\id GAL KRIOL Nth Aust Galatians (48 KR gal.txt) sildarwin@sil.org \h Galeishans \toc3 Galei \toc2 Galeishans \toc1 Galeishans Det Leda Blanga Det Nyubalawei Blanga Kristjan Pipul \mt1 Galeishans \mt2 Det Leda Blanga Det Nyubalawei Blanga Kristjan Pipul \ip Wal Pol bin raidimdan dijan leda langa ola Kristjan pipul langa wan kantri gulum Galeisha, dumaji sambala pipul bin go langa olabat, en deibin trai meigim olabat bulurrum det lowa blanga sekamsais blanga meigim God gudbinji langa olabat. Bat Pol bin dalim detlot Kristjan pipul Jisas Krais nomo bin meigim olabat fri dumaji deibin bulurrum det lowa. Imbin meigim olabat fri dumaji deibin bilib langa im. En Pol bin dalim olabat blanga kipgon bilib en bulurrumbat det nyubalawei en nomo gobek langa det olbalawei. \fig |src="HK Philemon 1 1.tif" size="col" ref="1:0" \fig* \c 1 \s1 Pol bin tok gudei \p \v 1 Orait, mi na Pol, en mi jidan speshalwan mishanri. Bat mi nomo speshalwan mishanri dumaji men bin pikimat mi. Nomo. Nobodi bin meigim mi jidan speshalwan mishanri. Oni Jisas Krais en God det Dedi blanga wi hubin meigim im gidap laibala brom dedbala bin meigim mi jidan speshalwan mishanri. \fig Det kantri gulum Galeisha|src="map Gal 1 K.tif" size="col" ref="1:1" \fig* \p \v 2 Wal mi en ola Kristjan braja en sista hu jidan garram mi iya, melabat ol tok gudei langa yumob deya langa ola tjetj langa det kantri gulum Galeisha. \v 3 God det Dedi blanga wi en Jisas Krais det Bos blanga wi garra brabli kainbala langa yumob en lukaftumbat yumob en meigim yumob jidan gudbalawei. \p \v 4 Wal Jisas Krais bin gibit miselp blanga dai blanga ola nogudbala ting weya wibin dumbat, en imbin dai blanga wi blanga seibum wi brom det nogudbala pawa blanga dijan wel, en God det Dedi blanga wi bin wandim im blanga dai blanga wi blanga seibum wi. \p \v 5 Wal ai dalim yumob. Wi garra oldei gibit preis langa God blanga ol detlot ting weya imbin dum blanga wi. Olagijawan wi garra gibit im preis. \s1 Det trubalawan wed \p \v 6 Wal mi brabli hatjamp blanga yumob, dumaji yumob bin tenawei brom God. Im na bin jingat langa yumob, en Jisas Krais bin brabli kainbala langa yumob, en yumob bin bilib langa im. Bat streidawei yumob bin gibit im bekboun en gibit miselp langa difrinwan wed. En yumob stil kipgon gibitbat im bekboun. \v 7 Bat ai dalim yumob. Det difrinwan wed nomo det trubalawan gudnyus, dumaji sambala pipul deya oldei tenimranbat det gudnyus blanga Jisas Krais, en olabat na meigimbat trabul blanga yumob. \p \v 8 Wal ai dalim yumob. Melabat bin dalim yumob det trubalawan gudnyus basdam, en if melabat o eni einjul o enibodi dalimbat yumob difrinwan wed brom det trubalawan gudnyus, wal God garra panishim olagija detlot hu tenimran det trubalawan wed. \p \v 9 Wal wanmo ai garra dalim yumob wanim aibin jis tok. If enibodi dalim yumob difrinwan wed brom det trubalawan gudnyus weya yumob bin irrim basdam, wal God garra panishim im olagijawan. \p \v 10 Wal wanim yumob reken? Mi tok lagijat blanga meigim pipul tok gudbinjiwei blanga mi? Nomo. Mi tok lagijat blanga meigim God gudbinji langa mi, dumaji if mi trai en meigim pipul gudbinji langa mi, wal ai kaan jidan wekinmen blanga Jisas Krais. \s1 God bin meigim Pol jidan speshalwan mishanri \p \v 11 Wal main braja en sista olabat, ai dalim yumob. Dijan gudnyus weya mi oldei dalimbat ebribodi nomo bin kamat brom men. Imbin kamat brom God. \v 12 Nobodi bin gibit mi det wed, en nobodi bin lenim mi du. Oni Jisas Krais na bin shoum mi det wed. \p \v 13 Wal yumob bin irrim det stori hau aibin oldei jidan wen aibin oldei bulurrumbat det wei blanga det Juwish lowa, en yumob sabi hau aibin oldei trai en meigim trabul blanga kilim en binijimap ol detlot Kristjan pipul hu bulurrumbat God.\x + \xo 1:13 \xt Eks 8:3; 22:4,5; 26:9-11\x* \v 14 Aibin brabli gudbinji blanga det Juwish lowa weya main grengrenfatha olabat bin oldei bulurrum, en aibin oldei bulurrum detlot lowa brabliwei du, en main fren olabat nomo bin bidim mi langa det wei.