\id 1SA KRIOL 1 Samuel (09 KR 1sa.txt) sildarwin@sil.org \h Fes Semyul \toc3 1 Sem \toc2 Fes Semyul \toc1 Fes Semyul Ola Stori Blanga Semyul En King Sol \mt1 Fes Semyul \mt2 Ola Stori Blanga Semyul En King Sol \ip Wal dijan stori im blanga thribala men neim Semyul, Sol en Deibid. Semyul bin det laswan speshalwan lida blanga ola Isreil pipul, en Sol bin det feswan king blanga olabat. Bat Sol nomo bin dum wanim God bin dalim im blanga dum, en God bin lafta pikimat Deibid blanga deigim pleis blanga Sol, en Sol bin jelas langa Deibid, en imbin wandi kilim im ded. \fig |src="CO01012B.TIF" size="span" ref="1:1" \fig* \c 1 \s1 Elkana en im femili \p \v 1 Orait, wan men bin abum dubala waif. Det men bin neim Elkana, en imbin brom det Ifreiyim klen, en imbin oldei jidan langa det taun gulum Rema deya langa det hil kantri gulum Ifreiyim. Im dedi bin neim Jeroham, en Jeroham dedi bin neim Ilaihu, en Ilaihu dedi bin neim Tohu, en Tohu dedi bin neim Suf. \p \v 2 Wal det dubala waif blanga det men Elkana bin neim Hena en Pinina. Det Pinina bin abum sambala biginini. Bat Hena nomo bin abum eni biginini. \p \v 3 Wal ebriyiya det men en im femili bin oldei go langa det taun gulum Shailo blanga weship en gibit ofring langa YAWEI det Boswan God. \p Wal wan men deya langa det taun bin neim Ilai, en imbin det serramonimen blanga YAWEI, en imbin abum dubala san neim Hofni en Finiyas, en det dubala san blanga im bin serramonimen blanga YAWEI du. \p \v 4 Wal ebritaim wen det men Elkana bin oldei gibit det sekrifais ofring, imbin oldei gibit haf daga brom det ofring langa im waif Pinina en haf langa ola biginini blanga Pinina. \p \v 5 Wal det najawan waif neim Hena nomo bin abum eni biginini, dumaji YAWEI nomo bin larram im abum eni biginini, en nomeda im nomo bin abum eni biginini, bat stil det men bin laigim im brabliwei, en imbin oldei gibit im daga brom det sekrifais ofring du. Bat im nomo bin gibit im haf daga. Imbin oldei gibit im bigmob daga. \v 6 En det waif hubin abum ola biginini bin jelas langa Hena, en imbin oldei mokimbat im blanga meigim im nogudbinji, dumaji God nomo bin larram im abum eni biginini. \p \v 7 Wal ebritaim wen deibin oldei go langa det Seikridwan Tent blanga YAWEI, Pinina bin oldei meigim Hena nogudbinji brabliwei, en Hena bin oldei kraikrai, en im nomo bin wandi dagat eni daga na, \v 8 en im hasbin bin oldei askim im, “Hena, wotfo yu kraikraibat? Wotfo yu kaan dagat det daga? Wanim meigim yu nogudbinji? Ai sabi yu kaan abum eni beibi. Bat yu kaan nogudbinji blanga tharran, dumaji yu stil garram mi.” Lagijat na im hasbin bin oldei tok. \s1 Hena en Ilai \p \v 9-10 Wal wantaim afta wen deibin binij dagadagat det daga langa det Seikridwan Tent blanga YAWEI deya langa det taun gulum Shailo, Hena bin gidap, en imbin go en sori miselp langa God, dumaji imbin nogudbinji brabliwei, en wen imbin prei, imbin kraikrai detmatj. \p Wal det serramonimen neim Ilai bin jidanbat deya langa det dowawei blanga det Seikridwan Tent weya imbin oldei jidanbat, en imbin luk Hena deya preiprei. \p \v 11 Wal wen Hena bin prei, imbin meigim pramis langa God. \fig |src="Prayer.tif" size="col" ref="1:11" \fig* “YAWEI, yu na det boswan God, en mi wekingel blanga yu. Wal yu jinggabat mi en luk langa ola trabul weya mi garram, en yu nomo foget langa mi. Ai wandim yu garra gibit mi san. En if yu gibit mi san, wal ai garra gibitbek im langa yu, en im garra jidan wekinmen blanga yu raidap im dai, en nomo enibodi nomo lau kadim im heya.” Lagijat na Hena bin tok.\x + \xo 1:11 \xt Nam 6:5 \x* \v 12 Wal Hena bin kipgon preiprei langa YAWEI, en Ilai det serramonimen bin wotjimbat im preiprei, \v 13 en imbin luk imbin mubmub mawus. Bat det gel nomo bin meigim eni nois, dumaji imbin toktok kwaitbalawei. \p Wal det serramonimen bin reken det gel bin drangginwan, \v 14 en imbin dalim im, “Wotfo yubin kaman iya drangginwan? Yu nomo wandi kaman iya lagijat.” \p \v 15 Wal det gel bin tok, “Nomo, bos. Mi nomo drangginwan. Mi nomo bin dringgimbat enijing. Mi brabli nogudbinji dijan, en aibin toktok langa YAWEI blanga ola trabul weya mi garram. \v 16 Mi nomo nogudbala gel. Aibin preiprei lagijat dumaji mi brabli nogudbinji.” \p \v 17 Wal det serramonimen bin dalim det gel, “Wal yu gobek na gudbinjiwei, en det God blanga ola Isreil pipul garra gibit yu wanim yubin askim im.” \p \v 18 Wal det gel bin tok, “Nomeda mi oni wekingel, bat stil yubin gibit langa mi gudwan wed.” \p Afta na det gel bin gowei brom deya gudbinjiwei, en imbin gobek, en imbin dagadagat det daga weya imbin libum basdam. \s1 Semyul bin bon \p \v 19-20 Bambai na wen Elkana en im femili bin weship YAWEI, deibin gobek langa olabat kemp deya langa det taun gulum Rema, en Elkana bin silip garram im waif Hena, en afta Hena bin jidan femiliwei, dumaji YAWEI bin irrim det preya blanga im weya imbin askim im blanga gibit im san, en afta imbin abum san. \p Wal Hena bin gulum det beibi neim Semyul, en imbin tok, “Ai garra gulum im neim Semyul, dumaji aibin askimbat YAWEI blanga gibit mi san.” \p \v 21 Bambai na det taim bin kaman blanga Elkana en im femili blanga go langa det taun gulum Shailo en abum det sekrifais ofring langa YAWEI. Deibin oldei abum det sekrifais ofring ebriyiya, en Elkana bin go blanga gibit speshalwan ofring, dumaji imbin meigim pramis langa God blanga gibit det speshalwan ofring. \p \v 22 Wal Hena nomo bin wandi go garram ola femili, en imbin dalim Elkana, “Ai kaan deigim dis lilboi yet, dumaji im stil dringgimbat milk brom mi. Afta wen im binij dringgimbat milk, det taim na ai garra deigim im langa det Seikridwan Tent blanga YAWEI en gibit im langa God, en afta im garra jidanbat deya olagija.” \p \v 23 Wal Elkana bin tok, “Im rait. If yu reken im gudbala, wal yu dum lagijat na. Yu garra stap iya raidap det lilboi stap dringgimbat milk. En YAWEI garra meigim det pramis blanga yu jidan trubala.” \p Wal lagijat na Hena bin dum. Imbin jidan deya gin langa olabat kemp garram det lilboi, en ola najalot femili bin go langa det Serramoni Pleis. \p \v 24 Bambai na wen det lilboi nomo bin dringgimbat milk, im mami bin gajim wanbala 3 yiya ol boiwan buligi en 10 kilogrem flauwa en wanbala skinbeig garram wain, en imbin deigim ol detlot enijing garram det lilboi langa det taun gulum Shailo blanga gibit ofring langa God blanga det lilboi. Nomeda det lilboi bin lilwan, bat stil im mami bin deigim im langa det Seikridwan Tent blanga YAWEI.\fig |src="CO00982B.TIF" size="col" ref="1:24" \fig* \p \v 25 Afta na wen deibin kilim det buligi blanga det sekrifais ofring, deibin deigim det lilboi langa det serramonimen neim Ilai, \v 26 en det lilboi mami bin dalim det serramonimen, “Bos, yu sabi mi? Longtaim aibin jandap iya wansaid langa yu preipreibat langa YAWEI. \v 27 Aibin askim God blanga gibit mi dis lilboi, en imbin gibit mi wanim aibin wandim. \v 28 Wal ai garra gibitbek im na, en im garra jidan wekinmen blanga YAWEI olagija.” Lagijat na Hena bin tok. \p Brom deya deibin ol weship YAWEI. \c 2 \s1 Hena bin preisim God \p \v 1 Afta na Hena bin preisim God, en imbin tok, \fig |src="Praise.tif" size="col" ref="2:1" \fig* “YAWEI det trubala God bin meigim mi brabli gudbinji na. Aibin jidan wikwan basdam. Bat imbin meigim mi strongbala, en mi laflaf na langa ola pipul hubin oldei meigimbat mi nogudbinji bifo. Mi gudbinji na, dumaji God bin album mi. \p \v 2 “Wal nomo enibodi holiwan. Oni YAWEI im holiwan. En nomo enibodi haibala seimwei laik im, en nobodi kaan lukaftumbat wi seimwei laik im du. \p \v 3 “Wal nobodi kaan toktok en laigimbat miselp, en nobodi kaan larram detkain wed kamat brom im mawus, dumaji YAWEI im sabi ebrijing, en im na garra jadjim ebribodi blanga wanim olabat dumbat. \p \v 4 “Im na meigim strongbala pipul jidan wikwan, en im meigim wikwan pipul jidan strongbala. \v 5 Detlot pipul hubin abum bigismob daga basdam, im garra meigim olabat jidan hanggribala, en dei garra wek adbala blanga gajimbat daga. En detlot pipul hubin jidan hanggribala basdam, im garra meigim olabat jidan bulap binji. Im na garra gibit bigmob biginini langa det gel hu nomo abum eni beibi, en im deigidawei ola biginini brom det gel hubin abum loda biginini. \p \v 6 “YAWEI im na gin deigidawei laif brom wi, en im gin meigim wi gidap laibala du, dumaji im na gin meigim pipul dai en gowin langa greibyad, en im gin meigim pipul gidap laibala brom greibyad du. \p \v 7 “Im meigim sambala pipul jidan ritjwan, en im meigim sambala pipul jidan powan. Im meigim sambala pipul lobala, en im meigim sambala pipul haibala. \v 8 Im lidimap po pipul brom det rabishwan laif, en im deigidawei ola trabul brom olabat, en im meigim olabat jidan haibala garram ola haibala bos. \p “Lagijat na YAWEI oldei dum, dumaji im bos blanga ebrijing weya holdimap dijan wel. Im na bin meigim dijan wel, \v 9 en im oldei lukaftumbat detlot pipul hu bilib langa im brabliwei, en im garra binijimap ola nogudbala pipul en meigim olabat jidan langa dakbala pleis olagija. Nobodi kaan meigim miselp strongbala blanga go thru langa dis laif garram im ronwan pawa, dumaji ola enami blanga YAWEI garra binij. \v 10 Im garra gibit olabat woning brom hebin, en im garra jadjim ebribodi langa ola kantri weya dei jidan. \p “God bin pikimat im ronwan king, en im garra gibit pawa langa det king, en im na garra meigim det king win.” \p Lagijat na det gel Hena bin tok.\x + \xo 2:10 \xt Luk 1:46-55 \x* \p \v 11 Afta na Elkana en im femili bin gobek langa olabat ron kemp deya langa det taun gulum Rema. Bat det lilboi Semyul bin stap deya gin langa det taun gulum Shailo, en deya na imbin oldei wek blanga YAWEI, en det serramonimen neim Ilai bin oldei jidan bos blanga im. \s1 Det dubala san blanga Ilai \p \v 12 Wal det dubala san blanga det serramonimen neim Ilai bin brabli nogudbala. Nomeda dubala bin serramonimen, bat stil dubala nomo bin jinggabat YAWEI, \v 13 en dubala nomo bin bulurrum det serramoni lowa brabliwei. Wen enibodi bin bringimap ofring blanga det sekrifais serramoni, det dubala serramonimen bin oldei jandim det wekinmen blanga dubala blanga gajim longwan fok garram thribala shapwan waiya, en det wekinmen bin oldei go deya weya deibin gugumbat det bif brom det ofring langa bigwan pot, \v 14 en wen imbin oldei pudum det fok langa det bigwan pot, enijing weya imbin gajim imbin oldei gibit langa det dubala serramonimen. Lagijat na det wekinmen blanga det dubala serramonimen bin oldei dumbat langa ola Isreil pipul wen deibin oldei bringimap olabat sekrifais ofring langa det Seikridwan Tent deya langa det taun gulum Shailo. \p \v 15 En wen enibodi bin oldei bringimap enimul blanga abum det sekrifais serramoni, deibin oldei kadimof det fet brom det bifpat, en deibin oldei barnim det fet, en afta deibin oldei boilim det bifpat. Bat det wekinmen blanga det dubala serramonimen bin oldei askim det men hubin oldei gibit det ofring blanga bif. Imbin oldei tok, “Yu gibit mi det bif blanga det dubala serramonimen. Dubala nomo laigim boilwan bif. Dubala wandim rauwan bif brom yu, dumaji dubala wandi rostim det bif.” \p \v 16 If det men tok, “Nomo. Yu weit blanga det fet basdam, dumaji wi garra dum raitwei, en afta yu gin deigim wanim yu wandim.” Wal det wekinmen bin oldei tok, “Nomo. Yu gibit langa mi det rauwan bif streidawei. If yu kaan gibit langa mi, wal ai garra deigim eniwei.” \p \v 17 Lagijat na det dubala san blanga Ilai bin oldei dumbat, en YAWEI bin oldei lukinat langa dubala, en det ting weya dubala bin oldei dumbat bin brabli nogudwan langa imwei, dumaji dubala nomo bin tridim detlot ofring blanga God gudwei. \s1 Semyul bin growap langa Shailo \p \v 18 Wal det lilboi Semyul bin kipgon wek blanga YAWEI, en imbin oldei werrimon speshalwan klos gulum ifad. \p \v 19 Wal ebriyiya det lilboi mami bin oldei meigim lilwan kout blanga im, en wen imbin oldei go garram im hasbin blanga abum det sekrifais serramoni, imbin oldei deigim det kout langa det lilboi. \v 20 En afta det serramonimen neim Ilai bin oldei tok gudbalawei langa det gel en im hasbin, en det serramonimen bin oldei dalim det hasbin blanga det gel, “YAWEI garra gibit yu en yu waif mowa biginini blanga deigim pleis blanga dijan lilboi weya yunbala bin gibit langa God.” Lagijat na det serramonimen bin oldei tok, en afta dubala bin oldei gobek langa dubala kemp. Lagijat na dubala bin oldei dumbat. \p \v 21 Wal YAWEI bin gud langa det gel, en det gel bin abum fobala san en dubala doda, en det lilboi Semyul bin growap deya langa det Serramoni Pleis weya imbin oldei wek blanga YAWEI. \s1 Ilai en im san dubala \p \v 22 Wal Ilai bin brabli olmen na, en imbin oldei irrimbat stori blanga ola nogudbala ting weya im san dubala bin oldei dumbat langa ola Isreil pipul, en imbin irrim stori weya dubala bin silipsilip garram ola gel hubin oldei wek atsaid langa det dowa blanga det Seikridwan Tent blanga YAWEI. \p \v 23 Wal Ilai bin dalim im san dubala, “Mi oldei irrimbat stori brom ola pipul blanga ola nogudbala ting weya yunbala oldei dumbat. Wal wotfo yunbala dumbat ol detlot nogudbala ting? \v 24 Yunbala kaan dum lagijat, dumaji im brabli nogudwan stori tharran weya im spredat ebriweya langa ola pipul hu bulurrum YAWEI. \v 25 If sambodi dum nogudbala ting langa najawan men, wal God gin hendulum det trabul en meigim ebrijing rait blanga dubala. Bat if sambodi dum nogudbala ting langa God, wal nobodi kaan sodimat det trabul en meigim God gudbinji langa im.” Lagijat na det olmen bin gibit woning langa im san dubala. \p Bat det dubala san nomo bin lisin langa dubala dedi, dumaji YAWEI bin abum plen olredi blanga panishim dubala. \p \v 26 Bat det lilboi Semyul bin growap gudbalawei, en YAWEI bin brabli gudbinji blanga im, en ola pipul bin laigim im du.\x + \xo 2:26 \xt Luk 2:52 \x* \s1 Bednyus blanga Ilai en im femili \p \v 27 Bambai na wan speshalwan mesinja blanga God bin go langa Ilai, en imbin dalim im, “YAWEI bin jandim wed langa yu. Imbin tok, ‘Longtaim wen yu grengrenfatha olabat bin jidan wekinmen blanga det king blanga Ijip, deya na aibin shoum miselp langa det grengrenfatha blanga yu neim Eran, \v 28 en brom ola Isreil klen aibin pikimat im en im femili olabat blanga jidan serramonimen blanga mi. Aibin pikimat olabat na blanga wek deya langa det teibul blanga ofring blanga mi, en blanga barnimbat ola gudsmelwan medisin, en blanga werrimon det speshalwan shet gulum ifad wen dei wandi tok langa mi. En aibin gibit olabat det rait blanga dagat haf detlot sekrifais ofring weya ola pipul bin oldei gibit langa mi.\x + \xo 2:28 \xt Eksa 28:1-4; Labid 7:35-36 \x* \p \v 29 “‘Wal yu dalim mi na. Wotfo yumob oldei jidan gridibala? Wotfo yumob wandim ola sekrifais ofring en ola najalot ofring weya aibin dalim ola pipul blanga gibit langa mi? En wotfo yu oldei jinggabat yu san dubala en nomo rispek langa mi? Yu oldei larram dubala meigim miselp bulap garram ola gudwan bif brom det ofring. Wal wotfo yu oldei larrambat dubala dum lagijat?’” Lagijat na God bin tok langa Ilai thru langa det speshalwan mesinja. \p \v 30 Wal God bin kipgon tok langa Ilai, “Mi na YAWEI blanga ola Isreil pipul, en aibin meigim pramis langa yu grengrenfathamob. Aibin dalim olabat ola femili blanga olabat en det femili blanga yu garra jidan serramonimen blanga mi olawei. Bat najing na. Ai dalim yu. Ai garra gudbinji langa detlot pipul hu oldei shoum rispek langa mi. Bat ai garra panishim detlot pipul hu nomo shoum rispek langa mi. \p \v 31 “Wal yu irrim mi na. Nomo longtaim na ai garra kilim ded ola men brom yu femili olabat, en nomo eni men brom yu femili garra jidan olmen. \v 32 Yu garra jidan brabli nogudbinji, en yu garra jelas langa ola najalot Isreil pipul, dumaji ai garra dum loda gudbala ting blanga olabat. Bat detlot men langa yu ronwan femili garra ol dai yangwan gin. \v 33 Oni wanbala ai garra pikimat blanga kipgon jidanbat laibala, en nomeda im garra kipgon jidanbat serramonimen blanga mi, bat stil im garra go blainwan en jidan brabli nogudbinji, en sambodi garra kilim ded ola najalot femili blanga yu nogudbalawei. \v 34 Det dubala san blanga yu neim Hofni en Finiyas garra dai basdam. Dubala garra dai seimdei, en wen dubala dai, yu garra sabi ebrijing weya aibin dalim yu garra hepin trubala.\x + \xo 2:34 \xt 1 Sem 4:11 \x* \p \v 35 “Wal ai garra pikimat wanbala serramonimen brom najawan femili hu garra jidan trubalawei langa mi. Im garra dum ebrijing wanim mi wandim im blanga dum, en ai garra gibit im bigmob femili, en dei garra oldei wek blanga mi garram det king weya ai garra pikimat bambai. \v 36 Enibodi brom yu femili hu stil jidan laibala garra go langa det serramonimen en askim im blanga daga en mani. Im garra sori miselp brabliwei langa det serramonimen, en im garra askimbat det serramonimen blanga larram im wek deya blanga gedimbat daga blanga dagat.” Lagijat na God bin tok langa Ilai thru langa det speshalwan mesinja. \c 3 \s1 YAWEI bin jingat langa Semyul \p \v 1 Wal wen det yangboi Semyul bin wek blanga YAWEI garram det olmen Ilai, det taim na God nomo bin oldei gibit speshalwan wed langa enibodi, en im nomo bin oldei shoum miselp langa enibodi garram drim du. \p \v 2 Wal det olmen bin gulijap blain na, en wan nait YAWEI det trubala God bin jingat langa det yangboi. Det olmen bin silip langa im ronwan rum, \v 3 en det yangboi bin silip insaid langa det Seikridwan Tent blanga YAWEI weya det Seikridwan Boks bin oldei jidan. Imbin ailibala bifo det san bin gidap wen God bin jingat langa det yangboi. Det speshalwan lemp bin stil barnbarn deya insaid langa det Seikridwan Tent, \v 4 en wen YAWEI bin jingat langa det yangboi, det yangboi nomo bin sabi tharran God bin jingat langa im, dumaji God nomo bin oldei tok langa im bifo. Det yangboi bin reken det olmen bin jingat langa im, en imbin tok, “Wanim, bos?” \v 5 En imbin ran langa det olmen, en imbin askim im, “Yubin jingat langa mi? Wal mi iya na.” \p Bat det olmen bin tok, “Ai nomo bin jingat langa yu. Yu gobek silip.” En det yangboi bin gobek silip. \p \v 6-7 Bambai na YAWEI bin jingat langa det yangboi igin, en det yangboi bin gidap, en imbin ran langa det olmen, en imbin askim im, “Yubin jingat langa mi? Wal mi iya na.” \p Bat det olmen bin tok, “Main boi, ai nomo bin jingat langa yu. Yu gobek silip.” En det yangboi bin gobek silip igin. \p \v 8 Wanmo taim YAWEI bin jingat langa det yangboi, en det yangboi bin gidap, en imbin ran langa det olmen, en imbin askim im, “Yubin jingat langa mi? Wal mi iya na.” \p Wal det olmen bin jinggabat na maitbi YAWEI bin jingat langa det yangboi, \v 9 en imbin dalim det yangboi, “Yu gobek silip. En if im jingat langa yu igin, wal yu garra tok, ‘Ai sabi yu na, Bos. Wal yu tok na, dumaji mi wekinboi blanga yu, en mi irrim yu na.’” Lagijat na det olmen bin dalim det yangboi, en det yangboi bin gobek silip. \p \v 10 Bambai na YAWEI bin kaman en jandap deya langa det pleis, en imbin jingat langa det yangboi seimwei laik imbin jingat langa im basdam, “Semyul! Semyul!” \p \fig |src="Prayer.tif" size="col" ref="3:10" \fig*En Semyul bin tok, “Ai sabi hu yu na, dumaji mi wekinboi blanga yu, en mi irrim yu na.” \p \v 11 Wal YAWEI bin tok, “Nomo longtaim na ai garra dum brabli nogudbala ting iya langa dijan kantri, en ola pipul hu irrim det nyus garra gida shok. \v 12 Wen det rait taim garra kaman, ai garra dum ebrijing weya aibin dalim Ilai. Brom stat raidap langa binij ai garra dum ebrijing langa im femili olabat. \v 13 Aibin dalim im olredi ai garra panishim im en im femili olabat olagija, dumaji im san dubala bin toktok olkain nogudbalawei blanga mi. Imbin sabi dubala bin dumbat nogudbala ting. Bat im nomo bin stapam dubala. \v 14 En blanga tharran na aibin dalim im nomo enijing kaan meigim det ting rait. Nomo eni sekrifais serramoni o ofring kaan meigim im femili fri brom det brabli nogudbala ting weya det dubala san blanga im bin dum.” Lagijat na God bin tok langa Semyul. \p \v 15 Wal Semyul bin leidan langa im sweig raidap ailibala, en afta imbin gidap, en imbin opinim det dowa langa det Seikridwan Tent blanga YAWEI. Imbin bradin blanga tok langa Ilai blanga det ting weya bin hepin langa im. \v 16 Bat Ilai bin jingat langa im, “Semyul, main boi!” \p En Semyul bin tok, “Wanim, bos?” \p \v 17 Wal Ilai bin askim im na, “Wanim YAWEI bin dalim yu? Nomo blandim enijing brom mi. Yu dalim mi ebrijing. If yu kaan dalim mi, wal God garra panishim yu brabliwei.” \p \v 18 Wal Semyul bin dalim im ebrijing. Im nomo bin blandim enijing brom im, en afta det olmen bin tok, “Wal im na YAWEI, en im garra dum wanim im reken im rait langa imwei.” \p \v 19 Afta na wen Semyul bin gro bigwan, YAWEI bin oldei jidan garram im, en imbin oldei dalim Semyul wanim garra hepin, en imbin oldei meigim ebrijing hepin trubala jis laik weya imbin oldei tok, \v 20 en ola Isreil pipul ebriweya langa det kantri bin sabi Semyul bin speshalwan mesinja blanga YAWEI. \p \v 21 Brom det taim na God bin oldei shoum miselp deya langa det Seikridwan Tent langa Shailo, en deya na imbin oldei tok langa Semyul, en ola Isreil pipul bin oldei teiknodis langa det wed weya Semyul bin oldei tok. \c 4 \s1 Deibin deigidawei det Seikridwan Boks \p \v 1 Bambai na ola Filastain pipul bin majurrumap miselp blanga fait langa ola Isreil pipul, en ola Isreil pipul bin majurrumap miselp blanga go en fait langa olabat. Detlot Isreil pipul bin meigim kemp langa wan pleis gulum Ebanisa, en detlot Filastain pipul bin kemp langa det taun gulum Afek. \p \v 2 Wal detlot Filastain pipul bin stadim det fait, en deibin faitfait nomo lilbit, en deibin bidim detlot Isreil pipul, en deibin kilim ded gulijap 4,000 Isreil solja deya weya deibin fait. \p \v 3 Wal wen detlot najalot Isreil solja bin gobek langa kemp, ola bos blanga detlot Isreil pipul bin askim olabat, “Wotfo YAWEI det trubala God bin larram detlot Filastain pipul bidim wi tudei? Wi lafta go langa det taun gulum Shailo en gajim det Seikridwan Boks blanga YAWEI, en wi lafta bringimap det boks iya garram wi wulijim im garra album wi bidim detlot Filastain pipul.” \p \v 4 Afta na detlot bos bin jandim sambala men langa Shailo blanga gajim det Seikridwan Boks blanga YAWEI det Boswan God, en imbin oldei jidan deya ontop langa det Seikridwan Boks langa midul langa det dubala sheip garram wing. \p Wal Hofni en Finiyas det dubala san blanga det serramonimen neim Ilai bin kambek du garram det Seikridwan Boks weya detlot men bin bringimbek langa olabat kemp,\x + \xo 4:4 \xt Eksa 25:22 \x* \v 5 en wen deibin kamat deya langa det kemp garram det Seikridwan Boks, ola Isreil pipul bin jingat adbala, dumaji deibin gudbinji. Detmatj deibin jingat, en deibin meigim det graun sheik nomo lilbit. \p \v 6 Wal wen detlot Filastain pipul bin irrim det nois, deibin askimbat miselp, “Wotfo ola Isreil pipul jingatbat deya?” En wen deibin irrim ola Isreil pipul bin abum det Seikridwan Boks blanga YAWEI, deibin brabli bradin, \v 7 en deibin tok, “Det drimin blanga detlot Isreil pipul bin kaman langa olabat kemp. Binij na. Im nomo bin lagijat bifo. \v 8 Wal nobodi kaan album wi bidim ola drimin blanga olabat, dumaji ol detlot drimin blanga olabat brabli strongbala, en ol detlot drimin na bin kilim ded ol detlot Ijip pipul deya langa det deset kantri. \v 9 Wal wi garra meigim miselp