\id 1CO 1 Corinthians - Waima - Namsoo Kim - DEC 4, 2002 \h 1 Korinto \toc1 Paulo Ena Marere Kori'uaina KORINTO Haukia Herekiai \toc2 1 Korinto \mt2 Paulo Ena Marere Kori'uaina \mt1 KORINTO \mt2 Haukia Herekiai \is1 Puka Aona Irerena 'Abina \ip Paulo ena raniai, Korinto hanona aiara apa'uana Akaia hanona aonai Helene 'ekana. Paulo kipona hanona maearima kori'uaina Iesu pouna namona Korintoai eiroro, iamo ekaobo eao 'eka baika ena aka kebabaina aonai a'ikakauma haukia baiatakiai atetua apa'uakia baika terama. \ip Ua buonai marere neiana ererena, herekiai kehina pou haraina mai ekia atetua abomo kebaberonakia. Ena ta'u apa'uana hanona ekia a'ikakaumai a'i teme'eho marikina, haeamona ekia hoahoa namokia hanona ki'a obokiai a'i temeao. Taeara namona weiana tehawainibe haukia katemauri aina hauna ehina pou haraina, haeamona weiana hanona taba apa'uana ba katebabaina hanona kenamo. Abomo Paulo ni'abi, atetua neiakia maearima herekiai tirama pokina Auba Robe ekia mauri ke'uai aina hanona a'i ṯenuatae paunai. Paulo ni'abi, taeara namonai kahamiaho haeamo mai Auba Robe ena beruberu a'ikakauma haukia herekiai hauna robakia eahu. Weiakia 'ari haukia ekia mikiri mue robakia eahuna. Neiakia ikoinai hanona Korinto haukia ekia atetua tabakia. Paulo ehore 'abi namokia bo'okia ebenakia weiana Tirama ena nuatae kate'iobina. \ip Puka neiana iro'ana 13 aonai hanona Paulo ehore taearana namona weiana maearima iraona'auaikia robana eahuna, weiana hanona Auba Robe ena ibeni tabana namona ibeni tabakia ikoikiai 'arakiai, ba Tirama kipona nihore ena maearima nibenakia. \is1 Puka Paipana Apa'uakia \io1 a. Roba iahu. (1.1-9) \io1 b. Hoa horekia Tirama ena marea aonai. (1.10—4.21) \io1 c. Nabau hoahoakia ki'a obokia mai itu maurina. (5.1—7.40) \io1 d. A'ikakauma haukia mai ki'a haukia. (8.1—11.1) \io1 e. Marea maurina mai kuti taearana. (11.2—14.40) \io1 f. Keriso mai a'ikakauma haukia ekia mikiri mue. (15.1-58) \io1 g. A'ikakauma haukia ekia beruberu Iudea 'eukia. (16.1-4) \io1 h. Paulo ena nuatae 'abina mai 'abi orekia. (16.5-24) \c 1 \s1 Banamo 'Abina. \p \v 1 Au Paulo, Keriso Iesu ena iuhubeau hau'u Tirama ena nuataeai eaparina'u, mai a'ikakaumai uaho'abaka Sostene ohi, \v 2 marere neiana ṯarerena niwahi Tirama ena marea maearimami Korinto aiaranai haumi heremiai, wai Keriso Iesu aonai etina'animi eaparinimi Tirama ena robe haumiai katoao, mai weiakia 'eka ikoikiai eka Obiapaka Iesu Keriso atana tiaparina ṯekuti haukia ikoikiai herekiai. Iesu Keriso hanona ia mai aika eka Obiapaka. \v 3 Ṯabahuba'ari Tirama aika Hamaka mai Obiapaka Iesu Keriso ekia aoko'o hoana mai baibua katebenimi. \s1 Paulo Namo 'Abina Tirama Ebena. \p \v 4 Au rani ikoinai Tirama namo 'abina nabena wai paumiai pokina Keriso Iesu aonai Tirama ena aoko'o hoana ebaihanimi. \v 5 Pokina Keriso aonai wai hanona taeara ikoikiai aokiai, emi 'abi 'abi ikoikiai mai emi 'iobi ikoikiai aba ebaobianakia. \v 6 Keriso pouna tahinana hauna aomiai aba etabura. \v 7 Ua buonai bariu wai hanona Auba Robe ena beruberu ha a'i tokapu aina ia tubai'ima keaomo eka Obiapaka Iesu Keriso kemai mue. \v 8 Iesu kehore kebakori 'ininimi keaomo puanai, ba ia ena mai wapunai wai hanona beho aha'i haumiai katoao. \v 9 Tirama hanona aia ibabua 'auna hauna, ia ehore wai eaparinimi katoao Nahuna Iesu Keriso aika eka Obiapaka ohi katobahaeamo. \s1 Tirama Ena Marea Haukia Baiatakiai Hoa Tihore. \p \v 10 Uaho'aba'u e, eka Obiapaka Iesu Keriso atanai nanoinimi, ikoimiai emi 'abi 'abi kehamomo weiana baiatami a'i kepa'a, ia katobahamomo harai aomiai abomo emi raonaraonai. \v 11 Uaho'aba'u e, Koloe ena itu haukia baika tehina bena'u wai baiatamiai hanona baiara baiara tirama. \v 12 Au taba na'uahina hauna anina neiana, ha nu'abi notibaha, “Au hanona Paulo 'euna,” ha nu'abi, “Au hanona Apolo 'euna,” ha nu'abi, “Au hanona Petero\f + \fr 1:12 \ft (12) 'ao \+it Geba\+it*\f* 'euna,” ha nu'abi “Au hanona Keriso 'euna.” \v 13 Ba Keriso hanona tehobina, 'u? Paulo wai paumiai matiu ibiri ropo ubinai teahu 'arina, 'u? 'Ao Paulo atanai wai 'uere robe toa'ina, 'u? \v 14 Tirama namo 'abina nabena pokina au wai ha a'i aba'uere robenimi, ia Krispo mai Gaio mo aba'uere robenakia. \v 15 Weiana buonai hau ha a'i ko'abi oi hanona au ata'uai o'uere robe. \v 16 'E, Stefano ena itu haukia abomo aba'uere robenakia, ia murinai a'i na'iobina hau ha aba'uere robena 'ao aha'i. \v 17 Keriso euhuna'u hanona ba'uere robe paunai aha'i ia pou namona kairoro aina, ba maearima ena aobero 'abinai a'i kairoro, pokina Keriso ena 'ari matiu ibiri ropo ubinai hauna hiabuna a'i meaha'i marikina. \s1 Keriso Hanona Tirama Ena Hiabu Mai Ena Aobero. \p \v 18 Keriso ena 'ari matiu ibiri ropo ubinai pouna hanona aubai te'ari haukia herekiai hanona po'o 'abinai niao, ia aika nibamaurinaka hauka herekai weiana hanona Tirama ena hiabu. \v 19 Puka robenai aba tererena, \q1 “Aobero haukia ekia aobero \q1 kabapururuna, mai aotipa haukia \q1 ekia aotipa hanona taba aha'iai \q1 kabaona.” \qr Isa 29.14 \m \v 20 Ba aobero hauna hanona ae'e? Marere harai hauna hanona ae'e? Rani neianai 'abi eaotipaina hauna hanona ae'e? Tirama ehore hanopaka haukia ekia aotipa hanona po'oai ebaona. \p \v 21 Weiana Tirama ena aobero hanona nahomana, hanopaka haukia ekia aobero ai hanona Tirama a'i kate'iobina, ia Tirama ena aonamo hanona iroro weiana po'o 'abinai tibaona haunai katea'ikakauma haukia kebamaurinakia. \v 22 Iuda haukia ekia nuatae hanona hoa apa'uakia kateihanakia ba Tirama katebatohana, 'a Helene haukia hanona aobero titabuna. \v 23 Ia ai hanona Keriso matiu ibiri ropo ubinai e'ari hauna ṯairoro aina, weiana hanona Iuda haukia nibakaikai reanakia mai rama haeai haukia herekiai hanona po'oai tibaona. \v 24 Ia weiakia Iuda haukia mai Iuda haukia aha'i haukia baiatakiai Tirama eaparinakia haukia herekiai Keriso hanona Tirama ena hiabu abomo Tirama ena aobero. \v 25 Tirama ena taba weiana po'oai tibaona hauna ehore maearima ekia aobero ekahaona, abomo Tirama 'eunai 'abe'abe tabanai tibaona hauna ehore maearima ena tabura ekahaona. \p \v 26 Uaho'aba'u e, wai maearima aea homamiai Tirama eaparinimi hauna katoraonana, maearima ekia ihaihai hanona bo'omi a'i toaobero, bo'omi a'i totabura, abomo bo'omi obiai a'i torama. \v 27 Ia Tirama ehore hanopaka haukia wai po'o haumiai tibaonimi haumi etina'animi aobero haukia keba haumaeanakia, haeamona wai 'abe'abe haumiai tibaonimi haumi etina'animi tabura haukia keba haumaeanakia. \v 28 Hanopaka haukia maearima weiakia tiba'abaea 'abaeanakia haukia ṯeiha ta'ereainakia taba aha'i ai tibaonakia haukia Tirama ehore etina'anakia, maearima weiakia hanopaka haukia tihore tibapa'uanakia haukia kea'i ki'anakia. \v 29 Weiana paunai maearima ha Tirama wairanai keapa 'ekana aha'i. \v 30 Ia wai hanona Tirama emaiainimi Keriso Iesu ohi ebahamomonimi. Keriso hanona Tirama herenai emai eka aoberoai eao, ba ia haunai hanona habero harobe mai ki'a 'ekanai ebamaurinaka. \v 31 Weiana paunai Puka robenai aba ererena, \q1 “Niapa hauna hanona Obiapaka \q1 meapaina.” \qr Ier 9.24 \c 2 \s1 Paulo Keriso Matiu Ibiriropoai Hauna Robana Eahuna. \p \v 1 Uaho'aba'u e, au awahi heremi Tirama ena 'abi bunikia airoro ainakia raninai, 'abi aotipakiai mai maearima ekia aobero ai a'i airoro. \v 2 Pokina wai kipokia hamiaho aonai au ao'u a'ia'i haraina taba ha a'i ka'iobina ia Iesu Keriso mai ena 'ari matiu ibiri ropo ai hauna mo ka'iobina. \v 3 Au awahi naia hamiaho aonai mai 'abe'abe'u mai ta'u ta'u'u mai 'ururu 'ururu'u. \v 4 E'u 'abi mai e'u iroro hanona maearima ena aobero mai bahiahi 'abikiai aha'i, ia Auba Robe ena hiabu ai abawaira tinanakia. \v 5 Pokina wai emi a'ikakauma hanona maearima ekia aobero ai a'i kekori 'au, ia Tirama ena hiabu ai kekori 'au. \s1 Tirama Ena Aobero. \p \v 6 Ia a'ikakaumai tetabura haukia herekiai aobero 'abikia tairoro ainakia. Aobero weiana hanona hanopaka neiana 'euna aha'i 'ao hanopaka tipoki aina haukia 'eukia aha'i, poki haukia neiakia hanona ekia hiabu katepua. \v 7 Ia ai hanona Tirama ena aobero weiana maearima herekiai ebuni hauna ṯahinana, weiana hanopaka a'i erama baha aonai Tirama hanona aobero weiana aba eba'oruna aika eka nuabiai keao. \v 8 Aobero weiana hanona hanopaka tipoki aina haukia a'i te'iobina, pate'iobina raninai Tirama ena nuabiai nemiaho Obiapakana matiu ibiri ropo ubinai a'i pateahu 'arina. \v 9 Puka robenai tererena 'abana, \q1 “Taba weiana kerama hauna \q1 hau ha a'i eihana, \q1 'ao 'uruna a'i eona, \q1 'ao hau ha a'i eraonana hauna \q1 Tirama aba eba'oruna weiakia ia \q1 tiraona'au aina haukia 'eukia.” \qr Isa 64.4 \m \v 10 Ia Tirama hanona ena Auba Robe ai taba bunina weiana aika herekai ebawaira tinana. Auba Robe hanona taba ikoikiai nitabunakia buonai Tirama ena raona bunikia abomo ketabu ahinakia. \v 11 Tai ha maearima ha ena raona a'i ne'iobina, ia kipona aubana nihore ena raona ikoinai ne'iobinakia. Ihobona mo Tirama ena Auba hanona Tirama ena raona ikoinai e'iobinakia. \v 12 Aika hanona hanopaka ena raonaraona a'i ha'ina, ia Auba Robe weiana Tirama herenai emai hauna ha'ina, ua buonai Tirama ena aoko'o hoana ebenaka tabakia ikoikiai kaha'iobinakia. \v 13 Taba neiakia ai ṯahina haukia hanona maearima ena aobero ai teba 'iobinamai 'abikiai a'i ṯa'abi, ia 'abi weiakia Auba Robe eba'iobinamai haukiai ṯa'abi. Auba tabakia hanona Auba Robe tea'ina haukia herekiai ṯahinanakia. \p \v 14 Maearima aonai Auba Robe aha'i