\id 1CO Kriol Nth Aust 1 Corinthians (46 KR 1 co.txt) sildarwin@sil.org \h Fes Karinthiyans \toc3 1 Karin \toc2 Fes Karinthiyans \toc1 Fes Karinthiyans Trabul Langa Tjetjmob \mt1 Fes Karinthiyans \mt2 Trabul Langa Tjetjmob \ip Wal Pol bin raidimdan dijan leda langa ola Kristjan pipul langa wan taun gulum Korinth, dumaji deibin abum loda trabul langa det tjetj blanga olabat. Deibin oldei agamin gija en kadimat miselp, en deibin abum trabul blanga merrit, en deibin abum trabul blanga daga weya deibin yusum langa serramoni, en deibin oldei abum sebis nogudbalawei, en deibin reken wen Kristjan pipul dai, dei binij olagijawan. Wal Pol bin raidimdan dijan leda langa olabat blanga shoum olabat det trubalawei en blanga sodimat detlot trabul blanga olabat. \fig |src="HK-27D.TIF" size="col" ref="1:0" \fig* \c 1 \s1 Pol bin raidimdan leda \p \v 1 Orait, mi na Pol, en mi speshalwan mesinja blanga Jisas Krais, dumaji God bin wandim mi blanga jidan speshalwan mishanri, en im na bin pikimat mi. \p Wal mi raidimdan dijan leda langa ol yumob Kristjan pipul deya langa det taun gulum Korinth, en det braja blanga wi neim Sosanis im iya garram mi weya mi raidimdan dijan leda. \fig Korinth langa Gris|src="map 1 Cor 1 Kr.tif" size="col" ref="1:1" \fig* \p \v 2 Wal yumob na det tjetj blanga God, dumaji God bin pikimat yumob blanga jidan im ronwan pipul, en yumob blanga im na, dumaji yumob bin joinap garram Jisas Krais. En yumob jidan mijamet garram ol detlot najalot pipul ebriweya hu bilib en weship langa Jisas Krais det Bos blanga wi. Im Bos blanga detlot najalot pipul, en im Bos blanga wi du.\x + \xo 1:2 \xt Eks 18:1 \x* \p \v 3 Wal God det Dedi blanga wi en Jisas Krais det Bos blanga wi garra brabli kainbala langa yumob en lukaftumbat yumob en meigim yumob jidan gudbalawei. \s1 Pol bin gibit theingks \p \v 4 Wal mi oldei gibit theingks langa God blanga yumob, dumaji imbin brabli kainbala langa yumob, en imbin gibit yumob olkain gudbala ting, dumaji yumob bin joinap garram Jisas Krais. \fig |src="prayer.tif" size="col" ref="1:4" \fig* \p \v 5 Yu si? Yumob bin joinap garram Jisas Krais, en blanga tharran na God bin meigim yumob jidan brabli ritjwan. Bat mi nomo toktok blanga jidan ritjwan atsaidwei. Mi toktok blanga jidan ritjwan insaidwei. \p Yumob sabi? Yumob brabli ritjwan, dumaji yumob sabi det wed blanga God brabliwei, en yumob sabi toktok blanga det wed gudbalawei du. \p \v 6 Wal yumob jidan brabli ritjwan, dumaji wen aibin dalimbat yumob det gudnyus blanga Jisas Krais, yumob bin bilib langa det gudnyus brabli strongbalawei, \v 7 en blanga tharran na yumob bin gedim ol detlot speshalwan pawa weya God bin wandi gibit wi, en imbin gibit yumob ol detlot gudbala ting blanga yusum raidap det taim weya Jisas Krais det Bos blanga wi garra kambek en shoum miselp. \p Wal ai sabi yumob wandim det taim garra kaman, \v 8 en ai sabi God garra meigim yumob bilib strongbalawei raidap det dei weya Jisas Krais det Bos blanga wi garra kambek, en im garra meigim yumob bilib strongbalawei, dumaji wen Jisas Krais garra kambek, yumob kaan abum enijing rong langa yumob laif. \p \v 9 Yumob sabi na? God bin pikimat yumob blanga jidan gulijap garram Jisas Krais det san blanga im, en wi sabi God garra dum wanim imbin pramis. \s1 Kristjan pipul bin kadimat miselp \p \v 10 Wal main braja en sista olabat, yumob irrim mi na. Jisas Krais det Bos blanga wi bin gibit mi det rait blanga tok blanga im, en ai dalim yumob. Yumob garra jidan garram wanbala main en tok wanwei, en yumob kaan kadimat miselp en meigimbat miselp difrin. \p \v 11 Main braja en sista olabat, mi tok lagijat langa yumob, dumaji sambala pipul brom det femili blanga det gel neim Klowi bin dalim mi yumob oldei agamin gija. \p \v 12 Wal yumob sabi wanim mi toktok, dumaji sambala pipul brom yumob tok, “Melabat bulurrum Pol.” En najalot pipul tok, “Melabat bulurrum Apalas.” En najalot pipul tok, “Melabat bulurrum Pida.” En najalot pipul tok, “Melabat bulurrum Jisas Krais.” Lagijat na yumob oldei agamin gija.\x + \xo 1:12 \xt Eks 18:24 \x* \p \v 13 Wal yumob dalim mi na. Jisas Krais bin kadimat miselp en meigim miselp blendibala? Nomo! Im oni wanbala. En wotabat mi? Aibin dai langa det kros blanga yumob? Nomo! Ai nomo bin dai blanga yumob. En yumob nomo bin beptais garram main neim du. Yumob bin beptais garram det neim blanga Jisas Krais. \p \v 14 Wal mi gibit theingks langa God, dumaji ai nomo bin beptaisim yumob. Oni Krispas en Gaiyas aibin beptaisim.\x + \xo 1:14 \xt Eks 18:8; 19:29; Rom 16:23\x* \p \v 15 Yu si? Nobodi kaan tok imbin beptais garram main neim, dumaji ai nomo bin beptaisim enibodi. \p \v 16 Aibin foget blanga dalim yumob bifo blanga Stefanas en im femili olabat. Aibin beptaisim olabat du. Bat ai kaan jinggabat enibodi mowa.\x + \xo 1:16 \xt 1 Karin 16:15\x* \p \v 17 Wal ai nomo bin oldei beptaisimbat enibodi, dumaji Jisas Krais nomo bin jandim mi blanga beptaisimbat ola pipul. Imbin jandim mi blanga dalimbat olabat det gudnyus. En ai nomo bin oldei dalimbat det gudnyus garram olkainaba bigwan wed weya pipul kaan gajimap, dumaji if ai bina yusum detkain bigwan wed, wal detkain wed na bina deigidawei det pawa brom det trubala wed blanga det kros weya Jisas Krais bin dai. \p \v 18 Yumob sabi wanim mi tok blanga det kros? Detlot pipul hu garra go langa det helfaiya oldei toktok garram detkain bigwan wed, dumaji dei reken det trubalawan wed im siliwan. Bat blanga ol detlot pipul weya God garra seibum olabat, det trubalawan wed im det pawa blanga God. \v 19 Wi sabi tharran, dumaji langa oltestaman God bin tok, “Ai garra binijimap ola bigwan wed blanga ol detlot pipul hu reken miselp, en ai garra tjakidawei ola stori blanga ol detlot pipul hu reken dei sabi ebrijing.”\x + \xo 1:19 \xt Aisai 29:14\x* \fig |src="AP-14-14.tif" size="col" ref="1:19" \fig* \p \v 20 Wal wotabat ola pipul hu klebabala langa olabat main? En wotabat ol detlot pipul hu oldei ridimbat buk? En wotabat ol detlot pipul hu sabi toktok brabliwei langa dijan wel? Ai dalim yumob. Detlot wed weya detlot pipul oldei jinggabat miselp, wal God bin meigim ol detlot wed jidan nomo garram eni mining, dumaji nobodi kaan sabi God thru langa detkain wed weya pipul oldei jinggabat miselp.\x + \xo 1:20 \xt Job 12:17; Aisai 19:12; 33:18; 44:25 \x* \v 21 God im sabi ebrijing, en im na nomo larram enibodi sabi im thru langa olabat ronwan wed. \p Yu si? God bin meigim im ronwan plen blanga seibum pipul thru langa det wed weya loda pipul reken im siliwan. Det wed na det gudnyus weya wi oldei dalimbat pipul, en God im gudbinji blanga seibum detlot pipul hu bilib langa det wed na. \v 22 Bat detlot Juwish pipul kaan bilib langa det wed, dumaji dei wandi luk klebabala ting garra hepin. En detlot Jintail pipul kaan bilib langa det wed du, dumaji dei wandi irrim bigwan klebabala wed. \v 23 Bat wi nomo gibit olabat wanim dei wandim. Wi jis dalimbat olabat det wed blanga Jisas Krais weya imbin dai langa det kros. Bat detlot Juwish pipul kaan bilib langa det wed, dumaji olabat jinggabat det Boswan King blanga olabat kaan dai langa kros. Tharran na stapam olabat blanga bilib langa det wed. En detlot Jintail pipul kaan bilib langa det wed du, dumaji dei reken det wed im brabli siliwan. \v 24 Bat God bin pikimat sambala pipul blanga bilib langa im. Imbin pikimat sambala Juwish pipul en sambala Jintail pipul, en olabat sabi Jisas Krais na det wei blanga God, en im det pawa blanga God du. \p \v 25 Yu si? Loda pipul reken det pawa blanga God nomo enijing. Bat det pawa blanga im mowa strongbala langa enibodi pawa. En dei reken det plen blanga God im brabli siliwan. Bat God im sabi mowa langa enibodi. \p \v 26 Wal main braja en sista olabat, yumob jinggabat hau yumob bin jidan longtaim bifo God bin pikimat yumob, en yumob jinggabat wanim ola pipul bin reken blanga yumob. Bigmob pipul brom yumob nomo bin sabi ebrijing. Oni lilbit pipul bin sabi. En bigmob pipul brom yumob nomo bin abum eni pawa. Oni lilbit pipul bin abum pawa. En bigmob pipul brom yumob nomo bin jidan haibala pipul. Oni lilbit pipul bin jidan haibala. \p \v 27 Yu si? God nomo bin pikimat ola sabibala pipul en ola strongbala pipul. Imbin pikimat detlot pipul hu nomo sabi enijing en detlot pipul hu nomo garram eni pawa. En imbin pikimat olabat blanga meigim detlot sabibala pipul en detlot strongbala pipul sheim miselp. \p \v 28 Yumob sabi na? God bin pikimat detlot pipul hu jidan lobala en detlot pipul weya nobodi laigim. Imbin pikimat ol detkain pipul weya pipul reken olabat nomo enijing. En imbin pikimat ol detkain pipul na blanga meigim detlot pipul hu reken miselp haibala sheim miselp, en dei garra jinggabat dei nomo sabi enijing. \p \v 29 Yu si? Yumob kaan reken miselp en tok praudbalawei langa God, dumaji God na bin meigim yumob joinap garram Jisas Krais, \v 30 en Jisas Krais na det wei blanga wi blanga sabi God. Im na meigim wi jidan raitwei langa God, en im na meigim wi jidan ronwan pipul blanga God, en im na larramgo wi fri brom ola nogudbala ting weya wi oldei dumbat. \p \v 31 Yumob sabi na? If enibodi wandi reken miselp en tok praudbalawei, wal im kaan tok blanga im ronselp. Im garra tok blanga Jisas Krais det Bos blanga wi. Lagijat na im dalim wi langa oltestaman.\x + \xo 1:31 \xt Jera 9:24 \x* \c 2 \s1 Det Holi Spirit meigim wi sabi \p \v 1-3 Wal main braja en sista olabat, yumob jinggabat wen aibin kaman deya langa Korinth basdam blanga dalim yumob blanga God. Ai nomo bin strongbala. Aibin brabli bradin, en aibin sheiksheik nomo lilbit, en ai nomo bin tok brabliwei garram olkain bigwan wed, dumaji ai nomo bin wandi jinggabat enijing. Aibin wandi jinggabat oni blanga Jisas Krais en det kros weya imbin dai.\x + \xo 2:1-3 \xt Eks 18:9\x* \v 4-5 En wen aibin dalimbat yumob det gudnyus, ai nomo bin tok garram olkain bigwan wed blanga meigim yumob bilib langa mi. Nomo. Aibin tok garram det pawa blanga det Holi Spirit, dumaji ai nomo bin wandim bigwan wed garra meigim yumob bilib langa Jisas Krais. Aibin wandim det pawa brom God garra meigim yumob bilib langa im. \p \v 6 Yumob sabi? Wen ai tok langa ol yumob Kristjan pipul, ai nomo dalimbat yumob eni wed weya bin kamat brom pipul. En ai nomo dalimbat yumob eni wed weya bin kamat brom nogudbala spirit du, dumaji ol detlot nogudbala spirit garra binij. \p Yu si? Ai dalimbat yumob det wed weya bin kamat brom God, \v 7 en det wed na dalim wi blanga det plen blanga God. Imbin meigim det plen bifo imbin meigim ebrijing, en imbin meigim det plen dumaji imbin wandim wi garra sabi im thru langa im san Jisas Krais. Bat nobodi bin sabi det plen blanga God weya im garra meigim wi jidan garram det brabli shainiwan lait blanga im, dumaji imbin oldei blandimbat. \p \v 8 Wal nomeda God bin meigim det plen kamat na, bat stil ola boswan langa dijan wel nomo bin sabi det plen. If dei bina sabi det plen, wal dei nomo bina kilim Jisas Krais det Brabli Haibala Bos. \p \v 9 Yu si? God nomo bin shoum olabat det plen blanga im, dumaji “God bin meigim im ronwan plen blanga detlot pipul hu laigim im. Bat nobodi bin luk det plen, en nobodi bin irrim eni wed blanga det plen, en nobodi kaan sabi enijing blanga det plen.” Lagijat na im tok langa oltestaman.\x + \xo 2:9 \xt Aisai 64:4\x* \v 10-11 Bat God bin shoum wi det plen blanga im garram im Holi Spirit. \p Wal yumob jinggabat na. Nobodi sabi wanim enibodi jinggabat langa im main. Oni det spirit blanga im sabi wanim im jinggabat. En im seimwei blanga God. Oni det Holi Spirit blanga im sabi wanim im jinggabat. Oni im na sabi det plen blanga God. \p \v 12 Wal ai dalim yumob. Wi nomo bin gedim eni spirit brom dijan wel. Wibin gedim det Holi Spirit brom God. En wibin gedim det Holi Spirit blanga meigim wi sabi brabliwei det trubala wed weya God bin gibit langa wi. \p \v 13 Yu si? Blanga tharran na wen mi titjimbat det wed blanga God langa detlot pipul hu garram det Holi Spirit, ai nomo oldei tok garram ola wed weya pipul oldei jinggabat. Mi oldei tok garram ola wed weya det Holi Spirit oldei gibit wi. \p \v 14 Wal ai dalim yumob. Ol detlot pipul hu nomo garram det Holi Spirit kaan sabi det trubala wed weya kaman brom det Holi Spirit, dumaji det trubala wed nomo garram mining langa olabat, en dei kaan gajimap det mining, dumaji nobodi kaan sabi detlot wed wen im nomo garram det Holi Spirit. \p \v 15 Yu si? If yu garram det Holi Spirit insaid langa yu, wal yu gin gajimap det mining blanga ebrijing, en yu gin sabi wanim rait en wanim rong. Bat detlot pipul hu nomo garram det Holi Spirit kaan dalim yu wanim rait en wanim rong langa yu laif. \v 16 Wi sabi tharran, dumaji langa oltestaman im tok, “Nobodi sabi wanim God jinggabat langa im main. En nobodi kaan dalim im wanim blanga dum.” Bat God bin gibit wi det Holi Spirit, en wi na sabi det main blanga Jisas Krais.