\id MAT - Buglere NT -Panama 2008 (DBL -2013) \h MATEO \toc1 Geru Jesucristo Giti Mateo Nu Chada Degaba \toc2 Mateo \toc3 Mt \mt1 Geru Jesucristo Giti Mateo Nu Chada Degaba \mt2 San Mateo \ip Kwian onbre chada ai deganga kadakle Mateo amaña kadakle Leví. Mateo bebi chage Jesu ole Jesu gerua jwen gire ama igi ganga daba israelita nage chugagwalla kweri emperador nga Romamu alin. Jesu Mateo gau chage geru jwen Jesuge ule kwian na gdataboko giti gdaite ole, gire Mateo lle bo ngeru chugagwalla alin igi gai chugu ngwadi. \ip Mateo chada ai degu mo bitalla israelita alin Mateo Jesu keruchugu mo ologe giti kaire Mateo gwagedu mo gwagwa giti Jesu agedu giti, e giti Mateo chada ai degu. \ip Unsuialin tangle Chube geru gbu egdage kwian israelita ole Chube be kwian gdaite kage kwian israelita jwanngale siere ji chugege agedu me no gdale, kwian gdaite e be chege kwian israelita Chugagwalla kweri. Chui ege gwangerugu kwian israelita ulita mo ta gbu kwian gdaite e manade ngwange. Kwian israelita kwian e ka gbu mo kwirale “Mesías”, ka e kle gerule kwira griegole “Cristo”. Mateo chada ai degu israelita ulita ta gbagda ama me Cristo manadale ngwange dare, Jesu amaña Cristo chkubi, Chube ama kagubi Chube geru gbu unsuialin tangle kare. \c 1 \s1 Jesucristo enusulian unsuialin kalla \s1 kle degaba chada giti \p \v 1 Cha chada ai dege ulita Jesucristo giti, Jesucristo David oindalla, David kwian israelita enusulian unsuialin oña chugagwalla kweri, kaire Jesucristo kwian israelita enusulian unsuialin oña kada Abraham oindalla. Jesucristo enusulian unsuialin oña ulita kalla kle ai kare: \p \v 2 Abraham kirolla Isaac, Isaac kirolla Jacob, Jacob kirolla gdataboko giti gdaboke molen, ama gdaite kadakle Judá, \v 3 Judá kirolla gdaboke Fares kaire Zara, Fares kaire Zara chebia kadakle Tamar, Fares kirolla Esrom, Esrom kirolla Aram, \v 4 Aram kirolla Aminadab, Aminadab kirolla Naasón, Naasón kirolla Salmón, \v 5 Salmón kirolla Booz, Booz chebia kadakle Rahab, Booz kirolla Obed, Obed chebia kadakle Rut, Obed kirolla Isaí, \v 6 Isaí kirolla kwian chugagwalla kweri David, David kirolla Salomón, Salomón chebia mo jun ngeru Urías ole, gire David muinga e junnga Urías ngeru chagedu ama ole, David kirolla muinga e giti ama Salomón. \p \v 7 Salomón kirolla Roboam, Roboam kirolla Abías, Abías kirolla Asa, \v 8 Asa kirolla Josafat, Josafat kirolla Joram, Joram kirolla Uzías, \v 9 Uzías kirolla Jotam, Jotam kirolla Acaz, Acaz kirolla Ezequías, \v 10 Ezequías kirolla Manasés, Manasés kirolla Amón, Amón kirolla Josías, \v 11 Josías kirolla tanre molen, ama gdaite kadakle Jeconías, Jeconías kaire Jeconías daballa ulita toidu suiale kwian israelita tanre dule skage nga Babiloniage. \p \v 12 Jeconías kaire kwian israelita na tanre dule skage nga Babiloniage tane giti Jeconías kirolla Salatiel manadu, Salatiel kirolla Zorobabel, \v 13 Zorobabel kirolla Abiud, Abiud kirolla Eliaquim, Eliaquim kirolla Azor, \v 14 Azor kirolla Sadoc, Sadoc kirolla Aquim, Aquim kirolla Eliud, \v 15 Eliud kirolla Eleazar, Eleazar kirolla Matán, Matán kirolla Jacob, \v 16 Jacob kirolla José, José María ñengulalla, María kirolla Jesu. Jesu amaña kada Cristo, Chube ama kagu kwian Chugagwallale. \p \v 17 Abraham oindalla bitataboko giti bitabagage tangle gire David, David oindalla bitataboko giti bitabagage tangle gire kwian israelita tanre dule skage nga Babiloniage. Ne suiale kwian israelita tanre dule skage ama ulita oindalla bitataboko giti bitabagage tangle gire Jesucristo chku. \s1 Lle boanga nga ngaña giti chke gerule José ole Jesu giti \p \v 18 Jesucristo bebi menga gire boidu ene: María Jesu chebia ama mo chuia tku mo jwen José ole, María bebi chage ule José ole mo ñengula kare gire María chegu gaba Chube Oña kiralla giti. \v 19 Josége chku uñale María kle chage gaba agwa me José olia, José tañachugu María kle chage gaba onbre na ole malen José mo ta gbu me mo jwen María ole. José kwian no no, diali ama agenga no Chube takalin kare, José kwian ene malen ama me tadu agekalin me no María ole, José tañachugu mo tale gballa: “Cha mi mo jwen María ole agwa cha mi gerule kwian na ole boidu giti María ole, cha mi María gbe jiske kwian na ulita gwa giti, ma no cha chege kamne.” \v 20 José kledu tañachuge age ene gire lle boanga Chube alin nga ngaña giti gdaite chku gerule José ole José kle gbe gire, gerudu José ole gbire: “José, ba David oindalla, ba me kennga María gai mo muirallale. Chube Oña chku Maríadi malen María be kirogwa molen, Chube mo kiralla giti kirogwa e gbu Maríadige, kirogwa e Chube Kirolla. \v 21 María be kirogwa onbre molen ama ka be chege Jesu, ama be mo bitalla ulita jwen siere ji chugege age me no gdale, malen ama ka be chege ene Jesu.” Lle boanga Chube alin gerudu ene José ole gbire. \p \v 22 Ai boidu ulita Chube gerudu kare kwian Chube gerua ketanga unsuialin kada Isaías ole, Isaías Chube gerua degu unsuialin, chada e gerule: \q1 \v 23 “Muinga biale me chageba onbre ole, muinga ene be chege gaba ama be kirogwa molen, kirogwa ka be chege Emanuel.” \m Unsuialin Isaías Chube gerua degu ene. (Ka Emanuel e gerule: “Chube kle ule che ole.”) \p \v 24 José kledu gbe gire José chiu tachke gbeske, ama agedu ulita lle boanga Chube alin nga ngaña giti gerudu kare, José María gau mo muirallale, \v 25 agwa ama me toidu kwian onbre kle mo jwen kle toi kare ama María manadu sugekare moge ama me gbedu ule gire kirogwa chku María kote, José María kirolla e kimule ka gbu Jesu Chube gerudu kare. \c 2 \s1 Kwian geru jwannga beu giti kle toi nga chui chie ngwange ngnagu joge tienda kirogwa Jesudi \p \v 1 Herodes kwian chugagwalla rey nga Judeage suiale Jesu medunga chebia kote una Belénge nga Judeage. Gire kwian gweale geru jwannga beu ulita giti kle toi nga chui chie ngwange ngnagu jo kirogwa Jesu jinade nate, ama ulita jo chke una Jerusalénge chugagwalla rey Herodes kle ngwadi. \v 2 Kwian e ulita geru kadu Herodege: \p —¿Nga bainige kwian israelita chugagwalla rey medunga? Cha ulita tendu beu gbaitedi nga ngaña giti, beu e me beu na ulita kare, beu e giti chku uñale cha ulitage kwian chugagwalla kweri medunga nga gwealege. Cha kle chage ama nate, ¿ama kle baini? Cha ta gwagekalin amadi, cha ama gakalin dage kwian chugagwallale kweri, cha ama olladakalin. \p \v 3 Kwian chugagwalla rey Herodes tañachugu tanre ta me no ole gerudre ama ole giti kwian chugagwalla jagere ñage chege kwian chugagwallale Herodes taneage, kaire kwian una Jerusalénmu ulita chegu tañachuge tanre gerudre giti. \v 4 Herodes kwian gerunga Chube ole daba alin chugagwalla ulita kadu, kaire Herodes kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti ulita kadu, Herodes kwian ene ulita kadu geru trage ama ole, Herodes geru kadu ama ulitage: \p —Sbali Chube gerudu ama be kwian jwannga siere kada Cristo kage kwian alin, ¿nga bainige Cristo be menga? \p \v 5 Gire kwian gerunga Chube ole daba alin chugagwalla kaire kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti, ama ulita jaindunga: \p —Cristo be menga una Belénge nga Judeage, kwian Chube gerua ketanga unsuialin kada Miqueas chada degu e giti, chada e gerule: \q1 \v 6 “Chube gerudu: ‘Una Belén nga Judeage, una e soli agwa me una ngwale. \q1 Una ege kwian gdaite be menga, ama be chege kwian israelita ulita Chugagwallale, malen una Belén una no ñanaske.’ Chube gerudu ene una Belén giti.” \m Miqueas Chube gerua degu ene unsuialin una Belén giti. \p \v 7 Herodes kwian keruchugu gerule ene, gire Herodes kwian geru jwannga beu giti kadu gerule ama ole sugekare, Herodes geru kadu ama ulitage: \p —¿Chui minege ba gwagedu beu e gbaitedi? Cha takalin ba gerule trate cha ole beu medu ngaminegire bage. \p Geru jwannga beu giti gerudu trate Herodes ole beu gbaite giti, \v 8 gire Herodes ama ulita kagu una Belén ngnagu, Herodes gerudu: \p —Ba joge una Belénge, ba geru kade no no kwiange kirogwa onbre e giti. Kirogwa onbre be skwen bage, cha takalin ba chieni geru kirogwa giti jigeni chage, ene cha kaire ñage joge ama nate ama gai dage kwian chugagwallale kweri ama ollade mnalin. \p Herodes gerudu ene agwa ama me gerudu ta no giti, ama sodu, ama me kle tañachuge no ulia kirogwa giti ama kle gerule kare. \v 9-10 Kwian geru jwannga beu giti ulita Herodes keruchugu gerule ene gire ama ulita jo chage dare beu gbaite nate, beu e ama jonlla du una Belén ngnagu, beu e jo chke jage ngaña kirogwa soli kledu ngwadi, gire nga sugadu noare ama ulitadi, ama ñadu kirogwa soli kledu ngwadi. \v 11 Ama ulita jo chke uge gwa gire ama tendu kirogwa onbre solidi, kirogwa kledu chebia María ole. Gire kwian geru jwannga beu giti ulita jongnagwa skutu dba kirogwa soli gai dage. Kwian e ulita nu chieba lle no no dbe gdege ketadale kirogwage, ama lle ñanaske kada oro kaire lle ñachke no kada incienso kaire lle ñachke no kada mirra jun gdege, ama lle e ulita ketu kirogwa solige. \v 12 Ngajrege kwian geru jwannga beu giti ulita gbedu gire Chube gbi gbu ama gwage, Chube gerudu ama ole gbire: “Ba me ñage jogeni naskuni Herodedi tangle ba chiu kare, ma no ba jogeni jon na kare.” Chube gerudu ene gbire gire kwian geru jwannga beu giti ulita jon na gau, joni mo jwiageni jon na kare. \s1 Chube José ta gbe joge kige nga Egiptoge Jesu ole Jesu chebia ole \p \v 13 Kwian geru jwannga beu giti ulita joni gire lle boanga Chube alin nga ngaña giti gdaite chku gerule José ole gbire, gerudu: “¡Chkede bduge, kigede kirogwa ole chebia ole llagli, joga kige nga Egiptoge! Herodes be kwian kage kirogwa soli jinade nate aini gwadaleda, malen ba kigedale kirogwa ole Herodes ngeru. Ba chegedale llani nga Egiptoge, cha be geru kete bage gire ba ñage chieni nga aige.” \v 14 Lle boanga Chube alin gerudu ene José ole gire José chiu tachke, blike José kirogwa soli kaire chebia gbu biale, gire ama ulita jo chage ngajrege jon joge nga Egipto ngnaguge. \v 15 Ama ulita jo chke nga Egiptoge, eni José chegu toi kirogwa ole kirogwa chebia ole gire chuia jo sbali Herodes jokeda. \p Ai ulita boidu ene kwian Chube gerua ketanga unsuialin kada Oseas Chube gerua degu kare, chada e gerule: \q1 “Chube gerudu: ‘Nga Egiptoge cha mo Kirolla kadu toi naskuni mo jwiage.’ ” \m Chube Oseas ta gbu chada dege ene unsuialin Jesu giti. \s1 Herodes kwian kage kirogwa soli onbre ulita una Belénge gweda \p \v 16 Jesu kledu toi José ole chebia ole nga Egiptoge Herodes bebi jogeda gire, Herodege chku uñale kwian geru jwannga beu giti me agedu Herodes gerudu kare me chiuni geru jige Herodege kirogwa Jesu giti, gire Herodes skochiu tanre, ta skochie ene ole Herodes kirogwa soli onbre ulita chura gdaboke gwadbiguda gwanguda kirogwa onbre soli kle toi una Belénge kaire kirogwa onbre soli kle toi una Beléndi tangle, Herodes kirogwa onbre soli ene ulita chura gdaboke gwadbiguda gwanguda. Kwian geru jwannga beu giti geruba Herodes ole ama ulita tendu beu gbaitedi ngaminegire, e giti chku uñale Herodege kirogwa chura minege gwangeda, ene chke uñale trate Herodege ama kirogwa Jesu gwanguda kaire. \v 17 Boidu kwian Chube gerua ketanga kada Jeremías Chube gerua degu unsuialin kare, chada e gerule muinga unsuialin kada Raquel giti, Raquel olidu ama kirolla jokeda giti, e kare kwian una Belénmu olidu ama kirolla soli guleda giti. Jeremías chada degu e giti, chada e gerule: \q1 \v 18 “Una Ramáge kwian gdaite olire tanre kweri, kwian e kerua sugedu kwian una Ramámu ulita ologe, kwian gdaite e muinga kada Raquel ama kledu olire mo kirolla nate. \q1 Raquel kirolla ulita jogebakeda malen Raquel kledu olire tanre, ama me kwian na chugu ngwadi ama ta gbe nga suga no ole.” \m Jeremías chada degu ene unsuialin. \p \v 19 Herodes jokeda gire lle boanga Chube alin nga ngaña giti gdaite chku gerule José ole gbire nga Egiptoge, gerudu: \v 20 “Ba chkedale bduge ba kirogwa kaire kirogwa chebia gbe biale, ba jogedaleni naskuni nga Judeage kwian israelita jwiage, kwian tadu kirogwa soli onbre gwakalinda ama jokeda, nege ba ñage jogeni mo jwiage.” \v 21 Lle boanga Chube alin gerudu ene José ole, gire José chku bduge kirogwa soli kaire kirogwa soli chebia du naskuni nga Judeage. \v 22 Chku uñale Josége kwian ka jwankle Arquelao chegu kwian chugagwallale mo ñenua Herodes taneage nga Judeage, malen José kendunga joge naskuni nga Judeage. Chube gbi gbu José gwage José ñage joge toi nga Galileage, \v 23 José jo toi una soli ka jwankle Nazarege nga Galileage. Ai ulita boidu ene kwian Chube gerua ketanga chada degu unsuialin kare Jesu giti, chada e gerule: “Cristo una Nazaremu.” \c 3 \s1 Juan-Bautista chage Chube gerua trage \s1 kwian ole nga gballage \p \v 1 Chura jo tangle sbali Jesu kledu toi una Nazarege, e suiage tangle Juan-Bautista chku Chube gerua trage kwian bai tendu ama ngwange ole nga gballage nga Judeage. \v 2 Juan-Bautista gerudu kwian e ulita ole: “Ba mo ta blitadale Chube ole, ba age me no chuge ngwadi me chage age me no dare, ba Chube gerua gadale ulia. Chube be che Chugagwalla gbe age kwian ulita alin chuia kle kodige, ba mo ta gbadale biale ama gai ngwange no.” Juan-Bautista gerudu ene Jesu giti kwian ole. \p \v 3 Kwian Chube gerua ketanga kada Isaías chada degu unsuialin Juan-Bautista giti, chada e gerule: \q1 “Nga gballage kwian gdaite kerua be suge kwian tanrege, ama be gerule: ‘Che Chugagwalla be chie, ba ulita kledale biale ama ngwange, ba mo ta gbadale biale trate no ama ngwange kwian jon lite trate biale chugagwalla ngwange kare.’ ” \m Isaías chada degu ene unsuialin. \p \v 4 Juan-Bautista suiage tangle boidu ene ulita Chube Isaías ta gbu chada dege kare. Juan-Bautista toidu nga gballage, bda ka jwankle camello boli dodaba ñometraleske Juan-Bautista mo ngama tku, kaire ama mo ñometralla mo bonga tangle luguda chbi kwara dodabale drega giti. Juan-Bautista sri kweri kweri gutu kaire ama likin jau. \v 5 Juan-Bautista toidu ene kare nga gballage, nga ege kwian tanre diali kledu joge chke Juan-Bautistadi Juan-Bautista keruchuge gerule Chube gerua giti, kwian tanre una Jerusalénmu, kwian tanre nga Judeamu, kaire kwian tanre toinga kodi chi Jordánge, kwian tanre nga e ulitamu mo litu Juan-Bautistadi Juan-Bautista keruchuge gerule Chube gerua giti. \v 6 Kwian e gweale mo ta blitu Chube ole, kwian ene ulita gerudu ai kare Chube ole kwian na ulita gwa giti: “Chube, cha agedu me no tanre ba dollale, cha me ta agekalin me no ene dare, nege cha ba gakalin ulia mo Chugagwallale.” Kwian mo ta gbu no ene Chube ole gire Juan-Bautista ama ñeu chiske gau ngaña chigage chi Jordánge kwian na ulita gwa giti. \p \v 7 Juan-Bautista kledu kwian ñe chiske ene gire kwian fariseo ngle kaire kwian saduceo ngle chku Juan-Bautista kle ngwadi, ama ulita takalin Juan-Bautista ama ñe chiske, Juan-Bautista gerudu kwian ene ulita ole: \p —Ba ulita ta me no me no, diali ba ta agekalin me no Chube dollale. ¿Chema geru ketu bage ba mo ñeange chiske alin allabi me mo ta blite Chube ole, ene ba tien gitiru ji chugege ba agedu me no gdale? \v 8 Me ene dale ba kle tañachuge kare, ba ta tienkalin gitiru ji chugege ba agedu me no gdale ba mo ta blitadale Chube ole mo ta gbe chage trate no Chube takalin kare, ene kwian gwage badi ulia ba mo ta blitu Chube ole. \v 9 Ba me ñage tañachuge mau giti: “Cha enusulian oña Abraham oindalla, malen Chube me ji gbe cha giti cha agedu me no gdale.” Ba me ñage tañachuge ene. Cha gerule ba ulita ole, ba me mo ta blite Chube ole ba me ña tien gitiru ji chugege ba agedu me no gdale. Ba Abraham oindalla, agwa ba me kle age Chube takalin kare. Chube takalin ama ñage ke blite Abraham oindallale gire ke e joge blitaba kwianle kwian e be age Chube takalin kare. \v 10 Ba me mo ta blite ulia, ba salengwli gli me no kare me gbachie no, gli ene alin gli mauña kle biale mochuga ole gli datagda, gli mauña be gli ene date guge ulita, ene kaire Chube kle biale ji gbe kwian me no giti bai kaire me mo ta blitakalin ulia Chube ole. \v 11 Ba mo ta blitadale Chube ole gire cha ñage ba ñe chiske Chube kalla giti. Cha ñage age ene ba alin, agwa kwian gdaite be chie cha nate ama ma kira molen chage, ama be ñage age ma no kwian alin chage. Ama be Chube Oña gbe kwian tale, ene diali kwian be chage Chube Oña ole, Chube Oña be kwian ta gbe age no diali Chube takalin kare. Cha ñage kwian ñe chiske alin agwa cha me ñage Chube Oña gbe kwian tale kwian ta blite age Chube takalin kare. Ulia kwian gdaite be chie cha nate ama ma no ma kweri no trate chage, cha me ñanaske ama chudaboangale ni ama zapatolla dbe ama alin. \v 12 Kwian gdaite be chie cha nate kle biale kwian chage no Chube takalin kare jwen sugekare kwian me noge, kwian no be toi no Chube ole diali, agwa kwian me no be toi sugekare diali Chubege ji chuge chui tangle, kwian ni ñage joge siere ji chuge ege. E salengwli kwian kle trigo kwara batenga kare, trigo tagla no alin chege sugekare trigo kwara me noge, trigo tagla ogakle no agwa trigo kwara gugakle jitaske, malen cha gerule ba ulita ole, ba tienkalin gitiru ji chugege ba mo ta blitadale Chube ole —Juan-Bautista gerudu ene ulita kwian ole. \s1 Juan-Bautista Jesu ñe chiske \p \v 13 Jesu kle nga Galileage jo chi ka jwankle Jordánge Juan-Bautista kledu ngwadi mo ñeangale chiske Juan-Bautistage. \v 14 Juan-Bautistage sugedu moge ama ma soli Jesuge, malen ama tañachugu ama me ñanaske Jesu ñeale chiske, Juan-Bautista gerudu Jesu ole: \p —Cha suge moge ma soli bage, ¿mineade ba chku mo ñeangale chiske chage? Cha me ñanaske ba ñe chiske, ma no ba cha ñeadale chiske. \p \v 15 Jesu jaindunga: \p —Ba me tallade e giti, ba mo ta gbadale age cha alin cha ñe chiske, Chube takalin che age ene Chube gwa giti, ene Chubege suge che kle age no ama takalin kare. \p Jesu gerudu ene gire Juan-Bautista mo ta gbu age Jesu gerudu kare. \v 16 Juan-Bautista Jesu ñeu chiske Jesu gau ngaña chigage, Jesu jo kedagu gire nga ngaña giti nga tigedunga, Jesu gwagedu nga ngaña ngnagu Chube Oñadi beusi kare chie gwadbiguda ama giti. \v 17 Gire Chube gerudu nga ngaña giti Jesu giti, ama kerua sugedu nga dba ai giti, ama gerudu: “Ai cha Kirolla, cha no no ama ole, nga suga noare chadi ama giti.” Chube kerua sugedu ene gerule mo Kirolla Jesu giti. \c 4 \s1 Che dolla chugagwalla kada Satanás mo chuge Jesu ole \p \v 1 Boidu ene Jesu ole chi Jordánge gire Chube Oña Jesu ta gbu joge toi nga gballage, ene che dolla Satanás ñage mo chuge Jesu ole, Satanás tadu Jesu ta blitakalin age me no Chube dollale. \v 2 Nga gballage Jesu toidu chagere chui cuarenta, chui e ulitage ngajudi ngajrege Jesu me blidu dale. Gire bdagli ama bli ole tanre. \v 3 Uñadu Satanáge Jesu bli ole gire Satanás chku Jesudi mo chuge Jesu ole, Satanás gerudu Jesu ole: \p —Ba Chube Kirolla ulia ba ke ai blite bligdale mo alin ba gute. Ba ke blite bligdale ene be suge chage ulia ba Chube Kirolla. \p \v 4 Jesu gerudu: \p —Cha mi age ba takalin kare, Chube gerua degaba unsuialin gerule: \q1 “Me bligda alin allabi giti kwian ñage toi, agwa kaire Chube gerua gai ulia giti kwian ñage toi no.” \p \v 5-6 Jesu gerudu ene gire Satanás jo Jesu dbe una no Chubenu kada Jerusalénge, jo chke llani gire ama Jesu du ngaña u jiri bdagli giti u gerungwa Chube ole giti, jo chke ngaña gire Satanás gerudu Jesu ole: \p —Ba Chube Kirolla ulia ba skwen dbige aini. Chube gerua degaba unsuialin gerule: \q1 “Chube be lle boanga mau alin nga ngaña giti kage ba alin, lle boanga Chube alin be ba manade. \q1 Lle boanga Chube alin be ba gai ngwange kote, ene ba me lentige, ni ba be sera lentige kege.” \m Chube gerua degaba unsuialin gerule ene malen ba ñage skwen dbige aini ba mi lentige dale. \p \v 7 Jesu jaindunga Satanás kalen: \p —Cha mi age ba takalin kare, Chube gerua degaba unsuialin gerule: \q1 “Chube kwian ulita Chugagwalla, kwian me mo chugadale mo Chugagwalla Chube ole.” \p \v 8-9 Jesu gerudu ene Satanás ole gire Satanás Jesu du jwichuga kweri ngaña giti gire Satanás nga ulita nga dba ai giti kaitu Jesuge, Satanás gerudu: \p —¡Gwagede nga e ulita no nodi! Ba jongnagwa skute dba chadi cha gai dage gerule no cha giti gire cha be nga e no no ulita kete bage, ene ba ñage chege kwian nga ulitamu chugagwallale. \p \v 10 Satanás gerudu ene ulita gire Jesu jaindunga Satanás kalen: \p —Cha mi age ba takalin kare, cha mi ba gai dage dale. ¡Joga siere chage Satanás! Chube gerua degaba unsuialin gerule: \q1 “Chube kwian ulita Chugagwalla, kwian ulita mo Chugagwalla Chube alin allabi gadale dage gerule no ama alin giti, kaire kwian ulita mo ta gbadale lle boi ama alin allabi.” \p \v 11 Jesu gerudu ene gire Satanás jo siere Jesuge, lle boanga Chube alin nga ngaña giti tanre chku Jesudi Jesu chudaboi Jesu kira gbe. \s1 Jesu Chube gerua trage kwian nga Galileamu ole \p \v 12-13 Jesu kledu nga Judeage gire chku uñale amage Juan-Bautista tkere skage gire Jesu jo una Nazarege nga Galileage, agwa Jesu me chegu toi una Nazarege nge kare, ama jo toi una Capernaumge kodi chibita kagda giti, una Capernaum chege kodi nga kada Zabulónge kaire nga kada Neftalíge. \v 14 Jesu jo toi una ege, ene Jesu giti kwian ulita nga emu geru no ulia Chube giti keruchugu, boidu ene kwian Chube gerua ketanga dabage kada Isaías Chube gerua degu unsuialin kare, chada e gerule: \q1 \v 15 “Nga Zabulón kaire nga Neftalí kle chege nga Galileage chi kada Jordán kagda giti kodi chibitage, ne ngwadi kwian tanre me israelita kle toi. \q1 \v 16 Kwian ulita kledu toi nga ne ngwadige me Chube uñu ama ulita kledu toi nga jereske kare, kaire ama ulita kledu toi ta kennga jogeda, kwian ene ulita alin kwian jwannga siere ji chugege age me no gdale chiu, kwian jwannga siere e giti kwian nga ege Chube uñu, ene kwian me chage dare nge kare nga jereske kare. \q1 Kwian jwannga siere kwian ene ta gbu suge Chube giti salengwli chui chra kle kwian gbe ten kare.” \m Isaías chada degu ene unsuialin Jesu giti. \p \v 17 Jesu jo toi una Capernaumge, chui ege gwangerudba Jesu chagedu gerule kwian ulita ole: “Ba mo ta blitadale Chube ole, ba age me no chuge ngwadi me chage age me no dare. Chube cha kagu ba jwen siere ji chugege ba agedu me no gdale, cha kle aini ba ulitaske, ba mo ta gbadale cha gerua gai ulia.” Jesu chagedu geru e kete ene kwian ulitage. \s1 Jesu kwian ngwe jwannga gdabaga kade chage ama ole geru jwen amage \p \v 18 Jesu jo chage chibita kada Galilea kagdage, ne ngwadi Jesu gwagedu kwian onbre gdabokedi, gdaite Simón amaña kada Pedro, kaire Simón daballa kada Andrés. Kwian boke e ngwe jwannga ama kledu gdeba tke chiske ngwe gai gdebage, \v 19 gire Jesucristo gerudu ama ole: \p —Bai chage cha ole geru jwen chage, nege ba kwian ngwe jwannga, agwa chui negege gwangerugu cha be ba gbe kwian na tke tangle cha gerua giti, ene ba giti kwian ngle be cha gerua gai ulia. \p \v 20 Jesu gerudu ene Simón ole Andrés ole gire sugeti ama gdabonate gdeba chugu ngwadi, jo chage Jesu ole. \v 21 Jesu jo chage gwangerugu ule Simón ole Andrés ole gire Jesu gwagedu kwian onbre na gdabokedi, gdaite ka jwankle Santiago kaire ama daballa Juan, ama ñenua kadakle Zebedeo. Santiago kaire Juan kledu ñenua ole du toli gdeba ugachuge, gire Jesu gerudu ama ole: \p —Bai chage cha ole geru jwen chage. \p \v 22 Jesu gerudu ene gire blikare Santiago kaire Juan mo ñenua chugu ngwadi du toli, jo chage Jesu ole. \p \v 23 Jesu jo chage una kaire kairege nga ulita Galileage ule geru jwannga amage ulita ole, una gdaite gdaitege Jesu kwian tku tangle u mo litangwa Chube gerua jwanngwage. Jesu chagedu gerule kwian ulita ole kwian ñage Chube uñe, kwian mo ta blitadale Chube ole Chube gai mo Chugagwallale, ene Chube be kwian e jwen siere ji chugege agedu me no gdale. Kaire agwe Jesu kwian jingmere dodadu kaire kwian oga lle na tanre kote Jesu ama ulita dodadu. \v 24 Jesu kledu chage age ene nga ulita Galileage gire geru Jesu giti jo chke nga na kada Siriage, nga ulita Siriage geru Jesu giti chageduda kwian ulitaske Jesu kwian oga dodanga, malen kwian ngle nga Siriage oga jingme tanre kote dbachku Jesudi, kwian e gweale skibachie tanre, kwian na jwligebanga che dolla kote, kwian na gweale oga jingme tirare ole kwian e oga jwligebanga kare, kwian na gweale skliebadba trate jegwale, Jesu kwian oga ene ulita dodadu kwian chegu no trate. \p \v 25 Kwian tanre nga Galileamu, kaire kwian tanre una ulitamu nga Decápolige, kaire kwian tanre una Jerusalénmu, kaire kwian tanre nga Judeamu, kaire kwian tanre kle toi chui chie ngwange chi Jordánge kagda ongoru giti, kwian ene ulita chagedu Jesu nate baini kaire Jesu jo ngwadi. \c 5 \s1 Jesu kwian geru jwannga amage ulita tke tangle kwian baidi nga suga noare mo tale giti \p \v 1 Jesu gwagedu kwian tanredi chage ama nate gire ama jo jwichuga giti ngaña. Ne ngwadi Jesu toidu dba gire kwian geru jwannga Jesuge ulita mo litu Jesudi. \v 2 Jesu kwian geru jwannga tku tangle tanre kwian Chubenu toidale mine, Jesu gerudu: \p \v 3 —Cha gerule ba ulita ole, ba cha keruchuge no no. Kwian baige kaire suge ama agenga me no Chube gwa giti kaire suge amage Chube alin allabi ñage ama ta blite age no trate Chube takalin kare, kwian enege suge Chube ama Chugagwalla, Chube kle diali ama ole, malen nga suga noare kwian enedi mo tale. \p \v 4 ’Kwian bai kaire ta olire tanre, suge amage Chube kle ama chudaboi kle ama kira gbe, malen kwian enedi nga suga noare mo tale. \p \v 5 ’Kwian bai kaire me kle mo sobade dabadi dale, me kle tañachuge mau alin giti allabi, kwian ege suge chui be chke gire Chube be chege kwian ulita Chugagwallale, ne suiale nga dba ai giti be chege kwian e kote kwian e be chege toi no, malen kwian enedi nga suga noare mo tale. \p \v 6 ’Kwian bai kaire ta agekalin diali no trate ulita Chube takalin kare, kwian ege suge Chube be age no ama alin, Chube be ama chudaboi age no Chube takalin kare, malen kwian enedi nga suga noare mo tale. \p \v 7 ’Kwian bai kaire tai dage daba nage, kwian ege suge Chube be tai dage kaire agwe amage, malen kwian enedi nga suga noare mo tale. \p \v 8 ’Kwian bai kaire ta no trate kle mo ta gbe tañachuge no Chube takalin kare, kwian ege suge bdagli ama be toi diali Chube ole nga ngaña giti, malen kwian enedi nga suga noare mo tale. \p \v 9 ’Kwian bai kaire daba jwen siere kira batege daba ta gbe toi no daba na ole ule, kwian ege suge Chube kle ama gai mo kirogwallale, malen kwian enedi nga suga noare mo tale. \p \v 10 ’Kwian bai kaire kle age no Chube takalin kare gire daba na kle ama gbe boi daga ngwale Chube gerua gdale, kwian ege suge ama Chubenu Chube ama Chugagwallale, Chube kle diali ama ole ama chudaboi ama kle boi daga ngwaleske, malen kwian enedi nga suga noare mo tale. \p \v 11-12 ’Kwian kidere badi, kwian age me no ba ole kwian geru jinade ngle ngwale badi, kwian age me no ene ulita ba ole cha gdale, suge bage chui be chke gire Chube be lle noare kete bage nga ngaña giti Chube ngwadi ba mo ta gbu me joge siere cha geruage boi daga ngwaleske ñanale, suge bage Chube be age ene ba alin bdagli, malen nga suga noare badi mo tale. Kwian age me no ba ole cha gdale ba me tallade, ma no ba mo ta gbadale nga suga no ole diali, kwian kle age me no ba ole nege, ene kaire unsuialin tangle kwian Chube gerua ketanga ulita bole daga ngwale Chube gerua gdale. \s1 Jesu gerule kwian ama gerua gaba ulia kwian ene cho kare kaire jichra kare \p \v 13 Jesu gerudu dare kwian geru jwannga amage ulita ole: \p —Cho mana noare agwa cho joge skeke gire cho ene me ñage jwliteni naskuni bale gutadale. Cho sketigeda me no, kwian cho ene mlienga goga tangle, kwian chage cho e giti ama me tallade, cho e ngwale. Ene kaire ba me toi no daba gwa giti Chube takalin kare, Chube be ba gbe ji chuge, ene ba be chege salengwli kwian kle cho sketigeda mlienga kare. Ba toidale no kwian ulita gwa giti Chube takalin kare, ene Chube ñage ba gbe lle boi ama alin nga dba ai giti Chube takalin kare. \p \v 14 ’Che jichra gwadege nga jereske ene che ñage ten no trate. Ba ulita cha gerua gaba ulia ba jichra gwadegaba kare kwian me Chube uñeske, kwian ene kle chage nga jereske kare. Kwian ene gwage badi ba kle chage no, ene chke uñale amage Chube ba ta blitu toi ene Chube takalin kare. E salengwli una gbaba jwichuga ngaña giti kare, una e kare me kle ogaba skwlenre kwian gwage, kwian ulita ñage gwage no trate una enedi. Ene kaire ba cha gerua gaba me ñage mo ogeda cha gerua ole, ma no ba ulita toidale no kwian me Chube uñeske, ene ama ñage gwage trate badi ñage cha gerua keruchuge ba giti. \v 15 Kaire kwian jichra gwadege me kle jichra gbe sugekare baini kwian me tendi, me kle un blite kaboge jichra giti, agwa ama jichra gbe ngaña nga ngwale giti, ene jichra chra tien no gwa tangle. \v 16 Ene kaire ba ulita mo ta gbadale toi kwian ulitaske jichra gbaba nga ngwale giti kare, ba agedale no trate Chube takalin kare kwian ulita gwa giti, ene kwian be gwage badi be suge trate kwiange Chube kle ba ta gbe age no trate ene, e giti kwian be gerule Chube nga ngaña giti ole: “Chube, ba no ulia, ba kle age no kwian e alin.” \s1 Jesu gerule Moisés nu Chube gerua degaba unsuialin giti \p \v 17 Jesu gerudu dare: \p —Cha me chiu gerule ba ole ba me agedale dare Moisés nu Chube gerua degaba unsuialin kle gerule kare, ni cha chiu gerule ba ole kwian Chube gerua ketanga dabage unsuialin geru amanu ngwale. Cha chiu ba ulita tke tangle no trate geru amaña giti Moisés chada degu kare kaire kwian Chube gerua ketanga chada degu kare, cha chiu geru e ulita trennga bage. \v 18 Cha gerule ulia ba ole, ba cha keruchuge no, Chube gerua ulita Moisés nu degaba unsuialin jo gbaba kwian alin, ulita be boi ulia ulia geru e kle degaba kare nga dba ai giti nga ngaña giti ulita bebi joge tangle gire. \v 19 Moisés nu Chube gerua degaba, geru e ulita no be chege gbaba diali kwian ulita alin malen kwian bai me kle Moisés chadalla ulita gai ulia me kle age chada e gerule kare kaire kle daba na tke tangle Moisés chadalla ulita chada ngwale kwian me agedale chada kle degaba kare, kwian ulita bai kle age ene ama me Chubenu ama mi toi Chube ole nga ngaña giti. Agwa kwian bai kle Moisés chadalla ulita gai ulia kle age chada e gerule kare kaire kle daba na tke tangle geru e giti geru e no daba agedale ulita chada e gerule kare, kwian ulita bai kle age ene ama Chubenu ama be toi Chube ole nga ngaña giti. \v 20 Ba kle tañachuge kwian fariseo ulita kaire kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti ulita kle age no trate ulita Chube gerudu kare Moisés giti, agwa ama me kle age ene dale. Cha gerule ba ole, ba me mo ta gbe toi ama kle toi kare, ba mo ta gbadale age Chube gerua degaba gerule kare ma no trate kwian fariseoge kaire kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla gitige, ene ba be ñage toi Chube ole nga ngaña giti. \s1 Jesu kwian tke tangle me chage ta skochie daba ole giti \p \v 21 Jesu gerudu dare: \p —Moisés Chube gerua degu unsuialin tangle, ba ulita nege tangle kle geru e keruchuge gerule: \q1 “Me mo gweda, kwian bai kaire daba na gweda kwian e ji chugale tanre daba gweda gdale.” \m Nege ba kle mo ta gbe age daba ole geru e kle degaba kare. \v 22 Agwa cha gerule ulia ba ulita ole, kwian bai kaire skochie alin dabadi, Chube gwa giti e salengwli kwian daba gweda kare, kwian ene ji chugadale tanre daba gdale salengwli kwian daba gwangada ji chugadale kare. Kaire kwian bai kaire ka boi mno daba ole ta skochie ole, kwian ene dbabe ji chugale kwian israelita chugagwalla kweri ulita ngwadi gerube kwian ene ole ama jiske. Kaire kwian bai ka boi obere daba ole ta skochie ole kwian na gwa giti, kwian ene boidale daga ngwale nga dbigu giti jitaske. Kwian ulita bai age me no ene daba na ole ta skochie ole, Chube gwa giti e salengwli ama daba gweda kare malen ama ji chugale e giti. \p \v 23-24 ’Ba lle gweale dbe Chube alin u gerungwa Chube olege ba agedu me no ñanale gire ba tachke ba kle ta me no dbe daba gweale ole kaire daba ta me no dbe ba ole, ba kle lle dbe ketadale Chubege ba lle e jige eni gire ba jogedale geru trage trate daba ole ta no giti ba mo ta gbe no daba ole. Ba ta chegeni no daba ole gire ba ñage jogeni naskuni u gerungwa Chube olege, ba ñage lle kete Chube alin ta no giti. \p \v 25 ’Kwian na ba gbe jiske ba agedu gweale giti, ama ba dbe chugagwalla ngwadi ba gbale jiske chugagwallage, kwian age ene ba ole ma no jonkare ba mo ta gbadale no kwian ba dbanga ole, ba gerule no ama ole: “Cha me ta jogekalin chugagwalla ngwadi, ma no cha alin cha agedu me no che chege e trage modi ta no giti aini jonkare, gire ene ulita ñage chege no trate ba tale kaire cha tale, ene ba me cha gbe jiske chugagwallage.” Ba gerule ene ba dbanga ole jonkare, gire kwian ba dbanga me ba dbe chugagwalla ngwadi, ene chugagwalla me ba kete guardia dongage tkale skage. \v 26 Cha gerule ulia ba ole, guardia donga ba tke skage ba mi ñage joge siere ne ngwadige blike, ngeru ba igi ulita ba agedu me no ñanalla ketale mo giti gire ene ba ñage skachienga. E kare ene ba me ta chegekalin me no jiske Chube gwa giti, ba me ta dbe skochie daba na ole age me no daba ole. \s1 Jesu kwian tke tangle onbre muinga me mo chugale ke giti \p \v 27 Jesu gerudu dare: \p —Moisés Chube gerua degu unsuialin tangle, ba ulita nege tangle kle geru e keruchuge gerule: \q1 “Onbre mo jwanba me mo chugale ke giti muinga na ole, muinga mo jwanba me mo chugale ke giti onbre na ole.” \m Nege ba kle mo ta gbe age ene geru e kle degaba kare. \v 28 Agwa cha gerule ulia ba ulita ole, kwian onbre bai kaire gwage muingadi gire tañachuge mo tale me no muinga e nate: “Cha takalin muinga ege mo alin”, onbre tañachuge alin ene muinga nate, Chube gwa giti e salengwli onbre kle mo chuge ke giti muinga e ole kare. \p \v 29 ’Ba gwage lle gwealedi mo gwagwa giti gire gwage edi giti ba ta agekalin gweale me no, ba me mo chuge ngwadi gwage lle edi dare tañachuge lle e giti dare, ma no ba mo linge siere lle ege. Ba agedale salengwli ba gwagwa gbaite jo jwanba siere mliabanga kare ene ba me ñage gwage dare lle edi ba takalin kare. Ma no toi gwagwa gbaitre alin ole toi gwagwa gbabonate no olege ji chuge tirare ngwadi boi daga ngwale jitaske ba agedu me no Chube dollale ñanale. \v 30 Kaire ba ta agekalin gweale me no mo ko taingwli giti ba mo ta gbadale me tañachuge age me no ene kare ko e giti, ba age me no ene talla chuge ngwadi, e salengwli ba mo ko tkenga kare, ene ba me age me no dare mo ko giti kare. Ma no toi ko gdaitre alin ole me toi ko gdabonate no ole gire ji chuge tirare ngwadi boi daga ngwale jitaske ba agedu me no Chube dollale ñanale. Ba mo ta gbadale diali age no Chube takalin kare me tañachuge age me no giti dare, ma no lle ulita kle ba gbe age me no ba joge siere lle ege. \s1 Jesu kwian tke tangle kwian onbre \s1 me ñage mo muiralla chuge ngwadi \p \v 31 Jesu gerudu dare: \p —Moisés Chube gerua degu unsuialin tangle, ba ulita nege tangle kle geru e keruchuge gerule: \q1 “Kwian onbre ta mo muiralla chugakalin ngwadi, onbre e chada degadale kete mo muirallage, chada e gerule muinga e me amanu dare, onbre age ene gire onbre ñage mo muiralla chuge ngwadi.” \m Nege ba kle mo ta gbe age ene geru e kle degaba kare. \v 32 Agwa cha gerule ulia ba ulita ole, muinga kle toi no diali mo ñengulalla ole me kle gbe onbre na ole, muinga e ñengulalla ama chuge ngwadi, gire muinga e mo jwen kwian onbre na ole kwian onbre ngeru kle muinga gbe jiske Chube gwa giti, Chube gwa giti e salengwli muinga e kle mo chuge ke giti onbre na ole kare. Kaire kwian onbre mo jwen muinga onbre na nu chugaba ngwadi ole, onbre e kle age me no Chube gwa giti, Chube gwa giti e salengwli onbre e kle mo chuge ke giti muinga na ole kare. \s1 Jesu kwian tke tangle kwian agedale ulia \s1 diali kwian gerule kare \p \v 33 Jesu gerudu dare kwian geru jwannga ulita ole: \p —Moisés Chube gerua degu unsuialin tangle, ba ulita nege tangle kle geru e keruchuge gerule: \q1 “Ba gerule Chube gwa giti ba be age gweale ulia ulia, ba me ñage gerule alin allabi, ba agedale ulia ba gerudu kare Chube gwa giti.” \m Moisés Chube gerua gbu ene unsuialin kwian israelita ulita alin. \v 34 Nege kaire cha gerule e giti ba ulita ole, ba ulita agedale ulia diali ba gerule kare me gerule lle gweale kalla giti ba be age gweale ulia ulia gire me tallade ba age o me age. Me gerule daba na ole nga ngaña kalla giti ba be age gweale ulia ulia, nga ngaña giti Chube kle toi nga ege. \v 35 Kaire me gerule daba na ole nga dba ai kalla giti ba be age gweale ulia ulia, nga dba ai ulita Chubenu kaire, Chube nga dba ai ulita mauña. Kaire me gerule daba na ole una Jerusalén kalla giti ba be age gweale ulia ulia, una Jerusalén Chube che Chugagwalla kwerinu, Chube no una e ole. \v 36 Kaire me gerule daba na ole mo chugaga kalla giti ba be age gweale ulia ulia, ba me ñage mo chugaga jere blite chugaga jutredi kaire ba me ñage chugaga jutre blite chugaga jeredi, Chube alin allabi ñage age ene ulita. \v 37 Ngwale ba gerule daba na ole lle gweale kalla giti o nga gweale kalla giti ba be age gweale ulia ulia, e me no Chube gwa giti. Ma no ba gerule trate alin daba na ole ba be age gweale ulia ulia gire ba mo ta gbadale age ulia ba gerudu kare. Ba gerule trate alin daba na ole ba mi age gweale ulia ulia gire ba mo ta gbadale me age. Cha gerule ba ole, ba ulita mo ta gbadale age ulia diali ba gerule kare, ba me age ene ba kle sole, che dolla Satanás kle ba ta gbe gerule ngwale daba na ole. \s1 Jesu kwian tke tangle me age gwangoguda me no \s1 daba ole agwa agedale diali no daba alin \p \v 38 Jesu gerudu dare: \p —Moisés Chube gerua degu unsuialin tangle, ba ulita nege tangle kle geru e keruchuge gerule: \q1 “Kwian mo bate daba ole daba gwagwa jwennga, kaire agwe gwangoguda mo jia gbadale daba gwagwa jwanlenga. \q1 Kaire agwe kwian kira bate daba ole daba dau skutenga, kaire agwe gwangoguda mo jia gbadale daba dau skutalenga. \q1 Kwian kle daba gbe boi daga ngwale kaire kwian e boidale daga ngwale salengwli daba kare.” \m Moisés geru jigu degaba gerule ene, nege ba kle mo ta gbe age ene geru e kle degaba kare, \v 39 agwa cha gerule ulia ba ulita ole, me kira bate kwian ole kwian bai kaire kle age me no ba ole, ba tañachugadale ama giti ta no ole. Kaire agwe kwian ba bate gwage ba gwa ongoru kaitadale amage batadale, ba me age ama ole ama kle age ba ole kare. \v 40 Kaire agwe kwian ta ba dbakalin gbale jiske kwian chugagwalla gwa giti ama ta ba ñometralla gweale badige jwankalinnga dbadale, ba mo ñometralla e chuge ngwadi amage ama jwennga badige, kaire kwian ene ole ba gerudale: “Ba takalin cha llea na gweale dbe kaire ba ñage dbe.” \v 41 Kaire kwian ta me no ba ole gerule ba ole: “Ba cha terua dbe sugeti alin allabi.” Kwian gerule ene bage, ba me ama terua dbe sugeti alin allabi, ba ama terua dbale dare ta no giti ma bate ama gerudu bage kare. \v 42 Kwian gweale lle banu kade bage mo alin, ba lle e ketadale amage ta no ole, kaire kwian na gweale lle banu kade sugetidale bage mo alin, ba mo ta gbe no ama ole, ba lle ketadale amage ama lle kadu bage kare, ba me mo ta dbe kibale ba lleage kwian ole. \p \v 43 ’Kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti kle ba ulita tke tangle geru giti, ba ulita kle geru e keruchuge gerule ene: \q1 “Ba mo ta dbadale no ba skatemanalla ole, agwa ba me mo ta dbadale no kwian ba dolla ole.” \m Nege ba kle mo ta gbe age daba ole geru e kle degaba kare. \v 44 Agwa cha gerule ba ole, ba mo ta dbadale no ba dolla ole kaire. Kwian kle ba oña boi me no, kwian ene ole ba gerudale: “Cha takalin Chube age no ba alin.” Kwian kle jainchke badi, kwian ene alin ba agedale no. Kwian kle ba ta gbe olire kle gerule me no badi kle kira bate ba ole, kwian ene giti ba gerudale Chube ole. \v 45 Ba mo ta dbe ene ba dolla ole, ene ba kle age ba Ñenua Chube takalin kare, ulia ba Chube kirolla Chube jian. Chube kle age no kwian ulita alin, Chube kle chuira gbe kwian ulita alin kwian ta no alin kaire kwian ta me no alin. Chube kle noi kage kwian ulita alin kwian ta no alin kaire kwian ta me no alin, ene chude kle tige no kwian ulita ole. \v 46 Ba mo ta dbadale no ba dolla ole kaire ba skatemanalla ole. Ba no kwian ba skatemanalla ole alin allabi, ¿Chube be age mine no ba alin e ñanale? Chube mi age no ba alin dale e ñanale, kwian ulita no mo skatemanalla ole. Kaire kwian igi ganga chugagwalla emperador nga Romamu alin ama no mo skatemanalla ole, ba gwa giti