\id 1TH - Rawa [1Thes.9f; 6-Mar-90; Yereyu-Norma; Level 9f; Rawa; 3-Oct-91] \h 1 TESALONAYIKA \toc1 1 TESALONAYIKA Polndo So Uyi Koreteroga Tesalonayika Oniro Nakangoyingo \toc2 1 TESALONAYIKA \mt1 1 TESALONAYIKA \mt2 Polndo So Uyi Koreteroga Tesalonayika Oniro Nakangoyingo \ip 1 Tesalonayikaro Mande Tabango \ip Pol, ngu, ene Korind endemo nguno oruwoku, ngu naruno nguno, ene nga so uyingga nga ngu, nowoondoyemo hamoo teyingo oni simoo bare, Tesalonayikano oruwonggoku, nguro nakangoro yunoyingo. Tesalonayika ngu, Masedoniya merako nguno ende urungga oruwoku, ngu wendeyi tanggeyimo. Polro endeyoyingo tambu eraya, nguno ene Anutro mande gome keta ngu ero wesiyoyingo. Nga ngu koretero, Polndo mande gome keta ngu, Tesalonayika endemo simoo bareno ngu ero, wesiyoyingo. Ngu naruno, ene mande gome keta ngu ero wesiyootoni, nguno simoo bare gidarega, ngu nowoondoyemo hamoo teyingo oni, tunooteyingo. Nowoondoyemo hamoo teyingo simoo bare gidarega ngu, Yuda oni nangge, simoo bare gidarega bidodo ngu, Yudanonggo ma ombuyingo. Ngu Polro oni ngu, ngu Yuda oni ngu, enengo muriye kurimi ngu yokootoyi, nguro Yuda oniro tabango ngundo nowoondoye biyomi yetoni, nguro ene Pol ko enengo oni simoo bare ngu oweyerootoyi, ene saro Beriyano oororo tunooteyingo. Kootuyisina, Polndo Timooti sureyootoni, Tesalonayikano oorowuyingo. Timooti ko ombuyingo, naruno ngu, ene nowoondoyemo hamoo teyingo oni simoo bare, Tesalonayikano oorootenggoku, nguno ko tewoku, nguro mandeni gome ngu, Polno wesiyoro eyingo. \ip Nga so uyingga ngano ngu, Polndo Anutno esosooteyingo, ngu oni nowoondoyemo hamoo teyingo yanggango, nguro ko Tesalonayika simoo bare nowoondoyemo hamoo teyingo, ngundo Polro nowoondoyi oorengo tewonggoku, nguro nguya ingondudu urungga oorengo, Polro teyingo. Nga so uyino ngu, Polndo nowoondoyemo hamoo teyingo, ngu yanggango teyinowero nguya, ko enengo sumoo mande eyingo, gumi nguya ero, kumooro muri nguya eyingo. \ip Nga bukga nga mande gumi gumi nguro mandeni ngandiro: \li1 * Kambayeroyingo mande. 1:1. \li1 * Ene Anutno ngu simoo bare nguro nowoondoyemo hamoo teyingo, nguro esosooteyingo. 1:2-2:12. \li1 * Polro murini, nguro mandeni ko Polndo Tesalonayika simoo bare kewooroyemo oruwoku, nguro mandeni. 2:13-3:13. \li1 * Muri gome nenengo oorengo, ngu simoo bare nowoondoyemo hamoo teyingo. 4:1-12. \li1 * Yisas ko ootoogeyingo, nguro mandeni. 4:13-5:11. \li1 * Mande gidarega ko okeyi ero, kambayeroyingo. 5:12-28. \c 1 \p \v 1 No Polndo nga so uyingga, nga Sayilas ko Timooti eraga nguya, hooroowenerootoyi nakangooteno. Nga so uyingga nga ngu, Awa Anut, Oo Bidodo Simburi, Yisas Krayis, nguro simoo bare Tesalonayika endemo, nguno Kristen yowuruno oorootenggoku, yengo noorendo nga mandega, nga nakangoyunoro soweyoyunooteto. \p Noorendo, yengo Anutno yemboongetooye, O Anut, gengo sumangengge, ko, gengo imakeyingo muringgega, eneno yunoyi, ero yemboongeteto. \s1 Tesalonayika Simoo Bare Yisasro Nowoondoyemo Hamoo, Ngu Yanggango Teyingo \p \v 2 Naru bidodomo yemboongetetokuno, noore ye bidodo, Anutno esosootero yemboongeteto. \v 3 Yo, yengo nowoondoyemo hamoo teyingo, ngunonggo ko gome teweroyi murimo ko tetenggoku, ngu noorendo ingoro, nguro Awa Anutno esosooteteto. Yendo ngu dobookuriye songo nowoondoye yunoro, ko, yengo nowoondoye yanggango teyinoro, ngunonggo ye Oo Bidodo Simburi Simbunani, Yisas