\x + \xo 2:16 \xt Aisai 40:13 \x* \c 3 \s1 Hau blanga jidan wekinmen blanga God \p \v 1-2 Wal main braja en sista olabat, wen aibin deya garram yumob, nomeda yumob bin bilib langa Jisas Krais, bat stil ai nomo bin tok langa yumob seimwei laik mi oldei tok langa ola najalot pipul hu garram det Holi Spirit. Mi oldei tok langa olabat garram det wed weya jidan jis laiga strongwan daga. Bat ai nomo bin tok langa yumob lagijat, dumaji yumob bin jidan jis laiga beibi weya nomo sabi enijing, en aibin lafta tok langa yumob seimwei laik mi oldei tok langa detlot pipul hu stil bulurrumbat olabat ronwei. Mi oldei tok langa olabat garram det wed weya jidan jis laik milk. En aibin lafta tok langa yumob lagijat du, dumaji yumob bin jidan jis laiga beibi weya im oldei dringgimbat milk.\x + \xo 3:1-2 \xt Hib 5:12,13 \x* \v 3 En stil tudei ai kaan tok langa yumob garram det strongwan wed, dumaji yumob stil jidanbat jis laik detlot pipul hu bulurrumbat olabat ronwei. \p Dijan weya mi tok im trubala, dumaji yumob oldei jelas miselp en agamin gija jis laik detlot pipul hu nomo bulurrum God. Yumob jidan jis laiga odinri pipul hu oldei bulurrumbat olabat ronwei. \p \v 4 Yumob sabi wanim mi tok? Sambala pipul brom yumob tok, “Melabat bulurrum Pol.” En najalot pipul tok, “Melabat bulurrum Apalas.” En wen yumob tok lagijat, wal ai sabi yumob bulurrumbat det wei blanga ola odinri pipul.\x + \xo 3:4 \xt 1 Karin 1:12 \x* \p \v 5 Wal yumob dalim mi na. Hu dijan Apalas? En hu dijan Pol? Nomeda minbala bin dalim yumob det gudnyus weya bin meigim yumob bilib, bat stil minbala nomo enijing. Minbala oni wekinmen blanga God, en minbala bin oni dumbat det wek weya God bin gibit langa minbala. \v 6 Aibin dalim yumob det gudnyus basdam jis laik det fama weya im plentimbat det sid, en afta Apalas bin kipgon titjimbat yumob jis laik det fama weya im kaman biyain en wodarimbat det gadin. Bat minbala nomo bin meigim det gudnyus wek langa yumob laif. God bin meigim det gudnyus wek langa yumob laif.\x + \xo 3:6 \xt Eks 18:4-11,24-28\x*\fig |src="GT1Cor0306PlantingTree.tif" size="col" ref="3:6" \fig* \p \v 7 Yu si? Det sambodi hu dalimbat det gudnyus, im nomo enijing. En det sambodi hu kaman biyain en titjimbat det gudnyus, im nomo enijing du. Oni God na im haibala, dumaji im na meigim det gudnyus wek langa yumob laif. \v 8 En det dubala hu dalimbat en titjimbat det gudnyus, wal dubala seim, en God garra peiyim dubala blanga det wek weya dubala dumbat. \p \v 9 Yumob sabi na? Minbala Apalas wek mijamet blanga God jis laik dubala fama weya dubala wek mijamet, en yumob na jis laik det gadin blanga God weya minbala oldei wek. \p En yumob jis laiga haus blanga God du. \v 10 God bin gibit mi speshalwan wek blanga bildimap det haus. Imbin meigim mi sabi hau blanga dum det wek brabliwei, en aibin bildimap det bodampat blanga det haus brabli strongbala, en brom deya det najawan men bin kaman en bildimap det hauspat. \p \v 11 Wal ai dalim yumob. Ebribodi garra jinggabat weya im bildimap det haus, dumaji God bin meigim Jisas Krais na det bodampat blanga det haus blanga im, en nobodi kaan meigim najawan bodampat blanga bildimap haus. \p \v 12-13 En ebribodi garra jinggabat hau im bildimap det haus ontop langa det bodampat, dumaji ebribodi wek garra kamat langa det dei weya Jisas Krais garra kambek, en God garra luk det wek weya ebribodi bin dum, en im garra testimbat ebribodi wek garram faiya, en det wek blanga detlot pipul hubin bildimap det haus garram gol en silba en purdiwan ston kaan barnap. Bat det wek blanga detlot pipul hubin bildimap det haus garram olkain wud en gras garra barnap.\fig |src="th01348b.tif" size="col" ref="3:12,13" \fig* \p \v 14 Wal if det wek blanga enibodi nomo barnap, wal God garra gibit im prais. \v 15 Bat if det wek blanga im barnap, wal God kaan preisim im. Bat God garra stil seibum im. Im jis laik det faiya bin gulijap binijimap im. \p \v 16 Maitbi yumob nomo sabi. Ol yumob Kristjan pipul, yumob na det serramoni pleis blanga God, en det Holi Spirit im jidanbat langa yumob.\x + \xo 3:16 \xt 1 Karin 6:19; 2 Karin 6:16 \x* \v 17 En if enibodi meigim nogud det serramoni pleis blanga God, wal God garra panishim im, dumaji det serramoni pleis blanga God im brabli seikridwan. En wanim det serramoni pleis? Yumob Kristjan pipul na jis laik det serramoni pleis. \p \v 18-19 Yumob sabi na? Yumob nomo wandi jinggabat nogudbalawei en bulurrum yumob ronwei. Pipul oldei jinggabat olkainwei blanga dijan wel, en dei reken miselp dei sabi ebrijing. Bat detkain ting weya dei oldei jinggabat nomo enijing langa God. \p Yu si? If enibodi wandi sabi det wei blanga God, en if im reken miselp klebabala langa det wei blanga dijan wel, wal im garra libum det klebabalawei en jidan jis laik im nomo sabi enijing en lisin langa God. Wi sabi tharran, dumaji langa oltestaman im tok, “God garra blokim detlot pipul hu reken dei sabi ebrijing, en im garra blokim olabat garram olabat ronwan klebabala plen.”\x + \xo 3:18-19 \xt Job 5:13 \x* \v 20 En langa oltestaman im tok lagijat igin. Im tok, “God sabi ebrijing weya detlot pipul jinggabat, en im sabi detlot ting nomo garram eni pawa.”\x + \xo 3:20 \xt Saam 94:11 \x* \p \v 21 Yumob sabi na? Yumob kaan laigim wanbala men en tok praudbalawei blanga det wanbala men blanga ola wed weya im dalimbat yumob, dumaji God bin gibit yumob ol detlot men blanga dalimbat yumob ebrijing. \p Yu si? God bin gibit yumob ebrijing. \v 22 Imbin gibit yumob Apalas en Pida, en imbin gibit mi langa yumob du. En imbin gibit yumob dijan wel en dijan laif en det greibyad du. En imbin gibit yumob tudei en tumorro du. Ol dislot ebrijing iya blanga yumob. \v 23 En imbin gibit yumob langa Jisas Krais. En Jisas Krais im blanga God. \c 4 \s1 Nomo reken miselp haibala \p \v 1 Wal wen yumob jinggabat mi en Apalas en Pida, yumob kaan jinggabat melabat jidan haibala men. Yumob garra jinggabat melabat wekinmen blanga Jisas Krais, en yumob garra jinggabat melabat jidan bos blanga detlot wed blanga God weya imbin oldei blandimbat bifo. \v 2 En ai dalim yumob. Melabat garra jidan trubala langa God, dumaji im na bin meigim melabat jidan wekinmen blanga im. \p \v 3 Bat if yumob reken mi nomo trubala langa God, wal ai kaan wori blanga tharran, dumaji ai nomo jinggabat enibodi weya kotimbat mi. \v 4 En ai nomo wori en kotim miselp blanga enijing weya aibin dum if im gudwan o nogudwan du, dumaji nomeda det filing blanga main im gudwan insaid, bat stil det filing kaan meigim mi jidan trubala langa God. \p Yumob sabi? Nobodi kaan kotim mi en faindat if mi trubala langa God. Oni Jisas Krais det Bos blanga wi gin kotim mi, dumaji im na main Bos. \p \v 5 Yu si? Wi nomo wandi kotimbat enibodi en tok im gudwan o nogudwan raidap det taim weya Jisas Krais garra kambek. Wi garra weit blanga im, dumaji im na garra meigim ebrijing kamat langa lait. Ola enijing weya pipul bin blandimbat garra kamat atsaid, en im garra shoum ebribodi wanim bin insaid langa ebribodi. En deya na God garra tok gudbinjiwei langa detlot pipul hubin trubala langa im. \p \v 6 Wal main braja en sista olabat, blanga meigim yumob sabi wanim mi toktok iya, aibin yusum minbala Apalas blanga shoum yumob, dumaji minbala wandi lenim yumob blanga jidan hau im dalim wi langa oltestaman. \p Yumob sabi na? Yumob kaan meigim det wanbala men haibala brom det najawan men. \v 7 En yumob kaan meigim miselp haibala langa enibodi du, dumaji ebrijing weya yumob garram, God bin gibit yumob. En if God bin gibit yumob, wal wotfo yumob reken miselp? \p \v 8 Ai sabi yumob Kristjan pipul deya langa Korinth reken yumob garram ebrijing yumob wandim. Yumob reken olredi yumob jidan brabli ritjwan, en yumob reken yumob jidan jis laiga haibala bos. En yumob reken yumob bin dum ebrijing yumob selp. \p Wal melabat wandim yumob garra jidan haibala, en melabat wandi jidan haibala garram yumob mijamet. \v 9 Bat langa main filing ai reken God bin meigim ola speshalwan mishanri jidan brabli lobala. Imbin meigim melabat jidan jis laik detkain prisana weya dei kilim olabat ded lida langa ola pipul blanga lukinat. Nomo oni pipul garra lukinatbat melabat. Ola einjul garra lukinat melabat du. \p \v 10 Yu si? Mi en ola najalot mishanri wek blanga Jisas Krais, en blanga tharran na ola pipul reken melabat granggibala. Bat yumob reken yumob nomo granggibala. Yumob reken yumob sabi ebrijing dumaji yumob bin joinap garram Jisas Krais. Yumob reken yumob strongbala en yumob jidan haibala en pipul laigim yumob. Bat melabat wikwan en melabat nomo jidan haibala en pipul nomo laigim melabat. \p \v 11 Wal ai dalim yumob. Raidap tudei na melabat kipgon jidanbat nomo garram daga en woda, en melabat nomo garram gudwan klos, en pipul oldei beldimbat melabat en mokimbat melabat, en melabat nomo garram eni kemp blanga silip. \v 12 Nomeda melabat oldei adwek garram melabat ron bingga, bat stil pipul oldei tok nogudbalawei langa melabat. En nomeda pipul oldei tok nogudbalawei langa melabat, bat stil melabat nomo tok nogudbalawei langa olabat. Melabat oldei tok langa olabat gudbalawei. En nomeda pipul tridim melabat nogudbalawei, bat stil melabat nomo gibap. Melabat oldei go thru langa det trabul.\x + \xo 4:12 \xt Eks 18:3\x* \v 13 En wen dei tok laiyawei blanga melabat, wal melabat oldei tok kainbalawei langa olabat. \p Yu si? Melabat na mishanri, en melabat jidan jis laik ola rabish iya langa dijan kantri weya pipul oldei tjakidaweibat. \p \v 14 Wal mi nomo dalimbat yumob dijan blanga meigim yumob sheim. Mi dalim yumob blanga gibit yumob woning, dumaji yumob jidan jis laik main ron biginini olabat, en ai laigim yumob detmatj. \v 15 Maitbi yumob garram bigmob titja blanga album yumob weya yumob bilib langa Jisas Krais. Bat yumob garram oni wanbala hubin album yumob jis laiga dedi weya im album im san. En mi na det dedi blanga yumob, dumaji aibin bringimap det gudnyus langa yumob. Det gudnyus na bin meigim yumob joinap garram Jisas Krais. \p \v 16 Wal yumob main biginini olabat, en blanga tharran na mi askim yumob blanga bulurrum det wei blanga mi.\x + \xo 4:16 \xt 1 Karin 11:1; Falip 3:17\x* \v 17 En mi jandim Timathi langa yumob blanga album yumob. Im jis laiga san blanga mi, en mi laigim im detmatj. Im trubala langa Jisas Krais det Bos blanga wi, en im garra meigim yumob jinggabat det wei blanga mi en hau mi bulurrum Jisas Krais. Im garra dalim yumob seimwei laik mi oldei titjimbat ola Kristjan pipul ebriweya. \p \v 18 Wal sambala yumob reken miselp, en yumob nomo teiknodis langa mi, dumaji yumob reken ai kaan kaman deya langa yumob. \v 19 Bat if Jisas Krais det Bos blanga wi wandim mi blanga kaman deya, wal ai garra kaman deya dregli. En ai garra faindat wanim detlot praudbala pipul toktok, \v 20 en ai garra faindat wotkain pawa dei garram, dumaji detlot pipul hu bulurrum God brabliwei nomo jis toktok. Dei garram det pawa blanga God langa olabat laif. \p \v 21 Wal wanim yumob wandim? Yumob garra kipgon jidanbat granggibalawei wulijim ai garra kaman deya en tok adbalawei langa yumob? O yumob garra streitinimat miselp wulijim ai garra kaman deya gudwei en tok isibalawei? \c 5 \s1 Kristjan pipul hu bulurrum det nogudbalawei \p \v 1 Wal aibin irrim brabli nogudwan stori blanga yumob Kristjan pipul deya langa Korinth. Ola odinri pipul nomo dum detkain nogudbala ting weya aibin irrim hepin langa yumob. Aibin irrim wan men deya bin merrit langa det sekan waif blanga im ronwan dedi.\x + \xo 5:1 \xt Dyud 22:30\x* \v 2 En yumob toktok praudbalawei deya! Wal dijan nogudbala ting nomo bin meigim yumob nogudbinji, en yumob nomo bin andimwei det men brom yumob tjetj. \p \v 3-4 Wal nomeda mi nomo deya langa yumob garram main bodi, bat stil main filing im deya garram yumob, en aibin olredi jadjim det men hubin merrit langa im dedi waif jis laik ai bina dum if ai bina deya garram yumob, dumaji Jisas Krais det Bos blanga wi bin gibit mi det rait blanga jadjim im. En wen yumob majurrumap miselp blanga miting, main filing garra deya garram yumob, en det pawa blanga Jisas Krais det Bos blanga wi garra deya du, \v 5 en deya na langa det miting yumob garra andimwei im brom det tjetj en hendimoba det men langa Seitin blanga binijimap det bodi blanga im wulijim God garra seibum det spirit blanga im langa det dei weya Jisas Krais det Bos blanga wi garra kambek. \p \v 6 Wal ai dalim yumob. Im nogud wen yumob toktok praudbalawei en reken miselp yumob gudbala, dumaji yumob sabi det nogudbala ting weya det men bin dum garra meigim ebrijing nogud. Im jis laik det raising weya wi pudum langa daga. Nomeda wi pudum oni lilbit raising, bat stil im meigim det daga go bigwan.\x + \xo 5:6 \xt Galei 5:9 \x* \p \v 7 Wal yumob garra tjakidawei det nogudbala ting en jidan gudbalawei, dumaji God bin meigim yumob nyubala pipul. Im jis laik langa det Pasoba Serramoni weya deibin oldei tjakidawei det raising en meigim det nyubala daga nomo garram raising. \p Wal Jisas Krais bin dai jis laiga sekrifais ofring blanga wi jis laik det lilwan ship weya deibin oldei kilim langa det Pasoba Serramoni,\x + \xo 5:7 \xt Eksa 12:5 \x* \v 8 en blanga tharran na wi kaan jidan garram nogudbala filing blanga enibodi en dumbat olkain nogudbala ting. Wi garra jidan gudbalawei insaidwei en trubalawei atsaidwei.