\id MAT - Rohingya Delhi Version \ide UTF-8 \h Moti \toc1 Injil Córif or Síyara Moti \toc2 Moti \toc3 Mot \mt2 Injil Córif or Síyara \mt1 MOTI \is Síyara Motir Foriso \ip Síyara Moti óilde Noya Niyom or eggwá síyara, zibát Isá Mosihr zindigir baabute boiyan goijjé. Háasgori, Noya Niyom or foóilar sairó síyara re “Injil” bouli hoó, ziyán or maáni “Kúchóbor” yáni “Gom Hóbor.” Síyara híin ore Isá mori baade Moti, Markus, Lukás, edde Yohánna ye leikké. Síyara Moti hoñtté leikké híyan or tarík ulema ókkole sóiyigori no zane, montor óitofare Isá Mosih zormo ói háiṭ-bosór baade. Síyara Moti re hon zagat leikké de híyan óu no zane, lekin boóut maincé ṭáare de, yibá re Filístin elakat yáh Jerúsalem cóor ot leká gíyeh. \ip Síyara yibár lekóya óilde Moti, zibá ézzon Isá ye ḍaki nizor ummot óito hoibár age házana-tulóya accíl. Yóggwa re Leévi yó ḍake. Baró zon sáhabir bútottu Moti yó ézzon sáhabi accíl, yóggwa ye e síyara wa Yohúdi foróya ókkol olla leikké. Híyan yóggwa ye furana niyom ottu háiṭ twar túaro bicí ayat ore háwala díye de híyan lói sáf góri zana zah. Moti ye Isá Mesáiya de, yáni Allar basí raikká basailoya de híyan daháito saiyé, zibár baabute agun hotá hoiyá asé. Moti ye Allar raijjor baabute yó bicí leikké. Yohúdi ókkol ottu acá accíl de, Mesáiya síasi raijjor baáñcca bonibó. Montor Moti ye Allar ruúhanir raijjor baabute mozbut gori boiyan gorí ítarar acá gollot de híyan sábut goijjé. \ip E síyara Motit háwala díya gíyeh de Furana Niyom or ayat beggún or zoriya, Noya Niyom ore síyara yíba llói cúru goitté gom. Síyara Moti yibá ye Furana Niyom ore Noya Niyom loi zura deh. Ulema ókkole rai diyé de, Furana Niyom or foóilar fañs swá síyara ziín Muúsar Tourat, Moti ye híin mozin e síyara wa lekíto saiyé. Zaitun faár ot Isá ye taalim dyíl de híin lói \ior (5—7)\ior* edde Muúsa re Alla ye Córiyot díyl de híin lói borabor gorá zah (Córiyot-nama 19:3—23:33). \iot Súrki ókkol \io1 1. Isár háandan or foriso edde Isár zormo \ior (1—2) \ior* \io1 2. Yaháyar tobolik \ior (3:1-12)\ior* \io1 3. Isár bápṭisma edde Íba re entán gorá \ior (3:13—4:11)\ior* \io1 4. Galil ot beggún or muúntu Isár ham \ior (4:12—18:35)\ior* \io1 5. Galil ottu Jerúsalem or uzu Isár rowana \ior (19—20)\ior* \io1 6. Jerúsalem or ḍáke edde bútore Isár ahéri háfta \ior (21—27)\ior* \io1 7. Isá mora ttu zinda ówa edde maincóre dahá díya \ior (28)\ior* \c 1 \s Isá Mosihr fissán \r (Luk 3:23-38) \p \v 1 Isá Mosih\f + \fr 1:1 \fr*\fq Mosih\fq* \ft óilde eggwá Girík lofzó aar Hibrú zuban ot ‘Mesáiya’ hoó, duníyan or maáni óilde ‘Basíloiya wa’\ft*\f* óilde Dawud or nosól or, aar Dawud óilde Ibrahím or nosól or. Isá Mosihr fissán or foriso endilla: \b \li1 \v 2 Ibrahím or fua Isahák; \li2 Isahák or fua Yakub; \li2 Yakub or fua Yohúdah edde yóggwar báiyain. \li2 \v 3 Yohúdahr fua Fares edde Zera, aar ítarar maa accíl Tamar; \li2 Fares or fua Hisron; \li2 Hisron or fua Ram. \li2 \v 4 Ram or fua Amminadab; \li2 Amminadab or fua Nacon; \li2 Nacon or fua Sálmon. \li2 \v 5 Sálmon or fua Boaz, yóggwar maa accíl Rahába; \li2 Boaz or fua Obed, yóggwar maa accíl Ruút; \li2 Obed or fua Jesi. \li2 \v 6 Jesir fua baáñcca Dawud. \b \li1 Dawud or fua Sóloman, yóggwar maa óilde Borcíba, zibá age Uriyar bou accíl. \li2 \v 7 Sóloman or fua Rehobom; \li2 Rehobom or fua Abiya; \li2 Abiyar fua Asa. \li2 \v 8 Asar fua Jehócafat; \li2 Jehócafat or fua Joram; \li2 Joram or fua Uziya. \li2 \v 9 Uziyar fua Jotam; \li2 Jotam or fua Aház; \li2 Aház or fua Hézekiya. \li2 \v 10 Hézekiyar fua Manasé; \li2 Manasér fua Amon; \li2 Amon or fua Josíya. \li2 \v 11 Josíyar fua Jekoníya edde yóggwar báiyain. Ítarar zormo oñtté óoil zeñtté Isráil koum ore bondi banai Babilon dec ot loizar. \b \li1 \v 12 Iín óilde ítara re bondi banai Babilon ot loizai baade: \li2 Jekoníyar fua Cáltiyel, \li2 Cáltiyel or fua Zerubabel. \li2 \v 13 Zerubabel or fua Abihúd; \li2 Abihúd or fua Eliyakím; \li2 Eliyakím or fua Azor. \li2 \v 14 Azor or fua Sádok; \li2 Sádok or fua Akim; \li2 Akim or fua Elihúd. \li2 \v 15 Elihúd or fua Eliyazar; \li2 Eliyazar or fua Matan; \li2 Matan or fua Yakub. \li2 \v 16 Aar Yakub or fua óilde Moriyam or hócom Yusúf. Hé Moriyam ottu Isá zormo óoil, zibá re Mosih bóuli hoó. \b \p \v 17 Héndilla góri Ibrahím ottu lóti Dawud foijjonto soiddó fissán. Dawud ottu lóti Babilon ot bondit loiza foijjonto soiddó fissán; aar bondi banai Babilon ot loiza ttu lóti Mosih foijjonto soiddó fissán. \s Isá Mosihr zormo \r (Luk 2:1-7) \p \v 18 Isá Mosihr zormo endilla gori óiye: Íbar maa Moriyam or zuragatá Yusúf lói óoil, montor ítara milmilab goríbar age, Pak-Ruhr kudurute híba hámil óiye de faa giyéh. \v 19 Híbar hócom Yusúf forhésgar manúc accíl. Yóggwa ttu zettót Moriyam ore maincór muúntu córom díto mone no hoór, híba ttu zuitégori alok óizaytoi niyot goijjíl. \p \v 20 Yóggwa ye híyan báfer de októt, Mabud or ek fírista ye yóggwa re cóppon ot dahá dí hoór de, “Ó Dawud or nosól Yusúf, Moriyam ore biyá goitté no ḍooraiyó, kiyólla-hoilé híbar feṛot ze Fua óiye Íba Pak-Ruhr kudurute óiye deh. \v 21 Híba ttu éggwa Morotfua óibo, tuñí Íbar nam Isá\f + \fr 1:21 \fr*\fq Isá\fq* \ft nam or maáni óilde ‘Nejatdoya’ yáh ‘Basailoya’\ft*\f* rakíba, kiyólla-hoilé Íba ye Nizor manúc ókkol ore ítarar guná ttu basaibó.” \p \v 22 Híin beggún etollá óiye, zeéne Mabude nobir duara hoóil de yián fura ó, \v 23 “Soó, ek kuwári\f + \fr 1:23 \fr*\ft Abiyáta mayafua zibá ye honókiyo llói milmilab goijjé de nái, híba re hoó de \ft*\fq kuwári\fq* \f* mayafua hámil óibo, aar híba ttu éggwa Morotfua óibo, ítara Íbar nam rakíbo de Immanuel,”\f + \fr 1:23 \fr*\ft \+xt Yesáyah 7:14\+xt* \ft*\f* ziyán or torjuma óilde, ‘Alla añárar fúañti.’ \p \v 24 Baade Yusúfe gúm ottu uṛí undilla goijjé zendilla gorí bolla Mabud or fírista ye yóggwa re hókum díyl, yóggwa ye Moriyam ore biyá gorífelaiye, \v 25 montor híba ttu Fua wa zormo nó óiyo foijjonto híba llói milmilab nó goré. Baade yóggwa ye Fua war nam Isá raikkíl. \c 2 \s Isá re Fonḍit ókkol or talac \p \v 1 Yohúdiya elakar baáñcca Hérud or hale, Betélhem cóor ot Isá zormo ói baade, fuk mikká ttu hoozzon fonḍit Jerúsalem ot aiccé, \v 2 aái hoór de, “Yohúdi ókkol or Baáñcca zibá zormo óiye Íba hoṛé? Añára fuk mikká Íbar tara dekí Íba re sóida goittó aiccí deh.” \p \v 3 Híyan fúni baáñcca Hérud ferecan óigilgoi, héndilla Jerúsalem or manúc beggún óu. \v 4 Yóggwa ye ḍoóñr imam ókkol edde alem ókkol beggún ore ekkán ot dolagorí, ítara ttu Mosih hoṛé zormo óibar asé híyan zasai goijjíl. \v 5 Ítara yóggwa re hoór de, “Yohúdiya elakar Betélhem ot, kiyólla-hoilé nobi ye endilla leikké: \q1 \v 6 ‘Ó Yohúdiya elakar Betélhem, \q2 Yohúdiyar hókumot-goróya ókkol or bútore tui honó mikká ttu cóñṛo no; \q1 kiyólla-hoilé tor bútottu eén ézzon Hókumot-goróya aibó, \q2 zibá ye Añr bonda Isráili re soraibó.’ ”\f + \fr 2:6 \fr*\ft \+xt Mikayah 5:2,4\+xt* \ft*\f* \p \v 7 Hétunot Hérude fonḍit ṭún ore aiddone matai zaniloiyé de, tara wa borabor hotúnot dahá gíyl. \v 8 Baade yóggwa ye ítara re eén hoói Betélhem ot difeṛáiye, “Tuáñra zai hé gura Fua wa re cúndorgori tuwogói. Íba re loot faile añré hóbor díyo, zeéne añí yó aái Íba re sóida gorí fari.” \p \v 9 Ítara baáñccar hotá fúni bacá lóiye, aar ítara fuk mikká ze tara deikkíl, yíba Fua wa ziyóñt asé íñyot zai nó tíya foijjonto ítarar age-age zaat accíl. \v 10 Tara wa dekí ítara ódorbaára kúci óiye. \v 11 Ítara gór gán ot foóñsi yore, Fua wa re Íbar maa Moriyam or fúañti deikké; baade ítara meṛit fori Íba re sóida goijjé. Tarfore ítara nizor baccú gún kúli cúna, luban edde mur añtor ókkol Íba re hádiya diiyé. \v 12 Aar Hérud or héṛe waafes no zaito cóppon ot Allar torfóttu úñciyari fai, ítara arek boli nizor mulluk ot fíri giiyégoi. \s Ijíp dec ot dáigiyegoi \p \v 13 Fonḍit ṭún zaigói baade, Mabud or ek fírista ye Yusúf ore cóppon ot dahá dí hoór de, “Uṛó, Fua edde Íbar maa re looi Ijíp ot dáizogoi. Añí zetódin nó hoói hétodin foijjonto héṛe tákiyo, kiyólla-hoilé Hérude Fua wa re marifélai bolla tuwaibó.” \p \v 14 Hétunot Yusúf uṛí rait tákite Fua edde Íbar maa re looi, Ijíp olla bacá lóiye, \v 15 aar Hérud nó more foijjonto héṛe táikkil. Híyan etollá óiye, zeéne Mabude nobir duara hoóil de yián fura ó, “Añí Añr Fua re Ijíp ottu ḍahai ainní.”\f + \fr 2:15 \fr*\ft \+xt Hóciya 11:1\+xt*\ft*\f* \s Hérude gura fuain marifélaiye \p \v 16 Hérude zeñtté Fonḍit ṭúne yóggwa re bóoñt díye de zainné, yóggwa ttu bicí guccá uiṭṭé; aar hé fonḍit ṭún ottu ze októr hotá zanilóil hé októr ísaf mozin, Betélhem ot edde híyan or atehañsór zaga ókkol ot dui bosór edde yár nisor zedún morotfuain asé, ítarar hañse manúc difeṛái ítara beggún ore marifélaiye. \v 17 Híyane nobi Yarmíyahr duara hoóil de yián fura óiye, \q1 \v 18 “Ramá cóor ot eggwá abas fúna gíyeh, \q2 hañdanir edde bicí ferecanir. \q1 Rahéla ye nizor fuain dor lla hañder, \q2 aar tosólli kobul no gorér, \q2 kiyólla-hoilé ítara ar nái.”\f + \fr 2:18 \fr*\ft \+xt Yarmíyah 31:15\+xt* \ft*\f* \s Ijíp ottu waafes aiccé \p \v 19 Zeñtté Hérud morigiyói, Mabud or ek fírista ye Yusúf ore Ijíp ot cóppon ot dahádiye, \v 20 aar hoór de, “Uṛó, Fua edde Íbar maa re looi Isráil mulluk ot waafes zoogói, kiyólla-hoilé zetará niki Fua wa re zane marifélaito tuwaáil ítara morigiyói.” \p \v 21 Tói Yusúf uṛí, Fua edde Íbar maa re looi Isráil mulluk ot waafes aáigiyoi. \v 22 Montor yóggwa ye zettót endilla fúinne, Arkeláyose Yohúdiyat tar baf Hérud or zagat hókumot gorér, tói yóggwa héṛe zaite ḍooraiyé. Baade cóppon ot Allar torfóttu úñciyari fai, Galil elakat giiyégoi, \v 23 aar zai Nasárat nam or ekkán cóor ot bocót gorát doijje. Héndilla etollá óiye, zeéne nobi ókkol or duara hoóil de yián fura ó, “Íba re Nasári howá zaybo.” \c 3 \s Bápṭismadoya Yaháyar tobolik \r (Mak 1:1-8; Luk 3:1-9,15-17; Yoh 1:19-28) \p \v 1 Ek din bápṭismadoya Yaháya aái, Yohúdiyar moidan zagat endilla hoói tobolik gorát doijje, \v 2 “Touwá goró, kiyólla-hoilé asmani raijjo\f + \fr 3:2 \fr*\ft Asmani raijjor maáni óilde Allar raijjo. Yohúdi ókkole Allar nam dóitte ḍoora de hétolla boóut mikká Allar raijjo no hoói asmani raijjo hoiyé de lootfa zah. \ft*\f* ḍáke aáigiyoi.” \v 3 Yóggwa óilde ubá zibár baabute nobi Yesáyah ye hoóil de, \q1 “Moidan zagat ezzone guzori-guzori eén hoór, \q1 ‘Mabud or foñt toiyar goró; \q2 Íbar rasta uzu goró.’ ”\f + \fr 3:3 \fr*\ft \+xt Yesáyah 40:3\+xt*\ft*\f* \p \v 4 Yaháya ye uñṭ or keñc loi banaiya hoor fiñdíto, aar yóggwar keeñil ot samarar duali baindá tákito. Yóggwar hána accíl de fíring edde zooñl or modú. \v 5 Hé októt Jerúsalem ottu, tamám Yohúdiya ttu, edde Jordán hál or sairókul ttu manúc ókkol yóggwar hañse giiyé, \v 6 aar nizor-nizor guná ókkol cíkar gorí, ítara Jordán hál ot yóggwa ttu bápṭisma\f + \fr 3:6 \fr*\fq bápṭisma\fq* \ft maáni fanír ḍup loon\ft*\f* loiyé. \p \v 7 Yóggwa ye zeñtté Féroci ókkol edde Sadukái ókkol boóut zone bápṭisma loito yóggwar hañse aiyér de deikké, yóggwa ye ítara re hoór de, “Ó háf or fuain ókkol! Aibár gozzob ottu dáizayboi lla tuáñra re hone úñciyari díye? \v 8 Touwá lói mil há de héndilla gulagala ókkol dóro, \v 9 aar nizor dil ot endilla kíyal nu ainnó de ki, ‘Añára ttu toh baf ísafe Ibrahím asé.’ Añí tuáñra re hoóir, Alla ye sailé e cíl lun ottu yó Ibrahím olla fuain foida gorí fare. \v 10 Aar ehón toh gas or gurat kuróil raká gíyeh. Hétolla, ze gas ot gom gula no dóre, yíba re haṛi ooin ot félaidiya zaybo. \v 11 Añí de tuáñra touwá goijjó de hétolla éna tuáñra re fanít bápṭisma díh; montor añí baade zibá aiyér, Íbar tokka añr túaro ḍoóñr. Añí Íbar cenṭár boi bolla úddwa laayek no. Íba ye tuáñra re Pak-Ruh edde ooin loi bápṭisma díbo. \v 12 Íbar kula Íbar át ot asé; Íba ye Nizor hóñla re cúndorgori sáf goríbo, aar Íbar giyuñ re gudam ot zoma goríbo, montor suwa gún ore Íba ye honódin no nifé de ooin ot furat difélaibo.” \s Isár bápṭisma \r (Mak 1:9-11; Luk 3:21,22) \p \v 13 Hé din ókkol ot, Isá bápṭisma loito Galil ottu Jordán hál or hañsat Yaháyar héṛe aiccé. \v 14 Montor Yaháya ye Íba re endilla hoói maná goittó kucíc goijjíl, “Añr ttu éna Tuáñr hañsóttu bápṭisma loibar zorur, aar Tuñí añr hañse aiccó dé?” \p \v 15 Montor Isá ye zuwabe yóggwa re hoór de, \wj “Ebar yián óito dóh, kiyólla-hoilé endilla gori añára ttu, Alla ye saár de híyan fura gorár zorur.”\wj* Tói yóggwa razi óiye. \v 16 Isá bápṭisma loi mottor, faní ttu kul ot uiṭṭégai. Hétunot asman kúligiyoi, aar Íba ye dekér de, Allar Ruh hoitor or ḍóilla ói lami aái Íbar uore boiyér. \v 17 Aar héñtte asman ottu éggwa abas aiccé, eén hoór de, “Ibá Añr adorja Fua, Ibá re lói Añí bicí kúci.” \c 4 \s Isá re entán goijjé \r (Mak 1:12-13; Luk 4:1-13) \p \v 1 Yárbaade Pak-Ruh ye Isá re moidan zagat loigiyé, zeéne Íba re Ibilíce entán goré. \v 2 Salic din salic rait ruza rakí baade Íba ttu búk laiggé. \v 3 Hé októt entán-goróya aái Íba re hoór de, “Zodi Tuñí Allar Fua de óile, e fattór gún ore ruṭi óizaytoi hókum dóh.” \p \v 4 Montor Íba ye zuwabe hoór de, \wj “Pak-kalam ot endilla asé, ‘Manúc siríf ruṭi loi base de no, bólke Allar muk ottu neele de hárr hotá lói beh base.’ ”\wj*\f + \fr 4:4 \fr*\ft \+xt Córiyot-nama 8:3\+xt*\ft*\f* \p \v 5 Tói hé Ibilíce Íba re pak cóor gán ot loizai, baitul-mukaddos or tullit tíyagaraiye, \v 6 baade Íba re hoór de, “Zodi Tuñí Allar Fua de óile, nise záp maro; kiyólla-hoilé pak-kalam ot toh endilla asé, \q1 ‘Íba ye Tuáñr baabute Nizor fírista ókkol ore hókum díbo; \q2 tói ítara nizor áte Tuáñre dórifelaibo, \q2 zeéne Tuáñr ṭénge honó fattór ot duk no faa.’ ”\f + \fr 4:6 \fr*\ft \+xt Zobur 91:11,12\+xt*\ft*\f* \p \v 7 Isá ye ítare hoór de, \wj “Pak-kalam ot toh yián óu asé, ‘Tuñí tuáñr Mabud Alla re entán no goríba.’ ”\wj*\f + \fr 4:7 \fr*\ft \+xt Córiyot-nama 6:16\+xt*\ft*\f* \p \v 8 Tarfore Ibilíce Íba re eggwá uñsol faár ot loizai, duniyair tamám raijjo ókkol edde híin or fura cáandari daháiye. \v 9 Tói íte hoór de, “Zodi Tuñí meṛit fori añré sóida goró, añí iín beggún Tuáñre diifélaiyum.” \p \v 10 Isá ye ítare hoór de, \wj “Cóitan, dur ó! Pak-kalam ot endilla asé, ‘Tuñí tuáñr Mabud Alla re beh sóida goríba, aar siríf Íbar beh ebaadot goríba.’ ”\wj*\f + \fr 4:10 \fr*\ft \+xt Córiyot-nama 6:13\+xt*\ft*\f* \p \v 11 Hétunot Ibilíce Íba re eri giiyégoi, aar fírista ókkol aái Íba re hédmot gorát doijje. \s Galil ot Isár ham or cúru \r (Mak 1:14-15; Luk 4:14-15) \p \v 12 Zeñtté Isá ye Yaháya re ziyól ot díye de fúinne, Íba Galil ot giiyói; \v 13 aar Nasárat cóor félai, Zebulun edde Nafṭalir zagat ḍiír hañsa loi asé de Kaparnahúm cóor ot zai táikkegoi. \v 14 Híyan etollá óiye, zeéne nobi Yesáyahr duara hoóil de yián fura ó, \q1 \v 15 “Zebulun or elakat edde Nafṭalir elakat, \q2 doijjar rastat, Jordán hál or okule, \q2 Beyohúdi ókkol or Galil ot, \q1 \v 16 ze manúc ókkol andár ot accíl, \q2 ítara ekkán ḍoóñr foór deikké, \q1 zetará moot or andárja mulluk ot accíl, \q2 ítarar hañse foór óiye.”\f + \fr 4:16 \fr*\ft \+xt Yesáyah 9:1,2\+xt*\ft*\f* \p \v 17 Hé októt lóti Isá ye eén hoói tobolik gorát doijje, \wj “Touwá goró, kiyólla-hoilé asmani raijjo ḍáke aáigiyoi.”\wj* \s Cúrur cárit ókkol ore ḍaikké \r (Mak 1:16-20; Luk 5:1-11) \p \v 18 Isá Galil Ḍiír hañsa báy áñṛi zaar de októt, Íba ye duwá bái deikké, yáni Sáimon, zibá re Fitor ḍaikké edde íbar bái Enderiyas ore. Héñtte ítara ḍiít zal marer, kiyólla-hoilé ítara zailla accíl. \v 19 Íba ye ítara re hoór de, \wj “Añr fisáli doro, Añí tuáñra re manúc dóre de zailla banaiyúm.”\wj* \v 20 Ítara éhon or bútore ítarar zal lun eri, Íbar fisáli doijje. \p \v 21 Híyan ttu aró hoddúr giiyé rár, Íba ye aró dui bái deikké, yáni Zebedair fua Yakub ore edde yóggwar bái Yohánna re. Héñtte ítara noowr uore ítarar baf Zebedair fúañti zal ṭuner. Íba ye ítara re mataiyé, \v 22 hétunot ítara éhon or bútore noow gán edde baf ore eri, Íbar fisáli doijje. \s Isár taalim edde biyaram gom gorá \r (Luk 6:17-19) \p \v 23 Isá ye Galil or agagura zai-zai Yohúdir mujilíc-hána ókkol ot taalim dito edde raijjor kúchóbor tobolik goittó, aar maincór fottí kisím or biyaram edde fottí kisím or ocúk ókkol gom goittó. \v 24 Íbar hóbor Siíriyar agagura fóligilgoi; aar maincé biyaraimma zetará ttu ḍoilla-boḍoilla biyaram asé edde duk faar, zetará búte-faiya, zetará ttu súañfíra asé, zetará añtur, ítara beggún ore Íbar hañse ainné, aar Íba ye ítara re gom goijjé. \v 25 Galil ottu, Dekapólis\f + \fr 4:25 \fr*\fq Dekapólis\fq* \ft óilde éggwa Girík lofzó, zibár maáni doc cán cóor or elaka\ft*\f* ottu, Jerúsalem ottu, Yohúdiya ttu, edde Jordán hál or farkul ottu dol-dol manúc Íbar fisá doijjil. \c 5 \s Faár or uore taalim \r (Mot 5—7) \p \v 1 Manúc or dol dekí Isá eggwá faár or uore uiṭṭégoi, aar Íba boiccé rár, Íbar cárit tun Íbar héṛe aiccé. \v 2 Hétunot Íba ye Nizor muu kúli ítara re endilla taalim diyat doijje: \s Mubarek \r (Luk 6:20-23) \q1 \v 3 \wj “Mubarek uitará, zetará ruúhanir gorif,\wj* \q2 \wj kiyólla-hoilé asmani raijjo toh ítarar.\wj* \q1 \v 4 \wj Mubarek uitará, zetará ferecanit asé,\wj* \q2 \wj kiyólla-hoilé ítara tosólli faibo.\wj* \q1 \v 5 \wj Mubarek uitará, zetará cída,\wj* \q2 \wj kiyólla-hoilé ítara toh duniyai miras faibo.\wj* \q1 \v 6 \wj Mubarek uitará, zetará Allar moncá mozin goittó búkki edde tiráci,\wj* \q2 \wj kiyólla-hoilé ítarar hé moncá furafuri fura óibo.\wj* \q1 \v 7 \wj Mubarek uitará, zetará rahám dil ola,\wj* \q2 \wj kiyólla-hoilé ítara re rahám gorá zaybo.\wj* \q1 \v 8 \wj Mubarek uitará, zetarár dil sáf,\wj* \q2 \wj kiyólla-hoilé ítara Alla re dekíbo.\wj* \q1 \v 9 \wj Mubarek uitará, zetará sólluk goríde,\wj* \q2 \wj kiyólla-hoilé ítara re Allar fuain howá zaybo.\wj* \q1 \v 10 \wj Mubarek uitará, zetará Allar moncá mozin goróne zulúm faa,\wj* \q2 \wj kiyólla-hoilé asmani raijjo toh ítarar.”\wj* \p \v 11 \wj “Mubarek tuáñra, zeñtté maincé Añr lla bóuli tuáñra re beizzoti goré, zulúm goré, edde na hókkot tuáñrar baabute hárr ḍóilla bura-ára ókkol hoó.\wj* \v 12 \wj Héñtte tuáñra kúci goijjó edde kúci óiyo, kiyólla-hoilé tuáñra lla asman ot ḍoóñr boccíc asé. Tuáñrar age ze nobi ókkol accíl ítara re yó maincé héndilla zulúm goittó.\wj* \s Nun edde Foór \r (Mak 9:50; Luk 14:34-35) \p \v 13 \wj “Tuáñra óilade duniyair nun; montor zodi nun or dok zaagói, híin ore keéngori abar nuncá gorí fara zaybo? Híin toh ar honó ham ot nu aiyé. Híin ore baáre félaidiya zah, aar maincór úñran ot fore.\wj* \p \v 14 \wj “Tuáñra óilade duniyair nur. Faár or uore bañdá gíyeh de cóor toh lukai rakí fara no zah.\wj* \v 15 \wj Honó maincé serak dórai báñir or tole raké de nái, bólke boiṛónir uore beh raké, tói híyane gór ot asé de beggún ore foór déh.\wj* \v 16 \wj Héndilla góri, tuáñrar foór maincór muúntu zolouk, zeéne ítara tuáñrar gom ham ókkol dekí tuáñrar asmani Baf or mohíma goré. \wj* \s Córiyot or baabute cíkka \p \v 17 \wj “Tuáñra endilla no ṭáaijjo de ki, Añí Muúsar Córiyot yáh nobi ókkol or cíkka baatel goittó aiccí. Añí híin baatel goittó aiccí de no, bólke fura goittó aiccí deh.\wj* \v 18 \wj Añí tuáñra re sóiyi hoóir, zetódin asman zobin ṭiki tákibo, Córiyot óu ṭiki tákibo, héntu honó noktá yáh zer zobor no búzibo zetódin híin beggún fura nó óiyo.\wj* \v 19 \wj Hétolla, zee niki hé hókum ókkol ottu ebbe cóñṛo ekkán hókum ore baatel goré aar oinno zon ore yó héndilla goittó cíka, ítare asmani raijjot ebbe cóñṛo howá zaybo; montor zee niki híin amól goré edde cíka, ítare asmani raijjot ḍoóñr howá zaybo.\wj* \p \v 20 \wj “Kiyólla-hoilé Añí tuáñra re hoóir, zodi tuáñrar forhésgari alem ókkol or edde Féroci ókkol or forhésgarir túaro bicí no, tuáñra asmani raijjot bilkúl góli no faribá. \wj* \s Guccár baabute cíkka \p \v 21 \wj “Tuáñra fúinnila de ki, agor zobanar maincóre endilla howá gíyl, ‘Kún no goríba,\wj*\f + \fr 5:21 \fr*\ft \+xt Hízorot 20:13\+xt* \ft*\f* \wj zee niki kún goré, ítar ttu adalot ot zuwab diya foribó.’\wj* \v 22 \wj Montor Añí tuáñra re hoóir, zee niki nizor bái\wj*\f + \fr 5:22 \fr*\ft Girík zuban ot imandár ókkol ore báiyain hoói estemal gorá gíyeh, héṛe mayafuain edde morotfuain duní gún gólaiya asé, zetará Allar futzíyain; lofzó yíba ayat 23 ot óu estemal gorá gíyeh\ft*\f* \wj or uore guccá goré, ítar ttu adalot ot zuwab diya foribó. Aar zee niki nizor bái ore, ‘Tui behazor,’ hoó, ítar ttu bor adalot ot zuwab diya foribó. Aar zee niki nizor bái ore, ‘Tui bekuf’ hoó, íte zuzuk or ooin or sáñzar laayek óibo.\wj* \p \v 23 \wj “Hétolla tuñí kurbani-gáñr uore kurbani peec goríbarcot, zodi tuáñr ttu monot uṛé de ki, tuáñr bái ottu tuáñr ulḍa kessú hoibár asé,\wj* \v 24 \wj hétunot tuáñr kurbani hé kurbani-gáñr muúntu eri zaiyogói. Zai yore age tuáñr bái lói bonizogói, baade aái yore tuáñr kurbani diyogái.