\x + \xo 1:14 \xt Eks 22:3\x* \v 15 Bat God nomo bin panishim mi blanga tharran. Imbin brabli kainbala langa mi, en imbin pikimat mi bifo aibin bon, en imbin jingat langa mi blanga jidan wekinmen blanga im, \v 16 en imbin jinggabat blanga shoum mi det San blanga im wulijim ai garra go en dalimbat det gudnyus blanga Jisas Krais langa ola Jintail pipul. \p Wal wen God bin shoum mi det San blanga im, ai nomo bin go langa enibodi blanga lenim mi det gudnyus,\x + \xo 1:16 \xt Eks 9:3-6; 22:6-10; 26:13-18\x* \v 17 en ai nomo bin go langa Jerusalem blanga tok langa detlot men hubin jidan speshalwan mishanri bifo mi. Streidawei aibin go langa det kantri gulum Areibiya, en aibin jidan deya lilbit longtaim, en afta aibin gobek langa det taun gulum Dameskas. \p \v 18 Bambai na thriyiyastaim aibin go langa Jerusalem blanga luk Pida, en aibin stap deya garram im 15 dei,\x + \xo 1:18 \xt Eks 9:26-30\x* \v 19 en ai nomo bin luk ol detlot najalot speshalwan mishanri. Aibin luk oni Jeims det braja blanga Jisas Krais det Bos blanga wi. \p \v 20 Dijan iya trubala stori mi dalimbat yumob. God sabi ai nomo dalimbat yumob laiya. \p \v 21 Wal afta na aibin go langa det dubala kantri gulum Siriya en Salisha, en aibin dalimbat det gudnyus blanga Jisas Krais langa ola pipul deya. \p \v 22 Wal det taim ol detlot Kristjan pipul langa det kantri Judiya nomo bin sabi mi brabli, dumaji dei nomo bin luk mi. \v 23 Deibin oni sabi det stori blanga mi weya najalot pipul bin oldei dalimbat olabat. Deibin oldei tok, “Det men neim Pol bin oldei meigim trabul langa melabat, dumaji melabat bilib langa Jisas Krais. Bat im nomo wandi kilim en binijimap melabat na, dumaji im dalimbat det gudnyus.” Lagijat na deibin oldei tok blanga mi. \v 24 En wen detlot pipul bin irrim det wed, deibin preisimbat God, dumaji mi dalimbat det gudnyus na. \c 2 \s1 Pol en ola najalot speshalwan mishanri \p \v 1 Bambai na 14 yiyastaim aibin gobek langa Jerusalem garram Banabas, en aibin deigim Taidas du.\x + \xo 2:1 \xt Eks 11:30; 15:2\x* \v 2 Aibin gobek, dumaji God bin shoum mi ai garra gobek, en aibin abum miting garram ola Juwish tjetj lidamob, en aibin dalim olabat blanga det gudnyus weya mi oldei dalimbat ola Jintail pipul, dumaji ai nomo bin wandim olabat blanga tok aibin oldei dalimbat laiyawan wed langa detlot Jintail pipul, en ai nomo bin wandim enibodi garra meigim det wek main nogud. \p \v 3 Wal aibin abum Taidas deya garram mi. Imbin brom det Jintail traib gulum Grik, en nomeda im nomo bin sekamsais, bat stil detlot Juwish tjetj lidamob bin gudbinji langa mi, en dei nomo bin fosim im blanga sekamsais. \v 4 Bat sambala pipul hubin reken olabat Kristjan braja blanga melabat nomo bin gudbinji langa mi, en deibin wandim Taidas blanga sekamsais. \p Wal wen deibin joinin langa melabat, deibin kaman jis laiga spai, en nobodi bin sabi wanim deibin jinggabat. Dei nomo bin wandi faindat hau Jisas Krais bin meigim melabat fri. Deibin wandi faindat if melabat stil bulurrum det lowa, dumaji dei nomo bin wandim melabat garra jidan fri brom det lowa. \v 5 En wen deibin dalim melabat blanga bulurrum det lowa, melabat nomo bin teiknodis langa olabat, dumaji melabat nomo bin wandi edimap enijing langa det trubalawan wed blanga det gudnyus. Melabat bin wandi kipum det wed trubalawei, dumaji melabat bin wandim det wed garra kaman langa yumob raitwei. \p \v 6 Wal nomeda sambala pipul bin reken ol detlot lidamob olabat haibala, bat stil olabat nomo enijing langa mi, dumaji God nomo luk langa wi atsaidwei.\x + \xo 2:6 \xt Dyud 10:17\x* \p Yumob sabi? Detlot lidamob nomo bin lenim mi enijing blanga det gudnyus. \v 7-8 Bat deibin luk trubala God bin gibit mi det wek blanga dalimbat det gudnyus langa ola Jintail pipul jis laik imbin gibit det wek langa Pida blanga dalimbat det gudnyus langa ola Juwish pipul, dumaji det pawa blanga God bin meigim mi jidan speshalwan mishanri blanga ola Jintail pipul seimwei laik im pawa bin meigim Pida jidan speshalwan mishanri blanga ola Juwish pipul. \p \v 9 Wal ola pipul bin reken det thribala men neim Jeims en Pida en Jon bin jidan boswan haibala lida. Wen det thribala men bin sabi det trubala God bin gibit mi det speshalwan wek, wal deibin sheikhen langa minbala Banabas blanga shoum ebribodi melabat ol wanbala, en melabat bin ol agri gija blanga minbala garra wek garram ola Jintail pipul en olabat garra wek garram ola Juwish pipul. \v 10 Oni wanbala ting deya deibin askim minbala blanga dum. Deibin askim minbala blanga oldei jinggabat en album ola po pipul langa det tjetj deya langa Jerusalem, en aibin oldei jinggabat en album ol detlot po pipul brabliwei. \s1 Pol bin tok streidat langa Pida \p \v 11 Bambai na Pida bin kaman langa det taun gulum Entiyak weya aibin jidan, \v 12 en imbin oldei dagadagat daga garram ola Jintail Kristjan pipul deya. Bat wen sambala Juwish men bin kaman brom det tjetj blanga Jeims deya langa Jerusalem, streidawei Pida bin bekat, en imbin kadimat miselp brom detlot Jintail Kristjan pipul, dumaji imbin bradin blanga detlot Juwish men hubin bulurrum det lowa blanga sekamsais. \p \v 13 Wal Pida bin tufeis wen imbin kadimat miselp brom detlot Jintail Kristjan pipul lagijat, en tharran rong ting imbin dum. En ol detlot najalot Juwish Kristjan pipul bin bulurrum det wei blanga im, en deibin meigim Banabas kadimat miselp seimwei laik olabat du. \p \v 14 Wal wen aibin luk olabat nomo bulurrum det trubala wed blanga det gudnyus en deibin kadimat miselp brom detlot Jintail pipul, aibin tok streidat langa Pida lida langa olabat. Aibin tok, “Yu Juwish men. Bat wen yu bulurrum det wei blanga ola Jintail pipul, yu meigim miselp jidan jis laiga Jintail men, en yu nomo jinggabat blanga bulurrum det Juwish lowa blanga daga. En im orait tharran deya. Yu gin bulurrum det wei blanga olabat. Bat yu kaan jidan tufeis en fosim ola Jintail Kristjan pipul blanga bulurrum det wei blanga ola Juwish pipul.” Lagijat na aibin tok langa Pida. \s1 Hau God garra meigim wi jidan raitwei \p \v 15 Trubala ai dalim yumob. God bin gibit im lowa langa melabat Juwish pipul. Im nomo bin gibit im lowa langa yumob Jintail pipul. \v 16 En melabat sabi nobodi kaan bulurrum det lowa en meigim miselp jidan raitwei langa God, dumaji God garra meigim wi jidan raitwei langa im wen wi bilib langa Jisas Krais brabliwei. \p Wal wibin ol bilib langa Jisas Krais wulijim God garra meigim wi jidan raitwei langa im, en imbin meigim wi jidan raitwei langa im dumaji wibin bilib langa Jisas Krais. Im nomo bin meigim wi jidan raitwei langa im dumaji wibin bulurrum det lowa. \p Yu si? Det lowa nomo bin meigim enibodi jidan raitwei langa God, dumaji det lowa kaan duwit.\x + \xo 2:16 \xt Saam 143:2; Rom 3:20; 3:22\x* \p \v 17 Wal yumob jinggabat na. If wi tjakidawei det lowa en trai en meigim miselp jidan raitwei langa God thru Jisas Krais, en afta wi faindim miselp stil dumbat nogudbala ting, wal wanim yumob reken? Jisas Krais bin meigim wi dum det nogudbala ting? Najing. Im nomo meigim wi dum nogudbala ting. \p \v 18 Wal if ai gobek langa det lowa weya aibin tjakidawei, ai garra faindat mi oldei breigimbat det lowa. \v 19 Bat ai kaan gobek langa det lowa, dumaji mi jidan jis laiga dedbala langa det lowa wulijim ai garra jidan laibala blanga God. En det lowa na bin meigim mi dai. \p \v 20 Yu si? Imbin jis laik aibin dai garram Jisas Krais. En mi nomo jidan laibala garram main ron laif na. Nomo. Jisas Krais gibit mi laif, dumaji im jidan garram mi, en dijan laif na weya mi jidan, ai bulurrum det San blanga God hubin laigim mi en bin gibit miselp blanga mi. \p \v 21 Yumob sabi? If det lowa gin meigim mi jidan raitwei langa God, wal Jisas Krais bin dai fo najing. Bat det lowa kaan duwit. \p Wal mi, ai kaan tjakidawei God en bulurrum najawanwei. Nomo. Ai kaan gibit im bekboun weya im oldei brabli kainbala langa mi. \c 3 \s1 Bulurrum det lowa o bilib langa Jisas Krais \p \v 1 Wal ol yumob Kristjan pipul deya langa Galeisha, yumob brabli siliwan. Aibin meigim yumob sabi brabliwei Jisas Krais bin dai langa det kros blanga meigim det wei blanga wi blanga jidan raitwei langa God. Bat sambodi bin meigim yumob jinggabat najawei. \p \v 2 Wal yumob dalim mi na. Blanga wanim God bin gibit yumob det Spirit blanga im? Imbin gibit yumob det Spirit dumaji yumob bin bulurrum det lowa? Nomo. Imbin gibit yumob det Spirit dumaji yumob bin irrim det gudnyus en yumob bin bilib langa Jisas Krais. \p \v 3 Wal yumob brabli granggibala pipul, dumaji nomeda det Spirit blanga God bin gibit yumob det nyubala laif, bat stil yumob reken yumob garra kipgon langa det nyubala laif garram yumob ron pawa. \p \v 4 Wal wotfo yumob kaan jinggabat ol detlot ting weya God bin meigim hepin langa yumob wen yumob bin bilib? \v 5 God bin gibit yumob det Spirit blanga im, en im oldei dumbat olkain klebabala ting blanga yumob. En wotfo im oldei dum lagijat? Im oldei dum lagijat dumaji yumob bin bulurrum det lowa? Nomo. Im oldei dum lagijat dumaji yumob bin bilib langa det gudnyus weya yumob bin irrim. \p \v 6 Wal yumob jinggabat Eibrahem na. Imbin bilib langa God, en dumaji imbin bilib, wal God bin meigim im jidan raitwei langa im.\x + \xo 3:6 \xt Jen 15:6; Rom 4:3\x* \p \v 7 Yumob sabi na? Ol detlot pipul hu bilib brabliwei, olabat na grengrensan blanga Eibrahem.