\id MRK \ide UTF-8 \h Mark \toc1 Lačho lafi taro Marko \toc2 Marko \toc3 Mk \mt Lačho Lafi taro Marko \c 1 \b \s O Jovane o Krstitelj vaćarol kaj avol khoni po baro lestar \r (Mt 3,1–12; Lk 3,1–9, 15–17; Jn 1,19–28) \p \v 1 Gija počnil o Lačho Lafi taro Isus Hrist, tare Devleso Čhavo. \p \v 2 Ano Sveto lil e prorokoso e Isaijaso pisil gija: \b \q1 “Akh, bičhalav angle tute me glasniko, \q2 savo ka pripremil tuće o drom. \q1 \v 3 Vov si glaso so dol vika ani pustinja: \q1 ‘Pripremin o drom e Gospodese! \q2 Ravnin lese o drom.’” \b \p \v 4 Pojavisajlo o Jovane o Krstitelj, savo sasa glasniko ani pustinja thaj propovedisada kaj e manuša trubun te irin pe tare pumare grehura thaj te aven ko Dol te oprostil lenđe thaj te krstin pe. \v 5 Sa e manuša tari Judejsko phuv thaj taro Jerusalim đele leste ani pustinja te šunen le. E manuša vaćarena sa pe grehura a vov krstila len ki len o Jordan. \v 6 E Jovanese šeja sesa tare kamilaće bala, pe leste sasa morčhikani kuštik thaj xalja skakavcuren thaj divljo avđin. \p \v 7 O Jovane propovedisada: “Pale mande sigate ka avol khoni po baro mandar. Me naj sem dostojno te banđivav thaj te putrav e dora tar lese sandale. \v 8 Me krstiv tumen pajesa, a vov ka krstil tumen e Svetone Duxosa.” \s E Isuseso krstipe \r (Mt 3,13–17; Lk 3,21–22; Jn 1,32–34) \p \v 9 Ane gola đivesa avilo o Isus taro foro Nazaret ani Galileja thaj o Jovane krstisada le ani len o Jordan. \v 10 Thaj samo so o Isus iklilo andaro paj, dikhlja sar putajlo o nebo thaj sar o Sveto Duxo odupral uljol pe leste sar golubo. \v 11 A andaro nebo šundilo glaso e Devleso: “Tu san mo Čhavo o manglo! Tu san mingro manglipe!” \s O beng iskušil e Isuse \r (Mt 4,1–11; Lk 4,1–13) \p \v 12 Sigate pale gova o Duxo inđarda e Isuse ani pustinja \v 13 thaj odori sasa saranda (40) đive thaj gothe o beng iskušisada le. Sasa maškare divlja životinje thaj e anđelura služisade le. \s E Isusesi služba ani Galileja \r (Mt 4,12–17; Lk 4,14–15) \p \v 14 Pale gova so o caro o Irod phanglja e Jovane, o Isus đelo ani Galileja thaj propovedila taro Lačho Lafi e Devleso. \v 15 Vaćarda: “Avilo o vreme savo o Dol obećisada kaj si paše o Carstvo e Devleso! Pokain tumen thaj pačan ano Lačho Lafi.” \s E anglune sikade \r (Mt 4,18–22; Lk 5,1–11) \p \v 16 Jekh đive kana o Isus phirda pašo Galilejsko jezero, dikhlja e Simone thaj lese phrale e Andrija sar čhuden e mreže ano jezero, golese kaj sesa ribara. \p \v 17 O Isus phenda lenđe: “Aven mancar thaj ka ćerav tumen te dolen e manušen sar e mačhen.” \p \v 18 Von sigate ačhade e mreže thaj đele pale leste. \p \v 19 Kana o Isus đelo zala po dur, dikhlja e phralen e Jakove thaj e Jovane, e Zevedejevese čhaven, sar ano čamco prećeren pe mreže. \v 20 Sigate akharda o Isus i len thaj von ačhade pe dade e Zevedeje ano čamco e manušencar save ćeren bući lende thaj đele pale leste. \s O Isus ikalol e bilačhe duxo taro manuš \r (Lk 4,31–37) \p \v 21 O Isus thaj lese sikade avile ano foro o Kafarnaum. Thaj gova savato đelo ani sinagoga thaj lija te sikavol e narodo. \v 22 Savore save šunde e Isuse, divisajle baše leso sikajipe, golese kaj sikada len gija sar kova savo isi le zuralipe, a na sar e učitelja tare Mojsijaso zakon. \p \v 23 Ani sinagoga sasa jekh manuš ane kaste sasa o bilačho duxo, savo lija tari jekh drom te dol vika: \v 24 “So manđe amendar, Isuse taro Nazaret? Aviljan li te mudare amen? Džanav ko san tu: Sveco e Devleso!” \p \v 25 A o Isus vaćarda lese po zurale: “Phande ćo muj thaj iklji andar leste!” \p \v 26 Tegani o bilačho duxo but tresisada e manuše, dija vika andare sa o glaso thaj iklilo lestar. \p \v 27 Savore save dikhlje sa kava but čudisajle thaj lije jekh avere te pučen: “So si kava? Savo si kava nevo thaj zuralo sikajipe? Vov zapovedil e bilačhe duxonenđe, a von šunen le!” \p \v 28 Thaj o lafi lestar sigate šundilo ani sa i Galilejsko phuv. \s O Isus sastarol buten \r (Mt 8,14–17; Lk 4,38–44) \p \v 29 Samo so iklile o Isus thaj lese sikade tari sinagoga, đele e Jakovesa thaj e Jovanesa ano čher e Simoneso thaj e Andrijaso. \v 30 E Simonesi sasuj pašljola golese so sasa la groznica thaj sigate vaćarde e Isusese latar. \v 31 O Isus avilo paše late, dolda la taro va thaj pomožisada la te uštol. I groznica nakhli thaj voj lija te služil len. \p \v 32 Kana peli i rat, kana zanakhlo o kham,\f + \fr 1,32 \fr*\ft Ke Jevreja “kana zanakhlo o kham” značil kaj počnisada nevo đive. Golese so e Jevreja ni manglje te anen e nasvalen ko savato, te ne bi phađena o Zakon taro savato. \ft*\f* angle leste ande sa e nasvalen thaj kolen ane kaste sesa e bilačhe duxura. \v 33 Sa e manuša andaro foro ćidije pe anglo vudar. \v 34 O Isus sastarda e nasvalen taro dži jekh nasvalipe. Ikalda i bute benđen thaj ni dija len te vaćaren, golese so von džanglje ko si vov. \s O Isus vaćarol o Lačho Lafi ani Galileja \p \v 35 Aver sabalin o Isus uštilo rano dok vadži sasa mrako thaj iklilo avri. Đelo ki jekh than kaj naj khoni thaj odori molisajlo. \p \v 36 Al o Simon thaj kola save sesa lesa iklile te roden le. \v 37 Kana arakhlje le, vaćarde lese: “Roden tut savore!” \p \v 38 O Isus vaćarda lenđe: “Ajde te dža i ane avera pašutne gava thaj e forura te vaćarav i odori. Golese aviljem!” \p \v 39 Đelo ki sa i Galileja, vaćarda ane lenđe sinagoge thaj ikalda e benđen tare manuša. \s O Isus sastarol e gubavco \r (Mt 8,1–4; Lk 5,12–16) \p \v 40 Tegani jekh gubavco avilo pašo Isus, pelo ke pe koča thaj molisada le vaćarindoj: “Te mangljan, tu šaj te sastare man!” \p \v 41 E Isusese pelo žal, pružisada po va, dolda le thaj vaćarda: “Mangav, av sasto!” \p \v 42 Samo so vaćarda gova, i guba đeli lestar thaj o manuš sasa sasto. \p \v 43 Angleder so o Isus mukhlja te džal avral, strogo phenda lese: \v 44 “Dikh te ma vaćare khanikase. Al tu dža i sikav tut e sveštenikose thaj inđar žrtva sar so zapovedisada o Mojsije ano po zakon bašo ćiro thodipe, te bi avola tut svedočanstvo angle lende.” \p \v 45 Al kova manuš iklilo gothar thaj lija butenđe te vaćarol sa so sasa, pa golese o Isus naštine putarde te džal ane forura, nego ačhola sa ke pusta thana. Al e manuša avena ke leste tare sa e riga. \c 2 \s O Isus sastarol manuše savo naštine te phirol \r (Mt 9,1–8; Lk 5,17–26) \p \v 1 Nekobor đive pale kava o Isus irisajlo ano Kafarnaum thaj šundilo kaj si čhere. \v 2 A ćidije pe gothe pherdo džene thaj ni sasa than čak ni ke vudara te ačhol pe. A vov vaćarola lenđe o Lafi e Devleso. \p \v 3 Tegani avile nesave štar džene thaj ande e manuše savo naštine te phirol. \v 4 Golese kaj gothe sesa but manuša a von naštine te aven dži o Isus, ćerde rupa ko tavano upreder e Isuseso šoro thaj mukhlje tele e manuše sa lese thanesa kaj pašljola. \p \v 5 Kana o Isus dikhlja lengo pačajipe, vaćarda e nasvalese: “Čhaveja mingreja, oprostime si će grehura!” \p \v 6 Gothe bešena nesave učitelja tare Mojsijaso zakon thaj ane peste pučlje pe: \v 7 “So kava vaćarol? Hulil po Dol? Ko šaj oprostil e grehura sem jekh Dol?” \p \v 8 O Isus sigate pe duxosa haljarda so von ane peste dije gođi thaj vaćarda lenđe: “Sose gija den gođi ane tumare ile? \v 9 So si poločhe? Te phenol pe kolese savo našti phirol: ‘Oprostime si ćire grehura’, il te phenol pe ‘Ušti, le ćiro than e pašljimaso thaj phir’? \v 10 Al te džanen kaj me, o Čhavo e manušeso, isi man vlast ki phuv te oprostiv e grehura.” Gija o Isus phenda e manušese so naštine phirol: \v 11 “Tuće vaćarav! Ušti, le ćo than kaj pašljiljan thaj dža čhere.” \p \v 12 Gova manuš uštilo, sigate lija po than kaj pašlilo thaj iklilo avri angle jakha savorenđe. \m Savore divisajle, slavisade e Devle thaj vaćarde: “Ni dikhljam dži akana gija khanči!” \s O Isus akharol e Levi \r (Mt 9,9–13; Lk 5,27–32) \p \v 13 Tegani o Isus đelo palem pašo Galilejsko jezero. But manuša ćidije pe paše leste thaj vov sikada len. \v 14 Sar načhola, dikhlja e Levi, e Alfejevese čhave, sar bešol ki carina thaj vaćarda lese: “Phir pale mande!” \m Thaj o Levi uštilo thaj đelo pale leste. \p \v 15 Pale gova đelo o Isus te xal mangro ano čher e Leviso. But carincura thaj grešnikura avile thaj xalje lesa thaj lese sikadencar. Gothe sesa but gasave manuša save phirena palo Isus. \p \v 16 Kana nesave učitelja tare Mojsijaso zakon save sesa fariseja dikhlje kaj xal e grešnikurencar thaj e carincurencar, pučlje lese sikaden: “Sose tumaro učitelji xal e carincurencar thaj e grešnikurencar?” \p \v 17 Kana gova šunda o Isus, vaćarda lenđe: “Ni trubul lekari e sastenđe, nego e nasvalenđe. Me ni aviljem te akharav te pokajin pe e pravednikura, nego e grešnikura.” \s O Isus sikavol taro post \r (9,14–17; Lk 5,33–39) \p \v 18 E sikade e Jovanese e Krstiteljese thaj e fariseja postisade. Nesave avile ko Isus thaj pučlje le: “Sose ćire sikade ni postin sar so postin e sikade e Jovanese thaj e sikade e farisejenđe?” \p \v 19 A o Isus vaćarda lenđe: “Šaj li postin kola save avile ko abav kana o terno si lencar? Sa dži kaj si o terno lencar, von našti te postin. \v 20 Al ka aven e đivesa kana ka len lendar e terne. Ane gova đive ka postin. \p \v 21 Khoni ni suvol po purano fostano nevo kotor e šejengo. Golese te ćerda gova, o nevo kotor ka ćidol pe kana ka thovol pe, a taro purano ka ćerdol pobari rupa. \v 22 A khoni ni čhorol i nevi mol ane purane morčha. Golese kaj i nevi mol ka pharavol e morčha thaj bi rumila pe i mol thaj e morčha. Golese nevi mol trubul te čhorol pe ane neve morčha.” \s O Isus si po baro taro savato \r (Mt 12,1–8; Lk 6,1–5) \p \v 23 Jekh savato o Isus thaj lese sikade phirde maškaro điv. Lese sikade odrumal lije te čhinen o điv. \p \v 24 E fariseja vaćarde lese: “Dikh! Sose von ćeren kova so naj dozvolimo ko savato?” \p \v 25 A o Isus phenda lenđe: “Džanav kaj čitisaden ano Sveto lil so ćerda o David kana ni sasa len so te xan a sesa bokhale, vov thaj kola so sesa lesa! \v 26 Dija ano Čher e Devleso, ano vreme e Avijatareso e bare sveštenikoso thaj xalja e mangre save čhute pe sar žrtva, save khoni ni tromaje te xan sem e sveštenikura, a vov dija i kolenđe save sesa lesa.” \p \v 27 Tegani vaćarda lenđe o Isus: “O savato naj ćerdo te bi o manuš služila le, nego si savato ćerdo te služil e manušese. \v 28 Golese me, o Čhavo e manušeso, sem Gospodari thaj taro savato.” \c 3 \s O Isus sastarol ko savato \r (Mt 12,9–14; Lk 6,6–11) \p \v 1 Kana o Isus palem đelo andre ani sinagoga, sasa gothe manuš šuće vastesa. \v 2 Nesave so gothe sesa dičhena po Isus da li ka sastarol e manuše ko savato te bi šaj optužinasa le. \v 3 Thaj o Isus vaćarda e manušese e šuće vastesa: “Ava akari thaj ačh ano maškar!” \p \v 4 Tegani o Isus pučlja len: “Troma li ko savato te ćera šukar il bilačhe, o džuvdipe te aračhol pe il te mudarol pe?” \m Al von khanči ni vaćarde. \p \v 5 O Isus dikhlja len holjasa thaj sasa žalno golese so lenđe ile zurajle. Tegani vaćarda e manušese: “Pruži ćiro va!” \m I vov pružisada piro va thaj leso va sastilo. \p \v 6 E fariseja sigate iklile thaj lije te planirin e Irodese manušencar sar te mudaren e Isuse. \s But manuša phiren palo Isus \r (Mt 4,23–25; 12,15–16; Lk 6,17–19) \p \v 7 O Isus đelo pe sikadencar ko Galilejsko jezero, a lencar đele but manuša tari Galileja thaj i Judeja, \v 8 taro Jerusalim thaj tari Idumeja thaj aver rig tari len o Jordan thaj tari okolina e Tirosi thaj e Sidonesi. Sa kola manuša avile ko Isus golese kaj šunde so vov ćerola. \v 9 Tegani o Isus vaćarda pe sikadenđe te pripremin o čamco, te ma bi e manuša