\id RUT – ESR Marek Olah Unicode \ide UTF-8 \h Rut \toc1 E Rut \toc2 Rut \toc3 Rut \mt1 E Rut \c 1 \s1 Le Elimelechoskri famelija andro Moab \p \v 1 Andre oda časos, sar o sudci vladňinenas andre Judsko, avľa andre odi phuv bari bokh. Akor jekh manuš iľa peskra romňa the peskre duje čhaven a geľa het andral o Betlehem te bešel andre moabiko phuv sar cudzincos \v 2 a ode ačhiľa te dživel. Ov pes vičinelas Elimelech a sas andral e famelija Efrat andral o judsko foros Betlehem. Leskri romňi pes vičinelas Noemi a leskre duj čhave pes vičinenas Machlon the Kiljon. \p \v 3 Paľis o Elimelech muľa a leskri romňi e Noemi ačhiľa korkori peskre duje čhavenca. \v 4 On peske ile romňen Moabčanken la Orpa the la Rut. Paloda ode bešenas vaj deš berš \v 5 a paľis sodujdžene o Machlon the o Kiljon mule a e Noemi ačhiľa korkori bi o čhave the bi o rom. \s1 E Rut the e Noemi džan pale andro Betlehem \p \v 6 Akor e Noemi peske phenďa, hoj džala het peskre borijenca andral e moabiko phuv, bo pes došunďa, hoj o RAJ pes pale visarďa ke peskre manuša a diňa len maro. \v 7 Avke peskre duje borijenca odgeľa andral e moabiko phuv, kaj bešenas, a džanas pale le dromeha andre judsko phuv. \p \v 8 Paľis phenďa e Noemi peskre duje borijenge: „Džan sodujdžeňa pale khere ke peskre daja. Mi el o RAJ jileskro ke tumende avke, sar tumen sanas ke ma the ke tumare roma, save imar mule. \v 9 Mi del tumenge o RAJ, hoj tumenge te arakhen avre romen, hoj mištes tumenge lenca te dživen andre lengre khera!“ \p Ale sar len čumidľa, chudle igen zorales te rovel \v 10 a phende lake: „Amen kamas te džal tuha andre tiro narodos!“ \p \v 11 Ale e Noemi phenďa: „Džan pale khere, čhajale mire! Soske manca avena? Gondoľinen tumenge, hoj mek man ena čhave, so ena tumare roma? \v 12 Džan pale khere, čhajale mire, me imar som igen phuri. Našťi imar džav romeste! A kajte oda uľahas avke, hoj mek adi rat geľomas pale romeste a uľahas man čhave, \v 13 či tumen užarďanas, medik barilehas avri? Soske tumen te zľikeren a te na džan pale romeste? Na, čhajale mire! Miri dukh hiňi bareder sar tumari, bo o RAJ pre ma domukľa baro pharipen.“ \p \v 14 No on chudle pale te rovel. Paľis e Orpa čumidľa la sasa a visarďa pes pale, ale e Rut ačhiľa paš late. \p \v 15 Akor e Noemi phenďa: „Dikh, e Orpa geľa pale ke peskre manuša the ke peskre devla. Dža the tu pal late!“ \p \v 16 Ale e Rut phenďa: „Preačh imar mange te vakerel, hoj tut te omukav a te džav tutar het! Kaj tu džaha, ode the me džava, a kaj tu bešeha, ode the me bešava. Tiro narodos ela miro narodos a tiro Del ela the miro Del. \v 17 Ode, kaj mereha tu, kamav the me te merel a ode kamav te el parunďi. Mi marel man zorales o RAJ, te domukava, hoj man tutar te odlel vareso! Ča o meriben man tutar šaj odlel.“ \v 18 Sar dikhľa e Noemi, hoj e Rut laha the avke kamelas te džal, preačhiľa la te prevakerel. \p \v 19 Avke džanas jekhetane dži andro foros Betlehem. Sar doavle andro Betlehem, savore manuša andral oda foros avle ke lende a o džuvľa phučenas: „Hin oda čačes e Noemi?“ \p \v 20 „Ma vičinen man imar Noemi\f + \fr 1,20 \fr*\ft Oda hin: bachtaľi.\ft*\f*,“ phenďa lenge. „Vičinen man Mara\f + \fr 1,20 \fr*\ft Oda hin: kirko.\ft*\f*! Bo o Nekzoraleder Del mange kerďa bari dukh andre miro dživipen. \v 21 Sar adarik odgeľom, sas man savoro, ale akana man o RAJ anďa pale a nane man ňič. Soske man vičinen Noemi, te o Nekzoraleder Del pes mandar visarďa a domukľa pre ma e bibach?