strongbala en nomo bradin. Wi garra fait langa olabat raidap wi win, o bambai dei garra meigim wi jidan wekinmen blanga olabat jis laik deibin jidan wekinmen blanga wi basdam. Wal kaman na. Wi garra go en fait.” Lagijat na detlot Filastain pipul bin tok. \p \v 10 Wal detlot Filastain pipul bin fait brabli adbalawei na, en deibin bidim detlot Isreil pipul brabliwei. Deibin meigim olabat ranbek langa olabat ronwan kemp, en deibin kilim ded 30,000 Isreil solja, \v 11 en deibin kilim ded Hofni en Finiyas det dubala san blanga Ilai du, en deibin deigidawei det Seikridwan Boks blanga YAWEI. \s1 Ilai bin dai \p \v 12 Wal afta na wen detlot Filastain pipul bin bidim detlot Isreil pipul, wan Isreil men brom det Benjamin klen bin breigim im klos, en imbin pudum graun langa im hed, dumaji imbin nogudbinji, en imbin ranbek olawei brom weya deibin abum det fait raidap langa det taun gulum Shailo. Nomeda imbin longwei, bat stil imbin gajimap det kantri seimdei. \p \v 13-15 Wal det serramonimen neim Ilai bin brabli olmen na. Imbin 98 yiya ol, en imbin jidan lida blanga Isreil fo 40 yiya. Wal imbin blain du, en imbin brabli wori blanga det Seikridwan Boks blanga YAWEI, en imbin jidanbat langa tjeya wansaid langa roud, en imbin wotjimbat blanga det boks. \p Bambai na det men bin kamat langa det taun, en imbin spredimat det wed blanga det fait, en ebribodi bin stat jinginatbat bradinbalawei. \p Wal wen det olmen bin irrim det nois, imbin tok, “Wotfo olabat jingatjingatbat deya ebriweya?” \p Wal wen det olmen bin tok lagijat, det men bin ran langa im, \v 16 en imbin tok, “Aibin jis kaman brom det bigbala fait. Tudei na aibin kaman.” \p Wal det olmen bin tok, “Wal wanim bin hepin, main boi?” \p \v 17 Wal det men bin tok, “Ola Isreil solja bin ranawei brom detlot Filastain solja. Deibin bidim melabat brabliwei. En deibin kilim yu san dubala ded, en deibin deigidawei det Seikridwan Boks blanga YAWEI.” \p \v 18 Wal wen det men bin tok lagijat blanga det Seikridwan Boks, det olmen bin buldan langa graun brom det tjeya. Bekwei imbin buldan, en imbin breigim im nek, dumaji imbin brabli fetwan olmen, en wen imbin breigim im nek, imbin dai. \s1 Det waif blanga Finiyas bin dai \p \v 19 Wal det gelwan lambarra blanga Ilai hubin merrit langa im san neim Finiyas bin jidan femiliwei, en imbin gulijap taim blanga im blanga abum det beibi. \p Wal det gel bin irrim det nyus weya ola Filastain pipul bin deigidawei det Seikridwan Boks blanga God, en imbin irrim det bednyus weya im lambarra en im hasbin bin dai, en wen imbin irrim detlot nyus, imbin gida shok, en imbin abum det beibi streidawei, \v 20 en detlot gel hubin albumbat im bin dalim im, “Yu nomo bradin. Yubin abum san na.” \p \v 21 Wal det gel bin gulum im san neim Ikabod, en imbin tok, “Det pawa en det shainiwan lait blanga God bin gowei brom wi kantri.” Lagijat na imbin tok, dumaji imbin jinggabat det Seikridwan Boks weya detlot Filastain pipul bin deigidawei, en imbin jinggabat im lambarra en im hasbin weya dubala bin dai. \v 22 Det gel bin tok, “Det pawa en det shainiwan lait blanga God bin gowei brom wi kantri, dumaji deibin deigidawei det Seikridwan Boks blanga God.” Lagijat na det gel bin tok, en afta imbin dai. \c 5 \s1 Det Seikridwan Boks en ola Filastain pipul \p \v 1 Wal wen detlot Filastain pipul bin gajim det Seikridwan Boks blanga YAWEI det trubala God, deibin deigidawei det boks brom det pleis gulum Ebanisa, en deibin garrimap det Boks raidap langa det taun blanga olabat gulum Eshdad, \v 2 en deibin pudum det boks deya insaid langa det haus blanga det drimin blanga olabat gulum Deigan, en deibin meigim det boks jandap wansaid langa det sheip blanga det drimin blanga olabat. \fig Pleis en taun langa Fes Semyul|src="map 1 Sam 5-7 K.tif" size="col" ref="5:2" \fig* \p \v 3 Ailibala neksdei na detlot pipul bin luk det drimin blanga olabat bin buldan feis langa graun lida langa det Seikridwan Boks blanga YAWEI, en deibin lidimap det drimin blanga olabat, en deibin meigim im jandap langa im pleis igin. \p \v 4 Neksdei igin detlot pipul bin luk det drimin blanga olabat bin buldan feis langa graun lida langa det Seikridwan Boks, en distaim wen imbin buldan, im hed en im bingga dubala bin kamat brom det bodipat, en deibin rol rait langa det dowawei blanga det haus. \p \v 5 Wal brom det taim na raidap tudei ola serramonimen en ola najalot pipul hubin oldei gowin langa det haus blanga olabat drimin nomo bin oldei pudumbut det flopat deya langa midul langa det dowawei, dumaji deya na det hed en bingga dubala bin rol. \p \v 6 Wal YAWEI bin panishimbat detlot Filastain pipul deya langa det taun en langa ola lilwan taun deya du. Imbin bradinim olabat brabliwei, en imbin gibit olabat brabli nogudwan boil weya meigim pipul dai, \v 7 en wen ola pipul bin jinggabat wanim bin hepin langa olabat, deibin tok, “Wi kaan abum det Seikridwan Boks iya, dumaji det drimin blanga ola Isreil pipul na meigim dis trabul blanga wi, en im meigimbat trabul blanga wi drimin du.” \p \v 8 Afta na deibin jandim wed langa ola Filastain king blanga kaman langa olabat, en wen detlot faibala king bin kamat deya, detlot pipul bin askim olabat, “Wanim wi garra dum garram det Seikridwan Boks weya det drimin blanga ola Isreil pipul jidan?” \p Wal detlot king bin tok, “Yumob garra deigim det Boks langa det najawan taun blanga wi gulum Geth.” \p Wal afta deibin deigim det boks langa det taun, \v 9 en wen deibin pudum det boks deya, YAWEI bin panishim ola pipul deya du, en imbin meigim olabat brabli bradin, en dei nomo bin sabi wanim blanga dum, dumaji imbin gibit olabat brabli nogudwan boil weya meigim pipul dai, en detlot boil bin kamat langa ola pipul brom lilwan raidap langa bigwan. \p \v 10 Wal detlot pipul bin jandimwei det Seikridwan Boks langa det najawan taun gulum Ekran, en wen det boks bin kamat deya, detlot pipul brom det taun bin tok, “Wotfo deibin bringimap det boks iya? Maitbi dei wandi meigim wi dai du!” \p \v 11 Wal deibin jandim wed langa ola Filastain king blanga kaman langa olabat, en wen detlot king bin kamat deya, detlot pipul bin dalim olabat, “Yumob garra jandimwei det Seikridwan Boks blanga ola Isreil pipul. Yumob garra jandimbek det boks langa olabat ronwan kantri. Bambai wi ol garra dai.” \p Wal ebribodi bin brabli bradin, en dei nomo bin sabi wanim blanga dum, dumaji God bin panishimbat olabat nomo lilbit. \v 12 Ebribodi bin abum det siknis, en detlot pipul hu nomo bin dai bin jinginatbat langa olabat drimin blanga album olabat. \c 6 \s1 Deibin jandimbek det Seikridwan Boks \p \v 1 Wal det Seikridwan Boks blanga YAWEI det trubala God bin jidan deya langa det Filastain kantri fo 7 mants, \v 2 en afta detlot Filastain pipul bin jandim wed langa ola serramonimen blanga olabat en langa ola doktabala blanga olabat, en wen deibin kamat deya, detlot pipul bin askim olabat, “Wanim wi garra dum garram det Seikridwan Boks? Hau wi garra jandimbek det boks langa det Isreil kantri weya imbin oldei jidanbat?” \p \v 3 Wal detlot serramonimen en doktabala bin tok, “If yumob jandimbek det Seikridwan Boks blanga det drimin blanga ola Isreil pipul, wal yumob kaan jandimbek det Boks nomo garram enijing. Yumob lafta jandimbek det Boks garram ofring blanga pei blanga yumob nogudbalawei, en wen yumob dum lagijat, det drimin garra meigim yumob gudbala, en afta yumob garra sabi wotfo imbin kipgon panishimbat wi.” \p \v 4 Wal detlot pipul bin tok, “Wal wanim ofring melabat garra jandim?” \p Wal detlot serramonimen en doktabala bin tok, “Yumob garra gajim sambala gol, en yumob garra meigim faibala golwan sheip jis laik detlot boil weya yumob bin abum, en yumob garra meigim faibala golwan sheip jis laik detlot lilwan enimul gulum maus weya meigimbat ola kantri blanga wi brabli nogud. Yumob garra meigim faibala sheip, wanbala blanga ebri Filastain king, dumaji detlot boil bin kamat langa detlot faibala king du. \v 5 Ol detlot sheip na yumob garra meigim, en yumob garra shoum rispek langa det drimin blanga ola Isreil pipul. Maitbi im garra stap panishimbat wi en ola drimin blanga wi en ola kantri blanga wi. \v 6 Yumob nomo wandi meigim miselp admen seimwei laik det king en ola pipul langa Ijip. Deibin abum trabul brom det drimin blanga ola Isreil pipul. En dei nomo bin larramgo detlot Isreil pipul, dumaji deibin meigim miselp admen, en deibin kipgon abumbat loda trabul raidap deibin jandimwei detlot pipul. Wal yumob nomo wandi meigim miselp admen seimwei laik olabat en nomo jandimbek det boks. \p \v 7 “Wal dijan na yumob garra dum. Yumob garra gajim nyuwan wegan en dubala mamiwan buligi weya nomo bin pulum wegan bifo, en yumob garra taiyimap det dubala buligi langa det wegan, en afta yumob garra deigidawei det dubala gabigabi brom det dubala mamiwan, en yumob garra deigimbek det dubala gabigabi langa yad. \v 8 Afta na yumob garra pudum det Seikridwan Boks ontop langa det wegan, en yumob garra pudum ol detlot golwan sheip weya yumob garra jandim blanga ofring insaid langa najawan boks, en yumob garra pudum det najawan boks ontop langa det wegan wansaid langa det Seikridwan Boks. Afta na yumob garra larram det wegan gowei miselp, \v 9 en yumob garra lukinatbat wujei det wegan garra go. If det wegan go langa det roud langa det Isreil taun gulum Bethshemesh, wal wi garra sabi det drimin blanga ola Isreil pipul bin meigim dis brabli nogudwan trabul blanga wi. Bat if det wegan nomo go langa det roud langa det Isreil kantri, wal wi garra sabi det drimin nomo bin jandim dis trabul langa wi. Det trabul bin jis kamat eniwei.” Lagijat na detlot serramonimen en doktabala bin tok. \p Wal detlot pipul bin duwit langa olabat, en deibin meigim faibala golwan sheip jis laik detlot boil weya deibin abum, wanbala sheip blanga ebri Filastain taun gulum Eshdad, Gasa, Eshkalan, Geth en Ekran. Deibin meigim detlot sheip blanga ofring blanga pei blanga olabat nogudbalawei, en deibin meigim bigmob golwan sheip jis laik detlot lilwan enimul gulum maus, wanbala blanga ebri bigwan taun en lilwan taun weya detlot faibala king bin jidan bos. \p \v 10 Afta na deibin gajim dubala mamiwan buligi, en deibin taiyimap dubala langa wegan, en deibin deigimbek det dubala gabigabi langa yad, \v 11 en deibin pudum det Seikridwan Boks ontop langa det wegan wansaid langa det najawan boks garram ol detlot golwan sheip weya deibin meigim. \p \v 12 Afta na deibin larramgo det dubala buligi garram det wegan, en dubala bin go streit langa det roud weya im go langa det taun gulum Bethshemesh. Nomeda dubala bin jingatjingat olawei, bat stil dubala bin bulurrumbat det seim roud. \p Wal detlot faibala Filastain king bin bulurrumbat det wegan longwei biyain wotjimbat det wegan raidap det wegan bin krosim det boda blanga det kantri. \p \v 13 Wal ola Isreil pipul brom Bethshemesh bin wekin langa olabat fam gajimbat ola sid daga gulum wit, en wen detlot pipul bin lukap, deibin luk det wegan bin kaminap, en wen deibin luk det Seikridwan Boks ontop langa det wegan, deibin gudbinji brabliwei. \p \v 14-15 Wal det wegan bin pulap wansaid langa bigwan ston deya langa det fam blanga wan men brom Bethshemesh neim Joshuwa, en ola pipul bin ran langa det wegan, en ola men brom det Libai klen bin lidimap det Seikridwan Boks en det najawan boks brom det wegan, en deibin pudum det dubala boks ontop langa det ston. \p Afta na ola pipul bin breigimap det wegan, en deibin meigim faiya garram det wud, en deibin kilim ded det dubala buligi, en deibin barnimap blanga gibit ofring langa YAWEI, en deibin gibit najalot ofring langa im du. \p \v 16-18 Wal detlot faibala Filastain king bin lukinatbat langa olabat brom longwei, en afta wen detlot Isreil pipul bin binij gibitbat detlot ofring, detlot faibala king bin gobek langa det taun gulum Ekran. \p Wal det ston weya detlot Isreil pipul bin pudum det Seikridwan Boks, im stil deya tudei blanga meigim wi jinggabat wanim bin hepin deya longtaim. \s1 Det Seikridwan Boks \p \v 19 Afta na 70 men brom det taun gulum Bethshemesh bin luk insaid langa det Seikridwan Boks blanga YAWEI, en God bin kilim olabat ded, en wen imbin panishim olabat lagijat, ol detlot Isreil pipul bin sori miselp nomo lilbit, \v 20 en ola men langa det taun bin dalim miselp, “Wi nomo garram enibodi iya blanga lukaftumbat det Seikridwan Boks blanga YAWEI, dumaji im brabli seikridwan God. Wal wi garra jandimwei det boks brom iya.” \s1 Det Seikridwan Boks langa Kiriyajerim \p \v 21 Afta na deibin jandim wed langa ola pipul langa det taun gulum Kiriyajerim. Deibin tok, “Detlot Filastain pipul bin jandimbek det Seikridwan Boks blanga YAWEI. Wal yumob lafta kaman en gajim det boks en deigimbek garram yumob.” \c 7 \p \v 1 Wal ola pipul brom Kiriyajerim bin go langa Bethshemesh, en deibin gajim det Seikridwan Boks, en deibin deigimbek det boks langa det haus blanga wan olmen neim Abinadeb. Det haus blanga im bin jidan ontop langa hil kantri, en detlot pipul bin meigim det san blanga im neim Eliyeisa jidan bos blanga det Seikridwan Boks blanga YAWEI det trubala God.\x + \xo 7:1 \xt 2 Sem 6:2-4; 1 Kran 13:5-7 \x* \s1 Semyul bin jidan lida blanga Isreil \p \v 2 Wal det Seikridwan Boks blanga YAWEI bin jidan deya langa det taun gulum Kiriyajerim longtaim. Imbin deya 20 yiya, en ola Isreil pipul bin kipgon askimbat God blanga album olabat brom olabat enami. \p \v 3 Wal Semyul bin dalim olabat, “If yumob wandi gibit miselp langa YAWEI brabliwei, wal yumob garra libum bulurrumbat ol detlot drimin blanga ola najalot pipul, en yumob garra tjakidawei ola toiwan drimin blanga det gelwan drimin gulum Estatei. Yumob garra bulurrum YAWEI. Oni im na yumob garra weship, en afta im garra album yumob brom ol detlot Filastain enami blanga yumob.” Lagijat na Semyul bin tok. \p \v 4 Wal ola Isreil pipul bin tjakidawei ol detlot drimin sheip blanga det dubala drimin gulum Beil en Estatei, en deibin weship langa YAWEI. Oni im na deibin bulurrumbat na. \p \v 5 Afta na Semyul bin jandim wed langa ola Isreil pipul, “Yumob majurrumap miselp langa det taun gulum Mispa, en deya na ai garra askimbat YAWEI blanga album yumob.” \p \v 6 Wal ola pipul bin majurrumap miselp langa det taun, en deibin abum serramoni weya deibin gajim sambala woda, en deibin spilim det woda jis laiga ofring blanga God, en dei nomo bin dagat eni daga brom ailibala raidap sangodan, en deibin ol tok, “Melabat bin dum nogudbala ting langa YAWEI.” \p Wal deya na langa det taun gulum Mispa, Semyul bin jidan lida blanga ola Isreil pipul, \v 7 en detlot pipul bin ol majurrumap miselp deya langa det taun, en wen ol detlot Filastain pipul bin irrim det nyus, detlot faibala Filastain king bin go garram ola solja blanga olabat blanga fait langa detlot Isreil pipul. \p Wal wen detlot Isreil pipul bin irrim detlot Filastain solja bin kaminap, deibin brabli bradin, \v 8 en deibin tok langa Semyul, “Yu garra kipgon askimbat YAWEI blanga seibum wi brom detlot Filastain pipul.” \p \v 9 Wal Semyul bin gajim wanbala lilwan ship, en imbin kilim ded det ship, en imbin barnim im holbit blanga gibit ofring langa YAWEI, en imbin prei langa YAWEI blanga album ola Isreil pipul, en YAWEI bin duwit langa im. \p \v 10 Wen Semyul bin stil jandap deya gibitbat det sekrifais ofring, detlot Filastain solja bin kaman gulijap blanga fait. Bat wen deibin kaman gulijap, YAWEI bin jingat adbala langa olabat, en det bigbala nois bin kamat brom hebin, en detlot solja bin bradin, en dei nomo bin sabi wanim blanga dum, en deibin ranawei, \v 11 en ola Isreil solja bin kamat brom det taun, en deibin ranimap detlot Filastain solja raidap langa det taun gulum Bethka, en deibin kilimbat detlot Filastain solja olawei langa roud. \p \v 12 Afta na Semyul bin gajim wanbala ston, en imbin meigim jandap det ston langa midul langa Mispa en det pleis gulum Shen, en imbin gibit neim langa det ston. Imbin gulum “Ston blanga Album.” Bat garram im ronwan langgus imbin gulum det ston Ebanisa, en wen imbin gulum det neim blanga det ston, Semyul bin tok, “YAWEI bin album wi olawei.” \p \v 13 Wal lagijat na ola Isreil pipul bin bidim detlot Filastain pipul, en olawei weya Semyul bin jidan laibala, YAWEI nomo bin larram detlot Filastain pipul kambek en teikoba det Isreil kantri igin, \v 14 en detlot Isreil pipul bin gedimbek ol detlot taun en kantri brom detlot Filastain pipul brom det taun gulum Ekran raidap langa det taun gulum Geth. Ola Emarait pipul bin jidanbat gudwei langa ola Isreil pipul du, en dei nomo bin oldei fait langa detlot Isreil pipul. \p \v 15 Wal Semyul bin kipgon jidan bos blanga ola Isreil pipul longtaim raidap imbin dai, \v 16 en ebriyiya imbin oldei go langa det thribala taun gulum Bethel, Gilgel en Mispa, en deya na imbin oldei sodimat ola trabul blanga ola pipul, \v 17 en afta imbin oldei gobek langa im ronwan kemp deya langa det taun gulum Rema. Deya du imbin oldei sodimat ola trabul blanga ola pipul, en imbin bildimap teibul blanga ofring blanga weship langa YAWEI. \c 8 \s1 Ola Isreil pipul bin wandim king \p \v 1 Bambai na Semyul bin olmen, en imbin meigim im san dubala jidan speshalwan lida blanga ola Isreil pipul. \v 2 Det bigwan san bin neim Jowal, en det lilwan san bin neim Abaija, en dubala bin jidan langa det taun gulum Biyashiba. \v 3 Bat dubala nomo bin bulurrum dubala dedi. Dubala bin nogudbala. Oni mani dubala bin oldei jinggabat, en dubala nomo bin oldei sodimat trabul gudwei, dumaji dubala bin oldei bekimap det sambodi hubin oldei gibit dubala mani. \p \v 4 Wal ola bos blanga ola Isreil pipul bin majurrumap miselp, en deibin go langa Semyul deya langa det taun gulum Rema, \v 5 en deibin dalim im, “Yu olmen na, en det dubala san blanga yu nomo bulurrumbat det wei blanga yu. Wal yu garra pikimat wanbala men blanga jidan king blanga wi, dumaji melabat wandim king blanga jidan bos blanga wi jis laik ola najalot kantri.”\x + \xo 8:5 \xt Dyud 17:14 \x* \p \v 6 Wal wen deibin tok lagijat, deibin meigim Semyul brabli nogudbinji, en imbin go en tok langa YAWEI det trubala God, \v 7 en God bin dalim im lagijat, “Yu garra dum wanim detlot pipul wandim, dumaji dei nomo tjakidaweibat yu. Dei tjakidaweibat mi, dumaji mi na bin jidan king blanga olabat. Bat dei wandim men garra deigim main pleis. \v 8 Wal deibin oldei tenawei brom mi en gibit mi bekboun en bulurrumbat ola najalot drimin. Brom det taim wen aibin deigidawei olabat brom Ijip raidap tudei deibin oldei dumbat lagijat langa mi. En tudei dei dumbat seimwei langa yu na. \v 9 Wal yu garra lisin langa olabat en gibit olabat wanim dei wandim, en yu garra gibit olabat woning brabliwei du. Yu garra dalim olabat hau ola king oldei tridimbat ola pipul nogudbalawei.” Lagijat na God bin tok. \p \v 10 Wal Semyul bin go langa detlot pipul hubin askim im blanga king, en imbin dalim olabat wanim YAWEI bin dalim im. \v 11 Semyul bin tok, “Wal yumob irrim mi na, dumaji ai garra dalim yumob hau det king garra tridimbat yumob. Im garra meigim yumob san olabat jidan solja blanga im. Sambala garra jidan bos blanga ola bagi, en sambala garra jidan bos blanga ola hosis, en sambala garra ran lida langa det bagi blanga det king. \v 12 Det king garra meigim sambala san blanga yumob jidan bos blanga 1,000 solja, en sambala blanga 50 solja. En yumob san olabat garra jidan wekinmen langa im fam du, en sambala garra meigimbat ola wepan blanga im en ola giya blanga ola bagi blanga im. \v 13 En yumob doda olabat garra meigim ola gudsmelwan medisin blanga im, en sambala garra gugumbat ola daga blanga im. \v 14 Det king garra pulumat yumob ola gudwan greip fam en ola gudwan olibtri fam en ola najalot gudwan fam, en im garra gibit ol detlot fam langa ola boswan wekinmen blanga im. \v 15 En im garra pulumat yumob haf ola sid daga en ola greip daga, en im garra gibit ol detlot daga langa ola boswan wekinmen deya langa im ronwan haus en langa ola najalot boswan wekinmen blanga im. \v 16 En im garra pulumat yumob ola wekinmen en wekingel en ola gudwan buligi en dongki, en im garra meigim olabat wek blanga im, \v 17 en im garra pulumat yumob haf ola ship en gout, en im garra meigim yumob jidan wekinmen blanga im. \v 18 Lagijat na det king garra tridim yumob nogudbalawei. En wen im dum lagijat langa yumob, wal yumob garra jinginat soribalawei langa YAWEI. Bat im kaan teiknodis langa yumob, dumaji yumob bin wandim det king garra jidan bos blanga yumob.” Lagijat na Semyul bin tok. \p \v 19 Wal detlot pipul nomo bin teiknodis langa det wed weya Semyul bin dalim olabat. Deibin tok, “Nomo. Melabat stil wandim king, dumaji melabat wandi jidan wulijim najalot kantri. \v 20 Melabat wandim ronwan king blanga jidan bos blanga melabat en blanga lidim melabat langa fait. Melabat wandim king blanga fait blanga melabat.” \p \v 21 Wal Semyul bin lisin langa olabat wanim deibin tok, en afta imbin go en tok langa YAWEI, \v 22 en YAWEI bin dalim im, “Yu garra gibit olabat wanim dei wandim. Yu garra gibit olabat king.” \p Wal Semyul bin gobek, en imbin dalim ol detlot Isreil pipul blanga gobek langa olabat ron kemp. \c 9 \s1 Sol bin midim Semyul \p \v 1 \wa Wal wan haimen brom det Benjamin klen bin neim Kish. Im dedi bin neim Abaiyel, en Abaiyel dedi bin neim Seroya, en Seroya dedi bin neim Bekorath, en Bekorath dedi bin neim Afaiya. \p \v 2 Wal Kish bin abum san neim Sol. Det san bin yangmen, en imbin brabli purdibala, en imbin brabli longwan du. Nobodi bin longwan langa im en purdiwan seimwei laik im. \p \v 3 Wal wandei sambala dongki blanga Kish bin ranawei, en Kish bin dalim Sol, “Yu deigim wanbala wekinmen garram yu, en yunbala go en lukabat detlot dongki.” \p \v 4 Wal dubala bin go en lukabat detlot dongki ebriweya langa det hil kantri gulum Ifreiyim en langa det kantri gulum Shalisha. Bat dubala nomo bin faindim detlot dongki. Brom deya dubala bin go en lukabat detlot dongki langa det kantri gulum Shalim. Bat detlot dongki nomo bin deya du. Brom deya dubala bin go en lukabat detlot dongki langa det kantri blanga det Benjamin klen. Bat stil dubala nomo bin faindim detlot dongki. \p \v 5 Wal dubala bin kipgon lukabat detlot dongki, en wen dubala bin kamat langa det kantri gulum Suf, Sol bin dalim det wekinmen, “Yunmi lafta gobek langa kemp na, dumaji main dedi kaan jinggabat detlot dongki na. Im garra wori blanga yunmi, dumaji yunmi bin gowei longtaim.” \p \v 6 Wal det wekinmen bin tok, “Nomo. Yu weit basdam. Wan men blanga God jidan langa dijan taun, en ebribodi rispek langa im brabliwei, dumaji ebrijing weya im tok, im oldei hepin trubala. Wal yunmi lafta go langa im. Maitbi im garra dalim yunmi weya yunmi garra faindim detlot dongki.” \p \v 7 Wal Sol bin tok, “If yunmi go langa im, wal wanim yunmi garra gibit im? Yunmi bin binijimap ola daga, en yunmi nomo garram enijing blanga gibit im na.” \p \v 8 Wal det wekinmen bin tok, “Nomo. Mi garram wanbala mani iya. Yunmi gibit im dijan na, en afta im garra dalim yunmi weya yunmi garra faindim detlot dongki.” \p \v 9-10 Wal Sol bin tok, “Gudwan tharran yubin tok. Wal yunmi go en faindim det men.” \p Wal dubala bin go langa det taun weya det men blanga God bin jidan. Det men bin speshalwan mesinja blanga God. Bat langa olabat taim deibin gulum det speshalwan mesinja klebabalamen, en wen enibodi bin wandi askimbat God blanga enijing, deibin