\id ACT Sanskrit Bible (NT) in Thai Script (สตฺยเวท:।) \ide UTF-8 \rem © SanskritBible.in । Licensed under CC BY-SA 4.0 \h Acts \toc1 เปฺรริตานำ กรฺมฺมณามาขฺยานํ \toc2 เปฺรริตา: \toc3 เปฺรริตา: \mt1 เปฺรริตานำ กรฺมฺมณามาขฺยานํ \c 1 \p \v 1 เห ถิยผิล, ยีศุ: สฺวมโนนีตานฺ เปฺรริตานฺ ปวิเตฺรณาตฺมนา สมาทิศฺย ยสฺมินฺ ทิเน สฺวรฺคมาโรหตฺ ยำ ยำ กฺริยามกโรตฺ ยทฺยทฺ อุปาทิศจฺจ ตานิ สรฺวฺวาณิ ปูรฺวฺวํ มยา ลิขิตานิฯ \p \v 2 ส สฺวนิธนทุ:ขโภคาตฺ ปรมฺ อเนกปฺรตฺยยกฺษปฺรมาเณา: สฺวํ สชีวํ ทรฺศยิตฺวา \p \v 3 จตฺวารึศทฺทินานิ ยาวตฺ เตภฺย: เปฺรริเตโภฺย ทรฺศนํ ทตฺเตฺวศฺวรียราชฺยสฺย วรฺณนม อกโรตฺฯ \p \v 4 อนนฺตรํ เตษำ สภำ กฺฤตฺวา อิตฺยาชฺญาปยตฺ, ยูยํ ยิรูศาลโม'นฺยตฺร คมนมกฺฤตฺวา ยสฺตินฺ ปิตฺรางฺคีกฺฤเต มม วทนาตฺ กถา อศฺฤณุต ตตฺปฺราปฺติมฺ อเปกฺษฺย ติษฺฐตฯ \p \v 5 โยหนฺ ชเล มชฺชิตาวานฺ กินฺตฺวลฺปทินมเธฺย ยูยํ ปวิตฺร อาตฺมนิ มชฺชิตา ภวิษฺยถฯ \p \v 6 ปศฺจาตฺ เต สรฺเวฺว มิลิตฺวา ตมฺ อปฺฤจฺฉนฺ เห ปฺรโภ ภวานฺ กิมิทานีํ ปุนรปิ ราชฺยมฺ อิสฺราเยลียโลกานำ กเรษุ สมรฺปยิษฺยติ? \p \v 7 ตต: โสวทตฺ ยานฺ สรฺวฺวานฺ กาลานฺ สมยำศฺจ ปิตา สฺววเศ'สฺถาปยตฺ ตานฺ ชฺญาตฺฤํ ยุษฺมากมฺ อธิกาโร น ชายเตฯ \p \v 8 กินฺตุ ยุษฺมาสุ ปวิตฺรสฺยาตฺมน อาวิรฺภาเว สติ ยูยํ ศกฺตึ ปฺราปฺย ยิรูศาลมิ สมสฺตยิหูทาโศมิโรณเทศโย: ปฺฤถิวฺยา: สีมำ ยาวทฺ ยาวนฺโต เทศาเสฺตษุ ยรฺเวฺวษุ จ มยิ สากฺษฺยํ ทาสฺยถฯ \p \v 9 อิติ วากฺยมุกฺตฺวา ส เตษำ สมกฺษํ สฺวรฺคํ นีโต'ภวตฺ, ตโต เมฆมารุหฺย เตษำ ทฺฤษฺเฏรโคจโร'ภวตฺฯ \p \v 10 ยสฺมินฺ สมเย เต วิหายสํ ปฺรตฺยนนฺยทฺฤษฺฏฺยา ตสฺย ตาทฺฤศมฺ อูรฺทฺวฺวคมนมฺ อปศฺยนฺ ตสฺมินฺเนว สมเย ศุกฺลวสฺเตฺรา เทฺวา ชเนา เตษำ สนฺนิเธา ทณฺฑายมาเนา กถิตวนฺเตา, \p \v 11 เห คาลีลียโลกา ยูยํ กิมรฺถํ คคณํ ปฺรติ นิรีกฺษฺย ทณฺฑายมานาสฺติษฺฐถ? ยุษฺมากํ สมีปาตฺ สฺวรฺคํ นีโต โย ยีศุสฺตํ ยูยํ ยถา สฺวรฺคมฺ อาโรหนฺตมฺ อทรฺศมฺ ตถา ส ปุนศฺจาคมิษฺยติฯ \p \v 12 ตต: ปรํ เต ไชตุนนามฺน: ปรฺวฺวตาทฺ วิศฺรามวารสฺย ปถ: ปริมาณมฺ อรฺถาตฺ ปฺราเยณารฺทฺธโกฺรศํ ทุรสฺถํ ยิรูศาลมฺนครํ ปราวฺฤตฺยาคจฺฉนฺฯ \p \v 13 นครํ ปฺรวิศฺย ปิตโร ยากูพฺ โยหนฺ อานฺทฺริย: ผิลิป: โถมา พรฺถชมโย มถิราลฺผียปุโตฺร ยากูพฺ อุโทฺยคาी ศิโมนฺ ยากูโพ ภฺราตา ยิหูทา เอเต สรฺเวฺว ยตฺร สฺถาเน ปฺรวสนฺติ ตสฺมินฺ อุปริตนปฺรโกษฺเฐ ปฺราวิศนฺฯ \p \v 14 ปศฺจาทฺ อิเม กิยตฺย: สฺตฺริยศฺจ ยีโศ รฺมาตา มริยมฺ ตสฺย ภฺราตรศฺไจเต สรฺวฺว เอกจิตฺตีภูต สตตํ วินเยน วินเยน ปฺรารฺถยนฺตฯ \p \v 15 ตสฺมินฺ สมเย ตตฺร สฺถาเน สากเลฺยน วึศตฺยธิกศตํ ศิษฺยา อาสนฺฯ ตต: ปิตรเสฺตษำ มเธฺย ติษฺฐนฺ อุกฺตวานฺ \p \v 16 เห ภฺราตฺฤคณ ยีศุธาริณำ โลกานำ ปถทรฺศโก โย ยิหูทาสฺตสฺมินฺ ทายูทา ปวิตฺร อาตฺมา ยำ กถำ กถยามาส ตสฺยา: ปฺรตฺยกฺษีภวนสฺยาวศฺยกตฺวมฺ อาสีตฺฯ \p \v 17 ส ชโน'สฺมากํ มธฺยวรฺตฺตี สนฺ อสฺยา: เสวายา อํศมฺ อลภตฯ \p \v 18 ตทนนฺตรํ กุกรฺมฺมณา ลพฺธํ ยนฺมูลฺยํ เตน เกฺษตฺรเมกํ กฺรีตมฺ อปรํ ตสฺมินฺ อโธมุเข ภฺฤเมา ปติเต สติ ตโสฺยทรสฺย วิทีรฺณตฺวาตฺ สรฺวฺวา นาโฑฺย นิรคจฺฉนฺฯ \p \v 19 เอตำ กถำ ยิรูศาลมฺนิวาสิน: สรฺเวฺว โลกา วิทานฺติ; เตษำ นิชภาษยา ตตฺกฺเษตฺรญฺจ หกลฺทามา, อรฺถาตฺ รกฺตกฺเษตฺรมิติ วิขฺยาตมาเสฺตฯ \p \v 20 อนฺยจฺจ, นิเกตนํ ตทียนฺตุ ศุนฺยเมว ภวิษฺยติฯ ตสฺย ทูเษฺย นิวาสารฺถํ โกปิ สฺถาสฺยติ ไนว หิฯ อนฺย เอว ชนสฺตสฺย ปทํ สํปฺราปฺสฺยติ ธฺรุวํฯ อิตฺถํ คีตปุสฺตเก ลิขิตมาเสฺตฯ \p \v 21 อโต โยหโน มชฺชนมฺ อารภฺยาสฺมากํ สมีปาตฺ ปฺรโภ รฺยีโศ: สฺวรฺคาโรหณทินํ ยาวตฺ โสสฺมากํ มเธฺย ยาวนฺติ ทินานิ ยาปิตวานฺ \p \v 22 ตาวนฺติ ทินานิ เย มานวา อสฺมาภิ: สารฺทฺธํ ติษฺฐนฺติ เตษามฺ เอเกน ชเนนาสฺมาภิ: สารฺทฺธํ ยีโศรุตฺถาเน สากฺษิณา ภวิตวฺยํฯ \p \v 23 อโต ยสฺย รูฒิ รฺยุษฺโฏ ยํ พรฺศพฺเพตฺยุกฺตฺวาหูยนฺติ ส ยูษผฺ มตถิศฺจ ทฺวาเวเตา ปฺฤถกฺ กฺฤตฺวา ต อีศฺวรสฺย สนฺนิเธา ปฺรารฺยฺย กถิตวนฺต:, \p \v 24 เห สรฺวฺวานฺตรฺยฺยามินฺ ปรเมศฺวร, ยิหูทา: เสวนเปฺรริตตฺวปทจฺยุต: \p \v 25 สนฺ นิชสฺถานมฺ อคจฺฉตฺ, ตตฺปทํ ลพฺธุมฺ เอนโย รฺชนโย รฺมเธฺย ภวตา โก'ภิรุจิตสฺตทสฺมานฺ ทรฺศฺยตำฯ \p \v 26 ตโต คุฏิกาปาเฏ กฺฤเต มตถิรฺนิรจียต ตสฺมาตฺ โสเนฺยษามฺ เอกาทศานำ ปฺรริตานำ มเธฺย คณิโตภวตฺฯ \c 2 \p \v 1 อปรญฺจ นิสฺตาโรตฺสวาตฺ ปรํ ปญฺจาศตฺตเม ทิเน สมุปสฺถิเต สติ เต สรฺเวฺว เอกาจิตฺตีภูย สฺถาน เอกสฺมินฺ มิลิตา อาสนฺฯ \p \v 2 เอตสฺมินฺเนว สมเย'กสฺมาทฺ อากาศาตฺ ปฺรจณฺฑาตฺยุคฺรวาโย: ศพฺทวทฺ เอก: ศพฺท อาคตฺย ยสฺมินฺ คฺฤเห ต อุปาวิศนฺ ตทฺ คฺฤหํ สมสฺตํ วฺยาปฺโนตฺฯ \p \v 3 ตต: ปรํ วหฺนิศิขาสฺวรูปา ชิหฺวา: ปฺรตฺยกฺษีภูย วิภกฺตา: สตฺย: ปฺรติชโนรฺทฺเธฺว สฺถคิตา อภูวนฺฯ \p \v 4 ตสฺมาตฺ สรฺเวฺว ปวิเตฺรณาตฺมนา ปริปูรฺณา: สนฺต อาตฺมา ยถา วาจิตวานฺ ตทนุสาเรณานฺยเทศียานำ ภาษา อุกฺตวนฺต:ฯ \p \v 5 ตสฺมินฺ สมเย ปฺฤถิวีสฺถสรฺวฺวเทเศโภฺย ยิหูทียมตาวลมฺพิโน ภกฺตโลกา ยิรูศาลมิ ปฺราวสนฺ; \p \v 6 ตสฺยา: กถายา: กึวทนฺตฺยา ชาตตฺวาตฺ สรฺเวฺว โลกา มิลิตฺวา นิชนิชภาษยา ศิษฺยาณำ กถากถนํ ศฺรุตฺวา สมุทฺวิคฺนา อภวนฺฯ \p \v 7 สรฺวฺเวอว วิสฺมยาปนฺนา อาศฺจรฺยฺยานฺวิตาศฺจ สนฺต: ปรสฺปรํ อุกฺตวนฺต: ปศฺยต เย กถำ กถยนฺติ เต สรฺเวฺว คาลีลียโลกา: กึ น ภวนฺติ? \p \v 8 ตรฺหิ วยํ ปฺรเตฺยกศ: สฺวสฺวชนฺมเทศียภาษาภิ: กถา เอเตษำ ศฺฤณุม: กิมิทํ? \p \v 9 ปารฺถี-มาที-อรามฺนหรยิมฺเทศนิวาสิมโน ยิหูทา-กปฺปทกิยา-ปนฺต-อาศิยา- \p \v 10 ผฺรุคิยา-ปมฺผุลิยา-มิสรนิวาสิน: กุรีณีนิกฏวรฺตฺติลูพียปฺรเทศนิวาสิโน โรมนคราทฺ อาคตา ยิหูทียโลกา ยิหูทียมตคฺราหิณ: กฺรีตียา อราพียาทโย โลกาศฺจ เย วยมฺ \p \v 11 อสฺมากํ นิชนิชภาษาภิเรเตษามฺ อีศฺวรียมหากรฺมฺมวฺยาขฺยานํ ศฺฤณุม:ฯ \p \v 12 อิตฺถํ เต สรฺวฺเวอว วิสฺมยาปนฺนา: สนฺทิคฺธจิตฺตา: สนฺต: ปรสฺปรมูจุ:, อสฺย โก ภาว:? \p \v 13 อปเร เกจิตฺ ปริหสฺย กถิตวนฺต เอเต นวีนทฺรากฺษารเสน มตฺตา อภวนฺฯ \p \v 14 ตทา ปิตร เอกาทศภิ รฺชไน: สากํ ติษฺฐนฺ ตาโลฺลกานฺ อุจฺไจ:การมฺ อวทตฺ, เห ยิหูทียา เห ยิรูศาลมฺนิวาสิน: สรฺเวฺว, อวธานํ กฺฤตฺวา มทียวากฺยํ พุธฺยธฺวํฯ \p \v 15 อิทานีมฺ เอกยามาทฺ อธิกา เวลา นาสฺติ ตสฺมาทฺ ยูยํ ยทฺ อนุมาถ มานวา อิเม มทฺยปาเนน มตฺตาสฺตนฺนฯ \p \v 16 กินฺตุ โยเยลฺภวิษฺยทฺวกฺไตฺรตทฺวากฺยมุกฺตํ ยถา, \p \v 17 อีศฺวร: กถยามาส ยุคานฺตสมเย ตฺวหมฺฯ วรฺษิษฺยามิ สฺวมาตฺมานํ สรฺวฺวปฺราณฺยุปริ ธฺรุวมฺฯ ภาวิวากฺยํ วทิษฺยนฺติ กนฺยา: ปุตฺราศฺจ วสฺตุต:ฯ ปฺรตฺยาเทศญฺจ ปฺราปฺสฺยนฺติ ยุษฺมากํ ยุวมานวา:ฯ ตถา ปฺราจีนโลกาสฺตุ สฺวปฺนานฺ ทฺรกฺษฺยนฺติ นิศฺจิตํฯ \p \v 18 วรฺษิษฺยามิ ตทาตฺมานํ ทาสทาสีชโนปิริฯ เตไนว ภาวิวากฺยํ เต วทิษฺยนฺติ หิ สรฺวฺวศ:ฯ \p \v 19 อูรฺทฺธฺวเสฺถ คคเณ ไจว นีจเสฺถ ปฺฤถิวีตเลฯ โศณิตานิ พฺฤหทฺภานูนฺ ฆนธูมาทิกานิ จฯ จิหฺนานิ ทรฺศยิษฺยามิ มหาศฺจรฺยฺยกฺริยาสฺตถาฯ \p \v 20 มหาภยานกไสฺยว ตทฺทินสฺย ปเรศิตุ:ฯ ปุราคมาทฺ รวิ: กฺฤษฺโณ รกฺตศฺจนฺโทฺร ภวิษฺยต:ฯ \p \v 21 กินฺตุ ย: ปรเมศสฺย นามฺนิ สมฺปฺรารฺถยิษฺยเตฯ เสอว มนุโช นูนํ ปริตฺราโต ภวิษฺยติ๚ \p \v 22 อโต เห อิสฺราเยลฺวํศียโลกา: สรฺเวฺว กถายาเมตสฺยามฺ มโน นิธทฺธฺวํ นาสรตีโย ยีศุรีศฺวรสฺย มโนนีต: ปุมานฺ เอตทฺ อีศฺวรสฺตตฺกฺฤไตราศฺจรฺยฺยาทฺภุตกรฺมฺมภิ รฺลกฺษไณศฺจ ยุษฺมากํ สากฺษาเทว ปฺรติปาทิตวานฺ อิติ ยูยํ ชานีถฯ \p \v 23 ตสฺมินฺ ยีเศา อีศฺวรสฺย ปูรฺวฺวนิศฺจิตมนฺตฺรณานิรูปณานุสาเรณ มฺฤเตฺยา สมรฺปิเต สติ ยูยํ ตํ ธฺฤตฺวา ทุษฺฏโลกานำ หไสฺต: กฺรุเศ วิธิตฺวาหตฯ \p \v 24 กินฺตฺวีศฺวรสฺตํ นิธนสฺย พนฺธนานฺโมจยิตฺวา อุทสฺถาปยตฺ ยต: ส มฺฤตฺยุนา พทฺธสฺติษฺฐตีติ น สมฺภวติฯ \p \v 25 เอตสฺตินฺ ทายูทปิ กถิตวานฺ ยถา, สรฺวฺวทา มม สากฺษาตฺตํ สฺถาปย ปรเมศฺวรํฯ สฺถิเต มทฺทกฺษิเณ ตสฺมินฺ สฺขลิษฺยามิ ตฺวหํ นหิฯ \p \v 26 อานนฺทิษฺยติ ตทฺเธโต รฺมามกีนํ มนสฺตุ ไวฯ อาหฺลาทิษฺยติ ชิหฺวาปิ มทียา ตุ ตไถว จฯ ปฺรตฺยาศยา ศรีรนฺตุ มทียํ ไวศยิษฺยเตฯ \p \v 27 ปรโลเก ยโต เหโตสฺตฺวํ มำ ไนว หิ ตฺยกฺษฺยสิฯ สฺวกียํ ปุณฺยวนฺตํ ตฺวํ กฺษยิตุํ ไนว ทาสฺยสิฯ เอวํ ชีวนมารฺคํ ตฺวํ มาเมว ทรฺศยิษฺยสิฯ \p \v 28 สฺวสมฺมุเข ย อานนฺโท ทกฺษิเณ สฺวสฺย ยตฺ สุขํฯ อนนฺตํ เตน มำ ปูรฺณํ กริษฺยสิ น สํศย:๚ \p \v 29 เห ภฺราตโร'สฺมากํ ตสฺย ปูรฺวฺวปุรุษสฺย ทายูท: กถำ สฺปษฺฏํ กถยิตุํ มามฺ อนุมนฺยธฺวํ, ส ปฺราณานฺ ตฺยกฺตฺวา ศฺมศาเน สฺถาปิโตภวทฺ อทฺยาปิ ตตฺ ศฺมศานมฺ อสฺมากํ สนฺนิเธา วิทฺยเตฯ \p \v 30 ผลโต เลากิกภาเวน ทายูโท วํเศ ขฺรีษฺฏํ ชนฺม คฺราหยิตฺวา ตไสฺยว สึหาสเน สมุเวษฺฏุํ ตมุตฺถาปยิษฺยติ ปรเมศฺวร: ศปถํ กุตฺวา ทายูท: สมีป อิมมฺ องฺคีการํ กฺฤตวานฺ, \p \v 31 อิติ ชฺญาตฺวา ทายูทฺ ภวิษฺยทฺวาที สนฺ ภวิษฺยตฺกาลียชฺญาเนน ขฺรีษฺโฏตฺถาเน กถามิมำ กถยามาส ยถา ตสฺยาตฺมา ปรโลเก น ตฺยกฺษฺยเต ตสฺย ศรีรญฺจ น เกฺษษฺยติ; \p \v 32 อต: ปรเมศฺวร เอนํ ยีศุํ ศฺมศานาทฺ อุทสฺถาปยตฺ ตตฺร วยํ สรฺเวฺว สากฺษิณ อาสฺมเหฯ \p \v 33 ส อีศฺวรสฺย ทกฺษิณกเรโณนฺนตึ ปฺราปฺย ปวิตฺร อาตฺมิน ปิตา ยมงฺคีการํ กฺฤตวานฺ ตสฺย ผลํ ปฺราปฺย ยตฺ ปศฺยถ ศฺฤณุถ จ ตทวรฺษตฺฯ \p \v 34 ยโต ทายูทฺ สฺวรฺคํ นารุโรห กินฺตุ สฺวยมฺ อิมำ กถามฺ อกถยทฺ ยถา, มม ปฺรภุมิทํ วากฺยมวทตฺ ปรเมศฺวร:ฯ \p \v 35 ตว ศตฺรูนหํ ยาวตฺ ปาทปีฐํ กโรมิ นฯ ตาวตฺ กาลํ มทีเย ตฺวํ ทกฺษวารฺศฺว อุปาวิศฯ \p \v 36 อโต ยํ ยีศุํ ยูยํ กฺรุเศ'หต ปรเมศฺวรสฺตํ ปฺรภุตฺวาภิษิกฺตตฺวปเท นฺยยุํกฺเตติ อิสฺราเยลียา โลกา นิศฺจิตํ ชานนฺตุฯ \p \v 37 เอตาทฺฤศีํ กถำ ศฺรุตฺวา เตษำ หฺฤทยานำ วิทีรฺณตฺวาตฺ เต ปิตราย ตทนฺยเปฺรริเตภฺยศฺจ กถิตวนฺต:, เห ภฺราตฺฤคณ วยํ กึ กริษฺยาม:? \p \v 38 ตต: ปิตร: ปฺรตฺยวททฺ ยูยํ สรฺเวฺว สฺวํ สฺวํ มน: ปริวรฺตฺตยธฺวํ ตถา ปาปโมจนารฺถํ ยีศุขฺรีษฺฏสฺย นามฺนา มชฺชิตาศฺจ ภวต, ตสฺมาทฺ ทานรูปํ ปริตฺรมฺ อาตฺมานํ ลปฺสฺยถฯ \p \v 39 ยโต ยุษฺมากํ ยุษฺมตฺสนฺตานานาญฺจ ทูรสฺถสรฺวฺวโลกานาญฺจ นิมิตฺตมฺ อรฺถาทฺ อสฺมากํ ปฺรภุ: ปรเมศฺวโร ยาวโต ลากานฺ อาหฺวาสฺยติ เตษำ สรฺเวฺวษำ นิมิตฺตมฺ อยมงฺคีการ อาเสฺตฯ \p \v 40 เอตทนฺยาภิ รฺพหุกถาภิ: ปฺรมาณํ ทตฺวากถยตฺ เอเตโภฺย วิปถคามิโภฺย วรฺตฺตมานโลเกภฺย: สฺวานฺ รกฺษตฯ \p \v 41 ตต: ปรํ เย สานนฺทาสฺตำ กถามฺ อคฺฤหฺลนฺ เต มชฺชิตา อภวนฺฯ ตสฺมินฺ ทิวเส ปฺราเยณ ตฺรีณิ สหสฺราณิ โลกาเสฺตษำ สปกฺษา: สนฺต: \p \v 42 เปฺรริตานามฺ อุปเทเศ สงฺคเตา ปูปภญฺชเน ปฺรารฺถนาสุ จ มน:สํโยคํ กฺฤตฺวาติษฺฐนฺฯ \p \v 43 เปฺรริไต รฺนานาปฺรการลกฺษเณษุ มหาศฺจรฺยฺยกรฺมมสุ จ ทรฺศิเตษุ สรฺวฺวโลกานำ ภยมุปสฺถิตํฯ \p \v 44 วิศฺวาสการิณ: สรฺวฺว จ สห ติษฺฐนต:ฯ เสฺวษำ สรฺวฺวา: สมฺปตฺตี: สาธารเณฺยน สฺถาปยิตฺวาภุญฺชตฯ \p \v 45 ผลโต คฺฤหาณิ ทฺรวฺยาณิ จ สรฺวฺวาณิ วิกฺรีย สรฺเวฺวษำ สฺวสฺวปฺรโยชนานุสาเรณ วิภชฺย สรฺเวฺวโภฺย'ททนฺฯ \p \v 46 สรฺวฺว เอกจิตฺตีภูย ทิเน ทิเน มนฺทิเร สนฺติษฺฐมานา คฺฤเห คฺฤเห จ ปูปานภญฺชนฺต อีศฺวรสฺย ธนฺยวาทํ กุรฺวฺวนฺโต โลไก: สมาทฺฤตา: ปรมานนฺเทน สรลานฺต:กรเณน โภชนํ ปานญฺจกุรฺวฺวนฺฯ \p \v 47 ปรเมศฺวโร ทิเน ทิเน ปริตฺราณภาชไน รฺมณฺฑลีมฺ อวรฺทฺธยตฺฯ \c 3 \p \v 1 ตฺฤตียยามเวลายำ สตฺยำ ปฺรารฺถนายา: สมเย ปิตรโยหเนา สมฺภูย มนฺทิรํ คจฺฉต:ฯ \p \v 2 ตสฺมินฺเนว สมเย มนฺทิรปฺรเวศกานำ สมีเป ภิกฺษารณารฺถํ ยํ ชนฺมขญฺชมานุษํ โลกา มนฺทิรสฺย สุนฺทรนามฺนิ ทฺวาเร ปฺรติทินมฺ อสฺถาปยนฺ ตํ วหนฺตสฺตทฺวารํ อานยนฺฯ \p \v 3 ตทา ปิตรโยหเนา มนฺติรํ ปฺรเวษฺฏุมฺ อุทฺยเตา วิโลกฺย ส ขญฺชเสฺตา กิญฺจิทฺ ภิกฺษิตวานฺฯ \p \v 4 ตสฺมาทฺ โยหนา สหิต: ปิตรสฺตมฺ อนนฺยทฺฤษฺฏฺยา นิรีกฺษฺย โปฺรกฺตวานฺ อาวำ ปฺรติ ทฺฤษฺฏึ กุรุฯ \p \v 5 ตต: ส กิญฺจิตฺ ปฺราปฺตฺยาศยา เตา ปฺรติ ทฺฤษฺฏึ กฺฤตวานฺฯ \p \v 6 ตทา ปิตโร คทิตวานฺ มม นิกเฏ สฺวรฺณรูปฺยาทิ กิมปิ นาสฺติ กินฺตุ ยทาเสฺต ตทฺ ททามิ นาสรตียสฺย ยีศุขฺรีษฺฏสฺย นามฺนา ตฺวมุตฺถาย คมนาคมเน กุรุฯ \p \v 7 ตต: ปรํ ส ตสฺย ทกฺษิณกรํ ธฺฤตฺวา ตมฺ อุทโตลยตฺ; เตน ตตฺกฺษณาตฺ ตสฺย ชนสฺย ปาทคุลฺผโย: สพลตฺวาตฺ ส อุลฺลมฺผฺย โปฺรตฺถาย คมนาคมเน 'กโรตฺฯ \p \v 8 ตโต คมนาคมเน กุรฺวฺวนฺ อุลฺลมฺผนฺ อีศฺวรํ ธนฺยํ วทนฺ ตาภฺยำ สารฺทฺธํ มนฺทิรํ ปฺราวิศตฺฯ \p \v 9 ตต: สรฺเวฺว โลกาสฺตํ คมนาคมเน กุรฺวฺวนฺตมฺ อีศฺวรํ ธนฺยํ วทนฺตญฺจ วิโลกฺย \p \v 10 มนฺทิรสฺย สุนฺทเร ทฺวาเร ย อุปวิศฺย ภิกฺษิตวานฺ เสอวายมฺ อิติ ชฺญาตฺวา ตํ ปฺรติ ตยา ฆฏนยา จมตฺกฺฤตา วิสฺมยาปนฺนาศฺจาภวนฺฯ \p \v 11 ย: ขญฺช: สฺวโสฺถภวตฺ เตน ปิตรโยหโน: กรโยรฺธฺฏตโย: สโต: สรฺเวฺว โลกา สนฺนิธิมฺ อาคจฺฉนฺฯ \p \v 12 ตทฺ ทฺฤษฺฏฺวา ปิตรเสฺตโภฺย'กถยตฺ, เห อิสฺราเยลียโลกา ยูยํ กุโต 'เนนาศฺจรฺยฺยํ มนฺยเธฺว? อาวำ นิชศกฺตฺยา ยทฺวา นิชปุเณฺยน ขญฺชมนุษฺยเมนํ คมิตวนฺตาวิติ จินฺตยิตฺวา อาวำ ปฺรติ กุโต'นนฺยทฺฤษฺฏึ กุรุถ? \p \v 13 ยํ ยีศุํ ยูยํ ปรกเรษุ สมารฺปยต ตโต ยํ ปีลาโต โมจยิตุมฺ เอैจฺฉตฺ ตถาปิ ยูยํ ตสฺย สากฺษานฺ นางฺคีกฺฤตวนฺต อิพฺราหีม อิสฺหาโก ยากูพศฺเจศฺวโร'รฺถาทฺ อสฺมากํ ปูรฺวฺวปุรุษาณามฺ อีศฺวร: สฺวปุตฺรสฺย ตสฺย ยีโศ รฺมหิมานํ ปฺรากาศยตฺฯ \p \v 14 กินฺตุ ยูยํ ตํ ปวิตฺรํ ธารฺมฺมิกํ ปุมำสํ นางฺคีกฺฤตฺย หตฺยาการิณเมกํ เสฺวโภฺย ทาตุมฺ อยาจธฺวํฯ \p \v 15 ปศฺจาตฺ ตํ ชีวนสฺยาธิปติมฺ อหต กินฺตฺวีศฺวร: ศฺมศานาตฺ ตมฺ อุทสฺถาปยต ตตฺร วยํ สากฺษิณ อาสฺมเหฯ \p \v 16 อิมํ ยํ มานุษํ ยูยํ ปศฺยถ ปริจินุถ จ ส ตสฺย นามฺนิ วิศฺวาสกรณาตฺ จลนศกฺตึ ลพฺธวานฺ ตสฺมินฺ ตสฺย โย วิศฺวาส: ส ตํ ยุษฺมากํ สรฺเวฺวษำ สากฺษาตฺ สมฺปูรฺณรูเปณ สฺวสฺถมฺ อการฺษีตฺฯ \p \v 17 เห ภฺราตโร ยูยํ ยุษฺมากมฺ อธิปตยศฺจ อชฺญาตฺวา กรฺมฺมาเณฺยตานิ กฺฤตวนฺต อิทานีํ มไมษ โพโธ ชายเตฯ \p \v 18 กินฺตฺวีศฺวร: ขฺรีษฺฏสฺย ทุ:ขโภเค ภวิษฺยทฺวาทินำ มุเขโภฺย ยำ ยำ กถำ ปูรฺวฺวมกถยตฺ ตา: กถา อิตฺถํ สิทฺธา อกโรตฺฯ \p \v 19 อต: เสฺวษำ ปาปโมจนารฺถํ เขทํ กฺฤตฺวา มนำสิ ปริวรฺตฺตยธฺวํ, ตสฺมาทฺ อีศฺวราตฺ สานฺตฺวนาปฺราปฺเต: สมย อุปสฺถาสฺยติ; \p \v 20 ปุนศฺจ ปูรฺวฺวกาลมฺ อารภฺย ปฺรจาริโต โย ยีศุขฺรีษฺฏสฺตมฺ อีศฺวโร ยุษฺมานฺ ปฺรติ เปฺรษยิษฺยติฯ \p \v 21 กินฺตุ ชคต: สฺฤษฺฏิมารภฺย อีศฺวโร นิชปวิตฺรภวิษฺยทฺวาทิคโณน ยถา กถิตวานฺ ตทนุสาเรณ สรฺเวฺวษำ การฺยฺยาณำ สิทฺธิปรฺยฺยนฺตํ เตน สฺวรฺเค วาส: กรฺตฺตวฺย:ฯ \p \v 22 ยุษฺมากํ ปฺรภุ: ปรเมศฺวโร ยุษฺมากํ ภฺราตฺฤคณมธฺยาตฺ มตฺสทฺฤศํ ภวิษฺยทฺวกฺตารมฺ อุตฺปาทยิษฺยติ, ตต: ส ยตฺ กิญฺจิตฺ กถยิษฺยติ ตตฺร ยูยํ มนำสิ นิธทฺธฺวํฯ \p \v 23 กินฺตุ ย: กศฺจิตฺ ปฺราณี ตสฺย ภวิษฺยทฺวาทิน: กถำ น คฺรหีษฺยติ ส นิชโลกานำ มธฺยาทฺ อุจฺเฉตฺสฺยเต," อิมำ กถามฺ อสฺมากํ ปูรฺวฺวปุรุเษภฺย: เกวโล มูสา: กถยามาส อิติ นหิ, \p \v 24 ศิมูเยลฺภวิษฺยทฺวาทินมฺ อารภฺย ยาวนฺโต ภวิษฺยทฺวากฺยมฺ อกถยนฺ เต สรฺวฺเวอว สมยไสฺยตสฺย กถามฺ อกถยนฺฯ \p \v 25 ยูยมปิ เตษำ ภวิษฺยทฺวาทินำ สนฺตานา:, "ตว วํโศทฺภวปุํสา สรฺวฺวเทศียา โลกา อาศิษํ ปฺราปฺตา ภวิษฺยนฺติ", อิพฺราหีเม กถาเมตำ กถยิตฺวา อีศฺวโรสฺมากํ ปูรฺวฺวปุรุไษ: สารฺทฺธํ ยํ นิยมํ สฺถิรีกฺฤตวานฺ ตสฺย นิยมสฺยาธิการิโณปิ ยูยํ ภวถฯ \p \v 26 อต อีศฺวโร นิชปุตฺรํ ยีศุมฺ อุตฺถาปฺย ยุษฺมากํ สรฺเวฺวษำ สฺวสฺวปาปาตฺ ปราวรฺตฺตฺย ยุษฺมภฺยมฺ อาศิษํ ทาตุํ ปฺรถมตสฺตํ ยุษฺมากํ นิกฏํ เปฺรษิตวานฺฯ \c 4 \p \v 1 ยสฺมินฺ สมเย ปิตรโยหเนา โลกานฺ อุปทิศตสฺตสฺมินฺ สมเย ยาชกา มนฺทิรสฺย เสนาปตย: สิทูกีคณศฺจ \p \v 2 ตโยรฺ อุปเทศกรเณ ขฺรีษฺฏโสฺยตฺถานมฺ อุปลกฺษฺย สรฺเวฺวษำ มฺฤตานามฺ อุตฺถานปฺรสฺตาเว จ วฺยคฺรา: สนฺตสฺตาวุปาคมนฺฯ \p \v 3 เตา ธฺฤตฺวา ทินาวสานการณาตฺ ปรทินปรฺยฺยนนฺตํ รุทฺธฺวา สฺถาปิตวนฺต:ฯ \p \v 4 ตถาปิ เย โลกาสฺตโยรุปเทศมฺ อศฺฤณฺวนฺ เตษำ ปฺราเยณ ปญฺจสหสฺราณิ ชนา วฺยศฺวสนฺฯ \p \v 5 ปเร'หนิ อธิปตย: ปฺราจีนา อธฺยาปกาศฺจ หานนนามา มหายาชก: \p \v 6 กิยผา โยหนฺ สิกนฺทร อิตฺยาทโย มหายาชกสฺย ชฺญาตย: สรฺเวฺว ยิรูศาลมฺนคเร มิลิตา:ฯ \p \v 7 อนนฺตรํ เปฺรริเตา มเธฺย สฺถาปยิตฺวาปฺฤจฺฉนฺ ยุวำ กยา ศกฺตยา วา เกน นามฺนา กรฺมฺมาเณฺยตานิ กุรุถ:? \p \v 8 ตทา ปิตร: ปวิเตฺรณาตฺมนา ปริปูรฺณ: สนฺ ปฺรตฺยวาทีตฺ, เห โลกานามฺ อธิปติคณ เห อิสฺราเยลียปฺราจีนา:, \p \v 9 เอตสฺย ทุรฺพฺพลมานุษสฺย หิตํ ยตฺ กรฺมฺมากฺริยต, อรฺถาตฺ, ส เยน ปฺรกาเรณ สฺวโสฺถภวตฺ ตจฺเจทฺ อทฺยาวำ ปฺฤจฺฉถ, \p \v 10 ตรฺหิ สรฺวฺว อิสฺราเยेลียโลกา ยูยํ ชานีต นาสรตีโย โย ยีศุขฺรีษฺฏ: กฺรุเศ ยุษฺมาภิรวิธฺยต ยศฺเจศฺวเรณ ศฺมศานาทฺ อุตฺถาปิต:, ตสฺย นามฺนา ชโนยํ สฺวสฺถ: สนฺ ยุษฺมากํ สมฺมุเข โปฺรตฺติษฺฐติฯ \p \v 11 นิเจตฺฤภิ รฺยุษฺมาภิรยํ ย: ปฺรสฺตโร'วชฺญาโต'ภวตฺ ส ปฺรธานโกณสฺย ปฺรสฺตโร'ภวตฺฯ \p \v 12 ตทฺภินฺนาทปราตฺ กสฺมาทปิ ปริตฺราณํ ภวิตุํ น ศกฺโนติ, เยน ตฺราณํ ปฺราเปฺยต ภูมณฺฑลสฺยโลกานำ มเธฺย ตาทฺฤศํ กิมปิ นาม นาสฺติฯ \p \v 13 ตทา ปิตรโยหโนเรตาทฺฤศีมฺ อกฺเษภตำ ทฺฤษฺฏฺวา ตาววิทฺวำเสา นีจโลกาวิติ พุทฺธฺวา อาศฺจรฺยฺยมฺ อมนฺยนฺต เตา จ ยีโศ: สงฺคิเนา ชาตาวิติ ชฺญาตุมฺ อศกฺนุวนฺฯ \p \v 14 กินฺตุ ตาภฺยำ สารฺทฺธํ ตํ สฺวสฺถมานุษํ ติษฺฐนฺตํ ทฺฤษฺฏฺวา เต กามปฺยปรามฺ อาปตฺตึ กรฺตฺตํ นาศกฺนุนฺฯ \p \v 15 ตทา เต สภาต: สฺถานานฺตรํ คนฺตุํ ตานฺ อาชฺญาปฺย สฺวยํ ปรสฺปรมฺ อิติ มนฺตฺรณามกุรฺวฺวนฺ \p \v 16 เตา มานเวา ปฺรติ กึ กรฺตฺตวฺยํ? ตาเวกํ ปฺรสิทฺธมฺ อาศฺจรฺยฺยํ กรฺมฺม กฺฤตวนฺเตา ตทฺ ยิรูศาลมฺนิวาสินำ สรฺเวฺวษำ โลกานำ สมีเป ปฺรากาศต ตจฺจ วยมปโหฺนตุํ น ศกฺนุม:ฯ \p \v 17 กินฺตุ โลกานำ มธฺยมฺ เอตทฺ ยถา น วฺยาปฺโนติ ตทรฺถํ เตา ภยํ ปฺรทรฺศฺย เตน นามฺนา กมปิ มนุษฺยํ โนปทิศตมฺ อิติ ทฺฤฒํ นิเษธาม:ฯ \p \v 18 ตตเสฺต เปฺรริตาวาหูย เอตทาชฺญาปยนฺ อิต: ปรํ ยีโศ รฺนามฺนา กทาปิ กามปิ กถำ มา กถยตํ กิมปิ โนปทิศญฺจฯ \p \v 19 ตต: ปิตรโยหเนา ปฺรตฺยวทตามฺ อีศฺวรสฺยาชฺญาคฺรหณํ วา ยุษฺมากมฺ อาชฺญาคฺรหณมฺ เอตโย รฺมเธฺย อีศฺวรสฺย โคจเร กึ วิหิตํ? ยูยํ ตสฺย วิเวจนำ กุรุตฯ \p \v 20 วยํ ยทฺ อปศฺยาม ยทศฺฤณุม จ ตนฺน ปฺรจารยิษฺยาม เอตตฺ กทาปิ ภวิตุํ น ศกฺโนติฯ \p \v 21 ยทฆฏต ตทฺ ทฺฤษฺฏา สรฺเวฺว โลกา อีศฺวรสฺย คุณานฺ อนฺววทนฺ ตสฺมาตฺ โลกภยาตฺ เตา ทณฺฑยิตุํ กมปฺยุปายํ น ปฺราปฺย เต ปุนรปิ ตรฺชยิตฺวา ตาวตฺยชนฺฯ \p \v 22 ยสฺย มานุษไสฺยตตฺ สฺวาสฺถฺยกรณมฺ อาศฺจรฺยฺยํ กรฺมฺมากฺริยต ตสฺย วยศฺจตฺวารึศทฺวตฺสรา วฺยตีตา:ฯ \p \v 23 ตต: ปรํ เตา วิสฺฤษฺเฏา สนฺเตา สฺวสงฺคินำ สนฺนิธึ คตฺวา ปฺรธานยาชไก: ปฺราจีนโลไกศฺจ โปฺรกฺตา: สรฺวฺวา: กถา ชฺญาปิตวนฺเตาฯ \p \v 24 ตจฺฉฺรุตฺวา สรฺวฺว เอกจิตฺตีภูย อีศฺวรมุทฺทิศฺย โปฺรจฺไจเรตตฺ ปฺรารฺถยนฺต, เห ปฺรโภ คคณปฺฤถิวีปโยธีนำ เตษุ จ ยทฺยทฺ อาเสฺต เตษำ สฺรษฺเฏศฺวรสฺตฺวํฯ \p \v 25 ตฺวํ นิชเสวเกน ทายูทา วากฺยมิทมฺ อุวจิถ, มนุษฺยา อนฺยเทศียา: กุรฺวฺวนฺติ กลหํ กุต:ฯ โลกา: สรฺเวฺว กิมรฺถํ วา จินฺตำ กุรฺวฺวนฺติ นิษฺผลำฯ \p \v 26 ปรเมศสฺย เตไนวาภิษิกฺตสฺย ชนสฺย จฯ วิรุทฺธมภิติษฺฐนฺติ ปฺฤถิวฺยา: ปตย: กุต:๚ \p \v 27 ผลตสฺตว หเสฺตน มนฺตฺรณยา จ ปูรฺวฺว ยทฺยตฺ สฺถิรีกฺฤตํ ตทฺ ยถา สิทฺธํ ภวติ ตทรฺถํ ตฺวํ ยมฺ อถิษิกฺตวานฺ ส เอว ปวิโตฺร ยีศุสฺตสฺย ปฺราติกูเลฺยน เหโรทฺ ปนฺตียปีลาโต \p \v 28 'นฺยเทศียโลกา อิสฺราเยโลฺลกาศฺจ สรฺวฺว เอเต สภายามฺ อติษฺฐนฺฯ \p \v 29 เห ปรเมศฺวร อธุนา เตษำ ตรฺชนํ ครฺชนญฺจ ศฺฤณุ; \p \v 30 ตถา สฺวาสฺถฺยกรณกรฺมฺมณา ตว