“ \p \v 22 Avke avľa pale e Noemi andral e Moabiko phuv peskra boraha la Rutaha, savi sas Moabčanka. Avle andro Betlehem akor, sar pes chudelas te skidel upre o jačmeňis. \c 2 \s1 E Rut pre maľa le Boaziskri \p \v 1 Andro Betlehem sas jekh baro manuš, savo sas barvalo, a vičinelas pes Boaz. Ov sas famelija la Noemakre romeske le Elimelechoske. \p \v 2 E Moabčanka e Rut phenďa la Noemake: „Muk man te džal pre maľa te skidel upre o jačmeňis pal varekaste, ko mange oda domukela.“ \p E Noemi lake odphenďa: „Dža, čhaje miri!“ \v 3 Avke e Rut geľa pre maľa ke ola, ko kiden upre o klasi. No ačhiľa pes, hoj ov chudňa te kidel pre odi sera la maľakri, so sas le Boaziskri, savo sas e famelija le Elimelechoskri. \p \v 4 Akor avľa o Boaz andral o Betlehem a phenďa peskre manušenge: „O RAJ tumenca!“ \p A on odphende: „O RAJ tut mi požehňinel!“ \p \v 5 O Boaz phučľa olestar, ko ľidžalas le robotňiken: „Kaskri hiňi kadi terňi džuvľi?“ \p \v 6 Oda sluhas odphenďa: „Kadi džuvľi hiňi andral e moabiko phuv, oj avľa pale la Noemaha. \v 7 Phučľa mandar: ‚Šaj skidav upre o klasi, so ačhel pal o manuša, save keren pre maľa?‘ Avľa sig tosara a akorestar ačhel pro pindre a kerel. Ča ajci so peske sikra geľa te bešel andro ciňocis.“ \p \v 8 Akor prevakerďa o Boaz ke Rut: „Šun man, čhaje miri! Ma dža te kidel upre o klasi pre aver maľa aňi ma dža adarik het. Ale ľiker tut mire služobňičkendar. \v 9 Dikh, pre savi maľa keren, a dža pal lende. Phenďom mire sluhenge, hoj tut te den smirom. Te aveha smedno, dža te pijel paňi andral o džbani, so pherdžarde o sluhi.“ \p \v 10 Akor e Rut banďiľa le mujeha pre phuv anglal leste a phenďa leske: „Soske sal ke ma ajso lačho a zaačhes vaš ma, kajte som cudzinka?“ \p \v 11 O Boaz odphenďa: „Phende mange avri savoro, so kerďal prekal tiri sasuj, sar tuke muľa o rom a sar omukľal le dades the la da the e phuv tire narodoskri a avľal maškar o manuša, saven angloda na prindžarehas. \v 12 Mi požehňinel tut o RAJ, o Del le Izraeloskro, vaš oda, so kerďal. Mi del tut o RAJ, ke savo tut avľal te garuvel, bari odmena.“ \p \v 13 Oj leske odphenďa: „Paľikerav tuke, raja miro, hoj sal ke mande lačhejileskro. Poťešinďal man a šukares manca vakerďal, tira služobňičkaha, kajte me man našťi rachinav aňi paš jekh lendar.“ \p \v 14 Paľis, sar gele te chal, phenďa lake o Boaz: „Av te chal amenca. Le tuke sikra maro a močin tuke les andre omačka.“ A sar peske bešľa paš leskre robotňika, o Boaz la diňa peko zrnos. Oj chaľa čales a mek lake the ačhiľa. \v 15 Paľis ušťiľa a geľa pale te kidel o klasi. O Boaz phenďa peskre sluhenge: „Muken la te kidel upre o klasi maškar o snopi a ma zaačhaven la. \v 16 A mek až andral o snopi cirden avri o klasi a čhiven len pre phuv, hoj peske len oj te kidel. Ma phenen lake ňič.“ \p \v 17 E Rut kidelas o klasi dži rači, a sar len žužarelas, kidňa upre vaj deš kili jačmeňis. \v 18 Akor geľa andro foros te sikavel la sasake, keci kidňa upre. Diňa la the le chabenestar, so lake ačhiľa. \p \v 19 E sasuj latar phučľa: „Khatar kada kidňal? Pre savi maľa kerehas adadžives buči? Mi el bachtalo oda, ko sas ajso lačho ke tu!“ \p Avke e Rut phenďa avri la sasake, ke kaste kerelas buči, a phenďa: „Oda murš, ke savo keravas adadžives buči, pes vičinel Boaz.“ \p \v 20 Akor e Noemi phenďa peskra borake: „O RAJ, savo na bisterel aňi pro džide, aňi pro mule, mi požehňinel le Boaz!“ A mek phenďa: „Oda murš hino amenge famelija. Ov hino jekh olendar, kas hin pravos te cinel avri amaro ďeďictvos.