\id JOL - Roviana \h Zoili \toc1 Sa Buka te Zoili \toc2 Zoili \toc3 Zol \mt2 SA BUKA TE \mt1 ZOILI \imt1 Sa Vinabakala \ip Vasinahite mo si ta gilana guguana sa poropita Zoili, meke lopu bakala tugo sapu totoso sa si koa ia sa. Ba gina ta kubere sa buka hie pa kalina mae sia gogoto babe gore kamo vuaheni made gogoto sipu lopu ele podo se Zisu Karisito, totoso koa baṉara sari tie Pesia. Vivinei nia Zoili sa guguana sa ninuquru mae tadi na kupokupo kaleadi hola meke sa dada lavata pa Palesitaeni. Koari na ginugua hire si dogoria sa si keke vina gilagila koasa Rane Tanisa Baṉara; totoso sapu kaqu va kilasi e Zihova sarini pu kilua sa Nana hiniva toṉotona. Tozi vura nia sa poropita sa tinioko te Zihova koari na tie pude kekere, meke sa vina tatarana sa Nana vinaleana pule meke sa Nana minana koari na Nana tie. Bakala valeana sa vina tatara sapu kaqu garunu gore mae nia Tamasa sa maqomaqona koari doduru tinoni, palabatu na barikaleqe, tie vaqura meke na barogoso na kaleqe. \iot Sari na Ṉati Pinaqapaqahana sa Buka \io1 Sa oza tana kupokupo. Hinia 1:1 kamo hinia 2:17 \io1 Sa vina tatarana sa vina leana pule. Hinia 2:18-27 \io1 Sa Rane Tanisa Baṉara. Hinia 2:28 kamo hinia 3:21 \c 1 \p \v 1 Hie sa inavoso te Zihova koe Zoili sa tuna e Petueli. \s1 Kuliusu nia ri na Tinoni sa Tinahuara tadi na Linetelete \q1 \v 2 Mi va avoso mae gamu na tie komiha mia, \q2 meke gamu doduru pa Ziuda. \q1 Vegua ele hoke ta evaṉa tugo si keketoṉa pa totoso tamugamu \q2 babe pa totoso tadi na tiatamamia pukerane sapu guahe? \q1 \v 3 Vivinei nia koari na mia koburu sa guguana sa; \q2 meke arini kaqu tozini sari na tudia, \q2 meke arini pule kaqu tozini sari kasa tumia vugo repere. \q1 \v 4 Rovana na rovana kupokupo si hake koari na linetelete; \q2 meke be kaiqa elelo si koa hola saripu lopu ta gani koa keke rovana, si kaqu ta gani va mate koa keke rovana votikaena si asa.\fig Sari kupokupo|alt="locusts" src="hk00059b.png" size="col" loc="Joel 1:2-12" copy="Horace Knowles" ref="1:4" \fig* \q1 \v 5 Vaṉunu, mamu kabo gamu na tie mari naponapo mia; \q2 mi kabo gamu na tie pu hoke napo vaeni; \q2 sari na qurepi pu hoke taveteni vaeni vaqura si ta ṉovala palae beto. \q1 \v 6 Keke puku minate kupokupo si raza ia sa popoa;\x * \xo 1:6 \xt Rev 9:8\x* \q2 ṉiṉira hola si arini meke lopu boka ta nae sina soku hola; \q2 sari na livodi rini si ṉaru gua tugo na livo laione. \q1 \v 7 Ṉovala betoi rini sari nada huda vaeni \q2 meke gani va matei rini sari na nada huda piqi, \q2 ṉurihi rini sari na kapudi rina huda osolae keoro beto sari na lelaṉadi. \q1 \v 8 Mi kabo gamu na tinoni, \q2 gua puta tugo keke vineki \q2 sapu kuliusu nia sa sa minate tanisa koreo sapu hiva haba ia sa. \q1 \v 9 Namu loketoṉa huiti babe na vaeni si kaqu