พาหุพลปฺรกาศปูรฺวฺวกํ ตว เสวกานฺ นิรฺภเยน ตว วากฺยํ ปฺรจารยิตุํ ตว ปวิตฺรปุตฺรสฺย ยีโศ รฺนามฺนา อาศฺจรฺยฺยาณฺยสมฺภวานิ จ กรฺมฺมาณิ กรฺตฺตุญฺจาชฺญาปยฯ \p \v 31 อิตฺถํ ปฺรารฺถนยา ยตฺร สฺถาเน เต สภายามฺ อาสนฺ ตตฺ สฺถานํ ปฺรากมฺปต; ตต: สรฺเวฺว ปวิเตฺรณาตฺมนา ปริปูรฺณา: สนฺต อีศฺวรสฺย กถามฺ อกฺโษเภณ ปฺราจารยนฺฯ \p \v 32 อปรญฺจ ปฺรตฺยยการิโลกสมูหา เอกมนส เอกจิตฺตีภูย สฺถิตา:ฯ เตษำ เกปิ นิชสมฺปตฺตึ สฺวียำ นาชานนฺ กินฺตุ เตษำ สรฺวฺวา: สมฺปตฺตฺย: สาธารเณฺยน สฺถิตา:ฯ \p \v 33 อนฺยจฺจ เปฺรริตา มหาศกฺติปฺรกาศปูรฺวฺวกํ ปฺรโภ รฺยีโศรุตฺถาเน สากฺษฺยมฺ อททุ:, เตษุ สรฺเวฺวษุ มหานุคฺรโห'ภวจฺจฯ \p \v 34 เตษำ มเธฺย กสฺยาปิ ทฺรวฺยนฺยูนตา นาภวทฺ ยตเสฺตษำ คฺฤหภูมฺยาทฺยา ยา: สมฺปตฺตย อาสนฺ ตา วิกฺรีย \p \v 35 ตนฺมูลฺยมานีย เปฺรริตานำ จรเณษุ ไต: สฺถาปิตํ; ตต: ปฺรเตฺยกศ: ปฺรโยชนานุสาเรณ ทตฺตมภวตฺฯ \p \v 36 วิเศษต: กุโปฺรปทฺวีปีโย โยสินามโก เลวิวํศชาต เอโก ชโน ภูมฺยธิการี, ยํ เปฺรริตา พรฺณพฺพา อรฺถาตฺ สานฺตฺวนาทายก อิตฺยุกฺตฺวา สมาหูยนฺ, \p \v 37 ส ชโน นิชภูมึ วิกฺรีย ตนฺมูลฺยมานีย เปฺรริตานำ จรเณษุ สฺถาปิตวานฺฯ \c 5 \p \v 1 ตทา อนานิยนามก เอโก ชโน ยสฺย ภารฺยฺยายา นาม สผีรา ส สฺวาธิการํ วิกฺรีย \p \v 2 สฺวภารฺยฺยำ ชฺญาปยิตฺวา ตนฺมูลฺยไสฺยกำศํ สงฺโคปฺย สฺถาปยิตฺวา ตทนฺยำศมาตฺรมานีย เปฺรริตานำ จรเณษุ สมรฺปิตวานฺฯ \p \v 3 ตสฺมาตฺ ปิตโรกถยตฺ เห อนานิย ภูเม รฺมูลฺยํ กิญฺจิตฺ สงฺโคปฺย สฺถาปยิตุํ ปวิตฺรสฺยาตฺมน: สนฺนิเธา มฺฤษาวากฺยํ กถยิตุญฺจ ไศตานฺ กุตสฺตวานฺต:กรเณ ปฺรวฺฤตฺติมชนยตฺ? \p \v 4 สา ภูมิ รฺยทา ตว หสฺตคตา ตทา กึ ตว สฺวียา นาสีตฺ? ตรฺหิ สฺวานฺต:กรเณ กุต เอตาทฺฤศี กุกลฺปนา ตฺวยา กฺฤตา? ตฺวํ เกวลมนุษฺยสฺย นิกเฏ มฺฤษาวากฺยํ นาวาที: กินฺตฺวีศฺวรสฺย นิกเฏ'ปิฯ \p \v 5 เอตำ กถำ ศฺรุไตฺวว โส'นานิโย ภูเมา ปตนฺ ปฺราณานฺ อตฺยชตฺ, ตทฺวฺฤตฺตานฺตํ ยาวนฺโต โลกา อศฺฤณฺวนฺ เตษำ สรฺเวฺวษำ มหาภยมฺ อชายตฺฯ \p \v 6 ตทา ยุวโลกาสฺตํ วสฺเตฺรณาจฺฉาทฺย พหิ รฺนีตฺวา ศฺมศาเน'สฺถาปยนฺฯ \p \v 7 ตต: ปฺรหไรกานนฺตรํ กึ วฺฤตฺตํ ตนฺนาวคตฺย ตสฺย ภารฺยฺยาปิ ตตฺร สมุปสฺถิตาฯ \p \v 8 ตต: ปิตรสฺตามฺ อปฺฤจฺฉตฺ, ยุวาภฺยามฺ เอตาวนฺมุทฺราโภฺย ภูมิ รฺวิกฺรีตา น วา? เอตตฺวํ วท; ตทา สา ปฺรตฺยวาทีตฺ สตฺยมฺ เอตาวทฺโภฺย มุทฺราภฺย เอวฯ \p \v 9 ตต: ปิตโรกถยตฺ ยุวำ กถํ ปรเมศฺวรสฺยาตฺมานํ ปรีกฺษิตุมฺ เอกมนฺตฺรณาวภวตำ? ปศฺย เย ตว ปตึ ศฺมศาเน สฺถาปิตวนฺตเสฺต ทฺวารสฺย สมีเป สมุปติษฺฐนฺติ ตฺวามปิ พหิรฺเนษฺยนฺติฯ \p \v 10 ตต: สาปิ ตสฺย จรณสนฺนิเธา ปติตฺวา ปฺราณานฺ อตฺยากฺษีตฺฯ ปศฺจาตฺ เต ยุวาโน'ภฺยนฺตรมฺ อาคตฺย ตามปิ มฺฤตำ ทฺฤษฺฏฺวา พหิ รฺนีตฺวา ตสฺยา: ปตฺยุ: ปารฺเศฺว ศฺมศาเน สฺถาปิตวนฺต:ฯ \p \v 11 ตสฺมาตฺ มณฺฑลฺยา: สรฺเวฺว โลกา อนฺยโลกาศฺจ ตำ วารฺตฺตำ ศฺรุตฺวา สาธฺวสํ คตา:ฯ \p \v 12 ตต: ปรํ เปฺรริตานำ หไสฺต โรฺลกานำ มเธฺย พหฺวาศฺจรฺยฺยาณฺยทฺภุตานิ กรฺมฺมาณฺยกฺริยนฺต; ตทา ศิษฺยา: สรฺวฺว เอกจิตฺตีภูย สุเลมาโน 'ลินฺเท สมฺภูยาสนฺฯ \p \v 13 เตษำ สงฺฆานฺตรฺโค ภวิตุํ โกปิ ปฺรคลฺภตำ นาคมตฺ กินฺตุ โลกาสฺตานฺ สมาทฺริยนฺตฯ \p \v 14 สฺตฺริย: ปุรุษาศฺจ พหโว โลกา วิศฺวาสฺย ปฺรภุํ ศรณมาปนฺนา:ฯ \p \v 15 ปิตรสฺย คมนาคมนาภฺยำ เกนาปิ ปฺรกาเรณ ตสฺย ฉายา กสฺมึศฺจิชฺชเน ลคิษฺยตีตฺยาศยา โลกา โรคิณ: ศิวิกยา ขฏฺวยา จานีย ปถิ ปถิ สฺถาปิตวนฺต:ฯ \p \v 16 จตุรฺทิกฺสฺถนคเรโภฺย พหโว โลกา: สมฺภูย โรคิโณ'ปวิตฺรภุตคฺรสฺตำศฺจ ยิรูศาลมมฺ อานยนฺ ตต: สรฺเวฺว สฺวสฺถา อกฺริยนฺตฯ \p \v 17 อนนฺตรํ มหายาชก: สิทูกินำ มตคฺราหิณเสฺตษำ สหจราศฺจ \p \v 18 มหาโกฺรธานฺตฺวิตา: สนฺต: เปฺรริตานฺ ธฺฤตฺวา นีจโลกานำ การายำ พทฺธฺวา สฺถาปิตวนฺต:ฯ \p \v 19 กินฺตุ ราเตฺรา ปรเมศฺวรสฺย ทูต: การายา ทฺวารํ โมจยิตฺวา ตานฺ พหิรานียากถยตฺ, \p \v 20 ยูยํ คตฺวา มนฺทิเร ทณฺฑายมานา: สนฺโต โลกานฺ ปฺรตีมำ ชีวนทายิกำ สรฺวฺวำ กถำ ปฺรจารยตฯ \p \v 21 อิติ ศฺรุตฺวา เต ปฺรตฺยูเษ มนฺทิร อุปสฺถาย อุปทิษฺฏวนฺต:ฯ ตทา สหจรคเณน สหิโต มหายาชก อาคตฺย มนฺตฺริคณมฺ อิสฺราเยลฺวํศสฺย สรฺวฺวานฺ ราชสภาสท: สภาสฺถานฺ กฺฤตฺวา การายาสฺตานฺ อาปยิตุํ ปทาติคณํ เปฺรริตวานฺฯ \p \v 22 ตตเสฺต คตฺวา การายำ ตานฺ อปฺราปฺย ปฺรตฺยาคตฺย อิติ วารฺตฺตามฺ อวาทิษุ:, \p \v 23 วยํ ตตฺร คตฺวา นิรฺวฺวิฆฺนํ การายา ทฺวารํ รุทฺธํ รกฺษกำศฺจ ทฺวารสฺย พหิรฺทณฺฑายมานานฺ อทรฺศาม เอว กินฺตุ ทฺวารํ โมจยิตฺวา ตนฺมเธฺย กมปิ ทฺรษฺฏุํ น ปฺราปฺตา:ฯ \p \v 24 เอตำ กถำ ศฺรุตฺวา มหายาชโก มนฺทิรสฺย เสนาปติ: ปฺรธานยาชกาศฺจ, อิต ปรํ กิมปรํ ภวิษฺยตีติ จินฺตยิตฺวา สนฺทิคฺธจิตฺตา อภวนฺฯ \p \v 25 เอตสฺมินฺเนว สมเย กศฺจิตฺ ชน อาคตฺย วารฺตฺตาเมตามฺ อวทตฺ ปศฺยต ยูยํ ยานฺ มานวานฺ การายามฺ อสฺถาปยต เต มนฺทิเร ติษฺฐนฺโต โลกานฺ อุปทิศนฺติฯ \p \v 26 ตทา มนฺทิรสฺย เสนาปติ: ปทาตยศฺจ ตตฺร คตฺวา เจโลฺลกา: ปาษาณานฺ นิกฺษิปฺยาสฺมานฺ มารยนฺตีติ ภิยา วินตฺยาจารํ ตานฺ อานยนฺฯ \p \v 27 เต มหาสภายา มเธฺย ตานฺ อสฺถาปยนฺ ตต: ปรํ มหายาชกสฺตานฺ อปฺฤจฺฉตฺ, \p \v 28 อเนน นามฺนา สมุปเทษฺฏุํ วยํ กึ ทฺฤฒํ น นฺยเษธาม? ตถาปิ ปศฺยต ยูยํ เสฺวษำ เตโนปเทเศเน ยิรูศาลมํ ปริปูรฺณํ กฺฤตฺวา ตสฺย ชนสฺย รกฺตปาตชนิตาปราธมฺ อสฺมานฺ ปฺรตฺยาเนตุํ เจษฺฏเธฺวฯ \p \v 29 ตต: ปิตโรนฺยเปฺรริตาศฺจ ปฺรตฺยวทนฺ มานุษสฺยาชฺญาคฺรหณาทฺ อีศฺวรสฺยาชฺญาคฺรหณมฺ อสฺมากมุจิตมฺฯ \p \v 30 ยํ ยีศุํ ยูยํ กฺรุเศ เวธิตฺวาหต ตมฺ อสฺมากํ ไปตฺฤก อีศฺวร อุตฺถาปฺย \p \v 31 อิสฺราเยลฺวํศานำ มน:ปริวรฺตฺตนํ ปาปกฺษมาญฺจ กรฺตฺตุํ ราชานํ ปริตฺราตารญฺจ กฺฤตฺวา สฺวทกฺษิณปารฺเศฺว ตสฺยานฺนติมฺ อกโรตฺฯ \p \v 32 เอตสฺมินฺ วยมปิ สากฺษิณ อาสฺมเห, ตตฺ เกวลํ นหิ, อีศฺวร อาชฺญาคฺราหิโภฺย ยํ ปวิตฺรมฺ อาตฺมนํ ทตฺตวานฺ โสปิ สากฺษฺยสฺติฯ \p \v 33 เอตทฺวาเกฺย ศฺรุเต เตษำ หฺฤทยานิ วิทฺธานฺยภวนฺ ตตเสฺต ตานฺ หนฺตุํ มนฺตฺริตวนฺต:ฯ \p \v 34 เอตสฺมินฺเนว สมเย ตตฺสภาสฺถานำ สรฺวฺวโลกานำ มเธฺย สุขฺยาโต คมิลีเยลฺนามก เอโก ชโน วฺยวสฺถาปก: ผิรูศิโลก อุตฺถาย เปฺรริตานฺ กฺษณารฺถํ สฺถานานฺตรํ คนฺตุมฺ อาทิศฺย กถิตวานฺ, \p \v 35 เห อิสฺราเยลฺวํศียา: สรฺเวฺว ยูยมฺ เอตานฺ มานุษานฺ ปฺรติ ยตฺ กรฺตฺตุมฺ อุทฺยตาสฺตสฺมินฺ สาวธานา ภวตฯ \p \v 36 อิต: ปูรฺวฺวํ ถูทานาไมโก ชน อุปสฺถาย สฺวํ กมปิ มหาปุรุษมฺ อวทตฺ, ตต: ปฺราเยณ จตุ:ศตโลกาสฺตสฺย มตคฺราหิโณภวนฺ ปศฺจาตฺ ส หโตภวตฺ ตสฺยาชฺญาคฺราหิโณ ยาวนฺโต โลกาเสฺต สรฺเวฺว วิรฺกีรฺณา: สนฺโต 'กฺฤตการฺยฺยา อภวนฺฯ \p \v 37 ตสฺมาชฺชนาตฺ ปรํ นามเลขนสมเย คาลีลียยิหูทานาไมโก ชน อุปสฺถาย พหูโลฺลกานฺ สฺวมตํ คฺราหีตวานฺ ตต: โสปิ วฺยนศฺยตฺ ตสฺยาชฺญาคฺราหิโณ ยาวนฺโต โลกา อาสนฺ เต สรฺเวฺว วิกีรฺณา อภวนฺฯ \p \v 38 อธุนา วทามิ, ยูยมฺ เอตานฺ มนุษฺยานฺ ปฺรติ กิมปิ น กฺฤตฺวา กฺษานฺตา ภวต, ยต เอษ สงฺกลฺป เอตตฺ กรฺมฺม จ ยทิ มนุษฺยาทภวตฺ ตรฺหิ วิผลํ ภวิษฺยติฯ \p \v 39 ยทีศฺวราทภวตฺ ตรฺหิ ยูยํ ตสฺยานฺยถา กรฺตฺตุํ น ศกฺษฺยถ, วรมฺ อีศฺวรโรธกา ภวิษฺยถฯ \p \v 40 ตทา ตสฺย มนฺตฺรณำ สฺวีกฺฤตฺย เต เปฺรริตานฺ อาหูย ปฺรหฺฤตฺย ยีโศ รฺนามฺนา กามปิ กถำ กถยิตุํ นิษิธฺย วฺยสรฺชนฺฯ \p \v 41 กินฺตุ ตสฺย นามารฺถํ วยํ ลชฺชาโภคสฺย โยคฺยเตฺวน คณิตา อิตฺยตฺร เต สานนฺทา: สนฺต: สภาสฺถานำ สากฺษาทฺ อคจฺฉนฺฯ \p \v 42 ตต: ปรํ ปฺรติทินํ มนฺทิเร คฺฤเห คฺฤเห จาวิศฺรามมฺ อุปทิศฺย ยีศุขฺรีษฺฏสฺย สุสํวาทํ ปฺรจาริตวนฺต:ฯ \c 6 \p \v 1 ตสฺมินฺ สมเย ศิษฺยาณำ พาหุลฺยาตฺ ปฺราตฺยหิกทานสฺย วิศฺราณไน รฺภินฺนเทศียานำ วิธวาสฺตฺรีคณ อุเปกฺษิเต สติ อิพฺรียโลไก: สหานฺยเทศียานำ วิวาท อุปาติษฺฐตฺฯ \p \v 2 ตทา ทฺวาทศเปฺรริตา: สรฺวฺวานฺ ศิษฺยานฺ สํคฺฤหฺยากถยนฺ อีศฺวรสฺย กถาปฺรจารํ ปริตฺยชฺย โภชนคเวษณมฺ อสฺมากมฺ อุจิตํ นหิฯ \p \v 3 อโต เห ภฺราตฺฤคณ วยมฺ เอตตฺกรฺมฺมโณ ภารํ เยโภฺย ทาตุํ ศกฺนุม เอตาทฺฤศานฺ สุขฺยาตฺยาปนฺนานฺ ปวิเตฺรณาตฺมนา ชฺญาเนน จ ปูรฺณานฺ สปฺปฺรชนานฺ ยูยํ เสฺวษำ มเธฺย มโนนีตานฺ กุรุต, \p \v 4 กินฺตุ วยํ ปฺรารฺถนายำ กถาปฺรจารกรฺมฺมณิ จ นิตฺยปฺรวฺฤตฺตา: สฺถาสฺยาม:ฯ \p \v 5 เอตสฺยำ กถายำ สรฺเวฺว โลกา: สนฺตุษฺฏา: สนฺต: เสฺวษำ มธฺยาตฺ สฺติผาน: ผิลิป: ปฺรขโร นิกาโนรฺ ตีมนฺ ปรฺมฺมิณา ยิหูทิมตคฺราหี-อานฺติยขิยานครีโย นิกลา เอตานฺ ปรมภกฺตานฺ ปวิเตฺรณาตฺมนา ปริปูรฺณานฺ สปฺต ชนานฺ \p \v 6 เปฺรริตานำ สมกฺษมฺ อานยนฺ, ตตเสฺต ปฺรารฺถนำ กฺฤตฺวา เตษำ ศิร:สุ หสฺตานฺ อารฺปยนฺฯ \p \v 7 อปรญฺจ อีศฺวรสฺย กถา เทศํ วฺยาปฺโนตฺ วิเศษโต ยิรูศาลมิ นคเร ศิษฺยาณำ สํขฺยา ปฺรภูตรูเปณาวรฺทฺธต ยาชกานำ มเธฺยปิ พหว: ขฺรีษฺฏมตคฺราหิโณ'ภวนฺฯ \p \v 8 สฺติผาโนे วิศฺวาเสน ปรากฺรเมณ จ ปริปูรฺณ: สนฺ โลกานำ มเธฺย พหุวิธมฺ อทฺภุตมฺ อาศฺจรฺยฺยํ กรฺมฺมากโรตฺฯ \p \v 9 เตน ลิพรฺตฺตินียนามฺนา วิขฺยาตสงฺฆสฺย กติปยชนา: กุรีณียสิกนฺทรีย-กิลิกียาศียาเทศียา: กิยนฺโต ชนาศฺโจตฺถาย สฺติผาเนน สารฺทฺธํ วฺยวทนฺตฯ \p \v 10 กินฺตุ สฺติผาโน ชฺญาเนน ปวิเตฺรณาตฺมนา จ อีทฺฤศีํ กถำ กถิตวานฺ ยสฺยาเสฺต อาปตฺตึ กรฺตฺตุํ นาศกฺนุวนฺฯ \p \v 11 ปศฺจาตฺ ไต โรฺลภิตา: กติปยชนา: กถาเมนามฺ อกถยนฺ, วยํ ตสฺย มุขโต มูสา อีศฺวรสฺย จ นินฺทาวากฺยมฺ อเศฺราษฺมฯ \p \v 12 เต โลกานำ โลกปฺราจีนานามฺ อธฺยาปกานาญฺจ ปฺรวฺฤตฺตึ ชนยิตฺวา สฺติผานสฺย สนฺนิธิมฺ อาคตฺย ตํ ธฺฤตฺวา มหาสภามธฺยมฺ อานยนฺฯ \p \v 13 ตทนนฺตรํ กติปยชเนษุ มิถฺยาสากฺษิษุ สมานีเตษุ เต'กถยนฺ เอษ ชน เอตตฺปุณฺยสฺถานวฺยวสฺถโย รฺนินฺทาต: กทาปิ น นิวรฺตฺตเตฯ \p \v 14 ผลโต นาสรตียยีศุ: สฺถานเมตทฺ อุจฺฉินฺนํ กริษฺยติ มูสาสมรฺปิตมฺ อสฺมากํ วฺยวหรณมฺ อนฺยรูปํ กริษฺยติ ตไสฺยตาทฺฤศีํ กถำ วยมฺ อศฺฤณุมฯ \p \v 15 ตทา มหาสภาสฺถา: สรฺเวฺว ตํ ปฺรติ สฺถิรำ ทฺฤษฺฏึ กฺฤตฺวา สฺวรฺคทูตมุขสทฺฤศํ ตสฺย มุขมฺ อปศฺยนฺฯ \c 7 \p \v 1 ตต: ปรํ มหายาชก: ปฺฤษฺฏวานฺ, เอษา กถำ กึ สตฺยา? \p \v 2 ตต: ส ปฺรตฺยวทตฺ, เห ปิตโร เห ภฺราตร: สรฺเวฺว ลากา มนำสิ นิธทฺธฺวํฯ อสฺมากํ ปูรฺวฺวปุรุษ อิพฺราหีมฺ หารณฺนคเร วาสกรณาตฺ ปูรฺวฺวํ ยทา อรามฺ-นหรยิมเทเศ อาสีตฺ ตทา เตโชมย อีศฺวโร ทรฺศนํ ทตฺวา \p \v 3 ตมวทตฺ ตฺวํ สฺวเทศชฺญาติมิตฺราณิ ปริตฺยชฺย ยํ เทศมหํ ทรฺศยิษฺยามิ ตํ เทศํ วฺรชฯ \p \v 4 อต: ส กสฺทียเทศํ วิหาย หารณฺนคเร นฺยวสตฺ, ตทนนฺตรํ ตสฺย ปิตริ มฺฤเต ยตฺร เทเศ ยูยํ นิวสถ ส เอนํ เทศมาคจฺฉตฺฯ \p \v 5 กินฺตฺวีศฺวรสฺตไสฺม กมปฺยธิการมฺ อรฺถาทฺ เอกปทปริมิตำ ภูมิมปิ นาททาตฺ; ตทา ตสฺย โกปิ สนฺตาโน นาสีตฺ ตถาปิ สนฺตาไน: สารฺทฺธมฺ เอตสฺย เทศสฺยาธิการี ตฺวํ ภวิษฺยสีติ ตมฺปฺรตฺยงฺคีกฺฤตวานฺฯ \p \v 6 อีศฺวร อิตฺถมฺ อปรมปิ กถิตวานฺ ตว สนฺตานา: ปรเทเศ นิวตฺสฺยนฺติ ตตสฺตทฺเทศียโลกาศฺจตุ:ศตวตฺสรานฺ ยาวตฺ ตานฺ ทาสเตฺว สฺถาปยิตฺวา ตานฺ ปฺรติ กุวฺยวหารํ กริษฺยนฺติฯ \p \v 7 อปรมฺ อีศฺวร เอนำ กถามปิ กถิตวานฺ, เย โลกาสฺตานฺ ทาสเตฺว สฺถาปยิษฺยนฺติ ตาโลฺลกานฺ อหํ ทณฺฑยิษฺยามิ, ตต: ปรํ เต พหิรฺคตา: สนฺโต มามฺ อตฺร สฺถาเน เสวิษฺยนฺเตฯ \p \v 8 ปศฺจาตฺ ส ตไสฺม ตฺวกฺเฉทสฺย นิยมํ ทตฺตวานฺ, อต อิสฺหากนามฺนิ อิพฺราหีม เอกปุเตฺร ชาเต, อษฺฏมทิเน ตสฺย ตฺวกฺเฉทมฺ อกโรตฺฯ ตสฺย อิสฺหาก: ปุโตฺร ยากูพฺ, ตตสฺตสฺย ยากูโพ'สฺมากํ ทฺวาทศ ปูรฺวฺวปุรุษา อชายนฺตฯ \p \v 9 เต ปูรฺวฺวปุรุษา อีรฺษฺยยา ปริปูรฺณา มิสรเทศํ เปฺรษยิตุํ ยูษผํ วฺยกฺรีณนฺฯ \p \v 10 กินฺตฺวีศฺวรสฺตสฺย สหาโย ภูตฺวา สรฺวฺวสฺยา ทุรฺคเต รกฺษิตฺวา ตไสฺม พุทฺธึ ทตฺตฺวา มิสรเทศสฺย ราชฺญ: ผิเราณ: ปฺริยปาตฺรํ กฺฤตวานฺ ตโต ราชา มิสรเทศสฺย สฺวียสรฺวฺวปริวารสฺย จ ศาสนปทํ ตไสฺม ทตฺตวานฺฯ \p \v 11 ตสฺมินฺ สมเย มิสร-กินานเทศโย รฺทุรฺภิกฺษเหโตรติกฺลิษฺฏตฺวาตฺ น: ปูรฺวฺวปุรุษา ภกฺษฺยทฺรวฺยํ นาลภนฺตฯ \p \v 12 กินฺตุ มิสรเทเศ ศสฺยานิ สนฺติ, ยากูพฺ อิมำ วารฺตฺตำ ศฺรุตฺวา ปฺรถมมฺ อสฺมากํ ปูรฺวฺวปุรุษานฺ มิสรํ เปฺรษิตวานฺฯ \p \v 13 ตโต ทฺวิตียวารคมเน ยูษผฺ สฺวภฺราตฺฤภิ: ปริจิโต'ภวตฺ; ยูษโผ ภฺราตร: ผิเราณฺ ราเชน ปริจิตา อภวนฺฯ \p \v 14 อนนฺตรํ ยูษผฺ ภฺราตฺฤคณํ เปฺรษฺย นิชปิตรํ ยากูพํ นิชานฺ ปญฺจาธิกสปฺตติสํขฺยกานฺ ชฺญาติชนำศฺจ สมาหูตวานฺฯ \p \v 15 ตสฺมาทฺ ยากูพฺ มิสรเทศํ คตฺวา สฺวยมฺ อสฺมากํ ปูรฺวฺวปุรุษาศฺจ ตสฺมินฺ สฺถาเน'มฺริยนฺตฯ \p \v 16 ตตเสฺต ศิขิมํ นีตา ยตฺ ศฺมศานมฺ อิพฺราหีมฺ มุทฺราทตฺวา ศิขิม: ปิตุ รฺหโมร: ปุเตฺรภฺย: กฺรีตวานฺ ตตฺศฺมศาเน สฺถาปยาญฺจกฺริเรฯ \p \v 17 ตต: ปรมฺ อีศฺวร อิพฺราหีม: สนฺนิเธา ศปถํ กฺฤตฺวา ยำ ปฺรติชฺญำ กฺฤตวานฺ ตสฺยา: ปฺรติชฺญายา: ผลนสมเย นิกเฏ สติ อิสฺราเยโลฺลกา สิมรเทเศ วรฺทฺธมานา พหุสํขฺยา อภวนฺฯ \p \v 18 เศเษ ยูษผํ โย น ปริจิโนติ ตาทฺฤศ เอโก นรปติรุปสฺถาย \p \v 19 อสฺมากํ ชฺญาติภิ: สารฺทฺธํ ธูรฺตฺตตำ วิธาย ปูรฺวฺวปุรุษานฺ ปฺรติ กุวฺยวหรณปูรฺวฺวกํ เตษำ วํศนาศนาย เตษำ นวชาตานฺ ศิศูนฺ พหิ รฺนิรกฺเษปยตฺฯ \p \v 20 เอตสฺมินฺ สมเย มูสา ชชฺเญ, ส ตุ ปรมสุนฺทโร'ภวตฺ ตถา ปิตฺฤคฺฤเห มาสตฺรยปรฺยฺยนฺตํ ปาลิโต'ภวตฺฯ \p \v 21 กินฺตุ ตสฺมินฺ พหิรฺนิกฺษิปฺเต สติ ผิเราณราชสฺย กนฺยา ตมฺ อุตฺโตลฺย นีตฺวา ทตฺตกปุตฺรํ กฺฤตฺวา ปาลิตวตีฯ \p \v 22 ตสฺมาตฺ ส มูสา มิสรเทศียายา: สรฺวฺววิทฺยายา: ปารทฺฤษฺวา สนฺ วาเกฺย กฺริยายาญฺจ ศกฺติมานฺ อภวตฺฯ \p \v 23 ส สมฺปูรฺณจตฺวารึศทฺวตฺสรวยโสฺก ภูตฺวา อิสฺราเยลียวํศนิชภฺราตฺฤนฺ สากฺษาตฺ กรฺตุํ มตึ จเกฺรฯ \p \v 24 เตษำ ชนเมกํ หึสิตํ ทฺฤษฺฏฺวา ตสฺย สปกฺษ: สนฺ หึสิตชนมฺ อุปกฺฤตฺย มิสรียชนํ ชฆานฯ \p \v 25 ตสฺย หเสฺตเนศฺวรสฺตานฺ อุทฺธริษฺยติ ตสฺย ภฺราตฺฤคณ อิติ ชฺญาสฺยติ ส อิตฺยนุมานํ จการ, กินฺตุ เต น พุพุธิเรฯ \p \v 26 ตตฺปเร 'หนิ เตษามฺ อุภโย รฺชนโย รฺวากฺกลห อุปสฺถิเต สติ มูสา: สมีปํ คตฺวา ตโย เรฺมลนํ กรฺตฺตุํ มตึ กฺฤตฺวา กถยามาส, เห มหาศเยา ยุวำ ภฺราตเรา ปรสฺปรมฺ อนฺยายํ กุต: กุรุถ:? \p \v 27 ตต: สมีปวาสินํ ปฺรติ โย ชโน'นฺยายํ จการ ส ตํ ทูรีกฺฤตฺย กถยามาส, อสฺมากมุปริ ศาสฺตฺฤตฺววิจารยิตฺฤตฺวปทโย: กสฺตฺวำ นิยุกฺตวานฺ? \p \v 28 โหฺย ยถา มิสรียํ หตวานฺ ตถา กึ มามปิ หนิษฺยสิ? \p \v 29 ตทา มูสา เอตาทฺฤศีํ กถำ ศฺรุตฺวา ปลายนํ จเกฺร, ตโต มิทิยนเทศํ คตฺวา ปฺรวาสี สนฺ ตเสฺถา, ตตสฺตตฺร เทฺวา ปุเตฺรา ชชฺญาเตฯ \p \v 30 อนนฺตรํ จตฺวารึศทฺวตฺสเรษุ คเตษุ สีนยปรฺวฺวตสฺย ปฺรานฺตเร ปฺรชฺวลิตสฺตมฺพสฺย วหฺนิศิขายำ ปรเมศฺวรทูตสฺตไสฺม ทรฺศนํ ทเทาฯ \p \v 31 มูสาสฺตสฺมินฺ ทรฺศเน วิสฺมยํ มตฺวา วิเศษํ ชฺญาตุํ นิกฏํ คจฺฉติ, \p \v 32 เอตสฺมินฺ สมเย, อหํ ตว ปูรฺวฺวปุรุษาณามฺ อีศฺวโร'รฺถาทฺ อิพฺราหีม อีศฺวร อิสฺหาก อีศฺวโร ยากูพ อีศฺวรศฺจ, มูสามุทฺทิศฺย ปรเมศฺวรไสฺยตาทฺฤศี วิหายสียา วาณี พภูว, ตต: ส กมฺปานฺวิต: สนฺ ปุน รฺนิรีกฺษิตุํ ปฺรคลฺโภ น พภูวฯ \p \v 33 ปรเมศฺวรสฺตํ ชคาท, ตว ปาทโย: ปาทุเก โมจย ยตฺร ติษฺฐสิ สา ปวิตฺรภูมิ:ฯ \p \v 34 อหํ มิสรเทศสฺถานำ นิชโลกานำ ทุรฺทฺทศำ นิตานฺตมฺ อปศฺยํ, เตษำ กาตรฺโยฺยกฺติญฺจ ศฺรุตวานฺ ตสฺมาตฺ ตานฺ อุทฺธรฺตฺตุมฺ อวรุหฺยาคมมฺ; อิทานีมฺ อาคจฺฉ มิสรเทศํ ตฺวำ เปฺรษยามิฯ \p \v 35 กสฺตฺวำ ศาสฺตฺฤตฺววิจารยิตฺฤตฺวปทโย รฺนิยุกฺตวานฺ, อิติ วากฺยมุกฺตฺวา ไต โรฺย มูสา อวชฺญาตสฺตเมว อีศฺวร: สฺตมฺพมเธฺย ทรฺศนทาตฺรา เตน ทูเตน ศาสฺตารํ มุกฺติทาตารญฺจ กฺฤตฺวา เปฺรษยามาสฯ \p \v 36 ส จ มิสรเทเศ สูผฺนามฺนิ สมุเทฺร จ ปศฺจาตฺ จตฺวารึศทฺวตฺสรานฺ ยาวตฺ มหาปฺรานฺตเร นานาปฺรการาณฺยทฺภุตานิ กรฺมฺมาณิ ลกฺษณานิ จ ทรฺศยิตฺวา ตานฺ พหิ: กฺฤตฺวา สมานินายฯ \p \v 37 ปฺรภุ: ปรเมศฺวโร ยุษฺมากํ ภฺราตฺฤคณสฺย มเธฺย มาทฺฤศมฺ เอกํ ภวิษฺยทฺวกฺตารมฺ อุตฺปาทยิษฺยติ ตสฺย กถายำ ยูยํ มโน นิธาสฺยถ, โย ชน อิสฺราเยล: สนฺตาเนภฺย เอนำ กถำ กถยามาส ส เอษ มูสา:ฯ \p \v 38 มหาปฺรานฺตรสฺถมณฺฑลีมเธฺย'ปิ ส เอว สีนยปรฺวฺวโตปริ เตน สารฺทฺธํ สํลาปิโน ทูตสฺย จาสฺมตฺปิตฺฤคณสฺย มธฺยสฺถ: สนฺ อสฺมภฺยํ ทาตวฺยนิ ชีวนทายกานิ วากฺยานิ เลเภฯ \p \v 39 อสฺมากํ ปูรฺวฺวปุรุษาสฺตมฺ อมานฺยํ กตฺวา เสฺวโภฺย ทูรีกฺฤตฺย มิสรเทศํ ปราวฺฤตฺย คนฺตุํ มโนภิรภิลษฺย หาโรณํ ชคทุ:, \p \v 40 อสฺมากมฺ อเคฺร'เคฺร คนฺตุुมฺ อสฺมทรฺถํ เทวคณํ นิรฺมฺมาหิ ยโต โย มูสา อสฺมานฺ มิสรเทศาทฺ พหิ: กฺฤตฺวานีตวานฺ ตสฺย กึ ชาตํ ตทสฺมาภิ รฺน ชฺญายเตฯ \p \v 41 ตสฺมินฺ สมเย เต โควตฺสากฺฤตึ ปฺรติมำ นิรฺมฺมาย ตามุทฺทิศฺย ไนเวทฺยมุตฺมฺฤชฺย สฺวหสฺตกฺฤตวสฺตุนา อานนฺทิตวนฺต:ฯ \p \v 42 ตสฺมาทฺ อีศฺวรเสฺตษำ ปฺรติ วิมุข: สนฺ อากาศสฺถํ โชฺยติรฺคณํ ปูชยิตุํ เตโภฺย'นุมตึ ทเทา, ยาทฺฤศํ ภวิษฺยทฺวาทินำ คฺรนฺเถษุ ลิขิตมาเสฺต, ยถา, อิสฺราเยลียวํศา เร จตฺวารึศตฺสมานฺ ปุราฯ มหติ ปฺรานฺตเร สํสฺถา ยูยนฺตุ ยานิ จฯ พลิโหมาทิกรฺมฺมาณิ กฺฤตวนฺตสฺตุ ตานิ กึฯ มำ สมุทฺทิศฺย ยุษฺมาภิ: ปฺรกฺฤตานีติ ไนว จฯ \p \v 43 กินฺตุ โว โมลกาขฺยสฺย เทวสฺย ทูษฺยเมว จฯ ยุษฺมากํ ริมฺผนาขฺยายา เทวตายาศฺจ ตารกาฯ เอตโยรุภโย รฺมูรฺตี ยุษฺมาภิ: ปริปูชิเตฯ อโต ยุษฺมำสฺตุ พาเพล: ปารํ เนษฺยามิ นิศฺจิตํฯ \p \v 44 อปรญฺจ ยนฺนิทรฺศนมฺ อปศฺยสฺตทนุสาเรณ ทูษฺยํ นิรฺมฺมาหิ ยสฺมินฺ อีศฺวโร มูสามฺ เอตทฺวากฺยํ พภาเษ ตตฺ ตสฺย นิรูปิตํ สากฺษฺยสฺวรูปํ ทูษฺยมฺ อสฺมากํ ปูรฺวฺวปุรุไษ: สห ปฺรานฺตเร ตเสฺถาฯ \p \v 45 ปศฺจาตฺ ยิโหศูเยน สหิไตเสฺตษำ วํศชาไตรสฺมตฺปูรฺวฺวปุรุไษ: เสฺวษำ สมฺมุขาทฺ อีศฺวเรณ ทูรีกฺฤตานามฺ อนฺยเทศียานำ เทศาธิกฺฤติกาเล สมานีตํ ตทฺ ทูษฺยํ ทายูโทธิการํ ยาวตฺ ตตฺร สฺถาน อาสีตฺฯ \p \v 46 ส ทายูทฺ ปรเมศฺวรสฺยานุคฺรหํ ปฺราปฺย ยากูพฺ อีศฺวรารฺถมฺ เอกํ ทูษฺยํ นิรฺมฺมาตุํ ววาญฺฉ; \p \v 47 กินฺตุ สุเลมานฺ ตทรฺถํ มนฺทิรมฺ เอกํ นิรฺมฺมิตวานฺฯ \p \v 48 ตถาปิ ย: สรฺโวฺวปริสฺถ: ส กสฺมึศฺจิทฺ หสฺตกฺฤเต มนฺทิเร นิวสตีติ นหิ, ภวิษฺยทฺวาที กถาเมตำ กถยติ, ยถา, \p \v 49 ปเรโศ วทติ สฺวรฺโค ราชสึหาสนํ มมฯ มทียํ ปาทปีฐญฺจ ปฺฤถิวี ภวติ ธฺรุวํฯ ตรฺหิ ยูยํ กฺฤเต เม กึ ปฺรนิรฺมฺมาสฺยถ มนฺทิรํฯ วิศฺรามาย มทียํ วา สฺถานํ กึ วิทฺยเต ตฺวิหฯ \p \v 50 สรฺวฺวาเณฺยตานิ วสฺตูนิ กึ เม หสฺตกฺฤตานิ น๚ \p \v 51 เห อนาชฺญาคฺราหกา อนฺต:กรเณ ศฺรวเณ จาปวิตฺรโลกา: ยูยมฺ อนวรตํ ปวิตฺรสฺยาตฺมน: ปฺราติกูลฺยมฺ อาจรถ, ยุษฺมากํ ปูรฺวฺวปุรุษา ยาทฺฤศา ยูยมปิ ตาทฺฤศา:ฯ \p \v 52 ยุษฺมากํ ปูรฺวฺวปุรุษา: กํ ภวิษฺยทฺวาทินํ นาตาฑยนฺ? เย ตสฺย ธารฺมฺมิกสฺย ชนสฺยาคมนกถำ กถิตวนฺตสฺตานฺ อฆฺนนฺ ยูยมฺ อธูนา วิศฺวาสฆาติโน ภูตฺวา ตํ ธารฺมฺมิกํ ชนมฺ อหตฯ \p \v 53 ยูยํ สฺวรฺคียทูตคเณน วฺยวสฺถำ ปฺราปฺยาปิ ตำ นาจรถฯ \p \v 54 อิมำ กถำ ศฺรุตฺวา เต มน:สุ พิทฺธา: สนฺตสฺตํ ปฺรติ ทนฺตฆรฺษณมฺ อกุรฺวฺวนฺฯ \p \v 55 กินฺตุ สฺติผาน: ปวิเตฺรณาตฺมนา ปูรฺโณ ภูตฺวา คคณํ ปฺรติ สฺถิรทฺฤษฺฏึ กฺฤตฺวา อีศฺวรสฺย ทกฺษิเณ ทณฺฑายมานํ ยีศุญฺจ วิโลกฺย กถิตวานฺ; \p \v 56 ปศฺย,เมฆทฺวารํ มุกฺตมฺ อีศฺวรสฺย ทกฺษิเณ สฺถิตํ มานวสุตญฺจ ปศฺยามิฯ \p \v 57 ตทา เต โปฺรจฺไจ: ศพฺทํ กฺฤตฺวา กรฺเณษฺวงฺคุลี รฺนิธาย เอกจิตฺตีภูย ตมฺ อากฺรมนฺฯ \p \v 58 ปศฺจาตฺ ตํ นคราทฺ พหิ: กฺฤตฺวา ปฺรสฺตไรราฆฺนนฺ สากฺษิโณ ลากา: เศาลนามฺโน ยูนศฺจรณสนฺนิเธา นิชวสฺตฺราณิ สฺถาปิตวนฺต:ฯ \p \v 59 อนนฺตรํ เห ปฺรโภ ยีเศ มทียมาตฺมานํ คฺฤหาณ สฺติผานเสฺยติ ปฺรารฺถนวากฺยวทนสมเย เต ตํ ปฺรสฺตไรราฆฺนนฺฯ \p \v 60 ตสฺมาตฺ ส ชานุนี ปาตยิตฺวา โปฺรจฺไจ: ศพฺทํ กฺฤตฺวา, เห ปฺรเภ ปาปเมตทฺ เอเตษุ มา สฺถาปย, อิตฺยุกฺตฺวา มหานิทฺรำ ปฺราปฺโนตฺฯ \c 8 \p \v 