\id MAT \ide UTF-8 \h మత్తయి \toc3 మత్తయి \toc2 మత్తయి \toc1 మత్తయి రాసిలా యేసుక్రీస్తురొ సువార్త \mt2 మత్తయి రాసిన యేసుక్రీస్తు సువార్త \mt1 మత్తయి రాసిలా యేసుక్రీస్తురొ సువార్త \imt అగరొ కొత \ip నో నిబందనరె యేసుక్రీస్తురొ జీవితచరిత్ర కొయిలా చార సువార్తలురె మత్తయి సువార్త గుటె ఈనె సొబ్బి పుస్తకాలుకూ సువార్త పుస్తకాలు బులి డక్కుసె సువార్త బుల్నే బొల్ట వార్త మత్తయి, మార్కు, లూకా, యోహాను యెడానె యేసు క్రీస్తు మొరిజిల్లా తరవాతరె రాసిసె. మత్తయి సువార్త కెబ్బె రాసిసేవో కచ్చితమైలా తారీకు పండితులుకంకా తెలిసిని. ఈనె యేసుక్రీస్తు జొర్నైలా తరవాతరె క్రీ స సుమారు చోటదొస్ట బొచ్చొరోనెరె రాసిసె బులి కుండెలింకెరొ ఉద్దేసం. సాకిరాక యే పుస్తకం కే చోటురె రాసిసేవో కచ్చితంగా తెలిసిని, ఈనె కుండెలింకె ద్రుస్టిరె యే పుస్తకం పాలస్తీనా ఇంకా యెరూసలేము పట్నంరె రాసిసే బులి కొయిగిత్తోసె. \ip మత్తయి సువార్త గ్రందకర్తకు యేసుక్రీస్తు తాకు సిస్యుడుగా నాడక్కిలా అగరె యెయ్యె పన్నునె వొసూలు కొరిలా తా. తాకు లేవీయుడు బుల్లా నా అచ్చి. మత్తయి పన్నెండులింకె అపోస్తులురె జొనె. మత్తయి యూదునెకోసం రాసిసి. యెడ పుర్ననిబందనరె అరవై ఆదారాలుకు కచ్చితంగా దిగదూసి. తా ఉద్దేసం కిరబుల్నే యేసుక్రీస్తుకు మెస్సయగా దిగదీవురొ, పురువాక రక్సకుడు బులి కొయిలా ప్రవచన పూర్నుడు. పురువురొ రాజ్యం కోసం బడే విసయోనె రాసిసి. మెస్సయా రాజ్యపరమైలా రొజాగా ఆసిబులి యూదునెరొ ఉద్దేసం. ఆత్మసంబందమైలా పురువురొ రాజ్యం కోసం గుటె గొప్పవిసయంకు బోదించితె సవాలుగా కడిగిచ్చి. \ip నో నిబందన ప్రారంబించితె అగరె మత్తయి సువార్త గుటె బొల్ట పుస్తకం పనికిరి అచ్చి. కిరకుబుల్నే యెడ పుర్ననిబందన పుస్తకాలుకు మూలమైకిరచ్చి. యెడ పుర్ననిబందనకు నోనిబందనకు సందికొరికిరి అచ్చి. పుర్ననిబందనరె మోసే రాసిలా పాట పుస్తకాలుకూ ఆదారం కొరిగీకిరి రాసిసి బులి అం పండితులురొ ఉద్దేసం. పొరొతంపరె యేసుక్రీస్తురొ ప్రసంగం \xt మత్తయి 5–7\xt* ఇంకా పురువు మోసేకు దర్మసాస్త్రం దిల్లీసిబులి పోల్చికిరి \xt 19:3-23; 25\xt* కొయిసి. \iot సంగతీనె \io1 1. యేసు క్రీస్తురొ జొర్నొ కోసం ఇంకా తా సువార్త సేవ ప్రారంబించువురొ \ior 1–4 \ior* \io1 2. యేసు క్రీస్తురొ పరిచర్య ఇంకా తా బోదానె వివరించువురొ \ior 5–25 \ior* \io1 3. ఆకరుగా గొప్ప పరిచర్య ఇంకా మొర్నొ, పునరుద్దానం గురించి \ior 26–28 \ior* \c 1 \s యేసు క్రీస్తురొ వంసావలి \r (లూకా 3:23-38) \p \v 1 యేసు క్రీస్తు వంసావలి యాకిరి రొయితవ్వి, ఎయ్యె దావీదు రొజా యింకా అబ్రాహాము వంసంలింకు చెందిలాలింకె. \p \v 2 అబ్రాహాము పో ఇస్సాకు. ఇస్సాకు పో యాకోబు. యాకోబు పో యూదా ఈనె తా అన్నబయినె. \v 3 యూదా తామారు వల్లరె పో పెరెసు ఈనె జెరహు. పెరసు పో ఎస్రోము పో ఆరాము \v 4 ఆరాము పో అమ్మీనాదాబు. అమ్మీనాదాబు పో నయస్సోను. నయస్సోను పో సల్మాను \v 5 సల్మాను పో బోయజు. బోయజు మా రాహాబు. బోయజు పో ఓబేదు. ఓబేదు మా రూతు. ఓబేదు పో యెస్సయి. \p \v 6 యెస్సయి పో రొజా యిలా దావీదు. దావీదు పో సొలొమోను.\f + \fr 1:6 \fr*\ft సొలొమోనురొ మా పూర్వం ఊరియారొ నెయిపొ .\ft*\f* \v 7 సొలొమోను పో రెహబాము. రెహబాము పో అబీయా. అబీయా పో ఆసా. \v 8 ఆసా పో యెహోసాపాతు. యెహోసాపాతు పో యెహోరాము. యెహోరాము పో ఉజ్జియా. \v 9 ఉజ్జియా పో యోతాము. యోతాము పో ఆహాజు. ఆహాజు పో హిజ్కియా. \v 10 హిజ్కియా పో మనస్సే తా పో ఆమోను. ఆమోను పో యోసియా. \v 11 యోసియా పో యెకొన్యా ఈనె తా బయినె. యంకె తల్లాబెల్లె ఇస్రాయేలీయులు బబులోను గాకు బందీలుగా రొయితవ్వె. \p \v 12 బబులోను గాకు జెల్లా తరవాతరె వంసం యాకిరి అచ్చి, యెకొన్యా పో సయల్తీయేలు. సయల్తీయేలు పో జెరుబ్బాబెలు. \v 13 జెరుబ్బాబెలు పో అబీహూదు. అబీహూదు పో ఎల్యాకీము. ఎల్యాకీము పో అజోరు. \v 14 అజోరు పో సాదోకు. సాదోకు పో ఆకీము. ఆకీము పో ఎలీహూదు. \v 15 ఎలీహూదు పో ఎలియాజరు. ఎలియాజరు పో మత్తాను. మత్తాను పో యాకోబు. \v 16 యాకోబు పో యోసేపు. యోసేపు నెయిపొ మరియ. మరియ పో యేసు. తాకు క్రీస్తు బులుసె. \p \v 17 ఈనె అబ్రాహాము దినోనె దీకిరి దావీదు జాంక పద్నాలుగు తరాలు. దావీదు తీకిరి యూదునె బబులోను గాకు బందీలుగా తల్లా దినోనె జాంక పద్నాలుగు తరాలు. బబులోను చెరకు జెల్లా దినోనె దీకిరి క్రీస్తు వరుకు పద్నాలుగు తరాలు. \s యేసు క్రీస్తు జొర్నైవురొ \r (లూకా 2:1-7) \p \v 18 యేసు క్రీస్తు జొర్నైవురొ యాకిరి అచ్చి, యేసు క్రీస్తు మా మరియకు, యోసేపు బుల్లా మనమ సంగరె ప్రదానమైకిరి అచ్చి. బ్యా కు అగరె పురువు ఆత్మసక్తి సంగరె మరియ పెట్టొ సంగరె అచ్చి. \v 19 ఈనె తా గొయిత యోసేపు బొల్టమనమ సడకు సెయ్యె తాకు సార్లింకె బిత్తరె అవమానం కొరిలాని. కాకు నా బుజ్జికుంటా తాకు సడదిమ్మంచి బులిగిచ్చి. \v 20 సెయ్యె సా బులిగిల్లా తరవాతరె, దేవదూత తాకు సొప్నొరె దిగదీకిరి, దావీదు పో యీలా యోసేపు మరియ పురువు ఆత్మ సంగరె పనిదీగిచ్చి. తాకు తో నెయిపొగా అంగీకరించితె దొరితెనా. \v 21 మరియ జొనె వొండ్ర పోకు జొర్నొదూసి. సెయ్యె తా మనమానుకు తంకు పాపోనె దీకిరి రక్సించుసి. సడకు తాకు యేసు బులికిరి నా లొగు బులి కొయిసి. \p \v 22 ప్రబువు తా ప్రవక్త సంగరె పలికిలా కొతా నెరవేరిలాపనికిరి యడల్లా జరిగిసి. \v 23 ఈనె కన్యక పనిదీగికిరి వొండ్ర పోకు జొర్నొదూసి. తంకె తాకు ఇమ్మానుయేలు బులి నా సంగరె డక్కుసె. “ఇమ్మానుయేలు బుల్నే పురువు అముకు తోడు బులి అర్దం.” \p \v 24 యోసేపు గుమ్మొదీకిరి ఉటికిరి దేవదూత తాకు ఆజ్ఞాపించిలాపని కొరిసి. మరియకు బ్యా కొరిగీకిరి తా గొరొకు కొనిగీకిరి జేసి. \v 25 ఈనె, సెయ్యె పో జొర్నైలా జాంక మరియ దీకిరి మిసిలాని. సెయ్యె సే వొండ్ర పోకు “యేసు” బులి నా లొగిసి. \c 2 \s తూర్పు దెసొ మనమానె దర్సించితె అయివురొ \p \v 1 రొజా యీలా హేరోదు దినోనె బెల్లె యూదయ దెసొరె బేత్లెహేమురె యేసు జొర్నైలా ఎంట్రాక ఇదిగొ తూర్పు దెసొలింకె యెరూసలేముకు అయికిరి. \v 2 “యూదునెకు రొజగా జొర్నైలాట కేటె? తూర్పురె అమె నక్సిత్రం దిక్కిరి తాకు పూజించితె అయించొ” బులి కొయిసె. \p \v 3 రొజా యీలా హేరోదు యే కొతా సునిలా బెల్లె సెయ్యె, తాదీకిరి తల్లా యెరూసలేమురొ మనమానల్లా కలవరం పొడిసె. \v 4 ఈనె హేరోదు \f + \fr 2:4 \fr*\ft 24 గుంపునె కలిగిలా యూదునెరొ యాజకూనెకు నాయకులు అంకు సద్దుకయులు బులికిరి కూడా డక్కుసె \ft*\f*ప్రదానయాజకూనెకు, మనమానె బిత్తరె తల్లా \f + \fr 2:4 \fr*\ft మోసే దిల్లా దర్మసాస్త్రంకు చదివికిరి ప్రజానెకు వివరించిలా నాయకులునె\ft*\f*సాస్త్రీనెకు సొబ్బిలింకు సమకూర్చికిరి, క్రీస్తు కేటె జొర్నైవొ? బులి తంకు పొచ్చరిసి. \v 5 తంకె “యూదయ దెసో బుల్లా బేత్లెహేమురె” బులి సమాదానం కొయిసె. ఎడగురించి ప్రవక్త యాకిరి రాసిసి. \q1 \v 6 యూదా దెసొరొ బేత్లెహేము! తూ యూదయ పాలకులకన్నా తక్కువ ఈలాటను! కిరుకుబుల్నే, \q2 తోబిత్తరెతీకిరి జొనె పాలకుడు అయివాసి. \q1 సెయ్యె మో మనమానె యీలా ఇస్రాయేలుకు జొగిలొతాగా తాసి. \p \v 7 సే తరవాతరె హేరోదు తెలివిలింకు రహస్యంగా డక్కిపించికిరి సే నక్సత్రం తంకు దిగదిల్లా కలొ తెలిసిగిచ్చి. \v 8 తంకు బేత్లెహేముకు పొడదీసి. “సే జొర్నైలా పిల్ల గురించి పూర్తిగా తెల్సిగీండి, సే పిల్లాసుకు దిగిలా తరవాతరె మెత్తె అయికిరి కోండి, సెల్లె మియ్యంకా అయికిరి ఆరాదించుంచి” బులి కొయిసి. \p \v 9 తంకె రొజా కొతానె సునికిరి తంకె బట్టరె తంకె బాజీసె. తంకె తూర్పు దిక్కురె దిగిలా నక్సత్రం తంకు అగరె జేకిరి సే పిల్లాసొ రొల్లా గొరొ ఉంపరె టారిసి. \v 10 తంకె సే నక్సిత్రముకు దిక్కిరి బడే సంతోసించిసె. \v 11 గొరొ బిత్తరుకు జేకిరి సే సన్నిపిల్లాసుకు తంకె మా మరియ దీకిరి తవ్వురొ దిగిసె. తంకె తా అగరె మోకరించికిరి పురువుకు ఆరాదించిసె. సే తరవాతరె తంకె దన్నైలా మూటానె పిటికిరి తాకు విలువైలా కానుకానె సున్న, సాంబ్రాని, బోలం, పురువుకు సమర్పించిసె .