\id GAL - Rikbaktsa NT -Brazil 2011 (DBL -2013) \h Karatas \toc1 Karatas ezektsa bo ziwatahaka \toc2 Karatas \toc3 Kar \mt1 Karatas ezektsa bo ziwatahaka \ip Taparaka Deus Sudeutsa zuba nisiwatawy iwaze hi ityryktsa niyziknaha, isopykwytsa nisispirikpoko, sihyrytsa sipiakzyzykyhytsa. Iwa ityryktsa ziwatawy. Sidisahawy kino niwatihi ikaty hi ziknatahadisahakanaha sibo zuba ziknakara. Aiba Sesus Kiristu izumuze mysapyzeky nihyrikosokda iwaze asaktsa Sesus humo sispirikporẽtsa myziknaha zeka Deus tuk tahawahi mynapykyryknaha. Sesus Kiristu tazo bo ziksizoze ituk zinymyrykynahatsa paikpa tisapyrẽna ty niharapespirikpokonaha. Sizubarẽtsa Sesus humo sispirikporẽtsa, Sudeutsabyitsa tuze iwatsahi Sudeutsa sopykwy batu aha tahyrytsa ty batu isty piakzyzyk. Pauro Karatas niparakze wastuhu Sudeutsa Sesus tuktsa pe niaha. — Ahahyrytsa piak tysizyzyktaha anahi Deus myzihikik — nikaranaha. Anahi Pauro ziwabyze sibo ziwatahaka ispe niy: \ip — Tsimyinaha tahahyrytsa ty batu isty piakzyzyk, Sesus humo ahaspirikporẽtsa tu zeka Deus harere bo zuba ma tsimykaranaha anahi Deus myzihikik — niy. Iwa Deus Pauro ziapewywy iwaze aparakbaha tanymyryky. \c 1 \s1 Tapara aparakbaha bo mytsaty mykara. \p \v 1-2 Uta Pauro. Ikiahatsa tsinakypykbanahaze Deus harere tsipiwabynaha ahabo iwatahaka. Deus zikwatawy. Kytsa humo ka batu. Deus myzo hi zikwatawy iykzoho mozik. Sesus Kiristu humo kino niwatihi zikwatawy atahi Deus zihyrizikpowy. Katukytsa kabaze modyhydyhykynahatsa, asa harere ahabo piwatahakanaha. Tynakypyknahatsa Karatas eze tsimaha. Tsinazuzukbanahaze Sesus harere tsipiwabynaha. \p \v 3 Ahatsyhyryze Deus bo mopamykysoko: \p — O Deus myzo Sesus tuktsa Karatas ezektsa tysisapywyky. O Sesus Kiristu mypehakatsa tysiakusukniwyky — my. Iwa ahatsyhyryze Deus bo mopamykysoko. \p \v 4 Kiristu mysapyzeky nihyrikosokda, kytsa zibezekenahaze hyỹ zuba niy, iwatahi mysapybyitsa tsikykaranaha ihumo Deus nimyokzohik. Kiristu nihyrikosokdaze Deus nawa hi nizihikik. Iwaze mymytsumuẽhĩ. Abaka hawa kytsa sisopyk batu tsimykaranaha, katsaktsa Kiristu humo meky watu tsimoziknaha. \v 5 Iwatsahi Deus bo tynapamykysokonahaktsa! — O Deus ikia zuba wasani tsimykara. Ikia zuba tsamysapyrẽta — tsimaha. Iwa hi tsimynakaranaha. \s1 Deus wasania ty zuba my. \p \v 6 Kyze tubabatu Deus zahawatawy. Sesus Kiristu myzahasapywyky. Asiba Deus tsierek tsihikiknaha ana hi iwaby. Hawa tsimykaranaha batu isapy my, ana humo hi batu kahyrinymyry kapetu kasopyk: \p — Nawa ha ty Karatas ezektsa soho piwabyky wasani ja. Batu kanyhy — my. Usta maku mekywaha humo pahahyrinymyryky anahumo hi yhỹ tsimykaranaha. Atahi: \p — Kaharere wasani my — mybarapetu nikara. Ikiahatsa iharere bo yhỹ tsimykaranaha zeka kaharere bo batu hỹ tsimaha. Kaharere humo tsimyspiriktsokdabanaha ana humo hi kamytsatyharẽta mykara. \v 7 Tohi harere humo batu mysopyksapy my. Deus harere ana zuba wasani my. Simyknianikitsa ustsa harere ahabo motsasokonaha iwa tihi: \p — Myharere wasani — mybarapetu mykaranaha. Asahi Deus wasania ty hi myzapywak tsihikiknaha hỹ. Iwaze Deus wasania ty Sesus soho zisapybyrikinaha. \v 8 Aty zeka Deus wasania ty mekywaha tu pahahyrinymyry, iharere mysapybyri iwaze iharere meky watu my. Iwaze Deus ispe: \p — O ikiahatsa batu ahamysapy tsimaha. Sinini ykarawy bo pahapehahik — iwa Deus motsasoko zeka wasani my. Uta, katukytsa, bijoikpe iknykta iwatsa Deus wasania ty mekywahatu pahahyrinymyry zeka Deus mysininiwy bo wasani mytsaty mykara. \v 9 Tubabatu tapehawy iktsaso. Abaka ahabo atsatu motsasokozo. Amakata ahabo mozumu zeka meky harere pahahyrinymyryky Deus hi: \p — O atakta batu imysapy my. Sinini ykarawy bo pipehahik — niy. Deus wasania ty katsa botu ahabo tsiktsasokonaha ana bo hi zuba hyỹ tsimykaranaha. \v 10 Iwaze kino Deus wasania ty motsasokoze kytsa hi — O atakta mykparawy — iwa batu mozihikik. Deus kape my zeka: \p — O atakta tsimysapyrẽta — my ana hi mozihikik. Deus kasoho ty motsasoziuku zeka kakurẽta hỹ. Myzubaha kasoho motsasoziukunaha zeka anahi mozihikik iwa zeka batu Sesus tsumuẽhĩtsa babata ziky. \s1 Hawa niyta Pauro Deus ykzoho niyzik. \p \v 11 Kyze — O katukytsa Deus harere ahabo motsasoko kytsa harere ba ziktsaso. Ataharere bo ka kytsa batu mytsaty zikaha. \v 12 Ataharere ty ka kytsa batu katy hyrinymyry. Sesus Kiristu hi zikyrinymyry hỹ. \p \v 13 Kasoho botu tsiwabynaha hỹ. Utakta Sudeu my. Iwatahi Moises harere bo zuba hyỹ ziknakara. Sesus harere humo hyỹ nikaranahatsa iksisukyryky. Asahi inauzuzukbanahaze Sesus harere ziwabykynaha asahi ziknasisukyryikik. Iwa Sesus harere bo ka ja ba hỹ zikaha mytsaty ahabyitatu ikykara. \v 14 Taparaktsa myzotsa harere bo pykyhytu hyỹ ikykara. Aparakbaha mysopyk humo zuba yhỹ ziknakara. Katsa zuba myhyrinymyrẽtsa mytsaty ahabyita tu iky, iwatahi nanabyi sisopyk humo hyỹ ikykara. \p \v 15 Deus hi ziksapywy. Kapurukbyizetu Deus zikwatawy. Iwaze ikypykze Deus wasania ty ustsa kytsa bo zikpeha. Kakzohota tu Deus wasania ty ustsa kytsa bo motsasoko. \v 16 Deus tatse kabo ziwatawy iwaze Deus tse zikspirikpoziuku. Iwatahi aparakbaha Sudeutsabyitsa bo Sesus soho iktsasoko. Iwaze aparakbaha bo batu