\id 1CO - Rikbaktsa NT -Brazil 2011 (DBL -2013) \h 1 Korĩtios \toc1 Pauro Korĩtio ezektsa bo ziwatahaka \toc2 1 Korĩtios \toc3 1 Ko \mt1 Pauro Korĩtio ezektsa bo ziwatahaka \ip Pauro Atenas niparakze Korĩtio ezektsa bo niukuru sibo Sesus soho nitsasoko, anaeze nisispirikpoko, sizubarẽtsa Sesus humo sispirikporẽtsa niyziknaha. Iwaze sihumo ky ziwaby estubaka isopyksapybyri ty nikara. Iwatahi Pauro sibo ziwatahaka wasaniha ty nisispirikpoko. Deus hyrikoso ituk ziknapykyryk tahi iwatsahi katsa kino niwatihi tanymyryky. \c 1 \p \v 1 Uta Pauro. Papeu ikiahatsa bo piwatahaka. Mytuky Sostenes tuk ahabo piwatahaka. Tubabatu iakzohota Deus zikpeha kape niy: \p — Ikia aparakbaha bo tsimy. Wasaniha ty kytsa sizubarẽtsa bo tsimytsaso — niy. Hyỹ iky. \v 2 Ikiahatsa Korĩtio ezektsa asaktsa Sesus harere humo ziknapykyryknahatsa Deus harere piwabynaha, ahabo piwatahaka. Ikiahatsa kino Sesus Kiristu humo wasani tsimaha. Ikiahatsa hi: \p — Sesus Kiristu mypehakatsa — tsimaha. Katsa kino niwatihi. Nanabyitaba kytsa tihi: \p — Sesus Kiristu mypehakatsa — mykaranaha. Ikiahatsa bo piwatahaka. Ikiahatsa Deus tyryktsa iwatsahi ibo tsimypamykysokonaha Sesus harere bo hyỹ tsimykaranaha ihumo ahaspirikporẽtsa tsimoziknaha. \p \v 3 Deus hi myzo. Sesus Kiristu mypehakatsa my. Iwatahi ahatsyhyryze Deus bo mopamykysoko: \p — O myzo Korĩtio ezektsa asahi Sesus humo sispirikporẽtsa tysisapywyky. Ikia Sesus Kiristu tuk tysipunihikwyky — my. Iwa Deus bo my. \s1 Kiristu humo Deus Korĩtio ezektsa mynasisapywyky. \p \v 4-5 Ahasoho bo mytsaty myze Deus bo mynapamykysoko: \p — O Deus ikia zuba amysapyrẽnikita. Korĩtio ezektsa tysisapywyikik tysipokzitsi. Sesus Kiristu humo siharereziurẽtsa. Hawa wasania ty motsasoko ana hi pinymyrykynaha. Iwatsahi ahumo sihyrinymyrẽtsa. Aharere humo ba zikspiriktsokdanaha. Iwatahi kakurẽta — my. \p \v 6 Tapara Kiristu soho ahabo nitsasokoroze tsiwabytoktonaha iwatsahi iharere bo hyỹ tsimykaranaha. \v 7 Iwatsahi amy humo ahaku byri zeka ahabo nyny my. Ihumo ahaspirikporẽtsa. Ihyrikoso ty ahabo nyny my. Sesus Kiristu mybo myziksizo. Deus tatse mybarawy bo myzipehazo, ana hi taperyky. Tsipiperykynahaze amy humo ahaku byri zeka Deus hyrikoso ahabo nyny my. \v 8 Deus pahapunihikwyky iwatsahi ihumo ahaspirikporẽtsa tsimoziknaha. Iwaze hi Sesus Kiristu myziksizoze ahakubyrisorokrẽtsa hỹ. Iwatsahi Deus harere humo batu ahaspiriktsokdahu, iharere bo yhỹ tsimykaranaha. \v 9 Sesus Kiristu myziksizoze iokzeka ahamysapyrẽtsa tsimoziknaha iwatahi pahatsumuẽhĩ. \s1 Korĩtio ezektsa taharere ty harapubeteheke nikaranaha. \p \v 10 Hawa Deus mytsaty mykara naha atsatu mykara iwaze pahatsumuẽhĩ. Atahi zahawatawy Sesus Kiristu tuk tsimyzurukunaha iwatahi pahatsumuẽhĩ. Deus tse Sesus Kiristu kino mypehakatsa my iwaze Deus harere bo hyỹ tsimykaranaha. \v 11 O katukytsa Karoe tukytsa tihi: \p — O kytsa Korĩtio ezektsa asahi Sesus humo sispirikporẽtsa mopaparahakanaha — nikaranaha. \p Iwa zeka katukytsa ahape my: \p — Kaharere tsiwabytoktonahaktsa! Sesus Kiristu pokzi ba taharere ty harapubeteheke zikykara — tsimaha. — Sesus pokzi ahahokanibyrihu ja. Ahasakimyi ja byitsa tu ustsa harere bo yhỹ tsimykaranaha. Tyhapepokzitsikinahaktsa! Hawa wasani my atsatu tynakaranahaktsa! — my. \v 12 Wastuhu kytsa tihi: \p — O katsaktsa Pauro harere bo zuba yhỹ tsimaha — nikaranaha. Ustsa kino: \p — O katsaktsa Aporo harere bo zuba yhỹ tsimaha — nikaranaha. Mektsatu: \p — O katsaktsa Peduru harere bo zuba yhỹ tsimaha — nikaranaha. Ustsa: \p — O katsaktsa Kiristu tuktsa tsimaha — nikaranaha. \v 13 Iwa tsimykaranaha zeka Kiristu metutu tsimaha. Utakta iharapatawyhyta humo batu ahasapyzeky hyrikosokda aha. Kiristu zuba ahasapyzeky nihyrikosokda. Kapokzitsibara humo tu zaharasusuhiknaha. Sesus Kiristu ahapehatsa mozik iwatsahi kytsa zaharasusukunaha. Iwatsahi batu taharere ty harapubetehe ba zikaha tsimaha. Ahasopyksapyhu ja. Katsaktsa myzubarẽtsa Sesus harere bo hyỹ tsimykaranaha iwatsahi ityryktsa tsimoziknaha. \p \v 14 Wastawyzik sizubabyitsa zuba iksiharasusuhik iwatahi kakurẽta. Kirispu Kaijo ahatsa zuba iksiharasusuhik. \v 15 Iwaze kytsa batu tyso: \p — Katsa Pauro humo nimyharasusu — iwa batu tyso. \v 16 Abaka mytsaty iky Estepanus ituk kytsa iksiharasusuhik. Asa zuba iksiharasusuhik. \v 17 Kiristu wasania ty mopamykysoko niytahi zikpeha. Kytsa ba ziksiharasusu niytahi batu typeha. Wasaniha ty motsasokoze: \p — Sesus Kiristu iharapatawyhyta humo ahasapyzeky nihyrikosokda — my. Wastuhu kytsa sihyrinymyryrẽtsa iwatsa tu sispirikpobyitsa tu anaharere humo batu siakparawy. Kiristu harere bo batu hỹ zikaha, iwatsahi ana humo hi Sesus harapatawyhyta soho batu siakparawy. Asahi: \p — Anaharere humo hi batu sihyrinymyry — mybarapetu mykaranaha. \s1 Korĩtio ezektsa Kiristu humo sispirikporẽtsa moziknaha. \p \v 18 Deus harere wasaniha tsiwabynahaze: \p — Sesus Kiristu iharapatawyhyta humo nihyrikosokda — tsimaha. Asahi Deus humo sispirikporẽtsa: \p — O wasani. Deus tazikwy humo mymyoktyhyryk, Sesus nihyrikosokda naha humo hi mytsapuhyripyrywy niyzik — tsimaha. Ustsa kytsa asahi Sesus humo batu sispirikpo: \p — Amy skaraba Sesus nihyrikosokda. Iwa byizeka tisapyrẽna ja — mybarapetu mykaranaha. Asaktsa sinini ykarawy bo maha. \v 19 Tubabatu Deus harere papeu humo ziwatahaka: \q1 — Sihyrinymyrẽtsa tahaokze tu zuba sihyrinymyrẽtsa. \q2 Mybarawy ezektsa tihi: \q1 “O sihyrinymyrẽtsa babatsa” mytsaty ahabyitsa mykaranaha. \q2 Kaokzeka batu sihyrinymyry. Sihyrinymyrytsa hi mohokdanaha my — niy. \p \v 20 Sihyrinymyrẽtsa Deus okzeka batu simyharerewaby. Siharereharẽtsa, sihyrinymyrẽtsa kino niwatihi Deus okzeka batu simyharerewaby. Deus okzeka sihyrinymyrybyitsa tu zikzurukunaha. Mybarawy ezektsa tihi — sihyrinymyrẽtsa — mytsaty ahabyitsa mykaranaha. \p \v 21 Iwaze sispirikpobyitsa sispirikpobyiza kino niwatihi mypeka: \p — Batu ahahyrinymyry hỹ. Sesus mysapyzeky nihyrikosokda tsimykaranaha. Anahi batu wasani — mybarapetu mykaranaha. Deus hi tsihyrinymyrẽta hỹ. Katsa ibo mymyoktyhyryk Sesus harere bo hyỹ tsimykaranaha iwatsahi ihumo myspirikporẽtsa. Katsa batu myhyrinymyry Deus zuba tsihyrinymyrẽta. Iwaze iharere bo zuba hyỹ tsimykaranaha iwatahi mymyoktyhyryk. \p \v 22 Sudeutsa mype iwatawy ty tsimaha zeka iwaze myspirikporẽtsa tsimoziknaha. Sudeutsabyitsa mype iharere humo tanymyry tsihikik iwaze myspirikporẽtsa tsimoziknaha. Hawa Deus zikwy mykara ana bo hi iktsa tsimaha ana humo hi hyỹ tsimaha. \v 23 Iwaze katsaktsa Sesus iharapatawyhyta humo nihyrikosokda naha tsiktsasokonaha. Anaharere humo hi Sudeutsa batu siakparawy. Sudeutsabyitsa kino niwatihi ana humo hi batu siakparawy. Anaharere Sudeutsabyitsa batu siwabyhy. Mype: \p — Ikiahatsa ahatyrykmyitsa anaharere kytsa mysimyiwy — mybarapetu mykaranaha. \v 24 Katsaktsa Deus nimywatawy Sudeutsa, Sudeutsabyitsa kino niwatihi mybo iharere Sesus iharapatawyhyta humo nihyrikosokda ana humo hi tisapyrẽna. Anahi mybo Deus wasania ty my. Sudeutsa, Sudeutsabyitsa kino niwatihi Sesus Kiristu nihyrikosokdaze Deus tazikwy ziwatawy. Tsihyrinymyrẽta babata nimywatawy. \p \v 25 Kytsa tsikaeni zuba sihyrinymyry Deus zuba ihyrinymyryta babata. Katsa mypunihik tsikaeni zuba Deus ba hawa tohi zikzuninaha. Sesus nihyrikosokdaze aparakbaha: \p — O Deus batu takta batu zibetesa — ahabyitsa tuja mytsaty mykaranaha. Hawa Deus mykara kytsa okzeka batu punihik baija mytsaty ahabyitsa tuja mykaranaha. \p \v 26 Katukytsa mytsatyziutaha! Tapara Deus zahawatawy batu ahahyrinymyry. Mybarawy ezektsa ahasoho humo: \p — O batu sihyrinymyry — nikaranaha. — Ahatuk batu myhyrizikwytsitsaka. Batu ahatuk ahanamyrẽtsa. Batu ahahyrinymyrẽtsa. \v 27 Deus zahawatawyze ihyrytsa tsimoziknaha iwaze mybarawy ezektsa sisikpybyrẽtsa. Asaktsa mybarawy ezektsa batu myhyrizikwytsa asahi Deus nisiwatawy iwaze mybarawy ezektsa sisikpybyrẽtsa. “Katsaktsa myhyrinymyrẽtsa, myharerewabyrẽtsa iwatahi Deus nimywatawy” — mytsaty ahabyitsa tuja nikaranaha. \p \v 28 Asaktsa mybarawy ezektsa myhyrizikwybyitsa asahi Deus nisiwatawy ihyrytsa moziknaha iwatsahi mybarawy ezektsa sisikpybyrẽtsa. Iwaze amy ty mybarawy ezektsa mytsaty nikaranaha, aty soho humo — O atakta abazubata tsimaha — mybarapetu nikaranaha. Deus okzeka anahi mahani. \p \v 29 Iwaze batu aty tohi kasoho ty Deus myharereziuwy. \v 30 Deus hi myhumo tsimypokzitsiarẽta. Sesus Kiristu mymyoktyhyryk iwaze iharere humo tanymyry ituk tsinapykyryknaha. Ihumo myspirikporẽtsa atahi mymybetesaka. Iharere bo zuba hyỹ tsimykaranaha iwaze Deus myhumo: \p — O asaktsa simysapyrẽtsa moziknaha — my. Kiristu humo myspirikporẽtsa. Iwa Sesus Deus bo mymyoktyhyryk ityryktsa tsimoziknaha. \v 31 Iwaze mysoho ty ba zikmyziuwynaha. Deus harere papeu humo ziwataha: \q1 — Tahasoho ty sobyizeky ahasopyksapyhu ja mypehatsa soho zuba tynatsasokonaha — Deus papeu humo niy. \c 2 \s1 Uta ahabo ikzumuze kapetu ikykara — O Sesus iharapatawyhyta humo nihyrikosokda — ana hi motsasoko. \p \v 1-2 — O Sesus Kiristu soho zuba sibo iktsasoko. Hawa iharapatawyhyta humo mysapyzeky nihyrikosokda iwa kapetu ikykara. Iwatatu ahabo ikzumu iwatahi Sesus Kiristu soho zuba ahabo iktsasoko. “Utakta kahyrinymyrẽta” sasabyitsa harere humo ka ba ziktsaso, kasoho baba humo ka ba ziktsaso, Sesus Kiristu soho humo zuba iktsasoko. \v 3 Ahabo ikzumuze kapybyrẽta ikykara. Kaharere humo ja Deus ba iakparawy ikykara tahi ana pokso hi kapybyrẽta ikykara iwatahi iktydydykyk tu. \p \v 4 Deus harere ahabo iktsasokoze ba ihyrinymyry taziwazy. Siharere hokdaharẽtsa kaharere amypubara. Iwa ikpamykysoko Deus hyrikoso katuk mynapykyryk atahi tazikwy ty kabo nyny niy iwatahi wasani ikykara. \v 5 Iwaze Sesus humo ahaspirikporẽtsa. Kaharerebara humo tu ahaspirikporẽtsa, Sesus humo ahaspirikporẽtsa Deus hyrikoso humo tsikspirikpokonaha hỹ —. \s1 Sesus Kiristu humo zuba myspirikporẽtsa tsimoziknaha. \p \v 6 Kytsa Deus hyrikoso bo hyỹ maha Deus hyrinymyrywy baba humo sihyrinymyrẽtsa asa bo hi motsasoko. Kytsa batu sispirikpo anaharere humo hi batu sihyrinymyry. Kytsa ustsa pehatsa siharere humo batu tyso. Aba zuba siharere piwabykynaha iwa zeka aibaka baziwabyzonaha. Deus siharere zepyk. Kytsa siharere humo myspiriktsokdanaha. \p \v 7 Deus ihyrinymyrẽnikita. Deus harere ahabo motsasoko iwaze iharere tsipiaksenaha. Deus ta koikny baktatu mype niy: \p — Katse iharapatawyhyta humo mohyrikosokda iwaze hi kytsa kabo mynasioktyhyryk — niy. Taparaka ana harere tsihokdaharẽna abaka mahani. Anatyhi zahawatawyky. \v 8 Taparaktsa mypehatsitsa ana harere ka batu siwabyhy. Zinymyrynaha zeka Sesus Kiristu harapatawyhyta humo ba zihyriziknaha. Ata zuba imysapyrẽnikita. Ata zuba wasanikita. \v 9 Tubabatu Deus harere papeu humo ziwatahaka: \q1 — Deus isapyrẽnikia ziperyky, kytsa bo zinyny tsihikik eze tu. \q2 Abazuba isapyrẽnikia. Batu aty tohi isapyrẽnikia inyhy maha. \q1 Batu aty tohi isapyhanikia soho ty waby. \q2 Batu mytsaty zikaha isapyhanikia wata batu nawaha ja ziky — niy. \p \v 10 Ana humo hi Deus nimywatawy. Taparaka tsihokdaharẽna abaka batu ihokdaha. Deus hyrikoso hi mytuk mynapykyryk iwatsahi myhyrinymyrẽtsa. Deus hyrikoso ihyrinymyryta babata. Hawa Deus mozihikik naha humo tsihyrinymyrẽta. Tsizubarẽna humo inymyryky atahyrikoso hi Deus isapyrẽnikia ty mywatawyky hỹ. \p \v 11 Katsa myhyrikoso zuba, myhumo tsihyrinymyrẽtsa. Ustsa kytsa batu sihyrinymyry. Atsawatu hawa Deus mozihikik ihyrikoso zuba tsihyrinymyrẽta ihyrikoso zuba isapyrẽnikia soho humo tsihyrinymyrẽta. \v 12 Asaktsa Sesus humo batu sispirikpo Deus hyrikoso situkbyitsa hi. Katsa myspirikporẽtsa hi Deus hyrikoso mytuk mynapykyryk iwatatu Deus wasania ty mykaranaha humo tsipinymyrykynaha. Mybarawy ezektsa iharere bo ba hỹ zikaha, asahi Deus sapynikiaty batu tyso zikaha. \p \v 13 Iwatahi iharere humo zahahyrinymyryky atsatu Deus hyrikoso zikyrinymyryky. Kaharere zuba bara humo ba zahahyrinymyry. Deus harere humo pahahyrinymyryky, iwaze ikiahatsa ana harere bo hyỹ tsimykaranaha. \v 14 Aty Deus hyrikoso ituk byizeka Deus harere batu ziwaby. Iharere tsihokdaharẽna iwaze batu hỹ mykaranaha. Deus hyrikoso bo batu hỹ zikaha. Kytsa Deus hyrikoso situk mynapykyryk nahatsahi asa zuba Deus harere bo yhỹ mykaranaha. \p — O iharere wasani — maha. Deus hyrikoso humo ka. \v 15 Aty Deus hyrikoso ituk mynapykyryk atakta tsimytsatyhyziurẽta. Wasaniha humo tsihyrinymyrẽta. Imysapybara humo tsihyrinymyrẽta. Asaktsa kytsa harere zuba piwabykynaha asahi batu sispirikpo. Asaktsa kytsa Deus hyrikoso bo hyỹ mykaranaha nisimyijakanaha sihumo batu sihyrinymyry. Deus harere tsihokdaharẽna iwatsahi iharere humo zisohometukunaha. \v 16 Deus harere papeu humo: \q1 — Deus mytsaty mykara naha humo batu aty tohi ihyrinymyry. \q2 Ba aty tohi Deus zihyrinymyry — niy. \p Katsaktsa Kiristu watsa mytsaty tsimykaranaha, ihyrikoso mytuk mynapykyryk. Iwa my. \c 3 \s1 Deus tsumuẽhĩtsitsa. \p \v 1 — O katukytsa ikiahatsa bo ikpamykysoko eze tu asahi Deus harere bo hyỹ mynakaranaha iwa ahabo ikpamykyso tsihikik. Batu zik. Ikiahatsa Deus harere bo tsikaeni zuba hyỹ tsimaha iwaze jabyitsa watsa Deus harere bo tsikaeni zuba hyỹ tsimaha. Iwaze Deus harere bo batu ma zikaha. Ikiahatsa jabastsa watsa. \v 2 Iwatsahi zahahyrinymyryky jabastsa watsa tsikaeni zuba tsipinymyrykynaha. Siypyktsa watsa zahahyrinymyryky batu ziky. Abaka batu wabyziu tsimaha jabastsa watsa tsimaha. Deus harere bo tsikaeni zuba hyỹ tsimaha iwa batu ahahyrinymyry. Sibykyhytsa tahaopuwytsa zuba mynasikzukuknaha siraratsani ba ziboronaha, siwatsa tsimykaranaha iwatahi Deus harere tsikaeni zuba pahahyrinymyryky. Deus harere ba ziakse tsihiknaha. \v 3 Ikiahatsa ahatuk tu zeka tsahazokdirẽtsa. Ahatuk tu zeka tsimyhapepehaĩkiknaha tsahasakimyijarẽtsa. \p Iwa sisopyk tsa humo ka tsimykaranaha zeka sispirikpobyitsa watsa tsimyzurukunaha iwa Deus hyrikoso situk batu mynapykyryk. Iwatahi batu pahahyrinymyry Deus soho tsikaeni zuba tsinymyrynaha. \v 4-7 Wastuhu kytsa tihi: \p “Katsaktsa Pauro tuktsa tsimaha” nikaranaha. Ustsa