\id MRK Sanskrit Bible (NT) in Thai Script (สตฺยเวท:।) \ide UTF-8 \rem © SanskritBible.in । Licensed under CC BY-SA 4.0 \h Mark \toc1 มารฺกลิขิต: สุสํวาท: \toc2 มารฺก: \toc3 มารฺก: \mt1 มารฺกลิขิต: สุสํวาท: \c 1 \p \v 1 อีศฺวรปุตฺรสฺย ยีศุขฺรีษฺฏสฺย สุสํวาทารมฺภ:ฯ \p \v 2 ภวิษฺยทฺวาทินำ คฺรนฺเถษุ ลิปิริตฺถมาเสฺต, ปศฺย สฺวกียทูตนฺตุ ตวาเคฺร เปฺรษยามฺยหมฺฯ คตฺวา ตฺวทียปนฺถานํ ส หิ ปริษฺกริษฺยติฯ \p \v 3 "ปรเมศสฺย ปนฺถานํ ปริษฺกุรุต สรฺวฺวต:ฯ ตสฺย ราชปถญฺไจว สมานํ กุรุตาธุนาฯ " อิเตฺยตตฺ ปฺรานฺตเร วากฺยํ วทต: กสฺยจิทฺรว:๚ \p \v 4 เสอว โยหนฺ ปฺรานฺตเร มชฺชิตวานฺ ตถา ปาปมารฺชนนิมิตฺตํ มโนวฺยาวรฺตฺตกมชฺชนสฺย กถาญฺจ ปฺรจาริตวานฺฯ \p \v 5 ตโต ยิหูทาเทศยิรูศาลมฺนครนิวาสิน: สรฺเวฺว โลกา พหิ รฺภูตฺวา ตสฺย สมีปมาคตฺย สฺวานิ สฺวานิ ปาปานฺยงฺคีกฺฤตฺย ยรฺทฺทนนทฺยำ เตน มชฺชิตา พภูวุ:ฯ \p \v 6 อสฺย โยหน: ปริเธยานิ กฺรเมลกโลมชานิ, ตสฺย กฏิพนฺธนํ จรฺมฺมชาตมฺ, ตสฺย ภกฺษฺยาณิ จ ศูกกีฏา วนฺยมธูนิ จาสนฺฯ \p \v 7 ส ปฺรจารยนฺ กถยาญฺจเกฺร, อหํ นมฺรีภูย ยสฺย ปาทุกาพนฺธนํ โมจยิตุมปิ น โยโคฺยสฺมิ, ตาทฺฤโศ มตฺโต คุรุตร เอก: ปุรุโษ มตฺปศฺจาทาคจฺฉติฯ \p \v 8 อหํ ยุษฺมานฺ ชเล มชฺชิตวานฺ กินฺตุ ส ปวิตฺร อาตฺมานิ สํมชฺชยิษฺยติฯ \p \v 9 อปรญฺจ ตสฺมินฺเนว กาเล คาลีลฺปฺรเทศสฺย นาสรทฺคฺรามาทฺ ยีศุราคตฺย โยหนา ยรฺทฺทนนทฺยำ มชฺชิโต'ภูตฺฯ \p \v 10 ส ชลาทุตฺถิตมาโตฺร เมฆทฺวารํ มุกฺตํ กโปตวตฺ สฺวโสฺยปริ อวโรหนฺตมาตฺมานญฺจ ทฺฤษฺฏวานฺฯ \p \v 11 ตฺวํ มม ปฺริย: ปุตฺรสฺตฺวเยฺยว มมมหาสนฺโตษ อิยมากาศียา วาณี พภูวฯ \p \v 12 ตสฺมินฺ กาเล อาตฺมา ตํ ปฺรานฺตรมธฺยํ นินายฯ \p \v 13 อถ ส จตฺวารึศทฺทินานิ ตสฺมินฺ สฺถาเน วนฺยปศุภิ: สห ติษฺฐนฺ ไศตานา ปรีกฺษิต:; ปศฺจาตฺ สฺวรฺคียทูตาสฺตํ สิเษวิเรฯ \p \v 14 อนนฺตรํ โยหนิ พนฺธนาลเย พทฺเธ สติ ยีศุ รฺคาลีลฺปฺรเทศมาคตฺย อีศฺวรราชฺยสฺย สุสํวาทํ ปฺรจารยนฺ กถยามาส, \p \v 15 กาล: สมฺปูรฺณ อีศฺวรราชฺยญฺจ สมีปมาคตํ; อโตเหโต รฺยูยํ มนำสิ วฺยาวรฺตฺตยธฺวํ สุสํวาเท จ วิศฺวาสิตฯ \p \v 16 ตทนนฺตรํ ส คาลีลียสมุทฺรสฺย ตีเร คจฺฉนฺ ศิโมนฺ ตสฺย ภฺราตา อนฺทฺริยนามา จ อิเมา เทฺวา ชเนา มตฺสฺยธาริเณา สาครมเธฺย ชาลํ ปฺรกฺษิปนฺเตา ทฺฤษฺฏฺวา ตาววทตฺ, \p \v 17 ยุวำ มม ปศฺจาทาคจฺฉตํ, ยุวามหํ มนุษฺยธาริเณา กริษฺยามิฯ \p \v 18 ตตเสฺตา ตตฺกฺษณเมว ชาลานิ ปริตฺยชฺย ตสฺย ปศฺจาตฺ ชคฺมตุ:ฯ \p \v 19 ตต: ปรํ ตตฺสฺถานาตฺ กิญฺจิทฺ ทูรํ คตฺวา ส สิวทีปุตฺรยากูพฺ ตทฺภฺราตฺฤโยหนฺ จ อิเมา เนากายำ ชาลานำ ชีรฺณมุทฺธารยนฺเตา ทฺฤษฺฏฺวา ตาวาหูยตฺฯ \p \v 20 ตตเสฺตา เนากายำ เวตนภุคฺภิ: สหิตํ สฺวปิตรํ วิหาย ตตฺปศฺจาทียตุ:ฯ \p \v 21 ตต: ปรํ กผรฺนาหูมฺนามกํ นครมุปสฺถาย ส วิศฺรามทิวเส ภชนคฺรหํ ปฺรวิศฺย สมุปทิเทศฯ \p \v 22 ตโสฺยปเทศาโลฺลกา อาศฺจรฺยฺยํ เมนิเร ยต: โสธฺยาปกาอิว โนปทิศนฺ ปฺรภาววานิว โปฺรปทิเทศฯ \p \v 23 อปรญฺจ ตสฺมินฺ ภชนคฺฤเห อปวิตฺรภูเตน คฺรสฺต เอโก มานุษ อาสีตฺฯ ส จีตฺศพฺทํ กฺฤตฺวา กถยาญฺจเก \p \v 24 โภ นาสรตีย ยีโศ ตฺวมสฺมานฺ ตฺยช, ตฺวยา สหาสฺมากํ ก: สมฺพนฺธ:? ตฺวํ กิมสฺมานฺ นาศยิตุํ สมาคต:? ตฺวมีศฺวรสฺย ปวิตฺรโลก อิตฺยหํ ชานามิฯ \p \v 25 ตทา ยีศุสฺตํ ตรฺชยิตฺวา ชคาท ตูษฺณีํ ภว อิโต พหิรฺภว จฯ \p \v 26 ตต: โส'ปวิตฺรภูตสฺตํ สมฺปีฑฺย อตฺยุไจศฺจีตฺกฺฤตฺย นิรฺชคามฯ \p \v 27 เตไนว สรฺเวฺว จมตฺกฺฤตฺย ปรสฺปรํ กถยาญฺจกฺริเร, อโห กิมิทํ? กีทฺฤโศ'ยํ นวฺย อุปเทศ:? อเนน ปฺรภาเวนาปวิตฺรภูเตษฺวาชฺญาปิเตษุ เต ตทาชฺญานุวรฺตฺติโน ภวนฺติฯ \p \v 28 ตทา ตสฺย ยโศ คาลีลศฺจตุรฺทิกฺสฺถสรฺวฺวเทศานฺ วฺยาปฺโนตฺฯ \p \v 29 อปรญฺจ เต ภชนคฺฤหาทฺ พหิ รฺภูตฺวา ยากูโพฺยหนฺภฺยำ สห ศิโมน อานฺทฺริยสฺย จ นิเวศนํ ปฺรวิวิศุ:ฯ \p \v 30 ตทา ปิตรสฺย ศฺวศฺรูรฺชฺวรปีฑิตา ศยฺยายามาสฺต อิติ เต ตํ ฌฏิติ วิชฺญาปยาญฺจกฺรุ:ฯ \p \v 31 ตต: ส อาคตฺย ตสฺยา หสฺตํ ธฺฤตฺวา ตามุทสฺถาปยตฺ; ตไทว ตำ ชฺวโร'ตฺยากฺษีตฺ ตต: ปรํ สา ตานฺ สิเษเวฯ \p \v 32 อถาสฺตํ คเต รเวา สนฺธฺยากาเล สติ โลกาสฺตตฺสมีปํ สรฺวฺวานฺ โรคิโณ ภูตธฺฤตำศฺจ สมานินฺยุ:ฯ \p \v 33 สรฺเวฺว นาคริกา โลกา ทฺวาริ สํมิลิตาศฺจฯ \p \v 34 ตต: ส นานาวิธโรคิโณ พหูนฺ มนุชานโรคิณศฺจการ ตถา พหูนฺ ภูตานฺ ตฺยาชยาญฺจการ ตานฺ ภูตานฺ กิมปิ วากฺยํ วกฺตุํ นิษิเษธ จ ยโตเหโตเสฺต ตมชานนฺฯ \p \v 35 อปรญฺจ โส'ติปฺรตฺยูเษ วสฺตุตสฺตุ ราตฺริเศเษ สมุตฺถาย พหิรฺภูย นิรฺชนํ สฺถานํ คตฺวา ตตฺร ปฺรารฺถยาญฺจเกฺรฯ \p \v 36 อนนฺตรํ ศิโมนฺ ตตฺสงฺคินศฺจ ตสฺย ปศฺจาทฺ คตวนฺต:ฯ \p \v 37 ตทุทฺเทศํ ปฺราปฺย ตมวทนฺ สรฺเวฺว โลกาสฺตฺวำ มฺฤคยนฺเตฯ \p \v 38 ตทา โส'กถยตฺ อาคจฺฉต วยํ สมีปสฺถานิ นคราณิ ยาม:, ยโต'หํ ตตฺร กถำ ปฺรจารยิตุํ พหิราคมมฺฯ \p \v 39 อถ ส เตษำ คาลีลฺปฺรเทศสฺย สรฺเวฺวษุ ภชนคฺฤเหษุ กถา: ปฺรจารยาญฺจเกฺร ภูตานตฺยาชยญฺจฯ \p \v 40 อนนฺตรเมก: กุษฺฐี สมาคตฺย ตตฺสมฺมุเข ชานุปาตํ วินยญฺจ กฺฤตฺวา กถิตวานฺ ยทิ ภวานฺ อิจฺฉติ ตรฺหิ มำ ปริษฺกรฺตฺตุํ ศกฺโนติฯ \p \v 41 ตต: กฺฤปาลุ รฺยีศุ: กเรา ปฺรสารฺยฺย ตํ สฺปษฺฏฺวา กถยามาส \p \v 42 มเมจฺฉา วิทฺยเต ตฺวํ ปริษฺกฺฤโต ภวฯ เอตตฺกถายา: กถนมาตฺราตฺ ส กุษฺฐี โรคานฺมุกฺต: ปริษฺกฺฤโต'ภวตฺฯ \p \v 43 ตทา ส ตํ วิสฺฤชนฺ คาฒมาทิศฺย ชคาท \p \v 44 สาวธาโน ภว กถามิมำ กมปิ มา วท; สฺวาตฺมานํ ยาชกํ ทรฺศย, โลเกภฺย: สฺวปริษฺกฺฤเต: ปฺรมาณทานาย มูสานิรฺณีตํ ยทฺทานํ ตทุตฺสฺฤชสฺว จฯ \p \v 45 กินฺตุ ส คตฺวา ตตฺ กรฺมฺม อิตฺถํ วิสฺตารฺยฺย ปฺรจารยิตุํ ปฺราเรเภ เตไนว ยีศุ: ปุน: สปฺรกาศํ นครํ ปฺรเวษฺฏุํ นาศกฺโนตฺ ตโตเหโตรฺพหิ: กานนสฺถาเน ตเสฺยา; ตถาปิ จตุรฺทฺทิคฺโภฺย โลกาสฺตสฺย สมีปมายยุ:ฯ \c 2 \p \v 1 ตทนนฺตรํ ยีไศ กติปยทินานิ วิลมฺพฺย ปุน: กผรฺนาหูมฺนครํ ปฺรวิษฺเฏ ส คฺฤห อาสฺต อิติ กึวทนฺตฺยา ตตฺกฺษณํ ตตฺสมีปํ พหโว โลกา อาคตฺย สมุปตสฺถุ:, \p \v 2 ตสฺมาทฺ คฺฤหมเธฺย สรฺเวฺวษำ กฺฤเต สฺถานํ นาภวทฺ ทฺวารสฺย จตุรฺทิกฺษฺวปิ นาภวตฺ, ตตฺกาเล ส ตานฺ ปฺรติ กถำ ปฺรจารยาญฺจเกฺรฯ \p \v 3 ตต: ปรํ โลกาศฺจตุรฺภิ รฺมานไวเรกํ ปกฺษาฆาตินํ วาหยิตฺวา ตตฺสมีปมฺ อานินฺยุ:ฯ \p \v 4 กินฺตุ ชนานำ พหุตฺวาตฺ ตํ ยีโศ: สมฺมุขมาเนตุํ น ศกฺนุวนฺโต ยสฺมินฺ สฺถาเน ส อาเสฺต ตทุปริคฺฤหปฺฤษฺฐํ ขนิตฺวา ฉิทฺรํ กฺฤตฺวา เตน มารฺเคณ สศยฺยํ ปกฺษาฆาตินมฺ อวโรหยามาสุ:ฯ \p \v 5 ตโต ยีศุเสฺตษำ วิศฺวาสํ ทฺฤษฺฏฺวา ตํ ปกฺษาฆาตินํ พภาเษ เห วตฺส ตว ปาปานำ มารฺชนํ ภวตุฯ \p \v 6 ตทา กิยนฺโต'ธฺยาปกาสฺตโตฺรปวิศนฺโต มโนภิ รฺวิตรฺกยาญฺจกฺรุ:, เอษ มนุษฺย เอตาทฺฤศีมีศฺวรนินฺทำ กถำ กุต: กถยติ? \p \v 7 อีศฺวรํ วินา ปาปานิ มารฺษฺฏุํ กสฺย สามรฺถฺยมฺ อาเสฺต? \p \v 8 อิตฺถํ เต วิตรฺกยนฺติ ยีศุสฺตตฺกฺษณํ มนสา ตทฺ พุทฺวฺวา ตานวททฺ ยูยมนฺต:กรไณ: กุต เอตานิ วิตรฺกยถ? \p \v 9 ตทนนฺตรํ ยีศุสฺตตฺสฺถานาตฺ ปุน: สมุทฺรตฏํ ยเยา; โลกนิวเห ตตฺสมีปมาคเต ส ตานฺ สมุปทิเทศฯ \p \v 10 กินฺตุ ปฺฤถิวฺยำ ปาปานิ มารฺษฺฏุํ มนุษฺยปุตฺรสฺย สามรฺถฺยมสฺติ, เอตทฺ ยุษฺมานฺ ชฺญาปยิตุํ (ส ตไสฺม ปกฺษาฆาติเน กถยามาส) \p \v 11 อุตฺติษฺฐ ตว ศยฺยำ คฺฤหีตฺวา สฺวคฺฤหํ ยาหิ, อหํ ตฺวามิทมฺ อาชฺญาปยามิฯ \p \v 12 ตต: ส ตตฺกฺษณมฺ อุตฺถาย ศยฺยำ คฺฤหีตฺวา สรฺเวฺวษำ สากฺษาตฺ ชคาม; สรฺเวฺว วิสฺมิตา เอตาทฺฤศํ กรฺมฺม วยมฺ กทาปิ นาปศฺยาม, อิมำ กถำ กถยิเตฺวศฺวรํ ธนฺยมพฺรุวนฺฯ \p \v 13 ตทนนฺตรํ ยีศุสฺตตฺสฺถานาตฺ ปุน: สมุทฺรตฏํ ยเยา; โลกนิวเห ตตฺสมีปมาคเต ส ตานฺ สมุปทิเทศฯ \p \v 14 อถ คจฺฉนฺ กรสญฺจยคฺฤห อุปวิษฺฏมฺ อาลฺผียปุตฺรํ เลวึ ทฺฤษฺฏฺวา ตมาหูย กถิตวานฺ มตฺปศฺจาตฺ ตฺวามามจฺฉ ตต: ส อุตฺถาย ตตฺปศฺจาทฺ ยเยาฯ \p \v 15 อนนฺตรํ ยีเศา ตสฺย คฺฤเห โภกฺตุมฺ อุปวิษฺเฏ พหว: กรมญฺจายิน: ปาปินศฺจ เตน ตจฺฉิไษฺยศฺจ สโหปวิวิศุ:, ยโต พหวสฺตตฺปศฺจาทาชคฺมุ:ฯ \p \v 16 ตทา ส กรมญฺจายิภิ: ปาปิภิศฺจ สห ขาทติ, ตทฺ ทฺฤษฺฏฺวาธฺยาปกา: ผิรูศินศฺจ ตสฺย ศิษฺยานูจุ: กรมญฺจายิภิ: ปาปิภิศฺจ สหายํ กุโต ภุํกฺเต ปิวติ จ? \p \v 17 ตทฺวากฺยํ ศฺรุตฺวา ยีศุ: ปฺรตฺยุวาจ,อโรคิโลกานำ จิกิตฺสเกน ปฺรโยชนํ นาสฺติ, กินฺตุ โรคิณาเมว; อหํ ธารฺมฺมิกานาหฺวาตุํ นาคต: กินฺตุ มโน วฺยาวรฺตฺตยิตุํ ปาปิน เอวฯ \p \v 18 ตต: ปรํ โยหน: ผิรูศินาญฺโจปวาสาจาริศิษฺยา ยีโศ: สมีปมฺ อาคตฺย กถยามาสุ:, โยหน: ผิรูศินาญฺจ ศิษฺยา อุปวสนฺติ กินฺตุ ภวต: ศิษฺยา โนปวสนฺติ กึ การณมสฺย? \p \v 19 ตทา ยีศุสฺตานฺ พภาเษ ยาวตฺ กาลํ สขิภิ: สห กนฺยายา วรสฺติษฺฐติ ตาวตฺกาลํ เต กิมุปวสฺตุํ ศกฺนุวนฺติ? ยาวตฺกาลํ วรไสฺต: สห ติษฺฐติ ตาวตฺกาลํ ต อุปวสฺตุํ น ศกฺนุวนฺติฯ \p \v 20 ยสฺมินฺ กาเล เตภฺย: สกาศาทฺ วโร เนษฺยเต ส กาล อาคจฺฉติ, ตสฺมินฺ กาเล เต ชนา อุปวตฺสฺยนฺติฯ \p \v 21 โกปิ ชน: ปุราตนวสฺเตฺร นูตนวสฺตฺรํ น สีวฺยติ, ยโต นูตนวสฺเตฺรณ สห เสวเน กฺฤเต ชีรฺณํ วสฺตฺรํ ฉิทฺยเต ตสฺมาตฺ ปุน รฺมหตฺ ฉิทฺรํ ชายเตฯ \p \v 22 โกปิ ชน: ปุราตนกุตูษุ นูตนํ ทฺรากฺษารสํ น สฺถาปยติ, ยโต นูตนทฺรากฺษารสสฺย เตชสา ตา: กุโตฺว วิทีรฺยฺยนฺเต ตโต ทฺรากฺษารสศฺจ ปตติ กุตฺวศฺจ นศฺยนฺติ, อเตอว นูตนทฺรากฺษารโส นูตนกุตูษุ สฺถาปนีย:ฯ \p \v 23 ตทนนฺตรํ ยีศุ รฺยทา วิศฺรามวาเร ศสฺยกฺเษเตฺรณ คจฺฉติ ตทา ตสฺย ศิษฺยา คจฺฉนฺต: ศสฺยมญฺชรีศฺเฉตฺตุํ ปฺรวฺฤตฺตา:ฯ \p \v 24 อต: ผิรูศิโน ยีศเว กถยามาสุ: ปศฺยตุ วิศฺรามวาสเร ยตฺ กรฺมฺม น กรฺตฺตวฺยํ ตทฺ อิเม กุต: กุรฺวฺวนฺติ? \p \v 25 ตทา ส เตโภฺย'กถยตฺ ทายูทฺ ตตฺสํงฺคินศฺจ ภกฺษฺยาภาวาตฺ กฺษุธิตา: สนฺโต ยตฺ กรฺมฺม กฺฤตวนฺตสฺตตฺ กึ ยุษฺมาภิ รฺน ปฐิตมฺ? \p \v 26 อพิยาถรฺนามเก มหายาชกตำ กุรฺวฺวติ ส กถมีศฺวรสฺยาวาสํ ปฺรวิศฺย เย ทรฺศนียปูปา ยาชกานฺ วินานฺยสฺย กสฺยาปิ น ภกฺษฺยาสฺตาเนว พุภุเช สงฺคิโลเกโภฺย'ปิ ทเทาฯ \p \v 27 โส'ปรมปิ ชคาท, วิศฺรามวาโร มนุษฺยารฺถเมว นิรูปิโต'สฺติ กินฺตุ มนุโษฺย วิศฺรามวารารฺถํ ไนวฯ \p \v 28 มนุษฺยปุโตฺร วิศฺรามวารสฺยาปิ ปฺรภุราเสฺตฯ \c 3 \p \v 1 อนนฺตรํ ยีศุ: ปุน รฺภชนคฺฤหํ ปฺรวิษฺฏสฺตสฺมินฺ สฺถาเน ศุษฺกหสฺต เอโก มานว อาสีตฺฯ \p \v 2 ส วิศฺรามวาเร ตมโรคิณํ กริษฺยติ นเวตฺยตฺร พหวสฺตมฺ อปวทิตุํ ฉิทฺรมเปกฺษิตวนฺต:ฯ \p \v 3 ตทา ส ตํ ศุษฺกหสฺตํ มนุษฺยํ ชคาท มธฺยสฺถาเน ตฺวมุตฺติษฺฐฯ \p \v 4 ตต: ปรํ ส ตานฺ ปปฺรจฺฉ วิศฺรามวาเร หิตมหิตํ ตถา หิ ปฺราณรกฺษา วา ปฺราณนาศ เอษำ มเธฺย กึ กรณียํ ? กินฺตุ เต นิ:ศพฺทาสฺตสฺถุ:ฯ \p \v 5 ตทา ส เตษามนฺต:กรณานำ กาฐินฺยาทฺเธโต รฺทุ:ขิต: โกฺรธาตฺ จรฺตุिทโศ ทฺฤษฺฏวานฺ ตํ มานุษํ คทิตวานฺ ตํ หสฺตํ วิสฺตารย, ตตเสฺตน หเสฺต วิสฺตฺฤเต ตทฺธโสฺต'นฺยหสฺตวทฺ อโรโค ชาต:ฯ \p \v 6 อถ ผิรูศิน: ปฺรสฺถาย ตํ นาศยิตุํ เหโรทีไย: สห มนฺตฺรยิตุมาเรภิเรฯ \p \v 7 อเตอว ยีศุสฺตตฺสฺถานํ ปริตฺยชฺย ศิไษฺย: สห ปุน: สาครสมีปํ คต:; \p \v 8 ตโต คาลีลฺยิหูทา-ยิรูศาลมฺ-อิโทมฺ-ยรฺทนฺนทีปารสฺถาเนโภฺย โลกสมูหสฺตสฺย ปศฺจาทฺ คต:; ตทนฺย: โสรสีทโน: สมีปวาสิโลกสมูหศฺจ ตสฺย มหากรฺมฺมณำ วารฺตฺตํ ศฺรุตฺวา ตสฺย สนฺนิธิมาคต:ฯ \p \v 9 ตทา โลกสมูหศฺเจตฺ ตโสฺยปริ ปตติ อิตฺยาศงฺกฺย ส นาวเมกำ นิกเฏ สฺถาปยิตุํ ศิษฺยานาทิษฺฏวานฺฯ \p \v 10 ยโต'เนกมนุษฺยาณามาโรคฺยกรณาทฺ วฺยาธิคฺรสฺตา: สรฺเวฺว ตํ สฺปฺรษฺฏุํ ปรสฺปรํ พเลน ยตฺนวนฺต:ฯ \p \v 11 อปรญฺจ อปวิตฺรภูตาสฺตํ ทฺฤษฺฏฺวา ตจฺจรณโย: ปติตฺวา โปฺรไจ: โปฺรจุ:, ตฺวมีศฺวรสฺย ปุตฺร:ฯ \p \v 12 กินฺตุ ส ตานฺ ทฺฤฒมฺ อาชฺญาปฺย สฺวํ ปริจายิตุํ นิษิทฺธวานฺฯ \p \v 13 อนนฺตรํ ส ปรฺวฺวตมารุหฺย ยํ ยํ ปฺรติจฺฉา ตํ ตมาหูตวานฺ ตตเสฺต ตตฺสมีปมาคตา:ฯ \p \v 14 ตทา ส ทฺวาทศชนานฺ เสฺวน สห สฺถาตุํ สุสํวาทปฺรจาราย เปฺรริตา ภวิตุํ \p \v 15 สรฺวฺวปฺรการวฺยาธีนำ ศมนกรณาย ปฺรภาวํ ปฺราปฺตุํ ภูตานฺ ตฺยาชยิตุญฺจ นิยุกฺตวานฺฯ \p \v 16 เตษำ นามานีมานิ, ศิโมนฺ สิวทิปุโตฺร \p \v 17 ยากูพฺ ตสฺย ภฺราตา โยหนฺ จ อานฺทฺริย: ผิลิโป พรฺถลมย:, \p \v 18 มถี โถมา จ อาลฺผียปุโตฺร ยากูพฺ ถทฺทีย: กินานีย: ศิโมนฺ ยสฺตํ ปรหเสฺตษฺวรฺปยิษฺยติ ส อีษฺกริโยตียยิหูทาศฺจฯ \p \v 19 ส ศิโมเน ปิตร อิตฺยุปนาม ทเทา ยากูโพฺยหนฺภฺยำ จ พิเนริคิศฺ อรฺถโต เมฆนาทปุตฺราวิตฺยุปนาม ทเทาฯ \p \v 20 อนนฺตรํ เต นิเวศนํ คตา:, กินฺตุ ตตฺราปิ ปุนรฺมหานฺ ชนสมาคโม 'ภวตฺ ตสฺมาตฺเต โภกฺตุมปฺยวกาศํ น ปฺราปฺตา:ฯ \p \v 21 ตตสฺตสฺย สุหฺฤโลฺลกา อิมำ วารฺตฺตำ ปฺราปฺย ส หตชฺญาโนภูทฺ อิติ กถำ กถยิตฺวา ตํ ธฺฤตฺวาเนตุํ คตา:ฯ \p \v 22 อปรญฺจ ยิรูศาลม อาคตา เย เย'ธฺยาปกาเสฺต ชคทุรยํ ปุรุโษ ภูตปตฺยาพิษฺฏเสฺตน ภูตปตินา ภูตานฺ ตฺยาชยติฯ \p \v 23 ตตสฺตานาหูย ยีศุ รฺทฺฤษฺฏานฺไต: กถำ กถิตวานฺ ไศตานฺ กถํ ไศตานํ ตฺยาชยิตุํ ศกฺโนติ? \p \v 24 กิญฺจน ราชฺยํ ยทิ สฺววิโรเธน ปฺฤถคฺ ภวติ ตรฺหิ ตทฺ ราชฺยํ สฺถิรํ สฺถาตุํ น ศกฺโนติฯ \p \v 25 ตถา กสฺยาปิ ปริวาโร ยทิ ปรสฺปรํ วิโรธี ภวติ ตรฺหิ โสปิ ปริวาร: สฺถิรํ สฺถาตุํ น ศกฺโนติฯ \p \v 26 ตทฺวตฺ ไศตานฺ ยทิ สฺววิปกฺษตยา อุตฺติษฺฐนฺ ภินฺโน ภวติ ตรฺหิ โสปิ สฺถิรํ สฺถาตุํ น ศกฺโนติ กินฺตูจฺฉินฺโน ภวติฯ \p \v 27 อปรญฺจ ปฺรพลํ ชนํ ปฺรถมํ น พทฺธา โกปิ ตสฺย คฺฤหํ ปฺรวิศฺย ทฺรวฺยาณิ ลุณฺฐยิตุํ น ศกฺโนติ, ตํ พทฺไวฺวว ตสฺย คฺฤหสฺย ทฺรวฺยาณิ ลุณฺฐยิตุํ ศกฺโนติฯ \p \v 28 อโตเหโต รฺยุษฺมภฺยมหํ สตฺยํ กถยามิ มนุษฺยาณำ สนฺตานา ยานิ ยานิ ปาปานีศฺวรนินฺทาญฺจ กุรฺวฺวนฺติ เตษำ ตตฺสรฺเวฺวษามปราธานำ กฺษมา ภวิตุํ ศกฺโนติ, \p \v 29 กินฺตุ ย: กศฺจิตฺ ปวิตฺรมาตฺมานํ นินฺทติ ตสฺยาปราธสฺย กฺษมา กทาปิ น ภวิษฺยติ โสนนฺตทณฺฑสฺยาโรฺห ภวิษฺยติฯ \p \v 30 ตสฺยาปวิตฺรภูโต'สฺติ เตษาเมตตฺกถาเหโต: ส อิตฺถํ กถิตวานฺฯ \p \v 31 อถ ตสฺย มาตา ภฺราตฺฤคณศฺจาคตฺย พหิสฺติษฺฐนโต โลกานฺ เปฺรษฺย ตมาหูตวนฺต:ฯ \p \v 32 ตตสฺตตฺสนฺนิเธา สมุปวิษฺฏา โลกาสฺตํ พภาษิเร ปศฺย พหิสฺตว มาตา ภฺราตรศฺจ ตฺวามฺ อนฺวิจฺฉนฺติฯ \p \v 33 ตทา ส ตานฺ ปฺรตฺยุวาจ มม มาตา กา ภฺราตโร วา เก? ตต: ปรํ ส สฺวมีโปปวิษฺฏานฺ ศิษฺยานฺ ปฺรติ อวโลกนํ กฺฤตฺวา กถยามาส \p \v 34 ปศฺยไตเต มม มาตา ภฺราตรศฺจฯ \p \v 35 ย: กศฺจิทฺ อีศฺวรเสฺยษฺฏำ กฺริยำ กโรติ ส เอว มม ภฺราตา ภคินี มาตา จฯ \c 4 \p \v 1 อนนฺตรํ ส สมุทฺรตเฏ ปุนรุปเทษฺฏุํ ปฺราเรเภ, ตตสฺตตฺร พหุชนานำ สมาคมาตฺ ส สาคโรปริ เนากามารุหฺย สมุปวิษฺฏ:; สรฺเวฺว โลกา: สมุทฺรกูเล ตสฺถุ:ฯ \p \v 2 ตทา ส ทฺฤษฺฏานฺตกถาภิ รฺพหูปทิษฺฏวานฺ อุปทิศํศฺจ กถิตวานฺ, \p \v 3 อวธานํ กุรุต, เอโก พีชวปฺตา พีชานิ วปฺตุํ คต:; \p \v 4 วปนกาเล กิยนฺติ พีชานิ มารฺคปาเศฺว ปติตานิ, ตต อากาศียปกฺษิณ เอตฺย ตานิ จขาทุ:ฯ \p \v 5 กิยนฺติ พีชานิ สฺวลฺปมฺฤตฺติกาวตฺปาษาณภูเมา ปติตานิ ตานิ มฺฤโทลฺปตฺวาตฺ ศีฆฺรมงฺกุริตานิ; \p \v 6 กินฺตูทิเต สูรฺเยฺย ทคฺธานิ ตถา มูลาโน นาโธคตตฺวาตฺ ศุษฺกาณิ จฯ \p \v 7 กิยนฺติ พีชานิ กณฺฏกิวนมเธฺย ปติตานิ ตต: กณฺฏกานิ สํวฺฤทฺวฺย ตานิ ชคฺรสุสฺตานิ น จ ผลิตานิฯ \p \v 8 ตถา กิยนฺติ พีชานฺยุตฺตมภูเมา ปติตานิ ตานิ สํวฺฤทฺวฺย ผลานฺยุตฺปาทิตานิ กิยนฺติ พีชานิ ตฺรึศทฺคุณานิ กิยนฺติ ษษฺฏิคุณานิ กิยนฺติ ศตคุณานิ ผลานิ ผลิตวนฺติฯ \p \v 9 อถ ส ตานวทตฺ ยสฺย โศฺรตุํ กรฺเณา สฺต: ส ศฺฤโณตุฯ \p \v 10 ตทนนฺตรํ นิรฺชนสมเย ตตฺสงฺคิโน ทฺวาทศศิษฺยาศฺจ ตํ ตทฺทฺฤษฺฏานฺตวากฺยสฺยารฺถํ ปปฺรจฺฉุ:ฯ \p \v 11 ตทา ส ตานุทิตวานฺ อีศฺวรราชฺยสฺย นิคูฒวากฺยํ โพทฺธุํ ยุษฺมากมธิกาโร'สฺติ; \p \v 12 กินฺตุ เย วหิรฺภูตา: "เต ปศฺยนฺต: ปศฺยนฺติ กินฺตุ น ชานนฺติ, ศฺฤณฺวนฺต: ศฺฤณฺวนฺติ กินฺตุ น พุธฺยนฺเต, เจตฺไต รฺมน:สุ กทาปิ ปริวรฺตฺติเตษุ เตษำ ปาปานฺยโมจยิษฺยนฺต," อโตเหโตสฺตานฺ ปฺรติ ทฺฤษฺฏานฺไตเรว ตานิ มยา กถิตานิฯ \p \v 13 อถ ส กถิตวานฺ ยูยํ กิเมตทฺ ทฺฤษฺฏานฺตวากฺยํ น พุธฺยเธฺว? ตรฺหิ กถํ สรฺวฺวานฺ ทฺฤษฺฏานฺตาน โภตฺสฺยเธฺว? \p \v 14 พีชวปฺตา วากฺยรูปาณิ พีชานิ วปติ; \p \v 15 ตตฺร เย เย โลกา วากฺยํ ศฺฤณฺวนฺติ, กินฺตุ ศฺรุตมาตฺราตฺ ไศตานฺ ศีฆฺรมาคตฺย เตษำ มน:สูปฺตานิ ตานิ วากฺยรูปาณิ พีชานฺยปนยติ เตอว อุปฺตพีชมารฺคปารฺเศฺวสฺวรูปา:ฯ \p \v 16 เย ชนา วากฺยํ ศฺรุตฺวา สหสา ปรมานนฺเทน คฺฤหฺลนฺติ, กินฺตุ หฺฤทิ ไสฺถรฺยฺยาภาวาตฺ กิญฺจิตฺ กาลมาตฺรํ ติษฺฐนฺติ ตตฺปศฺจาตฺ ตทฺวากฺยเหโต: \p \v 17 กุตฺรจิตฺ เกฺลเศ อุปทฺรเว วา สมุปสฺถิเต ตไทว วิฆฺนํ ปฺราปฺนุวนฺติ เตอว อุปฺตพีชปาษาณภูมิสฺวรูปา:ฯ \p \v 18 เย ชนา: กถำ ศฺฤณฺวนฺติ กินฺตุ สำสาริกี จินฺตา ธนภฺรานฺติ รฺวิษยโลภศฺจ เอเต สรฺเวฺว อุปสฺถาย ตำ กถำ คฺรสนฺติ ตต: มา วิผลา ภวติ \p \v 19 เตอว อุปฺตพีชสกณฺฏกภูมิสฺวรูปา:ฯ \p \v 20 เย ชนา วากฺยํ ศฺรุตฺวา คฺฤหฺลนฺติ เตษำ กสฺย วา ตฺรึศทฺคุณานิ กสฺย วา ษษฺฏิคุณานิ กสฺย วา ศตคุณานิ ผลานิ ภวนฺติ เตอว อุปฺตพีโชรฺวฺวรภูมิสฺวรูปา:ฯ \p \v 21 ตทา โส'ปรมปิ กถิตวานฺ โกปิ ชโน ทีปาธารํ ปริตฺยชฺย โทฺรณสฺยาธ: ขฏฺวายา อเธ วา สฺถาปยิตุํ ทีปมานยติ กึ? \p \v 22 อโตเหโต รฺยนฺน ปฺรกาศยิษฺยเต ตาทฺฤคฺ ลุกฺกายิตํ กิมปิ วสฺตุ นาสฺติ; ยทฺ วฺยกฺตํ น ภวิษฺยติ ตาทฺฤศํ คุปฺตํ กิมปิ วสฺตุ นาสฺติฯ \p \v 23 ยสฺย โศฺรตุํ กรฺเณา สฺต: ส ศฺฤโณตุฯ \p \v 24 อปรมปิ กถิตวานฺ ยูยํ ยทฺ ยทฺ วากฺยํ ศฺฤณุถ ตตฺร สาวธานา ภวต, ยโต ยูยํ เยน ปริมาเณน ปริมาถ เตไนว ปริมาเณน ยุษฺมทรฺถมปิ ปริมาสฺยเต; โศฺรตาโร ยูยํ ยุษฺมภฺยมธิกํ ทาสฺยเตฯ \p \v 25 ยสฺยาศฺรเย วรฺทฺธเต ตไสฺม อปรมปิ ทาสฺยเต, กินฺตุ ยสฺยาศฺรเย น วรฺทฺธเต ตสฺย ยตฺ กิญฺจิทสฺติ ตทปิ ตสฺมานฺ เนษฺยเตฯ \p \v 26 อนนฺตรํ ส กถิตวานฺ เอโก โลก: เกฺษเตฺร พีชานฺยุปฺตฺวา \p \v 27 ชาครณนิทฺราภฺยำ ทิวานิศํ คมยติ, ปรนฺตุ ตทฺวีชํ ตสฺยาชฺญาตรูเปณางฺกุรยติ วรฺทฺธเต จ; \p \v 28 ยโตเหโต: ปฺรถมต: ปตฺราณิ ตต: ปรํ กณิศานิ ตตฺปศฺจาตฺ กณิศปูรฺณานิ ศสฺยานิ ภูมิ: สฺวยมุตฺปาทยติ; \p \v 29 กินฺตุ ผเลษุ ปกฺเกษุ ศสฺยจฺเฉทนกาลํ ชฺญาตฺวา ส ตตฺกฺษณํ ศสฺยานิ ฉินตฺติ, อเนน ตุลฺยมีศฺวรราชฺยํฯ \p \v 30 ปุน: โส'กถยทฺ อีศฺวรราชฺยํ เกน สมํ? เกน วสฺตุนา สห วา ตทุปมาสฺยามิ? \p \v 31 ตตฺ สรฺษไปเกน ตุลฺยํ ยโต มฺฤทิ วปนกาเล สรฺษปพีชํ สรฺวฺวปฺฤถิวีสฺถพีชาตฺ กฺษุทฺรํ \p \v 32 กินฺตุ วปนาตฺ ปรมฺ องฺกุรยิตฺวา สรฺวฺวศากาทฺ พฺฤหทฺ ภวติ, ตสฺย พฺฤหตฺย: ศาขาศฺจ ชายนฺเต ตตสฺตจฺฉายำ ปกฺษิณ อาศฺรยนฺเตฯ \p \v 33 อิตฺถํ เตษำ โพธานุรูปํ โส'เนกทฺฤษฺฏานฺไตสฺตานุปทิษฺฏวานฺ, \p \v 34 ทฺฤษฺฏานฺตํ วินา กามปิ กถำ เตโภฺย น กถิตวานฺ ปศฺจานฺ นิรฺชเน ส ศิษฺยานฺ สรฺวฺวทฺฤษฺฏานฺตารฺถํ โพธิตวานฺฯ \p \v 35 ตทฺทินสฺย สนฺธฺยายำ ส เตโภฺย'กถยทฺ อาคจฺฉต วยํ ปารํ ยามฯ \p \v 36 ตทา เต โลกานฺ วิสฺฤชฺย ตมวิลมฺพํ คฺฤหีตฺวา เนากยา ปฺรตสฺถิเร; อปรา อปิ นาวสฺตยา สห สฺถิตา:ฯ \p \v 37 ตต: ปรํ มหาฌญฺภฺศคมาตฺ เนา โรฺทลายมานา ตรงฺเคณ ชไล: ปูรฺณาภวจฺจฯ \p \v 38 ตทา ส เนากาจศฺจาทฺภาเค อุปธาเน ศิโร นิธาย นิทฺริต อาสีตฺ ตตเสฺต ตํ ชาครยิตฺวา ชคทุ:, เห ปฺรโภ, อสฺมากํ ปฺราณา ยานฺติ กิมตฺร ภวตศฺจินฺตา นาสฺติ? \p \v 39 ตทา ส อุตฺถาย วายุํ ตรฺชิตวานฺ สมุทฺรญฺโจกฺตวานฺ ศานฺต: สุสฺถิรศฺจ ภว; ตโต วาเยา นิวฺฤตฺเต'พฺธิรฺนิสฺตรงฺโคภูตฺฯ \p \v 40 ตทา ส ตานุวาจ ยูยํ กุต เอตาทฺฤกฺศงฺกากุลา ภวต? กึ โว วิศฺวาโส นาสฺติ? \p \v 41 ตสฺมาตฺเต'ตีวภีตา: ปรสฺปรํ วกฺตุมาเรภิเร, อโห วายุ: สินฺธุศฺจาสฺย นิเทศคฺราหิเณา กีทฺฤคยํ มนุช:ฯ \c 5 \p \v 1 อถ ตู สินฺธุปารํ คตฺวา คิเทรียปฺรเทศ อุปตสฺถุ:ฯ \p \v 2 เนากาโต นิรฺคตมาตฺราทฺ อปวิตฺรภูตคฺรสฺต เอก: ศฺมศานาเทตฺย ตํ สากฺษาจฺ จการฯ \p \v 3 ส ศฺมศาเน'วาตฺสีตฺ โกปิ ตํ ศฺฤงฺขเลน พทฺวฺวา สฺถาปยิตุํ นาศกฺโนตฺฯ \p \v 4 ชไนรฺวารํ นิคไฑ: ศฺฤงฺขไลศฺจ ส พทฺโธปิ ศฺฤงฺขลานฺยากฺฤษฺย โมจิตวานฺ นิคฑานิ จ ภํกฺตฺวา ขณฺฑํ ขณฺฑํ กฺฤตวานฺ โกปิ ตํ วศีกรฺตฺตุํ น ศศกฯ \p \v 5 ทิวานิศํ สทา ปรฺวฺวตํ ศฺมศานญฺจ ภฺรมิตฺวา จีตฺศพฺทํ กฺฤตวานฺ คฺราวภิศฺจ สฺวยํ สฺวํ กฺฤตวานฺฯ \p \v 6 ส ยีศุํ ทูราตฺ ปศฺยนฺเนว ธาวนฺ ตํ ปฺรณนาม อุไจรุวํศฺโจวาจ, \p \v 7 เห สรฺโวฺวปริเสฺถศฺวรปุตฺร ยีโศ ภวตา สห เม ก: สมฺพนฺธ:? อหํ ตฺวามีศฺวเรณ ศาปเย มำ มา ยาตยฯ \p \v 8 ยโต ยีศุสฺตํ กถิตวานฺ เร อปวิตฺรภูต, อสฺมานฺนราทฺ พหิรฺนิรฺคจฺฉฯ \p \v 9 อถ ส ตํ ปฺฤษฺฏวานฺ กินฺเต นาม? เตน ปฺรตฺยุกฺตํ วยมเนเก 'สฺมสฺตโต'สฺมนฺนาม พาหินีฯ \p \v 10 ตโตสฺมานฺ เทศานฺน เปฺรษเยติ เต ตํ ปฺรารฺถยนฺตฯ \p \v 11 ตทานีํ ปรฺวฺวตํ นิกษา พฺฤหนฺ วราหวฺรชศฺจรนฺนาสีตฺฯ \p \v 12 ตสฺมาทฺ ภูตา วินเยน ชคทุ:, อมุํ วราหวฺรชมฺ อาศฺรยิตุมฺ อสฺมานฺ ปฺรหิณุฯ \p \v 13 ยีศุนานุชฺญาตาเสฺต'ปวิตฺรภูตา พหิรฺนิรฺยาย วราหวฺรชํ ปฺราวิศนฺ ตต: สรฺเวฺว วราหา วสฺตุตสฺตุ ปฺราโยทฺวิสหสฺรสํงฺขฺยกา: กฏเกน มหาชวาทฺ ธาวนฺต: สินฺเธา ปฺราณานฺ ชหุ:ฯ \p \v 14 ตสฺมาทฺ วราหปาลกา: ปลายมานา: ปุเร คฺราเม จ ตทฺวารฺตฺตํ กถยาญฺจกฺรุ:ฯ ตทา โลกา ฆฏิตํ ตตฺการฺยฺยํ ทฺรษฺฏุํ พหิรฺชคฺมุ: \p \v 15 ยีโศ: สนฺนิธึ คตฺวา ตํ ภูตคฺรสฺตมฺ อรฺถาทฺ พาหินีภูตคฺรสฺตํ นรํ สวสฺตฺรํ สเจตนํ สมุปวิษฺฏญฺจ ทฺฤृษฺฏฺวา พิภฺยุ:ฯ \p \v 16 ตโต ทฺฤษฺฏตตฺการฺยฺยโลกาสฺตสฺย ภูตคฺรสฺตนรสฺย วราหวฺรชสฺยาปิ ตำ ธฏนำ วรฺณยามาสุ:ฯ \p \v 17 ตตเสฺต สฺวสีมาโต พหิรฺคนฺตุํ ยีศุํ วิเนตุมาเรภิเรฯ \p \v 18 อถ ตสฺย เนากาโรหณกาเล ส ภูตมุกฺโต นา ยีศุนา สห สฺถาตุํ ปฺรารฺถยเต; \p \v 19 กินฺตุ ส ตมนนุมตฺย กถิตวานฺ ตฺวํ นิชาตฺมียานำ สมีปํ คฺฤหญฺจ คจฺฉ ปฺรภุสฺตฺวยิ กฺฤปำ กฺฤตฺวา ยานิ กรฺมฺมาณิ กฺฤตวานฺ ตานิ ตานฺ ชฺญาปยฯ \p \v 20 อต: ส ปฺรสฺถาย ยีศุนา กฺฤตํ ตตฺสรฺวฺวาศฺจรฺยฺยํ กรฺมฺม ทิกาปลิเทเศ ปฺรจารยิตุํ ปฺรารพฺธวานฺ ตต: สรฺเวฺว โลกา อาศฺจรฺยฺยํ เมนิเรฯ \p \v 21 อนนฺตรํ ยีเศา นาวา ปุนรนฺยปาร อุตฺตีรฺเณ สินฺธุตเฏ จ ติษฺฐติ สติ ตตฺสมีเป พหุโลกานำ สมาคโม'ภูตฺฯ \p \v 22 อปรํ ยายีรฺ นามฺนา กศฺจิทฺ ภชนคฺฤหสฺยาธิป อาคตฺย ตํ ทฺฤษฺไฏฺวว จรณโย: ปติตฺวา พหุ นิเวทฺย กถิตวานฺ; \p \v 23 มม กนฺยา มฺฤตปฺรายาภูทฺ อโต ภวาเนตฺย ตทาโรคฺยาย ตสฺยา คาเตฺร หสฺตมฺ อรฺปยตุ เตไนว สา ชีวิษฺยติฯ \p \v 24 ตทา ยีศุเสฺตน สห จลิต: กินฺตุ ตตฺปศฺจาทฺ พหุโลกาศฺจลิตฺวา ตาทฺคาเตฺร ปติตา:ฯ \p \v 25 อถ ทฺวาทศวรฺษาณิ ปฺรทรโรเคณ \p \v 26 ศีรฺณา จิกิตฺสกานำ นานาจิกิตฺสาภิศฺจ ทุ:ขํ ภุกฺตวตี จ สรฺวฺวสฺวํ วฺยยิตฺวาปิ นาโรคฺยํ ปฺราปฺตา จ ปุนรปิ ปีฑิตาสีจฺจ \p \v 27 ยา สฺตฺรี สา ยีโศ รฺวารฺตฺตำ ปฺราปฺย มนสากถยตฺ ยทฺยหํ ตสฺย วสฺตฺรมาตฺร สฺปฺรษฺฏุํ ลเภยํ ตทา โรคหีนา ภวิษฺยามิฯ \p \v 28 อโตเหโต: สา โลการณฺยมเธฺย ตตฺปศฺจาทาคตฺย ตสฺย วสฺตฺรํ ปสฺปรฺศฯ \p \v 29 เตไนว ตตฺกฺษณํ ตสฺยา รกฺตโสฺรต: ศุษฺกํ สฺวยํ ตสฺมาทฺ โรคานฺมุกฺตา อิตฺยปิ เทเห'นุภูตาฯ \p \v 30 อถ สฺวสฺมาตฺ ศกฺติ รฺนิรฺคตา ยีศุเรตนฺมนสา ชฺญาตฺวา โลกนิวหํ ปฺรติ มุขํ วฺยาวฺฤตฺย ปฺฤษฺฏวานฺ เกน มทฺวสฺตฺรํ สฺปฺฤษฺฏํ? \p \v 31 ตตสฺตสฺย ศิษฺยา อูจุ: ภวโต วปุษิ โลกา: สํฆรฺษนฺติ ตทฺ ทฺฤษฺฏฺวา เกน มทฺวสฺตฺรํ สฺปฺฤษฺฏมิติ กุต: กถยติ? \p \v 32 กินฺตุ เกน ตตฺ กรฺมฺม กฺฤตํ ตทฺ ทฺรษฺฏุํ ยีศุศฺจตุรฺทิโศ ทฺฤษฺฏวานฺฯ \p \v 33 ตต: สา สฺตฺรี ภีตา กมฺปิตา จ สตี สฺวสฺยา รุกฺปฺรติกฺริยา ชาเตติ ชฺญาตฺวาคตฺย ตตฺสมฺมุเข ปติตฺวา สรฺวฺววฺฤตฺตานฺตํ สตฺยํ ตไสฺม กถยามาสฯ \p \v 34 ตทานีํ ยีศุสฺตำ คทิตวานฺ, เห กเนฺย ตว ปฺรตีติสฺตฺวามฺ อโรคามกโรตฺ ตฺวํ เกฺษเมณ วฺรช สฺวโรคานฺมุกฺตา จ ติษฺฐฯ \p \v 35 อิติวากฺยวทนกาเล ภชนคฺฤหาธิปสฺย นิเวศนาลฺ โลกา เอตฺยาธิปํ พภาษิเร ตว กนฺยา มฺฤตา ตสฺมาทฺ คุรุํ ปุน: กุต: กฺลิศฺนาสิ? \p \v 36 กินฺตุ ยีศุสฺตทฺ วากฺยํ ศฺรุไตฺวว ภชนคฺฤหาธิปํ คทิตวานฺ มา ไภษี: เกวลํ วิศฺวาสิหิฯ \p \v 37 อถ ปิตโร ยากูพฺ ตทฺภฺราตา โยหนฺ จ เอตานฺ วินา กมปิ สฺวปศฺจาทฺ ยาตุํ นานฺวมนฺยตฯ \p \v 38 ตสฺย ภชนคฺฤหาธิปสฺย นิเวศนสมีปมฺ อาคตฺย กลหํ พหุโรทนํ วิลาปญฺจ กุรฺวฺวโต โลกานฺ ททรฺศฯ \p \v 39 ตสฺมานฺ นิเวศนํ ปฺรวิศฺย โปฺรกฺตวานฺ ยูยํ กุต อิตฺถํ กลหํ โรทนญฺจ กุรุถ? กนฺยา น มฺฤตา นิทฺราติฯ \p \v 40 ตสฺมาตฺเต ตมุปชหสุ: กินฺตุ ยีศุ: สรฺวฺวาน พหิษฺกฺฤตฺย กนฺยายา: ปิตเรา สฺวสงฺคินศฺจ คฺฤหีตฺวา ยตฺร กนฺยาสีตฺ ตตฺ สฺถานํ ปฺรวิษฺฏวานฺฯ \p \v 41 อถ ส ตสฺยา: กนฺยายา หเสฺตา ธฺฤตฺวา ตำ พภาเษ ฏาลีถา กูมี, อรฺถโต เห กเนฺย ตฺวมุตฺติษฺฐ อิตฺยาชฺญาปยามิฯ \p \v 42 ตุไนว ตตฺกฺษณํ สา ทฺวาทศวรฺษวยสฺกา กนฺยา โปตฺถาย จลิตุมาเรเภ, อิต: สรฺเวฺว มหาวิสฺมยํ คตา:ฯ \p \v 43 ตต เอตไสฺย กิญฺจิตฺ ขาทฺยํ ทตฺเตติ กถยิตฺวา เอตตฺกรฺมฺม กมปิ น ชฺญาปยเตติ ทฺฤฒมาทิษฺฏวานฺฯ \c 6 \p \v 1 อนนฺตรํ ส ตตฺสฺถานาตฺ ปฺรสฺถาย สฺวปฺรเทศมาคต: ศิษฺยาศฺจ ตตฺปศฺจาทฺ คตา:ฯ \p \v 2 อถ วิศฺรามวาเร สติ ส ภชนคฺฤเห อุปเทษฺฏุมารพฺธวานฺ ตโต'เนเก โลกาสฺตตฺกถำ ศฺรุตฺวา วิสฺมิตฺย ชคทุ:, อสฺย มนุชสฺย อีทฺฤศี อาศฺจรฺยฺยกฺริยา กสฺมาชฺ ชาตา? ตถา สฺวกราภฺยามฺ อิตฺถมทฺภุตํ กรฺมฺม กรฺตฺตาुมฺ เอตไสฺม กถํ ชฺญานํ ทตฺตมฺ? \p \v 3 กิมยํ มริยม: ปุตฺรสฺตชฺญา โน? กิมยํ ยากูพฺ-โยสิ-ยิหุทา-ศิโมนำ ภฺราตา โน? อสฺย ภคินฺย: กิมิหาสฺมาภิ: สห โน? อิตฺถํ เต ตทรฺเถ ปฺรตฺยูหํ คตา:ฯ \p \v 4 ตทา ยีศุเสฺตโภฺย'กถยตฺ สฺวเทศํ สฺวกุฏุมฺพานฺ สฺวปริชนำศฺจ วินา กุตฺราปิ ภวิษฺยทฺวาที อสตฺกฺฤโต น ภวติฯ \p \v 5 อปรญฺจ เตษามปฺรตฺยยาตฺ ส วิสฺมิต: กิยตำ โรคิณำ วปุ:ษุ หสฺตมฺ อรฺปยิตฺวา เกวลํ เตษามาโรคฺยกรณาทฺ อนฺยตฺ กิมปิ จิตฺรการฺยฺยํ กรฺตฺตำ น ศกฺต:ฯ \p \v 6 อถ ส จตุรฺทิกฺสฺถ คฺรามานฺ ภฺรมิตฺวา อุปทิษฺฏวานฺ \p \v 7 ทฺวาทศศิษฺยานฺ อาหูย อเมธฺยภูตานฺ วศีกรฺตฺตำ ศกฺตึ ทตฺตฺวา เตษำ เทฺวา เทฺวา ชโน เปฺรษิตวานฺฯ \p \v 8 ปุนริตฺยาทิศทฺ ยูยมฺ เอไกกำ ยษฺฏึ วินา วสฺตฺรสํปุฏ: ปูป: กฏิพนฺเธ ตามฺรขณฺฑญฺจ เอษำ กิมปิ มา คฺรหฺลีต, \p \v 9 มารฺคยาตฺราไย ปาเทษูปานเหา ทตฺตฺวา เทฺว อุตฺตรีเย มา ปริธทฺวฺวํฯ \p \v 10 อปรมปฺยุกฺตํ เตน ยูยํ ยสฺยำ ปุรฺยฺยำ ยสฺย นิเวศนํ ปฺรเวกฺษฺยถ ตำ ปุรีํ ยาวนฺน ตฺยกฺษฺยถ ตาวตฺ ตนฺนิเวศเน สฺถาสฺยถฯ \p \v 11 ตตฺร ยทิ เกปิ ยุษฺมากมาติถฺยํ น วิทธติ ยุษฺมากํ กถาศฺจ น ศฺฤณฺวนฺติ ตรฺหิ ตตฺสฺถานาตฺ ปฺรสฺถานสมเย เตษำ วิรุทฺธํ สากฺษฺยํ ทาตุํ สฺวปาทานาสฺผาลฺย รช: สมฺปาตยต; อหํ ยุษฺมานฺ ยถารฺถํ วจฺมิ วิจารทิเน ตนฺนครสฺยาวสฺถาต: สิโทมาโมรโย รฺนครโยรวสฺถา สหฺยตรา ภวิษฺยติฯ \p \v 12 อถ เต คตฺวา โลกานำ มน:ปราวรฺตฺตนี: กถา ปฺรจาริตวนฺต:ฯ \p \v 13 เอวมเนกานฺ ภูตำศฺจ ตฺยาชิตวนฺตสฺตถา ไตเลน มรฺทฺทยิตฺวา พหูนฺ ชนานโรคานการฺษุ:ฯ \p \v 14 อิตฺถํ ตสฺย สุขฺยาติศฺจตุรฺทิโศ วฺยาปฺตา ตทา เหโรทฺ ราชา ตนฺนิศมฺย กถิตวานฺ, โยหนฺ มชฺชก: ศฺมศานาทฺ อุตฺถิต อโตเหโตเสฺตน สรฺวฺวา เอตา อทฺภุตกฺริยา: ปฺรกาศนฺเตฯ \p \v 15 อเนฺย'กถยนฺ อยมฺ เอลิย:, เกปิ กถิตวนฺต เอษ ภวิษฺยทฺวาที ยทฺวา ภวิษฺยทฺวาทินำ สทฺฤศ เอโกยมฺฯ \p \v 16 กินฺตุ เหโรทฺ อิตฺยากรฺณฺย ภาษิตวานฺ ยสฺยาหํ ศิรศฺฉินฺนวานฺ ส เอว โยหนยํ ส ศฺมศานาทุทติษฺฐตฺฯ \p \v 17 ปูรฺวฺวํ สฺวภฺราตุ: ผิลิปสฺย ปตฺนฺยา อุทฺวาหํ กฺฤตวนฺตํ เหโรทํ โยหนวาทีตฺ สฺวภาตฺฤวธู รฺน วิวาหฺยาฯ \p \v 18 อต: การณาตฺ เหโรทฺ โลกํ ปฺรหิตฺย โยหนํ ธฺฤตฺวา พนฺธนาลเย พทฺธวานฺฯ \p \v 19 เหโรทิยา ตไสฺม โยหเน ปฺรกุปฺย ตํ หนฺตุมฺ ไอจฺฉตฺ กินฺตุ น ศกฺตา, \p \v 20 ยสฺมาทฺ เหโรทฺ ตํ ธารฺมฺมิกํ สตฺปุรุษญฺจ ชฺญาตฺวา สมฺมนฺย รกฺษิตวานฺ; ตตฺกถำ ศฺรุตฺวา ตทนุสาเรณ พหูนิ กรฺมฺมาณิ กฺฤตวานฺ หฺฤษฺฏมนาสฺตทุปเทศํ ศฺรุตวำศฺจฯ \p \v 21 กินฺตุ เหโรทฺ ยทา สฺวชนฺมทิเน ปฺรธานโลเกภฺย: เสนานีภฺยศฺจ คาลีลฺปฺรเทศียเศฺรษฺฐโลเกภฺยศฺจ ราเตฺรา โภชฺยเมกํ กฺฤตวานฺ \p \v 22 ตสฺมินฺ ศุภทิเน เหโรทิยายา: กนฺยา สเมตฺย เตษำ สมกฺษํ สํนฺฤตฺย เหโรทเสฺตน สโหปวิษฺฏานาญฺจ โตษมชีชนตฺ ตตา นฺฤป: กนฺยามาห สฺม มตฺโต ยทฺ ยาจเส ตเทว ตุภฺยํ ทาเสฺยฯ \p \v 23 ศปถํ กฺฤตฺวากถยตฺ เจทฺ ราชฺยารฺทฺธมปิ ยาจเส ตทปิ ตุภฺยํ ทาเสฺยฯ \p \v 24 ตต: สา พหิ รฺคตฺวา สฺวมาตรํ ปปฺรจฺฉ กิมหํ ยาจิเษฺย? ตทา สากถยตฺ โยหโน มชฺชกสฺย ศิร:ฯ \p \v 25 อถ ตูรฺณํ ภูปสมีปมฺ เอตฺย ยาจมานาวทตฺ กฺษเณสฺมินฺ โยหโน มชฺชกสฺย ศิร: ปาเตฺร นิธาย เทหิ, เอตทฺ ยาเจ'หํฯ \p \v 26 ตสฺมาตฺ ภูโป'ติทุ:ขิต:, ตถาปิ สฺวศปถสฺย สหโภชินาญฺจานุโรธาตฺ ตทนงฺคีกรฺตฺตุํ น ศกฺต:ฯ \p \v 27 ตตฺกฺษณํ ราชา ฆาตกํ เปฺรษฺย ตสฺย ศิร อาเนตุมาทิษฺฏวานฺฯ \p \v 28 ตต: ส การาคารํ คตฺวา ตจฺฉิรศฺฉิตฺวา ปาเตฺร นิธายานีย ตไสฺย กนฺยาไย ทตฺตวานฺ กนฺยา จ สฺวมาเตฺร ทเทาฯ \p \v 29 อนนตรํ โยหน: ศิษฺยาสฺตทฺวารฺตฺตำ ปฺราปฺยาคตฺย ตสฺย กุณปํ ศฺมศาเน'สฺถาปยนฺฯ \p \v 30 อถ เปฺรษิตา ยีโศ: สนฺนิเธา มิลิตา ยทฺ ยจฺ จกฺรุ: ศิกฺษยามาสุศฺจ ตตฺสรฺวฺววารฺตฺตาสฺตไสฺม กถิตวนฺต:ฯ \p \v 31 ส ตานุวาจ ยูยํ วิชนสฺถานํ คตฺวา วิศฺรามฺยต ยตสฺตตฺสนฺนิเธา พหุโลกานำ สมาคมาตฺ เต โภกฺตุํ นาวกาศํ ปฺราปฺตา:ฯ \p \v 32 ตตเสฺต นาวา วิชนสฺถานํ คุปฺตํ คคฺมุ:ฯ \p \v 33 ตโต โลกนิวหเสฺตษำ สฺถานานฺตรยานํ ททรฺศ, อเนเก ตํ ปริจิตฺย นานาปุเรภฺย: ปไทรฺวฺรชิตฺวา ชเวน ไตษามเคฺร ยีโศ: สมีป อุปตสฺถุ:ฯ \p \v 34 ตทา ยีศุ รฺนาโว พหิรฺคตฺย โลการณฺยานีํ ทฺฤษฺฏฺวา เตษุ กรุณำ กฺฤตวานฺ ยตเสฺต'รกฺษกเมษา อิวาสนฺ ตทา ส ตาน นานาปฺรสงฺคานฺ อุปทิษฺฏวานฺฯ \p \v 35 อถ ทิวานฺเต สติ ศิษฺยา เอตฺย ยีศุมูจิเร, อิทํ วิชนสฺถานํ ทินญฺจาวสนฺนํฯ \p \v 36 โลกานำ กิมปิ ขาทฺยํ นาสฺติ, อตศฺจตุรฺทิกฺษุ คฺรามานฺ คนฺตุํ โภชฺยทฺรวฺยาณิ เกฺรตุญฺจ ภวานฺ ตานฺ วิสฺฤชตุฯ \p \v 37 ตทา ส ตานุวาจ ยูยเมว ตานฺ โภชยต; ตตเสฺต ชคทุ รฺวยํ คตฺวา ทฺวิศตสํขฺยไก รฺมุทฺราปาไท: ปูปานฺ กฺรีตฺวา กึ ตานฺ โภชยิษฺยาม:? \p \v 38 ตทา ส ตานฺ ปฺฤษฺฐวานฺ ยุษฺมากํ สนฺนิเธา กติ ปูปา อาสเต? คตฺวา ปศฺยต; ตตเสฺต ทฺฤษฺฏฺวา ตมวทนฺ ปญฺจ ปูปา เทฺวา มตฺเสฺยา จ สนฺติฯ \p \v 39 ตทา ส โลกานฺ ศโสฺปปริ ปํกฺติภิรุปเวศยิตุมฺ อาทิษฺฏวานฺ, \p \v 40 ตตเสฺต ศตํ ศตํ ชนา: ปญฺจาศตฺ ปญฺจาศชฺชนาศฺจ ปํกฺติภิ รฺภุวิ สมุปวิวิศุ:ฯ \p \v 41 อถ ส ตานฺ ปญฺจปูปานฺ มตฺสฺยทฺวยญฺจ ธฺฤตฺวา สฺวรฺคํ ปศฺยนฺ อีศฺวรคุณานฺ อนฺวกีรฺตฺตยตฺ ตานฺ ปูปานฺ ภํกฺตฺวา โลเกภฺย: ปริเวษยิตุํ ศิเษฺยโภฺย ทตฺตวานฺ ทฺวา มตฺเสฺยา จ วิภชฺย สรฺเวฺวโภฺย ทตฺตวานฺฯ \p \v 42 ตต: สรฺเวฺว ภุกฺตฺวาตฺฤปฺยนฺฯ \p \v 43 อนนฺตรํ ศิษฺยา อวศิษฺไฏ: ปูไป รฺมตฺไสฺยศฺจ ปูรฺณานฺ ทฺวทศ ฑลฺลกานฺ ชคฺฤหุ:ฯ \p \v 44 เต โภกฺตาร: ปฺราย: ปญฺจ สหสฺราณิ ปุรุษา อาสนฺฯ \p \v 45 อถ ส โลกานฺ วิสฺฤชนฺเนว นาวมาโรฒุํ สฺวสฺมาทเคฺร ปาเร ไพตฺไสทาปุรํ ยาตุญฺจ ศฺษฺยิाนฺ วาฒมาทิษฺฏวานฺฯ \p \v 46 ตทา ส สรฺวฺวานฺ วิสฺฤชฺย ปฺรารฺถยิตุํ ปรฺวฺวตํ คต:ฯ \p \v 47 ตต: สนฺธฺยายำ สตฺยำ เนา: สินฺธุมธฺย อุปสฺถิตา กินฺตุ ส เอกากี สฺถเล สฺถิต:ฯ \p \v 48 อถ สมฺมุขวาตวหนาตฺ ศิษฺยา นาวํ วาหยิตฺวา ปริศฺรานฺตา อิติ ชฺญาตฺวา ส นิศาจตุรฺถยาเม สินฺธูปริ ปทฺภฺยำ วฺรชนฺ เตษำ สมีปเมตฺย เตษามเคฺร ยาตุมฺ อุทฺยต:ฯ \p \v 49 กินฺตุ ศิษฺยา: สินฺธูปริ ตํ วฺรชนฺตํ ทฺฤษฺฏฺวา ภูตมนุมาย รุรุวุ:, \p \v 50 ยต: สรฺเวฺว ตํ ทฺฤษฺฏฺวา วฺยากุลิตา:ฯ อเตอว ยีศุสฺตตฺกฺษณํ ไต: สหาลปฺย กถิตวานฺ, สุสฺถิรา ภูต, อยมหํ มา ไภษฺฏฯ \p \v 51 อถ เนากามารุหฺย ตสฺมินฺ เตษำ สนฺนิธึ คเต วาโต นิวฺฤตฺต:; ตสฺมาตฺเต มน:สุ วิสฺมิตา อาศฺจรฺยฺยํ เมนิเรฯ \p \v 52 ยตเสฺต มนสำ กาฐินฺยาตฺ ตตฺ ปูปียมฺ อาศฺจรฺยฺยํ กรฺมฺม น วิวิกฺตวนฺต:ฯ \p \v 53 อถ เต ปารํ คตฺวา คิเนษรตฺปฺรเทศเมตฺย ตฏ อุปสฺถิตา:ฯ \p \v 54 เตษุ เนากาโต พหิรฺคเตษุ ตตฺปฺรเทศียา โลกาสฺตํ ปริจิตฺย \p \v 55 จตุรฺทิกฺษุ ธาวนฺโต ยตฺร ยตฺร โรคิโณ นรา อาสนฺ ตานฺ สรฺวฺวาน ขโฏฺวปริ นิธาย ยตฺร กุตฺรจิตฺ ตทฺวารฺตฺตำ ปฺราปุ: ตตฺ สฺถานมฺ อาเนตุมฺ อาเรภิเรฯ \p \v 56 ตถา ยตฺร ยตฺร คฺราเม ยตฺร ยตฺร ปุเร ยตฺร ยตฺร ปลฺลฺยาญฺจ เตน ปฺรเวศ: กฺฤตสฺตทฺวรฺตฺมมเธฺย โลกา: ปีฑิตานฺ สฺถาปยิตฺวา ตสฺย เจลคฺรนฺถิมาตฺรํ สฺปฺรษฺฏุมฺ เตษามรฺเถ ตทนุชฺญำ ปฺรารฺถยนฺต: ยาวนฺโต โลกา: ปสฺปฺฤศุสฺตาวนฺต เอว คทานฺมุกฺตา:ฯ \c 7 \p \v 1 อนนฺตรํ ยิรูศาลม อาคตา: ผิรูศิโน'ธฺยาปกาศฺจ ยีโศ: สมีปมฺ อาคตา:ฯ \p \v 2 เต ตสฺย กิยต: ศิษฺยานฺ อศุจิกไรรรฺถาท อปฺรกฺษาลิตหไสฺต รฺภุญฺชโต ทฺฤษฺฏฺวา ตานทูษยนฺฯ \p \v 3 ยต: ผิรูศิน: สรฺวฺวยิหูทียาศฺจ ปฺราจำ ปรมฺปราคตวากฺยํ สมฺมนฺย ปฺรตเลน หสฺตานฺ อปฺรกฺษาลฺย น ภุญฺชเตฯ \p \v 4 อาปนาทาคตฺย มชฺชนํ วินา น ขาทนฺติ; ตถา ปานปาตฺราณำ ชลปาตฺราณำ ปิตฺตลปาตฺราณามฺ อาสนานาญฺจ ชเล มชฺชนมฺ อิตฺยาทโยเนฺยปิ พหวเสฺตษามาจารา: สนฺติฯ \p \v 5 เต ผิรูศิโน'ธฺยาปกาศฺจ ยีศุํ ปปฺรจฺฉุ:, ตว ศิษฺยา: ปฺราจำ ปรมฺปราคตวากฺยานุสาเรณ นาจรนฺโต'ปฺรกฺษาลิตกไร: กุโต ภุชํเต? \p \v 6 ตต: ส ปฺรตฺยุวาจ กปฏิโน ยุษฺมานฺ อุทฺทิศฺย ยิศยิยภวิษฺยทฺวาที ยุกฺตมวาทีตฺฯ ยถา สฺวกีไยรธไรเรเต สมฺมนฺยนเต สไทว มำฯ กินฺตุ มตฺโต วิปฺรกรฺเษ สนฺติ เตษำ มนำสิ จฯ \p \v 7 ศิกฺษยนฺโต พิธีนฺ นฺนาชฺญา ภชนฺเต มำ มุไธว เตฯ \p \v 8 ยูยํ ชลปาตฺรปานปาตฺราทีนิ มชฺชยนฺโต มนุชปรมฺปราคตวากฺยํ รกฺษถ กินฺตุ อีศฺวราชฺญำ ลํฆเธฺว; อปรา อีทฺฤโศฺยเนกา: กฺริยา อปิ กุรุเธฺวฯ \p \v 9 อนฺยญฺจากถยตฺ ยูยํ สฺวปรมฺปราคตวากฺยสฺย รกฺษารฺถํ สฺปษฺฏรูเปณ อีศฺวราชฺญำ โลปยถฯ \p \v 10 ยโต มูสาทฺวารา โปฺรกฺตมสฺติ สฺวปิตเรา สมฺมนฺยธฺวํ ยสฺตุ มาตรํ ปิตรํ วา ทุรฺวฺวากฺยํ วกฺติ ส นิตานฺตํ หนฺยตำฯ \p \v 11 กินฺตุ มทีเยน เยน ทฺรเวฺยณ ตโวปกาโรภวตฺ ตตฺ กรฺพฺพาณมรฺถาทฺ อีศฺวราย นิเวทิตมฺ อิทํ วากฺยํ ยทิ โกปิ ปิตรํ มาตรํ วา วกฺติ \p \v 12 ตรฺหิ ยูยํ มาตุ: ปิตุ โรฺวปการํ กรฺตฺตำ ตํ วารยถฯ \p \v 13 อิตฺถํ สฺวปฺรจาริตปรมฺปราคตวาเกฺยน ยูยมฺ อีศฺวราชฺญำ มุธา วิธทฺเวฺว, อีทฺฤศานฺยนฺยานฺยเนกานิ กรฺมฺมาณิ กุรุเธฺวฯ \p \v 14 อถ ส โลกานาหูย พภาเษ ยูยํ สรฺเวฺว มทฺวากฺยํ ศฺฤณุต พุธฺยธฺวญฺจฯ \p \v 15 พาหฺยาทนฺตรํ ปฺรวิศฺย นรมเมธฺยํ กรฺตฺตำ ศกฺโนติ อีทฺฤศํ กิมปิ วสฺตุ นาสฺติ, วรมฺ อนฺตราทฺ พหิรฺคตํ ยทฺวสฺตุ ตนฺมนุชมฺ อเมธฺยํ กโรติฯ \p \v 16 ยสฺย โศฺรตุํ โศฺรเตฺร สฺต: ส ศฺฤโณตุฯ \p \v 17 ตต: ส โลกานฺ หิตฺวา คฺฤหมธฺยํ ปฺรวิษฺฏสฺตทา ศิษฺยาสฺตทฺฤษฺฏานฺตวากฺยารฺถํ ปปฺรจฺฉุ:ฯ \p \v 18 ตสฺมาตฺ ส ตานฺ ชคาท ยูยมปิ กิเมตาทฺฤคโพธา:? กิมปิ ทฺรวฺยํ พาหฺยาทนฺตรํ ปฺรวิศฺย นรมเมธฺยํ กรฺตฺตำ น ศกฺโนติ กถามิมำ กึ น พุธฺยเธฺว? \p \v 19 ตตฺ ตทนฺตรฺน ปฺรวิศติ กินฺตุ กุกฺษิมธฺยํ ปฺรวิศติ เศเษ สรฺวฺวภุกฺตวสฺตุคฺราหิณิ พหิรฺเทเศ นิรฺยาติฯ \p \v 20 อปรมปฺยวาทีทฺ ยนฺนรานฺนิเรติ ตเทว นรมเมธฺยํ กโรติฯ \p \v 21 ยโต'นฺตราทฺ อรฺถานฺ มานวานำ มโนภฺย: กุจินฺตา ปรสฺตฺรีเวศฺยาคมนํ \p \v 22 นรวธศฺเจารฺยฺยํ โลโภ ทุษฺฏตา ปฺรวญฺจนา กามุกตา กุทฺฤษฺฏิรีศฺวรนินฺทา ครฺวฺวสฺตม อิตฺยาทีนิ นิรฺคจฺฉนฺติฯ \p \v 23 เอตานิ สรฺวฺวาณิ ทุริตานฺยนฺตราเทตฺย นรมเมธฺยํ กุรฺวฺวนฺติฯ \p \v 24 อถ ส อุตฺถาย ตตฺสฺถานาตฺ โสรสีโทนฺปุรปฺรเทศํ ชคาม ตตฺร กิมปิ นิเวศนํ ปฺรวิศฺย สรฺไวฺวรชฺญาต: สฺถาตุํ มติญฺจเกฺร กินฺตุ คุปฺต: สฺถาตุํ น ศศากฯ \p \v 25 ยต: สุรไผนิกีเทศียยูนานีวํโศทฺภวสฺตฺริยา: กนฺยา ภูตคฺรสฺตาสีตฺฯ สา สฺตฺรี ตทฺวารฺตฺตำ ปฺราปฺย ตตฺสมีปมาคตฺย ตจฺจรณโย: ปติตฺวา \p \v 26 สฺวกนฺยาโต ภูตํ นิรากรฺตฺตำ ตสฺมินฺ วินยํ กฺฤตวตีฯ \p \v 27 กินฺตุ ยีศุสฺตามวทตฺ ปฺรถมํ พาลกาสฺตฺฤปฺยนฺตุ ยโต พาลกานำ ขาทฺยํ คฺฤหีตฺวา กุกฺกุเรโภฺย นิกฺเษโป'นุจิต:ฯ \p \v 28 ตทา สา สฺตฺรี ตมวาทีตฺ โภ: ปฺรโภ ตตฺ สตฺยํ ตถาปิ มญฺจาธ:สฺถา: กุกฺกุรา พาลานำ กรปติตานิ ขาทฺยขณฺฑานิ ขาทนฺติฯ \p \v 29 ตต: โส'กถยทฺ เอตตฺกถาเหโต: สกุศลา ยาหิ ตว กนฺยำ ตฺยกฺตฺวา ภูโต คต:ฯ \p \v 30 อถ สา สฺตฺรี คฺฤหํ คตฺวา กนฺยำ ภูตตฺยกฺตำ ศยฺยาสฺถิตำ ททรฺศฯ \p \v 31 ปุนศฺจ ส โสรสีโทนฺปุรปฺรเทศาตฺ ปฺรสฺถาย ทิกาปลิเทศสฺย ปฺรานฺตรภาเคน คาลีลฺชลเธ: สมีปํ คตวานฺฯ \p \v 32 ตทา โลไกเรกํ พธิรํ กทฺวทญฺจ นรํ ตนฺนิกฏมานีย ตสฺย คาเตฺร หสฺตมรฺปยิตุํ วินย: กฺฤต:ฯ \p \v 33 ตโต ยีศุ โรฺลการณฺยาตฺ ตํ นิรฺชนมานีย ตสฺย กรฺณโยงฺคุลี รฺทเทา นิษฺฐีวํ ทตฺตฺวา จ ตชฺชิหฺวำ ปสฺปรฺศฯ \p \v 34 อนนฺตรํ สฺวรฺคํ นิรีกฺษฺย ทีรฺฆํ นิศฺวสฺย ตมวทตฺ อิตผต: อรฺถานฺ มุกฺโต ภูยาตฺฯ \p \v 35 ตตสฺตตฺกฺษณํ ตสฺย กรฺเณา มุกฺเตา ชิหฺวายาศฺจ ชาฑฺยาปคมาตฺ ส สุสฺปษฺฏวากฺยมกถยตฺฯ \p \v 36 อถ ส ตานฺ วาฒมิตฺยาทิเทศ ยูยมิมำ กถำ กไสฺมจิทปิ มา กถยต, กินฺตุ ส ยติ นฺยเษธตฺ เต ตติ พาหุเลฺยน ปฺราจารยนฺ; \p \v 37 เต'ติจมตฺกฺฤตฺย ปรสฺปรํ กถยามาสุ: ส พธิราย ศฺรวณศกฺตึ มูกาย จ กถนศกฺตึ ทตฺตฺวา สรฺวฺวํ กรฺมฺโมตฺตมรูเปณ จการฯ \c 8 \p \v 1 ตทา ตตฺสมีปํ พหโว โลกา อายาตา อตเสฺตษำ โภชฺยทฺรวฺยาภาวาทฺ ยีศุ: ศิษฺยานาหูย ชคาท,ฯ \p \v 2 โลกนิวเห มม กฺฤปา ชายเต เต ทินตฺรยํ มยา สารฺทฺธํ สนฺติ เตษำ โภชฺยํ กิมปิ นาสฺติฯ \p \v 3 เตษำ มเธฺย'เนเก ทูราทฺ อาคตา:, อภุกฺเตษุ เตษุ มยา สฺวคฺฤหมภิปฺรหิเตษุ เต ปถิ กฺลมิษฺยนฺติฯ \p \v 4 ศิษฺยา อวาทิษุ:, เอตาวโต โลกานฺ ตรฺปยิตุมฺ อตฺร ปฺรนฺตเร ปูปานฺ ปฺราปฺตุํ เกน ศกฺยเต? \p \v 5 ตต: ส ตานฺ ปปฺรจฺฉ ยุษฺมากํ กติ ปูปา: สนฺติ? เต'กถยนฺ สปฺตฯ \p \v 6 ตต: ส ตาโลฺลกานฺ ภุวิ สมุปเวษฺฏุมฺ อาทิศฺย ตานฺ สปฺต ปูปานฺ ธฺฤตฺวา อีศฺวรคุณานฺ อนุกีรฺตฺตยามาส, ภํกฺตฺวา ปริเวษยิตุํ ศิษฺยานฺ ปฺรติ ทเทา, ตตเสฺต โลเกภฺย: ปริเวษยามาสุ:ฯ \p \v 7 ตถา เตษำ สมีเป เย กฺษุทฺรมตฺสฺยา อาสนฺ ตานปฺยาทาย อีศฺวรคุณานฺ สํกีรฺตฺย ปริเวษยิตุมฺ อาทิษฺฏวานฺฯ \p \v 8 ตโต โลกา ภุกฺตฺวา ตฺฤปฺตึ คตา อวศิษฺฏขาไทฺย: ปูรฺณา: สปฺตฑลฺลกา คฺฤหีตาศฺจฯ \p \v 9 เอเต โภกฺตาร: ปฺรายศฺจตุ: สหสฺรปุรุษา อาสนฺ ตต: ส ตานฺ วิสสรฺชฯ \p \v 10 อถ ส ศิษฺย: สห นาวมารุหฺย ทลฺมานูถาสีมามาคต:ฯ \p \v 11 ตต: ปรํ ผิรูศิน อาคตฺย เตน สห วิวทมานาสฺตสฺย ปรีกฺษารฺถมฺ อากาศียจิหฺนํ ทฺรษฺฏุํ ยาจิตวนฺต:ฯ \p \v 12 ตทา โส'นฺตรฺทีรฺฆํ นิศฺวสฺยากถยตฺ, เอเต วิทฺยมานนรา: กุตศฺจินฺหํ มฺฤคยนฺเต? ยุษฺมานหํ ยถารฺถํ พฺรวีมิ โลกาเนตานฺ กิมปิ จิหฺนํ น ทรฺศยิษฺยเตฯ \p \v 13 อถ ตานฺ หิตฺวา ปุน รฺนาวมฺ อารุหฺย ปารมคาตฺฯ \p \v 14 เอตรฺหิ ศิไษฺย: ปูเปษุ วิสฺมฺฤเตษุ นาวิ เตษำ สนฺนิเธา ปูป เอเกอว สฺถิต:ฯ \p \v 15 ตทานีํ ยีศุสฺตานฺ อาทิษฺฏวานฺ ผิรูศินำ เหโรทศฺจ กิณฺวํ ปฺรติ สตรฺกา: สาวธานาศฺจ ภวตฯ \p \v 16 ตตเสฺต'โนฺยนฺยํ วิเวจนํ กรฺตุมฺ อาเรภิเร, อสฺมากํ สนฺนิเธา ปูโป นาสฺตีติ เหโตริทํ กถยติฯ \p \v 17 ตทฺ พุทฺวฺวา ยีศุเสฺตโภฺย'กถยตฺ ยุษฺมากํ สฺถาเน ปูปาภาวาตฺ กุต อิตฺถํ วิตรฺกยถ? ยูยํ กิมทฺยาปิ กิมปิ น ชานีถ? โพทฺธุญฺจ น ศกฺนุถ? ยาวททฺย กึ ยุษฺมากํ มนำสิ กฐินานิ สนฺติ? \p \v 18 สตฺสุ เนเตฺรษุ กึ น ปศฺยถ? สตฺสุ กรฺเณษุ กึ น ศฺฤณุถ? น สฺมรถ จ? \p \v 19 ยทาหํ ปญฺจปูปานฺ ปญฺจสหสฺราณำ ปุรุษาณำ มเธฺย ภํกฺตฺวา ทตฺตวานฺ ตทานีํ ยูยมฺ อวศิษฺฏปูไป: ปูรฺณานฺ กติ ฑลฺลกานฺ คฺฤหีตวนฺต:? เต'กถยนฺ ทฺวาทศฑลฺลกานฺฯ \p \v 20 อปรญฺจ ยทา จตุ:สหสฺราณำ ปุรุษาณำ มเธฺย ปูปานฺ ภํกฺตฺวาททำ ตทา ยูยมฺ อติริกฺตปูปานำ กติ ฑลฺลกานฺ คฺฤหีตวนฺต:? เต กถยามาสุ: สปฺตฑลฺลกานฺฯ \p \v 21 ตทา ส กถิตวานฺ ตรฺหิ ยูยมฺ อธุนาปิ กุโต โพทฺวฺวุํ น ศกฺนุถ? \p \v 22 อนนฺตรํ ตสฺมินฺ ไพตฺไสทานคเร ปฺราปฺเต โลกา อนฺธเมกํ นรํ ตตฺสมีปมานีย ตํ สฺปฺรษฺฏุํ ตํ ปฺรารฺถยาญฺจกฺริเรฯ \p \v 23 ตทา ตสฺยานฺธสฺย กเรา คฺฤหีตฺวา นคราทฺ พหิรฺเทศํ ตํ นีตวานฺ; ตนฺเนเตฺร นิษฺฐีวํ ทตฺตฺวา ตทฺคาเตฺร หสฺตาวรฺปยิตฺวา ตํ ปปฺรจฺฉ, กิมปิ ปศฺยสิ? \p \v 24 ส เนเตฺร อุนฺมีลฺย ชคาท, วฺฤกฺษวตฺ มนุชานฺ คจฺฉโต นิรีกฺเษฯ \p \v 25 ตโต ยีศุ: ปุนสฺตสฺย นยนโย รฺหสฺตาวรฺปยิตฺวา ตสฺย เนเตฺร อุนฺมีลยามาส; ตสฺมาตฺ ส สฺวโสฺถ ภูตฺวา สฺปษฺฏรูปํ สรฺวฺวโลกานฺ ททรฺศฯ \p \v 26 ตต: ปรํ ตฺวํ คฺรามํ มา คจฺฉ คฺรามสฺถํ กมปิ จ กิมปฺยนุกฺตฺวา นิชคฺฤหํ ยาหีตฺยาทิศฺย ยีศุสฺตํ นิชคฺฤหํ ปฺรหิตวานฺฯ \p \v 27 อนนฺตรํ ศิไษฺย: สหิโต ยีศุ: ไกสรียาผิลิปิปุรํ ชคาม, ปถิ คจฺฉนฺ ตานปฺฤจฺฉตฺ โก'หมฺ อตฺร โลกา: กึ วทนฺติ? \p \v 28 เต ปฺรตฺยูจุ: ตฺวำ โยหนํ มชฺชกํ วทนฺติ กินฺตุ เกปิ เกปิ เอลิยํ วทนฺติ; อปเร เกปิ เกปิ ภวิษฺยทฺวาทินามฺ เอโก ชน อิติ วทนฺติฯ \p \v 29 อถ ส ตานปฺฤจฺฉตฺ กินฺตุ โกหมฺ? อิตฺยตฺร ยูยํ กึ วทถ? ตทา ปิตร: ปฺรตฺยวทตฺ ภวานฺ อภิษิกฺตสฺตฺราตาฯ \p \v 30 ตต: ส ตานฺ คาฒมาทิศทฺ ยูยํ มม กถา กไสฺมจิทปิ มา กถยตฯ \p \v 31 มนุษฺยปุเตฺรณาวศฺยํ พหโว ยาตนา โภกฺตวฺยา: ปฺราจีนโลไก: ปฺรธานยาชไกรธฺยาปไกศฺจ ส นินฺทิต: สนฺ ฆาตยิษฺยเต ตฺฤตียทิเน อุตฺถาสฺยติ จ, ยีศุ: ศิษฺยานุปเทษฺฏุมารภฺย กถามิมำ สฺปษฺฏมาจษฺฏฯ \p \v 32 ตสฺมาตฺ ปิตรสฺตสฺย หเสฺตา ธฺฤตฺวา ตํ ตรฺชฺชิตวานฺฯ \p \v 33 กินฺตุ ส มุขํ ปราวรฺตฺย ศิษฺยคณํ นิรีกฺษฺย ปิตรํ ตรฺชยิตฺวาวาทีทฺ ทูรีภว วิฆฺนการินฺ อีศฺวรียการฺยฺยาทปิ มนุษฺยการฺยฺยํ ตุภฺยํ โรจตตรำฯ \p \v 34 อถ ส โลกานฺ ศิษฺยำศฺจาหูย ชคาท ย: กศฺจินฺ มามนุคนฺตุมฺ อิจฺฉติ ส อาตฺมานํ ทามฺยตุ, สฺวกฺรุศํ คฺฤหีตฺวา มตฺปศฺจาทฺ อายาตุฯ \p \v 35 ยโต ย: กศฺจิตฺ สฺวปฺราณํ รกฺษิตุมิจฺฉติ ส ตํ หารยิษฺยติ, กินฺตุ ย: กศฺจินฺ มทรฺถํ สุสํวาทารฺถญฺจ ปฺราณํ หารยติ ส ตํ รกฺษิษฺยติฯ \p \v 36 อปรญฺจ มนุช: สรฺวฺวํ ชคตฺ ปฺราปฺย ยทิ สฺวปฺราณํ หารยติ ตรฺหิ ตสฺย โก ลาภ:? \p \v 37 นร: สฺวปฺราณวินิมเยน กึ ทาตุํ ศกฺโนติ? \p \v 38 เอเตษำ วฺยภิจาริณำ ปาปินาญฺจ โลกานำ สากฺษาทฺ ยทิ โกปิ มำ มตฺกถาญฺจ ลชฺชาสฺปทํ ชานาติ ตรฺหิ มนุชปุโตฺร ยทา ธรฺมฺมทูไต: สห ปิตุ: ปฺรภาเวณาคมิษฺยติ ตทา โสปิ ตํ ลชฺชาสฺปทํ ชฺญาสฺยติฯ \c 9 \p \v 1 อถ ส ตานวาทีตฺ ยุษฺมภฺยมหํ ยถารฺถํ กถยามิ, อีศฺวรราชฺยํ ปรากฺรเมโณปสฺถิตํ น ทฺฤษฺฏฺวา มฺฤตฺยุํ นาสฺวาทิษฺยนฺเต, อตฺร ทณฺฑายมานานำ มเธฺยปิ ตาทฺฤศา โลกา: สนฺติฯ \p \v 2 อถ ษฑฺทิเนภฺย: ปรํ ยีศุ: ปิตรํ ยากูพํ โยหนญฺจ คฺฤหีตฺวา คิเรรุจฺจสฺย นิรฺชนสฺถานํ คตฺวา เตษำ ปฺรตฺยกฺเษ มูรฺตฺยนฺตรํ ทธารฯ \p \v 3 ตตสฺตสฺย ปริเธยมฺ อีทฺฤศมฺ อุชฺชฺวลหิมปาณฑรํ ชาตํ ยทฺ ชคติ โกปิ รชโก น ตาทฺฤกฺ ปาณฑรํ กรฺตฺตำ ศกฺโนติฯ \p \v 4 อปรญฺจ เอลิโย มูสาศฺจ เตโภฺย ทรฺศนํ ทตฺตฺวา ยีศุนา สห กถนํ กรฺตฺตุมาเรภาเตฯ \p \v 5 ตทา ปิตโร ยีศุมวาทีตฺ เห คุโร'สฺมากมตฺร สฺถิติรุตฺตมา, ตเตอว วยํ ตฺวตฺกฺฤเต เอกำ มูสากฺฤเต เอกามฺ เอลิยกฺฤเต ไจกำ, เอตาสฺติสฺร: กุฏี รฺนิรฺมฺมามฯ \p \v 6 กินฺตุ ส ยทุกฺตวานฺ ตตฺ สฺวยํ น พุพุเธ ตต: สรฺเวฺว พิภยาญฺจกฺรุ:ฯ \p \v 7 เอตรฺหิ ปโยทสฺตานฺ ฉาทยามาส, มมยำ ปฺริย: ปุตฺร: กถาสุ ตสฺย มนำสิ นิเวศยเตติ นโภวาณี ตนฺเมทฺยานฺนิรฺยเยาฯ \p \v 8 อถ หฐาตฺเต จตุรฺทิโศ ทฺฤษฺฏฺวา ยีศุํ วินา ไสฺว: สหิตํ กมปิ น ททฺฤศุ:ฯ \p \v 9 ตต: ปรํ คิเรรวโรหณกาเล ส ตานฺ คาฒมฺ ทูตฺยาทิเทศ ยาวนฺนรสูโน: ศฺมศานาทุตฺถานํ น ภวติ, ตาวตฺ ทรฺศนสฺยาสฺย วารฺตฺตา ยุษฺมาภิ: กไสฺมจิทปิ น วกฺตวฺยาฯ \p \v 10 ตทา ศฺมศานาทุตฺถานสฺย โกภิปฺราย อิติ วิจารฺยฺย เต ตทฺวากฺยํ เสฺวษุ โคปายาญฺจกฺริเรฯ \p \v 11 อถ เต ยีศุํ ปปฺรจฺฉุ: ปฺรถมต เอลิเยนาคนฺตวฺยมฺ อิติ วากฺยํ กุต อุปาธฺยายา อาหุ:? \p \v 12 ตทา ส ปฺรตฺยุวาจ , เอลิย: ปฺรถมเมตฺย สรฺวฺวการฺยฺยาณิ สาธยิษฺยติ; นรปุเตฺร จ ลิปิ รฺยถาเสฺต ตไถว โสปิ พหุทุ:ขํ ปฺราปฺยาวชฺญาสฺยเตฯ \p \v 13 กินฺตฺวหํ ยุษฺมานฺ วทามิ , เอลิยารฺเถ ลิปิ รฺยถาเสฺต ตไถว ส เอตฺย ยเยา, โลกา: เสฺวจฺฉานุรูปํ ตมภิวฺยวหรนฺติ สฺมฯ \p \v 14 อนนฺตรํ ส ศิษฺยสมีปเมตฺย เตษำ จตุ:ปารฺเศฺว ไต: สห พหุชนานฺ วิวทมานานฺ อธฺยาปกำศฺจ ทฺฤษฺฏวานฺ; \p \v 15 กินฺตุ สรฺวฺวโลกาสฺตํ ทฺฤษฺไฏฺวว จมตฺกฺฤตฺย ตทาสนฺนํ ธาวนฺตสฺตํ ปฺรเณมุ:ฯ \p \v 16 ตทา ยีศุรธฺยาปกานปฺรากฺษีทฺ เอไต: สห ยูยํ กึ วิวทเธฺว? \p \v 17 ตโต โลกานำ กศฺจิเทก: ปฺรตฺยวาทีตฺ เห คุโร มม สูนุํ มูกํ ภูตธฺฤตญฺจ ภวทาสนฺนมฺ อานยํฯ \p \v 18 ยทาเสา ภูตสฺตมากฺรมเต ตไทว ปาตสติ ตถา ส เผณายเต, ทนฺไตรฺทนฺตานฺ ฆรฺษติ กฺษีโณ ภวติ จ; ตโต เหโตสฺตํ ภูตํ ตฺยาชยิตุํ ภวจฺฉิษฺยานฺ นิเวทิตวานฺ กินฺตุ เต น เศกุ:ฯ \p \v 19 ตทา ส ตมวาทีตฺ, เร อวิศฺวาสิน: สนฺตานา ยุษฺมาภิ: สห กติ กาลานหํ สฺถาสฺยามิ? อปรานฺ กติ กาลานฺ วา ว อาจารานฺ สหิเษฺย? ตํ มทาสนฺนมานยตฯ \p \v 20 ตตสฺตตฺสนฺนิธึ ส อานียต กินฺตุ ตํ ทฺฤษฺไฏฺวว ภูโต พาลกํ ธฺฤตวานฺ; ส จ ภูเมา ปติตฺวา เผณายมาโน ลุโลฐฯ \p \v 21 ตทา ส ตตฺปิตรํ ปปฺรจฺฉ, อเสฺยทฺฤศี ทศา กติ ทินานิ ภูตา? ตต: โสวาทีตฺ พาลฺยกาลาตฺฯ \p \v 22 ภูโตยํ ตํ นาศยิตุํ พหุวารานฺ วเหฺนา ชเล จ นฺยกฺษิปตฺ กินฺตุ ยทิ ภวาน กิมปิ กรฺตฺตำ ศกฺโนติ ตรฺหิ ทยำ กฺฤตฺวาสฺมานฺ อุปกโรตุฯ \p \v 23 ตทา ยีศุสฺตมวทตฺ ยทิ ปฺรเตฺยตุํ ศกฺโนษิ ตรฺหิ ปฺรตฺยยิเน ชนาย สรฺวฺวํ สาธฺยมฺฯ \p \v 24 ตตสฺตตฺกฺษณํ ตทฺพาลกสฺย ปิตา โปฺรจฺไจ รูวนฺ สาศฺรุเนตฺร: โปฺรวาจ, ปฺรโภ ปฺรเตฺยมิ มมาปฺรตฺยยํ ปฺรติกุรุฯ \p \v 