. \v 5 Yo saha se ginauli wa meta ye saekalili na kabo kai ginauli saha ka nuwatuidi wa, na bagubaguna siya se bom se moseꞌuyoidi Guiyau unai na kabo Yaubada yona nuwatuyena se moseꞌuyoidi kalimaiyena. \v 6 Unai ka hededekaibwadakalili Taitasi unai, iya yomi haisagusagu paisowana ta tauhetubuna, unai taba ye laowa kalimiuyena na yomi haihaisagusagu paisowana wa kwa hegehegabaei. \v 7 Na komiu meta kwa namwakalili ginauli maudoidi udiyedi, yomi sunuma unai, yomi hedehedede unai, yomi kata unai, yomi nuwayali unai yo hinage gadosisi ka hekatagomiu ne unai. Hinage bena kwa namwa haisagusagu paisowana ne unai. \p \v 8 Nige bena ya lauheliligomiu, na ya henuwa taba yomi gadosisi yona mamohoi ya kita, unai tamowai hekadi yodi nuwayali haisagusagu unai ta udiyedi ya hekaigonogonowaeigomiu. \v 9 Matawuwuna yoda Guiyau Yesu Keliso yona kabinamwa wa meta kabina kwa kata. Iya ye gogokalili, iyamo komiu hesabamiu ede ye hemala deha tamowaina, na yona nuwatu bena iya yona deha ne debanaena komiu kabo \add [galewa gogodiyao udiyedi]\add* kwa gogo. \p \v 10 Na teina hekasa ta unai yogu hededehesibasiba kalimiuyena ede teina: Bolimai ta laugabaei wa unai komiu meta tamowai bagubagunadi kwa haisagusagu. Na nige bena tenem mo unai, na komiu meta hinage hekasa ta unai taunuwayalibaguna. \v 11 Unai yomi lobai saha kalimiuyena ne udiyedi yomi paisowa ne taba kwa hegehe, na teina kwa ginauli ne unai kabo yomi talam bagubagunana wa yo paisowa yomi hegehegabaeina ne maidana gonogonowadi. \v 12 Ena taba yomi nuwatalam mamohoina unai na yomi lobai saha kalimiuyena ne udiyedi kwa kainauya meta Yaubada ye kitahenamwadi, na nige ye nuwatukalili ginauli saha nige gonowana kwa lobaidi ne udiyedi. \p \v 13 Yoma nuwanuwatu ta meta nige bena tamowai hekadiyo mo sagu se lobai na komiu ka hepolohegomiu, nige! Na bena komiu yo siya ne gonogonowamiu. \v 14 Ede mahana ta unai ginauli se bado kalimiuyena, kabo unai gonowana kwa saguidi, na huya hesau hinage kabo kalidiyena ginauli hekadi se bado na unai se saguigomiu. Nuwanuwatuna ede taba komiu yo siya kabo gonogonowamiu. \v 15 Doha kulikuli tabuna unai ye wane, “Ena hesau kana \w mana\w* ye tanohebado, meta nige gonowana kalinawai yona lobai ne se badokalili, yo ena hesau kana \w mana\w* hisahisadi mo ye tanoidi meta yona lobai kalinawai ne nige se gagilikalili.” \rq (Esodo 16:18)\rq* \s1 Haisagusagu paisowana bena se ginaulinamwanamwaei \p \v 16 Yaubada ya lautokiyei, matawuwuna komiu nuwanuwatumiu kaliguyena na nuwanuwatuna kesegana ta meta Yaubada ye tole Taitasi nuwana ne unai. \v 17 Debanaena ede Taitasi meta yoma hedehedede ta ye kawanamwanamwaei na yona henuwalakilakiyena ye laowa kalimiuyena ye bom yona nuwayaliyena. \v 18 Ka hetamaliyawa ta meta kana kaha hesau maidana, iya meta se hededetausaei dubu maudoidi ta udiyedi kaniyona ede yona paisowa wasa namwanamwana ta debanaena. \v 19 Hinage tamowai ta meta dubu siya se kaisunuwai ede ye saguigai na maidamai kainauya ka bahei ka lau. Teina paisowa ta bena ka ginaulinamwanamwaei na unai kabo hededetausae ye lau Guiyau unai, yo hinage yoma nuwayali mamohoina haisagusagu unai wa ka hemasalaha. \v 20 Ka henuwa bena kainauya lakilakina kitahetetena paisowana ne hededeheyaheyababana ka kaihaleidi, \v 21 matawuwuna ka kaipatebayao bena yoma paisowa ka ginaulihedudulaidi, nige bena Guiyau ye bom mo ye kitagai, na tamowai hinage se kitagai. \p \v 22 Na taudi labui ka hetamalidiwa ta meta hinage kabo kama kaha hesau maidadi, iya meta miya maudoina udiyedi ye hemamohoiyei kalimaiyena meta sunuma ta unai ye kawamamohoikalili yo hinage ye nuwatalamkalili. Kaniyona ede komiu debamiuyena na yona nuwabayao ne ye laki. \v 23 Taitasi meta iya taupaisowasaguigau yo yogu halitaupaisowa komiu luwamiuyena, na kada kahao labui ta siya meta dubu hesadiyena taupaisowa yo Keliso hedebasaena se helakiꞌuyoi. \v 24 Tenem debanaena teina tamowai ta kalidiyena bena yomi gadosisi ne kana kao kwa hemamohoiyei yo yoma hededehesaegomiu ne kaniyona kwa hemasalaha kalidiyena, unai kabo dubu maudoidi se kita. \c 9 \p \v 1 Yomi haisagusagu ye lau Yaubada yona tamowai Yelusalema udiyedi wa hedehededena taba tabu yomiu ya kulikuliꞌuyo. \v 2 Matawuwuna ede kabimiu ya kata meta kwa nuwayalikalili bena kwa haisagusagu, na saha kwa ginauli wa unai meta ya hededetausaeigomiu Masedoniya kalidiyena, ede bolimai ye laoko wa unai meta komiu Akaiya tamowaidiyao kwa nonohako bena kwa haisagusagu na yomi kitahenuwana wa unai ede tamowai hekadi ye henuwahesaeidi, ede se henuwa bena se haisagusagu. \v 3 Na kada kahao ya hetamalidi kabo se laowa ta meta bena unai kabo yoma hededetausaeigomiu nuwatu ta debanaena wa tabu se lobaidi meta nige kaniyona, na bena unai kwa nonoha, doha komiu hedehededemiu ya hededediko wa. \v 4 Matawuwuna ena Masedoniya tamowaidiyao maidaguwao ka laowa na se lobai ede nige kwa nonoha, yoma hedehedede wa debanaena ede kabo ka mwadine, na komiu kabo kwa mwadinekalili. \v 5 Unai ya nuwatui ye namwa ede kada kahao ta ya kaibwadaidi na se baguna se laowa kalimiuwai na yomi haisagusagu kainauyana kwa hededehesunumagaiko wa kabinonohaina kwa hegehe. Kabo ye nonoha na ye hemala yomi nuwatalam kainauyana, nige bena kai yoma muyowuigomiu na unai kwa kainauya. \s1 Taba kwa kaikainauya ma nuwakohihaimiu \p \v 6 Hedehedede ta taba kwa nuwatui: Ena tamowai hesau like hisa mo ye kumaidi meta kelikeli unai kabo kaniyodi hisa mo ye lobaidi, na ena like se bado ye kumaidi meta kabo kaniyodi se bado ye lobaidi. \v 7 Tamowai kesegakesega bena ye bom nuwana unai ye hineli saha kabo ye kainauyaei, na tabu bena kowa nige yom nuwatalam o tamowai hesau yona lauheliliyena na kainauya ne ku tole, kaniyona ede taukainauya ye kainauya ma nuwagwauyalana ne meta Yaubada iya ye gadosisiyei. \v 8 Na Yaubada gonowana kainauya maudoidi ye hebadodi kalimiuwai, ede gonowana ginauli maudoidi udiyedi yo huya maudoina ginauli maudoidi kwa henuwadi wa siya ede kalimiuwai, na unai kabo gonowana yomi haisagusagu ye lakikalili tamowai hekadiyo kalidiwai. \v 9 Doha kulikuli tabuna unai se kuliyako se wane, \q1 “Iya yona kainauya ye mosegabaeidi deha tamowaidiyao udiyedi \q2 na yona miyamiya dudulaidi se miya se lau ee nige kadi siga.” \rq (Same 112:9)\rq* \m \v 10 Unai, Yaubada iya like ye moseidi taupaisowa ne udiyedi yo pwalawa ye moseidi kadi kai, iya hinage kabo like ye haidiwa yo yomi sanala likediyao ye hebadodi na yomi miyamiya namwanamwadi ne kabo ye helakidi. \v 11 Yo teha maudoina udiyedi kabo ye hegogogomiu na unai kabo hekasa maudoidi ne udiyedi gonowana kwa kaikainauya na yomi kainauya se laoma kalimaiyena na ka mosegabaeidi tamowai udiyedi na tenem unai ede lautoki se mosei Yaubada unai. \p \v 12 Unai teina haisagusagu kwa ginaulidi ta meta nige bena Yaubada yona tamowai yodi deha kabasaguidi mo