tyso: “O amy ty Sesus soho mysihyrinymyry” — my. Iwa batu tyso. \v 17 Damasko eze tuze batu Serusarẽhe bo zuk. Batu Sesus ykzohotsa bo kozore. Atazuba Arabija imyra zubaha bo inakozore. Aiba tohi eze zuba Damasko bo ikziksizo. \v 18 Nawa harakykbyi niytyk tseheze Serusarẽhe bo ikparak. Peduru bo ikumu, ituk ikapykyrykspyk mytsyhyrytsa wa ikuruze iwaze Damasko bo iksizo. \v 19 Serusarẽhe eze tuze, ustsa Sesus ykzohotsa ty batu isty ny. Mypehakatsa Sesus tsy bo zuba ikozo. Tsiaku inarokota. \p \v 20 Nawa ha ty ahabo piwatahaka wasapehe mykara. Deus okzeka piwatahaka batu kamyspihikbata. \p \v 21 Kyze Sirija bo ikukuru. Iwaze Sirisia bo ikukuru. \v 22 Kytsa Sesus tuktsa Sudeu ezektsa batu katyny niaha. Asaktsa batu katy nyhabyitsa maha. \v 23 Iwaze zuba kasoho ziwabynaha: \p — O atakta tubabatu katsa nimysukyryikik abaka Sesus harere bo hyỹ isopyk ihumo tispirikporẽta niyzik. Atahi myzubaha bo motsasoko hawa Sesus harere bo hyỹ mykaranahaze hawa iharere bo zuba yhỹ mykaranaha iwa motsasoko — mykaranaha. Iwa kasoho ziwabykynaha. \v 24 Iwaze Sesus tuktsa Deus bo mosakibazikiknaha: \p — O Deus katsaktsa mykurẽtsa. Hawa tsimykara Pauro humo mykurẽtsa tsimoziknaha — nikaranaha. \c 2 \s1 Pauro ustsa sakzohotsa tuk my. \p \v 1-2 — Nawa niytyk tseheze kĩsĩ ziharamuze Serusarẽhe bo ikziksizo. Deus kape niy: “Ikiakta Serusarẽhe bokta!” — niy. \p Hyỹ iky. Iwaze Serusarẽhe bo ikparakzo. Baranabe katuk niukuru. Katsa Titu pe tsikaha. \p — Ikia tihikta! — tsikaha. \p Hyỹ niy. Titu Sudeubyita. Iwaze katsa Serusarẽhe bo tsikukurunaha. Tsikumunahaze myspirikpokotsa bo tsikaha. Katsa myspirikpokotsa bo zuba tsiktsasokonaha. Sudeutsabyitsa iksihyrinymyryky myspirikpokotsa bo iktsaso. Kaharere Sesus soho Sudeutsabyitsa bo iktsasoikik iwa sibo iktsasoko. Uta kapetu kasopyk: \p — O kaharere Sesus soho bo yhỹ zikaha byizeka hawa ty iktsasoko na haka mohokda — mytsaty ikykara. Iwatahi kaharere ty sibo iktsaso. \v 3 Hawa niy tisapyrẽna. Mytukta Titu Sudeubyita batu ipe niaha: \p — O tsipiakzykikta! — maha. Iwa batu tyso. \v 4 Kytsa asahi Sesus harere bo batu hỹ zikaha iwatsahi sispirikpoziubyitsa tu: \p — Tsipiakzykik zeka wasani my — nikaranaha. Asaktsa sisukparatsitsa. Kytsa papatu nipupunaha. Batu Sesus tuktsabyitsa maha. Katsaktsa Sesus tuk atsatu mytsaty tsimykaranaha ana hi nizokparakanaha. Sesus sopyk ty zuba tsimykaranaha iwatsahi mykurẽtsa hỹ. Asaktsa pykyhytu Moises sopyk bo zuba hyỹ mykaranaha katsaktsa nawa tihi ana hi nizihikiknaha. \v 5 Utakta siharere bo hỹbyri ziknakara. Katsahi: \p — Deus harere ty Sesus soho wasani zuba tsimaha. Iharere bo zuba hyỹ tsimykaranaha — tsikaha. Iwaze siharere batu mywabyhy. \p \v 6 Asaktsa sihumo kytsa sizubarẽtsa myspirikpokotsa watsa mykaranaha. Asa harere ezytyk ty batu tyso. Deus okezeka kytsa batu abazubatsa maha ihumo myzubaha astsatu maha. Iwa utakta niwatihi mytsaty mykara. \v 7 Deus wasania ty Sesus soho nitsasoikik ana soho hi: \p — Ikia Deus wasania ty Sudeutsabyitsa bo motsasoko atsawatu Peduru Deus wasania ty Sudeutsa bo motsasoko. \v 8 Deus hi ikia zapehahik iakzohota hi Sudeutsabyitsa bo, izikwy atuk mynapykyryk. Astatu Deus Peduru zipehahik iakzohota hi Sudeutsa bo izikwy ituk mynapykyryk. Abaka ana humo kino tsipinymyrykynaha — niaha. \v 9 Iwaze Tsiaku, Peduru, Suão iwatsa sispirikpokotsitsa Sesus tuktsa tuk mype niaha: \p — O mytukytsa Deus hi Sudeutsabyitsa bo pahapehahik ana hi ahyriziktsokzawy izikwy ty ahabo nyny my. Tisapyrẽna tsimaha — niaha. Iwatsahi mymykusukniwykynaha. Mytsyhyrypetsa humo paik niaha iwaze siharereziuwytsa niyziknaha. Kyze mype niaha: \p — O ikiahatsa mytuktsa babatsa. Ikia Baranabe kino niwatihi Sudeutsabyitsa boktsa! Utakta katyryktsa bo my. Iwa wasani my. \v 10 Tsimykurunahaze Sudeutsabyitsa bo katyryktsa sinamybyitsa bo ahamytsatyhu ja ispiriktsokda spiriktsoda byijataha! — niy. \p — Yhỹ. Sinamybyitsa humo mymypokzitsirẽtsa — tsikaha. Botu sinamybyitsa tsiksitsumuẽhĩkĩnaha. \s1 Pauro Peduru Sesus tuktsa okze zipehaka. \p \v 11 Kyze Peduru Ãtiokia bo inakozoreze Sesus tuktsa okze tu zipehaka. Imysapybyita hi zibetsakak. \v 12 Tapara Peduru zumuze Sudeutsabyitsa asahi Sesus tuktsa maha situk tahadisahakanaha. Kyze Tsiaku itukytsa Ãtiokia bo nisipehahik. Peduru sibo nikozoze tisikpybyrẽta niyzik. Tapetu nikara: \p — O asaktsa Tsiaku tuktsa asahi Sesus harere bo hyỹ nikaranahaze sispirikporẽtsa. Sudeutsabyitsa mysipiakzyzykik tsihikiknaha iwaze kahumo siharerewabymybarẽtsa, iwatahi Sudeutsabyitsa tuk ba zikdisahazo metutu mozikdisahaka iky — niy. \p \v 13 Iwaze Sudeutsa Sesus harere bo hyỹ nikaranaha iwatsahi ihumo sispirikporẽtsa Peduru humo sisikpybyrẽtsa niyziknaha. Sispirikporẽtsa nikaranaha iwatsa tu nawa ha ty batu simysapy nikaranaha. Peduru watsa nikaranaha. Hawa nikaranaha Baranabe kino niwatihi siwatu nikara. \p \v 14 Iwatahi Peduru ipehaka, Sesus harere humo batu hỹ niy iwatahi ibetsakak. Sesus tuktsa inazuzukbanahaze ibetsakak. Ipe iky: \p — Tsiwabytoktokta! Ikia Sudeu tsimy. Hawa skaraba Sudeutsabyitsa sopyk ty mykara atsatu asopyk tsimy. Sudeutsa wata batu tsimykara. Iwatahi myzubaha Sudeutsa watsa