\id 1SA – ESR Marek Olah Unicode \ide UTF-8 \h 1. Samueloskro \toc1 Ešebno zvitkos le Samueloskro \toc2 1. Samueloskro \toc3 1Sam \mt1 Ešebno zvitkos le Samueloskro \c 1 \s1 O Elkanah the leskri famelija \p \v 1 Sas jekh murš andral e fajta le Cufuskri, savo pes vičinelas Elkanah. Ov bešelas andro foros Rama pro brehi le Efrajimoskre. Leskro dad sas o Jerocham, savo sas o čhavo le Elihuskro, o Elihu sas čhavo le Tochuoskro a o Tochu sas čhavo le Efrajimoskro le Cufuskro. \v 2 Le Elkanah sas duj romňija. Jekh pes vičinelas Anna a dujto Penina. La Penina sas čhave, ale la Anna na sas. \p \v 3 O Elkanah phirelas sako berš andral peskro foros andro Šilo te anel obeta a te lašarel le Nekzoraledere RAJES. O Chofni the o Pinchas, o čhave le Eliskre, sas ode o rašaja le RAJESKRE. \v 4 Kecivar džalas o Elkanah te obetinel, delas olestar kotor peskra romňa la Penina the savore lakre čhaven the čhajen. \v 5 Ale la Anna delas duvar ajci, bo la kamelas, kajte o RAJ kerďa, hoj la našťi uľa čhave. \v 6 Vašoda, hoj o RAJ kerďa, hoj la našťi uľa čhave, e Penina la furt trapinelas a dukhavelas le lavenca. \v 7 Kada kerelas e Penina berš pre beršeste, kecivar e Anna džalas andro kher le RAJESKRO. Avke pre late džalas, hoj la anelas andro roviben a aňi na chalas. \v 8 Lakro rom latar phučľa: „Anno, soske roves a na chas? So sal ajsi smutno? Či na som tuke buter sar deš čhave?“ \s1 La Annakri modľitba \p \v 9 Jekh džives, sar imar dochale a dopile, e Anna ušťiľa a geľa pes te modľinel. Sar o rašaj o Eli bešelas pre peskro stolkos paš o vudar andro kher le RAJESKRO andro Šilo, \v 10 e Anna rovelas bara žaľaha a modľinelas pes ko RAJ. \v 11 Diňa kadi vera: „Ó, Nekzoraleder RAJEJA, dikh pre mande, pre tiri služobňička! Dikh pre miro pharipen! Leper tuke pre ma a ma bister pre ma, mangav tut! Te man deha muršores, dava les tuke, RAJEJA, medik ča dživela. Leskre balendar pes e čhuri na chudela.“ \p \v 12 Sar pes imar buter modľinelas anglo RAJ, o Eli dikhelas pre lakre vušta. \v 13 Oj pes modľinelas andre peste avke, hoj ča o vušta lake phirenas. Vašoda, hoj la na šunďolas, o Eli peske gondoľinelas, hoj hiňi mači. \v 14 Phučľa latar: „Dži kana mek aveha mači? Preačh imar te pijel mol!“ \p \v 15 E Anna leske odphenďa: „Nane oda avke, rajeja miro, me som džuvľi, sava hin bari žaľa andro jilo. Na piľom mol aňi aver pijiben. Ča phenďom avri miro pharipen le RAJESKE. \v 16 Ma le tira služobňička sar nalačha džuvľa. Oda, so vakeravas dži akana, sas mira bara žaľatar the pharipnastar.“ \p \v 17 O Eli lake odphenďa: „Dža andro smirom. O Del le Izraeloskro mi šunel avri tiro mangipen.“ \p \v 18 Oj odphenďa: „Som tiri služobňička. Mi arakhav milosť andre tire jakha.“ Avke e Anna paľis geľa het, chaľa a imar na sas smutno. \s1 La Annake uľol o Samuel \p \v 19 Sig tosara ušťile, lašarenas le RAJES a gele pale khere andre Rama. Paľis o Elkanah pašľiľa peskra romňaha la Annaha a o RAJ peske pre late leperďa. \v 20 Pal varesavo časos e Anna ačhiľa khabňi a uľiľa lake muršoro. Diňa leske nav Samuel, bo phenďa: „Mangľom mange les le RAJESTAR.“ \p \v 21 O Elkanah džalas peskra caľa famelijaha, hoj te anel le RAJESKE e beršeskri obeta the o daros, pal savo diňa lav le Devles, \v 22 ale e Anna leha na geľa. Peskre romeske phenďa: „Sar o čhavoro imar preačhela te pijel o koľin, paľis les anava a sikavava le RAJESKE, hoj te ačhel ode pro furt.“ \p \v 23 „Ker avke, sar dikhes, hoj hin mištes,“ phenďa lake o Elkanah. „Ačh khere, medik o čhavoro na preačhela te pijel o koľin. Mi ačhel pes avke, sar o RAJ phenďa!“ Avke e Anna ačhiľa khere, medik les na preačhiľa te del te pijel. \p \v 24 Sar o čhavoro preačhiľa te pijel o koľin, anďa les peha andro kher le RAJESKRO andro Šilo, kajte o Samuel sas mek igen ciknoro. Anďa peha the trineberšengre bikos, jekh gono aro the mol andro cipuno gono. \v 25 Sar le bikos murdarde a le čhavores ande ko Eli, \v 26 e Anna phenďa: „Mangav tut, rajeja miro, avke sar tu džives, čačipen tuke phenav, me som odi džuvľi, savi ačhelas kade paš tute a modľinelas pes ko RAJ. \v 27 Vaš kada čhavoro man mangavas a o RAJ man šunďa avri. \v 28 Akana me les dav le RAJESKE, hoj te el leskro calo dživipen.“ Paľis chudle ode te lašarel le RAJES. \c 2 \s1 La Annakri giľi \p \v 1 E Anna pes modľinelas kavke: \q „O jilo mange radisaľol andro RAJ; \q o RAJ man diňa zor. \q Miro muj asal mire ňeprijaťeľendar! \q Radisaľuvav, bo tu man zachraňinďal. \q \v 2 Ňiko nane ajso sveto sar o RAJ; \q nane ňiko, ča tu jekh; \q nane aver Skala, sar hin amaro Del. \q \v 3 Preačhen tumen te presikavel, \q ma vakeren avke barikanes; \q bo o RAJ hin o Del, savo džanel savorestar, \q ov sudzinel savoro, so keren o manuša. \q \v 4 O luki le zorale slugaďengre phadžon, \q ale ola, ko na birinen, chuden nevi zor. \q \v 5 O čale peske mušinen te zarodel pro maro, \q ale o bokhale imar na bokhaľon. \q Odi džuvľi, sava na sas čhave, ločhol eftatovar, \q ale odi džuvľi, sava sas but čhave, šučol avri. \q \v 6 O RAJ lel o dživipen a del o dživipen, \q bičhavel andro Šeol\f + \fr 2,6 \fr*\ft Oda hin o than, kaj hine o mule.\ft*\f* a lel odarik avri. \q \v 7 O RAJ del o čoripen the o barvaľipen. \q Varekas thovel tele a varekas hazdel upre. \q \v 8 Le slabes hazdel andral o prachos; \q le čores cirdel avri andral e čik, \q hoj len te thovel te bešel le rajikane manušenca \q a te thovel len te bešel pro pačivalo tronos. \q Bo le RAJESKRE hine o slupi, so ľikeren e phuv, \q bo pre lende ačhaďa o svetos. \q \v 9 Ov stražinel o pindre peskre pačivale manušengre, \q ale o bijedevleskre ňemisaľona andro kaľipen, \q bo ňiko na zviťazinela peskra zoraha. \q \v 10 Ola, ko džan pro RAJ, ena zňičimen, \q herminela pre lende andral o ňebos. \q O RAJ sudzinela caľi phuv. \q Peskre kraľis dela zor; \q hazdela upre peskre pomazimen muršes.“ \s1 O čhave le Eliskre \p \v 11 O Elkanah geľa pale khere andre Rama, ale o čhavoro o Samuel ačhiľa te služinel le RAJESKE paš o rašaj Eli. \v 12 O čhave le Eliskre sas nalačhe a na daranas pes le RAJESTAR. \v 13 Na ľikerenas pes ko manuša avke, sar pes le rašajendar užarelas. Bo sar vareko anelas e obeta, avelas le rašaskro služobňikos la vidlaha akor, sar pes o mas tavelas. \v 14 Demelas laha andro kotlos, piri, panvica abo čaro a savoro, so e vidla zachudelas, peske lelas. Kavke kerenas savore Izraelitenge, save avenas andro Šilo. \v 15 A mek paš oda; angloda, sar labarenas o žiros, avelas le rašaskro služobňikos a phenelas oleske, ko obetinelas: „De mange o mas, hoj les te pekav avri le rašaske. Bo na prilela tutar o mas tado, ale ča jalo!“ \p \v 16 Ale te vareko leske phenelas: „Ešeb kampel te labarel o žiros, paľis tuke le, so kames,“ ov leske odphenelas: „Na! De mange oda takoj, bo sar na, ta lava mange oda silaha!“ \p \v 17 O binos ole terne muršengro sas igen baro anglo RAJ, bo dikhenas tele le RAJESKRE obeti. \s1 O Samuel andro Šilo \p \v 18 O Samuel služinelas anglo RAJ a sas pre leste urdo o efodos le ľanostar. \v 19 Leskri daj leske sako berš sivelas plašťocis a anelas leske oda akor, sar peskre romeha avelas pre sakoberšeskri obeta. \v 20 Sar o Eli požehňinelas le Elkanah the leskra romňa, phenďa: „Mi del tut o RAJ kala romňaha avre čhaven vaš kada, savo sas avrimanglo a dino prekal o RAJ.“ Paľis gele khere. \v 21 O RAJ požehňinďa la Anna andre oda, hoj lake uľile trin muršora the duj čhajora. Ale o Samuel barolas avri anglo RAJ. \s1 O Eli dovakerel peskre čhavenge \p \v 22 O Eli sas imar igen phuro a furt šunelas pal savoro, so kerenas leskre čhave savore Izraelitenge, the pal oda, sar pašľonas le džuvľenca, save služinenas anglo vudar andro Stanos le RAJESKRO. \v 23 Dovakerelas lenge: „Oda so tumen keren? Savore manušendar šunav pal tumende ča nalačhe lava. \v 24 Preačhen aleha, čhavale mire! Nane oda lačho hiros, so džal pal tumende maškar o manuša le RAJESKRE. \v 25 Te kerela manuš namištes le manušeske, o Del vaš leske rušela, ale te vareko kerela binos anglo RAJ, ko vaš leske rušela?“ A vašoda, bo na šunenas peskre dades, rozhodňinďa pes o RAJ, hoj len murdarela. \p \v 26 Ale o terno Samuel barolas a le RAJESKE the le manušenge sas pre dzeka. \s1 O prorokos prevakerel ko Eli \p \v 27 Jekhvar avľa ko Eli le Devleskro murš a phenďa leske: „Kavke phenel o RAJ: ‚Sikaďom man tire dadeskra famelijake, sar mek sas otroka andro Egipt tel e zor le faraonoskre manušengri. \v 28 Kidňom mange les avri rašaske maškar savore izraelika kmeňi, hoj pre miro oltaris te anel o labarde obeti, te labarel o kaďidlos a te urel anglal mande o rašajiko efodos. Tira famelijake diňom savore labarde obeti le Izraelitengre. \v 29 Soske tele dikhen mire obeti the dari, save prikazinďom te anel mire manušenge? Soske des tire čhaven bareder pačiv sar man a des lenge te chal ola nekfeder kotora mire manušengre obetendar?‘ \p \v 30 Vašoda kavke phenel o RAJ, o Del le Izraeloskro: ‚Kajte phenďom, hoj mange služineha tu the caľi tiri famelija sar rašaja pro furt‘, no akana tumenge phenav, hoj oda na kerava. Me dava pačiv ča olen, ko man dena pačiv, a olen, ko man na dena pačiv, na dava pačiv aňi me. \v 31 Avel e ora, kana murdarava savore terne muršen andre tiri famelija avke, hoj ňiko tumendar pes na dodživela dži o phuripen. \v 32 A tu dikheha ča o pharipen andre miro kher, a kajte me požehňinava le Izrael, ňiko andral tiri famelija pes na dodživela dži o phuripen. \v 33 Ale oda, ko ačhela te dživel andral tiri famelija sar rašaj anglo oltaris, tuke kerela ča o pharipen the o roviben a savore tire potomki merena andro nekfeder berša. \p \v 34 Sar znameňje tuke ela oda, so pes ačhela soduje tire čhavenca, le Chofniha the le Pinchasoha: Sodujdžene merena andre jekh džives. \v 35 Ačhavava mange verne rašas, savo kerela savoro, so hin andre miro jilo the andre miri goďi. Zoraľarava leskre čhaven, hoj mange te služinen pro furt angle miro pomazimen kraľis. \v 36 Ko ačhela te dživel andral tiri famelija, avela anglal leste te banďol, hoj te chudel jekh rupuňi minca abo jekh kotor maro. Phenela leske: Mangav tut, thov man andre varesavi rašajiko buči, hoj man te el so te chal.“ \c 3 \s1 O RAJ ačhavel le Samuel prorokoske \p \v 1 O terno Samuel služinelas le RAJESKE anglo Eli. Andre oda časos sas o lav le RAJESKRO igen vzacno a o viďeňja na sas igen but. \p \v 2 Jekhvar rači pašľolas o Eli, savo imar na dikhelas mištes pro jakha, pre peskro than. \v 3 Le Devleskri lampa mek švicinelas, sar o Samuel pašľolas andro chramos le RAJESKRO, kaj sas e archa le Devleskri. \v 4 Androda o RAJ vičinďa pro Samuel. \p Ov odphenďa: „Kade som.“ \v 5 Denašľa ko Eli a phenďa: „Kade som. Vičinehas man?“ \p Ale ov odphenďa: „Na vičinďom tut. Dža tuke te pašľol.“ Avke geľa te pašľol. \p \v 6 O RAJ pale vičinďa pro Samuel. Ov ušťiľa, geľa ko Eli a phenďa: „Kade som, se vičinehas man.“ \p „Na, čhavo miro,“ phenďa leske o Eli, „na vičinďom tut. Ča dža tuke te pašľol.“ \p \v 7 O Samuel le RAJES mek na prindžarelas, bo o lav le RAJESKRO leske mek na sas zjavimen. \p \v 8 Sar o RAJ imar tritovar vičinďa pro Samuel, ov ušťiľa a geľa le Eliske te phenel: „Kade som, se vičinehas man.“ \p Akor o Eli achaľiľa, hoj le čhavores vičinel o RAJ. \v 9 O Eli phenďa le Samueloske: „Dža tuke te pašľol. Te pre tu pale vičinela, phen: ‚Vaker, RAJEJA. Tiro služobňikos tut šunel.‘ “ Avke o Samuel geľa te pašľol pre peskro than. \p \v 10 O RAJ avľa, ačhelas ode a vičinďa pre leste avke sar angloda: „Samuel! Samuel!“ \p Ov odphenďa: „Vaker, tiro služobňikos tut šunel.“ \p \v 11 O RAJ phenďa le Samueloske: „Kerava andro Izrael ajso vareso, hoj sakoneske, ko pal oda šunela, duňinela andro kana. \v 12 Oda džives domukava pro Eli savoro, so phenďom pre leskri famelija – savoro le agorestar dži o koňec. \v 13 Kamav leske te del te džanel, hoj vaš leskro binos sudzinava leskra famelija pro furt. Bo džanelas pal o bini peskre čhavengre, hoj namištes vakerenas pre mande, ale ov lenge na dovakerelas. \v 14 Vašoda iľom vera le Eliskra famelijake, hoj leskre bini leske šoha na ena odmukle prekal ňisave obeti aňi dari.“ \p \v 15 O Samuel ačhiľa te pašľol dži tosara. Paľis phundraďa o vudar andre le RAJESKRO kher. Daralas te phenel le Eliske pal o viďeňje, \v 16 ale o Eli zvičinďa pro Samuel: „Samuel, čhavo miro!“ \p „Kade som,“ ov odphenďa. \p \v 17 O Eli lestar phučľa: „So tuke phenďa? Mangav tut, ma garuv ňič anglal ma! Mi marel tut o Del zorales, te mange zagaruveha vareso olestar, so tuke phenďa.“ \v 18 Avke o Samuel leske phenďa avri savoro a ňič anglal leste na garuďa. Paľis o Eli phenďa: „Ov hino o RAJ. Mi kerel oda, so hin lačho angle leskre jakha.“ \p \v 19 Sar o Samuel dobarolas, o RAJ sas leha a dojekh proroctvos le Samueloskro avelas avri. \v 20 Savore manuša andral o Izrael, le Danostar dži ke Beer-Šeba, sprindžarde, hoj o Samuel sas ačhado sar prorokos le RAJESTAR. \v 21 O RAJ pes dureder sikavelas le Samueloske andro Šilo. Delas pes leske te sprindžarel prekal peskro lav. \c 4 \p \v 1 O Samuel anelas o lav le RAJESKRO cale Izraeloske. \s1 O Filišťinci zviťazinen upral o Izrael \p Andre oda časos gele o Izraeliti pro mariben pro Filišťinci. Kerde peske taboris paš o Eben-Ezer a o Filišťinci paš o Afek. \v 2 O Filišťinci pes pre lende rozačhade pro mariben. O mariben sas zoralo a o Filišťinci domarde le Izraeliten a murdarde lendar vaj 4 000 muršen. \v 3 Sar avle pale o Izraeliti andro taboris, o vodci le Izraeloskre phučle: „Soske o RAJ adadžives domukľa, hoj amen o Filišťinci te domaren? Aven las peske andral o Šilo e archa le RAJESKRA zmluvakri. Avke ela o RAJ maškar amende a lela amen avri andral o vasta amare ňeprijaťeľengre.“ \p \v 4 Avke o manuša bičhade le muršen andro Šilo a on ande pale e archa, andre savi hin e zmluva le Nekzoraleder RAJESKRI, savo bešel pro tronos upral o cherubi. O duj čhave le Eliskre o Chofni the o Pinchas avle le Devleskra zmluvakra archaha. \p \v 5 Sar anenas e archa le RAJESKRI andro taboris, o Izraeliti chudle avke zorales te vičinel, hoj e phuv razisaľolas. \v 6 Sar oda o Filišťinci šunde, phučenas: „Oda so hin ajsi bari vika andro taboris le Hebrejengro?“ \p Sar pes dodžanle, hoj ode ande e archa le RAJESKRI, \v 7 igen predaranďile a vakerenas peske: „Andre lengro taboris avľa o Del!“ A phenenas: „Vigos amenge! Ajso vareso pes amenge mek na ačhiľa. \v 8 Jaj, namištes amenca! Ko amen šaj lela avri andral o vasta kale zorale Devleskre? Se oda hin oda Del, savo pre pušťa marelas le Egipt peskre všelijake ranenca. \v 9 Aven zorale, Filišťincale! Ľikeren tumen sar murša! Ma podden tumen, hoj te na ačhen otroka le Hebrejengre, avke sar the on sas tumare otroka. Maren tumen bi e dar!“ \p \v 10 Avke o Filišťinci gele pro mariben, o Izraeliti prehrajinde a sako denašelas andre peskro stanos. Prehrajinde avke bares, hoj mule 30 000 slugaďa. \v 11 E archa le Devleskri sas zaiľi a soduj čhave le Eliskre o Chofni the o Pinchas mule. \s1 Le Eliskro meriben \p \v 12 Varesavo Benjaminčanos denašľa andral o mariben a mek oda džives doavľa andro Šilo. O gada pre leste sas čhingerde a pro šero les sas prachos. \v 13 Sar oda murš avľa, o Eli ipen užarelas pro stolkos paš o drom, bo daralas pes pal e archa le Devleskri. Sar oda murš avľa andro foros a phenďa, so pes ačhiľa, savore manuša chudle igen zorales te rovel. \p \v 14 O Eli šunďa o roviben a phučľa: „Oda so hin ajsi vika?“ \p Oda murš denašelas ko Eli, hoj leske oda te phenel. \v 15 Le Eliske sas imar eňavardeš the ochto (98) berš a sas imar koro. \v 16 Oda murš phenďa le Eliske: „Avav andral o mariben, denašľom odarik adadžives.“ \p „So pes ačhiľa, čhavo miro?“ phučľa lestar o Eli. \p \v 17 Ov leske odphenďa: „O Izraeliti denašenas anglo Filišťinci a but amare murša sas murdarde. E archa le Devleskri sas zaiľi a tire soduj čhave o Chofni the o Pinchas mule.“ \p \v 18 Soča leperďa e archa le Devleskri, o Eli peľa pal o stolkos le dumeha paš e brana, phagľa e meň a muľa, bo sas thulo the phuro. O Eli ľidžalas o Izrael saranda (40) berš. \p \v 19 Leskri bori, le Pinchasoskri romňi, sas khabňi a sas imar lakro časos, hoj te anel pro svetos le čhavores. Sar šunďa, hoj zaile le Devleskri archa a hoj muľa lake o sastro the o rom, banďiľa tele a chudňa te ločhol, bo avle pre late o bare dukha. \v 20 Sar imar merelas, phenenas lake o džuvľija, save paš late ačhenas: „Ma dara tut, uľiľa tuke muršoro.