\id EST – ESR Marek Olah Unicode \ide UTF-8 \h Ester \toc1 E Ester \toc2 Ester \toc3 Est \mt1 E Ester \c 1 \s1 O kraľis kerel bari hoscina \p \v 1 Kada hin oda, so pes ačhiľa akor, sar sas kraľis o Ahasver\f + \fr 1,1 \fr*\ft Oda hin: o Xerxes.\ft*\f*, savo ľidžalas šel the bišuefta (127) provinciji (kraji) andral e Indija dži o Kuš\f + \fr 1,1 \fr*\ft Abo: Etiopija\ft*\f*. \v 2 Andre ola dživesa o kraľis Ahasver bešelas pro tronos, so sas andro kraľiskro foros Šušan. \v 3 Sar imar kraľinelas trito berš, kerďa bari hoscina a vičinďa peskra bara rada the savore uradňiken; paš leste sas mek o princi, o veľiťeľa the o guvernera andral o phuva Perzija the Medija. \p \v 4 O kraľis lenge sikavelas šel the ochtovardeš (180) dživesa peskro barvaľipen, baripen the šukariben andre peskro kraľišagos. \v 5 Sar pregeľa oda časos, kerďa bari hoscina prekal savore manuša, save sas andro kraľiskro foros Šušan; prekal o nekbarvaleder dži o nekčoreder. Odi hoscina kerďa avri andre zahrada le palaciskri a ľikerelas efta džives. \v 6 E zahrada sas šukares obthoďi le firhangenca la vzacna bavlnatar, so sas parňi the belavo, a figinde len upre pro mramoriskre slupi le rupune obručkenca the le špargenca, so sas kerde le fijalove pochtanendar. Mek thode pre zahrada o rupune the somnakune valendi. E phuv pre zahrada sas obthoďi igen but šukare mozaikenca le lole bľišťace barorendar, le parne mramoristar the le šukar mušlendar. \v 7 O moľa pes davkerenas andro somnakune kuča. Dojekh ole kučendar sas aver a e kraľiskri mol sas igen but, bo o kraľis sas igen sčiro. \v 8 Sako šaj pijelas avke, sar kamelas, bo o kraľis prikazinďa peskre sluhenge andral o palacis, hoj te den savoren ajci, keci on kamena. \s1 E kraľovna na šunel le kraľis \p \v 9 Akor kerďa the e kraľovna Vašti hoscina prekal o džuvľa andro palacis le kraľiskro. \p \v 10 Pal o efta džives, sar imar o kraľis Ahasver piľa but mol a sas andre lačhi dzeka, vičinďa peskre efta eunuchen\f + \fr 1,10 \fr*\ft O eunuchi sas o anglune sluhi le kraľiskre.\ft*\f*: le Mehuman, le Biztas, le Charbonas, le Bigtas, le Abagtas, le Zetar the le Karkas. \v 11 Phenďa lenge: „Vičinen mange la kraľovna Vašti, hoj te avel ke ma, a mi thovel peske e koruna pro šero!“ Bo e Vašti sas igen šukar džuvľi a ov kamelas te sikavel lakro šukariben le nipenge the le anglune muršenge. \v 12 Sar avle ke late o sluhi le kraľiskre ole lavenca, e kraľovna Vašti lenge odphenďa: „Na džav!“ Vašoda o kraľis choľisaľiľa. \p \v 13 Avke sar oda o kraľis furt kerelas, vičinďa peske le goďavere muršen, hoj pes te dodžanel, so pal oda phenel o zakonos a so šaj oleha kerel. \v 14 A nekpašeder ke leste sas kala efta murša andral e medsko the perziko phuv: o Karšenas, o Šetar, o Admatas, o Taršiš, o Merešis, o Marsenos the o Memuchan. Lenge sas furt domuklo te vakerel le kraľiha, bo sas len nekbareder thana andro kraľišagos. \p \v 15 O kraľis lendar phučľa: „So phenel o zakonos pre oda, so kerďa e kraľovna e Vašti, te na šunďa oda, so lake prikazinďa o kraľis Ahasver le sluhenca, save sas bičhade ke late?“ \p \v 16 Akor phenďa o Memuchan le kraľiske the ole muršenge, save sas andre bari rada: „Šunen! E kraľovna e Vašti na kerďa namištes ča le kraľiske, ale the savore uradňikenge a mek dojekhe muršeske andral e kraľiskri phuv! \v 17 Bo sar pes došunena savore romňija, so kerďa e kraľovna, akor the on dikhena tele peskre romen, bo phenena peske: ‚O kraľis Ahasver vičinďa la kraľovna, hoj ke leste te džal, a oj na geľa!‘ \v 18 A mek te pes pal e kraľovnakre lava došunena o romňija le anglune muršengre andral e Medija the Perzija, mek adadžives the on vakerena avke peskre romenca a na šunena len. No olestar avela ča bare vesekedišagi the e choľi. \v 19 No tu, kraľina, te tuke hin ada pre dzeka, de avri nevo zakonos, hoj e Vašti imar šoha našťi avel anglo kraľis. Mi el pisimen andro medsko the perziko zakonos, hoj pes te doľikerel pro furt. O kraľis mi del lakro than avra džuvľake, so hiňi feder sar oj! \v 20 Sar šunena le kraľiskro nevo zakonos, so diňa avri prekal calo peskro kraľišagos, akor peske dojekh romňi ľikerela peskre romes, či hino barvalo abo čoro.