sisopyk mozihikik. Ana kino batu imysapy my. Asopyksapy byihuja — iky. \s1 Sudeutsa, Sudeutsabyitsa niwatihi Sesus harere bo hyỹ mykaranaha asahi zuba Deus bo mysioktyhyryk hỹ. \p \v 15 Kyze katsaktsa Sudeutsa tsimaha. Myzotsa Sudeutsa niaha. Ustsa kytsa simysapybyitsa nikaranaha iwa Sẽtios mekywatsa soho nisinaropykyknaha. \v 16 Iwatsa tu katsa Moises harere ibyky bo zuba yhỹ tsimykaranahaze. Deus batu mytyso: \p — O asaktsa simysapyrẽtsa maha — iwa batu tyso. Katsa Sesus Kiristu harere bo zuba hyỹ tsimykaranahaze Deus mysoho tihi: \p — O asaktsa simysapyrẽtsa maha — my. \p Katsa Sesus harere bo yhỹ tsimykaranaha humo Deus okzeka mymysapyrẽtsa tsimoziknaha. Batu aty tohi Moises harere ibyky bo yhỹ my zeka tsimysapyrẽta mozik. Deus tatuk hi mymyoktyhyryk iwatsahi mysapyrẽtsa tsimaha. Moises harere ibyky bo hyỹ tsimykaranaha zeka Deus okzeka batu mysapy tsimaha, ana humo kino batu Deus bo mymyoktyhyryk. \v 17 Deus tatuk mymyoktyhyryk iwatsahi Moises harere ibyky tsimoewynaha. Sesus Kiristu harere bo zuba yhỹ tsimykaranaha. Iwaze aparakbaha mype: \p — O ikiahatsa Sudeutsabyitsa watsa tsimoziknaha. Ahamysapybyitsa tsimykaranaha — mybarapetu mykaranaha. Iwa zeka Sesus Kiristu humo ahamysapybyitsa tsimykaranaha. Batu ba. Sesus Kiristu humo batu tymyi. \v 18 Kapetu kasopyk zeka: \p — O Moises harere ibyky humo yhỹ mykarazo iwaze kasapybyita mykara zeka mohokda — my. Utatu pikspihikbataka. Iwa mytsaty mykara zeka iwatahi Moises harere ibyky batu hỹ mykara. Sizubarẽtsa kasoho tihi: \p — O atakta batu imysapy my — mykaranaha. \v 19 Moises harere humo inymyrytohi iwa zeka iharere bo batu hỹ mykara. Iwatahi batu kasapy mozik iharere bo yhỹ mykara. Iwatahi Moises harere ibyky zimoewy. Abaka Kiristu harere bo zuba hyỹ mykara isopyk mykara. Kiristu kasapyzeky iharapatawyhyta humo nihyrikosokda. Kasapyzeky nihyrikosokdaze kasopykwy nepykba, abaka ituk mynapykyryk ihumo zuba kamysapyrẽta mozik. \p \v 20 Utakta Sesus zuba mozihikik mykara, atahi kasapyzeky nihyrikosokda iwatahi kahumo izihik bara ty ka pimoewy mykara. Kiristu hyrikoso katuk mynapykyryk ihumo zuba mozuruku, iwatahi abaka kasopykwy pimoewy. Abaka Deus tse humo kaspirikporẽta. Atahi namykse nikara ana humo hi utakta batu kawahi zikara. Sesus kapokzi tsimypokzitsiarẽta iwatahi ituk mynapykyryk. \v 21 Deus mymysapywyky ana humo hi Kiristu mysapyzeky nihyrikosokda. Iwatahi kakurẽta. Deus mype my zeka: \p — O ikiahatsa ahamysapyrẽtsa Moises harere ibyky humo tsimykaranaha — Iwa batu tyso. Iwa niy zeka hawa hãta sa Kiristu nihyrikosokda. Nawa batu ba. Kiristu harere bo hyỹ ikykara ihumo zuba kaspirikporẽta iwaze Deus tihi: \p — Ikia tsamysapyrẽta. Kiristu katse asapyzeky nihyrikosokda ana humo hi tsamysapyrẽta — my. \c 3 \s1 Ikiahatsa Moises Deus harere ibyky naha bo ja yhỹ tsimaha. Deus wasania ty bo ja yhỹ tsimaha. Na waha sa tsimyzihikiknaha. \p \v 1 — O Karatas ezektsa ahakedepyktsa zuba. Aty sa zahaspihikbataka. Ahape mybarapetu nikaranaha. Hawa kytsa Sesus Kiristu iharapatawyhyta humo zihyrizikiknaha iwa zibezenaha, ana kino botu ahabo iktsaso. \v 2 Ahabo motsaso zeka my: \p “Hawa sa Deus hyrikoso ahatuk mynapykyryk. Ikiahatsa Moises harere ibyky bo yhỹ tsikykaranahatsa ja Deus hyrikoso ahatuk napykyryk my. Ikiahatsa tihi: \p ‘Batu ba.’ Katsaktsa Sesus Kiristu harere bo hyỹ tsikykaranahaze iharere humo myspirikporẽtsa, ana humo hi Deus hyrikoso mytuk mynapykyryk” — tsimaha. \p \v 3 — O ikiahatsa ahakedepyktsa. Sesus harere bo hyỹ tsikykaranahaze Deus hyrikoso ahatuk mynapykyryk. Abaka Deus hyrikoso tsiperek tsihikiknaha. Iwatsahi ahape tu tsimykaranaha: “Abaka myhumo zuba tsimyzurukunaha tsimaha” — my. Batu wasani my. \v 4 Hawa ahabo nikara ana bo hi batu mytsaty tsimykaranaha Deus hyrikoso ahatuk mynapykyryk iwatsahi ihumo arek arek byitaha! \v 5 Deus hi tahyrikoso ahabo zipeha iwatahi ahatuk mynapykyk. Ihyrikoso humo hawaha kytsa batu zikaha atahi ahatuk ziknakara. Iwa humo nikara. Sesus harere bo hyỹ tsikykaranahaze ahatuk nikara. Iwa hỹ. Moises harere ibyky bo yhỹ tsikykaranaha zeka Deus hyrikoso batu ahatuk mynapykyryk. \p \v 6 Aba Abarão soho bo mytsaty tahaktsa! Deus papeu humo isoho botu ziwataha: \p — O atakta Deus humo tispirikporẽta iwaze Deus tihi: “O Abarão kaharere bo hyỹ nikara kahumo tispirikporẽta tsimysapyrẽta niyzik. Isapybyikia ty nikara nisiokzohik ikspiritsokdatawy” — niy. Iwa Deus papeu humo botu ziwatahaka niy. \p \v 7 Iwatsahi asaktsa Sesus harere bo hyỹ mykaranaha iwatsahi Abarão watsa maha. Sispirikporẽtsa Abarão tsekokatsa babatsa maha sisoho humo tsimaha. \v 8 Tubabatu taparaktsa botu Deus papeu humo ziwatahaba Sudeutsabyitsa soho botu ziwatahakanaha. Asaktsa Deus harere bo hyỹ mykaranaha iwatsahi ihumo sispirikporẽtsa maha. Iwaze Deus tihi: \p — O asaktsa Sudeutsabyitsa kahumo sispirikporẽtsa iwaze ispe: “O ikiahatsa ahamysapyrẽtsa tsimoziknaha” — my. \p Iwa Deus papeu humo taparaktsa botu ziwatahakanaha. Hawa Deus wasania ty Abarão bo nitsasoko aibani zuba atsatu mykara. Iwaze nawa ha ty botu nitsasoko atsatu wasani my ana kino aparakbaha ziwatahakanaha. Deus tihi: \p — O Abarão ikia kahumo