\id REV - Rikbaktsa NT -Brazil 2011 (DBL -2013) \h Apokaripisi \toc1 Deus mytsotyspykwaha Suão bo nitsaso \toc2 Apokaripisi \toc3 Ap \mt1 Deus mytsotyspykwaha Suão bo nitsaso \ip Suão Sesus zinymyrykyta nitsaikbata, sakyriukrẽnikitsa hurukwy eze niapykyryk. Itsikzikdihi Patamos inarokota anaeze niapykyryk. Deus aiba eze hawa mynakara Suão bo ziwatawy. Iwaze ana zinyze hi ziwatahaka. Deus Suão ziapewywy iwatsahi katsa kino niwatihi tanymyryky. \c 1 \p \v 1 Hawa ha ty Deus Sesus Kiristu bo nitsaso. Aibani hawa maha humo kino Sesus Kiristu bo nitsaso. Tapara mybarawy ezektsa batu siwabyhy. Iwaze hi Sesus Kiristu ana harere humo hi tatsumuẽhĩtsitsa pe niy. Iwaze bijoikpe iknykta Deus tsumuẽhĩtsa, Suão bo izipeha, atahi iharere ibo nitsasoko. Bijoikpe iknykta Deus tsumuẽhĩtsa Suão bo itsotyspykwaha ziny. \v 2 Nanabyi zinyky, nanabyi ziwabyky anahi papeu humo Suão ziwatahaka. \p — Sesus nikaranaha ty ana hi Deus harere baba — niy. \p \v 3 — Atakta papeu iwatahaha ty myzubaha bo opykani motsasoko tsakurẽta hỹ. Asaktsa ipapeu iwatahaha ty piwabynahaze sakurẽtsa hỹ. Ataharere bo hyỹ maha zeka sakurẽtsa. Aiba eze zuba iwatahaha atsawatu my. Iwa — niy. \s1 Sesus tuktsa mynauzuzukbanahaze Deus harere piwabynaha sibo Deus soho piwatahaka. \p \v 4 Utakta Suão. Asia ezektsa sete sihudikhudikwy bo piwatahaka. Sesus tuktsa mynauzuzukbanahaze iharere piwabynaha ahabo piwatahaka. Ahatsyhyryze Deus bo ikpamykysokoze ipe iky: \p — O Deus myzo ikia koikny baktatu aibani zuba tsimyziksizo ahyrytsa bo. Tysipokzitsiziuku iwatsahi batu paikpa mytsaty mykaranaha ahumo sispirikporẽtsa moziknaha. Sete hyrikosotsa niwatihi Deus dyhywy iokeryk maha ikiahatsa niwatihi astsatu Deus hyrytsa bo tsimahaktsa! — my. Iwa my. \p \v 5 Sesus Kiristu niwatihi! Atahi pahapokzitsiziuku, ihumo ahaspirikporẽtsa tsimoziknaha. Atakta wasani zinybata tu ana kino motsasoko. Atahi tapara inahyrizikpota atatuzo, ba zikyrikosokdazo. Atahi abazubata. Ustsa pehakatsa iharere bo zuba hyỹ mykaranaha. \p Atahi myhumo tsimypokzitsiukrẽta. Atahi mysapyzeky nihyrikosokda, mysapyzeky taspubaba zipuku. Ihyrikosokdawy humo mysapybyriwy Deus nimyokzohik nispiriktsokda abaka mysapyrẽtsa tsimoziknaha iwaze isapybara ty ka abaka awatutaha. \v 6 Kiristu hi: \p — Ikiahatsaktsa Deus kazo tsipitsumuẽhĩnaha, asa watsa Deus wahoro zubata eze ziknapamykysonahatsa. Ikiahatsa Deus tyryktsa tsimaha iwatahi pahapehaka hỹ, ikiahatsa ituk tsipitsumuẽhĩnaha — niy. Iwatsahi Sesus Kiristu pe: \p — O Sesus Kiristu ikia azo bo tsimymyoktyhyk ikia zuba myhyrizikwani ba hawa tohi zasukninaha, ikia zuba tsamysapyrẽta awahi tsimynakara — tsimaha. Siwatahaktsa kytsa! \p \v 7 Tsimykozonaha! Sesus bijoikpe satata ikny mynasik. Myzubaha pinynaha. Ibezetsitsa kino niwatihi ibo mokozonaha. Myzubaha ibo mokozonahaze sisukatsihikrẽtsa mopuziukunaha. Iwa. \p \v 8 Sesus ipe niy: \p — Utakta koikny baktatu. Utahi nanabyi ikzukniki ba hawa tohi ziksukninaha. Nanabyi isuknihibabyize kino niwata tu. Aiba mybarawy mopykze kino nawa tatu myziksizo — niy. Iwa hỹ. \s1 Suão tatsotospykwaha eze Sesus ziny. \p \v 9 Kyze uta Suão. Ikiahatsa Sesus humo ahaspirikporẽtsa iwatahi utakta ahaziky my. Ahatukta my ikiahatsa watsa hawa Sesus mynazihikiknaha humo zuba hyỹ mynakara. Ahawata sinini mynakara ana humo kino kapunihikrẽta ikyzik, Sesus abazubatsa mysipehaze uta niwatihi ituk mysipeha. Ipokzitsiwy humo kytsa piksukyrykynaha. Iwatsahi uta tsikzikdihi Paratõs inarokota bo zikoktyhyryknaha. Kytsa Sesus harere bo hyỹ zikahabyitsa hi zikoktyhyryknaha. Sesus harere iktsasoko naha humo hi zikoktyhyryknaha. Deus harere wasaniha iktsasokonaha humo hi ziksukyrykynaha. \p \v 10 Domiko eze Sesus inahyrizikpo mytsaty tsimykaranahaze Deus hyrikoso katuk mynapykyk. Deus hyrikoso katuk mopykyrykta tu ihumo hi tisopykziurẽta ziwabyky. Iaksoho opykaniha kasukpe baze iwaby porawy suka waha my iwaby. \v 11 Iaksoho kape nikara: \p — Hawa ha bo tsimykozo naha bo papeu humo tsipiwatahaka. Ana papeu ty Sesus tuktsa bo tyziskarenaha, asaktsa Asia ezektsa bo my. Sesus tuktsa inazuzukbanahaze Deus harere piwabynaha papeu iwatahaha ty sibo hi nyny tsimy. Asaktsa Sesus tuktsa Epeso ezektsa bo, Esmirina ezektsa bo. Perekamo ezektsa bo, Tiatira ezektsa bo, Saradis ezektsa bo, Piradepija ezektsa bo, Raodisija ezektsa bo iwatsa bo Asia sete tapapeu iwatahaha ty sibo tyziskarenaha — iaksoho niy. \p \v 12 Kyze kasukpe bo iktsa iky, aty ja kape niy tawy iktsa iky. Iwaze sete rika wakatsa bo iktsa iky. Rikatsa suk ouro niy. \p \v 13 Sitazahara eze maku wata niriktohoko. Tisukzezerẽta ipyrysukpetsa buruk niy. Izikwoekaĩwy wata ouro ty hi. Tapaopuke buruk haĩ niy. \p \v 14 Tsiharadibarazarẽta mazori hyrity waha. Nebe waha. Ihyriziktsa eze izo inapok naha iwaze niapykyryk. \p \v 15 Ipyrytsa simiokbyitsa barõse niy tapara izo bo pioktsoknahaze tsikakarẽta ky wa. Iaksoho ihiridawy ykpyri waha. \p \v 16 Tapanuryk taba tatsipyk eze sete byrisoiktsa nisibykyk. Sokorotsapu wata isake buruk izoik niy. Petok zohota. Iok humo haramwe tokbaha niyzik tawa niukuru. \p \v 17 Ibo ikozoze, iokeryk iknaraha, ikumuza tawata ikyzik. Iwaze tapanuryk taba tatsyhyrype ty kahumo paik niytahi: \p — Apyby byihu ja! Utakta koikny baktatu my. Nanabyi isuknihibabyize nawa tatu. Kawahi nawa tatu. \v 18 Tapara ikumuzaspyk abaka kawahi hawa tohi kasuknihukbyita mynapykyryk. Mybarawy ezektsa mohyrikosokdanahaze kahumo isapyha eze mopykyryknaha, isapy ykarawy bo maha, kahumo ahabo mysipehaka. \v 19 Iwaze amy tsipinynaha ana hi tsiwatahakta! Kyze hawaha abo motsaso. Tsizubarẽna abo piwatawy ana hi tsiwatahakta! \p \v 20 Hawa ha ty tsihokdaharẽnaha zeka abo motsasoziuku. Kapanuryktabatsaktsa sete byrisoiktsa maha. Sete rikatsa, Sesus tuktsa watsa maha. Ana bo hi iktsa tsikyze hawa ha ty tsihokdaharẽna zeka abo piwatawy. Ana humo kino pahyrinymyry. Rikatsa Sesus tuktsa watsa maha. Asaktsa siuzuzukwy waha kaharere piwabynaha asahi sete hudikhudikwytsa Asia eze tu maha. Byrisoiktsa sete bijoikpe iknyktsa Deus tsumuẽhĩtsa watsa maha. Asaktsa Sesus tuktsa nisipokzitsiziukunaha — niy. Iwa atakta kasukpe baze nipamykysoko atahi Sesus nikara. Kabo nitsasoko hỹ. \c 2 \s1 Deus soho Sesus tuktsa bo asaktsa Epeso eze mynakykpykyknaha. \p \v 1 Sesus hi: \p — Uta tsiwataha Sesus tuktsa Epeso ezektsa myspirikpokotsa bo tsimy. Ipe tsimy: \p “Uta hi Sesus byrisoiktsa ty kapanuryk taba sete ahatsa ty paik ikykarata”. Sete rikatsa suk tazahara buruk pitabaka. Rikatsa suk eze ouro ty suknihitsa. \v 2 Utakta kapehawy ipe my: \p “Utakta ahanyba hỹ. Hawa tarabajaziu tsikykaranaha humo botu iktsa iky. Hawa tsimyzurukunaha humo ana kino ahanyba. Kahumo sinini tsikykaranahaze ahapunihikrẽtsa tsikyziknaha. Kytsa simysapybyitsa nikaranaha batu ahakparawy. Asaktsa ahabo zumunahaze tihi katsaktsa Deus wasaniha makzohotsa zispihikbatakanaha. Simyspihikbatanikitsa soho ikiahatsa sakzohotsa ja tsikaha. Siharere humo batu ahaspirikpo asaktsa zahaspihikbatakanahatsa iwatsahi ahamytsatyhaĩrẽtsa. \v 3 Kytsa kaharere bo yhỹ ahabyitsa mykaranaha sispirikpobyitsa tu pahasukyrykynahaze ikiahatsa ahakubyrisorokrẽtsa ziknakaranaha. Sihumo batu ahasukatsihik kahumo sinini tsikykaranaha. \p \v 4 Iwa tsikykaranaha. Iwatsa tu kahumo tsikaeni zuba ahamypokzitsi anasoho humo mopamykysoko. Tapara kahumo tsimyspirikponahaze kahumo ahamypokzitsirẽtsa. Abaka batu kapokzi tsikaeni zuba ahamypokzitsi. Batu wasani zikaha. \v 5 Hawa ahasopyk mytsatytaha! Hawa tsipiksapybyrikinaha awatutaha! Hawa tapara kahumo tsikykaranaha atsawatuzoktaha! Ahasopyk ty tymoewy byizeka ahabo mozumuze aharika isapyrẽnikia piakse. Ustsa rika ahasapyekze piakse. Ikiahatsa kasohotsitsabyitsa tsimoziknaha, ustsa kytsa mysiwatawy asaktsa kasohotsitsa moziknaha ahasapyekze piaksenaha. \p \v 6 Ikiahatsa Nikorai harere batu ahakparawy uta niwatihi iharere batu kakparawy. Asaktsa Nikorai tuktsa hawa ty mykaranaha batu ahakparawy tsimaha, uta niwatihi hawa ty mykaranaha batu kakparawy. \p \v 7 Aty Deus hyrikoso harere piwaby tsihikik zeka atakta piwabytokto. Hawa ha ty Deus hyrikoso Sesus tuktsa bo maha piwabytoktonaha! Asaktsa kaharere bo hyỹ mynakaranaha. Kahyrikoso humo sipunihikrẽtsa moziknaha wihara ty sibo nyny my. Hwi Deus ziparikik tasapy eze tu tawahi ba iharaparahuk. Ana wihara humo, Deus tuk tsimynapykyryknaha. Aty wihara pezuk zeka ba zikara. Anawahi katuk ahawahi tsimynapykyryknaha isapyrẽnikia ty ahabo nyny my” — niy. Atakta kasukpe baze niy atahi: \p — Kaharere tsipiwataha — kape niy. \p Iwa kapehawy Epeso ezektsa myspirikpokotsa bo my niy. \s1 Deus soho Sesus tuktsa bo asaktsa Esmirina eze mynakykpykyknaha. \fig |src="HK00378B.TIF" size="span" copy="Horace Knowles revised by Louise Bass © The British & Foreign Bible Society, 1994." ref="Apokaripisi 2.7" \fig* \p \v 8 Sesus hi: \p — Uta kasoho tsiwataha Sesus tuktsa Esmirina ezektsa myspirikpokotsa bo tsimy. Uta kasoho sibo uzuzukukwy eze kaharere piwabykynaha, myspirikpokotsa ipe tsimy: \p “Utakta taparakta koikny bakta tu my. Nanabyi isuknihibabyize nawa tatu my. Bykyze mybarawy mopykze nawa tatu my. Uta zikbezespyknaha abaka kawahi kaspitu mynapykyryk. Ahabo kasoho ty my. \p \v 9 Ahasoho inyba hỹ. Hawa sinini tsikykaranaha ana humo hi kahyrinymyrẽta. Ahanamybyitsa tsimaha, kaokze kahanamyrẽtsa tsimaha, wasani tsimaha iwatahi isapyrẽnikia ty ahabo nyny mykara. Asaktsa ahape katsaktsa Sudeutsa tsimaha mybarapetu mykaranaha Kiristu humo siharerewabymybarẽtsa, ahahumo kino niwatihi siharerewabymybarẽtsa maha. Satanas harere bo zuba yhỹ mynakaranaha. Kiristu harere bo batu yhỹ zikaha. \p \v 10 Sinini tsimaha zeka ahapybybyihu ja! Hyrikoso sapybara pehakatsa Satanas sakyriukrẽnikitsa hurukwy bo pahaoktyhyryk iwa my zeka amy ty sa batu mysapy tsimaha ana hi mozihikik. Sinini tsimaha. Iwatsa tu ahatuktsa mysibanaha zeka kaharere bo hyỹ tsimykaranaha iwatsahi tsimyspirikpotohinaha! Utakta isapyrẽnikia ty ahabo nyny my ihuak ty my. Ahawahi katuk tsimynapykyryknaha. Iwa kasoho Esmirina ezektsa myspirikpokotsa bo my” — niy. \p \v 11 Aty Deus hyrikoso harere piwaby tsihikik zeka atakta piwabytokto. Hawa ha ty Deus hyrikoso Sesus tuktsa bo maha tsipiwabytoktonaha! Asaktsa kaharere bo hyỹ mynakaranaha mokbabanahaze ba iwatsatu mynahyrizikponaha iwazeka ba zikhyrikosokdanaha. Kytsa abazubatsa mokbabanahaze asahi inahyrizikpo nawa tsatu katuk mynapykyryk. \p Atakta kasukpe baze niy, atahi — kaharere tsiwataha — iwa Sesus kape niy. \s1 Deus soho Sesus tuktsa bo asaktsa Perekamo eze mynakykpykyknaha. \p \v 12 Sesus hi: \p — Kasoho tsiwataha Perekamo ezektsa bo asaktsa uzuzukukwy eze kaharere piwabynaha. Myspirikpotsa pe tsimy: \p “Utakta sokorotsapu isake buruk myzoikeze tawata. Petok zohota. Utakta kasoho ty ahape my. \v 13 Haneze tsimypykyryknaha anaeze kahyrinymyrẽta. Ahaotuktsa pauktsitsa Satanas tyryktsa maha iharere bo yhỹ mykaranaha. Ikiahatsaktsa kaharere bo zuba hyỹ tsimykaranaha. Siakyriukrẽnikitsa Satanas harere bo yhỹ nikaranaha asaktsa Ãtipas zibeze atahi kasoho nitsasoko. Iwatsa tu zibezenahaze ahahudikhudikwy eze ikiahatsa kahumo ahaspirikporẽtsa. \p \v 14 Wastuhu ahatuk Barão spirikpowy humo yhỹ maha. Iwatahi kaokze ka ikiahatsa batu ahamysapy tsimaha. Ahasoho humo pahabetsak. Barão imysapybara ty Barak zispirikpo. Iharere humo Isareu tsekokatsa ziknamysapybyikinaha. Ispe niy: \p ‘Sizoho ty deusbyita bo nyny niaha iwaze tsipiboronaha zeka wasani my. Ustsa okeza tsimysihuahuanaha zeka wasani my. Ustsa kytsa bo tsimysimyinaha zeka wasani my’ niy. Ana harere humo Isareu ezektsa nisimyiwy ihumo batu imysapy nikaranaha. \p \v 15 Ustsa ahatuk kino Nikorai harere bo yhỹ mykaranaha. \v 16 Imysapybara ty ka tymoewytaha! Ahamysapybyri ty arek ahabyi zeka ahabo mozumuze pahazuwy. Kasokorotsapu zeze kasake buruk ta humo pahasininiwy. Iwa kasoho Perekamo ezektsa myspirikpokotsa bo my” — niy. \p \v 17 Aty Deus hyrikoso harere piwaby tsihikik zeka tsiwabytoktokta! Deus hyrikoso iwa hỹ ahaspiokeke zeka wabytaha. Sesus tuktsa uzuzukwy myspirikpokotsa pe niy. \p Asaktsa kaharere bo hyỹ mynakaranaha sibo atsikara ty bijoikpe iknykyty nyny my. Atsikara bo ba zik kozonaha ana hi sidisahawy mozik. Haraharezatatsa ty estuba estubaha zuba nyny my. Haraharezata humo inaro ezytyk piwatahaka. Batu aty tohi inaro pinymyryky. Ata zuba haraharezata ty ibo nyny my atahi tanaro pinymyry. \p Atakta kasukpe baze niy, atahi — kaharere tsiwataha — iwa Sesus kape niy. \s1 Deus soho Sesus tuktsa bo asaktsa Tiatira eze mynakykpykyknaha. \p \v 18 Sesus hi: \p — Kasoho tsiwataha Tiatira ezektsa bo asaktsa uzuzukukwy eze kaharere piwabynaha. Myspirikpotsa pe tsimy: \p “Utakta Deus tse babata. Kahyriziktsa izo watsa. Kapyrytsa simiokbyitsa watsa tapara izo bo pioktsoknahaze tsikakarẽta ky wa. Utakta hi kasoho ahape my. \v 19 Ahasoho humo botu ahanyba. Wasani tsimykaranaha. Kaharere humo tsimyspirikpokonaha. Hawa ustsa humo tarabajaziu tsimykaranaha, tynasitsumuẽhĩekiknaha tyharape pokzitsikinaha ana kino iny. Kahumo sinini tsikykaranaha. Abaka amy ty wasani my puẽtsik tsimykaranaha. \p \v 20 Iwatsa tu aba estuba ahatuk imoewyhybara. Ana humo hi mopamykysoko. Sesebeu hi mykara: \p ‘Ikza Deus harere motsasoko. Ustatsa tsipipyriryk zeka wasani my. Ustsa kytsa tsimysimyiwy zeka wasani my. Deusbyitsa izoho ahabo nyny myze tsipiboro zeka wasani my’ iwa motsasoko. Imyspihikbatanikitatsa tu mybarapetu mykara. Atatsa harere humo katsumuẽhĩtsa nimyikinaha iwatsahi simysapybyitsa mykaranaha. Ikiahatsa ja. Atatsa humo batu tsinaha ahaokze ka atatsa harere wasani my iwatsahi ikiahatsa atatsa pe ‘Nabo pãoty’ batuha. \v 21 Atatsa humo kakubyrisorokrẽta. Tozeka ja imysapybyitatsa mynakara zeka pimoewy iky. Iwatatsa tu tamysapybyrity batu tymoewy. \v 22 Iwatahi atatsa wanu sinini ykarawy bo mopapykik. Anaeze sinini mykara ituktsa kino niwatihi sinini mykaranaha. Simysapybyitsa arek ahabyi zeka mysininiwy” — my. \v 23 Asaktsa iharere siakparawy asahi: \p — O atatsa myspirikpowy wasani my, atatsa harere bo yhỹ tsimaha maha. Asaktsa mysipykik. Kyze kytsa Sesus harere siakparawy mybarawy ezektsa hawa mytsaty mykaranaha Deus pinyba ana humo hi sihyrinymyrẽtsa. Mybarawy ezektsa hawa myzehikiknaha Deus pinyba ana humo kino sihyrinymyrẽtsa. Hawa kytsa mozurukunaha mybarawy eze tuze Deus mywatu myhuak ty nyny my. \p \v 24 Ustsa Tiatira ezektsa atatsa myspirikpowy humo batu hỹ zikaha. Atatsa hi kytsa mysimyiwyky. Satanas harere baba