\wj* \p \v 25 \wj “Tuáñr lla bisar goittó zaar de manúc lói foñt ot tákite toratori maamela hól gorífelaiyo, arnóile íte tuáñre joc or át ot gosáidibo, aar joce tuáñre fulic or át ot gosáidibo, baade tuáñre ziyól ot difélaibo.\wj* \v 26 \wj Añí tuáñre sóiyi hoóir, tuñí ahéri foicá nó doo foijjonto héntu hálas ói no faribá.\wj* \s Zenár baabute cíkka \p \v 27 \wj “Tuáñra endilla howá gíyl de fúinnila, ‘Zená no goríba.’\wj*\f + \fr 5:27 \fr*\ft \+xt Hízorot 20:14\+xt*\ft*\f* \v 28 \wj Montor Añí tuáñra re hoóir, zodi honókiye honó mayafua re bura kíyale saá, íte nizor dile-dile híba llói zená gorífelaiye.\wj* \v 29 \wj Zodi tuáñr den ḍák or suké tuáñre gunár uzu ṭane, tóoile yíba neelai félaido. Kiyólla-hoilé tuáñr guñṛa gaa zuzuk ot zaar túaro, tuáñr gaar ekkán híssa no tákon tuáñr lla beétor.\wj* \v 30 \wj Zodi tuáñr den áte tuáñre gunár uzu ṭane, tóoile híyan haṛi félaido. Kiyólla-hoilé tuáñr guñṛa gaa zuzuk ot zaar túaro, tuáñr gaar ekkán híssa no tákon tuáñr lla beétor.\wj* \s Sárifelar baabute cíkka \r (Mot 19:9; Mak 10:11-12; Luk 16:18) \p \v 31 \wj “Endilla yó howá gíyl, ‘Zee niki nizor bou ore sárifele, íte híba re sárhabos douk.’\wj*\f + \fr 5:31 \fr*\ft \+xt Córiyot-nama 24:1\+xt*\ft*\f* \v 32 \wj Lekin Añí tuáñra re hoóir, zee niki nizor bou ore zenár hosúr lói bade oinno honó hosúri lói sárifele, íte híba re zená gorába; aar zee niki sárifelaiya mayafua re biyá goré, íte yó zená goré. \wj* \s Hosóm hár baabute cíkka \p \v 33 \wj “Tuáñra aró fúinnila de ki, agor zobanar maincóre endilla howá gíyl, ‘Misá hosóm na háiyo, bólke tuñí ziyán olla hosóm háiyo, híyan Mabud or hañse fura goríba.’ \wj* \v 34 \wj Lekin Añí tuáñra re hoóir, tuáñra bilkúl hosóm na háiyo, asman or name yó na háiyo, kiyólla-hoilé híyan toh Allar toktó.\wj* \v 35 \wj Zobin or name yó na háiyo, kiyólla-hoilé híyan toh Íbar foo rakíbar banggú. Jerúsalem or name yó na háiyo, kiyólla-hoilé híyan óilde bor Baáñccar cóor. \wj* \v 36 \wj Nizor matá dóri yó hosóm na háiyo, kiyólla-hoilé tuñí toh ekkán sul úddwa dóla yáh hala gorí no faro.\wj* \v 37 \wj Montor tuáñra baná eddúr hoiyó, óile ‘ói’ aar no óile ‘no,’ yár baáre ziín aiyé híin óilde Ibilíc or torfóttu. \wj* \s Bodola lowar baabute cíkka \r (Luk 6:29-30) \p \v 38 \wj “Tuáñra endilla howá gíyl de fúinnila, ‘Suk or bodol suk, aar dat or bodol dat.’\wj*\f + \fr 5:38 \fr*\ft \+xt Hízorot 21:24\+xt*; \+xt Imami-ham 24:20\+xt*; \+xt Córiyot-nama 19:21\+xt*\ft*\f* \v 39 \wj Montor Añí tuáñra re hoóir, honó hóraf manúc lói mukabela no goijjó. Bólke zee niki tuáñre den ḍák or galsaba sái suwar mare, ítare oh ḍák óu fíraidiyo.\wj* \v 40 \wj Aar zodi honókiye tuáñr kuruta loifélaito tuáñr lla mooddima goittó saá, ítare tuáñr saddor óu diifélaiyo. \wj* \v 41 \wj Zodi honókiye tuáñre ek mail zaito bolazuri goillé, ítar fúañti dui mail zaiyo.\wj* \v 42 \wj Zee niki tuáñr ttu mage, ítare diiyo; aar zee niki tuáñr ttu udár saá, ítare no fíraiyo. \wj* \s Duccon ore muhábbot goró \r (Luk 6:27-28,32-36) \p \v 43 \wj “Tuáñra endilla howá gíyl de fúinnila, ‘Nizor atehañsór maincóre muhábbot goríba,\wj*\f + \fr 5:43 \fr*\ft \+xt Imami-ham 19:18\+xt* \ft*\f* \wj aar duccon ore nafórot goríba.’\wj* \v 44 \wj Montor Añí tuáñra re hoóir, tuáñrar duccon ókkol ore muhábbot goijjó; aar zetará tuáñrar uore zulúm goré, ítara lla dua goijjó,\wj* \v 45 \wj zeéne tuáñra tuáñrar asmani Baf or fuain ṭóoro; kiyólla-hoilé Íba ye toh gom hóraf duní gún or uore Íbar beil or foór deh, aar forhésgar or uore edde kuham-goróyar uore zór difeṛá.\wj* \v 46 \wj Zodi tuáñra cúdu tuáñra re muhábbot goré de ítara re muhábbot goró, tóoile súwab kiyólla faiba? Házana-tulóya ókkole úddwa kí héndilla no goré né?\wj* \v 47 \wj Aar zodi tuáñra cúdu tuáñrar báiyain dore sólam dóh, tóoile tuáñra oinno manúc ókkol or túaro bicí kii gorór? Beyohúdi ókkole úddwa kí héndilla no goré né?\wj* \v 48 \wj Hétolla tuáñrar asmani Baf zendilla furafuri sóiyi, héndilla tuáñra yó furafuri sóiyi ó.”\wj* \c 6 \s Sótka diiyar baabute cíkka \p \v 1 \wj “Hóboroddar, tuáñrar forhésgari ham maincór muúntu ítara re dahái bolla no goijjó; arnóile tuáñra tuáñrar asmani Baf ottu honó boccíc no faiba.\wj* \p \v 2 \wj “Hétolla zeñtté tuñí sótka goró, héñtte cíañ matai elan no goijjó, zendilla munafék ókkole maincór ttu taarif fai bolla mujilíc-hána ókkol ot edde rasta-rasta goré. Añí tuáñra re sóiyi hoóir, ítara ítarar boccíc furafuri faifélaiye.\wj* \v 3 \wj Montor zeñtté tuñí sótka goró, héñtte tuáñr den áte kii gorér de híyan tuáñr ban át ore zainto no diyó,\wj* \v 4 \wj zeéne tuáñr sótka gorá aiddone ó. Tói tuáñr Baf, zibá ye aiddon ot deké, Íba ye tuáñre boccíc diibo. \wj* \s Dua gorár baabute cíkka \r (Luk 11:2-4) \p \v 5 \wj “Zeñtté tuáñra dua goró, munafék ókkol or ḍóilla no óiyo; kiyólla-hoilé ítara maincóre dahái bolla beh mujilíc-hána ókkol ot edde rastar kuna-kuna tíyai yore dua gorá fosón goré. Añí tuáñra re sóiyi hoóir, ítara ítarar boccíc furafuri faifélaiye.\wj* \v 6 \wj Montor zeñtté tuñí dua goró, tuáñr kamárar bútore góli, duwar bañdífelai tuáñr Baf or hañse dua goríyo, zibá aiddone asé. Tói tuáñr Baf, zibá ye aiddon ot deké, Íba ye tuáñre boccíc diibo.\wj* \v 7 \wj Zeñtté tuáñra dua goró, Beyohúdi ókkol or ḍóilla behazor hotá ókkol no duaráiyo, kiyólla-hoilé ítara ṭáare de, ítarar bicí hotár zoriya ítarar dua kobul óibo.\wj* \v 8 \wj Hétolla hoóir, tuáñra ítarar ḍóilla no óiyo; kiyólla-hoilé tuáñrar Bafe toh Íba ttu magibár age lóti tuáñrar zorurot zane.\wj* \v 9 \wj Hétolla tuáñra endilla dua goijjó:\wj* \q1 \wj ‘Ó añárar asmani Baf,\wj* \q1 \wj Tuáñr nam pak mana zouk.\wj* \q1 \v 10 \wj Tuáñr raijjo aiyóuk.\wj* \q1 \wj Tuáñr moncá zendilla asman ot fura ó,\wj* \q2 \wj héndilla duniyait óu fura óuk.\wj* \q1 \v 11 \wj Aijjar hána añára re aijja doo.\wj* \q1 \v 12 \wj Añárar hosúri maf goró,\wj* \q2 \wj zendilla zetará añára llói hosúri goijjé, ítara re añára yó maf goijjí.\wj* \q1 \v 13 \wj Añára re entán ot foitto no diyó,\wj* \q2 \wj bólke Ibilíc ottu basai rakó. Kiyólla-hoilé raijjo, taakot aar mohíma toh hámica Tuáñr.’\wj* \m \v 14 \wj Kiyólla-hoilé zodi tuáñra oinno zon or hosúri maf goró, tóoile tuáñrar asmani Bafe yó tuáñra re maf gorídibo.\wj* \v 15 \wj Montor zodi tuáñra oinno zon or hosúri maf no goró, tóoile tuáñrar Bafe yó tuáñrar hosúri maf no goríbo.\wj* \s Ruzar baabute cíkka \p \v 16 \wj “Tuáñra ruza rakó de októt nakmuk hala no goijjó, zendilla munafék ókkole goré, kiyólla-hoilé ítara siyára bodole de toh ruza raikké de híyan maincóre dahái bolla. Añí tuáñra re sóiyi hoóir, ítara ítarar boccíc furafuri faifélaiye.\wj* \v 17 \wj Montor tuñí zeñtté ruza rakó, matát tel diyo, aar muk dúiyo,\wj* \v 18 \wj zeéne tuñí ruza raikkó de híyan maincé no, bólke tuáñr Bafe zane, zibá aiddon ot asé. Tói tuáñr Baf, zibá ye aiddon ot deké, Íba ye tuáñre boccíc diibo.\wj* \s Asman ot dón zoma gorá \r (Luk 12:33-34) \p \v 19 \wj “Nizor lla dón-cómbotti duniyait zoma no goijjó, zeṛé fuke edde zooñre borbad diféle, aar zeṛé sur ókkole berá haṛi sur gorífele.\wj* \v 20 \wj Bólke nizor lla dón-cómbotti asman ot zoma goró, zeṛé no fuke aar no zooñre nac goré, aar zeṛé sur ókkole berá haṛi sur no goré.\wj* \v 21 \wj Kiyólla-hoilé tuáñrar dón-cómbotti zeṛé, tuáñrar dil tákibo de yó héṛe.\wj* \s Gaar foór \r (Luk 11:34-36) \p \v 22 \wj “Gaar serak óilde suk; hétolla tuáñr suk gom asé de óile, tuáñr guñṛa gaa foóre furaiya óibo.\wj* \v 23 \wj Montor tuáñr suk hóraf de óile, tuáñr guñṛa gaa andáre furaiya óibo. Hétolla, tuáñr bútore ze foór asé híyan zodi andár de óile, tóoile hé andár hotó guṭguiṭṭa óibo fáñllar!\wj* \s Alla edde cómbotti \r (Luk 16:13) \p \v 24 \wj “Honókiye dui girós or hédmot gorí no fare; kiyólla-hoilé íte ezzon ore nafórot goríbo aar ar ezzon ore muhábbot goríbo; yáto ezzon loi ṭík tákibo aar ar ezzon ore hékarot goríbo. Tuáñra ekku fúañti Allar edde dón-doulot or hédmot gorí no faribá.\wj* \s Sinta no goijjó \r (Luk 12:22-34) \p \v 25 \wj “Hétolla Añí tuáñra re hoóir, kii háiyum yáh kii fiíyum hoi zindigi lla sinta no goijjó; aar kii fiñdíyum hoi gaa lla sinta no goijjó. Zindigi ki hánar túaro kimoti no né, aar gaa ki hoorsuor or túaro kimoti no né?\wj* \v 26 \wj Asman or faik ókkol or baabute báfiso; híine toh no cíñṛe, no daa, aar no gudam ot zoma goré, toóu tuáñrar asmani Bafe híin ore háaba. Tuáñra kí híin or túaro kimoti no né?\wj* \v 27 \wj Tuáñra hone sinta gorí nizor hóiyat ore ek gónḍa barái faribá de asó?\wj* \p \v 28 \wj “Hoorsuor olla kiyá sinta goró? Báfiso, moidan or fúl ókkol keéngori barí uṛé; híine toh no meénnot goré aar no fúñta haṛe.\wj* \v 29 \wj Montor Añí tuáñra re hoóir, baáñcca Sólomane úddwa yóggwar tamám dón-doulot lói híin ekgwár ḍóilla nizoré háñzai faijjé de nái.\wj* \v 30 \wj Hétolla, zodi Alla ye moidan or kér ore héndilla góri háñza, ziín aijja asé aar hailla ooin ot félaidiya zah; tóoile ó hom biccác ola ókkol, Íba ye tuáñra re aró bicí no háñzaibo né?\wj* \v 31 \wj Hétolla hoóir, ‘Añára kii háiyum? Kii fiíyum?’ yáh ‘Kii fiñdíyum?’ hoói sinta no goijjó. \wj* \v 32 \wj Kiyólla-hoilé Beyohúdi ókkole éna híin beggún or fisé lagi táke. Tuáñrar asmani Bafe toh zane, tuáñra ttu híin beggún lager deh.\wj* \v 33 \wj Age Allar raijjor edde Íbar moncá mozin solibár talac ot táko, tói tuáñra re híin beggún óu diiya zaybo.\wj* \p \v 34 \wj “Hétolla, hailla lla sinta no goijjó; kiyólla-hoilé haillar dine hailla lla sinta goríbo. Din or duk din olla kafí.\wj* \c 7 \s Hosúri tuwar baabute \r (Luk 6:37-38,41-42) \p \v 1 \wj “Hosúri no doijjo, tói tuáñrar hosúri yó dóra no zaybo.\wj* \v 2 \wj Kiyólla-hoilé zendilla gori tuáñra hosúri dóro, héndilla góri tuáñrar hosúri yó dóra zaybo; aar tuáñra ze mafe diiba, tuáñra re yó hé mafe diiya zaybo.\wj* \p \v 3 \wj “Tuñí tuáñr bái or suk ot asé de hál lan kiyá dekór, montor tuáñr nizor suk ot asé de hodda gán ót no gorór?\wj* \v 4 \wj Nizor suk ot hodda táki baade tuñí keéngori tuáñr bái ore hoór, ‘Aiyó, añí tuáñr suk ottu hál lan neelaifélai’?\wj* \v 5 \wj Ó munafék! Age tuáñr nizor suk ottu hodda gán neelaifélo, baade tuáñr bái or suk ottu hál lan neelai bolla sáf góri dekíba.\wj* \p \v 6 \wj “Kuñir ore honó pak jiníc no diiyo, aar cúwor ókkol or muúntu tuáñrar mukta no félaiyo, arnóile híine híin ore ṭénge úñran maribó, aar fíri aái yore tuáñra re hán-hán gorífelaibo. \wj* \s Mago, tuwo edde duwar baijjo \r (Luk 11:9-13) \p \v 7 \wj “Mago, tuáñra re diiya zaybo; tuwo, tuáñra faiba; duwar baijjo, tuáñra lla duwar kúla záybo.\wj* \v 8 \wj Kiyólla-hoilé zee niki mage, íte faa; zee niki tuwa, íte tuwai faa; aar zee niki duwar baijja, ítar lla kúla zaybo.\wj* \p \v 9 \wj “Tuáñrar bútore endilla manúc hon asé, nizor fua ye ruṭi magilé fattór diibo dé?\wj* \v 10 \wj Yáto mas magilé háf diibo dé?\wj* \v 11 \wj Hé ísafe, zodi tuáñra hóraf ói baade úddwa tuáñrar fuain dore gom-gom jiníc ókkol dii zano, tóoile tuáñrar asmani Bafe zetará Íba ttu mage ítara re aró hotó gom jiníc ókkol diibo fáñllar!\wj* \s Cúnali kaanun \p \v 12 \wj “Hétolla, hárr kessút oinno zon ore uúin goró ziín tuáñra soó de ítara tuáñra re goróuk, kiyólla-hoilé híyan óilde beh Tourat or edde nobi ókkol or cíkka. \wj* \s Siyon edde coṛa doroza \r (Luk 13:24) \p \v 13 \wj “Siyon doroza báy gólo, kiyólla-hoilé borbadir uzu loiza de rasta fárot aar híyan or doroza coṛa; híyan báy góloya bicí asé.\wj* \v 14 \wj Montor zindigir uzu loiza de rasta kutahaiṭṭa aar híyan or doroza siyon, híyan ore fooya hom.\wj* \s Gas siná zah de gulaye \r (Luk 6:43-44) \p \v 15 \wj “Misá nobi ókkol ottu úñciyar táikko, zetará tuáñrar hañse bérasóol or sónna dóri aiyé, montor bútore ítara búka rangkuñir or ḍóilla.\wj* \v 16 \wj Tuáñra ítara re ítarar gulagalaye siníba. Maincé kí keñṛabon ottu anggur aar keñṛar záḍḍwa ttu ḍuñir gula fare?\wj* \v 17 \wj Borabor héndilla, gom gas ot gom gula dóre, aar hóraf gas ot hóraf gula dóre.\wj* \v 18 \wj Gom gas ot toh hóraf gula dóri no fare, aar hóraf gas ot gom gula dóri no fare.\wj* \v 19 \wj Ze gas ot gom gula no dóre, yíba re toh haṛi ooin ot félaidiya zah.\wj* \v 20 \wj Hétolla hoóir, tuáñra ítara re ítarar gulagalaye siní faribá.\wj* \s Añí tuáñra re honó októt no sinítam \r (Luk 13:25-27) \p \v 21 \wj “Zetará Añré, ‘Malik, Malik,’ ḍake, ítara hárr ekzon asmani raijjot góli faribó de héen no, montor siríf uite faribó zee niki Añr asmani Baf or moncá mozin goré.\wj* \v 22 \wj Hé din Añré boóut kiyé hoibó de, ‘Malik, ó Malik, añára Tuáñr name Allar kalam boiyan goijjílam de no né? Tuáñr name bút ókkol dáfailam de no né? Aar Tuáñr name boóut keramot ókkol óu goijjílam de no né?’\wj* \v 23 \wj Héñtte Añí ítara re sáf-sáf góri hoiyúm de, ‘Añí tuáñra re honó októt no sinítam; kuham-goróya ókkol, Añr héntu dur ó.’\wj* \s Dui zon gór banoya \r (Luk 6:47-49) \p \v 24 \wj “Hétolla, zee niki Añr boiyan iín fúni amól goré, íte endilla ezzon buddíman manúc or ḍóilla óibo, zee niki nizor gór fattór or uore banaiyé.\wj* \v 25 \wj Baade zór aiccé, faníban óiye, aar boiyar baái hé gór gán ot dósadiye; toóu híyan fori nó zagói, kiyólla-hoilé híyan or buniyadi toh\wj*\f + \fr 7:25 \fr*\ft Ingirazit fónḍecin bóuli hoó\ft*\f* \wj fattór ot ḍála gíyeh.\wj* \v 26 \wj Montor zee niki Añr boiyan iín fúni amól no goré, íte eén ézzon bekuf manúc or ḍóilla óibo, zee niki nizor gór balur uore banaiyé.\wj* \v 27 \wj Baade zór aiccé, faníban óiye, aar boiyar baái hé gór gán ot dósadiye; hétunot híyan fori ebbe nac óigiyoi.”\wj* \p \v 28 Zeñtté Isá ttu hotá híin hoiyá óiye, Íbar hé taalim fúni manúc ókkol ammúk óigiyoi, \v 29 kiyólla-hoilé Íba ye ítara re ítarar alem ókkol or ḍóilla góri no bólke ezzon adíkar olar ḍóilla góri taalim dito. \c 8 \s Ezzon kurus biyaraimma pak-sáf óiye \r (Mak 1:40-45; Luk 5:12-16) \p \v 1 Zeñtté Isá faár or uottú laimmégai, becábicí manúc ókkol Íbar fisá doijje. \v 2 Hé októt ezzon kurus biyaraimma ye aái Íba re sóida gorí hoór de, “Ó Malik, Tuñí sailé añré pak-sáf gorí faribá.” \p \v 3 Isá ye Nizor át barái yóggwa re dóri hoór de, \wj “Añí saái; pak-sáf óizogoi.”\wj* Tói éhon or bútore yóggwa kurus biyaram ottu pak-sáf óigiyoi. \v 4 Baade Isá ye yóggwa re hoór de, \wj “Saiyó, yián honókiyo re no hoiyó; bólke zoo, nizoré imam or hañse dahógoi, aar maincór hañse gobá ó fan, Muúsa ye hókum díye de hé kurbani dogói.”\wj* \s Ek Romi cáap or gulam ore gom goijjé \r (Luk 7:1-10; Yoh 4:43-54) \p \v 5 Zeñtté Isá Kaparnahúm cóor ot góille, hétunot ezzon cáap, zibá ek cót fóous or sóddar, aái Íba re fóriyat gorér de, \v 6 “Malik, añr gulam añtur ói gór ot fori táikke; íte kúb duk faar.” \p \v 7 Isá ye yóggwa re hoór de, \wj “Añí aái ítare gom goijjúm.”\wj* \p \v 8 Montor cáap pwá ye hoór de, “Ó Malik, Tuñí añr gór or sal or nise aibár añí laayek no. Siríf muké hoó, tói añr gulam gom óizayboi. \v 9 Kiyólla-hoilé añí nize yó ar ezzon or hókumot or tole así, aar fóous ókkol añr nise asé. Añí ezzon ore ‘zaa,’ hoilé, íte zaa, ar ezzon ore ‘ai,’ hoilé, íte aiyé, aar añr gulam ore ‘yián gor,’ hoilé, íte híyan goré.” \p \v 10 Híyan fúni Isá taajup óigiyoi, aar zetará Íbar fisá dori accíl ítara re hoór de, \wj “Añí tuáñra re sóiyi hoóir, Añí ettór ḍoóñr iman Isráili ókkol or bútore úddwa honókiyo ttu loot nó fai.\wj* \v 11 \wj Añí tuáñra re hoóir, fuk edde fosím ottu boóut zon aibó, aar ítara Ibrahím, Isahák, edde Yakub or fúañti asmani raijjot háito boibó.\wj* \v 12 \wj Montor zetará raijjot tákon accíl, ítara re baáre andár ot félaidiya zaybo; héṛe hañdahaṛi edde date dat kirkirani óibo.”\wj* \p \v 13 Baade Isá ye cáap pwá re hoór de, \wj “Zoogói; tuñí zeén óibo bóuli biccác goijjó, héen tuáñr lla óuk.”\wj* Borabor hétunot yóggwar gulam mwa gom óigiyoi. \s Boóut biyaraimma re gom goijjé \r (Mak 1:29-34; Luk 4:38-41) \p \v 14 Yárbaade zeñtté Isá Fitor or gór ot aiccé, Íba ye dekér de, Fitor or hóuri gaatzore bisánat fori táikke. \v 15 Íba ye yóggwar át dóijje rár yóggwa ttu gaatzor giiyégoi; baade yóggwa uṛí Íba re meémandari gorát doijje. \p \v 16 Háñz óiye rár, maincé Íbar hañse búte-faiya boóut zon ore ainníl. Íba ye jin ókkol ore muk zobane dáfaiye, aar zetará biyaraimma accíl ítara beggún ore gom goijjé. \v 17 Híyan etollá óiye, zeéne nobi Yesáyahr duara hoóil de yián fura ó, \q1 “Íba ye añárar komzuri ókkol loifélaiye, \q2 aar añárar biyaram ókkol dur gorífelaiye.”\f + \fr 8:17 \fr*\ft \+xt Yesáyah 53:4\+xt*\ft*\f* \s Ummot óibar baabute cíkka \r (Luk 9:57-62) \p \v 18 Zeñtté Isá ye Íbar sairókul ttu ek dol manúc deikké, Íba ye ummot ókkol ore ḍiír oh hañsat zai bolla hókum díye. \v 19 Hétunot ezzon alem aái Íba re hoór de, “Ustat, Tuñí zeṛé zaiba añí yó héṛe Tuáñr fisáli zaiyum.” \p \v 20 Isá ye yóggwa re hoór de \wj “Cíyal ókkol ottu gañt asé aar faik ókkol ottu bahá asé, montor Manúc or Fua ttu Nizor matá rakí bolla úddwa honó mikká zaga nái.”\wj* \p \v 21 Ar ezzon ummote Íba re hoór de, “Malik, age añí zai añr baf ore dohón gorí aiyí.” \p \v 22 Montor Isá ye yóggwa re hoór de, \wj “Añr fisáli aiyó, muruda ókkole ítarar nizor muruda re dohón goróukgoi.”\wj* \s Isá ye tuwán támaiye \r (Mak 4:35-41; Luk 8:22-25) \p \v 23 Baade zeñtté Isá ekkán noow ot uiṭṭé, Íbar ummot ókkol óu Íbar fisá doijje. \v 24 Atíkka ḍiít eggwá eén ḍoóñr tuwán cúru óiye, zeén níki noow gán goir or bútore gólizargoi. Montor Isá gúm ot accíl. \v 25 Ummot tune Íbar hañse aái Íba re tulídi hoór de, “Ó Malik, añára re baso! Añára morizayrgói!” \p \v 26 Íba ye ítara re hoór de, \wj “Ó hom biccác ola ókkol, tuáñra ḍoorór kiyá?” \wj* Tói Íba uṛí boiyar edde goir ore dóoñk díye rár, furafuri támaigiyoi. \p \v 27 Manúc ítara taajup ói hoór de, “Ibá hondilla manúc? Boiyare edde faní ye úddwa de Ibár hotá mane!” \s Dui zon búte-faiya manúc gom goijjé \r (Mak 5:1-20; Luk 8:26-39) \p \v 28 Baade zeñtté Isá ḍiír okule Gadariniól or mulluk ot foóñicce, dui zon búte-faiya manúc hobor ottu neeliaité Íba llói dola óiye. Ítara eén hótara accíl, zeén níki honó manúc hé foñt báy zai no faitto. \v 29 Atíkka ítara guzori-guzori hoór de, “Ó Allar Fua, Tuáñr ttu añára llói kii ham asé? Októ nó óite Tuñí hóno eṛé añára re toziya dito aiccó de né?” \p \v 30 Héṛe ítarar héntu hoddúr duré ḍoóñr ek zák cúwor sorer de accíl. \v 31 Bút tune Íba re fóriyat gorér de, “Zodi Tuñí añára re neelaifélo, tóoile oh cúwor or zák kwar bútore duñraido.” \p \v 32 Íba ye híin ore hoór de, \wj “Zoogói.”\wj* Hétunot híin neeli aái cúwor gún or bútore góillegoi; tói guñṛa zák kwa faár or haindá báy zure ḍiít duñri giiyé aar fanít ḍufí morigiyói. \v 33 Soroya gún duñrdiyé, aar cóor ot zai beggún hóbor díye, fúañti-fúañti búte-faiya manúc cún or uore kii óiye de híyan óu hoiyé. \v 34 Tói tamám cóor or manúc ókkol Isá llói milto neeillé. Ítara Íba re deikké rár, ítarar elaka ttu zaitogói Íba re fóriyat goijjé. \c 9 \s Ezzon añtur ore gom goijjé \r (Mak 2:1-12; Luk 5:17-26) \p \v 1 Isá noow ot uṛí, ḍií farái Nizor cóor ot aiccé. \v 2 Hétunot hodún maincé bisánat neiṭṭa ek añtur manúc ore Íbar hañse ainné. Ítarar iman dekí Isá ye añtur manúc cwa re hoór de, \wj “Ó fut, hímmot gor; tor guná maf gorídiya gíyeh.”\wj* \p \v 3 Híyan fúni hoozzon aleme dile-dile hoór de, “E Manúc cwa ye toh kuféri gorér!” \p \v 4 Isá ye ítarar báfani re zani hoór de, \wj “Tuáñra dile-dile hóraf kiyá báfor?\wj* \v 5 \wj Hoité hon nán aásan, ki ‘Tor guná maf gorídiya gíyeh,’ aar náki ‘Uṛí áñṭ’?\wj* \v 6 \wj Lekin Añr ttu tuáñra re yián zanaidito monehoór, e duniyait guná maf goríbar kémota Manúc or Fua ttu asé.”\wj* Tói Íba ye añtur manúc cwa re hoór de, \wj “Uṭ, tor bisána tulí looi gór ot zagói.”\wj* \v 7 Hétunot yóggwa uṛí gór ot giiyégoi. \v 8 Híyan dekí manúc ókkol ḍooraigiyói, aar Allar taarif gorát doijje, zibá ye insán ore héndilla kémota diiyé. \s Isá ye Moti re ḍaikké \r (Mak 2:13-17; Luk 5:27-32) \p \v 9 Isá híyan ttu zaite-zaite dekér de, Moti nam or ezzon manúc házana tulé de gór ot boói táikke. Íba ye yóggwa re hoór de, \wj “Añr fisáli doro.”\wj* Hétunot yóggwa uṛí Íbar fisáli doijje. \p \v 10 Yárbaade eén óiye, Isá zeñtté Motir gór ot hána háar, boóut zon házana-tulóya edde gunágar ókkol óu aái Isá edde Íbar ummot ókkol or fúañti háito boiccé. \v 11 Féroci ókkole híyan dekí Íbar ummot ókkol ottu fusár gorér de, “Tuáñrar Ustate házana-tulóya ókkol or edde gunágar ókkol or fúañti kiyá hána háa?” \p \v 12 Híyan fúni Isá ye hoór de, \wj “Araimma ókkol ottu toh ḍakṭor no lage, montor biyaraimma ókkol ottu beh lage.