Krayis, ngu sobowooro, suwooyi sano hahangero oorootenggo. Ngundiro nguro, noorendo narudodomo, ngundiro oo ngu ingoro, nguro noore Awa Anutno yengo yemboongero oorooteto. \v 4 Ye Kristen dobookurine, Anutdo yengo gome ingoote. Nguro ngu, noore kuri ingooteto. Anutdo ye enengo oorengo rogoyerowo, ero ingooteto. \p \v 5 Ndadiro nguro, noore ye kewooroyemo tunootero ngu, Anutro Mande Keta Mesarango nga ngu, noorendo yeno kingo ma wesiyoro eyingo. Kini, noore Yuka Kundingiyimboro yanggangoni, ngundo noorengo nowoondonanimo hamoo teyingo, ngu yeni, yanggango tetoni, ngunonggo Anutro Mande Keta Mesarango ngu yoro, ye kewooroyemo ombuyingo. Yo, hamoo, kuri noorendo muri gomemu, ye kewooroyemo hoorooweyeroweroyimboro ko tewootoku, ngu ye kuri ingootenggo. \p \v 6 Ye noorendo muri gomengga, ngu kenoro keyoro ngu, asa, ye Oo Bidodo Simburi Simbunani, nguro muri nguya keyoyingo. Ene kowuri oowooyingga oorengo, ngundo wiriyerootoni ngu, ye nguro kowuri urungga ma ingoyingo. Ndadiro nguro, Yuka Kundingiyimbo ye yoyeni, Anutro Mande Keta Mesarango, ngu ingoro, oni oni teyingo. \v 7 Ngundiro nguro, yengo muriye gomengga ngu, Masedoniya mera, Akayiya (Giris) merako simoo bare, Yisasro nowoondoye hamoo teyingo, ngu etuyeroyingo. \v 8 Ye Anutro Mande Keta Mesarango, ngu yanggango wesiyoro etoyi, giramu ngguyi urungga ngundiro tunooteyingo. Mande ngu yengo nowoondoyemo hamoo teyingo, ngu Masedoniya mera, Akayiya merako, nguno tunootero, ko, mera bidodomo nguya, tunootetoni ingoyingo. Ngundiro nguro, oni kuri ingowonggokuro, noore nguro ko ma ewato. \v 9 Ndadiro nguro, noore kuri yeno oorowuwootoku nguno, oni simoo bare yendo ndadiro ooga ene doongeyemo tewonggoku, nguro mandeni ngandiro eyingo. Yendo yengo oombooro biyomi yokoro, ye nowoondoye yowoorengoro, ye Anut hamoo suwooyi sano keta oorootekungga, nguro nowoondoyemo hamoo tero, nguro ye enengo ko oni tunootero oorootenggo. \v 10 Ngundiro tero, ye Anutro Nangoni, Yisas, sambononggo, ko omburo, yoyoweroyi, ngu sobowootenggo. Ndadiro nguro, kuri Yisas, de omukondino noorengo weti mbumbuwaro kumootoni, Anutdo merenonggo ko yokutuwootoni, keta ootoogeyingo. Ngundiro tero, ngunonggo ene noorengo weti mbumbuwa biyomi ngu bidodo uriyoyingo. Ngundiro nguro, kootuyisina, noore Anutro sanggirini tunooteweroyi, ngu ma yowato. \c 2 \s1 Polndo Tesalonayika Onino Ko Teyingo, Nguro Eyingo \p \v 1 Arisa, ye Kristen dobookurine, ye yengombo kuri ingowonggoku, noorengo ko ye kewooroyemo ko tewootoku, ngu kingo ma teyingo. \v 2 Kini, ye nga kowuringga, nga nguya, ingootenggo. Kuri noore ye Tesalonayika onino ma ombuyingo naruno, noore Anutro Mande Keta Mesarango Pilipayi endemo oni ngu yunoyingo. Ene noorendo ngundiro tetooye ngu, Pilipayi merako oni, ngundo kowuri gura gura, noore yunoro, kootunanisina mande biyomi gura gura nooreya eyingo. Yo, ene ngundiro tetoyi, ene Anutdo yanggango noore yunootoni, nguro noore mete yeno omburo, Anutro Mande Keta Mesarango ngu wesiyoro yeno ewooto. \v 3 Ngu naruno nguno, noore ye kewooroyemo omburo, nga mandega, nga wesiyoro ewootoku ngu, noore godange mande ma ero, ngundi, mande muri biyomi gura tero, nguno ye ma ganayeroyingo. \v 4 Kini, Anut enengombo noore rogoyerootoni, omburo, yeno, enengo Mande Keta Mesarango ngu wesiyoro yunooteto. Ye kewooroyemo omburo, mande keta gome wesiyoro, etetoku kongga nga, yendo kenoya, oni