ćićidena le. \v 10 Golese so gova đive buten sastarda, e nasvale gurisajle premal leste te dolen le te bi sastona. \p \v 11 Kana bi dičhena le e bilačhe duxura, perena bi ke koča angle leste thaj bi dena vika: “Tu san e Devleso Čhavo!” \p \v 12 Thaj o Isus vaćarda lenđe po zurale te ma šunjaren ko si vov. \s O Isus biril e dešudujen apostoluren \r (Mt 10,1–4; Lk 6,12–16) \p \v 13 Pale gova o Isus uštilo ko brego thaj dija vika kolen saven manglja thaj von avile leste. \v 14 Lendar birisada dešudujen (12) thaj akharda len apostolura, te aven lesa thaj te bičhalol len te propovedin \v 15 thaj te avol len zuralipe te ikalen e benđen. \p \v 16 A kava si e alava tare Dešuduj (12) saven birisada o Isus: \li1 O Simon (save o Isus dija alav Petar), \li1 \v 17 o Jakov \li1 thaj leso phral o Jovane, e Zevedejevese čhave (len dija vika Voanirges, so si e “Čhave e gromose”), \li \v 18 thaj o Andrija, \li1 o Filip, \li1 o Vartolomej, \li1 o Matej, \li1 o Toma, \li1 o Jakov e Alfejeveso čhavo, \li1 o Tadej, \li1 o Simon o Zilot, \li1 \v 19 thaj e Juda o Iskariotsko (savo izdajisada le). \s E Isuseso zuralipe si taro Dol \r (Mt 12,22–32; Lk 11,14–23; 12,10) \p \v 20 Tegani o Isus ulilo ano čher thaj ćidije pe gaći but džene kaj naštine ni mangro te xan. \v 21 Kana šunde kava e Isusese čherutne avile pale leste te inđaren le golese kaj vaćarde: “Kava iklilo tari gođi.” \p \v 22 A e učitelja tare Mojsijaso zakon save avile andaro Jerusalim vaćarde: “Ane leste si o Veelzevul savo si vladari e benđengo! Vov lese zuralimasa tradol e benđen.” \p \v 23 Gija o Isus akharda len paše peste thaj lija te vaćarol lenđe ane paramiča: “Sose bi o Satana tradola e Satana? \v 24 Te si o carstvo korkoro pestar ulado, gasavo carstvo ne bi šajine te ačhol. \v 25 Te ani familija avol dži ulaipe, gasavi familija našti ačhol. \v 26 Te o Satana uštol korkoro pe peste thaj ulavol pe, našti te ačhol, nego ka properol. \p \v 27 Al khoni našti te dol ano čher e zurale manušese thaj te inđarol leso barvalipe angleder so ni phandol le. Tegani šaj te čorol sa andaro čher. \p \v 28 Čače vaćarav tumenđe: sa e grehura e manušenđe šaj oprostin pe thaj i hula savi phenen. \v 29 Al dži jekh savo hulil po Sveto Duxo, nikad ni ka oprostil pe lese. Nego si bango za ke sa e đivesa paše akava greh.” \p \v 30 Gova vaćarda lenđe o Isus golese kaj e učitelja tare Mojsijaso zakon vaćarde: “Ane leste si o bilačho duxo.” \s Save si čače e Isusese čherutne \r (Mt 12,46–50; Lk 8,19–21) \p \v 31 Tegani avili e Isusesi dej thaj lese phrala. Sar ačhile avral, bičhalde jekhe te akharol le. \v 32 Trujal leste bešle but manuša thaj phende lese: “Akh, avral si ći dej thaj će phrala thaj roden tut.” \p \v 33 A o Isus pučlja len: “Ko si mi dej thaj me phrala?” \p \v 34 Tegani dikhlja pe manuša so bešle trujal leste thaj vaćarda: “Dičhen, von si mi dej thaj me phrala! \v 35 Golese, dži jekh savo ćerol e Devleso manglipe, gova si mo phral, mi phen thaj mi dej.” \c 4 \s O Isus vaćarol taro manuš savo čhudol o seme ki phuv \r (Mt 13,1–9; Lk 8,4–8) \p \v 1 O Isus palem lija te sikavol pašo Galilejsko jezero. Ćidije pe pherdo manuša paše leste, gija vov dija ano čamco po jezero thaj bešlo ane leste. A e manuša ačhile pašo jezero ki obala. \v 2 Vov sikada len ane pherdo paramiča. \m Dži kaj sikada len, phenda: \v 3 “Šunen! Jekh đive iklilo o sejači te sejil o seme. \v 4 Dži kaj sejisada, nesavo seme pelo ko drom. Avile e čiriklja thaj sa xalje o seme. \v 5 Nesavo seme pelo pe barale thana kaj ni sasa but phuv. Sigate lija te barol, golese kaj i phuv ni sasa duboko. \v 6 Al kana o kham sasa zuralo, e biljke phabile thaj sigate šućile, golese so ni sasa len duboko koreno. \v 7 Nesavo seme pelo ane kangre. E kangre barile thaj tasade le, gija o seme ni anda nisavo bijandipe. \p \v 8 A nesavo seme pelo pi šukar phuv, bijanda, barilo thaj lija te dol lačho bijandipe, so sasa tranda (30), šovardeš (60) thaj šel (100) droma po but nego so sasa sejime.” \p \v 9 Tegani o Isus vaćarda: “Kas isi kana te šunol, nek šunol.” \s Sose o Isus vaćarol ane paramiča \r (Mt 13,10–17; Lk 8,9–10) \p \v 10 Kana o Isus ačhilo korkoro e dešuduje (12) sikadencar thaj kolencar so ačhile lesa, von pučlje e Isuse so značin kala paramiča. \p \v 11 Vov phenda lenđe: “Tumenđe dija pe te džanen so si garajipe taro Carstvo e Devleso, a kalenđe save si avral taro Carstvo e Devleso, sa vaćarol pe ane paramiča, \v 12 golese sar so pisil ano Sveto lil: \b \q1 ‘Ka dičhen thaj ka dičhen, \q2 al ni ka shvatin, \q1 a ka šunen thaj ka šunen, \q2 al ni ka haljaren, \q1 inače bi obratina pe \q2 thaj o Dol bi oprostila lenđe.’” \s O Isus vaćarol so značil kaja paramič taro sejači \r (Mt 13,18–23; Lk 8,11–15) \p \v 13 Tegani o Isus vaćarda lenđe: “Ni haljaren kaja paramič? Sar ka haljaren sa avera paramiča? \p \v 14 O sejači si kova savo sejil e Devleso Lafi. \v 15 Nesave manuša si sar seme ko drom kaj si sejimo e Devleso Lafi. Kala manuša šunen le, al avol o Satana thaj lol lendar so si sejimo ande lenđe ile. \v 16 Avera manuša si sar o seme so si sejimo pe barale thana. Kala šunen o Lafi thaj sigate prihvatin le radujimasa, \v 17 al naj len koreno ane peste thaj ićaren pe nesavo vreme. Kana avol bilačhipe thaj progonstvo zbog o Lafi, sigate peren. \v 18 Avera manuša si sar seme so si sejimo ane kangre. Kala manuša šunen o Lafi, \v 19 al ane lenđe ile si e brige kale svetose, želje bašo barvalipe thaj o manglipe za ke avera stvara, so tasaven o Lafi, gija ačhen bizo bijandipe. \v 20 Nesave si sar o seme so si sejimo pi lačhi phuv. Kala manuša šunen o Lafi, prihvatin le thaj anen bijandipe: tranda (30), šovardeš (60) thaj šel (100) droma po but nego so sasa sejime.” \s O Isus vaćarol paramič tari svetiljka \r (Lk 8,16–18) \p \v 21 O Isus pučlja len: “Ko bi tumendar anola i svetiljka thaj bi čhuvola la talo čaro il talo than e sojimaso? Ni li čhuvol pe i svetiljka ke lako than? \v 22 Golese, sa so si garado ka ikljol ko dičhipe thaj sa so si učhardo ka ikljol ko videlo. \v 23 Te isi khanika kana te šunol, nek šunol.” \p \v 24 Thaj vaćarda lenđe: “Pazin so šunen! Save merasa merin, gasave merasa ka meril pe tumenđe thaj ka dol pe tumenđe po but. \v 25 Golese kaj kas isi džanglipe, ka dol pe lese po but, a kas naj, ka lol pe lestar i kova so isi le.” \s E Devleso Carstvo si sar seme savo barol korkoro pestar \p \v 26 Tegani o Isus vaćarda lenđe: “O Carstvo e Devleso si sar o manuš savo sejil o seme pi phuv. \v 27 Raćasa thaj đivesesa, da li sovol il uštol, o seme bijandol thaj barol, a vov i ni džanol sar. \v 28 I phuv korkori pestar dol o bijanipe: angleder i čar, pale gova o klaso, tegani ano klaso but điv. \v 29 Samo so zrelil o bijandipe, o manuš avol e lunesa te čhinol le, golese kaj si o vreme bašo ćidipe.” \s O Isus vaćarol paramič taro zrno e gorušicako \r (Mt 13,31–35; Lk 13,18–19) \p \v 30 Palem o Isus vaćarda: “Sar ka vaćara savo si o Carstvo e Devleso? Save paramičasa te sikava le? \v 31 Vov si sar o zrno tari gorušica, savo si emcikno tare sa e semenura savo sejil pe ani kaja phuv. \v 32 Al kana si sejimo, barol thaj ačhol po baro taro sa o povrće savo mečhol raja, gaći bare kaj ane leso lado e čiriklja e nebose šaj ćeren gnezdura.” \p \v 33 Gasave bute paramičencar vaćarola o Isus lenđe o Lafi e Devleso thaj sikavola gaći kobor šajine von te šunen le. \v 34 Bize paramiča ni vaćarola lenđe khanči. A kana sasa e sikadencar korkoro, sa gova objasnila lenđe. \s O Isus ačhavol i balval \r (Mt 8,23–27; Lk 8,22–25) \p \v 35 Gova đive, kana peli i rat, o Isus vaćarda pe sikadenđe: “Ka nakha ki aver rig e jezerosi.” \p \v 36 Gija mukhlje e manušen. E sikade čhute pe ano čamco kaj o Isus već sasa. Pale lende sesa i avera čamcura. \p \v 37 Tegani avili zurali balval thaj e talasura čalade ano čamco, gijate da o čamco lija te pherdol paj. \v 38 A o Isus suta ki paluni rig e čamcosi ko šerand. \m Džungade le thaj vaćarde lese: “Učitelju! Tuće sa jekh kaj amen ka tasiva?” \p \v 39 O Isus uštilo thaj vaćarda pozurale e balvaljaće thaj naredisada e pajese: “Ačh, smiri tut!” \m I balval ačhili thaj khanči ni šundilo. \p \v 40 Thaj pučlja pe sikaden: “Sose gaći daraljen? Vadži li naj tumen pačajipe?” \p \v 41 Dolda len bari dar thaj jekh averese vaćarde: “Ko si kava, kaj i balval thaj o more šunen le?” \c 5 \s O Isus ikalda e bilačhe duxuren taro manuš \r (Mt 8,28–34; Lk 8,26–39) \p \v 1 O Isus thaj lese sikade avile ki aver rig e jezerosi paši Gerasinsko phuv. \v 2 Kana iklilo o Isus taro čamco, sigate avilo premal leste andare limora manuš kas sasa bilačho duxo. \v 3 Kava manuš bešola ane limora thaj khoni naštine te phandol le ni sinđirencar. \v 4 But droma sasa phanglo sastrnencar thaj sinđirencar, al vov phaglja e sastrna thaj čhinola e sinđira. Khoni naštine te smiril le. \v 5 Bizo ačhipe, đive thaj rat, o manuš ane kaste sasa o bilačho duxo, phirola maškare limora thaj ane bregura dola vika thaj čalavola pe barencar. \p \v 6 Kana odural dikhlja e Isuse, prastija thaj pelo angle leste ke pe koča. \v 7 Dija vika andare sa o glaso: “So manđe mandar, Isuse Čhaveja Embare Devleso? Xav tu sovli e Devlesa te ma muči man!” \p \v 8 Golese kaj o Isus angleder phenda lese: “Iklji andar kava manuš, bilačheja duxona!” \p \v 9 O Isus pučlja le: “Sar si ćo alav?” \m O manuš vaćarda lese: “Mo alav si Legion, golese kaj sam but, sar vojska.” \p \v 10 Thaj but molisada e Isuse te ma bičhalol e bilačhe duxuren avral tare kaja phuv. \p \v 11 A gothe, ko brego, xana čar pherdo bale. \v 12 Gija e bilačhe duxura molisade e Isuse: “Bičhal amen te dža ane kala bale.” \p \v 13 Thaj o Isus mukhlja len. E bilačhe duxura iklile taro manuš thaj dije ane bale. Sigate e bale lije te našen taro brego ano more. Gothe sesa paše duj milje (2 000) bale thaj sa tasile. \v 14 E manuša save arakhlje e balen, našle thaj kalestar vaćarde ano foro thaj ane pašutne thana. Gija e manuša avile te dičhen so sasa. \v 15 Kana avile pašo Isus, dikhlje e manuše ane kaste sasa i vojska e bilačhe duxurencar sar bešol urado thaj saste gođasa. Gova darada len. \v 16 Kala save dikhlje sa gova vaćarde sa so sasa e manušesa ane kaste sesa e bilačhe duxura thaj so sasa e balencar. \v 17 E manuša lije te molin e Isuse te džal andari lenđi phuv. \p \v 18 Kana đelo o Isus ano čamco, molisada le kova manuš ane kaste sesa e bilačhe duxura te šaj džal lesa. \v 19 O Isus ni mukhlja le, al vaćarda lese: “Dža čhere thaj vaćar ćirenđe so sasa tusa thaj so ćerda tuće o Gospod i kobor sasa milostivno tuće.” \p \v 20 Gija o manuš đelo thaj lija te vaćarol ano Dekapolis\f + \fr 5,20 \fr*\ft so značil “Deš forura”\ft*\f* so ćerda lese o Isus. Thaj savore divisajle. \s O Isus vazdija tare mule e čhejora em sastarda e nasvale džuvlja \r (Mt 9,18–26; Lk 8,40–56) \p \v 21 Kana o Isus đelo e čamcosa ki aver rig e jezerosi, ćidije pe but manuša paše leste. \m Dži kaj ačhilo pašo jezero, \v 22 avilo jekh starešina tari sinagoga, kaso alav sasa Jair. Kana dikhlja e Isuse, pelo ke pe koča mujesa premali phuv angle leste \v 23 thaj but molisada le: “Mi mangli čhejori si dži o meripe. Moliv tut, av thaj čhuv će vasta pe late, te sastol thaj te živil.” \p \v 24 Gija o Isus đelo lesa, a pale leste đele i but manuša thaj ćićidije le. \p \v 25 A gothe sasa nesavi džuvli, savi sasa nasvali dešuduj (12) berš taro thavdipe o rat. \v 26 Voj but patisada thaj trošisada sa so sasa la tare lekara, al khanči ni pomognisade la