ye bom, na hinage kabo boda yodi lautoki se mosei Yaubada unai. \v 13 Na haisagusagu kwa ginauli wa unai, ede kwa bom kwa hemamohoiyeiꞌuyoigomiu tamowai kalidiyena, kabo Yaubada se hedebasaei yomi kawakabi yo Keliso wasana namwanamwana yomi hededehemasalahana yo yomi kaikainauya siya kalidiyena yo tamowai maudoidi udiyedi wa debadiyena. \v 14 Na yodi tapwalolo hesabamiu ne udiyedi nuwadiyao kabo se tuudi se laowa kalimiuyena, matawuwuna ede kabinamwa saesaekalilina Yaubada ye haiyawa kalimiuyena. \v 15 Lautoki ye lau Yaubada unai yona kainauya saesaena wa debanaena! \c 10 \s1 Guiyau kaiteya ye kawanamwanamwaei meta iya yona taupaisowa namwanamwana ede \p \v 1 Keliso yona nuwadobidobi yo taubiga udiyedi yau, Paulo, ya kaibwadalakilaki kalimiuwai. Na \add [kabina ya kata meta yomi hedehedede kwa wane]\add* huyana yau maidamiu meta ya hededebigabigalaowa kalimiuwai, na huyana yau teha hesau unai ede yogu hedehedede ya hebayaodi kalimiuwai. \v 2 Ya kaibwadaigomiu ede ena huyana ya laowa meta tabu kwa muyowuigau na yogu hedehedede ya hebayaokaliliyeidi kalimiuwai. Iyamo ya nuwatui ede kabo ya hededebayaolau tamowai hekadiyo ne udiyedi, siya yodi nuwatu meta bena kai kaiyaulina ta nuwanuwatudiyao udiyedi ka miyamiya. \v 3 Mamohoi, kai kaiyaulina ta unai ka miyamiya, iyamo kai meta taba nige ka iyala doha kaiyaulina ta tamowaidiyao. \v 4 Matawuwuna yoma kabaꞌiyala madadiyao meta nige siya kaiyaulina ta yona kabaꞌiyala madadiyao. Na kabaꞌiyala madadiyao ta meta Yaubada yona gigibwaliyena se gigibwalikalili na udiyedi kabo tamowai yodi kabatolo bayabayaodi ka hetatagwaligwalidi. \v 5 Na haikawayagala yo kaokaolupolupo se kaipate bena tamowai se hetataguduguduidi tabu Yaubada kabina se kata, na nuwasaesae nuwanuwatudi maudoidi ne kabo ka hekaiyawasidi. Hinage nuwanuwatu maudoidi ka kabihekahinidi na ka hekawakabidi se laoma Keliso unai. \v 6 Ena taba komiu yomi kawakabi se namwakalili, meta ka nonohakalili na taukawayagala yodi miyamiya yababadi maudoidi debadiyena kabo ka hekilainodi. \p \v 7 Komiu taba ginauli masamasalahadiyao mo kwa kitadi!\f ** \fr 10:7 \fq Komiu taba ginauli masamasalahadiyao mo kwa kitadi: \ft Kalina Giliki unai Paulo yona kulikuli wa hinage gonowana ta bui ede, \fqa Komiu meta ginauli kewadiyao mo kwa kaikewaidi na udiyedi kwa hedehedede.\f* Ena taba tamowai hesau ye bom ye hededeꞌuyoi meta iya Keliso yona, taba ye nuwatulobai meta kai hinage Keliso yona, doha ede iya. \v 8 Guiyau gigibwali ye haiyama ne meta kabasaguigomiu na nige unai ka hetatagwaligwaligomiu. Ena taba debanaena na ya hededesaesaekalili meta unai \add [ya hededemamohoi, ede]\add* nige yogu kabamwadine hesau. \v 9 Nige ya henuwa bena ya hematausigomiu yogu leta ne udiyedi. \v 10 Matawuwuna tamowai hekadi se wane, “Yona leta hedehedededi ne se polohe yo se bayao na tamowaina ne meta nige kitahenamwana hesau yo kalinana ne nige kaniyona.” \v 11 Tamowaidi ne bena se nuwatulobai meta yoma huyamiyasuwala unai kao saha ka hemasalaha yoma leta ne udiyedi, huyana kai maidamiu kabo kao kesekesegana yoma kabikabigomiu ne udiyedi ka hemasalaha. \p \v 12 Tauhedededobidobiyeigau ne se bom se hededetausaeiꞌuyoidi. Na ena siya mamohoi tamowai saesaedi, meta kai taba nige ka hekaigonogonowaigai kalidiyena. Iyamo siya meta se bom mo se nowonowoiꞌuyoidi yo se bom mo se hekaigonogonowaiꞌuyoidi. Teina unai se hemasalahaꞌuyoidi meta siya nige se sibasiba. \v 13 Kai meta nige gonowana kama sigasiga ka dikwai na unai ka hededesaesae, na yoma hededesaesae ne kabo ka tolekesekesegai Yaubada paisowa saha ye haiyama wa unai. Na yoma paisowa ta ye laowa ee kalimiuwai. \v 14 Yoma hededesaesae wa udiyedi meta nige ka hedededikwakalili, bena doha nige ka laowa kalimiuyena ne, iyamo kai meta tamowai bagubagunadi Keliso wasana namwanamwana ta ka bahei na ka laowa ee kalimiuyena. \v 15 Hinage kai meta nige kama sigasiga ne ka dikwai na ka lau tamowai hekadiyo paisowa se ginaulidi na udiyedi ka hededesaesae. Na yoma nuwanuwatu ede yomi sunuma ne kabo ye kini ye laki ye lau na yoma paisowa ka ginaulidi luwamiuyena ne kabo hinage ye tadada ye laki ye lau. \v 16 Unai kabo gonowana ka laugabaeigomiu na ka lau teha hekadiyo udiyedi wasa namwanamwana ta ka lauguguyaei. Matawuwuna nige ka henuwa bena tamowai hesau yona tehaena paisowa se ginauliyako na debanaena ka hededesaesae. \v 17 Na \mi “kaiteya ye henuwa bena ye hededesaesae, ye namwa mo taba Guiyau saha ye ginaulidi ne debadiyena ye hededesaesae” \rq (Yelemaiya 9:24)\rq*. \m \v 18 Matawuwuna ede, tamowai ye bom ye hededetausaeiꞌuyoi meta nige gonowana se hemamohoiyei, na ena Guiyau iya tamowai ye hededetausaei, meta iya taupaisowanamwanamwa. \c 11 \s1 Paulo yona paisowa yo apostolo lupolupo yodi paisowa ye hededehemasalahadi \p \v 1 Bena musamusana mo taba kwa nayatautaubiga na kwa lapulaoma na sola ya hededetausaeꞌuyoigau doha tauyauyaule ne. Sola kwa lapulaoma! \v 2 Komiu hesabamiu ya nuwanuwatukalili, gonogonowana doha Yaubada. Matawuwuna ya hededehesunumaeigomiuko Keliso unai yo iya ye bom mo kalinawai ya hededehepatugomiu na unai kabo ya tolehemasalahagomiu kalinawai doha hasala nuwanuwasupuna aꞌana. \v 3 Na mwata lakilakina wa yona nuwatugilogilo unai ede Ewa ye lupohai, tenem unai ede ya matausi, unai tabu yomi nuwamamohoi yo yomi gadosisi aꞌana bayabayaona Keliso hesabana ne unai na tamowai nuwamiu ne se woyahesuwaladi. \v 4 Na taba tamowai hesau ye laowa kalimiuwai na Yesu lauguguyana ye lauguguyaei nige doha kai Yesu ka lauguguyaei ta, o taba yaluwa udoi kwa hai nige doha Yaluwa kwa haiꞌusei wa, o taba wasa namwanamwana udoi nige doha bagubagunana kwa haiꞌusei wa, iyamo tamowaidiyao ta udiyedi meta kwa nayatautaubigakalili. \v 5 \add [Taulauhekatalupolupo ne se bom se hededetausaedi bena]\add* siya apostolo saesaekalilidi, na ya nuwatui ede yau meta nige ya dobikalili na kabo siya. \v 6 Yau nige se hekatagau bena tauhedehedede, iyamo sonoga ede kaliguwai, doha teha maudoidi udiyedi ka tolehemasalahanamwanamwaediko kalimiuwai. \p \v 7 Yau meta Yaubada wasana namwanamwana ya lauguguyaei kalimiuyena na nige maisana ya hai. Teina unai ya bom ya toledobidobiyeiꞌuyoigau, na unai bena kabo komiu ya toleisinigomiu. Hage, kwa nuwatui tenem ne unai ya laupwano? \v 8 Dubu hekadi yodi haisagusagu kainauyadi ya haigaibuidi na ya haidi ne udiyedi kabo gonowana yomiu ya paisowa. \v 9 Na huyana yau maidamiu na ginauli saha hesau ya henuwa meta nige unai tamowai hesau ya hepolohe, matawuwuna kada kahao Masedoniya unai taulaoma wa, siya se saguigau ginauli saha ya henuwadi wa udiyedi. Yogu hineli ya ginauliyako ede taba nige ya hepolohegomiu na saha ya hedededi ta meta kabo sola ya miyamiyawatanidi. \v 10 Teina ye hemala yogu kabahededesaesae. Kabina kwa kata meta Keliso wasana mamohoina ede kaliguwai. Na hinage