“ \p \v 21 Le Memuchanoskri rada sas pre dzeka le kraľiske the le anglune muršenge a o kraľis kerďa avke, sar ov phenďa. \v 22 Rozbičhaďa o ľila maškar peskre manuša andre dojekh provincija le kraľišagoskri, andre dojekh čhib the pisišagos. Pisinďa, hoj dojekh murš te ľidžal peskro kher a pre leskro lav les sako te šunel. \c 2 \s1 E Ester ačhel kraľovnake \p \v 1 Sar imar pregeľa e choľi le kraľiskri le Ahasveroskri, furt gondoľinelas pre oda, so kerďa e kraľovna Vašti, the pre oda, so sas pal late avridino andro zakonos. \v 2 Paľis le kraľiskre sluhi, save pašal leste kerenas, leske phende: „Kraľina, de, hoj tuke te arakhen so nekšukareder pačivale čhajen. \v 3 Ačhav andre savore provinciji le kraľišagoskre manušen, hoj te kiden avri le nekšukaredere pačivale čhajen. Mi anen len andro kraľiskro foros Šušan ko Hegaj, ke tiro eunuchos, savo stražinel pre savore džuvľa le kraľiskre, a o Hegaj len mi del veci pro šukariben. \v 4 Odi čhaj, savi ela pre dzeka le kraľiske, mi ačhel kraľovnake vaš e Vašti.“ Kadi rada sas le kraľiske pre dzeka a kerďa avke. \p \v 5 Andro foros Šušan bešelas jekh Židos, savo pes vičinelas Mordekaj. Ov sas andral o benjamiňiko kmeňos a sas o čhavo le Jairoskro. O Jairus sas o čhavo le Šimejoskro a o Šimej sas o čhavo le Kišoskro. \v 6 Sar o kraľis Nebukadnecar zaiľa le Jechonijah, le kraľis andral o Jeruzalem, akor sas zailo the o Mordekaj le zaphandle manušenca. \v 7 O Mordekaj bararelas le bačiskra čhajora sar peskra čha, bo na sas la aňi daj aňi dad. Lakro nav sas Hadasa, ale vičinelas pes the Ester. Sas igen šukar čhaj. \p \v 8 Sar pes diňa avri le kraľiskro zakonos, chudle te skidel upre but terne čhajen andro foros Šušan ko Hegaj, savo pre lende delas pozoris. \v 9 Ole Hegajoske sas e Ester igen pre dzeka a diňa la o veci pro šukariben the oda nekfeder chaben. Diňa la mek efta šukare služobňičken andral o palacis a ke oda len diňa nekfeder than andro haremos le kraľiskro. \p \v 10 No e Ester ňikaske na phenďa, kaskri hiňi, aňi andre savo narodos uľiľa, bo o Mordekaj lake phenďa, hoj ňikaske te na vakerel, ko hiňi. \v 11 O Mordekaj pes sako džives predžalas angle dvora le haremoskri, kaj bešelas e Ester. Kamľa te džanel, sar lake ode hin a so pes laha kerel. \p \v 12 Dojekha čha pripravinenas jekh berš, hoj te el šukar, medik na džalas ko kraľis. Sas oda avke avridino, hoj la makhenas šov čhon le olejoha la mirhatar a paľis la makhenas šov čhon le voňave mascenca the aver vecenca pro šukariben. \v 13 Akor, sar avelas o šoros pre odi čhaj, ľidžanas la ko kraľis. Sar džalas andro palacis le kraľiskro, šaj urelas pre peste andral o haremos, so ča kamelas. \v 14 Oj džalas ko kraľis rači, no sar tosara odarik avelas avri, džalas andre aver haremos paš o sluhas le kraľiskro Šaašgaz, savo delas pozoris pro aver džuvľa le kraľiskre. Odi čhaj, savi leske na sas pre dzeka, imar pes na dochudelas pale paš o kraľis, te na sas vičimen pal o nav. \p \v 15 Sar avľa o šoros pre Ester (pre čhaj le Abichajiloskri, sava bararďa avri o Mordekaj), hoj te džal ko kraľis, na mangľa peske ňič aver ča oda, so lake o Hegaj phenďa. Dojekheske, ko dikhľa la Ester, sas takoj pre dzeka. \v 16 No ľigende la Ester ko kraľis Ahasver andro dešto (10.) čhon, oda sas o čhon Tebet, andro eftato berš leskre kraľišagoskre. \p \v 17 Sar dikhľa o kraľis la Ester, kamelas la buter sar savore terne čhajen. Oj leske sas buter pre dzeka a presikaďa lake bareder pačiv sar savore pačivale čhajenge. Thoďa lake pro šero e kraľiko koruna a ačhaďa la kraľovnake vaš e Vašti. \v 18 Avke kerďa o kraľis bari hoscina prekal e Ester a vičinďa savore peskre anglune muršen the le uradňiken. Diňa avri baro inepos prekal dojekh provincija a ščirones rozdavkerelas le manušenge o vzacna dari. \s1 O Mordekaj zachraňinel le kraľis \p \v 19 Sar dujtovar skidenas upre le pačivale čhajen, o Mordekaj ačhiľa uradňikoske andro palacis\f + \fr 2,19 \fr*\ft E