oni teyi, ero kini. Kini, noore Anutdo yeyoya, oni oni teni, ero, nguro ko teteto. Ndadiro nguro, Anutdo noorengo ingondudunani, nowoondonani nguya wirikoro, kenoro ingoote. Noorendo, mete enengo koni nga teweroyi, Anutdo nguro ingoote. \v 5 Hamoo oorengo, Anut watayi tero, ko, ye nguya, kuri ingootenggo. Nga mandega yeno wesiyoro etuyerootetoku nga ngu, ye ganayeroro, yengo oo kenoro nguro ingoro, yoweroyimboro mande gome nga, ma eteto. \v 6 Kini, noore ye kewooroyemo mande wesiyoro etetoku nga ngu, yendo simoo bare gidarega nguya, mande nga ingoya, nguro ye noore bingaminani okooyi, ero kini. Hamoo oorengo kini! \v 7 Hamoo, noore ye kewooroyemo, Krayisro Aposel oni, oorooteto. Ngundiro nguro, noore mete yeno etooye, yendo ngu komo noore hoorooweyerowanggo. Ene noorendo yeno ngundiro ma eyingo. Kini, noore Anutro mande hamoo, ngu yeno ememonggo wesiyoro ewootoku, ngu baredo, enengo simoongo gome soboyerooteku muringga, ngundiro noorendo yeno tewooto. \v 8 Noore yengo gome oorengo ingooteto. Ngundiro nguro, noore Anutro Mande Keta Mesarango, ngu wesiyoro yunoro, noorengo ketangga nga yokoro, ngundo ye hoorooweyerowero meyeteto. Ndadiro nguro, ye kuri noorengo dobookurinani oorengo tunootewonggo. \p \v 9 Dobookurinani, ye kuri ingootenggo. Noore ye kewooroyemo Anutro Mande Keta Mesarango wesiyoro, etooye ngu, yendo noore soboyeroyi, ero, kowuri ye ma yunowooto. Kini, noore Mande Keta Mesarango, nga yeno wesiyoro ero, ko, suwooyi sano nguya, no kandenembo ko yanggango tero, noorengo oowari yoweroyimboro tewono. Ndadiro nguro, noore kowuri ye yunoweroyi nguya kini. \p \v 10 Ye kuri ingootenggoku, ngu Anut nguya ngandiro ingoote. Noore ye Krayisro nowoondoyemo hamoo teyingo, simoo bare kewooroyemo oruwootoku, nguno noore muri kundingiyi, nenengo nangge tero, oo biyomi gura yeno ma teyingo. \v 11-12 Ye ingootenggo. Merako ngano, awaye gurado enengo simoongo gome soboyerooteku, ngundiro nangge, noorendo yeno nguya, ngundiro teyingo. Ngu ngandiro. Noorendo yengo ingonduduye yokutuwooro, nowoondoye yanggango yunoro, eririyerootetoku ngu, Anutdo muringga, ingooteku ngundiya teyi, ero, nguro yeno yootunoro eteto. Ndadiro nguro, yengo nowoondoyemo hamoo teyingongga, Anutro ingootenggoku, ngu yanggango oorengo teya oriyi. Ye ngundiro oodoyi, asa, Anutro endeningga, enengo simoo bare soboyerooteku, nguro duridarinidodoga, nguno uwero negoyerowoku, nguno uwanggo. \s1 Kristen Oni Ene Komo Yanggango Dikaya, Kowuri Koorowooyi \p \v 13 Ye Anutro Mande Keta Mesarango ngu noorendo etooye, ye ngu ingoro, nowoondoyemo hamoo tewonggoku, ngu ye kuri ingootenggo. Ngu mandega ingowonggoku ngu, ye oniro mande, ero ma ingoyingo. Kini, yendo ngu Anutro mande hamoo oorengo, ngu ero ingoyingo. Ngundiro nguro, hamoo mande, ngu Yuka Kundingiyimbo nowoondoyemo ko tetoni, ngunonggo engge gome oorengo tunooteyingo. No ngu kenoro, nguro suwooyi sano Anutro esosootero, yemboongerorooteno. \v 14 Ye Kristen dobookurine, Kristen oni simoo bare Yisas Krayisro nowoondoyemo hamoo teyingo, Yudiya merako oorootenggoku, nguno kowuri tunooteyingo, ngundiro yeno nguya, tunootete. Ene Yisasro nowoondoyemo hamoo tetoyi, nguro Yuda merako oni gidaregado, kowuri gura gura ene yunootoyi, koorowooyingo. Ngundiro nangge, ataga, yengo nowoondoyemo hamoo teyingo, nguro Tesalonayika endemo oni, ngundo kowuri urungga ye