ya hededemamohoi, taba nige gonowana tamowai hesau teha Akaiya unai yogu hededesaesae ta unai ye hekaiyawasigau. \v 11 Na idohagi? Bena nige ya gadosisiyeigomiu? Yaubada kabina ye kata meta ya gadosisiyeigomiu. \p \v 12 Na yogu paisowa nige maisana ne meta sola kabo ya ginaginauli. Na teina unai kabo gonowana taulauhekatalupolupo ne yodi kabatolo ya koigwaligwalidi, siya se henuwa bena taba solasola hesau se lobai na ginauli saha se ginaulidi ne udiyedi se hededesaesae na kabo se hedede ede siya yo kai gonogonowamai. \v 13 Matawuwuna tamowai doha teina meta apostolo lupolupodi yo taupaisowa laulaulupolupodi, na kadi kao se ginaulidi doha siya bena Keliso yona apostolo. \v 14 Na nige nuwapwanopwanona hesau, matawuwuna Satani, iya hinage ye kaohaihai na ye hedede meta iya mala aneluna. \v 15 Unai nige gonowana ta siliyata ena taba yona taupaisowa se kaohaihai na se hedede bena siya miyamiya dudulaina yona taupaisowa. Na yodi mauli gehena ne unai meta saha se ginaulidi ne udiyedi kabo maisadi se haidi. \s1 Paulo yona kamkamna hedehedededi udiyedi ye hededesaesae \p \v 16 Ya hededeꞌuyo kalimiuyena: Tabu tamowai hesau yona nuwatu bena yau yauyaule. Na taba komiu yomi nuwatu ede doha tenem na kwa lapulapulau yauyaule udiyedi, ye namwa mo taba yau hinage kwa haigau kalimiuyena doha siya, na unai kabo hededesaesae gagilina hinage ya ginauli. \v 17 Teina ya bom yogu nuwabayao ta unai na ya hededesaesae ta meta nige ya hedehedede doha Guiyau ye hedehedede, na doha yauyaule ye hedehedede. \v 18 Tamowai se bado meta buluma hekasadi yo hinelidi udiyedi se hededesaesae, unai yau hinage kabo ya hededesaesae. \v 19 Komiu kwa sibasibakalili, iyamo tamowai yauyauledi meta kwa gwauyalakaliliyeidi yo udiyedi kwa taubigakalili. \v 20 Na komiu meta kwa taubigakalili tamowaigaibu udiyedi na kwa talamyeidi gonowana se haigomiu yodi heyayai tauhaidi, gonowana se lupohaigomiu na yomi gogo se haidi, gonowana se hepaisowagomiu na unai namwanamwa se lobaidi, gonowana se bom se toleisiniꞌuyoidi, yo gonowana hinage debam ne se kaikaisoi.\f ** \fr 11:20 \fq Debam ne se kaikaisoi: \ft Kalina Giliki unai Paulo ye kuli, \fqa se koipapaligomiu, \ft na kaniyona ede tamowaina ne se hedededobidobiyei.\f* \v 21 Saha se ginaulidi ne se nuwamwadimwadinekalili, unai nige yogu bayao gonowana taba bena ya ginaulidi. \p Saha tamowai se nuwatuidi na udiyedi se hededesaesae, meta yau hinage gonowana udiyedi ya hededesaesae. Hage, sola musamusana taba ya hedehedede doha yauyaule. \v 22 Idohagi, siya \w Hebelu\w* tamowaidiyao? Yau hinage! Idohagi, siya Isalaela tamowaidiyao? Yau hinage! Na idohagi, siya Abelahama kana isimulitao? Yau hinage! \v 23 Idohagi, siya Keliso yona heyayai tauhaina? Yau meta yona heyayai tauhaina saesaena na kabo siya. Yogu hedehedede doha teina ne meta doha ya hedehededegaibu. Yau yona ya paisowabayaokalili na kabo siya, hesabana ya lau numatutugudu hegahegagili, se sapiheyaheyababakaliliyeigau, yo huya se badokalili meta ya lau boita ya hanahanawui. \v 24 Ma haligigi Dius yodi tauwoyawoya tamowaidiyao udiyedi sapisapi badona 39 ya haidi. \v 25 Ma haiyona kaisapisapi kaikaiwana unai se koihemwahemwaloigau, ma kesega se lauwekuigau, ma haiyona yoma waga se hedunalapaidi, na boniyai kesega yo mayadai kesega gabwagaibu ne unai ya kulokulolo. \v 26 Yogu kadau maudoidi ne udiyedi, kabamwaloi udiyedi ya lulau meta se bado. Sagasaga