hebrejiko čhib: bešelas andre kraľiskri brana \ft*\f*. \v 20 E Ester mek furt ľikerelas andre peste, kaskri hiňi a andre savo narodos uľiľa. Na phenďa oda avri ňikaske, avke sar lake oda phenďa o Mordekaj. Oj les šunelas, avke sar oda ciknovarestar furt kerelas. \p \v 21 Andre oda časos, sar o Mordekaj ačhiľa uradňikoske, sas ode ipen duj eunuchi, o Bigtan the o Tereš, save stražinenas paš o vudar le kraľiskro. On igen sas choľamen pro kraľis a dovakerenas pes sar te murdarel le kraľis. \v 22 O Mordekaj pes savorestar dodžanľa a sa phenďa avri la kraľovnake Esterake. Oj paľis geľa a phenďa avri le kraľiske savoro, so pes o Mordekaj dodžanľa. \v 23 O kraľis peske oda diňa te ziscinel a avľa pre oda, hoj oda hin čačipen. Ole soduje eunuchen ile te figinel. Savoro, so pes ačhiľa, pisinde andre kronika anglo kraľis. \c 3 \s1 O Haman kamel te murdarel le Židen \p \v 1 Paľis o kraľis Ahasver hazdňa upre le Haman, le Hamedatoskre čhas, savo sas Agagitos. Ačhaďa les pro nekbareder than upral savore raja andro peskro kraľišagos. \v 2 Savore uradňika, save sas andre dvora le kraľiskri, sar dikhenas le Haman, banďonas anglal leste, bo avke oda prikazinďa o kraľis. Ale o Mordekaj na kamelas te perel pro khoča aňi te banďol anglal leste. \p \v 3 Akor o uradňika le kraľiskre, save sas andre dvora, phučenas le Mordekajistar: „Tu soske na doľikeres o prikazis le kraľiskro?“ \v 4 Dovakerenas leske sako džives, no ov len na šunelas, bo phenďa lenge, hoj hino Židos. Vašoda gele ko Haman a phende leske pal oda, bo kamle te dikhel, či leske oda predžala. \p \v 5 Sar o Haman dikhľa, hoj o Mordekaj čačes na perel pro khoča aňi na banďol anglal leste, igen pre leste choľisaľiľa. \v 6 A mek sar pes došunďa o Haman, andral savo narodos o Mordekaj hino, phenďa peske: „Na murdarava ča les, ale the calo leskro židoviko narodos, so dživen andre calo kraľišagos le Ahasveroskro.“ \p \v 7 Andro dešudujto (12.) berš, sar kraľinelas o Ahasver, andro ešebno čhon Nisan losinenas anglo Haman, hoj pes te kidel avri o džives the o čhon, kana murdarena avri le Židen. No o losi, o purim, pele pro dešutrito (13.) džives andro dešudujto čhon Adar. \p \v 8 Akor o Haman phenďa le kraľiske: „Hin kade jekh narodos, so hine rozčhide maškar o narodi andral savore provinciji tire kraľišagoskre. Lengro zakonos hin aver sar o zakonos savore narodengro a na doľikeren le kraľiskro zakonos. Nane mištes prekal o kraľis oda te mukel ča avke. \v 9 Te pes oda le kraľiske dičhol mištes, mi del avri ajso zakonos, hoj dojekh Židos te el murdardo, a me tut dav lav, hoj počinava trin šel the saranda ezera (340 000) kili rup le uradňikenge, hoj oda te thoven andro pokladňici le kraľiskre.“ \p \v 10 Sar šunďa o kraľis kala lava, iľa tele pal o angušt e angrusi a diňa le Hamanoske, le Hamedatoskre čhaske, le Židengre ňeprijaťeľiske. \v 11 Akor phenďa le Hamanoske: „Muk tuke tire love a dža. Ker ole narodoha, so ča tu kames.“ \p \v 12 Pro dešutrito (13.) džives andro ešebno čhon peske vičinde le uradňiken, so pisinenas o zakoni. On pisinenas savoro, so o Haman lenge vakerelas, andre dojekh čhib the pisišagos prekal dojekh provincija. No pisinenas oda, so ov phenďa, savore vladarenge the le guvernerenge the le princenge andral ola provinciji. Savoro sas pisimen andro nav le kraľiskro le Ahasveroskro a sas oda zapečaťimen leskra angrusaha. \v 13 Ola ľila rozbičhavkerenas andre savore kraľiskre provinciji le sluhenca pro graja. Sas andre pisimen: „Andro dešudujto (12.) čhon, so hin Adar, pro dešutrito (13.) džives, murdaren avri tel jekh džives savore Židen, le ternen the le phuren, le džuvľen the le čhavoren, ňikas lendar ma muken te dživel. Len tumenge savoro, so hin le Židengro.