\fig సుగంద ద్రవ్యాల పెడి దూపము ఇంకా దూప స్తంబము|alt="Frankincense branch, censer and incense altar" src="BK00116C.TIF" size="col" copy="Horace Knowles ©" ref="2:11"\fig* \p \v 12 పురువు తంకు హేరోదు పక్కు జేతెనాబులి సే తెలివిలింకెకు హెచ్చరించిసి. సడకు తంకె దెసొకు తంకె ఇంగుటె బట్టరె బాజేసె. \s ఐగుప్తుకు బాజెవురొ \p \v 13 తంకె బాజెల్లా తరవాతరె దేవదూత యోసేపుకు సొప్నొరె దిగదీకిరి, “ఉటు! హేరోదు పిల్లాసొకు మొరదిమ్మాసిబులి తా కోసం కుజ్జిలీసి. మా, పిల్లకు దరిగీకిరి ఐగుప్తు దెసొకు బాజా! మియి కొయిలా జాంక సెట్టాక రో” బులి కొయిసి. \p \v 14 యోసేపు ఉటికిరి మా, పిల్ల దీకిరి సే రత్తిరాక ఐగుప్తు దెసొకు బయలుదేరిసి. \v 15 యోసేపు హేరోదు మొరిజిల్లా జాంక సెట్టాక రొయిజీసి. సెత్తెలె ప్రబువు ప్రవక్త దీకిరి, “మియి మో పోకు ఐగుప్తు దీకిరి డక్కించి” బులి కొయిలా కొత సొత్తయిసి. \s సన్నిపిల్లానుకు మొరదివ్వురొ \p \v 16 జ్ఞానులు హేరోదుకు మోసం కొరిసె బులి రగ్గొ సంగరె సిజ్జిజేసి. సెయ్యె తంకె కొయిలా కొత దీకిరి బేత్లెహేమురె, సే పక్కరె గాన్రె దీట బొచ్చురోనె దీట బొచ్చురోనె కన్నా సన్ని వయస్సు రొల్లా వొండ్రపో పిల్లానుకల్లా మొరిదీపేండి బులి ఆజ్ఞాపించిసి. \p \v 17 యాకిరి యిర్మీయా ప్రవక్త దీకిరి ప్రబువు కొయిల ఏ విసయం సొత్తయిసి. \q1 \v 18 “రామా బుల్లా పట్టనంరె బడే దుక్కం తీకిరి కంద సుందీసి. \q2 రాహేలు తా పిల్లానె కోసం కందిలీసి. \q1 ఓదార్చితె కేసె నింతె. \q2 తా లింకె కేసె మిగిల్లానింతె.” \s ఐగుప్తు తీకిరి బుల్లికిరి అయివురొ \p \v 19 హేరోదు మొరిజిల్లా తరవాతరె దేవదూత ఐగుప్తురె రొల్లా యోసేపుకు సొప్నొరె దిగదీకిరి, \v 20 “ఉటు! పిల్లాసుకు పొర్నొ కడిమాబులి దిగిలాలింకె మొరిజీసె. ఈనె మాకు, పిల్లకు దరిగీకిరి ఇస్రాయేలు దెసొకు జా” బులి కొయిసి. \v 21 సడుకు యోసేపు ఉటికిరి మాకు, పిల్లకు సంగరె ఇస్రాయేలు దెసొకు అయిసి. \p \v 22 ఈనె యూదయ దెసొకు హేరోదు చోటురె తా పో అర్కెలా పాలించిలి బులికిరి సునికిరి సెట్టికు జేతె డొరిజేసి. తాకు గుటె సొప్నొ అయిసి. సే సొప్నొరె ప్రబువు తంకు బోదించిలందరె సెయ్యె గలిలయ ప్రాంతముకు జేసి. \v 23 సెట్టికి జేకిరి నజరేతు బుల్లా గారె రొయితవ్వె. సెల్లె “సెయ్యె నజరేతురె రొల్లా మనమబులి” డక్కుసె బులి పురువురొ ప్రవక్తనె సంగరె కొయిలా కొత సొత్తయిసి. \c 3 \s బాప్టీసం దిల్లా యోహాను బోదించివురొ \r (మార్కు 1:1-8; లూకా 3:1-18; యోహాను 1:19-28) \p \v 1 సే దినోన్రె బాప్టీసం దిల్లా యోహాను, యూదయ దెసొరె బొనొరె వాక్యం ప్రకటించితవ్వి. \v 2 సెయ్యె పురువురొ రాజ్యొ అముకు పక్కరాక అచ్చి ఈనె తొమె చెడుపైటీనె సడదేండి బులి కొయిసి. \v 3 యోహాను గురించి పురువు యెసయా ప్రవక్త సంగరె యాకిరి కొయిసి. \q1 “ప్రబువు కోసం బట్టొ సిద్దం కొరుబులికిరి, \q2 బట్టొ బొలుకొరుబులికిరి, \q1 బొనొరె గుటె గొలాసుందిసి.” \p \v 4 యోహాను పొగ్గిల్లా కొన్నానె ఒంటురొ బల్లోనె దీకిరి కొరిలాంచ. వొంటకు సొమ్మొ దొగుడి బందిగీకిరి, తా కద్ది మిడతానె, బొనొతేనె కైకిరి జీతై. \v 5 మనమానె యెరూసలేము తీకిరి, యూదయ, యొర్దాను వొద్దొ పక్కరెతల్లా గాండ్రెతీకిరి యోహాను పక్కరకు అయికిరి. \v 6 తంకె కొరిలా పాపోనె ఒప్పిగినికిరి యోహాను సంగరె యొర్దాను వొద్దొరె బాప్టీసం కడిగిచ్చె. \p \v 7 యోహాను బాప్టీసం దిల్లబెల్లె సెటుకు పరిసయ్యునె, సద్దూకయ్యునె, అయిసె సెల్లె యోహాను “తొమె సప్పొపనా మనమనే! పురువురొ రగ్గొతీకిరి తప్పించిగిత్తే తొముకు బుద్ది కొయిలాలింకె కేసె? \v 8 తొమె పాపోనెకు సడదీకిరి తొమె మనుసు మార్చిగీకిరి యెడానె కొరండి. \v 9 ‘అబ్రాహాము అం బొ’ బులి కొయిగీకిరి తొమె యే సిక్సతీకిరి తప్పించిగిమాసి బులి కొయిగిల్లీసొనా? ఈనె ఏ పొత్రొనె దీకిరి పురువు అబ్రాహామురొ పిల్లానె ఈలాపనికిరి కొరిపారి బులి మియి కొయిలించి. \v 10 ఉంచినాక గొడ్డలి గొచ్చొనె సెరోనె ఉంపరె అనితె అచ్చి. బొల్ట పొగలానె నాదిల్లా ప్రతీ గొచ్చుకు అనిపేకిరి నియ్యరె పొక్కదివ్వొ. \v 11 తొమె మారుమనుసు పొందిసొ గనుక మియి తొముకు పని సంగరె బాప్టీసం దిల్లించి. ఈనె మో తర్వాతరె అయితల్లాట మో కన్నా సక్తి యీలాట! తా చెప్పిలీనె బొయితె కూడా మియి సొరుపొడుని. సెయ్యె తొముకు పవిత్రాత్మ దీకిరి, నియ్యదీకిరి, బాప్టీసం దూసి. \v 12 తా కుల్ల తా అత్తరె అచ్చి తా కొలకు బొలికొరికిరి తా దన్నొకొట్టురె పొక్కిరి, పొట్టుకు నానూజిల్లా నియ్యరె పొక్కిరి పుడ్డిపీవొ” బులి కొయిసి. \s యేసు బాప్టీసం కడిగివురొ \r (మార్కు 1:9-11; లూకా 3:21-22) \p \v 13 యేసు గలిలయ తీకిరి యొర్దాను వొద్దొ పక్కు అయికిరి సే సమయంరె యోహాను అత్తరె బాప్టీసం కడిగిత్తె అయిసి. \v 14 ఈనె యోహాను తాదీకిరి, “తో సంగరె మియి బాప్టీసం కడిగిమాసి, ఈనె తువ్వు మో సంగరె బాప్టీసం కడిగిత్తె అయివురొ కిడా?” బులి కొయికిరి యేసుకు ఆపితె ప్రయత్నించిసి. \p \v 15 యేసు సమాదానం దీకిరి, “ఉంచునుకు ఎడ యీమురొ. నీతి కోసం యాకిరి కొరువురొ అముకు బొల్టాక!” బులి కొయిసి. ఎడకు యోహాను ఒప్పిగిచ్చి. \p \v 16 యేసు బాప్టీసం పొందిగీకిరి ఎంట్రాక, పనిబిత్తరె తీకిరి దోరకు అయిసి, యిత్తో మెగొ పిటిగిచ్చి, పురువురొ ఆత్మ గుటె పావురం పనికిరి వొల్లికిరి తా ఉంపరకు అయివురొ యేసు దిగిసి. \v 17 ఈనె యిత్తో యెయ్యాక మో యిస్టమైలా పో, ఆ ద్వారాక మీ ఆనందించిలించి బులి గుటె సబ్దం మెగొతీకిరి అయిసి. \c 4 \s యేసుకు అయిలా సోదన \r (మార్కు 1:12; 13; లూకా 4:1-13) \p \v 1 సే తరవాతరె అపవాది దిల్లా సోదనానె ఎదిరిగిమ్మాసి బులికిరి, పురువురొ ఆత్మ యేసుకు బొనొ ప్రదేసంకు కొనిగిజేసి. \v 2 సెట్టె యేసు నలపై దినొనే రత్తిదూసు ఉపాసం కొరిసి. సే తరవాతరె తాకు బొక్కొ లగిసి. \v 3 అపవాది తా పక్కు అయికిరి, “తూ పురువురొ పో యీనె ఏ పొత్రొరొనుకు రొట్టెలుగా ఆజ్ఞాపించు” బులి కొయిసి. \p \v 4 యేసు సమాదానం దీకిరి, “మనమకు జీపించిలాట కేవలం కద్దాక నీయి. ఈనె లేకనానె తల్లాపనికిరి పురువు కొయిలా ప్రతీ కొత వలరె జీపారి బులి రాసికిరి అచ్చి” బులి కొయిసి. \p \v 5 సే తరవాతరె అపవాది పురువుకు పరిసుద్ద పట్నం ఈలా యెరూసలేముకు కొనిగిజేసి. సెట్టె మందిరం ఉంపరె గుటె సికరమంపరె టారదీకిరి, \v 6 తువ్వు పురువురొ పొ యీనె తొల్లుకు గెంతు, కిరుకుబుల్నే “తొత్తె సహాయం కొరుబులికిరి, పురువు తా దూతానెకు కొయివొ. తంకె అయికిరి తొ పాదంకు కే పొత్రొ నాబయికుంటా తొత్తె తంకె అత్తోనె దీకిరి టెక్కికిరి కొగ్గునుసె బులి రాసికిరి అచ్చి” బులి కొయిసి. \p \v 7 యేసు తా దీకిరి, “తో ప్రబుయీల పురువుకు పరిక్సించినాసి బులికిరంకా లేకనాల్రె రాసికిరి అచ్చి” బులి కొయిసి. \p \v 8 అపవాది తాకు బడే డెంగరొల్లా గుటె పొరొతొ ఉంపురుకు కొనిగి జేకిరి తాకు దెసోనెరో రాజ్యాలుకు, సడాన్రో మహిమకు దిగదీసి. \v 9 “తూ మో అగరె ముడుకూనె పొక్కిరి మెత్తె పూజించినె ఎడల్లా తొత్తె దూంచి బులి” అపవాది కొయిసి. \p \v 10 యేసు సమాదానం కొయికుంటా, “అపవాది! మో అగరెతీకిరి బాజా, కిరుకుబుల్నే ‘తొ ప్రబుయీల పురువుకాక మొక్కిమంచి. తా సేవ మాత్రమాక కొరుమంచి’ బులి కూడా లేకనాల్రె రాసికిరి అచ్చి.” \p \v 11 సెల్లె అపవాది తాకు సడదీకిరి బాజీసి. తర్వాతరె దేవదూతానె అయికిరి యేసుకు పరిచర్య కొరిసె. \s యేసు గలిలయరె తా పరిచర్య ప్రారంబించువురొ \r (మార్కు 1:14; 15; లూకా 4:14; 15) \p \v 12 సెల్లె యోహాను చెరసాలరె అచ్చిబులికిరి