\wj* \v 13 \wj Tuáñra zai e hotár maáni kii cíkogoi, ‘Añí kurbani saái de no, bólke rahám saái deh.’\wj*\f + \fr 9:13 \fr*\ft \+xt Hóciya 6:6\+xt*\ft*\f* \wj Kiyólla-hoilé Añí dawot dito aiccí de forhésgar ókkol ore no, bólke gunágar ókkol ore.”\wj* \s Ruzar baabute súwal \r (Mak 2:18-22; Luk 5:33-39) \p \v 14 Hétunot Yaháyar ummot ókkol Isár hañse aái Íba ttu fusár gorér de, “Añára edde Féroci ókkole toh nitti ruza rakí, montor Tuáñr ummot ókkole kiyá ruza no raké?” \p \v 15 Isá ye ítara re hoór de, \wj “Dulá fúañti tákite kí boiraitta ókkol ferecan ói fare? Montor eén din aibó, zeñtté dulá re ítarar hañsóttu loiféla zaybo, héñtte ítara ruza rakíbo.\wj* \p \v 16 \wj “Honókiye toh furan fucák ot noya hoor tali dede nái; kiyólla-hoilé hé fucák ottu tali gán zórizayboi, aar fáṛa híyan aró ḍoóñr óizayboi.\wj* \v 17 \wj Héndilla, honókiye noya anggur or roc ore furan samarar hóillat raké de nái; zodi rakíle toh hóilla gún fáṛi roc cún golizaybói, aar hóilla gún óu borbad zayboi. Hétolla, noya anggur or roc ore noya samarar hóillat raké deh, tói duní gún héfazot táke.”\wj* \s Sóddar or zérfua edde Isár hoor súiye de mayafua \r (Mak 5:21-43; Luk 8:40-56) \p \v 18 Isá ye ítara re híin hoór de októt, mujilíc-hánar ézzon sóddar aái Íba re sóida gorí hoór de, “Añr zérfua wa ehón-ehón morigiyói. Montor Tuñí aái híbar uore át doogái, tói híba zinda óizayboi.” \v 19 Hétunot Isá uṛí yóggwar fúañti zaat doijje, fúañti Íbar ummot ókkol óu giiyé. \p \v 20 Zaite-zaite eggwá baró bosór foijjonto kúnzari zár de mayafua Isár fisór ttu aái Íbar hoor or hañra súiye. \v 21 Kiyólla-hoilé híba ye báippil de, “Zodi añí siríf Íbar hoor súi, añí gom óizaiyumboi.” \p \v 22 Isá ye fíri híba re dekí hoór de, \wj “Ó zíi, hímmot gor! Tor imane toré gom goijjé.”\wj* Tói éhon or bútore mayafua wa gom óigiyoi. \p \v 23 Isá zeñtté sóddar gwar gór ot aái bací-bazoya ókkol ore edde maincór holholani deikké, \v 24 Íba ye hoór de, \wj “Tuáñra neelogói. Zérfua morigiyói de no, bólke gúm zar deh.”\wj* Hétunot ítara Íba re lói áñcat doijje. \v 25 Montor manúc cún ore baáre neelai difélai baade, Íba bútore góli zérfua war át dóijje, tói híba uṛígiyoi. \v 26 Hé hóbor híyan hé elakar agagurat fóligiyoi. \s Dui zon añdá re gom goijjé \p \v 27 Isá híyan ttu zaargói de októt, dui zon añdá manúc Íbar fisá doijje. Ítara ḍak mari-mari hoór de, “Ó Dawud or Fua, añárar uore rahám goró!” \p \v 28 Zeñtté Isá gór ot góille, añdá manúc cún Íbar héṛe aiccé. Íba ye ítara ttu fusár gorér de, \wj “Añí yián gorí faijjum de tuáñra biccác goró ne?”\wj* \p Ítara Íba re zuwab der de, “Jii Malik, gorí.” \p \v 29 Tói Íba ye ítarar suk dóri hoór de, \wj “Tuáñrar iman mozin híyan tuáñra lla óuk.”\wj* \v 30 Hétunot ítarar suk kúligiyoi. Isá ye ítara re eén hoói dorógori maná goijjíl, \wj “Saiyó, yián or baabute honókiye no zane fán.”\wj* \v 31 Montor ítara zai hé elakar agagurat Íbar baabute hóbor fólaidiye. \s Ezzon buk manúc ore gom goijjé \p \v 32 Ítara baáre zaargói de októt, kessú maincé Isár hañse ezzon búte-faiya buk manúc ainné. \v 33 Isá ye bút twa dáfaiye rár, hé buk manúc cwa mati faijjé. Híyane manúc ókkol taajup óigiyoi, aar hoór de, “Endilla toh Isráil or bútore honódin dahá gíyeh de nái.” \p \v 34 Montor Féroci ókkole hoór de, “Ibá ye bút ókkol dáfa de bút ókkol or sóddar or taakote.” \s Isár feṭfurani \p \v 35 Isá fottí cóore-cóore edde fara-fara zai Yohúdir mujilíc-hána ókkol ot taalim diyat, asmani raijjor kúchóbor tobolik gorát, edde fottí kisím or biyaram edde fottí kisím or ocúk ókkol gom gorát accíl. \v 36 Manúc or dol dekí Íba ttu feṭfuijjil, kiyólla-hoilé ítara soroya sára bérasóol or ḍóilla ocántit edde modot sára accíl. \v 37 Hétunot Íba ye Nizor ummot ókkol ore hoór de, \wj “Fósol de bicí asé, montor dooiya bicí hom.\wj* \v 38 \wj Hétolla fósol or Malik ore fóriyat goró, Íbar fósol daito dooiya ókkol difeṛái bolla.”\wj* \c 10 \s Isá ye baró zon cárit basíloiye \r (Mak 3:13-19; Luk 6:12-16) \p \v 1 Isá ye Íbar baró zon cárit ore matai, ítara re hóraf jin ókkol dáfaibar edde fottí kisím or biyaram edde fottí kisím or ocúk gom goríbar kémota diiyé. \p \v 2 Hé baró zon sáhabir nam óilde iín: foóila wa, Sáimon, zibá re Fitor ḍake, aar yóggwar bái Enderiyas; Zebedair fua Yakub edde yóggwar bái Yohánna; \v 3 Filíp, Bartólomiyo, Tómas, házana-tulóya Moti, Alfáiyas or fua Yakub, Táadiyas, \v 4 Sáimon zibá óilde Zélot, edde Yohúdah Iskáriyet, zee niki Isá re dóridil. \s Baró zon nún ore tobolik ot difeṛáiye \r (Mak 6:7-13; Luk 9:1-6) \p \v 5 Isá ye hé baró zon nún ore endilla nosíyot gorí difeṛáiye: \wj “Beyohúdi ókkol or híkka no zaiyo, aar Samári ókkol or honó cóor ot no góillo.\wj* \v 6 \wj Bólke Isráil koum áñzigiyoi de bérasóol lun or hañse zaiyo.\wj* \v 7 \wj Zaite-zaite endilla tobolik goríyo, ‘Asmani raijjo ḍáke aáigiyoi.’\wj* \v 8 \wj Biyaraimma re gom goríyo, muruda re zinda goríyo, kurus biyaraimma re pak-sáf goríyo, aar bút ókkol dáfaiyo. Tuáñra maana faiyó, maana diiyo.\wj* \p \v 9 \wj “Keeñil or zalit gori cúna, rufa, yáh tamar foicá no loizaiyó, \wj* \v 10 \wj sofór olla honó hóilla, battí hoor, cenṭár edde laṛí no loizaiyó; kiyólla-hoilé zee niki ham goré íte toh hána faibar laayek.\wj* \v 11 \wj Tuáñra ze cóor ot yáh farat góliba, héṛe zaga diibar laayek hon asé talac goríyo, aar cóor híyan ottu nó neelo foijjonto yóggwar gór ot tákiyo.\wj* \v 12 \wj Gór ot gólibarcot sólam díyo.\wj* \v 13 \wj Zodi gór híyan laayek de óile, tuáñrar cánti híyan ot tákouk. Montor laayek no de óile, tuáñrar cánti tuáñrar hañse fíri aiyóuk.\wj* \v 14 \wj Zodi honókiye tuáñra re kobul no goré yáto tuáñrar hotá no fúne, tóoile hé gór ottu yáh cóor ottu zaibarcót tuáñrar ṭéng or tollar dúil zárifelaiyo.\wj* \v 15 \wj Añí tuáñra re sóiyi hoóir, kiyamot or din hé cóor híyan ottu Sódom edde Gomórahr túaro bicí bordac gorá foribó.\wj* \s Aiyér de zulúm ókkol \r (Mak 13:9-13; Luk 21:12-17) \p \v 16 \wj “Fúno, Añí tuáñra re bérasóol or ḍóilla góri rangkuñir ókkol or mazé difeṛáir deh. Hétolla háf or ḍóilla salák ó aar hoitor or ḍóilla maasum bono.\wj* \v 17 \wj Maincór ttu úñciyar táikko; kiyólla-hoilé ítara tuáñra re adalot ot tulídibo, aar tuáñra re ítarar mujilíc-hána ókkol ot bet maribó.\wj* \v 18 \wj Añr lla bóuli tuáñra re hákim ókkol or edde baáñcca ókkol or muúntu úddwa aná zaybo, zeéne ítarar edde Beyohúdi ókkol or hañse Añr gobá dí faro. \wj* \v 19 \wj Lekin zeñtté ítara tuáñra re dóridibo, héñtte kii hoibá yáh keéngori hoibá sinta no goijjó, kiyólla-hoilé tuáñra ttu ziín howá foribó, híin tuáñra re hétunot diiya zaybo.\wj* \v 20 \wj Kiyólla-hoilé hoóiya toh tuáñra no, bólke tuáñrar Baf or Ruh éna, zibá ye tuáñrar duara hotá hoó.\wj* \p \v 21 \wj “Bái ye bái ore aar bafe fua re marifélai bolla dóridibo. Fuain de nizor bafmaar hélaf tíyai ítara re mariféla báibo.\wj* \v 22 \wj Añr nam olla bóuli tuáñra re beggúne nafórot goríbo; montor zee niki ahéri foijjonto bordac goríbo, yóggwa ye beh nejat faibo.\wj* \v 23 \wj Zeñtté ítara tuáñra re ekkán cóor ot zulúm goré, arekkán ot dái zaiyogói. Kiyólla-hoilé Añí tuáñra re sóiyi hoóir, tuáñra Isráil or fottí cóor ot zaiya nó óite Manúc or Fua aáizayboi.\wj* \p \v 24 \wj “Cárit nizor ustat or túaro ḍoóñr no, aar goóur nizor girós or túaro ḍoóñr no.\wj* \v 25 \wj Cárit nizor ustat or ḍóilla óile aar goóur nizor girós or ḍóilla óile kafí. Ítara zodi gór or girós ore Belzebul\wj*\f + \fr 10:25 \fr*\fq Belzebul\fq* \ft óilde cóitan or ar ekkán nam ziyán maincé ítare beizzoti gori ḍake.\ft*\f* \wj hoiyé de óile, hé gór or maincóre aró hotó ḍoilla hoibó fáñllar!\wj* \s Haré ḍoora foribó? \r (Luk 12:2-7) \p \v 26 \wj “Hétolla ítara re no ḍooraiyó, kiyólla-hoilé zahér no óibo de héndilla honó jiníc gúijja nái, aar zana no zaybo de héndilla honó jiníc lukaiya nái.\wj* \v 27 \wj Añí tuáñra re ziín andár ot hoóir, híin foór ot hoiyó; aar ziín tuáñrar han ot fúcfucai howá gíyeh, híin gór or sád or uottú elan goijjó.\wj* \v 28 \wj Uitará re no ḍooraiyó zetará haiya re kotól goré montor ruh re kotól gorí no fare; bólke Ubá re ḍooro zibá ye ruh edde jisím duníyan ore zuzuk ot dónco gorífelai fare.\wj* \v 29 \wj Duwá fiañijja ki bicí hom ṭiañ loi no bese né? Toóu tuáñrar Baf or ezin sára héntu eggwá yó meṛit fore de nái.\wj* \v 30 \wj Becók, tuáñrar matár sul úddwa beggún Íba ttu gona asé.\wj* \v 31 \wj Hétolla, no ḍooraiyó, tuáñrar kimot boóut fiañijja ókkol or túaro bicí.\wj* \s Mosih re cíkar edde inkar gorá \r (Luk 12:8-9) \p \v 32 \wj “Zee kiyé Añré maincór muúntu cíkar goré, Añí yó yóggwa re Añr asmani Baf or muúntu cíkar goríyum.\wj* \v 33 \wj Montor zee niki Añré maincór muúntu inkar goré, Añí yó yóggwa re Añr asmani Baf or muúntu inkar goríyum.\wj* \s Cánti no, bólke toluwar \r (Luk 12:51-53; 14:26-27) \p \v 34 \wj “Añí duniyait cánti diito aiccí bóuli no ṭáariyo. Añí cánti diito aiccí de no, bólke toluwar solaitó aiccí deh.\wj* \v 35 \wj Kiyólla-hoilé Añí aiccí de,\wj* \li1 \wj fua re baf or ulḍa gorídi bolla,\wj* \li2 \wj zérfua re maar ulḍa gorídi bolla,\wj* \li2 \wj aar bou wóre hóurir ulḍa gorídi bolla.\wj* \li2 \v 36 \wj Manúc or duccon óibo de nizor gór or manúc.\wj*\f + \fr 10:36 \fr*\ft \+xt Mikayah 7:6\+xt*\ft*\f* \p \v 37 \wj “Zee niki Añré goré de yár túaro nizor baf ore yáh maa re muhábbot goré, yóggwa Añr laayek no; aar zee niki Añré goré de yár túaro nizor fua re yáh zérfua re muhábbot goré, yóggwa Añr laayek no.\wj* \v 38 \wj Zee niki nizor kúruc no boói Añr fisáli dore, yóggwa Añr laayek no.\wj* \v 39 \wj Zee niki nizor zan basaitó saá, yóggwa ye híyan háraifelaibo; montor zee niki Añr wasté nizor zan háraifele, yóggwa ye híyan faibo.\wj* \s Boccíc ókkol \r (Mak 9:41) \p \v 40 \wj “Zee niki tuáñra re kobul goré, yóggwa ye Añré kobul goré deh; aar zee niki Añré kobul goré, yóggwa ye Añré difeṛáiye de Íba re kobul goré deh.\wj* \v 41 \wj Zee niki honó nobi re nobir name kobul goré, yóggwa ye nobir boccíc faibo; aar zee niki honó forhésgar ore forhésgar or name kobul goré, yóggwa ye forhésgar or boccíc faibo.\wj* \v 42 \wj Honókiye itarár bútottu ebbe niróc ézzon ore Añr ummot de hétolla ek fiyala ṭánḍa faní diilé úddwa, Añí tuáñra re sóiyi hoóir, yóggwa ye hámaha nizor boccíc fai zaybo.”\wj* \c 11 \p \v 1 Zeñtté Isá ttu Íbar baró zon cárit tun ore nosíyot goijjá óiye, Íba ítarar cóor ókkol ot taalim dito edde tobolik goittó héntu bacá lóiye. \s Yaháyar torfóttu hóborgwa ókkol \r (Luk 7:18-35) \p \v 2 Zeñtté Yaháya ye ziyól ot tái Mosihr ham ókkol or baabute fúinne, yóggwa ye nizor ummot ókkol ore Isár hañse difeṛáiye, \v 3 yián fusár goittó, “Tuñí aibár hotá asé de Íba né, aar náki añára ar ezzon olla entezar goittám?” \p \v 4 Isá ye ítara re zuwabe hoór de, \wj “Zoó, tuáñra ziín fúnor edde dekór híin Yaháya re zanogói,\wj* \v 5 \wj ki hoilé, añdá ye dekér, lenge áñṛer, kurus biyaraimma pak-sáf ór, náfange fúner, muruda zinda ór, edde gorif ókkol or hañse kúchóbor tobolik gorá zar.\wj* \v 6 \wj Mubarek ubá, zee niki Añr baabute andacá no goré.”\wj* \p \v 7 Zeñtté Yaháyar ummot tun zaargói, Isá ye manúc ókkol ore Yaháyar baabute howát doijje de, \wj “Tuáñra moidan zagat kii saitó giíla dé? Boiyare lore de hóir né?\wj* \v 8 \wj Arnóile tuáñra kii saitó giíla dé? Barík hoor findá manúc né? Zetará barík hoor fiñdé ítara toh razmohól ot éna.\wj* \v 9 \wj Tóoile tuáñra kii saitó giíla dé? Honó nobi né? Ói, Añí tuáñra re hoóir, nobir túaro ḍoóñr ézzon ore.\wj* \v 10 \wj Yóggwa óilde ubá, zibár baabute pak-kalam ot endilla asé, \wj* \li1 \wj ‘Soó, Añí Añr hóborgwa re Tuáñr age difeṛáir,\wj* \li2 \wj zibá ye Tuáñr age Tuáñr foñt toiyar goríbo.’\wj*\f + \fr 11:10 \fr*\ft \+xt Malakí 3:1\+xt* \ft*\f* \p \v 11 \wj “Añí tuáñra re sóiyi hoóir, mayafuain dor ttu zormo óiye de ítarar bútore bápṭismadoya Yaháyar túaro ḍoóñr honókiye nái; montor toóu úddwa asmani raijjot zee niki ebbe cóñṛo, íte yóggwar túaro ḍoóñr. \wj* \v 12 \wj Bápṭismadoya Yaháyar din ókkol ottu lóti yala foijjonto asmani raijjo ye zulúm faat asé, aar zulúmkur ókkole híyan ore bolazuri kobza goittó kucíc gorér.\wj* \v 13 \wj Kiyólla-hoilé tamám nobi ókkol or kitabe edde Tourate Yaháya foijjonto agun hotá hoiyé.\wj* \v 14 \wj Tuáñra ttu yián kobul goittó monehoilé goró, ze Eliyas aibár hotá accíl Yaháya óilde íba.\wj* \v 15 \wj Zar ttu fúnibar han asé, yóggwa ye fúno. \wj* \p \v 16 \wj “Añí e zobanar maincóre kii loi fúwan goittám? Ítara undilla fuain dor ḍóilla, zetará bazar ot boói oinno fuain dore matai hoó de, \wj* \q1 \v 17 \wj ‘Tuáñra lla añára bací bazaiyí,\wj* \q2 \wj montor tuáñra nó naso;\wj* \q1 \wj tuáñra lla añára bilak or zari gaiyí,\wj* \q2 \wj montor tuáñra nó hañdo.’\wj* \m \v 18 \wj Yaháya aái zettót háafiya nó goré, maincé hoó de, ‘Íba re búte faiyé.’\wj* \v 19 \wj Aar Manúc or Fua aái zettót háafiya gorér, maincé hoó de, ‘Soó, ezzon fitác edde córabkur, házana-tulóya edde gunágar ókkol or dustó.’ Montor giyan sóiyi de híyan, híyan or hame sábut ó.”\wj* \s Touwá no goré de cóor or uore afsús \r (Luk 10:13-15) \p \v 20 Isá ye ze cóor gún ot beecbák keramoti ham goijjíl, híine touwá nó goré de hétolla Íba ye híin ore jéjjeṛai hoór de, \v 21 \wj “Ó Korazin, tor uore afsús! Ó Betsáida, tor uore afsús! Kiyólla-hoilé ze keramoti ham ókkol tuáñrar bútore gorá gíyl híin zodi Ṭayár edde Sídon ot gorá zayto, ítara sálarcoṭ fiñdí edde sái or uore boói boóut age lóti touwá gorífelaito. \wj* \v 22 \wj Montor Añí tuáñra re hoóir, kiyamot or din, hé Ṭayár edde Sídon or maincór ttu tuáñrar túaro hom bordac gorá foribó.\wj* \v 23 \wj Aar tui, ó Kaparnahúm, toré kí asman ot bazé fán uore tulá zaybo? Toré nise fatalfur ot éna félaidiya zaybo; kiyólla-hoilé ze keramoti ham ókkol tor bútore gorá gíyl híin zodi Sódom ot gorá zayto, híyan aij foijjonto ṭiki tákito.\wj* \v 24 \wj Montor Añí tuáñra re hoóir, kiyamot or din, Sódom cóor or maincór ttu tor maincór túaro hom bordac gorá foribó.” \wj* \s Añr hañse aiyó \r (Luk 10:21-22) \p \v 25 Hétunot Isá ye hoór de, \wj “Ó Baf, asman zobin or Malik, Añí Tuáñre cúkuriya gorír, kiyólla-hoilé Tuñí iín ore giyani edde buddíman ókkol ottu lukai rakí gura fuain dor ḍóilla maincór hañse zahér goijjó.\wj* \v 26 \wj Ói, ó Baf, kiyólla-hoilé Tuáñr ttu híyan bicí fosón laiggé. \wj* \p \v 27 \wj “Añr Bafe Añré hárr kessú diifélaiye. Fua re Bafe bade ar honókiye no zane, aar Baf ore yó Fua edde Fua ye zaré zahér goittó saá, yóggwa ye bade ar honókiye no zane.\wj* \p \v 28 \wj “Tuáñra zetará óran óiyo edde bór fuñzá lói asó, beggún Añr hañse aiyó, Añí tuáñra re aram diiyum.\wj* \v 29 \wj Añr zuañl tuáñrar uore loo aar Añr ttu cíko, kiyólla-hoilé Añí norom edde cída dil ola, tói tuáñrar forane aram faibo.\wj* \v 30 \wj Kiyólla-hoilé Añr zuañl boité aásan, aar Añr fuñzá fatol.”\wj* \c 12 \s Ebaadot-or-din giyuñr túr tulá \r (Mak 2:23-28; Luk 6:1-5) \p \v 1 Hé októt ebaadot-or-din Isá giyuñr kuñṛá báy zaar; aar Íbar ummot ókkol ottu búk laiggé rár, ítara giyuñr túr ókkol tulí-tulí háat doijje. \v 2 Féroci ókkole híyan dekí Íba re hoór de, “Soó, ebaadot-or-din ziyán goríbar maná, híyan Tuáñr ummot ókkole gorér.” \p \v 3 Montor Íba ye ítara re hoór de, \wj “Tuáñra kí yián nó foró, zeñtté Dawud edde íbar sáañti ókkol ottu búk laiggíl, héñtte íba ye kii goijjíl dé?\wj* \v 4 \wj Íba ye toh Allar gór ot góillegoi, aar íba ye edde íbar sáañti ókkole, Allar hañse peec goijjá ruṭi háail, ziín háibar ezazot no íba ttu accíl aar no íbar sáañti ókkol ottu accíl, bólke siríf imam ókkol ottu beh accíl.\wj* \v 5 \wj Yáto tuáñra kí Tourat ot yián nó foró, ebaadot-or-din baitul-mukaddos ot imam ókkole ebaadot-or-din or niyom báñgile yo ítara behosúr dé?\wj* \v 6 \wj Añí tuáñra re hoóir, baitul-mukaddos or túaro ḍoóñr Ekzon iñyót asé.\wj* \v 7 \wj Lekin zodi tuáñra e hotár maáni gán zainta, ‘Añí kurbani saái de no, bólke rahám saái deh,’\wj* \f + \fr 12:7 \fr*\ft \+xt Hóciya 6:6\+xt*\ft*\f* \wj tóoile behosúr ore hosúr no dita.\wj* \v 8 \wj Kiyólla-hoilé Manúc or Fua óilde ebaadot-or-din or Malik.”\wj* \s Ezzon fúana át ola manúc \r (Mak 3:1-6; Luk 6:6-11) \p \v 9 Isá héntu zaigói ítarar mujilíc-hánat giiyé. \v 10 Héṛe ezzon endilla manúc accíl, zar át fúaigiyoi. Ítara Isár uore elzam lagai fare fán Íba re súwal gorér de, “Ebaadot-or-din biyaram gom goríbar zayes asé né?” \p \v 11 Íba ye ítara re hoór de, \wj “Tuáñrar bútore endilla hon asé, zar ttu eggwá bérasóol asé, aar yíba ebaadot-or-din gañrát forilé yíba re dóri tulí no loibo dé?\wj* \v 12 \wj Insán or kimot toh bérasóol or túaro boóut bicí! Hétolla, ebaadot-or-din gom ham goríbar zayes asé.”\wj* \p \v 13 Baade Íba ye manúc cwa re hoór de, \wj “Tuáñr át tan baró.”\wj* Tói yóggwa ye híyan baráiye, hétunot híyan gom ói oinno gán or ḍóilla óigiyoi. \v 14 Yárbaade Féroci ítara baáre zai sólla goijjé de, ítara Íba re kii bote marifélai faribó. \s Allar baiccá Háadem \p \v 15 Montor Isá ye híyan zani fari héntu giiyégoi. Boóut manúc ókkol Íbar fisá doijjil, aar zetará biyaraimma accíl ítara beggún ore Íba ye gom goijjíl. \v 16 Íba ye ítara re nicót goijjé de, Íbar baabute honókiyo re no hoitó. \v 17 Híyan etollá óiye, zeéne nobi Yesáyahr duara howá gíyl de yián fura ó: \q1 \v 18 “Soó! Añr Háadem ore, zibá re Añí basíloiyi, \q2 Añr Adorja, zibá re lói Añr Ruh kúci. \q1 Añí Añr Ruh Ibár uore ḍálidiyum, \q2 aar Ibá ye Beyohúdi ókkol or hañse insáf elan goríbo. \q1 \v 19 Ibá ye no hoijja dibo, no sillaibó, \q2 aar no rasta ókkol ot Ibár abas honókiye fúnibo. \q1 \v 20 Ibá ye insáf ore fóta nó goré foijjonto, \q2 élaiya hóir ore no báñgibo, \q1 aar dúañr de batti no nifáibo. \q2 \v 21 Ibár name beyohúdi ókkole acá rakíbo.”\f + \fr 12:21 \fr*\ft \+xt Yesáyah 42:1-4\+xt*\ft*\f* \s Isá edde Belzebul \r (Mak 3:20-30; Luk 11:14-23; 12:10) \p \v 22 Yárbaade ezzon búte-faiya manúc ore Isár hañse aná gíyeh, yóggwa añdá edde buk accíl. Isá ye yóggwa re gom goijjé rár, hé añdá edde buk manúc cwa ye mati yó faijjé edde dekí yó faijjé. \v 23 Manúc beggúne taajup ói hoór de, “Ibá Dawud or Fua ói né?” \p \v 24 Híyan fúni Féroci ókkole hoór de, “Ibá ye bút ókkol dáfa de siríf bút ókkol or sóddar Belzebul or taakote.” \p \v 25 Montor Isá ye ítarar báfani re zani ítara re hoór de, \wj “Ze raijjot faáṭa-faáṭi foida ó, híyan toh fána óizagoi; aar ze cóor ot yáh gór ot faáṭa-faáṭi foida ó, híyan óu toh ṭiki no tákibo.\wj* \v 26 \wj Héndilla, zodi Cóitane Cóitan dáfa, tóoile toh íte nizor ulḍa nize bák óigiyoi; héen óile ítar raijjo keéngori ṭiki tákibo?\wj* \v 27 \wj Aar zodi Añí bút dáfai de Belzebul or taakote de óile, tóoile tuáñrar fuain de har taakote dáfa dé? Hétolla tuáñrar bisarhar óibo de ítara.\wj* \v 28 \wj Montor zodi Añí bút dáfai de Allar Ruhr taakote de óile, tóoile toh Allar raijjo tuáñrar héṛe aáigiyoi.\wj* \p \v 29 \wj “Honókiye boluwar manúc or gór ot góli yóggwar cómbotti luṭ gorí keéngori faribó, zodi age boluwar manúc yóggwa re bañdí no ere? Bañdí erilé éna yóggwar gór luṭ gorí faribó. \wj* \p \v 30 \wj “Zee niki Añr híkka no, yóggwa Añr ulḍa; aar zee niki Añr fúañti dola no goré, yóggwa ye cíñṛaciñṭṭá goré.\wj* \p \v 31 \wj “Hétolla Añí tuáñra re hoóir, insán or hárr guná edde kuféri maf gorídiya zaybo, montor Pak-Ruhr ulḍa kuféri maf gorídiya no zaybo.\wj* \v 32 \wj Honókiye Manúc or Fuar hélaf honó hotá hoilé, yóggwa re toh maf gorídiya zaybo; montor honókiye Pak-Ruhr hélaf hotá hoilé, yóggwa re maf gorídiya no zaybo, e zobanat óu no zaybo, aar aiyér de zobanat óu no zaybo.\wj* \s Gas siná zah de gulaye \r (Luk 6:43-45) \p \v 33 \wj “Gas gom de óile yíbar gula yó gom óibo, aar zodi gas hóraf de óile yíbar gula yó hóraf óibo; kiyólla-hoilé gas toh gulaye éna siná zah.\wj* \v 34 \wj Ó háf or fuain ókkol! Tuáñra hóraf ói keéngori gom hotá hoói faribá? Kiyólla-hoilé dil ziíne furaiya, muké híin beh hoó.\wj* \v 35 \wj Gom manúce gom zomaiya ttu gom mún neela; aar hóraf manúce hóraf zomaiya ttu hóraf fun neela.\wj* \v 36 \wj Montor Añí tuáñra re hoóir, manúce no báfi hoó de fottí hotár hísaf ítara ttu kiyamot or din diya foribó.\wj* \v 37 \wj Kiyólla-hoilé tuáñra behosúr ṭóoriba de yó tuáñrar hotáye, aar hosúrbon ṭóoriba de yó tuáñrar hotáye.”\wj* \s Nicán daháibar dabi \r (Mak 8:11-12; Luk 11:29-32) \p \v 38 Yárbaade hoozzon alem edde Féroci ókkole Isá re hoór de, “Úzur, añára Tuáñr ttu ekkán nicán saitó saái.” \p \v 39 Íba ye ítara re zuwabe hoór de, \wj “E zobanar hóraf edde zenákur maincé nicán dabi goré, montor ítara re nobi Yunus or nicán bade ar honó nicán diya no zaybo.\wj* \v 40 \wj Kiyólla-hoilé Yunus zendilla tin din tin rait ḍoóñr mas or feṛot accíl, héndilla Manúc or Fua yó meṛir tole tin din tin rait tákibo.