“ \v 14 Oda, so sas pisimen andro ľila, sas avridino sar zakonos prekal dojekh provincija, hoj olestar dojekh narodos te džanel a te pripravinel pes pre oda džives. \p \v 15 Soča avľa avri o zakonos andro kraľiko foros Šušan, o sluhi pro graja chudle takoj te rozľidžal ola ľila. Paľis o kraľis the o Haman peske bešle tele a chudle te pijel. Ale o manuša andre oda foros Šušan sas andre bari balamuta a na džanenas so te kerel. \c 4 \s O Mordekaj mangel la Esteratar e pomoca \p \v 1 O Mordekaj pes dodžanľa pal savoreste, so pes ačhiľa. Čhingerďa pre peste o gada, urďa pre peste o gada le gonestar a pro šero peske čhivkerelas o prachos andral o bov. Paľis geľa andro foros a igen zorales the phares chudňa te rovel. \v 2 Avke doavľa ča paš e kraľiskri brana, bo andro palacis ňiko našťi geľa upre urdo andro gada le gonestar. \v 3 Všadzik andre dojekh provincija, kaj pes dochudňa le kraľiskro lav, so sas leskro zakonos, pes o Židi zdžanas a ľikerenas o postos andre bari žaľa the roviben. Urenas pre peste o gada le gonestar a pašľonas peske andro prachos andral o bov. \p \v 4 Paľis avle la Esterakre služobňički pal e kraľiskri dvora the lakre eunuchi a phende lake savoro, so pes ačhiľa. La kraľovnake sas pharo a phenďa lenge: „Džan ko Mordekaj a čhiven pal leste tele o gada le gonestar. Uren les upre andro gada.“ Ale ov na kamľa. \v 5 Avke e Ester vičinďa ke peste jekhe kraľiskre eunuchos le Hatach. Bičhaďa les ko Mordekaj, hoj pes te dodžanel, so les trapinel a soske pes avke ľikerel. \p \v 6 O Hatach geľa ko Mordekaj pro pľacos, kaj sas e brana le kraľiskri, hoj lestar te phučel, so pes ačhiľa. \v 7 Akor o Mordekaj phenďa le Hatachoske savoro, so pes leske ačhiľa, a mek pal o love, keci kamel te del o Haman andre pokladňica le kraľiskri, te dela le Židen te murdarel. \v 8 Diňa le eunuchoske jekh ľil ole zakonostar, so sas avridino andro foros Šušan, hoj les lake te sikavel a te rozvakerel, pal soste džal. Bo kamľa, hoj pes e Ester te dodžanel savorestar, so kerďa o Haman. A phenďa le Hatachoske: „Dža ke Ester a phen lake, hoj mušinel te džal ko kraľis pes te mangel vaš peskro calo narodos, hoj len te na del te murdarel.“ \p \v 9 Avke o Hatach geľa ke kraľovna Ester a rozvakerďa lake, so phenďa o Mordekaj. \v 10 Ale e Ester bičhaďa pale le Hatach, hoj te phenel le Mordekajiske: \v 11 „Savore sluhi the o nipi andral e kraľiskri phuv džanen pal o zakonos, hoj dojekh murš vaj džuvľi, ko džala andre andruňi dvora a kas o kraľis na vičinďa, mušinela te merel. Ča oda, pre kaste o kraľis sikavela peskre somnakune žezloha, na merela. Ale man na vičinde, hoj te džav ko kraľis, imar tranda (30) džives.“ \p \v 12 O Mordekaj šunďa o lava la Esterakre \v 13 a odphenďa lake pale: „Ma gondoľin tuke, hoj ča tu jekh na mereha savore Židendar, bo sal andro kraľiskro palacis. \v 14 Te akana aveha čhit, odi zachrana avela avrestar prekal o Židi a ena zachraňimen, ale tu the tiri famelija merena. A ko džanel, či tu na ačhiľal kraľovnake ipen vaš oda, so pes akana kerel.“ \p \v 15 E Ester pale odphenďa le Mordekajiske: \v 16 „Dža, kide avri savore Židen, saven arakheha andro foros Šušan, a poscinen tumen vaš ma. Ma chan a ma pijen trin dživesa the trin rača. A the me poscinava mire služobňičkenca. Paľis džava ko kraľis, kajte džanav, hoj oda le kraľiskro zakonos na domukel. A te merava, ta merava.“ \p \v 17 Akor geľa o Mordekaj het a kerďa savoro avke, sar leske phenďa e Ester. \c 5 \s1 E kraľovna Ester anglal o kraľis \p \v 1 Pro trito džives pes e kraľovna Ester urďa andro kraľovnakro ruchos a geľa andro palacis andre andruňi dvora a thoďa pes te ačhel anglo oda than, kaj bešel o kraľis. O kraľis ipen bešelas pre peskro tronos, pre oki sera, khatar pes delas te dikhel pro vudar andre dvora. \v 2 Sar dikhľa o kraľis la kraľovna Ester te ačhel pre andruňi dvora, takoj leske sas pre dzeka a nacirdňa pre Ester o somnakuno žezlos, so ľikerelas andro vast. Oj geľa ke leste a chudňa le kraľiskro žezlos le agorestar. \p \v 3 O kraľis phučľa la Esteratar: „So tute, kraľovno Ester? So tuke žadines? Kajte mangeha jepaš mire kraľišagostar, dava tuke oda.“ \p \v 4 E Ester phenďa le kraľiske: „Te hin oda le kraľiske pre dzeka, mi avel o kraľis adadžives le Hamanoha pre hoscina, so leske pripravinďom.“ \p \v 5 Avke o kraľis phenďa le sluhenge: „Džan sigo, anen le Haman, avke sar oda kamľa e Ester.