hauna Tirama ena Auba Robe herenai timai tabakia ikoikiai a'i nia'i taeanakia, taba weiakia ia herenai hanona po'o tabakiai nibaonakia, abomo obokia a'i niobo, pokina weiakia hanona Aubai mo kaha 'iobinakia. \v 15 Maearima aonai Auba Robe nemiaho hauna taba ikoikiai anikia ke'iobi, ia hau ha aonai Auba Robe aha'i hauna hanona maearima weiana aonai Auba Robe nemiaho hauna ena mauri obona a'i keobo. \v 16 Puka robenai tererena 'abana, \q1 “Tai Obiapaka ena raona e'iobi \q1 ba ia kehore Obiapaka bairobe \q1 kebena?” \qr Isa 40.13 \m Iamo aika hanona Keriso ena raona aba ha'ina. \c 3 \s1 Hoa Hore Tirama Ena Marea Aonai. \p \v 1 Uaho'aba'u e, maearima weiakia Auba Robe ai tebonu haukia herekiai a'abi 'abana hanona wai heremiai a'i kahinanakia, ia wai hanona hanopaka neiana haumi 'abanai nahina benimi, matoha miori 'oru'oruna Keriso aonai 'abana. \v 2 Wai ba'iobi abenimi hanona ihobona 'ae 'abana weianai abanianinimi ia pohama pahihikiai aha'i, pokina wai hanona pohama weiana ianinai a'i tutabura baha, bariu abomo katoana hanona a'i ketaina. \v 3 Pokina wai haumi hanona hanopaka haukia ekia miaho ai ṯomiaho ohomo, wai baiatamiai wamuru mai baiara baiara ṯemiaho, ba babai neiakiai hanona wai hanopaka 'eunai tuao, ena miaho paipanai ṯomiaho. \v 4 Wai baiatamiai ha notibaha, “Au hanona Paulo murinai naka'a,” ha nu'abi “Au hanona Apolo murinai naka'a.” Weiana wai hanona hanopaka haukia ekia babai tubabaina. \p \v 5 Ba Apolo hanona tai, mai Paulo abomo tai? Ai hanona Tirama ta'arana ta'i haumai, ai emai aka haunai hanona wai tohore Tirama tua'ikakauma, ai ha ha hanona Obiapaka aka ebenamai hauna mo ṯababaina. \v 6 Au hanona uho abatona, Apolo hanona beiai eheina, ia Tirama ehore uho eba'omuna. \v 7 Ba batobato hauna mai hei hei hauna hanona a'i kahaba apa'uanakia, ia Tirama mo kaha'i taeana pokina ia nihore taba weiakia niba'omunakia. \v 8 Batobato hauna mai hei hei hauna ekia aka hanona a'i tehaeai, Tirama kehore ha ha ekia aka ihobonai 'arakia kebenakia. \v 9 Ai tararua hanona Tirama ena aka haumai, wai hanona Tirama ena uma haeamona ena itu. \p \v 10 Tirama ibeni ebena'u ihobonai au hanona itu bakori harai haunai aeao itu kupuana aba aba'oruna, ba baika hanona weiana ahanai itu tirobena, iamo itu katerobena hanona aea katerobe aihona hauna kateraona harai 'uaina. \v 11 Pokina Tirama hanona aba Iesu Keriso weiana ebakorotina itu kupuanai eao, ua buonai hau ha itu kupuana haeai ha a'i kebakorotina. \v 12 Itu kupuana ahanai hanona maearima baika gold, silba 'ao pihara 'imarekiai itu tirobena, ia baika hanona matiu ai 'ao tubu ai 'ao aho ai itu tirobena. \v 13 Ia maearima ha ha ekia aka hoana hanona bakai wapuna weiana kehore kebawaira tinanakia, wapu weiana hanona mai irubana kemai maearima ikoinai ekia aka keakabi ahinakia mai irubai kehobonakia ekia aka ena namo hauna kewaira tina. \v 14 Itu kupuana weiana ahanai maearima ha ha taba tebabai haukia irubai a'i kate'ara 'akauma raninai ia ekia aka hanona 'arakia katea'i. \v 15 Ia hau ha ena aka weiana iruba keba'ara 'akaumana raninai ia hanona kekapu, iamo ia kipona hanona kemauri ihobona ia hanona iruba aonai ebeau ahi. \p \v 16 To'iobina wai hanona Tirama ena marea robe abomo Tirama Aubana weiana hanona wai aomiai nemiaho. \v 17 Hau ha Tirama ena marea robe kea'i ki'ana raninai Tirama kehore hau weiana kea'i ki'ana, pokina Tirama ena marea robe hanona erobe ba wai naiami hanona marea robe weiana. \p \v 18 Kipomi a'i tomo'oinimi. Baiatamiai hau ha niraonana ia hanona eaotipa ki'a baha hanopaka neiana maurina aonai raninai, ia hanona kipona po'o haunai kebaona, weiana ia hanona aotipa hauna tohanai keao. \v 19 Pokina hanopaka neiana aotipana hanona po'o tabana Tirama wairanai. Puka robenai ṉa terere aihona, \q1 “Tirama ehore kipokia tiraonana \q1 teaotipa haukia ekia aotipai \q1 ebato'onakia.” \qr Iob 5.13 \m \v 20 Haeamona etibaha, \q1 “Obiapaka hanona e'iobina \q1 aotipa haukia ekia raona hanona \q1 anikia aha'i.” \qr Sal 94.11 \p \v 21 Weiana paunai maearima ha a'i kahapaina. Taba ikoikiai hanona wai 'eumi. \v 22 Paulo 'ao Apolo 'ao Petero,\f + \fr 3:22 \ft (22) 'ao \+it Geba\+it*\f* mai hanopaka neiana 'ao mauri 'ao 'ari, mai bariu tirama tabakia 'ao wairai katerama tabakia, ikoikiai hanona wai 'eumi, \v 23 ba wai hanona Keriso aonai ṯomiaho, Keriso hanona Tirama aonai nemiaho. \c 4 \s1 Keriso Ena Iuhubeau Haukia. \p \v 1 Ua buonai maearima hanona ai Keriso ena aka haumai abomo Tirama ena raona 'abikia bunikia i'imakia haumaiai katebaonamai. \v 2 Aka uahomana i'imana hauna hanona poki hauna kebatohana ena aka kebabai haraina mai aona ikoinai. \v 3 Ia bariu wai 'ao maearima ha bakai ai pehorotina'u hanona a'i naraona apa'uana, haeamona au kipo'u abomo bakai ai a'i nahorotina'u. \v 4 Au kipo'u behoai a'i nahorotina'u, ia hoahoa weiana hauna hanona au a'i niba berona'u, Obiapaka mo kipona au kebabakaina'u. \v 5 Weiana paunai bakai ranina a'i nimai baha aonai hau ha bakai ai a'i katohoroti bahana katobai'ima keaomo Obiapaka kemai, ba ia kehore weiakia wapurai tebuni tabakia eai kebakarahinakia, abomo maearima aokiai tebuninakia haukia kebawaira tinanakia. Ba rani weianai maearima ha ha Tirama herenai banamo 'abina katea'ina. \p \v 6 Uaho'aba'u e, wai paumiai au mai Apolo ohi ibabataimaiai 'abi neiakia ahinanakia, pokina ai heremai ai “Puka robenai tererena hauna a'i katokahaona” 'abina anina kato'iobi haraina, hau ha a'i katoapaina mai hau ha a'i katobaki'ana. \v 7 Tai ehore baika baiatakiai wai ebapa'uanimi? Abomo taba naiana heremiai hauna Tirama a'i ebenimi tabana ha, u? Taba weiana toa'ina hauna Tirama ebenimi raninai aehoma buonai tuapa? \p \v 8 Wai turaonana nuatae tabakia ikoinai aba toa'i. Turaonana wai aba taba heremiai tebo'o haumi. Wai turaonana wai hanona aba obia haumiai toao ia ai hanona aha'i. Au naraonana wai patobia toha hanona penamo, ba ai wai kipokia pahaobia oioi. \v 9 Ia au naraonana Tirama ehore ena iuhubeau haumai hanona muri 'akinai ehorotinamai, ihobona ki'a haukia weiakia to'u wairakiai kateahu 'arinakia. Ai hanona baiha baiha tabakiai kataeao hanopaka maikoina aonai maearima mai aneru ikoikiai katearurunamai. \v 10 Wai turaonana Keriso paunai ai hanona po'o ai ṯaeao, ia wai Keriso aonai hanona tuaotipa. Wai turaonana ai hanona ṯa'abe'abe, ia wai hanona tutabura, wai hanona timariki ainimi, ia ai hanona ṯe'uahinamai. \v 11 Rani ikoinai emai mo bariu ai hanona mare'a ṯa'ari, 'akomai ti'ororo, emai habuni aha'i, tiahunamai, emai miaho 'ekana aha'i ṯaruao aruao. \v 12 Ai hanona kipomai taburamai tohanai ṯamiaho. Maearima ṯeururu ainamai raninai ṯabanamonakia, ti'oatanamai raninai ṯabakiro, \v 13 atamai tia'i ki'anakia raninai ai hanona ṯa'abi'abi harai ia herekiai. Ai hanona ihobona hanopaka haena mai taba ikoikiai hamarakia ai tibaonamai emai mo bariu. \p \v 14 Au 'abi neiakia narerenakia hanona wai kaba haumaeanimi paunai aha'i, ia wai e'u raona'au miorimi paunai narobenimi katoraona 'inina a'i katoapa. \v 15 Heremiai iba'iobimi haukia pebo'o ki'a Keriso aonai, ia hamami hanona a'i kebo'o. Ia pou namona airoro aina mauri toa'ina paunai au hanona hamami ai aeao Keriso Iesu aonai. \v 16 Weiana buonai nanoinimi, au e'u babai ihobokia katobabai. \v 17 Neiana paunai Timoteo nauhuna niwahi heremi, ia hanona au e'u raona'au miorina mai ena a'ikakauma Obiapaka aonai. Ia kehore e'u mauri taearana Keriso Iesu aonai amiaho aina hauna weiana 'eka ikoinai aeao Tirama ena marea aokiai aba'iobi hauna wai kebaraona 'ininimi. \p \v 18 Baiatamiai baika hanona tiapa pokina tiraonana au a'i kawahi mue heremi. \v 19 Ia Obiapaka kenuatae raninai, au hanona aba kawahi heremi, ba au kipo'u naiakia tiapa haukia ekia hiabu taba katebabai hauna ka'iobina, ia taba taba ṯe'uahi haukia robakia a'i kahunakia. \v 20 Pokina Tirama ena obia aiarana hoahoana hanona 'abi'abi 'abaeakiai aha'i, ia mai hiabuna nemiaho. \v 21 Wai taba ṯonuatae? Ima'u mai matiuna kawahi kababeronimi, 'ao raona'au mai 'aiaunu hoahoanai kawahi heremi? \c 5 \s1 Nabau Ki'a Tirama Ena Marea Haukia Baiatakiai Erama. \p \v 1 Bariu emi babai hanona pouna aba aona wai baiatamiai nabau ki'a hoana erama hau ha hinana i'irina ohi tinabau, ba babai weiana hanona babai ki'a obona maearima atapakai haukia abomo ua a'i tibabai aiho. \v 2 Ia wai hanona tuapamo, ia a'i tuhai, hau neiana baiatamiai ua ebabai aiho hauna ibakarahina robana patoahuna penamo. \p \v 3 Au wai baiatamiai aha'i, iamo raonaraonai hanona au aba wai heremiai, ba hoa weiana ebabaina hauna hanona aba puma abena 'abana ihobona matoha au aba naia heremiai. \v 4 Eka Obiapaka Iesu atanai katoto'u raninai au abomo raona raonai aba naia wai kipokia, eka Obiapaka Iesu ena hiabu kewaira tina herekai, \v 5 ba maearima naiana hauna Satani kahabena, ia hauanina ki'a obona kea'i ki'ana ia aubana hanona kemauri Obiapaka ena mai raninai. \p \v 6 Wai tuapa hanona a'i ebero, wai aba to'iobina bakupu muramurana papana 'aki kehore parawa maikoina kebakupuna ihobona ki'a papana kehore mauri maikoina kea'i ki'ana. \v 7 Wai bakupu muramurana 'ai'aina weiana ki'a 'abana katone'ena raninai wai hanona parawa mahamahana weiana aonai bakupu muramurana aha'i haunai katoao. Pokina aika eka Kabanai tatuna mamoena Keriso weiana hauna aba teahu 'arina eka ki'a ia'iobokia paukiai, weiana buonai wai hanona aomiai bakupu muramurana aha'i haumiai toao. \v 8 Weiana paunai aika eka Kabanai