“ Ale oj aňi na odphenelas aňi na šunelas. \p \v 21 Le čhavoreske diňa nav Ichabod\f + \fr 4,21 \fr*\ft Oda hin: bi e slava.\ft*\f*, bo phenďa: „E slava omukľa le Izrael,“ bo ile e archa le Devleskri a muľa lake o sastro the o rom. \v 22 Phenďa: „E slava omukľa le Izrael, bo zaile e archa le Devleskri.“ \c 5 \s1 Le Devleskri archa ko Filišťinci \p \v 1 Sar o Filišťinci zaile le Devleskri archa, preľigende la andral o Eben-Ezer andro foros Ašdod. \v 2 Paľis la ľigende andro chramos lengre devleskro le Dagonoskro a thode la paš leste. \v 3 Sar o Ašdoďana pre aver džives sig tosara ušťile, arakhle le Dagon čhides tele pre phuv te pašľol le mujeha angle archa le Devleskri. Avke ile le Dagon a thode les te ačhel pale pre peskro than. \v 4 Sar pre aver džives sig tosara ušťile, o Dagon sas pale čhido tele a pašľolas le mujeha angle archa le RAJESKRI. Leskro šero the soduj vasta sas phagerde pre phuv pro prahos a ačhiľa leske ča o ťelos. \v 5 Vašoda dži adadžives le Dagonoskre rašaja a savore, ko džan andre le Dagonoskro chramos andro Ašdod, na uštaren pre leskro prahos. \p \v 6 O RAJ igen marelas le Ašdoďanen a dukhavelas len the lengre gava le vredenca. \v 7 Sar o Ašdoďana dikhle, so pes kerel, phende: „Le Izraeloskre Devleskri archa našťi ačhel kade ke amende, bo leskro vast zorales marel the amen the amare devles le Dagon.“ \v 8 Zvičinde ke peste savore filišťiňike vodcen a phučle lendar: „So keraha le Izraeloskre Devleskra archaha?“ \p On odphende: „Ľidžan la andro foros Gat!“ Avke la ľigende. \p \v 9 Ale soča la ande andre oda foros, o RAJ lenge diňa te šunel peskri zor a kerďa andre oda foros baro zmetkos. Marelas le vredenca savoren, le ternen the le phuren. \v 10 Avke bičhade le Devleskri archa andro Ekron. \p Ale sar ode e archa le Devleskri avľa, o manuša andral o Ekron zvičinde: „Ande ke amende e archa le Izraeloskre Devleskri, hoj te murdaren the amen the amare manušen.“ \v 11 Avke dine te vičinel savore filišťiňike vodcen a phende: „Bičhaven pale kadi archa le Izraeloskre Devleskri pre lakro than, hoj te na murdarel amen aňi amare manušen.“ Calo foros sas andre meribnaskri dar, bo o RAJ lenge diňa te šunel peskri zor. \v 12 Ola, ko na mule, sas dukhade le vredenca. O manuša andral oda foros avke vičinenas pre pomoca, hoj oda šunďolas dži andro ňebos. \c 6 \s1 O Filišťinci den pale e archa le Devleskri \p \v 1 Le RAJESKRI archa sas andre filišťiňiko phuv efta čhon. \v 2 O Filišťinci vičinde le rašajen the le vrašcen a phučenas lendar: „So kampel te kerel le RAJESKRA archaha? Phenen amenge, sar la te bičhavel pale pre lakro than.“ \p \v 3 On odphende: „Te bičhavena pale le Izraeloskre Devleskri archa, bičhaven la the le daroha vaš o binos, so kerďan. Paľis sasťona avri a achaľona, soske tumen marelas.“ \p \v 4 O Filišťinci phučle: „Savi obeta kampel te bičhavel vaš amaro binos?“ \p On odphende: „Pandž somnakune vredi the pandž somnakune miši; vaš dojekh filišťiňiko vodcas po jekh, bo odi bibach, so avľa pre tumende, avľa the pre tumare vodci. \v 5 Keren le somnakastar vareso, so dičhol avke sar ola vredi the ola miši, so ňičinen e phuv, a den pačiv le Izraeloskre Devles: Talam preačhela te marel tumen, tumare devlen the tumari phuv. \v 6 Soske kamen te avel ajse zacata sar o Egipťana the o faraonos? Či na bičhade le Izraeliten avri andral o Egipt, sar pre lende o Del le Izraeloskro domukelas o dukha? \p \v 7 Vašoda akana pripravinen nevo verdan a len duje gurumňen, saven hin cikne a save mek šoha na cirdenas o verdan. Priphanden len ko verdan, ale lengre ciknen traden andre maštalňa. \v 8 Paľis len e archa le RAJESKRI a thoven la pro verdan. O somnakune veci the o daros sar obeta vaš o binos thoven andre cikňi truhlica paš e archa a muken la te džal. \v 9 Sar dikhena, hoj džala ko Bet-Šemeš, andre peskri phuv, džanena, hoj oda sas o RAJ, savo pre tumende domukľa kada savoro nalačhipen. Ale sar na, akor sprindžarena, hoj oda na sas o vast le RAJESKRO pre tumende, ale hoj oda sas ča bibach.“ \p \v 10 Ola murša oda avke the kerde. Ile duje gurumňen, saven sas cikne. Priphandle len ko verdan a lengre ciknen tradle andre maštalňa. \v 11 Pro verdan thode e archa le RAJESKRI la cikňa truhlicaha, andre savi thode o somnakune miši the o somnakune vredi. \v 12 O gurumňa džanas rovnones andro Bet-Šemeš, džanas rovnones, furt ručinenas a na visarenas pes aňi pre čači aňi pre baľogňi sera. O filišťiňika vodci džanas pal lende dži paš e hraňica ko Bet-Šemeš. \p \v 13 O manuša andral o Bet-Šemeš ipen skidenas andre dolina e pšeňica. Sar dikhle e archa, chudle te radisaľol. \v 14 O verdan zaačhiľa paš e maľa le Jozuaskri, savo sas andral o Bet-Šemeš. Ode sas baro bar. O verdan phagerde pro kašta, hoj te keren jag, a le gurumňen obetinde le RAJESKE sar labarďi obeta. \v 15 O Leviti thode tele le RAJESKRI archa the e truhlica le somnakune vecenca pre oda baro bar. Oda džives o murša andral o Bet-Šemeš ande le RAJESKE labarde obeti the aver obeti. \v 16 O pandž filišťiňika vodci savoro dikhle a mek oda džives pes pale visarde khere andro Ekron. \p \v 17 Kala hin o somnakune vredi, so ande o Filišťinci le RAJESKE sar daros pre obeta vaš peskre bini: jekh vaš dojekh foros – vaš o Ašdod, vaš e Gaza, vaš o Aškalon, vaš o Gat the vaš o Ekron. \v 18 Bičhade ajci somnakune miši, keci sas o ohradzimen fori the gava, upral save kraľinenas ola pandž filišťiňika kraľa. Oda baro bar, pre savo thode le RAJESKRI archa, hin dži adadžives pre maľa le Jozuaskri andral o Bet-Šemeš. \s1 Le RAJESKRI archa andro Kirjat-Jearim \p \v 19 O RAJ murdarďa varesave muršen andral o Bet-Šemeš vaš oda, hoj dikhle andre le RAJESKRI archa. Penda ezera (50 000) manušendar mule eftavardeš (70). O manuša rovenas, hoj len o RAJ avke zorales marďa. \v 20 O murša andral o Bet-Šemeš phučenas: „Ko šaj obačhel anglo RAJ, angle kada sveto Del? Ke kaste adarik e archa bičhavaha?“ \p \v 21 Avke bičhade poslen, hoj te phenen le manušenge andro Kirjat-Jearim: „O Filišťinci dine pale le RAJESKRI archa. Aven tumenge la te lel.“ \c 7 \p \v 1 O murša andral o Kirjat-Jearim avle vaš le RAJESKRI archa a ande la andro kher ko Abinadab, savo bešelas pro brehos, a leskro čhavo o Eleazar sas ačhado, hoj la te stražinel. \s1 O Izraeliti pes visaren pale ko Del \p \v 2 E archa sas andro Kirjat-Jearim but časos – biš (20) berš. Andre oda časos pes calo Izrael visarďa le rovibnaha pale ko RAJ. \v 3 Akor o Samuel phenďa le Izraelitenge: „Te tumen visarena cale tumare jilenca ko RAJ, te tumendar odčhivena savore cudze devlen the le Aštarten, te tumen čačes oddena le RAJESKE a služinena ča leske, cirdela tumen avri andral o vasta le Filišťincengre.“ \v 4 Avke pestar o Izraeliti odčhide le Baalen the le Aštarten a služinenas ča le RAJESKE. \p \v 5 O Samuel lenge phenďa: „Zvičinen savore Izraeliten andre Micpa a me man vaš tumenge modľinava ko RAJ.“ \v 6 Sar pes zgele andre Micpa, cirdenas o paňi a čhorenas les avri anglo RAJ. Oda džives pes ode poscinenas a viznavinenas: „Kerďam binos anglo RAJ.“ O Samuel sas vodcas upral o Izraeliti andre Micpa. \s1 O Filišťinci prehrajinen \p \v 7 Sar pes o Filišťinci dodžanle, hoj pes o Izraeliti zgele andre Micpa, lengre vodci pre lende avle pro mariben. Sar pes pal oda došunde o Izraeliti, daranďile lendar \v 8 a mangenas le Samuel: „Ma preačh tut te modľinel vaš amenge ko RAJ, ke amaro Del, hoj amen te cirdel avri andral o vasta le Filišťincengre.“ \v 9 O Samuel iľa terne bakrores a obetinďa les calones sar labarďi obeta. Vičinelas ko RAJ a mangelas les, hoj te pomožinel le Izraelitenge, a o RAJ les šunďa avri. \p \v 10 Akor, sar o Samuel anelas le RAJESKE e labarďi obeta, o Filišťinci pes mukle pro mariben pro Izraeliti. Ale andre oda džives o RAJ mukľa andral o ňebos pro Filišťinci te herminel o zorale hermišagi. On igen predaranďile a o Izraeliti len domarde. \v 11 O Izraeliti gele avri andral e Micpa a denašenas pal o Filišťinci, marenas len a murdarenas. Denašenas pal lende dži paš oda than pal o Bet-Char. \p \v 12 Akor iľa o Samuel bar, ačhaďa les maškar e Micpa the Šen, diňa leske nav Eben-Ezer\f + \fr 7,12 \fr*\ft Oda hin: o bar, so pomožinel.\ft*\f* a phenďa: „Dži kade amenge pomožinelas o RAJ.“ \v 13 O Filišťinci sas avke zorales domarde, hoj imar buter na džanas pro mariben pre le Izraelitengri phuv, bo o Del len na domukelas, medik dživelas o Samuel. \v 14 O fori, so zaile o Filišťinci le Ekronostar dži o Gat, sas dine pale le Izraelitenge. O Izraeliti peske ile pale peskre phuva le Filišťincendar. Le Izrael sas smirom the le Amorejčanenca. \p \v 15 O Samuel sudzinelas o Izrael calo peskro dživipen. \v 16 Sako berš phirelas andro fori Betel, Gilgal the Micpa a andre savore kala fori sudzinelas le Izraeliten. \v 17 Paľis džalas pale andre Rama, kaj sas leskro kher, a ode tiš sudzinelas le Izraeliten. Ode ačhaďa le RAJESKE oltaris. \c 8 \s1 O Izraeliti peske mangen kraľis \p \v 1 Sar o Samuel sas imar phuro, ačhaďa peskre čhaven sudcenge andro Izrael. \v 2 Leskro ešebno čhavo pes vičinelas Joel a dujto Abijah. On sas sudci andre Beer-Šeba. \v 3 Ale on na kerenas avke sar lengro dad, bo kamenas te barvaľol napačivalones, denas pes te prepočinel a previsarenas o čačipen. \p \v 4 Akor pes zgele savore vodci andral o Izrael a avle ko Samuel andre Rama. \v 5 Phende leske: „Imar sal phuro a tire čhave na keren avke sar tu. Ačhav amenge kraľis, savo amen ľidžala, avke sar hin savore avre naroden.“ \p \v 6 Le Samueloske na sas pre dzeka oda, so phende: „De amen kraľis, hoj amen te ľidžal.“ Avke pes o Samuel modľinelas ko RAJ. \v 7 O RAJ phenďa le Samueloske: „Ker savoro, so tutar o manuša mangen. Bo na dikhle tele tut, ale man, te man na kamen kraľiske. \v 8 Savore lengre skutki, so kerenas, pre oda sikaven akorestar, sar len iľom avri andral o Egipt, dži adadžives. Omukle man a služinenas avre devlenge. A the tuha avke keren. \v 9 Šun len, no ešeb lenge dovaker a phen lenge, save prava ela le kraľis, savo upral lende vladňinela.“ \p \v 10 Avke o Samuel savoro, so leske o RAJ vakerelas, phenďa le manušenge, save lestar mangenas kraľis. \v 11 O Samuel phenďa: „Le kraľis, savo upral tumende vladňinela, ela pravos te kerel kada: Lela tumenge le čhaven andro mariben a thovela len maškar peskre verdana the jazdci, hoj te denašen anglal leskro verdan. \v 12 Ačhavela len veľiťeľenge upral o ezeros (1 000) abo penda (50) murša, avren bičhavela te kerel buči pre peskri maľa, te skidel upre o zrnos abo te kerel o zbraňe the e vizbroj prekal leskre verdana. \v 13 Lela tumenge le čhajen, hoj leske te pripravinen o voňava masci, te taven a te peken. \v 14 Zalela tumenge o nekfeder maľi, o viňici the o olivi a dela len peskre služobňikenge. \v 15 Le zrnostar the le viňicendar kidela avri e ďesaťina a dela peskre uradňikenge the sluhenge. \v 16 Lela tumenge le sluhen, le služobňičken, le nekfeder gurumňen the le somaren, hoj leske te služinen. \v 17 E ďesaťina lela the tumare stadendar a the tumen korkore leske služinena sar otroka. \v 18 Sar avela oda džives, hoj angle tumaro kraľis, saves tumenge kidena avri, vičinena pro RAJ, hoj tumenge te pomožinel, akor pes tumenge na dela anglal.“ \p \v 19 Ale o manuša na kamenas te šunel le Samuel a phende: „Na, amen kamas, hoj upral amende te vladňinel kraľis! \v 20 Kamas te avel sar the okla narodi. Mi vladňinel upral amende kraľis, savo amen ľidžala a marela pes amare maribena.“ \p \v 21 O Samuel šunďa savore lava le manušengre a geľa oda te phenel le RAJESKE. \v 22 O RAJ phenďa le Samueloske: „Šun len a ačhav lenge kraľis.“ \p Avke phenďa o Samuel le Izraelitenge: „Džan savoredžene pale andre tumare fori!“ \c 9 \s O Samuel pomazinel le Saul kraľiske \p \v 1 Sas jekh murš andral o benjamiňiko kmeňos, savo pes vičinelas Kiš. Leskro dad sas o Abijel, leskro o Ceror, leskro o Bechorat a leskro o Afiach. \v 2 Le Kiš sas šukar the zoralo čhavo o Saul. Ňiko le Izraelitendar na sas ajso šukar sar ov, bo sakonestar sas jekh šero bareder. \p \v 3 Andre jekh džives o Kiš našaďa peskre somaren. Avke phenďa peskre čhaske le Sauloske: „Le tuha jekhes le sluhendar a dža te rodel ole somaren.“ \v 4 Avke on prephirde prekal o Efrajimika brehi the prekal e phuv Šališa, ale na arakhle len. Prephirde the prekal e phuv paš o Šaalim, ale na sas ode. Paľis pregele prekal e phuv le Benjaminčanengri, ale aňi ode len na arakhle. \p \v 5 Sar pes dochudle andre phuv Cuf, o Saul phenďa peskre sluhaske: „Av džas pale khere, hoj te na daral miro dad akana buter pal amende sar pal o somara.“ \p \v 6 Ale ov leske odphenďa: „Užar! Andre kada foros hin jekh murš le Devleskro, saves o manuša igen ľikeren, bo savoro, so phenel, pes čačes the ačhel. Av džas pal leste, či amenge na phenela, save dromeha te džal.“ \p \v 7 „Mištes,“ phenďa o Saul peskre sluhaske, „džas pal leste, ale so les daha? O maro amenge dogeľa. Nane amen ňič, so te del le Devleskre muršes. Či hin amen?“ \p \v 8 „Hin man jekh cikňi rupuňi minca,“ odphenďa leske o sluhas. „Te la dava le Devleskre muršeske, phenela amenge, save dromeha te džal.“ \v 9 Andre ola dživesa, te vareko kamelas te džanel vareso le Devlestar, phenelas: „Aven džas ko vidcos!“ Bo varekana vičinenas vidcos oles, kaske pes adadžives phenel prorokos. \p \v 10 O Saul phenďa le sluhaske: „Mištes vakeres. Av džas pal leste.“ Avke avle andro foros, kaj bešelas oda murš le Devleskro. \p \v 11 Sar džanas upre le brehoha andro foros, dikhle terne džuvľijen, save džanas paňeske. Phučle lendar: „Hin ade vidcos?“ \p \v 12 „He,“ odphende. „Akana ča džalas anglal tu. Siďar, ipen ča akana avľa andro foros, bo adadžives ela pro učo than e obeta. \v 13 Te siďarena, mek les šaj dochuden, medik na džala pro učo than te chal. O manuša na chana, medik na avela. Sar požehňinela e obeta, akor chana. Ča džan, ipen akana les dochudena.“ \p \v 14 Avke gele upre andro foros. Sar ode doavle, ipen džalas anglal lende o Samuel, savo džalas pro učo than. \p \v 15 Jekh džives angloda, sar avľa o Saul, o Del sikaďa le Samueloske: \v 16 „Tajsa, andre kajso časos, bičhavava ke tu muršes andral e benjamiňiko phuv. Oles pomazineha vodcaske upral miro izraeliko narodos. Ov les lela avri andral o vasta le Filišťincengre, bo me dikhľom mire manušengro pharipen a lengro roviben avľa dži ke mande.“ \p \v 17 Sar o Samuel dikhľa le Saul, phenďa leske o RAJ: „Kada hin oda murš, pal savo tuke phenďom, hoj ela kraľis upral mire manuša.“ \p \v 18 Paľis o Saul geľa ko Samuel, savo sas andre brana, a phučľa lestar: „Phen mange, kaj bešel oda vidcos?“ \p \v 19 „Oda som me,“ odphenďa leske o Samuel. „Dža upre pro učo than anglal mande. Adadžives chana manca a tajsa tosara tuke odphenava pre savoreste, so kames te džanel, a avke šaj džaha tire dromeha. \v 20 Pal o somara, so našľile anglo trin džives, tut imar na mušines te daral, bo arakhle pes. Ale ko hin oda, pre kaste avke bares užarel calo Izrael? Či na pre tu the pre caľi famelija tire dadeskri?“ \p \v 21 Ale o Saul leske odphenďa: „Me som ča Benjaminčanos. Som andral o nekcikneder izraeliko kmeňos a miri famelija hiňi nekčoreder savore benjamiňike famelijendar. Sar mange kajso vareso šaj phenes?“ \p \v 22 Paľis o Samuel iľa le Saul the leskre sluhas andro kher a thoďa len te bešel pro angluno than, kaj bešenas o tranda (30) manuša, save sas vičimen. \v 23 O Samuel phenďa le muršeske, savo kerelas le chabeneha: „De mange oda kotor mas, so tuke diňom te garuvel pre sera.“ \p \v 24 Avke oda murš hazdňa upre oda nekfeder kotor le masestar, e čang, a thoďa les anglo Saul. Phenďa: „Dikh, kada hin prekal tu. Cha, bo garuďom tuke oda akorestar, sar vičinďom le manušen.“ Oda džives chalas o Saul le Samueloha. \p \v 25 Sar džanas tele pal oda učo than a doavle andro foros, o Samuel iľa le Saul andre peskro kher pro pados a vakerelas leha\f + \fr 9,25 \fr*\ft Abo: a kerďa leske o hadžos pro pados.\ft*\f*. \v 26 Ode ačhiľa te presovel. Sar tosara vidňisaľolas, o Samuel vičinďa pro Saul: „Ušťi, imar hin o časos, hoj tut te premukav.