“ \p Paľis o kraľis the o Haman gele pre hoscina, so kerďa e Ester. \v 6 Sar pijenas e mol, o kraľis phenďa la Esterake: „Phen mange, so kames, a ačhela pes oda. Kajte mangeha jepaš mire kraľišagostar, dava tuke oda.“ \p \v 7 E Ester leske odphenďa: „Oda, so tutar kamav the so tutar žadinav, hin kada: \v 8 Te arakhľom milosť andre tire jakha, kraľina, a te man kames te del savoro, so mangav, a te kerel oda, so žadinav, akor av tu, kraľina, the o Haman tajsa pale pre miri hoscina, so prekal tumende kerava. A ode tuke phenava, kraľina, so tutar žadinav.“ \s1 O Haman kamel te figinel le Mordekaj \p \v 9 Sar o Haman džalas khere, igen radisaľolas a sas leske igen mištes. Ale sar dikhľa le Mordekaj paš e brana le kraľiskri, hoj aňi na ušťiľa aňi lestar na daralas, igen pre leste choľisaľiľa. \v 10 Ale o Haman pes zľikerďa a džalas khere. \p Sar doavľa khere, vičinďa peske le prijaťeľen the peskra romňa la Zereš. \v 11 Paľis pes o Haman angle lende lašarelas, savo baro hin leskro barvaľipen, keci čhave les hin, a sar les hazdňa o kraľis upre upral savore peskre anglune murša the raja. \v 12 A vakerelas lenge: „Ale mek oda nane savoro! Adadžives man e kraľovna Ester vičinďa pre hoscina a somas ode ča me le kraľiha. A tajsa kerela e kraľovna pale hoscina a vičinďa man jekhetane le kraľiha! \v 13 Ale pre soste mange hin kada savoro, te dikhav le Židos le Mordekaj te bešel paš e brana le kraľiskri.“ \p \v 14 Ale leskri romňi e Zereš the savore leskre prijaťeľa leske phende: „De te ačhavel e šibeňica le kaštestar uči bišuduj (22) metri a mang tosara le kraľis, hoj le Mordekaj te del upre te figinel. A tu ča dža le kraľiha radišagoha pre odi hoscina!“ \p Le Hamanoske sas kala lava pre dzeka a diňa te kerel e šibeňica. \c 6 \s1 O kraľis hazdel upre le Mordekaj \p \v 1 Odi rat o kraľis našťi sovelas a phenďa le sluhenge: „Anen mange e kronika, andre savi hin pisimen savoro, so pes ačhiľa andre miro kraľišagos, a pregenen mange andral.“ \v 2 Sar genenas, dodžanle pes, hoj o Mordekaj phenďa avri pro eunuchi, pro Bigtan the pro Tereš, save stražinenas paš o vudar le kraľiske, hoj kamle te murdarel le kraľis. \p \v 3 O kraľis lendar phučľa: „So chudňa o Mordekaj vaš oda, so kerďa prekal ma?“ \p „Na chudňa ňič,“ odphende leske o sluhi. \p \v 4 Akor phučľa o kraľis: „Ko hin avri pre dvora?“ Ipen akor avľa o Haman andre dvora le palaciskri te phenel le kraľiske, hoj le Mordekaj te figinel pre kaštuňi šibeňica, so leske ov korkoro diňa te kerel. \p \v 5 Le kraľiskre sluhi leske phende: „Kraľina, o Haman hino avri pre dvora.“ \p „Mi avel andre,“ phenďa o kraľis. \v 6 O Haman geľa andre a o kraľis lestar phučľa: „So kampel te kerel oleske, kaske kamel o kraľis te presikavel e pačiv?“ \p A o Haman peske phenďa: „Kaske avreske kamľahas o kraľis buter te presikavel e pačiv, te na mange?“ \p \v 7 Vašoda o Haman odphenďa le kraľiske: „Te kames, kraľina, varekaske te presikavel e pačiv, \v 8 mi anen leske o ruchos, so urel ča o kraľis, a mi anen leske the le grajes la kraľiskra korunaha, pre savo ča o kraľis bešel. \v 9 Phen jekheske tire nekbareder rajendar, hoj leske te anen ruchos the le grajes, a mi urel oles, kaske kamel o kraľis te presikavel e pačiv. Paľis les mi thovel te bešel pro graj pro foros a mi vičinen anglal leste: ‚Kada kerel o kraľis ole muršeske, kaske kamel te presikavel pačiv!‘ “ \p \v 10 Akor phenďa o kraľis le Hamanoske: „An takoj o ruchos the le grajes, pal savo vakerehas, a avke de pačiv le Židos le Mordekaj, savo bešel paš e brana. Ma muk avri ňič olestar, so phenďal!“ \p \v 11 Avke o Haman iľa le grajes the o ruchos, urďa les pro Mordekaj a thoďa les te bešel pro graj a predžalas pes leha maškar o foros a vičinelas anglal leste: „Kada kerel o kraľis ole muršeske, kaske kamel te presikavel pačiv!