tatuna kahababaina parawa aonai bakupu muramurana aha'i haunai, pokina bakupu muramurana 'ai'aina hanona ki'a mai babai ki'a obokia ebenaka, ia parawa weiana aonai bakupu muramurana aha'i hauna hanona raona bero mai 'abi tohana parawana. \p \v 9 E'u marere weiana arerena hauna aonai aba ahina benimi, nabau haukia kipokia hanona a'i katobahaeamo. \v 10 Au a'i natibaha hanopaka maearimakia neiakia tinabau, tianiki'a, tibainao, mai kaiba'uku ṯekuti ainakia haukia kipokia a'i katobahaeamo. Herekiai katopihi raninai wai hanona hanopaka neiana katohabona kato'ari. \v 11 Au wai narere benimi natibaha, wai baiatamiai hau ha kipona netibaha, ia hanona a'ikakauma hauna iamo ninabau, niani ki'a, kaiba'uku nekutiai, ni'abi ki'a, neinu 'ari, mai nibainao, maearima uahomana hauna kipokia a'i katoaniani haeamo 'apua. \v 12 Atapakai ṯemiaho haukia a'i kababakainakia pokina weiana hanona au e'u aka aha'i. Ia wai emi aka hanona Tirama ena marea aonai ṯemiaho haukia katoba bakainakia. \v 13 Tirama kehore atapakai ṯemiaho haukia kebabakainakia. Puka robenai e'abi etibaha, “Aka ki'a hauna hanona baiatamiai katobakarahina.” \c 6 \s1 'Abaka A'i Kahaba bakainakia Atapaka Haukia Wairakiai. \p \v 1 Wai a'ikakauma haumi baiatamiai hau ha uaho'abana ohi tiatetua raninai, aehoma buonai niaoaina atapaka haukia wairakiai tibabakaina? Ia taba buonai a'i niaoaina a'ikakauma haukia herekiai a'i tibaberona? \v 2 Wai aba to'iobina Tirama ena maearima hanona hanopaka maearimakia kateba bakainakia, ba wai hanopaka maearimakia katoba bakainakia haumi aehoma buonai atetua papakia baika baiatamiai hanona a'i tuba beronakia? \v 3 Wai aba to'iobina wairai aika hanona aneru kahaba bakainakia. Ua buonai 'abi tohana mauri neiana tabakia kahaba beronakia hanona ketaina. \v 4 Atetua uahomakia heremiai tirama raninai taba buonai tuaoainakia bakai haukia weiakia Tirama ena mareai atakia aha'i haukia herekia? \v 5 Au ṉa na'abi aiho hanona wai haumaea hoahoakia tobabai, naia wai baiatamiai aobero hauna ha nemiaho raninai, ia pehore a'ikakauma haukia naiakia pebaberonakia. \v 6 Ia a'ikakauma hauna ha nihore 'abana ni'oatana ba bakai 'ekana niaoaina, wai tuhore atapaka haukia wairakiai ua tubabai aiho. \p \v 7 Weiana paunai wai a'ikakauma haumi baiatamiai atetua uahomana tubabaina raninai ikoimiai hanona aba to'eho. 'Abina aha'i, tibabehonimi 'ao ti'oinimi re'a patobapahihi hanona penamo. \v 8 Iamo uaho'abami herekiai tubeho abomo tu'oinakia, herekiai tubabai ki'a hanona a'i enamo. \p \v 9 Wai aba to'iobina aka ki'a haukia hanona Tirama ena obia aiaranai a'i katetoto. Ia a'i teme'oinimi, weiakia nabau haukia, kaiba'uku ṯekuti aina haukia, maearima atawakia tinabauai haukia, mai hau rua tinabau, babi'e rua tinabau haukia, \v 10 bainao haukia, ani ki'a haukia, inu 'ari haukia, 'abi ki'a haukia, kakikaki haukia, weiakia hanona ha Tirama ena obia aiaranai a'i ketoto 'apua. \v 11 Wai baika abomo 'uainai uahomami, ia bariu hanona Obiapaka Iesu Keriso atanai mai eka Tirama ena Aubai emi ki'a aba eutu obonakia, aba ebarobenimi, abomo aba bero ebenimi. \s1 Hauanimi Hanona Tirama Ibanuabina Akana Katobabaina. \p \v 12 Hau ha ke'abi ketibaha, “Au taba ikoikiai kababai hanona ketaina,” 'abi tohana, iamo ikoikiai hanona a'i tenamo heremiai. “Taba ikoikiai kababai hanona ketaina,” ia weiakia ha hanona au e'u mauri a'i kepoki aina. \v 13 Pohama hanona mo'oru 'euna, mai mo'uru hanona pohama kea'ina. Weiana hanona 'abi tohana, iamo Tirama kehore terarua kebapururunakia. Hauanika hanona nabau tabanai a'i keao, pokina hauanika hanona Obiapaka 'euna, mai Obiapaka hanona hauanika ke'imana hauna. \v 14 Tirama ehore ena hiabuai Obiapaka Iesu 'ariai ebamikiri muena, ihobonai aika abomo hiabu weianai kebamikirinaka. \p \v 15 'Abi tohana to'iobina wai ha ha hauanimi hanona Keriso hauanina 'ete'etekia tubahamona hauani hamonai tuao. Ba au a'i kahore Keriso hauna 'ete'etena ha a'i kaeaoaina nabau babi'ena ohi a'i kabahaeamona. Aha'i 'akina. \v 16 Wai to'iobina hau ha nabau babi'ena ohi tibahaeamo hanona terarua hauani hamona, pokina Puka robena aonai ṉa terere aihona, “Rua tibahamomo hanona hauani hamona.” \v 17 Ia hau ha Obiapaka ohi tibahaeamo hauna hanona terarua aubai hanona hamona. \v 18 Nabau herenai kato'uru, pokina hau ha ki'a haeai haeai nibabai ikoikiai hanona ia kipona hauanina a'i nia'i ki'ana, ia nabauai hanona kipona hauanina nia'i ki'ana. \v 19 Wai aba to'iobina hauanimi hanona Auba Robe ena marea robe, ia hanona wai aomiai nemiaho, Tirama ehore Auba Robe ebenimi. Ua buonai wai kipomi a'i katopoki ainimi. \v 20 Pokina Tirama hanona aba ekawanimi mai 'arami. Ua buonai hauanimiai katobabai tabakia ikoikiai aokiai hanona Tirama nuabina katobawaira tinana. \c 7 \s1 Hawainibe 'Abi'abina. \p \v 1 Bariu taba weiakia emi marereai tobakai bakai ainakia haukia 'arakia nabamuenakia. Hau a'i patehawainibe hanona penamo. \v 2 Ia nabau 'abaea nibo'o ki'a paunai hau hanona kipona atawana tohana herenai kemiaho, abomo babi'e hanona kipona atawana tohana herenai kemiaho. \v 3 Hau kehore atawana herenai ena hawainibe hoana kebabaina, ihobona mo babi'e abomo kehore atawana herenai ena hawainibe hoana kebabaina. \v 4 Babi'e hanona kipona hauanina a'i kepoki aina ia atawana abomo kepoki, ihobona mo hau kipona hauanina a'i kepoki aina, ia atawana abomo kepoki. \v 5 Atawami herenai hauanimi a'i katoubo aina ia torarua aomi etaina hanona katomiaho 'abaea rani papana, hauanimi katerobe bahuba'ari paunai, ba murinai katobahamomo mue, weiana Satani 'ekana a'i katohorena a'i mehobonimi, pokina hauanimi kato'ima haraina a'i ketaina paunai. \v 6 Au 'abi neiana nahinana heremiai hanona rauhubu 'abina aha'i ia baraibarai 'abina. \v 7 Au e'u nuatae maearima ikoinai au ihobo'uai pateao a'i patehawainibe. Ia Tirama hanona ibeni ha ha ebenaka, ha hanona ena ibeni neiana ebena a'i kehawainibe, ha hanona ena ibeni weiana ebena kehawainibe. \p \v 8 Bariu hanona maearima weiakia a'i tihawainibe haukia mai babi'ekia, wapukia mai hau koaekia nahina benakia. A'i katehawainibe katemiaho 'abaea au 'abana hanona enamo. \v 9 Iamo ia kipokia hauanikia kate'ima haraina a'i ketainakia raninai, katehawainibe. Katehawainibe hanona enamo ba nabau raona raonana weiana ekia mauri a'i mea'i ki'ana. \p \v 10 Tohawainibe haumi nahina benimi, 'abi neiana hanona au aia'u aha'i ia Obiapaka aiana. Babi'e hanona atawakia herekiai a'i katekaobo 'abaea. \v 11 Ekaobo babi'ena hanona ibaubo kemiaho, 'ao aha'i raninai haeamona kemue keao atawana herena. Hau abomo atawana a'i kebakarahina. \p \v 12 Harina ikoimiai e, neiana Obiapaka ena 'abi aha'i ia au wai haiamiai nahinana. A'ikakauma hauna ha hanona a'i nia'ikakauma babi'ena eatawana, ba babi'e weiana nenuatae atawana ohi katemiaho raninai, hau weiana atawana a'i kebakarahina. \v 13 A'ikakauma babi'ena ha a'i nia'ikakauma hauna eatawana, ba hau weiana nenuatae atawana ohi katemiaho raninai, babi'e weiana atawana a'i kebakarahina. \v 14 A'i nia'ikakauma hauna atawana a'ikakauma babi'ena ohi tebahamomo paunai hau weiana aba erobe, mai a'i nia'ikakauma babi'ena atawana a'ikakauma hauna ohi tebahamomo paunai ia aba erobe. Ia ua a'i pehoma raninai, nahumi hanona pate'opu Tirama wairanai, ia hoa weiana paunai nahumi hanona aba terobe. \v 15 Ia a'i nia'ikakauma hauna 'ao babi'ena nenuatae atawana a'ikakauma babi'ena 'ao hauna kehabona raninai a'i katokaiabuna, hoa ṉa homakia aokiai a'ikakauma hauna 'ao babi'ena buona a'i kehoaina. Tirama hanona aika eaparinaka baibuai kahamiaho. \v 16 A'ikakauma babi'emu e, oi a'i o'iobina atawamu pa'e oi paumuai mauri kea'ina, abomo a'ikakauma haumu e, oi a'i o'iobina atawamu pa'e oi paumuai mauri kea'ina. \s1 Oi Aea Homamuai Tirama Eaparini'o Hanona Uahomamu Komiaho. \p \v 17 Maearima ha ha Obiapaka ia ebena maurina ihobonai, abomo ha ha Tirama eaparinakia maurina ihobonai katemiaho. Rauhubu 'abina neiana hanona Tirama ena marea haukia ikoikiai herekiai naba'iobi aina. \v 18 Aba tetarena hauna Tirama ena apari ea'i taeana raninai ena itare a'i kebunina, ia a'i tetarena hauna Tirama ena apari ea'i taeana raninai katetarena raonana a'i keraonana. \v 19 Tetarena 'ao a'i tetarena hanona taba apa'uana aha'i. Ia taba apa'uana hanona Tirama ena rauhubu mo kahaka'ai harainakia. \v 20 Maearima ha ha mauri weiana temiaho aina aonai Tirama eaparinakia ihobonai katemiaho. \v 21 Oi ta'ara'i haumu aonai Tirama eaparini'o raninai, weiana aomu a'i kearo'ari, ia irubumu ranina ha kehaea raninai weiana koa'i taeana. \v 22 Ta'ara'i hauna weiana Obiapaka ehore eaparina hauna hanona ta'ara'i hauna aha'i Obiapaka aonai. Ihobona mo, maearima ta'ara a'i nia'i hauna weiana Keriso ehore eaparina hauna hanona Keriso ena ta'ara ia'ina hauna. \v 23 Wai hanona Tirama aba ekawanimi mai 'arami rarina, paunai maearima 'eukiai a'i katoao. \v 24 Uaho'aba'u e, ha ha mauri weiana tomiaho aina aonai eaparinimi ihobonai uahomami Tirama kipokia katomiaho. \s1 A'i Tehawainibe Haukia Ekia 'Abi. \p \v 25 Bariu a'i tihawainibe maearimakia 'abi'abina hanona neiana. Obiapaka ena 'abi aha'i ia au e'u 'abi wai heremiai nahinana. Ia Obiapaka ena aoko'oai aobero ebena'u paunai wai katobatohana'u. \v 26 Bariu hanona atetua ranikia, ua buonai au naraonana wai aea ṯomiaho aiho uahomanai mo katomiaho hanona kenamo. \v 27 Ohawainibe haumu atawamu a'i kobakarahina, ia a'i ohawainibe haumu hawainibe a'i koraonana. \v 28 Ia