“ Androda o Saul ušťiľa a geľa le Samueloha avri. \v 27 Sar imar sas dži paš o agor le foroskro, phenďa o Samuel le Sauloske: „Phen le sluhaske, hoj te džal anglal“ – a o sluhas geľa – „ale tu ačh kade mek sikra, bo hin man prekal tu lav le Devlestar.“ \c 10 \s1 O Saul pomazimen kraľiske \p \v 1 O Samuel iľa cikno džbanocis le olivove olejoha a čhiďa les avri pro šero le Sauloske. Čumidľa les a phenďa: „Kaleha tut o RAJ pomazinďa vodcaske upral peskro ďeďictvos. \v 2 Sar akana oddžaha mandar, arakheha paš o hrobos la Rachelakro andre phuv le Benjaminčanengri andro Celcach duje muršen, save tuke phenena: ‚O somara pes imar arakhle. Tiro dad imar na daral pal lende, ale pal tumende. Phučel: So kerava prekal miro čhavo?‘ \p \v 3 Sar odarik džaha dureder, dochudeha tut ko dubiko stromos paš o Tabor. Ode dikheha trine muršen, save džana te lašarel le Devles andro Betel. Jekh ľidžala trine cikne kozen, dujto trin peke mare a trito jekh cipuno gono mol. \v 4 Phenena: ‚Smirom tuke!‘ a dena tut duj mare, so lendar leha. \p \v 5 Paľis aveha pro verchos le Devleskro Gibea, kaj hin o taboris le Filišťincengro. Sar džaha andro foros, arakheha ode but proroken, save avena tele pal o učo than, le bašavibnaha pre harfa, bubna, flauta the pre citara. On prorokinena. \v 6 Akor o Duchos le RAJESKRO pre tu zorales avela a the tu lenca prorokineha a čerineha tut pre aver manuš. \v 7 Sar pes tuke kada savoro ačhela, ker avke, sar dikheha, hoj hin mištes, bo o Del ela tuha. \p \v 8 Aveha tele anglal mande andro Gilgal. Džava ode the me, hoj te anav o labarde the o smiromoskre obeti. Užareha efta džives, medik avava ke tu. Paľis tuke phenava, so te kerel.“ \p \v 9 Soča pes o Saul visarďa le Samuelostar, o Del leske čerinďa o jilo. Andre oda džives pes savoro ačhiľa avke, sar oda phenďa o Samuel. \v 10 Sar avle odarik andre Gibea, jekh partija proroka džanas anglal leste. Akor avľa the pre leste le Devleskro Duchos zorales a ov tiš lenca prorokinelas. \v 11 Savore, save les angloda prindžarenas a dikhle les te prorokinel, phučenas jekh avrestar: „So pes ačhiľa le Kišoskre čhaha? Či the o Saul hino maškar o proroka?“ \p \v 12 Jekh manuš odarik phučľa: „Ko hin lengro dad?“ Akorestar chudle kavke te vakerel: „The o Saul hino maškar o proroka?“ \v 13 Sar preačhiľa o Saul te prorokinel, odgeľa pro učo than. \p \v 14 Akor leskro bačis phučľa le Saulostar the le sluhastar: „Kaj všadzik sanas?“ \p „Rodahas le somaren,“ odphende leske. „Sar len našťi arakhahas, geľam ko Samuel.“ \p \v 15 O bačis phenďa le Sauloske: „Phen mange, so tuke o Samuel phenďa.“ \p \v 16 „Phenďa amenge, hoj o somara pes imar arakhle,“ odphenďa o Saul peskre bačiske, ale na phenďa leske, hoj les o Samuel kidňa avri kraľiske. \s1 O Saul ačhel kraľiske \p \v 17 O Samuel vičinďa le Izraeliten, hoj pes te zdžan jekhetane anglo RAJ andre Micpa. \v 18 Phenďa lenge: „Kada phenel o RAJ, o Del le Izraeloskro: ‚Me tumen iľom avri andral o Egipt a zachraňinďom tumen le Egipťanendar the savore kraľendar, save pre tumende džanas.‘ \v 19 Ale akana odčhiďan tumendar tumare Devles, savo tumen cirdňa avri andral dojekh dukh the pharipen, a mangenas man, hoj te ačhavav kraľis upral tumende. Avke akana ačhaven tumen anglo RAJ pal tumare kmeňi the fameliji.“ \p \v 20 Sar o Samuel vičinďa savore kmeňi andral o Izrael, o losos peľa pro kmeňos le Benjaminoskro. \v 21 Paľis vičinďa anglal le Benjaminčanen pal peskre fameliji a o losos peľa pre le Matriskri famelija a paľis pro Saul, le Kišoskro čhavo. Ale sar les rodenas, našťi les arakhle. \v 22 Phučenas le RAJESTAR: „Avľa ade oda murš?“ \p O RAJ odphenďa: „Garuďa pes maškar e vizbroj.“ \p \v 23 Avke o manuša ode denašle a ile les odarik avri. Sar ačhelas anglo manuša, sakonestar sas jekh šero bareder. \v 24 O Samuel phenďa savore manušenge: „Dikhen kale muršes, saves peske kidňa avri o RAJ? Maškar o manuša nane ajso sar ov.“ \p Avke savore manuša radisaľonas a vičinenas: „Mi dživel o kraľis!“ \p \v 25 O Samuel paľis phenďa le manušenge, so hin le kraľiske domuklo te kerel a so na. Zapisinďa oda andro zvitkos a thoďa anglo RAJ. Paľis len bičhaďa savoren khere. \p \v 26 Sar o Saul džalas khere andre Gibea, gele leha the zorale murša, savenge oda o Del thoďa pro jilo. \v 27 Ale varesave nalačhe manuša phende: „Sar amen ov šaj zachraňinel?“ Dikhle les tele a na ande leske ňisavo daros. Ale o Saul pes kerelas, hoj oda na šunďa. \c 11 \s1 O Saul zviťazinel upral o Amončana \p \v 1 Vaj pal jekh čhon pes o amoňiko kraľis Nachaš rozthoďa peskre muršenca paš o foros Jabeš andre phuv Gilead. Savore murša andral o Jabeš phende le Nachašiske: „Phand amenca zmluva a služinaha tuke.“ \p \v 2 Ale o Nachaš lenge odphenďa: „Phandava tumenca zmluva, ale ča akor, te dojekheske tumendar lava avri e čači jakh. A oleha kerava ladž cale Izraeloske.“ \p \v 3 O vodci ole foroskre leske phende: „De amen efta džives, hoj te bičhavas amare muršen pal calo Izrael, ale te pes na arakhela ňiko, ko amenge pomožinďahas, zdaha pes tuke.“ \p \v 4 Ola murša, save sas bičhade, doavle andre Gibea, kaj bešelas o Saul. Sar rozvakerde le manušenge savoro, so pes ačhiľa, o manuša chudle zorales te rovel. \v 5 Androda o Saul avelas ipen pal e maľa peskre guruvenca a phučľa: „So pes ačhiľa le manušenge? Soske savoredžene roven?“ Avke leske phende oda, so vakerenas o murša andral o Jabeš. \p \v 6 Sar oda šunďa o Saul, avľa pre leste zorales le Devleskro Duchos a igen choľisaľiľa. \v 7 Avke iľa duje gurumňen a rozčhingerďa len pro kotora. Diňa len te rozbičhavel peskre poslenca pal calo Izrael, hoj te phenen: „Te pes vareko na pridela andro mariben le Sauloha the le Samueloha, kada pes ačhela leskre gurumňenca.“ Akor o manuša andral o Izrael igen predaranďile le RAJESTAR a savore jekhetane pes zgele pro mariben. \v 8 Sar len savoren zgende andro Bezek, sas lendar 300 000 murša andral o Izrael a 30 000 andral e Judsko. \p \v 9 Le poslenge, save avle andral o Jabeš, phenďa: „Džan a phenen le muršenge andral o Jabeš, hoj tajsa, sar ela nektateder, avela e zachrana.“ Avke ola murša lenge gele oda te phenel a on radisaľile. \v 10 O manuša phende le Nachašiske: „Tajsa pes tumenge zdaha a šaj amenca kerena, so kamena.“ \p \v 11 Ale o Saul pro dujto džives rozďelinďa le manušen pro trin partiji a sigeder, sar vidňisaľiľa, gele andro taboris le Amončanengro. Murdarenas le Amončanen dži o dilos, sar sas nektateder. Okla slugaďa, so predžiďile, pes avke rozdenašle, hoj aňi po duj džene na ačhile jekhetane. \p \v 12 Akor o manuša phende le Samueloske: „Kaj hine ola manuša, save phende, hoj na kamen le Saul kraľiske? Anen amenge ole manušen, hoj len te murdaras!“ \p \v 13 Ale o Saul odphenďa: „Adadžives na murdaraha ňikas, bo adadžives o RAJ zachraňinďa le Izrael.“ \p \v 14 Paľis o Samuel phenďa le manušenge: „Aven džas andro Gilgal a ode pale prehlasinaha le Saul amare kraľiske.“ \v 15 Avke savore manuša gele andro Gilgal a pale prehlasinde, hoj o Saul hino lengro kraľis. Paľis ode obetinde anglo RAJ o smiromoskre obeti a o Saul the savore manuša andral o Izrael ode igen radisaľonas. \c 12 \s1 O Samuel prevakerel ko Izraeliti \p \v 1 Paľis o Samuel phenďa le Izraelitenge: „Kerďom savoro, so mandar mangenas, a ačhaďom tumenge kraľis. \v 2 Akanastar tumen ľidžala o kraľis. Me imar phuriľom a šivisaľiľom, ale mire čhave hine maškar tumende. Ľidžavas tumen mire terňipnastar dži adadžives. \v 3 Kade som. Odphenen mange anglo RAJ the anglo pomazimen kraľis: Či varekaske tumendar iľom gurumňora abo somaricis? Kas občorarďom abo kaha thoďom avri? Džavas pre varekaste zoraha? Iľom varekastar love, hoj te phandav andre o jakha? Te he, dava tumenge oda pale!“ \p \v 4 Odphende leske: „Na! Tu na džahas pre ňikaste zoraha, aňi na thovehas ňikaha avri a aňi ňikastar na iľal ňič.“ \p \v 5 Phenďa lenge: „Adadžives tumenge hino o RAJ švedkos a the leskro pomazimen kraľis, hoj pre ma ňič kajso na arakhľan.“ \p „He, hino amenge švedkos,“ phende leske. \p \v 6 O Samuel phenďa le manušenge: „Švedkos hino o RAJ, savo ačhaďa le Mojžiš le Aronoha a ľigenďa avri tumare daden andral o Egipt. \v 7 Akana ačhen kade, hoj tumen te sudzinav anglo RAJ pal savore leskre čačipnaskre skutki, so presikaďa tumenge the tumare dadenge. \p \v 8 Sar avľa o Jakob andro Egipt a tumare dada vičinenas ko RAJ, hoj lenge te pomožinel, bičhaďa le Mojžiš the le Aron. On odarik ile avri tumare daden a thode len te bešel pre kada than. \v 9 Ale tumare dada bisterde pro RAJ, pre peskro Del, vašoda len diňa andro vasta le Siseroske, savo sas o veľiťeľis upral o murša andral o Chacor, the andro vasta le Filišťincenge the le moabike kraľiske, save gele pre lende pro mariben. \v 10 Akor vičinenas ko RAJ, hoj lenge te pomožinel, a phenenas: ‚Binošna sam, bo omukľam le RAJES a chudňam te služinel le Baalenge the le Aštartenge. Ale akana amen cirde avri andral o vasta amare ňeprijaťeľengre a služinaha tuke.‘ \v 11 Avke o RAJ bičhaďa le Gideon\f + \fr 12,11 \fr*\ft E hebrejiko čhib: Jerubaal\ft*\f*, le Barak\f + \fr 12,11 \fr*\ft E hebrejiko čhib: Bedan\ft*\f*, le Jeftah the le Samuel, hoj tumen te cirdel avri andral o vasta tumare ňeprijaťeľengre, save sas pašal tumende, a tumen tumenge pale šaj dživenas andro smirom. \v 12 Sar dikhľan, hoj pre tumende džal o amoňiko kraľis o Nachaš, phenďan mange: ‚Na! Amen kamas kraľis, savo amen ľidžala,‘ kajte tumaro kraľis sas o RAJ, tumaro Del. \p \v 13 Akana tumen hin kraľis, saves tumenge kidňan avri a mangľan. O RAJ upral tumende ačhaďa kraľis. \v 14 Te darana le RAJESTAR, te leske služinena a šunena les, te kerena oda, so tumenge phenel, te tumen the tumaro kraľis džana pal o RAJ, tumaro Del, akor savoro ela mištes. \v 15 Ale te les na šunena a na kerena oda, so tumenge phenel, akor o RAJ marela tumen the tumare kraľis, avke sar marelas the tumare daden. \v 16 Avke ačhen kade a dikhen, sar o RAJ kerela baro znameňje angle tumende. \v 17 Či nane akana o časos te skidel upre e pšeňica? No me mangava le RAJES, hoj te bičhavel zoralo brišind le perumenca. A tumen achaľona, sar namištes oda sas anglo RAJ, hoj tumenge mangľan kraľis.“ \p \v 18 Avke o Samuel mangelas le RAJES a o RAJ diňa zoralo brišind le perumenca. Savore manuša chudle te daral le RAJESTAR the le Samuelostar. \p \v 19 Phende le Samueloske: „Mang le RAJES, tire Devles, vaš tire služobňika, hoj te na meras. Bo paš savore amare bini mek dothoďam the oda nalačhipen, hoj peske mangľam kraľis.“ \p \v 20 „Ma daran tumen!“ odphenďa lenge o Samuel. „Kajte kerďan kajci nalačhipen, ma visaren tumen le RAJESTAR, ale služinen leske cale tumare jileha. \v 21 Ma džan pal aver devla, saven nane zor tumenge te pomožinel aňi tumen te zachraňinel, se on nane ňič. \v 22 Bo o RAJ na omukela peskre manušen angle peskro baro nav, bo le RAJESKE hin pre dzeka te kerel tumendar peskre manušen. \v 23 Mi el mandar oda dur, hoj te kerav binos anglo RAJ oleha, hoj man preačhava te modľinel vaš tumenge. Kamav tumen the dureder te sikavel pal o lačho the čačipnaskro drom. \v 24 Ale daran tumen le RAJESTAR a služinen leske pačivalones andral calo tumaro jilo. Ma bisteren pre ola bare skutki, so kerďa prekal tumende! \v 25 Ale te kerena dureder o bini, merena the tumare kraľiha.“ \c 13 \s O Samuel dovakerel le Sauloske \p \v 1 O Saul sas imar berš kraľis. Andro dujto berš, sar kraľinelas upral o Izrael, \v 2 peske kidňa avri le Izraelitendar trin ezera (3 000) muršen: Duj ezera (2 000) sas le Sauloha andro Michmas the pro brehi andro Betel a ezeros (1 000) le Jonatanoha andre benjamiňiko phuv andre Gibea. Oklen bičhaďa khere. \p \v 3 O Jonatan geľa pro filišťiňika slugaďa andre Geba a savore Filišťinci pes pal oda došunde. Akor o Saul diňa te trubinel pro rohos andre caľi phuv a phenďa: „Mi šunen o Hebreja!“ \v 4 Avke savore Izraeliti pes pal oda došunde, hoj o Saul murdarďa le filišťiňike slugaďen. Aleha len o Filišťinci mek buter našťi avri ačhenas. O Izraeliti sas zvičimen andro Gilgal. \p \v 5 O Filišťinci pes jekhetane zgele pro mariben pro Izraeliti. Sas len 30 000 verdana, 6 000 murša pro graja the ajci slugaďa sar e poši paš o moroskro brehos. On avle andro Michmas pro vichodos le Bet-Avenostar a kerde peske ode taboris. \v 6 Sar o Izraeliti dikhle, hoj hine andro pharipen a o Filišťinci hine zoraleder, garude pes andro jaskiňi, andro cheva, maškar o bare bara the andro chaňiga. \v 7 Varesave Hebreja pregele prekal o Jordan andre phuv Gad the Gilead. \p O Saul ačhiľa andro Gilgal a leskre murša, save džanas pal leste, izdranas daratar. \v 8 O Saul užarelas mek efta džives, avke sar leske phenďa o Samuel. Ale o Samuel na avelas andro Gilgal a o murša omukenas le Saul a rozdžanas pes. \v 9 O Saul phenďa: „Anen mange e labarďi the e smiromoskri obeta.“ Avke obetinďa e labarďi obeta. \v 10 Paloda, sar obetinďa, avľa o Samuel. O Saul džalas anglal leste, hoj les te pozdravinel. \p \v 11 „S'oda kerďal?“ phučľa o Samuel. \p O Saul odphenďa: „Dikhľom, hoj mire nipi mandar džan het a tu na avľal pre oda časos, sar mange phenďal. Sar dikhľom, hoj pes o Filišťinci imar zdžan andro Michmas pro mariben, \v 12 phenďom mange: ‚O Filišťinci šaj aven akana pre mande andro Gilgal a me man mek na mangľom ko RAJ, hoj te avel amenca‘, vašoda man odvažinďom me korkoro te obetinel e labarďi obeta.“ \p \v 13 „Oda, so kerďal, na sas goďaver,“ phenďa leske o Samuel. „Na doľikerďal o prikazis, so tut diňa o RAJ, tiro Del. Te les šunďalas, o RAJ tuke the tira famelijake diňahas o kraľišagos upral o Izrael pro furt. \v 14 Ale akana imar tiro kraľišagos na obačhela. O RAJ peske imar arakhľa muršes pal peskro jilo, savo ľidžala leskre manušen, bo na kerďal avke, sar tuke phenďa.“ \p \v 15 Avke o Samuel geľa andral o Gilgal andre benjamiňiko phuv Gibea. O Saul zgenďa le muršen, save ačhile leha a sas lendar vaj šov šel (600) murša. \s1 O Izraeliti bijal o zbraňe \p \v 16 O Saul, leskro čhavo o Jonatan the leskre murša, save sas lenca, peske kerde taboris andre Geba, medik o Filišťinci sas andro Michmas. \v 17 Andral o filišťiňiko taboris gele trin partiji murša, hoj te občoraren o gava. Jekh partija džalas ke Ofra andre phuv Šual, \v 18 dujto džalas ko Bet-Choron a trito upre pro brehos, khatar dičhol e Cebojimiko dolina the e pušťa. \p \v 19 Andre ola dživesa o Filišťinci na mukle ňisave kovačis te kerel peskri buči andro Izrael. Bo peske phende: „Našťi domukas, hoj peske o Hebreja te keren šabľi the kopiji.“ \v 20 Vašoda savore Izraeliti džanas ko Filišťinci peske te ostrarel o pluhos, e motika, o tover abo o kosakos. \v 21 Sar kamenas te ostrarel o pluhos the e motika, počinenas vaš oda duvar ajci rupune sar vaš o tover the vaš o špicos pre paca, savaha traden le gurumňen. \p \v 22 Avke andre oda džives, sar sas o mariben, na sas šabľa aňi kopija ňikas le muršendar, save sas le Sauloha the le Jonatanoha. Ča le Saul the le Jonatan sas. \p \v 23 O Filišťinci bičhade jekh partija muršen, hoj te stražinen o verchengro drom andro Michmas. \c 14 \s1 O Jonatan džal pro mariben pro Filišťinci \p \v 1 Andre jekh džives phenďa o Jonatan, o čhavo le Sauloskro, peskre zbrojnošiske: „Av džas prekal o filišťiňiko taboris, so hin pre aver sera.“ Ale peskre dadeske oda na phenďa. \p \v 2 O Saul pes ľikerelas paš o foros Gibea tel o granatoskro stromos andro Migron. Paš leste sas vaj šov šel (600) murša. \v 3 Akor o rašaj Achijah hordinelas o efodos. Ov sas o čhavo le Achituboskro, savo sas o phral le Ichabodoskro, savo sas o čhavo le Pinchasoskro, saveske sas dad o Eli, o rašaj le RAJESKRO andro Šilo. O nipi na džanenas pal oda, hoj o Jonatan geľa het. \p \v 4 Prekal o verchengro drom, pal savo kamelas o Jonatan te predžal ko filišťiňiko taboris, sas duj bare skali, jekhake sas Bocec a dujtonake Sene. \v 5 E skala pro severos ačhelas sar o slupos anglo Michmas a e dujto skala ačhelas pro juhos angle Geba. \p \v 6 O Jonatan phenďa peskre zbrojnošiske: „Av predžas o taboris ole naobrezimen Filišťincengro. Ko džanel, či amenge o RAJ na pomožinela. Bo les našťi zaačhavel ňič, hoj amen te zachraňinel, či sam but abo frima.“ \p \v 7 „Ker savoro avke, sar kames,“ odphenďa leske o zbrojnošis. „Ča dža. Me som tuha andre savoreste.