\wj* \v 41 \wj Kiyamot or din Ninivi cóor or manúc ókkol e zobanar manúc iín or fúañti tíyaibo, aar itará re hosúr díbo; kiyólla-hoilé ítara toh Yunus or elan fúni touwá goijjíl, aar soó, Yunus or túaro ḍoóñr Ekzon iñyót asé.\wj* \v 42 \wj Kiyamot or din Cibá mulluk or rani e zobanar manúc iín or fúañti uṛíbo, aar itará re hosúr díbo; kiyólla-hoilé híba ye toh Sóloman or buddír hotá fúni bolla duniyair céc matá ttu aiccíl, aar soó, Sóloman or túaro ḍoóñr Ekzon iñyót asé.\wj* \s Hóraf jin or waafesi \r (Luk 11:24-26) \p \v 43 \wj “Zeñtté honó manúc ottu hóraf jin neele, héñtte hé jin nwá fúana zaga ókkol ot zai aram goittó zaga tuwa. Montor no faile, \wj* \v 44 \wj nizoré nize hoó de ‘Añí añr gór ot waafes zaiyumbói, zentú añí neeliaiccí,’ Yíba zeñtté waafes aiyé, hé zaga gán háli, sáf goijjá edde ṭík goijjá lootfa.\wj* \v 45 \wj Baade yíba zai aró háñt twa nizor túaro hóraf jin ané, aar híin góli héṛe táke; tói hé manúc cwar fisór hálot agor hálot or túaro bicí hóraf óizagoi. E zobanar hóraf maincór hálot óu héndilla beh óibo.”\wj* \s Isár maa edde báiyain \r (Mak 3:31-35; Luk 8:19-21) \p \v 46 Isá ye manúc or dol ore híin hoór de októt, Íbar maa edde báiyain Íba llói hotá hoitó baáre tíyai táikke. \v 47 Ezzone Íba re hoór de, “Soó, Tuáñr maa edde báiyain de Tuáñr llói hotá hoitó baáre tíyai táikke.” \p \v 48 Zee niki Íba re zanaiyé, yóggwa re Isá ye hoór de, \wj “Añr maa hon? Aar Añr báiyain hontará?”\wj* \v 49 Baade Íba ye ummot ókkol or uzu át barái hoór de, \wj “Ótiya, Añr maa edde Añr báiyain.\wj* \v 50 \wj Kiyólla-hoilé zee niki Añr asmani Baf or moncá mozin sole, yóggwa óilde Añr bái, bóin aar maa.”\wj* \c 13 \s Bis cíñṛoyar meésal \r (Mak 4:1-9; Luk 8:4-8) \p \v 1 Hé din Isá gór or baáre neeli ḍiír hañsat zai boiccégoi. \v 2 Aar Íbar hañse becábicí manúc ókkol zoma óiye dé hétolla, Íba ekkán noow ot uṛí boiccé, aar manúc cún beggún kul or uore tíyai táikke. \v 3 Tarfore Íba ye meésal ókkol dí ítara re boóut kessú hoiyé, ki hoilé, \wj “Fúno, ezzon bis cíñṛoya bis cíñṭṭo neeillé.\wj* \v 4 \wj Yóggwa ye cíñṛer de októt, hodún bis rastar\wj*\f + \fr 13:4 \fr*\ft yáto \ft*\fqa ail or\fqa* \f* \wj hañsat foijjíl, aar faik ókkole aái híin háifelaiye.\wj* \v 5 \wj Hodún bis cíl zobin ot foijjíl, zeṛé bicí meṛi nái. Mur meṛi nu accíl ísafe híin ot hára ges aiccé.\wj* \v 6 \wj Montor beil uiṭṭé rár híin furigiyói, aar cíñyor nó gasá ísafe híin fúaigiyoi.\wj* \v 7 \wj Hodún bis keñṛabon ot foijjíl, keñṛabon barí uṛí híin ore sibi raikké.\wj* \v 8 \wj Lekin ar hodún bis gom zobin ot foijjíl, aar híin ot fósol dóijje: kessút ek cót gun, kessút háiṭ gun, ar kessút tiríc gun.\wj* \v 9 \wj Zar ttu fúnibar han asé, yóggwa ye fúno.”\wj* \s Meésal lun or moksót \r (Mak 4:10-12; Luk 8:9-10) \p \v 10 Baade cárit tun aái Isá re hoór de, “Tuñí maincóre meésal dí kiyá hotá hoó?” \p \v 11 Íba ye ítara re zuwabe hoór de, \wj “Asmani raijjor gufoni re zainto tuáñra re beh diya giyéh, montor ítara re híyan diya nó zah.\wj* \v 12 \wj Kiyólla-hoilé zar ttu niki asé, yóggwa re aró diiya zaybo, aar yóggwa ttu ódorbaára tákibo; montor zar ttu niki nái, yóggwa ttu asé de híin úddwa loiféla zaybo.\wj* \v 13 \wj Añí ítara re meésal dí etollá beh hoói,\wj* \q1 \wj kiyólla-hoilé ítara sailé yo no deké,\wj* \q2 \wj fúnile yo no fúne, aar no yó buzé.\wj* \m \v 14 \wj Ítarar híyane nobi Yesáyahr agun hotá yián fura óiye,\wj* \q1 \wj ‘Tuáñra hane fúnat tákiba montor no buzíba,\wj* \q2 \wj tuáñra suké saát tákiba montor no siníba.\wj* \q1 \v 15 \wj Kiyólla-hoilé manúc ítarar dil toh doró óigiyoi,\wj* \q2 \wj ítarar han bór óigiyoi,\wj* \q2 \wj aar ítara nizor suk bon gorífelaiye.\wj* \q1 \wj Arnóile ítara nizor suké dekíto,\wj* \q2 \wj hane fúnito,\wj* \q2 \wj nizor dile buzí Añr hañse fíri aitó,\wj* \q1 \wj aar Añí ítara re gom goittám.’\wj*\f + \fr 13:15 \fr*\ft \+xt Yesáyah 6:9,10\+xt*\ft*\f* \m \v 16 \wj Lekin mubarek tuáñrar suk, híine deké de hétolla; mubarek tuáñrar han, híine fúne de hétolla.\wj* \v 17 \wj Kiyólla-hoilé Añí tuáñra re sóiyi hoóir, boóut nobi edde forhésgar manúc ókkole tuáñra ziín dekór híin dekí bolla azzu goijjíl, montor nó deké; tuáñra ziín fúnor híin fúni bolla yó azzu goijjíl, montor nó fúne.\wj* \s Bis cíñṛoyar meésal or maáni buzáidiye \r (Mak 4:13-20; Luk 8:11-15) \p \v 18 \wj “Yala bis cíñṛoyar meésal lan or maáni kii fúno.\wj* \v 19 \wj Zeñtté honókiye raijjor kalam fúne montor no buzé, Ibilíce aái yóggwar dil ot ziín cíñṛa gíyeh híin harí loizagói. Manúc yóggwa óilde rastar hañsat foijjé de bis.\wj* \v 20 \wj Cíl zobin ot foijjé de bis óilde ubá, zee niki kalam fúne aar éhon híin ore kúcir sáañte kobul goré;\wj* \v 21 \wj montor nizor bútore mozbut cíñyor nó gasá de hétolla híin hooddin beh táke. Zeñtté hé kalam or zoriya mosibot yáh zulúm aiyé, yóggwa éhon fissá mare.\wj* \v 22 \wj Keñṛabon ot foijjé de bis óilde ubá, zee niki kalam fúne, montor duniyair sintabáfaniye edde dón-doulot or adore hé kalam ore sibi raké, hétolla híin ot gula no dóre.\wj* \v 23 \wj Lekin gom zobin ot foijjé de bis óilde ubá, zee niki kalam fúne edde buzé, aar gula dóra: kessú ye ek cót gun, kessú ye háiṭ gun, aar kessú ye tiríc gun.”\wj* \s Giyuñt mazé kérkuñṛar meésal \p \v 24 Isá ye ítara re arekkán meésal dí hoór de, \wj “Asmani raijjo óilde undilla manúc or ḍóilla, zee niki nizor zobin ot gom bis ókkol cíñṭṭe.\wj* \v 25 \wj Montor yóggwar manúc ókkol gúm gíyeh rár, yóggwar duccon aái giyuñt mazé kérkuñṛar bis ókkol cíñṛidi giiyégoi.\wj* \v 26 \wj Zeñtté giyuñr sara barí uṛí fósol dóijje, héñtte kérkuñṛa yó dahá gíyeh.\wj* \p \v 27 \wj “Tói gór or goóur ókkole girós or hañse aái hoór de, ‘Jonab, tuñí tuáñr zobin ot gom bis cíñṭṭila de nó né? Tói kérkuñṛa hontú aiccé?’\wj* \p \v 28 \wj “Yóggwa ye ítara re hoór de, ‘Ezzon duccone híyan goijjé deh.’ Goóur gúne yóggwa re hoór de, ‘Tóoile añára zai híin háñri félaitamboi né?’\wj* \p \v 29 \wj “Montor yóggwa ye hoór de, ‘No, no, tuáñra kérkuñṛa háñribarcot giyuñ yó háñrifelaiba.\wj* \v 30 \wj Daibar ainda nú aiyé foijjonto duní gún ore fúañti baríto doh; one daibar ainda ailé añí dooiya ókkol ore hoiyúm de, furat difélai bolla age kérkuñṛa gún zoma gorífelai tara bañdífelo; baade giyuñ gún añr gudam ot zoma goró.’ ”\wj* \s Hóroir danar meésal \r (Mak 4:30-32; Luk 13:18-21) \p \v 31 Isá ye ítara re aró ekkán meésal dí hoór de, \wj “Asmani raijjo óilde eggwá hóroir danar ḍóilla, zibá re ezzon manúce looi nizor kétit lagayégoi;\wj* \v 32 \wj yíba oinno bis beggún or túaro cóñṛo de óile yo, barí uṛíle yíba kétir tamám sara ókkol or túaro ḍoóñr ói endilla eggwá gas bone, zeén níki faik ókkole aái yíbar ḍéeila ókkol ot bahá bañdé.”\wj* \s Cúṭar or meésal \r (Luk 13:20,21) \p \v 33 Isá ye ítara re aró ekkán meésal díye de ki hoilé, \wj “Asmani raijjo óilde cúṭar or ḍóilla, ziín ore eggwá mayafua ye looi tokoriban ekkuri tin cér aṭat miyáiye, baade guñṛa hañi or dola fúli uiṭṭé.”\wj* \s Meésal ókkol or estemal \r (Mak 4:33-34) \p \v 34 Isá ye maincóre híin beggún meésal dí beh hoiyé; meésal sára Íba ye ítara re honó kessú no hoitó. \v 35 Zeéne nobir duara howá gíyl de yián fura ó: \q1 “Añí meésal ókkol dí Añr muu kúliyum; \q2 Añí uúin boiyan goríyum ziín duniyair foidayecir héñtte lóti lukaiya asé.”\f + \fr 13:35 \fr*\ft \+xt Zobur 78:2\+xt*\ft*\f* \s Kérkuñṛar meésal lan or maáni \p \v 36 Baade Isá manúc ókkol ore eri gór or bútore giiyé. Aar Íbar cárit tune Íbar hañse aái hoór de, “Añára re zobin or kérkuñṛar meésal lan buzáido.” \p \v 37 Íba ye ítara re hoór de, \wj “Zibá ye niki gom bis cíñṭṭe, Íba óilde Manúc or Fua.\wj* \v 38 \wj Zobin nán óilde duniyai, gom bis sún óilde raijjor fuain, aar kérkuñṛa gún óilde Ibilíc or fuain,\wj* \v 39 \wj ze duccone híin cíñṭṭe íte óilde Ibilíc, daibar ainda óilde duniyair ahérot, aar dooiya gún óilde fírista ókkol.\wj* \p \v 40 \wj “Zendilla, kérkuñṛa gún ore zoma gorífelai ooin ot furat diféle, e duniyair ahérot ot óu héndilla beh óibo.\wj* \v 41 \wj Manúc or Fua ye Nizor fírista ókkol ore difeṛáibo, aar híine Íbar raijjor bútottu zetará oinno zon ore gunát foraba edde zetará kuham goré, ítara beggún ore ekkán ot zoma goríbo,\wj* \v 42 \wj aar ítara re zoler de ooin or fooin ot félaidibo; héṛe hañdahaṛi edde date dat kirkirani óibo.\wj* \v 43 \wj Héñtte forhésgar ókkol nizor Baf or raijjot mazé beil or ḍóilla somkibó. Zar ttu fúnibar han asé, yóggwa ye fúno.\wj* \s Lukai raikká dón or meésal \p \v 44 \wj “Asmani raijjo óilde zobin ot lukai raikká dón or ḍóilla, ziín ezzon manúce fai abar lukai raikké; aar hé kúciye zai nizor ttu asé de hárr kessú besi hé zobin nán kinnégoi.\wj* \s Muktar meésal \p \v 45 \wj “Abar, asmani raijjo óilde undilla códor or ḍóilla, zee niki háṭi mukta ókkol or talac ot asé;\wj* \v 46 \wj zeñtté yóggwa ye eggwá bicí dami mukta faiyé, hétunot zai nizor ttu asé de hárr kessú besi yíba kinnégoi.\wj* \s Ṭana-zal or meésal \p \v 47 \wj “Abar, asmani raijjo óilde undilla ṭana-zal or ḍóilla, ziyán fanít buwái hárr kisím or mas dóijje,\wj* \v 48 \wj aar híyan bórigiyoi rár zailla ókkole ṭani sor ot ainné. Tarfore ítara boói gom mún gom mún ḍulat bóijje, montor hóraf fun hóraf fun félaidiye.\wj* \v 49 \wj Duniyair ahérot ot borabor héndilla beh óibo. Fírista ókkol aibó, aái forhésgar ókkol ottu nafórman ókkol ore alok gorífelaibo,\wj* \v 50 \wj baade ítara re zoler de ooin or fooin ot félaidibo; héṛe hañdahaṛi edde date dat kirkirani óibo.”\wj* \s Noya edde furan dón \p \v 51 Isá ye ítara re hoór de, \wj “Tuáñra iín beggún buijjó né?”\wj* \p Ítara hoór de, “Buijjí ze.” \p \v 52 Íba ye ítara re hoór de, \wj “Hétolla fottí alem zetará asmani raijjor cárit bonigiyói, ítara beggún endilla ezzon gór or girós or ḍóilla zee niki nizor gudam ottu noya edde furan jiníc ókkol neela.”\wj* \s Nasárat ot Isá re inkar \r (Mak 6:1-6; Luk 4:16-30) \p \v 53 Zeñtté Isá ttu meésal híin hoiyá óiye, Íba héntu giiyégoi. \v 54 Íba Nizor wotón ot aái manúc ókkol ore ítarar mujilíc-hánat eén taalim diyat doijje, zeén níki ítara ammúke hoór de, “E Manúc cwa ye e giyan edde keramoti ham iín goríbar kémota hontú faiyé? \v 55 Ibá kí mistírir fua no? Ibár maa Moriyam hoó de híba no né, aar Ibár báiyain Yakub, Yusúf, Sáimon edde Yohúdah no né? \v 56 Ibár bóinain beggún añárar fúañti asé de no né? Tói Ibá ye iín beggún hontú faiyé?” \v 57 Héndilla hoói ítara Íba re inkar goijjé. \p Montor Isá ye ítara re hoór de, \wj “Ze honó nobir izzot nizor wotón ot edde nizor gór ot bade beggúlla asé.”\wj* \p \v 58 Aar ítarar nabiccác or zoriya Íba ye héṛe bicí keramot nó goré. \c 14 \s Bápṭismadoya Yaháyar moot \r (Mak 6:14-29; Luk 9:7-9) \p \v 1 Hé októt Galil elakar hókumot-goróya Hérude Isár baabute hóbor fúinne, \v 2 tói yóggwa ye nizor uzir-nazir ókkol ore hoór de, “Íba óilde bápṭismadoya Yaháya, íba mora ttu zinda óiye deh; hétolla toh íba ye keramoti ham híin gorí farer.” \p \v 3 Kiyólla-hoilé Hérude nizor bái Filíp or bou Hérudias or wasté hé Yaháya re gereftar gorí bañdífelai ziyól ot díyl. \v 4 Yaháya ye yóggwa re endilla hoitó de hétolla, “Tuáñr ttu híba re biyá goríbar zayes nái.” \v 5 Yóggwa ttu íba re marifélaito monehoitó, montor awam ókkol ore ḍooraitó, kiyólla-hoilé ítara Yaháya re nobi manitó. \p \v 6 Lekin zeñtté Hérud or zormo-din aiccé, Hérudias or zíi ye maáfil ot nasi Hérud ore kúci goijjé. \v 7 Hétolla yóggwa ye hosóm hái waada goijjé de, híba ye ziín mage híin diibo hoói. \v 8 Nizor maa ye cíkaidiye de héndilla híba ye hoór de, “Bápṭismadoya Yaháyar holla wa re ekkán tálit góri eṛé añré doo.” \v 9 Híyan fúni baáñcca ttu bicí afsús laiggé, montor toóu nizor hosóm edde meéman ókkol or zoriya yóggwa ye hókum díye de, híbar aros sán fura gorá záy bolla. \v 10 Tarfore yóggwa ye manúc difeṛái, ziyól ot Yaháyar holla haṛiféla baye. \v 11 Baade íbar holla wa ekkán tálit góri aní zérfua wa re diiya giyéh, aar zérfua wa ye nizor maar hañse ainné. \v 12 Yárbaade Yaháyar ummot ókkole aái yore íbar lac cwa loizai dohón gorífelaiye; baade zai Isá re híyan zanaiyé. \s Fañs ázar maincóre hána hábaiye \r (Mak 6:30-44; Luk 9:10-17; Yoh 6:1-14) \p \v 13 Isá ye Yaháyar baabute fúinne rár, héntu síra ói noow ot gori ekkán bocóti-sára zagat giiyói. Aar manúc ókkole híyan fúni, cóor ókkol ottu neeli áñṛi-áñṛi Íbar fisá doijje. \v 14 Zeñtté Isá noow ttu laimmé, Íba ye ḍoóñr ek dol manúc deikké; aar ítara lla feṭfuri ítarar biyaram ókkol gom goijjé. \p \v 15 Zeñtté háñz óiye, Íbar cárit tune Íbar hañse aái hoór de, “Yián toh ekkán bocóti-sára zaga, aar beil óu giyói. Hétolla manúc cún ore duñraido, zeéne tará fara ókkol ot zai nizor lla hána kinigói fare.” \p \v 16 Montor Isá ye ítara re hoór de, \wj “Tará ttu zaagói no foribó; hái bolla kessú tará re tuáñra doo.”\wj* \p \v 17 Ítara Íba re hoór de, “Añára ttu eṛé fañs swá ruṭi edde duwá mas bade ar kessú nái.” \p \v 18 Íba ye hoór de, \wj “Híin eṛé Añr hañse anógoi.”\wj* \v 19 Baade Íba ye manúc cún ore kér or uore boitó hókum díye, aar hé fañs swá ruṭi edde duwá mas sún looi asman or uzu saái cúkuriya goijjé. Tarfore ruṭi gún báñgi-báñgi cárit tun ore diiyé, aar cárit tune manúc cún ore baṛidiyé. \v 20 Tará beggúne feṭ bóri háiye. Baade ze tukuṛa ókkol basigiyói, cárit tune híin feñṛai looi fura baró báñir bóijje. \v 21 Háiye de ítara beṛiyáin edde fuain bad di tokoriban fañs ázar beṛaáin. \s Isá fanír uottú áñiṭṭe \r (Mak 6:45-52; Yoh 6:15-21) \p \v 22 Baade éhon or bútore Isá ye Nizor cárit tun ore mojbur goijjé de, Íba ye manúc cún ore bidai gorí dite-dite ítara zeéne noow ot uṛí Íbar age ḍiír okule zaagói. \v 23 Manúc cún ore bidai gorídi baade, Íba ekéla faár or uore dua goittó uiṭṭói. Aar háñz óiye de héñtte, Íba héṛe háliga, \v 24 montor noow gán kul ottu boóut duré, aar boiyar uzan baát accíl ísafe híyan léinge éñskar. \p \v 25 Fuáñitta, Isá fanír uottú áñṛi-áñṛi ítarar héṛe aiccé. \v 26 Íba fanír uottú áñṛer de híyan cárit tune dekí bicí ḍooraigiyói, aar hoór de, “Ibá bút!” Héndilla hoói, ítara ḍoore guzoran maijjíl. \p \v 27 Montor Isá ye éhon-éhon ítara re hoór de, \wj “Hímmot goró! Ibá Añí; no ḍooraiyó.”\wj* \p \v 28 Zuwabe Fitore Íba re hoór de, “Malik, zodi Tuñí de óile, añré fanír uottú Tuáñr héṛe aitó hókum dóh.” \p \v 29 Íba ye hoór de, \wj “Ai.”\wj* Hétunot Fitor noow ttu lami, fanír uottú áñṛi-áñṛi Isár híkka zaat doijje. \v 30 Montor zeñtté tez boiyar deikké íba ḍooraigiyói, aar ḍufízargoi rár guzori hoór de, “Malik, añré baso!” \p \v 31 Isá ye toratori Nizor át barái íba re dórifelai hoór de, \wj “Ó hom biccác ola, cóok kiyá goijjós?”\wj* \p \v 32 Baade zeñtté ítara noow ot uiṭṭégai, boiyar támaigiyoi. \v 33 Aar zetará noowr uore accíl ítara Íba re eén hoói sóida goijjé, “Becók, Tuñí óilade Allar Fua.” \s Genesáret ot biyaraimma gom goijjé \r (Mak 6:53-56) \p \v 34 Ítara ḍií farái, Genesáret elakat foóñicce. \v 35 Aar hé zagar maincé Isá re sinné rár, ítara sairó ḍak or elakar agagurat hóbor foóñsai, biyaraimma ókkol beggún ore Íbar hañse ainné; \v 36 baade ítara Íba re fóriyat gorát doijje de, biyaraimma gún ore siríf Íbar fucák or hañra óile súito dí bolla; aar zetó zone súiye ítara beggún gom óigiyoi. \c 15 \s Buzurgó ókkol or rosóm \r (Mak 7:1-13) \p \v 1 Yárbaade Jerúsalem ottu hoozzon alem edde Féroci, Isár hañse aái hoór de, \v 2 “Tuáñr ummot ókkole agor zobanar buzurgó ókkol or rosóm kiyá báñge? Ítara hána háibar agor ttu át no dúwe.” \p \v 3 Isá ye ítara re zuwabe hoór de, \wj “Tuáñra nize yó kiyá tuáñrar rosóm or zoriya Allar hókum báñgo?\wj* \v 4 \wj Alla ye toh endilla hoiyé, ‘Bafmaa re izzot goríba’ \wj*\f + \fr 15:4 \fr*\ft \+xt Hízorot 20:12\+xt*; \+xt Córiyot-nama 5:16\+xt*\ft*\f* \wj aar ‘Zee niki baf or yáh maar bodnam goré, ítare mariféla zaybo.’\wj*\f + \fr 15:4 \fr*\ft \+xt Hízorot 21:17\+xt*; \+xt Imami-ham 20:9\+xt*\ft*\f* \v 5 \wj Montor tuáñra hoó de, ‘Zodi honókiye baf ore yáh maa re eén hoó, “Ze siz loi tuáñra añr ttu laf faita híyan Alla re diiféla gíyeh,”\wj* \v 6 \wj tóoile ítar ttu baf ore yáh maa re izzot gorár zorur nái.’ Héen gorí, tuáñra tuáñrar rosóm or zoriya Allar kalam ore baatel gorífelaiyo.\wj* \v 7 \wj Ó munafék ókkol, tuáñrar baabute nobi Yesáyah ye sóiyi hotá hoiyé, ki hoilé,\wj* \q1 \v 8 \wj ‘Manúc iíne Añré nizor muké beh izzot goré,\wj* \q2 \wj montor tarár dil Añr ttu duré. \wj* \q1 \v 9 \wj Tará Añr ebaadot goréde behar;\wj* \q2 \wj kiyólla-hoilé tará taalim ísafe cíka de óilde insán or niyom-kaanun ókkol.’ ”\wj*\f + \fr 15:9 \fr*\ft \+xt Yesáyah 29:13\+xt*\ft*\f* \s Ziíne manúc ore nafak goré \r (Mak 7:14-23) \p \v 10 Isá ye manúc ókkol ore Nizor hañse matai, ítara re hoór de, \wj “Fúno aar buzó.\wj* \v 11 \wj Gal ot ziín góle manúc ore híine nafak goré de no, bólke gal ottu ziín neeliaiyé manúc ore híine beh nafak goré.”\wj* \p \v 12 Hétunot cárit tune aái Íba re hoór de, “Tuñí hoi faro né, Féroci ókkole yián fúni bezar óiye dé?” \p \v 13 Íba ye zuwabe hoór de, \wj “Ze sara Añr asmani Bafe lagaiyé de no, híyan háñrifela zaybo.\wj* \v 14 \wj Ítarar hotá félai ero. Ítara óilde añdá ókkol or añdá foñt dahóya; zodi ek añdá ye arek añdá re foñt dahá, duní zon toh gañt ot forizaybói.”\wj* \p \v 15 Fitore Íba re hoór de, “Añára re meésal híyan buzáido.” \p \v 16 Isá ye hoór de, \wj “Tuáñra yó aijjó obuz táigiyogoi dé?\wj* \v 17 \wj Tuáñra kí no buzó, ziín gal or bútore góle híin zaa de óilde feṛot, aar feikána ttu neelizagói dé?\wj* \v 18 \wj Montor ziín gal ottu neeliaiyé híin aiyé de óilde dil ottu, aar manúc ore híine beh nafak goré.\wj* \v 19 \wj Kiyólla-hoilé dil ottu éna kukíyal, kotólakotóli, ḍoilla-boḍoilla zenákari, suri, misá gobá, edde gifot aiyé.\wj* \v 20 \wj Manúc ore híine beh nafak goré; montor adúiya áte hána háile manúc ore nafak goré de no.”\wj* \s Ekgwá mayafuar iman \r (Mak 7:24-30) \p \v 21 Baade Isá hé zaga félai, Ṭayár edde Sídon cóor or elakat giiyégoi. \v 22 Hé elakar eggwá Kánani mayafua neeli aái yore guzori-guzori Íba re hoór de, “Ó Malik, Dawud or Fua, añr uore rahám goró! Añr zérfua wa búte fai bicí duk far.” \p \v 23 Montor Isá ye híba re honó zuwab nó deh. Hétunot Íbar cárit tune aái yore Íba re aros gorér de, “Ibáh re duñrai difélo, kiyólla-hoilé ibáh toh añárar fisé-fisé guzorat asé.” \p \v 24 Isá ye zuwabe hoór de, \wj “Añré siríf Isráil koum or áñzigiyoi de bérasóol ókkol or hañse beh difeṛá gíyeh.”\wj* \p \v 25 Montor mayafua wa aái yore Íbar muúntu sóida fori hoór de, “Ó Malik, añré modot goró!” \p \v 26 Isá ye zuwabe hoór de, \wj “Fuain dor hána looi kuñir or muúntu félai dón gom no.”\wj* \p \v 27 Híba ye hoór de, “Ói, Malik, montor toóu de girós or mes ottu forizagói de tukuṛa híin kuñire háa.” \p \v 28 Hétunot Isá ye híba re hoór de, \wj “Ó mayafua, tuáñr iman bicí ḍoóñr! Tuñí ziyán soór tuáñr lla híyan gorá záybo.”\wj* Tói éhon or bútore híbar zérfua wa gom óigiyoi. \s Becábicí maincóre gom goijjé \p \v 29 Baade Isá héntu bacá lói, Galil Ḍií báy zai eggwá faár or uore uṛí boiccégoi. \v 30 Hétunot Íbar hañse becábicí manúc ókkol aiccé, zetará fúañti leng, añdá, mazur, buk, edde aró boóut kisím or biyaraimma ókkol aní Íbar ṭéng or gurat eijjé; aar Íba ye ítara re gom goijjé. \v 31 Zeñtté manúc ítara buk ókkole hotá hoór de, mazur gom óiye de, lenge áñṛer de, añdá ye dekér de híin deikké, ítara taajup óigiyoi, aar ítara Boni Isráil or Allar taarif goijjé. \s Sair ázar maincóre hána hábaiye \r (Mak 8:1-10) \p \v 32 Isá ye Nizor cárit tun ore matai hoór de, \wj “Añr ttu manúc itará lla feṭfurer, kiyólla-hoilé itará Añr fúañti asé de tin din óiye aar itará ttu háito kessú nái. Añr ttu itará re waácca duñraidito mone no hoór, zeéne itará foñt ot matá gúrai fori no zagói.”\wj* \p \v 33 Cárit tune Íba re hoór de, “Manúc or ettór ḍoóñr dol ore feṭ bóri hábai bolla añára e bocóti-sára elakat hédun ruṭi hoṛé faiyum?” \p \v 34 Isá ye ítara re hoór de, \wj “Tuáñra ttu ruṭi houwá asé?”\wj* \p Ítara hoór de, “Háñt twa, aar houggwá gura mas.” \p \v 35 Íba ye manúc cún ore meṛit boitó hoiyé; \v 36 baade hé háñt twa ruṭi edde mas sún looi Alla re cúkuriya goijjé, aar híin báñgi cárit tun ore diiyé, aar cárit tune manúc cún ore diiyé. \v 37 Beggúne feṭ bóri háiye, baade ze tukuṛa ókkol basi accíl híin bóijje rár lai loi háñt lai óiye. \v 38 Zetará háiye ítara óilde sair ázar beṛaáin, beṛiyáin edde fuain bad dih. \v 39 Isá ye manúc or dol lwá re bidai gorídi baade, noow ot uṛí Magádan elakat giiyégoi. \c 16 \s Ekkán nicán or dabi \r (Mak 8:11-13; Luk 12:54-56) \p \v 1 Ek din Féroci ókkole edde Sadukái ókkole aái Isá re entán gorí bolla Íba re hoiyé de, ítara re ekkán asmani nicán daháito. \p \v 2 Íba ye ítara re zuwabe hoiyé de, \wj “Háñz óile tuáñra hoó de, ‘Moósum gom óibo, kiyólla-hoilé asman lal óiye.’