“ \p \v 12 Avke o Mordekaj avľa pale andre brana le kraľiskri. Ale o Haman andre bari ladž garuďa o muj a siďarelas khere. \v 13 Rozvakerďa oda savoro avri peskra romňake la Zerešake the peskre prijaťeľenge, so pes leske ačhiľa. \p Leskre goďaver murša the e romňi e Zereš phende: „Te hino o Mordekaj andral o židoviko narodos, phenav tuke, kada hin mekča o agor oleske, so pes tuha ačhela, hoj na zviťazineha upral leste. De tuke pozoris, bo čačes na dopereha mištes.“ \v 14 Mek leha vakerenas, sar avle le kraľiskre sluhi, te lel le Haman ke kraľovna Ester pre hoscina. \c 7 \s1 O Haman potrestimen \p \v 1 O kraľis the o Haman sas pale pre hoscina ke kraľovna Ester. \v 2 Pro dujto džives, sar pijenas e mol pre hoscina, phučľa latar pale o kraľis: „So prekal tu šaj kerav, kraľovno Ester? Ča phen mange a dava tuke dži jepaš mire kraľišagostar.“ \p \v 3 E kraľovna Ester odphenďa: „Ó, kraľina, te arakhľom milosť andre tire jakha a te tuke som pre dzeka, mangav tut vaš miro dživipen the vaš o dživipen mire narodoskro. Kada hin oda, so tutar me mangav. \v 4 Bo me the miro narodos samas bikende, hoj amen te murdarden avri a te zňičinen, hoj ňiko amendar te na ačhel te dživel. Te oda uľahas ča oda, hoj amen bikende otrokenge, na phenďomas tuke ňič, hoj tut oleha te na trapinav.“ \p \v 5 O kraľis Ahasver phučľa la Esteratar: „Ko hin oda? Kaj hin oda, ko kamel kajso vareso te kerel?“ \p \v 6 „Oda ňeprijaťeľis hin kada nalačho Haman!“ odphenďa leske e Ester. \p Sar oda šunďa o Haman, parňiľa avri daratar anglo kraľis the angle kraľovna. \v 7 Akor o kraľis choľisaľiľa a ušťiľa pal oda than, kaj pijenas e mol, a geľa avri andre zahrada paš o palacis. O Haman andre odi dar ušťiľa a geľa paš e kraľovna Ester te mangel la vaš peskro dživipen, bo dikhľa, hoj o kraľis les kamel imar te del te murdarel. \p \v 8 Sar o kraľis avelas pale andral e zahrada le palaciskri pre oda than, kaj sas e hoscina, akor ipen o Haman peľa paš lakre pindre pre odi valenda, kaj e kraľovna Ester pašľolas, a mangelas la vaš peskro dživipen. Sar o kraľis dikhľa, so kerďa, phenďa leske: „Tu mek kames paš mande andre miro kher te pašľol la kraľovnaha?“ \p Sar phenďa o kraľis kada lav, o sluhi takoj garude le Hamanoske o muj. \v 9 Avke jekh le eunuchendar, savo pes vičinelas Charbonas, phenďa le kraľiske: „Avri hin e kaštuňi šibeňica, so diňa imar anglal te kerel o Haman prekal o Židos Mordekaj, savo zachraňinďa le kraľis. Odi šibeňica ačhel paš o Hamanoskro kher a hin uči bišuduj (22) metri.“ \p Akor o kraľis phenďa: „Figinen le Haman upre!“ \v 10 On gele a figinde le Haman pre kaštuňi šibeňica, so diňa te kerel prekal o Mordekaj. Akor le kraľiskri choľi preačhiľa. \c 8 \s1 Le kraľiskro zakonos prekal o Židi \p \v 1 Mek andre oda džives o kraľis Ahasver diňa la kraľovnake Esterake o kher le Hamanoskro, oleskro, savo kamľa te murdarel avri le Židen. O Mordekaj sas vičimen anglo kraľis, bo e kraľovna Ester le kraľiske phenďa, so lake hino o Mordekaj. \v 2 Avke o kraľis iľa tele pal peskro vast e angrusi, so sas angloda le Hamanoste, a diňa la le Mordekajiske. E kraľovna Ester ačhaďa le Mordekaj upral le Hamanoskro majetkos. \p \v 3 E Ester pes pale mangelas angle le kraľiskre pindre, rovelas a mangelas les, hoj te na domukel oda nalačhipen, so kamľa te kerel o Haman o Agagitos le Židenge. \v 4 Akor o kraľis nacirdňa ke Ester pale peskro somnakuno žezlos a e Ester ušťiľa anglo kraľis. \p \v 5 „Kraľina miro,“ phenďa e Ester, „te pes tuke oda dičhol mištes a te arakhľom milosť andre tire jakha a mek man čačes kames a te tuke gondoľines, hoj hin spravno oda, so phenav, akor de te pisinel ľila, hoj pes te zaačhavel oda, so diňa avri o Haman o Agagitos, o čhavo le Hamedatoskro, hoj te na murdaren avri le Židen andre savore provinciji le kraľiskre. \v 6 Sar šaj dikhav, kraľina, pre miro narodos the pre miri famelija, hoj len džan te murdarel? Sar šaj dikhav pre oda?“ \p \v 7 Avke o kraľis Ahasver phenďa la kraľovnake Esterake the le Mordekajiske: „Le Hamanoskro kher diňom la Esterake, bo les diňom te figinel pre šibeňica vaš oda, hoj kamľa te murdarel le Židen. \v 8 Ale o zakonos, so ov diňa avri, pes na del te čerinel, bo me imar thoďom la angrusakro znakos pre oda ľil. Ale me šaj kerav oda, hoj tumenge akana domukava te del avri nevo zakonos. Keren avke, sar džanen prekal e zachrana tumare narodoske, a thoven upre miro znakos.