oldei tok, “Kaman na. Wi go langa det klebabalamen.” \p \v 11 Wal wen Sol dubala bin gowap langa det hil blanga gowin langa det taun, dubala bin midim sambala gel hubin kamat brom det taun blanga gajimbat woda, en dubala bin askim olabat, “Det klebabalamen im iya?” \p \v 12 Wal detlot gel bin tok, “Yuwai. Im deya. Imbin jis gowin lida langa yunbala, dumaji ola pipul garra abum det sekrifais serramoni tudei deya ontop langa det hil. \v 13 Wen yunbala gowin langa det taun, yunbala garra faindim im deya bifo im gowap blanga dagat det ofring daga. Detlot pipul weya imbin pikimat kaan dagat det daga raidap im kamat deya, dumaji im garra gibit theingks blanga det ofring basdam, en afta detlot pipul garra dagat det daga. En if yunbala go kwikbala, wal yunbala garra faindim im bifo im go blanga det serramoni.” Lagijat na detlot gel bin tok. \p \v 14 Wal Sol en im wekinmen bin gowin langa det taun, en wen dubala bin gulijap, dubala bin luk wanbala men kaminap blanga go langa det serramoni pleis. Det men bin neim Semyul. \p \v 15 Wal najadei YAWEI det trubala God bin dalim Semyul. \v 16 Imbin tok, “Tumorro lagijat taim ai garra jandim wan men brom det Benjamin klen langa yu, en yu garra spilim det speshalwan oil ontop langa im hed blanga meigim im jidan bos blanga ola pipul main. Im na garra seibum olabat brom ola Filastain pipul, dumaji aibin luk ola trabul weya main pipul oldei abumbat, en aibin irrim olabat jinginatbat langa mi blanga album olabat.” Lagijat na God bin tok. \p \v 17 Wal wen Semyul bin luk Sol, God bin dalim Semyul, “Tharran na det men weya aibin dalimbat yu. Im na garra jidan bos blanga main pipul olabat.” \p \v 18 Wal Sol bin go raidap langa Semyul deya langa det geit blanga det taun, en imbin askim Semyul, “Yu dalim mi na. Weya det klebabalamen?” \p \v 19 Wal Semyul bin dalim Sol, “Mi na det klebabalamen. Wal yunbala go lida langa mi langa det serramoni pleis, dumaji yunbala garra dagat garram mi tudei, en ailibala ai garra dalim yu ebrijing wanim yu wandi sabi, en afta ai garra larramgo yunbala. \v 20 Wal yu nomo jinggabat detlot dongki weya yunbala bin lukabat fo 3 dei, dumaji sambodi bin faindim olabat olredi. Yu kaan wori blanga detlot dongki, dumaji ola enijing blanga ola Isreil pipul garra jidan blanga yu en yu femili olabat.” \p \v 21 Wal Sol bin tok, “Mi brom det lilwan klen gulum Benjamin, en main femili olabat jidan lobala langa ola femili brom det klen. Wal wotfo yu tok lagijat langa mi?” Bat Semyul nomo bin gibit im ensa. \p \v 22 Afta na Semyul bin deigim Sol en im wekinmen langa det haus weya dei oldei dagat det serramoni daga. Deibin abum 30 pipul deya hu garra dagat det daga, en Semyul bin meigim Sol en im wekinmen jidan langa det speshalwan pleis lida langa ol detlot pipul, \v 23 en imbin dalim det kuk, “Yu bringimap det kukwan bif weya aibin dalim yu blanga libum wansaid.” \v 24 En det kuk bin bringimap det brabli gudwan leigpat, en imbin pudumdan det bif lida langa Sol, en Semyul bin dalim Sol, “Iya na det bif weya aibin libum blanga yu. Wal yu dagat na, dumaji aibin kipum dis bif blanga yu blanga dagat iya na garram ol dislot najalot pipul.” \p Wal deya na Sol bin dagat det daga garram Semyul, \v 25 en wen deibin gowei brom det serramoni pleis, deibin gowin langa det taun langa wanbala haus. Deya na deibin meigim sweig blanga Sol ontop langa wan haus blanga silip, en deya na Sol bin silip. \s1 Semyul bin meigim Sol jidan king \p \v 26 Ailibala gin bifo sangidap Semyul bin jingat langa Sol deya ontop langa det haus. Imbin tok, “Yu gidap na, dumaji ai garra jandimwei yunbala na.” \p Wal Sol en im wekinmen bin gidap, en dubala bin go atsaid brom det haus garram Semyul. \v 27 En wen deibin kamat atsaid langa det taun, Semyul bin dalim Sol blanga jandim det wekinmen lida langa dubala, en wen det wekinmen bin go lida, Semyul bin dalim Sol, “Yunmi jandap iya basdam, dumaji ai garra dalim yu wanim God bin dalim mi.” \c 10 \p \v 1 Afta na Semyul bin deigimat wan botul garram oliboil, en imbin spilim det oil ontop langa Sol hed, en imbin kis langa im, en imbin tok, “YAWEI det trubala God bin pikimat yu blanga jidan bos blanga ola Isreil pipul. Yu garra jidan bos blanga olabat, en yu garra lukaftumbat olabat brom ola enami blanga olabat. Iya na pruf blanga yu.\fig |src="CO00999B.TIF" size="col" ref="10:1" \fig* \v 2 Wen yu gowei brom iya tudei, yu garra midim dubala men gulijap langa det greibyad blanga Reitjul deya langa det taun gulum Selsa langa det kantri blanga det Benjamin klen, en det dubala men garra dalim yu, ‘Deibin faindim detlot dongki weya yubin lukabat, en yu dedi nomo jinggabat olabat na. Im jinggabat blanga yu, en im askimbat miselp hau im garra faindim yu.’ \p \v 3 “Brom deya yu garra kipgon raidap yu kamat langa det seikridwan tri deya langa det pleis gulum Teibowa, en deya na yu garra faindim thribala men wokwok langa det taun gulum Bethel blanga gibit sekrifais ofring langa God. Wanbala garra abum thribala yangwan gout, en wanbala garra garrimapbat thribala damba, en wanbala garra garrimap skinbeig garram wain. \v 4 Dei garra tok gudei langa yu, en dei garra gibit yu dubala damba, en yu garra gajim det dubala damba brom olabat. \p \v 5 “Brom deya yu garra go langa det pleis gulum Hil Blanga God deya langa det taun gulum Gibiya weya sambala Filastain solja jidan. Wen yu kamat langa det geit blanga det taun, yu garra midim sambala speshalwan mesinja blanga God kaminap brom det hil garram dram en wisul en dubala difrinkain gita. Yu garra luk olabat densdens en jingatbat, \v 6 en streidawei det spirit blanga YAWEI garra teikoba langa yu, en yu garra joinin langa detlot men en densdens garram olabat, en yu garra filim miselp difrin men. \p “Wal ol detlot ting na garra jidan pruf blanga yu, \v 7 en wen detlot ting garra hepin langa yu, wal yu garra dum wanim God wandim yu blanga dum, \v 8 en yu garra go lida langa mi langa det pleis gulum Gilgel, en yu garra weit blanga mi deya na wan wik, en afta ai garra kaman deya langa yu, en ai garra gibit det sekrifais ofring en det najawan ofring gulum feloship ofring, en ai garra dalim yu wanim yu garra dum.” Lagijat na Semyul bin tok. \p \v 9 Brom deya wen Sol bin redi blanga gowei brom Semyul, streidawei God bin tjeinjim Sol, en imbin filim miselp difrin. \p Wal Sol bin gowei na, en ebrijing weya Semyul bin dalim im bin hepin trubala, \v 10 en wen Sol en im wekinmen bin kamat langa det taun gulum Gibiya, detlot speshalwan mesinja blanga God bin midim dubala, en streidawei det spirit blanga God bin teikoba langa Sol, en Sol bin joinin langa detlot men, en imbin densdens en jingatbat garram olabat. \p \v 11 Wal sambala pipul hubin sabi Sol bin luk im densdensbat garram detlot men, en deibin askim miselp, “Wanim bin hepin langa det san blanga Kish? Im kaan jidan speshalwan mesinja, indit? Dumaji wi sabi im dedi odinrimen.” \p \v 12 Wal wan men brom det taun bin ensim olabat, “Wotfo im kaan tjeinj en jidan speshalwan mesinja? Detlot najalot speshalwan mesinja deya, olabat dedi odinriwan du, indit?” \p Wal brom det taim na wen deibin oldei luk enibodi tjeinj, deibin oldei jinggabat wanim bin hepin langa Sol, en deibin oldei tok hatjampwei lagijat, “Sol kaan jidan speshalwan mesinja, indit?”\x + \xo 10:12 \xt 1 Sem 19:23,24 \x* \p \v 13 Wal wen Sol bin binij densdens en jinginat, imbin go langa det serramoni pleis ontop langa det hil, \v 14 en im anggul bin luk Sol en det wekinmen blanga im, en imbin askim im, “Weya yunbala bin jidanbat?” \p Wal Sol bin tok, “Aibin lukabat detlot dongki, en wen minbala nomo bin faindim olabat, minbala bin go langa det klebabalamen neim Semyul.” \p \v 15 Wal im anggul bin askim im, “Wanim imbin dalim yu?” \p \v 16 Wal Sol bin tok, “Imbin dalim minbala sambala men bin olredi faindim detlot dongki.” Lagijat na Sol bin tok. En im nomo bin dalim im anggul wanim Semyul bin dalim im weya im garra jidan king. \s1 Deibin pikimat Sol \p \v 17 Bambai na Semyul bin majurrumap ola Isreil pipul langa det taun gulum Mispa blanga askim YAWEI blanga pikimat det men weya garra jidan king. \v 18 En Semyul bin dalim olabat, “Yumob irrim wanim YAWEI det trubala God blanga wi bin tok. Imbin tok imbin deigimat yumob brom Ijip. Imbin seibum yumob brom ol detlot Ijip pipul en brom ola najalot pipul hubin oldei gibitbat yumob adtaim. \v 19 Im na yumob God, en im na bin oldei albumbat yumob wen yumob bin abumbat olkain trabul. Bat tudei yumob bin tjakidawei im, dumaji yumob bin askim mi blanga gibit yumob king. Wal lagijat na yumob garra dum. Ebri klen en ebri femili garra kaman en jandap lida langa YAWEI.” Lagijat na Semyul bin tok. \p \v 20 Afta na Semyul bin meigim ebri klen kaman en jandap lida, en YAWEI bin pikimat det Benjamin klen. \p \v 21 Afta na Semyul bin meigim ebri femili brom det Benjamin klen kaman en jandap lida, en YAWEI bin pikimat det femili gulum Meitri. \p Afta na ola men brom det femili bin kaman en jandap lida, en YAWEI bin pikimat det san blanga Kish neim Sol. En wen deibin lukabat im, dei nomo bin faindim im, \v 22 en deibin askim YAWEI, “Wujei det men?” \p Wal YAWEI bin tok, “Im deya. Im blandim miselp biyain langa ola enijing.” \p \v 23 Wal deibin ran, en deibin gajim Sol, en deibin meigim im jandap lida langa ola pipul, en ebribodi bin luk imbin brabli longwan langa ola pipul. \p \v 24 Wal Semyul bin dalim olabat, “Iya na det men weya YAWEI bin pikimat. En nobodi iya wulijim im.” \p Wal ola pipul bin jingat, “Melabat wandim det king garra jidan longtaim blanga wi!” \p \v 25 Afta na Semyul bin dalim ola pipul hau det nyubala lowa garra jidan blanga det king, en imbin raidimdan detlot lowa langa buk, en imbin pudum det buk langa wanbala seikridwan pleis blanga YAWEI. \p Afta wen imbin dum lagijat, imbin jandimwei ola pipul langa olabat ron kemp na. \p \v 26 Wal Sol bin gobek langa im ron kemp deya langa det taun gulum Gibiya, en sambala strongbala men bin go garram im, dumaji YAWEI bin meigim olabat gudbinji blanga im. \v 27 Bat sambala nogudbala men nomo bin laigim Sol, en deibin tok, “Dis men kaan album wi!” En dei nomo bin gibit im eni gudwan ting seimwei laik ola najalot pipul bin dum. Bat Sol nomo bin tok enijing blanga olabat. Imbin jis larramgo olabat. \c 11 \s1 Sol bin jidan king \p \v 1 Bambai na wan manth afta det king blanga det kantri gulum Eman bin wandi fait langa detlot Isreil pipul hubin jidan langa det taun gulum Jeibesh deya langa det kantri gulum Giliyad. Det king bin neim Neihesh, en imbin go garram im solja olabat langa det taun, en deibin majurrumap ola pipul insaid langa det taun. \p Wal ola men brom det taun bin dalim det king, “If yu meigim pramis langa melabat en nomo kilim melabat ded, wal melabat garra larram yu jidan bos blanga melabat, en melabat garra jidan wekinmen blanga yu.” \p \v 2 Wal King Neihesh bin tok, “Wal ai meigim pramis langa yumob. Ai kaan kilim yumob ded. Bat ai garra deigimat det raidensaid ai blanga yumob blanga mokimbat ol yumob Isreil pipul.” \p \v 3 Wal detlot men bin tok, “Weit na. Yu garra gibit melabat wan wik, dumaji melabat garra jandim wed langa melabat kantrimen olabat en askim olabat blanga album melabat, en if dei kaan album melabat, wal melabat garra gibit miselp langa yu, en yu gin deigimat melabat ai.” \p \v 4 Wal det king bin gibit olabat taim, en deibin jandim sambala mesinja ebriweya langa det kantri, en wen detlot mesinja bin kamat langa det taun gulum Gibiya weya Sol bin jidan, deibin dalim ebribodi det stori, en ola pipul bin nogudbinji, en deibin stat kraikrai. \p \v 5 Wal Sol nomo bin irrim det stori, dumaji imbin wekin langa gadin, en wen imbin kambek brom det gadin garram im buligi, imbin luk ola pipul kraikrai, en imbin askim olabat, “Wotfo yumob kraikrai?” En deibin dalim im det stori weya detlot mesinja brom det taun Jeibesh bin bringimap. \p \v 6 Wal wen Sol bin irrim det stori, streidawei det spirit blanga God bin teikoba langa im, en imbin gitwail nomo lilbit, \v 7 en imbin gajim dubala buligi, en imbin gajim naif, en imbin kadimap det dubala buligi en meigim lilwanlilwan bif, en afta imbin gibit detlot bif langa sambala mesinja, en imbin dalim olabat blanga go ebriweya langa ola Isreil kantri en gibit woning langa ola pipul. Imbin dalim olabat blanga tok, “Yumob luk dis bif iya? If yumob nomo bulurrum Sol en Semyul blanga fait, wal YAWEI det trubala God garra kadimap ola buligi blanga yumob jis laik Sol bin kadimap ol dislot lilwanlilwan bif iya.” Lagijat na detlot mesinja bin gibit det woning. \p Wal ola Isreil pipul bin bradin blanga YAWEI, en deibin ol duwit streidawei, \v 8 en Sol bin majurrumap olabat langa det pleis gulum Besek. 30,000 men brom det Juda klen en 300,000 men brom ola najalot Isreil klen bin majurrumap miselp deya. \p \v 9 Afta na Sol bin dalim detlot mesinja hubin kaman brom det taun Jeibesh, “Yumob gobek na en dalim ola pipul deya melabat garra seibum olabat bifo dinataim tumorro.” \p Wal detlot mesinja bin gobek, en wen detlot pipul langa Jeibesh bin irrim det nyus weya olabat kantrimen garra album olabat, deibin brabli gudbinji, \v 10 en deibin jandim laiyawan wed langa det Emanait king, “Tumorro melabat garra gibit miselp langa yu, en yu gin dum enijing yu wandim langa melabat.” \p \v 11 Wal neksdei bifo sangidap Sol bin kadimat im solja olabat langa thribala grup, en deibin go en fait langa detlot Emanait solja deya langa det pleis weya olabat bin kemp, en bifo dinataim deibin binijimap olabat brabliwei. Sambala Emanait solja bin gidawei. Bat deibin ol ranawei miselpmiselp. \p \v 12 Afta det fait ola pipul bin askim Semyul, “Wujei detlot men hubin tok Sol kaan jidan king blanga wi? Yu bringimap detlot men langa melabat, en melabat garra kilim olabat ded.” \p \v 13 Wal Sol bin tok, “Nomo. Nobodi kaan kilim enibodi tudei, dumaji tudei na YAWEI bin seibum wi brom wi enami olabat.” \p \v 14 Afta na Semyul bin dalim olabat, “Wal kaman na. Wi ol go langa det pleis gulum Gilgel, en deya na wi garra meigim Sol jidan brabli king blanga wi.” \p \v 15 Wal deibin ol go langa det pleis, en deya na langa det serramoni pleis lida langa ola Isreil pipul deibin meigim Sol jidan king, en afta deibin abum det sekrifais serramoni weya deibin gibit det ofring langa God gulum feloship ofring, en Sol en ola pipul bin abum bigwan padi. \c 12 \s1 Semyul bin binij im wek \p \v 1 Afta na Semyul bin dalim detlot Isreil pipul, “Aibin dum ebrijing weya yumob bin askimbat mi, en aibin gibit yumob king blanga jidan bos blanga yumob, \v 2 en tudei na yumob garram king blanga lidimbat yumob. \p “Wal aibin jidan lida blanga yumob brom yangboitaim. Bat mi olmen na. Main heya bin go greiwan, en main san dubala bin growap garram yumob. \p \v 3 “Wal mi jandap iya lida langa YAWEI det trubala God en langa det king weya imbin pikimat, en if yumob garram enijing blanga tok weya aibin dum enijing rong, wal yumob garra dalim mi na. Aibin stilim enibodi buligi? Aibin pulumat enibodi dongki? Aibin trikim enibodi blanga gajim enijing brom im? Aibin gibit adtaim langa enibodi? Aibin gajim enijing brom enibodi blanga bekimap im? If aibin dum enijing lagijat langa enibodi, wal yumob dalim mi na weya mi jandap iya lida langa God en det king blanga yumob, en ai garra gibitbek detlot ting.” Lagijat na Semyul bin tok. \p \v 4 Wal detlot pipul bin tok, “Nomo. Yu nomo bin dum enijing rong. Yu nomo bin gibit melabat adtaim en pulumat enijing brom enibodi.” \p \v 5 Wal Semyul bin tok, “YAWEI en det king weya imbin pikimat, dubala na bin irrim yumob tok yumob nomo bin faindim eni rong langa mi.” \p Wal detlot pipul bin tok, “Yuwai, lagijat na YAWEI jidan witnis blanga melabat.” \p \v 6 Wal Semyul bin kipgon tok langa olabat, “YAWEI na bin pikimat Mosis en Eran, en im na bin deigidawei yumob grengrenfatha olabat brom Ijip.\x + \xo 12:6 \xt Eksa 6:26 \x* \p \v 7 “Wal yumob jandap iya na, dumaji ai garra meigim yumob jinggabat blanga ol detlot gudbala ting weya YAWEI bin dum blanga yumob en blanga yumob grengrenfatha olabat. \p \v 8 “Longtaim wen Jeikob en im femili olabat bin go langa Ijip, detlot Ijip pipul bin gibit olabat brabli adtaim, en deibin jingat langa YAWEI blanga album olabat, en imbin jandim Mosis en Eran, en dubala bin deigidawei olabat brom det kantri en meigim olabat jidan iya langa dijan kantri.\x + \xo 12:8 \xt Eksa 2:23 \x* \p \v 9 “Bat yumob grengrenfatha olabat nomo bin jinggabat YAWEI, en afta imbin larram ola Filastain pipul kaman en fait langa olabat, en det king blanga det kantri gulum Moweb en det men neim Sisera hubin bos blanga ola solja langa det taun gulum Heisowa, God bin larram dubala kaman en fait langa yumob grengrenfatha olabat, en deibin ol bidim yumob grengrenfatha olabat.\x + \xo 12:9 \xt Jadj 3:12; 4:2; 13:1\x* \p \v 10 “Afta na yumob grengrenfatha olabat bin jingat langa YAWEI blanga album olabat, en deibin tok, ‘Melabat bin dum brabli nogudbala ting, dumaji melabat bin tenawei brom yu, en melabat bin bulurrumbat detlot najalot drimin gulum Beil en Estatei. Wal yu seibum melabat brom melabat enami olabat, en melabat garra libum ol detlot drimin en bulurrum yu.’\x + \xo 12:10 \xt Jadj 10:10-15 \x* \p \v 11 “Wal wen deibin tok lagijat, YAWEI bin jandim Gidiyan en Barak en Jeftha blanga seibum olabat brom olabat enami, en afta olabat bin oldei jidan gudbalawei, en laswan na imbin jandim mi.\x + \xo 12:11 \xt Jadj 4:6; 7:1; 11:29; 1 Sem 3:20 \x* \p \v 12 “Bat wen yumob bin luk King Neihesh brom det kantri gulum Eman bin meigim miselp redi blanga fait langa yumob, wal yumob nomo bin jinggabat YAWEI. Im na bin jidan king blanga yumob. Bat yumob nomo bin wandim im, en yumob bin askim mi, ‘Melabat wandim king blanga jidan bos blanga melabat.’\x + \xo 12:12 \xt 1 Sem 8:19 \x* \p \v 13 “Wal iya na det king weya yumob bin pikimat. Yumob bin askim mi blanga im, en YAWEI bin gibit im langa yumob blanga jidan bos. \p \v 14 “Wal if yumob oldei rispek langa YAWEI en weship langa im en lisin langa im en duwit langa det lowa blanga im, wal ebrijing garra jidan gudwei blanga yumob. If yumob en det king blanga yumob oldei bulurrumbat YAWEI olataim, wal ebrijing garra jidan gudwei blanga yumob. \v 15 Bat if yumob en det king nomo lisin langa YAWEI en nomo duwit langa det lowa blanga im, wal im garra panishim yumob jis laik imbin panishim yumob grengrenfatha olabat. \p \v 16 “Wal yumob jandap kwaitbala na en luk wanim YAWEI garra dum. \v 17 Yumob sabi im draisisan dijan, indit? Wal ai garra prei langa YAWEI en askim im blanga jandim rein en thanda, en im garra duwit, en yumob garra luk dis bigbala ting weya im garra dum, en wen yumob luk wanim im dum, wal yumob garra sabi trubala yumob bin dum brabli nogudbala ting wen yumob bin askim God blanga gibit yumob king.” Lagijat na Semyul bin tok. \p \v 18 Afta na Semyul bin prei, en langa det seimdei YAWEI bin jandim rein en thanda langa olabat, en ola pipul bin brabli bradin langa YAWEI en langa Semyul du, \v 19 en deibin dalim Semyul, “Bos, yu prei langa YAWEI det God blanga yu, en yu askim im nomo blanga meigim melabat dai, dumaji melabat sabi na melabat bin dumbat olkain nogudbala ting, en wen melabat bin askim God blanga gibit melabat king, melabat bin dum nogudbala ting du.” \p \v 20 Wal Semyul bin tok, “Yumob nomo bradin. Nomeda yumob bin dum nogudbala ting, bat stil yumob kaan tenawei brom YAWEI. Yumob garra bulurrum im brabliwei en nomo slekbek. \v 21 Yumob kaan bulurrumbat ola laiyawan drimin, dumaji dei kaan album yumob, en dei kaan seibum yumob, dumaji dei nomo trubalawan. \v 22 YAWEI bin meigim brabliwan pramis langa yumob, en im kaan libum yumob, dumaji im na bin jinggabat blanga meigim yumob im ronwan pipul olabat. \p \v 23 “Wal ai kaan stap preipreibat blanga yumob, dumaji if ai stap preiprei, wal mi dumbat nogudbalawei langa YAWEI. En ai kaan dum nogudbalawei lagijat. Nomo. Ai garra lenimbat yumob det gudbalawei blanga bulurrum en det raitwei blanga go. \v 24 Yumob garra duwit langa YAWEI en bulurrum im brabliwei en trubalawei, en yumob garra jinggabat ebrijing weya imbin dum blanga yumob. \v 25 En ai dalim yumob. If yumob kipgon bulurrumbat det nogudbalawei, wal God garra binijimap yumob, en im garra binijimap det king blanga yumob du.” Lagijat na Semyul bin tok. \c 13 \s1 Fait garram ola Filastain pipul \p \v 1-2 Bambai na King Sol bin pikimat 3,000 men blanga jidan solja blanga im, en imbin kadimat 2,000 solja blanga jidan garram im langa det taun gulum Mikmesh deya langa det hil kantri gulum Bethel, en imbin jandim detlot najalot 1,000 solja garram im san Jonathan langa det taun gulum Gibiya deya langa det kantri blanga det Benjamin klen, en imbin jandimbek ol detlot najalot men langa olabat ron kemp. \p \v 3 Brom deya Jonathan en im solja olabat bin go en fait langa detlot Filastain solja deya langa det taun gulum Geba, en deibin bidim detlot Filastain solja, en Jonathan bin kilim det boswan blanga detlot Filastain solja ded. \p Wal ola Filastain pipul langa ola najalot kantri bin irrim det nyus blanga det fait, en det nyus bin meigim olabat wandi go en fait langa detlot Isreil pipul. \p Afta na King Sol bin jandim sambala mesinja ebriweya langa Isreil, en deibin blowimbat det wisul blanga meigim ola Isreil pipul kaman en fait langa detlot Filastain pipul, \v 4 en deibin dalim ol detlot pipul det nyus weya King Sol bin bidim det boswan Filastain solja, en deibin dalim olabat ola Filastain pipul nomo bin laigim olabat du. \p Wal ola Isreil pipul bin lisin langa detlot mesinja, en deibin go langa King Sol deya langa det pleis gulum Gilgel blanga fait langa detlot Filastain pipul. \p \v 5 Wal ola Filastain pipul bin majurrumap miselp blanga fait langa detlot Isreil pipul. Deibin abum 30,000 hosis en bagi en 6,000 hosmen en detmatj solja wulijim sengraun, en deibin ol go langa det taun gulum Mikmesh deya sanraisaid brom det taun gulum Bethaben, en deya na olabat bin kemp. \p \v 6 Afta na detlot Filastain pipul bin go en fait langa detlot Isreil pipul, en deibin bidim detlot Isreil pipul brabliwei, en ola Isreil pipul bin blandim miselp ebriweya langa hil kantri insaid langa keib en hol en biyain langa ola ston en insaid langa ola wel du, \v 7 en sambala bin ranawei najasaid langa det Jodan Riba langa det dubala kantri gulum Ged en Giliyad. \p Wal King Sol bin stil deya langa det pleis gulum Gilgel, en detlot pipul garram im bin bradin brabliwei. \p \v 8 Wal fo 7 dei King Sol bin weidabat blanga Semyul deya, dumaji Semyul bin dalim im blanga weit blanga im deya 7 dei. Bat Semyul nomo bin kamat deya streidawei, en ola pipul bin stat gowei brom King Sol.