\wj* \v 3 \wj Aar biínna hoó de, ‘Aijja tuwán óibo, kiyólla-hoilé asman lal óiye edde gubbar óiye.’ Tuáñra toh asman or súrot saái moósum forók gorí zano, montor zobanar alamot ore forók gorí no faroór dé?\wj* \v 4 \wj E zobanar hóraf edde zenákur maincé nicán tuwa, montor ítara re nobi Yunus or nicán bade ar honó nicán diya no zaybo.”\wj* Tói Íba ítara re eri, giiyégoi. \s Féroci ókkol or edde Sadukái ókkol or cúṭar \r (Mak 8:14-21) \p \v 5 Aar Cárit tun ḍiír okule zaibarcót, fúañti ruṭi loizaitó foóraigilgoi. \v 6 Isá ye ítara re hoór de, \wj “Hóboroddar, Féroci ókkol or edde Sadukái ókkol or cúṭar ottu úñciyar táikko.”\wj* \p \v 7 Hétunot ítara afós ot howáhoi gorér de, “Íba ye híyan hoór de añára ruṭi nú aní de hétolla.” \p \v 8 Montor Isá ye híyan zani fari, ítara ttu fusár gorér de, \wj “Ó hom biccác ola ókkol! Tuáñra ttu ruṭi nái de híyan kiyá afós ot howáhoi gorór?\wj* \v 9 \wj Tuáñra aijjó nó buzó níki? Tuáñra ttu monot nái né, fañs ázar maincóre fañs swá ruṭi loi hábai baade aró ho báñir bóri loóila?\wj* \v 10 \wj Héndilla, sair ázar maincóre háñt twa ruṭi loi hábai baade aró ho lai bóri loóila?\wj* \v 11 \wj Añí tuáñra re ruṭir baabute hoóir de no de híyan no kiyá buzór? Féroci ókkol or edde Sadukái ókkol or cúṭar ottu úñciyar táikko.”\wj* \v 12 Hétunot ítara buzí faijjé de, Íba ye ítara re ruṭir cúṭar ottu úñciyar tákito hoiyé de no, bólke Féroci ókkol or edde Sadukái ókkol or taalim ottu. \s Fitore Isár baabute cíkar goijjé \r (Mak 8:27-30; Luk 9:18-21) \p \v 13 Baade Isá zeñtté Kaisáriya Filíppi elakat aiccé, Íba ye Íbar cárit tun ottu fusár gorér de, \wj “Maincé Manúc or Fua re hon bouli hoó?”\wj* \p \v 14 Ítara zuwab der de, “Hodúne hoó de Tuñí bóle bápṭismadoya Yaháya; ar hodúne hoó de, nobi Eliyas; ar hodúne hoó de, Yarmíyah yáh oinno nobi ókkol ottu honó eggwá.” \p \v 15 Tói Íba ye ítara re hoór de, \wj “Montor tuáñra kii hoó, Añí hon?”\wj* \p \v 16 Sáimon Fitore zuwabe hoór de, “Tuñí óilade hé Mosih, zinda Allar Fua.” \p \v 17 Isá ye íba re hoór de, \wj “Yunus or fua Sáimon, tui mubarek, kiyólla-hoilé toré yián honó insáne zahér goijjé de no, bólke Añr asmani Bafe goijjé deh.\wj* \v 18 \wj Añí yó toré hoóir, tui óilide Fitor,\wj*\f + \fr 16:18 \fr*\ft Girík zuban ot \ft*\fq Fitor \fq*\ft maáni fattór\ft*\f* \wj aar Añí e fattór or uore Añr zomát banaiyúm; híyan ore moote úddwa no zitibó.\wj* \v 19 \wj Añí toré asmani raijjor sabí diiyum; tui e duniyait ziín bañdíbi híin asman ot óu bañdá zaybo, aar e duniyait ziín ezazot dibi híin asman ot óu ezazot diya zaybo.”\wj* \v 20 Baade Íba ye Íbar cárit tun ore horagori nicót goijjé de, Íba Mosih de híyan honókiyo re no hoitó. \s Isá ye Nizor moot edde zinda ówar baabute hoiyé \r (Mak 8:31—9:1; Luk 9:22-27) \p \v 21 Hé októt lóti Isá ye Nizor cárit tun ore zanaidiyat doijje de, Íba ttu hámaha Jerúsalem ot zaa foribó; aar murubbi, ḍoóñr imam, edde alem ókkol or át ot boóut ḍóilla duk faa foribó; Íba re mariféla zaybo, montor tin din ot din zinda gorá zaybo. \p \v 22 Hétunot Fitore Íba re ekkinare loizai buzár de, “Ó Malik, híyan dur óuk. Tuáñr uore héndilla honódin no óuk.” \p \v 23 Isá ye fíri Fitor ore hoór de, \wj “Cóitan, Añr muúntu dur ó! Tui óilide Añr lla oñsá; kiyólla-hoilé tor díyan toh Allar gún or uzu no, bólke insán or gún or uzu.”\wj* \p \v 24 Isá ye tarfore Íbar cárit tun ore hoór de, \wj “Zodi honókiyo ttu Añr fisáli aitó monehoó, yóggwa ttu nizoré inkar gorífela foribó, aar nizor kúruc boói Añr fisáli dora foribó.\wj* \v 25 \wj Kiyólla-hoilé zee niki nizor zan basaitó saá, yóggwa ye híyan háraifelaibo; montor zee niki Añr wasté nizor zan háraifele, yóggwa ye híyan faibo.\wj* \v 26 \wj Kii laf, zodi honókiye tamám duniyai faa, montor nizor zan nán háraifele? Insáne nizor zan or bodol kii dii faribó de asé?\wj* \v 27 \wj Kiyólla-hoilé Manúc or Fua toh Nizor Baf or mohímaye Nizor fírista ókkol ore fúañti looi aibó, tarfore fottí zon ore nizor-nizor ham mozin bodola diibo.\wj* \p \v 28 \wj “Añí tuáñra re sóiyi hoóir, eṛé endilla hodún manúc tíyaiya asé, zetará Manúc or Fua re Íbar raijjot hókumot goittó aiyér de nó dekíte no moribó.”\wj* \c 17 \s Isár súrot bodoligiyói \r (Mak 9:2-13; Luk 9:28-36) \p \v 1 Sów din baade Isá ye siríf Fitor ore, Yakub ore, edde yóggwar bái Yohánna re looi, ítara re eggwá uñsol faár or uore loigiyé. \v 2 Héṛe ítarar muúntu Íbar súrot bodoligiyói. Íbar siyára beil or ḍóilla zolat doijje, aar Íbar hoor nur or ḍóilla dúf óigiyoi. \v 3 Hétunot ítara deikké de, Muúsa edde Eliyas Íba llói hotá hoór. \p \v 4 Fitore zuwabe Isá re hoór de, “Malik, gom óiye añára eṛé así. Zodi Tuñí soó, añí eṛé tin nán ṭambu ṭakiyúm: ekkán Tuáñr lla, ar ekkán Muúsa lla, edde ar ekkán Eliyas olla.” \p \v 5 Fitore hotá hoór de októt, ekkán nurani miyúla ye ítara re sáifelaiye, aar hé miyúla ttu eggwá abas aiccé de, “Ibá óilde Añr adorja Fua, zibá re lói Añí bicí kúci. Ibár hotá fúno!” \p \v 6 Cárit tune híyan fúinne rár, meṛit uúiñtoi foijjé, aar bicí ḍooraigiyói. \v 7 Montor Isá aái ítara re súi hoór de, \wj “Uṛó, no ḍooraiyó.”\wj* \v 8 Hétunot ítara suk tulí saiyé rár, siríf Isá re bade ar honókiyo re nó deké. \p \v 9 Ítara faár ottu lami aiyér de októt, Isá ye ítara re hókum gorér de, \wj “Tuáñra ziyán deikkó, híyan Manúc or Fua re mora ttu zinda gorá nó zah foijjonto honókiyo re no hoiyó.”\wj* \p \v 10 Íbar cárit ítara Íba ttu fusár gorér de, “Tóoile alem ókkole kiyá endilla hoó, age nobi Eliyas aár zorur?” \p \v 11 Isá ye zuwabe hoór de, \wj “Becók, age Eliyas aibó aar hárr kessú zendilla ówa foitto héndilla gorídibo.\wj* \v 12 \wj Montor Añí tuáñra re hoóir, Eliyas aáigiyoi. Lekin manúc ókkole íba re nó siné, bólke íba re ítara ttu zeén monehoiyé héen goijjé. Borabor héndilla, Manúc or Fua yó ítarar át ot duk faibar asé.”\wj* \v 13 Hétunot cárit ítara buijjé de, Íba ye ítara re bápṭismadoya Yaháyar baabute hoór deh. \s Isá ye búte-faiya eggwá fua gom goijjé \r (Mak 9:14-29; Luk 9:37-43) \p \v 14 Baade ítara zeñtté manúc or dol or héṛe aiccé, ezzon manúce Isár hañse aái añṛú félai hoór de, \v 15 “Ó Malik, añr fua war uore rahám goró, ítar ttu súañfíra asé, aar bicí duk faar; íte egazá ooin ot edde fanít fore. \v 16 Añí ítare Tuáñr cárit tun or hañse ainnílam, montor tará ítare gom gorí nó fare.” \p \v 17 Hétunot Isá ye zuwabe hoór de, \wj “Ó iman sára edde báañra nosól, Añí tuáñrar fúañti-fúañti aró hotókkal tákitam? Hotódin Añí tuáñra re bordac goittám? Ítare eṛé Añr hañse anó.”\wj* \v 18 Isá ye bút twa re dómkidiye rár, yíba fua war bútottu neeligiyói, aar íte éhon-éhon gom óigiyoi. \p \v 19 Tarfore cárit tune Isár hañse aiddone aái hoór de, “Yíba re añára kiyá neelai nó fari?” \p \v 20 Isá ye ítara re hoór de, \wj “Tuáñrar iman or homir zoriya. Kiyólla-hoilé Añí tuáñra re sóiyi hoóir, zodi tuáñra ttu hóroir danar héttirin iman táke, tuáñra e faár gwá re eén hoói faribá, ‘Entú lori uṛé zaagói,’ tói yíba lorizaybói. Tuáñra gorí no faribá de kessú no tákibo.\wj* \v 21 \wj Lekin dua edde ruza sára endilla gún neelai no fare.”\wj* \s Nizor moot edde zinda ówar baabute dusárabar hoiyé \r (Mak 9:30-32; Luk 9:43-45) \p \v 22 Zeñtté cárit tun Galil ot zoma óiye, Isá ye ítara re hoór de, \wj “Manúc or Fua re manúc ókkol or át ot gosáidiya zaybo;\wj* \v 23 \wj aar ítara Íba re marifélaibo, montor Íba re tin din ot din zinda gorá zaybo.”\wj* Híyan fúni ítara ttu bicí ferecan laiggíl. \s Baitul-mukaddos or házana \p \v 24 Isá edde Íbar cárit tun Kaparnahúm ot foóñsi baade, baitul-mukaddos or házana-tulóya ókkol Fitor or hañse aái hoór de, “Tuáñrar ustate baitul-mukaddos or házana no dee níki?” \p \v 25 Fitore hoór de, “Becók, dee.” Zeñtté Fitor gór or bútore aiccé, íba ye hoibár agor ttu Isá ye íba re hoór de, \wj “Sáimon, tui kii báfos? Duniyair baáñcca ókkole hásil yáh házana har ttu tulé, nizor maincór ttu né náki baár or maincór ttu?”\wj* \p \v 26 Fitore hoór de, “Baár or maincór ttu.” \p Isá ye íba re hoór de, \wj “Tóoile toh nizor manúc ókkol basigiyói.\wj* \v 27 \wj Montor añára ítara re bezar no gorí fán, ḍiít zai borkí baágoi. Ze mas age foribó yíba re loibi; aar yíbar gal kúlile ekkán rufar foicá faibi ziyán kafí óibo. Híyan looi Añr lla edde tor lla híyan ítara re házana dic.”\wj* \c 18 \s Asmani raijjot ebbe ḍoóñr honnwá? \r (Mak 9:33-37; Luk 9:46-48) \p \v 1 Hé októt cárit tune Isár hañse aái hoór de, “Tóoile asmani raijjot ebbe ḍoóñr honnwá?” \p \v 2 Tói Íba ye eggwá gura fua re Íbar hañse matai ítarar mazé tíyagaraiye, \v 3 aar hoór de, \wj “Añí tuáñra re sóiyi hoóir, zodi tuáñra bodoli gura fuain dor ḍóilla no bono, tóoile asmani raijjot bilkúl góli no faribá.\wj* \v 4 \wj Hétolla zee niki nizoré e gura fua war ḍóilla cóñṛo bana, yóggwa óilde asmani raijjot ebbe ḍoóñr.\wj* \v 5 \wj Aar zee niki endilla honó gura fua re Añr name kobul goré, íte Añré kobul goré deh.” \wj* \s Gunát forabar entán \r (Mak 9:42-48; Luk 17:1-2) \p \v 6 \wj “Zee niki Añr uore iman ainné de e cóñṛo ókkol ottu honókiyo re guná gorába, ítar lla beétor óilde, ítar golat eggwá bór cíl or sakki bañdí mur doijjat ḍufáidiya zah.\wj* \v 7 \wj Duniyair uore siz uúin or zoriya afsús, ziíne gunát foraba. Kiyólla-hoilé híin toh aibár zorur, montor uitar uore afsús, zar duara niki híin aiyé.”\wj* \v 8 \wj Zodi tuáñr áte yáh ṭénge tuáñre gunár uzu ṭane, tóoile híyan haṛi tuáñr héntu félaido. Dui át yáh dui ṭéng táki ofúrani ooin ot félaidiya zar túaro, ṭúñṛa yáh leng ói zindigit góla tuáñr lla beétor.\wj* \v 9 \wj Aar zodi tuáñr suké tuáñre gunár uzu ṭane, tóoile yíba tuáñr héntu neelai félaido. Dui suk táki zuzuk or ooin ot félaidiya zar túaro, eggwá suk loi zindigit góla tuáñr lla beétor. \wj* \s Áñzigiyoi de bérasóol or meésal \r (Luk 15:3-7) \p \v 10 \wj Saiyó, e cóñṛo ókkol ottu ezzon ore yó hékarot no goijjó; kiyólla-hoilé Añí tuáñra re hoóir, tarár fírista ókkole asman ot mazé hámica Añr asmani Baf or siyára deké.\wj* \v 11 \wj Manúc or Fua aiccé de áñzigiyoi de ítara re nejat di bolla.\wj* \p \v 12 \wj Tuáñra kii báfo? Zodi honó manúc ottu ek cót bérasóol táke aar héntu eggwá ór óizagoi, íte nobboi-now wa re faár or uore eri, ór óigiyoi de yíba re tuwaitó no zaibo né?\wj* \v 13 \wj Añí tuáñra re sóiyi hoóir, íte yíba re tuwai faile, ór nó de nobboi-now wa bérasóol lun ore lói túaro íte yíba re lói bicí kúci goríbo.\wj* \v 14 \wj Héndilla, tuáñrar asmani Baf or moncá yián no de ki, e gura itará ttu ezzon úddwa dónco óizon.\wj* \s Ekgwá hosúri goijjé de bái \r (Luk 17:3) \p \v 15 \wj “Zodi tuáñr bái ye tuáñr ulḍa hosúri goré, tóoile zai aiddone ítar hosúr daháidiyo. Zodi íte tuáñr hotá dóre, tóoile tuñí tuáñr bái ore fírai faiyó.\wj* \v 16 \wj Montor zodi íte tuáñr hotá no dóre, tóoile tuáñr fúañti aró ezzon yáh dui zon manúc loizaiyó, zeéne ‘ze honó maamela dui zon yáh tin zon gobár zobane sóiyi bouli sábut óizagoi.’\wj*\f + \fr 18:16 \fr*\ft \+xt Córiyot-nama 19:15\+xt* \ft*\f* \v 17 \wj Aar zodi íte ítarar hotá yó no dóre, tóoile híyan zomát ore hoiyó. Aar zodi zomát or hotá yó no dóre, tóoile íte tuáñra lla ézzon gairimandár yáh házana-tulóyar ḍóilla óuk.\wj* \p \v 18 \wj “Añí tuáñra re sóiyi hoóir, tuáñra duniyait ziín bañdíba, híin asman ot óu bañdá zaybo; aar duniyait ziín ezazot diba, híin asman ot óu ezazot diya zaybo.\wj* \p \v 19 \wj “Añí tuáñra re yián óu hoóir, zodi duniyait tuáñrar bútottu dui zone ektofák ói dua goríle, Añr asmani Baf or torfóttu ítara lla híyan gorá zaybo.\wj* \v 20 \wj Kiyólla-hoilé zeṛé dui zon yáh tin zon Añr name zoma ó, héṛe Añí ítarar mazé así.”\wj* \s Maf no dede goóur or meésal \p \v 21 Hétunot Fitore aái Isá re hoór de, “Malik, zodi añr bái ye añr ulḍa hosúri gorát táke, añí ítare ho bar maf goittám? Háñt bar né?” \p \v 22 Isá ye íba re hoór de, \wj “Añí toré háñt bar bóuli no hoóir, bólke hóittor gun háñt bar.\wj* \p \v 23 \wj “Kiyólla-hoilé asmani raijjo óilde endilla baáñccar ḍóilla, zibá ye nizor goóur ókkol ottu ísaf loito saiyé.\wj* \v 24 \wj Zeñtté yóggwa ye ísaf lowa cúru goijjé, hétunot yóggwar hañse endilla ezzon ore aná gíyeh, zar ttu yóggwa ye lak-lak ṭiañ footi faar.\wj* \v 25 \wj Íte zettót híin fúñzi no farer, ítar giróse hókum díye de, híin fúñzi bolla ítare, ítar bou fuain dore edde ítar ttu ziín asé híin beggún besiféla zay bolla.\wj* \p \v 26 \wj “Hétolla goóur gwá ye yóggwar muúntu uúiñtoi fori hoór de, ‘Ó malik, hooddin ánik sobór goró, añí tuáñre beggún fúñzifelaiyum.’\wj* \v 27 \wj Hétunot goóur gwar girós ottu ítar lla feṭfuijje, aar footi gún maf di ítare eridiyé.\wj* \p \v 28 \wj “Montor hé goóur gwá baárkule zai, nizor sáañti goóur ottu ezzon ore loot faiyé, zibá ye ítar ttu ek cót dinár\wj*\f + \fr 18:28 \fr*\ft Ek dinár ek din or muzuri loi borabor\ft*\f* \wj ṭiañ udár loóil. Íte íba re dóri gola sibi hoór de, ‘Añr footi diiféla.’\wj* \p \v 29 \wj “Hétunot ítar sáañti goóur gwá ye ítar ṭéng ot uúiñtoi fori fóriyat gorér de, ‘Hooddin ánik sobór goró, añí tuáñre beggún fúñzifelaiyum.’ \wj* \p \v 30 \wj “Montor íte nó mane, bólke zai ítare otókkal olla ziyól ot diyégoi, zetókkal foijjonto footi híin nó fúñze.\wj* \v 31 \wj Zeñtté ítar oinno sáañti goóur ókkole híyan deikké, ítara ttu bicí ferecan laiggé, aar aái ítarar girós ore ziín óiye híin beggún zanaiyé.\wj* \p \v 32 \wj “Tói giróse ítare matai hoór de, ‘Tui toh hóraf goóur! Tui añré fóriyat goijjós de hétolla, añí toh tor footi beggún maf diyí.\wj* \v 33 \wj Tor ttu yó tor sáañti goóur or uore rahám gorón nu accíl né, zendilla añí tor uore rahám goijjí?’ \wj* \v 34 \wj Girós ottu guccá uṛí, ítare otókkal foijjonto sáñza dí bolla ziyól or zimmadar ore gosáidiye, zetókkal ítar footi beggún fúñzi nó fele.\wj* \p \v 35 \wj “Añr asmani Bafe yó tuáñra re héndilla beh goríbo, zodi tuáñra fottíkiye nizor bái ore dil ottu maf no doh.”\wj* \c 19 \s Sárifelar baabute cíkka \r (Mak 10:1-12) \p \v 1 Zeñtté Isá ttu hotá híin hoiyá óiye, Íba Galil ottu bacá lói Jordán hál or farkul or Yohúdiya elakat giiyé. \v 2 Becábicí manúc ókkol Íbar fisá doijjil, aar héṛe Íba ye ítarar biyaram gom goijjíl. \p \v 3 Isár hañse hodún Féroci yó aiccé; ítara Íba re entán gorí bolla súwal gorér de, “Morotfua ye nizor bou wóre ze honó wajáye sárifelaibar zayes asé né?” \p \v 4 Íba ye zuwabe hoór de, \wj “Tuáñra kí nó foró, zibá ye ítara re foida goijjé Íba ye cúrut lóti ítara re morot aar maya banaiyé deh,\wj*\f + \fr 19:4 \fr*\ft \+xt Foidayec 1:27\+xt*\ft*\f* \v 5 \wj aar hoiyé de, ‘Híyan olla toh morotfua ye nizor bafmaa ttu zuda ói nizor bou wór fúañti tákibo, aar ítara duní zon ek jisím óizayboi’?\wj*\f + \fr 19:5 \fr*\ft \+xt Foidayec 2:24\+xt*\ft*\f* \v 6 \wj Hé ísafe, ítara ar dui no, bólke ek jisím. Hétolla Alla ye zetará re zur goijjé, ítara re honó manúce síra no goróuk.”\wj* \p \v 7 Ítara Íba re hoór de, “Tóoile Muúsa ye endilla kiyá hókum díye, híba re sárhabos dii duñrai diyo?” \p \v 8 Isá ye ítara re zuwab der de, \wj “Tuáñrar dil doró de hétolla Muúsa ye tuáñra re tuáñrar bouwáin sárifelar ezazot diyé deh, montor cúrut lóti héndilla nu accíl.\wj* \v 9 \wj Añí tuáñra re hoóir, zee kiyé nizor bou wóre zenár hosúri lla bade ar honó wajáye sárifele aar ar eggwá re biyá goré, íte zená gorér deh.”\wj* \p \v 10 Cárit tune Íba re hoór de, “Zodi zamai bou wór hálot héndilla ó, tóoile biyá no gorón éna beétor.” \p \v 11 Isá ye ítara re hoór de, \wj “Hotá híyan beggúne kobul gorí no fare, montor siríf uitará beh fare zetará re híyan or toóufik diiya giyéh.\wj* \v 12 \wj Kiyólla-hoilé ízara ókkol or bútore hodún óilde maar feṛot lóti ízara,\wj*\f + \fr 19:12 \fr*\ft Maáni \ft*\fqa hodún manúc zormo ttu lóti fuain biyar kaabel sára zormo ó\fqa*\f* \wj aar hodún ore ízara banaiyé de óilde maincé; endilla yó hodún ízara asé zetará asmani raijjor wasté biyá no goré. Zee niki híyan kobul gorí fare, íte kobul goróuk.”\wj* \s Isá ye gura fuain dore borhot diyé \r (Mak 10:13-16; Luk 18:15-17) \p \v 13 Ek din maincé gura fuain dore Isár hañse anát doijje, zeéne Íba ye ítarar uore át dé edde ítara lla dua goré; montor cárit tune manúc cún ore bóṭboṛáiye. \p \v 14 Lekin Isá ye hoór de, \wj “Fuain dore Añr hañse aitódo; ítara re no oóñillo, kiyólla-hoilé asmani raijjo toh ítarar ḍóilla maincé éna hásil goré.”\wj* \v 15 Ítarar uore át dí baade Íba héntu giiyégoi. \s Ezzon tuangor juwan manúc \r (Mak 10:17-31; Luk 18:18-30) \p \v 16 Fore ezzon manúc Isár hañse aái hoór de, “Ustat, ofúrani zindigi faite añr ttu kii gom ham\f + \fr 19:16 \fr*\ft Yáto \ft*\fqa nek ham\fqa*\f* gorá foribó?” \p \v 17 Íba ye yóggwa re hoór de, \wj “Gom or\wj*\f + \fr 19:17 \fr*\ft Yáto \ft*\fqa nekir\fqa*\f* \wj baabute tuñí Añr ttu kiyá fusár gorór? Gom toh siríf Ekzon éna asé. Montor tuáñr ttu zindigit góilto monehoilé, hókum ókkol amól goró.”\wj* \p \v 18 Yóggwa ye Íba re hoór de, “Hon nún?” \p Isá ye hoór de, \wj “ ‘Kún no goríba; zená no goríba; suri no goríba; misá gobá no diba;\wj* \v 19 \wj bafmaa re izzot goríba,’\wj*\f + \fr 19:19 \fr*\ft \+xt Hízorot 20:12-16\+xt*; \+xt Córiyot-nama 5:16-20\+xt*\ft*\f* \wj edde ‘nizor atehañsór maincóre nizor ḍóilla muhábbot goríba.’ ”\wj*\f + \fr 19:19 \fr*\ft \+xt Imami-ham 19:18\+xt*\ft*\f* \p \v 20 Juwan manúc cwa ye Íba re hoór de, “Añí híin beggún amól gorí-gorí aiyír. Añr ttu ar kii baki asé?” \p \v 21 Isá ye yóggwa re hoór de, \wj “Zodi tuáñr ttu furafuri háṭi óito monehoó, tóoile zoo, tuáñr cómbotti ókkol besi gorif ore diifélogoi, tói tuñí asman ot dón faiba; baade aái Añr fisáli óiyogai.”\wj* \p \v 22 Montor juwan manúc cwa ye híyan fúinne rár, ferecanir sáañte giiyégoi; kiyólla-hoilé yóggwa ttu becábicí dón-cómbotti asé. \p \v 23 Hétunot Isá ye Íbar cárit tun ore hoór de, \wj “Añí tuáñra re sóiyi hoóir, tuangor manúc ottu asmani raijjot gólite bicí mockil.\wj* \v 24 \wj Añí tuáñra re abar hoóir, tuangor manúc Allar raijjot gólar túaro, eggwá uñṭ fúñc or faái ttu goli zaa aró aásan.”\wj* \p \v 25 Cárit tune híyan fúinne rár bicí taajup óigiyoi, aar hoór de, “Tóoile hone nejat fai faribó?” \p \v 26 Isá ye ítarar uzu saái hoór de, \wj “Híyan insáne gorí no fare, montor Alla ye hárr kessú gorí fare.”\wj* \p \v 27 Hétunot Fitore Íba re hoór de, “Soó, añára de hárr kessú eridi Tuáñr fisáli óigiyigoi. Tóoile añára kii faiyum?” \p \v 28 Isá ye ítara re hoór de, \wj “Añí tuáñra re sóiyi hoóir, tuáñra zetará Añr fisáli óiyo, noya foidayecir októt zeñtté Manúc or Fua Íbar mohímar toktót boibó, héñtte tuáñra yó baró wan toktót boói Isráil or baró háandan or bisar goríba,\wj* \v 29 \wj aar zee niki Añr wasté nizor gór, bái, bóin, baf, maa, bou, fuain, yáh zagazobin eridiyé, yóggwa ye ek cót gun bicí faibo, aar ofúrani zindigi miras faibo.\wj* \v 30 \wj Lekin boóut zon, zetará yala age asé, ítara fisé óizayboi; aar zetará yala fisé asé, ítara age óizayboi.”\wj* \c 20 \s Anggur-barizar mozur ókkol \p \v 1 \wj “Kiyólla-hoilé asmani raijjo toh endilla zomidar or ḍóilla, zibá ye ek din biínna sóore yóggwar anggur-bariza lla mozur dóitto giiyé.\wj* \v 2 \wj Yóggwa ye ítara re dine ek dinár\wj*\f + \fr 20:2 \fr*\ft Ek dinár ek din or muzuri loi borabor\ft*\f* \wj or dóre dii bolla razi ói, ítara re yóggwar anggur-barizat difeṛáidiye.\wj* \p \v 3 \wj “Yóggwa now wa báze góri baárkule giiyé rár, aró hodún manúc ham sára, bazar ot tíyai táikke de deikké.\wj* \v 4 \wj Yóggwa ye ítara re hoór de, ‘Tuáñra yó zai añr anggur-barizat ham gorógoi, añí tuáñra re hók motafe góri dam diiyum.’ Baade ítara giiyé. \wj* \p \v 5 \wj “Yóggwa abar baró wa báze edde tin nwá báze góri baárkule zai, ekí ḍóilla goijjé.\wj* \v 6 \wj Fañs swá báze góri yóggwa baárkule giiyé rár, héṛe aró manúc ókkol tíyai táikke de deikké. Yóggwa ye ítara re hoór de, ‘Tuáñra eṛé dinbór ham sára kiyá tíyai táikko?’\wj* \p \v 7 \wj “Ítara yóggwa re hoór de, ‘Añára re honókiye ham ot nó loo de hétolla.’\wj* \p \wj “Yóggwa ye ítara re hoór de, ‘Tuáñra yó zai añr anggur-barizat ham gorógoi.’\wj* \p \v 8 \wj “Háñzinna óiye rár, anggur-barizar giróse mazí re hoór de, ‘Mozur gún ore mata, aar fisór ttu aiccé de ítare lóti cúru gorí age aiccé de ítare foijjonto dam diiféla.’\wj* \p \v 9 \wj “Zetará re fañs swá báze ham ot laga giyéh, ítara fottíkiye aái ek dinár or dóre faiyé.\wj* \v 10 \wj Hétolla zetará re age ham ot laga giyéh ítara aái, bicí faibo bouli ṭáaijje. Montor ítara fottí zone yó faiyé de ek dinár or dóre. \wj* \v 11 \wj Ítara faiyé rár, zomidar gwar ulḍa monmonat doijje.