ama kwian me no me no, agwa diali ama no mo skatemanalla ole, kwian bai no ama ole, kwian ene ole alin ama no. Ba me mo ta dbe no kwian ulita ole ba kle age salengwli kwian igi ganga kare. \v 47 Kaire agwe ba kle gbi kade mo skatemanallage alin allabi, ba kle age salengwli kwian ulita kle age kare, kwian me Chube uñe kle age ene kaire. \v 48 Ba mo ta dbadale no kwian ulita ole kwian bai no ba ole kaire kwian bai me no ba ole, kwian e ulita ole ba mo ta dbadale no diali. Ba agedale no ulita Chube kle age kare, Chube no kwian ulita ole, kaire ba nodale kwian ulita ole. \c 6 \s1 Jesu kwian tke tangle daba chudaboi giti \p \v 1 Jesu gerudu dare kwian ole: \m —Ba age no kwian gweale alin kwian na gwa giti, ba gerule mau giti: “Cha agedu no daba e alin.” Ba age ene, ba takalin kwian ulita gwage badi gerule no ba giti: “Ama no, ama kle age no daba na alin.” Ba age daba na alin ta ene kare ole, Chube mi age no ba alin ba agedu no daba alin ñanale. \v 2 Malen cha gerule ba ole, ba daba me lle molen chudaboi, ba me ñage gerule kwian na ole: “Cha daba me lle molen chudabo no.” Me no age ene kwian na tanre kle age kare. Kwian bai kle daba me lle molen chudaboi lle gweale giti gire kle gerule e giti kwian na tanre ole u mo litangwa Chube gerua jwanngwage kaire kle gerule kwian na tanre ole bai kaire ten jonkare gire gerule: “Cha daba me lle molen chudabo no, cha lle ketu amage ama chudaboagda.” Kwian e kle lle kete nobi daba me lle molenge agwa me kle kete ta no giti, ama kle age mo sobadagda kwian na gwa giti. Ama kle age ene, gire ene kwian na ñage gerule ama giti ama daba chudaboanga ama kwian no, gire ulia ama ta me no kwiandi. Ba me age ama kle age kare. Ba daba chudaboi kwian ulita gwa giti takalin kwian ulita gerule no ba giti age ene ñanale, ba age daba alin ta ene kare ole Chube mi gerule no ba ole ba agedu giti mi age no ba alin ba agedu no daba alin ñanale. \v 3 Ba daba me lle molen chudaboi, ma no ba me gerudale ni kwian gdaite ole ba agedu no daba alin giti. \v 4 Ba alin allabi tañachugadale ba agedu giti, noare ba daba chudaboi kwian na ulita gwa skwlenre, ene Chube kle gwage badi ba kle age mine daba alin, ene Chube be gerule ba ole: “Ba agedu no daba alin.” Chube be gerule ene ba ole be age no ba alin ba agedu no daba alin ñanale. \s1 Jesu kwian tke tangle gerule Chube ole \p \v 5 Jesu gerudu dare kwian ole: \p —Ba gerule Chube ole gire me no age kwian na tanre kle age kare kle mo gbe gerule Chube ole kwian ulita gwa giti agwa ama ta kle bate Chubege. Ba gerule Chube ole gire ba me age ama kle age kare. Ama kle gerule Chube ole jagebanga gdate kwian ngle gwa giti u mo litangwa Chube gerua jwanngwage kaire kle gerule Chube ole jonkare kwian ngleske. Ene ama takalin kwian gwage amadi kaire gerule no ama giti. Ba me age ama kle age kare. Kwian gwage amadi ama takalin kare kwian gerule ama giti: “Kwian e ulia gerunga no Chube ole.” Kwian gerule ene ama giti gire Chube be gerule ama giti: “Kwian e me kle age no, ama kle age ngwale ulita.” Chube be gerule ene ama giti, Chube mi age no ama alin. \v 6 Ba gerule Chube ole gire, ba jogedale nga sugekarege kwian me ñage gwage badi ngwadi, ene ba ñage mo ta gbe ulia gerule Chube ole, Chube kle ba ole alin allabi gwakabongwadi. Ene Chube che Ñenua gwage badi, uñale amage ba ta mine ama ole, ama ba keruchuge, ba kle age ama takalin kare ñanale ama be age no ba alin ba kle kade kare amage. \p \v 7 ’Ba gerule Chube ole gire ba me geru ngwale alin jwen kate ngle kwian me Chube uñe kle age kare. Kwian e kle tañachuge kwian gerudale tanre tanre Chube ole gire Chube ñage ama keruchuge ñage age kwian takalin kare. \v 8 Ba me age kwian e kare. Chubege uñale trate llema llema ba takalinge, ngerutabi amage uñale llema ba ta kadakalin amage. \v 9 Ba gerule Chube ole ba gerudale ene: \q1 “Cha Ñenua, ba kle nga ngaña giti, ba no trate ulita, cha takalin kwian ulita gerule no ba giti. \q1 \v 10 Cha takalin kwian ulita nga ulitage ba gai mo Chugagwallale. \q1 Cha takalin ba age mo ta giti ba ta agekalin kare nga dba ai giti salengwli ba kle age nga ngaña giti kare. \q1 \v 11 Cha takalin ba bligda kete chage gutadale chui gdale toigda. \q1 \v 12 Cha agedu me no cha takalin ba talla mlienga, ene kaire daba age me no cha ole cha talla mlienga. \q1 \v 13 Ba me cha chuge ngwadi che dollage, ene ama me ñage age me no cha ole. \q1 Ba cha jwen siere lle me no ulitage. \q1 Uñale chage ba kwian ulita Chugagwalla ma kweri, ba kiraske ba ñage age ulita mo kiralla giti, ba no no, ba ene diali chui tangle. \q1 Cha gerule ene ulita ba ole cha Ñenua. Ene nobi.” \m Ba ulita gerudale ene Chube ole. \p \v 14 ’Kaire cha gerule ba ole, kwian agedu me no ba ole ba talla me no mlienga ama agedu me no ba ole giti, ba me tañachuge dare ama agedu me no ba ole giti. Ba age ene talla mlienga daba na agedu me no ba ole giti, ene kaire Chube be talla mlienga ba agedu me no giti, ama mi tañachuge dare ba agedu me no giti. \v 15 Agwa ba me talla me no mlienga kwian agedu ba ole giti ene kaire agwe Chube mi talla mlienga ba agedu me no giti. \s1 Jesu kwian tke tangle mo tke bage bligdage giti \p \v 16 Jesu gerudu dare kwian ole: \p —Ba chui gbaite gai mo tke bage bligdage gerudale Chube ole alin allabi, ba kle age ene gire ba me mo gwa gbale olire kwian na tanre kle age kare. Kwian ene kle bage bligdage gerudale Chube ole agwa ama me kle mo ta gbe no ulia Chube ole, ama me kle tañachuge Chube giti ama kle tañachuge mau alin giti, ama takalin daba na gwage amadi ama kwian no Chube gwa giti malen ama mo gwa gbale olire daba na gwa giti, ene chke uñale daba nage ama kle bli ole bage bligdage gdale, ene daba na gwage amadi tai dage amage gerule no ama giti: “Kwian e no Chube ole, ama kle mo tke bage bligdage Chube gwa giti malen Chube be age no ama alin.” Kwian na be gerule ene kwian kle bage takalin kare, agwa cha gerule ba ulita ole, kwian bai kle mo tke bage bligdage ene kwian ulita gwa giti takalin kwian ulita gerule no ama giti age ene ñanale, kwian ene giti Chube mi gerule no mi age no ama alin ama mo tku bage bligdage ñanale. \v 17-18 Ba mo tke bage bligdage Chube gwa giti gerudale ama ole ma no ba age kwian na gwa skwlenre, ba mo dodadale trate diali kare me mo gwa gbe olire, ene kwian na gwage badi me chke uñale amage ba kle mo tke bage bligdage Chube gwa giti, ene kwian na me gerule no ba giti ba kle bage bligdage gire. Agwa Chubege alin allabi be chke uñale, Chube ba Ñenua, diali ama kle gwage ba kle age ulitadi, ba age Chube takalin kare ñanale Chube be gerule no ba giti be age no ba alin. \s1 Jesu gerule kwian tañachugadale Chube giti \s1 me tañachuge lle nga dba ai giti alin allabi \p \v 19 Jesu gerudu dare kwian ole: \p —Ba me mo ta gbe tañachuge lle oge mau alin nga dba ai giti diali chui tangle, chui gweale lle e ulita be jogenga ngwale, chubdu kle lle gute kwian ngeru, lle kle joge me no sugaska, kaire kwian skwe boanga kle skwe boi kle lle dbe kwian ngeru, malen ngwale ba tañachuge lle tanre lite ole mau alin nga dba ai giti. \v 20 Ma no ba tañachuge Chube giti, ba age ulita nga dba ai giti Chube takalin kare gire Chube be lle no oge nga ngaña giti ba alin ba age no ñanale. Ba joge toi ama ole nga ngaña giti chuia chke, chui ege Chube be age no no ba alin be lle no e kete bage ba agedu no nga dba ai giti ama takalin kare ñanale. Nga ngaña giti lle ketabe bage mi jogenga ngwale dale, chubdu me lle gute ba ngeru, lle me joge me no sugaska, ni kwian skwe boanga kle nga ngaña giti, lle ulita be chege no trate diali dale alin. \v 21 Ba mo ta gbe lle lite ole tanre mau alin nga dba ai giti, ba be kle tañachuge diali lle nga dba ai giti alinge, ba be ta jogenga tañachuge Chube giti. Agwa ba mo ta gbe diali tachke Chube giti age ama takalin kare nga dba ai giti, ba ta be kle ule diali Chube ole nga ngaña giti tañachuge Chube giti alin allabi. \s1 Jesu kwian tke tangle kwian Chubenu \s1 kwian gwagwa no kare \p \v 22 Jesu gerudu: \p —Ba gwagwa kle ba gbe ten, ba gwagwa kle no me oga, ene ba ñage ten no trate ulita. Ene kaire kwian bai kle chage no trate Chube takalin kare ama kwian gwagwa no kare chage nga chra no giti. \v 23 Agwa ba gwagwa oga ba me ñage ten no trate, ba kle chage nga jereske. Ene kaire kwian bai me kle chage trate Chube geruadi kle chage age me no diali ama kwian gwagwa me no kare chage nga jereske, ama ñage boi tirare nga jereske, kwian ene kare kle chage sugekare Chubege age tanre me no, ni suge amage Chube takalin ama toi mine no trate Chube gwa giti, ulia kwian ene kle chage nga jereske. \s1 Jesu gerule Chube kle kwian amanu ulita manade no \p \v 24 Jesu gerudu: \p —Ni kwian gdaite ñage lle boi no chugagwalla gdaboke alin. Kwian mo ta gbe lle boi no chugagwalla gdaite alin, kwian me ñage lle boi no chugagwalla na alin kaire. Kwian lle boi chugagwalla gdaboke alin gire kwian mo ta dbe no chugagwalla gdaitre alin ole, chugagwalla na ole ama me mo ta dbe no dale, ama be jainchke chugagwalla edi. Ene kaire ba mo ta gbadale tañachuge lle boi no Chube alin me tañachuge diali igi gai giti lle lite ole ngle mau alin giti, ma no ba mo ta gbe tañachuge Chube giti alin allabi toi ama takalin kare. Ba mo ta dbe no igi alin ole ba me ñage mo ta dbe no Chube ole, ma no tañachuge Chube alin giti, me tañachuge lle boke giti ule. \p \v 25 ’Cha gerule ba ole, ba me mo ta dbe tañachuge tanre diali lle toigda alin giti, ba be llema gute ba be llema jai toigda chui bdugu, llema giti ba be mo ngama tke. Noare ba bligda molen gutadale, noare ba chi molen jadale, noare ba ñometra molen mo ngama tkagda, agwa me no tañachuge tanre diali bligda alin giti chi alin giti ñometra alin giti mo alin toigda. Chube ba dodadu ama ba gbu toi gwade, ene kaire Chube be lle ulita kete bage toigda, malen ma no ba mo ta gbe tañachuge diali Chube giti me lle alin allabi giti toigda no nga dba ai giti. \v 26 Ba ulita tachkedale bdada giti, bdada me kle chude ngama gbe, me kle chude tke, me kle bligda lite ole ogadale, me kle lle boi dale agwa kle toi no, ba Ñenua Chube kle ama manade, Chube kle bligda kete bdadage gutadale. Chube alin ba ma ñanaske bdadage, bdada me ñanaske ba kare Chube gwa giti agwa Chube kle ama manade no, ene kaire bage sugedale Chube be ba manade no diali. \v 27 Ngwale ba tañachuge tanre lle ulita giti mo alin toigda, tañachuge tanre ene kare giti ba me ñage chui na dare gai mo alin toingwa, chui be chke ba alin jogeda gire ba be jogeda diali. Ngwale ba tañachuge tanre lle toigda giti, Chube kle ba manade. \p \v 28 ’¿Mineade ba kle mo ta gbe tañachuge tanre ñometra giti mo ngama tkagda? Ba ulita tachkedale glijra giti, che gwage glijradi glijra noare, diali glijra meñe no, e Chube kle gbe ene, glijra me lle boi dale, meñe no alin allabi. \v 29 Cha gerule ba ole, kwian chugagwalla unsuialin kada Salomón, ama kwian kweri, ama mo ngama tku ñometra noareske, agwa glijra ma noare Salomón ñometrallage. \v 30 Chube glijra gbe tige no, nege glijra kle no, suialin gire glijra kwenga. Glijra me ñanaske ba kare Chube gwa giti agwa Chube kle glijra gbe skiennga no, Chube gwa giti ba ñanaske tanre ama be ba manade no diali, lle gweale me ba ole toigda Chube be lle e kete bage. Ba me kle Chube gai ulia Chube ñage ba manade no, ba mo ta gbadale me tañachuge ene dare, ulia Chube be ba manade no diali, ba ama gadale ulia. \v 31 Ba Chube uñe malen ba me mo ta dbadale olire lle toigda nate, ba be llema gute, ba be llema jai, llema giti ba be mo ngama tke. \v 32 Kwian me Chube uñe ulita diali kle mo ta dbe olire lle toigda nate. Agwa ba Chubenu, Chube ba Ñenua nga ngaña giti, amage uñale ba takalin llemage ene ba toi no nga dba ai giti. \v 33 Ba mo ta gbadale Chube gai ma no diali mo Chugagwallale, ba ama gadale dage, ba mo ta gbadale age no trate ama takalin kare diali, ene Chube be ba manade no be lle toigda kete bage lle bai me ba ole ene ba toi no nga dba ai giti. \v 34 Malen ba me tañachugadale tanre ba be toi llema giti suialindale, suialin chui be kle tañachugangwa, ba me tañachuge nege be boi gweale suialin giti, ba me chegedale tañachuge tanre e giti Chube be ba manade be ba chudaboi be boi gweale giti ba ole. \c 7 \s1 Jesu kwian tke tangle me no gerule daba nadi \p \v 1 Jesu gerudu dare kwian ulita ole: \m —Me no mo ta dbe tañachuge ba alin allabi kle age no Chube gwa giti gerule daba nadi daba me no Chube gwa giti, ba gerule me no dabadi ene, Chube be ba gbe jiske gerule ene dabadi gdale. \v 2 Ba gerule daba nadi daba me no Chube gwa giti, Chube be gwage me no badi kaire agwe, gire Chube be age ba ole ba kle age daba na ole kare. Ba gerule me no tanre dabadi, Chube be ji gbe ba giti tanre, kaire ba gerule me no sidri dabadi Chube be ji gbe ba giti sidri. Ba age batre daba na ole Chube be age ene batre kaire ba ole. \v 3-4 ¿Mineade ba kle tañachuge diali daba na kle age me no giti? Diali ba kle gerule me no dabadi daba gbale jiske daba kle age me no giti agwa ni ba kle tañachuge sidri ba agali kle age ma me no dabage giti. E salengwli ba kle gwage ngajwna daba gwagwagedi kare, ba ta ngajwna e jwankalinnga daba gwagwage, agwa ngajwna ma kweri kle mo gwagwage. Bage me suge ngajwna kweri kle ba gwagwage, ngwale ba gerule daba ole: “Daba, cha chugene ngajwna soli jwennga ba gwagwage.” \v 5 Ngeru ba ngajwna kweri jwandalenga mo gwagwage mo gwagwa jige trate, ene ba ñage daba chudaboi ngajwna soli jwennga ama gwagwage. E salengwli kwian kle gerule dabadi age me no sidri giti, me suge mau tale ama kle age ma me no dabage. Ama takalin daba na ulita tañachuge ama giti ama no ulita agwa gire ama ulia ta me no. Cha gerule ba ulita ole, ma no ba mo ta gbe tañachuge ba kle age me no giti ngeru me tañachuge daba na kle age me no giti, ba mo ta gbadale trate biale gire ba ñage daba na ta gbe ama kle age giti ba ñage ama chudaboi. \p \v 6 ’Kaire cha gerule ba ole Chube gerua kete kwian nage giti. Ba me kle samla bita ma no kete toge. Ba samla e kete toge to be srechie samla nadi gire be ba gute samla gdale. Kaire chunchi, ba me kle lle ñanaske igigwa kare mlienga ngwale dba chunchige, chunchi be skite giti igigwa be jwatenga ulita chunchi me igigwa gai dage dale. E kare ene ba Chube gerua kete kwian me Chube uñege, kwian e me ta geru e keruchugakalin me geru e gai dage gire ba me Chube gerua trage dare ama ole. \s1 Jesu gerule kwian lle kade Chubege Chube \s1 ama keruchuge Chube lle no kete amage \p \v 7 Jesu gerudu dare kwian ole: \p —Ba lle kade diali Chubege, e salengwli kwian kle lle kade dabage diali kare gire lle ketakle amage, e salengwli kwian kle lle jinade nate diali kare gire lle kle skwen amage, e salengwli kwian kle ugaka dagenga kare ta jogekalin gwa daba ullage gire daba kle ugaka degenga ama alin jogedale gwa. \v 8 Kwian ulita bai kaire lle kade diali, kwian enege lle keta. Kwian bai kaire lle jinade nate diali, kwian enege lle skwen. Kwian bai kaire ugaka dagenga diali, kwian ene alin ugaka tigenga. Ene kaire ba lle kade Chubege, Chube be ba keruchuge Chube be age ba alin. \v 9 Ba ulita gweale kirogwa molen, kirogwa pan kade bage, ¿gire ba be ke kete amage gutadale? Me dale, ba mi mo ta gbe ke kete kirogwage gutale, diali ba lle no ketakalin kirogwa banuge. \v 10 Ba kirogwalla ngwe kade bage gutale, ¿gire ba be jorisi kete amage gutadale? Me dale, ba mi mo ta gbe age ene mo kirogwalla ole. \v 11 Ba ulita talla agenga me no, agwa gire ba me lle me no kete ba kirogwallage, ba kle mo ta gbe age no mo kirogwalla alin, ba lle no ketakalin diali ba kirogwallage. Chube ba Ñenua kle nga ngaña giti, ama no trate ulita, ama ñage age ma no ulita ba alin ba kle age ba kirogwalla alinge, ama lle ma no kete bage, ama ta agekalin no no ba alin diali, ba bai lle kade Chubege Chube lle no kete bage. \p \v 12 ’Ba takalin kwian na ulita age ba alin, kaire ene ba mo ta gbadale age ene kwian na ulita alin. Moisés nu Chube gerua degaba unsuialin kaire kwian Chube gerua ketanga ulita nu Chube gerua degaba unsuialin, geru e ulita gerule kwian ulita agedale no ene daba alin. \s1 Jesu gerule kwian Chube gerua gai e salengwli joge tangle gereka ugakalla ka ulege kare \p \v 13-14 Jesu gerudu dare: \p —Ba ulita mo ta gbale joge tangle gereka ugakalla ka ulege chage jon soli jegwale kare. Joge Chube ngwadi salengwli joge tangle gereka ugakalla ka ulege kare. Kwian Chube gerua gai ulia ama ñage joge jon e kare, ene bdagli kwian ene ñage joge toi Chube ole nga ngaña giti diali chui tangle. Agwa mnoare kwian alin Chube gerua gai ulia toi Chube takalin kare nga dba ai giti malen kwian bedre alin Chube gerua gai ulia. Kwian tanre me Chube gerua gai ulia, ama ulita kle toi nga dba ai giti age ulita ama agali ta agekalin kare, e salengwli kwian joge tangle gereka ugakalla kwerige chage jon kweri jegwale kare, kwian ene kle chage sugekare Chubege kle age che dolla takalin kare. Bdagli kwian ene be boi daga ngwale nga dbigu giti che dolla ngwadi agedu me no kbiale, kwian ngle be boi ene. \s1 Jesu gerule kwian kle age giti \s1 chke uñale nate kwian ta mine \p \v 15 Jesu gerudu dare kwian ole: \p —Ba bai Chube gerua gaba batre, ba ulitaske kwian na geru me ulia dbanga be chke gerule no ba ulita ole Chube giti. Gwangea ama be chage no ba ulita ole, ene ama takalin ba mo ta gbe no ama ole, agwa bigire be chke uñale bage ama ta me no, ama me kle gerule ulia ba ole Chube giti. Ama ta ba anblitakalin geru me uliage malen ba kledale ta giti, ba me kwian ene kerua tallade, ama kle gerule ngwale. \v 16 Ama kle chage me no baske giti ñage chke uñale bage ama ta mine ulia, ñage chke uñale bage kwian e kwian me no me kle Chube gerua dbe ulia, ama geru ngwale dbanga, e salengwli gligba giti chke uñale chege gli mine. Uñale trate ba ulitage idongi me gbachie uvale, drinkin me gbachie higole. \v 17 Gli no gbachie no diali, kaire gli me no gbachie me no diali. \v 18 Gli no me ñage gbachie me no, gli me no me ñage gbachie no. \v 19 Kaire gli me no me gbachie no, ama datakle gugakle jitaske. \v 20 Gligba giti gli chke uñale nate gli bai no gli bai me no. Ene kaire kwian kle age no o kle age me no ba ulitaske giti ñage chke uñale trate ba ulitage kwian bai no kwian bai me no kwian bai Chube gerua ulia dbanga kwian bai geru ngwale dbanga. \s1 Jesu gerule kwian ulita mi joge toi \s1 Chube ole nga ngaña giti \p \v 21-23 Jesu gerudu dare kwian ole: \p —Chui bdagli be chke gire Chube be kwian me no gbe ji chuge boi daga ngwale tanre diali chui tangle. Chui ege kwian tanre be gerule ama kle cha gai mo Chugagwallale agwa ama me mo ta gbaba ulia age cha Ñenua Chube takalin kare, malen ngwale kwian ene gerule ama kle cha gai mo Chugagwallale. Kaire chui bdaglige kwian tanre be gerule cha ole: “Ba cha Chugagwalla, ba kalla giti cha ba gerua ketu kwiange kaire ba kiralla giti cha dolla kagu siere kwian jwligebangage, lle no tanre cha dodadu ba kiralla giti.” Kwian be gerule ene agwa ama me cha gerua gaba ulia gire cha be jainnga ama kalen: “Ba me cha gerua gau ulia, cha me ba uñe, ba me chanu, ba kwian agenga me no. ¡Joga siere chage! Ba me ñage joge toi cha ole cha Ñenua Chube ole nga ngaña giti.” Cha be gerule ene kwian me cha gerua gaba ole chui bdaglige. Cha gerule ba ole, kwian bai kle age Chube takalin kare, ama alin allabi be ñage joge toi Chube ole nga ngaña giti. \s1 Jesu gerule kwian mo ta gbadale age Jesu gerule kare \p \v 24 Jesu gerudu dare kwian ole: \p —Kwian bai kle cha keruchuge gire mo ta gbe age cha gerule kare, kwian e ta no molen tañachuge trate, ama salengwli kwian u gbanga no kare. Ngeru kwian u gbanga no kle dbi bage jere bu tke dbige jere gire kle ke ten budi tangle, ene bu chege kejre me joge chke dba, u kle dodaba no kiraske. \v 25 Noi boi kweri gire chi uda joge kweri, mle kweri tiennga u edi, u me joge chke dba, chi uda me ñage u dbe, u gbanga no bu tku jere dbige malen chi uda me ñage u e dbe. Kwian bai cha gerua keruchuge gire mo ta gbe age cha gerule kare, kwian ene salengwli kwian u gbanga no e kare. \v 26 Agwa kwian bai kle cha keruchuge gire me mo ta gbe age cha gerule kare, ama salengwli kwian u gbanga me no kare ama me tañachuge no, ama kle u gbe dbi giti alin me bu tke dbige jere me ke ten budi tangle. \v 27 Noi boi kweri ene chi uda joge kweri, mle kweri tiennga u edi, u joge chke dba, u joge ulita chi giti —Jesu gerudu ene kwian ulita ole. \p \v 28-29 Jesu gerudu ene ulita gire kwian tanre chegu tañachuge tanre Jesu gerudu giti, kwian tañachugu mo tale: “¿Mineade ama ñage che tke tangle ene trate? Ama kle che tke tangle ma no ma kiraske kwian che tkanga tangle Moisés chadalla giti ulitage, ama kle che tke tangle kwian geru mauña kweri kare.” Kwian ulita tañachugu ene mo tale Jesu giti. \c 8 \s1 Jesu kwian gdaite oga kwara tuge jingmea kada lepra ole dodade \p \v 1 Jesu jo dbige jwichugage kwian geru jwannga amage ulita ole, kwian tanre chagedu ama nate. \v 2 Kwian onbre gdaite chku Jesudi gerule Jesu ole, onbre e oga jingme kwara gbe tuge kote, onbre ege sugedu Jesu kira molen ngle malen ama jongnagwa skutu dba Jesu gwangnagu gire gerudu Jesu ole: \p —Ba takalin cha dodade, uñale chage ba ñage jingme ai jwen siere chage ene cha chege trate jingme aige. \p \v 3 Kwian oga gerudu ene Jesu ole gire Jesu ko chugu amadi, Jesu gerudu: \p —Cha takalin ba jingmea jwen siere bage, nege nege ba chege no trate. \p Jesu gerudu ene gire sugeti jingme jo siere onbrege onbre chegu trate. \v 4 Jesu gerudu oga jo chkeni no ole: \p —Ba me gerule ni kwian gdaite ole cha ba dodadu giti agwa ba agedale Chube nu geru gbaba unsuialin kwian alin Moisés giti gerule kare, chada e gerule ba agedale ai kare: Joga u gerungwa Chube olege mo kaite kwian gerunga Chube ole daba alinge, ba bdada gbaboke dbadale ule gugadale Chube gwa giti u ege ba chegu no trate ñanale, joga age ene ulita gire be chke uñale kwian ulitage ba jo chkeni no ba jingmeage —Jesu gerudu ene kwian onbre jo chkeni ole. \s1 Kwian lle boanga guardia donga chugagwalla alin oga, Jesu ama dodade \p \v 5 Jesu jo chage una Capernaum ngnagu, jo chke una ege guardia donga chugagwalla nga Romamu gdaite chku Jesudi gerule Jesu ole, ama gerudu: \p \v 6 —Cha ba gai kweri, cha takalin ba cha chudaboi, kwian lle boanga cha alin gdaite kle gwa ama oga jabale, ama skliebadba trate jegwale, ama skibachie tanre me ña jwlitenga. Noare ba cha chudaboi, noare ba lle boanga chanu oga dodade cha alin, ene ama joge chkeni noni. \p \v 7 Jesu jaindunga: \p —Cha ta ba chudaboakalin, cha be joge ule ba ole oga kle ngwadige jingme jwennga siere amage. \p \v 8 Guardia donga chugagwalla gerudu Jesu ole: \p —Cha ba gai kweri, chage suge cha me no, uñale chage trate ba no no, malen ma no ba me joge gwa cha ullage oga kle ngwadi, ba gerule alin allabi aini jonke lle boanga cha alin oga giti, ene uñale chage ama be joge chkeni noni. \v 9 Uñale chage ba kwian chugagwalla kweri ba kira molen ulita, ba gerule alin allabi gire jingme joge siere kwian ogage. Cha chugagwalla ñage cha kage lle boi ene cha age ama gerule kare, kaire cha guardia donga chugagwalla ñage guardia donga ulita kage lle boi ama age cha gerule kare, cha gerule guardia donga gdaite ole: “¡Joga!”, gire ama joge. Cha gerule na ole: “¡Bai aini!”, gire ama chie. Cha kwian lle boanga cha alin kage lle boi gire ama lle boi cha gerule kare. Ba ma kweri kira molen malen uñale chage ba gerule alin allabi jonke ba kle ngwadi jingme kage siere lle boanga chanuge, gire jingme be joge siere amage ama be joge chkeni noni. \p \v 10 Jesu guardia donga chugagwalla gerua keruchugu ene gire Jesu chegu tañachuge noare amadi, Jesu gerudu kwian kle chage Jesu ole ulita ole: \p —Ni kwian gdaite nga Israel ulitage guardia donga chugagwalla ta e kare molen, ama kle mo ta gbe cha gerua gai ulia mo tale ma no kwian israelita ulitage. \v 11 Cha gerule ba ulita ole, cha chuia be chke bdagli gire kwian me israelita tanre nga ulitage be chie chui ollade Chube ngwadi, ama ulita cha gerua gaba malen ama be toi no nga ngaña giti Chube ngwadi ule kwian israelita enusulian unsuialin Abraham ole Isaac ole Jacob ole. \v 12 Kwian israelita ulita kledale Chube ngwadi chui ege agwa ama tanre me cha gerua gau ulia, malen ama gbabe sugekare Chubege ji chuge tirare boi tanre daga ngwale nga jereske, ne ngwadi kwian e ulita be olire tanre ji chuge tirarege. \p \v 13 Jesu gerudu ene kwian ulita ole gire Jesu gerudu bdagli guardia donga chugagwalla ole: \p —Jogani ba ullage, ba cha gau ulia cha ñage gerule alin aini jonke gire lle boanga ba alin oga be joge chkeni, be boi ene ba cha gau ulia kare, oga e be joge chkeni. \p Jesu gerudu ene gire sugetibi e suiale kwian lle boanga oga kledu gwa jo chkeni no trate. \s1 Jesu Pedro ñemaña dodade \s1 kaire kwian na tanre oga dodade \p \v 14 Jesu jo Pedro kle toi ngwadi gire Pedro ñemaña skwendu oga ankwa giti nganagda ole. \v 15 Jesu jo chke muinga oga kle ngwadi, ko gau kote gire sugeti nganagda me chegu chkedi dare, nganagda ulita jo siere Pedro ñemañage. Ama cheguni noni chku gdate, gire ama bli jinadu Jesu alin kaire kwian na kle ne ngwadi alin. \p \v 16 Chui amañage ngabi nga jo jere gire kwian tanre oga dule Jesu ngwadi, kwian jwligebanga ngle che dolla kote kaire kwian ngle oga jingme tanre ole dule Jesu ngwadi dodadale. Jesu gerudu geru gbaitre alin allabi kiraske dolla ulita ole gire dolla jo siere kwiange, kaire Jesu kwian na oga dodadu ulita. \v 17 Ai ulita boidu ene kwian Chube gerua ketanga kada Isaías Chube gerua degu unsuialin gerule kare, chada e gerule: \q1 “Ama che boi daga ngwale ulita chegu ama kote kaire che oga ama che dodadu.” \m Isaías chada degu ene unsuialin Jesu giti. \s1 Jesu gerule kwian ole kwian bai ta chagekalin ama ole agedale mine gire ñage chage ama ole \p \v 18 Kwian tanre kledu Jesudi tangle, malen Jesu tadu joge tangle chi kagda giti ongoru, Jesu gerudu kwian geru jwannga amage ulita ole: \p —Che jogedale tangle chi kagda giti ongoru, ba mo gbe biale. \p \v 19 Jesu gerudu ene kwian geru jwannga amage ulita ole gire sugeti kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti gdaite chku Jesudi gerudu Jesu ole: \p —Ba kwian tkanga tangle geruge, cha ta jogekalin ba ole ba be joge baini kaire ngwadi, cha be chage ule ba ole geru jwen bage. \p \v 20 Jesu gerudu kwian e ole: \p —¿Ulia ulia ba ñage chage cha ole baini kaire cha be joge chage ngwadige? Bliski ugara molen gbengwa kaire bdada ugara molen gbengwa, agwa cha me dale. Chube nu cha kagaba nga dba ai giti kwian kare, cha me u molen agali gbengwa. \p \v 21 Jesu gerudu ene kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti gdaite ole gire kwian na gdaite kle ne ngwadi gerudu Jesu ole: \p —Cha chagekalin ba ole geru jwen bage kaire, agwa nege nege cha me ñage, cha be manade, cha ñenua be jogeda cha be ama jaba tke dbige gire cha be ñage chage ba ole. \p \v 22 Jesu jaindunga kwian e kalen: \p —Ba ta chagekalin cha ole me ñage manade, bai chage cha ole nege. Ba mo ta gbadale chage cha gerua nate ulia, ba bitalla ulita me Chube gerua gai ulia ba ama jige ba ñenua jaba tke dbige. \s1 Jesu mle kaire chi gbe ngwedige \p \v 23 Jesu gerudu ene kwian ole gire Jesu jo du toli kwian geru jwannga amage gdataboko giti gdaboke ole, ama ulita jo chage duge chiga giti jo chibita kagda giti ongoru. \v 24 Jesu ule kwian geru jwannga ulita ole kle chage duge ene chiga giti gire Jesu gbedu. Jesu kle gbe gire sugeti ngwale mle chku dba kweri kiraske chi skwendu bdugu chi jo du toli, du biri jwlitenga. \v 25 Gire ta kennga tanre ole kwian geru jwannga Jesuge Jesu gau gdate, ama gerudu Jesu ole: \p —¡Cha Chugagwalla! ¡Chkede bduge cha chudaboi! ¡Che ulita be joge chiske duge llagli, che be unjoge! \p \v 26 Jesu jaindunga: \p —¿Mineade ba ulita ta kennga tanre? ¿Ba me cha gai ulia cha ñage ba manade nga tirareske? \p Jesu gerudu ene gire ama chku gdate gerudu mle ole gerudu chi ole: \p —¡Chegede ngwedige ngeru kare! \p Gire mle kaire chi chegu ngwedi Jesu gerudu kare. \v 27 Jesu agedu ene mle ole chi ole gire kwian geru jwannga Jesuge ulita chegu tañachuge tanre noare Jesudi, ama ulita geru kadu moge ongoru ongoru: \p —¿Kwian ai mine, ade mle kaire chi kle ama kerua gai dage ama gerule kare? —kwian geru jwannga geru kadu moge ene Jesu giti. \s1 Jesu kwian jwligebanga gdaboke dodade nga Gadarage \p \v 28 Jesu jo chage dare duge chiga giti kwian geru jwannga amage ulita ole, Jesu jo chke chi kagda giti ongoru nga ka jwankle Gadarage. Ne ngwadi Jesu jo kedagu gire kwian gdaboke jwligebanga dolla kote chku ten Jesu ngwange, kwian jwligebanga gdaboke e kledu toi kwian jaba ogakle keugage ngwadi. Kwian jwligebanga gdaboke e saingwli tanre, malen kwian na ulita ta kendunga chage ne ngwadi jon e giti. Kwian jwligebanga e chku Jesudi, \v 29 gire dolla kwian boke e tale kwian gbu ngaute Jesuge: \p —Uñale chage ba Chube Kirolla. ¿Lledale ba chiu cha nate nga aige? ¿Ba chiu aini cha gbe boi daga ngwale ngerutabi Chube be cha ulita gbe ji chuge chuia bebi chke gire? Cha me takalin ba cha gbe boi dagale tanre nege. \p \v 30 Ne ngwadi gwajangeti chunchi tanre kledu blire, \v 31 gire dolla kledu kwian tale gerudu Jesu ole: \p —Ba be cha ulita kage siere kwian aige, cha me takalin ba cha kage ji chuge nege nga tirarege, ma no cha takalin ba cha ulita kage toi chunchi e ulita tale. \p \v 32 Jesu gerudu amage: \p —¡Dolla ulita, joga siere kwian aige! ¡Joga toi chunchi tale! \p Jesu gerudu ene gire dolla jo siere blike kwian onbre bokege jo chunchi tale, kwian boke chegu trate no. Dolla jo chunchi e ulita tale gire chunchi jo jrite ulita jo kegdege dolla kote, chunchi ulita jo chiske jokeda chi kote dolla kbiale. \v 33 Gire kwian chunchi mananga ulita gwagedu chunchi boidu ene ulitadi gire ama ulita jo jrite kwachieske ama jo geru kete kwian ngleage unaske, ama geru tragu boidu chunchi ole giti kaire geru tragu Jesu kwian jwligebanga boke dodadu giti. \v 34 Chunchi mananga geru e ulita tragu kwian unaske ole, gire kwian ulita kledu toi una ege jo tienda Jesudi. Kwian e ulita jo chke Jesudige gire gerudu Jesuge: \p —Cha ulita me takalin ba chege dare aini nga aige. ¡Joga siere nga aige me age ene dare aini! \c 9 \s1 Kwian gdaite skliebada trate jegwale, Jesu ama dodade \p \v 1 Kwian nga Gadarage Jesu kagu siere nga ege gire Jesu jo du toli geru jwannga amage ulita ole, ama ulita joni tangle chibita kagda giti ongoru. Gire ama ulita jo chkeni Jesu jwiage Jesu toidu ngwadi. \v 2 Ne ngwadi kwian oga skliebada trate jegwale dule ankwa giti Jesudi, Jesu gwagedu kwian ogadi gire uñadu Jesuge kwian oga kaire kwian oga dbanga ulita mo ta gbaba ulia Jesu ole Jesu ñage kwian oga dodade, malen Jesu gerudu kwian oga ole: \p —Ba mo ta gbe suga no. Cha gerule ba ole, ba ageba me no ulita talla cha mlienga, nege ba chege no trate me jiske Chube gwa giti. \p \v 3 Kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti gweale kledu eni Jesu keruchuge gerule ene kwian oga ole gire tañachugu Jesudi mo tale: “Onbre e kle gerule me no, ama kle mo gbe kweri Chube kare. ¿Chema ñage kwian age me no ulita talla mlienga kwian gbe no trate me jiske Chube gwa giti? Chube alin allabi ñage, onbre e me ñage age ene Chube kare.” \v 4 Kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti ulita kledu tañachuge ene mo tale Jesudi, gire Jesuge uñadu trate kwian e ulita kle tañachuge giti, Jesu geru kadu kwian e ulitage: \p —¿Mineade ba ulita kle tañachuge me no ene chadi? \v 5 ¿Bai ma mno cha alin: kwian oga ai ageba me no ulita talla mlienga o kwian oga ai dodade jingmege? Cha alin ai me mno ulita gdabonate. \v 6 Nege cha be kwian oga ai dodade ba ulita gwa giti ene be chke uñale bage ulia Chube cha kagu nga dba ai giti kwian kare, Chube kiralla giti cha ñage kwian oga dodade jingmege kaire agwe cha ñage kwian age me no ulita talla mlienga kwian gbe no trate me jiske Chube gwa giti. \p Jesu gerudu ene kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti ulita ole gire Jesu gerudu kwian oga skliebada trate jegwale ole: \p —Nege cha gerule ba ole, chkede gdate mo ankwalla blienga dbadale, jogani chage ba kle toi ngwadige. \p \v 7 Jesu gerudu ene gire kwian oga skliebada chku gdate mo ankwalla gau kote ama joni chage ama kle toi ngwadige. \v 8 Kwian ulita kledu ne ngwadi gwagedu ai ulita boidudi gire kwian ulita ta me jo sugano chegu tañachuge tanre, kwian gerudu no Chube giti: \p —Chube noare, ama kira molen ulita, ulia ama kira ketu Jesuge kwian oga skliebada trate jegwale dodade, ulia Chube no no —kwian ulita gerudu no ene Chube giti. \s1 Jesu Mateo kade chage ama ole geru jwen amage \p \v 9 Jesu kwian oga skliebada dodadu ene gire Jesu jo chage dare, Jesu gwagedu kwian onbre ka jwankle Mateodi. Mateo kwian igi ganga chugagwalla emperador nga Romamu alin, ama kledu toiba dba igi ketakle ngwadi igi gai kwiange, gire Jesu chku amadi gerudu ama ole: \p —Bai chage cha ole geru jwen chage. \p Jesu gerudu ene gire Mateo chku gdate lle e boi chugu ngwadi ulita, ama jo chage Jesu ole. \p \v 10 Chui gbaite Jesu jo blire Mateo ullage kwian geru jwannga amage ulita ole, Jesu kle blire eni gire kwian tanre igi ganga chugagwalla emperador nga Romamu alin kaire kwian na tanre agenga me no chku Mateo ngwadi, kwian e ulita toidu dba blire ule Jesu ole kaire kwian geru jwannga Jesuge ole. \v 11 Kwian fariseo mneite kledu eni gwagedu Jesudi blire ule kwian tanre agenga me no ole gire kwian fariseo e geru kadu Jesu giti ta me no ole kwian geru jwannga Jesuge ulitage: \p —¿Mineade ba tkanga tangle geruge kle blire ule kwian igi ganga chugagwalla emperador nga Romamu alin ole kaire kwian na tanre agenga me no ole? \p \v 12 Kwian gerudu ene kwian geru jwannga Jesuge ole gire Jesuge geru sugedu kwian kledu geru kade giti, malen Jesu gerudu kwian e ole: \p —Cha gerule ba ulita ole, kwian kle no trate me oga me joge kwian mo dodanga ngwadi mo dodade, agwa kwian oga ima ama joge kwian mo dodanga ngwadi mo dodade. \v 13 Cha tai dage kwian ai ulita cha kle blire olege, cha ta ama ulita chudaboakalin kwian mo dodanga kwian oga chudaboi kare. Ba geru jwandale Chube gerua degaba unsuialinge ene suge bage chada e giti Chube kle gerule mine, chada e gerule: \q1 “Chube gerudu: ‘Cha me takalin ba bda gweda cha gwa giti age no cha ole alin allabi. \q1 Agwa kaire cha takalin ba tai dage daba nage diali ba agedale no ama alin.’ ” \m Chube gerua degaba unsuialin gerule ene. Cha gerule ba ulita ole, cha chiu nga dba ai giti kwian agenga me no ta blite Chube ole joge siere ama kle age me noge, agwa kwian gweale kle tañachuge mo tale ama no trate me jiske Chube gwage, kwian kle tañachuge mo giti ene alin cha me chiu, cha chiu kwian agenga me no alin —Jesu gerudu ene kwian fariseo ulita ole. \s1 Jesu gerule kwian mo tke bage bligdage giti \p \v 14 Kwian tanre chagedu Juan-Bautista ole Juan-Bautista gatedi geru jwen Juan-Bautistage ama jo Jesudi geru kade Jesuge, ama gerudu Jesu ole: \p —Cha ulita geru jwannga Juan-Bautistage kaire kwian fariseo ulita diali kle chui gweale gai mo tkale bage bligdage gerudale Chube ole alin chui ulita me blire. Cha ulita kle age ene tanre, agwa kwian geru jwannga bage ni gdaite kle age ene. ¿Mineade geru jwannga bage me kle mo tke bage bligdage chui gwealege cha ulita kle age kare? Kwian geru jwannga bage ulita kle blire chui ulitage. \p \v 15 Jesu jaindunga: \p —Cha be geru ai ñachuge ba ulita alin, ene be chke uñale bage mineade kwian geru jwannga chage me kle mo tke bage bligdage kwian na kle age kare: Kwian onbre mo jwen chuia gbe, mo jwen chuia chke gire kwian kadaba ulita be joge chui ollade ule kwian onbre mo jwannga ole. Kwian kadaba ulita be chke chui ollade, ¿chema gerule kwian e me ñage blire? Kwian ulita be blire nga suga no ole chui ollade ule kwian onbre mo jwannga ole. Agwa chui e joge tangle gire chui gbaite be chke kwian onbre mo jwannga dbabe sugekare, chui ege kwian mo jwen chuia olladanga ulita be chege ta olire kwian onbre mo jwannga nate gire kwian chui olladanga ulita be mo tke bage bligdage ta olire ole. Ulia cha gerule ba ulita ole, cha kwian onbre mo jwannga e kare, kwian geru jwannga chage ulita kwian mo jwen chuia olladanga kare. Nege cha kle ule geru jwannga chage ulita ole, agwa chui be chke gire cha dbabe sugekare amage, chui ege ama be mo tke bage bligdage ta olire tanre ole. \p \v 16 Jesu geru ñachugu ene kwian alin gire Jesu geru na ñachugu ama alin kaire: \p —Cha gerule ba ulita ole, ni kwian gdaite kle mo ñometralla juda ugachuge ñometra jagere me gligabage. Che ñometra jagere gbe ñometra juda giti, gire che ñometra jagere glige ñometra junbate ñometra chege ma soli, ñometra jagere kle ñometra juda gbe dretenga, gire ñometra uga kle chege ma me no kweri, ulita kle chege me no. \v 17 Kaire ni kwian gdaite kle lle gage jagere tke bda kwara dodaba lle gage dbangwa judage. Che lle gage tke bda kwara judage lle gage jagere kle lie gire bda kwara juda kle skiennga ulita, gire lle gage ulita kle jogenga ngwale ulita, kaire bda kwara kle chege me no ulita. Malen diali lle gage jagere tkakle bda kwara jagerege, ene lle gage kle lie, bda kwara me skiennga, lle gage me jogenga ngwale. \p Jesu geru ñachugu ene ulita kwian geru jwannga Juan-Bautistage alin, uñadu Jesuge kwian e me ta Jesu gerua jagere gakalin ulia me ta mo gerua juda gbaba unsuialin chugakalin ngwadi, malen Jesu geru ñachugu ene ama alin geru jagere giti geru juda giti. \s1 Jesu muinga oga sbali daige dodade kaire Jesu kirogwa muire jogebakeda gbeni gwade \p \v 18 Jesu kledu gerule kwian geru jwannga Juan-Bautistage ole gire kwian israelita chugagwalla gdaite chku Jesudi, ama jongnagwa skutu dba Jesu gwangnagu mo chudaboi kade Jesuge, ama gerudu Jesu ole: \p —Cha jian jokeda sugeti, cha takalin ba joge ule cha ole cha ullage cha jian jaba kle ngwadi, ba ko gbe ama jaba giti ene ama be chkeni gwade. \p \v 19 Gire Jesu chku gdate Jesu jo chage kwian e ole kwian e ulla ngnagu, kaire kwian geru jwannga Jesuge gdataboko giti gdaboke jo ule Jesu gatedi. \v 20-21 Jesu kledu chage jon jegwale gire muinga oga jo chke kodi Jesudi Jesu nate jonke, muinga e oga daige sbali, chura gdataboko giti gdaboke chui kaire kairege muinga e kledu toi daige diali, muinga e tañachugu mo tale: “Uñale chage cha ko chuge Jesu ñometralladi alin allabi gire ene cha be joge chkeni noni Jesu kiralla giti.” Muinga tañachugu ene mo tale gire ama agedu, ama ko chugu Jesu ñometralladi, \v 22 gire Jesu jwlituda modi tangle, Jesu tendu muinga ogadi gire Jesu gerudu muinga ole: \p —Ba mo ta gbe suga no, ba mo ta gbu cha gai ulia malen e giti cha ba dodadu, ba jo chkeni noni. \p Jesu gerudu ene gire sugeti ngwale muinga chegu no trate muinga jo chkeni ama jingmeage. \p \v 23 Jesu jo chage ngeru gire ama jo chke gwa kwian israelita chugagwalla ullage. Jesu gwagedu kwian tanre kle mo litaba enidi, kwian e ulita kledu olire kweri sui jwennga kirogwa muire jaba nate, kaire kwian gweale kledu ngwane lle ngwanegda kada flautage biale joge oña jaba tke dbige. \v 24 Jesu gwagedu kwian ene ulitadi gire Jesu gerudu ama ulita ole: \p —¡Joga siere aini! Kirogwa muire me jogebakeda dale, agwa ama kle gbe alin allabi. \p Jesu gerudu ene gire kwian ulita gidedu Jesudi Jesu gerudu giti, kwian ulitage uñadu kirogwa muire e nu jogebakeda ulia. \v 25 Jesu kwian e ulita kagu siere ne ngwadige gire Jesu jo chiga kirogwa muire jaba kle ngwadige, ama kirogwa muire jaba ko gau kote gire kirogwa muire chkuni gwade, ama chku bduge. \v 26 Jesu kirogwa muire jaba gbuni gwade ene, gire geru e jo chage kwian ulitaske nga e ulitage Jesu kirogwa muire jaba gbuni gwade giti. \s1 Kwian gdaboke gwagwa me, Jesu ama dodade \p \v 27 Jesu jo chage ngeru ne ngwadi gire kwian gdaboke gwagwa me chagedu Jesu nate jonkare ngaute Jesuge: \p —¡Ba che chugagwalla unsuialin David oindalla, ba tai dage chage, ba cha gdaboke gwagwa dodade! \p \v 28 Jesu jo chke gwa gire kwian gdaboke gwagwa me chku gwa Jesu nate, Jesu geru kadu ama bokege: \p —¿Ba cha gai ulia cha ñage ba gwagwa dodade ene ba ten? \p Ama boke jaindunga: \p —Ima, uñale chage ulia ba ñage cha gwagwa dodade cha gbe ten. \p \v 29 Gire Jesu ko chugu ama gdaboke gwagwadi, Jesu gerudu: \p —Ba cha gau ulia cha ñage ba gwagwa dodade, malen ba gwagwa be chege no ba takalin kare, ba be ten no trate. \p \v 30 Jesu gerudu ene gire kwian gdaboke gwagwa chegu no, ama ñadu ten no trate, Jesu gerudu ama ole: \p —Ba me geru trage ni kwian gdaite ole cha ba gwagwa dodadu giti. \p \v 31 Kwian gdaboke jo siere ne ngwadi ama me ñadu geru gate mo tale, ama geru tragu kwian ulita nga ege ole Jesu agedu giti no ama alin Jesu ama boke gwagwa dodadu. \s1 Kwian keru me, Jesu ama dodade \p \v 32 Jesu kwian onbre gdaboke gwagwa gbu ten, kwian e boke kledu joge siere Jesu kledu ngwadige gire kwian na chiu daba keru me dbe Jesuge dodadale, onbre e nu jwligebanga che dolla kote, me ñage gerule che dolla kbiale. \v 33 Jesu dolla kagu siere onbre ege gire onbre e ñadu gerule. Kwian kle ne ngwadi ulita chegu tañachuge tanre Jesu agedu giti, kwian gerudu: \p —Ni cha nu gwageba kwian mo dodanga nodi e kare aini nga Israel ulitage. \p \v 34 Agwa kwian fariseo ulita kle ne ngwadi gerudu Jesudi: \p —Dolla chugagwalla kle kira kete amage, kira e giti ama kle ñage dolla na kage siere kwiange —kwian fariseo gerudu ene me no Jesudi. \s1 Jesu tai dage kwian me Chube gerua uñege \p \v 35 Jesu jo chage una kaire kairege kwian tke tangle u mo litangwa Chube gerua jwanngwage. Una ulita baini kaire Jesu jo chke ngwadi ama gerudu kwian ulita ole kwian ñage Chube uñe, kwian mo ta blitadale Chube ole Chube gai mo Chugagwallale, ene Chube be kwian e jwen siere ji chugege agedu me no gdale. Jesu chagedu gerule ene kwian ole, kaire agwe Jesu kwian jingmere dodadu, kaire kwian oga lle na tanre kote Jesu kwian oga ene dodadu ulita. \v 36 Baini kaire Jesu jo ngwadi kwian ngle kledu, diali Jesu gwagedu kwian e ulitadi gire Jesu taidu dage kwian e ulitage, Jesu gwagedu kwian e ulitadi ta olire, kwian e ulita kira me chage no Chube takalin kare, chudaboanga me kwian e alin kwian e tke tangle no trate Chube gerua giti. Jesuge sugedu kwian e ulita bda oveja me mo mananga molen kare, \v 37 malen Jesu gerudu kwian geru jwannga amage ulita ole kwian ene giti: \p —Kwian tanre me Chube gerua uñe kle Chube gerua manade ngwange, agwa Chube gerua dbanga bedreare. E salengwli bligda tanre kle biale jwandale kare, bligda e jogeba dabe, agwa kwian bligda jwannga bedreare kagadale bligda e jwen. E kaire ene kle boi Chube gerua giti, \v 38 malen ba gerudale Chube ole Chube kwian gai kage ama gerua kete kwian me ama gerua uñege. E salengwli bligda mauña kle kwian na kage bligda jwen ama alin kare —Jesu gerudu ene kwian geru jwannga amage ulita ole. \c 10 \s1 Jesu kwian geru jwannga amage gdataboko giti gdaboke ta gbe ulita Jesu gerua dbe kwian nage giti \p \v 1 Chui nage Jesu kwian geru jwannga amage gdataboko giti gdaboke kadu geru trage, chui ege Jesu mo kiralla ketu ama ulitage lle daga ngwale no tanre dodade Jesu kiralla giti, Jesu gerudu ama ole: \p —Nege gwangerugu cha kiralla giti ba ñage dolla kage siere kwian jwligebanga dolla kotege, kaire ba ñage kwian jingmere dodade ba ñage kwian oga lle na tanre kote dodade. \p \v 2 Jesu gerudu ene kwian geru jwannga amage ulita ole, kwian e ulita kada ene: \q1 Simón (amaña kada Pedro), \q1 Andrés (ama Pedro daballa), \q1 Santiago (ama Zebedeo kirolla), \q1 Juan (ama kaire Zebedeo kirolla, ama Santiago daballa), \q1 \v 3 Felipe, \q1 Bartolomé, \q1 Tomás, \q1 Mateo (ngeru ama igi ganga chugagwalla emperador nga Romamu alin), \q1 Santiago (ama Alfeo kirolla), \q1 Tadeo, \q1 \v 4 Simón (ama kwian kira batanga mo jwia gdale), \q1 Judas-Iscariote (bdagli ama jwlitedu Jesu dollale Jesu ketu gwaleda). \m Jesu mo kiralla ketu kwian e ulita gdataboko giti gdabokege gire Jesu ama ulita kagu Chube gerua dbe kwian nage. \p \v 5 Jesu bebi kwian e ulita kage Chube gerua Jesu giti dbe kwian nage gire Jesu gerudu ama ulita ole: \p —Ba joge chage Chube gerua dbe gire ba me joge nga kwian me israelita kle toi ngwadige Chube gerua trage ama ole, kaire ba me joge una ulita nga Samariage Chube gerua trage kwian e ole. \v 6 Ma no ba jogedale Chube gerua trage kwian israelita ulita ole, ama bda oveja jogebanga kare, ama me Chube gerua cha giti uñe. \v 7 Ba joge geru trage kwian ene ole Chube giti, ba gerudale: “Chube be age kwian ulita alin chuia kle kodi, ba mo ta blitadale Chube ole ama gai mo Chugagwallale.” \v 8 Ba chagedale geru e trage kwian ulita ole, kaire ba kwian oga dodade, ba kwian jogebakeda gbeni gwade, ba kwian oga kwara tuge jingmea kada lepra ole dodade jige trate, ba dolla kage siere kwian jwligebanga dolla kotege. Cha kira ketu bage, kira e giti ba kwian oga dodade, ba kwian oga dodade ba me igi kade kwiange ba kwian dodadu ñanale, ba me ñage kwian oga dodade mo kiralla giti, cha kira e ketu bage malen ba agedale no kwian na alin me igi kade amage age ene ñanale. \v 9-10 Ba joge age ene kwianske ba me teru dbe mo ole llagli, ba jogedale kole. Ba me igi dbe mo alin lle gigagda, ba me gde teru dbangwa dbe, ba jogedale ñometra modi alinske, ba zapato dbe modi alin, ba me zapato na ni ñometra na dbe mo ole llagli. Kaire ba me glita chagegda dbe. Chkedale uñale bage ba be Chube gerua dbe kwian nage, kwian e ba manadale lle ulita giti, malen ba me teru dbadale ni ba tañachugadale lle giti mo alin toigda. \p \v 11 ’Una ulitage baini kaire ba joge chke ngwadi ba chagedale u kaire kairege kwian ta no ole jinade, kwian ene kare skwen bage ama ba gai ngwange no mo ullage age no ba alin, kwian e ullage ba chegedale toi ba kle Chube gerua dbe kwian una emuske gire. Ba joge dare una nage ba age ene una kaire kairege baini kaire ba joge chke ngwadi. \v 12 U bai kairege ba joge chke ba gbi kadadale no kwian ulitage kle toi u ege, ba gerudale ama ulita ole: “Cha takalin Chube age no ba ulita alin, ene ba ulita ta dbe suga no.” \v 13 Ba gbi kade no ene kwiange gire kwian jainnga ta no giti ba kalen gwajondoida kwian ba gai ngwange no, kwian ene alin Chube be age no. Agwa ba gbi kade kwiange gire kwian me jainnga ba kalen ta no giti me ba gai ngwange no, kwian ene alin Chube mi age no, Chube be age no ba alin allabi, ngwale ba gbi kade kwian enege, ama mi ba keruchuge gerule Chube giti. \v 14 Baini kaire ba joge chke ngwadige kwian me ba gai ngwange no ni kwian ta ba keruchugakalin gerule Chube gerua giti, ba me tallade, ba jogedale siere u ege una ege, ba dbi mnuña skiennga mo serage kwian ene gwa giti, ene be suge kwian ege ama chege jiske tanre Chube gwa giti me ba gai ngwange no gdale Chube gerua giti. \v 15 Cha gerule ulia ba ulita ole, chui be chke gire Chube be ji gbe kwian una ege alin bai me ba gau ngwange no me tadu Chube gerua keruchugakalin, kwian ene alin Chube be ji gbe ma mno Chube ji gbu kwian agenga me no ulita alin una Sodomamuge una Gomorramuge unsuialin tangle. \p \v 16 Jesu gerudu dare kwian geru jwannga amage ole: \p —Cha gerule ba ulita ole, cha kle ba kage cha gerua trage kwian ole, joga ta giti. Cha kle ba kage, kwian ta me no me cha gerua gaba ulia be age ba dollale, ama ta ba gbakalin boi daga ngwale, ba be chage kwian eneske salengwli bda oveja chage gude tirareske kare. Ba chagedale ta giti kwian eneske salengwli jorisi kle mo gbe biale kare, kaire ba chagedale no trate kwian e gwa giti, me mo gbe jiske amage salengwli beusi me mo gbe jiske kwiange kare, ba tachkedale age no diali kwianske. \v 17 Ba ulita kledale ta giti, kwian gweale me ta cha gerua keruchugakalin, ta me no ole kwian ene be ba gai be ba kete kwian israelita chugagwallage boadalenga daga ngwale cha gerua gdale, kwian chugagwalla e be ba dbe u mo litangwa Chube gerua jwanngwage be ba batange obere giska giti kwian na ulita gwa giti. \v 18 Kaire agwe ba dbabe kwian chugagwalla tanre ma kweri ngwadi, chugagwalla e ulitage ba gbabe jiske cha gerua gdale, ba kle chugagwalla e ngwadi gire ba be ñage gerule no cha giti chugagwalla e ulita gwa giti kaire kwian me israelita na tanre gwa giti. \v 19-20 Ba ulita be geru cha giti kete kwiange, e giti kwian tanre be ba dollale be ba gai be ba dbe gbale jiske kwian chugagwalla kweri ulitage, ba boi ene gire ba me mo tallade ba be gerule mine mo giti kwian chugagwalla kweri e ulita gwa giti. Ba be kle eni kwian e gwa giti gire chui ege ba mi gerule mau tale, ba Ñenua Chube ama Oña be ba ta gbe ba gerudale mine kwian ole, ulia Chube Oña be ba chudaboi be ba ta gbe geru ulita giti. \p \v 21 ’Cha gerua gdale kwian be ta jwlite mo daballanu dollale be mo daballa kete kwian chugagwallage gwaleda, kaire ñenua be ta jwlite mo kirogwallanu dollale be mo kirogwalla gwangeda cha gerua gdale, kirogwa be ta jwlite mo ñenua dollale mo chebia dollale be mo chebia mo ñenua gwangeda cha gerua gdale. \v 22 Kaire cha gerua gdale kwian ulita be jainchke badi, agwa ba me mo tallade, ba bai me mo chuge ngwadi joge siere cha geruage boi daga ngwaleske, ba mo ta gbe cha gerua gai ulia mo tale diali gwangerugu mo ta gbe age no diali Chube takalin kare, ba bai mo ta gbe ene, chui bdagli be chke gire ba be toi no diali chui tangle cha ole Chube ngwadi. \v 23 Nege gwangerugu ba be kle chage una kaire kaire ulitage geru cha giti trage kwian ulita ole. Una gwealege kwian ba jrite nate ba gbale boi daga ngwale cha gerua giti, ba kigedale kwian una emuge ngeru, ba jogedale cha gerua trage una nage. Cha gerule ba ulita ole, lle tanre kle ba alin boadale cha gerua dbe una ulitage, ba bebi cha gerua trage kwian ulita ole una ulita kwian israelita kle toi ngwadige gire Chube be cha kageni nakwaite nga dba ai giti kwian ulita Chugagwallale. \p \v 24-25 ’Cha gerule ba ulita ole, ba geru jwannga chage ba lle boanga cha alin, cha gerua dbe gdale ba ulita be boi daga ngwale cha kle boi daga ngwale kare. Kwian geru jwannga mo ta dbadale mo tkanga tangle talla kare, kwian lle boanga mo ta dbadale mo mauña talla kare. Ni kwian geru jwannga gdaite ma kweri mo tkanga tanglege, ni kwian lle boanga gdaite ma kweri mo mauñage. Kwian daba tkanga tangle boi daga ngwale, ene kaire geru jwannga amage be boi daga ngwale salengwli mo tkanga tangle kare. Kwian gerule me no kwian daba tkanga tangledi, kaire kwian be gerule me no geru jwanngadi. Kwian gerule daba tkanga tangle e che dolla kada Beelzebú bitalla, ene kaire kwian be gerule me no ene geru jwannga ulita amagedi. Sugedale ba ulita cha gerua jwanngage ba be boi salengwli cha kle boi kare. \p \v 26 ’Kwian me no cha gerua ole ba gbe boi daga ngwale ba me mo ta dbadale kennga amadi, kwian ene age me no ba ulita ole skwlenre, e mi chege skwlenre diali, chui be chke gire kwian e agedu me no ulita ba ole be chke uñale nate kwian na ulitage. \v 27 Cha kle Chube gerua kete ba alinge sugekare kwian na ulitage, ba geru e tragale kwian ulita gwa giti. Ba kle geru keruchuge chage sugekare kwian na ulitage, ba me ta kennga geru e kete kwian na ulitage una kaire kairege. \v 28 Cha gerule ba ole, ba me mo ta dbadale kennga kwiandi kwian bai ba gwakalinda cha gerua gdale, ama ñage ba gweda alin allabi, ama me ñage age ba oña ole. Ma no ba mo ta dbe kennga Chubedi, Chube ñage kwian gweda, kaire Chube ñage age kwian oña ole ñage kwian oña kage nga dbigu giti ji chuge diali. Chube ñage age ene malen ma no ba mo ta dbadale kennga Chubedi mo ta gbadale Chube gai dage no. \v 29-31 Chube kle ba ulita manade no malen ba me mo ta dbadale kennga kwian agenga me no ba oledi. Bdada soli gai gbaboke bdada soli chbade, igi gai sidri bdada ñanale, bdada me ñanaske. Ba ulita me ene, ba ñanaske tanre Chube alin. Bdada me ñanaske agwa Chube kle bdada manade no diali, Chube tale ama me bdada talla kagenga gbaite. Kaire ene Chube kle ba manade ma no bdadage, ba chugaga ulita Chubege uñale gdamangire. Ulia Chube kle ba manade no no malen ba me mo tallade kwian kle age me no ba ole giti, ba me ta dbe kennga cha gerua trage kwian ulita ole. \p \v 32 ’Cha gerule ba ole, kwian bai kaire gerule no cha giti nga dba ai giti kwian ulita gwa giti, kwian e gerule ama cha gai ulia, ama gerule ene no cha giti, ene kaire bdagli nga ngaña giti cha be gerule no cha Ñenua Chube ole kwian e giti. \v 33 Agwa kwian bai kaire gerule me no cha giti nga dba ai giti kwian ulita gwa giti, kwian e gerule kwian ulita ole ama me cha gai ulia ama me cha uñe, ene kaire bdagli cha be gerule cha Ñenua ole cha me kwian e uñe dale, ama me kwian chanu. \p \v 34 Jesu gerudu: \p —Ba me ñage tañachuge cha chiu nga dba ai giti kwian ulita gbe toi no ule ene kwian me kira bate dare. Me ene dale. Cha gerua giti kwian tanre be mo tke dollale daba na ole, kwian gweale be cha gerua gai ulia, gweale na me dale, gire kwian ene me cha gerua gai ulia be kira bate kwian cha gerua gai ulia ole. \v 35 Cha gerua giti kwian tanre be mo tke dollale mo bitallanu ole, kirolla be kira bate ñenua ole, jian be kira bate chebia ole, gwadimea be kira bate ñemaña ole. \v 36 Kwian cha gerua gai ulia, kwian ene bitallanu gwa be chege ama dollale cha gerua giti. \p \v 37 ’Kwian bai ta chagekalin ulia cha ole age cha takalin kare diali, kwian ene mo ta dbadale ma no cha ole mo bitallanu ulita olege. Kwian bai kle mo ta dbe ma no mo ñenua ole mo chebia ole, bai kle mo ta dbe ma no mo kirolla ole mo jian ole, kwian ene kle mo ta dbe ma no mo bitallanu ole cha olege, ama kle tañachuge mo bitalla giti ngeru me kle tañachuge cha giti ngeru, malen ama me ñage chage cha ole. \v 38 Kwian bai ta chagekalin ulia cha ole me ñage tañachuge mau giti ngeru chage, kwian ene mo ta gbadale cha alin ole age ulita cha takalin kare, kwian ene boi daga ngwale cha gerua dbe gdale me tallade, kwian ene kle mo ta gbe age cha takalin kare ama ñage chage cha ole. \v 39 Kwian bai tañachuge mau giti alin allabi toi no nga dba ai giti mo manade no me tañachuge age Chube takalin kare giti, bdagli kwian ene be jogenga sugekare Chubege be chege boi tanre daga ngwale diali chui tangle. Agwa kwian bai mo ta gbe chage cha ole mo chuge ngwadi boi daga ngwale nga dba ai giti cha gerua gdale, ama me mo tallade, ama tañachuge ma no age Chube takalin kare, bdagli kwian ene be toi no diali chui tangle nga ngaña giti cha ole cha Ñenua Chube ole. \p \v 40 ’Cha kle ba kage cha gerua trage kwian na ole, kwian bai ba gai ngwange no ba keruchuge no, kwian ene me kle ba alin allabi gai ngwange, kaire ama kle cha gai ngwange no agali kare ba giti. Chube cha kagu nga dba ai giti ama gerua kete kwiange, kwian bai cha gai ngwange no, kwian ene me kle cha alin allabi gai ngwange, kaire ama kle cha kaganga gai ngwange no agali kare cha giti. \v 41 Kwian Chube gerua ketanga Chube kle ama kage Chube gerua kete kwiange gire kwian bai ama gai ngwange no ama gerua gai ulia, kwian enege Chube be lle no kete bdagli salengwli Chube be lle no kete geru ketangage kare. Kwian baige suge daba na gweale ulia agenga no trate Chube takalin kare gire ama daba e gai ngwange no daba kle age no giti, bdagli Chube be lle no kete kwian ege daba gau ngwange no ñanale salengwli Chube be lle no kete daba agenga no trate Chube takalin karege. \v 42 Kwian bai gwage cha gerua ganga me sbalidi chage sie ole gire tai dage cha gerua ganga ege kwian bai chi kete amage jadale, kwian enege Chube be lle no kete amage ama chi ketu cha gerua ganga me sbalige ñanale —Jesu gerudu ene ulita kwian geru jwannga gdataboko giti gdaboke ole, gire Jesu kwian e kagu nga ulitage Jesu gerua trage kwian na ole. \c 11 \s1 Juan-Bautista kwian geru jwannga amage kage \s1 geru kade Jesuge Jesu kwian mine \p \v 1 Jesu gerudu ene kwian geru jwannga amage gdataboko giti gdaboke ole ama ulita ta gbale biale Chube gerua trage kwian na ole, gire Jesu jo dare kwian na tanre tke tangle Chube gerua giti una kaire kairege nga kweri Galileage. \v 2 E suiale Juan-Bautista kledu skage, amage geru chku uñale Jesu kle age ulita kwianske giti gire Juan-Bautista kwian gweale geru jwannga amage kagu tienda Jesudi. \v 3 Kwian geru jwannga Juan-Bautistage bebi joge tienda Jesudi gire Juan-Bautista geru ñachugu kwian ege geru kadadale mine Jesuge, Juan-Bautista gerudu: \p —Joga Jesu kle ngwadi ba geru kade amage: “Unsuialin Chube gerudu be kwian jwannga siere kage kwian alin, ¿ba amaña o ama bebi chie, cha chegedale ama manade ngwange dare o me?” Joga geru kade ene Jesuge. \p Kwian geru jwannga Juan-Bautistage jo chke Jesudi, ama geru kade Jesuge Juan-Bautista gerudu kare. \v 4 Jesu jaindunga: \p —Jogani Juan-Bautista kle ngwadi, ba gerule Juan-Bautista ole ba kle gwagedi nege giti, kaire ba kle geru keruchuge nege ba e tragadale Juan-Bautista ole. \v 5 Kwian gwagwa me cha kle gwagwa gbe ten, kwian me ñage chage cha kle ama gbe chage, kwian oga kwara tuge jingmea ole cha kle dodade ene ama chege trate, kwian me olo molen cha kle olo gbe tren, kwian jaba cha kle gbeni gwade, kaire Chube gerua cha giti kle joge chke kwian me lle molenge, ene ama ñage Chube gerua cha giti gai ulia tiendale gitiru ji chugege age me no gdale. Cha kle age no ene ulitadi ba kle gwage nege, jogani Juan-Bautista kle ngwadi e ulita trage ama ole. Kaire ba geru ai kete amage: \v 6 “Nga suga no kwiandi kwian bai cha gai ulia Chube nu cha kagaba kwian ulita jwanngale siere ji chugege age me no gdale, kwian bai mo ta gbe cha gai ulia ene diali, kwian ene me jogenga cha giti mo tale, ama be chege ta suga no ole.” Ba geru e ulita kete Juan-Bautistage cha alin. \p \v 7 Jesu gerudu ene ulita kwian geru jwannga Juan-Bautistage ole gire kwian e joni Juan-Bautista kledu skage ngwadi. Kwian e jo gire Jesu gerudu kwian ulita kledu eni ole Juan-Bautista giti, Jesu gerudu: \p —Ba ulita jo tienda Juan-Bautistadi nga gballage, ba gwagedu amadi ama me kledu boi eske kle jwliennga ongoru ongoru mleudage kare, kwian boi eske kare mleuda ole e salengwli gerule kwian me ñage tañachuge mo tale no gwangeru alin trate, diali kle tañachuge gwangeru gwanaskuda, Juan-Bautista me ene, ama mo ta gbu kiraske Chube gerua cha giti gai ulia diali. \v 8 Ba jo tienda Juan-Bautistadi nga gballage, ba me jo tienda kwiandi kwian nu mo ngama tkaba ñometra noare gigaba kwangleske. Uñale bage kwian kle mo ngama tke ñometra eneske me kle toi nga gballage, kwian ene kle toi chugagwalla ullage u no kweri tratege, Juan-Bautista me toidu u enege. \v 9 Ba me jo tienda kwian kle toi u e karegedi, ba jo tienda kwian Chube gerua ketanga dabagedi. Cha gerule ba ole, ulia Juan-Bautista Chube gerua ketanga, kaire agwe Juan-Bautista ma kweri kwian Chube gerua ketanga na ulitage. \v 10 Chube gerua degaba unsuialin gerule Chube be Juan-Bautista kage cha ngeru, chada e gerule: \q1 “Chube gerudu: ‘Cha be kwian gdaite cha gerua ba giti dbanga kage ba ngeru, kwian geru dbanga e be kwian na ta gbe biale ulita ba ngwange.’ ” \m Chube gerua degaba unsuialin gerule ene Juan-Bautista giti. \p \v 11 ’Cha gerule ba ole, aini nga dba giti kwian na me Juan-Bautista kare, ni kwian gdaite ma kweri Juan-Bautistage Chube gwa giti. Agwa nege gwangerugu kwian bai mo ta gbe cha gerua gai ulia, kwian e me chege kweri kwian na gwa giti agwa Chube gwa giti kwian ene ulita chege ma kweri Juan-Bautistage Chube gwa giti —Jesu gerudubi ene kwian ole Juan-Bautista giti. \p \v 12-14 Gire Jesu gerudu dare kwian ole: \p —Unsuialin Moisés Chube gerua degu, geru e chegu degaba kwian alin, ene chku uñale ba enusulian oñage ama chagedale mine Chube takalin kare. Kaire kwian Chube gerua ketanga tanre Chube gerua tragu ba enusulian oña ole, kwian Chube gerua ketanga unsuialin gweale gerudu ba enusulian oña ulita ole daba na be chie giti, daba e Chube gerua ketanga dabage salengwli Chube gerua ketanga kada Elías kare, e Juan-Bautista. Ba ulita mo ta gbe kwian Chube gerua ketanga unsuialin gerua gai ulia gire ene be suge trate bage Juan-Bautista chku kle toi ai suiale, Juan-Bautista e amaña kwian Chube gerua ketanga unsuialin gerudu giti. Juan-Bautista chku, ama chuiage gwangerugu Chube gerua tragale kwian ulita ole, Juan-Bautista kwian tanre ta gbu Chube gai ulia mo Chugagwallale, ene kwian chege Chubenu, ene kwian ñage toi Chube ole nga ngaña giti. Kaire nege tangle kwian tanre kle geru e keruchuge kle geru e gai ulia, gire ama ulita kle boi tanre daga ngwale Chube gerua e gai ulia gdale kwian me geru gai ulia kote. Kwian Chube gerua ganga ulia kle gerule kwian na ole Chube chuia be chke gire Chube be gerule nga ulita giti kwian Chugagwallale, kwian me Chube gerua ganga me takalin geru e chage dare kwianske, malen ama kle kwian Chube gerua ganga gbe boi daga ngwale. \v 15 Ba ulita me cha gerua ai keruchuge alin allabi mo ologe, agwa kaire ba ulita mo ta gbadale geru ai gbe gdadi. \p \v 16 Jesu gerudu dare kwian ulita ole: \p —Nege cha be gerule ba ole kwian kle toi nege tangle giti. ¿Ama kwian mine? ¿Ama llema kare? Kwian tanre nege tangle salengwli kirogwa kare kirogwa kle kolale mo skatemanalla ole goga tangle, me kolale no kle ka boi mo skatemanalla ole, kirogwa gerule daba ole: \v 17 “Cha ngwanedu chirege ba alin, ene ba ñage skwen gdate chire keruge, agwa ba me nga talladu, nga me sugadu no badi. Gire cha mo gatu ta olire giti, agwa ba me tadu olire.” Kirogwa kira bate ene ulita modi, kwian tanre nege tangle kle age ene kare. \v 18 Juan-Bautista chku Chube gerua trage kwian ole, kwian tanre gwagedu Juan-Bautistadi Juan-Bautista toidu me blire kwian ulita kle blire kare Juan-Bautista me uva chia jau kwian ulita kle jai kare, Juan-Bautista toidu ene kare gdale kwian tanre me Juan-Bautista gau ngwange no kwian gerudu me no Juan-Bautistadige Juan-Bautista kwian jwligebanga che dolla kote. \v 19 Chube nu cha kagaba kwian kare nga dba ai giti, cha me kle toi Juan-Bautista toidu kare, cha kle blire kwian ulita kle blire kare kaire cha kle uva chia jai kwian ulita kle jai kare, cha kle toi ene kare gdale kwian tanre me kle cha gai ngwange no kle gerule me no chadi cha kwian bligda gutanga ngle cha kle chage kwian llale kare, kaire kwian gerule chadi cha kle kwian igi ganga chugagwalla emperador nga Romamu alin gai mo skatemanallale kaire kwian na agenga me no ulita gai mo skatemanallale. Kwian tanre kle gerule ene me no chadi, kwian gerudu me no kaire Juan-Bautistadi, agwa Chube gwa giti Juan-Bautista kwian no kaire cha kwian no. Juan-Bautista toidu no Chube ama ta gbu toi kare, kaire agwe ene cha kle toi no Chube kle cha ta gbe toi kare kwian gwa giti, malen cha giti kaire Juan-Bautista giti kwian tanre Chube gerua gau ulia —Jesu gerudu ene ulita kwian ole. \s1 Jesu gerule kwian una Corazínmu giti kwian una Betsaidamu giti kwian una Capernaummu giti \p \v 20 Gire Jesu gerudu mno kwian toinga una gweale giti: \p —Una tanrege baini kaire cha jo chke ngwadi cha lle daga ngwale no tanre dodadu Chube kiralla giti kwian una e ulitage gwa giti, agwa kwian una e ulitage me tadu cha gerua gakalin ulia, ama me mo ta blitu Chube ole joge siere ama kle age me no Chube dollalege. \v 21 Chube be ji gbe tirare kwian una emu ulita alin kwian me cha gau ulia gdale. Una Corazínge kaire una Betsaidage cha lle daga ngwale no tanre dodadu Chube kiralla giti, kwian tanre toinga una boke ege gwagedu chadi age no ene amaske agwa ama me mo ta blitu Chube ole joge siere ama kle age me no Chube dollalege. E kare ene lle daga ngwale no jo dodabale una Sidónge una Tiroge kwian una boke emu gwa giti, gire ene kwian tanre una emu sbali mo ta blitu Chube ole, ene kwian e ulita ñometra juda me no tku modi ta olire ole kaire mnugda batu mo jegwale, ene ama mo kaite ta olire ole agedu me no ngerule giti. \v 22 Agwa lle daga ngwale no me jo dodabale Chube kiralla giti una Sidónge una Tiroge lle daga ngwale no jo dodabale una Corazínge una Betsaidage kare, malen chui bdaglige Chube be ji gbe kwian agenga me no ulita alin chuia, chui ege Chube be kwian una Corazínmu kwian una Betsaidamu gbe ji chuge ma jabale kwian una Tiromuge una Sidónmuge. \v 23 Kaire kwian una Capernaummu jiske tanre, ama kle tañachuge ama ulita ma no kwian una na ulitage, ene bdagli ama be joge toi no Chube ole nga ngaña giti. E me ene dale. Bdagli Chube be ji gbe tirare kwian una Capernaummu alin, kwian e kagabe ji chuge tirare ngwadi nga dbigu giti. Ulia kwian una Capernaummu jiske tanre Chube gwage, Chube kiralla giti cha lle daga ngwale no tanre dodadu kwian una emu ulita gwa giti, agwa kwian e me mo ta blitu Chube ole joge siere ama kle age me no Chube dollalege. E kare ene lle daga ngwale no jo dodabale una Sodomage kwian una emu gwa giti, gire ene kwian tanre una Sodomage mo ta blitu Chube ole. Agwa lle daga ngwale no me jo dodabale Chube kiralla giti una Sodomage lle daga ngwale no jo dodabale una Capernaumge kare, kwian una Sodomage me mo ta blitu Chube ole, ama chegu age me no tanre Chube dollale malen Chube ji gbu tirare kwian ulita una emu alin, Chube kwian e una Sodomamu ulita kagunga, una e chegu kugeba ulita. \v 24 Cha gerule ba ole, chui bdaglige Chube be ji gbe kwian agenga me no ulita alin chuia, chui ege Chube be kwian una Capernaummu gbe ji chuge ma jabale kwian una Sodomamuge —Jesu gerudu ene kwian toinga una tanre giti bai me ama gau ulia. \s1 Jesu gerule ama ta kwian ulita chudaboakalin \p \v 25 Gire ne suialege tangle Jesu gerudu Chube ole: “Cha Ñenua, ba nga ngaña giti nga dba ai giti ulita Chugagwalla, nga suga noare chadi ba giti, ba noare ulita. Kwian me geru molen ama ta ba gerua gakalin ulia blike salengwli kirogwa geru gai blike kare, noare ba kwian ene ta gbu, ene amage ba gerua sugedu. Agwa kwian geru molen geru jun tanre lle ulita giti, kwian enege ba gerua me sugedu, ba gerua chegu ogabada kare amage. \v 26 Chadi nga suga noare ba giti, ba kle kwian ta gbe ba takalinge kare, e no cha Ñenua.” \p \v 27 Jesu gerudu ene Chube ole gire gerudu kwian kledu ne ngwadi ama keruchuge ole: \p —Cha Ñenua mo kiralla mo talla ulita ketu chage. Cha Chube Kirolla, ulia ni kwian gdaite cha ta uñe trate, cha Ñenua alin allabi cha ta uñe trate. Kaire agwe ni kwian gdaite cha Ñenua ta uñe trate, cha alin allabi cha Ñenua ta uñe trate. Kwian baige cha takalin chke uñale cha Ñenua mine, cha kwian ene ta gbe, ene cha giti ama ñage cha Ñenua ta uñe trate. \v 28 Ba bai kle ta olire tanre sugekare Chubege bai kle skwatige mo ta dbe jiske ba kle age me no Chube dollale gdale, ba ulita bai kaire kle toi ene ba salengwli kwian kle chage teru ngle gaba dbe kare. Cha ta ba chudaboakalin cha ta ba ta gbakalin no Chube ole ba ta gbe suga no diali, ene ba me chege ta olire dare. \v 29 Ba takalin cha ba chudaboi ba cha gerua gadale ulia, ba mo ta gbadale age cha gerule kare, kaire ba geru jwandale cháge cha kle toi ta mine kare ole kwian ulita ole. Cha me kle ka boi kwian ole ta skochie ole, kaire cha me mo gbe tangle kwiandi, me ene, cha kle mo ta dbe no kwian ulita ole, cha ta ama ulita chudaboakalin diali. \v 30 Ba mo ta gbadale age no cha gerule kare diali gire cha be kira kete bage age ene, ene mi skwen mnoare bage toi no trate cha takalin kare —Jesu gerudu ene ulita kwian ole. \c 12 \s1 Undege chuiage kwian geru jwannga Jesuge \s1 ulita trigo bulu ite gutadale \p \v 1 E suiale chui gbaite undege chuiage Jesu kledu chage trigoske tangle deage ule kwian geru jwannga amage ulita ole, kwian geru jwannga ulita bli ole, malen ama ulita mo gbu trigo dabe bulu ite gutadale gire ama trigogba gutu. \v 2 Kwian fariseo mneite gwagedu kwian geru jwannga Jesuge ulitadi ama kle lle boi kare deage undege chuiage gire kwian fariseo gerudu Jesuge: \p —Gwagede kwian geru jwannga bage ulitadi, ama kle age me no Chube gerua Moisés nu degaba unsuialin dollale. Uñale bage Moisés chadalla e giti geru kle gbaba che alin che me ñage lle boi undege chuiage, ¿mineade ba kle geru jwannga bage ulita chuge ngwadi lle boi deage undege chuiage? \p \v 3 Jesu jaindunga kwian fariseo kalen: \p —¿Ba ulita me nu chada batabanga che chugagwalla unsuialin David agedu giti? Chui gbaite David ule ama chagemanalla ulita ole bli ole tanre, gire ¿ama agedu mine? \v 4 Uñale ba ulitage David jo gwa u gerungwa Chube olege ule ama chagemanalla ulita ole, u ege gwa pan gbakle, pan e chegedale Chube gwa giti diali, Chube gerua kle gbaba kwian ulita alin geru e gerule kwian gerunga Chube ole daba alin ama alin allabi ñage pan e gute, ni kwian na gdaite ñage pan e gute. Agwa David bli ole tanre ama pan e gutu kaire ama pan e ketu kwian ulita kledu chage ama olege gutadale. David pan e gutu Chube gwa giti agwa ama me boidu dale, Chube me ama gbu jiske ama pan e gutu gdale. \v 5 ¿Ba me Moisés nu Chube gerua degaba unsuialin batabanga kwian gerunga Chube ole daba alin giti? Uñale ba ulitage chada e gerule kwian gerunga Chube ole me kle undege chuia gai undegangwa agwa ama me chege jiske e gdale. Moisés chadalla gerule kwian gerunga Chube ole daba alin ñage lle boi Chube alin u gerungwa Chube olege undege chuiage, Chube gwa giti ama me jiske dale lle boi undege chuiage gdale. \v 6-7 Ba ulita kle tañachuge diali Moisés nu Chube gerua degaba alin giti daba gbe jiske geru e giti, agwa cha gerule ba ulita ole, geru ma kweri geru ege kle baske, ba geru e gbadale gdadi, e cha gerua. Cha me kle tañachuge diali kwian gbe jiske kwian me kle age ulita Moisés chadalla gerule kare gdale, cha tai dage kwian ulitage, ene kaire ba ulita mo ta gbadale no daba na ole, Chube gerua kle degaba unsuialin gerule e giti, chada e gerule: \q1 “Chube gerudu: ‘Cha me takalin ba bda gweda cha gwa giti age no cha ole alin allabi. \q1 Agwa kaire cha takalin ba tai dage daba nage diali, ba agedale no ama alin.’ ” \m Chube gerua degaba gerule ene, geru e sugedu bage ulia ba me kwian geru jwannga chage gbe jiske ama trigo bulu itu undege chuiage gdale, Chube gwa giti ama me jiske dale. \v 8 Cha gerule ba ulita ole, Chube cha kagu nga dba ai giti kwian kare, ama cha gbu undege chuia mauña, malen cha ñage gerule kwian ole kwian llema boadale undege chuiage llema me boadale undege chuiage —Jesu gerudu ene ulita kwian fariseo mneite ole. \s1 Kwian israelita undege chuiage Jesu kwian oga ko kwebanga ole dodade \p \v 9 Jesu jo chage dare jo chke u mo litangwa Chube gerua jwanngwage. \v 10 Ne ngwadi kwian onbre gdaite oga kledu, ama oga ko ole ko kwebanga. Kwian fariseo mneite kledu eni gwa u ege, ama ulita tadu Jesu gbakalin jiske lle boi undege chuiage gdale, malen ama geru kadu Jesuge: \p —Geru kle degaba che me ñage lle boi chui undege chuiage. Nege chui undegangwa che alin, ¿che ñage kwian oga dodade chui aige o me? \p \v 11 Jesu jaindunga kwian fariseo ulita kalen: \p —Ale gerule ba bda oveja gdaite molen, bda e joge sklienga blebitaske undege chuiage, ¿ba be bda e jwen keda blike chui e amañage undege chuiage o ba be lle boi chuia manade gire ba be bda jwen keda? Ba mi manade dale, ba be tai dage bda skliebanga blebitaskege gire blike ba be ama jwen siere ama kle skliebanga ngwadige. Ba age ene gire kwian mi gerule badi ba agedu me no. \v 12 Chube gwa giti kwian ma ñanaske ngle lle bdalege, malen cha gerule ba ulita ole, che ñage age no daba na chudaboadale undege chuiage, che age ene undege chuiage che kle age no Chube gwa giti. \p \v 13 Jesu gerudu ene kwian fariseo ulita ole gire gerudu kwian oga ole: \p —Mo ko kwebanga kwrida trate. \p Onbre mo ko kwriu Jesu gerudu kare gire onbre ko kwebanga jo chkeni no trate ko gdaite kare. \v 14 Jesu onbre ko kwebanga dodadu undege chuiage kwian fariseo gwa giti, e giti kwian fariseo ulita ta skochiu tanre Jesudi jo siere blike u ege, ama ulita mo teun Jesudi mo ta gbu ule Jesu gweda Jesu agedu gdale. \p \v 15 Uñadu Jesuge kwian fariseo ulita ta ama gwakalinda, malen ama jo siere ne ngwadige. Kwian tanre chagedu Jesu nate, kwian e ulitaske kwian oga tanre kledu, Jesu kwian oga e ulita dodadu. \v 16 Jesu gerudu kwian e ulitage: \p —Ba me cha trage ni kwian gdaite ole cha ba dodadu giti. \p \v 17 Ai ulita boidu ene Chube gerua degaba gerule kare, kwian Chube gerua ketanga ka jwankle Isaías Chube gerua degu unsuialin tangle, chada e gerule ene Jesu giti: \q1 \v 18 “Chube gerudu: ‘Kwian ai gdaite lle boanga cha alin, cha no no ama ole, cha ama gau cha gerua dbe kwian alin, nga suga noare chadi ama giti. \q1 Cha be mo Oña gbe diali ama tale, ene cha Oña kirallaske ama be cha gerua trage kwian me cha uñe ole nga ulitage, ama be geru kete kwian ulitage kwian ñage tien gitiru ji chugege agedu me no gdale ñage chege no trate cha gwa giti. \q1 \v 19 Kwian ai lle boanga cha alin be gerule ta no giti diali kwian ulita ole, ama mi ngaute kwiandi ta skochie ole, ama mi kira bate ongoru ongoru cha gerua gdale mi ka boi kwian ama dollale ole, ama mi mo kalla itenga, kwian mi ama keruchuge gerule keru kweri ole mo giti mo gbale kweri kwian na gwa giti. \q1 \v 20-21 Kwian ai lle boanga cha alin be age no kwian ulita alin be kwian ulita chudaboi. \q1 Kwian gweale kle boi tanre me no kle ta olire tanre, gweale ta chagekalin no trate cha gwa giti cha takalin kare agwa me ñage, kira me. \q1 Kwian kle boi ene ama salengwli eske chege bedre chitedalenga kare, kaire ama salengwli jichra chege bedre jogedaleda kare. \q1 Kwian ai lle boanga cha alin mi kwian ene gbe boi ma tirare kwian kle boige, me ene, ama be kwian ene ulita chudaboi be ama kira gbe, be kwian ta gbe no cha ole. \q1 Kwian ai lle boanga cha alin, ama giti be chke uñale kwian nga ulitage kwian ñage cha uñe ñage tien gitiru ji chugege agedu me no ulita gdale, kwian ai giti kwian tanre be cha gerua gai ulia be mo ta gbe chage no trate cha takalin kare. \q1 Chui bdaglige kwian ai lle boanga cha alin be kirachke cha dolla ulitadi be ji gbe kwian ulita alin bai me mo ta blite cha ole.’ ” \m Isaías Chube gerua degu ene Jesu giti. \s1 Kwian gerule Jesudi Jesu kle dolla kage siere \s1 kwiange dolla chugagwalla Satanás amaña \s1 kada Beelzebú kiralla giti \p \v 22 Jesu kledu ngwadige kwian onbre jwligebanga dule, dolla nu onbre e gbaba jwligebanga malen ama gwagwa me keru me. Jesu dolla kagu siere onbre ege gire onbre jo chkeni noni, ama ñadu gerule kaire ñadu ten. \v 23 Kwian ulita gwagedu boi enedi chegu tañachuge Jesudi, ama geru kadu moge ongoru ongoru Jesu giti: \p —¡Kwian e kira molen tanre kwian oga dodade ene! ¿Ama che chugagwalla unsuialin David oindalla Chube be kage che alin che chugagwallale? ¿Ama e? \p \v 24 Kwian fariseo ulita kle ne ngwadi geru e keruchuge gire ama ulita gerudu Jesudi: \p —Dolla chugagwalla Satanás kle kira kete amage, kira e giti ama kle dolla na kage siere kwian jwligebangage. \p \v 25 Jesuge uñale kwian fariseo kledu mo ten me no ulita amadi gire Jesu gerudu ama ulita ole: \p —Cha gerule ba ulita ole, kwian chugagwalla nga gdaitemu mo tke dole kwian ulita kle toi nga amañage ole, ama kwian ulita gbe kira bate modi ongoru ongoru, ene bdagli kwian be mo gweda ulita, chugagwalla be chege gballa ama mi chege kiraske. Kaire kwian toinga una gdaitre alinge, kwian e chugagwalla ama ulita gbe kira bate modi ongoru ongoru ene bdagli chugagwalla be chege gballa ama mi chege kiraske. Ene kaire kwian toinga u gbaitre alinge kira bate modi mo bitalla gwa ole ulita, bdagli kwian e ulita be joge toi sugekare gdaite gdaite gire u mauña be chege toi gballa ama mi chege kiraske ama gdaitre alin chudaboanga me. \v 26 E ene ulia cha kle gerule kare, ¿mineade ba kle tañachuge dolla Satanás ñage mo kiralla kete chage amaña chudaboangalla kage siere kwiange? Kwian agenga Satanás kiralla giti me kle dolla chugagwalla Satanás chudaboangalla kage siere kwiange, Satanás me ta agekalin me no ene mo chudaboangalla ole. Dolla chugagwalla Satanás mo tke dole mo chudaboangalla ole mo gbe kira bate modi daba kage siere kwiange, dolla Satanás age ene mo chudaboangalla ole ama mi chege kiraske kwian gbanga age me no Chube dollale. \v 27 Ba ulita tañachuge cha kle dolla kage siere kwiange Satanás kiralla giti, ba geru kade ba bitallage ba bitalla bai kle dolla kage siere kwiange, geru kade amage chema kle kira kete amage dolla kage siere kwiange, gire ama be gerule ba ole ama me kle dolla kage siere kwiange dolla kiralla giti. Ba bitalla be gerule ene ba ole, gire e giti ñage suge trate bage ba me kle gerule ulia cha giti. \v 28 Cha me kle dolla kage siere kwiange Satanás kiralla giti, me ene, Chube Oña kiralla giti cha kle dolla kage siere kwiange, e giti nege chkedale uñale ba ulitage ulia Chube cha kagu ba ulitaske aini age ama kiralla giti. \p \v 29 ’Cha gerule ba ulita ole, kwian gdaite ta jogekalin gwa onbre kiraske ullage skwe boi lle ulitage onbre e ngeru, kwian skwe boanga e chegedale ma kiraske onbre lle mauñage ene kwian skwe boanga ñage onbre lle mauña gai ko luge kejre, ene kwian skwe boanga ñage lle ulita dbe lle mauña ngeru ama takalin kare. Agwa skwe boanga me kira molen lle mauña ko luge ama me ñage skwe boi lle mauña ngeru. E kare ene Satanás kiraske tanre agwa cha ma kiraske dolla chugagwalla Satanáge, Chube kiralla giti cha kirachke diali Satanádi, cha Satanás chudaboangalla kage siere kwiange. \v 30 Cha gerule ba ole, kwian bai me kle cha bale ama kle cha dollale, kwian ene me kle cha gerua gai ulia me kle cha gerua kete daba nage, ama kle daba na gbe kige cha geruadi. \v 31 Cha geru ai kete bage kaire, ba ulita cha keruchuge no. Kwian bai age me no kaire gerule me no Chube dollale, kwian e mo ta blite Chube ole gire Chube kwian ene agedu me no kaire gerudu me no Chube dollale talla mlienga ulita. Agwa kwian bai kaire gerule me no Chube Oña dollale, Chube me kwian gerule me no ene talla mlienga dale. \v 32 Cha chiu nga dba ai giti kwian kare, nege cha kle chage aini kwianske, kwian bai gerule me no cha dollale, gire bigwa kwian e mo ta blite cha ole, kwian ene gerudu ulita me no cha dollale Chube talla mlienga. Agwa kwian bai gerule cha kle age dolla Satanás kiralla giti, kwian ene me kle gerule me no cha alin allabi dollale agwa kaire ama kle gerule Chube Oña dollale, Chube me kwian gerudu me no ene talla mlienga dale. Kwian bai gerule me no Chube Oña dollale ama chege jiske tanre Chube gwa giti diali dale alin, chui bdaglige kwian ene be chege ji chuge diali chui tangle ama gerudu me no Chube Oña dollale gdale —Jesu gerudu ene kwian fariseo ole. \s1 Jesu gerule kwian tañachuge mo tale \s1 kaire kle gerule kle tañachuge kare \p \v 33 Jesu gerudu dare kwian fariseo ulita ole: \p —Gli kaire kaire chke uñale nate gba giti, gli no alin ñage gbachie no, gli me no me ñage gbachie no. \v 34-35 Ba ulita kwian agenga me no me no, diali ba ta agekalin me no Chube dollale, ba ta me no molen, malen ba me ñage gerule no Chube takalin kare, ba ulita salengwli gli gbachie me no kare. Kwian ta no kle gerule no, kwian ta me no kle gerule me no. Kwian kle tañachuge mo tale kaire kle gerule kle tañachuge kare. \v 36-37 Cha gerule ba ulita ole, chui bdaglige Chube be gerule kwian bai ulita jiske ama gwa giti, chui ege kwian kaire kaire be chke uñale nate kwian gerudu giti nga dba ai giti. Ba bai gerudu sugaska jain jain ba ta me no, chui bdaglige ba be chege jiske Chube gwa giti ba gerua ngwale ulita giti, geru e kbiale ba be boi daga ngwale tanre. Agwa ba bai me gerudu jain jain ba gerudu no Chube takalin kare, ba ta no, chui bdaglige ba be chege no trate Chube gwa giti, Chube mi ba gbe ji chuge, agwa Chubege uñale ama be gerule ba ulita giti ba jiske o ba me jiske ama gwa giti —Jesu gerudu ene kwian fariseo ulita ole. \s1 Kwian fariseo kaire kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti, ama ulita takalin Jesu lle daga ngwale no dodade Chube kiralla giti ama ulita gwa giti \p \v 38 Kwian fariseo mneite kaire kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti mneite gerudu Jesu ole: \p —Kwian tkanga tangle geruge, ba kle gerule Chube ba kagu nga dba ai giti, cha takalin nege ba lle daga ngwale no kweri dodade kwian me ña dodade mo kira giti kare, ba lle ene dodade cha ulita gwa giti, ene be chke uñale trate cha ulitage ulia Chube ba kagu ba kle age Chube kiralla giti. \p \v 39 Jesu jaindunga: \p —Ba ulita kle toi chui aige ba kwian me no me no, ba ulita agenga me no, cha agedu no ba ulita gwa giti, agwa e giti ba me kle cha gai ulia. Ba kle cha kage lle daga ngwale no na dodade ba gwa giti ene ba gerule ba be cha gai ulia Chube cha kagu nga dba ai giti, agwa nege nege cha mi age ba takalin kare. Chui be chke gire cha be boi ba ulita gwa giti salengwli kwian Chube gerua ketanga unsuialin kada Jonás boidu kare, chui ege be chke uñale ba ulitage ulia Chube cha kagu. \v 40 Cha chiu