“ \p \v 8 O Jonatan phenďa: „Av, kampel pes amenge te dochudel ke ola murša a te sikavel pes lenge. \v 9 Te amenge phenena: ‚Ačhen, medik na džaha ke tumende,‘ ačhaha pre oda than a na džaha upre paš lende. \v 10 Ale te phenena: ‚Aven upre paš amende,‘ akor džaha, bo ada amenge sikavela, hoj o RAJ amenge len diňa andro vasta.“ \p \v 11 Avke pes sodujdžene sikade le Filišťincenge a on lenge phende: „Dikhen, o Hebreja aven avri andral o cheva, kaj pes garude!“ \v 12 Androda o Filišťinci vičinenas pro Jonatan the pro zbrojnošis: „Aven upre paš amende, vareso tumenge sikavaha.“ \p O Jonatan phenďa peskre zbrojnošiske: „Av pal ma, bo o RAJ len diňa andro vasta le Izraelitenge.“ \v 13 O Jonatan pes cirdelas le vastenca the le pindrenca upre pre skala a leskro zbrojnošis džalas pal leste. Sar o Jonatan len marelas, o Filišťinci perenas tele anglal leste a pal leste leskro zbrojnošis len murdarelas. \v 14 Oda sas ešebno mariben le Jonatanoskro the leskre zbrojnošiskro. Medik pregele tranda (30) metri, murdarde biš (20) muršen. \s1 O Saul zviťazinel upral o Filišťinci \p \v 15 Andro taboris, pre maľa the všadzik maškar o manuša avľa bari dar. Predaranďile the o slugaďa the ola, so gele te občorarel o gava, a the e phuv razisaľiľa. Kada savoro kerďa o Del. \p \v 16 Le Sauloskre murša, save stražinenas andre benjamiňiko phuv Gibea, dikhle, sar o Filišťinci denašen upre tele sar bi e goďi. \v 17 Akor o Saul phenďa olenge, ko sas leha: „Zgenen savore muršen a dikhen, ko amarendar geľa het.“ Sar ada kerde, dikhle, hoj o Jonatan the leskro zbrojnošis ode nane. \p \v 18 O Saul phenďa le Achijoske: „An kade e archa le Devleskra zmluvakri.“ Bo oda časos sas e archa ko Izraeliti. \v 19 Medik o Saul vakerelas le rašaha, e vika andro taboris sas furt zoraleder. Vašoda phenďa o Samuel le rašaske: „Muk oda avke!“ \p \v 20 O Saul the savore nipi, save sas leha, pes zgele jekhetane a gele ode, kaj sas o mariben. Paľis dikhle, hoj o Filišťinci andre bari dar ačhile sar bi e goďi a maškar peste pes murdarenas avri. \v 21 O Hebreja, save sas dži akor le Filišťincenca, gele lenca andro taboris a pregele pale ko Izraeliti, save sas le Sauloha the le Jonatanoha. \v 22 Sar pes savore Izraeliti, save sas garude andro Efrajimika brehi, dodžanle, hoj o Filišťinci denašle het, gele the on pro mariben. \v 23 Oda džives o RAJ zachraňinďa le Izraeliten a o mariben sas dži paš o Bet-Aven. \s1 O Jonatan chal o medos \p \v 24 Kajte o Izraeliti andre oda džives imar na birinenas, o Saul pre lende thoďa kajsi vera: „Prekošlo ela sako, ko chala vareso dži rači sigeder, sar man pomsťinava mire ňeprijaťeľenge!“ Avke ňiko pes le chabenestar aňi na chudňa. \p \v 25 Savore murša gele andro veš a ode všadzik sas o medos. \v 26 Sar ode gele, zbačinde, hoj ode hin pherdo medos, ale ňiko lendar na koštoľinďa oda medos, bo o nipi pes daranas te prephagel le Sauloskri vera. \v 27 Ale o Jonatan pal oda na džanelas, hoj leskro dad thoďa vera pro murša. Iľa e paca, so leste sas andro vast, a lakre agoreha ispidňa andro medos a koštoľinďa les. Takoj leske švicisaľile o jakha. \v 28 Jekh le muršendar leske phenďa: „Tiro dad phenďa le muršenge, hoj prekošlo ela oda, ko adadžives vareso chala. Vašoda hine o murša unavimen.“ \p \v 29 O Jonatan phenďa: „Miro dad thoďa pre amare manuša baro pharipen. Dikhen, sar akana mange hin feder, soča koštoľinďom sikra ole medostar. \v 30 Ča te o murša šaj chalehas adadžives olestar, so peske zaile le ňeprijaťeľendar, či na uľahas o viťazstvo upral o Filišťinci meksa bareder?“ \p \v 31 Oda džives murdarenas o Izraeliti le Filišťincen le Michmasostar dži ko Ajalon a o manuša meksa buter na birinenas. \v 32 Andre odi bari bokh o murša chučile pro stadi, pro bakre, pro guruva the pro terne gurumňa, rozčhingerenas len pre phuv a chanas o mas the le rateha. \v 33 Vareko le Sauloske phenďa: „Dikh, o murša keren binos anglo RAJ, bo chan o mas le rateha.“ \p „San napačivale le RAJESKE!“ phenďa o Saul. „Kotuľinen ke ma takoj jekh baro bar.“ \v 34 Paľis mek phenďa: „Rozdžan tumen maškar o manuša a phenen lenge, hoj sako te anel ke ma peskra gurumňa abo peskre bakres. Pre kada bar len murdarena a chana, hoj te na keren binos anglo RAJ oleha, hoj chan o mas le rateha.“ \p Odi rat savore manuša ande peskre gurumňen a ode len murdarde. \v 35 Paľis o Saul ačhaďa le RAJESKE oltaris. Sas oda ešebno oltaris, savo leske kerďa. \p \v 36 O Saul phenďa le muršenge: „Aven džas rači pro Filišťinci a na mukaha ňikas lendar te dživel dži tosara.“ \p On leske odphende: „Ker avke, sar nekfeder džanes.“ \p Ale o rašaj Achijah phenďa: „Aven džas ešeb te phučel le Devlestar.“ \p \v 37 Avke o Saul phučelas le Devlestar: „Šaj džav pro Filišťinci? Deha len andro vasta le Izraeloske?“ Ale o Del leske oda džives na odphenďa. \p \v 38 Akor o Saul vičinďa le vodcen the peskre muršen a phenďa lenge: „Savo binos sas adadžives kerdo, hoj amenge o Del na odphenel? \v 39 Avke sar dživel o RAJ, o zachrancas le lzraeloskro, kajte oda hin miro čhavo o Jonatan, mušinela te merel.“ Ale ňiko leske pre ada na phenďa ňič. \p \v 40 O Saul phenďa cale Izraeloske: „Ačhaven tumen pre jekh sera a me the miro čhavo o Jonatan ačhaha pre dujto sera.“ \p „Ker avke, sar nekfeder džanes,“ odphende o manuša le Sauloske. \p \v 41 Akor pes o Saul modľinelas ko RAJ: „Ó, Devla le Izraeloskro, soske adadžives na odphenďal tire služobňikoske? Te hin o binos andre mande abo andre miro čhavo Jonatan, de amenge oda te džanel pro Urim, ale te kerde binos o murša le Izraeloskre, de amenge te džanel pro Tumim.“ O losos sikaďa pro Jonatan the pro Saul, hoj on kerde binos a na o manuša. \v 42 O Saul phenďa: „Čhiven o losos maškar mande the miro čhavo Jonatan.“ A o losos sikaďa pro Jonatan. \p \v 43 Akor phučľa o Saul le Jonatanostar: „Phen mange, so kerďal?“ \p Pre oda leske o Jonatan odphenďa: „Ča la pacakre agoreha, so chudavas andro vast, koštoľinďom sikra medos. Som pripravimen te merel.“ \p \v 44 „O Del man zorales mi marel, te tu vaš oda na mereha!“ phenďa o Saul. \p \v 45 Ale o manuša phučle le Saulostar: „Či mušinel te merel o Jonatan, savo anďa baro viťazstvo andro Izrael? Kada pes te na ačhel! Avke sar dživel o RAJ, na perela aňi bal pal leskro šero pre phuv! Se kada, so adadžives kerďa, kerďa le Devleha!“ O manuša kaleha zachraňinde le Jonatan, hoj na mušinďa te merel. \p \v 46 Paľis o Saul preačhiľa te džal pal o Filišťinci a on gele pale andre peskri phuv. \s1 O viťazstva le Sauloskre \p \v 47 Sar o Saul preiľa o kraľišagos upral o Izrael, džalas pro mariben pre savore peskre ňeprijaťeľa: pro Moabčana, pro Amončana, pro Edomčana, pro Filišťinci a the pro kraľa andral e Coba. Všadzik, kaj o Saul džalas, zviťazinelas. \v 48 Marelas pes igen zorales. Zviťazinďa upral o Amaleka a zachraňinďa le Izrael lengre ňeprijaťeľendar. \s1 E famelija le Sauloskri \p \v 49 Le Sauloskre čhave sas o Jonatan, o Jišvi the o Malki-Šua. Leskri phureder čhaj pes vičinelas Merab a e terneder Mikal. \v 50 Le Sauloskri romňi sas e Achinoama, e čhaj le Achimaacoskri. O veľiťeľis le slugaďengro sas o Abner, o čhavo le Neroskro, le Sauloskre bačiskro. \v 51 Le Sauloskro dad o Kiš the le Abneroskro dad o Ner sas čhave le Abijeloskre. \p \v 52 Medik dživelas o Saul, sas igen zorale maribena le Filišťincenca. Sar o Saul dikhelas varesave zorale muršes, savo pes na daralas, prilelas les paš peskre slugaďa. \c 15 \s O mariben le Amalekenca \p \v 1 Andre jekh džives phenďa o Samuel le Sauloske: „Me somas oda, kas o RAJ bičhaďa, hoj tut te pomazinav kraľiske upral leskre manuša upral o Izrael. Avke akana šun, so tuke phenel o RAJ: \v 2 ‚Marava le Amaleken vaš oda, so kerde le Izraelitenca, hoj gele pre lende pro mariben, sar džanas avri andral o Egipt. \v 3 Vašoda akana dža pro Amaleka a zňičin len savoreha, so len hin. Ma muk ňikas ode te dživel, ale murdar savoren: le muršen le džuvľijen, le čhavoren the olen, so pijen o koľin, the le gurumňen, le bakren, le ťaven the le somaren!‘ “ \p \v 4 Avke o Saul zvičinďa peskre muršen andro Telaim a zgenďa len. Sas jekhetane 200 000 slugaďa andral o Izrael the 10 000 murša andral e judsko phuv. \v 5 O Saul džalas peskre muršenca ko foros le Amalekengro. Garude pes andre dolina a užarenas. \v 6 Le Kenitenge phenďa: „Aven avri a odďelinen tumen le Amalekendar, hoj tumen te na murdarav jekhetane lenca. Bo tumen presikaďan o lačhipen savore Izraelitenge, sar džanas avri andral o Egipt.“ Avke o Keniti lendar odgele. \p \v 7 O Saul geľa pro mariben pro Amaleka a marelas pes lenca le Chavilostar dži paš o Šur, so hin pro vichodos le Egiptostar. \v 8 Murdarďa savore Amaleken, ale lengre kraľis le Agag mukľa te dživel. \v 9 O Saul the leskre murša na murdarde le Agag aňi le nekfeder džviren le bakrendar, gurumňendar the kozendar. Na kamenas len te zňičinel, ča olen, save sas nalačhe the nasvale. \p \v 10 O RAJ phenďa le Samueloske: \v 11 „Bajinav, hoj ačhaďom le Saul kraľiske, bo pes mandar visarďa a na šunďa mire prikazaňja.“ O Samuel igen choľisaľiľa a caľi rat zorales vičinelas ko RAJ. \p \v 12 Paľis sig tosara ušťiľa a geľa pal o Saul, ale došunďa pes, hoj o Saul geľa andro Karmel, hoj peske ode te ačhavel bar pro leperiben, a paľis pes visarďa a geľa tele andro Gilgal. \p \v 13 Sar o Samuel avľa paš o Saul, ov les pozdravinďa: „O RAJ tut mi požehňinel! Kerďom oda, so mange o RAJ phenďa.“ \p \v 14 „A so ola bakre the gurumňa, saven šunav avke te murčinel?“ phučľa lestar o Samuel. \p \v 15 O Saul odphenďa: „O slugaďa len ande khatar o Amaleka a na murdarde len, ale mukle oda nekfeder le bakrendar the le gurumňendar, hoj oda te obetinen le RAJESKE, tire Devleske. Ale savoro aver murdarďam avri.“ \p \v 16 „Čhit!“ phenďa leske o Samuel. „Šun, so mange adi rat o RAJ phenďa.“ \p „Vaker,“ odphenďa o Saul. \p \v 17 „Kajte andre tire jakha salas cikno,“ phenďa leske o Samuel, „salas ačhado sar nekbareder maškar o Izraeliti a o Raj tut pomazinďa kraľiske upral o Izrael. \v 18 Paľis tut o RAJ bičhaďa a phenďa: ‚Dža ko binošna Amaleka a mar tut lenca, medik savoren na murdareha avri.‘ \v 19 Soske na šunďal le RAJES, ale chučiľal pre korisť a kerďal oda, so nane le RAJESKE pre dzeka?“ \p \v 20 No o Saul leske odphenďa: „Ale me le RAJES šunďom! Geľom ode, kaj man bičhaďa, anďom le kraľis Agag a murdarďom savore Amaleken. \v 21 No mire murša ola nekfeder džviri na murdarde, ale ile len andro Gilgal, hoj len te obetinen le RAJESKE, tire Devleske.“ \p \v 22 Ale o Samuel phenďa: \q1 „Či le RAJESKE hin buter pre dzeka \q1 o labarde abo aver obeti \q1 sar oda, hoj les te šunas? \q1 Te šunel le Devles hin feder sar leske te obetinel; \q1 a te del les pačiv hin feder sar te anel o žiros le bakrengro. \q1 \v 23 Bo e vzbura hin ajso binos sar o vražišagos \q1 a te kerel pal peskro hin ajso binos sar te lašarel le modlen. \q1 Tu tutar odčhiďal o lav le RAJESKRO, \q1 vašoda the ov tut odčhiďa, hoj imar te na aves kraľis.“ \p \v 24 O Saul phenďa le Samueloske: „He, kerďom binos. Na doľikerďom o prikazaňje le RAJESKRO aňi tiro. Kerďom oda, so kamenas mire murša, bo daravas lendar. \v 25 Mangav tut, odmuk mange miro binos a av manca pale, kamav te lašarel le RAJES.“ \p \v 26 „Na džava tuha pale,“ odphenďa leske o Samuel, „bo na šunďal o prikazaňje le RAJESKRO. O RAJ tutar odľiľa o kraľišagos upral o Izrael.“ \p \v 27 Sar pes o Samuel visarďa, hoj te džal het, o Saul leske zachudňa o agor le plašťoskro a odčhinďiľa leske. \v 28 O Samuel phenďa le Sauloske: „Kavke tutar adadžives o RAJ odčhinďa o kraľišagos upral o Izrael a diňa les varekaske, ko hin feder sar tu. \v 29 Ov, savo hin e Slava le Izraeloskri, ačhel pre peskro lav a na čerinel oda, so phenďa. Ov nane sar manuš, savo lel pale peskro lav.“ \p \v 30 „Kerďom binos,“ phenďa o Saul. „Ale mangav tut! Presikav mange e pačiv anglo phuredera the anglo Izraeliti. Av manca pale, hoj te džav te lašarel le RAJES, tire Devles.“ \v 31 Avke o Samuel geľa pale le Sauloha a o Saul lašarelas le RAJES. \p \v 32 Paľis o Samuel phenďa: „Anen mange le Amalekengre kraľis le Agag.“ \p O Agag ke leste avelas bi e dar, bo peske gondoľinelas: „O meriben man imar obgeľa.“ \p \v 33 Ale o Samuel phenďa: „Sar tu tira šabľaha lehas le džuvľendar lengre čhaven, avke the tiri daj ela bi o čhave maškar o džuvľija!“ \p Avke o Samuel rozčhingerďa le Agag anglo RAJ andro Gilgal. \p \v 34 Paľis o Samuel geľa andre Rama a o Saul geľa khere andre Gibea. \v 35 O Samuel imar na dikhľa le Saul dži andre peskro meriben a sas leske pharo pal leste. O RAJ igen bajinelas, hoj ačhaďa le Saul kraľiske upral o Izrael. \c 16 \s1 O David pomazimen kraľiske \p \v 1 O RAJ phenďa le Samueloske: „Mek dži kana aveha smutno pal o Saul? Me lestar iľom o kraľišagos upral o Izrael. Akana tuke pherdžar o rohos le olejoha a dža ko Izaj, savo bešel andro Betlehem, bo jekhe leskre čhavendar mange kidňom avri kraľiske.“ \p \v 2 O Samuel phučľa: „Sar ode šaj džav? Te pes pal oda došunela o Saul, murdarela man.“ \p O RAJ leske phenďa: „Le tuha terňa gurumňa a pheneha: ‚Avľom te obetinel le Rajeske.‘ \v 3 Vičineha the le Izaj paš e obeta. Me tuke dava te džanel, so te keres. Pomazineha mange kraľiske oles, kas tuke phenava.“ \p \v 4 O Samuel kerďa avke, sar leske prikazinďa o RAJ. Sar avľa andro Betlehem, o phuredera ole foroskre predaranďile a gele lestar te phučel: „Aves andro smirom?“ \p \v 5 „He, andro smirom,“ odphenďa o Samuel. „Avľom te obetinel le RAJESKE. Akana tumen obžužaren a aven manca paš e smiromoskri obeta.“ Paľis obžužarďa le Izaj the leskre čhaven a vičinďa len paš e smiromoskri obeta. \p \v 6 Sar ode avle a o Samuel dikhľa le Eliab, phenďa peske: „Kada, so kade ačhel, hin oda pomazimen le RAJESKRO.“ \p \v 7 Ale o RAJ leske phenďa: „Ma dikh pre oda, sar dičhol avral a savo hino učo, bo me mange kales na kidňom avri. Me na dikhav avke sar o manuš, bo o manuš dikhel ča oda, so hin anglo jakha, ale me dikhav andro jilo.“ \p \v 8 Paľis o Izaj vičinďa le Abinadab a anďa les ko Samuel, ale o Samuel phenďa: „Aňi les peske o RAJ na kidňa avri.“ \v 9 O Izaj anďa angle leste le Šamah, ale ov phenďa: „Aňi les peske o RAJ na kidňa avri.“ \v 10 Avke o Izaj anďa angle leste peskre efta čhaven, ale ov phenďa: „Aňi jekhes lendar peske o RAJ na kidňa avri.“ \v 11 Paľis lestar o Samuel phučľa: „Imar tut nane buter čhave?“ \p „Hin man mek jekh čhavo,“ odphenďa o Izaj. „Hino le bakrenca pre maľa.“ \p „Bičhav vaš leske,“ phenďa leske o Samuel. „Mi avel kade, bo na bešaha pašal o skamind, medik ov na avela.“ \p \v 12 Avke bičhaďa vaš leske a anďa les. Ov sas lolečhamengro, sas les šukar jakha the šukar postava. Akor o RAJ phenďa: „Ušťi a pomazin les kraľiske, bo oda hin ov.“ \v 13 Avke o Samuel iľa o rohos le olejoha a pomazinďa les anglal savore leskre phrala a o Duchos le RAJESKRO avľa pro David a ačhiľa pre leste ole dživesestar. Paľis o Samuel ušťiľa a odgeľa andre Rama. \s O David služinel le Sauloske \p \v 14 O Duchos le RAJESKRO odgeľa le Saulostar a chudňa les te trapinel o nalačho duchos bičhado le RAJESTAR. \p \v 15 Akor leske phende o služobňika: „Dičhol, hoj tut trapinel o nalačho duchos bičhado le Devlestar. \v 16 No akana phen tire služobňikenge, hoj te arakhen varekas, ko džanel te bašavel pre citara. Sar pre tu avela o nalačho duchos le Devlestar, ov tuke bašavela a ela tuke feder.“ \p \v 17 O Saul phenďa le služobňikenge: „Arakhen mange manušes, savo džanel šukares te bašavel, a anen les ke mande.“ \p \v 18 Akor jekh lendar phenďa: „Dikhľom le Izajoskre čhas, savo džanel te bašavel. Hino odvažno andro mariben, šukar, džanel te vakerel a o RAJ hino leha.“ \p \v 19 Avke o Saul bičhaďa ko Izaj le sluhen, hoj leske te phenen: „Bičhav ke mande tire čhas le David, savo hino paš o bakre.“ \v 20 O Izaj iľa le somaris, thoďa pre leste jekh gono mol, o maro the kozica a bičhaďa ko Saul peskre čhaha le Davidoha. \p \v 21 Avke o David avľa ko Saul a chudňa leske te služinel. O Saul peske les zakamľa a ačhaďa les peskre zbrojnošiske. \v 22 O Saul paľis diňa te phenel le Izajoske: „Mi ačhel o David ke mande, bo mange hino pre dzeka.