hi myzihik niy. Iwaze kasoho ahabo meky watu, iwaze amy ty botu iktsaso yhỹ tsimaha. \v 25 Kahumo tsimyziperykynahaze amy botu kasoho humo tsinymyrynaha ana humo kino tsimahaktsa! Ahabo myziksizo naha tsipiperykynaha kaharere bo zuba hyỹ tsimykaranaha. \p \v 26-28 Tapara kazo kape niy: \p “Ikia abazubatsa kytsa tysiperykykta tysipokzitsiuziukukta. Aparakbaha nanabyitaba pehatsa tsimozik” niy. Anaharere katuktsa bo my. Asahi simyharerewabybarẽtsa sispirikpobyitsa tu siharere bo yhỹ maha. Katuktsa mysiperykynahatsa kino niwatihi. Asaktsa kaharere humo batu hỹ maha hawa katsa morosuk natokze tawata asahi siharere bo hyỹ maha. Ma zik ahabyizeka Deus mysitotokbaikze ky wa. Deus harere bo yhỹ maha mysipehanaha. Iwa ispe my katukytsa. \p Asaktsa kahumo piperykynahaze katsyhyryze pitsumuẽhĩkĩnaha, kaharere humo zuba hyỹ mynakaranaha. Byrisoik ty mynakyukze tawata sibo nyny my. Uta Kiristu byrisoik wata my. Sibo kaharere bo hyỹ mynakaranaha niy. Iwa kasoho Tiatira ezektsa myspirikpokotsa pe my — niy. \p \v 29 Aty Deus hyrikoso harere piwaby tsihikik zeka tsipiwabytoktota. Deus hyrikoso iwa hỹ ahaspiokeketsa zeka katuktsa uzuzukwy myspirikpokotsa pe niy wabytoktotaha! \p Atakta kasukpe baze niy atahi — kaharere tsiwataha — iwa Sesus kape niy. \c 3 \s1 Deus soho Sesus tuktsa bo asaktsa Saradis eze mynakykpykyknaha. \p \v 1 Sesus hi: \p — Kasoho tsiwataha Sesus tuktsa Saradis ezektsa myspirikpokotsa bo tsimy. Kasoho sibo uzuzukukwy kaharere piwabynaha. Myspirikpotsa pe: \p “Utakta Deus hyrikosotsa sete ahatsa. Byrisoiktsa ty kino sete ahatsa niwatihi my. Kasoho ahabo my. Ahasoho iwaby hỹ. Hawa tsimykaranaha anasoho iwaby. Ustsa kytsa ahasoho humo ‘O Saradis ezektsa Sesus harere bo hyỹ mykaranaha iwatsahi ihumo sispirikporẽtsa hỹ’ maha. Anaka wasapehabara, kahumo ahaspirikpobyitsa tu kahyrinymyrẽta hỹ. \p \v 2 Popotahaktsa! Tsinymyry naha humo kino pykyhytutaha. Kaharere humo asiba tsikspiriktsokdahanaha ana bo hi mytsatyzotahaktsa! Tsimyzurukunaha Deus okzeka batu wasani tsimaha, ihumo batu ahapokzitsi ana kino iwaby. \p \v 3 Hawa ha tsinymyrykynaha ana humo hi mytsatytahaktsa! Deus wasaniha tsiwabynahaze ahakurẽtsa. Abaka ana harere humo wabyziutaha. Ahamysapybyitsa tsikykaranaha zeka tsimoewynahaktsa! Popo ahabyizeka ahabo itsyhyryboarẽnikita mozumuze tawata. Ity pery habyitsa ty ahabo mozumu. Itsyhyryboarẽnikita kytsa papatu mozumuze tawata. Mozumu naha humo batu ahahyrinymyry. \p \v 4 Wastuhu ahatuk Saradis eze tu simysapyrẽtsa. Kazikwy humo mekywa tu moziknaha. Satanas harere bo batu yhỹ niaha. Asahi kytsa watsa tahasuk ezytyk ty korobyk ahatsa watsa. Asaktsa katuk mynapykyryknaha, sisukbarazarẽtsa ezytyk katuk mynapykyryknaha. Deus okze ka ‘ikiahatsa ahamysapyrẽtsa tsimaha.’ Iwa katuk tahawahi mynapykyryknaha my. Simysapyrẽtsa Deus hyrikoso humo. \p \v 5 Iwaze asaktsa kaharere bo hyỹ mynakaranaha sisukbarazarẽtsa ezytyk watsa maha. Asaktsa mekywa tu moziknaha Deus hyrikoso humo, iwatsahi ustsa kytsa bo batu ziksimyiwynaha ana humo hi kytsa sisukbarazarẽtsa ezytyk watsa maha. Sinaro Deus papeu humo ziwataha ba zikokza. Ana papeu kytsa sizubarẽtsa asaktsa Deus tuk tahawahi mynapykyryknaha sinaro ziwataha. Kyze kazo bijoikpe iknyktsa sitsumuẽhĩtsitsa niwatihi ispe my: ‘Iktsa tsimahaktsa! Asaktsa kahyrytsa maha’ my. Iwa kasoho Saradis ezektsa myspirikpokotsa pe tsimy” — niy. \p \v 6 Aty Deus hyrikoso harere piwabytsihikik zeka atakta tsiwabytoktokta. Deus hyrikoso iwa hỹ ahaspiokeke zeka wabytaha Sesus tuktsa uzuzukwy myspirikpokotsa pe niy! \p Atakta kasukpe baze niy atahi — Kaharere tsiwataha — iwa Sesus kape niy. \s1 Deus soho Sesus tuktsa bo asaktsa Piradepija eze mynakykpykyknaha. \p \v 7 Sesus hi: \p — Kasoho tsiwataha katuktsa Piradepija ezektsa mysopyktsa bo tsimy. Kasoho sibo uzuzukukwy eze kaharere piwabynaha. Myspirikpotsa pe: \p “Utakta Kiristu imysapyrẽnikita. Deus zipehata babata my, katsipykeze tu hokbowy hyrizik pyryrykwy my, ata hi mydiri Dawi zikziperykyta. Hokbowy ty zoksapare my zeka ba aty tohi hokbo ziky. Hokbowy ty my zeka ba aty tohi zoksapare ziky. Uta zuba my. Kasoho ty ahape my. \p \v 8 Ahasoho iwaby hỹ. Hawa tsimykaranaha iwaby. Ahapunihikrẽtsa tsikaeni zuba kaharere humo hyỹ tsimykaranaha. Kasoho humo ba kaharere warihuk. Abaka uta hokbowy ty ahaokeryk zoksapare my pany tynapupunaha! Uta zuba hokbowy ty zoksapare, ba aty tohi hokbo zihokbo. \p \v 9 Wabytaha! Asaktsa Satanas hyrikoso sapybara pehakatsa. Asa hi: ‘Katsaktsa Sudeutsa’ maha. Mymyspihikbatakanaha. Wastuhu situk ahabo mozumunahaze ahape: ‘Ikiahatsa wasani’ maha. Tsimyzumubanahaze asaktsa niwatihi Deus harere piwabynaha. Asa hi: ‘Sesus ahahumo tsimypokzitsiukrẽta’ maha. \p \v 10 Tapara ahape iky ‘Kytsa myzahamyijakanahaze kahumo ahakubyrisorokrẽtsa’ iky. Sinini tsikykaranahaze ahahakubyrisorokrẽtsa tsikykaranaha. Kaharere bo hyỹ tsimykaranaha. Aiba nanabyitaba mybarawy ezektsa bo mysininiwynahaze iwa mysiakpynaha ikiahatsaktsa ba. Kazikwy humo kytsa ahahumo batu zikaha. \v 11 Atsoko ahabo myziksizo. Kaharere bo hyỹ tsimykaranaha zeka iwaze kahumo ahaspirikporẽtsa ahahuak ty nyny my. Ana humo hi pykyhytutaha iwaze ahahuak ustsa ba ziaksenaha. Kahumo tsimyspirikpotohinaha! \p \v 12 Kaharere humo hyỹ mynakaranahatsaktsa sipunihikrẽtsa moziknaha. Asahi iharakurukwy wata atahi Deus wahoro zubata ezekta. Ataharakurukwy hi tawahi mynapykyryk. Iwata asaktsa Sesus humo sispirikporẽtsa Deus tuk tahawahi mynapykyryknaha. Ba hawa tohi zikaha. Deus naro sihumo piwataha, Deus hudikhudikwy tanaro kino sihumo piwataha. Ihudikhudikwy Serusarẽhe ezytyk, tahudikhudikwy Deus bijoikpe ikny mynazepik. Iwaze kanaro ezytyk sihumo piwataha. Iwa kasoho Piradepija ezektsa myspirikpokotsa pe tsimy” — niy. \p \v 13 Aty Deus hyrikoso harere piwaby tsihikik zeka tsipiwabytoktokta. Deus hyrikoso iwa hỹ ahaspiokeketsa zeka uzuzukukwy perytsitsa pe niy katuktsa bo wabytoktonaha! \p Atakta kasukpe baze niy atahi — Kaharere tsiwataha — iwa Sesus kape niy. \s1 Deus soho Sesus tuktsa bo asaktsa Raodisija eze mynakykpykyknaha. \p \v 14 Sesus hi: \p — Kasoho tsiwataha katuktsa Raodisija ezektsa myspirikpokotsa bo tsimy. Kasoho sibo uzuzukukwy eze kaharere piwabynaha. Myspirikpotsa pe tsimy: \p “Uta kamysapyrẽta. Amy motsasoko naha atsa tyty mykara. Kahyrizikporẽnikita. Deus nanabyi zuknihibyize uta kino nawa tatu my. Uta Deus tuk mybarawy ikzukni. Kasoho ahape my. \v 15-16 Ahasoho iwaby hỹ. Hawa tsinakaranaha iwaby. \p Hawa tsimyzurukunaha humo kahyrinymyrẽta. Ikiahatsa pihik itsikzoha barawaha tsimaha. Ikiahatsa pihik itsikwarik barawaha watsa tsimaha zeka wasani. Ikiahatsa kahumo batu ahamypokzitsi, kahumo tsikaeni zuba ahakparawy. Kahumo tsipikpokzitsikinaha mozihikik. Ikiahatsa kahumo ahakparawy byizeka anahi jokboha pihik itsikwarika waha. Ikiahatsa kahumo ahakparawy tsikaeni zuba batu imysapy my, iwatahi pihik dẽ zuba maha wa tsimaha. Iwatahi kapyspykrẽta asiba ikzizohok iwa ahabo mytsaty mykara. \p \v 17 Ikiahatsa ahape tu tsimynakaranaha: \p ‘O katsaktsa mynamyrẽtsa. Ba amy tohi zikzihikiknaha’ mytsaty ahabyitsa. Kaokzeka ahapokzitsibyitsa watsa. Ahanamyrẽtsa ja tsimynakaranaha ahanamybyikitsa watsa tsimaha. Tsihyrizikubyitsa watsa. Ahasukbyitsa watsa tsimaha. \p \v 18 Kaharere bo wabyziutaha! Kaouro baba botu izo bo iwezokonahawa tsipiaksenaha. Iwa tsimaha zeka ahanamyrẽtsa watsa tsimoziknaha. Ahasukbarazarẽtsa kabo tsimyzapykynaha zeka iwaze batu ahasikpyby. Ahahyriziktsa sowy kabo tsimyzapykynaha zeka iwaze iktsa tsimaha. Kaharere bo hyỹ tsimaha zeka iwaze ahamysapyrẽtsa tsimoziknaha. Kahumo ahaspirikporẽtsa babatsa hi iwatsahi sinamyrẽtsa watsa tsimoziknaha. Ahakurẽtsa tsimaha. \p \v 19 Asa humo kamypokzitsiarẽta, amy humo imysapybara humo maha zeka mysibetsakak. Mysizuspyk iwatsahi amy ty wasani mykaranaha. Iwatsahi batu ahamyi, ahamysapybyity tsimykaranaha zeka tsimoewynaha! \v 20 Kaharere bo wabytoktotaha! Hawa mytsaty tsimykaranaha kahumo meky watu tsimoziknaha. Ikiahatsa wahoro hyrity watsa, uta hokbowy humo toto mynakaraze. Aty kaksoho piwaby zeka hokbowy ty zoksapare my zeka iwahoro bo mytsuk. Anaeze mynapykyryk ituk pikdisaha. Ata kino katuk tadisaha. Iwa tsimyzurukunaha zeka ikiahatsa kawatsa tsimoziknaha iwatsahi iwa tynakaranahaktsa. \p \v 21 Asa kaharere bo hyỹ mynakaranahatsaktsa ispe my: ‘Panytynaha! Kabaze dyhytyny!’ my. Siwatsa utakta Deus kazo harere bo hyỹ ikykara iwatahi ‘Pany! Kabaze dyhyty! katukytsa mysipehaka’ kape niy. Abaka kazo dyhywy bete mynapykyryk kytsa mysipehaka hỹ. Iwa kasoho Raodisija ezektsa myspirikpokotsa pe tsimy” — niy. \p \v 22 Aty Deus hyrikoso piwaby tsihikik zeka atakta tsiwabytoktokta! Deus hyrikoso iwa hỹ ahaspiokeke zeka wabytaha Sesus tuktsa uzuzukukwy myspirikpokotsa pe niy! \p Atakta kasukpe baze niy, atahi — kaharere tsiwataha — iwa Sesus kape niy. \c 4 \s1 Deus hudikhudikwy bijoikpe eze sizubarẽtsa Deus bo mosakibazikiknaha ana hi iny. \p \v 1 Kyze katsotyspykwaha eze hokbowy iny. Hokbowy bijoikpe eze zoksapare ahata iny. Berekze suka wata botu iwaby ata hi iwabyzo. Kape niyzo. Atahi kape nikara: \p — Pany, pakutyny! Hawa maha humo pahyrinymyry — niy. \p \v 2 Atsoko Deus hyrikoso zikykse iwaze bijoikpe bo iktsa iky. Anaeze bijoikpe eze idyhywy tisapyrẽta bo iktsa iky. Aty idyhywy bete nidyhyky tabo iktsa iky. \p \v 3 Atahi iok haramwe jekyrikoso harahareziktsa sipokzitsiarẽtsa watsa, tsikarikpukarikpukrẽtsa. Idyhywy haraputaba tsokma natazikto tsikakarẽta anahi harahareziktsa esmerarada wata. \p \v 4 Idyhywy kytsa mysipehaka nahaeze ky tisapyrẽna harape baze ustsa sidyhydyhywytsa. Wĩte kwatero sidyhywytsa niaha. Tapara taypykyryknahatsa simyharerewabyrẽtsa asa hi sibete nidyhydyhykynaha. Sisukbarazarẽtsa. Ouro ty sitsorikihitsa. \v 5 Idyhywy ikny hyrikosotsa bo iktsa iky. Ikaripukaripu bo iktsa iky. Siaksoho mytotoko nahaze ky wa nikaranaha. Idyhywy baze sete rikatsa napokoknaha. Asahi Deus hyrikosotsa sete maha. \v 6 Idyhywy okeryk zarape waha moknywy bo iktsa tsimykaranahaze ky wa ana waha bo ikozo, iharaharezik kiristau wata. \p Kyze idyhywy okeryk nanabyitaba siraratsa sispitutsa maha. Sihorokykyktsa babatsa. Sihyriziktsazubarẽtsa, sinury wa tu sihyriziktsa. Iharaze isukpe baze iwa. \p \v 7 Estubaka irara parini wata. Usta irara pikuza wata. Usta irara makuok wata. Usta irara wohorek hyritywata nitsatsaka tawata niy. \p \v 8 Sizubarẽtsa sisarapaikitsa niaha. Usta tsyhyry humo ziakyri naha wa sisarapaikitsa niaha. Estuba estuba zuba ses sisarapaikitsa niaha. Nataba harakykbyi isarapaik, usta tabaha harakykbyihi isarapaik iwa hỹ. Sisarapaiktsa eze ihyriziktsa sizubarẽtsa, nanabyitaba sihyriziktsa, sisarapaikitsa upukezi sihyriziktsa niaha sisarapaiksupetaba hyriziktsa kino niwatihi sihyriziktsa niaha. Siraratsa sispitutsa nisakibazikiknaha pyk ahabyitsa nikaranaha. Okoroze, unata aha eze nisakibazikiknaha. Asa hi nikaranaha: \q1 — O Deus ikia tsamypokzitsiukrẽta \q2 ikiakta azikwyrẽnikita \q1 ba hawa tohi zikasukninaha. \q2 Tsamysapyrẽta. Asopykziurẽnikita. Nanabyi zuknihibyize ikia tu. \q1 Aba kino niwatihi ikia tu nikaranaha. \q2 Tsimyziksizo hỹ \m iwa nisakibazikiknaha. \p \v 9 — Ikia zuba tsamysapyrẽta tsinakara. Ikia zuba wasani tsimynakara. Ikia zuba ahyrizikporẽnikita tsinamypokzitsiki asopyksapyrẽnikita hỹ iwatsahi mykurẽtsa tsimykaranaha — iwa nisakibazikiknaha. Iwa atakta idyhywy eze kytsa mysipehaka ibo nisakibazikiknaha. Atahi koikny baktatu tawahi atatu my. \v 10 Nisakibazikiknahaze tapara taypykyryknahatsa simyharerewabybarẽnikitsa wĩte kwatero ahatsa wytyk bo inatsubaiknaha ipe niaha atahi idyhywy bete nidyhyky. Atakta imysapyrẽnikita ihumo mynatsunaha. Atahi Deus mybarawytsa siraratsa nisisukni iwatsahi mynatsunaha. Atahi koikny baktatu tawahi nawa tatu mynapykyryk ipe maha: \p — Ikia zuba amyharerewabyziurẽnikita — maha. Tahatsorik ty iokeryk zizozokonaha. Asahi: \q1 \v 11 — O ikia zuba mybaratsa, ikia myhumo amypokzitsiukrẽta. \q2 Ikia Deus babata, mypehakatsa. \q1 Ikia mybarawy tsikzukni, nanabyi tsikzukni aharere humo tsizubarẽna anatu maha. \q2 Myzubarẽtsa tsikmysukni. Iwatsahi abo tsimysakibazikiknaha ikia zuba tsamysapyrẽta ba zimyi, \q1 ikia zuba azikwyrẽnikita ba hawa tohi zasukninaha, ikia zuba tsamyharerewabyrẽta. \q2 Asopykziurẽnikita, amyhyrizikporẽnikita awa suknihabyita iwa abo tsimysakibazikikiknaha — niaha. \m Atahi idyhywy bete nidyhyky ibo hi nisakibazikiknaha hỹ. \c 5 \s1 Papeu iwaze hozipyrykza hyrity wata iwaha iny. \p \v 1 Kyze papeu ziakwaraka turãrã ty pirikwyhyha bo iktsa iky. Anapapeu atakta tadyhywy bete nidyhyky tapanuryk taba zibykyk. Nataba natabaha papeu humo iwatahaha. Ipirikwyhyha hi sete ahatsa niaha. \p \v 2 Iwaze bijoikpe iknykta Deus tsumuẽhĩtsa tsipunihikrẽta iny. Atahi tsiaksohopykrẽta nikara: \p — Batu aty tohi imysapyta iwaze ipirikwyhyha ba zikbabari iwa zeka papeu ty ba hyrikok zeky — niy. \p \v 3 Ba aty tohi bijoik pe eze. Mybarawy eze kino ba aty tohi. Mybarawy opuke bo kino ba aty tohi. Ba aty tohi ipirikwyhyha ty ba hyrikok ziky, iwatahi papeu bo batu iktsa ziky. \p \v 4 Iwatahi utakta ikpuziuku. Ba aty tohi ipirikwyhyha ba ziksibabari iwaze papeu bo iktsa my. Ba aty tohi imysapyta humo ipirikwyhyha ba zikbari zeky ahabyi tahi ikpuziuku. \v 5 Kyze estuba tapara taypykta tsimyharerewabyziurẽta kape niy: \p — Asukabyity! Iktsa tykta! — estuba zuba Suda iknykta. Mydiri Dawi tsekokatsa atahi ipirikwyhyha mysibabaribaik iwaze hi papeu humo iwatahaha pinyba. Atakta abazubata tsipunihikrẽta parini wata. Atahi isokpykziurẽnikita. Satanas iharere bo hyỹ mykara. \p \v 6 Iwaze hozipyrykza tsibik iny. Idyhywytsa tazahara eze niriktohoko. Siraratsa sihokykyktsa babatsa, taparaktsa simyharerewabyrẽtsa iwatsa hozipyrykza ispokteze niapykyryk. Anaka hozipyrykza bezewy aba ispituzo. Iharanitsa sete ahatsa. Ihyriziktsa kino sete ahatsa. Asahi Deus hyrikoso nanabyitaba mybarawy ezektsa bo ahatsa sete nisipehaka. \v 7 Hozipyrykza modyhykyta bo niparak papeu ipanuryk taba niapykyryk naha ty okok niy. \p \v 8 Napapeu zibykze siraratsa sapetoktsa sapetoktsa hozipyrykza okeryk taekaratsa humo puruk puruk niaha. Situk taparaktsa wĩte kwaterotsa hozipyrykza okeryk kino niwatihi okmymy nikaranaha. Asaktsa ipamykyzuwytsa humo. Sioporosuktsa ouro zuba ha atsa eze jokmorẽnikia niaha. Deus hyrytsa ibo mopamykysonahaze jokmorẽnikia waha ibo my. Hawa jokmorẽnikia mybo waok myze mykparawy Deus kino niwatihi. Katsa Deus bo