\x + \xo 3:7 \xt Rom 4:16\x* \v 8 En longtaim langa det oltestaman God bin tok im garra meigim ol detlot Jintail pipul hu bilib jidan raitwei langa im. Det taim na imbin gibit det Gudnyus langa Eibrahem. Imbin tok, “Garram yu na ai garra meigim ola traib langa ebri kantri brabli gudbinji.”\x + \xo 3:8 \xt Jen 12:3\x* \p \v 9 Yu si? Eibrahem bin bilib det wed weya God bin gibit im, en God bin gudbinji langa im. En lagijat du God garra gudbinji langa ol detlot pipul hu bilib brabliwei langa im. \v 10 Bat ol detlot pipul hu kipgon bulurrumbat det lowa blanga trai en meigim miselp jidan raitwei langa God, wal God garra panishim olabat, dumaji langa oltestaman im tok, “God garra panishim ol detlot pipul hu nomo oldei kipum ol detlot lowa weya God bin gibit langa olabat.”\x + \xo 3:10 \xt Dyud 27:26\x* \p \v 11 Wal wi sabi det lowa kaan meigim enibodi jidan raitwei langa God, dumaji langa oltestaman im tok, “Nobodi kaan jidan laibala. Oni detlot pipul weya God garra meigim olabat jidan raitwei langa im garra jidan laibala, en im meigim olabat jidan raitwei langa im dumaji olabat bilib.”\x + \xo 3:11 \xt Heba 2:4\x* \p \v 12 Yu si? If yu bulurrum det lowa, yu nomo trastim God blanga gibit yu laif. Yu trastim det lowa blanga gibit yu laif wen yu dum det lowa. Bat det lowa kaan gibit yu laif. Det lowa meigim yu gilti, dumaji yu oldei breigim det lowa.\x + \xo 3:12 \xt Labid 18:5\x* \v 13 Bat Jisas Krais bin meigim wi fri brom det panishmen weya det lowa bin oldei faindim wi gilti, dumaji Jisas na bin meigim miselp jidan wulijim imbin gilti blanga wi. En wi sabi tharran deya, dumaji langa oltestaman im tok, “If dei heingimap enibodi langa tri blanga panishim im, wal yu sabi im gilti.”\x + \xo 3:13 \xt Dyud 21:23\x* \fig |src="HK-29A.tif" size="col" ref="3:13" \fig* \v 14 Wal wotfo Jisas Krais bin dum lagijat blanga wi? Imbin dum lagijat wulijim det pramis weya God bin gibit langa Eibrahem garra kaman langa yumob Jintail pipul thru Jisas Krais. En imbin dum lagijat wulijim wen wi bilib, wi garra gedim det Holi Spirit weya God bin pramis blanga gibit langa wi. \s1 Det lowa en det pramis \p \v 15 Wal main braja en sista olabat, ai dalim yumob na. Wen dubala men agri gija blanga enijing en dubala sainim peipa blanga det ting, wal dubala kaan breigim det pramis o edimap enijing mowa langa det peipa. \p \v 16 Wal yumob jinggabat na. God bin gibit det pramis langa Eibrahem en langa im grensan. \p Yu si? Langa oltestaman imbin tok, “langa im grensan”. Im nomo bin tok, “langa im grensan olabat”. Im nomo bin tok blanga bigmob pipul. Imbin oni tok blanga wanbala grensan. En det grensan na im Jisas Krais.\x + \xo 3:16 \xt Jen 12:7\x* \p \v 17 Yumob sabi wanim mi tok? Longtaim God bin meigim det pramis garram Eibrahem, en imbin tok im garra kipum det pramis. En bambai na 430 yiyastaim God bin gibit det lowa langa Mosis. Bat det lowa kaan meigim God breigim det pramis weya imbin gibit langa Eibrahem en tjakidawei.\x + \xo 3:17 \xt Eksa 12:40\x* \p \v 18 Yu si? If det laif weya God bin tok im garra gibit langa Eibrahem bina kaman brom det lowa, wal im nomo bin kaman brom det pramis. Bat God bin gibit Eibrahem det laif dumaji imbin pramis blanga gibit im.\x + \xo 3:18 \xt Rom 4:14\x* \p \v 19 Wal wotfo God bin gibit det lowa afta imbin gibit det pramis langa Eibrahem? Imbin gibit det lowa blanga meigim ol detlot pipul sabi wanim rait en wanim rong. En imbin wandim det lowa garra kipgon raidap Jisas Krais bin kaman, dumaji blanga Jisas Krais na God bin meigim det pramis. \p Wal wen God bin gibit det lowa, imbin gibit det lowa langa Mosis garram ola einjul, en Mosis bin gibit det lowa langa ola pipul. \p \v 20 Yu si? Wen God bin gibit det lowa, imbin lafta abum det men Mosis langa midul blanga wekimat det ting. Bat wen imbin gibit det pramis langa Eibrahem, imbin dum miselp. Im nomo bin abum enibodi langa midul, dumaji oni wanbala bin meigim det pramis. En God na det wanbala, dumaji oni wanbala God jidan. \p \v 21 Wal wanim yumob reken? Det lowa im meigim det pramis blanga God nogud? Nomo. Det lowa nomo meigim det pramis nogud, dumaji det lowa nomo garram eni pawa blanga gibit wi laif. If det lowa bin abum pawa blanga gibit laif, wal im bina meigim ol detlot pipul hubin bulurrum det lowa jidan raitwei langa God. \v 22 Bat det lowa nomo bin abum det pawa blanga meigim enibodi jidan raitwei langa God, dumaji langa oltestaman im tok ebribodi langa dijan wel oldei dumbat olkain