kytsa kino: \p “Katsaktsa Aporo tuktsa tsimaha” nikaranaha. Iwa tsimytsasokonahaze sispirikpobyitsa watsa tsimyzurukunaha. Iwatahi aty zeka Kiristu soho ahabo nitsaso batu myhyrizikwy. Aty zeka Deus harere zahahyrinymyryky batu myhyrizikwy. Deus abazubata iwata humo hi tsahaspirikporẽtsa tsikyziknaha izikwy humo. Atakta imysapyrẽnikita. Aporo pykyhy myhyrizik byita my. \p Uta kino niwatihi pykyhy myhyrizik byita my. Sesus Kiristu zuba abazubata my. Katsa Sesus Kiristu soho tsimytsasokonaha. Deus mytsumuẽhĩtsitsa tu wasania ty Sesus Kiristu soho ty ahabo tsiktsasokonaha iwaze ihumo ahaspirikporẽtsa. Mypehatsa nimypehaka iwatsa tu tsimykaranaha. Hawa tsimykaranaha mytsuhuk wata tsimaha. Anaeze siriktsa katsa mysipariknahaze. Uta ahabo Kiristu iktsasokoze anahi siriktsa watsa, iharere ahatuk iparikik, bykyze Aporo ahabo izumu. Deus harere humo zahahyrinymyryky atakta hyritsik waha humo zahahyrinymyryze. \p Deus humo zuba siriktsa myzepobaiknaha, izikwy humo riktsa tahaypyknaha. Iwa Deus Sesus humo ahaspirikporẽtsa tsimoziknaha izikwy humo, siriktsa watsa mozipobaiknaha ikiahatsa izikwy humo ahaspirikporẽtsa. Hawa siriktsa ty waratok buruk nisiparikik tawata Deus harere bo mytsatyziu tsimykaranaha iwaze wasani tsimykaranaha. \p \v 8 Deus okzeka aty Kiristu soho motsasoko bykyze usta Deus harere humo mysihyrinymyryky atsatu maha. Hawa wasani mykara ana ty hi anahuak ty ibo nyny my. Aty tarabajawy humo wasani my zeka sizubarẽna ty nyny my. Aty tarabajawy humo pykyhytu ziky byizeka ihuak ty tsikaeni zuba nyny my. Wasani my zeka anatyhi ibo nyny my — niy. \v 9 Katsaktsa Deus tuktsa. Izikwy humo mytarabajawy humo mysopykziurẽtsa. Ikiahatsa Deus tsuhuk watsa iwa botu nitsasoko. \p Ikiahatsa niwatihi Deus wahoro watsa atahi zihitsa wata pahapokzitsiki. \v 10 Kytsa wahoro uruktsa. Suwy tsioketsihezizirẽta zeka ba ziknaktsehepetok. Uta Kiristu soho ahabo iktsasoko, ana harere bo hyỹ tsimaha iwatatu ikiahatsa batu sinini ykarawy bo tsimaha. Deus hyrikoso katuk mynapykyryk iwaze sispirikpobyitsa bo Sesus Kiristu motsasokoro. Deus wasania ty motsasokoze wahoro uruktsa tsawata, iwatahi wahoro ba ziknatsehepetok. Abaka usta pahahyrinymyryky, atakta pykyhytu pahahyrinymyrykyta! Atahi maku wahoro mozoknikize tawata my. \v 11 Sesus Kiristu mybarawy bo botu izumu Deus hi: \p — Katse humo zuba ahaspirikpohuktsa! — niy. Wahoro mozokninahaze tawata zisapybaik iwazeka wahoro ba ziknatsehepetok. Anawahi Deus tse mybarawy bo zipeha iwaze katsa batu sinini ykarawy bo tsimaha. Ata humo zuba Deus bo mymyoktyhyryk. \p \v 12 Atakta pahyrinymyryky wahoro suknitsitsa watsa. Wastu zuba wahoro tisapyrẽna niaha. Ustsa batu, tahastuwy zuba mozoknikinaha. Wahoro suknitsitsa harahare sipokzitsihikitsa iwa anatyhi mozoknikinaha. Asahi sihyrinymyrẽtsa watsa. Ustsaktsa tahastuwy zuba watsa mozoknikinaha. Asahi hwitsa ty waharazipaty, towahaditsa iwahaty mozoknikinaha. Asahi sihyrinymyrybyitsa watsa maha. \v 13 Izo wahoro zipa zihi humo mynapokze mokorobaik. Wahoro haraharetsa suknihi zuba zeky ba zikoro. Aty zituwy mozokni zeka kytsa pinynaha tahastuwy mokorobaiknaha humo. Kytsa sisoho humo maha: \p — O asaktsa batu pykyhytu zikaha — maha. Siwatsa hi Sesus Kiristu myziksizoze asaktsa pahahyrinymyryziuku zeka asa humo hi myhyrinymyrẽtsa. Ustsa batu sihyrinymyryziu asa humo hi myhyrinymyrẽtsa. Pahahyrinymyryziuku zeka Sesus humo ahaspirikporẽtsa tsimoziknaha. Ahaty sihyrinymyryziu byitsazeka tsikaeni zuba Sesus humo sispirikporẽtsa. \v 14 Aty Deus harere humo zahahyrinymyryziuku zeka ata zuba Deus itarabaja huak ty nyny my. \v 15 Aty itarabajawy humo ahahyrinymyryziu byizeka batu ihuak ty nyny my. Deus hi: \p — Atakta kaharere humo batu imyhyrinymyryziu iwaze batu ihuak ty ibo nyny my. Maku iwahoro mokoro zeka izo pokso mowakik inamy mokorobaik zuba. Atakta batu ihyrinymyryziubyita wata my — niy. \v 16 O mytsatyziutahaktsa kytsa! Deus hyrikoso ahatuk mynapykyryk iwatsahi ikiahatsa Deus wahoro zubata ezektsa watsa tsimaha. Ana humo hi asiba tsikspiriktsokdanaha. \v 17 Deus wahoro zubata tisapyrẽta. Iwa mytsaty my. Ikiahatsa iwahoro watsa tsimaha. Iwatahi ikiahatsa ahamysapyrẽtsa mytsaty mykara. Asahi pahamyiwykynaha Deus mysininiwyky. Asaktsa kytsa pahamyiwykynaha Deus mysipeha sinini ykarawy bo my. \p \v 18 Kyze batu zikaha pe spihikbatanaha. Batu tyso — Katsaktsa myhyrinymyrẽtsa. Sispirikpobyitsa okzeka myhyrinymyrẽtsa hỹ — mytsaty ahabyitsa tsimaha. Ahaharere ty pyktaha. Ahaokze ka ahahyrinymyrẽtsa watsa Deus okzeka batu wasani tsimaha. Ahaokze ahahyrinymyry byitsa eze ka Deus okzeka ahahyrinymyryrẽtsa tsimaha. \v 19 Mybarawy ezektsa asahi: \p — Katsaktsa myhyrinymyrẽtsa — mybarapetu maha. Deus sisoho humo: \p — Ikiahatsaktsa ahahyrinymyrybyitsa. Batu amy tohi humo ahahyrinymyry — my. Deus harere papeu humo ziwatahaka: \p — Mybarawy ezektsa sihyrinymyrẽtsa mybarapetu sisopyk mykaranaha — niy. \p Iwa niy. \v 20 Deus papeu humo ziwataha: \p — Mybarawy ezektsa siharere batu imysapy my. Siharere zuba. Siokze zuba siharere tisapyrẽna Deus okzeka batu sapy, atahi tsihyrinymyrẽta — niy. \p \v 21 Iwaze batu aty tohi Deus okzeka ihyrinymyryta. Iwatatu kytsa soho humo batu tyso — O atakta iktsazuba mynakarata tsimyharerewabyrẽta tsimy — nawa batu tyso. \v 22 Ikiahatsa tsizubarẽna tsimaha Kiristu ahapehakatsa humo. Utakta batu. Utakta ahatsumuẽhĩtsa zuba. Aporo, Peduru iwatsa ahatsumuẽhĩtsitsa. Deus mybaratsa mybarawy bijoikpe iwa nizukni ahatsyhyryze nizukni. Abaka pahapokzitsiki. Tsimyhyrikosokdanahaze pahapokzitsi. Iwaha buruk tu tsimyzurukunaha zeka pahapokzitsiki. Iwa myzahapokzitsiki. \p \v 23 Deus hi Kiristuzo babata. Ikiahatsaktsa Kiristu tyryktsa tsimaha. Iwatahi ahabo tsizubarẽna ty nyny my hỹ. \c 4 \s1 Kiristu ykzohotsa. \p \v 1 Uta, Aporo ahatsa niwatihi katsa Kiristu tsumuẽhĩtsa tsimaha. Ahasoho bo kytsa mytsaty mykaranaha. Taparaka Deus harere tsihokdaharẽna abaka batu ihokzaha, ana hi mybo ziwatawy anahi ahabo tsimytsasokonaha. Katsa Kiristu tsumuẽhĩtsa iwatsahi myhumo ahamypokzitsiuhuktsa kytsa! \v 2 Ipehatsa tatsumuẽhĩtsa pe: \p — Kaharere bo zuba hyỹ tynakarata — my. Ata wahi niaha Deus mype my: \p — Kaharere bo zuba hyỹ tahaktsa — my. Yhỹ tsimykaranaha. Iwa hỹ. \v 3 Kytsa kasoho humo: \p — O Pauro wasani mykara — mykaranaha. Ana humo batu kawabyhy. Ustsa kasoho humo: \p — O Pauro batu wasani mykara — mykaranaha. Ana humo kino batu kawabyhy. Kapetu my zeka — O utakta wasani mokuru — my. Kamytsatyhybyitatu batu kahyrinymyry Deus zuba kasoho humo tsihyrinymyrẽta. \v 4 Kaokzeka wasani mozuruku tawata iwatatu sizubatsa batu kape zikaha: \p — O Pauro Deus okzeka wasani my — iwa batu zikaha. Kapehatsa Sesus okzeka: \p — Pauro wasani mykara — my. Iwa motsasoko zeka kamysapyrẽta mozik. Ata zuba mytsatyziu mykara. \v 5 Iwaze abaka ustsa soho ty soso byitaha — O asaktsa Deus okeze batu simysapy maha — tsimaha. Iwa batu tyso. Sesus Kiristu myziksizoze ata zuba kytsa soho motsasoko. Ata zuba mytsatyziu. Hawa kytsa papatu tsinakaranaha humo tsihyrinymyrẽta. Tsinazihikiknaha humo tsihyrinymyrẽta. Atahi mytsatyziu mykara atahi mype: \p — O ikiahatsa wasani tsimykaranaha — my. Ahamysapyrẽtsa zeka iwa motsaso. Iwatahi iharere taperyky. \p \v 6 Ikiahatsa tsimaha zeka — O Pauro tsimyharerewabyrẽta iharere humo waby zuba my. Aporo humo ka batu. Iharere bo ka waby waby byitaha — tsimaha. Iwa tsimytsasonaha zeka Deus harere papeu humo ziwatahaka batu hỹ tsimaha. Iharere tihi: \p — Deus aparakbaha nimysukni. Iwatsahi astsabarẽtsa tsimaha. Myzubaha bo iktsa zuba mysopyk tsimaha — niy. Mytsasokoze kasoho Aporo kino niwatihi, anaharere hawa kytsa ahasopyk tsimaha pahawatawyky. \v 7 — O katukytsa Deus okzeka astsabarẽtsa maha. Ba aty tohi ihumo meky watu my. Iwatsahi astsabarẽtsa tsimyzurukunaha. Isapyrẽnikia ty Deus hi ahabo nyny my. Iwatsahi ahaokze ka: \p “O katsaktsa myharerewabyrẽtsa” tsimaha zeka, ahape tu ahasopyk mytsaty ahabyitsa tsimykaranaha. Iwaze isapyrẽnikia ty Deus ahabo nyny my zeka batu tyso: \p “Mysapyrẽtsa humo Deus isapyha ty mybo nyny my” — mybarapetu tsimykaranaha. \p \v 8 Ikiahatsa hi: \p — O katsaktsa tsizubarẽna tsimaha. Katsa zuba myhyrinymyrẽtsa. Katsa zuba mynamyrẽtsa tsimaha. Deus tuk ustsa kytsa bo mysiakzonaha Pauro ta batu. Aporo kino batu. Katsa zuba — iwa mybarapetu tsimykaranaha. Ikiahatsa ustsa bo tsimymykzokonaha zeka kakurẽta my. Ustsa bo tsimysiakzokonaha zeka katsa niwatihi ahatuk ustsa bo tsimysiakzokonaha hỹ. Iwa batu my. \v 9 Kaokzeka Deus humo kytsa mysoho mytsaty mykaranaha: \p — O saktsa batu siakparawy — maha. Deus ykzohotsa tu kytsa okzeka batu mykparawy tsimaha. Iwatsahi kytsa ahahumo batu simyharerewaby. Kytsa sakmyitsaktsa ustsa sisopyk: \p — O tysibaiknaha — maha. Iwa mysopyk maha. Kytsa myhumo mymysupehekeknaha. Sizubarẽtsa mybo iktsaziu mykaranaha. Paikpa iktsa mykaranaha. Mybarawy ezektsa bijoikpe ezektsa kino niwatihi mybo iktsaziu mykaranaha \v 10 Sispirikpobyitsa mysoho tihi: \p — O asaktsa Kiristu pokzi sityrykmyitsa mykaranaha. Ikiahatsa ahahyrinymyrẽtsa — tsawatsa mytsaty ahabyitsa tsimykaranaha. Kiristu humo ahaspirikpobyitsa iwatsahi ikiahatsa tihi: \p — O Katsaktsa mypunihikrẽtsa, ikiahatsa myokzeka batu ahapunihiktsa — mytsaty ahabyitsa tsimykaranaha. Ikiahatsa ahamyharerewabyrẽtsa katsaktsa batu. Katsaktsa batu mykparawy. Iwa mytsaty ahabyitsa tsimykaranaha. Hawa mytsaty tsimykaranaha batu wasani my. \p \v 11 Abaka myraparẽtsa, myrapukrẽtsa, mysukbyitsa, mywahorobyitsa. Ustsa kytsa mymykikinaha mymymyijaikiknaha. Iwa tsimyzurukunaha. \v 12 Mydisahawy huak bete tarabaja tsimykaranaha. Mysuk huak humo niwatihi. Katy parabyry ahabyita ikykara. Kytsa mysoho humo nimysapybyrikinahaze batu myty tsapusare. Katsaktsa Deus bo sitsyhyryze tsimypamykysokonaha, iwaze hi Deus mysipokzitsiki. Mymysukyrykynahaze batu tyso myakubyrisorokrẽtsa. \v 13 Kytsa sisakparẽnikitsa mysoho humo mymysapybyrikinaha katsaktsa batu isty myija tahasapywykynaha zuba. Asaktsa Sesus humo sispirikpobyitsa siokzeka katsa ykpyri watsa tsimaha. Abaka iwa mytsaty mykaranaha. \p \v 14 Iwa ahabo motsasokoze batu ahasikpyby, kapehawy zuba tsipiwabytoktonaha anahi mozihikik. Uta ahahumo kamypokzitsiarẽta. Ikiahatsa kahyrytsa watsa tsimaha, iwatahi pahasapywyky. \v 15 Sizubarẽtsa pahahyrinymyrykynaha iwatsatu estuba zubata ahazo my. Tapara Sesus Kiristu humo ahaspirikporẽtsa tsimoziknaha kaharere humo. Uta Deus wasania ty ahabo iktsaso iwaze Kiristu humo ahaspirikporẽtsa. Iwatahi uta ahazo wata my. \v 16 Iwatahi kapehawy tihi: \p — Kasopykwatu tuzurukunahaktsa kytsa! — my. \v 17 Iwatahi Timoteo ahabo pipeha. Atahi katse wata. Wasani mozuruku. Uta ihumo kamypokzitsiarẽta. Kiristu harere humo meky watu mozuruku iwa pahahyrinymyryky. Timoteo hi: \p — Nanabyitaba Pauro mysihyrinymyryky — my. Asaktsa inakypyknahaze Sesus tuktsa humo atsatu pahahyrinymyryky iwaze kaharere humo ba zikspiriktsokdanaha. \p \v 18 Wastuhu kytsa ahatuk: \p — Katsa zuba wasani tsimaha. Mysapyrẽtsa tu Pauro mybo ba zikziksizo — tsimaha. Iwa mytsaty tsimykaranahaze ahaokze ka sihyrinymyrytsa hyritywatsa mytsaty ahabyitsa tsimykaranaha. \v 19 Deus kape my zeka aba ahabo mynakozore. Asaktsa tahaokzeka sihyrinymyrẽtsa sibo mynakozore. Kapetu kasopyk: \p — Asaktsa sihyrinymyrẽtsa ja. Deus zikwy humo mozurukunaha ja. Siharere bo zuba mykaranaha — my. \v 20 Katsa Deus tyryktsa tsimoziknaha zeka iharere bo zuba hyỹ tsimykaranaha iwaze hi izikwy humo tsimyzurukunaha. Tsimytsasonaha zeka — O Deus mypehatsa tsimaha, iwaze iharere humo batu hỹ tsimaha — mybarapetu tsimykaranaha. \p \v 21 Iwaze ahabo mynakozoreze pahabetsak. Hawaha humo tsimyzurukunaha zeka pahabetsak. Hawa skaraba ahapokzitsi tuktu ahabo pomo tsimyzihikiknaha iwaze ahasapybyitsatu tsimykaranaha, niwazuba pyktahaktsa. Ikiahatsa tsipinymyrynaha. Iwa my. \c 5 \s1 Korĩtio ezekta imysapybyita nikara. \p \v 1 Kyze Korĩtio ezekta tazo oke ziakse atahi Sesus tukta iwatatu tazo oke ziakse. Ana harere iwaby batu isapy my. Sudeutsabyitsa asahi Sesus humo batu sispirikpo iwa ba zikaha, sisikpybyrẽtsa. Hawa niy ha ikiahatsa batu hỹ tsimahaze iwaze Deus okzeka batu isapy my. \v 2 Ikiahatsa ja. — O katsaktsa mysapyrẽtsa — tsimaha. Iwa batu tyso. Batu ahaku! Imysapybyita nikara ihumo typukarakanahaktsa! Atahi isapybyitahi ahabo ba zikumu! Tsinakypyknahaze ipe tsimaha: \p — Nabo pãoty Deus wahoro bo mytuk ba ziktsuk — tsimaha. \v 3 Abaka batu ahatuk mynapykyryk iwatuze ahasoho bo mytsaty mynakara. Atakta imysapybyita nikara botu isoho ziwabybanaha: \p — Atakta Deus okzeka batu imysapy my. Deus harere humo botu ipe my nabo pãoty ahatuk ba zikumuta! Ahasopyksapyziuhuja — my. \v 4 Tsinakypyknahaze Sesus Kiristu hyrikoso ahatuk mynapykyryk. Izikwy ahatuk mynapykyryk. Uta niwatihi ahatuk mopykykze tawata ahabo mytsaty mynakara. \v 5 Iwa tsiknakypyknahaze imysapybyita pe: \p — Satanas harere bo zuba ma tsimy atahi apehatsa mozik — tsimaha. Iwa tsimaha zeka tozeka ja mohyrikosokdaze. Tozeka ja tamysapybyri pimoewy. Tamysapybyi pimoewy zeka Sesus myziksizoze iwaze ihyrikoso Deus bo pioktyhyryk. \p \v 6 Ba ahape tu tynakaranaha — O katsaktsa mysapyrẽtsa — tsimaha. Ba zikaha. Hawa tsimyzurukunaha humo anahi wasanibara. Ahasapybyitsatu tsimykaranaha atsikara pytowy waha my. Ipytowy tsikaeni zuba tiriko eze mytsakykynahaze atsikara nawerekbaik. Anawahi estuba maku ahatuk imysapybyita nikara iwaze ustsa kytsa ituk pisapybyikinaha. \v 7 Ahamysapybyitsatu tsikykaranaha ana hi tsimoewynaha! Hawa Sudeutsa myikaha eze ipytowy ibyky zipaparakbaiknaha zuba anawahi ahamysapybyity tsimykaranaha tsimoewybaiknaha. Ahamysapybyitsa tu tsikykaranaha tsipimoewynaha zeka atsikara ipytowy ezytyk ziky waha tsimaha. Atsikara ipytowy byizeka my wasani tsimaha. \p Tubabatu taparaktsa Sudeutsa Esito ekze niukurunahaze hozipyrykzatsa nisibakanahaze sispu ty tahatsuehe humo tsuku tsuku nikaranahaze hi wahoro ezektsa basibahuk. Hozipyrykza hi sisapyzeky iwaze zibezenaha