\wj* \v 12 \wj Eén hoói, ‘Fisór manúc itará siríf ek gónḍa beh ham goijjé, montor añára de dinbór roid or gorom ot ham goijjí, toóu tuñí itará re añára llói fúwan goijjó.’\wj* \p \v 13 \wj “Hétunot yóggwa ye ítara ezzon ore zuwabe hoór de, ‘Bái, añí toré honó nainsáfi nó gorí. Tui ek dinár lói ham gorí bolla añr llói razi óilide no né?\wj* \v 14 \wj Tor dam looi yore zaagói. Fisé aiccé de manúc ítare yó añr ttu tor fúwan dam diito monehoór.\wj* \v 15 \wj Añr nizor jiníc lói añr ttu zeén monehoó héen gorí bolla añr ttu hók nái niki? Aar náki añí gom de hétolla tor ttu ric lager dé?’\wj* \p \v 16 \wj “Hétolla hoóir, zetará yala age asé, ítara fisé óizayboi; aar zetará yala fisé asé, ítara age óizayboi.”\wj* \s Nizor moot or baabute tisárabar agun hoiyé \r (Mak 10:32-34; Luk 18:31-34) \p \v 17 Isá uore Jerúsalem ot zaar de októt, Íba ye baró zon cárit tun ore ekkinare loizai foñt or uore ítara re hoór de, \v 18 \wj “Soó, añára uore Jerúsalem ot zairgói, héṛe Manúc or Fua re ḍoóñr imam ókkol or edde alem ókkol or hañse dóridiya zaybo; ítara Íba re moot or fótua díbo, \wj* \v 19 \wj edde Beyohúdi ókkol or hañse gosáidibo, Íba re ínca gorí bolla, coóñk mari bolla, edde kúruc ot dífelai bolla. Lekin tin din ot din Íba re zinda gorá zaybo.”\wj* \s Yakub edde Yohánnar maar aros \r (Mak 10:35-45) \p \v 20 Yárbaade Zebedair fuain dor maa ye híbar fuain looi Isár hañse aiccé, aar sóida fori Íba re ekkán aros goijjé. \p \v 21 Isá ye híba re hoór de, \wj “Tuñí kii soór dé?”\wj* \p Híba ye Isá re hoór de, “Añré waada doo de, Tuñí añr e fua duní wa re Tuáñr raijjot buágaraiba, ezzon ore Tuáñr den ḍák ottu, ar ezzon ore Tuáñr ban ḍák ottu.” \p \v 22 Montor Isá ye zuwabe hoór de, \wj “Tuáñra kii magor híyan tuáñra no zano. Añí fiíyum de fiyala yíba tuáñra fií faribá né?”\wj* \p Ítara Íba re hoór de, “Fariyúm.” \p \v 23 Isá ye ítara re hoór de, \wj “Becók tuáñra Añr fiyala fiíba, montor Añr den ḍák ottu yáh ban ḍák ottu honókiyo re buágaron Añr ham no. Zaga híin óilde uitará lla zetará lla niki Añr Bafe toiyar gorí raikké.”\wj* \p \v 24 Baki doc zon cárit tune híyan fúni, ítara duní bái lói guccá óigiyoi. \v 25 Montor Isá ye ítara beggún ore Nizor hañse matai hoór de, \wj “Tuáñra toh zano, Beyohúdi ókkol or hókumot-goróya ókkole tarár uore raastri goré; aar tarár ḍoóñr sóddar ókkole ítarar uore adíkar sola.\wj* \v 26 \wj Montor tuáñrar bútore héndilla ón ṭík no, bólke tuáñra ttu zee niki ḍoóñr óito saá, ítar ttu tuáñrar háadem bonar zorur;\wj* \v 27 \wj aar tuáñra ttu zee niki age óito saá, ítar ttu tuáñrar gulam bonar zorur;\wj* \v 28 \wj zendilla Manúc or Fua yó hédmot faito aiccé de no, bólke aiccé de hédmot goittó, edde boóut zon or bodol Nizor zan dito.”\wj* \s Dui zon añdá re gom goijjé \r (Mak 10:46-52; Luk 18:35-43) \p \v 29 Zeñtté ítara Jerikó cóor ottu neeler, ḍoóñr ek dol manúc Isár fisá doijje. \v 30 Dui zon añdá manúc rastar hañsat boiṛá accíl; ítara Isá hé rasta báy zaar de fúinne rár, guzori-guzori hoór de, “Ó Malik, Dawud or Fua, añárar uore rahám goró!” \p \v 31 Manúc cúne ítara re jéjjeṛai nizám óito hoiyé, montor ítara aró ḍoóñr góri guzori hoór de, “Ó Malik, Dawud or Fua, añárar uore rahám goró!” \p \v 32 Hétunot Isá tíyaigiyoi, aar ítara re matai hoór de, \wj “Tuáñra kii soó, Añí tuáñra lla kii goittám?”\wj* \p \v 33 Ítara Íba re hoór de, “Malik, añára saái, añárar suk kún kúlizoggoi.” \p \v 34 Isá ttu ítarar uore rahám lagi ítarar suk kún súiye; ítarar suk éhon-éhon gom óigiyoi, aar ítara Íbar fisá doijje. \c 21 \s Jerúsalem ot Isá baáñccar ḍóilla góri góille \r (Mak 11:1-11; Luk 19:28-38; Yoh 12:12-19) \p \v 1 Zeñtté ítara Jerúsalem or ḍáke Zaitun Faár ot asé de Betfégi edde Betániya farat foóñicce, hétunot Isá ye dui zon cárit ore difeṛáiye, \v 2 ítara re endilla hoói, \wj “Tuáñra muúm or fara gán ot zoo, héṛe zai mottor eggwá gadá baindá loot faiba, yíbar fúañti eggwá sóo yó faiba. Híin ore kúli Añr héṛe anógoi.\wj* \v 3 \wj Zodi honókiye tuáñra re kessú hoó, tuáñra hoibá de, ‘Malik ottu iín ore lager.’ Tói yóggwa ye híin ore éhon difeṛáidibo.”\wj* \p \v 4 Híyan etollá óiye, zeéne nobir duara howá gíyl de yián fura ó: \q1 \v 5 “Síyon or zérfua re hoibá de, \q2 ‘Soó, tuáñr Baáñcca tuáñr hañse aiyér. \q1 Íba cída, Íba gadár uore gori, \q2 gadár sóor uore gori aiyér.’ ”\f + \fr 21:5 \fr*\ft \+xt Zakaríyah 9:9\+xt* \ft*\f* \p \v 6 Hé cárit ítara zai, Isá ye ítara re zendilla cíkaidiye héndilla goijjé. \v 7 Ítara gadá edde gadár sóo wa re ainné, aar híin or uore nizor hoor ókkol bicáidiye, aar Isá híin or uore boiccé. \v 8 Beec bák maincé nizor hoor ókkol rastar uore bicáidiye; argúne gas or ḍaggwa ókkol haṛi rastat bicáidiye. \v 9 Zedún manúc Isár age-age edde fisé-fisé zaat accíl, ítara guzori-guzori hoór de, \q1 “Dawud or Fua re Hósana!\f + \fr 21:9 \fr*\ft Hibrú zuban ot Hósana maáni ‘Taarif’ \ft*\f* \q1 Mubarek Ubá zibá Mabud or name aiyér.\f + \fr 21:9 \fr*\ft \+xt Zobur 118:25,26\+xt*\ft*\f* \q1 Ebbe uore asman ot Allar taarif óuk!” \p \v 10 Zeñtté Isá Jerúsalem ot góille, guñṛa cóor úrussul ot forigiyói; ítara hoór de, “Ibá hon?” \p \v 11 Manúc cúne hoór de, “Ibá óilde Isá nobi, Galil or Nasárat cóor or.” \s Isá ye baitul-mukaddos pak-sáf goijjé \r (Mak 11:15-19; Luk 19:45-48; Yoh 2:13-22) \p \v 12 Fore Isá baitul-mukaddos ot góille, aar zetará héṛe besa kina gorér ítara re loraidiyat doijje; aar baṭṭa báñgoyar ṭebíl edde hoitor besoyar boiṛóni ókkol natḍiyagarai diye. \v 13 Íba ye ítara re hoór de, \wj “Pak-kalam ot endilla asé, ‘Añr gór ore munazat or gór howá zaybo,’\wj*\f + \fr 21:13 \fr*\ft \+xt Yesáyah 56:7\+xt*\ft*\f* \wj montor tuáñra toh híyan ore ḍahañit or aḍḍa-hána banaifélaiyo.”\wj*\f + \fr 21:13 \fr*\ft \+xt Yarmíyah 7:11\+xt*\ft*\f* \p \v 14 Tarfore añdá ókkol edde leng ókkol baitul-mukaddos ot Isár hañse aiccé, aar Íba ye ítara re gom goijjé. \v 15 Lekin ḍoóñr imam ókkole edde alem ókkole zeñtté Isá ye goijjé de taajuippa ham ókkol deikké, edde baitul-mukaddos or bútore fuain de guzori-guzori, “Dawud or Fua re Hósana!” hoór de fúinne, ítara ttu bicí guccá uṛígiyoi. \p \v 16 Ítara Íba re hoór de, “Tuñí fúnor né fuain iíne kii hoór?” \p Isá ye ítara re hoór de, \wj “Fúnir, tuáñra kí yián honódin nó foró,\wj* \q1 \wj ‘Gura fuain dor edde dud or fuain dor muk ottu\wj* \q2 \wj Tuñí Tuáñr taarif óibar entezam goijjó?’ ”\wj*\f + \fr 21:16 \fr*\ft \+xt Zobur 8:2\+xt*\ft*\f* \p \v 17 Baade Íba ye ítara re eri cóor or baáre Betániya farat giiyégoi, aar héṛe rait haṛaáil. \s Ḍuñir-gas ore boddua \r (Mak 11:12-14,20-24) \p \v 18 Biínna sóore, Isá cóor ot waafes zaibarcót, Íba ttu búk laiggé. \v 19 Íba ye foñt ot eggwá ḍuñir-gas dekí, yíbar íñyot giiyé, montor yíbat fata bade ar kessú loot nó faa. Hétunot Íba ye gas swá re hoór de, \wj “Ar honódin tor ttu gula no dórouk.”\wj* Tói éhon or bútore ḍuñir-gas swá fúaigiyoi. \p \v 20 Híyan dekí cárit tun taajup óigiyoi, aar hoór de, “Ḍuñir-gas swá eén toratori keén fúaigiyoi?” \p \v 21 Isá ye ítara re zuwabe hoór de, \wj “Añí tuáñra re sóiyi hoóir, zodi tuáñra ttu iman táke aar cók no goró, tóoile tuáñra siríf ḍuñir-gas swár uore ziyán óiye híyan gorí faribá de no, bólke zodi e faár gwá re yó hoó, ‘Uṛí doijjat forgói,’ híyan óibo.\wj* \v 22 \wj Tuáñra duat mazé iman or sáañte ziín magibá híin beggún faiba.”\wj* \s Isár adíkar or baabute súwal \r (Mak 11:27-33; Luk 20:1-8) \p \v 23 Isá ye baitul-mukaddos or uṛán ot góli baade taalim der de októt, Yohúdir ḍoóñr imam ókkol edde murubbi ókkol Íbar hañse aiccé, aar hoór de, “Tuñí ham iín kii adíkare gorór? Tuáñre e adíkar hone diiyé?” \p \v 24 Isá ye ítara re zuwabe hoór de, \wj “Añí yó tuáñra ttu ekkán súwal fusár goríyum. Tuáñra Añré híyan or zuwab dilé Añí yó tuáñra re hoiyúm Añí iín kii adíkare gorír deh. \wj* \v 25 \wj Yaháya ye bápṭisma díbar adíkar hontú faáil? Asman ottu né náki insán ottu?”\wj* \p Ítara afós ot biyasana gorér de, “Zodi añára hoói ‘asman ottu,’ Íba ye añára re hoibó de, ‘Tóoile tuáñra íba re biccác kiyá nó goró?’ \v 26 Montor zodi hoói, ‘insán ottu,’ tóoile añára de maincóre ḍoorai, kiyólla-hoilé beggúne toh Yaháya re nobi mane.” \p \v 27 Hétolla ítara Isá re zuwabe hoór de, “Añára no zani.” \p Íba ye yó ítara re hoór de, \wj “Tóoile Añí yó tuáñra re no hoiyúm Añí iín kii adíkare gorír.” \wj* \s Dui fuar meésal \p \v 28 \wj “Tuáñrar buzá kii? Dóro, ezzon manúc ottu duwá fua asé, yóggwa ye fua ḍoóñr gwar hañse zai hoór de, ‘Ó fut, aijja anggur-barizat zai ham gorgói.’\wj* \v 29 \wj Fua ye zuwab diyé de, ‘Añí no zaiyum,’ montor íte fisór ttu mon fírai yore giiyé.\wj* \v 30 \wj Yóggwa ye fua cóñṛo war hañse yó zai ekí ḍóilla hoiyé. Íte zuwab diyé de, ‘Jii, zaiyum,’ montor íte nó zaa.\wj* \v 31 \wj Fua duní wa ttu hone baf or moncá fura goijjé?” \wj* \p Ítara Íba re hoór de, “Ḍoóñr gwá ye.” \p Isá ye ítara re hoór de, \wj “Añí tuáñra re sóiyi hoóir, házana-tulóya ókkol edde magi mayafuain ókkol\wj*\f + \fr 21:31 \fr*\ft Yáto \ft*\fqa magi ókkol \fqa*\f* \wj Allar raijjot tuáñrar age góler.\wj* \v 32 \wj Kiyólla-hoilé Yaháya toh forhésgarir torika dahái bolla tuáñrar hañse aiccíl, aar tuáñra íba re ekin nó goró; montor házana-tulóya ókkole edde magi mayafuain ókkole íba re ekin goijjé; tuáñra híyan dekí baade yo mon nó fíro aar íba re ekin nó goró.”\wj* \s Anggur-bariza edde cacá ókkol or meésal \r (Mak 12:1-12; Luk 20:9-19) \p \v 33 \wj “Arekkán meésal fúno: Ekgwá zomidar accíl, zibá ye ekkán anggur-bariza lagaiyé. Yóggwa ye híyan or sairó ḍák ottu gíra díye, anggur or roc neelai bolla héṛe bútore eggwá gañrá kuijjé, aar ekkán ṭongki baindé. Baade bariza gán cacá ókkol ore ṭéka dí yóggwa oinno mulluk ot giiyói. \wj* \v 34 \wj Zeñtté anggur or ainda aiccé, yóggwar gula yóggwa ye fai bolla nizor goóur ókkol ore cacá gún or hañse difeṛáiye. \wj* \v 35 \wj Montor cacá gúne yóggwar goóur híin ore dóri, eggwá re mara-dóra goijjé, ar eggwá re zane marifélaiye, ar eggwá re fattór maijjé. \wj* \v 36 \wj Abar yóggwa ye agor gún or túaro beecgori goóur ókkol difeṛáiye; cacá gúne ítara re yó ekí ḍóilla goijjé.\wj* \v 37 \wj Ebbe ahérit, yóggwa ye eén báfi nizor\wj*\f + \fr 21:37 \fr*\ft Yáto \ft*\fqa cúddor \fqa*\f* \wj fua re ítarar héṛe difeṛáiye, ‘Ítara añr fua re izzot goríbo.’\wj* \v 38 \wj Montor cacá gúne fua wa re dekí afós ot hoór de, ‘Ite toh mirasdár; aiyó itaré marifélai itar miras loifélai.’\wj* \v 39 \wj Tói ítara íba re dóri barizar baáre loizai marifélaiye.”\wj* \p \v 40 \wj “Hé ísafe, barizar girós ailé, hé cacá gún ore kii goríbo fáñllar?” \wj* \p \v 41 Ítara Íba re hoór de, “Yóggwa ye hóraf manúc híin ore sáabgori hótom gorífelaibo, aar bariza gán undilla cacá ókkol ore ṭéka dífelaibo zetará ainda ailé yóggwa re gular bák diibo.” \p \v 42 Isá ye ítara re hoór de, \wj “Tuáñra pak-kalam ot yián bilkúl nó foró níki,\wj* \q1 \wj ‘Ze fattór mistíri ye inkar gorífelaiye,\wj* \q2 \wj yíba fattór beggún or túaro bicí zoruri wa óigiyoi.\wj* \q1 \wj Híyan Mabud or torfóttu óiaicce,\wj* \q2 \wj aar híyan añárar suk ot taajuippa?’\wj*\f + \fr 21:42 \fr*\ft \+xt Zobur 118:22,23\+xt* \ft*\f* \p \v 43 \wj “Hétolla Añí tuáñra re hoóir, Allar raijjo tuáñra ttu loifélai undilla eggwá koum ore diiféla zaybo, zibá ye niki híyan or\wj*\f + \fr 21:43 \fr*\ft Allar raijjor\ft*\f* \wj gulagala dóraibo.\wj* \v 44 \wj Zee niki hé fattór or uore foribó, íte báñgi hán-hán óizayboi; montor zar uore niki hé fattór foribó, íte ficí záyboi.”\wj* \p \v 45 Ḍoóñr imam ókkole edde Féroci ókkole Íbar meésal lun fúni buzígiyoi de ki Íba ye ítarar baabute hoór deh. \v 46 Ítara Íba re dórifelai\f + \fr 21:46 \fr*\ft Yáto \ft*\fqa gereftar\fqa*\f* bolla kucíc goijjíl, montor ítara awam ókkol ore ḍooraitó, kiyólla-hoilé ítara Íba re nobi mainto. \c 22 \s Boiraitta hánar meésal \r (Luk 14:15-24) \p \v 1 Isá ye ítara re aró ekbar meésal dí hoór de: \v 2 \wj “Asmani raijjo óilde undilla baáñccar ḍóilla, zibá ye nizor fuar boirat or hána goijjé.\wj* \v 3 \wj Zetará re boiraitta hánar dawot diya giyéh,\wj*\f + \fr 22:3 \fr*\ft Yáni zetará meéman ókkol asé\ft*\f* \wj ítara re matai bolla yóggwa ye nizor goóur ókkol difeṛáiye, montor ítara aitó nó saá.\wj* \p \v 4 \wj “Yóggwa ye abar ar hodún goóur ore endilla hoói difeṛáiye, ‘Zetará re dawot diya giyéh ítara re hoibá de, yala añr ttu hána nal goijjá óiye; añr doóñra goru edde boli goru zooráiyi, yala beggún nal. Tuáñra boirat or hánat aiyó.’ \wj* \p \v 5 \wj “Montor ítara éckara gorí nizor-nizor ham ot giiyégoi, kiyé nizor kétit ar kiyé nizor códorit,\wj* \v 6 \wj aar baki gúne yóggwar goóur gún ore dóri ítara re bodsólluk goijjé edde marifélaiye.\wj* \v 7 \wj Lekin híyan fúni baáñcca bicí rak óigiyoi, aar nizor fóous ókkol difeṛái hé kúni ókkol ore dónco gorífelaiye, edde ítarar cóor furat difélaiye.\wj* \p \v 8 \wj “Baade yóggwa ye nizor goóur gún ore hoór de, ‘Boirat or hána toh nal óiye, montor zetará re dawot diya gyíl ítara aibár laayek no.\wj* \v 9 \wj Hétolla, cóor or rastar muáñ-muáñ zai zetó zon loot foo, ítara re boirat or hánar dawot dogói.’\wj* \v 10 \wj Tói goóur gúne baáre rastat zai zaré-zaré loot faiyé, gom hóraf beggún ore dola goijjé; baade boiraitta-hána gán meémane furaigiyói.\wj* \p \v 11 \wj “Montor baáñcca ye bútore meéman ókkol ore saitó aiccé de októt, héṛe boiraitta hoor afindá ezzon manúc deikké.\wj* \v 12 \wj Yóggwa ye ítar ttu fusár gorér de, ‘Dustó, tuñí boiraitta hoor sára eṛé bútore keéngori góillo?’ Manúc cwa ye honó zuwab di nó fare.\wj* \p \v 13 \wj “Hétunot baáñcca ye háadem ókkol ore hoór de, ‘Itar át ṭéng bañdí, itaré baáre andár ot félai dogói; héṛe hañdahaṛi edde date dat kirkirani óibo.’\wj* \p \v 14 \wj “Kiyólla-hoilé ḍaha toh boóut zon ore giyéh, montor hoozzon ore beh basílowa gíyeh.”\wj* \s Romi baáñcca re házana diiya \r (Mak 12:13-17; Luk 20:20-26) \p \v 15 Hétunot Féroci ókkol zai, Isá re kii bote Íbar hotá lói hol ot félai faribó híyan sólla goijjégoi. \v 16 Ítara nizor cárit tun ore Hérudiól or fúañti Íbar hañse difeṛái hoór de, “Ustat, añára zani de, Tuñí sóiyi hoó edde sóiyigori Allar rastar taalim doh. Tuñí maincé kii hoór forba no goró, kiyólla-hoilé Tuñí toh honókiyo re forók goró de nái. \v 17 Añára re hoósai, Tuñí kii báfo? Romi baáñcca\f + \fr 22:17 \fr*\ft Girík ot Káisar hoó de híyan nam no, híyan ekkán Rom raijjor baáñcca ókkol or lokób. Hétolla iñyót Romi baáñcca ísafe estemal gorá gíyeh deh. \ft*\f* re házana doon zayes asé né náki nái?” \p \v 18 Montor Isá ye tarár hóraf niyot ore zani hoór de, \wj “Ó munafék ókkol, tuáñra Añré entán gorór kiyá?\wj* \v 19 \wj Házana dee de héndilla ekkán Añré foicá dahó.”\wj* Tói tará Íbar re ekkán dinár aní diiyé. \v 20 Íba ye tará re hoór de, \wj “Yián har sóbi edde har nam?”\wj* \p \v 21 Tará Íba re hoór de, “Romi baáñccar.” \p Tói Íba ye tará re hoór de, \wj “Tóoile ziín baáñccar híin baáñcca re diiyo, aar ziín Allar híin Alla re diiyo.”\wj* \p \v 22 Híyan fúni tará taajup óigiyoi, aar Íba re eri giiyégoi. \s Háñcor or baabute súwal \r (Mak 12:18-27; Luk 20:27-40) \p \v 23 Hé din Sadukái ókkol Isár hañse aiccé, Sadukái ókkole háñcor nái hoó, ítara aái Íba re ekkán súwal goijjé, \v 24 ki hoilé, “Ustat, Muúsa ye hoiyé de, ‘Zodi honó manúc fuain sára morizagói, tóoile ítar bái ottu ítar bou híba re biyá gorífelai nizor bái olla nosól foida gorá foribó.’ \v 25 Dóro, añárar bútore háñt zon bái accíl. Foóila wa ye biyá gorí fuain sára morigiyói, hétolla íte nizor bou wóre bái olla rakígiyoi. \v 26 Héndilla hálot dusára, tisára ebbe háñto bái foijjonto óiye. \v 27 Ahérit, mayafua wa yó morigiyói. \v 28 Hé ísafe, háñcor or hale híba ítara háñto zon ottu har bou óibo? Kiyólla-hoilé híba re toh ítara beggúne biyá goijjíl.” \p \v 29 Isá ye ítara re zuwabe hoiyé de, \wj “Tuáñra gollot ot asó, kiyólla-hoilé tuáñra toh no pak-kalam zano, aar no Allar kudurut zano.\wj* \v 30 \wj Kiyólla-hoilé háñcor or hále manúc ókkole no biyá goríbo aar no ítara re biyá díya zaybo, bólke ítara asman ot fíristar ḍóilla beh óibo.\wj* \v 31 \wj Mora ókkol zinda ówar baabute hoitó sailé, tuáñra kí Alla ye tuáñra re hoiyé de yián nó foró, \wj* \v 32 \wj ‘Añí óilam de Ibrahím or Alla, Isahák or Alla edde Yakub or Alla’?\wj*\f + \fr 22:32 \fr*\ft \+xt Hízorot 3:6\+xt*\ft*\f* \wj Alla toh mora ókkol or Alla no, bólke zinda ókkol or éna.”\wj* \p \v 33 Manúc cúne híyan fúinne rár, Íbar hé taalime taajup óigiyoi. \s Ebbe ḍoóñr hókum \r (Mak 12:28-34; Luk 10:25-28) \p \v 34 Zeñtté Féroci ókkole fúinne de, Isá ye Sadukái ókkol ore nizám márai raikké, ítara ekkán ot zoma óiye. \v 35 Ítara ttu Córiyot or ézzon aleme entán gorí bolla Íba re súwal gorér de, \v 36 “Ustat, Tourat Córif ot hókum hon nán ebbe ḍoóñr?” \p \v 37 Isá ye yóggwa re hoór de, \wj “ ‘Mabud tuáñrar Alla re nizor fura dile, fura zane, edde fura demake muhábbot goríba.’\wj*\f + \fr 22:37 \fr*\ft \+xt Córiyot-nama 6:5\+xt*\ft*\f* \v 38 \wj Híyan óilde ebbe ḍoóñr edde ebbe zoruri hókum. \wj* \v 39 \wj Ebbe zoruri hókum dui nombór or gán óilde, ‘Nizor atehañsór maincóre nizor ḍóilla muhábbot goríba.’\wj*\f + \fr 22:39 \fr*\ft \+xt Imami-ham 19:18\+xt*\ft*\f* \v 40 \wj Hé hókum duníyan ot fura Córiyot edde nobi ókkol or hotá loṭkaiya.”\wj* \s Mosihr baabute súwal \r (Mak 12:35-37; Luk 20:41-44) \p \v 41 Féroci gún ekkán ot zoma asé de októt, Isá ye ítara re ekkán súwal gorér de, \v 42 \wj “Mosihr baabute tuáñrar buzá kii? Íba har Fua?”\wj* \p Ítara Íba re hoór de, “Dawud or Fua.” \p \v 43 Íba ye ítara re hoór de, \wj “Tóoile Dawude keéngori Íba re Ruhr hédaiyote ‘Malik’ ḍaikké? Íba ye toh endilla hoiyé, \wj* \q1 \v 44 \wj ‘Mabude añr Malik ore hoór de,\wj* \q2 \wj “Añr den ḍák ottu boiyó,\wj* \q1 \wj zetókkal foijjonto Añí Tuáñr duccon ókkol ore\wj* \q2 \wj Tuáñr foor tole gorí nó felai.” ’\wj*\f + \fr 22:44 \fr*\ft \+xt Zobur 110:1\+xt*\ft*\f* \m \v 45 \wj Tói Dawude Íba re ‘Malik’ ḍaikké de óile, Íba keéngori Dawud or fua dé?”\wj* \v 46 Íba re honókiye ehoór óu zuwab di nó fare, aar hé din lóti Íba re ar súwal gorí bolla honókiye hímmot no goittó. \c 23 \s Alem ókkol or edde Féroci ókkol or hélaf hotá \r (Mak 12:38-40; Luk 11:37-52; 20:45-47) \p \v 1 Baade Isá ye manúc or dol ore edde Nizor ummot ókkol ore hoór de, \v 2 \wj “Córiyot buzáidi bolla alem ókkol edde Féroci ókkol óilde Muúsar zagat.\wj* \v 3 \wj Hétolla, ítara tuáñra re ziín goittó hoó, híin beggún goijjó edde mainno, montor ítara goré de híin no goijjó; kiyólla-hoilé ítara ziín hoó híin toh nize no goré.\wj* \v 4 \wj Ítara bór-bór fuñzá ókkol bañdí maincór hañd or uore tulí déh, montor híin lari bolla ítara nize eggwá ooñl úddwa dito no saá.\wj* \p \v 5 \wj “Ítara ziín goré híin maincóre dahái bolla beh goré; ítara toh pak-kalam or ayat leikká tabis ore ḍoóñr góri bana, edde nizor fucák or hañrar doói lamba goré.\wj* \v 6 \wj Ítara mela-cóbat barík zaga edde mujilíc-hána ókkol ot uñsol tokkar hadírat boitó fosón goré, \wj* \v 7 \wj ítara aró, bazare-bazare sólam faito, edde maincé ítara re ‘Rabbí, Rabbí’ hoói ḍakilé fosón goré.\wj* \p \v 8 \wj “Montor tuáñra re ‘Rabbí’ ḍaha no baiyó; kiyólla-hoilé tuáñrar Ustat toh eggwá éna, aar tuáñra beggún óilade bái bái.\wj* \v 9 \wj Duniyait honókiyo re baf no ḍakiyó; kiyólla-hoilé tuáñrar Baf toh ekgwá éna, zibá níki asman ot asé.\wj* \v 10 \wj Tuáñra re ‘Sóddar’ dahá no baiyó, kiyólla-hoilé tuáñrar Sóddar toh ekgwá éna, Íba óilde Mosih.\wj* \v 11 \wj Lekin tuáñra ttu zee niki ebbe ḍoóñr, íte tuáñrar háadem bonouk.\wj* \v 12 \wj Zee niki nizoré nize ḍoóñr kúwala, ítare cóñṛo gorá zaybo; aar zee niki nizoré nize cóñṛo kúwala, ítare ḍoóñr gorá zaybo.\wj* \s Alem edde Féroci ókkol or uore Isár afsús \p \v 13 \wj “Ó munafék alem ókkol edde Féroci ókkol, tuáñrar uore afsús! Kiyólla-hoilé tuáñra toh maincór ttu asmani raijjo bon gorífelo; tuáñra nize yó no gólo aar zetará bútore góilto sár ítara re yó góilto no doh.\wj* \v 14 \wj Ó munafék alem ókkol edde Féroci ókkol, tuáñrar uore afsús! Kiyólla-hoilé ek mikká ttu tuáñra toh rari ókkol or gór ókkol luṭ gorífelo, arek mikká ttu maincóre dahái bolla lamba-lamba dua goró. Hétolla tuáñra sáñza bicí ḍoóñr faiba. \wj* \p \v 15 \wj “Ó munafék alem ókkol edde Féroci ókkol, tuáñrar uore afsús! Kiyólla-hoilé tuáñra toh ezzon manúc ore tuáñrar dórmot aní bolla doijja-doijja edde zaga-zaga lamba sofór goró; aar zeñtté ezzon aní faro, héñtte tuáñra ítare nizor túaro dui gun zuzuki bano.\wj* \p \v 16 \wj “Ó añdá foñt dahóya ókkol, tuáñrar uore afsús! Tuáñra hoó de, ‘Honókiye baitul-mukaddos or hosóm háile, kessú no; montor honókiye baitul-mukaddos or cúnar hosóm háile, híyan hámaha adai gorá foribó.’ \wj* \v 17 \wj Ó bekuf edde añdá ókkol! Hon nán bicí ḍoóñr, cúna né náki cúna re pak-sáf goré de baitul-mukaddos?\wj* \v 18 \wj Tuáñra yián óu hoó de ki, ‘Honókiye kurbani-gáñr hosóm háile, kessú no; montor honókiye híyan or uore asé de kurbanir hosóm háile, híyan hámaha adai gorá foribó.’\wj* \v 19 \wj Ó añdá ókkol! Hon nán bicí ḍoóñr, kurbani ne náki kurbani re pak-sáf goré de kurbani-gáñ?\wj* \v 20 \wj Hétolla zee niki kurbani-gáñr hosóm há, íte kurbani-gáñr edde híyan or uore asé de híin beggún or beh hosóm há.\wj* \v 21 \wj Aar zee niki baitul-mukaddos or hosóm há, íte baitul-mukaddos or edde híyan or bútore táke de Íbar beh hosóm há.\wj* \v 22 \wj Zee niki asman or hosóm há, íte Allar toktór edde híyan or uore zibá boiyé Íbar beh hosóm há.\wj* \p \v 23 \wj “Ó munafék alem ókkol edde Féroci ókkol, tuáñrar uore afsús! Kiyólla-hoilé tuáñra toh fudinar, masswá bahór or, edde zirar doc bák or ek bák doo, lekin Córiyot or\wj*\f + \fr 23:23 \fr*\ft Maáni \ft*\fqa Tourat Córif yáto Muúsar Tourat\fqa*\f* \wj bicí dami hotá re, yáni insáf, rahám edde imandari re tuáñra bad difélo. Tuáñra ttu iín óu gorón accíl aar uúin óu bad no don accíl.\wj* \v 24 \wj Tuáñra óilade añdá ókkol, zetará oinno zon ore foñt dahó, zetará eggwá masí re úddwa sái yore félaido, montor uñṭ gilifélo.\wj* \p \v 25 \wj “Ó munafék alem ókkol edde Féroci ókkol, tuáñrar uore afsús! Kiyólla-hoilé tuáñra toh fiyalar edde tálbason or baárḍák sáf goró, montor híin or bútore de tuáñra zulúm edde lalsí gorí faiyó de híine furaiya.\wj* \v 26 \wj Ó añdá Féroci! Age fiyalar edde tálbason or bútor or ḍák sáf gorífelo, tói baárḍák óu sáf óizayboi.\wj* \p \v 27 \wj “Ó munafék alem ókkol edde Féroci ókkol, tuáñrar uore afsús! Kiyólla-hoilé tuáñra toh endilla hobor or ḍóilla, ziín ore dóla gorá gíyeh. Híin baár ttu saité de cúndor, montor bútore mora maincór áñḍḍi ókkol lói edde hárr ḍóilla hoñsara loi furaiya.\wj* \v 28 \wj Héndilla tuáñra re yó, maincé baár ttu saité forhésgar deké, montor tuáñrar bútore munaféki edde kuhame furaiya.\wj* \p \v 29 \wj “Ó munafék alem ókkol edde Féroci ókkol, tuáñrar uore afsús! Kiyólla-hoilé tuáñra toh nobi ókkol or hobor ore banaituló, aar forhésgar manúc ókkol or hobor ore háñzo.\wj* \v 30 \wj Aar tuáñra hoó de, ‘Zodi añára añárar bafdada ókkol or októt tákitam, nobi ókkol ore kún gorí bolla añára ítarar fúañti córik no óitam.’ \wj* \v 31 \wj Héengori tuáñra nize nizor baabute gobá dó de, tuáñra óilade nobi ókkol ore kún goijjíl de ítarar fuain.\wj* \v 32 \wj Yala zoo, tuáñrar bafdada ókkole ziín cúru goijjíl, tuáñra híin furussat gorífelogoi.\wj* \p \v 33 \wj “Ó háf or fuain háf ókkol! Tuáñra zuzuk or hókum ottu keéngori háriba?\wj* \v 34 \wj Hétolla, fúno, Añí tuáñrar hañse nobi, giyani manúc, edde alem ókkol difeṛáir; tuáñra héntu hodún ore kún goríba edde kúruc ot díba, aar hodún ore tuáñrar mujilíc-hána ókkol ot coóñk maribá edde cóore-cóore loraibá.\wj* \v 35 \wj Hétolla duniyait zedún behosúr manúc ore kún gorá gíyeh, ítara beggún or zimmadar óiba de tuáñra, behosúr Abel or lou wóttu lóti Berekaiyos or fua Zakaríyahr lou foijjonto, zibá re tuáñra kurbani-gáñr edde baitul-mukaddos or mazémaijja kún goijjíla.\wj* \v 36 \wj Añí tuáñra re sóiyi hoóir, híin beggún or zimmadar óibo de e nosól.\wj* \s Jerúsalem or uore afsús \r (Luk 13:34-35) \p \v 37 \wj “Jerúsalem, ó Jerúsalem, tui zee niki nobi ókkol ore kotól gorós edde zetará re tor héṛe difeṛá gíyeh ítara re cíl or dola maros. Kuúñri-kurá ye zendilla nizor sóo ókkol ore yíbar fak or bútore zoma gorí raké, héndilla tor fuain dore zoma gorí rakí bolla Añí hotó bar saiyí de asé, montor tuáñra híyan nó soó.\wj* \v 38 \wj Fúno, tuáñrar gór tuáñrar suk or muúntu sáragor óizayboi.\wj* \v 39 \wj Kiyólla-hoilé Añí tuáñra re hoóir, tuáñra Añré otókkal ar no dekíba zetókkal tuáñra nó hoó de, ‘Mubarek Ubá zibá Mabud or name aiyér.’ ”\wj*\f + \fr 23:39 \fr*\ft \+xt Zobur 118:26\+xt*\ft*\f* \c 24 \s Baitul-mukaddos dónco ówar agun hotá \r (Mak 13:1-2; Luk 21:5-6) \p \v 1 Isá baitul-mukaddos ottu neeli zaargói, héñtte Íbar cárit tun Íbar hañse aiccé, Íba re baitul-mukaddos or billíng ókkol dahái bolla. \v 2 Íba ye ítara re zuwabe hoór de, \wj “Tuáñra iín beggún dekór né? Añí tuáñra re sóiyi hoóir, eṛé eggwá fattór or uore ar eggwá fattór no tákibo, híin fottí ekgwá re félaidiya zaybo.”\wj* \s Kiyamot or alamot ókkol \r (Mak 13:3-13; Luk 21:7-19) \p \v 3 Isá Zaitun Faár or uore boiṛá accíl de októt, cárit tune Íbar hañse aiddone aái hoór de, “Añára re hoóna, híin hoñtté óibo dé? Tuñí aibár edde duniyai ahéri óibar alamot kii óibo?” \v 4 Isá ye ítara re zuwabe hoór de, \wj “Saiyó, honókiye zen tuáñra re gollot ot no loiza.\wj* \v 5 \wj Kiyólla-hoilé boóut zone Añr name aái hoibó de, ‘Añí óilam de Mosih,’ ítara boóut zon ore gollot ot loizaybói.\wj* \v 6 \wj Tuáñra laráir abas edde laráir hóbora-hóbori ókkol fúniba; hóboroddar, no ḍooraibá, kiyólla-hoilé híin ówar zorur, montor híyala yó ahérot óibo de no.\wj* \v 7 \wj Ek koume arek koum or ulḍa edde ek raijjo ye arek raijjor ulḍa tíyaibo, aar zaga-zaga raṭ ókkol edde búsal ókkol óibo.\wj* \v 8 \wj Lekin híin beggún óilde siríf, fua hálas óibar cúrur duk ókkol or ḍóilla.\wj* \p \v 9 \wj “Héñtte maincé tuáñra re tokolif di bolla dóridibo, aar tuáñra re marifélaibo; Añr lla bouli tuáñra re tamám koum ókkole nafórot goríbo.\wj* \v 10 \wj Héñtte boóut zon iman ottu fissá maribó; ítara ezzon ore ezzone dóridibo, edde ezzon ore ezzone nafórot goríbo.\wj* \v 11 \wj Aar boóut misá nobi ókkol uṛí, boóut zon ore gollot ot loizaybói.\wj* \v 12 \wj Bedini ókkol barízayboi de hétolla, beec maincór muhábbot homi zayboi.\wj* \v 13 \wj Montor zee niki ahéri foijjonto bordac gorí tákibo, íte beh nejat faibo.\wj* \v 14 \wj Aar tamám koum ókkol or hañse gobá ó fán asmani raijjor kúchóbor fura duniyait tobolik gorá zaybo, tói baade beh ahérot aibó.\wj* \s Ḍoóñr mosibot \r (Mak 13:14-23; Luk 21:20-24) \p \v 15 \wj “Ḍániyel nobir duara hoóil de hé bicí hótara jiníc ziyáne nafak goré,\wj*\f + \fr 24:15 \fr*\ft \+xt Ḍániyel 9:27; 11:31; 12:11\+xt*\ft*\f* \wj híyan ore zeñtté tuáñra pak zagat tíyaiya dekíba—foróya ye buzó— \wj* \v 16 \wj héñtte zetará Yohúdiyat tákiba, ítara ttu faár ot dáizagoi foribó.\wj* \v 17 \wj Zee niki gór or sád or uore asé, ítar ttu nizor gór or bútottu kessú looi bolla lamat no lama foribó.\wj* \v 18 \wj Aar zee niki kétit asé, ítar ttu nizor saddor looi bolla waafes nu aá foribó.\wj* \v 19 \wj Montor hé din ókkol ot hámil mayafuain dor lla edde dud or maa ókkol olla bicí afsús or hálot óibo. \wj* \v 20 \wj Dua goró, zeéne tuáñra ttu cítkhale yáh ebaadot-or-din dáizagoi no fore.\wj* \v 21 \wj Kiyólla-hoilé héñtte ettór ḍoóñr mosibot óibo, zendilla duniyair foidayecir héñtte lóti aijjó óiye de nái, aar abar no yó óibo.\wj* \p \v 22 \wj “Zodi hé din híin homaidiya no zayto, tóoile honókiye no basitó; montor Allar basíloiya bonda ókkol olla bóuli din híin homaidiya zaybo.\wj* \v 23 \wj Héñtte zodi honókiye tuáñra re eén hoó, ‘Soó, Mosih eṛé asé!’ yáto ‘Uṛé asé!’ híyan ekin no goijjó.\wj* \v 24 \wj Kiyólla-hoilé misá Mosih ókkol edde misá nobi ókkol uṛíbo, aar ítara ḍoóñr-ḍoóñr illayi-nicán ókkol edde taajuippa harhána ókkol daháibo, maincóre gollot ot loizai bolla, farilé Allar basíloiya bonda re úddwa.\wj* \v 25 \wj Saiyó, Añí tuáñra re age lóti hoóidiyi.\wj* \p \v 26 \wj “Hétolla zodi maincé tuáñra re eén hoó, ‘Soó, Íba moidan zagat asé!’ tuáñra baáre no neeillo, aar zodi eén hoó, ‘Soó, Íba bútor or kamárat asé!’ híyan ekin no goijjó.\wj* \v 27 \wj Kiyólla-hoilé zendilla fuk ottu bijili somkilé fosím foijjonto foór óizagoi, Manúc or Fuar aá yó héndilla beh óibo.\wj* \v 28 \wj Mora lac zeṛé, héṛe toh hóun ókkol zoma óibo.\wj* \s Manúc or Fuar aá \r (Mak 13:24-27; Luk 21:25-28) \p \v 29 \wj “Montor hé din ókkol or mosibot fúrai mottor\wj* \q1 \wj beil andár óizayboi,\wj* \q2 \wj aar sane foór no dibo;\wj* \q1 \wj asman ottu tara ókkol forizaybói,\wj* \q2 \wj aar asmani jiníc ókkol tóttoraibo.\wj*\f + \fr 24:29 \fr*\ft \+xt Yesáyah 13:10; 34:4\+xt*\ft*\f* \p \v 30 \wj “Héñtte asman ot Manúc or Fuar nicán dahá zaybo, hé októt duniyair tamám háandan ókkole ferecani zahér goríbo, aar ítara dekíbo de, Manúc or Fua kudurut edde ḍoóñr mohímar sáañte asman or miyúlar uottú aiyér.\wj*\f + \fr 24:30 \fr*\ft \+xt Ḍániyel 7:13-14\+xt*.\ft*\f* \v 31 \wj Aar Íba ye eggwá ḍoóñr cíañr abas diyabai Nizor fírista ókkol difeṛáibo, aar ítara duniyair ek matá ttu arek matá foijjonto zai sairómikka ttu Íbar basíloiya bonda ókkol ore ekkán ot zoma goríbo.\wj* \s Ḍuñir-gas ottu meésal \r (Mak 13:28-31; Luk 21:29-33) \p \v 32 \wj “Ḍuñir-gas ottu meésal loo: zeñtté ḍuñir-gas or ḍéeila hórot ói fata neele, tuáñra zanizogói de, hóran ḍáke.\wj* \v 33 \wj Héndilla tuáñra yó, zeñtté iín beggún dekíba, héñtte buzíba de, Manúc or Fua ḍáke, ebbe dorozat.\wj* \v 34 \wj Añí tuáñra re sóiyi hoóir, iín beggún fura nó óiyo foijjonto e nosól bilkúl no fúraibo.\wj* \v 35 \wj Asman zobin toh zari no tákibo, montor Añr hotá hámica zari tákibo.\wj* \s Honókiye no zane de din edde októ \r (Mak 13:32-37; Luk 17:26-30,34-36) \p \v 36 \wj “Lekin hé din edde októ aibár baabute honókiye no zane, asman or fírista ókkole yó no zane, aar Fua ye yó no zane, siríf Bafe beh zane.\wj* \v 37 \wj Manúc or Fua aibár októt undilla óibo zendilla nobi Nuhr din ókkol ot óoil.\wj* \v 38 \wj Zendilla hé din ókkol ot tuwán óibar age, zetódin Nuh kicṭit nó uṛé hétodin foijjonto manúc ókkole háafiya gorát, biyá gorát edde, biyá diyat accíl,\wj* \v 39 \wj aar tuwán aái ítara beggún ore bácai nó loiza foijjonto ítara kessú hoi nó fare, Manúc or Fua aibó de híyala yó héndilla beh óibo.\wj* \v 40 \wj Héñtte dui zon manúc bil ot óibo de tákibo; ítara ttu ezzon ore loiza zaybo, ar ezzon ore bad diya zaybo.\wj* \v 41 \wj Duwá mayafua ye ekku fúañti sakki gúraibo de tákibo; ítara ttu ezzon ore loiza zaybo, ar ezzon ore bad diya zaybo.”\wj* \p \v 42 \wj Hétolla seton táko, kiyólla-hoilé tuáñra toh no zano tuáñrar Malik hon din aibó.\wj* \v 43 \wj Lekin yián zanilo de ki, zodi gór or giróse sur raitta hotúnot aibó de zanitó, tóoile yóggwa seton tákito aar nizor gór ore báñgito no dito.\wj* \v 44 \wj Hétolla tuáñra yó toiyar táko, kiyólla-hoilé Manúc or Fua tuáñra no ṭáaro de októt beh aibó.\wj* \s Biccácdar goóur edde beiman goóur \r (Luk 12:41-48) \p \v 45 \wj “Tóoile eén biccácdar edde buddíman goóur hon asé, zaré ítar giróse nizor gór or oinno goóur ókkol or uore zimmadar banaiyé, ítara re ṭaim or uore hána dii bolla?\wj* \v 46 \wj Mubarek goóur ubá zaré nizor giróse waafes ailé ham híin gorér de lootfa.\wj* \v 47 \wj Añí tuáñra re sóiyi hoóir, yóggwa ye nizor tamám cómbottir uore ítare zimmadar banaibó.\wj* \v 48 \wj Lekin zodi hé goóur gwá hóraf ó, aar nizor dile-dile endilla hoó, ‘Añr girós aité boóut deri asé,’\wj* \v 49 \wj aar íte sáañti goóur ókkol ore marat dore edde nicákur ókkol or fúañti háafiya goré,\wj* \v 50 \wj tóoile hé goóur gwar girós eén din ot aibó, ze din íte yóggwa aibó de no ṭáare, edde eén októt aibó, ze októt íte hoi no fare.\wj* \v 51 \wj Tói yóggwa ye ítare haṛi hán-hán gorífelaibo edde munafék ókkol or héṛe cámil goríbo; héṛe hañdahaṛi edde date dat kirkirani óibo.\wj* \c 25 \s Doc zon abiyáta mayafuar meésal \p \v 1 \wj “Hé októt asmani raijjo undilla doc zon abiyáta mayafuain dor ḍóilla óibo, zetará nizor-nizor serak looi dulá llói milto neeillé.\wj* \v 2 \wj Ítarar bútore fañs zon accíl bekuf, aar fañs zon accíl salák.\wj* \v 3 \wj Bekuf fúne ítarar serak loigiyé, lekin fúañti battí tel nó loiza;\wj* \v 4 \wj montor salák kúne ítarar serak or fúañti foṛot gori battí tel loigiyé.\wj* \v 5 \wj Dulá aité zettót deri ór, ítara beggún zúri-zúri gúm ot forigiyói.\wj* \p \v 6 \wj “Adá raitta héṛe eggwá uzor fúna gíyeh de, ‘Soó, dulá aiyér; íba llói milto neelo.’\wj* \p \v 7 \wj “Hétunot abiyáta mayafuain ítara beggún uṛí nizor-nizor serak nal gorát doijje.\wj* \v 8 \wj Bekuf fúne salák kún ore hoór de, ‘Tuáñra ttu añára re kessú tel doóna, kiyólla-hoilé añárar serak nifízargoi.’\wj* \p \v 9 \wj “Salák kúne zuwab der de, ‘Tel asé de híin lói añára lla edde tuáñra lla no kulaitó fare. Yárbodol zai besoya ókkol ottu tuáñra lla kini anógoi.’\wj* \p \v 10 \wj “Baade zeñtté ítara tel kinto giiyégoi, dulá foóñiccegai; tói zetará nal ói accíl, ítara íbar fúañti boirat or melat góilloi; aar duwar gán bañdífela gíyeh.\wj* \p \v 11 \wj “Hotukkún baade abiyáta mayafuain uitará yó aiccé, aar hoór de, ‘Malik, ó Malik, añára lla duwar gán kúlona.’\wj* \p \v 12 \wj “Montor íba ye zuwabe hoór de, ‘Añí tuáñra re sóiyi hoóir, añí tuáñra re no siní.’\wj* \p \v 13 \wj “Hétolla seton táko, kiyólla-hoilé tuáñra toh hé din yáh októ no zano.\wj* \s Tin zon goóur or meésal \r (Luk 19:11-27) \p \v 14 \wj “Kiyólla-hoilé asmani raijjo toh ezzon sofór ot zaar de manúc or ḍóilla, zibá ye nizor goóur ókkol ore matai nizor cómbotti beggún ítara re gosáidiye.\wj* \v 15 \wj Yóggwa ye ítarar kabiliyot mozin, ítara ezzon ore fañs ázar ṭiañ diiyé, ar ezzon ore dui ázar ṭiañ diiyé, edde ar ezzon ore ek ázar ṭiañ diiyé. Baade yóggwa nizor sofór ot giiyégoi.\wj* \v 16 \wj Zee niki fañs ázar ṭiañ faiyé, íte toratori zai híin lói códori gorí aró fañs ázar hamaiyé.\wj* \v 17 \wj Héndilla zee niki dui ázar faiyé, íte yó híin lói aró dui ázar hamaiyé.\wj* \v 18 \wj Montor zee niki ek ázar faiyé, íte zai yore meṛit gañt kurí ítar malik or hé ṭiañ lukai eijjé.\wj* \p \v 19 \wj “Boóut din baade goóur gún or malik aái yore ítara ttu ísaf lowat doijje.\wj* \v 20 \wj Zee niki fañs ázar ṭiañ faáil, íte aró fañs ázar aní hoór de, ‘Malik, tuñí añré fañs ázar diíla. Soó, añí aró fañs ázar ṭiañ hamaiyí.’\wj* \p \v 21 \wj “Tói malike ítare hoór de, ‘Cabác, gom edde biccácdar goóur! Tui hom jiníc ot imandari daháiyos, hétolla añí toré bicí siz or uore zimmadar banaiyúm. Ai, tor malik or kúcit cámil ógai.’\wj* \p \v 22 \wj “Héndilla zee niki dui ázar ṭiañ faáil, íte yó aái hoór de, ‘Malik, tuñí añré dui ázar ṭiañ diíla. Soó, añí aró dui ázar ṭiañ hamaiyí.’\wj* \p \v 23 \wj “Tói malike ítare hoór de, ‘Cabác, tui gom edde biccácdar goóur! Tui hom jiníc ot imandari daháiyos, hétolla añí toré bicí siz or uore zimmadar banaiyúm. Ai, tor malik or kúcit cámil ógai.’\wj* \p \v 24 \wj “Tarfore zee niki ek ázar ṭiañ faáil, íte aái hoór de, ‘Malik, añí zani de tuñí hora manúc; tuñí toh zeṛé nó lago héntu haṛo, aar zeṛé bis nó cíñṛo héntu dola goró.\wj* \v 25 \wj Hétolla añí ḍoore zai yore tuáñr ṭiañ iín meṛir bútore lukai eijjílam. Soó, ótiya tuáñr ṭiañ.’\wj* \p \v 26 \wj “Ítar malike ítare zuwabe hoór de, ‘Tui hóraf edde alcíya goóur! Tui toh zainti, añí zeṛé nó lagai héntu haṛi deh, aar zeṛé bis nó cíñṛi héntu dola gorí deh.\wj* \v 27 \wj Tóoile tor ttu añr ṭiañ gún benggót óile rakón accíl, tói añí aái yore añr ṭiañ gún cúṭ or fúañti waafes faitam.’\wj* \p \v 28 \wj “Tuáñra itar ttu ṭiañ gún loifélai, zar ttu niki doc ázar ṭiañ asé ítare diifélo.\wj* \v 29 \wj Kiyólla-hoilé zar ttu asé, yóggwa re aró diiya zaybo, aar yóggwa ttu ódorbaára tákibo; montor zar ttu nái, yóggwa ttu asé de híin úddwa loiféla zaybo.\wj* \v 30 \wj Yala e behazor goóur itaré baáre andár ot félai dogói; héṛe hañdahaṛi edde date dat kirkirani óibo.\wj* \s Ahérot or bisar \p \v 31 \wj “Zeñtté Manúc or Fua Íbar mohímaye aibó aar fírista beggún Íbar fúañti óibo, héñtte Íba Nizor mohímar toktót boibó.\wj* \v 32 \wj Tamám koum ókkol ore Íbar muúntu zoma gorá zaybo; aar Íba ye manúc beggún ore dui dol goríbo, zendilla sóol soroya ye sóol ottu bérasóol ore alok gorífele.\wj* \v 33 \wj Íba ye bérasóol lun ore Íbar den ḍáikka goríbo, montor sóol lun ore ban ḍáikka.\wj* \p \v 34 \wj “Baade Baáñcca ye Íbar den ḍák or gún ore hoibó de, ‘Aiyó, Añr Baf or rahámot faiya manúc ókkol, tuáñra raijjo miras loogái, ziyán duniyair foidayecir héñtte lóti tuáñra lla toiyar raká gíyeh.\wj* \v 35 \wj Kiyólla-hoilé Añí búka accílam, tuáñra Añré hána diíla; Añí tiráci accílam, tuáñra Añré faní diíla; Añí forbáci accílam, tuáñra Añré zaga diíla; \wj* \v 36 \wj Añí biyossor accílam, tuáñra Añré hoor diíla; Añí biyaraimma accílam, tuáñra Añré kérmos goijjíla; Añí ziyól ot accílam, tuáñra añré saitó aiccíla.’\wj* \p \v 37 \wj “Hétunot hé forhésgar gúne Íba re zuwabe hoibó de, ‘Malik, añára hoñtté Tuáñre búka dekí hána diiyí deh, yáto tiráci dekí faní diiyí dé? \wj* \v 38 \wj Añára hoñtté tuáñre forbáci dekí zaga diiyí deh, yáto biyossor dekí hoor diiyí dé?\wj* \v 39 \wj Añára hoñtté Tuáñre biyaraimma dekí kérmos goijjí deh, yáto ziyól ot dekí saitó giiyí dé?’\wj* \p \v 40 \wj “Hétunot Baáñcca ye ítara re zuwabe hoibó de, ‘Añí tuáñra re sóiyi hoóir, tuáñra Añr e báiboináin dor bútottu ebbe niróc ezzon ore úddwa ziyán goijjíla, híyan Añré beh goijjó.’\wj* \p \v 41 \wj “Baade Íba ye Íbar ban ḍák or gún ore hoibó de, ‘Ó laánoitta manúc ókkol, tuáñra Añr héntu dur ói ofúrani ooin ot zoogói, ziín Ibilíc edde ítar fírista ókkol olla toiyar gorá gíyeh;\wj* \v 42 \wj kiyólla-hoilé Añí búka accílam, montor tuáñra toh Añré hána nó doo; Añí tiráci accílam, montor tuáñra Añré faní nó doo; \wj* \v 43 \wj Añí forbáci accílam, montor tuáñra Añré zaga nó doo; biyossor accílam, montor tuáñra Añré hoor nó doo; biyaraimma accílam edde ziyól ot accílam, montor tuáñra Añré saásita nó goró.’ \wj* \p \v 44 \wj “Hétunot ítara yó Íba re zuwabe hoibó de, ‘Malik, añára hoñtté Tuáñre búka, tiráci, forbáci, biyossor, biyaraimma yáh ziyól ot dekí hédmot nó gorí dé?’\wj* \p \v 45 \wj “Íba ye ítara re zuwabe hoibó de, ‘Añí tuáñra re sóiyi hoóir, tuáñra Añr e báiboináin dor bútottu ebbe niróc cwa re úddwa ziyán nó goró, híyan Añré beh nó goró.’\wj* \p \v 46 \wj “Ítara ofúrani sáñza fai bolla zaibo, montor forhésgar gún ofúrani zindigit gólibo.”\wj* \c 26 \s Isá re marifélaibar sólla \r (Mak 14:1-2; Luk 22:1-2; Yoh 11:45-53) \p \v 1 Zeñtté Isá ttu hotá híin beggún hoiyá óiye, Íba ye Nizor cárit tun ore hoór de, \v 2 \wj “Tuáñra toh zano, dui din baade Azadir-id óibo, aar Manúc or Fua re kúruc ot dí bolla dóridiya zaybo.”\wj* \p \v 3 Hé októt ḍoóñr imam ókkol edde manúc or murubbi ókkol, Káiyafas hoó de boro imam or mohól ot zoma óiye; \v 4 aar mili sólla goijjé de, Isá re zuitégori dórifelai zane marifélai bolla. \v 5 Montor ítara hoór de, “Id or októt no, manúc or bútore úrussul óitofare.” \s Betániya farat Isár uore añtor ḍálidiye \r (Mak 14:3-9; Yoh 12:1-8) \p \v 6 Isá zeñtté Betániyat máze kurus biyaraimma Sáimon or gór ot accíl, \v 7 héṛe eggwá mayafua ye fúañti fattór or háñrit góri bicí moóngga añtor looi Íbar hañse aiccé, aar Isá hána háito boiccé de októt híba ye añtor gún Isár matát ḍálidiye. \p \v 8 Cárit tun ottu híyan dekí gom nó lage, aar hoór de, “Iín borbad kiyá diféler? \v 9 E añtor gún de boóut ṭiañ di besi gorif ókkol ore diifélai faitto.” \p \v 10 Montor Isá ye híyan zani fari ítara re hoór de, \wj “Tuáñra mayafua wa re ferecan kiyá gorór? Ibáh ye Añr bálai éna goijjé.\wj* \v 11 \wj Gorib ókkol toh tuáñrar fúañti nitti asé,\wj*\f + \fr 26:11 \fr*\ft \+xt Córiyot-nama 15:11\+xt*.\ft*\f* \wj montor Añré tuáñra nitti no faiba.\wj* \v 12 \wj Ibáh ye Añr gaat añtor ḍálidiye de híyan óilde ibáh ye Añré dohón olla toiyar gorí bolla goijjé deh.\wj* \v 13 \wj Hétolla Añí tuáñra re sóiyi hoóir, fura duniyait zeṛé-zeṛé e kúchóbor tobolik gorá zaybo, e mayafua wa ye ziyán goijjé híyan ore yó ibáhr yadgari ísafe héṛe-héṛe howá zaybo.”\wj* \s Isá re dóridi bolla Yohúdahr razi \r (Mak 14:10-11; Luk 22:3-6) \p \v 14 Hétunot baró zon cárit tun ottu ezzon, zar nam niki Yohúdah Iskáriyet, íte ḍoóñr imam ókkol or héṛe giiyé, \v 15 aar hoór de, “Zodi Isá re tuáñrar át ot dóridi, tuáñra añré kii diiba?” Baade ítara ítare tiríc cwa rufar ṭiañ goni diiyé. \v 16 Hé októt lóti íte Isá re dóridi bolla moukar talac ot accíl. \s Cárit tun or fúañti Azadir-id or hána \r (Mak 14:12-21; Luk 22:7-14,21-23; Yoh 13:21-30) \p \v 17 Cúṭar-sára Ruṭir-id or foóila din, cárit tune Isár hañse aái fusár gorér de, “Tuáñr ttu hondilla monehoór, Tuñí hái faro fán añára Tuáñr lla Azadir-id or hánar toiyari hoṛé goittám?” \p \v 18 Íba ye hoór de, \wj “Tuáñra cóor ot fólonar héṛe zoo,” yóggwa re hoibá de, “Ustate hoór de, ‘Añr októ ḍáke; Añí Añr cárit tun or fúañti tuáñr gór ot Azadir-id goríyum.’ ”\wj* \v 19 Tói cárit tune Isá ye ítara re hókum díye de mozin gorí, Azadir-id or hánar toiyari goijjé. \p \v 20 Baade zeñtté háñz óiye, Isá baró zon cárit tun or fúañti hána háito boiccé. \v 21 Ítara háar de októt Íba ye hoór de, \wj “Añí tuáñra re sóiyi hoóir, tuáñra ttu ezzone Añré dóridibo.”