nogudbala ting, en dei nomo oldei duwit langa det lowa. \p Yu si? If yu wandim det laif weya God bin pramis blanga gibit, wal yu garra bilib langa Jisas Krais, dumaji God gibit det laif oni langa detlot pipul hu bilib langa im. \p \v 23 Wal bifo det taim bin kaman weya pipul bin stat bilib langa Jisas Krais, det lowa nomo bin larram enibodi jidan fri. Det lowa bin meigim ebribodi jidan jis laiga prisana raidap det taim weya Jisas Krais bin kaman en imbin dalim ola pipul dei garra bilib langa im. \p \v 24 Wal bifo Jisas Krais bin kaman, det lowa bin jidan jis laiga bos blanga ebribodi blanga deigim olabat langa im na. Bat Jisas Krais bin kaman na, en det lowa nomo jidan bos na, dumaji God garra meigim detlot pipul hu bilib langa Jisas Krais jidan raitwei langa im. \p \v 25 Yumob sabi na? Det lowa nomo jidan bos blanga wi na, dumaji det taim bin kaman weya wi garra bilib langa Jisas Krais. \s1 Kristjan pipul jidan biginini blanga God \p \v 26 Wal yumob ola san en doda blanga God na, dumaji yumob bilib langa Jisas Krais. \v 27 Yumob bin beptais en joinap garram im, en yumob jidan laik im na. Im jis laik yumob werrimon detlot seimwan klos laik im werrimon, dumaji yumob meigim miselp laik im. \p \v 28 Wal ebribodi jidan lebul na. Nomeda yumob Juwish o Jintail o wekinmen o bosmen o gel o boi, bat stil yumob ol jidan wanbala garram Jisas Krais. \v 29 En if yumob blanga Jisas Krais, wal yumob grengrensan blanga Eibrahem du, en yumob garra gedim ol detlot ting weya God bin pramis langa Eibrahem.\x + \xo 3:29 \xt Rom 4:13\x* \c 4 \p \v 1 Yumob sabi wanim mi toktok? Det san hu garra gedim ola ebrijing blanga im dedi, im jidan bos blanga detlot ebrijing. Bat if im stil jidan lilwan, wal im garra abum sambodi jidan bos blanga im, \v 2 en det lilboi garra jidan jis laiga wekinboi, dumaji sambodi garra lukaftumbat im en ola ebrijing blanga im raidap det taim weya im dedi bin tok im garra gedim ol detlot ebrijing. \p \v 3 En im lagijat du blanga wi. Wen wibin jidan laiga lilwan beibi weya wi nomo bin sabi enijing, ola difrinkain spirit blanga dijan wel bin jidan bos langa wi. \v 4 Bat wen det rait taim bin kaman, God bin jandim im ronwan San, en imbin bon jis laik wi, \v 5 en imbin bulurrum det Juwish lowa, dumaji imbin kaman blanga larramgo wi fri brom det lowa en blanga meigim wi jidan biginini blanga God. \p \v 6 Wal God bin jandim det Holi Spirit blanga im San blanga jidan insaid langa wi hat, dumaji wi biginini blanga God du, en det Holi Spirit na meigim wi gulum God, “Dedi.” \p \v 7 Yumob sabi? Wi nomo jidan laiga wekinboi o wekingel na. Wi jidan biginini blanga God, en dumaji wi jidan biginini blanga im, wal im garra gibit wi ola ebrijing weya imbin pramis langa im biginini olabat.\x + \xo 4:7 \xt Rom 8:15-17\x* \s1 Pol bin wori blanga detlot Kristjan pipul \p \v 8 Basdam yumob nomo bin sabi God, en yumob bin jidan wekinmen blanga ol detlot ting weya dei gulum drimin. Bat detlot ting nomo trubalawan. \p \v 9 Wal tudei yumob sabi God. O maitbi ai tok, God im sabi yumob. En dumaji yumob sabi im, wal wotfo yumob oldei wandi gobek langa ol detlot ting weya kaan album yumob en gibit yumob enijing? Wotfo yumob wandi jidan wekinmen blanga detlot ting weya dei gulum drimin igin? \v 10 Wotfo yumob bulurrum detlot serramoni weya dei abum ebriyiya en ebrimanth en ebriwik? \p \v 11 Wal mi brabli nogudbinji blanga yumob, dumaji maitbi aibin weistimbat taim weya aibin wek deya garram yumob. \p \v 12 Main braja en sista olabat, mi askim yumob brabliwei blanga jidan fri seimwei laik mi jidan fri, dumaji wen aibin kaman deya langa yumob basdam, aibin jidan laik yumob, en yumob bin gudbala langa mi, en yumob nomo bin dum enijing rong langa mi. \v 13 Yumob sabi aibin lafta kaman deya dumaji aibin sik, en wen aibin deya, aibin dalimbat yumob det gudnyus, \v 14 en nomeda imbin ad blanga yumob dumaji aibin sik, bat stil yumob nomo bin heidim mi en andimwei mi. Yumob bin welkam mi jis laik aibin einjul o Jisas Krais imselp. \p \v 15 Wal yumob bin brabli gudbinji basdam. Trubala ai dalim yumob. Yumob bin dum ebrijing blanga album mi, en if ai bina askim yumob blanga gibit mi yumob ai dubala, blanga album mi blanga luk, wal yumob bina deigimat dubala en gibit langa mi. \p Wal wanim bin hepin langa yumob na? \v 16 Maitbi yumob heidim mi na dumaji aibin dalim yumob det trubalawan wed streidat. \p \v 17 Wal detlot najalot pipul hu wandi tenimran det gudnyus