\x + \xo 5:8 \xt Eksa 13:7; Dyud 16:3 \x* \p \v 9 Wal langa det leda weya aibin jandim langa yumob basdam, aibin dalim yumob nomo blanga meigim miselp fren blanga detlot nogudbala pipul weya oldei silipsilip gija en dum olkain nogudbala ting lagijat. \p \v 10 Wal wen aibin tok “nogudbala pipul”, maitbi yumob bin reken aibin tok blanga ol detlot odinri pipul hu oldei silipsilip gija en jidan gridibala en stilimbat enijing en weshipbat olkain drimin. Bat ai nomo bin tok blanga detlot odinri pipul, dumaji if ai bina dalim yumob nomo blanga tok langa detlot odinri pipul, wal yumob bina lafta gowei brom dijan wel blanga gidawei brom detlot pipul. \p Yu si? Aibin tok blanga Kristjan pipul. \v 11 En ai garra dalim yumob streidat iya langa dijan leda na. If enibodi gulum miselp Kristjan, en im kipgon dumbat detkain nogudbala ting, wal yumob kaan tok langa im. If eni Kristjan pipul oldei silipsilip gija o jidan gridibala o weshipbat olkain drimin o tokabat gija o jidan drangginbala o stilinbala, wal yumob kaan jidan fren garram detkain Kristjan pipul en dagat daga garram olabat. \p \v 12-13 Yumob sabi? Wi nomo garram det rait blanga jadjim ol detlot pipul hu nomo gulum miselp Kristjan, dumaji God na garra jadjim olabat. Bat wi garram det rait blanga jadjim detlot Kristjan pipul hu jidan langa wi tjetj, en wen dei dum nogudbala ting, wi garra jadjim olabat, dumaji langa oltestaman im tok, “Yumob garra andimwei detlot nogudbala pipul brom yumob tjetj.”\x + \xo 5:12-13 \xt Dyud 13:5; 17:7 \x* \c 6 \s1 Wen Kristjan pipul agamin gija \p \v 1 Wal yumob dalim mi na. Wen yumob Kristjan pipul agamin gija, wotfo yumob oldei go langa odinri pipul blanga streitinimat det trabul? Yumob garra larram Kristjan pipul streitinimat det trabul. \p \v 2 Maitbi yumob nomo sabi wanim garra hepin langa det laswan dei. Ola pipul blanga God garra jidan haibala, en God garra meigim olabat jadjim ola odinri pipul. En if yumob Kristjan pipul garra jadjim ola odinri pipul langa det laswan dei, wal wotfo yumob kaan streitinimat det trabul weya yumob abum tudei? \p \v 3 En maitbi yumob nomo sabi wi Kristjan pipul garra jadjim ola einjul du. En if wi garra jadjim ola einjul, wal trubala wi gin streitinimat ola trabul blanga wi weya wi jidan iya langa dijan kantri tudei. \p \v 4 Yumob sabi? Wen yumob agamin gija, yumob kaan go langa odinri pipul hu nomo haibala langa tjetjsaid. \v 5 Ai dalim yumob dijan blanga meigim yumob sheim, dumaji yumob bin oldei go langa detkain pipul na blanga streitinimat yumob trabul. \p Wal ai sabi yumob Kristjan pipul garram sambodi deya hu sabi hau blanga streitinimat yumob trabul. \v 6 Bat yumob nomo oldei go langa im. Yumob oldei deigim yumob Kristjan braja langa odinri pipul hu nomo bilib langa God blanga jadjim olabat. \v 7-8 Yumob agamin gija en deigim miselp langa odinri pipul blanga jadjim yumob, en tharran na shoum wi yumob nomo brabli Kristjan. \p Yu si? Yumob oldei dum nogudbala ting langa yumob Kristjan braja o sista olabat, en yumob oldei pulumat olabat enijing. Bat ai dalim yumob. Yumob nomo wandi dum nogudbala ting langa yumob Kristjan braja o sista olabat. Im mobeda yumob larram olabat dum nogudbala ting langa yumob. Nomeda olabat pulumat yumob enijing, bat stil yumob nomo wandi dum nogudbala ting langa olabat. \p \v 9-10 Yumob sabi detlot pipul hu kipgon dumbat nogudbala ting kaan go langa hebin. Ol detlot pipul hu oldei weship langa olkain drimin sheip, en detlot pipul hu oldei silipsilip gija, en detlot pipul hu oldei silip garram merrit pipul, en detlot men hu oldei silip gija, en detlot stilinbala, en detlot pipul hu oldei jidan gridibala, en detlot pipul hu oldei jidan drangginbala, en detlot pipul hu oldei tokabat najalot pipul, wal ol detkain pipul na kaan go langa hebin. En yumob nomo wandi larram enibodi dalim yumob difrin wed. \p \v 11 Wal basdam yumob bin jidan nogudbala lagijat du. Bat God bin klinim yumob brom det nogudbalawei, en imbin meigim yumob jidan blanga im ronwan pipul olabat, en imbin meigim yumob jidan raitwei langa im. Imbin meigim yumob jidan lagijat thru Jisas Krais det Bos blanga wi, en imbin meigim yumob jidan lagijat garram im Holi Spirit. \s1 Yu garra yusum yu bodi gudwei \p \v 12 Wal yumob jinggabat na. Maitbi sambala Kristjan pipul tok, “Wi gin dum enijing, dumaji Jisas Krais bin meigim wi jidan fri.” \p Wal im trubala tharran. En ai gin tok lagijat du. Ai gin tok, “Mi lau dum enijing.” Bat nomo ebrijing gudwan blanga wi, en ai nomo wandim enijing blanga jidan bos blanga mi.\x + \xo 6:12 \xt 1 Karin 10:23\x* \p \v 13 Yu si? Sambodi mait tok, “Daga im gudwan, dumaji God bin gibit wi daga blanga dagat, en imbin gibit wi binji blanga wandim det daga.” \p Wal im trubala tharran. Bat daga im nomo bigwan ting, dumaji God garra meigim det daga binij, en im garra meigim det binji blanga wi binij du. \p Yumob sabi wanim mi toktok iya? God nomo bin gibit wi bodi blanga yusum nogudbalawei en silipsilipbat garram enibodi. Imbin gibit wi bodi blanga yusum raitwei en blanga bulurrum Jisas Krais det Bos blanga wi. Det Bos na bin seibum det bodi blanga wi. \p \v 14 Yu si? God bin yusum im pawa blanga meigim Jisas Krais gidap laibala brom dedbala. En seimwei im garra meigim wi gidap laibala brom dedbala garram wi bodi du. \p \v 15 Yumob sabi? Wibin joinap garram Jisas Krais. Bat maitbi yumob nomo sabi yumob bodi bin joinap garram im du. \p Wal wanim wi garra dum garram wi bodi weya bin joinap garram Jisas Krais? Wi garra yusum wi bodi nogudbalawei en silip garram detkain gel hu oldei silipsilipbat garram eni men hu gibit im mani? Nomo. \v 16 Wi kaan yusum wi bodi nogudbalawei lagijat, dumaji if wi joinimap miselp langa detkain nogudbala gel, wal wi meigim miselp jidan wanbala garram det bodi blanga det gel. Wi sabi tharran, dumaji langa oltestaman im tok, “Wen dubala merrit, dubala jidan wanbala na.”\x + \xo 6:16 \xt Jen 2:24 \x* \p \v 17 Yumob sabi na? If wibin joinimap miselp garram Jisas Krais, wal imbin meigim wi jidan wanbala garram im Spirit, en wi nomo wandi meigim miselp jidan wanbala garram ola nogudbala ting na. \v 18 Wal yumob jinggabat na. Wen yumob dum enikain nogudbala ting, yumob nomo dum det nogudbala ting langa yumob ronselp. Yumob dum det nogudbala ting langa enibodi. Bat wen yumob dum detkain nogudbala ting weya pipul oldei silipsilip gija, yumob dum det nogudbala ting langa enibodi en langa yumob ronwan bodi du. \v 19 Wal yumob garra gowei brom detkain nogudbala ting weya pipul oldei silipsilip gija, dumaji yumob bodi jidan jis laiga det serramoni pleis blanga det Holi Spirit. God bin gibit yumob det Holi Spirit, en im jidan insaid langa yumob. Bat maitbi yumob nomo sabi yumob jidan jis laiga serramoni pleis blanga im. \p Yu si? Yumob nomo blanga yumob ronselp.\x + \xo 6:19 \xt 1 Karin 3:16; 2 Karin 6:16 \x* \v 20 Yumob blanga God, dumaji imbin baiyim yumob. Imbin pei garram det blad blanga Jisas Krais blanga meigim yumob jidan blanga im. En blanga tharran na yumob garra yusum yumob bodi raitwei blanga preisimbat God. \c 7 \s1 Merrit pipul en singul pipul \p \v 1 Wal ai garra gibit yumob ensa blanga det leda weya yumob bin jandim langa mi. \p Im orait if eni men nomo merrit. \v 2 Bat if im merrit, wal im garra abum im ronwan waif, en ola wuman garra abum olabat ronwan hasbin du, dumaji olkain nogudbala ting garra temtimbat olabat. \p \v 3 Wal det merrit men garra meigim im waif sedisfaid hau im waif wandim im garra silip garram im. En det merrit gel du garra meigim im hasbin sedisfaid hau im hasbin wandim im garra silip garram im, dumaji det bodi blanga det gel nomo blanga im ronselp.\fig |src="AP-00-14.TIF" size="col" ref="7:3" \fig* \v 4 Det bodi im blanga im hasbin du. En det bodi blanga det men nomo blanga im ronselp. Det bodi im blanga im waif du. \v 5 En det men kaan kadimat miselp en nomo larram im waif silip garram im. En seimwei du det gel kaan kadimat miselp en nomo larram im hasbin silip garram im. If dubala agri gija, wal im rait. Dubala gin kadimat miselp. Bat nomo olagija. Oni lilwail blanga prei, en afta dubala garra kipgon silipsilip gija, dumaji Seitin garra temtimbat dubala, en dubala nomo wandim im blanga bidim dubala weya dubala kaan hendulum miselp. \p \v 6 Wal ai nomo dalim yumob dijan blanga fosim yumob blanga merrit. Yumob gin merrit if yumob wandi merrit. \v 7 Bat ai reken im mobeda if yumob jidan singulbala jis laik mi. Bat God im gibit yumob det pawa blanga jidan hau im wandim yumob blanga jidan. Im wandim sambala pipul blanga jidan singulbala, en im wandim sambala pipul blanga merrit. \p \v 8 Wal mi tok langa ol yumob wido en ol yumob singulbala pipul na. Im mobeda blanga yumob blanga kipgon jidan singulbala seimwei laik mi. \v 9 Bat if yumob kaan hendulum miselp, wal yumob lafta merrit, dumaji yumob nomo wandim det filing blanga yumob blanga meigim yumob jinggabat olataim. Im mobeda yumob merrit. \p \v 10 Wal mi tok langa ol yumob merrit pipul na. Jisas Krais det Bos blanga wi bin gibit mi dijan wed streidat blanga dalim yumob. Ola waif kaan libum olabat hasbin. \v 11 Bat if eni waif libum im hasbin, wal im kaan merrit langa enibodi. Oni langa det seimwan hasbin igin. En im seimwei lagijat du blanga ola hasbin. Dei kaan libum olabat waif.\x + \xo 7:11 \xt Meth 5:32; 19:9; Mak 10:11,12; Luk 16:18 \x*\fig |src="AP-00-13.TIF" size="col" ref="7:11" \fig* \p \v 12 Wal mi tok langa ol yumob najalot pipul na. Nomeda Jisas Krais det Bos blanga wi nomo bin gibit mi dijan wed streidat, bat stil ai garra dalim yumob. If eni Kristjan men garram waif hu nomo bilib langa Jisas Krais, en im waif wandi kipgon jidan garram im, wal im kaan libum im waif. \v 13 En if eni Kristjan wuman garram hasbin hu nomo bilib langa Jisas Krais, en im hasbin wandi kipgon jidan garram im, wal im kaan libum im hasbin, dumaji God im Bos blanga det men weya merrit langa Kristjan gel. \v 14 En seimwei du God im Bos blanga det gel weya merrit langa Kristjan men. God im Bos blanga det dubala merrit pipul, en blanga tharran na dubala biginini olabat jidan blanga God du. Bat if God nomo bina jidan Bos blanga det dubala merrit pipul, wal detlot biginini blanga dubala bina jidan jis laik ola odinri pipul weya nomo bilib langa Jisas Krais. \p \v 15 Bat ai dalim yumob. If det hasbin nomo bilib langa Jisas Krais, en im wandi libum im Kristjan waif, wal im waif garra larramgo im. En seimwei du if det waif nomo bilib langa Jisas Krais, en im wandi libum im Kristjan hasbin, wal im hasbin garra larramgo im du. En if det men o det gel nomo bilib en im gowei na, wal det Kristjan hasbin o det Kristjan waif im fri brom det ting, dumaji God wandim wi garra jidan gudwei nomo garram eni trabul. \v 16 Bat wi nomo sabi wanim garra hepin. Maitbi det Kristjan waif garra seibum im hasbin o det Kristjan hasbin garra seibum im waif. \s1 Nomeda hau wi jidan \p \v 17 Wal mi oldei gibit dijan wed na langa ola Kristjan pipul langa ebri tjetj. Wi garra kipgon jidanbat hau wibin jidan wen God bin jingat langa wi, en wi garra kipgon jidanbat hau Jisas Krais det Bos blanga wi wandim wi blanga jidan. \p \v 18 Yu si? If yumob bin sekamsais bifo God bin jingat langa yumob, wal im rait, en yumob kaan meigim miselp jidan jis laik yumob nomo bin sekamsais. En if yumob nomo bin sekamsais bifo God bin jingat langa yumob, wal im rait du, en yumob kaan meigim miselp sekamsais. \v 19 Yumob kaan tjeinjim miselp, dumaji im nomo bigbala ting if yumob bin sekamsais, en im nomo bigbala ting if yumob nomo bin sekamsais du. Oni wanbala ting deya im bigwan. Yumob garra dum wanim God wandim yumob blanga dum. \p \v 20 Yumob sabi? Yumob garra kipgon jidanbat hau yumob bin jidan wen God bin jingat langa yumob. \v 21 If yumob bin jidan detkain wekinmen o wekingel hu jidan jis laiga prisana bifo God bin jingat langa yumob, wal yumob kaan wori blanga tharran. Yumob garra kipgon jidan detkain wekinmen o wekingel. Bat if yumob bos wandi larramgo yumob fri, wal yumob garra jidan fri. \p \v 22 Mi dalim yumob lagijat, dumaji nomeda yumob bin jidan wekinmen o wekingel jis laiga prisana wen God bin jingat langa yumob, bat stil yumob jidan fri blanga Jisas Krais det Bos blanga wi. En if yumob bin jidan fri wen God bin jingat langa yumob, wal yumob jidan jis laiga wekinmen o wekingel blanga Jisas Krais det Bos blanga wi. \p \v 23 Yumob sabi wotfo yumob jidan lagijat? Dumaji God bin baiyim yumob. God bin pei blanga yumob garram det blad blanga Jisas Krais. En blanga tharran na yumob kaan larram enibodi iya langa dijan kantri jidan brabliwan bos blanga yumob. \p \v 24 Main braja en sista olabat, yumob sabi na? Yumob garra kipgon jidanbat seimwei hau yumob bin jidan bifo wen God bin jingat langa yumob, en yumob garra kipgon bulurrumbat im du. \s1 Singul pipul en widogel \p \v 25 Wal ai garra gibit yumob ensa blanga ola singul pipul weya yumob bin askim mi langa det leda. Jisas Krais det Bos blanga wi nomo bin dalim mi streidat wanim blanga tok langa yumob. Bat ai garra stil dalim yumob wanim mi jinggabat, dumaji Jisas Krais det Bos blanga wi bin kain langa mi weya imbin pikimat mi blanga jidan mishanri blanga im, en yumob garra trastim mi blanga dalim yumob raitwei. \p \v 26 Wal ai sabi yumob Kristjan pipul abum loda trabul tudei