“ \p \v 9 Avke pes ačhiľa, hoj andro bišutrito (23.) džives andro trito čhon Sivan o Mordekaj peske vičinďa le kraľiskre uradňiken, hoj te pisinel ľil prekal o Židi, vladara, guvernera the princi andro šel the bišuefta (127) provinciji la Indijatar dži ko Kuš. Sas pisimen prekal dojekh phuv the narodos andre lengri čhib the pisišagos a the le Židenge lengra čhibaha the pisišagoha. \v 10 O Mordekaj diňa oda džives te pisinel ola ľila andro Ahasveroskro nav a thoďa upre le kraľiskro znakos. Ola ľila diňa te rozľidžal le sluhenca pro nekfeder graja andral e maštalňa le kraľiskri. \p \v 11 Andre oda ľil o kraľis domukľa le Židenge andral dojekh foros, hoj pes te zdžan jekhetane a te na den pes te murdarel. Te varesave slugaďa andral aver phuva abo narodos len kamlehas te murdarel, sas lenge domuklo savore slugaďen lengre romňijenca the čhavenca te murdarel, hoj ňiko lendar te na ačhel džido, a šaj peske len oda, so hin lengro. \v 12 Oda džives, kana oda sas domuklo le Židenge te kerel andre savore provinciji le kraľiskre le Ahasveroskre, sas dešutrito (13.) džives andro dešudujto (12.) čhon Adar. \v 13 Oda ľil majinďa te el avridino sar o zakonos prekal savore provinciji, hoj o Židi te aven pripravimen pes te marel peskre ňeprijaťeľenca, sar oda džives avela. \v 14 O sluhi gele pro graja a siďarenas pro drom, avke sar lenge oda o kraľis phenďa. O zakonos sas avridino the andro foros Šušan. \s1 O Židi radisaľon \p \v 15 Sar o Mordekaj odgeľa, sas pre leste urde ajse gada, so urelas the o kraľis. Sas pre leste plašťos, so sas belavo the parno, a pro šero les sas bari somnakuňi koruna. O plašťos sas sido le pochtanestar the lole purpurostar. O manuša andral o foros Šušan radisaľonas. \v 16 Le Židen sas smirom the bachtalo džives. Predživenas baro radišagos a všadzik lenge o nipi presikavenas e pačiv. \v 17 Andre savore fori, phuva the všadzik, kaj pes dochudňa le kraľiskro lav the leskro zakonos, sas le Židen baro radišagos a kerde peske inepos the hoscini. But manuša andral aver narodi pes pridenas ko Židi, bo pes lendar daranas. \c 9 \s1 O Židi murdaren peskre ňeprijaťeľen \p \v 1 Andro dešudujto (12.) čhon Adar pro dešutrito (13.) džives, sar pes majinďa te kerel pal o zakonos, so sas avridino, peske o ňeprijaťeľa gondoľinenas, hoj zviťazinena upral o Židi. Ale ačhiľa pes oda, so ňiko na užarelas, hoj le Židen sas bareder zor sar len. \v 2 Andral dojekh provincija le kraľiskri le Ahasveroskri pes savore Židi jekhetane zgele andre peskre fori, hoj pes te maren ole manušenca, save len kamenas te murdarel. Anglo Židi ňiko na obačhiľa, bo pre savore narodi avľa bari dar. \v 3 Paľis savore princi, uradňika the guvernera andral savore provinciji ačhenas paš o Židi, bo avľa pre lende bari dar anglo Mordekaj. \v 4 Le Mordekaj sas baro lav anglo kraľis a došunde pes pal leste andre dojekh provincija. Ov sas furt zoraleder. \p \v 5 Akor o Židi marenas savore peskren ňeprijaťeľen le šabľenca a mudarkerenas len avri, hoj ňiko lendar te na ačhel džido. Kerenas lenca, so ča kamenas. \v 6 Ča andro baro foros Šušan o Židi murdarde pandž šel (500) muršen. \v 7 Mule the o Paršandat, o Dalfon, o Aspatas, \v 8 o Poratas, o Adalijas, o Aridatas, \v 9 o Parmaštas, o Arisaj, o Aridaj the o Vajzatas. \v 10 On sas o deš čhave le Hamanoskre, savo sas čhavo le Hamedatoskro, le Židengro ňeprijaťeľis. Ale o Židi na ile ňič olestar, so ačhiľa pal lende. \p \v 11 No mek oda džives pes o kraľis došunďa, keci manuša sas murdarde andro foros Šušan, \v 12 a phenďa la kraľovnake Esterake: „Došunďom man, hoj andro foros Šušan o Židi murdarde pandž šel (500) muršen the le deše Hamanoskre čhaven. So kerde mek pre okla mire provinciji? Te hin tut mek vareso, hoj tuke te kerav, phen mange!“ \p \v 13 „Te tuke oda hin pre dzeka, kraľina,“ odphenďa e Ester, „domuk le Židenge, hoj tajsa te keren oda, so kerde adadžives. Le deš Hamanoskre čhaven mi figinen pre šibeňica.