\id HEB - Saafi-Saafi \ide UTF-8 \h Heber ci \toc3 Heb \toc2 Heber ci \toc1 Fiisi kaɓɗohu Heber ci \mt Fiisi kaɓɗohu Heber ci \is Rangsohaani \ip Ali ɓo' inahɗi yi fiis kaɓɗohii, wala ɓooɓi fiisɗuu wa. Wa cambohɗi findi fiisi na kaɓɗohse na cambohe, waaye wa reehoh ɗaa, na kañɗoh. \ip Wa miniɗ nik ne cambohaani saɓsukoh saɓsukoh naa, wi wa na fiisissasse. \ip Fu jang kaɓɗohii ɗah, fu na hote ne wa fiisu wuu ɓi ɓo' ɓi inah baahiɗ Fiis ciŋ \w Ambtiɗohi Koc|lemma="Ambtiɗohi Koc na wi Asi"\w*. Wa miniɗ nik ne e Yawuut ci fiisuu wa (weɗ tah wa teekuusa Heber ci). Wala wa nam fiisu wuu ɓooɓi kos te ɓa nikɗi Yawuut waaye ɓa jangiɗ Fiis ci maañiɗ ci. \ip Ɓa yaaɓeen sagu kosiŋ ɓa, waaye wa reyeeɗi ŋ kakaan.\x + \xt Heber ci 12:4\xt*\x* Yi fiisa neƴƴohiɗ ne ɓa faɗ Yeesu, ɓa dokuk ŋ Ambtiɗohi Koc. \ip Ineem weɗ tah kaɓɗohi na teeɓohe ne Ambtiɗohi Asi weɗ uup Ambtiɗohi Koc : Yeesu a yi uup malaakaaci, a yi uup \w Musaa\w*, a uuppa \w seeƴkiɗoh\w* ci yakak ci rimkoh ŋ \w Aaruna\w*. Kaɓɗohi na teeɓohe ne Fiis ci gapohiɗ ambtiɗoh as. Ca teeɓoh Yeesu findi Seeƴkiɗoh yakak, yi seeƴkoh haf ce waas yino jameet wuu ɓooɓi jen. \iot Fiisi kaɓɗohu Heber ci kaɗtiɗoh an : \io1 - Kooh woyiɗ taamboh ŋ \w Kuɓkiŋ ɗe|lemma="Kuɓkiŋ Kooh"\w* \ior 1:1-3\ior* \io1 - \w Kiristaani|lemma="Kiristaa"\w* a yi uup malaakaaci \ior 1:4–2:18\ior* \io1 - Kiristaani a yi uup Musaa na Yosuwe \ior 3:1–4:13\ior* \io1 - Kiristaani a yi uup yak seeƴkiɗoh ciŋ \w waasiŋ Musaa\w* \ior 4:14–8:6\ior* \io1 - E Ambtiɗohi Asi dong min nihis bakaaɗ \ior 8:7–10:39\ior* \io1 - Kosaŋ caac ca \ior 11\ior* \io1 - Findi ɓo' joy pesoh ŋ Ambtiɗohi Asi \ior 12:1–13:19\ior* \io1 - Kiimi na askohi \ior 13:20-25\ior* \ie \c 1 \s Kooh woyiɗ taamboh ŋ Kuɓkiŋ ɗe \p \v 1 Ŋ maañiɗ, Kooh taambohee ŋ woosuuɗ ci, a woosa na caac ciŋ ɓoo waas laayiɗ te woyohaaɗ ci ɗalohha. \v 2 Waaye ŋ jamanoociŋ reehɗohaaniŋ adinaani ɓoo nikoh cii, a woyiɗ na ɓoo taamboh ŋ \w Kuɓkiŋ ɗe|lemma="Kuɓkiŋ Kooh"\w*. Ŋ camba, adinaani na findi wa na tiindohe jen, a feroha Kuɓkeem. Te a yi a eɗan in ci jen. \v 3 A yi siñaariŋ yaki Kooh yak, a yi sah ñaamaariŋ ini Kooh nik keeh-keeh. Te a yi raanuk adinaani jen na woo kiŋ ɗe raakiɗ hatili. Wi a tum po ɓooɓi minnda hoolɗu ŋ bakaaɗ ciŋ ɓa, weɗ a kaɗoh ŋ Eel ci, a ɓooffa ŋ ñaahmiŋ Kooh yi buur. \v 4 A uuppa malaakaaci findi tiiki Kooh eɗ ɗe uupoh ciŋ ɓa. \s Kuɓki a yi uup malaakaaci \p \v 5 Laam, ɗu inhiɗ ne, woo ki Kooh woo ŋ ɗooƴ Fiis ci Hooliɗ ci wii : \q « Woti, ñam Baabiŋ ɗa, \q a fu Kuɓkiŋ ngo.\x + \xo 1:5 \xo*\xt Sabuur 2:7\xt*\x* » \m a moosɗaa woo ali malaaka. Te a namɗi woyoh ŋ ini kaɗ ŋ ali malaaka ne : \q « Ŋ hey nike Baab nga ɗe, \q a nik nga so findi Kuɓu.\x + \xo 1:5 \xo*\xt 2 Samuwel 7:14\xt*\x* » \m \v 6 Te wi a na haytohe Kuɓkiŋ ɗe saawi ŋ Adina, Fiis ci woo ne : \q « Malaakaaciŋ Kooh jen ƴekɗaat ɗe ! »\f + \fr 1:6 \fr*\ft Marka teerndiŋ \ft*\xt Rohƴiɗi 32:43\xt* (waaye, fu marak fiis ci ɗeɓgaan ɗah, raakiɗ ɓi fiis ci raakɗi woo keem).\f* \m \v 7 Inii weɗ Fiis ciŋ Kooh woo ŋ ini kaɗ ŋ malaakaaci : \q « A tum malaakaaci findi puuɗis ; \q ɓeɗ pangkoh ciŋ ɗe, \q a tummba ɓa findi jaal yongkaah.\x + \xo 1:7 \xo*\xt Sabuur 104:4\xt*\x* » \m \v 8 Waaye ini Kooh woo Kuɓkiŋ ɗe ŋ Fiis ci weɗi wii : \q « Eey Kooh, Nguuriŋ ɗa genan gen, \q te salmaariŋ wa, weɗ wiŋ waasi yurhiɗi. \q \v 9 Fu teeɓohiɗ ne fu waaɗ in yurhiɗ, \q fu sang ini nikɗi waas, weɗ tah, eey Kooh, \q Koohiŋ ɗa tannda ɗa ŋ ɗooƴ huntoh ciŋ ɗa, \q a diwiɗta ɗa hafiŋ ɗa diw eeñiɗ, \q wa hunnda na sum.\x + \xo 1:9 \xo*\xt Sabuur 45:7-8\xt*\x* » \m \v 10 Kooh namiɗ woo ŋ Fiis ci ne : \q « Ngaŋ camba, eey Heɗi, a fu yip kehƴi \q te a fu haɓiɗ Eel ci na yaah ciŋ ɗa. \q \v 11 In ceem jen hey sooƴe waaye fu, fu genan gen. \q Eel ci na kehƴi jen hey kaane findi kulɓa, \q \v 12 fu lem ca findi palto. \q Wiiriis as degu findi ɓoyi ɓekkis, \q waaye fu, fu risan mand findi fu mand ; \q kipes kiŋ ɗa reehanɗi.\x + \xo 1:12 \xo*\xt Sabuur 102:26-28\xt*\x* » \m \v 13 Markaat rek ! Ini Kooh woo ŋ Fiis ci wii : \q « Haya fu ɓoof ŋ ñaahmiŋ ngo, \q po mbaɗna ŋ folan sangiɗ ciŋ ɗa ŋ kehƴi, \q fu tum ɓa degoha kot.\x + \xo 1:13 \xo*\xt Sabuur 110:1\xt*\x* » \m A moos woyoh yinde malaaka in mand na weem ? \p \v 14 Malaakaaci, ca jen ca pangkoh ci minɗi hotu haa e ? Ca woosu ne ca ɓaatɗoh ɓi rahsan muci haa e ? \c 2 \p \v 1 Ineem weɗ tah ɓoo joyiɗ uup amb ndengiɗ ŋ woo kiŋ Kooh ɓoo kerah, ne ɓoo yoɓuu ŋ kosi ɓoo kos po ɓoo kee faɗsuka. \v 2-4 Woo ki Kooh eɗoh ŋ ɗeɓgaana, wa taambohee ŋ malaakaaci, te wa tufkeen. Waaye muci ɓoo raak kotii, weɗ uup yak. Laam, a Heɗi koca gapoh, ɓi keraha ɓaatta ɓoo wa ndengɗiɗ. Kooh teeɓoheeɗa ne woo ciŋ ɓa keeh ngaŋ ɓi firnde, ŋ kehƴi na eel ci, na keemaan nu nik. A nammbaa teeɓoh ŋ in ci \w Fuuɗsi Hoolohngaani|lemma="Fuuɗsi Hoolohngaani, Fuuɗsiŋ Kooh"\w* na onohe te a paysohee ca ŋ findi a waaɗoha. Ɓoo min na fusoh mbugal, ne ɓoo sagankoh muc hend an yak ɗah, nik ne woo ka ɗeɓgaan sah tufkeen po tumohaaɗ nu huneeɗi naa ɗah mbugaluusa findi wa joy mbugalohu ɗah ? \s Yeesu, taambɗohi yakkiŋ ɓo' ci \p \v 5 Ŋ waaɗ ɗu woo ne, adinaani na haye, wi ɓoo na woye, Kooh degɗaa ŋ yaah ciŋ malaakaaci. \v 6 Waaye, ŋ Fiis ci, raakiɗ ɓoyi woo Kooh ne : \q « Ɓo' ye, \q po fu liiɓee nga ɗe ? \q Wala kuɓu ɓo' ye, \q po fu liiɓsiɗohee nga ɗe ? \q \v 7 Fu degeen ɗe \q ŋ ɗiski inah ne, \q a yi uupee ƴissuut malaakaaci, \q waaye wa maañɗi. \q Fu yakɗiɗ ɗe, a eɗuusa cir, \q wa nikka mbahne-buur nga ɗe. \q \v 8 Fu degga in ci jen ŋ yaah ciŋ ɗe.\x + \xo 2:8 \xo*\xt Sabuur 8:5-7\xt*\x* » \m Kooh woo ne a degiɗ in ci jen ŋ yaah ɓo' ɗah, kon a faɗɗi ali in ; moona woti-woti, ɓoo hotɗi paaɗ ne in ci jen degu ŋ yaah ɓo', \v 9 waaye ɗiski wa nik ndii, e Yeesu, a yi ɓoo na hote. Ɓoo hotiɗ ne Yeesu degseen ɗiski fu inah ne, a yi uupee ƴissuut malaakaaci, waaye wa maañeeɗi ; a degseen nga ne, ngaŋ baahohiŋ Kooh, a kaan wuu ɓooɓi jen. Te ɗiski wa nik, ɓoo na hotee ɗe yakɗuuɗ, eɗuuɗ cir po haa a ɓekɗu mbahne-buur, sagu miskiɗiŋ kakaan ki. \p \v 10 A Kooh fer in ci jen te ca jen ca raakiɗ ne ca nik wuu ce. A hotta ne wa baahiɗ ne a lahiɗ Yeesu ŋ miskiɗeem, ne yeem ree ɗiski a joyee ree ngaŋ mit ; ŋ ineem, a nikka yi adgiɗoh ŋ muci ne kuɓu laayiɗ ɓaah ŋ yaki a yak. \v 11 Laam yi na hoolɗohe na ɓi hoolɗu, ɓa jen ɓeɗ ɓaah Baab. Ineem weɗ tah po a supukɗi ɓa ɓeeɗkoh taambɗoh ciŋ ɗe \v 12 wi a woo Kooh ŋ Fiis ci ne : \q « Ŋ hey inhiɗe taambɗoh ciŋ ngo tiikiŋ ɗa \q te ŋ hey ɗa ƴeeke ŋ fiki mboolo kosiɗ.\x + \xo 2:12 \xo*\xt Sabuur 22:23\xt*\x* » \m \v 13 A woyissa nga ca ne : \q « Mi, ŋ hey oolke Kooh.