\id MRK - Buglere NT -Panama 2008 (DBL -2013) \h MARCOS \toc1 Geru Jesucristo Giti Marcos Nu Chada Degaba \toc2 Marcos \toc3 Mr \mt1 Geru Jesucristo Giti Marcos Nu Chada Degaba \mt2 San Marcos \ip Kwian onbre chada ai deganga kadakle Marcos amaña kadakle Juan-Marcos. Marcos me chagedu ule Jesu ole kwian geru jwannga gdataboko giti gdaboke kare, agwa amage geru chku uñale Jesu giti. Ama tigedu una Jerusalénge nga Judeage malen geru chku uñale amage Jesu kledu age giti kledu gerule giti. Ma bdagli Marcos kwian Jesu gerua dbanga gweale chudabo Jesu gerua dbe kwian nga namuge. \ip Marcos chada ai degu kwian me israelita nga Romamu alin, ama tadukalin kwian e ulita Jesu gerua uñe. Marcos toidu suiale kwian nga Romamu chegu kwian nga namu tanre chugagwallale. \ip Chada ai giti Marcos kwian ta gbu ulia Jesu Chube Kirolla chku nga dba ai giti kwian kare, ama no trate ulita. Jesu agedu ulita Jesu Ñenua Chube ama gbu age kare nga dba ai giti, ama lle daga ngwale no tanre dodadu Chube kiralla giti kwian tanre gwa giti. Chada ai giti Marcos kwian ta gbu suge Jesu ma kiraske ma kweri che dollage kaire Jesu kwian ulita chudaboanga. \c 1 \s1 Chube Juan-Bautista kage geru Jesucristo giti kete kwiange \p \v 1 Jesucristo Chube Kirolla, Chube gerua no ama giti kle degaba chada ai ulita giti. \v 2 Ngeru Jesucristo bebi chie nga dba ai giti Chube gerudu ama be kwian gdaite Jesucristo gerua dbanga kage kwianske gerule gwangea kwian ole Jesucristo giti, e suiale kwian Chube gerua ketanga kadakle Isaías Chube ama gbu chada dege kwian Jesucristo gerua dbanga be chie giti, chada e gerule, Chube gerudu: \q1 “Cha be kwian gdaite cha gerua dbanga kage ba ngeru, kwian geru dbanga e be kwian na ta gbe biale ulita ba ngwange. \q1 \v 3 Nga gballage kwian gdaite e be gerule kwian ole ene: ‘Che Chugagwalla be chie baske, ba ulita kledale biale ama ngwange, ba mo ta gbadale biale no trate ama ngwange kwian kle jon lite trate biale chugagwalla ngwange kare.’ ” \m Isaías chada jigu degaba unsuialin gerule ene kwian geru dbanga be chie giti, \v 4-6 kwian geru dbanga e kada Juan-Bautista, ama chku Isaías chada degu kare. Juan-Bautista suiage tangle boidu ene ulia Chube Isaías ta gbu chada dege kare. Juan-Bautista toidu nga gballage, bda kada camello boli dodaba ñometraleske Juan-Bautista mo ngama tku, kaire ama mo ñometralla mo bonga tangle luguda chbi kwara dodaba drega giti. Juan-Bautista sri kweri kweri gutu, kaire ama likin jau. Juan-Bautista toidu nga gballage, nga ege kwian tanre kledu joge chke Juan-Bautistadi Juan-Bautista keruchuge gerule Chube gerua giti. Kwian tanre nga Judeamu kaire kwian tanre una Jerusalénmu jo chke Juan-Bautista kle ngwadi, kwian e ulita bai kaire kledu joge chke Juan-Bautista kle ngwadi Juan-Bautista gerudu ai kare ama ole: “Ba ulita mo ta blitadale Chube ole, ba age me no chuge ngwadi me chage age me no dare, kaire ba mo chugadale ngwadi mo ñeange chiske kwian na gwa giti ene ba kle mo kaite nate kwian nage ba mi chage age me no ba chagedu ngeru kare. Ba age ene gire ba agedu me no ulita Chube be talla mlienga, ama mi tañachuge dare ba agedu me no giti.” Kwian ulita Juan-Bautista keruchugu gerule ene gire ama gweale mo ta blitu Chube ole, kwian ene ulita gerudu ai kare Chube ole kwian na ulita gwa giti: “Chube, cha agedu me no tanre ba dollale, cha me ta agekalin me no ene dare, nege cha ba gakalin ulia mo Chugagwallale.” Kwian mo ta gbu no ene Chube ole gire Juan-Bautista ama ulita ñeu chiske gau ngaña chigage chi kada Jordánge. \v 7-8 Kaire Juan-Bautista gerudu kwian ulita ole Jesu giti, ama gerudu: “Ulia kwian gdaite be chie cha nate, ama ma kira molen chage, ama be ñage age ma no kwian alin chage, ama be Chube Oña gbe kwian tale. Cha ñage kwian ñe chiske alin agwa cha me ñage Chube Oña gbe kwian tale. Ulia kwian gdaite be chie cha nate ama ma no ma kweri ulita chage, cha me ñanaske ama chudaboangale ni ama zapatolla jwennga ama serage.” Juan-Bautista chagedu gerule ene kwian ole Jesu giti. \s1 Juan-Bautista Jesu ñe chiske \p \v 9 Jesu kledu toi una Nazarege nga kweri Galileage gire ama jo chke Juan-Bautista kle kwian ñe chiske ngwadi chi Jordánge, ne ngwadi Juan-Bautista Jesu ñeu chiske. \v 10 Jesu joni keda chi kagdage gire ama tienduda nga ngaña giti, ama gwagedu nga tigedunga nga ngaña giti, ama gwagedu Chube Oñadi beusi kare chie gwadbiguda ama giti. \v 11 Gire Chube kerua sugedu Jesuge gerule nga ngaña giti, Chube gerudu Jesu ole: “Ba cha Kirolla, cha no no ba ole, nga suga noare chadi ba giti.” Chube kerua sugedu ene gerule mo Kirolla Jesu ole. \s1 Che dolla chugagwalla kada Satanás mo chuge Jesu ole \p \v 12 Boidu ene Jesu ole chi Jordánge gire Chube Oña Jesu ta gbu joge toi nga gballage, \v 13 lle ngaske chudalla daga ngwale kledu ne ngwadi. Jesu toidu gballa nga ege chui ngle cuarenta, Jesu kle toi ne ngwadi gire che dolla Satanás mo chugu tanre Jesu ole, Satanás tadu Jesu ta blitakalin age me no Chube dollale, agwa Jesu me agedu Satanás tadukalin kare. Nga ege lle boanga Chube alin nga ngaña giti tanre chku Jesudi Jesu chudaboi Jesu kira gbe. \s1 Jesu kwian ngwe jwannga gdabaga kade \s1 chage ama ole geru jwen amage \p \v 14 Juan-Bautista kle skage suiale Jesu joni nga Galileage Chube gerua kete kwian ulitage. \v 15 Jesu gerudu kwian ole ene: “Me sbali gire kwian ulitage be suge Chube kwian Chugagwalla kweri kiraske, Chube cha kagu ba ulita jwen siere ji chugege ba agedu me no gdale, malen cha gerule ba ole, ba ulita mo ta blitadale Chube ole age no ama takalin kare, ba age me no chuge ngwadi me chage age me no dare, ba ulita mo ta gbadale Chube gerua gai ulia age no Chube takalin kare.” Jesu chagedu gerule ene kwian ole nga Galileage. \p \v 16 Chui gbaite Jesu jo chage chibita kada Galilea kagdage, ne ngwadi Jesu gwagedu kwian onbre gdabokedi, ama gdaite kada Simón kaire Simón daballa kada Andrés. Kwian gdaboke e ngwe jwannga ama kledu gdeba tke chiske ngwe gagda, \v 17 gire Jesu gerudu kwian ngwe jwannga boke e ole: \p —Bai chage cha ole geru jwen chage, nege ba kwian ngwe jwannga, agwa chui negege gwangerugu cha be ba gbe kwian na tke tangle cha gerua giti, ene ba giti kwian ngle be cha gerua gai ulia, ba kle ngwe gai ngle gdebage kare ene ba be kwian gai cha alin cha gerua giti. \p \v 18 Jesu gerudu ene Simón ole kaire Andrés ole gire sugeti ama gdabonate gdeba chugu ngwadi, jo chage Jesu ole. \v 19 Jesu jo chage na sugeti onbre e boke ole gire Jesu tendu Santiago ngwange kaire Santiago daballa kada Juan ngwange, Santiago kaire Juan kledu ule ñenua kadakle Zebedeo ole gdeba ugachuge du toli chiga. \v 20 Gire Jesu gerudu Santiago ole kaire Juan ole: \p —Bai chage cha ole geru jwen chage. \p Jesu gerudu ene gire onbre gdabonate e ñenua Zebedeo jigu du toli chiga kwian na ñenua chudaboanga ulita ole, gire ama gdabonate jo chage Jesu ole. \s1 Jesu dolla kage siere kwian onbre gdaitege \p \v 21 Jesu ule kwian geru jwannga amage ulita ole jo chke una Capernaumge gire chui e ama jo chkege chui e undege chuia kwian israelita alin, chui ege Jesu jo u mo litangwa Chube gerua jwanngwage, u ege Jesu kwian tku tangle Chube gerua giti. \v 22 Kwian ulita kledu eni Jesu keruchuge ama ulita chegu tañachuge tanre Jesu gerudu giti, kwian tañachugu mo tale: “¿Mineade ama ñage che tke tangle ene trate? Ama kle che tke tangle ma no ma kiraske kwian che tkanga tangle Moisés chadalla giti ulitage, ama kle che tke tangle kwian geru mauña kweri kare.” Kwian ulita tañachugu ene mo tale Jesu giti. \v 23 Jesu kledu kwian tke tangle ene gwa u mo litangwa Chube gerua jwanngwage, kwian onbre gdaite jwligebanga che dolla kote kledu eni, \v 24 dolla onbre e gbu ngaute Jesuge: \p —¡Jesu una Nazaremu, cha ulita chugene toi no! Chage uñale ba chema, ba Chube Kirolla no trate, uñale chage ba chiu nga dba ai giti cha ulita gbe ji chuge. Cha me takalin ba cha gbe boi daga ngwale, ba cha ulita chuge ngwadi ngwedi. \p \v 25 Jesu ka bo dolla e ole: \p —¡Chegede kamne, joga siere onbre ege! \p \v 26 Jesu gerudu kiraske ene dollage gire dolla kledu kwian edi nga kagunga onbre e giti onbre gbu trateda dba tangle, dolla e onbre gbu ngaute kiraske kweri gire dolla e jo siere onbre ege. \v 27 Boidu ene kwian ulita gwa giti gire kwian chegu tañachuge tanre, kwian geru kadu moge ongoru ongoru: \p —¿Kle boi mine aini cheske? Ulia Jesu kle che tke tangle geru jagere giti, kaire ama kle age kiraske che gwa giti. Ama kle gerule dolla ole dolla jogedale siere kwian jwligebangage gire dolla kle ama kerua gai dage kle age Jesu kle ama kage kare. \p \v 28 Ai ulita kledu boi ene Jesu ole, gire nga ulita nga Galileage geru chagedu kwianske, chku uñale kwiange Jesu kledu age kiraske tanre kwian gwa giti kwian ngwale me ñage age kare. \s1 Jesu Simón ñemaña oga dodade \s1 kaire kwian na tanre oga dodade \p \v 29 Jesu jo siere u mo litangwa Chube gerua jwanngwage gire Jesu jo chage Santiago ole kaire Juan ole, kaire kwian geru jwannga Jesuge na jo ama ole ule. Ama ulita jo chke Simón kaire Andrés ullage. \v 30 Jo chke ne ngwadi gire kwian geru ketu Jesuge Simón ñemaña giti ama kledu gwa ankwa giti oga nganagda ole. \v 31 Jesu geru e keruchugu gire Jesu jo Simón ñemaña kledu gbeba dba ngwadige, Jesu muinga e ko gau kote ama gau bdugu. Gire sugetibi allabi nganagda jo siere muingage muinga jo chkeni noni, gire muinga e mo gbubi bli jinade Jesu alin kaire kwian na ulita kledu eni alin, ama bligda dodadu gutadale. \p \v 32-33 Chui amañage ngabi nga jo jere gire kwian tanre una ege jo chke u Jesu kle ngwadige daba oga dbe Jesuge dodadale. Kwian ngle oga jingme tanre ole dule Jesu kle ngwadi, kaire kwian ngle jwligebanga dolla kote dule Jesu kle ngwadi dodadale. \v 34 Gire Jesu kwian oga jingme ole tanre ulita dodadu kaire dolla kwian gbaba jwligebanga ulita Jesu kagu siere kwian jwligebangage, kwian ulita cheguni no naskuni. Jesu dolla ulita kagu siere kwiange, dolla e ulitage uñadu Jesu Chube Kirolla, Jesu me tadukalin dolla geru e kete kwiange malen Jesu me dolla chugu ngwadi gerule, dolla ulita chegu kamne. \p \v 35 Nga ju ngwange nga bebi chra chke dba no gire Jesu chku bduge jo siere unage ama jo nga gballage kwian me ngwadi gerule Chube ole. \v 36-37 Nga chku ju ni uñadu Simónge ni uñadu geru jwannga na ulitage Jesu kle baini. Simón kwian geru jwannga na ulita ole jo Jesu jinade nate, gire Jesu skwendu amage nga gballage. Simón gerudu Jesu ole: \p —Kwian ulita kle ba jinade nate. \p \v 38 Jesu jaindunga Simón kalen: \p —Ale una nage kodi che kle ngwadige Chube gerua no kete kwiange. Ulia Chube cha kagu nga dba ai giti ama gerua gbadale chke uñale kwian nage kaire. \p \v 39 Jesu chagedu una ulitage nga Galileage kwian tke tangle Chube gerua giti, diali ama jo u mo litangwa Chube gerua jwanngwage una kaire kairege Chube gerua trage kwian ole, kaire ama dolla tanre kagu siere kwiange, diali Jesu kwian chudabo no ulita. \s1 Jesu kwian gdaite oga kwara tuge jingmea \s1 kada lepra ole dodade \p \v 40 Kwian onbre gdaite oga jingme kwian kwara gbe tuge ole, kwian e jo Jesu gitigu. Kwian ege sugedu Jesu kira molen ngle malen ama jongnagwa skutu dba Jesu gwangnagu gire gerudu Jesu ole: \p —Ba takalin cha dodade, uñale chage ba ñage jingme ai jwen siere chage ene cha chege no trate jingme aige. \p \v 41 Kwian gerudu ene Jesu ole gire Jesu taidu dage amage, Jesu ko gbu onbre e giti gire Jesu gerudu: \p —Cha takalin ba jingmea jwen siere bage, nege nege ba chege no trate. \p \v 42 Jesu gerudu ene gire sugeti jingme jongwa onbredi, ama chegu noni. \v 43-44 Gire Jesu gerudu onbre jo chke noni ole: \p —Ba me gerule ni kwian gdaite ole cha ba dodadu giti agwa ba agedale Chube nu geru gbaba unsuialin kwian alin Moisés giti gerule kare, chada e gerule ba agedale ai kare: Joga u gerungwa Chube olege mo kaite kwian gerunga Chube ole daba alinge, ba bdada gbaboke dbadale ule gugadale Chube gwa giti u ege ba chegu no trate ñanale, joga age ene ulita gire be chke uñale kwian ulitage ba jo chkeni no ba jingmeage. \p \v 45 Jesu gerudu kwian onbre e ole onbre me geru ketadale kwian nage Jesu ama dodadu giti, agwa onbre me geru e gatu mo tale Jesu gerudu kare, onbre chagedu geru e trage kwian ulitage Jesu agedu ama alin giti, onbre e giti kwian tanrege chku uñale Jesu giti, malen Jesu me chegu ñage joge unaske, ama chegu nga gballage kwian me kle toi ngle ngwadige agwa kwian nga tanremu chiu kaire Jesu nate Jesu kledu ngwadige mo chudaboi kade Jesuge. \c 2 \s1 Kwian gdaite skliebada trate jegwale Jesu ama dodade \p \v 1 Chui gweale jo tangle gire Jesu joni naskuni una Capernaumge, jo chke gwa ama kle toi ngwadige una ege, gire chku uñale kwian una emuge Jesu kledu gwa. \v 2 Kwian tanre mo litu ne ngwadi ni kwian na gdaite ñage tien kwianske tangle u ugakallage. Jesu kledu geru Chube giti kete kwiange kwian tke tangle Chube gerua giti, \v 3 gire kwian gdabaga chku daba oga dbe ankwage mo kaskwada dodadale Jesuge. Kwian e oga skliedba trate jegwale me ñage chage. \v 4 Kwian chku daba oga dbe goga ugakage agwa me ñadu tien gudegu ugakage kwian tanre kledu ugakage, gire ama ulita jo u giti bdugu kalerage daba oga ole, jo chke u giti gire udrega junnga ankwa tien mangire batre gire ama ankwa ska tku giska giti, ankwa tku dbige daba oga ole Jesu gwangnaru Jesu kle ngwadi gwa. \v 5 Jesu gwagedu kwian ogadi gire uñadu Jesuge kwian oga kaire kwian oga dbanga ulita mo ta gbaba ulia Jesu ole Jesu ñage kwian oga dodade, malen Jesu gerudu kwian oga ole: \p —Cha gerule ba ole, ba ageba me no ulita talla cha mlienga, nege ba chege no trate me jiske Chube gwa giti. \p \v 6 Kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti gweale kledu toiba dba eni Jesu keruchuge gerule ene kwian oga ole gire tañachugu Jesudi mo tale: \v 7 “¿Mineade onbre e kle gerule ene kwian oga ole? Ama me ñage gerule ene, ama kle mo gbe kweri Chube kare. ¿Chema ñage kwian age me no ulita talla mlienga kwian gbe no trate me jiske Chube gwa giti? Chube alin allabi ñage, onbre e me ñage age ene Chube kare.” \v 8 Kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti ulita kledu tañachuge ene mo tale Jesudi gire ulia Jesuge uñadu trate kwian e ulita kle tañachuge giti, Jesu geru kadu kwian e ulitage: \p —¿Mineade ba ulita kle tañachuge ene chadi? \v 9 ¿Bai ma mno cha alin: kwian oga ai ageba me no ulita talla mlienga o kwian oga ai dodade jingmege? Cha alin ai me mno ulita gdabonate. \v 10 Nege cha be kwian oga ai dodade ba ulita gwa giti ene be chke uñale bage ulia Chube cha kagu nga dba ai giti kwian kare, Chube kiralla giti cha ñage kwian oga dodade jingmege kaire agwe cha ñage kwian age me no ulita talla mlienga kwian gbe no trate me jiske Chube gwa giti. \p Jesu gerudu ene kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti ulita ole gire Jesu gerudu kwian oga skliebada trate jegwale ole: \p \v 11 —Nege cha gerule ba ole, chkede gdate mo ankwalla blienga dbadale, jogani chage ba kle toi ngwadige. \p \v 12 Jesu gerudu ene gire kwian oga skliebada chku gdate sugeti no trate, ama mo ankwalla gau kote, ama joni chage kwian ulita kle ne ngwadi gwa giti. Kwian e ulita gwagedu ai ulita boidudi gire kwian ulita ta me jo sugano chegu tañachuge tanre, kwian gerudu no Chube giti: \p —Chube noare, ama kira molen ulita. Noare Jesu kwian oga dodadu Chube kiralla giti, ni bitaite che nu gwageba kwian skliebada gbere chage no trate ai karedi, ulia Chube no no —kwian ulita gerudu no ene Chube giti. \s1 Kwian onbre kada Leví amaña kada Mateo, Jesu onbre e kade chage ama ole geru jwen amage \p \v 13 Jesu kwian oga skliebada dodadu ene gire Jesu joni nakwaiteni chage chibita kagda giti. Ne ngwadi kwian ngle jo chke Jesudi tangle gire Jesu kwian ulita tku tangle Chube gerua giti diali kare. \v 14 Jesu jo chage dare gire ama gwagedu kwian onbre kadakle Levídi, Leví Alfeo kirolla, Leví kwian igi ganga chugagwalla emperador nga Romamu alin, ama kledu toiba dba igi ketakle ngwadi igi gai kwiange, gire Jesu chku amadi, gerudu ama ole: \p —Bai chage cha ole geru jwen chage. \p Jesu gerudu ene gire Leví chku gdate lle e boi chugu ngwadi ulita, ama jo chage Jesu ole. \p \v 15 Bigire Leví Jesu kadu blire mo ullage, gire Jesu jo ule kwian geru jwannga amage ulita ole Leví ullage blire ule Leví ole. Kaire agwe kwian na tanre igi ganga chugagwalla emperador nga Romamu alin kaire kwian na tanre agenga me no kledu chage Jesu nate diali Jesu keruchuge gerule Chube giti, kwian e ulita chku ne ngwadi kaire blire ule Jesu ole. \v 16 Kwian ulita kle blire ene gire kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti mneite kaire kwian fariseo mneite kledu eni gwagedu Jesudi blire ule kwian tanre agenga me no ole, gire kwian e geru kadu Jesu giti ta me no ole kwian geru jwannga Jesuge ulitage: \p —¿Mineade ama kle blire ule kwian igi ganga chugagwalla emperador nga Romamu alin ole kaire kwian na tanre agenga me no ole? \p \v 17 Kwian gerudu ene kwian geru jwannga Jesuge ole gire Jesuge geru sugedu kwian kledu geru kade giti, malen Jesu gerudu kwian e ole: \p —Cha gerule ba ulita ole, kwian kle no trate me oga me joge kwian mo dodanga ngwadi mo dodade, agwa kwian oga ima ama joge kwian mo dodanga ngwadi mo dodade. Cha chiu nga dba ai giti kwian agenga me no ta blite Chube ole joge siere ama kle age me noge, agwa kwian gweale kle tañachuge mo tale ama no trate me jiske Chube gwage, kwian kle tañachuge mo giti ene alin cha me chiu, cha chiu kwian agenga me no alin —Jesu gerudu ene kwian ulita ole. \s1 Jesu gerule kwian mo tke bage bligdage giti \p \v 18 Chui gbaitege kwian geru jwannga Juan-Bautistage ulita kaire kwian fariseo ulita kledu mo tke bage bligdage gerudale Chube ole, gire kwian gweale jo geru kade Jesuge e giti, kwian e gerudu Jesu ole: \p —Kwian geru jwannga Juan-Bautistage ulita kaire kwian fariseo ulita diali kle chui gweale gai mo tkale bage bligdage gerudale Chube ole alin chui ulita me blire. Kwian e ulita kle age ene tanre agwa kwian geru jwannga bage ni gdaite kle age ene. ¿Mineade kwian geru jwannga bage me kle mo tke bage bligdage chui gwealege cha ulita kle age kare? Kwian geru jwannga bage ulita kle blire chui ulitage. \p \v 19 Geru kadre ene Jesuge gire Jesu jaindunga ene kwian kalen: \p —Cha be geru ai ñachuge ba ulita alin, ene be chke uñale bage mineade kwian geru jwannga chage me kle mo tke bage bligdage kwian na kle age kare. Kwian onbre mo jwen chuia gbe, mo jwen chuia chke gire kwian kadaba ulita be joge chui ollade ule kwian onbre mo jwannga ole. Kwian kadaba ulita be chke chui ollade, ¿chema be gerule kwian e me ñage blire? Kwian ulita be blire nga suga no ole chui ollade ule kwian onbre mo jwannga ole. \v 20 Agwa chui e joge tangle gire chui gbaite be chke kwian onbre mo jwannga dbabe sugekare, chui ege kwian mo jwen chuia olladanga be chege ta olire kwian onbre mo jwannga nate gire kwian chui olladanga ulita be mo tke bage bligdage ta olire ole. Ulia cha gerule ba ulita ole, cha kwian onbre mo jwannga e kare, kwian geru jwannga chage ulita kwian mo jwen chuia olladanga kare. Nege cha kle ule geru jwannga chage ulita ole, agwa chui be chke gire cha dbabe sugekare amage, chui ege ama be mo tke bage bligdage ta olire tanre ole. \p \v 21 Jesu geru ñachugu ene kwian alin gire Jesu geru na ñachugu dare ai kare: \p —Cha gerule ba ulita ole, ni kwian gdaite kle mo ñometralla juda ugachuge ñometra jagere me gligabage. Che ñometra jagere gbe ñometra juda giti, gire che ñometra jagere glige ñometra junbate ñometra chege ma soli, ñometra jagere kle ñometra juda gbe dretenga, gire ñometra uga kle chege ma me no kweri, ulita kle chege me no. \v 22 Kaire ni kwian gdaite kle lle gage jagere tke bda kwara dodaba lle gage dbangwa judage. Che lle gage jagere tke bda kwara judage lle gage jagere kle lie gire bda kwara juda kle skiennga ulita, gire lle gage ulita kle jogenga ngwale ulita kaire bda kwara kle chege me no ulita. Malen diali lle gage jagere tkakle bda kwara jagerege, ene lle gage kle lie, bda kwara me skiennga, lle gage me jogenga ngwale. \p Jesu geru ñachugu ene ulita kwian alin, uñadu Jesuge kwian gweale me ta Jesu gerua jagere gakalin ulia me ta mo gerua juda gbaba unsuialin chugakalin ngwadi, malen Jesu geru ñachugu ene kwian alin geru jagere giti geru juda giti. \s1 Undege chuiage kwian geru jwannga Jesuge ulita \s1 trigo bulu ite gutadale \p \v 23 Chui gbaite undege chuiage Jesu kledu chage trigoske tangle deage ule kwian geru jwannga amage ulita ole, gire kwian geru jwannga Jesuge ulita mo gbu trigo dabe bulu ite gutadale. \v 24 Kwian fariseo mneite gwagedu kwian geru jwannga Jesuge ulitadi ama kle lle boi kare deage undege chuiage gire kwian fariseo gerudu Jesuge: \p —Gwagede kwian geru jwannga bage ulitadi, ama kle age me no Chube gerua Moisés nu degaba unsuialin dollale. Uñale bage Moisés chadalla e giti geru kle gbaba che alin che me ñage lle boi undege chuiage, ¿mineade ba kle geru jwannga bage ulita chuge ngwadi lle boi deage undege chuiage? \p \v 25 Jesu jaindunga kwian fariseo kalen: \p —¿Ni bitaite ba nu chada batabanga che chugagwalla unsuialin David agedu giti? Chui gbaite David ule ama chagemanalla ulita ole bli ole tanre, ¿gire ama agedu mine? \v 26 Uñale ba ulitage David jo gwa u gerungwa Chube olege ule ama chagemanalla ulita ole, u ege gwa pan gbakle, pan e chegedale Chube gwa giti diali, Chube gerua kle gbaba kwian ulita alin geru e gerule kwian gerunga Chube ole daba alin ama alin allabi ñage pan e gute ni kwian na gdaite ñage pan e gute. Agwa David bli ole tanre, ama pan e gutu kaire ama pan e ketu kwian ulita kledu chage ama olege gutadale. David pan e gutu Chube gwa giti agwa ama me boidu dale, Chube me ama gbu jiske ama pan e gutu gdale. David agedu ene suiale kwian kada Abiatar chegu gerunga Chube ole daba alin ma kweri na ulitage u gerungwa Chube olege. \v 27 Cha gerule ba ulita ole, ba me ñage kwian geru jwannga chage gbe jiske ama trigo bulu itu undege chuiage gdale, Chube gwa giti ama me jiske dale. Chube undege chuia gbu kwian alin undegangwa nga suga no ole, chui e chegu no kwian ulita alin, Chube me chui e gbu kwian alin kwian ta gbagda olire. \v 28 Chube cha kagu nga dba ai giti kwian kare, ama cha gbu undege chuia mauña, malen cha ñage gerule kwian ole kwian llema boadale chui undegangwage llema me boadale chui undegangwage —Jesu gerudu ene ulita kwian fariseo mneitege. \c 3 \s1 Kwian israelita undege chuiage Jesu kwian \s1 oga ko kwebanga ole dodade \p \v 1 Kwian israelita me lle boi chuiage chui undegangwa chui ege Jesu jo chkeni nakwaite u mo litangwa Chube gerua jwanngwage, eni onbre gdaite oga kledu, onbre e oga ko kwebanga ole. \v 2 Kwian fariseo mneite kledu eni gwa u ege, kwian fariseo e kledu tatra onbre oga ko kwebanga giti, ama ulita tadu Jesu gbakalin jiske lle boi undege chuiage gdale, malen ama ulita chegu gwage Jesudi Jesu be onbre oga dodade o mi onbre dodade undege chuiage. \v 3 Jesu gwagedu onbre ko kwebangadi, Jesu gerudu onbre e ole: \p —Chkede gdate, bai aini kwian ulita gwa ngeru mo ko oga kaite kwian ulita gwa giti. \p \v 4 Onbre oga chku gdate kwian ulita gwa giti, gire Jesu geru kadu kwian ulita kle amadi tanglege: \p —¿Che llema boadale undege chuiage? ¿Che age no kwian alin o che age me no kwian alin? ¿Che ñage kwian oga chudaboi o che kwian oga chugadale ngwadi boi daga ngwale jogekeda? \p Jesu geru kadu ene kwiange, agwa kwian ulita chegu kamne kwian me jaindunga Jesu kalen. \v 5 Gire Jesu ta skochiu kwian mangire batre kledu amadi tangle ole, kaire Jesu ta olire kwian ulita giti, uñale Jesuge kwian ulita me kle tai dage daba ogage ni ta daba chudaboakalin. Jesu gerudu kwian oga ko kwebanga ole kwian ulita gwa giti: \p —Mo ko kwebanga kwrida trate. \p Onbre mo ko kwriu Jesu gerudu kare, gire ama ko kwebanga jo chkeni no trate. \v 6 Jesu onbre ko kwebanga dodadu undege chuiage kwian fariseo gwa giti, e giti kwian fariseo ulita ta skochiu tanre Jesudi jo siere blike u ege, ama ulita mo ta gbu ule chugagwalla Herodes skatemanalla ulita ole ama ulita mo ta gbu salengwli Jesu gbe jiske Herodege Jesu agedu giti, ene Herodes be Jesu gwangeda talla jo chke kwian fariseoge kaire Herodes skatemanalla ulitage. \s1 Kwian tanre chke mo lite Jesudi tangle \p \v 7 Jesu jo siere u mo litangwa Chube gerua jwanngwage gire ama jo chage