thaj sasa laće sa po bilačhe. \v 27 Kana šunda taro Isus, nakhli palal tare lese dume maškar gola but manuša thaj dolda le tare leso ogrtači. \v 28 Golese kaj vaćarda ane peste: “Samo te dolav man pe lese šeja, ka sastivav!” \v 29 Thaj sigate ačhilo latar te thavdol o rat thaj osetisada ane po telo kaj sastili taro piro pharo nasvalipe. \p \v 30 Tari jekh drom o Isus džanglja kaj i zor iklili lestar. Irisajlo premal e manuša thaj pučlja: “Ko dolda pe tare me šeja?” \p \v 31 E sikade phende lese: “Tu dičhe kaj gaći manuša ćićiden amen, a tu puče ko doldape pe tute?” \p \v 32 A o Isus dičhola trujal peste te aračhol kola savi ćerda gova. \v 33 A i džuvli darajli thaj izdraja, golese kaj džanglja so sasa, gija avili thaj peli mujesa premali phuv angle leste thaj vaćarda lese sa o čačipe. \p \v 34 O Isus vaćarda laće: “Ćo pačajipe sastarda tut, mi čhej. Dža ano mir thaj av sasti taro ćiro pharo nasvalipe.” \p \v 35 Thaj kana vadži vaćarola o Isus, avile nesave manuša andaro čher e Jaireso savo sasa starešina ani sinagoga thaj vaćarda lese: “Jaire, ći čhej muli! Sose vadži muči e učitelje?” \p \v 36 Al o Isus ni dija pažnja ke kala lafura thaj vaćarda e Jairese: “Ma dara! Samo pača!” \v 37 Ni dija khoni te džal lesa samo o Petar, o Jakov thaj o Jovane, e Jakoveso phral. \p \v 38 Kana resle ko čher e Jaireso savo sasa starešina ani sinagoga, o Isus dikhlja kaj but manuša gothe roven thaj but den vika. \v 39 Dija ano čher thaj pučlja len: “Sose den vika thaj roven? I čhej ni muli, nego sovol!” \p \v 40 Von lije te asan lese. Al vov ikalda len savoren avri, lija e dade e čhejaće thaj laće da thaj e trine sikaden save sesa lesa thaj đele andre ani soba kaj pašljola i čhej. \p \v 41 Vov lija e čhejako va thaj vaćarda laće: “Talita, kum!” (so značil: “Čhejorije, tuće vaćarav, ušti!”). \p \v 42 I čhejori sigate uštili thaj lija te phirol. Sasa la dešuduj (12) berš. Savore sesa začudime so dikhlje kava čudo. \v 43 Al o Isus strogo naredisada lenđe, ma te vaćaren khanikase kava thaj vaćarda te den e čhejora te xal. \c 6 \s E manuša taro Nazaret ni pačan ano Isus \r (Mt 13,53–58; Lk 4,16–30) \p \v 1 O Isus iklilo gothar thaj đelo ano Nazaret, ano foro kaj barilo. Lese sikade đele lesa. \v 2 Kana avilo o savato, o Isus lija te sikavol ani sinagoga. But džene so šunde le, divisajle thaj pučlje: “Kotar kale manušese sa kava? Savo si gova mudrost so dija pe lese? Sar pe vastencar ćerol kala čudura? \v 3 Naj li kava samo kaštarutno, čhavo e Marijako thaj phral e Jakoveso, e Josijaso, e Judaso thaj e Simoneso? Naj li lese pheja amencar kate?” \m Golese sesa but razočarime thaj ni manglje te prihvatin le. \p \v 4 Tegani o Isus vaćarda lenđe: “O proroko si bizo čast samo ano foro kaj barilo, maškar pi familija thaj ane po čher.” \p \v 5 Thaj naštine ni jekh čudo te ćerol, samo čhuta pe vasta pe zala nasvale thaj sastarda len. \v 6 Thaj čudisajlo o Isus kaj e manuša ni pačaje. \s O Isus bičhalol pe sikaden \r (Mt 10,1, 5–15; Lk 9,1–6) \p Tegani o Isus phirda maškare pašutne gava thaj sikada e manušen. \v 7 Dija vika paše peste e dešuduje (12) sikaden, dija len zuralipe te traden e bilačhe duxuren thaj bičhalda pe sikaden te džan duj po duj ke različita thana. \p \v 8 Thaj vaćarda lenđe: “Ma te len khanči tumencar, ni mangro, ni trasta, ni bakarna parave ane tumare poske, samo jekh rovli. \v 9 Al uraven tumen sandale thaj samo jekh gad, a na duj.” \p \v 10 Thaj vadži vaćarda lenđe: “Kana džan ane nesavo than, bešen ane jekh čher, dži kaj ni pojdin ane aver than. \v 11 A te khoni ni prihvatisada tumen thaj ni manglja te šunol tumen, ikljen gothar thaj tresin o praho tare tumare pingre sar svedočanstvo so ni lije o Lafi e Devleso. [Čače vaćarav tumenđe: ‘Po ločhe ka avol e Sodomaće thaj e Gomoraće ko Sudnjo đive nego kale forose.’]” \p \v 12 Gija đele e sikade thaj vaćarena savorenđe kaj trubun te pokajin pe tare pe grehura. \v 13 Buten benđen ikalde tare manuša thaj makhlje bute nasvalen uljesa thaj sastarde len. \s O meripe e Jovaneso e Krstiteljeso \r (Mt 14,1–12; Lk 9,7–9) \p \v 14 O caro o Irod šunda bašo Isus golese kaj savore vaćarena lestar. \m Nesave manuša phenena: “Gova si o Jovane o Krstitelj savo uštilo tare mule, golese šaj ćerol kala čudesura.” \p \v 15 Avera vaćarde: “Gova si o proroko o Ilija.” \m A nesave vaćarde: “Vov si proroko sar jekh tare prorokura andare purane vremenura.” \p \v 16 Kana o Irod šunda kava, phenda: “Gova si o Jovane kaso šoro me čhindem. Vov uštilo tare mule!” \p \v 17 Golese kaj o Irod sasa kova savo angleder naredisada te dolen e Jovane, te phanden le thaj te čhuven le ano phanglipe. O Irod gova ćerda baši Irodijada, i romni lese phralesi e Filipesi, golese kaj o Irod lija la romnjaće. \v 18 Golese kaj o Jovane angleder vaćarola e Irodese: “Našti le romnjaće će phralese romnja!” \v 19 I Irodijada holajli po Jovane thaj manglja te mudarol le, al naštine, \v 20 golese kaj o Irod darajlo taro Jovane thaj džanglja kaj si vov pravedno thaj sveto thaj golese zaštitila le. Thaj kana o Irod šunola e Jovane, avola bi but zbunime, al manglja te šunol le. \p \v 21 Tegani sikadili šukar prilika kana sasa e Irodeso bijando đive thaj vov ćerda bari gozba e bare manušenđe ani piri avlin, e anglunenđe tari vojska thaj e anglunenđe tari Galileja. \v 22 Avili andre i Irodijaći čhej thaj čhelda. Gova sasa šukar e Irodese thaj savorenđe save bešle gothe. \m Gija o caro o Irod vaćarda laće: “Rode mandar sa so manđe. Me ka dav tut.” \v 23 Thaj xalja sovli: “Sa so ka manđe mandar, ka dav tut, pa i ako si gova opaš tare mingro carstvo!” \p \v 24 Voj iklili thaj pučlja pe da: “So te mangav?” \m A voj phenda laće: “Rode o šoro e Jovaneso e Krstiteljeso!” \p \v 25 Sigate i čhej avili ko caro thaj vaćarda: “Mangav te de ma akana ko čaro o šoro e Jovaneso e Krstiteljeso!” \p \v 26 O caro o Irod sasa but žalosno, al golese kaj xalja sovli angle gostura, ni manglja te odbil la. \v 27 Gija o caro sigate bičhalda e dželato thaj naredisada lese te anol e Jovaneso šoro. Vov đelo thaj čhinda leso šoro ano phanglipe. \v 28 Tegani anda leso šoro ko čaro thaj dija le e čhejaće, a i čhej dija le pe daće. \p \v 29 Kana e Jovanese sikade šunde kava, avile, lije leso telo thaj prahosade le ano limori. \s O Isus parvarol pandž milje manušen \r (Mt 14,13–21; Lk 9,10–17; Jn 6,1–14) \p \v 30 E apostolura irisajle tare po drom, avile ko Isus thaj vaćarde lese sa so ćerde thaj so sikade. \p \v 31 Thaj o Isus phenda lenđe: “Te dža ko nesavo mirno than korkore, te odmorin tumen zala.” Gova phenda lenđe golese kaj avena thaj džana pherdo manuša thaj von naštine ni te xan. \p \v 32 Gija đele čamcosa ko mirno than, te aven korkore. \v 33 A but manuša so dikhlje len sar džan, pindžarde len thaj prastaje dromesa odori andare sa e forura thaj resle angleder lende. \p \v 34 Kana o Isus iklilo taro čamco thaj dikhlja kaj si but manuša, pelo lese žal, golese kaj sesa sar bakre bizo pastiri. Gija lija te sikavol len tare but buća. \p \v 35 Sar sasa kasno, e sikade avile pašo Isus thaj vaćarde: “Ke kava than naj khanči thaj kasno si. \v 36 Mukh e manušen, nek džan ane pašutne gava thaj thana te ćinen pese khanči te xan!” \p \v 37 A o Isus vaćarda lenđe: “Den len tumen te xan!” \p E sikade pučlje le: “Sosa? But pare\f + \fr 6,37 \fr*\ft Ano orginal ačhol: Dujšel dinara. Jekh dinari si rimsko srebrenjako, gaći sasa i dnevnica jekhe đivesesi. \ft*\f* trubul amenđe te ćina mangro te bi parvarasa sa kale manušen!” \p \v 38 A o Isus pučlja len: “Kobor mangre isi tumen? Džan thaj dičhen!” \m Kana dodžanglje, vaćarde: “Pandž mangre thaj duj mačhe.” \p \v 39 Tegani o Isus zapovedisada e sikadenđe te bešljaren e manušen ke kupe pi zeleno čar. \v 40 Gija e manuša bešle ane kupe po šel (100) thaj po pinda (50). \p \v 41 Tegani o Isus lija kola pandž mangre thaj e dujen mačhen, dikhlja ano nebo thaj zahvalisada e Devlese. Phaglja e mangre thaj dija e sikadenđe te den e manušenđe. Gija ulada i e duje mačhen. \v 42 Savore xalje thaj čalile. \v 43 Thaj e sikade ćidije dešuduj (12) kotora pherde korpe taro kova so ačhilo tare mangre thaj tare mačhe. \v 44 Kola save xalje e mangre sesa pandž milje (5 000) murša. \s O Isus phirol po paj \r (Mt 14,22–33; Jn 6,16–21) \p \v 45 Sigate pale gova o Isus naredisada pe sikadenđe te džan ano čamco thaj te džan angleder leste ki aver rig e jezerosi, premali Vitsaida, dži kaj vov ni mukhlja e manušen čhere. \v 46 Kana oprostisajlo e manušencar, đelo ko brego te molil pe. \p \v 47 Kana peli i rat thaj o čamco e sikadencar sasa maškaral o jezero, o Isus sasa korkoro ki phuv. \v 48 Dikhlja kaj naštine te veslin, golese kaj i balval phurdola premal lende. Maškare trin em šov o sato sabalje avilo o Isus dži lende phirindoj po jezero. Vov manglja te načhol paše lende, \v 49 al kana dikhlje le sar phirol po jezero, dije gođi kaj si omaja thaj lije te den vika. \v 50 Savore dikhlje le thaj but darajle. \m A o Isus sigate phenda lenđe: “Šukar si! Me sem, ma daran!” \p \v 51 Tegani avilo lencar ano čamco thaj i balval ačhili. But darajle thaj čudisajle so gova dikhlje, \v 52 golese kaj ni haljarde khanči taro čudo e mangrencar golese so lenđe ile sesa zurale sar bar. \s O Isus sastarol e nasvalen ano Genisaret \r (Mt 14,34–36) \p \v 53 Kana nakhle ki aver rig e jezerosi, avile ano Genisaret thaj gothe phanglje o čamco. \v 54 Kana iklile taro čamco, e manuša odma pindžarde e Isuse. \v 55 Thaj prastije maškaro sa gova krajo te vaćaren averenđe so o Isus avilo, a e manuša lije ke nosiljke te anen e nasvalen odori kaj šunde kaj si o Isus. \v 56 Thaj kaj god te džala, ane gava il forura il po cikne thana, e manuša ke trgura čhuvena e nasvalen. Molinasa le te dolen pe bar tare leso teluno kotor e fostanoso, thaj savore save doldepe pe leste, sastile. \c 7 \s So meljarol e manuše \r (Mt 15,1–20) \p \v 1 Jekh đive ćidije pe pašo Isus nesave fariseja thaj nesave učitelja tare Mojsijaso zakon save avile andaro Jerusalim. \v 2 Von dikhlje kaj nesave tare sikade lese lije te xan mangro bithode vastencar – so značil kaj ni thode pe vasta palo adeti e farisejengo. \v 3 Golese kaj e fariseja thaj sa e Judejcura ićarena pe ke paradadengo adeti a ni xana dok ni thovena pe va dži e kuja. \v 4 Thaj kana irina pe taro trgo, ni xana dok ni thovena pe. A sesa gasave vadži but adetura e paradadenđe save ićarena, sar so sasa o adeti te thoven e tahtaja, e čare thaj e bakarna loncura. \p \v 5 Golese e fariseja thaj e učitelja tare Mojsijaso zakon pučlje e Isuse: “Sose će sikade ni ćeren pale adetura so dije amenđe e starešine, a xan mangro bithode vastencar?” \p \v 6 A o Isus vaćarda lenđe: “Dujemujenđe! Šukar tumendar prorokujisada o Isaija kana pisisada ano Sveto lil kaj o Dol vaćarda: \b \q1 ‘Kala manuša samo vuštencar poštujin man, \q2 a lenđe ile si dur mandar. \q1 \v 7 Khanči ni vredil lengo slavipe premal mande, \q2 golese kaj sikaven manušikane zapovestura.’ \b \p \v 8 Ačhaden e zapovestura e Devlese, a ićaren tumen ke manušikane adetura.” \p \v 9 Thaj vadži vaćarda lenđe: “Šukar čhinaven e Devlese zapovestura, te bi aračhena tumare manušikane adetura! \v 10 Golese so o Mojsije vaćarda: ‘Poštuji će dade thaj će da’ thaj ‘Ko akušol pe dade il pe da te avol kaznimo merimasa!’ \v 11 Al tumen vaćaren, kaj o manuš šaj te phenol pe dadese il pe daće: ‘Kova so šaj pomogniv tumenđe, gova si te dav žrtva’ (so značil prinos e Devlese), \v 12 gija ni mučhen vadži khanči te dol pe dadese em pe daće. \v 13 Gija tumen čhinaven o Lafi e Devleso paše tumare adetura savencar sikaven averen, a but gasave buća vadži nesave ćeren save naj šukar.” \s O Isus vaćarol so meljarol o ilo e manušeso \p \v 14 O Isus palem dija vika te ćiden pe po but manuša paše leste thaj vaćarda lenđe: “Šunen man savore thaj haljaren ma! \v 15 Khanči so dol ano manuš od avral našti meljarol le anglo Dol. Nego gova so ikljol andaro manuš, gova ćerol e manuše melale anglo Dol. \v 16 [Te isi khanika kana te šunol, nek šunol!]” \p \v 17 Kana o Isus crdija pe tare manuša thaj avilo ano čher, lese sikade pučlje le tari kaja paramič. \v 18 O Isus pučlja len: “Tumen li vadži ni haljaren? Dal ni dičhen kaj sa kova so dol ano manuš od avral našti meljarol le? \v 19 Golese kaj ni džal gova ane leso ilo nego džal gova ane leso vođi thaj ikljol avral!” \m (A gija o Isus sikada kaj sa o xape si thodo anglo Dol.) \p \v 20 Thaj vadži vaćarda: “So ikljol andaro manuš gova meljarol e manuše anglo Dol. \v 21 Golese, andral, andaro manušeso ilo, ikljol bilačhe mislura, o blud, čoripe, mudaripe, \v 22 preljube, pohlepa, bilačhipe, prevara, razuzdanost, zavist, vređipe, baripe thaj bigođaveripe. \v 23 Sa kala bilačhe buća ikljen andral thaj meljaren e manuše anglo Dol.” \s O pačajipe e džuvljako savi naj Jevrejka \r (Mt 15,21–28) \p \v 24 Pale gova o Isus đelo gothar. Avilo ane krajura pašo Tir [thaj o Sidon], gothe đelo thaj bešlo ane jekh čher. Ni manglja khoni te džanol, al naštine te garadol. \v 25 Nesavi džuvli sava sasa čhejori thaj ane savi sasa o bilačho duxo, šunda e Isusese thaj sigate avili thaj peli mujesa premali phuv, angle lese pingre. \v 26 A goja džuvli sasa abandžika, bijandi andi Sirofinija thaj molisada le te ikalol e bilačhe duxo andari laći čhejori. \p \v 27 O Isus vaćarda laće: “Mukh angleder te čaljon e čhavore, golese kaj naj šukar te lol pe o mangro tare čhave thaj te čhudol pe e džuklorenđe.” \p \v 28 A voj vaćarda lese: “Va, Gospode, i e džuklore xan talo astali e troške so peren e čhavorenđe.” \p \v 29 Tegani o Isus vaćarda laće: “Zbog kava so vaćardan šaj dža čhere. Iklilo o bilačho duxo andari ći čhejori.” \p \v 30 Thaj kana avili čhere, dikhlja kaj laći čhejori pašljol ko than e pašljimaso thaj kaj iklilo o bilačho duxo latar. \s O Isus sastarol e manuše savo si kašuko thaj laloro \p \v 31 Pale gova o Isus đelo andare Tirska krajura, pa prekalo Sidon reslo dži ko Galilejsko jezero ano Dekapoljsko krajo.\f + \fr 7,31 \fr*\ft so značil “Deš forura”\ft*\f* \v 32 Gothe nesave manuša ande paše leste jekhe savo sasa kašuko thaj phareste vaćarola thaj molisade e Isuse te čhuvol po va pe leste. \p \v 33 O Isus crdija pe lesa tare manuša, te bi avena korkore. Tegani čhuta pe naja ane lese kana, čhungarda thaj dolda lesi čhib. \v 34 Tegani o Isus dikhlja upre ko nebo, zurale uzdahnisada thaj vaćarda: “Efata,” so značil: “Putar tut!” \p \v 35 E manušese kana sigate putajle, putajli lesi phangli čhib thaj lija te vaćarol šukar. \p \v 36 O Isus vaćarda e manušenđe ma khanikase te vaćaren. A sar po but vaćarola lenđe te ma vaćaren, von po but vaćarde. \v 37 E manuša baš but čudisajle thaj vaćarena: “Vov sa so ćerol si but šukar! Vov ćerol e kašuće te šunen thaj e lalore te vaćaren!” \c 8 \s O Isus parvarol štar milje manušen \r (Mt 15,32–39) \p \v 1 Ane gola đivesa palem ćidije pe pherdo manuša pašo Isus, a ni sasa len so te xan. Gija dija vika o Isus pe sikaden thaj vaćarda lenđe: \v 2 “Žal manđe kale manušenđe, golese kaj trin đive ačhen mancar kate a naj len so te xan. \v 3 Ako mukhav len bokhalen te džan čhere, ka malaksin ko drom, golese kaj nesave džene avile odural.” \p \v 4 E sikade pučlje le: “Šaj li khoni ani kaja pustinja te aračhol gaći but xamase baše sa kala manuša?” \p \v 5 A o Isus pučlja len: “Kobor mangre isi tumen?” \m E sikade phende: “Efta.” \p \v 6 Tegani o Isus vaćarda e manušenđe te bešen pi phuv. Lija kola efta mangre, zahvalisada e Devlese, phaglja len thaj dija pe sikadenđe te ulaven thaj von ulade e manušenđe. \v 7 Sasa len i zala mačhe. O Isus zahvalisada baše mačhe, pa vaćarda i len te čhuven angle manuša. \p \v 8 Savore xalje thaj čalile thaj ćidije okova so ačhilo efta korpe. \p \v 9 Gothe sesa paše štar milje (4 000) murša. Pale gova mukhlja len o Isus te džan pese \v 10 thaj sigate bešlo ano čamco pe sikadencar thaj avilo pašo Dalmanutsko krajo. \s E fariseja roden znako taro Isus \r (Mt 16,1–4) \p \v 11 Nesave fariseja avile ko Isus thaj lije te ćeren čingara lesa. Rodije lestar nesavo čudesno znako taro nebo, te bi iskušina le. \p \v 12 O Isus ane peste zurale uzdahnisada thaj pučlja: “Sose akana kava bijandipe rodol znako? Čače phenav tumenđe, ni ka dol pe nisavo znako kale bijandimase.” \p \v 13 Pale gova ačhada len thaj palem đelo ano čamco thaj nakhlja ki aver rig e jezerosi. \s O Isus vaćarol te arakha amen taro uticaj e farisejengo thaj e caroso e Irodeso \r (Mt 16,5–12) \p \v 14 E sikade bistarde te anen pesa dovoljno mangro, a sasa len ano čamco samo jekh cikni bokoli. \p \v 15 Dok nakhlje o jezero, vaćarda lenđe o Isus: “Aračhen tumen taro kvasaco o farisejsko thaj o kvasaco e Irodeso!” \p \v 16 A von maškar peste vaćarde so kava značil, pa phende: “Kava vaćarol kaj naj amen mangro.” \p \v 17 O Isus džanglja sostar vaćaren thaj pučlja len: “Sose vaćaren kaj naj tumen mangro? Sar ni anen ani gođi thaj ni haljaren? Dal vadži si tumare ile zurale sar o bar? \v 18 Jakha isi tumen thaj ni dičhen. Kana isi tumen thaj ni šunen. Dal bistarden? \v 19 Kobor pherde korpe so ačhile ćidijen kana phagljem pandž mangre thaj čalile pandž milje (5 000) murša?” \p Vaćarde lese: “Dešuduj (12).” \p \v 20 “A kana phagljem efta mangre ke štar milja (4 000) murša thaj von čalile, kobor pherde bare korpe ačhile so ćidijen?” \p E sikade vaćarde lese: “Efta.” \p \v 21 Thaj o Isus vaćarda lenđe: “Vadži li ni haljaren?” \s1 O Isus sastarol kore manuše ani Vitsaida \p \v 22 Tegani resle ani Vitsaida. Nesave manuša ande e Isusese jekhe kore manuše thaj molisade le te čhuvol po va pe leste. \v 23 O Isus lija e kore taro va thaj ikalda le andaro gav. Čhungarda lese ke jakha, čhuta pe vasta pe leste thaj pučlja le: “Dičhe li khanči?” \p \v 24 O manuš dikhlja thaj vaćarda: “Dikhav manušen te phene phiren sar kašta!” \p \v 25 Pale gova vadži jekh drom o Isus čhuta pe vasta ke lese jakha thaj vov dikhlja, leso dičhipe irisajlo thaj sa šukar dikhlja. \p \v 26 Tegani o Isus bičhalda le čhere thaj vaćarda lese: “Ma dža ano gav thaj ma vaćar khanikase.” \s O Petar pačal kaj o Isus si o Hrist \r (Mt 16,13–20; Lk 9,18–21) \p \v 27 Pale gova o Isus thaj lese sikade đele ane gava paši Kesarija e Filipesi. \m I odrumal pučlja e sikaden: “So vaćaren e manuša, ko sem me?” \p \v 28 Von vaćarde lese: “Nesave vaćaren kaj san o Jovane o Krstitelj, avera o proroko o Ilija, a nesave vaćaren kaj san jekh tare prorokura.” \p \v 29 Pučlja len: “A so tumen vaćaren, ko sem me?” \m O Petar vaćarda lese: “Tu san o Hrist!” \p \v 30 Tegani o Isus vaćarda zurale lenđe khanikase te ma vaćaren lestar gova. \s O Isus vaćarol tare piro meripe thaj uštipe tare mule \r (Mt 16,21–28; Lk 9,22–27) \p \v 31 Pale gova o Isus lija te sikavol len kaj vov, o Čhavo e manušeso, trubul but te patil. Ka odbacin le e starešine, e šorutne sveštenikura thaj e učitelja tare Mojsijaso zakon thaj ka mudaren le, al vov o trito đive ka uštol tare mule. \v 32 O Isus putarde vaćarda lenđe tare kava, a o Petar crdija le ki rig thaj lija te iril le ma golestar te vaćarol. \p \v 33 A o Isus irisajlo, dikhlja pe sikaden thaj korisada e Petre: “Dža mandar, Satano, golese kaj tuće ani gođi naj e Devlikane buća, nego e manušikane!” \s So trubul o manuš te ćerol te šaj avol e Isuseso sikado \r (Mt 16,24–28; Lk 9,23–27) \p \v 34 Pale gova dija vika o Isus e manušen te aven paše leste thaj paše lese sikade thaj vaćarda lenđe: “Ko manđol te džal pale mande, nek ačhavol korkoro pes, trubul te lol o krsto piro thaj nek džal pale mande. \v 35 Ko manđol piro džuvdipe te aračhol, ka hasarol le, al ko hasarol piro džuvdipe baše mande thaj bašo Lačho Lafi, ka aračhol le. \v 36 Golese, savo šukaripe ka avol e manuše ako sa o sveto dobil a hasarol po džuvdipe? \v 37 So vredil po but tare ćiro džuvdipe? \p \v 38 A ko ladžal mandar thaj tare me lafura angle kava neverno thaj grešno bijandipe, tegani i me, o Čhavo e manušeso, ka ladžav lestar kana ka avav ani slava me Dadesi thaj e svetone anđelurencar.” \c 9 \p \v 1 O Isus vaćarda lenđe: “Čače vaćarav tumenđe, kaj nesave maškar tumende save kate ačhen čače ni ka meren sa dok ni dičhen o Carstvo e Devleso sar avol ani zor!” \s O Isus sikavol pi slava ko baro brego \r (Mt 17,1–13; Lk 9,28–36) \p \v 2 Pale šov đive lija o Isus e Petre, e Jakove thaj e Jovane thaj anda len ko baro brego thaj gothe sesa korkore. Gothe angle lende menjisada pe. \v 3 Lese šeja ćerdile blistava thaj gaći parne kaj ni jekh manuš ki phuv našti te ćerol len gaći parne. \v 4 Thaj tari jekh drom angle lende sikadile o proroko o Ilija thaj o Mojsije save lije te vaćaren e Isusesa. \p \v 5 A o Petar vaćarda e Isusese: “Učitelju, šukar si kaj sam kate! Ka ćera trin senice, jekh tuće, jekh e Mojsijase thaj jekh e Ilijase.” \v 6 O Petar ni džanglja so te vaćarol aver, golese kaj savore but darajle. \p \v 7 Tegani pojavisajlo o oblako thaj učharda len em šundilo lestar glaso: “Kava si mingro manglo Čhavo! Le šunen!” \v 8 Tari jekh drom, kana dikhlje paše peste, khanika ni dikhlje samo e Isuse. \p \v 9 Sar uljena taro baro brego, o Isus zapovedisada lenđe khanikase ma te vaćaren so dikhlje, sa dži kaj vov, o Čhavo e manušeso, ni uštol tare mule. \v 10 Von ačhade gova ane peste, al pučlje jekh avere so značil “ka uštol tare mule.” \p \v 11 E sikade pučlje e Isuse: “Sose vaćaren e učitelja tare Mojsijaso zakon kaj o Ilija trubul te avol angleder o Mesija?” \p \v 12 O Isus vaćarda lenđe: “Čače, o Ilija ka avol angleder thaj sa ka obnovil. Sose tegani si pisimo ano Sveto lil taro Čhavo e manušeso, kaj but ka patil thaj ka avol odbacimo? \v 13 Al me vaćarav tumenđe, kaj o Ilija već avilo thaj ćerde lesa sa so manglje, sar so sasa pisimo paše leste.” \s O Isus ikalol e bilačhe duxo e čhavorestar \r (Mt 17,14–19; Lk 9,37–42) \p \v 14 Kana irisajle ke avera sikade, dikhlje paše lende but džene thaj e učitelja tare Mojsijaso zakon sar ćeren čingara lencar. \v 15 Kana e manuša dikhlje e Isuse, but iznenadisajle thaj siđarde te pozdravin pe lesa. \v 16 O Isus pučlja len: “Sose ćeren čingara lencar?” \p \v 17 Jekh gothar tare manuša vaćarda lese: “Učitelju! Andem tute me čhave savo si laloro, golese kaj si ane leste bilačho duxo. \v 18 Kana dolol le gova duxo, peravol le, mučhol spume thaj dandencar marol thaj kočil pe. Vaćardem će sikadenđe te traden le, al von naštine.” \p \v 19 O Isus phenda lenđe: “O, bipačavno bijandipe! Kobor ka avav tumencar? Kobor ka trpiv tumen? Anen e čhavore mande.” \v 20 Gija ande e čhavore angle leste. Kana o bilačho duxo dikhlja e Isuse, sigate lija te tresil e čhavore. O čhavoro pelo ki phuv, lija te iril pe thaj mukhlja spume. \v 21 O Isus pučlja lese dade: “Kobor si vov gasavo?” \p O dad vaćarda: “Taro ciknipe. \v 22 O bilačho duxo but droma čhudol le ani jag thaj ano paj te mudarol le. Golese ako šaj te ćere khanči, smilui tut amenđe thaj pomogni amen!” \p \v 23 O Isus vaćarda lese: “Sose puče: ‘Ako šaj’? Sa šaj kolese savo