nguya, yunootoyi, koorowootenggo. \v 15 Yo, kurimi, Yudiya merako, Yuda onindo, noorengo Oo Bidodo Simburi Simbunani Yisas, ko, Anutro ingondudu eyingo oni oowooyingga nguya, yureyi kumooyingo. Ene ngundiro muri biyomi ngu tero, ngunonggo noore nguya, oweyerootoyi sayingo. Enendo oni bidodoboya, mundi mundi tero oodoyi, Anutdo enengo muriyengga nguro ma ingooteku ngu! \v 16 Ene oni sowe gidarega Anutro Mande Keta Mesarango, nga ma ingowero, ero ingootenggo. Ngundiro nguro, noorendo saro, Yisasro Mande Keta Mesarango, nga wesiyoro eweroyi oorenani goodootenggo. Ndadiro nguro, enendo ngu ngandiro ingootenggo. Oni sowe gidarega, ngundo Yisasro nowoondoyemo hamoo ma tewero, ero ingootenggo. Ene ngu muri biyomingga, ngu tero oodoyi, nguro enengo weti mbumbuwaye urungga oorengo ooretoni, nguro Anutro sanggirini urungga oorengo, kuri eneno tunooteyingo. \s1 Polndo Ngu Tesalonayika Oni Ngu Yeyoweroyimboro Hahangeyingo \p \v 17 Ye Kristen dobookurine, Yuda onindo ye kewooroyemo, ngunonggo noore oweyerootoyi sawooto. Ene noorendo, ye ngu ma kabeyerooteto. Kini, suwooyi sano noorengo ingondudunanimo, ngu sodedo yeno ko omburo, yeyowero hahangero oorooteto. Ene Setando, noorengo oorenani goodooyunoote. \v 18 Yo, hamoo, naru urungga nguno, noore yeno ko ombuwero ingooteto. No Pol, nondo nguya, yeno omburo yeyoweroyimboro ingooteno. Ene Setando noorengo oore suwooyi sano ukingoro ooroote. \v 19-20 Kootuyisina, Oo Bidodo Simburi Simbunani, Yisas Krayis, ko omburo noore yoyoweroyi, naruno nguno, noore ndawu ooga ngu sobowooro, oni oni tewato? Ndawu ooga ngu noorendo kongga tewootoku nguro uriyi? Ye Yisasro nowoondoyemo hamoo teyingo oni Tesalonayikano oorootenggoku ngu, ye ngu noorengo uriyi! Yo, hamoo, ye nooreya Yisasno dikawatoku nguno ngu, yendo ngu noorengo duridarinani, ko, yendo ngu noorengo oni oni teyingo urungga! \c 3 \s1 Polndo Timooti Soweyootoni, Tesalonayikano Oorowuyingo \p \v 1-3 Asa, ye Kristen dobookurine, noore yengo nowoondoye hamoo teyingo, nguro enggeni naru pirungga ma ingoro, nguro noore mandeni ingowero hahangewooto. Ngundiro nguro, noore Atens endemo ootooro, ngunonggo noore Timooti sureyootooye yeno oorowuwo. Timooti ngu Anutro ko oni, noorengo Kristen doboonani, ene nooreya Krayisro Mande Keta Mesarango, oni simoo bareno wesiyoro eweroyi oni nooreya ko teteto. Ene yeno oororo, ye hoorooweyerootoni, nowoondoyemo hamoo teyingo ngu yanggangododo tero, nguno yengo nowoondoyemo hamoo teyingo, ngu ma yokowanggo. Ndadiro nguro, ye kuri ingowonggo. Noorendo yeno ewootoku ngu, noore Yisasro nowoondonanimo hamoo tetooye, nguro mundi onindo, noore kowuri yunootoyi, koorowooro oruwato, ero etooye, ingoyingo. \v 4 Yo, hamoo, ye kuri ingoyingo. Kuri, noore ye kewooroyemo ootooro, nguno noore Yisasro Mande Keta Mesarango, wesiyoro etooye, nguro mbumbuwadodo onindo kootunanisina mande ero, kowuri gura gura yunootoyi, noore yeno mande ngundiro ewootoku, ataga oo ngundiro tunootete. \v 5 Ngundiro nguro, no Timooti soweyootoowe, oorowuwoku ngu, nguro damoni ngandiro. No yengo nowoondoyemo hamoo teyingo, ngu ingoweroyimboro. No nowoondone kowuri ingowonoku ngu, Setando, ye towooyeroro, ganayeroro yowoosooro, enengo oore biyomingga, nguno yoyewakuro, nguro kowuri ingowono. Ene ngundiro tetoni ngu, asa, noore yeno ko yanggango tewootoku, ngu kingo kinitewa. \s1 Timootindo Mande Gome