\x + \xo 13:8 \xt 1 Sem 10:8 \x* \p \v 9 Wal King Sol bin dalim ola pipul blanga bringimap ola sekrifais ofring en ola feloship ofring langa im, en afta wen deibin bringimap detlot ofring langa im, King Sol bin dum miselp det serramoni blanga det sekrifais ofring, \v 10 en streidawei wen imbin binij dum det serramoni, Semyul bin kamat deya. \p Wal King Sol bin go blanga tok gudei langa Semyul. \v 11 Bat bifo imbin tok, Semyul bin tok basdam, “Wanim yubin dum?” \p Wal King Sol bin tok, “Ola pipul bin stat gowei brom mi, en yu nomo bin kaman weya yubin tok yu garra kaman, en ola Filastain solja bin majurrap langa det taun gulum Mikmesh, \v 12 en aibin jinggabat na detlot Filastain solja garra kaman en fait langa mi iya langa Gilgel, en ai nomo bin dum enijing blanga meigim YAWEI gudbinji langa mi, en aibin lafta jinggabat blanga dum det sekrifais serramoni miselp.” \p \v 13 Wal Semyul bin tok, “Yu granggibala! Yu nomo bin bulurrum det lowa weya YAWEI bin gibit yu. If yu bina bulurrum det lowa, wal God bina meigim yu en yu femili olabat jidan king olagijawan blanga ola Isreil pipul. \v 14 Bat najing na. Yu kaan jidan king olagijawan, dumaji YAWEI garra faindim men hu garra duwit langa ebrijing weya im wandim im blanga dum, en im garra meigim im jidan king blanga ola pipul, dumaji yu nomo bin duwit langa im.”\x + \xo 13:14 \xt Eks 13:22 \x* \s1 Ola Isreil solja bin win \p \v 15 Afta wen Semyul bin tok lagijat, imbin gowei brom det pleis en imbin kipgon, en detlot najalot pipul bin go garram King Sol blanga gajimap ola solja blanga im, en deibin go langa det taun gulum Gibiya, en deya na King Sol bin tjekap langa ola solja blanga im, en imbin kaundimap olabat, en det namba bin 600. \p \v 16 Wal King Sol en im san Jonathan en ola solja bin go en kemp langa det taun gulum Geba, en ola Filastain solja bin kemp langa det taun gulum Mikmesh. \p \v 17 Wal detlot Filastain solja bin oldei kadimat miselp langa thribala mob, en deibin oldei go en fait langa ola Isreil pipul. Wanbala mob bin oldei go langa det taun gulum Ofra deya langa det kantri gulum Shuwal, \v 18 en wanbala mob bin oldei go langa det pleis gulum Betharan, en wanbala mob bin oldei go langa det boda blanga det deset kantri en det pleis gulum Seboyim Beli. \p \v 19 Wal ola Isreil solja nomo bin abum eni bigwan naif en spiya blanga fait, dumaji longtaim ola Isreil pipul bin jidan wekinmen blanga detlot Filastain pipul, en detlot Filastain pipul nomo bin larram detlot Isreil pipul lenim miselp blanga meigim enijing garram aiyan, dumaji dei nomo bin wandim detlot Isreil pipul blanga meigim bigwan naif en spiya. \v 20 En wen ola Isreil pipul bin wandi shapinim olabat tul weya deibin oldei yusum langa gadin, deibin oldei lafta go langa detlot Filastain pipul blanga shapinim detlot tul blanga olabat, \v 21 en detlot Isreil pipul bin oldei pei olabat mani, wanbala mani blanga lilwan tul en dubala mani blanga bigwan tul. Lagijat na deibin oldei dumbat, \v 22 en blanga tharran na wen det taim bin kaman blanga det fait, detlot Isreil solja nomo bin abum eni bigwan naif en spiya. Oni King Sol en Jonathan bin abum. \s1 Jonathan bin fait \p \v 23 Wal ola Filastain solja bin kemp langa det taun gulum Mikmesh, en deibin jandim sambala solja blanga wotjimbat det jampap wulijim detlot enami kaan kaman langa olabat. \c 14 \p \v 1-3 Wal King Sol bin kemp andanith langa wan bigwan tri gulum pamagrenitri deya langa det taun gulum Migron nomo longwei brom det taun gulum Gibiya, en imbin abum detlot 600 Isreil solja deya garram im du. \p Wal wan serramonimen deya bin werrimbat det speshalwan shet gulum ifad. Imbin neim Ahija, en im dedi bin neim Ahitab, en Ahitab bin braja blanga Ikabod, en dubala dedi bin neim Finiyas, en Finiyas dedi bin neim Ilai, en det Ilai na bin det serramonimen blanga YAWEI det trubala God deya langa det taun gulum Shailo. \p Wal bambai na Jonathan det san blanga King Sol bin dalim det wekinmen blanga im hubin oldei garrimapbat ola enijing blanga im, “Kaman na. Yunmi go luk detlot Filastain solja det said langa olabat kemp.” Bat Jonathan nomo bin dalim im dedi im garra go deya, en nobodi bin sabi dubala bin gowei miselp. \p \v 4 Wal Jonathan dubala bin lafta go thru langa det jampap blanga kamat langa det Filastain kemp, en det jampap bin jis laiga beli garram dubala bigwan ston tusaid. Wanbala ston bin neim Boses, en det najawan ston bin neim Sene. \v 5 Det wanbala ston bin nowathsaid feising langa det taun gulum Mikmesh, en det najawan ston bin sauthsaid feising langa det taun gulum Geba. \p \v 6 Wal Jonathan bin dalim det wekinmen blanga im, “Kaman na. Yunmi go luk det kemp blanga detlot Filastain solja. Dei nomo sabi YAWEI, en maitbi im garra album yunmi, dumaji if im wandi album enibodi, wal nobodi kaan stapam im. En nomeda oni yunmi miselp iya, bat stil God garra meigim yunmi bidim detlot Filastain solja.” \p \v 7 Wal det wekinmen bin tok, “Wal gowan. Yu dum enijing yu wandim, en ai garra bulurrum yu olawei.” \p \v 8 Wal Jonathan bin tok, “Wal kaman na. Yunmi go det said en shoum miselp langa detlot Filastain solja, \v 9 en if dei jingat langa yunmi brom ontop langa det hil, en dei dalim yunmi blanga weit blanga olabat, wal yunmi garra jidan deya gin. \v 10 Bat if dei jingat en dalim yunmi blanga gowap ontop langa olabat, wal yunmi garra gowap langa olabat, dumaji det wed na shoum yunmi God garra meigim yunmi bidim olabat.” \p \v 11 Wal dubala bin shoum miselp langa detlot Filastain solja, en wen deibin luk dubala, deibin dalim miselp, “Hei luk iya! Ola Isreil men olabat stat kamat brom ola keib weya deibin blandim miselp!” \p \v 12 Afta na deibin jingat langa Jonathan dubala, “Yumob kaman iya ontop. Melabat shoum yumob hau blanga fait.” \p Wal Jonathan bin dalim det wekinmen blanga im, “Yu bulurrum mi na, dumaji YAWEI garra meigim yunmi bidim olabat, en yunmi pipul garra win.” \p \v 13 Brom deya Jonathan bin galimap ontop langa det hil. Imbin lafta yusum im bingga en fut blanga galimap det hil, dumaji imbin stipwan, en det wekinmen blanga im bin bulurrum biyain langa im du, en wen dubala bin kamat langa top, Jonathan bin nokamdan detlot solja, en det wekinmen bin kilim olabat ded. \v 14 Deya na langa det lilwan pleis ontop langa det hil dubala bin kilim ded gulijap 20 Filastain solja. \s1 Ola Isreil solja bin win \p \v 15 Wal ola Filastain solja ebriweya langa det kantri bin brabli bradin na, en det graun bin sheik, en ol detlot solja nomo bin sabi wanim blanga dum. \p \v 16 Wal sambala solja blanga King Sol bin jidan langa det taun gulum Gibiya deya langa det kantri blanga det Benjamin klen, en deibin luk ol detlot Filastain solja ranabat ebriweya bradinbalawei, \v 17 en wen deibin dalim King Sol, imbin tok, “Yumob kaundimap ola Isreil solja, en yumob luk hu nomo iya.” \p Wal deibin kaundimap ola solja, en deibin faindat Jonathan en det wekinmen blanga im nomo bin deya, \v 18 en King Sol bin dalim det serramonimen neim Ahija, “Yu bringimap det speshalwan shet gulum ifad.” Lagijat na imbin tok, dumaji det serramonimen bin abum det shet deya, en imbin oldei werrimon det shet en jandap lida langa ola pipul wen deibin askim God blanga enijing. \p \v 19 Wal wen King Sol bin stil toktok langa det serramonimen, det nois langa det Filastain kemp bin go mowes, en King Sol bin dalim det serramonimen, “Wi nomo garram taim blanga askim God wanim wi garra dum.” \v 20 Lagijat na imbin tok, en streidawei im en im solja olabat bin go en fait langa detlot Filastain solja. \p Wal wen King Sol bin kamat langa det kemp blanga detlot Filastain solja, imbin luk ol detlot Filastain solja bin faidabat en kilimbat miselp gin. \p \v 21 Wal bifo det fait bin stat, sambala Isreil solja bin joinin langa detlot Filastain solja, en deibin oldei jidan langa det kemp garram olabat. Bat wen deibin luk King Sol garra bidim detlot Filastain solja langa det fait, deibin gobek langa olabat ron pipul en joinin langa King Sol en Jonathan. \p \v 22 Wal ol detlot najalot Isreil solja hubin blandimbat miselp basdam langa det hil kantri gulum Ifreiyim bin irrim det stori weya ola Filastain solja bin stat ranawei, en deibin go en joinin langa det fait du, \v 23 en deibin fait langa detlot Filastain solja olawei raidap najasaid langa det taun gulum Bethaben. \p Wal det dei na YAWEI bin seibum ola Isreil pipul brom detlot Filastain pipul. \s1 Jonathan bin dagat shugabeig \p \v 24 Bambai na wen ola Isreil solja bin ranimapbat detlot Filastain solja, ola Isreil solja bin brabli nokap, dumaji deibin brabli hanggri. Bat dei nomo bin dagat eni daga, dumaji Sol bin dalim olabat nomo blanga dagat eni daga raidap dei garra binijimap detlot Filastain solja. Imbin tok adbalawei langa olabat, “If enibodi dagat daga bifo wi binijimap detlot enami, wal im garra dai.” \p \v 25 Wal wen detlot Isreil solja bin ranimap detlot Filastain solja, deibin kamat langa det bush kantri weya loda shugabeig tri bin jidan, \v 26 en deibin faindim bigmob shugabeig deya. Bat dei nomo bin dagat det shugabeig, dumaji deibin ol bradin blanga det wed weya King Sol bin tok. \v 27 Bat Jonathan nomo bin irrim im dedi bin tok lagijat, en wen imbin luk det shugabeig, imbin bugum det shugabeig garram det wokinstik blanga im, en imbin dagat det shugabeig, en streidawei imbin filim miselp strongbala. \p \v 28 Afta na wan men bin dalim Jonathan, “Melabat holot nokap, en melabat brabli hanggri du. Bat melabat kaan dagat enijing, dumaji yu dedi bin gibit melabat woning. Imbin tok, ‘If enibodi dagat daga tudei, wal im garra dai.’” \p \v 29 Wal Jonathan bin tok, “Im brabli nogud main dedi bin tok lagijat, dumaji imbin meigim trabul blanga im ron kantrimen olabat. Yu luk mi. Mi strongbala na, dumaji aibin dagat det shugabeig, \v 30 en if ola solja blanga wi bina dagat ola daga weya wibin pulumat brom wi enami olabat, wal wi bina binijimap wi enami olabat holot. Wi bina kilimbat bigismob Filastain solja ded.” \p \v 31 Wal detlot Isreil solja bin kipgon fait langa detlot Filastain solja, en deibin ranimap olabat olawei brom det taun gulum Mikmesh raidap langa det taun gulum Ejalan, en deibin bidim olabat brabliwei. Bat deibin go mowa wik brom nomo dagadagat daga. \p \v 32 Wal wen imbin sangodan, detlot Isreil solja bin rash langa ola buligi en ship weya deibin pulumat brom detlot Filastain pipul, en streidawei deibin kadim det bif en dagat. Dei nomo bin jinggabat blanga kadim det buligi en ship en larram det blad randan. \p \v 33 Wal sambodi bin go en dalim King Sol wanim bin hepin. Det sambodi bin tok, “Yu luk. Detlot men breigimbat det lowa blanga YAWEI, dumaji olabat dagadagat det bif garram blad.” \p Wal Sol bin jingat langa olabat, “Wotfo yumob nomo teiknodis langa det lowa? Yumob bringimap det bigwan ston deya.”\x + \xo 14:33 \xt Jen 9:4; Labid 7:26,27; 17:10-14; 19:26; Dyud 12:16,23; 15:23\x* \p \v 34 Afta wen deibin bringimap det ston, imbin dalim olabat, “Yumob go en dalim ebribodi blanga bringimap olabat buligi en ship iya, dumaji dei garra kilim olabat iya langa dis ston raitwei, en dei garra dagat iya gin. Dei kaan dagat det bif garram blad, dumaji det lowa blanga YAWEI im tok wi kaan dagat det bif garram blad.” \p Wal wen King Sol bin tok lagijat, nomeda imbin midulnait, bat stil deibin bringimap ola buligi, en deibin kilim olabat deya gin langa det pleis, \v 35 en King Sol bin bildimap teibul blanga ofring blanga YAWEI weya im nomo bin dum bifo. \p \v 36 Afta na King Sol bin dalim im solja olabat, “Wi go na weya im dakbala en fait langa detlot Filastain pipul. Wi garra kilimbat olabat en pulumatbat olabat ola enijing blanga olabat raidap ailibala.” \p Wal ola solja bin tok, “Wal gowan. Wi dum wanim yu wandim.” \p Bat det serramonimen bin tok, “Weit na. Wi garra tok langa YAWEI basdam.” \p \v 37 Brom deya King Sol bin askim God na, “Wanim ai garra dum? Ai garra go en fait langa detlot Filastain pipul? Yu garra album mi bidim olabat?” \p Wal God bin irrim im. Bat im nomo bin tok langa im. \p \v 38 Wal wen God nomo bin tok langa im, King Sol bin jinggabat na, en imbin dalim ola boswan blanga ola solja, “Yumob kaman iya, dumaji wi garra faindat wanim nogudbala ting wibin dum langa YAWEI. \v 39 Trubala ai dalim yumob. Det men hubin meigim rong garra dai. Nomeda im main ronwan san, bat stil im garra dai. En if det men nomo dai, wal det laibalawan God hubin meigim wi win garra panishim mi.” \p Wal ol detlot boswan men nomo bin tok enijing. \p \v 40 Afta na King Sol bin dalim ola Isreil solja, “Yumob jandap det said, en minbala Jonathan garra jandap disaid.” \p Wal deibin ol tok, “Wal gowan. Yu dum wanim yu wandim.” \p \v 41 Afta na King Sol bin askim YAWEI blanga ola Isreil pipul, “YAWEI, wotfo yu nomo bin tok langa mi tudei? If minbala Jonathan bin meigim rong langa yu, wal yu shoum melabat garram det speshalwan ston gulum Yuram. En if detlot pipul blanga yu bin dum rong, wal yu shoum melabat garram det speshalwan ston gulum Thamam.” \p Wal YAWEI bin pikimat King Sol dubala, en ola najalot pipul bin fri brom det ting.\x + \xo 14:41 \xt Nam 27:21; 1 Sem 28:6 \x* \p \v 42 Brom deya King Sol bin tok, “YAWEI, yu shoum melabat hubin dum det nogudbala ting. Main san o mi?” En God bin pikimat Jonathan. \p \v 43 Wal King Sol bin askim Jonathan na, “Wanim yubin dum rong?” \p Wal Jonathan bin tok, “Aibin dagat lilbit shugabeig garram det wokinstik main. Wal iya mi na. Mi redi blanga dai.” \p \v 44 Wal King Sol bin tok, “Trubala ai dalim yu. Yu garra dai. En if yu nomo dai, wal God garra kilim mi ded.” \p \v 45 Wal ola pipul bin tok langa King Sol na, “Jonathan bin win det fait blanga wi. Wal wotfo im garra dai? Im kaan dai. Trubala melabat dalim yu. Nobodi kaan tatjim Jonathan, dumaji God bin album im seibum wi brom wi enami olabat tudei.” \p Wal wen deibin tok lagijat, deibin seibum det laif blanga Jonathan, en King Sol nomo bin kilim im ded. \p \v 46 Wal King Sol en ola Isreil solja bin stap faitfait langa detlot Filastain solja na, en deibin ol gobek langa olabat ron kantri. \s1 Sol en im femili olabat \p \v 47 Wal wen Sol bin jidan king, ola Isreil pipul bin abum loda enami ebriweya, en King Sol bin oldei fait langa olabat. Imbin fait langa detlot pipul langa detlot thribala kantri gulum Moweb, Eman en Idam, en imbin fait langa ola king blanga detlot pipul gulum Soba, en imbin fait langa ola Filastain pipul du. Nomeda weya imbin oldei fait, bat stil imbin oldei bidim olabat, \v 48 en wen imbin fait langa detlot pipul brom det kantri gulum Amalek, imbin lafta fait brabli adbala. Bat stil imbin bidim olabat, en imbin seibum ola Isreil pipul brom ol detlot pipul hubin kaman blanga fait langa olabat. \p \v 49 Wal King Sol bin abum thribala san neim Jonathan, Ishbai en Melkishuwa, en imbin abum dubala doda du. Det bigwan gel bin neim Merab, en det yangwan gel bin neim Mikal. \v 50-51 Det waif blanga Sol bin neim Ahinowam, en det dedi blanga Ahinowam bin neim Ahimas. Det dedi blanga King Sol bin neim Kish, en Kish bin abum braja neim Nera, en dubala dedi bin neim Abaiyel. Det boswan solja blanga King Sol bin neim Ebna, en imbin san blanga Nera det braja blanga Kish. \p \v 52 Wal King Sol bin oldei faitfait brabli adbalawei langa detlot Filastain pipul, en ebritaim wen imbin oldei faindim strongbala men langa ola Isreil pipul kemp, imbin oldei gedim det men en meigim im jidan solja langa det Isreil ami. \c 15 \s1 King Sol bin fait langa ola Amalekait pipul \p \v 1 Bambai na Semyul bin dalim King Sol, “Longtaim YAWEI det trubala God bin jandim mi blanga meigim yu jidan king blanga im pipul olabat. \p “Wal yu lisin langa mi na. Yu garra irrim wanim YAWEI det boswan God bin tok.\x + \xo 15:1 \xt 1 Sem 10:1 \x* \v 2 Imbin tok im garra panishim detlot pipul gulum Amalekait, dumaji longtaim olabat grengrenfatha olabat bin fait langa ola Isreil pipul wen deibin gowei brom Ijip.\x + \xo 15:2 \xt Eksa 17:8-14; Dyud 25:17-19 \x* \p \v 3 “Wal yu luk, King Sol. Dijan na yu garra dum. Yu garra go en fait langa detlot Amalekait pipul, en yu garra barnimap ola ebrijing blanga olabat. Yu kaan libum enijing. Yu garra binijimap holot, en yu garra kilim ded ola men en wuman en ola biginini en ola beibi du, en yu garra kilim ded ola buligi en ship en kemul en dongki du.” Lagijat na Semyul bin tok. \p \v 4 Afta na King Sol bin jandim wed langa im solja olabat, en deibin ol majurrap langa det pleis gulum Telam. Det namba blanga ola solja brom det Juda klen bin 10,000, en det namba blanga ola solja brom ola najalot Isreil pipul bin 200,000. \p \v 5 Wal King Sol en im solja olabat bin go langa det taun gulum Amalek, en deibin blandim miselp deya langa det draiwan riba weidabat rait taim blanga fait. \p \v 6 Wal King Sol bin jandim wed langa ola Kenait pipul hubin jidan deya, “Yumob gowei brom detlot Amalekait pipul, dumaji ai nomo wandi kilim yumob ded.” Lagijat na imbin tok, dumaji longtaim wen ola Isreil pipul bin gowei brom Ijip, detlot Kenait pipul bin album olabat. \p Wal detlot Kenait pipul bin duwit langa King Sol, \v 7 en afta wen deibin gowei, King Sol en im solja olabat bin fait langa detlot Amalekait pipul olawei brom det kantri gulum Habila raidap langa det deset kantri gulum Shuwa sanraisaid brom Ijip, en deibin bidim olabat, \v 8 en deibin grebum det king neim Eigeg, en deibin kilim ola pipul ded. \v 9 Bat dei nomo bin kilim det king ded, en dei nomo bin kilim ola gudwan ship en ola gudwan buligi du, en dei nomo bin barnimap ola gudwan enijing. Deibin oni barnimap ola nogudwan ting. \s1 God bin tenawei brom King Sol \p \v 10 Afta na YAWEI bin dalim Semyul, \v 11 “Mi brabli nogudbinji na, dumaji aibin meigim Sol jidan king. Bat imbin gibit mi bekboun, en im nomo bin duwit wanim aibin dalim im blanga dum.” \p Wal Semyul bin brabli apset, en olnait imbin askimbat YAWEI nomo blanga nogudbinji langa King Sol. \p \v 12 Ailibala na Semyul bin go lukabat King Sol. Imbin irrim King Sol bin go langa wan taun gulum Kamul weya imbin bildimap ston blanga meigim ola pipul jinggabat im olataim, en afta imbin gobek langa det pleis gulum Gilgel. \p \v 13 Wal wen Semyul bin kamat langa King Sol deya langa det pleis, King Sol bin tok gudei langa im, “Gudei, Semyul. YAWEI garra gudbinji langa yu, dumaji aibin dum ebrijing weya imbin dalim mi blanga dum.” \p \v 14 Wal Semyul bin tok, “Wal wotfo mi irrimbat buligi en ship olabat jingatbat?” \p \v 15 Wal King Sol bin tok, “Main solja olabat bin deigidawei ol detlot buligi en ship brom detlot Amalekait pipul. Deibin gajim ola gudwan enimul blanga det sekrifais ofring blanga YAWEI det God blanga yu, en melabat bin binijimap ol detlot najalot enimul.” \p \v 16 Wal Semyul bin tok shotkat langa King Sol na, “Yu jidan kwait, dumaji ai garra dalim yu wanim YAWEI bin dalim mi naitaim.” \p Wal King Sol bin tok, “Wal gowan. Yu dalim mi.” \p \v 17 Wal Semyul bin tok, “Nomeda yubin reken miselp basdam yu lobala, bat stil yu haibala langa ola Isreil pipul na, dumaji YAWEI bin meigim yu jidan king blanga olabat, \v 18 en imbin jandim yu blanga fait langa detlot Amalekait pipul. Detlot pipul bin nogudbala pipul, en God bin dalim yu blanga fait langa olabat raidap yu binijimap olabat holot. \v 19 Wal wotfo yu nomo bin duwit langa im? Wotfo yubin go en gajimbat detlot enijing en nomo binijimap? Tharran na bin meigim YAWEI nogudbinji.” \p \v 20 Wal King Sol bin tok, “Wal aibin dum wanim imbin dalim mi blanga dum. Aibin go en fait jis laik weya imbin dalim mi, en aibin bringimbek King Eigeg, en aibin kilim ol detlot Amalekait pipul ded. \v 21 Bat main solja olabat nomo bin kilim detlot gudwan buligi en ship, dumaji deibin wandi bringimbek detlot enimul iya blanga gibit ofring langa YAWEI det God blanga yu.” \p \v 22 Wal Semyul bin tok, “Wanim yu reken YAWEI wandim? Im laigim ola ofring en sekrifais serramoni o im laigim yu garra duwit langa im trubalawei? Im mobeda blanga yu blanga duwit langa im. \v 23 Im brabli nogud wen yu nomo duwit langa im. Im jis laik weya enibodi oldei dumbat olkain nogudbala klebabala ting. En im brabli nogud wen yu meigim miselp haibala. Im jis laik weya enibodi oldei weship olkain drimin. Trubala ai dalim yu. YAWEI bin tenawei brom yu, dumaji yubin tenawei brom det wed blanga im.” \p \v 24 Wal King Sol bin tok, “Trubala aibin dum nogudbala ting. Ai nomo bin duwit langa det wed blanga YAWEI. Ai nomo bin dum wanim yubin dalim mi blanga dum, dumaji aibin bradin langa main solja olabat, en aibin duwit wanim deibin wandim. \p \v 25 “Wal mi askimbat yu na. Yu larramgo mi fri brom dis nogudbala ting weya aibin dumbat, en yu garra kaman garra mi langa det serramoni pleis wulijim ai garra weship langa YAWEI.” \p \v 26 Wal Semyul bin tok, “Nomo. Ai kaan go garram yu, dumaji yubin tenawei brom det wed blanga YAWEI, en imbin tenawei brom yu, en im kaan larram yu jidan king blanga ola Isreil pipul enimo.” \p \v 27 Wal streidawei wen Semyul bin tok lagijat, imbin tenaran blanga gowei, en King Sol bin grebum Semyul klos, en imbin breigim det klos, \v 28 en Semyul bin tenaran langa im, en imbin dalim King Sol, “Tudei na YAWEI bin deigidawei detlot Isreil pipul brom yu jis laik yubin breigim en deigidawei det klos main, en im garra pikimat mobedawan men langa yu blanga jidan king blanga ola Isreil pipul.