tsaspirikporẽta iwaze mybarawy sizubarẽtsa ahumo mysisapywyky. Myzubaha nanabyitaba ahumo mysisapywyky — niy. \p Iwa taparaktsa Deus papeu humo ziwatahakanaha. \v 9 Iwatahi Abarão Deus harere bo hyỹ nikara iwatahi ihumo tispirikporẽta iwaze Deus zisapywyky. Aty Deus harere bo hyỹ mykara ihumo mospirikpo zeka ibo pisapywyky. Abarão wata nikara. Iwa myhỹ. \p \v 10 Iwaze aty zeka: \p — O utakta Moises harere ibyky bo yhỹ my zeka iwaze kamysapyrẽta mozik — my. Mytsaty ahabyita mykara atakta Deus isoho tihi: \p — Atakta batu isapy my — my. Taparaktsa Deus papeu humo ziwatahakanahaze: \p — Aty zeka Moises harere bo yhỹ mykara iwaze iharere bo estuba zuba batu hỹ my iwaze Deus ipe my: “Ikia batu amysapy” my — iwa Deus ziwatahaka. \v 11 Taparaktsa Deus papeu humo ziwatahakanaha: \p — Ata zuba Deus harere bo hyỹ mykara ihumo mospirikpoko ata soho Deus hi “O wasani tsimozik” my iwa ziwatahakanaha. Batu aty tohi Moises harere ibyky tsizubarẽna humo hyỹ mykara, anatyhi batu zikaha. Ana humo kino myhyrinymyrẽtsa. \v 12 Aty zeka estuba Moises harere ibyky bo hyỹ my zeka batu atsa botu Deus harere bo hyỹ mykara, atakta ihumo batu ispirikpo. Aty Deus humo tispirikporẽta tu meky watu niyzik. Aty Moises harere ibyky bo yhỹ mykara atahi iharere bo zuba mykara hỹ. Aty Deus harere bo yhỹ mykara iharere humo mospirikpoko — my. Ana kino meky watu mozik. Iwa my. \p \v 13 Tubabatu Deus papeu humo: \p — Aty kytsa iharapatawyhyta humo pibezenaha atakta tamysapybyizikyty zibezenaha. Iwatsahi pibezenaha zeka wasani my — iwa ziwatahakanaha. Katsa niwatihi. Mysapybyitsa tsikykaranaha Kiristu hi mysapyzeky nihyrikosokda. \v 14 Atahi kytsa iharapatawyhyta humo zihyrizikiknaha iwatahi mysapyzeky nihyrikosokda. Nihyrikosokdaze mysapybyikitsa tsikykaranaha ihumo Deus mymyokzohik. Deus hi: \p — Ikiahatsa kaokzeka tsahamysapyrẽtsa — my. Tubabatu Abarão Deus harere bo hyỹ ziknakara ihumo nispirikpokoze Deus isoho tihi: \p — O ikia tsamysapyrẽta — niy. Katsaktsa Abarão watsa tsimaha. Deus harere bo hyỹ tsimykaranaha ihumo tsimyspirikponaha iwaze Deus hyrikoso mytuk mynapykyryk. Iwahatu kytsa Sudeutsabyitsa iharere bo hyỹ mykaranaha zeka ihumo sispirikporẽtsa moziknaha. Deus hyrikoso sibo zipeha, ihyrikoso situk mynapykyryk. Iwa myhỹ. \s1 Moises Deus harere taparaky nitsasoko. Hawa Deus harere ty wasani mykara. \p \v 15 — O katukytsa hawa tsimyzurukunaha humo motsasoko. Kytsa petoktsa astsatu mozihikiknaha anasoho papeu humo piwatahakanaha. Zikspiriktsokdanaha bara ty hi petoktsa naro ziwatahakanaha. Iwaze batu aty tohi papeu humo ba zimyi. Estuba zikino batu arek ziky. Ustsa harere papeu humo piwatahaka batu ziky. Hawa ziwatahakanaha anatyzuba mykaranaha. \p \v 16 Iwata tubabatu Deus Abarão bo nitsasoko. “O ikia pasapywyky. Estuba zubata atsekoka iknykta ibo pisapywyky” nikara. Deus watahaha ty batu tyso atsekokatsa sizubarẽtsa bo mysisapywyky iwatahaha tihi estuba zuba atsekoka iknykta ibo pisapywyky — niy. Abaka Kiristu soho humo myhyrinymyrẽtsa hỹ. \p \v 17 Nawa ha ty motsasoko pahahyrinymyry. Tubabatu Deus Abarão bo nitsasoko. Ipe niy: \p — O ikia pasapywyky. Kaharere humo yhỹ tsimy hỹ — niy. Iwaze kwatero sẽtos terĩta niytyk tseheze Deus Moises bo iharere nitsasoko. Nawa ha ty Deus Abarão pe wasani my. Nawa ha ty Deus Moises pe wasani my. Petoktsa hatsa bo nitsasoko. Tapara Deus Abarão pe niy: \p — O ikia pasapywyky — niy. Iwaze usta harere Moises bo nitsasoko taparaky harere batu meky watu ana kino tapara tu ituk nitsasoko. \p \v 18 Iwatsahi hawa Deus mymysapywy tsihikik iharere humo zuba hyỹ tsimykaranaha. Katsa Moises harere ibyky bo yhỹ tsimaha zeka Deus isapyrẽnikia ty batu mybo nyny my. Deus isapyrẽnikia ty Abarão bo nyny niy. Amy humo niy. Iharere humo ipe niy iwatahi isapyrẽnikia ty ibo nyny niyhy. \p \v 19 Iwaze kytsa mytsaty mykaranaha. Amo skaraba Moises harere ibyky nitsasoko. Moises harere puẽtsik ana hi Deus botu Abarão pe niy nimyhyrinymyryky, mysapybyitsa tsikykaranaha nimywatawyky. Abarão tsekoka Kiristu batu isukmo taziwazy iwaze Moises harere nitsasoko ana bo hi yhỹ tsimykaranaha. Kiristu izumuze Moises sopyk tsimoewynaha. Deus bijoikpe iknyktsa inasipeha iharere nitsasoko Moises bo niaha. Inasiknahaze nitsasokonaha maku estuba zubata bo niaha. Iwaze zikiehe atakta Moises myzubaha bo atsawatu nitsasoko. \v 20 Deus Abarão pe niy ibo zuba nitsasoko. Bijoikpe iknyktsa bo batu tyso. Ustsa kytsa bo batu tyso. Abarão bo zuba nitsasoko hỹ. \s1 Amy sa Moises Deus harere taparaky nitsaso wasani niy. \p \v 21 Kyze kytsa tahapetu sisopyk: \p — O Moises Deus iwatahaka zika Deus harere meky watu ja. Katsa Deus tuk mywahi tsinapykyryknaha Moises watahaha humo ja ana humo hi tsimykaranaha — maha. Batu ba. Moises watahaha bo hyỹ tsimahaze batu mysapy tsimoziknaha. Iwa hỹ. \v 22 Deus watahaha tihi: \p — Aparakbaha mybarawy ezektsa imysapybara katsa mytuk. Asaktsa Deus humo sispirikporẽtsa amy ty Deus botu nitsaso isapyrẽnikia ty sibo nyny mynakara — niy. \p \v 23 Tapara Moises harere ibyky bo yhỹ nikaranaha. Sihurukutsa watsa asahi ba zikwaknaha isopykwy batu zikaha. Bykyze Sesus harere bo hyỹ mykaranaha