pačal.” \p \v 24 O dad e čhavoreso sigate dija vika: “Pačav! Pomogni manđe po but te pačav.” \p \v 25 Kana dikhlja kaj but manuša lije te prasten premal lende, o Isus korisada e bilačhe duxo vaćarindoj: “Duxona so ćere laloripe thaj kašućipe, vaćarav tuće: Iklji lestar thaj ma te ave ane leste više nijekh drom!” \p \v 26 O duxo dija vika, zurale tresisada e čhavore thaj iklilo o duxo lestar. O čhavoro ačhilo te pašljol tele sar mulo, pa but džene dena gođi kaj si mulo. \v 27 A o Isus dolda le taro va, vazdija le thaj o čhavo uštilo. \p \v 28 Kana o Isus đelo ano čher thaj sasa pe sikadencar korkoro, von pučlje le: “Sose amen naštine te ikala e bilačhe duxo?” \p \v 29 O Isus phenda lenđe: “Gasavo duxo šaj ikalol pe samo molitvasa [thaj postimasa].” \s O Isus dujto drom vaćarol tare piro meripe thaj uštipe tare mule \r (Mt 17,22–23; Lk 9,43–45) \p \v 30 O Isus thaj lese sikade đele gothar thaj nakhle maškari phuv i Galileja. O Isus ni manglja khoni te džanol \v 31 golese kaj manglja ko miro te sikavol pe sikaden. Vaćarda lenđe: “Man, e Čhave e manušese, ka den man e bilačhe manušenđe ane vasta thaj von ka mudaren man. A kana ka mudaren man, pale trin đive ka uštav.” \v 32 Al e sikade ni haljarde kala lafura, a darajle te pučen le so manglja te phenol golesa. \s Ko si embaro ano carstvo e Devleso \r (Mt 18,1–5; Lk 9,46–48) \p \v 33 O Isus thaj lese sikade pale gova avile ano foro Kafarnaum. Kana resle ano čher, o Isus pučlja len: “Sostar raspravisaden odrumal?” \v 34 Von khanči ni vaćarde lese golese kaj odrumal ćerde čingara ko si lendar embaro. \p \v 35 O Isus bešlo thaj dija vika paše peste e dešudujen apostoluren thaj vaćarda lenđe: “Ko manđol te avol angluno, trubul te avol poslednjo thaj te služil savoren!” \p \v 36 Tegani lija jekhe čhavore, čhuta le maškare lende thaj lija le ane pe vasta e čhavore thaj vaćarda lenđe: \v 37 “Ko primil jekhe gasave čhavore ane mingro alav, man primil. Thaj ko primil man, ni primil samo man nego primil thaj e Devle savo bičhalda man.” \s O Isus vaćarol ko naj protiv amende, vov si amencar \r (Mt 10,42; Lk 9,49–50) \p \v 38 O Jovane vaćarda e Isusese: “Učitelju, dikhljam nesave manuše sar ikalol e benđen ane ćiro alav. Phendam lese te ma ćerol gova, golese kaj naj jekh amendar.” \p \v 39 A o Isus vaćarda lenđe: “Ma branin le! Golese kaj khoni ko ćerol čuda ane mingro alav našti bilačhe te vaćarol mandar. \v 40 Golese ko naj protiv amende, vov si amencar! \v 41 Golese ko dol tumen te pijen samo tahtaj e pajesa, golese kaj sen e Hristese, čače vaćarav tumenđe, gova manuš čače ka dobil pi nagrada.” \s O Isus sikavol e manušen sar te ma peren ano iskušenje \r (Mt 18,8–9; Lk 17,1–2) \p \v 42 “Ko inđarol ano greh jekhe tare kala cikne save pačan ane mande, pošukar si lese te phanden baro bar tari vodenica ke lesi kor thaj te čhuden le ano more. \v 43 Ako inđarol tut ćo va ano greh, čhin le! Po lačhe si tuće te dža ano džuvdipe bizo meripe sakato, nego te dža duje vastencar ani jag savi ni ačhol, \v 44 [kaj e ćerme save xan len ni meren odori, thaj i jag ni ačhol]. \v 45 Ako inđarol tut ćo pingro ano greh, čhin le! Po lačhe si te dža ano džuvdipe bizo meripe bango, nego te ave čhudimo solduj pingrencar ani jag savi ni ačhol \v 46 [kaj e ćerme save xan len ni meren odori, thaj i jag ni ačhol]. \v 47 Ako inđarol tut ći jakh ano greh, ikal la! Po lačhe si te dža jekhe jakhasa ano Carstvo e Devleso, nego te ave čhudimo duje jakhencar ani jag savi ni ačhol \v 48 kaj e ćerme save xan len ni meren odori, thaj i jag ni ačhol. \p \v 49 Golese kaj dži jekh ka avol čistimo jagasa sar so o žrtva čistil pe e lonesa. \v 50 O lon si šukar. Al, o lon te hasarda po londipe, sosa ka irin o londipe? Te avol lon ane tumende thaj te živin ano mir jekh averesa.” \c 10 \s O Isus vaćarol taro brak thaj taro razvod \r (Mt 19,1–9) \p \v 1 Tegani o Isus iklilo taro Kafarnaum thaj đelo ani phuv i Judeja thaj prekali len o Jordan. Pale ćidije pe pherdo manuša paše leste, al vov, sar so ćerola uvek, sikavola len. \p \v 2 Avile nesave fariseja te iskušin le thaj pučlje le: “Šaj li o rom te mučhol pe romnja?” \p \v 3 A o Isus pučlja len: “So o Mojsije zapovedisada tumenđe ano zakon?” \p \v 4 A von phende: “O Mojsije dozvolisada e romese te dol pe romnjaće rastavimaso lil kaj mučhol la i gija šaj te razvedil pe latar”. \p \v 5 Al o Isus vaćarda: “O Mojsije pisisada tumenđe gasavo zapovest golese kaj tumare ile si zurale. \v 6 Al ko anglunipe taro ćeripe ‘o Dol ćerda murše thaj e džuvlja. \v 7 Golese o manuš ka ačhavol pe dade thaj pe da thaj ka phandol pe pe romnjasa \v 8 thaj duj ka aven jekh telo.’ Gija, von naj više duj, nego jekh telo. \v 9 Golese, so o Dol phandol, o manuš ma te ulavol!” \p \v 10 Kana palem sesa ano čher, e sikade pučlje le kalestar. \v 11 O Isus vaćarda lenđe: “Ko mučhol pe romnja thaj lol avera, ćerol preljuba premali angluni romni. \v 12 A gija i voj, ako mučhol pe rome thaj lol avere, ćerol preljuba.” \s O Isus blagoslovil e čhavoren \r (Mt 19,23–25; Lk 18,15–17) \p \v 13 Jekh đive ande e manuša pe čhavoren anglo Isus te čhuvol pe vasta pe lende te blagoslovil len. Al e sikade korisade len golese. \v 14 Kana o Isus dikhlja gova, holajlo ke pe sikade thaj vaćarda lenđe: “Mučhen e čhavoren te aven ke mande. Ma ačhaven len, golese kaj gasavenđe si o Carstvo e Devleso! \v 15 Čače vaćarav tumenđe, ko ni primil o Carstvo e Devleso sar čhavoro, čače ni ka dol ane leste.” \v 16 Thaj lija e čhavoren ani pi angali thaj čhuta pe vasta pe lende thaj blagoslovisada len. \s O Isus thaj o barvalo manuš \r (Mt 19,16–30; Lk 18,18–30) \p \v 17 Kana o Isus iklilo ko drom, prastija jekh manuš angle leste thaj pelo ke pe koča thaj pučlja e Isuse: “Učitelju šukareja, so trubul te ćerav te avol ma džuvdipe bizo meripe?” \p \v 18 O Isus pučlja le: “Sose man de vika šukareja? Khoni naj šukar, samo jekh si šukar – o Dol. \v 19 E Devlese zapovestura džane: ‘Ma mudar’, ‘Ma ćer preljuba’, ‘Ma čor’, ‘Ma svedoči xoxavne’, ‘Ma prevari’, ‘Poštuji će dade thaj će da!’” \p \v 20 Al vov vaćarda lese: “Učitelju! Sa kala zapovestura ićarav taro mo ternipe.” \p \v 21 Tegani o Isus dikhlja le bute manglimasa thaj vaćarda lese: “Jekh trubul tuće. Dža i bićin sa so isi tut, ulav e pare e čororenđe thaj ka avol tut barvalipe ko nebo. Tegani av thaj dža pale mande.” \v 22 Kana šunda o manuš kala lafura, sasa but žalosno thaj đelo dukhado, golese kaj sasa but barvalo i ni manglja te bićinol sa so isi le. \p \v 23 O Isus dikhlja trujal peste thaj pe sikadenđe vaćarda: “Kobor si pharo e barvalenđe te den ano Carstvo e Devleso!” \p \v 24 A e sikade čudisajle tare e lafura lese, al o Isus pale vaćarda lenđe: “Čhavoralen, sar si pharo kolenđe save uzdajin pe ane piro barvalipe te džal pe ano Carstvo e Devleso! \v 25 Po ločhe si e kamilaće te načhol maškare suvaće kana, nego o barvalo te dol ano Carstvo e Devleso!” \p \v 26 A e sikade sesa vadži pobut čudime thaj maškare peste pučlje pe: “Ko šaj onda te avol spasime?” \p \v 27 O Isus dikhlja pe lende thaj vaćarda: “E manušenđe si nemoguće, al e Devlese si sa moguće.” \p \v 28 Tegani o Petar vaćarda e Isusese: “Akh! Amen sa ačhadam thaj pale tute dža.” \p \v 29 O Isus phenda: “Čače vaćarav tumenđe, dži jekh savo zbog mande thaj pašo Lačho lafi ačhada po čher, il pe phralen, il pe phejen, il pe da, il pe dade,\f + \fr 10,29 \fr*\ft Ane nesave rukopisura si dodaimo: “il pe romnja”.\ft*\f* il pe čhaven, il pe njive, \v 30 čače ka primil akana, ane kava vreme šel droma pobut čhera, phralen, phejen, dejen, čhaven thaj njive – ano progonstvo – a ane aver buduće sveto ka lol džuvdipe bizo meripe. \v 31 But save si akana anglal odori ka aven empalal, a kola save si empalal odori ka aven emanglal.” \s O Isus trito drom vaćarol tare piro meripe thaj uštipe tare mule \r (Mt 20,17–19; Lk 18,31–34) \p \v 32 Kana đele po drom ano Jerusalim, o Isus đelo angle lende. E sikade lese čudisajle so džal ano Jerusalim thaj kola so džana pale lende sesa darade. Tegani o Isus palem crdija ki rig pe dešudujen sikaden thaj lija te vaćarol lenđe so ka avol lesa: \v 33 “Akh, dža ano Jerusalim thaj man, e Čhave e manušese, ka den e šorutne sveštenikurenđe thaj e učiteljenđe tare Mojsijaso zakon thaj ka osudin man ko meripe thaj ka den man e abandžijenđe. \v 34 Von ka maren muj mancar, ka čhungaren man, ka šibin man thaj ka mudaren man, al pale trin đive me ka uštav tare mule.” \s O Isus sikavol sar te kanda averen \r (Mt 20,20–28; Lk 22,24–27) \p \v 35 Tegani ko Isus avile o Jakov thaj o Jovane, e Zevedejevese čhave thaj vaćarde lese: “Učitelju, manga te ćere amenđe sa so roda tutar.” \p \v 36 O Isus pučlja len: “So manđen te ćerav tumenđe?” \p \v 37 Von phende lese: “Mukh amen te beša tusa kana ka ave ane ćiri nebesko slava, jekh ki ćiri desno rig, a o dujto ki ćiri levo rig.” \p \v 38 A o Isus vaćarda lenđe: “Ni džanen so manđen. Šaj li pijen o tahtaj savo me pijav? Šaj li krstin tumen krstimasa savesa me ka krstiv man?” \p \v 39 Von vaćarde: “Šaj.” \p Tegani o Isus vaćarda lenđe: “O tahtaj e patimaso savo me pijav ka pijen i tumen. I o krstipe e patimaso savesa me krsti man, i tumen ka krstin tumen. \v 40 Al te bešen manđe ki desno thaj ki levo rig našti dav me. Gola thana preperen kolenđe kase o Dol pripremisada.” \p \v 41 Kana gova šunde e avera deš sikade, lije te holjavon po Jakov thaj po Jovane. \v 42 A o Isus dija len vika paše peste thaj vaćarda lenđe: “Tumen džanen kola save vladin e abandžijencar, sikaven po zuralipe pe lende thaj lenđe vođe manđen te gospodarin pe lende. \v 43 Al maškar tumende te ma avol gija! Ko manđol te avol maškar tumende baro, nek služil tumen, \v 44 thaj ko manđol te avol maškar tumende angluno, nek služil savoren. \v 45 Golese kaj ni me, o Čhavo e manušeso, ni aviljem te služin man, nego aviljem te kandav thaj mo džuvdipe te dav te bi poćinava butenđe.” \s O Isus sastarol e kore Vartimeje \r (Mt 20,29–34; Lk 18,35–43) \p \v 46 Tegani resle ano foro Jerihon. Kana o Isus pe sikadencar thaj pherdo manušencar save phirde pale leste, iklilo andaro Jerihon, bešlo pašo drom jekh koro savo prosil, o Vartimej, e Timejeso čhavo. \v 47 Kana vov šunda kaj avilo o Isus o Nazarećanino, lija te dol vika: “Isuse, Čhaveja e Davideso, smilui tut manđe!” \p \v 48 But džene korisade le te ma dol vika, al vov dija vika vadži po zurale: “Čhaveja e Davideso, smilui tut manđe!” \p \v 49 O Isus ačhilo thaj vaćarda: “Akharen le.” \p Gija von akharde e kore thaj vaćarde lese: “Ma dara! Ušti, vov akharol tut.” \v 50 O Vartimej čhudija o ogrtači pestar, hutija ke pe pingre thaj avilo ko Isus. \p \v 51 O Isus pučlja le: “So manđe te ćerav tuće?” \p O koro vaćarda lese: “Učitelju, mangav te dikhav.” \p \v 52 O Isus vaćarda lese: “Dža, ćiro pačajipe sastarda tut!” Thaj tari jekh drom o Vartimej predikhlja thaj pojdisada e dromesa palo Isus. \c 11 \s E manuša šukar ađućarde e Isuse ano Jerusalim \r (Mt 21,1–9; Lk 19,28–38; Jn 12,12–15) \p \v 1 Kana o Isus thaj lese sikade avile pašo Jerusalim thaj resle paše gava i Vitfaga thaj i Vitanija, ko Maslinsko brego, o Isus bičhalda anglal pe dujen sikaden. \v 2 Vaćarda lenđe: “Džan ane kava gav so si angle tumende. Samo so ka resen ane leste, ka aračhen terne here phangle, pe savo vadži khoni ni uklilo. Putren le thaj anen le! \v 3 Te pučlja tumen khoni, ‘Sose gova ćeren?’, vaćaren lese, ‘Trubul e Gospodese, al sigate ka iril le.’” \p \v 4 Gija von đele, arakhlje e terne here phangle ko vudar pašo nekaso čher avri ko drom thaj putarde le. \v 5 Nesave manuša save ačhile gothe, pučlje e sikaden: “So ćeren? Sose putaren e terne here?” \v 6 A kana e sikade vaćarde so o Isus vaćarda lenđe, e manuša mukhlje len. \v 7 Gija ande e terne here ko Isus, čhute po her pe ogrtačura, a o Isus uštilo po terno her. \v 8 But džene buljarde pe ogrtačura po drom a nesave čhinde zelena raja save čhinde ko polje. \v 9 Gola save đele angle leste thaj pale leste, dije vika: \q1 “‘Hosana!