weya yumob bulurrumbat Jisas Krais, en ai reken im mobeda yumob kipgon jidanbat seimwei hau yumob jidan tudei. \v 27 If yu garram waif, wal nomo andimwei im. En if yu nomo garram waif, wal nomo lukabat waif. \v 28 Bat if yu faindim waif, wal im rait. Yu nomo bin dum nogudbala ting. En if eni singulgel faindim hasbin, wal im nomo bin dum nogudbala ting du. Bat ai dalim yumob. Ola merrit pipul garra abum olkain trabul langa dijan wel weya dei garra lukaftumbat olabat femili, en ai nomo wandim yumob singul pipul garra abum detkain trabul. \p \v 29 Main braja en sista olabat, yumob sabi wotfo aibin tok lagijat? Dumaji wi nomo garram blendi taim. \p Wal ai dalim yumob. Brom tudei na ol detlot pipul hubin merrit garra oldei jinggabat Jisas Krais det Bos blanga wi brabliwei seimwei laik detlot pipul hu nomo bin merrit en hu abum blendi taim. \v 30 En detlot pipul hu kraikrai en detlot pipul hu laflaf kaan oldei jinggabat ol detlot ting. En detlot pipul hu baiyimbat olkain ting kaan jinggabat ol detlot ting blanga olabat. \v 31 En detlot pipul hu yusumbat ola enijing langa dijan kantri garra jidan jis laik dei nomo oldei jinggabat detlot enijing. Ol wi Kristjan pipul garra jidan lagijat na, dumaji dijan wel weya wi jidan tudei im kaan jidan olagijawan. \p \v 32 Yumob sabi na? Ai wandim yumob garra jidan en nomo wori blanga enijing. \p Wal wi sabi det men hu nomo garram waif oldei gibit miselp langa det wek blanga Jisas Krais det Bos blanga wi, dumaji im oldei jinggabat wanim im garra dum blanga meigim Jisas Krais gudbinji. \v 33 Bat det men hu garram waif oldei gibit miselp langa ola enijing langa dijan wel, dumaji im oldei jinggabat im waif en hau im garra meigim im waif gudbinji, \v 34 en im garra faindim miselp langa midul. \p En im lagijat du langa ola gel. Det widogel en det yanggel oldei gibit miselp langa det wek blanga Jisas Krais det Bos blanga wi, dumaji detkain gel wandi gibit miselp holbit langa Jisas Krais brabliwei en wek blanga im. Bat det gel hu garram hasbin oldei gibit miselp langa ola enijing langa dijan wel, dumaji im oldei jinggabat im hasbin en hau im garra meigim im hasbin gudbinji. \p \v 35 Wal mi nomo dalim yumob dijan blanga meigim ad blanga yumob. Mi dalim yumob blanga album yumob, dumaji ai wandim yumob garra jidan raitwei hau God wandim yumob blanga jidan, en ai wandim yumob garra gibit miselp langa Jisas Krais det Bos blanga wi brabliwei. \p \v 36 Wal ai garra tok na blanga detlot pipul hubin pramisimbat miselp blanga merrit. Maitbi afta dei garra tok nomo blanga merrit. Bat maitbi det men kaan hendulum det filing blanga im weya im wandim det gel, en maitbi im tridim det gel jis laik imbin olredi merrit langa im. Wal if det men reken dubala garra merrit, wal dubala lafta merrit. En wen dubala merrit, wal tharran im rait. \p \v 37 Bat if det men bin jinggabat nomo blanga merrit langa det gel, en im reken God nomo wandim im blanga merrit, en if im gin hendulum det filing blanga im, wal im garra kipgon jidanbat singulbala en nomo merrit langa det gel. En wen im dum lagijat, wal tharran im rait du. \p \v 38 Yu si? If det men merrit langa det gel, wal im gudbala ting tharran. Bat if det men nomo merrit langa det gel, wal ai reken im mobeda blanga dubala. \p \v 39 Wal ai garra tok langa yumob blanga ola merrit gel na. Dei garra kipgon jidanbat garram olabat hasbin raidap olabat hasbin dai. Bat afta wen eni gel hasbin dai, det widogel im fri blanga go en merrit langa najawan men. Bat im kaan merrit langa eni men. Oni langa det men hu bulurrum Jisas Krais det Bos blanga wi. \v 40 Bat ai reken det widogel garra brabli gudbinji if im kipgon jidanbat singulbala. En ai gin tok lagijat, dumaji ai garram det Holi Spirit jis laik yumob garram, en im na meigim mi sabi. \c 8 \s1 Yu garra jinggabat yu braja en sista \p \v 1 Wal langa det leda weya yumob bin jandim langa mi, yumob bin askim mi blanga det bif weya detlot najalot pipul oldei gibit jis laiga sekrifais ofring langa detlot drimin blanga olabat. \p Wal ai sabi yumob reken yumob sabi ebrijing blanga detkain ting. Bat wen enibodi reken im sabi ebrijing, wal im meigim miselp haibala. \p Yu si? If yumob reken yumob sabi ebrijing, wal yumob meigim miselp haibala langa najalot pipul. Bat if yumob laigim detlot pipul, wal yumob kaan jinggabat miselp. Yumob garra jinggabat olabat en album olabat en meigim olabat jidan strongbala. \p \v 2 Yumob sabi? If yumob reken yumob sabi ebrijing, wal im shoum wi yumob nomo sabi ebrijing brabliwei. \v 3 Bat God sabi detlot hu laigim im brabliwei. \p \v 4 Wal wotabat det bif weya deibin gibit jis laiga sekrifais ofring langa detlot drimin? Wi gin dagat detkain bif? \p Wal yumob jinggabat na. Wi sabi ol detlot drimin nomo enijing, dumaji oni wanbala trubala God im jidan. \p \v 5 Yu si? Pipul bilib langa olkain drimin langa skai en iya langa graun, en nomeda bigmob drimin en detkain bos jidan, bat stil oni wanbala trubalawan God im jidan blanga wi. \v 6 Im na det trubalawan Dedi God hubin meigim ebrijing. En blanga im na wi jidanbat iya. En seimwei gin oni wanbala Brabliwan Bos im jidan, en det Bos na im Jisas Krais. Thru im na God bin meigim ebrijing, en im na meigim wi jidan garram det olagijawan laif. \p \v 7 Wal loda Kristjan pipul nomo sabi oni wanbala trubala God jidan, dumaji deibin bulurrumbat ol detlot najalot drimin longtaim, en olabat jidan wikwan, dumaji det filing blanga olabat nomo sabi brabliwei wanim rait en wanim rong, en wen dei dagat eni bif weya enibodi bin yusum langa serramoni, wal dei reken det bif im blanga detlot drimin, en dei reken im nomo rait blanga olabat blanga dagat det bif. Bat stil dei dagat det bif, en im meigim olabat nogud, dumaji dei dum wanim dei reken im nomo rait blanga olabat blanga dum. \v 8 Bat dei nomo sabi brabliwei det daga kaan meigim wi jidan hau God wandim wi blanga jidan. Nomeda wi dagat det daga o libum det daga, bat stil wi jidan seimwei. \p \v 9 Yumob sabi? Yumob fri blanga dagat enikain daga. Bat yumob garra wotjim miselp, dumaji nomeda yumob fri blanga dagat enikain daga, bat stil yumob nomo wandi meigim detlot wikwan braja o sista blanga yumob dum nogudbala ting. \p \v 10 Yu si? Yumob sabi yumob lau dagat detkain daga. Bat maitbi det filing blanga yumob braja o sista im wikwan, en det filing blanga im dalim im, im nomo lau dagat detkain daga. En if im luk yumob dagat detkain daga deya langa det serramoni pleis, wal im garra dagat det daga du, en det daga garra meigim im nogud, dumaji im dum wanim im reken im nomo lau dum. En yumob na meigim im dum det nogudbala ting. \p \v 11 Yumob sabi na? Yumob garra oldei jinggabat yumob wikwan braja en sista olabat, dumaji Jisas Krais bin dai blanga olabat du. En if yumob dagat det daga, dumaji yumob sabi yumob fri blanga dagat, wal yumob garra meigim detlot wikwan braja o sista blanga yumob kipgon dumbat nogudbala ting, \v 12 en yumob garra meigim det wikwan filing blanga im go nogud, en yumob garra meigim im gowei olagijawan. En wen yumob dum det nogudbala ting langa yumob braja o sista lagijat, yumob dum det seimwan nogudbala ting langa Jisas Krais du. \p \v 13 Wal ai dalim yumob. If mi dagat eni daga weya meigim main braja o sista dum nogudbala ting, wal ai kaan dagat det daga, dumaji ai nomo wandi meigim im dum nogudbala ting. \c 9 \s1 Mishanri garram rait blanga gedim pei \p \v 1 Wal yumob sabi mi jidan fri, en yumob sabi mi jidan speshalwan mishanri, en yumob sabi aibin luk Jisas det Bos blanga wi, en yumob bilib langa im na, dumaji aibin dum det wek weya imbin gibit langa mi blanga dum. \p \v 2 Wal maitbi sambala pipul reken mi nomo speshalwan mishanri blanga olabat. Bat mi speshalwan mishanri blanga yumob, dumaji yumob bin bilib langa Jisas Krais thru det wek weya aibin dalimbat yumob det gudnyus. Yumob pruf mi jidan speshalwan mishanri. \p \v 3 Wal wen enibodi wandi testim mi blanga faindat if trubala mi jidan speshalwan mesinja, wal mi oldei tok lagijat. \v 4-5 Mi tok, “Pida en ola braja blanga Jisas en ola najalot speshalwan mishanri garram det rait blanga meigim pipul peiyim olabat garram daga en dringk blanga det wek weya dei dumbat. En dei garram det rait blanga deigim olabat Kristjan waif ebriweya weya dei oldei go wen dei dumbat det wek. Wal ai garram det rait du blanga meigim pipul peiyim mi garram daga en dringk blanga det wek weya mi dumbat. En if ai bina abum waif, wal ai bina abum det rait du blanga deigim im ebriweya weya mi oldei go wen mi dumbat det wek.” \v 6 Lagijat na mi oldei dalimbat enibodi hu wandi testim mi, dumaji sambala pipul reken minbala Banabas nomo garram det rait. Dei reken minbala garra wek blanga gedim minbala ron enijing, dumaji minbala nomo mishanri. \p \v 7 Wal yumob dalim mi na. Wen enibodi joinap langa ami, im garra baiyim im ron daga wen im fait? Nomo. Dei oldei gibit im daga. En wen enibodi growimap gadin, im lau dagat det daga? Yuwai. Im garram det rait blanga dagat det daga brom det gadin. En wen enibodi lukaftumbat im ronwan nenigout, im lau dringgim det milk? Yuwai. Im garram det rait blanga dringgim det milk. \p \v 8 Wal dijan weya mi dalim yumob nomo jis oni men toktok, dumaji det lowa weya God bin gibit langa Mosis im tok seimwei du. \v 9 Langa oltestaman im tok, “Wen yu yusum buligi blanga wek langa yu gadin, yu kaan taiyimap det mawus blanga im, dumaji im garram det rait blanga dagat daga brom det gadin du.”\fig |src="GT1Cor0909OxTread.tif" size="col" ref="9:9" \fig* \p Wal yumob jinggabat na. Wen God bin tok lagijat, im nomo bin tok oni blanga buligi.\x + \xo 9:9 \xt Dyud 25:4; 1 Tim 5:18 \x* \v 10 Imbin tok blanga wi du, en Mosis bin raidimdan det lowa blanga wi, dumaji wen det wanbala wekinmen plentimbat detlot sid en det najawan wekinmen gajimbat detlot daga, wal dubala jinggabat dubala garra gedim sambala daga brom det wek weya dubala dumbat. \p \v 11 Yu si? Wen minbala Banabas bin dalimbat yumob det gudnyus, imbin jis laiga fama weya im plentimbat detlot sid. \p Wal yumob dalim mi na. Im rait blanga minbala blanga gedimbat enijing brom yumob jis laik det fama weya im garra gedimbat det daga weya imbin plentimbat?\x + \xo 9:11 \xt Rom 15:27 \x* \v 12 Yuwai. Im rait blanga minbala blanga gedimbat enijing brom yumob, dumaji if ola najalot mishanri garram det rait blanga gedimbat enijing brom yumob, wal im trubala minbala garram det rait du. \p Bat minbala bin abum adtaim blanga gedimbat daga wen minbala bin deya garram yumob, dumaji minbala nomo bin wandi dum enijing weya bina meigim yumob nomo lisin langa minbala. \p Yu si? Minbala nomo bin yusum det rait blanga gedimbat enijing brom yumob, dumaji minbala nomo bin wandi dum enijing weya bina stapam det Gudnyus blanga Jisas Krais brom wek langa yumob laif. \p \v 13 Yumob sabi detlot men hu wek langa Serramoni Pleis oldei gedim olabat daga brom det Serramoni Pleis, en detlot serramonimen hu wek langa det teibul blanga ofring deya langa det Serramoni Pleis oldei gedim sambala daga brom det ofring weya pipul oldei gibit.\x + \xo 9:13 \xt Dyud 18:1 \x* \p \v 14 Wal seimwei lagijat na Jisas Krais det Bos blanga wi bin dalim wi detlot pipul hu spredimatbat det gudnyus garra gedimbat olabat daga brom det wek weya dei dumbat.\x + \xo 9:14 \xt Meth 10:10; Luk 10:7 \x* \p \v 15 Bat ai nomo bin yusum det rait blanga gedimbat enijing brom enibodi. En wen mi tok lagijat, ai sabi mi tok praudbalawei. En ai nomo raidimbat dijan leda langa yumob blanga meigim yumob gibit mi enijing. Mobeda mi dai basdam bifo mi askimbat yumob blanga enijing, dumaji if ai meigim yumob gibit mi enijing, wal mi nomo trubala langa det wed weya aibin jis tok. En if yumob peiyim mi blanga det wek, wal ai kaan tok praudbalawei enimo na. \p \v 16 Wal mi oldei adwek blanga spredimatbat det gudnyus. Bat mi kaan tok praudbalawei blanga tharran, dumaji God na bin dalim mi blanga dum det wek. En if ai nomo dum det wek, wal im brabli nogud blanga mi. \p \v 17 Yu si? If aibin dum det wek dumaji aibin wandi dum, wal ai bina meigim yumob gibit mi enijing blanga dumbat det wek. Bat ai kaan askimbat yumob blanga enijing, dumaji God na bin gibit mi det wek blanga dum, en ai garra duwit langa im. \p \v 18 Wal wanim mi oldei gedimbat blanga dumbat det wek? Nomo enijing, dumaji wen ai dalimbat enibodi det gudnyus, ai dalimbat det gudnyus friwan. Ai nomo meigim enibodi peiyim mi blanga dalimbat det gudnyus, dumaji ai nomo yusum det rait blanga meigim enibodi peiyim mi. \p \v 19 Yumob sabi na? Mi jidan fri. Nomo eni men o wuman jidan bos blanga mi. En nomeda ai nomo garram bos, bat stil ai meigim miselp jidan jis laiga wekinmen blanga ebribodi, dumaji ai wandi meigim loda pipul bilib langa Jisas Krais. \p \v 20 Yu si? Wen mi jidan garram Juwish pipul, mi oldei meigim miselp jidan jis laiga Juwish men, dumaji ai wandi meigim detlot Juwish pipul bilib langa Jisas Krais. Nomeda det lowa blanga olabat nomo jidan bos blanga mi, bat stil ai larram det lowa jidan bos blanga mi, dumaji ai wandim olabat garra lisin langa mi wulijim dei garra bilib langa Jisas Krais. \v 21 Bat wen mi jidan garram Jintail pipul, mi oldei meigim miselp jidan jis laiga Jintail men du, dumaji ai wandi meigim detlot Jintail pipul bilib langa Jisas Krais. Det lowa blanga ola Juwish pipul nomo jidan bos blanga detlot Jintail pipul, en ai nomo larram det lowa jidan bos blanga mi du, dumaji ai wandim detlot Jintail pipul garra lisin langa mi wulijim dei garra bilib langa Jisas Krais. \p Wal yumob nomo reken aibin libum det lowa blanga God. \p Yu si? Det lowa blanga Jisas Krais na oldei jidan bos blanga mi. \p \v 22 Yumob sabi na? Wen mi jidan garram wikwan Kristjan braja en sista olabat, ai nomo meigim miselp haibala langa olabat. Nomo. Mi oldei meigim miselp jidan lebul langa olabat, dumaji ai wandim detlot wikwan Kristjan braja en sista garra lisin langa mi wulijim dei garra bilib langa Jisas Krais brabliwei. \p Yu si? Wen mi jidan garram difrin pipul, mi meigim miselp jidan seimwei laik olabat, en mi oldei yusum olkainwei blanga meigim olabat irrim det gudnyus, dumaji ai wandim pipul garra lisin langa mi wulijim dei garra bilib langa Jisas Krais. \v 23 Mi oldei dumbat lagijat, dumaji ai wandim det gudnyus garra spredat ebriweya, en ai wandi gedim ol detlot gudbala enijing weya det gudnyus dalim wi God garra gibit langa wi. \p \v 24 Wal yumob jinggabat na. Wen pipul abum reis, ebribodi garra ran adbalawei. Bat wi sabi oni wanbala garra win det reis en gedim det prais.