Yoro, Polno Ko Ombuyingo, Nguro Mande \p \v 6 Gome oorengo! Ataga Timooti ko omburo, yengo nowoondoyemo hamoo teyingo, nguro mande gome etoni, ingooteto. Yengo nowoondoye hamoo teyingo, ngu yanggango yero, Kristen dobookuriye bidodo nowoondoye yunootenggoku, nguro etoni ingooteto. Ene ngandiro ero, ye noore ingondudu yeroro, nowoondoye noorengo gome tero, ye noore yeyowero, hahangetenggo. Noore nguya, ye yeyowero, hahangeteto. \v 7 Ngundiro nguro, ye Kristen dobookurine, noore yengo mande gome ingootooye, ngundo yengo nowoondoye hamoo teyingo, ngu yanggango oodoni, nguro ngu, ngundo noore nowoondonanimo hamoo teyingo, yanggango teyunoote. Ngu mandega, ngundo ngu, noorendo kowuri koorowootetoku, nguno gome hoorooweyeroote. \v 8 Ataga noore ingooteto. Yendo Oo Bidodo Simburi, nguro nowoondoyemo hamoo teyingo, ngu yanggango oodoyi, ngunonggo noorengo nowoondonani hamoo teyingongga ngu nguya yanggango teyunoote. \v 9 Nguro ngu, Anutro doongeyimo, noore yengo oni oni terorooteto. Ngundiro tero, noore suwooyi sano, yengo Anutno esosootero yemboongerorooteto. \v 10 Yo, naru bidodomo yemboongetetokuno, noore nowoondonani bidodomo, ye yeyoweroyimboro yemboongero oorooteto. Noore ye kewooroyemo ko ootooro ngu, asa, noore mete yengo nowoondoye hamoo teyingo, ngu yanggango teyunowato. \p \v 11 O Awa Anut, ko, noorengo Oo Bidodo Simburi Simbunani, Yisas, nondo enengo ngandiro yemboongeteno. Gedo noorengo oore, eneno oorowuweroyi ngu yeyunootoyi, noore mete eneno oorowuwato. \v 12 Oo Bidodo Simburi Simbunani, gedo ene nowoondoye yeyi, Kristen simoo bare, ngu enengo kewooroyemo, ko, oni gidarega bidodo nguya, nowoondoye ebe ino ino tewanggo. Gengombo ngu muringga, ngu tetooga, ngundo yeningga, eneno nguya urungga oorengo tunooteya orini. Gedo ene hoorooweyerootooga, enendo Kristen dobooyi, ko, simoo bare gidarega nguya, newende inoni, noorendo nowoondonani ene yunootetoku, ngundiya teyi. \v 13 O Awa Anut, ge enengo nowoondoye yega, yanggango yetoningga, ngunonggo ene mete, ge doongenggemo, kundingiyi oorengo tero, nguno biyomi gura, eneno ma oruwa. Ngundiro hoorooweyerootoyi oodoyi, nguno gengo Nangongge Oo Bidodo Simburi, Yisas, ngundo enengo keyimo, oni ngudodo ombuyingo naruyemo nguno, yanggango dikawanggo. Nguro no geno yemboongeteno. \c 4 \s1 Anut Doongeyimo Nenengo Endeyoweroyi, Nguro Mande \p \v 1 Ye Kristen dobookurine, nga so uyingga ngaro mande wenga ngandiro. Anutdo muri gome yendo teyi, ero ingooteku, ngu nondo etuyerowonoku, ngu ataga ye keyootenggo. Ngu gome oorengo. Ene noorengo Oo Bidodo Simburi Simbunani, Yisas oowooyimo, no yengo ngguyinggayi tero, nguro sumoo mamanayerootetoku, ye komo kootuyisina nguya, naru bidodomo, ngundiya nangge keyoya tetoyiga, ngu ooroya yeningga, urungga tunooteya oriyi. \p \v 2 Ye kuri ingootenggo. Noorendo mande etuyeroro yunowootoku ngu, Oo Bidodo Simburi Simbunani, Yisas, nguro yanggangonimo, oowooyimo nguya yunowooto. \p \v 3 Anutro ingondudunimo ngu, ye komo ngandiro muri ngu teyi, ero ingoote. Ye bidodo komo muri kundingiyi oorengo, ngu nangge keyoyi. Ye bidodo sebobarese buribari teweroyi muri biyomingga, ngu ma keyowero. \v 4 Ye bidodo komo ingonduduye, nowoondoye, gome sobowooya, ngunonggo baresumooyemboya muri gome, Anutdo nguro ingooteku, ngu teya, kundingiyi oriyi. \v 5 Ye simoo, oniro bare gura ma kenomayingowero. Ngundiro nangge, ye