“ \p \v 14 Avke o kraľis phenďa, hoj oda te keren. A andro foros Šušan o kraľis diňa avri zakonos, hoj le Hamanoskre deše čhavengre ťela te figinen pre šibeňica. \v 15 Pro dešuštarto (14.) džives andro čhon Adar pes pale zgele o Židi andro foros Šušan a murdarde trin šel (300) muršen. A avke sar angloda na ile ňič le barvaľipnastar, so ačhiľa pal lende. \p \v 16 A mek andral aver provinciji o Židi pes jekhetane zdžanas, hoj pes te maren peskre ňeprijaťeľenca, hoj te el len smirom lendar. Murdarde eftavardeš the pandž ezera (75 000) manušen, ale na ile ňič le barvaľipnastar, so ačhiľa pal lende. \v 17 Oda pes ačhiľa pro dešutrito (13.) džives andro čhon Adar, ale pro dešuštarto (14.) džives peske kerde hoscina. Oda džives oslavinenas sar baro inepos. \v 18 No andro foros Šušan pro dešutrito (13.) the dešuštarto (14.) džives o Židi murdarenas peskre ňeprijaťeľen a pro dešupandžto (15.) džives pes zgele, hoj peske te keren inepos. Andre oda džives igen radisaľonas a sas len bari hoscina. \v 19 Vašoda le Židenge, save dživen andro gava, hin o dešuštarto (14.) džives sar inepos, kaj peske jekh aver davkeren o dari. \s1 O inepos Purim \p \v 20 Paľis o Mordekaj pisinďa andre savoro, so pes ačhiľa, a diňa te bičhavel o ľila savore Židenge, save sas pašes the dur, andre savore provinciji le kraľiskre le Ahasveroskre. \v 21 A phenďa lenge: „Sako berš mušinen te ľikerel o dešuštarto (14.) the dešupandžto (15.) džives andro čhon Adar sar inepos, \v 22 bo andre ola dživesa, sar sas tumen imar smirom peskre ňeprijaťeľendar, pes čerinďa tumari žaľa pro radišagos a o roviben pro bachtalo džives. Avke ľikeren peske ola dživesa sar inepos a jekh avres den o chaben a le čoren den o dari.“ \p \v 23 Avke o Židi oda priile a chudle te kerel, sar lenge oda pisinďa o Mordekaj, \v 24 bo o Haman o Agagitos, o čhavo le Hamedatoskro, o ňeprijaťeľis savore Židengro, rodelas, sar te murdarel le Židen. Ov čhiďa o losi „o purim“, pre savo džives len te murdarel. \v 25 Ale sar o kraľis pes dodžanľa, hoj o Haman kamelas te murdarel le Židen, diňa le ľileha te pisinel, hoj oda te visarel pre leste, a avke les the leskre čhaven diňa te figinel pre šibeňica. \v 26 A vašoda pes vičinel oda inepos Purim pal o hebrejiko lav „pur“. Vaš savoro, so pes ačhiľa, the vaš oda, so pisinďa o Mordekaj andro ľil, \v 27 o Židi peske ile kala duj džives sar inepos. On, lengre potomki the ola, save pes ke lende priden, les ľikeren furt sako berš andre oda časos avke, sar sas pisimen andro ľil. \v 28 Kala duj džives peske mušinen te leperel a te doľikerel sako berš savore židovika fameliji andre dojekh pokoleňje, andre dojekh phuv the andre dojekh foros. Kala dživesa o Židi mušinen te oslavinel o Purim pro furt a lengre potomki mušinen peske furt pre lende te leperel. \p \v 29 Paľis e kraľovna Ester, e čhaj le Abichajiloskri, pisinelas dujto ľil jekhetane le Mordekajoha pal o inepos Purim, hoj pes te doľikerel pro furt. \v 30 Ola ľila rozbičhaďa savore Židenge andro šel the bišuefta (127) kraľiskre provinciji. Andro ľila sas pisimen: „Mi el maškar tumende o smirom the o čačipen. \v 31 Me, e kraľovna Ester, the o Mordekaj dav kada inepos Purim, hoj pes te doľikerel pro furt; andre oda džives, so sas imar avridino, a mušinen les tumen the tumari caľi famelija, o čhave the tumare potomki, te doľikeren a te ačhen andre oda džives andro postos zorale rovibnaha.“ \v 32 Oda zakonos pal o inepos Purim sas pisimen andro zvitkos, avke sar prikazinďa e Ester. \c 10 \s1 Le Mordekajiskri slava \p \v 1 O kraľis Ahasver diňa avri, hoj dojekh manuš andral savore phuva the ostrovi leske mušinen te del o daňe. \v 2 A savore kraľiskre bare the lačhe skutki a the savoro pal oda, savo baro sas o Mordekaj, saves o kraľis hazdňa upre, hin pisimen andro kroniki le medske the le perzike kraľengre. \v 3 Oda Židos Mordekaj sas dujto pal o kraľis Ahasver, sas les baro lav anglo Židi a angle lengre jakha sas igen baro, bo kerelas savoro prekal oda, hoj te dživen andro smirom, a privakerelas pes vaš lende.