ta vala pa Zelepade; \q2 sari na hiama ba kuliusu tugo sina loketoṉa sa dia vinariponi la koe Zihova. \q1 \v 10 Qega sari na inuma; \q1 kuliusu sa pepeso, \q2 sina ta ṉovala sari na huiti, \q2 popa sari na qurepi \q2 meke harahara sari na huda olive. \q1 \v 11 Mi kuliusu gemi si gamu na tie uma; \q2 mi kabo gamu pu hoke kopuni sari na inuma vaeni, \q2 sina sari na huiti, na bale, \q2 uve meke sari doduru linetelete si ele ta ṉovala beto. \q1 \v 12 Sari na huda vaeni meke na huda piqi si harahara; \q2 sari doduru huda vuvua si egoro meke mate beto. \q1 Sa qinetuqetu tadi na tie ba ele beto tugo. \q1 \v 13 Gamu na hiama pu tavetavete koasa hope, \q2 mi va sagei sari mia poko tinalotaṉa mamu kabo! \q1 Mi nuquru la pa Zelepade, \q2 mamu kabo doduru boṉi vasina! \q1 Loke huiti na vaeni pude vukivukihi lani koe Tamasa. \q1 \v 14 Tozini sari na tinoni pude madi pa hinenahena; \q2 mamu tiokia si keke vinarigara! \q1 Varigarani sari na koimata \q2 meke sari doduru tinoni pa Ziuda, \q2 mamu nuquru la pa Zelepade te Zihova sa mia Tamasa, \q2 mamu kabo na varavara tepatepa la koa Sa. \q1 \v 15 Ele tata mae sa rane te Zihova;\x * \xo 1:15 \xt Ais 13:6\x* \q2 na rane sapu kaqu va maea sa Tamasa pu tagoi sari doduru ṉiniraṉira \q2 sapu sa rane tana tinahuara. \q2 Variva holoqoruna hola sa rane asa. \q1 \v 16 Malaṉa si gita sina ta ṉovala sari nada linetelete. \q1 Loke qinetuqetu tugo si koa pa korapana sa Zelepade tanisa nada Tamasa. \q1 \v 17 Mate sari na kiko koasa pepeso popana. \q2 Loke vasi kiko si boka tava naqiti, \q2 ke sari na vetu vekovekoana kiko si kokobadi, \q2 ke ta huara palae. \q1 \v 18 Kabo pa tinalotaṉa sari na bulumakao, \q2 sina loketoṉa hokara sa duduli tadirini pu koa; \q2 malaṉa tugo sari na rovana sipi. \q1 \v 19 Kabo atu koa Goi si rau, ke Zihova, \q2 sina sari na duduli na huda si mate beto, \q2 gua na sului nika si arini. \q1 \v 20 Sari na kurukuru pinomo ba kabo atu tugo koa Goi, \q2 sina popa beto sari na leana. \c 2 \s1 Sari na Kupokupo si guana Vinabalau koasa Rane te Zihova \q1 \v 1 Mi ivua sa buki, sa vina balau pa Zaione, \q2 sa toqere hopena te Tamasa. \q1 Mi holoqoru gamu na tinoni pa Ziuda! \q2 Sina sa rane te Zihova si tata hokara mae. \q1 \v 2 Kaqu opoadumu meke huporo dudukurumu sa rane asa. \q1 Sa puku minate lavata tadi na kupokupo \q2 si zukuru la guana huporo sapu nobi tamuni sari na toqere. \q1 Loke tiṉitoṉa sapu kekeṉoṉo gua asa, \q2 meke lopu kaqu ta evaṉa pule tugo. \q1 \v 3 Gani va matei rini sari na linetelete guana sinulu nika. \q2 Sa popoa pa kenudia rini si gua puta tugo sa Inuma Idini, \q2 ba pa mudidia si na vasina qegana. \q2 Loke tie si kaqu boka goveteni si arini. \q1 \v 4 Doṉo guana hose si arini;\x * \xo 2:4 \xt Rev 9:7-9\x* \q2 haqala