tsimypamykysokonahaze Deus iakparawy. \v 9 Siraratsa sispitutsa, taparaktsa sizubarẽtsa iwatsa tasakebazik ty, ezytyk ty nisakibazikiknaha: \q1 — Ikia zuba papeu tsipiakse. Ikia zuba pirikwyhyha tsimysibari. \q2 Ikia zuba abazubata tsapunihikrẽta. Kytsa zabezenaha humo yhỹ zuba tsiky. \q1 Mysapyzeky iharapatawyhyta humo tsikyrikosokdaze kytsa sizubarẽtsa Deus bo tsiksioktyhyryk. \q2 Kytsa simysapybyitsa nikaranahatsa Deus ahumo mysiokzohik. \q1 Tsikyrikosokda naha humo sasabyitsa mybarawy ezektsa bo, \q2 meky mekywatu sihareretsa sasabyitsa bipyritsa \q1 nanabyi sihudikhudikwytsa iwatsa Deus bo tsiksioktyhyryk. \q2 Ana humo hi papeu ipirikwyhyha tsimysibabari. \q1 \v 10 Deus sizubarẽtsa humo tsimypokzitsiarẽta mozik, \q2 tatyryktsa tuk mypehakatsa moziknaha, aharere humo. \q1 Aharere bo hyỹ mykaranaha iwatsahi sispirikporẽtsa moziknaha. \q2 Mybarawy eze maha siperytsitsa moziknaha. \q1 Asaktsa Deus wahoro zubata eze ziknapamykysonahatsa siwatsa moziknaha, \q2 Deus pitsumuẽhĩnaha, itsumuẽhĩtsitsa moziknaha Deus tyryktsa babatsa \m iwa nisakibazikiknaha. \p \v 11 Iwaze inyzo. Bijoikpe iknyktsa Deus tsumuẽhĩtsitsa iksiwaby, sizubarẽtsa. Bijoikpe iknyktsitsa abazubatsa. Kytsa humo batu sihyrinymyry ba ziksiwatawybanaha. Asaktsa idyhywy zihasazawynaha. Siraratsa sispitu napetok napetok taparaktsa kino niwatihi zihasazawynaha. \v 12 Opykania ty nisakibazikiknaha, asahi: \q1 — O hozipyrykza tsibik tabezewyta \q2 ikiahi azikwyrẽnikita. Ikiahi anamynikita. \q1 Ikiahi ahyrinymyryta babata. Ikia hi tsapunihikrẽta. \q2 Ikiahi tsaharereziurẽta myzubatsa ahumo iktsazuba mynakaranaha. \q1 Ikiahi tsahyrizikporẽta amysapyrẽnikita. Ikiahi tsasopykziurẽta. \q2 Ikia bo zuba tsimysakibazikiknaha! \m nisakibazikiknaha. \p \v 13 Kyze abazubatsa ibo nisakibazikiknaha, ana hi iwabyky. Bijoikpe ezektsa, mybarawy ezektsa, asaktsa mypuke ezektsa, buburuzuba iknyktsa iwatsa nanabyitabaktsa ibo nisakibazikiknaha: \q1 — Atakta tadyhywy bete modyhykyta, \q2 hozipyrykza bo kino niwatihi tysakibazikiknahaktsa! \q1 Ikia zuba tsamysapyrẽta. Ikia zuba tsamyharerewabyrẽta myzubaha ahumo iktsazuba mynakaranaha. \q2 Ikia zuba azikwyrẽnikita. Ikia zuba tsasopykziurẽta. \q1 Iwa mywahi hozipyrykza bo tsimysakibazikiknaha! Deus bo tsimysakibazikiknaha! \m Iwa nisakibazikiknaha. \p \v 14 Siraratsa sispitutsa sihokykyktsa babatsa iwa tihi: \p — Katsa kino niwatihi! — niaha. Iwa hỹ kyze taparaktsa taekaratsa humo puruk puruk nikaranaha. Atakta tadyhywy bete nidyhyky hozipyrykza kino niwatihi simysapyrẽtsa sihumo taekaratsa humo puruk puruk nikaranaha. \c 6 \s1 Iokpyripyrihyha iksiny. \p \v 1 Iwaze hozipyrykza bo inyzo. Papeu sete iokpyripyrihyha bo niy. Tapara iokpyrikihiha iharapepewy niakbabaribaik iny. Iwaze estuba sirara ispituta: \p — Pany! — niy. Iaksoho hyritsik bipyri waha nikara. \p \v 2 Atsoko pikuza tsibarazarẽta bo ikozo. Atakta isukpetara bete taparaky ty wabe ahata nidyhyky niy. Ouro ty hi itsorikihita. Atahi niparakze sizubarẽtsa paik zipykba iwatsahi iharere bo hyỹ mykaranaha. \p \v 3 Iwaze atahi atakta kytsa zibezenahata hozipyrykza tsibik usta iokpyrikihiha iharapepewy niakbabaribaik. Petok niakarak. Usta sirara ispituta iwaby. Atahi: \p — Pany! — niy. \p \v 4 Iwaze usta pikuza tsaririta izo waha bo ikozo. Atabete nidyhyky mykyriwy ty ibo nyny niy. Iwaze mybarawy ezektsa ata humo hi mowatsoronaha, sizubarẽtsa ihumo mowakubyrinaha. Atahi sokorotsapu tsizezerẽta ty ibo nyny niy. \p \v 5 Iwaze atahi atakta kytsa zibezenahata hozipyrykza tsibik usta iokpyrikihiha iharapepewy niakbabaribaik. Harakykbyi hi iokpyrikihiha niakbabari. Usta sirara ispituta iwaby. Atahi: \p — Pany! — niy. \p Atsoko pikuza ioktsirõrõta iny. Atabete nidyhyky, barãso ty mypewy hyritywakata tatsikpyk eze wabe ahata nidyhyky. \v 6 Siraratsa sapetoktsa sapetoktsa nawa situk maku iaksoho wata iwaby. Atahi: \p — Estuba mypaik suk zibykykzo tsipokzitsarẽna estuba zuruze tarabaja nikara anahumo zihuak. Harakykbyihi ahostsa suk zebykykzo tsipokzitsarẽna estuba zuruze tarabaja nikara anahumo zihuak. Ituta usaka ba ziktakyky! Duabohotsa tsik kino niwatihi usaka ba ziktakyky! Ihuak ty jokbohohamo humo zuba tsikaeni aty zuba zikzihuakak! — niy. \p \v 7 Iwaze atahi atakta kytsa zibezenahata hozipyrykza tsibik usta iokpyrikihiha iharapepewy niakbabaribaik. Siharakyktsitsa zuba iokpyrikihiha niakbabari. Usta sirara ispitu ta iwaby: \p — Pany! — niy. \p \v 8 Atsoko usta pikuza tsitozoarẽta bo ikozo. Atabete myhyrikosokdawy inarokota ibete nidyhyky. Iapik abazubatsa siakbatsa ykarawy ezektsa iapik niukurunaha. Atahi ibaze: \p — Mybarawy ezektsa abazubatsa myharape banaha! Sapetoktsa sapetoktsa nawahatsa tsimysihobykze estuba tsipibeze myzubarẽtsa tsapukte tsipibeze iwa tsimykara. Myrapa humo myokbanaha mymytsapyri humo mokbanaha, siraratsa siakyriukrẽnikitsa humo mokbanaha iwa sizubarẽtsa mysibanaha — niy. \p \v 9 Iwaze atahi atakta kytsa zibezenahata hozipyrykza tsibik usta iokpyrikihiha iharapepewy niakbabaribaik mytsyhyry watsa iokpyriwy niakbabari. Iwaze jokmorẽnikia wezowy opuke bo iktsa iky. Anaeze kytsa hyrizikararatsa bo ikozo. Sakyriukrẽnikitsa istyba. Asa hi Deus harere bo hyỹ nikaranahatsa ihumo nispirikponahatsa, Deus wasania ty nitsasoikiknaha iwatsahi sakyriukrẽnikitsa nisibanaha Sesus humo sispirikpobyitsa iwatsahi nisibanaha. \v 10 Asahi opykani kadi nikaranaha: \p — O Deus mypokzitsikitsa ikia zuba azikwyrẽnikita ba hawa tohi zasukninaha. Amy wasania ty zuba tsimykara. Asopykziurẽnikita. Ahyrizikporẽta hawaze ja mybarawy ezektsa tsimysizuwy, nimybakanahatsa hawa eze ja tsimymytsapusare — nikaranaha. \p \v 11 Iwaze siwa tu isuk tsibarazarẽta ezytyk ty sibo nyny niy. Atahi: \p — Ahakubyrisorokrẽtsaktsa. Sakyriukrẽnikitsa ustsa ahatukytsa mysibanaha. Hawa zahabanaha ustsa Sesus tsumuẽhĩtsa kino mysibanaha. Mysibanahaze ahakubyrisorokrẽtsaktsa — niy. \p \v 12 Iwaze atahi atakta kytsa zibezenahata hozipyrykza tsibik usta iokpyrikihiha iharapepewy niakbabaribaik. Ustsa tsyhyry humo iziakyri zuba iokpyrikihiha niakbabari. Ana niakbarize wytyk nitydydydykyk tu. Haramwe miwa niyzik panu nioktsirõrõ nahawa. Byzoje ispu ty iokperirihitawa niy. \p \v 13 Byrisoiktsa bijoikpe iknyktsa wytyk bo mynatsunaha. Mynatsunahaze umaha hara zopoktsa myzitsunahaze ky wa. \p \v 14 Bijoikpe nihokda. Papeu ihara tukarehewaha bijoikpe taha tukare niy. Hara jotabanikia mekybotu tahasapy. Sasabyitsa itsikzikdihitsa kino niwatihi mekybotu tahasapynaha. Nanabyi mytydydykyk tu. \p \v 15 Iwaze mybarawy ezektsa pehakatsitsa, sodadutsa pehakatsitsa, sinamynikitsa, sihyrinymynikitsa, sitarabaja tsihikanikitsa, asaktsa tarabaja zuba mykaranahatsa okyrysaro byitsa kino niwatihi abazubatsa iwa tahaukpitsĩnaha. Harahare oke bo tahaukpitsĩnaha. Hara joboni ha bo anaeze harahare puk eze tahaukpitsĩnaha. \v 16 Hara, haraharetsa ahatsa pe niaha: \p — Mybete tynatsu. Haraharetsa tynamyokpitsĩnaha. Iwaze Deus tadyhywy bete modyhykyta batu mybo iktsa ziky. Atahi kytsa zibezenahata hozipyrykza tsibik myhumo takyriki. \v 17 Atahi myhumo takyriki, katsa sipokso mypybyrẽtsa. Iwapuruze batu aty tohi sakyriwy bo iktsa tsimaha abazubaha mopyk sipokso sakubyri zumu — nikaranaha. \c 7 \s1 Isareu ezektsa sizubarẽtsa iksiny. \p \v 1 Iwaze bijoikpe iknyktsa Deus tsumuẽhĩtsa sapetoktsa sapetoktsa iwatsa bo ikozo. Asahi mybarawy ipaiko eze niriktotohokonaha. Iwaze zopoktsa sihumo ba ziknabybyk naha. Zopoktsa sihumo mybarawy eze ba ziknabybyknaha. Zopoktsa sihumo hwitsa bo ba ziknabybyknaha. Buburu zuba bo kino niwatihi zopoktsa ba ziknabybyknaha. \p \v 2 Iwaze usta bijoikpe iknykta bo ikozozo. Haramwe sukewy ikny izumu. Atakta Deus humo inymyryhywyhyta tuk. Kytsa Sesus harere bo hyỹ mykaranaha ihumo sispirikporẽtsa mysiwatawyky ana hi: \p — Atakta Deus tse maha. Atahi koikny bakta tazo tuk mynapykyryk — niy. Iwaze opykani kakaik niy sapetoktsa sapetoktsa iwa bijoikpe iknyktsa bo opykani kakaik niy. Tapara asaktsa bijoikpe iknyktsa Deus nisiakzo sihyriziktsokzawy bo asaktsa wytyk zimyiwynaha. Buburu zuba bo kino niwatihi zimyiwynaha. \v 3 Iwaze bijoikpe iknykta ipaiko eze ta: \p — Byri tahaktsa! Wytyk, hwitsa, buburu zuba iwaha tymyimyibyitaha! Byritaha. Tapara Deus tsumuẽhĩtsa siokpe humo tysiwatahanaha. Inymyryhywy siokpe humo. “Asaktsa Deus tse maha” tsipiwatahanaha — niy. Yhỹ niaha. \p \v 4 Iwaze siokpe watahatsa kytsa nisiwatawybanaha, 144.000 iwaby. Sizubarẽtsa hiba. Wastuhu estuba estuba zuba aparakbaha siokpe humo nisinymyhywykynaha Isareu tsekokatsa niaha. \p \v 5-8 Suda tyryktsa 12.000 siokpe humo nisiokpewatahaka. Reubẽ tyryktsa 12.000 siokpe humo nisiokpewatahaka. Kade tyryktsa 12.000 siokpe humo nisiokpewatahaka. \p Ashere tyryktsa 12.000 siokpe humo nisiokpewatahaka. Napatari tyryktsa 12.000 siokpe humo nisiokpewatahaka. Manasa tyryktsa 12.000 siokpe humo nisiokpewatahaka. \p Simeõ tyryktsa 12.000 siokpe humo nisiokpewatahaka. Rewi tyryktsa 12.000 siokpe humo nisiokpewatahaka. Isaka tyryktsa 12.000 siokpe humo nisiokpewatahaka. \p Seburõ tyryktsa 12.000 siokpe humo nisiokpewatahaka. Sose tyryktsa 12.000 siokpe humo nisiokpewatahaka. Bẽsami tyryktsa 12.000 siokpe humo nisiokpewatahaka. \p Asaktsa sizubarẽtsa siokpe humo nisiokpewatahaka asaktsa Deus hyrytsa nisiwatawy. \s1 Myzubaha humo ba ziksiwatawybanaha tsa bo ikozo. \p \v 9 Iwaze kytsa sizubarẽtsa bo ikozo. Ba ziksiwatawybanaha myzubahatsa. Wastuhu kytsa bipyritsa maha. Kytsa aparakbaha sizubarẽtsa. Nanabyitaba sihudikhudikwytsa. Asaktsa meky mekywaha harere tu mopamykysokonaha, kytsa sizubarẽtsa hozipyrykza tsibik iokeryk niapykyryknaha atakta tadyhywy bete nidyhyky. Atahi kytsa zibezenahata ibo mosakibazikiknaha. Sisukbarazarẽtsa nikaranaha. Tsarakzapatsa ty nisibykyknaha. \p \v 10 Asaktsa opykani ka nikaranaha: \p — Deus zuba mybetesatsa. Sesus hi nihyrikosokda hozipyrykza tsibik wata tazo bo mymyoktyhyrykta. Deus tadyhywy bete mynadyhyky — niaha. \p \v 11 Bijoikpe iknyktsa abazubatsa dyhywy zihasazawynaha. Taparaktsa simyharerewabyrẽtsa siraratsa sispitu sapetoktsa sapetoktsa iwatsa Deus okeryk niokmymyhykynaha. Asaktsa: \p — Ikia zuba tsamysapyrẽta — nikaranaha. \v 12 Asaktsa: \p — Iwa myhỹ. Deus hi imysapyrẽnikita ibo tsimysakibazikiknahaktsa! Izikwyrẽnikita ba hawa tohi zikzukninaha. Tisopykziurẽta. Tisopyksapyrẽta. Ihyrizikporẽnikita. Imyharerewabyrẽnikita. Ipunihikrẽnikita. Koikny baktatu tawahi mynapykyryk hỹ. Iwa — nikaranaha. \p \v 13 Kyze estuba tapara taypykta kape niy: \p — Hawa hatsa skaraba sisukbarazarẽtsa. Hana iknytsa sa izumunaha — niy. \p \v 14 — O kapehakatsa batu kahyrinymy. Ikia zuba tsahyrinymyrẽta kabo tsimytsaso — iky. Atahi: \p — Asaktsa kytsa sukyrytsitsa humo nisizukunaha tu. Iwatsa tu Sesus harere bo hyỹ nikaranaha ihumo sispirikporẽtsa nikaranaha. Atahi kytsa zibezenahata hozipyrykza tsibik atahi sisapyzeky nihyrikosokda ana humo hi hyỹ nikaranaha nispirikponaha. Iwatsahi siziurẽtsa. Simysapybyri humo nikaranahatsa tu Deus hozipyrykza tsibik humo nisiokzohik. \p \v 15 Iwatsahi Deus dyhywy baze morikto riktohokonaha. Okoroze unata ahaze Deus myzitsumuẽhĩkĩnaha iharere bo hyỹ mykaranaha. Batu pyk zikaha. Tahawahi ituk mynapykyryknaha. Deus hi mynasipokzitsiki, hawa ha ty mysimyi naha pokso mysipokzitsiki. \p \v 16 Ihumo hi ba sirapa zikzumu. Ba sirapuruk. Haramwe humo ba zikpiakoronaha iwaze ba izohoni ziyknaha. \p \v 17 Atahi Deus dyhywy bete nidyhykyta nihyrikosokda hozipyrykza tsibik atahi sispirikpotsa mozik. Sihumo tsimypokzitsiukrẽta. Atahi pihik bo mysioktyhyryk ana hi pihik pupuputsa watsa tsipikunahaze ahawatu ahaspitu tsimoziknaha. Deus mysihyritsiktsytsykyk ba zikpuzonaha — iwa hỹ. \c 8 \s1 Iokpyrikihiha ziharawy iny. \p \v 1 Iwaze atakta kytsa zibezenaha hozipyrykza tsibik iokpyrikihiha ziharawy zuba niakbabaribaik. Ustsa tsyhyry humo petok zuba siakyrikihiha niakbabari. Iwaze abazubatsa bijoikpe eze tu tsikaeni zuba pywa niapykyryk, meja ora eze batu harere aha. \v 2 Iwaze atahi porawy suka wata kytsa hu nikaranaha bijoikpe iknyktsa bo nyny niy. Asaktsa Deus okeryk niriktotohokonaha. Porawy watsa ty ustsa tsyhyry humo petok zuba, sete ahatsa bo bijoikpe iknyktsa bo nyny niy. Estuba estuba zuba porawy ty nyny niy. \p \v 3 Usta bijoikpe iknykta ouro ty ioporosukokta iwaze izumu. Ata hi jokmorẽnikia wezowy baze niriktohoko, anaeze kytsa Deus bo nipamykysokonaha. Izumuze jokmorẽnikia wezowysapy bo usta ipe niy: \p — Jokmorẽnikia tsizubarẽna ty abo nyny my. Deus hyrytsa ibo nipamykysoikiknaha, siharere jokmorẽnikia tuk tsimytsakykynaha! Aoporo suk anaeze tsimytsakykynaha ana kino Deus dyhywy okeryk tsipiwezoko — niy. \v 4 Iwaze jokmorẽnikia ziwezokoze Deus hyrytsa harere tuk itsakykyha, nikorokonaha zatata jobo nizoko. Bijoikpe iknykta humo zatata jobo Deus bo niy. Deus hyrytsa harere zatata tuk jobo nidoko. \v 5 Iwaze bijoikpe iknykta jokmorẽnikia suk izo ty ziharek. Iwaze iwezowy bo zibykyk niy. Iwaze mybarawy bo izo inapapyk. Atsoko nitok. Nanabyitaba pare parezo nikara. Wytyk nitydydykyk tu kytsa siaksoho pokso sipybyrẽtsa nikaranaha. \s1 Porawy wakatsa eze mopamykyzukunaha. \p \v 6 Iwaze bijoikpe ezektsa sete ahatsa porawytsa nasibykyknaha tahazozikbakanaha niaha. \p \v 7 Tapara estuba bijoikpe iknykta taporawy ziokehuhukuze hyritsik izo harahareziktsa iwatsa myspu hyritywaha nawõkõ. Izo ispu waha niwatihi mybarawy bete nawõkõ. Bijoikpe iknykta humo inawõkõ. Wytyk, hwitsa towahaditsa aha tsapukte ezeka nikorobaik. Nepykbaba. Nabaze are ahabara. \p \v 8 Iwaze usta bijoikpe iknykta taporawy ziokehuhuku. Aba petoktsa botu ziokehuhunaha. Iwa niahaze hara jobonita mokoroko ziktawata buburu zuba bo inaotsok. Iwaze inaharazukze tsapukte ezeka ispu waha niyzik. \v 9 Piknutsa jokboha niakbakanaha. Tsarahatsa puizipyrykbyitsa jokboha nipyknaha. Tsizubarẽna nepyk. \p \v 10 Iwaze usta bijoikpe ezekta taporawy ziokehuhu. Aba harakykbyihitsa botu nisiokehuhukunaha. Iwaze byrisoik puẽtsikbyita bijoikpe iknykta wytyk bo inasik. Rika mokorobakaze tawata buburu jokboha niy, pupuputsa niwatihi jokboha nisipykwy. \v 11 Ispianikia byrisoik naro. Byrisoik humo jokboha pihik tispiarẽna niyzik, mybarawy ezektsa ana pihik zikukunahatsa hi ispi humo niakbakaranaha. \p \v 12 Iwaze usta bijoikpe iknykta taporawy ziokehuhuku. Abaka sapetoktsa sapetoktsa ahatsa botu tahaporawytsa nisiokehuhukunaha. Iwaze wytyk hararikazowy nimyi. Haramwe pykyhy ihyrizikubyitatu. Byzoje pykyhy kino niwatihi ihyrizikubyitatu. Byrisoiktsa