trai brabli adbalawei blanga meigim miselp gudfren blanga yumob. Bat im nogud, dumaji olabat oni wandi kadimat yumob brom melabat blanga meigim yumob bulurrum olabatwei. \v 18 Im orait blanga meigim miselp fren langa najalot pipul. Bat det filing blanga yumob garra jidan raitwan. Trubala dijan iya. En nomeda mi nomo deya garram yumob, bat stil ai wandim yumob garra oldei jinggabat gudbinjiwei blanga mi. \p \v 19 Wal ai laigim yumob brabliwei, en yumob jis laik main ron biginini olabat, dumaji mi na bin dalim yumob det gudnyus, en det gudnyus na bin gibit yumob det nyubala laif, en yumob bina growap na en bulurrum Jisas Krais brabliwei. Bat yumob nomo bin growap yet. En blanga meigim yumob growap, wal maitbi ai garra go thru langa det trabul igin jis laik det gel weya im abum beibi. \p \v 20 Wal ai wandi jidan garram yumob. Bat mi nomo deya langa yumob. Bat if ai bina deya, wal ai bina tok streidat langa yumob, dumaji mi wori brabli blanga yumob, en ai nomo sabi wanim blanga tok. \s1 Dubala difrinkain pipul \p \v 21 Wal yumob pipul hu wandi bulurrum det lowa en meigim det lowa jidan bos blanga yumob, yumob dalim mi na. Yumob sabi wanim det lowa im tok? \v 22 Im tok Eibrahem bin abum dubala san. Wanbala bin brom det gel hubin jidan wekingel, en wanbala bin brom det gel hubin jidan friwan.\x + \xo 4:22 \xt Jen 16:15; 21:2\x* \v 23 Det san blanga det wekingel bin bon eniwei. Bat det san blanga det friwan gel bin bon dumaji God bin meigim pramis langa Eibrahem blanga gibit im det san. \p \v 24 Wal dijan im garram speshalwan mining blanga wi, dumaji det dubala gel jis laiga pitja blanga det lowa en det pramis weya God bin meigim. Det gel neim Heiga im jis laiga pitja blanga det lowa weya God bin gibit langa det hil gulum Sainai, en ola biginini weya imbin abum garra jidan wekinmen. \p \v 25 Yu si? Heiga im jis laiga pitja blanga det hil gulum Sainai deya langa det kantri gulum Areibiya, en im jis laiga pitja blanga Jerusalem, en ol detlot pipul hu jidan deya, olabat jidan jis laiga wekinmen. \v 26-27 Bat det najawan Jerusalem deya langa hebin jidan friwan, en im na det mami blanga wi, dumaji langa oltestaman im tok, “Det wuman hu nomo bin abum beibi garra gudbinji. Nomeda im nomo bin filim det pein, bat stil im garra jingat gudbinjiwei, dumaji im garra abum bigmob biginini olabat. Nomeda im hasbin bin libum im, bat stil im garra abum mowa biginini langa det gel weya im hasbin nomo bin libum im, dumaji God garra gibit im detlot biginini.”\x + \xo 4:26-27 \xt Aisai 54:1\x* \p \v 28 Main braja en sista olabat, yumob sabi na? Aisik im san blanga Eibrahem dumaji God bin meigim pramis langa Eibrahem. En im lagijat du langa ol yumob bilibamob. Yumob biginini blanga God dumaji God bin meigim pramis. \p \v 29 Yu si? Det taim na det san hubin bon eniwei bin meigim trabul blanga det san hubin bon wen det Spirit blanga God bin wek. En im lagijat gin tudei.\x + \xo 4:29 \xt Jen 21:9\x* \p \v 30 Wal wanim im tok langa oltestaman? Im tok, “Yu andimwei det wekingel garram im san, dumaji im san kaan deigimoba enijing blanga im dedi. Oni det san blanga det friwan gel garra deigimoba ebrijing brom im dedi.”\x + \xo 4:30 \xt Jen 21:10\x* \p \v 31 Wal main braja en sista olabat, yumob sabi na? Wi nomo biginini blanga det wekingel. Wi biginini blanga det gel hubin jidan fri. \p Yu si? Lagijat na. Wi bulurrum det pramis en jidan fri. Wi nomo bulurrum det lowa en jidan wekinmen jis laiga prisana blanga det lowa. \c 5 \s1 Yumob garra kipgon jidanbat fri \p \v 1 Jisas Krais bin meigim wi fri, en im wandim wi garra kipgon jidanbat fri. \p Wal yumob garra kipgon jidanbat fri en nomo larram enibodi taiyimap yumob igin garram det lowa en meigim yumob jidan jis laiga prisana.\fig |src="DN00509_C.tif" size="col" ref="5:1" \fig* \p \v 2 Wal yumob irrim mi na. Mi na, Pol, mi dalim yumob. If yumob bulurrum det lowa blanga sekamsais, wal Jisas Krais kaan album yumob, dumaji yumob trastim det lowa blanga meigim yumob jidan raitwei langa God. Yumob nomo trastim Jisas Krais blanga meigim yumob jidan raitwei langa im. \p \v 3 Wanmo mi dalim yumob. If yumob larram enibodi meigim yumob bulurrum det wanbala lowa blanga sekamsais, wal yumob lafta bulurrum ol detlot lowa. \p \v 4 Yu si? If yumob wandi bulurrum det lowa blanga meigim miselp jidan raitwei langa God, wal yumob bin kadimat miselp brom Jisas Krais, en God kaan kain langa yumob na. \p \v 5 Bat wi Kristjan pipul