\x + \xo 2:13 \xo*\xt Esayi 8:17\xt*\x* » \m A woyissa nga ca ne : \q « Ñam yii, na kuɓuuci Kooh eɗ to.\x + \xo 2:13 \xo*\xt Esayi 8:18\xt*\x* » \p \v 14 Kuɓuuci a na woye ɓeem, ɓa ɓo' njaay, heɗ faan na ñif. Ineem weɗ tah po Yeesu ŋ haf ce, nammba ɓaah na ɓa mandohaaɗeem ne, taamboh ŋ kakaan kiŋ ɗe, a saah Seytaani yi ambohee doolndiŋ kakaan. \v 15 Ŋ ineem, a minnda tokis ɓooɓi jen, ŋ findi ɓa hend, ɓi nikee \w ñaam\w* ŋ kipes kiŋ ɓa jen sagu neƴƴoh kakaan. \p \v 16 Wa wooriɗ ne, Yeesu na taambkohe malaakaaci haa, a na taambkohe ɓi rimkoh ŋ Ibrahiima. \v 17 Weɗ tah a joyya mand na taambɗoh ciŋ ɗe ŋ in ci jen ne a nik Seeƴkiɗohiŋ ɓa yakki wuu Kooh, Seeƴkiɗoh riifiɗ na yirmoh, tokɗukiɗ ŋ pangkiɗ Kooh, ne a rahas ɗaasuukiŋ bakaaɗ ciŋ ɓooɓi. \v 18 Ini a lah ŋ miskiɗ sagu fiir ci kipes na jaɗɗohe, weɗ tah po a miniɗ hirip ɓi kipes na jaɗɗe fiir. \c 3 \s Yeesu a yi uup yak Musaa \p \v 1 Weɗ tah ɓaah ciŋ ngo, ɗu hoolɗuuɗ wuu Kooh te ɓoo ɓaah ŋ ɓeeɗkohiŋ Eel ci. Kon, markaat ŋ Yeesu, yi nik Woosuuɗi, a nikka Seeƴkiɗohi yakki ŋ waasi ɓoo na woye ne weɗ ɓoo kos. \v 2 A tokɗukeen baahiɗ ŋ pangki Kooh degee ŋ yaah ciŋ ɗe, findi \w Musaa\w* namee « tokɗukoh ŋ ɗooƴ kahan Kooh [jen]\x + \xo 3:2 \xo*\xt Kind ci 12:7\xt*\x* », findi Fiis ci woyoha. \v 3 Yi taɓah kahni a yi uup kahni. Weɗ tah, Yeesu eɗaah cir na kiyak ki uup wiŋ Musaa. \v 4 Kahan nu taɓahu ɗah, a ɓo' taɓaha waaye a Kooh taɓah in ci jen. \p \v 5 Mbaa, Musaa « tokɗukeen ŋ ɗooƴ kahan Kooh jen.\x + \xo 3:5 \xo*\xt Kind ci 12:7\xt*\x* » Ŋ woo kiŋ Fiis ci weem, a tokɗukee findi yi na pangkiɗe Yi raak kahni, ne a seede ini Kooh hee woye. \v 6 \w Kiristaa\w* nak, a tokɗukiɗ findi kuɓu ne a adgoh kahan Kooh, te e ɓoo kahneem nik ne ɓoo gen ooluk, wa hun na kaañ, te ɓoo ndamkohe yaakaari ɓoo yaakaar ɗah. \s Iɗsiɗki Kooh gapoh \p \v 7 Weɗi tah, findi \w Fuuɗsi Hoolohngaani|lemma="Fuuɗsi Hoolohngaani, Fuuɗsiŋ Kooh"\w* woyoha, ngaŋ Fiis ci Hooliɗ ci, an : \q « Woti, \q ɗu kerah hoosooriŋ Kooh ɗah, \q \v 8 kinaat ndeng haf \q findi caacuucaŋ ɗu tumohee wa \q ŋ kehƴa hulanga, \q mbaɗna ɓa markiskee ɗe, \q ɓa ndengsiɗkoheeɗa na ɗe. \q \v 9 An mbaɗi, \q caacuuciŋ ɗu markiskee so, \q te raak ɓa hotee ngaŋ tumohaaɗ ciŋ ngo \q \v 10 ini ree kiis ndaŋkiyaah-nikiis (40). \q Weɗ tah ŋ raakka neɓsaaɗi \q ŋ ɓooɓaŋ jamanoonaam ; \q ŋ woosa ne : \q “ Liiɓohaaɗ ciŋ ɓa \q na genee ɓa muuƴiɗ \q te ɓa sangiɗ ne \q ɓa inhanɗi ini maa seke ne ɓa tuma. ” \q \v 11 Sagu ayruki ŋ ayruke, \q ŋ ginnja ne : \q “ Ɓa rahsanɗi muk iɗsiɗki ŋ gap ɓa.\x + \xo 3:11 \xo*\xt Kind ci 14:23; Sabuur 95:7-11; Pula 17:7\xt*\x* ” » \m \v 12 Kon ɓaah ciŋ ngo wortukaat po ali ɓo' nga ɗu raakuu keeñ baahaaɗi, wi na koseeɗi po wa kee ɗe ɓeka ŋ eɗ finho Koohi na pese. \p \v 13 Waaye feeh "woti", wi Fiis ci na woye, wa ɗii nga ɗah, genaat ñaahtiɗoh Kooh-nu-wiis, ne bakaaɗ ñaañohuu ali ɓo' nga ɗu po wa kee ɗe ɓeka keeñ ndengiɗ. \v 14 Laam, ɓoo ɓaahiɗ na \w Mucɗohi Gapohse\w* pangki, nik ne ɓoo risiɗ amb ndengiɗ po ŋ reehtinohaana, oolki ɓoo oolkee ngaŋ camba ɗah. \v 15 Fiis ci woyiɗ ne : \q « Woti \q ɗu kerah hoosooriŋ Kooh ɗah, \q kinaat ndeng haf \q findi caacuucaŋ ɗu tumohee wa \q mbaɗna ɓa ndengsiɗkohee na ɗe.\x + \xo 3:15 \xo*\xt Sabuur 95:7-8\xt*\x* » \m \v 16 Mbaa e ɓinde kerhee hoosooriŋ Kooh, ɓa ndengsiɗkoheeɗa na ɗe ? Wa hooliɗ ne e ɓooɓa Musaa pulɗohee \w Misra\w* jen. \v 17 Kooh namee raak neɓsaaɗi ŋ ɓinde ini ree kiis ndaŋkiyaah-nikiis (40) ? Wa hooliɗ ne e ɓooɓa bakaaɗee te fiɗaaf caŋ ɓa keennda ŋ kehƴa hulanga. \v 18 Te Kooh giñee ne e ɓinde heyɗi rahse iɗsiɗka a gapee ɓa ? Wa hooliɗ ne e ɓooɓa kerhiɗeeɗi ɗe. \v 19 Mbaa ɓoo hotiɗ ne ɓa mineeɗi aas sagu kosaaɗi. \c 4 \p \v 1 Mbaa, Kooh gapiɗ ɓoo ne ɓoo miniɗ rahas iɗsiɗki a woye. Te gapohiŋ ɗe weem, wa ris po wi. Kon ɓoo wortukaat po ali ɓo' nga ɗu kinaat ambu findi ɓo' tasiɗ finho. \v 2 Laam ɓoo namiɗ yegɗu yegɗoh muc findi ɓa fiɗaaf caŋ ɓa keenee ŋ kehƴa hulanga. Woo ka ɓa yegɗasse, wa njirñeeɗi ɓa in sagu ina ɓa ɓaaheeɗi kos na ɓa teyɗukee wa. \p \v 3 Waaye ɓoo ɓi kos, ɓoo hey rahse iɗsiɗki Kooh na woye wi a woo ne : \q « Sagu ayruki ŋ ayruke, \q ŋ ginnja ne : \q “ Ɓa rahsanɗi muk \q iɗsiɗki ŋ gap ɓa.\x + \xo 4:3 \xo*\xt Sabuur 95:11\xt*\x* ” » \m Moona Kooh ƴutiɗ ŋ pangkiŋ ɗe wa a fer Adina poyi. \v 4 Raakiɗ ɓaki woo ŋ Fiis ci, ŋ ini kaɗ ŋ mbeha yasna-kanakɗoh, ne : « Kooh iɗsiɗkiɗ ŋ mbeha yasna-kanakɗoh wi a ƴut ŋ panguk ciŋ ɗe jen.\x + \xo 4:4 \xo*\xt Camba 2:2; Pula 20:11\xt*\x* » \p \v 5 Waaye, ŋ Fiis cii, a woyis ne : « Ɓa rahsanɗi muk iɗsiɗki ŋ gap ɓa. » \v 6 Ɓi koc kerah yegɗoh muc, ɓa rahasɗi iɗsiɗki sagu kerhiɗaaɗi Kooh. Waaye wa wooriɗ ne raakiɗ poyi, ɓi joya min rahas. \v 7 Ineem weɗ tah, wa degga kiis laayiɗ, a gapissa mbeh wiiriis, a teekkaa "woti". A taambohha ŋ woosuuɗi Dawuuda a woosaa, ngaŋ Fiis ci ɓoo raaw jang an : \q « Woti, \q ɗu kerah hoosooriŋ Kooh ɗah, \q kinaat ndeng haf.\x + \xo 4:7 \xo*\xt Sabuur 95:7-8\xt*\x* » \m \v 8 Kur ka Yosuwe aasɗohee caac caŋ ɓoo\f + \fr 4:8 \fr*\fq kur ka Yosuwe aasɗohee caac caŋ ɓoo \fq*\ft : wa nikee Kanaan, wa Kooh kocee gap Ibrahiima. (\+xt Camba 12:1-7\+xt*) E \+w Musaa\+w* pulɗee Israayel ci, ɓi rimkoh ŋ Ibrahiima, \+w Misra\+w* (\+xt Pula 12:29-42\+xt*) ; Yosuwe, yi adgoh Israayel ci ŋ finho Musaa, aasiɗta ɓa ŋ kur ka. (\+xt Yosuwe 4\+xt*) Ɓa mirndohhaa teek Israayel.\ft*\f* nikeen ɗiski ɓa joy iɗsiɗkoh ɗah, Kooh heeɗi woyisse ŋ ini kaɗ ŋ mbeh wiiriis. \v 9 Kon po woti, Kooh ɗaakɗiɗ ɓooɓiŋ ɗe jamano iɗsiɗkoha findi mbehi yasna-kanakɗohi. \v 10 Laam ɓo' nu rahas iɗsiɗki a gapoh ɗah, fu namiɗ iɗsiɗuk ŋ panguk ciŋ ɗa findi Kooh iɗsiɗkoh ŋ ciŋ ɗe. \p \v 11 Kon mbaa ɓoo ndengɗukaat, ɓoo rahas iɗsiɗkeem ne ali ɓo' nikuu kerhiɗaaɗi po a kee keena findi caac caŋ ɓoo. \v 12 Laam woo kiŋ Kooh wii pes te wa raakiɗ hatil, weɗ uup kaañ ndang nu na nguɗe na ɓak kanak ɗah. Weɗ na kaɗe po wa saɓsoh coonndiŋ ɓoyi na liiɓiŋ ɗe, pok pok ciŋ ɗe na soriŋ ɗe te wa inhisohee ini ɓo' waaɗ ŋ ɗooƴ keeñ na ini a na liiɓe. \v 13 Raakɗi feruuɗi ɗemb Kooh, in ci jen rangsukiɗ halang ŋ fiki Kooh, Yi ɓoo woyan in ci ɓoo tum. \s Seeƴkiɗohi yakki \p \v 14 Ŋ woyeen ne ɓoo raak Seeƴkiɗoh yakak. A Seeƴkiɗoh yakoh na yakoh yi taamb ŋ Eel ci po reesa ŋ ɗiskaŋ Kooh, a Yeesu \w Kuɓkiŋ Kooh\w*. Kon ɓoo nengaat baahiɗ ŋ waasi ɓoo na woye ne weɗ ɓoo kos. \v 15 Seeƴkiɗohi yakki ɓoo raak miniɗ ɓaah na ɓoo yeg-yeg ŋ mitaaɗiikiŋ ɓoo. Kinaat liiɓ ne a minɗaa ! A miniɗa, laam a jaɗɗuuɗ fiir ŋ in ci jen findi ɓoo. Waaye, ŋ fiiri a fiirsee weem, a moosɗi bakaaɗoh. \p \v 16 Kon, ɓoo kinaat supuk, ɓoo reɓaat ŋ ɓoofohaaniŋ Kooh yi na ɗaasohe, ne ɓoo min ɗe misik, a baahoh ɓoo, ŋ ineem, a min ɓoo hirip ŋ jamanooniŋ wa. \c 5 \p \v 1 Seeƴkiɗoh yakak nu tanu ŋ ɓooɓi ɗah, a tufkiɗu ne a nikiɗ ɓa ŋ fiki Kooh ; a wikee onoh ci, a seeƴkee sagu bakaaɗ ci. \v 2 A yi ŋ haf ce a mitɗi, weɗ tah a miniɗ nik na inhaaɗiici na muuƴiɗ ci, a muñɗee ɓa. \v 3 A mitaaɗiikiŋ ɗe tah po a joyya seeƴuk sagu bakaaɗ ciŋ ɗe haf ce, findi a na seeƴkohe sagu ciŋ ɓooɓi. \p \v 4 Ali ɓo' minɗi eɗ haf ce cir seeƴkiɗoh yakak. A Kooh na ɓeeɗke ɓo' nga, findi a ɓeeɗkoh \w Aaruna\w*\f + \fr 5:4 \fr*\fq Aaruna \fq*\ft : a nikee yakak \+w Musaa\+w*, seeƴkiɗoh ciŋ \+w waasiŋ Musaa\+w* puloh nga ɗe.