nikaranahaze hi ba zikykbanaha. Anawahi Sesus mysapyzeky nihyrikosokdaze mysapybyitsatu tsikykaranaha humo Deus ihumo nimyokzohik. Sudeutsa tahamyikaha bo pororo ziknakaranaha. Ana bo hi taparaktsa mytsaty ziknakaranaha. Iwata Sesus mysapyzeky nihyrikosokda ibo mytsaty tynakaranahaktsa! \p \v 8 Sesus nihyrikosokda iwa humo hi katsa mywahi ba zikyrikosokda. Iwatsahi mysapybyi tsimoewybaiknaha! Atsikara ibyky zipaparakbaiknaha waha. Wasani haty tuzurunahaktsa! Wasaniha ty zuba tynapamykysonahaktsa! Iwa tsimyzurukunaha zeka Sesus mysapyzeky nihyrikosokda naha humo mytsaty tsimykaranaha. Sudeutsa hozipyrykzatsa sisapyzeky ziknasibakanaha wa mytsaty ziknakaranaha katsa siwatsa tsimaha, Sesus mysapyzeky nihyrikosokda naha humo mytsaty tsimykaranaha. \p \v 9 Botu ahabo simysapybyitsa soho iwatahaka. — Asaktsa ustsa okeza humo sisoho wabymybaranikitsa batu ahatuktsa zikaha. Kytsa nisipyrirykyknaha ba ahatukytsa zikaha — iky. \v 10-11 Kamyspirikpowy batu wabyziu. Iwatahakaze myzubaha bo simysapybyitsa nikaranaha sibo batu metutu tsimaha. Asaktsa Sesus humo batu sispirikpohuk situk tsimyzurukunaha. Situk tsimyzuruku nahabyizeka ikiahatsa zuba tuzurukunaha iwa tsimaha zeka batu ahamysapy. Ata hi: \p — Utakta Sesus humo kaspirikporẽta — my. Iwa ustsa okeza mysihuahua zeka tsisoho wabymybarẽta. Ituk ba zikmydisahanaha. Wastuhu kytsa: \p — O katsa Sesus tuktsa — mykaranaha simysapybyitsa mykaranaha. Simyspihikbatanikitsa. Siharerewabymybarẽtsa. Ustsa namy pebyk tsihikiknaha. Deusbyita hyrikoso zuba siakparawy. Tsõsĩ mozikuikiknaha. Asaktsa ispehatsa harere bo batu hỹ zikaha. — Aty iwa mozuruku zeka Sesus humo ispirikpobyita iwatsahi batu ipe: “katsy” ahasopyk ituk ba zik mydisahanaha — my. \p \v 12-13 Kytsa Sesus humo batu sispirikpo utakta batu ispe my: \p — O ikiahatsa batu ahamysapy tsimyzurunaha — my. Iwa batu tyso. Deus zuba ispe: \p — O ikiahatsa batu ahamysapy tsimyzurunaha — my. Utakta batu. Atakta Sesus humo tispirikporẽta imysapybyita tu mykara zeka ipe tsimaha: \p — O ikia batu imysapy — tsimaha. Iwa tsimytsasonahaze wasani my tsimaha hỹ. Deus harere papeu humo ziwatahaka: \q1 — Ahatuk Sesus tuktsa imysapybyita tu mykara zeka nabo pãoty — ipe tsimaha. \m Iwa my. \c 6 \s1 Korĩtio ezektsa myharapepehaĩkiknahaze asaktsa sispirikpobyitsa ba zikaha. \p \v 1 Kyze ikiahatsa katukytsa tsimaha. Sesus humo ahaspirikporẽtsa iwatsahi Deus tuktsa tsimoziknaha. Hawa ha skaraba tsimyharapepehanahaze Sesus humo sispirikpobyitsa kytsaharerewabykytsitsa bo tsimaha. Ahasikpybyrẽtsaktsa kytsa! Ahasopyksapybyi hỹ! Kytsaharerewabykytsitsa ahatuktsa petu tsimaha. Asahi pahatsumuẽhĩkĩnaha iwaze meky watu mytsaty tsimykaranaha, ikiahatsa tyharapepokzitsizonaha. \v 2 Katsa Deus tyryktsa. Mybarawy mopykze iwaze katsa kytsaharerewabykytsa tsimoziknaha iwaze Kiristu tuk tsimytsasonaha mybarawy ezektsa pe tsimaha: \p — Ikiahatsa Deus okzeka ahamysapyrẽtsa tsimoziknaha — tsimaha. Ustsa kytsa pe: \p — Ikiahatsa Deus okzeka batu ahamysapy — tsimaha. Iwa tsimaha anahumo kok tsikspiriktsokdanaha. Iwaze ana bo mytsaty tsimykaranaha iwaze tsikahapepehaĩkiknaha kok ahabetsakyhytsa ahahumo myharereziurẽtsa tsimozikzonaha. \v 3 Bijoikpe iknyktsa Deus tsumuẽhĩtsitsa soho tsimytsasonaha. Wastuhutsa pe: \p — O ikiahatsa Deus okzeka ahamysapyrẽtsa tsimaha. Ustsa pe: \p O ikiahatsa Deus okzeka batu ahamysapy tsimaha — iwa tsimaha. Anasoho humo hi tsikspiriktsokdanaha. Iwaze bijoikpe iknyktsa bo mytsatyziu tsimykaranaha zeka abaka tsikahapepehaĩkiknahaze ahapehawy wasani tsimaha. \v 4 Iwatsahi tsimyhapepehaĩkiknaha zeka ahaspirikpobyitsa tsimaha. Asaktsa Sesus humo sispirikporẽtsa maha siokzeka batu ahamysapy tu iwatsahi batu sibo tsimaha. \v 5 Ahasikpybyrẽtsa! Ikiahatsa ispirikpobyita bo zeka ahasikpybyrẽtsa! Ahatuk estuba zuba ipehawy wasani my. Tozeka ja sizubarẽtsa ispehawy wasani maha. Iwa hỹ iky. Sihyrinymyrẽtsa hỹ. Asahi tsimyhapepehaĩnikitsa soho mytsatyziu maha, ikiahatsa ahatukytsa tsimaha. Iwa tsihokdaharẽna ja. \v 6 Iwatsa tu ahatukytsa sispirikpobyitsa bo nisioktyhyryknaha. Batu wasani tsimaha. Asahi sispirikpobyitsa batu siaku. Ahasopyksapybyrihuja kytsa! \p \v 7 Ahatukytsa ispirikpobyita bo tsipioktyhyknaha zeka wasani byitsa tsimykaranaha. Ikiahatsa sispirikpobyitsa watsa tsimaha. Sispirikpobyitsa ahatukytsa ahahumo mysapybyrikinaha iwatsahi ikiahatsa Deus harere bo batu hỹ tsimaha. Sispirikpobyitsa ahanamy piaksenaha zeka kyzehu ziaksenaha. Sispirikpobyitsa pahasapybyikinaha kyzehu zahasapybyikinaha. \v 8 Wastuhu ikiahatsa ahatukytsa namy tsiziaksenaha. Ikiahatsa hi ahatukytsa tsimysisapybyikinaha. Anahi ikiahatsa ba zikspiriktsokdanaha. \p \v 9-10 Asaktsa simysapybyitsa tu zikzurukunaha batu Deus tyryktsa zikyziknaha. Asaktsa ustsa okeza mynasihuahuakanaha, ustsa kytsa mynapewohiknaha deusbyita hyrikoso bo yhỹ mynakaranaha, sitsyhyryboanikitsa, sisopyksapybyitsa, mymyijaikiknahatsa, tahaopuwy tsõsĩ zikuikiknahatsa, ustsa namy ziaksenahatsa, ziwerykynahatsa iwa asaktsa Deus tyryktsa ba zikyziknaha. Iwa ba zikahapespihikbatanaha! \v 11 Jatuba tu wastuhu ahatuk iwa zikzurukunaha abaka batu. Abaka Sesus Kiristu humo ahaspirikporẽtsa iwatsahi meky watu mytsaty tynakaranaha. Ahamysapybyity tsikykaranaha zeka Deus zahaokzohik. Deus zahawatawy ityryktsa tsimoziknaha iwaze iharere bo zuba hyỹ tsimykaranaha! Sesus humo ahaspirikporẽtsa iwaze Deus ahasoho humo my: \p — O asaktsa simysapyrẽtsa — my. Iwa mozik, ihyrikoso ahatuk mynapykyryk hỹ. \s1 Hawa tsimykaranaha Deus okzeka wasani zuba tsimykaranaha. \p \v 12 Tozeka ja estuba ahatukta kape my: \p — Hawa mozihikik naha ty zuba mykara batu amy tohi kahumo byitatu zik — my. Amy ty motsasokonaha zeka wasapehe mykara. Nanabyi ba zik tsumuẽhĩ iwatahi nawa mozihikik batu mykara. Nanabyi my zeka mozikykse. \v 13 Mydisahawy myworozik bo zuba my. Myworozikta mydisahawy suk zubata. Aiba mohyrikosokdanahaze myworozik eze ky mydisahawy mohokda. Iwa my. Mynuryta meky watu my. Ustsa okzeka ba ziksihuahua harape makutsa humo kino ba zikaha, Deus anawa bara humo nizukni. Deus nimysukni ihyrikoso mytuk mynapykyryk. Deus hyrikoso humo batu hỹ tsimahaze ihyrikoso batu mytuk mynapykyryk. Katsa Deus hyrikoso mytuk mynapykyryk zeka mysapyrẽtsa tsimoziknaha. \v 14 Sesus nihyrikosokda iwaze Deus zihyrizikpowy inury ispituzo. Iwata katsa tsimyhyrikosokdanahaze Deus mynamyhyrizikpowy iwaze mynury ispituzo. Izikwy humo tsinahyrizikponaha. \p \v 15 Sesus humo myspirikporẽtsa zeka mynury Kiristu nury hokyk watsa tsimoziknaha. Simysapybyiza asiza ba sipyrirykok. Kiristu nury hi mynury hokyk iwatsahi imysapybyitatsa bo zeka batu imysapy hỹ. Deus okzeka batu imysapy iwaze imysapybyitatsa bo ba ziktsuknaha. \v 16 Imysapybyitatsa bo piakse zeka estuba zuba wata tsimozik. Deus harere papeu humo ziwataha: \p — Maku wytyk piakse zeka, astsatu moziknaha — niy. \v 17 — Atakta Sesus tuk mynapykyryk iharere bo zuba hyỹ mykara zeka atakta ihyrikoso astsatu moziknaha — my. \p \v 18 — O kytsa usta oke bo ka hua hua byitaha. Wytykyryk usiza bariktsa bo kino hua hua byitaha. Iwa tsimaha zeka ahanury tsipisapybyikinaha. Ustsa ahamysapybyitsa ty tsikykaranaha, ahanury batu zikmyiwy. \v 19 Anahumo hi ba zikspiriktsokdanaha! Mynury eze Deus hyrikoso mynapykyryk ikytahi Deus zuba mypehatsa my. Mypehabyitsa tu atahi zuba iakzohota my. \p \v 20 Deus humo mysapybyitsa tu tsikykaranaha Sesus humo mymyokzohik. Sesus Kiristu mysapyzeky nihyrikosokdaze Deus mysapybyi humo nimyokzohik. Iwatsahi isapyha tyzubatahaktsa kytsa! Ihyrikoso humo ahapunihikrẽtsaktsa! Ahamysapyrẽtsaktsa iwaze kytsa Sesus humo sispirikpobyitsa ahasopyk bo iktsa mahaze: \p “O Deus zuba imysapyrẽnikita” — maha. \c 7 \s1 Tsipahasukzanaha zeka hawa tsimykaranaha. \p \v 1 Iwaze ana papeu humo kabo botu tsiwatahakanaha. \p — O katsa mysukza byizeka ja wasani tsimaha — tsikykaranaha. Yhỹ my. \v 2 — Ahahyrinymyrẽtsa. Sizubarẽtsa wytykyryk bo taokezabyiza bo mynakaranaha. Siokezabyitsa tu wytykyryk mysipyriryikiknaha. Kytsa simyitsihikrẽtsa iwatsahi estuba zuba ioke babatatsa zeka wasani my. Wytykyryk kino niwatihi tahapytsa tuk zuba mynapykyknaha zeka wasani my. Iwa usiza pytsa ba ziksihuahua. Iwa simysapybyi batu zikaha. \v 3 Kytsa taokeza mysiakzanaha zeka atatsa yhỹ my zeka wasani my. Wytykyryk tabariktsa mysiakzanaha zeka atahi yhỹ my zeka wasani mykara. \p \v 4 Wytykyryk ikiahaka ahapytsa tuk myzahapyrirykyknaha zeka hyỹ tsimaha. Kytsa niwatihi tahaokeza mysipyriry tsihiknaha zeka hyỹ taha! Iwaze tuze ziksipyriryknaha byizeka atatsa humo hyỹ tsimaha — my. \v 5 Isukzata taoke pe my zeka: \p — Aba ahanury tuk ka bazapyriryk! Tapara Deus bo zuba tsimypamykysonaha — tsimaha. Iwa tsimaha zeka wasani my. Atakta taoke tuk yhỹ maha zeka wasani tsimaha. Deus bo tsimypamykysobanahaze aoke tsipipyrirykzo! Iwa ahabyi zeka Satanas wytyk pe: Usta tsioktyryk! Kyze maku pe: \p — Ustatsa tsipyriryk! — my. — Iwa anaharere bo ba wabytaha iwatsahi tyharape pyriryknahatsa! — my. \p \v 6 Kaharere ba mykzohowybara tu. Hawa kaokzeka tisapyrẽna ty zuba mykara. \v 7 Utakta kasukzahukbyita. Kaokzeka ikiahatsa ahasukzabyitsa my tisapyrẽna my. Asukzahukbyita zeka Deus patsumuẽhĩ wasani tsimyzuruku. Ustakta batu. Atakta isukzabyita zeka tsihokdaharẽna. Wytykyryk mysipyriry zeka imysapybyita mykara. Iwatahi Deus ata pe my: \p — Tsikasukzakta! Niwahi mozihikik — my. Iwa my. \p \v 8 Sisukzabyitsa haramukukaka pe my: \p — Ahasukzabyitsa tsimyzurukunaha zeka wasani! Uta tyzikwatukunahaktsa! — my. \v 9 Ahasukzabyize tsihokdarẽna zeka tsikahasukzazonahaktsa! Deus okze wytykyryk tsimysipyriryk tsihikiknaha zeka batu ahamysapy my. Iwa zeka tsipasukza zeka wasani my. \p \v 10-11 Aba sisukzakatsa bo mopamykysoko. Deus harere ty ispe my: \p — Kytsa ahaokeza ty ka moewy moewy byitaha! Wytykyryk kino niwatihi ahapytsa ty moewy moewy byitaha! Tabarikta moewy zeka usta maku ba ziaksezo my. Apyitsabyitatsa tsimyzuruku. Maku bo batu hỹ tsimy. Abarikta bo tsimyziksizo zeka tisapyrẽna hỹ — my. \p \v 12 Abaka kamypehawy ty zuba ahape my. Sesus ta anaharere humo batu tyso. Asaktsa Sesus harere bo hyỹ tsimykaranaha iwatsahi ihumo ahaspirikporẽtsa my. — O katukytsa wastuhu ahatuk Sesus humo sispirikpobyiza humo botu tahasukzanaha. Atatsa atuk mynapykyryk zeka batu tyso nabo pãoty ba zikaha ity arek arek byitaha! — my. \p \v 13 — Wytykyryk kino niwatihi! Wastuhu ahatuk Sesus humo sispirikpobyitsa botu zahaoktyhyryknaha. Abarikta atuk mynapykyryk zeka ity arek arek byitaha! — my. \v 14 Ahabariktsa Sesus humo sispirikpobyitsa tu isty arek ahabyi zeka Deus ahahumo mysisapywyky. Ahatuk mopykyryknaha humo Deus mysisapywyky. Iwata Sesus sispirikpobyiza tuze tahabariktsa tuk mopykyryknaha iwaze Deus ahahumo mysisapywyky. Iwa byizeka ahahyrytsa sispirikpobyitsa hyrytsa watsa. Batu ba. Ahahyrytsa niwatihi Deus hi mysisapywyky Sesus humo ahaspirikpobyitsa tu tsimypykyryknaha humo mysisapywyky hỹ. \p \v 15 Deus wytykyryk pe niy: \p — Ahapytsa harere bo yhỹ tahaktsa! — my. Kyze katsa mype: \p — Ahaokeza harere bo yhỹ tahaktsa! Harape ty betsak betsak byitahaktsa! — my. Iwatahi Sesus humo ispirikpobyita ikia tuk zikapyk tsihikik byizeka yhỹ tsimy. Ihyrity watatsa ispirikpobyitatsa ikia tuk zikapyk tsihikik byizeka atatsa pe yhỹ tsimy. Metutu tsimaha. \v 16 Iwatahi ahape my: \p — O katukytsa ahaokeza tuk typykyknahaktsa! Tozeka ja ahahumo Sesus harere bo hyỹ maha iwazahi ihumo sispirikporẽza moziknaha. O katukykyryk ahabariktsa tuk typykyknahaktsa. Tozeka ja ahahumo Sesus harere bo hyỹ maha iwatsahi ihumo sispirikporẽtsa moziknaha \s1 Deus harere bo hyỹ tsimynakaranaha. \p \v 17 — Deus hyrikoso mytuk mynapykyrykze hawa skaraba tsimaha izikwy humo tsahasopykziurẽtsaktsa! Deus zahawatawy zeka tarabaja tsimykaranaha. Ana humo kino tarabajaziu tykaranahaktsa! Mekywatu tarabajabyitahaktsa! Ana hi Deus mozihikik. Anaka mypehawy Sesus humo sispirikpotsa bo mykara. \p \v 18 Deus maku piakzykyhyta piwatawy zeka ipiak humo Sudeutsa iwatawy humo batu ipiktsĩhĩ. Iwa Deus ipiakzykyhybyita piwatawy zeka atakta batu ipiakzykyhy! — my. \v 19 Deus batu mype aha: \p — Tsikahapiakzyknahaktsa — ana humo batu tyso. Atahi mype niy: \p — Kaharere bo hyỹ tynakaranaha! — iwa hi motsaso. \p \v 20 Deus zahawatawyze tarabaja tsimaha. Ana tarabaja kino tsimykaranaha. \v 21 Deus zahawatawyze tarabajaziu tykaranaha batu okyrysaro humo ka. Ana soho humo hi mytsaty mytsaty byitaha! Apehakatsa tsinamyrẽta itsyhyryze tarabajaziu tsimahakta! Apehakatsa tsinamyrẽta ape tsiksita my zeka wasani tsimoparak iwaze tarabaja okyrysaro humo tsimaha. \v 22 Iwatatuze kytsa ispehatsa tsinamyrẽta tsyhyryze tarabajaziu my batu okyrysaroko tsinamyrẽta harere bo zuba hyỹ mykaranaha. Wasani my. Deus bo nisiwatawyze iharere bo zuba hyỹ mykaranaha iwa sakurẽtsa babatsa batu tahapetu sisopyk maha. Kytsa asaktsa tahaharere humo zuba hyỹ mykaranaha. Deus nisiwatawyze iharere bo zuba hyỹ mykaranaha iwatsahi Deus mozihikik naha ty zuba mykaranaha. \p \v 23 Deus hi botu ahahuak ty ahahumo nyny niy. Iwatsahi atahi zuba ahapehakatsa mozik. Iwa kytsa ahapehakatsa mozihikiknaha batu hỹ tsimahaktsa! \v 24 O katukytsa Deus zahawatawyze tarabaja tsimaha. Ana humo kino tarabaja tahaktsa! Iwa tsimyzurukunaha. \s1 Sipyitsabyiza, sisukzabyitsa ahatsa soho humo mymyspirikpoko. \p \v 25 Kyze apapeu humo kabo botu tsiwatahakanaha kape tsikaha: \p — Asaktsa sisukzabyitsa sipyitsabyiza kino niwatihi hawa mypehawy sibo tsimaha — tsikaha. Ana ty hi Deus kabo batu tyso. Kaharere zuba ahabo motsaso. Deus kahumo tsimypokzitsiarẽta ana humo kino ahaspiriktsokda byihuja! Ata humo hi wasani kahyrinymyrẽta. Uta Deus harere bo pykyhytu hyỹ mykara iwaze kapehawy humo yhỹ tsimaha, kapehawy wasani my. \v 26 Asaktsa Sesus harere bo batu hỹ zikaha sisukyrytsitsa tu mymysininiwykynaha. Ana humo hi sisukzabyitsa wasani maha. \p \v 27 Botu tsikasukza zeka ahaokezaty isty moewy moewy byitaha! Ahasukza byizeka ahawahi tyzurukunaha! Ana kino