\x + \xo 15:28 \xt 1 Sem 28:17; 1 King 11:30,31\x* \v 29 Det God blanga olabat im brabli haibala, en im shain brabliwei, en im nomo oldei dalimbat laiya en jidan garram dubala main, dumaji im nomo men jis laik yunmi weya wi oldei tjeinjimbat main.” \p \v 30 Wal King Sol bin tok, “Nomeda aibin dumbat nogudbala ting, bat stil ola pipul en ola boswan garra luk yu shoum rispek langa mi, dumaji mi bos blanga olabat, en yu garra kaman garram mi wulijim ai garra weship langa YAWEI det God blanga yu.” \p \v 31 Wal Semyul bin duwit langa im, en dubala bin go langa det serramoni pleis, en deya na King Sol bin weship langa YAWEI. \p \v 32 Afta na Semyul bin dalim detlot pipul blanga bringimap det king neim Eigeg, en wen det king bin kaman langa im, det king bin bradin, en imbin sheiksheik nomo lilbit, dumaji imbin jinggabat im brabli nogud blanga dai. \p \v 33 Wal Semyul bin dalim det king, “Det bigwan naif blanga yu bin meigim loda mami jidan nomo garram eni biginini. En tudei na yu mami garra jidan nomo garram san du.” \p Wal wen Semyul bin tok lagijat, imbin gajim bigwan naif, en deya lida langa det teibul blanga ofring langa det serramoni pleis langa Gilgel, imbin kilim det king ded. \p \v 34 Afta na Semyul bin gowei brom deya, en imbin gobek langa im ron taun gulum Rema, en King Sol bin gobek langa im kemp langa det taun gulum Gibiya, \v 35 en brom det taim na Semyul nomo bin luk King Sol igin. Bat imbin oldei sori blanga im, en YAWEI bin nogudbinji weya imbin meigim Sol jidan king blanga ola Isreil pipul. \c 16 \s1 God bin pikimat Deibid blanga jidan king \p \v 1 Bambai na YAWEI det trubala God bin dalim Semyul, “Wotfo yu oldei sori blanga King Sol? Aibin tenawei brom im, en ai kaan larram im jidan king blanga ola Isreil pipul. Wal yu gajim det botul garram oliboil, en yu go langa det men neim Jesi deya langa det taun gulum Bethlahem, dumaji aibin pikimat wanbala san blanga im blanga jidan king.” Lagijat na God bin tok. \p \v 2 Wal Semyul bin tok, “Ai kaan go deya, dumaji King Sol garra irrim mi go deya blanga meigim sambodi king, en im garra kilim mi ded.” \p Wal YAWEI bin tok, “Yu garra deigim gabigabi garram yu, en yu garra dalim ola pipul yubin go deya blanga abum sekrifais serramoni blanga mi, \v 3 en yu garra dalim det men Jesi blanga kaman langa det serramoni, en deya na yu garra dum wanim ai dalim yu blanga dum, en ai garra shoum yu det men weya aibin pikimat blanga jidan king, en yu garra spilim det oil ontop langa im hed.” \p \v 4 Afta na Semyul bin duwit langa YAWEI, en imbin go langa det taun gulum Bethlahem, en wen ola boswan blanga det taun bin luk langa im, deibin brabli bradin, en deibin go en midim im, en deibin askim im, “Bos, wotfo yubin kaman iya? Yubin kaman gudbinjiwei?” \p \v 5 Wal Semyul bin tok, “Yuwai. Aibin kaman iya blanga abum sekrifais serramoni langa YAWEI. Wal yumob garra bogi en meigim miselp redi en kaman garram mi.” En imbin dalim Jesi en im san olabat blanga meigim miselp redi en kaman langa det serramoni du. \p \v 6 Afta na wen deibin ol kamat langa det serramoni pleis, Semyul bin luk det san blanga Jesi neim Eliyab bin jandap deya, en imbin dalim miselp, “Iya na det men weya YAWEI bin pikimat.” \p \v 7 Wal YAWEI bin dalim Semyul, “Nomeda det men im longwan en purdibala, bat stil yu kaan jinggabat im, dumaji ai nomo wandim im. Yumob pipul oldei luk atsaidwei langa enibodi. Bat nomo mi. Ai luk ebribodi insaidwei langa olabat hat.” \p \v 8 Afta na Jesi bin jingat langa det san blanga im neim Abinadeb, en imbin bringimap im langa Semyul. Bat Semyul bin tok, “Nomo. YAWEI nomo bin pikimat im.” \p \v 9 Wal Jesi bin bringimap det najawan san blanga im neim Shama, en Semyul bin tok, “Nomo. YAWEI nomo bin pikimat im.” \p \v 10 Wal lagijat olawei garram sebenbala san imbin bringimap langa Semyul. Bat YAWEI nomo bin pikimat detlot sebenbala san blanga Jesi hubin deya. \p \v 11 Wal Semyul bin askim Jesi na, “Yu garram eni mowa san?” \p Wal Jesi bin tok, “Yuwai. Mi stil garram wanmo san. Det yangwan. Im deya maindimbat ola ship.” \p Wal Semyul bin tok, “Wal yu jandim sambodi blanga gajim im, dumaji wi kaan abum det sekrifais serramoni raidap im kaman.” \p \v 12 Wal Jesi bin jandim sambodi blanga gajim det yangwan san blanga im, en wen deibin bringimbek im, Semyul bin luk imbin brabli purdibala, en imbin strongbala en laibliwan du, en YAWEI bin dalim Semyul, “Dijan na ai wandim. Yu garra spilim det oil langa im na.” \p \v 13 Wal Semyul bin gajim det oil, en imbin spilim ontop langa det yangboi hed lida langa im braja olabat. Det yangboi bin neim Deibid, en streidawei det Spirit blanga YAWEI bin teikoba langa im, en det Spirit blanga God bin oldei jidan garram im brom det taim na. \p Wal afta wen deibin binij det serramoni, Semyul bin gobek langa Rema det ronwan taun blanga im. \s1 Deibid bin wek blanga King Sol \p \v 14 Bambai na det Spirit blanga YAWEI bin gowei brom King Sol, en God bin jandim nogudbala spirit langa King Sol blanga gibit im adtaim en meigim im nogudbinji. \p \v 15 Wal ola wekinmen blanga King Sol bin dalim im, “Wi sabi God bin jandim nogudbala spirit langa yu blanga gibit yu adtaim en meigim yu nogudbinji. \v 16 Wal yu dalim melabat blanga go en lukabat sambodi hu sabi plei det gita gulum hap, en wen det nogudbala spirit oldei kaman langa yu, wal det men garra kaman en plei det gita blanga yu, en wen im dum lagijat, yu garra filim miselp gudbala.” \p \v 17 Wal King Sol bin tok, “Wal gowan. Yumob go en lukabat det men hu sabi plei brabliwei en bringimbek im iya langa mi.” \p \v 18 Wal wan wekinmen blanga King Sol bin tok, “Ai sabi wan men neim Jesi brom det taun gulum Bethlahem. Im garram san hu sabi plei detkain gita brabliwei. Im purdibala men, en im sabi fait en im nomo bradin blanga enijing, en im brabli klebabala blanga tok du, en det spirit blanga YAWEI im oldei jidan garram im.” \p \v 19 Wal King Sol bin jandim sambala mesinja langa Jesi, en deibin dalim im, “King Sol wandim yu garra jandim Deibid det san blanga yu hu oldei maindimbat ola ship.” \p \v 20 Wal Jesi bin jandim Deibid garram wanbala yangwan gout en wanbala dongki garram louding garram bigmob daga en wanbala skinbeig ful garram wain, \v 21 en wen Deibid bin kamat langa King Sol, imbin gibit im ol detlot enijing, en imbin stat wek blanga im na. \p Wal King Sol bin laigim Deibid brabliwei, en imbin gibit im det wek blanga garrimap ola wepan blanga im. \p \v 22 Afta na King Sol bin jandim wed langa Jesi, “Mi laigim Deibid. Wal yu garra larram im stap iya en wek blanga mi.” \p \v 23 Brom det taim na wen God bin oldei jandim det nogudbala spirit langa King Sol, Deibid bin oldei plei det gita blanga im, en det nogudbala spirit bin oldei gowei, en afta King Sol bin oldei filim miselp gudbala na.\fig |src="CO01013B.TIF" size="col" ref="16:23" \fig* \c 17 \s1 Galaiyath bin bradinim ola Isreil solja \p \v 1 Bambai na ola Filastain solja bin majurrumap miselp langa det taun gulum Sako deya langa det kantri gulum Juda, dumaji deibin wandi fait langa detlot Isreil pipul. \p Wal detlot Filastain solja bin kemp langa det pleis gulum Ifesdamim deya langa midul langa det dubala taun gulum Sako en Esaka. \p \v 2 Wal Sol bin majurrumap ola solja blanga im, en deibin kemp langa det pleis gulum Ila Beli nomo longwei brom detlot Filastain solja. Deya na deibin meigim miselp redi blanga fait langa olabat. \p \v 3 Wal detlot Filastain solja bin oldei jandap langa hil wansaid langa lilwan plein kantri, en ola Isreil solja bin oldei jandap langa hil najasaid langa det plein kantri. \p \v 4 Wal wan Filastain men deya bin neim Galaiyath. Imbin brom det taun gulum Geth, en imbin oldei jandap deya lida langa ola Filastain solja, en imbin oldei jinginatbat langa detlot Isreil solja. Imbin brabli longwan gulijap 3 mita, \v 5 en imbin oldei werrimon speshalwan klos blanga fait. Imbin oldei werrimon brabli hebiwan kopawan shet. Det shet bin gulijap 57 kilogrem, \v 6 en imbin oldei werrimon kopawan het en kopawan shild langa im leig dubala, en imbin oldei garrimap bigwan naif langa im sholda. \v 7 Det spiya bin brabli thikwan, en det bleidpat bin aiyanwan. Det bleidpat bin brabli hebiwan du 7 kilogrem. En wanbala solja bin oldei garrimap det shild blanga Galaiyath lida langa im. \p \v 8 Wal Galaiyath bin oldei jandapbat deya en jinginatbat langa detlot Isreil solja, “Wotfo yumob oldei jandap deya meigimbat miselp redi blanga fait? Yumob luk mi? Mi Filastain solja. Bat yumob nomo solja. Yumob jis wekinmen blanga King Sol. Wal yumob pikimat wanbala men blanga fait langa mi. \v 9 If det men gin fait langa mi en kilim mi ded, wal melabat garra jidan wekinmen blanga yumob. Bat if mi bidim det men en kilim im ded, wal yumob garra jidan wekinmen blanga melabat. \v 10 Wal mi iya na askimbat yumob Isreil pipul blanga jandimat sambodi blanga fait langa mi. Bat yumob kaan faindim enibodi blanga fait langa mi.” \p \v 11 Wal wen Galaiyath bin tok lagijat, King Sol en im solja olabat bin brabli bradin. \s1 Deibid bin kaman langa det fait \p \v 12 Wal ebri ailibala en ebri aftanun det bigwan Filastain men neim Galaiyath bin oldei jandapbat deya en jinginatbat langa ola Isreil solja. Imbin dumbat lagijat fo 40 dei. \p Wal thribala Isreil solja deya bin bigwan san blanga det olmen neim Jesi. Det olmen bin brom det femili gulum Efrath deya langa Bethlahem, en imbin abum eitbala san. \v 13 Det feswan bin neim Eliyab, en det sekanwan bin neim Abinadeb, en det namba thriwan bin neim Shama, \v 14 en detlot thribala san na bin oldei jidanbat garram ola solja blanga King Sol. Det yangiswan san blanga Jesi bin neim Deibid, en imbin oldei wek blanga King Sol du. \v 15-16 Bat imbin oldei gobek langa im dedi kemp deya langa Bethlahem blanga maindimbat ola ship blanga im dedi du. \p \v 17 Wal wandei Jesi bin dalim Deibid, “Yu deigim 10 kilogrem kukwan sid daga en tenbala damba, en yu go streit langa yu braja olabat deya langa det pleis weya dei faitfaitbat langa detlot Filastain solja, \v 18 en yu garra deigim tenbala tjis langa det boswan solja du. Yu garra gibit olabat detlot enijing, en yu garra faindat hau yu braja olabat, en yu garra bringimbek samting brom olabat wulijim ai garra sabi yubin luk olabat en if olabat rait. \v 19 Olabat jidan deya langa det pleis gulum Ila Beli garram King Sol en ola najalot solja.” Lagijat na Jesi bin tok. \p \v 20 Neksdei na ailibala gin Deibid bin gidap, en imbin dalim sambodi blanga maindimbat ola ship blanga im, en imbin gajim ol detlot daga weya im dedi bin dalim im blanga gajim, en imbin go langa det pleis weya im braja olabat bin jidan. \p Wal wen Deibid bin kamat langa det kemp, imbin irrim ola Isreil solja jinginatbat, dumaji deibin redi blanga go langa det pleis weya deibin oldei jandap blanga fait, \v 21 en deibin go en jandap langa det hil wansaid langa det lilwan krik, en ola Filastain solja bin jandap langa det hil najasaid lukinat langa olabat. \p \v 22 Wal Deibid bin libum ola daga garram det men hubin oldei maindimbat ola enijing blanga ola solja, en imbin ran langa im braja olabat weya deibin jandap redi blanga fait, en imbin askim olabat hau olabat. \p \v 23 Wal wen Deibid bin toktok langa olabat, Galaiyath bin kamat en jingat langa ola Isreil solja jis laik imbin oldei dumbat, en Deibid bin irrim im jingat. \p \v 24 Wal wen ola Isreil solja bin luk Galaiyath jandapbat deya, deibin ol ranawei, dumaji deibin bradin, \v 25 en deibin ol tok miselp, “Yu luk det bigwan men deya? Im oldei askimbat wi blanga fait langa im. King Sol bin tok im garra gibit loda enijing langa det men hu garra kilim det Filastain men ded, en im garra gibit im doda langa im blanga merrit du, en im kaan meigim det femili blanga det men pei eni teks mani.” \p \v 26 Wal Deibid bin askim detlot men deya gulijap langa im, “Det Filastain men im bringimap bigbala sheim langa ola Isreil pipul. Wal wanim det king garra gibit langa det men hu garra kilim det Filastain men ded en deigidawei dis bigbala sheim? Det Filastain men im nomo enijing. Nobodi bin meigim im men. Im kaan tok nogudbalawei lagijat langa ola solja blanga det trubala God.” Lagijat na Deibid bin tok, \v 27 en detlot men bin dalim im wanim King Sol garra gibit langa det men hu garra kilim Galaiyath ded. \p \v 28 Wal det bigwan braja blanga Deibid neim Eliyab bin irrim Deibid toktok langa detlot men, en imbin gitwail langa Deibid, en imbin tok, “Wotfo yubin kaman iya? Hu maindimbat ola ship blanga yu deya langa det pleis? Yu brabli jigibala! Yubin kaman iya blanga lukinat melabat fait.” \p \v 29 Wal Deibid bin tok, “Wanim aibin dum? Wotfo ai kaan askimbat kwestjan?” \v 30 En wen imbin tok lagijat, imbin luk langa najawan men deya, en imbin askim im wanim det king garra gibit langa det men hu garra kilim det Filastain men ded, en imbin gedim det seimwan ensa. Ebritaim wen imbin oldei askim enibodi, deibin oldei gibit im det seimwan ensa. \p \v 31 Wal sambala men deya hubin irrim Deibid tok, bin go en dalim King Sol, en King Sol bin jandim wed langa Deibid blanga kaman langa im. \v 32 En wen Deibid bin kamat langa King Sol, imbin dalim King Sol, “Bos, nobodi kaan bradin langa det Filastain men. Ai garra go en fait langa im.” \p \v 33 Wal King Sol bin tok, “Nomo. Yu kaan go en fait langa im, dumaji yu oni yangboi yet, en det men bin jidan solja longtaim.” \p \v 34-35 Wal Deibid bin tok, “Bos, mi oldei maindimbat main dedi ship olabat, en ebritaim wen laiyan o beya bin oldei kaman en grebum lilwan ship, aibin oldei ranimap det laiyan o beya, en aibin oldei gajimbek det lilwan ship. En if det laiyan o beya bin trai en fait langa mi, wal aibin oldei grebum im langa im throut en kilim im langa hed. \v 36 Loda taim aibin kilim laiyan en beya ded, en ai garra kilim det Filastain men ded lagijat du, dumaji im oldei tok nogudbalawei langa ola solja blanga det trubala God. \v 37 YAWEI bin seibum mi brom laiyan en beya, en im garra seibum mi lagijat du brom det Filastain men.” Lagijat na Deibid bin tok. \p Wal King Sol bin tok, “Orait. Yu gin go en fait langa im, en YAWEI garra go garram yu.” \p \v 38 Afta na King Sol bin gibit im ronwan faiting klos langa Deibid blanga werrimon. Imbin pudum det kopawan het langa Deibid hed, en imbin meigim im werrimon det kopawan shet, \v 39 en Deibid bin taiyimap det bigwan naif langa im said, en imbin trai en wok na. Bat najing, dumaji im nomo bin werrimon detkain ting bifo. \p Wal imbin dalim King Sol, “Ai kaan fait garram ol dislot ting lagijat, dumaji ai nomo bin werrimon diskain ting bifo.” En imbin deigimat ol detlot ting. \p \v 40 Brom deya Deibid bin gajim det wokinstik weya imbin oldei yusumbat blanga maindimbat ola ship, en imbin pikimap faibala gudwan ston brom det lilwan krik deya, en imbin pudum detlot ston insaid langa im beig, en imbin go blanga fait langa Galaiyath garram det shangai blanga im. \s1 Deibid bin bidim Galaiyath \p \v 41 Wal wen Deibid bin go blanga fait langa Galaiyath, seimtaim du Galaiyath bin wok blanga midim im hafwei, en det solja hubin oldei garrimap det shild blanga Galaiyath bin go lida langa im. \p \v 42 Wal wen Galaiyath bin kaman gulijap langa Deibid, imbin luk Deibid gudwei, en imbin stat mokimbat im, dumaji Deibid bin purdibala yangboi, \v 43 en imbin tok, “Wotfo yu garrimapbat det stik? Yu reken mi dog?” Lagijat na Galaiyath bin tok, en afta imbin yusum ola neim blanga im drimin olabat blanga tok nogudbalawei langa Deibid, \v 44 en afta imbin dalim Deibid, “Wal yu kaman na, dumaji ai garra gibit yu bodi langa ola bard en enimul blanga dagat.” \p \v 45 Wal Deibid bin tok, “Yubin kaman blanga fait langa mi garram bigwan naif en dubala spiya. Bat aibin kaman blanga fait langa yu garram det neim blanga YAWEI det Boswan God. Im na det God blanga ol detlot Isreil solja weya yubin oldei mokimbat,\fig |src="CO01025B.TIF" size="col" ref="17:45" \fig* \v 46 en tudei na YAWEI garra hendimoba yu langa mi, en ai garra bidim yu, en ai garra kadimof yu hed, en ai garra gibit ola bodi blanga yu kantrimen olabat langa ola bard en enimul blanga dagat, en afta ola pipul langa ebri kantri garra sabi ola Isreil pipul garram trubala God, \v 47 en ebribodi iya garra sabi YAWEI bin seibum im pipul olabat miselp. Nobodi kaan album God fait garram bigwan naif en spiya, dumaji im oldei win langa fait miselp, en im na garra meigim melabat bidim yumob.” Lagijat na Deibid bin tok. \p \v 48 Afta na Galaiyath bin stat wok langa Deibid. Bat Deibid bin ran kwikbala blanga fait langa im, \v 49 en Deibid bin gajim wanbala ston brom im beig, en imbin pudum det ston langa det shangai, en imbin swingim det shangai, en det ston bin go streit langa Galaiyath, en det ston bin kilim im rait langa midul langa im forid, en det ston bin breigimap det hed bounpat insaid, en Galaiyath bin buldan feisdan langa graun. \p \v 50 Lagijat na Deibid bin bidim Galaiyath. Im nomo bin kilim im garram bigwan naif. Imbin kilim im garram shangai en ston,\x + \xo 17:50 \xt 2 Sem 21:19 \x* \v 51 en afta imbin ran en luk im bodi, en imbin deigimat det bigwan naif brom det pautj blanga Galaiyath, en imbin kadimof det hed blanga im garram det bigwan naif, en imbin kilim im ded. \p Wal wen ola Filastain solja bin luk det lida blanga olabat bin dai, deibin ol ranawei, \v 52 en ola Isreil solja bin jingat gudbinjiwei, en deibin aftumbat olabat blanga kilim olabat, en deibin ranimap olabat raidap langa det taun gulum Geth olawei langa det taun gulum Ekran. Detmatj dedwan Filastain solja bin leidan ebriweya langa det roud langa det taun gulum Sharaiyim olawei raidap langa det dubala taun gulum Geth en Ekran. \p \v 53 Wal wen ola Isreil solja bin kambek brom ranimapbat detlot Filastain solja, deibin gajimbat ola enijing brom det Filastain kemp, \v 54 en Deibid bin gajim ola wepan blanga Galaiyath, en imbin gajim det hed blanga im du, en imbin deigim det hed langa Jerusalem, en imbin deigim ola wepan blanga Galaiyath langa im ron kemp. \s1 Deibid en Jonathan \p \v 55 Wal wen King Sol bin luk Deibid go en fait langa Galaiyath, imbin askim Ebna det boswan blanga im solja olabat, “Hu det yangboi dedi?” \p Wal Ebna bin tok, “Bos, ai nomo sabi.” \p \v 56 En King Sol bin tok, “Wal yu go en askimbat olabat.” \p \v 57 Wal afta wen Deibid bin kilim Galaiyath, imbin kambek langa det kemp blanga ola Isreil solja, en Ebna bin deigim im langa King Sol, en Deibid bin stil abum det hed blanga Galaiyath langa im bingga, \v 58 en King Sol bin tok, “Yangmen, hu yu dedi?” \p Wal Deibid bin tok, “Main dedi im det wekinmen blanga yu neim Jesi, en im jidan deya langa Bethlahem.” \c 18 \p \v 1 Wal afta wen King Sol en Deibid bin binij toktok, det san blanga King Sol neim Jonathan bin abum gudbala filing blanga Deibid, en imbin laigim Deibid brabliwei. \p \v 2 Wal brom det taim na King Sol nomo bin larram Deibid gobek langa im dedi kemp, dumaji imbin wandim im blanga jidan ofsaida blanga im. \p \v 3 Wal Jonathan bin laigim Deibid, en imbin jinggabat im brabliwei, en imbin meigim pramis langa im, “Yunmi garra jidan brabli gudfren olagija.” \v 4 En afta imbin deigimat im speshalwan kout weya imbin werrimbat, en imbin gibit det kout langa Deibid, en imbin gibit det kopawan shet en det bigwan naif en det bo en erro en belt langa Deibid du. \p \v 5 Wal bambai na ebritaim wen King Sol bin oldei jandim Deibid blanga fait, Deibid bin oldei win, en King Sol bin meigim im jidan boswan solja, en ola solja en najalot boswan solja bin gudbinji blanga Deibid. \s1 King Sol bin jelas langa Deibid \p \v 6 Wal afta wen Deibid bin kilim Galaiyath ded, ol detlot Isreil solja bin ranimap detlot Filastain solja, en afta wen deibin binijimap olabat, ol detlot Isreil men bin gobek langa olabat ron kemp, en ola Isreil gel bin kamat brom ebri taun blanga midim olabat langa roud. Deibin kamat blanga luk King Sol, dumaji deibin gudbinji, en deibin singsing en densdens en pleiplei det lilwan dram gulum tembarin en det lilwan gita gulum laiya. \v 7 Lagijat na deibin jinginatbat gudbinjiwei, “King Sol bin kilim loda Filastain solja ded. Bat Deibid bin kilim bigismob ded.”\x + \xo 18:7 \xt 1 Sem 21:11; 29:5 \x* \p \v 8 Wal wen King Sol bin irrim olabat jinginatbat lagijat, im nomo bin laigim, en imbin wail brabliwei, en imbin tok miselp, “Dei reken Deibid bin kilim bigismob Filastain solja en aibin kilim oni lilbit. Wal bambai dei garra trai en meigim im jidan king.” \v 9 Lagijat na King Sol bin tok miselp, en brom det taim na imbin oldei wotjimbat Deibid, dumaji imbin jelas langa Deibid. \p \v 10 Wal neksdei God bin jandim det nogudbala spirit langa King Sol, en imbin teikoba langa im, en Sol bin jinginat nomo lilbit insaid langa im haus jis laiga granggibala men. \p Wal Deibid bin deya du garram King Sol, en imbin pleiplei det gita gulum hap jis laik imbin oldei dumbat, en King Sol bin holdimbat spiya langa im bingga. \p \v 11 Wal King Sol bin jinggabat Deibid, en imbin tok miselp, “Ai garra kilim im ded garram dis spiya en meigim im stak langa det wol.” Lagijat na Sol bin tok miselp, en imbin tjakam det spiya. Bat Deibid bin dodjim det spiya. Tutaim imbin trai en kilim Deibid garram spiya. Bat tutaim Deibid bin dodjim det spiya. \p \v 12 Wal King Sol bin bradin langa Deibid na, dumaji YAWEI det trubala God bin gowei brom King Sol en imbin oldei jidan garram Deibid. \p \v 13 Wal King Sol bin lafta jandimwei Deibid. Imbin meigim im bos blanga 1,000 solja, en Deibid bin oldei lidimbat detlot solja blanga fait langa ola enami blanga olabat, \v 14 en ebritaim wen imbin oldei go en fait, Deibid bin oldei win, dumaji YAWEI bin jidan garram im. \p \v 15 Wal wen King Sol bin nodisim Deibid bin oldei win, imbin bradin langa im brabliwei. \v 16 Bat ola pipul langa det Juda klen en ola najalot Isreil pipul bin laigim Deibid brabliwei, dumaji imbin brabli gudbala lida blanga detlot solja. \s1 Deibid bin merrit langa Sol doda \p \v 17 Bambai na King Sol bin dalim Deibid, “Yu luk main bigwan doda neim Merab. If yu kipgon wek blanga mi en dumbat ola faiting blanga mi en blanga YAWEI, wal yu gin abum dis gel blanga yu waif.” Lagijat na King Sol bin tok, dumaji imbin wandim Deibid garra dai. Bat im nomo bin wandi kilim Deibid miselp, en imbin reken if Deibid garra kipgon fait, wal detlot Filastain solja garra kilim im ded bambai. \p \v 18 Wal Deibid bin tok, “Ai kaan jidan lambarra blanga yu, dumaji mi nomo haibala. Main femili olabat nomo garram bigneim.” Lagijat na Deibid bin tok. \p \v 19 Bambai na wen det taim bin kaman blanga King Sol doda blanga merrit langa Deibid, King Sol nomo bin gibit im langa Deibid. Imbin gibit im langa wan men neim Eidriyal brom det taun gulum Mehola. \p \v 20 Wal King Sol bin abum najawan doda neim Mikal, en det gel bin laigim Deibid brabliwei, en wen King Sol bin irrim det gel bin laigim Deibid, imbin gudbinji, \v 21 en imbin tok miselp, “Ai garra gibit det gel merrit langa Deibid en trai meigim im trikim Deibid wulijim detlot Filastain solja garra kilim im ded.” \p Afta na King Sol bin go langa Deibid, en imbin dalim im, “Wanmo mi askim yu blanga jidan main lambarra.” \p \v 22 Brom deya King Sol bin dalim ola boswan wekinmen blanga im, “Wen yumob luk Deibid miselp, yumob garra tok langa im, en yumob garra dalim im mi gudbinji langa im, en yumob garra dalim im ola boswan wekinmen main laigim im du, en yumob garra dalim im blanga merrit langa main doda.” \p \v 23 Wal lagijat na detlot boswan wekinmen bin tok langa Deibid, en Deibid bin tok, “Ai kaan jidan lambarra blanga det king, dumaji main femili olabat nomo ritjwan, en mi nomo garram bigneim.” \p \v 24 Wal detlot boswan wekinmen bin gobek langa King Sol, en deibin dalim im wanim Deibid bin tok, \v 25 en King Sol bin dalim olabat blanga gobek en tok langa Deibid lagijat, “Det king nomo wandim bigmob enijing brom yu blanga merrit langa im doda. Oni wan ting im wandim. Im wandim det skinpat brom 100 dedwan Filastain solja, dumaji olabat na det enami blanga im, en im wandi peiyimbek olabat.” Lagijat na King Sol bin wandim Deibid garra dum, dumaji imbin wandim Deibid garra dai brom detlot Filastain solja. \p \v 26 Wal ol detlot boswan wekinmen blanga King Sol bin gobek langa Deibid, en deibin dalim im wanim King Sol bin tok, en wen Deibid bin jinggabat blanga merrit langa King Sol doda, imbin brabli gudbinji, \v 27 en bifo det taim bin kaman weya Deibid garra merrit det gel, Deibid en im solja olabat bin go en kilim 200 Filastain men ded, en deibin sekamsais detlot dedbala men, en deibin bringimbek detlot skinpat langa King Sol, en deya na lida langa im Deibid bin kaundimap ol detlot skinpat blanga detlot Filastain men. Deibid bin dum lagijat blanga meigim miselp jidan lambarra blanga King Sol, en King Sol bin lafta gibit im det doda blanga im neim Mikal, en dubala Deibid bin merrit. \p \v 28 Wal King Sol bin sabi na YAWEI bin oldei jidan garram Deibid, en imbin sabi im doda bin laigim Deibid trubalawei, \v 29 en King Sol bin bradin langa Deibid brabliwei, en imbin meigim miselp enami blanga Deibid olagija. \p \v 30 Wal ol detlot Filastain pipul bin oldei jandim olabat solja blanga fait langa detlot Isreil pipul, en ebritaim wen Deibid bin oldei fait, imbin oldei win. Ola najalot boswan solja blanga detlot Isreil pipul bin gudwan faita. Bat Deibid bin brabli gudwan faita langa detlot najalot boswan solja, en imbin meigim miselp brabli bigbala neim. \c 19 \s1 King Sol bin meigim trabul blanga Deibid \p \v 1 Bambai na King Sol bin tok langa im san Jonathan en ola boswan wekinmen blanga im, en imbin dalim olabat imbin wandi kilim Deibid ded. \p Wal Jonathan bin laigim Deibid brabli, \v 2 en imbin go langa Deibid, en imbin dalim im, “Main dedi garra trai en kilim yu ded. Wal yu garra wotjim miselp, en dijan na yu garra dum. Ailibala yu garra go en blandim miselp langa pedik en jidan deya, \v 3 en ai garra go garram main dedi, en minbala garra jandap wansaid langa det pedik weya yu garra blandim miselp, en deya na ai garra tok langa im blanga yu, en if im dalim mi enijing, wal ai garra dalim yu.” \p \v 4 Neksdei na Jonathan bin tok langa im dedi blanga Deibid, en imbin tok gudbalawei blanga Deibid, “Bos, yu nomo wandi dum enijing rong langa Deibid det wekinmen blanga yu. Im nomo bin dum enijing rong langa yu. Ebrijing imbin dum bin gudbala, en imbin oldei albumbat yu brabliwei. \v 5 Im nomo bin jinggabat im ron laif wen imbin kilim Galaiyath ded, en YAWEI det trubala God bin yusum im blanga win det fait blanga ol wi Isreil pipul, en wen yubin luk imbin win, yubin gudbinji. Wal wotfo yu wandi dum dis nogudbala ting langa det gudbala men? Wotfo yu wandi kilim im ded? Yu nomo garram eni risan blanga kilim im.” Lagijat na Jonathan bin tok. \p \v 6 Wal King Sol bin lisin langa im san, en imbin tok, “Trubala ai dalim yu. Ai kaan kilim Deibid.” \p \v 7 Afta na wen King Sol bin gowei, Jonathan bin jingat langa Deibid, en wen Deibid bin kaman langa im, Jonathan bin dalim im ebrijing weya im dedi bin tok, en afta imbin deigim Deibid langa im dedi, en Deibid bin kipgon jidanbat wekinmen blanga King Sol jis laik imbin jidan bifo. \p \v 8 Bambai na detlot Filastain pipul bin kaman blanga fait langa ola Isreil pipul, en Deibid bin go en fait langa olabat, en imbin bidim olabat brabliwei, en detlot enami bin lafta ranawei. \p \v 9 Bambai na wandei God bin jandim det nogudbala spirit langa King Sol, en imbin teikoba langa im, en Deibid bin deya du garram King Sol langa im haus, en imbin pleiplei det gita gulum hap jis laik imbin oldei dumbat, en King Sol bin holdimbat spiya langa im bingga. \p \v 10 Wal King Sol bin tjakam det spiya langa Deibid blanga trai en kilim im ded. Bat Deibid bin dodjim det spiya, en det spiya bin stak langa det wol, en Deibid bin gidap, en imbin ranawei. \p \v 11 Wal det nait King Sol bin jandim sambala men blanga wotjimbat det haus blanga Deibid, dumaji ailibala deibin wandi kilim im ded. Bat Mikal det waif blanga Deibid bin gibit im woning, “Yu garra ranawei tunait na. Bambai dei kilim yu ded ailibala.”