nga dba ai giti kwian kare, Chube cha kagu kwian kle toi chui aige alin salengwli Chube Jonás kagu kwian unsuialin toinga una Nínivege alin kare ama ulita ta gbe agedu me no giti. Jonás toidu chui gbamai ngwe kweri kweri tadi gire ngwe Jonás mliunga kedagu gwade, e giti chku uñale kwian ngle toinga Jonás suialege ulia Chube Jonás kagu Chube gerua trage kwian ole. Ene kaire cha be boi, cha gwabeda, cha be chege dbiske chui gbamai gire Chube be cha jaba gbeni gwade. Cha be boi ene gire be chke uñale trate ba ulitage Chube cha kagu. \v 41 Chui bdaglige Chube be ji gbe kwian agenga me no ulita alin, chui ege kwian unsuialin toinga una Nínivege be meñe kwian ulitage. Unsuialin Jonás jo Chube gerua kete kwian una Nínivemu ulitage, kwian Nínivege Jonás gerua keruchugu no, kwian mo ta blitu Chube ole jo siere ama kledu age me no Chube dollale ulitage. Cha gerua ma kweri Jonás geruage, nege cha agali kle gerule baske aini agwa ba me ta cha gerua gakalin ulia, malen chui bdaglige kwian una Nínivemu be ba ulita kle toi nege tangle gbe jiske Chubege ba me cha gerua gau ulia gdale. \v 42 Chui bdaglige Chube be ji gbe kwian agenga me no ulita alin chuia, chui ege kaire muinga gdaite nga kada Sabámu be meñe kwian ulitage, muinga e kwian nga Sabámu chugagwalla unsuialin. Muinga ege geru chku uñale kwian israelita chugagwalla unsuialin kada Salomón giti Salomón ta molen tanre, malen unsuialin muinga e jo bate bate Salomón jwiage Salomón gerua keruchugale, muinga e jo ene Salomón gerua nate. Cha gerua ma kweri Salomón geruage, nege cha agali kle gerule baske aini agwa ba me ta cha gerua gakalin ulia, malen chui bdaglige muinga e be ba ulita kle toi nege tangle gbe jiske Chubege ba me cha gerua gau ulia gdale. \s1 Jesu gerule dolla joge toi naskuni kwian tadi giti \p \v 43 Jesu gerudu dare kwian fariseo gweale ole kaire kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti gweale ole: \p —Nege tangle ba ulita kle boi salengwli kwian jwligebanga dolla kote kare. Dolla joge siere kwiange gire dolla chage nga gballage nga jinade undegangwa, nga me skwen amage, \v 44 gire ama tañachuge: “Cha be jogeni naskuni cha kwian jigu ngwadi, cha be jogeni toi ama tale nakwaite.” Gire dolla joge chkeni kwian e ngwadi, kwian e tale skwen dollage salengwli u gballa kare, nga kle litaba trate ulita, u e kle biale kwian alin toingwa. \v 45 Kwian ta skwen ene dollage u gballa biale kare, gire dolla e joge dolla na tirare gdaguke jwen toi ule ama ole kwian e tale, bdagli kwian e boi ma dare ngeruguge. Ba ulita agenga me no kle toi nege tangle be boi kaire cha gerudu boidu kwian ai giti ole kare, ba cha gerua keruchuge agwa gire me cha gerua gai ulia malen ba be boi ma daga ngwale kledu toi ngeru karege. \s1 Jesu bitalla joge chke Jesu kle ngwadi \p \v 46 Jesu kledu gerule ene kwian ole ne ngwadi gire Jesu chebia ule Jesu daballa ole chku goga chegu manade goga tadu geru tragakalin Jesu ole. \v 47 Kwian gdaite jo gwa gerule Jesu ole ama giti, ama gerudu: \p —Ba chebia ba daballa ulita kle goga, ama ta geru tragakalin ba ole. \p \v 48 Jesu gerudu kwian geru dbanga ole: \p —Cha be gerule ba ole chema ulia cha chebia chema ulia cha daballa. \p \v 49 Gire Jesu ko itu kwian geru jwannga amage ulitadi gerudu: \p —Ai cha chebia kare kaire cha daballa kare. \v 50 Kwian bai age cha Ñenua Chube takalin kare, kwian ene cha daballa kare cha ibotea kare kaire agwe cha chebia kare, ama cha bitallanu ulia, cha no no ama ulita ole —Jesu gerudu ene ulita. \c 13 \s1 Jesu geru ñachuge chude drennga giti \p \v 1 Jesu kledu gwa kwian tke tangle gire chui e amañagebi Jesu jo siere u ege jo chke chibitage toidu dba chibita kagda giti. \v 2 Ne ngwadi kwian litedu tanre Jesudi, nga me chegu Jesu alin toingwa malen Jesu jo chiga du kledu ne ngwadige, Jesu toidu dba du toli, kwian ulita chegu kedagu Jesu keruchuge. \v 3 Gire Jesu geru tanre ñachugu kwiange, ngeru ama geru ñachugu chude giti, ama gerudu kwian ole: \p —Cha gerule ba ulita ole chude drennga giti, kwian jo chude drennga deage, kwian jo chke deage, ama chude ngle dreunnga kote. \v 4 Kwian e kle chude drennga kote, gire chude e gweale jo chke dba jon jegwale, bdada chiu, bdada chude gutu. \v 5 Chude na gweale jo chke dba dbi arale ke giti ngwadi, chude e numachiu blikeare, agwa me dbi uda alin malen chude e me sera toiduda dbiske no, ke kle, chude me ñadu sera joge dbiske no. \v 6 Chudenuma chku ngaña agwa chui jute kote chudenuma kwedunga junbatu jokeda ama me sera jo dbiske no kbiale. \v 7 Chude na jo chke dba drinkin sera tanre ngwadi, chude gwatigu agwa drinkin tigedu ule chudenuma ole, drinkin chudenuma guda, chude me tigedu chude me gbachiu, drinkin kote chude jokeda ulita. \v 8 Agwa chude na jo chke dba dbi no giti, chude e gwatigu no gbachiu no ngle. Chude skute chuia chku gire chude e nu gbachieba ngle, chude bulu gweale gbachiu ngle ngle chude cien bulu gdaitege, chude bulu gweale na gbachiu ngle chude sesenta, chude bulu gweale na gbachiu no chude treinta. \v 9 Cha kle geru ai ñachuge ba alin, ba me geru ai keruchuge alin allabi mo ologe, agwa kaire ba ulita mo ta gbadale geru ai gbe gdadi, ba tañachugadale lledale cha kle geru ai chude giti ñachuge ba ulita alin. \p \v 10 Jesu geru ñachugu ene kwian ngle ulita alin gire kwian geru jwannga amage Jesuge ulita mo litu Jesudi, geru kadu Jesuge: \p —Ba gerudu giti kwian ole, ¿geru e mine? Me suge cha ulitage mineade ba geru ñachugu kwiange chude giti. ¿Mineade ba me geru gbu chke uñale nate trate kwiange Chube giti? \p \v 11 Jesu jaindunga: \p —Ba ulita kle cha gerua gai ulia malen Chube kle ba ta gbe chke cha kle gerule giti, ene geru e giti kle suge trate bage kwian bai kaire cha gai ulia mo Chugagwallale kwian ene chege no trate Chube gwa giti. Kwian na me kle cha gerua gai ulia, ama alin cha kle geru ñachuge, kwian geru e keruchuge agwa geru e ulita skwen mnoare amage, geru e me suge amage dale. \v 12 Kwian bai kaire cha gerua gai ulia cha gerua manade no mo tale, kwian ene mi ta jogenga Chube geruage, kwian enege cha gerua be suge ma ngle diali, Chube be kwian ene chudaboi be kwian ene ta gbe suge ma ngle cha gerua giti. Agwa kwian bai kaire me mo ta gbe cha gerua gai ulia, kwian ene tale cha gerua gweale kle, agwa ama me kle mo ta gbe tañachuge geru e giti malen ama be ta jogenga cha geruage ulita, ama be chege kwian me cha gerua keruchugaba kare. \v 13 Kwian ene me cha gai ulia malen cha kle geru ñachuge ama alin, geru me suge amage. Kwian ene kle gwage chadi cha kle lle tanre no dodade, agwa ama chege kwian gwagwa me kare, me suge amage cha kle lle e tanre no dodade ama gwa giti Chube kiralla giti. Kaire kwian ene kle cha gerua keruchuge tanre agwa ama chege kwian olo me kare, geru me suge trate amage cha kle gerule giti. \v 14 Kwian ene kle boi Chube gerua degaba unsuialin gerule kare, kwian Chube gerua ketanga ka jwankle Isaías Chube gerua degu unsuialin, chada e gerule: \q1 “Chube gerudu: ‘Cha gerua tragabe kwian ole, ama be cha gerua keruchuge agwa cha gerua mi suge amage. \q1 Lle tanre no dodabe kwian gwa giti, ama be gwagedi agwa mi suge amage chema kiralla giti lle dodakle. \q1 \v 15 Kwian ene ulita mo ta gbu mnoare, ama me takalin cha gerua gbe gdadi. \q1 Ama kle mo olo jege cha gerua ngeru, ene geru me suge amage. \q1 Mo gwagwa giti kwian kle ten lle no dodakledi, agwa me gbakalin gdadi mo tale. \q1 Ama kle mo ta gbe ene ulita malen ama me ñage mo ta blite cha ole. \q1 Cha ta ama chudaboakalin mo ta blite chage cha ole agwa ama me takalin mo ta gbe siere ama kle age me no gitige.’ ” \m Isaías Chube gerua degu ene kwian me ta cha gerua gakalin ulia giti. \p \v 16-17 ’Cha gerule ulia ba ulita ole, Chube kle age no no ba ulita alin malen ba ulita nga dbale suga no. Cha kle aini baske age tanre no ba gwa giti Chube kiralla giti, ba ulita mo gwagwa giti kle gwage Chube kle agedi, kaire mo olodi ba ulita kle geru Chubenu keruchuge. Kwian Chube gerua ketanga unsuialin kaire kwian ta no trate Chube gwa giti unsuialin, kwian ene ngle tadu gwagekalin Chube kle agedi ba ulita kle gwagedi nege kare, agwa e suiale kwian e ulita me ñadu gwage ba ulita nege tangle kle gwage Chube kle agedige. Kaire kwian e ulita tadu geru keruchugakalin ba kle geru keruchuge nege kare cha giti, agwa ama me ñadu geru ai kare keruchuge —Jesu gerudu ene kwian geru jwannga amage ulita ole. \p \v 18 Gire Jesu gerudu dare ama chude drennga gerua ñachugu kwian alin giti, Jesu gerudu kwian geru jwannga ole: \p —Ba ulita cha keruchugadale no, cha geru ñachugu chude drennga giti, nege cha geru e gbe chke uñale bage cha gerudu kare giti. \v 19 Kwian gweale kle boi Chube gerua ole salengwli chude jo chke dba jon jegwale kare. Kwian e Chube gerua keruchuge, agwa amage geru me suge trate, bigwa che dolla Satanás kwian ta gbe geru e chuge ngwadi, me geru gai jumale, Satanás kle age kwian ole salengwli bdada agedu chude ole kare, ene Chube gerua kle jogenga kwian tale. \v 20-21 Kwian gweale kle boi Chube gerua ole salengwli chude joge chke dba dbi arale ke giti ngwadi kare. Kwian e Chube gerua keruchuge, ama kle geru e gai blikare nga suga no ole agwa ama me mo ta gbe ulia Chube ole me kle Chube gerua gai jumale ulia, malen ama tale geru me ñage tige no kiraske salengwli chude me ñage sera joge dbiske ke giti me ñage tige no kare. Kwian e Chube gerua gau ulia agwa me kira ole gwangerugudba geru e gai ulia, ama kle boi daga ngwale Chube gerua gdale, gire blikare ama Chube gerua chuge ngwadi, ama jogeni naskuni chage ngeru kare. \v 22 Kwian gweale kle boi Chube gerua ole salengwli chude jo chke dba drinkin sera tanre ngwadi kare. Kwian e kle Chube gerua keruchuge kle Chube gerua gai ulia agwa me kle mo ta gbe tañachuge diali Chube gerua giti no, ama kle mo ta gbe tañachuge tanre lle ngwale alin giti, ama ta igi jwankalin ngle mau alin, ama ta agekalin ulita ama takalin kare. Ama kle tañachuge ma ngle lle e kare giti Chube gerua gitige, malen Chube gerua kle jogenga ama tale, gire ene kwian me kira molen toi no Chube takalin kare ni ñage Chube gerua dbe kwian nage. \v 23 Kwian gweale kle boi Chube gerua ole salengwli chude joge chke dba dbi no giti kare. Kwian e kle Chube gerua keruchuge, Chube gerua kle suge trate amage gire ama mo ta gbe ulia Chube ole Chube gerua gai ulia. Ama Chube chuge ngwadi age ama tale Chube takalin kare, ene Chube ama ta gbe chui gbaite gbaite kaire kairege ma ngle Chube gerua giti. Kwian ene mo ta dbe no diali Chube gerua kete daba na ulitage daba chudaboi Chube gerua giti, kwian Chube gerua ketanga ene giti kwian tanre chke Chube gerua gai ulia salengwli chude joge chke dba dbi no giti gbachie no kare, chude gweale gbachie treinta, na gbachie ma ngle sesenta, na gbachie ngle ngle cien. Ene kaire kwian bai mo ta gbe ulia Chube ole Chube gerua gai ulia diali, kwian ene giti kwian na tanre Chube gerua gai ulia mo tale —Jesu gerudu ene kwian geru jwannga amage ulita ole. \s1 Jesu geru ñachuge giskagba me no tige chudeske giti \p \v 24 Jesu geru na ñachugu chude giti kwian ngle kledu mo litaba chi kagda giti alin, Jesu gerudu: \p —Cha be geru na trage ba ole, ba cha keruchuge no. Chube chuia be chie gire Chube be chege kwian ulita Chugagwallale, chui ege Chube be gerule kwian ulita giti kwian bai jiske kwian bai me jiske Chube gwa giti, Chube be kwian ulita bai jiske gbe ji chuge kwian agedu me no gdale. Cha be geru ñachuge ba ulitage ai kare chui e giti: Kwian chude no tku dbige deage, kwian chude tku ulita, gire chude tkanga joni gudegu. \v 25 Ngajrege chude tkanga kle gbe kaire lle boanga ama alin ulita kle gbe, gire kwian na chude tkanga dolla jo skwlenre ngajrege giskagba me no skie chude noske gire kwian e joni kige. \v 26 Chudenuma trendunga tigedu ama gbachiu gire giskanuma me no tigedu kaire ule chudeske. \v 27 Kwian lle boanga chude mauña alin gwagedu giskanuma me no kle tigedi gire ama ulita jo gerule kwian chude mauña ole: “Cha chugagwalla, ba chude no tku deage, ¿mineade giskanuma me no gwatigu, kle tige ule chudeske?” \v 28 Gire kwian chude mauña gerudu kwian lle boanga ole: “Kwian gweale ta me no che ole ama agedu.” Kwian lle boanga geru kadu: “¿Ba takalin cha joge giskanuma me no juge chudege?” \v 29 Chude mauña jaindunga: “Ba me joge giskanuma me no juge, ba giskanuma juge chudege gire chudenuma no ñage chie keda ule kaire agwe. \v 30 Ma no che giskanuma e chuge ngwadi tige ule chude ole, che chude skute chuia manade ngwange, chui e chke gire cha be gerule kwian chude skutanga ulita ole ene: ‘Ngeru ba giska me no juge luge buluge gugadale, e ulita kle boaba gire ba chude skute nga tagla giti, ba chude e oge no gwa nga noge.’ ” Chude mauña gerudu ene lle boanga amanu ole —Jesu geru ñachugu ene kwian ulita alin. \s1 Jesu geru ñachuge chude kada mostaza giti \p \v 31-32 Kaire agwe Jesu geru ñachugu mostaza chudea giti, Jesu gerudu: \p —Cha geru na ñachuge ba ulita alin, geru ai giti sugedale bage nege kwian bedreare kle mo ta gbe ulia Chube gerua gai jumale cha kle gerule giti, agwa bdagli kwian ngle be Chube gerua gai ulia be Chube gai mo Chugagwallale, e salengwli kle boi mostaza chudea giti kare. Mostaza chudea ma soli jalin chude na ulitage skiadale dbige. Onbre joge deage chude e skie dbige gire chude e kle tige kle chege gli kweri kweri ngaña. Mostaza kle nangachie kweri kweri, gire bdada ngle ñage ugara gbe gli e nanga jegwale ulita toingwa. Ene kaire kwian bai Chube gerua gai ulia, kwian e Chube gerua trage kwian na ole, ene geru e chke uñale kwian na tanrege, gire bdagli kwian tanre be Chube gerua gai ulia be Chube gai mo Chugagwallale salengwli mostaza chudea soli tige joge kweri nanga tanre molen kare. \s1 Jesu geru ñachuge levadura giti \p \v 33 Jesu geru na ñachugu kwian alin, Jesu gerudu: \p —Cha geru ñachuge bage ai kare: Muinga kle pan dodade levadura ole, ama levadura sidri tugenga harina tanreske gire bedre bedre harina uda be sie kweri dodadale panle. E kare ene kwian me Chube uñe be Chube gerua keruchuge, kwian be geru e gai ulia, geru e be tige ama tale, kaire Chube gerua giti bedre bedre kwian na tanre be Chube gai ulia mo Chugagwallale levadura sidri harina gbe sie kweri kare —Jesu gerudu ene ulita kwian ole Chube gerua giti. \p \v 34 Jesu geru ngle ene kare ñachugu kwian tanre alin diali, geru e ulita giti Jesu kledu kwian tke tangle Chube giti. Jesu geru ñachugu ene ulita agwa me sugedu kwiange Jesu kledu gerule llema giti, kwian tanre tañachugu Jesu kledu gerule lle ngwale alin giti. \v 35 Diali Jesu geru ñachugu kwian ulita alin kwian ta gbagda Chube giti, ai ulita boidu ene kwian Chube gerua ketanga kada Isaías Chube gerua degu unsuialin gerule kare Jesu giti, chada e gerule: \q1 “Chube nga ulita dodadu unsuialin tangle nge jondege, chui ege gwangerugu Chube gerua tanre chegu ogaba skwlenre kwian ulitage, agwa cha be geru e ulita trage kwian kle toi nege tangle ole geru ñachuge giti.” \m Isaías Chube gerua degu ene Jesu giti unsuialin tangle. \s1 Jesu geru trennga giskagba me no tige chudeske giti \p \v 36 Jesu gerudubi ene ulita kwian ole gire Jesu joni gudegu ama kle toi ngwadi, Jesu jo chke gwa gire kwian geru jwannga amage ulita chku, mo litu amadige, geru kadu amage: \p —Ba geru ñachugu kwian ngle alin kwian chude no tku giti, kwian chude no tku gire kwian na jo giskagba me no skie chude eske. Ba geru e ñachugu kwian alin, geru e me sugedu chage, cha ulita takalin ba geru e trennga chage. \p \v 37 Jesu jaindunga: \p —Cha gerule ba ulita ole, cha chiu nga dba ai giti kwian kare Chube gerua no ketale kwiange, cha chiu geru no Chube giti gbale kwian tale chude tkakle dbiske kare. \v 38 Nga dba ai ulita nga chude ngamale kare Chube gerua alin. Chude no, e kwian nu mo ta gbaba Chube gai mo Chugagwallale kare, kwian ene Chubenu be toi Chube ole. Giskanuma me no, e kwian me mo ta gbaba Chube gai mo Chugagwallale kare, kwian ene che dolla Satanánu. \v 39 Kwian ta me no giskagba me no skianga ama che dolla Satanás kare. Cha be chieni chui bdaglige, chui ege cha be kwian chanu ulita dbe toi cha ole nga ngaña giti, e salengwli chude kle joge dabe kwian kle chude jwen kare. Lle boanga Chube alin nga ngaña giti tanre kwian litanga ole Chube alin, lle boanga Chube alin nga ngaña giti e ulita salengwli kwian lle boanga kle chude jwen kare. \v 40 Giskanuma me no litakle ole tkakle jitaske gugadale, ene kare be boi kwian agenga me no Chube dollale ulita ole chui bdaglige. \v 41 Chui ege cha be lle boanga Chube alin nga ngaña giti tanre kage ji gbe kwian agenga me no ulita alin, kwian agali kle age me no Chube dollale kaire kwian kle daba na gwabate age me no Chube dollale, lle boanga Chube alin nga ngaña giti be chie kwian ene ulita jwen gbale ji chuge agedu me no ulita giti. \v 42 Lle boanga Chube alin nga ngaña giti be kwian agenga me no ene ulita kage nga dbigu giti jitaske, nga ege kwian e be boi tanre daga ngwale, e kote ama be chege olire tanre kaire be sui jwennga tanre mo giti nga tirare ngeru. \v 43 Agwa kwian bai nu cha gerua gaba ulia bai nu mo ta gbaba age no Chube takalin kare, chui bdaglige kwian ene ulita be joge toi Chube ole be chege no trate ulita. Chui kle gwadenga no kare, ene kwian Chubenu be chege no Chube kle toi ngwadi, ama be toi diali Chube chralla giti. Ba ulita me cha gerua ai keruchuge alin allabi mo ologe, agwa kaire ba ulita mo ta gbadale geru ai gbe gdadi. \s1 Jesu geru ñachuge lle ñanaske skwendu \s1 dbiske kwiange giti \p \v 44 Jesu gerudu: \p —Cha geru na trage ba ulita ole, cha gerua chke uñale kwiange gire kwian bai cha gerua gai ulia kwian e be toi no ule Chube ole diali, Chube be chege ama Chugagwallale, e salengwli lle no no ñanaske tanre skwendu kwiange kare. Lle no ñanaske ogaba dbiske skwendu kwian onbrege agwa dbi e me ama dbia, dbi e kwian nanu. Nga suga noare onbre edi lle ñanaske e giti malen ama mo ta gbu dbi e gige mo alin. Ama lle ñanaske ogoda naskuni skwendu amage ngwadi, ama joni mo llea chbade ulita gire lle e ñana giti ama dbi lle ñanaske kledu ogaba ngwadi gigu, ene lle no no ñanaske tanre chegu amanu. Ene kare kwian Chube gerua keruchuge kwian mo ta gbe Chube gerua gai ulia, nga suga noare amadi Chube gerua giti, malen ama mo ta gbe ulia Chube ole, ene chui bdaglige ama ñage chege toi no Chube ole diali. \s1 Jesu geru ñachuge lle igigwagba kweri ñanaske giti \p \v 45 Jesu gerudu dare: \p —Cha gerule ba ole, ba cha keruchuge no. Kwian bai cha gerua keruchuge cha gerua gai ulia, e salengwli kwian igigwagba kweri ñanaske gai mo alin kare. Kwian chagedu igigwagba no no ñanaske jinade nate gigadale. \v 46 Bigwa gire igigwagba gbaite no no kweri ñanaske tanre ma no igigwagba na ulitage skwendu amage. Igigwagba ene skwendu amage gire ama joni mo ullage ama lle ulita amanu chbadu, lle e ñana giti ama igigwagba e gbaite no no gigu, ene igigwagba no no kweri ñanaske tanre chegu amanu. Ene kare kwian cha gerua keruchuge kwian mo ta gbe cha gerua gai ulia, kwian ene mo ta gbe ulia Chube ole, ene chui bdaglige ama ñage chege toi no Chube ole diali. \s1 Jesu geru ñachuge gdeba giti \p \v 47 Jesu gerudu: \p —Cha gerule ba ulita ole, kwian agenga me no me nu cha gerua gaba ulia, kwian ene ulita be ji chuge kweri chui bdaglige, e giti cha geru ai kare ñachuge ba ulitage: Kwian ngwe jwannga gdeba tku chiske gire ngwe tanre jo gdeba toli. \v 48 Gdeba chku ete gire kwian ngwe jwannga gdeba jun keda kodi chi kagda giti, gire ama ngwe litu ole nate. Ngwe no gutadale kwian ngwe jwannga litu ole gbu sugekare, ngwe me no gutadale ama ngwe mliunga naskuni chiske. \v 49 Ai kaire be boi ene chui bdaglige, lle boanga Chube alin nga ngaña giti tanre be chie kwian agenga me no ulita jwen siere kwian no ulitage, \v 50 be kwian agenga me no ulita kage nga dbigu giti jitaske, nga ege kwian e be chege boi tanre daga ngwale, jita kote ama be chege olire tanre kaire be sui jwennga tanre mo giti nga jute tirareske. \s1 Jesu gerule Chube gerua unsuialin giti \s1 kaire Chube gerua jagere giti \p \v 51 Jesu geru kadu kwian geru jwannga ulitage: \p —Cha gerudu ulita lle tanre giti ba ole, ¿geru e ulita sugedu bage cha kle gerule giti ba ole? \p Kwian geru jwannga jaindunga Jesu kalen: \p —Ima cha Chugagwalla, geru ulita sugedu chage. \p \v 52 Gire Jesu gerudu: \p —Ulia geru ulita suge bage ba kle gerule kare, gire ba ñage kwian na tke tangle Chube gerua ulita giti no, ba ñage kwian tke tangle Moisés Chube gerua degu unsuialin giti kaire agwe ba ñage kwian tke tangle Chube gerua jagere cha kle trage ba ole nege tangle giti. Ba chege salengwli kwian u mauña kare. U mauña lle molen tanre, ama lle gweale juda molen lle gweale jagere molen, u mauña lle e ulita manade no lle e ulita oge no nga gwealege gwa, ene ama kle biale diali daba na chudaboi lle monu giti. Ene kaire ba kle Chube gerua unsuialin kaire Chube gerua jagere manade no ba tale, ene ba be kle biale diali daba na chudaboi geru e giti, ba be ñage kwian tke tangle Chube gerua unsuialin giti kaire Chube gerua nege jagere giti kwian ta gbagda suga no —Jesu gerudu ene ulita kwian geru jwannga amage ole. \s1 Jesu bitalla una Nazarege me ta Jesu gerua gakalin ulia \p \v 53 Jesu geru ene ulita ñachugu lle tanre giti kwian alin gire jo sugekare nga ege, \v 54 Jesu joni mo jwiage una ama manadre ngwadi, una ege ama kwian tku tangle Chube gerua giti u mo litangwa Chube gerua jwanngwage. Kwian ulita chegu tañachuge tanre Jesu gerua giti gire kwian ulita gerudu modi Jesu giti: \p —Ama kle gerule no tanre Chube giti, ¿ama geru e ulita jun baini? Ama ta ngle molen, ¿chema ama tku tangle tachke ngle ene? Kaire ama kle kwian oga dodade kle lle na tanre daga ngwale no dodade, ¿chema kirallaske ama kle age? \v 55 ¿Ama me che tigemanalla? ¿Kwian e ñenua me ka jwankle José gli drega dodanga lle tanrere? ¿Kaire ama chebia me ka jwankle María? Che ama daballa ulita uñe, ¿ama daballa me Santiago kaire José kaire Simón kaire Judas? \v 56 ¿Kaire ama ibotea ulita me kle toi cheske kaire agwe? ¿Agwa gire mineade geru ai ulita Chube giti kle chke uñale amage? \p \v 57 Kwian gerudu ene Jesudige malen kwian me jaindu Jesu gerua gai ulia, sugedu kwiange Jesu kwian ngwale. Jesu gerudu kwian e ulita ole: \p —Cha gerule ba ole, kwian Chube gerua ketanga kle joge nga baini kairege kwian tke tangle Chube gerua giti, kwian nga emu kle kwian Chube gerua ketanga keruchuge kle ama gerua gai dage. Agwa kwian Chube gerua ketanga jogeni mo bitallaske mo jwiage ama manadre ngwadi, nga ege kwian me ama gai ngwange no, ni ama bitalla kle gwa ama gai kwian Chube gerua ketanga ulia kare, kwian me ama gerua gai dage ni kwian ama keruchugakalin —Jesu gerudu ene kwian ama jwiamu ole. \p \v 58 Kwian Jesu jwiage me Jesu gau ngwange no me Jesu gerua gau ulia, malen Jesu me lle daga ngwale no tanre dodadu kwian eske. \c 14 \s1 Chugagwalla rey Herodes Juan-Bautista gwangeda \p \v 1 E suiale kwian kada Herodes ama kwian nga Galileamu chugagwalla rey, Herodes kwian gweale keruchugu gerule Jesu giti. \v 2 Gire Herodege me chege no chema giti tra no kwian kle gerule, malen Herodes gerudu kwian lle boanga mo alin ole Jesu giti, Herodes gerudu: \p —Cha kle kwian keruchuge gerule no kwian kadakle Jesu giti. ¿E me Juan-Bautista jogebakeda amaña chkuni gwade? E amaña chkuni gwade malen nege ama kle age tanre no mo kiralla giti kwian ulita gwa giti —Herodes gerudu ene Jesu giti. \p \v 3-4 Juan-Bautista kledu gwade suiale gire ama nu ka boaba tanre Herodes ole muinga kada Herodías gdale, muinga e Herodes daballanu kada Felipe muira. Herodes kle toi Herodías e ole mo muira kare, e giti Juan-Bautista nu ka boaba tanre Herodes ole, Juan-Bautista gerudu: “Chube gerua degaba unsuialin gerule ba me ñage toi ba daballanu muira ole mo muira kare, e giti ba jiske tanre Chube gwa giti.” Juan-Bautista gerudu ene Herodes ole gire Herodes skochiu tanre Juan-Bautistadi e gdale, Herodes kwian kagu Juan-Bautista gai Juan-Bautista ko luge tkale skage. \p \v 5 Juan-Bautista kledu skage gire Herodes tadu Juan-Bautista gwakalinda Juan-Bautista nu geruba Herodías giti gdale, agwa Herodes kwachiu kwian nglea ngeru kwian e ulita kle Juan-Bautista gerua gai dage, kwiange sugedu Juan-Bautista ulia kwian Chube gerua ketanga dabage, Herodes kwachiu kwian ene ulita ngeru malen Herodes me ñadu Juan-Bautista gweda blike. \v 6 Chui jo tangle gire Herodes nu mebanga chuia chku chui e olladre, chui ege Herodías jian jo skwen gdate kwian ngle kadaba chui ollade gwa giti. Herodege skwendu noare Herodías jian skwendu gdate no ene kwian ulita gwa giti, \v 7 malen ama gerudu Herodías jian ole: \p —Nga suga no chadi ba skwendu gdate noare cha ulita gwa giti, malen cha mo gerua ulia gbe ba alin nege Chube gwa giti kaire kwian ngle ai gwa giti cha be age no ulita ba alin ba takalin kare, ba takalin lle gwealege ba lle kade chage, cha be lle kete bage ba takalin kare. \p \v 8 Chku uñale Herodíage Herodes gerudu giti ama jian ole, gire Herodías gerudu mo jian ole: \p —Ba Juan-Bautista chugabita kade Herodege batekwa giti. \p Gire Herodías jian mo chebia kerua gau dage ama agedu chebia gerudu kare, ama gerudu Herodes ole: \p —Cha takalin ba Juan-Bautista chugabita kete chage batekwa giti nege nege. \p \v 9-10 Chugagwalla rey Herodedi nga chiu olire tanre e giti, ama me tadu agekalin ene Herodías jian gerudu kare, agwa ama agedale, kwian ulita gwa giti Herodes nu gerubabi Herodías jian ole Herodías jian lle gweale kade ama be ketege. Malen Herodes kwian lle boanga gweale kagu age Juan-Bautista ole, Herodes gerudu lle boanga e ole: \p —Joga Juan-Bautista kle skage ngwadi, ba ama chuga tkenga gire ba chieni ama chugabita dbe aini batekwa giti, ba e kete Herodías jiange. \p \v 11 Gire agedre ulita Herodes gerudu kare. Juan-Bautista chuga tkerenga dule Herodías jiange batekwa giti, gire Herodías jian Juan-Bautista chugabita ketu mo chebiage. \v 12 Juan-Bautista guleda ene gire kwian geru jwannga Juan-Bautistage ulita jo Juan-Bautista jaba jwen ogadale keugage. Kwian geru jwannga Juan-Bautistage Juan-Bautista jaba ogo gire ama ulita jo Jesu kle ngwadi, ama geru ketu Jesuge boidu ulita Juan-Bautista ole giti. \s1 Jesu kwian onbre ngle cinco mil ulle \p \v 13 Jesuge chku uñale Juan-Bautista boidu ene, gire ama jo siere kledu ngwadi jo duge ule kwian geru jwannga amage ulita ole nga gballage sugekare kwian na ulitage. Agwa kwian ngle una tanremuge chku uñale Jesu jo siere nga ege gire ama ulita chagedu seradi Jesu nate. \v 14 Jesu jo chke chibita kagda giti ongoru, Jesu jo siere duge gwagedu kwian tanredi chage Jesu nate, Jesu taidu dage kwian e ulitage, kwian gweale oga kledu kwian ngleaske, Jesu kwian oga e ulita dodadu. \p \v 15 Nga jeredu gire kwian geru jwannga Jesuge ulita chku Jesudi gerudu Jesu ole: \p —Nga jo jere, nga ai che kle ngwadi nga gballa, bligda me nga aige kwian ulita alin gutadale. Noare ba gbi kade bdagli kwian ulitage ba ama ulita kage siere nga aige, ene ama ulita ñage joge una gwealege bligda gige mo alin gutadale. \p \v 16 Jesu jaindunga: \p —Me no ama ulita kage siere me bliba, ba ulita agali bligda kete ama ulitage gutadale. \p \v 17 Kwian geru jwannga Jesuge jaindunga: \p —¿Che kwian nglea ulita ulle llemadi? Bligda me ngle che ole kwian tanre alin gutadale, che pan molen gdatigale alin ngwe gdabokle alin allabi, bligda e me ñage kwiange ulita. \p \v 18 Jesu gerudu: \p —Ba pan e kaire ngwe e kete chage. \p \v 19 Jesu gerudu ene geru jwannga amage ole, gire Jesu kwian nglea ulita gbangu toi dba ngauda giti. Kwian ulita toidu dba gire Jesu pan gdatiga ngwe gdaboke gau kote, Jesu gwagedu nga ngaña giti, Jesu gerudu Chube ole bligda giti: “Cha Ñenua, noare ba pan ai ngwe ai ketu kwian ai ulita alin gutadale.” Jesu gerudu ene Chube ole, Jesu pan skutunga ngwe uda junnga, gire Jesu ngwe uda pan bita ketu kwian geru jwanngage girabatadale kwian ngle ulita ole. Jesu bligda gbu jriennga kwian e ulita alin gutadale. \v 20-21 Kwian ngle ulita blidu no, kwian onbre ngle cinco mil blidu, kaire muinga ngle kirogwa ngle blidu agwa ama me jo teanba, Jesu kwian e ulita ullu pan gdatigale alindi ngwe gdabokle alindi. Kwian ulita unchku no bligdadi gire bligda bita ngle cheguda, kwian geru jwannga Jesuge bligda bita e ulita litu ole ski kweri gbataboko giti gbaboke, ski e ulita chku ete bligda cheguda ole. \s1 Jesu chage seradi chiga giti \p \v 22 Jesu kwian ngle ullu ene, bigire Jesu gerudu kwian geru jwannga amage ulita ole: \p —Joga duge chibita tkenga tangle chkagu chi kagda giti. Cha be chege gbi jige bdagli kwian ngleage, gire cha be joge ba nate. \p \v 23 Kwian geru jwannga Jesuge ulita jo chage duge chiga giti, gire Jesu gbi jigu bdagli kwian ulitage, Jesu jo sugekare kwian e ulitage jo gballa jwichuga giti ngaña gerule Chube ole. Jesu kledu eni gballa gerule Chube ole gire nga jeredu. \v 24 Nga jo jere gire kwian geru jwannga Jesuge jo bate duge chi bonga, mleuda kweri kledu tiennga kiraske dudi, chi kledu skwen bdugu tanre mleuda kote gire kwian geru jwannga ulita kledu chi bage blikare. \v 25 Nga chiu kamalin ngwange bdugu Jesu jo chage seradi chiga giti kwian geru jwannga kle duge ngwadi ngnagu chi bonga. \v 26 Kwian geru jwannga Jesuge ulita gwagedu Jesudi chage seradi chiga giti gire ama ulita kendunga tanre, ama ngautu kweri chru ole: \p —¿E llema? ¿E oñakwa kle chage? \p \v 27 Gire Jesu gerudu ama ulita ole: \p —Ba me kennga, ba mo ta gbe kiraske, cha amaña kle chage. \p \v 28 Jesu gerudu ene gire Pedro gerudu Jesu ole: \p —Cha Chugagwalla, ulia ba amaña kle chage, ba cha gbe chage seradi kaire chiga giti joge ba ngnagu. \p \v 29 Jesu gerudu Pedro ole: \p —Bai cha gitigu chage seradi chiga giti. \p Gire Pedro jo siere duge jo chage seradi chiga giti Jesu ngnagu. \v 30 Pedro kledu chage no chiga giti Jesu ngnagu, agwa gire Pedro gwagedu chi skwen bdugu tanre mleuda kote gire ama kendunga. Ama kendunga gire ama jo chiske dbigu, ama ngautu Jesuge: \p —¡Cha Chugagwalla, cha be unjoge, ba cha jwen siere chige! \p \v 31 Gire blike Jesu ama gau koge, Jesu gerudu ama ole: \p —¿Mineade ba me kle mo ta gbe cha gai ulia? Cha ñage kira kete bage chage no seradi chiga giti, agwa ba me mo ta gbu cha gai ulia, malen ba me ñadu chage seradi chiga giti cha kare. \p \v 32 Jesu jo ule Pedro ole du tadi gire mleuda me chegu tiennga dare, chi chegu ngwedi. \v 33 Boidu ene gire kwian geru jwannga Jesuge ulita Jesu gau dage gerudu no no Jesu ole: \p —Ulia ulia ba Chube Kirolla. \s1 Jesu kwian oga dodade nga Genesarege \p \v 34 Jesu jo chage duge gwangerugu kwian geru jwannga amage ulita ole, ama ulita jo chke chi kagda giti ongoru nga kadakle Genesarege. \v 35 Kwian tanre nga emu gwagedu Jesudi gire chku uñale kwian e ulitage Jesu amaña chku ama jwiage, kwian e giti geru jo chage nga ulita Genesarege Jesu kle ngmadi. Kwian tanre geru e keruchugu gire ama chiu kwian oga ulita dbe Jesu kle ngwadi dodale. \v 36 Kwian daba oga dbanga ulita gerudu Jesu ole daba oga giti: \p —Noare ba oga chuge ngwadi ko chuge sidri ba ñometralladi alin allabi, chage suge trate oga ba chugedi ene daba oga be joge chke noni. \p Kwian chudaboi kadu ene Jesuge oga alin, gire kwian oga ulita bai kaire ko chugu alin Jesu ñometralladi, kwian ene ulita jo chkeni noni me chegu oga dare. \c 15 \s1 Jesu gerule kwian kle mo enusulian unsuialin suia \s1 gai dage ma no Chube gerua uliage \p \v 1 Kwian fariseo mneite ule kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti ngle ole chiu una Jerusalénge chku Jesu kle ngwadi gerule Jesu ole, kwian e ulita geru kadu Jesuge: \p \v 2 —Che enusulian unsuialin geru gbu che kwian israelita ulita toidale giti, ¿mineade kwian geru jwannga bage me kle age geru e kle gbaba gerule kare? Kwian geru jwannga bage ulita me kle mo ko glige trate tanre ngeru blirege che enusulian unsuialin suia kare, malen cha ulita gwage ama kle age me no. \p \v 3 Jesu jaindunga kwian e kalen: \p —¿Mineade ba ulita kle ba enusulian unsuialin suia gai dage ma no Chube gerua uliage? Ulia ba ulita kle ba enusulian unsuialin suia alin allabi gai mo alin agwa ba me kle Chube gerua ulia gai dage ba me kle age Chube takalin kare. \v 4 Unsuialin Chube geru ketu Moisége degadale kwian ulita alin, chada e gerule: \q1 “Ba mo ñenua mo chebia gadale dage no.” \m Kaire chada na Moisés nu degaba kle gerule: \q1 “Kwian gerule me no mo ñenuadi kaire mo chebiadi, kwian na kwian bai gerule ene gwadaleda.” \m \v 5 Moisés Chube gerua degu ene ulita unsuialin, agwa ba ulita agali me kle geru e gbe gdadi, kaire ba kle daba na tke tangle age nganake me age chada e gerule kare. Ba kle kwian ta gbe me mo ñenua mo chebia gadale dage no me ama chudaboadale me lle ketadale amage ama llea me gire. Ba kle kwian tke tangle gerule mo ñenua ole mo chebia ole: “Mama, tata, cha me ñage ba chudaboi, lle ulita chanu cha ketu Chubege, cha ole lle me ba chudaboagda.” \v 6 Ba kle kwian tke tangle age me no ene mo chebia ole mo ñenua ole ba kle age Chube gerua dollale, ba ulita nu Chube gerua mliabanga me mo ñenua mo chebia manade Chube geru gbu kare unsuialin tangle, ba kle ba enusulian unsuialin suia gai dage ma no Chube gerua uliage. \v 7 ¿Mineade ba kle gerule kate ba kle Chube gerua gai dage, gire ba me kle age ba kle gerule kare? Ba ulita ta me no. Kwian Chube gerua ketanga kada Isaías Chube gerua degu unsuialin ba ulita giti, chada e gerule: \q1 \v 8 “Chube gerudu: ‘Kwian ai ulita kle gerule ama kle cha gai dage, kle gerule ene ka giti alin allabi, agwa ulia ama me kle cha gai dage ulia mo tale, ama ta kle bate chage ama kle gerule alin allabi. \q1 \v 9 Kwian kle gerule ama kle cha gai dage mo Chubeale, agwa ngwale ama kle gerule ene, ama me kle mo ta gbe cha ole ulia age cha takalin kare. \q1 Kaire ama me kle daba tke tangle cha gerua ulia giti, agwa ama kle daba tke tangle geru ngwale giti ama agali kle tañachuge kare mo tale.’ ” \m Isaías chada degu ene Chube gerudu giti. \p \v 10 Jesu gerudu ene kwian fariseo ulita ole kaire kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti ulita ole, gire Jesu kwian na ulita kadu mo gitigu ama keruchuge, Jesu gerudu kwian e ulita ole: \p —Ba cha keruchuge no, cha takalin geru ai suge trate ba ulitage: \v 11 Ni lle gdaite kwian kle gute kle kwian gbe me no jiske Chube gwa giti, agwa kwian kle tañachuge me no mo tale gire kwian kle gerule me no age me no ama kle tañachuge kare, e ulita kle kwian gbe me no jiske Chube gwa giti. \p \v 12 Jesu gerudu ene kwian ulita ole gire kwian geru jwannga amage ulita chiu Jesu gitigu sugekare, geru kadu Jesuge: \p —¿Uñale bage kwian fariseo ulita ta skochiu mo gdale ba gerudu ama ole giti? \p \v 13-14 Jesu jaindunga: \p —Ima, uñale chage ama kle tañachuge me no mo tale chadi, agwa ba me tallade kwian e skochiu chadi giti, ama ulita chugene tañachuge ama takalin kare. Kwian e kle daba na tke tangle geruge, geru e me cha Ñenua Chube gerua ulia, geru e geru ngwale, cha Ñenua me kle geru e gbe ama tale tragadale daba na ole, agwa geru e kle chie kwian e agali tale, malen chui be chke gire Chube be age kwian e ulita ole be kwian gbe jiske ama kle daba tke tangle geru ngwalege gdale. Kwian e ulita kle chage kwian gwagwa me kare, kaire ama kle daba na kle chage kwian gwagwa me kare jonlla dbe, ene ama gdabonate me ten, me uñale amage ama kle chage baini, gire bdagli ama gdabonate joge chke dba dbiugage ama lentige boi daga ngwale tanre. Kwian fariseo ulita kle chage kwian ene kare, ama me kle Chube gerua ulia gai mo alin, kaire ama kle daba na tke tangle geru ngwalege enusulian suia giti, malen bdagli Chube be ama ulita gbe boi daga ngwale age ene ulita gdale. \p \v 15 Jesu gerudu ene gire Pedro gerudu Jesu ole: \p —Ba gerudu sbaliga kwian ole bligda che kle gute me che gbe me no jiske Chube gwa giti, geru e me suge chage ba kledu gerule llema giti, cha takalin ba geru e trennga no cha ulitage. \p \v 16 Jesu jaindunga Pedro kalen: \p —¿Ba ulitage kaire agwe geru e me suge? \v 17 Sugedale bage ni lle gdaite che kle gute ñage che ta gbe chege jiske Chube gwa giti. Che blire gire bligda me kle joge chke che tale che ta gbagda age me no Chube dollale, che blire gire bligda joge che kdege, bigire bligda e kle joge tangle ulita, che kle mlienga. \v 18 Agwa kwian kle tañachuge me no mo tale, talla e giti kwian kle age me no kle gerule me no ama kle tañachuge kare, talla e kle kwian gbe chege jiske Chube gwa giti. \v 19 Kwian tale bai kaire talla me no kle, kwian ene be mo ta gbe age me no diali ai kare ulita: Kwian daba gweda. Onbre mo jwanba mo chuge ke giti muinga na ole, muinga mo jwanba mo chuge ke giti onbre na ole. Onbre muinga me mo jwanba mo chuge ke giti. Kwian skwe boi daba ngeru. Kwian geru jinade daba ole. Kwian gerule me no daba nadi. \v 20 Lle ai ulita cha kle ka jwen ba ole, e ulita kle chie kwian tale, e kle kwian gbe jiske Chube gwa giti. Agwa blire me ko gligaba tanre bitangle, e me kwian ta gbe jiske Chube gwa giti kwian fariseo kle gerule kare —Jesu gerudu ene ulita kwian geru jwannga ulita ole. \s1 Muinga me kwian israelita ama Jesu gerua gai ulia \p \v 21 Jesu jo chage dare kwian geru jwannga amage ulita ole una Tiro ngnagu una Sidón ngnagu, \v 22 ama jo chke kodi una boke ege gire muinga gdaite toinga nga ege chiu Jesu ngnagu, muinga e me kwian israelita, ama kwian cananea, ama chku Jesudi, ama ngautu: \p —Ba kwian chugagwalla unsuialin David oindalla, uñale chage Chube ba kagu nga dba ai giti. Ba tai dage chage, cha jian jwligebanga dolla kote, ba cha jian dodade dolla kage siere amage. \p \v 23 Jesu me jaindunga muinga kalen agwa kwian geru jwannga Jesuge jo kodi Jesudige, gerudu Jesu ole: \p —Cha takalin ba gerule muinga e ole muinga e kage siere chege. Muinga e kle che jugeda tanre, ama kle chie ngaute che nate tanre. \p \v 24 Jesu gerudu muinga e ole: \p —Kwian israelita ulita bda oveja jogebanga kare, ama me Chube uñe, kwian ene alin Chube cha kagu nga dba ai giti, Chube cha kagu kwian israelita alin allabi chudaboi tke tangle Chube giti. \p \v 25 Muinga e kwian me israelita, ama Jesu keruchugu gerule ene agwa ama me ta chugu gerule Jesu ole, ama jongnagwa skutu dba Jesu gwangnagu Jesu gai dage, muinga gerudu Jesu ole: \p —Ba kweri cha ba gai dage, cha takalin ba cha chudaboi. \p \v 26 Jesu jaindunga: \p —Cha bitalla israelita alin cha lle no tanre boadale, ba muinga me israelita, cha ba chudaboi e chege salengwli bligda no jwennga kirogwa ngeru kare kete toge gutadale. \p \v 27 Jesu gerudu ene agwa gire muinga jaindunga: \p —E ulia ba gerudu kare, agwa bligda jwna kle jwatenga to mauña kote, to kle bligda jwna jwen nate kle gute, e kare ene cha takalin ba age cha alin sidri, ba dolla kage siere cha jiange. \p \v 28 Jesu muinga keruchugu gire Jesu gerudu: \p —Muinga, ulia ba kle mo ta gbe cha gai ulia kweri, malen ba jian alin cha age ba takalin kare, ba jian jo chkeni no. \p Jesu gerudu ene gire blike muinga e jian jo chkeni no, dolla jo siere amage. \s1 Jesu kwian tanre oga dodade \p \v 29 Jesu jo siere nga ege, Jesu jo chke chibita kada Galilea kagdage, eni Jesu jo jwichuga giti toidu dba. \v 30 Kwian tanre jo Jesu nate daba oga daga ngwale tanre dbe Jesuge dodadale, kwian e ulita mo litu Jesudige, kwian jo oga ai kare dbe Jesuge: kwian me ñage chage trate, kwian gwagwa me, kwian ko kwebanga, kwian keru me, kaire kwian oga jingme na tanre kote ulita dule Jesuge, kwian ngle gwa giti Jesu oga e ulita dodadu. \v 31 Kwian ulita gwagedu Jesudi kwian oga dodade ene gire ama ulita chegu tañachuge tanre no Jesu giti. Kwian keru me Jesu ama gbu keru ole, kwian ko kwebanga Jesu ama ko gbu no trate, kwian sera kwebanga Jesu ama gbu chage trate, kwian gwagwa me ten Jesu ama gwagwa gbu ten no trate. Kwian ulita gwagedu Jesudi age no ene kwian alin gire kwian ulita gerudu no nga suga no ole Chube kwian israelitanu giti. \s1 Jesu kwian onbre ngle cuatro mil ulle \p \v 32 Jesu kledu eni jwichuga giti kwian ngle ole gire Jesu kwian geru jwannga amage gdataboko giti gdaboke kadu mo gitigu, Jesu gerudu kwian geru jwannga ulita ole: \p —Cha tai dage kwian ai ulitage, chui gbamai kwian ai ulita kle cha ole aini, bligda ulita bidegu ama ole gire nege ama ulita me bligda molen