“ \p \v 21 Paľis e Rut lake phenďa: „O Boaz mange mek phenďa, hoj šaj man ľikerav leskre sluhendar, medik na kidena upre savoro, so hin leskro.“ \p \v 22 E Noemi phenďa peskra borake: „Mištes hin, čhaje miri, hoj šaj kides le služobňičkenca pre leskri maľa, bo ode tuke ňiko na kerela ňič nalačho.“ \p \v 23 Avke pes e Rut ľikerelas paš o Boaziskre služobňički, medik na preačhile te kidel upre o jačmeňis a paľis the e pšeňica. Calo kada časos bešelas ke peskri sasuj. \c 3 \s1 E Noemi del goďi la Rut \p \v 1 Jekh džives lake phenďa e sasuj Noemi: „Čhaje miri, imar hin časos, hoj tuke te rodav varesavo kher, hoj tuke te el mištes. \v 2 Dikh, oda Boaz, saveskre čhajenca salas, hino amari famelija. O Boaz džal adi rat pre maľa te prekidel o jačmeňis. \v 3 Šun, so kereha akana! Thov (omor) tut a muk pre peste parfumos. Uri pre peste nekfeder gada a paľis dža ode, kaj pes prekidel o jačmeňis paš e maľa. Ale le Boaziske tut na de te dikhel, medik na preačhela te chal the te pijel! \v 4 Sar ov džala te pašľol, dodžan tut, kaj pašľol. Dža a odučhar leske e lepeda pal o pindre a pašľuv peske paš leskre pindre. Ov tuke phenela, so paľis te kerel.“ \p \v 5 E Rut lake odphenďa: „Kerava savoro, so mange phenďal.“ \v 6 Akor geľa pre maľa a kerďa savoro, so lake phenďa e sasuj Noemi. \p \v 7 Sar o Boaz chaľa the piľa, sas andre lačhi dzeka. Ode, kaj sas o jačmeňis pre kopa, geľa peske te pašľol. Akor e Rut cichones džalas ke leste, odučharďa e lepeda pal leskre pindre a pašľiľa peske ode. \v 8 Pal jepaš rat pes prekerďa o Boaz a sar pes obdikhľa, jekhvareste dikhľa te pašľol paš peskre pindre varesava džuvľa. \p \v 9 Ov latar phučľa: „Ko tu sal?“ \p „Me som tiri služka e Rut,“ odphenďa leske. „Vašoda, hoj mange sal famelija, so mange hin igen pašes, a hin tut pravos man te cinel avri, mangav tut, ochraňin man\f + \fr 3,9 \fr*\ft E hebrejiko čhib: Rozker pre ma o agor tire plašťostar.\ft*\f*.“ \p \v 10 Ov lake odphenďa: „Čhaje miri, mi požehňinel tut o RAJ. Akana presikaďal mek bareder pačiv sar odi pačiv, so presikaďal tira sasake. Bo na geľal ko terne čhave, aňi ko čore aňi ko barvale. \v 11 Akana tut ma dara, čhaje miri! Kerava tuke savoro, so mangehas. Bo savore manuša, save bešen andre kada foros, džanen, hoj sal lačhi džuvľi. \v 12 Hin oda čačipen, hoj som la famelijatar, so tut majinel te cinel avri. Ale mek hin aver manuš, savo hin pašeder famelija, sar som me. \v 13 Adi rat ačh te sovel kade. Tosara dikhaha, či oda manuš tut kamela te cinel avri. Te kamela, mi kerel oda. Ale te na kamela, dav tut lav, avke sar o RAJ dživel, hoj kerava oda me. Pašľuv tuke kade dži tosara.“ \p \v 14 Avke e Rut pašľolas paš leskre pindre dži tosara. Ušťiľa tosara mek sigeder, sar vidňisaľolas, bo o Boaz phenďa: „Ňiko pes te na dodžanel, hoj e džuvľi sas rači pre maľa.“ \p \v 15 A mek phenďa: „An o plašťos, so hin pre tu, a ľiker les.“ Oj les ľikerelas a o Boaz andre čhiďa vaj biš (20) kili jačmeňis a thoďa lake pro dumo. Paľis geľa pale andro foros. \p \v 16 Sar e Rut avľa ke sasuj, oj latar phučľa: „Sar dopeľal, čhaje miri?“ \p Avke lake savoro vakerďa avri, so prekal late o Boaz kerďa, \v 17 a mek phenďa: „Kala biš kili man diňa a phenďa mange: ‚Našťi džas het ča avke ke tiri sasuj bijal ňisoste.‘ “ \p \v 18 Paľis e Noemi phenďa: „Čhaje miri, akana mek ľiker avri, medik tut na dodžaneha, sar oda savoro doperela. Bo na ela les smirom, medik na dokerela adadžives savoro.“ \c 4 \s1 O Boaz cinel avri la Rut \p \v 1 O Boaz geľa andre brana le foroskri a ode peske bešľa. Akor odarik predžalas oda murš, pal savo o Boaz lake vakerelas a sas leske famelija. Ov leske phenďa: „Av kade a beš tuke.“ Ov avľa a bešľa peske. \p \v 2 Akor peske o Boaz kidňa avri deše foroskre vodcendar a phenďa lenge: „Bešen tumenge kade tele.“ A on peske bešle. \v 3 Avke o Boaz phenďa ole manušeske andral e famelija: „Odi Noemi, savi avľa pale andral e moabiko phuv, kamel te bikenel oda kotor la maľakro, savo sas le Elimelechoskro. \v 4 Me mange phenďom, hoj tu pal ada majines te džanel. Vašoda kalen švedken vičinďom, hoj tuke te phenav, hoj te cines odi maľa. Te la kames te cinel, cin la, a te na, ta phen mange. Me džanav, hoj tut hin ešebno pravos te cinel odi maľa. Me som pal tu.“ \p „Cinava!“ phenďa oda manuš. \p \v 5 Ale o Boaz leske phenďa: „Mek oda džives, sar cineha odi maľa la Noematar, mušineha la Moabčanka la Rut peske te lel romňake pal o rom, savo lake muľa, a mušineha mek te ľikerel o nav pal lakro ešebno rom. Sar tut laha ela čhavoro, o ďeďictvos pal lakro rom mušinela te ačhel leske.“ \p \v 6 Akor oda manuš phenďa: „Te hin oda avke, me la našťi cinav prekal peste, bo na ela mištes mire ďeďictvoha. Tuke phenav: Te kames, cin la tu!“ \p \v 7 Varekana kerenas avke andro Izrael, sar cinenas vaj čerinenas maškar peste vareso, hoj jekh murš čhivelas tele e sandalka a delas avreske. Oleha sikavenas, hoj pes dovakerde. \p \v 8 Avke oda manuš phenďa le Boaziske: „Cin tuke la.“ A čhiďa tele e sandalka. \p \v 9 Sar ov ada kerďa, o Boaz phenďa ole švedkenge, save ľidžanas o foros, the savore manušenge: „Adadžives savore dikhľan, hoj la Noematar cinďom savoro, so sas le Elimelechoskro, le Kiljonoskro the le Machlonoskro. \v 10 Kaleha mange iľom la Moabčanka la Rut, savi sas e romňi le Machlonoskri, hoj te ľikerav o nav the o ďeďictvos oleske, savo muľa, a hoj pes te na bisterel pre leskro nav andre kada foros. Adadžives tumen san oleske savore švedki!“ \p \v 11 Androda o vodci the savore manuša andral o foros phende: „Amen sam o švedki. Mi del o RAJ, hoj odi romňi, savi džala andre tiro kher, te el ajsi sar e Rachel the e Leja, save dine le Izrael but čhaven! Te aves baro andre tiro kmeňos Efrat! Mi džanel sako pal tiro nav andro Betlehem! \v 12 O čhave, save tut o RAJ dela kala romňatar, mi en sar o kmeňos le Perecoskro, savo sas o čhavo la Tamarakro the le Judaskro.“ \p \v 13 Avke peske o Boaz iľa la Rut a oj ačhiľa leskri romňi. Sar pes zgele, o RAJ diňa, hoj te ačhel khabňi, a uľiľa lake muršoro. \v 14 Akor o džuvľa phende la Noemake: „Mi el barardo o RAJ, savo tut adadžives diňa čhavores, savo tut dodikhela\f + \fr 4,14 \fr*\ft E hebrejiko čhib: o vikupiťeľis\ft*\f*! Mi del o RAJ, hoj leskro nav pes furt te leperel andro Izrael. \v 15 Ov tuke obdžiďarela o jilo a ľikerela tut dži ke tiro phuripen. Anďa les pro svetos tiri bori, savi tut kamel. Oj tuke hiňi feder, sar te tut uľahas efta čhave!“ \p \v 16 E Noemi igen kamelas le čhavores, iľa les pro vasta a bararelas les avri. \v 17 O džuvľa, save bešenas paš e Noemi, dine le čhavores nav Obed a phenenas: „La Noemake uľiľa muršoro.“ O Obed sas dad le Izajoske a o Izaj sas dad le Davidoske. \s Le Perecoskro rodokmeňos \p \v 18 Kada hin le Perecoskro rodokmeňos: O Perec sas dad le Checronoske, \v 19 o Checron sas dad le Ramoske, o Ram le Aminadaboske, \v 20 o Aminadab le Nachšonoske, o Nachšon le Salmonoske, \v 21 o Salmon le Boaziske, o Boaz le Obedoske, \v 22 o Obed le Izajoske a o Izaj sas dad le Davidoske.