\ft*\f* nga. \v 5 Mucɗohi Gapohse sah eɗkootɗi cir Seeƴkiɗoh yakak. A rahsoha ŋ Kooh yi woo ne : \q « Woti, ñam Baab ɗu, \q a fu \w Kuɓkiŋ ngo|lemma="Kuɓkiŋ Kooh"\w*.\x + \xo 5:5 \xo*\xt Sabuur 2:7\xt*\x* » \m \v 6 A woyissa ŋ ɗisik wiiriis ŋ Fiis ci ne : \q « Fu tufkiɗuuɗ Seeƴkiɗoh po faw, \q Seeƴkiɗoh findi Melkisedek\f + \fr 5:6 \fr*\ft Teerndiŋ \+xt Camba 14:18-20\+xt* teeɓohiɗ ne Melkisedek nikee buur, a nammba nik seeƴkiɗoh wuu Kooh. \+xt Sabuur 110\+xt* yegɗohiɗ buur wiiriis, yi na haye ŋ fikiiri, yi nikan seeƴkiɗoh findi Melkisedek, te Dawuuda teek ɗe ndeem "heɗ ce".\ft*\f*.\x + \xo 5:6 \xo*\xt Camba 14:18-20; Sabuur 110:4\xt*\x* » \m \v 7 Mucɗohi Gapohse, ngaŋ kipes kiŋ ɗe ŋ kehƴi, a kiimiɗ Kooh yi minee ɗe muciɗ ŋ kakaan. A kiimiɗ keeh-keeh ŋ ɗafka-ɗafka na muhun. Kiimiŋ ɗe teyɗukuusa sagu nupi a nup Kooh. \v 8 Ini a nikee Kuɓu jen, a jangiɗ kerhiɗ Kooh ŋ miskiɗ ci a raak. \v 9 Wa Kooh reyiɗ ɗe ɗiski a joyee ree ngaŋ mit, a nikka yi na eɗe ɓooɓi kerhiɗ ɗe jen muci reehanɗi. \v 10 Ee, a Kooh tufkiɗ ɗe Seeƴkiɗoh yakak findi Melkisedek. \s Kañam ndengiɗ \p \v 11 Ini kaɗ ŋ ineem, ɓoo waaɗiɗ woo in laayiɗ nga, waaye kerhohaaɗiŋ ɗu yiih yiih kotii, tahha po wa yooɓɗi ne ɗu teeɓu ini ca tokis. \v 12 Ina ɗu kosoh poyi, wii joyee ɗu raak jangɗohe, waaye ɗu ris etohiɗ jangɗu in ci na kockohse ŋ in ci Kooh woo. Ɗu etohisiɗ ɓap, ɗu hatilɗi kañam ndengiɗ. \v 13 Te yaa nu na ɓape ɗah, a gooy ; a meeɗɗi woo ci yurhiɗ ci paaɗ, a minɗi ca inhisoh. \v 14 Waaye kañam ndengiɗ, wa wuu yakak ci fu inah ne ɓa meeɗɗiɗ haf ɓa inhisoh baahiɗ na baahaaɗi po ƴutiɗ. \c 6 \s Ini nik ŋ faɗ kos \p \v 1 Mbaa ɓoo cootkaat in ci ɓoo koc jang ŋ \w Mucɗohi Gapohse\w* te ɓoo tufuk ŋ jangɗohi mitiɗi. Ɓoo kinaat dokuk finho, ɓoo tufkiɗissee jangɗoh ci na ɗeɓgohse, findi : raak inwaaso ŋ tumohaaɗ ci na ɓayohe ŋ kakaan, na kos Kooh, \v 2 ini kaɗ ŋ ɓoktuk ci, degohiŋ yaah ci, hultiŋ kaaniɗ ci, na atteeni na hee kaɗe po faw. \v 3 Wa neɓ Kooh ɗah, ɓoo na hee yurhiɗkohe ŋ jangɗohi mitiɗi kotii. \p \v 4-6 Laam, ɓoo rahsiɗ leeriŋ Kooh te ɓoo ƴoohha ini a onoh, ɓoo ɓaahha rahas \w Fuuɗsi Hoolohngaani|lemma="Fuuɗsi Hoolohngaani, Fuuɗsiŋ Kooh"\w*, ɓoo ƴoohha baah kiŋ woo kiŋ Kooh na hatili nik ŋ adinaani na haye. Ɓi moos rahas in ceem te ɓa faɗta ca, ɓa minisɗi ɓayu po inwaaso ambis ɓa ŋ bakaaɗ ciŋ ɓa. Ɓak ɓa nga, ɓa na daaƴisse \w Kuɓkiŋ Kooh\w* ŋ kurwaana te ɓa na wiñee ɗe ne a heefu. \p \v 7 Wa mand na keheƴ ; wa an masmiŋ toɓi na keenee nga te wa eɗoh in raakiɗ njiriñ ŋ ɓooɓi na guurɗukee wa ɗah, Kooh heya barke'ɗe. \v 8 Waaye wa eɗoh paangi raakiɗ rup na ñaaɓaaɓ ɗah, wa raakɗi njiriñ ; weɗi ŋ kot alku te wa mirndohan raaɓu. \p \v 9 Ɗu ɓi ɓaah ciŋ ngo ŋ keeñkoh, ɓoo min woyoh ɗaa, waaye wa wooriɗ ɓoo ne ɗiski ɗu nik, weɗ uup baah, te wa hun na muci. \v 10 Kooh yurhaaɗiiɗi po a kee alkoha pangkiŋ ɗu na waaɗohi ɗu teeɓoh ŋ tiikiŋ ɗe. Ɗu teeɓohiɗa ŋ taambkohi ɗu taambkohee ɓooɓiŋ ɗe te ɗu ris ɓa wa tumiɗ. \v 11 Ini neɓan ɓoo, weɗ ne yaa nu nga ɗu ɗah, ndengɗukoh ɗaa po ŋ reehɗohaana, po mbaɗna in ci ɗu ooluk raakan. \v 12 Ŋ ineem ɗu nikuu ɓo' faɗsukiɗ, te ɗu taamb ŋ kot ciŋ ɓooɓi kos te ɓa ambsohhaa na muñ po ɓa rahassa in ci Kooh gapee ɓa. \s Giñ na gap \p \v 13 Wa Kooh na gape Ibrahiima, a giñ giñ. Raakɗi ini uup Kooh, weɗ tah po wa a giñee, a ginnja ŋ haf ce ; \v 14 an : « Ŋ giñiɗ ne ŋ hey ɗa barke'ɗe, ŋ laayiɗ ɓi rimkohan nga ɗa.\x + \xo 6:14 \xo*\xt Camba 22:16-17\xt*\x* » \v 15 Ŋ ineem, Ibrahiima sekeeɗa na muñ, po a rahassa ini Kooh gapee ɗe. \v 16 Ɓo' giñeesa ɗah, a na giñe ŋ tiikiŋ yi uup ɗe, wa ndengiɗ woo kiŋ ɗe, jaar taastiɗoh ci jen reeh. \p \v 17 Kooh waaɗee teeɓ wooriɗ ɓooɓi laman in ci a gapoh ne, a dokkanɗi finho nga, weɗ tah a ndengiɗtaa na giñ. \v 18 Giñ na gap tahiɗ po wa wooriɗ ɓoo ne Kooh dokkanɗi finho. In ci kanak ceem minɗi ɓoƴsu. Ini a woo nga ca, wa minɗi nik in wiiriis dal keeh. Ineem na ñaahe ɓoo baahiɗ, ɓoo ɓi fu inah ne, ɓoo naafkiɗ nga ɗe. Wa na ñaahe ɓoo ne ɓoo min amb ndengiɗ ini ɓoo taaknu te ɓoo oolukka ne ɓoo hey wa rahse. \p \v 19 Oolkeem, weɗ amb ruuh findi sap seroha gaal, wa wooriɗ te wa ndengiɗ. Wa taamb ŋ ridoona, wa korra ŋ \w Ɗiska Hoolohngaana|lemma="Ɗiski Hooliɗi na Ɗiski Hoolohngaani"\w* ŋ Eel ca. \v 20 Weɗ ɗiska a koc ɓoo aas, te a aas nga wuu ɓoo, a yi Yeesu. A aas nga, tufkiɗuuɗ Seeƴkiɗoh yakak po faw findi Melkisedek. \c 7 \s Yeesu na Melkisedek \p \v 1 Melkisedek yeem, a nikee buuraŋ Salem, a nammba nik seeƴkiɗohiŋ Kooh, yi ŋ ɗafka ɗafka. Wa Ibrahiima laɓ buur ca po a gurdeeɗa, a yi Melkisedek, a yi kee coha na ɗe, a yi barke'iɗ Ibrahiima ŋ cohaam. \v 2 Ɓaatta nga, Ibrahiima ɓayya ŋ in ca a naafee ŋ buur ca, a eɗta ɗe ndaŋkiyaah nu nik winooriŋ wa.\x + \xo 7:2 \xo*\xt Camba 14:17-20\xt*\x* \p Tiikiŋ Melkisedek, wa tokis buuri na tiindɗe waas. Te a nikee buuriŋ Salem, wa tokis buur jam. \v 3 Melkisedek nak ɓoo inhiɗɗi ɗe baab, ɓoo inhiɗɗi ɗe yaay wala caac. Te wa raakɗi ɗiski rimuukiŋ ɗe wala kakaan kiŋ ɗe fiisu. A mand na Yeesu \w Kuɓkiŋ Kooh\w*, a seeƴkiɗoh po faw. \p \v 4 Markaat findi a yakoh, caaciŋ ɓoo Ibrahiima sah eɗiɗ ɗe ŋ in ca a kooɗohee ŋ hiñohaŋ ɗe na buur ca, ndaŋkiyaah nu nik winooriŋ wa. \v 5 Te \w waasiŋ|lemma="waasiŋ Musaa"\w* \w Musaa\w*, wa nak ɓi ɓaah ŋ cuuɓiŋ Lewi, ɓi nikee \w seeƴkiɗoh\w* ci, ne ɓeɗ rahsan ŋ ɓaah ciŋ ɓa Israayel ci, ngaŋ ini ɓa na raake, ndaŋkiyaah nu nik winooriŋ wa. Moona ɓa jen ɓa rimkoh ŋ Ibrahiima. \v 6 Waaye Melkisedek nak, ali a rimkohɗi nga ɓa, a rahsiɗ ineem ngaŋ Ibrahiima. Melkisedek barke'iɗta ɗe, te kat, Ibrahiima a yi nikee ɓoyi Kooh gape. \v 7 Wa raakɗi laam-laam, yi uup yak, a yi na barke'ɗe yi uup ƴin. \p \v 8 Seeƴkiɗoh ci rimkoh ŋ Lewi, ɓi na waɗse ndaŋkiyaah\x + \xo 7:8 \xo*\xt Kind ci 18:21-32\xt*\x* nu nik winooriŋ wa ngaŋ in ci ɓooɓi raak, mbeh na haye ɓa kaan, waaye Melkisedek nak, rahsiɗ waɗeem findiiɓa, te Fiis ci seede'iɗ ne a pesoh. \v 9 E ɓi ɓaah ngaŋ Lewi ɓeɗ na eɗse waɗeem, moona deey ɓo' miniɗ woo ne Lewi sah eɗiɗ Melkisedek waɗeem taamboh ŋ Ibrahiima. \v 10 A yi Lewi, raak ɗe rimuuɗi ndoom, a nikee ŋ ñif miŋ caac ɓa Ibrahiima, wa Melkisedek kaɗ coha na Ibrahiima. \p \v 11 Nikee ne pangkiŋ seeƴkiɗoh ciŋ cuuɓiŋ Lewi, wi waasiŋ Israayel ci gaƴkoh, mineen tum po ɓo' mit ɗah, mbaa wa heeɗi etohisse Seeƴkiɗoh wiiriis "findi Melkisedek", yi ɓaahɗi ŋ ɓi rimkoh ŋ \w Aaruna\w*.\x + \xo 7:11 \xo*\xt Pula 28:1–29:46\xt*\x* \v 12 Kooh ɓoƴsoh findi seeƴkiɗoh ci na kooɗohse ɗah, e waasi ɓoƴsohu. \p \v 13 Laam, ɓoyi Fiis ci na woye ndii, a puloh ŋ cuuɓ wiiriis wi ɓaahɗi na wiŋ Lewi, te cuuɓeem, ali ɓo' moosɗi panguk nga findi seeƴkiɗoh. \v 14 Ɓooɓi jen inhiɗ ne Heɗ ɓoo Yeesu rimuk ŋ cuuɓiŋ Yudaa. Te Musaa, wi a na woye ŋ ini kaɗ ŋ seeƴkiɗoh ci, a wooɗi ali in ŋ cuuɓeem. \p \v 15 Wa ɓaatiɗ leer wi Seeƴkiɗoh wiiriis tufkiɗu, te findi Melkisedek, \v 16 a tumuuɗi seeƴkiɗoh ŋ nakohi kaɗ ŋ yi rimkoh ŋ cuuɓii wala ŋ cuuɓii, waaye a tumuuɗa ŋ doolndiŋ kipes ki minɗi reehɗu. \v 17 Laam Fiis ci woyiɗ inii nga ɗe : \q « Fu tufkiɗuuɗ Seeƴkiɗoh po faw, \q Seeƴkiɗoh findi Melkisedek. » \m \v 18 Ŋ ɓak, nakoha maañɗa nihsuuɗ sagu raakaaɗiikiŋ wa hatil na njiriñ, \v 19 laam waasiŋ Musaa moosɗi mitiɗ ali in ; ŋ ɓak wiiriis, Kooh oniɗ ɓoo ini uupa, wi ɓoo min ooluk ne ɓoo taamboh nga, ɓoo reɓ ɗe. \v 20 Ɓaatta nga, ineem nikɗi in ƴin ; wa hunee na giñ ! Seeƴkiɗoh ci ɓinooɓi tufkiɗasseesa ɗah, wa na huneeɗi na giñ, \v 21 waaye wi ɓoyi Fiis cii na woye tufkiɗasse, Kooh giñ giñ ɗiski Fiis ci woo ne : \q « Heɗi\f + \fr 7:21 \fr*\fq Heɗi \fq*\ft : teerndiŋ \+xt Sabuur 110:4\+xt* woo "Nikiɗi". Yawuut caŋ jamanoonaŋ Yeesu meeɗeen sang woo tiikeem ŋ ɗafka, sagu hooli wa hool.\ft*\f* giñiɗ te a dokkanɗi finho nga, \q fu tufkiɗuuɗ Seeƴkiɗoh po faw.\x + \xo 7:21 \xo*\xt Sabuur 110:4\xt*\x* » \m \v 22 E giñi tah po yi deguk ambtiɗohi uup baah, e Yeesu. \v 23 Te wa raakissiɗ in wiiriis : Weɗ ne seeƴkiɗoh ci ɓinooɓi laayiɗ sagu kakaan ki ; gomal nu gomal, yaa nu kaannda ɗah, morom ce namsiɗ ɗe, ineem weɗ hondoh ɓa nik seeƴkiɗoh po faw. \v 24 Waaye Yeesu, kipes kiŋ ɗe heyɗi reehe, weɗ tah a Seeƴkiɗohi moosanɗi namsiɗu. \v 25 Ineem weɗ tah a namiɗ min muciɗ muc mitiɗ ɓi taamboh nga ɗe ne ɓa reɓ ngaŋ Kooh. Laam, a pesan pes po faw ne a ngelɗee ɓa. \s Yeesu a yi Seeƴkiɗohiŋ Ambtiɗohi Asi \p \v 26 Seeƴkiɗoh yakak mand ɗaa, a yi ɓoo etohee keeh-keeh, a hooliɗ, a raakɗi bakaaɗ, a raakɗi usuɓ, a saɓsohuuɗ na bakaaɗoh ci te Kooh meeɓiɗ ɗe po ŋ ɗafuk Eel ca. \v 27 A mandɗi na seeƴkiɗoh ci yakak ci ɓinooɓi ne mbeh nu nik, ɓa joyiɗ seeƴuk sagu bakaaɗ ciŋ ɓa haf ɓa, po ƴut, ɓa seeƴkis sagu caŋ ɓooɓa.\x + \xo 7:27 \xo*\xt Lewiici 9:1-24; 16:1-34; Kind ci 28:1–29:39\xt*\x* Yeesu seeƴkiɗ waas yino po faw wi a eɗoh haf ce ne a hooliɗ bakaaɗ ci. \v 28 Seeƴkiɗoh ci yakak ci waasiŋ Musaa tufkiɗee, ɓa nikee seeƴkiɗoh mitaaɗi, waaye Seeƴkiɗohi yakki Kooh tufkiɗ na giñ, wi waasi eɗohu po ƴutta, e Kuɓkiŋ ɗe, te Kuɓkeem, a mitɗiɗ ɗe po faw. \c 8 \p \v 1 Inii weɗ uup raak njiriñ ngaŋ ini ɓoo na woye jen : Weɗ ne ɓoo raakiɗ Seeƴkiɗoh yakak mand ɗaa. A yaa ɓooffa ŋ Eel ca, ŋ ñaahmaŋ ɓoofohaanaŋ Kooh yi buur. \v 2 A yaa panguk ŋ \w Ɗiska Hooliɗa|lemma="Ɗiski Hooliɗi na Ɗiski Hoolohngaani"\w*, weɗ \w ɗiipa|lemma="ɗiip"\w* keeh-keeha, Kahnaŋ Kooh, wa fu inah ne a Heɗi tufkiɗa, ɓo' haɓiɗɗaa. \p \v 3 \w Seeƴkiɗoh|lemma="seeƴkiɗoh"\w* yakak nu fu hot ɗah, a tufkiɗu ne a eɗee Kooh onoh ci, na seeƴuk ci. Kon Seeƴkiɗohiŋ ɓoo joyeen nam raak ini a eɗohan. \v 4 A nikee ŋ kehƴi ɗah, a heeɗi sah nike seeƴkiɗoh, laam raakiɗ seeƴkiɗoh ci nik ndii, ɓi na eɗee Kooh onoh ci findi \w waasiŋ|lemma="waasiŋ Musaa"\w* \w Musaa\w* nakohoha. \v 5 Ɓeɗ ɓeem, ɓa na pangkiɗe Kooh ŋ ɗisik wi fu inah ne wa ñaamaariŋ in ca keeh-keeh ca nik ŋ ɗafka. Wa saangniŋ ca rek. Findi Fiis ci woyoha, wa Musaa hee haɓɗe ɗiipa nikee \w Kahan Kooh\w*, Kooh woytoh ɗe woytoh an : « Marka, te fu haɓiɗa jen, findi wa fu teeɓsee ŋ ɗafuk tangoori.\x + \xo 8:5 \xo*\xt Pula 25:40\xt*\x* » \p \v 6 Ɗiski wa nik, Yeesu a yi eɗu ne a nik ŋ harmban ɓooɓi na Kooh ne a tiindiɗ ambtiɗoh as, wi deguk ŋ gapoh as. Findi \w Ambtiɗohi Asi|lemma="Ambtiɗohi Koc na wi Asi"\w* uupoh wa koc, te findi gapoh ci as ci namoh uup ca koc, pangkiŋ ɗe uupoh fuuf wiŋ seeƴkiɗoh ci koc ɗaa. \s Woyaahiŋ Ambtiɗoha Koc \p \v 7 Ŋ Ambtiɗoha Koc, woyaah raakeeɗi nga ɗah, kon wa heeɗi etohisse ne Ambtiɗohi Kanakɗoh tufkiɗasse. \v 8 Waaye Kooh raak raak woyaah nga, findi wa woyohu ŋ Fiis ci ne : \q « A Heɗi woo ne : \q “ Inhaat ne : Mbeh cii hayeeɗa, \q ŋ hey tufkiɗe ambtiɗoh as na cuuɓiŋ Israayel, \q na wiŋ Yudaa\f + \fr 8:8 \fr*\fqa Israayel na Yudaa \fqa*\ft : Yudaa, a kuɓu Yaŋhooɓa yi Kooh teek Israayel, kon cuuɓiŋ Yudaa ɓaah ngaŋ cuuɓiŋ Israayel. Waaye, wa buur Suleymaan kaan, kur kaŋ Israayel saɓsukohha kanak. Ɓaka nikee ŋ yaah-sing ne fu yurhiɗkoh pulohaaɗ-noh ɗah, rissa na tiikiŋ Israayel, ɓaki tas teekuusa Yudaa (\+xt 1 Buur ci 12:1-24; 2 Nguur ci 10:1–11:4\+xt*).\ft*\f*. \q \v 9 Wa mandanɗi na ambtiɗohi ŋ tufkiɗee na caac caŋ ɓa, \q wa ŋ amb ɓa ŋ yaah \q ne ŋ puliɗ ɓa \w Misra\w*. \q Laam ɓa ambɗi Ambtiɗohi, \q weɗ tah ŋ liiɓisɗi nga ɓa. \q Mi yi Heɗi, ñam woo wa. \q \v 10 Ambtiɗohii weɗ maa hee tufkiɗe na cuuɓiŋ Israayel \q ŋ finho mbeh ceem : \q - Mi yi Heɗi, ñam woo wa - \q Ŋ hey ɓeke nakoh ciŋ ngo ŋ liiɓ ciŋ ɓa, \q ŋ fiis ca ŋ ɗooƴ keeñ ciŋ ɓa ; \q ŋ nik Koohiŋ ɓa, ɓa nik ɓooɓiŋ ngo. \q \v 11 Ali ɓo' jangɗissanɗi gentohiŋ ɗe wala ɓaah ce, \q a woyee ɗe ne : ‘Inha Heɗi.’ \q Ɓooɓi jen hey yo inhe, \q ini amboh ŋ yi uup ƴissuut po ŋ yi uup yak. \q \v 12 Laam ŋ hey ɓa ɗaase kiyurhaaɗiikiŋ ɓa, \q ŋ naandsukissanɗi bakaaɗ ciŋ ɓa. ”\x + \xo 8:12 \xo*\xt Yeremi 31:31-34\xt*\x* » \m \v 13 Kon Kooh woyee woo ambtiɗoh as ɗah, raakee ɗe kiisiɗ kiisiɗ wa koc. In nu maañ po wa yakakee ɗah, wa usisɗi ŋ coot. \c 9 \s Seeƴuk ciŋ Ambtiɗohi Koc \p \v 1 Ŋ \w Ambtiɗoha Koc|lemma="Ambtiɗohi Koc na wi Asi"\w*, ɓi nakoh tufkiɗasseen ne ca teeɓ ɓooɓi findi ɓa joy ñaamkoh Kooh. Wa nammba raak ɗisik hooliɗ ŋ kehƴi, ñaamkohaa ɗe. \v 2 Wa nikka \w ɗiipa|lemma="ɗiip"\w* nikee \w Kahan Kooh\w* ; ɓakaŋ wa koc teeksee \w Ɗiska Hooliɗa|lemma="Ɗiski Hooliɗi na Ɗiski Hoolohngaani"\w*, degohaanaŋ laampaaca nikee nga na taaɓla na degohse mbuuruuci wuu Kooh. \v 3 E rido saɓsohee wa na ɓaka kanakɗoh ; ɓakeem teeksee \w Ɗiska Hoolohngaana|lemma="Ɗiski Hooliɗi na Ɗiski Hoolohngaani"\w*. \v 4 Ndaam raakeen \w seeƴkoha\w* hoomɗoha cuuraay ; seeƴkohaanaam haɓɗohsee urus. \p Wahndeenaŋ Ambtiɗohi namee nik nga, wa muurohuusa urus ŋ ɓak ci jen. Meeme haɓɗohu urus ɓekseen ŋ wahndeena, weɗ tumohsee \tl maana\tl*, kañam ka Israayel ci eɗsee ŋ kehƴa hulanga.