gutadale. Cha me ta ama ulita kagakalin bliage gudeguni, ama ulita jogeni bliage, nga ñage jogenga ama ulita gwage bli ole jonkare, bligda kete ama ulitage gutadale. \p \v 33 Kwian geru jwannga Jesuge gerudu Jesu ole: \p —¿Che age mine kwian ngle ulita alin bligda giti? Aini nga gballage kwian me kle toi, ¿chema ngwadi che joge bligda jinade kwian ngle alin gutadale? \p \v 34 Jesu geru kadu: \p —¿Pan gdamangire ba kle chage dbe? \p Kwian geru jwannga jaindunga Jesu kalen: \p —Cha kle chage pan gdaguke dbe kaire ngwe soli gdamoite dbe agwa me ngle, bligda e me ñage kwian ulitage gutadale. \p \v 35 Jesu kwian ulita gbu toi dba dbi giti, \v 36 gire Jesu pan gdaguke gau kote kaire ngwe soli gau kote, Jesu gerudu Chube ole: “Cha Ñenua, nga suga noare chadi ba bligda ai ketu chage kwian ai ulita ullagda.” Jesu gerudu ene Chube ole bligda giti gire Jesu pan skutunga kaire ngwe uda junnga ketu geru jwannga ulitage girabatadale kwian ulita ole. Pan kaire ngwe jriendunga ngle kwian ulita alin gutadale. \v 37-38 Kwian ngle ulita blidu no, kwian onbre ngle cuatro mil blidu, kaire muinga ngle kirogwa ngle blidu agwa ama me jo teanba. Ulita blidu unchku no bligdadi gire pan bita ngle cheguda kaire ngwe bita ngle cheguda litre ole, ski kweri gbaguke chku ete bligda bita cheguda ole. \v 39 Jesu kwian ullu ene ulita gire Jesu gbi jigu bdagli kwiange kwian kaguni gudeguni, gire Jesu jo duge chi kagda giti ongoru una ka jwankle Magadán giti. \c 16 \s1 Kwian fariseo kaire kwian saduceo takalin Jesu lle daga ngwale no dodade Chube kiralla giti ama ulita gwa giti \p \v 1 Kwian fariseo mneite kaire kwian saduceo mneite jo Jesu kle ngwadi mo chuge Jesu ole, ama ulita gerudu Jesu ole: \p —Ba kle gerule mo giti Chube ba kagu nga dba ai giti, cha takalin nege ba lle daga ngwale no kweri kwian me ña dodade mo kira giti, ba dodade cha ulita gwa giti, ene be chke uñale trate cha ulitage ulia Chube ba kagu ulia ba kle age Chube kiralla giti. \p \v 2 Jesu jaindunga ama kalen: \p —Cha mi age ba takalin kare, ba cha keruchuge no. Ba ulita ta kle chke nga gbe gdadi noi be boi noi mi boi, ngabi ba kle gwage bogakwa chratigenga dabe no no nga ngaña gire ba kle gerule: “Nga be boi no”, gire kle boi ene ulia ba gerule kare. \v 3 Kaire ngabebita ba kle gwage bogakwa gwalugenga jere ngaña gire ba kle gerule: “Nege nga be boi tira”, gire kle boi ene ulia ba gerule kare. Ba kle nga ngaña giti gbe gdadige, gire chke uñale bage nga be boi tira nga mi boi tira. E suge trate ba ulitage, gire ¿mineade ba me ñage mo ta gbe tañachuge trate ulita kle boi giti nege tangle baske? ¿Mineade me suge kaire ba ulitage cha kle age Chube kiralla giti cha me kle age Chube kiralla giti aini baske? \v 4 Ba ulita kle toi chui aige ba me kle mo ta gbe geru ulia gai ulia, ba ulita agenga me no, geru ulia me suge bage, cha agedu no kwian me dodaba cha e dodadu ba ulita gwa giti agwa e giti ba me kle cha gai ulia. ¿Lledale cha lle daga ngwale no dodade ba gwa giti? Ba me kle cha gai ulia Chube cha kagu nga dba ai giti, agwa nege nege cha mi age ba ulita takalin kare. Agwa chui be chke gire cha be boi ba ulita gwa giti salengwli Jonás boidu unsuialin kare, ene be chke uñale ba ulitage Chube nu cha kagaba. Jonás toidu chui gbamai ngwe kweri kweri tadi gire ngwe Jonás mliunga kedagu gwade, e giti chku uñale kwian ngle toinga Jonás suialege ulia Chube Jonás kagu Chube gerua trage kwian ole. \p Jesu gerudu ene gire Jesu kwian ulita chugu ngwadi, Jesu jo chage sugekare kwian geru jwannga amage alin ole. \s1 Jesu kwian geru jwannga amage ulita ta gbe me \s1 kwian fariseo kwian saduceo gerua ngwale gai \p \v 5 Kwian geru jwannga Jesuge ulita jo Jesu ole chibita kagda giti ongoru, kwian geru jwannga Jesuge ta jonga pan dbe gutadale duge. \v 6 Jesu gerudu kwian geru jwannga ulita ole: \p —Cha gerule ulia ba ole, ba mo ta manadale chage ta giti kwian fariseo kwian saduceo ulitaske ba ulita me mo ta gbale levadura amanu gai mo alin pan dodagda. \p \v 7 Kwian geru jwannga ulita tañachugu Jesu kle gerule levadura ulia giti pan dodagda gire ama gerudu modi: \p —Che me chiu pan dbe gutadale malen Jesu kle gerule ene che ole levadura giti. \p \v 8 Jesuge chku uñale kwian geru jwanngage me sugedu Jesu tadu gerukalin giti, ama ulita tañachugu levadura ulia giti, me sugedu trate kwian geru jwanngage gire Jesu gerudu ama ulita ole: \p —¿Mineade ba kle gerule modi ba me chiu pan dbe gutadale? ¿Mineade ba ulita me kle cha gai ulia mo tale? \v 9 ¿Bage me suge cha ñage bligda kete ba ulitage? ¿Ba ta jonga ulita cha kwian ngle ullu bligda sidridi giti? Cha kwian onbre ngle cinco mil ullu pan gdatigale alindige, kwian e ulita unchku, gire ¿ba bligda bita cheguda litu ole ski gbamangirege? \v 10 ¿Kaire ba ta jonga cha kwian ngle cuatro mil ullu pan gdagukedi? Kwian e ulita unchku, gire ¿ba bligda bita cheguda litu ole ski gbamangirege? \v 11 Sbaliga cha gerudu ba ulita ole ba me mo chuge ngwadi kwian fariseo kwian saduceo levaduralla gai pan dodale mo alin, ¿mineade me chke uñale bage cha me kledu gerule pan ulia giti ba ole? Cha kledu gerule kwian fariseo kwian saduceo gerua giti, ama gerua geru ngwale, geru e levadura kare, ba me ama gerua ngwale gai mo alin. \p \v 12 Jesu gerudu ene batre chku uñale kwian geru jwanngage Jesu me kle gerule pan giti ni levadura giti, Jesu kledu gerule kwian fariseo kaire kwian saduceo kle kwian tke tangle gerua ngwalege giti, e giti Jesu kledu geru jwannga ta gbe chke ama ulita mo ta manadale geru ulia alindi Jesu kle gerule kare, ama ulita mo ta gbadale sugekare ulita kwian fariseo geruage kwian saduceo geruage. \s1 Jesu geru kade kwian geru jwanngage \s1 kwian na kle gerule mine Jesu giti \p \v 13 Jesu jo chage dare duge kwian geru jwannga ole, ama ulita jo chke nga ka jwankle Cesarea-Filipoge gire Jesu geru kadu kwian geru jwannga ulitage: \p —¿Kwian ulita kle gerule mine cha giti cha chema? \p \v 14 Kwian geru jwannga jaindunga: \p —Kwian gweale kle gerule ba Juan-Bautista jogebakeda chkuni gwadeni. Kwian na kle gerule ba kwian unsuialin kada Elías chkuni. Kwian na kle gerule ba kwian unsuialin kada Jeremías jogebakeda chkuni gwadeni. Kaire gerukle ba kwian gweale Chube gerua ketanga unsuialin jogebakeda chkuni gwadeni. \p \v 15 Kwian geru jwannga gerudu ene Jesu ole gire Jesu geru kadu dare ama ulitage: \p —Kwian na kle gerule ene cha giti, ¿agwa ba gerule mine? ¿Cha chema? \p \v 16 Simón-Pedro jaindunga Jesu kalen: \p —Ba Cristo, ba Chube gwade ulia Kirolla, Chube ba kagu nga dba ai giti kwian kare kwian jwen siere ji chugege agedu me no gdale. \p \v 17 Gire Jesu gerudu Simón-Pedro ole: \p —Simón, ba Jonás kirolla, cha Ñenua nga ngaña giti agedu no ba alin, ama ba ta gbu chke suge ulia cha ama Kirolla, malen ba gerudu ene cha giti, ni kwian gdaite ba ta gbu suge ene. \v 18 Cha gerule ba ole Simón, ba kalla na Pedro, ka e kle gerule “kechuga”. Ba kechuga kare, kechuga chege kiraske tanre diali, ene kaire ba be chege kiraske cha geruadi, ene ba giti kwian tanre be cha gerua keruchuge be cha gerua gai ulia, kwian e ulita be chege Chubenu. Ni jogeda ni che dolla Satanás ule mo chudaboangalla ulita ole be ñage kirachke kwian cha gerua gangadi, kwian ene be chege Chubenu diali, bdagli ama be joge toi Chube ole nga ngaña giti diali chui tangle. \v 19 Cha be ba gbe kwian ulita cha gerua ganga chugagwallale nga dba ai giti. Cha kiralla giti ba be Chube gerua cha giti dbe nga dba ai giti kwianske, kaire cha kiralla giti ba be kwian tke tangle toidale mine nga dba ai giti Chube takalin kare. Kwian bai geru gai ba ama tke tangle kare, kwian ene ulita chege Chubenu, agwa kwian bai mi geru cha giti gai ba kle gerule kare, kwian ene me Chubenu. \p \v 20 Jesu gerudubi Pedro ole gire Jesu gerudu kwian geru jwannga gdataboko giti gdaboke ulita ole: \p —Ba me gerule ni kwian gdaite ole cha Cristo Chube Kirolla Chube cha kagu nga dba ai giti —Jesu gerudu ene kwian geru jwannga ulita ole. \s1 Jesu gerule kwian geru jwannga ole \s1 Jesu gbabe boi daga ngwale gwabeda giti \p \v 21 Ne suiage gwangerugu Jesu gerudu kwian geru jwannga ulita ole Jesu be boi giti, Jesu gerudu: \p —Cha jogedale una Jerusalénge, una ege cha be mo boange tanre daga ngwale kwian nage. Kwian israelita chugagwalla juma ulita kaire kwian gerunga Chube ole daba alin chugagwalla ulita kaire kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti ulita, kwian e ulita me cha gerua gai ulia, ama ulita be jainchke chadi cha gerua gdale be cha gbe boi daga ngwale, bdagli cha gwabeda agwa mongikege cha jaba be chkeni gwade. \p \v 22 Jesu gerudu ene mau giti gire Pedro Jesu du sugekare, Pedro gerudu mno Jesu ole: \p —Cha Chugagwalla, ¡Chube me takalin ba boi ene ba kle tañachuge kare! E me ñage boi ba ole ba kle gerule kare ba gwabeda. \p \v 23 Pedro gerudu ene Jesu ole gire Jesu jwlituda gdate naskuni gerudu Pedroge: \p —¡Chegede kamne! Ba kle gerule Satanás kiralla giti ba kle gerule ama takalin kare, ba me ñage gerule ene dare. Ba kle gerule kare ba ta cha ta blitakalin me age Chube takalin kare, ba me kle tañachuge Chube takalin kare, ba kle tañachuge kwian onbre ngwale kle tañachuge kare. \p \v 24 Jesu gerudu ene Pedroge gire Jesu gerudu kwian geru jwannga ulita ole: \p —Kwian bai ta chagekalin ulia cha ole me tañachugadale dare mau giti alin allabi me agedale dare ama agali ta agekalin kare, ama mo ta gbadale cha gerua gbe gdadi age cha takalin kare, kwian na ama gbe boi daga ngwale cha gerua gdale kaire kwian na ta ama gwakalinda cha gerua gdale, ama me mo talladale. Kwian bai mo ta gbe ene ñage chage cha ole. \v 25 Kwian bai tañachuge mau giti alin allabi toi no nga dba ai giti mo manade no me tañachuge age Chube takalin kare giti, bdagli kwian ene be jogenga sugekare Chubege be chege boi daga ngwale tanre diali chui tangle. Agwa kwian bai mo ta gbe chage cha ole mo chuge ngwadi boi daga ngwale nga dba ai giti cha gerua gdale, ama me mo tallade, ama tañachuge ma no age Chube takalin kare, bdagli kwian ene be toi no diali chui tangle nga ngaña giti cha ole cha Ñenua Chube ole. \v 26 Cha gerule ulia ba ole, ngwale kwian tañachuge tanre lle lite ole ngle giti ama kle toi nga dba ai giti gire. Kwian tañachuge lle lite ole alin allabi mau alin agwa ama me mo ta gbe ulia Chube ole, kwian e be jogenga ngwale, ama be chege sugekare Chubege diali chui tangle. Kwian me ñage tañachuge lle no ñanaske gweale kete Chubege gire e giti Chube be ama gbe toi no ule Chube ole nga ngaña giti diali chui tangle, me ene dale. \v 27 Chube cha kagu nga dba ai giti kwian kare, chui bdaglige cha be chieni nakwaite cha Ñenua Chube kirallaske, cha be chieni ule lle boanga Chube alin nga ngaña giti ngle ole. Chui ege cha be gerule kwian bai jiske Chube gwa giti kwian bai me jiske Chube gwa giti. Kwian bai agedu me no Chube dollale, kwian ene jiske Chube gwa giti, cha be kwian ene ulita gbe ji chuge agedu me no kbiale. Kwian bai agedu no Chube takalin kare cha mi kwian ene gbe jiske Chube gwa giti, cha be age no ama ulita alin ama agedu no trate Chube takalin kare ñanale. \v 28 Cha gerule ulia ba ulita ole, Chube cha kagu nga dba ai giti kwian kare, ba gweale kle aini cha ole cha keruchuge ba bebi jogeda gire ba gwa giti Chube be age no no cha ole ama kiralla giti, ba gwage chadi ene gire be suge trate bage cha noare cha kweri cha kwian ulita Chugagwalla —Jesu gerudu ene ulita kwian geru jwannga ole. \c 17 \s1 Chube Jesu kaite kwian geru jwannga gdamai \s1 gwa giti Jesu Chube Kirolla \p \v 1 Chui dereke jo tangle gire Jesu jo jwichuga giti bate ngaña, ama kwian geru jwannga amage gdamaire alin allabi du ule, ama Pedro kaire Santiago kaire Santiago daballa Juan du ule ama gatedi. Ama ulita jo chke jwichuga giti kwian na me kle ngwadi, \v 2 gire Chube Jesu blitu ulita jegwale kwian geru jwannga gdamai e gwa giti. Jesu gwa chratigunga chui chra kare Jesu ñometralla ulita jwlitedu jutre Jesudige jichra chra jutre kare. \v 3 Kwian geru jwannga gdamai gwagedu Jesudi ene gire blike kwian unsuialin boke ka jwankle Moisés kaire Elías medu geru trage Jesu ole ama gdamai gwa giti. \v 4 Pedro gwagedu ene Moisédi Elíadi geru trage Jesu ole, gire Pedro gerudu Jesu ole: \p —Cha Chugagwalla, nga suga noare chadi che ulita chku aini. Ba takalin, cha u soli gbe gbamai aini toingwa sugetidale, u gbaite ba alin, u gbaite Moisés alin, u gbaite Elías alin. \p \v 5 Pedro kledu gerule ene Jesu ole, gire bogakwa jutre chra gwadetranga chku blike ama ulita giti, ama ulita chegu bogakwaske gire bogakwaske Chube kerua sugedu ama ologe gerule: “Ai cha Kirolla, cha no no ama ole, nga suga noare chadi ama giti, ba ulita ama keruchugadale no, ba mo ta gbadale ama kerua gbe gdadi no diali.” \p \v 6 Ama gdamai Jesu gerua jwannga geru e keruchugu gerule Jesu giti gire ama kendunga tanre ama ulita mo ñeu kaboge jongnagwa giti ama gwa ñadu dbidi chru ole. \v 7 Jesu jo ama gdamai e kle ngwadi Jesu ama ulita chugudi kodi, Jesu gerudu: \p —Chkede gdate, ba me kwachie. \p \v 8 Ama gdamainate gwa gaunga ngaña tienda mo giti me gwagedu kwian kledu geru trage Jesu oledige, Jesu alin kleduni gballa. \p \v 9 Boidu ene ulita jwichuga giti gire Jesu joni chage jwichugadi gwajimogu ule kwian geru jwannga gdamai ole, Jesu gerudu ama ole jonkare: \p —Mo gwagwa giti ba gwagedudi jwichuga giti nege kaire ba geru keruchugu cha giti, ba me e trage ni kwian na gdaite ole. Cha chiu nga dba ai giti kwian kare, cha be jogekeda, cha be chkeni gwade gire ba ñage boidu nege gerua ulita trage kwian na ole. \p \v 10 Jesu kwian geru jwannga gdamai ta gbu ene kwian gwagedu giti kaire kwian geru keruchugu giti gire geru jwannga geru kadu Jesuge: \p —¿Mineade kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti kle gerule Elías chkedale chage kwianske nga dba ai giti ngeru, gire Chube be kwian daba jwannga siere kage kwian ulita alin? Ba klebi nga dba ai giti kwianske, malen me suge chage mineade kwian e kle gerule Elías bebi chke. \p \v 11 Jesu jaindunga: \p —E ulia kwian kle gerule kare, Elías chiedale kwian ulita ta gbe biale ngeru, gire Chube kwian daba jwannga siere kage chuiage kwian ulita ta kle biale kwian daba jwannga siere gai ngwange no, e trate ene ulia. \v 12 Agwa cha gerule ba ole, Elías chkubi kwianske, agwa kwian me ama gau ngwange no jumale, kwian ama gau kwian ngwale kare, kwian agedu dagale ama ole me no kwian tadukalin kare. Ene kaire kwian e amaña be age dagale cha ole me no, cha Chube Kirolla chiu kwian kare nga dba ai giti, agwa kwian e cha gai kwian ngwale kare, ama be cha gbe boi dagale tanre me no salengwli ama Elías gbu boi daga ngwale tanre me no kare. \p \v 13 Jesu gerudu ene kwian geru jwannga gdamai ole Elías giti, gire chku uñale amage Jesu kledu gerule Juan-Bautista giti, Juan-Bautista Elías kare. \s1 Jesu dolla kage siere kirogwa onbrege \p \v 14 Jesu ule kwian geru jwannga gdamai ole jo chke jwichuga gdoge dbani, gire ne ngwadi kwian na geru jwannga Jesuge ulita kaire kwian na tanre kledu Jesu manade ngwange. Gire kwian onbre gdaite kle kwian ngleske chku Jesudi, ama jongnagwa skutu dba Jesu gwangnagu chudaboi kade Jesuge, gerudu Jesu ole: \p \v 15-16 —Kwian chugagwalla, ba tai dage cha kirollage, dolla kle nga kagenga ama chuga giti, ama oga jabale dolla kote, diali ama kle skwetenga kle joge chke dba jitaske kaire kle joge chke dba chiske. Cha chiu cha kirolla dbe kwian geru jwannga banuge dodadale, agwa ama me ñadu dolla kage siere cha kirollage, malen cha chiu ba nate, ba tai dage cha kirollage, ba cha kirolla dodade. \p \v 17 Jesu kirogwa ñenua keruchugu gerule ene gire Jesu gerudu kwian ulita kle ne ngwadi ole: \p —Ba ulita me kle mo ta gbe cha gai ulia, ba ta me no. ¿Ngamangire ba be mo ta gbe cha gai ulia, ene Chube ñage kira kete bage age ulita cha kle age kare? ¿Ngamangire ba be kle kian gbe chage cha ba chudaboadale? Kirogwa du cháge aini. \p \v 18 Jesu gerudu ene kwian ulita ole gire kirogwa dule Jesuge, Jesu ka bo mno dolla ole: \p —¡Joga siere kirogwage! \p Jesu gerudu ene gire dolla jo siere kirogwage, sugeti kirogwa cheguni no trate. \p \v 19 Jesu dolla kagu siere kirogwage gire kwian geru jwannga Jesuge ulita chku Jesudi geru kadu Jesuge sugekare kwian nglea ulitage: \p —¿Mineade cha me ñadu dolla kage siere kirogwa ege? \p \v 20 Jesu jaindunga: \p —Ba me kle mo ta gbe cha gai ulia malen ba me ñadu. Cha gerule ulia ba ulita ole, ba mo ta gbe sidri alin cha gai ulia, gire bedre bedre cha be ba ta gbe cha gai ma ngle, e salengwli mostaza chudea soli tkakle kle tige kle joge kweri kare. Ba mo ta gbe cha gai ulia ene, gire ba ñage dolla kage siere kwiange cha kiralla giti. Ene kaire ba ñage lle na tanre boi cha kiralla giti, ba ñage gerule jwichuga ai ole: “¡Joga siere aini, joga nga nage!”, ba gerule ene gire jwichuga be joge nga nage ba gerudu kare. Ba cha gadale ulia mo tale, ene ba ñage lle ulita boi cha kirallaske. \v 21 Kwian jwligebanga dolla tirare kote kirogwa e kare, ba ta dolla e kare kagakalin siere kwiange ba mo ta gbadale mo tke bage bligdage gerule tanre Chube ole kira kade amage dolla kagagda siere kwiange, ene ba ñage. Ba me mo tke bage bligdage ni gerule Chube ole kira kade amage, ene ba me ñage dolla e kare kage siere kwiange —Jesu gerudu ene kwian geru jwannga amage ulita ole. \s1 Jesu gerule bitabokedale kwian geru jwannga ole Jesu gbabe boi daga ngwale gwabeda giti \p \v 22 Jesu kledu chage nga Galileage ule kwian geru jwannga amage ulita ole, gire Jesu gerudu ama ole: \p —Chube cha kagu nga dba ai giti kwian kare, cha ketabe kwian agenga me no cha dollalege gwaleda, \v 23 ama be cha gweda, agwa chui mongikege cha jaba be chkeni gwadeni. \p Jesu gerudu ene gire kwian geru jwannga Jesuge nga chiu olire tanre ama ulitadi Jesu kle gerule giti. \s1 Jesu gerule Pedro ole igi kete u gerungwa Chube ole managda giti \p \v 24 Jesu kledu chage nga Galileage gire jo chke una Capernaumge, una ege kwian igi ganga u gerungwa Chube ole managda, kwian e jo chke Pedrodi geru kadu Pedroge: \p —¿Kwian ba tkanga tangle geruge kle igi kete u gerungwa Chube ole managda che ulita kle igi kete kare o me? \p \v 25 Pedro jaindunga: \p —Ima, ama kle igi kete kwian ulita kle age kare. \p Bigwa Pedro jo chke gwa uge Pedro bebi geru trage Jesu ole igi giti gire Jesu gerudu ama ole: \p —¿Ba tañachuge mine Simón-Pedro? ¿Chemage kwian nga gwealemu chugagwalla kle igi kade, kle igi kade mo kirogwallage o kwian na nga amañamuge? \p \v 26 Pedro jaindunga: \p —Kwian chugagwalla kle igi kade kwian na nga amañamuge me kle igi kade mo kirogwallage. \p Jesu gerudu: \p —Ima, ba gerudu ulia. Kwian chugagwalla me igi kade mo kirogwallage, malen ama kirogwalla me igi ketadale. Ene kaire cha Chube Kirolla malen cha me igi ketadale u gerungwa Chube ole managda, u e cha Ñenuanu. \v 27 Agwa cha me takalin kwian skochie kaire kwian tañachuge chadi cha me kle Chube gai dage malen suge chage ma no che igi kete kwian ulita kle igi kete kare. Joga chibitage ngwe jwen, ngwe ngerutabi be blire ba ole, ngwe e kate igi be skwen bage. Ba igi e kete che gdaboke giti kwian igi gangage u gerungwa Chuge ole manangage. \p Jesu gerudu ene ulita Pedro ole gire Pedro agedu ulita Jesu gerudu kare. \c 18 \s1 Jesu gerule kwian bai kweri Chube gwa giti \p \v 1 E suiale kwian geru jwannga Jesuge ulita chku Jesudi geru kadu Jesuge: \p —Chui be chke ba be gerule nga ulita giti kwian ulita Chugagwallale gire chui ege ¿cha ulitage bai be chege ma kweri Chube gwa giti? \p \v 2 Kwian geru jwannga geru kadu ene Jesuge gire Jesu kirogwa soli gdaite kledu ne ngwadi kadu mo gitigu, Jesu kirogwa e gbu kwian geru jwannga ulita gwa giti, \v 3 gire Jesu gerudu: \p —Cha gerule ulia ba ulita ole, ba me mo ta blite ta gbe tañachuge kirogwa soli ai kare cha gai ulia mo tale, ba me ñage kle ule cha ole cha chuiage cha be gerule nga ulita giti kwian ulita Chugagwallale gire. \v 4 Kwian bai kle Chube gai dage ulia, bai kle mo gbe suge soli daba na chudaboangale, kwian ene kle mo ta gbe tañachuge salengwli kirogwa soli ai tañachuge kare, kwian ene ma kweri Chube gwa giti. \v 5 Kwian bai kaire no cha ole ulia, kwian ene kle kirogwa ai kare gai ngwange no kle age no ama alin, kwian age ene me kle kirogwa alin allabi gai ngwange no, kaire ama kle cha gai ngwange no kle age no cha agali alin kare, kwian ene be ma kweri Chube ngwadi. \s1 Jesu gerule kwian ama gerua gaba mo gbadale \s1 sugekare lle ulita me noge \p \v 6 Jesu gerudu dare kwian geru jwannga amage ulita ole: \p —Cha gerule ulia ba ulita ole, kwian bai kaire age me no kwian chanu ole kwian cha gerua gaba ulia me sbali kwian na daba ene ta gbeni bliteni naskuni age gweale me no Chube dollale, ma no kwian daba gbanga age me no ene alin ke kweri lugaba mo siroge mlienga ble jereske age me no giti gdale kwian chanu ole, ene kwian e be jogekeda mi chege dare kwian chanu ta gbe age me no joge siere cha geruage. \v 7 Nga dba ai giti lle me no tanre kle diali kwian ulita takalin age, kwian bai age me no diali ama ta agekalin kare, kwian ene be boi daga ngwale age me no ene kbiale. Agwa kwian bai daba na gbe age me no, kwian e be boi daga ngwale ma tirare, ama be ji chuge daga ngwale tanre daba gbe age me no kbiale. \v 8 Malen ba ta agekalin gweale me no mo ko giti chage age gweale me no mo sera giti ba mo ta gbadale me tañachuge dare age me no ene kare mo ko e giti mo sera e giti, ba age me no ene talla chuge ngwadi, e salengwli ba mo ko tkenga kare mo sera tkenga kare, ene ba me age me no dare mo ko giti mo sera giti kare. Ma no ba alin joge ko bitale ole sera bitale ole toi Chube ole nga ngaña giti diali dale alin ba agedu no Chube takalin kare ñanale, agwa me no ba alin joge ko no gdabonate ole sera no gdabonate ole ji chuge tirare ngwadi boi daga ngwale jitaske ba agedu me no mo ko giti mo sera giti Chube dollale ñanale, jita ne ngwadi mi joge gwabada dale be chege diali gwade tirare kwian agenga me no gbagda boi daga ngwale diali chui tangle. \v 9 Kaire agwe ba gwage lle gwealedi mo gwagwa giti gire gwage edi giti ba ta agekalin gweale me no, ba me mo chuge ngwadi gwage lle edi dare ni tañachuge lle e giti dare, ma no ba mo linge siere lle ege. Ba agedale salengwli ba gwagwa gbaite jo jwanba siere mliabanga kare ene ba me ñage gwage lle me nodi ba takalin kare. Ma no ba alin joge gwagwa gbaitre alin ole toi Chube ole nga ngaña giti diali dale alin ba agedu no Chube takalin kare ñanale, agwa me no ba alin joge mliabanga gwagwa gbabonate no ole ji chuge tirare ngwadi boi daga ngwale jitaske ba agedu me no Chube dollale ñanale. Ba mo ta gbadale diali age no Chube takalin kare me tañachuge age me no giti dare, ma no lle ulita kle ba gbe age me no ba joge siere lle e karege. \s1 Jesu geru ñachuge bda oveja jogebanga giti \p \v 10 Jesu gerudu: \p —Cha gerule ba ole, ba mo ta gbadale me daba na cha gerua gaba ibade, ba daba ene gweale ibade ba me kle age sugekare Chube gwage, me ene, diali lle boanga ulita cha Ñenua Chube alin nga ngaña giti kle cha Ñenua ole, cha Ñenua kle ama kage kwian cha gerua gaba manade. \v 11 Cha chiu nga dba ai giti kwian kare kwian agenga me no alin, cha chiu kwian ene chudaboi ta blite Chube ole, cha chiu ama jwen siere ji chugege age me no gdale. Kwian agenga me no kle chage sugekare Chubege salengwli bda oveja jogebanga kle chage sugekare mo mauñage kare. \p \v 12 ’Cha geru ñachuge ai kare bage: Kwian gdaite bda oveja ngle molen cien, bda oveja gdaite jogengwa kwian ngeru, ¿ba tañachuge mine? ¿Kwian oveja mauña be age mine? ¿Oveja mauña be ta jogenga oveja gdaite jogebanga giti be oveja chuge ngwadi jogenga? ¡Me dale! Ama be oveja na dare noventa y nueve jige litaba ole ngmadi nga oveja manangwage gire ama be joge oveja jogebanga gdaite jinade nate. \v 13 Cha gerule ulia ba ole, oveja soli be skwen amage gire nga be chie suga noare amadi oveja gdaite jogebanga giti ma no oveja na dare noventa y nueve me jogebangage. \v 14 Kwian oveja mauña me tadu oveja jogebanga chugakalin ngwadi, ene kaire ba ulita Ñenua Chube nga ngaña giti me takalin kwian gdaite cha gerua gaba joge siere cha geruage oveja jogebanga kare, malen ba mo ta gbadale me kwian Chubenu ibade ni ama ta gbe age me no —Jesu gerudu ene kwian geru jwannga amage ole. \s1 Jesu gerule kwian Chubenu mo ta gbale \s1 geru trage no daba Chubenu na ole \s1 bai agedu gweale me no ama dollale \p \v 15 Jesu gerudu dare: \p —Cha gerule ba ulita ole, daba Chubenu gweale age me no ba dollale, ba gerudale ama ole sugekare ama agedu me no giti. Daba Chubenu e ba gerua keruchuge chke uñale amage ama agedu me no gire ama mo ta blite no ba ole gerule ba ole: “Cha mi age dare me no ba dollale, cha agedu me no ba dollale ba talla mlienga.” Ama gerule ene gire chke uñale bage ba ñadu ama chudaboi tien gitiru ama agedu me no giti. \v 16 Agwa daba Chubenu e me ba gerua gbe gdadi me mo ta blite no ba ole, ba jogedale daba Chubenu na gdaite o gdaboke jwen dbe ule daba agedu me no ngwadi. Gire ba gerudale nakwaite ama ole daba bai ba du ule gwa giti, ene daba bai ba duge be chke uñale ba takalin daba Chubenu agedu me no chudaboi ba takalin toi no naskuni ama ole, daba bai ba du be chege ba ka chudaboanga. \v 17 Daba agedu me no ba ka chudaboanga keruchuge gire mo ta blite no ba ole, e no, ene daba e be chegeni no ba ole. Agwa daba agedu me no ni ba keruchuge ni ba ka chudaboanga keruchuge, gire ba daba e dbadale kwian Chubenu ulita kle mo lite ole ngwadi, ba daba e kaitadale kwian Chubenu ulita kle mo litaba olege gerule ulita daba e agedu me no ba dollale giti. Ba age ene, daba e ni kwian Chubenu ulita kle mo litaba ole keruchuge me mo ta blite no ba ole, gire ba ñage gerule ama ole: “Ba kwian agenga me no me Chube uñe kare.” Gire kwian Chubenu ulita gwa giti daba e be chege kwian agenga me no kwian me Chube uñe kare kaire kwian me Moisés nu Chube gerua degaba ganga ulia kare, ama jogedale siere ba kwian Chubenu ulitage, ba me ñage skate dare amage. \p \v 18 ’Cha gerule ulia ba kwian geru jwannga chage ole, ba ulita mo ta gbe ule geru gbe salengwli daba alin daba agedu me no gdale, ba geru trage modi daba e giti kaire ba chudaboi kade Chubege gire be suge ba ulitage ba geru gbadale mine daba e alin ba ji gbadale daba alin ama agedu me no gdale o ba talla e mliadalenga. Ba ulita mo ta gbe salengwli geru gbe ene daba alin nga dba ai giti, ene kaire geru be joge gbaba nga ngaña giti Chube kle ngwadi. \v 19 Kaire cha gerule ba ulita ole, ba gdabokle alin allabi mo ta gbe ule tañachuge salengwli daba gweale giti, ba gdabonate gerule ule ama giti Chube ole, ba chudaboi kade Chubege, Chube be ta kete bage ba agedale mine daba alin. \v 20 Ulia baini kaire kwian cha gerua gaba mo lite ole gdaboke o gdamai cha kalla giti, ne ngwadi cha be kle amaske cha ama keruchuge cha ama chudaboi. \p \v 21 Jesu gerudu ene kwian geru jwannga amage ulita ole gire Pedro geru kadu Jesuge: \p —Cha Chugagwalla, daba gweale age me no cha dollale me bitaitre alin agwa bitangle bitaguke, ¿cha ama age me no talla mlialenga kaire bitaguke o me? ¿Bitamangire daba amaña age me no cha dollale cha talla mlialenga? \p \v 22 Jesu jaindunga Pedro kalen: \p —Cha gerule ba ole, me bitagukle alin ba ama agedu me no talla mlialenga, agwa ba mo ta gbale ama agedu me no talla mlienga diali bitangle ngle, ba me ñage tañachuge ama agedu me no talla mliadalenga bedre alin. \v 23 Bitangle diali Chube kle ba age me no ama dollale talla mlienga malen ba kaire mo ta gbadale daba age me no ba dollale talla mlienga Chube kle age ba alin kare, e salengwli ai kare: Kwian chugagwalla gdaite lle boanga tanre molen mo alin, lle boanga e ulita jiske igi giti mo chugagwallage. Chui chku gire chugagwalla e tadu igi kadakalin naskuni kwian lle boanga ama alin ulitage lle boanga gdaite gdaite jiske batre. \v 24 Kwian chugagwalla kledu tañachuge kwian lle boanga ama alin ulita gdaite gdaite jiske mangire amage, gire kwian lle boanga ama alin gdaite dbajo kaitadale chugagwalla ngwadi, lle boanga e jiske ngleare igi e diez mil. \v 25 Kwian lle boanga e me igi molen ketadaleni mo chugagwallage gire ama chugagwalla mo ta gbu ama chbade kwian nage kaire ama muira ama kirogwalla ulita chbade. Chugagwalla tadu agekalin ene gire ama ñage igi jwen nate naskuni kwian lle boanga e jiske amage batre. \v 26 Chugagwalla tadu agekalin ene gire kwian lle boanga e jongnagwa skutu dba ama chugagwalla ngnagu gerudu: “Cha chugagwalla, ba manade sugeti kaire ba tai dage chage, cha ole igi me, igi be skwen chage gire cha be igi ulita keteni naskuni ulita bage cha jiske batre.” \v 27 Kwian lle boanga e gerudu ene mo chugagwalla ole gire chugagwalla taidu dage kwian lle boanga amanuge, ama gerudu lle boanga e ole: “Ba me igi ketadaleni chage, cha mi ba chbade dale, ba me jiske chage dare, cha be ba jiske talla mlienga ulita.” Chugagwalla gerudu ene gire chugagwalla lle boanga e chugu ngwadi ngwedi ngeru kare. \v 28 Chugagwalla kwian lle boanga mo alin e jiske talla mliunga ene, gire kwian lle boanga e jo siere ne ngwadi tendu ama skatemanalla gdaite jiske sidri amage ngwange. Ama mo skatemanalla gau siroge siro kwetunga nga kagunga skatemanalla giti gire ama gerudu skatemanalla ole: “¡Ba jiske chage igi e ba ketadaleni chage blikare!” \v 29 Kwian lle boanga gerudu ene mo skatemanalla ole gire ama skatemanalla jongnagwa skutu dba ama gwa giti, ama skatemanalla gerudu ama ole: “Igi me cha ole, ba manade sugeti kaire ba tai dage chage, igi be skwen chage gire cha be igi ulita keteni naskuni bage cha jiske batre.” \v 30 Kwian lle boanga skatemanalla gerudu ene ama ole agwa lle boanga e me taidu dage mo skatemanallage, ama mo skatemanalla kaitu tkadale skage, ama skatemanalla igi keteni ulita amage gire ñage skachienga. \v 31 Kwian lle boanga na ulita gwagedu kwian lle boanga gdaite edi daba na tke skage igi gerua giti gire kwian lle boanga e ulita jo geru kete chugagwallage boidu giti. \v 32 Chugagwalla geru e keruchugu gire ama kwian lle boanga daba tkanga skage kadu mo ullage gerudu ama ole: “Ba kwian agenga me no me no. Ba jiske tanre chage, cha igi kaduni bage ba gerudu cha taidale dage bage gire cha agedu ba gerudu kare, ba me chegu jiske chage, cha ba jiske ulita talla mliunga. \v 33 ¿Gire mineade ba me taidu dage ba skatemanallage cha taidu dage bage kare? ¿Mineade ba me agedu no ba skatemanalla ole cha agedu no ba ole kare? Ulia ba agedu me no me no.” \v 34 Chugagwalla ka bo ene kwian lle boanga ole, ama skochiu tanre kwian lle boanga edi gire chugagwalla kwian lle boanga e kaitu dbadale skage ji chugadale, ama chegedale skage, ama igi ulita ketale naskuni ama chugagwallage ama jiske batre gire ama ñage chienga skage. \p \v 35 Jesu geru ñachugu ene kwian geru jwannga ulita ole gire gerudu dare: \p —Chugagwalla agedu kwian lle boanga ole kare, ene kaire cha Ñenua Chube be age ba ulita ole ba bai me daba agedu me no talla mlienga mo tale trate. \c 19 \s1 Jesu kwian tke tangle kwian onbre \s1 me ñage mo muiralla chuge ngwadi \p \v 1 Jesu gerudu ene ulita kwian geru jwannga amage ulita ole gire ama ulita jo siere nga Galileage jo nga Judeage jo chke chi Jordán kagda giti ongoru. \v 2 Ne ngwadi kwian tanre chagedu Jesu nate gire Jesu kwian tanre oga dodadu. \v 3 Kwian fariseo gweale chku Jesudi mo chuge Jesu ole, ama ulita takalin Jesu gerule gweale me no Moisés chadalla dollale, ene ama ñage Jesu gbe jiske e gdale, ta ene ole kwian fariseo ulita geru kadu Jesuge: \p —Cha geru kade bage, ¿kwian onbre mo jwanba ñage mo muiralla chuge ngwadi muinga age gweale gdale? ¿Age ene e skwen no Chube gwa giti o skwen me no Chube gwa giti? \p \v 4 Jesu jaindunga: \p —¿Ba me Moisés nu Chube gerua degaba unsuialin batabanga? Chada e gerule: \q1 “Gwange jondege alin Chube nga ulita lle ulita dodadu, Chube kwian onbre dodadu kwian muire dodadu.” \m \v 5 Kaire chada e amaña gerule: \q1 “Chube kwian dodadu ene onbre, muire, malen kwian onbre mo jwankalin muinga ole ama mo ñenua mo chebia chugadale ngwadi mo ta gbe ule muinga ole gire ene ama gdabonate chege kwian gdaitre alin kare ta salengwli ole.” \m Moisés Chube gerua degu ene. \v 6 Nege cha gerule ba ulita ole, kwian mo jwanba me chege kwian gdaboke kare agwa Chube gwa giti ama boke chege kwian gdaitre alin kare onbre muinga ole muinga onbre ole, ama boke ta chegedale ule salengwli. Ulia me no kwian onbre mo gbe sugekare mo muirallage, Chube muinga ketu onbrege, Chube onbre ketu muingage, Chube kwian gbu mo jwen ene, malen onbrenu muirenu me ñage age ama takalin kare joge siere muingage o muinga joge siere onbrege, e me no Chube gwa giti. \p \v 7 Jesu gerudu ene gire kwian fariseo gerudu Jesu ole dare: \p —Agwa kaire Moisés nu Chube gerua degaba unsuialin gerule onbre mo muiralla chugakalin ngwadi, onbre e chada degadale kete mo muirallage, chada e gerule muinga e me amanu dare, onbre age ene gire onbre ñage mo muiralla chuge ngwadi. E ulia ba kle gerule kare, gire ¿mineade Moisés chada degu ene? \p \v 8 Jesu jaindunga: \p —Ulia gwange jondege alin Chube kwian onbre dodadu kwian muire dodadu mo jwanle toi no ule diali, agwa ba ulita ta mnoare ba me Chube gerua gbakalin gdadi no age Chube takalin kare, ba ulita agekalin mau tale ba takalin kare, malen Chube Moisés ta gbu chada dege ene kwian ulita alin. \v 9 Cha gerule ba ole, muinga mo jwanba me kle chage onbre na ole ke giti agwa kle toi no mo ñengulalla alin allabi ole, gire muinga e ñengulalla ama chuge ngwadi mo jwen muinga na ole, onbre e kle age me no Chube gwa giti, Chube gwage e salengwli onbre e kle mo chuge ke giti muinga e ole kare. \p \v 10 Jesu gerudu ene ulita kwian fariseo ole gire kwian geru jwannga Jesuge gerudu Jesu ole: \p —E ene ulia ba kle gerule kare onbre toidale no ule diali mo muiralla ole me ñage mo muiralla chuge ngwadi, ma no kwian onbre chege gballa me mo jwen muinga ole. \p \v 11 Jesu jaindunga: \p —Ulia mnoare kwian onbre alin mo ta gbe toi no ule diali mo muiralla ole me mo muiralla chuge ngwadi, agwa kaire mnoare onbre alin chege gballa diali me mo jwen muinga ole, agwa Chube onbre gweale ta gbe chege toi gballa me mo jwen muinga ole. \v 12 Kwian onbre gweale menga chebia kote me ñage toi muinga ole me ñage kirogwa molen muinga giti, malen onbre ene kle chege gballa me mo jwen. Kwian onbre gweale ole kwian na me no kle age gweale gire ene onbre e me ñage kirogwa molen muinga giti, malen onbre ene kle chege gballa me mo jwen. Kwian onbre gweale ta lle boakalin Chube alin allabi, malen onbre ene kle mo ta gbe toi gballa me mo jwen, onbre bai kaire ta chegekalin toi ene lle boi Chube alin Chube gerua kete kwian nage, noare ama alin mo ta gbe kiraske me mo jwen chege toi gballa diali lle boi Chube alin —Jesu gerudu ene ulita kwian geru jwannga amage ole. \s1 Kirogwa tanre dbachie Jesuge \p \v 13 Kirogwa ñenua kirogwa chebia tanre chiu mo kirogwalla soli dbe Jesu kle ngwadi, kirogwa ñenua, chebia takalin Jesu ko gbe kirogwa soli e giti gerule Chube ole Chube age no kirogwa alin Chube kirogwa manade no. Kwian geru jwannga Jesuge ulita gwagedu kwian tanre edi chie kirogwa dbe Jesu kle ngwadi gire ama ka bo kirogwa ñenua ole chebia ole: \p —¿Lledale ba kle chie kirogwa dbe Jesuge? ¡Joga, joga siere, ba me chie kirogwa dbe Jesuge! \p \v 14 Kwian geru jwannga ka bo ene kirogwa dbanga ulita ole gire Jesu gerudu kwian geru jwannga ole: \p —Me no ka boi ene kirogwa ñenua ole chebia ole, ba ama ulita chugene chie mo kirogwalla dbe chage. Kirogwa soli ta kle biale Chube gerua gai blike, kirogwa talla ene kare Chube takalinge, kwian ulita bai kaire mo ta gbe ulia Chube ole kirogwa talla ene kare ole, kwian ene chege Chubenu, ama be toi diali chui tangle Chube ole. \p \v 15 Jesu gerudu ene kwian geru jwannga ole gire kirogwa ñenua, chebia ulita chiu mo kirogwalla dbe Jesuge, Jesu ko gbu kirogwa ulita gdaite gdaite giti, Jesu gerudu Chube ole Chube age no kirogwa alin kirogwa manade no. Jesu agedu ene kirogwa ulita dbachiu amage alin, gire Jesu jo siere nga ege. \s1 Kwian gdaite igi tanre molen chke gerule Jesu ole \p \v 16 Kwian onbre gdaite chku tienda Jesudi geru gweale kade Jesuge, ama gerudu Jesu ole: \p —Ba kwian tkanga tangle geruge, cha takalin ba geru kete chage, ¿cha llema no boadale nga dba ai giti gire ene cha ñage toi no diali chui tangle Chube ole nga ngaña giti? \p \v 17 Jesu jaindunga onbre e kalen: \p —¿Mineade ba kle geru kade chage lle no boi giti? Kwian ulita nga dba ai giti ni gdaite agenga no agwa gdaitre alin agenga no kle, e Chube. Cha gerule ba ole, ba ta toikalin no diali chui tangle Chube ole, ba mo ta gbale Chube gerua unsuialin Chube ketu Moisége gbe gdadi geru e gai dage. \p \v 18 Jesu gerudu ene gire kwian onbre e geru kadu Jesuge: \p —Chube geru ketu Moisége, Moisés geru e ulita degu, ¿geru e bai cha gadale dage? \p Jesu gerudu: \p —Chube geru ketu Moisége kwian toidale mine Chube gwa giti, Moisés Chube gerua e degu unsuialin, chada e gerule: \q1 “Ba me daba gweda. \q1 Ba onbre mo jwanba me mo chuge ke giti muinga na ole, ba muinga mo jwanba me mo chuge ke giti onbre na ole. \q1 Ba me skwe boi daba ngeru. \q1 Ba me geru jinade ngwale daba na dollale. \q1 \v 19 Ba mo ñenua mo chebia gadale dage. \q1 Kaire agwe ba mo ta dbadale no daba na ulita ole salengwli ba kle mo ta dbe no mo ole kare.” \m Ba agedale ene geru ai kle gerule kare ene ba toi no diali chui tangle Chube ole. \p \v 20 Kwian onbre gerudu Jesu kalen: \p —Geru e ulita cha nu gaba dage, cha kle toi geru e ulita kle gerule kare. ¿Llema dare cha me kle age cha me kle gai dage? ¿Llema dare kle cháge boadale? \p \v 21 Jesu jaindunga: \p —Ba takalin chege no trate Chube gwa giti, ba jogedale lle banu ulita chbade, igi ulita lle e ñana ba kete kwian me lle molenge. Ba age ene ulita gire ba chieni cha kle ngwadi ba mo ta gbe chage cha ole diali geru jwen chage. Gire ene ba be kle biale joge toi diali chui tangle Chube ole nga ngaña giti, Chube be age no ba alin ba age no ñanale. \p \v 22 Kwian onbre Jesu keruchugu gerule ene gire ama joni ta olire tanre ole, onbre e lle molen tanre, malen ama me ta lle ulita chbadakalin Jesu gerudu kare ama ole. \v 23 Kwian e joni gire Jesu gerudu kwian geru jwannga ulita ole: \p —Cha gerule ulia ba ulita ole, mnoare kwian lle molen tanre alin Chube gerua gai ulia mo ta gbe age ulita Chube takalin kare. Agwa kwian me age ene kwian me ñage toi diali chui tangle Chube ole nga ngaña giti. \v 24 Cha gerule nakwaite ba ole kwian lle molen tanre giti, kwian lle molen tanre alin mnoare Chube gerua gai ulia age Chube takalin kare, kwian ene kle mo ta dbe no no mo llea tanre ulita ole malen mnoare ama alin mo ta gbe mo llea chuge ngwadi Chube gerua gai ulia mo alin age Chube takalin kare, mnoare kwian ene alin mo ta dbe ma no Chube ole ama kle mo ta dbe no mo llea olege, kwian ene me ñage mo ta gbe age Chube takalin kare salengwli bda kweri kadakle camello me ñage joge tangle agu kwebege kare. \p \v 25 Kwian geru jwannga Jesuge Jesu keruchugu gerule ene gire ama ulita chegu tañachuge tanre ma ngle geru e giti, ama geru kadu Jesuge: \p —E ene ulia mnoare age Chube takalin kare ba kle gerule kare, gire ¿chema ñage age ulita Chube takalin kare, ene toi no diali chui tangle Chube ole nga ngaña giti? \p \v 26 Jesu gwagedu ama ulitadige, Jesu gerudu: \p —Kwian agali gballa me ñage age ulita Chube takalin kare me ñage age mau alin agali toi diali chui tangle Chube ole. Agwa Chube alin allabi ñage kwian kira gbe age ulita Chube takalin kare ñage kwian gbe toi diali chui tangle ama ole. Chube alin allabi ñage age ulita, lle ulita me mno ama alin boadale. \p \v 27 Gire Pedro gerudu Jesu ole: \p —Cha ulita geru jwannga bage kle chage ba ole diali geru jwen bage, cha ulita mo llea ulita nga dba ai giti chugu ngwadi gire cha ulita mo ta gbu chage diali ba ole baini kaire ba kle joge ngwadi. Cha ulita agedu ulita ba gerudu kare onbre lle molen tanre ole, ¿cha ulita be llema gai bdagli mo ta gbe chage no ene ba ole ñanale? \p \v 28 Jesu jaindunga: \p —Chui bdagli Chube be lle ulita nga ngaña giti nga dba ai giti dodadeni nakwaite jagere, gire ne suiale Chube be cha gbe gerule nga ulita giti kwian ulita Chugagwallale, chui ege Chube gwa giti cha be gerule kwian nga ulitamu giti bai jiske Chube gwage bai me jiske Chube gwage. Ene kaire chui ege ba ulita geru jwannga chage kle chage diali cha ole nga dba ai giti, ba ulita be chege daba chugagwallale ule cha ole gerule kwian ulita giti, chui ege cha be ba ulita gbe ba bitalla ulita israelita mne gdataboko giti gdaboke chugagwallale gerunga kwian e ulita giti bai jiske bai me jiske Chube gwage. \v 29 Kaire cha gerule ba ole, kwian ulita bai kaire mo ta dbe ma no cha ole kwian kle mo ta dbe no mo bitalla ulita olege mo llea ulita olege, kwian ene ta kle biale mo llea chuge ngwadi kaire mo bitalla chuge ngwadi cha gerua dbe gdale. Kwian u chuge ngwadi, kwian dbi chuge ngwadi, kwian mo daballa chuge ngwadi, kwian mo ñenua chuge ngwadi, kwian mo chebia chuge ngwadi, kwian mo kirogwalla chuge ngwadi, kwian bai mo ta gbe lle gweale o bitalla gweale chuge ngwadi ene cha gerua dbe kwian nage gdale, kwian ege Chube be lle ma no ma ngle kwian e nu lle chugaba ngwadige kete amage nga dba ai giti kwian ene age cha takalin kare ñanale, kaire bdagli kwian ene be toi no diali chui tangle nga ngaña giti Chube ole. \v 30 Cha gerule ba ulita ole, nege nga dba ai giti kwian gweale kle suge moge ma kweri daba nage, chui bdaglige kwian ene be ma soli Chube gwa giti Chube ngwadi. Agwa nege nga dba ai giti kwian gweale suge moge ma soli daba nage, chui bdaglige kwian ene be ma kweri Chube gwa giti Chube ngwadi —Jesu gerudu ene ulita kwian geru jwannga amage ole. \c 20 \s1 Jesu geru ñachuge kwian dbi mauña kwian gau \s1 lle boi ama alin deage giti \p \v 1 Jesu gerudu dare kwian geru jwannga ole: \m —Cha gerule ba ole, kwian ulita salengwli Chube gwa giti, kwian bai age Chube takalin kare Chube be age no salengwli kwian ene ulita alin. Chube chuia be chke gire Chube be gerule nga ulita giti kwian Chugagwallale, chui ege Chube be age no kwian ulita alin bai kaire lle bo no ama alin ama takalin kare, e salengwli dbi mauña igi kete kwian lle boanga ama alinge kare. Cha geru ñachuge ba ulitage e giti: Chui gbaitege ngabebitabi kwian dbi mauña mo ta gbu joge kwian ngle jinade lle boangale mo alin deage. \v 2 Kwian gweale skwendu amage ama gerudu kwian e ulita ole lle boi giti ama alin, ama gerudu: “Cha be igi kete bage lle boi ñanale mangire batre kwian ulita kle gai kare lle boi chui gbaitege.” Kwian lle boanga jaindunga kwian dbi mauña kalen: “Nobi, cha be lle boi ba alin ba takalin kare.” Gire kwian dbi mauña kwian lle boanga kagu lle boi deage, kwian dbi mauña joni gudegu. \v 3 Chui e amañage chui jo bate ngaña gire dbi mauña joni nakwaite naskuni kwian na jinade lle boi ama alin, ama tendu kwian ngwange jonke kwian e ulita kledu ngwale, \v 4 gire ama gerudu kwian e ole: “Ba kle ngwale, noare ba ulita joge lle boi cha ngwadi deage, cha be igi kete no bage ba lle boi ñanale.” Dbi mauña gerudu ene kwian ole gire kwian e ulita jo lle boi kwian dbi mauña alin, kwian dbi mauña jo naskuni gudegu ama toi ngwadige. \v 5 Chui bduke gire kwian dbi mauña joni nakwaite kwian na dare jinade lle boi mo alin, kwian gweale na kle ngwale skwendu amage gire ama kwian e ulita kadu lle boi mo alin deage. Chui jwlite ongoru dbige gire dbi mauña jo nakwaite kwian na jinade, kwian na skwendu amage, ama kwian e ulita kadu lle boi mo alin. \v 6 Ngabi gire dbi mauña joni nakwaite tendu kwian na kle ngwale ngwange jonke gire geru kadu kwian e ulitage: “¿Mineade ba ulita kle aini chui ai ulita kagenga ngwale? ¿Lle me boadale ba alin?” \v 7 Gire kwian e ulita jaindunga: “Kwian me cha kadu lle boi mo alin malen cha kle aini ngwale.” Gire kwian dbi mauña gerudu: “Ba ulita jogedale lle boi cha alin cha ngwadi deage.” Kwian dbi mauña gerudu ene gire kwian e ulita jo lle boi dbi mauña alin deage. \p \v 8 ’Nga jeredu gire kwian dbi mauña gerudu kwian ulita lle boanga deage chugagwalla ole: “Ba kwian ulita lle bo cha alin chui gbaite aige kade ba igi ketadale ama ulitage ama lle bo ñanale. Kwian chku bdagli lle boi ngabi ngnagu, amage ba igi ketadale ngeru, gire kwian chku ngeruge ba igi ketadale bdagli.” \v 9 Kwian dbi mauña gerudu ene gire kwian lle boanga chugagwalla kwian kadu igi ketadale ama ulitage ama lle boi ñanale, kwian e ulita chku amadige. Kwian lle bo ngabi ngnagu, ama chku ngeru igi gai, kwian e igi gau ko ñanale ama lle bo chui gbaite ulita kare. \v 10 Kwian lle boanga ngeruge chku uñale igi ketre ngle kwian chku ngabi ngnaguge, malen ama tañachugu igi ketabe ma ngle amage ama lle bo chui ulita ñanale. Kwian lle boanga nage igi ketre ulita, gire kwian ulita bai lle bo chui ulita chiu igi gai, ama ulita tañachugu igi gai ma ngle, agwa dbi mauña igi ketangu amage salengwli igi ketre kwian lle boanga na ulitage kare. \v 11-12 Kwian lle boanga e ulita lle bo chui ulita agwa ama igi gau lle boi ñanale salengwli batre kwian lle bo chui bonga alin kare, e giti lle boanga ulita bai lle bo chui ulita ta skochiu tanre dbi mauñadi, lle boanga e igi gau gire ama ulita daba gdaitre alin gau gbu gerule kwian dbi mauña ole ama ulita giti, daba e ka bo mo gdale dbi mauña ole: “¿Mineade kwian chku ma bdagli cha ulitage lle boi deage sidri mebi hora gdaitre alin allabi gire ba igi ketu batreti ba kle kete chage kare? ¿Mineade cha ulita lle bo ngabebita nga joge jere chui juteske gire ba igi ketu chage batreti ba igi ketu amage kare? ¿Mineade ba kle age ene?” \v 13 Kwian dbi mauña gerudu kwian lle boanga e ole: “Cha skatemanalla, cha me kle skwe boi ba ngeru ba kle tañachuge kare. ¿Bage me chke uñale cha gerudu ba ole cha be igi kete e batre bage ba lle boi ñanale? Gire ba jaindunga: ‘Ima.’ Malen cha kle igi kete bage cha igi geruadu batre ba ole. \v 14-15 Igi e ulita cha igia, cha ñage mo igia kete kwiange cha takalin kare. Cha kle mo ta dbe no kwian ulita ole, malen cha tale cha igi ketangu kwian chku bdaglige cha igi ketangu bage batre kare. ¿Ba kle mo ta dbe semale daba ole cha kle age no ama alin gdale? Ma no ba igi gai ta suga no ole cha igi ketangu bage batre kare gire jogani gudegu.” Kwian dbi mauña gerudu ene kwian lle boanga e ulita ole. \p \v 16 Jesu geru ñachugu ene kwian geru jwannga ole gire gerudu dare ama ulita ole: \p —Cha gerule ba ole, ene kare chui bdaglige Chube be age kwian ole. Nege nga dba ai giti kwian gweale kle suge moge ma kweri daba nage, chui bdaglige kwian ene be ma soli Chube gwa giti Chube ngwadi. Agwa nege nga dba ai giti kwian gweale suge moge ma soli daba nage, chui bdaglige kwian ene be ma kweri Chube gwa giti Chube ngwadi —Jesu gerudu ene ulita kwian geru jwannga amage ole. \s1 Jesu gerule bitamaidale kwian geru jwannga ole Jesu gbabe boi daga ngwale gwabeda giti \p \v 17 Jesu jo chage kwian tanre ole jon Jerusalén ngnagu giti gire Jesu kwian geru jwannga amage kwian gdataboko giti gdaboke kadu sugekare kwian ngleage gerule ama ole Jesu be boi giti ulita, jonkare Jesu gerudu ama ulita ole: \p \v 18-19 —Bage uñale che ulita kle joge una Jerusalénge, una ege kwian be age cha dollale, cha ketabe boalenga ngwale kwian gerunga Chube ole daba alin chugagwalla ulitage kaire kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla gitige, kwian e ulita me kle cha gerua gai ulia Chube cha kagu nga dba ai giti kwian kare malen ama be gerule cha jogedaleda cha jiske kweri Chube gwa giti kbiale, ama ulita be cha kete kwian me israelitage gwaleda. Kwian me israelita be kidere tanre chadige, be cha bate tanre obere giska giti, be cha gbe boi daga ngwale tanre ene gire bdagli be cha gweda kruge. Cha gwabeda agwa chui mongikege cha be chkeni gwadeni —Jesu gerudu ene ulita kwian geru jwannga amage gdataboko giti gdaboke ole. \s1 Zebedeo muira gerule Jesu ole mo kirolla boke giti \p \v 20 Zebedeo muira ule mo kirolla boke Santiago ole Juan ole jo chke Jesudige gire muinga e jongnagwa skutu dba Jesu gwangnagu gerudale Jesu ole mo kirolla boke giti. \v 21 Jesu geru kadu muingage: \p —¿Ba takalin cha age mine ba alin? \p Muinga gerudu Jesu ole: \p —Ba chuia be chke gire ba be chege kwian ulita Chugagwalla ma kweri, chui ege cha takalin ba cha kirolla boke ai gbe kweri ule ba ole daba chugagwallale, noare ba cha kirolla ai gdaite gbe toi dba ba ko taingwli giti gdaite gbe toi dba ba ko jole giti, cha takalin ba age no ene cha kirolla boke ai alin. \p \v 22 Jesu jaindunga: \p —Bage me suge ba kle llema kade chage. ¿Ba tañachuge ba kirolla gdaboke ñage mo kete boange daga ngwale cha be boi daga ngwale kare? \p Gire Santiago kaire Juan gerudu Jesu ole: \p —Ima, cha ñage mo kete boange daga ngwale ba gerua gdale ba be boi daga ngwale kare. \p \v 23 Jesu gerudu: \p —Ulia ba be boi daga ngwale cha kare cha gerua gdale, agwa cha me ñage gerule ba ole cha chuia be chke gire ba gdaite be chege toiba dba cha ko taingwli giti gdaite cha ko jole giti daba chugagwallale ma kweri daba na ulitage. Cha me ñage gerule ene, agwa cha e jige Chube kote, Chube alin allabi ñage kwian gbe kweri daba chugagwallale toi dba cha ko taingwli giti cha ko jole giti chui bdaglige —Jesu gerudu ene Santiago ole Juan ole. \p \v 24 Kwian geru jwannga Jesuge na ulita gdataboko geru e keruchugu gire ama ulita skochiu tanre daba gdabokedi ama boke gerudu Jesu ole gdale. \v 25 Jesu kwian geru jwannga amage ulita kadu mo gitigu gire Jesu gerudu ama ulita ole: \p —Bage uñale nga ulitage nga dba ai giti kwian chugagwalla ulita kle kwian ulita kage age chugagwalla takalin kare, kwian agedale ulita chugagwalla kle gerule kare, kwian chugagwalla kle kwian kage age chugagwalla takalin kare, ene chugagwalla suge moge kweri. \v 26-27 Agwa ba ulita me ñage tañachuge kwian chugagwalla nga dba ai giti ulita kle tañachuge kare, ba tañachugadale nganake, ba me mo ta gbe daba kage age ba takalin kare, agwa ba mo ta gbale diali age no daba na ulita alin daba chudaboi ta no giti, ba age ene gire Chube gwa giti ba chege kweri daba chugagwallale. \v 28 Ba ulita tañachugadale cha kle tañachuge kare, cha chiu nga dba ai giti kwian kare, cha me chiu kwian kagangale age no cha alin cha chudaboi, agwa cha chiu kwian ulita chudaboangale, cha chiu age no kwian alin kwian chudaboi, kaire cha chiu mo ketale gwaleda kwian ulita alin, ene cha jogeda giti cha kwian jwen siere ji chugege ama agedu me no gdale —Jesu gerudu ene ulita kwian geru jwannga amage ole. \s1 Kwian gdaboke gwagwa me, Jesu ama dodade \p \v 29 Jesu kledu una Jericóge Jesu jo dare chage una Jerusalén ngnagu ule kwian geru jwannga amage ulita ole, kaire kwian na tanre chagedu Jesu ole Jesu gatedi. \v 30 Kwian gdaboke gwagwa me, ama kledu toiba dba jonke, ama ologe gerudre Jesu kle joge tangle gire ama boke ngautu Jesuge: \p —¡Ba kwian chugagwalla kweri unsuialin David oindalla, ba tai dage chage! \p \v 31 Kwian boke ngautu ene Jesuge gire kwian nglea kledu ne ngwadi ka bo kwian gwagwa me ole: \p —¡Me ngaute, chegede kamne! \p Kwian nglea ka bo ene agwa kwian gdaboke gwagwa me ama me talladu, ama mo ta gbu ngaute gwangerugu ma ngle Jesuge: \p —¡Cha ba gai kweri, ba kwian chugagwalla kweri unsuialin David oindalla, ba tai dage chage! \p \v 32 Jesu kwian boke e keruchugu gire Jesu me chagedu dare, Jesu chegu jagenga gdate jonke, Jesu kwian gwagwa me kadu mo gitigu gire geru kadu kwian gwagwa mege: \p —¿Ba takalin cha llema boi ba alin ba chudaboagda? \p \v 33 Kwian gwagwa me jaindunga: \p —Cha takalin ba cha gwagwa dodade ba cha gbe ten. \p \v 34 Jesu taidu dage tanre ama bokege, Jesu ko chugu ama gwagwadi gire sugetibi allabi ama gwagwa jo chkeni ama gwagwa chra chku ñadu ten no trate. Jesu kwian gwagwa dodadu ene gire kwian e boke jo chage Jesu nate Jesu gatedi. \c 21 \s1 Jesu joge chage burro soli giti una Jerusalénge \p \v 1 Jesu jo chage dare una Jerusalén ngnagu jo chke kodi una Jerusalénge ule kwian geru jwannga amage gdataboko giti gdaboke ole, una soli kada Betfagége chege kodi kodi una Jerusalénge Ngwiskinro Jwichugalla gdoge dba. Ama ulita jo chke ne ngwadi, gire Jesu kwian geru jwannga amage gdaboke kagu mo ngeru, \v 2 Jesu gerudu ama boke ole: \p —Joga gdabonate cha ngeru una soli kle ngeruge, ba be joge chke una soli ege burro chebia ule soli ole be skwen bage ba ngwange lugabada glige, ba ama skatrennga, ba chie ama gdaboke dbe chage. \v 3 Kwian gweale geru kade bage lledale ba kle burro e skatrennga, ba gerule kwian e ole: “Cha Chugagwalla takalin burro aige, me sbali cha Chugagwalla be burro ai gdaboke kageni naskuni aini.” \p \v 4-5 Jesu kwian geru jwannga amage gdaboke kagu ene burro jwen ama alin chagedale giti una Jerusalénge, ene ai ulita boidu Jesu ole kwian Chube gerua ketanga unsuialin Chube gerua degu kare, chada e gerule: \q1 “Ba gerule kwian una Siónmu ole (una amaña kada Jerusalén), ba gerule kwian e ulita ole: ‘Gwagede ba Chugagwalla kweridi chie ba ulitaske. \q1 Ama me kle mo ta gbe chie ba ulitaske kwian chugagwalla kweri nga dba ai giti kle mo ta gbe kare, ama kle chie chage burro soli giti, burro chebia teru alin dbanga, ama solia giti ba Chugagwalla kweri kle chie chage ba ulitaske.’ ” \m Chube gerua degaba unsuialin gerule ene Jesu giti. \p \v 6 Kwian geru jwannga Jesuge gdaboke jo agedu ulita Jesu ama kagu age kare. \v 7 Ama chiu burro chebia dbe ule burro soli ole Jesu kle ngwadi, ama mo ñometralla gitiru gbu burro soli trigda giti Jesu alin, gire Jesu skwendu burro soli giti, gire Jesu jo chage dare una Jerusalén ngnagu burro soli giti. \v 8 Kwian tanre kledu Jesu ngwange jon jegwale, kwian e ngle mo ñometralla gitiru treun dba jonkare Jesu gai ngwange no mo Chugagwallale kweri, kwian gweale na ugananga tkunga gbu jonkare, e giti burro soli chagedu Jesu gwaru. \v 9 Kwian tanre chagedu Jesu gwangerudba kaire Jesu natedba, kwian e ulita kledu ngaute nga suga no ole Jesu giti: \p —¡Nga suga noare chadi ba giti! Noare ba chiu cha ulita Chugagwallale, suge chage ulia ba che chugagwalla kweri unsuialin David oindalla. Noare Chube ba kagu nga dba ai giti cha ulita alin. Chube kle nga ngaña giti, ama noare ama kweri, ama kle age no tanre cha ulita alin ba giti —kwian tanre ngautu ene jonkare Jesu gai ngwange no Jesu gai mo Chugagwallale kweri. \p \v 10 Jesu jo chke una Jerusalénge ule kwian ngle kle ngaute ole gire kwian ulita toinga una ege chegu tañachuge tanre kledu boi giti, me sugedu amage kle boi mine, ama ulita me chegu ngwedi ama chagedu geru kade tanre moge ongoru ongoru Jesu giti: \p —¿Kwian e mine? ¿E chema? \p \v 11 Kwian nglea kle chage Jesu ole kwian toinga una Jerusalénge keruchugu geru kade ene moge gire ama jaindunga: \p —E Jesu kle chage, ama kwian toinga una Nazarege nga kweri Galileage, ama Chube gerua ketanga. \s1 Jesu kwian lle chbadanga lle giganga kage siere \s1 u gerungwa Chube olege \p \v 12 Una Jerusalénge Jesu jo u gerungwa Chube olege, u ege kwian tanre skwendu Jesuge lle chbade kaire lle gige, kaire kwian kledu igi blite daba na ole u ege. Jesu gwagedu kwian ulitadi age ene ulita gire Jesu ama ulita kagu siere, Jesu mesa igi blitangwa blitunga ulita kaire Jesu glidrega beusi chbadanga toingwalla chbadangwa blitunga ulita, ene kwian me ñage lle chbade dare eni. \v 13 Jesu agedu ene, gire Jesu ka bo kwian e ulita ole: \p —Uñale ba ulitage Chube gerua degaba unsuialin gerule u ai giti, chada e gerule: \q1 “Chube gerudu: ‘U ai chanu chegedale u gerungwa cha ole alin allabi.’ ” \m Chube gerua degaba unsuialin gerule ene agwa ba ulita kle u ai gai mo alin, ba kwian skwere, ba kle lle chbade dabage kwangleare, ene ba igi gai ngle mo alin, Chube gwage e me no, e salengwli ba kle u Chubenu gai mo alin skwe boanga daba na ngeru kare —Jesu gerudu ene ulita kwian ole. \p \v 14 Jesu kledu u gerungwa Chube olege gire kwian tanre gwagwa me kaire kwian tanre sera kwebanga jo chke Jesudige u ege, Jesu kwian oga ene ulita dodadu. \v 15 Kwian gerunga Chube ole daba alin chugagwalla tanre kaire kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti tanre kledu eni, ama ulita gwagedu Jesudi kwian oga ulita dodade ene, kaire ama ulita kirogwa soli tanre keruchugu ngaute no Jesu giti u gerungwa Chube olege, kirogwa e ulita kledu gerule: “¡Nga suga noare chadi ba giti che chugagwalla unsuialin David oindalla chiu nege, ba cha Chugagwalla!” Kirogwa soli ngautu no ene Jesu giti gire kwian gerunga Chube ole chugagwalla ulita kaire kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti ulita skochiu Jesudige, \v 16 ta skochie ole ama gerudu Jesuge: \p —¿Geru suge bage kirogwa e ulita kle gerule mine ba giti? \p Jesu jaindunga: \p —Ima, geru suge chage. Chube gerua degaba unsuialin gerule kirogwa e giti, ¿ba me chada e batabanga? Chada e gerule: \q1 “Kirogwa soli jalindi nga be suga noare Chube giti, malen ama be Chube ollade be kle mo gate diali no trate Chube giti.” \m Ba chada e batunga tanre agwa me suge bage chada e kle gerule mine. \p \v 17 Jesu gerudu ene kwian e ulita ole, gire Jesu jo siere ne ngwadige jo una soli kadakle Betaniage, chui ege ngajrege Jesu gbedu una ege. \s1 Jesu gli gbe jogeda me gbachiu gdale \p \v 18 Nagbietege ngabebita Jesu joni chage naskuni una Jerusalén ngnagu ule kwian geru jwannga amage ole, ama ulita kledu chage jonkare gire Jesu bli ole, Jesu tadu blikalin. \v 19 Jesu gwagedu gli kadakle higueradige jonke gire ama jo gli e gitigu gligba gweale jwen gutadale, gligba me skwenduge gutadale glinanga jegwale, gliga alin skwendu Jesuge gire Jesu gerudu glige: \p —¡Chui aige gwangerugu ba mi gbachie dare, ni kwian gdaite be ñage ba gba gute! \p Jesu gerudu ene gire sugeti allabi gli jokeda. \v 20 Kwian geru jwannga Jesuge ulita gwagedu Jesu agedu ene gli ole gire ama chegu tañachuge tanre, geru kadu Jesuge: \p —Gli kle no, ¿mineade gli e jokeda sugeti ngwale? Gli jogeda bedre bedre, gli me ñage jogeda blike ene gli e jokeda kare. \p \v 21 Jesu jaindunga: \p —Cha gerule ulia ba ole, ba mo ta gbe ulia Chube ole Chube gai ulia me tañachuge ni sidri mo tale Chube me ñage age ba alin, ba mo ta gbe ulia ene Chube ole gire Chube kiralla giti ba ñage age ulita. Ba ñage age cha agedu kare gli ole, kaire ta amaña giti ba ñage age ma ngle cha agedu aige, ba ñage gerule jwichuga aige: “¡Joga siere nga aige, joga bleske!” Ba gerule ene jwichugage mo ta gbaba ulia Chube ole giti gire Chube be jwichuga kage bleske ba gerudu kare. \v 22 E kare ene ba gerule Chube ole lle gweale giti ba takalin ama age ba alin kare, kaire ba mo ta gbe ulia Chube ole Chube be age ba alin ulia ba gerudu ama ole kare, ba lle kade Chubege ta ene giti gire ulia Chube be age ba alin ba takalin kare. \s1 Jesu kira tanre molen, kwian geru kade Jesuge \s1 Jesu kle age chema kiralla giti \p \v 23 Jesu jo chkeni una Jerusalénge gire jo u gerungwa Chube olege, ama kledu ne ngwadi kwian tke tangle Chube giti gire kwian gerunga Chube ole daba alin chugagwalla mneite kaire kwian israelita chugagwalla juma mneite, ama ulita chku Jesudige, geru kadu Jesuge: \p —¿Chema ba kagu age ba kle age kare? ¿Chema kiralla giti ba kle age ulita? \p \v 24-25 Jesu jaindunga: \p —Cha kaire agwe geru kade gbaite bage: ¿Chema Juan-Bautista kagu? ¿Chube Juan-Bautista kagu kwian ñe chiske o kwian Juan-Bautista kagu kwian ñe chiske? Cha gerule ba ole, ba jainnga cha kalen chema Juan-Bautista kagu, gire cha be geru kete bage chema cha kagu age ulita cha kle age kare. \p Jesu gerudu ene gire kwian ulita bai geru kadu Jesuge chegu gerule tanre modi Jesu geru kadu amage giti: \p —¿Che jainnga mine Jesu kalen? Che gerule Chube Juan-Bautista kagu kwian ñe chiske, gire Jesu be geru kade chege: “¿Gire mineade ba me Juan-Bautista gerua cha giti gau ulia?” \v 26 Agwa che gerule kwian Juan-Bautista kagu, gire kwian ulita be che keruchuge be age gweale me no che ole gerule ene gdale, che kennga gerule ene, kwian kle tañachuge ulia Chube Juan-Bautista kagu Chube gerua kete kwiange. ¿Malen che gerule mine ama ole Juan-Bautista giti? \p \v 27 Kwian geru tragu ene modi Juan-Bautista giti gire ama mo ta gbu gerule Jesu ole: \p —Cha ulitage me uñale chema Juan-Bautista kagu. \p Gire Jesu gerudu ama ole: \p —Kaire agwe cha mi gerule ba ole chema cha kagu age ene ni cha be gerule ba ole chema kiralla giti cha kle age aini ba ulita gwa giti. \s1 Jesu geru ñachuge onbre kirolla gdaboke giti \p \v 28 Jesu gerudu dare kwian israelita chugagwalla ulita ole: \p —Cha be geru ñachuge bage onbre kirolla gdaboke giti, ba ulita cha keruchuge no ene ba be ñage gerule cha ole ba tañachuge mine onbre kirolla e giti. Onbre gdaite kirolla gdaboke molen, ñenua gerudu kirogwa gdaite ole: “Cha kirolla, cha takalin ba joge lle boi deage cha alin nege.” \v 29 Kirolla e jaindunga ñenua kalen: “Cha me ta jogekalin lle boi deage nege, cha mi joge.” Kirolla gerudu ene agwa bigwa ama ta jwlitedu ama jo lle boi deage ñenua alin. \v 30 Kaire ñenua gerudu kirolla gdaite na ole: “Cha kirolla, cha takalin ba joge lle boi deage cha alin nege.” Kirolla e jaindunga: “Ima, cha be joge lle boi deage ba alin.” Kirolla e gerudu ene agwa bigwa ama ta jwlitedu ama me jo dale. \p \v 31 Jesu geru ñachugu ene gire Jesu geru kadu kwian israelita chugagwalla ulitage: \p —¿Kirogwa gdaboke e miamne agedu ñenua takalin kare? \p Kwian jaindunga: \p —Ñenua gerudu kirogwa ngeru ole, ama alin allabi agedu ñenua takalin kare. \p Jesu gerudu: \p —Ba gerudu ulia. Cha gerule ba ole, kwian igi ganga chugagwalla emperador nga Romamu alin kaire muinga mo chbadanga kwian onbrege, kwian ene ulita giti suge ba ulitage kwian agenga me no me no, ba ulita gwage amadi ama lle me no boanga, ama ulita salengwli kirogwa ngeru kare mo ta gbu age ñenua alin. Kwian e agedu me no me no agwa bigwa ama ta jwlitedu Chube ole, nege ama kle Chube gai ulia kle mo ta gbe age ulia Chube takalin kare, ama chege no trate Chube gwa giti ama Chubenu malen ama be toi bdagli Chube ole nga ngaña giti. Agwa ba me dale, ba ulita salengwli kirogwa bai ñenua gerudu bdagli ole kare, ba kle gerule ngwale mo ka giti alin ba ta agekalin no Chube takalin kare, agwa ba me kle Chube gai ulia me kle mo ta gbe age ulia Chube takalin kare, malen ba me Chubenu ba mi ñage toi bdagli Chube ole nga ngaña giti. \v 32 Juan-Bautista chiu ba ulita tke tangle Chube giti, ama gerudu ba ulita ole ba mo ta blitadale Chube ole ba jogedale siere ba kle age me noge toi no Chube gwa giti Chube takalin kare, agwa ba me Juan-Bautista gerua gau ulia ba me agedu ama gerudu kare. Agwa kwian igi ganga kaire muinga mo chbadanga kwian onbrege, kwian ene tanre Juan-Bautista keruchugu Juan-Bautista gerua gau ulia, ama mo ta blitu joge siere ama kle age me noge chage no Chube takalin kare. Ba gwagedu kwian edi mo ta blite ene Chube ole, ba gwagedu kwian edi agwa ba me mo ta blitu Chube gai ulia —Jesu gerudu ene kwian israelita chugagwalla ulitage. \s1 Jesu geru ñachuge kwian uvagba ngama \s1 mananga me no giti \p \v 33 Jesu geru na ñachugu kwian israelita chugagwalla tanre kle mo litaba Jesudi alin, Jesu gerudu: \p —Cha gerule ba ulita ole, kwian onbre gdaite uvagba ngama gbu gire ama gere tku uva ngama giti tangle, kaire ama nga dodadu uvagba chia ogangwa, kaire ama dbi gweale jigu ngwale uva ngamaske u gbangwa, ama ke ulla dodadu jeike ngaña uva ngamaske uva manangwa. Uva ngama mauña lle e bo ulita bigire ama kwian gweale gau uva ngama manangale, ama uva ngama ketu kaire u uva manangwa ketu uva ngama mananga ulitage, uva ngama mauña uva ngama jigu uva manangage gire ama jo toi nga batege. \v 34 Chui jo sbali gire uva mauñage chku uñale uvagba joge dabe suia chku gire uva mauña kwian lle boanga gweale mo alin kagu uvagba bonga amanu kade mo alin kwian uva manangage. \v 35 Kwian lle boanga e ulita jo chke kwian uva manangadige uvagba kade uva manangage, kwian uva mananga ulita kira batu ama ulita ole, uva mananga kwian lle boanga gdaite guda, ama lle boanga gdaite lendegu, ama lle boanga gdaite skiu ke giti. \v 36 Boidu ene gire kwian uva mauña kwian lle boanga na ma ngle kagu uvagba amanu nate. Lle boanga e ulita jo chke uva manangadige gire kwian uva mananga agedu kwian lle boanga e ulita ole salengwli agedu lle boanga kagaba ngeru ulita ole kare. \v 37 Bdagli kwian uva mauña kirolla amanu kagu uvagba nate. Ama tañachugu mo tale: “Cha be mo kirollanu kage, uñale chage kwian uva mananga ulita be cha kirolla gai dage gai ngwange no.” Uva mauña tañachugu ene, malen ama mo kirolla kagu. \v 38 Kwian uva mananga ulita gwagedu uva mauña kirolladi chie ama gitigu, gire ama ulita gerudu modi ongoru ongoru: “Kwian chiu e uva ngama mauña kirolla, bdagli ama be chege ama ñenua llea ulita dbia ulita mauñale. Ale ama gweda, ene lle ulita be chege chege, che be chege uva ngama ai ulita mauñale.” \v 39 Uva mananga ulita gerudu ene modi gire ama uva mauña kirolla gau du siere uva ngamallage, gire ama ulita uva mauña kirolla guda. \p \v 40 Jesu geru ñachugu ene ulita gire geru kadu kwiange: \p —¿Ba tañachuge mine geru e giti? Kwian uva mauñage be chke uñale boidu ulita ama kirolla ole gire ¿ama be age mine kwian uva mananga ulita ole? \p \v 41 Kwian israelita chugagwalla ulita jaindunga Jesu kalen: \p —Kwian uva mauñage be chke uñale, gire ama mi tai dage kwian agedu me no ama kirolla olege, ama be kirolla jia gbe kwian e ulitage be kwian e gweda. Kaire agwe ama be kwian na gbe uva ngama manade kwian bai mo ta gbe uvagba bonga uva mauñanu kete uva mauñage uvagba joge dabe suiale. \p \v 42 Jesu gerudu ama ulita ole: \p —Ulia ba gerudu e ulia. Cha gerule ba ole, Chube be age ene kwian ole kwian bai me Chube Kirolla gai ulia. ¿Ba me nu Chube gerua batabanga? Chube gerua degaba unsuialin tangle gerule Chube Kirolla be boi giti, chada e gerule: \q1 “Kwian u dodanga ke gbu gerere, ke gbaite ama mliunga, ama gerudu ke e me no dale ke e ngwale, agwa ke e ama mliunga, ke e ma no ke na ulitage. \q1 Kwian ke gbu ulita gerere, nga bebi ke gbaite alin gere me kle kiraske, ke mliabanga gbere gerere gire u chegu kiraske. \q1 Ai ulita Chube dodadu malen nga suga noare chedige.” \m Chube gerua degaba unsuialin gerule ene. \v 43-44 Cha gerule ba ole ke e giti, kwian gweale joge chke dba ke e giti kwian lentige, ke e joge chke dba kwian giti kwian mnuña alin chege ke e kote. Cha salengwli ke mliabanga kare, kwian bai me cha gai ulia ama salengwli kwian u dodanga kare, kwian bai me ta cha gakalin ulia, bdagli kwian ene be boi tanre daga ngwale be chege ji chuge diali. Cha gerule ba ole, ba kle age cha ole salengwli kwian uva mananga agedu kwian uva mauña kirolla ole kare, ba me cha gakalin ulia malen Chube be mo gerua cha giti kete kwian nage kwian me israelitage, kwian e be geru e gai ulia. \p \v 45 Jesu geru ñachugu ene ulita gire sugedu trate kwian gerunga Chube ole daba alin chugagwalla ulitage kaire kwian fariseo ulitage Jesu kle gerule ama ulita giti. \v 46 Gire e giti ama ulita skochiu tanre Jesudi, ama ulita tadu Jesu gakalin blike tkale skage gwaleda agwa ama ulita kendunga kwian ngleadi age Jesu ole, kwian ngle kle Jesu gai kwian Chube gerua ketangale malen kwian Jesu dollale kendunga age Jesu ole ama tadu agekalin kare. \c 22 \s1 Jesu geru ñachuge kwian chugagwalla kirolla \s1 mo jwen chuia ollade giti \p \v 1 Jesu geru ñachugu kwian ngle alin kwian mo jwen chuia ollade giti, Jesu gerudu: \p \v 2 —Cha gerule ba ole, kwian ulita bai Chube gai ulia mo Chugagwallale, bdagli kwian ene be joge toi Chube ole nga ngaña giti salengwli kwian joge mo jwen chuia ollade kare, cha geru ñachuge bage e giti: Kwian chugagwalla gdaite chui tke mo kirolla mo jwen chuia ollade, ama kwian ulita ta gbangu mo jwen chuia giti. \v 3 Chui e chku, lle ulita kledu biale mo jwen chuia ollade gire kwian chugagwalla lle boanga mo alin gweale kagu kwian ulita kade mo lite ule mo kirolla mo jwen chuia ollade, agwa kwian ngle jo kadaba me jaindu mo lite mo jwen chuia ollade. \v 4 Boidu ene gire kwian chugagwalla kwian lle boanga na kagu gerule kwian kadaba ole nakwaite, chugagwalla gerudu kwian lle boanga e ulita ole: “Ba gerule kwian kadaba ulita ole: ‘Bligda kle biale gutadale, cha chugagwalla bda ngle blodi gwanguda kwian ulita alin gutadale, bai mo jwen chuia ollade.’ ” \v 5 Kwian lle boanga mo chugagwalla gerua ketu kwian kadaba ulitage agwa kwian me nga talladu chui ollade giti, ni gdaite jo chugagwalla ngwadi chui ollade. Kwian kadaba gweale jo lle boi deage, gweale jo lle na boi mo alin, \v 6 kwian kadaba na ulita lle boanga chugagwalla alin ulita gau batu bo dagale gire kwian ama ulita guda. \v 7 E ulita chku uñale kwian chugagwallage gire ama skochiu tanre, chugagwalla guardia donga tanre mo alin kagu kwian gweda lle boanga jokeda jiale, kaire chugagwalla gerudu guardia donga ulita ole kwian lle boanga gwangada unalla gugadale ulita. Kwian chugagwalla gerudu ene gire guardia ulita agedu kwian chugagwalla gerudu kare. \v 8 Bigire kwian chugagwalla gerudu nakwaite kwian lle boanga na gweale ole: “Lle ulita kle boabale chui ollade kwian alin agwa kwian me tadu chiekalin, kwian e ulita ta me no, ma no che kwian na jinade mo jwen chuia ollade. \v 9 Joga chage jonkare, kwian ulita bai kaire ba ten ngwange jonkare ba kade cha kirolla mo jwen chuia ollade.” \v 10 Chugagwalla gerudu ene gire kwian lle boanga chugagwalla alin jo chage jonkare, kwian ulita skwendu amage, ama kwian e kadu, kwian e gweale kwian no kaire gweale kwian me no. Kwian e ulita jo mo lite mo jwen chuia ollade, gire kwian chugagwalla ulla chku ete kwian ngle ole chui ollade. \p \v 11 ’Kwian kadaba ulita kledu manade gwa gire kwian chugagwalla jo chke kwian ulita kle manade ngwadi, chugagwalla chku gwa tienda kwian ulita kadaba chui olladedige. Ama tendu kwian onbre gdaitedi, kwian onbre e me mo ngama tkaba no mo jwen chuia ollade ñometrallaske kwian na ulita kare. \v 12 Kwian chugagwalla gerudu kwian gdaite e ole: “¿Mineade ba chku aini gwa me mo ngama tkaba no mo jwen chuia ollade ñometrallaske? Bage chke uñale ba me kle chage ñometra noske, ñometra e ba kle chageske me tkakle modi chui mo jwanngwa olladakle ngwadi.” Kwian chugagwalla ka bo ene kwian onbre e ole gire kwian onbre chegu kamne mo giti. \v 13 Kwian chugagwalla gerudu lle boanga amanu ole: “Onbre e jwen sugekare ko luge sera luge, mli jondoi nga jereske, ama chegedale goga olire sugekare chage.” Kwian chugagwalla gerudu ene ulita gire lle boanga agedu onbre ole ama gerudu kare. \p Jesu geru ñachugu ene, gire Jesu gerudu dare: \p —Cha gerule ba ole, e kare ene kwian bai me Chube gerua gakalin, bdagli ama be boi daga ngwale ji chuge ngwadi nga dbigu giti, ne ngwadi ama be ta olire tanre sugekare Chubege. \v 14 Kwian tanre kle Chube gerua keruchuge agwa gire uñale Chubege kwian ulita me ta ama gerua gakalin ulia, kwian bedreare alin be ama gerua gai ulia, Chube kwian ene ta gbe tañachuge no geru ulia giti. \s1 Kwian fariseo ulita kwian mneite kage Jesu nate, ene be ñabi diali Jesu gbe jiske geru gweale giti \p \v 15 Jesu gerudu ene ulita gire kwian fariseo ulita jo mo ten Jesudi sugekare Jesu tke gdege, ama takalin Jesu gerule gweale mau tale ene ama ñage Jesu tke skage Jesu gerudu giti. \v 16 Malen ama ulita mo skatemanalla gweale kagu ule kwian chugagwalla rey Herodes skatemanalla gweale ole tienda Jesudi Jesu kle ngwadi mo chuge Jesu ole Jesu gbe gerule gweale chugagwalla kweri emperador dollale giti, kwian e ulita jo chke Jesudige gire gerudu Jesu ole: \p —Ba kwian tkanga tangle geruge, uñale chage ba diali kle gerule ulia trate, kaire ba kle kwian ulita tke tangle geru ulia giti kwian toidale mine Chube takalin kare. Ba kle gerule kwian ulita ole salengwli, ba gwa giti kwian salengwli ulita. Ba kle mo ta gbe age ene diali me mo tallade kwian tañachuge mine badi giti. \v 17 Ba kwian ene malen cha geru kade bage gbaite, ba jainnga cha kalen ba tañachuge mine. Geru gbaba nga Romage kwian ulita igi ketadale kwian chugagwalla kweri nga Romamuge, cha me kwian nga Romamu, cha kwian israelita, gire ¿no Chube gwa giti cha igi kete kwian chugagwalla kweri nga Romamuge ama kle kade chage kare o cha me igi ketadale amage? —kwian geru kadu ene Jesuge ta me no ole Jesu gbagda jiske gerule me no gweale giti. \p \v 18 Jesuge uñadu kwian e kle tañachuge me no amadige, gire Jesu gerudu ama ulita ole: \p —Ba ulita kle mo chuge ta me no giti cha ole, ¿mineade ba kle gerule ene cha ole? Cha gwale ba kle gerule no cha ole agwa ba tale ba kle tañachuge me no chadi. ¿Mineade ba cha batakalin gdege? \v 19 Igi ketakle kwian chugagwalla nga Romamuge, igi kete chage gaite gwagegda. \p Kwian igi ketu Jesuge gaite gwagegda, \v 20 gire Jesu geru kadu kwiange: \p —¿Chema oña kle gbaba igi ai giti? ¿Kaire chema kalla kle gbaba igi ai giti? \p \v 21 Kwian jaindunga: \p —Kwian oña e chugagwalla kweri emperador nga Romamu kada César, kaire ama kalla kle gbaba igi e giti. \p Kwian jaindunga ene gire Jesu gerudu: \p —Lle chugagwalla kweri Césarnu kaire keteni Césarge, lle Chubenu kaire keteni Chubege. \p \v 22 Kwian ulita Jesu keruchugu gerule ene gire kwian chegu tañachuge tanre Jesu gerudu giti ama ole, gire ama me ñadu Jesu gbe jiske malen ama ulita Jesu jigu ne ngwadi ama ulita joni. \s1 Kwian saduceo mneite geru kade Jesuge kwian jogekeda chkeni gwade giti \p \v 23 Chui amañage kwian saduceo mneite jo Jesu kle ngwadi geru kade Jesuge, kwian saduceo kle gerule kwian jogebakeda jaba mi chkeni gwade chui bdaglige, ama tadu Jesu gbe gerule gweale Moisés nu Chube gerua degaba unsuialin dollale, malen ama gerudu Jesu ole: \p \v 24 —Ba kwian tkanga tangle geruge, uñale bage Moisés Chube gerua degu unsuialin, chada e gerule kwian onbre jogekeda me kirogwa molen mo muira giti, gire ama daballa na kle gwade mo jwandale ñanea oli ole, ene onbre e kirogwa molen muinga e giti daballa jogebakeda alin, ene daballa olia chege gdaite muinga e giti. Moisés chadalla gerule ene. \v 25 Nege cha gerule ba ole boidu cha bitallaske giti, aini cha bitallaske onbre gdaguke modi mo daballale. Daballa kimule mo jun muinga ole agwa ama jokeda ni ama kirogwa molen gdaite mo muira giti. Gire daballa nate mo jun ñanea oli ole, \v 26 agwa daballa e kaire jokeda ni ama kirogwa molen gdaite muinga e giti. Gire onbre jogebakeda daballa na ama nate mo jun muinga amaña ole, agwa ama boidu salengwli ama daballa ngeru gdaboke kare, ama gdamai ulita jokeda ni muinga ko toidu kirogwage gdaite. Boidu ene ulita onbre gdaguke e ulita ole, ama ulita gdaite gdaite mo jun muinga amaña ole, muinga e chegu ama gdaguke muiralla, agwa ulita gdaguke jokeda gdaite gdaite, ni ama gdaite kirogwa molen muinga e giti. \v 27 Bdagli muinga gballa e jokeda kaire agwe. \v 28 Cha gerule ba ole, ulia onbre e gdaguke ulita toidu gdaite gdaite muinga amaña ole mo muira kare, chui bdaglige kwian jaba ulita be chkeni gwade chuiage, ¿chui ege onbre bai be chege muinga e ñengulallale? \p \v 29 Jesu jaindunga kwian saduceo kalen: \p —Ba me kle tañachuge trate dale, ni ba geru ulia uñe. Ba me Moisés nu Chube gerua degaba unsuialin uñe trate, kaire me suge trate bage Chube kweri Chube ñage age ulita mo kiralla giti, malen ba me kle tañachuge trate geru e giti. \v 30 Sugedale trate ba ulitage chui bdaglige Chube be kwian jaba ulita gbeni gwade kwian onbrenu muirenu mi mo jwen ni be tañachuge mo jwen giti, ama ulita be chege salengwli lle boanga Chube alin nga ngaña giti kare, lle boanga Chube alin nga ngaña giti me mo jwen. \v 31 ¿Me uñale ba ulitage Moisés nu Chube gerua degaba unsuialin gerule trate kwian jaba be chkeni gwade giti? ¿Ba me chada e batabanga? Chada e giti Chube gerule trate ba ulita alin, chada e gerule: \q1 \v 32 “Cha Abraham Chubea, cha Isaac Chubea, cha Jacob Chubea, ama ulita kle cha gai mo Chugagwallale.” \m Moisés Chube gerua degu ene unsuialin tangle, e giti ñage suge trate ba ulitage chui bdaglige kwian ulita jogebakeda jaba be chkeni gwade. Abraham kaire Isaac kaire Jacob ama gdamai jogebakeda gire Chube gerudu Moisés ole ama gdamai giti Chube ama Chubea, ulia Chube kwian gwade alin Chubea, ama me kwian jaba Chubea, malen chkedale uñale bage kwian jogekeda kwian oña e kle chege gwade, kaire agwe chui bdaglige kwian jaba ulita be chkeni gwadeni. \p \v 33 Jesu gerudu ene ulita kwian saduceo ole, gire kwian nglea kledu eni kaire Jesu keruchugu, kwian e ulita chegu tañachuge tanre no Jesu kwian saduceo tku tangle giti. \s1 Jesu gerule Chube gerua Moisés nu degaba bai ma kweri ulitage gadale dage \p \v 34 Jesu gerudu giti kwian saduceo ole Jesu ama ulita gbu ka chite, e chku uñale kwian fariseoge gire kwian fariseo ulita mo litu Jesudi tangle. \v 35 Kwian fariseo e gdaite ama daba tkanga tangle Moisés chadalla giti, ama tadukalin Jesu gbe jiske geru gweale giti, ta ene ole ama geru kadu Jesuge: \p \v 36 —Ba kwian tkanga tangle geruge, cha geru kade bage, Moisés Chube gerua degu unsuialin, ¿geru e bai ma kweri geru ulitage cha gadale dage? \p \v 37 Jesu jaindunga ama kalen: \p —Moisés chadalla gerule ene: \q1 “Ba nodale ba Chugagwalla kweri Chube ole, ba mo ta dbadale no trate ulita ama ole diali, ba tañachugadale diali mo tale ama giti, ba mo chuga gbale no Chube alin ole.” \m \v 38 Chube gerua e ma kweri na ulitage gbadale gdadi. \v 39 Agwa kaire agwe geru na gbabokedale kweri ba gbadale gdadi, geru e kle gerule: \q1 “Ba mo ta dbadale no daba na ulita ole salengwli ba no mo ole naskuni kare.” \m \v 40 Moisés Chube gerua tanre jigu degaba geru e no, kaire kwian Chube gerua ketanga ama ulita Chube gerua tanre jigu degaba trate kwian alin, agwa geru gbaboke ai ma kweri Chube gerua na ulita kle degabage —Jesu gerudu ene kwian fariseo ulita ole. \s1 Enusulin David mo oindalla Cristo \s1 gau mo Chugagwallale \p \v 41 Kwian fariseo kledu Jesudi tangle mo litaba ole ngmadi, gire Jesu geru kadu ama ulitage: \p \v 42 —Uñale bage unsuialin Chube gerudu be Cristo kage kwian alin, ¿ba tañachuge mine Cristo giti, Cristo chema oindalla? \p Kwian fariseo jaindunga: \p —Cristo che enusulian oña David oindalla. \p \v 43 Jesu gerudu: \p —Ba gerule Cristo enusulian oña David oindalla, e ulia, agwa Cristo me David oindalla alin allabi, kaire Chube Oña David ta gbu Cristo kade mo Chugagwalla, unsuialin David chada degu e giti, chada e gerule: \q1 \v 44 “Chube gerudu cha Chugagwalla ole: ‘Toi dba cha ngena cha ko taingwli giti, chui be chke gire cha be ba gbe kirachke ba dolla ulitadi, ba be chege dolla ulita Chugagwalla kweri.’ ” \m \v 45 David chada degu ene unsuialin Cristo giti, chada e giti sugedale kwian ulitage Cristo me David oindalla alin allabi, agwa kaire Cristo David Chugagwalla, David agali gerudu Cristo ama Chugagwalla. \p \v 46 Jesu gerudu ene kwian fariseo ulita ole agwa ni ama gdaite ñadu jainnga ni sidri Jesu kalen. Ne suiagebi kwian me jaindu geru kade dare Jesuge mo chuge Jesu ole, sugedu kwian ulitage Jesu ta ole kwian me ñage kirachke Jesu gbe jiske geru giti ama tadukalin kare. \c 23 \s1 Jesu gerule Chube be ji gbe kwian fariseo alin kaire kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti alin \s1 chui bdaglige age me no gdale \p \v 1 Ne suiagebi kaire Jesu gerudu kwian tanre kle mo litaba Jesudi ole kaire kwian geru jwannga amage gdataboko giti gdaboke ole: \p \v 2 —Kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti ulita kaire kwian fariseo ulita kle geru trage Moisés nu Chube gerua degaba unsuialin giti kwian na ulita ole. \v 3 Cha gerule ba ole, ama ulita kle gerule ulia Moisés chadalla giti, ba kwian e kerua gai kle gerule Moisés chadalla giti, ba agedale ama kle gerule kare agwa ba me age ama kle age kare, ama agali me kle age no ama kle daba tke tangle kare, ama kle gerule nganake gire kle age nganake. \v 4 Kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti kaire kwian fariseo, kwian e ulita kle age me no daba na ulita ole, ama kle daba na gbe age ulita Moisés chadalla gerule kare, kaire ama kle daba gbe age geru na ama agali kle gbe gerule kare. Ama daba na ulita gbe age ene agwa ama agali me kle age. Kaire ama me kle daba na chudaboi age no geru kle gbaba kare. \v 5 Ama ulita ta lle boakalin ulita Chube alin kwian na gwa giti ene kwian na ñage gwage amadi kwian ñage gerule no ama giti. Chube gerua gweale degaba chada soli giti ama kle luge mo skadagdage kaire mo kligda jegwale kwian israelita kle age kare, agwa ama kle chada e dodade ma kweri kwian na ulita kle dodadege kle luge mo skadagdage kaire mo kligda jegwale, ene ama tañachuge kwian na ulita ñage ten chadadi no ñage gerule kwian e lle boanga no ulia Chube alin. Kaire ama kle ñometra no tke modi ama kle gerule Chube oleske dbe ma no jeike kwian na gwa giti, ene ama tañachuge kwian na ulita ñage gerule no ama giti ama kwian gerunga no Chube ole. \v 6 Kaire kwian e kle joge chui ollade gire kle nga ma no bligda gutangwa jinade ama toikalin dba ule kwian chui olladanga chugagwalla ole, ama kle mo gbe ma kweri kwian nage. Kaire ama kle joge u mo litangwa Chube gerua jwanngwage gire ama ta toikalin toingwa ma no giti kwian na ulita gwa giti. \v 7 Kaire agwe kwian e kle chage jonkare, kwian na ten ama ngwange ama takalin kwian e ulita ama gai dage tañachuge ama kwian kweri, ama takalin kwian gbi kade no amage kwian kle gbi kade mo chugagwalla kwerige kare. Kaire ama takalin kwian gerule no ama ole: “Ba daba tkanga tangle geruge no.” Ama takalin kwian gerule diali no ene ama ole. \p \v 8 Jesu gerudu jonlekanga kwian ulitage ene, gire Jesu gerudu kwian geru jwannga ole: \p —Cha me takalin ba age kwian fariseo ulita kaire kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti ulita kle age kare. Ba me mo gbe ma kweri daba nage, kaire ba me daba na chuge ngwadi ba kade daba tkanga tangle geruge, ba ulita salengwli modi, cha alin allabi ba ulita tkanga tangle. \v 9 Kaire ba me ñage kwian ngwale nga dba ai giti kade mo ñenua kare ba Chube ka jwen kare. Ba Ñenua gdaitre alin allabi kle toi nga ngaña giti, ba Ñenua Chube, ba ama gadale dage. \v 10 Chube nu cha kagaba nga dba ai giti kwian ulita Chugagwallale. Cha alin allabi ba ulita Chugagwalla ba me ñage mo gbe daba na chugagwallale. \v 11 Ba ta chegekalin kweri daba na gwa giti ba mo ta gbadale diali age no daba na ulita alin daba chudaboi ta no giti. \v 12 Kwian baige suge kweri mo tale kaire mo gbe no kweri kwian na gwa giti, Chube gwage kwian ene me kweri, ama ngwale ama soli. Agwa kwian baige suge soli mo tale kaire mo gbe daba na chudaboangale, Chube gwage kwian ene kweri. \p \v 13 Jesu gerudu ene ulita kwian geru jwannga amage ole, gire Jesu mo ta gbu gerule kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti ulita gwale kaire kwian fariseo ulita gwale, Jesu gerudu: \p —Ba kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti kaire ba kwian fariseo, cha gerule ba ulita ole, ba ulita be ji chuge tirare bdagli ba kle age giti, ba kle gerule nganake ba kle age nganake. Ba kate ba kle gerule ba kle Chube gerua gai ulia ba kle Chube gai mo Chugagwallale, agwa ba tale ba me kle Chube gerua gai ulia ba me kle Chube gai mo Chugagwallale, malen ba me Chube uñe ba me Chubenu. Kwian na tanre ta Chube gerua uñakalin no trate ba giti agwa ba me takalin kwian e Chube gerua gai ulia mo alin ba me takalin ama Chube gai mo Chugagwallale, malen ba me kle ama chudaboi Chube gerua ulia uñe ba me kle ama tke tangle trate geru uliage. Age ene gdale ba ulita be ji chuge tanre bdagli. \v 14 Ba kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti kaire ba kwian fariseo, cha gerule ba ulita ole, ba ulita be ji chuge tirare bdagli ba kle age giti, ba kle mo gbe no kweri kwian gwa giti, ba takalin kwian ulita gerule no ba giti malen ba kle gerule sbali Chube ole ngle kwian gwa giti, ene kwian be tañachuge ulia ba kwian agenga no no Chube alin. Ba kle age ene kwian gwa giti agwa ba tale ba kwian me no, ba kle age tanre me no muinga chegeba oli ñengulage ole, ba kle u jwennga muinga e ngeru, e gdale ba be ji chuge tanre ba agedu me no ene muinga oli ole giti. \v 15 Ba kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti kaire ba kwian fariseo, cha gerule ba ulita ole, ba ulita be ji chuge tirare bdagli ba kle age giti. Ba kle joge nga ulitage baini kaire ba ñage joge ngwadi, nga e ulitage ba kle kwian me israelita tke tangle ba kwian israelita suia giti, ba takalin kwian ene ba suia gai mo alin. Kwian me israelita gdaitre alin mo ta blite ba ole ba suia gai mo alin gire nga suga no no badi. Agwa ba me kle age no kwian e alin, kwian e ba suia gai gire ama mi Chube gerua ulia gai, ama be mo ta gbe age me no ba kle age me no kare, agwa kaire ama be age ma me no ba kle agege. Ba kle age ene ba kle kwian e gbe jiske Chube gwa giti ba kbiale, ama be boi daga ngwale tanre bdagli nga dbigu giti ma tirare ba be boige. \p \v 16 ’Cha gerule ba ulita ole, ba ulita be ji chuge tirare bdagli ba kle age giti. Ba kle kwian tke tangle Chube gerua giti, agwa Chube gerua me suge bage trate, ba me ñage kwian tke tangle no trate geru ege salengwli kwian gwagwa me me ñage kwian na jonlla dbe kare. Ba kle daba tke tangle gire ba kle sole ama ole, ba kle gerule ai kare ama ole: “Ba gerule u gerungwa Chube ole kalla giti ba be age gweale ulia ulia, ba gerule ene gire ba me age ba gerudu kare ba me talladale e giti, ba me agedale ba gerudu kare u gerungwa Chube ole kalla giti. Agwa ba gerule lle ñanaske kada oro kle gwa u gerungwa Chube olege kalla giti ba be age gweale ulia ulia, ba gerule ene ba me ñage gerule alin ngwale ba be age, ba mo ta gbadale age ulia ba gerudu kare oro kalla giti.” Ba kle gerule ngwale ene kwian ole. \v 17 Ulia ba ulita chuga me, ba kwian gwagwa me kare, geru ulia me suge bage. ¿Mineade ba kle gerule oro kle gwa u gerungwa Chube olege oro e ma ñanaske Chube gwa giti u e amañage? Oro me kle gwa u ege gire oro e me ñanaske dale Chube gwa giti. \v 18 Kaire ba kle sole daba na ole ai kare: “Ba gerule nga bda gugakle ngwadi kalla giti ba be age gweale ulia ulia, ba gerule ene gire ba me age ba gerudu kare ba me talladale e giti, ba me mo ta gbadale age ulia ba gerudu kare nga bda gugakle ngwadi kalla giti. Agwa ba gerule bda gugakle Chube alin kalla giti ba be age gweale ulia ulia, ba gerule ene ba me ñage gerule alin ngwale ba be age, ba mo ta gbadale age ulia ba gerudu kare.” Ba kle gerule ene daba ole, ene ba kle kwian tke tangle age ngwale. \v 19 Ba ulita kwian gwagwa me kare, geru ulia me suge bage dale. ¿Mineade ba kle gerule bda gugakle Chube alin ma ñanaske Chube gwa giti ngage bda gugakle ngwadi? Bda e me kle nga ege gire bda e me ñanaske dale Chube gwa giti. \v 20 Kwian bai kle gerule nga bda gugakle ngwadi kalla giti ama be age gweale ulia ulia, kwian ene me kle gerule nga e kalla alin allabi giti, agwa kaire ama kle gerule lle ulita mangire batre kle ne ngwadi kalla giti. \v 21 Kaire agwe kwian bai kle gerule u gerungwa Chube ole kalla giti ama be age gweale ulia ulia, kwian ene me kle gerule u e kalla alin allabi giti, kaire ama kle gerule Chube agali kalla giti, Chube kle kwian ole diali u ege. \v 22 Kwian bai kle gerule nga ngaña Chube kle ngwadi kalla giti ama be age gweale ulia ulia, kwian ene me kle gerule nga e kalla alin allabi giti, ama kle gerule kaire agwe Chube toigdalla no kweri kalla giti, Chube kwian ulita Chugagwalla kle toiba dba toigda e giti nga ngaña giti. \p \v 23 ’Ba kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti kaire ba kwian fariseo, cha gerule ba ulita ole, ba ulita be ji chuge tanre bdagli, ba me kle age no Chube takalin kare. Ngwale ba kle lle ulita maunu kete sidri Chubege Moisés chadalla gerule kare, gliga kada menta kaire gliga kada anís kaire chude soli kada comino ba kle kete sidri Chubege, ba kle lle e ulita kete sidri Chubege gire ba tañachuge ba no trate ulita Chube gwa giti. Ngwale ba kle lle alin kete Chubege, ba ta me kle Chube ole, kaire ba me kle mo ta gbe age no daba na alin. Ba ta chegekalin no trate Chube gwa giti, ngeru ba mo ta gbadale ulia Chube ole, ba agedale no daba ulita alin, ba taidale dage dabage ama chudaboi, Chube gwage age ene ulita ma no lle ulita maunu kete sidrige, ba mo ta gbe age ene gire ba lle ulita maunu kete sidri Chubege Moisés chada degu kare. \v 24 Ba kle kwian tke tangle Chube gerua giti agwa geru e me suge trate bage dale, ba kwian gwagwa me kare kwian na jonlla dbe. Diali ba kle tañachuge age Moisés nu Chube gerua degaba alin gerule kare ene ba tañachuge ba chege no trate Chube gwa giti. Agwa ba me kle mo ta gbe ulia Chube ole age no trate ulita ama takalin kare, ni suge bage ba kle age me no Chube gwa giti. E salengwli kwian kle bellekwa jai kare gire ama ten jinisolindi bellekwaske, ama jinisolin jwennga bellekwage mlienga gire bellekwa chege no trate ama bellekwa jai ulita. Agwa lle ma kweri jinisolinge kle bellekwaske bda camello batre, ni ama ten lle edi, ama bellekwa e ulita jai dbige me tallade, me chke uñale amage lle me no kle bellekwaske. \p \v 25-26 ’Ba kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti kaire ba kwian fariseo, ba ulita be ji chuge tirare bdagli, ba kle mo gbe no kweri kwian gwa giti agwa ba ta me no ulia. E salengwli kwian kle chi jangwa kaire batekwa glige giti tangle alin kare gire tañachuge chi jangwa kaire batekwa chege trate ulita, agwa batekwa kaire chi jangwa gligaba ene me trate dale, chi jangwa e kaire batekwa e skieru kle chege sugaska. Ene kaire ba, ba ulita kle tañachuge ba age ba enusulian unsuialin suia alin kare, ene ba kwian no trate Chube gwa giti, agwa me ene ba kle tañachuge kare, ba tale ba ta me no, age me no tanre kle ba tale diali, diali ba kle tañachuge mo tale skwe boi daba ngeru kaire age tanre me no daba dollale. Ba ulita kle chage kwian gwagwa me kare, me suge bage Chube takalin mine. Ba ulita gdaite gdaite mo ta blitadale ngeru Chube ole gire ba ta be chege no trate chi jangwa kaire batekwa gligaba no trate skieru kare, ene ba be ta agekalin no trate Chube takalin kare. \p \v 27 ’Ba kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti kaire ba kwian fariseo, ba ulita be ji chuge tirare bdagli ba kle age giti, ba me kle age no ulia Chube takalin kare. Ba ulita salengwli nga kwian jogebakeda tkakle keugage ngwadi kare, kwian kle nga keuga ege dai jutre ene kwian gwage keugadi keuga kle chege no trate giti tangle. Agwa keuga skieru kwian jogebakeda gda alin kle ngle keugage kaire lle na tanre ñachke sugaska kle ne ngwadi. \v 28 E kare ene ba, kwian kle gwage ba ulitadi kle tañachuge ba kwian no ba kle age no Chube takalin kare, agwa ba tale ba ta me no Chube gwa giti. Ba kle gerule nganake ba kle age nganake, ba kle gerule mo ka giti alin allabi no, agwa ba kle age mau tale diali me no, e gdale Chube be ji gbe ba giti bdagli. \p \v 29 ’Ba kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti kaire ba kwian fariseo, cha gerule ba ulita ole ba ulita be ji chuge tanre bdagli ba kle age me no gdale, ba kle gerule nganake ba kle tañachuge mo tale nganake. Ba enusulian unsuialin kwian ngle Chube gerua ketanga gau, guda, kwian Chube gerua ketanga e jaba jo tkaba dbige, gire nege tangle ba ulita kle kwian e jaba dbia dodade no trate ba kle nga e manade no, ba kle lle gweale no gbe kwian Chube gerua ketanga unsuialin jaba dbia giti, age ene giti ba takalin kwian ulita tañachuge ba kle Chube gerua ketanga oña e ulita gai dage malen ba kle ama jaba dbia manade no. \v 30 Kaire ba ulita kle gerule: “Cha enusulian unsuialin kwian ngle Chube gerua ketanga guda, cha me kledu toi chui ege, agwa cha toidu chui ege cha me agedu cha enusulian unsuialin agedu kare kwian Chube gerua ketanga ole, chage suge cha enusulian unsuialin ulita agedu me no.” \v 31 Ba ulita kle gerule ene agwa ba tale ba kle tañachuge nobi ba enusulian unsuialin Chube gerua ketanga ngle guda, malen ba kle mo gbe jiske Chubege salengwli ba agali kwian e guda kare. \v 32 Ba ulita kwian ta me no ba enusulian unsuialin tangle ta me no kare, malen ba kaire be age me no kwian Chube gerua ketanga dabage nege tangle ole, ba be ama gbe boi daga ngwale ba be ama gweda. \p \v 33 ’Ba ulita kwian agenga me no me no, diali ba ta agekalin me no Chube dollale, ba ta me no molen. Ba kle tañachuge ba be tien gitiru ji chugege nga dbigu giti agwa me dale, ba ulia be boi daga ngwale tanre ji chuge ngwadi nga dbigu giti ba agedu me no ulita kbiale. \v 34 Chage uñale ba be age me no kwian Chubenu tanre ole, malen cha be kwian Chube gerua ketanga kage ba alin, cha be kwian ta ole kage ba alin kaire cha be kwian daba tkanga tangle kage Chube gerua trage ba ole. Agwa ba be kwian ene gweale gweda kaire ba be ama gweale gbe kruge gwaleda, ba be ama gweale gbe boi daga ngwale, ba be ama gweale lendege u mo litangwa Chube gerua jwanngwage kwian na gwa giti kaire ba be ama gweale jrite nate una kaire kairege. \v 35 Bdagli ba be ama ulita jia chuge ba agedu me no ulita ene kare ama ole gdale. Kaire ba enusulian unsuialin tangle kbiale ba be ji chuge, ba enusulian unsuialin tangle kwian Chube gerua ketanga guda tanre, Chube be kwian e ulita gwabada jia kade ba kwian kle toi nege tanglege. Kwian kada Abel ama kwian unsuialin agenga no Chube gwa giti ama jo gwabada, e suiage dare kwian ngle Chube gerua ketanga jo gwabada, chku kwian kada Zacarías suiage tangle, Zacarías kaire jo gwabada, ama jo gwabada u gerungwa Chube olege, Zacarías e Berequías kirolla. \v 36 Cha gerule ulia ba ulita ole, Chube be kwian Chube gerua ketanga e ulita gwabada jia kade ba kwian kle toi nege tanglege —Jesu gerudu ene ulita kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti ulitage kaire kwian fariseo ulitage. \s1 Jesu ta chie olire kwian una Jerusalénmu giti \p \v 37 Jesu kledu tañachuge tanre kwian ulita una Jerusalénmu giti gire gerudu: \p —Kwian ulita una Jerusalénmu, ba enusulian unsuialin kwian ngle Chube gerua ketanga guda, kaire nege Chube kle mo gerua dbanga ngle kage ba ulita alin, ba kle ama skie ke giti kle ama gweda, ba kle age salengwli ba enusulian oña unsuialin agedu kare. Cha ta olire tanre ba ulita giti, cha noare ba ulita ole, agwa ba me no cha ole. Cha tadukalin tanre age no ba ulita alin ba ulita manade no salengwli koi kle soli lite ole manade no jiga gwaru kare, agwa ba ulita me tadukalin cha age ene ba alin, ba me cha gau ulia. \v 38 Malen cha ba chuge ngwadi jogengale sugekare chage. \v 39 Cha gerule ba ulita ole, nege gwangerugu ba mi gwage chadi dare aini, agwa chui bdagli be chke gire ba ulita be gwage chadi chieni nakwaite, chui ege be suge ba ulitage Chube cha kagu ba ulita alin gire ba ulita be gerule cha giti: “Ama noare, Chube ama kagu nga dba ai giti kwian ulita alin” —Jesu gerudu ene ulita kwian una Jerusalénmu giti. \c 24 \s1 Jesu gerule be boi mine chui bdaglige giti \p \v 1 Jesu jo gwajondoida u gerungwa Chube olege gire kwian geru jwannga amage ulita chku Jesudi gerule ama ole u gerungwa Chube ole giti. Kwian geru jwannga gerudu u e noare, \v 2 gire Jesu gerudu ama ole: \p —Nege ba kle gwage u kweri edi u e no no dodaba ke kweri no giti, agwa cha gerule ulia ba ulita ole, me sbali u e ulita be chege skianbada lle ngwale kare, ke mi chege gbaba mo giti giti ni gbaite, u ulita be chege skianbada. \p \v 3 Jesu gerudu ene kwian geru jwannga ole gire Jesu jo Ngwiskinro Jwichugallage, ne ngwadi Jesu toidu dba gire kwian geru jwannga Jesuge ulita chku Jesudige, geru kadu Jesuge sugekare: \p —Cha geru jwannga bage batre takalin ba geru kete chage, ¿ngaminegire u gerungwa Chube ole be joge skiendba ba gerudu kare? ¿Nga ai ulita be boi mine ba be chieni ngwange gire? ¿Be boi mine ngeru gire ene chke uñale cha ulitage chui bdagli kle kodi? \p \v 4 Jesu jaindunga: \p —Ba ulita kledale ta giti ene ba mi skate alenske ba mi mo chuge ngwadi mo anblitange kwian daba anblitangage cha chieni chuia giti. \v 5 Chui bdagli chke kodi gire kwian tanre be chie mo gbe kweri gerule no mo giti daba anblitagda, ama be chage kwianske mo ka gbaba cha kalla giti gerule mau giti: “Cha Cristo, Chube cha kaguni kwian alin.” Kwian tanre be chage gerule ene agwa kwian ene me ulia Cristo, kwian ene ulita be kwian tanre anblite geru ngwalege, kwian tanre be ama gerua gai ulia. \v 6 Ba be geru keruchuge kwian kle dole tanre kweri modi nga tanrege, ba geru e keruchuge ba me mo ta dbe kennga kle boi giti. Boidale ene ulita ngeru agwa chui bdagli bebi chke. \v 7 Kwian chudalla na be mo tke dole kwian chudalla na ole, kaire kwian toinga nga kweri nage be mo tke dole kwian toinga nga kweri nage ole. Kaire bli suia kweri be kle tanre, kwian ngle be jogekeda bli kweri kote, kaire nga be jwlien tanre kegde kweri be chite tanre nga tanrege. \v 8 E ulita be kle boi gwangeale nga dba ai giti agwa chui bdagli bebi chke, lle na tanre tirare be boi ngeru, lle e ulita kote kwian be ta olire tanre boi daga ngwaleske. \v 9 Kaire kwian cha dollale be ba ulita cha gerua ganga kete mo chugagwallage, chugagwalla e kote ba be boi daga ngwale tanre, ba gweale gwabeda, kwian nga ulitamu be jainchke badi cha gerua giti. \v 10 Chui ege tangle kwian tanre cha gerua ganga be cha gerua chuge ngwadi be mo ta blite age me no joge siere cha geruage, kwian ene ulita be jainchke modi ongoru ongoru kaire be daba kete boadale daga ngwale tanre kwian chugagwallage. \v 11 Kaire agwe chui ege tangle kwian daba tkanga tangle geru ngwale me uliage, kwian ene tanre be chie tangle gerule ama kle chage geru ulia Chubenu dbe kwian alin, agwa ama kle sole ngwale kwian ole kle geru ngwale trage, kwian tanre be mo anblitange kwian ege be ama gerua ngwale gai ulia. \v 12 E suiage tangle age me no tanre be kle nga dba ai giti kwian ulitaske, age me no tanre ene be kwian tanre cha gerua ganga ulia ta gbe bate chage, kwian ene mi mo ta dbe no cha ole ngeru kare kaire ama mi mo ta dbe no daba na ole. \v 13 Agwa kwian bai me mo chuge ngwadi joge siere cha geruage boi daga ngwaleske, kwian ene mo ta gbe cha gerua gai ulia mo tale diali gwangerugu mo ta gbe age no diali Chube takalin kare, kwian bai mo ta gbe ene, chui bdagli be chke gire kwian e be toi no diali chui tangle cha ole Chube ngwadi. \v 14 Chube gerua no ulia cha giti jogedale ketaba kwian nga ulitamuge, ene chke uñale kwian nga ulitamuge ama cha gai mo Chugagwallale ene ama chege no Chube gwa giti ama Chubenu, kwian nga ulitamu geru e keruchugadale ngeru, gire chui bdagli be chke —Jesu gerudu ene ulita kwian geru jwannga ole. \p \v 15 Cha chada ai deganga gerule ba bai chada ai batenga ole, ba geru ai gbadale gdadi tañachuge no mo tale Jesu kle gerule giti gire ene geru be suge no trate bage. \p Jesu gerudu dare kwian geru jwannga amage ulita ole: \p —Kwian Chube gerua ketanga dabage unsuialin kada Daniel Chube gerua degu, chada e gerule chui be chke kwian be age gweale me no me no sugaska Chube gwa giti una no Chubenu Jerusalénge nga kweri Judeage. Ba gwage kwian age me no sugaska enedi una Jerusalénge Daniel chada degu kare, \v 16 gire ba bai kaire ulita kle nga Judeage kigedale ngaske jwichugage mo manadale nga be boi tirare ngeru. \v 17 Chui ege kwian ulita kigedale blikare ni lle amanu tallade. Kwian bai kaire skate goga tangle ama me jogedaleni chiga u amanuge lle gweale amanu gwa tangle lite ole dbadale, ama lle ulita amanu chugadale ngwadi gwa ama jogedale kige blike kole. \v 18 Kaire agwe kwian bai kaire skate lle boi deage me jogedaleni gudegu mo ñometralla lite ole, ama jogedale kige blike gwangerugu me joge naskuni. \v 19 Chui ege muinga bai kaire kle chage gaba kaire muinga bai kaire kle chage kirogwa soli sidri jusulidi ole, muinga e ulitage cha tai dage noare, ama ulita be boi daga ngwale tirare, be mnoare ama alin kige blike. \v 20-21 Chui ege kwian be boi tanre daga ngwale tirare me nu boiba daga ngwale ngeru kare chui Chube nga ulita dodaduge gwangerugu joge nege tangle, boi daga ngwale ene chuia be joge tangle ulita gire mi boi dare ene kare nakwaite. Ulia chui ege be boi tanre daga ngwale malen e gdale ba ulita gerudale diali Chube ole boi daga ngwale e chuia me chke noi suiale ni kwian israelita undege chuiage, chui be chke undege chuiage o noi suiage ene kwian ñage boi ma jabale me ñage kige blike dale. \v 22 E suiale Chube kwian chuge ngwadi boi daga ngwale chui ngle kwian ulita be jogenga boi daga ngwale kote, agwa Chube tale Chube be mo ta dbe no kwian ole kwian bai Chube nu gaba mo alin ole, Chube mi kwian chuge ngwadi boi daga ngwale chui ngle, Chube be boi daga ngwale chuia gbe buli, ama me takalin kwian amanu boi daga ngwale chui ngle, ama no no kwian ole. \v 23 Kaire e suiale kwian gweale be gerule ba ole: “¡Gwage ai, Cristo chku! Ama kle aini, Chube ama kagu.” Kaire kwian na be gerule: “Kwian chiu e, ama Cristo ulia.” Kwian gerule ene ba ole, sugedale bage ama me kle gerule ulia ama kle gerule mau tale ngwale, ba me ama gerua gai ulia. \v 24 Kaire chui ege kwian gweale be chage kwianske mo kalla itenga, be gerule: “Cha Cristo ulia, Chube cha kagu.” Kwian na be sole kwian ole kwian ulita anblite, be gerule: “Ulia cha Chube gerua ketanga dabage.” Kwian e ulita be gerule ene kaire ama be lle daga ngwale tanre dodade kwian gwa giti, age ene giti ama takalin kwian tañachuge ama kle age Chube kiralla giti, ama be age ene ulita kwian Chubenu anblitagda. Kwian daba anblitanga e ulita be takalin kwian Chube nu gaba mau alin gbe age me no Chube dollale me Chube gerua gai ulia dare, ama tañachuge ama ñage kwian Chubenu ta blite chage ama nate ama gerua ngwale gai ulia, agwa kwian daba anblitanga e ulita kle tañachuge ene ngwale. \v 25 Cha geru ai ulita ketu bage ba ta gbale be boi giti chui bdaglige, ene chui ege kwian me ba anblite joge siere geru uliage. \v 26 Ba ulita me mo chuge ngwadi mo anblitange, kwian gweale be gerule ba ole: “Cristo kle nga gballage, joga nga ege tienda Cristodi.” Kwian gerule ene ba ole gire ba me joge. Kwian gweale na be gerule ba ole: “Bai aini tienda Cristodi, Cristo kle mo ogabada nga aige.” Kwian gerule ene ba ole gire ba me ama gerua gai ulia, ama kle sole. \v 27 Cha gerule ulia ba ole, cha chieni chuiage me kwian bedre alin be gwage chadi chieni, agwa kwian ulita nga ulitage be gwage trate chadi cha be chieni chuiage salengwli kwian ulita kle gwage nga ko chrachiengadi nga ngaña giti kare. \v 28 Cha gerule ba ole, juntenge uñale lle jogebakeda chegale kle baini, ne ngwadi junten ngle kle mo lite dba, ene kaire kwian cha gerua gaba uliage be chke uñale trate cha chieni chuia kle kodi gire. \p \v 29 Jesu gerudu ene gire gerudu dare kwian geru jwannga ole ama chieni chuia giti: \p —E ulita cha gerudu kare ba ole be boi daga ngwale ene ulita, gire sugeti ngwale chui be gwajoge jere ngajudi, kaire dai mi chege gwadenga ngajrege, beu ulita be jain dbige nga ngaña giti, nga ngaña giti nga ulita be jwlien, beu mi chege ngwedi beu kle kare, lle ulita mi chege ngeru kare nga ngaña giti. \v 30 Nga be boi ene ulita gire Chube be cha kageni, cha be chieni nga dba ai giti ngnagu bogakwaske Chube kirallaske, chui ege kwian ulita nga ulitamu be gwage chadi cha noare cha kweri, ulia cha kwian ulita Chugagwalla. Kwian ulita be gwage chadi chieni ene gire ama be kennga tanre kaire be ta olire tanre mau giti, be suge trate ama ulitage e cha amaña chiu nga dba ai giti kwian kare kle chieni nabitaite. \v 31 Lle ngwanegda kada trompeta be gdade kweri kweri gire cha be lle boanga cha alin nga ngaña giti ngle kage cha ngeru nga ulitage nga dba ai giti, ama be kwian nga ulitamu bai kaire cha nu gaba mau alin lite ole ulita dbale nga ngaña giti toi cha ole Chube kle ngwadi. \p \v 32 ’Nege cha geru ñachuge ba ulita alin gli kada higuera giti, ba cha keruchuge no gire ene be suge bage cha kle gerule mine ulia. Gli higuera kle ga jain ulita gire gliga na bli erutu kle chieni, ba gwage glidi ene aini che jwiage gire bage uñale chuda suia kle kodi. \v 33 Ene kaire ba be gwage lle tanredi boi ulita cha gerudu kare ba ole sbaliga gire chkedale uñale bage cha be chieni chuia kle kodi kodi, me sbali gire cha be chieni. \v 34 Cha geru kete bage e ulia, cha gerudu kare be boi ene ulita ngeru kwian ulita kle toi chui aige bebi joge tangle. \v 35 Nga ngaña giti nga dba ai giti mi chege diali dale alin, nga ulita ulita be joge tangle, agwa cha gerua mi joge tangle dale, cha gerua be chege diali dale alin, be boi ulita cha gerua kle gerule kare. \p \v 36 ’Cha geru kete bage ni kwian gdaitege uñale chui baige chui mangire cha be chieni, kaire agwe lle boanga cha Ñenua Chube alin nga ngaña giti ulita ni gdaitege uñale cha be chieni ngaminegire, ni cha Chube Kirolla agalige uñale chui baige Chube be cha kageni, cha Ñenua Chubege alin allabi uñale. \v 37 Cha be chieni chuiage, e suiale kwian tanre be kle toi age salengwli kwian unsuialin kledu toi age Noé suiale kare. \v 38 Kwian ulita toidu Noé suiale me kledu Noé kerua gbe gdadi me kledu tañachuge chui be boi tirare giti. Kwian e kledu blire, kwian kledu mo jwen, kaire kwian kledu mo jian gbe ule, kwian ulita kledu tañachuge toi age diali ene kare alin allabi, kaire kwian ulita kledu toi nga suga no ole age me no diali me kledu tañachuge chui be boi tirare giti. Agwa chui boi tirare chuia chku gire Noé jo chiga du kweri toli ule mo bitalla ulita batre ole Chube gerudu Noé ole kare. \v 39 Agwa kwian na ulita me kledu mo tallade nga be boi giti, toidu ama kledu toi diali kare gire sugeti ngwale noi kweri boidu, kwian me ñadu tien gitiru chi udage, kwian ulita unjo chiske jokeda chi kote. Ene kaire kwian tanre be kle toi cha chieni suiage kwian ene mi kle tañachuge be boi giti be kle toi age diali kare, gire sugeti ngwale cha be chieni, kwian ene ulita be chege boi daga ngwale tanre diali, mi ñage tien gitiru ege. \v 40 Chui e suiage kwian onbre boke be skate deage lle boi, onbre gdaite dbabe Chube kle ngwadi onbre gdaite jigabeda ji chuge. \v 41 Muinga boke be skate ke uge ule gwa, muinga gdaite dbabe Chube kle ngwadi muinga gdaite jigabeda ji chuge. \p \v 42 ’Me uñale bage ngaminegire cha ba Chugagwalla be chieni malen ba kledale ta giti diali chui ulitage, ba ta kledale biale cha chieni chuia ngwange, me skate alenske ta me gbaba biale cha be chieni chuiage. \v 43 Ba geru ai gbe gdadige ba tañachuge geru ai giti: Kwian u mauñage chke uñale trate ngajrege kwian skwe boanga be chie lle jwennga ama ngeru, ene kwian u mauña be chege gwade ta giti ngajrege ulita kwian skwe boanga jege ngwange, ama mi kwian skwe boanga chuge ngwadi lle jwennga ngajrege ama ngeru. \v 44 Ene kaire ba ulita kledale biale cha chieni chuia manade ngwange. Cha chiu nga dba ai giti kwian kare, cha be chieni nakwaite, agwa me uñale bage chui baige cha be chieni, malen ba kledale biale diali. Ba me mo ta gbe tañachuge diali cha be chieni giti, gire cha be chieni chuiage ba be skate alenske chage, cha me takalin ba skate alenske chage. \p \v 45 Jesu gerudu ene ulita ama be chieni chuia giti gire Jesu geru ñachugu kwian lle boanga u mauña alin giti: \p —Cha gerule ba ulita ole, ba kledale biale cha manade ngwange lle boi no diali cha takalin kare. E salengwli kwian gdaite lle boanga no u mauña alin kare. Kwian lle boanga e ta molen lle boi, u mauña be joge toi nga nage chui gwealege gire u mauña be kwian lle boanga no e jige lle boanga na ulita chugagwallale, lle boanga no ene be lle boanga na ulita manade no be bligda kete ama ulitage gutadale, be age ulita u mauña gerudu kare. \v 46 U mauña be chkeni, be gwage kwian lle boanga ama alin gdaitedige ama jigu lle boanga na ulita chugagwallale ama kle lle boi no u mauña gerudu kare, nga be suga noare kwian lle boanga edi ama skwendu u mauñage lle boi no u mauña gerudu kare. \v 47 Ulia cha gerule ba ole, kwian ene lle boi no ulita u mauña gerule kare gire ene u mauña be lle boanga e gbe lle amanu ulita manade. \v 48 Agwa kwian lle boanga u mauña alin me no, u mauña kwian ene jige lle boanga na ulita chugagwallale gire joge nga gwealege, lle boanga me no e be tañachuge mo tale: “Cha chugagwalla u mauña mi chieni blike, cha me lle boadale blike dale.” \v 49 Ama tañachuge ene, gire ama be age dagale lle boanga na ulita ole be lle boanga na ulita gbe boi tanre daga ngwale, ama be skate ule kwian lle gage janga ole, ama be sui chuge blire lle gage jai ule kwian ene ole. \v 50 Agwa gire chui gbaite kwian lle boanga me no e me kle mo chugagwalla u mauña manade ngwange me kle tañachuge chui baige chui mangirege chugagwalla be chieni, ama ni kle tañachuge ama chugagwalla be chieni giti, gire chui ege chugagwalla be chkeni. \v 51 U mauña kwian jigu lle boanga ama alin ulita chugagwallale, kwian e be skate u mauñage age me no, malen u mauña be ji gbe kweri kwian ene giti, ama me agedu u mauña gerudu kare, u mauña be ama mlienga, ama be joge boi daga ngwale ule kwian na agenga me no ulita ole, ne ngwadi ama be olire tanre be boi daga ngwale tirare —Jesu geru ñachugu ene kwian lle boanga u mauña alin giti, ene ñage suge trate kwian ulitage kwian mo ta gbadale age no Chube takalin kare diali Jesu chieni chuia manade ngwange ta giti. \c 25 \s1 Jesu geru ñachuge muinga judi gdataboko giti \p \v 1 Jesu geru na ñachugu kwian geru jwannga amage alin, Jesu gerudu: \p —Cha gerule ba ulita ole, chui bdaglige Chube be cha kageni gerule nga ulita giti kwian Chugagwallale, chui ege kwian gweale be kle mo ta gbaba biale no cha chieni chuia manade ngwange, agwa kwian na mi kle biale dale cha ngwange, ama me nu Chube gerua cha giti gaba ulia. Chui ege be boi salengwli kwian ulita ole boidu muinga judige gdataboko ole kare, muinga e ulita jo jichra dbe mo skatemanalla onbrella manade ngwange jonkare gadale ngwange onbre e mo jwen chuiage. \v 2-4 Muinga judige gdataboko ulita jo jichra dbe kwian onbre gai ngwange jonkare onbre mo jwen chuiage, muinga judi e gdatiga me kin jichra gwadegagda du ngle, ama jichra alin du kin ole llagli, ama me kin na du jichra gwadegagda nakwaite, ama me chagedu ta giti, ama me tañachugu kwian onbre ñage chke sbali, ama kaire manadale sbali. Agwa muinga na gdatiga ama tachku jichra gwadegagda ñage bidege, malen ama kin du ngle tkale jichrage, ama chagedu biale ta giti. \v 5 Muinga gdataboko kle mo skatemanalla onbrella manade ngwange ene jichra ole jonkare, agwa onbre e me chku blikare, muinga ulita skwatigu manade gire ama ulita gbigachiu, ama gbedu. \v 6 Agwa nga jere bduke chku gire muinga gdataboko ulitage geru sugedu, ngautre: “¡Ba skatemanalla kwian onbrella chiu! ¡Joga kwian onbre e gai ngwange jonkare!” \v 7 Ngautre ene amage gire muinga judi ulita chku bduge, ama jichra dodadu ene ama ñage joge ten kwian onbre ngwange. \v 8 Agwa muinga judi gdatiga ta me ama gerudu muinga gdatiga ta molen ole: “Ba kin kete chage sidri cha jichralla alin, cha jichralla me gwadenga no, jichra ta jogekalinda.” \v 9 Agwa muinga gdatiga ta molen gerudu: “Cha me ñage kin kete bage, cha kete bage kin me ñage chege cha alin ngle. Ma no ba joge kin chbadakle ngwadi ba ñage kin gige llani.” \v 10 Gire muinga judi gdatiga ta me ama jo kin gige kin chbadakle ngwadi, ama me kle gire ama skatemanalla onbrella chku. Muinga judi gdatiga ta molen, ama alin allabi onbre e gau ngwange no, muinga gdatiga e jo chiga ule onbre ole mo jwen chuia ollade, gire ugaka jegle ama ulita nate. \v 11 Boidu ene gire muinga na gdatiga chku ugakadi gerule: “¡Ugaka dégenga, cha jogekalin chiga!” \v 12 Gire kwian onbre be mo jwen ama kledu chiga jaindunga muinga judi gdatiga e kalen: “Cha gerule ulia ulia ba ole, cha me ba uñe, malen ba me ñage chie chiga chui ollade ule cha ulita ole.” Kwian onbre be mo jwen gerudu ene muinga judi gdatiga ta me ole, gire muinga e ulita chegu goga sugekare. \p \v 13 Jesu geru ñachugu ene gire gerudu: \p —Ene kaire ba ulita kledale ta giti cha chieni chuia manade ngwange muinga judi gdatiga ta molen kare. Ba ulitage me uñale cha be chieni chui mangirege malen ba kledale biale cha manade ngwange diali —Jesu gerudu ene ulita kwian geru jwannga amage ole. \s1 Jesu geru ñachuge kwian lle boanga \s1 chugagwalla alin agedu igi ole giti \p \v 14 Jesu geru ñachugu dare kwian geru jwannga ulita alin, Jesu gerudu: \p —Cha gerule ba ole, chui bdaglige Chube be cha kageni gerule nga ulita giti kwian Chugagwallale, chui e ngwange ba kledale biale, kwian ulita bai agedu cha takalin kare nga dba ai giti, kwian e alin cha be age no chui ege ama agedu no ñanale. Cha be chieni salengwli kwian chugagwalla jo nga batege chiuni kare. Kwian chugagwalla e bebi joge gire ama kwian lle boanga mau alin gdamai kadu mo gitigu gire igi ketu ama ulitage, ene kwian lle boanga e ulita ñage igi e gbe jrien ma ngle mo chugagwalla alin. \v 15 Kwian lle boanga gdaitege chugagwalla igi ketu ngle ngle cinco mil, lle boanga na gdaitege chugagwalla igi ketu ma bedrekanga ngeruge dos mil, lle boanga na gdaitege chugagwalla igi ketu un mil alin allabi ma sidri. Chugagwalla me igi ketu salengwli lle boanga gdamai ulitage, chugagwallage uñadu kwian lle boanga ama alin ta mine. Chugagwalla jo nga na batege. \v 16 Kwian lle boanga gdaite igi gau cinco mil mo chugagwallage, kwian lle boanga e lle gweale gigu igi e giti gire lle chbadu, kledu age ene gire igi jriendunga ama ole bitaboke tangle ma ngle, bdagli igi chku ulita ama ole ngle ngle diez mil. \v 17 Kaire agwe kwian lle boanga na gdaite igi gau dos mil mo chugagwalla alin, ama agedu kaire agwe, igi jriendunga ama ole bitaboke tangle ma ngle, ene ama igi litu ole ngle cuatro mil. \v 18 Agwa kwian lle boanga gdaite igi ma sidri igi un mil gau mo chugagwallage, kwian lle boanga e dbi bagu gire ne ngwadi ama igi e ulita ogo chugagwalla alin, ama ole igi me ñadu jriennga, igi chegu salengwli igi ketre batre amage kare. \p \v 19 ’Chui jo sbali gire kwian lle boanga chugagwalla chkuni ama kwian maidige, chugagwalla kwian lle boanga e kadu mo gitigu geru trage ama ole igi giti ama igi gbu jriennga mangire. \v 20 Kwian lle boanga igi ketrege ngle cinco mil, ama jo tienda ngeru chugagwalladige, ama gerudu: “Ba igi ketu cinco mil chage, cha igi na gau e batre cinco mil, igi ngle ngle ulita diez mil kle ai ba alin cha chugagwalla.” \v 21 Kwian lle boanga gerudu ene gire chugagwalla gerudu ama ole: “Ba kwian lle boanga no ulia, ba mo ta gbu lle boi no cha alin, ba agedu no no. Cha igi ketu bage, igi e ole ba lle bo no cha alin, ba igi na gau ngle cha alin. Ba lle bo no cha alin igi e ole, malen nege cha be lle ma kweri kete bage boadale cha alin. Nga suga no chadi ba lle bo no cha alin giti, bai cha ole chui ollade nga suga no ole.” Chugagwalla gerudu ene kwian lle boanga ngeru ole. \v 22 Kaire agwe kwian lle boanga gdaitege igi dos mil ketaba, ama jo tienda chugagwalladi, gerudu chugagwalla ole: “Ba igi ketu chage dos mil, cha igi na gau e batre dos mil, igi ulita cuatro mil kle ai ba alin cha chugagwalla.” \v 23 Kwian lle boanga gerudu ene gire chugagwalla gerudu ama ole: “Kaire agwe ba kwian lle boanga no ulia, ba mo ta gbu lle boi no cha alin, ba agedu no no. Cha igi ketu bage, igi e ole ba lle bo no cha alin, ba igi na gau ngle cha alin. Ba lle bo no cha alin igi e giti, malen nege cha be lle na ma kweri kete bage boadale cha alin. Nga suga no chadi ba lle bo no cha alin giti, bai cha ole chui ollade nga suga no ole.” Chugagwalla gerudu ene kwian lle boanga e ole. \p \v 24 ’Kwian lle boanga gdaitege igi un mil ketaba, ama jo tienda chugagwalladi gire gerudu: “Cha chugagwalla, chage uñale ba kibale ba kle kwian gbe lle boi mno ba alin bigire ba kle lle ulita jwen ama ngeru mau alin. \v 25 Ba kwian ene malen cha ta kendunga badi, cha tañachugu cha lle boi igi e giti igi e jogenga gire ba skochie chadige igi gdale, malen cha igi e ulita ogo dbiske, cha me igi na litu ole ba alin, nege cha igi amaña keteni bage.” \v 26-27 Gire chugagwalla jaindunga lle boanga e kalen: “Ba kwian lle boanga me no kaire ba kwian kianle tanre. Ba tañachugu chadi cha kle kwian gbe lle boi mno gire cha kle lle ulita jwen ama ngeru mau alin, e uñale bage ene ¿mineade ba me jo igi oge kwian kle igi oge ngwadi? Ene llani kwian na ñadu lle boi igi e giti, cha chieni gire ama igi na kete chage ma ngle cha igia kledu llani ñanale.” Chugagwalla gerudu ene kwian lle boanga me no ole. \v 28 Kwian na kledu ule ne ngwadi chugagwalla ole, kwian e ulita ama ole chugagwalla gerudu kwian lle boanga me no giti: “Cha igi ketu un mil amage ba igi e jwennga ama ngeru kete kwian lle boangage bai igi molen ma ngle diez mil. \v 29-30 Kwian ai lle boanga me no kianle tanre ba ama mlie siere cháge goga nga jereske, ne ngwadi ama be olire tanre ama be boi daga ngwale tanre ama agedu me no giti. Cha gerule ba ole, kwian bai lle boi no cha alin cha takalin kare, cha be lle na kete amage boadale cha alin, cha be age no no ama alin lle boi no cha alin ñanale. Agwa kwian bai me lle boi no cha alin cha takalin kare, kwian ene mi ñage lle boi cha alin dare.” Chugagwalla gerudu ene lle boanga ama alin giti. \p Jesu geru ñachugu ene kwian geru jwannga alin, ene ñage suge trate ama ulitage ama mo ta gbadale ulia lle boi no Chube alin Jesu chieni chuia manade ngwange. \s1 Jesu gerule ama be chieni gire be gerule kwian nga ulitamu giti kwian bai jiske \s1 kwian bai me jiske Chube gwa giti \p \v 31 Jesu gerudu dare kwian geru jwannga amage ulita ole: \p —Chube nu cha kagaba nga dba ai giti kwian kare, ama be cha kageni nabitaite kira kweri molen kwian ulita Chugagwallale. Cha chieni chuiage lle boanga Chube alin nga ngaña giti ngle be chie ule cha ole mo litaba chadi tangle, chui ege cha be gerule kwian ulita giti nga ulitage kwian bai Chube gerua gau ulia kwian bai me Chube gerua gau ulia. \v 32-33 Kwian ulita nga ulitamu dbabe cha gwa giti gire cha be kwian ta no gbe sugekare cha be kwian ta me no jige sugekare salengwli kwian bda mananga kle bda oveja gbe sugekare chivoge kare. Cha be kwian ta no Chube gerua gaba ulia gbe ko taingwli ngnagu, kwian ta me no me Chube gerua gaba ulia cha be ama gbe ko jole ngnagu. \v 34 Cha kwian ulita Chugagwalla be gerule kwian cha ko taingwli ngnagu ole: “Bai cha ole ba mangire batre Chube gerua gau ulia, cha Ñenua Chube no no ba ole ama age no ba alin diali. Nege nga no lle no kle dodaba ba alin nga ngaña giti Chube kle ngwadi, Chube nga ulita lle ulita dodadu unsuialin gwangerutabi gire ama nga dodadubi ama kle ngwadi ba mangire batre ngwange. \v 35 Ulia ba ulita agedu tanre no cha alin ai kare: Cha bli ole, ba bligda ketu chage. Cha siechiu, ba chi ketu chage jadale. Cha chagedu basale ba kledu toi ngwadi, ba me cha uñu agwa ba cha gau ngwange no, ba nga ketu chage gbengwa. \v 36 Cha me ñometra ole, ba ñometra ketu chage. Cha ogadu, ba diali cha manadu. Cha tkere skage, diali ba jo tienda chadi. Ba diali cha chudabo ene, malen nege ba ñage chege toi cha ole.” Chui bdaglige cha be gerule ene kwian ulita ole bai mo ta gbu age no. \v 37 Cha be gerule ene gire kwian ene ulita be geru kade chage: “Cha Chugagwalla, ¿ngaminegire cha gwagedu badi bli ole, gire cha lle ketu bage gutadale? ¿Ngaminegire cha gwagedu badi sie ole, gire cha chi ketu bage jadale? \v 38 ¿Ngaminegire ba chagedu basale cha kledu toi ngwadi, gire cha nga ketu bage gbengwa? ¿Ngaminegire ba me ñometra ole, gire cha ñometra ketu bage? \v 39 ¿Ngaminegire cha gwagedu badi oga, gire cha ba manadu? ¿Ngaminegire ba tkere skage, gire cha jo tienda badi?” \v 40 Kwian be geru kade ene chage, gire cha be jainnga: “Cha gerule ulia ba ulita ole, kwian tanre cha gerua gaba ulia me lle molen, ba kwian ene manadu no, ba lle ketu amage, ba ama chudabo, e salengwli ba cha agali chudabo kare.” \p \v 41 ’Cha kwian Chugagwalla be gerule no ene kwian ulita ole bai mo ta gbu age no kle cha ko taingwli ngnagu ole, gire cha be gerule kwian ulita ole bai mo ta gbu age me no kle cha ko jole ngnagu ole: “Joga siere chage, ba jiske kweri Chube gwa giti, ji kle ngle ba giti ba agedu me no gdale, joga nga dbigu giti, ne ngwadi jita me kle jogekeda dale, nga e kle dodaba biale ji chugangwa dolla chugagwalla Satanás alin kaire Satanás chudaboangalla ulita alin. ¡Joga nga ege kaire! \v 42 Ba agedu me no cha alin ai kare: Ba gwagedu chadi bli ole, ba me bligda ketu chage gutadale. Ba gwagedu chadi sie ole, ba me chi ketu chage jadale. \v 43 Cha jo chage basale ba kledu toi ngwadi, ba me cha gau ngwange no, ba me cha chudabo ba me nga ketu chage gbengwa. Ñometra me chegu cha ole, ba me ñometra ketu chage. Cha ogadu, ba me cha manadu. Cha kledu skage, ba me jo tienda chadi. Ba me cha chudabo, malen ba be boi daga ngwale ji chuge tanre.” \v 44 Chui bdaglige cha be gerule ene kwian ulita ole bai mo ta gbu age me no cha ole, gire ama be geru kade chage: “Cha Chugagwalla, ¿ngaminegire cha gwagedu badi bli ole, gire cha me bligda ketu bage gutadale? ¿Ngaminegire cha gwagedu badi sie ole, gire cha me chi ketu bage jadale? ¿Ngaminegire ba chagedu basale cha kledu toi ngwadi, gire cha me nga ketu bage gbengwa? ¿Ngaminegire ñometra me chegu ba ole, gire cha me ñometra ketu bage? ¿Ngaminegire ba ogadu, gire cha me ba manadu? ¿Ngaminegire ba tkere skage, gire cha me jo tienda badi?” \v 45 Kwian be geru kade ene chage gire cha be jainnga ama kalen: “Ulia ulia cha gerule ba ulita ole, ba me kwian cha gerua gaba chudabo lle me ama ole gire, ba me lle ketu amage e salengwli ba me cha agali chudabo kare. Ba me kwian ene chudabo, ene kaire ba me cha chudabo.” Cha be jainnga ene kwian mo ta gbu age me no kalen. \v 46 Cha be kwian mo ta gbanga age me no kage boi daga ngwale tanre nga dbigu giti chui diali chui tangle. Agwa kwian mo ta gbanga ulia cha ole age no cha takalin kare, kwian ene be joge toi nga ngaña giti cha ole kaire cha Ñenua Chube ole diali chui tangle —Jesu gerudu ene ulita kwian geru jwannga amage ole. \c 26 \s1 Kwian israelita chugagwalla ulita mo ta gbe \s1 age Jesu dollale Jesu gwangeda \p \v 1 Jesu kwian geru jwannga amage ulita ta gbu ene Jesu chieni chuia giti gire Jesu gerudu dare ama ulita ole: \p \v 2 —Bage uñale chui chegu gbabokle alin allabi gire Pascua chuia chke chui olladangwa, chui ege cha gabe cha ketabe gwaleda kruge —Jesu gerudu ene kwian geru jwannga amage ulita ole. \p \v 3 Kwian gerunga Chube ole daba alin chugagwalla ulita kaire kwian israelita chugagwalla juma ulita, kwian e ulita mo litu kwian kada Caifás ullage, Caifás kwian gerunga Chube ole chugagwalla ma kweri. \v 4 Ne ngwadi kwian e ulita mo litu mo ten sugekare Jesudige mo kaire, ama ulita mo ta gbu age gweale skwlenre Jesu gai dbale skage Jesu gwangeda. \v 5 Kwian e ulita gerudu modi: \p —Che me ñage age gweale Jesu dollale Pascua chuiage, kwian tanre be kle chui ege chui ollade una aige, che age me no Jesu ole kwian ngleaske gire kwian ulita be kira bate modi Jesu gdale, ma no che chui na manade kwian ngle me kle mo litaba una aige gire —kwian israelita chugagwalla ulita gerudu ene modi. \s1 Muinga lle ñachke no ote Jesu chuga giti \p \v 6-7 Jesu jo chke una Betaniage ule kwian geru jwannga amage ulita ole, ama ulita jo Simón ullage blire Simón ole ule. Ngeru Simón e amaña chagedu oga kwara tuge jingmea kada lepra ole agwa ama jogeba chkeni noni, Simón e ngwadi Jesu jo blire kwian geru jwannga amage ole, ama ulita kledu blire gire muinga gdaite chku Jesudige lle ñachke no kada nardo chia dbe lle gweale limeta soli karege tkale Jesu chuga giti, nardo e kwangleare. Muinga nardo chia e ulita oto Jesu chuga giti. \v 8 Kwian geru jwannga Jesuge ulita gwagedu muingadi nardo chia ote Jesu chuga giti, gire ama ulita ta skochiu muingadi nardo chia gdale, ama ulita gerudu modi muingadi: \p —¿Mineade muinga nardo chia kwangleare kagunga ngwale? \v 9 Muinga ñadu nardo chia chbade kwangleare, ene ama ñadu kwian me lle molen chudaboi nardo chia ñanalla giti. \p \v 10 Jesuge chku uñale kwian geru jwannga amage ulita gerudu ene modi muingadi gire Jesu gerudu kwian geru jwannga ulita ole: \p —Muinga ai agedu no no cha alin, ¿mineade ba kle mo ta dbe gerule me no amadi ama nardo chia oto cha chuga giti gdale? \v 11 Cha gerule ba ole, kwian me lle molen be kle toi diali ba ulitaske, chui ngle kle ba alin kwian me lle molen chudaboale, agwa cha mi chege toi diali aini baske. \v 12 Me sbali cha be jogekeda, muinga ai nardo chia oto cha chuga giti cha jegwale gbe biale cha jaba ogabe chuia ngwange. \v 13 Cha gerule ulia ba ole, chui aige gwangerugu nga ulitage baini kaire geru no cha giti be joge tragaba kwian ole ngwadi, nga e ulitage geru muinga ai agedu no cha alin giti be joge tragaba kaire, ene kwian nga e ulitage be tachke diali muinga ai agedu giti cha alin. \p \v 14 Jesu gerudu ene kwian geru jwannga Jesuge gdataboko giti gdaboke ole gire ama gdaitea kada Judas-Iscariote jo tienda kwian gerunga Chube ole chugagwalla ulitadi, \v 15 Judas-Iscariote gerudu kwian e ulita ole: \p —¿Ba takalin igi kete mangire chage Jesu ñanale, ene cha Jesu kete bage gadale gwangeda? \p Kwian gerunga Chube ole chugagwalla ulita ta Jesu gakalin ama kle biale, ama ulita gerudu Judas-Iscariote kalen: \p —Cha igi treinta kete bage Jesu kete ñanale. \p \v 16 Chui ege gwangerugu Judas-Iscariote kledu kote Jesu ole Jesu gdea tke baini Jesu be kle gballa gire ama Jesu kete gwaleda. \s1 Jesu blire bdagli kwian geru jwannga amage gdataboko giti gdaboke ole Pascua chuia ollade \p \v 17 Pan me dodadre levadura ole gute suia chku, chui gwangeage kwian israelita ulita diali Pascua chuia ollade, chui e chku gire kwian geru jwannga Jesuge ulita chku Jesudi geru kadu Jesuge: \p —¿Baini ba takalin cha bli jinade che ulita alin gutadale Pascua chuia olladale ule? ¿Che be blire baini? \p \v 18 Jesu jaindunga: \p —Joga una Jerusalénge ba ten kwian gdaite ngwange, amage ba gerule: “Cha tkanga tangle geruge cha kagu gerule ba ole, ama gerudu: ‘Cha chuia kle kodi jogeda, nege cha ta jogekalin ba ullage Pascua chuia ollade bdagli ule kwian geru jwannga chage ulita ole.’ ” Ba geru kete ene kwian ege. \p \v 19 Jesu gerudu ene kwian geru jwannga amage ole gire kwian geru jwannga agedu ulita Jesu gerudu kare, kwian geru jwanngage u skwendu, ama bligda jinadu u ege Pascua chuia olladale. \v 20 Jesu jo u bligda jinadre ngwadige, nga jo jere ngabi gire Jesu toiba dba blire ule kwian geru jwannga amage gdataboko giti gdaboke ole. \v 21 Ama ulita kledu blire gire Jesu gerudu: \p —Cha gerule ulia ba ulita ole, ba ulita kle aini blire ule cha ole gdaite be cha kete kwian cha dollalege gwaleda. \p \v 22 Kwian geru jwannga Jesuge ulita Jesu keruchugu gerule ene gire kwian geru jwannga ulita ta chegu olire tanre mo tale, kaire ama ulita gdaite gdaite geru kadu Jesuge: \p —¿Chema be age ene ba dollale? ¿Cha? \p \v 23 Jesu jaindunga: \p —Ba kwian geru jwannga chage ulita kle blire ule cha ole aini kle pan bita gbe date bligda chiaske batekwa amaña giti cha ole, ba gdaite e be cha kete gwaleda. \v 24 Cha chiu nga dba ai giti kwian kare, ulia cha ketabe boadale daga ngwale gwaleda Chube gerua degaba unsuialin kle gerule kare. Agwa kwian onbre bai be cha kete boadalenga daga ngwale gwaleda ama be boi dageare daga ngwale tanre ama agedu cha ole kbiale, ma no ama alin ama me medunga chebia kote dale. \p \v 25 Jesu gerudu ene kwian geru jwannga ulita ole gire geru jwannga gdaite kada Judas-Iscariote ama be Jesu kete gwaleda, amaña e geru kadu Jesuge: \p —Cha tkanga tangle geruge, ¿chema be age ene ba dollale? ¿Cha? \p Jesu gerudu: \p —Ima, ba amaña be age cha dollale —Jesu gerudu ene Judas-Iscariote ole. \p \v 26 Kwian geru jwannga Jesuge kledu blire ule Jesu ole, gire Jesu pan gau kote gerudu Chube ole pan giti: “Cha Ñenua, noare ba pan ai ketu cha ulitage gutadale.” Jesu gerudu ene Chube ole pan giti gire Jesu pan skutunga ketu kwian geru jwannga kaire kairege gutale, Jesu gerudu: \p —Ba pan ai gute, pan ai cha uda kare. \p \v 27-28 Gire Jesu chi jangwa gau kote uva chia ole, Jesu gerudu Chube ole uva chia giti: “Cha Ñenua, noare ba uva chia ai ketu cha ulitage jadale.” Jesu gerudu ene Chube ole uva chia giti gire ama uva chia ketu kwian geru jwannga kaire kairege jadale, Jesu gerudu: \p —Ba ulita uva chia ai jai, uva chia ai cha be kare, cha jogeda giti be suge trate ba ulitage Chube kle geru jagere gbe kwian ulita alin cha giti, nege gwangerugu cha jogeda giti kwian ulita bai kaire cha gai ulia be chege no trate Chube gwa giti, kwian e agedu me no Chube be talla mlienga ulita. \v 29 Cha geru kete bage, nege alin cha kle uva chia jai ba ole ule, agwa nege gwangerugu cha mi kle ba ole dare ba gatedi uva chia jai ule nga dba ai giti. Chui bdagli be chke gire cha Ñenua Chube be cha gbe gerule kwian ulita giti kwian Chugagwallale, gire chui ege cha be uva chia jai nakwaite ule ba ole —Jesu gerudu ene geru jwannga amage ulita ole. \p \v 30 Blidubi gire ama ulita mo gatu no Chube giti, gire ama ulita jo siere nga ege, ama ulita jo chage Ngwiskinro Jwichugalla ngnagu. \s1 Jesu gerule Pedro be gerule ama me Jesu uñe \p \v 31 Jesu gerudu kwian geru jwannga amage ulita ole: \p —Cha gerule ulia ba ulita ole nege, nege ngajrege ba ulita be cha chuge ngwadi boidale daga ngwale gballa Chube gerua degaba unsuialin tangle kle gerule kare, Zacarías Chube gerua degu cha giti kaire ba ulita giti, chada e gerule: \q1 “Chube gerudu: ‘Cha be kwian oveja mananga chuge ngwadi kagadale kodi gire oveja ulita be kige.’ ” \m Zacarías Chube gerua degu ene unsuialin. \v 32 Cha be jogeda, cha jaba be chkeni gwadeni Chube kiralla giti gire cha be joge nga Galileage ma ngeru ba ulitage, ba be joge cha nate gire nga ege che be mo lite ule. \p \v 33 Jesu gerudu ene kwian geru jwannga ulita ole gire Pedro gerudu Jesu ole: \p —Kwian geru jwannga na ulita be ba chuge ngwadi agwa cha me dale, cha mi ba chuge ngwadi jogeda gballa. \p \v 34 Jesu gerudu Pedro ole: \p —Cha gerule ulia ba ole, nege ngajrege ngakamalin bdugu antalan bebi ngwane gire ba agali be gerule bitamai kwian na ole ba me cha uñe. \p \v 35 Pedro ka bo mno Jesu ole: \p —Cha me dale, cha me mo tallade cha jogekeda ba ole ule, cha mi gerule kwian ole cha me ba uñe, cha be chege ba ole diali. \p Pedro gerudu ene, kaire agwe kwian geru jwannga Jesuge na ulita kledu eni gerudu salengwli Pedro gerudu kare. \s1 Jesu gerule Chube ole nga Getsemaníge \p \v 36 Jesu kledu Ngwiskinro Jwichugallage ule kwian geru jwannga ulita ole gire ama ulita jo nga kada Getsemaníge, ne ngwadi Jesu gerudu kwian geru jwannga ulita ole: \p —Ba ulita toi dba aini sugeti cha manade, cha be joge sugekare gerule Chube ole gballa. \p \v 37 Jesu gerudu ene gire Jesu jo Pedro dbe kaire Zebedeo kirolla gdaboke dbe mo ole llagli. Jesudi nga chiu olire tanre ama be boi daga ngwale giti, \v 38 ta ene ole Jesu gerudu kwian geru jwannga gdamai e ole: \p —Cha ta olire tanre mo giti cha be boi daga ngwale giti, suge chage cha me jage tañachuge e giti. Cha joge sugekare gerule Chube ole, cha takalin ba gdamai chege aini ngmadi cha manade, ba chegedale ta giti gwade ba me mo chuge ngwadi gbe, ba jagedale gbiga kote gwade. \p \v 39 Jesu gerudu ene kwian geru jwannga gdamai ole gire Jesu jo chage ma ngerugu sidri sugekare gballa, ama mo ñeu kaboge jongnagwa giti ama gwa ñadu dbidi gire ama gerudu Chube ole: “Cha Ñenua, cha me ta boikalin daga ngwale, cha me takalin ba kwian me no chuge ngwadi cha gweda, ba takalin ba ñage cha jwen siere cha be boi tirarege, agwa ba age cha alin mo tale ba takalin kare, me cha takalinge kare.” \p \v 40 Jesu gerudu ene Chube ole gire joni naskuni kwian geru jwannga amage gdamai kledu manade ngwadige, kwian geru jwannga e ulita skwendu Jesuge gbe, gire Jesu gerudu Pedro ole: \p —¡Chkede bduge! ¿Ba gdamai me ñadu chege gwade sugeti alin cha manade? \v 41 Ba ulita mo ta gbadale chege gwade, ba gerudale Chube ole mo chudaboi kade amage, ene ba me ta jwlite joge siere cháge age me no. Uñale chage ulia ba ta agekalin ulita cha kle gerule kare agwa ba me kira molen age cha takalin kare, malen ba gerudale Chube ole kira kade amage mo alin. \p \v 42 Jesu gerudu ene gire Jesu jo sugekare nakwaite gerule Chube ole: “Cha Ñenua, ba me takalin cha jwen siere cha be boi daga ngwalege, ba ñage age ulita ba takalin kare cha ole.” \p \v 43 Jesu gerudu ene Chube ole gire ama joni naskuni kwian geru jwannga gdamaidini gire nakwaite kwian geru jwannga e ulita skwendu Jesuge gbe, ama me ñadu chege gwade chuge, ama gbigachiu tanre ama gwagwa kledu jegaba gbiga kote. \v 44 Jesu jo sugekare gerule nakwaite bitamaige tangle Chube ole, Jesu geru amaña ama gerudu Chube ole giti ngeru jun kate bitamaige tangle. \v 45-46 Jesu gerudubi ene ulita Chube ole gire ama jo naskuni kwian geru jwannga gdamai kledu gbe ngwadi, Jesu gerudu ama ulita ole: \p —¿Ba kle chage gbe kaire? ¡Chkede bduge! Nege cha boabe daga ngwale gwaleda chuia chku. Chube cha kagu nga dba ai giti kwian kare, nege sugeti cha ketabe kwian cha dollalege boadale daga ngwale gwaleda kwian agenga me no kote. Nege nege kwian cha ketanga kwian cha dollalege chiu kodi, ale ten ama ngwange jonkare. \s1 Kwian Jesu dollale Jesu gai dbale skadi \p \v 47 Jesu kle gerule ene kwian geru jwannga amage ole gire kwian geru jwannga Jesuge na gdaite kada Judas-Iscariote chku ule guardia donga nglea ole Jesu kle ngwadi, guardia donga e gweale chku sbadi ole na chku glita ole. Kwian gerunga Chube ole daba alin chugagwalla ulita kaire kwian israelita chugagwalla juma ulita, kwian e ulita nu guardia donga ngle kagaba Jesu gai dbale skadi. \v 48 Guardia donga ulita bebi joge Jesu nate ule Judas-Iscariote ole gire Judas-Iscariote nu geruba: “Kwian gdaite bai cha be sobade, ama chkedale uñale bage e Jesu, ba kwian e amaña gai dbale skadi.” \p \v 49 Judas-Iscariote jo chke Jesudige, gerudu Jesu ole: \p —Cha tkanga tangle geruge, ¿che kle mine? \p Judas-Iscariote gbi kadu ene Jesuge gire ama Jesu sobadu. \p \v 50 Jesu gerudu Judas-Iscariote ole: \p —Cha skatemanalla, ba chiu age cha ole, agede ene blike ba takalin kare. \p Jesu gerudu ene Judas-Iscariote ole gire guardia donga ulita jo Jesu gitigu ama Jesu gau dbale skadi. \v 51 Boidu ene Jesu ole gire kwian geru jwannga ulita kle chage Jesu ole ama gdaite sbadi junnga kwarage, sbadi giti ama kwian gdaite ologa gaite tkunga ulita, kwian ologa jo tkabanga, kwian e lle boanga kwian gerunga Chube ole chugagwalla ma kweri alin. \v 52 Kwian geru jwannga kwian ologa tkunga ene gire Jesu gerudu ama ole: \p —Ba mo sbadilla gbe naskuni sbadi kwarage. Cha gerule ba ole, kwian bai kle kira bate sbadi giti kwian ene gwabeda sbadi giti kaire agwe. \v 53 ¿Me uñale bage cha takalin cha ñage gerule nege cha Ñenua ole chudaboi kade amage? Gire blike ama be lle boanga ama alin nga ngaña giti ngle ngle kage cha chudaboi cha jwen siere cha dolla kote. \v 54 Agwa cha mi age ene, cha age ene gire me ñage boi ulita cha ole Chube gerua degaba unsuialin gerule kare, Chube gerua kle gerule kwian agenga me no be cha gbe boi daga ngwale. \p \v 55 Jesu gerudu ene kwian geru jwannga ole gire Jesu geru kadu kwian Jesu dolla ulitage: \p —¿Mineade ba ulita kle chage sbadi ole glita ole cha gai nate kwian jiskenga kare? Ba kle age cha ole salengwli ba age kwian agenga me no me no ole kare. Chui ulitage diali cha kledu ba ulita gwa giti kwian tke tangle u gerungwa Chube olege agwa ni bitaite ba cha gau dbale skadi cha kledu gerule giti. \v 56 Kwian tanre Chube gerua ketanga Chube gerua degu unsuialin, chada e gerule cha be boi giti, nege ba kle age cha ole, e ulita kle boi ulia Chube gerua degaba unsuialin gerule kare. \p Jesu gerudu ene ulita kwian Jesu dolla ulita ole gire kwian geru jwannga Jesuge ulita jo kige, ama ulita Jesu chugu ngwadi boi daga ngwale gballa. \s1 Kwian israelita chugagwalla kweri ulita geru kade Jesuge Jesu gbale jiske \p \v 57 Kwian Jesu ganga dbale skage, ama ulita Jesu du kwian gerunga Chube ole daba alin chugagwalla ma kweri ullage, chugagwalla e kada Caifás. U ege kwian israelita chugagwalla na ulita kledu mo litaba, kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti ulita kaire kwian israelita chugagwalla juma ulita, kwian e ulita kledu mo litaba Jesu manade ngwange. \v 58 Pedro jo chage gwage bate Jesu nate jo chke chege goga kodi uge kwian gerunga Chube ole daba alin chugagwalla ma kweri ullage, ne ngwadi Pedro toidu dba ule guardia u gerungwa Chube ole mananga ngle ole, Pedro kledu gwage ne ngwadi ene chke uñale Pedroge Jesu boabe mine bdagli. \p \v 59 Kwian gerunga Chube ole daba alin chugagwalla ulita kaire kwian israelita chugagwalla kweri na ulita kle mo litaba u ege jennga Jesudi, ama ulita kledu kwian gweale jinade gerule ngwale Jesu dollale Jesu gbagda jiske, ene kwian israelita chugagwalla e ulita ñage Jesu gwangeda Jesu agedu gweale gdale. \v 60 Kwian tanre chiu chugagwalla ulita mo litaba ngwadi geru gweale jinade ngwale Jesu dollale agwa ni kwian gdaite e gerua ngwale giti chugagwalla ñadu Jesu gbe jiske Jesu gwangeda, ama ulita me kle gerule ulia Jesu giti. Bdagli kwian gdaboke chku gerule me no Jesu giti, \v 61 kwian e gdaboke gerudu: \p —Cha Jesu keruchugu gerule ene: “Cha ñage u gerungwa Chube ole skiendba ulita gire chui gbamaire alin cha ñage u gbeni naskuni no biale.” Cha Jesu keruchugu sole ngwale ene, ama gerudu giti chage suge ama kle mo gbe kweri Chube kare, Chube alin allabi ñage age ene ama gerudu kare ama me Chube. \p \v 62 Kwian gdaboke gerudu ene gire kwian gerunga Chube ole chugagwalla ma kweri chku gdate geru kadu Jesuge: \p —¿Mineade ba me kle jainnga gerule mo giti kwian boke e kalen? Ama kle gerule ba dollale, ¿ama kle gerule ulia ba giti o me? \p \v 63 Kwian gerunga Chube ole chugagwalla ma kweri gerudu ene Jesuge agwa Jesu me jaindunga dale, Jesu chegu kamne. Kwian gerunga Chube ole chugagwalla ma kweri gerudu nakwaite Jesu ole: \p —Cha gerule ba ole Chube gwa giti, Chube kle gwade ama kle che keruchuge che kle gerule giti, malen ba gerudale ulia mo giti cha ulita ole: ¿Ba Cristo, Chube nu ba kagaba ulia kwian alin o me? ¿Ba Chube Kirolla ulia o me? \p \v 64 Jesu jaindunga: \p —Ima, cha amaña ba ulita kle gerule kare, cha Chube Kirolla. Cha gerule ba ulita ole, Chube kira molen tanre ulita, ama cha kagu kwian kare nga dba ai giti, chui be chke gire ba ulita be gwage chadi toiba dba Chube ko taingwli giti nga ngaña giti kwian ulita Chugagwallale, bdagli cha be chieni bogakwaske nga ngaña giti ba ulita gwa giti. \p \v 65 Kwian gerunga Chube ole daba alin chugagwalla ma kweri Jesu keruchugu gerule ene gire ama skochiu Jesu gerudu giti, ta skochie ene ole ama ñometra modige gagunga, ama gerudu kwian chugagwalla na ulita ole Jesu giti: \p —Ba ulita onbre ai keruchugu gerule ama Chube Kirolla Chube nu ama kagaba. Ama kle gerule ene mo giti ama kle gerule Chube dollale. Ama kle mo gbe jiske agali ama kle gerule giti, malen che me kwian jinade dare gerule amadi ama gbagda jiske. \v 66 ¿Ba ulita tañachuge mine ama giti? ¿Che age mine ama ole? \p Kwian chugagwalla mo litaba ole ulita jaindunga: \p —Ama jiske tanre ulia, ama jogedaleda ama gerudu Chube dollale kbiale, che ama gwangeda. \p \v 67 Kwian chugagwalla ulita gerudu ene gire ama gweale jolo tku Jesu gwadige ama Jesu batu, na Jesu batu gwage, \v 68 gire geru kadu Jesuge Jesu gbe kidegda: \p —Ba kle gerule ba Cristo, e ulia gire gerule cha ole, ¿chema kle ba bate gwage? \s1 Pedro gerule bitamai ama me Jesu uñe \p \v 69 Jesu kle boi ene gwa Caifás ullage gire Pedro kledu manade goga jita ngwachuge. Muinga gdaite lle boanga chugagwalla ma kweri alin kledu eni, ama chku Pedrodige gerudu Pedro ole: \p —Ba kaire kledu chage ule Jesu nga Galileamu ole. \p \v 70 Pedro gerudu muinga ole kwian ulita gwa giti: \p —Me dale, cha me ama uñe dale, ni uñale chage ba kle llema geruade cha ole. \p \v 71 Pedro gerudu ene gire Pedro jo manade ugakage, eni muinga lle boanga na gdaite gwagedu Pedrodi gerudu kwian na ole Pedro giti: \p —Kwian onbre e kledu chage ule Jesu una Nazaremu ole. \p \v 72 Pedro muinga lle boanga e keruchugu gerule ene gire Pedro gerudu nakwaite: \p —Cha gerule ulia ba ole Chube gwa giti, cha me kwian onbre e uñe dale. \p \v 73 Sugeti kwian na ulita kledu eni Pedroge kodi jo Pedro gitigu gerudu Pedroge: \p —Kwian mneite chagedu Jesu ole diali, suge chage ulia ulia ba kwian ene gdaite. Ba gerule kwian nga Galileamu kare, ba kerua chege Jesu kle gerule kare, e giti suge chage ba ama chagemanalla ulia. \p \v 74 Pedro kwian keruchugu gerule ene gire ama ta skochiu tanre e gdale, ama gerudu: \p —Cha gerule ulia ulia ba ulita ole Chube gwa giti, cha me kwian onbre e ba kle gerule giti uñe. Cha me kle gerule ulia ba ole, gire ene Chube ñage cha gbe ji chuge tanre e gdale. \p Pedro gerudu ene gire sugetibi allabi antalan ngwanedu, \v 75 blikare Pedro tachku Jesu gerudu giti ama ole ngeru: “Antalan bebi ngwane gire ba agali be gerule bitamai kwian na ole ba me cha uñe.” Pedro tachku Jesu gerudu ene giti gire Pedro jo sugekare, ama olidu tanre tanre ama gerudu Jesu dollale giti. \c 27 \s1 Judas-Iscariote mo gweda agali \p \v 1 Nga chku ju gire kwian gerunga Chube ole daba alin chugagwalla ulita kwian israelita chugagwalla juma ulita mo ta gbu salengwli biale Jesu gweda giti, \v 2 kwian e ulita Jesu ko lugangu, ama Jesu du chugagwalla gobernador Pilato ngwadi gbale jiske Pilatoge, Pilato kwian nga Romamu ama kwian nga Judeamu chugagwalla. \p \v 3 Judas-Iscariote Jesu ketanga kwian Jesu dollage, ama gwagedu Jesudi mo dbange gbale jiske gire ama tale sugedu amage ama agedu me no Jesu ole. Judas-Iscariote ta olidu tanre ama tañachugu mo tale: “Ma no cha me agedu ene Jesu dollale.” Judas-Iscariote tañachugu ene malen ama mo ta gbu igi treinta Jesu ñanalla keteni naskuni kwian israelita chugagwalla ulitage, ama jo u gerungwa Chube olege kwian gerunga Chube ole daba alin chugagwalla ulita kaire kwian israelita chugagwalla juma ulita kle mo litaba ngwadi, \v 4 Judas-Iscariote gerudu kwian e ulita ole: \p —Cha agedu me no Jesu ole, cha Jesu ketu ba ulitage gwaleda agwa cha gerule ba ole ama me jiske, ama agedu no diali kwian ulita alin, malen cha chiuni igi keteni naskuni bage. \p Gire kwian chugagwalla ulita jaindunga: \p —Ba me chie gerule cha ole e giti, cha ulita me kle tañachuge ba agedu giti, e ba agedu me cha agedu. \p \v 5 Kwian gerudu ene Judas-Iscariote ole gire igi treinta Jesu ñanalla Judas-Iscariote mliunga dba gwa ne ngwadi u gerungwa Chube olege. Judas-Iscariote agedu ene gire ama jo siere u ege jo nga sugekarege, nga ege Judas-Iscariote giska tku mo siroge, ama mo guda agali. \p \v 6 Kwian gerunga Chube ole daba alin chugagwalla ulita igi e jun nate gire gerudu modi igi giti: \p —Igi ai kwian gwabeda bea ñanalla, geru gbaba che ulita alin gerule che me ñage igi ai kare tke igi ogangwage u ai gerungwa Chube olege. \p \v 7 Kwian gerunga Chube ole chugagwalla ulita geru tragu modige igi giti, gire bdagli ama ulita mo ta gbu dbi gige igi e giti, gire dbi ege kwian ñage kwian me una Jerusalénmu jaba tke dbige, ene kwian una namu jogekeda ama kle una Jerusalénge gire, nga kle ama jaba tkangwa dbige. Kwian dbi jutre jwdetigenga dodanga jogdale kaire lle na tanrere, kwian ege kwian gerunga Chube ole daba alin chugagwalla ulita dbi gigu. \v 8 Dbi e jo gigaba ene kwian ege igi Jesu gwabeda bea ñanalla giti, malen dbi e ka gbere “Be Ngalla”, kadakle ene kaire nege tangle. \v 9 Ai boidu ene ulita kwian Chube gerua ketanga kada Jeremías Chube gerua degu unsuialin tangle kare, chada e gerule: \q1 “Igi treinta galeni naskuni kwian israelita ketu batre kwian gwabeda ñanale. \q1 \v 10 Igi e giti dbi gigle kwian dbi jutre jwdetigenga dodanga jogdalege, ulita boidu salengwli Chube gerudu kare cha ole.” \m Jeremías Chube gerua degu ene unsuialin tangle. \s1 Jesu dbakle chugagwalla Pilato ngwadi \p \v 11 Jesu dbajo chke kwian nga Judeamu chugagwalla Pilato ngwadige, Pilato geru kadu Jesuge: \p —¿Ba kwian israelita ulita chugagwalla kweri? \p Jesu jaindunga Pilato kalen: \p —Ima, cha amaña ba kle gerule kare. \p \v 12 Jesu gerudu ene gire kwian gerunga Chube ole daba alin chugagwalla ulita kaire kwian israelita chugagwalla juma ulita me chegu ta chuge Jesu gbe jiske Pilatoge ama ulita gerudu tanre me no Jesu giti, agwa Jesu chegu kamne kwian ulita keruchuge alin. \v 13 Gire Pilato geru kadu Jesuge: \p —Kwian ulita kle ba gbe jiske, ¿ba me kle ama ulita keruchuge gerule ba dollale? ¿Mineade ba me gerule mo giti? \p \v 14 Agwa Jesu ni gerudu gbaite, Jesu chegu kamne me jaindunga dale kwian ulita kalen kaire Pilato kalen, malen Pilato chegu tañachuge tanre Jesu giti mineade Jesu me kle gerule mo giti ni sidri. \p \v 15 Diali Pascua chuiage chura kaire kaire Pilato kwian ageba me no kle skage gweale gdaite skajwanngenga kwian ulita takalin kare. \v 16 E suiale kwian gdaite agenga tanre me no kada Barrabás kledu skage agedu me no gdale. Kwian ulitage uñadu Barrabás agedu tanre me no malen e gdale ama kle skage. \v 17 Kwian nglea ulita kledu mo litaba Pilatodi Jesu giti, Pilato geru kadu amage: \p —¿Ba ulita takalin cha chema skajwanngenga, cha Barrabás skajwanngenga o cha Jesu amaña kada Cristo skajwanngenga? \p \v 18 Pilatoge uñadu ulita trate kwian israelita chugagwalla ulita semadu tanre Jesu ole, malen ama ulita Jesu du Pilatoge Jesu gbe jiske gwaleda. \v 19 Pilato kledu manade toi dba kle lle boi ngwadige gire Pilato muira geru kagu Pilato alin Pilato ta gbagda: “Ba me age me no sidri onbre e ole, ama kwian no ama me jiske. Ngajrege cha gbi chugu tirare ama giti, e giti cha chegu tañachuge tanre chui ulita nege, ma no ba me age ama ole.” Pilato muira geru kagu ene Pilato alin agwa Pilato me geru e talladu. \p \v 20 Kwian gerunga Chube ole daba alin chugagwalla ulita kaire kwian israelita chugagwalla juma ulita kwian ulita kledu eni ta gbu chke gerule Pilato ole Barrabás giti Pilato Barrabás skajwanngenga, ene Jesu chege Barrabás taneage gwaleda. \v 21 Gire Pilato geru kadu nakwaite kwian ulitage: \p —¿Kwian gdaboke ai bai ba takalin cha skajwanngenga? \p Kwian ngle ulita jaindunga: \p —Cha takalin ba Barrabás skajwanngenga. \p \v 22 Gire Pilato geru kadu: \p —Cha Barrabás skajwanngenga, gire ¿cha be age mine Jesu amaña kada Cristo ole? \p Kwian ulita jaindunga: \p —¡Ama gwangeda kruge! \p \v 23 Pilato gerudu: \p —¿Mineade ba takalin cha ama gwangeda kruge? Chage suge trate ni ama agedu me no sidri, ¿llema giti ama jiske? \p Kwian ulita ngautu ma kweri Jesu dollale: \p —¡Ama gwangeda kruge! \p \v 24 Pilato gwagedu kwian ngle ulita kledu skochie ma ngle Pilatodi Jesu giti, ta skochie ene ole kwian ngle ulita ñage mo ta gbe dole tirare, malen sugedu Pilatoge ngwale ama gerule dare kwian ngle ole Jesu giti, kwian mi ta jwlite dale Jesu giti. Gire Pilato chi kadu mo ko gligagda kwian ulita gwa giti, Pilato tañachugu age ene Pilato ñage chege trate Chube gwa giti me chege jiske Jesu giti, Pilato mo ko gligu kwian ngle ulita gwa giti, ama gerudu: \p —Cha me jiske dale onbre ai giti, bage uñale ba be age mine kaire ama ole, ba be ama gweda, ama jia be chege ba ulita alin me cha alin. \p \v 25 Kwian ngle ulita gerudu Pilato kalen: \p —Chage suge onbre ai jogeda gdale jia mi kle ni kwian gdaite alin, agwa onbre ai jogeda gdale jia ulia kle, e be chege cha alin kaire cha chudalla ulita alin onbre ai gweda gdale. \p \v 26 Kwian ngle ulita gerudu ene Pilato ole, gire Pilato Barrabás skajwanngunga. Pilato Jesu batangu ngeru gire Pilato Jesu ketu kwiange kwian ulita takalin kare Jesu gwaleda kruge. \v 27 Guardia donga Pilato alin Jesu du Pilato ulla kwerige gwa gire eni guardia donga e ngle ulita mo litu Jesudi tangle kidere Jesudi. \v 28 Guardia donga Jesu ñometralla junnga Jesudige, ama Jesu ngama tku kwian chugagwalla kweri nga dba aimu kle mo ngama tke kare, ñometra e kareske Jesu jo ngama tkaba. \v 29 Kaire guardia donga giska kobaske bliu Jesu chuga batreti gire batu Jesu chugaske, guardia donga glita kliu Jesu ko taingwli kote. Guardia donga Jesu ngama tku ene ulita gire ama ulita jongnagwa skutu dba Jesu gwangnagu ngaute kweri Jesu gbe gidagda, ama gerudu Jesu ole kidere: \p —¡Ba kwian israelita ulita chugagwalla kweri noare, ba chege no kweri kwian ulita gwa giti! \p \v 30 Guardia donga ulita gerudu ene Jesu ole ta me no ole, gire ama jolokwa tku Jesudi, kaire glita klire Jesu kote guardia donga glita e amaña junnga Jesuge kote glita e amaña giti guardia donga Jesu batu chugage. \v 31 Guardia donga agedu ene ulita kidere Jesudi, gire ama ñometra chada dabere junnga Jesudige, ama Jesu ngama tkuni naskuni Jesu ñometrallaske, gire ama ulita jo Jesu dbe gwaleda kruge. \s1 Jesu gbakle kruge gwaleda \p \v 32 Guardia donga ulita jo Jesu dbe kru ole nga Jesu gwabeda ngwadi, gire jonkare guardia donga tendu onbre kada Simón ngwange, Simón una Cirenemu, guardia donga Simón gau gbu Jesu krulla dbe. \v 33 Guardia donga ulita jo chke Jesu dbe nga kada Gólgotage, kaire nga e amaña kada Calavera, nga ege Jesu dule gwaleda. \v 34 Guardia donga bebi Jesu bate clavo giti kruge gire ama uva chia dage tugebanga gdege gageske ketu Jesuge jadale, Jesu uva chia e manachugu allabi gire me jaindu jai dare. \v 35 Guardia donga Jesu gbu kruge ngaña, gire Jesu ñometralla jo jwanbanga Jesudige, ñometra e ulita guardia donga ulita girabatu modi guardia donga bai kaire blachku ole. \v 36 Guardia donga ulita toidu dba Jesu kle kruge ngaña ngwadi, ama ulita chegu gwage Jesudi Jesu manadedi. \v 37 Jesu chuga giti ngaña Jesu krullage chada degle gbere, chada e gerule: “Kwian ai kada Jesu ama kwian israelita ulita chugagwalla kweri rey.” \v 38 Kaire kwian na gdaboke gbere kru na gdabokege ule Jesu ole, kwian e gdabonate agenga me no kwian skwe boanga, gdaite gbere kruge Jesu ko taingwli ngnagu giti, gdaite gbere kru nage Jesu ko jole ngnagu giti. \v 39 Kwian ulita bai kaire kledu joge tangle Jesu kle kruge ngaña ngwadi, kwian e ulita gwagedu Jesudi kruge gire kwian chuga mliunga kidere Jesudi, \v 40 ama gerudu me no tanre Jesu ole: \p —¿Ba amaña me gerudu ba ñage u gerungwa Chube ole skiendba ulita gire chui gbamaire alin ba ñage u e gbeni naskuni no biale? Ulia ba Chube Kirolla, gire ba mo jwennga kruge agali, ¡bai dbige kruge! \p \v 41 Kwian ulita jo tangle Jesu kledu kruge ngwadi gerudu ene kidere Jesudi, ene kaire kwian gerunga Chube ole daba alin chugagwalla ulita, kwian daba tkanga tangle Moisés chadalla giti ulita, kwian israelita chugagwalla juma ulita, kwian e ulita kledu eni, ama kidedu tanre Jesudige, kwian e ulita gerudu me no modige Jesu giti: \p \v 42-43 —Ama ñadu kwian na tanre chudaboi agwa ama me ñage mo chudaboi agali dale mo jwennga kruge. Ama kwian israelita chugagwalla kweri ulia ama mo jwanlenga agali kruge, ene be suge che ulitage ama ulia Chube Kirolla gire che be ama gai ulia. Ama agali gerudu mo giti ama Chube Kirolla ama nu mo ta gbaba Chube ole, ulia ama Chube Kirolla ama gerudu kare, ulia Chube no ama ole, ¿mineade Chube me ama jwen siere ama kle boige nege? \p \v 44 Kwian israelita chugagwalla ulita gerudu me no ene kidere Jesudi, kaire kwian agenga me no gdaboke kledu Jesu ole mo kaire kruge, ama gdabonate gerudu me no kidere Jesudi salengwli kwian na ulita kledu gerule kare. \s1 Jesu jogeda kruge \p \v 45 Chui chku bduke gire nga ulita nga dba ai giti chegu nga jereske, nga jere jagedu ene hora gdamai, chui jo chege nga bonga dbigu gire nga chra chiuni. \v 46 Chui jo chege nga bonga dbigu gire Jesu ngautu kiraske mau kwirale: \p —Elí, Elí, ¿lema sabactani? —geru e gerule: “Cha Chubea, cha Chubea, ¿mineade ba cha chugu ngwadi boi daga ngwale gballa?” \p \v 47 Kwian gweale kle ne ngwadi Jesu keruchugu, geru me sugedu trate kwian ege gire kwian e ulita gerudu modi: \p —Jesu kle ngaute kwian gerunga Chube alin daba ole unsuialin kadakle Elíage. \p \v 48 Kwian ulita kle ne ngwadi gerudu ene modi Jesu giti gire kwian e gdaite jo jrite blike Jesu chudaboi, kwian e lle dagli kare ñeu uva chia gageske gbu glita gwagdage gire ama jo Jesu krulladi, glita giti ama uva chia gage gbu Jesu kate jadale ngaña kruge. \v 49 Kwian na ulita kledu eni gerudu kwian gdaite e ole: \p —Ama chugene, ale manade gwage alin amadi Elías be chie ama jwen dbige kruge o me. \p \v 50 Jesu ngautu kweri nakwaite gire Jesu jokeda. \v 51 Jesu jokeda ene gire sugeti ngwale ñometra ura kle itabanga gwa u gerungwa Chube olege, ñometra e skagedunga tainkwli bonga ngaña joge dba. Dbi jwliendu, kechuga skiendunga, \v 52 kaire keuga kwian jaba ogaba ngwadi tanre skiendunga nate, gire kwian jogebakeda sbali Chubenu ngle chkuni gwade. \v 53 Kwian chkuni gwade ama chegu ne ngwadi, Jesu chkuni gwade gire kwian e ulita jo una Jerusalénge, kwian na tanre gwagedu kwian jogebakeda chkuni gwadedi. \p \v 54 Guardia donga chugagwalla gdaite kledu ne ngwadi ule guardia donga na ngle ole Jesu gdachuge giti, ama ulita gwagedu dbi jwliendudi kaire lle na tanre kledu boi Jesu giti, kwian e ulita kendunga tanre kaire ama gerudu Jesu giti: \p —¡Ulia ulia kwian onbre ai Chube Kirolla! \p \v 55-56 Kaire muinga tanre kledu gwage bate Jesudige Jesu boidu ulita giti, muinga e ulita nu chieba nga Galileage Jesu ole llagli, ama ulita nu chageba Jesu ole Jesu chudaboi baini kaire Jesu chagedu ngwadi, muinga e ulita nu jogeba chke una Jerusalénge ule Jesu ole Jesu gatedi. Muinga e ulitaske muinga gdaite kadakle María-Magdalena kledu. Kaire María na kledu, ama Santiago kaire José chebia. Kaire Zebedeo kirolla chebia kledu ule. Muinga gdamai e kledu ule muinga na ulita ole gwage bate Jesudige Jesu jokeda ngwadi. \s1 Jesu jaba ogakle keugage \p \v 57 Jesu jokeda chuia ngabi gire kwian onbre gdaite igi molen tanre kadakle José jo tienda Pilatodi, José una Arimateamu ama Jesu gerua ganga. \v 58 José jo chke Pilato ngwadi, ama Jesu jaba kadu Pilatoge ogadale. Gire Pilato geru kagu guardia donga alin guardia ñage José chuge ngwadi Jesu jaba jwennga kruge dbe ogadale keugage. \v 59 José jo chke Jesu jabadige gire José Jesu jaba jun dbige kruge, José Jesu jaba bliu ñometra no glitaleske. \v 60 José jo Jesu jaba dbe, jo chke Jesu jaba oge keuga jagere dodabage keuga e jagere Josénu, kaire keuga ege ni kwian jaba ogaba gdaite ne ngwadi. José Jesu jaba ogo ne ngwadi chiga gire ama kechuga kweri gbu ugakallage Jesu jaba nate gire José joni. \v 61 Agwa María-Magdalena kaire María na gdaite ama boke chegu toiba dba keuga Jesu ogle ngwadi ugakalla ngnagu. \s1 Guardia donga Jesu jaba ogle ngwadi ugakalla manade \p \v 62 Chui nagbietege chui e undege chuiage kwian gerunga Chube ole daba alin chugagwalla ulita kaire kwian fariseo ulita jo tienda Pilatodi, \v 63 kwian ene ulita gerudu Pilato ole: \p —Cha chugagwalla, che tachkedale Jesu oña giti, ama songa ngwale, ama kledu gwade gire ama gerudu ama be chkeni gwade chui gbamaige. \v 64 Malen ma no ba kwian gweale kagadale Jesu ogle ngwadi keuga e manadedi chui mongikege, ene kwian geru jwannga amage me ñage chke ngajrege skwe boi Jesu jabage. Kwian gweale me keuga e manade gire kwian geru jwannga Jesuge ñage skwe boi Jesu jabage gire ñage gerule Jesu chkuni gwade, ene kwian songa ngwale e gerua ñage chege tragale ma ngle ngeruge. \p \v 65 Pilato jaindunga: \p —Guardia donga mneite kle e, ba ama ulita dbe keuga ugakalla manade, ba ama ulita gbe ugaka manade no no ta giti, ba me kwian chuge ngwadi skwe boi Jesu jabage. \p \v 66 Pilato gerudu ene kwian israelita chugagwalla ulita ole gire kwian e ulita jo kwian guardia donga mneite dbe Jesu ogle ngwadi, keuga ugakalla giti ama lle uda eru gbu, lle uda e sklie kejre ene kwian me ñage keuga ugakalla e jwennga. Ama ulita keuga jegu kejre ene, gire ama guardia donga gbu Jesu jaba ogle ngwadi manadedi, ene kwian mi chie skwe boi Jesu jabage. Kwian israelita chugagwalla agedu ene ulita gire ama ulita joni. \c 28 \s1 Jesu jaba chkeni gwade \p \v 1 Undege chuia jo tangle gire nagbietege chui domingoge ngabebitabi muinga gdaboke joni Jesu jaba ogle ngwadi, muinga e gdaite María-Magdalena kaire María na gdaite jo tienda keugadi Jesu ogle ngwadi. \v 2 Muinga e bebi joge chke ne ngwadi gire lle boanga Chube alin nga ngaña giti chku nga dba ai giti Jesu jaba ogle ngwadi, lle boanga Chube alin kechuga kweri gbaba keuga kage biunga siere, gire e kote nga jwliendu kweri, lle boanga toidu dba kechuga biabanga siere giti. \v 3 Lle boanga Chube alin e gwadenga no nga ko chrachienga kare, ama ñometralla jutre salengwli dagli kare. \v 4 Guardia donga ulita kledu Jesu jaba ogle ngwadi manadedi, ama ulita gwagedu lle boanga Chube alin edi gire guardia donga ulita gda jiredunga chru ole ama kira jonga nga jonga ama giti, ama chegu sugeti kwian jogebakeda kare. \v 5 María-Magdalena kaire María na jo chke ne ngwadi gire lle boanga Chube alin nga ngaña giti gerudu muinga e ole: \p —Ba me kennga, uñale chage ba kle chage Jesu jinade nate. \v 6 Ama me kle aini dale. Ulia ama gbere kruge, ama jokeda agwa ama chkuni gwadeni ama gerudu kare. ¡Bai aini, gwagede ama jaba ogle ngwadi, ama me kle aini dale, nege ama kle gwadeni! \v 7 Joga blikare kwian geru jwannga Jesuge gdataboko giti gdaite kle ngwadi, ba geru ketadale ama ulitage Jesu giti, ba geru ai kete ama ulitage: “Jesu chkuni gwade, ama be joge nga Galileage ba ngeru, ba ulita jogedale ne ngwadige ten ama ngwange.” Ba geru kete ene ama ulitage cha kle gerule kare ba ole. ¡Joga, joga! \p \v 8 Lle boanga Chube alin gerudu ene ulita gire blikare muinga boke jo siere keuga Jesu ogle ngwadige kennga tanre kaire agwe nga suga no ole, ama jo jrite blikare geru kete kwian geru jwannga ulitage lle boanga Chube alin geru ketu amage kare. \v 9 Muinga boke kledu jrite geru kete kwian geru jwanngage gire Jesu chku mo kaite muinga ege jonke, Jesu gbi kadu muingage: \p —¿Che kle mine? \p Muinga boke jo Jesu gitigu ama jongnagwa skutu dba ko bliu Jesu seradi Jesu gai dage ama Jesu olladu. \v 10 Jesu gerudu muinga e ole: \p —Ba me ta kennga gerule cha giti. Joga geru kete kwian geru jwannga chage ulitage ama jogedale nga Galileage ten cha ngwange, ne ngwadi ama be gwage chadige —Jesu gerudu ene ulita María-Magdalena ole kaire María na ole. \s1 Guardia donga geru jinade ngwale Jesu jaba giti \p \v 11 María-Magdalena ule María na ole jo jrite geru Jesu giti kete kwian geru jwannga Jesuge ulitage gire kaire agwe guardia donga keuga Jesu jaba ogle ngwadi mananga gweale jo unaske, guardia e ulita geru ketu kwian gerunga Chube ole daba alin chugagwalla ulitage boidu mine ulita ama gwa giti Jesu jaba ogle ngwadige. \v 12 Kwian gerunga Chube ole daba alin chugagwalla e mo litu kwian israelita chugagwalla juma ulita ole, ama ulita mo teun boidu Jesu ole giti. Gire ama ulita mo ta gbu ule igi kete tanre guardia donga keuga Jesu jaba ogle ngwadi mananga ulitage. \v 13 Kwian gerunga Chube ole daba alin chugagwalla kaire kwian israelita chugagwalla juma ulita gerudu guardia donga e ulita ole ama ulita gerudale mine kwian ole Jesu jaba giti, ama ulita gerudu guardia ole: \p —Ba gerule kwian geru jwannga Jesuge ulita kigedu Jesu jaba ole ngajrege ba kledu gbe gire. Ba geru tragadale ene kwian ulita ole Jesu jaba giti. \v 14 Chugagwalla Pilatoge be chke uñale ba ulita chegu gbe gire kigedre Jesu jaba ole, cha ulita be Pilato sko ñe, cha be gerule no trate ama ole ba ulita giti, ene ama mi ba gbe boi daga ngwale Jesu jaba gdale —kwian israelita chugagwalla gerudu ene ulita guardia keuga Jesu jaba ogle ngwadi mananga ole. \p \v 15 Guardia e igi gau gerule ngwale Jesu jaba giti ñanale gire ama agedu ulita kwian israelita chugagwalla gerudu kare. \p E boidu ene e suiage tangle chui jo aige tangle kwian israelita kle gerule kaire kwian geru jwannga Jesuge ulita kigedu Jesu jaba ole ngajrege. \s1 Jesu gerule kwian geru jwannga amage ole ama ulita jogedale Jesu gerua trage kwian na ulita ole \p \v 16 María-Magdalena ule María na ole jo chke kwian geru jwannga Jesuge gdataboko giti gdaite ngwadi, muinga e Jesu gerua ulita ketu ama ulitage gire geru jwannga ulita jo nga Galileage jwichuga Jesu nu geruba ama ole giti kare. \v 17 Kwian geru jwannga Jesuge jo chke jwichuga ege, ne ngwadi ama ulita gwagedu Jesudige gire ama gwealege sugedu e ulia Jesu, geru jwannga e Jesu olladu nga suga no ole, agwa gweale na tañachugu e me dale Jesu ulia. \v 18 Jesu jo kwian geru jwannga amage ulita gitigu gire Jesu gerudu: \p —Chube cha gbu nga ngaña giti mauñale nga dba ai giti mauñale, cha ñage age ulita Chube kiralla giti cha takalin kare. \v 19 Malen cha gerule ba ulita ole, joga cha gerua trage kwian nga ulitamu ole, ba gerudale ama ole cha giti ene ama ñage cha gerua gai ulia ba kare, kwian ulita bai kaire cha gerua keruchuge ba giti gire mo ta gbe cha gai ulia, ba kwian ene ulita ñeadale chiske gai ngaña chigage cha Ñenua kalla giti cha Chube Kirolla kalla giti kaire Chube Oña kalla giti. \v 20 Kaire ba kwian e ulita tkale tangle cha gerua gai dage ulia age diali ulita cha gerudu ba ole kare. Ba ulita joge cha gerua dbe ene, gire cha be kle ba ole ule diali ba chudaboi chui tangle chui ulitage —Jesu gerudu ene ulita kwian geru jwannga amage ulita ole.