guana hose varipera. \q1 \v 5 Sipu horu si arini pa batudi rina toqere, \q2 si halabutu guana totopili varipera si arini; \q2 pidapidala guana duduli popadi pa nika si arini, \q2 meke turu va tokele guana va namanama pude rapata. \q1 \v 6 Sipu ta dogoro mae si arini si holoqoru beto sari doduru tie; \q2 beasa beto isumatadi. \q1 \v 7 Rapata guana tie varane si rini, \q2 haele sagei rini sari na goba guana tie varipera. \q1 Ene toṉoto la si arini meke lopu hobe sa dia vina totoanae, \q2 \v 8 babe ene vari henie si arini. \q1 Loke tie si boka lavelave puleni, \q2 meke loketoṉa si boka hukati. \q1 \v 9 Bebeno la ia rini sa vasileana nomana; \q2 haqala holani rini sari na goba; \q2 haele sagei rini sari na vetu \q2 meke lopoto nuquri rini sari na vuida guana tie hikohiko. \q1 \v 10 Niu sa pepeso sipu zukuru la si arini;\x * \xo 2:10 \xt Rev 8:12\x* \q2 neneqara tugo sa maṉauru. \q1 Sa rimata meke sa sidara si tava huporo, \q2 meke lopu pelara pule sari na pinopino. \q1 \v 11 Velavela i e Zihova sari na koimata pa Nana qeto minate.\x * \xo 2:11 \xt Rev 6:17\x* \q2 Sari na tie varipera pu va tabena Sa si sokudi meke ṉiṉiradi. \q1 Ve toleṉe gua variva holoqoruna gua sa rane te Zihova! \q1 Esei kaqu boka toa nia si asa? \s1 Sa Tinioko Pude Kekere \q1 \v 12 “Ba kamahire,” gua se Zihova, \q2 “Mi kekere va hinokara, \q2 mamu pule mae koa Rau koasa minadi pa hinenahena pa kinabo meke pa tinalotaṉa. \q1 \v 13 Mi vata dogoro nia pa bulomia sa tinalatoaṉa, na kinuliusu, \q2 sina sa rinikatadi sari na mia poko si lopu pada.” \q1 Pule mae koe Zihova sa mia Tamasa. \q2 Varitokae meke ta siṉie tataru si Asa; \q2 ṉoṉona meke kopu nia sa Nana vina tatara; \q2 va namanama doduru totoso si Asa pude taleosae tie, \q2 meke hoke veko pania Sa sa vina kilasana sapu ele va nama nia Sa. \q1 \v 14 Gina kote hobea mo e Zihova sa mia Tamasa sa Nana binalabala \q2 meke manani gamu Sa koasa vinari tomoina sa ginani. \q1 Meke kaqu tiqe poni nia huiti na vaeni gamu si Asa. \q1 \v 15 Mi bukia sa buki pa Toqere Zaione, \q2 tozini sari na tie pude madi pa hinenahena, \q2 mamu tavetia si keke vinarigara! \q1 \v 16 Mamu varigarani sari na tinoni; \q2 va namanama i koa keke vivinei madina; \q2 turaṉa maeni sari na barogoso; \q2 varigarani sari na koburu meke sari na haha tugo. \q2 Gua tugo saripu tiqe varihabadi si \q2 madi luari sari dia lose, madi mae tugo. \q1 \v 17 Sari na hiama pu varavara tokani sari na tinoni pa kenuna e Zihova pa vari korapana sa hope meke sa sasada koasa Zelepade, \q2 si kaqu kabo meke zama, \q1 “Mu tataruni sari Mua tinoni, ke Zihova. \q2 Mu lopu va malumi sari na votiki butubutu \q2 pude va kari babe va sisireni gami meke zama guahe, ‘Avei sa mia Tamasa gua?’ ” \s1 Va Masuria Tamasa sa Pepeso \q1 \v 18 Gua asa ke, kaqu va dogoro nia Zihova sa Nana tinalotaṉa koasa Nana pepeso; \q2 koa nana tugo sa Nana tataru koari Nana tinoni. \q1 \v 19 Meke kaqu olaṉi Sa si arini, \q2 “Kamahire si kaqu ponini gamu Rau sa huiti na vaeni, \q2 meke na oela olive, meke kaqu deṉa tugo si gamu. \q2 Lopu kaqu va kari pule gamu rina votiki butubutu. \q1 \v 20 Kaqu va rizu pani Rau sari na rovana kupokupo pu mae guadi pa kali Iuparetisi, \q2 meke kaiqa si kaqu ta hadu la gua pa qega. \q2 Sari dia kupokupo kenudi si kaqu ta hadu va lodu pa Kolo Matena, \q1 meke arini pu mumudi mae si kaqu ta hadu la gua pa Kolo Meditareniani. \q2 Kaqu humaṉa hikare sari tomatedi. \q1 Kaqu huari Rau si arini sina koa gua sapu tavete atunia rini koa gamu.” \q1 \v 21 Ke gamu na inuma, mi lopu matagutu, \q2 ba mamu koa qetuqetu, \q2 sina ele tavete ponini gamu e Zihova sari doduru tiṉitoṉa arilaedi hola. \q1 \v 22 Gamu na kurukuru ṉame, mi lopu matagutu. \q1 Ele buma valeana sari duduli; \q2 ele vua pule sari na huda, \q2 meke soku sari na piqi meke na qurepi kamahire. \q1 \v 23 Mi koa qetu gamu na tinoni pa Zaione, \q2 mi qetuqetu nia gua sapu ele tavete ponini gamu e Zihova sa mia Tamasa. \q2 Pa Nana hahanana toṉotona si ele ponini gamu sa ruku pa totoso podalae ibu; \q2 ele zoropo gore mae nia Sa sa ruku ibuna koa gamu, \q2 meke sa ruku pa totoso podalae maṉini gua tugo totoso lahe. \q1 \v 24 Sari na vasina ta paqaha sari na kiko huiti koari na qaqalotodi pa totoso pakepakete si kaqu ta siṉie huiti; \q2 sari na vovoina pa kalina sa munamunalana, \q2 si kaqu siṉi ta luluapae i na vaeni meke na oela olive. \q1 \v 25 Kaqu poni puleni gamu Rau gua sapu ele siana nia gamu \q2 pa vuaheni sipu gani va matei ri na rovana kupokupo sari mia linetelete; \q2 na Arau mo garunu atuni koa gamu sari na rovana kupokupo sara. \q1 \v 26 Kaqu soku gemi ginani meke kaqu deṉa hola. \q2 Kaqu vahesia gamu se Zihova sa mia Tamasa, \q2 sapu ele tavete ponini gamu sari na tinavete variva magasadi. \q2 Sari na Qua tinoni si lopu kaqu tava karikari pule. \q1 \v 27 Meke agoi, Izireli, si kaqu gilania sapu koa somana koa gamu si Arau, \q2 meke sapu Arau, se Zihova, Arau mo sa mia Tamasa meke loketoṉa pule. \q2 Sari na Qua tinoni si lopu kaqu tava karikari pule. \s1 Sa Rane te Zihova \q1 \v 28 Koari na rane mumudi si kaqu zoropo gore la nia Rau koari doduru tie sa Maqomaqoqu.