25 อถ ยีศุ โรฺลกสงฺฆํ ธาวิตฺวายานฺตํ ทฺฤษฺฏฺวา ตมปูตภูตํ ตรฺชยิตฺวา ชคาท, เร พธิร มูก ภูต ตฺวเมตสฺมาทฺ พหิรฺภว ปุน: กทาปิ มาศฺรไยนํ ตฺวามหมฺ อิตฺยาทิศามิฯ \p \v 26 ตทา ส ภูตศฺจีตฺศพฺทํ กฺฤตฺวา ตมาปีฑฺย พหิรฺชชาม, ตโต พาลโก มฺฤตกลฺโป พภูว ตสฺมาทยํ มฺฤตอิตฺยเนเก กถยามาสุ:ฯ \p \v 27 กินฺตุ กรํ ธฺฤตฺวา ยีศุโนตฺถาปิต: ส อุตฺตเสฺถาฯ \p \v 28 อถ ยีเศา คฺฤหํ ปฺรวิษฺเฏ ศิษฺยา คุปฺตํ ตํ ปปฺรจฺฉุ:, วยเมนํ ภูตํ ตฺยาชยิตุํ กุโต น ศกฺตา:? \p \v 29 ส อุวาจ, ปฺรารฺถโนปวาเสา วินา เกนาปฺยเนฺยน กรฺมฺมณา ภูตมีทฺฤศํ ตฺยาชยิตุํ น ศกฺยํฯ \p \v 30 อนนฺตรํ ส ตตฺสฺถานาทิตฺวา คาลีลฺมเธฺยน ยเยา, กินฺตุ ตตฺ โกปิ ชานียาทิติ ส ไนจฺฉตฺฯ \p \v 31 อปรญฺจ ส ศิษฺยานุปทิศนฺ พภาเษ, นรปุโตฺร นรหเสฺตษุ สมรฺปยิษฺยเต เต จ ตํ หนิษฺยนฺติ ไตสฺตสฺมินฺ หเต ตฺฤตียทิเน ส อุตฺถาสฺยตีติฯ \p \v 32 กินฺตุ ตตฺกถำ เต นาพุธฺยนฺต ปฺรษฺฏุญฺจ พิภฺย:ฯ \p \v 33 อถ ยีศุ: กผรฺนาหูมฺปุรมาคตฺย มเธฺยคฺฤหญฺเจตฺย ตานปฺฤจฺฉทฺ วรฺตฺมมเธฺย ยูยมโนฺยนฺยํ กึ วิวทเธฺว สฺม? \p \v 34 กินฺตุ เต นิรุตฺตราสฺตสฺถุ รฺยสฺมาตฺเตษำ โก มุขฺย อิติ วรฺตฺมานิ เต'โนฺยนฺยํ วฺยวทนฺตฯ \p \v 35 ตต: ส อุปวิศฺย ทฺวาทศศิษฺยานฺ อาหูย พภาเษ ย: กศฺจิตฺ มุโขฺย ภวิตุมิจฺฉติ ส สรฺเวฺวโภฺย เคาณ: สรฺเวฺวษำ เสวกศฺจ ภวตุฯ \p \v 36 ตทา ส พาลกเมกํ คฺฤหีตฺวา มเธฺย สมุปาเวศยตฺ ตตสฺตํ โกฺรเฑ กฺฤตฺวา ตานวาทาตฺ \p \v 37 ย: กศฺจิทีทฺฤศสฺย กสฺยาปิ พาลสฺยาติถฺยํ กโรติ ส มมาติถฺยํ กโรติ; ย: กศฺจินฺมมาติถฺยํ กโรติ ส เกวลมฺ มมาติถฺยํ กโรติ ตนฺน มตฺเปฺรรกสฺยาปฺยาติถฺยํ กโรติฯ \p \v 38 อถ โยหนฺ ตมพฺรวีตฺ เห คุโร, อสฺมากมนนุคามินมฺ เอกํ ตฺวานฺนามฺนา ภูตานฺ ตฺยาชยนฺตํ วยํ ทฺฤษฺฏวนฺต:, อสฺมากมปศฺจาทฺคามิตฺวาจฺจ ตํ นฺยเษธามฯ \p \v 39 กินฺตุ ยีศุรวทตฺ ตํ มา นิเษธตฺ, ยโต ย: กศฺจินฺ มนฺนามฺนา จิตฺรํ กรฺมฺม กโรติ ส สหสา มำ นินฺทิตุํ น ศกฺโนติฯ \p \v 40 ตถา ย: กศฺจิทฺ ยุษฺมากํ วิปกฺษตำ น กโรติ ส ยุษฺมากเมว สปกฺษ:ฯ \p \v 41 ย: กศฺจิทฺ ยุษฺมานฺ ขฺรีษฺฏศิษฺยานฺ ชฺญาตฺวา มนฺนามฺนา กํไสเกน ปานียํ ปาตุํ ททาติ, ยุษฺมานหํ ยถารฺถํ วจฺมิ, ส ผเลน วญฺจิโต น ภวิษฺยติฯ \p \v 42 กินฺตุ ยทิ กศฺจินฺ มยิ วิศฺวาสินาเมษำ กฺษุทฺรปฺราณินามฺ เอกสฺยาปิ วิฆฺนํ ชนยติ, ตรฺหิ ตไสฺยตตฺกรฺมฺม กรณาตฺ กณฺฐพทฺธเปษณีกสฺย ตสฺย สาคราคาธชล มชฺชนํ ภทฺรํฯ \p \v 43 อต: สฺวกโร ยทิ ตฺวำ พาธเต ตรฺหิ ตํ ฉินฺธิ; \p \v 44 ยสฺมาตฺ ยตฺร กีฏา น มฺริยนฺเต วหฺนิศฺจ น นิรฺวฺวาติ, ตสฺมินฺ อนิรฺวฺวาณานลนรเก กรทฺวยวสฺตว คมนาตฺ กรหีนสฺย สฺวรฺคปฺรเวศสฺตว เกฺษมํฯ \p \v 45 ยทิ ตว ปาโท วิฆฺนํ ชนยติ ตรฺหิ ตํ ฉินฺธิ, \p \v 46 ยโต ยตฺร กีฏา น มฺริยนฺเต วหฺนิศฺจ น นิรฺวฺวาติ, ตสฺมินฺ 'นิรฺวฺวาณวเหฺนา นรเก ทฺวิปาทวตสฺตว นิกฺเษปาตฺ ปาทหีนสฺย สฺวรฺคปฺรเวศสฺตว เกฺษมํฯ \p \v 47 สฺวเนตฺรํ ยทิ ตฺวำ พาธเต ตรฺหิ ตทปฺยุตฺปาฏย, ยโต ยตฺร กีฏา น มฺริยนฺเต วหฺนิศฺจ น นิรฺวฺวาติ, \p \v 48 ตสฺมิน 'นิรฺวฺวาณวเหฺนา นรเก ทฺวิเนตฺรสฺย ตว นิกฺเษปาทฺ เอกเนตฺรวต อีศฺวรราเชฺย ปฺรเวศสฺตว เกฺษมํฯ \p \v 49 ยถา สรฺโวฺว พลิ รฺลวณากฺต: กฺริยเต ตถา สรฺโวฺว ชโน วหฺนิรูเปณ ลวณากฺต: การิษฺยเตฯ \p \v 50 ลวณํ ภทฺรํ กินฺตุ ยทิ ลวเณ สฺวาทุตา น ติษฺฐติ, ตรฺหิ กถมฺ อาสฺวาทฺยุกฺตํ กริษฺยถ? ยูยํ ลวณยุกฺตา ภวต ปรสฺปรํ เปฺรม กุรุตฯ \c 10 \p \v 1 อนนฺตรํ ส ตตฺสฺถานาตฺ ปฺรสฺถาย ยรฺทฺทนนทฺยา: ปาเร ยิหูทาปฺรเทศ อุปสฺถิตวานฺ, ตตฺร ตทนฺติเก โลกานำ สมาคเม ชาเต ส นิชรีตฺยนุสาเรณ ปุนสฺตานฺ อุปทิเทศฯ \p \v 2 ตทา ผิรูศินสฺตตฺสมีปมฺ เอตฺย ตํ ปรีกฺษิตุํ ปปฺรจฺฉ: สฺวชายา มนุชานำ ตฺยชฺยา น เวติ? \p \v 3 ตต: ส ปฺรตฺยวาทีตฺ, อตฺร การฺเยฺย มูสา ยุษฺมานฺ ปฺรติ กิมาชฺญาปยตฺ? \p \v 4 ต อูจุ: ตฺยาคปตฺรํ เลขิตุํ สฺวปตฺนีํ ตฺยกฺตุญฺจ มูสา'นุมนฺยเตฯ \p \v 5 ตทา ยีศุ: ปฺรตฺยุวาจ, ยุษฺมากํ มนสำ กาฐินฺยาทฺเธโต รฺมูสา นิเทศมิมมฺ อลิขตฺฯ \p \v 6 กินฺตุ สฺฤษฺเฏราเทา อีศฺวโร นรานฺ ปุํรูเปณ สฺตฺรีรูเปณ จ สสรฺชฯ \p \v 7 "ตต: การณาตฺ ปุมานฺ ปิตรํ มาตรญฺจ ตฺยกฺตฺวา สฺวชายายามฺ อาสกฺโต ภวิษฺยติ, \p \v 8 เตา ทฺวาวฺ เอกางฺเคา ภวิษฺยต:ฯ " ตสฺมาตฺ ตตฺกาลมารภฺย เตา น ทฺวาวฺ เอกางฺเคาฯ \p \v 9 อต: การณาทฺ อีศฺวโร ยทโยชยตฺ โกปิ นรสฺตนฺน วิเยชเยตฺฯ \p \v 10 อถ ยีศุ รฺคฺฤหํ ปฺรวิษฺฏสฺตทา ศิษฺยา: ปุนสฺตตฺกถำ ตํ ปปฺรจฺฉุ:ฯ \p \v 11 ตต: โสวทตฺ กศฺจิทฺ ยทิ สฺวภารฺยฺยำ ตฺยกฺตวานฺยามฺ อุทฺวหติ ตรฺหิ ส สฺวภารฺยฺยายา: ปฺราติกูเลฺยน วฺยภิจารี ภวติฯ \p \v 12 กาจินฺนารี ยทิ สฺวปตึ หิตฺวานฺยปุํสา วิวาหิตา ภวติ ตรฺหิ สาปิ วฺยภิจาริณี ภวติฯ \p \v 13 อถ ส ยถา ศิศูนฺ สฺปฺฤเศตฺ, ตทรฺถํ โลไกสฺตทนฺติกํ ศิศว อานียนฺต, กินฺตุ ศิษฺยาสฺตานานีตวตสฺตรฺชยามาสุ:ฯ \p \v 14 ยีศุสฺตทฺ ทฺฤษฺฏฺวา กฺรุธฺยนฺ ชคาท, มนฺนิกฏมฺ อาคนฺตุํ ศิศูนฺ มา วารยต, ยต เอตาทฺฤศา อีศฺวรราชฺยาธิการิณ:ฯ \p \v 15 ยุษฺมานหํ ยถารฺถํ วจฺมิ, ย: กศฺจิตฺ ศิศุวทฺ ภูตฺวา ราชฺยมีศฺวรสฺย น คฺฤหฺลียาตฺ ส กทาปิ ตทฺราชฺยํ ปฺรเวษฺฏุํ น ศกฺโนติฯ \p \v 16 อนนตรํ ส ศิศูนงฺเก นิธาย เตษำ คาเตฺรษุ หเสฺตา ทตฺตฺวาศิษํ พภาเษฯ \p \v 17 อถ ส วรฺตฺมนา ยาติ, เอตรฺหิ ชน เอโก ธาวนฺ อาคตฺย ตตฺสมฺมุเข ชานุนี ปาตยิตฺวา ปฺฤษฺฏวานฺ, โภ: ปรมคุโร, อนนฺตายุ: ปฺราปฺตเย มยา กึ กรฺตฺตวฺยํ? \p \v 18 ตทา ยีศุรุวาจ, มำ ปรมํ กุโต วทสิ? วิเนศฺวรํ โกปิ ปรโม น ภวติฯ \p \v 19 ปรสฺตฺรีํ นาภิคจฺฉ; นรํ มา ฆาตย; เสฺตยํ มา กุรุ; มฺฤษาสากฺษฺยํ มา เทหิ; หึสาญฺจ มา กุรุ; ปิตเรา สมฺมนฺยสฺว; นิเทศา เอเต ตฺวยา ชฺญาตา:ฯ \p \v 20 ตตสฺตน ปฺรตฺยุกฺตํ, เห คุโร พาลฺยกาลาทหํ สรฺวฺวาเนตานฺ อาจรามิฯ \p \v 21 ตทา ยีศุสฺตํ วิโลกฺย เสฺนเหน พภาเษ, ตไวกสฺยาภาว อาเสฺต; ตฺวํ คตฺวา สรฺวฺวสฺวํ วิกฺรีย ทริเทฺรโภฺย วิศฺราณย, ตต: สฺวรฺเค ธนํ ปฺราปฺสฺยสิ; ตต: ปรมฺ เอตฺย กฺรุศํ วหนฺ มทนุวรฺตฺตี ภวฯ \p \v 22 กินฺตุ ตสฺย พหุสมฺปทฺวิทฺยมานตฺวาตฺ ส อิมำ กถามากรฺณฺย วิษโณ ทุ:ขิตศฺจ สนฺ ชคามฯ \p \v 23 อถ ยีศุศฺจตุรฺทิโศ นิรีกฺษฺย ศิษฺยานฺ อวาทีตฺ, ธนิโลกานามฺ อีศฺวรราชฺยปฺรเวศ: กีทฺฤคฺ ทุษฺกร:ฯ \p \v 24 ตสฺย กถาต: ศิษฺยาศฺจมจฺจกฺรุ:, กินฺตุ ส ปุนรวทตฺ, เห พาลกา เย ธเน วิศฺวสนฺติ เตษามฺ อีศฺวรราชฺยปฺรเวศ: กีทฺฤคฺ ทุษฺกร:ฯ \p \v 25 อีศฺวรราเชฺย ธนินำ ปฺรเวศาตฺ สูจิรนฺเธฺรณ มหางฺคสฺย คมนาคมนํ สุกรํฯ \p \v 26 ตทา ศิษฺยา อตีว วิสฺมิตา: ปรสฺปรํ โปฺรจุ:, ตรฺหิ ก: ปริตฺราณํ ปฺราปฺตุํ ศกฺโนติ? \p \v 27 ตโต ยีศุสฺตานฺ วิโลกฺย พภาเษ, ตนฺ นรสฺยาสาธฺยํ กินฺตุ เนศฺวรสฺย, ยโต เหโตรีศฺวรสฺย สรฺวฺวํ สาธฺยมฺฯ \p \v 28 ตทา ปิตร อุวาจ, ปศฺย วยํ สรฺวฺวํ ปริตฺยชฺย ภวโตนุคามิโน ชาตา:ฯ \p \v 29 ตโต ยีศุ: ปฺรตฺยวทตฺ, ยุษฺมานหํ ยถารฺถํ วทามิ, มทรฺถํ สุสํวาทารฺถํ วา โย ชน: สทนํ ภฺราตรํ ภคินีํ ปิตรํ มาตรํ ชายำ สนฺตานานฺ ภูมิ วา ตฺยกฺตฺวา \p \v 30 คฺฤหภฺราตฺฤภคินีปิตฺฤมาตฺฤปตฺนีสนฺตานภูมีนามิห ศตคุณานฺ เปฺรตฺยานนฺตายุศฺจ น ปฺราปฺโนติ ตาทฺฤศ: โกปิ นาสฺติฯ \p \v 31 กินฺตฺวคฺรียา อเนเก โลกา: เศษา:, เศษียา อเนเก โลกาศฺจาคฺรา ภวิษฺยนฺติฯ \p \v 32 อถ ยิรูศาลมฺยานกาเล ยีศุเสฺตษามฺ อคฺรคามี พภูว, ตสฺมาตฺเต จิตฺรํ ชฺญาตฺวา ปศฺจาทฺคามิโน ภูตฺวา พิภฺยุ:ฯ ตทา ส ปุน รฺทฺวาทศศิษฺยานฺ คฺฤหีตฺวา สฺวียํ ยทฺยทฺ ฆฏิษฺยเต ตตฺตตฺ เตภฺย: กถยิตุํ ปฺราเรเภ; \p \v 33 ปศฺยต วยํ ยิรูศาลมฺปุรํ ยาม:, ตตฺร มนุษฺยปุตฺร: ปฺรธานยาชกานามฺ อุปาธฺยายานาญฺจ กเรษุ สมรฺปยิษฺยเต; เต จ วธทณฺฑาชฺญำ ทาปยิตฺวา ปรเทศียานำ กเรษุ ตํ สมรฺปยิษฺยนฺติฯ \p \v 34 เต ตมุปหสฺย กศยา ปฺรหฺฤตฺย ตทฺวปุษิ นิษฺฐีวํ นิกฺษิปฺย ตํ หนิษฺยนฺติ, ตต: ส ตฺฤตียทิเน โปฺรตฺถาสฺยติฯ \p \v 35 ตต: สิวเท: ปุเตฺรา ยากูโพฺยหเนา ตทนฺติกมฺ เอตฺย โปฺรจตุ:, เห คุโร ยทฺ อาวาภฺยำ ยาจิษฺยเต ตทสฺมทรฺถํ ภวานฺ กโรตุ นิเวทนมิทมาวโย:ฯ \p \v 36 ตต: ส กถิตวานฺ, ยุวำ กิมิจฺฉถ:? กึ มยา ยุษฺมทรฺถํ กรณียํ? \p \v 37 ตทา เตา โปฺรจตุ:, อาวโยเรกํ ทกฺษิณปารฺเศฺว วามปารฺเศฺว ไจกํ ตไวศฺวรฺยฺยปเท สมุปเวษฺฏุมฺ อาชฺญาปยฯ \p \v 38 กินฺตุ ยีศุ: ปฺรตฺยุวาจ ยุวามชฺญาเตฺวทํ ปฺรารฺถเยเถ, เยน กํเสนาหํ ปาสฺยามิ เตน ยุวาภฺยำ กึ ปาตุํ ศกฺษฺยเต? ยสฺมินฺ มชฺชเนนาหํ มชฺชิเษฺย ตนฺมชฺชเน มชฺชยิตุํ กึ ยุวาภฺยำ ศกฺษฺยเต? เตา ปฺรตฺยูจตุ: ศกฺษฺยเตฯ \p \v 39 ตทา ยีศุรวทตฺ เยน กํเสนาหํ ปาสฺยามิ เตนาวศฺยํ ยุวามปิ ปาสฺยถ:, เยน มชฺชเนน จาหํ มชฺชิเยฺย ตตฺร ยุวามปิ มชฺชิเษฺยเถฯ \p \v 40 กินฺตุ เยษามรฺถมฺ อิทํ นิรูปิตํ, ตานฺ วิหายานฺยํ กมปิ มม ทกฺษิณปารฺเศฺว วามปารฺเศฺว วา สมุปเวศยิตุํ มมาธิกาโร นาสฺติฯ \p \v 41 อถานฺยทศศิษฺยา อิมำ กถำ ศฺรุตฺวา ยากูโพฺยหนฺภฺยำ จุกุปุ:ฯ \p \v 42 กินฺตุ ยีศุสฺตานฺ สมาหูย พภาเษ, อนฺยเทศียานำ ราชตฺวํ เย กุรฺวฺวนฺติ เต เตษาเมว ปฺรภุตฺวํ กุรฺวฺวนฺติ, ตถา เย มหาโลกาเสฺต เตษามฺ อธิปติตฺวํ กุรฺวฺวนฺตีติ ยูยํ ชานีถฯ \p \v 43 กินฺตุ ยุษฺมากํ มเธฺย น ตถา ภวิษฺยติ, ยุษฺมากํ มเธฺย ย: ปฺราธานฺยํ วาญฺฉติ ส ยุษฺมากํ เสวโก ภวิษฺยติ, \p \v 44 ยุษฺมากํ โย มหานฺ ภวิตุมิจฺฉติ ส สรฺเวฺวษำ กิงฺกโร ภวิษฺยติฯ \p \v 45 ยโต มนุษฺยปุตฺร: เสโวฺย ภวิตุํ นาคต: เสวำ กรฺตฺตำ ตถาเนเกษำ ปริตฺราณสฺย มูลฺยรูปสฺวปฺราณํ ทาตุญฺจาคต:ฯ \p \v 46 อถ เต ยิรีโหนครํ ปฺราปฺตาสฺตสฺมาตฺ ศิไษฺย โรฺลไกศฺจ สห ยีโศ รฺคมนกาเล ฏีมยสฺย ปุโตฺร พรฺฏีมยนามา อนฺธสฺตนฺมารฺคปารฺเศฺว ภิกฺษารฺถมฺ อุปวิษฺฏ:ฯ \p \v 47 ส นาสรตียสฺย ยีโศราคมนวารฺตฺตำ ปฺราปฺย โปฺรไจ รฺวกฺตุมาเรเภ, เห ยีโศ ทายูท: สนฺตาน มำ ทยสฺวฯ \p \v 48 ตโตเนเก โลกา เมานีภเวติ ตํ ตรฺชยามาสุ:, กินฺตุ ส ปุนรธิกมุจฺไจ รฺชคาท, เห ยีโศ ทายูท: สนฺตาน มำ ทยสฺวฯ \p \v 49 ตทา ยีศุ: สฺถิตฺวา ตมาหฺวาตุํ สมาทิเทศ, ตโต โลกาสฺตมนฺธมาหูย พภาษิเร, เห นร, สฺถิโร ภว, อุตฺติษฺฐ, ส ตฺวามาหฺวยติฯ \p \v 50 ตทา ส อุตฺตรียวสฺตฺรํ นิกฺษิปฺย โปฺรตฺถาย ยีโศ: สมีปํ คต:ฯ \p \v 51 ตโต ยีศุสฺตมวทตฺ ตฺวยา กึ ปฺรารฺถฺยเต? ตุภฺยมหํ กึ กริษฺยามี? ตทา โสนฺธสฺตมุวาจ, เห คุโร มทียา ทฺฤษฺฏิรฺภเวตฺฯ \p \v 52 ตโต ยีศุสฺตมุวาจ ยาหิ ตว วิศฺวาสสฺตฺวำ สฺวสฺถมการฺษีตฺ, ตสฺมาตฺ ตตฺกฺษณํ ส ทฺฤษฺฏึ ปฺราปฺย ปถา ยีโศ: ปศฺจาทฺ ยเยาฯ \c 11 \p \v 1 อนนฺตรํ เตษุ ยิรูศาลม: สมีปสฺถโย ไรฺพตฺผคีไพถนียปุรโยรนฺติกสฺถํ ไชตุนนามาทฺริมาคเตษุ ยีศุ: เปฺรษณกาเล เทฺวา ศิษฺยาวิทํ วากฺยํ ชคาท, \p \v 2 ยุวามมุํ สมฺมุขสฺถํ คฺรามํ ยาตํ, ตตฺร ปฺรวิศฺย โย นรํ นาวหตฺ ตํ ครฺทฺทภศาวกํ ทฺรกฺษฺยถสฺตํ โมจยิตฺวานยตํฯ \p \v 3 กินฺตุ ยุวำ กรฺมฺเมทํ กุต: กุรุถ:? กถามิมำ ยทิ โกปิ ปฺฤจฺฉติ ตรฺหิ ปฺรโภรตฺร ปฺรโยชนมสฺตีติ กถิเต ส ศีฆฺรํ ตมตฺร เปฺรษยิษฺยติฯ \p \v 4 ตตเสฺตา คตฺวา ทฺวิมารฺคเมลเน กสฺยจิทฺ ทฺวารสฺย ปารฺเศฺว ตํ ครฺทฺทภศาวกํ ปฺราปฺย โมจยต:, \p \v 5 เอตรฺหิ ตโตฺรปสฺถิตโลกานำ กศฺจิทฺ อปฺฤจฺฉตฺ, ครฺทฺทภศิศุํ กุโต โมจยถ:? \p \v 6 ตทา ยีโศราชฺญานุสาเรณ เตภฺย: ปฺรตฺยุทิเต ตตฺกฺษณํ ตมาทาตุํ เต'นุชชฺญุ:ฯ \p \v 7 อถ เตา ยีโศ: สนฺนิธึ ครฺทฺทภศิศุมฺ อานีย ตทุปริ สฺววสฺตฺราณิ ปาตยามาสตุ:; ตต: ส ตทุปริ สมุปวิษฺฏ:ฯ \p \v 8 ตทาเนเก ปถิ สฺววาสำสิ ปาตยามาสุ:, ปไรศฺจ ตรุศาขาศฺฉิตวา มารฺเค วิกีรฺณา:ฯ \p \v 9 อปรญฺจ ปศฺจาทฺคามิโน'คฺรคามินศฺจ สรฺเวฺว ชนา อุไจ:สฺวเรณ วกฺตุมาเรภิเร, ชย ชย ย: ปรเมศฺวรสฺย นามฺนาคจฺฉติ ส ธนฺย อิติฯ \p \v 10 ตถาสฺมากมํ ปูรฺวฺวปุรุษสฺย ทายูโท ยทฺราชฺยํ ปรเมศฺวรนามฺนายาติ ตทปิ ธนฺยํ, สรฺวฺวสฺมาทุจฺฉฺราเย สฺวรฺเค อีศฺวรสฺย ชโย ภเวตฺฯ \p \v 11 อิตฺถํ ยีศุ รฺยิรูศาลมิ มนฺทิรํ ปฺรวิศฺย จตุรฺทิกฺสฺถานิ สรฺวฺวาณิ วสฺตูนิ ทฺฤษฺฏวานฺ; อถ สายํกาล อุปสฺถิเต ทฺวาทศศิษฺยสหิโต ไพถนิยํ ชคามฯ \p \v 12 อปเรหนิ ไพถนิยาทฺ อาคมนสมเย กฺษุธารฺตฺโต พภูวฯ \p \v 13 ตโต ทูเร สปตฺรมุฑุมฺพรปาทปํ วิโลกฺย ตตฺร กิญฺจิตฺ ผลํ ปฺราปฺตุํ ตสฺย สนฺนิกฺฤษฺฏํ ยเยา, ตทานีํ ผลปาตนสฺย สมโย นาคจฺฉติฯ ตตสฺตโตฺรปสฺถิต: ปตฺราณิ วินา กิมปฺยปรํ น ปฺราปฺย ส กถิตวานฺ, \p \v 14 อทฺยารภฺย โกปิ มานวสฺตฺวตฺต: ผลํ น ภุญฺชีต; อิมำ กถำ ตสฺย ศิษฺยา: ศุศฺรุวุ:ฯ \p \v 15 ตทนนฺตรํ เตษุ ยิรูศาลมมายาเตษุ ยีศุ รฺมนฺทิรํ คตฺวา ตตฺรสฺถานำ พณิชำ มุทฺราสนานิ ปาราวตวิเกฺรตฺฤณามฺ อาสนานิ จ นฺยุพฺชยาญฺจการ สรฺวฺวานฺ เกฺรตฺฤนฺ วิเกฺรตฺฤํศฺจ พหิศฺจการฯ \p \v 16 อปรํ มนฺทิรมเธฺยน กิมปิ ปาตฺรํ โวฒุํ สรฺวฺวชนํ นิวารยามาสฯ \p \v 17 โลกานุปทิศนฺ ชคาท, มม คฺฤหํ สรฺวฺวชาตียานำ ปฺรารฺถนาคฺฤหมฺ อิติ นามฺนา ปฺรถิตํ ภวิษฺยติ เอตตฺ กึ ศาสฺเตฺร ลิขิตํ นาสฺติ? กินฺตุ ยูยํ ตเทว โจราณำ คหฺวรํ กุรุถฯ \p \v 18 อิมำ วาณีํ ศฺรุตฺวาธฺยาปกา: ปฺรธานยาชกาศฺจ ตํ ยถา นาศยิตุํ ศกฺนุวนฺติ ตโถेปายํ มฺฤคยามาสุ:, กินฺตุ ตโสฺยปเทศาตฺ สรฺเวฺว โลกา วิสฺมยํ คตา อตเสฺต ตสฺมาทฺ พิภฺยุ:ฯ \p \v 19 อถ สายํสมย อุปสฺถิเต ยีศุรฺนคราทฺ พหิรฺววฺราชฯ \p \v 20 อนนฺตรํ ปฺราต:กาเล เต เตน มารฺเคณ คจฺฉนฺตสฺตมุฑุมฺพรมหีรุหํ สมูลํ ศุษฺกํ ททฺฤศุ:ฯ \p \v 21 ตต: ปิตร: ปูรฺวฺววากฺยํ สฺมรนฺ ยีศุํ พภาษํ, เห คุโร ปศฺยตุ ย อุฑุมฺพรวิฏปี ภวตา ศปฺต: ส ศุษฺโก พภูวฯ \p \v 22 ตโต ยีศุ: ปฺรตฺยวาทีตฺ, ยูยมีศฺวเร วิศฺวสิตฯ \p \v 23 ยุษฺมานหํ ยถารฺถํ วทามิ โกปิ ยเทฺยตทฺคิรึ วทติ, ตฺวมุตฺถาย คตฺวา ชลเธา ปต, โปฺรกฺตมิทํ วากฺยมวศฺยํ ฆฏิษฺยเต, มนสา กิมปิ น สนฺทิหฺย เจทิทํ วิศฺวเสตฺ ตรฺหิ ตสฺย วากฺยานุสาเรณ ตทฺ ฆฏิษฺยเตฯ \p \v 24 อโต เหโตรหํ ยุษฺมานฺ วจฺมิ, ปฺรารฺถนากาเล ยทฺยทากำกฺษิษฺยเธฺว ตตฺตทวศฺยํ ปฺราปฺสฺยถ, อิตฺถํ วิศฺวสิต, ตต: ปฺราปฺสฺยถฯ \p \v 25 อปรญฺจ ยุษฺมาสุ ปฺรารฺถยิตุํ สมุตฺถิเตษุ ยทิ โกปิ ยุษฺมากมฺ อปราธี ติษฺฐติ, ตรฺหิ ตํ กฺษมธฺวํ, ตถา กฺฤเต ยุษฺมากํ สฺวรฺคสฺถ: ปิตาปิ ยุษฺมากมาคำมิ กฺษมิษฺยเตฯ \p \v 26 กินฺตุ ยทิ น กฺษมเธฺว ตรฺหิ ว: สฺวรฺคสฺถ: ปิตาปิ ยุษฺมากมาคำสิ น กฺษมิษฺยเตฯ \p \v 27 อนนฺตรํ เต ปุน รฺยิรูศาลมํ ปฺรวิวิศุ:, ยีศุ รฺยทา มเธฺยมนฺทิรมฺ อิตสฺตโต คจฺฉติ, ตทานีํ ปฺรธานยาชกา อุปาธฺยายา: ปฺราญฺจศฺจ ตทนฺติกเมตฺย กถามิมำ ปปฺรจฺฉุ:, \p \v 28 ตฺวํ เกนาเทเศน กรฺมฺมาเณฺยตานิ กโรษิ? ตไถตานิ กรฺมฺมาณิ กรฺตฺตำ เกนาทิษฺโฏสิ? \p \v 29 ตโต ยีศุ: ปฺรติคทิตวานฺ อหมปิ ยุษฺมานฺ เอกกถำ ปฺฤจฺฉามิ, ยทิ ยูยํ ตสฺยา อุตฺตรํ กุรุถ, ตรฺหิ กยาชฺญยาหํ กรฺมฺมาเณฺยตานิ กโรมิ ตทฺ ยุษฺมภฺยํ กถยิษฺยามิฯ \p \v 30 โยหโน มชฺชนมฺ อีศฺวราตฺ ชาตํ กึ มานวาตฺ? ตนฺมหฺยํ กถยตฯ \p \v 31 เต ปรสฺปรํ วิเวกฺตุํ ปฺราเรภิเร, ตทฺ อีศฺวราทฺ พภูเวติ เจทฺ วทามสฺตรฺหิ กุตสฺตํ น ปฺรไตฺยต? กถเมตำ กถยิษฺยติฯ \p \v 32 มานวาทฺ อภวทิติ เจทฺ วทามสฺตรฺหิ โลเกโภฺย ภยมสฺติ ยโต เหโต: สรฺเวฺว โยหนํ สตฺยํ ภวิษฺยทฺวาทินํ มนฺยนฺเตฯ \p \v 33 อเตอว เต ยีศุํ ปฺรตฺยวาทิษุ รฺวยํ ตทฺ วกฺตุํ น ศกฺนุม:ฯ ยีศุรุวาจ, ตรฺหิ เยนาเทเศน กรฺมฺมาเณฺยตานิ กโรมิ, อหมปิ ยุษฺมภฺยํ ตนฺน กถยิษฺยามิฯ \c 12 \p \v 1 อนนฺตรํ ยีศุ รฺทฺฤษฺฏานฺเตน เตภฺย: กถยิตุมาเรเภ, กศฺจิเทโก ทฺรากฺษากฺเษตฺรํ วิธาย ตจฺจตุรฺทิกฺษุ วารณีํ กฺฤตฺวา ตนฺมเธฺย ทฺรากฺษาเปษณกุณฺฑมฺ อขนตฺ, ตถา ตสฺย คฑมปิ นิรฺมฺมิตวานฺ ตตสฺตตฺกฺเษตฺรํ กฺฤษีวเลษุ สมรฺปฺย ทูรเทศํ ชคามฯ \p \v 2 ตทนนฺตรํ ผลกาเล กฺฤษีวเลโภฺย ทฺรากฺษากฺเษตฺรผลานิ ปฺราปฺตุํ เตษำ สวิเธ ภฺฤตฺยมฺ เอกํ ปฺราหิโณตฺฯ \p \v 3 กินฺตุ กฺฤษีวลาสฺตํ ธฺฤตฺวา ปฺรหฺฤตฺย ริกฺตหสฺตํ วิสสฺฤชุ:ฯ \p \v 4 ตต: ส ปุนรนฺยเมกํ ภฺฤตฺยํ ปฺรษยามาส, กินฺตุ เต กฺฤษีวลา: ปาษาณาฆาไตสฺตสฺย ศิโร ภงฺกฺตฺวา สาปมานํ ตํ วฺยสรฺชนฺฯ \p \v 5 ตต: ปรํ โสปรํ ทาสํ ปฺราหิโณตฺ ตทา เต ตํ ชฆฺนุ:, เอวมฺ อเนเกษำ กสฺยจิตฺ ปฺรหาร: กสฺยจิทฺ วธศฺจ ไต: กฺฤต:ฯ \p \v 6 ตต: ปรํ มยา สฺวปุเตฺร ปฺรหิเต เต ตมวศฺยํ สมฺมํสฺยนฺเต, อิตฺยุกฺตฺวาวเศเษ เตษำ สนฺนิเธา นิชปฺริยมฺ อทฺวิตียํ ปุตฺรํ เปฺรษยามาสฯ \p \v 7 กินฺตุ กฺฤษีวลา: ปรสฺปรํ ชคทุ:, เอษ อุตฺตราธิการี, อาคจฺฉต วยเมนํ หนฺมสฺตถา กฺฤเต 'ธิกาโรยมฺ อสฺมากํ ภวิษฺยติฯ \p \v 8 ตตสฺตํ ธฺฤตฺวา หตฺวา ทฺรากฺษากฺเษตฺราทฺ พหิ: ปฺรากฺษิปนฺฯ \p \v 9 อเนนาเสา ทฺรากฺษากฺเษตฺรปติ: กึ กริษฺยติ? ส เอตฺย ตานฺ กฺฤษีวลานฺ สํหตฺย ตตฺกฺเษตฺรมฺ อเนฺยษุ กฺฤษีวเลษุ สมรฺปยิษฺยติฯ \p \v 10 อปรญฺจ, "สฺถปตย: กริษฺยนฺติ คฺราวาณํ ยนฺตุ ตุจฺฉกํฯ ปฺราธานปฺรสฺตร: โกเณ ส เอว สํภวิษฺยติฯ \p \v 11 เอตตฺ กรฺมฺม ปเรศสฺยำทฺภุตํ โน ทฺฤษฺฏิโต ภเวตฺ๚ " อิมำ ศาสฺตฺรียำ ลิปึ ยูยํ กึ นาปาฐิษฺฏ? \p \v 12 ตทานีํ ส ตานุทฺทิศฺย ตำ ทฺฤษฺฏานฺตกถำ กถิตวานฺ, ต อิตฺถํ พุทฺวฺวา ตํ ธรฺตฺตามุทฺยตา:, กินฺตุ โลเกโภฺย พิภฺยุ:, ตทนนฺตรํ เต ตํ วิหาย ววฺรชุ:ฯ \p \v 13 อปรญฺจ เต ตสฺย วากฺยโทษํ ธรฺตฺตำ กติปยานฺ ผิรูศิโน เหโรทียำศฺจ โลกานฺ ตทนฺติกํ เปฺรษยามาสุ:ฯ \p \v 14 ต อาคตฺย ตมวทนฺ, เห คุโร ภวานฺ ตถฺยภาษี กสฺยาปฺยนุโรธํ น มนฺยเต, ปกฺษปาตญฺจ น กโรติ, ยถารฺถต อีศฺวรียํ มารฺคํ ทรฺศยติ วยเมตตฺ ปฺรชานีม:, ไกสราย กโร เทโย น วำ? วยํ ทาสฺยาโม น วา? \p \v 15 กินฺตุ ส เตษำ กปฏํ ชฺญาตฺวา ชคาท, กุโต มำ ปรีกฺษเธฺว? เอกํ มุทฺราปาทํ สมานีย มำ ทรฺศยตฯ \p \v 16 ตทา ไตเรกสฺมินฺ มุทฺราปาเท สมานีเต ส ตานฺ ปปฺรจฺฉ, อตฺร ลิขิตํ นาม มูรฺตฺติ รฺวา กสฺย? เต ปฺรตฺยูจุ:, ไกสรสฺยฯ \p \v 17 ตทา ยีศุรวทตฺ ตรฺหิ ไกสรสฺย ทฺรวฺยาณิ ไกสราย ทตฺต, อีศฺวรสฺย ทฺรวฺยาณิ ตุ อีศฺวราย ทตฺต; ตตเสฺต วิสฺมยํ เมนิเรฯ \p \v 18 อถ มฺฤตานามุตฺถานํ เย น มนฺยนฺเต เต สิทูกิโน ยีโศ: สมีปมาคตฺย ตํ ปปฺรจฺฉุ:; \p \v 19 เห คุโร กศฺจิชฺชโน ยทิ นิ:สนฺตติ: สนฺ ภารฺยฺยายำ สตฺยำ มฺริยเต ตรฺหิ ตสฺย ภฺราตา ตสฺย ภารฺยฺยำ คฺฤหีตฺวา ภฺราตุ รฺวํโศตฺปตฺตึ กริษฺยติ, วฺยวสฺถามิมำ มูสา อสฺมานฺ ปฺรติ วฺยลิขตฺฯ \p \v 20 กินฺตุ เกจิตฺ สปฺต ภฺราตร อาสนฺ, ตตเสฺตษำ เชฺยษฺฐภฺราตา วิวหฺย นิ:สนฺตติ: สนฺ อมฺริยตฯ \p \v 21 ตโต ทฺวิตีโย ภฺราตา ตำ สฺตฺริยมคฺฤหณตฺ กินฺตุ โสปิ นิ:สนฺตติ: สนฺ อมฺริยต; อถ ตฺฤตีโยปิ ภฺราตา ตาทฺฤโศภวตฺฯ \p \v 22 อิตฺถํ สปฺไตว ภฺราตรสฺตำ สฺตฺริยํ คฺฤหีตฺวา นิ:สนฺตานา: สนฺโต'มฺริยนฺต, สรฺวฺวเศเษ สาปิ สฺตฺรี มฺริยเต สฺมฯ \p \v 23 อถ มฺฤตานามุตฺถานกาเล ยทา ต อุตฺถาสฺยนฺติ ตทา เตษำ กสฺย ภารฺยฺยา สา ภวิษฺยติ? ยตเสฺต สปฺไตว ตำ วฺยวหนฺฯ \p \v 24 ตโต ยีศุ: ปฺรตฺยุวาจ ศาสฺตฺรมฺ อีศฺวรศกฺติญฺจ ยูยมชฺญาตฺวา กิมภฺรามฺยต น? \p \v 25 มฺฤตโลกานามุตฺถานํ สติ เต น วิวหนฺติ วาคฺทตฺตา อปิ น ภวนฺติ, กินฺตุ สฺวรฺคียทูตานำ สทฺฤศา ภวนฺติฯ \p \v 26 ปุนศฺจ "อหมฺ อิพฺราหีม อีศฺวร อิสฺหาก อีศฺวโร ยากูพศฺเจศฺวร:" ยามิมำ กถำ สฺตมฺพมเธฺย ติษฺฐนฺ อีศฺวโร มูสามวาทีตฺ มฺฤตานามุตฺถานารฺเถ สา กถา มูสาลิขิเต ปุสฺตเก กึ ยุษฺมาภิ รฺนาปาฐิ? \p \v 27 อีศฺวโร ชีวตำ ปฺรภุ: กินฺตุ มฺฤตานำ ปฺรภุ รฺน ภวติ, ตสฺมาทฺเธโต รฺยูยํ มหาภฺรเมณ ติษฺฐถฯ \p \v 28 เอตรฺหิ เอโกธฺยาปก เอตฺย เตษามิตฺถํ วิจารํ ศุศฺราว; ยีศุเสฺตษำ วากฺยสฺย สทุตฺตรํ ทตฺตวานฺ อิติ พุทฺวฺวา ตํ ปฺฤษฺฏวานฺ สรฺวฺวาสามฺ อาชฺญานำ กา เศฺรษฺฐา? ตโต ยีศุ: ปฺรตฺยุวาจ, \p \v 29 "เห อิสฺราเยโลฺลกา อวธตฺต, อสฺมากํ ปฺรภุ: ปรเมศฺวร เอก เอว, \p \v 30 ยูยํ สรฺวฺวนฺต:กรไณ: สรฺวฺวปฺราไณ: สรฺวฺวจิตฺไต: สรฺวฺวศกฺติภิศฺจ ตสฺมินฺ ปฺรเภา ปรเมศฺวเร ปฺรียธฺวํ," อิตฺยาชฺญา เศฺรษฺฐาฯ \p \v 31 ตถา "สฺวปฺรติวาสินิ สฺววตฺ เปฺรม กุรุธฺวํ," เอษา ยา ทฺวิตียาชฺญา สา ตาทฺฤศี; เอตาภฺยำ ทฺวาภฺยามฺ อาชฺญาภฺยามฺ อนฺยา กาปฺยาชฺญา เศฺรษฺฐา นาสฺติฯ \p \v 32 ตทา โสธฺยาปกสฺตมวทตฺ, เห คุโร สตฺยํ ภวานฺ ยถารฺถํ โปฺรกฺตวานฺ ยต เอกสฺมาทฺ อีศฺวราทฺ อโนฺย ทฺวิตีย อีศฺวโร นาสฺติ; \p \v 33 อปรํ สรฺวฺวานฺต:กรไณ: สรฺวฺวปฺราไณ: สรฺวฺวจิตฺไต: สรฺวฺวศกฺติภิศฺจ อีศฺวเร เปฺรมกรณํ ตถา สฺวมีปวาสินิ สฺววตฺ เปฺรมกรณญฺจ สรฺเวฺวโภฺย โหมพลิทานาทิภฺย: ศฺรษฺฐํ ภวติฯ \p \v 34 ตโต ยีศุ: สุพุทฺเธริว ตเสฺยทมฺ อุตฺตรํ ศฺรุตฺวา ตํ ภาษิตวานฺ ตฺวมีศฺวรสฺย ราชฺยานฺน ทูโรสิฯ อิต: ปรํ เตน สห กสฺยาปิ วากฺยสฺย วิจารํ กรฺตฺตำ กสฺยาปิ ปฺรคลฺภตา น ชาตาฯ \p \v 35 อนนฺตรํ มเธฺยมนฺทิรมฺ อุปทิศนฺ ยีศุริมํ ปฺรศฺนํ จการ, อธฺยาปกา อภิษิกฺตํ (ตารกํ) กุโต ทายูท: สนฺตานํ วทนฺติ? \p \v 36 สฺวยํ ทายูทฺ ปวิตฺรสฺยาตฺมน อาเวเศเนทํ กถยามาสฯ ยถาฯ "มม ปฺรภุมิทํ วากฺยวทตฺ ปรเมศฺวร:ฯ ตว ศตฺรูนหํ ยาวตฺ ปาทปีฐํ กโรมิ นฯ ตาวตฺ กาลํ มทีเย ตฺวํ ทกฺษปารฺศฺวฺ อุปาวิศฯ " \p \v 37 ยทิ ทายูทฺ ตํ ปฺรภูํ วทติ ตรฺหิ กถํ ส ตสฺย สนฺตาโน ภวิตุมรฺหติ? อิตเร โลกาสฺตตฺกถำ ศฺรุตฺวานนนฺทุ:ฯ \p \v 38 ตทานีํ ส ตานุปทิศฺย กถิตวานฺ เย นรา ทีรฺฆปริเธยานิ หฏฺเฏ วิปเนา จ \p \v 39 โลกกฺฤตนมสฺการานฺ ภชนคฺฤเห ปฺรธานาสนานิ โภชนกาเล ปฺรธานสฺถานานิ จ กางฺกฺษนฺเต; \p \v 40 วิธวานำ สรฺวฺวสฺวํ คฺรสิตฺวา ฉลาทฺ ทีรฺฆกาลํ ปฺรารฺถยนฺเต เตภฺย อุปาธฺยาเยภฺย: สาวธานา ภวต; เต'ธิกตรานฺ ทณฺฑานฺ ปฺราปฺสฺยนฺติฯ \p \v 41 ตทนนฺตรํ โลกา ภาณฺฑาคาเร มุทฺรา ยถา นิกฺษิปนฺติ ภาณฺฑาคารสฺย สมฺมุเข สมุปวิศฺย ยีศุสฺตทวลุโลก; ตทานีํ พหโว ธนินสฺตสฺย มเธฺย พหูนิ ธนานิ นิรกฺษิปนฺฯ \p \v 42 ปศฺจาทฺ เอกา ทริทฺรา วิธวา สมาคตฺย ทฺวิปณมูลฺยำ มุไทฺรกำ ตตฺร นิรกฺษิปตฺฯ \p \v 43 ตทา ยีศุ: ศิษฺยานฺ อาหูย กถิตวานฺ ยุษฺมานหํ ยถารฺถํ วทามิ เย เย ภาณฺฑาคาเร'สฺมิน ธนานิ นิ:กฺษิปนฺติ สฺม เตภฺย: สรฺเวฺวภฺย อิยํ วิธวา ทริทฺราธิกมฺ นิ:กฺษิปติ สฺมฯ \p \v 44 ยตเสฺต ปฺรภูตธนสฺย กิญฺจิตฺ นิรกฺษิปนฺ กินฺตุ ทีเนยํ สฺวทินยาปนโยคฺยํ กิญฺจิทปิ น สฺถาปยิตฺวา สรฺวฺวสฺวํ นิรกฺษิปตฺฯ \c 13 \p \v 1 อนนฺตรํ มนฺทิราทฺ พหิรฺคมนกาเล ตสฺย ศิษฺยาณาเมกสฺตํ วฺยาหฺฤตวานฺ เห คุโร ปศฺยตุ กีทฺฤศา: ปาษาณา: กีทฺฤกฺ จ นิจยนํฯ \p \v 2 ตทา ยีศุสฺตมฺ อวทตฺ ตฺวํ กิเมตทฺ พฺฤหนฺนิจยนํ ปศฺยสิ? อไสฺยกปาษาโณปิ ทฺวิตียปาษาโณปริ น สฺถาสฺยติ สรฺเวฺว 'ธ:กฺเษปฺสฺยนฺเตฯ \p \v 3 อถ ยสฺมินฺ กาเล ไชตุนฺคิเรา มนฺทิรสฺย สมฺมุเข ส สมุปวิษฺฏสฺตสฺมินฺ กาเล ปิตโร ยากูพฺ โยหนฺ อานฺทฺริยศฺไจเต ตํ รหสิ ปปฺรจฺฉุ:, \p \v 4 เอตา ฆฏนา: กทา ภวิษฺยนฺติ? ตไถตตฺสรฺวฺวาสำ สิทฺธฺยุปกฺรมสฺย วา กึ จิหฺนํ? ตทสฺมภฺยํ กถยตุ ภวานฺฯ \p \v 5 ตโต ยาศุสฺตานฺ วกฺตุมาเรเภ, โกปิ ยถา ยุษฺมานฺ น ภฺรามยติ ตถาตฺร ยูยํ สาวธานา ภวตฯ \p \v 6 ยต: ขฺรีษฺโฏหมิติ กถยิตฺวา มม นามฺนาเนเก สมาคตฺย โลกานำ ภฺรมํ ชนยิษฺยนฺติ; \p \v 7 กินฺตุ ยูยํ รณสฺย วารฺตฺตำ รณาฑมฺพรญฺจ ศฺรุตฺวา มา วฺยากุลา ภวต, ฆฏนา เอตา อวศฺยมฺมาวินฺย:; กินฺตฺวาปาตโต น ยุคานฺโต ภวิษฺยติฯ \p \v 8 เทศสฺย วิปกฺษตยา เทโศ ราชฺยสฺย วิปกฺษตยา จ ราชฺยมุตฺถาสฺยติ, ตถา สฺถาเน สฺถาเน ภูมิกมฺโป ทุรฺภิกฺษํ มหาเกฺลศาศฺจ สมุปสฺถาสฺยนฺติ, สรฺวฺว เอเต ทุ:ขสฺยารมฺภา:ฯ \p \v 9 กินฺตุ ยูยมฺ อาตฺมารฺเถ สาวธานาสฺติษฺฐต, ยโต โลกา ราชสภายำ ยุษฺมานฺ สมรฺปยิษฺยนฺติ, ตถา ภชนคฺฤเห ปฺรหริษฺยนฺติ; ยูยํ มทรฺเถ เทศาธิปานฺ ภูปำศฺจ ปฺรติ สากฺษฺยทานาย เตษำ สมฺมุเข อุปสฺถาปยิษฺยเธฺวฯ \p \v 10 เศษีภวนาตฺ ปูรฺวฺวํ สรฺวฺวานฺ เทศียานฺ ปฺรติ สุสํวาท: ปฺรจารยิษฺยเตฯ \p \v 11 กินฺตุ ยทา เต ยุษฺมานฺ ธฺฤตฺวา สมรฺปยิษฺยนฺติ ตทา ยูยํ ยทฺยทฺ อุตฺตรํ ทาสฺยถ, ตทคฺร ตสฺย วิเวจนํ มา กุรุต ตทรฺถํ กิญฺจิทปิ มา จินฺตยต จ, ตทานีํ ยุษฺมากํ มน:สุ ยทฺยทฺ วากฺยมฺ อุปสฺถาปยิษฺยเต ตเทว วทิษฺยถ, ยโต ยูยํ น ตทฺวกฺตาร: กินฺตุ ปวิตฺร อาตฺมา ตสฺย วกฺตาฯ \p \v 12 ตทา ภฺราตา ภฺราตรํ ปิตา ปุตฺรํ ฆาตนารฺถํ ปรหเสฺตษุ สมรฺปยิษฺยเต, ตถา ปตฺยานิ มาตาปิโตฺร รฺวิปกฺษตยา เตา ฆาตยิษฺยนฺติฯ \p \v 13 มม นามเหโต: สรฺเวฺวษำ สวิเธ ยูยํ ชุคุปฺสิตา ภวิษฺยถ, กินฺตุ ย: กศฺจิตฺ เศษปรฺยฺยนฺตํ ไธรฺยฺยมฺ อาลมฺพิษฺยเต เสอว ปริตฺราสฺยเตฯ \p \v 14 ทานิเยลฺภวิษฺยทฺวาทินา โปฺรกฺตํ สรฺวฺวนาศิ ชุคุปฺสิตญฺจ วสฺตุ ยทา ตฺวโยคฺยสฺถาเน วิทฺยมานํ ทฺรกฺษถ (โย ชน: ปฐติ ส พุธฺยตำ) ตทา เย ยิหูทียเทเศ ติษฺฐนฺติ เต มหีธฺรํ ปฺรติ ปลายนฺตำ; \p \v 15 ตถา โย นโร คฺฤโหปริ ติษฺฐติ ส คฺฤหมธฺยํ นาวโรหตุ, ตถา กิมปิ วสฺตุ คฺรหีตุํ มเธฺยคฺฤหํ น ปฺรวิศตุ; \p \v 16 ตถา จ โย นร: เกฺษเตฺร ติษฺฐติ โสปิ สฺววสฺตฺรํ คฺรหีตุํ ปราวฺฤตฺย น วฺรชตุฯ \p \v 17 ตทานีํ ครฺพฺภวตีนำ สฺตนฺยทาตฺรีณาญฺจ โยษิตำ ทุรฺคติ รฺภวิษฺยติฯ \p \v 18 ยุษฺมากํ ปลายนํ ศีตกาเล ยถา น ภวติ ตทรฺถํ ปฺรารฺถยธฺวํฯ \p \v 19 ยตสฺตทา ยาทฺฤศี ทุรฺฆฏนา ฆฏิษฺยเต ตาทฺฤศี ทุรฺฆฏนา อีศฺวรสฺฤษฺเฏ: ปฺรถมมารภฺยาทฺย ยาวตฺ กทาปิ น ชาตา น ชนิษฺยเต จฯ \p \v 20 อปรญฺจ ปรเมศฺวโร ยทิ ตสฺย สมยสฺย สํกฺเษปํ น กโรติ ตรฺหิ กสฺยาปิ ปฺราณภฺฤโต รกฺษา ภวิตุํ น ศกฺษฺยติ, กินฺตุ ยานฺ ชนานฺ มโนนีตานฺ อกโรตฺ เตษำ สฺวมโนนีตานำ เหโต: ส ตทเนหสํ สํกฺเษปฺสฺยติฯ \p \v 21 อนฺยจฺจ ปศฺยต ขฺรีษฺโฏตฺร สฺถาเน วา ตตฺร สฺถาเน วิทฺยเต, ตสฺมินฺกาเล ยทิ กศฺจิทฺ ยุษฺมานฺ เอตาทฺฤศํ วากฺยํ วฺยาหรติ, ตรฺหิ ตสฺมินฺ วาเกฺย ไภว วิศฺวสิตฯ \p \v 22 ยโตเนเก มิถฺยาขฺรีษฺฏา มิถฺยาภวิษฺยทฺวาทินศฺจ สมุปสฺถาย พหูนิ จิหฺนานฺยทฺภุตานิ กรฺมฺมาณิ จ ทรฺศยิษฺยนฺติ; ตถา ยทิ สมฺภวติ ตรฺหิ มโนนีตโลกานามปิ มิถฺยามตึ ชนยิษฺยนฺติฯ \p \v 23 ปศฺยต ฆฏนาต: ปูรฺวฺวํ สรฺวฺวการฺยฺยสฺย วารฺตฺตำ ยุษฺมภฺยมทามฺ, ยูยํ สาวธานาสฺติษฺฐตฯ \p \v 24 อปรญฺจ ตสฺย เกฺลศกาลสฺยาวฺยวหิเต ปรกาเล ภาสฺกร: สานฺธกาโร ภวิษฺยติ ตไถว จนฺทฺรศฺจนฺทฺริกำ น ทาสฺยติฯ \p \v 25 นภ:สฺถานิ นกฺษตฺราณิ ปติษฺยนฺติ, โวฺยมมณฺฑลสฺถา คฺรหาศฺจ วิจลิษฺยนฺติฯ \p \v 26 ตทานีํ มหาปรากฺรเมณ มไหศฺวรฺเยฺยณ จ เมฆมารุหฺย สมายานฺตํ มานวสุตํ มานวา: สมีกฺษิษฺยนฺเตฯ \p \v 27 อนฺยจฺจ ส นิชทูตานฺ ปฺรหิตฺย นโภภูโมฺย: สีมำ ยาวทฺ ชคตศฺจตุรฺทิคฺภฺย: สฺวมโนนีตโลกานฺ สํคฺรหีษฺยติฯ \p \v 28 อุฑุมฺพรตโร รฺทฺฤษฺฏานฺตํ ศิกฺษธฺวํ ยโทฑุมฺพรสฺย ตโร รฺนวีนา: ศาขา ชายนฺเต ปลฺลวาทีนิ จ รฺนิคจฺฉนฺติ, ตทา นิทาฆกาล: สวิโธ ภวตีติ ยูยํ ชฺญาตุํ ศกฺนุถฯ \p \v 29 ตทฺวทฺ เอตา ฆฏนา ทฺฤษฺฏฺวา ส กาโล ทฺวารฺยฺยุปสฺถิต อิติ ชานีตฯ \p \v 30 ยุษฺมานหํ ยถารฺถํ วทามิ, อาธุนิกโลกานำ คมนาตฺ ปูรฺวฺวํ ตานิ สรฺวฺวาณิ ฆฏิษฺยนฺเตฯ \p \v 31 ทฺยาวาปฺฤถิโวฺย รฺวิจลิตโย: สโตฺย รฺมทียา วาณี น วิจลิษฺยติฯ \p \v 32 อปรญฺจ สฺวรฺคสฺถทูตคโณ วา ปุโตฺร วา ตาตาทนฺย: โกปิ ตํ ทิวสํ ตํ ทณฺฑํ วา น ชฺญาปยติฯ \p \v 33 อต: ส สมย: กทา ภวิษฺยติ, เอตชฺชฺญานาภาวาทฺ ยูยํ สาวธานาสฺติษฺฐต, สตรฺกาศฺจ ภูตฺวา ปฺรารฺถยธฺวํ; \p \v 34 ยทฺวตฺ กศฺจิตฺ ปุมานฺ สฺวนิเวศนาทฺ ทูรเทศํ ปฺรติ ยาตฺรากรณกาเล ทาเสษุ สฺวการฺยฺยสฺย ภารมรฺปยิตฺวา สรฺวฺวานฺ เสฺว เสฺว กรฺมฺมณิ นิโยชยติ; อปรํ เทาวาริกํ ชาคริตุํ สมาทิศฺย ยาติ, ตทฺวนฺ นรปุตฺร:ฯ \p \v 35 คฺฤหปติ: สายํกาเล นิศีเถ วา ตฺฤตียยาเม วา ปฺราต:กาเล วา กทาคมิษฺยติ ตทฺ ยูยํ น ชานีถ; \p \v 36 ส หฐาทาคตฺย ยถา ยุษฺมานฺ นิทฺริตานฺ น ปศฺยติ, ตทรฺถํ ชาคริตาสฺติษฺฐตฯ \p \v 37 ยุษฺมานหํ ยทฺ วทามิ ตเทว สรฺวฺวานฺ วทามิ, ชาคริตาสฺติษฺฐเตติฯ \c 14 \p \v 1 ตทา นิสฺตาโรตฺสวกิณฺวหีนปูโปตฺสวโยรารมฺภสฺย ทินทฺวเย 'วศิษฺเฏ ปฺรธานยาชกา อธฺยาปกาศฺจ เกนาปิ ฉเลน ยีศุํ ธรฺตฺตำ หนฺตุญฺจ มฺฤคยาญฺจกฺริเร; \p \v 2 กินฺตุ โลกานำ กลหภยาทูจิเร, นโจตฺสวกาล อุจิตเมตทิติฯ \p \v 3 อนนฺตรํ ไพถนิยาปุुเร ศิโมนกุษฺฐิโน คฺฤเห โยเศา โภตฺกุมุปวิษฺเฏ สติ กาจิทฺ โยษิตฺ ปาณฺฑรปาษาณสฺย สมฺปุฏเกน มหารฺโฆฺยตฺตมไตลมฺ อานีย สมฺปุฏกํ ภํกฺตฺวา ตโสฺยตฺตมางฺเค ไตลธารำ ปาตยาญฺจเกฺรฯ \p \v 4 ตสฺมาตฺ เกจิตฺ สฺวานฺเต กุปฺยนฺต: กถิตวํนฺต: กุโตยํ ไตลาปวฺยย:? \p \v 5 ยเทฺยตตฺ ไตล วฺยเกฺรษฺยต ตรฺหิ มุทฺราปาทศตตฺรยาทปฺยธิกํ ตสฺย ปฺราปฺตมูลฺยํ ทริทฺรโลเกโภฺย ทาตุมศกฺษฺยต, กถาเมตำ กถยิตฺวา ตยา โยษิตา สากํ วาจายุหฺยนฺฯ \p \v 6 กินฺตุ ยีศุรุวาจ, กุต เอตไสฺย กฺฤจฺฉฺรํ ททาสิ? มหฺยมิยํ กรฺมฺโมตฺตมํ กฺฤตวตีฯ \p \v 7 ทริทฺรา: สรฺวฺวทา ยุษฺมาภิ: สห ติษฺฐนฺติ, ตสฺมาทฺ ยูยํ ยเทจฺฉถ ตไทว ตานุปกรฺตฺตำ ศกฺนุถ, กินฺตฺวหํ ยุภาภิ: สห นิรนฺตรํ น ติษฺฐามิฯ \p \v 8 อสฺยา ยถาสาธฺยํ ตไถวากโรทิยํ, ศฺมศานยาปนาตฺ ปูรฺวฺวํ สเมตฺย มทฺวปุษิ ไตลมฺ อมรฺทฺทยตฺฯ \p \v 9 อหํ ยุษฺมภฺยํ ยถารฺถํ กถยามิ, ชคตำ มเธฺย ยตฺร ยตฺร สุสํวาโทยํ ปฺรจารยิษฺยเต ตตฺร ตตฺร โยษิต เอตสฺยา: สฺมรณารฺถํ ตตฺกฺฤตกรฺมฺไมตตฺ ปฺรจารยิษฺยเตฯ \p \v 10 ตต: ปรํ ทฺวาทศานำ ศิษฺยาณาเมก อีษฺกริโยตียยิหูทาโขฺย ยีศุํ ปรกเรษุ สมรฺปยิตุํ ปฺรธานยาชกานำ สมีปมิยายฯ \p \v 11 เต ตสฺย วากฺยํ สมากรฺณฺย สนฺตุษฺฏา: สนฺตสฺตไสฺม มุทฺรา ทาตุํ ปฺรตฺยชานต; ตสฺมาตฺ ส ตํ เตษำ กเรษุ สมรฺปณาโยปายํ มฺฤคยามาสฯ \p \v 12 อนนฺตรํ กิณฺวศูนฺยปูโปตฺสวสฺย ปฺรถเม'หนิ นิสฺตาโรตฺมวารฺถํ เมษมารณาสมเย ศิษฺยาสฺตํ ปปฺรจฺฉ: กุตฺร คตฺวา วยํ นิสฺตาโรตฺสวสฺย โภชฺยมาสาทยิษฺยาม:? กิมิจฺฉติ ภวานฺ? \p \v 13 ตทานีํ ส เตษำ ทฺวยํ เปฺรรยนฺ พภาเษ ยุวโย: ปุรมธฺยํ คตโย: สโต โรฺย ชน: สชลกุมฺภํ วหนฺ ยุวำ สากฺษาตฺ กริษฺยติ ตไสฺยว ปศฺจาทฺ ยาตํ; \p \v 14 ส ยตฺ สทนํ ปฺรเวกฺษฺยติ ตทฺภวนปตึ วทตํ, คุรุราห ยตฺร สศิโษฺยหํ นิสฺตาโรตฺสวียํ โภชนํ กริษฺยามิ, สา โภชนศาลา กุตฺราสฺติ? \p \v 15 ตต: ส ปริษฺกฺฤตำ สุสชฺชิตำ พฺฤหตีจญฺจ ยำ ศาลำ ทรฺศยิษฺยติ ตสฺยามสฺมทรฺถํ โภชฺยทฺรวฺยาณฺยาสาทยตํฯ \p \v 16 ตต: ศิเษฺยา ปฺรสฺถาย ปุรํ ปฺรวิศฺย ส ยโถกฺตวานฺ ตไถว ปฺราปฺย นิสฺตาโรตฺสวสฺย โภชฺยทฺรวฺยาณิ สมาสาทเยตามฺฯ \p \v 17 อนนฺตรํ ยีศุ: สายํกาเล ทฺวาทศภิ: ศิไษฺย: สารฺทฺธํ ชคาม; \p \v 18 สรฺเวฺวษุ โภชนาย โปฺรปวิษฺเฏษุ ส ตานุทิตวานฺ ยุษฺมานหํ ยถารฺถํ วฺยาหรามิ, อตฺร ยุษฺมากเมโก ชโน โย มยา สห ภุํกฺเต มำ ปรเกเรษุ สมรฺปยิษฺยเตฯ \p \v 19 ตทานีํ เต ทุ:ขิตา: สนฺต เอไกกศสฺตํ ปฺรษฺฏุมารพฺธวนฺต: ส กิมหํ? ปศฺจาทฺ อนฺย เอโกภิทเธ ส กิมหํ? \p \v 20 ตต: ส ปฺรตฺยวททฺ เอเตษำ ทฺวาทศานำ โย ชโน มยา สมํ โภชนาปาเตฺร ปาณึ มชฺชยิษฺยติ ส เอวฯ \p \v 21 มนุชตนยมธิ ยาทฺฤศํ ลิขิตมาเสฺต ตทนุรูปา คติสฺตสฺย ภวิษฺยติ, กินฺตุ โย ชโน มานวสุตํ สมรฺปยิษฺยเต หนฺต ตสฺย ชนฺมาภาเว สติ ภทฺรมภวิษฺยตฺฯ \p \v 22 อปรญฺจ เตษำ โภชนสมเย ยีศุ: ปูปํ คฺฤหีเตฺวศฺวรคุณานฺ อนุกีรฺตฺย ภงฺกฺตฺวา เตโภฺย ทตฺตฺวา พภาเษ, เอตทฺ คฺฤหีตฺวา ภุญฺชีธฺวมฺ เอตนฺมม วิคฺรหรูปํฯ \p \v 23 อนนฺตรํ ส กํสํ คฺฤหีเตฺวศฺวรสฺย คุณานฺ กีรฺตฺตยิตฺวา เตโภฺย ทเทา, ตตเสฺต สรฺเวฺว ปปุ:ฯ \p \v 24 อปรํ ส ตานวาทีทฺ พหูนำ นิมิตฺตํ ปาติตํ มม นวีนนิยมรูปํ โศณิตเมตตฺฯ \p \v 25 ยุษฺมานหํ ยถารฺถํ วทามิ, อีศฺวรสฺย ราเชฺย ยาวตฺ สโทฺยชาตํ ทฺรากฺษารสํ น ปาสฺยามิ,ตาวทหํ ทฺรากฺษาผลรสํ ปุน รฺน ปาสฺยามิฯ \p \v 26 ตทนนฺตรํ เต คีตเมกํ สํคีย พหิ ไรฺชตุนํ ศิขริณํ ยยุ: \p \v 27 อถ ยีศุสฺตานุวาจ นิศายามสฺยำ มยิ ยุษฺมากํ สรฺเวฺวษำ ปฺรตฺยูโห ภวิษฺยติ ยโต ลิขิตมาเสฺต ยถา, เมษาณำ รกฺษกญฺจาหํ ปฺรหริษฺยามิ ไว ตต:ฯ เมษาณำ นิวโห นูนํ ปฺรวิกีรฺโณ ภวิษฺยติฯ \p \v 28 กนฺตุ มทุตฺถาเน ชาเต ยุษฺมากมเคฺร'หํ คาลีลํ วฺรชิษฺยามิฯ \p \v 29 ตทา ปิตร: ปฺรติพภาเษ, ยทฺยปิ สรฺเวฺวษำ ปฺรตฺยูโห ภวติ ตถาปิ มม ไนว ภวิษฺยติฯ \p \v 30 ตโต ยีศุรุกฺตาวานฺ อหํ ตุภฺยํ ตถฺยํ กถยามิ, กฺษณาทายามทฺย กุกฺกุฏสฺย ทฺวิตียวารรวณาตฺ ปูรฺวฺวํ ตฺวํ วารตฺรยํ มามปโหฺนษฺยเสฯ \p \v 31 กินฺตุ ส คาฒํ วฺยาหรทฺ ยทฺยปิ ตฺวยา สารฺทฺธํ มม ปฺราโณ ยาติ ตถาปิ กถมปิ ตฺวำ นาปโหฺนเษฺย; สรฺเวฺว'ปีตเร ตไถว พภาษิเรฯ \p \v 32 อปรญฺจ เตษุ เคตฺศิมานีนามกํ สฺถาน คเตษุ ส ศิษฺยานฺ ชคาท, ยาวทหํ ปฺรารฺถเย ตาวทตฺร สฺถาเน ยูยํ สมุปวิศตฯ \p \v 33 อถ ส ปิตรํ ยากูพํ โยหนญฺจ คฺฤหีตฺวา ววฺราช; อตฺยนฺตํ ตฺราสิโต วฺยากุลิตศฺจ เตภฺย: กถยามาส, \p \v 34 นิธนกาลวตฺ ปฺราโณ เม'ตีว ท:ขเมติ, ยูยํ ชาคฺรโตตฺร สฺถาเน ติษฺฐตฯ \p \v 35 ตต: ส กิญฺจิทฺทูรํ คตฺวา ภูมาวโธมุข: ปติตฺวา ปฺรารฺถิตวาเนตตฺ, ยทิ ภวิตุํ ศกฺยํ ตรฺหิ ทุ:ขสมโยยํ มตฺโต ทูรีภวตุฯ \p \v 36 อปรมุทิตวานฺ เห ปิต เรฺห ปิต: สรฺเวฺวํ ตฺวยา สาธฺยํ, ตโต เหโตริมํ กํสํ มตฺโต ทูรีกุรุ, กินฺตุ ตนฺ มเมจฺฉาโต น ตเวจฺฉาโต ภวตุฯ \p \v 37 ตต: ปรํ ส เอตฺย ตานฺ นิทฺริตานฺ นิรีกฺษฺย ปิตรํ โปฺรวาจ, ศิโมนฺ ตฺวํ กึ นิทฺราสิ? ฆฏิกาเมกามฺ อปิ ชาคริตุํ น ศกฺโนษิ? \p \v 38 ปรีกฺษายำ ยถา น ปตถ ตทรฺถํ สเจตนา: สนฺต: ปฺรารฺถยธฺวํ; มน อุทฺยุกฺตมิติ สตฺยํ กินฺตุ วปุรศกฺติกํฯ \p \v 39 อถ ส ปุนรฺวฺรชิตฺวา ปูรฺวฺววตฺ ปฺรารฺถยาญฺจเกฺรฯ \p \v 40 ปราวฺฤตฺยาคตฺย ปุนรปิ ตานฺ นิทฺริตานฺ ททรฺศ ตทา เตษำ โลจนานิ นิทฺรยา ปูรฺณานิ, ตสฺมาตฺตไสฺม กา กถา กถยิตวฺยา ต เอตทฺ โพทฺธุํ น เศกุ:ฯ \p \v 41 ตต:ปรํ ตฺฤตียวารํ อาคตฺย เตโภฺย 'กถยทฺ อิทานีมปิ ศยิตฺวา วิศฺรามฺยถ? ยเถษฺฏํ ชาตํ, สมยศฺโจปสฺถิต: ปศฺยต มานวตนย: ปาปิโลกานำ ปาณิษุ สมรฺปฺยเตฯ \p \v 42 อุตฺติษฺฐต, วยํ วฺรชาโม โย ชโน มำ ปรปาณิษุ สมรฺปยิษฺยเต ปศฺยต ส สมีปมายาต:ฯ \p \v 43 อิมำ กถำ กถยติ ส, เอตรฺหิทฺวาทศานาเมโก ยิหูทา นามา ศิษฺย: ปฺรธานยาชกานามฺ อุปาธฺยายานำ ปฺราจีนโลกานาญฺจ สนฺนิเธ: ขงฺคลคุฑธาริโณ พหุโลกานฺ คฺฤหีตฺวา ตสฺย สมีป อุปสฺถิตวานฺฯ \p \v 44 อปรญฺจาเสา ปรปาณิษุ สมรฺปยิตา ปูรฺวฺวมิติ สงฺเกตํ กฺฤตวานฺ ยมหํ จุมฺพิษฺยามิ ส เอวาเสา ตเมว ธฺฤตฺวา สาวธานํ นยตฯ \p \v 45 อโต เหโต: ส อาคไตฺยว โยโศ: สวิธํ คตฺวา เห คุโร เห คุโร, อิตฺยุกฺตฺวา ตํ จุจุมฺพฯ \p \v 46 ตทา เต ตทุปริ ปาณีนรฺปยิตฺวา ตํ ทธฺนุ:ฯ \p \v 47 ตตสฺตสฺย ปารฺศฺวสฺถานำ โลกานาเมก: ขงฺคํ นิษฺโกษยนฺ มหายาชกสฺย ทาสเมกํ ปฺรหฺฤตฺย ตสฺย กรฺณํ จิจฺเฉทฯ \p \v 48 