సునికిరి యేసు గలిలయకు బుల్లికిరి అయిసి. \v 13 సెయ్యె నజరేతుకు సడదీకిరి, సెట్టెతీకిరి కపెర్నహూము బుల్లా గాకు జేకిరి సెట్టె రొయితవ్వి. కపెర్నహూము, జెబూలూను ఇంకా నప్తాలి గానె పక్కరె ఒద్దొ ఒడ్డురె అచ్చి. \v 14 యెయ్యె కొరివురొ వల్లరె పురువు యెసయా ప్రవక్త సంగరె కొయిల కొతానె సొత్తయిసి. యెసయా ప్రవక్త యాకిరి కొయిసి, \q1 \v 15 జెబూలూను ప్రాంతము, \q2 నప్తాలి ప్రాంతము, సోంద్రొ పక్కరె రొల్లా యే మనమానె, \q2 యొర్దాను ఒద్దుకు తెనాడె పొక్కరె రొల్లా గానె! \q1 యూదునెనీలాలింకె తంకె రొల్లా ఓ గలిలయా! \q1 \v 16 వొందార్రె రొల్లా మనమానె గొప్ప వెలుతురు దిగుసె! \q2 మొర్నొ పొడిల గాన్రె రొయితల్లా మనమానె వుంపరె వెలుతురు అయిసి. \p \v 17 సెల్లె తీకిరి యేసు, “పురువురొ రాజ్యొ పక్కరాక అచ్చి. ఈనె మారుమనుసు పొందిగీండి!” బులి వాక్యం ప్రకటించువురొ మొదలు కొరిసి. \s యేసు చార్లింకు మచ్చర్లింకు డక్కువురొ \r (మార్కు 1:16-20; లూకా 5:1-11) \p \v 18 యేసు గలిలయ సొంద్రొ ఒడ్డురె సలుకుంటా పేతురు బులి డక్కితల్లా సీమోనుకు, తా బయి అంద్రెయకు దిగిసి. తంకె సెల్లె సోంద్రొ బిత్తరె వల పొక్కుంటా అచ్చె; తంకె మచ్చర్లింకె. \v 19 యేసు తంకు దిక్కిరి, “మెత్తె అనుసరించొండి! తొముకు మనమానుకు దరిలాపని కొరిమి” బులిసి. \v 20 ఎంట్రాక తంకె వలలకు సడిదీకిరి తా పొచ్చాడె జేసె. \p \v 21 యేసు సెట్టె దీకిరి జేకుంటా దీలింకు దిగిసి. తంకె కూడా బయినె. జొనెరొ నా యాకోబు, యింకజొనెరొ నా యోహాను. బోరొ నా జెబెదయి. సే అన్నబయినె తంకె బో దీకిరి మిసికిరి పడవరె బొసిరికిరి వలానె బొలికొరిగిల్లీసె. యేసు తంకు డక్కిసి. \v 22 తంకె ఎంట్రాక పడవకు, తా బోకు సడదీకిరి తా పొచ్చాడె జేసె. \s యేసు బోదించువురొ, ప్రకటించువురొ, బొలికొరువురొ \r (లూకా 6:17-19) \p \v 23 యేసు యూదునెరొ ప్రార్దన స్దలమురె బోదించుకుంటా పురువురొ రాజ్యం గురించి సువార్త కొయికుంటా గలిలయ ప్రాంతమల్లా బుల్లిలీసి. సెయ్యె మనమాన్రొ ప్రతి రోగము యింకా జబ్బునుకు బొలికొరిసి. \v 24 తా కీర్తి సిరియా దెసల్లా యే వార్త వ్యాపించిసి. మనమాన్రొ రకరకాల రోగోనే రొల్లాలింకు, బాదపొడిలాలింకు, బుత్తోనె దరిలాలింకు, మూర్చ జబ్బులింకు, పక్సవాత జబ్బులింకు, తా పక్కు డక్కిగీకిరి అయిసె సెయ్యె తంకు బొలికొరిసి. \v 25 గలిలయ తీకిరి, దొస్ట పట్టనమూనె తీకిరి, యెరూసలేము తీకిరి, యూదయ తీకిరి, యొర్దాను ఒద్దొ తెనాడె రొల్లా ప్రాంతమూనె తీకిరి మనమానె గుంపునె గుంపునెగా తాకు అనుసరించిసె. \c 5 \s పర్వతమంపరె బోదించువురొ \p \v 1 ఈనె యేసు బడే మనమానుకు దిక్కిరి పొరొతొ ఉంపరకు జేకిరి బొసిరిసి. సే తరవాతరె తా సిస్యునె తా పక్కు జేసె. \v 2 యేసు యాకిరి ఉపదేసించివురొ మొదలు కొరిసి. \s సొత్తైలా సంతోసం \r (లూకా 6:20-23) \q1 \v 3 ఆత్మ విసయమురె దీనులుగా తల్లాలింకె దన్యూనె; \q2 పురువురొ రాజ్యం తంకట. \q1 \v 4 దుక్కొపొడిలాలింకు పురువు ఓదార్చుసి. \q2 ఈనె తంకె దన్యూనె. \q1 \v 5 నెమ్మది మనస్సు తల్లాలింకె బూమికి వారసులూసె. \q2 ఈనె తంకె దన్యూనె. \q1 \v 6 నీతి న్యాయం కోసం ఆసక్తి రొల్లాలింకె దన్యూనె. \q2 సడ వల్లరె తంకె త్రుప్తి పొడివె. \q1 \v 7 పొదర్లింకంపరె కనికరం తల్లాలింకె దన్యూనె. పురువురొ \q2 కనికరం పొందివె. ఈనె తంకె దన్యూనె. \q1 \v 8 పవిత్ర హ్రుదయం కల్గిలాలింకె దన్యూనె, \q2 తంకె పురువుకు దిగుసె. \q1 \v 9 సమాదానపర్చిలాలింకె దన్యూనె; \q2 తంకు పురువురొ పోనె బులి డక్కుసె. \q1 \v 10 పురువురొ ఇస్టంకు జరిగించితె హింస పొడిలాలింకె దన్యూనె; \q2 పురువురొ రాజ్యం తంకట. \p \v 11 మెత్తె అనుసరించువురొ వల్లరె మనమానె తొముకు నిందించుసె, హింసించుసె, తొమంపరె విరోదంగా నిందానె పొగిలా బెల్లె తొమె దన్యూనె. \v 12 సంతోసించొండి ఆనందించొండి, తొముకు పరలోకంరె తొం పలం బడేట వూసి. ఈనె తొమె దన్యూనె. యాకిరి తొముకు హింసించిలాపనికిరాక తొముకన్నా అగరె తల్లా ప్రవక్తానెంకా హింసించబొడిసె. \s నున్నొ, బొత్తి \r (మార్కు 9:50; లూకా 14:34,35) \p \v 13 తొమె యే లోకంరె నున్నొపనాలింకె, ఈనె నున్నొరె తల్లా గునొ జెన్నే సడకు నున్నొగా క్యాకిరి కొరిపారొ? సడ కిరుకు నాపైటికైకుంటా ఈజుసి. మనమానె సడకు మండిపేకిరి సలుసె. \p \v 14 తొమె యే లోకంరె హల్లొ పనాలింకె. పొరొతొ ఉంపరె తల్లా పట్నంకు మరుగు పరుచువురొ సాద్యమైని. \v 15 మనమానె బొత్తికి పుడ్డికిరి కుంచ తొల్లె లొగినింతె ఈనె సడ గొరొ బిత్తరె తల్లాలింకల్లా హల్లొ దీతందుకు బొత్తి స్తంబమంపరె లొగివె. \v 16 సాకిరాక తొం జీకానె హల్లొదీకిరి ప్రకాసించుమాసి. సెల్లె పొదరలింకు తొమె కొరిలా బొల్ట పైటినె దిక్కిరి పరలోకంరె తల్లా తొం బో స్తుతించబొడివొ. \s దర్మసాస్త్రం గురించి బోదించువురొ \p \v 17 మియి దర్మసాస్త్రంకు ఈనన్నా, ప్రవక్తనెరొ కొతానెకన్నా రద్దు కొరితె అయించి బులి కొయిగిత్తెనాండి. మియి సడకు రద్దు కొరితె అయిలాని. సడకు కొరితాక అయించి. \v 18 మెగొ బూమి గతించుసి గాని, దర్మసాస్త్రమురె సన్ని అక్సరం ఈనెను, పొల్లు ఈనెను గుటె సున్నా ఈనెను తప్పిజెన్నీ బులి కచ్చితంగా తొముకు కొయిలించి. \v 19 ఈనె యే ఆజ్ఞానెరె కే సన్నీట ఈనెను సారాక మిసికిరి, సెయ్యె పొదరిలింకు సాకిరి కొరుబులికిరి బోదించిలా మనమ పురువురొ రాజ్యంరె తక్కువ మనమపనికిరి బచ్చుసె. ఈనె సే ఆజ్ఞానె సొబ్బీ పాటించికిరి సడకు బోదించిలాట పురువురొ రాజ్యంరె గొప్పీటపనికిరి బులుగుచ్చె. \v 20 కిరుకుబుల్నే, తొమె సాస్త్రీనెకన్నా పరిసయ్యునెరొ నీతి కన్నా తొం నీతి ఎక్కువగా నారొన్నె పురువురొ రాజ్యం బిత్తురుకు జెన్నారొ బులికిరి తొం సంగరె కొయిలించి. \s రగ్గొ కోసం బోదించివురొ \p \v 21 సే కలోనురె బొడిలింకె కొయిలాట తొమె సునిసొ నీనా మొరదిన్నాసి మొరదిల్లాలింకు సిక్స పొడుసి. \v 22 మియి కొయిలాట కిరబుల్నే, తా అన్నబయి ఉంపరె రగ్గోపొడిల ప్రతి మనమకు సిక్స తప్పిని. తా అన్నబయి పైటి నాఅత్తరైలా మనమ బులి కొయిల ప్రతి మనమ మహసబరే సమాదానం కొయిమంచి. తా అన్నబయికు మూర్కుడా బులి కొయిలా ప్రతి మనమ నరకంరె నియ్యపాలు వూసి. \p \v 23 ఈనె తు, తొ కానుక బలిపీటం పక్కరె లొగిల అగరె, తో అన్నబయికు తోఉంపరె కిరన్నా కారనంరె రగ్గొ అచ్చి బులికిరి గుర్తు అయినె, \v 24 తో కానుక సెట్టాక బలిపీటం పక్కరె సడిదీకిరి బాజా. జేకిరి తో అన్నబయిదీకిరి అగరె రాజీపొడు. సే తరవాతరె అయికిరి తొ కానుకకు అర్పించు. \p \v 25 “తూ తో ప్రతివాది దీకిరి బట్టరె తల్లబెల్లాక తాదీకిరి రాజీ పొడు”. ఈనె సెయ్యె సాకిరి నాకొరినె తొముకు న్యాయాదిపతికు అప్పగించుసి. సే న్యాయాదిపతి తొముకు బటుడుకు అప్పగించుసికివో, సే బటుడు తొముకు చెరసాలరె పొక్కదివొచ్చు. \v 26 యెడ సొత్తాక తొమె దివ్వలిసిలా చివరికాసు దిల్లాజాంక తొమె సే చెరసాలరె దీకిరి పొదరకు అయినారొ. \s దర్నిపైటి కోసం బోదించివురొ \p \v 27 దర్నిపైటి కొరితెనాండి బులి కొయిలాట తొమె సునిసొ నీనా. \v 28 ఈనె మియి కొయిలాట కిరబుల్నె, జొనె తిల్డ్రపిల్ల ఆడుకు కామం దీకిరి దిగినే, హ్రుదయంరె తాదీకిరి దర్నిపైటి కొరిలాపనికిరాక. \v 29 తు పాపం కొరితె తో కైలాఅంకి కారనంయినె సడకు కడికిరి పొక్కదేండీ. తో దే అల్లా నరకంబిత్తరె పోడిలకన్నా తో దేరె గుటె బాగం వొరదీగిన్నే బొల్ట. \v 30 తు పాపం కొరితె తో కైల అత్తొ కారనంయినె సడకు అనికిరి పొక్కదేండి. తో దే అల్లా నరకం బిత్తరె పొడిలాటకన్నా తో దేరే గుటె బాగం వొరదీగిన్నె బొల్ట. \s విడాకులు గురించి యేసు బోదించివురొ \r (మత్తయి 19:9; మార్కు 10:11,12; లూకా 16:18) \p \v 31 తా నెయిపొకు విడాకులు దివ్వొలిసిలాట కేసన్నా తా నెయిపొకు విడాకులు పత్రం దిమ్మంచిబులి కొయిసి. \v 32 ఈనె మియి కొయిలాట కిరబుల్నే