“ \p \v 23 Kana ča avelas o nalačho duchos le Devlestar pro Saul, lelas o David e harfa. Sar bašavelas, le Sauloske sas feder, bo o nalačho duchos lestar oddžalas. \c 17 \s O David the o Golijaš \p \v 1 O Filišťinci pes zgele pro mariben paš o Socho andre Judsko. Kerde peske taboris andro Efes-Damim maškar o Socho the Azeka. \v 2 The o Saul pes zgeľa le Izraelitenca, kerde peske taboris andre dolina Ela a rozačhade pes pro mariben pro Filišťinci. \v 3 O Filišťinci pes rozačhade pre jekh brehos a o Izraeliti pre dujto; maškar lende sas dolina. \p \v 4 Jekh murš, o Golijaš andral o foros Gat, avľa avri andral o filišťiňiko taboris. Ov sas vaj trin metri učo, \v 5 pro šero les sas brondzuňi prilba a sas pre leste urdo šupinato pancjeris le brondzostar, so važinelas penda the efta (57) kili. \v 6 Pro pindre les sas brondzune chraňiča a pro vali e brondzuňi kopija. \v 7 O kašt leskra kopijakro sas ajso thulo sar o kašt le strojoskro, pre savo pes keren o pochtana, a o trastuno špicos pre leskri kopija sas pharo vaj efta kili. Angle leste džalas o sluhas leskre šťitoha. \p \v 8 O Golijaš pes ačhaďa a viskinelas pro izraelika slugaďa: „Soske avľan a rozačhaďan tumen pro mariben? Me som Filišťincos a tumen san le Sauloskre sluhi. Kiden tumenge avri muršes a mi avel tele, hoj pes manca te marel. \v 9 Te andro mariben zviťazinela a murdarela man, avaha tumare sluhi. Ale te me zviťazinava a murdarava les, tumen avena amare otroka a služinena amenge!“ \v 10 A mek phenďa: „Adadžives anďom pre ladž e armada le Izraeloskri. Bičhaven mange varekas pro mariben!“ \v 11 Sar o Saul the savore Izraeliti šunde, so phenďa o Golijaš, predaranďile a izdranas daratar. \p \v 12 O David sas o čhavo le Efraťanoskro le Izajoskro andral o judsko Betlehem, saves sas ochto čhave. Andre oda časos, sar o Saul kraľinelas, sas o Izaj imar phuro a našťi džalas le muršenca andro mariben. \v 13 Ale leskre trin nekphureder čhave gele le Sauloha. Ešebno pes vičinelas Eliab, dujto Abinadab a trito Šamah. \v 14 O David sas nekterneder čhavo. Avke ola trin nekphureder gele le Sauloha, \v 15 ale o David phirelas ko Saul a avelas pale khere, hoj te pašinel le dadeskre bakren andro Betlehem. \p \v 16 O Golijaš pes ačhavelas anglo Izraeliti a lašarelas pes upral lende sako tosara the rači. Kavke kerelas saranda (40) džives. \p \v 17 Jekhvar o Izaj phenďa peskre čhaske le Davidoske: „Le tuha deš kili peko zrnos the kala deš mare a ľidža oda tire phralenge andro taboris. \v 18 Kala deš cirala ľidža le veľiťeľiske upral o ezeros (1 000) slugaďa. Dža, dikh, sar hin tire phralenge, a pheneha mange oda. \v 19 Bo gele le Sauloha the savore Izraelitenca pro mariben pro Filišťinci andre dolina Ela.“ \p \v 20 O David sig tosara ušťiľa a le bakren diňa jekhe pasťjeriske. Paľis pes pripravinďa a geľa, avke sar leske phenďa o Izaj, leskro dad. Andro taboris avľa ipen akor, sar pes o Izraeliti rozačhade pro mariben a sar viskinenas zorales. \v 21 O Izraeliti the o Filišťinci pes rozačhade pro mariben jekh pre aver. \v 22 O David diňa o chaben le stražňikoske upral o veci a denašelas ko Izraeliti. Sar ode avľa, phučelas le phralendar, sar lenge džal. \v 23 Medik lenca vakerelas, avľa avri le Filišťincendar o Golijaš, lengro angluno slugaďis andral o Gat, a pale pre lende viskinelas avke sar angloda. O David oda šunďa. \v 24 Sar savore Izraeliti dikhle ole muršes, chudle lestar te denašel, bo igen daranas. \p \v 25 Varesavo Izraelitas phenďa: „Dikhľan ole muršes, savo avľa avri? Kerel oda vašoda, hoj te anel pre ladž le Izraeliten. O kraľis dela baro daros oles, ko les murdarela. Dela leske peskra čha romňake a leskri famelija na mušinela imar te počinel o daňe.“ \p \v 26 O David phučľa le muršendar, save paš leste ačhenas: „So chudela oda, ko murdarela ole Filišťincos a odlela e ladž pal o Izrael? So peske gondoľinel kada naobrezimen Filišťincos pal peste, hoj šaj asal avri le džide Devleskre slugaďen?“ \p \v 27 A o manuša leske phende mek jekhvar, so chudela oda, ko murdarela le Golijaš. \p \v 28 Sar šunďa le Davidoskro nekphureder phral o Eliab oda, so vakerel o David le muršenca, choľisaľiľa pre leste a phenďa: „Soske kade avľal? Paš kaste mukľal oda cikno stadocis pre pušťa? Me prindžarav tiro baripen the tiro nalačho jilo! Avľal kade ča vašoda, hoj te dikhes o mariben!“ \p \v 29 „So kerďom?“ phučľa lestar o David. „Se me ča phučľom.“ \v 30 Paľis pes visarďa ke aver murš a the lestar oda phučľa. A o manuša leske odphenenas avke sar angloda. \v 31 O murša šunde, so o David vakerelas, a gele oda te phenel le Sauloske. Avke o Saul bičhaďa pal leste. \p \v 32 O David phenďa le Sauloske: „Rajeja miro, te na daral pes ňiko kale Filišťincostar. Tiro služobňikos džala a marela pes leha.“ \p \v 33 „Na,“ odphenďa o Saul, „našťi tut leha mares, se tu sal mek ternoro a ov pes marel imar ciknovarbastar.“ \p \v 34 Ale o David phenďa le Sauloske: „Tiro služobňikos pes starinelas pal o bakrore peskre dadeskre. Te varekana avelas o ľevos abo medvedzis a ľidžalas avri andral o stados le bakrores, \v 35 me džavas pal leste, maravas les a cirdavas leske avri le bakrores andral o piskos. Sar pes visarelas pale pre ma, chudavas les la meňatar a maravas les dži akor, medik les na murdaravas. \v 36 Tiro služobňikos murdarďa imar ľevos the medvedzis a kada naobrezimen Filišťincos doperela tiš avke, bo asalas avri le džide Devleskre slugaďen.“ \v 37 O David mek phenďa: „O RAJ, savo man cirdňa avri andral o pazura le ľevoskre the medvedziskre, man cirdela avri the andral o vasta kale Filišťincoskre.“ \p „No mištes,“ phenďa o Saul le Davidoske. „Dža a o RAJ ela tuha!“ \p \v 38 O Saul urďa upre le David andre peskre maribnaskre gada. Pro šero leske thoďa e brondzuňi prilba a urďa leske o pancjeris. \v 39 O David peske priphandľa e šabľa pašal o gada a kamelas andre oda te phirel, ale phares leske oda sas. Vašoda phenďa le Sauloske: „Na birinav andre oda te phirel, bo na som pre oda sikado.“ A čhiďa pal peste oda tele. \v 40 Iľa peske e paca, kidňa peske avri pandž hladka barora andral e jarka a thoďa peske len andre peskri pasťjeriko kapsica. A le prakoha\f + \fr 17,40 \fr*\ft E šňura la cipatar, prekal savi pes čhivelas o bara. \ft*\f*, so les sas andro vast, džalas ke oda Filišťincos. \p \v 41 O Golijaš the leskro sluhas, savo leske ľidžalas o šťitos, džanas ko David. \v 42 Sar dikhľa pro David, asalas les avri, bo sas mek ternoro, lolečhamengro čhavo, savo dičholas mištes avri. \v 43 O Golijaš phenďa le Davidoske: „So me som rikono, hoj aves pre ma le pacenca?“ A chudňa les te košel peskre devlenca. \v 44 Paľis leske mek phenďa: „Av kade paš ma, hoj te dav tiro ťelos te chal le čiriklenge the le dzive džvirenge.“ \p \v 45 O David leske odphenďa: „Tu aves pre ma la šabľaha, kopijaha the le ošťepoha, ale me pre tu džav andro nav le Nekzoraledere RAJESKRO, andro nav le Devleskro le Izraeloskre slugaďengro, savestar asahas. \v 46 Adadžives tut dela o RAJ andre mire vasta, murdarava tut a odčhinava tuke o šero. Dava te chal le čiriklenge the le dzive džvirenge o ťela le filišťiňike slugaďengre. Avke caľi phuv sprindžarela, hoj le Izraeliten hin Del. \v 47 Savore, save hine kade zgele, pes dodžanena, hoj le RAJESKE na kampel ko viťazstvo šabľa aňi kopija, bo kada mariben hin le RAJESKRO, savo tumen dela andre amare vasta.“ \p \v 48 Sar pes dochudňa o Golijaš pašes ko David, o David takoj denašľa pre leste pro mariben. \v 49 Akor o David thoďa andre peskri kapsica o vast, iľa odarik jekh bar a le prakoha mukľa andre leste. O bar leske pregeľa dži andro čekat a ov peľa le mujeha pre phuv. \p \v 50 Kavke o David le prakoha the le bareha thoďa tele a murdarďa le Golijaš bijal e šabľa. \p \v 51 Paľis o David denašľa ko Golijaš a ačhiľa upral leste. Cirdňa leske avri e šabľa andral o sirimos, murdarďa les a odčhinďa leske o šero. \p Sar o Filišťinci dikhle, hoj lengro nekzoraleder murš muľa, chudle te denašel het. \v 52 O Izraeliti the o Judejci jekhetane denašenas bara vikaha pal o Filišťinci dži paš o Gat the dži paš o brani paš o Ekron. O Filišťinci, saven murdarde, pašľonas pro drom, sar pes džal andro Šaarajim dži paš o Gat the paš o Ekron. \v 53 Sar o Izraeliti preačhile te denašel pal o Filišťinci, gele andre lengro taboris a ile peske odarik savoro, so mukle. \p \v 54 O David iľa le Golijašiskro šero a ľigenďa les andro Jeruzalem. Leskri vizbroj peske thoďa andro stanos. \p \v 55 Sar o Saul dikhľa le David te džal avri pro mariben pro Golijaš, phučľa le Abnerostar, savo sas o veľiťeľis upral o slugaďa: „Abner, ko hin o dad kale terne čhaskro?“ \p O Abner leske odphenďa: „Avke sar džives, kraľina, me čačes na džanav.“ \p \v 56 O Saul phenďa: „Dodžan tut, ko hin leskro dad.“ \p \v 57 Sar o David avelas pale pal oda, sar murdarďa le Golijaš, iľa les o Abner anglo Saul le Golijašiskre šereha, savo o David ľikerelas andro vast. \v 58 O Saul lestar phučľa: „Terno muršeja, kaskro sal?“ \p „Me som o čhavo tire služobňikoskro le Izajoskro andral o Betlehem,“ odphenďa o David. \c 18 \s O Jonatan peske zakamel le David \p \v 1 Paloda, sar o David dovakerďa le Sauloha, o Jonatan ačhiľa sar jekh duša le Davidoha a kamelas le David sar pes korkores. \v 2 Andre oda džives o Saul iľa le David ke peste a na domukľa leske, hoj te džal pale ko dad. \v 3 O Jonatan phandľa le Davidoha zmluva, bo kamelas les sar pes korkores. \v 4 Paľis leske o Jonatan diňa pal peste o plašťos, peskre maribnaskre gada, e šabľa, o lukos the o sirimos. \p \v 5 Le Davidoske avelas savoro avri všadzik, kaj les o Saul bičhavelas pro mariben. Vašoda les o Saul ačhaďa upral peskre slugaďa. Sas oda pre dzeka savore manušenge the le Sauloskre služobňikenge. \s O Saul kamel te murdarel le David \p \v 6 Sar o David murdarďa le Golijaš a avelas pale, avle avri o džuvľija andral savore izraelika fori bare giľavipnaha a khelenas anglo kraľis Saul le bubnenca the le bašavibnaha pre citara the pre harfa. \v 7 O džuvľija paš o kheľiben giľavenas: \q1 „O Saul murdarďa ezeren, \q1 ale o David deš ezeren!“ \p \v 8 Kada le Saul igen choľarďa, bo oda giľavipen leske na sas pre dzeka. Phenďa peske: „Pal o David phenen, hoj murdarďa deš ezeren (10 000) a pal ma, hoj ča ezeren (1 000). Imar ča o kraľišagos leske chibaľinel!“ \v 9 Ole dživesestar o Saul pro David dikhelas bange jakhenca. \p \v 10 Pre aver džives avľa pro Saul o nalačho duchos le Devlestar avke, hoj ačhiľa igen choľamen andro kher. O David bašavelas pre citara avke sar furt a o Saul ľikerelas andro vast e kopija. \v 11 O Saul peske phenďa: „La kopijaha premarava le David dži ke fala.“ Čhiďa la kopijaha, ale o David odchučiľa pre sera. Oda pes ačhiľa duvar. \p \v 12 O Saul chudňa te daral le Davidostar, bo o RAJ sas le Davidoha, ale le Saulostar odgeľa. \v 13 Vašoda o Saul le David bičhaďa het pestar. Ačhaďa les sar veľiťeľis upral o ezeros (1 000) slugaďa, saven o David ľidžalas andro maribena. \v 14 Le Davidoske avelas avri savoro, so kerelas, bo o RAJ sas leha. \v 15 Sar o Saul dikhľa, sar leske savoro avel avri, daralas lestar meksa buter. \v 16 Savore Izraeliti the Judejci peske zakamle le David, bo sas lengro vodcas, savo len ľidžalas andro maribena. \s O David ačhel le Sauloskre džamutreske \p \v 17 O Saul phenďa le Davidoske: „Dikh, kade hiňi miri nekphureder čhaj e Merab. Dava tuke la romňake, ča služin mange bi e dar a ľidža le RAJESKRE maribena.“ Bo o Saul peske phenďa: „Te na merel mire vastestar, ale le filišťiňike vastestar.“ \p \v 18 Ale o David leske odphenďa: „Ko som me a ko hin mire dadeskri famelija abo fajta andro Izrael, hoj te avav le kraľiskro džamutro?“ \v 19 Ale sar avľa oda časos, hoj o Saul te del peskra čha la Merab le Davidoske romňake, diňa la le Adrijeloske andral e Mechola. \p \v 20 Ale leskri dujto čhaj e Mikal pes zakamľa andro David. Sar oda le Sauloske phende, sas leske oda pre dzeka. \v 21 O Saul peske phenďa: „Dava leske la, mi el leske sar pasca, hoj les o Filišťinci te murdaren.“ Avke o Saul phenďa pale le Davidoske: „Mek adadžives šaj aves miro džamutro.“ \v 22 Paľis o Saul phenďa peskre služobňikenge, hoj leske te phenen: „O kraľis peske tut čačes zakamľa a savore leskre služobňikenge sal pre dzeka. Vašoda ačh tut leskro džamutro.“ \p \v 23 Sar vakerenas le Sauloskre služobňika le Davidoske kala lava, ov phenďa: „Gondoľinen tumenge, hoj man ča avke šaj ačhav le kraľiskre džamutreske? Se me som čoro manuš a na som ňič.“ \p \v 24 Paľis oda o služobňika phende avri le Sauloske. \v 25 Androda o Saul phenďa: „Džan ko David a phenen leske: ‚O kraľis na kamel ňisave dari, ale kamel šel (100) anglune cipi le Filišťincengre muršikane kotorendar, hoj pes aleha te pomsťinel peskre ňeprijaťeľenge.‘ “ O Saul kamľa, hoj o David te merel le filišťiňike vastendar. \p \v 26 O služobňika oda gele te phenel le Davidoske. Sar ada šunďa, sas leske oda pre dzeka te avel le kraľiskro džamutro. Mek sigeder, sar oda časos pregeľa, \v 27 o David pes mukľa pro drom peskre muršenca a murdarďa duj šel (200) Filišťincen. Anďa le kraľiske oda, so lestar kamelas, hoj te ačhel leskro džamutro. Paľis o Saul diňa peskra čha la Mikal le Davidoske romňake. \p \v 28 Sar o Saul dikhľa a sprindžarďa, hoj o RAJ hino le Davidoha a leskri čhaj e Mikal les kamel, \v 29 meksa buter daralas le Davidostar a ačhiľa leskro ňeprijaťeľis pro furt. \p \v 30 O filišťiňika veľiťeľa dureder avenas pro maribena pro Izrael, ale sar pre lende avenas, o David furt zviťazinelas buter sar okla služobňika le Sauloskre. Aleha peske kerďa o David baro nav. \c 19 \s O Saul kamel te murdarel le David \p \v 1 O Saul phenďa peskre čhaske le Jonatanoske the savore služobňikenge, hoj kamel te murdarel le David. Ale o Jonatan peske le David igen zakamľa, \v 2 vašoda diňa leske te džanel: „Miro dad tut kamel te murdarel, de tuke tajsa tosara pozoris. Garuv tut. \v 3 Me džava pre maľa mire dadeha ode, kaj aveha garudo. Vakerava leha pal tu, a te man vareso dodžanava, phenava tuke.“ \p \v 4 O Jonatan zaačhelas le David angle peskro dad Saul a phenelas leske: „Te na kerel o kraľis binos pre peskro služobňikos pro David. Se ov tut na kerďa ňič nalačho, ale oda, so kerelas, sas prekal tu igen lačho. \v 5 Kajte džanelas, hoj les oda šaj mol o dživipen, murdarďa le Filišťincos a avke o RAJ pomožinďa cale Izraeloske andro baro viťazstvo. Se korkoro oda dikhľal a radisaľohas. Te ov tut na kerďa ňič nalačho, soske akana kames te kerel binos oleha, hoj les murdareha? Nane tut vaš soske les te murdarel.“ \p \v 6 O Saul šunďa le Jonatan a iľa vera: „Avke sar dživel o RAJ, o David na ela murdardo.“ \v 7 Avke o Jonatan vičinďa le David a phenďa leske savore lava, so vakerelas le Sauloha. Paľis les anďa anglo Saul a o David leske služinelas avke sar angloda. \p \v 8 Sar sas pale o mariben, o David geľa andro mariben pro Filišťinci a domarďa savoren avke, hoj denašenas anglal leste. \p \v 9 Sar sas o Saul andre peskro kher a andro vast les sas kopija, avľa pre leste pale o nalačho duchos le RAJESTAR. O David bašavelas pre citara. \v 10 O Saul les kamľa te pridemel la kopijaha ke fala. Ale ov odchučiľa pre sera a e kopija pregeľa pašal leste andre fala. Odi rat o David denašľa a zachraňinďa pes. \s O David denašel le Sauloske \p \v 11 Paľis o Saul bičhaďa peskre muršen andro kher ko David, hoj les te stražinen a tosara les te murdaren. E Mikal, le Davidoskri romňi, leske phenďa: „Te na denašeha mek adi rat, tajsa aveha murdardo.“ \v 12 Avke e Mikal mukľa tele le David prekal e oblaka a ov denašľa a zachraňinďa pes. \v 13 E Mikal paľis iľa le kherutne devlores, thoďa les te pašľol pro hadžos, pro šero leske thoďa o bala la kozatar a učharďa andre la lepedaha. \p \v 14 Sar o Saul bičhaďa peskre muršen, hoj te zalen le David, oj phenďa: „O David hino nasvalo.“ \p \v 15 Ale o Saul pale bičhaďa le muršen, hoj te džan te dikhel le David, a phenďa lenge: „Anen mange les the le hadžoha, hoj les te murdarav.“ \v 16 Sar o murša avle pale, dikhle pro hadžos ča le kherutne devlores a pre leskro šero o bala la kozatar. \p \v 17 Akor o Saul phenďa la Mikalake: „Soske man klaminďal a mukľal, hoj miro ňeprijaťeľis te denašel?“ \p E Mikal leske odphenďa: „O David mange phenďa: ‚Muk man te džal het, bo te man na mukeha, murdarava tut.