sabi God garra meigim wi jidan raitwei langa im, en im garra meigim wi jidan raitwei langa im dumaji wi bilib langa Jisas Krais, en det Holi Spirit album wi weidabat blanga det rait taim weya God garra meigim wi jidan brabliwei lagijat na. \p \v 6 Yu si? If wibin joinap garram Jisas Krais, wal im nomo bigbala ting blanga sekamsais, en im nomo bigbala ting if yu nomo sekamsais du. Oni wanbala ting deya im bigwan. Yu garra bilib langa Jisas Krais brabliwei en laigim ola najalot pipul du. \p \v 7 Main braja en sista olabat, basdam yumob bin dum rili gudwei. Bat sambodi bin stapam yumob, en deibin meigim yumob nomo duwit langa det trubalawei. \p \v 8 Wal yumob dalim mi na. Hubin stapam yumob? God bin stapam yumob? Nomo. God nomo bin stapam yumob, dumaji im na bin jingat langa yumob blanga kaman langa im. \p \v 9 Wal yumob jinggabat na. Wen yu pudum lilbit raising langa flauwa, im meigim det daga raisap holbit. En im lagijat du langa yumob laif. If yumob lisin langa det sambodi hubin stapam yumob, wal yumob laif garra go nogud holbit.\x + \xo 5:9 \xt 1 Karin 5:6\x* \p \v 10 Wal ai sabi yumob agri langa mi, dumaji wibin ol joinap garram Jisas Krais det Bos blanga wi. En nomeda hu det sambodi hubin stapam yumob, bat stil God garra peiyimbek im blanga det rong ting weya imbin dum. \p \v 11 Wal main braja en sista olabat, yumob jinggabat na. Sambala pipul reken mi dalimbat yumob blanga kipgon bulurrumbat det lowa blanga sekamsais. Bat if mi dalimbat yumob blanga kipgon bulurrumbat det lowa, wal wotfo detlot pipul hu wandi meigim yumob sekamsais oldei wail langa mi en gibit mi trabul? \p Yu si? If ai bina dalimbat yumob blanga kipgon bulurrumbat det lowa, wal det stori blanga Jisas Krais weya imbin dai langa det kros nomo bina meigim enibodi nogudbinji. \p \v 12 Wal wen detlot pipul hu meigim dijan trabul blanga yumob garra sekamsais olabat selp, wal dei garra meigim mi gudbinji if dei kipgon kadimbat olabat selp jis laik dei kadim boiwan buligi, dumaji if dei reken lilbit garra meigim God gudbinji, wal maitbi holbit garra meigim im brabli gudbinji. \p \v 13-14 Wal main braja en sista olabat, God bin jingat langa yumob blanga meigim yumob jidan fri. Bat yumob nomo jidan fri blanga dum enijing weya yumob bodi wandim. Nomo. Yumob jidan fri blanga dum gudbala ting. Yumob fri blanga laigim gija en albumbat miselp, dumaji ola lowa kaman brom det wanbala haibala lowa weya im tok, “Yumob garra laigim ola najalot pipul brabliwei jis laik yumob laigim miselp.”\x + \xo 5:13-14 \xt Labid 19:18\x* \p \v 15 Wal yumob garra wotjim miselp, dumaji if yumob kipgon ardimbat miselp en meigimbat trabul jis laik ola wailwan enimul weya dei baidimbat miselp en binijimap miselp, wal yumob garra binijimap miselp du. \s1 Det Holi Spirit en det filing blanga wi \p \v 16-17 Wal ai dalim yumob. Wi garra larram det Holi Spirit jidan Bos blanga wi. En if im jidan Bos blanga wi, wal wi kaan dum ola nogudbala ting blanga meigim wi bodi sedisfaid, dumaji detlot ting weya wi bodi wandim, olabat difrin brom detlot ting weya det Holi Spirit wandim, en dubala oldei faitfait gija, en wi kaan dum wanim wi wandi dum.\x + \xo 5:16-17 \xt Rom 7:15-23\x* \v 18 Bat if det Holi Spirit jidan Bos blanga wi, wal det lowa kaan jidan bos blanga wi. \p \v 19 Wal wi sabi wanim pipul jinggabat insaid, dumaji wi gin luk wanim pipul dumbat. Pipul silipsilip garram enibodi olkainwei. \v 20 Pipul bulurrum olkain drimin en dumbat olkain nogudbala doktabala ting. Pipul meigim miselp bedfren en faidabat. Pipul jelas en gitwail en meigim miselp haibala. Pipul kadimat miselp en agamin gija en jelas gija. \v 21 Pipul git drangk en go sili. Ol detkain ting na pipul dumbat. \p Wal ai dalim yumob jis laik aibin dalim yumob basdam. Detlot pipul hu oldei jidan lagijat kaan go langa God deya langa hebin. \p \v 22 Wal det Holi Spirit meigim wi laigim gija, en im meigim wi gudbinji, en im meigim wi jidan gudwei, en im meigim wi lisin en weit en nomo tok streidawei wen trabul kaman langa wi, en im meigim wi jidan kainbala en tridimbat pipul gudbalawei, en im meigim wi jidan wulijim najalot pipul gin trastim wi, \v 23 en im meigim wi nomo reken miselp langa enibodi, en im meigim wi jidan bos blanga wi bodi. \p Yu si? Yumob kaan faindim eni lowa weya im tok yumob kaan dum detkain gudbala ting. \v 24 En ol detlot pipul hu jidan blanga Jisas Krais bin libum det nogudbala laif blanga olabat. Im jis laik