kabaitadi se nuwamatamatausi, iyamo ya lau. Tauhenahenayagudu se henayaguduigau, iyamo ya lau. Yogu hali Dius tamowaidiyao se kabihenahenayaigau, iyamo ya lau. Dagela tamowaidiyao se kabihenahenayaigau, iyamo ya lau. Magai lakilakidi udiyedi bena kabo se unuigau, iyamo ya lau. Balabala se nuwamatamatausi, iyamo ya lau. Gabwa unai kabo boita, iyamo ya lau. Yo kada kahao lupolupodiyao meta se hewaiunugau. \v 27 Paisowa lakilakidi ya ginaulidi yo paisowa udiyedi kamnagu se yababa. Huya se badokalili nige gonowana ya keno. Hinage hasali yo gadomagu kamnadi ya lapuidi yo huya hekadiyo meta ya wohi. Huya hekadiyo meta nige yogu kabobo na ya gwaugwau. \v 28 Na ginauli maudoidi ta luwadiyena na mayadai maudoina meta dubu maudoidi hesabadi ya nuwanuwatukalili. \v 29 Ena kaiteya ye basabasa, idohagi, kabo basabasa kamnana nige ya lapui? Ena tamowai hesau se woyalaei yababa unai, idohagi, debanaena kabo nige gonowana ya kouyalayala? \p \v 30 Na ena taba bena ya hededesaesae, meta kabo ginauli saha yogu basabasa ne tauhemasalahana wa debadiyena ya hededesaesae. \v 31 Yaubada, iya yoda Guiyau Yesu Tamana, iya bena huya maudoina ta nokonokoei, iya meta kabina ye kata yau nige ya laulaulupolupo. \p \v 32 \add [Yogu huyabasabasa mayadaina hesau meta]\add* huyana yau Damaseko unai na yodi gabana, iya meta wasawasa Aletasi yona loina guninaena taupaisowa, na iya ye hedede ede Damaseko magaina lakilakina kawakedadiyao maudoidi se tologuduidi na unai bena kabo se kabihekahinigau. \v 33 Unai magai ganana kewamolosina unai bosaena ya gelu na gana bolilapaina unai kagu kahao se hedalolodobiyeigau, ede ya wasabugabaeidi. \fig Damaseko unai, magai ganana bolilapaina unai Paulo se hedalolodobiyei.|alt="Paul is lowered from the city wall of Jericho and flees." src="cn01937.jpg" size="col" copy="© 1996 David C. Cook" ref="11:33" \fig* \c 12 \s1 Paulo tautau ye kita yo yona basabasa ye hededehemasalahadi \p \v 1 Yogu hededesaesae ta udiyedi kabo sola ya hededesaesae. Bwagana yogu hededesaesae ta udiyedi meta taba nige saha hesau namwanamwana ya lobai, iyamo bena tautau saha ya kitadi yo saha Yaubada ye hemasalahadi kaliguwai wa hedehedededi ya hedehedede. \v 2 Tamowai hesau kabina ya kata iya Keliso unai, na bolimai 14 se laoko wa unai meta se hai ye sae galewa hehaiyonana\f ** \fr 12:2 \fq Galewa hehaiyonana: \ft Kalina Giliki unai se hedede galewa bagubagunana meta manuwa yo yalohi tehana, yo galewa helabuina ede mahana yo nawalai yo kipwala yodi kabasigisigi. Na galewa hehaiyonana meta Yaubada yona kabamiya. \f* ne unai, nige kabina ya kata tamowai ne meta tauna maudoudoina ye sae o yaluyaluwagaibuna ye sae, Yaubada ye bom mo kabina ye kata. \v 3-4 Hinage kabina ya kata ede tamowai ta se hai ye sae paladaisi, na tamowaina ne maudoudoina ye sae o yaluyaluwagaibuna ye sae meta nige kabina ya kata, Yaubada ye bom mo kabina ye kata. Menai nuwanuwatu se bado ye lapuidi meta nige gonowana tamowai yona nuwanuwatuyena ye hededehemahemasalahadi yo hinage nige se talamyei bena taba ye hedededi tamowai udiyedi. \v 5 Tamowai doha tenem meta kabo ya hededetausaei, na yau nige gonowana ya bom ya hededetausaeigau. Na saha kabo unai ya hededesaesae ede yogu basabasa ta. \v 6 Na taba ya henuwa bena ya hededesaesae meta yau kabo taba nige yauyaule, kaniyona ede yau kabo hedehedede mamohoidi ya hedededi. Na ya kabihekahiniꞌuyoigau. Nige ya henuwa taba