bare nguya, simoo gura ma kenomayingowero, Anut watayi kini, onindo tetenggoku, ngundiro ma tewero. \v 6 Ye komo dobookuriye ganayeroro, nguro oo gura ma yomburiyowero. Ye ngundiro tewanggoku ngu, asa, Oo Bidodo Simburiga, ngundo kowuri urungga oorengo, ye gumi yunowa. Nguro noorendo yeno mandega kuri eyingongga, nguro ingonda teyi! \v 7 Ndadiro nguro, Anutdo noore sebobarese muri biyomi ngu keyoyi, ero ma negoyeroyingo. Kini, Anutdo nooreya muri nenengo kundingiyi oorengo, ngu keyoyi, ero negoyeroyingo. \v 8 Ngundiro nguro, oni ene nga mandega, nga etuyerowonoku, ngu kootu inoro yokowaku ngu, asa, ene oniro mande ngu ma kootu inowa. Kini, ene Anutro mande kootu inowa. Yo, hamoo, Anut enengo Yuka Kundingiyi, oniro ingonduduyemo yero inoyingo, ngu ene kootu inoote. \s1 Noore Komo Muri Nenengo Nguno Ko Tewato \p \v 9 Yo, Anut enengombo oni nowoondoye yunoweroyi muringga, ngu kuri etuyerowo. Ngundiro nguro, no nguro mande gura ma nakangowano. \v 10 Hamoo oorengo, ye Masedoniya merako oni Kristen simoo bare bidodo ngu nowoondoye yunootenggo. Nguro ngu, no ye nowoondoye ko yokutuwootoowega, ye komo ngu muringga, tetoyiga urungga yeni, ero nguro eririyerooteno. \v 11 Ye komo yengo koye, nguno nowoondoye yeya, nguno imakeyingo muringga nguno yengo ko ngu teya oriyi. Ye komo yengo kandeyebo ko ngu tewanggoku, ngundo yengo hoorooweyerowa. No mande ngundiro ero, ye etuyerowono. \v 12 Ye ngundiro tewanggoku ngu, asa, ye oo guraro ma wenonowanggo. Ngundiro tetoyi ngu, asa, oni Anutro mande ma keyootenggoku, ngundo yengo muri gomengga, ngu kenoro, nowoondoyemonggo, yengo bingamiye okoowanggo. \s1 Kristen Oni Simoo Bare Kumooro Ko Ootoogeweroyi, Nguro Mande \p \v 13 Ye Kristen dobookurine, no yendo gome ingoyi, ero ingootenoku ngu, ndawu ooga Kristen oni kumooyingomo, nguno tunootewa. Ye nguro nowoondoyemo buribari ingowero ngu, oni Anutro nowoondoyemo hamoo kini, ngundo kowuri ingootenggoku, ngundiro ma tewero, ero ingooteno. \v 14 Noore ngu, Yisas merenonggo ko yokutuwootoni, keta ootoogeyingo, nguro nowoondonani hamoo teni. Ngundiro nguro, noore ingooteto. Yisasro yanggangonimo, Anutdo Kristen oni kuri kumooyingo, ngu yokutuyerootoni, ootoogero, Yisasdodo ko ombuwanggo. \p \v 15 Anutro mandeni ngu, noorengo Oo Bidodo Simburi Simbunani, ngundo ngandiro ero etuyeroyingo. Kootuyisina, Yisas ko ombuteku narunimo, noore Kristen keta oorootetoku, ngundo Kristen oni kuri kumooyingo, ngu koreteyunoro ma oorowuwato. Kini, Yisasro nowoondoyemo hamoo teyingo oni kuri kumooyingo, ngundo koretero, Yisasno oorowutoyi, asa, noore nowoondonani hamoo teyingo, simoo bare keta oorootetoku, ngu nguya kootu ene keyeroro oororo, eneya yowuruwoowato. \v 16 Yo, hamoo oorengo, Anutro sambono Engel oni koreteyingongga, Anutdo ene mande inootoni, ngunonggo ene meno yanggango ero, Anutro unggu uwoowa. Ene ngguyi urungga utoni ngu, asa, ngu naruno, Oo Bidodo Simburi Simbunani, enengombo sambo ende yokoro, ko ombuwa. Ngu naruno, Krayisro oni kuri kumooyingo, ngundo koretero ko ootoogewanggo. \v 17 Ngundiro ootoogetoyi ngu, asa, noore Kristen oni keta oorootetoku, ngu naruno nguno, Oo Bidodo Simburi Simbunani, ngundo noore ko Kristen simoo bare kuri kumooyingo nguya, yoyootoni, eneya sambono goboore musiyomo yowuruwoowato. Ngundiro yowuruwooro, noorengo Oo Bidodo Simburi Simbunani nguya, sugi sugi oruwato. \v 18 