tisapyrẽna. \v 28 Tsipasukza zeka batu imysapybara ty tsimy. Iypykyhyzytyktatsa aty pioktyhyryk zeka batu imysapybara ty my. Abaka mysukyrytsitsa pokso batu sisukza iwatsahi batu paikpa mytsaty tsimaha. Tsipasukza zeka aoke soho bo zuba mytsaty mytsaty tsimy. Ahasuk bo, ahadisahawy bo, ahahyrytsa bo iwaha bo mytsaty tsimykaranaha. Ahasukza byizeka ba paikpa mytsaty zikaha anahi mozihikik iwatahi kapehawy ahabo my. \p \v 29 Katukytsa aibani zuba Kiristu myziksizo. Niwazuba mybarawy mopykze mohokda. Iwatsahi asaktsa sisukzatsa sisukzabyitsa watsa tsimyzurukunaha ahamytsaty mytsaty byijataha! \v 30 Asaktsa sisukatsihikrẽtsaze sakurẽtsa moziknaha. Asaktsa siydikrẽtsa batu siakubyitsa. Asaktsa sinamy zuba ziaksekenaha sinamybyitsa watsa mozurukunaha. \v 31 Asaktsa okyrysaro bo zuba paikpa mytsaty mynakaranaha okyrysaro humo mytsaty mytsaty byitaha. Mybarawy mopykze okyrysaro mohokze. Mybarawy eze ka mohokdaba iwatsahi ahanamy bo ahamytsaty mytsaty byihuja! Deus soho bo zuba mytsaty tynakaranahaktsa! \p \v 32 Utakta ahahumo mozihikik ahanamy humo ka mytsaty mytsaty byitaha! Atakta batu isukza Deus soho bo zuba mytsaty mynakara. Atahi: \p — Hawa sa my. Deus humo tsakurẽta my hawa sa my — mynakara. Iwa mytsaty mynakara. \p \v 33-34 Isukzata hi: \p — Tanamy tsizubarẽna bo zuba mytsaty mykara iwaze kaoke tsakurẽtatsa mozik mynakara nahumo hi mozihikik — ana bo mytsaty mynakara. Paikpa mytsaty mykara, Deus harere mozihikik ioke niwatihi tsiydikrẽtatsa mozihikik. Tsihokdaharẽna. Iwatatsa iypykyhyzytyktatsa haramukukaka kino niwatihi Deus bo zuba maha. Ihumo sitsyhyryrẽza. Azahi: \p — Hawa sa tsimaha. Deus tsakurẽta my hawa sa tsimaha — mykaranaha. Iwa mytsaty mykaranaha. Atatsa ipyitsakatatsa tapyta soho bo mytsaty mykara. Tsakurẽta mozihikik. Tadisahawy soho humo. Tahanamy soho humo kino niwatihi mytsaty mykara. \p \v 35 Ana kino motsaso pahatsumuẽhĩ. Batu tyso: \p — Ahasukzabyitsaktsa! Iwaze ahahumo tsihokdaharẽna zeka batu ahatysukza zikaha! — ana humo hi batu tyso. Deus bo zuba tsimaha, iharere bo zuba pykyhyty hyỹ tsimykaranaha iokzeka wasani tsimyzurukunahaktsa! Tsizubarẽna soho humo mytsaty mytsaty byitahaktsa! \p \v 36 Maku isukza byita zeka tapetu isopyk zeka — Kaharerewabyhy humo kamypokzitsiarẽta my zeka taharerewabyhy piakse — my. Wasani my. Atatsa mozihikik zeka pisukzawy. Tsipasukza zeka wasani mykaranaha. \v 37 Usta maku isukza byita zeka tapetu isopyk: \p — Utakta Deus bo zuba mozuruku iwatahi batu kasukza tsihik uta zuba mozuruku — my. Iwa mytsaty my zeka ba ziktasukza. Iypykyhyzytyktatsa bo amo ahabyi zeka wytykyryk batu mysihuahua iwaze ba ziktasukza. Wasani my. \v 38 Iwatsahi atakta iypykyhyzytyktatsa piakse zeka wasani my. Atakta iypykyhyzytyktatsa ba ziakse wasani. Ana kino tisapyrẽna. \p \v 39 Abaka wytykyryk pe my: \p — Abarikta atatu zeka ituk awahi tsimynapykyryk. Ba zerek. Abarikta mohyrikosokdaze zuba mektatu tsipiakse. Ikia usta maku tsimyzihikik zeka wasani tsimykara, usta maku tsipiakse zeka wasani tsimykara. Sesus humo ispirikpota zuba tsipiakse. \v 40 Haramukukaka tahawahi mypytsabyinaha zeka siakurẽza moziknaha. Deus bo zuba mytsaty mykaranaha. Kaokzeka atatsa zuba mopykyryk zeka tsakurẽtatsa. Imysapyrẽnikitatsa. Deus hyrikoso katuk mynapykyryk. Iwatahi kaharere tsiwabytoktonahaktsa kytsa! — my. \c 8 \s1 Mydisahawy deusbyita suknihi bo nyny ziknakaranaha hawa sa tsimykaranaha. \p \v 1 Aba apapeu humo kabo botu tsikziwatahakanaha kape: \p — Mydisahawy deusbyita hyrikoso suknihita bo zikzinynykynaha bykyze tsipiboronaha zeka wasani ja tsimykaranaha — tsikaha. Aba uta ahape my. Ikiahatsa tsikykaranaha: \p — Katsaktsa tsinymyrybanaha — tsikaha. Yhỹ my tsinymyrynaha. Amy ty abazuba tyharapehapokzitsikinaha ana hi wasani. Ikiahatsa hi my: \p — Katsaktsa myhyrinymyrẽtsa ikiahatsa batu ahahyrinymyry iwa tsimaha zeka ustsa bo mysiakubyriwyky. Ahasopyksapybyrihu ja. Tyharape hapokzitsikinaha zeka ustsa bo tysiakuwykynaha. Iwatsahi tyharape hapokzitsikinaha — tsikaha. \v 2 Wastuhu ahatuktsa: \p — Katsaktsa tsinymyrybanaha. Myhyrinymyrẽtsa hỹ — tsikaha. Deus okzeka batu. Ahape tu tsimynakaranaha humo iwaze batu ahahyrinymyry tsimaha. \v 3 Katsa Deus humo mymypokzitsirẽtsa zeka Deus mymyny. Atahi myhumo tsimypokzitsiukrẽta, katsa ituk kytsa tsimoziknaha hỹ. Ana humo hi tsihyrinymyrẽta katsa batu. \p \v 4 Abaka mydisahawy deusbyita hyrikoso suknihi bo zuba zikzinynykynaha ana soho hi motsaso. Deusbyitakta mahani awatutatu Deus babata ta estuba zubata, ana humo hi myhyrinymyrẽtsa. \v 5 Mybarawy ezektsa okzeka: \p — O deustsabyitsa humo astsatu tsa watsa Deustsabyitsa sasabyitsa byrisoiktsa watsa. Deustsabyitsa sasabyitsa hwitsa watsa. Iwatsatu — mytsaty ahabyitsatu mykaranaha. \v 6 Katsaktsa Sesus tuktsa Deus estuba zubata tsimaha. Ana humo hi myhyrinymyrẽtsa hỹ. Atapehe myzo tsimykaranaha. Ihumo tsimyzurukunaha. Atahi mybarawy nizukni. Sesus Kiristu mypehakatsa harere humo Deus mybarawy nizukni, ihumo hi tsimyzurukunaha. Iwa hỹ. \p \v 7 Wastuhu hani zuba Sesus humo sispirikporẽtsa tahasopyk humo deusbyitsa sispitu maha iwa ziknakaranaha. Iwatsahi mydisahawy deusbyita hyrikoso suknihita bo nyny ziknakaranaha zeka deusbyita disahawy maha. Mytsaty ahabyitsa tu mykaranaha. Iwatsahi ba ziktahadisanaha. Abaka iwa mytsaty mykaranaha, deusbyita mahani ana humo kino batu sihyrinymyry iwaze ana sidisahawy pihauknaha zeka batu siaku moziknaha. \v 8 Deus mymysapywyky. Batu mydisahawy humo zuba zikmysapywyky. Mydisahawy ty tsipahadisahanahaze kino iokzeka wasani, mydisahawy ty haukbyize kino iokzeka wasani atsatu. Iokzeka batu mydisahawy humo mysapyrẽtsa tsimoziknaha. \p \v 9 Ahatukytsa humo pykyhytu tahaktsa kytsa! Asahi Sesus humo tsikaeni zuba sispirikpotsa hi: \p — O deusbyita hyrikoso suknihita disahawy humo ka batu hauk zikaha, ana sidisahawy ty hauk zeka batu wasani my — maha. Iwatsahi ikiahatsa siokzeka batu sidisahawy ty hauk zikaha. Tsipiboronaha zeka mysimyiwynaha iwa ahasopyksapybyi tsimaha. \v 10 Ikiahatsa hi: \p — O katsa deusbyita wahoro bo zeka ana mydisahawy deusbyita bo nyny nikaranaha ana ty hi mymydisahanahaktsa! Deusbyita hyrikoso mahani iwatsahi tsipiboronaha. Iwaze atakta Sesus Kiristu humo tsikaeni zuba tispirikporẽta ahabo iktsa myze atahi: \p “Uta niwatihi ana disahawy pihauk zeka wasani my” — my. Atakta batu, ihumo batu wasani my. Deusbyita hyrikoso zoknihita disahawy babaha mytsaty myze ihumo batu wasani pihauk. Ihumo deusbyita isopyk. \v 11 Atahi zasopykduku iakubyita mozik. Tozeka ja tapetu mykara: \p — Aba mohyrikosokda. Kamysapybyita ikykara anahumo hi mohyrikosokda tawata — my. Atakta Sesus humo tsikaeni zuba ispirikpo. Sesus isapyzeky nihyrikosokda ahaspiriktsokdabyihu ja. Atakta ahamysapybyi humo batu iaku. \v 12 Iokzeka ba hauk zikaha. Ahatuky humo ja ahasopyksapyhu. Tsipihauk naha zeka Kiristu okzeka batu isapy tsimaha. Ahamysapybyitsa tu tsimykaranaha. \v 13 Iwaze uta katuky humo kamypokzitsiarẽta. Katuky pe: \p — Deusbyita hyrikoso suknihita disahawy pihauk zeka batu wasani my. Uta niwatihi ba ziborozo hỹ. Ana sidisahawy ty hauk byizeka iwaze katuky tsakurẽta. Ana sidisahawy pihauk zeka katuky pimyiwyky ana kino batu imysapy. Iwatsatu ahatukytsa humo ahamypokzitsiuhu, batu simysapybyiwy sibo ahasopyksapybyrihu ja! — my. \c 9 \s1 Hawa Deus ykzoho mozurukuta. \p \v 1 Kiristu humo tisapyrẽna bo zuba ma iky, iwa mozihikik iwa mozuruku wasani my. Hawa mozihikik zeka katukytsa mysimyiwyky zeka iwa utakta batu kasopyk, katukytsa humo. Utakta Deus humo kakzohota wasania tymotsasoko. Tapara Sesus kapehatsa iny. Ikiahatsa Sesus Kiristu humo ahaspirikporẽtsa, Deus soho ty ahabo iktsaso anahumo hi ahaspirikporẽtsa tsimoziknaha. Deus harere wasaniha tsiwabynahaze kaharere bo hyỹ tsikykaranaha. Iwatahi Deus ykzoho babata ahahyrinymyrẽtsa. \v 2 Ustsa kytsa: \p — O Pauro Deus zipehata ja. Deus sohokotsa ja. Deus watawyhy ja — maha. Ikiahatsa hi: \p — O Pauro Deus wasaniha humo iakzohota. Atahi Deus zipehata my ana humo kino myhyrinymyrẽtsa. Katsa iharere humo Sesus humo myspirikporẽtsa — tsimaha. \p \v 3 Wastuhu kytsa kasoho humo siharerewabymybarẽtsa. Uta kaharere humo harapubetehe mykara. Kasoho humo hi: \p — Uta Deus wasaniha humo kakzohota atahi zikpeha — my. \v 4 Iwa ispe my: \p Deus wasania ty motsasokoze kytsa mydisahawy ty mypuwy ty iwa kabo nyny my zeka wasani mykaranaha. Katarabaja huak humo. Wasani hỹ. \v 5 Ustsa Deus ykzohotsa tahaokeza tuk mynakurunaha asiza hi Sesus humo sispirikporẽza. Deus okzeka tisapyrẽna. Mypehakatsa itukytsa tahaokeza tuk mynakurunaha, Peduru niwatihi taoke tuk ziknaukuru. Utakta batu, Deus hyriziktsokzawy humo mykaratahi batu piksukza tsihik. \v 6 Ahaokzeka uta, Baranabe ahatsa katsa tu mydisahawy huak tarabaja tsimynakaranaha. Ustsa Deus wasaniha humo sakzohotsa ana humo hi zuba mykaranaha, usa humo batu sihyriziktsokzawy. Uta zuba kadisahawy huak bete myparik iwowoko. \p \v 7 Ikiahatsa botu ahahyrinymyrẽtsa sodadutsa mowatsorokonaha zeka sihuak ty nyny nikaranaha. Usa tarabaja nikaranaha humo batu. Aty waratok buruk mysiparik zeka asatyhi tadisahakanaha. Usa tarabaja mykara humo batu. Aty hozipyrykzatsa peryktsa sitsotsiktsa ytsik pikukuru. Usa tarabaja mykara humo batu. Batu aty tohi usa tarabaja mykara, amy ty tarabaja mykara ana humo kino ihuak ty nyny my. \p \v 8 Katsa niwatsa hi Deus wasania ty motsasonahaze myhuak ty nyny tahaktsa. Hana wa sa mydisahawy ty nyny tsimaha. Iwa kytsa sopyk humo tsimykaranaha. Deus harere Moises bo nitsasoko naha kino atsatu my. \v 9 Tapara Moises sopyk humo ka: \p — Pikuza tirikotsa mysipyryk pyryk zeka kyze zitadisaha — tsimy iwa. Ana harere pikuzatsa bo zuba bara. Deus pikuza humo tsimypokzitsiarẽta. \v 10 Ana kino ziwatahaze mysoho niwatihi atahi sizubarẽtsa humo tsimypokzitsiukrẽta. Iwaze aty mysiparik zeka: \p — Aibani zuba idisahawytsa muanaha — mykara. Aty tirikotsa mysizyzyk zeka: \p — Iwaze zuba idisahawytsa mokymynaha — mytsaty mykara. Wasani my. \v 11 Deus wasania ty ahabo iktsasoko. Tatsuhuk bo ziparikik tawata. Aibani tadisahawytsa nisidydykykze isty tadisahakanaha. Katsa kino niwatihi siwatsa ahanamy tsipiaksenaha zeka tarabaja huak ty iwaze tsimydisahakanaha. Iwa wasani my. Katsaktsa ahapokso batu mypyby. \v 12 Ustsa Deus wasaniha ahabo motsasokonahaze ahanamy ty sibo nyny tsikaha. Katsaktsa ahanamy mybo tsikzapykykynaha zeka wasani my. Batu ba tsikaha. \p Deus wasania ty motsasokoze kytsa Sesus humo sispirikpobyitsa tozeka ja: \p — O Deus wasaniha batu mywabyhy. Pauro Deus wasaniha motsasoko okyrysaro humo. Okyrysaro waka zuba mozihikik hỹ — mybarapetu mykaranaha. Iwa nitsasokonaha zeka kasikpybyrẽta batu pahatsumuẽhĩ. Sesus humo ahaspirikporẽtsa iwatahi meky humo tu tarabaja ikykara, kadisahawy huak humo iwaze pidisaha. \p \v 13 Tsikspiriktsokdanaha asaktsa Deus wahoro zubata eze tarabaja ziknakaranaha sidisahawy ty kytsa sibo nyny nikaranaha. Asaktsa Deus wahoro zubata bo inapupunahatsa siraratsa nisibykyryknaha. Iwaze Deus wahoro zubata eze ziknapamykysonahatsa ziknasibakanahaze sizohotsa niyziknaha. Deus wahoro zubata eze ziknapamykysokonahatsa asaktsa disahawy ziaksenaha, ana sidisahawy tsapukte buruk zuktsa ziknakaranaha tsapukte buruk kyka Deus bo zikziwezokonaha usa tsapukte buruk kyka zikziborokonaha. \v 14 Iwata kapehatsa Sesus kape niy: \p — Asaktsa wasania ty motsasokonaha anahuak humo sibo nyny tsimaha — niy. \p \v 15 Tapara utakta Deus wasaniha humo okyrysaro ty ba kabo nyny tsikaha, anahi mozihikik. Batu ahabo piwatahaka okyrysaro ty kabo nyny mykara tarabaja huak ty. Batu ba, kaokzeka mohyrikosokda zeka ana humo kino yhỹ my. Utakta okyrysaro ikiahatsa bo batu myzapyky na wata tu mohyrikosokda iwatahi batu aty tohi kasoho: \p — Pauro okyrysaro zuba iakparawy — mytsaty ahabyi tatu mykara. Iwa batu tyso. Kahyriziktsokzawy Deus wasaniha motsasoikik ana humo hi kytsa okyrysaro kabo ba nyny zikaha iwa mozihikik. \v 16 — Deus hi zikwatawy ana humo hi zikpeha iwaze wasania ty tyso byizeka batu kaku. Ba “Uta zuba Deus wasania ty motsasoko ziky” batu kasopyk. Wasaniha ty tyso byizeka Deus isapyrẽnikia ty kabo nyny habyi zeka kasukatsihikrẽta mozik. \v 17 Uta hi tarabaja mozihikik zeka kytsa okyrysaro ty kabo nyny maha zeka wasani my, Deus hiba zikpeha iwatahi sitsumuẽhĩtsa ikyzik. Deus kape niy: \p “Wasaniha ty kytsa sizubarẽtsa bo tytsasokota!” niy. Iharere humo zuba hyỹ mykara. \v 18 Iwaze sa amy tarabaja maha humo myzihuak. Okyrysaro humo tarabaja humo myze batu kakparawy. Pikwabykynahatsa batu sibo tyso. “Okyrysaro ty kabo nyny taha!” my. Iwa batu kasopyk. Deus harere ahabo motsasoko zeka kakurẽta mozik. Kakurẽta zeka ana hi kahuak waha my — iwa hỹ. \p \v 19 Utakta amy ty isapyha bo zuba ma mynakara. Mybarawy ezektsa ba kape zikaha: \p — O Deus harere tynatsasokokta! — ba zikaha. Uta kapetu kasopyk: \p — O Deus wasaniha motsasoikik naha humo hi mozihikik. Deus harere humo zuba hyỹ mynakara — my. Iwatahi Deus wasaniha motsasoikik tarabajaziu mykara, iwaze kahumo kytsa sizubarẽtsa Sesus Kiristu soho humo ziwabynaha ihumo sispirikporẽtsa niyziknaha. \p \v 20 Sudeutsa tuk ziknapykyryk zeka sisopyk bo yhỹ ziknakara. Moises harere bo yhỹ ziknakara iwaze Sudeutsa kaharere humo Sesus soho bo hyỹ mykaranaha. Uta situkze Sudeu wata ikyzik iwaze asahi kaharere ziwabykynahatsaktsa Deus wasania ty Sesus soho humo hyỹ mykaranaha. Iwa sitsyhyryze mynakara. \fig |src="BK00157B.TIF" size="col" copy="by Horace Knowles revised by Louise Bass © The British & Foreign Bible Society, 1994." ref="1Korítios 9.20" \fig* \p \v 21 Anawahi Sudeutsabyitsa tuk ziknapykyryk zeka Moises sopyk bo batu hỹ ziknakara. Iwatatu kaharere humo Sesus Kiristu harere humo mospirikpokonaha. Kiristu harere humo zuba hyỹ mynakara. Iwatahi Deus kapehatsa bo hyỹ mynakara. \v 22 Kytsa asahi Sesus humo tsikaeni zuba sispirikporẽtsa situk ziknapykyryk zeka sisopyk bo yhỹ mykara, iwatatu mysitsumuẽhĩ. Sesus Kiristu humo sispirikporẽtsa moziknaha