kohawainibe raninai oi ki'a a'i nubabaina, abomo uaho rari kehawainibe raninai ia ki'a a'i nibabaina. Ia hawainibe haukia hanona aro'ari bo'ona katea'inakia ekia mauriai, weiana paunai nabaraonanimi. \p \v 29 Uaho'aba'u e, ṉa na'abi aiho, rani puana hanona aba kemai, ba bariu keaomo waira ranikiai tehawainibe haukia katemiaho matoha a'i tehawainibe 'abana Tirama ena aka katebabaina. \v 30 Taeara ihobonai, weiakia tihai haukia katemiaho matoha aokia a'i tiaoko'o 'abana. Tiaonamo haukia katemiaho matoha a'i tiaonamo. Tikawakawa haukia taba weiakia tekawanakia hanona robakia a'i kateahu matoha 'eukia aha'i. \v 31 Mai maearima weiakia bariu hanopaka tabakia bo'okia tiakaina haukia hanona kateraonana matoha aka weiakia hanona herekiai taba aha'i 'abana. Pokina hanopaka neiana mai bariu nahamiaho aina maurina hanona aba kepua. \p \v 32 Au e'u nuatae hanona wai aomi a'i katearo'ari. A'i ehawainibe hauna hanona Obiapaka mo ena aka nibabaina, ena raona ikoinai Obiapaka aona kebanamona. \v 33 Ia ehawainibe hauna hanona hanopaka mo tabakia niraonanakia, pokina ena nuatae hanona atawana aona kebanamona. \v 34 Abomo ena raona hanona nibaruana atawana aona kebanamona mai Obiapaka aona kebanamona. Ia a'i ehawainibe babi'ena 'ao uahona hanona Obiapaka ena aka mo niraonana, pokina hauaniai mai aubai kerobe. Ia ehawainibe babi'ena hanona hanopaka tabakia niraonanakia, pokina ena nuatae hanona atawana aona kebanamona. \v 35 Au ṉa na'abi aiho ena poki hanona wai emi namo paunai, ia a'i narauhubunimi. Au nanuatae wai hanona mauri beronai katomiaho, Obiapaka ena aka tubabaina raninai aomi a'i kerua. \p \v 36 Hau ha aonai niraonana nahuna uahona\f + \fr 7:36 \ft (36-38) 'ao \+it ena mahoheni babi'ena\+it*\f* herenai a'i nibabai harai aba emiaho ki'a baha, ia hau ena nuatae nahuna weiana pehawainibe raninai taeara ketabu kebahawainibena, weiana hanona ki'a a'i nibabaina. \v 37 Ia hau weiana kipona aona ea'ia'i haraina abomo aona ebapahihina nahuna uahona a'i kehawainibe, ba a'i ebahawainibena abomo ebero. \v 38 Ba hau weiana nahuna uahona ebahawainibena hanona ebabai harai, iamo hau weiana nahuna uahona a'i ebahawainibena hanona ebabai harai ki'a baha. \p \v 39 Babi'e hanona atawana taina ketai kemiaho rani ikoinai. Ia atawana ke'ari raninai, ia hanona aba ebabi'e 'abaea, ba kenuatae kehawainibe re'a a'ikakauma hauna keatawana Obiapaka aonai. \v 40 Ia e'u raonaraona hanona nahomana, wapu weiana a'i kehawainibe hanona keaonamo ki'a baha. Au naraonana Obiapaka Aubana hanona au ao'uai, buonai neiana nahinana. \c 8 \s1 Kaiba'uku Ekia Aniani 'Abi'abina. \p \v 1 Bariu neiana hanona baibeni anianikia kaiba'uku tebena hauna 'abina. 'Abi tohana aika ha'iobina, “Ikoikai hanona mai eka aotipa.” Ba aotipa nihore apa nibabua taeana, 'a raona'au nihore a'ikakauma haukia niba taburanakia. \v 2 Hau ha kipona niraonana ia hanona mai ena 'iobi taba baika e'iobinakia, iamo pe'iobi tohanakia hauna a'i e'iobinakia. \v 3 'A hau ha Tirama niraona'au aina hauna hanona Tirama abomo hau weiana e'iobi aina. \p \v 4 Ua buonai baibeni anianina kaiba'uku tebena ba nahani hauna 'abina neiana. Aika ha'iobina kaiba'uku hanona tirama tohana aha'i hanopaka neiana aonai, ha'iobina Tirama tohana hanona hamona mo. \v 5 Maearima tihore tiramai tibaonakia haukia baika kupai mai hanopakai, (weiana ‘tiramakia’ mai ‘auba obiakia’ nahomakia hanona tebo'o.) \v 6 Iamo aika hanona mai eka Tirama hamona, Hamaka. Ia hanona taba ikoikiai ebabainakia, ba ia paunai nahamiaho. Abomo Obiapaka hanona hamona Iesu Keriso. Ia paunai taba ikoikiai terama, ba ia paunai aika nahamiaho. \p \v 7 Ia a'ikakauma haukia baika 'abi tohana neiana a'i ṯe'iobina. Bariu rani neianai baika hanona kaiba'uku ena aka aba temamatai haraina buonai aniani uahomakia tiani raninai ia tiraonana weiana hanona kaiba'uku 'euna, ekia raonaraonai aokia a'i nibero, tiraonana aniani weiana teani hauna aba eba'opunakia Tirama wairanai. \v 8 Aniani hanona a'i keaoainaka Tirama herena, a'i kahaniani re'a Tirama wairanai ena ki'a aha'i 'ao kahaniani re'a Tirama wairanai ena namo aha'i. \v 9 Iamo kato'ima 'ima harainimi, pokina emi 'iobiai tuaniani weiana kehore ekia a'ikakauma te'abe'abe haukia a'i meba'ehonakia ki'a aonai. \p \v 10 Pokina hau ha ena a'ikakauma e'abe'abe hauna oi aotipa haumu kaiba'uku ena itarai nuaniani keihani'o raninai, ia aona nuba taburana niraonana kebeho mo kaiba'uku ekia aniani keani. \v 11 Ba uaho'abamu ena a'ikakauma e'abe'abe hauna weiana ia paunai Keriso e'ari hauna hanona oi emu aotipa weiana kehore ia aubana kea'i ki'ana. \v 12 Oi emu babai weianai uaho'abamu aona nua'i ki'ana ia niraonana eki'a hauna kebabaina, weianai oi uaho'abamu herenai nubeho abomo Keriso herenai nubeho. \v 13 Weiana paunai aniani weiana ehore uaho'aba'u eba'ehona raninai, au aniani weiana a'i kani mue pokina a'i maba'ehona. \c 9 \s1 Paulo Pou Namona Paunai 'Arana A'i Nitabuna. \p \v 1 Au hanona ta'ara ia'ina hau'u aha'i. Au hanona iuhubeau hau'u. Au eka Obiapaka Iesu aihana. Wai hanona Obiapaka ena aka nababaina hauna buabuana haumi. \v 2 Maearima baika herekiai au hanona iuhubeau hau'u aha'i, ia wai heremiai au hanona iuhubeau hau'u, pokina wai Obiapaka tua'ikakaumana hauna nihore nibatohana au hanona iuhubeau hau'u. \p \v 3 Ṯe'uahina'u haukia ekia 'abi ṉa kabamue aihona. \v 4 Au mai e'u bero e'u aka 'arana aniani mai bei pa'i. \v 5 Iuhubeau haukia baika mai Obiapaka hatina mai Petero tibabai ihobokia pababai, atawa'u a'ikakauma babi'ena pabaka'ana e'u kaoao aokiai hanona mai e'u bero. \v 6 'Abamai baika a'i kateaka iamo au Banaba ohi ikupaiamai hanona kipomai emai aniani akana kataka, 'u? \v 7 Huari hauna tabana kipona ena aka 'arana kehorena? Biraura hauna tabana kipona ena uma anianina a'i keani? Mamoe bakori hauna tabana ena mamoe 'aena a'i keinu? \p \v 8 Au ibabatai rani ikoikiai nahaiha haukiai mo a'i na'abi'abi, Tirama ena rauhubu abomo 'abi ihobona ehinana. \v 9 Mose ena rauhubu pukanai ṉa erere aihona, \q1 “Poromakau witi iba'iti'itina \q1 akana nibabaina aonai pinana \q1 a'i kobiri abuna ia kohabona \q1 keaniani.” \qr Deu 25.4 \m 'Abi weiana hanona Tirama poromakau niraona ki'a bahanakia paunai, 'u? Aha'i. \v 10 Weiana ehinana hanona aika e'uahinaka. 'Abi tohana 'abi weiana hanona aika paukai ua terere aihona. Ni'ani hauna mai nieueu hauna terarua ekia aka tibabaina hauna buabuana ṯebuabena hana katea'ina. \v 11 Ai hanona auba ena ube tabatona wai heremiai, ba hauani ibanamona tabakia heremiai kata a'inakia hanona a'i ebero, 'u? \v 12 Ia baika baraibarai tobenakia hanona mai ekia bero raninai, ai abomo emai beroai barai barai apa'uana heremiai kata'ina. \p 'A ai uahomana a'i tababaina. 'A ai hanona taba ikoikiai herekiai tabapahihi pokina Keriso ena pou namona a'i tamakaiabuna marikina. \v 13 Wai aba to'iobina marea robeai tiaka haukia ekia aniani weia marea robeai tia'ina, abomo itara robenai tibarai barai haukia baibeni anianina weia hauna tiwatena. \v 14 Ba taeara ihobonai mo Obiapaka e'abi weiakia pou namona ṯeiroro aina haukia ekia mauri ibanamona tabakia hanona ua'a pou namona tia'i taeana haukia herekiai katea'ina. \p \v 15 Ia au e'u bero weiana panoinimi hauna akana a'i ababaina. Mai bariu narere benimi hanona e'u bero weiakia ka'inakia paunai aha'i. Au pa'ari hanona penamo ba hau ha ke'abi au e'u apa neiana anina aha'i. \v 16 Pou namona nairoro aina paunai kapa hanona a'i ebero. Pokina au nairoro aina hanona Obiapaka ehina bena'u kababaina akana nababaina. Ba pou namona a'i kairoro aina raninai here'uai hanona keki'a ki'a baha. \v 17 Au kipo'u e'u nuataeai aka neiana pababaina raninai 'ara'u patabuna, ia weiana Obiapaka ena aka ebena'u raninai, aka neiana hanona Tirama au ebapokina'u kababaina mo. \v 18 Ba 'ara'u hanona taba? Pou namona airoroai 'abaeana 'ara'u robana a'i nahuna mai pou namona akana nababaina aonai e'u bero a'i natabunakia. Au 'ara'u hanona aonamo neiakia. \p \v 19 Au hanona hau ha ta'arana a'i ṉa'i, 'a au kipo'u e'u nuataeai maearima ikoikiai ekia ta'ara'i hau'uai naeao, weiana maearima bo'okia kamaiainakia Iesu kate a'ikakaumana. \v 20 Iuda haukia kipokia ṯamiaho aonai au hanona Iuda haukia ihobokiai naeao, weiana ia kamaiainakia Iesu kate a'ikakaumana. (Abomo au hanona Mose ena rauhubu ba'anai a'i namiaho,) iamo weiakia rauhubu ba'anai ṯemiaho haukia kipokia ṯamiaho aonai au rauhubu ba'anai ṯemiaho haukia ihobokiai naeao, weiana ia kamaiainakia Iesu kate a'ikakaumana. \v 21 Taeara ihobonai Mose ena rauhubu a'i ṯe'iobina haukia kipokia ṯamiaho aonai au rauhubu a'i ṯe'iobina haukia ihobokiai naeao, weiana rauhubu a'i ṯe'iobina haukia kamaiainakia Iesu kate a'ikakaumana. (Iamo 'abi tohana au Tirama ena rauhubu a'i ahabona, au hanona Keriso ena rauhubu naka'aina.) \v 22 Ekia a'ikakauma te'abe'abe haukia herekiai namiaho aonai au abomo na'abe'abe ia ihobokiai naeao, weiana baika kamaiainakia Iesu kate a'ikakaumana. Ua buonai au hanona taba ikoikiai ihobokiai naeao maearima ikoikiai herekiai, ba taeara tabana ketaina haunai baika kamaiainakia bamauri katea'ina Keriso herenai. \v 23 Au taba neiakia ikoikiai nababainakia hanona pou namona paunai, ba au abomo ia kipokia banamona weiana kata'i haeamo. \p \v 24 Wai to'iobi haraina beau baitaeai aonai beau haukia bo'ona tibeau, ia hamona mo 'uai 'arana nia'ina. Ua buonai katobeau hanona 'uai beauna katobeau. \v 25 Beau baitaeai aokiai titoto haukia