pykyhy kino sihyrizikubyitsatu. Iwatsahi mypubyi ahabo ba zikozonaha sihyrizikubyri humo. Okoroze unata aha taparaka miwa zuba. \p \v 13 Iwaze iktsazo ikyze wohorek joboni nitsatsaka tabo iktsa iky. Nitsatsakaze opykani ka nikara: \p — Mybarawy ezektsa simypokzitsiubyitsa moziknaha. Simypokzitsiubyitsa sinini mykaranaha. Bijoikpe iknyktsa harakykbyihitsa porawytsa mysiokehuhunahaze iwaze simypokzitsiubyitsa — niy. Iwa wohorek niy. \c 9 \p \v 1 Iwaze usta bijoikpe iknykta taporawy ziokehuhuku. Aba mytsyhyry wa botu nisiokehuhukunaha. Iwaze bijoikpe iknykta Deus tsumuẽhĩtsa byrisoik wata bo iktsa iky. Bijoikpe ikny wytyk bo inasik. Aty ja myhyrizikpyryrykwy ibo nyny niy, iwaze hi myhyrizikpyryrykwy ihoke pomobara hokbowy nizapare niy. \p \v 2 Atatsa byrisoik wata ihoke pamabara hokbowy nizapare, iwaze atsoko zatata zipoko. Izo piwezokonaha zikywa. Haramwe zatata humo miwa. Nanabyitaba zatata humo naoktsĩbaik. \v 3 Iwaze masetsa zatata buruk wytyk bo inasiknaha. Asahi Deus harere humo pikzahatsa watsa kytsa nisihorokonaha. \v 4 Estuba bijoikpe iknykta ispe niy: \p — Hwitsa, iparikia, towahaditsa iwaha humo ka isty sarouk sarouk byitaha! Kytsa zuba tysihohoronaha. Siukpe watahabyitsa ty zuba jataha. Siukpe watahatsaktsa “Deus hyrytsa” asa humo ka awatutaha. \p \v 5 Abaka isty baba byitaha byzoje mytsyhyrywaze tsimysitsapyriwykynaha, tysihohoronaha! — niy. Asaktsa masetsa wakatsa kytsa pikzahatsa mysihohoronaha ziktsa watsa. \v 6 Asaktsa Deus hyrytsabyitsa, asahi siukpe wataha byitsaktsa nisihohoronaha. Byzoje mytsyhyry wa pitsunahaze pikzahatsa humo sihohorohotsa watsa. Asahi: \p — O katsaktsa tsimyokbanaha tsimyzihikiknaha, tsimyokbanaha ja. Hawa skaraba tsimaha — niaha. Zikykbanahabyitsa tu sinini mykaranaha zuba. \p \v 7 Asaktsa masetsa pikuzatsa watsa, mowatsoronahaze mokymybanahatsa watsa. Siharek humo hyritywaha ouro ty sitsoriktsa. Kytsa ok watsa. \v 8 Siharadi wytykyryk haradi waza. Sitsapu parini tsapu tsawa. \v 9 Taharawe suk ty tububyita ty. Korobyk niaha. Sisarasuka wa tykburuktsa pikuzatsa mysikyrikinaha ziktsa watsa sisukyrytsitsa bo mowatsoronaha humo. \p \v 10 Pikzahatsa wa tsa hi nisihohorokonaha. Simyhohorowy humo kytsa mysitsapyriwynaha byzoje mytsyhyrytsa wa pitsunuhaze mysimyitsapyriwynaha. Asahi Deus humo siukpe wataha byizeka mysimyitsapyriwybanaha. \v 11 Masetsa watsa ykzokotsa atakta ihoke pamabara tsiokezezerẽna ezektsa pehatsa. Ebereu harere Abadõ inarokota, kereka harere Aporiã inarokota, myharere — Atakta isopysapybyikita — my. \p \v 12 Iwa. Amy ja mymypybytyky estuba botu nimyharamu, aba petok ka mozumu. \p \v 13 Iwaze usta bijoikpe iknykta taporawy ziokehuhuku. Usta tsyhyry humo iziakyri nahawa ziokehuhuku. Ziokehuhukuze iaksoho jokmorẽnikia wezokowy eze iwaby. Jokmorẽnikia wezokowy ouro Deus okeryk, anaikny hi iaksoho iwaby. Jokmorẽnikia wezokowy porawytsa niy. Sapetok sapetok paiko eze iwaby. \v 14 Bijoikpe iknykta atahi iwaze babatu porawy ziokehuhuku iaksoho ipe nikara: \p — Hyrikoso sapybara siakwarahatsa ty zoksaparety! Sapetoktsa sapetoktsa nawa buburu Euperetes inarokota bo. Anaeze karikutsitsiwytsa siakwaratsa. Tysisatsuknaha! — niy. \p \v 15 Asaktsa bijoikpe iknyktsa kytsa abazubatsa sisukyrytsitsa mykaranaha. Mybarawy ezektsa tsapukte buruk mysipyknaha. Deus harere humo zoksapare maha hi piperykynaha. Nawa taeze ja ahabyitsa. Tozeka ja usta motyk tseheze ja. Usta byzoje ja. Usta okoroze ja. Deus myze — Abaka tsiponaha — my. Ana piwabynahaze piponaha iwaze mybarawy ezektsa tsapukte buruk mysipyknaha. \v 16 Uta sodadutsa abazubatsa siakpyri iwaby. Abazubatsa dusẽtos mirioẽtsa pikuzatsa bete niukurunaha. \p \v 17 Katsotyspykwaha eze sodadutsa pikuzatsa ahatsa iksinyky. Taharawe suk ty tububyita ty korobyk niaha. Wastuhu sirawe suk tsaririta izo hyrity watsa. Ustsa harawe suk tsikakrẽna harahareziktsa sipokzitsanikitsa watsa, sapiratsa watsa. Ustsa sirawe suk tsitozoharẽna ẽsopire hyrity waha niaha. Pikuzatsa kino niwatihi. Pikuzatsa harektsa kino parinitsa harek tsa watsa niaha. Sisake buruk izo hyritywaha zipokorok. Ẽsopire zatata izohyri waha sisake buruk zipokorok nikaranahaze. \p \v 18 Izo, zatata, ẽsopire aha hi pikuzatsa sake buruk zipoko naha humo hi mybarawy ezektsa niakbakaranaha. Asta okoro eze tu aba zuba niakbakanaha. \v 19 Pikuzatsa sakeze, simyrawytsa siatsa eze aha. Siatsa pyryhyktsa harektsa watsa asa hi kytsa nisiborokonaha. \p \v 20 Pikuzatsa atsokyka mybarawy ezektsa nisipyknaha. Nitarenahatsaktsa nanabyi sukni humo batu ity moewy aha. Hawa Deus humo tsimypokzitsirẽtsa, asaktsa sisuknihitsa humo simypokzitsirẽtsa. Sinamy ouro sukni hi, parata sukni hi, iku sukni hi, hwi sukni hi, harahare sukni hi, iwa sinamy tahatsyhyry ty ty nisisuknikinaha asa hi siakparawy. Sisuknihitsa ba waby zikaha, ba zikozonaha, ba pão zikaha iwa iwatsatu sinamy siakparawy, sisoho humo mytsaty ahabyitsa tu nikaranaha: \p — Katsaktsa mynamy hi mydeus maha — nikaranaha. Hyrikoso sapybara kino niwatihi siakparawy siharere humo hyỹ mykaranaha batu pyk zikaha, Deus babata humo ka batu yhỹ zikaha. \v 21 Ustsa kytsa mysibanaha humo kino ba ma zikaha. Kytsa tahakparawybyitsa myrawy ty nyny nikaranaha. Usiza bo nisipyripyrirykyknaha. Ustsa kytsa namy bo batu iktsa zuba zikaha. Sitsyhyryboarẽtsa. Iwa sisopyktsa zikzurukunaha sisopyksapybyitsa nikaranaha moewy ahabyitsa ziknakaranaha. \c 10 \s1 Bijoikpe iknykta papeu tuk inasik. \p \v 1 Kyze usta bijoikpe iknykta tsipaikrẽta inasik. Isuk zatata hyritywa niukuru. Tsokma iharapu taba nazikto. Iok haramwe wa niu. Iektsa wahoro putotowytsa wa izo wa niukuru. \p \v 2 Papeu tsibik itsipyk eze niapykyryk. Papeu nizapare iwaze kytsa pinykynaha. Taeknury taba buburu zuba bete pare niy. Taekwazo taba wytyk bete pare niy. \v 3 Iwaze opykani kakaik niyze, parini kakawa niy. Kakaik niyze nitotokorok. Sizubarẽtsa sete aha nitotokoroknaha. \v 4 Nikaranahaze nitotokoknahaze papeu humo iwatahatsihikikze iaksoho bijoikpe ikny kape niy: \p — Nitotokoknaha ty ka iwaby zuba ity wataha wataha byity! Ana tsihokdaharẽna iwaze mektsa bo ba ziwataha — niy. \p \v 5 Iwaze bijoikpe iknykta taeknury taba buburu bete pare usta taba wytyk bete pare niyze tapanuryk taba jobo sukyhy niy, ana bo hi ikozo. Atahi Deus ziwabyze: \v 6 — Atakta koikny bakta tu tawahi mynapykyryk ata hi bijoikpe, mybarawy, buburu zuba iwa nizukni, abazubaha bijoikpe eze ky abazubaha mybarawy eze ky, abazubaha buburu buruktsa iwa mybarawy nizukni — niy. Atahi kaharere piwabyky iharere zuba motsasoko: \p — Abaka bapyk ziky — niy. \v 7 Amy botu nitsasonaha, anawahi myzehikik kasohotsitsa zitsumuẽhĩkĩnahatsitsa bo kino atsatu mykara. Tapara nizihikik naha ka tsihokdaharẽna ana humo ka batu aty tohi ihyrinymyryhuk. Bijoikpe iknykta porawy ziokehuhukuze, iwaze Deus nizihikik naha ka tsihokdaharẽnikia aba kino atsaty ty mykara my. Iwa Deus harere niy. \p \v 8 Iwaze iaksoho bijoikpe ikny iwabykynaha. Kabo nitsasokozo: \p — Bijoikpe iknykta mybarawy bete, buburu zuba bete nataba pare nataba pare niriktohoko ibokta! Papeu tsibik itsipyk eze ky tyzibykykta! — niy. Hyỹ iky. \p \v 9 Iwaze uta ibo ikparak. Ipe iky: \p — Na ty papeu atsikpykezeky ty kabo nynytykta — iky. Yhỹ niy. Iwaze kabo nyny niyze. — Papeu ty hauktykta! Asake eze titsarakrẽna pete waha mozik. Tsipihuruzukze arakokeze tsibuarẽna mozik — niy. \p \v 10 Papeu bijoikpe iknykta itsipykezeky ibykyk. Papeu ty hauk ikyze kasakeze titsarakrẽna niyzik. Ihuruzukze karokokeze tu tsibuarẽna niyzik. \v 11 Kyze kape niyzo: \p — Deus wasania ty tytsasokta! Hawa Deus ibo mysioktyhyryk tsihikik aparakbaha bo tytsasokta! Kytsa aparakbaha abazubatsa meky mekywatu sihareretsa, abazubatsa sipehatsitsa nanabyitaba sihudikhudikwy ezektsa iwa aparakbaha ibo mysioktyhyryk tsihikik. Iwa kytsa abazubatsa Deus wasania ty tytsaso! — niy. \c 11 \s1 Petoktsa isotsitsa. \p \v 1 Kyze bijoikpe iknykta hwibihi ty iwatawywy ty kabo nyny niy. Deus harere kape niy: \p — Kyiktykta! Kawahoro zubata tsiwatawy! Jokmorẽnikia wezokowy ty tsiwatawy! Hana wa tsa ja kytsa kabo mosakibazikiknaha. Asaktsa: “O ikia zuba tsamysapyrẽta” mykaranaha. Ikia sibo iktsa tsimyze. Hana wa ja tsimysiwatawy. \v 2 Wahoro pe ty ka watawy watawy byity. Kytsa Sesus humo sispirikpobyitsa ana bete pare maha — niy. Asiba estuba tsyhyrywy motyk tseheze pimyinaha. Kahudikhudikwy tsiziurẽna kuarẽta dois byzoje pitsunahaze pimyikinaha. \p \v 3 Miu, dusẽtos e sesẽta wa purunahaze. Anaeze wytykyryk petokzahaza mysipeha kaharere motsasonaha. Sisuk panu boroho waha ty korobyk niaha. Zikzibyituhukunahatsa kytsa Sesus bo batu yhỹ niaha iwatsahi batu sispirikpo ispe niaha: \p — Ahamysapybyitsa tsikykaranahaze ka tsimoewynahaktsa! Deus harere bo matahaktsa — mykaranaha. \p \v 4 Petokzahaza kasohotsiza oriwereja waza petok rikapuwy suk waza maha, asaktsa mybarawy ezektsa nisipokzitsikita baze niriktotohokonaha, Deus harere bo hyỹ mykaranaha. \v 5 Ustsa kytsa pahapesukyrykynaha zeka ba zikaha. Izo sisake buruk tahasukyritsitsa bo iwa ustsa mysisukyrynahaze mysibanaha. \v 6 Asiza hi kazikwy situk mynapykyryk. Kazikwy ty sibo nyny iky. Kaharere motsasonahaze asiza hi. — Hyritsik ba ziknawõzo — maha zeka ba ziknawõ, pupuputsa siharere humo ispu mozik. Mybarawy ezektsa bo amy imysapybara humo zikino siharereze nanabyi humo mymyzuwykynaha. Nanabyi humo mozihikiknaha zikino mykaranaha. Mytsasonahaze yhỹ maha iwa amy mozihikiknahaze hi ana kino atsawatu mykaranaha. \p \v 7 Kaharere nitsasobanahaze sirara tserirẽta mozumu myzubaha humo kino tsimypybytyharẽta atahi ihoke pomobara buruk myzoik. Kasohotsiza mysihudizuze iwaze mysiba. \v 8 Iwaze sihudikhudikwy Serusarẽhe inarokoha eze asiza inury motarenaha. Anaeze sipehatsa iharapatawyhyta humo zihyrizikiknaha iwa ha eze zibezenaha. Anaeze sihudikhudikwytsa simysapybyitsa tu nikaranaha, Sodoma ezektsa watsa, Esito ezektsa kino niwatihi sizubarẽtsa simysapybyitsa nikaranaha. \p \v 9 Kytsa abazubatsa nanabyitabaktsa, kytsa aparakbahatsa abazubatsa, nanabyitaba sihudikhudikwytsa, asaktsa meky mekywatu tahaharere humo mopamykysokonaha iwatsa sinury bo nikozonaha. Harakykbyihi zuruze asiba zuruzoze sibo iktsaziu niaha. Asaktsa batu tahatotonaha niaha batu iwa aha! \p \v 10 Mybarawy ezektsa sakurẽtsa. Kasohotsiza mysibanahaze sakurẽtsa moziknaha. Tahamyikahakanaha. Sakurẽtsa hi tahanamy pibiakaknaha. Kasohotsiza harere batu siakparawy, sihumo sinini nikaranaha iwatsahi siharere nepykbaze sakurẽtsa niyziknaha. \p \v 11 Iwaze harakykbyi hi zuruze tokbaha eze Deus hu niy. Sibete hu niyze inasihyrizikpo. Kyikyik niaha. Mybarawy ezektsa ana bo iktsa niahaze sipybyrẽtsa niyziknaha. \v 12 Petokzahaza Deus iaksoho upyk inasihyrizikpowynahaza iwaze ispe: \p — Pany! — niy. Ana ziwabynahaze jo bo nidoknaha. Sisukyrytsitsa sibo iktsa niahaze zatata buruk tu bijoikpe bo nidokoroknaha. \v 13 Iwaze babatu wytyk nitydydykyk iwaze sihudikhudikwy tsapukte buruk zitsepetoktokbaiknaha, kytsa abazubatsa niakbakanaha wytyk nitydydykyk naha humo sete miutsa niakbanaha. Niwaknahatsaktsa tahapybyspyk. Iwatsahi Deus pe niaha — O ikia zuba tsapunihikrẽta, ikia bijoikpe eze tsimyharerewabyrẽta — niaha. Tahapybyspyk kabo nipamykysokonaha. \p \v 14 Iwaze mybarawy ezektsa petok baba imypybytyky iwaha nimyharamu. Byri! Usa aba mozumuzo. Harakykbyihi mymypybyty humo maha. \s1 Porawy ziharawy. \p \v 15 Iwaze ziharawy babata usta bijoikpe iknykta porawy ziokehuhuku. Botu usta tsyhyry humo petok ty hu niy abaka mopykyryk. Ziokehuhuze kakaik niaha siaksoho opykani iwaby. \p — Abaka Deus zuba mybarawy pehatsa. Kiristu zipehata niwatihi abazubatsa mysipeha. Aba zuba mymypokzitsita, tawahi mybarawy ezektsa nasipehaka. Bapyk ziky — nikaranaha. \p \v 16 Iwaze taparaktsa wĩte kwatero ahatsa Deus okeryk tahaekaratsa humo puruk puruk nikaranaha iwaze okmymy okmymy nikaranaha ihumo sispirikporẽtsa iwatsahi inatsunaha. Asaktsa tahadyhywy bete nidyhydyhykynaha Deus baze asahi iokeryk okmymy okmymy nikaranaha. \v 17 Deus pe nikaranaha: \q1 — O Deus ikia zuba tsamysapyrẽta. \q2 O Deus ikia tsamypokzitsiarẽta ikia zuba Deus babata. \q1 Koikny baktatu ikia ahyrinymyryta babata. \q2 Tsamyharerewabyziurẽta atsaezubaha tsimynakara. \q1 Azikwyrẽnikita ba hawa tohi zasukninaha. \q2 Abaka abazubatsa mybarawy ezektsa mysipeha anahumo hi mykurẽtsa. \q1 \v 18 Asukyrytsitsa ahumo tahakyrikinaha. \q2 Asaktsa aharere bo batu yhỹ mykaranaha ahumo sinini mykaranaha iwatsahi sakyriukrẽtsa mykaranaha. \q1 Asaktsa imysapybyri humo nikaranahatsa humo sinini mykaranaha ana hi sihuak waha. \q2 Abaka abazubatsa botu niakbanahatsa huak ty sibo nyny tsimy. Hawa mybarawy eze zikzurunaha zeka ihuak ty nyny tsimy. \q1 Asohotsitsa atsumuẽhĩtsa kino niwatihi ihuak ty sibo nyny tsimy. \q2 Atyryktsa abazubatsa bo ihuak ty sibo nyny tsimy. \q1 Asaktsa aharere bo hyỹ mykaranaha. \q2 Myhyrizikwanitsitsa pykyhy myhyrizikwybyikitsa kino niwatihi sihuak ty sibo nyny niy. \q1 Abaka asaktsa mybarawy ezektsa mysiakninaha \q2 asaktsa ikia tuk ba zikakpykyknaha asahi mohokdanaha — nikaranaha. \m Iwa taparaktsa Deus bo niaha. \p \v 19 Iwa Deus wahoro zubata hokbowy bijoikpe eze zoksapare niy. Anaeze kytsa Deus myspirikpowy harahare humo iwatahaha ouro suk eze mynapykyryk. Atsoko ihyrikoso humo siaksoho ziwabynaha. Pare parezo nikara. Wytyk nitydydykyryk tu. Iwaze hyritsik harahareziktsa ty nawõkõ abazubatsa bo inawõkõ. Iwa hỹ. \c 12 \s1 Hotsoikarazata wytyk zibezekyzyky. \p \v 1 Kyze bijoikpe eze abazubaha iwatawy natakaha. Ba aty tohi niwaha ty tyny. Tapara wytyk bo iktsa iky, atatsahi isuk hi haramwe bo mokozonaha. Byzoje ipyrytsa upuk eze niapykyryk. Itsorik ka byrisoiktsa niapykyryknaha. Dose byrisoiktsa ty niaha. \v 2 Atatsa hi tabykyhytatsa. Itsapyri humo kadi nikara. \p \v 3 Kyze usta inymyryhywy bijoikpe eze natakahazo. Hotsoikarazata tsariribahata ana bo iktsa iky. Sete harektsa, itsorik ouro hi niwatihi siharek watu sitsorik isipehatsaktsa zuba maha. Iharanitsa humo kino niwatihi. Asaktsa mytsyhyrytsa watsa. Sitsorik humo kino niwatihi siharek humo tahawatu pupuwa iwaha inykyry. \v 4 Ia humo byrisoiktsa sizubarẽtsa nisikyrihyk tsapukte buruk byrisoiktsa nisikyrihyk, byrisoiktsa bijoikpe ikny iwaze wytyk bo nasipaparaka. Tabykyhytatsa okeryk hotsoikarazata pyk niy. Ibykyhy mopurukze ziborotsihikik iwatahi iokeryk pyk niy. \p \v 5 Atatsa bykyhy nipurukze maku skyry niy. Atahi kytsa abazubatsa mysipeha, batu aty tohi iharere bo batu yhỹ zikaha. Atakta upepe hyrity wata itsipykeze iwa myzubaha bo mysipeha. Upepe pokso myzubatsa iharere bo hyỹ tsimykaranaha. \p Nipurukze Deus tihi zioktyhyryk, jobo nido. Deus dyhywy anaeze kytsa nisipeha nabo niy iwahi hotsoikarazata taba ziboro. \v 6 Wytyk niwatihi jerukbara bo niwakik. Anaeze Deus isapy botu zikymy, anaeze Deus atatsa humo tsimypokzitsiukrẽta. Nawa puruze miu dusẽtos e sesẽtos iwa ihumo tsimypokzitsiukrẽta. \p \v 7 Atsoko bijoikpe eze Mikeu tuktsa hotsoikarazata tatuktsa ahatsa niwatsorokonaha. Mikeu tuktsa bijoikpe iknyktsa Deus tsumuẽhĩtsitsa maha. Hotsoikarazata tuktsa tapara bijoikpe iknyktsa niwatihi. Deus harere bo yhỹ ahabyitsa hi hotsoikarazata nisioktyhyryk hyrikoso sapybara niyziknaha. \v 8 Mikeu tuktsa sipaikrẽtsa iwaze hotsoikarazata tuktsa nepykbanaha. Bijoikpe eze hyrikoso sapybara ba ziktarenaha. Deus ispe niy: \p — Nabo pãotaha! — niy. Nitururuknaha meky botu tahasapynaha. \v 9 Tubabatu hotsoikarazata pyryhyk niy. Hyrikoso sapybara perytsa nisipehaka Satanas inarokota. Mybarawy ezektsa mysispihikbataikik. Iwaze bijoikpe ikny nisipapykik iapiktsa ituk. Mybarawy bo nasipaparahiknaha. \p \v 10 Kyze iaksoho iwaby bijoikpe ikny kakaik niy. Atahi: \p — Abaka Deus tyryktsa tabo mysioktyhyryk. Mybarawy ezektsa sibetesatsa ana ihyriziktsokzawy nepykba. Abazubatsa izikwy bo iktsa niaha. Izikwyrẽnikita tu hawa tohi ba zikzukninaha. Deus zipehata mywata Sesus Kiristu atahi kytsa abazubatsa. Isokpykziurẽnikita. Tsihyrizikporẽnikita. Hotsoikarazata tsiharerewabymybarẽta bijoikpe ikny itapapykwy. Mytukytsa soho Deus bo nisispihikbataikik. Okoroze unata kino niwatihi Deus okeryk sisoho ty zispihikbataikik. Deus tihi bijoikpe ikny inapapykik. \p \v 11 Mytukytsa Sesus tuktsa Deus zikwy humo sipunihikrẽtsa niyziknaha. Ustsa kytsa nisiba tsihikiknahaze Sesus humo sispirikporẽtsa iwatsahi batu pyk niaha. Batu sipyby. Ihumo nispirikpotohinaha. Atahi hozipyrykza tsibik wata sisapyzeky nihyrikosokda iwatsahi sispirikporẽtsa niyziknaha. Atahi sisapyzeky nihyrikosokda ispu nipuku iwaze sispirikporẽtsa niyziknaha. Abazubatsa bo wasape nitsasokonaha. Deus wasania ty nitsasoikiknaha. Iwatahi Satanas sisoho ziwabyze takyriki itsapyriwy nepykbaik. \p \v 12 Iwaze bijoikpe ezektsa ahakurẽtsaktsa! Mybarawy ezektsa ihumo sisukatsihikrẽtsa. Pihik ezektsa niwatihi sinini mykaranaha. Hyrikoso sapybara pehakatsa mybarawy eze iwatsahi ihumo sinini mykaranaha. Atahi sibo inasik iwatsahi ihumo sinini mykaranaha. Atakta takyriki, bykyzehu zuba Sesus tuktsa imyitsapyriwy mopykba ana humo hi takyriki. \p \v 13 Iwaze hotsoikarazata mybarawy bo tapapykwyze mytsaty niyze: “Kasapy bijoikpe eze tu nihokda tawahi tasapy” — niy. Iwazehi wytyk tabykyhy zepuruktatsa zikziapikiktahi. \v 14 Iwaze Deus petoktsa isarapaiktsa ty atatsa bo nyny niy. Wohorek abazuba ta sarapaikty hi niy. Iwatatsahi jerukbara bo nitsatsaka, tasapy bo niy. Anaeze atatsa humo tsimypokzitsiukrẽta, harakykbyihi usa itsapukte buruk piytyktsehize. Deus atatsa humo pipokzitsi anaezeka hotsoikarazata batu itykni. \p \v 15 Iwaze hotsoikarazata pihik tasake ezeky zipuku buburu hyrity waha niapykyryk. Wytyk hapik hi buburu maha wa iapik niukuru. Tozeka ja nawaze pihik humo mytuba nikara. \v 16 Mybarawy atatsa zitsumuẽhĩkĩ iwaze hi wytyk awatubara isakikihawaha. Pihik zikuba hotsoikarazata saki zeky inapuku naha zikubaik. \p \v 17 Iwatahi hotsoikarazata wytyk humo takyriki. Iwaze niparak. Atatsa itsekokatsa bo niy. Sizubarẽtsa Deus harere bo hyỹ nikaranaha, asahi Sesus spirikpowy bo hyỹ nikaranaha ana humo hi wasani mozurukunaha, wasaniha soho motsasokonaha sibo hi niwatsorokonaha. Hotsoikarazata nisibatsihikik. \v 18 Hotsoikarazata nimyra eze niriktohoko. \c 13 \s1 Itsikarara usta hotsoikarazata wata ziktsotospykze iny. \p \v 1 Kyze itsikarara buburu zuba ikny inazokota bo ikozo iharanitsa mytsyhyrytsa watsa. Siharektsa sete niy. Estuba mytsyhyrytsa usta taba petoktsa watsa iharektsa iharanitsa watu itsorikta, asaktsa kytsa pehatsitsa tsorik hyrity watsa niaha. Siharek watahatsa. Imysapy byikiwy ty ziwatahaha iwaha siharektsa humo. Deus soho humo hi batu mysapy nikaranaha iwahahi siharek humo iwatahaha. \p \v 2 Itsikarara atakta parini hyrity wata niy. Ipyrytsa sirara tsiakyriukrẽta uruso pyrytsa watsa. Isake parini sake wa niy. Iwaze hotsoikarazata tazikwy ty itsikarara bo nyny niy. Iwatahi kytsa pehatsa niyzik. Asaktsa hotsoikarazata harere bo hyỹ nikaranaha, itsikarara harere bo kino niwatihi hyỹ nikaranaha hotsoikarazata hyrikoso sapybara pehakatsa. \p \v 3 Estuba itsikarara iharek skohota nizororo. Asiba nirata tu. Maku maktsa mywata zeka mora. Hotsoikarazata zikwy humo nizororo. Kytsa abazubatsa ipokso nipybybaiknaha. Asa hi: \p — Amy skaraba myhumo mahani iakyri — niaha. Iwatsahi ituktsa niyziknaha, iharere bo hyỹ nikaranaha. \p \v 4 Kytsa humo hotsoikarazata okeryk inarahanaha, ata humo hi zikwy ty itsikarara bo nyny niy. Kytsa kino niwatihi itsikarara okeryk inarahanahaze asa hi: \p — Itsikarara zuba zikwyrẽnikita, hawa tohi ba zikzukninaha — iwa mybarapetu nikaranaha. Amy ty Deus bo zuba tsimypamykysokonaha ty ka atsa tyty itsikarara bo nikaranaha. \p \v 5 Hotsoikarazata itsikarara pe. — Deus soho humo aharereziubyihukta! Amy tsimyzehikik naha ty zuba ty! Isoho tsimysapybyri: — niy. Deus byzoje kuarẽta dois zitsuze anaeze kytsa nisipeha. \v 6 Iwatahi itsikarara Deus ziharereziubyiki imysapybara ty nitsasoko. Deus harere soho zisapybyriki. Deus sapy humo zisapybyriki. Asaktsa bijoikpe ezektsa humo kino niwatihi nisisapybyriki. \v 7 Hotsoikarazata itsikarara pe niy: \p — Deus tuktsa bo tywatsoronaha. Iwatahi Deus humo batu siakparawy — niy. Hotsoikarazata zikwy ty itsikarara bo nyny niy. Izikwy humo sizubarẽtsa aparakbahatsa bo bipyritsa hudikhudikwy ezektsa, meky mekywatu siharere, nanabyitaba sihudikhudikwy ezektsa iwa izikwy humo iharere siakparawy. \p \v 8 Iwatsahi mybarawy ezektsa sizubarẽtsa itsikarara Deus wata mytsaty ahabyitsa nikaranaha. Asa zuba Deus papeu humo sinaro itsikarara bo yhỹ niaha. Hozipyrykza tsibik wata nira papeu humo sinaro ziwataha. Deus mybarawy nizukni isuknihibyize sinaro botu ziwataha, hozipyrykza wata ipapeu humo niy. Asa zuba itsikarara harere bo batu yhỹ nikaranaha. \v 9 Iwatsahi ikiahatsa tsimyzihikiknaha zeka wabytaha tsiwabyziunaha. \v 10 Aty Deus humo sakyriukrẽnikitsa tyhurukwy zeka ta hurukwy. Aty tabezewy zeka sokorotsapuzeze ty pibeze. \p Iwatsahi Deus tuktsa sipunihikrẽtsa niyziknaha. Siakubyrisorokrẽtsa zeka sinini mykaranaha zeka Deus humo mospirikpotohinaha. Iwa hỹ. \p \v 11 Kyze usta irara tsakyriukrẽta bo iktsa iky. Abaka petoktsa niy. Wytyk ekze nizohik. Iharanitsa petoktsa zuba hozipyrykza wata. Hotsoikarazata aksoho wa batu imysapy niy. \v 12 Itsikarara tsumuẽhĩtsa niy. Tsiharererẽta niy. Mybarawy ezektsa pe niy: \p — Itsikarara harere bo hyỹ taha! Atakta itekihikta nizororota iharere bo hyỹ taha! — niy. Itsikarara hotsoikarazata zikwy usta bara ty irara tsiakyriukrẽta bo nyny niy. \v 13 Iwaze atakta kytsa ziknahabara ty nikara itsikarara hi nikara. Izo bijoikpe ikny iharere humo inatsuku. Kytsa abazubatsa ana bo nikozonahaze sipybyrẽtsa nikaranaha. \p \v 14 Amo kytsa batu zikaha atakta mykara iwatsahi kytsa ipe maha: \p — O ikia tsamysapyrẽta — nikaranaha. Sispirikpobyitsa tu — atakta imysapyrẽta — mybarapetu nikaranaha. Iwataha humo itsikarara inymyryhywy niy. Kytsa abazubatsa iharere bo hyỹ nikaranaha irara tsiakyriukrẽta. Kyze kytsa pe niyzo. — Itsikarara hyrikoso tyzokninaha tsimaha! Atakta sokorotsapuzeze ty itekihikta niratatu ata wata ihyrikoso tyzukninahakta! — niy. Hyỹ nikaranaha. \p \v 15 Izoknihita itsikarara hyrikoso waha nipykze irara iakyriukanikita ibo hu niy. Iwaze itsikarara hyrikoso wata inahyrizikpo, mopamykysoko. Kytsa iharere bo yhỹ ahabyitsaktsa tysibaiknaha. \v 16-17 Itsikarara hi: \p — Kanaro ahapanuryk taba ahatsyhyrysukpe humo tsiwatahanaha. Ahaokpe humo kino niwatihi kanaro tsiwatahanaha. Kanaro ty tywataha byizeka mysisininiwy — niy. \p Iwa mybarawy ezektsa abazubatsa nisipeha. Kytsa batu sibo tysapykyk, abazubatsa, myhyrizikwanitsa, pykyhy myhyrizikbyikitsa sinamyrẽtsa, sinamybyitsa, asaktsa tsumuẽhĩkĩnaha batu okyrysaroko, asaktsa simozikrẽtsa nikaranaha iwa abazubatsa maha siokpe humo inaro tsiwatahanaha, sitsyhyrysukpe humo kino niwatihi inaro tsiwatahanaha. Asaktsa inaro humo tywataha byizeka ba zikhuaknaha sinamy ba zikhuak zikaha. Iwatsahi batu amy tohi tyhuak niaha. Batu amy tohi ty nyny zikaha. Inumero bo iktsa tsimahaze inaro soho bo mytsaty tsimykaranaha. \p \v 18 Ana bo hi tsinymyrykynahaktsa! Tsinymyrykynahaze, iwatahawy kino niwatihi ahahyrinymyrẽtsa. Iwatahawy maku naro wata. Inumero 666 my. \c 14 \s1 Deus tyryktsa nisakibazikiknaha. \p \v 1 Kyze usta bo katsotyspykze iktsa iky. Atakta nira hozipyrykza tsibik wa ta ibo iktsa iky. Hara jobo Siaõ inarokota harabete niriktohoko. Kytsa abazubatsa ituk niaha sẽto kuarẽta kwatero miutsa. Inaro ty siokpe watahatsa, izo naro kino niwatihi siokpe watahatsa. \p \v 2 Iaksoho bijoikpe ikny iwabyky. Iaksoho ihiridawy iakpyri waha. Iaksoho hyritsik bipyri wa niukuru. Sipamykyziuwytsa sisukasapyrẽtsa nisakibazikiknaha. \p \v 3 Deus pauk baze nisakibazikiknaha 144.000 ahatsa. Sisakibazikezytyk nisakibazikiknaha. Siraratsa sispitu sapetoktsa sapetoktsa iwa siokze tapara taypykyknahatsa wĩte kwatero ahatsa niwatihi sisakibazik iwaby. Sizubarẽtsa anasoho batu sihyrinymyry. Asa zuba 144.000 miutsa botu Deus bo nisioktyhyryk Deus tuk mynapykyryknaha asa zuba sisakibazik ezytyk humo sihyrinymyrẽtsa hỹ. \p \v 4 Asaktsa wasani nikaranaha sihyrizikporẽtsa Deus harere bo hyỹ ziknakaranaha. Asaktsa hozipyrykza tsibik wata atahi nihyrikosokda ituk napykyryknaha, Sesus harere bo hyỹ mykaranaha. Mybarawy ezektsa sispirikpobyitsa situk ba zikapykyryknaha. 144.000 miutsa Deus bo nisioktyhyryk iharere zuba nizihikiknaha. Sesus Kiristu nisioktyhyrykta. Abaka tahawahi Deus tuk mynapykyryknaha hỹ. \p \v 5 Ustsa bo batu zikaha. Simysapyrẽtsa ba zik mospihikbatanaha. \s1 Bijoikpe iknyktsa harakykbyihi sisoho nitsasokonaha. \p \v 6 Kyze usta bijoikpe iknykta bo iktsa iky. Atahi joboni nitsatsaka. Mybarawy ezektsa bo Deus wasania ty nitsasokoro anahumo hi zipeha. Abazubatsa mybarawy ezektsa bipyritsa bo, nanabyitaba sihudikhudikwy ezektsa bo, ityryktsa sizubarẽtsa meky meky watu siharere iwatsa sibo abazubatsa Deus wasaniha nitsasokoro. Deus wasaniha humo batu pyk, tawahi kytsa ihumo sispirikporẽtsa ana hi motsasokonaha. \v 7 Bijoikpe iknykta opykani hua hua niy: \p — Deus harere humo tsiwabytoktonaha! “O Deus ikia zuba tsasopykziurẽta, aharere humo ma tsimykaranaha” tsimahaktsa! Iwa tytsaso. Aibani zuba kytsa abazubatsa huak ty sibo nyny my. Hawa mybarawy eze ziknakaranaha humo sibo ihuak ty nyny my. Deus hi bijoikpe, mybarawy, buburu zuba pupuputsa iwatsa nisisukni atahi ihuak ty mybarawy ezektsa bo nyny my — niy. \p \v 8 Kyze usta bijoikpe iknykta taparababakta hapik niy. Iwaze niy: \p — Asaktsa sizikwytsa Babironija ezektsa nepykbanaha abazubaha inarokoha. Simysapybyitsa nikaranaha tsahi nepykbaik. Hawa kytsa ustsa bo tsõsĩ waha ty nyny niaha iwaze ihumo simopykyhybyitsa mynapykyryknaha siwatsa niaha. Abaka sizikwy nepykbaik, hawa wihara nibibibaikze wytyk bo natsuku iwa sizikwy nepyk. Sisapy natsehepetok — niy. \p \v 9 Kyze usta bijoikpe iknykta, iapik niukuru abaka harakykbyihi joboni nitsatsakanaha. Jaksoho opykani hua hua niy atahi: \p — Asaktsa itsikarara, ihyrikoso kino niwatihi ispe: “O ikia tsamysapyrẽta tsimy” nikaranaha. Asahi sinini mykaranaha. Asaktsa sitsyhyrysukpe panuryk taba inaro ziwatahaka siokpe humo kino niwatihi ziwatahaka iwatsahi sinini mykaranaha —. \v 10 Deus sihumo takyriki, iwatahi batu isty pokzitsi iwatahi mysimyitsapyriwybaka. Batu isty wak. Izo eze sinini mykaranaha, ẽsopire mokorobaka anaeze mysisininiwynaha. Atakta hozipyrykza tsibik wa ta nira, iokze sinini mykaranaha. Bijoikpe iknyktsa Deus tsumuẽhĩtsitsa kino niwatihi sinini mykaranahaze sibo mokozokonaha. \p \v 11 Sinini mykaranahaze izo zatata jobo tawahi myzukuruk. Unata, okoroze niwatihi zatata piwezoikik, asaktsa sinini ykarawy bo tahawahi napykyryknaha. Asaktsa itsikarara, ihyrikoso kino niwatihi ispe niaha: \p — Ikia tsamysapyrẽta — niaha. Asahi inaro ty tahanury humo ziwataha abazubatsa sinini ykarawy bo tahawahi napykyryknaha. Anaeze batu sibyrywyhuk. \p \v 12 Iwatsahi Deus tuktsa — ahapunihikrẽtsaktsa — tynakaranaha. Siakubyrisorokrẽtsa tu zeka sinini mykaranahaze Sesus humo myspirikpotohinaha. Asaktsa Deus harere bo hyỹ mynakaranaha. \p \v 13 Kyze jaksoho bijoikpe ikny kape niy: \p — O mybarawy ezektsa wastuhu sakyriukrẽnikitsa Deus tuktsa mysibanaha. Sesus humo sispirikporẽtsa iwatsahi mysibanaha. Iwa tsatu sakurẽtsa maha. Ana kino tsiwatahakta! — niy. Deus hyrikoso tihi: \p — Yhỹ, amy ty wasape tsimy. Mybarawy eze tuze Deus hyriziktsokzawy humo zuba nikaranaha, ihumo zitsumuẽhĩkĩnaha. \p Niakbabanahaze tahabyrynaha, hawa sinini ziknakaranaha ana humo hi myspiriktsokdanaha. Sihyriziktsokzawy huak situk napykyryknaha — niy. Iwa Deus hyrikoso niy. \s1 Mydisahawytsa izozikwy. \p \v 14 Kyze katsotyspykze ikozozo. Bijoikpe zatata tsibarazarẽna bo iktsa iky. Maku hyrity wata bijoikpe zatata bete nidyhyky. Ouro ty itsorikihita niy. Itsipyk eze penari ty wabehata niy. Tsitsarirẽta. \v 15 Usta bijoikpe iknykta Deus hudikhudikwy ezekta izoi. Atakta bijoikpe zatata bete nidyhykyta bo huahua niy. Ipe niy: \p — Kytsa disahawytsa watsa tysizoziknahaktsa! Iwaze babatu wihara wata nakymy. Iwaze penari ty tysizoziknaha! — niy. \p \v 16 Atakta bijoikpe zatata bete nidyhykyta tyk bo niy. Mybarawy bo penari ty nisizozikba. Iwa abazubaha zizozikbaik. \p \v 17 Kyze usta bijoikpe iknykta bo iktsa iky. Deus hudikhudikwy ekze izoi. Ata kino niwatihi penari ty wabe niy. Titsarirẽta. \p \v 18 Usta bijoikpe iknykta jokmorẽnikia wezowy niparak. Atahi izo perykytsa niy. Atakta huahua niy. Tatukta bo penari zibykykta ipe niy: \p — Duabohotsa nijakuknaha hỹ. Duabohotsa suk penari ty tynasisukzyzyk! — niy. \p \v 19 Iwatahi wytyk bo niy. Duabohotsa suk nasisukzyzykba. Nepykbanahaze duabohotsa suk bo pokpok niy, anaeze duabohotsa nisipypyrikiknaha. Deus kytsa iharere bo batu hỹ mysimyitsapyriwy. Hawa duabohotsa tsik zipypyrikbanaha, iwata kytsa Deus humo sispirikpobyitsa sinini mykaranaha. \v 20 Hudikhudikwy pauk bo