chibita kagda giti ule kwian geru jwannga amage ulita ole, kwian tanre jo chage Jesu nate, kwian tanre nga Galileamu, \v 8 kwian tanre nga Judeamu, kwian tanre una Jerusalénmu, kwian tanre nga Idumeamu, kwian tanre toinga chi kada Jordán giti chkagu, kwian tanre toinga una Tiro giti tangle, kwian tanre toinga una Sidón giti tangle, kwian tanre nga ege ulitamuge geru Jesu giti chkeba uñale malen ama ulita jo tienda Jesudi Jesu keruchuge. \v 9-10 Kwian e ulitaske Jesu kwian oga tanre dodadu malen kwian oga na ulita kledu kwian nglea bienga jogedale chke kodi Jesuge, kwian oga e tadu Jesu chugakalindi ene ama tañachuge ama joge chkeni noni trate. Kwian tanre kledu mo lite Jesudi tangle kwian chege sklieba kejre moske malen Jesu gerudu kwian geru jwannga amage ulita ole: \p —Ba du gaite gbadale biale cha alin. Kwian ngle kle, nga me cha alin gerungwa no kwian ulita ole, cha joge duge chi kagdage ene cha ñage gerule ma no kwian ulita ole —Jesu gerudu ene kwian geru jwannga amage ulita ole, kwian geru jwannga agedu Jesu gerudu kare ama ole. \p \v 11-12 Ne ngwadi kwian tanre jwligebanga che dolla kote kledu kwian nglea ulitaske, kwian jwligebanga e bai kaire chku Jesudi dolla kwian e gbu mo jongnagwa skute dba Jesu gwangnagu, dolla kwian tale kwian ta gbu gerule Jesu ole: \p —¡Uñale chage ulia ba Chube Kirolla! \p Dolla kwian tale kwian ta gbu gerule ene, Jesu me tadukalin dolla Jesu kalla itenga Jesu Chube Kirolla, malen Jesu ka bo kiraske dolla ole: \p —Ba me gerudale kwian na ologe cha Chube Kirolla, joga siere kwiange —Jesu ka bo ene dolla ole dolla ka chite Jesu ngeru, dolla jo siere kwiange. \s1 Jesu kwian gai gdataboko giti gdaboke \s1 Jesu gerua ketangale kwian nage \p \v 13 Bigire Jesu jo jwichuga giti, Jesu kwian tanre bai ama tadukalin joge ama ole Jesu kwian e ulita kadu chie ama nate jwichuga giti. Kwian e ulita mo litu ule Jesu ole, \v 14-15 gire kwian eske ulita Jesu kwian gdataboko giti gdaboke gau chage diali ama ole ama gatedi, Jesu kwian e amaña gau kagadale Jesu gerua dbe kwian nage, kaire Jesu kira ketu kwian ege dolla kagagda siere kwian jwligebangage. Jesu kwian mneite e ka gbu kwian Jesu gerua ketanga. \v 16 Kwian Jesu gerua ketanga gdataboko giti gdaboke ama ulita kada ene: \q1 Simón (kaire Jesu ama ka gbu Pedro), \q1 \v 17 Santiago (ama Zebedeo kirolla), \q1 Juan (ama kaire Zebedeo kirolla ama Santiago daballa, Zebedeo kirolla boke e Jesu ama ka gbu Boanerges, geru e kle gerule ama boke kerua enusulindra kare, onbre boke e gerule kweri kiraske kwian ulita ole malen Jesu ama boke ka gbu ene Boanerges), \q1 \v 18 Andrés, \q1 Felipe, \q1 Bartolomé, \q1 Mateo, \q1 Tomás, \q1 Santiago (Santiago ai Alfeo kirolla), \q1 Tadeo, \q1 Simón (Simón ai kira batanga mo jwia gdale), \q1 \v 19 Judas-Iscariote (bigwa ama jwlitedu Jesu dollale Jesu ketu gwaleda). \m Jesu kwian e ulita gdataboko giti gdaboke gau ama gerua ketangale kwian nage. \s1 Kwian gerule Jesudi Jesu kle dolla kage siere \s1 kwiange dolla chugagwalla Satanás amaña \s1 kada Beelzebú kiralla giti \p \v 20 Bigire Jesu joni gudegu ule kwian geru jwannga amage gdataboko giti gdaboke ole. Ama jo chkeni gwa ama kledu toi ngwadige gire kwian tanre mo litu nakwaite Jesudi, malen ni Jesu ni geru jwannga amage ñadu blire kwian tanreske. \v 21 E suiale kledu boi ene diali Jesu ole Jesu kle age tanre no kwian ulita alin kwian chudaboi ni ama kle tañachuge bligda gute giti. Kwian gweale gwagedu Jesudi toi ene gire ama gerudu Jesu giti: “Jesu kle chage kwian jwligebanga kare me kle mo manade no kwian ulita mo manade kare.” Kwian gweale gerudu ene Jesu giti, geru e chku uñale Jesu bitallanuge malen ama ulita jo Jesu jwen nate Jesu dbe ama ulita kle toi ngwadi. \p \v 22 Jesu bitalla bebi joge chke Jesu kledu ngwadige, gire kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti mneite nu chieba una Jerusalénge gerudu Jesudi: \p —Jesu kle chage age ulita Satanás kirallaske, Satanás dolla ulita chugagwalla kweri, ama kle kira kete Jesuge malen Jesu ñage dolla kage siere kwiange, dolla kle Jesu kerua gai dage. \p \v 23 Kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti gerudu ene me no Jesudi, Jesuge uñale kwian kle gerule me no amadi, Jesu kwian e ulita kadu mo gitigu gire gerudu ama ole: \p —Sugedale ba ulitage kwian agenga Satanás kiralla giti me kle dolla chugagwalla Satanás chudaboangalla kage siere kwiange Satanás me ta agekalin me no ene mo chudaboangalla ole. Satanás takalin mo chudaboangalla ulita chege age kwian tale kwian gbe age me no Satanás takalin kare. \v 24 Cha geru ñachuge bage e giti: Kwian chugagwalla nga gdaitemu mo tke dole kwian ulita kle toi nga amañage ole, ama kwian ulita gbe kira bate modi ongoru ongoru, ene bdagli kwian be mo gweda ulita, chugagwalla be chege gballa ama mi chege kiraske. \v 25 Kaire kwian toi u gbaitre alinge kira bate modi mo bitalla gwa ole ulita, kwian ulita u ege be boi tanre daga ngwale, ene bdagli kwian ulita be joge toi sugekare gdaite gdaite gire kwian u mauña be chege toi gballa ama mi chege kiraske ama gdaitre alin chudaboanga me. \v 26 E kare ene dolla chugagwalla Satanás mo tke dole mo chudaboangalla ole mo gbe kira bate modi daba kage siere kwiange, dolla Satanás age ene mo chudaboangalla ole ama mi chege kiraske kwian gbanga age me no Chube dollale. \p \v 27 Jesu gerudu ene gire Jesu geru na ñachugu kwiange kwian boke giti, kwian gdaite kirachkedale kwian gdaitedi, Jesu gerudu: \p —Kwian gdaite ta jogekalin gwa onbre kiraske ullage skwe boi lle ulitage onbre e ngeru, kwian skwe boanga e chegedale ma kiraske onbre lle mauñage ene kwian skwe boanga ñage onbre lle mauña gai ko luge kejre, ene kwian skwe boanga ñage lle ulita dbe lle mauña ngeru ama takalin kare. Agwa skwe boanga me kira molen lle mauña ko luge, ama me ñage skwe boi lle mauña ngeru. E kare ene Satanás kiraske tanre agwa cha ma kiraske dolla chugagwalla Satanáge, Chube kiralla giti cha kirachke diali Satanádi, cha dolla Satanás chudaboangalla kage siere kwiange. \v 28 Cha gerule ulia ba ulita ole, ba cha keruchuge no, kwian age me no kaire gerule me no cha dollale Chube dollale, gire bigwa kwian e mo ta blite Chube ole cha ole, kwian ene agedu me no ulita kaire gerudu me no ulita Chube dollale cha dollale Chube talla mlienga ulita Chube me tañachuge dare kwian e agedu me no kaire gerudu me no giti. \v 29 Agwa kwian bai kaire gerule cha kle age dolla Satanás kiralla giti, kwian ene kle gerule me no Chube Oña dollale Chube me kwian gerule me no ene talla mlienga dale, kwian ene chege jiske tanre Chube gwa giti diali ama gerudu me no Chube Oña dollale kbiale —Jesu gerudu ene ulita kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti ulita ole. \p \v 30 Kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti kledu gerule Jesudi Jesu kle age ulita dolla Satanás kiralla giti. Kwian kledu gerule ene Jesudi agwa ulia Jesu kledu age ulita Chube Oña kiralla giti, malen Jesu gerudu kiraske kwian ole kwian kledu gerule me no Chube Oña dollale giti. \p \v 31 Jesu kledu gerule ene kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti ole gire Jesu chebia kaire Jesu daballa ulita chku Jesu kle ngwadige Jesu jwen nate. Jesu chebia Jesu daballa ulita chegu manade goga tangle gire ama geru kagu Jesu alin kwian gweale ole chiga Jesu kle ngwadige. \v 32 Kwian tanre kledu toiba dba Jesudi tangle gire kwian geru dbanga chku Jesudi ama gerudu Jesu ole: \p —Ba chebia ba daballa kle goga tangle ba jinade nate, ama takalin gerule ba ole. \p \v 33 Gire Jesu gerudu kwian ole: \p —Cha be gerule ba ole chema ulia cha chebia chema ulia cha daballa. \p \v 34 Ama gerudu ene gire ama tienduda modi tangle kwian ulita kledu toiba dba Jesudi tangle Jesu keruchuge, kwian e ulita giti Jesu gerudu: \p —Kwian ai ulita kle cha ole cha keruchuge, kwian ai ulita cha chebia kare cha daballa kare. \v 35 Kwian bai kaire ulita cha keruchuge age cha Ñenua Chube takalin kare, kwian ene cha daballa kare cha ibotea kare cha chebia kare, ama cha bitallanu ulia Chube giti, cha no no ama ulita ole —Jesu gerudu ene kwian ulita kle mo ta gbe age Chube takalin kare giti. \c 4 \s1 Jesu geru ñachuge chude drennga giti \p \v 1 Jesu joni nakwaite chibita kagda giti kwian tke tangle. Kwian litedu tanre Jesudi, nga me chegu Jesu alin toingwa malen Jesu jo chiga du kledu ne ngwadige, Jesu toidu dba du toli, kwian ulita chegu kedagu Jesu keruchuge. \v 2 Gire Jesu geru tanre ñachugu kwiange, ngeru ama geru ñachugu chude giti, ama gerudu kwian ole: \p \v 3 —Cha gerule ba ulita ole chude drennga giti, ba ulita cha keruchuge no cha be gerule ai kare ba ulita ole: Kwian jo chude drennga deage, kwian jo chke deage, ama chude ngle dreunnga kote. \v 4 Kwian e kle chude drennga kote gire chude e gweale jo chke dba jon jegwale, bdada chiu, bdada chude gutu ulita. \v 5 Chude na gweale jo chke dba dbi arale ke giti ngwadi, chude e numachiu blikare, agwa me dbi uda alin malen chude e me sera toiduda dbiske no, ke kle, chude me ñadu sera joge dbiske no. \v 6 Chudenuma chku ngaña agwa ama sera me jo no dbiske, chui jute kote chudenuma junbatu jokeda. \v 7 Chude na jo chke dba drinkin sera tanre ngwadi, chude gwatigu agwa drinkin tigedu ule chudenuma ole, drinkin chudenuma guda, chude me tigedu chude me gbachiu, drinkin kote chude jokeda ulita. \v 8 Agwa chude na jo chke dba dbi no giti, chude e gwatigu no gbachiu no ngle. Chude skute chuia chku gire chude e nu gbachieba ngle, chude bulu gweale gbachiu no chude treinta, chude bulu gweale na gbachiu ngle chude sesenta, chude bulu gweale na gbachiu ngle ngle chude cien bulu gdaitege. \p \v 9 Jesu geru ñachugu ene ulita chude giti gire Jesu gerudu dare kwian ole: \p —Cha kle geru ai ñachuge ba alin, ba me geru ai keruchuge alin allabi mo ologe, agwa kaire ba ulita mo ta gbadale geru ai gbe gdadi, ba tañachugadale lledale cha kle geru ai chude giti ñachuge ba ulita alin. \p \v 10 Jesu geru ñachugu ene kwian nglea ulita alin gire kwian geru jwannga amage gdataboko giti gdaboke kaire kwian na kle chage Jesu ole geru jwen amage, kwian e ulita mo litu Jesudi sugekare kwian ngleage, geru kadu Jesuge: \p —¿Ba gerudu giti kwian ole, geru e mine? Me suge cha ulitage mineade ba geru ñachugu kwiange chude giti. ¿Mineade ba me geru gbu chke uñale nate trate kwiange Chube giti? \p \v 11 Kwian geru jwannga Jesuge geru kadu ene gire Jesu jaindunga ama kalen: \p —Ba ulita kle cha gerua gai ulia malen Chube kle ba ta gbe chke cha kle gerule giti, ene geru e giti kle suge trate bage kwian bai kaire cha gai ulia mo Chugagwallale kwian ene chege no trate Chube gwa giti. Kwian na me kle cha gerua gai ulia, ama alin cha kle geru ñachuge, kwian geru e keruchuge agwa geru e ulita skwen mnoare amage geru e me suge amage dale. \v 12 Kwian ene gwa giti cha kle lle tanre no dodade agwa ama chege kwian gwagwa me kare, me suge amage cha kle lle e dodade Chube kiralla giti kwian ta gbagda Chube giti. Kaire kwian ene kle cha gerua keruchuge, agwa ama chege kwian olo me kare, geru me suge trate amage cha kle gerule giti. Geru suge amage ama mo ta blite Chube ole, ene Chube kwian ene agedu me no talla mlienga ulita. Agwa kwian ene me ta cha gerua gakalin ulia malen cha gerua me suge amage, ama chege jiske Chube gwa giti —Jesu gerudu ene kwian geru jwannga amage ulita ole. \p \v 13 Gire Jesu gerudu dare ama chude drennga gerua ñachugu kwian alin giti, Jesu gerudu kwian geru jwannga ole: \p —¿Geru chude drennga giti cha ñachugu ba alin geru e me suge bage? Geru e me suge bage, ene kaire cha geru na ma mno ñachuge ba alin, geru e mi suge bage kaire. \v 14 Ba cha keruchuge no, nege cha geru chude drennga giti gbe chke uñale bage cha gerudu kare giti. Cha gerudu kwian chude dreannga giti kwian e chege salengwli kwian Chube gerua ketanga daba nage kare. \v 15 Kwian gweale kle boi Chube gerua ole salengwli chude jo chke dba jon jegwale kare. Kwian e Chube gerua keruchuge, agwa geru me suge amage trate, bigire che dolla Satanás kwian ta gbe geru e chuge ngwadi me geru e gai ulia jumale. Satanás kle geru jwennga kwian tale salengwli bdada kle chude jwennga kare, ene geru Chubenu ulita jogenga kwian tale. \v 16-17 Kwian gweale kle boi Chube gerua ole salengwli chude jo chke dba dbi arale ke giti ngwadi kare. Kwian e Chube gerua keruchuge, ama kle geru e gai blikare nga suga no ole, agwa ama me mo ta gbe ulia Chube ole, ama me kle Chube gerua gai jumale ulia, malen ama tale geru me ñage tige no kiraske salengwli chude me ñage sera joge dbiske ke giti me ñage tige no kare. Kwian e Chube gerua gau agwa me kira ole gwangerugudba geru e gai ulia, ama boi daga ngwale Chube gerua gdale, gire blikare kwian e Chube gerua chuge ngwadi, ama jogeni naskuni chage ngeru kare. \v 18-19 Kwian na gweale kle boi Chube gerua ole salengwli chude jo chke dba drinkin sera tanre ngwadi kare drinkinnuma tige chude ole ule kare. Kwian e kle Chube gerua keruchuge kle Chube gerua gai ulia agwa me kle mo ta gbe tañachuge diali Chube gerua giti no, ama kle mo ta gbe tañachuge tanre lle ngwale alin giti, ama ta igi jwankalin ngle mau alin kle gwage lle ulitadi ama takalin lle ege mau alin, ama ta agekalin ulita ama takalin kare. Ama kle tañachuge ma ngle lle e kare gitige me kle tañachuge no Chube gerua gitige, malen Chube gerua kle jogenga ama tale, gire ene kwian me kira molen toi no Chube takalin kare ni kwian ñage Chube gerua dbe kwian nage. \v 20 Agwa kwian gweale kle boi Chube gerua ole salengwli chude jo chke dba dbi no giti kare. Kwian e kle Chube gerua keruchuge, Chube gerua kle suge trate amage gire ama mo ta gbe ulia Chube ole Chube gerua gai ulia. Ama kle Chube chuge ngwadi age ama tale Chube takalin kare, ene Chube ama ta gbe chui gbaite gbaite kaire kairege ma ngle Chube gerua giti. Kwian ene mo ta dbe suge no diali Chube gerua kete daba na ulitage daba chudaboi ta gbe chage gwangerugu Chube gerua giti. Kwian Chube gerua ketanga ene giti kwian tanre chke Chube gerua gai ulia salengwli chude joge chke dba dbi no giti gbachie no ngle kare, chude gweale gbachie treinta, na gbachie ma ngle sesenta, na gbachie ngle ngle cien. Ene kaire kwian bai mo ta gbe ulia Chube ole Chube gerua gai ulia diali, kwian ene giti kwian na tanre Chube gerua gai ulia mo tale —Jesu gerudu ene kwian geru jwannga amage ulita ole. \s1 Jesu geru ñachuge jichra giti \p \v 21 Jesu geru na ñachugu kwian alin, Jesu gerudu: \p —Nege cha geru ñachuge ba ulita alin jichra giti, kwian age jichra ole kare, e kare ene kwian agedale Chube gerua ole. Kwian jichra gwadege me kle un blite kaboge jichra giti ni kle jichra gbe ankwa gwaru nga gbagda chra, kwian me age ene jichra ole. Kwian jichra gwadege, kwian jichra gbe ngaña nga ngwale giti ene jichra chra chratigenga ulita gwa tangle ene kwian ulita ten lle ulitadi jichra chra giti nga jereske, jichra chrage lle ulita me chege skwlenre kwian gwage. \v 22 Ene kaire Chube gerua me chege skwlenre, kwian Chube gerua ganga giti geru e be chke uñale kwian nage, kwian Chube gerua ganga me ta chegedale skwlenre Chube gerua ole kwianske. \v 23 Cha kle geru ai ñachuge ba alin, ba me geru ai keruchuge alin allabi mo ologe, agwa kaire ba ulita mo ta gbadale geru ai gbe gdadi, ba tañachugadale lledale cha kle geru ai jichra giti ñachuge ba ulita alin. \p \v 24 Jesu geru ñachugu ene kwian alin gire Jesu gerudu dare: \p —Ba mo ta gbadale tañachuge trate Chube gerua ba kle keruchuge chage giti, kaire ba mo ta gbadale geru e gbe gdadi age Chube takalin kare. Ba me mo ta gbe Chube gerua gai ulia kiraske age Chube takalin kare gire Chube gerua mi suge trate bage dale. Ba Chube gerua gbe gdadi batre Chube be mo gerua na gbe suge bage. Ba Chube gerua gbe gdadi ba age cha kle gerule kare ba ole ene Chube mo gerua gbe suge ma no trate bage. \v 25 Kwian bai kaire kle Chube gerua gai ulia Chube gerua manade no mo tale, kwian ene mi ta jogenga Chube geruage, kaire Chube be kwian ene ta gbe dare Chube gerua giti. Agwa kwian bai kaire me kle mo ta gbe Chube gerua gai ulia me kle mo ta gbe tañachuge Chube gerua giti kaire me kle age Chube gerua kle gbaba kare, kwian ene be ta jogenga Chube geruage ulita ama be chege kwian me Chube gerua keruchugaba kare. \s1 Jesu geru ñachuge chude tige giti \p \v 26 Jesu geru na ñachugu kwian alin chude giti, ama gerudu: \p —Cha be geru na ñachuge ba ulita alin, ba cha keruchuge no. Geru ai giti sugedale bage cha kle ba ta gbe suge Chube alin allabi kle kwian ta gbe Chube gerua gai ulia Chube gai mo Chugagwallale. Cha geru kete bage ene: Kwian chude skie ulita deage gire ama jogeni gudegu. \v 27 Kwian me kle manade deage chude chudaboi tige no, ngajrege ulita sbali kwian kle gbe ngajrege gwa, ngajudi ama kle lle na boi, agwa chude ama skiaba deage kle gwatige no kle tige no gballa. Ulia ni uñale kwian chude skiangage chude e kle tige mine. \v 28 Dbi gballa kle chude gbe tige. Chude kle gwatige kle gachie gire kle skachie, ska jegwale kle gbachie no ulita. \v 29 Chudegba kle joge dabe, gire kwian chude skiangage chke uñale chude skute chuia chkeba, ene kwian kle joge deage chude skute kle chude lite ole ulita —Jesu geru ñachugu ene chude giti kwian alin kwian ta gbagda kwian Chube gai mo Chugagwallale giti. \s1 Jesu geru ñachuge chude kada mostaza giti \p \v 30-31 Jesu geru ñachugu kwian ole mostaza chudea giti: \p —Cha geru na ñachuge ba ulita alin, geru ai giti sugedale bage nege kwian bedreare kle mo ta gbe ulia Chube gerua gai jumale cha kle gerule giti, agwa bdagli kwian ngle be Chube gerua gai ulia be Chube gai mo Chugagwallale, e salengwli kle boi mostaza chudea ole kare. Mostaza chudea ma soli jalin chude na ulitage skiadale dbige. \v 32 Agwa mostaza chudea skiakle dbige gire chude e kle tige kle chege gli kweri kweri ngaña. Mostaza glia kle nangachie kweri kweri, gire bdada ngle ñage ugara gbe gli e nanga jegwale ulita toingwa. E kare ene kwian bai Chube gerua gai ulia, kwian e Chube gerua trage kwian na ole ene geru e chke uñale kwian na tanrege, gire bdagli kwian tanre be Chube gerua gai ulia be Chube gai mo Chugagwallale salengwli mostaza chudea soli tige joge kweri nanga tanre molen kare. \p \v 33 Jesu geru ngle ai kare ñachugu kwian nglea alin ñage suge kwiange batre. Ulia Jesu me kledu geru trage geru ngwale alin giti kwian gweale tañachugu kare agwa geru ai giti Jesu kledu kwian tke tangle Chube gerua giti. \v 34 Jesu diali geru ñachugu ene kwian alin lle gweale giti kwian ngle ta gbagda Chube giti, agwa Jesu chegu gballa sugekare ule kwian geru jwannga amage ole gire ama geru e tragu ama ole geru e kle gerule llema llema giti ulita. \s1 Jesu mle kaire chi gbe ngwedige \p \v 35-36 Chui e amañage ngabi Jesu kledu toiba dba du toli kwian nglea tke tangle Chube gerua giti, gire Jesu gerudu kwian geru jwannga amage gdataboko giti gdaboke ole: \p —Ale chibita kagda giti chkagu. \p Jesu gerudu ene gire kwian geru jwannga ulita jo Jesu ole duge kwian nglea ulita chugu ngwadi chi kagda giti, kaire kwian na jo du nage du Jesu jóge gatedi. \v 37-38 Du kledu chage anleda chiga giti Jesu kledu gbe mo chuga gbaba chugagda giti du skugda ngnagu, gire mle tirare kweri kweri chku dba kiraske, mle chi gbu chite tanre, chi skwendu bdugu mlege chi jo chiga du toli, du kledu chke ete chi kote. Gire kwian geru jwannga Jesu gau gdate ta kennga ole, ama gerudu: \p —¡Cha tkanga tangle! ¡Chkede bduge cha chudaboi! ¡Che ulita be joge chiske duge llagli, che be unjoge ba kle gbeba jabale gire! \p \v 39 Kwian geru jwannga gerudu ene Jesuge gire Jesu chku bduge mo gbu gdate, ama gerudu mle ole: \p —¡Chegede kamne, me tiennga dare! \p Kaire Jesu gerudu chi ole: \p —¡Klede ngwedi! \p Jesu gerudu ene gire sugeti ngwale mle jo tangle me tiunnga dare kaire chi chegu ngwedi ulita me chitedu dare. \v 40 Ulita chegu ngwedi gire Jesu ka bo kwian geru jwannga amage ulita ole: \p —¿Mineade ba ulita ta kennga tanre mledi? ¿Ba me cha gai ulia cha ñage ba manade nga tirareske? \p \v 41 Jesu gerudu ene gire kwian geru jwannga ulita ta chegu kwachie tanre, ama ulita geru kadu moge ongoru ongoru: \p —¿Kwian ai mine, ade mle kaire chi kle ama kerua gai dage ama kle gerule kare? —kwian geru jwannga geru kadu moge ene Jesu giti. \c 5 \s1 Jesu kwian jwligebanga dodade nga Gadarage \p \v 1 Jesu jo chage dare duge chiga giti kwian geru jwannga amage ulita ole, Jesu jo chke chi kagda giti chkagu nga ka jwankle Gadarage. \v 2-3 Ne ngwadi Jesu chiu dbige duge ule geru jwannga amage ole gire kwian onbre jwligebanga che dolla kote chku ten Jesu ngwange. Kwian jwligebanga e kledu toi kwian jaba ogakle keugage ngwadi, ama kiraske tanre che dolla kiralla giti ni kwian gdaite ñadu kwian jwligebanga e lugeda hierrogda dodabale cadenale giti. \v 4 Kwian kle no kle kwian jwligebanga e ska gbe diali agwa blikare che dolla kle kwian jwligebanga kira gbe kwian jwligebanga kle cadena datenga mau giti kle kige, ama kiraske tanre, malen ama diali toidu gbale, kwian me ñadu ama gai manadale skage. \v 5 Kwian jwligebanga e diali kledu chage ngajudi ngajrege jwichuga jegwale kaire kwian jaba ogakle keugage ngwadi, ama kledu ngaute kweri kledu mo lendege jere jere kechugage diali. \v 6-8 Kwian jwligebanga tendu Jesu ngwange gwagedu Jesudi chie bate, ama jo jrite Jesu ngnagu, gire Jesu gerudu kiraske dolla kle kwian e tale ole: \p —¡Ba me no me no, joga siere onbre aige, onbre ai chuge ngwadi sugekare! \p Jesu gerudu ene dolla ole gire dolla kwian jwligebanga gbu jongnagwa skute dba Jesudi Jesu gagda dage gire dolla kwian gbu gerule kweri Jesu ole: \p —Uñale chage ba Jesu, ba Chube kweri kiraske Kirolla. ¿Lledale ba chiu cha nate nga aige? Cha ulita gerule ba ole Chube gwa giti, ba me age me no cha ole cha gbe boi daga ngwale sugekare kwian aige, ma no ba cha chuge ngwadi toi kwian ai tale. \p \v 9 Jesu geru kadu dolla kle chage kwian olege: \p —¿Ba kada mine? \p Dolla jaindunga Jesu kalen: \p —Cha kada Ngleare. Cha bitalla tanre kle toi ule cha ole kwian ai tale malen cha ulita kada Ngleare. \p \v 10 Dolla chegu gerule tanre Jesu ole: \p —Ba tai dage cha ulitage, ba me cha ulita kage nga ji chugangwage, ba cha kage toi nga gwealege ngmadi aini. \p \v 11 Jesu kledu gerule dolla ole ngwadi kodi jwichuga giti chunchi tanre kledu chage jwichugage blire. \v 12 Dolla ulita kledu kwian jwligebanga gbe gerule, ama ulita gerudu Jesu ole: \p —Ba cha ulita kage chunchi kle ngwadi, ene cha ulita ñage toi no chunchi tale. \p \v 13 Jesu gerudu dolla ole: \p —¡Joga siere onbre aige, joga toi chunchidi ulita! \p Jesu gerudu ene dolla ole gire dolla ulita jo siere blike onbrege, dolla ulita jo chunchi ngle ngwadi toi chunchi tale. Chunchi ngle dos mil kledu nga ege, dolla jo chke chunchi e ulita tale gire chunchi ulita jo jrite jo kegdege dolla kote, chunchi ulita jwatedunga kegdege chunchi jo chiske, chunchi dos mil ulita unjo jokeda chi kote dolla kbiale. \v 14 Kwian chunchi mananga ulita gwagedu chunchidi boi ene ulita gire ama ulita jo jrite jo chunchi gerua kete kwian ngleage unaske kaire kwian kle toi jon jegwalege chunchi mananga geru ketu. Kwian ulita chunchi mananga gerua keruchugu, kwian e jo tienda chunchi boidu giti chunchi tanege. \v 15 Gire kwian ulita jo tienda Jesudi ama jo chke Jesu kledu ngwadi, kwian ulita gwagedu kwian onbre nu jwligebanga nu jogeba chkeni noni, onbre e kledu toiba dba ngwedi mo ngama tkaba no. Kwian ulita gwagedu ene kwian onbre Jesu nu dodabadi, gire kwian ulita kwachiu tanre Jesu ngeru. \v 16 Kwian ulita bai gwagedu Jesudi mo gwagwa giti Jesu dolla kagu siere onbre jwligebanga ege gire, kwian e ulita geru e ulita tragu kwian chiu unaskege ole kwian jon jegwalege ole, kwian geru tragu kwian na ulita ole Jesu dolla kagu siere onbre jwligebangage giti. \v 17 Gire kwian ulita toinga nga Gadarage mo ta gbu gerule Jesu ole: \p —Cha me takalin ba chege dare cha kle toi ngwadi nga aige. ¡Joga siere nga aige, ba me chegedale age ene dare aini nga aige! \p \v 18 Kwian gerudu ene Jesu ole gire Jesu joni naskuni du toli, kwian nu jogeba chkeni noni jo Jesu nate gerudu Jesu ole: \p —Ba cha dbe ule cha ta jogekalin ule ba ole nga baini kairege ba be joge ngwadi cha be chage ule. \p \v 19 Jesu gerudu ama ole: \p —Ba me ñage joge ule cha ole, ba jogedaleni ba bitalla kle toi ngwadi geru trage kwian ulita ole Chube