\fig |src="GT1Cor0925RunRace.tif" size="col" ref="9:24" \fig* \p Wal im seimwei langa yumob Kristjan laif. Yumob garra wek adbala blanga gedim det prais weya God garra gibit langa wi. \p \v 25 Yu si? Detlot pipul hu garra ran langa det reis oldei wek adbala blanga meigim miselp redi blanga det reis. Dei meigim miselp strongbala blanga gedim det odinri prais. Bat ol wi Kristjan pipul wek adbala en meigim miselp strongbala blanga gedim det olagijawan prais. \p \v 26 Wal ai wandim det olagijawan prais weya God garra gibit langa wi. Det prais na det olagijawan laif. En blanga tharran na mi oldei wek adbala jis laik detlot pipul weya dei ran brabliwei langa reis, en mi oldei wek brabliwei jis laiga gud faita hu oldei fait gudbalawei. \p \v 27 Yu si? Mi oldei wek adbalawei blanga hendulum main bodi wulijim det bodi main kaan meigim miselp jidan bos blanga mi, dumaji afta wen ai dalimbat det gudnyus langa najalot pipul, ai nomo wandim God garra dalim mi ai nomo bin bulurrum det gudnyus brabliwei en ai kaan gedim det olagijawan prais. \c 10 \s1 Wi garra jinggabat wi braja en sista olabat \p \v 1 Wal main braja en sista olabat, ai wandim yumob garra jinggabat wanim bin hepin langa detlot grengrenfatha blanga wi weya Mosis bin deigidawei olabat brom Ijip. Det klaud bin oldei maindimbat olabat, en deibin ol go thru langa det solwoda gudwei,\x + \xo 10:1 \xt Eksa 13:21,22; 14:22-29\x* \v 2 en wen deibin go thru, imbin jis laik deibin beptais garram det klaud en garram det solwoda blanga meigim olabat bulurrum Mosis. \v 3 En afta deibin ol dagat det seimwan speshalwan daga gulum mena,\x + \xo 10:3 \xt Eksa 16:35 \x* \v 4 en deibin ol dringgim det seimwan speshalwan woda weya bin kamat brom det ston. Det ston bin jis laiga speshalwan ston weya bin oldei go garram olabat, dumaji det ston bin jis laiga pitja blanga Jisas Krais.\x + \xo 10:4 \xt Eksa 17:6; Nam 20:11 \x* \p \v 5 Wal nomeda God bin dum ol detlot gudbala ting blanga wi grengrenfatha olabat, bat stil im nomo bin gudbinji langa olabat, dumaji bigmob bin oldei wandim olkain nogudbala ting, en blanga tharran na deibin ol dai deya ebriweya langa det deset kantri.\x + \xo 10:5 \xt Nam 14:29,30\x* \p \v 6 Wal ol detlot ting bin hepin langa Mosis taim blanga gibit woning langa wi, en detlot ting dalim wi nomo blanga wandim olkain nogudbala ting seimwei laik olabat bin wandim.\x + \xo 10:6 \xt Nam 11:4\x* \v 7 En detlot ting dalim wi nomo blanga bulurrum olkain drimin seimwei laik olabat bin bulurrumbat. Wi sabi deibin dumbat detkain nogudbala ting lagijat, dumaji langa oltestaman im tok, “Deibin jidan blanga dagadagat det serramoni daga en dringgimbat, en deibin densdensbat du.”\x + \xo 10:7 \xt Eksa 32:6\x* \p \v 8 Wal wi nomo wandi dum nogudbala ting en silipsilip garram enibodi seimwei laik sambala grengrenfatha blanga wi bin dum langa Mosis taim, dumaji 23,000 bin dai langa det seimdei blanga tharran.\x + \xo 10:8 \xt Nam 25:1-18 \x* \v 9 En wi nomo wandi testimbat God seimwei laik sambala grengrenfatha blanga wi bin dum, dumaji loda sneik bin kilimbat olabat ded blanga tharran.\x + \xo 10:9 \xt Nam 21:5,6 \x* \v 10 En wi nomo wandi grambul seimwei laik sambala grengrenfatha blanga wi bin dum, dumaji det speshalwan einjul weya bin oldei binijimap enibodi bin kilimbat olabat ded wen deibin grambul.\x + \xo 10:10 \xt Nam 16:41-49 \x* \p \v 11 Wal ol detlot ting bin hepin langa wi grengrenfatha langa Mosis taim blanga gibit woning langa ola pipul, en deibin raidimdan ol detlot stori blanga gibit woning langa wi, dumaji nomo longtaim na dijan wel weya wi jidan garra binij. \p \v 12 Wal if yumob reken yumob bilib en bulurrumbat Jisas Krais brabliwei, wal yumob garra wotjim miselp en meiksho yumob nomo slekbek. \p \v 13 Ebrijing weya temtimbat yumob oldei temtimbat ebribodi du, en God oldei album wi jis laik weya imbin pramisim wi, en im kaan larram enijing mowa strongbala langa wi temtim wi. En wen enijing temtim wi, God oldei gibit wi pawa en meigim wei blanga wi blanga go thru langa det trabul. \p \v 14 Wal main gudfren olabat, yumob garra libum ola drimin sheip. \v 15 En wen mi toktok lagijat langa yumob, ai sabi ai nomo toktok langa granggibala pipul. Yumob garram gudbala main, en yumob garra jinggabat wanim mi toktok iya. \p \v 16 Wen wi abum det kamyunyan sebis, wi gibit theingks langa God blanga det speshalwan kap, en wen wi dringgim det wain brom det speshalwan kap, wi joinimap miselp langa det blad blanga Jisas Krais. En wen wi dagat det daga weya wi breigim langa det sebis, wi joinimap miselp langa det bodi blanga Jisas Krais.\x + \xo 10:16 \xt Meth 26:26-28; Mak 14:22-24; Luk 22:19,20\x* \v 17 En nomeda wi bigmob, bat stil wi jidan wanbala bodi, dumaji oni wanbala daga jidan deya, en wi ol dagat brom det seimwan daga mijamet. \p \v 18 Wal yumob jinggabat ola Isreil pipul na. Wen deibin dagat det daga weya deibin gibit blanga det sekrifais ofring, deibin oldei joinin langa det serramoni weya deibin abum langa det teibul blanga ofring deya langa det Serramoni Pleis blanga olabat.\x + \xo 10:18 \xt Labid 7:6\x* \p \v 19 Wal maitbi yumob reken mi tok det daga weya enibodi gibit langa eni drimin sheip im seikridwan, en det drimin im trubalawan du. Bat najing. \v 20 Ola enijing weya dei gibit langa det drimin sheip, dei nomo gibit langa God. Dei gibit langa dibuldibul. En ai nomo wandim yumob garra joinin langa dibuldibul.\x + \xo 10:20 \xt Dyud 32:17 \x* \p \v 21 Yumob sabi na? If yumob dringgim brom det speshalwan kap blanga Jisas Krais det Bos blanga wi, wal yumob kaan dringgim brom det najawan kap blanga ola dibuldibul. En if yumob joinin langa det seikridwan teibul blanga det Bos blanga wi, wal yumob kaan joinin langa det seikridwan teibul blanga ola dibuldibul. \v 22 En if enibodi miksimapbat det dubala kap en det dubala teibul, wal im garra meigim God gitwail. Bat maitbi im stil miksimapbat det dubala kap en det dubala teibul, dumaji im reken im mowa strongbala langa God. Bat najing. Im nomo strongbala langa God.\x + \xo 10:22 \xt Dyud 32:21\x* \p \v 23 Wal maitbi sambala Kristjan pipul tok, “Wi gin dum enijing, dumaji Jisas Krais bin meigim wi jidan fri.” Yuwai. Im trubala tharran. Bat nomo ebrijing gudwan, en nomo ebrijing kaan album wi.\x + \xo 10:23 \xt 1 Karin 6:12\x* \p \v 24 Yumob sabi? Wi kaan jinggabat langa wi ronselp. Wi garra jinggabat langa najalot pipul en hau blanga album olabat. \p \v 25 Wal yumob jinggabat na. Wen yumob go en baiyim bif brom eniweya, yumob kaan askim det boswan if det bif bin kaman brom serramoni pleis. Yumob garra jis baiyim det bif eniwei, dumaji det filing blanga yumob jidan fri, en yumob gin dagat det bif, dumaji yumob nomo dum rongwan ting wen yumob dagat det bif. \v 26 Wi sabi tharran, dumaji langa oltestaman im tok, “Ola kantri blanga God det Brabliwan Bos, en ebrijing langa dijan kantri blanga im du.”\x + \xo 10:26 \xt Saam 24:1\x* \p \v 27 En wen enibodi hu nomo bilib langa Jisas Krais askim yu blanga kaman en dagat daga langa im kemp, wal if yu wandi go, yu gin go. En wen im gibit yu det daga, yu kaan askim im if det daga bin kaman brom serramoni pleis, dumaji det filing blanga yu im jidan fri, en yu gin dagat det daga. \p \v 28 Bat maitbi sambodi deya langa det haus im dalim yu, “Det daga bin kaman brom serramoni pleis.” Wal yu kaan dagat det daga na, dumaji yu garra jinggabat det sambodi en det filing blanga im. \p \v 29 Yu si? Yu kaan jinggabat yu ronwan filing. Yu garra jinggabat det filing blanga yu braja o sista. \p Wal maitbi sambala Kristjan pipul garra tok, “Mi fri blanga dum enijing. Wal wotfo det filing blanga main braja o sista garra stapam mi? \v 30 If ai gibit theingks langa God blanga det daga, wal wotfo main braja en sista olabat garra tok nogudbalawei langa mi blanga det daga weya aibin gibit theingks langa God?” \p \v 31-32 Wal ai dalim yumob. Nomeda yumob dagat o dringgim o dumbat enijing, bat stil yumob garra dum ebrijing blanga shoum rispek langa God, dumaji yumob nomo wandi dum enijing weya garra stapam Juwish pipul o Jintail pipul o Kristjan pipul blanga bilib langa Jisas Krais. \p \v 33 Yu si? Yumob garra dum seimwei laik mi. Nomeda wanim mi dum, bat stil mi oldei trai en meigim ebribodi gudbinji. Mi nomo jinggabat miselp. Mi oldei jinggabat ola najalot pipul en album olabat, dumaji ai wandim God garra seibum olabat du. \c 11 \p \v 1 Wal yumob garra bulurrum det wei blanga mi seimwei laik mi oldei bulurrum det wei blanga Jisas Krais.\x + \xo 11:1 \xt 1 Karin 4:16; Falip 3:17 \x* \s1 Ola gel en ola men langa sebis \p \v 2 Wal mi oldei tok gudbalawei blanga yumob, dumaji yumob oldei jinggabat mi, en yumob oldei bulurrum detlot wed weya aibin gibit langa yumob. \p \v 3 Bat wanbala ting deya maitbi yumob nomo sabi. Yumob nomo sabi hau blanga shoum rispek langa sebis. \p Yumob irrim mi na. Jisas Krais im Bos blanga ola men, en ola hasbin olabat bos blanga olabat waif, en God im Bos blanga Jisas Krais. \v 4 En if eni men werrimon het wen im toktok langa God o gibit wed brom God langa sebis, wal im rabishim Jisas Krais det Bos blanga im. \v 5 En if eni gel nomo werrimon het wen im toktok langa God o gibit wed brom God langa sebis, wal im rabishim im hasbin hu jidan det bos blanga im, en im jis laik imbin kadimof im heya blanga meigim im hasbin sheim. \p \v 6 Wal ai dalim yumob. If eni gel nomo wandi gaburrumap im hed garram het, wal im garra kadimof im heya. En wen im kadimof im heya en meigim miselp bolidwan, wal im meigim miselp sheim du. \p Yu si? Mobeda det gel bina werrimon det het blanga im basdam blanga shoum rispek langa im hasbin. \p \v 7 Bat ola men kaan werrimon olabat het langa sebis, dumaji God bin meigim men blanga jidan bos jis laik im jidan Bos, en ola men shoum wi wotkain God.\x + \xo 11:7 \xt Jen 1:26,27 \x* \v 8 Bat ola gel shoum wi wotkain ola men, dumaji wen God bin meigim det men neim Edam en det gel neim Ib, im nomo bin meigim det men kamat brom det gel. Imbin meigim det gel kamat brom det men. \v 9 En im nomo bin meigim det men blanga det gel. Imbin meigim det gel blanga det men.