\x + \xo 9:4 \xo*\xt Pula 16:4-34\xt*\x* Ndooɗaŋ Aaruna namee nik ŋ wahndeena, weɗ ndooɗa pulɗee kifis na pos.\x + \xo 9:4 \xo*\xt Kind ci 17:25\xt*\x* Atoh ca ɗapas ca fu inah ne woo ciŋ Ambtiɗohi fiissee nga ca, namee ɗaaku nga. \v 5 Nataal caŋ feruuɗ ca nik ŋ Asamaan, ci na woyse \w \+tl seruben\+tl*\w* deguusa ŋ ɗafuk wa ne ca teeɓoh ne yaki Kooh yak waa ŋ ndaam ; paɓ ciŋ ca saangneeɗa kunohaana, weɗ ɗiska na ɗaasohse bakaaɗ. Waaye pooksohiŋ ƴohiŋ woo ceem, wa tahɗi ɓoo kuruk. \p \v 6 Mbaa, in ceem jen tufkiɗohsee ɗaa. Kooh-nu-wiis ɗah, seeƴkiɗoh ca aas ŋ ɓaki koc ne ɓa haɓiɗ pangkiŋ ɓa. \v 7 Waaye a \w seeƴkiɗohi|lemma="seeƴkiɗoh"\w* yakki dong meeɗ aas ŋ ɓaki kanakɗoh te wa na nikee waas yino ŋ kiis ki. A aasuu nga muk ɓayndohaaɗi ñif ; ñif meem, a wiŋ ɗoopti a seeƴkoh wuu bakaaɗ ciŋ ɗe haf ce na ci ɓooɓi tum te ɓa tiiɗi ca. \p \v 8 \w Fuuɗsi Hoolohngaani|lemma="Fuuɗsi Hoolohngaani, Fuuɗsiŋ Kooh"\w* na teeɓohe ndii ne, feeh ɓaki koc wa ɗii nga ɗah, waasi kaɗ ŋ Ɗiska Hoolohngaana rangsuuɗi paaɗ. \v 9 Wa ñaamaar ngaŋ jamanooni woti ; wa tokis ne onoh ci na seeƴuk ci wuu Kooh minɗi tah hafiŋ ɓoyi na tumee ca yeeɓuk jameet ŋ ini kaɗ ŋ bakaaɗ ciŋ ɗe. \v 10 Ca nakoh ci top ŋ faan dong, findi kañam ci na anaah ci na farsuk ci ɗalohiɗ ci. Ca nikee nga po findi Kooh eɗoh tiindohaaɗi asi. \s Mucɗohi Gapohse seeƴkoh kiñin kiŋ ɗe \p \v 11 \w Kiristaani|lemma="Kiristaa"\w* hayiɗ findi Seeƴkiɗoh yakak ne a rangis waasiŋ in ci baahiɗ ci hay. A aas ŋ ɗiipi uup yak, uuppa mit, Kahnaŋ Kooh wa yaah ɓo' haɓiɗɗi, weɗ ne wa ɓaahɗi ŋ ferii. \v 12 A aasiɗ nga po ŋ ɗooƴ Ɗiska Hoolohngaana ; wa nikka waasi yinooreem. A eɗohɗi ñif suket nga wala ñif ɗoon, a eɗoh ñif miŋ ɗe, a rahassa muciŋ ɓoo po faw. \p \v 13 Ɓo' hoolaaɗi, a lisu ñif suket wala ñif naar-coc, wala weti kooɗohu ŋ inoh yu' dohuuɗ ɗah, wa ɓokit faaniŋ ɗe. \v 14 Nik ne wa raakoh ɗaa ɗah, ñif miŋ Mucɗohi Kooh gapohee weɗ joy uupiɗ hatil. Mucɗohi taamboh ŋ \w Fuuɗsi Hoolohngaani|lemma="Fuuɗsi Hoolohngaani, Fuuɗsiŋ Kooh"\w*, yi gen gen, a eɗta haf ce Kooh. A nikka seeƴkaah raakaaɗi sikka, a hey ɓoo ɓokte ŋ tumohaaɗ ci na ɓayohe ŋ kakaan po haf ciŋ ɓoo yeeɓuk ŋ ini kaɗ ŋ bakaaɗ ciŋ ɓoo, ne ɓoo min ñaamuk Koohi na pese. \p \v 15 Ɗaa, ngaŋ \w Ambtiɗohi Asi|lemma="Ambtiɗohi Koc na wi Asi"\w* Kooh tufkiɗ na ɓooɓi, a Mucɗohi Gapohse a yi nik ŋ harmban ce na ɓa, ne ɓooɓi Kooh ɓeeɗuk min rahas lamaahi minɗi reeh, wi a gapee ɓa. Ini tah po ɓa heya mine rahas weɗ ne, kaani etohsee kaanuuɗ, kaani joyee tos ɓooɓi ŋ bakaaɗ ci tumsee ŋ Ambtiɗoha Koc. \p \v 16 Ɓoyi kaan, te raak ɗe dengkohiɗ findi raak-raak kiŋ ɗe joy paysohohu ɗah, wa joyiɗ hoolɗu ne kakaan kiŋ ɓoyeem raakiɗ. \v 17 Laam, e kakaan na tufkiɗe dengkoh ; feeh ɓoyeem yii pes ɗah, dengkohiŋ ɗe tufukɗi. \v 18 Ambtiɗoha Koc mand ɗaa\f + \fr 9:18 \fr*\ft Ŋ gerek, tiik ci kanak cii, "ambtiɗoh", na "dengkohiŋ ɓoyi kaan", ca yino. Fiisohi kelsuk kelsuk na ca ndii.\ft*\f*, feeh ñif aamkeeɗi ɗah wa heeɗi cambe tiindɗu. \p \v 19 Wa \w Musaa\w* woo ɓooɓa jen nakoh nu nik ŋ waasi po ƴutta, a ɓayya ñif maŋ ɗoon ca [na waŋ suket ca] a ambsohha ca na masuɓ, a ɓayya car \tl hisoɓ\tl*\f + \fr 9:19 \fr*\fq hisoɓ \fq*\ft : wa kidig ƴin. Car ci ceɗ ɓooɓa meeɗ lisoh ne ɓa farsee ɗah. \ft*\f*, a tokiɗtaa ooy ruumind haɓɗohuuɗ find mbaal. A ɓekeeɗaa ŋ ñif ma, a liseeɗaa, po ŋ teerndiŋ waasi sah ; a nammbaa lis ŋ ɓooɓa jen. \v 20 A woyeeɗa ne : « Wii, weɗ ñif mi aamu wuu ambtiɗohi Kooh tufkiɗ na ɗu.\x + \xo 9:20 \xo*\xt Pula 24:8\xt*\x* » \v 21 A nammba lis ñif ma ŋ ɗiipa nikee Kahnaŋ Kooh na in ca ɓa na njirñiɗkohe jen ne ɓa nikiɗeesa Kooh ɗah. \v 22 Findi waasi woyoha, ini uup ngaŋ in ci jen na farsohse ñif, ñif aamukɗi ɗah, ɗaasoh bakaaɗ raakanɗi. \s Mucɗohi Gapohse eɗohiɗ haf ce waas yino po faw \p \v 23 Nik ne ñaamaariŋ in caŋ ɗafka weɗ joy farsohu ɗaa ɗah, kon seeƴki joy hooliɗ in ca kiyooh ca ŋ ɗafka joy uup. \v 24 Kiristaa aasɗi ŋ Ɗiski Hoolohngaani yaah ɓo' haɓiɗ, weɗ wi fu inah ne wa ñaamaariŋ Ɗiska Hoolohngaana keeh-keeha ; a aas ŋ ɗooƴ Eel ci sah te ɗiski wa nik, a yaa tufkiɗta ɓoo ŋ fiki Kooh. \p \v 25 Ŋ \w waasiŋ Musaa\w*, kiis nu ree ɗah, seeƴkiɗohi yakki aas ŋ Ɗiska Hoolohngaana na ñif mi nikɗi wiŋ ɗe ; waaye Kiristaa, a aasɗi ŋ ɗooƴ Eel ci ne a eɗohe kipes kiŋ ɗe a eɗohissee wa. \v 26 Wa nikohee ɗaa ɗah, mbaa a heen joye yaaɓ waas laayiɗ ŋ ina Adina camboh po wi. Waaye a hayiɗ waas yino ngaŋ jamanooci mirndoh, ne a moos bakaaɗ ciŋ ɓooɓi ŋ seeƴki a seeƴkoh haf ce. \p \v 27 Findi ɓo' na kaanohe waas yino, ƴut ɗah, a taamb ŋ atteena, \v 28 Mucɗohi Gapohse namiɗ eɗoh haf ce ɗaa waas yino po faw, ne a deguk bakaaɗ ciŋ ɓi ɓo' laayiɗ. Ƴut ɗah a hayis waasiŋ ɗe kanakɗoh, te bakaaɗ ci tahuu, waaye a hayissan ne a teeɓuk ɓi seesuk ɗe hot ne ɓa rahas muci. \c 10 \s Seeƴki neɓ Kooh \p \v 1 \w Waasiŋ|lemma="waasiŋ Musaa"\w* \w Musaa\w*, wa in ci baahiɗ ci keeh-keeh ci joy hay haa, wa ñaamaariŋ ca rek. Kiis nu kiis, \w seeƴkohaaɗ\w* ciŋ wa yino ; wa dokke, wa dokkisse. Ɓi na taambɗee wa ne ɓa reɓ Kooh, wa moosanɗi ɓa min tah mit. \v 2 Wa mineen tah ɓo' mit ɗah, ɓi na ñaamkohe Kooh ɗaa hee ñaamke waas yino, ɓa hool po faw. Ɓa heeɗi yegisse ɓitkiŋ bakaaɗ ciŋ ɓa po ɓa seeƴke, ɓa seeƴkisse. \p \v 3 Seeƴuk ceem na naandse ɓa bakaaɗ ciŋ ɓa kiis nu ree. \v 4 Ñif miŋ naar ci na wiŋ suket ci moosanɗi min nihis bakaaɗ ci. \v 5 Weɗ tah, ngaŋ Fiis ci Hooliɗ ci, wi Mucɗohi Kooh gapohe haye Adina, a woo Kooh ne : \q « Ini fu waaɗee keeh-keeh, \q a seeƴuk ci na onoh ci haa, \q waaye fu mahiɗ to faan. \q \v 6 Fu raakɗi ini neɓ ɗa \q ŋ ɗoopaat ci na \w hoomɗasse|lemma="hoomiɗ"\w* ŋ seeƴkohaani \q na seeƴuk ci wuu bakaaɗ ; \q \v 7 teemb ndeem ŋ woosa ne : \q Kooh ! Fiis ci Hooliɗ ci woyiɗ ŋ ini kaɗ nga so\x + \xo 10:7 \xo*\xt Sabuur 40:7-9\xt*\x* ; \q ŋ hayiɗ ne ŋ tum ini fu waaɗ. » \m \v 8 A camboh woo kiŋ ɗe ne seeƴuk ci na onoh ci, ɗoopaat ci na hoomɗasse ŋ seeƴkohaani, na seeƴuk ci wuu bakaaɗ ci, Kooh waaɗeeɗi ca keeh-keeh, te a raakɗi ini neɓ ɗe nga ca. Te moona waasi nakoh ne seeƴuk ceem jen joy joy tumu. \p \v 9 A degga nga ne a hayiɗ ne a tum ini Kooh waaɗ. A nihis ini koc, a tufkiɗta wi kanakɗoh. \v 10 Kon, waaɗ-waaɗiŋ Kooh tah po Yeesu \w Kiristaa\w* eɗohiɗ faaniŋ ɗe waas yino po faw, ɓoo hoolla, ɓoo nikka \w ɓo'-Kooh|lemma="ɓo'-Kooh ci"\w*. \p \v 11 Ŋ waasiŋ Musaa, seeƴkiɗoh nu nik na tufke ŋ pangkiŋ ɗe Kooh-nu-wiis. A seeƴkee seeƴuk ci a na seeƴkange te ca moosanɗi min nihis bakaaɗ ci. \v 12 Waaye Mucɗohi Kooh gapohe nak, a seeƴuk wuu bakaaɗ ci seeƴuk yino, a ɓooffa ŋ ñaahmaŋ Kooh po faw. \v 13 Ɗiski wa nik, a na seke ne sangiɗ ciŋ ɗe folu, ɓa tumu degoha kot wuu ce. \v 14 Laam ŋ seeƴuk yino, a tumiɗ po ɓa nikiɗ ɓo' mitiɗ po faw, ɓi na hoolɗasse ŋ bakaaɗ. \p \v 15 Ineem weɗ \w Fuuɗsi Hoolohngaani|lemma="Fuuɗsi Hoolohngaani, Fuuɗsiŋ Kooh"\w* ndengɗiɗ ɓoo, ŋ ɗiski Fiis ci woo ne : \q \v 16 « Ambtiɗohii \q weɗ maa hee tufkiɗe na ɓa \q ŋ finho mbeh ceem : \q - Mi yi Heɗi, ñam woo wa - \q Ŋ hey ɓeke nakoh ciŋ ngo ŋ keeñ ciŋ ɓa, \q ŋ fiis ca ŋ liiɓ ciŋ ɓa.