tamowai hesau ye nuwatuhesaegaibuigau, na taba yogu miyamiya yo yogu hedehedede ne ye kitasipwabagunaidi. \v 7 Na ginauli saesaekalilidi Yaubada ye hekitagau wa debadiyena na bena tabu udiyedi ya nuwasaesae, ede kadi laugudugudu Yaubada ye haiyama, unai Satani yona tautauwasa ye laolaoma na taugu ta kabahekamkamnana ye toletole. \v 8 Ma haiyona meta ya kaibwadadoudou Guiyau unai bena taba kamkamna kaliguwai ta ye haigabaeidi. \v 9 Na ye hededelaoma kaliguyena ye wane, “Yogu kabinamwa ta ye launamwanamwaeigo. Matawuwuna ede yogu gigibwali ta yona huyapaisowa dudulaina ede yom basabasa mahanana.” Tenem debanaena ede kabo ma gwaugwauyalakaliligu na yogu basabasa ta hedehedededi udiyedi ya hededesaesae. Kaniyona ede Keliso yona gigibwali bena ye miya kaliguwai. \v 10 Tenem unai Keliso debanaena ede huyabasabasa yo dila yo huya yabayababadi, yo hekamkamna yo pilipili huyadi udiyedi meta ya gwauyalakalili. Matawuwuna ede, ena ya basabasa meta unai kabo Yaubada yona sagu unai ya bayao. \s1 Hededehaisagusagu hekadiyo \p \v 11 Yogu hedehedede wa udiyedi kagu kao meta doha yauyaule, na komiu yomi miya wa debadiyena ede doha tenem ya ginauli. Ye namwa mo komiu taba yau kwa hededehesaegau, matawuwuna ede yau meta nige ya dobikalili na kabo siya apostolo saesaedi ne, bwagana kabo kwa kitagau meta nige kaniyogu. \v 12 Apostolo kabakitalobaidi ginaulidiyao ede hekihekinoi saesaedi, kabanoko ginaulidi yo laulau gigigigibwalidi. Ginaulidiyao ta meta ma nuwabayaogu na ya ginaulidiko kalimiuwai. \v 13 Unai, Ginauli maudoidi ya ginaulidi dubu hekadiyo udiyedi ne meta maidamiyao gonogonowamiu. Na ginauli kesega mo, meta nige ya kaibwadamoni kalimiuyena. Nuwana teina ta yogu kabatoledobiyeigomiu ede, taba kwa nuwatugabaei. \p \v 14 Teina ta meta ya nonohako kabo huya hehaiyonana ya kaitaumanaigomiu, na unai taba nige ya hepolohegomiu, kaniyona ede yogu laowa ne nige bena yomi gogo hesabadi, na komiu hesabamiu. Matawuwuna ede wawayao gagilidi meta nige gonowana tama yo sina kadi yo yodi se gwaugogo, na tama yo sina bena natudiyao kadi yo yodi se gwaugogo. \v 15 Teina unai kabo ma gwauyalagu na ginauli maudoidi kaliguyena ta ya hegehedi kalimiuwai yo hinage ya bom ya talamyeigau hesabamiu. Hage idohagi, ena yogu gadosisi kalimiuwai ta ya helakiꞌuyoi, bena kabo yomi gadosisi kaliguwai ne ye gagili? \p \v 16 Nuwana kwa hemamohoiyeigau ede mamohoi yau taba nige ya hepolohegomiu, iyamo kabo yomi nuwatu ede bena ya lupohaigomiu. \v 17 Idohagi, tamowai ya hetamalidi se laowa kalimiuyena wa meta yomi namwanamwa saha hesau se haigaibui yau hesabagu? \v 18 Taitasi ya muyowui ede ye laowa kalimiuwai, yo hinage kada kaha hesau meta maidana se laowa. Hage idohagi, Taitasi meta ye hepaisowagomiu yona namwanamwa hesabana? Nige gonowana, matawuwuna kai meta yaluwa kesega unai ka paisowa yo nuwatu kesega ka hemuliwatani. \p \v 19 Tabu yomi nuwatu bena yoma hedehedede maudoidi ta udiyedi kai yomai ka laulaugudugudu. Kai meta Yaubada matanaena ka hedehedede doha siya Keliso unai tausunuma tamowaidiyao, yo ginauli maudoidi ka ginaulidi meta komiu, kehamaiyao, kabahebayaogomiu hesabana. \v 20 Matawuwuna yogu matausi ede taba ya laowa meta taba nige saha yau ya henuwa ne unai ya lobaigomiu, yo yau hinage taba nige saha kwa nuwanuwatui ne kwa lobai kaliguyena. Ya matausi tabu na kalimiuyena meta haikawayagala, kaikalomagigili, koukouyalayala, mahimahihi, hededeheyaheyababa, monumonunu, nuwanuwasaesae