\x + \xo 19:11 \xt Saam 59 \x* \p \v 12 Afta na im waif bin album im kamat thru langa windo, en imbin gidawei brom detlot men hubin wotjimbat det haus, \v 13 en im waif bin gajim det drimin sheip weya imbin abum langa det haus, en imbin meigim det drimin sheip leidan langa im bed, en imbin gajim wan pila weya imbin meigim garram gout heya, en imbin pudum det heyapat langa det hed blanga det drimin sheip, en imbin gaburrumap det drimin sheip garram bleingkit. \p \v 14 Neksdei na wen detlot men blanga King Sol bin kaman blanga grebum Deibid, Mikal bin dalim olabat imbin sik, en deibin gobek langa King Sol, en deibin dalim im Deibid bin sik, \v 15 en King Sol bin tok, “Yumob gobek en luk im, en if im sik, wal yumob garra gajim im en garrimap im iya langa mi garram im sweig, en ai garra kilim im ded.” \p \v 16 Wal detlot men bin gobek langa det haus blanga Deibid, en wen deibin gowin insaid, deibin luk det drimin sheip bin leidan ontop langa det sweig garram det pila langa im hed. \p \v 17 Wal King Sol bin askim Mikal det doda blanga im, “Wotfo yubin trikimbat mi en larram main enami gowei?” \p Wal Mikal bin dalim im laiyawei, “Imbin tok im garra kilim mi ded if ai kaan larramgo im.” \p \v 18 Wal wen Deibid bin gidawei, imbin go langa Semyul deya langa det taun gulum Rema, en imbin dalim im ebrijing wanim King Sol bin dum langa im, en afta dubala bin go en jidan langa wan pleis deya langa Rema gulum Naiyoth. \p \v 19 Wal King Sol bin irrim nyus weya Deibid bin jidan, \v 20 en imbin jandim sambala men blanga grebum im, en wen deibin kamat deya, deibin luk sambala speshalwan mesinja blanga God densdens en jinginatbat, en deibin luk Semyul bin deya lidimbat olabat. \p Wal det Spirit blanga God bin teikoba langa detlot men blanga King Sol, en deibin ol stat densdens en jinginatbat du. \p \v 21 Wal wen King Sol bin irrim wanim detlot men blanga im bin dumbat, imbin jandim najalot men, en deibin ol dumbat det seim ting du. \p Wal wanmo King Sol bin jandim sambala men, en deibin dumbat det seim ting du. \p \v 22 Brom deya King Sol bin go miselp na blanga grebum Deibid deya langa det taun gulum Rema, en wen imbin kamat langa det bigwan wel deya langa det pleis gulum Seku, imbin faindim sambala pipul deya, en imbin askim olabat weya Semyul en Deibid, en deibin tok, “Dubala deya langa det pleis gulum Naiyoth.” \p \v 23 Wal wen King Sol bin gowei brom det pleis, det Spirit blanga God bin teikoba langa im, en imbin densdens en jinginatbat brom deya olawei raidap langa Naiyoth, \v 24 en wen imbin kamat langa Naiyoth, imbin deigimat im klos, en imbin densdens en jinginatbat lida langa Semyul, en afta im leidan deya neigidbala oldei en olnait. \p Wal dumaji King Sol bin densdens en jinginatbat lagijat, sambala pipul bin oldei tok, “Sol kaan jidan speshalwan mesinja, indit?”\x + \xo 19:24 \xt 1 Sem 10:11,12 \x* \c 20 \s1 Jonathan bin album Deibid \p \v 1 Afta na Deibid bin ranawei brom det pleis gulum Naiyoth deya langa det taun gulum Rema, en imbin go langa im gudfren Jonathan, en imbin askim im, “Wotfo yu dedi wandi kilim mi ded? Wanim aibin du? Wanim nogudbala ting aibin dum? Wanim rong aibin dum langa yu dedi blanga meigim im wandi kilim mi?” \p \v 2 Wal Jonathan bin tok, “Nomo. Main dedi nomo wandi kilim yu. Im oldei dalimbat mi ebrijing, en if im bina wandi kilim yu, wal im bina dalim mi. Bat im nomo wandi kilim yu.” \p \v 3 Wal Deibid bin tok, “Yu dedi sabi yu laigim mi brabli, en im nomo bin dalim yu det plen blanga im blanga kilim mi, dumaji im sabi det plen garra meigim yu nogudbinji brabliwei. Bat trubala ai dalim yu. Ai mait dai enitaim, dumaji yu dedi wandi kilim mi ded.” \p \v 4 Wal Jonathan bin tok, “Wal wanim yu wandim mi blanga dum? Yu dalim mi, en ai garra duwit langa yu.” \p \v 5 Wal Deibid bin tok, “Tumorro im taim blanga abum det padi blanga det serramoni gulum Nyumanth, en yu dedi wandim mi blanga dagat daga garram im. Bat if im rait langa yu, wal ai garra go en blandim miselp langa pedik raidap det neksdei,\x + \xo 20:5 \xt Nam 28:11 \x* \v 6 en yu garra go langa det padi, en wen yu dedi luk mi nomo deya langa det padi, yu garra dalim im, ‘Deibid bin askim mi blanga larram im gobek langa im dedi kemp deya langa Bethlahem blanga abum det serramoni garram im ronwan femili olabat.’ \v 7 Lagijat na yu garra tok langa yu dedi, en if yu dedi tok im rait, wal yunmi sabi im nomo wandi kilim mi. Bat if im gitwail, wal yunmi sabi trubala im wandi kilim mi ded. \p \v 8 “Wal yu garra tridim mi gudbalawei, dumaji YAWEI bin lukinat langa yu wen yubin meigim det pramis langa mi basdam. Bat if aibin dum eni nogudbala ting langa yu dedi, wal ai garra dai. Bat yu kaan hendimoba mi langa im blanga kilim mi ded. Yu garra kilim mi ded yuselp.” Lagijat na Deibid bin tok. \p \v 9 Wal Jonathan bin tok, “Yu nomo tok lagijat! If ai bina sabi main dedi wandi kilim yu ded, wal ai bina dalim yu longtaim. Trubala mi tok.” \p \v 10 Wal Deibid bin askim Jonathan na, “If yu dedi gitwail wen yu tok langa im langa det padi, wal hu garra ran en dalim mi?” \p \v 11 Wal Jonathan bin tok, “Kaman na. Yunmi go deya langa det pedik en toktok deya.” \p Wal dubala bin go langa det pedik na, \v 12 en wen dubala bin kamat deya, Jonathan bin dalim Deibid, “YAWEI det God blanga ola Isreil pipul im iya lukinat langa yunmi weya yunmi toktok. Wal trubala ai dalim yu. Tumorro en neksdei ai garra askim main dedi blanga yu, en if im gudbinji blanga yu, wal ai garra jandim wed langa yu en dalim yu. \v 13 Bat if im wandi kilim yu ded, wal ai garra stil jandim wed langa yu en dalim yu. En if ai nomo dalim yu, wal YAWEI garra kilim mi ded. \p “Wal if main dedi wandi kilim yu ded, wal ai garra dalim yu blanga gibit yu taim blanga ranawei, en YAWEI garra jidan garram yu jis laik imbin jidan garram main dedi basdam, \v 14 en mi askim yu blanga kipgon tridimbat mi gudbalawei en nomo kilim mi, \v 15 en bambai wen mi garra dai, yu garra kipgon tridimbat main femili olabat gudbalawei. Nomeda YAWEI garra binijimap ola enami blanga yu, bat stil yu garra kipum det pramis langa mi en main femili olabat.\x + \xo 20:15 \xt 1 Sem 9:1 \x* \v 16 En if yu binijimap main femili olabat, wal YAWEI garra panishim yu.” Lagijat na Jonathan bin tok, \v 17 en afta imbin meigim Deibid meigim det pramis langa im, dumaji imbin laigim Deibid brabliwei. \p \v 18 Afta na Jonathan bin dalim Deibid, “Tumorro wi garra abum det padi blanga det serramoni, en if yu nomo deya, wal main dedi garra luk yu nomo deya garram melabat, \v 19 en det neksdei im garra luk yu stil nomo deya garram melabat. \p “Wal yu irrim wanim ai garra dalim yu na. Yu garra go langa det seimwan pedik weya yubin blandim miselp basdam, en yu garra blandim miselp biyain langa detlot ston deya, \v 20 en afta wen det padi garra binij, ai garra kaman deya garram main bo en erro, en ai garra shudum thribala erro wansaid langa detlot ston, \v 21 en afta ai garra dalim det wekinboi main blanga go en faindim detlot erro. Ai garra jingat langa im, en if ai dalim im ola erro bin buldan disaid, wal trubala ai dalim yu, ebrijing im rait, en yu garra kamat. \v 22 Bat if ai dalim det wekinboi main ola erro bin buldan det said, wal yu garra gowei, dumaji YAWEI wandim yu garra gowei brom iya, \v 23 en if yu garra gowei, wal YAWEI garra meiksho yunmi kipum det pramis olagija.” Lagijat na Jonathan bin tok. \p \v 24 Wal Deibid bin duwit langa Jonathan, en imbin go en blandim miselp langa det pedik, en wen deibin abum det padi blanga det serramoni, King Sol bin kamat langa det padi blanga dagat daga, \v 25 en imbin jidan langa im ronwan tjeya deya wansaid langa det rum. Det boswan solja neim Ebna bin jidan wansaid langa King Sol, en Jonathan bin jidan najasaid langa det rum, en nobodi bin jidan langa det tjeya blanga Deibid. \p \v 26 Wal wen King Sol bin luk Deibid nomo bin deya, im nomo bin tok enijing, dumaji imbin reken maitbi Deibid bin dum samting en im nomo bin friwan yet blanga kaman langa det serramoni. \p \v 27 Neksdei na King Sol bin luk Deibid nomo bin stil deya, en imbin askim Jonathan, “Wotfo Deibid nomo bin kaman blanga dagat daga yestadei en tudei?” \p \v 28 Wal Jonathan bin tok laiyawei langa im dedi, “Deibid bin askimbat mi blanga larram im go langa im dedi kemp deya langa Bethlahem. \v 29 Imbin dalim mi ola braja blanga im bin wandim im blanga kaman en joinin langa det sekrifais serramoni weya dei garra abum langa det taun, en imbin dalim mi lagijat. Imbin tok, ‘If yu gudbinji langa mi, wal yu larram mi go en luk main braja olabat.’ Lagijat na imbin tok langa mi, en aibin lafta larram im go langa im braja olabat. Blanga tharran na im nomo iya garram yunmi tudei.” \p \v 30 Wal King Sol bin gitwail langa Jonathan brabliwei, en imbin tok, “Yu tufeis langa mi! Wal ai sabi na yu laigim Deibid en yu nomo laigim mi. Wal yubin meigim yu mami sheim, en yubin meigim rong blanga yu ronselp du. \v 31 Wotfo yu nomo jinggabat? If Deibid jidan laibala, yu kaan jidan king, dumaji im na garra jidan king. Wal yu go en gajim im en bringimap im iya langa mi, dumaji im garra dai.” \p \v 32 Wal Jonathan bin tok, “Wotfo im garra dai? Wanim imbin dum?” \p \v 33 Wal wen Jonathan bin tok lagijat, Sol bin gajim det spiya blanga im, en imbin tjakam det spiya langa im san Jonathan blanga kilim im ded. Bat Jonathan bin dodjim det spiya. \p Wal Jonathan bin sabi na trubala im dedi bin wandi kilim Deibid, \v 34 en streidawei Jonathan bin gidap brom det teibul, en imbin gowei, en imbin brabli wail, en im nomo bin dagat eni daga langa det sekan dei blanga det Nyumanth serramoni. Imbin nogudbinji brabliwei, dumaji Sol bin tok nogudbalawei blanga Deibid. \p \v 35 Ailibala neksdei na Jonathan bin go langa det pedik blanga luk Deibid jis laik weya dubala bin dalim miselp, en imbin deigim wanbala yangboi garram im, \v 36 en wen dubala bin kamat langa det pedik, imbin dalim det yangboi blanga ran en faindim ola erro weya im garra shudum. \p Wal det yangboi bin ran na, en Jonathan bin shudum wanbala erro lida langa im, \v 37 en wen det yangboi bin gajimap det erro, Jonathan bin jingat langa im, “Det erro im longwei yet. \v 38 Yu kipgon yet. Kwikbala yu go.” Lagijat na imbin tok, en det yangboi bin gajim det erro, en imbin deigimbek langa Jonathan. \v 39 Bat im nomo bin sabi det wed blanga Jonathan. Oni Jonathan dubala Deibid bin sabi. \p \v 40 Afta na Jonathan bin gibit det bo en erro langa det yangboi, en imbin dalim im blanga deigimbek det bo en erro langa haus, \v 41 en wen det yangboi bin gowei, Deibid bin kamat brom det pleis weya imbin blandimbat miselp biyain langa detlot ston, en imbin kaman langa Jonathan, en imbin baudan en pudum feis langa graun thribala taim lida langa Jonathan dumaji imbin nogudbinji, en afta dubala bin kraikrai en kis miselp. Jonathan bin nogudbinji. Bat Deibid bin brabli nogudbinji. \p \v 42 Afta na Jonathan bin dalim Deibid, “Yu gowei gudbinjiwei, dumaji yunmi bin pramis blanga laigim miselp brabliwei olagija, en YAWEI garra meiksho yunmi kipum det pramis, en yunmi femili olabat garra kipum det pramis olagija du.” \p Brom deya Deibid bin gowei na, en Jonathan bin gobek langa haus. \c 21 \s1 Deibid bin ranawei brom King Sol \p \v 1 Wal Deibid bin go langa det serramonimen neim Ahimalek deya langa det taun gulum Nob, en wen det serramonimen bin luk Deibid, det serramonimen bin sheiksheik, dumaji imbin bradin, en imbin askim Deibid, “Wotfo yubin kaman iya miselp? Wotfo yu nomo kaman garram yu wekinmen olabat?” \p \v 2 Wal Deibid bin tok laiyawan wed langa det serramonimen, “Aibin kaman iya blanga det king. Im na bin jandim mi, en imbin dalim mi nomo blanga dalim enibodi wotfo imbin jandim mi, en aibin dalim main wekinmen olabat blanga go lida langa mi langa wan pleis en midim mi deya. \v 3 Wal yu dalim mi na. Yu garram eni daga iya? Wal yu gibit mi faibala damba o enijing weya yu garram deya.” \p \v 4 Wal det serramonimen bin tok, “Ai nomo garram enijing. Oni detlot seikridwan daga ai garram. En if detlot wekinmen blanga yu nomo bin silip garram enibodi, wal yu gin deigim det daga blanga olabat.” \p \v 5 Wal Deibid bin tok, “Main men olabat nomo bin silip garram enibodi. Dei jidan fri brom detkain ting, dumaji wen dei abum wek blanga dum, dei oldei meigim miselp fri brom detkain ting. En blanga dis speshalwan wek tudei deibin meigim miselp brabli klinwan.” \p \v 6 Wal det serramonimen bin gibit langa Deibid det daga weya deibin gibit blanga ofring langa YAWEI det trubala God, dumaji oni detlot seikridwan daga na imbin abum. Im nomo bin gibit im det freshwan daga weya deibin pudum langa det seikridwan teibul. Imbin gibit im det olwan daga.\x + \xo 21:6 \xt Labid 24:5-9; Meth 12:3,4; Mak 2:25,26; Luk 6:3\x* \p \v 7 Wal wan wekinmen blanga Sol bin deya langa det serramoni pleis blanga abum det serramoni. Det men bin neim Doweg. Imbin brom det kantri gulum Idam, en imbin det boswan stakmen blanga King Sol, en imbin luk Deibid deya toktok langa det serramonimen. \p \v 8 Wal Deibid bin askim det serramonimen na, “Yu garram eni spiya o bigwan naif? Wal yu gibit langa mi, dumaji wen det king bin gibit mi oda, aibin lafta gowei kwikbala, en ai nomo bin abum eni taim blanga gajim main bigwan naif o enijing.” \p \v 9 Wal Ahimalek det serramonimen bin tok, “Ai nomo garram enijing. Oni det bigwan naif blanga Galaiyath det Filastain men. Yubin kilim im ded indit, deya langa det pleis gulum Ila Beli, en det bigwan naif im repdap garram kaliko deya biyain langa det speshalwan shet gulum ifad. En if yu wandim, wal yu gin deigim det bigwan naif, dumaji oni tharran na ai garram.” \p Wal Deibid bin tok, “Wal yu gibit mi, dumaji im brabli gudwan bigwan naif tharran.”\x + \xo 21:9 \xt 1 Sem 17:51\x* \p \v 10 Wal Deibid bin gajim det bigwan naif, en imbin gowei, dumaji imbin wandi ranawei brom King Sol, en imbin go langa Ekish det Filastain king deya langa det taun gulum Geth. \p \v 11 Wal ola boswan wekinmen blanga det Filastain king bin dalim det king, “Det men na det king blanga det kantri, en blanga im na ola gel bin densdens en jinginatbat. Detlot gel bin tok, ‘Sol bin kilim loda Filastain solja ded. Bat Deibid bin kilim bigismob ded.’” Lagijat na detlot boswan wekinmen bin tok.\x + \xo 21:11 \xt 1 Sem 18:7; 29:5\x* \p \v 12 Wal wen Deibid bin irrim olabat tok lagijat, imbin jinggabat det wed weya deibin tok, en afta imbin bradin blanga det Filastain king, dumaji det king bin sabi im na.\x + \xo 21:12 \xt Saam 56 \x* \p \v 13 Wal ebritaim wen detlot boswan wekinmen bin oldei luk Deibid, imbin oldei ekting jis laik imbin medwan. En ebritaim wen deibin oldei trai en grebum im, imbin oldei ekting brabli medwan, en imbin oldei kilimbat det dowapat langa det geit, en imbin oldei larrambat spit randan langa im wiska jis laiga medwan men.\x + \xo 21:13 \xt Saam 34 \x* \p \v 14 Wal det Filastain king bin dalim detlot boswan wekinmen blanga im, “Yumob luk na. Im medwan dijan. Wotfo yumob bin bringimap im iya langa mi? \v 15 Ai garram naf medwan pipul iya olredi. Ai nomo wandim yumob garra bringimap najawan medwan men iya langa main ronwan haus blanga meigim nyusans langa mi. Ai nomo wandim lagijat.” Lagijat na det king bin tok. \c 22 \s1 King Sol bin kilim ola serramonimen \p \v 1 Bambai na Deibid bin gowei brom det taun gulum Geth, en imbin go en jidan langa wan keib gulijap langa det taun gulum Edulam, en wen im femili olabat bin irrim imbin jidan deya langa det keib, deibin ol go en joinin langa im deya,\x + \xo 22:1 \xt Saam 57; Saam 142\x* \v 2 en bigmob najalot pipul bin go en joinap garram im du. Loda pipul hubin abum trabul en hubin owim mani en hubin nogudbinji bin ol majurrumap miselp langa im, en imbin jidan lida blanga olabat. Det namba blanga detlot men bin 400. \p \v 3 Brom deya Deibid bin go langa det taun gulum Mispa deya langa det kantri gulum Moweb, en imbin askim det king blanga det kantri, “Ai nomo sabi wanim God garra dum blanga mi. Wal yu larram main dedi en mami jidan iya raidap mi faindat.” \p \v 4 Wal det king bin tok yuwai, en Deibid bin libum im dedi en mami deya garram det king, en dubala bin jidan deya olataim wen Deibid bin jidanbat langa det keib. \p \v 5 Wal wandei wan speshalwan mesinja blanga God neim Ged bin kaman langa Deibid, en imbin dalim im, “Yu kaan kipgon jidanbat iya langa dijan kantri. Yu garra go en jidan langa det kantri blanga det Juda klen.” \p Wal Deibid bin teiknodis langa det speshalwan mesinja, en streidawei imbin gowei brom det keib, en imbin go langa det pleis gulum Hereth weya loda bigwan tri bin jandap. \p \v 6 Bambai na wandei King Sol bin go langa det taun gulum Gibiya, en imbin jidan andanith langa wan bigwan tri gulum temarisktri, en imbin abum det spiya blanga im langa im bingga, en ola boswan solja blanga im bin jandapbat raidaran langa im. \p Wal sambodi bin dalim im deibin faindim Deibid en im men olabat, \v 7 en wen King Sol bin irrim det wed, imbin gitwail, en imbin dalim im wekinmen olabat, “Ol yumob men brom det Benjamin klen, yumob main ronwan kantrimen. Wal yumob irrim mi na. Maitbi yumob reken Deibid garra gibit langa yumob kantri en meigim yumob jidan boswan blanga ola solja blanga im, \v 8 en maitbi blanga tharran na yumob meigimbat plen blanga trikimbat mi. Wotfo yumob nomo bin dalim mi main san Jonathan bin meigim pramis garram Deibid. Yumob nomo bin jinggabat mi. Yumob nomo bin dalim mi main san bin meigim plen garram Deibid blanga weidabat det rait taim blanga kilim mi ded.” Lagijat na King Sol bin tok. \p \v 9 Wal det men neim Doweg brom det kantri gulum Idam bin jandap deya garram ola boswan wekinmen blanga King Sol, en imbin dalim King Sol, “Aibin luk Deibid deya langa det taun gulum Nob. Imbin go en tok langa det serramonimen neim Ahimalek det san blanga Ahitab. \v 10 Det serramonimen bin askim YAWEI det trubala God wanim Deibid garra dum, en afta imbin gibit im daga, en imbin gibit im det bigwan naif blanga det dedbala Filastain men neim Galaiyath.” Lagijat Doweg bin tok.