నైపో ఉంపరె దర్నిపైటి కారనం నీకుంటా గొయిత తాకు విడాకులుదిన్నె సెయ్యె దర్నిపైటి కొరిలాపని‍ పరిగనింపబొడితె సెయ్యె కారనం ఊసి. సాకిరాక విడాకులు పొందిలా తిల్డ్రపిల్లకు బ్యా కొరిగిన్నె దర్నిపైటికొరిలపనికిరి పరిగనింపబొడుసె. దర్నిపైటి కారనంసంగరాక తా నెయిపొకు విడాకులు దిమ్మంచి గాని ఇంగుటె కారనం నీ. \s మొక్కుబడి కోసం బోదించివురొ \p \v 33 సే మొక్కుబడి కొత తప్పితెనాండి. ప్రబువు దీకిరి కొరిలా మొక్కుబడి నెరవేర్చిగీండి, బులి సే కలొన్రె మనమానుకు కొయిలాట తొమె సునిసొ నీనా. \v 34 ఈనె మియి కొయిలాట కిరబుల్నె, కెడవుంపరె మొక్కుబడి కోసం ప్రమానం కొరితెనాండి, మెగొ పురువురొ సింహాసనం ఈనె మెగొ ఉంపరె ప్రమానం కొరితెనాండి. \v 35 బూమి పురువురొ పాదపీటం ఈనె యెరూసలేము మహారొజారొ పట్టనం యీకిరి అచ్చి. \v 36 తొం ముండొ ఉంపరె తల్లా గుటె బల్లో కూడా దొగలైకిరి గాని, కలియేకిరి గాని, మార్చినారొ. ఈనె తొమె ముండొ ఉంపరె ప్రమానం కొరితెనాండి. \v 37 తొం కొతా వై బులి బులిమా బులిరొన్నె వై బులి కోండి. నీ బులి బులిమా బులి రొన్నే నీబులి కోండి. ఈనె ఎడకు మించికిరి కెటువంటి కొతన్నా తొం తీకిరి అయినె సడకు కారనం సే దుస్ట ఆత్మాక. \s పగ తీర్చిగివురొ గురించి బోదించివురొ \r (లూకా 6:29,30) \p \v 38 అంకికి అంకి, దంతొకు దంతొ కడిపిమంచె బుల్లా కొతా తొమె సునిసో నీనా. \v 39 ఈనె మియి కొయిలాట కిరబుల్నే విరోది హానికొర్నే తాకు ఆపితె ప్రయత్నం కొరితెనాండి. తొముకు కేసన్నా కైల చెంపంపరె మరినె తొ దీటో చెంపంకా తాకు దిగదె. \v 40 కేసన్నా తొమంపరె కొలీ లగినె తో కొన్నానె కూడా జింకిగిమ్మాసి బులి దిగినె, తో కండువాంక దీపొండి. \v 41 కేసన్నా తొముకు తంకె దీకిరి గుటె మైలు దూరు ఆయిబులి బలవంతం కొర్నే, తాసంగరె దీట మైలు జాండి. \v 42 మగిలాలింకు దేండి తొం పక్కరె అప్పు కడిగిమాబులి బులిగీకిరి అయిలాలింకు దిక్కిరి నీబులితెనాండి. \s సత్రువూనెకు ప్రేమించిమాసి \r (లూకా 6:27,28,32-36) \p \v 43 జట్టుకారీనెకు ప్రేమించొండి. సత్రువూనెకు ద్వేసించోండి బులి కొయివురొ తొమె సునిసోనీనా. \v 44 ఈనె మియి ఉంచినె కొయిలాట కిరబుల్నే తొం సత్రువూనెకు ప్రేమించోండి తొముకు హింసించిలాలింకు కోసం ప్రార్దించొండి. \v 45 సెల్లె తొమె పరలోకంరె తల్లా తొం బోరొ పిల్లానె యీపారొ. కిరుకుబుల్నే పురువు‍ చెడ్డలింకు కోసం, బొల్టలింకు కోసం సూర్యోదయం కలిగించిసి. చెడ్డలింకు కోసం, బొల్టలింకు కోసం బొరస పొడదిల్లీసి. \v 46 తొముకు ప్రేమించిలాలింకు తొమె ప్రేమించినె తొముకు ప్రతిపలం కలిగినీ? పన్నునె వొసులు కొరిలాలింకె కూడా సాకిరాక కొరివెనీనా! \v 47 తొమె తొం అన్నబయినెకాక అబివందనము కొర్నే పొదర్లింకె కన్నా గొప్ప కిర? పొదరెలింకె కూడా సాకిరాక కొరివెనీనా! \v 48 పరలోకంరె తల్లా తొం బో పరిపూర్నునుడు యిలాట. తొమ్మంకా తా పనికిరి తమ్మాసి. \c 6 \s దానం కోసం బోదించివురొ \p \v 1 “జాగర్త! తొమె కొరిలా బక్తిపరమయిలా నీతి పైటీనె పొదరిలింకె దిగిలా పని కొరితెనాండి. సాకిరి కొర్నే పరలోకంరె తల్లా తొం బో తొముకు ప్రతిపలం దిన్నీ.” \p \v 2 సడకు తొమె దానం కొరిలాబెల్లె చాటింపు పొగ్గీకిరి సార్లింకూ బుజ్జిలాపనికిరి కొరితెనాండి. కపటలింకె సమాజం బిత్తరె, సెయీన్రె, మనమానె గౌరవించిమాసిబులికిరి సాకిరి కొరుసె. యెడ సొత్తాక, తంకు మిలివలిసిలా ప్రతిపలం సెల్లాక పూర్తిగా మిలుసి. \v 3 ఈనె, నీలాలింకు తొమె దానం కొరిలాబెల్లె తో బత్తొ కయిల అత్తొ కిర దిల్లీవొ తో బాఅత్తొకు తెలిసిపించినాసి. \v 4 సెల్లె తో దానం కాకు నాఅరకైకుంటా తాసి. సెల్లె తొమె రహస్యంగా కొరిలాంచకు దిక్కిరి తో బో తొత్తె ప్రతిపలం దూసి. \s ప్రార్దన కోసం బోదించువురొ \r (లూకా 11:2-4) \p \v 5 ఈనె తొమె ప్రార్దన కొరిలాబెల్లె వేసదారునె పనికి ప్రార్దించితెనాండి. తంకె సబాస్దలం, సెయీన్రె, పాకలురె టారీకిరి సార్లింకె దిగిమంచిబులికిరి ప్రార్దన కొరువురొ తంకు ఇస్టం. ఈనె ఎడ సొత్తాక తంకు మిల్లా పలితం సెల్లె తంకు పూర్తిగా మిలుసి. \v 6 ఈనె తొమె ప్రార్దన కొరిలాబెల్లె గొరొబిత్తరకు జేకిరి తట్టీనె పొగ్గీకిరి రహస్యంగా తొం బోకు ప్రార్దన కొరొండి. సెల్లె రహస్యంరె తల్లా తొం బో తొముకు ప్రతిపలం దూసి. \p \v 7 ఈనె తొమె ప్రార్దన కొరిలాబెల్లె నాపైటికైలా కొతానె పొదరెలింకె పనికిరి కొరినాసి. సాకిరి బొట్ట ప్రార్దన కొరిలాబెల్లె పురువు సునువొ బులి తంకె బులుగునుసె. \v 8 తొమె తంకెపనికిరి కొరితెనాండి. తొముకు కిర కావాలో తొమె నాపొచ్చర్లా అగరాక తొం బోకు తెలుసుసి. \v 9 ఈనె తొమె యాకిరి ప్రార్దించిమంచె, \q1 పరలోకంరె పురువైలా మో బో, \q2 తో నా గౌరవింపబొడుమాసి. \q1 \v 10 తో రాజ్యం అయిమంచి, పరలోకంరె తో ఇస్టం నెరవేరిలాపని \q2 యే లోకంరె కూడా నెరవేరిమంచిబులి అమె ప్రార్దించిలించొ. \q1 \v 11 సొబ్బి దినోనె అముకు కావలిసిలా కద్ది అముకు దే. \q2 \v 12 పొదర్లింకె అమె పట్ల కొరిలా అపరాదమునె అమె క్సమించిలాపనికిరి, \q1 అమె కొరిలా అపరాదమునె క్సమించు. \q2 \v 13 అమె సోదనరె నాపొడుకుంటా అముకు దుస్టుడు తీకిరీ తప్పించు. \p \v 14 పొదర్లింకరొ తప్పునెకు తొమె క్సమించినె పరలోకంరె తల్లా తొం బో తొముకు క్సమించివొ. \v 15 ఈనె పొదర్లింకు తొమె నాక్సమించినె తొం బో అంకా తొం తప్పునె క్సమించిని. \s ఉపాసం గురించి బోదించివురొ \p \v 16 వేసదారునె ఉపాసం కొరిలాబెల్లె మనమానె దిగిమంచి బులి తంకె మూనే నీరసంగా దిగదిల్లాపనికిరి కొరుగునుసె. తొమె ఉపాసం కొరిలాబెల్లె సాకిరి కొరితెనాండి. యెడ సొత్తాక, తంకె తంకరొ ప్రతిపలం పొందిసె బులి కచ్చితంగా కొయిలించి. \v 17 తొమె ఉపాసం కొరిలాబెల్లె “మూ” దొయిగీకిరి ముండొ అంచిడిగీండి \v 18 సాకిరి కొర్నె తొమె ఉపాసం కొరిలాపనికిరి మనమానుకు దిగిదిన్ని. ఈనె రహస్యంగా దిగిలా తో “బో” తెలుసుగుచ్చి. సెల్లె తొం బో తొం ప్రార్దన దిక్కిరి ప్రతిపలం దూసి. \s పరలోకంరె పలియ కూర్చిగివురొ \r (లూకా 12:33,34) \p \v 19 తొం కోసం యే లోకంరె పలియకు సంపాదించితెనాండి. ఎట్టె సే పలియకు చెదానె దరిపొసి. సే పలియకు తుప్పు కయిపీవొ. సొరోనె పొడికిరి దోచిగివ్వె. \v 20 తొమె పలియకు పరలోకంరె కూర్చుగునొండి. సెట్టె చెదానె దరిని, తుప్పు కయిపీని. సొరోనె పొడికిరి దోచిగిన్నింతె. \v 21 తో సంపద కేటె తన్నే తో మనుసు కూడా కెబ్బుకూ సెట్టాక తాసి. \s దేకు హల్లొ బొత్తి \r (లూకా 11:34-36) \p \v 22 అంకి దేకు గుటె బొత్తిపనాట. తో అంకీనె బొల్లేరోన్నె తో దేఅల్లా హల్లొగా తాసి. \v 23 ఈనె తో అంకీనె నాబొల్లర్నే తో దేఅల్లా వొందారొ యీజోసి. తొం బిత్తరె తల్లా హల్లొ వొందారొ యిజిన్నే సే వొందారొ కెత్తో డొరొగా తాసి. \s పురువు ఇంకా సంపద \r (లూకా 16:13; 12:22-31) \p \v 24 జొనె మనమ దీలింకు యజమానునెకు సేవ కొర్నారి. సాకిరి కొర్నే సెయ్యె జొనుకు ప్రేమించికిరి, యింకాజొనుకు ద్వేసంచికిరి తాసి. ఈనె జొనుకు అతిస్రద్దదీకిరి సేవ కొరికిరి, యింకాజొనుకు అస్రద్ద కొరుసి. తొమె పురువుకు, పలియకు సేవ కొరివురొ ఈని. \p \v 25 సడవల్లరె మియి కొయిలాట కిరబుల్నే, తొం జీకానుకు కావలిసిలా కద్ది గురించి కాని, తొం దేనుకు కావలిసిలా కొన్నానె గురించి కాని, చింతించితెనాండి. కద్ది కన్నా పొర్నొ విలువైలాట నీనా? సాకిరాక కొన్నానె కన్నా దే ముక్యమైలాట నీనా? \v 26 మెగోన్రె ఉడిల్లా పక్సినెకు గమనించోండి. సడానె విత్తనాలు జల్లినింతె పచ్చానె పచ్చదిన్నింతె. ఈనె దన్నొకు కొట్టురె కూర్చుగిన్నింతె. ఈనె పరలోకంరె తల్లా తొం “బో” సడానుకు పోసించిలీసి. తొమె సడకన్నా విలువైలాలింకె నీనా? \v 27 చింతించికిరి తా జీవిత కలొకు గుటె గడియకు బొడిదిగిల్లాలింకె తొంబిత్తరె కెసన్నా అచ్చెనా? \p \v 28 తొమె కొన్నానె