ikoikiai beau baitaeai weiana ena bairobe pahihina tia'ina. Weiana tibabaina hanona 'uai 'arana weiana a'i kemiaho homa'a hauna katea'ina paunai, 'a aika aka nahababaina hanona 'uai 'arana weiana kemiaho banaibanai hauna kaha'ina paunai. \v 26 Ua buonai au nabeau bero baihana naeao mo beau pua irerenai kakara'au, abomo au hanona 'au hauna weiana a'i nikapo 'abaea kapo 'abaea hauna 'abana. \v 27 Au kipo'u hau'u nabataburana nabapahihina mai ao'u keka'ai haraina, pokina baika herekiai pou namona kairoro aina murinai au a'i temebaki'ana'u 'ara a'i ma'ubo aina ta'una. \c 10 \s1 Kaiba'uku A'i Kahakuti ainakia. \p \v 1 Uaho'aba'u e, au nanuatae 'aba'abaka Mose murinai te'au haukia herekiai taba erama hauna a'i katoreana. Tirama ehore ikoikiai 'auhao ba'anai ebaka'anakia ba 'Aku Birona aonai tekabanai. \v 2 Ia ikoikiai 'auhao aonai mai 'aku aonai te'uere robe Mose i'abana haukiai teao. \v 3 Ikoikiai hanona anianina weiana Tirama ebenakia hauna ihobona mo teani. \v 4 Abomo ikoikiai bei weiana Tirama ebenakia hauna ihobona mo teinu. Tirama ena pihara weiana kipokia teka'a haeamo, piharana weiana haunai bei eharu ahi teinu, ba pihara weiana hanona Keriso. \v 5 Babai namokia weiakia ebabai, iamo bo'ona 'akina hanona Tirama aona a'i tebanamona, ua buonai hano'akunai te'ari ore hauanikia hanona 'eka haeaihaeai teno uraru. \p \v 6 Taba neiakia ikoikiai hanona ibabatai aika 'euka, kateba raonanaka taba ki'a obokia a'i kahanuataeai 'abaea ia tebabaina 'abana. \v 7 Kaiba'uku hanona a'i katokuti ainakia baika tebabaina 'abana, pokina Puka robenai aba ererena, “Maearima hanona temiati teaniani teinuinu ba temikiri hau mai babi'e kipokia ewa ki'a obokia tebabai.” \v 8 Aika hanona a'i kahanabau ki'a baika weia tebabaina 'abana, ba rani hamona aonai ikoikiai taha harau rua aihau (23,000) te'ari. \v 9 Aika hanona Obiapaka a'i kahahobona baika weia ia tehobona 'abana, weiana 'erau tehore teara 'arinakia. \v 10 Abomo aika a'i kaha'arara 'arara ia te'arara 'arara 'abana, weiana ahuahu aneruna ehore eahu 'arinakia. \p \v 11 Taba neiakia terama ia herekiai hanona ibabatai aika 'euka, 'abikia tererenakia hanona aika ibaraonaka hanopaka ena pua nimai aonai. \v 12 Ba oi nuraonana aba okori 'ini harai raninai, ko'ima haraini'o a'i mo'eho. \v 13 Baihobo weiakia wai heremiai tirama haukia hanona maearima herekiai tirama haukia ihobokia. 'A Tirama hanona aia ibabua 'auna hauna. Ia a'i kehabo 'abaeanimi baihobo weiana emi tabura nitara haona haunai a'i tomo'eho marikina. Ba baihobo tua'ina raninai, ia taeara ha kebenimi katokapare, weianai katokori 'ini. \p \v 14 Ua buonai, e'u raona'au haumi e, kaiba'uku ikuti aikia hanona katohabonakia. \v 15 Wai hanona aobero haumi nahina benimi, e'u 'abi kipomi abomo katobabataina au taba na'uahina. \v 16 'Ere weiana Obiapaka ena anito'u aonai naha'ina ba Tirama namo 'abina nahabena hauna nahainu raninai, aika ikoikai Keriso aruaruna nahainu haeamo. Abomo Parawa nahahobina ha ha nahani raninai, aika ikoikai Keriso hauanina nahani haeamona. \v 17 Parawa hanona hamona Keriso hauanina, aika hanona habo'o ia hauani hanona hamona, pokina aika ikoikai parawa weiana hamona nahani haeamona. \v 18 Isaraela haukia ekia hoahoa kaharaonana, itara robenai tekine mahikia tiani haukia ikoikiai hanona itara robena akana tibabai haeamo. \p \v 19 Au taba na'uahina, baibeni tabana weiana kaiba'uku tibena hauna hanona mai anina, 'u? Abomo kaiba'uku hanona tirama tohana, 'u? \v 20 Aha'i 'akina. Rama haeai haukia ekia baibeni hanona auba ki'a obokia 'eukia, ia Tirama 'euna aha'i. Au nanuatae wai auba ki'a obokia kipokia a'i katobahaeamo. \v 21 Wai Obiapaka ena 'ereai ṯoinu haumi auba ki'a obokia ekia 'ereai a'i katoinu. Wai Obiapaka ena itarai tuaniani haumi auba ki'a obokia ekia itarai a'i katoaniani. \v 22 Aika Obiapaka aona kahabahaiarana hanona a'i kenamo, pokina ena puma kebawaira tinana aonai kahakaobo taearana aha'i. \p \v 23 Wai tu'abi “taba ikoikiai kahababai hanona ketaina,” ia au na'abi ikoikiai hanona a'i mo katebanamonaka, wai tu'abi “taba ikoikiai kahababai hanona ketaina,” ia na'abi ikoikiai hanona a'i mo katebarai harainaka eka a'ikakauma aonai. \v 24 Wai ha kipona ena namo mo a'i ketabuna, ia 'abana baika ekia namo abomo ketabuna. \v 25 Mahi kawa 'ekanai tikawa kawainakia mahikia hanona katoani, ia a'i katobakai bakai weiana hanona kaiba'uku herenai tebaibeni hauna 'ao aha'i, aomi a'i temearo'ari. \v 26 Pokina Puka robena tererena 'abana, \q1 “Hanopaka mai aonai ṯemiaho \q1 tabakia ikoikiai hanona \q1 Obiapaka 'euna.” \qr Sal 24.1 \p \v 27 A'i nia'ikakauma hauna ha kebeauni'o torarua katoaniani ba oi nonuatae koao raninai, wairamuai taba ehoroti haukia ikoikiai hanona koani, a'i kobakai bakai aomu a'i mearo'ari. \v 28 Ia hau ha kehina beni'o, “Aniani neiana hanona kaiba'uku tebena hauna” raninai, aniani weiana hauna a'i koani, weiana ehina beni'o hauna paunai mai aona a'i mearo'ari paunai. \v 29 Au a'i na'abi oi haumu nubeho, ia ehina beni'o hauna keraonana oi nubeho. \p Weiana hau ha kipona kebakai bakai, aehoma buonai maearima ha ena raonaraonai au e'u bero kebakai bakai aina? \v 30 E'u aniani Tirama abanamona ba ṉani raninai, aehoma buonai hau ha au aniani abanamona ṉani hau'u ne'uahina'u? \p \v 31 Ia taba taba tuani ṯoinu 'ao tubabai, weiakia ikoikiai hanona Tirama ena nuabi ibawaira tinana paunai katobabaina. \v 32 Emi miaho aokiai weiakia Iuda haukia, rama haeai haukia 'ao Tirama ena marea maearimakia iba'ehokia akakia a'i katobabai. \v 33 Wai au nababaina 'abana katobabaina au maearima ikoikiai aokia kabanamona taeara ikoikiai aokiai. Kipo'u e'u namo a'i natabuna, ia ikoikiai ekia namo natabuna, weiana hanona ia bamauri katea'ina paunai. \c 11 \p \v 1 Au Keriso ebabaina ihobona nababaina, wai abomo au nababaina ihobona katobabaina. \s1 Babi'e 'Arakia Katebahu Abuna Hoana Bahuba'ari Aonai 'Abina. \p \v 2 Au wai nabanamonimi, pokina taba ikoikiai aokiai turaona 'ini to'o baihana'u abomo ba'iobi abenimi haukia tua'i 'ininakia. \v 3 Bariu au nanuatae wai kato'iobi haraina, hau ikoikiai 'arakiai hauna hanona Keriso, babi'e 'aranai hauna hanona ia atawana, Keriso 'aranai hauna hanona Tirama. \v 4 Ua buonai hau ikoikiai 'arakia mai ibahu abukia tibahuba'ari 'ao Tirama ena 'abi ṯehinana hanona 'arakiai hauna Keriso a'i timariki aina. \v 5 Abomo babi'e 'arana ibahu abu aha'i nibahuba'ari 'ao Tirama ena 'abi nehinana babi'ena hanona atawana ia 'aranai hauna a'i nimariki aina, matoha ia buina terehe obona 'abana. \v 6 'A babi'e ha 'arana a'i nibahu abuna raninai, ia hanona buina mekabena. Babi'e buina kerehe obona 'ao buina kekabena hanona mai haumaeana buonai babi'e 'arana hanona kebahu abuna. \v 7 Hau hanona bahuba'ari aonai 'arana a'i kebahu abuna, pokina ia hanona Tirama ihaihana abomo ena nuabi nibawaira tinana, 'a babi'e hanona hau ena nuabi nibawaira tinana. \p \v 8 Tirama hanona babi'e hauaninai hau a'i ebabaina, ia hau hauaninai babi'e ebabaina. \v 9 Haeamona Tirama hanona babi'e paunai hau a'i ebabaina, ia hau paunai babi'e ebabaina. \v 10 Ua buonai babi'e hanona 'arana kebahu abuna, ba hoa weianai aneru kate'iobina ia hanona atawana ena hiabu ba'anai nemiaho. \p \v 11 Eka mauri Obiapaka aonai haunai, babi'e hanona hau herena a'i kehe ahi ikupaiana a'i kemiaho abomo hau hanona babi'e herenai a'i kehe ahi ikupaiana a'i kemiaho. \v 12 Babi'e hanona hau hauaninai emai, abomo hau hanona babi'e hauaninai nirama. Ia taba ikoikiai hanona Tirama herenai timai. \p \v 13 Kipomi aba tusuraonana, babi'e 'arana a'i ebahu abuna ba maearima wairakiai nibahuba'ari hanona a'i ebero. \v 14 Hanopaka maurina aonai aika aba ha'iobina bui homa'ana hau herekiai hanona haumaea tabana, \v 15 ia bui homa'ana hanona babi'e ena nuabi tabana. Tirama ehore babi'e ebena 'arana ibahu abunai keao. \v 16 Ia hau ha nenuatae hoahoa neiana kebaihara taeaina re'a, au na'abi natibaha, ai mai Tirama ena marea maearima ikoikiai kipokia heremai hanona kuti hoahoana haeai ha aha'i. \s1 Obiapaka Ena Anito'u Robena 'Abina. \r (Mt 26.26-29; Mk 14.22-25; Lk 22.14-20) \p \v 17 Bariu e'u ba'iobi 'abina neiana nahina benimi aonai au hanona wai a'i nabanamonimi, pokina emi marea to'ukia tua'i haukia hanona babai ki'a bo'ona tibabai ia ekia baraibarai aha'i maearima herekiai. \v 18 Kori'uaina hanona wai poumi aona emi marea to'ukia tua'i aokiai hanona hoa tuhore, 'abi neiana papana nabatoha 'apuana. \v 19 (Hoa hore hanona katerama a'i keaha'i ba weianai 'abi tohana tehinana haukia hanona kahaiha tinanakia.) \v 20 Weiana paunai 'eka hamonai tusuto'u ani robe tua'ina, iamo weiana hanona Obiapaka ena aniani robena a'i tuani. \v 21 Pokina tuaniani raninai, ha ha emi aniani mo tuani 'abami a'i ṯo'imanakia, weiana buonai baika hanona mare'a ti'ari 'a baika ṯeinu 'ari. \v 22 Emi ituai patoaniani mai patoinu. Tirama ena marea haukia tubataeainakia mai herekia taba aha'i haukia tuba haumaeanakia. Aea kahinabe aihonimi? Turaonana aka neiana tubabaina hanona kabanamonimi, 'u? Aha'i 'akina. \p \v 23 Ba'iobi neiana wai abenimi hauna hanona Obiapaka herenai a'ina hauna ihobona. Hinahinana ehina rabinai Obiapaka Iesu parawa ea'ina, \v 24 namo 'abina Tirama herenai ehinana. Epua hanona parawa ehobina ba e'abi etibaha, “Neiana hanona au hauani'u nabaibeni wai 'eumi. Ṉa katobabai aiho au iraona 'ini'u.” \v 25 Teaniani murinai taeara ihobonai mo 'ere ea'i taeana ba e'abi etibaha, “'Ere neiana hanona Tirama ena 'abi'uai apa'uana mahamahana, au e'u 'ari aruarunai nabatohana. Neiana katobabaina katoinu au iraona 'ini'u ranikia ikoikiai aokiai.” \v 26 Parawa neiana tuana mai 'ere neianai ṯoinu ranikia ikoikiai, wai hanona Obiapaka ena 'ari pouna ṯohinana keaomo ia kemai. \p \v 27 Ua buonai, hau ha ena raona a'i ebero aonai parawa keana 'ao 'ereai keinu raninai, ia hanona aba ebeho Obiapaka hauanina mai aruaruna herekiai. \v 28 Weiana paunai hau ha kipona aona ketabu harai 'uaina ba parawa keana mai 'ereai keinu. \v 29 Pokina ia parawa niana mai 'ereai neinu iamo Obiapaka hauanina a'i nibabataina raninai ia hanona Tirama ena bakai anianina niana mai inuinuna neinu. \v 30 Weiana buonai, wai bo'omi hanona ṯoinawa, tu'abe'abe abomo bo'okia aba te'ari. \v 31 Ia aika kipoka aoka kahatabu harai 'uaina raninai, Tirama ena bakai aonai a'i kahatoto. \v 32 Ia Obiapaka aika nibabakainaka mai puma nibenaka hanona nirobenaka, weiana hanopaka maearimakia kipokia puma a'i kahahoai haeamona paunai. \p \v 33 Ua buonai, uaho'aba'u e, tuto'u Obiapaka ena aniani robena katoani raninai 'abami kato'imanakia. \v 34 Hau ha mare'a ke'ari raninai, ia hanona ena ituai keaniani ba kemai, weiana katoto'u raninai wai Tirama ena bakai aonai a'i katototo. \p 'Abi baika hanona muriai au kawahi aonai kahina benimi. \c 12 \s1 Ibeni Tabakia Auba Robe Herenai Timai. \p \v 1 Uaho'aba'u e, bariu au e'u nuatae wai Auba Robe ena ibeni tabakia hanona kato'iobi harainakia. \v 2 Wai to'iobina, a'i toa'ikakauma baha aonai, kaiba'uku weiakia a'i timauri mauri haukia tehore te'uai ainimi abomo tebaka'a parenimi. \v 3 Ua buonai au wai nahina benimi, Tirama ena Auba ena baraibarai ai ni'abi'abi hauna hanona Iesu a'i neururu aina a'i netibaha, “Iesu hanona eki'a,” abomo Auba Robe ena baraibarai ea'ina hauna pinanai ni'abi netibaha, “Iesu hanona Obiapaka.” \p \v 4 Auba Robe ena ibeni tabakia hanona haeai haeai, iamo Auba Robe hamona mo weiana nihore nibaibeni. \v 5 Obiapaka ena aka ibabaikia taearakia hanona haeai haeai, iamo Obiapaka hamona mo ta'arana naha'i. \v 6 Maearima eka mauri aonai Tirama ena aka taearakia hanona haeai haeai, iamo Tirama hamona mo nihore ena maearima ikoikai iriara nibenaka ia ena aka kahababai. \v 7 Auba Robe nihore a'ikakauma maearimakia ha ha hiabu nibenakia hanona Tirama ena marea maearimakia ikoikiai ibaraikia ekia namo paunai. \v 8 Auba Robe nihore hau ha aobero 'abikia nibena kehina, Auba Robe ihobona mo weiana nihore ha aotipa 'abikia nibena kehina. \v 9 Auba Robe ihobona mo weiana nihore hau ha a'ikakauma nibena, Auba Robe hamona mo weiana nihore ha inawa ibanamokia hiabuna nibena inawa 'ao haiara kebanamonakia. \v 10 Auba Robe weiana nihore hau ha hiabu nibena bata'uta'u huri hoakia kebabai, ha hanona mahabanai 'abikia kehina, haeamona ha hiabu nibena auba haeai haeai ekia haeai kehina pouna, ha hiabu nibena maea haeai haeaiai ke'abi, ha hanona hiabu nibena maea haeai haeai ṯehinana anikia kea'i banainakia. \v 11 Taba neiakia ikoikiai hanona Auba Robe hamona ia ikupaiana nibabainakia, ia nihore maearima ikoinai ha ha ibeni haeai haeai nibenakia ia kipona ena nuatae ihobonai. \s1 Aika Ikoikai Hanona Hauani Hamona Puapuana. \p \v 12 Maearima hauanina hanona hamona, iamo 'ete'etena hanona ebo'o, ba 'ete'etekia weiakiai hanona hauani hamonai teara 'au. Ba Keriso abomo uamo homana. \v 13 Ihobonaimo aika ikoikai Iuda haukia 'ao Helene haukia, ta'ara'i haukia 'ao ta'ara a'i tia'i haukia Auba Robe hamona ehore hauani hamonai eba'uere robenaka, aika ikoikai hanona Auba Robe hamona ha'ina aokai nemiaho. \p \v 14 Maearima hauanina hanona 'etena hamona aha'i ia 'etena ebo'o. \v 15 Ba ae pe'abi petibaha, “Au hanona ima aha'i buonai au hanona hauani 'etena ha aha'i,” ba 'abi weiana pehinana re'a ae hanona hauani 'etena ha ai a'i keibao taearana aha'i. \v 16 Mai haia petibaha, “Au hanona maha aha'i buonai, au hanona hauani 'etena ha aha'i,” ba 'abi weiana pehinana re'a haia hanona hauani 'etena ha ai a'i keibao taearana aha'i. \v 17 Ba hauani maikoinai maha ai peao raninai, aia aea peo'o aihona? 'Ao hauani maikoinai haia ai peao raninai, timi aea peo aihona? \v 18 Ua homana aha'i. Tirama ena nuatae ihobonai hauani 'etena ikoinai 'ekakia tohakiai ehorotinakia ba ha ha ekia aka tohakia katebabai. \v 19 Ba 'ete ikoikiai hanona 'ete hamonai pateao raninai, hauani hanona ae'e? \v 20 Hauani hanona ua homana aha'i. Hauani hanona hamona ia 'etena hanona ebo'o. \p \v 21 Ua buonai maha hanona ima a'i kehina benakia a'i ketibaha, “Au wai a'i nanuatae ainimi,” 'Ara abomo ae a'i kehina benakia a'i ketibaha, “Au wai a'i nanuatae ainimi.” \v 22 Aha'i. 'Ete weiakia hauaniai ti'abe'abe haukia pateaha'i raninai hauani hanona a'i keaka harai. \v 23 Abomo hauani 'etena baika naharaonana ekia aka a'i teapa'ua haukia naha'ima harainakia, 'a 'ete weiakia nahahaumaeai haukia hanona habuniai nahabahu abu harainakia. \v 24 'A 'etekia ihakia tenamo haukia hanona robakia a'i naha ahunakia. Tirama hauani ṉa ebabai aihona hanona 'ete ikoikiai ebahamonakia hauani hamonai, te'abe'abe haukia abomo ne'ima harainakia. \v 25 Ua buonai hauani aonai hanona hoa hore aha'i, ia 'ete ikoikiai hanona katebahaeamo ha ha katebarai barai. \v 26 Ba 'ete ha kehaiara raninai 'ete ikoikiai hanona ia kipokia katehaiara haeamo, ba 'ete ha atana katebanamona raninai ikoikiai ia kipokia kateaonamo haeamo. \p \v 27 Bariu wai ikoimiai hanona Keriso hauanina, ba wai ha ha hanona ia hauanina 'etena ha. \v 28 Tirama ehore ena marea aonai maearima ea'i taeanakia, kori'uaina hanona iuhubeau haukia, ibaruana hanona mahabanai haukia, ibaihauna hanona ba'iobi haukia, ba hiabu hoakia haeai haeai katebabai haukia, ia murikiai hanona inawa katebanamo haukia, baika barai barai haukia, baika 'uai haukia, ba weiakia maea haeai haeaiai kate'abi haukia. \v 29 Ia ikoikiai hanona iuhubeau haukia mo aha'i, ikoikiai hanona mahabanai haukia mo aha'i. Ikoikiai hanona ba'iobi haukia mo aha'i. Ikoikiai hanona hiabu hoakia katebabai haukia mo aha'i. \v 30 Ikoikiai hanona inawa katebanamo haukia mo aha'i. Ikoikiai maea haeai haeaiai kate'abi haukia mo aha'i. Ikoikiai maea haeai haeai anikia katea'i banai haukia mo aha'i. \v 31 Auba Robe ena ibeni apa'uakia haukia katonuatae ainakia.\f + \fr 12:31 \ft (31) 'ao \+it ṯonuatae ainakia.\+it*\f* \p Bariu au kahore taeara namona tohana hauna kabaihanimi. \c 13 \s1 Raona'au. \p \v 1 Au maea haeai haeai mai aneru maeakiai pa'abi re'a, iamo here'uai raona'au aha'i raninai, au hanona matoha kapa 'ao irarabu weiakia tiahu 'urukiamo ṯebua haukia 'abakia. \v 2 Au mahabanai ibenina pa'ina 'ao Tirama ena 'abi bunikia mai aotipa ikoinai pa'iobinakia, abomo e'u a'ikakauma petabura ki'a baha kobio paba ibiunakia re'a, iamo here'uai raona'au aha'i raninai, au hanona taba aha'i. \v 3 E'u taba ikoikiai uraru haukia pabenakia, abomo hauani'u pabaibeni 'abaea irubai patehuhuna pe'ara obo re'a, iamo here'uai raona'au aha'i raninai, weiakia ikoikiai ekia namo aha'i au here'uai. \p \v 4 Raona'au hoana hanona bakiro mai rabo harai, raona'au hoana hanona a'i niwamuru 'ao a'i nibaro'e 'ao a'i niapa. \v 5 Raona'au hoana hanona a'i nibapairi pairi, a'i eani ki'a, a'i niopuere noanoa mai maearima ekia beho a'i niraona 'ini. \v 6 Raona'au hoana hanona aka ki'a a'i niaonamo aina, 'a ia hanona bero akana niaonamo aina. \v 7 Raona'au hoana hanona taba ikoikiai aokiai a'i nihaba'au, ena a'ikakauma a'i ni'abe'abe, rani ikoinai buabeniai nemiaho mai nibapahihi taba ikoikiai aokiai. \p \v 8 Raona'au hanona kemiaho banaibanai. Mahabanai 'abikia katehina iamo aba katepua, maea haeai haeaiai kate'abi iamo aba katepua, aotipa 'abikia katehina ia abomo aba katepua. \v 9 Pokina eka aotipa hanona teko'iko'i mai eka mahabanai 'abikia teko'iko'i mo a'i tebero 'au harai, \v 10 ia ebero 'auna tohana kemai raninai, weiakia a'i tebero 'au harai haukia hanona kate'akauma. \v 11 Au miori'uai raninai e'u 'abi'abi, e'u raonaraona, e'u 'iobi ikoikiai hanona temiori, 'a bariu au aba ahau aonai miori ekia hoahoa weiakia ikoikiai aba ahabonakia. \v 12 Taba bariu nahaiha hanona matoha oreore 'abu'abunai oreoreka nahaihana 'abana, muriai hanona katewaira tina harai kahaiha harainakia. Taba ikoikiai bariu hanona papakia mo na'iobinakia, 'a muriai hanona ka'iobi 'aunakia, matoha Tirama au e'iobi 'auna'u 'abana. \v 13 Bariu taba aihau neiakia hanona katemiaho banaibanai, a'ikakauma, buabeni, mai raona'au. Ia neiakia aihau baiatakiai apa'uana 'akina hanona raona'au. \c 14 \s1 Mahabanai Ibenina Mai Maea Haeaiai Ni'abi Ibenina. \p \v 1 Raona'au taearanai katoka'a, Auba Robe ena ibeni tabakia hanona katonua ki'ainakia, iamo mahabanai ibenina katonuataeai apa'uana weianai Tirama pouna katohinana. \v 2 Pokina hau ha maea haeai ai ni'abi hanona maearima a'i nehina benakia ia Tirama nehina bena, 'abi tohana ena 'abi obokia a'i kateobo, ia hanona taba bunikia nehinanakia Auba Robe ena hiabuai. \v 3 Ia nimahabanai hauna hanona Tirama ena 'abi nehinana maearima herekiai, nibarainakia, aokia nibataburana, abomo aokia nibakirona. \v 4 Hau weiana maea haeaiai ni'abi hauna ia kipona mo nibaraina, ia nimahabanai hauna hanona Tirama ena marea maearimakia ikoikiai nibarainakia. \v 5 Au nanuatae ikoimiai maea haeai haeaiai kato'abi iamo e'u nuatae tohana hanona katomahabanai, nimahabanai hauna hanona eapa'ua ba maea haeai haeai ni'abi hauna, pokina