\x + \xo 10:16 \xo*\xt Yeremi 31:33\xt*\x* » \m \v 17 Fiis ci woyissa nga ne : \q « Ŋ naandsukissanɗi muk bakaaɗ ciŋ ɓa \q na tumohaaɗ ciŋ ɓa moɗaaɗiici.\x + \xo 10:17 \xo*\xt Yeremi 31:34\xt*\x* » \m \v 18 In ceem ɗaasohu ɗah, seeƴuk wuu ca etohissuuɗi. \s Ɓoo ambaat keeh ki, ɓoo pesoha \p \v 19 Ɓaah ciŋ ngo, ɓoo ambaat ne ɓoo miniɗ taamboh ŋ ñif miŋ seeƴkiŋ Yeesu, ɓoo aas supkaaɗi ŋ \w Ɗiska Hoolohngaana|lemma="Ɗiski Hooliɗi na Ɗiski Hoolohngaani"\w*. \v 20 Ɓoo ambaat ne a rangsiɗiɗ ɓoo waas as, taamboh ŋ ridoonaŋ wa, weɗ ne faaniŋ ɗe. Waaseem, wii pes. \v 21 Te ɓoo ambaat ne ɓoo raak Seeƴkiɗoh yakak yi adgoh Kahan Kooh, wa nikka ɓooɓiŋ ɗe. \p \v 22 Mbaa ɓoo reɓgaat Kooh na keeñ keeh-keeh na ooluk mitiɗ wi puloh ŋ kos, laam keeñ ciŋ ɓoo lisuuɗ ñif miŋ Yeesu ne ca ɓoktu ngaŋ ɓitkiŋ moɗaaɗiici, te faan ciŋ ɓoo ɓookuuɗ na masuɓ hooliɗ. \p \v 23 Te ɓoo ambaat ndengiɗ ini ɓoo woo ne weɗ ɓoo yaakaar te ɓoo faɗsukuu. Laam, Kooh na dokkeeɗi finho ŋ in ci a gapoh. \p \v 24 Yaa nu nga ɓoo faɗohaat morom ce nof ne ɓoo hiirtiɗohee ŋ waaɗoh na tum in baahiɗ. \v 25 Ɓoo kinaat faɗ coh ci ɓoo na cohe. Ɓinooɓi faɗiɗ ca po wa nikiɗ ini ɓa meeɗ. Ineem kinaat ɓoo rahas. Ɓoo joy joy ñaahtiɗoh. Te ɗu uupee hot ne mbehiŋ Heɗ ɓoo wii reɓeeɗa ɗah, uupaat nga ñaahtiɗoh. \p \v 26 Laam, ɓoo rahas keeh ki po ɓoo inaha wooriɗ te ɓoo ris bakaaɗee ŋ ini ɓoo ti' ɗah, inhaat ne, seeƴki min hooliɗ bakaaɗ ci raakisɗi. \v 27 Ini na hee tase kay, weɗ ne ɓoo saakɗohee, sekee ini na haye, atteeni na yongkaahi miskiɗi na hee hoomɗe ɓi sang Kooh. \p \v 28 Ɓo' sannga taambiɗ nakoh ciŋ waasiŋ Musaa, te ɓo' kanak wala kaahay seede ne a nikɗi ŋ waas ɗah, a na apse yirmassaaɗi. \v 29 Kon ɓo' nu heef \w Kuɓkiŋ Kooh\w* po a faaleeɗi ɗe ɗah, findi a joy mbugalohu mandan na misik ? Ɓoyeem eɗɗi ñif miŋ Ambtiɗohi ciri inaa Kooh joy eɗu, ñif mi fu inah ne, weɗ hooliɗ ɗe, a nikka ɓo'-Kooh. Ɓaatta nga, a ɓasiɗ Fuuɗsi Hoolohngaani na inhiɗohe baahohiŋ Kooh. \p \v 30 Te ɓoo inhiɗ baahiɗ Yi woo ŋ Fiis ci ne : « Ñam raak wirndiɗkoh, ñam na hee wirnduke tumohaaɗ ci moɗaaɗiici !\x + \xo 10:30 \xo*\xt Rohƴiɗi 32:25\xt*\x* » Fiis ci woyissa ne : « Heɗi hey atte'e ɓooɓiŋ ɗe.\x + \xo 10:30 \xo*\xt Rohƴiɗi 32:36\xt*\x* » \v 31 Kooh yii pes, de' ! Mas ɓoyi keenan ŋ yaah ciŋ ɗe ! \p \v 32 Naandsukaat ina raake, wa ɗu rahas leeri ; ŋ jamanoonaam ɗu leberiɗ keeh-keeh na miskiɗ ca. \v 33 Cum ɗah, ɗu ɓasse, ɗu mbugalse ŋ fiki ɓooɓi jen. Cum ɗah, ɗu ɓaah miskiɗi na ɓi tumsee ineem. \v 34 Miskiɗi ɓi ambsee ŋ kaso raakee, ɗu ɓaahhaa na ɓa. Ɗu teyɗukeen na keeñ soosiɗ ne raak-raakaŋ ɗu naafu, sagu inha ɗu inhee ne, ɗu raakiɗ wi ngisoh te wa genan gen. \p \v 35 Mbaa ɗah, kinaat mbet oolki ɗu ooluk, wa hun na aaf yakak. \v 36 Ɗu etohiɗ muñ ɗu seke. Ɗu tumohee wa ɗaa ɗah, ɗu na tume ini Kooh waaɗ, ɗu mirndohan rahas ini a gapoh. \v 37 Laam, Fiis ci Hooliɗ ci woo ne : \q « Tas ƴissuut, ƴissuut rek, \q ɓoyi na haye, hay ; \q a nikanɗi hayaaɗi ŋ wahtuuniŋ wa. \q \v 38 Ɓoyiŋ ngo yurhiɗi, \q pesohan kosi a kos. \q Waaye a dokuk finho nga ɗah, \q keeñiŋ ngo soosanɗi nga ɗe.\x + \xo 10:38 \xo*\xt Habakuk 2:3,4\xt*\x* » \m \v 39 Ɓoo nak, ɓoo ɓaahɗi ŋ ɓooɓi na dokke finho ; dokuk finho na ɓekohee ŋ ɗumbu. Ɓoo kosiɗ Kooh te ɓoo hey muce. \c 11 \s Caac caŋ ɓoo na kosa \p \v 1 Kos weɗ ne : wa woor ɓoyi ne in ci yaakaaru raakiɗ, te a ooluk ne in ci hotuuɗi nikiɗ. \v 2 Caac ciŋ ɓoo kosohee ɗaa, weɗi tah Kooh seede'iɗ ɓa seede moɗiɗ ŋ Fiis ci Hooliɗ ci. \p \v 3 A kos tah po, ɓoo hotta ne Adina ferohu woo kiŋ Kooh, kon in ci na hotke pulohɗi ŋ ini ɓo' min hot.\x + \xo 11:3 \xo*\xt Camba 1:1–2:25\xt*\x* \p \v 4 A kos tah po, Abel \w seeƴukka\w* wuu Kooh seeƴki uup baah wiŋ Kayin. A weɗ tah po Fiis ci Hooliɗ ci seede'iɗ ne a ɓo' yurhiɗ, Kooh seede'iɗ ɗe ŋ teyɗuka a teyɗuk seeƴkaŋ ɗe. A kos tah po, ŋ ini a nik ɓo' kaaniɗ jen, a ris woo poyi.\x + \xo 11:4 \xo*\xt Camba 4:3,10 \xt*\x* \p \v 5 A kos tah po, Henok coottohuusa ne a lahuu ŋ kakaan. A hotissuuɗi, laam a Kooh coottoh ɗe. Waaye bala a coottohsan ɗah, Fiis ci Hooliɗ ci seede'iɗ ne a neɓiɗ Kooh.\x + \xo 11:5 \xo*\xt Camba 5:18-24\xt*\x* \v 6 Ɗal kos ɗah, ali ɓo' minɗi neɓ Kooh. Laam ɓo' nu waaɗ reɓ Kooh ɗah, fu joyiɗ kos ne a nikiɗ te a na aafe aaf ɓi na waakee ɗe. \p \v 7 A kos tah po, wa Noohin inhiɗu in ci hee raake te ɓo' hotɗi ca paaɗ, a kerhiɗta Kooh, a haɓiɗta gaal yakak ne a muciɗ ɓi kahan ce. A kosa a kosee tah po a ɓurra ɓi Adina, a rahassa kiyurhi kos na eɗohe.\x + \xo 11:7 \xo*\xt Camba 6:8–8:17\xt*\x* \p \v 8 A kos tah po, wa Ibrahiima ɓeeɗku, a teyɗukka kaɗ kur ka a joyee rahas lamaah lamu te a inahɗi ɗiska a kaɗe.\x + \xo 11:8 \xo*\xt Camba 12:1-7\xt*\x* \v 9 A kosa a kosee tah po, a gennda ŋ kur ka a gapse findi hanhe\x + \xo 11:9 \xo*\xt Camba 23:4\xt*\x* ; a gennda ngaŋ \w ɗiip\w* na Isaahha na Yaŋhooɓa ɓi Kooh namee gap ne ɓa hey name lam kur keem.\x + \xo 11:9 \xo*\xt Camba 26:2-6; 28:13-15\xt*\x* \v 10 A sekeeɗa ne a gen ŋ kur-taaha yipu ŋ atoh, wi fu inah ne a Kooh fiisoota, taɓahhaa. \p \v 11 A kos tah, Kooh tummba po Ibrahiima na Saarata minnda raak kuɓu, ali nik ne ɓa yakeen ŋ raak kuɓu, te a yi Saarata sah, a nikee ɓitiɓ minaaɗi raak kuɓu.\x + \xo 11:11 \xo*\xt Camba 21:1-7\xt*\x* Wa wooree woor Ibrahiima ne Yi gapoh na dokkeeɗi finho.\x + \xo 11:11 \xo*\xt Camba 15:1-6\xt*\x* \v 12 Tahha po wa raakangannga, ɓi laayiɗ rimkohha ngaŋ ɓo' yino yi useeɗi kakaan ; ɓa laayya po haa hor ciŋ eel ci, ɓa minaaɗiisa kindu po haa merhey miŋ yaah-cookmi.