\x + \xo 11:9 \xt Jen 2:18-23 \x* \v 10 En blanga tharran na ola gel garra werrimon det het blanga shoum rispek langa olabat hasbin weya olabat jidan bos blanga olabat, dumaji nomo oni men garra luk detlot gel deya langa det sebis. Ola einjul lukinat langa olabat du. \p \v 11 Bat ai dalim yumob. Wibin joinap garram Jisas Krais det Bos blanga wi, en blanga tharran na detlot gel kaan jidan miselp en nomo teiknodis langa detlot men, en seimtaim detlot men kaan jidan miselp en nomo teiknodis langa detlot gel du. \v 12 Im lagijat na, dumaji det feswan gel neim Ib bin kamat brom det men neim Edam, bat ola najalot men bin oldei bon brom gel. Lagijat na God bin meigim ebrijing. \p \v 13 Wal wanim yumob reken? Im gudbala ting blanga gel blanga prei langa God deya langa sebis nomo garram enijing langa im hed? Nomo. \v 14 Im nomo gudbala ting, dumaji ebribodi sabi wen men abum longwan heya, im meigim wi sheim. \v 15 Bat wen gel abum longwan heya, det heya meigim im purdibala, dumaji God bin gibit im det longwan heya blanga gaburrumap im hed jis laiga het. \p \v 16 Wal if enibodi wandi agamin garram mi blanga dijan ting, wal ai kaan agamin garram im, dumaji melabat nomo garram najawei mowa blanga gel blanga prei langa sebis. Oni lagijat na. En ola najalot tjetj oldei dum seimwei du. \s1 Det speshalwan sebis \r Methyu 26:26-29; Mak 14:22-25; Luk 22:14-20 \p \v 17 Wal mi oldei tok gudbalawei blanga yumob. Bat ai kaan tok gudbalawei blanga yumob blanga dijan weya ai garra dalim yumob, dumaji wen yumob abumbat miting, yumob oldei meigimbat trabul en meigim det miting nogud. \p \v 18 Wal sambala pipul bin dalim mi, wen yumob oldei abumbat miting, yumob oldei agamin gija en kadimat miselp. En ai reken im trubala tharran. \p \v 19 Wal ai sabi samtaim Kristjan pipul garra agamin gija en kadimat miselp blanga streitinimap miselp hu rait en hu rong langa det wei blanga God, dumaji wi wandim ebribodi garra luk detlot Kristjan pipul hu bulurrum Jisas Krais brabliwei. \p Bat mi nomo gulajambap langa yumob blanga tharran. \v 20 Mi gulajambap langa yumob blanga dijan. Wen yumob majurrumap miselp blanga abum daga, im nomo rili det seikridwan daga weya wi jinggabat Jisas Krais det Bos blanga wi, dumaji wen yumob dagat det daga, yumob oldei dagat eniwei, \v 21 en yumob nomo jinggabat enibodi, en blanga tharran na detlot po pipul hu nomo garram naf daga oldei jidan hanggriwan, en sambala najalot pipul oldei jidan drangginwan. \p \v 22 Wal yumob garra abumbat yumob ron daga langa yumob ron haus bifo yumob go langa det sebis, dumaji wen yumob dagat daga nogudbalawei langa det miting pleis blanga yumob, im shoum ebribodi yumob nomo rispek langa det tjetj blanga God, en nomo meigim ol detlot po pipul sheim langa det miting dumaji yumob nomo sherimbat det daga. \p Wal wanim yumob reken ai garra tok blanga tharran? Ai garra tok gudbalawei blanga yumob blanga tharran? Nomo. \v 23 Ai kaan tok gudbalawei blanga yumob, dumaji aibin gibit yumob det wed weya Jisas Krais det Bos blanga wi bin gibit langa mi. Bat yumob nomo bin teiknodis langa det wed. \p Wal iya na det wed weya Jisas Krais bin gibit langa mi. Langa det laswan nait bifo det men neim Judas bin hendimoba im blanga dai, Jisas bin gajim det daga, \v 24 en imbin gibit theingks langa God, en imbin breigim det daga, en imbin tok, “Dijan na main ronwan bodi weya ai gibit blanga yumob. Wal yumob garra dagat dijan daga blanga jinggabat mi.” \fig |src="gw114.tif" size="col" ref="11:24" \fig* \v 25 En lagijat igin afta wen deibin binij det sapa, Jisas bin gajim det wain, en imbin tok, “Dijan wain im det nyubalawei blanga God. Ai garra spilim main ronwan blad blanga yumob blanga opinimap det nyubalawei blanga God. En ebritaim wen yumob dringgim dijan wain, yumob garra dringgim blanga jinggabat mi.” Lagijat na Jisas bin tok.\x + \xo 11:25 \xt Eksa 24:6-8; Jera 31:31-34\x* \p \v 26 Yu si? Ebritaim wen wi dagat det daga en dringgim det wain, im jis laik wi tok, “Jisas Krais bin dai blanga wi.” En wi garra kipgon dumbat lagijat raidap im garra kambek. \p \v 27 Yumob sabi na? If enibodi dagat det daga en dringgim det wain nogudbalawei, wal im dum nogudbala ting langa det bodi en det blad blanga Jisas Krais det Bos blanga wi. \p \v 28-29 Wal ai dalim yumob. Ebribodi garra meiksho langa im ronselp bifo im dagat det daga en dringgim det wain, dumaji if im nomo jinggabat det daga en det wain dubala det bodi en det blad blanga Jisas Krais det Bos blanga wi, wal im reken det daga en det wain nomo enijing, en im garra meigim God panishim im, dumaji im dagat det daga en dringgim det wain nogudbalawei. \p \v 30 Yu si? Blanga tharran na sambala pipul brom yumob olabat sikwan en olabat jidan brabli wikwan, en sambala pipul brom yumob bin dai olredi. \p \v 31 Wal ai dalim yumob. Wi garra meiksho langa wi ronselp basdam, dumaji wi nomo wandi God garra binijimap wi. \v 32 Im garra stil jadjim wi. Bat wen im panishim wi, im kaan binijimap wi seimwei laik im garra binijimap ol detlot pipul hu nomo bilib langa im. \p \v 33 Wal main braja en sista olabat, yumob sabi na? Wen yumob majurrumap miselp blanga abum det daga, yumob garra jinggabat yumob braja en sista olabat en nomo gridi. \v 34 En if enibodi jidan hanggribala, wal im garra dagat daga langa im ron kemp basdam, dumaji wen yumob majurrumap miselp blanga abum det seikridwan daga, yumob nomo wandim God garra gitwail langa yumob weya yumob dagat det daga en dringgim det wain nogudbalawei. \p Wal ai garra tok mowa langa yumob blanga ol dislot ting bambai wen mi kaman deya langa yumob. \c 12 \s1 Det pawa brom det Holi Spirit \p \v 1 Wal main braja en sista olabat, langa det leda weya yumob bin jandim langa mi, yumob bin askim mi blanga detlot speshalwan pawa weya det Holi Spirit oldei gibit langa wi. \p Wal ai wandim yumob garra sabi brabliwei blanga detlot speshalwan pawa. \p \v 2 Wal yumob jinggabat hau yumob bin oldei jidanbat basdam bifo yumob bin bilib langa Jisas Krais. Olkain nogudbala spirit bin jidan bos blanga yumob, en deibin deigidawei yumob en meigim yumob bulurrum olkain drimin weya nomo enijing. \p \v 3 Wal im lagijat du wen det Holi Spirit blanga God jidan Bos blanga pipul. Im deigidawei olabat en meigim olabat bulurrum Jisas Krais brabliwei, en dei kaan tok nogudbalawei blanga Jisas en rabishimbat im, dumaji dei gulum im Bos. Bat if det Holi Spirit nomo jidan Bos blanga olabat, wal dei kaan tok trubala Jisas im Bos blanga olabat. \p \v 4 Wal ai dalim yumob. Nomeda det Holi Spirit im gibit wi olkain difrinwan pawa, bat stil oni wanbala Holi Spirit im jidan. \v 5 En nomeda wi dumbat olkain difrinwan wek blanga det Bos blanga wi, bat stil oni wanbala Brabliwan Bos im jidan. \v 6 En nomeda God gibit wi olkain difrinwan pawa blanga dumbat im wek, bat stil oni wanbala trubala God im jidan. \p \v 7 Wal wen det Holi Spirit im jidan insaid langa wi, im gibit wi pawa blanga shoum wi trubala im deya. Bat im nomo gibit wi det pawa blanga wi miselp. Nomo. Im gibit wi det pawa blanga album ebribodi. \v 8 Langa sambala pipul det Holi Spirit gibit det pawa blanga dalim pipul wanim det wed blanga God im tok. En langa najalot pipul det Holi Spirit gibit det pawa blanga dalim pipul hau blanga dum wanim det wed blanga God dalim olabat blanga dum. \v 9 En langa najalot pipul det Holi Spirit gibit det pawa blanga bilib brabli strongbalawei. En langa najalot pipul det Holi Spirit gibit det pawa blanga meigim sikbala pipul gudbala. \v 10 En langa najalot pipul det Holi Spirit gibit det pawa blanga dumbat klebabala ting. En langa najalot pipul det Holi Spirit gibit det pawa blanga dalimbat wed brom God. En langa najalot pipul det Holi Spirit gibit det pawa blanga sabi wotkain ola spirit. En langa najalot pipul det Holi Spirit gibit det pawa blanga toktok garram difrinkain langgus. En langa najalot pipul det Holi Spirit gibit det pawa blanga sabi wanim detlot difrinkain langgus tok. \p \v 11 Yu si? Det seimwan Holi Spirit oldei gibit ol detlot difrinwan pawa langa difrin pipul. Im na oldei pikimat hu garra gedim wujan pawa, en im na oldei meigim det pawa wek.\x + \xo 12:11 \xt Rom 12:6-8\x* \s1 Wanbala bodi garram loda difrinwan pat \p \v 12 Wal yumob jinggabat na. Det bodi blanga wi garram loda difrinwan pat. En nomeda im garram loda difrinwan pat, bat stil im oni wanbala bodi.\x + \xo 12:12 \xt Rom 12:4,5 \x* \v 13 En im lagijat du garram Jisas Krais, dumaji nomeda wi blendibala, bat stil wibin ol beptais langa wanbala bodi garram det Holi Spirit. Nomeda wi Juwish pipul o Jintail pipul o rabish pipul o haibala pipul, bat stil God bin gibit wi holot det seimwan Holi Spirit blanga jidan insaid langa wi. \fig |src="AP-07-05.TIF" size="col" ref="12:13" \fig* \p \v 14 Yu si? Det bodi blanga wi nomo garram wanbala pat. Im garram bigmob pat. \p \v 15 Wal yumob jinggabat dijan stori na. Maitbi det fut blanga wi reken im nomo blanga wi bodi, dumaji im nomo det bingga. Bat stil im blanga wi bodi. \v 16 En maitbi det irriwol blanga wi reken im nomo blanga wi bodi, dumaji im nomo det ai. Bat stil im blanga wi bodi. \v 17 En if wi bodi bina jidan oni garram ai, wal hau wi bina irrim enijing? En if wi bodi bina jidan oni garram irriwol, wal hau wi bina smelim enijing? \p \v 18 Yu si? God bin meigim wi garram olkain difrinwan pat jis laik imbin wandi meigim wi. \v 19 En if im bina meigim wi garram oni wanbala pat, wal wi nomo bina abum bodi. \v 20 Bat imbin meigim wi garram loda difrinwan pat, bat oni garram wanbala bodi. \p \v 21 Wal yumob kipgon jinggabat na. Det ai blanga wi kaan dalim det bingga blanga wi im nomo wandim im. En det hed blanga wi kaan dalim det fut blanga wi im nomo wandim im du. \p \v 22 Wal sambala pat blanga wi bodi olabat wikwan, en nomeda olabat wikwan, bat stil wi garra abum olabat. \v 23 En nomeda wi reken sambala pat blanga wi bodi olabat rabish, bat stil wi tridim olabat gudbalawei. En detlot pat blanga wi bodi weya nobodi luk, wi oldei maindim olabat brabliwei du. \v 24 Bat ol detlot najalot pat blanga wi bodi weya enibodi luk, wi nomo oldei wori blanga olabat. \p Yu si? God bin joinimap ola difrinwan pat langa wi bodi, \v 25 en imbin shoum rispek langa ol detlot pat weya wi reken olabat nomo enijing, dumaji im nomo bin meigim ola pat blanga kadimat miselp brom wi bodi. Imbin meigim ola pat blanga wek mijamet en album gija. \v 26 En wen enijing ardim wanbala pat langa wi bodi, ola najalot pat garra filim det pein du. En im seimwei du wen enijing meigim wanbala pat langa wi bodi brabli gudwan, ola najalot pat garra filim miselp gudwan du. \p \v 27-28 Yu si? Yumob det bodi blanga Jisas Krais, dumaji yumob na det tjetj. En ebribodi jidan jis laiga difrinwan pat blanga im bodi. \p Yu si? God bin pikimat wujan pipul garra jidan speshalwan mishanri basdam. En imbin pikimat wujan garra jidan speshalwan mesinja, en imbin pikimat wujan garra jidan titja. En imbin pikimat wujan garra dumbat klebabala ting, en wujan garra abum det pawa blanga meigim sikbala pipul gudbala, en wujan garra abum det pawa blanga albumbat pipul, en wujan garra abum det pawa blanga lidimbat pipul, en wujan garra abum det pawa blanga toktok garram difrinkain langgus.\x + \xo 12:27-28 \xt Ifi 4:11 \x* \p \v 29 Wal yumob dalim mi na. Ebribodi garra jidan speshalwan mishanri? Nomo. Ebribodi garra jidan speshalwan mesinja? Nomo. Ebribodi garra jidan titja? Nomo. Ebribodi garra dumbat klebabala ting? Nomo. \v 30 Ebribodi garra abum det pawa blanga meigim sikbala pipul gudbala? Nomo. Ebribodi garra abum det pawa blanga toktok garram difrinkain langgus? Nomo. Ebribodi garra abum det pawa blanga sabi wanim detlot difrinkain langgus tok? Nomo. \p Yumob sabi na? Im rait blanga wandim pawa. Bat yumob garra wandim detlot brabliwan pawa. \p \v 31 Wal aibin dalim yumob im rait blanga wandim detlot speshalwan pawa weya det Holi Spirit oldei gibit langa wi. Bat ai garra dalim yumob blanga det mobedawan wei na. \c 13 \s1 Yu garra laigim pipul brabliwei \p \v 1 Yumob sabi? If mi garram det pawa blanga toktok garram olkain difrinwan langgus brom dijan kantri en brom hebin, wal im gudwan ting tharran. Bat if ai nomo laigim pipul brabliwei, wal wen mi toktok, im jis laik mi meigimbat nois nomo garram eni mining. \v 2 En if mi garram det pawa blanga dalimbat wed brom God en blanga sabi ola enijing blanga im, en if mi bilib brabli strongbalawei wulijim ai gin dalim ston blanga shifdim miselp en im duwit langa mi, wal im gudwan ting tharran. Bat if ai nomo laigim pipul brabliwei, wal mi nomo enijing.\x + \xo 13:2 \xt Meth 17:20; 21:21; Mak 11:23 \x* \v 3 En if ai gibit ola enijing main langa po pipul en mi dai blanga Jisas Krais, wal im gudwan ting tharran. Bat if ai nomo laigim pipul brabliwei, wal ol detlot ting kaan album mi. \p Yumob sabi wanim mi toktok? Yu garra laigim pipul brabliwei. Tharran na det mobedawan wei brom ol detlot pawa. \p \v 4 Wal wen yu laigim pipul, yu garra gibit olabat taim, en yu garra kain langa olabat. Yu nomo jelas langa olabat. En yu nomo reken miselp en laigim miselp du. \p \v 5 En wen yu laigim pipul, yu garra tridim olabat gudbalawei. Yu nomo jinggabat miselp en gitwail streidawei. En yu nomo jinggabat detlot nogudbala ting weya enibodi bin dum langa yu du. \p \v 6 En wen yu laigim pipul, yu nomo gudbinji wen dei dum nogudbala ting. Yu garra gudbinji wen dei bulurrum det trubalawei. \v 7 En yu garra oldei album olabat, en yu garra oldei trastim olabat, en yu nomo gibap langa olabat. En yu garra oldei kipgon jandap brabli strongbalawei. \p \v 8-9 Yu si? Wen God gibit yu det pawa blanga laigim pipul, yu laigim olabat olagijawan. Bat wen im gibit yu det pawa blanga dalimbat det wed brom im en blanga toktok difrinkain langgus en blanga sabi ebrijing, wal bambai ol detlot pawa garra binij, dumaji tudei wi sabi oni lilbit, en tudei wi dalimbat det wed blanga im oni lilbit du. \v 10 Bat Jisas Krais na det brabliwan wed blanga God, en wen im garra kambek na, wi garra sabi ebrijing brabliwei. \p \v 11 Wal yumob jinggabat na. Wen aibin lilboi, aibin toktok jis laiga lilboi, en aibin abum filing jis laiga lilboi, en aibin jinggabat jis laiga lilboi. Bat tudei mi bigwan, en aibin libum biyain det lilboiwei. \p \v 12 Yu si? Wi gin luk God oni lilbit tudei. Bat bambai garram wi ron ai wi garra luk im brabliwei. En wi sabi im oni lilbit tudei. Bat bambai wi garra sabi im brabliwei jis laik im sabi wi brabliwei. \p \v 13 Yumob sabi na? Dislot thribala ting na garra kipgon olagijawan. Wi bilib langa God, en wi sabi im garra dum wanim imbin pramis blanga dum, en wi laigim im brabliwei du. En dijan na det meinwan ting brom detlot thribala ting. Wi garra laigim God en im pipul olabat brabliwei. \c 14 \s1 Pawa blanga tok garram difrinkain langgus \p \v 1 Wal yumob garra bulurrum det mobedawan wei weya aibin jis dalimbat yumob. \p Yumob sabi? Yumob garra laigim God brabliwei, en yumob garra laigim ola pipul brabliwei du. \p En yumob garra wandim detlot speshalwan pawa brom det Holi Spirit du. \v 2 Bat yumob garra wandim brabliwei det pawa blanga dalimbat pipul det wed brom God, dumaji wen yumob garram det pawa blanga toktok garram difrinkain langgus, ola pipul kaan sabi wanim yumob toktok, dumaji yu toktok olkain wed garram yu spirit weya nobodi sabi, en yumob nomo toktok langa detlot pipul. Yumob toktok oni langa God. \p \v 3 Bat wen yumob garram det pawa blanga dalimbat pipul det wed brom God, yumob toktok langa ola pipul, dumaji dei sabi wanim yumob toktok, en yumob album olabat en meigim olabat strongbala, en yumob meigim olabat gudbinji du. \p \v 4 Yumob si? Wen yumob toktok garram difrinkain langgus, yumob albumbat yu ronselp. Bat wen yu dalimbat det wed brom God, yumob albumbat ola pipul langa det tjetj. \p \v 5 Wal ai reken im gud if yumob garram det pawa blanga toktok garram difrinkain langgus. Bat ai reken im mobeda if yumob garram det pawa blanga dalimbat det wed brom God, dumaji det sambodi hu garram det pawa blanga dalimbat det wed brom God, im mowa haibala langa det sambodi hu garram det pawa blanga toktok garram difrinkain langgus, dumaji wen det sambodi toktok garram difrinkain langgus, im nomo album ola pipul langa det tjetj. Bat if najawan sambodi garram det pawa blanga sabi wanim imbin toktok garram det difrinkain langgus, wal im lebul langa det sambodi hu garram det pawa blanga dalimbat det wed brom God, dumaji im gin dalim detlot pipul wanim det sambodi bin toktok. \p \v 6 Main braja en sista olabat, yumob sabi na? Wen ai kaman deya langa yumob, if ai toktok langa yumob garram difrinkain langgus, yumob reken ai garra album yumob? Nomo. Ai kaan album yumob lagijat. Im rait if ai gibit yumob speshalwan wed brom God o dalim yumob blanga det wed weya imbin gibit langa mi, en im rait du if ai meigim yumob sabi mowa blanga im o titjimbat yumob det wei blanga im, dumaji ol detlot ting na gin album yumob. \p \v 7 Wal yumob jinggabat det gita en det wisul na. If enibodi nomo pleiyim det gita gudbalawei, wal hau wi garra sabi det tyun? \v 8 En if det solja nomo blowim det wisul gudbalawei, wal hau ola solja garra sabi blanga meigim miselp redi blanga fait? \fig |src="GT_1Cor1409 Trumpeter.tif" size="col" ref="14:8" \fig* \p \v 9 Yu si? Im seimwei du garram yumob. If yumob nomo toktok gudbalawei langa enibodi, wal hau im garra sabi wanim yumob toktok? En if im kaan sabi, wal im jis laik yumob nomo toktok enijing. \p \v 10 Wal wi sabi bigmob odinri langgus langa dijan kantri, en dei holot garram mining. \v 11 Bat wen enibodi tok langa mi garram im ron langgus, en ai nomo sabi det langgus, wal mi jidan streinja langa im, en im jidan streinja langa mi du. \p \v 12 Yu si? Im seimwei du garram yumob. Yumob wandim detlot speshalwan pawa brom det Holi Spirit. En yumob garra wandim det pawa du weya garra meigim yumob jidan wanbala en meigim det tjetj blanga yumob strongbala. \p \v 13-14 Yumob sabi? Wen enibodi garram det pawa blanga toktok garram difrinkain langgus, im garra askim God blanga gibit im det pawa blanga sabi wanim im toktok du, dumaji wen enibodi prei garram difrinkain langgus, det spirit blanga im oldei prei. Bat det main blanga im nomo joinin langa det preya. \p \v 15 Wal yumob sabi hau wi garra prei? Wi garra prei garram det spirit blanga wi, en wi garra prei garram det main blanga wi du. En wi garra sing garram det spirit blanga wi, en wi garra sing garram det main blanga wi du. \p \v 16 Yumob sabi wotfo? If eni odinri pipul jidan deya langa det miting pleis weya yumob preisimbat God garram yumob spirit, wal dei kaan sabi wanim yumob toktok. En if dei kaan sabi, wal hau dei garra tok “Trubala” wen yumob gibit theingks langa God? \v 17 Nomeda yumob gibit theingks langa God gudbalawei langa det preya blanga yumob, bat stil det preya kaan album detlot pipul deya langa det miting pleis hu nomo sabi. \p \v 18 Wal ai gibit theingks langa God, dumaji ai garram det pawa blanga toktok garram difrinkain langgus mowa langa ol yumob pipul deya langa Korinth. \v 19 Bat wen ai go langa eni tjetj miting pleis, ai wandim ola pipul garra sabi brabli wanim mi toktok. En blanga tharran na ai kaan toktok detmatj wed garram difrinkain langgus weya nobodi sabi wanim mi toktok. Nomo. Im mobeda ai toktok lilbit wed garram odinri langgus weya pipul sabi. \p \v 20 Wal main braja en sista olabat, yumob kaan kipgon jinggabat langa yumob main seimwei laiga lilwan biginini. Yumob garra growap en yusum yumob main gudbalawei seimwei laik big pipul. Bat langa ola nogudbala ting, yumob garra jidan jis laiga lilwan beibi weya nomo sabi hau blanga dumbat nogudbala ting. \p \v 21 Wal yumob jinggabat na wanim God bin tok langa oltestaman, “Ai garra yusum streinja pipul blanga toktok langa main pipul olabat garram difrinkain langgus blanga meigim olabat lisin langa mi. Bat stil main pipul olabat kaan lisin langa mi.”\x + \xo 14:21 \xt Aisai 28:11,12 \x* \p \v 22 Yu si? Det pawa blanga toktok garram difrinkain langgus im jis laiga sain blanga ola odinri pipul blanga meigim olabat sabi God im brabli strongbala. Im nomo sain blanga ola bilibamob. Det pawa blanga dalimbat det wed brom God, tharran na det sain blanga ola bilibamob. \p \v 23 Yumob sabi na? If yumob ol toktok garram difrinkain langgus wen yumob majurrumap miselp blanga abum sebis, wal ola odinri pipul hubin kaman deya langa yumob garra reken yumob ol granggibala. \v 24 Bat if eni odinri pipul kaman deya wen yumob ol dalimbat det wed brom God, wal det wed garra meigim olabat jinggabat ol detlot nogudbala ting weya deibin dumbat, en det wed garra meigim olabat sabi God garra jadjim olabat blanga ol detlot nogudbala ting weya deibin dumbat, \v 25 en ola nogudbala ting weya deibin blandimbat insaid langa olabat hat garra kamat, en dei garra baudan en weship God, en dei garra tok langa yumob lagijat, “Trubala, God im iya garram yumob.” \s1 Nomo madulumap miselp langa tjetj \p \v 26 Wal main braja en sista olabat, yumob sabi na? Wen yumob majurrumap miselp blanga sebis, yumob garra ol kaman garram song en garram titjing en garram speshalwan wed brom God en garram wed garram difrinkain langgus en garram det mining blanga detlot difrinkain langgus du. \p En yumob garra dumbat ol detlot ting blanga album ola Kristjan pipul langa yumob tjetj blanga jidan strongbalawei. \p \v 27 If enibodi wandi tok garram difrinkain langgus, wal oni dubala o maitbi thribala garra tok. Bat dei kaan tok seimtaim. Dei garra weit gija. En sambodi garra dalim ola pipul det mining blanga detlot wed weya dei tok. \v 28 Bat if nobodi nomo deya blanga dalim ola pipul det mining, wal dei kaan gidap en tok garram det difrinkain langgus langa ola pipul, dumaji detlot pipul nomo sabi wanim olabat toktok, en dei garra lafta jidan kwait en tok langa God miselp garram det difrinkain langgus. \p \v 29 Maitbi dubala o thribala pipul brom detlot pipul hu garram det pawa blanga dalimbat wed brom God garra gibit wed langa ola pipul, en detlot najalot garra meiksho detlot wed weya olabat tok olabat trubala. \v 30-31 En if enibodi gedim speshalwan wed brom God wen det feswan im stil jandap deya toktok, wal det feswan garra jidan kwait basdam en larram det sekanwan jandap en tok na, dumaji ol detlot pipul hu garram det pawa garra abum tjens blanga gibit wed brom God langa ola pipul deya langa det sebis. En wen dei dum lagijat, dei titjimbat en albumbat ola pipul en meigim olabat gudbinji. \p \v 32 Yu si? Detlot pipul hu garram det pawa blanga dalimbat wed brom God garra hendulum det pawa brabliwei. \v 33-34 Dei kaan larram det pawa bosoba langa olabat, dumaji God nomo wandi wi garra madulumap miselp. Im wandi wi garra abum sebis gudwei. \p Wal wen God pipul olabat majurrumap miselp langa eni tjetj, ola wuman garra jidan kwaitbalawei. Dei kaan toktok, en dei kaan jidan bos du jis laik im tok langa det Juwish lowa. \v 35 En if dei wandi askimbat kwestjan blanga enijing, wal dei garra askimbat olabat hasbin wen dei gobek langa kemp, dumaji im meigim pipul sheim wen wuman jandap en tok lida langa ola tjetj pipul. \p \v 36 Wal maitbi yumob nomo agri langa mi blanga tharran, en yumob reken yumob garra dum difrinwei. \p Wal yumob dalim mi na. Det wed blanga God bin kamat brom yumob? Nomo. Det wed nomo bin kamat brom yumob. O maitbi yumob reken nobodi garram det wed blanga God. Oni yumob garram det wed. Bat najing, dumaji God bin gibit im wed langa ola najalot tjetj ebriweya. \p \v 37 Yumob sabi wanim mi toktok? Jisas Krais det Bos blanga wi bin gibit mi ol dislot wed weya mi raidimdan langa yumob. En detlot pipul hu reken dei garram det pawa blanga dalimbat det wed brom God o eni speshalwan pawa brom God, wal dei garra agri langa mi weya mi dalim yumob dislot wed bin kamat brom det Bos blanga wi. \v 38 En if dei nomo teiknodis langa dislot wed, wal God kaan teiknodis langa olabat du. \p \v 39 Wal main braja en sista olabat, yumob sabi na? Yumob garra wandim det speshalwan pawa blanga dalimbat pipul det wed brom God. Bat if enibodi wandi toktok garram difrinkain langgus, wal yumob garra larram im toktok. \v 40 En ebrijing weya yumob garra dum, yumob garra dum brabli gudbalawei en nomo madulumap miselp wen yumob abum sebis. \c 15 \s1 Jisas Krais bin gidap laibala brom dedbala \p \v 1 Wal main braja en sista olabat, ai wandi meigim yumob sabi brabli det gudnyus weya aibin dalimbat yumob basdam. Wen yumob bin irrim det gudnyus, yumob bin bilib langa det gudnyus. \v 2 En if yumob kipgon bilib langa det wed weya aibin dalimbat yumob, wal God garra seibum yumob. Bat if yumob nomo kipgon bilib langa det gudnyus, wal yumob jis weistimbat taim. \p \v 3 Wal aibin gibit yumob det wed weya God bin gibit langa mi, en ai dalim yumob. Det wed im brabli bigbala ting, en im mowa bigbala langa enijing. Jisas Krais bin dai blanga ola nogudbala ting weya wibin dumbat jis laik weya ola speshalwan mesinja blanga God bin tok langa oltestaman longtaim.\x + \xo 15:3 \xt Aisai 53:5-12\x* \v 4 En wen imbin dai, deibin gaburrumap im. En langa det namba 3 dei imbin gidap laibala brom dedbala jis laik weya ola speshalwan mesinja blanga God bin tok langa oltestaman longtaim.\x + \xo 15:4 \xt Saam 16:8-10; Meth 12:40; Eks 2:24-32 \x* \v 5 En afta wen imbin gidap laibala, imbin shoum miselp langa Pida, en afta imbin shoum miselp langa detlot twelbala mishanri blanga im mijamet.\x + \xo 15:5 \xt Meth 28:16,17; Mak 16:14; Luk 24:34,36; Jon 20:19\x* \v 6 En afta tharran imbin shoum miselp langa bigmob pipul hubin bilib langa im. Det namba blanga olabat bin mowa langa 500. Lilbit pipul brom detlot pipul bin dai olredi. Bat ola najalot pipul stil jidan laibala tudei weya mi raidimbat dijan leda langa yumob. \v 7 En afta wen imbin shoum miselp langa detlot bigismob pipul, imbin shoum miselp langa im braja Jeims, en afta imbin shoum miselp langa ola najalot speshalwan mishanri blanga im. \p \v 8 Wal laswan na Jisas Krais bin shoum miselp langa mi wen mi nomo bin bulurrum im.\x + \xo 15:8 \xt Eks 9:3-6\x* \v 9 Mi lobala langa detlot najalot speshalwan mishanri. Ai reken ai nomo bina jidan speshalwan mishanri brabli, dumaji aibin oldei meigim trabul blanga ola Kristjan pipul basdam.\x + \xo 15:9 \xt Eks 8:3\x* \v 10 Bat God bin brabli kainbala langa mi, en imbin meigim mi jidan hau mi jidan. Trubala ai dalim yumob. God bin brabli kainbala langa mi, en imbin tjeinjim main laif brabliwei. En aibin wek brabli adbalawei mowa langa detlot najalot speshalwan mishanri. Bat im nomo rili mi hu dumbat det wek. God dumbat det wek. \p \v 11 Wal nomeda mi o detlot najalot speshalwan mishanri dalimbat pipul det gudnyus, bat stil melabat oldei dalimbat olabat det seimwan wed, en tharran na det wed weya yumob bin bilib. \s1 Wi garra gidap laibala brom dedbala \p \v 12 Wal melabat oldei dalimbat pipul Jisas Krais bin gidap laibala brom dedbala. Bat sambala pipul brom yumob tok nobodi kaan gidap laibala brom dedbala. \p \v 13 Wal yumob irrim mi na. If nobodi kaan gidap laibala brom dedbala, wal Jisas Krais nomo bin gidap laibala brom dedbala. \v 14 En if Jisas Krais nomo bin gidap laibala brom dedbala, wal melabat nomo garram eni gudnyus blanga dalimbat enibodi, en yumob kaan bilib langa enijing du. \v 15 En nomo oni tharran. If Jisas Krais nomo bin gidap laibala brom dedbala, wal im shoum yumob melabat bin dalimbat yumob laiyawan wed blanga God, dumaji melabat bin dalimbat yumob imbin meigim Jisas gidap laibala brom dedbala. \p \v 16 Yu si? If dedbala pipul kaan gidap laibala brom dedbala, wal Jisas Krais du kaan gidap laibala brom dedbala. \v 17 En if im nomo bin gidap laibala brom dedbala, wal yumob bin bilib fo najing. En if yumob nomo bin bilib, wal God nomo bin larramgo yumob fri brom ola nogudbala ting weya yumob bin oldei dumbat. \v 18 En if Jisas Krais nomo bin gidap laibala brom dedbala, wal ol detlot dedbala pipul hubin bilib langa im kaan gidap laibala. Deibin dai olagijawan na. \p \v 19 Yumob sabi na? If Jisas Krais garra album wi oni iya langa dijan wel weya wi jidan laibala tudei, wal ola pipul garra sori langa wi mowa langa enibodi, dumaji im jis laik imbin trikim wi. \p \v 20 Bat ai dalim yumob. Trubala Jisas Krais bin gidap laibala brom dedbala. Im na det feswan hubin gidap laibala brom dedbala, en ola dedbala Kristjan pipul garra bulurrum im biyain en gidap du. \p \v 21-22 Yu si? Pipul garra dai, dumaji det wanbala men neim Edam bin dum nogudbala ting, en ebribodi hubin kamat brom im garra dai. En im lagijat du garram Jisas Krais. Pipul garra gidap laibala brom dedbala, dumaji imbin dum gudbala ting, en ebribodi hubin joinap garram im garra gidap laibala brom dedbala. \p \v 23 Wal ebrijing garra hepin langa det rait taim. Jisas Krais bin gidap laibala brom dedbala basdam, en bambai wen im garra kambek, ol detlot pipul blanga im garra gidap laibala brom dedbala du, \v 24 en afta tharran dijan wel garra binij. Jisas Krais garra bidim ola difrinkain spirit en ola pawa en ola bos ebriweya langa dijan kantri, en afta im garra hendimoba ebrijing langa God det dedi blanga im. \p \v 25 Yu si? Jisas Krais garra jidan Bos blanga ebrijing raidap God garra bidim ola enami blanga im en meigim im jidan Bos blanga olabat,\x + \xo 15:25 \xt Saam 110:1\x* \v 26 en det laswan enami weya God garra bidim, im det deth. \v 27 Lagijat na ebrijing garra hepin, dumaji langa oltestaman im tok, “God garra meigim Jisas Krais jidan Bos blanga ebrijing.” \p Wal wen im tok Jisas Krais garra jidan Bos blanga ebrijing, im nomo tok Jisas Krais garra jidan Bos blanga God hubin meigim im jidan Bos blanga ebrijing. Nomo.