Arisa, nga mandega ngando, ye komo Kristen dobookuriye nowoondoye yanggango yunootoyi, nguno ene ngundiro kowuri, nguro ingonduduye urungga ma tewanggo. \c 5 \s1 Noore Komo Oo Bidodo Simburi Simbunani Ko Ombuweroyi, Nguro Sobowooro Oruwato \p \v 1-2 Ye Kristen dobookurine, no yengo so uyi nakangoro, Yisas ko ombuweroyi, nguro naru, kowooyingo naru nguro mandeni ma etoowe ingowanggo. Ndadiro nguro, ye kuri ingootenggo. Ye yakaka onindo suwoono torige mayeweroyi nguro naru ma ingootenggoku, ngundiro nangge, Oo Bidodo Simburi Simbunani, ko ombuweroyi naru nguya, ye ma ingootenggo. \v 3 Ngu naruno, oni simoo bare ngandiro ero ingootenggo. Nga naru gome oorengo, noore gome bibitetetoku nga, ero, ingoro oorootenggo. Ngu narunggano nguno, sodedomangge kowuri urungga oorengo omburo yomburiyerowa. Yo, ngundiro kowuringga, ngu omburo, baredo simoo bisiyowero naruno, koretero ogingo kowuri sodedo ingootenggoku, ngundiro nangge, kowuri ogingongga sodedo ombuteku, ngu hamoo oorengo, dagaweroyi kini. \v 4 Ye Kristen dobookurine, ye ngu oni Setanro ooreriko oorootenggoku, ngundiro ma oorootenggo. Nguro ngu, narungga ngu, yeno sodedo tunooteweroyi, ngu yakaka onindo yeno tunootetoyi, soriyokootenggoku, ngundiro ma tunootewa. \v 5 Ye Yisasro nowoondoyemo hamoo teyingo oni, ye Yisasro murini keyootenggoku ngu, ye enengo soru himimo endeyoro, yengo ko gome ngu ogisano tetenggo. Ngundiro nguro, ye muri biyomi gura gura suwoono mera kombiteyingomo tetenggoku, ngu ma tewero. \v 6 Nguro ngu, noore oni simoo bare nowoondoyemo hamoo ma tero, gaboye wetorootenggoku, ngundiro ma tewato. Kini, noore komo noorengo endeyoyingo gome sobowooro, Yisasdo ko omburo yoyoweroyi, nguro hahangero, yanggango doongedoongoodoongo tero, sobowooro oruwato. \v 7 Noore kuri ingooteto. Oni nowoondoyemo hamoo ma tetenggoku ngu, enengo gaboye ngu oni suwoono werootenggoku, ngundiro wetorootenggo. Yo, ngu oni ngu, ene sono kowoo yanggango (Biya) netenggoku muringga, nguno ootooro, ko, muri biyomi gura gura oowooyingga nguya tero oorootenggo. \v 8 Ene noore Yisasno nowoondonani hamoo teyingo oni ngu, noore Yisasro murinimo endeyootetoku ngu, noore ngu oni biyomi ngundiro kini. Kini, nowoondonani hamoo teyingo, ngundo hoorooweyerootoni, nguno noorengo endeyoyingo gome sobowooro, dobookurinani nowoondonani yunootooye, ngundo nowoondonani yanggango yunoyingo. Nguro ngu, Setando towooyerooteku naruno, noore kuri meyero oorootetokuro, nguro Setando noore ma yoyowa. Ngu ngandiro: noore koondimu yanggango urungga, ebe ureweroyimu moore. Noore Anut sobowootooye, omburo ko yoyoweroyi muringga, ngundo ingondudunani tomoku yanggangonggado tabanani doobengooteku, ngundiro doobengootoni, nguro noore ma yomburiyerowa. \v 9 Yo, Anutdo nooreya, enengo sanggiriningga ngu yoyi, ero ma roogoyerowo. Kini, ene Yisas Krayis, noorengo Oo Bidodo Simburi Simbunani, noore nguro rogo tetoni, ngundo omburo, noore eneno nowoondonani hamoo teyingongga, ngu ko yoyowa. \v 10 Noore Yisasno nowoondonani hamoo teyingo oni, kuri kumooyingomu, ngundi, keta oorootetoku nga, Yisasdo hoorooweyerowero kumooyingo. Ngundiro nguro, noore eneya suwooyi sano keta oruwato. \v 11 Arisa, ye komo nga mande gomengga, nga dobookuriye bidodomo wesiyoya eya, enengo nowoondoye yanggango teyunoya, ko, nowoondoyemo hamoo teyingo, ngu yanggango teyunoyi. Yendo ataga ingoro