duabohotsa nisipypyrikiknaha. Duabohotsa tsik tsizubarẽna zipypyrikiknaha ana hi sispirikpobyitsa spu waha. Kytsa Deus harere bo batu hỹ nikaranaha sispu tsizubarẽna teresẽtos kirometeros sispu mosokok niaha. Sispu meteros estuba zihiboani mopupuku. Kytsa Deus harere bo batu yhỹ sispu sok niaha hỹ. \c 15 \s1 Bijoikpe iknyktsa mymyitsapyriwytsa tuk katsotyspyk eze iny. \p \v 1 Kyze bijoikpe eze ustsa aba zubaha inymyryhywy bo iktsa iky. Batu aty tohi humo ihyrinymyryhuk. Tsihokdaharẽna batu inymyryhy. Ana humo hi kapybyrẽta ikykara. Usta tsyhyry humo petok ziakyri sete bijoikpe iknyktsa bo iktsa iky. Asaktsa myitsapyriwytsa usta tsyhyry humo petok zibykyknaha. Ana kino mybarawy bo myzipaparanahaze Deus iakyriwy mopyk. Deus ispe niy: \p — Kamyitsapyriwytsa mybarawy bo tsipaparanahaktsa! Mybarawy ezektsa bo asaktsa kahumo batu sispirikpo iwatsahi kaharere humo batu yhỹ nikaranaha sinini mykaranaha — niy. \p \v 2 Kyze buburu zuba widero waha bo iktsa iky, Buburu zuba izo ty tsakykyhy hawa iwatatu tsitsikworororẽta. Buburu zuba baze kytsa bo iktsa iky. Deus botu sipamykyziuwytsa ty sibo nyny niy. Asahi itsikarara bo niwatsoronaha, ihyrikoso ana izikwy nepykba niaha. Atakta inaro ihumo kino niwatihi niwatsoronahaze izikwy hi nepykba. Abaka Deus bo nipamykyziukunaha. \p \v 3 Deus bo nisakibazikiknaha. Moises Deus tsumuẽhĩtsa harere ty nisakibazikiknaha. Atakta nihyrikosokda hozipyrykza tsibik wata, iharere kino niwatihi nisakibazikiknaha. Asahi: \q1 — O ikia hi tsimymypokzitsiki ikia zuba Deus babata. \q2 Apunihikrẽnikita ba hawa tohi tasukninaha. \q1 Hawa ha tsimykara zeka tisapyrẽna hỹ. \q2 Tsahyrizikporẽta hawa tsimykara naha wasani. \q1 Ikia zuba aparakbaha tsimysipeha. \q2 Kytsa bo tisapyrẽna ty sibo nyny tsimy. \q1 Wasape haty zuba tsimypamykyso. \q1 \v 4 Iwaze abazubatsa aharere humo piwabytoktonaha. \q2 Aparakbaha ikia abazubata maha. Ikia zuba tsasopyksapyrẽta. \q1 Batu isapybara ty ziky. Iwaze parakbaha abo mozumunaha. \q2 Mybarawy ezektsa abazubatsa ape maha. “O ikia zuba tsamysapyrẽta. \q1 Ikia zuba wasani tsinakarata ana hi tsinymyrykynaha” — nikaranaha. \m Iwa kytsa buburu zuba baze Deus bo nisakibazikiknaha. \p \v 5 Kyze Deus wahoro zubata bo bijoikpe eze ikozo. Anaeze Deus sapy zoksapare niy. \p \v 6 Bijoikpe iknyktsa sete ahatsa Deus wahoro zubata eze ziponaha. Usta tsyhyry humo petok ziakyri sete ahatsa myitsapyriwytsa zibykyknaha. Sisukarikpu karikpukrẽtsa sisukbarazarẽtsa hỹ, ouro tahazikwoekaĩwy ty tahapaukpuke buruk haĩhaĩ niaha. \v 7 Siraratsa sapetoktsa sapetoktsa ahatsa siupurusuktsa hyrity watsa ty sibo nyny niy. Ouro suknihitsa ty niaha. Estuba sirara ispituta, sete sioporosuktsa hyrity watsa ty sete bijoikpe iknyktsa bo nyny niy. Estuba estuba zuba siwatu niy, itsaeze Deus kyriwy ty inaharek duabohotsa tsik hyrity waha. Atahi koikny bakta tu tawahi ispitu, iykyriwy hi siporoktsa eze niy. \p \v 8 Deus wahoro zubata eze zatata inaharek niy. Deus ipunihikrẽnikita humo zatata tsizubarẽna. Ata hi imysapyrẽnikita anahumo hi zatata zuba iwahoro eze niyzik. Batu aty tohi ba ziktsuk, zatata pokso. Bijoikpe iknyktsa myitsapyriwytsa nasipaparabanahaze iwatsahi kytsa Deus wahoro zubata bo mynapupunaha. Sininikarawy mopykbaze iwaze zatata mohokda. \c 16 \s1 Sioporosuktsa hyritywatsa anaeze Deus iakyriwy duabohotsa tsik waha inaharek. \p \v 1 Kyze iaksoho opykani ha iwaby, bijoikpe iknyktsa sete ahatsa sibo niy. Deus wahoro zubata ikny niy. Ata hi: \p — Tsiksinaha! Mybarawy bo pãotaha! Sioporosuktsa hyrity watsa sete ahatsa Deus ykyriwy inaharek tsisusunaha! Deus ykyriwy anaha hi sispirikpobyitsa bo suretaha! Asaktsa iharere bo batu hỹ zikaha iwatsahi sibo hi tsisuhikainaha — niy. \p \v 2 Tapara estuba bijoikpe iknykta inaparak. Taoporosuk hyrity wata ezekyty wytyk bo suhikare niy. Atsoko kytsa abazubatsa asaktsa siokpe humo itsikarara naro iwatahaha, asaktsa itsikarara zoknihita iharere bo yhỹ nikaranaha. Asa bo hi siakõrõrõtsa sitsapyrẽtsa niaha. Mobibibakanaha siakõrõrõtsa humo. Iwa tapara bijoikpe iknykta taoporosuk ezekyty zipukuhik. \p \v 3 Kyze usta bijoikpe iknykta taoporosuk hyritywata ezeky ty buburu zuba bo zipuku. Atsoko pihik siakbatsa spu wa niyzik. Iwatsahi piknutsa pihikyrytsitsa niakbabaiknaha. Botu petoktsa bijoikpe iknyktsa siupurusuktsa ezekyty surehik niaha. \p \v 4 Kyze usta bijoikpe iknykta taoporosuk hyritywata ezeky ty zipuku. Pihik zitsiktõtõtõkõ. Pupuputsa bo kino niwatihi zipuku. Iwaze ana pihik kino ispu niyzik. Botu harakykbyihi bijoikpe iknyktsa sipurusuktsa ezeky ty sure niaha. \v 5 Kyze usta bijoikpe iknykta bo ikozo atahi pihik perykytsa Deus bo nipamykysoko. Iharere iwaby. Atahi: \p — Ikia koikny baktatu, tsiziurẽnikita. Tsamysapyrẽta tisopyksapyrẽta. Simysopyksapybyitsaktsa ahumo simyitsapyrirẽtsa ana hi wasani my. Aharere humo tisapyrẽna. \v 6 Asaktsa asohotsitsa, atyryktsa kino niwatihi ziknasibakanaha, sihumo sispu nisoko. Aba ustsa spu mosuze ana hi sihuak — niy. \p \v 7 Kyze iaksoho jokmorẽnikia iwezowysapy ikny iwaby — O mypokzitsikitsa, ikia zuba Deus babata. Apunihikrẽnikita ba hawa tohi zasukninaha, simysopyksapybyitsaktsa ahumo simyitsapyritsa ana hi wasani my. Tsasopykziurẽta hawa sinini nikaranaha tisapyrẽna — niy. \p \v 8 Kyze usta bijoikpe iknykta taporosuk hyrity wata ezeky ty zipuku. Haramwe bete zipuku. Iwatsahi mybarawy ezektsa izo humo niharakoronaha. \v 9 Iwatsahi simysopyksapybyitsaktsa izohani humo niharakoronaha. Asaktsa simysapybyitsa ziknakaranaha ba zimoewynaha. Siharerewabymybarẽtsa. Deus ipunihikrẽnikita atahi myitsapyriwytsa mybarawy ezektsa bo mysipehaka. Iwatsa tu simysopyksapybyitsaktsa Deus soho ty batu tyso — ikia tsazuba mynakata — iwa batu tyso. Siharerewabymybarẽtsa. Deus soho pisapybyrikinaha. Botu siharakyktsitsa zuba iwa bijoikpe iknyktsa sioporosuktsa eze ky ty sure niaha. \p \v 10 Kyze usta bijoikpe iknykta taoporosuk hyrity wata ezeky ty zipuku. Itsikarara dyhywy bete zipuku. Iwatahi isapy bo miwa niyzik. Miwa hiba. Asaktsa iharere bo hyỹ nikaranaha miwa tsahi pyik pyik nikaranaha. Tahamyitsapyri humo tahastiãriktsa nisiboronaha. \v 11 Iwatsatu Deus soho zisapybyrikinaha tahamyitsapyri humo. Simysapybyitsa nikaranaha batu tymoewy. Sakõrõrõtsa humo Deus atakta bijoikpe ezekta, isoho pisapybyrikinaha. Botu mytsyhyrytsa wa bijoikpe iknyktsa sioporosuktsa ezeky ty surehik niaha. \p \v 12 Kyze usta bijoikpe iknykta taoporosuk hyrity wata eze ky ty zipuku. Buburu bo Euperetes inarokota zipukuhik. Iwatahi buburu nitsehebaik. Haramwe sukewy taba mypehatsitsa mozumunahaze siske nikymy. Iwaze pitsikzanaha. \v 13 Kyze hyrikoso sapybara harakykbyihi bo iktsa iky. Asaktsa hawa batu simysapy kytsa sihumo mytsaty mykaranaha. Mysimytsatyhykynaha. Hyriketsa watsa niaha. Hyrikoso isapybara estuba hotsoikarazata sake eze izoi. Usta ihyrikoso sapybara itskarara sake eze izoi. Usta Deus sohokotsabyita tu isake eze izoi. \p \v 14 Hyrikoso sapybara harakykbyihi sipehakatsa Satanas. Amo kytsa batu zikaha, astsatu nikaranaha, siwatawyhytsa nikaranaha. Nanabyitaba sihudikhudikwytsa bo niaha. Abazubatsa sipehatsa bo siakzohotsa niaha. Kytsa abazubatsa niwatsoro tsihikiknaha. Iwaze siharere humo kytsa abazubatsa niwatsorokonaha. Deus tuktsa nisisukyrikinaha. Nawa puruze nisisukyrikinahaze Deus zikwyrẽnikita myzubahatsa bo nisiwatawyky ba hawa tohi zikzukninaha ana humo hi sihyrinymyrẽtsa. \p \v 15 Kiristu tihi: \p — Wabytaha! Uta mozumuze, kytsa katy pery ahabyi zeka mozumu itsyhyryboata wata. Kytsa papatu mozumu. Asaktsa pikperykynahatsaktsa mozumuze asahi sakurẽtsa. Kytsa tahasuk pipokzitsikinaha zeka asa watsa maha. Ba tahasikpyby ziyknaha — niy. Iwa Kiristu niy. \p \v 16 Kyze hyrikoso sapybara harakykbyihitsa humo kytsa pehatsitsa inakypyknaha, sisapy bo inasioktyhyryknaha. Anaeze Aremakedõ inarokoha. Iwa Ebereu harere my. Aba usta tsyhyry humo ziakyri bijoikpe iknykta sioporosuktsa hyrity watsa eze ky ty zipuku. \p \v 17 Iwaze bijoikpe iknyktsa ziharawybabata taporosuk hyrity wata ezeky ty jobo to zipuku. Iaksoho Deus wahoro zuba idyhywy ikny opykani kakaik niy. \p — Niwazuba — niy. \p \v 18 Iwa niyze siaksoho nitotoko nahaze ky wa ziwabynaha. Wytyk nityhyrykyk tu nitydydykyk tu niwahaka batu mynyhy. Kytsa tahapetu nikaranaha — Isuknihibyize wytyk nawa batu aha. Aba zuba niy — nikaranaha. \v 19 Babironija inarokoha sihudikhudikwy abazubaha inakarakbaik nataba nataba aha inakarakbaik. Ustsa hudikhudikwy abazubaha Deus harere humo zipykba. Deus Babironija ezektsa nisiperyky tahamysapybyi pimoewy naha hi, ziperyky. Asaktsa imysapybara ty ka batu ity moewy iwatahi takyriwy sibo zipeha, iwaze sihudikhudikwy inakarakbaik. Sinini ykarawy bo nikaranaha. Deus takyriwy duabohotsa tsik waha niy. Duabohotsa tsik batu pihik ty tsakykyha iwaha Deus takyriwy iwa hỹ my. \v 20 Tsikzikdihitsa sizubarẽtsa nihokdanaha. Hara jobonikia kino niwatihi nihokdabaik. \p \v 21 Harahareziktsa bijoikpe ikny inatsukurunaha. Sitsakyrikrẽtsa. Wastuhu kuarẽta kiros istsakyzik. Kytsa bete inatsukurunaha. Sinini nikaranahaze Deus zisapybyrikinaha. Siskyryziubyitsa tu Deus soho zisapybyrikinaha, harahareziktsa bijoikpe ikny inatsukurunaha iwatsahi Deus soho zisapybyrikinaha. Iwa hỹ. \c 17 \s1 Wytyk sasabyitsa iakparawytatsa itsikarara ahatsa. \p \v 1 Iwaze estuba situkta bijoikpe iknykta sete ahatsa tukta kape nikara. Taoporosuk ty wabe ahata kabo izumu. Kape niy: \p — Pany! Uta Deus sihudikhudikwy humo mysisinininaha humo abo piwatawy — niy. Sihudikhudikwy buburu sak ezeky niy. Anaezektsa simysapybyitsa mykaranaha imysapybara zuba mynazihikiknaha. Asahi wytyk watatsa atatsahi kytsa humo mozuruku. Atatsa makutsa iakparawytatsa sizubarẽtsa zikzipyrirykyknaha sihudikhudikwy ezektsa deusbyitsa tsizubarẽtsa siakparawy, — O deustsa babatsa — mytsaty ahabyitsa mykaranaha. Iwatahi sihudikhudikwy Deus myzipyk. \p \v 2 Kytsa sizubarẽtsa pehakatsa atatsa nisimyiki, atatsa humo imysapybara mynazihikiknaha. Kytsa abazubatsa niwatihi atatsa humo pisapybyikiknaha. Sispirikpobyitsa ustsa bo tsõsĩ hyrity waka siopuwy ty nyny maha, iwatsahi sityryknymyryhybyitsa nikaranaha atsatyty atatsa nisimyiwyky. Atatsa watsa sihudikhudikwy ezektsa kytsa Deus bo batu yhỹ mykaranaha iwa nisimyiwynaha. \p \v 3 Iwatahi Deus hyrikoso kasapy iziakse, iwaze bijoikpe iknykta jerukbara bo zikoktyhyryk. Anaeze wytyk bo ikozo. Atatsa itsikarara itsaririhitababata bete nidyhyky iny. Inury humo nanabyi humo imysapybara iwatahata. Deus soho bara tu iwatahaha. Sete harektsa niy. Iharanitsa humo kino niwatihi mytsyhyrytsa nesepyk niy. \p \v 4 Wytyk suk tsaririhitababata ty korobyk niy. Inapiritsa ouro hi sikarikpu karikpukrẽtsa niy. Harahare zipyryktsa sipokzitsiarẽtsa, peroratsa kino niwatihi sipokzitsiarẽtsa. Atatsa itsipykeze ioporosuk zibykyk, anaeze isapybara hi inaharek. Atatsahi ziknasisapybyrikitatsa ana humo hi ioporosuk inaharek. \v 5 Iokpe humo iwatahahatatsa niy. Inaro iwataha batu aty tohi inaro humo ihyrinymyry. Inaro hi: \p — Atatsa katsa simysapybyiza je iakparawy Babirõ watatsa. Atatsa hi kytsa nisimyiwyikiktatsa. Iwaze sasabyitsa simysapybyitsa mykaranaha — niy. Anahi iokpe humo ziwatahaka. \p \v 6 Atatsa hi Deus tyryktsa spu zikuku iwatatsahi nityryknymyryhybyi, tsõsĩ humo hi, tsiydikrẽtatsa Deus tyryktsa abazubatsa siakbatsa, asaktsa Sesus harere bo hyỹ mykaranaha iwatsahi ihumo sispirikporẽtsa asahi nisiba. \p Atatsa bo iktsa ikyze kapybyrẽta ikyzik. \v 7 Bijoikpe iknykta kape niy: \p — Amo skaraba tsimykozotoktoko niy. Ahyrinymyrybyita tu sa tsapybyrẽta. Abaka amy bo iktsa tsiky abo motsasoziu. Wytyk itsikarara bete nidyhyky sete iharektsa mytsyhyrytsa nesepyk iharanitsa iwa sisoho abo motsasoziu — niy. \v 8 Itsikarara tsinyta tapara ka ispitu. Abaka batu. Aibani tawahi nira ihokepomobara ikny myzoik iwaze sinini ykarawy bo mykara. Asaktsa tapara kino Deus papeu humo sinaro watahabyitsa itsikarara pokso sipybyrẽtsa. Nanabyizuknihibyize Deus papeu humo botu ziwataha, kytsa Deus tuk tahawahi mynapykyryknaha sinaro Deus papeu humo botu ziwatahaka. Asa hi Deus papeu humo sinaro watahabyitsa itsikarara pokso sipybyrẽtsa nikaranaha. Taparaka itsikarara ispitu abaka mohokda. Aibani zuba mynatakahazo ana humo hi sipybyrẽtsa: \p \v 9 Atakta myhyrinymyrywy baba zuba amy iktsa tsiky aha humo tsihyrinymyrẽta. Atakta pykyhytu mytsatyziu mykara. Harektsa itsikarara sete, hara jobonikia sete maha. Atatsakatsa haratsa bete nidyhyky. Iharektsa mypehakatsa watsa maha. Myhudikhudikwy mypehakatsa watsa iharektsa maha. \p \v 10 Sipehakatsa mytsyhyry wa botu myokzanaha. Usta tsyhyry humo ziakyri maha tawatahi mysipehaka. Iwaze ustakta abahi batu itykaha, iwaze natakahaze kino ba iwatatu zikapykyryk atsoko mohokda, iokboha zuba mysipeha. \v 11 Itsikarara tapara ispitu ziknapykyryta tu abaka batu botu nira nihokda, ata hi ipehatsa, sete pehatsa watsa, ata hi sinini ykarawy bo my. \p \v 12 Iharanitsa mytsyhyrytsa watsa tsiksinynahatsa hi. Asa hi mypehakatsa moziknaha. Aiba zuba sihudikhudikwy mysipehanaha simypehatsa mytsyhyrytsa watsa destsa mykaranaha. Iwatsatu simypehawy aba zuba itsikarara humo hi mysipehakanaha, jokboha zuba uma ora zuba mysipehanaha. \v 13 Asaktsa tahatuk yhỹ mykaranaha, estuba zuba wata mytsaty mykaranaha. Iwaze tahamyrawy ty itsikarara bo nyny maha. Iwatsahi iharere bo yhỹ mykaranaha. \p \v 14 Asaktsa hozipyrykza tsibik wata ibo mowatsorokonaha pibeze tsihikiknaha. Atahi atakta abazubata sihumo mytasoho. Atakta hozipyrykza tsibik wata sizikwy nepyk. Hozipyrykza tsibik wata ituktsa, ziwatawynahatsa, asahi iharere bo hyỹ mykaranaha iwa situk sipehatsa bo mowatsorokonaha. Hozipyrykza tsibik tsizikwyrẽta tu ba hawa tohi zikzukninaha simyrawy zepykba iwatahi taharere sotsatuk iwaze ituk zinymyrykynahatsa tuk nasepykwy. Atahi abazubata my. \p \v 15 Bijoikpe iknykta kape niyzo: \p — Buburu zuba tsinynaha. Atatsahi wytyk imysapybyiki tatsa, makutsa iakparawykytatsa, atatsa hi buburu sak eze nidyhykytatsa. Asahi aparakbaha meky watu sihareretsa. Nanabyitaba sihudikhudikwytsa — iwa. \v 16 Iharanitsa mytsyhyrytsa watsa tsiksinynahatsa itsikarara tuk wytyk imysapybyikitatsa humo tahakyrikinaha. Inamy ty piaksebaiknaha inury bo iktsa maha isuk kino pibobobaiknaha isukbyi tatsa pereknaha itsani piboronaha motare naha ka izo bo pioktsoktsoknaha iwaze mokorobaik. \p \v 17 Deus humo mypehawy mykaranaha. Atatsa pibezenahaze ana hi Deus nizihikik. Sipehakatsa asaktsa tahapetu