\f + \fr 11,9 \fr*\ft Hosana značil “Spasi amen”.\ft*\f* \q1 Blagoslovimo si kova so avol ano alav e Gospodeso!’ \q1 \v 10 Blagoslovime si o carstvo amare dadeso e Davideso savo avol! \q1 ‘Hosana e Devlese ko učipe!’” \p \v 11 Tegani o Isus dija ano Jerusalim thaj đelo ano Hram. Odori sa dikhlja thaj golese kaj sasa kasno, đelo e dešudujencar apostolurencar ani Vitanija. \s O Isus dol armaja e smokva \r (Mt 21,18–19) \p \v 12 Theara đive, kana džana tari Vitanija, o Isus bokhajlo. \v 13 Odural dikhlja i patrnali smokva, pa đelo paše late te aračhol khanči te xal. Al kana avilo paše late, ni arakhlja khanči samo patrna, golese kaj naj sasa o vreme te bijanol i smokva. \p \v 14 Tegani o Isus vaćarda e smokvaće: “Khoni više te ma xal tar ćo bijanipe ane sa e vremenura!” Thaj šunde gova e sikade lese. \s O Isus tradol e trgovcuren andaro Hram \r (Mt 21,12–22; Lk 19,45–47; Jn 2,13–16) \p \v 15 Kana resle ano Jerusalim, o Isus đelo ani avlin e Hramesi thaj lija te tradol kolen save andre biknena thaj ćinena. Irisada e astalura kolenđe save menjina e pare thaj irisada e klupe kolenđe save biknena goluburen. \v 16 Ni dija khanikase te nakhaven khanči so si bićinimase thaj ćinimase maškari avlin e Hramesi. \v 17 Sikada len: “Naj li pisimo ano Sveto lil: ‘O čher mingro nek akhardol čher e molitvako sa e manušenđe’? A tumen lestar ćerden ‘čher kaj garaven pe e čora’.” \p \v 18 Kana šunde gova e šorutne sveštenikura thaj e učitelja tare Mojsijaso zakon, lije te roden sar te mudaren e Isuse. Darajle lestar, golese kaj sa e manuša divisajle taro leso sikajipe. \v 19 Kana peli i rat, o Isus thaj lese sikade iklile andaro foro. \s O Isus koristisada i smokva sar primer \r (Mt 21,20–22; 6,14) \p \v 20 Sabalje kana o Isus thaj e sikade nakhle paši smokva, dikhlje kaj šučili sa dži o koreno. \v 21 Tegani o Petar dija pe gođi thaj vaćarda e Isuse: “Učitelju dikh! I smokva sava dijan armaja, šučili!” \p \v 22 Vaćarda lenđe o Isus: “Nek avol tumen pačajipe ano Dol. \v 23 Čače vaćarav tumenđe: Te khoni vaćarol kale bregose: ‘Ušti thaj čhude tut ano more,’ a ni sumnjil ane po ilo, nego pačal kaj so vaćarol ka avol, gova čače ka avol. \v 24 Golese vaćarav tumenđe: ‘Paše sa so ka molin thaj so roden, pačan kaj ka primin thaj ka avol tumen gova. \v 25 A kana len te molin tumen, oprostin ako isi tumen khanči protiv nekaste, te bi o Dad savo si ano nebo oprostil tumare grehura. \v 26 [A tumen te ni oprostisaden averenđe, ni tumaro Dad ano nebo ni ka oprostil tumenđe tumare grehura.]’” \s E jevrejenđe vođe ni pačan kaj e Isuse isi vlast \r (Mt 21,23–27; Lk 20,1–8) \p \v 27 O Isus thaj lese sikade palem avile ano Jerusalim. Thaj kana o Isus phirda ani avlin e Hramesi, avile paše leste e šorutne sveštenikura, e učitelja tare Mojsijaso zakon thaj e starešine. \v 28 Gija pučlje le: “Ane kaso vlast sa kava ćere? Ko dija tut gova vlast te ćere kava?” \p \v 29 O Isus phenda lenđe: “I me ka pučav tumen khanči. Te vaćarden manđe, i me ka vaćarav tumenđe save vlastesa kava ćerav. \v 30 O Dol li vaćarda e Jovanese te krstil e manušen, il e manuša vaćarde lese gova te ćerol? Vaćaren manđe!” \p \v 31 A von lije te raspravin pe maškar peste: “Te vaćardam: ‘O Dol vaćarda lese,’ ka pučol amen: ‘Sose tegani ni pačajen e Jovane?’ \v 32 Al te vaćardam: ‘E manuša vaćarde lese gova te ćerol…’” Darajle tare manuša, golese kaj sa e manuša pačaje kaj si o Jovane o Krstitelj čače proroko. \p \v 33 Gija phende e Isusese: “Ni džana.” \p Tegani o Isus vaćarda lenđe: “I me ni ka vaćarav tumenđe ane savo vlast kava ćerav!” \c 12 \s O Isus vaćarol paramič tare bišukar vinogradara \r (Mt 21,33–46; Lk 20,9–19) \p \v 1 Tegani lija o Isus te vaćarol lenđe ane paramiča sar so si kaja: “Jekh manuš sadisada drakha ano vinograd. Čhuta ograda trujal leste, honda than kaj te uštaven i drakh thaj vazdija stražarsko kula. Tegani dija le ano zakup e vinogradarenđe thaj đelo ani aver phuv. \v 2 Kana avilo o vreme te ćidol pe i drakh, o gospodari e vinogradeso bičhalda pe sluga te lol leso kotor savo preperol lese taro bijandipe e drakhako. \v 3 Al e vinogradara dolde e sluga thaj marde le thaj bičhalde le čuče vastencar te džal pese. \v 4 Tegani o gospodari bičhalda dujtone sluga ke lende. E vinogradara phaglje leso šoro thaj ladžarde le. \v 5 Thaj bičhalda tritone sluga thaj gole mudarde. Bičhalda thaj buten averen slugen, al e vinogradara nesaven marde thaj nesaven i mudarde. \p \v 6 E manuše kaso sasa o vinograd, ačhilo te bičhalol samo pe jekhe čhave, save but manglja. Ko krajo bičhalda pe čhave ke lende, golese kaj dija gođi: ‘Ka poštujin me čhave.’ \p \v 7 Al kana dikhlje le e vinogradara jekh averese vaćarde: ‘Kava si o nasledniko. Aven te mudara le thaj sa amenđe ka ačhol!’ \v 8 Thaj dolde le, mudarde le thaj čhudije le avral taro vinograd. \p \v 9 So akana ka ćerol o manuš kaso si o vinograd? Ka avol, ka mudarol e vinogradaren savenđe dija o vinograd ano najam thaj ka dol ano najam o vinograd averenđe. \v 10 Džanav kaj čitisaden ano Sveto lil kava: \q1 ‘O bar savo čhudije e manuša save vazden e duvara \q2 ćerdilo emglavno bar taro čher. \q1 \v 11 Gova ćerda o Dol \q2 thaj čudesno si ane amare jakha’!” \p \v 12 Tegani e učitelja tare Mojsijaso zakon dikhlje te dolen le, golese kaj džanglje kaj si kaja paramič lendar. Al darajle tare manuša, golese mukhlje le thaj đele. \s O Isus vaćarol taro poćinipe o porez \r (Mt 22,15–22; Lk 20,20–26) \p \v 13 Pale gova bičhalde ko Isus nesaven farisejen thaj Irodese manušen te bi dolena e Isuse kaj vaćarol khanči bilačhe. \v 14 Avile leste thaj vaćarde lese: “Učitelju! Džana kaj vaćare čačipe thaj ni obaziri tu pe khanikaste, golese kaj ni dičhe ko si ko. Thaj čačimasa sikave e manušen tare Devleso drom. Trubul li amen e Jevreja e carose te da porezi il na? Te poćina il na?” \p \v 15 Al o Isus džanglja kaj si von dujemujenđe, gija vaćarda lenđe: “Sose čhuven manđe zamka? Anen manđe jekh srebrenjako savesa poćinen o porez, te dikhav.” \v 16 Von ande lese srebrenjako a o Isus pučlja len: “Kaso si kava muj thaj alav?” \p Von vaćarde lese: “E caroso.” \p \v 17 Tegani o Isus vaćarda “Den e carose so si e caroso, a e Devlese so si e Devleso.” Thaj von but čudisajle lestar. \s O Isus vaćarol taro uštipe tare mule \r (Mt 22,23–33; Lk 20,27–40) \p \v 18 Tegani avile ko Isus e sadukejura save vaćarde kaj naj uštipe tare mule thaj pučlje le: \v 19 “Učitelju! O Mojsije pisisada amenđe ano zakon kana merol nekaso phral thaj ačhavol romnja bize čhave. Gova manuš trubul te lol pe phralese romnja te bi šaj goja romni te bijanol čhave pe phralese, savese ka preperol sa o barvalipe e muleso thaj te phiravol leso alav. \v 20 Sesa efta phrala. O angluno ženisajlo, mulo thaj ni ačhada čhaven. \v 21 O dujto lija gole romnja, mulo thaj ni vov ni ačhada čhaven. Gijate i o trito. \v 22 Thaj ni jekh tare efta phrala ni ačhada čhaven. A ko krajo thaj i romni muli. \v 23 Ko đive kana ka ušten e mule, kasi romni voj ka avol? Golese kaj sasa so eftanenđi romni.” \p \v 24 O Isus vaćarda lenđe: “Naj li sen xoxade, golese kaj ni haljarden o Sveto lil ni o zuralipe e Devleso? \v 25 Kana e manuša ka ušten tare mule, ni ka len pe niti ka den pe, al ka aven sar anđelura ano nebo. \v 26 A pašo uštipe tare mule, džanav kaj čitisaden ane lila e Mojsijase taro grmo savo phabol. Gothe o Dol vaćarda e Mojsijase: ‘Me sem Dol e Avraameso, Dol e Isaakoso thaj Dol e Jakoveso’ thaj von naj ki kaja phuv odavno. \v 27 O Dol naj Dol e mulengo, al vov si Dol e džuvdengo! Tumen sen ano baro xoxaipe!” \s O Isus sikavol taro emvažno zapovest \r (Mt 22,34–40; Lk 10,25–28) \p \v 28 Jekh tare učitelja taro Mojsijaso zakon avilo thaj šunda len so raspravin pe. Kana dikhlja sar šukar lenđe vaćarda o Isus, pučlja le: “Savo si emvažno zapovest tare sa?” \p \v 29 O Isus vaćarda lese: “Emvažno zapovest si: ‘Šun, Izraele! O Gospod amaro Dol, samo si vov Gospod. \v 30 Mang e Gospode, će Devle, sa će ilesa, sa će dušasa, sa će gođasa thaj sa će zorasa.’ [Kava si angluno zapovest.] \v 31 A dujto zapovest si kava: ‘Mang ćire pašutne sar korkore tut!’ Avera zapovestura po bare naj tare akala.” \p \v 32 O učitelji taro Mojsijaso zakon vaćarda lese: “Učitelju, čače si gova. Isi tu pravo kana vaćare kaj isi jekh Dol thaj naj aver lestar. \v 33 A te manga e Devle sa e ilesa, sa e gođasa thaj sa e zuralimasa thaj te manga e pašutnen sar amen korkoren, kava si po baro zapovest nego sa e phabarde thaj sa avera žrtve.” \p \v 34 Kana o Isus dikhlja sar gođaver phenol o učitelji taro Mojsijaso zakon, vaćarda lese: “Naj san dur taro Carstvo e Devleso.” Pale kava khoni ni tromaja te pučol le khanči aver. \s O Hrist si po baro taro caro o David \r (Mt 22,41–46; Lk 20,41–44) \p \v 35 Kana o Isus sikada ano Hram, pučlja: “Sar e učitelja tare Mojsijaso zakon šaj vaćaren kaj o Hrist si samo e Davideso čhavo? \v 36 O David korkoro vaćarda ano Sveto Duxo: \q1 ‘Vaćarda o Gospod e Gospodese mingrese: \q1 Beš manđe ki desno rig te caruji mancar, \q2 sa dži kaj ni čhuvav ćire dušmajen tale pingre.’ \p \v 37 Gijate korkoro o David dol vika e Hriste Gospode. Sar onda šaj te avol o Hrist leso čhavo?” Thaj but džene šunde le oduševime. \s O Isus vaćarol e manušenđe tare učitelja tare Mojsijaso zakon \r (Mt 23,1–7; Lk 11,43–46; 20,45–47) \p \v 38 Kana o Isus sikavola, vaćarda lenđe: “Aračhen tumen tare učitelja tare Mojsijaso zakon. Von barikane phiren ane kučale fostanura thaj roden e manuša te pozdravin len sar uvažimen ke trgura. \v 39 Manđen te bešen ko emvažno than ane sinagoge a ke gozbe ko emangluno than. \v 40 Ko xoxaipe len o imanje e udovicengo, a garaven pe ane dugačka molitve e Devlese. Gasave ka aven po but osudime nego avera!” \s I romni kaso rom mulo dija sa so sasa la \r (Lk 21,1–4) \p \v 41 O Isus bešlo prekalo drom i Hramsko kutija kaj ćiden pe pare thaj dičhola sar pherdo manuša čhuvena pare gothe. A but barvale čhuvena but. \v 42 A jekh čori romni kaso rom mulo, avili thaj čhuta duj bakarna pare, save ni vredina but. \p \v 43 Tegani o Isus dija vika pe sikaden paše peste thaj vaćarda lenđe: “Čače vaćarav tumenđe kaj kaja čori romni kaso rom mulo, čhuta ani kutija embut savorendar. \v 44 Golese kaj savore lendar dije so sasa len pobut, al voj gija čori sa dija, sa so sasa la.” \c 13 \s O Isus vaćarol so ka avol angleder \r (Mt 24,1–22; Lk 21,5–24) \p \v 1 Kana iklilo o Isus andaro Hram, jekh tare lese sikade vaćarda: “Učitelju, dikh save lačhe bara thaj kala lačhe građevine!” \v 2 O Isus vaćarda lese: “Dičhe li gola građevine? Ni bar po bar ni ka ačhol. Sa ka avol crdimo.” \p \v 3 Kana o Isus bešlo ko Maslinsko brego prekal o drom taro Hram, o Petar, o Jakov, o Jovane thaj o Andrija korkore pučlje e Isuse: \v 4 “Vaćar amenđe kana gova ka avol? Save znakosa ka sikadol gova so ka ćerdol sa gova?” \p \v 5 A o Isus lija te vaćarol lenđe: “Aračhen tumen khoni te ma xoxavol tumen! \v 6 But ka aven ane mingro alav thaj ka vaćaren: ‘Me sem o Hrist.’ Thaj buten ka xoxaven. \v 7 Kana ka šunen maripe thaj glasura taro maripe save si dur, ma daran! Golese kaj trubul gijate te avol, al gova naj krajo. \v 8 Golese so ka uštol o narodo po narodo thaj o carstvo po carstvo. I phuv ka tresil pe ke but thana thaj ka aven bune thaj bokhalipe. Gova si anglunipe tare bare muke, sar kana i romni trubul te bijanol. \p \v 9 Kana ka avol sa gova, aračhen tumen! Golese kaj ka inđaren tumen ke sudura thaj ke sinagoge. Ka maren tumen thaj zbog mande angle vladara thaj angle carura ka ačhen, te svedočin lenđe mandar. \v 10 Al angleder, o Lačho Lafi sa e manušenđe trubul te propovedil pe. \v 11 Kana ka phanden tumen thaj ka inđaren tumen ko sudo, ma angleder te brinin tumen so ka vaćaren. Vaćaren gova so dol pe tumenđe te vaćaren ane gova sato. Golese kaj ni ka vaćaren tumen, nego ka vaćarol o Sveto Duxo. \p \v 12 O phral e phrale ka dol te mudarol pe thaj o dad e čhave. E čhave ka ušten pe dada thaj pe deja, a von ka den te mudaren len. \v 13 Thaj savore ka dičhen tumen banđeste paše mande. Al ko ka ačhol dži ko krajo pačavno, ka spasil pe. \p \v 14 Kana ka dičhen i ‘grozota savi anol uništipe’, kaj ačhol kote kaj naj lako than, [sar vaćarol o proroko Danilo] – savo čitil kava, nek haljarol – tegani kola save si ani Judeja nek našen pe bregura. \v 15 Ko si po čher, ma te uljol tele te džal ano čher te lol khanči andral! \v 16 Thaj ko si ano polje ma te iril pe te lol po fostano! \v 17 Pharo e khamnjenđe thaj kole džuvljenđe save den čuči e čhavorenđe ane gola đivesa! \v 18 Molin tumen o našipe tumaro te ma avol ano jevend! \v 19 Golese kaj ane gola đivesa ka avol gasavo bilačhipe savo ni sasa taro anglunipe kana o Dol ćerda o sveto, pa dži akana thaj niti ka avol. \v 20 Al o Dol te ma kratila o đinipe gole đivesengo, khoni ne bi ačhola džuvdo. O Dol e đivesa kratisada paše kola manuša saven vov birisada. \p \v 21 Te phenda tumenđe tegani khoni: ‘Akh kate si o Hrist!’, il ‘Ek okori si!’, ma pačan. \v 22 Golese kaj ka ikljen xoxavne hristura thaj xoxavne prorokura thaj ka sikaven znakura thaj čudesura te bi xoxavena, te šaj, čak i e Devlese birimen. \v 23 Aračhen tumen! Sa vaćardem tumenđe angleder so ka avol!” \s E Isuseso dujto avipe \r (Mt 24,29–51; Lk 21,25–28) \p \v 24 “Al ane gola đivesa, pale gova bilačhipe, \q1 ‘o kham ka kaljol \q2 thaj o čhon ni ka sijajil. \q1 \v 25 E čerenja ka peren taro nebo \q2 thaj e zora e nebose ka tresin pe.’ \p \v 26 Tegani e manuša ka dičhen man, e Čhave e manušese, sar avav pe oblakura e zuralimasa thaj e bara slavasa. \v 27 Me ka bičhalav me anđeluren thaj von ka ćiden e birimen tare štar barvalja, taro krajo e phuvako dži o krajo e neboso.” \s O Isus koristisada i smokva sar primer \r (Mt 24,32; Lk 21,29–30) \p \v 28 O Isus vadži vaćarol kaja paramič: “Tari smokva kava sikljon: Kana pe laće raja ikljen pupoljkura thaj mučhen patrna, džanen kaj si o milaj paše. \v 29 Gija i tumen kana ka dičhen kaj kava avol, džanen kaj si o vreme paše, anglo vudar. \v 30 Čače vaćarav tumenđe, kaj kaja generacija ni ka načhol dok sa kava ni avol. \v 31 O nebo thaj i phuv ka načhen, al me lafura nikad ni ka načhen!” \s O Isus vaćarol kaj ni džanolpe ni o đive ni o sato \r (Mt 24,36–51; Lk 21,34–36) \p \v 32 “Al khoni tare gova đive thaj gova sato ni džanol kana gova ka avol, ni e anđelura taro nebo, pa ni me, o Čhavo. Džanol samo o Dad. \v 33 Aračhen tumen! Aven džungade [thaj molin tumen]! Golese kaj ni džanen kana ka avol gova vreme. \v 34 Gova si sar o manuš, savo džal ko drom. Ačhada po čher thaj naredisada e slugenđe so te ćeren. Svakonese dija pi bući thaj e manušese so ačhol ko vudar vaćarda te avol džungado te pazil. \p \v 35 Gija aven džungade, golese kaj ni džanen kana ka avol kova kaso si čher, il angleder i rat, il ki opaš i rat, il kana e bašne đilaben, il ki sabalin. \v 36 Ako ka avol tare jekh drom, ma te aračhol tumen sar soven. \v 37 So vaćarav tumenđe, vaćarav savorenđe: Aven džungade!” \c 14 \s E šorutne sveštenikura planirin te mudaren e Isuse \r (Mt 26,2–5; Lk 22,1–2; Jn 11,45–53) \p \v 1 Sasa vadži duj đive dži i Pasha thaj o prazniko e bikvasacose mangrengo. E šorutne sveštenikura thaj e učitelja tare Mojsijaso zakon rodije sar šaj te dolen e Isuse ki prevara thaj te mudaren le. \v 2 Al vaćarde: “Na ko baro đive, ma te bunil pe o narodo.” \s O Isus pomazimo ani Vitanija \r (Mt 26,6–13; Lk 7,37–38; Jn 12,1–8) \p \v 3 Kana sasa o Isus ani Vitanija, ano čher e Simoneso o gubavo thaj bešlo pašo astali, avili jekh džuvli savi sasa la šiši taro mermerno bar pherdo kuč mirisnone uljesa taro čisto nardo. Thaj putarda o šiši thaj čhorda o ulje e Isusese po šoro. \v 4 Nesave holajle thaj vaćarde maškar peste: “Sose ćerol pe uljesa gasavi šteta? \v 5 Šajine te lol pe trišel dinara\f + \fr 14,5 \fr*\fq trišel dinara \fq*\ft Jekh dinari sasa le vrednost sar jekh dnevnica.\ft*\f* pašo gova ulje thaj e pare te den pe e čororenđe.” Thaj lije te den vika pe late. \v 6 Al o Isus vaćarda: “Mučhen la! Sose uznemirin la? Voj ćerda manđe šukaripe! \v 7 Golese kaj čorore ka aven uvek maškar tumende thaj šaj ćeren lenđe šukaripe kana manđen. Al me ni ka avav uvek tumencar. \v 8 Voj ćerda so šajine. Angleder makhlja mo telo te pripremil le pašo prahope. \v 9 Čače vaćarav tumenđe: Dži kaj ka vaćarol pe o Lačho lafi pe sa o sveto, ka vaćarol pe za ko spomen thaj voj so ćerda.” \s O Juda planiril te izdajil e Isuse \r (Mt 26,14–16; Lk 22,3–6) \p \v 10 Tegani o Juda o Iskariotsko, jekh tare dešuduj apostolura, đelo ke šorutne sveštenikura te izdol e Isuse. \v 11 Kana von šunde gova, sesa baxtale thaj obećisade lese kaj ka den le pare. Gija o Juda lija te rodol sar šaj te izdol e Isuse. \s O Isus xal pe sikadencar i poslednjo večera \r (Mt 26,17–19; Lk 22,7–13) \p \v 12 Ko angluno đive taro prazniko e bikvasacose mangrengo, kana čhinol pe o pashalno bakroro palo adeti, pučlje e sikade e Isusese: “Kaj manđe te dža te ćera tuće pashalno večera te xa?” \v 13 Tegani o Isus bičhalda dujen pe sikaden. Vaćarda lenđe: “Džan ano foro thaj gothe ka aračhen jekhe manuše sar anol paj ano baro khoro. Džan pale leste. \v 14 Ano čher ane savo vov džal, vaćaren gole čherutnese: ‘O učitelji pučol: Kaj si i soba ane savi šaj xav i pashalno večera me sikadencar?’ \v 15 Vov ka sikavol tumenđe bari upruni soba savi si sa lačhardi thaj spremimi. Gothe ćeren pashalno večera.” \p \v 16 E sikade iklile. Kana avile ano foro, arakhlje sa sar so vaćarda lenđe o Isus thaj ćerde pashalno večera. \s O Juda izdol e Isuse \r (Mt 26,20–25; Lk 22,21–23) \p \v 17 Kana peli i rat, o Isus avilo odori pe sikadencar. \v 18 Kana bešena pašo astali thaj xana, o Isus vaćarda: “Čače vaćarav tumenđe, jekh tumendar ka izdol man, kova savo xal mancar!” \p \v 19 Von sesa dukhade thaj jekh pale avereste lije te pučen le: “Te naj sem me gova?” \p \v 20 A o Isus vaćarda lenđe: “Jekh tumendar tare dešuduj sikade, savo bolol mancar o mangro ano čaro. \v 21 Čače me, o Čhavo e manušeso, mora te merav sar so si pisimo mandar ano Sveto lil, al but pharo kolese ko izdol e Čhave e manušese! Pošukar bi avola lese te ma bijandol!” \s Gospodnjo večera \r (1. Kor 11,23–25) \p \v 22 Kana xana, lija o Isus o mangro, dija hvala, phaglja le thaj ulada e sikadenđe vaćarindoj: “Len! [Xan!] Kava si o telo mingro.” \v 23 Pale gova lija o tahtaj, zahvalisada e Devlese, dija len thaj savore pilje. \v 24 Thaj vaćarda lenđe: “Kava si mingro rat so ćerol [nevo] savez, savo ka čhordol paše but džene. \v 25 Čače vaćarav tumenđe, kaj ni ka pijav više mol dži kova đive kana ka pijav nevi mol ano Carstvo e Devleso.” \v 26 Pale gova đilabije psalmura thaj iklile ko Maslinsko brego. \s O Isus vaćarol kaj o Petar ka odreknil pe lestar \r (Mt 26,31–35; Lk 22,31–34; Jn 13,36–38) \p \v 27 Tegani vaćarda lenđe o Isus: “Savore ka ačhaven man kaja rat, golese so o Dol vaćarol ano Sveto lil: ‘Ka peravav e pastire thaj e bakre ka našen.’ \v 28 A palo mo uštipe tare mule ka džav angle tumende ani Galileja thaj odori ka ađućarav tumen.” \p \v 29 O Petar vaćarda e Isusese: “Te ačhade tut savore, me na!” \p \v 30 O Isus vaćarda lese: “Čače vaćarav tuće, kaj ađive, vadži ani akaja rat angleder so o bašno duj drom ka đilabol, trin droma ka vaćare kaj ni pindžare man.” \p \v 31 Al o Petar po zuraleste vaćarda: “Te trubuja te merav tusa, ni ka vaćarav kaj ni pindžarav tut!” Gijate vaćarde sa e sikade. \s O Isus molil pe ano Getsimansko vrt \r (Mt 26,36–46; Lk 22,39–46) \p \v 32 O Isus thaj lese sikade avile ano than kaj isi but masline a savo akhardol Getsimanija thaj o Isus vaćarda lenđe: “Bešen kate dok me moli man.” \v 33 Lija pesa e Petre, e Jakove thaj e Jovane. Thaj e Isuse dolda baro nemir thaj pharipe. \v 34 Vaćarda lenđe: “Žalosno si but mo ilo dži o meripe. Ađućaren kate thaj aven džungade.” \p \v 35 Đelo zala po dur, pelo mujesa pi phuv thaj molisada pe te šaj te nakhavol le o vreme tari patnja. \v 36 Thaj vaćarda: “Abba!\f + \fr 14,36 \fr*\fq Abba \fq*\ft Ko aramejski kava značil “Dade.”\ft*\f* Dade! Tuće si sa moguće! Crde kava tahtaj tari patnja mandar! Al gija te ma avol so me mangav, nego sar tu manđe.” \v 37 Pale gova irisajlo ke sikade thaj arakhlja len sar soven. E Petrese vaćarda: “Simone! Tu li sove? Našti li jekh sato te ave džungado? \v 38 Aven džungade thaj molin tumen te ma peren ano iskušenje. Golese kaj o duxo tumaro manđol te ćerol so si šukar, al o telo tumari si slabo.” \p \v 39 Palem o Isus đelo thaj molisada pe gola ista lafura. \v 40 Kana irisajlo, arakhlja len palem sar soven, golese kaj lenđe jakhenđe sasa pharo thaj ni džanglje so te vaćaren lese. \v 41 Kana irisajlo trito drom, vaćarda lenđe: “Tumen vadži soven thaj odmorin? Dosta sasa! Avilo o sato! Akh, man, e Čhave e manušese, den ane vasta e grešnikurenđe. \v 42 Ušten te dža! Akh, mo izdajniko si paše!” \s E Isuse dolen \r (Mt 26,47–56; Lk 22,47–53; Jn 18,3–11) \p \v 43 Sar o Isus vadži vaćarda, avilo o Juda, jekh tare dešuduj sikade thaj lesa e manuša čhurencar thaj kaštencar save sesa bičhalde tare šorutne sveštenikura thaj učitelja tare Mojsijaso zakon thaj tare starešine. \p \v 44 A o izdajniko angleder vaćarda e stražarenđe savo znako ka dol len: “Kas čumidav, gova si. Dolen le thaj inđaren le tali straža.” \v 45 Kana o Juda avilo, sigate đelo pašo Isus thaj vaćarda: “Učitelju!” Thaj čumidija le. \v 46 Tegani kola manuša grabisade e Isuse thaj phanglje le. \v 47 A jekh tare kola so ačhena gothe, ikalda pi čhuri thaj lasa čhinda o kan jekhese tare sluge e bare sveštenikoso. \p \v 48 Tegani o Isus vaćarda lenđe: “Sar palo razbojniko ikliljen čhurencar thaj kaštencar te dolen man? \v 49 Svako đive sema tumencar thaj sikadem ano Hram al tumen ni dolden man. Al kava sasa golese te bi pherdola kova so si pisimo mandar ane Sveta lila.” \v 50 Tegani sa e sikade ačhade le thaj našle. \p \v 51 Palo Isus phirda nesavo terno čhavo so inđarda laneno čaršafi po nango telo. Kana le dolde, \v 52 vov čhudija o čaršafi thaj nango našlo lendar. \s E šorutne sveštenikura manđen te mudaren e Isuse \r (Mt 26,57–68; Lk 22,54–55, 63, 71; Jn 18,12–13, 19, 24) \p \v 53 Tegani ande e Isuse anglo baro svešteniko, kaj ćidije pe sa e šorutne sveštenikura, e starešine thaj e učitelja tare Mojsijaso zakon. \v 54 O Petar odural džala palo Isus dži ke bare sveštenikosi avlin. Gothe bešlo e stražarencar thaj tatilo paši jag. \p \v 55 E šorutne sveštenikura thaj sa