ba Chugagwalla agedu giti ba alin. Ba ogadu dolla kote Chube taidu dage bage, Chube ba dodadu ba geru e ketadale ba bitalla ulitage. \p \v 20 Jesu gerudu ene onbre e ole gire onbre e cheguda ama jo una ulitage nga kada Decápolige gerule kwian ulita ole Jesu ama dodadu giti, kwian ulita bai kaire onbre e keruchugu gerule Chube agedu giti ama alin, kwian e ulita chegu tañachuge no tanre Chube agedu giti onbre e alin. \s1 Jesu muinga oga sbali daige dodade kaire Jesu Jairo jian jogebakeda gbeni gwade \p \v 21 Jesu joni naskuni duge chi kagda giti ongoru ule kwian geru jwannga amage ulita ole, ama ulita jo chkeni llani gire kwian tanre litedu Jesudi Jesu chegu chi kagda giti kwian tke tangle Chube giti. \v 22 Jesu kle kwian ulita tke tangle gire onbre gdaite kwian israelita chugagwalla u mo litangwa Chube gerua jwanngwage chku Jesu kle ngwadi, onbre e kada Jairo ama chku Jesudi gire ama jongnagwa skutu dba Jesu gwangnagu mo chudaboi kade Jesuge, \v 23 Jairo gerudu Jesu ole: \p —Ba cha chudaboi, cha jian oga jabale jabale chege bedre ama ngeru ama jogekeda. Bai blike cha ullage tienda cha jian ogadi, ba ko gbe cha jian oga giti ene ama mi jogekeda, uñale chage ba kiralla giti ama be joge chkeni noni ama chege gwade. \p \v 24 Jesu Jairo keruchugu gire Jesu jo Jairo ole Jairo ulla ngnagu. Kwian tanre jo Jesu ole llagli Jesu gatedi, kwian tanre jo chage moge kejre Jesu nate Jesu ngeru kaire Jesudi tangle chage ule Jesu ole. \v 25 Jesu kledu chage kwian tanre ole Jairo ulla ngnagu gire muinga oga daige sbali chku chage Jesu nate kwian ngleaske. Chura gdataboko giti gdaboke muinga e kledu toi daige diali chui ulita oga jabale dai gitige ole. \v 26 Muinga e nu jogeba kwian mo dodanga tanre ngwadi, ama nu igi maunu ulita ketaba mo dodade giti kwian mo dodangage, agwa ni ama jo chkeni noni, ngwale ama igi ngle ketu mo dodade giti agwa ama kledu chage oga daige ma jabale diali. \v 27-29 Muinga ege geru chku uñale Jesu kledu chage kwianske gire muinga e jo chage Jesu nate kwian ngleaske. Muinga e jo chke kodi Jesudi, ama tañachugu mo tale: “Uñale chage cha ko chuge Jesu ñometralladi alin allabi gire ene cha be joge chkeni noni Jesu kiralla giti.” Muinga tañachugu ene gire ama ko chugu Jesu ñometralladi gire sugeti allabi ama me chegu toi oga dare daige ama kledu toi sbali kare, blike ama sugedu moge ama jo chkeni noni trate ama kledu ogage, ama jo chkeni mo ta gbe Jesu ñometralla chugedi giti, ene muinga e chegu no trate. \v 30 Jesuge chku uñale ama kiralla giti kwian gweale oga jo chkeni, Jesuge sugedu moge ene, gire Jesu tiunda mo nate, ama geru kadu kwian ulita kledu ne ngwadige: \p —¿Chema ko chugu cha ñometralladi? \p \v 31 Kwian geru jwannga Jesuge jaindunga Jesu kalen: \p —Kwian tanre kle chage ba nate ba ngeru badi tangle ba gate kejre moske, ¿mineade ba geru kade chema kle ba ñometralla chugedi? \p \v 32 Kwian geru jwannga gerudu ene Jesu ole, agwa Jesuge uñadu ulia kwian gweale oga ama chugudi jo chkeni no, malen ama kledu tienda mo nate dba kwian oga jo chkeni nate chema ama ñometralla chugudi. \v 33 Uñadu muingage Jesu ama dodadu, gire muinga e jo Jesu ngnagu ama mo jongnagwa skutu dba Jesudi Jesu gagda dage, ama kennga tanre jirenga trate jegwale chru ole Jesu ngeru, muinga gerudu Jesu ole: \p —Cha chagedu sbali oga tanre daige ole chui ulita, malen cha chiu ba nate cha mo ta gbu ko chuge ba ñometralladi cha tañachugu ene cha be joge chkeni noni, cha mo ta gbu age ene gire nege cha kle noni ba cha dodadu. \p \v 34 Muinga gerudu ene Jesu ole gire Jesu gerudu ama ole: \p —Ba mo ta gbu cha gai ulia malen e giti cha ba dodadu, nege ba jo chkeni noni trate. Jogani nga suga no ole me tañachuge dare ba jingmea giti. \p \v 35 Jesu kle gerule ene muinga ole gire kwian gweale chiu Jairo ullage chku geru jige Jairoge jonke Jairo jian giti, kwian e ulita gerudu: \p —Ba kwian tkanga tangle chuge ngwadi lle na boi, ngwale ba kle ama dbe mo ullage, ba jian me chegu. \p \v 36 Kwian e ulita chku geru jige ene Jairoge, agwa Jesu me kwian e kerua talladu, ama gerudu Jairo ole: \p —Ba me ta dbe kennga ba jian giti, ba me mo ta gbe olire ba jian nate, ba mo ta gbe cha gai ulia cha ñage ba jian dodade. \p \v 37 Jesu gerudu ene Jairo ole, gire Jesu me kwian na chugu ngwadi joge dare ule ama gatedi, agwa Jesu kwian geru jwannga amage kada Pedro kaire Santiago kaire Santiago daballa kada Juan du ule mo ole llagli Jairo ngwadi. \v 38 Jesu jo chke ugakage Jairo kle toi ngwadige, gire Jesu gwagedu kwian tanredi olire, kwian ulita kledu sui jwennga kirogwa muire jabadi. \v 39 Jesu jo chke gwa Jairo ullage, ama gerudu kwian ole: \p —¿Mineade ba ulita kle mo ta dbe olire kirogwa nate? Ba me olire dare, ulia kirogwa muire me jogebakeda dale, agwa ama kle gbe alin allabi. \p \v 40 Jesu gerudu ene kwian ole gire kwian gidedu Jesudi Jesu gerudu giti. Kwian ulita kledu gwa Jesu kwian e ulita kagu siere, gire Jesu kwian geru jwannga gdamai kle Jesu gatedi kaire kirogwa muire ñenua kirogwa muire chebia, Jesu kwian e alin du ule kirogwa muire jaba kledu ngwadi. \v 41 Jesu kirogwa muire jaba gau koge, Jesu gerudu jaba ole mo kwirale: \p —Talita, cum —geru e gerule: “Kirogwa muire, cha gerule ba ole, ¡chkede bduge!” \p \v 42-43 Jesu gerudu ene gire blike kirogwa muire jaba chkuni gwade, kirogwa chku gdate chagedu mo ñenua mo chebia gwa giti. Kirogwa muire ñenua, chebia gwagedu mo jian chkuni gwadenidi gire ama chegu tañachuge tanre nga suga no ole Jesu agedu giti, ama gerudu no modi Jesu giti: \p —¡Ulia Jesu kiraske, ama agedu no no che alin, ama che jian jaba gbuni gwade! \p Gire Jesu gerudu kirogwa muire ñenua ole chebia ole: \p —Cha ba jian jaba gbuni gwade giti ba me geru e ketadale kwian nage, ba geru e gatadale mo tale. Nege ba bligda kete ba jiange gutadale ama kira gbagda. \p Jesu kirogwa muire jaba gbuni gwade ene, kirogwa muire ege chura gdataboko giti gdaboke chkeba. \c 6 \s1 Jesu bitalla una Nazarege me ta Jesu gerua gakalin ulia \p \v 1 Jesu joni mo jwiage una ama manadre ngwadi ule kwian geru jwannga amage ulita ole. \v 2 Jesu jo chkeni una ege gire kwian israelita undege chuiage Jesu jo u mo litangwa Chube gerua jwanngwage kwian tke tangle Chube gerua giti. Kwian tanre kledu u ege Jesu keruchuge gerule Chube giti, kwian e ulita chegu tañachuge tanre Jesudi, kwian gerudu modi ongoru ongoru Jesu giti, ama gerudu: \p —Ama kle gerule no tanre Chube giti, ¿ama geru e ulita jun baini? Ama ta ngle molen, ¿chema ama tku tangle tachke ngle ene? Kaire kwian oga me boale dodadale ama kle ñage kwian oga tanre ene dodade, ama kle age tanre kwian ngwale me ñage age kare. \v 3 ¿Agwa ama me che tigemanalla? ¿Ama me kwian glidrega dodanga lle tanrere? ¿Kaire ama me María kirolla? Che ama daballa ulita uñe, ¿ama daballa me Santiago kaire José kaire Judas kaire Simón? ¿Kaire ama ibotea ulita me kle toi cheske kaire agwe? ¿Agwa gire mineade geru ai ulita Chube giti kle chke uñale amage? \p Kwian ulita gerudu ene Jesudige malen kwian me jaindu Jesu gerua gai ulia, sugedu kwiange Jesu kwian ngwale kare. \v 4 Jesu gerudu kwian e ulita ole: \p —Cha gerule ba ole, kwian Chube gerua ketanga kle joge nga baini kairege kwian tke tangle Chube gerua giti, kwian nga emu kle kwian Chube gerua ketanga keruchuge kle ama gerua gai dage. Agwa kwian Chube gerua ketanga jogeni mo bitallaske mo jwiage ama manadre ngwadi, kwian me ama gai ngwange no, ni ama bitalla gdaite ama gai kwian Chube gerua ketanga ulia, kwian me ama gerua gai dage ni kwian ama keruchugakalin —Jesu gerudu ene kwian ama jwiamu ole. \p \v 5 Kwian Jesu jwiage me Jesu gau ngwange no me Jesu gerua gau ulia, malen Jesu me kwian tanre oga dodadu ni lle na daga ngwale no tanre dodadu kwian nga ege alin, Jesu kwian bedreare alin oga dodadu, ama mo ko gbu kwian oga e giti gire kwian jo chkeni noni ulita. \v 6 Jesu chegu tañachuge tanre kwian ama jwiamu giti mineade kwian me ta mo ta gbakalin ama gerua gai ulia. \s1 Jesu kwian geru jwannga amage gdataboko giti gdaboke kage una kaire kairege Chube gerua trage \p Jesu jo chage kwian geru jwannga amage ulita ole una kaire kairege una Nazaret giti tangle kwian tke tangle Chube gerua giti. \v 7 Jesu kwian geru jwannga amage gdataboko giti gdaboke kadu mo gitigu, Jesu mo kiralla ketu ama ulitage dolla kagagda siere kwian jwligebanga dolla kotege, gire Jesu kwian geru jwannga amage kagu gdaboke kaire kaire modi nga ulitage Chube gerua Jesu giti kete kwian nage. \v 8 Kwian geru jwannga ulita bebi joge Chube gerua dbe kwiange, gire Jesu ama ulita ta gbu ama agedale giti ama joge chage geru dbe gire, Jesu gerudu ama ulita ole: \p —Ba joge chage Chube gerua dbe gire ba jogedale kole ba me lle gweale dbe mo alin, ba ñage glita gdaitre alin dbe chagegda. Ba me gde teru dbangwa dbe ni ba bligda dbe mo liullale jonkare ni ba igi dbe mo alin lle gigagda. \v 9 Ba joge ñometra modi alinske kaire ba zapato dbe modi alin, ba me zapato na ni ñometra na dbe mo ole llagli. \v 10 Una ulitage baini kaire ba joge chke ngwadi ba u gbaitre alin gai toingwa, ba chege toi u e mauña ole ba kle Chube gerua dbe kwian una emuske gire. Ba joge dare una nage, ba age ene una kaire kairege baini kaire ba joge chke ngwadi. \v 11 Una ulitage baini kaire ba joge chke ngwadi, una e gwealege kwian me ba gai ngwange no ni kwian ta ba keruchugakalin gerule Chube gerua giti, ba me tallade, ba jogedale siere una ege, ba me chege geru dbe kwian una emuske, ba joge siere una ege ba dbi mnuña skiennga mo serage kwian ene gwa giti, ene be suge kwian una emuge ama chege jiske tanre Chube gwa giti me ba gai ngwange no gdale Chube gerua giti. \p \v 12 Jesu gerudu ene kwian geru jwannga ulita ole ama ta gbagda gire kwian geru jwannga ulita jo chage gdaboke kaire kaire modi una kaire kairege Chube gerua trage kwian na ole, ama gerudu kwian ulita ole: \p —Ba ulita Chube gerua gadale ulia, ba ulita mo ta blitadale Chube ole, ba age me no ulita chugadale ngwadi me chage age me no dare. \p \v 13 Kwian geru jwannga Jesuge chagedu una kaire kairege gerule ene kwian ulita ole. Kaire kwian geru jwannga dolla kagu siere kwian tanre jwligebanga dolla kotege, kaire ama kwian tanre oga dodadu, ama lle kinre gbu kwian oga chuga giti gire kwian oga jo chkeni noni. \s1 Chugagwalla rey kada Herodes Juan-Bautista gwangeda \p \v 14 Chube gerua Jesu giti kledu chage nga ulitage, e suiale kwian kada Herodes ama nga kwian nga Galileamu chugagwalla, Herodes geru e Jesu giti keruchugu Jesu kle age giti, geru chku uñale Herodege kwian gweale kle gerule Jesu giti ene: \p —Juan-Bautista jogebakeda amaña chkuni gwadeni, malen nege ama kle age tanre no mo kiralla giti kwian ulita gwa giti. \p \v 15 Kaire kwian na kledu gerule Jesu giti: \p —Onbre e kwian Chube gerua ketanga unsuialin tangle kada Elías amaña chkuni. \p Kaire kwian na kledu gerule Jesu giti: \p —Onbre e kle age tanre no kiraske kwian gwa giti salengwli kwian Chube gerua ketanga unsuialin tangle kledu age kare Chube ama ta gbu age kare. \p \v 16 Geru ai ulita Jesu giti chku uñale chugagwalla rey Herodege, Herodes gerudu: \p —Cha kwian gbu Juan-Bautista chuga tkenga, agwa nege Juan-Bautista nu jogebakeda amaña chkuni gwade —chugagwalla rey Herodes gerudu ene ta kennga ole. \p \v 17-20 Ulia Herodes nu Juan-Bautista gbaba boi daga ngwale jogekeda chuia jo tangle sbali. Juan-Bautista giti boidu ulita ai kare: Herodes mo jun mo daballanu Felipe muira kada Herodías ole, e giti Juan-Bautista gerudu Herodege: “Chube gerua kle degaba gerule ba me ñage chage mo daballa muira ole mo muira kare, e giti ba jiske tanre Chube gwa giti.” Juan-Bautista gerudu ene Herodes ole Herodes ñanea Herodías giti, malen muinga Herodías jainchku tanre Juan-Bautistadi Juan-Bautista gerudu gdale, Herodías tadu Juan-Bautista gwakalinda, agwa me chku boale amage ama Juan-Bautista gweda mine. Herodes kendunga Juan-Bautista gbe boi daga ngwale gweda, ulia Herodes Juan-Bautista gau dage, Herodege uñadu Juan-Bautista kwian Chubenu no trate me jiske Chube gwa giti, Herodege me sugedu ulita Juan-Bautista kle gerule giti agwa ama diali tadu Juan-Bautista keruchugakalin ta no ole gerule Chube giti. Herodes Juan-Bautista manadu skage gwade Herodías ngeru, Herodías tadu Juan-Bautista gwakalinda Juan-Bautista gerudu giti agwa me chku boale Herodíage age mine tra no Juan-Bautista ole gire ama ta chege no. \p \v 21 Chui gbaitege chku uñale Herodíage ama ñage Juan-Bautista gweda mine. Chura chku chugagwalla rey Herodege gire ama mo skatemanalla tanre kadu blire ama ole ama medunga chebia kote chuia ollade. Herodes kwian tanre kadu, kwian Herodes chudaboanga ngle Herodes nu gbaba daba chugagwallale kaire guardia donga chugagwalla ngle kaire kwian na kweri nga Galileage ngle, Herodes kwian ene ulita kadu mo chuia ollade. \v 22 Kwian chui olladanga ulita kledu blire gire Herodías jian ama kirogwa muire biale jo chke Herodes kledu ngwadi ama skatemanalla ole chui ollade, Herodías jian e skwendu gdate kwian ulita gwa giti, gire skwendu noare Herodege kaire Herodes skatemanalla ulitage Herodías jian kledu skwen gdate giti, Herodes gerudu ama jingdalla ole nga suga no ole: \p —Nga suga no chadi ba skwendu gdate noare cha ulita gwa giti. Ba ñage lle ba takalinge kade chage cha be kete bage. \v 23 Chube gwa giti cha geru gbe egdage ba ole kwian chui olladanga ulita gwa giti, ba takalin lle ulita chanu bonga, cha be lle kete bonga ulita bage, ba ñage chege daba gweale chugagwallale nga aige. \p \v 24 Chugagwalla rey Herodes gerudu ene Herodías jian ole gire Herodías jian jo siere ne ngwadige ama jo gerule ama chebia ole, ama gerudu: \p —¿Cha llema kade chugagwalla rey Herodege cha skwendu gdate ñanale? \p Herodías jaindunga mo jian kalen: \p —Ba Juan-Bautista chugabita kade Herodege. \p \v 25 Chebia gerudu ene jian ole gire jian joni blikare Herodes kledu chui ollade ngwadi, Herodías jian gerudu Herodes ole ama chebia ama ta gbu gerule kare: \p —Negetabi cha takalin ba Juan-Bautista chugabita kete chage batekwa giti. \p \v 26 Chugagwalla rey Herodes Herodías jian keruchugu gerule ene ama ole gire ama ta olidu tanre. Agwa ama nu gerubabi Chube gwa giti kaire kwian na ulita gwa giti ama be lle kete Herodías jiange Herodías jian lle kade amage kare malen Herodes me ñadu geru e blite nganake Herodías jiange. \v 27 Malen Herodes kwian lle boanga ama alin gdaite kadu mo gitigu, Herodes gerudu kwian e ole: \p —Joga Juan-Bautista gweda, ba ama chuga tkenga gire ba chieni Juan-Bautista chugabita dbe chage batekwa giti. \p \v 28 Kwian lle boanga e jo Juan-Bautista kledu skage ngwadi, ama jo chke llani gire ama Juan-Bautista chuga tkunga. Kwian e Juan-Bautista chugabita du batekwa giti Herodías jian alin, gire Herodías jian Juan-Bautista chugabita ketu mo chebia Herodíage. \v 29 Geru chku uñale kwian Juan-Bautista gerua jwannga ulitage Juan-Bautista guleda gire ama ulita jo Juan-Bautista kledu skage ngwadi Juan-Bautista jaba jwen ogadale keugage. \p Ai ulita boidu ene Juan-Bautista giti malen geru chku Herodes ologe kwian gweale kle tañachuge Juan-Bautista jogebakeda chkebani gwade, gire Herodes ta kendunga tanre ama tañachugu ulia Juan-Bautista chkuni gwade, agwa me ene ulia Herodes kwian keruchugu gerule kare. \s1 Jesu kwian onbre ngle cinco mil ulle \p \v 30 Jesu nu kwian geru jwannga amage ulita kagaba chage una kaire kairege Chube gerua trage daba na ole, kwian geru jwannga ulita chkuni Jesu kle ngwadige, gire ama ulita geru ketu Jesuge ama lle bo ulita giti kaire ama kwian tku tangle mine giti. \v 31 Kwian geru jwannga kledu geru e trage ulita Jesu ole, gire kwian na tanre kledu chie Jesu kledu ngwadi, kwian gweale kledu jogeni kaire kwian na kledu chke Jesudi, kwian tanre kledu ne ngwadi ni Jesu ni kwian geru jwannga amage ñadu blire, malen Jesu gerudu geru jwannga amage ole: \p —Kwian tanre kle chke chedi, ale joge sugekare kwian ai ulitage, che alin ulita jogedale undege nga gballage kwian tanre me kle joge chke ngwadi. \p \v 32 Gire Jesu ule kwian geru jwannga amage ulita ole kwian na ulita chugu ngwadi kedagu, jo duge nga gballage. \v 33 Kwian tanre gwagedu ama ulitadi joge, chku uñale kwian ege e Jesu amaña jo sugekare nga ege kwian geru jwannga Jesuge ulita ole, gire kwian ngle una tanrege jo chage blike seradi chi kagda jegwale Jesu nate, kwian ñadu ngeru nga Jesu be joge undege ngwadige. \v 34 Jesu jo chke chibita kagda giti ongoru nga ama be undege ngwadi ule kwian geru jwannga amage ole, Jesu jo siere duge gire Jesu gwagedu kwian tanredi kledu mo litaba ama manade ngwange. Jesu taidu dage kwian e ulitage, chudaboanga me kwian e alin kwian e tke tangle no trate Chube gerua giti, Jesuge sugedu kwian e ulita bda oveja me mo mananga molen kare, malen Jesu taidu dage kwian e ulitage Jesu kwian e chudabo Jesu kwian e tku tangle tanre Chube gerua giti. \p \v 35 Nga jo chege bi, gire kwian geru jwannga Jesuge ulita chku Jesudi gerudu Jesu ole: \p —Nga jo jere, nga ai che kle ngwadi nga gballa, bligda me nga aige kwian ulita alin gutadale. \v 36 Noare ba gbi kade bdagli kwian ulitage ba ama ulita kage siere nga aige, ene ama ulita ñage joge nga gwealege una gwealege bligda gige mo alin gutadale. \p \v 37 Geru jwannga Jesuge gerudu ene Jesu ole gire Jesu gerudu ama ole: \p —Ba ulita agali bligda kete kwian ulitage gutadale. \p Kwian geru jwannga jaindunga: \p —¿Cha kwian ulita ulle llemadi? ¿Ba takalin cha joge pan gige kwian ai ngle ulita alin? Igi kwangle pan gigagda kwian ngle alin gutadale. \p \v 38 Jesu geru kadu kwian geru jwanngage: \p —¿Ba kle chage pan dbe gdamangire? Joga pan ten pan gdamangire kle. \p Kwian geru jwannga Jesuge jo pan gdachuge bigire ama geru duni Jesuge pan giti, ama gerudu Jesu ole: \p —Pan kle gdatigale alin allabi, kaire ngwe kle gdabokle alin allabi. \p \v 39 Kwian geru jwannga gerudu ene Jesu ole gire Jesu kwian nglea ulita gbangu toi dba ngauda giti mne kaire kaire. \v 40 Kwian ulita toidu dba mne kaire kaire sugekare, kwian cincuenta mne gweale kaire kaire kwian cien mne gweale kaire kaire, kwian ulita toidu dba ene ngauda giti. \v 41 Gire Jesu pan gdatiga ngwe gdaboke gau kote, Jesu gwagedu nga ngaña giti, Jesu gerudu Chube ole bligda giti: “Cha Ñenua, noare ba pan ai ngwe ai ketu kwian ai ulita alin gutadale.” Jesu gerudu ene Chube ole gire ama pan gdatiga skutunga pan ketu kwian geru jwanngage girabatadale kwian ulita ole. Jesu pan gbu jriennga pan ñadu kwian ulita mo litabage. Kaire Jesu ngwe uda junnga ngwe ketu kwian geru jwanngage girabatadale kwian ulita ole. Boidu ngwe ole salengwli boidu pan ole kare Jesu kiralla giti bligda jriendunga ngle. \v 42-44 Kwian ngle ulita blidu no, kwian onbre ngle cinco mil blidu, kaire muinga ngle kirogwa ngle blidu agwa ama me jo teanba, Jesu kwian e ulita ullu pan gdatigale alindi ngwe gdabokle alindi. Kwian ulita unchku no bligdadi gire bligda bita ngle cheguda, kwian geru jwannga Jesuge bligda bita e ulita litu ole ski kweri gbataboko giti gbaboke, ski e ulita chku ete bligda cheguda ole. \s1 Jesu chage seradi chiga giti \p \v 45 Jesu kwian ngle ullu ene, bigire Jesu gerudu kwian geru jwannga amage ulita ole: \p —Joga duge chibita tkenga tangle chkagu chi kagda giti una kada Betsaidage. Cha be chege gbi jige bdagli kwian nglege, gire cha be joge ba nate. \p \v 46 Kwian geru jwannga Jesuge ulita jo chage duge chiga giti una Betsaida ngnagu, gire Jesu gbi jigu bdagli kwian ulitage Jesu jo sugekare kwian e ulitage jo gballa jwichuga giti ngaña gerule Chube ole. \p \v 47 Nga jo jere gire Jesu chegu gballa jwichuga giti, kwian geru jwannga Jesuge jo bate duge chi bonga. \v 48-50 Nga chiu kamalin ngwange bdugu gire Jesu jo chage seradi chiga giti kwian geru jwannga ulita kle duge ngwadi ngnagu chi bonga. Mle kweri kledu tiennga kiraske dudi kwian geru jwannga gwangnagu, ama ulita kledu chi bage blikare agwa mle kweri kote ama me ñadu du dbe no. Uñadu Jesuge kwian geru jwannga ulita kledu kira bate tanre ene mle ole. Jesu jo chke kodi duge gire kwian geru jwannga ulita gwagedu Jesudi chage seradi chiga giti agwa me chku Jesu uñe, kwian geru jwannga ulita ta kendunga tanre, ama ulita tañachugu oñakwa kledu chage. Kwian geru jwannga ulita ngwanedunga chru ole, gire blikare Jesu gerudu: \p —Ba me kennga, ba mo ta gbe kiraske, cha amaña kle chage. \p \v 51 Jesu jo du toli kwian geru jwannga ulita kledu ngwadi gire mle me chegu tiennga dare, chi chegu ngwedi. \p Boidu ene gire kwian geru jwannga ulita chegu tañachuge tanre Jesu agedu giti, e ulita me sugedu trate amage. \v 52 Kaire ama ulita nu gwageba Jesudi bligda gbe jriennga ngle kwian tanre ullagda, agwa ni e sugedu kwian geru jwanngage, ama me kle mo ta gbe Jesu gai ulia, malen Jesu agedu ene ulita mo kirallaske me sugedu amage. \s1 Jesu kwian oga dodade nga Genesarege \p \v 53 Jesu jo chage duge gwangerugu kwian geru jwannga amage ulita ole, ama ulita jo chke chi kagda giti ongoru nga kada Genesarege. Ne ngwadi ama ulita jo siere duge ama du jun kedagu chi kagda giti, ama du luguda. \v 54 Kwian tanre nga emu gwagedu Jesudi joge dbige gire chku uñale kwian e ulitage Jesu amaña chku. \v 55-56 Kwian e jo blikare daba ulita nga e ulitage ta gbe Jesu kle chage nga ege, gire kwian tanre chiu daba oga dbe ankwa giti Jesu kledu ngwadi dodadale. Jesu jo chke kwian ngle kle toi ngwadi jo chke kwian bedre kle toi ngwadi, nga ulitage baini kaire Jesu jo chke ngwadi kwian tanre chiu diali daba oga dbe Jesu ngwange jonke dodadale Jesuge. Kwian daba oga dbanga ulita gerudu Jesu ole daba oga giti: \p —Ba daba oga chuge ngwadi ko chuge sidri ba ñometralladi alin allabi, ene daba oga be joge chkeni noni. \p Kwian chudaboi kadu ene Jesuge daba oga alin, gire kwian oga ulita bai kaire ko chugu alin Jesu ñometralladi, kwian ene ulita jo chkeni noni me chegu oga dare. \c 7 \s1 Jesu gerule kwian kle mo enusulian unsuialin suia \s1 gai dage ma no Chube gerua uliage \p \v 1 Kwian fariseo mneite ule kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti gweale ole chiu una Jerusalénge, chku Jesu kle ule kwian geru jwannga amage ulita ole ngwadi. \v 2 Kwian e ulita gwagedu kwian geru jwannga Jesuge ulitadi blire, chku uñale amage kwian geru jwannga Jesuge bebi blire gire ama me mo ko gligu trate bitangle geru unsuialin kle gbaba kwian israelita alin gerule kare. \v 3 Kwian fariseo e ulita kaire kwian israelita na ulita kle mo ta gbaba age diali ama enusulian unsuialin tangle geru gbu kare kwian israelita toidale giti, geru e gerule kwian israelita bebi blire gire ama mo ko gligadale trate tanre geru kledu gbaba unsuialin tangle gerule kare. \v 4 Kwian israelita joge lle gige lle chbade gire ama joge chkeni gwa ama agedale ulita geru kle gbaba gerule kare, ama me ñage blire ama bebi mo ko glige trate tanre gire. Kaire geru na tanre kledu gbaba unsuialin tangle kwian israelita kle gai dage, geru e gweale kle gbaba un giti lle chi jangwa giti batekwa giti. Kwian israelita lle e kare ulita gligadale no trate geru kle gbaba gerule kare ama bebi gai gire. Kwian israelita kle tañachuge ama me age ulita ai kare gire ene ama kle age me no Chube dollale ama chege jiske Chube gwa giti. \p \v 5 Kwian fariseo ulita kaire kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti ulita bai nu chieba una Jerusalénge kle toi ene geru unsuialin kle gbaba gerule kare, kwian e ulita jo chke Jesu kle ngwadi, ama ulita gwagedu kwian geru jwannga Jesugedi blire ama bebi ko glige trate tanre gire, ama ulita tañachugu e me no gire ama ka bo Jesu ole kwian geru jwannga Jesuge kledu age giti gdale: \p —¿Mineade kwian geru jwannga bage me kle che enusulian unsuialin suia gai dage? Ama me kle age ulita geru kle gbaba gerule che israelita toidale giti kare. Ama me kle ko glige trate bitangle ama bebi blire gire, ama kle age me no blire ko sugaska ole llagli. \p \v 6 Jesu jaindunga kwian e ulita kalen: \p —¿Mineade ba kle gerule kate ba kle Chube gerua gai dage, gire ba me kle age ba kle gerule kare? Ba ulita ta me no. Kwian Chube gerua ketanga kada Isaías Chube gerua degu unsuialin tangle ba ulita giti, chada e gerule: \q1 “Chube gerudu: ‘Kwian ai ulita kle gerule ama kle cha gai dage, kle gerule ene ka giti alin allabi, agwa ulia ama me kle cha gai dage ulia mo tale, ama ta kle bate chage ama kle gerule alin allabi. \q1 \v 7 Kwian kle gerule ama kle cha gai dage mo Chubeale, agwa ngwale ama kle gerule ene, ama me kle mo ta gbe cha ole ulia. \q1 Kaire ama me kle daba tke tangle cha gerua ulia giti, agwa ama kle daba tke tangle geru ngwale giti ama agali kle tañachuge kare mo tale.’ ” \m Kwian Chube gerua ketanga Isaías chada degu ene Chube gerudu giti. \v 8 Ulia Chube kledu gerule ba kwian fariseo giti kaire ba kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti ulita giti. Cha gerule ulia ba ulita ole, ba me kle Chube gerua ulia gai dage age geru e kle gbaba kare, agwa ba kle chage kwian ngwale unsuialin tangle suia kle gbaba kare, e ngwale ba kle age kare. \p \v 9 Jesu gerudu mno dare kwian e ulita ole: \p —Diali ba kle mo ta gbe Chube gerua gai ngwale, ba kle ba enusulian unsuialin tangle suia alin allabi gai mo alin, unsuialin ba enusulian geru gbu kwian israelita toidale mine gire nege tangle ba kle age ama geru gbu kare alin allabi ba me kle age Chube geru gbu kare. \v 10 Unsuialin Chube geru ketu Moisége degadale kwian ulita alin, chada e gerule: \q1 “Ba mo ñenua kaire mo chebia gadale dage no.” \m Kaire chada na Moisés nu degaba kle gerule: \q1 “Kwian bai kaire gerule me no mo ñenua dollale mo chebia dollale kwian ene gwadaleda blike.” \m \v 11 Moisés Chube gerua degu ene ulita unsuialin, agwa ba ulita agali me kle geru e gbe gdadi kaire ba kle daba na tke tangle age nganake me age chada e kle degaba gerule kare. Ba kle kwian ta gbe me mo ñenua mo chebia chudaboadale me lle ketadale amage ama llea me gire. Ba kle kwian tke tangle gerule mo ñenua ole mo chebia ole: “Mama, tata, cha me ñage ba chudaboi, lle ulita chanu cha ketu Chubege, cha ole lle me ba chudaboagda.” Ba kle kwian tke tangle ama llea ulita ka gbe “corbán” (geru e gerule “lle ai cha nu ketaba Chubege”). \v 12 Ba kle kwian tke tangle kwian gerule ene ama nu mo llea ulita ketaba Chubege, gire ama me chege jiske ama ñenuage ama chebiage Chube gwa giti, ama me mo ñenua mo chebia chudaboadale. \v 13 Ba kle age me no ene malen cha gerule ba ole, ba ulita nu Chube gerua mliabanga me mo ñenua mo chebia manade Chube geru gbu kare unsuialin tangle, ba kle ba enusulian unsuialin suia gai dage ma no Chube gerua uliage. Ba kle kwian tke tangle geru na tanre ngwale giti. \p \v 14 Jesu gerudu ene kwian fariseo ulita ole kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti ulita ole, gire Jesu kwian na ulita kledu ne ngwadi kadu mo gitigu ama keruchuge, Jesu gerudu kwian e ulita ole: \p —Ba cha keruchuge no, cha takalin geru ai suge trate ba ulitage: \v 15 Ni lle gdaite kwian kle gute kle kwian gbe me no jiske Chube gwa giti, agwa kwian kle tañachuge me no mo tale, gire kwian kle gerule me no age me no ama kle tañachuge kare, e ulita kle kwian gbe me no jiske Chube gwa giti. \v 16 Ba ulita me cha gerua ai keruchuge alin allabi mo ologe, agwa kaire ba ulita mo ta gbadale geru ai gbe gdadi. \p \v 17 Jesu gerudu ene ulita kwian ole gire ama kwian ulita chugu ngwadi goga tangle, ama jo gwa ule kwian geru jwannga amage ulita ole, kwian geru jwannga Jesuge gerudu Jesu ole: \p —Ba gerudu sbaliga kwian ole bligda che kle gute me che gbe me no jiske Chube gwa giti, geru e me suge chage ba kledu gerule llema giti, cha takalin ba geru e trennga cha ulitage. \p \v 18 Jesu jaindunga kwian geru jwannga amage kalen: \p —¿Ba ulitage kaire agwe geru e me suge? Sugedale bage ni lle gdaite che kle gute ñage che ta gbe me no jiske Chube gwa giti. \v 19 Che blire gire bligda me kle joge chke che tale che ta gbagda age me no Chube dollale, agwa che kle blire gire bligda kle joge che kdege bigire bligda e kle joge tangle ulita, che kle mlienga. \p Jesu gerudu ene bligda giti, Jesu kwian ta gbu bligda ulita no trate kwian alin gutadale. \v 20 Gire Jesu gerudu gwangerugu kwian geru jwannga amage ulita ole: \p —Cha gerule ba ulita ole, kwian kle tañachuge me no mo tale, talla e giti kwian kle age me no kle gerule me no ama kle tañachuge kare, e kle kwian gbe jiske Chube gwa giti. \v 21 Kwian tale bai kaire talla me no kle, kwian ene be mo ta gbe age me no diali ai kare ulita: Onbre muinga me mo jwanba mo chuge ke giti. Onbre mo jwanba mo chuge ke giti muinga na ole, muinga mo jwanba mo chuge ke giti onbre na ole. Kwian skwe boi daba ngeru. Kwian daba gweda. \v 22 Kwian ta lle tanre gakalin mau alin allabi. Kwian age tanre sugaska me no. Kwian daba anblite geru ngwalege. Kwian mo ta gbe age ulita me no ama takalin kare kwian na gwa giti. Kwian jainchke dabadi lle dabanu gdale ama semale tanre daba ole lle dabanu giti. Kwian gerule me no daba nadi. Kwian mo sobade daba nadi. Kwian age ulita ama takalin kare ni tañachuge Chube giti, ama me ta ole. \v 23 Lle ai ulita cha kle ka jwen ba ole, e ulita kle chie kwian tale, e kle kwian gbe me no jiske Chube gwa giti. Kwian tañachuge me no mo tale gire ama kle age me no ama tañachuge kare, age me no giti kwian mo gbe me no jiske Chube gwa giti —Jesu gerudu ene kwian geru jwannga amage ulita ole. \s1 Muinga me kwian israelita ama Jesu gai ulia \p \v 24 Jesu jo chage dare kwian geru jwannga amage ulita ole una Tiro ngnagu, ama jo chke kodi una Tiroge gire u skwendu amage undegangwa. Ama jo chke gwa u ege, ama me tadukalin chke uñale ni kwian gdaitege ama kle nga ege agwa ama me ñadu mo ogeda dale kwian ngeru. \v 25-26 Geru chku uñale kwiange Jesu kle ngmadi, gire blike muinga gdaite jo tienda Jesudi. Muinga e me kwian israelita, ama nga namu nga kada Sirofeniciamu, muinga e jian oga jwligebanga dolla kote, malen muinga e jo Jesu kle ngwadi chudaboi kade Jesuge mo jian alin. Ama jo chke Jesu kle ngwadi ama jongnagwa skutu dba Jesu gwangnagu Jesu gai dage, gire muinga e gerudu Jesu ole: \p —Cha jian jwligebanga dolla kote, cha takalin ba cha jian dodade ba dolla kage siere cha jiange. \p \v 27 Jesu gerudu muinga ole: \p —Cha bitalla israelita alin cha lle no tanre boadale, ba muinga me israelita, cha ba chudaboi e chege salengwli bligda jwennga kirogwa ngeru kete toge gutadale kare, ma no kirogwa chuge ngwadi blire ngeru. \p \v 28 Jesu gerudu ene gire muinga jaindunga Jesu kalen: \p —E ulia ba gerudu kare kwian chugagwalla, agwa to kle manade kirogwa kle blire ngwadi gire bligda jwna jwatenga kirogwa kote to kle e gute. E kare ene cha takalin ba cha chudaboi, ba dolla kage siere cha jiange. \p \v 29 Jesu gerudu muinga ole: \p —Ulia ba gerudu no, ba gerudu giti suge chage ba kle cha gai ulia, malen e giti cha be dolla gbe joge siere ba jiange, ba ñage jogeni gudegu ba jian kle ngwadi, ba jian kle no. \p \v 30 Muinga joni mo ullage, ama jo chkeni gwa gire jian skwendu amage mo undege ankwa giti, ama jian jo chkeni noni chegu trate, dolla jogeba siere kirogwa muire ege Jesu kiralla giti. \s1 Jesu onbre olo me keru me dodade \p \v 31 Jesu jo siere una Tiroge jo chage ule kwian geru jwannga amage ulita ole chibita kada Galilea ngnagu, Jesu chagedu una Sidónske tangle kaire una na tanreske tangle nga Decápolige gire Jesu jo chke chibitage nga Galileage. \v 32 Ne ngwadi kwian chku daba gdaite olo me dbe Jesudi dodadale, kaire daba oga e me ñage gerule trate. Kwian daba oga e dbanga gerudu Jesu ole: \p —Cha takalin ba ko gbe daba ai giti, uñale chage ba ñage daba ai dodade ene ama joge chkeni noni. \p \v 33 Jesu onbre oga du sugekare kwian ngleage, gire Jesu ko chugu onbre olo toli, Jesu mo jolokwa jun kodige gbu onbre kwira giti. \v 34 Jesu gwa gaunga ngaña, Jesu unjunnga kweri tai dage tanre onbre oga ege, gire Jesu gerudu mo kwirale onbre oga ole: \p —¡Efata! —geru e gerule: “¡Olo trende!” \p \v 35 Jesu gerudu ene onbre oga ole gire sugeti onbre olo trendu ama ñadu geru keruchuge kaire ama kwira chegu no ama ñadu gerule no trate. \v 36 Jesu onbre dodadu ene gire Jesu gerudu kwian ulita ole: \p —Ba me geru kete ni kwian gdaitege cha onbre ai dodadu giti. \p Jesu gerudu ene tanre kwian ole me geru kete kwian nage Jesu onbre e dodadu giti agwa kwian me ñadu chege kamne, kwian ulita geru e tragu kwian na ole Jesu onbre oga dodadu giti. \v 37 Kwian ulita bai geru e keruchugu chegu tañachuge tanre no Jesu giti, ama ulita chegu gerule no modi Jesu giti: \p —Jesu kle age ulita no kwian alin. Kwian olo me ama kle kwian ene gbe olo tren geru keruchuge trate, kaire kwian keru me ama kwian ene gbe gerule trate —kwian ngle gerudu no ene Jesu giti. \c 8 \s1 Jesu kwian ngle cuatro mil ulle \p \v 1 E suiale nakwaite kwian ngle mo litu Jesudi tangle Jesu keruchuge, Jesu gwagedu kwian ulitadi sugedu Jesuge kwian ulita me bligda molen gutadale, Jesu kwian geru jwannga amage ulita kadu mo gitigu, Jesu gerudu kwian geru jwannga ole: \p \v 2 —Cha tai dage kwian ai ulitage, chui maike chku ama ulita kle cha ole aini, bligda ulita bidegu ama ole gire nege ama ulita me bligda molen gutadale. \v 3 Cha kwian ulita kageni gudeguni me bliba, gire nga ñage jogenga kwian ulita gwage bli ole jonkare, cha me takalin kwian boi ene, kwian gweale nu chieba nga batege, cha me ama ulita kagakalin bliage. \p \v 4 Kwian geru jwannga Jesuge ulita gerudu Jesu ole: \p —¿Che age mine? Aini nga gballa kwian na me kle toi aini, ¿chema ngwadi che joge bligda jinade kwian ngle alin gutadale? \p \v 5 Jesu geru kadu kwian geru jwanngage: \p —¿Pan gdamangire ba kle chage dbe? \p Kwian geru jwannga jaindunga Jesu kalen: \p —Pan gdagukle alin kle. \p \v 6 Jesu kwian ulita gbu toi dba dbi giti gire ama pan gdaguke gau kote, ama gerudu Chube ole: “Cha Ñenua, nga suga noare chadi ba pan ai ketu chage kwian ulita ullagda.” Jesu gerudu ene Chube ole pan giti gire ama pan skutunga kote, ama pan ketu kwian geru jwannga ulitage girabatale kwian ulita ole, pan jriendunga ngle pan ñadu kwian mo litaba mangire batre alin. \v 7 Kaire agwe kwian geru jwannga kledu chage ngwe soli ole gdamoite, Jesu ngwe gau kote, gerudu Chube ole ngwe giti gire ama ngwe ketu kwian geru jwannga ulitage girabatale ulita kwian ulita ole, ngwe jriendunga ngle ngwe ñadu kwian mo litaba mangire batre alin ulita. \v 8-9 Kwian ngle cuatro mil blidu ulita pan gutu kaire ngwe gutu ulita unchku ama takalin kare. Pan bita ngwe bita cheguda ngle, kwian geru jwannga bligda bita e litu ole, ski kweri gbaguke chku ete bligda bita cheguda ole. Jesu kwian ulita ullu ene gire Jesu gbi jigu bdagli kwiange, kwian kaguni gudeguni. \v 10 Gire Jesu jo duge ule kwian geru jwannga ulita ole chi kagda giti ongoru nga kada Dalmanutage. \s1 Kwian fariseo takalin Jesu lle daga ngwale no dodade Chube kiralla giti ama ulita gwa giti \p \v 11 Jesu jo chke nga Dalmanutage ule kwian geru jwannga ulita ole, gire kwian fariseo ngle chku mo lite Jesudi mo chuge Jesu ole ta me no ole, kwian fariseo gerudu Jesu ole: \p —Ba kle gerule Chube ba kagu nga dba ai giti, cha takalin nege ba lle daga ngwale no kweri kwian me ñage dodade mo kira giti kare ba lle ene dodade cha ulita gwa giti, ene be chke uñale trate cha ulitage ulia Chube ba kagu ba kle age Chube kiralla giti. \p \v 12 Jesu ta olire tanre kwian fariseo me kle ama gai ulia giti, Jesu gerudu kwian fariseo e ulita ole: \p —¿Mineade diali ba ulita kle toi chui aige tangle takalin cha age ene ba gwa giti? Ba kle gerule alin cha lle daga ngwale no dodade ba gwa giti kwian me ña lle dodade mo kira giti lle ene cha dodadale gire ba be cha gai ulia Chube cha kagu age ama kiralla giti. Agwa ulia cha gerule ba ole, cha mi age ba kle toi chui aige tangle alin ba ulita takalin kare. \s1 Jesu kwian geru jwannga amage ulita ta gbe \s1 me kwian fariseo gerua ngwale gai \p \v 13 Jesu gerudu ene kwian fariseoge, gire Jesu nga jigunga ama ulitadi, Jesu joni naskuni du toli kwian geru jwannga amage ulita ole, ama ulita jo chage duge chkagu chibita kagda ongoru ngnagu. \v 14 Kwian geru jwannga Jesuge ta jonga pan dbe gutadale duge, pan gdaitre alin allabi kledu ama ole du toli. \v 15 Jesu kwian geru jwannga ulita ta gbu me geru ngwale gai, Jesu gerudu ama ulita ole: \p —Cha gerule ulia ba ole, ba mo ta manadale chage ta giti kwian fariseoske kaire chugagwalla rey Herodege, ba me mo chuge ngwadi ama levaduralla gai pan dodale mo alin. \p \v 16 Kwian geru jwannga ulita tañachugu Jesu kle gerule pan dodaba levadura ole ulia giti gire gerudu modi: \p —Che me chiu pan dbe gutadale malen Jesu kle gerule ene che ole levadura giti. \p \v 17 Jesuge chku uñale kwian geru jwannga kle gerule modi Jesu gerudu giti, uñadu Jesuge geru levadura giti me sugedu trate kwian geru jwanngage, Jesu gerudu ama ulita ole: \p —¿Mineade ba kle gerule modi ba me chiu pan dbe mo ole llagli giti? ¿Bage me suge bligda me gire cha ñage bligda kete ba ulitage? ¿Ba bebi mo ta gbe ulia cha ole cha kiraske cha ñage age ulita Chube kiralla giti? \v 18 Cha lle daga ngwale no tanre dodadu ba gwa giti, agwa me suge bage cha mine. Ba cha gerua keruchugu cha kledu kwian tanre tke tangle gire, agwa geru me suge bage dale. ¿Ba ta jonga ulita cha kwian ngle ullu bligda sidridi giti? \v 19 Cha pan gdatiga girabatangu bage kwian onbre ngle cinco milge, kwian e ulita unchku gire ¿ba bligda bita cheguda litu ole ski gbamangirege? \p Kwian geru jwannga Jesuge jaindunga: \p —Ski gbataboko giti gbaboke chku ete bligda bita cheguda ole. \p \v 20 Jesu gerudu dare: \p —Ba gerudu trate. Kaire agwe cha pan gdaguke girabatangu bage kwian ngle cuatro milge, gire ¿ba bligda bita cheguda litu ole ski gbamangirege? \p Kwian geru jwannga jaindunga: \p —Ski gbaguke chku ete bligda bita cheguda ole. \p \v 21 Gire Jesu gerudu geru jwannga ole: \p —¿Bage geru bebi suge cha gerudu sbaliga ba ole giti? Cha gerudu ba ulita ole ba me mo chuge ngwadi kwian fariseo kaire chugagwalla rey Herodes levaduralla gai mo alin giti, cha me kledu gerule levadura ulia giti, agwa cha kledu gerule kwian fariseo gerua ngwale giti kaire chugagwalla rey Herodes gerua ngwale giti —Jesu gerudu ene kwian geru jwannga amage ulita ole. \s1 Jesu kwian onbre gwagwa me dodade una Betsaidage \p \v 22 Jesu ule kwian geru jwannga amage ulita ole chagedu dare duge gire ama ulita jo chke una Betsaidage, ama ulita chiu dbige duge gire onbre gdaite gwagwa me dbachku Jesudi dodadale. Onbre gwagwa me dbanga gerudu Jesu ole: \p —Ba ko gbe onbre ai gwagwa giti ene ama joge chkeni noni. \p \v 23 Kwian gerudu ene Jesu ole gire Jesu onbre gwagwa me gau koge du sugekare una ege. Jesu mo jolokwa jun gbu onbre gwagwa giti, Jesu ko gbu onbre gwagwa giti gire ko junnga onbre gwagwa giti, Jesu geru kadu onbre gwagwa mege: \p —¿Ba ñage ten lle gwealedi o me? \p \v 24 Onbre gwagwa me ama gwagwa trendu sidri gire ama jaindunga Jesu kalen: \p —Ima, cha kle ten kwiandi agwa kwian kle meñe cha gwage salengwli gli kare, ama kle chage. \p \v 25 Jesu ko gbu nakwaite onbre gwagwa giti, gire onbre gwagwa trendu no jo chkeni ulita, ama tendu lle ulitadi trate. \v 26 Jesu gerudu ama ole: \p —Ba jogeni blike gudegu mo ullage, ba me joge unaske geru trage kwian na ole cha ba dodadu giti —Jesu gerudu ene onbre ama nu dodaba ole. \s1 Jesu geru kade kwian geru jwanngage \s1 kwian na kle gerule mine Jesu giti \p \v 27 Jesu jo chage dare kwian geru jwannga amage ulita ole una soli ulita gdaite gdaitege una kweri kada Cesarea-Filipo giti tangle. Gire jonkare Jesu geru kadu kwian geru jwanngage: \p —¿Kwian ulita kle gerule mine cha giti cha chema? \p \v 28 Kwian geru jwannga jaindunga: \p —Kwian gweale kle gerule ba Juan-Bautista jogebakeda chkuni gwade, kwian na kle gerule ba kwian Chube gerua ketanga dabage unsuialin kada Elías chkuni, kaire kwian na kle gerule ba Chube gerua ketanga unsuialin jogebakeda chkuni gwade. \p \v 29 Kwian geru jwannga gerudu ene Jesu ole gire Jesu geru kadu dare ama ulitage: \p —Kwian na kle gerule ene cha giti, ¿agwa ba gerule mine? ¿Cha chema? \p Pedro jaindunga Jesu kalen: \p —Ba Cristo, Chube ba kagu nga dba ai giti kwian kare kwian jwen siere ji chugege agedu me no gdale. \p \v 30 Pedro gerudu ene Jesu giti gire Jesu gerudu kwian geru jwannga ulita ole: \p —Pedro gerudu trate, agwa ba me geru e trageni kwian gdaite na ole, me gerule kwian na ole cha Cristo Chube nu cha kagaba nga dba ai giti —Jesu gerudu ene kwian geru jwannga amage ulita ole. \s1 Jesu gerule kwian geru jwannga ole \s1 Jesu gbabe boi daga ngwale gwabeda giti \p \v 31 Jesu kwian geru jwannga amage ulita ta gbu Jesu be boi mine giti, Jesu gerudu: \p —Chube cha kagu nga dba ai giti kwian kare, kwian tanre be age cha dollale cha gbe boi tanre daga ngwale, kwian israelita chugagwalla juma ulita kaire kwian gerunga Chube ole daba alin chugagwalla ulita kaire kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti, kwian e ulita me cha gerua gai ulia, ama ulita be jainchke chadi cha gerua gdale be cha gbe boi daga ngwale, bdagli cha gwabeda agwa mongikege cha jaba be chkeni gwade. \p \v 32 Jesu gerudu trate ene mau giti kwian geru jwannga amage ta gbagda Jesu be boi giti, gire Pedro Jesu du sugekare, Pedro gerudu Jesu ole: \p —Ba me gerule ene, ba mi boi daga ngwale ene ba kle gerule kare. \p \v 33 Jesu jwlituda gdate naskuni gwagedu kwian geru jwannga na ulita ngnagu gire ama ka bo mno Pedro ole: \p —¡Chegede kamne! Ba kle gerule Satanás kiralla giti ba kle gerule ama takalin kare, ulia ba me kle tañachuge Chube takalin kare ba kle gerule kwian onbre ngwale kle tañachuge kare. \p \v 34 Jesu gerudu ene Pedro ole gire Jesu kwian na nglea kadu mo gitigu ule kwian geru jwannga amage ulita ole, Jesu gerudu kwian ulita ole: \p —Kwian bai ta chagekalin ulia cha ole me tañachugadale dare mau giti alin allabi me agedale dare ama agali ta agekalin kare, ama mo ta gbadale cha gerua gbe gdadi age cha takalin kare, kwian na ama gbe boi daga ngwale cha gerua gdale kaire kwian na ta ama gwakalinda cha gerua gdale ama me mo talladale. Kwian bai mo ta gbe boi cha giti kwian ene ñage chage cha ole. \v 35 Kwian bai tañachuge mau giti alin allabi toi no nga dba ai giti mo manade no me tañachuge age Chube takalin kare giti, bdagli kwian ene be jogenga sugekare Chubege be chege boi daga ngwale tanre diali chui tangle. Agwa kwian bai mo ta gbe chage cha ole mo chuge ngwadi boi daga ngwale nga dba ai giti cha gerua dbe gdale, ama me mo tallade, ama tañachuge ma no age Chube takalin kare, bdagli kwian ene be toi no diali chui tangle nga ngaña giti cha ole cha Ñenua Chube ole. \v 36 Cha gerule ba ole, ngwale kwian tañachuge tanre lle lite ole ngle giti ama kle toi nga dba ai giti gire. Kwian tañachuge lle lite ole alin allabi mau alin agwa ama me mo ta gbe ulia Chube ole, kwian e be jogenga ngwale ulita, ama be chege sugekare Chubege diali chui tangle. \v 37 Kwian me ñage tañachuge lle no ñanaske gweale kete Chubege, gire e giti Chube be ama gbe toi no ule Chube ole nga ngaña giti diali chui tangle, me ene dale. \v 38 Cha gerule ba ole, Chube cha kagu nga dba ai giti kwian kare chui bdaglige cha be chieni nakwaite cha Ñenua Chube kiralla giti, cha be chieni ule lle boanga Chube alin nga ngaña giti ngle ole. Kwian nege tangle bai kaire cha gai ulia agwa ama ibule cha giti cha gerua giti kwian agenga me no me cha gerua gaba ngeru, kwian ene ole nga chie ibule amage gerule ama cha gai ulia. Kwian bai ibule ene cha giti nege, kwian ene giti cha mi gerule no cha be chieni chuiage, chui ege cha mi gerule ama giti ama chanu. \c 9 \p \v 1 Jesu gerudu dare kwian ulita ole: \m —Cha gerule ulia ba ulita ole, ba gweale kle aini cha ole cha keruchuge ba bebi jogekeda, gire ba gwa giti Chube be age no no cha ole ama kiralla giti, ba gwage chadi ene, gire be suge trate bage cha noare cha kweri cha kwian ulita Chugagwalla —Jesu gerudu ene ulita. \s1 Chube Jesu kaite kwian geru jwannga gdamaige \s1 Jesu Chube Kirolla \p \v 2 Chui gbadereke jo tangle gire Jesu jo jwichuga giti bate ngaña, ama kwian geru jwannga amage gdamaire alin allabi du ule, ama Pedro kaire Santiago kaire Juan du ule ama gatedi. Ama ulita jo chke jwichuga giti kwian na me kle ngwadi, gire Jesu jegwale jwlitedu ulita kwian geru jwannga gdamai e gwa giti. \v 3 Jesu ñometralla ulita jwlitedu jutre jutre Jesudige gwadenga noare, ni kwian gdaite ñage ñometra glige ene chege jutre Jesu ñometralla kare. \v 4 Kwian geru jwannga gdamai gwagedu Jesudi ene, gire blike kwian unsuialin boke kada Elías kaire Moisés medu geru trage Jesu ole ama gdamai gwa giti. \v 5 Pedro gwagedu ene Moisédi Elíadi geru trage Jesu ole, gire Pedro gerudu Jesu ole: \p —Cha tkanga tangle geruge, nga suga noare chadi che ulita chku aini. Cha be u soli gbe aini gbamai toingwa sugetidale, u gbaite ba alin, u gbaite Moisés alin, u gbaite Elías alin —Pedro gerudu ene Jesu ole. \p \v 6 Ulia kwian geru jwannga Jesuge kendunga tanre ama kle gwage giti me sugedu amage kle boi mine gire me chku uñale Pedroge ama gerudale mine. \v 7 Pedro kledu gerule ene Jesu ole gire bogakwa jutre chra gwadetranga chku blikare ama ulita giti, ama ulita chegu bogakwaske gire bogakwaske Chube kerua sugedu ama ologe gerule: “Ai cha Kirolla, cha no no ama ole. Ba ulita ama keruchugadale no, ba mo ta gbadale ama kerua gbe gdadi no diali.” \p \v 8 Chube kerua sugedu ene kwiange gire blikare kwian geru jwannga Jesuge tienduda modi tangle gire Elías Moisés me medu dare kwian geru jwannga gwage, Jesu alin kleduni gballa. \p \v 9 Boidu ene ulita jwichuga giti gire Jesu joni chage jwichugadi gwadbiguda ule kwian geru jwannga gdamai ole, Jesu gerudu ama ole jonkare: \p —Mo gwagwa giti ba gwagedudi jwichuga giti nege kaire ba geru keruchugu cha giti, ba me e trage ni kwian na gdaite ole. Cha chiu nga dba ai giti kwian kare cha be jogekeda, cha jaba be chkeni gwade gire ba ñage boidu nege gerua trage kwian na ole. \p \v 10 Jesu kwian geru jwannga gdamai ta gbu ene kwian gwagedu giti kaire kwian geru keruchugu giti, gire kwian geru jwannga gdamai geru e ulita gatu mo tale, agwa ama gdamai kledu gerule modi ongoru ongoru: \p —Jesu gerudu ama be chkeni gwade, geru e me suge chage. ¿Ama kledu gerule llema giti? \p Ama gerudu modi ene agwa boidu ulita jwichuga giti ama me geru e ketu kwian nage. \v 11 Kaire kwian geru jwannga gdamai geru kadu Jesuge: \p —¿Mineade kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti kle gerule Elías chkedale chage kwianske nga dba ai giti ngeru, gire Chube be kwian daba jwannga siere kage kwian ulita alin? Ba klebi nga dba ai giti kwianske malen me suge chage mineade kwian e kle gerule Elías bebi chke. \p \v 12 Jesu jaindunga ama kalen: \p —E ulia kwian kle gerule kare, Elías chiedale kwian ulita ta gbe biale ngeru, gire Chube kwian daba jwannga siere kage chuiage kwian ulita ta kle biale kwian daba jwannga siere gai ngwange no, e trate ene ulia. Chube gerua degaba unsuialin gerule cha giti chada e kle gerule Chube be cha kage nga dba ai giti kwian jwanngale siere, kaire chada e gerule kwian tanre be cha gai kwian ngwale kare be cha gbe boi daga ngwale tanre me no. Chube gerua kle degaba unsuialin gerule ene cha giti, ¿ba tañachuge mine geru e giti? \v 13 Cha gerule ba ole, Elías chkubi kwianske agwa kwian ama gau kwian ngwale kare kwian me ama gau dage, kwian ama gbu boi jere jere kwian tadukalin kare, ama boidu ene ulia Chube gerua kle degaba unsuialin kle gerule kare —Jesu gerudu ene kwian geru jwannga amage gdamai ole. \s1 Jesu dolla kage siere kirogwa onbrege \p \v 14 Jesu kaire kwian geru jwannga gdamai jo chkeni kwian geru jwannga na ulita kledu ngwadi gire amage kwian geru jwannga na ulita skwendu kwian na tanre ole mo litaba. Kaire kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti ngle kledu gerule tanre ka boi kwian geru jwannga ole dolla kage siere kwiange giti. \v 15 Kwian ulita gwagedu Jesudi chie ama gitigu, ama ulitadi nga chegu suga noare, ama ulita jo jrite Jesu gitigu Jesu gai ngwange no ama gbi kadu Jesuge: \p —¿Che kle mine? \p \v 16 Jesu gerudu kwian ulita ole: \p —Che kle ngwakwli. ¿Kle boi mine aini? ¿Kwian kle gerule llema giti aini ka boi kwian geru jwannga chage ole? \p \v 17 Kwian gdaite kledu kwian ngleaske jaindunga Jesu kalen: \p —Kwian tkanga tangle geruge, cha chiu cha kirolla ai dbe dodadale, cha tañachugu ba kle aini ene ba ñage cha chudaboi cha kirolla jwligebanga dolla kote dodade. Cha kirolla oga sbali dolla kbiale ama me ñage gerule dale ama keru me. \v 18 Dolla kle age me no cha kirolla ole diali chui gwealege ama kle no chui gwealege ama kle boi tirare dolla kote, dolla kle nga kagenga cha kirolla giti, dolla