\x + \xo 22:10 \xt 1 Sem 21:7-9; Saam 52\x* \p \v 11 Wal wen King Sol bin irrim det wed, imbin jandim wed langa det serramonimen en im femili olabat blanga kaman langa im. \p Wal ola men langa det femili blanga det serramonimen bin ol serramonimen du, \v 12 en wen deibin go langa King Sol, imbin dalim det boswan serramonimen, “Ahimalek, yu irrim mi na.” \p En det serramonimen bin tok, “Yuwai, bos.” \p \v 13 En King Sol bin tok, “Wotfo yunbala Deibid meigimbat plen blanga bidim mi? Wotfo yubin gibit im daga en bigwan naif? En wotfo yubin askim God blanga im? Imbin tenawei brom mi, en im weidabat blanga det rait taim blanga kilim mi ded.” \p \v 14 Wal det serramonimen bin tok, “Nomo. Deibid im trubala langa yu, en im gudwan boswan solja blanga yu, en im ronwan lambarra blanga yu, en im bos blanga yu ronwan solja olabat, en ola pipul langa yu haus laigim im brabliwei. \v 15 Trubala dijan mi dalimbat yu. En aibin askim God blanga im jis laik aibin oldei dumbat. Bat minbala nomo bin meigim eni plen blanga bidim yu. Yu nomo wandi tok lagijat blanga mi en main femili olabat, dumaji ai nomo sabi enijing blanga detkain ting.” Lagijat na det serramonimen bin tok. \p \v 16 Wal King Sol bin tok, “Ahimalek, yu en yu femili olabat garra dai.” \p \v 17 Afta wen King Sol bin tok lagijat, imbin dalim detlot solja hubin jandapbat deya gulijap langa im, “Yumob stat kilimbat ded ol detlot serramonimen blanga YAWEI na, dumaji deibin meigimbat plen garram Deibid, en nomeda deibin sabi imbin gowei, bat stil dei nomo bin dalim mi.” \p Wal detlot solja nomo bin duwit langa King Sol, dumaji detlot serramonimen bin serramonimen blanga YAWEI. \p \v 18 Wal King Sol bin dalim Doweg det men brom det kantri gulum Idam, “Wal yu kilim olabat ded.” En Doweg bin duwit. \p Det seim dei gin Doweg bin kilim 85 serramonimen ded. Nomeda detlot serramonimen bin oldei werrimon det speshalwan shet gulum ifad, bat stil imbin kilim olabat ded, \v 19 en afta imbin go langa det taun gulum Nob weya detlot serramonimen bin oldei jidanbat, en deya na imbin kilim ola men en ola gel en ola biginini ded, en imbin kilim ded ola buligi en ola dongki en ola ship du. \p \v 20 Wal wanbala men bin gidawei. Imbin neim Abaiyatha, en imbin san blanga det boswan serramonimen. Imbin gajim det speshalwan shet gulum ifad, en imbin go en joinap garram Deibid, \v 21 en imbin dalim im hau King Sol bin kilimbat ded ol detlot serramonimen blanga YAWEI. \p \v 22 Wal wen Deibid bin irrim det stori, imbin tok, “Wen aibin luk Doweg deya langa det serramoni pleis, aibin sabi im garra go en dalim King Sol. Wal mi na bin meigim det trabul kaman langa yu femili olabat. \v 23 Wal yu garra jidan iya garram mi na, dumaji King Sol wandi kilim yunmi ded. Bat yu kaan bradin, dumaji yu jidan garram mi na.” Lagijat na Deibid bin tok. \c 23 \s1 Trabul langa det taun gulum Keila \p \v 1 Bambai na Deibid bin gedim wed weya detlot Filastain solja bin go en fait langa detlot Isreil pipul deya langa det taun gulum Keila, en deibin deigidawei ol detlot sid daga weya detlot Isreil pipul bin gajimbat brom olabat gadin. \p \v 2 Wal Deibid bin jinggabat detlot Isreil pipul, en imbin askim YAWEI det trubala God, “Yu wandim mi blanga go en fait langa detlot Filastain solja?” \p En YAWEI bin tok, “Yuwai. Yu go en fait langa olabat, en yu garra seibum detlot Isreil pipul deya langa Keila.” \p \v 3 Wal ol detlot solja blanga Deibid bin dalim im, “Wotfo wi garra go en fait langa detlot Filastain solja deya langa det taun? Melabat bradin, dumaji wi garram naf trabul iya langa dijan kantri olredi.” \p \v 4 Wal Deibid bin go en askim YAWEI wanmo, en God bin tok, “Yuwai. Yu garra go en fait langa detlot Filastain solja deya langa det taun, dumaji ai garra meigim yu bidim olabat.” \p \v 5-6 Brom deya Deibid en im solja olabat bin go langa det taun, en deibin fait langa detlot Filastain solja, en deibin bidim olabat brabliwei, en deibin deigidawei ola buligi brom detlot Filastain pipul. Lagijat na Deibid bin seibum ol detlot Isreil pipul deya langa det taun gulum Keila. En Abaiyatha det san blanga Ahimalek hubin gidawei brom King Sol basdam, bin deya garram Deibid garram det speshalwan shet gulum ifad. \p \v 7 Wal sambodi bin dalim King Sol weya Deibid bin go langa det taun, en Sol bin tok, “God bin gibit Deibid langa mi na, dumaji imbin pudum miselp langa trep weya im kaan kamat. Imbin gowin langa det taun garram bigwan wol raidaran langa im, en ai garra blokim detlot geit wulijim im kaan kamat.” \p \v 8 Wal King Sol bin majurrumap ola solja blanga im, en deibin go langa det taun blanga blokim ola roud blanga Deibid en im solja olabat. \v 9 Bat Deibid bin irrim King Sol bin kaminap blanga fait langa im, en imbin go en dalim Abaiyatha det serramonimen, “Yu bringimap det speshalwan shet gulum ifad iya langa mi.” \p \v 10 Wal wen det serramonimen bin bringimap det speshalwan shet, Deibid bin askimbat God na, “God, yu na YAWEI det God blanga ola Isreil pipul, en mi wekinmen blanga yu. Wal aibin irrim wed weya King Sol garra kaman iya langa dijan taun, en im garra binijimap ola pipul, dumaji mi iya. \v 11 Wal yu dalim mi na. Dislot pipul iya langa dijan taun garra hendimoba mi langa King Sol? Im trubala King Sol garra kaman iya? Wal yu na YAWEI det God blanga ola Isreil pipul, en mi askimbat yu blanga gibit mi ensa.” Lagijat na Deibid bin tok. \p Wal God bin gibit im ensa. Imbin tok, “Yuwai. King Sol garra kaman.” \p \v 12 Wal Deibid bin askim God igin, “Wal wotabat dislot pipul iya langa dijan taun? Dei garra hendimoba mi en main solja olabat langa King Sol?” \p Wal God bin tok, “Yuwai. Dei garra hendimoba yumob lagijat na.” \p \v 13 Wal wen God bin tok lagijat, streidawei Deibid en im solja olabat bin gowei brom det taun. Det namba blanga ola solja blanga im bin gulijap 600, en dei nomo bin stap langa eni pleis. Deibin jis kipgon. \p Wal wen King Sol bin gedim wed weya Deibid en im solja olabat bin gowei brom det taun, im nomo bin go langa det taun na. Imbin tenaran en gobek langa im ron taun. \s1 Deibid bin jidan langa hil kantri \p \v 14 Wal Deibid bin blandimbat miselp langa det hil kantri deya langa det deset kantri gulum Sif, en King Sol bin oldei trai en faindim im. Bat God nomo bin larram King Sol faindim im. \p \v 15 Wal Deibid bin jidan langa wan pleis gulum Horesh deya langa det deset kantri, en wen imbin deya, imbin gedim wed weya King Sol bin kamat langa det deset kantri blanga kilim im. \p \v 16 Wal det san blanga King Sol neim Jonathan bin sabi wanim im dedi bin wandi dum langa Deibid, en imbin go langa Deibid deya langa Horesh, en imbin gibit im gudbala wed blanga meigim im jidan strongbala, en imbin meigim im jinggabat weya God bin oldei maindimbat im. \v 17 Jonathan bin tok, “Yu nomo bradin. Main dedi kaan kilim yu, dumaji im sabi yu garra jidan king blanga ola Isreil pipul, en ai garra jidan sekan men langa yu.” \p \v 18 Afta wen Jonathan bin tok lagijat, dubala bin meigim pramis blanga jidan gudfren olagija. Dubala bin meigim det pramis langa YAWEI, en dubala kaan breigim det pramis. \p Afta na Jonathan bin gobek langa im ron kemp, en Deibid bin kipgon jidanbat deya langa det pleis gulum Horesh.\x + \xo 23:18 \xt 1 Sem 18:3\x* \p \v 19 Wal sambala pipul brom det taun gulum Sif bin go langa King Sol deya langa det taun gulum Gibiya, en deibin tok, “Deibid bin blandim miselp langa Horesh deya langa det hil gulum Hekila sauthsaid brom det pleis gulum Jeshimon.\x + \xo 23:19 \xt Saam 54\x* \v 20 Wal bos, melabat sabi yu wandimbat Deibid brabliwei, en if yu kaman langa melabat kantri, wal melabat garra meiksho yu garra grebum im.” \p \v 21 Wal Sol bin tok, “YAWEI garra gudbala langa yumob, dumaji yumob bin kain langa mi. \v 22 Wal yumob garra gobek en meigim ebrijing redi, en yumob garra faindat weya Deibid oldei jidan en hu oldei luk im deya langa det pleis, dumaji aibin gedim wed im brabli trikibala. \v 23 Yu si? Yumob garra faindat brabliwei weya im oldei blandimbat miselp, en streidawei yumob garra kambek en dalim mi, en det taim na ai garra kaman garram yumob. If im stil deya langa Juda, wal ai garra lukabat im raidap ai faindim im. Nomeda weya im blandim miselp deya langa det kantri, bat stil ai garra faindim im.” \p \v 24-25 Wal wen King Sol bin tok lagijat, detlot pipul bin gobek langa det taun gulum Sif, en streidawei King Sol en im solja olabat bin stat lukabat Deibid. \p Wal Deibid en im solja olabat bin jidan langa det kantri gulum Mayan deya langa det deset kantri sauthsaid brom det pleis gulum Jeshimon, en wen Deibid bin gedim wed weya King Sol bin go lukabat im, imbin shifdimbat im kemp langa det ston kantri deya gin, en wen King Sol bin gedim wed weya Deibid bin shifdimbat im kemp, imbin go lukabat im deya langa det ston kantri. \p \v 26 Wal King Sol en im solja olabat bin jidan wansaid langa det hil, en Deibid en im solja olabat bin jidan najasaid, en Deibid en im solja olabat bin trai en ranawei brom King Sol. Bat King Sol en im solja olabat bin gulijap na blanga gajim olabat. \v 27 Bat seimtaim wan men bin bringimap wed langa King Sol, “Yumob lafta kambek streidawei, dumaji ola Filastain solja bin kaman blanga teikoba langa wi kantri.” \p \v 28 Wal King Sol bin lafta libum Deibid en gobek langa im ron kantri blanga fait langa detlot Filastain solja. \p Wal dumaji King Sol bin lafta libum Deibid lagijat, deibin gibit neim langa det hil kantri weya deibin kadimat miselp. Deibin gulum det kantri Kadimat Miselp. Bat garram olabat ron langgus deibin gulum Selamalekoth. \p \v 29 Brom deya Deibid en im solja olabat bin gowei brom det pleis, en deibin go langa det kantri gulum Engedi, en deya na deibin blandimbat miselp. \c 24 \s1 Deibid bin kadim klos blanga King Sol \p \v 1 Bambai na wen King Sol bin binij faitfait langa detlot Filastain solja, imbin gedim wed weya Deibid bin blandimbat miselp langa det deset kantri gulijap langa det taun gulum Engedi. \p \v 2 Wal King Sol bin majurrumap 3,000 brabli gudwan Isreil solja, en imbin go lukabat Deibid en im solja olabat sanraisaid brom det hil gulum Wail Gout Rok, \v 3 en wen deibin kamat deya, deibin luk stakyad, en deibin luk keib deya du. \p Wal King Sol bin gowin langa det keib blanga toilit. Bat Deibid en im solja olabat bin blandimbat miselp deya insaid langa det keib olredi, dumaji det keib bin brabli bigwan,\x + \xo 24:3 \xt Saam 57\x* \v 4 en wen King Sol bin gowin, detlot solja bin dalim Deibid, “YAWEI det trubala God bin dalim yu im garra hendimoba yu enami langa yu, en imbin tok yu gin dum enijing yu wandim langa yu enami. Wal dijan na det rait taim blanga dum.” Lagijat na detlot solja blanga Deibid bin tok. \p Wal Deibid bin snikap langa King Sol na, en imbin kadimof det klos lilbit brom det kout weya King Sol bin werrimbat, en King Sol nomo bin sabi Deibid bin deya gin langa im. \p \v 5 Wal afta na Deibid bin fil nogud blanga det ting weya imbin dum langa King Sol, \v 6 en imbin dalim im solja olabat, “Ai nomo wandim YAWEI garra larram mi kilim main bos, dumaji God na bin pikimat im blanga jidan king blanga ola pipul. Wal ai kaan dum enijing langa im na, dumaji im nomo bin meigim miselp king. God bin meigim im jidan king.”\x + \xo 24:6 \xt 1 Sem 26:11\x* \v 7 Lagijat na Deibid bin tok. En im solja olabat bin lisin langa im, en dei nomo bin kilim King Sol. \p Wal wen Sol bin binij, imbin kamat atsaid brom det keib redi blanga gowei, \v 8 en Deibid bin kamat atsaid brom det keib biyain langa King Sol, en imbin jingat langa King Sol, “Bos!” \p Wal King Sol bin tenaran, en Deibid bin baudan langa graun blanga shoum rispek langa im, \v 9 en Deibid bin tok, “Wotfo yu oldei teiknodis langa detlot pipul hu dalimbat yu ai garra kilim yu? \v 10 Yu gin luk miselp ai kaan kilim yu, dumaji YAWEI bin hendimoba yu langa mi iya langa dis keib, en main solja olabat bin dalimbat mi blanga kilim yu. Bat aibin fil sori blanga yu, en aibin dalim olabat ai kaan dum enijing langa yu, dumaji YAWEI bin pikimat yu blanga jidan king. \p \v 11 “Wal yu luk iya, lambarra. Hu blanga dijan klos? Ai bina kilim yu garram main bigwan naif. Bat aibin kadimof oni klos blanga yu. Wal yu jinggabat na. Ai kaan fait langa yu. Ai nomo wandi kilim yu. Nomeda ai nomo bin dum enijing langa yu, bat stil yu oldei lukabat mi blanga kilim mi ded. \v 12 Wal YAWEI garra jadjim yunmi mijamet, en im kaan faindim enijing rong langa mi. Bat im garra faindim rong langa yu, en im garra panishim yu blanga ol detlot nogudbala ting weya yu oldei dumbat langa mi. \p \v 13 “Wal ai kaan kilim yu, dumaji yu sabi det wed weya im tok, ‘Nobodi kaan dumbat nogudbala ting. Oni nogudbala pipul.’ Wal ai kaan dum nogudbala ting langa yu. \p \v 14 “Wal yu jinggabat na. Yu king blanga ola Isreil pipul. En wanim yu oldei dum? Yu oldei weistimbat taim lukabat mi. Mi nomo enijing. Ai kaan dum enijing langa yu.\x + \xo 24:14 \xt 1 Sem 26:20\x* \v 15 Wal YAWEI garra jadjim yunmi mijamet blanga faindat hubin dum rong, en im garra jinggabat mi en album mi, en im kaan larram yu kilim mi.” Lagijat Deibid bin tok. \p \v 16 Wal wen Deibid bin binij toktok, King Sol bin askim im, “Lambarra, yu na tharran?” En imbin stat blanga krai na, \v 17 en imbin kipgon tok, “Trubala yubin tok. Yu nomo bin dum enijing rong langa mi. Bat aibin dum rong langa yu. Olataim aibin oldei tridimbat yu nogudbalawei. Bat stil yubin oldei gudbala langa mi, \v 18 en tudei na yubin shoum mi trubala yu gudbala langa mi, dumaji YAWEI bin hendimoba mi langa yu. Bat yu nomo bin kilim mi. \v 19 Nobodi kaan grebum det enami blanga im en larramgo im fri. Bat yubin dum lagijat langa mi. Wal YAWEI garra gudbala langa yu, dumaji yubin gudbala langa mi. \v 20 En ai sabi na trubala yu garra jidan king blanga ola Isreil pipul, en brom yu femili lain na ola king garra kamat. \p \v 21 “Wal yu garra meigim pramis langa mi en langa YAWEI. Yu garra pramis nomo blanga kilim main femili olabat, en yu garra larram det neim blanga main femili olabat kipgon olagija.” Lagijat na King Sol bin tok. \p \v 22 Wal Deibid bin meigim det pramis garram King Sol, en afta King Sol bin gobek langa im ron kemp, en Deibid en im solja olabat bin gobek langa det pleis weya deibin oldei blandimbat miselp. \c 25 \s1 Semyul bin dai \p \v 1 Bambai na Semyul bin dai, en ola Isreil pipul bin majurrumap miselp, en deibin kraikrai blanga im, en afta deibin berrim im bodi langa im ronwan kemp deya langa det taun gulum Rema. \s1 Deibid en Ebigeil \p \v 2-3 Afta na Deibid bin go en jidan langa det deset kantri gulum Paran. \p Wal wan men deya langa det taun bin neim Neibal. Imbin brom det femili gulum Keilab, en imbin brabli ritjmen. Imbin abum kantri langa det pleis gulum Kamul, en imbin abum 3,000 ship en 1,000 gout, en imbin abum brabli purdiwan waif du. Im waif bin neim Ebigeil, en imbin brabli kleba gel. Bat Neibal bin brabli nogudbala, en imbin oldei temperap kwikbala. \p Wal wandei Neibal bin deigimatbat detlot wul brom ola ship blanga im deya langa det pleis gulum Kamul, \v 4 en Deibid bin gedim det wed deya langa det pleis weya imbin jidanbat, \v 5-6 en imbin dalim tenbala yangmen blanga im, “Yumob garra go langa det pleis en faindim Neibal, en yumob garra sei gudei langa im blanga mi. Lagijat yumob garra tok, ‘Deibid im tok gudbalawei langa yu, en im wandim yu en yu femili olabat blanga jidan gudbalawei nomo garram eni trabul. \v 7 Imbin gedim wed weya yu deigimatbat detlot wul brom yu ship olabat, en imbin jandim melabat blanga dalim yu ola stakmen blanga yu bin deya langa melabat langa det deset kantri, en Deibid bin tridim olabat gudbalawei, en olataim weya deibin iya langa dijan pleis weya dei jidan tudei, nobodi bin stilim enijing brom olabat. \v 8 If yu nomo bilib langa melabat, wal yu gin askim yu stakmen olabat. Dei dalim yu. Wal melabat bin kaman langa yu tudei dumaji im speshalwan dei, en melabat garra abum padi, en Deibid wandim yu garra gudbinji langa melabat en gibit melabat sambala daga blanga abum det padi, dumaji Deibid im gudfren blanga yu, en melabat jis laiga wekinmen blanga yu du.’ Lagijat na yumob garra tok langa Neibal.” \p \v 9 Wal afta wen Deibid bin dalim detlot tenbala yangmen lagijat, deibin go langa Neibal, en deibin dalim im ebrijing wanim Deibid bin tok. Bat im nomo bin gibit ensa langa olabat streidawei. \p \v 10 Bambai na Neibal bin tok langa detlot yangmen. Nomeda imbin sabi Deibid, bat stil imbin tok, “Hu dijan Deibid yumob gulumbat? Ai nomo sabi im. Bat ai sabi loda wekinmen oldei ranawei brom olabat bos. \v 11 Wal ai kaan deigidawei det daga en dringk en bif brom main stakmen olabat en gibit langa najalot men weya ai nomo sabi.” \p \v 12 Wal wen Neibal bin tok lagijat, detlot yangmen bin gobek langa Deibid, en deibin dalim im ebrijing wanim imbin tok, \v 13 en wen Deibid bin irrim wanim Neibal bin tok, imbin dalim im wekinmen olabat, “Yumob go en gajim ol yumob faiting klos en enijing.” \p Wal deibin gajim ol detlot enijing blanga fait, en Deibid bin gajim ol im faiting ting du, en imbin deigim 400 solja garram im, en imbin libum 200 solja biyain blanga maindimbat ola enijing. \p \v 14 Wal wanbala wekinmen blanga Neibal bin go langa Ebigeil det waif blanga Neibal, en imbin tok, “Yubin irrim nyus? Deibid bin jandim sambala men brom det deset kantri blanga sei gudei langa melabat bos, en det bos blanga melabat bin tok nogudbalawei langa olabat. \v 15 Bat detlot men blanga Deibid bin oldei gudbala langa melabat. Wen melabat bin deya langa olabat, dei nomo bin gibit melabat eni trabul, en dei nomo bin stilim enijing brom melabat du, \v 16 en wen melabat bin lukaftumbat ola ship deya langa olabat, deibin oldei maindimbat melabat ebridei en ebrinait. \v 17 Wal yu garra jinggabat brabliwei wanim yu garra dum blanga dijan, dumaji dis ting garra meigim trabul blanga wi holot, en det bos blanga melabat im brabli nogudbala, en im nomo garram irriwol.” \p \v 18 Wal wen Ebigeil bin irrim det wekinmen tok lagijat, streidawei imbin gajim bigismob daga blanga deigim langa Deibid. Imbin gajim 200 damba, 2 skinbeig ful garram wain, 5 kukwan ship, 17 kilogrem kukwan sid daga, en bigmob detkain daga dei gulum reisan en fig. \p Afta na Ebigeil bin loudimap detlot daga langa sambala dongki, \v 19 en imbin dalim im wekinmen olabat blanga go lida langa im. Bat im nomo bin dalim im hasbin wanim imbin dumbat. \p \v 20 Wal Ebigeil en im wekinmen olabat bin go en deigim detlot enijing langa Deibid na, en hafwei langa roud wen deibin goran langa kona langa hilsaid, deibin midim Deibid en im solja olabat kaminap langa olabatwei. \p \v 21 Wal olawei langa det roud Deibid bin jinggabat lagijat, “Wotfo aibin maindimbat ola enijing blanga det men iya langa dijan deset kantri? Aibin gudbala langa im, en nobodi bin stilim enijing blanga im. Bat im nomo bin peiyimbek mi gudbalawei. \v 22 Wal if mi nomo kilim det men en im wekinmen olabat ded bifo sanrais, wal God garra kilim mi ded.” Lagijat na Deibid bin jinggabat wen imbin kaminap langa det roud. \p \v 23-24 Wal wen Ebigeil bin luk Deibid, streidawei imbin godan brom im dongki, en imbin nildan langa graun lida langa Deibid blanga shoum rispek langa im, en imbin askim im, “Bos, yu lisin langa mi na. Yu garra pudum bleim langa mi. \v 25 Yu kaan teiknodis langa Neibal, dumaji im nogudbala men, en det neim blanga im garram mining. Det neim im tok granggibala. Wal ai nomo bin deya wen yu wekinmen olabat bin kaman garram det wed brom yu. \p \v 26 “Wal ai dalim yu, bos. YAWEI det trubala God nomo bin larram yu kilim ola men ded blanga peibek. Trubala ai dalim yu, im na garra panishim ol detlot pipul hu nomo laigim yu en wandi ardimbat yu. Im garra panishim olabat jis laik im garra panishim Neibal. \p \v 27 “Wal bos, yu deigim dislot enijing weya aibin bringimap langa yu, en yu gibit langa yu men olabat, \v 28 en yu larramgo mi fri brom dis nogudbala ting weya bin hepin langa yu, dumaji YAWEI garra meigim yu jidan king, en ola king garra kamat brom yu femili olabat, dumaji yu oldei fait blanga YAWEI. Wal yu nomo wandi dumbat eni nogudbala ting brom tudei raidap yu dai. \v 29 En if enibodi garra lukabat yu blanga deigidawei yu laif, wal dei kaan kilim yu ded, dumaji YAWEI det God blanga yu garra lukaftumbat yu brabliwei, en im na garra deigidawei det laif blanga yu enami olabat. \p \v 30-31 “Wal bos, wen YAWEI dum ola gudbala ting weya imbin pramisim yu, en wen im meigim yu jidan king blanga ola Isreil pipul, wal yu kaan wori miselp en abum nogud filing, dumaji yu nomo bin peibek en kilimbat enibodi. En bos, wen YAWEI dum lagijat langa yu, wal yu garra jinggabat mi.” Lagijat na Ebigeil bin tok. \p \v 32 Wal Deibid bin dalim Ebigeil na, “YAWEI det God blanga ola Isreil pipul, en mi du gibit theingks langa im, dumaji imbin jandim yu langa mi tudei. \v 33 God garra tridim yu gudbalawei, dumaji yubin jinggabat blanga dum raitwei, en yubin stapam mi brom kilimbat detlot men ded blanga peibek. \v 34 Trubala ai dalim yu. YAWEI nomo bin larram mi meigim trabul blanga yu, dumaji if yu nomo bina kaman kwikbala langa mi, ai bina kilim Neibal en ola men blanga im ded bifo sanrais.” Lagijat na Deibid bin tok. \p \v 35 Wal Deibid bin deigim ol detlot enijing weya Ebigeil bin bringimap, en imbin dalim im, “Wal yu gobek langa yu kemp gudbinjiwei na, dumaji aibin lisin langa yu wanim yubin tok, en ai garra duwit langa yu. Ai kaan peibek enijing langa yu hasbin na.” \p \v 36 Wal Ebigeil bin gobek langa im kemp na, en imbin faindim im hasbin Neibal abumbat bigbala padi garram ebrijing jis laiga king. Imbin brabli gudbinji, dumaji imbin brabli drangk. \p Wal Ebigeil nomo bin dalim im enijing, dumaji imbin drangk. \p \v 37 Neksdei na wen Neibal bin soba, Ebigeil bin dalim im ebrijing wanim bin hepin, en wen imbin irrim det stori, imbin gida shok, en imbin deigim fit, en imbin dabulap det bodi holbit, \v 38 en tendeistaim YAWEI bin deigidawei det laif blanga Neibal, en imbin dai na. \p \v 39 Wal wen Deibid bin irrim det wed weya Neibal bin dai, imbin tok, “Ai gibit theingks langa YAWEI, dumaji Neibal bin tridim mi nogudbalawei, en blanga tharran na God bin peiyimbek im en deigidawei im laif, en im nomo bin larram mi dum enijing rong.” \p Afta na Deibid bin jandim wed langa Ebigeil blanga merrit langa im. \v 40 Detlot wekinmen blanga Deibid bin go langa Ebigeil deya langa det pleis gulum Kamul, en deibin tok, “Deibid bin jandim melabat blanga deigimbek yu, dumaji yu garra jidan im waif.” \p \v 41 Wal Ebigeil bin baudan langa graun blanga shoum rispek langa detlot wekinmen, en imbin tok, “Mi wekingel blanga im, en mi redi blanga dum enijing im wandim mi blanga dum.” \p \v 42 Afta wen imbin tok lagijat, streidawei imbin gidap, en imbin galimap langa im dongki, en imbin gajim detlot faibala wekingel blanga im, en deibin ol go garram detlot wekinmen blanga Deibid, en wen deibin kamat langa Deibid, Ebigeil bin merrit langa im. \p \v 43-44 Wal longtaim bifo Deibid bin merrit langa Ebigeil, imbin merrit langa Mikal det doda blanga King Sol. Bat King Sol bin gibit im doda blanga merrit langa najawan men neim Palti. Det men bin san blanga wan olmen neim Layish deya langa det taun gulum Gelim. Afta tharran Deibid bin merrit langa det gel neim Ahinowam brom det taun gulum Jesriyel, en Ebigeil bin jidan det namba thri waif blanga Deibid.\x + \xo 25:43-44 \xt 2 Sem 3:14-16\x* \c 26 \s1 Deibid bin snikap langa King Sol \p \v 1 Bambai na sambala men brom det deset kantri gulum Sif bin go langa King Sol deya langa det taun gulum Gibiya, en deibin dalim im Deibid bin blandimbat miselp langa det hil gulum Hekila deya wansaid langa det pleis gulum Jeshimon.\x + \xo 26:1 \xt Saam 54\x* \p \v 2 Wal streidawei King Sol bin gajim 3,000 gudwan Isreil solja, en deibin go langa det deset kantri blanga lukabat Deibid, \v 3 en wen deibin kamat langa det hil, deibin meigim kemp wansaid langa det roud. \p Wal Deibid bin stil deya langa det deset kantri. \v 4 Bat wen imbin irrim det wed weya King Sol bin kaman blanga lukabat im, imbin jandim sambala men snikinwei blanga faindat if King Sol bin deya, en wen deibin luk trubala imbin deya, deibin gobek en dalim Deibid, \v 5 en streidawei Deibid bin go en luk weya King Sol en det boswan solja blanga im bin jidan. Det boswan solja bin neim Ebna, en im dedi bin neim Nera. \p Wal Deibid bin luk King Sol en Ebna bin silip rait langa midul langa det kemp blanga olabat, en ola najalot solja bin silip raidaran langa dubala. \p \v 6 Wal dubala men neim Ahimalek en Ebishai bin deya garram Deibid. Ahimalek bin brom det traib gulum Hitait, en Ebishai bin abum braja neim Jowab, en dubala mami bin neim Seruwaiya. \p Wal Deibid bin askim dubala, “Hu garra kaman garram mi raidap langa det kemp blanga Sol?” \p En Abaishai bin tok, “Ai kaman garram yu.” \p \v 7 Wal midulnait na Deibid en Ebishai bin go langa det kemp blanga King Sol, en dubala bin luk King Sol en Ebna deya silip rait langa midul langa det kemp. Det spiya blanga King Sol bin jandap deya wansaid langa im hed, en ola solja blanga im bin silip raidaran langa dubala. \p \v 8 Wal Ebishai bin dalim Deibid, “Tudei na God bin hendimoba yu enami langa yu. Wal yu larram mi kilim im ded garram im ronwan spiya. Ai garra jis bugum im wantaim, binij. Im kaan gidap na.” \p \v 9 Wal Deibid bin tok, “Nomo! Yu kaan kilim im, dumaji YAWEI det trubala God bin pikimat im blanga jidan king blanga wi, en if enibodi garra kilim im, wal God garra panishim im. \v 10 Trubala ai dalim yu. YAWEI na garra kilim King Sol. Maitbi Sol garra dai wen im olmen o maitbi im garra dai wen im go en fait langa im enami olabat. Ai nomo sabi. \v 11 Bat ai sabi YAWEI kaan larram mi kilim det king weya imbin pikimat. Yunmi garra jis gajim det spiya en det jag garram woda deya wansaid langa im, en afta yunmi kambek.” Lagijat na Deibid bin tok langa Abaishai.