1 ตสฺย หตฺยากรณํ เศาโลปิ สมมนฺยตฯ ตสฺมินฺ สมเย ยิรูศาลมฺนครสฺถำ มณฺฑลีํ ปฺรติ มหาตาฑนายำ ชาตายำ เปฺรริตโลกานฺ หิตฺวา สรฺเวฺว'ปเร ยิหูทาโศมิโรณเทศโย รฺนานาสฺถาเน วิกีรฺณา: สนฺโต คตา:ฯ \p \v 2 อนฺยจฺจ ภกฺตโลกาสฺตํ สฺติผานํ ศฺมศาเน สฺถาปยิตฺวา พหุ วฺยลปนฺฯ \p \v 3 กินฺตุ เศาโล คฺฤเห คฺฤเห ภฺรมิตฺวา สฺตฺริย: ปุรุษำศฺจ ธฺฤตฺวา การายำ พทฺธฺวา มณฺฑลฺยา มโหตฺปาตํ กฺฤตวานฺฯ \p \v 4 อนฺยจฺจ เย วิกีรฺณา อภวนฺ เต สรฺวฺวตฺร ภฺรมิตฺวา สุสํวาทํ ปฺราจารยนฺฯ \p \v 5 ตทา ผิลิป: โศมิโรณฺนครํ คตฺวา ขฺรีษฺฏาขฺยานํ ปฺราจารยตฺ; \p \v 6 ตโต'ศุจิ-ภฺฤตคฺรสฺตโลเกโภฺย ภูตาศฺจีตฺกฺฤตฺยาคจฺฉนฺ ตถา พหว: ปกฺษาฆาติน: ขญฺชา โลกาศฺจ สฺวสฺถา อภวนฺฯ \p \v 7 ตสฺมาตฺ ลากา อีทฺฤศํ ตสฺยาศฺจรฺยฺยํ กรฺมฺม วิโลกฺย นิศมฺย จ สรฺวฺว เอกจิตฺตีภูย เตโนกฺตาขฺยาเน มนำสิ นฺยทธุ:ฯ \p \v 8 ตสฺมินฺนคเร มหานนฺทศฺจาภวตฺฯ \p \v 9 ตต: ปูรฺวฺวํ ตสฺมินฺนคเร ศิโมนฺนามา กศฺจิชฺชโน พหฺวี รฺมายากฺริยา: กฺฤตฺวา สฺวํ กญฺจน มหาปุรุษํ โปฺรจฺย โศมิโรณียานำ โมหํ ชนยามาสฯ \p \v 10 ตสฺมาตฺ ส มานุษ อีศฺวรสฺย มหาศกฺติสฺวรูป อิตฺยุกฺตฺวา พาลวฺฤทฺธวนิตา: สรฺเวฺว ลากาสฺตสฺมินฺ มนำสิ นฺยทธุ:ฯ \p \v 11 ส พหุกาลานฺ มายาวิกฺริยยา สรฺวฺวานฺ อตีว โมหยาญฺจการ, ตสฺมาตฺ เต ตํ เมนิเรฯ \p \v 12 กินฺตฺวีศฺวรสฺย ราชฺยสฺย ยีศุขฺรีษฺฏสฺย นามฺนศฺจาขฺยานปฺรจาริณ: ผิลิปสฺย กถายำ วิศฺวสฺย เตษำ สฺตฺรีปุรุโษภยโลกา มชฺชิตา อภวนฺฯ \p \v 13 เศเษ ส ศิโมนปิ สฺวยํ ปฺรไตฺยตฺ ตโต มชฺชิต: สนฺ ผิลิเปน กฺฤตามฺ อาศฺจรฺยฺยกฺริยำ ลกฺษณญฺจ วิโลกฺยาสมฺภวํ มนฺยมานเสฺตน สห สฺถิตวานฺฯ \p \v 14 อิตฺถํ โศมิโรณฺเทศียโลกา อีศฺวรสฺย กถามฺ อคฺฤหฺลนฺ อิติ วารฺตฺตำ ยิรูศาลมฺนครสฺถเปฺรริตา: ปฺราปฺย ปิตรํ โยหนญฺจ เตษำ นิกเฏ เปฺรษิตวนฺต:ฯ \p \v 15 ตตเสฺตา ตตฺ สฺถานมฺ อุปสฺถาย โลกา ยถา ปวิตฺรมฺ อาตฺมานํ ปฺราปฺนุวนฺติ ตทรฺถํ ปฺรารฺถเยตำฯ \p \v 16 ยตเสฺต ปุรา เกวลปฺรภุยีโศ รฺนามฺนา มชฺชิตมาตฺรา อภวนฺ, น ตุ เตษำ มเธฺย กมปิ ปฺรติ ปวิตฺรสฺยาตฺมน อาวิรฺภาโว ชาต:ฯ \p \v 17 กินฺตุ เปฺรริตาภฺยำ เตษำ คาเตฺรษุ กเรษฺวรฺปิเตษุ สตฺสุ เต ปวิตฺรมฺ อาตฺมานมฺ ปฺราปฺนุวนฺฯ \p \v 18 อิตฺถํ โลกานำ คาเตฺรษุ เปฺรริตโย: กรารฺปเณน ตานฺ ปวิตฺรมฺ อาตฺมานํ ปฺราปฺตานฺ ทฺฤษฺฏฺวา ส ศิโมนฺ ตโย: สมีเป มุทฺรา อานีย กถิตวานฺ; \p \v 19 อหํ ยสฺย คาเตฺร หสฺตมฺ อรฺปยิษฺยามิ ตสฺยาปิ ยเถตฺถํ ปวิตฺราตฺมปฺราปฺติ รฺภวติ ตาทฺฤศีํ ศกฺตึ มหฺยํ ทตฺตํฯ \p \v 20 กินฺตุ ปิตรสฺตํ ปฺรตฺยวทตฺ ตว มุทฺราสฺตฺวยา วินศฺยนฺตุ ยต อีศฺวรสฺย ทานํ มุทฺราภิ: กฺรียเต ตฺวมิตฺถํ พุทฺธวานฺ; \p \v 21 อีศฺวราย ตาวนฺต:กรณํ สรลํ นหิ, ตสฺมาทฺ อตฺร ตวำโศ'ธิการศฺจ โกปิ นาสฺติฯ \p \v 22 อต เอตตฺปาปเหโต: เขทานฺวิต: สนฺ เกนาปิ ปฺรกาเรณ ตว มนส เอตสฺยา: กุกลฺปนายา: กฺษมา ภวติ, เอตทรฺถมฺ อีศฺวเร ปฺรารฺถนำ กุรุ; \p \v 23 ยตสฺตฺวํ ติกฺตปิตฺเต ปาปสฺย พนฺธเน จ ยทสิ ตนฺมยา พุทฺธมฺฯ \p \v 24 ตทา ศิโมนฺ อกถยตฺ ตรฺหิ ยุวาภฺยามุทิตา กถา มยิ ยถา น ผลติ ตทรฺถํ ยุวำ มนฺนิมิตฺตํ ปฺรเภา ปฺรารฺถนำ กุรุตํฯ \p \v 25 อเนน ปฺรกาเรณ เตา สากฺษฺยํ ทตฺตฺวา ปฺรโภ: กถำ ปฺรจารยนฺเตา โศมิโรณียานามฺ อเนกคฺราเมษุ สุสํวาทญฺจ ปฺรจารยนฺเตา ยิรูศาลมฺนครํ ปราวฺฤตฺย คเตาฯ \p \v 26 ตต: ปรมฺ อีศฺวรสฺย ทูต: ผิลิปมฺ อิตฺยาทิศตฺ, ตฺวมุตฺถาย ทกฺษิณสฺยำ ทิศิ โย มารฺโค ปฺรานฺตรสฺย มเธฺยน ยิรูศาลโม 'สานครํ ยาติ ตํ มารฺคํ คจฺฉฯ \p \v 27 ตต: ส อุตฺถาย คตวานฺ; ตทา กนฺทากีนามฺน: กูโศฺลกานำ ราชฺญฺยา: สรฺวฺวสมฺปตฺเตรธีศ: กูศเทศีย เอก: ษณฺโฑ ภชนารฺถํ ยิรูศาลมฺนครมฺ อาคตฺย \p \v 28 ปุนรปิ รถมารุหฺย ยิศยิยนามฺโน ภวิษฺยทฺวาทิโน คฺรนฺถํ ปฐนฺ ปฺรตฺยาคจฺฉติฯ \p \v 29 เอตสฺมินฺ สมเย อาตฺมา ผิลิปมฺ อวทตฺ, ตฺวมฺ รถสฺย สมีปํ คตฺวา เตน สารฺทฺธํ มิลฯ \p \v 30 ตสฺมาตฺ ส ธาวนฺ ตสฺย สนฺนิธาวุปสฺถาย เตน ปฐฺยมานํ ยิศยิยถวิษฺยทฺวาทิโน วากฺยํ ศฺรุตฺวา ปฺฤษฺฏวานฺ ยตฺ ปฐสิ ตตฺ กึ พุธฺยเส? \p \v 31 ตต: ส กถิตวานฺ เกนจินฺน โพธิโตหํ กถํ พุเธฺยย? ตต: ส ผิลิปํ รถมาโรฒุํ เสฺวน สารฺทฺธมฺ อุปเวษฺฏุญฺจ นฺยเวทยตฺฯ \p \v 32 ส ศาสฺตฺรเสฺยตทฺวากฺยํ ปฐิตวานฺ ยถา, สมานียต ฆาตาย ส ยถา เมษศาวก:ฯ โลมจฺเฉทกสากฺษาจฺจ เมษศฺจ นีรโว ยถาฯ อาพธฺย วทนํ สฺวียํ ตถา ส สมติษฺฐตฯ \p \v 33 อนฺยาเยน วิจาเรณ ส อุจฺฉินฺโน 'ภวตฺ ตทาฯ ตตฺกาลีนมนุษฺยานฺ โก ชโน วรฺณยิตุํ กฺษม:ฯ ยโต ชีวนฺนฺฤณำ เทศาตฺ ส อุจฺฉินฺโน 'ภวตฺ ธฺรุวํฯ \p \v 34 อนนฺตรํ ส ผิลิปมฺ อวทตฺ นิเวทยามิ, ภวิษฺยทฺวาที ยามิมำ กถำ กถยามาส ส กึ สฺวสฺมินฺ วา กสฺมึศฺจิทฺ อนฺยสฺมินฺ? \p \v 35 ตต: ผิลิปสฺตตฺปฺรกรณมฺ อารภฺย ยีโศรุปาขฺยานํ ตสฺยาเคฺร ปฺราเสฺตาตฺฯ \p \v 36 อิตฺถํ มารฺเคณ คจฺฉนฺเตา ชลาศยสฺย สมีป อุปสฺถิเตา; ตทา กฺลีโพ'วาทีตฺ ปศฺยาตฺร สฺถาเน ชลมาเสฺต มม มชฺชเน กา พาธา? \p \v 37 ตต: ผิลิป อุตฺตรํ วฺยาหรตฺ สฺวานฺต:กรเณน สากํ ยทิ ปฺรเตฺยษิ ตรฺหิ พาธา นาสฺติฯ ตต: ส กถิตวานฺ ยีศุขฺรีษฺฏ อีศฺวรสฺย ปุตฺร อิตฺยหํ ปฺรเตฺยมิฯ \p \v 38 ตทา รถํ สฺถคิตํ กรฺตฺตุมฺ อาทิษฺเฏ ผิลิปกฺลีเพา เทฺวา ชลมฺ อวารุหตำ; ตทา ผิลิปสฺตมฺ มชฺชยามาสฯ \p \v 39 ตตฺปศฺจาตฺ ชลมธฺยาทฺ อุตฺถิตโย: สโต: ปรเมศฺวรสฺยาตฺมา ผิลิปํ หฺฤตฺวา นีตวานฺ, ตสฺมาตฺ กฺลีพ: ปุนสฺตํ น ทฺฤษฺฏวานฺ ตถาปิ หฺฤษฺฏจิตฺต: สนฺ สฺวมารฺเคณ คตวานฺฯ \p \v 40 ผิลิปศฺจาโสฺททฺนครมฺ อุปสฺถาย ตสฺมาตฺ ไกสริยานคร อุปสฺถิติกาลปรฺยฺยนตํ สรฺวฺวสฺมินฺนคเร สุสํวาทํ ปฺรจารยนฺ คตวานฺฯ \c 9 \p \v 1 ตตฺกาลปรฺยฺยนตํ เศาล: ปฺรโภ: ศิษฺยาณำ ปฺราติกูเลฺยน ตาฑนาพธโย: กถำ นิ:สารยนฺ มหายาชกสฺย สนฺนิธึ คตฺวา \p \v 2 สฺตฺริยํ ปุรุษญฺจ ตนฺมตคฺราหิณํ ยํ กญฺจิตฺ ปศฺยติ ตานฺ ธฺฤตฺวา พทฺธฺวา ยิรูศาลมมฺ อานยตีตฺยาศเยน ทมฺเมษกฺนครียํ ธรฺมฺมสมาชานฺ ปฺรติ ปตฺรํ ยาจิตวานฺฯ \p \v 3 คจฺฉนฺ ตุ ทมฺเมษกฺนครนิกฏ อุปสฺถิตวานฺ; ตโต'กสฺมาทฺ อากาศาตฺ ตสฺย จตุรฺทิกฺษุ เตชส: ปฺรกาศนาตฺ ส ภูมาวปตตฺฯ \p \v 4 ปศฺจาตฺ เห เศาล เห เศาล กุโต มำ ตาฑยสิ? สฺวํ ปฺรติ โปฺรกฺตมฺ เอตํ ศพฺทํ ศฺรุตฺวา \p \v 5 ส ปฺฤษฺฏวานฺ, เห ปฺรโภ ภวานฺ ก:? ตทา ปฺรภุรกถยตฺ ยํ ยีศุํ ตฺวํ ตาฑยสิ ส เอวาหํ; กณฺฏกสฺย มุเข ปทาฆาตกรณํ ตว กษฺฏมฺฯ \p \v 6 ตทา กมฺปมาโน วิสฺมยาปนฺนศฺจ โสวทตฺ เห ปฺรโภ มยา กึ กรฺตฺตวฺยํ? ภวต อิจฺฉา กา? ตต: ปฺรภุราชฺญาปยทฺ อุตฺถาย นครํ คจฺฉ ตตฺร ตฺวยา ยตฺ กรฺตฺตวฺยํ ตทฺ วทิษฺยเตฯ \p \v 7 ตสฺย สงฺคิโน โลกา อปิ ตํ ศพฺทํ ศฺรุตวนฺต: กินฺตุ กมปิ น ทฺฤษฺฏฺวา สฺตพฺธา: สนฺต: สฺถิตวนฺต:ฯ \p \v 8 อนนฺตรํ เศาโล ภูมิต อุตฺถาย จกฺษุษี อุนฺมีลฺย กมปิ น ทฺฤษฺฏวานฺฯ ตทา โลกาสฺตสฺย หเสฺตา ธฺฤตฺวา ทมฺเมษกฺนครมฺ อานยนฺฯ \p \v 9 ตต: ส ทินตฺรยํ ยาวทฺ อนฺโธ ภูตฺวา น ภุกฺตวานฺ ปีตวำศฺจฯ \p \v 10 ตทนนฺตรํ ปฺรภุสฺตทฺทมฺเมษกฺนครวาสิน เอกไสฺม ศิษฺยาย ทรฺศนํ ทตฺวา อาหูตวานฺ เห อนนิยฯ ตต: ส ปฺรตฺยวาทีตฺ, เห ปฺรโภ ปศฺย ศฺฤโณมิฯ \p \v 11 ตทา ปฺรภุสฺตมาชฺญาปยตฺ ตฺวมุตฺถาย สรลนามานํ มารฺคํ คตฺวา ยิหูทานิเวศเน ตารฺษนครียํ เศาลนามานํ ชนํ คเวษยนฺ ปฺฤจฺฉ; \p \v 12 ปศฺย ส ปฺรารฺถยเต, ตถา อนนิยนามก เอโก ชนสฺตสฺย สมีปมฺ อาคตฺย ตสฺย คาเตฺร หสฺตารฺปณํ กฺฤตฺวา ทฺฤษฺฏึ ททาตีตฺถํ สฺวปฺเน ทฺฤษฺฏวานฺฯ \p \v 13 ตสฺมาทฺ อนนิย: ปฺรตฺยวทตฺ เห ปฺรโภ ยิรูศาลมิ ปวิตฺรโลกานฺ ปฺรติ โส'เนกหึสำ กฺฤตวานฺ; \p \v 14 อตฺร สฺถาเน จ เย โลกาสฺตว นามฺนิ ปฺรารฺถยนฺติ ตานปิ พทฺธุํ ส ปฺรธานยาชเกภฺย: ศกฺตึ ปฺราปฺตวานฺ, อิมำ กถามฺ อหมฺ อเนเกษำ มุเขภฺย: ศฺรุตวานฺฯ \p \v 15 กินฺตุ ปฺรภุรกถยตฺ, ยาหิ ภินฺนเทศียโลกานำ ภูปตีนามฺ อิสฺราเยโลฺลกานาญฺจ นิกเฏ มม นาม ปฺรจารยิตุํ ส ชโน มม มโนนีตปาตฺรมาเสฺตฯ \p \v 16 มม นามนิมิตฺตญฺจ เตน กิยานฺ มหานฺ เกฺลโศ โภกฺตวฺย เอตตฺ ตํ ทรฺศยิษฺยามิฯ \p \v 17 ตโต 'นนิโย คตฺวา คฺฤหํ ปฺรวิศฺย ตสฺย คาเตฺร หสฺตารฺปฺรณํ กฺฤตฺวา กถิตวานฺ, เห ภฺราต: เศาล ตฺวํ ยถา ทฺฤษฺฏึ ปฺราปฺโนษิ ปวิเตฺรณาตฺมนา ปริปูรฺโณ ภวสิ จ, ตทรฺถํ ตวาคมนกาเล ย: ปฺรภุยีศุสฺตุภฺยํ ทรฺศนมฺ อททาตฺ ส มำ เปฺรษิตวานฺฯ \p \v 18 อิตฺยุกฺตมาเตฺร ตสฺย จกฺษุรฺภฺยามฺ มีนศลฺกวทฺ วสฺตุนิ นิรฺคเต ตตฺกฺษณาตฺ ส ปฺรสนฺนจกฺษุ รฺภูตฺวา โปฺรตฺถาย มชฺชิโต'ภวตฺ ภุกฺตฺวา ปีตฺวา สพโลภวจฺจฯ \p \v 19 ตต: ปรํ เศาล: ศิไษฺย: สห กติปยทิวสานฺ ตสฺมินฺ ทมฺเมษกนคเร สฺถิตฺวา'วิลมฺพํ \p \v 20 สรฺวฺวภชนภวนานิ คตฺวา ยีศุรีศฺวรสฺย ปุตฺร อิมำ กถำ ปฺราจารยตฺฯ \p \v 21 ตสฺมาตฺ สรฺเวฺว โศฺรตารศฺจมตฺกฺฤตฺย กถิตวนฺโต โย ยิรูศาลมฺนคร เอตนฺนามฺนา ปฺรารฺถยิตฺฤโลกานฺ วินาศิตวานฺ เอวมฺ เอตาทฺฤศโลกานฺ พทฺธฺวา ปฺรธานยาชกนิกฏํ นยตีตฺยาศยา เอตตฺสฺถานมปฺยาคจฺฉตฺ เสอว กิมยํ น ภวติ? \p \v 22 กินฺตุ เศาล: กฺรมศ อุตฺสาหวานฺ ภูตฺวา ยีศุรีศฺวเรณาภิษิกฺโต ชน เอตสฺมินฺ ปฺรมาณํ ทตฺวา ทมฺเมษกฺ-นิวาสิยิหูทียโลกานฺ นิรุตฺตรานฺ อกโรตฺฯ \p \v 23 อิตฺถํ พหุติเถ กาเล คเต ยิหูทียโลกาสฺตํ หนฺตุํ มนฺตฺรยามาสุ: \p \v 24 กินฺตุ เศาลเสฺตษาเมตสฺยา มนฺตฺรณายา วารฺตฺตำ ปฺราปฺตวานฺฯ เต ตํ หนฺตุํ ตุ ทิวานิศํ คุปฺตา: สนฺโต นครสฺย ทฺวาเร'ติษฺฐนฺ; \p \v 25 ตสฺมาตฺ ศิษฺยาสฺตํ นีตฺวา ราเตฺรา ปิฏเก นิธาย ปฺราจีเรณาวาโรหยนฺฯ \p \v 26 ตต: ปรํ เศาโล ยิรูศาลมํ คตฺวา ศิษฺยคเณน สารฺทฺธํ สฺถาตุมฺ ไอหตฺ, กินฺตุ สรฺเวฺว ตสฺมาทพิภยุ: ส ศิษฺย อิติ จ น ปฺรตฺยยนฺฯ \p \v 27 เอตสฺมาทฺ พรฺณพฺพาสฺตํ คฺฤหีตฺวา เปฺรริตานำ สมีปมานีย มารฺคมเธฺย ปฺรภุ: กถํ ตไสฺม ทรฺศนํ ทตฺตวานฺ ยา: กถาศฺจ กถิตวานฺ ส จ ยถากฺโษภ: สนฺ ทมฺเมษกฺนคเร ยีโศ รฺนาม ปฺราจารยตฺ เอตานฺ สรฺวฺววฺฤตฺตานฺตานฺ ตานฺ ชฺญาปิตวานฺฯ \p \v 28 ตต: เศาลไสฺต: สห ยิรูศาลมิ กาลํ ยาปยนฺ นิรฺภยํ ปฺรโภ รฺยีโศ รฺนาม ปฺราจารยตฺฯ \p \v 29 ตสฺมาทฺ อนฺยเทศียโลไก: สารฺทฺธํ วิวาทโสฺยปสฺถิตตฺวาตฺ เต ตํ หนฺตุมฺ อเจษฺฏนฺตฯ \p \v 30 กินฺตุ ภฺราตฺฤคณสฺตชฺชฺญาตฺวา ตํ ไกสริยานครํ นีตฺวา ตารฺษนครํ เปฺรษิตวานฺฯ \p \v 31 อิตฺถํ สติ ยิหูทิยาคาลีลฺโศมิโรณเทศียา: สรฺวฺวา มณฺฑโลฺย วิศฺรามํ ปฺราปฺตาสฺตตสฺตาสำ นิษฺฐาภวตฺ ปฺรโภ รฺภิยา ปวิตฺรสฺยาตฺมน: สานฺตฺวนยา จ กาลํ เกฺษปยิตฺวา พหุสํขฺยา อภวนฺฯ \p \v 32 ตต: ปรํ ปิตร: สฺถาเน สฺถาเน ภฺรมิตฺวา เศเษ โลทฺนครนิวาสิปวิตฺรโลกานำ สมีเป สฺถิตวานฺฯ \p \v 33 ตทา ตตฺร ปกฺษาฆาตวฺยาธินาษฺเฏา วตฺสรานฺ ศยฺยาคตมฺ ไอเนยนามานํ มนุษฺยํ สากฺษตฺ ปฺราปฺย ตมวทตฺ, \p \v 34 เห ไอเนย ยีศุขฺรีษฺฏสฺตฺวำ สฺวสฺถมฺ อการฺษีตฺ, ตฺวมุตฺถาย สฺวศยฺยำ นิกฺษิป, อิตฺยุกฺตมาเตฺร ส อุทติษฺฐตฺฯ \p \v 35 เอตาทฺฤศํ ทฺฤษฺฏฺวา โลทฺศาโรณนิวาสิโน โลกา: ปฺรภุํ ปฺรติ ปราวรฺตฺตนฺตฯ \p \v 36 อปรญฺจ ภิกฺษาทานาทิษุ นานกฺริยาสุ นิตฺยํ ปฺรวฺฤตฺตา ยา ยาโผนครนิวาสินี ฏาพิถานามา ศิษฺยา ยำ ทรฺกฺกำ อรฺถาทฺ หริณีมยุกฺตฺวา อาหฺวยนฺ สา นารี \p \v 37 ตสฺมินฺ สมเย รุคฺนา สตี ปฺราณานฺ อตฺยชตฺ, ตโต โลกาสฺตำ ปฺรกฺษาโลฺยปริสฺถปฺรโกษฺเฐ ศายยิตฺวาสฺถาปยนฺฯ \p \v 38 โลทฺนครํ ยาโผนครสฺย สมีปสฺถํ ตสฺมาตฺตตฺร ปิตร อาเสฺต, อิติ วารฺตฺตำ ศฺรุตฺวา ตูรฺณํ ตสฺยาคมนารฺถํ ตสฺมินฺ วินยมุกฺตฺวา ศิษฺยคโณ เทฺวา มนุเชา เปฺรษิตวานฺฯ \p \v 39 ตสฺมาตฺ ปิตร อุตฺถาย ตาภฺยำ สารฺทฺธมฺ อาคจฺฉตฺ, ตตฺร ตสฺมินฺ อุปสฺถิต อุปริสฺถปฺรโกษฺฐํ สมานีเต จ วิธวา: สฺวาภิ: สห สฺถิติกาเล ทรฺกฺกยา กฺฤตานิ ยานฺยุตฺตรียาณิ ปริเธยานิ จ ตานิ สรฺวฺวาณิ ตํ ทรฺศยิตฺวา รุทตฺยศฺจตสฺฤษุ ทิกฺษฺวติษฺฐนฺฯ \p \v 40 กินฺตุ ปิตรสฺตา: สรฺวฺวา พหิ: กฺฤตฺวา ชานุนี ปาตยิตฺวา ปฺรารฺถิตวานฺ; ปศฺจาตฺ ศวํ ปฺรติ ทฺฤษฺฏึ กฺฤตฺวา กถิตวานฺ, เห ฏาพีเถ ตฺวมุตฺติษฺฐ, อิติ วากฺย อุกฺเต สา สฺตฺรี จกฺษุษี โปฺรนฺมีลฺย ปิตรมฺ อวโลโกฺยตฺถาโยปาวิศตฺฯ \p \v 41 ตต: ปิตรสฺตสฺยา: กเรา ธฺฤตฺวา อุตฺโตลฺย ปวิตฺรโลกานฺ วิธวาศฺจาหูย เตษำ นิกเฏ สชีวำ ตำ สมารฺปยตฺฯ \p \v 42 เอษา กถา สมสฺตยาโผนครํ วฺยาปฺตา ตสฺมาทฺ อเนเก โลกา: ปฺรเภา วฺยศฺวสนฺฯ \p \v 43 อปรญฺจ ปิตรสฺตทฺยาโผนครียสฺย กสฺยจิตฺ ศิโมนฺนามฺนศฺจรฺมฺมการสฺย คฺฤเห พหุทินานิ นฺยวสตฺฯ \c 10 \p \v 1 ไกสริยานคร อิตาลิยาขฺยไสนฺยานฺตรฺคต: กรฺณีลิยนามา เสนาปติราสีตฺ \p \v 2 ส สปริวาโร ภกฺต อีศฺวรปรายณศฺจาสีตฺ; โลเกโภฺย พหูนิ ทานาทีนิ ทตฺวา นิรนฺตรมฺ อีศฺวเร ปฺรารฺถยาญฺจเกฺรฯ \p \v 3 เอกทา ตฺฤตียปฺรหรเวลายำ ส ทฺฤษฺฏวานฺ อีศฺวรไสฺยโก ทูต: สปฺรกาศํ ตตฺสมีปมฺ อาคตฺย กถิตวานฺ, เห กรฺณีลิยฯ \p \v 4 กินฺตุ ส ตํ ทฺฤษฺฏฺวา ภีโต'กถยตฺ, เห ปฺรโภ กึ? ตทา ตมวทตฺ ตว ปฺรารฺถนา ทานาทิ จ สากฺษิสฺวรูปํ ภูเตฺวศฺวรสฺย โคจรมภวตฺฯ \p \v 5 อิทานีํ ยาโผนครํ ปฺรติ โลกานฺ เปฺรษฺย สมุทฺรตีเร ศิโมนฺนามฺนศฺจรฺมฺมการสฺย คฺฤเห ปฺรวาสการี ปิตรนามฺนา วิขฺยาโต ย: ศิโมนฺ ตมฺ อาหฺวายย; \p \v 6 ตสฺมาตฺ ตฺวยา ยทฺยตฺ กรฺตฺตวฺยํ ตตฺตตฺ ส วทิษฺยติฯ \p \v 7 อิตฺยุปทิศฺย ทูเต ปฺรสฺถิเต สติ กรฺณีลิย: สฺวคฺฤหสฺถานำ ทาสานำ เทฺวา ชเนา นิตฺยํ สฺวสงฺคินำ ไสนฺยานามฺ เอกำ ภกฺตเสนาญฺจาหูย \p \v 8 สกลเมตํ วฺฤตฺตานฺตํ วิชฺญาปฺย ยาโผนครํ ตานฺ ปฺราหิโณตฺฯ \p \v 9 ปรสฺมินฺ ทิเน เต ยาตฺรำ กฺฤตฺวา ยทา นครสฺย สมีป อุปาติษฺฐนฺ, ตทา ปิตโร ทฺวิตียปฺรหรเวลายำ ปฺรารฺถยิตุํ คฺฤหปฺฤษฺฐมฺ อาโรหตฺฯ \p \v 10 เอตสฺมินฺ สมเย กฺษุธารฺตฺต: สนฺ กิญฺจิทฺ โภกฺตุมฺ ไอจฺฉตฺ กินฺตุ เตษามฺ อนฺนาสาทนสมเย ส มูรฺจฺฉิต: สนฺนปตตฺฯ \p \v 11 ตโต เมฆทฺวารํ มุกฺตํ จตุรฺภิ: โกไณ รฺลมฺพิตํ พฺฤหทฺวสฺตฺรมิว กิญฺจน ภาชนมฺ อากาศาตฺ ปฺฤถิวีมฺ อวาโรหตีติ ทฺฤษฺฏวานฺฯ \p \v 12 ตนฺมเธฺย นานปฺรการา คฺรามฺยวนฺยปศว: เขจโรโรคามิปฺรภฺฤตโย ชนฺตวศฺจาสนฺฯ \p \v 13 อนนฺตรํ เห ปิตร อุตฺถาย หตฺวา ภุํกฺษฺว ตมฺปฺรตียํ คคณียา วาณี ชาตาฯ \p \v 14 ตทา ปิตร: ปฺรตฺยวทตฺ, เห ปฺรโภ อีทฺฤศํ มา ภวตุ, อหมฺ เอตตฺ กาลํ ยาวตฺ นิษิทฺธมฺ อศุจิ วา ทฺรวฺยํ กิญฺจิทปิ น ภุกฺตวานฺฯ \p \v 15 ตต: ปุนรปิ ตาทฺฤศี วิหยสียา วาณี ชาตา ยทฺ อีศฺวร: ศุจิ กฺฤตวานฺ ตตฺ ตฺวํ นิษิทฺธํ น ชานีหิฯ \p \v 16 อิตฺถํ ตฺริ: สติ ตตฺ ปาตฺรํ ปุนรากฺฤษฺฏํ อากาศมฺ อคจฺฉตฺฯ \p \v 17 ตต: ปรํ ยทฺ ทรฺศนํ ปฺราปฺตวานฺ ตสฺย โก ภาว อิตฺยตฺร ปิตโร มนสา สนฺเทคฺธิ, เอตสฺมินฺ สมเย กรฺณีลิยสฺย เต เปฺรษิตา มนุษฺยา ทฺวารสฺย สนฺนิธาวุปสฺถาย, \p \v 18 ศิโมโน คฺฤหมนฺวิจฺฉนฺต: สมฺปฺฤฉฺยาหูย กถิตวนฺต: ปิตรนามฺนา วิขฺยาโต ย: ศิโมนฺ ส กิมตฺร ปฺรวสติ? \p \v 19 ยทา ปิตรสฺตทฺทรฺศนสฺย ภาวํ มนสานฺโทลยติ ตทาตฺมา ตมวทตฺ, ปศฺย ตฺรโย ชนาสฺตฺวำ มฺฤคยนฺเตฯ \p \v 20 ตฺวมฺ อุตฺถายาวรุหฺย นิ:สนฺเทหํ ไต: สห คจฺฉ มไยว เต เปฺรษิตา:ฯ \p \v 21 ตสฺมาตฺ ปิตโร'วรุหฺย กรฺณีลิยเปฺรริตโลกานำ นิกฏมาคตฺย กถิตวานฺ ปศฺยต ยูยํ ยํ มฺฤคยเธฺว ส ชโนหํ, ยูยํ กินฺนิมิตฺตมฺ อาคตา:? \p \v 22 ตตเสฺต ปฺรตฺยวทนฺ กรฺณีลิยนามา ศุทฺธสตฺตฺว อีศฺวรปรายโณ ยิหูทียเทศสฺถานำ สรฺเวฺวษำ สนฺนิเธา สุขฺยาตฺยาปนฺน เอก: เสนาปติ รฺนิชคฺฤหํ ตฺวามาหูย เนตุํ ตฺวตฺต: กถา โศฺรตุญฺจ ปวิตฺรทูเตน สมาทิษฺฏ:ฯ \p \v 23 ตทา ปิตรสฺตานภฺยนฺตรํ นีตฺวา เตษามาติถฺยํ กฺฤตวานฺ, ปเร'หนิ ไต: สารฺทฺธํ ยาตฺรามกโรตฺ, ยาโผนิวาสินำ ภฺราตฺฤณำ กิยนฺโต ชนาศฺจ เตน สห คตา:ฯ \p \v 24 ปรสฺมินฺ ทิวเส ไกสริยานครมธฺยปฺรเวศสมเย กรฺณีลิโย ชฺญาติพนฺธูนฺ อาหูยานีย ตานฺ อเปกฺษฺย สฺถิต:ฯ \p \v 25 ปิตเร คฺฤห อุปสฺถิเต กรฺณีลิยสฺตํ สากฺษาตฺกฺฤตฺย จรณโย: ปติตฺวา ปฺราณมตฺฯ \p \v 26 ปิตรสฺตมุตฺถาปฺย กถิตวานฺ, อุตฺติษฺฐาหมปิ มานุษ:ฯ \p \v 27 ตทา กรฺณีลิเยน สากมฺ อาลปนฺ คฺฤหํ ปฺราวิศตฺ ตนฺมเธฺย จ พหุโลกานำ สมาคมํ ทฺฤษฺฏฺวา ตานฺ อวทตฺ, \p \v 28 อนฺยชาตียโลไก: มหาลปนํ วา เตษำ คฺฤหมเธฺย ปฺรเวศนํ ยิหูทียานำ นิษิทฺธมฺ อสฺตีติ ยูยมฺ อวคจฺฉถ; กินฺตุ กมปิ มานุษมฺ อวฺยวหารฺยฺยมฺ อศุจึ วา ชฺญาตุํ มม โนจิตมฺ อิติ ปรเมศฺวโร มำ ชฺญาปิตวานฺฯ \p \v 29 อิติ เหโตราหฺวานศฺรวณมาตฺราตฺ กาญฺจนาปตฺติมฺ อกฺฤตฺวา ยุษฺมากํ สมีปมฺ อาคโตสฺมิ; ปฺฤจฺฉามิ ยูยํ กินฺนิมิตฺตํ มามฺ อาหูยต? \p \v 30 ตทา กรฺณีลิย: กถิตวานฺ, อทฺย จตฺวาริ ทินานิ ชาตานิ เอตาวเทฺวลำ ยาวทฺ อหมฺ อนาหาร อาสนฺ ตตสฺตฺฤตียปฺรหเร สติ คฺฤเห ปฺรารฺถนสมเย เตโชมยวสฺตฺรภฺฤทฺ เอโก ชโน มม สมกฺษํ ติษฺฐนฺ เอตำ กถามฺ อกถยตฺ, \p \v 31 เห กรฺณีลิย ตฺวทียา ปฺรารฺถนา อีศฺวรสฺย กรฺณโคจรีภูตา ตว ทานาทิ จ สากฺษิสฺวรูปํ ภูตฺวา ตสฺย ทฺฤษฺฏิโคจรมภวตฺฯ \p \v 32 อโต ยาโผนครํ ปฺรติ โลกานฺ ปฺรหิตฺย ตตฺร สมุทฺรตีเร ศิโมนฺนามฺน: กสฺยจิจฺจรฺมฺมการสฺย คฺฤเห ปฺรวาสการี ปิตรนามฺนา วิขฺยาโต ย: ศิโมนฺ ตมาหูाยย; ตต: ส อาคตฺย ตฺวามฺ อุปเทกฺษฺยติฯ \p \v 33 อิติ การณาตฺ ตตฺกฺษณาตฺ ตว นิกเฏ โลกานฺ เปฺรษิตวานฺ, ตฺวมาคตวานฺ อิติ ภทฺรํ กฺฤตวานฺฯ อีศฺวโร ยานฺยาขฺยานานิ กถยิตุมฺ อาทิศตฺ ตานิ โศฺรตุํ วยํ สรฺเวฺว สามฺปฺรตมฺ อีศฺวรสฺย สากฺษาทฺ อุปสฺถิตา: สฺม:ฯ \p \v 34 ตทา ปิตร อิมำ กถำ กถยิตุมฺ อารพฺธวานฺ, อีศฺวโร มนุษฺยาณามฺ อปกฺษปาตี สนฺ \p \v 35 ยสฺย กสฺยจิทฺ เทศสฺย โย โลกาสฺตสฺมาทฺภีตฺวา สตฺกรฺมฺม กโรติ ส ตสฺย คฺราโหฺย ภวติ, เอตสฺย นิศฺจยมฺ อุปลพฺธวานหมฺฯ \p \v 36 สรฺเวฺวษำ ปฺรภุ โรฺย ยีศุขฺรีษฺฏเสฺตน อีศฺวร อิสฺราเยลฺวํศานำ นิกเฏ สุสํวาทํ เปฺรษฺย สมฺเมลนสฺย ยํ สํวาทํ ปฺราจารยตฺ ตํ สํวาทํ ยูยํ ศฺรุตวนฺต:ฯ \p \v 37 ยโต โยหนา มชฺชเน ปฺรจาริเต สติ ส คาลีลเทศมารภฺย สมสฺตยิหูทียเทศํ วฺยาปฺโนตฺ; \p \v 38 ผลต อีศฺวเรณ ปวิเตฺรณาตฺมนา ศกฺตฺยา จาภิษิกฺโต นาสรตียยีศุ: สฺถาเน สฺถาเน ภฺรมนฺ สุกฺริยำ กุรฺวฺวนฺ ไศตานา กฺลิษฺฏานฺ สรฺวฺวโลกานฺ สฺวสฺถานฺ อกโรตฺ, ยต อีศฺวรสฺตสฺย สหาย อาสีตฺ; \p \v 39 วยญฺจ ยิหูทียเทเศ ยิรูศาลมฺนคเร จ เตน กฺฤตานำ สรฺเวฺวษำ กรฺมฺมณำ สากฺษิโณ ภวาม:ฯ โลกาสฺตํ กฺรุเศ วิทฺธฺวา หตวนฺต:, \p \v 40 กินฺตุ ตฺฤตียทิวเส อีศฺวรสฺตมุตฺถาปฺย สปฺรกาศมฺ อทรฺศยตฺฯ \p \v 41 สรฺวฺวโลกานำ นิกฏ อิติ น หิ, กินฺตุ ตสฺมินฺ ศฺมศานาทุตฺถิเต สติ เตน สารฺทฺธํ โภชนํ ปานญฺจ กฺฤตวนฺต เอตาทฺฤศา อีศฺวรสฺย มโนนีตา: สากฺษิโณ เย วยมฺ อสฺมากํ นิกเฏ ตมทรฺศยตฺฯ \p \v 42 ชีวิตมฺฤโตภยโลกานำ วิจารํ กรฺตฺตุมฺ อีศฺวโร ยํ นิยุกฺตวานฺ ส เอว ส ชน:, อิมำ กถำ ปฺรจารยิตุํ ตสฺมินฺ ปฺรมาณํ ทาตุญฺจ โส'สฺมานฺ อาชฺญาปยตฺฯ \p \v 43 ยสฺตสฺมินฺ วิศฺวสิติ ส ตสฺย นามฺนา ปาปานฺมุกฺโต ภวิษฺยติ ตสฺมินฺ สรฺเวฺว ภวิษฺยทฺวาทิโนปิ เอตาทฺฤศํ สากฺษฺยํ ททติฯ \p \v 44 ปิตรไสฺยตตฺกถากถนกาเล สรฺเวฺวษำ โศฺรตฺฤณามุปริ ปวิตฺร อาตฺมาวาโรหตฺฯ \p \v 45 ตต: ปิตเรณ สารฺทฺธมฺ อาคตาสฺตฺวกฺเฉทิโน วิศฺวาสิโน โลกา อนฺยเทศีเยภฺย: ปวิตฺร อาตฺมนิ ทตฺเต สติ \p \v 46 เต นานาชาตียภาษาภิ: กถำ กถยนฺต อีศฺวรํ ปฺรศํสนฺติ, อิติ ทฺฤษฺฏฺวา ศฺรุตฺวา จ วิสฺมยมฺ อาปทฺยนฺตฯ \p \v 47 ตทา ปิตร: กถิตวานฺ, วยมิว เย ปวิตฺรมฺ อาตฺมานํ ปฺราปฺตาเสฺตษำ ชลมชฺชนํ กึ โกปิ นิเษทฺธุํ ศกฺโนติ? \p \v 48 ตต: ปฺรโภ รฺนามฺนา มชฺชิตา ภวเตติ ตานาชฺญาปยตฺฯ อนนฺตรํ เต ไสฺว: สารฺทฺธํ กติปยทินานิ สฺถาตุํ ปฺรารฺถยนฺตฯ \c 11 \p \v 1 อิตฺถํ ภินฺนเทศียโลกา อปีศฺวรสฺย วากฺยมฺ อคฺฤหฺลนฺ อิมำ วารฺตฺตำ ยิหูทียเทศสฺถเปฺรริตา ภฺราตฺฤคณศฺจ ศฺรุตวนฺต:ฯ \p \v 2 ตต: ปิตเร ยิรูศาลมฺนครํ คตวติ ตฺวกฺเฉทิโน โลกาเสฺตน สห วิวทมานา อวทนฺ, \p \v 3 ตฺวมฺ อตฺวกฺเฉทิโลกานำ คฺฤหํ คตฺวา ไต: สารฺทฺธํ ภุกฺตวานฺฯ \p \v 4 ตต: ปิตร อาทิต: กฺรมศสฺตตฺการฺยฺยสฺย สรฺวฺววฺฤตฺตานฺตมาขฺยาตุมฺ อารพฺธวานฺฯ \p \v 5 ยาโผนคร เอกทาหํ ปฺรารฺถยมาโน มูรฺจฺฉิต: สนฺ ทรฺศเนน จตุรฺษุ โกเณษุ ลมฺพนมานํ วฺฤหทฺวสฺตฺรมิว ปาตฺรเมกมฺ อากาศทวรุหฺย มนฺนิกฏมฺ อาคจฺฉทฺ อปศฺยมฺฯ \p \v 6 ปศฺจาตฺ ตทฺ อนนฺยทฺฤษฺฏฺยา ทฺฤษฺฏฺวา วิวิจฺย ตสฺย มเธฺย นานาปฺรการานฺ คฺรามฺยวนฺยปศูนฺ อุโรคามิเขจรำศฺจ ทฺฤษฺฏวานฺ; \p \v 7 เห ปิตร ตฺวมุตฺถาย คตฺวา ภุํกฺษฺว มำ สมฺโพธฺย กถยนฺตํ ศพฺทเมกํ ศฺรุตวำศฺจฯ \p \v 8 ตโตหํ ปฺรตฺยวทํ, เห ปฺรโภ เนตฺถํ ภวตุ, ยต: กิญฺจน นิษิทฺธมฺ อศุจิ ทฺรวฺยํ วา มม มุขมธฺยํ กทาปิ น ปฺราวิศตฺฯ \p \v 9 อปรมฺ อีศฺวโร ยตฺ ศุจิ กฺฤตวานฺ ตนฺนิษิทฺธํ น ชานีหิ ทฺวิ รฺมามฺปฺรตีทฺฤศี วิหายสียา วาณี ชาตาฯ \p \v 10 ตฺริริตฺถํ สติ ตตฺ สรฺวฺวํ ปุนรากาศมฺ อากฺฤษฺฏํฯ \p \v 11 ปศฺจาตฺ ไกสริยานคราตฺ ตฺรโย ชนา มนฺนิกฏํ เปฺรษิตา ยตฺร นิเวศเน สฺถิโตหํ ตสฺมินฺ สมเย ตโตฺรปาติษฺฐนฺฯ \p \v 12 ตทา นิ:สนฺเทหํ ไต: สารฺทฺธํ ยาตุมฺ อาตฺมา มามาทิษฺฏวานฺ; ตต: ปรํ มยา สไหเตษุ ษฑฺภฺราตฺฤษุ คเตษุ วยํ ตสฺย มนุชสฺย คฺฤหํ ปฺราวิศามฯ \p \v 13 โสสฺมากํ นิกเฏ กถาเมตามฺ อกถยตฺ เอกทา ทูต เอก: ปฺรตฺยกฺษีภูย มม คฺฤหมเธฺย ติษฺฏนฺ มามิตฺยาชฺญาปิตวานฺ, ยาโผนครํ ปฺรติ โลกานฺ ปฺรหิตฺย ปิตรนามฺนา วิขฺยาตํ ศิโมนมฺ อาหูยย; \p \v 14 ตตสฺตว ตฺวทียปริวาราณาญฺจ เยน ปริตฺราณํ ภวิษฺยติ ตตฺ ส อุปเทกฺษฺยติฯ \p \v 15 อหํ ตำ กถามุตฺถาปฺย กถิตวานฺ เตน ปฺรถมมฺ อสฺมากมฺ อุปริ ยถา ปวิตฺร อาตฺมาวรูฒวานฺ ตถา เตษามปฺยุปริ สมวรูฒวานฺฯ \p \v 16 เตน โยหนฺ ชเล มชฺชิตวานฺ อิติ สตฺยํ กินฺตุ ยูยํ ปวิตฺร อาตฺมนิ มชฺชิตา ภวิษฺยถ, อิติ ยทฺวากฺยํ ปฺรภุรุทิตวานฺ ตตฺ ตทา มยา สฺมฺฤตมฺฯ \p \v 17 อต: ปฺรภา ยีศุขฺรีษฺเฏ ปฺรตฺยยการิโณ เย วยมฺ อสฺมภฺยมฺ อีศฺวโร ยทฺ ทตฺตวานฺ ตตฺ เตโภฺย โลเกโภฺยปิ ทตฺตวานฺ ตต: โกหํ? กิมหมฺ อีศฺวรํ วารยิตุํ ศกฺโนมิ? \p \v 18 กถาเมตำ ศฺรุวา เต กฺษานฺตา อีศฺวรสฺย คุณานฺ อนุกีรฺตฺตฺย กถิตวนฺต:, ตรฺหิ ปรมายุ:ปฺราปฺตินิมิตฺตมฺ อีศฺวโรนฺยเทศียโลเกโภฺยปิ มน:ปริวรฺตฺตนรูปํ ทานมฺ อทาตฺฯ \p \v 19 สฺติผานํ ปฺรติ อุปทฺรเว ฆฏิเต เย วิกีรฺณา อภวนฺ ไต ไผนีกีกุปฺรานฺติยขิยาสุ ภฺรมิตฺวา เกวลยิหูทียโลกานฺ วินา กสฺยาปฺยนฺยสฺย สมีป อีศฺวรสฺย กถำ น ปฺราจารยนฺฯ \p \v 20 อปรํ เตษำ กุปฺรียา: กุรีนียาศฺจ กิยนฺโต ชนา อานฺติยขิยานครํ คตฺวา ยูนานียโลกานำ สมีเปปิ ปฺรโภรฺยีโศ: กถำ ปฺราจารยนฺฯ \p \v 21 ปฺรโภ: กรเสฺตษำ สหาย อาสีตฺ ตสฺมาทฺ อเนเก โลกา วิศฺวสฺย ปฺรภุํ ปฺรติ ปราวรฺตฺตนฺตฯ \p \v 22 อิติ วารฺตฺตายำ ยิรูศาลมสฺถมณฺฑลียโลกานำ กรฺณโคจรีภูตายามฺ อานฺติยขิยานครํ คนฺตุ เต พรฺณพฺพำ ไปฺรรยนฺฯ \p \v 23 ตโต พรฺณพฺพาสฺตตฺร อุปสฺถิต: สนฺ อีศฺวรสฺยานุคฺรหสฺย ผลํ ทฺฤษฺฏฺวา สานนฺโท ชาต:, \p \v 24 ส สฺวยํ สาธุ รฺวิศฺวาเสน ปวิเตฺรณาตฺมนา จ ปริปูรฺณ: สนฺ คโนนิษฺฏยา ปฺรภาวาสฺถำ กรฺตฺตุํ สรฺวฺวานฺ อุปทิษฺฏวานฺ เตน ปฺรโภ: ศิษฺยา อเนเก พภูวุ:ฯ \p \v 25 เศเษ เศาลํ มฺฤคยิตุํ พรฺณพฺพาสฺตารฺษนครํ ปฺรสฺถิตวานฺฯ ตตฺร ตโสฺยทฺเทศํ ปฺราปฺย ตมฺ อานฺติยขิยานครมฺ อานยตฺ; \p \v 26 ตตเสฺตา มณฺฑลีสฺถโลไก: สภำ กฺฤตฺวา สํวตฺสรเมกํ ยาวทฺ พหุโลกานฺ อุปาทิศตำ; ตสฺมินฺ อานฺติยขิยานคเร ศิษฺยา: ปฺรถมํ ขฺรีษฺฏียนามฺนา วิขฺยาตา อภวนฺฯ \p \v 27 ตต: ปรํ ภวิษฺยทฺวาทิคเณ ยิรูศาลม อานฺติยขิยานครมฺ อาคเต สติ \p \v 28 อาคาพนามา เตษาเมก อุตฺถาย อาตฺมน: ศิกฺษยา สรฺวฺวเทเศ ทุรฺภิกฺษํ ภวิษฺยตีติ ชฺญาปิตวานฺ; ตต: เกฺลาทิยไกสรสฺยาธิกาเร สติ ตตฺ ปฺรตฺยกฺษมฺ อภวตฺฯ \p \v 29 ตสฺมาตฺ ศิษฺยา เอไกกศ: สฺวสฺวศกฺตฺยนุสารโต ยิหูทียเทศนิวาสินำ ภฺรตฺฤณำ ทินยาปนารฺถํ ธนํ เปฺรษยิตุํ นิศฺจิตฺย \p \v 30 พรฺณพฺพาเศาลโย รฺทฺวารา ปฺราจีนโลกานำ สมีปํ ตตฺ เปฺรษิตวนฺต:ฯ \c 12 \p \v 1 ตสฺมินฺ สมเย เหโรทฺราโช มณฺฑลฺยา: กิยชฺชเนโภฺย ทุ:ขํ ทาตุํ ปฺรารภตฺฯ \p \v 2 วิเศษโต โยหน: โสทรํ ยากูพํ กรวาลาฆาเตนฺ หตวานฺฯ \p \v 3 ตสฺมาทฺ ยิหูทียา: สนฺตุษฺฏา อภวนฺ อิติ วิชฺญาย ส ปิตรมปิ ธรฺตฺตุํ คตวานฺฯ \p \v 4 ตทา กิณฺวศูนฺยปูโปตฺสวสมย อุปาติษฺฏตฺ; อต อุตฺสเว คเต สติ โลกานำ สมกฺษํ ตํ พหิราเนยฺยามีติ มนสิ สฺถิรีกฺฤตฺย ส ตํ ธารยิตฺวา รกฺษฺณารฺถมฺ เยษามฺ เอไกกสํเฆ จตฺวาโร ชนา: สนฺติ เตษำ จตุรฺณำ รกฺษกสํฆานำ สมีเป ตํ สมรฺปฺย การายำ สฺถาปิตวานฺฯ \p \v 5 กินฺตุํ ปิตรสฺย การาสฺถิติการณาตฺ มณฺฑลฺยา โลกา อวิศฺรามมฺ อีศฺวรสฺย สมีเป ปฺรารฺถยนฺตฯ \p \v 6 อนนฺตรํ เหโรทิ ตํ พหิรานายิตุํ อุทฺยเต สติ ตสฺยำ ราเตฺรา ปิตโร รกฺษกทฺวยมธฺยสฺถาเน ศฺฤงฺขลทฺวเยน พทฺธฺว: สนฺ นิทฺริต อาสีตฺ, เทาวาริกาศฺจ การายา: สมฺมุเข ติษฺฐนโต ทฺวารมฺ อรกฺษิษุ:ฯ \p \v 7 เอตสฺมินฺ สมเย ปรเมศฺวรสฺย ทูเต สมุปสฺถิเต การา ทีปฺติมตี ชาตา; ตต: ส ทูต: ปิตรสฺย กุกฺษาวาวาตํ กฺฤตฺวา ตํ ชาครยิตฺวา ภาษิตวานฺ ตูรฺณมุตฺติษฺฐ; ตตสฺตสฺย หสฺตสฺถศฺฤงฺขลทฺวยํ คลตฺ ปติตํฯ \p \v 8 ส ทูตสฺตมวทตฺ, พทฺธกฏิ: สนฺ ปาทโย: ปาทุเก อรฺปย; เตน ตถา กฺฤเต สติ ทูตสฺตมฺ อุกฺตวานฺ คาตฺรียวสฺตฺรํ คาเตฺร นิธาย มม ปศฺจาทฺ เอหิฯ \p \v 9 ตต: ปิตรสฺตสฺย ปศฺจาทฺ วฺรชน พหิรคจฺฉตฺ, กินฺตุ ทูเตน กรฺมฺไมตตฺ กฺฤตมิติ สตฺยมชฺญาตฺวา สฺวปฺนทรฺศนํ ชฺญาตวานฺฯ \p \v 10 อิตฺถํ เตา ปฺรถมำ ทฺวิตียาญฺจ การำ ลงฺฆิตฺวา เยน เลาหนิรฺมฺมิตทฺวาเรณ นครํ คมฺยเต ตตฺสมีปํ ปฺราปฺนุตำ; ตตสฺตสฺย กวาฏํ สฺวยํ มุกฺตมภวตฺ ตตเสฺตา ตตฺสฺถานาทฺ พหิ รฺภูตฺวา มารฺไคกสฺย สีมำ ยาวทฺ คเตา; ตโต'กสฺมาตฺ ส ทูต: ปิตรํ ตฺยกฺตวานฺฯ \p \v 11 ตทา ส เจตนำ ปฺราปฺย กถิตวานฺ นิชทูตํ ปฺรหิตฺย ปรเมศฺวโร เหโรโท หสฺตาทฺ ยิหูทียโลกานำ สรฺวฺวาศายาศฺจ มำ สมุทฺธฺฤตวานฺ อิตฺยหํ นิศฺจยํ ชฺญาตวานฺฯ \p \v 12 ส วิวิจฺย มารฺกนามฺรา วิขฺยาตสฺย โยหโน มาตุ รฺมริยโม ยสฺมินฺ คฺฤเห พหว: สมฺภูย ปฺรารฺถยนฺต ตนฺนิเวศนํ คต:ฯ \p \v 13 ปิตเรณ พหิรฺทฺวาร อาหเต สติ โรทานามา พาลิกา ทฺรษฺฏุํ คตาฯ \p \v 14 ตต: ปิตรสฺย สฺวรํ ศฺรุวา สา หรฺษยุกฺตา สตี ทฺวารํ น โมจยิตฺวา ปิตโร ทฺวาเร ติษฺฐตีติ วารฺตฺตำ วกฺตุมฺ อภฺยนฺตรํ ธาวิตฺวา คตวตีฯ \p \v 15 เต ปฺราโวจนฺ ตฺวมุนฺมตฺตา ชาตาสิ กินฺตุ สา มุหุรฺมุหุรุกฺตวตี สตฺยเมไวตตฺฯ \p \v 16 ตทา เต กถิตวนฺตสฺตรฺหิ ตสฺย ทูโต ภเวตฺฯ \p \v 17 ปิตโร ทฺวารมาหตวานฺ เอตสฺมินฺนนฺตเร ทฺวารํ โมจยิตฺวา ปิตรํ ทฺฤษฺฏฺวา วิสฺมยํ ปฺราปฺตา:ฯ \p \v 18 ตต: ปิตโร นิ:ศพฺทํ สฺถาตุํ ตานฺ ปฺรติ หเสฺตน สงฺเกตํ กฺฤตฺวา ปรเมศฺวโร เยน ปฺรกาเรณ ตํ การายา อุทฺธฺฤตฺยานีตวานฺ ตสฺย วฺฤตฺตานฺตํ ตานชฺญาปยตฺ, ยูยํ คตฺวา ยากุพํ ภฺราตฺฤคณญฺจ วารฺตฺตาเมตำ วทเตตฺยุกฺตา สฺถานานฺตรํ ปฺรสฺถิตวานฺฯ \p \v 19 ปฺรภาเต สติ ปิตร: กฺว คต อิตฺยตฺร รกฺษกาณำ มเธฺย มหานฺ กลโห ชาต:ฯ \p \v 20 เหโรทฺ พหุ มฺฤคยิตฺวา ตโสฺยทฺเทเศ น ปฺราปฺเต สติ รกฺษกานฺ สํปฺฤจฺฉฺย เตษำ ปฺราณานฺ หนฺตุมฺ อาทิษฺฏวานฺฯ \p \v 21 ปศฺจาตฺ ส ยิหูทียปฺรเทศาตฺ ไกสริยานครํ คตฺวา ตตฺราวาติษฺฐตฺฯ \p \v 22 โสรสีโทนเทศโย โรฺลเกโภฺย เหโรทิ ยุยุตฺเสา สติ เต สรฺวฺว เอกมนฺตฺรณา: สนฺตสฺตสฺย สมีป อุปสฺถาย ลฺวาสฺตนามานํ ตสฺย วสฺตฺรคฺฤหาธีศํ สหายํ กฺฤตฺวา เหโรทา สารฺทฺธํ สนฺธึ ปฺรารฺถยนฺต ยตสฺตสฺย ราชฺโญ เทเศน เตษำ เทศียานำ ภรณมฺ อภวตฺํ \p \v 23 อต: กุตฺรจินฺ นิรุปิตทิเน เหโรทฺ ราชกียํ ปริจฺฉทํ ปริธาย สึหาสเน สมุปวิศฺย ตานฺ ปฺรติ กถามฺ อุกฺตวานฺฯ \p \v 24 ตโต โลกา อุจฺไจ:การํ ปฺรตฺยวทนฺ, เอษ มนุชรโว น หิ, อีศฺวรียรว:ฯ \p \v 25 ตทา เหโรทฺ อีศฺวรสฺย สมฺมานํ นากโรตฺ; ตสฺมาทฺเธโต: ปรเมศฺวรสฺย ทูโต หฐาตฺ ตํ ปฺราหรตฺ เตไนว ส กีไฏ: กฺษีณ: สนฺ ปฺราณานฺ อชหาตฺฯ กินฺตฺวีศฺวรสฺย กถา เทศํ วฺยาปฺย ปฺรพลาภวตฺฯ ตต: ปรํ พรฺณพฺพาเศาเลา ยสฺย กรฺมฺมโณ ภารํ ปฺราปฺนุตำ ตาภฺยำ ตสฺมินฺ สมฺปาทิเต สติ มารฺกนามฺนา วิขฺยาโต โย โยหนฺ ตํ สงฺคินํ กฺฤตฺวา ยิรูศาลมฺนคราตฺ ปฺรตฺยาคเตาฯ \c 13 \p \v 1 อปรญฺจ พรฺณพฺพา:, ศิโมนฺ ยํ นิคฺรํ วทนฺติ, กุรีนียลูกิโย เหโรทา ราชฺญา สห กฺฤตวิทฺยาाภฺยาโส มินเหมฺ, เศาลศฺไจเต เย กิยนฺโต ชนา ภวิษฺยทฺวาทิน อุปเทษฺฏารศฺจานฺติยขิยานครสฺถมณฺฑลฺยามฺ อาสนฺ, \p \v 2 เต ยโทปวาสํ กฺฤเตฺวศฺวรมฺ อเสวนฺต ตสฺมินฺ สมเย ปวิตฺร อาตฺมา กถิตวานฺ อหํ ยสฺมินฺ กรฺมฺมณิ พรฺณพฺพาไศเลา นิยุกฺตวานฺ ตตฺกรฺมฺม กรฺตฺตุํ เตา ปฺฤถกฺ กุรุตฯ \p \v 3 ตตไสฺตรุปวาสปฺรารฺถนโย: กฺฤตโย: สโตเสฺต ตโย รฺคาตฺรโย รฺหสฺตารฺปณํ กฺฤตฺวา เตา วฺยสฺฤชนฺฯ \p \v 4 ตต: ปรํ เตา ปวิเตฺรณาตฺมนา เปฺรริเตา สนฺเตา สิลูกิยานครมฺ อุปสฺถาย สมุทฺรปเถน กุโปฺรปทฺวีปมฺ อคจฺฉตำฯ \p \v 5 ตต: สาลามีนครมฺ อุปสฺถาย ตตฺร ยิหูทียานำ ภชนภวนานิ คเตฺวศฺวรสฺย กถำ ปฺราจารยตำ; โยหนปิ ตตฺสหจโร'ภวตฺฯ \p \v 6 อิตฺถํ เต ตโสฺยปทฺวีปสฺย สรฺวฺวตฺร ภฺรมนฺต: ปาผนครมฺ อุปสฺถิตา:; ตตฺร สุวิเวจเกน สรฺชิยเปาลนามฺนา ตทฺเทศาธิปตินา สห ภวิษฺยทฺวาทิโน เวศธารี พรฺยีศุนามา โย มายาวี ยิหูที อาสีตฺ ตํ สากฺษาตฺ ปฺราปฺตวต:ฯ \p \v 7 ตทฺเทศาธิป อีศฺวรสฺย กถำ โศฺรตุํ วาญฺฉนฺ เปาลพรฺณพฺเพา นฺยมนฺตฺรยตฺฯ \p \v 8 กินฺตฺวิลุมา ยํ มายาวินํ วทนฺติ ส เทศาธิปตึ ธรฺมฺมมารฺคาทฺ พหิรฺภูตํ กรฺตฺตุมฺ อยตตฯ \p \v 9 ตสฺมาตฺ โศโล'รฺถาตฺ เปาล: ปวิเตฺรณาตฺมนา ปริปูรฺณ: สนฺ ตํ มายาวินํ ปฺรตฺยนนฺยทฺฤษฺฏึ กฺฤตฺวากถยตฺ, \p \v 10 เห นรกินฺ ธรฺมฺมเทฺวษินฺ เกาฏิลฺยทุษฺกรฺมฺมปริปูรฺณ, ตฺวํ กึ ปฺรโภ: สตฺยปถสฺย วิปรฺยฺยยกรณาตฺ กทาปิ น นิวรฺตฺติษฺยเส? \p \v 11 อธุนา ปรเมศฺวรสฺตว สมุจิตํ กริษฺยติ เตน กติปยทินานิ ตฺวมฺ อนฺธ: สนฺ สูรฺยฺยมปิ น ทฺรกฺษฺยสิฯ ตตฺกฺษณาทฺ ราตฺริวทฺ อนฺธการสฺตสฺย ทฺฤษฺฏิมฺ อาจฺฉาทิตวานฺ; ตสฺมาตฺ ตสฺย หสฺตํ ธรฺตฺตุํ ส โลกมนฺวิจฺฉนฺ อิตสฺตโต ภฺรมณํ กฺฤตวานฺฯ \p \v 12 เอนำ ฆฏนำ ทฺฤษฺฏฺวา ส เทศาธิปติ: ปฺรภูปเทศาทฺ วิสฺมิตฺย วิศฺวาสํ กฺฤตวานฺฯ \p \v 13 ตทนนฺตรํ เปาลสฺตตฺสงฺคิเนา จ ปาผนคราตฺ โปฺรตํ จาลยิตฺวา ปมฺผุลิยาเทศสฺย ปรฺคีนครมฺ อคจฺฉนฺ กินฺตุ โยหนฺ ตโย: สมีปาทฺ เอตฺย ยิรูศาลมํ ปฺรตฺยาคจฺฉตฺฯ \p \v 14 ปศฺจาตฺ เตา ปรฺคีโต ยาตฺรำ กฺฤตฺวา ปิสิทิยาเทศสฺย อานฺติยขิยานครมฺ อุปสฺถาย วิศฺรามวาเร ภชนภวนํ ปฺรวิศฺย สมุปาวิศตำฯ \p \v 15 วฺยวสฺถาภวิษฺยทฺวากฺยโย: ปฐิตโย: สโต เรฺห ภฺราตเรา โลกานฺ ปฺรติ ยุวโย: กาจิทฺ อุปเทศกถา ยทฺยสฺติ ตรฺหิ ตำ วทตํ เตา ปฺรติ ตสฺย ภชนภวนสฺยาธิปตย: กถามฺ เอตำ กถยิตฺวา ไปฺรษยนฺฯ \p \v 16 อต: เปาล อุตฺติษฺฐนฺ หเสฺตน สงฺเกตํ กุรฺวฺวนฺ กถิตวานฺ เห อิสฺราเยลียมนุษฺยา อีศฺวรปรายณา: สรฺเวฺว โลกา ยูยมฺ อวธทฺธํฯ \p \v 17 เอเตษามิสฺราเยโลฺลกานามฺ อีศฺวโร'สฺมากํ ปูรฺวฺวปรุษานฺ มโนนีตานฺ กตฺวา คฺฤหีตวานฺ ตโต มิสริ เทเศ ปฺรวสนกาเล เตษามุนฺนตึ กฺฤตฺวา ตสฺมาตฺ สฺวียพาหุพเลน ตานฺ พหิ: กฺฤตฺวา สมานยตฺฯ \p \v 18 จตฺวารึศทฺวตฺสรานฺ ยาวจฺจ มหาปฺรานฺตเร เตษำ ภรณํ กฺฤตฺวา \p \v 19 กินานฺเทศานฺตรฺวฺวรฺตฺตีณิ สปฺตราชฺยานิ นาศยิตฺวา คุฏิกาปาเตน เตษุ สรฺวฺวเทเศษุ เตโภฺย'ธิการํ ทตฺตวานฺฯ \p \v 20 ปญฺจาศทธิกจตุ:ศเตษุ วตฺสเรษุ คเตษุ จ ศิมูเยลฺภวิษฺยทฺวาทิปรฺยฺยนฺตํ เตษามุปริ วิจารยิตฺฤนฺ นิยุกฺตวานฺฯ \p \v 21 ไตศฺจ ราชฺญิ ปฺรารฺถิเต, อีศฺวโร พินฺยามีโน วํศชาตสฺย กีศ: ปุตฺรํ เศาลํ จตฺวารึศทฺวรฺษปรฺยฺยนฺตํ เตษามุปริ ราชานํ กฺฤตวานฺฯ \p \v 22 ปศฺจาตฺ ตํ ปทจฺยุตํ กฺฤตฺวา โย มทิษฺฏกฺริยา: สรฺวฺวา: กริษฺยติ ตาทฺฤศํ มม มโนภิมตมฺ เอกํ ชนํ ยิศย: ปุตฺรํ ทายูทํ ปฺราปฺตวานฺ อิทํ ปฺรมาณํ ยสฺมินฺ ทายูทิ ส ทตฺตวานฺ ตํ ทายูทํ เตษามุปริ ราชตฺวํ กรฺตฺตุมฺ อุตฺปาทิตวานฯ \p \v 23 ตสฺย สฺวปฺรติศฺรุตสฺย วากฺยสฺยานุสาเรณ อิสฺราเยโลฺลกานำ นิมิตฺตํ เตษำ มนุษฺยาณำ วํศาทฺ อีศฺวร เอกํ ยีศุํ (ตฺราตารมฺ) อุทปาทยตฺฯ \p \v 24 ตสฺย ปฺรกาศนาตฺ ปูรฺวฺวํ โยหนฺ อิสฺราเยโลฺลกานำ สนฺนิเธา มน:ปราวรฺตฺตนรูปํ มชฺชนํ ปฺราจารยตฺฯ \p \v 25 ยสฺย จ กรฺมฺมโณे ภารํ ปฺรปฺตวานฺ โยหนฺ ตนฺ นิษฺปาทยนฺ เอตำ กถำ กถิตวานฺ, ยูยํ มำ กํ ชนํ ชานีถ? อหมฺ อภิษิกฺตตฺราตา นหิ, กินฺตุ ปศฺยต ยสฺย ปาทโย: ปาทุกโย รฺพนฺธเน โมจยิตุมปิ โยโคฺย น ภวามิ ตาทฺฤศ เอโก ชโน มม ปศฺจาทฺ อุปติษฺฐติฯ \p \v 26 เห อิพฺราหีโม วํศชาตา ภฺราตโร เห อีศฺวรภีตา: สรฺวฺวโลกา ยุษฺมานฺ ปฺรติ ปริตฺราณสฺย กไถษา เปฺรริตาฯ \p \v 27 ยิรูศาลมฺนิวาสินเสฺตษามฺ อธิปตยศฺจ ตสฺย ยีโศ: ปริจยํ น ปฺราปฺย ปฺรติวิศฺรามวารํ ปฐฺยมานานำ ภวิษฺยทฺวาทิกถานามฺ อภิปฺรายมฺ อพุทฺธฺวา จ ตสฺย วเธน ตา: กถา: สผลา อกุรฺวฺวนฺฯ \p \v 28 ปฺราณหนนสฺย กมปิ เหตุมฺ อปฺราปฺยาปิ ปีลาตสฺย นิกเฏ ตสฺย วธํ ปฺรารฺถยนฺตฯ \p \v 29 ตสฺมินฺ ยา: กถา ลิขิตา: สนฺติ ตทนุสาเรณ กรฺมฺม สมฺปาทฺย ตํ กฺรุศาทฺ อวตารฺยฺย ศฺมศาเน ศายิตวนฺต:ฯ \p \v 30 กินฺตฺวีศฺวร: ศฺมศานาตฺ ตมุทสฺถาปยตฺ, \p \v 31 ปุนศฺจ คาลีลปฺรเทศาทฺ ยิรูศาลมนครํ เตน สารฺทฺธํ เย โลกา อาคจฺฉนฺ ส พหุทินานิ เตโภฺย ทรฺศนํ ทตฺตวานฺ, อตสฺต อิทานีํ โลกานฺ ปฺรติ ตสฺย สากฺษิณ: สนฺติฯ \p \v 32 อสฺมากํ ปูรฺวฺวปุรุษาณำ สมกฺษมฺ อีศฺวโร ยสฺมินฺ ปฺรติชฺญาตวานฺ ยถา, ตฺวํ เม ปุโตฺรสิ จาทฺย ตฺวำ สมุตฺถาปิตวานหมฺฯ \p \v 33 อิทํ ยทฺวจนํ ทฺวิตียคีเต ลิขิตมาเสฺต ตทฺ ยีโศรุตฺถาเนน เตษำ สนฺตานา เย วยมฺ อสฺมากํ สนฺนิเธา เตน ปฺรตฺยกฺษี กฺฤตํ, ยุษฺมานฺ อิมํ สุสํวาทํ ชฺญาปยามิฯ \p \v 34 ปรเมศฺวเรณ ศฺมศานาทฺ อุตฺถาปิตํ ตทียํ ศรีรํ กทาปิ น เกฺษษฺยเต, เอตสฺมินฺ ส สฺวยํ กถิตวานฺ ยถา ทายูทํ ปฺรติ ปฺรติชฺญาโต โย วรสฺตมหํ ตุภฺยํ ทาสฺยามิฯ \p \v 35 เอตทนฺยสฺมินฺ คีเต'ปิ กถิตวานฺฯ สฺวกียํ ปุณฺยวนฺตํ ตฺวํ กฺษยิตุํ น จ ทาสฺยสิฯ \p \v 36 ทายูทา อีศฺวราภิมตเสวาไย นิชายุษิ วฺยยิเต สติ ส มหานิทฺรำ ปฺราปฺย นิไช: ปูรฺวฺวปุรุไษ: สห มิลิต: สนฺ อกฺษียต; \p \v 37 กินฺตุ ยมีศฺวร: ศฺมศานาทฺ อุทสฺถาปยตฺ ส นากฺษียตฯ \p \v 38 อโต เห ภฺราตร:, อเนน ชเนน ปาปโมจนํ ภวตีติ ยุษฺมานฺ ปฺรติ ปฺรจาริตมฺ อาเสฺตฯ \p \v 39 ผลโต มูสาวฺยวสฺถยา ยูยํ เยโภฺย โทเษโภฺย มุกฺตา ภวิตุํ น ศกฺษฺยถ เตภฺย: สรฺวฺวโทเษภฺย เอตสฺมินฺ ชเน วิศฺวาสิน: สรฺเวฺว มุกฺตา ภวิษฺยนฺตีติ ยุษฺมาภิ รฺชฺญายตำฯ \p \v 40 อปรญฺจฯ อวชฺญาการิโณ โลกาศฺจกฺษุรุนฺมีลฺย ปศฺยตฯ ตไถวาสมฺภวํ ชฺญาตฺวา สฺยาต ยูยํ วิลชฺชิตา:ฯ ยโต ยุษฺมาสุ ติษฺฐตฺสุ กริเษฺย กรฺมฺม ตาทฺฤศํฯ เยไนว ตสฺย วฺฤตฺตานฺเต ยุษฺมภฺยํ กถิเต'ปิ หิฯ ยูยํ น ตนฺตุ วฺฤตฺตานฺตํ ปฺรเตฺยษฺยถ กทาจน๚ \p \v 41 เยยํ กถา ภวิษฺยทฺวาทินำ คฺรนฺเถษุ ลิขิตาเสฺต สาวธานา ภวต ส กถา ยถา ยุษฺมานฺ ปฺรติ น ฆฏเตฯ \p \v 42 ยิหูทียภชนภวนานฺ นิรฺคตโยสฺตโย รฺภินฺนเทศีไย รฺวกฺษฺยมาณา ปฺรารฺถนา กฺฤตา, อาคามินิ วิศฺรามวาเร'ปิ กเถยมฺ อสฺมานฺ ปฺรติ ปฺรจาริตา ภวตฺวิติฯ \p \v 43 สภายา ภงฺเค สติ พหโว ยิหูทียโลกา ยิหูทียมตคฺราหิโณ ภกฺตโลกาศฺจ พรฺณพฺพาเปาลโย: ปศฺจาทฺ อาคจฺฉนฺ, เตน เตา ไต: สห นานากถา: กถยิเตฺวศฺวรานุคฺรหาศฺรเย สฺถาตุํ ตานฺ ปฺราวรฺตฺตยตำฯ \p \v 44 ปรวิศฺรามวาเร นครสฺย ปฺราเยณ สรฺเวฺว ลากา อีศฺวรียำ กถำ โศฺรตุํ มิลิตา:, \p \v 45 กินฺตุ ยิหูทียโลกา ชนนิวหํ วิโลกฺย อีรฺษฺยยา ปริปูรฺณา: สนฺโต วิปรีตกถากถเนเนศฺวรนินฺทยา จ เปาเลโนกฺตำ กถำ ขณฺฑยิตุํ เจษฺฏิตวนฺต:ฯ \p \v 46 ตต: เปาैลพรฺณพฺพาวกฺโษเภา กถิตวนฺเตา ปฺรถมํ ยุษฺมากํ สนฺนิธาวีศฺวรียกถายา: ปฺรจารณมฺ อุจิตมาสีตฺ กินฺตุํ ตทคฺราหฺยตฺวกรเณน ยูยํ สฺวานฺ อนนฺตายุโษ'โยคฺยานฺ ทรฺศยถ, เอตตฺการณาทฺ วยมฺ อนฺยเทศียโลกานำ สมีปํ คจฺฉาม:ฯ \p \v 47 ปฺรภุรสฺมานฺ อิตฺถมฺ อาทิษฺฏวานฺ ยถา, ยาวจฺจ ชคต: สีมำ โลกานำ ตฺราณการณาตฺฯ มยานฺยเทศมเธฺย ตฺวํ สฺถาปิโต ภู: ปฺรทีปวตฺ๚ \p \v 48 ตทา กถามีทฺฤศีํ ศฺรุตฺวา ภินฺนเทศียา อาหฺลาทิตา: สนฺต: ปฺรโภ: กถำ ธนฺยำ ธนฺยามฺ อวทนฺ, ยาวนฺโต โลกาศฺจ ปรมายุ: ปฺราปฺตินิมิตฺตํ นิรูปิตา อาสนฺ เตे วฺยศฺวสนฺฯ \p \v 49 อิตฺถํ ปฺรโภ: กถา สรฺเวฺวเทศํ วฺยาปฺโนตฺฯ \p \v 50 กินฺตุ ยิหูทียา นครสฺย ปฺรธานปุรุษานฺ สมฺมานฺยา: กถิปยา ภกฺตา โยษิตศฺจ กุปฺรวฺฤตฺตึ คฺราหยิตฺวา เปาลพรฺณพฺเพา ตาฑยิตฺวา ตสฺมาตฺ ปฺรเทศาทฺ ทูรีกฺฤตวนฺต:ฯ \p \v 51 อต: การณาตฺ เตา นิชปทธูลีเสฺตษำ ปฺราติกูเลฺยน ปาตยิเตฺวेกนิยํ นครํ คเตาฯ \p \v 52 ตต: ศิษฺยคณ อานนฺเทน ปวิเตฺรณาตฺมนา จ ปริปูรฺโณภวตฺฯ \c 14 \p \v 1 เตา เทฺวา ชเนา ยุคปทฺ อิกนิยนครสฺถยิหูทียานำ ภชนภวนํ คตฺวา ยถา พหโว ยิหูทียา อนฺยเทेศียโลกาศฺจ วฺยศฺวสนฺ ตาทฺฤศีํ กถำ กถิตวนฺเตาฯ \p \v 2 กินฺตุ วิศฺวาสหีนา ยิหูทียา อนฺยเทศียโลกานฺ กุปฺรวฺฤตฺตึ คฺราหยิตฺวา ภฺราตฺฤคณํ ปฺรติ เตษำ ไวรํ ชนิตวนฺต:ฯ \p \v 3 อต: สฺวานุคฺรหกถายา: ปฺรมาณํ ทตฺวา ตโย รฺหไสฺต รฺพหุลกฺษณมฺ อทฺภุตกรฺมฺม จ ปฺรากาศยทฺ ย: ปฺรภุสฺตสฺย กถา อกฺโษเภน ปฺรจารฺยฺย เตา ตตฺร พหุทินานิ สมวาติษฺเฐตำฯ \p \v 4 กินฺตุ กิยนฺโต โลกา ยิหูทียานำ สปกฺษา: กิยนฺโต โลกา: เปฺรริตานำ สปกฺษา ชาตา:, อโต นาคริกชนนิวหมเธฺย ภินฺนวากฺยตฺวมฺ อภวตฺฯ \p \v 5 อนฺยเทศียา ยิหูทียาเสฺตษามฺ อธิปตยศฺจ เทาราตฺมฺยํ กุตฺวา เตา ปฺรสฺตไรราหนฺตุมฺ อุทฺยตา:ฯ \p \v 6 เตา ตทฺวารฺตฺตำ ปฺราปฺย ปลายิตฺวา ลุกายนิยาเทศสฺยานฺตรฺวฺวรฺตฺติลุสฺตฺราทรฺพฺโพ \p \v 7 ตตฺสมีปสฺถเทศญฺจ คตฺวา ตตฺร สุสํวาทํ ปฺรจารยตำฯ \p \v 8 ตโตฺรภยปาทโยศฺจลนศกฺติหีโน ชนฺมารภฺย ขญฺช: กทาปิ คมนํ นากโรตฺ เอตาทฺฤศ เอโก มานุโษ ลุสฺตฺรานคร อุปวิศฺย เปาลสฺย กถำ ศฺรุตวานฺฯ \p \v 9 เอตสฺมินฺ สมเย เปาลสฺตมฺปฺรติ ทฺฤษฺฏึ กฺฤตฺวา ตสฺย สฺวาสฺเถฺย วิศฺวาสํ วิทิตฺวา โปฺรจฺไจ: กถิตวานฺ \p \v 10 ปทฺภฺยามุตฺติษฺฐนฺ ฤชุ รฺภวฯ ตต: ส อุลฺลมฺผํ กฺฤตฺวา คมนาคมเน กุตวานฺฯ \p \v 11 ตทา โลกา: เปาลสฺย ตตฺ การฺยฺยํ วิโลกฺย ลุกายนียภาษยา โปฺรจฺไจ: กถาเมตำ กถิตวนฺต:, เทวา มนุษฺยรูปํ ธฺฤตฺวาสฺมากํ สมีปมฺ อวาโรหนฺฯ \p \v 12 เต พรฺณพฺพำ ยูปิตรมฺ อวทนฺ เปาลศฺจ มุโขฺย วกฺตา ตสฺมาตฺ ตํ มรฺกุริยมฺ อวทนฺฯ \p \v 13 ตสฺย นครสฺย สมฺมุเข สฺถาปิตสฺย ยูปิตรวิคฺรหสฺย ยาชโก วฺฤษานฺ ปุษฺปมาลาศฺจ ทฺวารสมีปมฺ อานีย โลไก: สรฺทฺธํ ตาวุทฺทิศฺย สมุตฺสฺฤชฺย ทาตุมฺ อุทฺยต:ฯ \p \v 14 ตทฺวารฺตฺตำ ศฺรุตฺวา พรฺณพฺพาเปาเลา สฺวียวสฺตฺราณิ ฉิตฺวา โลกานำ มธฺยํ เวเคน ปฺรวิศฺย โปฺรจฺไจ: กถิตวนฺเตา, \p \v 15 เห มเหจฺฉา: กุต เอตาทฺฤศํ กรฺมฺม กุรุถ? อาวามปิ ยุษฺมาทฺฤเศา สุขทุ:ขโภคิเนา มนุเษฺยา, ยุยมฺ เอตา: สรฺวฺวา วฺฤถากลฺปนา: ปริตฺยชฺย ยถา คคณวสุนฺธราชลนิธีนำ ตนฺมธฺยสฺถานำ สรฺเวฺวษาญฺจ สฺรษฺฏารมมรมฺ อีศฺวรํ ปฺรติ ปราวรฺตฺตเธฺว ตทรฺถมฺ อาวำ ยุษฺมากํ สนฺนิเธา สุสํวาทํ ปฺรจารยาว:ฯ \p \v 16 ส อีศฺวร: ปูรฺวฺวกาเล สรฺวฺวเทศียโลกานฺ สฺวสฺวมารฺเค จลิตุมนุมตึ ทตฺตวานฺ, \p \v 17 ตถาปิ อากาศาตฺ โตยวรฺษเณน นานาปฺรการศโสฺยตฺปตฺยา จ ยุษฺมากํ หิไตษี สนฺ ภกฺไษฺยรานนเทน จ ยุษฺมากมฺ อนฺต:กรณานิ ตรฺปยนฺ ตานิ ทานานิ นิชสากฺษิสฺวรูปาณิ สฺถปิตวานฺฯ \p \v 18 กินฺตุ ตาทฺฤศายำ กถายำ กถิตายามปิ ตโย: สมีป อุตฺสรฺชนาตฺ โลกนิวหํ ปฺราเยณ นิวรฺตฺตยิตุํ นาศกฺนุตามฺฯ \p \v 19 อานฺติยขิยา-อิกนิยนคราภฺยำ กติปยยิหูทียโลกา อาคตฺย โลกานฺ ปฺราวรฺตฺตยนฺต ตสฺมาตฺ ไต เปาลํ ปฺรสฺตไรราฆฺนนฺ เตน ส มฺฤต อิติ วิชฺญาย นครสฺย พหิสฺตมฺ อากฺฤษฺย นีตวนฺต:ฯ \p \v 20 กินฺตุ ศิษฺยคเณ ตสฺย จตุรฺทิศิ ติษฺฐติ สติ ส สฺวยมฺ อุตฺถาย ปุนรปิ นครมธฺยํ ปฺราวิศตฺ ตตฺปเร'หนิ พรฺณพฺพาสหิโต ทรฺพฺพีนครํ คตวานฺฯ \p \v 21 ตตฺร สุสํวาทํ ปฺรจารฺยฺย พหุโลกานฺ ศิษฺยานฺ กฺฤตฺวา เตา ลุสฺตฺรามฺ อิกนิยมฺ อานฺติยขิยาญฺจ ปราวฺฤตฺย คเตาฯ \p \v 22 พหุทุ:ขานิ ภุกฺตฺวาปีศฺวรราชฺยํ ปฺรเวษฺฏวฺยมฺ อิติ การณาทฺ ธรฺมฺมมารฺเค สฺถาตุํ วินยํ กฺฤตฺวา ศิษฺยคณสฺย มน:ไสฺถรฺยฺยมฺ อกุรุตำฯ \p \v 23 มณฺฑลีนำ ปฺราจีนวรฺคานฺ นิยุชฺย ปฺรารฺถโนปวาเสา กฺฤตฺวา ยตฺปฺรเภา เต วฺยศฺวสนฺ ตสฺย หเสฺต ตานฺ สมรฺปฺย \p \v 24 ปิสิทิยามเธฺยน ปามฺผุลิยาเทศํ คตวนฺเตาฯ \p \v 25 ปศฺจาตฺ ปรฺคานครํ คตฺวา สุสํวาทํ ปฺรจารฺยฺย อตฺตาลิยานครํ ปฺรสฺถิตวนฺเตาฯ \p \v 26 ตสฺมาตฺ สมุทฺรปเถน คตฺวา ตาภฺยำ ยตฺ กรฺมฺม สมฺปนฺนํ ตตฺกรฺมฺม สาธยิตุํ ยนฺนคเร ทยาโลรีศฺวรสฺย หเสฺต สมรฺปิเตา ชาเตา ตทฺ อานฺติยขิยานครํ คตวนฺตาฯ \p \v 27 ตโตฺรปสฺถาย ตนฺนครสฺถมณฺฑลีํ สํคฺฤหฺย สฺวาภฺยาม อีศฺวโร ยทฺยตฺ กรฺมฺมกโรตฺ ตถา เยน ปฺรกาเรณ ภินฺนเทศียโลกานฺ ปฺรติ วิศฺวาสรูปทฺวารมฺ อโมจยทฺ เอตานฺ สรฺวฺววฺฤตฺตานฺตานฺ ตานฺ ชฺญาปิตวนฺเตาฯ \p \v 28 ตตเสฺตา ศิรฺไยฺย: สารฺทฺธํ ตตฺร พหุทินานิ นฺยวสตามฺฯ \c 15 \p \v 1 ยิหูทาเทศาตฺ กิยนฺโต ชนา อาคตฺย ภฺราตฺฤคณมิตฺถํ ศิกฺษิตวนฺโต มูสาวฺยวสฺถยา ยทิ ยุษฺมากํ ตฺวกฺเฉโท น ภวติ ตรฺหิ ยูยํ ปริตฺราณํ ปฺราปฺตุํ น ศกฺษฺยถฯ \p \v 2 เปาลพรฺณพฺเพา ไต: สห พหูนฺ วิจารานฺ วิวาทำศฺจ กฺฤตวนฺเตา, ตโต มณฺฑลียโนกา เอตสฺยา: กถายาสฺตตฺตฺวํ ชฺญาตุํ ยิรูศาลมฺนครสฺถานฺ เปฺรริตานฺ ปฺราจีนำศฺจ ปฺรติ เปาลพรฺณพฺพาปฺรภฺฤตีนฺ กติปยชนานฺ เปฺรษยิตุํ นิศฺจยํ กฺฤตวนฺต:ฯ \p \v 3 เต มณฺฑลฺยา เปฺรริตา: สนฺต: ไผณีกีโศมิโรนฺเทศาภฺยำ คตฺวา ภินฺนเทศียานำ มน:ปริวรฺตฺตนสฺย วารฺตฺตยา ภฺราตฺฤณำ ปรมาหฺลาทมฺ อชนยนฺฯ \p \v 4 ยิรูศาลมฺยุปสฺถาย เปฺรริตคเณน โลกปฺราจีนคเณน สมาเชน จ สมุปคฺฤหีตา: สนฺต: ไสฺวรีศฺวโร ยานิ กรฺมฺมาณิ กฺฤตวานฺ เตษำ สรฺวฺววฺฤตฺตานฺตานฺ เตษำ สมกฺษมฺ อกถยนฺฯ \p \v 5 กินฺตุ วิศฺวาสิน: กิยนฺต: ผิรูศิมตคฺราหิโณ โลกา อุตฺถาย กถาเมตำ กถิตวนฺโต ภินฺนเทศียานำ ตฺวกฺเฉทํ กรฺตฺตุํ มูสาวฺยวสฺถำ ปาลยิตุญฺจ สมาเทษฺฏวฺยมฺฯ \p \v 6 ตต: เปฺรริตา โลกปฺราจีนาศฺจ ตสฺย วิเวจนำ กรฺตฺตุํ สภายำ สฺถิตวนฺต:ฯ \p \v 7 พหุวิจาเรษุ ชาตษุ ปิตร อุตฺถาย กถิตวานฺ, เห ภฺราตโร ยถา ภินฺนเทศียโลกา มม มุขาตฺ สุสํวาทํ ศฺรุตฺวา วิศฺวสนฺติ ตทรฺถํ พหุทินาตฺ ปูรฺวฺวมฺ อีศฺวโรสฺมากํ มเธฺย มำ วฺฤตฺวา นิยุกฺตวานฺฯ \p \v 8 อนฺตรฺยฺยามีศฺวโร ยถาสฺมภฺยํ ตถา ภินฺนเทศีเยภฺย: ปวิตฺรมาตฺมานํ ปฺรทาย วิศฺวาเสน เตษามฺ อนฺต:กรณานิ ปวิตฺราณิ กฺฤตฺวา \p \v 9 เตษามฺ อสฺมากญฺจ มเธฺย กิมปิ วิเศษํ น สฺถาปยิตฺวา ตานธิ สฺวยํ ปฺรมาณํ ทตฺตวานฺ อิติ ยูยํ ชานีถฯ \p \v 10 อเตอวาสฺมากํ ปูรฺวฺวปุรุษา วยญฺจ สฺวยํ ยทฺยุคสฺย ภารํ โสฒุํ น ศกฺตา: สมฺปฺรติ ตํ ศิษฺยคณสฺย สฺกนฺเธษุ นฺยสิตุํ กุต อีศฺวรสฺย ปรีกฺษำ กริษฺยถ? \p \v 11 ปฺรโภ รฺยีศุขฺรีษฺฏสฺยานุคฺรเหณ เต ยถา วยมปิ ตถา ปริตฺราณํ ปฺราปฺตุมฺ อาศำ กุรฺมฺม:ฯ \p \v 12 อนนฺตรํ พรฺณพฺพาเปาลาภฺยามฺ อีศฺวโร ภินฺนเทศียานำ มเธฺย ยทฺยทฺ อาศฺจรฺยฺยมฺ อทฺภุตญฺจ กรฺมฺม กฺฤตวานฺ ตทฺวฺฤตฺตานฺตํ เตา สฺวมุขาภฺยามฺ อวรฺณยตำ สภาสฺถา: สรฺเวฺว นีรวา: สนฺต: ศฺรุตวนฺต:ฯ \p \v 13 ตโย: กถายำ สมาปฺตายำ สตฺยำ ยากูพฺ กถยิตุมฺ อารพฺธวานฺ \p \v 14 เห ภฺราตโร มม กถายามฺ มโน นิธตฺตฯ อีศฺวร: สฺวนามารฺถํ ภินฺนเทศียโลกานามฺ มธฺยาทฺ เอกํ โลกสํฆํ คฺรหีตุํ มตึ กฺฤตฺวา เยน ปฺรกาเรณ ปฺรถมํ ตานฺ ปฺรติ กฺฤปาวเลกนํ กฺฤตวานฺ ตํ ศิโมนฺ วรฺณิตวานฺฯ \p \v 15 ภวิษฺยทฺวาทิภิรุกฺตานิ ยานิ วากฺยานิ ไต: สารฺทฺธมฺ เอตไสฺยกฺยํ ภวติ ยถา ลิขิตมาเสฺตฯ \p \v 16 สรฺเวฺวษำ กรฺมฺมณำ ยสฺตุ สาธก: ปรเมศฺวร:ฯ ส เอเวทํ วเททฺวากฺยํ เศษา: สกลมานวา:ฯ ภินฺนเทศียโลกาศฺจ ยาวนฺโต มม นามต:ฯ ภวนฺติ หิ สุวิขฺยาตาเสฺต ยถา ปรเมศิตุ:ฯ \p \v 17 ตตฺวํ สมฺยกฺ สมีหนฺเต ตนฺนิมิตฺตมหํ กิลฯ ปราวฺฤตฺย สมาคตฺย ทายูท: ปติตํ ปุน:ฯ ทูษฺยมุตฺถาปยิษฺยามิ ตทียํ สรฺวฺววสฺตุ จฯ ปติตํ ปุนรุถาปฺย สชฺชยิษฺยามิ สรฺวฺวถา๚ \p \v 18 อา ปฺรถมาทฺ อีศฺวร: สฺวียานิ สรฺวฺวกรฺมฺมาณิ ชานาติฯ \p \v 19 อเตอว มม นิเวทนมิทํ ภินฺนเทศียโลกานำ มเธฺย เย ชนา อีศฺวรํ ปฺรติ ปราวรฺตฺตนฺต เตษามุปริ อนฺยํ กมปิ ภารํ น นฺยสฺย \p \v 20 เทวตาปฺรสาทาศุจิภกฺษฺยํ วฺยภิจารกรฺมฺม กณฺฐสมฺปีฑนมาริตปฺราณิภกฺษฺยํ รกฺตภกฺษฺยญฺจ เอตานิ ปริตฺยกฺตุํ ลิขาม:ฯ \p \v 21 ยต: ปูรฺวฺวกาลโต มูสาวฺยวสฺถาปฺรจาริโณ โลกา นคเร นคเร สนฺติ ปฺรติวิศฺรามวารญฺจ ภชนภวเน ตสฺยา: ปาโฐ ภวติฯ \p \v 22 ตต: ปรํ เปฺรริตคโณ โลกปฺราจีนคณ: สรฺวฺวา มณฺฑลี จ เสฺวษำ มเธฺย พรฺศพฺพา นามฺนา วิขฺยาโต มโนนีเตา กฺฤตฺวา เปาลพรฺณพฺพาภฺยำ สารฺทฺธมฺ อานฺติยขิยานครํ ปฺรติ เปฺรษณมฺ อุจิตํ พุทฺธฺวา ตาภฺยำ ปตฺรํ ไปฺรษยนฺฯ \p \v 23 ตสฺมินฺ ปเตฺร ลิขิตมึท, อานฺติยขิยา-สุริยา-กิลิกิยาเทศสฺถภินฺนเทศียภฺราตฺฤคณาย เปฺรริตคณสฺย โลกปฺราจีนคณสฺย ภฺราตฺฤคณสฺย จ นมสฺการ:ฯ \p \v 24 วิเศษโต'สฺมากมฺ อาชฺญามฺ อปฺราปฺยาปิ กิยนฺโต ชนา อสฺมากํ มธฺยาทฺ คตฺวา ตฺวกฺเฉโท มูสาวฺยวสฺถา จ ปาลยิตวฺยาวิติ ยุษฺมานฺ ศิกฺษยิตฺวา ยุษฺมากํ มนสามไสฺถรฺยฺยํ กฺฤตฺวา ยุษฺมานฺ สสนฺเทหานฺ อกุรฺวฺวนฺ เอตำ กถำ วยมฺ อศฺฤนฺมฯ \p \v 25 ตตฺการณาทฺ วยมฺ เอกมนฺตฺรณา: สนฺต: สภายำ สฺถิตฺวา ปฺรโภ รฺยีศุขฺรีษฺฏสฺย นามนิมิตฺตํ มฺฤตฺยุมุขคตาภฺยามสฺมากํ \p \v 26 ปฺริยพรฺณพฺพาเปาลาภฺยำ สารฺทฺธํ มโนนีตโลกานำ เกษาญฺจิทฺ ยุษฺมากํ สนฺนิเธา เปฺรษณมฺ อุจิตํ พุทฺธวนฺต:ฯ \p \v 27 อโต ยิหูทาสีเลา ยุษฺมานฺ ปฺรติ เปฺรษิตวนฺต:, เอตโย รฺมุขาภฺยำ สรฺวฺวำ กถำ ชฺญาสฺยถฯ \p \v 28 เทวตาปฺรสาทภกฺษฺยํ รกฺตภกฺษฺยํ คลปีฑนมาริตปฺราณิภกฺษฺยํ วฺยภิจารกรฺมฺม เจมานิ สรฺวฺวาณิ ยุษฺมาภิสฺตฺยาชฺยานิ; เอตตฺปฺรโยชนียาชฺญาวฺยติเรเกน ยุษฺมากมฺ อุปริ ภารมนฺยํ น นฺยสิตุํ ปวิตฺรสฺยาตฺมโน'สฺมากญฺจ อุจิตชฺญานมฺ อภวตฺฯ \p \v 29 อเตอว เตภฺย: สรฺเวฺวภฺย: เสฺวษุ รกฺษิเตษุ ยูยํ ภทฺรํ กรฺมฺม กริษฺยถฯ ยุษฺมากํ มงฺคลํ ภูยาตฺฯ \p \v 30 เตे วิสฺฤษฺฏา: สนฺต อานฺติยขิยานคร อุปสฺถาย โลกนิวหํ สํคฺฤหฺย ปตฺรมฺ อททนฺฯ \p \v 31 ตตเสฺต ตตฺปตฺรํ ปฐิตฺวา สานฺตฺวนำ ปฺราปฺย สานนฺทา อภวนฺฯ \p \v 32 ยิหูทาสีเลา จ สฺวยํ ปฺรจารเกา ภูตฺวา ภฺราตฺฤคณํ นาโนปทิศฺย ตานฺ สุสฺถิรานฺ อกุรุตามฺฯ \p \v 33 อิตฺถํ เตา ตตฺร ไต: สากํ กติปยทินานิ ยาปยิตฺวา ปศฺจาตฺ เปฺรริตานำ สมีเป ปฺรตฺยาคมนารฺถํ เตษำ สนฺนิเธ: กลฺยาเณน วิสฺฤษฺฏาวภวตำฯ \p \v 34 กินฺตุ สีลสฺตตฺร สฺถาตุํ วาญฺฉิตวานฺฯ \p \v 35 อปรํ เปาลพรฺณพฺเพา พหว: ศิษฺยาศฺจ โลกานฺ อุปทิศฺย ปฺรโภ: สุสํวาทํ ปฺรจารยนฺต อานฺติยขิยายำ กาลํ ยาปิตวนฺต:ฯ \p \v 36 กติปยทิเนษุ คเตษุ เปาโล พรฺณพฺพามฺ อวทตฺ อาคจฺฉาวำ เยษุ นคเรษฺวีศฺวรสฺย สุสํวาทํ ปฺรจาริตวนฺเตา ตานิ สรฺวฺวนคราณิ ปุนรฺคตฺวา ภฺราตร: กีทฺฤศา: สนฺตีติ ทฺรษฺฏุํ ตานฺ สากฺษาตฺ กุรฺวฺว:ฯ \p \v 37 เตน มารฺกนามฺนา วิขฺยาตํ โยหนํ สงฺคินํ กรฺตฺตุํ พรฺณพฺพา มติมกโรตฺ, \p \v 38 กินฺตุ ส ปูรฺวฺวํ ตาภฺยำ สห การฺยฺยารฺถํ น คตฺวา ปามฺผูลิยาเทเศ เตา ตฺยกฺตวานฺ ตตฺการณาตฺ เปาลสฺตํ สงฺคินํ กรฺตฺตุมฺ อนุจิตํ ชฺญาตวานฺฯ \p \v 39 อิตฺถํ ตโยรติศยวิโรธโสฺยปสฺถิตตฺวาตฺ เตา ปรสฺปรํ ปฺฤถคภวตำ ตโต พรฺณพฺพา มารฺกํ คฺฤหีตฺวา โปเตน กุโปฺรปทฺวีปํ คตวานฺ; \p \v 40 กินฺตุ เปาล: สีลํ มโนนีตํ กฺฤตฺวา ภฺราตฺฤภิรีศฺวรานุคฺรเห สมรฺปิต: สนฺ ปฺรสฺถาย \p \v 41 สุริยากิลิกิยาเทศาภฺยำ มณฺฑลี: สฺถิรีกุรฺวฺวนฺ อคจฺฉตฺฯ \c 16 \p \v 1 เปาโล ทรฺพฺพีลุสฺตฺรานครโยรุปสฺถิโตภวตฺ ตตฺร ตีมถิยนามา ศิษฺย เอก อาสีตฺ; ส วิศฺวาสินฺยา ยิหูทียายา โยษิโต ครฺพฺภชาต: กินฺตุ ตสฺย ปิตานฺยเทศียโลก:ฯ \p \v 2 ส ชโน ลุสฺตฺรา-อิกนิยนครสฺถานำ ภฺราตฺฤณำ สมีเปปิ สุขฺยาติมานฺ อาสีตฺฯ \p \v 3 เปาลสฺตํ สฺวสงฺคินํ กรฺตฺตุํ มตึ กฺฤตฺวา ตํ คฺฤหีตฺวา ตทฺเทศนิวาสินำ ยิหูทียานามฺ อนุโรธาตฺ ตสฺย ตฺวกฺเฉทํ กฺฤตวานฺ ยตสฺตสฺย ปิตา ภินฺนเทศียโลก อิติ สรฺไวฺวรชฺญายตฯ \p \v 4 ตต: ปรํ เต นคเร นคเร ภฺรมิตฺวา ยิรูศาลมไสฺถ: เปฺรริไต โรฺลกปฺราจีไนศฺจ นิรูปิตํ ยทฺ วฺยวสฺถาปตฺรํ ตทนุสาเรณาจริตุํ โลเกภฺยสฺตทฺ ทตฺตวนฺต:ฯ \p \v 5 เตไนว สรฺเวฺว ธรฺมฺมสมาชา: ขฺรีษฺฏธรฺมฺเม สุสฺถิรา: สนฺต: ปฺรติทินํ วรฺทฺธิตา อภวนฺฯ \p \v 6 เตษุ ผฺรุคิยาคาลาติยาเทศมเธฺยน คเตษุ สตฺสุ ปวิตฺร อาตฺมา ตานฺ อาศิยาเทเศ กถำ ปฺรกาศยิตุํ ปฺรติษิทฺธวานฺฯ \p \v 7 ตถา มุสิยาเทศ อุปสฺถาย พิถุนิยำ คนฺตุํ ไตรุโทฺยเค กฺฤเต อาตฺมา ตานฺ นานฺวมนฺยตฯ \p \v 8 ตสฺมาตฺ เต มุสิยาเทศํ ปริตฺยชฺย โตฺรยานครํ คตฺวา สมุปสฺถิตา:ฯ \p \v 9 ราเตฺรา เปาล: สฺวปฺเน ทฺฤษฺฏวานฺ เอโก มากิทนิยโลกสฺติษฺฐนฺ วินยํ กฺฤตฺวา ตไสฺม กถยติ, มากิทนิยาเทศมฺ อาคตฺยาสฺมานฺ อุปกุรฺวฺวิติฯ \p \v 10 ตเสฺยตฺถํ สฺวปฺนทรฺศนาตฺ ปฺรภุสฺตทฺเทศียโลกานฺ ปฺรติ สุสํวาทํ ปฺรจารยิตุมฺ อสฺมานฺ อาหูยตีติ นิศฺจิตํ พุทฺธฺวา วยํ ตูรฺณํ มากิทนิยาเทศํ คนฺตุมฺ อุโทฺยคมฺ อกุรฺมฺมฯ \p \v 11 ตต: ปรํ วยํ โตฺรยานคราทฺ ปฺรสฺถาย ฤชุมารฺเคณ สามถฺรากิโยปทฺวีเปน คตฺวา ปเร'หนิ นิยาปลินคร อุปสฺถิตา:ฯ \p \v 12 ตสฺมาทฺ คตฺวา มากิทนิยานฺตรฺวฺวรฺตฺติ โรมียวสติสฺถานํ ยตฺ ผิลิปีนามปฺรธานนครํ ตโตฺรปสฺถาย กติปยทินานิ ตตฺร สฺถิตวนฺต:ฯ \p \v 13 วิศฺรามวาเร นคราทฺ พหิ รฺคตฺวา นทีตเฏ ยตฺร ปฺรารฺถนาจาร อาสีตฺ ตโตฺรปวิศฺย สมาคตา นารี: ปฺรติ กถำ ปฺราจารยามฯ \p \v 14 ตต: ถุยาตีรานครียา ธูษรามฺพรวิกฺรายิณี ลุทิยานามิกา ยา อีศฺวรเสวิกา โยษิตฺ โศฺรตฺรีณำ มธฺย อาสีตฺ ตยา เปาโลกฺตวากฺยานิ ยทฺ คฺฤหฺยนฺเต ตทรฺถํ ปฺรภุสฺตสฺยา มโนทฺวารํ มุกฺตวานฺฯ \p \v 15 อต: สา โยษิตฺ สปริวารา มชฺชิตา สตี วินยํ กฺฤตฺวา กถิตวตี, ยุษฺมากํ วิจาราทฺ ยทิ ปฺรเภา วิศฺวาสินี ชาตาหํ ตรฺหิ มม คฺฤหมฺ อาคตฺย ติษฺฐตฯ อิตฺถํ สา ยตฺเนนาสฺมานฺ อสฺถาปยตฺฯ \p \v 16 ยสฺยา คณนยา ตทธิปตีนำ พหุธโนปารฺชนํ ชาตํ ตาทฺฤศี คณกภูตคฺรสฺตา กาจน ทาสี ปฺรารฺถนาสฺถานคมนกาล อาคตฺยาสฺมานฺ สากฺษาตฺ กฺฤตวตีฯ \p \v 17 สาสฺมากํ เปาลสฺย จ ปศฺจาทฺ เอตฺย โปฺรจฺไจ: กถามิมำ กถิตวตี, มนุษฺยา เอเต สรฺโวฺวปริสฺถเสฺยศฺวรสฺย เสวกา: สนฺโต'สฺมานฺ ปฺรติ ปริตฺราณสฺย มารฺคํ ปฺรกาศยนฺติฯ \p \v 18 สา กนฺยา พหุทินานิ ตาทฺฤศมฺ อกโรตฺ ตสฺมาตฺ เปาโล ทุ:ขิต: สนฺ มุขํ ปราวรฺตฺย ตํ ภูตมวททฺ, อหํ ยีศุขฺรีษฺฏสฺย นามฺนา ตฺวามาชฺญาปยามิ ตฺวมสฺยา พหิรฺคจฺฉ; เตไนว ตตฺกฺษณาตฺ ส ภูตสฺตสฺยา พหิรฺคต:ฯ \p \v 19 ตต: เสฺวษำ ลาภสฺย ปฺรตฺยาศา วิผลา ชาเตติ วิโลกฺย ตสฺยา: ปฺรภว: เปาลํ สีลญฺจ ธฺฤตฺวากฺฤษฺย วิจารสฺถาเน'ธิปตีนำ สมีปมฺ อานยนฺฯ \p \v 20 ตต: ศาสกานำ นิกฏํ นีตฺวา โรมิโลกา วยมฺ อสฺมากํ ยทฺ วฺยวหรณํ คฺรหีตุมฺ อาจริตุญฺจ นิษิทฺธํ, \p \v 21 อิเม ยิหูทียโลกา: สนฺโตปิ ตเทว ศิกฺษยิตฺวา นคเร'สฺมากมฺ อตีว กลหํ กุรฺวฺวนฺติ, \p \v 22 อิติ กถิเต สติ โลกนิวหสฺตโย: ปฺราติกูเลฺยโนทติษฺฐตฺ ตถา ศาสกาสฺตโย รฺวสฺตฺราณิ ฉิตฺวา เวตฺราฆาตํ กรฺตฺตุมฺ อาชฺญาปยนฺฯ \p \v 23 อปรํ เต เตา พหุ ปฺรหารฺยฺย ตฺวเมเตา การำ นีตฺวา สาวธานํ รกฺษเยติ การารกฺษกมฺ อาทิศนฺฯ \p \v 24 อิตฺถมฺ อาชฺญำ ปฺราปฺย ส ตาวภฺยนฺตรสฺถการำ นีตฺวา ปาเทษุ ปาทปาศีภิ รฺพทฺธฺวา สฺถาปิตาวานฺฯ \p \v 25 อถ นิศีถสมเย เปาลสีลาวีศฺวรมุทฺทิศฺย ปฺราถนำ คานญฺจ กฺฤตวนฺเตา, การาสฺถิตา โลกาศฺจ ตทศฺฤณฺวนฺ \p \v 26 ตทากสฺมาตฺ มหานฺ ภูมิกมฺโป'ภวตฺ เตน ภิตฺติมูเลน สห การา กมฺปิตาภูตฺ ตตฺกฺษณาตฺ สรฺวฺวาณิ ทฺวาราณิ มุกฺตานิ ชาตานิ สรฺเวฺวษำ พนฺธนานิ จ มุกฺตานิฯ \p \v 27 อเตอว การารกฺษโก นิทฺราโต ชาคริตฺวา การายา ทฺวาราณิ มุกฺตานิ ทฺฤษฺฏฺวา พนฺทิโลกา: ปลายิตา อิตฺยนุมาย โกษาตฺ ขงฺคํ พหิ: กฺฤตฺวาตฺมฆาตํ กรฺตฺตุมฺ อุทฺยต:ฯ \p \v 28 กินฺตุ เปาล: โปฺรจฺไจสฺตมาหูย กถิตวานฺ ปศฺย วยํ สรฺเวฺว'ตฺราสฺมเห, ตฺวํ นิชปฺราณหึสำ มาการฺษี:ฯ \p \v 29 ตทา ปฺรทีปมฺ อาเนตุมฺ อุกฺตฺวา ส กมฺปมาน: สนฺ อุลฺลมฺปฺยาภฺยนฺตรมฺ อาคตฺย เปาลสีลโย: ปาเทษุ ปติตวานฺฯ \p \v 30 ปศฺจาตฺ ส เตา พหิรานีย ปฺฤษฺฏวานฺ เห มเหจฺเฉา ปริตฺราณํ ปฺราปฺตุํ มยา กึ กรฺตฺตวฺยํ? \p \v 31 ปศฺจาตฺ เตา สฺวคฺฤหมานีย ตโย: สมฺมุเข ขาทฺยทฺรวฺยาณิ สฺถาปิตวานฺ ตถา ส สฺวยํ ตทียา: สรฺเวฺว ปริวาราศฺเจศฺวเร วิศฺวสนฺต: สานนฺทิตา อภวนฺฯ \p \v 32 ตไสฺม ตสฺย คฺฤหสฺถิตสรฺวฺวโลเกภฺยศฺจ ปฺรโภ: กถำ กถิตวนฺเตาฯ \p \v 33 ตถา ราเตฺรสฺตสฺมินฺเนว ทณฺเฑ ส เตา คฺฤหีตฺวา ตโย: ปฺรหาราณำ กฺษตานิ ปฺรกฺษาลิตวานฺ ตต: ส สฺวยํ ตสฺย สรฺเวฺว ปริชนาศฺจ มชฺชิตา อภวนฺฯ \p \v 34 ปศฺจาตฺ เตา สฺวคฺฤหมานีย ตโย: สมฺมุเข ขาทฺยทฺรวฺยาณิ สฺถาปิตวานฺ ตถา ส สฺวยํ ตทียา: สรฺเวฺว ปริวาราศฺเจศฺวเร วิศฺวสนฺต: สานนฺทิตา อภวนฺฯ \p \v 35 ทิน อุปสฺถิเต เตา โลเกา โมจเยติ กถำ กถยิตุํ ศาสกา: ปทาติคณํ เปฺรษิตวนฺต:ฯ \p \v 36 ตต: การารกฺษก: เปาลาย ตำ วารฺตฺตำ กถิตวานฺ ยุวำ ตฺยาชยิตุํ ศาสกา โลกาน เปฺรษิตวนฺต อิทานีํ ยุวำ พหิ รฺภูตฺวา กุศเลน ปฺรติษฺเฐตำฯ \p \v 37 กินฺตุ เปาลสฺตานฺ อวทตฺ โรมิโลกโยราวโย: กมปิ โทษมฺ น นิศฺจิตฺย สรฺเวฺวษำ สมกฺษมฺ อาวำ กศยา ตาฑยิตฺวา การายำ พทฺธวนฺต อิทานีํ กิมาวำ คุปฺตํ วิสฺตฺรกฺษฺยนฺติ? ตนฺน ภวิษฺยติ, สฺวยมาคตฺยาวำ พหิ: กฺฤตฺวา นยนฺตุฯ \p \v 38 ตทา ปทาติภิ: ศาสเกภฺย เอตทฺวารฺตฺตายำ กถิตายำ เตา โรมิโลกาวิติ กถำ ศฺรุตฺวา เต ภีตา: \p \v 39 สนฺตสฺตโย: สนฺนิธิมาคตฺย วินยมฺ อกุรฺวฺวนฺ อปรํ พหิ: กฺฤตฺวา นคราตฺ ปฺรสฺถาตุํ ปฺรารฺถิตวนฺต:ฯ \p \v 40 ตตเสฺตา การายา นิรฺคตฺย ลุทิยายา คฺฤหํ คตวนฺเตา ตตฺร ภฺราตฺฤคณํ สากฺษาตฺกฺฤตฺย ตานฺ สานฺตฺวยิตฺวา ตสฺมาตฺ สฺถานาตฺ ปฺรสฺถิเตาฯ \c 17 \p \v 1 เปาลสีเลา อามฺผิปลฺยาปโลฺลนิยานคราภฺยำ คตฺวา ยตฺร ยิหูทียานำ ภชนภวนเมกมฺ อาเสฺต ตตฺร ถิษลนีกีนคร อุปสฺถิเตาฯ \p \v 2 ตทา เปาล: สฺวาจารานุสาเรณ เตษำ สมีปํ คตฺวา วิศฺรามวารตฺรเย ไต: สารฺทฺธํ ธรฺมฺมปุสฺตกียกถายา วิจารํ กฺฤตวานฺฯ \p \v 3 ผลต: ขฺรีษฺเฏน ทุ:ขโภค: กรฺตฺตวฺย: ศฺมศานทุตฺถานญฺจ กรฺตฺตวฺยํ ยุษฺมากํ สนฺนิเธา ยสฺย ยีโศ: ปฺรสฺตาวํ กโรมิ ส อีศฺวเรณาภิษิกฺต: ส เอตา: กถา: ปฺรกาศฺย ปฺรมาณํ ทตฺวา สฺถิรีกฺฤตวานฺฯ \p \v 4 ตสฺมาตฺ เตษำ กติปยชนา อนฺยเทศียา พหโว ภกฺตโลกา พหฺย: ปฺรธานนารฺยฺยศฺจ วิศฺวสฺย เปาลสีลโย: ปศฺจาทฺคามิโน ชาตา:ฯ \p \v 5 กินฺตุ วิศฺวาสหีนา ยิหูทียโลกา อีรฺษฺยยา ปริปูรฺณา: สนฺโต หฏฏฺสฺย กตินยลมฺปฏโลกานฺ สงฺคิน: กฺฤตฺวา ชนตยา นครมเธฺย มหากลหํ กฺฤตฺวา ยาโสโน คฺฤหมฺ อากฺรมฺย เปฺรริตานฺ ธฺฤตฺวา โลกนิวหสฺย สมีปมฺ อาเนตุํ เจษฺฏิตวนฺต:ฯ \p \v 6 เตษามุทฺเทศมฺ อปฺราปฺย จ ยาโสนํ กติปยานฺ ภฺราตฺฤํศฺจ ธฺฤตฺวา นคราธิปตีนำ นิกฏมานีย โปฺรจฺไจ: กถิตวนฺโต เย มนุษฺยา ชคทุทฺวาฏิตวนฺตเสฺต 'ตฺราปฺยุปสฺถิตา: สนฺติ, \p \v 7 เอษ ยาโสนฺ อาติถฺยํ กฺฤตฺวา ตานฺ คฺฤหีตวานฺฯ ยีศุนามก เอโก ราชสฺตีติ กถยนฺตเสฺต ไกสรสฺยาชฺญาวิรุทฺธํ กรฺมฺม กุรฺวฺวติฯ \p \v 8 เตษำ กถามิมำ ศฺรุตฺวา โลกนิวโห นคราธิปตยศฺจ สมุทฺวิคฺนา อภวนฺฯ \p \v 9 ตทา ยาโสนสฺตทเนฺยษาญฺจ ธนทณฺฑํ คฺฤหีตฺวา ตานฺ ปริตฺยกฺตวนฺต:ฯ \p \v 10 ตต: ปรํ ภฺราตฺฤคโณ รชนฺยำ เปาลสีเลา ศีฆฺรํ พิรยานครํ เปฺรษิตวานฺ เตา ตโตฺรปสฺถาย ยิหูทียานำ ภชนภวนํ คตวนฺเตาฯ \p \v 11 ตตฺรสฺถา โลกา: ถิษลนีกีสฺถโลเกโภฺย มหาตฺมาน อาสนฺ ยต อิตฺถํ ภวติ น เวติ ชฺญาตุํ ทิเน ทิเน ธรฺมฺมคฺรนฺถสฺยาโลจนำ กฺฤตฺวา ไสฺวรํ กถามฺ อคฺฤหฺลนฺฯ \p \v 12 ตสฺมาทฺ อเนเก ยิหูทียา อนฺยเทศียานำ มานฺยา สฺตฺริย: ปุรุษาศฺจาเนเก วฺยศฺวสนฺฯ \p \v 13 กินฺตุ พิรยานคเร เปาเลเนศฺวรียา กถา ปฺรจารฺยฺยต อิติ ถิษลนีกีสฺถา ยิหูทียา ชฺญาตฺวา ตตฺสฺถานมปฺยาคตฺย โลกานำ กุปฺรวฺฤตฺติมฺ อชนยนฺฯ \p \v 14 อเตอว ตสฺมาตฺ สฺถานาตฺ สมุเทฺรณ ยานฺตีติ ทรฺศยิตฺวา ภฺราตร: กฺษิปฺรํ เปาลํ ปฺราหิณฺวนฺ กินฺตุ สีลตีมถิเยา ตตฺร สฺถิตวนฺเตาฯ \p \v 15 ตต: ปรํ เปาลสฺย มารฺคทรฺศกาสฺตมฺ อาถีนีนคร อุปสฺถาปยนฺ ปศฺจาทฺ ยุวำ ตูรฺณมฺ เอตตฺ สฺถานํ อาคมิษฺยถ: สีลตีมถิเยา ปฺรตีมามฺ อาชฺญำ ปฺราปฺย เต ปฺรตฺยาคตา:ฯ \p \v 16 เปาล อาถีนีนคเร ตาวเปกฺษฺย ติษฺฐนฺ ตนฺนครํ ปฺรติมาภิ: ปริปูรฺณํ ทฺฤษฺฏฺวา สนฺตปฺตหฺฤทโย 'ภวตฺฯ \p \v 17 ตต: ส ภชนภวเน ยานฺ ยิหูทียานฺ ภกฺตโลกำศฺจ หฏฺเฏ จ ยานฺ อปศฺยตฺ ไต: สห ปฺรติทินํ วิจาริตวานฺฯ \p \v 18 กินฺตฺวิปิกูรียมตคฺรหิณ: โสฺตยิกียมตคฺราหิณศฺจ กิยนฺโต ชนาเสฺตน สารฺทฺธํ วฺยวทนฺตฯ ตตฺร เกจิทฺ อกถยนฺ เอษ วาจาล: กึ วกฺตุมฺ อิจฺฉติ? อปเร เกจิทฺ เอษ ชน: เกษาญฺจิทฺ วิเทศียเทวานำ ปฺรจารก อิตฺยนุมียเต ยต: ส ยีศุมฺ อุตฺถิติญฺจ ปฺรจารยตฺฯ \p \v 19 เต ตมฺ อเรยปาคนาม วิจารสฺถานมฺ อานีย ปฺราโวจนฺ อิทํ ยนฺนวีนํ มตํ ตฺวํ ปฺราจีกศ อิทํ กีทฺฤศํ เอตทฺ อสฺมานฺ ศฺราวย; \p \v 20 ยามิมามฺ อสมฺภวกถามฺ อสฺมากํ กรฺณโคจรีกฺฤตวานฺ อสฺยา ภาวารฺถ: ก อิติ วยํ ชฺญาตุมฺ อิจฺฉาม:ฯ \p \v 21 ตทาถีนีนิวาสินสฺตนฺนครปฺรวาสินศฺจ เกวลํ กสฺยาศฺจน นวีนกถายา: ศฺรวเณน ปฺรจารเณน จ กาลมฺ อยาปยนฺฯ \p \v 22 เปาโล'เรยปาคสฺย มเธฺย ติษฺฐนฺ เอตำ กถำ ปฺรจาริตวานฺ, เห อาถีนียโลกา ยูยํ สรฺวฺวถา เทวปูชายามฺ อาสกฺตา อิตฺยห ปฺรตฺยกฺษํ ปศฺยามิฯ \p \v 23 ยต: ปรฺยฺยฏนกาเล ยุษฺมากํ ปูชนียานิ ปศฺยนฺ ‘อวิชฺญาเตศฺวราย’ เอตลฺลิปิยุกฺตำ ยชฺญเวทีเมกำ ทฺฤษฺฏวานฺ; อโต น วิทิตฺวา ยํ ปูชยเธฺว ตไสฺยว ตตฺวํ ยุษฺมานฺ ปฺรติ ปฺรจารยามิฯ \p \v 24 ชคโต ชคตฺสฺถานำ สรฺวฺววสฺตูนาญฺจ สฺรษฺฏา ย อีศฺวร: ส สฺวรฺคปฺฤถิโวฺยเรกาธิปติ: สนฺ กรนิรฺมฺมิตมนฺทิเรษุ น นิวสติ; \p \v 25 ส เอว สรฺเวฺวโภฺย ชีวนํ ปฺราณานฺ สรฺวฺวสามคฺรีศฺจ ปฺรททาติ; อเตอว ส กสฺยาศฺจิตฺ สามคฺยฺรา อภาวเหโต รฺมนุษฺยาณำ หไสฺต: เสวิโต ภวตีติ นฯ \p \v 26 ส ภูมณฺฑเล นิวาสารฺถมฺ เอกสฺมาตฺ โศณิตาตฺ สรฺวฺวานฺ มนุษฺยานฺ สฺฤษฺฏฺวา เตษำ ปูรฺวฺวนิรูปิตสมยํ วสติสีมาญฺจ นิรจิโนตฺ; \p \v 27 ตสฺมาตฺ โลไก: เกนาปิ ปฺรกาเรณ มฺฤคยิตฺวา ปรเมศฺวรสฺย ตตฺวํ ปฺราปฺตุํ ตสฺย คเวษณํ กรณียมฺฯ \p \v 28 กินฺตุ โส'สฺมากํ กสฺมาจฺจิทปิ ทูเร ติษฺฐตีติ นหิ, วยํ เตน นิศฺวสนปฺรศฺวสนคมนาคมนปฺราณธารณานิ กุรฺมฺม:, ปุुนศฺจ ยุษฺมากเมว กติปยา: กวย: กถยนฺติ ‘ตสฺย วํศา วยํ โสฺม หิ’ อิติฯ \p \v 29 อเตอว ยทิ วยมฺ อีศฺวรสฺย วํศา ภวามสฺตรฺหิ มนุไษฺย รฺวิทฺยยา เกาศเลน จ ตกฺษิตํ สฺวรฺณํ รูปฺยํ ทฺฤษทฺ ไวเตษามีศฺวรตฺวมฺ อสฺมาภิ รฺน ชฺญาตวฺยํฯ \p \v 30 เตษำ ปูรฺวฺวียโลกานามฺ อชฺญานตำ ปฺรตีศฺวโร ยทฺยปิ นาวาธตฺต ตถาปีทานีํ สรฺวฺวตฺร สรฺวฺวานฺ มน: ปริวรฺตฺตยิตุมฺ อาชฺญาปยติ, \p \v 31 ยต: สฺวนิยุกฺเตน ปุรุเษณ ยทา ส ปฺฤถิวีสฺถานำ สรฺวฺวโลกานำ วิจารํ กริษฺยติ ตทฺทินํ นฺยรูปยตฺ; ตสฺย ศฺมศาโนตฺถาปเนน ตสฺมินฺ สรฺเวฺวภฺย: ปฺรมาณํ ปฺราทาตฺฯ \p \v 32 ตทา ศฺมศานาทฺ อุตฺถานสฺย กถำ ศฺรุตฺวา เกจิทฺ อุปาหมนฺ, เกจิทวทนฺ เอนำ กถำ ปุนรปิ ตฺวตฺต: โศฺรษฺยาม:ฯ \p \v 33 ตต: เปาลเสฺตษำ สมีปาตฺ ปฺรสฺถิाตวานฺฯ \p \v 34 ตถาปิ เกจิโลฺลกาเสฺตน สารฺทฺธํ มิลิตฺวา วฺยศฺวสนฺ เตษำ มเธฺย 'เรยปาคียทิยนุสิโย ทามารีนามา กาจินฺนารี กิยนฺโต นราศฺจาสนฺฯ \c 18 \p \v 1 ตทฺฆฏนาต: ปรํ เปาล อาถีนีนคราทฺ ยาตฺรำ กฺฤตฺวา กรินฺถนครมฺ อาคจฺฉตฺฯ \p \v 2 ตสฺมินฺ สมเย เกฺลาทิย: สรฺวฺวานฺ ยิหูทียานฺ โรมานครํ วิหาย คนฺตุมฺ อาชฺญาปยตฺ, ตสฺมาตฺ ปฺริสฺกิลฺลานามฺนา ชายยา สารฺทฺธมฺ อิตาลิยาเทศาตฺ กิญฺจิตฺปูรฺวฺวมฺ อาคมตฺ ย: ปนฺตเทเศ ชาต อากฺกิลนามา ยิหูทียโลก: เปาลสฺตํ สากฺษาตฺ ปฺราปฺย ตโย: สมีปมิตวานฺฯ \p \v 3 เตา ทูษฺยนิรฺมฺมาณชีวิเนา, ตสฺมาตฺ ปรสฺปรมฺ เอกวฺฤตฺติกตฺวาตฺ ส ตาภฺยำ สห อุษิตฺวา ตตฺ กรฺมฺมากโรตฺฯ \p \v 4 เปาล: ปฺรติวิศฺรามวารํ ภชนภวนํ คตฺวา วิจารํ กฺฤตฺวา ยิหูทียานฺ อนฺยเทศียำศฺจ ปฺรวฺฤตฺตึ คฺราหิตวานฺฯ \p \v 5 สีลตีมถิยโย รฺมากิทนิยาเทศาตฺ สเมตโย: สโต: เปาล อุตฺตปฺตมนา ภูตฺวา ยีศุรีศฺวเรณาภิษิกฺโต ภวตีติ ปฺรมาณํ ยิหูทียานำ สมีเป ปฺราทาตฺฯ \p \v 6 กินฺตุ เต 'ตีว วิโรธํ วิธาย ปาษณฺฑียกถำ กถิตวนฺตสฺตต: เปาโล วสฺตฺรํ ธุนฺวนฺ เอตำ กถำ กถิตวานฺ, ยุษฺมากํ โศณิตปาตาปราโธ ยุษฺมานฺ ปฺรเตฺยว ภวตุ, เตนาหํ นิรปราโธ 'ทฺยารภฺย ภินฺนเทศียานำ สมีปํ ยามิฯ \p \v 7 ส ตสฺมาตฺ ปฺรสฺถาย ภชนภวนสมีปสฺถสฺย ยุสฺตนามฺน อีศฺวรภกฺตสฺย ภินฺนเทศียสฺย นิเวศนํ ปฺราวิศตฺฯ \p \v 8 ตต: กฺรีษฺปนามา ภชนภวนาธิปติ: สปริวาร: ปฺรเภา วฺยศฺวสีตฺ, กรินฺถนครียา พหโว โลกาศฺจ สมากรฺณฺย วิศฺวสฺย มชฺชิตา อภวนฺฯ \p \v 9 กฺษณทายำ ปฺรภุ: เปาลํ ทรฺศนํ ทตฺวา ภาษิตวานฺ, มา ไภษี:, มา นิรสี: กถำ ปฺรจารยฯ \p \v 10 อหํ ตฺวยา สารฺทฺธมฺ อาส หึสารฺถํ โกปิ ตฺวำ สฺปฺรษฺฏุํ น ศกฺษฺยติ นคเร'สฺมินฺ มทียา โลกา พหว อาสเตฯ \p \v 11 ตสฺมาตฺ เปาลสฺตนฺนคเร ปฺราเยณ สารฺทฺธวตฺสรปรฺยฺยนฺตํ สํสฺถาเยศฺวรสฺย กถามฺ อุปาทิศตฺฯ \p \v 12 คาลฺลิยนามา กศฺจิทฺ อาขายาเทศสฺย ปฺราฑฺวิวาก: สมภวตฺ, ตโต ยิหูทียา เอกวากฺยา: สนฺต: เปาลมฺ อากฺรมฺย วิจารสฺถานํ นีตฺวา \p \v 13 มานุษ เอษ วฺยวสฺถาย วิรุทฺธมฺ อีศฺวรภชนํ กรฺตฺตุํ โลกานฺ กุปฺรวฺฤตฺตึ คฺราหยตีติ นิเวทิตวนฺต:ฯ \p \v 14 ตต: เปาเล ปฺรตฺยุตฺตรํ ทาตุมฺ อุทฺยเต สติ คาลฺลิยา ยิหูทียานฺ วฺยาหรตฺ, ยทิ กสฺยจิทฺ อนฺยายสฺย วาติศยทุษฺฏตาจรณสฺย วิจาโร'ภวิษฺยตฺ ตรฺหิ ยุษฺมากํ กถา มยา สหนียาภวิษฺยตฺฯ \p \v 15 กินฺตุ ยทิ เกวลํ กถายา วา นามฺโน วา ยุษฺมากํ วฺยวสฺถายา วิวาโท ภวติ ตรฺหิ ตสฺย วิจารมหํ น กริษฺยามิ, ยูยํ ตสฺย มีมำสำ กุรุตฯ \p \v 16 ตต: ส ตานฺ วิจารสฺถานาทฺ ทูรีกฺฤตวานฺฯ \p \v 17 ตทา ภินฺนเทศียา: โสสฺถินินามานํ ภชนภวนสฺย ปฺรธานาธิปตึ ธฺฤตฺวา วิจารสฺถานสฺย สมฺมุเข ปฺราหรนฺ ตถาปิ คาลฺลิยา เตษุ สรฺวฺวกรฺมฺมสุ น มโน นฺยทธาตฺฯ \p \v 18 เปาลสฺตตฺร ปุนรฺพหุทินานิ นฺยวสตฺ, ตโต ภฺราตฺฤคณาทฺ วิสรฺชนํ ปฺราปฺย กิญฺจนวฺรตนิมิตฺตํ กึกฺริยานคเร ศิโร มุณฺฑยิตฺวา ปฺริสฺกิลฺลากฺกิลาภฺยำ สหิโต ชลปเถน สุริยาเทศํ คตวานฺฯ \p \v 19 ตต อิผิษนคร อุปสฺถาย ตตฺร เตา วิสฺฤชฺย สฺวยํ ภชนภฺวนํ ปฺรวิศฺย ยิหูทีไย: สห วิจาริตวานฺฯ \p \v 20 เต ไสฺว: สารฺทฺธํ ปุน: กติปยทินานิ สฺถาตุํ ตํ วฺยนยนฺ, ส ตทนุรรีกฺฤตฺย กถาเมตำ กถิตวานฺ, \p \v 21 ยิรูศาลมิ อาคามฺยุตฺสวปาลนารฺถํ มยา คมนียํ; ปศฺจาทฺ อีศฺวเรจฺฉายำ ชาตายำ ยุษฺมากํ สมีปํ ปฺรตฺยาคมิษฺยามิฯ ตต: ปรํ ส ไต รฺวิสฺฤษฺฏ: สนฺ ชลปเถน อิผิษนคราตฺ ปฺรสฺถิตวานฺฯ \p \v 22 ตต: ไกสริยามฺ อุปสฺถิต: สนฺ นครํ คตฺวา สมาชํ นมสฺกฺฤตฺย ตสฺมาทฺ อานฺติยขิยานครํ ปฺรสฺถิตวานฺฯ \p \v 23 ตตฺร กิยตฺกาลํ ยาปยิตฺวา ตสฺมาตฺ ปฺรสฺถาย สรฺเวฺวษำ ศิษฺยาณำ มนำสิ สุสฺถิราณิ กฺฤตฺวา กฺรมโศ คลาติยาผฺรุคิยาเทศโย รฺภฺรมิตฺวา คตวานฺฯ \p \v 24 ตสฺมินฺเนว สมเย สิกนฺทริยานคเร ชาต อาปโลฺลนามา ศาสฺตฺรวิตฺ สุวกฺตา ยิหูทีย เอโก ชน อิผิษนครมฺ อาคตวานฺฯ \p \v 25 ส ศิกฺษิตปฺรภุมารฺโค มนโสโทฺยคี จ สนฺ โยหโน มชฺชนมาตฺรํ ชฺญาตฺวา ยถารฺถตยา ปฺรโภ: กถำ กถยนฺ สมุปาทิศตฺฯ \p \v 26 เอษ ชโน นิรฺภยเตฺวน ภชนภวเน กถยิตุมฺ อารพฺธวานฺ, ตต: ปฺริสฺกิลฺลากฺกิเลา ตโสฺยปเทศกถำ นิศมฺย ตํ สฺวโย: สมีปมฺ อานีย ศุทฺธรูเปเณศฺวรสฺย กถามฺ อโพธยตามฺฯ \p \v 27 ปศฺจาตฺ ส อาขายาเทศํ คนฺตุํ มตึ กฺฤตวานฺ, ตทา ตตฺรตฺย: ศิษฺยคโณ ยถา ตํ คฺฤหฺลาติ ตทรฺถํ ภฺราตฺฤคเณน สมาศฺวสฺย ปเตฺร ลิขิเต สติ, อาปลฺลาสฺตโตฺรปสฺถิต: สนฺ อนุคฺรเหณ ปฺรตฺยยินำ พหูปการานฺ อกโรตฺ, \p \v 28 ผลโต ยีศุรภิษิกฺตสฺตฺราเตติ ศาสฺตฺรปฺรมาณํ ทตฺวา ปฺรกาศรูเปณ ปฺรติปนฺนํ กฺฤตฺวา ยิหูทียานฺ นิรุตฺตรานฺ กฺฤตวานฺฯ \c 19 \p \v 1 กรินฺถนคร อาปลฺลส: สฺถิติกาเล เปาล อุตฺตรปฺรเทไศราคจฺฉนฺ อิผิษนครมฺ อุปสฺถิตวานฺฯ ตตฺร กติปยศิษฺยานฺ สากฺษตฺ ปฺราปฺย ตานฺ อปฺฤจฺฉตฺ, \p \v 2 ยูยํ วิศฺวสฺย ปวิตฺรมาตฺมานํ ปฺราปฺตา น วา? ตตเสฺต ปฺรตฺยวทนฺ ปวิตฺร อาตฺมา ทียเต อิตฺยสฺมาภิ: ศฺรุตมปิ นหิฯ \p \v 3 ตทา สา'วทตฺ ตรฺหิ ยูยํ เกน มชฺชิตา อภวต? เต'กถยนฺ โยหโน มชฺชเนนฯ \p \v 4 ตทา เปาล อุกฺตวานฺ อิต: ปรํ ย อุปสฺถาสฺยติ ตสฺมินฺ อรฺถต ยีศุขฺรีษฺเฏ วิศฺวสิตวฺยมิตฺยุกฺตฺวา โยหนฺ มน:ปริวรฺตฺตนสูจเกน มชฺชเนน ชเล โลกานฺ อมชฺชยตฺฯ \p \v 5 ตาทฺฤศีํ กถำ ศฺรุตฺวา เต ปฺรโภ รฺยีศุขฺรีษฺฏสฺย นามฺนา มชฺชิตา อภวนฺฯ \p \v 6 ตต: เปาเลน เตษำ คาเตฺรษุ กเร'รฺปิเต เตษามุปริ ปวิตฺร อาตฺมาวรูฒวานฺ, ตสฺมาตฺ เต นานาเทศียา ภาษา ภวิษฺยตฺกถาศฺจ กถิตวนฺต:ฯ \p \v 7 เต ปฺราเยณ ทฺวาทศชนา อาสนฺฯ \p \v 8 เปาโล ภชนภวนํ คตฺวา ปฺราเยณ มาสตฺรยมฺ อีศฺวรสฺย ราชฺยสฺย วิจารํ กฺฤตฺวา โลกานฺ ปฺรวรฺตฺย สาหเสน กถามกถยตฺฯ \p \v 9 กินฺตุ กฐินานฺต:กรณตฺวาตฺ กิยนฺโต ชนา น วิศฺวสฺย สรฺเวฺวษำ สมกฺษมฺ เอตตฺปถสฺย นินฺทำ กรฺตฺตุํ ปฺรวฺฤตฺตา:, อต: เปาลเสฺตษำ สมีปาตฺ ปฺรสฺถาย ศิษฺยคณํ ปฺฤถกฺกฺฤตฺวา ปฺรตฺยหํ ตุรานฺนนามฺน: กสฺยจิตฺ ชนสฺย ปาฐศาลายำ วิจารํ กฺฤตวานฺฯ \p \v 10 อิตฺถํ วตฺสรทฺวยํ คตํ ตสฺมาทฺ อาศิยาเทศนิวาสิน: สรฺเวฺว ยิหูทียา อนฺยเทศียโลกาศฺจ ปฺรโภ รฺยีโศ: กถามฺ อเศฺราษนฺฯ \p \v 11 เปาเลน จ อีศฺวร เอตาทฺฤศานฺยทฺภุตานิ กรฺมฺมาณิ กฺฤตวานฺ \p \v 12 ยตฺ ปริเธเย คาตฺรมารฺชนวสฺเตฺร วา ตสฺย เทหาตฺ ปีฑิตโลกานามฺ สมีปมฺ อานีเต เต นิรามยา ชาตา อปวิตฺรา ภูตาศฺจ เตโภฺย พหิรฺคตวนฺต:ฯ \p \v 13 ตทา เทศาฏนการิณ: กิยนฺโต ยิหูทียา ภูตาปสาริโณ ภูตคฺรสฺตโนกานำ สนฺนิเธา ปฺรเภ รฺยีโศ รฺนาม ชปฺตฺวา วากฺยมิทมฺ อวทนฺ, ยสฺย กถำ เปาล: ปฺรจารยติ ตสฺย ยีโศ รฺนามฺนา ยุษฺมานฺ อาชฺญาปยาม:ฯ \p \v 14 สฺกิวนามฺโน ยิหูทียานำ ปฺรธานยาชกสฺย สปฺตภิ: ปุตฺไตสฺตถา กฺฤเต สติ \p \v 15 กศฺจิทฺ อปวิโตฺร ภูต: ปฺรตฺยุทิตวานฺ, ยีศุํ ชานามิ เปาลญฺจ ปริจิโนมิ กินฺตุ เก ยูยํ? \p \v 16 อิตฺยุกฺตฺวา โสปวิตฺรภูตคฺรโสฺต มนุโษฺย ลมฺผํ กฺฤตฺวา เตษามุปริ ปติตฺวา พเลน ตานฺ ชิตวานฺ, ตสฺมาตฺเต นคฺนา: กฺษตางฺคาศฺจ สนฺตสฺตสฺมาทฺ เคหาตฺ ปลายนฺตฯ \p \v 17 สา วาคฺ อิผิษนครนิวาสินสํ สรฺเวฺวษำ ยิหูทียานำ ภินฺนเทศียานำ โลกานาญฺจ ศฺรโวโคจรีภูตา; ตต: สรฺเวฺว ภยํ คตา: ปฺรโภ รฺยีโศ รฺนามฺโน ยโศ 'วรฺทฺธตฯ \p \v 18 เยษามเนเกษำ โลกานำ ปฺรตีติรชายต ต อาคตฺย ไสฺว: กฺฤตา: กฺริยา: ปฺรกาศรูเปณางฺคีกฺฤตวนฺต:ฯ \p \v 19 พหโว มายากรฺมฺมการิณ: สฺวสฺวคฺรนฺถานฺ อานีย ราศีกฺฤตฺย สรฺเวฺวษำ สมกฺษมฺ อทาหยนฺ, ตโต คณนำ กฺฤตฺวาพุธฺยนฺต ปญฺจายุตรูปฺยมุทฺรามูลฺยปุสฺตกานิ ทคฺธานิฯ \p \v 20 อิตฺถํ ปฺรโภ: กถา สรฺวฺวเทศํ วฺยาปฺย ปฺรพลา ชาตาฯ \p \v 21 สรฺเวฺวเษฺวเตษุ กรฺมฺมสุ สมฺปนฺเนษุ สตฺสุ เปาโล มากิทนิยาขายาเทศาภฺยำ ยิรูศาลมํ คนฺตุํ มตึ กฺฤตฺวา กถิตวานฺ ตตฺสฺถานํ ยาตฺรายำ กฺฤตายำ สตฺยำ มยา โรมานครํ ทฺรษฺฏวฺยํฯ \p \v 22 สฺวานุคตโลกานำ ตีมถิเยราเสฺตา เทฺวา ชเนา มากิทนิยาเทศํ ปฺรติ ปฺรหิตฺย สฺวยมฺ อาศิยาเทเศ กติปยทินานิ สฺถิตวานฺฯ \p \v 23 กินฺตุ ตสฺมินฺ สมเย มเต'สฺมินฺ กลโห ชาต:ฯ \p \v 24 ตตฺการณมิทํ, อรฺตฺติมีเทวฺยา รูปฺยมนฺทิรนิรฺมฺมาเณน สรฺเวฺวษำ ศิลฺปินำ ยเถษฺฏลาภมฺ อชนยตฺ โย ทีมีตฺริยนามา นาฑีนฺธม: \p \v 25 ส ตานฺ ตตฺกรฺมฺมชีวิน: สรฺวฺวโลกำศฺจ สมาหูย ภาษิตวานฺ เห มเหจฺฉา เอเตน มนฺทิรนิรฺมฺมาเณนาสฺมากํ ชีวิกา ภวติ, เอตทฺ ยูยํ วิตฺถ; \p \v 26 กินฺตุ หสฺตนิรฺมฺมิเตศฺวรา อีศฺวรา นหิ เปาลนามฺนา เกนจิชฺชเนน กถามิมำ วฺยาหฺฤตฺย เกวเลผิษนคเร นหิ ปฺราเยณ สรฺวฺวสฺมินฺ อาศิยาเทเศ ปฺรวฺฤตฺตึ คฺราหยิตฺวา พหุโลกานำ เศมุษี ปราวรฺตฺติตา, เอตทฺ ยุษฺมาภิ รฺทฺฤศฺยเต ศฺรูยเต จฯ \p \v 27 เตนาสฺมากํ วาณิชฺยสฺย สรฺวฺวถา หาเน: สมฺภวนํ เกวลมิติ นหิ, อาศิยาเทศไสฺถ รฺวา สรฺวฺวชคตฺไสฺถ โรฺลไก: ปูชฺยา ยารฺติมี มหาเทวี ตสฺยา มนฺทิรสฺยาวชฺญานสฺย ตสฺยา ไอศฺวรฺยฺยสฺย นาศสฺย จ สมฺภาวนา วิทฺยเตेฯ \p \v 28 เอตาทฺฤศีํ กถำ ศฺรุตฺวา เต มหาโกฺรธานฺวิตา: สนฺต อุจฺไจ:การํ กถิตวนฺต อิผิษียานามฺ อรฺตฺติมี เทวี มหตี ภวติฯ \p \v 29 ตต: สรฺวฺวนครํ กลเหน ปริปูรฺณมภวตฺ, ตต: ปรํ เต มากิทนียคายาริสฺตารฺขนามาเนา เปาลสฺย เทฺวา สหจเรา ธฺฤไตฺวกจิตฺตา รงฺคภูมึ ชเวน ธาวิตวนฺต:ฯ \p \v 30 ตต: เปาโล โลกานำ สนฺนิธึ ยาตุมฺ อุทฺยตวานฺ กินฺตุ ศิษฺยคณสฺตํ วาริตวานฺฯ \p \v 31 เปาลสฺยตฺมียา อาศิยาเทศสฺถา: กติปยา: ปฺรธานโลกาสฺตสฺย สมีปํ นรเมกํ เปฺรษฺย ตฺวํ รงฺคภูมึ มาคา อิติ นฺยเวทยนฺฯ \p \v 32 ตโต นานาโลกานำ นานากถากถนาตฺ สภา วฺยากุลา ชาตา กึ การณาทฺ เอตาวตี ชนตาภวตฺ เอตทฺ อธิไก โรฺลไก รฺนาชฺญายิฯ \p \v 33 ตต: ปรํ ชนตามธฺยาทฺ ยิหูทีไยรฺพหิษฺกฺฤต: สิกนฺทโร หเสฺตน สงฺเกตํ กฺฤตฺวา โลเกภฺย อุตฺตรํ ทาตุมุทฺยตวานฺ, \p \v 34 กินฺตุ ส ยิหูทียโลก อิติ นิศฺจิเต สติ อิผิษียานามฺ อรฺตฺติมี เทวี มหตีติ วากฺยํ ปฺราเยณ ปญฺจ ทณฺฑานฺ ยาวทฺ เอกสฺวเรณ โลกนิวไห: โปฺรกฺตํฯ \p \v 35 ตโต นคราธิปติสฺตานฺ สฺถิรานฺ กฺฤตฺวา กถิตวานฺ เห อิผิษายา: สรฺเวฺว โลกา อากรฺณยต, อรฺติมีมหาเทวฺยา มหาเทวาตฺ ปติตายาสฺตตฺปฺรติมายาศฺจ ปูชนม อิผิษนครสฺถา: สรฺเวฺว โลกา: กุรฺวฺวนฺติ, เอตตฺ เก น ชานนฺติ? \p \v 36 ตสฺมาทฺ เอตตฺปฺรติกูลํ เกปิ กถยิตุํ น ศกฺนุวนฺติ, อิติ ชฺญาตฺวา ยุษฺมาภิ: สุสฺถิรเตฺวน สฺถาตวฺยมฺ อวิวิจฺย กิมปิ กรฺมฺม น กรฺตฺตวฺยญฺจฯ \p \v 37 ยานฺ เอตานฺ มนุษฺยานฺ ยูยมตฺร สมานยต เต มนฺทิรทฺรวฺยาปหารกา ยุษฺมากํ เทวฺยา นินฺทกาศฺจ น ภวนฺติฯ \p \v 38 ยทิ กญฺจน ปฺรติ ทีมีตฺริยสฺย ตสฺย สหายานาญฺจ กาจิทฺ อาปตฺติ รฺวิทฺยเต ตรฺหิ ปฺรตินิธิโลกา วิจารสฺถานญฺจ สนฺติ, เต ตตฺ สฺถานํ คตฺวา อุตฺตรปฺรตฺยุตฺตเร กุรฺวฺวนฺตุฯ \p \v 39 กินฺตุ ยุษฺมากํ กาจิทปรา กถา ยทิ ติษฺฐติ ตรฺหิ นิยมิตายำ สภายำ ตสฺยา นิษฺปตฺติ รฺภวิษฺยติฯ \p \v 40 กินฺเตฺวตสฺย วิโรธโสฺยตฺตรํ เยน ทาตุํ ศกฺนุมฺ เอตาทฺฤศสฺย กสฺยจิตฺ การณสฺยาภาวาทฺ อทฺยตนฆฏนาเหโต ราชโทฺรหิณามิวาสฺมากมฺ อภิโยโค ภวิษฺยตีติ ศงฺกา วิทฺยเตฯ \p \v 41 อิติ กถยิตฺวา ส สภาสฺถโลกานฺ วิสฺฤษฺฏวานฺฯ \c 20 \p \v 1 อิตฺถํ กลเห นิวฺฤตฺเต สติ เปาล: ศิษฺยคณมฺ อาหูย วิสรฺชนํ ปฺราปฺย มากิทนิยาเทศํ ปฺรสฺถิตวานฺฯ \p \v 2 เตน สฺถาเนน คจฺฉนฺ ตทฺเทศียานฺ ศิษฺยานฺ พหูปทิศฺย ยูนานียเทศมฺ อุปสฺถิตวานฺฯ \p \v 3 ตตฺร มาสตฺรยํ สฺถิตฺวา ตสฺมาตฺ สุริยาเทศํ ยาตุมฺ อุทฺยต:, กินฺตุ ยิหูทียาสฺตํ หนฺตุํ คุปฺตา อติษฺฐนฺ ตสฺมาตฺ ส ปุนรปิ มากิทนิยามารฺเคณ ปฺรตฺยาคนฺตุํ มตึ กฺฤตวานฺฯ \p \v 4 พิรยานครียโสปาตฺร: ถิษลนีกียาริสฺตารฺขสิกุนฺเทา ทรฺพฺโพนครียคายตีมถิเยา อาศิยาเทศียตุขิกตฺรผิเมา จ เตน สารฺทฺธํ อาศิยาเทศํ ยาวทฺ คตวนฺต:ฯ \p \v 5 เอเต สรฺเวฺว 'คฺรสรา: สนฺโต 'สฺมานฺ อเปกฺษฺย โตฺรยานคเร สฺถิตวนฺต:ฯ \p \v 6 กิณฺวศูนฺยปูโปตฺสวทิเน จ คเต สติ วยํ ผิลิปีนคราตฺ โตยปเถน คตฺวา ปญฺจภิ รฺทิไนสฺโตฺรยานครมฺ อุปสฺถาย ตตฺร สปฺตทินานฺยวาติษฺฐามฯ \p \v 7 สปฺตาหสฺย ปฺรถมทิเน ปูปานฺ ภํกฺตุ ศิเษฺยษุ มิลิเตษุ เปาล: ปรทิเน ตสฺมาตฺ ปฺรสฺถาตุมฺ อุทฺยต: สนฺ ตทหฺนิ ปฺราเยณ กฺษปายา ยามทฺวยํ ยาวตฺ ศิเษฺยโภฺย ธรฺมฺมกถามฺ อกถยตฺฯ \p \v 8 อุปริเสฺถ ยสฺมินฺ ปฺรโกษฺเฐ สภำ กฺฤตฺวาสนฺ ตตฺร พหว: ปฺรทีปา: ปฺราชฺวลนฺฯ \p \v 9 อุตุขนามา กศฺจน ยุวา จ วาตายน อุปวิศนฺ โฆรตรนิทฺราคฺรโสฺต 'ภูตฺ ตทา เปาเลน พหุกฺษณํ กถายำ ปฺรจาริตายำ นิทฺรามคฺน: ส ตสฺมาทฺ อุปริสฺถตฺฤตียปฺรโกษฺฐาทฺ อปตตฺ, ตโต โลกาสฺตํ มฺฤตกลฺปํ ธฺฤโตฺวทโตลยนฺฯ \p \v 10 ตต: เปาโล'วรุหฺย ตสฺย คาเตฺร ปติตฺวา ตํ โกฺรเฑ นิธาย กถิตวานฺ, ยูยํ วฺยากุลา มา ภูต นายํ ปฺราไณ รฺวิยุกฺต:ฯ \p \v 11 ปศฺจาตฺ ส ปุนศฺโจปริ คตฺวา ปูปานฺ ภํกฺตฺวา ปฺรภาตํ ยาวตฺ กโถปกถเน กฺฤตฺวา ปฺรสฺถิตวานฺฯ \p \v 12 เต จ ตํ ชีวนฺตํ ยุวานํ คฺฤหีตฺวา คตฺวา ปรมาปฺยายิตา ชาตา:ฯ \p \v 13 อนนฺตรํ วยํ โปเตนาคฺรสรา ภูตฺวาสฺมนครมฺ อุตฺตีรฺยฺย เปาลํ คฺรหีตุํ มติมฺ อกุรฺมฺม ยต: ส ตตฺร ปทฺภฺยำ วฺรชิตุํ มตึ กฺฤเตฺวติ นิรูปิตวานฺฯ \p \v 14 ตสฺมาตฺ ตตฺราสฺมาภิ: สารฺทฺธํ ตสฺมินฺ มิลิเต สติ วยํ ตํ นีตฺวา มิตุลีนฺยุปทฺวีปํ ปฺราปฺตวนฺต:ฯ \p \v 15 ตสฺมาตฺ โปตํ โมจยิตฺวา ปเร'หนิ ขีโยปทฺวีปสฺย สมฺมุขํ ลพฺธวนฺตสฺตสฺมาทฺ เอเกนาหฺนา สาโมปทฺวีปํ คตฺวา โปตํ ลาคยิตฺวา โตฺรคุลฺลิเย สฺถิตฺวา ปรสฺมินฺ ทิวเสे มิลีตนครมฺ อุปาติษฺฐามฯ \p \v 16 ยต: เปาล อาศิยาเทเศ กาลํ ยาปยิตุมฺ นาภิลษนฺ อิผิษนครํ ตฺยกฺตฺวา ยาตุํ มนฺตฺรณำ สฺถิรีกฺฤตวานฺ; ยสฺมาทฺ ยทิ สาธฺยํ ภวติ ตรฺหิ นิสฺตาโรตฺสวสฺย ปญฺจาศตฺตมทิเน ส ยิรูศาลมฺยุปสฺถาตุํ มตึ กฺฤตวานฺฯ \p \v 17 เปาโล มิลีตาทฺ อิผิษํ ปฺรติ โลกํ ปฺรหิตฺย สมาชสฺย ปฺราจีนานฺ อาหูยานีตวานฺฯ \p \v 18 เตษุ ตสฺย สมีปมฺ อุปสฺถิเตษุ ส เตภฺย อิมำ กถำ กถิตวานฺ, อหมฺ อาศิยาเทเศ ปฺรถมาคมนมฺ อารภฺยาทฺย ยาวทฺ ยุษฺมากํ สนฺนิเธา สฺถิตฺวา สรฺวฺวสมเย ยถาจริตวานฺ ตทฺ ยูยํ ชานีถ; \p \v 19 ผลต: สรฺวฺวถา นมฺรมนา: สนฺ พหุศฺรุปาเตน ยิหุทียานามฺ กุมนฺตฺรณาชาตนานาปรีกฺษาภิ: ปฺรโภ: เสวามกรวํฯ \p \v 20 กามปิ หิตกถาाํ น โคปายิตวานฺ ตำ ปฺรจารฺยฺย สปฺรกาศํ คฺฤเห คฺฤเห สมุปทิเศฺยศฺวรํ ปฺรติ มน: ปราวรฺตฺตนียํ ปฺรเภา ยีศุขฺรีษฺเฏ วิศฺวสนียํ \p \v 21 ยิหูทียานามฺ อนฺยเทศียโลกานาญฺจ สมีป เอตาทฺฤศํ สากฺษฺยํ ททามิฯ \p \v 22 ปศฺยต สามฺปฺรตมฺ อาตฺมนากฺฤษฺฏ: สนฺ ยิรูศาลมฺนคเร ยาตฺรำ กโรมิ, ตตฺร มามฺปฺรติ ยทฺยทฺ ฆฏิษฺยเต ตานฺยหํ น ชานามิ; \p \v 23 กินฺตุ มยา พนฺธนํ เกฺลศศฺจ โภกฺตวฺย อิติ ปวิตฺร อาตฺมา นคเร นคเร ปฺรมาณํ ททาติฯ \p \v 24 ตถาปิ ตํ เกฺลศมหํ ตฺฤณาย น มเนฺย; อีศฺวรสฺยานุคฺรหวิษยกสฺย สุสํวาทสฺย ปฺรมาณํ ทาตุํ, ปฺรโภ รฺยีโศ: สกาศาท ยสฺยา: เสวายา: ภารํ ปฺราปฺนวํ ตำ เสวำ สาธยิตุํ สานนฺทํ สฺวมารฺคํ สมาปยิตุुญฺจ นิชปฺราณานปิ ปฺริยานฺ น มเนฺยฯ \p \v 25 อธุนา ปศฺยต เยษำ สมีเป'หมฺ อีศฺวรียราชฺยสฺย สุสํวาทํ ปฺรจารฺยฺย ภฺรมณํ กฺฤตวานฺ เอตาทฺฤศา ยูยํ มม วทนํ ปุน รฺทฺรษฺฏุํ น ปฺราปฺสฺยถ เอตทปฺยหํ ชานามิฯ \p \v 26 ยุษฺมภฺยมฺ อหมฺ อีศฺวรสฺย สรฺวฺวานฺ อาเทศานฺ ปฺรกาศยิตุํ น นฺยวรฺตฺเตฯ \p \v 27 อหํ สรฺเวฺวษำ โลกานำ รกฺตปาตโทษาทฺ ยนฺนิรฺโทษ อาเส ตสฺยาทฺย ยุษฺมานฺ สากฺษิณ: กโรมิฯ \p \v 28 ยูยํ เสฺวษุ ตถา ยสฺย วฺรชสฺยาธฺยกฺษนฺ อาตฺมา ยุษฺมานฺ วิธาย นฺยยุงฺกฺต ตตฺสรฺวฺวสฺมินฺ สาวธานา ภวต, ย สมาชญฺจ ปฺรภุ รฺนิชรกฺตมูเลฺยน กฺรีตวาน ตมฺ อวต, \p \v 29 ยโต มยา คมเน กฺฤเตอว ทุรฺชยา วฺฤกา ยุษฺมากํ มธฺยํ ปฺรวิศฺย วฺรชํ ปฺรติ นิรฺทยตามฺ อาจริษฺยนฺติ, \p \v 30 ยุษฺมากเมว มธฺยาทปิ โลกา อุตฺถาย ศิษฺยคณมฺ อปหนฺตุํ วิปรีตมฺ อุปเทกฺษฺยนฺตีตฺยหํ ชานามิฯ \p \v 31 อิติ เหโต รฺยูยํ สไจตนฺยา: สนฺตสฺติษฺฏต, อหญฺจ สาศฺรุปาต: สนฺ วตฺสรตฺรยํ ยาวทฺ ทิวานิศํ ปฺรติชนํ โพธยิตุํ น นฺยวรฺตฺเต ตทปิ สฺมรตฯ \p \v 32 อิทานีํ เห ภฺราตโร ยุษฺมากํ นิษฺฐำ ชนยิตุํ ปวิตฺรีกฺฤตโลกานำ มเธฺย'ธิการญฺจ ทาตุํ สมรฺโถ ย อีศฺวรสฺตสฺยานุคฺรหสฺย โย วาทศฺจ ตโยรุภโย รฺยุษฺมานฺ สมารฺปยมฺฯ \p \v 33 กสฺยาปิ สฺวรฺณํ รูปฺยํ วสฺตฺรํ วา ปฺรติ มยา โลโภ น กฺฤต:ฯ \p \v 34 กินฺตุ มม มตฺสหจรโลกานาญฺจาวศฺยกวฺยยาย มทียมิทํ กรทฺวยมฺ อศฺรามฺยทฺ เอตทฺ ยูยํ ชานีถฯ \p \v 35 อเนน ปฺรกาเรณ คฺรหณทฺ ทานํ ภทฺรมิติ ยทฺวากฺยํ ปฺรภุ รฺยีศุ: กถิตวานฺ ตตฺ สฺมรฺตฺตุํ ทริทฺรโลกานามุปการารฺถํ ศฺรมํ กรฺตฺตุญฺจ ยุษฺมากมฺ อุจิตมฺ เอตตฺสรฺวฺวํ ยุษฺมานหมฺ อุปทิษฺฏวานฺฯ \p \v 36 เอตำ กถำ กถยิตฺวา ส ชานุนี ปาตยิตฺวา สไรฺว: สห ปฺรารฺถยตฯ \p \v 37 เตน เต กฺรนฺทฺรนฺต: \p \v 38 ปุน รฺมม มุขํ น ทฺรกฺษฺยถ วิเศษต เอษา ยา กถา เตนากถิ ตตฺการณาตฺ โศกํ วิลาปญฺจ กฺฤตฺวา กณฺฐํ ธฺฤตฺวา จุมฺพิตวนฺต:ฯ ปศฺจาตฺ เต ตํ โปตํ นีตวนฺต:ฯ \c 21 \p \v 1 ไต รฺวิสฺฤษฺฏา: สนฺโต วยํ โปตํ พาหยิตฺวา ฤชุมารฺเคณ โกษมฺ อุปทฺวีปมฺ อาคตฺย ปเร'หนิ โรทิโยปทฺวีปมฺ อาคจฺฉาม ตตสฺตสฺมาตฺ ปาตารายามฺ อุปาติษฺฐามฯ \p \v 2 ตตฺร ไผนีกิยาเทศคามินมฺ โปตเมกํ ปฺราปฺย ตมารุหฺย คตวนฺต:ฯ \p \v 3 กุโปฺรปทฺวีปํ ทฺฤษฺฏฺวา ตํ สวฺยทิศิ สฺถาปยิตฺวา สุริยาเทศํ คตฺวา โปตสฺถทฺรวฺยาณฺยวโรหยิตุํ โสรนคเร ลาคิตวนฺต:ฯ \p \v 4 ตตฺร ศิษฺยคณสฺย สากฺษาตฺกรณาย วยํ ตตฺร สปฺตทินานิ สฺถิตวนฺต: ปศฺจาตฺเต ปวิเตฺรณาตฺมนา เปาลํ วฺยาหรนฺ ตฺวํ ยิรูศาลมฺนครํ มา คม:ฯ \p \v 5 ตตเสฺตษุ สปฺตสุ ทิเนษุ ยาปิเตษุ สตฺสุ วยํ ตสฺมาตฺ สฺถานาตฺ นิชวรฺตฺมนา คตวนฺต:, ตสฺมาตฺ เต สพาลวฺฤทฺธวนิตา อสฺมาภิ: สห นครสฺย ปริสรปรฺยฺยนฺตมฺ อาคตา: ปศฺจาทฺวยํ ชลธิตเฏ ชานุปาตํ ปฺรารฺถยามหิฯ \p \v 6 ตต: ปรสฺปรํ วิสฺฤษฺฏา: สนฺโต วยํ โปตํ คตาเสฺต ตุ สฺวสฺวคฺฤหํ ปฺรตฺยาคตวนฺต:ฯ \p \v 7 วยํ โสรนคราตฺ นาวา ปฺรสฺถาย ตลิมายินครมฺ อุปาติษฺฐาม ตตฺราสฺมากํ สมุทฺรียมารฺคสฺยานฺโต'ภวตฺ ตตฺร ภฺราตฺฤคณํ นมสฺกฺฤตฺย ทินเมกํ ไต: สารฺทฺธมฺ อุษตวนฺต:ฯ \p \v 8 ปเร 'หนิ เปาลสฺตสฺย สงฺคิโน วยญฺจ ปฺรติษฺฐมานา: ไกสริยานครมฺ อาคตฺย สุสํวาทปฺรจารกานำ สปฺตชนานำ ผิลิปนามฺน เอกสฺย คฺฤหํ ปฺรวิศฺยาวติษฺฐามฯ \p \v 9 ตสฺย จตโสฺร ทุหิตโร'นูฒา ภวิษฺยทฺวาทินฺย อาสนฺฯ \p \v 10 ตตฺราสฺมาสุ พหุทินานิ โปฺรษิเตษุ ยิหูทียเทศาทฺ อาคตฺยาคาพนามา ภวิษฺยทฺวาที สมุปสฺถิตวานฺฯ \p \v 11 โสสฺมากํ สมีปเมตฺย เปาลสฺย กฏิพนฺธนํ คฺฤหีตฺวา นิชหสฺตาปาทานฺ พทฺธฺวา ภาษิตวานฺ ยเสฺยทํ กฏิพนฺธนํ ตํ ยิหูทียโลกา ยิรูศาลมนคร อิตฺถํ พทฺธฺวา ภินฺนเทศียานำ กเรษุ สมรฺปยิษฺยนฺตีติ วากฺยํ ปวิตฺร อาตฺมา กถยติฯ \p \v 12 เอตาทฺฤศีํ กถำ ศฺรุตฺวา วยํ ตนฺนครวาสิโน ภฺราตรศฺจ ยิรูศาลมํ น ยาตุํ เปาลํ วฺยนยามหิ; \p \v 13 กินฺตุ ส ปฺรตฺยาวาทีตฺ, ยูยํ กึ กุรุถ? กึ กฺรนฺทเนน มมานฺต:กรณํ วิทีรฺณํ กริษฺยถ? ปฺรโภ รฺยีโศ รฺนามฺโน นิมิตฺตํ ยิรูศาลมิ พทฺโธ ภวิตุํ เกวล ตนฺน ปฺราณานฺ ทาตุมปิ สสชฺโชสฺมิฯ \p \v 14 เตนาสฺมากํ กถายามฺ อคฺฤหีตายามฺ อีศฺวรสฺย ยเถจฺฉา ตไถว ภวตฺวิตฺยุกฺตฺวา วยํ นิรสฺยามฯ \p \v 15 ปเร'หนิ ปาเถยทฺรวฺยาณิ คฺฤหีตฺวา ยิรูศาลมํ ปฺรติ ยาตฺรามฺ อกุรฺมฺมฯ \p \v 16 ตต: ไกสริยานครนิวาสิน: กติปยา: ศิษฺยา อสฺมาภิ: สารฺทฺธมฺ อิตฺวา กฺฤปฺรีเยน มฺนาสนฺนามฺนา เยน ปฺราจีนศิเษฺยน สารฺทฺธมฺ อสฺมาภิ รฺวสฺตวฺยํ ตสฺย สมีปมฺ อสฺมานฺ นีตวนฺต:ฯ \p \v 17 อสฺมาสุ ยิรูศาลมฺยุปสฺถิเตษุ ตตฺรสฺถภฺราตฺฤคโณ'สฺมานฺ อาหฺลาเทน คฺฤหีตวานฺฯ \p \v 18 ปรสฺมินฺ ทิวเส เปาเล'สฺมาภิ: สห ยากูโพ คฺฤหํ ปฺรวิษฺเฏ โลกปฺราจีนา: สรฺเวฺว ตตฺร ปริษทิ สํสฺถิตา:ฯ \p \v 19 อนนฺตรํ ส ตานฺ นตฺวา สฺวียปฺรจารเณน ภินฺนเทศียานฺ ปฺรตีศฺวโร ยานิ กรฺมฺมาณิ สาธิตวานฺ ตทียำ กถามฺ อนุกฺรมาตฺ กถิตวานฺฯ \p \v 20 อิติ ศฺรุตฺวา เต ปฺรภุํ ธนฺยํ โปฺรจฺย วากฺยมิทมฺ อภาษนฺต, เห ภฺราต รฺยิหูทียานำ มเธฺย พหุสหสฺราณิ โลกา วิศฺวาสิน อาสเต กินฺตุ เต สรฺเวฺว วฺยวสฺถามตาจาริณ เอตตฺ ปฺรตฺยกฺษํ ปศฺยสิฯ \p \v 21 ศิศูนำ ตฺวกฺเฉทนาทฺยาจรณํ ปฺรติษิธฺย ตฺวํ ภินฺนเทศนิวาสิโน ยิหูทียโลกานฺ มูสาวากฺยมฺ อศฺรทฺธาตุมฺ อุปทิศสีติ ไต: ศฺรุตมสฺติฯ \p \v 22 ตฺวมตฺราคโตสีติ วารฺตฺตำ สมากรฺณฺย ชนนิวโห มิลิตฺวาวศฺยเมวาคมิษฺยติ; อเตอว กึ กรณียมฺ? อตฺร วยํ มนฺตฺรยิตฺวา สมุปายํ ตฺวำ วทามสฺตํ ตฺวมาจรฯ \p \v 23 วฺรตํ กรฺตฺตุํ กฺฤตสงฺกลฺปา เย'สฺมำก จตฺวาโร มานวา: สนฺติ \p \v 24 ตานฺ คฺฤหีตฺวา ไต: สหิต: สฺวํ ศุจึ กุรุ ตถา เตษำ ศิโรมุณฺฑเน โย วฺยโย ภวติ ตํ ตฺวํ เทหิฯ ตถา กฺฤเต ตฺวทียาจาเร ยา ชนศฺรุติ รฺชายเต สาลีกา กินฺตุ ตฺวํ วิธึ ปาลยนฺ วฺยวสฺถานุสาเรเณวาจรสีติ เต โภตฺสนฺเตฯ \p \v 25 ภินฺนเทศียานำ วิศฺวาสิโลกานำ นิกเฏ วยํ ปตฺรํ ลิขิเตฺวตฺถํ สฺถิรีกฺฤตวนฺต:, เทวปฺรสาทโภชนํ รกฺตํ คลปีฑนมาริตปฺราณิโภชนํ วฺยภิจารศฺไจเตภฺย: สฺวรกฺษณวฺยติเรเกณ เตษามนฺยวิธิปาลนํ กรณียํ นฯ \p \v 26 ตต: เปาลสฺตานฺ มานุษานาทาย ปรสฺมินฺ ทิวเส ไต: สห ศุจิ รฺภูตฺวา มนฺทิรํ คตฺวา เศาจกรฺมฺมโณ ทิเนษุ สมฺปูรฺเณษุ เตษามฺ เอไกการฺถํ ไนเวทฺยาทฺยุตฺสรฺโค ภวิษฺยตีติ ชฺญาปิตวานฺฯ \p \v 27 เตษุ สปฺตสุ ทิเนษุ สมาปฺตกลฺเปษุ อาศิยาเทศนิวาสิโน ยิหูทียาสฺตํ มเธฺยมนฺทิรํ วิโลกฺย ชนนิวหสฺย มน:สุ กุปฺรวฺฤตฺตึ ชนยิตฺวา ตํ ธฺฤตฺวา \p \v 28 โปฺรจฺไจ: ปฺราโวจนฺ, เห อิสฺราเยโลฺลกา: สรฺเวฺว สาหายฺยํ กุรุตฯ โย มนุช เอเตษำ โลกานำ มูสาวฺยวสฺถายา เอตสฺย สฺถานสฺยาปิ วิปรีตํ สรฺวฺวตฺร สรฺวฺวานฺ ศิกฺษยติ ส เอษ:; วิเศษต: ส ภินฺนเทศียโลกานฺ มนฺทิรมฺ อานีย ปวิตฺรสฺถานเมตทฺ อปวิตฺรมกโรตฺฯ \p \v 29 ปูรฺวฺวํ เต มเธฺยนครมฺ อิผิษนครียํ ตฺรผิมํ เปาเลน สหิตํ ทฺฤษฺฏวนฺต เอตสฺมาตฺ เปาลสฺตํ มนฺทิรมธฺยมฺ อานยทฺ อิตฺยนฺวมิมตฯ \p \v 30 อเตอว สรฺวฺวสฺมินฺ นคเร กลโหตฺปนฺนตฺวาตฺ ธาวนฺโต โลกา อาคตฺย เปาลํ ธฺฤตฺวา มนฺทิรสฺย พหิรากฺฤษฺยานยนฺ ตตฺกฺษณาทฺ ทฺวาราณิ สรฺวฺวาณิ จ รุทฺธานิฯ \p \v 31 เตษุ ตํ หนฺตุมุทฺยเตेษุ ยิรูศาลมฺนคเร มหานุปทฺรโว ชาต อิติ วารฺตฺตายำ สหสฺรเสนาปเต: กรฺณโคจรีภูตายำ สตฺยำ ส ตตฺกฺษณาตฺ ไสนฺยานิ เสนาปติคณญฺจ คฺฤหีตฺวา ชเวนาคตวานฺฯ \p \v 32 ตโต โลกา: เสนาคเณน สห สหสฺรเสนาปติมฺ อาคจฺฉนฺตํ ทฺฤษฺฏฺวา เปาลตาฑนาโต นฺยวรฺตฺตนฺตฯ \p \v 33 ส สหสฺรเสนาปติ: สนฺนิธาวาคมฺย เปาลํ ธฺฤตฺวา ศฺฤงฺขลทฺวเยน พทฺธมฺ อาทิศฺย ตานฺ ปฺฤษฺฏวานฺ เอษ ก:? กึ กรฺมฺม จายํ กฺฤตวานฺ? \p \v 34 ตโต ชนสมูหสฺย กศฺจิทฺ เอกปฺรการํ กศฺจิทฺ อนฺยปฺรการํ วากฺยมฺ อเราตฺ ส ตตฺร สตฺยํ ชฺญาตุมฺ กลหการณาทฺ อศกฺต: สนฺ ตํ ทุรฺคํ เนตุมฺ อาชฺญาปยตฺฯ \p \v 35 เตษุ โสปานโสฺยปริ ปฺราปฺเตษุ โลกานำ สาหสการณาตฺ เสนาคณ: เปาลมุตฺโตลฺย นีตวานฺฯ \p \v 36 ตต: สรฺเวฺว โลกา: ปศฺจาทฺคามิน: สนฺต เอนํ ทุรีกุรุเตติ วากฺยมฺ อุจฺไจรวทนฺฯ \p \v 37 เปาลสฺย ทุรฺคานยนสมเย ส ตไสฺม สหสฺรเสนาปตเย กถิตวานฺ, ภวต: ปุรสฺตาตฺ กถำ กถยิตุํ กิมฺ อนุมนฺยเต? ส ตมปฺฤจฺฉตฺ ตฺวํ กึ ยูนานียำ ภาษำ ชานาสิ? \p \v 38 โย มิสรีโย ชน: ปูรฺวฺวํ วิโรธํ กฺฤตฺวา จตฺวาริ สหสฺราณิ ฆาตกานฺ สงฺคิน: กฺฤตฺวา วิปินํ คตวานฺ ตฺวํ กึ เสอว น ภวสิ? \p \v 39 ตทา เปาโล'กถยตฺ อหํ กิลิกิยาเทศสฺย ตารฺษนครีโย ยิหูทีโย, นาหํ สามานฺยนครีโย มานว:; อเตอว วินเย'หํ ลากานำ สมกฺษํ กถำ กถยิตุํ มามนุชานีษฺวฯ \p \v 40 เตนานุชฺญาต: เปาล: โสปาโนปริ ติษฺฐนฺ หเสฺตเนงฺคิตํ กฺฤตวานฺ, ตสฺมาตฺ สรฺเวฺว สุสฺถิรา อภวนฺฯ ตทา เปาล อิพฺรียภาษยา กถยิตุมฺ อารภต, \c 22 \p \v 1 เห ปิตฺฤคณา เห ภฺราตฺฤคณา:, อิทานีํ มม นิเวทเน สมวธตฺตฯ \p \v 2 ตทา ส อิพฺรียภาษยา กถำ กถยตีติ ศฺรุตฺวา สรฺเวฺว โลกา อตีว นิ:ศพฺทา สนฺโต'ติษฺฐนฺฯ \p \v 3 ปศฺจาตฺ โส'กถยทฺ อหํ ยิหูทีย อิติ นิศฺจย: กิลิกิยาเทศสฺย ตารฺษนครํ มม ชนฺมภูมิ:,เอตนฺนครียสฺย คมิลีเยลนามฺโน'ธฺยาปกสฺย ศิโษฺย ภูตฺวา ปูรฺวฺวปุรุษาณำ วิธิวฺยวสฺถานุสาเรณ สมฺปูรฺณรูเปณ ศิกฺษิโต'ภวมฺ อิทานีนฺตนา ยูยํ ยาทฺฤศา ภวถ ตาทฺฤโศ'หมปีศฺวรเสวายามฺ อุโทฺยคี ชาต:ฯ \p \v 4 มตเมตทฺ ทฺวิษฺฏฺวา ตทฺคฺราหินารีปุรุษานฺ การายำ พทฺธฺวา เตษำ ปฺราณนาศปรฺยฺยนฺตำ วิปกฺษตามฺ อกรวมฺฯ \p \v 5 มหายาชก: สภาสท: ปฺราจีนโลกาศฺจ มไมตสฺยา: กถายา: ปฺรมาณํ ทาตุํ ศกฺนุวนฺติ, ยสฺมาตฺ เตษำ สมีปาทฺ ทมฺเมษกนครนิวาสิภฺราตฺฤคณารฺถมฺ อาชฺญาปตฺราณิ คฺฤหีตฺวา เย ตตฺร สฺถิตาสฺตานฺ ทณฺฑยิตุํ ยิรูศาลมมฺ อานยนารฺถํ ทมฺเมษกนครํ คโตสฺมิฯ \p \v 6 กินฺตุ คจฺฉนฺ ตนฺนครสฺย สมีปํ ปฺราปฺตวานฺ ตทา ทฺวิตียปฺรหรเวลายำ สตฺยามฺ อกสฺมาทฺ คคณานฺนิรฺคตฺย มหตี ทีปฺติ รฺมม จตุรฺทิศิ ปฺรกาศิตวตีฯ \p \v 7 ตโต มยิ ภูเมาै ปติเต สติ, เห เศาล เห เศาล กุโต มำ ตาฑยสิ? มามฺปฺรติ ภาษิต เอตาทฺฤศ เอโก รโวปิ มยา ศฺรุต:ฯ \p \v 8 ตทาหํ ปฺรตฺยวทํ, เห ปฺรเภ โก ภวานฺ? ตต: โส'วาทีตฺ ยํ ตฺวํ ตาฑยสิ ส นาสรตีโย ยีศุรหํฯ \p \v 9 มม สงฺคิโน โลกาสฺตำ ทีปฺตึ ทฺฤษฺฏฺวา ภิยํ ปฺราปฺตา:, กินฺตุ มามฺปฺรตฺยุทิตํ ตทฺวากฺยํ เตे นาพุธฺยนฺตฯ \p \v 10 ตต: ปรํ ปฺฤษฺฏวานหํ, เห ปฺรโภ มยา กึ กรฺตฺตวฺยํ? ตต: ปฺรภุรกถยตฺ, อุตฺถาย ทมฺเมษกนครํ ยาหิ ตฺวยา ยทฺยตฺ กรฺตฺตวฺยํ นิรูปิตมาเสฺต ตตฺ ตตฺร ตฺวํ ชฺญาปยิษฺยเสฯ \p \v 11 อนนฺตรํ ตสฺยา: ขรตรทีปฺเต: การณาตฺ กิมปิ น ทฺฤษฺฏฺวา สงฺคิคเณน ธฺฤตหสฺต: สนฺ ทมฺเมษกนครํ วฺรชิตวานฺฯ \p \v 12 ตนฺนครนิวาสินำ สรฺเวฺวษำ ยิหูทียานำ มาโนฺย วฺยวสฺถานุสาเรณ ภกฺตศฺจ หนานียนามา มานว เอโก \p \v 13 มม สนฺนิธิมฺ เอตฺย ติษฺฐนฺ อกถยตฺ, เห ภฺราต: เศาล สุทฺฤษฺฏิ รฺภว ตสฺมินฺ ทณฺเฑ'หํ สมฺยกฺ ตํ ทฺฤษฺฏวานฺฯ \p \v 14 ตต: ส มหฺยํ กถิตวานฺ ยถา ตฺวมฺ อีศฺวรสฺยาภิปฺรายํ เวตฺสิ ตสฺย ศุทฺธสตฺตฺวชนสฺย ทรฺศนํ ปฺราปฺย ตสฺย ศฺรีมุขสฺย วากฺยํ ศฺฤโณษิ ตนฺนิมิตฺตมฺ อสฺมากํ ปูรฺวฺวปุรุษาณามฺ อีศฺวรสฺตฺวำ มโนนีตํ กฺฤตวานํฯ \p \v 15 ยโต ยทฺยทฺ อทฺรากฺษีรเศฺราษีศฺจ สรฺเวฺวษำ มานวานำ สมีเป ตฺวํ เตษำ สากฺษี ภวิษฺยสิฯ \p \v 16 อเตอว กุโต วิลมฺพเส? ปฺรโภ รฺนามฺนา ปฺรารฺถฺย นิชปาปปฺรกฺษาลนารฺถํ มชฺชนาย สมุตฺติษฺฐฯ \p \v 17 ตต: ปรํ ยิรูศาลมฺนครํ ปฺรตฺยาคตฺย มนฺทิเร'หมฺ เอกทา ปฺรารฺถเย, ตสฺมินฺ สมเย'หมฺ อภิภูต: สนฺ ปฺรภูํ สากฺษาตฺ ปศฺยนฺ, \p \v 18 ตฺวํ ตฺวรยา ยิรูศาลม: ปฺรติษฺฐสฺว ยโต โลกามยิ ตว สากฺษฺยํ น คฺรหีษฺยนฺติ, มามฺปฺรตฺยุทิตํ ตเสฺยทํ วากฺยมฺ อเศฺราษมฺฯ \p \v 19 ตโตหํ ปฺรตฺยวาทิษมฺ เห ปฺรโภ ปฺรติภชนภวนํ ตฺวยิ วิศฺวาสิโน โลกานฺ พทฺธฺวา ปฺรหฺฤตวานฺ, \p \v 20 ตถา ตว สากฺษิณ: สฺติผานสฺย รกฺตปาตนสมเย ตสฺย วินาศํ สมฺมนฺย สนฺนิเธา ติษฺฐนฺ หนฺตฺฤโลกานำ วาสำสิ รกฺษิตวานฺ, เอตตฺ เต วิทุ:ฯ \p \v 21 ตต: โส'กถยตฺ ปฺรติษฺฐสฺว ตฺวำ ทูรสฺถภินฺนเทศียานำ สมีปํ เปฺรษยิเษฺยฯ \p \v 22 ตทา โลกา เอตาวตฺปรฺยฺยนฺตำ ตทียำ กถำ ศฺรุตฺวา โปฺรจฺไจรกถยนฺ, เอนํ ภูมณฺฑลาทฺ ทูรีกุรุต, เอตาทฺฤศชนสฺย ชีวนํ โนจิตมฺฯ \p \v 23 อิตฺยุจฺไจ: กถยิตฺวา วสนานิ ปริตฺยชฺย คคณํ ปฺรติ ธูลีรกฺษิปนฺ \p \v 24 ตต: สหสฺรเสนาปติ: เปาลํ ทุรฺคาภฺยนฺตร เนตุํ สมาทิศตฺฯ เอตสฺย ปฺรติกูลา: สนฺโต โลกา: กินฺนิมิตฺตมฺ เอตาวทุจฺไจ:สฺวรมฺ อกุรฺวฺวนฺ, เอตทฺ เวตฺตุํ ตํ กศยา ปฺรหฺฤตฺย ตสฺย ปรีกฺษำ กรฺตฺตุมาทิศตฺฯ \p \v 25 ปทาตยศฺจรฺมฺมนิรฺมฺมิตรชฺชุภิสฺตสฺย พนฺธนํ กรฺตฺตุมุทฺยตาสฺตาสฺตทานีํ เปาล: สมฺมุขสฺถิตํ ศตเสนาปติมฺ อุกฺตวานฺ ทณฺฑาชฺญายามฺ อปฺราปฺตายำ กึ โรมิโลกํ ปฺรหรฺตฺตุํ ยุษฺมากมฺ อธิกาโรสฺติ? \p \v 26 เอนำ กถำ ศฺรุตฺวา ส สหสฺรเสนาปเต: สนฺนิธึ คตฺวา ตำ วารฺตฺตามวทตฺ ส โรมิโลก เอตสฺมาตฺ สาวธาน: สนฺ กรฺมฺม กุรุฯ \p \v 27 ตสฺมาตฺ สหสฺรเสนาปติ รฺคตฺวา ตมปฺรากฺษีตฺ ตฺวํ กึ โรมิโลก:? อิติ มำ พฺรูหิฯ โส'กถยตฺ สตฺยมฺฯ \p \v 28 ตต: สหสฺรเสนาปติ: กถิตวานฺ พหุทฺรวิณํ ทตฺตฺวาหํ ตตฺ เปารสขฺยํ ปฺราปฺตวานฺ; กินฺตุ เปาล: กถิตวานฺ อหํ ชนุนา ตตฺ ปฺราปฺโต'สฺมิฯ \p \v 29 อิตฺถํ สติ เย ปฺรหาเรณ ตํ ปรีกฺษิตุํ สมุทฺยตา อาสนฺ เต ตสฺย สมีปาตฺ ปฺราติษฺฐนฺต; สหสฺรเสนาปติสฺตํ โรมิโลกํ วิชฺญาย สฺวยํ ยตฺ ตสฺย พนฺธนมฺ อการฺษีตฺ ตตฺการณาทฺ อพิเภตฺฯ \p \v 30 ยิหูทียโลกา: เปาลํ กุโต'ปวทนฺเต ตสฺย วฺฤตฺตานฺตํ ชฺญาตุํ วาญฺฉนฺ สหสฺรเสนาปติ: ปเร'หนิ เปาลํ พนฺธนาตฺ โมจยิตฺวา ปฺรธานยาชกานฺ มหาสภายา: สรฺวฺวโลกาศฺจ สมุปสฺถาตุมฺ อาทิศฺย เตษำ สนฺนิเธา เปาลมฺ อวโรหฺย สฺถาปิตวานฺฯ \c 23 \p \v 1 สภาสโทฺลกานฺ ปฺรติ เปาโล'นนฺยทฺฤษฺฏฺยา ปศฺยนฺ อกถยตฺ, เห ภฺราตฺฤคณา อทฺย ยาวตฺ สรเลน สรฺวฺวานฺต:กรเณเนศฺวรสฺย สากฺษาทฺ อาจรามิฯ \p \v 2 อเนน หนานียนามา มหายาชกสฺตํ กโปเล จเปเฏนาหนฺตุํ สมีปสฺถโลกานฺ อาทิษฺฏวานฺฯ \p \v 3 ตทา เปาลสฺตมวทตฺ, เห พหิษฺปริษฺกฺฤต, อีศฺวรสฺตฺวำ ปฺรหรฺตฺตุมฺ อุทฺยโตสฺติ, ยโต วฺยวสฺถานุสาเรณ วิจารยิตุมฺ อุปวิศฺย วฺยวสฺถำ ลงฺฆิตฺวา มำ ปฺรหรฺตฺตุมฺ อาชฺญาปยสิฯ \p \v 4 ตโต นิกฏสฺถา โลกา อกถยนฺ, ตฺวํ กิมฺ อีศฺวรสฺย มหายาชกํ นินฺทสิ? \p \v 5 ตต: เปาล: ปฺรติภาษิตวานฺ เห ภฺราตฺฤคณ มหายาชก เอษ อิติ น พุทฺธํ มยา ตทนฺยจฺจ สฺวโลกานามฺ อธิปตึ ปฺรติ ทุรฺวฺวากฺยํ มา กถย, เอตาทฺฤศี ลิปิรสฺติฯ \p \v 6 อนนฺตรํ เปาลเสฺตษามฺ อรฺทฺธํ สิทูกิโลกา อรฺทฺธํ ผิรูศิโลกา อิติ ทฺฤษฺฏฺวา โปฺรจฺไจ: สภาสฺถโลกานฺ อวทตฺ เห ภฺราตฺฤคณ อหํ ผิรูศิมตาวลมฺพี ผิรูศิน: สตฺนานศฺจ, มฺฤตโลกานามฺ อุตฺถาเน ปฺรตฺยาศากรณาทฺ อหมปวาทิโตสฺมิฯ \p \v 7 อิติ กถายำ กถิตายำ ผิรูศิสิทูกิโน: ปรสฺปรํ ภินฺนวากฺยตฺวาตฺ สภายา มเธฺย เทฺวา สํเฆา ชาเตาฯ \p \v 8 ยต: สิทูกิโลกา อุตฺถานํ สฺวรฺคียทูตา อาตฺมานศฺจ สรฺเวฺวษามฺ เอเตษำ กมปิ น มนฺยนฺเต, กินฺตุ ผิรูศิน: สรฺวฺวมฺ องฺคีกุรฺวฺวนฺติฯ \p \v 9 ตต: ปรสฺปรมฺ อติศยโกลาหเล สมุปสฺถิเต ผิรูศินำ ปกฺษียา: สภาสฺถา อธฺยาปกา: ปฺรติปกฺษา อุตฺติษฺฐนฺโต 'กถยนฺ, เอตสฺย มานวสฺย กมปิ โทษํ น ปศฺยาม:; ยทิ กศฺจิทฺ อาตฺมา วา กศฺจิทฺ ทูต เอนํ ปฺรตฺยาทิศตฺ ตรฺหิ วยมฺ อีศฺวรสฺย ปฺราติกูเลฺยน น โยตฺสฺยาม:ฯ \p \v 10 ตสฺมาทฺ อตีว ภินฺนวากฺยเตฺว สติ เต เปาลํ ขณฺฑํ ขณฺฑํ กริษฺยนฺตีตฺยาศงฺกยา สหสฺรเสนาปติ: เสนาคณํ ตตฺสฺถานํ ยาตุํ สภาโต พลาตฺ เปาลํ ธฺฤตฺวา ทุรฺคํ เนตญฺจาชฺญาปยตฺฯ \p \v 11 ราโตฺร ปฺรภุสฺตสฺย สมีเป ติษฺฐนฺ กถิตวานฺ เห เปาล นิรฺภโย ภว ยถา ยิรูศาลมฺนคเร มยิ สากฺษฺยํ ทตฺตวานฺ ตถา โรมานคเรปิ ตฺวยา ทาตวฺยมฺฯ \p \v 12 ทิเน สมุปสฺถิเต สติ กิยนฺโต ยิหูทียโลกา เอกมนฺตฺรณา: สนฺต: เปาลํ น หตฺวา โภชนปาเน กริษฺยาม อิติ ศปเถน สฺวานฺ อพธฺนนฺฯ \p \v 13 จตฺวารึศชฺชเนโภฺย'ธิกา โลกา อิติ ปณมฺ อกุรฺวฺวนฺฯ \p \v 14 เต มหายาชกานำ ปฺราจีนโลกานาญฺจ สมีปํ คตฺวา กถยนฺ, วยํ เปาลํ น หตฺวา กิมปิ น โภกฺษฺยามเห ทฺฤเฒนาเนน ศปเถน พทฺธฺวา อภวามฯ \p \v 15 อเตอว สามฺปฺรตํ สภาสโทฺลไก: สห วยํ ตสฺมินฺ กญฺจิทฺ วิเศษวิจารํ กริษฺยามสฺตทรฺถํ ภวานฺ โศฺว 'สฺมากํ สมีปํ ตมฺ อานยตฺวิติ สหสฺรเสนาปตเย นิเวทนํ กุรุต เตน ยุษฺมากํ สมีปํ อุปสฺถิเต: ปูรฺวฺวํ วยํ ตํ หนฺตุ สชฺชิษฺยามฯ \p \v 16 ตทา เปาลสฺย ภาคิเนยเสฺตษามิติ มนฺตฺรณำ วิชฺญาย ทุรฺคํ คตฺวา ตำ วารฺตฺตำ เปาลมฺ อุกฺตวานฺฯ \p \v 17 ตสฺมาตฺ เปาล เอกํ ศตเสนาปติมฺ อาหูย วากฺยมิทมฺ ภาษิตวานฺ สหสฺรเสนาปเต: สมีเป'สฺย ยุวมนุษฺยสฺย กิญฺจินฺนิเวทนมฺ อาเสฺต, ตสฺมาตฺ ตตฺสวิธมฺ เอนํ นยฯ \p \v 18 ตต: ส ตมาทาย สหสฺรเสนาปเต: สมีปมฺ อุปสฺถาย กถิตวานฺ, ภวต: สมีเป'สฺย กิมปิ นิเวทนมาเสฺต ตสฺมาตฺ พนฺทิ: เปาโล มามาหูย ภวต: สมีปมฺ เอนมฺ อาเนตุํ ปฺรารฺถิตวานฺฯ \p \v 19 ตทา สหสฺรเสนาปติสฺตสฺย หสฺตํ ธฺฤตฺวา นิรฺชนสฺถานํ นีตฺวา ปฺฤษฺฐวานฺ ตว กึ นิเวทนํ? ตตฺ กถยฯ \p \v 20 ตต: โสกถยตฺ, ยิหูทียลากา: เปาเล กมปิ วิเศษวิจารํ ฉลํ กฺฤตฺวา ตํ สภำ เนตุํ ภวต: สมีเป นิเวทยิตุํ อมนฺตฺรยนฺฯ \p \v 21 กินฺตุ มวตา ตนฺน สฺวีกรฺตฺตวฺยํ ยตเสฺตษำ มเธฺยวรฺตฺตินศฺจตฺวารึศชฺชเนโภฺย 'ธิกโลกา เอกมนฺตฺรณา ภูตฺวา เปาลํ น หตฺวา โภชนํ ปานญฺจ น กริษฺยาม อิติ ศปเถน พทฺธา: สนฺโต ฆาตกา อิว สชฺชิตา อิทานีํ เกวลํ ภวโต 'นุมติมฺ อเปกฺษนฺเตฯ \p \v 22 ยามิมำ กถำ ตฺวํ นิเวทิตวานฺ ตำ กไสฺมจิทปิ มา กถเยตฺยุกฺตฺวา สหสฺรเสนาปติสฺตํ ยุวานํ วิสฺฤษฺฏวานฺฯ \p \v 23 อนนฺตรํ สหสฺรเสนาปติ รฺเทฺวา ศตเสนาปตี อาหูเยทมฺ อาทิศตฺ, ยุวำ ราเตฺรา ปฺรหไรกาวศิษฺฏายำ สตฺยำ ไกสริยานครํ ยาตุํ ปทาติไสนฺยานำ เทฺว ศเต โฆฏกาโรหิไสนฺยานำ สปฺตตึ ศกฺติธาริไสนฺยานำ เทฺว ศเต จ ชนานฺ สชฺชิตานฺ กุรุตํฯ \p \v 24 เปาลมฺ อาโรหยิตุํ ผีลิกฺษาธิปเต: สมีปํ นิรฺวฺวิฆฺนํ เนตุญฺจ วาหนานิ สมุปสฺถาปยตํฯ \p \v 25 อปรํ ส ปตฺรํ ลิขิตฺวา ทตฺตวานฺ ตลฺลิขิตเมตตฺ, \p \v 26 มหามหิมศฺรียุกฺตผีลิกฺษาธิปตเย เกฺลาทิยลุษิยสฺย นมสฺการ:ฯ \p \v 27 ยิหูทียโลกา: ปูรฺวฺวมฺ เอนํ มานวํ ธฺฤตฺวา สฺวหไสฺต รฺหนฺตุมฺ อุทฺยตา เอตสฺมินฺนนฺตเร สไสโนฺยหํ ตโตฺรปสฺถาย เอษ ชโน โรมีย อิติ วิชฺญาย ตํ รกฺษิตวานฺฯ \p \v 28 กินฺนิมิตฺตํ เต ตมปวทนฺเต ตชฺชฺญาตุํ เตษา สภำ ตมานายิตวานฺฯ \p \v 29 ตตเสฺตษำ วฺยวสฺถายา วิรุทฺธยา กยาจน กถยา โส'ปวาทิโต'ภวตฺ, กินฺตุ ส ศฺฤงฺขลพนฺธนาโรฺห วา ปฺราณนาศาโรฺห ภวตีทฺฤศ: โกปฺยปราโธ มยาสฺย น ทฺฤษฺฏ:ฯ \p \v 30 ตถาปิ มนุษฺยสฺยาสฺย วธารฺถํ ยิหูทียา ฆาตกาอิว สชฺชิตา เอตำ วารฺตฺตำ ศฺรุตฺวา ตตฺกฺษณาตฺ ตว สมีปเมนํ เปฺรษิตวานฺ อสฺยาปวาทกำศฺจ ตว สมีปํ คตฺวาปวทิตุมฺ อาชฺญาปยมฺฯ ภวต: กุศลํ ภูยาตฺฯ \p \v 31 ไสนฺยคณ อาชฺญานุสาเรณ เปาลํ คฺฤหีตฺวา ตสฺยำ รชนฺยามฺ อานฺติปาตฺรินครมฺ อานยตฺฯ \p \v 32 ปเร'หนิ เตน สห ยาตุํ โฆฏการูฒไสนฺยคณํ สฺถาปยิตฺวา ปราวฺฤตฺย ทุรฺคํ คตวานฺฯ \p \v 33 ตต: ปเร โฆฏกาโรหิไสนฺยคณ: ไกสริยานครมฺ อุปสฺถาย ตตฺปตฺรมฺ อธิปเต: กเร สมรฺปฺย ตสฺย สมีเป เปาลมฺ อุปสฺถาปิตวานฺฯ \p \v 34 ตทาธิปติสฺตตฺปตฺรํ ปฐิตฺวา ปฺฤษฺฐวานฺ เอษ กิมฺปฺรเทศีโย ชน:? ส กิลิกิยาปฺรเทศีย เอโก ชน อิติ ชฺญาตฺวา กถิตวานฺ, \p \v 35 ตวาปวาทกคณ อาคเต ตว กถำ โศฺรษฺยามิฯ เหโรทฺราชคฺฤเห ตํ สฺถาปยิตุมฺ อาทิษฺฏวานฺฯ \c 24 \p \v 1 ปญฺจโภฺย ทิเนภฺย: ปรํ หนานียนามา มหายาชโก'ธิปเต: สมกฺษํ เปาลสฺย ปฺราติกูเลฺยน นิเวทยิตุํ ตรฺตุลฺลนามานํ กญฺจน วกฺตารํ ปฺราจีนชนำศฺจ สงฺคิน: กฺฤตฺวา ไกสริยานครมฺ อาคจฺฉตฺฯ \p \v 2 ตต: เปาเล สมานีเต สติ ตรฺตุลฺลสฺตสฺยาปวาทกถำ กถยิตุมฺ อารภต เห มหามหิมผีลิกฺษ ภวโต วยมฺ อตินิรฺวฺวิฆฺนํ กาลํ ยาปยาโม ภวต: ปริณามทรฺศิตยา เอตทฺเทศียานำ พหูนิ มงฺคลานิ ฆฏิตานิ, \p \v 3 อิติ เหโต รฺวยมติกฺฤตชฺญา: สนฺต: สรฺวฺวตฺร สรฺวฺวทา ภวโต คุณานฺ คายม:ฯ \p \v 4 กินฺตุ พหุภิ: กถาภิ รฺภวนฺตํ เยน น วิรญฺชยามิ ตสฺมาทฺ วินเย ภวานฺ พนุกมฺปฺย มทลฺปกถำ ศฺฤโณตุฯ \p \v 5 เอษ มหามารีสฺวรูโป นาสรตียมตคฺราหิสํฆาตสฺย มุโขฺย ภูตฺวา สรฺวฺวเทเศษุ สรฺเวฺวษำ ยิหูทียานำ ราชโทฺรหาจรณปฺรวฺฤตฺตึ ชนยตีตฺยสฺมาภิ รฺนิศฺจิตํฯ \p \v 6 ส มนฺทิรมปิ อศุจิ กรฺตฺตุํ เจษฺฏิตวานฺ; อิติ การณาทฺ วยมฺ เอนํ ธฺฤตฺวา สฺววฺยวสฺถานุสาเรณ วิจารยิตุํ ปฺราวรฺตฺตามหิ; \p \v 7 กินฺตุ ลุษิย: สหสฺรเสนาปติราคตฺย พลาทฺ อสฺมากํ กเรภฺย เอนํ คฺฤหีตฺวา \p \v 8 เอตสฺยาปวาทกานฺ ภวต: สมีปมฺ อาคนฺตุมฺ อาชฺญาปยตฺฯ วยํ ยสฺมินฺ ตมปวาทาโม ภวตา ปทปวาทกถายำ วิจาริตายำ สตฺยำ สรฺวฺวํ วฺฤตฺตานฺตํ เวทิตุํ ศกฺษฺยเตฯ \p \v 9 ตโต ยิหูทียา อปิ สฺวีกฺฤตฺย กถิตวนฺต เอษา กถา ปฺรมาณมฺฯ \p \v 10 อธิปเตา กถำ กถยิตุํ เปาลํ ปฺรตีงฺคิตํ กฺฤตวติ ส กถิตวานฺ ภวานฺ พหูนฺ วตฺสรานฺ ยาวทฺ เอตทฺเทศสฺย ศาสนํ กโรตีติ วิชฺญาย ปฺรตฺยุตฺตรํ ทาตุมฺ อกฺโษโภ'ภวมฺฯ \p \v 11 อทฺย เกวลํ ทฺวาทศ ทินานิ ยาตานิ, อหมฺ อาราธนำ กรฺตฺตุํ ยิรูศาลมนครํ คตวานฺ เอษา กถา ภวตา ชฺญาตุํ ศกฺยเต; \p \v 12 กินฺตฺวิเภ มำ มเธฺยมนฺทิรํ เกนาปิ สห วิตณฺฑำ กุรฺวฺวนฺตํ กุตฺราปิ ภชนภวเน นคเร วา โลกานฺ กุปฺรวฺฤตฺตึ ชนยนฺตุํ น ทฺฤษฺฏวนฺต:ฯ \p \v 13 อิทานีํ ยสฺมินฺ ยสฺมินฺ มามฺ อปวทนฺเต ตสฺย กิมปิ ปฺรมาณํ ทาตุํ น ศกฺนุวนฺติฯ \p \v 14 กินฺตุ ภวิษฺยทฺวากฺยคฺรนฺเถ วฺยวสฺถาคฺรนฺเถ จ ยา ยา กถา ลิขิตาเสฺต ตาสุ สรฺวฺวาสุ วิศฺวสฺย ยนฺมตมฺ อิเม วิธรฺมฺมํ ชานนฺติ ตนฺมตานุสาเรณาหํ นิชปิตฺฤปุรุษาณามฺ อีศฺวรมฺ อาราธยามีตฺยหํ ภวต: สมกฺษมฺ องฺคีกโรมิฯ \p \v 15 ธารฺมฺมิกาณามฺ อธารฺมฺมิกาณาญฺจ ปฺรมีตโลกานาเมโวตฺถานํ ภวิษฺยตีติ กถามิเม สฺวีกุรฺวฺวนฺติ ตถาหมปิ ตสฺมินฺ อีศฺวเร ปฺรตฺยาศำ กโรมิ; \p \v 16 อีศฺวรสฺย มานวานาญฺจ สมีเป ยถา นิรฺโทโษ ภวามิ ตทรฺถํ สตตํ ยตฺนวานฺ อสฺมิฯ \p \v 17 พหุษุ วตฺสเรษุ คเตษุ สฺวเทศียโลกานำ นิมิตฺตํ ทานียทฺรวฺยาณิ ไนเวทฺยานิ จ สมาทาย ปุนราคมนํ กฺฤตวานฺฯ \p \v 18 ตโตหํ ศุจิ รฺภูตฺวา โลกานำ สมาคมํ กลหํ วา น การิตวานฺ ตถาปฺยาศิยาเทศียา: กิยนฺโต ยิหุทียโลกา มเธฺยมนฺทิรํ มำ ธฺฤตวนฺต:ฯ \p \v 19 มโมปริ ยทิ กาจิทปวาทกถาสฺติ ตรฺหิ ภวต: สมีปมฺ อุปสฺถาย เตษาเมว สากฺษฺยทานมฺ อุจิตมฺฯ \p \v 20 โนเจตฺ ปูรฺเวฺว มหาสภาสฺถานำ โลกานำ สนฺนิเธา มม ทณฺฑายมานตฺวสมเย, อหมทฺย มฺฤตานามุตฺถาเน ยุษฺมาภิ รฺวิจาริโตสฺมิ, \p \v 21 เตษำ มเธฺย ติษฺฐนฺนหํ ยามิมำ กถามุจฺไจ: สฺวเรณ กถิตวานฺ ตทโนฺย มม โกปิ โทโษ'ลภฺยต น เวติ วรมฺ เอเต สมุปสฺถิตโลกา วทนฺตุฯ \p \v 22 ตทา ผีลิกฺษ เอตำ กถำ ศฺรุตฺวา ตนฺมตสฺย วิเศษวฺฤตฺตานฺตํ วิชฺญาตุํ วิจารํ สฺถคิตํ กฺฤตฺวา กถิตวานฺ ลุษิเย สหสฺรเสนาปเตา สมายาเต สติ ยุษฺมากํ วิจารมฺ อหํ นิษฺปาทยิษฺยามิฯ \p \v 23 อนนฺตรํ พนฺธนํ วินา เปาลํ รกฺษิตุํ ตสฺย เสวนาย สากฺษาตฺกรณาย วา ตทียาตฺมียพนฺธุชนานฺ น วารยิตุญฺจ ศมเสนาปติมฺ อาทิษฺฏวานฺฯ \p \v 24 อลฺปทินาตฺ ปรํ ผีลิกฺโษ'ธิปติ รฺทฺรุษิลฺลานามฺนา ยิหูทียยา สฺวภารฺยฺยยา สหาคตฺย เปาลมาหูย ตสฺย มุขาตฺ ขฺรีษฺฏธรฺมฺมสฺย วฺฤตฺตานฺตมฺ อเศฺราษีตฺฯ \p \v 25 เปาเลน นฺยายสฺย ปริมิตโภคสฺย จรมวิจารสฺย จ กถายำ กถิตายำ สตฺยำ ผีลิกฺษ: กมฺปมาน: สนฺ วฺยาหรทฺ อิทานีํ ยาหิ, อหมฺ อวกาศํ ปฺราปฺย ตฺวามฺ อาหูสฺยามิฯ \p \v 26 มุกฺติปฺรปฺตฺยรฺถํ เปาเลน มหฺยํ มุทฺราทาสฺยนฺเต อิติ ปตฺยาศำ กฺฤตฺวา ส ปุน: ปุนสฺตมาหูย เตน สากํ กโถปกถนํ กฺฤตวานฺฯ \p \v 27 กินฺตุ วตฺสรทฺวยาตฺ ปรํ ปรฺกิยผีษฺฏ ผาลิกฺษสฺย ปทํ ปฺราปฺเต สติ ผีลิกฺโษ ยิหูทียานฺ สนฺตุษฺฏานฺ จิกีรฺษนฺ เปาลํ พทฺธํ สํสฺถาปฺย คตวานฺฯ \c 25 \p \v 1 อนนฺตรํ ผีษฺโฏ นิชราชฺยมฺ อาคตฺย ทินตฺรยาตฺ ปรํ ไกสริยาโต ยิรูศาลมฺนครมฺ อาคมตฺฯ \p \v 2 ตทา มหายาชโก ยิหูทียานำ ปฺรธานโลกาศฺจ ตสฺย สมกฺษํ เปาลมฺ อปาวทนฺตฯ \p \v 3 ภวานฺ ตํ ยิรูศาลมมฺ อาเนตุมฺ อาชฺญาปยตฺวิติ วินีย เต ตสฺมาทฺ อนุคฺรหํ วาญฺฉิตวนฺต:ฯ \p \v 4 ยต: ปถิมเธฺย โคปเนน เปาลํ หนฺตุํ ไต รฺฆาตกา นิยุกฺตา:ฯ ผีษฺฏ อุตฺตรํ ทตฺตวานฺ เปาล: ไกสริยายำ สฺถาสฺยติ ปุนรลฺปทินาตฺ ปรมฺ อหํ ตตฺร ยาสฺยามิฯ \p \v 5 ตตสฺตสฺย มานุษสฺย ยทิ กศฺจิทฺ อปราธสฺติษฺฐติ ตรฺหิ ยุษฺมากํ เย ศกฺนุวนฺติ เต มยา สห ตตฺร คตฺวา ตมปวทนฺตุ ส เอตำ กถำ กถิตวานฺฯ \p \v 6 ทศทิวเสโภฺย'ธิกํ วิลมฺพฺย ผีษฺฏสฺตสฺมาตฺ ไกสริยานครํ คตฺวา ปรสฺมินฺ ทิวเส วิจาราสน อุปทิศฺย เปาลมฺ อาเนตุมฺ อาชฺญาปยตฺฯ \p \v 7 เปาเล สมุปสฺถิเต สติ ยิรูศาลมฺนคราทฺ อาคตา ยิหูทียโลกาสฺตํ จตุรฺทิศิ สํเวษฺฏฺย ตสฺย วิรุทฺธํ พหูนฺ มหาโทษานฺ อุตฺถาปิตวนฺต: กินฺตุ เตษำ กิมปิ ปฺรมาณํ ทาตุํ น ศกฺนุวนฺต:ฯ \p \v 8 ตต: เปาล: สฺวสฺมินฺ อุตฺตรมิทมฺ อุทิตวานฺ, ยิหูทียานำ วฺยวสฺถายา มนฺทิรสฺย ไกสรสฺย วา ปฺรติกูลํ กิมปิ กรฺมฺม นาหํ กฺฤตวานฺฯ \p \v 9 กินฺตุ ผีษฺโฏ ยิหูทียานฺ สนฺตุษฺฏานฺ กรฺตฺตุมฺ อภิลษนฺ เปาลมฺ อภาษต ตฺวํ กึ ยิรูศาลมํ คตฺวาสฺมินฺ อภิโยเค มม สากฺษาทฺ วิจาริโต ภวิษฺยสิ? \p \v 10 ตต: เปาล อุตฺตรํ โปฺรกฺตวานฺ, ยตฺร มม วิจาโร ภวิตุํ โยคฺย: ไกสรสฺย ตตฺร วิจาราสน เอว สมุปสฺถิโตสฺมิ; อหํ ยิหูทียานำ กามปิ หานึ นาการฺษมฺ อิติ ภวานฺ ยถารฺถโต วิชานาติฯ \p \v 11 กญฺจิทปราธํ กิญฺจน วธารฺหํ กรฺมฺม วา ยทฺยหมฺ อกริษฺยํ ตรฺหิ ปฺราณหนนทณฺฑมปิ โภกฺตุมฺ อุทฺยโต'ภวิษฺยํ, กินฺตุ เต มม สมปวาทํ กุรฺวฺวนฺติ ส ยทิ กลฺปิตมาโตฺร ภวติ ตรฺหิ เตษำ กเรษุ มำ สมรฺปยิตุํ กสฺยาปฺยธิกาโร นาสฺติ, ไกสรสฺย นิกเฏ มม วิจาโร ภวตุฯ \p \v 12 ตทา ผีษฺโฏ มนฺตฺริภิ: สารฺทฺธํ สํมนฺตฺรฺย เปาลาย กถิตวานฺ, ไกสรสฺย นิกเฏ กึ ตว วิจาโร ภวิษฺยติ? ไกสรสฺย สมีปํ คมิษฺยสิฯ \p \v 13 กิยทฺทิเนภฺย: ปรมฺ อาคฺริปฺปราชา พรฺณีกี จ ผีษฺฏํ สากฺษาตฺ กรฺตฺตุํ ไกสริยานครมฺ อาคตวนฺเตาฯ \p \v 14 ตทา เตา พหุทินานิ ตตฺร สฺถิเตา ตต: ผีษฺฏสฺตํ ราชานํ เปาลสฺย กถำ วิชฺญาปฺย กถยิตุมฺ อารภต เปาลนามานมฺ เอกํ พนฺทิ ผีลิกฺโษ พทฺธํ สํสฺถาปฺย คตวานฺฯ \p \v 15 ยิรูศาลมิ มม สฺถิติกาเล มหายาชโก ยิหูทียานำ ปฺราจีนโลกาศฺจ ตมฺ อโปทฺย ตมฺปฺรติ ทณฺฑาชฺญำ ปฺรารฺถยนฺตฯ \p \v 16 ตโตหมฺ อิตฺยุตฺตรมฺ อวทํ ยาวทฺ อโปทิโต ชน: สฺวาปวาทกานฺ สากฺษาตฺ กฺฤตฺวา สฺวสฺมินฺ โย'ปราธ อาโรปิตสฺตสฺย ปฺรตฺยุตฺตรํ ทาตุํ สุโยคํ น ปฺราปฺโนติ, ตาวตฺกาลํ กสฺยาปิ มานุษสฺย ปฺราณนาศาชฺญาปนํ โรมิโลกานำ รีติ รฺนหิฯ \p \v 17 ตตเสฺตษฺวตฺราคเตษุ ปรสฺมินฺ ทิวเส'หมฺ อวิลมฺพํ วิจาราสน อุปวิศฺย ตํ มานุษมฺ อาเนตุมฺ อาชฺญาปยมฺฯ \p \v 18 ตทนนฺตรํ ตสฺยาปวาทกา อุปสฺถาย ยาทฺฤศมฺ อหํ จินฺติตวานฺ ตาทฺฤศํ กญฺจน มหาปวาทํ โนตฺถาปฺย \p \v 19 เสฺวษำ มเต ตถา เปาโล ยํ สชีวํ วทติ ตสฺมินฺ ยีศุนามนิ มฺฤตชเน จ ตสฺย วิรุทฺธํ กถิตวนฺต:ฯ \p \v 20 ตโตหํ ตาทฺฤคฺวิจาเร สํศยาน: สนฺ กถิตวานฺ ตฺวํ ยิรูศาลมํ คตฺวา กึ ตตฺร วิจาริโต ภวิตุมฺ อิจฺฉสิ? \p \v 21 ตทา เปาโล มหาราชสฺย นิกเฏ วิจาริโต ภวิตุํ ปฺรารฺถยต, ตสฺมาทฺ ยาวตฺกาลํ ตํ ไกสรสฺย สมีปํ เปฺรษยิตุํ น ศกฺโนมิ ตาวตฺกาลํ ตมตฺร สฺถาปยิตุมฺ อาทิษฺฏวานฺฯ \p \v 22 ตต อาคฺริปฺป: ผีษฺฏมฺ อุกฺตวานฺ, อหมปิ ตสฺย มานุษสฺย กถำ โศฺรตุมฺ อภิลษามิฯ ตทา ผีษฺโฏ วฺยาหรตฺ ศฺวสฺตทียำ กถำ ตฺวํ โศฺรษฺยสิฯ \p \v 23 ปรสฺมินฺ ทิวเส อาคฺริปฺโป พรฺณีกี จ มหาสมาคมํ กฺฤตฺวา ปฺรธานวาหินีปติภิ รฺนครสฺถปฺรธานโลไกศฺจ สห มิลิตฺวา ราชคฺฤหมาคตฺย สมุปสฺถิเตา ตทา ผีษฺฏสฺยาชฺญยา เปาล อานีโต'ภวตฺฯ \p \v 24 ตทา ผีษฺฏ: กถิตวานฺ เห ราชนฺ อาคฺริปฺป เห อุปสฺถิตา: สรฺเวฺว โลกา ยิรูศาลมฺนคเร ยิหูทียโลกสมูโห ยสฺมินฺ มานุเษ มม สมีเป นิเวทนํ กฺฤตฺวา โปฺรจฺไจ: กถามิมำ กถิตวานฺ ปุนรลฺปกาลมปิ ตสฺย ชีวนํ โนจิตํ ตเมตํ มานุษํ ปศฺยตฯ \p \v 25 กินฺเตฺวษ ชน: ปฺราณนาศรฺหํ กิมปิ กรฺมฺม น กฺฤตวานฺ อิตฺยชานำ ตถาปิ ส มหาราชสฺย สนฺนิเธา วิจาริโต ภวิตุํ ปฺรารฺถยต ตสฺมาตฺ ตสฺย สมีปํ ตํ เปฺรษยิตุํ มติมกรวมฺฯ \p \v 26 กินฺตุ ศฺรียุกฺตสฺย สมีปมฺ เอตสฺมินฺ กึ เลขนียมฺ อิตฺยสฺย กสฺยจินฺ นิรฺณยสฺย น ชาตตฺวาทฺ เอตสฺย วิจาเร สติ ยถาหํ เลขิตุํ กิญฺจน นิศฺจิตํ ปฺราปฺโนมิ ตทรฺถํ ยุษฺมากํ สมกฺษํ วิเศษโต เห อาคฺริปฺปราช ภวต: สมกฺษมฺ เอตมฺ อานเยฯ \p \v 27 ยโต พนฺทิเปฺรษณสมเย ตสฺยาภิโยคสฺย กิญฺจิทเลขนมฺ อหมฺ อยุกฺตํ ชานามิฯ \c 26 \p \v 1 ตต อาคฺริปฺป: เปาลมฺ อวาทีตฺ, นิชำ กถำ กถยิตุํ ตุภฺยมฺ อนุมติ รฺทียเตฯ ตสฺมาตฺ เปาล: กรํ ปฺรสารฺยฺย สฺวสฺมินฺ อุตฺตรมฺ อวาทีตฺฯ \p \v 2 เห อาคฺริปฺปราช ยตฺการณาทหํ ยิหูทีไยรปวาทิโต 'ภวํ ตสฺย วฺฤตฺตานฺตมฺ อทฺย ภวต: สากฺษานฺ นิเวทยิตุมนุมโตหมฺ อิทํ สฺวียํ ปรมํ ภาคฺยํ มเนฺย; \p \v 3 ยโต ยิหูทียโลกานำ มเธฺย ยา ยา รีติ: สูกฺษฺมวิจาราศฺจ สนฺติ เตษุ ภวานฺ วิชฺญตม:; อเตอว ปฺรารฺถเย ไธรฺยฺยมวลมฺพฺย มม นิเวทนํ ศฺฤโณตุฯ \p \v 4 อหํ ยิรูศาลมฺนคเร สฺวเทศียโลกานำ มเธฺย ติษฺฐนฺ อา เยาวนกาลาทฺ ยทฺรูปมฺ อาจริตวานฺ ตทฺ ยิหูทียโลกา: สรฺเวฺว วิทนฺติฯ \p \v 5 อสฺมากํ สรฺเวฺวภฺย: ศุทฺธตมํ ยตฺ ผิรูศียมตํ ตทวลมฺพี ภูตฺวาหํ กาลํ ยาปิตวานฺ เย ชนา อา พาลฺยกาลานฺ มำ ชานานฺติ เต เอตาทฺฤศํ สากฺษฺยํ ยทิ ททาติ ตรฺหิ ทาตุํ ศกฺนุวนฺติฯ \p \v 6 กินฺตุ เห อาคฺริปฺปราช อีศฺวโร'สฺมากํ ปูรฺวฺวปุรุษาณำ นิกเฏ ยทฺ องฺคีกฺฤตวานฺ ตสฺย ปฺรตฺยาศาเหโตรหมฺ อิทานีํ วิจารสฺถาเน ทณฺฑายมาโนสฺมิฯ \p \v 7 ตสฺยางฺคีการสฺย ผลํ ปฺราปฺตุมฺ อสฺมากํ ทฺวาทศวํศา ทิวานิศํ มหายตฺนาทฺ อีศฺวรเสวนํ กฺฤตฺวา ยำ ปฺรตฺยาศำ กุรฺวฺวนฺติ ตสฺยา: ปฺรตฺยาศายา เหโตรหํ ยิหูทีไยรปวาทิโต'ภวมฺฯ \p \v 8 อีศฺวโร มฺฤตานฺ อุตฺถาปยิษฺยตีติ วากฺยํ ยุษฺมากํ นิกเฏ'สมฺภวํ กุโต ภเวตฺ? \p \v 9 นาสรตียยีโศ รฺนามฺโน วิรุทฺธํ นานาปฺรการปฺรติกูลาจรณมฺ อุจิตมฺ อิตฺยหํ มนสิ ยถารฺถํ วิชฺญาย \p \v 10 ยิรูศาลมนคเร ตทกรวํ ผลต: ปฺรธานยาชกสฺย นิกฏาตฺ กฺษมตำ ปฺราปฺย พหูนฺ ปวิตฺรโลกานฺ การายำ พทฺธวานฺ วิเศษตเสฺตษำ หนนสมเย เตษำ วิรุทฺธำ นิชำ สมฺมตึ ปฺรกาศิตวานฺฯ \p \v 11 วารํ วารํ ภชนภวเนษุ เตโภฺย ทณฺฑํ ปฺรทตฺตวานฺ พลาตฺ ตํ ธรฺมฺมํ นินฺทยิตวำศฺจ ปุนศฺจ ตานฺ ปฺรติ มหาโกฺรธาทฺ อุนฺมตฺต: สนฺ วิเทศียนคราณิ ยาวตฺ ตานฺ ตาฑิตวานฺฯ \p \v 12 อิตฺถํ ปฺรธานยาชกสฺย สมีปาตฺ ศกฺติมฺ อาชฺญาปตฺรญฺจ ลพฺธฺวา ทมฺเมษกฺนครํ คตวานฺฯ \p \v 13 ตทาหํ เห ราชนฺ มารฺคมเธฺย มธฺยาหฺนกาเล มม มทียสงฺคินำ โลกานาญฺจ จตสฺฤษุ ทิกฺษุ คคณาตฺ ปฺรกาศมานำ ภาสฺกรโตปิ เตชสฺวตีํ ทีปฺตึ ทฺฤษฺฏวานฺฯ \p \v 14 ตสฺมาทฺ อสฺมาสุ สรฺเวฺวษุ ภูเมา ปติเตษุ สตฺสุ เห เศาล ไห เศาล กุโต มำ ตาฑยสิ? กณฺฏกานำ มุเข ปาทาหนนํ ตว ทุ:สาธฺยมฺ อิพฺรียภาษยา คทิต เอตาทฺฤศ เอก: ศพฺโท มยา ศฺรุต:ฯ \p \v 15 ตทาหํ ปฺฤษฺฏวานฺ เห ปฺรโภ โก ภวานฺ? ตต: ส กถิตวานฺ ยํ ยีศุํ ตฺวํ ตาฑยสิ โสหํ, \p \v 16 กินฺตุ สมุตฺติษฺฐ ตฺวํ ยทฺ ทฺฤษฺฏวานฺ อิต: ปุนญฺจ ยทฺยตฺ ตฺวำ ทรฺศยิษฺยามิ เตษำ สรฺเวฺวษำ การฺยฺยาณำ ตฺวำ สากฺษิณํ มม เสวกญฺจ กรฺตฺตุมฺ ทรฺศนมฺ อทามฺฯ \p \v 17 วิเศษโต ยิหูทียโลเกโภฺย ภินฺนชาตีเยภฺยศฺจ ตฺวำ มโนนีตํ กฺฤตฺวา เตษำ ยถา ปาปโมจนํ ภวติ \p \v 18 ยถา เต มยิ วิศฺวสฺย ปวิตฺรีกฺฤตานำ มเธฺย ภาคํ ปฺราปฺนุวนฺติ ตทภิปฺราเยณ เตษำ ชฺญานจกฺษูํษิ ปฺรสนฺนานิ กรฺตฺตุํ ตถานฺธการาทฺ ทีปฺตึ ปฺรติ ไศตานาธิการาจฺจ อีศฺวรํ ปฺรติ มตี: ปราวรฺตฺตยิตุํ เตษำ สมีปํ ตฺวำ เปฺรษฺยามิฯ \p \v 19 เห อาคฺริปฺปราช เอตาทฺฤศํ สฺวรฺคียปฺรตฺยาเทศํ อคฺราหฺยมฺ อกฺฤตฺวาหํ \p \v 20 ปฺรถมโต ทมฺเมษกฺนคเร ตโต ยิรูศาลมิ สรฺวฺวสฺมินฺ ยิหูทียเทเศ อเนฺยษุ เทเศษุ จ เยेน โลกา มตึ ปราวรฺตฺตฺย อีศฺวรํ ปฺรติ ปราวรฺตฺตยนฺเต, มน:ปราวรฺตฺตนโยคฺยานิ กรฺมฺมาณิ จ กุรฺวฺวนฺติ ตาทฺฤศมฺ อุปเทศํ ปฺรจาริตวานฺฯ \p \v 21 เอตตฺการณาทฺ ยิหูทียา มเธฺยมนฺทิรํ มำ ธฺฤตฺวา หนฺตุมฺ อุทฺยตา:ฯ \p \v 22 ตถาปิ ขฺรีษฺโฏ ทุ:ขํ ภุกฺตฺวา สรฺเวฺวษำ ปูรฺวฺวํ ศฺมศานาทฺ อุตฺถาย นิชเทศียานำ ภินฺนเทศียานาญฺจ สมีเป ทีปฺตึ ปฺรกาศยิษฺยติ \p \v 23 ภวิษฺยทฺวาทิคโณ มูสาศฺจ ภาวิการฺยฺยสฺย ยทิทํ ปฺรมาณมฺ อททุเรตทฺ วินานฺยำ กถำ น กถยิตฺวา อีศฺวราทฺ อนุคฺรหํ ลพฺธฺวา มหตำ กฺษุทฺราณาญฺจ สรฺเวฺวษำ สมีเป ปฺรมาณํ ทตฺตฺวาทฺย ยาวตฺ ติษฺฐามิฯ \p \v 24 ตสฺยมำ กถำ นิศมฺย ผีษฺฏ อุจฺไจ: สฺวเรณ กถิตวานฺ เห เปาล ตฺวมฺ อุนฺมตฺโตสิ พหุวิทฺยาภฺยาเสน ตฺวํ หตชฺญาโน ชาต:ฯ \p \v 25 ส อุกฺตวานฺ เห มหามหิม ผีษฺฏ นาหมฺ อุนฺมตฺต: กินฺตุ สตฺยํ วิเวจนียญฺจ วากฺยํ ปฺรเสฺตามิฯ \p \v 26 ยสฺย สากฺษาทฺ อกฺโษภ: สนฺ กถำ กถยามิ ส ราชา ตทฺวฺฤตฺตานฺตํ ชานาติ ตสฺย สมีเป กิมปิ คุปฺตํ เนติ มยา นิศฺจิตํ พุธฺยเต ยตสฺตทฺ วิชเน น กฺฤตํฯ \p \v 27 เห อาคฺริปฺปราช ภวานฺ กึ ภวิษฺยทฺวาทิคโณกฺตานิ วากฺยานิ ปฺรเตฺยติ? ภวานฺ ปฺรเตฺยติ ตทหํ ชานามิฯ \p \v 28 ตต อาคฺริปฺป: เปาลมฺ อภิหิตวานฺ ตฺวํ ปฺรวฺฤตฺตึ ชนยิตฺวา ปฺราเยณ มามปิ ขฺรีษฺฏียํ กโรษิฯ \p \v 29 ตต: โส'วาทีตฺ ภวานฺ เย เย โลกาศฺจ มม กถามฺ อทฺย ศฺฤณฺวนฺติ ปฺราเยณ อิติ นหิ กินฺเตฺวตตฺ ศฺฤงฺขลพนฺธนํ วินา สรฺวฺวถา เต สรฺเวฺว มาทฺฤศา ภวนฺตฺวิตีศฺวสฺย สมีเป ปฺรารฺถเย'หมฺฯ \p \v 30 เอตสฺยำ กถายำ กถิตายำ ส ราชา โส'ธิปติ รฺพรฺณีกี สภาสฺถา โลกาศฺจ ตสฺมาทฺ อุตฺถาย \p \v 31 โคปเน ปรสฺปรํ วิวิจฺย กถิตวนฺต เอษ ชโน พนฺธนารฺหํ ปฺราณหนนารฺหํ วา กิมปิ กรฺมฺม นากโรตฺฯ \p \v 32 ตต อาคฺริปฺป: ผีษฺฏมฺ อวทตฺ, ยเทฺยษ มานุษ: ไกสรสฺย นิกเฏ วิจาริโต ภวิตุํ น ปฺรารฺถยิษฺยตฺ ตรฺหิ มุกฺโต ภวิตุมฺ อศกฺษฺยตฺฯ \c 27 \p \v 1 ชลปเถนาสฺมากมฺ อิโตลิยาเทศํ ปฺรติ ยาตฺรายำ นิศฺจิตายำ สตฺยำ เต ยูลิยนามฺโน มหาราชสฺย สํฆาตานฺตรฺคตสฺย เสนาปเต: สมีเป เปาลํ ตทนฺยานฺ กตินยชนำศฺจ สมารฺปยนฺฯ \p \v 2 วยมฺ อาทฺรามุตฺตียํ โปตเมกมฺ อารุหฺย อาศิยาเทศสฺย ตฏสมีเปน ยาตุํ มตึ กฺฤตฺวา ลงฺครมฺ อุตฺถาปฺย โปตมฺ อโมจยาม; มากิทนิยาเทศสฺถถิษลนีกีนิวาสฺยาริสฺตารฺขนามา กศฺจิทฺ ชโน'สฺมาภิ: สารฺทฺธมฺ อาสีตฺฯ \p \v 3 ปรสฺมินฺ ทิวเส 'สฺมาภิ: สีโทนฺนคเร โปเต ลาคิเต ตตฺร ยูลิย: เสนาปติ: เปาลํ ปฺรติ เสาชนฺยํ ปฺรทรฺถฺย สานฺตฺวนารฺถํ พนฺธุพานฺธวานฺ อุปยาตุมฺ อนุชชฺเญาฯ \p \v 4 ตสฺมาตฺ โปเต โมจิเต สติ สมฺมุขวาโย: สมฺภวาทฺ วยํ กุโปฺรปทฺวีปสฺย ตีรสมีเปน คตวนฺต:ฯ \p \v 5 กิลิกิยายา: ปามฺผูลิยายาศฺจ สมุทฺรสฺย ปารํ คตฺวา ลูกิยาเทศานฺตรฺคตํ มุรานครมฺ อุปาติษฺฐามฯ \p \v 6 ตตฺสฺถานาทฺ อิตาลิยาเทศํ คจฺฉติ ย: สิกนฺทริยานครสฺย โปตสฺตํ ตตฺร ปฺราปฺย ศตเสนาปติสฺตํ โปตมฺ อสฺมานฺ อาโรหยตฺฯ \p \v 7 ตต: ปรํ พหูนิ ทินานิ ศไน: ศไน: รฺคตฺวา กฺนีทปารฺโศฺวปสฺถฺติे: ปูรฺวฺวํ ปฺรติกูเลน ปวเนน วยํ สลฺโมนฺยา: สมฺมุขมฺ อุปสฺถาย กฺรีตฺยุปทฺวีปสฺย ตีรสมีเปน คตวนฺต:ฯ \p \v 8 กษฺเฏน ตมุตฺตีรฺยฺย ลาเสยานครสฺยาธ: สุนฺทรนามกํ ขาตมฺ อุปาติษฺฐามฯ \p \v 9 อิตฺถํ พหุติถ: กาโล ยาปิต อุปวาสทินญฺจาตีตํ, ตตฺการณาตฺ เนาวรฺตฺมนิ ภยงฺกเร สติ เปาโล วินเยน กถิตวานฺ, \p \v 10 เห มเหจฺฉา อหํ นิศฺจยํ ชานามิ ยาตฺรายามสฺยามฺ อสฺมากํ เกฺลศา พหูนามปจยาศฺจ ภวิษฺยนฺติ, เต เกวลํ โปตสามคฺโรฺยริติ นหิ, กินฺตฺวสฺมากํ ปฺราณานามปิฯ \p \v 11 ตทา ศตเสนาปติ: เปาैेโลกฺตวากฺยโตปิ กรฺณธารสฺย โปตวณิชศฺจ วากฺยํ พหุมํสฺตฯ \p \v 12 ตตฺ ขาตํ ศีตกาเล วาสารฺหสฺถานํ น ตสฺมาทฺ อวาจีปฺรตีโจรฺทิโศ: กฺรีตฺยา: ไผนีกิยขาตํ ยาตุํ ยทิ ศกฺนุวนฺตสฺตรฺหิ ตตฺร ศีตกาลํ ยาปยิตุํ ปฺราเยณ สรฺเวฺว มนฺตฺรยามาสุ:ฯ \p \v 13 ตต: ปรํ ทกฺษิณวายุ รฺมนฺทํ วหตีติ วิโลกฺย นิชาภิปฺรายสฺย สิทฺเธ: สุโยโค ภวตีติ พุทฺธฺวา โปตํ โมจยิตฺวา กฺรีตฺยุปทฺวีปสฺย ตีรสมีเปน จลิตวนฺต:ฯ \p \v 14 กินฺตฺวลฺปกฺษณาตฺ ปรเมว อุรกฺลุโทนฺนามา ปฺรติกูล: ปฺรจณฺโฑ วายุ รฺวหนฺ โปเต'ลคีตฺ \p \v 15 ตสฺยาภิมุขํ คนฺตุมฺ โปตสฺยาศกฺตตฺวาทฺ วยํ วายุนา สฺวยํ นีตา:ฯ \p \v 16 อนนฺตรํ เกฺลาทีนามฺน อุปทฺวีปสฺย กูลสมีเปน โปตํ คมยิตฺวา พหุนา กษฺเฏน กฺษุทฺรนาวมฺ อรกฺษามฯ \p \v 17 เต ตามารุหฺย รชฺชฺจา โปตสฺยาโธภาคมฺ อพธฺนนฺ ตทนนฺตรํ เจตฺ โปโต ไสกเต ลคตีติ ภยาทฺ วาตวสนานฺยโมจยนฺ ตต: โปโต วายุนา จาลิต:ฯ \p \v 18 กินฺตุ กฺรมโศ วาโย: ปฺรพลตฺวาตฺ โปโต โทลายมาโน'ภวตฺ ปรสฺมินฺ ทิวเส โปตสฺถานิ กติปยานิ ทฺรวฺยาณิ โตเย นิกฺษิปฺตานิฯ \p \v 19 ตฺฤตียทิวเส วยํ สฺวหไสฺต: โปตสชฺชนทฺรวฺยาณิ นิกฺษิปฺตวนฺต:ฯ \p \v 20 ตโต พหุทินานิ ยาวตฺ สูรฺยฺยนกฺษตฺราทีนิ สมาจฺฉนฺนานิ ตโต 'ตีว วาตฺยาคมาทฺ อสฺมากํ ปฺราณรกฺษายา: กาปิ ปฺรตฺยาศา นาติษฺฐตฺฯ \p \v 21 พหุทิเนษุ โลไกรนาหาเรณ ยาปิเตษุ สรฺเวฺวษำ สากฺษตฺ เปาลสฺติษฺฐนฺ อกถยตฺ, เห มเหจฺฉา: กฺรีตฺยุปทฺวีปาตฺ โปตํ น โมจยิตุมฺ อหํ ปูรฺวฺวํ ยทฺ อวทํ ตทฺคฺรหณํ ยุษฺมากมฺ อุจิตมฺ อาสีตฺ ตถา กฺฤเต ยุษฺมากมฺ เอษา วิปทฺ เอโษ'ปจยศฺจ นาฆฏิเษฺยตามฺฯ \p \v 22 กินฺตุ สามฺปฺรตํ ยุษฺมานฺ วินีย พฺรวีมฺยหํ, ยูยํ น กฺษุภฺยต ยุษฺมากมฺ เอกสฺยาปิ ปฺราณิโน หานิ รฺน ภวิษฺยติ, เกวลสฺย โปตสฺย หานิ รฺภวิษฺยติฯ \p \v 23 ยโต ยเสฺยศฺวรสฺย โลโก'หํ ยญฺจาหํ ปริจรามิ ตทีย เอโก ทูโต โหฺย ราเตฺรา มมานฺติเก ติษฺฐนฺ กถิตวานฺ, \p \v 24 เห เปาล มา ไภษี: ไกสรสฺย สมฺมุเข ตฺวโยปสฺถาตวฺยํ; ตไวตานฺ สงฺคิโน โลกานฺ อีศฺวรสฺตุภฺยํ ทตฺตวานฺฯ \p \v 25 อเตอว เห มเหจฺฉา ยูยํ สฺถิรมนโส ภวต มหฺยํ ยา กถากถิ สาวศฺยํ ฆฏิษฺยเต มไมตาทฺฤศี วิศฺวาส อีศฺวเร วิทฺยเต, \p \v 26 กินฺตุ กสฺยจิทฺ อุปทฺวีปโสฺยปริ ปติตวฺยมฺ อสฺมาภิ:ฯ \p \v 27 ตต: ปรมฺ อาทฺริยาสมุเทฺร โปตสฺตไถว โทลายมาน: สนฺ อิตสฺตโต คจฺฉนฺ จตุรฺทศทิวสสฺย ราเตฺร รฺทฺวิตียปฺรหรสมเย กสฺยจิตฺ สฺถลสฺย สมีปมุปติษฺฐตีติ โปตียโลกา อนฺวมนฺยนฺตฯ \p \v 28 ตตเสฺต ชลํ ปริมาย ตตฺร วึศติ รฺวฺยามา ชลานีติ ชฺญาตวนฺต:ฯ กิญฺจิทฺทูรํ คตฺวา ปุนรปิ ชลํ ปริมิตวนฺต:ฯ ตตฺร ปญฺจทศ วฺยามา ชลานิ ทฺฤษฺฏฺวา \p \v 29 เจตฺ ปาษาเณ ลคตีติ ภยาตฺ โปตสฺย ปศฺจาทฺภาคตศฺจตุโร ลงฺครานฺ นิกฺษิปฺย ทิวากรมฺ อเปกฺษฺย สรฺเวฺว สฺถิตวนฺต:ฯ \p \v 30 กินฺตุ โปตียโลกา: โปตาคฺรภาเค ลงฺครนิกฺเษปํ ฉลํ กฺฤตฺวา ชลเธา กฺษุทฺรนาวมฺ อวโรหฺย ปลายิตุมฺ อเจษฺฏนฺตฯ \p \v 31 ตต: เปาล: เสนาปตเย ไสนฺยคณาย จ กถิตวานฺ, เอเต ยทิ โปตมเธฺย น ติษฺฐนฺติ ตรฺหิ ยุษฺมากํ รกฺษณํ น ศกฺยํฯ \p \v 32 ตทา เสนาคโณ รชฺชูนฺ ฉิตฺวา นาวํ ชเล ปติตุมฺ อททาตฺฯ \p \v 33 ปฺรภาตสมเย เปาล: สรฺวฺวานฺ ชนานฺ โภชนารฺถํ ปฺรารฺถฺย วฺยาหรตฺ, อทฺย จตุรฺทศทินานิ ยาวทฺ ยูยมฺ อเปกฺษมานา อนาหารา: กาลมฺ อยาปยต กิมปิ นาภุํคฺธํฯ \p \v 34 อโต วินเยे'หํ ภกฺษฺยํ ภุชฺยตำ ตโต ยุษฺมากํ มงฺคลํ ภวิษฺยติ, ยุษฺมากํ กสฺยจิชฺชนสฺย ศิรส: เกไศโกปิ น นํกฺษฺยติฯ \p \v 35 อิติ วฺยาหฺฤตฺย เปาลํ ปูปํ คฺฤหีเตฺวศฺวรํ ธนฺยํ ภาษมาณสฺตํ ภํกฺตฺวา โภกฺตุมฺ อารพฺธวานฺฯ \p \v 36 อนนฺตรํ สรฺเวฺว จ สุสฺถิรา: สนฺต: ขาทฺยานิ ปรฺปฺยคฺฤหฺลนฺฯ \p \v 37 อสฺมากํ โปเต ษฏฺสปฺตตฺยธิกศตทฺวยโลกา อาสนฺฯ \p \v 38 สรฺเวฺวษุ โลเกษุ ยเถษฺฏํ ภุกฺตวตฺสุ โปตสฺถนฺ โคธูมานฺ ชลเธา นิกฺษิปฺย ไต: โปตสฺย ภาโร ลฆูกฺฤต:ฯ \p \v 39 ทิเน ชาเต'ปิ ส โก เทศ อิติ ตทา น ปรฺยฺยจียต; กินฺตุ ตตฺร สมตฏมฺ เอกํ ขาตํ ทฺฤษฺฏฺวา ยทิ ศกฺนุมสฺตรฺหิ วยํ ตสฺยาภฺยนฺตรํ โปตํ คมยาม อิติ มตึ กฺฤตฺวา เต ลงฺครานฺ ฉิตฺตฺวา ชลเธา ตฺยกฺตวนฺต:ฯ \p \v 40 ตถา กรฺณพนฺธนํ โมจยิตฺวา ปฺรธานํ วาตวสนมฺ อุตฺโตลฺย ตีรสมีปํ คตวนฺต:ฯ \p \v 41 กินฺตุ ทฺวโย: สมุทฺรโย: สงฺคมสฺถาเน ไสกโตปริ โปเต นิกฺษิปฺเต 'คฺรภาเค พาธิเต ปศฺจาทฺภาเค ปฺรพลตรงฺโค'ลคตฺ เตน โปโต ภคฺน:ฯ \p \v 42 ตสฺมาทฺ พนฺทยศฺเจทฺ พาหุภิสฺตรนฺต: ปลายนฺเต อิตฺยาศงฺกยา เสนาคณสฺตานฺ หนฺตุมฺ อมนฺตฺรยตฺ; \p \v 43 กินฺตุ ศตเสนาปติ: เปาลํ รกฺษิตุํ ปฺรยตฺนํ กฺฤตฺวา ตานฺ ตจฺเจษฺฏายา นิวรฺตฺย อิตฺยาทิษฺฏวานฺ, เย พาหุตรณํ ชานนฺติ เต'เคฺร โปฺรลฺลมฺปฺย สมุเทฺร ปติตฺวา พาหุภิสฺตีรฺตฺตฺวา กูลํ ยานฺตุฯ \p \v 44 อปรมฺ อวศิษฺฏา ชนา: กาษฺฐํ โปตียํ ทฺรวฺยํ วา เยน ยตฺ ปฺราปฺยเต ตทวลมฺพฺย ยานฺตุ; อิตฺถํ สรฺเวฺว ภูมึ ปฺราปฺย ปฺราไณ รฺชีวิตา:ฯ \c 28 \p \v 1 อิตฺถํ สรฺเวฺวษุ รกฺษำ ปฺราปฺเตษุ ตตฺรโตฺยปทฺวีปสฺย นาม มิลีเตติ เต ชฺญาตวนฺต:ฯ \p \v 2 อสภฺยโลกา ยเถษฺฏมฺ อนุกมฺปำ กฺฤตฺวา วรฺตฺตมานวฺฤษฺเฏ: ศีตาจฺจ วหฺนึ ปฺรชฺชฺวาลฺยาสฺมากมฺ อาติถฺยมฺ อกุรฺวฺวนฺฯ \p \v 3 กินฺตุ เปาล อินฺธนานิ สํคฺฤหฺย ยทา ตสฺมินฺ อเคฺรา นิรกฺษิปตฺ, ตทา วเหฺน: ปฺรตาปาตฺ เอก: กฺฤษฺณสรฺโป นิรฺคตฺย ตสฺย หเสฺต ทฺรษฺฏวานฺฯ \p \v 4 เต'สภฺยโลกาสฺตสฺย หเสฺต สรฺปมฺ อวลมฺพมานํ ทฺฤษฺฏฺวา ปรสฺปรมฺ อุกฺตวนฺต เอษ ชโน'วศฺยํ นรหา ภวิษฺยติ, ยโต ยทฺยปิ ชลเธ รกฺษำ ปฺราปฺตวานฺ ตถาปิ ปฺรติผลทายก เอนํ ชีวิตุํ น ททาติฯ \p \v 5 กินฺตุ ส หสฺตํ วิธุนฺวนฺ ตํ สรฺปมฺ อคฺนิมเธฺย นิกฺษิปฺย กามปิ ปีฑำ นาปฺตวานฺฯ \p \v 6 ตโต วิษชฺวาลยา เอตสฺย ศรีรํ สฺผีตํ ภวิษฺยติ ยทฺวา หฐาทยํ ปฺราณานฺ ตฺยกฺษฺยตีติ นิศฺจิตฺย โลกา พหุกฺษณานิ ยาวตฺ ตทฺ ทฺรษฺฏุํ สฺถิตวนฺต: กินฺตุ ตสฺย กสฺยาศฺจิทฺ วิปโท'ฆฏนาตฺ เต ตทฺวิปรีตํ วิชฺญาย ภาษิตวนฺต เอษ กศฺจิทฺ เทโว ภเวตฺฯ \p \v 7 ปุพฺลิยนามา ชน เอกสฺตโสฺยปทฺวีปสฺยาธิปติราสีตฺ ตตฺร ตสฺย ภูมฺยาทิ จ สฺถิตํฯ ส ชโน'สฺมานฺ นิชคฺฤหํ นีตฺวา เสาชนฺยํ ปฺรกาศฺย ทินตฺรยํ ยาวทฺ อสฺมากํ อาติถฺยมฺ อกโรตฺฯ \p \v 8 ตทา ตสฺย ปุพฺลิยสฺย ปิตา ชฺวราติสาเรณ ปีฑฺยมาน: สนฺ ศยฺยายามฺ อาสีตฺ; ตต: เปาลสฺตสฺย สมีปํ คตฺวา ปฺรารฺถนำ กฺฤตฺวา ตสฺย คาเตฺร หสฺตํ สมรฺปฺย ตํ สฺวสฺถํ กฺฤตวานฺฯ \p \v 9 อิตฺถํ ภูเต ตทฺวีปนิวาสิน อิตเรปิ โรคิโลกา อาคตฺย นิรามยา อภวนฺฯ \p \v 10 ตสฺมาตฺเต'สฺมากมฺ อตีว สตฺการํ กฺฤตวนฺต:, วิเศษต: ปฺรสฺถานสมเย ปฺรโยชนียานิ นานทฺรวฺยาณิ ทตฺตวนฺต:ฯ \p \v 11 อิตฺถํ ตตฺร ตฺริษุ มาเสษุ คเตษุ ยสฺย จิหฺนํ ทิยสฺกูรี ตาทฺฤศ เอก: สิกนฺทรียนครสฺย โปต: ศีตกาลํ ยาปยนฺ ตสฺมินฺ อุปทฺวีเป 'ติษฺฐตฺ ตเมว โปตํ วยมฺ อารุหฺย ยาตฺรามฺ อกุรฺมฺมฯ \p \v 12 ตต: ปฺรถมต: สุรากูสนครมฺ อุปสฺถาย ตตฺร ตฺรีณิ ทินานิ สฺถิตวนฺต:ฯ \p \v 13 ตสฺมาทฺ อาวฺฤตฺย รีคิยนครมฺ อุปสฺถิตา: ทิไนกสฺมาตฺ ปรํ ทกฺษิณวเยา สานุกูเลฺย สติ ปรสฺมินฺ ทิวเส ปติยลีนครมฺ อุปาติษฺฐามฯ \p \v 14 ตโต'สฺมาสุ ตตฺรตฺยํ ภฺราตฺฤคณํ ปฺราปฺเตษุ เต ไสฺว: สารฺทฺธมฺ อสฺมานฺ สปฺต ทินานิ สฺถาปยิตุมฺ อยตนฺต, อิตฺถํ วยํ โรมานครมฺ ปฺรตฺยคจฺฉามฯ \p \v 15 ตสฺมาตฺ ตตฺรตฺยา: ภฺราตโร'สฺมากมฺ อาคมนวารฺตฺตำ ศฺรุตฺวา อาปฺปิยผรํ ตฺริษฺฏาวรฺณีญฺจ ยาวทฺ อเคฺรสรา: สนฺโตสฺมานฺ สากฺษาตฺ กรฺตฺตุมฺ อาคมนฺ; เตษำ ทรฺศนาตฺ เปาล อีศฺวรํ ธนฺยํ วทนฺ อาศฺวาสมฺ อาปฺตวานฺฯ \p \v 16 อสฺมาสุ โรมานครํ คเตษุ ศตเสนาปติ: สรฺวฺวานฺ พนฺทีนฺ ปฺรธานเสนาปเต: สมีเป สมารฺปยตฺ กินฺตุ เปาลาย สฺวรกฺษกปทาตินา สห ปฺฤถคฺ วสฺตุมฺ อนุมตึ ทตฺตวานฺฯ \p \v 17 ทินตฺรยาตฺ ปรํ เปาลสฺตทฺเทศสฺถานฺ ปฺรธานยิหูทิน อาหูตวานฺ ตตเสฺตษุ สมุปสฺถิเตษุ ส กถิตวานฺ, เห ภฺราตฺฤคณ นิชโลกานำ ปูรฺวฺวปุรุษาณำ วา รีเต รฺวิปรีตํ กิญฺจน กรฺมฺมาหํ นากรวํ ตถาปิ ยิรูศาลมนิวาสิโน โลกา มำ พนฺทึ กฺฤตฺวา โรมิโลกานำ หเสฺตษุ สมรฺปิตวนฺต:ฯ \p \v 18 โรมิโลกา วิจารฺยฺย มม ปฺราณหนนารฺหํ กิมปิ การณํ น ปฺราปฺย มำ โมจยิตุมฺ ไอจฺฉนฺ; \p \v 19 กินฺตุ ยิหูทิโลกานามฺ อาปตฺตฺยา มยา ไกสรราชสฺย สมีเป วิจารสฺย ปฺรารฺถนา กรฺตฺตวฺยา ชาตา โนเจตฺ นิชเทศียโลกานฺ ปฺรติ มม โกปฺยภิโยโค นาสฺติฯ \p \v 20 เอตตฺการณาทฺ อหํ ยุษฺมานฺ ทฺรษฺฏุํ สํลปิตุญฺจาหูยมฺ อิสฺราเยลฺวศียานำ ปฺรตฺยาศาเหโตหมฺ เอเตน ศุงฺขเลน พทฺโธ'ภวมฺฯ \p \v 21 ตทา เต ตมฺ อวาทิษุ:, ยิหูทียเทศาทฺ วยํ ตฺวามธิ กิมปิ ปตฺรํ น ปฺราปฺตา เย ภฺราตร: สมายาตาเสฺตษำ โกปิ ตว กามปิ วารฺตฺตำ นาวทตฺ อภทฺรมปิ นากถยจฺจฯ \p \v 22 ตว มตํ กิมิติ วยํ ตฺวตฺต: โศฺรตุมิจฺฉาม:ฯ ยทฺ อิทํ นวีนํ มตมุตฺถิตํ ตตฺ สรฺวฺวตฺร สรฺเวฺวษำ นิกเฏ นินฺทิตํ ชาตม อิติ วยํ ชานีม:ฯ \p \v 23 ไตสฺตทรฺถมฺ เอกสฺมินฺ ทิเน นิรูปิเต ตสฺมินฺ ทิเน พหว เอกตฺร มิลิตฺวา เปาลสฺย วาสคฺฤหมฺ อาคจฺฉนฺ ตสฺมาตฺ เปาล อา ปฺราต:กาลาตฺ สนฺธฺยากาลํ ยาวนฺ มูสาวฺยวสฺถาคฺรนฺถาทฺ ภวิษฺยทฺวาทินำ คฺรนฺเถภฺยศฺจ ยีโศ: กถามฺ อุตฺถาปฺย อีศฺวรสฺย ราเชฺย ปฺรมาณํ ทตฺวา เตษำ ปฺรวฺฤตฺตึ ชนยิตุํ เจษฺฏิตวานฺฯ \p \v 24 เกจิตฺตุ ตสฺย กถำ ปฺรตฺยายนฺ เกจิตฺตุ น ปฺรตฺยายนฺ; \p \v 25 เอตตฺการณาตฺ เตษำ ปรสฺปรมฺ อไนกฺยาตฺ สรฺเวฺว จลิตวนฺต:; ตถาปิ เปาล เอตำ กถาเมกำ กถิตวานฺ ปวิตฺร อาตฺมา ยิศยิยสฺย ภวิษฺยทฺวกฺตุ รฺวทนาทฺ อสฺมากํ ปิตฺฤปุรุเษภฺย เอตำ กถำ ภทฺรํ กถยามาส, ยถา, \p \v 26 "อุปคตฺย ชนาเนตานฺ ตฺวํ ภาษสฺว วจสฺตฺวิทํฯ กรฺไณ: โศฺรษฺยถ ยูยํ หิ กินฺตุ ยูยํ น โภตฺสฺยถฯ เนไตฺร รฺทฺรกฺษฺยถ ยูยญฺจ ชฺญาตุํ ยูยํ น ศกฺษฺยถฯ \p \v 27 เต มานุษา ยถา เนไตฺร: ปริปศฺยนฺติ ไนว หิฯ กรฺไณ: รฺยถา น ศฺฤณฺวนฺติ พุธฺยนฺเต น จ มานไส:ฯ วฺยาวรฺตฺตยตฺสุ จิตฺตานิ กาเล กุตฺราปิ เตษุ ไวฯ มตฺตเสฺต มนุชา: สฺวสฺถา ยถา ไนว ภวนฺติ จฯ ตถา เตษำ มนุษฺยาณำ สนฺติ สฺถูลา หิ พุทฺธย:ฯ พธิรีภูตกรฺณาศฺจ ชาตาศฺจ มุทฺริตา ทฺฤศ:๚ \p \v 28 อต อีศฺวราทฺ ยตฺ ปริตฺราณํ ตสฺย วารฺตฺตา ภินฺนเทศียานำ สมีปํ เปฺรษิตา เตอว ตำ คฺรหีษฺยนฺตีติ ยูยํ ชานีตฯ \p \v 29 เอตาทฺฤศฺยำ กถายำ กถิตายำ สตฺยำ ยิหูทิน: ปรสฺปรํ พหุวิจารํ กุรฺวฺวนฺโต คตวนฺต:ฯ \p \v 30 อิตฺถํ เปาล: สมฺปูรฺณํ วตฺสรทฺวยํ ยาวทฺ ภาฏกีเย วาสคฺฤเห วสนฺ เย โลกาสฺตสฺย สนฺนิธิมฺ อาคจฺฉนฺติ ตานฺ สรฺวฺวาเนว ปริคฺฤหฺลนฺ, \p \v 31 นิรฺวิฆฺนมฺ อติศยนิ:กฺโษภมฺ อีศฺวรียราชตฺวสฺย กถำ ปฺรจารยนฺ ปฺรเภา ยีเศา ขฺรีษฺเฏ กถา: สมุปาทิศตฺฯ อิติ๚