గురించి కిరుకు చింతించిలీసో? గసొంపరె బొడిలా పుల్లోనుకు గమనించోండి. సడనె పైటి కొర్నింతె కొన్నానె కొరిగిన్నింతె. \v 29 ఈనె మియి కొయిలాట కిర బుల్నే గొప్ప విలువ తల్లా సొలొమోను రొజంకా అలంకరనమురె యే పుల్లోన్రె గుటె పుల్లొదీకిరి కూడా సరితూగునారి. \v 30 ఆజి రొయికిరి కల్లికి సుక్కిజీకిరి నియ్యబిత్తరె పొక్కదిల్లా యే గసొకు పురువు ఎత్తె అందంగా అలంకరించినె తొముకు యింకెత్తొ అందంగా అలంకరించివొయో నీ! తొమె అల్పవిస్వాసినె. \p \v 31 ఈనె “కిర కయిమంచి? కిర పీమంచి? కే కొన్నానె పిందిగిమంచి? బులి చింతించితెనాండి.” \v 32 పురువుకు నాజనిలా మనమానాక సడపొచ్చాడె దొమిడితోసె. పరలోకంరె తల్లా తొం బోకు ఎడల్లా తొముకు అవసరం బులికిరి తెలుసు. \v 33 ఈనె అగరె తా రాజ్యం కోసం, నీతి కోసం ప్రయాస పొడొండి; సెల్లె సడల్లా పురువు తొముకు దూసి. \v 34 సడుకాక కల్లికి గురించి చింతించితెనాండి. కల్లికిరొ చింత కల్లికిరోటాక. కే దినొకు తగిలా కొస్టోనె సే దినొకాక చాలు. \c 7 \s పొదర్లింకు తీర్పు తీర్చువురొ \r (లూకా 6:37,38,41,42) \p \v 1 తొమె తీర్పు తీర్చితెనాండి. సాకిరి కొర్నె పురువొంకా తొముకు తీర్పు తీర్చిని. \v 2 తొమె పొదరలింకె ఉంపరె తీర్పు తీర్చినె తొముకంకా పురువు తీర్పు తీర్చివొ. తొమె నప్పిలా నప్ప దీకిరి పొదరలింకె తొముకు నప్పికిరి దూసె. \v 3 తొమె తో బయిరొ అంకిరె తల్లా నలుసుకు దిగిలీసొ. ఈనె తొం అంకిరె తల్లా దూలముకు దిగినార్లీసొ. \v 4 తో అంకిరె దూలము తన్నుగా తో బయిరొ అంకిరె తల్లా నలుసుకు కడిగిత్తు బులి క్యాకిరి కొయిపార్లీసు? \v 5 వేసదారీ! అగరె తో అంకిరె తల్లా దూలముకు కడిగిత్తు. సెత్తెలె తో బయిరొ అంకిరె తల్లా నలుసుకు కడితె తొత్తె తేటగా దిగదూసి. \p \v 6 పరిసుద్దమైలాట కుక్కురొనుకు దీతేనాండి. తొం ఉంపరె పొడికిరి తొముకు చీల్చిపూసె. తొమె మూత్యాలుకు గుసిరీనె అగరె పొగితెనాండి. పొగినె సడ సడానుకు గొడ్డొనె తొల్లె మండిపూసె. \s మగు, కుజ్జు, మరు \r (లూకా 11:9-13) \p \v 7 మగినె దూసి. కుజ్జినె మిలుసి. మరినె తలుపు కడుసి. \v 8 మగిలా ప్రతీ మనమ పొందివొ, కుజ్జిలాటకు మిలివొ, తలుపు మరిలాటకు తలుపు కడివొ. \v 9 పో రొట్టెకు మగినె పొత్రొ దిల్లా బో తొంబిత్తరె కేసన్నా అచ్చెనా? \v 10 నీనే మచ్చొ మగినే సప్పొకు కేసన్నా దూసేనా? \v 11 దుస్టులైలా తొమె తొం పిల్లానుకు బొల్టాంచ దిమ్మాసిబులికిరి తెలుసు నీనా! ఈనె సాటబెల్లె పరలోకంరొ తొం బో తాకు మగిలాలింకు బొల్టాంచ దిన్నీనా? తప్పకుండా దూసి. \p \v 12 ప్రతీ విసయంరె పొదరలింకె తొముకోసం కిర కొరిమాసిబులి తొమె ఆసించులీసొ తొమె పొదరలింకు కోసం సాకిరాక కొరిమాసి. ఎడ మోసే దర్మసాస్త్రంరె, యింకా ప్రవక్తానె యాకిరి కొయిలా అర్దం యెడాక. \s ఇరుకు బట్టొ \r (లూకా 13:24) \p \v 13 నాసనముకు జెల్లా బట్టొ యిరుకుగా తాసి. సే బట్టొ విసాలంగా అచ్చి. బడేలింకె సే బట్టొతీకిరి ప్రవేసించుసె. \v 14 ఈనె నిత్యజీవముకు జెల్లా బట్టొ కస్టంగా రొవ్వొ. సే బట్టొ ఇరుకుగా రోసి. కుండిలింకె మాత్రమాక సడకు కనుగునుసె. యెడ గమనించోండి ఇరుకు తల్లా బట్టరాక ప్రవేసించోండి. \s గుటె గొచ్చొ సడరొ పొగలానె \r (లూకా 6:43,44) \p \v 15 సొరొప్రవక్తానె విసయంరె జాగర్తగా తాండి. తంకె గొర్రి సొమ్మోనె పనా కొన్నానె గుడిగీకిరి తొం పక్కు అయివె. ఈనె బిత్తరె క్రూరమైలా తోడేల్లు పనికిరి రొవ్వె. \v 16 తంకు కలిగిల పలము దిక్కిరి తంకు తొమె గుర్తించి గలిగిమాసి. కొంటానె గొచ్చొ తీకిరి ద్రాక్స పొగలానుకు, పల్లేరు గొచ్చోనె తీకిరి అంజూరొ పొగలానుకు కట్టివురొ సాద్యమాకనా? \v 17 బొల్ట గొచ్చొకు బొల్ట పొగలానె కాసివొ. పుల్ల పొగలానె కాసిలా గొచ్చొకు పుల్ల పొగలానాక కాసుసి. \v 18 బొల్ట గొచ్చొకు పుల్ల పొగలానె కాసినింతె. ఈనె పుల్ల పొగలానె కాసిలా గొచ్చొకు బొల్ట పొగలానె కాసిని. \v 19 బొల్ట పొగలానె నాదిల్లా గొచ్చొకు అనికిరి నియ్యరె పొక్కదూసి. \v 20 సడకాక తంకె తంకు కలిగిల పలాలుకు దిక్కిరి తొమె తంకు గుర్తించి గలిగివాసి. \s తొమె మెత్తె తెలిసిని \r (లూకా 13:25-27) \p \v 21 మెత్తె ప్రబూ! ప్రబూ! బులి డక్కిలెత్తె మాత్రాన పురువురొ రాజ్యం బిత్తురుకు జోంచోబులికిరి బులిగితెనాండి. ఈనె మో బో ఇస్టప్రకారం సల్లాలింకె మాత్రమాక జేపారె. \v 22 సే తీర్పుదిన్రె బడేలింకె మెత్తె దిక్కిరి, ప్రబూ! ప్రబూ! తో నారె అమె సువార్త ప్రకటించించొ? బుత్తోనుకు సొడదిపించించొనీనా? బడే అద్బుతానె కొరిలానింతొనా? బులి బులుసొ. \v 23 సెల్లె మియి తంకదీకిరి తొమె కేసెవో మెత్తె తెలిసిని. సెడ్డలింకైలా తొమె మో అగరెతీకిరి బాజాండి బులి స్పస్టంగా కొయిమి. \s గొరోనె బందితల్లా దీలింకు గురించి \r (లూకా 6:47-49) \p \v 24 ఈనె మో కొతానె సునికిరి సడకు ఆచరించిలా ప్రతి మనమ పొత్రొ ఉంపరె తా గొరొ బందిగిల్లా బుద్దిమంతుడుకు పోలికిరచ్చి. \v 25 సే గొరొ రాతి పొత్రొ ఉంపరె బందిలాట. ఈనె బొర్స పొడినన్నా, వరదానె అయికిరి తుపాను బానే అయికిరి సే గొరొకు మరినన్నా సే గొరొ పొడ్నీ. \p \v 26 ఈనె మో కొతానె సునికిరి సడకు నాఆచరించిలా ప్రతీ మనమ బల్లి ఉంపరె తా గొరొ బందిగిల్లా బుద్దినీలాట దీకిరి సమానము. \v 27 బొర్స అయికిరి, వరదానె అయికిరి, తుపాను బానే అయికిరి సే గొరొకు మర్నే సే గొరొ కూలిజేసి సడ పతనం బయంకరమైలాట. \s యేసుకు రొల్లా అదికారం \p \v 28 సెల్లె యేసు యే కొతానె కొయికిరి ముగించిలాబెల్లె, మనమానె తా బోద సునికిరి ఆచ్చర్యపొడిసె. \v 29 సెయ్యె తంకు సాస్త్రీనె పనికిరి నీకుంటా, అదికారం రొల్లాపనికిరి తంకు బోదించిసి. \c 8 \s యేసు జొనుకు బొలికొరివురొ \r (మార్కు 1:40-45; లూకా 5:12-16) \p \v 1 యేసు పొరొతొ ఉంపరె దీకిరి వొల్లిలాబెల్లె మనమానె గుంపునె గుంపునెగా తా పొచ్చాడె అయిసె. \v 2 కుస్టురోగం రొల్లా మనమ జొనె అయికిరి తా అగరె మోకరించికిరి, “బో, తొత్తె ఇస్టమైనె మెత్తె బొలుకొరుపారు” బులిసి. \p \v 3 “మెత్తె ఇస్టమాక” యేసు తా అత్తొ చాపికిరి తాకు సూగీకుంటా, “తొత్తె బొలైమంచి బులి కోరిగిల్లునా, ఈనె బొలైసు” బులి కొయిసి. ఎంట్రాక తా కుస్టురోగం తీకిరి బొలైజీసి. \v 4 సెల్లె యేసు తా దీకిరి, ఏ సంగతి గురించి కాకు కొయితెనా ఈనె యాజకుడు పక్కు జేకిరి తో దే దిగదీకిరి, తొత్తె బొలైలపనికిరి తంకు రుజువయితె మోసే ఆజ్ఞాపించిలా కానుక చెల్లించు బులి కొయిసి. \s యేసు రోమా అదికారిరొ పైటితాకు బొలికొరువురొ \r (లూకా 7:1-7) \p \v 5 యేసు కపెర్నహూము బుల్లా గాకు అయిలాబెల్లె రోమా అదికారి జొనె తా పక్కరకు అయికిరి, తాకు సహాయం మగిసి. \v 6 “బో! మో సేవకుడు పక్సవాతం సంగరె గొర్రె మొంచరె కదిలినారుకుంటా పొడికిరి అచ్చి. సెయ్యె బడే బాదపొడిలీసి బులి కొయిసి.” \p \v 7 యేసు, “మియి అయికిరి తాకు బొలికొరుంచి” బులి కొయిసి. \p \v 8 ఈనె అదికారి, “బో! నా, తూ మో గొర్రె గొడ్డొ లొగితే కూడా మియి అర్హుడుని. ఈనె తువ్వు కొతాబుల్నే చాలు, మో సేవకుడుకు బొలైజీవొ. \v 9 కిరకుబుల్నే, మియి కూడా అదికారినె తొల్లె తల్లాటాక. మో తొల్లె కూడా సైనికునె అచ్చె. మియి యే సైనికుడు సంగరె ‘జా’ బుల్నే జోసి; సే సైనుకుడు ఆయి బుల్నే ఆసి. మో సేవకుడు దీకిరి ‘యెడ కొరు’ బుల్నే కొరువొ” బులి కొయిసి. \p \v 10 యేసు యెడ సునికిరి ఆచ్చర్యపొడిసి. సెయ్యె తా పొచ్చాడె అయిలాలింకె దిక్కిరి, యెడ సొత్తాక. ఎత్తె గొప్ప విస్వాసము తల్లా మనమ మెత్తె ఇస్రాయేలురె కేసె దిగిదిల్లానింతె. \v 11 మియి కొయిలాట కిరబుల్నె, తూర్పు దీకిరి, పడమర దీకిరి, బడేలింకె మనమానె ఆసె. అయికిరి, అబ్రాహాము, ఇస్సాకు, యాకోబు దీకిరి మిసికిరి పురువు రాజ్యంరె జరిగిలా విందురె మిసిగివ్వె. \v 12 ఈనె తా రాజ్యొ వారసునెగా తవ్వొలిసిలాలింకె నానమ్మిలందరె తంకు వొందార్రె బిత్తరె పొక్కదివ్వె. సెట్టె తంకె కందానె, దంతోనె కమిడిగీకుంటా బాదకు అనుబవించుసె. \v 13 యేసు సతాదిపతి సంగరె, తువ్వు “జా! విస్వాసించిలపనాక జరుగుసి” బులి కొయిసి. \p సే గడియరె తా సేవకుడుకు బొలైజీసి. \s యేసు బడేలింకు బొలికొరువురొ \r (మార్కు 1:29-34; లూకా 4:38-41) \p \v 14 యేసు పేతురు గొరొకు అయికిరి తా ససు జొరొ సంగరె మొంచ దరికిరి రొల్లాట దిగిసి. \v 15 యేసు తా అత్తొకు సూగిత్తల్లాబెల్లె, జొరొ తాకు సడదీకిరి బాజేసి. సెయ్యె ఉటికిరి పరిచర్య కొరువురొ మొదలు కొరిసి. \p \v 16 మనమానె సొంజైతల్లాబెల్లె, బుత్తోనె దరిలా బడేలింకు యేసు పక్కు డక్కిగీకిరి అయిసె. సెయ్యె గుటె కొత సంగరె బుత్తొనుకు సొడిపించిసి. జబ్బూనె సంగరె రొల్లలింకల్లా బొలికొరిసి. \v 17 సడకాక “సెయ్యె అమె బాదలకు తావుంపరె పొగ్గీకిరి అమె రోగునుకు బరించిసి” ఈనె యెసయా ప్రవక్త సంగరె పలికిలా ఏ కొతానె సొత్తయితె యాకిరి జరిగిసి. \s యేసుకు సిస్యునెగా తవ్వురొ \r (లూకా 9:57-62) \p \v 18 యేసు తా చుట్టు తల్లా మనమానె గుంపునెకు దిక్కిరి, గలిలయ సోంద్రొ తెనాడె పొక్కు జాండిబులి కొయిసి. \v 19 సెల్లె దర్మసాస్త్ర పండితుడు జొనె అయికిరి, “బోదకా! తువ్వు కేటికి జెన్నే మియి సెట్టుకు అయిమి” బులి కొయిసి. \p \v 20 యేసు, “నక్కానె నుచ్చుపొడుతందుకు గత్తోనె అచ్చె. బారె ఉడిల్లా పక్సీనె రొయితందుకు గూడినె అచ్చె. ఈనె మనమరొ పో ముండొ వాల్చిగిత్తె కూడ సోటునీ” బులి తాసంగరె కొయిసి. \v 21 ఇంకా జొనె సిస్యుడు, “ప్రబూ! అగరె మో బో కు బుజ్జదీతే అనుమతి దే బులి కొయిసి.” \p \v 22 ఈనె యేసు తాసంగరె, “మొరిజిల్లాలింకు బుజ్జదీతె మొరిజిల్లాలింకె అచ్చెదె తువ్వు మో సంగరె ఆయి” బులి కొయిసి. \s యేసు తుపానుకు ఆపువురొ \r (మార్కు 4:35-41; లూకా 8:22-25) \p \v 23 యేసు పడవ ఉటిలాబెల్లె సిస్యునె తాసంగరె జేసె. \v 24 సెత్తెలె అకస్మాత్తుగా గుటె బొట్ట తుపాను సే సోంద్రొ ఉంపరకు అయిలందరె సే పడవ అలానె వల్లరె బుడ్డిజెల్లాపనికిరి అచ్చి. ఈనె సే సమయంరె యేసు గుమ్ముకుంటా అచ్చి. \v 25 సిస్యునె తాపక్కు అయికిరి తాకు ఉడదీకుంటా, “ప్రబూ! రక్సించు మొరిలాపనికిరి అచ్చొ!” బులిసె. \p \v 26 యేసు, తొముకు యెత్తె అల్పవిస్వాసం? కిరుకు దొరొపొడిలిసో? బులికిరి ఉటికిరి బాకు, అలలకు సాంతించుబులికిరి ఆజ్ఞాపించిసి. సడ సాంతించిసి. \p \v 27 తంకె ఆచ్చర్యపొడికిరి, “ఎయ్యె కేటవో? బా, అలానె కూడా ఆ కొత సునిలీసె” బులి కొయిగిచ్చె. \s యేసు బుత్తోనె దరిలా దీలింకు బొలికొరువురొ \r (మార్కు 5:1-20; లూకా 8:26-39) \p \v 28 యేసు, సోంద్రొ తెనిపొక్కరె తల్లా గదరేనీయునె దెసొకు చేరిగిచ్చి. బుత్తోనె దరిలా మనమానె దీలింకె సమాదులు దీకిరి అయికిరి తాకు మిసిగిచ్చె. అంకె క్రూర ప్రవర్తన వల్లరె సే బట్టొదీకిరి కేసె జెన్నారిలీసె. \v 29 సే బుత్తోనె, పురువురొ పో! అముకు కిరకొరిమంచి బులి అయిసు? తగిలా సమయం నాయిలా అగరాక అముకు సిక్సించిమాసి బులికిరి ఎట్టికి అయిసునా? బులి గట్టిగా దొందరికుంటా బులిసె. \p \v 30 తంకు కుండె దూర్రె గుటె గుసిరీనె గుంపు మేసికుంటా అచ్చి. \v 31 సే బుత్తొనె యేసుకు దిక్కిరి, “తూ అముకు పొడిదిపీమంచి బులి బులిగిన్నే సే గుసిరీనె గుంపు బిత్తరకు పొడిదిపే” బులి బతిమాలిగిచ్చె. \p \v 32 సెయ్యె సడికిరి, “బాజాండి!” బులి కొయిసి. సడకు సడనె దోరకు అయికిరి సే గుసిరీనె బిత్తరకు బాజీసె. సే గుసిరీనె గుంపు సొబ్బి అగరె తల్లా పొరొతొ ఉంపరెతీకిరి దొమిడి జేకిరి సొంద్రొ బిత్తరె పొడికిరి మొరిజీసె. \p \v 33 సే గుసిరీనె జొగిలాలింకె సెట్టె దీకిరి దొముడుకుంటా గా బిత్తరకు జేకిరి జరిగిలాటల్లా కొయికిరి, సే బుత్తొ దరిలాలింకు కిరైసొ సొబ్బి కొయిసె. \v 34 సెల్లె యెడ సునికిరి సే గా అల్లా యేసుకు మిసితె అయిసె. తంకె తాకు దిక్కిరి తంకె రొల్ల ప్రాంతం సడదీకిరి బాజా బులికిరి బతిమాలిగిచ్చె. \c 9 \s గొడ్డత్తొ పొడిజిల్లా మనమకు యేసు బొలికొరువురొ \r (మార్కు 2:1-12; లూకా 5:17-26) \p \v 1 యేసు పడవ ఉటికిరి సోంద్రొ దాటికిరి సెయ్యె రొల్లా గాకు అయిసి. \v 2 కుండిలింకె మనమానె మొంచదరిలా జొనె పక్సవాత రోగికు సొప్పంపరె యేసు పక్కు దరిగీకిరి అయిసె. యేసు తంకె విస్వాసం దిక్కిరి సే పక్సవాతవ రోగిసంగరె, మో పో “దైర్యంగా రో, తో పాపోనె క్సమించబొడిసి” బులి కొయిసి. \p \v 3 ఎడ సునికిరి కుండిలింకె దర్మసాస్త్ర పండితులు తంకె బిత్తరె తంకె “ఎయ్యె పురువుకు దూసించువురొ కొరిలీసి” బులి కొయిగిచ్చె. \p \v 4 తంకె కిరబులిగిల్లీసెవొ యేసుకు బుజ్జికిరి సెయ్యె తంకెసంగరె, “తొం హ్రుదయంబిత్తరకు సొరొలోచనానె కైంకి అయిపించిలీసొ? \v 5 ఉటికిరి సలు ‘తో పాపోనె క్సమించించి’ బులి కొయివురొ సులువునా? \v 6 పాపోనె క్సమించితె మనమరొ పోకు బూమంపరె అదికారం అచ్చిబులికిరి తంకు నిరూపించిమంచిబులి” పక్సవాత రోగిసంగరె, సడకు“వుటు! తో సొప్ప దరిగీకిరి గొరుకు జా!” బులి కొయిసి. \p \v 7 పక్సవాతం సంగరె తల్లా మనమ ఉటికిరి గొరుకు జేసి. \v 8 ఎడ దిక్కిరి సెట్టెరొల్ల మనమానుకు డొరొమొందిసి. మనమానుకు యెడపనా అదికారందిల్లా పురువుకు తంకె స్తుతించిసె. \s యేసు మత్తయికు డక్కువురొ \r (మార్కు 2:13-17; లూకా 5:27-32) \p \v 9 యేసు సెట్టిదీకిరి బయిలుదేరికిరి జేతన్నుగా, మత్తయి బుల్లా మనమ బొసిరీకిరి పన్నునె వసూలు కొరువురొ దిగిసి. యేసు తాదీకిరి, “మో పొచ్చాటె ఆయి” బులిసి. మత్తయి ఉటికిరి తా పొచ్చాడె జేసి. \p \v 10 యేసు, మత్తయి గొర్రె బత్తొకైతె బొసికిరి తల్లాబెల్లె, బడేలింకె పన్నునె వొసులుకొరిలాలింకె, పాపోనె అయిసె, తంకల్లా యేసుదీకిరి, తా సిస్యునెదీకిరి మిసికిరి బత్తొ కైతె బొసిరిసె. \v 11 పరిసయ్యునె ఎడ గమనించికిరి యేసు సిస్యునె సంగరె, “తొం బోదకుడు, పన్నునె వసూలుకొరిలాలింకె సంగరె, పాపోనె సంగరె మిసికిరి కిరుకు కద్ది కయితె బొసిరీసి?” బులి పొచ్చరిసె. \p \v 12 యేసు ఎడ సునికిరి బొల్లెరొల్లాలింకు వైద్యుడు అవసరంనీ. జబ్బుదీకిరి తల్లలింకాక వైద్యుడు అవసరం తాసి. \v 13 లేకనాల్రె కిడచ్చో జేకిరి పరిసీలించొండి మియ్యి పాపోనెకు డక్కితె అయించి గని, నీతిమంతునెకు డక్కితె అయిలానీ. మీ దయకాక కోరిలించి గాని, జంతు బలినె కోరిలాటనీ. \s ఉపాసం గురించి ప్రస్నించువురొ \r (మార్కు 2:18-22; లూకా 5:33-39) \p \v 14 సే తరవాతరె బాప్టీసం దిల్లా యోహానురొ సిస్యునె యేసు పక్కు అయికిరి, “అమె, పరిసయ్యునె కెబ్బుకూ ఉపాసం కొరిలించొ ఈనె తో సిస్యునె ఉపాసం కిరుకు కొర్నింతే?” బులి పొచ్చరిసె. \p \v 15 యేసు, యాకిరి జవాబు దీసి. “బొర్రొ తంకసంగరె తల్లాబెల్లె బ్యా గొరొలింకె కిరకు ఉపాసం కొరువె? ఈనె బొర్రొకు తంకుపక్కరెతీకిరి కొనిబాజెల్లా సమయం ఆసి. సెత్తెలె తంకె ఉపాసం కొరుసె” బులిసి. \p \v 16 కేసెయినెను “చిరిజిల్లా పుర్న కొన్నాకు నోకొన్న సంగరె మాసిక పొగినింతె. సాకిరి కొర్నే సే అతుకు చిరిజోసి. సెత్తెలె నోకొన్న సే కన్నంకు యింకా బొట్టకొరుపూసి. \v 17 సాకిరాక నోటైలా ద్రాక్సరసంకు పుర్న సొమ్మొసంచిరె నుచ్చినింతె. సాకిరి కొర్నే సే సొమ్మొసంచి చిరిజీకిరి సే ద్రాక్సరసము నాసనమైజీవొ. సెత్తాకనీకిరి సే సొమ్మొసంచి కూడా నాసనమైజివ్వొ. సడకు నోటైలా ద్రాక్సరసముకు నో సొమ్మొసంచిరాక నుచ్చికిరి రొయిదిమ్మాసి. సాకిరి కొర్నే దీటా బద్రంగా తాసె” బులి యేసు కొయిసి. \s అదికారి జ్యోకు, రొగొతొ జబ్బు మొట్టకు యేసు బొలికొరువురొ \r (మార్కు 5:21-43; లూకా 8:40-56) \p \v 18 ఈనె యేసు యాకిరి కొతలగితల్లాబెల్లె యూదుల సమాజమందిరముకు అదికారిగా తల్లా జొనె అయికిరి, తా అగరె మోకరించికిరి, “మో జో ఉంచినాక మొరిజీసి. ఈనె తూ అయికిరి తో అత్తొ తా ఉంపరె లొగినే సెయ్యె జూసి” బులి కొయిసి. \p \v 19 