\wj* \p \v 22 Hétunot ítara bicí ferecan ói zonfoti Íba ttu fusár gorér de, “Malik, íte bilkúl añí no de no né?” \p \v 23 Íba ye ítara re zuwabe hoór de, \wj “Zee Añr fúañti hoddát át ḍáler, íte óilde zee niki Añré dóridibo.\wj* \v 24 \wj Manúc or Fua toh Íbar baabute zendilla leikká asé héndilla éna zaar; montor afsús manúc uitar uore zar duara Manúc or Fua dóra háibo. Manúc íte toh zormo no óito bóuli ítar lla gom accíl.”\wj* \p \v 25 Hétunot Yohúdah, zee niki Íba re dóridibo íte hoór de, “Rabbí, íte honó añí né?” Isá ye ítare hoór de, \wj “Tui nize híyan hoóifelayos.”\wj* \s Cárit tun or fúañti Isár ahéri hána \r (Mak 14:22-26; Luk 22:15-20; 1Kór 11:23-25) \p \v 26 Ítara háar de októt, Isá ye ruṭi looi Alla re cúkuriya goijjíl, aar báñgi cárit tun ore dii hoór de, \wj “Looi hóo; yián Añr gaa.”\wj* \p \v 27 Tarfore Íba ye fiyala looi Alla re cúkuriya goijjíl, aar ítara re dii hoór de, \wj “Tuáñra beggúne entú hóo;\wj* \v 28 \wj kiyólla-hoilé iín óilde noya razinama lla Añr lou, ziín ore boóut kiyé guná maf fai bolla ḍálidiyum.\wj* \v 29 \wj Añí tuáñra re hoóir, ehón ottu lóti e anggur or roc iín Añí ar na háiyum, otódin zetódin foijjonto tuáñrar fúañti Añr Baf or raijjot noya gori ná hái.”\wj* \p \v 30 Yárbaade ítara eggwá seér gaái, neeli Zaitun Faár ot giiyói. \s Fitore inkar gorár baabute Isár agun hotá \r (Mak 14:27-31; Luk 22:31-34; Yoh 13:36-38) \p \v 31 Tarfore Isá ye ítara re hoór de, \wj “Aijja raitta Añr zoriya tuáñra beggún or dil ot cóok aibó aar dáibagoi; kiyólla-hoilé pak-kalam ot toh endilla asé,\wj* \q1 \wj ‘Añí sóol soroya re marifélaiyum,\wj* \q2 \wj tói zák or sóol beggún cíñṛaciñṭṭá óizayboi.’\wj*\f + \fr 26:31 \fr*\ft \+xt Zakaríyah 13:7\+xt*\ft*\f* \m \v 32 \wj Lekin Añré zinda gorá zay baade, Añí tuáñrar age Galil ot zaiyum.”\wj* \p \v 33 Fitore Íba re zuwabe hoór de, “Tuáñr zoriya beggúne iman ottu zailé yo, añí honódin no zaiyum.” \p \v 34 Isá ye íba re hoór de, \wj “Añí toré sóiyi hoóir, aijja raitta ratakurá bak dibar age, tui Añré tin bar inkar goríbi.”\wj* \p \v 35 Fitore Íba re hoór de, “Zodi añr ttu Tuáñr fúañti mora fore yó, añí Tuáñre inkar no goijjúm.” Héndilla cárit beggúne hoiyé. \s Getsámani bagan ot Isár dua \r (Mak 14:32-42; Luk 22:39-46) \p \v 36 Yárbaade Isá ítara re looi ekkán zagat giiyé, ziyán ore Getsámani hoó. Baade Íba ye cárit tun ore hoór de, \wj “Añí woóñt zai dua goijjúmboi, tuáñra iñyót boói táko.”\wj* \v 37 Íba ye fúañti Fitor ore edde Zebedair fua duní wa re loigiyé, aar héṛe Íba ttu ocánti edde bicí ferecan lagat doijje. \v 38 Hétunot Íba ye ítara re hoór de, \wj “Bicí ocántiye Añr foran neelizaytói sár. Tuáñra iñyót táki Añr fúañti seton táko.”\wj* \p \v 39 Baade Íba héntu ekkágori muúmmikka zai, uúiñtoi fori dua gorér de, \wj “Ó Añr Baf, zodi ói faille, e duk-mosibot or fiyala yibá Añr ttu dur óuk; montor toóu Añr moncá mozin no, bólke Tuáñr moncá mozin óuk.”\wj* \p \v 40 Baade Íba cárit tun or héṛe aái ítara re gúm ot loot faiyé. Íba ye Fitor ore hoór de, \wj “Tuáñra Añr fúañti ek gónḍa úddwa seton táki no faroór dé?\wj* \v 41 \wj Seton táko aar dua goró, zeéne entán ot no foro; becók ruh ttu monehoór, montor jisím komzur deh.”\wj* \p \v 42 Íba ye dusárabar zai endilla dua gorér, \wj “Ó Añr Baf, Añí na háile zodi e fiyala yibá Añr ttu dur no, tóoile Tuáñr moncá fura óuk.”\wj* \p \v 43 Íba aái ítara re abar gúm ot loot faiyé, kiyólla-hoilé ítarar suk gúme bór óigilgoi. \v 44 Íba ye ítara re abar erizai ekí ḍóilla hotá hoói tisárabar dua goijjé. \p \v 45 Baade Íba cárit tun or héṛe aái ítara re hoór de, \wj “Tuáñra aijjó gúm ot edde aram gorát asó dé? Soó, októ aáigiyoi, Manúc or Fua re gunágar ókkol or át ot dóridiya zaybo. \wj* \v 46 \wj Uṛó, zaigói. Soó, Añré dóridoya ḍáke foóñiccegai.”\wj* \s Isár gereftari \r (Mak 14:43-50; Luk 22:47-53; Yoh 18:3-12) \p \v 47 Íba ye híin hoór de októt, Yohúdah foóñiccegai, zee niki baró zon cárit tun ottu ezzon. Ítar fúañti ḍoóñr ek dol manúc toluwar edde laṛí-cúṛa looi aiccé, zetará re difeṛáiye de óilde ḍoóñr imam ókkole edde manúc or murubbi ókkole. \v 48 Zee niki Íba re dóri dér, íte tará re endilla hoói ekkán nicán díyl, “Añí zibá re appá diyum, manúc Íba; Íba re gereftar gorífelaiyo.” \v 49 Yohúdah éhon Isár íñyot aái hoór de, “Rabbí, assalamu alaikum!” Héen hoói Íba re appá díye. \p \v 50 Isá ye ítare hoór de, \wj “Douós, tui ziyán olla aiccós híyan gor.”\wj* \p Éhon ítara aái Isá re dóri gereftar gorífelaiye. \v 51 Hétunot Isár fúañti accíl de ítara ttu ezzone nizor toluwar neelaiye, aar híyan solai boro imam or gulam or han haṛifelaiye. \p \v 52 Isá ye íba re hoór de, \wj “Tor toluwar ḍaf ot gólai er; kiyólla-hoilé zetará oinno zon or uore toluwar sola, ítara beggún toluware beh moribó.\wj* \v 53 \wj Tui ki no zanos, zodi Añí Añr Baf ore aros gorí Íba ye Añré éhon-éhon ázar-ázar fírista ókkol fóous or ḍóilla góri difeṛáibo dé?\wj* \v 54 \wj Lekin héen óile, endilla ówa foribó hoiyé de pak-kalam or hé hotá keéngori fura óibo?”\wj* \p \v 55 Hé októt Isá ye manúc or dol lwá re hoór de, \wj “Tuáñra ḍahañit dóitto aiccó fángori toluwar edde laṛí-cúṛa lói Añré gereftar goittó neeilló dé? Añí toh fottí din baitul-mukaddos ot boói taalim ditam, aar héñtte de Añré gereftar nó goró.\wj* \v 56 \wj Lekin iín beggún etollá óiye, zeéne nobi ókkole leikké de pak-kalam or hotá híin fura óizagoi.”\wj* Hétunot cárit beggúne Íba re eri dái giiyégoi. \s Fótuayi-mujilíc or muúntu Isá \r (Mak 14:53-65; Luk 22:54-55,63-71; Yoh 18:13-14,19-24) \p \v 57 Zetará Isá re gereftar goijjé ítara Íba re boro imam Káiyafas or hañse loigiyói, zeṛé alem ókkol edde murubbi ókkol zoma óiye. \v 58 Fitor duré-duré tái Íbar fisé-fisé boro imam or uṛán or héddur foijjonto giiyé, aar kii-kii ó sai bolla bútore góli faáradar ókkol or fúañti boói táikke. \p \v 59 Ḍoóñr imam ókkole edde fótuayi-mujilíc ṭíya ye Isár ulḍa misá gobá tuwat accíl, zeéne ítara Íba re zane marifélai fare. \v 60 Boóut zone misá gobá díto muúmmikka ailé yo, toóu háṛe de héndilla honó gobá nó faa. \p Lekin fore dui zon manúc muúmmikka aiccé, \v 61 aar hoór de, “E manúc cwa ye hoiyé de, ‘Añí Allar baitul-mukaddos báñgifelai, híyan tin din or bútore abar banaidi faijjum.’” \p \v 62 Hétunot boro imame tíyai Isá re hoór de, “Tuñí honó zuwab no diba? Manúc itará Tuáñr ulḍa iín kii gobá dér?” \v 63 Montor Isá nizám mári táikkil. \p Boro imame Íba re hoór de, “Tuñí añára re zinda Allar hosóm hái hoó sái, Tuñí Allar Fua Mosih de ói ne?” \p \v 64 Isá ye yóggwa re hoór de, \wj “Tuñí nize toh híyan hoóifelaiyo. Toóu Añí tuáñra re hoóir, yarbaade tuáñra dekíba, Manúc or Fua Alla Tálar den ḍák ottu boiṛá asé edde asman or miyúlar uore góri aiyér.”\wj*\f + \fr 26:64 \fr*\ft \+xt Zobur 110:1\+xt*; \+xt Ḍániyel 7:13\+xt*.\ft*\f* \p \v 65 Hétunot boro imame nizor gair or hoor fáṛi hoór de, “Ibá ye kuféri goijjé! Añára ttu ar kii gobá lager dé? Tuáñra toh ehón Ibár kuféri fúinno; \v 66 tuáñrar rai kii?” \p Ítara zuwabe hoór de, “Ibá moot or laayek!” \p \v 67 Baade ítara Íbar muk ot sép maijjé edde Íba re gúca maijjé; ar hodúne Íba re suwar mari \v 68 hoór de, “Héy Mosih, añára re antas gorí hoósai, Toré hone maijjé?” \s Isá re Fitor or inkar \r (Mak 14:66-72; Luk 22:56-62; Yoh 18:15-18,25-27) \p \v 69 Héñtte Fitor baáre uṛán ot boiṛá accíl, aar eggwá bañdi mayafua aái íba re hoór de, “Tuñí yó toh Galil or Isár fúañti accíla!” \p \v 70 Montor íba ye ítara beggún or muúntu endilla hoói inkar gorídiye, “Tuñí kiyór baabute hoór añí no zani.” \p \v 71 Zeñtté íba baáre baanḍat giiyé, ar eggwá bañdi mayafua ye íba re dekí, héṛe asé de ítara re hoór de, “E manúc cwa Isá Nasárir fúañti accíl.” \p \v 72 Montor íba ye hosóm hái endilla hoói abar inkar gorídiye, “Añí manúc Íba re no siní.” \p \v 73 Hotún baade ḍake tíyai asé de manúc cúne aái Fitor ore hoór de, “Sóiyi tuñí yó tarár bútottu ekzon; kiyólla-hoilé tuáñr zobane úddwa tuáñre dóra dér.” \p \v 74 Hétunot Fitore hosóm hái hoór de, “Añr uore laánot óuk zodi añí misá hotá hoóir de óile; añí manúc Íba re no siní!” \p Baade éhon-éhon ratakurá bak diyé. \v 75 Hétunot Fitor ottu Isá ye hoóil de hotá monot uiṭṭé, ki hoilé, \wj “Ratakurá bak dibar age tui Añré tin bar inkar goríbi.”\wj* Baade íba baáre neeligói kúb hañdat doijje. \c 27 \s Filat or muúntu Isá \r (Mak 15:1; Luk 23:1-2; Yoh 18:28-32) \p \v 1 Zeñtté biínna óiye, ḍoóñr imam ókkol edde manúc or murubbi beggúne mili sólla goijjé de, Isá re zane marifélai bolla. \v 2 Baade ítara Íba re bañdí loizai hákim Filat ore gosáidiye. \s Yohúdahr moot \r (Ham 1:18-19) \p \v 3 Zeñtté Yohúdah, zee niki Isá re dóridiye, íte deikké de Íba lla moot or hókum óiye, hétunot íte bicí afsús hái tiríc cwa rufar foicá gún ḍoóñr imam ókkol ore edde murubbi ókkol ore fíraidi \v 4 hoór de, “Añí behosúr manúc cwa re marifélai bolla dóridi guná goijjí.” \p Montor ítara hoór de, “Tóoile añárar kii óiye? Híyan tui buzós.” \p \v 5 Hétunot íte rufar foicá gún baitul-mukaddos or bútore melámari giiyégoi, aar zai nizoré nize fáñci háifelaiye. \p \v 6 Ḍoóñr imam ókkole rufar foicá gún looi hoór de, “Iín baitul-mukaddos or baccút rakón zayes no, kiyólla-hoilé iín lou wór dam.” \v 7 Baade ítara biyasana gorí, bidecóitta ókkol olla hoborostán banai bolla hé rufar foicá gún lói Kuáñijjar Zobin nán kinné. \v 8 Hétolla hé zaga gán ore aij foijjonto Lou wor Zaga hoói ḍake. \v 9 Híyane, nobi Yarmíyahr duara howá gíyl de yián fura óiye, “Ítara hé tiríc cwa rufar foicá gún loiyé, híin óilde Ubár dam, zibár dor Boni Isráil ókkole ṭík goijjíl; \v 10 aar ítara híin ore Kuáñijjar Zobin nán kinat estemal goijjé, zendilla Mabude añré hókum díye.”\f + \fr 27:10 \fr*\ft \+xt Zakaríyah 11:12,13\+xt*; \+xt Yarmíyah 19:1-13; 32:6-9\+xt*.\ft*\f* \s Filate Isá re súwal goijjé \r (Mak 15:2-5; Luk 23:3-5; Yoh 18:33-38) \p \v 11 Isá hákim Filat or muúntu tíyai accíl, hákime Íba ttu fusár gorér de, “Tuñí Yohúdi ókkol or Baáñcca níki?” \p Isá ye yóggwa re hoór de, \wj “Ói, tuñí hoór de héndilla.”\wj* \p \v 12 Montor ḍoóñr imam múne edde murubbi gúne Íba re elzam lagat accíl de októt, Íba ye honó zuwab nó déh. \v 13 Hétunot Filate Íba re hoór de, “Tuñí no fúnor níki itará Tuáñr ulḍa hodún gobá dér?” \v 14 Montor Íba ye yóggwa re ekkán elzam or úddwa zuwab nó de, hétolla hákim ebbe taajup óigiyoi. \s Isá re marifélaibar hókum \r (Mak 15:6-15; Luk 23:13-25; Yoh 18:39—19:6) \p \v 15 Hákim or niyom óilde, fottí Azadir-id or októt maincé ze hodi re hálas gorídito hoó hé hodi re hálas gorídon. \v 16 Hé októt ítara ttu ézzon nam hóraf mocúr hodi accíl, zar nam Bárabba. \v 17 Hétolla, zeñtté manúc ókkol zoma óiye, Filate ítara ttu fusár gorér de, “Tuáñra ttu añré haré tuáñrar hañse hálas gorídiya baitó monehoór, Bárabba re né, náki Isá re, zibá re Mosih hoó?” \v 18 Kiyólla-hoilé Filate zainto de, Yohúdir neta ókkole Isá re yóggwar hañse hásorot góri gosáidiye deh. \p \v 19 Filat bisar or toktór uore boói accíl de októt, yóggwar bou wé yóggwar hañse hóbor foóñsaiye de, “Hé behosúr Manúc cwa re kessú no goríyo, kiyólla-hoilé gel de raitta añí cóppon ot Íbar zoriya bicí duk faiyí.” \p \v 20 Lekin ḍoóñr imam ókkole edde murubbi ókkole manúc or dol ore uskaidiyé de, Bárabba re magi bolla aar Isá re marifélaito hoi bolla. \p \v 21 Hákime abar ítara re hoór de, “E duní zon ottu tuáñra ttu añré haré hálas gorídiya baitó monehoór?” \p Ítara hoór de, “Bárabba re.” \p \v 22 Filate ítara re hoór de, “Tóoile Isá, zibá re Mosih hoó, Íba re añí kii goittám?” \p Ítara beggúne hoór de, “Íba re kúruc ot dífelo!” \p \v 23 Montor yóggwa ye hoór de, “Kiyá, Íba ye kii bura goijjé dé?” \p Toóu ítara aró guzori-guzori endilla howát accíl, “Íba re kúruc ot dífelo!” \p \v 24 Baade Filate dekér de, yóggwa ye kessú gorí no farer, bólke úrussul cúru óizargoi, hétunot yóggwa ye faní looi manúc ókkol or muúntu nizor át dúifelai hoór de, “E Manúc cwar lou wór zimma añí no; híyan or zuwab tuáñra beh diba.” \p \v 25 Hétunot manúc beggúne zuwabe hoór de, “Íbar lou wór zimma añára edde añárar fuain óiyum!” \p \v 26 Tói yóggwa ye ítarar hañse Bárabba re hálas gorídiye; montor Isá re coóñk marabai baade, kúruc ot dí bolla gosái dífelaiye. \s Fóous ókkole Isá re téceraiye \r (Mak 15:16-20; Yoh 19:2-3) \p \v 27 Baade hákim or fóous ókkole Isá re yóggwar mohól or bútore loigiyé, aar ṭeérang ṭíya re Íbar sairókul ttu zoma goijjé. \v 28 Ítara Íbar gair or hoor kúlifelai Íba re eggwá lal rong or zubba fiñdáidiye. \v 29 Ítara keñṛar eggwá tas banai baade Íbar matát diyaidiyé, aar den át ot eggwá laṛí dóradiye. Ítara Íbar muúntu añṛúr tók dí Íba re ṭátṭai gorí hoór de, “Héy Yohúdi ókkol or Baáñcca, Toré sólam!” \v 30 Baade ítara Íba re sép maijjé edde laṛí wa looi Íbar matá sái bari maijjé. \v 31 Ítara Íba re ṭátṭai gorí baade, Íba ttu lal rong or zubba wa kúlifelai Íbar hoor Íba re fiñdáidiye; baade kúruc ot dí bolla loigiyégoi. \s Isá re kúruc ot dífelaiye \r (Mak 15:21-32; Luk 23:26-43; Yoh 19:17-27) \p \v 32 Ítara cóor ottu baáre neeler de októt, Kureni cóor or ezzon manúc loot faiyé zibár nam Sáimon; ítara yóggwa re Isár kúruc can boói loizai bolla mojbur goijjé. \v 33 Baade ítara zeñtté Golgota nam or ekkán zagat, yáni Matár Malar Zagat foóñicce, \v 34 ítara Íba re tita jiníc miyáiya anggur or roc háito diiyé; montor Íba ye híin hái saái ná háa. \v 35 Ítara Íba re kúruc ot dífelai baade, loṭári mari ítarar bútore Íbar hoorsuor ore bák goijjé. \v 36 Aar héṛe boói táki ítara Íba re sooñi gorát doijje. \v 37 Íbar matár uottú ítara Íbar e hosúri gán sáainbúṭ maridiye, ziyán óilde, \sc “Ibá óilde Isá, Yohúdi ókkol or baáñcca.”\sc* \p \v 38 Hé októt Íbar fúañti dui zon ḍahañit ore yó kúruc ot díyl, ezzon ore Íbar den ḍák ottu edde ar ezzon ore Íbar ban ḍák ottu. \v 39 Aar zetará hé foñt báy zaar, ítara matá lari-lari Íba re técerai \v 40 hoór de, “Tui toh baitul-mukaddos báñgi tin din or bútore abar banaidoya, yala Tui Nizoré Nize basa sái! Zodi Tui Allar Fua de óile, kúruc ottu lami ai.” \v 41 Héndilla góri ḍoóñr imam, alem edde murubbi ókkole yó ṭátṭai gorí hoór de, \v 42 “Ibá ye toh oinno zon ore basaitó; montor Nizoré Nize de basai no farer! Ibá Isráil or Baáñcca no né, yala Ibá kúruc ottu lami aiyóuk, baade añára Ibár uore iman aníyum. \v 43 Ibá ye Allar uore bóraca raké; zodi Alla ttu monehoó, tóoile ehón Alla ye Ibá re basouk, kiyólla-hoilé Ibá ye hoitó de, ‘Añí óilam de Allar Fua.’ ” \v 44 Ze ḍahañit tun ore Íbar fúañti kúruc ot díyl, ítara yó héndilla-héndilla hotá hoói Íba re beizzoti goijjé. \s Isár moot \r (Mak 15:33-41; Luk 23:44-49; Yoh 19:28-30) \p \v 45 Hé din duúñijjar baró wa báze lóti tin nwá báze fán guñṛa mulluk andár ói accíl. \v 46 Tin nwá ánik baijjé de októt, Isá ye eggwá ḍoóñr abase guzori hoór de, \wj “Elí, Elí, lamá sabakhṭáni?”\wj* yáni, \wj “Ó Añr Alla, ó Añr Alla, Tuñí Añré kiyólla sáridiyo?”\wj*\f + \fr 27:46 \fr*\ft \+xt Zobur 22:1\+xt*\ft*\f* \p \v 47 Héṛe tíyai accíl de ítara hodúne híyan fúni hoór de, “E Manúc cwa ye nobi Eliyas ore ḍaker.” \p \v 48 Ítara ttu ezzone ekkú duñre zai ekkán esfónj\f + \fr 27:48 \fr*\fq esfónj\fq* óilde eggwá Ingirazi lofzó, fuús or ḍóilla faní ṭane de siz\f* looi sírkat\f + \fr 27:48 \fr*\fq Sírka\fq* óilde faní miyáilla anggur or córbot, ziín háite hóro-hóro lage.\f* buraiyé, aar ekkán súañr matát bazáidi Isá re hái bolla diiyé. \v 49 Montor argúne hoór de, “Tíyo, Ibá re Eliyase basaitó aiyé né saái.” \p \v 50 Isá ye abar eggwá ḍoóñr abase guzori Íbar foran difélaiye. \p \v 51 Hétunot baitul-mukaddos or foroda gán uottú lóti nise foijjonto fáṛi dui bák óigiyoi; aar zobin ot búsal baiyé, ḍoóñr-ḍoóñr cíl ókkol fáṛigiyoi, \v 52 hobor ókkol kúligiyoi, edde Allar pak bonda ókkol zetará moot or gúm ot accíl ítara boóut zon ore zinda gorá gíyeh. \v 53 Isá mora ttu zinda ói baade, ítara hobor ottu neeli aáigiyoi aar pak cóor ot zai boóut maincóre dahádiye. \p \v 54 Romi cáap\f + \fr 27:54 \fr*\ft Maáni \ft*\fqa ek cót fóous or cáap zibá ézzon Romiyo\fqa* \f* edde yóggwar fúañti zetará Isá re faára díyat accíl, ítara zettót búsal edde aró kii-kii ór de híin deikké, ítara bicí ḍooraigiyói aar hoór de, “Sóiyi Ibá Allar Fua accíl!” \p \v 55 Boóut beṛiyáin zetará Galil ottu lóti Isár fisá dori Íba re hédmot gorí-gorí aiccíl, ítara dur ottu góri híin saái táikkil. \v 56 Ítarar bútore Moriyam Makdálini accíl, Yakub edde Yusúf or maa Moriyam accíl, edde Zebedair fuain dor maa accíl. \s Isá re dohón goráiye \r (Mak 15:42-47; Luk 23:50-56; Yoh 19:38-42) \p \v 57 Háñzinna óiye rár, héṛe Aramátiya cóor ottu Yusúf nam or ezzon tuangor manúc aiccé, zibá nize yó Isár éggwa ummot óigilgoi. \v 58 Yóggwa ye Filat or hañse zai Isár lac cwa maiggé. Hétunot Filate hókum díye de, lac cwa yóggwa re diiféla zay bolla. \v 59 Yusúfe lac cwa looi, ekkán sáf hohón or hoor ot beráiye, \v 60 aar nizor noya hobor ot raikkégoi, zibá re yóggwa ye cíl kúñdi banaáil. Baade hobor or muk ot ekkán ḍoóñr cíl ouzaydi, giiyégoi. \v 61 Héñtte Moriyam Makdálini edde arek Moriyam héṛe hobor or muúntu boiṛá accíl. \s Hobor ot faáradar ókkol \p \v 62 Tarfor din, zibá ebaadot-or-din accíl, ḍoóñr imam ókkol edde Féroci ókkol Filat or hañse zoma óiye, \v 63 baade ítara hoór de, “Jonáb, añára ttu monot asé, hé dúkabaz Íba zinda tákite hoóil de, ‘Tin din baade Añí abar zinda óiyum.’ \v 64 Hétolla tin din foijjonto hobor gwá re horagori faára díya zay bolla hókum dóh; arnóile Íbar ummot ókkole aái Íbar lac cwa sur gorí loizai maincóre hoibó de, ‘Íba mora ttu zinda óigiyoi,’ tói fisór dúka agor dúkar túaro hóraf óibo.” \p \v 65 Filate ítara re hoór de, “Faáradar ókkol loizo, zai zeddúr horagori faro héddur gorí hobor gwá re faára dógoi.” \v 66 Baade ítara zai cíl lan ot moór lagai edde faáradar ókkol héṛe rakí, hobor gwá re horagori faáradiye. \c 28 \s Isá mora ttu zinda óigiyoi \r (Mak 16:1-8; Luk 24:1-12; Yoh 20:1-10) \p \v 1 Ebaadot-or-din baade, háftar foóila din fózor októt, Moriyam Makdálini ye edde arek Moriyame hobor gwá saitó giiyé. \p \v 2 Asimbit héṛe eggwá ḍoóñr búsal óiye, kiyólla-hoilé Mabud or ek fírista asman ottu laimmé, aar hobor gwat aái yíbar muk ot accíl de cíl lan larifélai híyan or uore boiccé. \v 3 Íbar súrot accíl bijilir ḍóilla, aar íbar hoor accíl borók or ḍóilla dóla. \v 4 Faáradar gúne íba re ḍoorai hafi uiṭṭíl aar mora manúc or ḍóilla óigilgoi. \p \v 5 Fírista wa ye beṛiyáin nún ore hoór de, “No ḍooraiyó, kiyólla-hoilé añí zani tuáñra Isá re tuwoór deh, zibá re kúruc ot dí mariféla gíyl. \v 6 Íba eṛé nái; Íba zinda óigiyoi, zendilla Íba ye hoóil. Aiyó, Íba re raikkíl de zaga gán soógai. \p \v 7 “Yala toratori zoo, Íbar cárit tun ore hoibá de, ‘Íba mora ttu zinda óigiyoi, aar Íba tuáñrar age Galil ot zaar. Héṛe tuáñra Íba re dekíba!’ Soó, añí tuáñra re hoóidiyi.” \v 8 Tói beṛiyáin ítara toratori hobor ottu giiyégoi; ítara ḍooraáil, toóu bicí kúci óoil, aar Isár cárit tun ore hóbor dí bolla duñri-duñri giiyé. \v 9 Atíkka Isá ítara llói millé. Íba ye hoór de, \wj “Sólam!”\wj* Hétunot ítara Íbar hañse giiyé aar Íbar foot dóri Íba re sóida goijjé. \v 10 Isá ye ítara re hoór de, \wj “No ḍooraiyó, zoo, Añr báiyain ókkol ore Galil ot zaito hoógoi; ítara héṛe Añré dekíbo.”\wj* \s Faáradar ókkol or hóbor \p \v 11 Beṛiyáin ítara foñt ot tákite, hodún faáradare cóor ot aái, ziín-ziín óiye híin beggún ḍoóñr imam ókkol ore zanaiyé. \v 12 Aar ḍoóñr imam ókkole murubbi-neta ókkol lói dola ói ekkán sólla-mocuwara gorí, fóous sun ore boóut ṭiañ diiyé, \v 13 aar hoiyé de, “Tuáñra hoibá de, ‘Añára raitta gúm ot accílam de októt, Íbar ummot ókkol aái Íba re sur gorí loigiyégoi.’ \v 14 Zodi hotá yián hákim or han ot foóñse, one añára yóggwa re buzái tuáñra re hótara ttu basaiyúm.” \v 15 Tói hé fóous suné ṭiañ gún looi, ítara re cíkaidiye de héndilla goijjé. E kaháni yián Yohúdi ókkol or bútore aij foijjonto bicígori fólaiya. \s Isár ḍoóñr hókum \r (Mak 16:14-18; Luk 24:36-49; Yoh 20:19-23; Ham 1:6-8) \p \v 16 Tarfore egaro zon cárit tun Galil or oh faár gwat giiyé, zibát zaito Isá ye ítara re hoóil. \v 17 Ítara Íba re dekí sóida goijjíl; montor hodún ottu cóok laiggíl. \v 18 Hétunot Isá ye ítarar hañse aái hoór de, \wj “Asman or edde zobin or tamám kémota Añré diiféla giyéh.\wj* \v 19 \wj Hétolla zoo, tamám koum ókkol ore Añr ummot banogoi; ítara re Baf or, Fuar edde Pak-Ruhr name bápṭisma díyo,\wj* \v 20 \wj aar Añí tuáñra re zedún hókum díyi, híin beggún amól gorí bolla ítara re taalim diyo. Aar soó, duniyair ahéri foijjonto Añí hámica tuáñrar fúañti-fúañti así.”\wj* Aamin.