ana humo hi mysitsumuẽhĩ tsihikik. Kaharere humo sipunihikrẽtsa moziknaha. Kaotutsa pauktsitsa tuk ziknapykyryk zeka sisopyk bo yhỹ ziknakara iwaze mysitsumuẽhĩkĩ simysapyrẽtsa moziknaha iwatahi iwa mozuruku. \p \v 23 Iwa mozuruku zeka Kiristu harere piwabyziunaha. Deus wasaniha motsasokoze Deus myziwabykynahatsa bo ka mysisapywy. Kahumo niwatihi mysisapywyky. \p \v 24 Kytsa mopaparakanahaze estuba pomota ata humo hi siharaze tapara kytsa itsorik okyrysaro ty iharek humo pu niaha, Ikiahatsa asa watsa tsimoziknaha. Sesus Kiristu harere bo hyỹ tsimykaranaha iwaze Sesus ahape my: \p — Wasani tsikykaranaha — my. Iwa ahape myze ahakurẽtsa tsimaha. Ahakurẽtsa tsimoziknaha siharaze zumuta wata ikiahatsa ahakurẽtsa tsimoziknaha. \v 25 Kytsa mopaparakaknahaktsa iwaze sipaikrẽtsa moziknaha. Myzibyituhukunaha tu simysapybyikitsa myserekeknaha. Iwa sipaikrẽtsa moziknaha. Iwa sisopyk maha itsorik okyrysaro zuba nazihikiknaha. Iwa zeka okyrysaro hi itsorik moryryba. Sesus Kiristu harere bo hyỹ tsimykaranaha zeka mywahi ituk tsinapykyryknaha. \v 26 Atakta siharaze tapara zumuta atahi buruhuwa niparakta. Ba tasukpe bo iktsa ahabyita nipaparaka ity paranikita buruhuwa iparak. Atawatahi Sesus Kiristu harere bo pykyhytu hyỹ mykara iwa wasani mozuruku. \p Asaktsa myharape huzizunahaze estuba wytyk bo mynarahaze iwatahi usta irahabyita ipaikanikita niyzik. Atawatahi kapunihikrẽta my Deus harere bo hyỹ mykara. \v 27 Kytsa myzuba pe mykara: \p — Sesus Kiristu harere bo hyỹ tahaktsa kytsa! — mynakara. Iwaze kasopyksapybyita my zeka kasikpybyrẽta myzik. Iwaze isapybara bo mytsaty mykaraze kapetu kasopyk awatu ty my iwa kasopyksapybyi pimoewy. Iwa my zeka Sesus batu kape my: \p — O ikia batu amysapy, kaokzeka batu amysapy tsimy — iwa zeka niwazuba! Sesus sopyk zuba mynakara hỹ. Ikiahatsa niwatihiktsa! \c 10 \s1 Deusbyita hyrikosotsa sisuknihitsa tyka areketahaktsa. \p \v 1 Abaka katukytsa taparaktsa mydiritsa soho bo mytsatytahaktsa! Asaktsa isapy bara ty zuba ziknakaranaha. Asaktsa jerukbara eze bijo satata humo siske ziwatawy. Satata hapik niukurunaha. Deus bijo satata sibo zipeha iwaha hi siske ziwatawyky. Iwaze Deus pihik tsikpukte buruk ziske niy. Iwatsahi koikny zitsikzanaha. Buburu zuba pihik tsikyriritsa inarokota. \v 2 Kytsa taparaktsa mydiritsa bijo satata bo iktsa niahaze Moises harere bo hyỹ nikaranaha. Buburu zuba koikny zitsikzanahaze Moises harere bo hyỹ nikaranaha. Iwatsa katsa Sesus humo nimyharasusunahaze katsa tihi: \p — O Sesus harere bo zuba hyỹ tsimykaranaha — tsimaha. \v 3 Taparaktsa mydiritsa jerukbara buruk atsikara waha ty tahadisahakanaha. Deus atsikara waha nisisakihikyky bijoikpe iknyky kytsa bo inatsoko ana ty hi kytsa tahadisahakanaha mana inarokoha niy. \v 4 Jerukbara eze pihik zikukunaha. Kiristu hi pihik ty sibo nyny niy. Moises harahare humo bay bay niyze pihik atsoko natakaha. Kiristu zikwy humo harahare ikny pihik inasoko izikwy hi situk niukuru. Iwatahi Kiristu soho ty mopamykysokoze — ata harahare wata hi mytuk mozuruku — Kiristu situk mynapykyryk anawahi nitsasokonaha. \v 5 Asaktsa Deus bo ba ziksakibazikiknaha. — O Deus ikia zuba wasanikita — my. Iwa batu zikaha. Asaktsa Deus pe: \p — O katsaktsa Moises harere bo tsimyzihikiknaha — nikaranaha. Kyze iharere bo batu hỹ niaha. Iwaze Deus sihumo batu iaku iwaze sizubarẽtsa niakbakanaha. Sipoiktsa zuba jerukbara eze nitarenaha. Katsa kino niwatihi tsimaha zeka: \p — O Sesus harere bo zuba hyỹ — tsimaha, iharere bo zuba hyỹ tahaktsa. \p \v 6 Hawa nikaranaha ana hi Deus namysukpeheke. Ana humo hi tsinymyrynahaktsa! Simysapybyitsa tu nikaranaha anahi nizihikiknaha. Katsa siwabyitsa tsimyzurukunaha. \v 7 Kyze Deus harere babata bo batu hỹ nikaranaha. Hawa ha nizuknikinaha ana hi Deusbyita hyrikoso siakparawy. Siokeryk dyhy dyhy nikaranaha. Siokeryk tumy zikukunaha iwaze ispe nikaranaha: \p — Katsa ahahumo myspirikporẽtsa tsimaha — mytsaty ahabyitsa nikaranaha. Deus harere papeu humo ziwatahaka: \p — Deusbyita hyrikoso okeryk dyhy dyhy nikaranaha. Tamyikahakanaha. Deusbyita hyrikoso okeryk nikarikinaha — niy. Katsa Deusbyita hyrikoso humo mysopyksapybyritsa ty tsikykaranaha. \v 8 Asaktsa ustsa okeza ziknasiakzaikiknaha. Tahawaky wytykyryk bariktsa humo sisopyksapybyiza ziknakaranaha. Iwatsahi asta okoroze tu sizubarẽtsa, 23.000 miutsa ahatsa niakbakanaha tahasopyksapybyi humo. Katsaktsa ba asawa zikaha! \v 9 Asaktsa sisakimyijarẽtsa ziknakaranaha. Asahi: \p — Moises harere bo yhỹ habyi zeka Deus ba zikmysininiwy iwaze hi myhumo tsimypokzitsiarẽta — mybarapetu nikaranaha. Iwaze imysapybara ty nikaranaha. Iwatahi Deus pyryhyktsa sibo nisiakzo, iwatsahi sizubarẽtsa nisibakanaha. Katsaktsa mysopyksapyrẽtsa tsimykaranaha! Sesus harere humo zuba hyỹ tsimykaranaha. \v 10 Sisakimyijanikitsa Deus zimyijaikiknaha. Iwatahi Deus sihumo taokaniki. Bijoikpe iknykta tatsumuẽhĩtsa sibo ziakzohik. Deus harere humo niakbakanaha. Katsa asa watsa byitsa mosopysapybyri humo ba tsimaha! \p \v 11 Ana wahi mysukpehewy niy. Ana kino taparaktsa mydiritsa bo Deus harere nisihyrinymyry. Ana kino Deus harere papeu humo ziwatahaka hawa nisisininiwyky simysapybyitsa humo nisisininiwyky. Katsa anapapeu humo tsinymyrynahaze Deus pehawy tsiwabynahaktsa! Tapara mydiritsa zikzurukunahawa byitaha. Aibani zuba mybarawy mopykba. Iwatsahi siwaba ahasopyk! \p \v 12 Amata my zeka: \p — O utakta kapunihikrẽta — my zeka. Pykyhytutykta! Atakta tapetu isopyk: \p — O Deus tsipiktsumuẽhĩkta iwaze batu kasapybyita tu mykara — my. Iwa my. \v 13 Satanas hyrikoso sapybara pehatsa ahamysapybyity tynakaranahaktsa ahahi mozihikik. Myzubaha bo mykara. Pahamyiwy tsihikik naha hi mozihikik. Deus ahahumo ba zikspiriktsokda. Mymytsumuẽhĩkĩ botu nimywatawy iwaze taharere ty mybo yhỹ my. Deus hi ahabo iktsa mynakara. Mypunihikbyize Deus tihi: \p — Kahyrytsa humo ka awatu tykta! — my. Iwaze mypunihikbyitsa humo asiba mysapybyitsatu tsimykaranaha. Deus humo hi mypunihikrẽtsa iwaze mysapybyri humo batu hỹ tsimykaranaha. Deus zikwy humo hỹ, katsa ibo tsimaha zeka atahi mymytsumuẽhĩ hỹ. \p \v 14 — O katukytsa deusbyita hyrikoso ty ka arekektahaktsa! — my. \v 15 Ikiahatsa kaokzeka ahahyrinymyrẽtsa tsimaha. Kaharere bo mytsatyziu tsimykaranaha. Pauro harere wasani ja iwa ahape tu ahasopyk. \v 16 Sesus Kiristu mysapyzeky nihyrikosokda ana bo hi mytsaty tsimynakaranaha. Katsa tsimyzumubanahaze atsikara ty hauk tsimaha duabohotsa tsik takuze. Duabohotsa tsik tsipikunahaze Sesus spu bo mytsaty tsimykaranaha. Hawa mysapyzeky nihyrikosokda iwatsahi meky watu tsimoziknaha. Iwaze tsipikunahaze Deus pe: \p — O myzo ikia zuba amysapyrẽnikita — tsimaha. Iwa tsimaha atsikara tsipioknahaze Sesus nury bo mytsaty tsimykaranaha. Tazikwy ty mybo nyny my iwaze mypunihikrẽtsa tsimoziknaha, iwaze hawa nihyrikosokda naha mybo piwatawyky \v 17 Anawaze hi myzubarẽtsa atsikara estuba zuba tsipioknaha. Anawahi katsa Sesus humo myspirikporẽtsa parakbaha atsatu tsimoziknaha. Hawa atsikara estuba zubahaze iwa katsaktsa inury wata tsimoziknaha. \p \v 18 Sudeutsa soho humo mytsatytahaktsa. Tsapukte buruk harahare bete tahadisahawy Deus bo ziwezokonaha. Usa tsapukte buruk ky Sudeutsa tadisahakanaha. Tadisahabanahaze tu tahapetu sisopyk: \p — O katsaktsa Deus tyryktsa tsimaha, mymysapywyky hỹ — nikaranaha. \v 19 Ahahyrinymyrẽtsa deusbyita hyrikosotsa sipokzibyitsa. Asaktsa deusbyita hyrikosotsa asatu mytsaty mykaranaha disahawy sibo nyny niaha, iwaze sidisahawy humo mytsaty ahabyitsa tu mykaranaha. \v 20 Sidisahawy deusbyita hyrikosotsa nyny nikaranahaze batu Deus bo nyny maha. Hyrikoso sapybara disahawy ty zuba ibo nyny mykaranaha. Satanas hyrikoso sapybara pehakatsa disahawy ty hi nyny mykaranaha. Iwaze siharere bo ba hyỹ tahaktsa! Ahasopykziuhuktsa! \p \v 21 Duabohotsa tsik tsipikunahaze hawa Sesus mysapyzeky nihyrikosokda naha bo mytsaty tsimykaranaha. Katsa ihumo Deus tyryktsa tsimoziknaha ana humo hi mytsaty tsimykaranaha. Iwatsahi usa tsik ba zikunaha anahi deusbyita hyrikosotsa bo nyny niaha, ana ty hi Satanas bo nyny mykaranaha. Iwatsahi ba petok kuha ba zikunaha. Atsikara tsipioknahaze: \p — Sesus mysapyzeky nihyrikosokda — naha bo mytsaty tsimykaranaha iwatsahi ana disahawy deusbyita hyrikosotsa nyny niaha ba zibiaknaha. Petok tsahatsa disahawyty ba zikaha, usaka disahawy Satanas disahawy iwatsahi anaty ka ba zik kahadisahanaha. \p \v 22 Iwa tsimaha zeka katsa mypehakatsa myhumo taokaniki ana pokso hi mykparawybyitsa. Wasani zuba tsimaha. Mypehakatsa ipunihikanikita ana humo ka ja ahaspiriktsokda byihuja. Iwatsahi pykyhytutaha! Iwa tsimaha zeka mypehakatsa ahahumo ba ziktaokani! Ikiahatsa humo tsizokdirẽta mozik zeka batu myku tsimoziknaha. Iokzeka ikiahatsa hyrikoso sapybara pehakatsa ahakparawy iwatahi ahahumo tsizokdirẽta mozik. \s1 Ustsa tysipokzitsinahaktsa. \p \v 23 Katsa Deus tyryktsa tsimaha iwatsahi hawa tsimyzihikiknaha wasani my. Anaharere bo yhỹ mykara. Utakta: \p — Amy ty mytsaty my zeka yhỹ mykara. Ba aty tohi zikykzo, nanabyi ba zik tsumuẽhĩ iwatahi iwaha ba zikzihikik iwatahi nanabyi humo ba ziky — my. \v 24 Tyharape pokzitsikinahaktsa! Ba ahabo zuba mytsaty zikaha. Ustsa kytsa humo ahamypokzitsihu! \p \v 25 Nanabyi tyziborokonaha. Anazoho tsipisiknaha zeka ba ziktsasonaha: \p — Naka deusbyita hyrikosotsa bo ky nyny niy — tsimaha. Iwa ba zikaha. Iwatsahi tsimaha zeka ba ahasikpyby ziyknaha. \v 26 Paikpa mytsaty mytsaty byitaha! Deus zuba mybarawytsa atahi abazubata. Mybarawy nizukni iwatahi nanabyi tisapyrẽna nizukniki. Mybarawy ezektsa humo abazubata nanabyi humo kino niwatihi abazubata my Deus. Iwa Deus papeu humo botu ziwataha. \p \v 27 Aty maku Sesus humo ispirikpo byita zeka ahape my zeka: \p — Kawahoro bo paku tyny. Katuk tsikadisaha — my zeka. Iwahoro bo tsimytsuk tsihik zeka pakuty. Amy ty tadisahawy ty abo nyny my tsikadisaha. Iwa tsimaha zeka ba ahasikpyby ziyknaha. Soso byitaha: \p — O naka ja. Deusbyita hyrikosotsa disahawy ba zikaha — tsimy. \v 28 Ta maku Sesus humo tsikaeni zuba ispirikpo zeka ata wahoro eze tu zeka ape: \p — O naka deusbyita hyrikosotsa zoho — my. Iwa my zeka anaty ka ba zikadisaha. Tsipiboro zeka atahi iakubyita mozik. Tisikpybyrẽta mozik. Ity hauk byizeka tsakurẽta mozik ahahumo kino niwatihi. Ba aty tohi iakubyita sukni ahabyitsa tsimoziknaha. \v 29 Atahi Sesus humo tsikaeni zuba ispirikpo ahapokzitsikitsa. Ikiahatsa tsipahadisahakanaha zeka ahaokze ka wasani tsimykaranaha harape pokso hi batu ziboronaha iwaze tsakurẽta mozik. Batu asikpyby my. Wasani my iwa ihumo ahapokzitsiukrẽtsa tsimaha. \p \v 30 Atyzeka ja piboro zeka tapara Deus pe my: \p — O Deus kazo adisahawy humo kakurẽta ikia hi kabo nyny tsiky — my. Iwa my zeka batu aty tohi kape: \p — Azoho tsipiboroze batu wasani my. Kaokzeka ba wasani my — my. \p \v 31 O kytsa amy ty tsimykaranaha ty wasani tsimykaranaha. Tsipadisahanaha zeka tsipikunaha zeka nanabyi ty tsimykaranaha zeka Deus bo tsimykaranaha! Iwaze ustsa kytsa ahabo iktsa mahaze asahi: \p — Deus zuba wasanita — maha. Ityryktsa bo iktsa mahaze iwa Deus soho maha. \v 32 Sizubarẽtsa okzeka ahamysapyrẽtsa tsimaha. Sudeutsa, Sudeutsabyitsa, Sesus humo sispirikporẽtsa iwa kytsa sizubarẽtsa okzeka wasani tsimyzurukunaha. Iwa tsimyzurukunaha zeka Sesus Kiristu bo yhỹ maha. \v 33 Kawa tynakara. Uta ka wa kytsa tysitsumuẽhĩ. Ustsa bo zuba ana humo hi mytsaty mykara. Kabo tisapyrẽna bo ana humo hi batu mytsaty my. Iwa mozurukuze ustsa mysitsumuẽhĩ. Sesus humo sispirikporẽtsa moziknaha ana humo hi mysitsumuẽhĩ hỹ. \c 11 \p \v 1 — Uta Kiristu wata kasopyk mykara. Iwatsahi kawa tynakananahaktsa kytsa! — my. \s1 Tsimyzumubanahaze hawa wytykyryk nakaranaha. \p \v 2 Ikiahatsa humo kakurẽta. Kabo mytsaty tsimykaranaha humo tsimy. Zibyituhukunahatu hawa ha ty ahahyrinymyryky naha ty hi tsimykaranaha. Wasani tsimykaranaha. \v 3 Abaka kaharere wytykyryk soho humo tsiwabytoktonaha. Kiristu Deus zipehata myzubarẽtsa mysipehaka. Atahi kytsa pehakatsa mozik. Iwazahi wytykyryk tahapytsa harere bo yhỹ mykaranaha. Deus hi Kiristu pehatsa. \v 4 Iwatatu maku panu ty tatyharasuk iwa my zeka tasikpybyspyk mykara. Kytsa izumubanahaze maku itsorikbyita tu Deus bo mopamykysokoze Deus harere itsorikbyita tu motsasoko zeka wasani. Tatyharek bo my zeka Kiristu humo batu isopyksapy my. \p \v 5 Wytykyryk siza meky watu sisopyk tahaharek humo panu ty pu sisopyk. Deus bo tsimypamykysokonahaze ahaharek humo pupuhyryktahaktsa. Deus harere ty tsimytsasokonahaze ahaharek humo puzubataha. Ahaty harek bo ahabyi zeka ahasopyk humo batu wasani zikaha. Asiza siharabihiza waza iwazahi sisikpybyrẽza. Atatsa taty harek bo ahabyi zeka tisikpybyrẽtatsa mozik. \v 6 Iwazahi asiza tahaty harek bo ka ha byizeka asiza pe my: \p — Aharadi ty ka purubaiktaha — tsimaha. Iwa atatsa ahasopyk humo my zeka tisikpybyrẽtatsa mozik. Atatsa batu taharadi pokzi batu hỹ ziky taty harek bo hyk my zeka batu asikpyby. Iwa my. \v 7 Makuta Deus wata iwatahi tatsorik ty batu puhyryk ziky. Deus nisisukni iwaze iharere bo hyỹ mynakaranaha, tawahi ituk mynapykyryknaha. Wytykyryk nisisukni tahabariktsa harere bo yhỹ mynakaranaha. \p \v 8 Tapara Deus maku nizuknize batu wytyk ikny tybok. Wytyk Deus nizuknize maku pek tyhi wytyk nizukni. \v 9 Deus maku nizuknize ba wytyk humo. Deus wytyk nizuknize maku bo nizukni. \v 10 Iwaze Sesus humo sispirikporẽtsa izumubanahaze wytykyryk panuty taharek humo pu tahaktsa! Bijoikpe iknyktsa Deus tsumuẽhĩtsa sibo iktsa mykaranaha. Sihareksuk tuze tahabariktsa harere bo yhỹ mykaranaha bijoikpe iknyktsa bo mysiwatawy iwa tsizubarẽna wasani piwatawy. \v 11 Katsa Sesus humo myspirikporẽtsa tuze batu taha zuba tsimyzurukunaha. Kytsa wytykyryk kino niwatihi tyharape pokzitsikinaha. \p \v 12 Deus koikny baktatu tapara maku nizukni. Iwaze maku pek zibokze wytyk nizukni. Abaka jabyitsa wytykyryk tsaresuk ikny napupurukuknaha. Nanabyi Deus humo zuba mynapykyryknaha. Kytsa wytykyryk ahatsa Deus iknyktsa. \p \v 13 Sesus humo