iwaze ihumo sispirikporẽtsa moziknaha. \v 24 Iwatahi Moises harere ibyky myhyrinymyrytsa wata my. Nawa ha ty batu isapy nimyhyrinymyry. Isopykwy humo kino mysapybyitsa tsikykaranaha nimyhyrinymyryky iwaze Kiristu izumuze katsaktsa iharere bo hyỹ tsimykaranaha ihumo myspirikporẽtsa tsimoziknaha ana humo hi mymysapyrẽtsa tsimoziknaha. \v 25 Abaka Kiristu harere bo hyỹ tsimykaranaha ihumo myspirikporẽtsa Deus okzeka mymysapyrẽtsa iwatsahi Moises harere ibyky tsimoewynaha. \p \v 26 Ikiahatsa Kiristu Sesus harere bo zuba hyỹ tsimykaranaha iwatsahi ihumo ahaspirikporẽtsa iwatsahi Deus hyrytsa tsimoziknaha. \v 27 Sesus humo ahaspirikporẽtsa kytsa zahaharasusuhiknaha niaha. Ikiahatsa Kiristu watsa puẽtsik tsimyzihikiknaha. \v 28 Iwatsahi myzubarẽtsa Sesus tuktsa maha, Deus okzeka Sudeutsa Sudeutsabyitsa watsa my. Kytsa tarabaja batu okyrysaro humo sinamyrẽtsa watsa my. Maku kino wytykyryk wahaza my. Deus okzeka atsaezubaha maha. Sesus Kiristu humo sispirikporẽtsa Deus okzeka atsabarẽtsa maha. \v 29 Iwatsahi Kiristu harere bo hyỹ tsimykaranaha ihumo myspirikporẽtsa katsa Abarão tsekokatsa watsa. Katsaktsa Abarão sapyzeky tsimaha iwaze Deus isapyrẽnikia ty ibo nitsasoko. Abaka atahi mybo nyny mykara. \c 4 \p \v 1 Makuskyry iykpykbyize batu ihyrinymyry. Batu inamyky. Puẽtsik pyk myze taypykze iwaze tisokpykziurẽta. Tsinamyrẽta. Iykpyk byizeka maku tarabaja batu okyrysaro wata, tahawatu zipehakanaha. Ustsa kytsa harere bo yhỹ mynakara. \v 2 Mytaypykze ihyrinymyrytsa zihyrinymyrykynaha. Amakata inamy perykytsa. Asaktsa ihumo simypokzitsiukrẽtsa. Iwa isopyk. Kyze izo tihi: \p — Aba katse itaypyk niy abaka batu zipokzitsinaha — niy. \p \v 3 Iwata katsa deustsabyitsa harere humo yhỹ tsikykaranaha. Sipokso mypybyrẽtsa. Kyze Deus harere ty humo tsiwabyziunaha. \v 4 Kyze nawa zuruze Deus botu ziwatawy Deus tatse mybarawy ezektsa bo zipehahik. Atahi mybarawy eze nipuruk mywata niyzik. Mybarawy ezektatsa ije niyzik. Taypykykze Moises harere ibyky bo yhỹ ziknakara. \v 5 Iwaze myzubaha bo Deus bo mymyoktyhyryk. Katsaktsa Moises harere ibyky bo yhỹ tsimyzihikiknaha katsa kino mymyoktyhyryk. Mysapyzeky nihyrikosokda iwatahi mysapybyitsa tsikykaranaha Deus nimyokzohik iwatsahi ihyrytsa tsikyziknaha. \p \v 6 Iwaze Deus tse Sesus tazo hyrikoso mybo zipeha, mytuk tawahi mynapykyryk. Ata humo zuba katsa Deus bo mopamykysoikik: \p — O myzo ikia humo ka mymypokzitsiarẽta — tsimaha. \p \v 7 Iwa Deus niy. Tapara ikiahatsa nawaha ty batu isapy tsikykaranaha. Ahasopyksapyhu ja. Abaka Deus hyrytsa tsimoziknaha, ihyrytsa tuze isapyrẽnikia ty botu nitsaso ahabo nyny my. \s1 Pauro Karatas ezektsa humo paikpa mytsaty ziknakara. \p \v 8 Tubabatu Deus harere bo batu hỹ tsikykaranaha ahaspirikpobyitsa tsikykaranaha iwaze deustsabyitsa hyrikoso sapybara harere bo zuba yhỹ tsikykaranaha. \v 9 Abaka meky watu. Deus humo ahahyrinymyrẽtsa. Deus hiba zahany, iwatuze hawa skaraba deustsabyitsa harere bo yhỹ tsimykaranahazo. Siharere humo ahabyitsa tu ana humo hi tsimyzihikikzonaha. \p \v 10 Ikiahatsa hawaze ja, byzoje pirahanahaze niytyk tseheze iwa ana soho ty pykyhytu tsiwabytoktokonaha. \v 11 Hawa tsimykaranaha paikpa mytsaty tsimykaranaha. Iwaze kapetu kasopyk: \p — Nawa ha ty Sesus harere iksihyrinymyryky batu ja — mykara. \p \v 12 — O katukytsa! Ahabo myzapykyky. Tubabatu Moises harere ty pykyhytu yhỹ ikykara. Kyze meky watu ikyzik. Ahawatu ikyzik. Abaka ikiahatsa Moises harere bo yhỹ tsimyzihikikzonaha iwatsahi Deus okzeka ahamysapyrẽtsa tsimoziknaha mytsaty ahabyitsa tsimykaranaha. Tsipimyikinaha zeka ba kahumo zikaha — my. \v 13 Ahaspiriktsokda byihuja tapara ahabo iknakozoreze kamyitsapyrẽta ikykara iwatatu Deus harere ahabo iktsasoko. \v 14 Kamyitsapyre tuze kapokso batu ahasikpyby. Kaharere humo tsiwabytoktonaha. Bijoikpe iknykta Deus tsumuẽhĩtsa Sesus Kiristu watihi ahabo my zeka ja hawa siharere tsipiwabynaha iwa kaharere tsiwabykynaha. Kahumo ka tsamyharerewabyrẽtsa hỹ. \v 15 Ahakurẽtsa tsikaha. Kahumo tsimypokzitsirẽtsa hỹ. Ahahyriziktsa kabo tsiksibobokyzykynaha. Hawa ha ty ahabo ipokzitsia ty kabo tsinyny tsihikiknaha. \v 16 Utakta Deus harere baba humo ahabo iktsaso ana humo hi ja ahakyriukrẽtsa tsimykaranaha. \p \v 17 Asaktsa Deus soho ty mybarapetu mykaranaha siharere baba zuba tsiwabyziukunaha. Ahahumo sizokdirẽtsa. Ahaokzeka wasanitsa watsa mynapykyryknaha iwa zeka kaharere bo batu hỹ tsimaha, ana hi mozihikiknaha. Iwaze siharere bo zuba yhỹ tsimykaranaha mytsaty mykaranaha. \v 18 Aparakbaha ahaokzeka simysapyrẽtsa mahaze pahasapywykynaha zeka wasani myhỹ. Ahatukbyitsa tuze pahasapywykynaha zeka wasani my. \p \v 19 — O katukytsa ahahumo kamypokzitsiarẽta. Utakta wytyk wata. Atywatatsa tabykyhy pepurukze tsimyitsapyrẽtatsa! Ikiahatsa Kiristu harere tsikaeni zuba ahahyrinymyrẽtsa iwatahi ahatsyhyryze sinini mykara. Hawa wytyk ibykyhy humo tsimyitsapyrẽtatsa wata ahatsyhyryze sinini mykara. Ikiahatsa Sesus tuktsa babatsa tsimoziknaha ana humo hi ahatsyhyryze sinini mykara. \v 20 O katukytsa ahahumo kahyrizikbarẽta. Ahabo tsimypamykyso tsihikiknaha. Batu zik utakta nokponi mynapykyryk. Kaharere humo