‘ “ \s1 O David džal ko Samuel \p \v 18 Avke o David denašľa a zachraňinďa pes. Geľa ko Samuel andre Rama a phenďa leske savoro, so leske kerďa o Saul. Paľis o David the o Samuel gele te bešel andro Najot. \v 19 Sar pes o Saul došunďa pal oda, hoj o David hino andro Najot andre Rama, \v 20 bičhaďa le muršen, hoj le David te chuden. Ale sar ode dikhle le Samuel le prorokenca, save prorokinenas, avľa the pre lende o Duchos le Devleskro a the on prorokinenas. \v 21 Sar oda phende le Sauloske, bičhaďa avre muršen. No the on chudle te prorokinel. Avke pes ačhiľa the pro tritovar. \v 22 Paľis the korkoro o Saul geľa andre Rama. Sar doavľa paš e bari chaňig, savi hiňi paš o foros Sechu, phučelas, kaj hine o Samuel the o David. Vareko leske phenďa: „Hine andro Najot andre Rama.“ \p \v 23 Avke geľa andro Najot andre Rama. Ale the pre leste avľa o Duchos le Devleskro, chudňa te prorokinel a džalas dureder, medik na dogeľa dži andro Najot andre Rama. \v 24 Čhiďa peske tele o gada a the ov prorokinelas anglo Samuel. Calo džives the caľi rat pašľolas bi o gada. Vašoda pes vakerel: „So, the o Saul hino maškar o proroka?“ \c 20 \s1 O Jonatan pomožinel le Davidoske \p \v 1 Paľis o David denašľa andral o Najot andral e Rama. Avľa ko Jonatan a phenďa leske: „So kerďom? Savo nalačhipen abo binos? So kerďom tire dadeske, hoj man kamel te murdarel?“ \p \v 2 O Jonatan leske odphenďa: „Oda pes šoha na ačhela! Tu na mereha! Miro dad mange phenel savoro, so kerel. Či hin oda baro vaj cikno, na garuvel oda anglal ma. Soske mange ipen kada garuďahas andre? Oda pes na ačhela!“ \p \v 3 Ale o David iľa vera a phenďa: „Tiro dad mištes džanel, hoj arakhľom milosť andre tire jakha. Vašoda peske phenel, hoj tu olestar na mušines te džanel, hoj tut te na trapines. Ale avke sar dživel o RAJ a sar tu džives, me som pašes paš o meriben.“ \p \v 4 O Jonatan phenďa le Davidoske: „Phen mange, so prekal tu šaj kerav, a me oda kerava.“ \p \v 5 O David odphenďa le Jonatanoske: „Tajsa ela inepos le Neve čhoneskro a mandar pes užarel, hoj bešava le kraľiha pašal o skamind avke sar furt. Domuk mange te džal het a te garuvel pes pre maľa až dži rači paltajsaskro. \v 6 Te man tiro dad rodela, phen leske: ‚O David man pomangľa, či šaj džal sigo khere andro Betlehem, bo pes ode kerela e beršeskri chabeneskri obeta vaš caľi famelija.‘ \v 7 Te phenela: ‚Mištes,‘ tire služobňikoske pes ňič na ačhela. Ale te igen choľisaľola, akor šaj džanes, hoj mange kamel te ubľižinel. \v 8 Mangav tut, presikav mange e pačiv angle vera, so manca phandľal anglo RAJ. Ale te kerďom vareso nalačho, murdar man tu korkoro. Soske man te des tire dadeske?“ \p \v 9 „Kada pes na ačhela!“ odphenďa leske o Jonatan. „Te man dodžanava, hoj tuke miro dad kamel te ubľižinel, či tuke oda na phenava avri?“ \p \v 10 O David phučľa le Jonatanostar: „Ko mange dela te džanel, či tuke tiro dad odphenela choľaha?“ \p \v 11 O Jonatan leske phenďa: „Av džas pre maľa.“ Avke gele sodujdžene pre maľa. \p \v 12 Paľis o Jonatan mek phenďa le Davidoske: „O RAJ, o Del le Izraeloskro, mange hino švedkos, hoj paltajsaskro andre kajso časos, man dophučava mire dadestar, a te les na ela ňič pre tute, dava tuke oda te džanel. \v 13 Ale te tuke miro dad kamel te ubľižinel, akor man o RAJ zorales mi marel, te tuke oda na phenava avri a bičhavava tut het andro smirom. Mi el tuha o RAJ, avke sar sas mire dadeha. \v 14 Ale medik dživav, presikav mange e pačiv le RAJESKRI, hoj te na merav. \v 15 Ma preačh te presikavel e pačiv mira famelijake aňi akor, sar o RAJ pal e phuv zňičinela savore tire ňeprijaťeľen.“ \p \v 16 Akor o Jonatan phandľa zmluva le Davidoskra famelijaha a phenďa: „O RAJ mi mangel avri o rat andral le Davidoskre ňeprijaťeľengre vasta.“ \v 17 O Jonatan pale iľa vera le Davidoske, hoj les kamel, bo kamelas les avke sar pes korkores. \p \v 18 O Jonatan leske phenďa: „Tajsa hin o inepos le Neve čhoneskro, a te na aveha pre tiro than, dikhena, hoj ode na sal. \v 19 Dža paltajsaskro pre oda than, kaj tut angloda garuvehas a ačh ode paš o bar Ezel. \v 20 Ľivinava pašal leste trin šipi, sar te kamľomas te trafinel andre varesoste. \v 21 Paľis bičhavava terne čhas a phenava leske: ‚Dža! Rode ola šipi.‘ Te leske phenava: ‚O šipi hine kade paš tu, an mange len,‘ akor šaj aves. Na ačhela pes tuke ňič, avke sar dživel o RAJ. \v 22 Ale te leske phenava: ‚O šipi hine dureder tutar,‘ akor dža het, bo korkoro o RAJ tut bičhavel. \v 23 A so džal pal odi vera, so peske iľam, džan, hoj o RAJ hino švedkos maškar mande the maškar tute pro furt!“ \p \v 24 Avke pes o David garuďa pre maľa. Sar imar sas o inepos le Neve čhoneskro, o kraľis Saul peske bešľa paš o chaben. \v 25 Bešľa peske pre peskro than paš e fala sar furt. O Jonatan bešelas anglal leste a o Abner paš o Saul, ale o David na sas pre peskro than. \v 26 Oda džives o Saul na phenďa ňič, bo phenďa peske: „Mušinďa pes varesoha te meľarel. Hino nažužo, vašoda nane hodno kade te avel.“ \v 27 Ale pre aver džives pal o inepos, sar sas le Davidoskro than pale prazdno, phučľa o Saul peskre čhastar le Jonatanostar: „Soske na avľa le Izajoskro čhavo aňi idž aňi adadžives paš o chaben?“ \p \v 28 O Jonatan leske odphenďa: „O David man igen mangelas, hoj les te mukav te džal andro Betlehem. \v 29 Phenďa: ‚Muk man te džal, bo amara famelija hin e beršeskri chabeneskri obeta a miro phral man ode vičinďa. A te šaj, te arakhľom milosť andre tire jakha, muk man te džal te dikhel mire phralen.‘ Vašoda na avľa paš o skamind le kraľiskro.“ \p \v 30 Akor o Saul choľisaľiľa pro Jonatan a phenďa leske: „Tu čhavo la zacata napačivaľa džuvľakro!! Či me na džanav, hoj sal jekh le Izajoskre čhaha? Oda hin pre ladž tuke the tira dake! \v 31 Medik dživela o David pre kadi phuv, na obačheha aňi tu aňi tiro kraľišagos. Akana bičhav pal leste a de les te anel ke mande, bo mušinel te merel!“ \p \v 32 „Soske mušinel te merel? So kerďa?“ phučľa o Jonatan peskre dadestar le Saulostar. \v 33 Akor o Saul čhiďa andre leste e kopija, hoj les te murdarel. Avke o Jonatan achaľiľa, hoj leskro dad kamel te murdarel le David. \p \v 34 Vašoda o Jonatan andre bari choľi ušťiľa, geľa het pašal o skamind a pro dujto džives ole čhoneskro na chaľa ňič, bo sas leske pharo pal o David, hoj leskro dad les kavke dikhľa tele. \p \v 35 Tosara pre aver džives o Jonatan geľa pre maľa, hoj pes te zdžal le Davidoha, a geľa leha the o terno čhavo. \v 36 Phenďa leske: „Dža! Rode ola šipi, so ľivinava.“ Medik o terno čhavo denašelas, ľivinďa o šipos dureder lestar. \v 37 Sar avľa pre oda than, kaj o Jonatan ľivinďa o šipos, vičinďa pre leste: „Nane o šipos dureder tutar?“ \v 38 Paľis vičinďa pre leste pale: „Ma ačh ode! Siďar! Denaš!“ Avke skidňa o šipi a avľa pale paš peskro raj, \v 39 ale oda terno čhavo na džanelas, sostar džal. Džanelas olestar ča o Jonatan the o David. \v 40 Paľis o Jonatan diňa peskri vizbroj ole terne čhaske a phenďa leske: „Dža a ľidža oda andro foros.“ \p \v 41 Sar oda terno čhavo geľa het, o David avľa pašal e skala, kaj pes garuvelas, a banďiľa anglo Jonatan trival le mujeha dži e phuv. Paľis pes sodujdžene čumidle a jekhetane rovenas, ale o David buter. \p \v 42 Paľis o Jonatan phenďa le Davidoske: „Dža andro smirom a ma bister, savi vera peske iľam andro nav le RAJESKRO. O RAJ hino švedkos maškar mande the maškar tute, maškar miro potomstvos the maškar tiro potomstvos pro furt.“ \s1 O David andro Nob \p O David odgeľa a o Jonatan pes visarďa pale andro foros. \c 21 \p \v 1 O David geľa ko rašaj Achimelech andro foros Nob. Sar les o Achimelech dikhľa, predaranďiľa. Geľa anglal leste a phučľa lestar: „Soske sal korkoro? Nane tuha ňiko?“ \p \v 2 O David leske odphenďa: „O kraľis man bičhaďa a phenďa mange, hoj ňiko pes pal oda te na dodžanel, soske som kade. Mire muršenge imar phenďom pal jekh than, kaj pes arakhaha. \v 3 Hin tut varesavo chaben? De man pandž mare, abo vareso, so tut hin.“ \p \v 4 O rašaj leske phenďa: „Aver maro man nane, ča sveto. Šaj tuke les dav, ale ča akor, te tire murša na pašľile le džuvľenca.“ \p \v 5 O David leske odphenďa: „Čačes tuke phenav, amen na pašľiľam le džuvľenca. Mire murša hine furt žuže, sar džan pre kajse droma. So mek buter adadžives!“ \v 6 Avke o rašaj les diňa oda sveto maro, bo aver maro ode na sas, ča ola mare, so angloda sas anglo RAJ andro Svetostankos, medik ode na thovenas neve mare. \p \v 7 Andre oda džives sas anglo RAJ jekh le Sauloskre služobňikendar o Edomčanos Doeg, savo sas upral leskre pasťjera. \p \v 8 O David phučľa le Achimelechostar: „Nane tut ade kopija abo šabľa? Bo o kraľis pre ma avke siďarelas, hoj mange na iľom aňi e šabľa aňi ňisave aver zbraňe.“ \p \v 9 O rašaj leske odphenďa: „Hin ade ča e šabľa le Filišťincoskri le Golijašiskri, saves murdarďal andre dolina Ela. Hiňi zapačarďi andro plašťos pal o efodos. Te kames, le tuke la, bo aver ade nane.“ \p „De mange la!“ phenďa leske o David. „Feder latar imar aňi nane.“ \s1 O David ko kraľis Achiš \p \v 10 O David oda džives denašľa le Saulostar a geľa andro foros Gat ko kraľis Achiš. \v 11 Le Achišoske phende o služobňika: „Či oda nane o David, o kraľis la phuvakro? Či na giľavenas pal leste paš o kheľiben, hoj o Saul murdarďa peskre ezeren, ale o David peskre deš ezeren?“ \p \v 12 O David peske iľa kala lava andro jilo a chudňa pes igen te daral le kraľistar Achišostar andral o Gat. \v 13 Avke pes chudňa te ľikerel paš lende avres. Medik sas andre lengre vasta, kerelas pes anglal lende, hoj hino dilino. Čarbinelas pro foroskre brani a mukelas pal e brada te čuľal o šľini. \p \v 14 Androda o Achiš phenďa peskre služobňikenge: „Se tumen korkore dikhen, hoj kada murš hino dilino! Soske les anďan ke mande? \v 15 Či man nane ade dos diline? Soske mange anen mek the kales, hoj te kerel kade diliňipena? Kale muršes kamen te anel andre miro kher?“ \c 22 \s1 O David andre jaskiňa Adulam \p \v 1 O David geľa het andral o foros Gat a denašľa andre jaskiňa Adulam. Sar pes pal oda došunde leskre phrala the caľi famelija, gele pal leste. \v 2 Pridine pes ke leste the savore, kas sas varesavo pharipen, abo kamenas varekaske love, abo kas sas dukh andro jilo. Sas leha pal o štar šel (400) murša, savenge ačhiľa vodcas. \p \v 3 Paľis o David odgeľa andre moabiko Micpa a ode pomangľa le moabike kraľis: „Mangav tut, kraľina, domuk mira dake the le dadeske, hoj te ačhen ke tumende, medik man na dodžanava, so o Del kerela prekal ma.“ \v 4 Avke o David iľa peskra da the le dades ko moabiko kraľis a ačhile ode, medik pes ov garuvelas pro verchengre thana. \p \v 5 Paľis o prorokos Gad phenďa le Davidoske: „Ma ačh imar kade, ale dža andre Judsko.“ Avke o David geľa andro veš Cheret. \s1 O Saul murdarel le rašajen \p \v 6 Andre jekh džives pes o Saul došunďa, hoj dikhle le David the leskre muršen. Ipen akor o Saul bešelas tel o stromos tamariška pro brehos andre Gibea la kopijaha andro vast a leskre služobňika ačhenas pašal leste. \v 7 Avke o Saul phenďa le služobňikenge: „Šunen man mištes, Benjaminčanale! Gondoľinen tumenge, hoj o čhavo le Izajoskro tumen dela maľi abo viňici? Abo hoj tumen ačhavela sar veľiťeľen upral o ezeros (1 000) abo šel (100) slugaďa? \v 8 Tumen savore pes sthoďan pre mande! Ňiko tumendar mange na phenďa, hoj miro čhavo phandľa vera le Izajoskre čhaha. Aňi jekheske na sas pharo vaš mange, hoj mange te phenel, hoj miro čhavo kerďa upre mire služobňikos, hoj te rodel, kana man šaj murdarel!“ \p \v 9 Androda o Edomčanos o Doeg, savo ačhelas maškar le Sauloskre služobňika, phenďa: „Sar somas andro Nob, dikhľom ode le Izajoskre čhas, sar avľa ko rašaj Achimelech, ko čhavo le Achituboskro. \v 10 O Achimelech mangelas le RAJES vaš o David a diňa les chaben the e šabľa le Golijašiskri.“ \p \v 11 Avke o Saul bičhaďa pal o rašaj Achimelech, pal o čhavo le Achituboskro, the pal leskri famelija, save sas tiš rašaja andral o Nob, a on savore avle ke leste. \v 12 O Saul phenďa: „Šun man mištes, čhavo le Achituboskro!“ \p „Kade som, raja miro,“ odphenďa leske. \p \v 13 O Saul lestar phučľa: „Soske tumen počoral zgeľan pre mande tu the o čhavo le Izajoskro? Soske les diňan maro the šabľa a privakerďan tumen vaš leste ko Del? Akana pes vzburinďa a užarel pre oda, kana man šaj murdarel!“ \p \v 14 O Achimelech phenďa le kraľiske: „Hin vareko maškar tire služobňika pačivaleder sar o David, o džamutro le kraľiskro the o veľiťeľis upral tire slugaďa, saves den bari pačiv caľi tiri famelija? \v 15 Či oda ča adadžives ešebnovar man privakeravas ko Del vaš o David? Čačes hoj na! Te na peske gondoľinel o kraľis vareso nalačho pal peskro služobňikos aňi pal leskri caľi famelija. Se tiro služobňikos pal adi vzbura aňi na džanelas!“ \p \v 16 Ale o kraľis o Saul phenďa le Achimelechoske: „Tu the caľi tiri famelija mušinen te merel!“ \v 17 Paľis phenďa peskre stražňikenge, save sas paš leste: „Džan, zalen le RAJESKRE rašajen a murdaren len, bo pomožinde le Davidoske! Kajte džanenas, hoj denašel, na phende mange oda.“ \p Ale o služobňika le Sauloskre na kamenas te thovel o vasta pre le RAJESKRE rašaja, hoj len te murdaren. \p \v 18 Avke o Saul phenďa le Doegoske andral o Edom: „Murdar tu le rašajen!“ Oda džives o Doeg murdarďa ochtovardeš the pandž (85) muršen, save hordinenas rašajiko plašťos. \v 19 Paľis geľa andro rašajiko foros Nob a murdarďa ode le muršen the le džuvľijen, le čhaven the le cikne čhavoren, save pijenas o koľin, le gurumňen, le somaren the le bakren. \p \v 20 Zachraňinďa pes ča o Ebjatar, o čhavo le Achimelechoskro, o vnukos le Achituboskro. Ov denašľa ko David. \v 21 O Ebjatar phenďa le Davidoske: „O Saul murdarďa le RAJESKRE rašajen andral o Nob.“ \v 22 O David leske odphenďa: „Imar akor, sar ode sas o Edomčanos o Doeg, džanavas, hoj oda phenela avri le Sauloske. Me som vinnovato vaš caľi tiri famelija. \v 23 Ačh kade manca a ma dara tut! O Saul kamel te murdarel the tut the man, ale manca pes tuke ňič na ačhela.“ \c 23 \s1 O David zachraňinel o foros Keila \p \v 1 Andre jekh džives varesave manuša phende le Davidoske: „O Filišťinci pes maren le foroha Keila a čoren lenge o uľipen, so peske skidle upre.“ \v 2 Avke o David geľa te phučel le RAJESTAR: „RAJEJA, šaj džav pre kala Filišťinci pro mariben?“ \p „He,“ odphenďa leske o RAJ. „Dža pro Filišťinci a zachraňineha o foros Keila.“ \p \v 3 Ale le Davidoskre murša phende: „Dikh, imar kade andre Judsko sam andre dar, a so mek buter, te džaha andre Keila pre armada le Filišťincengri!“ \p \v 4 Avke o David geľa pale te vakerel le RAJEHA a o RAJ leske odphenďa: „Ušťi a dža andre Keila, bo le Filišťincen tuke dava andro vasta.“ \v 5 Avke o David odgeľa peskre muršenca andre Keila pro mariben pro Filišťinci, but dženen lendar murdarde a ile lenge o stadi. Avke o David zviťazinďa upral lende a zachraňinďa le manušen andral e Keila. \v 6 Sar o Ebjatar, o čhavo le Achimelechoskro, denašľa ko David andre Keila, anďa peha the o efodos. \s1 O Saul džal pro David \p \v 7 Le Sauloske phende, hoj o David geľa andre Keila. O Saul phenďa: „O Del les diňa andre mire vasta. Oleha, hoj geľa andre oda foros, kaj hin o brani the o zavori, pes korkoro phandľa andre.“ \v 8 Avke o Saul zvičinďa peskre muršen, hoj te džan pro mariben andro foros Keila a te zalen le David leskre muršenca. \p \v 9 Sar pes o David došunďa, hoj les o Saul kamel te zalel, phenďa le rašaske le Ebjataroske: „An mange o efodos.“ \v 10 Paľis pes o David modľinelas: „Ó, RAJEJA, Devla le Izraeloskro! Tiro služobňikos šunďa, hoj o Saul kamel te avel andre Keila a angle mande kamel te zňičinel o foros. \v 11 Dena man o manuša andral e Keila andre leskre vasta? Čačes kade avela o Saul, avke sar pes oda došunďa tiro služobňikos? Ó, RAJEJA, Devla le Izraeloskro, mangav tut, odphen tire služobňikoske!“ \p Avke o RAJ leske odphenďa: „O Saul avela.“ \p \v 12 O David pale phučľa: „Dinehas man the mire muršen o manuša andral e Keila andro vasta le Sauloske?