\x + \xo 26:11 \xt 1 Sem 24:6\x* \p \v 12 Wal Deibid bin gajim det spiya en det jag, en afta dubala bin gowei, en nobodi bin luk dubala deya. Ol detlot solja nomo bin sabi wanim bin hepin, dumaji YAWEI bin meigim olabat holot dedsilip. \p \v 13 Wal Deibid bin go en galimap langa najawan hil deya, en imbin jandap ontop langa det hil lilbit longwei brom det kemp blanga King Sol, \v 14 en imbin jingat langa ol detlot solja blanga King Sol na, en imbin jingat langa det boswan solja neim Ebna du, “Ebna! Yu gin irrim mi?” \p Wal Ebna bin tok, “Hu tharran deya jinginatbat en weikimapbat det king?” \p \v 15 Wal Deibid bin tok, “Ebna, yu det boswan solja, indit? Yu gulum miselp bigbala men brom ola najalot men, indit? Wal wotfo yu nomo lukaftumbat det king? Im na bos blanga yu, indit? Wal sambodi bin deya tudei langa yumob kemp blanga kilim det king, \v 16 en yu, Ebna, yu nomo bin maindimbat im brabliwei. Wal trubala ai dalim yu. Yumob bina dai blanga tharran, dumaji YAWEI bin meigim det men jidan king, en yumob nomo bin maindimbat im gudwei. Yu lukabat det spiya blanga det king na. En weya det woda jag blanga im? Dubala bin deya wansaid langa im hed. Wal weya dubala na?” Lagijat na Deibid bin tok langa Ebna. \p \v 17 Wal King Sol bin irrim Deibid jinginat langa Ebna, en imbin sabi det bois blanga im, en imbin tok, “Deibid, main lambarra, im yu tharran?” \p Wal Deibid bin tok, “Yuwai, bos. Mi na. \v 18 En wotfo yu oldei stil rijimbat mi? Wanim aibin dum langa yu? Wanim rong ting aibin dum? \v 19 Wal bos, yu irrim mi na. If YAWEI bin meigim yu rijimbat mi oldei, wal sambodi garra gibit im ofring blanga meigim im gudbinji wulijim im garra meigim yu libum dis nogudbala ting weya yu wandi kilim mi ded. Bat if God nomo bin meigim yu rijimbat mi oldei, wal im garra panishim det sambodi hubin meigim yu dum dis nogudbala ting, dumaji det sambodi bin andimwei mi brom main ronwan kantri weya ola pipul bulurrumbat YAWEI, en imbin meigim mi jidan iya langa dijan kantri weya ola pipul bulurrumbat ola najalot drimin. \v 20 Wal yu kaan larram mi dai iya langa dijan kantri longwei brom det Seikridwan Tent blanga YAWEI. Yu na det king blanga ola Isreil pipul. Wal wotfo yu weistimbat taim lukabatbat mi? Mi nomo enijing. Wotfo yu oldei lukabat mi jis laiga hanta weya im lukabatbat wail bard blanga kilim?” Lagijat na Deibid bin tok. \p \v 21 Wal King Sol bin tok, “Deibid, aibin dum nogudbala ting langa yu. Bat ai kaan dum enijing langa yu na, dumaji yu bina kilim mi tudei. Bat yu nomo bin duwit. Mi brabli granggibala, en aibin dum brabli nogudbala ting. Wal main lambarra, yu lafta kambek na.” \p \v 22 Wal Deibid bin tok, “Bos, iya na det spiya blanga yu. Wal yu dalim wanbala yangmen blanga kaman en gajim dis spiya. \v 23 En yu irrim mi na. YAWEI oldei dum gudbala ting langa detlot pipul hu oldei bulurrum im brabliwei en dum ola gudbala ting weya im wandim olabat blanga dum. Tudei na imbin hendimoba yu langa mi. Bat ai nomo bin dum enijing langa yu, dumaji im na bin pikimat yu blanga jidan king. \v 24 Aibin jinggabat yu, en aibin larramgo yu fri, en lagijat na YAWEI garra jinggabat mi en larramgo mi fri brom main trabul olabat du.” Lagijat na Deibid bin tok. \p \v 25 Wal King Sol bin dalim Deibid, “Wal main lambarra, God garra gudbala langa yu, en im garra albumbat yu blanga ebrijing weya yu wandi dumbat.” Lagijat na King Sol bin tok. \p Afta na Deibid bin gowei brom deya, en King Sol en im solja olabat bin gobek langa olabat ron kemp. \c 27 \s1 Deibid bin jidan garram ola Filastain pipul \p \v 1 Bambai na Deibid bin jinggabat, en imbin tok, “Enitaim na King Sol garra kilim mi ded. Wal mobeda mi ranawei langa det kantri blanga ola Filastain pipul en jidan deya, dumaji if ai gowei brom main ron kantri, wal King Sol garra stap lukabatbat mi, en ai kaan wori blanga eni trabul.” Lagijat na Deibid bin tok miselp. \p \v 2-3 Wal Deibid en im 600 men olabat bin deigim olabat femili olabat, en deibin ol go langa King Ekish hubin san blanga Mayak deya langa det Filastain taun gulum Geth, en deibin jidan deya langa det taun garram King Ekish. \p Wal Deibid bin jidan deya garram im dubala waif Ahinowam en Ebigeil. Ahinowam bin brom det taun gulum Jesriyel, en Ebigeil bin brom det taun gulum Kamul weya imbin jidan waif blanga det dedbala men neim Neibal basdam. \p \v 4 Wal wen King Sol bin gedim nyus weya Deibid bin ranawei brom det Isreil kantri en go langa det Filastain taun, imbin lafta gibap, en im nomo bin lukabat im enimo na. \p \v 5 Afta na Deibid bin dalim King Ekish, “If yu gulum mi fren, wal yu gibit mi wan lilwan taun weya melabat garra jidan, dumaji melabat nomo wandi jidan iya langa dijan taun weya king oldei jidan.” \p \v 6 Wal King Ekish bin gibit im det taun gulum Siklag, en brom det taim na ola king hubin kamat brom det Juda klen bin oldei jidan bos blanga det taun. \p \v 7 Wal Deibid en im femili olabat en ola men blanga im bin jidan deya langa det Filastain kantri wan yiya en fobala mants, \v 8 en deibin oldei go en fait detlot pipul langa detlot thribala kantri gulum Geshuwa, Gesi en Amalek. Brom longtaim detlot pipul bin jidanbat langa detlot kantri olawei langa det najawan kantri gulum Shuya raidap langa Ijip. \p \v 9 Wal Deibid en im men olabat bin oldei bidim detlot pipul, en deibin oldei kilim ola men en wuman ded, en deibin oldei deigidawei ola ship en buligi en dongki en kemul en ola enijing blanga olabat, en afta deibin oldei gobek langa King Ekish, \v 10 en imbin oldei askim Deibid, “Weya yumob bin go fait?” \p Wal Deibid bin oldei tok trikibalawei, “Melabat bin go en fait sauthsaid langa det Isreil kantri gulum Juda, en melabat bin go en fait langa det kantri blanga ola Jeramiyel pipul, en melabat bin go en fait langa det kantri blanga ola Kenait pipul du.” \p \v 11 Wal wen Deibid bin oldei go en fait, imbin oldei kilim ebribodi ded, dumaji im nomo bin wandim enibodi blanga go en dalim detlot Filastain pipul deya langa det taun gulum Geth wanim bin hepin. Lagijat na Deibid bin oldei dumbat wen imbin jidan deya langa det kantri blanga ola Filastain pipul. \p \v 12 Wal King Ekish bin bilib langa Deibid, en imbin dalim miselp, “Imbin meigim im ron kantrimen olabat heidim im detmatj. Wal im lafta wek blanga mi olagija na.” \c 28 \p \v 1 Bambai na ola Filastain solja bin majurrumap miselp blanga fait langa ola Isreil solja, en King Ekish bin dalim Deibid, “Yu en yu solja olabat garra majurrumap miselp garram main solja olabat.” \p \v 2 Wal Deibid bin tok, “Im rait, dumaji mi wekinmen blanga yu, en yu garra luk garram yu ron ai hau mi oldei fait.” \p En King Ekish bin tok, “Wal mi gudbinji langa yu, en ai garra meigim yu jidan main ronwan blijiman weya yu garra maindimbat mi olagija.” \s1 King Sol bin go langa doktabala gel \p \v 3 Wal Semyul bin dai na en ola pipul langa Isreil bin krai nomo lilbit blanga im. Deibin berrim im bodi langa im ronwan taun gulum Rema. Afta wen det fyunral blanga Semyul bin binij, King Sol bin andimwei ola doktabala brom det kantri.\x + \xo 28:3 \xt Labid 20:27; Dyud 18:10,11; 1 Sem 25:1\x* \v 4 Wal wen detlot Filastain solja bin majurrumap miselp, deibin go en kemp gulijap langa wanbala taun gulum Shunam, en King Sol bin majurrumap ola Isreil solja, en deibin go en kemp langa det hil gulum Gilbowa, \v 5 en wen King Sol bin luk detlot Filastain solja olabat, imbin brabli bradin, \v 6 en imbin askim YAWEI det trubala God wanim im garra dum. Bat God nomo bin gibit im ensa. Im nomo bin gibit im drim, en im nomo bin shoum im det ensa garram det dubala speshalwan ston gulum Yuram en Thamam, en im nomo bin gibit im eni wed thru langa detlot speshalwan mesinja du.\x + \xo 28:6 \xt Nam 27:21\x* \p \v 7 Wal King Sol bin dalim im boswan wekinmen olabat, “Yumob go en lukabat doktabala, en wen yumob faindim im, ai garra kaman en askimbat im blanga album mi.” \p Detlot wekinmen blanga King Sol bin dalim im, “Wanbala doktabala gel im blandimbat miselp deya langa det taun gulum Endowa.” \p \v 8 Wal King Sol bin dresimap miselp na, en wen imbin naitaim, imbin go garram dubala wekinmen blanga tok langa det gel, en wen deibin kamat langa im, King Sol bin tok, “Yu garra askim ola spirit wanim ai garra dum, en ai garra dalim yu det neim blanga wan dedbala men, en yu garra meigim det spirit blanga im kamat.” \p \v 9 Wal det gel bin tok, “Wotfo yu kaman langa mi. Yu sabi wanim King Sol bin dum langa ola doktabala langa dijan kantri, indit? Wal maitbi yubin kaman blanga meigim trabul blanga mi en meigim mi dai du.” \p \v 10 Wal King Sol bin meigim brabli strongbala pramis langa det gel. Imbin tok, “Trubala ai dalim yu. Nobodi kaan panishim yu blanga dis ting.” \p \v 11 Wal det gel bin tok, “Langa hu ai garra jingat blanga yu?” \p En Sol bin tok, “Langa Semyul.” \p \v 12 Wal det gel bin jingat langa Semyul, en Semyul bin kamat langa im, en wen det gel bin luk Semyul, det gel bin brabli bradin, en imbin jingat adbala, en afta imbin dalim King Sol, “Wotfo yubin trikim mi? Yu na King Sol.” \p \v 13 Wal King Sol bin tok, “Yu nomo bradin blanga mi. Yu dalim mi na wanim yu gin luk.” \p En det gel bin tok, “Ai gin luk wan spirit kamat brom graun.” \p \v 14 Wal King Sol bin tok, “Wotkain im luk?” \p En det gel bin tok, “Im luk jis laiga olmen kaminap, en im werrimbat longwan kout.” \p Wal streidawei King Sol bin sabi Semyul tharran kaminap, en King Sol bin tjakamdan miselp langa graun blanga shoum rispek langa im. \p \v 15 Wal det spirit blanga Semyul bin tok, “Wotfo yu wandimbat mi? Wotfo yunbala bringimbek mi igin?” \p Wal King Sol bin ensim im, “Ai garram bigbala trabul, dumaji ola Filastain pipul bin kaman blanga fait langa mi, en God kaan tok langa mi enimo. Im kaan gibit mi drim, en im kaan gibit mi eni wed thru langa detlot speshalwan mesinja du, dumaji imbin gowei brom mi. Wal blanga tharran na aibin jingat langa yu blanga askim yu blanga dalim mi wanim ai garra dum.” \p \v 16 Wal Semyul bin tok, “Wotfo yu askimbat mi blanga album yu. Ai kaan dum enijing blanga yu, dumaji YAWEI bin gowei brom yu, en imbin meigim miselp enami blanga yu. \v 17 Wen aibin stil laibala, imbin dalim mi blanga dalim yu wanim im garra dum, en aibin dalim yu, en im dum det ting na. Yu sabi? Imbin deigidawei detlot Isreil pipul brom yu, en imbin pikimat Deibid blanga deigim pleis blanga yu en jidan king blanga ol detlot Isreil pipul.\x + \xo 28:17 \xt 1 Sem 15:28\x* \v 18 YAWEI bin dumbat lagijat na, dumaji basdam wen imbin dalim yu blanga binijimap ol detlot Amalekait pipul brabliwei, yu nomo bin duwit langa im.\x + \xo 28:18 \xt 1 Sem 15:3-9\x* \v 19 Wal im garra hendimoba yu en ola Isreil pipul langa detlot Filastain pipul. Tumorro na yu en yu thribala san garra faindim miselp iya langa dis pleis weya ola dedbala jidan, en YAWEI garra hendimoba ola Isreil solja langa detlot Filastain solja.” Lagijat na Semyul bin tok. \p \v 20 Wal wen King Sol bin irrim det wed, streidawei imbin tjakam miselp langa graun, dumaji imbin brabli bradin, en imbin leidan deya brabli wikwan, dumaji im nomo bin dagat enijing ol dei en ol nait. \p \v 21 Wal det gel bin go langa King Sol, en wen imbin luk King Sol bin brabli bradin, det gel bin dalim im, “Bos, ai nomo bin jinggabat main ron laif. Aibin dum wanim yubin wandim mi blanga dum. \v 22 Wal yu irrim mi na. Ai garra gibit yu daga, en yu garra dagat, en wen yu filim miselp strongbala, yu garra gowei.” \p \v 23 Wal King Sol bin tok, “Nomo. Ai nomo wandi dagat enijing.” \p Bat im wekinmen dubala bin kipgon dalimbat im blanga dagat, en imbin duwit langa dubala, en imbin gidap brom graun, en imbin jidan ontop langa bangk. \p \v 24 Wal streidawei det gel bin go en kilim im ronwan gabigabi weya imbin meigim go fetwan, en imbin gugum det bif, en imbin gajim flauwa, en imbin meigim damba nomo garram raising, \v 25 en imbin deigim det daga langa King Sol en im wekinmen dubala, en deibin dagat, en afta wen imbin stil dakbala, deibin gowei brom det gel. \c 29 \s1 Ola Filastain king nomo bin wandim Deibid \p \v 1 Afta na ol detlot Filastain solja bin shifdim olabat kemp langa det pleis gulum Afek, en ola Isreil solja bin kemp wansaid langa det springwoda deya langa det pleis gulum Jesriyel Beli. \p \v 2 Wal wen detlot Filastain solja bin gowei brom det feswan kemp blanga olabat, deibin abum 100 solja langa ebri grup, en tenbala grup bin boksimap miselp blanga meigim 1,000 solja, en lagijat na deibin bulurrum biyain langa detlot faibala king blanga olabat, en Deibid en im solja olabat bin bulurrumbat biyain langa detlot solja blanga King Ekish. \p \v 3 Wal wen detlot boswan Filastain solja bin luk Deibid en im solja olabat, deibin askim King Ekish, “Wotfo detlot Isreil solja olabat iya?” \p Wal det king bin tok, “Im rait, dumaji dijan Deibid. Imbin det boswan wekinmen blanga det Isreil king neim Sol basdam. Bat imbin jidan garram mi longtaim na, en ai nomo bin faindim enijing rong langa im. Im nomo bin dum enijing rong brom det taim weya imbin jidan garram mi raidap tudei.” \p \v 4-5 Wal detlot boswan solja bin gitwail langa det king, en deibin tok, “Nomo. Im kaan kaman en fait langa detlot Isreil solja garram wi, dumaji im mait tenaran en fait langa wi. Melabat sabi hu im. Blanga im na ola gel bin densdens en jinginatbat en tok, ‘King Sol bin kilim loda Filastain solja ded. Bat Deibid bin kilim bigismob ded.’ Wal yu garra lafta jandimbek im langa det taun weya yubin gibit im, dumaji if im wandim, im gin jis tenaran deya langa det fait en binijimap wi holot blanga meigim det Isreil king gudbinji langa im.” Lagijat na detlot boswan solja bin tok.\x + \xo 29:4-5 \xt 1 Sem 18:7; 21:11\x* \p \v 6 Wal King Ekish bin duwit langa olabat, en imbin jingat langa Deibid, “Trubala ai dalim yu. Ai sabi yubin oldei trubala langa mi, en im bina meigim mi gudbinji if yu bina fait wansaid garram mi, dumaji ai nomo bin faindim enijing rong langa yu brom det taim weya yubin jidan garram mi raidap tudei. Bat detlot najalot king nomo wandim yu garra fait garram melabat. \v 7 Wal yu lafta deigim yu solja olabat, en yumob garra gobek gudbinjiwei, en yu kaan jinggabat blanga dum enijing rong blanga meigim detlot king nogudbinji.” \p \v 8 Wal Deibid bin tok, “Bos, wanim aibin dum rong? Yu nomo bin faindim enijing rong langa mi brom det taim weya aibin jidan garram yu raidap tudei. Wal wotfo ai kaan kaman en album yu fait? Yu na main king en bos, indit?” \p \v 9 Wal det king bin tok, “Yuwai, ai sabi yubin oldei jidan gudwei langa mi jis laiga einjul brom God. Bat detlot najalot king bin tok yu kaan kaman garram melabat langa det fait. \v 10 Yu en ol detlot men blanga yu hubin gowei brom King Sol, yumob garra gidap ailibala en gowei brom iya bifo sanrais.” \p \v 11 Wal ailibala neksdei na Deibid en im solja olabat bin gobek langa det Filastain kantri, en ol detlot Filastain solja bin kipgon langa det pleis gulum Jesriyel Beli. \c 30 \s1 Deibid bin fait langa Amalekait pipul \p \v 1 Afta na tudeistaim Deibid en im solja olabat bin kamat langa det taun blanga olabat gulum Siklag, en deibin faindat detlot Amalekait pipul bin kaman langa det Isreil kantri gulum Juda sauthsaid, en deibin kaman langa Siklag du, en deibin barnimap det taun. \v 2-5 Dei nomo bin kilim enibodi deya. Bat deibin deigidawei ola gel en ola biginini en ola enijing blanga olabat, en deibin deigidawei det dubala waif blanga Deibid neim Ahinowam en Ebigeil du. \p Wal wen Deibid en im solja olabat bin luk wanim bin hepin langa det taun, deibin ol kraikrai brabliwei raidap deibin ol nokap.\x + \xo 30:2-5 \xt 1 Sem 25:42,43\x* \p \v 6 Wal Deibid bin faindim miselp langa trabul na, dumaji im men olabat bin brabli wail blanga olabat femili, en deibin wandi stonim Deibid ded. Bat YAWEI det trubala God blanga Deibid bin meigim im jandap strongbala, \v 7 en Deibid bin dalim det serramonimen neim Abaiyatha, det san blanga Ahimalek, “Yu bringimap det speshalwan shet gulum ifad.” \p Wal det serramonimen bin deigim det speshalwan shet langa im,\x + \xo 30:7 \xt 1 Sem 22:20-23\x* \v 8 en Deibid bin askim YAWEI, “Wanim ai garra dum? Ai garra go en ranimap detlot pipul hubin kaman iya en deigidawei ola femili blanga melabat? En if ai ranimap olabat, ai garra gajimap olabat?” \p Wal God bin tok, “Yu garra go en ranimap olabat, en yu garra gajimap olabat, en yu garra bringimbek ol detlot pipul weya deibin deigidawei.” \p \v 9-10 Wal Deibid en detlot 600 men blanga im bin go na, en wen deibin kamat langa det krik gulum Besowa, 200 men bin stap deya, dumaji deibin nokap, en Deibid en detlot najalot 400 men bin kipgon. \p \v 11-12 Bambai na detlot men bin faindim wanbala lilboi brom Ijip, en deibin deigim im langa Deibid, en deibin gibit im sambala figtri daga en reisan daga en woda, dumaji im nomo bin abum eni daga en woda blanga 3 dei. \p Wal afta wen det lilboi bin binij dagat, imbin filim miselp strongbala, \v 13-14 en Deibid bin askim im, “Blanga hu yu bos? En brom weya yubin kaman?” \p Wal det lilboi bin tok, “Mi brom Ijip, en mi wekinboi blanga wan Amalekait men. Melabat bin go en deigidawei ola enijing brom det kantri blanga ola Kerathait pipul en brom sauthsaid langa Juda en brom det kantri blanga ola Keilab pipul, en melabat bin go en barnimap det taun gulum Siklag du. En kambektaim main bos bin libum mi iya biyain, dumaji aibin sik.” Lagijat na det lilboi bin tok. \p \v 15 Wal Deibid bin askim im, “Yu gin deigim mi langa olabat?” \p Wal det lilboi bin tok, “Yuwai, ai gin deigim yu. Bat yu garra meigim pramis langa mi nomo blanga kilim mi o jandimbek mi langa main bos. Brabliwei yu garra meigim det pramis.” \p \v 16 Wal Deibid bin meigim det pramis langa det lilboi, en det lilboi bin deigim im raidap langa det pleis weya detlot Amalekait pipul bin kemp. \p Wal wen Deibid en im solja olabat bin kamat deya, deibin luk detlot Amalekait pipul bin ebriweya langa det kemp, en deibin dringgimbat en dagadagat en abumbat gudtaim, dumaji deibin gudbinji blanga ol detlot enijing weya deibin deigidawei brom det dubala kantri gulum Filastain en Juda. \p \v 17 Wal ailibala neksdei na Deibid en im solja olabat bin fait langa detlot Amalekait pipul raidap sangodan, en deibin kilim olabat ded. Oni 400 yangmen bin gidawei brom olabat garram olabat kemul. \p \v 18 Wal Deibid bin gedimbek det dubala waif blanga im, en imbin gedimbek ola pipul en ola enijing weya detlot Amalekait pipul bin deigidawei. \v 19 Nomo enijing bin mising. Ola femili blanga im men olabat en ola enijing blanga olabat bin deya, \v 20 en imbin gedim ola enimul du. \p Wal detlot men blanga Deibid bin deigimbek detlot enimul lida langa im olawei, en deibin tok, “Dislot ebrijing blanga Deibid.” \p \v 21 Wal deibin gobek langa det krik weya detlot 200 men hubin nokap bin weidabat, en wen deibin kamat deya, detlot 200 men bin go blanga midim olabat langa roud, en Deibid bin sei gudei langa olabat gudbinjiwei. \v 22 Bat sambala nogudbala men bin tok, “Dei nomo bin kaman garram wi. Wal wi kaan gibit olabat enijing brom dislot ebrijing weya wibin bringimbek. Oni olabat waif en biginini olabat dei gin abumbek.” \p \v 23 Wal Deibid bin tok, “Main braja olabat, yumob kaan dum lagijat langa dislot ebrijing weya YAWEI bin gibitbek langa wi. Imbin maindimbat wi, en imbin meigim wi bidim detlot enami blanga wi. \v 24 Wal nobodi kaan teiknodis langa yumob, dumaji ebribodi garra abum ebrijing seimwei. Detlot men hubin jidan iya biyain en maindimbat ola enijing garra gedim seimwei laik detlot men hubin go en fait.” \p \v 25 Wal wen Deibid bin tok lagijat, imbin meigim nyubala lowa blanga olabat. Ebritaim wen deibin oldei win langa fait, detlot solja hubin oldei fait en detlot solja hubin oldei maindimbat ola enijing bin lafta sherimat ola enijing brom det fait mijamet, en brom det taim na ola Isreil pipul bin oldei bulurrumbat det lowa. \p \v 26 Afta na wen Deibid bin kamat langa Siklag det taun blanga im, imbin jandim sambala enijing langa ola lida deya langa Juda hubin jidan fren blanga im, en imbin jandim wed langa olabat du, “Wal iya sambala enijing weya melabat bin deigidawei brom detlot enami blanga YAWEI.” \p \v 27-31 Wal Deibid bin jandim det wed en ol detlot enijing langa detlot Isreil pipul deya langa detlot taun gulum Bethel, Rema deya sauthsaid langa Juda, Jeitiya, Eroya, Sifmoth, Eshtamowa, Reikal, Homa, Borashan, Ethak, en Hebran, en langa det Jeramiyel klen en detlot Kenait pipul. En imbin jandim langa ola najalot taun weya Deibid en im men olabat bin go du. \c 31 \s1 King Sol en im san olabat bin dai \r Fes Kranakuls 10:1-12 \p \v 1-2 Wal detlot Filastain solja bin fait langa detlot Isreil solja deya langa det hil gulum Gilbowa, en deibin kilimbat bigmob Isreil solja ded, en ola najalot Isreil solja bin ranawei, en King Sol en detlot thribala san blanga im neim Jonathan, Abinadeb en Melkishuwa bin ol ranawei du. Bat detlot Filastain solja bin rijim olabat, en deibin kilim detlot thribala san blanga King Sol ded, \v 3 en deibin ol fait brabli adbala deya, en wan Filastain solja bin shudum King Sol garram bo en erro, en imbin ardim nomo lilbit. \p \v 4 Wal King Sol bin dalim det wekinmen hubin oldei garrimapbat ola faiting ebrjing blanga im, “Yu deigimat yu bigwan naif en kilim mi ded, dumaji ai nomo wandim detlot Filastain solja blanga kilim mi. Dei nomo sabi God, en dei mait mokimbat mi nogudbalawei.” Lagijat na King Sol bin tok. Bat det yangmen bin bradin blanga kilim im. \p Wal King Sol bin lafta deigimat im ronwan bigwan naif, en imbin tjakam miselp ontop langa det naif blanga kilim miselp ded, \v 5 en wen det yangmen bin luk King Sol bin ded, imbin tjakam miselp ontop langa im ronwan bigwan naif du, en imbin dai deya gin wansaid langa King Sol. \p \v 6 Wal lagijat na King Sol en im thribala san en det wekinmen blanga im bin dai, en langa det seimdei ol detlot solja blanga Sol bin dai du, \v 7 en det bednyus bin spredat langa detlot Isreil pipul hubin jidan deya langa det kantri brom det said langa det Jesriyel Beli raidap langa det Jodan Riba, en wen detlot Isreil pipul bin irrim det bednyus, deibin ol ranawei brom olabat taun, en ola Filastain pipul bin teikoba ol detlot taun blanga olabat. \p \v 8 Wal neksdei na detlot Filastain pipul bin gobek blanga pulumatbat ola enijing brom detlot dedbala Isreil solja, en deibin faindim detlot bodi blanga king Sol en im thribala san deya ontop langa det hil Gilbowa, \v 9 en deibin kadimof det hed blanga King Sol, en deibin deigimat det speshalwan klos weya imbin oldei werrimon blanga fait, en deibin dalim sambala mesinja blanga deigim det hed en klos ebriweya langa det Filastain kantri, en detlot mesinja bin dalimbat det nyus langa ola pipul en langa ola drimin blanga olabat deya langa ola serramoni pleis. \p \v 10 Afta na deibin pudum detlot faiting enijing blanga King Sol langa det serramoni pleis blanga det gelwan drimin blanga olabat gulum Estatei, en deibin neilimap detlot bodi blanga King Sol en im thribala san langa det bigwan wol deya langa det taun gulum Bethshan. \p \v 11 Wal detlot Isreil pipul brom det taun gulum Jeibesh deya langa det kantri gulum Giliyad bin irrim wanim detlot Filastain pipul bin dum langa det bodi blanga King Sol, \v 12 en deibin jandim sambala men hu nomo bin bradin blanga enijing, en detlot men bin trebulin olnait raidap deibin kamat langa det taun weya detlot bodi bin heinginap, en deibin pulumdan detlot bodi brom det wol, en deibin deigimbek detlot bodi langa olabat ronwan taun, en deya na deibin barnim detlot bodi, \v 13 en afta deibin gajim detlot boun, en deibin berrimap detlot boun andanith langa wan bigbala tri gulum temarisktri deya langa det taun, en dei nomo bin dagat daga fo wanbala wik blanga shoum rispek langa det dedbala king blanga olabat. \p Binij na.