pahatsumuẽhĩ tsihikik. Ahasoho bo paikpa mytsaty mykara — my. \s1 Deus harere wytykyryk petokorok waza my. Sara Aka niwatihi. \p \v 21 Aty zeka: \p — Utakta Moises harere ibyky bo yhỹ mozihikik iwatahi Deus okzeka kamysapyrẽta mozik — my. Ikiape my: \p — O Moises harere ibyky tsiwabyziuku — my. \v 22 Tubabatu Abarão hyrytsa petoktsa niy. Taparaktatsa tsumuẽhĩtsa Aka inarokotatsa atatsa humo estuba zuba nihyrytsa iwaze itse nipuruk. Bykyze ioke babatatsa Sara inarokotatsa humo niwatihi estuba zuba nihyrytsa iwaze itse nipuruk. \v 23 Iwaze itse taparakta ije sitsumuẽhĩtsa niy. Atahi nipurukze siza siza byiki hyrytsa wa tihi niy. Usta itse iykpykyhyzytykta batu. Deus harere hi nitsaso atsatu wasani niy. Abarão Sara ahatsa nipuruk sitsaikbatsa tu Deus harere humo zuba itse iykpykyhyzytykta. \p \v 24-25 Iwa piwataha iwaze pahahyrinymyry. Wytykyryk petokokzahaza Deus harere petok zuba waha. Tapara Deus harere Moises bo nitsasoko atahi Deus tyryktsa bo nitsasoko. Anaharere wytyk sitsumuẽhĩtsa watatsa my. Bykyze Deus harere Sesus soho nitsasoko asahi ihumo sispirikporẽtsa Deus tyryktsa moziknaha. Usa harere wytyk ioke babatatsa watatsa my. Asiza harere wytykyryk petokokzahaza soho humo pahatsumuẽhĩ. \p Moises iwatahaha soho ty mykara. Anaka hara bijobonita ikny inasikze anaharere aparakbaha bo nitsaso. Aparakbaha Sudeutsa hara bijobonikiha Sinija inarokoha mykaranaha. Aparakbaha Arabija ezektsa ana hara bijoboniki ha Aka inarokoha mykaranaha. Ana hara bijobonikiha atatsa watatsa atatsa katsa sitsumuẽhĩtsa niy my. Iwatatsahi itsekokatsa batu ziksibetesanaha. Serusarẽhe soho bo mytsaty ziknakaranaha. Asahi Moises harere ibyky humo zuba hyỹ mykaranaha. Asaktsa Sesus Kiristu harere bo batu hỹ zikaha. Iwatsahi asahi Moises iwatahaha bo zuba hyỹ mykaranaha sitsumuẽhĩtsa tsekokatsa watsa maha. \p \v 26 Katsaktsa Deus harere bo hyỹ tsimykaranaha iwaze ihumo myspirikporẽtsa tsimoziknaha. Iwatsahi Deus okzeka mysapyrẽtsa tsimoziknaha Serusarẽhe myjewa. Usa Serusarẽhe ezytyk bijoikpe ikny mynasik anahi myjewa. Atatsa itsekokatsa Moises iwatahaha soho tsikaeni zuba mytsaty mykaranaha. Sesus harere bo zuba hyỹ mynakaranaha. \v 27 Deus watahaha botu hi: \q1 — O wytykyryk ikiahaka ahabykyhybyiza ahakurẽza! \q2 Ikiahaka ahabykyhybyiza hi ba itsapyriziyk ahakurẽza! \q1 Ikiahaka ahahyrytsa tsimysiubaranaha. \q2 Ipytsakatatsa ihyrytsa sizubarẽtsa ikiahaka ahapyitsabyiza waza tsimoziknaha, \q1 asiza hi simyiwyhyza iwazatu ikiahaka ahyrytsa tsimysiubaranaha. \m Iwa Deus watahaha botu nitsasoko. \p \v 28 Iwatahi katukytsa Deus hyrytsa tsimoziknaha. Sesus harere bo hyỹ tsimykaranaha iwatsahi ihumo ahaspirikporẽtsa iwatsahi Deus hyrytsa tsimoziknaha. Tubabatu Isake Abarão tse nipuruk, Deus harere humo zuba nipuruk. Abarão tse babata. Atsawatu ikiahatsa Deus hyrytsa tsimoziknaha. Sesus harere bo zuba hyỹ tsimykaranaha iwatsahi ahaspirikporẽtsa tsimoziknaha. Ahaspirikporẽtsa ziky Deus hyrytsa tsimoziknaha. \p \v 29 Tubabatu Aka sitsumuẽhĩtsa tse Abarão ioke babatatsa Sara tse nizukyryky. Abaka atsatu mykaranaha. Asaktsa Moises harere bo hyỹ mykaranaha asahi Sesus tuktsa mysisukyrikiknaha. Aparakbaha Sesus harere bo hyỹ mykaranaha Deus hyrikoso situk mynapykyryk asa hi mysisukyrykynaha. \v 30 Deus watahaha hi: \p — Sitsumuẽhĩtsa tse humo kino mysiksiwyhik! Abarão oke babatatsa tse zuba tazo namy ty nyny mykara — iwa taparaktsa ziwatahakanaha. \p \v 31 Iwaze katukytsa katsa batu tsumuẽhĩtsa tsekokatsa watsa tsimaha. Moises harere ibyky humo ka ba hỹ zikaha. Katsaktsa ioke babatatsa tse watsa tsimaha. Sesus harere bo hyỹ tsimykaranaha iwaze ihumo myspirikporẽtsa iwatsahi Deus hyrytsa babatsa tsimoziknaha. \c 5 \s1 Aty sopyk humo sa tsimaha. \p \v 1 Kiristu humo mysapyrẽtsa iwaze taparaktsa harere bo batu mysopyk. Iwaze Moises harere bo zuba batu mytsatyziu tsimaha. Kiristu mymybetesaka zeka ituk mywahi tsimyzurukunaktsa! Kiristu zikwy mytuk mynapykyryk iwatsahi hawa tsimyzurukunaha wasani tsimykaranaha. Iwa tsimypykyryknahaze ustsa kytsa ahabo motsasonaha zeka: \p — O taparaktsa sopykwy ty tsimaha iwatsahi Deus okzeka ahamysapyrẽtsa tsimoziknaha. Siharere bo yhỹ tsimaha! — mybarapetu mykaranaha. Siharere bo batu waby zikaha. Sitsumuẽhĩtsitsa watsa batu tsimozikzonaha! \p \v 2 Wabyziutaha! Uta Pauro ahape my: \p — Ahanury ty myizyk myizyk byitahaktsa iwatsahi Deus okzeka ahamysapyrẽtsa tsimoziknaha mytsaty ahabyitsa nikaranaha. Kytsa iwa maha zeka Kiristu ahasapyzeky nihyrikosokdaze batu mysapy. Batu zahatsumuẽhĩ. \v 3 Kaharere ty ahape myzo: “Aty zeka Moises harere ibyky humo tanury ty pizyzykik atakta Moises harere ibyky tsizubarẽna bo hyỹ mykara. Batu estuba harere zuba, tsizubarẽna mykara ziky”. \p \v 4 Ikiahatsa Moises harere ibyky bo hyỹ tsimaha zeka iwatsahi Deus okzeka ahamysapyrẽtsa tsimoziknaha mytsaty ahabyitsa nikaranaha, iwaze Kiristu metutu tsimypykyryknaha. Hawa tsimykaranaha humo batu pahasapywy batu ziky. Ikiahatsa tsipahanury zyzykiknaha zeka Deus okzeka batu ahamysapy Deus ba zahasapywyky. \p \v 5 Katsaktsa Deus okzeka mysapyrẽtsa Sesus harere bo hyỹ tsimykaranaha ihumo myspihikrẽtsa. Deus hyrikoso