kiralla kle cha kirolla lugeda dba tangle, ama kle jolokwa mlienga tanre kate, ama kle dau jrite tirare kaire dolla kle ama gbe sklieda ulita jegwale. Cha gerudu kwian geru jwannga bage ulita ole chudaboi kade amage dolla kage siere cha kirollage agwa ama ulita me ñadu, malen cha chiu ba nate ba cha kirolla dodade. \p \v 19 Jesu kirogwa ñenua keruchugu gerule ene gire Jesu gerudu kwian ulita kle ne ngwadi ole: \p —Ba ulita me kle mo ta gbe cha gai ulia. ¿Ngaminegire ba be mo ta gbe cha gai ulia, ene Chube ñage kira kete bage age ulita cha kle age kare? ¿Ngamangire ba be kle kian gbe chage cha ba chudaboadale? Kirogwa du chage aini. \p \v 20 Jesu gerudu ene kwian ole gire kirogwa e dule Jesuge, dolla kle kirogwa tale gwagedu Jesudi gire dolla e nga kagunga ma obere kirogwa giti, dolla kirogwa luguda dba tangle, kirogwa jolo alin mliunga ngle kate. \v 21 Jesu geru kadu kirogwa ñenuage: \p —¿Ngaminegire ama kledu boi ene? \p Kirogwa ñenua jaindunga Jesu kalen: \p —Ama chiu tige sidri ama ogabi ene dolla kote. \v 22 Diali dolla kle kirogwa gbe boi tirare ama kle boi ba gwa giti nege kare kaire agwe chui gwealege dolla kle ama gbe joge chke dba jitaske kaire chiske. Dolla kle age ene kirogwa gbale jogekeda, malen cha gerule ba ole, ba ñage age gweale cha kirolla chudaboi ba agedale. Ba tai dage chage ba cha chudaboi, ba dolla kage siere cha kirollage. \p \v 23 Jesu gerudu kirogwa ñenua ole: \p —¿Mineade ba kle gerule cha ñage age gweale ba kirolla chudaboi cha agedale? Kwian ulita bai kaire kle mo ta gbe ulia Chube ole kle mo ta gbe Chube gerua gai ulia, kwian ene alin Chube be age ulita no kwian chudaboagda. \p \v 24 Kirogwa ñenua gerudu Jesu ole: \p —Cha kle mo ta gbe ulia Chube ole, agwa ba cha chudaboi mo ta gbe ma ngle gwangerugu Chube gai ulia diali. \p \v 25 Jesu gwagedu kwian tanre kledu mo litaba amadi tangle, gire Jesu gerudu dolla kledu kirogwa tale ole: \p —Ba dolla kwian gbanga olo me keru me, ba ole cha gerule, ba jogedale siere kirogwa aige, ba me ñage age dare me no ama ole ni ba ñage joge chkeni ama tale dare. ¡Joga siere amage! \p \v 26 Jesu gerudu ene gire dolla ngautu kweri skochiu tanre ama nga kagunga kirogwa giti nakwaite ma obere ngerugu gire dolla jo siere kirogwage, dolla kirogwa jigu jogebakeda kare. Kwian tanre gerudu dolla kirogwa guda, \v 27 agwa Jesu kirogwa ko gau kote Jesu kirogwa chudabo chke gdate, kirogwa chku gdate chegu no trate ulita. \p \v 28 Bigire Jesu jo sugekare kwian ngleage ama jo gwa u gbaitege ule kwian geru jwannga amage ulita ole, gire kwian geru jwannga geru kadu amage: \p —¿Mineade cha me ñadu dolla kage siere kirogwa ege? \p \v 29 Jesu jaindunga kwian geru jwannga amage kalen: \p —Kwian jwligebanga dolla tirare kote kirogwa e kare, ba ta dolla e kare kagakalin siere kwiange, ba mo ta gbadale mo tke bage bligdage gerule tanre Chube ole kira kade amage dolla kagagda siere kwiange, ene Chube kirallaske ba ñage. Ba me mo tke bage bligdage ni gerule Chube ole kira kade amage, ene ba me ñage dolla e kare kage siere kwiange —Jesu gerudu ene kwian geru jwannga amage ulita ole. \s1 Jesu gerule bitabokedale kwian geru jwannga ole \s1 Jesu gbabe boi daga ngwale gwabeda giti \p \v 30-31 Jesu kaire kwian geru jwannga amage ulita jo siere ne ngwadige ama ulita jo chage nga Galileage tangle. Jesu tadukalin kwian geru jwannga amage tke tangle sugekare kwian na ulitage Jesu be boi giti malen Jesu kledu chage nga ege tangle skwlenre kwian ngleage, Jesu kledu chage kwian geru jwannga ole, gire ama gerudu: \p —Chube cha kagu nga dba ai giti kwian kare, cha ketabe kwian agenga me no cha dollalege gwaleda, ama be cha gweda, agwa chui mongikege cha jaba be chkeni gwadeni. \p \v 32 Kwian geru jwannga ulitage me sugedu trate Jesu kledu ama tke tangle giti, ama ulita ibudu geru kade Jesuge geru Jesu kledu gerule ama ole giti. \s1 Jesu gerule kwian bai ma kweri Chube gwa giti \p \v 33-34 Bigire Jesu jo chke una Capernaumge ule kwian geru jwannga amage ole. Jonkare kwian geru jwannga ulita kledu mo ka dodadeda ongoru ongoru ama kledu chage modi batre, malen ama ulita jo chke gwa uge gire Jesu geru kadu ama ulitage: \p —¿Ba ulita kledu mo ka dodadeda llema giti ongoru ongoru jonkare? ¿Geru mine giti ba kledu mo ka dodadeda jonkare? \p Jesu geru kadu kwian geru jwanngage ene, gire ni kwian gdaite jaindunga ama kalen, ama ulita chegu kamne, ulia jonkare ama ulita kledu gerule modi chema be chege ma kweri Chube gwa giti daba na ulitage, ama ulita ibudu gerule Jesu ole llema giti ama kledu gerule modi jonkare malen ama ulita me jaindunga Jesu kalen. \v 35 Agwa uñadu Jesuge ama ulita kledu gerule llema giti. Jesu toidu dba gire ama kwian geru jwannga gdataboko giti gdaboke ulita kadu mo gitigu, Jesu gerudu ama ulita ole: \p —Kwian bai kaire chegekalin ma kweri daba nage, kwian ene sugedale moge ma soli daba nage, ama mo ta gbadale daba na ulita chudaboi ta no ole age no daba ulita alin. \p \v 36 Jesu gerudu ene gire Jesu kirogwa soli gdaite kle ne ngwadi gau kote ama kirogwa gbu toi dba mo skwagda giti kwian ulita gwa giti, Jesu gerudu: \p \v 37 —Kwian bai kaire no cha ole ulia, kwian ene kle kirogwa ai kare gai ngwange no kle age no ama alin, kwian age ene me kle kirogwa alin allabi gai ngwange no, kaire ama kle cha gai ngwange no kle age no cha agali alin kare. Ene kaire kwian bai kaire cha gai ngwange no, kwian ene kle Chube cha kaganga nga dba ai giti gai ngwange no kaire —Jesu gerudu ene kwian geru jwannga amage ole. \p \v 38 Gire Juan gerudu Jesu ole: \p —Cha tkanga tangle geruge, cha ulita gwagedu kwian gdaitedi dolla kage siere daba jwligebangage, kwian e gerudu ama kledu dolla kage siere dabage ba kiralla giti. Ama me kle chage che ole malen cha gerudu ama ole ama me ñage age ene dare. \p \v 39 Jesu gerudu: \p —Ba me gerule ama ole ama me ñage age ene dare, ba me ñage mo gbe ma kweri amage. Kwian ulita bai kaire kle lle daga ngwale no dodade cha kiralla giti, kwian ene mi gerule blike me no cha dollale, ama be gerule no cha giti. \v 40 Ulia kwian bai me kle age che dollale, kwian ene kle age che bale kle che chudaboi, ba me ka boi ama ole. \v 41 Cha gerule ba ole, kwian bai kaire tai dage ba cha gerua gangage age no ba alin ba cha gerua dbe gdale ama chi kete bage jadale ba siechie gire, kwian ene alin Chube be age no kwian ba chudabo ñanale. \p \v 42 Jesu gerudu dare: \p —Cha gerule ulia ba ulita ole, kwian bai kaire age me no kwian chanu ole kwian cha gerua gaba ulia me sbali kwian na daba ene ta gbeni bliteni naskuni age gweale me no Chube dollale, ma no kwian daba gbanga age me no ene alin ke kweri lugaba mo siroge mlienga ble jereske age me no giti gdale kwian chanu ole, ene kwian e be jogekeda mi ñage chege dare kwian chanu ta gbe age me no joge siere cha geruage. \v 43 Kaire sugedale bage ba agali kle mo gbe age me no. Ba ta agekalin gweale me no mo ko gdaite giti, ba mo ta gbadale me tañachuge dare age me no ene kare ko e giti, ba age me no ene talla chuge ngwadi, e salengwli ba mo ko tkenga kare, ene ba me age me no dare mo ko giti kare. Ma no ba alin joge ko bitale ole toi Chube ole nga ngaña giti diali dale alin ba agedu no Chube takalin kare ñanale, agwa me no ba alin joge ko no gdabonate ole ji chuge tirare ngwadi boi daga ngwale jitaske ba agedu me no mo ko giti Chube dollale ñanale, jita e kle ngwadi mi jogeda dale jita e chege diali gwade tirare kwian agenga me no gbagda boi daga ngwale chui tangle. \v 44 Ji chuge daga ngwale ngwadi lle ulita joge chegale sugaska gutaba gwita kote, gwita e ulita mi jogekeda dale. Kaire jita diali be kle gwade kwian agenga me no gbagda boi daga ngwale, jita e mi joge gwabada jita e chege diali chui tangle. \v 45 Kaire ba sera giti ba jogekalin age gweale me no, ba mo ta gbe mo sera tkenga kare ene ba me tañachuge dare age me no mo sera giti, ba agedale salengwli ba sera bitale kare ene ba me ñage age me no mo sera giti ba takalin kare. Ma no ba alin joge sera bitale ole toi Chube ole nga ngaña giti diali dale alin ba agedu no Chube takalin kare ñanale, agwa me no ba alin ba joge mliabanga sera no gdabonate ole ji chuge tirare ngwadi boi daga ngwale ba agedu me no mo sera giti Chube dollale ñanale. \v 46 Ji chuge daga ngwale ngwadi lle ulita joge chegale sugaska gutaba gwita kote, gwita e ulita mi jogekeda dale. Kaire jita diali be kle gwade kwian agenga me no gbagda boi daga ngwale, jita e mi joge gwabada jita e chege diali chui tangle. \v 47 Kaire agwe ba gwage lle gwealedi mo gwagwa giti gire gwage edi giti ba ta agekalin gweale me no, ba me mo chuge ngwadi gwage lle edi dare tañachuge lle e giti dare, ma no ba mo linge siere lle ege. Ba agedale salengwli ba gwagwa gbaite jo jwanba siere kare ene ba me ñage gwage lle me nodi ba takalin kare. Ma no ba alin joge gwagwa gbaitre alin ole toi Chube ole nga ngaña giti diali chui tangle ba agedu no Chube takalin kare ñanale, agwa me no ba alin joge mliabanga gwagwa gbabonate no ole ji chuge tirare ngwadi boi daga ngwale ba agedu me no Chube dollale ñanale. \v 48 Ji chuge daga ngwale ngwadi lle ulita joge chegale sugaska gutaba gwita kote, gwita e ulita mi jogekeda dale ne ngwadi, kaire jita diali be kle gwade kwian agenga me no gbagda boi daga ngwale, jita e mi joge gwabada jita e chege diali chui tangle. \p \v 49 ’Cha gerule ulia ba ulita ole, che me takalin samla tuge gire che cho bate ngle samlage, ene samla me joge chegale, e kare ene Chube kle ba kwian amanu gbe boi daga ngwale gweale ba ta gbagda ama gai ma ngle, ene ba me mo ta blite age me no Chube dollale. \v 50 Cho mana noare, agwa cho joge skeke gire che me ñage cho gbeni naskuni bale, che cho skeke mliadalenga, cho e ngwale. E kare ene ba kle gerule modi chema chema ma kweri daba na ulitage, ba mo gbakalin ma kweri daba nage ba me ñage lle boi no Chube alin, ene ba kle chege cho skeke kare ngwale. Ba me mo gbe ma kweri daba nage, ba mo ta gbadale toi no daba na ulita ole daba ulita chudaboangale —Jesu gerudu ene ulita kwian geru jwannga amage ole. \c 10 \s1 Jesu kwian tke tangle kwian onbre me ñage mo muiralla chuge ngwadi \p \v 1 Jesu jo siere una Capernaumge ule kwian geru jwannga amage ulita ole, ama ulita jo nga Judeage, jo chke chi Jordánge ama jo chi kagda giti ongoru. Ne ngwadi kwian tanre litedu Jesudi tangle gire Jesu kwian tku tangle Chube giti ama kle age diali kare. \v 2 Kwian fariseo gweale chku Jesudi mo chuge Jesu ole, ama ulita takalin Jesu gerule gweale me no Moisés chadalla dollale, ene ama ñage Jesu gbe jiske e gdale, ta ene ole kwian fariseo ulita geru kadu Jesuge: \p —Cha geru kade bage, ¿kwian onbre mo jwanba ñage mo muiralla chuge ngwadi? ¿Age ene e skwen no Chube gwa giti o skwen me no Chube gwa giti? \p \v 3 Jesu jaindunga: \p —Kaire cha geru kade bage, Moisés Chube gerua degu unsuialin, ¿chada e gerule mine muinga chuge ngwadi giti? \p \v 4 Kwian fariseo jaindunga Jesu kalen: \p —Moisés Chube gerua degu unsuialin chada e gerule onbre ta mo muiralla chugakalin ngwadi, onbre e chada degadale kete mo muirallage, chada e gerule muinga e me amanu dare, onbre age ene gire onbre ñage mo muiralla chuge ngwadi. \p \v 5 Gire Jesu gerudu: \p —Kwian ulita me age Chube takalin kare, kwian me no kwian ta agekalin mau tale me no kwian takalin kare, malen Chube Moisés ta gbu chada dege kwian ulita alin ene kwian ulita tachke ama me agedale me no. \v 6 Kaire Chube Moisés ta gbu chada dege unsuialin gwange jondege alin nga ulita lle ulita jo dodaba giti, chada e gerule: \q1 “Chube kwian onbre dodadu kwian muire dodadu.” \m \v 7-8 Kaire chada e amaña gerule: \q1 “Chube kwian dodadu ene onbre muire, malen kwian onbre mo jwankalin muinga ole, ama mo ñenua mo chebia chugadale ngwadi mo ta gbe ule muinga ole gire ene ama gdabonate chege kwian gdaitre alin kare ta salengwli ole.” \m Moisés Chube gerua degu ene. Nege cha gerule ba ulita ole, kwian mo jwanba me chege kwian gdaboke kare, agwa Chube gwa giti ama boke chege kwian gdaitre alin kare onbre muinga ole muinga onbre ole, ama boke ta chegedale ule salengwli. \v 9 Ulia me no kwian onbre mo gbe sugekare mo muirallage, Chube muinga ketu onbrege, Chube onbre ketu muingage, Chube kwian gbu mo jwen ene, malen onbrenu muirenu me ñage age ama takalin kare, onbre joge siere muingage o muinga joge siere onbrege, e me no Chube gwa giti —Jesu gerudu ene kwian fariseo ulita ole. \p \v 10 Bigire Jesu jo gwa ule kwian geru jwannga amage ulita ole, kwian geru jwannga geru kadu Jesuge: \p —Jesu, cha takalin ba cha ulita ta gbe dare ba gerudu giti kwian fariseo ole onbre mo muiralla chuge ngwadi giti. \p \v 11 Jesu gerudu kwian geru jwannga ole: \p —Cha gerule ulia ba ulita ole, kwian onbre bai kaire mo muiralla chuge ngwadi gire mo jwen muinga na ole, onbre e kle age me no Chube gwa giti, Chube gwage e salengwli onbre e kle mo chuge ke giti muinga e ole kare, kaire onbre e kle age me no muinga ngeru dollale. \v 12 Kaire agwe muinga mo ñengulalla chuge ngwadi gire mo jwen onbre na ole, muinga e kle age me no Chube gwa giti, Chube gwa giti e salengwli muinga e kle mo chuge ke giti onbre na ole kare —Jesu gerudu ene kwian geru jwannga amage gdataboko giti gdaboke ole. \s1 Kirogwa tanre dbachie Jesuge \p \v 13 Kirogwa ñenua kirogwa chebia tanre chiu mo kirogwalla soli dbe Jesu kle ngwadi, kirogwa ñenua chebia takalin Jesu ko gbe kirogwa soli e giti gerule Chube ole Chube age no kirogwa alin Chube kirogwa manade no. Kwian geru jwannga Jesuge ulita gwagedu kwian tanre edi chie kirogwa dbe Jesuge gire ama ka bo kirogwa ñenua ole chebia ole: \p —¿Lledale ba kle chie kirogwa dbe Jesuge? ¡Joga, joga siere, ba me chie kirogwa dbe Jesuge! \p \v 14 Jesu gwagedu kwian geru jwanngadi ka boi kirogwa ñenua ole chebia ole me ñage kirogwa dbe Jesuge, gire Jesu ta skochiu tanre kwian geru jwannga ulitadi, Jesu gerudu kwian geru jwannga ole: \p —Me no ka boi ene kirogwa ñenua ole chebia ole, ba ama chugene chie mo kirogwalla dbe chage. Kirogwa soli ta kle biale Chube gerua gai ulia blike, kirogwa talla ene kare Chube takalinge, kwian ulita bai kaire mo ta gbe ulia Chube ole kirogwa talla ene kare ole, kwian ene chege Chubenu, ama be toi diali chui tangle Chube ole. \v 15 Cha gerule ulia ba ulita ole, kwian ulita bai kaire me mo ta gbe kirogwa talla kare Chube ole, kwian ene me ñage toi ule Chube ole, ama be chege sugekare Chubege. \p \v 16 Jesu gerudu ene kwian geru jwannga ole gire kirogwa ñenua chebia ulita chiu mo kirogwalla dbe Jesuge, Jesu kirogwa soli ulita gdaite gdaite gau kote, ama ko gbu kirogwa ulita giti gerudu Chube ole Chube age no kirogwa alin kirogwa manade no. \s1 Kwian gdaite igi tanre molen chke gerule Jesu ole \p \v 17 Jesu jo chage dare gwangerugu, gire onbre gdaite chiu jrite Jesu ngnagu jonkare, onbre e mo jongnagwa skutu dba Jesu ngwange Jesu gai dage gire ama gerudu Jesu ole: \p —Ba kwian tkanga tangle noare, cha takalin ba geru kete chage, ¿cha llema boadale nga dba ai giti gire ene cha ñage toi no diali chui tangle Chube ole nga ngaña giti? \p \v 18 Jesu jaindunga kwian e kalen: \p —¿Mineade ba gerudu cha no? Ulia ni kwian gdaite no trate, Chube alin allabi no trate ulita. \v 19 Bage uñale trate Chube nu geru gbaba kwian ulita alin kwian toidale mine Chube gwa giti, Moisés Chube gerua e degu unsuialin ba chada e uñe trate, chada e gerule: \q1 “Ba me daba gweda. \q1 Ba onbre mo jwanba me mo chuge ke giti muinga na ole, ba muinga mo jwanba me mo chuge ke giti onbre na ole. \q1 Ba me skwe boi daba ngeru. \q1 Ba me geru jinade ngwale daba na dollale. \q1 Ba me gerule ngwale daba anblitagda lle amanu jwennga ama ngeru mau alin. \q1 Ba mo ñenua mo chebia gai dage.” \m Moisés Chube gerua degu ene unsuialin kwian ulita alin, ba agedale ulita geru e kle degaba kare. \p \v 20 Jesu gerudu ene kwian onbre ole gire kwian onbre e gerudu Jesu ole: \p —Cha kledubi soli gwangeabi cha jo juma gdate cha kle geru e ulita gai dage age ulita geru e kle gbaba kare. \p \v 21 Jesu gwagedu kwian onbre edi Jesu ta no onbre e ole, Jesu gerudu: \p —Noare ba kle age ene, agwa cha gerule ba ole, ba mo ta gbadale age na gdaite. Joga, lle banu ulita chbade, igi ulita lle e ñana ba kete kwian me lle molenge. Ba age ene ulita gire ba chieni cha kle ngwadi ba mo ta gbe chage cha ole diali geru jwen chage. Gire ene ba be kle biale joge toi diali Chube ole nga ngaña giti, Chube be age no ba alin ba agedu no ñanale. \p \v 22 Kwian onbre Jesu keruchugu gerule ene gire ama chegu ta olire tanre, onbre e lle molen tanre, malen ama me tadu lle ulita chbadakalin Jesu gerudu kare ama ole, ama jo siere Jesuge ta olire ole. \v 23 Jesu gwagedu modi tangle, Jesu gerudu kwian geru jwannga amage ulita ole: \p —Ulia mnoare kwian lle molen tanre alin Chube gerua gai ulia mo ta gbe age ulita Chube takalin kare. Agwa kwian me age ene kwian me ñage toi diali chui tangle Chube ole nga ngaña giti. \p \v 24 Kwian geru jwannga Jesuge ulita chegu tañachuge tanre Jesu gerudu giti gire Jesu gerudu dare ama ole: \p —Ba ulita cha olia kare, cha gerule ulia ba ole, mnoare kwian lle molen tanre Chube gerua gai ulia mo ta gbe age ulita Chube takalin kare. \v 25 Uñale bage bda kweri kada camello me ñage joge tangle agu kwebege, camello kweriare, ene kaire kwian lle molen tanre alin mnoare Chube gerua gai mo ta gbe age Chube takalin kare. Kwian ene kle mo ta dbe no no lle amanu tanre ulita ole malen mnoare ama alin mo ta gbe lle amanu chuge ngwadi Chube gerua gai ulia mo alin age Chube takalin kare, mnoare kwian ene alin mo ta dbe ma no Chube ole ama kle mo ta dbe no lle amanu olege. \p \v 26 Kwian geru jwannga Jesuge Jesu keruchugu gerule ene gire ama ulita chegu tañachuge tanre ma ngle geru e giti, ama geru kadu moge ongoru ongoru: \p —E ene ulia mnoare age Chube takalin kare ama kle gerule kare, gire ¿chema ñage age ulita Chube takalin kare, ene toi no diali chui tangle Chube ole nga ngaña giti? Ni kwian gdaite ñage age ene. \p \v 27 Jesu gwagedu ama ulitadige, Jesu gerudu: \p —Kwian agali gballa me ñage age ulita Chube takalin kare me ñage age mau alin agali toi diali chui tangle Chube ole. Agwa Chube alin allabi ñage kwian kira gbe age ulita Chube takalin kare, ñage kwian gbe toi diali chui tangle ama ole. Chube alin allabi ñage age ulita, lle ulita me mno ama alin boadale. \p \v 28 Gire Pedro gerudu Jesu ole: \p —Cha ulita geru jwannga bage kle chage ba ole diali geru jwen bage, cha ulita lle ulita chanu nga dba ai giti chugu ngwadi gire cha ulita mo ta gbu chage diali ba ole baini kaire ba kle joge ngwadi, cha ulita agedu ulita ba gerudu kare onbre lle molen tanre ole. \p \v 29-30 Jesu gerudu: \p —Cha gerule ulia ba ulita ole, kwian ulita bai kaire mo ta dbe ma no cha ole kwian kle mo ta dbe no mo bitalla ulita olege lle ulita amanu olege, kwian ene ta kle biale lle amanu chuge ngwadi kaire mo bitalla chuge ngwadi cha gerua dbe gdale. Kwian e ulita bai lle amanu gweale o mo bitalla gweale chuge ngwadi age cha takalin kare cha gerua dbe, kwian enege Chube be lle tanre no kete kwian ene age cha takalin kare ñanale. Kwian u chuge ngwadi, kwian dbi chuge ngwadi, kwian mo daballa chuge ngwadi, kwian mo ibotea chuge ngwadi, kwian mo chebia chuge ngwadi, kwian mo ñenua chuge ngwadi, kwian mo kirogwalla chuge ngwadi, kwian bai mo ta gbe lle gweale o bitalla gweale chuge ngwadi ene cha gerua dbe kwian nage gdale, kwian enege Chube be lle ma no ma ngle kwian e nu lle chugaba ngwadige kete amage nga dba ai giti kwian ene age cha takalin kare ñanale. Chube be age no kwian ene alin kwian ene be chege lle ulita ma ngle ole, kwian enege Chube be u na kete toingwa, kaire Chube be dbi na kete amage, kaire Chube be daballa na ibotea na chebia na ñenua na kirogwalla na kete kwian enege. Ulia Chube be bitalla kaire lle ma ngle keteni kwiange kwian mo ta gbu cha gerua dbe daba nage ñanale agwa kaire kwian ene be boi daga ngwale tanre cha gerua dbe gdale. \v 31 Cha gerule ba ulita ole, nege nga dba ai giti kwian gweale kle suge moge ma kweri daba nage, chui bdaglige kwian ene be ma soli Chube gwa giti Chube ngwadi. Agwa nege nga dba ai giti kwian gweale suge moge ma soli daba nage, chui bdaglige kwian ene be ma kweri Chube gwa giti Chube ngwadi —Jesu gerudu ene ulita kwian geru jwannga amage ole. \s1 Jesu gerule bitamaidale kwian geru jwannga ulita ole Jesu gbabe boi daga ngwale gwabeda giti \p \v 32 Jesu jo chage una Jerusalén ngnagu, kwian geru jwannga amage gdataboko giti gdaboke kledu chage Jesu nate tañachuge tanre Jesu gerudu giti. Kaire kwian na tanre kledu chage Jesu nate ta kennga ole. Jesu kwian geru jwannga amage ulita kadu sugekare kwian ngleage gerule nakwaite ama ole Jesu be boi giti ulita, \v 33 Jesu gerudu: \p —Bage uñale che ulita kle joge una Jerusalénge, una ege kwian be age cha dollale, cha ketabe boalenga daga ngwale kwian gerunga Chube ole daba alin chugagwalla ulitage kaire kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti ulitage, kwian e ulita me kle cha gerua gai ulia Chube cha kagu nga dba ai giti kwian kare, malen ama be gerule cha jogedaleda cha jiske kweri Chube gwa giti kbiale, ama ulita be cha kete kwian me israelitage gwaleda. \v 34 Kwian me israelita e ulita be kidere tanre chadi, ama be jolo tke cha giti, ama be cha bate tanre obere giska giti be age ene ulita dagale cha ole gire bdagli ama be cha gweda. Cha gwabeda agwa chui mongikege cha jaba be chkeni gwadeni —Jesu gerudu ene ulita kwian geru jwannga amage ole ama ta gbagda Jesu be boi giti una Jerusalénge. \s1 Santiago kaire Juan gerule Jesu ole ama gdabonate chegekalin kweri daba chugagwallale chui bdaglige \p \v 35 Santiago kaire Juan ama gdaboke Zebedeo kirolla, ama jo kodi Jesu gitigu gire ama gerudu Jesu ole: \p —Cha tkanga tangle geruge, cha takalin ba age no cha alin cha be kade bage kare. \p \v 36 Jesu geru kadu amage: \p —¿Ba takalin cha age mine ba alin? \p \v 37 Ama gdabonate jaindunga Jesu kalen: \p —Ba chuia be chke gire ba be chege kwian ulita Chugagwalla ma kweri, chui ege cha gdaite toikalin dba ba ko jole giti cha gdaite toikalin dba ba ko taingwli giti, cha gdabonate ta chegekalin kweri ule ba ole daba chugagwallale. \p \v 38 Jesu gerudu ama ole: \p —Bage me suge ba kle llema kade chage. Ulia cha gbabe boi daga ngwale kaire cha gwabeda Chube gerua gdale, gire cha geru kade bage, ¿ba kle biale boi daga ngwale ene cha be boi kare? ¿Ba kle biale jogeda cha be jogeda kare? \p \v 39 Gire ama gdabonate jaindunga: \p —Ima, cha ñage mo kete boange daga ngwale ba gerua gdale ba be boi daga ngwale kare. \p Jesu gerudu: \p —Ulia ba be boi tanre daga ngwale cha kare cha gerua gdale, \v 40 agwa cha me ñage gerule ba ole cha chuia be chke gire ba be chege toiba dba cha ko jole giti cha ko taingwli giti daba chugagwallale ma kweri daba na ulitage. Cha me ñage gerule ene, cha e jige Chube kote, Chube alin allabi ñage kwian gbe kweri daba chugagwallale toi dba cha ko jole giti cha ko taingwli giti chui bdaglige —Jesu gerudu ene Santiago ole Juan ole. \p \v 41 Kwian geru jwannga Jesuge na ulita gdataboko geru e keruchugu gire ama ulita skochiu tanre Santiagodi kaire Juandi ama boke gerudu Jesu ole gdale. \v 42 Jesu kwian geru jwannga amage ulita kadu mo gitigu gire Jesu gerudu ama ulita ole: \p —Bage uñale nga ulitage nga dba ai giti kwian chugagwalla ulita kle kwian kage age chugagwalla takalin kare, kwian agedale ulita chugagwalla kle gerule kare, kwian chugagwalla kle kwian kage age chugagwalla takalin kare, ene chugagwalla suge moge kweri. \v 43-44 Agwa ba ulita me ñage tañachuge kwian chugagwalla nga dba ai giti ulita kle tañachuge kare, ba tañachugadale nganake. Ba me mo ta gbe daba kage age ba takalin kare, agwa ba mo ta gbale diali age no daba na ulita alin daba chudaboi ta no giti, ba age ene gire Chube gwa giti ba chege kweri daba chugagwallale. \v 45 Ba ulita tañachugadale cha kle tañachuge kare. Cha chiu nga dba ai giti kwian kare, cha me chiu kwian kagangale age no cha alin cha chudaboi, agwa cha chiu kwian ulita chudaboangale, cha chiu age no kwian alin kwian chudaboi kaire cha chiu mo ketale gwaleda kwian ulita alin, ene cha jogeda giti cha kwian jwen siere ji chugege ama agedu me no gdale —Jesu gerudu ene ulita kwian geru jwannga amage ole. \s1 Jesu kwian gwagwa me kadakle Bartimeo dodade \p \v 46 Jesu kledu chage una