sisopyk: \p — Myzikwy itsikarara bo nyny tsimaha — niaha. Hawa Deus nizihikik ana hi nikaranaha, tubabatu botu nipamykyso iharere bo yhỹ mykaranaha. \p \v 18 — Atatsa wytyk tsinynahatatsa katsa kytsa ziknasisapybyriki atatsa hi sihudikhudikwy aba zuba hyrity waha my, sihudikhudikwy abazubatsa mypehakatsa atatsa siakparawy. Atatsa harere bo yhỹ mykaranaha — niy. Iwa bijoikpe iknykta niy, hawa ha iny nahaka kabo nitsasoziuku. \c 18 \s1 Babironija naktsihipetotokbaiknaha. \p \v 1 Iwaze usta bijoikpe iknykta bo ikozozo. Bijoikpe ikny inasikik. Tsipunihikrẽta. Tsimysapyrẽta tu okoroze ky waha tuk inasik mybarawy bo zihyrizikaroba. \v 2 Iaksoho opykani kazi nikara. Atahi: \p — Sihudikhudikwy Babirõ abazubaha inarokoha hudikhudikwy inakarakbaik. Nepyk. Batu aty tohi isapy bo ba zikzumuzo. Hyrikoso sapybara hyrikosotsa zuba niwatihi sisapy mozik. Asaktsa sisarakatsa kytsa ba ziksiboronaha simytsazorẽtsa ahatsa sisapy moziknaha. \v 3 Babironija ezektsa kytsa abazubatsa sipehakatsa nisimyiwynaha. Batu imysapybara nisiakpybanaha. Hawa sakmyitsa kytsa sispirikpobyitsa ustsa kytsa bo tsõsĩ siukpuwy ty sibo nyny maha, iwaze sityryknymyryhybyitsa moziknaha atsatyty isapy ezektsa nisimyiwykynaha. Sipehakatsa namy tsizubarẽna ziaksenaha, amy bo iktsa niaha atsatu nizihikiknaha. Amy ty nizihikiknaha atsa tu ziaksenaha. Iwatsahi sinamyrẽtsa niyziknaha — niy. \p \v 4 Iwaze usta iaksoho bijoikpe ikny iwaby nawa nikara. \q1 Sihudikhudikwy ezeka tuparakik katyryktsa ekze tuparaknaha \q2 ba imysapybara ty taha \q1 pahasininiwy nahaze kino ba situk tsimaha, \q2 iwa tsimaha zeka ba situk sinini tsimaha. \q1 \v 5 Sihudikhudikwy ezektsa simysapybyri izozoha wa ziyzik. \q2 Bijoikpe bo zumu. Imysapybyri atatsa tuk nikaranaha ana humo hi atatsa tuk sinini mykaranaha. \q1 Deus humo ba zikspiriktsokda kytsa tsiksibakanaha humo. \q1 \v 6 Iwaze ikiahatsa kino ahabo nyny nikaranaha jokboatu iwatsahi ikiahatsaktsa abazuba ibo nyny tsimaha. \q2 Tsipihuak nahaze kino atatsa ahabo nyny nikaranaha humo ibo tsipiharapobetehenaha. \q1 Ahaoporosok ty kino tyharek babatu taha. \q2 Ahabo tamyrawy nyny nikaranaha ka tsiharapobetehenaha. \p \v 7 Tapara atatsahi: \q1 — Ikza kaziurẽtatsa. \q2 Kanamy tsipokzitsarẽna. Kanamyrẽtatsa my hỹ — niy. \q1 Deus ibo isininiwyty aba zuba taha iwaze isukatsihik humo ka. \q2 Tapara — Kanamyrẽtatsa, kakurẽtatsa nikara. \q1 Tapetu ziknakara. Tapetu zuba isopyk iwa ziknakara. \q1 Sasabyitsa pehatsa watatsa modyhyky \q2 ikza katsa haramukukabyitatsa ba sinini zikyzo. \q1 \v 8 Ana humo hi asta okoroze tu zuba sinini mykara. \q2 Tsimyitsapyrẽtatsa. Tsiaraparẽtatsa. \q1 Tisukatsihikrẽtatsa. Sinini ykarawy bo my. Atatsa izo bo myharakoroba — niy. Iwa hỹ. — \q2 Mypokzitsikitsa humo atahi Deus zubata izikwyrẽnikita tu ba hawa tohi zikaha. \q1 Atakta ihuak ty atatsa bo nyny my — niy. \m Iwa iaksoho bijoikpe ikny kape niy. \p \v 9 Babirõ mokorobaze mybarawy ezektsa pehakatsa ihumo mopukarakanaha. Mopuziukunaha. Asaktsa ustsa mysimyiwykynaha, taha bo zuba mytsaty nikaranaha asaktsa Babirõ zatata bo iktsa mahaze mopuziukunaha. \v 10 Tahapybyspykẽryktsa tu sihudikhudikwy mokorokonaha bo mokozokonaha. Nokponi tu morikto riktohokonaha ipokso iwatahi: \p — O Babironija ikia sihudikhudikwy abazubaha myhudikhudikwy zikwyrẽnikia iwaha tu Deus humo atsoko uma ora eze zuba botu sinini tsimykara — mykaranaha. \p \v 11-12 Iwaze mynamy huakaktsitsa mybarawy ezektsa kino kaka maha, iwaze hi mopuziukunaha ipokzi iwa zeka ba aty tohi mynamy zihuak mykaranaha. Mytyryzikihi humo ja ba zihuaknaha mykaranaha. Ba aty tohi my ouro ty parata ty harahareziktsa sipokzitsianikitsa ba kõpara zikaha. Iwaze perora bara humo kino ba, usa panu jakarabara humo kino ba panu tsaririha humo zityryzikiknaha humo kino ba, hozipyrykza zityryzikihi humo kino ba anahi tsaririha ba nanabyi humo kino ba, nanabyi hwitsa suknihi humo kino ba hwi aba zubata humo kino ba pero ty zuknihita kino ba barõse humo kino niwatihi batu ba. \v 13 Batu aty tohi mynamy disahawy ty kanera tsakykywy humo kino ba jokmorẽnikia miha ba zihuak naha. Duabohotsa tsik, itutawy tiriko upa humo iwaze tirikotsa ziktsa humo kino ba pikuzatsa hozipyrykzatsa, wytykburuktsa kytsa tarabajaziu mykaranahatsa asahi okyrysaro humo sibo nyny aha hokbyitsa kytsa ahanamy watsa ba asaktsa ba zikwaknaha. \v 14 Kytsa sinamy ziaksekenahatsa Babirõ ezektsa pe maha: \p — Isapyrẽnikia ty tsimyzihikiknaha hana bo ja. Ahanamy nihokdaba. Taparaka ahanamy tsizubarẽna ahasapyrẽtsa hỹ. Abaka nepykbaik, ahanamy tawahi nihokdaba. Ba ziaksezonaha — maha. \p \v 15 Ziaksekenahatsa nokponi tu niriktoriktohokonaha zatata bo iktsa nikaranaha. Asaktsa ihumo sinamyrẽtsa niyziknaha. Sipybyrẽtsa nipuziukunaha. — Katsa kino niwatihi tsimyharakorobanaha kok — nikaranaha. Iwaze nipuziukunaha. \v 16 Asa hi: \p — Sihudikhudikwy ezektsa simypokzitsiubyitsa maha. Sihumo mysukatsihikrẽtsa. Tapara amy tsipokzitsarẽna ty zuba korobyk nikaranaha. Sisuk ty tsaririta niy. Hozipyrykza zi sisuk tisapyẽna iwaze ustsa sibo iktsa niaha. Sisapyrẽtsa ty ouro ty, harahare zipyryktsa tsipokzitsarẽna ty peroratsa ty iwa tahasuk humo ziknakaranaha. \p \v 17 Iwatatsahi uma ora eze zuba sinamy tsizubarẽna nepykbaik. Tsarahatsa sibudurẽnikitsa perytsitsa sitsumuẽhĩtsitsa jokeze niukurunahatsa buburu zuba buruk niukurunaha — iwatsahi nokponi tu niriktoriktohokonaha. \p \v 18 Izatata bo iktsa nikaranahaze: \p — Myhudikhudikwy tisapyrẽna. Usta hudikhudikwy batu nawaka, tisapyrẽna — niaha. Iwa kazi nikaranaha. \p \v 19 Tahasopyk ty wytyk tazyty taharatõtõkõnaha, wytyk tazy ty tutu nikaranahaze sisukatsihikrẽtsa nisiwatawy. Nipuziukunahaze: \p — O sihudikhudikwy ezektsa simypokzitsiubyitsa. Tapara sinamyrẽtsa. Tsarahatsa budutsa perytsitsa sihumo sinamyrẽtsa niyziknaha, Babirõ ezektsa sinamyrẽtsa tu siokyrysaro sibo zihuakikiknaha. Abaka nihokda. Uma ora zuba hana bo ja. Tawahi nepykba — nikaranaha. \p \v 20 — O bijoikpe ezektsa ahakurẽtsaktsa! Deus tyryktsa, Deus sohokotsa, Deus ykzohotsa tsasohokotsa iwatsa ahakurẽtsaktsa! Deus humo sihudikhudikwy ezektsa sinini mykaranaha. Iharere humo sinini mykaranaha. Asaktsa zahasukyriekiknaha abaka Deus ihuak ty sibo nyny my. Siakyriukrẽtsa abaka ihuak humo sinini ykarawy bo maha — my. Iwa bijoikpe iknykta kabo nitsasoziuku. \p \v 21 Kyze bijoikpe iknykta tsipaikrẽta harahare zuba zibykyk. Harahare zuba buburu zuba bo nipapykik. Tu niy: \p — Uta harahare ikpapykik nahawa Deus Babirõ hudikhudikwy zipyk. Anahudikhudikwy bo ba zik nakozorezo, tawahi mohokda. \v 22 Anaeze batu aty tohi zikpamykyzu. Sitanatanawytsa bereketsa siokepepehetsa iwatsa ba ziksiwabyzonaha. Atakta isapyrẽnikiatsa ty nizukniki ba ziknakozorezo. Wytykyryk wanatsitsa mysiwazikinaha ba ziksiwabyzonaha. \p \v 23 Anaeze rika ba zinynaha. Kytsa tahasukzanaha humo sakurẽtsa, tahamyikahanahaze ba zinyzonaha. Sinamy ziaksekenahatsa sinamyrẽtsa niyziknaha. Kytsa humo mybarapetu nikaranaha iwatsahi sinamyrẽtsa ziknakaranaha. Abaka batu, sinamy nihokda. Nepykbaik — niy. \p \v 24 Babironija abazubaha sihudikhudikwy eze Deus tyryktsa spu humo zinykynaha iwahahi izuhuha Deus sohokotsitsa humo hi mybarawy ezektsa Deus tyryktsa iwatsa nisibakanaha iwatahi Deus sinini ykarawy bo nisipeha. Anaeze tahawahi mynapykyryknaha. \c 19 \p \v 1 Iwaze iaksoho opykani myzubaha iaksoho waha bijoikpe ezeky iwabyky nawa nikaranaha: \p — O Deus zuba imysapyrẽnikita tsimahakta! Atahi isopykziurẽnikita. Itse babata mymyoktyhyrykta. Atahi zikwyrẽnikita ba hawa tohi zikzukninaha. Tsimysapyrẽta. \p \v 2 Kytsa iharere bo batu hỹ zikahabyitsa ahatsa hi batu sispirikpo simyitsapyritsa moziknaha. Iharere humo sinini mykaranaha. Anaty hi wasani my. Wytyk kytsa bo hua ziknakara atatsa hi mybarawy ezektsa nisimyiwyky atatsa humo simysapybyitsa nikaranaha. Deus atatsa humo tatsapusare niy. Sinini nikara atatsa hi Deus tsumuẽhĩtsitsa nisibaik iwatahi tatsapusare niy ana ty hi wasani my — nikaranaha. \p \v 3 Iwaze nisakibazikikzonaha: \p — O Deus zuba imysapyrẽnikita tsimahakta! Hawa zatata jobo mydoko, iwa Babirõ ezektsa sinini mynakaranaha, siwahi sinini ykarawy bo maha — nikaranaha. \p \v 4 Kyze abazubatsa yhỹ nikaranaha. Taparaktsa taypykyryknahatsa wĩte kwatero, sapetoktsa sapetoktsa siraratsa sispitutsa kino niwatihi Deus dyhywy okeryk tahaekaratsa humo puruk puruk nikaranaha. Asa hi: \p — O ikia zuba tsamysapyrẽta. Ikia humo mykurẽtsa — nikaranaha. \s1 Hozipyrykza tsibik hyritywata sukzawy soho. \p \v 5 Iwaze myksoho waha Deus dyhywy ikny iwaby nawa nikara. — Deus zuba imysapyrẽnikita tsimahaktsa! Sitsumuẽhĩtsitsa sizubarẽtsa bo, kytsa nanabyitaba sihudikhudikwy ezektsa bo niwatihi my. Abazubatsa iharere piwabytoktonaha, myhyrikwanitsa myhyrizikwabyitsa niy kino niwatihi piwabytoktokonaha. Asaktsa: \p “O Deus ikia zuba tsamysapyrẽta tahaktsa!” — niy. \v 6 Iwaze sizubarẽtsa yksoho opykani ha iwabyky. Ihiridawy akpyri waha iwabyky. Atsawatu hyritsik bipyri waha nitotoko nawa hi iwaby. Asahi: \p — O Deus ikia zuba mypokzitsikitsa. Abaka mybarawy ezektsa abazubatsa pokzitsikitsa tsimozik. Zikwyrẽnikita ba hawa tohi zikzukninaha. Kytsa abazubatsa aharere bo hyỹ mykaranaha. Ahumo zuba tsimyspirikpokonaha ikia tsamysapyrẽta tsimykaranaha. \v 7 Mykurẽtsa tsikykaranaha! Mydikrẽtsa tsikyziknaha! Atakta hozipyrykza tsibik wata nihyrikosokda abaka tasukza iwatsahi Deus bo tsimysakibaziknahaktsa! “Ikia zuba tsamysapyrẽnikita” tsimaha. Tapytsatatsa botu tazozikba. \v 8 Atatsa nikymy. \p Isuk tsibarazarẽna ty ibo botu nyny niy. Isuk jakarabara. Tsiziurẽna ziksyknahabikia, tsikaripukaripukrẽna. Atatsa isuk tisapyẽna hawa Deus tyryktsa amy ty tisapyrẽna mynakaranaha ana soho hi piwatawyky — niy. \p \v 9 Iwaze bijoikpe iknykta kape niy: \p — Na tsiwatahakta! Asaktsa hozipyrykza tsibik sukzawy waha zahakzokonahaktsaktsa ahakuhuktsa. Iwaze bijoikpe iknykta niyzo nawa Deus harere baba — kape niy. \p \v 10 Iwaze uta kaekaratsa iokeryk puruk puruk iky. Iwaze bijoikpe iknykta kape niy: \p — Awatu tykta utakta ikiatukta ahatukytsa tukta aha iwaze sasabyitsa wasania ty zuba mynakaranahatsa Deus wasaniha Sesus soho nitsaso, Deus mykara nahatsa kytsa nisiwatawy. \p Abaka Deus sohokotsa atsatu motsasokonaha, Deus harere baba humo — niy. Iwa Deus bijoikpe iknykta kabo nitsasoziuku. \s1 Maku pikuza ibarazabaharẽta bete nidyhyky. \p \v 11 Iwaze bijoikpe sakpare aha iny. Pikuza tsibarazarẽta iny. Amata ibete nidyhyky petok inarokota niy. Estubaka inaro — Deus harere bo hyỹ mynakarata usa inaro ka “Wasapeha ty zuba mynatsasokota” — my. Atahi amy ty wasani sispirikpobyitsa pe mykara. Mysisininiwyze wasani my. Niwatsohorokoze sakyriukrẽnikitsa tuk wasani my. Tisopyksapyrẽta. \p \v 12 Ihyriziktsa izo hyrity watsa tsihizikuarẽtsa. Sitsorikzubarẽta ouro zuba niaha. Sipehakatsa tsorik wata niaha. Iokpe humo inaro iwatahaha. Atazuba inaro humo tsihyrinymyrẽta ustsaktsa batu sihyrinymyryhy sihumo tsihokdaharẽna. \v 13 Iakpyzazawy ispubaharẽta, kytsa ipe sisopyk: \p — Deus harere — mynakaranaha. \p \v 14 Iapik sodadutsa bijoikpe iknyktsa nikaranaha. Asaktsa pikuzatsa sibarazarẽtsa bete tahadyhydyhykynaha. Sisukbarazarẽtsa. Siziurẽtsa. \p \v 15 Isake ikny sokorotsapu zeze wata niy. Itsaribahata niy. Ata sokorotsapu zeze tuk kytsa abazubatsa iharere bo batu hỹ niaha sispirikpobyitsa tu sizikwy nepykbaik. Sipokzitsikitsa mozik, itsipyk eze tanoro wata my peho hi zibykyk, ana pokso hi sispirikpobyitsa iharere bo hyỹ mykaranaha, sipehakatsa niyzik. Deus zikwyrẽnikita takyriki simyharerewehanikitsa humo iwatsahi mysisininiwyky. Hawa duabohotsa tsik pyik pyik tsimykaranaha iwa sispu tsizubarẽna. \p \v 16 Iakpyzazawy humo inaro iwatahaha ihyry humo kino niwatihi inaro ziwatahaka. Petok inarohota. Estubaka — Kytsa pehatsa abazubata — inarokota. Usta kino — Kytsa abazubatsa pokzitsikitsa — inarokota. Iwa inaro petok. \p \v 17 Iwaze bijoikpe iknykta inyzo. Haramwe bete niriktoho. Kaka niy. Sisarakatsa jo bo nitsatsakanahatsa bo opykani kakaik niy: \p — Panytynaha Deus myikaha bo tynazuzuknaha. \v 18 Sihudikhudikwytsa pehatsitsa ni tsiboronaha! Sodadutsa sykzotsitsani tsiboronaha! Sodadutsani, pikuzatsani, tahatsihitsani, abazubatsani tsiboronaha! Bipyritsani kytsa tarabajaziu nikaranaha okyrysaro tyhyrykbyitsani, myhyrizikwanikitsani, myhyrizikwanibyitsani iwatsa tsiboronaha — niy. Iwa sisarakatsa pe niy. \p \v 19 Iwaze itsikarara bo iktsa iky. Mybarawy ezektsa pehakatsa situk inakypykbanaha, asaktsa siharere bo yhỹ nikaranaha, abazubatsa niwatsorokonaha bo inakypykbanaha. Atakta pikuza bete nidyhyky ituktsa ahatsa sibo hi niwatsorokonaha. \v 20 Atakta pikuza bete ziknadyhykyta itsikarara tsipa humo zioktyhyryk. Iwaze Deus sohoko tsa byitatu ata kino niwatihi itsipa humo zioktyhyryk. Atakta itsikarara zikwy humo amy ty kytsa batu zikaha, atahi nikara, itsikarara zikwy humo. Ana humo hi kytsa itsikarara naro siokpe humo ziwatahaka iharere bo yhỹ nikaranaha. Sispirikpobyitsa tu mybarapetu nikara batu sinymyryhy. Asaktsa itsikarara izoknikita pe — Ikia tsamysapyrẽta — nikaranaha. Iwatsahi petoktsa, itsikararatsa, estubaka Deus sohokotsabyitatu usta itsikarara niwatihi ahatsa sitsipatsa nisioktyhyrykze izo zuba bo nisioktsokik, ẽsopire tazy inapok anaeze mokorobakanaha. Sispitsa tu izo zuba bo nisioktsokik anaeze tahawahi mynapykyryknaha. \p \v 21 Atakta pikuza tsibarazarẽta bete nidyhyky itsikarara apiktsa nisiba, sokorotsapu zeze hyrity wa ta tasake burukta ty nisibaik. Sisarakatsa sini ziborobaiknaha. Sisorokrẽtsa niyziknaha. \c 20 \s1 Miu mytyk tseheze aibani zuba. \p \v 1 Iwaze bijoikpe iknykta tyk bo inasikta inyzo tatsipykeze myhyrizikpyryrikwytsa ty wabe ahata iny. Ihokezuba myhyrizikpyryrikwytsa ty hi zoksapare nikara iwaze karikutsitsiwytsa titsakyrikrẽtsa ty niwatihi inasibykyk. \p \v 2 Atahi hotsoikarazata ziakwarabaik, atakta hyrikoso sapybara perytsa sipehatsa. Satanas inarokota. Iwa tahi miu anos mytyktseheze ziakwarahata. \v 3 Iwatahi bijoikpe iknykta Deus tsumuẽhĩtsa Diabo iokezubakara bo inapapykik. Zihukbohik iwaze zitsykykik niy, nawaze mybarawy ezektsa ba ziksispihikbata. Miu anos piharamuzetu pisatsukzonaha. Iwaze kino iokboha kyrituktu mopykyk. \p \v 4 Atsoko wastuhutsa idyhywytsa bo ikozo, sibete nidyhykynahatsaktsa Deus zikwy tuk nikaranaha Deus hi sibo nyny niy. Iwazeka tapara niakbakanahatsa hyrizikaratsa kino niwatihi asa hi Sesus harere nitsasoziukunahatsa hi nisibanaha. Deus harere