yo miyamiyapilipili ede metai. \v 21 Yogu matausi ede ena ya uyowa, Yaubada kabo ye henuwadobidobiyeigau matamiuyena, na tamowai hekadi debadiyena kabo ya nuwayababakalili, kaniyona ede huya bagubagunana unai miyamiya nige se aꞌa, laulau bikibikidi yo miyamiya yabayababadi udiyedi se lulau na udiyedi se baꞌaya meta sola nige se nuwabui. \c 13 \s1 Hededehesibasiba gehegehedi \p \v 1 Buka Tabuna unai ta hasili ye wane, \mi “Pilipili maudoidi tolehedudulaidi udiyedi meta tamowai labui o haiyona yodi hemamohoi ne unai kabo ta tolehedudulaidi.” \rq (Dutelonomi 19:15)\rq* \m Na teina ta meta kabo yogu kaitaumanaigomiu hehaiyonana. \v 2 Huya helabuina yau maidamiu wa unai meta ya hededelaowako kalimiuyena, na teina ta yau nige maidamiu na hedehedede wa ya hededeꞌuyoidi kalimiuyena. Na yogu uyowa ne unai meta siya kaiteyadi huya bagubagunana unai se baꞌaya wa yo taubaꞌaya hekadiyo hinage taba nige ya katekamkamnaedi. \v 3 Kwa henuwakalili bena kaliguyena hemamohoi kwa lobai ede Keliso meta ye hededelaoma kaliguwai na ya hedehedede. Tolehedudulaigomiu ne unai iya nige ye basabasa, na ye bayaokalili komiu luwamiuyena. \v 4 Mamohoi, sataulo kewanaena Keliso ye basabasa, iyamo Yaubada yona gigibwaliyena ye maumauli. Doha hinage kai, ka basabasa doha iya, iyamo Yaubada yona gigibwaliyena meta kabo ka maumauli na ka tolehedudulaigomiu. \p \v 5 Kwa kitasipwaigomiu yo kwa lautonogigomiu, komiu sunuma ne unai kwa babawa e nige? Taba kwa nuwatulobai meta Keliso Yesu ede kalimiuwai. Iyamo ena kwa lautonogigomiu na nige sunuma ne unai kwa miyamiya meta Keliso Yesu ede nige kalimiuyena. \v 6 Na ya nuwatui meta ena kwa lautonogigai kabo kwa lobai ede kai apostolo mamohoidi. \p \v 7 Ka tapwalolo Yaubada unai kabo taba nige ginauli hesau kwa ginaulipwanoli. Yoma tapwalolo ta kaniyona bena saha? Nuwana tamowai bena se kitagai ede kai apostolo mamohoidi? Nige! Tamowai yoma apostolo paisowana se kitaheyababa meta nige ya modei, na saha ya henuwakaliliyei ede taba komiu ginauli saha se dudulai ne kwa ginaulidi. \v 8 Matawuwuna kai nige gonowana ginauli hesau ka ginauli bena mamohoi ta kabaguduina, na bena taba mamohoi ta ka sagui na ye laki ye lau. \v 9 Ka gwauyala huyana kai ka basabasa iyamo komiu kwa bayao. Na ka tapwalolo taba Yaubada kwa talamyei bena ye saguigomiu na yomi miyamiya ne se dudulaikalili. \v 10 Teina debadiyena ede huyana yau nige maidamiu meta nuwanuwatu ta ya kulidi, na huyana ya laowa kalimiuwai na yogu apostolo gigibwalina ya hepaisowa meta tabu ya sinakalakalili. Teina gigibwali ta Guiyau ye haiyama meta komiu yomi sunuma kabaginaulidi na nige kabahetatagwaligwaligomiu. \s1 Lautoki \p \v 11 Gehegehena ta unai, kagu kahao, kwa gwauyala! Kwa kaipatebayao na kwa uyo yomi miyamiya dudulaidi wa udiyedi. Kwa haihebahebayaoꞌuyoigomiu. Bena nuwamiu kesega yo kwa miya daumwaliyena. Na gadosisi yo nuwadaumwali Yaubadana, iya kabo maidamiu. \p \v 12 Kwa hailaulautokiyeigomiu gadosisi mamohoina unai.\f ** \fr 13:12 \fq Gadosisi mamohoina unai: \ft Paulo ye kuli, \fqa sumta tabuna unai, \ft na sumta meta ekalesiya yodi gadosisi hekihekinoina. \f* \v 13 Yaubada yona tamowai maidaguwao ta yodi lautoki se hetamalidiwa kalimiuwai. \p \v 14 \add [Ya tapwalolo]\add* taba Guiyau Yesu Keliso yona kabinamwa yo Yaubada yona gadosisi yo Yaluwa Tabuna yona labini maudoimiu kalimiuwai.