maea haeai weiana kea'i banai hauna aha'i raninai Tirama ena marea maearimakia ikoikiai ibaraikia taearana aha'i. \v 6 Uaho'aba'u e, au pawahi heremiai maea haeai haeai pa'abi, iamo 'abi weiakia Tirama ebawaira tina haukia, aotipa 'abikia, mahabanai 'abikia, 'ao ba'iobi 'abikia baika a'i pawahi ainakia raninai, maea haeai ai ka'abi ena namo hanona taba wai heremiai? Ena namo aha'i tohana. \p \v 7 Ihobona taba baika a'i timauri mauri ia 'uru nahababuana tabakia weiakia, remoremo 'ao kita, 'urukia a'i katebero harai raninai maearima aea kate'iobi aihona hui tabana 'uruna tibabuana. \v 8 Ihobona huari pihina neubaina hauna pihi a'i keubai haraina raninai tai keba'oru huari kekori abuna? \v 9 Heremiai abomo uamo homana, wai maeamiai 'abi a'i katohina harai raninai hau ha aea ke'iobi aihona wai taba ṯo'uahina? Weiana hanona wai aba tu'abi 'abaea 'abi 'abaea mo. \v 10 'Abi tohana hanopaka neiana maikoina aonai maea haeai haeai hanona tebo'o, ba ikoikiai mo hanona mai anikia. \v 11 Hau ha maea weiana nehinana ba au a'i na'iobina raninai, ni'abi hauna hanona au here'uai hanopaka haeai hauna, au abomo hanopaka haeai hau'u ia herenai. \v 12 Heremiai abomo uamo homana. Wai ṯonuatae ki'a baha Auba Robe ena ibeni tabakia katoa'inakia buonai, ibeni weiakia Tirama ena marea maearimakia katebarainakia mai kateba taburanakia haukia katonoiai taburanakia Tirama herenai. \p \v 13 Maea haeai ni'abi hauna hanona mebahuba'ari Tirama menoina 'abi ia'i banaikia me'iobina ba 'abi nehinanakia haukia kea'i banainakia. \v 14 Pokina au maea haeai nabahuba'ari raninai, auba'u hanona nibahuba'ari ia au ao'u hanona nemiaho 'abaea. \v 15 Ba au taba kababaina? Au auba'u ai kabahuba'ari hanona ao'u ai abomo kabahuba'ari. Au auba'uai kahui hanona ao'u ai abomo kahui. \v 16 Ba oi aubamuai Tirama namo 'abina nubena raninai, maearima 'abaeana ha emu namo 'abina bahuba'arina weiana obona a'i keobo hauna “Amen” aea kehina aihona. \v 17 Emu namo 'abina bahuba'arina Tirama herenai hauna enamo ki'a baha, ia maearima baika hanona a'i nibarainakia. \v 18 Au namo 'abina Tirama herenai nahinana, pokina au rani bo'okia maea haeai haeai nahina ba wai ikoimiai. \v 19 Au nanuatae Tirama ena marea to'una aonai maea haeai haeaiai 'abi taha harau haea (10,000) a'i kahinana, ia 'abi ima obokia kateobo haukia kahinanakia katebarainakia ekia 'iobi kerama. \p \v 20 Uaho'aba'u e, taba neiakia herekiai miori ekia raonaraonai a'i katoraonaraona ainakia, 'a ki'a ibabaikiai wai hanona miori 'oru'orukia 'abakiai katoao, ia emi raonaraonai wai hanona hau apa'uakia 'abakiai katoao. \v 21 Puka robenai ṉa erere aihona, \q1 “Obiapaka ni'abi netibaha, \q1 maea haeai haeai haukia mai \q1 hanopaka haeai haukia pinakiai \q1 au kahore maearima neiakia \q1 herekiai e'u 'abi kahinana. \q1 Iamo Iuda haukia neiakia hanona \q1 au aia'u a'i kateona.” \qr Isa 28.11, 12 \m \v 22 Ua buonai maea haeaiai kate'abi hanona a'i tia'ikakauma haukia kate'iobina hoa weiana hanona Tirama herenai nimai, ia tia'ikakauma haukia paukiai aha'i, iamo mahabanai hanona a'ikakauma haukia hoa weianai ekia a'ikakauma katetabura, ia a'i tia'ikakauma haukia paukiai aha'i. \p \v 23 Weiana Tirama ena marea maearimami ikoimiai katoto'u aonai, maea haeai haeaiai kato'abi ba maearima taba neiakia obokia a'i tiobo haukia mai a'i tia'ikakauma haukia to'u weiana aonai a'ikakauma haumi maea haeai haeai tu'abi aiami kateona raninai, ia kate'abi wai hanona tubeau 'ari. \v 24 Ia ikoimiai mahabanai 'abikia katohina aonai, maearima taba neiakia obokia a'i tiobo haukia 'ao a'i tia'ikakauma haukia aiami kateona raninai kate'iobina ia hanona ki'a haukia. Ba 'abi teona hauna kehore ia keba bakainakia, \v 25 ia ekia raona bunikia ikoikiai katekere, ba katekuti Tirama katebanamona kate'abi katetibaha, “'Abi tohana Tirama hanona neia wai baiatamiai.” \s1 Tirama Ena Marea Ena Aka Paipana. \p \v 26 Ua buonai, uaho'aba'u e, taba ṉa kahahoma? Wai tuto'u tubahuba'ari hanona hui ha tua'ina, ha ba'iobi nibaibeni, ha hanona Tirama taba ha herenai ebawaira tinana hauna pouna nehinana, ha maea haeaiai ni'abi, abomo ha hanona maea haeai 'abina weiana nia'i banaina. Taba neiakia ikoikia tubabai hanona Tirama ena marea maearimakia ibaraikia mai ibataburakia. \v 27 Maea haeaiai tu'abi raninai, maearima hamona, rua 'ao aihau mo kato'abi, ia rani hamonai a'i kato'abi, ha ke'abi 'uai ba ha murinai ko'abi, abomo hau ha kehore 'abi ṯohinana hauna kea'i banaina. \v 28 Ia maea haeai 'abikia ia'i banaikia hauna aha'i raninai, maea haeai ai ni'abi hauna a'i ke'abi aota marea to'una weiana aonai, ia kiponamo herenai mai Tirama herenai ke'abi. \v 29 Mahabanai hamona, rua 'ao aihau mo kateiroro ba 'abakia baika hanona 'abi weiakia ṯehina haukia kateraonaraona ainakia. \v 30 Tirama ena 'abi ha kemai temiati tibahu haukia ha herenai kewaira tina raninai, weiana eiroro 'uai hauna ke'oro ba Tirama ena 'abi emai hauna aiana kateona. \v 31 Taeara neianai mahabanai haumi ikoimiai hamo hamo Tirama ena 'abi katohinana, weiana maearima ikoikiai kate'iobina abomo katetabura. \v 32 Mahabanai 'abikia katehinanakia haukia ia kipokia pinakia kate'imanakia keaomo ekia rani ketaina ba kate'abi. \v 33 Pokina Tirama hanona bahuahurea Tiramana aha'i, 'a ia hanona baibua Tiramana. Tirama ena maearima ekia marea to'ukia ikoikiai aokiai tibabaina 'abana, \v 34 babi'e hanona a'i kate'abi marea to'ukia aokiai. Ia hanona ekia bero aha'i a'i kate'abi, Mose ena rauhubu e'abi ihobona ia hanona a'i katepoki. \v 35 Babi'e tenuatae taba ha kate'iobina raninai ekia ituai ua'a atawakia katebakainakia, pokina babi'e ha Tirama ena marea to'unai ke'abi hanona mai haumaeana. \v 36 Turaonana Tirama ena 'abi hanona wai Korinto haumi heremiai ekarahi? 'Ao waimo ikupaiami paumiai emai? Aha'i 'akina. \v 37 Hau ha niraonana ia hanona mahabanai hauna 'ao Auba Robe ena ibeni ha ea'ina hauna, ia ke'iobi haraina au taba narere benimi haukia hanona Obiapaka ena rauhubu 'abina. \v 38 'A ia rauhubu neiakia a'i kea'i taeanakia raninai wai abomo ia aiana a'i katoa'i taeana. \v 39 Ua buonai, uaho'aba'u e, mahabanaiai Tirama ena 'abi ihinana hanona katohau aroaina, ia maea haeaiai kate'abi haukia a'i katoba'oronakia. \v 40 Taba ikoikiai hanona taeara beronai haeamona paipakia tohakiai katobabainakia. \c 15 \s1 Keriso Ena Mikiri Mue. \p \v 1 Uaho'aba'u e, bariu au nanuatae pou namona airoro aina heremiai hauna toa'ina weiana ahanai emi a'ikakaumai tikori 'ini hauna kabaraonanimi. \v 2 Pou namona weiana heremiai airoro aina hauna katoa'i 'inina hanona bamauri katoa'ina, weiana hanona wai a'i tua'ikakauma 'abaea. \v 3 Au pou namona a'ina hauna wai abenimi, neiana hanona taba apa'uana 'akina.\f + \fr 15:3 \ft (3) 'ao \+it kori'uaina.\+it*\f* Weiana Keriso hanona aika eka ki'a paukiai e'ari Puka robenai tererena ihobona, \v 4 weiana ia tehorena, ba wapu ibaihaunai emikiri mue emauri Puka robenai tererena ihobona. \v 5 Ia hanona Petero\f + \fr 15:5 \ft (5) 'ao \+it Geba\+it*\f* herenai ewaira tina 'uai muriai iuhubeau haukia harau haea rua herekiai ewaira tina. \v 6 Weiana murinai ia hanona a'ikakauma haukia hinabu ima abihana ikoikiai rani hamonai herekiai ewaira tina, maearima weiakia bo'ona hanona bariu timauri ohomo, 'a baika hanona aba te'ari. \v 7 Ba ia ewaira tina Iakobo herenai, muriai iuhubeau haukia ikoikiai herekiai ewaira tina. \p \v 8 Orena 'akinai hanona here'uai abomo ewaira tina, au hanona rama taearana tohanai a'i arama hau'u. \v 9 Iuhubeau haukia ikoikia baiatakiai au hanona ako'iko'i 'aki, ba au e'u bero aha'i kateaparina'u iuhubeau hau'u, pokina au Tirama ena marea maearimakia a'oatanakia. \v 10 Ia Tirama ena aoko'o hoana paunai au hanona iuhubeau hau'uai naeao, mai ena aoko'o hoana ebena'u hauna buona a'i eaha'i. Au hanona aka ki'a baha ba iuhubeau haukia ikoikia, iamo weiana hanona au kipo'u a'i aka, 'a Tirama ena aoko'o hoana au here'uai hauna ebatabarana'u aka. \v 11 Weiana buonai au airoro aina 'ao iuhubeau haukia baika teiroro aina re'a, ia Iesu e'ari haeamona emikiri mue pouna ai tairoro aina hauna wai toa'ikakaumana. \s1 Aika Eka Mikiri Mue. \p \v 12 Bariu ai hanona Keriso 'ariai emikiri mue hauna pouna ṯairoro aina, ba aehoma buonai wai baika tu'abi 'ariai a'i katemikiri mue ṉa tuhoma? \v 13 Ba 'ariai mikiri mue aha'i raninai Keriso abomo 'ariai a'i pemikiri. \v 14 Keriso 'ariai a'i pemikiri raninai, ai emai iroro hanona anina aha'i, ba wai emi a'ikakauma abomo anina aha'i. \v 15 Weiana ahanai, ai hanona aba bai'oi haumaiai pataeao pokina Tirama pouna tahinana ia hanona Keriso 'ariai ebamikiri muena. Ia 'ariai mikiri mue aha'i raninai, Tirama abomo Keriso 'ariai a'i pebamikiri muena. \v 16 Pokina 'ariai mikiri mue aha'i raninai, Keriso abomo a'i pemikiri mue. \v 17 Ba Keriso a'i pemikiri mue raninai, wai emi a'ikakauma hanona anina aha'i, wai hanona ki'a aonai patomiaho ohomo. \v 18 Ba neiana anina hanona Keriso tea'ikakaumana te'ari haukia hanona aba pate'akauma. \v 19 Bariu hanopaka maurina neiana ikupaiana mo paunai eka buabeni Keriso herenai hahorotina raninai, aika hanona pateaoko'oai ki'a bahanaka ba hanopaka maearimakia ikoikiai. \p \v 20 Iamo 'abi tohana Keriso hanona 'ariai emikiri mue. Weiana hanona 'ari haukia ekia mikiri mue hoana kori'uaina. \v 21 'Ari hanona maearima hamona ena babai paunai emai, ihobonai 'ariai mikiri mue abomo maearima hamona ena babai paunai nimai. \v 22 Adamu ena babai ki'a paunai maearima ikoinai ti'ari, ihobonai Keriso ena babai harai paunai maearima ikoikiai katemauri. \v 23 'A mikiri mue paipana tohanai Tirama kehore ha ha kebamikiri muenakia. Kori'uaina hanona Keriso, muriai hanona ia ena mai mue raninai weiakia Keriso tia'ikakumana haukia. \p \v 24 Weiana murinai hanopaka puana kemai. Rani weianai Keriso kehore auba ki'a obokia ekia poki haukia ikoikiai, obia haukia ikoikiai, mai hiabu haukia ikoikiai keba pururunakia, ba ia ena obia aiarana kebamuena Hamana Tirama imanai keutana. \v 25 Keriso hanona keobiai kemiaho keaomo Tirama kehore 'ou haukia ikoikiai Keriso 'apuna ba'anai kehorotinakia. \v 26 'Ou hauna orena Iesu kehore keba pururuna hauna hanona 'ari. \v 27 Puka robenai ṉa e'abi aiho, “Tirama taba ikoikiai ia 'apuna ba'anai ehorotinakia.” ‘Taba ikoikiai’ ṉa niho hanona aika naha'iobi haraina Tirama kipona hanona Keriso 'apuna ba'anai aha'i, Tirama ehore taba ikoikiai Keriso 'apuna ba'anai ehorotinakia. \v 28 Taba ikoikiai Nahuna ena iha'ini ba'anai teao ore murinai, Nahuna kipona kehore keaoaina Hamana ena iha'ini ba'anai kemiaho. Ba taba ikoikiai hanona Tirama kepokiai ore haraina. \p \v 29 Mikiri mue peaha'i raninai, maearima weiakia tiba'uere robenakia aba te'ari haukia iraonakiai hanona taba ṯebuabena paunai ua tihoma? 