\x + \xo 15:27 \xt Saam 8:6 \x* \v 28 Wen God garra meigim im jidan Bos blanga ebrijing, det taim na Jisas Krais det San blanga God garra irrim God brabliwei, en God garra jidan Bos blanga ebrijing. \p \v 29 Wal yumob jinggabat na. Sambala pipul bin oldei beptais blanga dedbala pipul. En if im trubala nobodi kaan gidap laibala brom dedbala, wal wotfo dei oldei beptais blanga pipul hubin dai? \p \v 30 En wotabat melabat mishanri? If im trubala Jisas nomo bin gidap laibala brom dedbala, wal wotfo melabat oldei pudum miselp langa trabul ebridei weya melabat dalimbat det gudnyus? \v 31 Ebridei mi oldei abum trabul, en detlot trabul na oldei meigim mi gulijap dai. \p Main braja en sista olabat, mi nomo laiya langa yumob, dumaji mi oldei tok gudbinjiwei blanga yumob weya yumob bin joinap garram Jisas Krais det Bos blanga wi. \p \v 32 Yumob sabi wanim mi toktok? Wen aibin abumbat detlot trabul iya langa dijan taun Efasas weya mi jidan, imbin jis laik aibin fait langa wailwan enimul. En if aibin abum det trabul dumaji aibin lukabat trabul, wal hau det ting garra album mi? Det ting kaan album mi. \p Yu si? If im trubala nobodi kaan gidap laibala brom dedbala, wal wi lafta bulurrum det wei blanga detlot pipul hu oldei tok, “Wi garra dagat en dringgimbat en abumbat gudtaim, dumaji tumorro na wi garra ol dai olagijawan.”\x + \xo 15:32 \xt Aisai 22:13 \x* \p \v 33 Nomo. Yumob nomo wandi larram enibodi trikim yumob en meigim yumob gobek langa det nogudbalawei. Trubala ai dalim yumob. Nogudbala pipul meigim gudbala pipul go nogudwei. \p \v 34 Wal yumob garra jinggabat gudbalawei na en libum det nogudbalawei blanga yumob. En aibin dalim yumob streidat lagijat, dumaji sambala yumob pipul deya nomo sabi God. En wen mi tok langa yumob lagijat, ai wandi meigim yumob sheim. \s1 Det nyubala bodi weya wi garra abum \p \v 35 Wal maitbi sambodi garra tok, “Wen God garra meigim ola dedbala pipul gidap laibala, wotkain bodi dei garra abum?” \p \v 36-37 Wal if enibodi tok lagijat, im brabli granggibala, dumaji wi ol sabi wen yu wandi growimap daga langa gadin, yu nomo plentim det daga langa det gadin. Yu garra plentim det sidpat langa graun. En wen yu gaburrumap det sid langa graun, det sidpat garra dai bifo im garra kamat. \v 38 En det sid kaan meigim enikain bushis kamat. Ola difrinkain sid meigim difrinkain bushis kamat, dumaji God bin gibit ola difrinkain sid langa ola difrinkain bushis jis laik hau imbin wandim. \p \v 39 En im seimwei du garram ola pipul en enimul olabat. God bin gibit difrinkain bodi langa pipul en difrinkain bodi langa enimul en difrinkain bodi langa bard en difrinkain bodi langa fish du. \p \v 40 En im seimwei du garram ola enijing langa skai. God bin gibit ol detlot ting difrinkain bodi brom detlot bodi weya imbin gibit langa ola enijing langa dijan graun. En ol detlot ting olabat ol purdiwan. Bat detlot ting langa skai olabat purdiwan difrinwei brom detlot ting langa graun. \v 41 En det san im jidan purdiwan difrin brom det mun, en det mun im jidan purdiwan difrin brom ola sta, en ola sta olabat jidan purdiwan difrin brom ola najalot sta. \p \v 42 Yumob sabi na? Im lagijat gin weya dedbala pipul gidap laibala brom dedbala. \p Yu si? Wen pipul gaburrumap det dedbala bodi, det bodi im dedwan. Bat wen God meigim det bodi gidap brom dedbala, det bodi garra jidan laibala olagijawan. \v 43 Wen pipul gaburrumap det dedbala bodi, det bodi im nogudwan. Bat wen God meigim det bodi gidap brom dedbala, det bodi garra jidan brabli gudwan na. Wen pipul gaburrumap det dedbala bodi, det bodi im brabli wikwan. Bat wen God meigim det bodi gidap brom dedbala, det bodi garra jidan brabli strongwan na. \v 44 Wen pipul gaburrumap det dedbala bodi, det bodi im odinriwan. Bat wen God meigim det bodi gidap brom dedbala, det bodi garra jidan speshalwan na. \v 45 Wi sabi det dubala difrinkain bodi garra jidan lagijat, dumaji langa oltestaman im tok, “God bin meigim det feswan Edam jidan laibala.” Bat Jisas Krais det sekanwan Edam garra meigim wi jidan laibala garram det Spirit blanga im.\x + \xo 15:45 \xt Jen 2:7\x* \p \v 46 Yumob sabi na? Det speshalwan bodi nomo bin kaman bifo det odinri bodi. Det odinri bodi blanga wi bin kaman basdam, \v 47 en det speshalwan bodi kaman biyain, dumaji God bin meigim det feswan Edam brom graun. Bat Jisas Krais det sekanwan Edam bin kaman brom hebin. \p \v 48 Yu si? Detlot pipul hu blanga dijan kantri jidan jis laik det Edam hubin kaman brom graun. Bat detlot pipul hu blanga hebin jidan jis laik Jisas Krais det Edam hubin kaman brom hebin. \p \v 49 Yumob sabi na? Ebribodi bin jidan jis laik det Edam hubin kaman brom graun. Bat bambai ola Kristjan pipul garra jidan jis laik Jisas Krais det Edam hubin kaman brom hebin. \p \v 50 Wal main braja en sista olabat, streidat ai garra dalim yumob. Wi kaan go langa hebin garram dijan bodi weya wi garram, dumaji diskain bodi garra binij. Dei kaan jidan olagijawan. \p \v 51-52 Wal yumob irrim mi na, dumaji ai garra dalim yumob samting weya nobodi bin sabi bifo. Wi kaan ol dai, dumaji wen det laswan wisul garra jingat, God garra tjeinjim wi kwikbalawei jis laik wen yu jadimap en opinim yu ai kwikbalawei, dumaji wen det wisul garra jingat, God garra meigim ola dedbala Kristjan pipul gidap laibala brom dedbala,\x + \xo 15:51-52 \xt 1 Thes 4:15-17 \x* \v 53 en im garra tjeinjim wi holot wulijim wi kaan dai igin, dumaji det olbala bodi weya garra binij garra tjeinj langa det nyubala bodi weya kaan binij.\fig |src="MB 1 Cor 15.53 R.tif" size="col" ref="15:53" \fig* \p \v 54 Wal wen det olbala bodi weya garra dai garra tjeinj langa det nyubala bodi weya garra jidan olagijawan, wal det taim na det wed langa oltestaman garra hepin trubala weya im tok, “Det deth im binij na, dumaji God bin bidim im brabliwei.”\x + \xo 15:54 \xt Aisai 25:8 \x* \p \v 55 Wal det deth nomo garram eni pawa blanga bidim wi na. Det deth nomo garram eni pawa blanga kilim wi na.\x + \xo 15:55 \xt Hos 13:14 \x* \p \v 56 Yu si? Det deth bin gedim det pawa blanga kilim wi brom detlot nogudbala ting weya wibin oldei dumbat, en detlot nogudbala ting weya wibin oldei dumbat bin gedim det pawa brom det lowa weya God bin gibit langa ola pipul. \v 57 \fig |src="praise.tif" size="col" ref="15:57" \fig*Bat wi garra gibit theingks langa God, dumaji Jisas Krais det Bos blanga wi bin meigim det wei blanga wi blanga bidim det greibyad. \p \v 58 Wal main braja en sista olabat, blanga tharran na yumob garra jandap strongbala en nomo larram enijing deigidawei yumob brom Jisas Krais det Bos blanga wi. En yumob garra oldei kipgon wek blanga im, dumaji imbin gidap laibala brom det greibyad, en yumob sabi yumob nomo dumbat det wek blanga im fo najing. \c 16 \s1 Ofring blanga najalot Kristjan pipul \p \v 1 Wal langa det leda weya yumob bin jandim langa mi, yumob bin askim mi blanga det mani weya yumob garra pudumbat blanga album detlot Kristjan pipul hu abumbat adtaim deya langa det kantri gulum Judiya. \p Wal aibin dalim ol detlot najalot tjetjmob deya langa det kantri gulum Galeisha hau blanga pudumbat det mani, en yumob deya langa det taun Korinth garra dum seimwei du.\x + \xo 16:1 \xt Rom 15:25,26 \x* \p \v 2 Lagijat na yumob garra dum. Ebri Sandei ebribodi garra pudum wansaid sambala mani. Detlot pipul hu gedim bigmob mani garra pudum wansaid bigmob mani. En detlot pipul hu gedim lilbit mani garra pudum wansaid lilbit mani. En yumob garra hipimap ol detlot mani redi, dumaji ai nomo wandim yumob garra meigimap det mani wen ai garra kaman deya. Det mani garra weit blanga mi deya redi. \v 3 En wen ai garra kaman, ai garra gibit leda langa detlot men weya yumob bin pikimat blanga deigim det mani langa Jerusalem. Ai garra gibit olabat det leda blanga dalim detlot pipul langa Jerusalem hu olabat. \v 4 En if ai garra go langa Jerusalem du, wal ai garra deigim detlot men garram mi. \s1 Pol, Timathi en Apalas \p \v 5 Wal ai garra go langa det kantri gulum Mesadoniya basdam, en afta wen ai go thru langa det kantri, ai garra kaman deya langa yumob.\x + \xo 16:5 \xt Eks 19:21 \x* \v 6-7 Ai nomo wandi kaman langa yumob streidawei, dumaji ai wandi jidan deya garram yumob lilbit longtaim. En if Jisas Krais det Bos blanga wi larram mi, wal ai garra dum lagijat na. Maitbi ai garra kaman kolwethataim en jidan deya raidap kolwetha binij, dumaji if ai jidan garram yumob lilbit longtaim, wal yumob gin album mi wen ai gowei brom yumob. Bat ai nomo sabi weya ai garra go wen ai gowei brom yumob. \p \v 8 Wal ai garra kipgon jidanbat iya langa Efasas raidap det dei gulum Pentakos, dumaji God bin gibit mi tjens blanga dum loda wek iya. \v 9 Nomeda loda pipul nomo laigim mi dalimbat det gudnyus, bat stil loda pipul garra irrimbat det wed.\x + \xo 16:9 \xt Labid 23:15-21; Dyud 16:9-11; Eks 19:8-10\x* \p \v 10 Wal if Timathi go langa yumob deya, yumob garra welkam im en meigim im jidan gudbinji, dumaji im dumbat det wek blanga Jisas Krais det Bos blanga wi seimwei laik mi.\x + \xo 16:10 \xt 1 Karin 4:17 \x* \v 11 En nomeda im yangwan men, bat stil nobodi kaan jinggabat im nogudbalawei. Yumob garra ol album im gudwei blanga kambek iya langa mi, dumaji ai wandim im garra kambek iya garram detlot najalot Kristjan braja en sista blanga wi. \p \v 12 Wal ai garra dalim yumob na blanga Apalas det braja blanga wi. Aibin dalim im brabliwei blanga go langa yumob garram detlot najalot Kristjan braja en sista blanga wi. Bat im nomo bin wandi go. Bat im garra go wen det rait taim garra kaman. \s1 Pol im tok gudbai na \p \v 13 Wal yumob irrim mi na. Yumob garra oldei wotjimbat miselp, en yumob garra kipgon bilib strongbalawei, en yumob kaan bradin langa enijing, en yumob kaan larram enijing bidim yumob. \v 14 En ebrijing weya yumob dumbat, yumob garra dum brabliwei, dumaji yumob laigim God en ola pipul olabat. \p \v 15-16 Wal yumob sabi Stefanas en im femili olabat bin det fes Kristjan femili langa det kantri gulum Akeiya, en yumob sabi deibin gibit miselp langa det wek blanga albumbat Kristjan pipul olataim. \p Wal main braja en sista olabat, ai wandim yumob garra lisin langa detkain pipul na. En yumob garra lisin langa ol detlot pipul hu oldei joinin langa olabat en albumbat olabat garram det wek du.\x + \xo 16:15-16 \xt 1 Karin 1:16\x* \p \v 17 Wal aibin gudbinji wen Stefanas en Fotjunadas en Akeikas bin kaman iya, dumaji deibin deigim pleis blanga yumob weya yumob nomo bin iya, \v 18 en deibin meigim mi brabli gudbinji jis laik deibin meigim yumob gudbinji. \p Wal yumob garra teiknodis langa detkain pipul na. \p \v 19 Wal ola tjetj langa det kantri gulum Eisha tok gudei langa yumob. En Akwila en Prisila en ola Kristjan pipul hu oldei abum sebis langa dubala haus tok gudei langa yumob brabliwei du, dumaji yumob bin joinap garram Jisas Krais det Bos blanga wi.\x + \xo 16:19 \xt Eks 18:2\x* \p \v 20 Wal ola Kristjan braja en sista blanga wi iya tok gudei langa yumob. En yumob garra tok gudei langa ola Kristjan pipul deya. \p \v 21 Wal mi na, Pol, mi tok gudei langa yumob. Garram main ronwan bingga aibin raidimdan dijan wed. \p \v 22 Wal ai dalim yumob. God garra panishim detlot pipul hu nomo laigim Jisas Krais det Bos blanga wi. En langa im mi tok, “Yuwai, Bos! Yu kaman na!” \p \v 23-24 Wal mi laigim ol yumob pipul deya langa Korinth hubin joinap garram Jisas Krais det Bos blanga wi, en mi askim im blanga jidan brabli kainbala langa yumob. \p Binij na.