mytuk mynapykyryk ana hi taperyky. Myakubyrisorokrẽtsa tuze iwaze Deus mype tihi: “O ikiahatsa ahamysapyrẽtsa Sesus humo ahaspihikrẽtsa iharere bo hyỹ tsimykaranaha” — mykara. \p Ana harere hi tsipiperykynaha hỹ. Myspirikporẽtsa tu Deus zikwy humo anaharere hi ihyrikoso humo taperyky. \v 6 Iwatsahi Sesus Kiristu harere bo zuba hyỹ tsimykaranaha. Aty taty piak zyk zeka, usta taty piak zyk byizeka astsatu maha. Deus okzeka petoktsa harapewatu maha. Katsaktsa Sesus Kiristu harere bo hyỹ tsimykaranaha ihumo myspirikporẽtsa tsimoziknaha iwatsahi tyharape pokzitsikinaha iwaze Deus mymysapywyky. \p \v 7 Tapara ikiahatsa Sesus harere bo hyỹ tsimykaranaha iwaze ihumo tsisapybakanaha. Amo skaraba Sesus harere humo batu ahakparawy. Mektsa harere zuba tsiwabyziukunaha iwatsahi tsimyikiknaha. Sesus harere bo hyỹzo tahaktsa. \v 8 Deus zahawatawy iwatahi mektsa harere ty ka batu ahabo tyso. \v 9 Ana kino atsikara pytowy waha. Hawa katsaktsa pytowy tsikaeni zuba tiriko tuk ikykywy bykyze nawerekbaik. Pytowy na waha estuba zubata mektsa harere bo yhỹ my zeka ustsa mysimyiwybaka. \v 10 Utakta ikiahatsa humo kahyrinymyrẽta hỹ. Katsaktsa Sesus harere bo hyỹ tsimykaranaha iwatsahi ihumo myspirikporẽtsa kawata mytsaty tsimykaranaha. Hawa mytsaty tsimykaranaha kawatsa atsatu mytsaty tsimykaranaha. Atakta imysapybara ty zahahyrinymyryky iwatahi zahamyiwyky sinini mykara. Deus hi ipe my: \p — O ikia batu amysapy tsimy, hawa batu sapy kahyrytsa nisihyrinymyry — my. \p Iwa Deus isoho humo mykara. \p \v 11 — O katukytsa kahumo mytsatyziutahaktsa! Amo skaraba kytsa ziksukyrykynaha. Ahabo zeka ahanury ty tysizyzyknahaktsa iwatsahi Deus okzeka ahamysapyrẽtsa tsimoziknaha mykara iwa zeka ba zik sukyrykynaha. Iwa batu tyso. Kaharere Kiristu soho ikykara ihumo ahaspirikporẽtsa iwatsahi Deus okzeka ahamysapyrẽtsa tsimoziknaha anahumo hi tahakyrikinaha. Hawa Sesus Kiristu ahasapyzeky iharapatawyhyta humo zihyrizikiknaha, iwaze zibezenaha, anahumo hi katsa Deus okzeka mysapyrẽtsa anaharere humo hi tahakyrityikiknaha. \v 12 Asaktsa ahape ahanury tsizyzyknahaktsa iwatsahi Deus okzeka ahamysapyrẽtsa tsimoziknaha. Asaktsa sokorotsapu siakparawy, asaktsa tahapiakzyzykbaiknaha iwatsahi tahamyitsapyrikiknaha ana humo kino mozihikik — my. \p \v 13 — O katukytsa Deus humo ahamysapyrẽtsa. Iwatsahi ahaspirikporẽtsa tuze batu tyso. “O abaka hawa katsa tsimyzihikiknaha atsatu tsimykaranaha. Mysapybyitsatu tsimykaranaha” — Iwa batu tyso. Ahaspirikporẽtsa tyharape pokzitsikinahaktsa! \v 14 Moises harere ibyky taparaktsa mydiritsa kino niwatihi sisopykwy tu maha. Siwatahaha tihi: \p — Aotutsa pauktsitsa humo tynasipokzitsikinaha, ahumo tu tsinakaranaha wa tihi tysipokzitsiki — niy. \v 15 Katukytsa pykyhytutaha! Siraratsa sirerẽtsa watsa asahi nahapeboroikiknaha iwa ahasopyk zeka hawatsa tsimykaranaha ustsa ba ziksipokzi tsihikik. Ikiahatsa ahaharerewabymybarẽtsa iwatsahi ustsa ba mysipokzitsi iwaze siraratsa watsa ahasopyk. \s1 Deus hyrikoso mytuk mynapykyrykze mysapyrẽtsa tsimoziknaha. \p \v 16 Kaharere bo wabyziutaha! Deus hyrikoso ahatuk mynapykyryk zeka iharere bo zuba hyỹ tsimykaranaha. Iharere tawaby zeka ana hi Deus mozihikik. Hawaha tsimyzihikiknaha bo ka mytsaty mytsaty byitaha. \v 17 Hawa katsa tsimyzihikiknaha Deus hyrikoso batu hỹ niy. Hawa Deus hyrikoso mozihikik anatyhi katsa batu hỹ tsikaha. Deus hyrikoso harere bo zuba yhỹ tsimykaranaha zeka hawa tsimyzihikiknaha batu zikaha. \v 18 Deus hyrikoso harere bo hyỹ tsimykaranaha zeka Moises harere ibyky tsizubarẽna bo batu mytsaty tsimykaranaha. Anaharere humo hi tsimykaranaha zeka Deus okzeka batu mysapy iwatsahi Moises harere ibyky bo batu hỹ ahasopyk. \p \v 19 Hawa katsa tsimykaranaha ana humo hi mysoho baba tsipiwatawynaha iwatsahi aparakbaha myhumo sihyrinymyrẽtsa. Iwa tsimykaranaha. Asaktsa Deus harere bo batu hỹ zikaha iwa mozurukunaha. Asaktsa usta oke bo hua mynakaranaha. Usta maku piwohiknaha. Kytsa wytykyryk mysipyriryikiknaha mowakyriwy waza sisopyk. \v 20-21 Kytsa deustsabyitsa bo napamykysoikiknaha. Asaktsa tahanamy zuba motsasoko: \p — O atakta mydeus hi — mybarapetu mykaranaha. Ustsa kytsa namysukyrykynaha. Sisukyrytsitsa tu naharape huzeduikiknaha. Siokanirẽtsa simyiwyhytsa tu mynasisuknikinaha. Sizokdirẽtsa. Sihyrizikzorẽtsa. Myharapepehaikiknaha iwatsahi metutu mopapahabakanaha. Mysiaknikinaha. Tsõsĩ humo pypykbeze mykaranaha. Ustsa humo myharape huzezukunaha. Asaktsa iwa sisopyk batu Deus tyryktsa zikyriknaha. Deus harere humo batu siakparawy. \p \v 22-23 Deus hyrikoso mynamykse zeka mytuk mynapykyryk ihumo meky watu tsimoziknaha. Deus hyrikoso humo ustsa aparakbaha bo tyharape pokzitsikinaha. Atahi mymykusukniwyky iwatsahi mykurẽtsa tsimykaranaha. Ihumo batu paikpa mytsaty tsimykaranaha. Mysopykziurẽtsa. Mykubyrisorokrẽtsa. Aparakbaha tuk ba ziksimyiki myhyrizikporẽtsa mysapyrẽtsa tsimaha. Mysakikihikrẽtsa. Batu tyso katsa zubatsa ty wasani tsimykaranaha. Mypetu mysopyk iwatsahi mysapybara ty batu hỹ tsimaha. Deus mysoho tihi: \p — O ahamysapyrẽtsa tsimoziknaha — my. Mysapyrẽtsa tu zeka batu aty tohi mype ziky: \p — O batu ahamysapy — maha. Iwa