సెల్లె యేసు, తా సిస్యునె ఉటికిరి తా పొచ్చాడె జేసె. \p \v 20 తంకె జేతల్లాబెల్లె పన్నెండు బొచ్చొరోనెతీకిరి రొగొతొ జబ్బుసంగరె బాద పొడిలా జొనె మొట్ట పొచ్చాడెదీకిరి అయికిరి తా కొన్నా అంచుకు సూగిచ్చి. \v 21 సెయ్యె, “మియి తా కొన్నకు సూగిన్నే చాలు మెత్తె బొలైజీవొ” బులి మనసురె బులిగిచ్చి. \p \v 22 యేసు పొచ్చాడుకు బులికిరి తాకు దిక్కిరి, మో జ్యో దైర్యంగా రో! తో విస్వాసమాక తొత్తె బొలికొరిసి బులి కొయిసి. సే కొయిలా ఎంట్రాక సెయ్యె బొలైసి. \p \v 23 యేసు సే అదికారి గొరొబిత్తురుకు జేతల్లాబెల్లె, సెట్టె బజన కొరిలాలింకె గోల తవ్వురొ దిగిసి. \v 24 తంకె సంగరె, “బాజండి, సే జ్యో మొరిజిల్లాని గుమ్మిలీసి” బులి కొయిసి. తంకె తాకు బచ్చిసె. \v 25 సెయ్యె తంకు పొడదిపీకిరి బిత్తురుకు జేకిరి సే పిల్లరొ అత్తొ సూగిచ్చి సెయ్యె ఎంట్రాక ఉటిసి. \v 26 ఏ సంగతి సే ప్రాంతమల్లా తెలిసి. \s యేసు దిగానీలా దీలింకు బొలికొరువురొ \p \v 27 యేసు సెట్టెదీకిరి బయలుదేరికిరి జేతల్లాబెల్లె దీలింకె అంకీనె నీలాలింకె, “దావీదురొ పో! అమంపరె దయ దిగదే!” బులి కేకానె పొక్కుంటా తాకు అనుసరించిసె. \p \v 28 యేసు గొరొ బిత్తురుకు జేతల్లాబెల్లె దీలింకె అంకీనె నీలాలింకె తా పక్కరకు అయిసె. సెయ్యె తంకు సంగరె, “ఎడ మియి కొరిపారిబులి తొమె నమ్మిలీసొనా?” బులి పొచ్చరిసి. “వై ప్రబూ!” బులి తంకె సమాదానం కొయిసె. \p \v 29 సెల్లె సెయ్యె తంకె అంకీనె సూగీకుంటా, “తొముకు కెత్తె విస్వాసం తన్నే సెత్తె పలం మిలుసి” బులిసి. \v 30 తాకు అంకీనె దిగదీసె. యేసు, “ఏ సంగతి కాకు నాతెలిసికుంటా జాగర్త పొడండి” బులి తంకు గట్టిగా కొయిసి. \p \v 31 ఈనె తంకె జేకిరి తా గురించి సే “ప్రాంతమల్లా” సాటిపీసె. \s కొతానీలా మనమకు యేసు బొలికొరువురొ \p \v 32 తంకె దోరకు జేతల్లాబెల్లె కుండె మనమానె బుత్తొ దరిలా మూగమనమకు యేసు పక్కు కొడిగీకిరి అయిసె. \v 33 యేసు బుత్తొకు సొడిపించిలా ఎంట్రాక సే మూగమనమ కొతలగివురొ మొదలు దీసి. సెట్టెదీకిరి మనమానల్లా ఆచ్చర్యపొడికిరి, “యెడపనా సంగతి ఉంచినెజాంక ఇస్రాయేలురె కెబ్బే జరిగిలాని”బులిసె. \p \v 34 ఈనె పరిసయ్యునె, “సెయ్యె బుత్తోన్రొ అదికారి సహాయం సంగరె బుత్తొనుకు సొడిపించిలీసి”బులిసె. \s యేసు మనమానె కోసం కనికరం పొడివురొ \p \v 35 యేసు యూదునెరొ సబాస్దలంరె బోదకొరుకుంటా బొట్ట గానె, సన్ని గానె బుల్లికిరి పురువురొ రాజ్యం గురించి సువార్త కొర్లీసి. సొబ్బి రకానె జబ్బూనె, బాదానెకు బొలికొరిసి. \v 36 ఈనె యేసు సెట్టె తల్లా మనమానుకు దిక్కిరి, జొగులొతా నీలా గొర్రీనె పనికిరి అలసిజేకిరి, చెదిరిజేకిరి తవ్వురొ దిక్కిరి తంకంపరె జాలిపొడిసి. \v 37 సే తరవాతరె తా సిస్యునె సంగరె, బిల్లొ బొల్లె పచ్చిసి ఈనె కూర్చితందుకు, పైటిలింకె కుండెలింకె అచ్చె. \v 38 ఈనె “యజమానుడుకు ప్రార్దన కొరొండి సెల్లె సెయ్యె బిల్లొ కట్టితె పైటిలింకు పొడదూసి” బులి కొయిసి. \c 10 \s యేసు పొడదిల్లా పన్నెండుమంది \r (మార్కు 3:13-19; లూకా 6:12-16) \p \v 1 యేసు తా పన్నెండు మంది సిస్యునెకు డక్కికిరి బుత్తోనుకు సొడిదీతందుకు, సొబ్బిరకానె జబ్బూనెకు, బాదానెకు బొలికొరితె తంకల్లా అదికారం దీసి. \v 2 సే పన్నెండులింకె అపోస్తులునె బులి నా లొగిసి, సీమోను బుల్లాటకు, పేతురు బులి డక్కితవ్వె. తా బై అంద్రెయ. జెబెదయి పో యాకోబు, తా బయి యోహాను. \v 3 పిలిప్పు, బర్తొలొమయి, తోమా, పన్నునె వొసులుకొరిలా మత్తయి, అల్పయి పో యాకోబు, తద్దయి. \v 4 కనానీయుడైలా సీమోను, యేసుకు ద్రోహం కొరిలా యూదా ఇస్కరియోతు. \s పన్నెండుమందిరొ పైటి \r (మార్కు 6:7-13; లూకా 9:1-6) \p \v 5 సే పన్నెండు మందికి మనమానె పక్కు పొడిదికుంటా, తంకు యేసు యాకిరి ఆజ్ఞాపించిసి, “యూదునె నీలాలింకు పక్కరకు గాని, సమరయ దెసొరొ పట్టనమునెకు గాని జేతెనాండి” \v 6 సడకు బదులుగా నసించిజీతల్లా ఇస్రాయేలు మనమానె పక్కు జాండి. తంకె తప్పిజెల్లా గొర్రీనె పనికిరి అచ్చె. \v 7 ఈనె జేకుంటా, “పురువురొ రాజ్యం పక్కరాక అచ్చి” బులి ప్రకటన కొరోండి. \v 8 జబ్బూనె సంగరె తల్లాలింకు బొలికొరండి. మొరిజిల్లాలింకు ఉడిదేండి, కుస్టురోగీనెకు సుద్ది కొరొండి. బుత్తొనుకు పొడదిపెండి. తొమె సుచ్చరాక పొందిలాట సుచ్చరాక దేండి. \p \v 9 సున్న గాని, వెండి గాని, రాగి పలియానె తొమె సొమ్మొసంచినెరె లొగ్గీకిరి జేతెనాండి, \v 10 తొమె ప్రయానం కొరితల్లాబెల్లె పలియసంచినె గాని, కొన్నానె గాని, జొడానె గాని, అత్తొబడ్డిగాని, తొం పొచ్చాడె యింగుటె కిచ్చి నీజీతెనాండి. పైటి కొరిలాలింకు కూలి మిలుసి నీనా! \p \v 11 తొమె కే గాకు జెల్లీసొవో, సే గారె కేసె తొముకు ఇస్టపొడికిరి డక్కిలీసెవొ సే చోటు సడదిల్లా జాంక తా గొరొ బిత్తరాక తాండి. \v 12 తొమె సే గొరొబిత్తరకు జెల్లాబెల్లె సే గొర్రె సమాదానం కలుగుమాసి బులి కోండి. \v 13 సే గొరొలింకె యోగ్యులైనే తొం కొయిలా సమాదానం సే గొరొబిత్తరాక కలుగుసి. నీనెమాను సే సమాదానం తొముకాక బుల్లికిరి ఆసి. \v 14 ఈనె ఈనెమాకు, తొముకు కేసె స్వాగతం నాకొయినె సే గొరొకు గాని ఈనె సే గాకు గాని సడిదీకిరి జెల్లా అగరె తొం గొడ్డోన్రొ \f + \fr 10:14 \fr*\ft యూదునెరె తంకసంగరె మిసికిరి పురువురొ రాజ్యంకు నాఅంగీకరించిలాలింకె \ft*\f*దుల్లి దులిప్పొండి. \v 15 యెడ సొత్తాక, తీర్పు తీర్చిలా దినొరె తొమె సడదిల్లా గానెరొ స్దితికన్నా సొదొమ, గొమొర్రా పట్టనమూనె దయ పొందిగివ్వె బులి కచ్చితంగా కొయిలించి. \s అయితల్లా హింసానె \r (మార్కు 13:9-13; లూకా 21:12-17) \p \v 16 సునొండి తోడేల్లు మొజుకు గొర్రీనుకు పొడిదిల్లాపనికిరి తొముకు పొడిదిల్లించి. ఈనె సప్పోనె పనికిరి తెలివిగా, పావురాలుపని నిస్కపటంగా తాండి. \p \v 17 ఈనె, మనమానె విసయంరె జాగర్తగా రోండి. తంకె తొముకు దరిగీకిరి, బందించికిరి పక్కరె తల్లా న్యాయసబకు అప్పగించుసె. తంకె యూదునెరొ సబాస్దలంరె కొరడా మడ్డోనె మరివె. \v 18 మో వల్లరె తొముకు సాక్సంగా పాలకులు అగురుకు, రొజానె అగురుకు కొనిగిజోసె సెల్లె తంకు, యూదునె నీలాలింకు మో సువార్త ప్రకటించుసొ. \v 19 తంకె తొముకు అదికారినెకు అప్పగించిలాబెల్లె, కే విదంగా కొతలగిమంచో? కిరకొయిమంచో? బులి చింతించితెనాండి. తొమె కిర కొతాలగిమంచో సే సమయంరె తొముకు తెలియపర్చివొ. \v 20 కిరుకు బుల్నే కొతాలగిలాట తొమ్మెనీ. తో బోరొ ఆత్మ తొంబిత్తరెదీకిరి కొతలగువొ. \p \v 21 అన్నబయి అన్నబయికు, బో పోకు మొర్నుకు అప్పకొయివె. పిల్లానె తంకె మా, బోనుకు ఎదురు బుల్లికిరి తంకు మొరదూసె. \v 22 మనమానల్లా మో నా కారనంగా తొముకు ద్వేసించివె. ఈనె చివర జాంక సహనం సంగరె తల్లాట రక్సించుబొడివొ. \v 23 తొముకు గుటె గారె హింసించినె తప్పించిగీకిరి యింగుటె గాకు పొలిజాండి. యెడ సొత్తాక. తొమె ఇస్రాయేలు గానల్లా నాబుల్లిలా అగరాక మనమరొ పో ఆసి. \p \v 24 “సుక్కిగిల్లా సిస్యునె గురువులుకన్నా గొప్పలింకెనింతె; సాకిరాక పైటికొరిలలింకె యజమానికన్నా గొప్పలింకెనింతె.” \v 25 సిస్యుడు తా గురువు పనికిరి తమ్మంచి. సాకిరాక పైటికొరిలాలింకె యజమానుడు పనికిరి తన్నే చాలు. గొరొ యజమానికి \f + \fr 10:25 \fr*\ft సాతానుడుకు తల్లా గుటె నా\ft*\f*బయెల్జెబూలు బులి బుల్నే సే గొరొలింకు యింకెత్తో నానె లొగివేయో. \s కాకు డొరుమాసి \r (లూకా 12:2-7) \p \v 26 “ఈనె తొమె మనమానుకు డొరితెనాండి. రహస్యమైలాట పొదరెపొడివొ. నుచ్చిదిల్లాట నాతెలిసికుంటారొన్నీ.” \v 27 మియి రహస్యంగా కొయిలా కొతానె బాహాటంగా పొదరిలింకు కోండి. తొమె కన్నొరె కొయిలా కొతానె గొరొ ఉంపరె ఉటికిరి ప్రకటించొండి .