sispirikporẽtsa zumubanahaze wytykyryk Deus bo mopamykysonaha. Deus bo mopamykysonahaze itsorikbyiza ahaokze ka batu wasani tsimaha. Iwa mytsaty tsimaha. \v 14 Katsa mypetu mysopyk: \p — O kytsa siharadizezerẽtsa zeka batu sapy — tsimaha. Iwa mytsaty tsimaha. \v 15 Wytykyryk meky watu maha. Siharadizezerẽza zeka katsa hi: \p — O asiza simoksapyrẽza. Siharadi sapyrẽza — tsimaha. Sipapiritsa tazahara buruk siharadi iwa. \v 16 Iwa my. Wytyk Deus bo mopamykysokoze ahaharekbowy ty puhyryktyktsa! Iwa my sizubarẽtsa kaharere bo yhỹ mykaranaha. Sispirikporẽtsa kaharere bo yhỹ mykaranaha. Kytsa ipehatsitsa myharapepehaĩkiknaha zeka kaharere sibo tsimytsasonaha. \s1 Tsinauzuzukbanahaze hawa Sesus Kiristu bo mytsaty tsimykaranaha. \p \v 17 Kyze tsinauzuzukbanahaze wasani ahasopyk byitsa tsimykaranaha. Tsinauzuzukbakanahaze tahatukytsa ba ziksitsumuẽhĩnaha tsimysiaknikinaha. Sesus humo batu tsimysispirikpotohi tsimysiaknikinaha zuba. Iwaze ahahumo batu kaokanisorok kasakparẽta mynakara. \v 18 Wastuhu kytsa kape nikaranaha: \p — Korĩtio ezektsa mynauzuzukbanahaze myharapepehaĩkiknaha. Sasabyitsa mykaranaha — niaha. Tozeka ja anaharere humo wasani my. \v 19 Sasabyitsa humo pykyhytu tahaktsa. Batu wasaniha. Ikiahatsa hi: \p — Aty tsimysapyrẽta zeka mymyhyrinymyrynaha — mytsaty ahabyitsatu tsimykaranaha. Iwa mytsaty tsimykaranaha zeka Deus okzeka batu imysapy my. \v 20 Tsinauzuzukbanahaze mypehatsa Sesus nihyrikosokda nahabo mytsaty tsimykaranaha. Ahadisahawy tsizubarẽna zeka Sesus harere bo batu hyỹ zikaha iwaze tsipahadisahakanahaze Sesus Kiristu ba ahapehakatsa ziky. \v 21 Ikiahatsa kino ahadisahawy tyty tsikahadisahanaha. Iwatsahi tapara mozumunahatsa siharaze tu nityryk nymyhyrybyiba naha mytahadisahabanaha siapikwaktsitsa ba amy tohi ty hauk zikaha. Ustsa kytsaktsa sitsauziurẽtsa iwatsahi siapiktsa zumukunahatsaktsa siaraparẽtsa nikaranaha. Ikiahatsa zikaha piperynahabyitsa ahadisahawy ty zuba tsikahazisanaha. \v 22 Ikiahatsa humo kaokanirẽta. Aharaparẽtsa zeka ahawahoro eze tu tsikadisahanaha. Deus tyryktsa tuk tsinazuzukbanahaze wasani tynakaranahaktsa! Asaktsa sinamybyitsa ahatuk zeka ba ziksimyiwy. Ahadisahawy humo haukbaik tsimaha zeka sinamybyitsa ahahumo sisikpybyrẽtsa moziknaha. Iwa maha pokso hi ahasopykziuhu ja. \s1 Sesus mysapyzeky nihyrikosokda naha bo mytsaty tsimykaranaha. \p \v 23 Sesus mypehatsa zikyrinymyryky naha ty pahahyrinymyryky. Ihyrikosokdawy soho bo mytsaty tahahaktsa! Tapara Sudas unata isopyksapybyita Sesus sukyrytsitsa ibo zioktyhyrykze Sesus atsikara waha ty okok niy. Deus pe nikara: \p \v 24 — Ikia humo ka kakurẽta — niy. Atsikara ty zuktsa niyze. Zinymyrykynahatsa bo nyny niy: \p — O na ty hauk tahaktsa! Anaty hauk tsimykaranahaze kanury soho bo mytsaty tynakaranaha. “Sesus mysapyzeky nihyrikosokda” tsimykaranaha — niy. \p \v 25 Kyze tahadisahabanahaze taoporosuk ty okokzo niy. Iwaze hi: \p — O naka kaspubaba. Mohyrikosokdaze Deus wasania ty mybarawy ezektsa bo motsaso. Tsõ tsimahaze kaspu soho bo mytsaty tynakaranahaktsa. Duabohotsa tsik tsipikunahaze kahyrikosokzawy bo mytsatytahaktsa — my! Iwa kapehatsa zikyrinymyryky niy. \v 26 Iwatsahi katsa atsikara waha tyhauk tsimahaze Sesus mysapyzeky nihyrikosokda ana humo hi natawatawyky. Atsawatu duabohotsa tsik tsipikunahaze kino niwatihi Sesus hyrikosokdawy natawatawyky. Atahi taperyky. Iwa ibo mytsaty tsimynakaranaha, aiba zuba Sesus mybarawy bo myziksizo. \p \v 27 Aty atsikara waha ty hauk my zeka batu wasani my atahi pimyiki. Sesus hyrikosokdawy soho humo myzisapybyiki. Atahi duabohotsa tsik piku zeka batu wasani ziky atahi pimyiki. Sesus hyrikosokdawy humo Deus batu ziokzo. \v 28 Iwatsahi tapara atsikara waha ty hauk ahabyizetu mytsaty tsimaha duabohotsa tsik kino niwatihi tsõ ahabyizetu tapara mytsaty tsimaha. — Deus okzeka ja wasani mykara, iharere bo ja hyỹ mykara — tsimy. Iwa mytsatytahaktsa! Iwaze hauk tsimaha, iwaze tsõ tsimaha. \p \v 29 Sesus Kiristu mysapyzeky iharapatawyhyta humo nihyrikosokda ana humo hi tsikspiriktsokdanaha zeka batu hauk tsimaha. Batu tsõ tsimaha. Pykyhytutaha! Tsipihauknaha zeka ahaspirikpobyitsa zeka Deus okzeka batu ahamysapy. Iwatahi pahasininiwy. \v 30 Wastuhu mektsaktsa ahatuktsa botu zihauknaha asahi wasanibyitsa nikaranaha, iwatsahi simyitsapyrẽtsa niyzikiknaha. Siakubyitsa niyzikiknaha. Wastuhu niakbakanaha. \v 31 Tapara atsikara ty hauk byizeka Deus pe tsimykara: \p — O kazo aokzeka ja kamysapybyita ikykara — tsimykara. Ahamysapybyitsa tsimykaranaha zeka ibo tsimytsasonaha iwaze ahamysapybyi Sesus humo pahaokzohik. Mospiriktsokda. Iwatsahi batu sinini tsimaha. \v 32 Deus hi mymyspirikpowyky. Iwatsahi tsimysapybyikinaha zeka mymyitsapyrywy. Iwatsahi Sesus humo sispirikpobyitsa tuk ba sinini ykarawy bo ba zikmypeha. Botu iharere humo hyỹ tsikaha. \p \v 33 Iwaze katukytsa tsinakypyknahaze, Sesus Kiristu hyrikosokdawy humo mytsaty tsimykaranaha tyharape perykynahaktsa. Sizubarẽtsa mynauzuzuknahaze iwaze tsikadisahanaha my. \v 34 Aty irapa zeka awahoro eze tu tsikadisaha iwaze hi Deus wahoro bo my. Iwaze Deus humo mynauzuzukbanahaze ba ziktsaso: \p — O hawa tsimykaranaha humo ka wasanibyitsa tsimykaranaha — my. Iwa ba ziktsaso. \p Kyze botu kabo tsiwatahakanaha anatyhi ahabo pomoze kapehawy ahape my. Iwa my. \c 12 \s1 Deus hyrikoso tisapyrẽna ty mybo nyny my. \p \v 1 Kyze — O katukytsa ahapapeu humo kabo tsiwatahakanaha: \p “Hawa Deus hyrikoso mytuk mynapykyryk. Hawa Deus hyrikoso isapyha ty mybo nyny my” — tsikaha. Abaka ana humo hi pahahyrinymyry. \p \v 2 Taparaka ahaspirikpobyitsaze deusbyitsa hyrikosotsa bo yhỹ tsiknakaranaha. Deusbyitsa hyrikosotsa asaktsa ba ziktsasonaha, sihumo pahaspihikbataikiknaha iwaze pahamyiwyikiknaha. \v 3 Abaka meky watu tsimaha. Ikiahatsa kytsa bo iktsa tsimykaranaha. Asahi: \p — Hawa tsimykaranaha zeka Deus hyrikoso mytuk mynapykyryk ihumo zuba tsinakaranaha — nikaranaha. Ata my zeka: \p — Sesus kapehakatsa my — Deus hyrikoso humo Sesus soho myharereziuwy. Ustsa Sesus soho humo myzisapybyrikinahaze asahi Deus hyrikoso ba situk mynapykyryk simyspihikbatanikitsa maha. Asaktsa Deus hyrikoso situk mynapykyryk tsinymyrykynaha. Asa kino niwatihi simyspihikbatanikitsa tsinymyrykynaha. Iwatsahi ahamytsatyziuhuktsa kytsa. \p \v 4 Deus hyrikoso tisapyrẽna ty nanabyi waha. Kytsa myziaksekenaha atsatu mybo nyny my, Deus hyrikoso ata zuba. \v 5 Katsaktsa mytarabajawy humo nanabyi humo mysopyk Deus bo zuba tarabajaziu tsimykaranaha. Mypehatsa estuba zubata ata bo hi tarabaja tsimykaranaha. \p \v 6 Deus zikwy humo katsaktsa meky watu tarabaja tsimykaranaha. Deus hyrikoso tisapyrẽna ty mybo nyny my. Deus zuba mymyhyrinymyryky. Myzubarẽtsa mymyhyrinymyry. Mytytsumuẽhĩ byizeka katsaktsa batu myhyrinymyry. \v 7 Deus hyrikoso mytuk mynapykyryk. Hawa my meky meky waha tu mytuk mynapykyryk. Mywatu estuba meky meky watu nyny my. Sesus humo sispirikporẽtsa Deus zikwy piwatawy, iwaze ustsa Sesus humo sispirikporẽtsa mysitsumuẽhĩ iwa hỹ. \p \v 8 Iwaze wastuhu kytsa Deus hyrikoso zikwy humo ispirikpowy babata motsasoziuku. Usta Deus hyrikoso zikwy humo Deus harere kytsa mysihyrinymyryziuku. \p \v 9 Mektatu Deus hyrikoso zikwy humo Sesus humo mysispirikpotohinaha. Usta maku simyitsapyritsa mysizororowykynaha Deus hyrikoso zikwy humo zuba. \p \v 10 Usta amy ty kytsa zikahabara ty ana humo hi mykara Deus hyrikoso zikwy humo zuba. Mektatu Deus harere motsasoko. Usta Deus hyrikoso zikwy humo mymytsatyhyky. Aty zeka motsaso Deus hyrikoso humo tsihyrinymyrẽta. Aty zeka motsaso hyrikoso sapybara humo anatyhi mymytsatyhyky. Usta Deus hyrikoso zikwy humo nanabyi siharere motsasoko, anaharere humo batu aty tohi ihumo ihyrinymyry hukbyita. Mektatu amy ty usta harere nitsasoko, anaharere humo tsihyrinymyrẽta. Kytsa bo motsasoko kytsa harere sibo motsasoko. \p \v 11 Iwa Deus hyrikoso tisapyrẽna ty nanabyiwaha. Ihyrikoso mywatawyhytsa estuba tisapyrẽna ty mybo nyny my iwa atahi mozihikik. \s1 Sesus tuktsa mynury wata. \p \v 12 Mynury estuba zuba. Mynury humo nanabyi iwatatu estuba zuba tsimaha. Iwata katsa Kiristu humo myspirikporẽtsa tisapyrẽna ty mybo nyny my iwatatu estuba zuba wata tsimaha. \v 13 Sizubarẽtsa Sesus humo sispirikporẽtsa. Asaktsa ihumo nimyharasusukunaha. Deus hyrikoso humo hi estuba zuba Sesus humo sispirikporẽtsa. Sudeutsa ihumo sispirikporẽtsa, Sudeutsabyitsa ihumo sispirikporẽtsa, kytsa sinamybyitsa sinamyrẽtsa kino niwatihi iwa kytsa aparakbaha Sesus humo sispirikporẽtsa. Deus hyrikoso situk mynapykyryk iwaze meky watu niyzikiknaha. Sesus Kiristu wata niyzikiknaha. Sizubarẽtsa Sesus Kiristu nury wata niyzikiknaha estuba zuba tawa. \p \v 14 Kytsa ustsa kytsa mymytsumuẽhĩnaha. Hawa mynury estuba zubata tu myhumo nanabyi maha, myharek, mytsyhyrypetsa, myhyrytsa iwa iwahi kytsa Sesus humo sispirikporẽtsa tarabaja meky watu mykaranaha. Iwaze estuba zuba ispehakatsa my. \v 15 Mypyrytsa maha zeka: \p — O katsaktsa itsyhyrype humo tsabyitsa iwatsahi batu inury humo — maha. Iwa zeka mynury eze tu maha. Ba zikpyk. \v 16 Myspiuke my zeka: \p — O uta ihyrizik humo tabyita iwatahi batu inury humo — my. Iwa zeka mynury eze tu my. Ba zikpyk. \v 17 Mynury ihyrizik zuba zeka batu waby zikaha. Mynury ispi pamabyita zuba wata zeka batu nu zikaha. \v 18 Deus nimysuknize nanabyi meky watu nizukniki. Mynury estuba zuba. \v 19 Atsatu zuba zeka mynury ba zikyzik. \v 20 Mynury estuba zubata tu nanabyi myhumo tsihohokrẽna. \p \v 21 Mynury eze sapybarasukni aha. Myharek humo mytsaty tsimykaranaha. Mypyrytsa humo natatabaka. Mytsyhyrypetsa humo tarabaja tsimynakaranaha. Myhyriziktsa humo iktsa tsimynakaranaha. Iwa nanabyi maha. Paikpa tyharape tsumuẽhĩnaha. Anawahi katsa Sesus humo myspirikporẽtsaktsa tyharape pokzitsikinahaktsa! \v 22 Myokzeka wastuhu nanabyi mynury eze batu pykyhy myhyrizikwybyita zeka mytsaty ahabyitsa tsimykaranaha. Ana nanabyi mohokda zeka tsimyitsapyrenaha. \v 23 Wastuhu nanabyi humo mysikpybyrẽtsa. Iwatsahi mysuk natawaskik. Katsa nanabyi tapokzitsiki. Kytsa nanabyi bo iktsa mykaranaha zeka mysikpybyrẽtsa. \v 24 Mynury nanabyi tisapyrẽna tsikaeni zuba natapokzitsiki. Wastuhu zuba anahumo ka mysikpybyrẽtsa natapokzitsiki hỹ. Hawa mynury tasapywyky anawahi Sesus tuktsa myhyrizikwanibyitsa tysipokzitsikinahaktsa kytsa! \p \v 25 Deus hi nanabyi mynury humo nizukniki. Mynuryta estuba zuba. Iwa katsa tsimyzurukunaha! Nanabyi metutu ba zikuru, katsa asta ske buruk tu tsimykurunaha tsa watsa iwa tsimyzurukunaha. Ustsa bo mytsaty taha. \v 26 Mynurywatu mymyitsapyri zeka batu myku tsimaha. Mynury humo myitsapyri byizeka mykurẽtsa. Katsa Kiristu nury watsa tsimaha. Mytukytsa usta Sesus tuktsa simyitsapyri zeka katsa sihumo batu myku. Mytukytsa sakurẽtsa katsa niwatihi situk mykurẽtsa. \p \v 27 Mynury nanabyi my iwatsa katsaktsa Kiristu nury nanabyi watsa tsimaha. Mywatu nanabyi meky watu katsaktsa inury estuba zuba tsimaha. \p \v 28 Deus hi Sesus humo sispirikpotsaktsa mysipehaka situkytsa mysitsumuẽhĩ. Ahatuktsa Deus nisiakzohokonahatsa nispeha. Iwaze ustsa Deus harere sohokotsa. Iwaze asaktsa Sesus humo sispirikporẽtsa mysihyrinymyry. Wastuhu Deus zikwy piwatawykynaha, amy ty kytsa zikahabara ty anatyhi mykaranaha iwa Deus zikwy piwatawykynaha. Ustsaktsa mozororokotsitsa. Ustsaktsa tisapyrẽna ty mysitsumuẽhĩnahatsa. Iwaze asaktsa tahatukytsa Deus bo mysioktyhyryknaha. Iwaze ustsa meky watu siharerekitsa bo motsasokonaha. Deus tisapyrẽna ty Sesus humo sispirikporẽtsa bo nanabyi humo nyny my. Iwa. \p \v 29 Batu sizuba Deus ykzohotsa sizubabyitsa tu. Deus sohokotsa kino batu sizuba. Sihyrinymyrykytsa kino niwatihi batu sizuba. Deus zikwy humo piwatawynahaktsa kino batu sizuba. \v 30 Simyitsapyritsaktsa mysizororowy nahatsa batu sizuba. Meky harere humo tu motsasokonahatsa batu sizuba. Siharere humo zinymyrykynahatsa iwaze taharere ty motsasoko batu sizuba. \v 31 Deus tisapyrẽna ty nanabyi ty mybo nyny my. Deus tisapyrẽna humo puẽtsik tyzihikiknahaktsa kytsa. Iwatsahi Sesus tuktsa mysitsumuẽhĩtohi ana hi tsimyzihikiknaha ana hi ikiahatsa bo piwatawy. \c 13 \s1 Hawa tsimyharape pokzitsikinaha. \p \v 1 Kytsa ustsa tynasipokzitsikinahaktsa! Uta sasabyitsa harere humo motsasoko siharere ty tynymyrybyitatu motsasoko zeka bijoikpe iknyktsa harere humo niwatihi motsasoko iwa zeka ustsa kytsa ba ziksipokzitsiki kaharere isuka zuba. Maku kariku humo zaza mykaraze tawata isuka zuba. Ata ykpyri wa zeka Deus okzeka utakta myspihikwybyita mykara. \p \v 2 Deus harere sohokotsa motsasoziuikik zeka mykara. Iwaze kytsa sihyrinymyrẽtsa ana hi pinymyryba zeka hawa tsihokdaharẽna ana hi pinymyryba. Iwa zeka Sesus humo kaspirikporẽta mozik iwaze hawa kytsa zikahabara ty atsatu mykara. Iwa my zeka ustsa kytsa mysipokzitsi byizeka Deus okzeka utakta myspihikwybyita mykara. \p \v 3 Kanamy tsizubarẽna ty sinamybyitsa bo nyny myzeka. Iwaze sispirikpobyitsa kanury izo bo pioktsoknaha zeka mokorobaik, Sesus harere humo kaspirikporẽta. Iwa zeka ustsa kytsa ba ziksipokzitsi ana humo kino batu kasopyksapy. Ustsa kytsa humo mysipokzitsi byizeka, Deus okzeka myspihikwybyita mykara. \p \v 4 Katsaktsa ustsa kytsa humo mymypokzitsiukrẽtsa tu zeka sihumo batu mysakpare mykubyrisorokrẽtsa tsimaha. Sibo nyny tsimaha. Sibo nynyzo tsimaha. Sihumo batu myzokdi. Katsaktsa batu mypetu mysopyk: \p — O katsa zuba myhyrinymyrẽtsa. Katsa zuba abazubatsa tsimaha — iwa ba ziktsaso. \p \v 5 Ustsa humo tahapokitsikinaha zeka wasani tsimykaranaha. Batu mybo zuba tsimykaranaha ustsa bo mytsaty tsimykaranaha. Batu aidy mytysakani mysopyk tsimaha. Ustsa hawa myhumo sisopyk batu sihumo ziktahakyrikinaha. \p \v 6 Ustsa mysisapybyikinaha zeka anahumo hi batu myku tsimykaranaha. Asaktsa wasani mozurukunaha zeka mykurẽtsa tsimaha. \p \v 7 Ustsa kytsa humo tsimysipokzitsikiknaha zeka sisoho mymyharereziuwyky. Katsa tihi: \p — Deus abazubata ba hawa tohi zikzukninaha — tsimaha. \p Ustsa humo makubyrisorokrẽtsa tsimoziknaha. Taperykynaha ustsa sihyrizikporẽtsa moziknaha