tetenggoku, ngundiya teya soweyoyi. \s1 Ye Komo Anutdo Muri Gomemu Ingooteku, Ngu Keyoyi \p \v 12 Ye Kristen dobookurinani, noorendo yeno ngguyinggayi tero, sumoo sumoo eteto. Ye komo yengo Kristen tabango oni kewooroyemo, ko yanggango tero, hoorooweyeroro, yengo endeyoyingo ngu yooneneyerootenggoku, nguro ye enengo oowooye bingamiye okooro, enengo mandeye ngu keyoyi. Ndadiro nguro, noorengo Oo Bidodo Simburi Simbunani, ngundo yengo Kristen tabango oni rogo teyunowo. \v 13 Yo, ene ye hoorooweyeroro, ko yanggango tetenggoku ngu, ye nguro komo nowoondoye yunoya, nguro oowooye bingami okooyi. Ye bidodo komo simoo bare kewooroyemo, nguno nowoondoye imakeyingo muringgano, nguno oriyi. \p \v 14 Ye Kristen dobookurinani, noore yeno mande yanggango eteto. Ye komo oni ko tewero surekinikini tetenggoku, nguro endeyoyingo, ngu yooneneyeroyi. Oni sosoretenggoku, ngu hoorooweyeroya, nowoondoye yanggango teyunoyi. Oni Yisasno nowoondoyemo hamoo teyingo ngu yanggango kini, ngu ye nowoondoye yanggango teyunoyi. Ye komo oni bidodomo, imakeyingo muri nangge eneno teyi. \p \v 15 Onindo muri biyomi yeno tetoyi ngu, yebana nguro biyomi, ngu gumi ma tewero. Kini, yendo muri gome, ngu nangge eneno teyi. Yo, naru bidodomo, ye komo Kristen dobookuriye, simoo bare songomo nguya, nowoondoye yunoya, muri nenengo ngu eneno ko yanggango teyi. \p \v 16-18 Ye komo suwooyi sano, oni oni teweroyi muri ngu teyi. Ye komo naru bidodomo, Anutno yemboongeyariyi. Ye komo oo biyomi, ko, gomemu yeno tunooteteku, ngu bidodoboro Anutno esosooteyariyi. Ye ngu Krayis Yisasro oni simoo bare, Anutdo ngundiro muri ngu teyi, ero ingoote. \p \v 19 Ye Yuka Kundingiyimboro koni, oni kewooroyemo oorooteku, ngu ma gosiyowero. \v 20 Onindo Anutro Mande Keta Mesarango yeno wesiyoro ero, ngundi, Anutdo oni nowoondoye sanggawero ingonduduyemo mande gidega nguya, yunootoni, ngu wesiyoro etoyi ngu, asa, ye Anutro mande ngu ma kootu inowero. \v 21-22 Ye komo mande oo bidodo yeno tunootetenggoku, ngu gome wirikoya, oo gome Anutnonggo ombuteku ngu, ngu nangge teya, oo biyomi muri gura gura ngu bidodo andangeya yokoyi. \p \v 23 Nguro ngu, nondo Anutno yengo ngandiro yemboongeteno. O Anut, gedo nowoondoge imakeweroyi, nguro simburi. Ngundiro nguro, gedo ene yoyega, ene kundingiyi oorengo tunootewanggo. O Anut, gedo enengo ingonduduye nowoondoye ngu bidodo gome soboyeroya, hoorooweyerootooga, enengo endeyoyingo muriye, ngu bidodo kundingiyi oriyi. Ene ngundiro tetoyi ngu, asa, gengo nangongge, Yisas Krayis, noorengo Oo Bidodo Simburi Simbunani, ngundo ene ko yoyowero, ombutekuno ngu, asa, enengo endeyoyingomo, ge oo biyomi gura ene bungomo ma kenowa, ero yemboongeteno. \v 24 Yo, Anutdo ye enengo simoongo tunooteyi, ero negoyerowoku, nguro hamoo oorengo, yeno oo bidodo tewero, gosiyowoku, ngu hamoo teyunowa. \p \v 25 Ye Kristen dobookurinani, ye komo Anutno yemboongetoyi, ngundo noore mete hoorooweyeroro, yanggango yunowa. \p \v 26 Ye Kristen dobookuriye, yeyoya ngu, asa, ye eneya oni oni teya, kandeye dowooyi. \p \v 27 No Oo Bidodo Simburi Simbunani oowooyimonggo, no yeno mande yanggango eteno. Ye komo nga so uyingga nga, Kristen dobookuriye bidodomo kandangetoyiga, ingoyi. \p \v 28 No Anutno yengo yemboongeteno. O Anut, gedo yoyega, noorengo Oo Bidodo Simburi Simbunani, Yisas Krayisro sumangeni, ngundo eneya oruwa, ero yemboongeteno. Ngu hamoo.