\x * \xo 2:28 \xt TTA 2:17-21\x* \q2 Meke sari na tumia koreo na vineki vaqura si kaqu korokorotae; \q2 meke sari na barogoso si kaqu putaputagita; \q2 meke sari na tie vaqura si kaqu dogori sari na dinogodogorae variva magasadi. \f * \fr 2:28 \ft Sa tie pu tozi vura nia sa Inavoso te Tamasa, sari na dinogodogorae variva magasadi, meke na pinutagita sina tinavete tanisa Maqomaqo Hope pu koa koari na bulo tie. Lopu tozia sa vesi hie sapu ari na koreo na vineki eke mo si kaqu tagoa sa binokaboka pude tozia sa inavoso te Tamasa, babe lopu na barogoso eke mo si kaqu dogoria sa pinutagita, ba ari pu vizati sa Tamasa kaqu tagoa sa Maqomaqo Hope meke taveti sari na tinavete variva magasadi saripu mae koasa hiniva meke na ṉiniraṉira te Tamasa. \f* \q1 \v 29 Pa totoso tugo asa si kaqu zoropo gore la nia Rau sa Maqomaqoqu \q2 kamo la gua tu koari na nabulu, sari palabatu na barikaleqe. \q1 \v 30 Kaqu evaṉi Rau sari na vina gilagila variva magasadi koasa rane sana pa maṉauru meke pa pepeso; \q2 kaqu ta evaṉa na minate, meke sa nika meke tuṉaha nika moatana. \q1 \v 31 Kaqu tava huporo sa rimata,\x * \xo 2:31 \xt Mt 24:29; Mk 13:24-25; Lk 21:25; Rev 6:12-13\x* \q2 meke kaqu ziṉara guana ehara sa sidara sipu lopu ele kamo sa rane arilaena meke variva holoqoruna te Zihova. \q1 \v 32 Ba sari doduru tie pu tepa la tinokae koe Zihova si kaqu ta harupu.\x * \xo 2:32 \xt Rom 10:13\x* \q2 Gua sapu ele zama nia e Zihova, \q2 “Ari kaiqa pu vizati Rau pa Zerusalema meke pa toqere Zaione si kaqu ta harupu.” \c 3 \s1 Kaqu Pitui Tamasa sari na Butubutu \q1 \v 1 Zama se Zihova, “Koasa totoso tu asa sipu vala pule nia Rau sa minamutu pa Ziuda meke pa Zerusalema, \q1 \v 2 si kaqu varigara ni Rau sari doduru butubutu, \q2 meke kaqu turaṉa lani Rau koasa Lolomo Vinaripitui te Zihova. \q1 Vasina si kaqu va kilasi Rau si arini koari doduru tinavete kaleadi pu tavete lani rini koari na Qua tie. \q1 Ele talahuarae lamae sari na tie Izireli pa votiki popoa, \q2 meke va hihia ia rini se Izireli sa Qua pepeso. \q1 \v 3 Mudumudukeda si arini pude gilania sapu esei si kaqu vagi sari na tie ta raovodi gua. \q2 Holuholu ni rini sari na koreo na vineki pa tinapusi, \q2 meke sari na poata vagi rini si pude holui na tabarani sari na maqota, meke la pa ninapo vaeni. \b \p \v 4 Gamu pa Taea meke Saedoni, meke doduruna sa pinaqaha popoa Pilisitia, na sa si korapa podekia gamu pude tavete mae nia koa Rau? Korapa podekia gamu pude tabara Nau keketoṉa si Rau? Be gua asa si gamu, kaqu tuture tabara hobe pule atu si Rau!\x * \xo 3:4 \xt Ais 14:29-31, 23:1-18; Zer 47:1-7; Izk 25:15 kamo hinia 28:26; Em 1:6-10; Zepa 2:4-7; Zak 9:1-7; Mt 11:21-22; Lk 10:13-14\x* \v 5 Ele paleke taloani gamu sari Qua siliva na qolo meke paleke lani tugo gamu koari na mia zelepade sari Qua tinagotago. \v 6 Ele turaṉa taloani gamu sari na tie Izireli, meke Zerusalema seu pa dia popoa soti meke holuholu ni koari na tie Quriki \ord d\ord*. \v 7 Ba kamahire si kaqu turaṉa vura puleni Rau si arini koa sa vasina sapu holuni gamu rini. Kaqu tavete atunia Rau koa gamu gua sapu tavete la nia gamu koa rini. \v 8 Kaqu va malumi Rau