ana hi taperyky. Batu myhyrizikbara. \p \v 8 Ustsa tahapokzitsikinaha zeka mywahi tsimynapokzitsikinaha. Ba zikpyk tsimaha. Deus tisapyrẽna ty tasohotsitsa bo pepyk. Aba zuba Deus harere motsasokonaha aibapepyk. Deus isapyrẽnikia ty kytsa bo ustsa harere motsasokonaha zeka, siharere humo ihyrinymyrybyita tu ana kino pepyk. Aba zuba mektsa harere ty zuba motsasokonaha aiba tohi pepyk. Deus tisapyrẽna myhyrinymyrywy pe kino niwatihi pepyk. \p \v 9 Tsinymyrynaha humo tsikaeni zuba myhyrinymyry. Deus harere sokotsa tsikaeni zuba motsasoko. \p \v 10 Deus tuk mywahi tsimynapykyryknaha zeka tanymyry baba. Sisohokotsa mohokdanaha katsa tsimytsasobanaha. \p \v 11 Jabasize hawa jabasta ziknatsasoko nahawa iktsasoikik. Hawa jabasta tuze mytsaty ziknakara nahawa mytsaty ikykara. Hawa jabasta sopyk wa uta kino niwatihi kasopyk. Abaka batu. Utakta abaka ikypyk hawa jabastuze ziknawakyriki abaka batu kawakyri ikzihokza. \p \v 12 Abaka hawa Deus mykara tsikaeni zuba tanymyryky. Katsaktsa kytsa watsa asahi moknywy bo iktsa maha. Ba zikozoziunaha. Tsikaeni zuba iktsa maha. Katsa siwatsa tsimaha. Aba zuba Deus soho tsikaeni zuba tsinymyrynaha. Katsaktsa ituk mywahi tsimynapykyryknahaze iwaze tanymyryba. Aba Deus nimynyziu katsaktsa ituk mywahi tsimynapykyryknaha zeka tanymyryba niy. \p \v 13 Iwaze katsaktsa Deus humo myspirikporẽtsa. Ituk mywahi tsimynapykyryknaha ana hi tsimyzihikiknaha. Ana hi taperyky. Katsaktsa ustsa tahapokzitsikinaha. Deus okzeka Sesus humo myspirikporẽtsa tuze wasani tsimykaranaha. Ituk mywahi tsinapykyryk tsihikiknaha zeka ana kino wasani tsimykaranaha. Katsaktsa ustsa kytsa humo tahapokzitsikinahaze ana humo ka wasaniha zuba tsimykaranaha tisapyrẽna ty tsimykaranaha. \c 14 \s1 Deus hyrikoso tisapyrẽna ty nanabyi motsasohokozo. \p \v 1 Deus bo mektsa harere ty tsimytsasokonaha zeka wasani, katsaktsa Deus harere ustsa kytsa bo tsimytsasokonaha zeka wasani tsimykaranaha iwahi tsimyzihikiknaha. Iwaze tyharape pokzitsikinahaktsa kytsa! Deus isapyrẽnikia ty kino niwatihi tsimyzihikiknaha! Isapyrẽnikia ty wasaniha zuba tynazihikiknaha wasaniha iharere tsimytsasonaha. Ana humo hi ipe tsimaha: \p — O Deus ahyrikoso mytuk mynapykyryk iwaze aharere ustsa bo tsimytsasokonaha — tsimaha. \p \v 2 Aty meky watu iharere zeka Deus zikwy humo atahi Deus bo zuba motsasoko. Katsaktsa batu myhyrinymyry. Iharere tsihokdaharẽna. Deus hyrikoso humo motsasoko, kytsa humo ka iharere tsihokdaharẽna. \p \v 3 Atahi Deus harere motsasoikik sizubarẽtsa bo motsasoko batu iharere hokdaha. Deus harere motsasoko iwa kytsa mysitsumuẽhĩkĩ. Motsaso zeka mysiakusukniwyky iwatsahi mysipunihikwyky. Iharere humo nipybybyrinaha. \p \v 4 Iwaze asaktsa mektsa harere tu motsasokonaha asatu tahatsumuẽhĩkĩnaha. Ustsa kytsa Deus harere motsasokonaha Sesus tuktsa sizubarẽtsa mysitsumuẽhĩkĩnaha iwatsahi mysitsumuẽhĩtohinaha. \p \v 5 Ikiahatsa mektsa harere humo tsimytsasokonaha zeka ahakurẽtsa tsimaha. Ikiahatsa hi Deus harere tsimytsasokonaha zeka nawahi ahakparawy iwaze ahakurẽtsa. Asahi Deus hyrikoso humo mektsa harere humo motsasoikiknaha Deus bo tarabaja mykaranaha. Atakta Deus harere motsasoikik tarabajaziu mykara hỹ. Aty Deus zikwy humo mektsa harere tuk piny zeka wasani my, atahi siwabytsitsa izumubanahaze iharere sibo motsaso. Batu aty tohi siharere humo sihyrinymyry byizeka atahi kytsa bo motsaso. \p \v 6 O katukytsa ikiahatsa bo mynakozore zeka mektsa harere humo ahabo motsaso zeka ba zikatsumuẽhĩ. Deus botu kape niy ana hi ahabo motsaso zeka ana hi pahatsumuẽhĩ. Deus harere, ana ty hi Deus tahyrikoso humo botu kabo ziwatawy, ana kino pahatsumuẽhĩ ahaharere humo motsaso zeka pahatsumuẽhĩ. \p \v 7 Berekzetsa sisukapykrẽtsa. Byryzykuyktsa seroktsa ahatsa niwatihi sisukrẽtsa. Aty bereketsa humo pamykyzu byizeka katsaktsa tsimaha: \p — O bereketsa batu mykparawy sisuka zuba — tsimaha. \p \v 8 Aty porawy eze isapybara pỹ mykaraze tawata batu wasani ziky iwa zeka sodadutsa ba ziktahazoziknaha. \v 9 Anawahi meky watu ahaharere tsimypamykysonaha zeka siwabytsitsa ahaharere humo batu sihyrinymyry, iwatsahi ahaharere bo batu waby zikaha. Sihyrinymyrybyitsa tu ahaharere bo batu waby zikaha. \p \v 10 Mybarawy eze nanabyi myharere. Aty mypubara ty iharere ty mopamykysoko zeka batu iharere hokzaha. \v 11 Aty mekyharere humo motsasoko zeka atahi bipyri iharere humo batu kahyrinymyry. Uta kino niwatihi ihumo bipyri wata my kaharere kino meky watu tahi. \v 12 Ikiahatsa Deus humo isapyrẽnikia ty tsimyzihikiknaha zeka. Asahi Sesus humo sispirikporẽtsa mysiakusukniwyky, kytsa mysitsumuẽhĩ ana hi tsimyzihikiknaha! \p \v 13 Aty taharerebara humo mopamykysoko zeka tapara Deus bo typamykyso: \p — O myzo azikwy humo tyziktsumuẽhĩkta iwaze kaharerewabytsitsa bo aharere motsaso. Amy ty mekywatsa harere motsasoko siharere motsasoko — my. Iwa tsimy! \v 14 Deus bo mekywatsa harere ty mopamykysoko zeka amy bara tu motsasoko kahyrinymyrybyita. Kahyrikoso Deus bo motsasoko. \v 15 Iwatahi kahyrikoso tuk Deus bo mopamykyso, kaharere niwatihi Deus bo mopamykyso anaharere kytsa nimyhyrinymyrykynaha. Kahyrikoso tuk Deus bo mosakibaziki, kaharere tuk niwatihi Deus bo mosakibaziki ana myharere kytsa nimyhyrinymyryky. \v 16 Ahyrikoso tuk zuba Deus bo tsimypamykysokoze mekywaha harere humo hi: \p — O Deus myzo ikia zuba amysapyrẽnikita — tsimy. Ustsa sihyrinymyrybyitsa aharere bo batu yhỹ zikaha, aharere sihumo tsihokdaharẽna my. \v 17 Hawa ha tsimytsasoko zeka Deus humo tisapyrẽna my. Asaktsa ba atuk mynapykyknaha ba ziksitsumuẽhĩ. \v 18 Wastuhu ahatuk Deus zikwy humo motsasoko. Utakta meky harere humo Deus bo abazuba motsasoko Deus bo kahyrikoso mynakara. Iwatahi ipe my: \p — O Deus myzo isapyrẽnikia ty kabo nyny ty my, anahumo kakurẽta — my. \v 19 Sesus humo sispirikporẽtsa izumubanahaze situk my zeka, mekywaha harere humo ba ziktsaso. Asaktsa kaharere piwabynaha siharere zuba motsaso iwa mysitsumuẽhĩ. Deus harere humo mysihyrinymyry. Mektsa harere tu motsaso zeka tsizubarẽna harere batu aty tohi kaharere humo ihyrinymyry. Siharere humo motsaso zeka wastuhu pinymyrynaha, sizubabyitsa harere motsaso zeka, mysitsumuẽhĩ. \p \v 20 O katukytsa siypyktsa wa tynakaranaha! Hawa mytsaty tsimykaranaha zeka siypyktsa watsa tsimaha. Sihyrinymyrẽtsa. Kytsa asahi pahasapybyikinahatsa siwaka ba zikaha. Asahi jabyitsa watsa mykaranaha. \v 21 Deus harere papeu humo iwatahaha: \q1 — Mybarawy ezektsa bo motsaso. \q2 Mektsa harere humo sibo motsaso. \q1 Kytsa bipyritsa harere botu iktsaso. \q2 Iwa iktsasoze batu kabo waby — niy. \p \v 22 Iwaze katsa mekywaha tu tsimytsasonaha zeka sispirikpobyitsaktsa sipybyrẽtsa. Anaharere humo Deus sibo ziwatawy. Sesus humo sispirikporẽtsaktsa batu sipyby. Deus harere tsihyrinymyrykynaha zeka anatyhi sispirikporẽtsa. Anaty hi sispirikpobyitsa bo my. \p \v 23 Ahaspirikporẽtsaktsa tsimyzumubanahaze Deus harere tsiwabynaha. Tozeka ja ahazubarẽtsa mektsa harere tu ja tsimytsasonaha. Sispirikpobyitsa napupunaha zeka asahi: \p — O asaktsa sityrykmyirẽtsa — maha. \p \v 24 Deus harere tsimytsasonaha zeka iwaze sispirikpobyitsa napupunahaze ahaharere piwabykynahaze: \p — O katsaktsa mysapybyitsatu tsimykaranaha. \v 25 Deus okzeka mysapybyitsa tsimykaranaha. Isapy bara bo mytsaty tsimykaranaha — maha. Sispirikpobyitsa humo hi Deus bo mopamykysokonaha. Asahi: \p — O Deus myzo ikia zuba amysapyrẽnikita. Ikia hi inazuzuknahatsa tuk tsimypykyryk. Ana humo hi myhyrinymyrẽtsa tsimaha hỹ — maha. \s1 Tsizumubanaha zeka wasani tsimaha. \p \v 26 Iwaze katukytsa tsimyzumubanahaze tyharape tsumuẽhĩnahaktsa! Ustsa kytsa mysiakusukniwykynaha. Estuba Deus bo mosakibazi! Usta Deus harere humo kytsa mysihyrinymyry. Mektatu Deus ibo nitsasokonaha sizubarẽtsa bo motsasoko. Usta mekyharere humo tu motsaso iwaze mektatu iharere humo myharere baba humo motsaso iwaze sizubarẽtsa pinymyrykynaha. Ana humo kino sizubarẽtsa humo tyharapetsumuẽhĩnaha hỹ. \p \v 27 Tozeka ja sizubarẽtsa mektsa harere humo motsaso tsihikiknaha. Petoktsa zuba tupamykysonaha. Hawa zeka harakykbyihitsa tupamykysonaha. Estuba tapara mopamykyso iwaze anaharere hi pinymyry atakta ustsa kytsa bo siharere humo motsaso. Atakta mopykze usta mektsa harere humo tu motsaso. Iwa hỹ. Batu sizuba mektsa harere motsaso. \v 28 Ba aty tohi iharere humo ihyrinymyry byizeka ba opykani zikpamykyso. Myharere ustsa kytsa bo motsaso ba zikaha batu iharere my. Taha bo zuba motsasonaha Deus bo niwatihi motsasonaha iwaze ibo zuba motsaso. Tsinauzuzuknahaze batu harere ziky. \p \v 29 Hawa ha Deus tasohotsa bo nitsasokonaha anahi petoktsa motsasokonaha. Tozeka ja harakykbyihitsa. Ustsa siharere ziwabyziukunahaktsa! Asahi: \p — O anahi ja Deus hyrikoso mybo motsasoko. Iharere baba ja — maha. Iwa isohotsitsa harere bo mytsatyziutaha. \v 30 Aty motsasokoze tozeka ja Deus harere usta my. Iwaze tapara maku harere niwazuba usta maku Deus harere kytsa bo motsasoko. \v 31 Sizubarẽtsa Deus harere motsasokonaha. Taparaka estuba zuba motsasoko, ata pepykze usta motsasokozo. Iwaze sizubarẽtsa mysiakusukniwykynaha. Deus harere humo mysihyrinymyrykynaha. Iwa tyharapetsumuẽhĩkĩnaha. \p \v 32 Deus sohokotsa mozihikiknaha zeka motsaso naha. Ity tsihik byizeka ba ziktsasonaha ustsa kytsa mysiperynaha iwa zeka wasani my. \v 33 Iwa ahasopyk zeka. Deus tsakurẽta mozik katsa tsinauzuzuknahaze wasani tsimaha. Katsa wasani ahabyizeka Deus batu iaku. \p \v 34 Kyze tsinauzuzukbanahaze ka wytykyryk siza piwabynaha zuba. Iwa nanabyitaba Sesus humo sispirikpowy maha. Wytykyryk taparaktsa harere bo hyỹ ziknakaranaha. Iwazahi simywabykyza zubaza. Tubabatu Sudeutsa iwa ziknasispirikpokonaha. \v 35 Hawaha ty tsihokdaharẽna zeka iwazahi batu sihyrinymyryhuk ana humo hi tahawahoro bo myziksizonahaze tahapytsa pe maha: \p — O atakta iharere humo batu kahyrinymyryziu amy sa niy — maha. Katsa mysopykik wytykyryk tsinauzuzuknahaze Deus harere tsipiwabynaha wytykyryk motsasokonaha zeka tahasikpyby piyknaha. \p \v 36 Tozeka ja kamypehawy ba ahakparawy. Deus harere ikia bo zuba ahabara sasabyitsa bo. Iwatsahi ba zikaha: \p — Katsa zuba Deus harere humo myhyrinymyrẽtsa — tsimaha. Iwa ba zikaha. \v 37 Asaktsa ahatuk Deus sohotsitsa kaharere bo yhỹ mykaranaha. Ustsa ahatuk Deus zikwy piwatawynaha kaharere bo yhỹ mykaranaha. Asahi: \p — O Pauro ziknakaranaha wasani my. Deus hi ipe niy — mykaranaha. \v 38 Aty kaharere iakparawy byizeka iharere humo kino ba ahakparawy. Kaharere bo ba hỹ ziky. Iwatsahi Deus sohokotsa batu ahanyhỹ. \p \v 39 Nawa katukytsa ikiahatsa Deus pe tsimaha: \p — O Deus myzo azikwy mytuk mynapykyryk iwaze aharere kytsa bo tsimytsasonaha — tsimaha. Ikiahatsa ustsa kytsa batu tyso: \p — Ba mektsa harere humo ba ziktsasonaha ba ziky — Iwa batu ustsa pe tsimaha. \v 40 Tsimymyzuzuknahaze wasani tsimaha. Iwa Deus ahahumo tsakurẽta my wasani tsimykaranaha. \c 15 \s1 Deus Kiristu zihyrizikpowy. \p \v 1 O katukytsa Deus wasania ty botu ahabo iktsaso ana bo hi mytsatyziutaha! Jatuba tu ana wasaniha humo tsikspirikpokonaha, anaharere bo hyỹ tsikykaranaha, iwa ahasopyk. \v 2 Anaharere Deus wasaniha iwatsahi anaharere bo zuba hyỹ tsimykaranaha. Anaharere humo hi Deus pahaoktyhyryk usa harere humo ka Deus ba zimyokty. Deus harere humo hyỹ ahabyi zeka batu Deus tuk zikopykyk. Deus wasaniha humo zuba pahaoktyhyryk. \p \v 3 Hawa Deus zikyrinymyryky naha ty atsatu zahahyrinymyryky. Kiristu mysapyzeky nihyrikosokda ana hi Deus wasaniha. Ahamysapybyri humo nihyrikosokda iwaze ahamysapybyi tsimykaranaha zeka ihumo pahaokzohik mospiriktsokda. Deus harere botu papeu humo iwatahaha abo kino atsatu. \v 4 Nihyrikosokdaze ziytyknaha. Harahare hoke bo nitsahoroknaha. Iwaze petok zuruze Deus zihyrizikpowy. Harahare hoke ezekta izoihik inury ezytyk niyzik. Ana hi botu Deus harere papeu humo iwatahaha aba kino atsatu. \v 5 Peduru bo natakaha. Iwaze dose siakzohotsa bo natakaha niy. \p \v 6 Iwa asa itukze ziknakaranahatsa bo kahazuba ziknakara. Sizubarẽtsa bo natakaha niy 500 kĩjẽtostsa bo. Iwaze Sesus ispitu niyzikzo. Mektsaktsa botu niakbakanaha ustsaktsa asatutsa mynapykyryknaha asahi mybo motsasokonaha. \v 7 Iwaze Tsiaku bo natakaha kyze siakzohotsa sizubarẽtsa bo natakaha. \p \v 8 Iwaze uta sitsiharawybabata bo inatakaha. Tapara ustsa kytsa Sesus zinykynaha, uta kino niwatihi ziharawy babata tu Sesus iny. \v 9 Iwaze ustsa siakzohotsa kaokzeka myhyrizikwanitsa. Taparaka Sesus tuktsa ziknasisukyryky iwatahi kasikpybyrẽta. Iwatahi utakta batu tyso: \p — O utakta kamysapyrẽta ba ziky iwatahi Deus zikwatawy iykzoho my — my. Iwaha humo kasikpybyrẽta. Hawa Deus tyryktsa ziknasisukyryky naha humo kasikpybyrẽta. \v 10 Iwatatu kasopyksapybyita ikykara Deus zikpokzitsiki. Atahi zikwatawy iakzohota ikyzik. Utakta ustsa siakzohotsa abazuba tarabajaziu mynakara. Kahyrinymyrẽta my. Deus zikwy humo zuba tarabajaziu ikykara, izikwy humo kahyrizikporẽta. Deus hi pikpunihikwyky iwa hỹ. \p \v 11 Uta kaharere ustsa Sesus ykzohotsa kino atsatu. Myzubaha sapyzeky Sesus nihyrikosokda iwaze Deus zihyrizikpowy tsimytsasokonaha. Katsa Deus wasania ty ahabo tsiktsasokonaha. Ana humo hi ahaspirikporẽtsa. \s1 Katsa niwatihi Deus mynamyhyrizikpowy. \p \v 12 Katsa tsimykaranaha: \p — Deus Sesus Kiristu zihyrizikpowy tsimykaranaha. Ikiahatsa ja. Wastuhu mynakaranaha: \p “Siakbatsaktsa batu ziknahyrizikponaha” — mybarapetu mynakaranaha. \v 13 Iwa zeka — Deus Sesus Kiristu ba zikzihyrizikpowy — maha. \v 14 Deus Sesus Kiristu tyhyrizikpowy ahabyizeka iwa zeka Deus wasaniha tsimytsasokonaha zeka mybo zuba mysopyk. Myharere bo hyỹ tsimykaranaha zeka baija tsimykaranaha. \v 15 Siharere humo wasani maha zeka, iwa motsasonahaze Deus Kiristu ba zikyrizikpowyzo iwa tsimaha zeka. Deus wasania ty tsimytsasonahaze myspihikbatarẽtsa tsimoziknaha. \p \v 16 Deus siakbatsa ty isty hyrizikpowyzo ahabyizeka ahumo kino Kiristu ty ba tyhyrizikpowyzo. \p \v 17 Kiristu hyrizikpo ahabyi zeka ahamysapybyi Deus ba zahaokzo. Nawa tsimykaranaha mytsaty