humo ahatsahi nikaranaha niwata iwatsahi itsikarara okeryk tahaekaratsa ty batu puruk puruk zikaha ihyrikosotsa humo kino niwatihi batu zikaha, iwatahawy humo kino batu tahaharek humo iwaze tahatsyhyrysukpe humo batu aha iwa nikaranaha tsahi sispitu. Aba Sesus tuk mynapykyknaha. Asahi ituk miu anos mytyktseheze sipehatsa moziknaha. \p \v 5 Kytsa tapara batu inahyrizikponaha. Aiba zuba Deus ustsa kytsa botu niakbanaha mynasihyrizikpo tsizubarẽna mytyktseheze miu anos piharamunahaze iwaze ustsa kytsa mynasihyrizikponaha. \v 6 Asaktsa tapara Deus inasihyrizikpowy sakurẽtsa moziknaha. Katsaktsa isapyrẽnikia ty tsimaha zeka mykurẽtsa tsimoziknaha anawatsa sakurẽtsa mynakaranaha. Asaktsa izo bo batu isty tsok. Tubabatu kytsa Deus wahoro zubata eze ziknapamykysokonahaktsa siwatsa moziknaha. Asaktsa Kiristu tsumuẽhĩtsitsitsa ituk kytsa mysipehakanaha, miu anos mytyktseheze mysipehakanaha. \s1 Satanas zikwy nepykba. \p \v 7 Iwaze miu anos ziharamuze Satanas tsiokezubarẽna eze izohik. Iakwarawytsa ty satsuk niyze izohik. \v 8 Izoize kytsa abazubatsa pe my, sibo mybarapetu mynakara. Nanabyitaba kytsa bo my. Sispirikpobyitsa pehakatsa, Kok inarokota, Makok bo kino niwatihi mybarawy ezektsa bo mybarapetu mynakara. Parakbaha ihumo mynapykyk mowatsorokonaha bo mynakypykyknaha. Abazubatsa mynakykpykyknaha nimyra waha sizubarẽtsa hỹ ba ziktsasonaha tsihokdaharẽna. Sesus tuktsa bo mowatsorokonaha. \p \v 9 Sispirikpobyitsa nanabyitaba maha. Deus tyryktsa mynasiokehyrynaha mysiba tsihikiknaha. Deus hudikhudikwy myzihasazawynaha, ana hudikhudikwy iakparawy, ana buruk myzihasazawynaha, ihudikhudikwy ezektsa mysiba tsihikiknaha. Atsoko Deus bijoikpe ikny sispirikpobyitsa bo izo nazipik. Asaktsa Satanas harere bo hyỹ mykaranaha, asa bo hi izo nazipik iwatsahi mysiba. \p \v 10 Kyze Satanas hyrikoso sapybara pehakatsa izo bo tapapykwy. Pihikzotsabyri wata anaeze ẽsopire tazy mokorobaka, ba zikpyk. Tapara itsikarara ata kino niwatihi Deus sohokotsa byitatu izo bo zuba nisioktsokik. Anaeze sinini mynakaranaha, unata, okoroze anaeze sinini mynakaranaha. Ba zikpyk. \s1 Siakbatsa Deus okeryk natakahanaha. \p \v 11 Iwaze idyhywy puẽtsikbyita ibarazaharẽta iny. Ibete nidyhyky tabo iktsa iky. Mybarawy, bijoikpe aha iokze niwakik iwa. Batu isty nyzo. \p \v 12 Iwaze niakbakanahatsa kino iksinyky myhyrizikwytsa iwaze myhyrizikwybyitsa ahatsa kino niwatihi asa kino iokeryk niriktoriktohokonaha idyhywy okeryk papeu iwatahaha ty zoksapare niaha. Iwaze usa kino nizapare naha Deus tyryktsa narotsa iwatahaha hawa mybarawy eze zikzurukunaha hawa papeu humo ziwatahakanaha hi nikara. Anapapeu iwatahaha zinyze iwaze ihuak ty estuba estuba zuba siwatu sibo nyny niy. \p \v 13 Kytsa buburu zuba tahabakanahatsa kino niwatihi idyhywy okeryk natakahanaha. Asaktsa mybarawy eze niakbakaranahatsa idyhywy okeryk natakahakanaha. Asaktsa siperykywy kino niwatihi idyhywy okeryk natakahanaha. Abazubatsa iokeryk natakahakanaha. Hawa mybarawy eze zikzurukunaha ana humo hi ihuak ty Deus sibo nyny niy. \v 14 Iwaze Deus ihyrikosokdawy pihikzotsabyri bo zioktsokik. Niakbanahatsa sapy ziperykynaha kino niwatihi anaeze nisipaparahik. Anaeze isty tu nikara, tahawahi nikorokonaha. Anaeze niakbanahatsa simysapybyitsaktsa mybarazonaha. \p \v 15 Asaktsa sinaro Deus papeu humo batu tywataha iwatsahi izo bo zuba nisioktsotsokik. Asaktsa izo bo pihikzotsabyri hyrity waha bo tahasapynaha nisipaparahik. Iwa hỹ. \c 21 \s1 Bijoikpe ezytyk mybarawy ezytyk aha mozik. \p \v 1 Iwaze bijoikpe ezytyk, mybarawy ezytyk aha bo iktsa iky. Bijoikpe mybarawy aha iwa tapara Deus nizukni botu nihokda. Buburu zuba kino nihokda. \v 2 Deus hudikhudikwy Serusarẽhe ezytyk iny niapykyk. Bijoikpe ikny inasik. Tisapyrẽna. Tapytsatatsa watatsa tsiziurẽtatsa maku atatsa mozihikik piakse tsihikik. Anawa Deus hudikhudikwy ezytyk tisapyrẽna niyzik. \v 3 Iwaze opykani iaksoho idyhywy ikny iwaby. Atahi: \p — Abaka Deus hudikhudikwy kytsa tuk mynapykyryk iwatsahi ityryktsa moziknaha atahi Deus babata iwatahi situk mynapykyk. \v 4 Atahi tsimopuziukunahaze mymyhyritsikwiki iwazeka ba zikykbazonaha. Kytsa ba ziksukatsihik. Ba zikzumuzo ba sininizo zikaha. Mymyitsapyribyitsa tsimoziknaha mykurẽtsa tsimykaranaha. Katsa ba zikpuzonaha. Ana hi mopykba. Ibykyka mohokdaba. \p \v 5 Atahi tadyhywy bete tadyhyta atahi: \p “Abaka uta zuba ezytyk mozoknizo”. \p Kape niyzo: \p — Na tsiwataha naka myharere wasaniha myharere baba motsasokonaha ka atsatyty mykara. \p \v 6 — Utakta koikny bakta tu, nanabyi suknihibyize tatu. Mybarawy mopykbaze kino kaspitu. Botu iky. Aty iarapuruk zeka ibo nyny my. Pihik pupuputsa iknykyty ibo nyny my, ana humo hi ahaspitu tsimoziknaha. \p \v 7 Aty kaharere bo hyỹ mynakara zeka isapyha ty ibo nyny my. Utakta sihumo Deus babata, asaktsa kahyrytsa moziknaha hỹ. \p \v 8 Kytsa kaharere bo yhỹ ahabyizeka izo bo zuba mysioktsokik, isapy pihikzotsabyri waha my. Asahi kaharere humo sisikpybyrẽtsa, siharerewabymybarẽtsa, isapybara nisihyrybatanahatsa, kytsa simybanikitsa, ustsa okeza humo sakparawytsa kytsa ustsa simyrawytsihiktsa asahi deusbyitsa humo hyỹ mykaranaha, kytsa nisispihikbatakanahatsa bo iwatsa asahi izo bo zuba mysioktsokik, anaeze ẽsopire tazy mynakoroko anaeze motarenaha. Utakta mysioktsokikze asaktsa myokbazonaha. Sinini ykarawy bo tahawahi mynapykyryknaha hỹ — Deus niy. \s1 Serusarẽhe ezytyk. \p \v 9 Iwaze estuba bijoikpe iknykta sete ahatsa tukta kabo izumu. Bijoikpe iknykta ioporosuk hyrity wata, taeze Deus iakyriwy ty inaharek. Atahi: \p — Pany! Tapytsatatsa abo piwatawy. Hozipyrykza tsibik wata nihyrikosokda atatsa hi piakse — niy. \v 10 Iwaze Deus hyrikoso ezekykse. Bijoikpe iknykta hara joboni tabo zikoktyhyryk. Anaeze Deus hudikhudikwy Serusarẽhe ezytyk bo zikwatawy. Ihudikhudikwy bijoikpe ikny inasik, Deus ikny inasik. Ihudikhudikwy tisapyrẽna inyky. \p \v 11 Kytsa ihudikhudikwy bo iktsa mahaze: \p — O Deus zuba imysapyrẽnikita. Ata zuba ihyrizikporẽnikita imysopykziurẽnikita — maha. Atahi rikazowywata. Ihudikhudikwy ikaripu karipu wa haraharezikwata tsipokzitsarẽta tawata, moknywy wata kiristau wata. \p \v 12 Ihudikhudikwy jokarawy joboniha tahasapynaha dosetsa hokbowytsa niaha. Bijoikpe iknyktsa dose hokbowytsa baze nisiperykynaha. Ihokbowytsa humo iwatahaha. Taparaktsa Isareu hyrytsa naro ty hokbowytsa humo ziwatahakanaha dose tyryktsa. \p \v 13 Haramwe sukewy taba harakykbyihi hokbowytsa, haramwe arahawytaba harakykbyihi, hokbowytsa haramwe sukpe taba harakykbyihi hokbowytsa, haramwe itsikpypepe taba harakykbyihi hokbowytsa iwa hokbowytsa dose ahaktsa. \p \v 14 Ihudikhudikwy okarawytsa harahare buzutsa bete zizozokonaha. Haraharetsa dose tsa ahatsa bete nizuknikinaha. Haraharetsa humo dose ahatsa naro ziwatahaka. Hozipyrykza tsibik zinymyrykynahatsa asa naro hi haraharetsa humo. \p \v 15 Bijoikpe iknykta katuk nipamykysota hwi tsibik ouro suknihity iwatawywy humo zibykyk. Atahi hudikhudikwy, ihokbowytsa, jokarawytsa iwatsa nisiwatawyky. \v 16 Hudikhudikwy tabaktsa harape watu niaha. Bijoikpe iknykta sihudikhudikwy ziwatawyky. Atsukyk taba Dois miu dusẽtos kirometero niy. Nahudikhudikwy tsakiarẽna jobonita nokponiha nizukninaha niwatihi harape watu niaha. \p \v 17 Jokaraha ziwatawyky. Bijo bo ziwatawy sesẽta kwatero meteros niy. Hwi tsibik ty ziwatawyky. Hawaze meteros humo ziwatawyky bijoikpe iknykta kape niy. \v 18 Ihudikhudikwy tisapyrẽna. Ouro ty hi izoknihita, widero wata anaeze asatu tahanynaha moknywy hyrity wata. Jokaraha saspe hi izoknihita. \p \v 19-20 Haraharetsa dose sibete jokaraha nizukninaha sisapyrẽnaty. Harahare humo harahareziktsa zipyryktsa sipokzitsiarẽtsa tsykyk niaha. Tapara harahare bete diamate usta sapira iwaze, usta akate, usta esmerarada, usta onis, usta karanẽriã usta kirisorite usta beriu, usta topas, usta kasedoni, usta tyrokoise, usta ametiste, iwatsa ty haraharetsa eze harahareziktsa tsazipyritsa sisapyrẽtsa ty niaha. \v 21 Dose hokbowytsa ahatsahi peroratsa. Hokbowy wa tu perora ka atsatu tsibuzuarẽna estuba zuba niy, Sihudikhudikwy ske ouro zuba. Myoknywy wata niy. \p \v 22 Deus wahoro zubata, anaeze kytsa ziknakypykyknaha eze iharere ziwabynaha, batu isty ny. Deus hi mypokzitsikitsa, atakta zikwyrẽnikita tu ba hawa tohi zikzukninaha atahi anaeze napykyryk. Atakta hozipyrykza tsibik wata nihyrikosokda anaeze napykyryk niwatihi Deus tuk iwatsahi Deus wahoro zubata hana bo ja isapy zuba, abaka Deus nanabyitaba ihudikhudikwy anaeze mynapykyryk. \v 23 Sihudikhudikwy haramwe bara byzoje kino bara Deus humo wy okoro ziky wa niukuru. \p \v 24 Mybarawy ezektsa rika buruk mokurunaha Deus humo okoro waha mozik sipehatsitsa tahanamy mynazukninaha. Asaktsa Deus bo motsasokonaha. \v 25 Sihudikhudikwy tsoiehek batu hokbo zikaha. Okoroze unata ihokbowytsa sisaparehitsa. Iunubarahukbara okoro zuba mynapykyryk. \p \v 26 Mybarawy ezektsa tahanamy tisapyrẽna mynazukmynaha. Asa hi: \p — O Deus ikia hi zuba Deus babata. Abazubakatsa tsamysapyrẽta, ba aty tohi awa suknihabyita. Atahi nihyrikosokda hozipyrykza tsibik wata tsahyrizikporẽta tsamysopykziurẽta. Ahumo mykurẽtsa — maha. \p \v 27 Sihudikhudikwy aty imysapybara ty mykara zeka ibo ba ziktsuk imysapybara tuk zeka ba ziktsuknaha. Aty imysikpybytyhaka humo my zeka ba ziktsuk, mospihikbata humo kino ba ziktsuk, ikatsahi zuba Deus sinaro papeu humo ziwatahakanahatsa zuba ihudikhudikwy bo mopupunaha. Asa hi zuba hozipyrykza tsibik wa tuktsa. Iwa Deus tuk mynapykyryknaha asa hi ihudikhudikwy bo mynapupunaha. Iwa hỹ. \c 22 \p \v 1 Iwaze bijoikpe iknykta pihik kino kabo ziwatawy. Pihik tsiziurẽna moknywy waha. Pihik ispitu. Pihik Deus dyhywy ikny tsiziurẽna. Atakta hozipyrykza tsibik wata botu nihyrikosokda niwatihi isapy ikny tsiziurẽna. Isapy Deus sapy atsatu. \v 2 Pihik hudikhudikwy ske tazahara buruk niy. Pihik saktaba usta saktaba niwatihi hwitsa niaha. Hwitsa humo kytsa sakurẽtsa niyziknaha. Mytyktseheze wihara mynakymy. Mytyktseheze wihara ty dose ha nijakuk nikaranaha. Byzoje byzoje wa zuba wihara nakymyky. Okyry mybarawy ezektsa mysizororowybaka. Sakurẽtsa. \v 3 Imysapybara ba zikapykyryk. Deus ituk, iwaze batu imysapybara ty mahani. \p Deus dyhywy kytsa peha ykarawy eze ihudikhudikwy. Atakta hozipyrykza tsibik wata botu nihyrikosokda idyhywy niwatihi ihudikhudikwy my. Astsatu sidyhywy sisapy. Sitsumuẽhĩtsitsa ipe: \p — O ikia zuba tsamysapyrẽta — mynakaranaha. \v 4 Atakta nihyrikosokda hozipyrykza tsibik wata iok pinynaha inaro siokpe humo piwatahanaha. \p \v 5 Ihudikhudikwy miwa ba zikyzikzo. Unata mohokda. Rika hana bo ja. Haramwe mohokda. Deus izikwyrẽnikita tu ba hawa tohi zikzukninaha atahi sibo ziharamwewy ihumo okoro zikywa nizukni. Atahi mypokzitsikitsa babata, ihudikhudikwy ezektsa ituk kytsa bo simypokzitsikinaha, ituk kytsa mysipehakanaha tawahi mynaharapekypykyknaha. \s1 Sesus sukmywy. \p \v 6 Kyze bijoikpe iknykta kape niy: \p — Iharere wasape niy. Takino yhỹ tsimaha zeka tisapyrẽna my. Deus zikwyrẽnikita tu hawa sa mynakara isohokotsitsa mysihyrinymyryky, ihyrikoso humo mysihyrinymyryky. Atahi bijoikpe iknykta sitsumuẽhĩtsitsa bo zipehahik, hawa sa mynakara byi puẽtsik zuba mysihyrinymyryky — niy. \p \v 7 Sesus hi: \p — Wabyziutaha! Jokboha kyritoktok ahabo myziksizo! Asaktsa kaharere bo hyỹ mynakaranaha tsaktsa ana humo hi nispirikpokonaha sakurẽtsa moziknaha. Asaktsa kapapeu humo iwatahaha humo mospirikpokonaha sakurẽtsa mynakaranaha — niy. \p \v 8 Uta Suão. Uta hi iwaby, ana hi inyba. Nanabyi bo iktsa ikyze kaekaratsa ty puruk puruk iky. Tsizubarẽna ziwabybaze bijoikpe iknykta okeryk iknaraha. Atakta tsizubarẽna zikwatawyky iwatahi iokeryk puruk puruk iky. Iktsa zuba mynakara iwatahi iokeryk puruk puruk my zeka wasani my mytsaty ahabyita ikykara. \v 9 Ata hi: \p — Kaokeryk ka puruk purukbyity! Utakta awata. Katsaktsa Deus tsumuẽhĩtsa mytukytsa watsa tsimaha. Asaktsa Deus sohokotsa maha myzubarẽtsa Deus harere papeu humo ziwataha ana humo kino hyỹ tsimykaranaha. Deus okeryk zuba aekaratsa ty puruk puruk tsimy ipe: “Ikia zuba tsamysapyrẽta” — niy. \p \v 10 Iwaze kape niy: \p — Hawa botu tsiwataha aibani atsatu mykara. Kaharere ty wasani my. Iwatahi hawa ty mynakara sihyrinymyrybyitsa bo typamykysokta! \v 11 Aty imysapybyita mynakara zeka niwatihi zuba tynakara. Aty isapybyrikitsa mykara zeka niwatihi tynakara. Aty tsimysapyrẽta mykara zeka niwatihi zuba tynakara. Aty wasani mykara zeka, wasani niwatihi tynakara — iwa niy. \p \v 12 Iwaze Sesus niy: \p — Wabytaha Sesus niy. Uta atsoko myziksizo katuk imysapyha ahabo mynazukmy hawa mybarawy eze zikzuruku naha zeka ihuak ty ahabo nyny my. \v 13 Utakta koikny baktatu, suknihibyize kino utatu. Mybarawy mopykze kino kawahi mynapykyryk. \p \v 14 Sakurẽtsaktsa sisukbarazarẽtsa maha. Asaktsa tahasuk botu nitsapikbanaha Deus ispe niy: “Kahudikhudikwy boktsa! Paku tsimaha. Zoihi buruk pakutyny! Iwaze ikiahatsa hwi ispita tu, wihara ty zuba tsizoknahaktsa!” — my. \v 15 Sihudikhudikwy ape bo siakparawytsa ba zikpupunaha. Simyrawytsihiktsa simysapybyikitsa, sihyrybatatsa simybakatsitsa simyspihikbatakatsa siharere iwa mynakaranaha ba zikpupunaha. \p \v 16 — Uta Sesus bijoikpe iknykta katsumuẽhĩtsa abo ipeha. Ahabo nanabyi kawahoro zuba taeze ahabo motsasoko. Utakta Dawi itsekokatsa iknykta uta byrisoik tsihizikuarẽta wata. \p \v 17 Deus hyrikoso iwaze tapytsasohotatsa nikaranaha: “Pany”. Atahi piwaby zeka ata kino my: “Pany”. Ata kino iapuk zeka: “Pany” aty zeka pihik puputsa ikny ispituha mozihikik pihik ty nyny my batu ihuak. “Pany” — niy Deus hyrikoso. \s1 Abaka mopykyryk. \p \v 18 Uta Suão, kapehawy papeu humo pinynahatsa bo my. Kamyiwybyita tu amy ty tisapyrẽna ty zuba my. Iwatahi wabytoktotaha! Aty Deus harere papeu humo ziwataha, puẽtsik piwataha iwaze hawa Deus simysapybyitsa bo mykara atsatu ibo mykara. Hawa Deus takyriwy simyitsihikrẽtsa bo mykara atsatu sibo mykara — Asaktsa Deus harere puẽtsik piwataha. \v 19 Aty Deus harere papeu humo iwatahaha meky watu mozokni zeka iwaze asaktsa Deus hudikhudikwy tsiziurẽna bo ba zikpupunaha. Iwatsahi asaktsa wihara humo ispitu moziknaha ba zezoknaha. — Iwa hỹ. \p \v 20 Atakta tsizubarẽna nitsasoko: \p — Uta atsoko myziksizo — Sesus niy. \p Iwaze ipe my: \p — Yhỹ tsimyziksizo hỹ — my. Iwa mypehakatsa Sesus bo my. \p \v 21 Aba nepyk Sesus pe my — O mymypokzitsikitsa ahyrytsa meky watu moziknaha myhumo tsamypokzitsiukrẽta! iwatsa humo tu amypokzitsihukta — my. Iwa hỹ.