sari na tumia koreo na vineki pude ta holuholue koari na tie Ziuda; meke kaqu ta holuholue pule si arini koari na tie Sabeani pa vasina seudi pa Arebia \ord d\ord*. Arau Zihova zama nia si hie. \q1 \v 9 Mi tozi vura nia sa inavoso hie koari na votiki butubutu: \q2 ‘Va namanama pude varipera; \q2 tioki sari mia tie varane; \q2 varigarani sari doduru mia tie varipera, \q2 mamu ene la! \q1 \v 10 Taveteni magu varipera sari na mia tiṉitoṉa geligeliana pepeso,\x * \xo 3:10 \xt Ais 2:4; Mka 4:3\x* \q2 meke sari na mia kotokotoana lelaṉa si mi taveteni hopere. \q2 Meke saripu malohorodi ba kaqu somana varipera tugo. \q1 \v 11 Mi tuturei mae, gamu doduru butubutu pu koa lamae, \q2 meke varigara koasa lolomo.’ ” \q1 Ke Zihova, Mu garunu gore mae nia sa Mua qeto minate. \q1 Mamu rapati si arini. \q1 \v 12 “Kaqu va namanama sari doduru butubutu, madi mae koasa Lolomo tana Vinaripitui. \q1 Meke Arau, Zihova si kaqu habotu meke pitui sari doduru butubutu pu koa pa vari likohae. \q1 \v 13 Toleṉe gua kaleadi sisigiti si arini;\x * \xo 3:13 \xt Rev 14:14-16,19-20, 19:15\x* \q1 seke gunini gedi na huiti pa totoso pakepakete, \q1 munali gedi guana qurepi sapu ta muzara va napere osolae totolo vura mae sa vaeni.” \q1 \v 14 Tina na tina si ele koa koasa Lolomo Vinaripitui. \q1 Gua asa ke sa rane te Zihova si lopu sana kaqu mae vasina. \q1 \v 15 Sa rimata meke sa sidara si kaqu tava huporo, \q2 meke lopu kaqu pelara sari na pinopino. \s1 Kaqu Manani e Tamasa sari Nana Tie \q1 \v 16 Velavela vura mae gua pa Toqere Zaione se Zihova\x * \xo 3:16 \xt Em 1:2\x* \q2 velavela guana laione, \q2 pidala guana paka maṉauru sa mamalaiṉina pa Zerusalema, \q2 tarazuzu sa pepeso meke sa maṉauru. \q1 Ba kaqu lavelave hukatani Sa sari Nana tie. \q1 \v 17 “Meke agoi, Izireli, kaqu gilania goi sapu Arau se Zihova sa mua Tamasa. \q1 Koa si Arau pa Zaione, sa Qua toqere hopena; \q2 Zerusalema si kaqu na vasileana hopena, \q2 meke sari na votiki butubutu si lopu kaqu boka va kilasa pulea si asa. \q1 \v 18 Pa totoso asa sari na toqere si kaqu tale inuma vaenidi mo, \q2 meke sari na rovana bulumakao, sipi, na qoti, si kote ta dogoro pule pa doduru toqere. \q2 Kaqu ruku si asa pude sari na tototolo koa koari na lolomo popadi pa Ziuda. \q1 Keke leana si kaqu totolo vura mae pa Zelepade te Tamasa, \q2 kaqu va koloa sa sa Lolomo Akasia. \q1 \v 19 Izipi si kaqu ta ilirae na qega, \q2 meke Edomu si keke vasina ta huara va inetena, \q1 sina rapatia rini sa popoa Ziuda, \q2 meke va matei rini sari na tie loke dia ginugua vasina. \q1 \v 20-21 Kaqu hobei Rau saripu ele mate; \q2 kaqu va kilasi Rau sari na tie kaleadi. \q1 Ba Ziuda meke Zerusalema si kaqu koa hola ninae rane, \q2 meke Arau Zihova si kaqu koa pa Toqere Zaione,” gua si Asa.