ahabyitsa tu tsimykaranaha. \v 18 Kiristu hyrizikpozo ahabyi zeka ituk niakbakanahatsa batu Deus tuk tawahi mynapykyryknaha. Siakbatsa Sesus humo nispirikpokonahatsa kino niwatihi sinini ykarawy bo ziktahasapynaha. \v 19 Katsa myspituze zuba Sesus myhumo mymypokzitsiki, katsa tsimyokbanahaze myty pokzitsi byizeka batu myku. Mysukatsihikrẽtsa. Ustsa kytsa sakurẽtsa katsa batu myku hỹ. \p \v 20 Siharere kino ba wasape zikaha. Deus hi Kiristu zihyrizikpowyze mybarawy ezektsa bo ziwatawyky: \p — Siakbatsa mynahyrizikponaha — my. Iwa ziwatawyky. Iwatsahi asahi Sesus humo sispirikporẽtsa inahyrizikponaha myhyrinymyrẽtsa. \p \v 21 Mybarawy ezektsa Adão isopyksapybyita nikara iwatsahi tsinahyrikosokdakanaha. Iwatsa mybarawy ezektsa Sesus Kiristu humo mynahyrizikponaha atahi imysapyrẽnikita my. \p \v 22 Katsaktu Adão iknyktsa iwatsahi tsimyhyrikosokdanaha. Aba Sesus Kiristu humo myspirikporẽtsa myzubarẽtsa tsinahyrizikponaha hỹ. \p \v 23-27 Katsa Sesus humo Deus okzeka wasanitsa tsimaha. Tapara Kiristu zihyrizikpozo. Hawa eze Kiristu myziksizoze ituktsa mynahyrizikponaha. Asaktsa Kiristu humo sispirikporẽtsa asahi mynahyrizikponaha. \p Kiristu abazubata mozik. Kytsa sizubarẽtsa iharere bo zuba hyỹ mykaranaha. Deus sukyrytsitsa sizubarẽtsa sizikwy humo pepyk hỹ. Iwaze Kiristu harere bo zuba myzubarẽtsa hyỹ mykaranaha. Isukyrytsa ziharawy babata pepyk. Abaka tsimyhyrikosokdanaha humo mypybyrẽtsa mysukyrytsa watsa my. Anahi mopyk. Sizubarẽtsa Kiristu harere bo zuba hyỹ mykaranahaze batu mywahi zikyrikosokdanaha iwatsahi batu mypyby. Deus harere papeu humo botu ziwatahaka. \p — Deus sizubarẽtsa sizikwy humo nepykbaik, Kiristu harere bo zuba kytsa hyỹ mykaranaha. Izikwy zuba ba zikpyk — niy. Kiristu abazubata. Asahi Deus batu siakparawy sizikwy ty nepykbaik. Simykzotsa sizubarẽtsa siharere humo nepykbaik. Hyrikoso sapybara harere humo zipykbaik. Sipaikwy siharere humo nepykbaik. Batu aty tohi siharere bo yhỹ mykaranaha. Deus harere bo zuba hyỹ mykaranaha. Kiristu ituktsa pe my: \p — Abaka ikiahatsa Deus tyryktsa tsimoziknaha. Katarabajawy nepykba — my. Iwa myhỹ. \v 28 Myzubarẽtsa Kiristu harere bo hyỹ mykaranahaze Kiristu kino Deus harere bo hyỹ mykara. Kiristu tihi: \p — O kazo ikia hi kytsa myzubarẽtsa azikwy humo kaharere bo hyỹ mykaranaha. Abaka uta kino aharere bo hyỹ mykara — my. Iwaze Deus abazubata my. Mybarawy ezektsa, bijoikpe ezektsa niwatihi atsaezubaha iharere bo zuba hyỹ mykaranaha, tahawahi iharere bo hyỹ mykaranaha. Deus hi mykzotsa babata mozik. \p \v 29 Wastuhu ahatuk sisopyk maha. Asaktsa Sesus humo sispirikporẽtsa siharasusuhubyitsa tu nihyrikosokdanaha iwatsahi ikiahatsa siakbatsa tsyhyryze tsikaharasusunaha. Deus siakbatsa isty hyrizikpozo byizeka iwaze batu tsimaha. Motsasokonahaze Deus siakbatsa ba ziknasihyrizikpowy mybarapetu mykaranaha. Ana harere bo yhỹ mykaranaha zeka amy humo sa siakbatsa tsyhyryze tsikaharasusukunaha. \p \v 30 Katsa ja, myzibyituhukutu asiba nimybabanaha tsikyrikosokdanaha. Kytsa mymysukyrykynaha mymybeze tsihikiknaha Deus siakbatsa isty hyrizikpozo byizeka anawaze batu tsimyzurukunaha. Deus hi siakbatsa inasihyrizikpowy. \v 31 Ikiahatsa Sesus tuk isopykwy tu tsimykaranaha iharere bo hyỹ tsimykaranaha ana humo hi kakurẽta. Iwaze katukytsa pibyituhukutu asiba ikyrikosokda. Katsaktsa Sesus Kiristu ihyrizikpowy soho tsimytsasokonaha ana humo hi kytsa mymysukyrykynaha ana kino my. \v 32 Anaeze Epeso eze asiba zikbezenaha. Kytsa asaktsa siererẽtsa zihudidukunaha asa hi asiba zikbezenaha. Kasukyrytsa parini watsa zikapikiknaha niy. Asaktsa sispirikpobyitsa tihi: \p — Abaka tsipadisahanaha. Tsipikunaha zuba. Tozeka ja byiri tsimyhyrikosokdanaha — maha. Iwa mykaranaha. Deus siakbatsa isty hyrizikpowyzo byizeka ana kino wasani my. \v 33 Ikiahatsa tu ba zikahaspihikbatanaha. Simysapybyitsa tuk mozurukunaha zeka ikiahatsa kino niwatihi siwatsa tsimyzurukunaha. \v 34 Hawa Deus mykara ahahyrinymyry byitsa tu. Ana ty hi motsaso kaharere humo ahasikpybyrẽtsa tsimoziknaha. Ahamysapybyity tsikykaranaha ka tsimoewynahaktsa! Wasani tahaktsa! Mytsaty mytsaty byitaha! \s1 Mynahyrizikpo nahaze sa mynury ezytyk mozik. \p \v 35 Iwaze aty kape my: \p — Deus hawa sa siakbatsa mynasihyrizikpo sinury ezytyk hawa sa my — nikara. \v 36 Ikiahatsa ahasopyksapybyitsa. Mynury batu atsa tu maha meky watu moziknaha. Siriktsa wa meky watu moziknaha. Mytsuhuk bo riktsa mysipariknahaze tawatsa. Deus humo meky watu mozik kyze mozipobaiknahaze wiharawaha tsimoziknaha. \v 37 Wihara ba zikparikiknaha riktsa zuba mysiparikik. Ahostsa ja mysiparikiknaha. Mekywa tu siriktsa sizubarẽtsa mysipariknaha. \v 38 Deus humo zuba siriktsa mozipobanaha, atahi riktsa mysiypykwykyk. Iwaze wihara moziknaha ihumo hi mozipobaiknaha, iwaze wihara myzik. Iwatsa tsimyhyrikosokdanahaze mynury meky watu mozik iriktsa watsa maha. \p \v 39 Abazubatsa sispitu maha batu estuba zuba. Myzohotsa meky meky watu maha. Kytsani estuba my. Sasabyitsa meky meky watu maha. Sisarakatsa meky mekywatu maha. Piknutsa kino meky meky watu maha. \p \v 40 Iwaze bijoboktsa rikatsa niwatihi. Asahi sisapyrẽtsa. Wytyk eze tu siharatsa asa kino niwatihi sisapyrẽtsa. Ana kino ba meky watu maha. Bijo ezektsa mekywa tu maha. Nanabyi tisapyrẽna. \v 41 Bijoikpe ezektsa soho my. Haramwe karikpu karikpukrẽta wytyk bo myzirikazowyky. Byzoje karikpu karikpukrẽta wytyk bo myzirikazowyky. Byzoje karikpu karikpu niwatihi mekywa tu. Byrisoiktsa kino niwatihi sikarikpukarikpurẽtsa mekywa tu. Byrisoiktsa meky meky watu maha. \p \v 42 Siwatsa Deus siakbatsa mynasihyrizikpowyze sinury meky watu moziknaha. Kytsa mymyhoroknahaze mynury mobibibaik. Deus mynahyrizikpowyze tawahi ba zikbibizo. \v 43 Kytsa mymyhoroknahaze mypaikbyrinaha. Deus mynamyhyrizikpowyze mysapyrẽtsa tsimoziknaha. Mypunihikrẽtsa tsimoziknaha. \v 44 Myhyrikosokdanahaze kytsa mynury mytsahoroknaha. Katsa mybarawy ezektsa mynury mysuk wa. Deus mynamyhyrizikpowyze meky watu tsimyziknaha. Deus hyrikoso humo myhyrizikararawy mynury ezytyk bo tasapy. Mybarawy ezektsa tu mynury mohyrikosokdanaha. Deus mynamyhyrizikpowy myhyrizikararawy mekywa tu tawahi tsimaha, ana humo kino Deus hyrikoso humo mybo nyny my. \v 45 Deus harere papeu humo iwatahaha: \p — Deus taparakta Adão inarokota Deus nizukni. Atakta wytyk tyty nizukni — niy. Iwaze usta izumu Kiristu inarokota. Atahi koikny baktatu my. Ata humo hi abazubatsa kytsa wytykyryk sihyrytsa iwatsa sispitu maha. \p \v 46 Tapara mynury mybarawy ezektsa nury maha. Iwaze Deus hyrikoso humo ustsa nury ty mybo nyny my. Ana humo ka ba zikarazonaha. \p \v 47 Deus Adão taparakta wytyk tyty nizukni. Usta bijoikpe iknykta tu inasik mybarawy ezektsa bo niy Sesus Kiristu inarokota. \v 48 Katsa mybarawy ezektsa mynury taparakta Adão watsa. Mynury wytyk suknihi maha. Kytsa Sesus Kiristu harere bo hyỹ mykaranaha asaktsa meky watu sinury maha. Myhyrikosokdanahaze bijoikpe iknykta nury wata, Sesus Kiristu watsa sinury ezytyk myziknaha. \s1 Hawa Sesus tuktsa tahawahi Deus tuk mynapykyryknaha. \p \v 49 Abaka mynury Adão nury watsa. Wytyk tyty nimysukni. Iwa Deus nimysukni. Aiba zuba katsa bijoikpe ezektsa watsa tsimoziknaha. Kiristu nury watsa tsimoziknaha atahi bijoikpe ikny inasikta. \p \v 50 O katukytsa kamyhyrinymyrywy bo wabyziutaha! Myni myspu mynury iwa ha ba Deus tuk ziknapykyryk. Mobibibanaha ka, ba Deus tuk ziknapykyryk. Deus tyryktsa mysipehakaze iwaze batu aty tohi zikyrikosokda, iwatsahi ituk mywahi tsimynapykyryknaha. \p \v 51 Taparaka iktsasobara ana hi ahabo motsasoko. Hawa eze Sesus myziksizoze wastuhu botu niakbakanaha ustsaktsa batu. Myzubarẽtsa Deus humo mekywa tu moziknaha. Ata humo hi atsoko mekywa tu tsimoziknaha. \p \v 52 Atsoko pyriã zuba mahaze kywa katsa Deus atsoko meky watu mymysuknizo. Bijoikpe ikny porawy wata ziharawy ty pypy myze atsoko mymysuknizo. Deus Sesus humo sispirikporẽtsa ziknakaranahatsa mynasihyrizikpoze sinury ezytyk moziknaha. Sinury ba zikbibizo. Katsa kino niwatihi myspitutsa tsimypykyryknahatsa porawy pypy myze meky watu tsimoziknaha. Mynury Deus humo ezytyk mozikzo. \p \v 53 Mybarawy ezektsa myokbanahaze sinury mobibibanaha. Deus hi kytsa Sesus humo sispirikporẽtsa ziknakaranahatsa sinury ezytyk mozikzo Deus mymysuknizo, bijoikpe ezekta wata ba zikykbazonaha ba zikbibinaha mywahi ituk tsinapykyryknaha. \v 54 Tubabatu Deus harere papeu humo iwatahaha: \q1 — Myzubarẽtsa Deus harere bo hyỹ tsimykaranahaze myhyrikosokdawy mohokda — niy. \q2 Deus hi mybarawy ezektsa Sesus humo sispirikporẽtsa ziknakaranahatsa asaktsa sinury nibibinahatsa meky watu maha aba kino ana iwatahaha atsatu my. \q1 \v 55 Iwaze mora naha pokso ja ahapyby byihu! \q2 Myhyrikosokdawy Deus zipykwy atahi mynamyhyrizikpowy iwaze mypybybyitsa zika ba sinini zikaha. \q1 Sinini ykarawy bo ba zikmysapynaha zikaha. \q2 Iwa myhyrikosokdawy mohokda. \p \v 56 Mysapybyiriwy humo hi tsimyhyrikosokdanaha. Deus harere mymywatawyky hawa ikiahatsa mysapybyi ty tsimykaranaha. Mysapybyi humo tsimykaranahaze Deus Sesus humo mymyokzohik. \v 57 Ihumo tsimypunihikrẽtsa tsimoziknaha. Tsimyhyrikosokdanaha pokso ja ba ahapyby. Kiristu harere bo zuba hyỹ tynakaranaha. Katsa hi: \p — O Deus myzo Sesus Kiristu humo ka mykurẽtsa. Ata myhumo tsimypokzitsiukrẽta — tsimaha. \p \v 58 Iwatahi utakta ahape my: \p — O katukytsa ahahumo kamypokzitsiarẽta hỹ. Ana humo hi ahakubyrisorokuja! Batu paikpa mytsaty tsimaha. Ahatarabajawy humo Deus pahapehaze ana humo hi tarabajaziutahaktsa! Deus tarabajawy kytsa mysihyrinymyry wata. Tarabajaziu tsimykaranaha zeka izikwy humo ahahyrinymyrẽtsa. Ahasopykziurẽtsa tsimoziknaha, Deus hi ahape “O kytsa tsipisapykynaha” — my. \c 16 \s1 Korĩtio ezektsa okyrysaro Sudeja ezektsa sinamybyikitsa bo nyny maha. \p \v 1 Abaka okyrysaro soho humo pahahyrinymyry. Kytsa tarabaja maha humo okyrysaro ty ahabo nyny maha zeka, ana ty hi tsapukte buruk metutu tsimaha iwaha tapery! Deus tyryktsa pokzi ahaokyrysaro tsipiperykynaha. Asaktsa Sudeja ezektsa sinamybyitsa bo nyny tsimaha. Karasia ezektsa asaktsa Sesus humo sispirikporẽtsa botu sibo iktsaso. \p \v 2 Domiko eze tsimynazuzukuknahaze watu ahaokyrysaro ty tyzinynykynaha. Iwa tsipiperykynaha ahabo mynakozoreze ba ziktsasonaha. Iwa tsimaha zeka ba: \p — O Pauro mozumuku myokyrysaro ty zozotahaktsa — ba zikaha. Wastuhu ahatuk okyrysaro tsizubarẽna, asahi okyrysaro tsizubarẽna ty nyny maha. Ustsa ahatuk okyrysaro tsikaeni zuba zeka asaktsa okyrysaro tsikaeni zuba nyny maha. \v 3 Mynakozoreze kytsa Serusarẽhe bo ahatsyhyryze mysipeha. Asahi mysiwatawynaha sibo papeu ty nyny my, ahawatawyhytsa soho piwataha. Kyze ahaokyrysaro kapapeu kino niwatihi pipeha Sudeja taparaktsa bo asahi Serusarẽhe eze tu maha. \v 4 Wasani my zeka uta kino niwatihi situk Serusarẽhe bo mokuru. \s1 Pauro Korĩtio ezektsa bo mynakozore mykara eze tu. \p \v 5 Iwaze ahabo mynakozore. Tapara Masedonia buruk my, anaezeka ba ziktare piharamu zuba. \v 6 Ahabaze pyk my zeka. Aidy zikybyita kahyrizikwatu my. Hyritsik mynawõze eze tozeka ja ahabaze motare. Iwaze tsipiktsumuẽhĩnaha moparakzoze ahanamy ty kabo nyny tsimaha iwaha humo tsipiktsumuẽhĩnaha. Iwa Deus my zeka yhỹ my. \v 7 Ahabo mynakozore ahabaze pykare my. \p \v 8 Abaka Epeso eze mopykyryk. Pẽtekoste mymyikaha bo my. Bykyze zuba ikiahatsa bo moparak. \v 9 Anaeze kytsa sizubarẽtsa mysihyrinymyryky. Sizubarẽtsa Deus wasania ty ziwabytoktokonaha. Ustsa batu. Kaharere humo tahakyrikinaha. Sizubarẽtsa pikyknikinaha. Pikmyijakanaha iwatatuze sizubarẽtsa Sesus harere bo hyỹ mykaranaha. \p \v 10 Kyze Timoteo kaharaze ahabo pomoze ahapokso ba ziktapyby! Kawata Deus tarabajawy humo pahahyrinymyryky iwaze tsipokzitsinahaktsa! \v 11 Atahi mykyryburukta ihumo awatutaha. Mytsy myziksi naha taperyky. Iwatsahi tsitsumuẽhĩ ihumo ahamypokzitsihu ahanamy ty ibo nynytaha iwaze taokara humo tybyizuba ziu. \p \v 12 Aba Aporo soho. Motsasoikik ipe: \p — O katsy ikia niwatihi kytsa tuk Korĩtio ezektsa bo tsimy — my. Atahi: \p — Korĩtio ezektsa bo ka aba nurũtuka. Ba zikparak aibani zuba mynakozore. Tapara Epeso humo pepykze tu — niy. \s1 Kaharere pepykyk. \p \v 13 Kapehawy bo hyỹ tahaktsa. Iwaze ahapunihiktsaktsa! Sesus humo ahaspirikporẽtsa Deus harere bo zuba pykyhytu hyỹ tsimykaranaha. \v 14 Tyharape pokzitsikinahaktsa! \p \v 15 O katukytsa Estepanus soho my. Estepanus tuktsa tsiksinynaha. Keresia ezekta atahi tapara anaeze Sesus humo tispirikporẽta. Atatukytsa niwatihi Deus tyryktsa nisitsumuẽhĩ ziknakaranaha. \v 16 Siharere bo yhỹ tsimykaranaha tyharapetsumuẽhĩnaha. Asaktsa Sesus humo tarabaja mykaranaha tysitsumuẽhĩnahaktsa! \p \v 17 Estepanus, Portunatus, Akaikus iwa ahatsa kabo zumunahaze, sihumo kakurẽta ikykara. Ikiahatsa nokponitsa tu tsimaha asaktsa ahatsyhyryze ziktsumuẽhĩnaha. \v 18 Asahi pikykusukniwykynaha. Botu sihumo ahakurẽtsa abaka pikykusukniwykynaha. Kaokzeka wasanitsa maha, ahaokze kino niwatihi simysapyrẽtsa. Myziksizonahaze siharere bo ma tsimaha. Iwa hỹ tsimaha. \p \v 19 Iwaze Asia ezektsa asahi Sesus humo sispirikporẽtsa ahahumo sihyrizikbarẽtsa. Asaktsa katuk maha Akuiro, Perisira kino niwatihi Sesus humo sispirikporẽtsa siwahoro bo inazuzuknahaze asaktsa ahahumo sihyrizikbarẽtsa. Deus pe maha: \p — O Deus Korĩtio ezektsa tysisapywyky — nikaranha. \v 20 Mytukytsa sizubarẽtsa astsatu ahabo maha. \p Tyhapeharapyryknahaktsa iwa tsipiwatawynaha ahahumo ahamypokzitsirẽtsa tsimaha. \p \v 21 Atakta katsumuẽhĩtsa tu kaharere ziwatahaka. Abaka uta katsyhyrytsa ty ahabo piwatahaka. \p \it Uta Pauro ahabo piwatahaka\it* papeu humo my, ikiahatsa humo kahyrizikbarẽta. \p \v 22 — Aty mypehatsa iakparawy byizeka atahi sinini my — my. Kaharere niwatihi: \p — \tl Maranatá\tl* O mypehakatsa aidy tyziksizo — my. \p \v 23 Utahi: \p — O Deus myzo Korĩtio ezektsa Sesus humo sispirikporẽtsa tysisapywykykta — my. \v 24 — O katukytsa katsa myzubarẽtsa Sesus humo myspirikporẽtsa iwatahi ahahumo kamypokzitsiukrẽta — my. Iwa hỹ. Nawa zuba my. \cls Pauro