Jerusalén ngnagu ule kwian geru jwannga amage ulita ole gire ama ulita jo chke una Jericóge. Jesu jo tangle una ege, kwian geru jwannga amage kaire kwian na tanre jo chage ama ole ama gatedi. Jesu kledu chage kwian tanre ole gire Jesu tendu kwian gdaite ngwange jonke, kwian e gwagwa me ama kledu toiba dba jonke igi kade kwian nage, kwian e kadakle Bartimeo ama Timoteo kirolla. \v 47 Bartimeo kwian na keruchugu gerule Jesu una Nazaremu kle chage ngmadi gire Bartimeo mo gbu ngaute Jesuge: \p —¡Jesu, ba kwian chugagwalla kweri unsuialin David oindalla, ba tai dage chage! \p \v 48 Kwian tanre Bartimeo keruchugu ngaute ene Jesuge, gire kwian ka bo jabale Bartimeo ole ene ama ka chite ngaute, agwa Bartimeo me ka chitedu, ama mo ta gbu ngaute gwangerugu ma ngle: \p —¡Jesu, ba kwian chugagwalla kweri unsuialin David oindalla, ba tai dage chage! \p \v 49 Jesu Bartimeo e keruchugu ama me chagedu dare, Jesu chegu jagenga gdate jonke, Jesu gerudu kwian na ole: \p —Ba kwian e kade chie cha gitigu. \p Kwian ngautu Bartimeoge: \p —¡Chkede gdate nga suga no ole! Bai aini, Jesu kle ba kade mo gitigu. \p \v 50 Bartimeo kwian keruchugu gerule ene gire blike ama ñometra kledu mo bliabaske jigu mliabanga, ama chku gdate blikare, jo Jesu gitigu. \v 51 Jesu geru kadu Bartimeoge: \p —¿Ba takalin cha llema boi ba alin ba chudaboagda? \p Bartimeo jaindunga Jesu kalen: \p —Cha ba gai kweri, cha takalin ba cha gwagwa dodade ba cha gbe ten. \p \v 52 Jesu gerudu ama ole: \p —Ba mo ta gbu ulia cha ole malen cha ba gwagwa ulita dodade, ba ñage jogeni gudegu. \p Jesu gerudu ene Bartimeo ole gire sugetibi allabi Bartimeo gwagwa ulita trendu no trate, ama ñadu ten no trate, gire ama jo chage Jesu nate Jesu gatedi. \c 11 \s1 Jesu joge chage burro soli giti una Jerusalénge \p \v 1 Jesu jo chage dare una Jerusalén ngnagu jo chke kodi una Jerusalénge ule kwian geru jwannga amage gdataboko giti gdaboke ole, una soli boke kada Betfagé kada Betania chege kodi kodi una Jerusalénge Ngwiskinro Jwichugalla gdoge dba. Ama ulita jo chke ne ngwadi, gire Jesu kwian geru jwannga amage gdaboke kagu mo ngeru, \v 2 Jesu gerudu ama boke ole: \p —Joga gdabonate cha ngeru, una soli kle ngeruge, ba be joge chke una soli ege burro soli be skwen bage ba ngwange lugabada glige, burro soli e giti ni kwian gdaite nu chageba bitaite giti, burro e ba skatrennga, ba chie dbe chage. \v 3 Kwian gweale geru kade bage: “¿Lledale ba kle burro soli e skatrennga?” Ba gerule kwian e ole: “Cha Chugagwalla takalin burro soli aige, me sbali ama be burro soli ai kageni naskuni aini.” \p \v 4 Jesu gerudu ene ulita gire kwian geru jwannga gdaboke e jo Jesu ama kagu kare, amage burro soli skwendu lugabada jonke kodi ugakage. Kwian geru jwannga jo chke burro solidi, ama kle burro soli skatrennga dbadale, \v 5 gire kwian gweale kledu eni geru kadu amage: \p —¿Ba kle llema boi? ¿Lledale ba kle burro soli e skatrennga? \p \v 6 Ama jaindunga kwian kalen Jesu gerudu kare ama ole: \p —Cha Chugagwalla takalin burro soli aige, me sbali ama be burro soli ai kageni naskuni aini. \p Kwian geru jwannga gerudu ene gire kwian ama chugu ngwadi burro soli dbe. \v 7 Kwian geru jwannga boke chiu burro soli dbe Jesu kle ngwadi, ama mo ñometralla gitiru gbu burro soli trigda giti Jesu alin, gire Jesu skwendu burro soli giti, burro soli giti Jesu jo chage una Jerusalén ngnagu. \v 8 Kwian tanre kledu Jesu ngwange jon jegwale kwian e ngle mo ñometralla gitiru treun dba jonkare Jesu gai ngwange no mo Chugagwallale kweri, kwian gweale na ugananga tkunga gbu jonkare, e giti burro soli chagedu Jesu gwaru. \v 9-10 Kwian tanre chagedu Jesu gwangerudba kaire Jesu natedba, kwian e ulita kledu ngaute nga suga no ole Jesu giti: \p —¡Nga suga no chadi ba giti! Noare ba chiu cha ulita Chugagwallale, suge chage ulia Chube kle ba gbe kweri cha Chugagwallale salengwli Chube che enusulian David gbu kweri kwian chugagwallale unsuialin kare. Noare Chube ba kagu nga dba ai giti cha ulita alin, Chube kle nga ngaña giti, ama noare ama kweri, ama kle age no tanre cha ulita alin ba giti —kwian tanre ngautu ene jonkare Jesu gai ngwange no Jesu gai mo Chugagwallale kweri. \p \v 11 Jesu jo chke una Jerusalénge gire ama jo u gerungwa Chube olege, ne ngwadi Jesu gwagedu lle ulita kle boidi u ege, Jesu ta olidu kle boi giti, Jesu tadu agekalin gweale ene me boi dare eni, agwa nga jeredu malen ama joni kwian geru jwannga amage gdataboko giti gdaboke ole una soli Betaniage chege gbe eni. \s1 Jesu gli gbe jogeda me gbachie gdale \p \v 12 Nagbietege ngabebita Jesu jo siere una Betaniage joni chage naskuni una Jerusalén ngnagu ule kwian geru jwannga amage ole, ama ulita kledu chage jonkare gire Jesu bli ole Jesu tadu blikalin. \v 13 Jesu gwagedu bate mo ngeru gli kada higueradi, Jesu gwagedu gliga tanre kle gli ege, Jesu jo gli e gitigu gligba gweale jwen gutadale, gligba me skwenduge gutadale glinanga jegwale, gliga alin skwendu Jesuge, higueragba suia bebi chke higuerage, bebi gbachie. \v 14 Gire Jesu gerudu higuerage: \p —¡Chui aige gwangerugu ba mi gbachie dare, ni kwian gdaite be ñage ba gba gute! \p Kwian geru jwannga Jesuge ulita Jesu keruchugu gerule ene gli higuerage. \s1 Jesu kwian lle chbadanga lle giganga kage siere \s1 u gerungwa Chube olege \p \v 15 Bigire Jesu jo chkeni una Jerusalénge ule kwian geru jwannga amage ulita ole, Jesu jo u gerungwa Chube olege, u ege kwian tanre skwendu Jesuge lle chbade lle gige kaire kwian kledu igi blite daba na ole u ege. Jesu gwagedu kwiandi age ene ulita, gire Jesu ama ulita kagu siere, Jesu mesa igi blitangwa blitunga ulita kaire Jesu kwian beusi chbadanga toingwalla blitunga ulita, ene kwian me ñage lle chbade dare eni. \v 16 Jesu agedu ene, gire ama ni kwian gdaite chugu ngwadi chage dare lle dbe u gerungwa Chube olegedi tangle. \p \v 17 Kaire Jesu kwian tku tangle trate u gerungwa Chube ole giti, Jesu gerudu: \p —Uñale bage Chube gerua degaba unsuialin gerule u ai giti, chada e gerule: \q1 “Chube gerudu: ‘U ai chanu chegedale u gerungwa cha alin ole allabi kwian nga ulitamu alin.’ ” \m Chube gerua kle degaba ene, agwa ba ulita kle u ai gai mo alin, ba kwian skwere, ba kle lle chbade dabage kwangleare, ene ba igi gai ngle mo alin, Chube gwage e me no, e salengwli ba kle u Chubenu gai mo alin skwe boangwa daba na ngeru kare —Jesu gerudu ene ulita kwian ole. \p \v 18 Kwian gerunga Chube ole daba alin chugagwalla ulita kaire kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti ulita kledu ne ngwadi, ama Jesu keruchugu gerule ene ulita gire ama mo ta gbu age gweale mo ten modi Jesu dollale ama ulita ñage age mine Jesu gwangeda. Kwian na tanre diali kle mo ta gbe Jesu keruchuge ulita no, malen e giti kwian gerunga Chube ole daba alin ulita kaire kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti ulita semadu Jesu ole, ama ulita kendunga kwian na tanre be chage Jesu gerua nate me ama gerua nate, malen ama tadu Jesu gbe jogekeda. \v 19 Agwa nga jo jere gire Jesu kaire kwian geru jwannga amage ulita jo siere una ege, ama ulita joni una Betaniage. \s1 Jesu geru ñachuge kwian geru jwannga amage ole \s1 gli higuera giti \p \v 20 Nagbietege ngabebita Jesu joni chage nakwaite una Jerusalén ngnagu ule kwian geru jwannga amage ulita ole, ama ulita jo tangle kodi gli higuerage Jesu nu geruba ole. Ama ulita gwagedu gli edi drale, gli nu kwebanga ulita, gli sera ulita junbatebanga. \v 21 Pedro tachku boidu giti higuera ole gire ama geru kadu Jesuge: \p —Cha tkanga tangle geruge, gwage higueradi. Ba ka bo gli e ole me gbachie dare, gire ulia gli e kwedunga jokeda ulita. \p \v 22 Jesu jaindunga: \p —Ba mo ta gbadale ulia Chube ole, ene ba ñage age ulita cha kle age kare. \v 23 Cha gerule ulia ba ole, ba cha keruchuge no no. Ba bai kaire mo ta gbe ulia Chube ole Chube gai ulia me tañachuge ni sidri mo tale Chube me ñage age ba alin ba kade Chubege kare, ba mo ta gbe ulia ene Chube ole gire Chube kiralla giti ba ñage age ulita. Ba ñage gerule jwichuga aige: “¡Joga siere nga aige, joga bleske!” Ba gerule ene jwichugage mo ta gbaba ulia Chube ole giti gire Chube be jwichuga kage bleske ba gerudu kare. \v 24 E kare ene ba gerule Chube ole lle gweale giti ba takalin ama age ba alin kare, kaire ba mo ta gbe ulia Chube ole Chube be age ba alin ulia ba gerudu ama ole kare, ba lle kade Chubege ta ene giti gire ulia Chube be age ba alin ba tadukalin kare. \v 25 Agwa ba kle biale gerule Chube ole gire ba tale talla me no kle daba gweale agedu me no ba ole giti, ba talla e mliadalenga me tañachuge daba agedu giti ba ole dare, gire ene kaire che Ñenua Chube be ba agedu me no ama dollale talla mlienga kaire agwe. Ba age ene ulita gire ba ta kle biale gerule Chube ole. \v 26 Agwa ba me daba agedu me no ba ole talla mlienga ba kle geru e oge mo tale, che Ñenua Chube mi ba agedu me no talla mlienga kaire. \s1 Kwian geru kade Jesuge Jesu kle age chema kiralla giti \p \v 27 Jesu gerudu ene kwian geru jwannga amage ole gire ama ulita jo chkeni nakwaite una Jerusalénge, Jesu jo u gerungwa Chube olege gire ne ngwadi kwian gerunga Chube ole daba alin chugagwalla mneite jo chke Jesudi kaire kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti mneite kaire kwian israelita chugagwalla juma mneite ama ulita jo chke Jesudi gerule Jesu ole, \v 28 ama ulita geru kadu Jesuge: \p —¿Chema ba kagu age ba kle age kare? ¿Chema kiralla giti ba kle age ulita? \p \v 29-30 Jesu jaindunga: \p —Cha kaire agwe geru kade gbaite bage: ¿Chema Juan-Bautista kagu? ¿Chube Juan-Bautista kagu kwian ñe chiske o kwian Juan-Bautista kagu kwian ñe chiske? Cha gerule ba ole, ba jainnga cha kalen chema Juan-Bautista kagu, gire cha be geru kete bage chema cha kagu age ulita cha kle age kare. \p \v 31 Jesu gerudu ene gire kwian ulita bai geru kadu Jesuge chegu gerule tanre modi Jesu geru kadu amage giti: \p —¿Che jainnga mine Jesu kalen? Che gerule Chube Juan-Bautista kagu kwian ñe chiske gire Jesu be geru kade chege: “¿Gire mineade ba me Juan-Bautista gerua cha giti gau ulia?” \v 32 Che me ñage gerule Chube Juan-Bautista kagu, agwa ni che ñage gerule kwian ngwale Juan-Bautista kagu, kwian tanre tañachuge Chube nu Juan-Bautista kagaba malen kle Juan-Bautista gerua gai dage ulia. \p Kwian geru tragu ene modi ama jainnga mine Jesu kalen giti. Ulia kwian tanre Juan-Bautista gerua gau ulia tañachuge Chube nu Juan-Bautista kagaba Chube gerua ulia kete kwian nage malen e giti kwian israelita chugagwalla ulita geru kadanga Jesuge kwachiu kwian ngleadi kwachiu gerule kwian ngwale nu Juan-Bautista kagaba daba ñe chiske Chube gwa giti, ama gerule ene gire kwian ngle ñage kira bate jabale ama ole Juan-Bautista gerua gdale. \v 33 Malen kwian geru kadanga Jesuge jaindunga Jesu kalen: \p —Cha ulitage me uñale chema Juan-Bautista kagu. \p Gire Jesu gerudu ama ole: \p —Kaire agwe cha mi gerule ba ole chema cha kagu age ulita cha kle age kare aini ba gwa giti. \c 12 \s1 Jesu geru ñachuge kwian uva ngama \s1 mananga me no giti \p \v 1 Kwian israelita chugagwalla tanre kledu mo litaba Jesudi, ama alin Jesu geru ñachuge, Jesu gerudu: \p —Cha gerule ba ulita ole, kwian onbre gdaite uva ngama gbu gire ama gere gbu uva ngama giti tangle, kaire ama nga dodadu uvagba chia ogangwa, kaire ama dbi gweale jigu ngwale uva ngamaske u gbangwa, ama ke ulla dodadu jeike ngaña uva ngamaske uva manangwa. Uva ngama mauña lle e bo ulita bigire ama kwian gweale gau uva ngama manangale ama uva ngama ketu kaire u uva manangwa ketu uva ngama mananga ulitage, uva ngama mauña uva ngama jigu uva manangage gire ama jo toi nga batege sbali. \v 2 Chui jo sbali gire uva mauñage chku uñale uvagba joge dabe suia chku, uva mauña kwian lle boanga mo alin gdaite kagu uvagba bonga amanu kade mo alin kwian uva manangage. \v 3 Kwian lle boanga e jo chke kwian uva manangadige uvagba kade uva manangage, kwian uva mananga ulita daba e lle boanga uva mauña alin batu jabale agedu dagale daba e ole, kwian uva mananga ulita daba kaguni kole uva mauña ngwadi, me su uvagba kete ni malen gbaite dabage. \v 4 Boidu ene gire kwian uva mauña lle boanga mo alin na kagu uvagba kade. Lle boanga e jo chke kwian uva manangadi, gire kwian uva mananga ulita daba e batu obere chugage agedu me no tanre daba dollale, uva mananga daba kaguni kole lendegaba uva mauña ngwadi. \v 5 Boidu ene nakwaite gire uva mauña lle boanga na gdaite kagu uvagba kade kwian uva manangage agwa lle boanga e jo chke kwian uva mananga ngwadi ama bole ma jabale ama guleda. Chui nage uva mauña lle boanga na tanre kagu gdaite gdaite uvagba kade kwian uva mananga ulitage, gire uva mananga lle boanga gweale batu bo daga ngwale, lle boanga gweale na, uva mananga ama guda. \v 6 Bdagli kwian gdaitre alin allabi chegu gwa uva mauña ole kagadale, kwian e uva mauña kirollanu, uva mauña no no mo kirolla e ole gire ama mo kirolla kagu, ama tañachugu mo tale: “Cha be mo kirollanu kage, uñale chage kwian uva mananga ulita be cha kirolla gai dage gai ngwange no.” Uva mauña tañachugu ene, malen ama mo kirolla kagu. \v 7 Uva mauña kirolla medu jonkare uva manangage gire uva mananga gerudu modi ongoru ongoru: “Kwian chiu e uva ngama mauña kirolla, bdagli ama be chege ama ñenua llea ulita dbia ulita mauñale. Ale ama gweda, ene lle ulita be chege chege, che be chege uva ngama ai ulita mauñale.” \v 8 Uva mananga ulita gerudu ene modi gire ama uva mauña kirolla gau guda jaba mliunga sugekare bate uva ngamallage. \p \v 9 Jesu geru ñachugu ene ulita gire ama geru kadu kwiange: \p —¿Ba tañachuge mine geru e giti? Kwian uva mauñage be chke uñale boidu ulita ama kirolla ole gire ¿ama be age mine kwian uva mananga ulita ole? Cha gerule ulia ba ole, uva mauñage be chke uñale ama kirolla guleda gire ama be joge kwian uva mananga gweda ulita, ama be kwian na gbe uva ngama manade. \v 10 Ene kaire Chube be age kwian ole kwian bai me ama Kirolla gai ulia. ¿Ba me nu Chube gerua batabanga? Chube gerua degaba unsuialin gerule Chube Kirolla be boi giti, chada e gerule: \q1 “Kwian u dodanga ke gbu gerere ke gbaite ama mliunga ama gerudu ke e me no dale ke e ngwale, agwa ke e ama mliunga, ke e ma no ke na ulitage. \q1 Kwian ke gbu ulita gerere, nga bebi ke gbaite alin gere me kle kiraske, ke mliabanga gbere gerere gire u chegu kiraske. \q1 \v 11 Ai ulita Chube dodadu, malen nga suga noare chedi.” \m Chube gerua degaba unsuialin gerule ene. \p \v 12 Jesu gerudu ene ulita gire kwian israelita chugagwalla ulitage sugedu trate Jesu kle gerule ama giti ama ulita salengwli uva ngama mananga me no ulita kare, e giti ama ulita skochiu tanre Jesudi, malen ama tadu Jesu gakalin blike tkale skage, agwa me ñadu, kwian israelita chugagwalla ulita kendunga kwian ngleadi, uñadu amage kwian tanre no Jesu ole, ama age me no Jesu ole kwian gwa giti, kwian ulita be skochie amadi Jesu gdale, malen ama Jesu chugu ngwadi ne ngwadi, kwian israelita chugagwalla ulita joni siere. \s1 Kwian israelita chugagwalla ulita kwian mneite \s1 kage Jesu nate, ene be ñabi diali \s1 Jesu gbe jiske geru gweale giti \p \v 13 Kwian israelita chugagwalla mneite jo siere Jesuge ta skochie ole, ama ulita mo ta gbu Jesu tke gdege, ama takalin Jesu gerule gweale, ene Jesu tke skage Jesu gerudu giti. Malen ama ulita kwian fariseo gweale kaire kwian chugagwalla rey Herodes skatemanalla gweale kagu tienda Jesudi Jesu kle ngwadi mo chuge Jesu ole Jesu gbe gerule gweale chugagwalla kweri dollale giti. \v 14 Kwian e ulita jo chke Jesudige gire gerudu Jesu ole: \p —Cha ulita ba gai kweri, uñale chage ba diali kle gerule ulia trate, ba kle mo ta gbe gerule ene diali me mo tallade kwian tañachuge mine badi giti, ba gwa giti kwian ulita salengwli, ba kle kwian ulita tke tangle salengwli geru ulia giti kwian toidale mine Chube takalin kare. Ba kwian ene malen cha geru kade bage gbaite, ba jainnga cha kalen ba tañachuge mine. Geru gbaba nga Romage kwian ulita igi ketadale kwian chugagwalla kweri emperador nga Romamuge, cha me kwian nga Romamu, cha kwian israelita, gire ¿no Chube gwa giti cha igi kete kwian chugagwalla kweri emperador nga Romamuge ama kle kade chage kare o me? \v 15 ¿Ba gerule mine, cha igi e ketadale chugagwallage o cha me igi ketadale? —kwian geru kadu ene Jesuge ta me no ole. \p Jesuge uñadu trate kwian kledu mo ta gbe geru kade alin ngwale amage ama gbagda jiske, malen Jesu gerudu ama ulita ole: \p —¿Mineade ba cha batakalin gdege? Ba igi kete chage gaite gwagegda sugeti. \p \v 16 Jesu gerudu ene kwiange gire igi ketre Jesuge, Jesu gerudu kwian ole: \p —¿Chema oña kle gbaba igi ai giti? ¿Kaire chema kalla kle gbaba igi ai giti? \p Kwian jaindunga Jesu kalen: \p —Kwian oña e chugagwalla emperador nga Romamu kada César, kaire ama kalla kle gbaba igi e giti. \p \v 17 Kwian jaindunga ene gire Jesu gerudu: \p —Lle chugagwalla kweri Césarnu kaire keteni Césarge, lle Chubenu kaire keteni Chubege. \p Jesu jaindunga ene kwian kalen gire kwian chegu tañachuge tanre Jesu gerua no giti, ama me ñadu Jesu gbe jiske Jesu gerudu giti. \s1 Kwian saduceo mneite geru kade Jesuge \s1 kwian jogebakeda chkeni gwade giti \p \v 18 Kwian saduceo mneite jo Jesu kle ngwadi geru kade Jesuge, kwian saduceo kle gerule kwian jogebakeda jaba mi chkeni gwade chui bdaglige, ama ulita tadu Jesu gbe gerule gweale Moisés nu Chube gerua degaba unsuialin dollale, \v 19 malen ama gerudu Jesu ole: \p —Kwian tkanga tangle geruge, uñale bage Moisés Chube gerua degu unsuialin tangle, chada e gerule kwian onbre jogekeda me kirogwa molen mo muira giti, gire ama daballa na kle gwade mo jwandale ñanea oli ole, onbre kirogwa molen muinga e giti daballa jogebakeda alin, ene daballa jogebakeda olia chege gdaite muinga e giti. Moisés chadalla gerule ene. \v 20 Nege cha gerule ba ole boidu cha bitallaske giti, aini cha bitallaske onbre gdaguke modi mo daballale. Daballa kimule mo jun muinga ole, agwa ama jokeda ni ama kirogwa molen gdaite mo muira giti. \v 21 Gire daballa nate mo jun ñanea ole, agwa daballa e kaire jokeda ni ama kirogwa molen gdaite muinga e giti. Gire onbre jogebakeda daballa na ama nate mo jun muinga amaña ole, agwa ama boidu salengwli ama daballa ngeru gdaboke kare, ama gdamai ulita jokeda ni muinga ko toidu kirogwage. \v 22 Boidu ene ulita onbre gdaguke e ulita ole, ama ulita mo jun gdaite gdaite muinga amaña ole, muinga e chegu ama gdaguke muirale, agwa ulita gdaguke jokeda gdaite gdaite, ni ama gdaite kirogwa molen muinga e giti. Bdagli muinga gballa e jokeda kaire. \v 23 Cha gerule ba ole, ulia onbre e gdaguke ulita toidu gdaite gdaite muinga amaña ole mo muira kare, chui bdaglige kwian jaba ulita be chkeni gwade chuiage, ¿chui ege onbre bai be chege muinga e ñengulallale? \p \v 24 Jesu jaindunga kwian saduceo kalen: \p —Ba me kle tañachuge trate dale, ni geru ulia ba uñe. Ba me Moisés nu Chube gerua degaba unsuialin uñe trate, kaire me suge bage Chube kweri Chube ñage age ulita mo kiralla giti, malen ba me kle tañachuge trate e giti. \v 25 Sugedale trate ba ulitage chui bdaglige Chube be kwian jaba ulita gbeni gwade, kwian onbrenu muirenu mi mo jwen ni be tañachuge mo jwen giti, ama ulita be chege salengwli lle boanga Chube alin nga ngaña giti kare, lle boanga Chube alin nga ngaña giti me mo jwen. \v 26 ¿Me uñale ba ulitage Moisés nu Chube gerua degaba unsuialin gerule trate kwian jaba be chkeni gwade giti? ¿Ba me chada e batabanga? Chada ege chke uñale bage unsuialin Chube kerua sugedu Moisége gerule Moisés ole gli soli kle kugeske, Moisés chada degu e giti, chada e gerule: \q1 “Cha Abraham Chubea, cha Isaac Chubea, cha Jacob Chubea, ama ulita kle cha gai mo Chugagwallale.” \m Moisés Chube gerua degu ene unsuialin tangle, \v 27 e giti ñage suge trate ba ulitage chui bdaglige kwian ulita jogebakeda jaba be chkeni gwade. Abraham kaire Isaac kaire Jacob ama gdamai jogebakeda, gire Chube gerudu Moisés ole ama gdamai giti Chube ama Chubea, ulia Chube kwian gwade alin Chubea, ama me kwian jaba Chubea, malen chkedale uñale bage kwian jogekeda kwian e oña kle chege gwade, kaire agwe chui bdaglige kwian jaba ulita be chkeni gwade. Sugedale bage ba me kle tañachuge trate kwian jaba mi chkeni gwade, ulia kwian jaba ulita be chkeni gwade, ba kle tañachuge nganake geru Chubenuge, malen ba kle jogebanga geru uliage —Jesu gerudu ene kwian saduceo ulita ole. \s1 Jesu gerule Chube gerua Moisés nu degaba \s1 bai ma kweri ulitage gadale dage \p \v 28 Kwian gdaite daba tkanga tangle Moisés chadalla giti kledu ne ngwadi Jesu keruchuge geru trage kwian saduceo ulita ole, kaire ama kwian saduceo keruchugu gerule Jesu ole Jesu gbagda jiske Moisés chadalla giti, amage sugedu Jesu jaindunga no trate kwian saduceo kalen saduceo me ñadu gerule dare saduceo chegu kamne jo ngeru, gire kwian fariseo geru kadu Jesuge: \p —Moisés Chube gerua degu unsuialin tangle, geru e kle degaba che ta gbagda che toidale mine Chube gwa giti, ¿geru e miamne ma kweri geru na ulitage kwian gadale dage? \p \v 29 Jesu jaindunga kwian e daba tkanga tangle Moisés chadalla giti kalen: \p —Chube gerua ma kweri Moisés jigu degaba kwian gadale dage, geru e kle gerule: \q1 “Cha gerule ba kwian israelita ulita ole, ba cha keruchuge no, ba geru ai gbadale gdadi: Chube che Chugagwalla kweri, ama gdaitre alin allabi ulia. \q1 \v 30 Gire ba nodale ba Chugagwalla kweri Chube ole, ba mo ta dbadale no trate ulita ama ole diali, ba tañachugadale diali mo tale ama giti, ba mo chuga gbale no Chube alin ole, ba mo ta gbadale kiraske lle boi ama alin ama takalin kare.” \m Chube gerua e ma kweri gbadale gdadi. \v 31 Agwa kaire agwe geru na gbabokedale kweri ba gbadale gdadi, geru e kle gerule: \q1 “Ba mo ta dbadale no daba na ulita ole salengwli ba no mo ole naskuni kare.” \m Geru na tanre kle gbaba ba alin agwa geru gbaboke e ma kweri ulitage ba mo ta gbadale geru e gai dage ulia ba agedale ulita geru gbaboke e kle gerule kare. \p \v 32 Kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti gerudu Jesu ole: \p —Ba gerudu no trate ulia, ulia Chube gdaitre alin allabi kle, Chube na me kle dale. \v 33 Kwian unsuialin tangle bda guda bda gugu Chube gwa giti kwian agedu me no giti, age ene giti Chubedi nga sugadu no. Agwa nga suga ma no Chubedi che mo ta dbe no ama ole diali, che tañachuge mo tale diali ama giti, che mo ta gbe kiraske lle boi ama alin ama takalin kare, kaire che mo ta dbe no daba na ulita ole salengwli mo ole naskuni kare. Che age ene ulita geru kle gbaba gerule kare, e skwen no no Chubege, e kle ama gbe nga suga no ole che giti. \p \v 34 Kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti gerudu ene Jesu gerudu giti ama ole, gire Jesuge sugedu kwian e kledu jainnga ta no ulia ole Jesu kalen, Jesu gerudu ama ole: \p —Ulia ba kle tañachuge no trate, me sbali gire ba be Chube gai ulia mo Chugagwallale. \p Ne suiagebi ni kwian gdaite jaindu geru kade dare Jesuge ama kledu age kare diali Jesu gbagda jiske Moisés chadalla giti, sugedu kwian ulitage Jesu ta ole kwian me ñage kirachke Jesudi Jesu gbe jiske geru giti. \s1 Enusulin David mo oindalla Cristo \s1 gau mo Chugagwallale \p \v 35 Jesu kledu kwian tke tangle Chube gerua giti u gerungwa Chube olege, gire Jesu gerudu kwian ulita kle ama keruchuge ole: \p —Kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti ulita kle gerule Chube be Cristo kage kwian alin Cristo amaña che chugagwalla unsuialin David oindalla alin allabi. ¿Bage suge mine geru e giti? ¿E ulia kwian e kle gerule kare? \v 36 Cha gerule ba ulita ole, Chube Oña David amaña ta gbu chada dege Cristo giti unsuialin tangle, chada e gerule: \q1 “Chube gerudu cha Chugagwalla ole: ‘Toi dba cha ngena cha ko taingwli giti, chui be chke gire cha be ba gbe kirachke ba dolla ulitadi, ba be chege dolla ulita Chugagwalla kweri.’ ” \m \v 37 David chada degu ene unsuialin Cristo giti, chada e giti sugedale kwian ulitage Cristo me David oindalla alin allabi agwa kaire Cristo David Chugagwalla, David agali gerudu Cristo ama Chugagwalla. \p Jesu gerudu ene gire kwian ngle Jesu keruchugu nga suga no ole. \s1 Jesu kwian ta gbe kwian daba tkanga tangle \s1 Moisés chadallage giti \p \v 38 Jesu chegu kwian tke tangle dare, Jesu gerudu: \p —Ba mo manadale ta giti kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti ulitage, ba me ama chuge ngwadi ba anblite. Ama ulita takalin kwian na ama gai ngwange no mo chugagwallale kweri, ama ta chegekalin no kwian na ulita gwa giti, malen ama diali ñometra jeike no dbe modi mo kaite kwian ngleaske, kaire nga ulita baini kaire ama kle chage ngwadi ama takalin kwian ulita gbi kade no amage ama gai dage kwian chugagwallale. \v 39 Ama kle joge u mo litangwa Chube gerua jwanngwage gire diali ama kle toingwa ma no jinade mo alin toi dba kwian ulita gwa giti mo gbagda kweri daba na ulitage. Kaire kwian e kle joge chui ollade gire kle nga ma no bligda gutangwa jinade, ama toikalin dba ule kwian chui olladanga chugagwalla ole. \v 40 Kaire kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti ulita kle muinga chegeba oli onbrege anblite lle ulita jwennga muinga oli ngeru u jwennga kaire muinga ngeru mo alin. Kaire kwian e kle mo gbe gerule kweri sbali Chube ole kwian ngle gwa giti, ene kwian ulita be tañachuge kwian e no no Chube ole. Kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti diali ta mo gbakalin no kweri kwian ulita gwa giti agwa ama tale ama kwian me no me no, e gdale ama be boi tanre daga ngwale bdagli, Chube be ji gbe tirare tirare ama ulita giti —Jesu kwian tku tangle ene ulita kwian daba tkanga tangle Moisés chadallage giti. \s1 Muinga chegeba oli onbrege igi monu ulita \s1 kete Chube alin \p \v 41 Jesu kledu u gerungwa Chube olege ule kwian geru jwannga amage gdataboko giti gdaboke ole, gire Jesu jo toi dba kodi nga igi ketakle ngwadige. Ama gwagedu kwian tanredi eni chie igi tke lle igi litangwa olege. Kwian ngle igi molen tanre chku igi tanre tke igi litangwa ole tadi, \v 42 kaire agwe ama gwagedu muinga chegeba oli onbrege gdaitedi chie igi monu ulita dbe, muinga e me lle molen ama igi gabokle alin allabi molen agwa ama igi e ulita tku igi litangwa olege Chube alin. Ulia igi e bedreare me ñanaske kwian na gwa giti, \v 43 agwa Jesu gwa giti igi e ngle, Jesu gwagedu muinga edi igi monu ulita tke igi litangwa tadi, gire Jesu kwian geru jwannga kadu mo gitigu, Jesu gerudu ama ulita ole muinga e giti: \p —Cha gerule ulia ba ulita ole, muinga oli e llea me, ama igi gabokle alin molen allabi ketu ulita, kwian ulita gwa giti muinga igi ketu ma bedre kwian na ulitage, agwa Chube gwa giti muinga e igi ketu ma ngle kwian na ulitage. \v 44 Kwian igi molen tanre kle lle gige tanre mo alin ama takalin kare gire igi chegeda ama kle igi e kete Chube alin, ulia kwian gwa giti ama igi tanre ketu, Chube gwa giti me dale. Agwa muinga e me kle age ene dale, muinga e igi amanu mo managda ulita ketu Chube alin, igi toigda me chegu ama ole, Chube gwa giti muinga e igi ma ngle ketu Chube alin kwian na ulitage —Jesu gerudu ene kwian geru jwannga ole muinga igi monu ulita ketu Chube alin giti. \c 13 \s1 Jesu kwian ta gbe be boi giti chui bdagli ngnagu \p \v 1 Jesu jo siere u gerungwa Chube olege ule kwian geru jwannga amage gdataboko giti gdaboke ole, gire kwian geru jwannga gdaite gerudu Jesu ole: \p —Cha tkanga tangle geruge, u gerungwa Chube ole u kweri noare, u dodaba ke kweri no giti, u e no no. \p \v 2 Jesu jaindunga: \p —Nege ba kle gwage no u kweri edi u e no no, agwa cha gerule ulia ba ole, me sbali u e ulita be chege skianbada lle ngwale kare, ke mi chege gbaba mo giti ni gbaite, u ulita be chege skianbada. \p \v 3 Jesu gerudu ene kwian geru jwannga amage ole gire Jesu jo ule geru jwannga ulita ole Ngwiskinro Jwichugallage, jwichuga e chege u gerungwa Chube ole ngwadi gwangnagu. Ne ngwadi Jesu toidu dba, kaire Pedro kaire Santiago kaire Juan kaire Andrés toidu dba Jesu ole sugekare kwian na ulitage, ama geru kadu Jesuge: \p \v 4 —Cha geru jwannga bage batre takalin ba geru kete chage, ¿ngaminegire u gerungwa Chube ole be skiendba ba gerudu kare? ¿Be boi mine ngeru gire ene chke uñale cha ulitage chui bdagli kle kodi? \p \v 5 Jesu jaindunga kwian e kalen: \p —Ba ulita kledale ta giti ene ba mi skate alenske ba mi mo chuge ngwadi mo anblitange kwian daba anblitangage chui bdagli giti. \v 6 Chui bdagli chke kodi gire kwian tanre be chie mo gbe kweri gerule mo giti daba anblitagda, ama be chage kwianske mo ka gbaba cha kalla giti gerule mau giti: “Cha Cristo, Chube cha kaguni kwian alin.” Kwian tanre be chage gerule ene agwa kwian ene me ulia Cristo, kwian ene ulita be kwian tanre anblite geru ngwalege kwian tanre be ama gerua gai ulia. \v 7 Ba be geru keruchuge kwian kle dole tanre kweri modi nga tanrege, ba geru e keruchuge, ba me mo ta dbe kennga kle boi giti, boidale ene ulita ngeru agwa chui bdagli bebi chke. \v 8 Kwian chudalla na be mo tke dole kwian chudalla na ole, kaire kwian toinga nga kweri nage be mo tke dole kwian toinga nga kweri nage ole. Kaire nga be jwlien tanre kegde kweri be chite tanre nga tanrege, kaire bli suia kweri be kle tanre, kwian ngle be jogekeda bli kweri kote. E ulita be kle boi gwangea nga dba ai giti agwa chui bdagli bebi chke, lle na tanre tirare be boi ngeru, lle e ulita kote kwian be ta olire tanre boi daga ngwaleske. \p \v 9 Jesu gerudu ene kwian geru jwannga amage ole gire gerudu dare: \p —Ba ulita kledale ta giti, kwian che dollale be ba ulita cha gerua ganga gai be ba kete kwian israelita chugagwallage boadalenga daga ngwale cha gdale, kwian chugagwalla e be ba dbe u mo litangwa Chube gerua jwanngwage ba batange obere giska giti kwian na ulita gwa giti. Kaire ba dbabe kwian chugagwalla tanre ma kweri ngwadi, chugagwalla e ulitage ba gbabe jiske cha gerua gdale, ba kle kwian chugagwalla e ngwadi gire ba be ñage gerule no cha giti kwian e ulita gwa giti. \v 10 Chube gerua no cha giti jogedale ketaba kwian nga ulitamuge ngeru gire chui bdagli be chke. \v 11 Ba ulita be geru cha giti kete kwiange, e giti kwian tanre be mo tke dole ba ole ama be ba gai be ba dbe gbale jiske kwian chugagwalla kweri ulitage, be boi ene gire ba me mo tallade ba be gerule mine mau giti kwian chugagwalla kweri e ulita gwa giti. Ba be kle eni kwian e gwa giti gire ba mi gerule mau tale, Chube Oña be ba ta gbe ba gerudale mine kwian ole, ulia Chube Oña be ba chudaboi ene ulita geru giti. \v 12 Chui bdagli bebi chke gire kwian be ta jwlite mo daballanu dollale be mo daballa kete kwian chugagwallage gwaleda cha gerua gdale, kaire ñenua be ta jwlite mo kirogwallanu dollale be mo kirogwalla gwangeda cha gerua gdale, kirogwa be ta jwlite mo ñenua dollale mo chebia dollale be mo chebia mo ñenua gwangeda cha gerua gdale. \v 13 Kaire cha gerua gdale kwian ulita be jainchke badi agwa ba me mo tallade, ba bai me mo chuge ngwadi joge siere cha geruage boi daga ngwaleske ba mo ta gbe cha gerua gai ulia mo tale diali gwangerugu mo ta gbe age no diali Chube takalin kare, ba bai mo ta gbe ene, chui bdagli be chke gire ba be toi no diali chui tangle cha ole Chube ngwadi —Jesu gerudu ene kwian geru jwannga ole. \p \v 14 Cha chada ai deganga gerule ba bai chada ai batenga ole, ba geru ai gbadale gdadi tañachuge no mo tale Jesu kle gerule giti, gire ene geru be suge no trate bage. \p Jesu gerudu dare kwian geru jwannga amage ole: \p —Chui be chke gire kwian be age gweale me no me no sugaska Chube gwa giti una no Chubenu Jerusalénge nga kweri Judeage, ba gwage kwian age me no sugaska enedi una Jerusalénge, gire ba bai kaire ulita kle nga Judeage kigedale ngaske jwichugage mo manadale nga be boi tirare ngeru. \v 15 Chui ege kwian ulita kigedale blikare ni lle amanu tallade. Kwian bai kaire kle goga tangle ama me jogedale gwa u amanuge lle gweale amanu ñanaske gwa tangle lite ole dbadale, ama lle ulita amanu chugadale ngwadi gwa ama jogedale kige blike kole. \v 16 Agwa kwian bai kaire skate lle boi deage me jogedaleni gudegu mo ñometralla lite ole, ama jogedale kige blike gwangerugu me joge naskuni. \v 17 Chui ege muinga bai kaire kle chage gaba kaire muinga bai kaire kle chage kirogwa soli sidri jusulidi ole, muinga e ulitage cha tai dage noare, ama ulita be boi daga ngwale tirare, be mnoare ama alin kige blike. \v 18-19 Chui ege kwian be boi tanre daga ngwale tirare me nu boiba daga ngwale ngeru kare chui Chube nga ulita dodaduge gwangerugu joge nege tangle, boi daga ngwale ene chuia be joge tangle ulita gire mi boi dare ene kare nakwaite. Ulia chui ege be boi tanre daga ngwale malen e gdale ba ulita gerudale diali Chube ole boi daga ngwale ene chuia me chke noi suiale, chui be chke noi suiage ene kwian ñage boi ma jabale me ñage kige blike dale. \v 20 E suiale Chube kwian chuge ngwadi boi daga ngwale chui ngle kwian ulita be jogenga boi daga ngwale kote, agwa Chube tale Chube be mo ta dbe no kwian ole kwian bai Chube nu gaba mo alin ole, Chube mi kwian chuge ngwadi boi daga ngwale chui ngle, Chube be boi daga ngwale chuia gbe buli, ama me takalin kwian amanu boi daga ngwale chui ngle, ama no no kwian ole. \v 21 Kaire e suiale kwian gweale be gerule ba ole: “¡Gwage ai, Cristo chku! Ama kle aini Chube ama kagu.” Kaire kwian na gerule ba ole: “Kwian chiu e, ama Cristo ulia.” Kwian gerule ene ba ole, sugedale bage ama me kle gerule ulia ama kle gerule mau tale ngwale, ba me ama gerua gai ulia. \v 22 Kaire chui ege kwian gweale be chage kwianske mo kalla itenga be gerule: “Cha Cristo ulia, Chube cha kagu.” Kwian na be sole kwian ole kwian ulita anblite, be gerule: “Ulia cha Chube gerua ketanga dabage.” Kwian e ulita be gerule ene kaire ama be lle daga ngwale no tanre dodade kwian ulita gwa giti, age ene giti ama takalin kwian tañachuge ama kle age Chube kiralla giti, ama be age ene ulita kwian Chubenu anblitagda. Kwian daba anblitanga e ulita be takalin kwian Chube nu gaba mau alin gbe age me no Chube dollale me Chube gerua gai ulia dare, ama tañachuge ama ñage kwian Chubenu ta blite chage ama nate ama gerua ngwale gai ulia, agwa kwian daba anblitanga e ulita kle tañachuge ene ngwale. \v 23 Ba ulita kledale ta giti, cha geru ai ulita ketu bage ba ta gbale be boi giti chui bdaglige, ene chui ege kwian me ba anblite joge siere geru uliage. \p \v 24-25 Jesu gerudu ene gire gerudu dare kwian geru jwannga amage ole ama chieni chuia giti: \p —E ulita cha gerudu kare ba ole be boi daga ngwale ene ulita, gire chui be gwajoge jere ngajudi, kaire dai mi chege gwadenga ngajrege, beu ulita be jain dbige nga ngaña giti, nga ngaña giti nga ulita be jwlien, beu mi chege ngwedi beu kle kare, lle ulita mi chege ngeru kare nga ngaña giti. \v 26 Nga be boi ene ulita gire Chube be cha kageni, cha be chieni nga dba ai giti ngnagu bogakwaske Chube kiralla giti, chui ege kwian ulita be gwage chadi cha noare cha kweri, ulia cha kwian ulita Chugagwalla. Be suge trate kwian ulitage e cha amaña chiu nga dba ai giti kwian kare kle chieni nabitaite. \v 27 Cha be lle boanga cha alin nga ngaña giti ngle kage cha ngeru nga ulitage nga dba ai giti, ama be kwian nga ulitamu bai kaire cha nu gaba mau alin lite ole ulita dbale nga ngaña giti toi cha ole Chube kle ngwadi. \p \v 28 ’Nege cha geru ñachuge ba ulita alin gli kada higuera giti, ba cha keruchuge no gire ene be suge bage cha kle gerule mine ulia. Gli higuera kle ga jain ulita gire gliga na bli erutu kle chieni, ba gwage glidi ene aini che jwiage gire bage uñale chuda suia kle kodi. \v 29 Ene kaire ba be gwage lle tanredi boi ulita cha gerudu kare ba ole sbaliga gire chkedale uñale bage cha be chieni chuia kle kodi kodi, me sbali gire cha be chieni. \v 30 Cha geru kete bage ulia, cha gerudu kare be boi ene ulita ngeru kwian ulita kle toi chui aige bebi joge tangle. \v 31 Nga ngaña giti nga dba ai giti mi chege diali dale alin, nga ulita be joge tangle, agwa cha gerua mi joge tangle dale. Cha gerua be chege diali chui tangle, ulita be boi cha gerua kle gerule kare. \p \v 32 Jesu gerudu ene gire gerudu dare ama be chieni chuia giti: \p —Ni kwian gdaitege uñale chui baige chui mangire cha be chieni, kaire agwe lle boanga cha Ñenua Chube alin nga ngaña giti ulita ni gdaitege uñale cha be chieni ngaminegire, ni cha Chube Kirolla agalige uñale chui baige Chube be cha kageni, cha Ñenua Chube alin allabige uñale. \v 33 Cha gerule ulia ba ole, me uñale bage ngaminegire cha be chieni malen ba kledale ta giti diali chui ulitage, ba ta kledale biale cha chieni chuia ngwange, me skate alenske ta me gbaba biale cha be chieni chuiage. \v 34 Ai ulita cha kle gerule kare cha be chieni chuia giti chege salengwli kwian onbre gweale jo chage bate nga nage kare. Kwian onbre e bebi joge gire, ama lle boanga mau alin ta gbu llema boadale u mauña me gire. Kwian u mauña lle boanga gdaite gdaite ta gbu u kaire lle ulita u mauñanu manadale mine, kwian u mauña kwian lle boanga gdaite gbu ugaka manade no tatra kwian u mauña chieni ngwange. \v 35 E kare ene ba kledale diali ta giti cha be chieni ngwange. Me uñale bage chui baige cha be chieni salengwli lle boangage me uñadu chui baige kwian u mauña be chieni kare. Cha ñage chieni ngakamalin bdugu, cha ñage chieni ngabebitabi, cha ñage chieni chui bduke, cha ñage chieni ngabi, cha ñage chieni ngajrege ba kle gbe gire, bage me uñale chui mangire cha be chieni. \v 36 Malen diali ba mo ta gbadale biale cha chieni ngwange, me no cha chieni gire ba skate alenske cháge ba kle gbe kare. \v 37 Ulia ba ulita kledale ta giti diali, ba cha chieni chuia manadale ngwange tatra me chege gbeba kare. Cha ba ulita ta gbe ene kaire cha kwian na ulita ta gbe ene, ene ba ulita be kle biale cha ngwange cha chieni chuiage —Jesu gerudu ene ulita kwian geru jwannga amage ole. \c 14 \s1 Kwian israelita chugagwalla mo ta gbe \s1 age Jesu dollale Jesu gwangeda \p \v 1 Chui chegu gbabokle alin allabi gire Pascua chuia chke chui olladangwa kwian israelita alin, chui ege kwian israelita kle tachke Chube ama enusulian unsuialin ulita jun siere nga kweri Egiptoge, kwian israelita kle chui e ollade ama kle pan me dodadre levadura ole gute. E suiale kwian gerunga Chube ole daba alin chugagwalla tanre kaire kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti tanre, kwian e ulita mo ta gbu age gweale skwlenre Jesu gai dbale skage Jesu gwangeda. \v 2 Kwian ene ulita gerudu modi: \p —Che me ñage age gweale Jesu dollale Pascua chuiage, kwian tanre be kle chui ege chui ollade una aige, che age me no Jesu ole kwian ngleaske gire kwian ulita be kira bate modi Jesu gdale, ma no che chui na manade kwian ngle me kle mo litaba una aige gire —kwian israelita chugagwalla ulita gerudu ene modi. \s1 Muinga lle ñachke no ote Jesu chuga giti \p \v 3 Jesu jo chke una kada Betaniage ule kwian geru jwannga amage ulita ole, ama ulita jo Simón ullage blire Simón ole ule. Ngeru Simón e amaña chagedu oga kwara tuge jingmea kada lepra ole, agwa ama jogeba chkeni noni. Simón e ngwadi Jesu jo blire kwian geru jwannga amage ole, ama ulita kledu blire gire muinga gdaite chku Jesudige lle ñachke no kada nardo chia dbe lle gweale limeta soli karege tkale Jesu chuga giti, nardo chia e kwangleare. Muinga limeta e kagda skutunga gire ama nardo chia e ulita oto Jesu chuga giti. \v 4 Kwian gweale kledu blire ne ngwadi gwagedu muingadi nardo chia kwangleare ote Jesu chuga giti gire kwian ta skochiu muingadi nardo chia gdale. Kwian e gerudu modi muingadi: \p —¿Mineade muinga nardo chia kwangleare kagunga ngwale? \v 5 Ma no muinga nardo chia e chbade kwangle trescientos ene ama ña kwian na me lle molen chudaboi nardo chia ñanalla giti —kwian gerudu me no ene ta skochie ole muingadi muinga nardo chia oto Jesu chuga giti gdale. \p \v 6 Agwa Jesu gerudu muinga giti kwian ole: \p —¡Muinga chugene! Ba me mo ta dbe gerule me no amadi dare, ama agedu no no cha alin, ¿mineade ba kle tañachuge me no amadi nardo chia gdale? \v 7 Cha gerule ba ole, kwian me lle molen be kle toi diali ba ulitaske, chui ngle kle ba alin kwian me lle molen chudaboale ba takalin kare, agwa cha mi chege toi diali aini baske. \v 8 Me sbali cha be jogekeda, muinga ai kle nardo chia ote cha chuga giti cha jegwale gbe biale cha jaba ogabe chuia ngwange, muinga kle age no ulita cha alin ama ñadu kare. \v 9 Cha gerule ulia ba ole, chui aige gwangerugu nga ulitage baini kaire geru no cha giti be joge tragaba kwian ole ngwadi, nga e ulitage geru muinga ai agedu no cha alin giti be joge tragaba kaire, ene kwian nga ulitage be tachke muinga ai agedu giti cha alin. \p \v 10 Jesu gerudu ene gire kwian geru jwannga Jesuge gdataboko giti gdaboke gdaite kada Judas-Iscariote, Judas-Iscariote jo Jesu chada jige gadale kwian gerunga Chube ole daba alin chugagwalla ulitage, Judas-Iscariote gerudu ama ulita ole: \p —Cha ta ba ulita chudaboakalin cha ña Jesu kete bage gwangeda. \p \v 11 Kwian chugagwalla ulita Judas-Iscariote keruchugu gerule ene Jesu giti gire ama ulitadi nga chegu suga no Judas-Iscariote be ama chudaboi Jesu kete gadale, ama ulita mo ta gbu no Judas-Iscariote ole ama igi ketu Judas-Iscariotege Jesu kete ñanale. Chui ege gwangerugu Judas-Iscariote kledu kote Jesu ole Jesu gdea tke baini Jesu be kle gballa sugekare kwian ngleage ene ama be Jesu kete kwian Jesu dollalege. \s1 Jesu blire bdagli kwian geru jwannga amage \s1 gdataboko giti gdaboke ole Pascua chuia ollade \p \v 12 Pan me dodadre levadura ole gute suia chku, chui gwangeage diali kwian israelita ulita bda cordero gweda gutadale Pascua chuia ollade. Chui e chku gire kwian geru jwannga Jesuge geru kadu Jesuge: \p —¿Baini ba takalin cha bli jinade che ulita alin gutadale Pascua chuia olladale ule? ¿Che be blire baini? \p \v 13 Kwian geru jwannga ulita geru kadu ene Jesuge gire Jesu geru jwannga gdaboke gau, Jesu gerudu ama boke ole: \p —Joga una Jerusalénge, una ege kwian onbre gdaite be skwen bage chage chi dbe lle chi tkangwage, kwian e nate ba joge chage, ama be ba jonlla dbe. \v 14 Kwian e be joge chke gwa ngwadi ba joge gwa kaire, ba geru kade kwian u mauñage: “Cha tkanga tangle geruge cha kagu aini geru kade bage nga giti blingwa, ¿baini nga kle biale cha tkanga tangle alin blire ule geru jwannga amage ulita ole Pascua chuia ollade?” \v 15 Ba gerule ene u mauña ole gire ama be nga kweri dodabale ngaña gwa u amanuge kaite bage, nga e be kle litaba trate ulita gbaba biale. Ne ngwadi ba bli jinade che ulita alin gutadale. \p \v 16 Jesu kwian geru jwannga amage gdaboke ta gbu ene gire kwian gdaboke jo una Jerusalénge. Ama jo chke una ege gire lle ulita skwendu boabale Jesu gerudu kare ama ole. Ne ngwadi kwian geru jwannga gdaboke bligda dodadu gutadale Pascua chuiage Jesu ama kagu kare. \p \v 17 Nga jo jere ngabi gire Jesu jo una Jerusalénge ule kwian geru jwannga ulita ole, ama ulita jo chke u ege ama be blire Pascua chuia ollade ngwadi. \v 18 Jesu kledu toiba dba blire ule kwian geru jwannga gdataboko giti gdaboke ole gire Jesu gerudu: \p —Cha gerule ulia ba ulita ole, ba ulita kle aini blire ule cha ole gdaite be cha kete kwian cha dollalege gwaleda. \p \v 19 Kwian geru jwannga Jesuge ulita Jesu keruchugu gerule ene gire kwian geru jwannga ulita ta chegu olire tanre mo tale, ama ulita gdaite gdaite geru kadu Jesuge: \p —¿Chema be age ene ba dollale? ¿Cha? \p \v 20 Jesu jaindunga: \p —Ba kwian geru jwannga chage gdataboko giti gdaboke kle blire ule cha ole aini kle pan bita gbe date bligda chiaske batekwa amaña giti cha ole ba gdaite e be cha kete gwaleda. \v 21 Cha chiu nga dba ai giti kwian kare, ulia cha ketabe boadale daga ngwale gwaleda Chube gerua degaba unsuialin kle gerule kare. Agwa kwian onbre bai be cha kete boadalenga daga ngwale gwaleda, onbre e be boi dageare daga ngwale tanre ama agedu cha ole kbiale, ma no ama alin ama me medunga chebia kote dale —Jesu gerudu ene kwian geru jwannga amage gdaite giti. \p \v 22 Ama ulita kledu blire ule gire Jesu pan gau kote gerudu Chube ole pan giti: “Cha Ñenua, noare ba pan ai ketu cha ulitage gutadale.” Jesu gerudu ene Chube ole pan giti gire Jesu pan skutunga ketu kwian geru jwannga kaire kairege gutale, Jesu gerudu: \p —Ba pan ai gute, pan ai cha uda kare. \p \v 23 Gire Jesu chi jangwa gau kote uva chia ole, Jesu gerudu Chube ole uva chia giti: “Cha Ñenua, noare ba uva chia ai ketu cha ulitage jadale.” Jesu gerudu ene Chube ole uva chia giti gire ama uva chia ketu kwian geru jwannga kaire kairege jadale, geru jwannga ulita uva chia jau. \v 24 Jesu gerudu: \p —Uva chia ai cha be kare, cha jogeda giti be suge trate ba ulitage Chube kle geru jagere gbe kwian ulita alin cha giti, nege gwangerugu cha jogeda giti kwian ulita bai kaire cha gai ulia be chege no trate Chube gwa giti. \v 25 Cha gerule ulia ba ole, nege alin cha kle uva chia jai ba ole ule, agwa nege gwangerugu cha mi kle ba ole dare ba gatedi uva chia jai ule nga dba ai giti. Chui bdagli be chke gire Chube be cha gbe gerule kwian ulita giti kwian Chugagwallale, chui ege cha be uva chia jai nakwaite ule ba ole —Jesu gerudu ene geru jwannga amage ole. \p \v 26 Blidubi gire ama ulita mo gatu no Chube giti, gire ama ulita jo siere nga ege, ama ulita jo chage Ngwiskinro Jwichugalla ngnagu. \s1 Jesu gerule Pedro be gerule ama me Jesu uñe \p \v 27 Jesu gerudu kwian geru jwannga amage ulita ole: \p —Cha gerule ulia ba ole, nege ngajrege ba ulita be cha chuge ngwadi boi daga ngwale gballa Chube gerua degaba unsuialin tangle kle gerule kare, chada e gerule: \q1 “Chube gerudu: ‘Cha be kwian oveja mananga chuge ngwadi gwangeda gire oveja ulita be kige.’ ” \m Chube gerua degaba unsuialin tangle gerule ene ba giti cha giti. \v 28 Cha gwabeda, cha jaba be chkeni gwadeni Chube kiralla giti, gire cha be joge ba ulita ngeru nga Galileage. \p \v 29 Jesu gerudu ene geru jwannga amage ulita ole Jesu be boi giti, gire Pedro gerudu: \p —Kwian na ulita be ba chuge ngwadi boi daga ngwale gballa, agwa cha mi ba chuge ngwadi boi daga ngwale gballa. \p \v 30 Jesu gerudu Pedro ole: \p —Cha gerule ulia ba ole, nege ngajrege ngakamalin bdugu antalan bebi ngwane bitabokedale gire ba agali be gerule bitamai kwian na ole ba me cha uñe. \p \v 31 Jesu gerudu ene Pedroge agwa Pedro gerudu dare: \p —Me dale, cha mi age ene ba kle gerule kare cha ole, cha me mo tallade cha be jogekeda ba ole ule, cha mi gerule kwian ole cha me ba uñe. \p Pedro gerudu ene gire kaire kwian geru jwannga Jesuge na ulita gerudu gdaite gdaite salengwli Pedro gerudu kare. \s1 Jesu gerule Chube ole nga Getsemaníge \p \v 32 Jesu kledu Ngwiskinro Jwichugallage ule kwian geru jwannga amage ulita ole gire ama ulita jo nga kada Getsemaníge, ne ngwadi Jesu gerudu kwian geru jwannga ulita ole: \p —Ba ulita toi dba aini sugeti cha manade. Cha be joge sugekare gerule Chube ole gballa. \p \v 33 Jesu gerudu ene gire Jesu jo Pedro dbe jo Santiago dbe kaire jo Juan dbe mo ole llagli. Jesudi nga chiu olire tanre ama be boi daga ngwale giti, \v 34 ta ene ole Jesu gerudu kwian geru jwannga gdamai ole: \p —Cha ta olire tanre mo giti cha be boi daga ngwale giti, suge chage cha me jage tañachuge e giti. Cha joge sugekare gerule Chube ole, cha takalin ba gdamai chege aini ngmadi cha manade, ba chegedale ta giti gwade ba me mo chuge ngwadi gbigage gbe. \p \v 35-36 Jesu gerudu ene kwian geru jwannga gdamai ole gire Jesu jo chage ma ngerugu sidri sugekare gballa, ama mo ñeu kaboge jongnagwa giti ama gwa ñadu dbidi gire ama gerudu Chube ole: “Cha Ñenua, cha me ta boikalin daga ngwale, cha me takalin ba kwian me no chuge ngwadi cha gweda, ba takalin ba ñage cha jwen siere cha be boi tirarege. Uñale chage ba kiraske ba ñage age no ulita cha alin cha takalin kare, agwa cha me takalin boi ulita cha ole cha takalin kare, ma no cha takalin boi ulita cha ole ba takalin kare cha mo gbe biale age ba takalin kare.” \p \v 37 Jesu gerudu ene Chube ole gire ama joni naskuni kwian geru jwannga amage gdamai kledu ama manade ngwadige, kwian geru jwannga e ulita skwendu Jesuge gbe, gire Pedro amaña kadakle Simón Jesu gerudu ama ole: \p —¡Simón, chkede bduge! ¿Mineade ba kle gbe? ¿Ba gdamai ni ñadu chege gwade cha manade sugeti? \v 38 Ba ulita mo ta gbadale chege gwade, ba gerudale Chube ole mo chudaboi kade amage, ene ba me ta jwlite age me no ba takalin kare. Uñale chage ulia ba ta agekalin ulita cha kle gerule kare, agwa ba me kira molen age cha takalin kare, malen ba gerudale Chube ole kira kade amage mo ta kira gbagda. \p \v 39 Jesu gerudu ene gire Jesu joni nakwaite sugekare gballa gerule Chube ole, Jesu gerudu ngeru kare Chube ole ama be boi giti. \v 40 Gire Jesu joni naskuni kwian geru jwannga gdamaidini gire kwian geru jwannga ulita skwendu gbe Jesuge nakwaite, ama me ñadu chege gwade chuge, ama gbigachiu tanre ama gwagwa kledu jegaba gbiga kote, ama ulitage me chku uñale ama gerule mine Jesu ole mo giti. \v 41-42 Jesu joni nakwaite bitamaidale sugekare gballa gerule Chube ole. Jesu gerudubi ulita Chube ole gire ama joni naskuni kwian geru jwannga gdamai kledu gbe ngwadi, Jesu gerudu ama ulita ole: \p —¿Ba kle chage gbe kaire? ¡Chkede bduge, ba me gbe dare! Nege cha boabe daga ngwale kwiange chuia chku kaire cha gwabeda chuia chku. Chube cha kagu nga dba ai giti kwian kare, nege sugeti cha ketabe kwian agenga me no kote boadale daga ngwale ama be cha gweda. Nege nege cha ketanga kle chie ule cha dollale ole kodi chege, ale ten ama ngwange jonkare. \s1 Kwian Jesu dollale Jesu gai dbale skadi \p \v 43 Jesu kle gerule ene kwian geru jwannga amage ole gire kwian geru jwannga Jesuge na gdaite kada Judas-Iscariote chku ule guardia donga nglea ole Jesu kle ngwadi, guardia donga e gweale chiu sbadi ole na chiu glita ole. Kwian gerunga Chube ole daba alin chugagwalla ulita kaire kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti ulita kaire kwian israelita chugagwalla juma ulita, kwian e ulita nu guardia nglea kagaba Jesu gai dbale skadi. \v 44 Guardia donga ulita bebi joge Jesu nate ule Judas-Iscariote ole, Judas-Iscariote nu geruba: “Kwian gdaite bai cha be sobade, ama chkedale uñale bage e Jesu, ba kwian e amaña gai ba ama ko luge kejre ba ama dbe skage che chugagwalla ulita ngwadige.” \v 45 Judas-Iscariote jo chke Jesudige, gerudu Jesu ole: \p —Ba cha tkanga tangle geruge. \p Judas-Iscariote gbi kadu ene Jesuge gire ama Jesu sobadu. \v 46 Judas-Iscariote agedu ene gire guardia donga ulita Jesu gau dbale skadi. \v 47 Boidu ene Jesu ole gire kwian geru jwannga ulita kle chage Jesu ole ama gdaite sbadi jun modi gire ama kwian gdaite ologa gaite tkunga ulita, kwian ologa jo tkabanga kwian e lle boanga kwian gerunga Chube ole chugagwalla ma kweri alin. \p \v 48 Jesu geru kadu kwian Jesu dolla ngleage: \p —¿Mineade ba ulita kle chage sbadi ole glita ole cha gai nate kwian jiskenga kare? Ba kle age cha ole salengwli ba age kwian agenga me no me no ole kare. \v 49 Chui ulitage diali cha kledu ba gwa giti kwian tke tangle u gerungwa Chube olege, ni bitaite ba cha gau dbale skadi cha kledu gerule giti. Agwa nege kle boi ulita cha ole salengwli Chube gerua degaba unsuialin tangle kle gerule be boi cha ole giti kare. \p \v 50 Jesu gerudu ene kwian Jesu dolla ulita ole gire kwian geru jwannga Jesuge ulita jo kige, ama ulita Jesu chugu ngwadi boi daga ngwale gballa. \v 51-52 Jesu gale Jesu dbajo gire kirogwa onbre biale gdaite kledu chage Jesu nate mo bliaba manta alinske, guardia donga tadu kirogwa e gakalin kaire dbale skage ule Jesu ole, kirogwa mantalla skatu guardia donga kote kirogwa kigedu taglale, guardia donga me ñadu kirogwa gai. \s1 Kwian israelita chugagwalla kweri ulita \s1 geru kade Jesuge Jesu gbale jiske \p \v 53 Guardia donga ulita Jesu du kwian gerunga Chube ole daba alin chugagwalla ma kweri ullage. U ege kwian israelita chugagwalla na ulita kledu mo litaba, kwian gerunga Chube ole daba alin chugagwalla na ulita kaire kwian israelita chugagwalla juma ulita kaire kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti ulita, kwian e ulita kledu mo litaba Jesu manade ngwange. \v 54 Pedro jo chage gwage bate Jesu nate jo chke chege goga kodi uge kwian gerunga Chube ole daba alin chugagwalla ma kweri ullage, ne ngwadi Pedro toidu dba ule guardia u gerungwa Chube ole mananga ngle ole, Pedro chegu jita ngwachuge ule kwian e ulita ole. \p \v 55-56 Kwian gerunga Chube ole daba alin chugagwalla ulita, kaire kwian israelita chugagwalla kweri na ulita kle mo litaba u ege jennga Jesudi, ama ulita kledu kwian jinade gerule ngwale Jesu dollale Jesu gbagda jiske, ene kwian israelita chugagwalla e ulita ñage Jesu gwangeda Jesu agedu gweale gdale. Kwian tanre chiu chugagwalla ulita mo litaba ngwadi geru gweale jinade ngwale Jesu dollale, agwa kwian gerunga ngwale ulita kledu gerule nganake, me kledu gerule salengwli Jesu dollale Jesu gbagda jiske, malen kwian chugagwalla ulita me ñadu Jesu gbe jiske Jesu gwangeda geru ngwale e giti. \p \v 57-58 Bdagli kwian gweale ta me no ole gerudu Jesudi kwian chugagwalla gwa giti: \p —Cha ulita Jesu keruchugu gerule ene: “Cha be u ai gerungwa Chube ole kwian nu dodaba skiendba ulita, gire chui gbamaire alin cha be u gbeni naskuni no biale agwa u jagere mi joge dodaba kwian giti, cha agali be u e dodade.” Cha Jesu keruchugu sole ngwale ene, ama gerudu giti chage suge ama kle mo gbe kweri Chube kare, Chube alin allabi ñage age ene Jesu gerudu kare. \p \v 59 Kwian gweale gerudu ene Jesu dollale kaire kwian na gerudu Jesu gerua e amaña giti agwa kwian e gerudu nganake, kwian ulita me gerudu salengwli Jesu gerua e amaña giti. \p \v 60 Kwian gerunga Chube ole chugagwalla ma kweri ama kwian e ulita keruchugu gerule Jesu dollale gire ama chku gdate kwian israelita chugagwalla na ulita gwa giti, ama geru kadu Jesuge: \p —¿Mineade ba me kle jainnga gerule mo giti kwian kalen? Kwian tanre kle gerule ba dollale, ¿ama ulita kle gerule ulia ba giti o me? \p \v 61 Kwian gerunga Chube ole ma kweri gerudu ene Jesuge agwa Jesu me jaindunga dale, Jesu chegu kamne. Kwian gerunga Chube ole chugagwalla ma kweri gerudu nakwaite Jesu ole: \p —Cha geru kade bage, ba jainnga ulia cha kalen, ¿ulia ba Cristo Chube Kirolla? ¿Chube nu ba kagaba nga dba ai giti kwian alin o me? \p \v 62 Jesu jaindunga: \p —Ima, cha amaña ba ulita kle gerule kare, cha Chube Kirolla. Chube kira molen ulita, ama cha kagu kwian kare nga dba ai giti, chui be chke gire ba ulita be gwage chadi toiba dba Chube ko taingwli giti nga ngaña giti kwian ulita Chugagwallale, kaire bdagli cha be chieni bogakwaske nga ngaña giti ba ulita gwa giti. \p \v 63-64 Kwian gerunga Chube ole daba alin chugagwalla ma kweri Jesu keruchugu gerule ene gire ama skochiu Jesu gerudu giti, ta skochie ene ole ama ñometra modige gagunga, ama gerudu kwian chugagwalla na ulita ole Jesu giti: \p —Ba ulita onbre ai keruchugu gerule ama Chube Kirolla Chube nu ama kagaba. Ama kle gerule ene mo giti, ama kle gerule Chube dollale. Ama kle mo gbe jiske agali ama kle gerule giti malen che me kwian jinade dare gerule amadi ama gbagda jiske. ¿Ba ulita tañachuge mine ama giti? ¿Che age mine ama ole? \p Kwian chugagwalla mo litaba ole ulita jaindunga: \p —Ama jiske tanre ulia, ama jogedaleda ama gerudu Chube dollale kbiale, che ama gwangeda. \p \v 65 Kwian chugagwalla ulita gerudu ene gire ama gweale jolo tku Jesudi, kaire kwian Jesu gwagwa gatuda ñomedrega giti, ene Jesu me chegu ten kwiandi, kwian Jesu batu obere gire geru kadu Jesuge: \p —Gerule cha ole, ¿chema kle ba bate? \p Ama ulita kledu kidere ene Jesudi, kaire guardia u gerungwa Chube ole mananga ulita Jesu batu obere agedu dagale Jesu ole tanre me no. \s1 Pedro gerule bitamai ama me Jesu uñe \p \v 66 Jesu kle boi ene gwa kwian gerunga Chube ole chugagwalla ma kweri ullage, gire Pedro kledu manade goga jita ngwachuge. Muinga gdaite lle boanga chugagwalla ma kweri alin chku eni, \v 67 ama gwagedu Pedrodi toiba dba jita ngwachuge, gire muinga chegu gwage tanre Pedrodi, ama gerudu Pedro ole: Pedro kle goga jita ngwachuge \p —Ba kaire kledu chage ule Jesu una Nazaremu ole. \p \v 68 Pedro gerudu: \p —Me dale, cha me ama uñe dale, ni uñale chage ba kle llema geruade cha ole. \p Pedro gerudu ene muinga kalen gire Pedro jo manade ugakage, gire antalan ngwanedu. \p \v 69 Muinga lle boanga chugagwalla alin chegu gwage tanre Pedrodi, gerudu kwian na ulita kledu eni ole Pedro giti: \p —Onbre ai ulia kledu chage ule Jesu ole. \p \v 70 Pedro gerudu nakwaite: \p —Me dale, cha me kwian e uñe. \p Bigire kwian na ulita kledu ne ngwadi gerudu Pedroge: \p —Kwian mneite chagedu Jesu ole diali, suge chage ulia ulia ba kwian ene gdaite. Uñale chage ba kwian nga Galileamu. \p \v 71 Pedro kwian keruchugu gerule ene gire ama ta skochiu tanre e gdale, ama gerudu: \p —Cha gerule ulia ulia ba ulita ole Chube gwa giti, cha me kwian onbre e ba kle gerule giti uñe. Cha me kle gerule ulia ba ole, gire ene Chube ñage cha gbe ji chuge tanre e gdale. \p \v 72 Pedro gerudu ene gire sugetibi allabi antalan ngwanedu bitabokedale, blikare Pedro tachku Jesu gerudu giti ama ole ngeru: “Antalan bebi ngwane bitabokedale gire ba agali be gerule bitamai kwian na ole ba me cha uñe.” Pedro tachku Jesu gerudu ene giti gire Pedro olidu tanre tanre ama gerudu Jesu dollale giti. \c 15 \s1 Kwian israelita chugagwalla ulita Jesu dbe \s1 chugagwalla gobernador Pilato ngwadi \p \v 1 Nga chku ju gire kwian gerunga Chube ole daba alin chugagwalla ulita mo litu ule kwian israelita chugagwalla juma ulita ole kaire kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti ulita ole kaire kwian israelita chugagwalla na ulita ole, kwian e ulita mo litu jennga Jesu giti ama be age mine Jesu ole. Ama ulita mo ta gbu salengwli Jesu gbe jiske chugagwalla gobernador Pilatoge. Ama ulita Jesu ko lugangu Jesu du skage chugagwalla Pilato ngwadi. \v 2 Pilato geru kadu Jesuge: \p —¿Ba kwian israelita ulita chugagwalla kweri? \p Jesu jaindunga Pilato kalen: \p —Ima, cha amaña ba kle gerule kare. \p \v 3 Kwian gerunga Chube ole daba alin chugagwalla ulita gerudu tanre Pilato ole Jesu gbe jiske lle tanre giti. \v 4 Pilato geru kadu nabitaite Jesuge: \p —¿Mineade ba me kle gerule mo giti sidri kwian kle ba gbe jiske giti? Ama kle ba gbe jiske chage ba gwa giti lle tanre giti. Gerule cha ole, ¿ama kle gerule ulia o me? \p \v 5 Agwa Jesu me jaindunga dale, Jesu chegu kamne, malen Pilato tañachugu tanre Jesu giti mineade Jesu me kle gerule mo giti ni sidri. \p \v 6 Diali Pascua chuiage chura kaire kaire Pilato kwian ageba me no kle skage gweale gdaite skajwanngenga kwian ulita takalin kare. \v 7 E suiale onbre agenga me no gdaite kada Barrabás kledu skage daba agenga me no na tanre ole, ama ulita nu mo ta gbaba ule kira bate gobierno dollale kaire ama kwian gweale guda, malen ama ulita kledu skage age me no ene gdale. \v 8 Kwian nglea chku Pilatodige gerudu Pilato ole: \p —Cha takalin ba kwian gdaite skajwanngenga jige gbale ba diali kle age kare Pascua chuiage. \p \v 9 Pilato geru kadu kwiange: \p —¿Ba ulita takalin cha ba kwian israelita chugagwalla kweri ai skajwanngenga jige gbale nege? \p \v 10 Pilatoge uñadu ulita trate kwian gerunga Chube ole daba alin chugagwalla ulita semale tanre Jesu ole, malen ama ulita Jesu du Pilatoge Jesu gbe jiske gwaleda. \v 11 Kwian gerunga Chube ole daba alin chugagwalla ulita kwian nglea ulita ta gbu gerule Pilato ole ma no Barrabás giti Pilato Barrabás skajwanngenga, ene Jesu chege Barrabás taneage. \v 12 Gire Pilato geru kadu kwian nglea ulitage: \p —Cha Barrabás skajwanngenga, ¿gire cha be age mine kwian ai ka jwankle kwian israelita chugagwalla kweri rey ole? \p \v 13 Gire kwian nglea ulita jaindunga Pilato kalen: \p —¡Ama gwangeda kruge! \p \v 14 Pilato gerudu kwian ole: \p —¿Mineade ba takalin cha ama gwangeda kruge? Chage suge trate ni ama agedu me no sidri, ¿llema giti ama jiske? \p Kwian ulita ngautu ma kweri Jesu dollale: \p —¡Ama gwangeda kruge! \p \v 15 Pilato kwian keruchugu gerule ene, Pilato tadukalin chege no kwian ulita ole malen ama Barrabás skajwanngunga, Pilato Jesu batangu ngeru gire Pilato Jesu ketu kwiange kwian ulita takalin kare Jesu gwaleda kruge. \p \v 16 Guardia donga Pilato alin Jesu du Pilato ulla kwerige gwa, gire eni guardia donga e ulita mo litu Jesudi tangle kidere Jesudi. \v 17 Guardia donga Jesu ngama tku kwian chugagwalla kweri nga dba aimu kle mo ngama tke kare ñometra chada dabere, ñometra e kareske Jesu jo ngama tkaba, guardia donga giska kobaske bliu Jesu chuga batreti batu Jesu chugaske. \v 18 Gire ama ulita mo gbu ngaute kweri Jesu gbe gidagda, ama gerudu Jesu ole kidere: \p —¡Ba kwian israelita chugagwalla kweri rey noare, ba chege no kweri kwian ulita gwa giti! \p \v 19 Guardia donga ulita gerudu ene Jesu ole ta me no ole, gire ama Jesu batu chugage glita giti, ama jolokwa tku Jesudi, kaire ama jongnagwa skutu dba Jesu gwangnagu ama kle chugagwalla kweri gai dage kare agwa ama kledu age ene Jesu gbe gidagda. \v 20 Guardia donga agedu ene ulita kidere Jesudi gire ama ñometra chada dabere junnga Jesudige, ama Jesu ngama tkuni naskuni Jesu ñometrallaske, gire ama ulita jo Jesu dbe gwaleda kruge. \s1 Jesu gbakle kruge gwaleda \p \v 21 Guardia donga ulita jo Jesu dbe kru ole nga Jesu gwabeda ngwadi gire jonkare guardia donga tendu onbre kada Simón ngwange, Simón una Cirenemu, ama Alejandro kaire Rufo ñenua, Simón kledu chage una Jerusalén ngnagu gire guardia donga Simón gau gbu Jesu krulla dbe. \v 22 Guardia donga ulita jo chke Jesu dbe nga kada Gólgotage, kaire nga e amaña kada Calavera, nga ege Jesu dule gwaleda. \v 23 Guardia donga bebi Jesu bate clavo giti kruge gire ama uva chia gage tugebanga gdege kada mirraske ketu Jesuge jadale, agwa Jesu me jaindu uva chia jai. \v 24 Guardia donga Jesu gbu kruge ngaña, gire Jesu ñometralla jo jwanbanga Jesudige, ñometra e ulita guardia donga ulita girabatu modi guardia donga bai kaire blachku no ole. \v 25-26 Chada jo degaba Jesu giti, chada e gbere kruge Jesu chuga giti ngaña, chada e gerule Jesu jiske llema giti kwian ulita gwage, chada e gerule: “Ai kwian israelita ulita chugagwalla kweri rey.” \p Chui jo bate ngaña gire Jesu gbere kruge ngaña. \v 27 Kaire kwian na gdaboke gbere kru na gdabokege ule Jesu ole, kwian e gdabonate agenga me no kwian skwe boanga, gdaite gbere kruge Jesu ko taingwli ngnagu giti, gdaite gbere kru nage Jesu ko jole ngnagu giti. \v 28 Boidu ene ulita Chube gerua degaba unsuialin gerule kare, chada e gerule: \q1 “Ama boidu daga ngwale ule kwian agenga me no ole.” \m Chube gerua degaba unsuialin gerule ene Jesu giti. \p \v 29 Kwian ulita bai kaire kledu joge tangle Jesu kle kruge ngaña ngwadi, kwian e ulita gwagedu Jesudi kruge gire ama chuga mliunga kidere Jesudi, ama gerudu me no tanre Jesuge: \p —¿Ba amaña me gerudu ba ñage u gerungwa Chube ole skiendba ulita gire gbeni naskuni no biale chui gbamaire alin? \v 30 Bage suge ba kira molen tanre ene, gire ba mo jwennga kruge agali, ¡bai dbige kruge! \p \v 31 Kwian ulita jo tangle Jesu kle kruge ngaña ngwadi gerudu ene kidere Jesudi, ene kaire kwian gerunga Chube ole daba alin chugagwalla ulita kaire kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti ulita, kwian e ulita kledu eni, ama kidedu Jesudige, kwian e ulita gerudu me no modige Jesu giti: \p —Ama ñadu kwian na tanre chudaboi, agwa ama me ñage mo chudaboi agali dale mo jwennga kruge. \v 32 Ama ulia Cristo Chube nu ama kagaba nga dba ai giti, ama ulia kwian israelita ulita Chugagwalla kweri, ama mo jwanlenga agali kruge che ulita gwa giti, ene be suge che ulitage ama ulia Cristo gire che ulita be ama gai ulia. \p Kwian israelita chugagwalla ulita gerudu me no ene kidere Jesudi, kaire kwian gdaboke kledu Jesu ole kruge mo kaire ama gdabonate gerudu me no kidere Jesudi salengwli kwian na ulita kledu gerule kare. \s1 Jesu jogekeda kruge \p \v 33 Chui chku bduke gire nga ulita nga dba ai giti chegu nga jereske, nga jere jagedu hora gdamai, chui jo chege nga bonga dbigu gire nga chra chiuni. \v 34 Chui jo chege nga bonga dbigu gire Jesu ngautu kiraske mau kwirale: \p —Eloi, Eloi, ¿lema sabactani? —geru e gerule: “Cha Chubea, cha Chubea, ¿mineade ba cha chugu ngwadi boi daga ngwale gballa?” \p \v 35 Kwian gweale kle ne ngwadi Jesu keruchugu, geru me sugedu trate kwian ege Jesu ngautu mine gire kwian e ulita gerudu modi: \p —Jesu kle ngaute kwian Chube gerua ketanga unsuialin kadakle Elíage. \p \v 36 Kwian ulita kle ne ngwadi gerudu ene modi Jesu giti gire kwian e gdaite jo jrite Jesu chudaboi, kwian e lle dagli kare ñeu uva chia gageske gbu glita gwagdage ama jo Jesu krulladi gire glita giti ama uva chia gage gbu Jesu kate jadale ngaña kruge, gire ama gerudu kwian na ulita ole: \p —Ale manade gwage alin amadi Elías be chie ama jwen dbige kruge o me. \p \v 37 Jesu ngautu kweri kiraske gire Jesu jokeda. \v 38 Jesu jokeda ene gire sugeti ngwale ñometra ura kle itabanga gwa u gerungwa Chube olege, ñometra e skagedunga tainkwli bonga ngaña joge dba. \v 39 Guardia donga chugagwalla kweri gdaite kledu Jesu gwangnagu, ama gwagedu ulita boidudi kaire ama Jesu keruchugu ngaute kweri kiraske gire Jesu jokeda, guardia donga chugagwalla gwagedu e ulitadi gire ama gerudu Jesu giti: \p —¡Ulia ulia kwian onbre ai Chube Kirolla! \p \v 40-41 Kaire muinga tanre kledu gwage bate Jesudige Jesu boidu ulita giti, muinga e ulita nu chieba nga Galileage Jesu ole llagli, ama ulita nu chageba Jesu ole Jesu chudaboi baini kaire Jesu chagedu ngwadi, muinga e ulita nu jogeba chke una Jerusalénge ule Jesu ole Jesu gatedi. Muinga e ulitaske muinga gdaite kadakle María-Magdalena kledu. Kaire muinga na gdaite kadakle María kledu, María e ama kirolla boke gdaite kadakle José gdaite kadakle Santiago, ama José daballa soli. Kaire muinga na gdaite kadakle Salomé kledu. Muinga gdamai e kledu muinga na ulita ole gwage bate Jesudige Jesu jokeda kruge ngwadi. \s1 Jesu jaba ogakle keugage \p \v 42-43 Jesu jokeda chuia, chui ege kwian ulita kle lle ulita gbe biale undege chuia ngwange suialin kare. Chui lle gbangwa bialege ngabi gire kwian onbre kadakle José mo ta gbu kiraske joge Jesu jaba kade chugagwalla Pilatoge. José nga Arimateamu ama kwian israelita chugagwalla gdaite, kwian ulita gwa giti José kwian no kwian ulita ama gai dage. José noare Chube ole ama kledu Chube chuia manade ngwange chui Chube be gerule kwian ulita giti kwian ulita Chugagwallale. José jo Pilato kledu ngwadi, ama gerudu Pilato ole: \p —Cha takalin Jesu jaba jwen dbige kruge ogadale keugage. ¿Cha ñage o me? \p \v 44 Pilato chegu tañachuge tanre, me uñadu Pilatoge Jesu jokeda ulia o kle gwade. Pilato guardia donga chugagwalla kweri kadu mo gitigu, Pilato geru kadu kwian ege: \p —¿Ulia Jesu jokeda? \p \v 45 Guardia donga chugagwalla jaindunga Pilato kalen: \p —Ima, ulia Jesu jokeda sbaliga. \p Pilato guardia donga chugagwalla keruchugu gerule ene gire Pilato gerudu José ole: \p —Ba ñage Jesu jaba jwen dbige kruge dbe nga ogangwage ba takalin kare. \p \v 46 Gerudre ene José ole gire José jo ñometra no glitale dbe Jesu jaba kledu kruge ngwadi, ñometra e Jesu jaba bliagda. José Jesu jaba jun dbige kruge, José Jesu jaba bliu no ñometra eske gire José jo Jesu jaba dbe nga jaba ogakle ngwadige, José Jesu jaba ogo keugage gire ama ke kweri bolole gbu keuga ugakallage gire nga chegu jenba trate. \v 47 José Jesu jaba ogo keugage ene gire muinga boke kledu eni gwage Josédi, muinga gdaite María-Magdalena, muinga gdaite María, María e José na chebia. Muinga e gdaboke gwagedu Josédi Jesu jaba oge. \c 16 \s1 Jesu jaba chkeni gwade \p \v 1-2 Undege chuia jo tangle gire nagbietege chui domingoge ngabebitabi María-Magdalena kaire María na Santiago chebia kaire Salomé, muinga e gdamai jo lle ñachke no tanre dbe tkadale Jesu jaba giti, muinga nu lle ñachke e gigaba sábadoge ngajrege. Chui chku ngwale dbi giti gire muinga e ulita kledu chage Jesu jaba ogle ngwadi ngnagu, \v 3 ama ulita kledu gerule modi jonkare: \p —¿Che be age mine? ¿Chema be kechuga kweri kle keuga ugakallage Jesu jaba ogle ngwadi jwennga che alin? Kechuga kweriare che me kira molen kechuga e jwen siere keuga ugakallage. \p \v 4 Ama kledu gerule ene jonkare, ama jo chke Jesu jaba ogle ngwadi, ama gwagedu kechuga kweridi klodegaba siere keuga ugakallage, keuga ugakalla chegeba ka ngwale. \v 5 Muinga e ulita gdamainate jo chiga keugage gire ama gwagedu mo ko taingwli giti kirogwa bialedi, kirogwa biale e mo ngama tkaba ñometra jutreske ama kledu toiba dba Jesu jaba ogle ngwadi. Muinga e ulita kwachiu tanre kirogwa bialedi. \v 6 Kirogwa biale gerudu muinga ole: \p —Ba me kwachie, uñale chage ba kle Jesu una Nazaremu jinade nate. Ama me kle aini dale. Ulia ama gbere kruge, ama jokeda, agwa ama chkuni gwadeni. ¡Gwagede aini ama jaba ogle ngwadi, ama me kle aini dale, nege ama kle gwadeni! \v 7 Joga blike kwian geru jwannga Jesuge gdataboko giti gdaite kle ngwadi, ba geru ketadale ama ulitage Jesu giti, ba geru ai kete Pedroge kaire kwian geru jwannga na ulitage: “Joga nga Galileage, Jesu be joge nga ege ba ulita ngeru, ne ngwadige ba be ten ama ngwange ama gerudu kare ba ole ama bebi jogekeda gire.” Ba gerudale ene Pedro ole kaire kwian geru jwannga na ulita ole. ¡Joga, joga! \p \v 8 Kirogwa biale gerudu ene muinga gdamai ole gire muinga ulita jo kige keugage siere, ama ulita kledu gdajirenga tanre chru ole. Jonkare muinga me geru ketu kwiange dale, ama kwachiu tanre malen ama me geru e gbu chke uñale kwian nage Jesu giti. \s1 Jesu meñe María-Magdalenage gwadeni \p \v 9 Jesu chkuni gwade chui domingoge ngabebitabi gire Jesu medu gwangea María-Magdalenage, María ege Jesu nu dolla gdaguke kagaba siere. \v 10 Jesu medu muinga ege gire muinga jo, geru ketu kwian geru jwannga ulitage Jesu chkuni gwade giti, kwian e ulita kledu olire tanre Jesu nate. \v 11 María-Magdalena jo chke kwian geru jwannga kledu ngwadi, ama gerudu: \p —¡Jesu chkuni gwade! Ulia cha gwagedu amadi gwadeni. ¡Jesu kle gwadeni! \p Kwian geru jwannga Jesuge ulita María-Magdalena keruchugu gerule ene Jesu giti gire ama ulita María-Magdalena kerua gau ngwale, tañachugu María-Magdalena kle sole ama ulita ole. \s1 Jesu meñe gwadeni kwian geru jwannga \s1 gdabokege jonkare \p \v 12 Kwian geru jwannga Jesuge gdaboke kledu chage ngaske ngnagu, gire jonke Jesu medu amage. Kwian geru jwannga e gdabonate me chku Jesu uñe nate blikare, \v 13 agwa bigwa chku uñale trate ama bokege ulia Jesu amaña kledu chage ama ole jonkare gire ama joni kwian geru jwannga na kledu ngwadi, ama geru ketu dabage ulita Jesu giti, ama gerudu: \p —¡Jesu chkuni gwade ulia! Cha gwagedu amadi sbaliga jonkare. \p Kwian geru jwannga gdaboke gerudu ene Jesu giti geru jwannga na ulita ole, gire kaire kwian geru jwannga na ulita ama boke kerua gau ngwale ni gdaite ama kerua Jesu chkuni gwade giti gau ulia. \s1 Jesu meñe kwian geru jwannga ulita \s1 gdataboko giti gdaitege gwadeni \p \v 14 Bigwa Jesu medu kwian geru jwannga ulita gdataboko giti gdaitege gwadeni, ama ulita kledu mo litaba blire gire Jesu chku, Jesu gerudu ama ulita ole: \p —Cha ta olire tanre ba giti. Kwian ulita bai kaire gwagedu chadi gwadeni ama geru kete bage cha giti, ni ba ama kerua gau ulia cha chkuni gwade giti, ba me kle mo ta gbe ulia cha ole. \p \v 15 Jesu ka bo ene kwian geru jwannga amage gdataboko giti gdaite ole gire Jesu gerudu dare ama ole: \p —Ba jogedale nga ulitage Chube gerua no cha giti kete kwian na ulitage. \v 16 Kwian bai kaire ulita mo ta gbe cha gerua gai ulia, ba kwian e ñeadale chiske gai ngaña chigage. Kwian cha gerua gai ulia giti Chube be kwian e jwen siere ji chugege age me no gdale gire kwian e be toi diali chui tangle ule Chube ole nga ngaña giti. Agwa kwian bai kaire me cha gerua gai ulia ba geru kete amage kare, kwian ene Chube be ama kage ji chuge daga ngwale ngwadi toi diali sugekare Chubege. \v 17 Kwian bai kaire ulita mo ta gbe cha gerua gai ulia, amage cha be kira kete lle daga ngwale no tanre dodade, cha kiralla giti kwian cha gerua ganga be ñage age ulita ai kare: Kwian cha gerua ganga be ñage dolla kage siere kwian jwligebangage, kaire ama be ñage gerule kwira nale ni ama geru jwanba giti, \v 18 kaire ama be ñage jorisi jwen kote ni jorisi be age me no ama ole, kaire ama be ñage veneno jai gire ni ama be oga venenodi ni ama be jogeda kote, kaire ama be ñage ko gbe kwian oga giti gerule Chube ole gire kwian oga be joge chkeni noni trate. Kwian cha gerua ganga be ñage age ene ulita cha kiralla giti —Jesu gerudu ene kwian geru jwannga amage ulita ole. \p \v 19 Chugagwalla Jesu gerudu ene ulita kwian geru jwannga ulita ole ama ulita ta gbagda, Jesu gerudu ene ulita gire Jesu dule nga ngaña giti Chube kle ngwadi, Jesu toidu dba Chube ko taingwli giti kwian Chugagwalla kweri. \v 20 Jesu joni nga ngaña giti ene, gire kwian geru jwannga Jesuge ulita jo nga ulitage Jesu ama kagu kare geru no Jesu giti kete kwian na ulitage. Jesu ama chudabo, Jesu mo kira ketu ama ulitage Jesu kiralla giti ama ulita lle daga ngwale no tanre dodadu kwian tanre na gwa giti, e giti kwian nage sugedu Jesu kle ama chudaboi age no kwianske.