\x + \xo 11:12 \xo*\xt Camba 22:17\xt*\x* \p \v 13 Ɓooɓi kosee ɓeem jen kaan na kos. Ɓa rahasɗi in ci Kooh gapohe, waaye ɓa ƴokiɗ ca, ɓa summba nga ca po haa ɓoyi na taambɗukee ɓo' ; ɓa woosa halang ne ɓa hanhe ngaŋ kehƴi,\x + \xo 11:13 \xo*\xt Camba 47:9\xt*\x* ɓa ɓaaɓoh. \v 14 Ɓi na woyohee ɗaa na teeɓohe wooriɗ ne ɓa na waake kur ki ɓa min ɓaahoh. \v 15 Nikee ne, a kur ka ɓa pulohee weɗ hel ciŋ ɓa nikohee ɗah, ɓa heen mine dokuk nga. \v 16 Waaye ɓa waaɗee wi uup baah, wi nik ŋ Eel ci. Weɗ tah Kooh supukɗi ɓeeɗkohu Koohiŋ ɓa, laam a kooɗkiɗiɗ ɓa kur. \p \v 17 A kos tah po, wa Ibrahiima markiskasse, a teyɗukka ne a seeƴkoh kuɓkiŋ ɗe Isaahha, kuɓkiŋ ɗe yino-kongi. Waam raak ɗe gapuuɗ, \v 18 te ŋ in ci a gapse, Kooh woyiɗ ɗe nga ne : « Fu raakohan ɓi rimkohan nga ɗa ŋ Isaahha.\x + \xo 11:18 \xo*\xt Camba 21:12\xt*\x* » \v 19 Ibrahiima markeen po a inahha ne Kooh raakiɗ hatili min hultiɗ kaaniɗ sah. Ŋ ineem, ɓo' miniɗ woo ne a wiku wiku kuɓkiŋ ɗe findi ɓoyi hultiɗu.\x + \xo 11:19 \xo*\xt Camba 22:1-14\xt*\x* \p \v 20 A kos tah po, Isaahha nammba barke'iɗ Yaŋhooɓa na Esaaw ŋ in ca haye.\x + \xo 11:20 \xo*\xt Camba 27:1-40\xt*\x* \p \v 21 A kos tah po, wa Yaŋhooɓa na kaane, a barke'iɗta yaa nu nga ŋ kuɓuuciŋ Yuusufa,\x + \xo 11:21 \xo*\xt Camba 48\xt*\x* a ambaalukka ŋ hafiŋ ndooɗiŋ ɗe, a ƴekka ne a ñaamuk Kooh.\x + \xo 11:21 \xo*\xt Camba 47:31\xt*\x* \p \v 22 A kos tah po, wa Yuusufa hee kaane, a woosa ŋ pulaŋ Israayel \w Misra\w*, a dengkohha ŋ ini kaɗ ŋ ƴoh ciŋ ɗe.\x + \xo 11:22 \xo*\xt Camba 50:24-26\xt*\x* \p \v 23 A kos tah po, wa \w Musaa\w* rimu, yaay ɓa na baab ɓa ɗasiɗta ɗe caɓin kaahay. Laam ɓa hoteen moɗ ŋ kuɓka te ɓa neƴƴoheeɗi nakohaŋ buura.\x + \xo 11:23 \xo*\xt Pula 2:1-2\xt*\x* \p \v 24 A kos tah po, wa Musaa yak, a teyɗukɗi kerhis ne a kuɓu ngaŋ kuɓki ɓitɓiŋ \w Firawnaana|lemma="Firawna"\w*.\x + \xo 11:24 \xo*\xt Pula 2:3-15\xt*\x* \v 25 A tannda ne a mbugalu na cuuɓiŋ Kooh, te raak kipes kiŋ ɗe mineen neɓ ; waaye neɓɗeem heen reehe te wa hee nike neɓiɗ ŋ bakaaɗ. \v 26 Teyɗuk heefu findi \w Kiristaani|lemma="Kiristaa"\w*, weɗ ngisohɗee ɗe raak-raakiŋ Misra jen ; laam a degee has ciŋ ɗe ŋ aafi Kooh aafan ɗe. \p \v 27 A kos tah po, a pulohha Misra te a neƴƴohɗi ayrukaŋ buura.\x + \xo 11:27 \xo*\xt Pula 3–14\xt*\x* Wa mand haa ne a hotee Yi na hotseeɗi, weɗ tah ɗe muñeeɗa. \p \v 28 A kos tah po, Musaa haɓiɗta seeƴkaŋ \tl \+w Paak\+w*\tl*, a woosa ɓooɓa ne ɓa reefaat ñif ma ŋ yahndeer ca ne malaakaani na yahrohe hay ɗah, a laaluu saaw ciŋ Israayel ca.\x + \xo 11:28 \xo*\xt Pula 12\xt*\x* \p \v 29 A kos tah po, wa Israayel ca taamb ŋ ɗooƴ Cookma-Ruumnda, wa mannda haa ɓa taamb ŋ merhey suyiɗ ; ɓi Misra jeemmba nam taamb nga, masma onnda ɓa.\x + \xo 11:29 \xo*\xt Pula 14\xt*\x* \p \v 30 A kos tah po, wa Israayel ca taambɗee miira ɗingee Yeriko, ɓa wileeɗaa, po ɓa raakka neeh yasna-kanak na ineem, miira keennda juƴ.\x + \xo 11:30 \xo*\xt Yosuwe 6\xt*\x* \p \v 31 A kos tah po, wa ɓooɓa taambɗeeɗi Kooh apse, Rahab, ɓitɓa toonkoha, mucca, laam a taambkohee taambkoh moɗoɗ espiyoŋ ca Israayel ca tuuƴe.\x + \xo 11:31 \xo*\xt Yosuwe 2; 6\xt*\x* \p \v 32 Ŋ joy ye ɓaatis kotii ? Wa haɓɗi nga ne ŋ woo ŋ ini kaɗ ŋ Gedewon,\x + \xo 11:32 \xo*\xt Kilifaaci 6–8\xt*\x* Barak,\x + \xo 11:32 \xo*\xt Kilifaaci 4–5\xt*\x* Samson,\x + \xo 11:32 \xo*\xt Kilifaaci 13–16\xt*\x* Yefte,\x + \xo 11:32 \xo*\xt Kilifaaci 10:6–12:7\xt*\x* Dawuuda,\x + \xo 11:32 \xo*\xt 1 Samuwel 16–31; 2 Samuwel; 1 Buur ci 1:1–2:10; 1 Nguur ci 11–29\xt*\x* Samuwel\x + \xo 11:32 \xo*\xt 1 Samuwel 1–28\xt*\x* na woosuuɗ ci. \v 33 E kos tah po, ɓa folla ɓi buur po ɓa degga kur ciŋ ɓa yaah, ɓa tiindɗeeɗa waas, ɓa rahassa in ci Kooh gapohe, ɓa rannga nguɓ gaynde saahiɗ,\x + \xo 11:33 \xo*\xt Dañeel 6\xt*\x* \v 34 ɓa ƴimmba doole yongkaah,\x + \xo 11:34 \xo*\xt Dañeel 3\xt*\x* ɓa mucca ngaŋ kaañ ndang, ɓa rahassa hatili ɓa raakeeɗi, ɓa nikka jalmba ŋ hiñoh, ɓa ngekka hiñohoh caŋ kur ca cinooca. \p \v 35 Wa haɓɗi nga ne ŋ nam woo ŋ ini kaɗ ŋ ɓitiɓ ca wiksee kaaniɗ ciŋ ɓa hultiɗuuɗ.\x + \xo 11:35 \xo*\xt 1 Buur ci 17:7-24; 2 Buur ci 4:8-37\xt*\x* Na ɓi ɓo' wiiriis, ɓi kaan ŋ mbugal ca ɓa mbugalse, sagu waaɗa ɓa waaɗeeɗi findi ɓa hee pulɗohse nga ; ɓa waaɗee rahas hulti na eɗohe kipes ki ngisoh kipes ki ɓa hee ñake\f + \fr 11:35 \fr*\ft Marka teerndi woysang 2 Makabee, saar 2. Teerndeem, wa ɓaah ngaŋ fiis ci na woyse "\+tl apokrif\+tl*". Fu waak ca ngaŋ \+tl biibal\+tl* ci ŋ peɗeem ci cinooci ɗah, cum raakiɗ ca, cum raakɗi ca.\ft*\f*. \v 36 Na ɓi wiiriis, ɓi njembtasse, laɓseeɗa ngeer, jatngasseeɗa, ɓekseeɗa ŋ kasooci, te ɓa munnja. \v 37 Ɓum tapseeɗa atoh po ɓa kaannda, ɓinooɓi ɓesuusa ŋ leerni, [ɓinooɓi nattu'seeɗa,] ɓum apuusa na ndang, raakka ɓi raakeeɗi ali in, ɓa ɓekkee und mbaal wala und pe', ɓa wileeɗa ɓak nu ɓak, ɓa torhiɗasseeɗa, ɓa mbugalseeɗa. \v 38 Adina yeyyoo'eeɗi ɓa ! Ɓa nikee nga, ɓa kaɗeeɗa ɗisik nu ɗisik ŋ bilaf ci na tangooci, na ɗembohaaci nik ŋ hur ciŋ atoh ci na nung ciŋ kehƴi. \p \v 39 Ɓooɓeem jen, a kosiŋ ɓa tah po, ɓa seede'ɗuusa seede moɗiɗ. Moona deey, ɓa rahseeɗi ini Kooh gapohe. \v 40 Laam, Kooh kooɗkiɗee ɓoo in wiiriis wi uup baah, a waaɗeeɗi ne ɓa mitɗu te ɓoo ɓaahuu nga. \c 12 \s Muñ ngaŋ koɗ \p \v 1 Ŋ ineem, ɓoo hotiɗ ne, ɓa seede laayoh na laayoh ɓeɗ wil ɓoo, kon ɓoo kocukohaat na nup kocukohi ɓoo degu te ɓoo muñ po ɓoo ree. Tahha po ɓoo kaambsukaat raanoo raan, weɗ ne ɓoo saɓsukoh na bakaaɗ nu nik, laam bakaaɗ na longɗohe yooɓoh na yooɓoh. \v 2 Ɓoo nupee ɗah, ɓoo markaat ŋ Yeesu yi tufkiɗ kosi te a mitiɗtaa. A hotee neɓɗi a degɗassee ne a heya rahse, weɗ tah ɗe muñ ŋ kurwaana te a marakɗi ŋ kaciika. A ɓoofiɗ kotii ŋ ñaahmaŋ ɓoofohaanaŋ Kooh. \v 3 Markaat ŋ yi muñee sangi bakaaɗoh ci sangee hun na ɗe, ne ɗu yaaɓuu po ɗu kee goya. \v 4 Leberiŋ ɗu na bakaaɗ, ñif miŋ ɗu aamukɗi nga paaɗ. \v 5 Ɗu alkoh alkoh deng ci ɗu dengse po haa kuɓu e ? Findi Fiis ci woyoh ne : \q « Kuɓu, kina heef koɗiŋ Heɗi, \q te a woytohee ɗa ɗah, kina faɗsuk. \q \v 6 Laam, Heɗi na koɗe ɓoyi a waaɗ, \q te ɓi a teyɗuk findi kuɓu jen, ɓeɗ a na laɓe leraw.\x + \xo 12:6 \xo*\xt Gonaah ci 3:11-12\xt*\x* » \m \v 7 Muñaat miskiɗ ci Kooh na degee ɗu, a na degee ɗu ca ne a koɗ ɗu. Laam a amb ɗu findi kuɓuuciŋ ɗe. A yinde kuɓu a yi baabiŋ ɗe na koɗeeɗi ? \v 8 Koɗi ɓooɓi jen na koɗse, nik ne wa ɗaliɗ ɗu ɗah, ɗu kuɓu keeh-keeh haa, ɗu kuɓu lewaaɗi. \v 9 Ɓoo jen baab ci rim ɓoo na koɗe ɓoo koɗ te ɓoo kerhiɗiɗ ɓa ; ŋ woyisɗi ɗa Kooh, Baabiŋ ɓoo ; ɓoo kerhiɗaat ɗe, ɓoo min pes. \v 10 Baab ciŋ ɓoo na koɗe ɓoo ɓi kiis rek, ŋ findi ɓa hotoh ; Kooh nak, koɗi a na koɗe ɓoo, wa ini baah nga ɓoo ne a ɓaahndoh ɓoo ŋ hool kiŋ ɗe. \v 11 Wa keeh ne ɓo' koɗsee ɗah, wa na nikeeɗi in neɓiɗ nga ɗe, wa in miskiɗ ; waaye wa na mirndohe rimiɗ ɓi teyɗuk taamb nga kipes yurhiɗ huniɗ na jam. \b \q \v 12 Weɗ tah, poɗsaat yaah ciŋ ɗu neeɓohiɗ ci \q na ƴii ciŋ ɗu sangiɗ ci.