ปศฺจาทฺ ยีศุสฺตานฺ วฺยาชหาร ขงฺคานฺ ลคุฑำศฺจ คฺฤหีตฺวา มำ กึ เจารํ ธรฺตฺตำ สมายาตา:? \p \v 49 มเธฺยมนฺทิรํ สมุปทิศนฺ ปฺรตฺยหํ ยุษฺมาภิ: สห สฺถิตวานตหํ, ตสฺมินฺ กาเล ยูยํ มำ นาทีธรต, กินฺตฺวเนน ศาสฺตฺรียํ วจนํ เสธนียํฯ \p \v 50 ตทา สรฺเวฺว ศิษฺยาสฺตํ ปริตฺยชฺย ปลายาญฺจกฺริเรฯ \p \v 51 อไถโก ยุวา มานโว นคฺนกาเย วสฺตฺรเมกํ นิธาย ตสฺย ปศฺจาทฺ วฺรชนฺ ยุวโลไก รฺธฺฤโต \p \v 52 วสฺตฺรํ วิหาย นคฺน: ปลายาญฺจเกฺรฯ \p \v 53 อปรญฺจ ยสฺมินฺ สฺถาเน ปฺรธานยาชกา อุปาธฺยายา: ปฺราจีนโลกาศฺจ มหายาชเกน สห สทสิ สฺถิตาสฺตสฺมินฺ สฺถาเน มหายาชกสฺย สมีปํ ยีศุํ นินฺยุ:ฯ \p \v 54 ปิตโร ทูเร ตตฺปศฺจาทฺ อิตฺวา มหายาชกสฺยาฏฺฏาลิกำ ปฺรวิศฺย กิงฺกไร: สโหปวิศฺย วหฺนิตาปํ ชคฺราหฯ \p \v 55 ตทานีํ ปฺรธานยาชกา มนฺตฺริณศฺจ ยีศุํ ฆาตยิตุํ ตตฺปฺราติกูเลฺยน สากฺษิโณ มฺฤคยาญฺจกฺริเร, กินฺตุ น ปฺราปฺตา:ฯ \p \v 56 อเนไกสฺตทฺวิรุทฺธํ มฺฤษาสากฺเษฺย ทตฺเตปิ เตษำ วากฺยานิ น สมคจฺฉนฺตฯ \p \v 57 สรฺวฺวเศเษ กิยนฺต อุตฺถาย ตสฺย ปฺราติกูเลฺยน มฺฤษาสากฺษฺยํ ทตฺตฺวา กถยามาสุ:, \p \v 58 อิทํ กรกฺฤตมนฺทิรํ วินาศฺย ทินตฺรยมเธฺย ปุนรปรมฺ อกรกฺฤตํ มนฺทิรํ นิรฺมฺมาสฺยามิ, อิติ วากฺยมฺ อสฺย มุขาตฺ ศฺรุตมสฺมาภิริติฯ \p \v 59 กินฺตุ ตตฺราปิ เตษำ สากฺษฺยกถา น สงฺคาตา:ฯ \p \v 60 อถ มหายาชโก มเธฺยสภมฺ อุตฺถาย ยีศุํ วฺยาชหาร, เอเต ชนาสฺตฺวยิ ยตฺ สากฺษฺยมทุ: ตฺวเมตสฺย กิมปฺยุตฺตรํ กึ น ทาสฺยสิ? \p \v 61 กินฺตุ ส กิมปฺยุตฺตรํ น ทตฺวา เมานีภูย ตเสฺยา; ตโต มหายาชก: ปุนรปิ ตํ ปฺฤษฺฏาวานฺ ตฺวํ สจฺจิทานนฺทสฺย ตนโย 'ภิษิกฺตสฺตฺรตา? \p \v 62 ตทา ยีศุสฺตํ โปฺรวาจ ภวามฺยหมฺ ยูยญฺจ สรฺวฺวศกฺติมโต ทกฺษีณปารฺเศฺว สมุปวิศนฺตํ เมฆ มารุหฺย สมายานฺตญฺจ มนุษฺยปุตฺรํ สนฺทฺรกฺษฺยถฯ \p \v 63 ตทา มหายาชก: สฺวํ วมนํ ฉิตฺวา วฺยาวหรตฺ \p \v 64 กิมสฺมากํ สากฺษิภิ: ปฺรโยชนมฺ? อีศฺวรนินฺทาวากฺยํ ยุษฺมาภิรศฺราวิ กึ วิจารยถ? ตทานีํ สรฺเวฺว ชคทุรยํ นิธนทณฺฑมรฺหติฯ \p \v 65 ตต: กศฺจิตฺ กศฺจิตฺ ตทฺวปุษิ นิษฺฐีวํ นิจิกฺเษป ตถา ตนฺมุขมาจฺฉาทฺย จเปเฏน หตฺวา คทิตวานฺ คณยิตฺวา วท, อนุจราศฺจ จเปไฏสฺตมาชฆฺนุ: \p \v 66 ตต: ปรํ ปิตเร'ฏฺฏาลิกาธ:โกษฺเฐ ติษฺฐติ มหายาชกไสฺยกา ทาสี สเมตฺย \p \v 67 ตํ วิหฺนิตาปํ คฺฤหฺลนฺตํ วิโลกฺย ตํ สุนิรีกฺษฺย พภาเษ ตฺวมปิ นาสรตียยีโศ: สงฺคินามฺ เอโก ชน อาสี:ฯ \p \v 68 กินฺตุ โสปหฺนุตฺย ชคาท ตมหํ น วทฺมิ ตฺวํ ยตฺ กถยมิ ตทปฺยหํ น พุทฺเธฺยฯ ตทานีํ ปิตเร จตฺวรํ คตวติ กุेกฺกุโฏ รุราวฯ \p \v 69 อถานฺยา ทาสี ปิตรํ ทฺฤษฺฏฺวา สมีปสฺถานฺ ชนานฺ ชคาท อยํ เตษาเมโก ชน:ฯ \p \v 70 ตต: ส ทฺวิตียวารมฺ อปหฺนุตวานฺ ปศฺจาตฺ ตตฺรสฺถา โลกา: ปิตรํ โปฺรจุสฺตฺวมวศฺยํ เตษาเมโก ชน: ยตสฺตฺวํ คาลีลีโย นร อิติ ตโวจฺจารณํ ปฺรกาศยติฯ \p \v 71 ตทา ส ศปถาภิศาเปา กฺฤตฺวา โปฺรวาจ ยูยํ กถำ กถยถ ตํ นรํ น ชาเน'หํฯ \p \v 72 ตทานีํ ทฺวิตียวารํ กุกฺกุโฏ 'ราวีตฺฯ กุกฺกุฏสฺย ทฺวิตียรวาตฺ ปูรฺวฺวํ ตฺวํ มำ วารตฺรยมฺ อปโหฺนษฺยสิ, อิติ ยทฺวากฺยํ ยีศุนา สมุทิตํ ตตฺ ตทา สํสฺมฺฤตฺย ปิตโร โรทิตุมฺ อารภตฯ \c 15 \p \v 1 อถ ปฺรภาเต สติ ปฺรธานยาชกา: ปฺราญฺจ อุปาธฺยายา: สรฺเวฺว มนฺตฺริณศฺจ สภำ กฺฤตฺวา ยีศุृํ พนฺธยิตฺว ปีลาตาขฺยสฺย เทศาธิปเต: สวิธํ นีตฺวา สมรฺปยามาสุ:ฯ \p \v 2 ตทา ปีลาตสฺตํ ปฺฤษฺฏวานฺ ตฺวํ กึ ยิหูทียโลกานำ ราชา? ตต: ส ปฺรตฺยุกฺตวานฺ สตฺยํ วทสิฯ \p \v 3 อปรํ ปฺรธานยาชกาสฺตสฺย พหุษุ วาเกฺยษุ โทษมาโรปยาญฺจกฺรุ: กินฺตุ ส กิมปิ น ปฺรตฺยุวาจฯ \p \v 4 ตทานีํ ปีลาตสฺตํ ปุน: ปปฺรจฺฉ ตฺวํ กึ โนตฺตรยสิ? ปไศฺยเต ตฺวทฺวิรุทฺธํ กติษุ สาเธฺยษุ สากฺษํ ททติฯ \p \v 5 กนฺตุ ยีศุสฺตทาปิ โนตฺตรํ ทเทา ตต: ปีลาต อาศฺจรฺยฺยํ ชคามฯ \p \v 6 อปรญฺจ การาพทฺเธ กสฺตึศฺจิตฺ ชเน ตนฺมโหตฺสวกาเล โลไก รฺยาจิเต เทศาธิปติสฺตํ โมจยติฯ \p \v 7 เย จ ปูรฺวฺวมุปปฺลวมการฺษุรุปปฺลเว วธมปิ กฺฤตวนฺตเสฺตษำ มเธฺย ตทาโนํ พรพฺพานามก เอโก พทฺธ อาสีตฺฯ \p \v 8 อโต เหโต: ปูรฺวฺวาปรียำ รีติกถำ กถยิตฺวา โลกา อุจฺไจรุวนฺต: ปีลาตสฺย สมกฺษํ นิเวทยามาสุ:ฯ \p \v 9 ตทา ปีลาตสฺตานาจเขฺยา ตรฺหิ กึ ยิหูทียานำ ราชานํ โมจยิษฺยามิ? ยุษฺมาภิ: กิมิษฺยเต? \p \v 10 ยต: ปฺรธานยาชกา อีรฺษฺยาต เอว ยีศุํ สมารฺปยนฺนิติ ส วิเวทฯ \p \v 11 กินฺตุ ยถา พรพฺพำ โมจยติ ตถา ปฺรารฺถยิตุํ ปฺรธานยาชกา โลกานฺ ปฺรวรฺตฺตยามาสุ:ฯ \p \v 12 อถ ปีลาต: ปุน: ปฺฤษฺฏวานฺ ตรฺหิ ยํ ยิหูทียานำ ราเชติ วทถ ตสฺย กึ กริษฺยามิ ยุษฺมาภิ: กิมิษฺยเต? \p \v 13 ตทา เต ปุนรปิ โปฺรจฺไจ: โปฺรจุสฺตํ กฺรุเศ เวธยฯ \p \v 14 ตสฺมาตฺ ปีลาต: กถิตวานฺ กุต:? ส กึ กุกรฺมฺม กฺฤตวานฺ? กินฺตุ เต ปุนศฺจ รุวนฺโต วฺยาชหฺรุสฺตํ กฺรุเศ เวธยฯ \p \v 15 ตทา ปีลาต: สรฺวฺวาโลฺลกานฺ โตษยิตุมิจฺฉนฺ พรพฺพำ โมจยิตฺวา ยีศุํ กศาภิ: ปฺรหฺฤตฺย กฺรุเศ เวทฺธุํ ตํ สมรฺปยามฺพภูวฯ \p \v 16 อนนฺตรํ ไสนฺยคโณ'ฏฺฏาลิกามฺ อรฺถาทฺ อธิปเต รฺคฺฤหํ ยีศุํ นีตฺวา เสนานิวหํ สมาหุยตฺฯ \p \v 17 ปศฺจาตฺ เต ตํ ธูมลวรฺณวสฺตฺรํ ปริธาปฺย กณฺฏกมุกุฏํ รจยิตฺวา ศิรสิ สมาโรปฺย \p \v 18 เห ยิหูทียานำ ราชนฺ นมสฺการ อิตฺยุกฺตฺวา ตํ นมสฺกรฺตฺตามาเรภิเรฯ \p \v 19 ตโสฺยตฺตมางฺเค เวตฺราฆาตํ จกฺรุสฺตทฺคาเตฺร นิษฺฐีวญฺจ นิจิกฺษิปุ:, ตถา ตสฺย สมฺมุเข ชานุปาตํ ปฺรโณมุ: \p \v 20 อิตฺถมุปหสฺย ธูมฺรวรฺณวสฺตฺรมฺ อุตฺตารฺยฺย ตสฺย วสฺตฺรํ ตํ ปรฺยฺยธาปยนฺ กฺรุเศ เวทฺธุํ พหิรฺนินฺยุศฺจฯ \p \v 21 ตต: ปรํ เสกนฺทรสฺย รุผสฺย จ ปิตา ศิโมนฺนามา กุรีณียโลก เอก: กุตศฺจิทฺ คฺรามาเทตฺย ปถิ ยาติ ตํ เต ยีโศ: กฺรุศํ โวฒุํ พลาทฺ ทธฺนุ:ฯ \p \v 22 อถ คุลฺคลฺตา อรฺถาตฺ ศิร:กปาลนามกํ สฺถานํ ยีศุมานีย \p \v 23 เต คนฺธรสมิศฺริตํ ทฺรากฺษารสํ ปาตุํ ตไสฺม ททุ: กินฺตุ ส น ชคฺราหฯ \p \v 24 ตสฺมินฺ กฺรุเศ วิทฺเธ สติ เตษาเมไกกศ: กึ ปฺราปฺสฺยตีติ นิรฺณยาย \p \v 25 ตสฺย ปริเธยานำ วิภาคารฺถํ คุฏิกาปาตํ จกฺรุ:ฯ \p \v 26 อปรมฺ เอษ ยิหูทียานำ ราเชติ ลิขิตํ โทษปตฺรํ ตสฺย ศิรอูรฺทฺวฺวมฺ อาโรปยาญฺจกฺรุ:ฯ \p \v 27 ตสฺย วามทกฺษิณโย รฺเทฺวา เจาเรา กฺรุศโย รฺวิวิธาเตฯ \p \v 28 เตไนว "อปราธิชไน: สารฺทฺธํ ส คณิโต ภวิษฺยติ," อิติ ศาสฺโตฺรกฺตํ วจนํ สิทฺธมภูตฯ \p \v 29 อนนฺตรํ มารฺเค เย เย โลกา คมนาคมเน จกฺรุเสฺต สรฺวฺว เอว ศิรำสฺยานฺโทลฺย นินฺทนฺโต ชคทุ:, เร มนฺทิรนาศก เร ทินตฺรยมเธฺย ตนฺนิรฺมฺมายก, \p \v 30 อธุนาตฺมานมฺ อวิตฺวา กฺรุศาทวโรหฯ \p \v 31 กิญฺจ ปฺรธานยาชกา อธฺยาปกาศฺจ ตทฺวตฺ ติรสฺกฺฤตฺย ปรสฺปรํ จจกฺษิเร เอษ ปรานาวตฺ กินฺตุ สฺวมวิตุํ น ศกฺโนติฯ \p \v 32 ยทีสฺราเยโล ราชาภิษิกฺตสฺตฺราตา ภวติ ตรฺหฺยธุไนน กฺรุศาทวโรหตุ วยํ ตทฺ ทฺฤษฺฏฺวา วิศฺวสิษฺยาม:; กิญฺจ เยา โลเกา เตน สารฺทฺธํ กฺรุเศ 'วิเธฺยตำ ตาวปิ ตํ นิรฺภรฺตฺสยามาสตุ:ฯ \p \v 33 อถ ทฺวิตียยามาตฺ ตฺฤตียยามํ ยาวตฺ สรฺโวฺว เทศ: สานฺธกาโรภูตฺฯ \p \v 34 ตตสฺตฺฤตียปฺรหเร ยีศุรุจฺไจรวทตฺ เอลี เอลี ลามา ศิวกฺตนี อรฺถาทฺ "เห มทีศ มทีศ ตฺวํ ปรฺยฺยตฺยากฺษี: กุโต หิ มำ?" \p \v 35 ตทา สมีปสฺถโลกานำ เกจิตฺ ตทฺวากฺยํ นิศมฺยาจขฺยุ: ปไศฺยษ เอลิยมฺ อาหูยติฯ \p \v 36 ตต เอโก ชโน ธาวิตฺวาคตฺย สฺปญฺเช 'มฺลรสํ ปูรยิตฺวา ตํ นฑาเคฺร นิธาย ปาตุํ ตไสฺม ทตฺตฺวาวทตฺ ติษฺฐ เอลิย เอนมวโรหยิตุมฺ เอติ น เวติ ปศฺยามิฯ \p \v 37 อถ ยีศุรุจฺไจ: สมาหูย ปฺราณานฺ ชเหาฯ \p \v 38 ตทา มนฺทิรสฺย ชวนิโกรฺทฺวฺวาทธ:รฺยฺยนฺตา วิทีรฺณา ทฺวิขณฺฑาภูตฺฯ \p \v 39 กิญฺจ อิตฺถมุจฺไจราหูย ปฺราณานฺ ตฺยชนฺตํ ตํ ทฺฤษฺทฺวา ตทฺรกฺษณาย นิยุกฺโต ย: เสนาปติราสีตฺ โสวทตฺ นโรยมฺ อีศฺวรปุตฺร อิติ สตฺยมฺฯ \p \v 40 ตทานีํ มคฺทลีนี มริสมฺ กนิษฺฐยากูโพ โยเสศฺจ มาตานฺยมริยมฺ ศาโลมี จ ยา: สฺตฺริโย \p \v 41 คาลีลฺปฺรเทเศ ยีศุํ เสวิตฺวา ตทนุคามิโนฺย ชาตา อิมาสฺตทนฺยาศฺจ ยา อเนกา นาโรฺย ยีศุนา สารฺทฺธํ ยิรูศาลมมายาตาสฺตาศฺจ ทูราตฺ ตานิ ททฺฤศุ:ฯ \p \v 42 อถาสาทนทินสฺยารฺถาทฺ วิศฺรามวาราตฺ ปูรฺวฺวทินสฺย สายํกาล อาคต \p \v 43 อีศฺวรราชฺยาเปกฺษฺยริมถียยูษผนามา มานฺยมนฺตฺรี สเมตฺย ปีลาตสวิธํ นิรฺภโย คตฺวา ยีโศรฺเทหํ ยยาเจฯ \p \v 44 กินฺตุ ส อิทานีํ มฺฤต: ปีลาต อิตฺยสมฺภวํ มตฺวา ศตเสนาปติมาหูย ส กทา มฺฤต อิติ ปปฺรจฺฉฯ \p \v 45 ศตเสมนาปติมุขาตฺ ตชฺชฺญาตฺวา ยูษเผ ยีโศรฺเทหํ ทเทาฯ \p \v 46 ปศฺจาตฺ ส สูกฺษฺมํ วาส: กฺรีตฺวา ยีโศ: กายมวโรหฺย เตน วาสสา เวษฺฏายิตฺวา คิเรา ขาตศฺมศาเน สฺถาปิตวานฺ ปาษาณํ โลฐยิตฺวา ทฺวาริ นิทเธฯ \p \v 47 กินฺตุ ยตฺร โสสฺถาปฺยต ตต มคฺทลีนี มริยมฺ โยสิมาตฺฤมริยมฺ จ ททฺฤศตฺฤ:ฯ \c 16 \p \v 1 อถ วิศฺรามวาเร คเต มคฺทลีนี มริยมฺ ยากูพมาตา มริยมฺ ศาโลมี เจมาสฺตํ มรฺทฺทยิตุํ สุคนฺธิทฺรวฺยาณิ กฺรีตฺวา \p \v 2 สปฺตาหปฺรถมทิเน'ติปฺรตฺยูเษ สูรฺโยฺยทยกาเล ศฺมศานมุปคตา:ฯ \p \v 3 กินฺตุ ศฺมศานทฺวารปาษาโณ'ติพฺฤหนฺ ตํ โก'ปสารยิษฺยตีติ ตา: ปรสฺปรํ คทนฺติ! \p \v 4 เอตรฺหิ นิรีกฺษฺย ปาษาโณ ทฺวาโร 'ปสาริต อิติ ททฺฤศุ:ฯ \p \v 5 ปศฺจาตฺตา: ศฺมศานํ ปฺรวิศฺย ศุกฺลวรฺณทีรฺฆปริจฺฉทาวฺฤตเมกํ ยุวานํ ศฺมศานทกฺษิณปารฺศฺว อุปวิษฺฏํ ทฺฤษฺฏฺวา จมจฺจกฺรุ:ฯ \p \v 6 โส'วทตฺ, มาไภษฺฏ ยูยํ กฺรุเศ หตํ นาสรตียยีศุํ คเวษยถ โสตฺร นาสฺติ ศฺมศานาทุทสฺถาตฺ; ไต รฺยตฺร ส สฺถาปิต: สฺถานํ ตทิทํ ปศฺยตฯ \p \v 7 กินฺตุ เตน ยโถกฺตํ ตถา ยุษฺมากมเคฺร คาลีลํ ยาสฺยเต ตตฺร ส ยุษฺมานฺ สากฺษาตฺ กริษฺยเต ยูยํ คตฺวา ตสฺย ศิเษฺยภฺย: ปิตราย จ วารฺตฺตามิมำ กถยตฯ \p \v 8 ตา: กมฺปิตา วิสฺติตาศฺจ ตูรฺณํ ศฺมศานาทฺ พหิรฺคตฺวา ปลายนฺต ภยาตฺ กมปิ กิมปิ นาวทํศฺจฯ \p \v 9 อปรํ ยีศุ: สปฺตาหปฺรถมทิเน ปฺรตฺยูเษ ศฺมศานาทุตฺถาย ยสฺยา: สปฺตภูตาสฺตฺยาชิตาสฺตไสฺย มคฺทลีนีมริยเม ปฺรถมํ ทรฺศนํ ทเทาฯ \p \v 10 ตต: สา คตฺวา โศกโรทนกฺฤทฺโภฺย'นุคตโลเกภฺยสฺตำ วารฺตฺตำ กถยามาสฯ \p \v 11 กินฺตุ ยีศุ: ปุนรฺชีวนฺ ตไสฺย ทรฺศนํ ทตฺตวานิติ ศฺรุตฺวา เต น ปฺรตฺยยนฺฯ \p \v 12 ปศฺจาตฺ เตษำ ทฺวาโย รฺคฺรามยานกาเล ยีศุรนฺยเวศํ ธฺฤตฺวา ตาภฺยำ ทรฺศน ทเทา! \p \v 13 ตาวปิ คตฺวานฺยศิเษฺยภฺยสฺตำ กถำ กถยาญฺจกฺรตุ: กินฺตุ ตโย: กถามปิ เต น ปฺรตฺยยนฺฯ \p \v 14 เศษต เอกาทศศิเษฺยษุ โภชโนปวิษฺเฏษุ ยีศุเสฺตโภฺย ทรฺศนํ ทเทา ตโถตฺถานาตฺ ปรํ ตทฺทรฺศนปฺราปฺตโลกานำ กถายามวิศฺวาสกรณาตฺ เตษามวิศฺวาสมน:กาฐินฺยาภฺยำ เหตุภฺยำ ส ตำสฺตรฺชิตวานฺฯ \p \v 15 อถ ตานาจเขฺยา ยูยํ สรฺวฺวชคทฺ คตฺวา สรฺวฺวชนานฺ ปฺรติ สุสํวาทํ ปฺรจารยตฯ \p \v 16 ตตฺร ย: กศฺจิทฺ วิศฺวสฺย มชฺชิโต ภเวตฺ ส ปริตฺราสฺยเต กินฺตุ โย น วิศฺวสิษฺยติ ส ทณฺฑยิษฺยเตฯ \p \v 17 กิญฺจ เย ปฺรเตฺยษฺยนฺติ ไตรีทฺฤคฺ อาศฺจรฺยฺยํ กรฺมฺม ปฺรกาศยิษฺยเต เต มนฺนามฺนา ภูตานฺ ตฺยาชยิษฺยนฺติ ภาษา อนฺยาศฺจ วทิษฺยนฺติฯ \p \v 18 อปรํ ไต: สรฺเปษุ ธฺฤเตษุ ปฺราณนาศกวสฺตุนิ ปีเต จ เตษำ กาปิ กฺษติ รฺน ภวิษฺยติ; โรคิณำ คาเตฺรษุ กรารฺปิเต เต'โรคา ภวิษฺยนฺติ จฯ \p \v 19 อถ ปฺรภุสฺตานิตฺยาทิศฺย สฺวรฺคํ นีต: สนฺ ปรเมศฺวรสฺย ทกฺษิณ อุปวิเวศฯ \p \v 20 ตตเสฺต ปฺรสฺถาย สรฺวฺวตฺร สุสํวาทียกถำ ปฺรจารยิตุมาเรภิเร ปฺรภุสฺตุ เตษำ สหาย: สนฺ ปฺรกาศิตาศฺจรฺยฺยกฺริยาภิสฺตำ กถำ ปฺรมาณวตีํ จการฯ อิติฯ