batu tyso zikaha. \v 24 Katsaktsa Sesus tuktsa tsimaha. Ihumo myspirikporẽtsa hawa ha ty tsimyzihikiknaha ana kino batu myty peha my. Hawa batu mysapy ana humo kino batu hỹ tsimaha. \v 25 Deus hyrikoso mytuk mynapykyryk zeka ata humo kino meky watu tsimoziknaha. Atahi mypehatsa mozik. Iwatsahi izikwy humo tsimyzurukunaha. Atazuba namypehaka iwatsahi iharere bo zuba ma tynakaranahaktsa! Hawa mymykzoze iwa tsimyzurukunaha. \v 26 Batu tyso: \p — O katsa zuba wasani tsimaha. Iwa batu tyso. Aparakbaha tuk ahasakpare byihujataha! Ustsa aparakbaha simysapyrẽtsa humo maha zeka ahazokdi byihujataha! kytsa — my. \c 6 \s1 Tyharape tsumuẽhĩnahaktsa. \p \v 1 — O katukytsa aty zeka imysapybyikia ty my zeka ikiahatsaktsa Deus hyrikoso myzahakse ibo tsitsumuẽhĩnaha — ipe tsimaha: \p — O katsy amysapybyikia ty tsikapybywykta! — tsimaha. Ahaharereziu tuktu ja taha! Pykyhytutaha. Atsawatu tsimyzihikiknaha zeka ahamysapybyitsa tsimykaranaha. \v 2 Aty zeka iakubyikita bo iktsa tsimaha zeka ibo tsakusuknikinaha. Tyhapetsumuẽhĩnahaktsa kytsa! Iwaze anaharere humo Kiristu zahahyrinymyryky hyỹ tsimykaranaha. \v 3 Aty tapetu isopyk zeka: \p — O utakta abazubata — mytsaty ahabyita mykara, myhyrizikwybyita tu tapetu isopyk mybarapetu mykara. \v 4 Hawa tsimykara ana soho bohi mytsatyziu tsimykara. Tsipisapyky zeka tsakurẽtakta! Apetu asopyk. — Wasani mykara iwatahi kakurẽta — my. Hawa ustsa mykaranaha sibo batu iktsa tsimy. Batu tyso: \p — Ustsaktsa batu wasani mykaranaha iwatahi utakta wasani mynakara — my. Iwa batu tyso. \v 5 Ahazikara byihuja kytsa! Ahahyriziktsokzawy humo Deus ahabo nyny niy iwatsahi tsikahasopykziubanahaktsa! \p \v 6 Aty Deus harere ty pahahyrinymyryky tahanamy ty ibo nyny tahaktsa! Ahanamy isapyrẽnikia ty ibo tsipibiaknaha. \p \v 7 Deus harere ty katy myi myiwy byitaha! Tsimytsasonaha zeka: — O uta kamysapyrẽta my zeka Deus piksapywyky hỹ — tsimy. Iwa batu tyso tapetu zuba isopyk mybarapetu tsimy. Deus ta ba zik mospihikbata, atahi tsihyrinymyrẽta hỹ. Hawa tsimykaranaha humo tsihyrinymyrẽta. \v 8 Aty zeka amytsa mysiparikik zeka astsatu zuba pusukuknaha. Batu mektsatu zikaha. Katsa niwatihi siriktsa mysiparikik nahatsa watsa tsimaha. Hawa ha ty mysapybyitsa tsimykaranaha zeka Deus tuk batu mywahi tsimynapykyryknaha. Katsaktsa Deus hyrikoso harere bo hyỹ tsimykaranaha Deus tuk mywahi tsimynapykyryknaha. \p \v 9 Iwaze tysapywykynahaktsa! Ahazikarabyitsa tu tsipisapywykynaha iwaze Deus isapyrẽnikia ty ahabo nyny mykara. Iwatsahi mykurẽtsa tsimaha. \v 10 Iwatsahi tyharapetsumuẽhĩkĩnahaktsa kytsa! Asaktsa mytukytsa Sesus tuktsa asa bo hi tsipisapywykynaha hỹ. \s1 Abaka mopykykze katukytsa bo mytsaty mykara. \p \v 11 Abaka kamywatahawy ty okok iky. Iwahahi ipamabara ty piwatahaka. \v 12 Kytsa pahahyrinymyrykynaha asa hi: \p — O ahanury ty tsizyzykiknahaktsa! iwa tsimaha zeka Deus okzeka ahamysapyrẽtsa tsimoziknaha — mybarapetu mykaranaha. Iwa motsasokonaha kytsa harere humo zuba. Iwaze sizubarẽtsa nisisokonaha: \p — O simysapyrẽtsa mykaranaha. Hawa ha ty mysihyrinymyryky wasani my, Sudeutsa sopykwy bo yhỹ mykaranaha — maha. Iwa aparakbaha sisoho motsasokonaha anawahi mozihikiknaha. Sesus iharapatawy humo mysapyzeky nihyrikosokda motsasokonaha zeka aparakbaha mysisukyrikiknaha ana pokso sipybyrẽtsa iwatsahi ahanury tsizyzykiknahaktsa mykaranaha. \v 13 Asahi ahanury pizyzyk tsihikiknaha iwatsahi Deus okzeka ahamysapyrẽtsa tsimoziknaha baija mytsaty ahabyitsa mykaranaha, asahi Moises harere tsizubarẽna bo batu yhỹ mykaranaha. Aparakbaha mozihikiknaha tihi: \p — O Karatas ezektsa sinury zizyzykiknaha myharere humo abaka Sudeutsa sopykwy bo hyỹ mykaranaha — iwa mozihikiknaha hỹ. \p \v 14 Niwazubakta! Utakta Sesus Kiristu soho zuba motsasoko. Hawa mysapyzeky iharapatawyhyta humo zihyrizikiknaha iwa zibezenaha. Iwatsahi katsaktsa Deus okzeka mysapyrẽtsa tsimoziknaha. Ana humo zuba motsaso tsihikik. Hawa ha ty aparakbaha bo ipokzitsianikia ty mytsaty mykaranaha kahumo ka hana bo ja batu waby. Anasoho ty hi batu hỹ my. Sisopykwy humo batu hỹ my. \v 15 Iwatsahi myty piak zyk zeka Deus mysoho humo ba mytsaty ziky. Myty piak zyk ahabyizeka mysoho humo ba mytsaty ziky. Sesus Kiristu harere bo hyỹ tsimykaranaha ana humo zuba mytsaty mykara. Katsaktsa mysapyrẽtsa tsimoziknaha Sesus humo ana humo hi zuba wasani my. \v 16 Ikiahatsaktsa kaharere bo yhỹ tsimykaranaha. Deus bo mopamykysokoze ahasoho tihi: \p — O Deus myzo Sesus tuktsa Karatas ezektsa tysisapywyky. Aharere bo hyỹ mykaranaha iwatsahi ahumo sispirikporẽtsa moziknaha. Sispirikporẽtsa tu ba paikpa mytsaty zikaha tysiakusukniki tsimy — my. Ana hi Sesus tuktsa sizubarẽtsa mozihikik. \p \v 17 Abaka mopykyk. Batu aty tohi zikykni. Deus wasania ty iktsasoziuku. Utakta Sesus harere humo aparakbaha ziksukyrykynaha. Kapunihikrẽta tu Sesus harere iktsasokoze sinini ikykara. Sesus pokzi sinini ikykara kanury humo iwatahawy, ana bo hi iktsa tsimykaranaha. \s1 Deus pahasapywyky. \p \v 18 O katukytsa ahatsyhyryze Deus bo mopamykysoko: \p — O Deus mypehakatsa Sesus Kiristu Karatas ezektsa tysisapywyky — my. Iwa mozihikik hỹ. Niwazuba. Deba. \cls Pauro