o Baro sudo rodije nesavo dokaz te bi mudarena e Isuse, al ni arakhlje. \v 56 Golese kaj but džene vaćarde xoxaipe pe leste, al lengo vaćaripe ni sasa isto. \p \v 57 Pale gova uštile nesave manuša thaj svedočisade xoxavne lestar: \v 58 “Amen šundam le sar vaćarol: ‘Me ka phagav kava Hram savo si vastencar ćerdo thaj ka vazdav paše trin đive nevo savo ni ka avol ćerdo vastencar.’” \v 59 Al ni ane kava vaćaripe ni sesa ista. \p \v 60 Tegani uštilo o baro svešteniko, ačhilo maškaral thaj pučlja e Isuse: “Sose khanči ni odgovori pe kava so kala manuša svedočin protiv tute?” \v 61 Al o Isus khanči ni vaćarda. Gija o baro svešteniko palem pučlja le: “Tu li san o Hrist, Čhavo e Blagoslovimeso Devleso?” \p \v 62 O Isus vaćarda: “Me sem. Thaj ka dičhen man, e Čhave e manušese, sar bešav ko počasno than e Zurale Devlese ki desno rig thaj sar avav pe oblakura taro nebo.” \p \v 63 O baro svešteniko pharada pe šeja tari holi thaj vaćarda: “So trubun amen avera svedokura? \v 64 Šunden lesi hula. So den gođi?” Thaj von savore osudisade le kaj trubul te merol. \v 65 Tegani nesave lije te čhungaren le. Učharde leso muj, čalade le dumukhencar thaj vaćarde lese: “Prorokuji, ko čalada tut!” Thaj e stražara lije te maren le po muj. \s O Petar odreknil pe taro Isus \r (Mt 26,69–75; Lk 22,54–62; Jn 18,15–18, 25, 27) \p \v 66 Dok sasa o Petar tele ki avlin, avili jekh terni džuvli savi služila ko baro svešteniko. \v 67 Kana dikhlja e Petre sar tatol paši jag, avili po paše thaj po lačhe dikhlja ane leste thaj vaćarda: “I tu sana e Nazarećaninesa, e Isusesa!” \p \v 68 Al vov odreknisajlo thaj vaćarda: “Ni džanav thaj ni haljarav so tu vaćare.” Tegani iklilo ano angluno kotor e avlijako thaj o bašno đilabija. \p \v 69 Palem dikhlja le koja terni džuvli savi služila thaj lija te vaćarol kalenđe so ačhena gothe: “Kava manuš si jekh lendar!” \v 70 Al o Petar palem odreknisajlo. Pale nesavo vreme, e manuša save ačhile gothe, vaćarde e Petrese: “Čače san jekh lendar golese kaj san i tu Galilejco ćo vaćaripe si gasavo!” \p \v 71 Vov lija te dol pe armaja thaj te xal sovli: “Me ni džanav gole manuše kastar vaćaren!” \v 72 Sigate đilabija o bašno dujto drom. Tegani o Petar dija pe gođi so o Isus vaćarda lese: “Angleder so o bašno duj drom ka đilabol, trin droma ka vaćare kaj ni pindžare man.” Thaj lija but te rovol. \c 15 \s E Isuse ande anglo Pilat \r (Mt 27,1–2; 11–14; Lk 23,1–5; Jn 18,28–38) \p \v 1 Sigate sabalin ćidije pe e šorutne sveštenikura, e učitelja tare Mojsijaso zakon, e starešine thaj savore taro Baro sudo. Phanglje e Isuse, inđarde le thaj predije le ko rimsko upravitelji ko Pilat. \p \v 2 O Pilat pučlja e Isuse: “Tu li san o caro e Jevrejengo?” \p O Isus vaćarda e Pilatese: “Tu vaćare korkoro.” \p \v 3 A e šorutne sveštenikura tužisade le paše but buća. \v 4 Tegani o Pilat palem pučlja le: “Dal naj tu khanči te vaćare ke kava? Dičhe li paše so sa tužin tut?” \p \v 5 Al o Isus khanči ni vaćarda, golese sasa o Pilat but začudime. \s O Isus osudimo ko meripe \r (Mt 27,15–26; Lk 23,13–25; Jn 18,39–19,16) \p \v 6 O Pilat ko vreme e Bare đivesengo mučhola jekhe phangle save e manuša manđen. \v 7 Tegani ano phanglipe sesa pobunjenikura save mudarena ani pobuna, a maškar lende sasa i jekh manuš kaso alav sasa Varava. \v 8 But manuša avile te roden taro Pilat te mučhol jekhe phangle sar obično ćerola ko Baro đive. \p \v 9 O Pilat pučlja len: “Manđen li te mukhav tumenđe kole caro e Jevrejengo?” \v 10 Vaćarda kava golese kaj džanglja kaj e šorutne sveštenikura predije e Isuse taro zavist. \v 11 Al e šorutne sveštenikura čhute e manušen te roden taro Pilat te mučhol lenđe e Varava. \p \v 12 A o Pilat palem pučlja len: “A so te ćerav kalesa so den le vika caro e Jevrejengo?” \p \v 13 A von lije te den vika: “Čhu le ko krsto!” \p \v 14 Tegani o Pilat pučlja: “Savo bilačhipe ćerda?” \p Al von vadži po zurale dije vika: “Čhu le ko krsto!” \p \v 15 O Pilat manglja te avol šukar e manušencar, golese mukhlja lenđe e Varava. A e Isuse dija te šibin thaj dija te čhuven le ko krsto. \s E vojnikura maren muj e Isusesa \r (Mt 27,27–31; Jn 19,2–3) \p \v 16 Tegani e vojnikura inđarde e Isuse ki palata so si pretorijum thaj dije vika četa vojnikuren. \v 17 Urade e Isuse skerletno ogrtači, khuvde lese venco tare kangre thaj čhute lese po šoro. \v 18 Tegani lije te maren muj lesa vaćarindoj: “Te ave sasto, carona e Jevrejengo!” \v 19 Čalade le po šoro e trskasa, čhungarde le thaj pele ke pe koča te klanjin pe lese – te bi asana lesa. \p \v 20 Kana ačhade te maren muj lesa, uljarde lestar o skerletno ogrtači thaj urade le ane leso fostano. Tegani ikalde le te čhuven le po krsto. \s E Isuse čhuven po krsto \r (Mt 27,32–44; Lk 23,26–43; Jn 19,16–27) \p \v 21 A nesavo manuš o Simon tari Kirina, o dad e Aleksandreso thaj e Rufoso, nakhlo gothar kana irisajlo andari njiva thaj e vojnikura terisade le te inđarol o krsto e Isuseso. \v 22 E Isuse ande ko than savo akhardola Golgota, so značil “Kokalo e šoreso”. \v 23 A nesave odori kanisade le te pijol mešimi mol e smirnasa, te bi ačhola lesi dukh, al vov ni manglja. \v 24 E vojnikura čhute le ko krsto, ulade maškar peste lese šeja thaj čhudije kocka te dičhen ko so ka lol. \p \v 25 Sasa enja o sato sabalinasa kana čhute le ko krsto. \v 26 O natpis paše lesi krivica sasa: “O Caro e Jevrejengo.” \v 27 A e Isusesa ke avera krstura čhute i dujen razbojnikuren, jekhe tari lesi desno rig thaj e dujtone tari lesi levo rig. \v 28 [Golesa pherdilo so si pisimo ano Sveto lil: “Dikhlje le sar jekhe tare kola save ćeren bilačhipe.]” \p \v 29 E manuša save nakhle gothar, vređisade le thaj vrtisade šorencar vaćarindoj: “Ej tu, so phađe o Hram thaj paše trin đive vazde le, \v 30 spasi korkoro tut! Ulji akana taro krsto!” \v 31 A gijate marde muj e Isusesa i e šorutne sveštenikura thaj e učitelja tare Mojsijaso zakon. Jekh averese vaćarde: “Averen spasisada, a korkore pes našti te spasil? \v 32 Hriste! Carona e Izraeleso! Ulji akana taro krsto te dikha thaj te pača.” Marde lesa muj thaj kola razbojnikura so sesa po krsto lesa. \s E Isuseso meripe \r (Mt 27,45–56; Lk 23,44–49; Jn 19,28–30) \p \v 33 Ane opaš đive učharda o kalipe pi sa i phuv, sa dži ko trito sato. \v 34 Ko trito sato dija vika o Isus andaro baro glaso: “Eloi! Eloi! Lama sabahtani?” (so značil: “Devla mingreja! Devla mingreja! Sose mukhljan man?”) \p \v 35 Nesave save ačhile gothe, kava šunde thaj vaćarde: “Dičhen, akharol e proroko e Ilija!” \p \v 36 Jekh manuš prastija, pherda o sunđeri šutesa, čhuta pi trska thaj kanisada e Isuse te pijol vaćarindoj: “Ačh te dikha, da li ka avol o Ilija te uljarol le.” \p \v 37 A o Isus andaro baro glaso dija vika thaj mulo. \v 38 I zavesa pharadili ano sveto than e hrameso ke opaš odupral natele. \v 39 Kana o rimsko kapetano savo ačhilo gothe pašo Isus dikhlja sar mulo, vaćarda: “Čače, kava manuš sasa Čhavo e Devleso!” \p \v 40 Gothe sesa nesave džuvlja, save gova dikhlje odural. Maškare lende sasa i Marija Magdalena, i Marija i dej e Jakovesi e ternesi thaj e Josijasi, thaj i Saloma. \v 41 Von phirde palo Isus thaj služisade le, kana sasa ani Galileja. Sesa gothe i avera džuvlja save avile lesa ano Jerusalim. \s E Isuseso prahope \r (Mt 27,57–61; Lk 23,50–56; Jn 19,38–42) \p \v 42 Kana lija te perol i rat, a sar sasa đive paši Priprema, so si đive anglo savato, \v 43 đelo o Josif taro foro Arimateja bidarako ko Pilat thaj molisada le pašo telo e Isuseso. O Josif sasa pošteno člano taro Baro sudo thaj i vov ađućarda te avol o Carstvo e Devleso. \v 44 Al o Pilat čudisajlo kaj gaći sigate mulo o Isus. Dija vika e rimskone kapetano thaj pučlja le: “Da li odavno mulo?” \v 45 Kana dodžanglja o Pilat taro rimsko kapetano kaj mulo o Isus, dija o telo e Josifese. \v 46 Gija o Josif ćinda laneno čaršafi, uljarda e Isuseso telo taro krsto, paćarda le ano čaršafi thaj čhuta le ano limori savo sasa čhindo ani stena. Tegani o vudar taro limori phanglja baresa. \v 47 A i Marija Magdalena thaj i Marija e Josijasi dej dikhlje kaj o Josif čhuta e Isuse. \c 16 \s O Isus uštol tare mule \r (Mt 28,1–8; Lk 24,1–12; Jn 20,1–10) \p \v 1 Kana nakhlo o savato, i Marija Magdalena, i Marija e Jakovesi dej thaj i Saloma ćinde mirisura te bi džana te mačhen e Isuseso telo. \v 2 Rano sabalje ko angluno đive ano kurko\f + \fr 16,2 \fr*\ft Angluno đive taro nevo kurko.\ft*\f* kana iklilo o kham, avile ko limori. \v 3 Odrumal pučlje pe maškare peste: “Ko ka crdol o bar taro vudar e limoreso?” \p \v 4 Al kana resle thaj dikhlje, o bar savo sasa but baro, sasa crdimo taro limori. \v 5 Gija dije andre ano limori thaj dikhlje terne manuše savo sasa urado ano parno fostano te bešol ki desno rig thaj von darajle. \p \v 6 Vov phenda lenđe: “Ma daran! Tumen roden e Isuse e Nazarećanine, save čhute ko krsto. Naj kate, golese kaj uštilo tare mule! Dičhen o than kaj čhute le. \v 7 Al tumen džan thaj vaćaren lese sikadenđe thaj e Petrese: ‘O Isus džal angle tumende ani Galileja. Odori ka dičhen le, sar so vaćarda tumenđe.’” \p \v 8 Tegani e džuvlja iklile thaj prastije andaro limori, golese kaj sesa zbunime thaj tresisade. Al čače khanikase khanči ni vaćarde, golese kaj darajle.\f + \fr 16,8 \fr*\ft Po kratko završetak taro Lačho Lafi e Markoso. Nesave tare empurane grčka rukopisura o Lačho Lafi taro Marko kate zavšinpe. Nesave po kasna rukopisura isi len kava kratko krajo: “Al sigate nakhade kala uputstvura e Petrese thaj averenđe. Pale gova korkoro o Isus bičhalda e sikaden taro istok dži ko zapad e svetone haberesa, savo nikad ni ka properol, te bi e manuša avena zauvek spasime.”\ft*\f* \s [Nesave tare najranija rukopisura naj len e stihura tare 9․ dži o 20․] \s O Isus sikadilo e Marijaće e Magdalenaće \r (Mt 28,9–10; Jn 20,11–18) \p \v 9 [Kana o Isus uštilo tare mule rano ko angluno đive ano kurko, angleder sikada pe e Marijaće e Magdalenaće, andar savi vadži angleder ikalda efta benđen. \v 10 Voj đeli thaj vaćarda kava kolenđe save angleder sesa lesa thaj save akana ruje thaj pharo sasa lenđe palo Isus. \v 11 Kana šunde kaj si o Isus džuvdo thaj kaj voj dikhlja le, ni pačaje la. \s O Isus sikadol pe duje sikadenđe po drom \r (Lk 24,13–35) \p \v 12 Pale gova o Isus sikadilo dujenđe tare lese sikade kana đele ano gav, al ni izgledisada gija sar ane po džuvdipe. \v 13 Kana pindžarde le, von đele thaj vaćarde kava averenđe. Al khoni ni pačaje len. \s O Isus sikadol pe sikadenđe \r (Mt 28,16–20; Lk 24,36–49; Jn 20,19–23) \p \v 14 Pale gova o Isus sikadilo e dešujekhe apostolurenđe save bešle te xan mangro. Korisada len kaj naj len pačajipe thaj kaj si zurale lenđe ile, golese kaj ni pačaje kolen so dikhlje le pale leso uštipe tare mule. \v 15 Vaćarda lenđe: “Džan ano sa o sveto thaj vaćaren taro Lačho lafi sa e manušenđe. \v 16 Ko ka pačal thaj krstil pe, ka spasil pe. Al ko ni ka pačal, ka avol sudimo. \v 17 Kala čudesna znakura ka pratin kolen save pačan: me alavesa ka ikalen e benđen thaj ka vaćaren neve čhibencar, \v 18 ka dolen e sapen vastencar thaj ako i khanči otrovno pijen, khanči ni ka avol lenđe, pe nasvale ka čhuven pe vasta thaj von ka saston.” \s O Isus džal ano nebo \p \v 19 Kana o Gospod o Isus vaćarda lenđe kava, sasa vazdimo ano nebo thaj bešlo e Devlese ki desno rig. \v 20 Tegani e sikade đele thaj vaćarde o Lačho lafi ke sa e thana. O Gospod pomognisada lenđe thaj e čudesnone znakurencar potvrdisada o Lačho lafi savo von propovedisade. Amin.]