deibin kilim miselp en binijimap ol detlot ebrijing weya olabat bodi bin oldei wandi dumbat. \p \v 25 Wal if det Holi Spirit bin gibit wi laif, wal wi garra bulurrum im en larram im jidan Bos blanga wi laif. \v 26 En wen im jidan Bos blanga wi, wal wi kaan laigimbat miselp en reken miselp, en wi kaan jelas gija du. \c 6 \s1 Wi garra albumbat miselp gija \p \v 1 Wal main braja en sista olabat, if yumob faindim yumob Kristjan braja o sista dumbat nogudbala ting, wal ol yumob hu bulurrum det Holi Spirit brabliwei, yumob garra album det Kristjan braja o sista blanga libum det nogudbalawei weya im dumbat. Bat yumob garra tok kainbalawei langa im, en yumob garra wotjim miselp en nomo larram det ting deigidawei yumob du. \p \v 2 Yumob sabi? Wen yumob Kristjan olabat abum detkain trabul, yumob garra album olabat, en wen yumob album olabat, wal yumob bulurrum det lowa weya Jisas Krais bin gibit langa wi. \v 3 Bat yumob nomo wandi reken miselp haibala langa yumob braja en sista olabat, dumaji yumob nomo haibala langa olabat. En if yumob reken miselp haibala, wal yumob trikimbat miselp gin. \p \v 4-5 Yu si? Wi garra tjekap langa wi ronwan laif en faindat if wi dumbat gudwei, en wen wi tjekap langa wi ronwan laif, wi kaan luk langa enibodi laif. Oni langa wi ronselp, dumaji ebribodi garra lukaftum im ron laif. En if yu faindim miselp jidan gudwei langa Godwei, wal blanga tharran na yu garra gudbinji. \p \v 6 Wal yumob garra lukaftumbat detlot pipul hu oldei titjimbat yumob det wed blanga God, en yumob garra sherimat ol detlot gudbala ting weya yumob garram. \v 7 En yumob garra meiksho yumob sabi dijan iya weya ai garra dalim yumob, dumaji nobodi kaan trikim God. \p Wal yumob jinggabat det fama. Wen im growimap gadin, im oldei gedim det seimkain daga weya imbin growimap gin. \p Yu si? Im lagijat gin langa wi laif. \v 8 If yu dum enijing eniwei blanga meigim miselp sedisfaid, wal det ting garra kambek langa yu nogudbalawei, en yu ronwan laif garra meigim yu dai. Bat if yu dum ebrijing blanga meigim det Holi Spirit gudbinji, wal det ting garra kambek langa yu gudbalawei, en det Holi Spirit garra meigim yu jidan garram det olagijawan laif. \p \v 9 Wal wi kaan nokap dumbat gudbala ting, dumaji if wi nomo gibap, wal wen det rait taim garra kaman, wi garra gajim ola gudbala ting garram det olagijawan laif. \p \v 10 Yumob sabi? Ebritaim wen im det rait taim blanga dum gudbala ting, wal wi garra dum det gudbala ting blanga album enibodi. En ol detlot pipul hu bilib, wi garra lukaftum olabat brabliwei, dumaji ol wi hu bilib jidan jis laik wanbala femili. \s1 Pol im tok gudbai na \p \v 11 Wal yumob luk na. Mi raidimdan dislot laswan wed iya garram main ronwan bingga, en mi raidimdan dislot wed bigwan, dumaji ai kaan luk gudwei. \v 12 Ol detlot pipul hu wandim yumob blanga reken olabat haibala, olabat oldei trai en fosim yumob blanga bulurrum det lowa blanga sekamsais, dumaji dei nomo wandim enibodi blanga gibit olabat trabul. \p Yumob sabi? If dei dalimbat det trubala gudnyus blanga Jisas Krais weya imbin dai langa det kros, wal loda pipul garra gibit olabat adtaim, dumaji det gudnyus oldei meigim loda pipul nogudbinji weya im dalim olabat blanga libum olabat olbalawei. \p \v 13 Wal yumob jinggabat detlot pipul hu oldei bulurrum det lowa blanga sekamsais. Dei nomo kipum ol detlot lowa. Olabat oni wandi meigim yumob go thru langa det serramoni blanga gibit olabat gud risan blanga reken miselp. \v 14 Bat mi, ai kaan reken miselp en toktok. Ai garra jis toktok blanga det kros weya Jisas Krais det Bos blanga wi bin dai, dumaji dijan kantri nomo enijing langa mi. Im jis laik det kros bin meigim mi dai langa dijan kantri.\fig |src="HK00323B.TIF" size="col" ref="6:14" \fig* \p \v 15 Wal im nomo bigbala ting blanga sekamsais. En im nomo bigbala ting if yu nomo sekamsais du. Oni wanbala ting deya im bigwan. Yu garra larram God meigim yu laif nyubala. \v 16 En im garra kain langa ol yumob pipul deya hu bulurrum det nyubalawei. En im garra meigim yumob jidan gudbalawei du. Nomo oni yumob. Bat ol detlot pipul blanga im ebriweya. \p \v 17 Wal mi tok laswan na. Ai nomo wandim yumob blanga gibit mi adtaim, dumaji ai garram naf mak langa main bodi weya pipul bin oldei beldimbat mi dumaji mi wekinmen blanga Jisas Krais. \p \v 18 Wal main braja en sista olabat, mi askim Jisas Krais det Bos blanga wi blanga jidan brabli kainbala langa yumob. Yuwai. \p Binij na.