\x + \xo 12:12 \xo*\xt Esayi 35:3\xt*\x* \q \v 13 Haɓɗiɗaat kot ciŋ ɗu waas yurhiɗ, \q ne wi na yiiɓe nga ca ɗiindkohuu, \q waaye wa kooɗoh wir nga. \b \p \v 14 Waakaat jam na ɓooɓi jen, ɗu waak hool kiŋ \w ɓo'-Kooh|lemma="ɓo'-Kooh ci"\w*. Ɗal hool keem ɗah, ali ɓo' hotanɗi Heɗ ɓoo. \v 15 Wortukaat po ali ɓo' tasuu finho ŋ ini kaɗ ŋ baahohi Kooh na baahohe. Wortukaat po ali ɓo' nga ɗu kinaat mand na niir baahaaɗi, wi kifis na in moɗaaɗi po wa kee kaɓa ɓo' laayiɗ ŋ aay kiŋ wa. \v 16 Wortukaat po ali ɓo' kinaat nik njaalo'oh wala a heef in ciŋ Kooh, findi Esaaw yi lofkohee waɗi a joyee rahas findi saaw sagu noɗ yino dong. \v 17 Ɗu inhiɗ ne ŋ mirndaani, wa a waaɗ lam barkeeniŋ baab ɓa, a teyɗukɗuuɗi. Inwaaso ammba ɗe nga po a fuɗeeɗa, waaye ŋ ɓarang ɓarang.\x + \xo 12:17 \xo*\xt Camba 27:36-40\xt*\x* \s Tangooci kanak ci : Sinaay na Siyong \p \v 18 Ɗu nak, ɗu reɓ ŋ tangoori min laalu haa. Tangooriŋ Sinaay\f + \fr 12:18 \fr*\fq Sinaay \fq*\ft : wa tango, Nikiɗi teeɓkohee Israayel ci nga.\ft*\f* caac caŋ ɗu reɓee, wi riifee na yongkaah na puuɗis, wa ñuussa tuɗ, \v 19 wa ɗiiɗɗeeɗa sagu kuluɓ roofiɗ, na hooso feyohiɗ po ɓa kerhee nga kiimeeɗa ne, ɓa waaɗisɗi kerah hoosooreem. \v 20 Ɓa kaañeeɗi kaañeeɗi nakohii : « Ali ɗoopaat sah laal tangoori, a hey tapsohse atoh po a kaan.\x + \xo 12:20 \xo*\xt Pula 19:12-13,16-22\xt*\x* » \v 21 Ina ɓa hotee tiitɗoheen po \w Musaa\w* woosa ne : « Ŋ tiitiɗ po mi yii saakɗoheeɗa.\x + \xo 12:21 \xo*\xt Rohƴiɗi 9:19\xt*\x* » \p \v 22 Waaye ɗu, ɗu reɓ tangooriŋ Siyong\f + \fr 12:22 \fr*\fq Siyong \fq*\ft : wa tango, Yerusalem wa ɗii ŋ ɗafuk wa.\ft*\f*, kur kiŋ Koohi na pese. Weɗ Yerusalemaŋ Eel ca, mbuumbaaya ɓi junni junni malaaka cohoh. \v 23 Ɗiski ɗu reɓ, ɗu reɓ ŋ cohiŋ saaw ci, ɓeɗ ɓi tiik ciŋ ɓa fiisu ŋ Eel ci. Ɗu reɓ ŋ Kooh yi na atte'e ɓooɓi jen. Ɗu reɓ ŋ ruuh ciŋ ɓooɓi yurhiɗ ci te ɓa mitɗuusa. \v 24 Ɗu reɓ ŋ Yeesu yi nik ŋ harmban ɓoo na Kooh ŋ \w Ambtiɗohi Asi|lemma="Ambtiɗohi Koc na wi Asi"\w* ; ɗu reɓ ŋ ñif miŋ ɗe lisu te ini ñif meem woo, wa uuppa baah ini ñif miŋ Abel woye.\x + \xo 12:24 \xo*\xt Camba 4:10\xt*\x* \p \v 25 Wortukaat ! Kinaat ɗikɗuk Yi na woye na ɗu. Ɓi sangee sikɗuk yi woyee na ɓa ŋ kehƴi, ɓa fuseeɗi ŋ mbugal. Ɓoo nak, Kooh na woyohe na ɓoo ŋ Eel ci, kon ɓoo suungɗuk ɗe ɗah, wa wooriɗ ne ɓoo hey mbugalse. \v 26 Waam hoosooriŋ ɗe yoondɗee kehƴi, waaye wii a gapkiɗ ŋ Fiis ci Hooliɗ ci an : « Tasiɗ waas yino, mi, ŋ hey yoondɗisse kehƴi, wa nikan weɗ dong haa, waaye na Eel ci.\x + \xo 12:26 \xo*\xt Hage 2:6\xt*\x* » \v 27 Ŋ woo ki a woo an "tasiɗ waas yino", ineem weɗ teeɓoh ne in ci min yoondɗu, ci hotkang, hey coote, ci minɗi yoondɗu ris. \p \v 28 Ini kaɗ nga ɓoo, ɓoo rahas Nguuri minɗi yoondɗu, ɓoo genaat corkiɗ Kooh, weɗ na tahe ɓoo min ɗe ñaamuk ñaamki neɓ ɗe, wa hun na eɗ ɗe cir na nup ɗe. \v 29 Laam Koohiŋ ɓoo nam nik yongkaahi na hoomɗe.\x + \xo 12:29 \xo*\xt Rohƴiɗi 4:24\xt*\x* \c 13 \s Pesohaaɗ moɗiɗ. \p \v 1 Waaɗtiɗohiŋ ɗu genaat gen. Ɗu jen, e ɗu ɓaah. \v 2 Kinaat alkoh taambkoh ɓi na haye nga ɗu. Raakiɗ ɓi meeɗa tum po ɓa daliɗta ɓi malaaka te ɓa inheeɗi ne ɓa daliɗ malaaka. \p \v 3 Naandsukaat ɓi taƴu, po wa mand haa ne ɗu ɓii na ɓa ŋ kaso. \p Naandsukaat ɓi nik ŋ mbugal, po wa mand haa ne e faan ciŋ ɗu na mbugalse. \p \v 4 Ɓooɓi jen ambaat sey, ɓa eɗa cir te ƴaar top ŋ ɓitiice, ɓitiɓ top ŋ ƴaar ce ; laam Kooh hey atte'e mbalayoh ci na njaalo'oh ci. \p \v 5 Ŋ pesohaaɗiŋ ɗu, kinaat waaɗ kopor lool ; ini ɗu raak doyaat ɗu. Kooh sah woyiɗ ŋ Fiis ci Hooliɗ ci ne : « Ŋ alkohanɗi ɗa te ŋ faɗanɗi ɗa muk.\x + \xo 13:5 \xo*\xt Yosuwe 1:5\xt*\x* » \v 6 Weɗ tah ɓoo miniɗ woo wooriɗ woo kii : \q « Heɗi a yi ɓaatɗohohiŋ ngo, \q ŋ heyɗi neƴƴohe ali in. \q Ɓo' min ndo ye tum ?\x + \xo 13:6 \xo*\xt Sabuur 118:6\xt*\x* » \m \v 7 Naandsukaat ɓi adgohee ɗu, ɓi inhiɗ ɗu woo kiŋ Kooh. Markaat findi ɓa pesohe, na findi kipes kiŋ ɓa reehoh, ɗu altiɗkoh ɓa ŋ kosa ɓa kose. \p \v 8 Yeesu \w Kiristaa\w* ɓoƴsukohɗi ; findi a mandee wotɓa, a mand ɗaa woti te a mandan ɗaa po faw. \v 9 Kinaat ñaañohu ɗu jangɗasse ɓi jang mbalay ɗalohiɗ na ini ɗu inhiɗasse. Wa moɗiɗ ne baahohiŋ Kooh ɓaat keeñ ciŋ ɗu hatil, waaye, ca joyɗi ɓaatohu hatil na nakoh ci kaɗ kañam. Laam nakoh ceem moosɗi njirñoh ɓooɓa taambɗee ca ali in. \p \v 10 Ɓoo raakiɗ ɗisik seeƴkoha wi fu inah ne, \w seeƴkiɗoh\w* ciŋ \w Kahan Kooh\w* ŋ \w Ambtiɗohi Koc|lemma="Ambtiɗohi Koc na wi Asi"\w* joyɗi kooɗoh kañam kiŋ ɓa nga. \v 11 Findi seeƴkiɗohi yakki meeɗ tum, ne a seeƴkeesa wuu bakaaɗ ci ɗah ; a meeɗ aam ñif miŋ ɗoopaat ci ŋ \w Ɗiska Hoolohngaana|lemma="Ɗiski Hooliɗi na Ɗiski Hoolohngaani"\w*, waaye ca na ñamseeɗi, ca meeɗ meeɗ dohu ŋ bilaf fa.\x + \xo 13:11 \xo*\xt Lewiici 16:27 \xt*\x* \v 12 Weɗ tah po miskiɗaŋ Yeesu nammba raakoh ŋ finho kur ka, ne a hooliɗ ɓooɓi na ñif miŋ ɗe, ɓa nik \w ɓo'-Kooh|lemma="ɓo'-Kooh ci"\w*. \v 13 Mbaa ɓoo pulaat, ɓoo kaɗ coha na ɗe ŋ bilaf fa, ne ɓoo teyɗuk ɓasu na ɗe. \v 14 Laam ɓoo raakootɗi ndii kur ki risan po faw, waaye ɓoo na waake wi na haye. \p \v 15 Kon ɓoo taambohaat ŋ Yeesu, ɓoo gen ŋ yakiɗ Kooh, wa nik seeƴki wuu Kooh. Weɗ ne ɓoo ƴeekee ƴeek ci na teeɓohe ne ɓoo hun na ɗe. \p \v 16 Kinaat aloh tum in baahiɗ na ɓaah ini fu raak na ɓooɓi, in ceem ca findi seeƴuk ci neɓ Kooh. \p \v 17 Kerhiɗaat ɓi adgoh ɗu te ɗu teyɗuk ñaak nga ɓa ; laam ɓeɗ na niiɗe ini nik ŋ ɗooƴ keeñ ciŋ ɗu te Kooh meeksan ɓa findi ɓa tumohe. Mbaa ɗah, ini ngisoh nga ɗu weɗ ne, ɗu kerhiɗ ɓa ne ɓa min tum pangkiŋ ɓa na keeñ soosiɗ po ɓa raakuu aay-keeñ nga. \v 18 Kiimɗaat ɓoo Kooh, wa wooriɗ ɓoo ne nikohaaɗiŋ ɓoo, wa ɗaa. Ɓoo waaɗ haɓiɗ baahiɗ ŋ in ci jen. \v 19 Mi yii nak ɗu keeh-keeh ne ɗu kiimiɗ to, po ŋ min hayis nga ɗu findi wa uup gaawoh. \s Kiimi \b \q \v 20 Kooh yi na onohe jam, \q a hultiɗiɗ Heɗ ɓoo Yeesu, \q yi fu inah ne, na ñif miŋ ɗe, \q a tufkiɗiɗ ambtiɗohi genan gen, \q a nikka niiɗohiŋ ɓoo yakki. \b \q \v 21 Kooh onaat ɗu \q po ɗu min tum in nu baah ɗah, \q ne ɗu haɓiɗ ini a waaɗ. \q Te a tumee nga ɓoo ini a teyɗuk, \q taamboh ŋ Yeesu Kiristaa \q yi yakɗaah po faw. \b \q Amiin. \b \s Askohi \p \v 22 Mi yii kiim ɗu ɓaah ciŋ ngo, ne ɗu amb woo ceem ; ñam ñaah ɗu na ca, ŋ woo ɗu ca ŋ fiis rohƴiɗ. \p \v 23 Inhaat ne Timoote yi ɓaah na ɓoo ini ɓoo kos, faɗsuuɗ. A teel hay ɗah, ŋ hey hune na ɗe, ŋ hey ɗu marke. \v 24 Kañɗiɗaat to ɓi adgoh ɗu jen na ɓo'-Kooh ci jen. Ɓi Itaali ɓii kañiɗ ɗu. \v 25 Baahohiŋ Kooh nikaat na ɗu jen.