'Ari haukia a'i katemikiri mue toha raninai, aeahoma buonai weiakia tiba'uere robenakia 'ari haukia paukiai? \v 30 Aehoma buonai ai rani ikoinai 'arimo wairamaiai nemiaho hauna a'i ṯata'u aina? \v 31 Uaho'aba'u e, weiana emi mauri Keriso Iesu aonai hauna au napaina paunai 'abi tohana nahina benimi. Au hanona 'ari mo waira'uai nemiaho rani ikoinai. \v 32 Au Epesoai maearima weiakia matoha mahi aibarakia 'abana haukia kipokia maearima ekia raona paunai ta'au raninai, ena namo hanona taba au here'uai? 'A 'ari haukia a'i katemikiri mue raninai, 'abi neiana rani ikoinai ṯehinana hauna hamababaina, “Aika hamaniani mo, hamainuinu mo, pokina mara hanona kaha'ari.” \p \v 33 Ua ti'abi aiho haukia a'i teme'oinimi. “Maearima ki'a obokia kipokia bahaeamona hanona emi hoahoa namokia kea'i ki'anakia.” \v 34 Tomoraona raona harai ki'a akakia tomohabonakia, pokina neiana nahinana hanona keba haumaeanimi, wai baika hanona Tirama a'i to'iobina. \s1 Mikiri Mue Hauanina Hanona Haeai. \p \v 35 'A hau ha kebakai bakai ketibaha, “'Ari haukia aea katemikiri mue aiho? Hauani tabanai kateao?” \v 36 Neiana hanona po'o bakai bakaina. Uho tubatona hauna a'i ke'ari 'uai raninai, ia hanona a'i kemauri. \v 37 Taba nubatona hauna hanona uho 'abaeana, pa'e witi uhona 'ao uho haeai ha, ia matiu weiana ke'omu hauna maikoina a'i nubatona. \v 38 'A Tirama nihore uho weiana hauanina ha nibena ia ena nuatae ihobonai, ia nihore uho ha ha hauanikia tohakia mo nibenakia. \v 39 Mauri tabakia hauanikia ikoikiai hanona ihobo aha'i. Maearima hauanikia haeai, mahi hauanikia haeai, roborobo hauanikia haeai, maia hauanikia abomo haeai. \v 40 Kupa tabakia hauanikia ikoikia, mai hanopaka tabakia hauanikia abomo ikoikia. Ia kupa tabakia hauanikia ekia nuabi hanona haeai, hanopaka tabakia hauanikia ekia nuabi abomo haeai mo. \v 41 Beraura ena nuabi hanona ehaeai, nawa abomo ena nuabi haeai mo, bihiu ekia nuabi abomo ha mo. Ba bihiu ha ha ekia nuabi abomo haeai haeai mo. \p \v 42 Ba 'ari haukia katemikiri mue abomo uamo homana, hauani nahahorena aonai ia hanona nipari ni'akauma, 'a kemikiri mue hanona kemauri banaibanai a'i keki'a. \v 43 Nahahorena aonai, ihana eki'a abomo e'abe'abe, 'a kemikiri mue aonai ihana hanona kenuabi abomo ketabura. \v 44 Hanopaka hauaninai nahahorena, nemikiri mue hanona auba hauaninai. \p Hanopaka hauanina ha ikoina, mai auba hauanina abomo ha ikoina. \v 45 Puka robenai aba tererena 'abana, “Hau kori 'uaina Adamu hanona ibabai maearima maurimaurina.” 'A Adamu murihaina hauna Keriso hanona auba mauri nibaibeni hauna. \v 46 Auba hauanina a'i emai 'uai, ia hanopaka hauanina e'uai ba murinai hanona auba hauanina emai. \v 47 Hau kori'uaina Adamu hanona hanopaka apuroronai ebabaina, 'a hau ibaruana Keriso hanona kupai emai. \v 48 Hanopaka haukia hanona hanopakai emai hauna ihobona, kupa haukia hanona kupai emai hauna ihobona. \v 49 Hanopakai emai hauna ihaihanai nahaeao ihobona, aika abomo kupai emai hauna ihaihanai kahaeao. \p \v 50 Uaho'aba'u e, au taba na'uahina hauna neiana, hauani weiana bitio mai aruaruai erama hauna Tirama ena obia aiaranai a'i kekatoto, abomo hauani ke'ari hauna hanona a'i kemauri banaibanai. \v 51 Tomobahu, au taba bunina ha naba'iobinimi, aika ikoikai hanona a'i kaha'ari ore, ia aika ikoikai Tirama kehore kebahaeainaka, \v 52 kenoanoa ki'a baha matoha maha nahahaba 'ununa 'abana pihi orena ke'arara aonai. Pihi 'uruna kebua raninai Tirama kehore 'ari haukia kebamikiri muenakia a'i kate'ari haukiai kateao, ba aika ikoikai kebahaeainaka. \v 53 Pokina hauani kepari hauna kebahaeaina a'i kepari haunai keao, abomo hauani ke'ari hauna kebahaeaina a'i ke'ari haunai keao. \v 54 Ba hauani kepari hauna kehaeai hauani a'i kepari haunai keao abomo hauani ke'ari hauna kehaeai hauani a'i ke'ari haunai keao raninai, Puka robenai tererena 'abina hanona ketohana, \q1 “Tirama ehore 'ari ena hiabu \q1 ebapururuna 'ari ebapua \q1 baihana.” \qr Isa 25.8 \q1 \v 55 “'Ari e, oi koba'ari hiabuna \q1 hauna ae'e? \q1 'Ari e, oi kobahaiara hiabuna \q1 hauna ae'e?” \qr Hos 13.14 \p \v 56 'Ari ena bahaiara hiabuna hanona ki'a herenai nia'ina, 'a ki'a ena hiabu hanona rauhubu herenai nia'ina. \v 57 Namo 'abikia Tirama kahabena! Ia ehore aika herekai 'ari ena hiabu ebapururuna eka Obiapaka Iesu Keriso haunai. \p \v 58 Ua buonai, uaho'aba'u ki'ami e, katokori 'ini, tai ha a'i kebaibiunimi, rani ikoinai Obiapaka ena aka katobabai to'o baihana, pokina wai to'iobina Obiapaka ena aka tubabaina hanona a'i tuaka 'abaea. \c 16 \s1 Tirama Ena Maearima Ibaraikia Monina. \p \v 1 Bariu wai Tirama ena maearima Iudeai ṯemiaho haukia ibaraikia paunai moni katobararo 'abina hanona neiana, Tirama ena marea maearimakia Galatia hanonai ṯemiaho haukia ahina benakia moni tebararo taearana ihobona katobabaina. \v 2 Hui ha ha wapukia kori'uaikia ikoikiai aokiai wai ha ha emi itabu ahi ihobonai moni papakia baika katohore parenakia katobararona keapa'ua, ba au kawahi raninai moni bararo ha a'i kahababaina. \v 3 Au heremiai kakara'au raninai toa'i taeanakia haukia poukia ihinana marerena karerena kabenakia ba kahauhunakia, emi beruberu monikia kateaoainakia Ierusalema. \v 4 Ba au ia kipokia kataeao hanona kenamo raninai, ia au kate'abana'u kipokia kataeao. \s1 Paulo Ena Raona Eba'orunakia Haukia. \p \v 5 Au naraonana Makedonia hanona kakabanai 'uai ia kaihanakia murinai kawahi heremi. \v 6 Au rani papana wai heremiai kamiaho 'ao kahamiaho keaomo 'ama ranina keore, ba e'u kaoao 'ekakia ha ha kaeao aokiai wai katobaraina'u. \v 7 Au a'i nanuatae bariu e'u kabanai aonai noanoai wai kaihanimi. E'u buabeni hanona Obiapaka kenuatae raninai rani homa'ana kipokia pahamiaho. \v 8 Ia au hanona neiamo Epeso aiaranai kamiaho keaomo Pentekoste ranina kea'ina. \v 9 Pokina Tirama ena aka taearana pa'abina aba ekaikauna ena aka rarina neia kababaina. Iamo i'oata'u haukia abomo ebo'o. \p \v 10 Timoteo kewahi heremi raninai katoa'i taeana, aona katobakirona kipokia katomiaho a'i meta'u, ia hanona Obiapaka ena aka nibabaina hauna au ihobo'u. \v 11 Hau ha ia ia'itaeana a'i kebaoao aina, ia katobaraina katouhuna mai baibuana kemai, ba ia kemue kemai here'u, au hanona ia nabahubahu aina uaho'abaka baika kipokia katemue katemai. \p \v 12 Uaho'abaka Apolo ena pou hanona nahomana, abahi ahi taburana uaho'abaka baika kipokia katewahi, ia bariu hanona a'i enuatae, muriai rani namona ha aona ketaina hanona aba kewahi. \s1 Banamo 'Abina Orena. \p \v 13 Kato'ima 'ima harainimi, emi a'ikakaumai katokori 'ini, aomi katobanua ko'onakia, abomo katotabura. \v 14 Tirama mai maearima katoraona'au ainakia, hoahoa neianai emi aka ikoikiai katobabai. \p \v 15 Wai to'iobina Akaia hanona aonai Stefano mai ena itu haukia kipokia hanona teraonakabe 'uai Tirama ena maearimai teao ba ia kipokia ekia mauri tebaibeni Tirama ena marea maearimakia tebarainakia. Uaho'aba'u e, au hanona wai nabahi ahinimi, \v 16 a'ikakauma haukia uahomakia mai baika ia kipokia tiaka haeamo tibarainakia haukia aiakia katona. \p \v 17 Stefano, Forotunato mai Akaiko temai hanona ao'u enamo, pokina wai tokapare aonai ia hanona wai 'ekami tea'ina. \v 18 Ia tehore e'u ao aro'ari teba'orona, wai emi ao aro'ari abomo teba'orona. Maearima uahomakia hanona kaha'itaea harainakia. \p \v 19 Tirama ena marea maearimakia Asia hanona aonai haukia ekia banamo 'abikia ṯeuhunakia heremi, Akula mai Priskila ekia banamo 'abina abomo Obiapaka atanai ṯeuhuna, mai Tirama ena marea maearimakia ia ekia itu aonai tito'u haukia ekia banamo 'abina abomo ṯeuhuna. \v 20 Uaho'abaka neia ṯemiaho haukia ikoikiai ekia banamo 'abikia ṯeuhunakia. Wai ha ha kipomi baipau robenai\f + \fr 16:20 \ft (20) 'ao \+it Obiapaka aonai\+it*\f* katobanamonimi. \p \v 21 Au Paulo kipo'u ima'uai e'u banamo 'abina neiana narerena. \p \v 22 Hau ha Obiapaka a'i niraona'au aina hauna ia hanona ururu aonai kemiaho. \qc \it Obiapaka e, 'Omai!\it*\f + \fr 16:23 \ft (22) \+it Marana Ta!\+it*\f* \p \v 23 Nabahuba'ari Obiapaka Iesu ena aoko'o hoana heremiai kemiaho. \v 24 E'u raona'au hanona wai ikoimiai heremiai Keriso Iesu aonai. Amen.