“ \p „He, kerdehas oda,“ odphenďa o RAJ. \p \v 13 Paľis o David peskre šov šel (600) muršenca odgele andral e Keila a phirenas than thanestar. Sar le Sauloske phende, hoj o David geľa het andral e Keila, o Saul ode na geľa. \p \v 14 O David pes ľikerelas pro verchengre thana the pro brehi pre pušťa Zif. Kajte o Saul džives pre dživeseste rodelas le David, o Del les na diňa leske andro vasta. \p \v 15 O David avľa pre oda, hoj o Saul pal leste džal, hoj les te murdarel, a vašoda pes ľikerelas paš e Chorša andre pušťa Zif. \v 16 Akor o Jonatan, o čhavo le Sauloskro, geľa pal o David andre Chorša, hoj les andro nav le Devleskro te del zor. \v 17 Phenďa leske: „Ma dara tut, bo miro dad o Saul pre tu na thovela o vast. Tu ačheha kraľiske upral o Izrael a me avava dujto pal tu. A the miro dad o Saul džanel, hoj oda hin čačipen.“ \v 18 Avke phandle peha sodujdžene zmluva anglo RAJ. O David ačhiľa andre Chorša a o Jonatan geľa pale khere. \p \v 19 O manuša andral o Zif avle ko Saul andre Gibea, hoj leske te phenen: „O David pes garuvel paš amende andre Chorša pro verchengre thana; pro brehos Chachila južňe le Ješimonostar. \v 20 Akana, kraľina, kana ča tuke oda ela pre dzeka, av ke amende a amen keraha savoro pre oda, hoj les tuke te das andro vasta.“ \p \v 21 O Saul phenďa: „Mi požehňinel tumen o Del vaš oda, hoj mange presikaven ajsi pačiv. \v 22 Džan a dodžanen tumen buter. Roden mištes avri oda than, kaj pes o David garuvel, the varekas, ko les ode dikhľa. Šunďom, hoj hino igen vibito. \v 23 Preroden savore thana, kaj pes phirel te garuvel, a visaren tumen pale ke mande, sar imar mištes džanena, kaj hino. Paľis džava tumenca a te ela mek furt andre odi phuv, arakhava les, kajte mušinďomas te prerodel savore judske famelijen.“ \p \v 24 Avke o manuša andral o Zif gele anglal o Saul pale pre pušťa Zif. Akor o David peskre muršenca sas pre pušťa Maon andre phuv Araba južňe le Ješimonostar. \v 25 O Saul peskre muršenca gele te rodel le David. Sar pes pal oda došunďa o David, geľa teleder a ľikerelas pes paš e skala pre pušťa Maon. Došunďa pes pal oda o Saul a džalas pal leste. \p \v 26 O Saul džalas pal jekh sera le brehoskri a o David peskre muršenca pal e dujto. O David denašelas sig, hoj les o Saul te na dochudel. Sar imar o Saul peskre muršenca obkľučinelas le David the leskre muršen, hoj len te zalen, \v 27 avľa le Sauloske te phenel jekh leskre muršendar: „Av sigo, bo o Filišťinci avle andro Izrael a občoraren e phuv.“ \v 28 Avke o Saul preačhiľa te denašel pal o David a geľa pro mariben pro Filišťinci. Vašoda pes oda than vičinel „e Skala, kaj pes rozďelinde“. \s1 O David mukel te dživel le Saul \p \v 29 O David odarik geľa het a ľikerelas pes pro verchengre thana andro En-Gedi. \c 24 \p \v 1 Sar o Saul avľa pale andral o mariben le Filišťincenca, phende leske: „O David hino pre pušťa paš o En-Gedi.“ \v 2 Avke o Saul peske iľa 3 000 nekfeder muršen andral calo Izrael a džalas te rodel le David the leskre muršen pro vichodos paš o Skali le Kamzikengre. \p \v 3 O Saul avľa ke bakrengri ohrada paš o drom, kaj sas e jaskiňa. O Saul ode geľa pro budaris. O David peskre muršenca sas dži palal andre jaskiňa. \v 4 O murša phende le Davidoske: „Kada hin oda džives, pal savo tuke phenďa o RAJ: ‚Dava tuke tire ňeprijaťeľis andre tire vasta, hoj leha te keres, so tu kames!‘ “ Avke o David geľa počoral paš o Saul a odčhinďa leske kotor le plašťostar. \p \v 5 Ale paľis le David trapinelas o svedomje vaš oda, so kerďa. \v 6 Peskre muršenge phenďa: „O RAJ man mi chraňinel, hoj te kerav vareso mire rajes, le RAJESKRE pomazimen kraľis. Na thovava pre leste o vast, bo hino le RAJESKRO pomazimen.“ \v 7 Kale lavenca dovakerďa peskre muršenge a na domukľa lenge te džal pro Saul. Paľis o Saul avľa avri andral e jaskiňa a džalas peskre dromeha. \p \v 8 Paľis avľa avri the o David andral e jaskiňa a zvičinďa pro Saul: „Rajeja miro, kraľina!“ Sar o Saul pes visarďa, o David anglal leste banďiľa le mujeha dži e phuv \v 9 a phenďa le Sauloske: „Soske šunes pro lava le manušengre, save phenen, hoj tuke kamav te ubľižinel? \v 10 Adadžives korkoro šaj dikhľal, hoj tut andre jaskiňa o Raj diňa andre mire vasta. Varesave džene mire muršendar pre ma ispidenas, hoj tut te murdarav, ale mange sas vaš tuke pharo a phenďom: ‚Na thovava o vast pre miro raj, bo hino le RAJESKRO pomazimen.‘ \v 11 Ča dikh, dado miro! Ľikerav andro vast o kotor, so odčhinďom tire plašťostar. Odčhinďom tuke les, ale tut na murdarďom. Andre kada šaj dikhes, hoj tut na kamav te murdarel aňi tuke te ubľižinel. Me tut na kerďom ňič, ale tu pre mande džas a kames man te murdarel. \v 12 Mi rozsudzinel o RAJ maškar mande the maškar tute a mi pomsťinel pes tuke o RAJ, vašoda nalačhipen, so mange kerďal. Ale me pre tu na thovava miro vast. \v 13 Avke sar phenel jekh purano prislovje: ‚Ča o nalačhe manuša keren o nalačhe skutki.‘ Vašoda me miro vast pre tu na thovava. \v 14 Pre kaste avľa avri o izraeliko kraľis? Pre kaste džal? Pro mulo rikono? Pre jekh pušum? \v 15 Mi rozsudzinel maškar amende o RAJ, mi phenel, kas amendar hin čačipen. Mi dikhel, mi zaačhel vaš ma a mi cirdel man avri andral tire vasta.“ \p \v 16 Sar o David preačhiľa te vakerel, phučľa lestar o Saul: „Oda čačes hin tiro hangos, David, čhavo miro?“ A chudňa zorales te rovel. \v 17 Paľis phenďa le Davidoske: „Tu sal spravodľiveder sar me, bo presikaďal mange o lačhipen, kajte me tuke kamavas te ubľižinel. \v 18 Adadžives sikaďal, savo lačho sal ke mande. O RAJ man diňa tuke andro vasta, ale tu man na murdarďal. \v 19 Te vareko arakhela peskre ňeprijaťeľis, mukela les ča avke te džal? Mi visarel tuke pale o RAJ oda lačhipen, so mange adadžives presikaďal. \v 20 Akana imar čačes džanav, hoj tu ačheha kraľiske a o izraeliko kraľišagos ela zoralo, sar les tu ľidžaha. \v 21 Vašoda akana de man vera anglo RAJ, hoj na murdareha mira famelija a hoj na khoseha miro nav tele pal e phuv.“ \p \v 22 Avke o David diňa vera le Saul. Paľis o Saul geľa khere a o David peskre muršenca geľa upre pro verchengre thana, kaj pes garuvenas. \c 25 \s1 O Nabal the e Abigajil \p \v 1 Sar o Samuel muľa, zgeľa pes calo Izrael a rovenas pal leste. Parunde les andre leskro kher andre Rama. Paľis o David odarik geľa pre pušťa Paran. \p \v 2 Andre oda foros Maon sas igen barvalo murš, saves sas but khera the maľi pro Karmel. Sas les 3 000 bakre the 1 000 kozi a ipen akor sas andro Karmel, kaj strihinenas leskre bakren. \v 3 Oda murš pes vičinelas Nabal a leskri romňi Abigajil. Oj sas igen goďaver the šukar, ale ov sas igen nalačho the bijileskro ko manuša. Sas potomkos le Kaleboskro. \p \v 4 Sar pes o David pre pušťa došunďa, hoj o Nabal strihinel le bakren, \v 5 bičhaďa deše terne muršen, savenge phenďa: „Džan andro Karmel a den te pozdravinel mandar le Nabal. \v 6 Phenen leske: ‚Mangav tuke savoro nekfeder! Smirom tira famelijake the smirom savoreske, so hin tiro! \v 7 Šunďom, hoj o murša tuke akana strihinen le bakren. Sar sas tire pasťjera paš amende, šoha lenge na kerďam ňič nalačho a ňič lenge na našľiľa, medik sas andro Karmel. \v 8 Phuč tut tire pasťjerendar, on tuke phenena! Mi arakhen kala murša milosť andre tire jakha, bo džan ke tu andro lačho džives. Mangav tut, de varesave dari tire služobňiken the tire čhas le David.‘ “ \p \v 9 Avke o murša gele ko Nabal, phende leske savoro, so lenge phenďa o David, a užarenas. \p \v 10 Androda lenge o Nabal phenďa: „Ko hin o David a ko o čhavo le Izajoskro? Adadžives hin but ajse sluhi, save denašen peskre rajendar. \v 11 Či so? Akana majinav te lel miro maro, paňi the mas, so murdarďom prekal mire murša, save strihinen le bakren, a te del oda le muršenge, pal save aňi na džanav, khatar hine?“ \p \v 12 Avke pes o murša visarde pale ko David a phende leske savoro, so phenďa o Nabal. \v 13 Androda o David phenďa: „Akana dojekh tumendar mi phandel pašal peste e šabľa.“ Avke peske savoredžene a the o David phandle o šabľi. Džanas leha štar šel (400) murša a duj šel (200) ačhile paš o veci. \p \v 14 Ale varesavo sluhas geľa te phenel la Abigajilake, le Nabaloskra romňake: „Dikh, o David bičhaďa le sluhen pal e pušťa, hoj te pozdravinen le Nabal, ale ov pre lende chučiľa avri a dophenďa lenge. \v 15 Ola murša sas ke amende igen lačhe, šoha amenge na kerde ňič nalačho a aňi ňič amenge na našľiľa, sar samas pre maľa, kaj sas the on. \v 16 On amenge sas sar muros a chraňinenas amen pal savore dživesa the rača, medik pašinahas le bakren. \v 17 Vašoda tut mištes rozgondoľin, so kereha, bo e pohroma avel pre amaro raj the pre calo leskro kher. Ale le Nabaloha pes na del te vakerel, bo ov hino igen nalačho manuš.“ \p \v 18 Avke e Abigajil iľa sig duj šel (200) mare, duj cipune gone mol, o mas le pandže bakrendar, dešuefta (17) kili peko zrnos, šel (100) burňika šuke hrozni the duj šel bokeľa le figendar a thoďa oda pro somara. \v 19 Le sluhenge phenďa: „Džan anglal ma a me džava pal tumende.“ Ale peskre romeske le Nabaloske oda na phenďa. \v 20 Sar džalas e Abigajil pro somaris le dromeha, so sas pašal o verchi, arakhľa pes le Davidoha ipen akor, sar džalas tele peskre muršenca pal o verchos. \v 21 O David ipen phenďa: „Čačes zbitočňe chraňinavas savoro, so sas ole muršes pre pušťa, hoj leske ňič te na našľol. Akana vaš o lačhipen mange visarel o nalačhipen. \v 22 O Del man mi marel zorales, te mukava te dživel varekas leskre muršendar dži tosara!“ \p \v 23 Sar e Abigajil dikhľa le David, avľa sig tele pal o somaris. Peľa anglal leste a banďolas dži e phuv. \v 24 Čhiďa pes paš leskre pindre a phenďa: „Prebačin tira služobňičkake, rajeja miro, mi avel e vina pre mande! Domuk mange te prevakerel. Šun man avri! \v 25 Ma ker tuke ňič ole nalačhe muršestar, bo ov hino ajso dilino sar the leskro nav Nabal\f + \fr 25,25 \fr*\ft Oda hin Dilino. \ft*\f* – o diliňipen hin andre leste. Tiri služobňička na dikhľa tire terne muršen, saven bičhaďal. \v 26 Akana, rajeja miro, avke sar dživel o RAJ a avke sar džives tu: O RAJ tuke na domukľa te meľarel pes le rateha, hoj les te murdares a korkoro tut te pomsťines tire ňeprijaťeľenge. Tire ňeprijaťeľa the ola, ko tuke kamen o nalačhipen, mi doperen avke sar the o Nabal. \v 27 Mangav tut, prile mandar kada daros, so tuke anďom. Mi el oda pre chasna tuke the tire muršenge, save džan tuha. \v 28 Odmuk tira služobňičkake, hoj mange domukľom tuha avke te vakerel. O RAJ čačes ačhavela mire rajeske o kher, so ela pro furt, bo ľidžas o maribena le RAJESKRE. Medik dživeha, te na arakhel pes pre tu ňič nalačho. \v 29 Kajte pre tu vareko geľahas, abo kamľahas tut te murdarel, tiro dživipen ela jekhetane olenca, save dživen le RAJEHA, tire Devleha. O dživipen tire ňeprijaťeľengro ela odčhido sar andral o prakos. \v 30 Sar o RAJ imar tuke kerela savoro lačhipen, so tuke phenďa, a ačhavela tut kraľiske upral o Izrael, \v 31 paľis tut na šuneha namištes a na trapineha tut oleha, hoj tut korkoro pomsťinďal tire ňeprijaťeľenge, hoj len murdarďal. Sar o RAJ tuke presikavela o lačhipen, leper tuke pre ma, pre tiri služobňička.“ \p \v 32 O David odphenďa la Abigajilake: „Mi el barardo o RAJ, o Del le Izraeloskro, savo tut bičhaďa adadžives angle ma. \v 33 Av požehňimen vaš tiro goďaveripen, bo adadžives man zľikerďal, hoj man korkoro te na pomsťinav mire ňeprijaťeľenge a te na murdarav ole manušen. \v 34 O RAJ, o Del le Izraeloskro, mange na domukľa, hoj tuke te kerav vareso nalačho. Te na avľalas sigo anglal mande, čačes le Nabaloskre muršendar na ačhilehas ňiko džido dži tosara.“ \p \v 35 Avke o David latar priiľa o daros, savo leske anďa, a phenďa lake: „Dža andro smirom pale khere. Šunďom tut avri a kerava avke, sar phenďal.“ \p \v 36 Sar e Abigajil avľa khere, arakhľa, hoj o Nabal ipen kerelas andre peskro kher hoscina, ajsi sar hin le kraľen. Sas les lačhi dzeka a igen mačiľa. Vašoda leske dži tosara ňič na phenďa, \v 37 ale sar tosara o Nabal strižbisaľiľa, e Abigajil leske phenďa savoro, so pes ačhiľa. Jekhvareste leske o jilo preačhiľa te marel a ačhiľa sar bar. \v 38 Paľis pal o deš džives o RAJ demaďa le Nabal a ov muľa. \p \v 39 Sar pes o David došunďa, hoj o Nabal muľa, phenďa: „Mi el o RAJ barardo, bo ov visarďa pale le Nabaloske vaš oda, hoj mange kerďa ladž, a chudňa o počiňiben vaš peskro binos. Ov zľikerďa peskre služobňikos olestar, hoj te na kerel binos, a visarďa le Nabaloskro nalačhipen pre leskro šero.“ \p Paľis o David bičhaďa manušen ke Abigajil, hoj lake te phenen: „O David peske tut kamel te lel romňake.“ \v 40 O služobňika gele ke Abigajil andro Karmel a phende lake: „Bičhavel amen pal tute o David, bo kamel peske tut te lel romňake.“ \p \v 41 Androda banďiľa dži e phuv a phenďa: „Me som tiri služobňička a som pripravimen te thovel (morel) o pindre mire rajeskre služobňikenge.“ \v 42 Avke e Abigajil sig bešľa pro somaris a the peskre pandže služkenca džalas le Davidoskre sluhenca a ačhiľa le Davidoskri romňi. \p \v 43 O David peske iľa romňake the la Achinoama andral o Jezreel. Soduj ačhile leskre romňija. \v 44 O Saul diňa peskra čha la Mikal, savi sas le Davidoskri romňi, le Paltioske, le Lajišoskre čhaske, savo sas andral o Galim. \c 26 \s1 O David pale mukel te dživel le Saul \p \v 1 Varesave manuša andral e pušťa Zif avle ko Saul andre Gibea a phende leske: „O David pes garuvel pro brehos Chachila paš e pušťa Ješimon.“ \p \v 2 Avke o Saul geľa pre pušťa Zif. Džanas leha 3 000 avrikidle Izraeliti, hoj te roden le David. \v 3 O Saul peske kerďa taboris pro brehos Chachila, paš o drom paš e pušťa Ješimon. O David pes ľikerelas pre pušťa; sar pes došunďa, hoj o Saul avľa pal leste, \v 4 bičhaďa le muršen, hoj te džan te dikhel, či čačes hin ode o Saul. \p \v 5 Paľis o David geľa pre oda than, kaj sas le Sauloskro taboris. Dikhľa o than, kaj pašľolas o Saul the o veľiťeľis le slugaďengro o Abner, o čhavo le Neroskro. O Saul pašľolas maškar o taboris a o murša pašal leste. \p \v 6 Akor o David phučľa le Achimelechostar, savo sas Chetitos, the le Abišajostar, savo sas o phral le Joaboskro a o čhavo la Cerujakro: „Ko manca avela tele paš o Saul andro taboris?“ \p O Abišaj phenďa: „Me džava tuha!“ \p \v 7 Avke o David the o Abišaj gele rači andro taboris a ode dikhle le Saul, sar peske pašľol a sovel. E kopija leste sas ispidľi andre phuv pašes paš o šero a o Abner the o murša pašľonas pašal leste. \p \v 8 O Abišaj phenďa le Davidoske: „O Del tuke adadžives diňa tire ňeprijaťeľis andre tire vasta. Domuk mange, hoj les jekha ranaha te predemavav la kopijaha ke phuv. A dujtovar aňi na mušinava te demel!“ \p \v 9 Ale o David leske odphenďa: „Ma murdar les! Bo ko šaj thovel o vast pre le RAJESKRO pomazimen a šaj ačhel bi e vina?“ \v 10 A o David mek phenďa: „Avke sar dživel o RAJ, ča o RAJ ada šaj kerel. Či imar merela pro phuripen avke sar sako, abo džala andro mariben a ode merela. \v 11 Mi chraňinel man o RAJ, hoj te thovav o vast pre leskro pomazimen. Le akana leskri kopija, so hiňi paš leskro šero, the o džbanos le paňeha a av džas het!“ \v 12 O David iľa o džbanos the e kopija, so sas le Sauloste paš o šero, a gele het. Ňiko ňič na dikhľa a ňiko pal oda aňi na džanelas. Savore sovenas, bo o RAJ pre lende mukľa zoralo soviben. \p \v 13 Paľis pregeľa o David pre dujto sera ola dolinakri a zaačhiľa dži upre pro verchos dur lendar. \v 14 Vičinďa pro murša le Sauloskre the pro Abner: „Abner! Odpheneha mange?“ \p „Ko sal, hoj vičines pro kraľis?“ phučľa o Abner. \p \v 15 O David leske odphenďa: „Či na sal tu oda nekbareder murš andro Izrael? Soske na stražinehas tire rajes, tire kraľis? Vareko sas andro taboris, hoj te murdarel tire rajes, le kraľis. \v 16 Oda, so kerďal, nane mištes. Avke sar dživel o RAJ, tu the tire murša tumenge zaslužinen te merel, bo na stražinenas tumare rajes, le RAJESKRE pomazimen kraľis. Ča dikh! Kaj hiňi le kraľiskri kopija the o džbanos le paňeha, so sas leste paš o šero?“ \p \v 17 O Saul sprindžarďa le David pal o hangos a phučľa lestar: „Sal oda tu, David, čhavo miro?“ \p Ov odphenďa: „He, rajeja, kraľina miro! \v 18 Soske miro raj džal pre peskro služobňikos? So kerďom ajso nalačho? Sostar man obviňines? \v 19 Akana mangav tut, rajeja, kraľina miro, šun peskre služobňikos! Te oda sas o RAJ, ko tut kerďa upre pre ma, akor mi prilel e voňavo obeta, ale te oda sas o manuša, mi en prekošle anglo RAJ! Bo on man čhide avri andral e phuv le RAJESKRI, andre ajsi phuv, kaj šaj lašarav ča avre devlen! \v 20 Mangav tut, ma domuk, hoj miro rat te el avričhordo pre phuv dur le RAJESTAR! Bo so avľa o izraeliko kraľis te rodel jekh pušumori, avke sar vareko rodel jarabica pro verchi?“ \p \v 21 O Saul phenďa: „Kerďom binos. Av pale, David, čhavo miro! Na kerava tut ňič, bo adadžives dikhľom, hoj man mukľal te dživel. Čačes somas sar dilino a kerďom igen bari chiba.“ \p \v 22 „Kade hiňi le kraľiskri kopija!“ odphenďa leske o David. „Mi avel vareko le terne muršendar la te lel. \v 23 O RAJ visarela dojekheske vaš leskro spravodľišagos the pačivaľiben. Ov adadžives mange tut diňa andre mire vasta, ale me na kamľom te hazdel o vast pre le RAJESKRO pomazimen kraľis. \v 24 Ajso vzacno sar mange sas adadžives tiro dživipen, ajso vzacno mi el the miro dživipen anglo RAJ a mi zachraňinel man andral dojekh pharipen.“ \p \v 25 O Saul phenďa le Davidoske: „Av požehňimen, David, čhavo miro! Savoro, so chudeha te kerel, tuke čačes avela avri!“ \p Paľis o David geľa peskre dromeha a o Saul geľa khere. \c 27 \s1 O David denašel ko kraľis Achiš \p \v 1 O David peske phenďa: „Jekhvar man o Saul čačes kade šaj murdarel, vašoda nekfeder ela, te denašava andre filišťiňiko phuv. Paľis man šaj rodel o Saul pal caľi izraeliko phuv, ale me leske denašava andral o vasta.“ \p \v 2 Avke o David geľa peskre šov šel (600) muršenca ko Gatsko kraľis Achiš, ko čhavo le Maochoskro. \v 3 O David the leskre murša ačhile te bešel andro Gat ko Achiš peskre famelijenca. Le Davidoha sas soduj leskre romňija, e Achinoama andral o Jezreel the e Abigajil andral o Karmel, savi sas leskri romňi pal o Nabal. \v 4 Sar le Sauloske phende, hoj o David denašľa andro Gat, preačhiľa les te rodel. \p \v 5 O David phenďa le Achišoske: „Te arakhľom milosť andre tire jakha, de man than andre jekh cikno gavoro, hoj ode te bešav. Tiro služobňikos na mušinel te bešel paš tu andre tiro foros.“ \p \v 6 Andre oda džives diňa o Achiš le Davidoske o foros Ciklag. Vašoda hino dži adadžives o Ciklag le judske kraľengro. \v 7 O David bešelas andre filišťiňiko phuv berš the štar čhon. \s1 O David džal pro mariben andro Negev \p \v 8 O David peskre muršenca džalas pro mariben pro Gešurčana, Gizriti the pro Amaleka, save čirleder bešenas andro phuva, prekal save pes džalas andro Šur the andro Egipt. \v 9 Sar o David džalas andre ola phuva, na mukelas aňi muršes aňi džuvľa te dživel. Lelas lenge le bakren, le gurumňen, le somaren, le ťaven a the lengre gada a paľis džalas pale andro Achiš. \p \v 10 Sar o Achiš phučelas: „Pre kaste adadžives sanas pro mariben?“ \p O David odphenelas: „Samas andre pušťa Negev andre judsko phuv,“ abo: „Samas andre phuv le Jerachmeelengri andro Negev,“ abo: „Samas andro Negev andre phuv le Kenitengri.“ \v 11 O David murdarelas dojekhe muršes the džuvľa, hoj ňiko lendar te na džal pale andro foros Gat a te na phenel avri, so o David the leskre murša čačes kerenas. Kada hin oda, so kerelas o David prekal calo časos, sar bešelas andre filišťiňiko phuv. \v 12 O Achiš pačalas le Davidoske, bo peske gondoľinelas: „O David ela čačes miro služobňikos pro furt, bo o Izraeliti les imar našťi avri ačhen.“ \c 28 \p \v 1 Andre oda časos o Filišťinci zvičinde peskre slugaďen pro mariben pro Izraeliti. O Achiš phenďa le Davidoske: „Pačav, hoj achaľos, hoj tu tire muršenca manca mušinen te avel andro mariben.“ \p \v 2 O David le Achišoske odphenďa: „Tu korkoro akana dikheha, so tiro služobňikos dokazinel te kerel!“ \p „Igen mištes,“ phenďa o Achiš le Davidoske. „Kerav tutar miro ochrancas pre calo dživipen.“ \s1 O Saul andro En-Dor \p \v 3 O Samuel muľa a calo Izrael pal leste rovelas. Parunde les andre leskro foros Rama. O Saul tradňa avri andral odi phuv savore vrašcen the olen, ko privičinenas le mulen. \p \v 4 Sar pes o Filišťinci zgele, kerde peske taboris paš o Šunem. O Saul diňa te zvičinel calo Izrael a kerde peske taboris paš o brehos Gilboa. \v 5 Sar o Saul dikhľa e armada le Filišťincengri, predaranďiľa a o jilo leske chudňa zorales te marel. \v 6 O Saul phučelas le RAJESTAR, so te kerel, ale ov leske na odphenelas aňi andro sune, aňi prekal o Urim the Tumim\f + \fr 28,6 \fr*\ft Oda hin: le rašajengre losi.\ft*\f*, aňi prekal o proroka. \v 7 Vašoda o Saul phenďa peskre služobňikenge: „Arakhen mange varesava džuvľa, savi privičinel le mulen. Me džava ke late a latar phučava.“ \p „Jekh ajsi džuvľi hiňi andro En-Dor,“ phende leske leskre služobňika. \p \v 8 O Saul pes preurďa andre aver gada, hoj les te na prindžarel, a geľa rači duje peskre muršenca ke odi džuvľi. Phenďa lake: „Privičin mange jekhe mules. Privičin mange oles, kas tuke phenava.“ \p \v 9 E džuvľi leske odphenďa: „Tu mištes džanes, so kerďa o kraľis o Saul, hoj tradňa avri andral e phuv le vrašcen the olen, save privičinenas le mulen. Soske man kames te chudel avri? Kames, hoj te merav?“ \p \v 10 Avke lake o Saul iľa vera pro RAJ: „Avke sar dživel o RAJ, na ačhela pes tuke ňič nalačho vaš ada.“ \p \v 11 E džuvľi lestar phučľa: „Kas tuke te vičinav avri?“ \p „Vičin mange avri le Samuel,“ ov odphenďa. \p \v 12 Sar e džuvľi dikhľa le Samuel, zorales vičinďa a phenďa le Sauloske: „Soske manca thoďal avri? Se tu sal o Saul!“ \p \v 13 „Ma dara tut!“ phenďa lake o kraľis. „So dikhes?“ \p „Dikhav varesave duchos te avel upre andral e phuv,“ phenďa e džuvľi. \p \v 14 „Sar dičhol avri?“ phučľa latar. \p Oj odphenďa: „Avel upre varesavo phuro murš zaučhardo andro plašťos.“ \p O Saul sprindžarďa, hoj oda hin o Samuel, a banďiľa anglal leste dži e phuv. \p \v 15 O Samuel phenďa le Sauloske: „Soske man na des smirom a vičines man kade upre?“ \p „Som andro baro pharipen,“ odphenďa o Saul. „O Filišťinci pre ma aven pro mariben, o Del pes mandar visarďa a na odphenel mange aňi prekal o proroka aňi prekal o sune. Vičinďom tut, hoj mange te phenes, so te kerel.“ \p \v 16 Ale o Samuel leske odphenďa: „Soske phučes mandar, te o RAJ korkoro pes tutar visarďa a ačhiľa tiro ňeprijaťeľis? \v 17 O RAJ kerďa ča oda, so prekal mande imar anglal phenďa. Cirdňa tuke avri o kraľišagos andral o vasta a diňa les avre Izraelitaske le Davidoske. \v 18 Bo na šunďal le RAJES a na kerďal le Amalekenca pal leskri choľi savoro, so tutar o RAJ kamelas, a vašoda tuha akana kada kerel. \v 19 Tut the calo Izrael dela andro vasta le Filišťincenge a tu the tire čhave avena tajsa kade, kaj som me. O RAJ dela the le izraelike slugaďen andro vasta le Filišťincenge.“ \p \v 20 Jekhvareste o Saul, ajso savo sas učo, avke the peľa pre phuv, bo oda, so leske phenďa o Samuel, les igen daraďa avri. Na sas les zor, bo na chaľa ňič calo džives the caľi rat. \v 21 Sar odi džuvľi dikhľa, hoj o Saul igen predaranďiľa, avľa paš leste a phenďa leske: „Dikh, tiri služobňička tut šunďa, a kajte mange džalas pal o dživipen, kerďom, so mange phenďal. \v 22 Akana šun the tu tira služobňička. Anava tuke kotor maro, hoj te chas a te aves zoralo te džal pale pro drom.“ \p \v 23 Ov na kamelas a phenďa: „Na kamav te chal!“ \p Ale leskre služobňika the odi džuvľi pre leste na preačhenas te ispidel, medik len na šunďa. Paľis ušťiľa pal e phuv a bešľa peske pro hadžos. \p \v 24 Ola džuvľa sas khere thuľi gurumňori. Takoj la iľa a murdarďa. Paľis iľa o aro, zaušanďa o chumer a pekľa o mare bi o kvasos. \v 25 Diňa oda le Sauloske the leskre služobňikenge. Sar dochale, ušťile a mek odi rat gele het. \c 29 \s1 O Filišťinci bičhaven le David het \p \v 1 O Filišťinci zvičinde savore peskre slugaďen andro Afek, medik o Izraeliti peske kerde taboris paš o prameňis andro Jezreel. \v 2 O filišťiňika vodci džanas peskre slugaďenca andro partiji po šel (100) the po ezeros (1 000) a o David peskre muršenca džalas pal lende jekhetane le Achišoha. \v 3 O filišťiňika veľiťeľa phučle: „So ade keren kala Hebreja?“ \p O Achiš lenge odphenďa: „Se oda hin o David, o služobňikos le kraľiskro le Sauloskro andral o Izrael, savo hino imar buter sar berš manca. Akorestar, sar avľa ke ma, dži adadžives na arakhľom ňič nalačho pre leste.“ \p \v 4 Ale o filišťiňika veľiťeľa choľisaľile pro Achiš a phende leske: „Bičhav kale muršes het. Mi džal pale pro than, so les diňal. Te na avel amenca pro mariben, bo sar pes maraha, šaj pes visarel pre amende. Se soha ela buter pre dzeka peskre rajeske, te na oleha, hoj leske dela amare odčhimen šere? \v 5 Nane ov oda David, pal savo pes giľavelas paš o kheľiben, hoj o Saul murdarďa peskre ezeren, ale o David peskre deš ezeren?“ \p \v 6 O Achiš vičinďa le David a phenďa leske: „Avke sar dživel o RAJ, čačes sal pačivalo manuš a uľomas rado, te manca phirďalas andro maribena. Ole dživesestar, kanastar ke ma avľal, pre tu dži adadžives na arakhľom ňič nalačho. Ale le vodcenge na sal pre dzeka. \v 7 Vašoda visar tut pale a dža andro smirom. Ma ker ňič, so nane pre dzeka le filišťiňike vodcenge.“ \p \v 8 „So ajso kerďom, hoj našťi džav andro mariben pro ňeprijaťeľa mire rajeskre the kraľiskre?“ phučľa o David le Achišostar. „So šaj phenes pre ma, pre tiro služobňikos, akorestar, sar tuke chudňom te služinel, dži adadžives?“ \p \v 9 O Achiš leske odphenďa: „Me džanav. Se sal mange pre dzeka sar le Devleskro aňjelos. Ale o filišťiňika vodci phende: ‚Našťi džas amenca pro mariben.‘ \v 10 Vašoda ušťi tajsa sigeder, sar vidňisaľola, a dža het the tu the tire rajeskre služobňika.“ \p \v 11 Avke o David peskre muršenca sig tosara ušťile a gele pale andre filišťiňiko phuv. Ale o Filišťinci džanas andro Jezreel. \c 30 \s1 O David dochudel savoro pale le Amalekendar \p \v 1 Pro trito džives o David doavľa peskre muršenca andro Ciklag. Ale medik sas het, avle o Amaleka pro mariben andro Negev the andro Ciklag; o foros Ciklag domarde a labarde avri. \v 2 Zaile odarik le džuvľen the savoren, ko ode sas, le ternen the le phuren. Ňikas lendar na murdarde, ča len ile het a gele peskre dromeha. \p \v 3 Sar avľa o David peskre muršenca andro Ciklag, dikhľa, hoj hino avrilabardo a hoj o Amaleka ľigende het lengre romňijen, čhaven the čhajen. \v 4 O David the o murša, save leha sas, chudle zorales te rovel a rovenas ajci, hoj len imar aňi na sas buter zor te rovel. \v 5 Zaile the le Davidoskre soduje romňijen: La Achinoama andral o Jezreel the la Abigajil andral o Karmel, la romňa pal o Nabal. \v 6 O David pes prekal ada dochudňa andro baro pharipen, bo leskre murša peske vakerenas pal oda, hoj les kamen te murdaren le barenca. Dojekheske lendar sas pharo andro jilo pal peskre čhave. Ale o David arakhľa zor andro RAJ, peskro Del. \p \v 7 O David phenďa le rašaske le Ebjataroske, le Achimelechoskre čhaske: „An mange o efodos!“ Avke leske les o Ebjatar anďa \v 8 a o David phučelas le RAJESTAR: „Šaj džav pal ola živaňa, so amen občorarde? Dochudava len?“ \p O RAJ odphenďa: „He, dža pal lende, dochudeha len a zachraňineha savoren, kas tuke zaile.“ \p \v 9 Avke o David geľa šov šel (600) muršenca, save leha džanas. Sar dogele paš o paňi Besor, varesave lendar ode zaačhile. \v 10 O David džalas dureder pal o Amaleka ča štar šel (400) muršenca a duj šel murša ode ačhile, bo na birinenas te džal dureder prekal o paňi Besor. \p \v 11 Pre maľa arakhle varesave Egipťanos a ande les ko David. Dine les maro, paňi, \v 12 kotor bokeľi le figendar the duj konarica šuke hrozni. Sar chaľa, takoj avľa ke peste, bo imar trin džives the trin rača ňič na chaľa aňi na piľa. \p \v 13 O David lestar phučľa: „Ko hin tiro raj? Khatar sal?“ \p Ov leske odphenďa: „Som andral o Egipt, som otrokos jekhe Amalekoskro. Sar anglo trin džives nasvaľiľom, miro raj man mukľa kade. \v 14 Džahas pro maribena andre phuv le Kereťanengri pro juhos andre Judsko the andre phuv le Kaleboskri a zlabarďam avri o foros Ciklag.“ \p \v 15 „Šaj man ľidžas ke ola slugaďa?“ phučľa lestar o David. \p Ov leske odphenďa: „Le vera pro Del, hoj man na murdareha a na deha man andro vasta mire rajeske. Paľis tut ke odi partija ľidžava.“ \p \v 16 Avke les ľigenďa ode. Sar avle ode, o Amaleka sas rozčhide pal calo oda than. Chanas, pijenas a mulatinenas, bo peske zaile but veci andral e filišťiňiko the andral e judsko phuv. \v 17 O David len murdarelas tosarastar dži rači pre aver džives. Ňiko lendar na denašľa, ča štar šel (400) terne murša, save bešle pro ťavi a denašle het. \v 18 O David zachraňinďa savoro, so o Amaleka zaile, a the peskre duje romňijen. \v 19 Ňiko lendar na chibaľinelas; aňi o terne aňi o phure, aňi o muršora aňi o čhajora. O David dochudňa pale savoro, so lenge o Amaleka zaile. \v 20 O David iľa savore bakren the gurumňen. A ola, save tradenas o stados anglal leste, phenenas: „Kada hin le Davidoskri korisť!“ \p \v 21 Paľis o David avľa ke ola duj šel (200) murša, save sas ajse strapimen, hoj leha na birinenas dureder te džal, a saven mukľa paš o paňi Besor. On avle anglo David the anglal leskre murša, hoj pes lenca te arakhen. Sar o David doavľa paš lende, phučľa lendar, sar lenge sas. \v 22 Ale savore nalačhe the nagoďaver murša, save džanas le Davidoha, phende: „Ola, ko na avle amenca, na chudena ňič olestar, so peske zaiľam. Ale sako chudela pale ča peskra romňa the peskre čhaven. Mi len peske len a mi džan het!“ \p \v 23 Ale o David phenďa: „Phralale mire, ma keren avke oleha, so amenge o RAJ diňa. Ov amen zachraňinďa a diňa amenge andro vasta le živaňen, save pre amende avle. \v 24 Amen tumen našťi šunas andre kadi veca. Bo ajso kotor, savo chudela oda, ko avľa andro mariben, chudela the oda, ko ačhiľa te stražinel o veci. Savore chudena jednakones.“ \v 25 Akorestar oda avke the kerenas. O David kerďa olestar zakonos, so pes doľikerel andro Izrael dži adadžives. \p \v 26 Sar avľa o David andro Ciklag, bičhaďa olestar, so peske zaile, le judske vodcenge, so sas leskre prijaťeľa. Diňa lenge te phenel: „Bičhavav tumenge o daros olestar, so peske zaiľam le RAJESKRE ňeprijaťeľendar.“ \v 27 Bičhaďa oda olenge, ko bešen andro fori Betel, Ramot-Negev, Jatir, \v 28 Aroer, Sifmot, Eštemoa \v 29 the Rachal; bičhaďa oda the olenge, ko bešenas andro fori le Jerachmeelengre the le Kenitengre \v 30 a the olenge, save bešenas andro fori Chorma, Bor-Ašan, Atach \v 31 the Hebron. O David oda bičhaďa pre savore thana, pre save phirelas peskre muršenca. \c 31 \s1 O meriben le Sauloskro the leskre čhavengro \p \v 1 O Filišťinci pes marenas le Izraelitenca. O Izraeliti lendar denašle a but lendar sas murdarde pro verchos Gilboa. \v 2 O Filišťinci denašenas pal o Saul the pal leskre čhave a murdarde le Jonatan, le Abinadab the le Malki-Šua. \v 3 O mariben pašal o Saul zoraľolas a dochudle les o lukostrelci. Ľivinde les a zorales les dukhade. \p \v 4 Avke o Saul phenďa peskre zbrojnošiske: „Cirde avri e šabľa a murdar man sigeder, sar avena ola naobrezimen, hoj man te na predemen a te na keren mange ladž.“ \p Ale leskro zbrojnošis oda na kamelas te kerel, bo igen daralas. Avke o Saul iľa peskri šabľa a čhiďa pes pre late. \v 5 Sar o sluhas dikhľa, hoj o Saul hino mulo, the ov pes čhiďa pre šabľa a muľa leha. \v 6 Avke andre oda džives mule jekhetane o Saul, leskre trin čhave, leskro zbrojnošis the savore leskre murša. \p \v 7 Sar dikhle o Izraeliti pre dujto sera la dolinakri Jezreel the pro vichodos le Jordanoskro, hoj o Izraeliti pes rozdenašle a hoj o Saul the leskre čhave mule, the on denašle a omukle peskre fori. Avke o Filišťinci avle a zaile peske ola fori. \p \v 8 Pre aver džives pal o mariben o Filišťinci avle te občorel olen, save sas mule, a arakhle ode le Saul the leskre trine čhaven pro verchos Gilboa. \v 9 Le Sauloske odčhinde o šero, ile leske e vizbroj a dine oda te hordinel pal e filišťiňiko phuv. Kada hiros dine te džanel andro chramos lengre modlengro the maškar o nipi. \v 10 Le Sauloskri vizbroj thode andro chramos la Aštartakro a leskro ťelos figinde pro muros le foroskro Bet-Šan. \p \v 11 Sar pes o manuša andral o Jabeš-Gilead došunde, so o Filišťinci kerde le Sauloha, \v 12 džanas savore zorale murša caľi rat andro Bet-Šan, hoj pal o muros le foroskro te len tele o ťelos le Sauloskro the o ťela leskre čhavengre. Sar avle andro Jabeš, o ťela labarde, \v 13 lengre kokala thode andro hrobos tel o stromos tamariška paš o Jabeš a efta džives pes poscinenas.