\fig పుర్న కలొరె ఇస్రాయేలీలురొ గొరొ ఉంపరె కప్పు|alt="Flat-roofed, olden house in Israel" src="LB00234C.TIF" size="col" copy="Horace Knowles ©" ref="10:27"\fig* \p \v 28 తంకె దేకు మొరదీపారె ఈనె ఆత్మకు మొరదిన్నారె. తంకు గురించి డొరితెనాండి. దేకు, ఆత్మకు నరకంరె పొక్కిరి నాసనం కొరిలా పురువుకు డొరొండి. \v 29 గుటె పైసాకు దీట పిచ్చుకానె బిక్కుసె. ఈనె తొం “బోకు” నా బుజ్జుకుంటా బూమి ఉంపరె గుట్టంకా పొడ్నీ. \v 30 తొం ముండొ ఉంపరె తల్లా బల్లోనంకా కెత్తో గొనికిరి అచ్చె. \v 31 సడకు డొరితెనాండి. బడే పిచ్చుకానె కన్నా తొమె విలువైలలింకె. \s క్రీస్తుకు ఒప్పిగివురొ ఇంకా నాఒప్పిగివురొ \r (లూకా 12:8,9) \p \v 32 మెత్తె మనమానె సమక్సంరె వొప్పిగిల్లా ప్రతి మనమా పరలోకంరె రొల్ల మో బో అగరె మియి తాకు వొప్పిగిమ్మి. \v 33 ఈనె మనమానె సమక్సంరె మెత్తె తిరస్కరించిలాలింకు మియి పరలోకంరె రొల్ల మో బో అగరె జన్నీ బులి కొయిమి. \s సాంతాక నీ, విబేదాలంకా తాసి \r (లూకా 12:51-53; 14:26,27) \p \v 34 మియి బూమింపరకు సాంతికు దన్నైతె అయించి బులిగిత్తెనాండి. కత్తికు దన్నైతె అయించి గాని సాంతికి నీ. \v 35 కిరుకుబుల్నే మియి, బోనుకు పోనుకు మొజిరె, మానుకు తా జోనుకు మొజిరె, ససుకు బూనెకు మొజిరె, విబేదం లొగితె అయించి. \v 36 గుటె గొరుకు చెందిలాలింకాక సే గొరొ బిత్తరెలింకు సత్రువూనె ఊసె. \p \v 37 తా మా బోకు మో కన్నా ఎక్కువగా ప్రేమించిలా మనమ మెత్తె సిస్యుడు ఈనారి. తా పోకు ఈనన్నా, జోకు ఈనన్నా మోకన్నా ఎక్కువగా ప్రేమించిలాట మెత్తె సిస్యుడు ఈని. \v 38 మెత్తె వెంబడించిలా మనమ మో సిలువకు బొయికిరి మెత్తె నాఅనుసరించినె మో సిస్యునె యీతె యోగ్యునె ఈనింతె. \v 39 పొర్నొకు కాపాడిగిల్లా మనమ సడకు వొరదీగివ్వొ. ఈనె మో కోసం జీకకు వొరదీగిల్లా మనమ సడకు సంపాదించిగునుసి. \s ప్రతిపలం \r (మార్కు 9:41) \p \v 40 తొముకు అంగీకరించిలలింకె మెత్తె అంగీకరించుసె. మెత్తె అంగీకరించిలలింకె మెత్తె పొడిదిల్లాటకు అంగీకరించిలపనాక. \v 41 జొనె మనమ ప్రవక్త ఈలందుకు తాకు చేర్చిగిల్లా మనమకు సే ప్రవక్త పొందిలా పలం పొందుసి. ఈనె జొనె మనమ నీతిమంతుడు ఈలందుకు తాకు చేర్చిగిల్లా మనమ నీతిమంతుడు పొందిలా పలం పొందుసి. \v 42 తొమె మో సిస్యునె యీలందుకు, తంకు కేసె గుటె గిన్నె పని దూసెవో తంకు ప్రతిపలం మిలుసి బులి కచ్చితంగా కొయిలించి. \c 11 \s బాప్టీసం దిల్లా యోహాను తీకిరి కబురు దన్నైలాలింకె \r (లూకా 7:18-35) \p \v 1 యేసు తా పన్నెండు మంది సిస్యునెకు తంకె కొరివలిసిలా పైటీనె గురించి కొయికిరి, సే తరవాతరె సెయ్యె సెట్టి దీకిరి బయిలుదేరికిరి బోదించుకుంటా ప్రకటించుకుంటా సుట్టూ తల్లా బడే గానెకు జేసి. \p \v 2 చెరసాలరె తల్లా యోహాను క్రీస్తు కొరిలా పైటీనె గురించి సునిసి. సెయ్యె కుండిలింకె సిస్యునెకు యేసు పక్కరకు పొడిదీసి. \v 3 తంకె జేకిరి, యోహాను “ఆసి బులి కొయిలాట తువ్వాకనా? నీనే యింకాజొనె కోసం అమె ఎదురు దిగిమంచినా?” అం సంగరె కోబులి పొచ్చరిసె. \p \v 4 సడకు యేసు తంకె సంగరె యాకిరి కొయిసి. “తొమె జేకిరి సునిలాంచకు, దిగిలాంచకు, యోహానుకు కోండి. \v 5 అంకీనె నిలాలింకె దిగిలీసె, నాసల్లాలింకె సలిపార్లీసె, కుస్టురోగీనె బొలైలీసె, కల్లొలింకె సునిపారిలీసె, మొరిజిల్లాలింకె జీకిరి అయిలీసె, సువార్త పేదలింకు ప్రకటించిబొడిలీసి. \v 6 మో విసయంరె అబ్యంతరం నాపొడిలాట దన్యుడు.” \p \v 7 యోహాను సిస్యునె జేతల్లాబెల్లె, యేసు యోహాను గురించి సెట్టె తల్లా మనమానె సంగరె యాకిరి కొతాలగివురొ మొదలు దీసి, పొరొతొ ప్రాంతంరె కిర దిగిమంచి బులి జేసొ? బాకు పిట్టిగిల్లా గసొకు దిగిమంచి బులి జెల్లీసోనా? \v 8 ఈనె కిర దిగిమంచి బులి జేసొ? విలువైల కొన్నానె పిందిగిల్ల మనమకు దిగిమాబులి జేసోనా? విలువైలా కొన్నానె పిందిగిల్లలింకె రొజా బవనాల్రె తాసె. \v 9 ఈనె, కిర దిగిమంచి బులి జెసో? ప్రవక్తకునా? తొమె దిగిలాట ప్రవక్త కన్నా గొప్పీట బులి మీ కొయిలించి. \v 10 తా గురించి యాకిరి రాసికిరి అచ్చి తో కన్నా అగరె మో సలాదికు పొడదూంచి, సెయ్యె తో కన్నా అగరె జేకిరి తో బట్టొ సిద్దం కొరుసి. \v 11 తిల్డ్రంటకు జొర్నైలాలింకె బిత్తరె బాప్టీసం దిల్లా యోహాను కన్నా గొప్పీట జొన్నన్నా నీబులి తొం సంగరె కచ్చితంగా కొయిలించి. ఈనన్నా పురువురొ రాజ్యంరె తగ్గించిగిల్లాట యోహాను కన్నా గొప్పీట ఊసి. \v 12 బాప్టీసం దిల్లా యోహాను కలొనె దీకిరి, ఎత్తె జాంక పురువురొ రాజ్యం బలవంతంగా ఆక్రమించిగిల్లీసె. ఈనె బలం తల్లాలింకె సడ బిత్తురుకు అయిలీసె. \v 13 యోహాను కలోజాంక ప్రవక్తనె, మోసే దర్మసాస్త్రము పురువురొ రాజ్యం గురించి కొయికుంటా అయిసె. \v 14 తంకె కొయిలాట విస్వసించినె, యోహానుకు అయితల్లా ఏలీయా బులి తొముకు కొయికిరి అచ్చి. \v 15 సునితె కన్నోనె తల్లాలింకె సునొండి. \p \v 16 ఉంచినె “ఏ తరంలింకు కిడసంగరె పోల్చిమంచి? తంకె సొంత సెయీన్రె బొసికిరి గట్టిగా కొతానె లగ్గిత్తల్లా పిల్లానె సంగరె సమానంగా అచ్చె. \v 17 ‘అమె పిల్లనగ్రోవి పుంకినన్నా; సాకిరాక తొమె నచ్చిలీనింతో, అమె విసాదమైలా గిత్తొ గయినన్నా, తొమె దుక్కించిలానింతొ.’ \v 18 కిరుకుబుల్నే యోహాను కయికిరి, పీకిరి అయిలానీ. ఈనె సొబ్బిలింకె తాకు బుత్తొ దరిగిచ్చి బులి కొయిసె. \v 19 మనమరొ పో కైకుంట, పీకుంటా అయిసి. ఈనె సొబ్బిలింకె,‘ఎయ్యె కద్దికారి, పీకారి ఈనె పన్నునె వొసూలు కొరిలాలింకు, పాపోనెకు జట్టుకారి’ బులి కొయిసె. పురువురొ జ్ఞానం సే పైటీనె వల్లరె తీర్పు పొందువొ బులిసి.” \s పురువుకు నానమ్మిలా పట్టనమూనె \r (లూకా 10:13-15) \p \v 20 ఈనె బడే అద్బుతానె కొరినెను కుండె గానెరె మారుమనుసు పొందిలానింతె. ఈనె యేసు సడకు విమర్సించిసి. \v 21 అయ్యో! కొరాజీనా! అయ్యో! బేత్సయిదా పట్టనమూనె! తొముకు బడే స్రమ. మియి తొం బిత్తరె కొరిలా అద్బుతానె తూరు, సీదోను గాన్రె కొరికిరి తన్నే తంకె కెబ్బో పాపోనె సడిదీకిరి గోనిసంచి, పోసొ మక్కిగీకిరి, మారుమనుసు పొందిగీకిరి తైతవ్వె. \v 22 ఈనె మియి కొయిలాట కిర బుల్నే తీర్పు కొయిలా దినొరె తూర్పు, సీదోను పట్టనమూనె మనమానె తొం కన్నా దయపొందిలా స్దితిరె తాసె. \v 23 “ఈనె, ఓ కపెర్నహూము బుల్లా గా! తువ్వు మెగొకు ఉడిజెమ్మా బులిగిల్లునా? సాకిరి జరిగినీ! తువ్వు పాతాలలోకం బిత్తరె పొడిజెవ్వు. తో బిత్తరె కొరిలా మహాత్యాలు సొదొమ నగరంరె కొరికిరి తన్నే సడ ఉంచినె మిగిలికిరి రొయిత. \v 24 ఈనె మియి తొముకు కొయిలాట కిరబుల్నే తీర్పు కొయిలా దినొ సొదొమ పట్నం కన్నా తొమె నాబరించిలా స్దితిరె తాసొ.” \s మో పక్కు అయిండి విస్రాంతి దూంచి \r (లూకా 10:21,22) \p \v 25 సే సమయంరె యేసు యాకిరి బులిసి, “బో” మెగొకు బూమికి ప్రబువైలా తొత్తె స్తుతించిలించి. కిరకుబుల్నే, తువ్వు సడకు తెలివిగల్లాలింకు, తెలివిలింకె మరుగుకొరికిరి పామరులుకు తెలిసిలా పనికిరి కొరిసు. \v 26 వై బో! తువ్వు యాకిరి కొరువురొ తొత్తె బడే ఇస్టం. \p \v 27 మో బో మెత్తె సొబ్బి అప్పగించిసి. బోకు తప్ప పో గురించి కాకు తెలిసిని. పోకు తప్ప బో కేసొ కాకు తెలిసిని. పో బచ్చిగిల్లాటకు సొబ్బి తెలియపర్చుసి. \p \v 28 బారం బొయిగీకిరి అలసిజిల్లాలింకల్లా మో పక్కరకు అయిండి. మియి తొముకు విస్రాంతి దూంచి. \v 29 మీ దిల్లా కాడికు బొయిగీకిరి, సడకు దిక్కిరి సుగ్గీండి. ఈనె మియి సాత్వికుడు, దీన మనుసు గల్లాట. సడకు తొం ఆత్మకు విస్రాంతి మిలుసి. \v 30 ఈనె మియి దిల్లా కాడికు బొయివురొ సులువుగా, మియి దిల్లా బారం తేలిగ్గా తాసి. \c 12 \s విస్రాంతి దినొ గురించి ప్రస్న \r (మార్కు 2:23-28; లూకా 6:1-5) \p \v 1 గుటె విస్రాంతి దిన్రె యేసు, తా సిస్యునె సంగరె మిసికిరి బిల్లోన్రె సలికుంటా జెల్లీసి. తా సిస్యునె బొక్కొ సంగరె రొల్లందరె ఎన్నూనె చిండిగీకిరి కయివురొ మొదలు కొరిసె. \v 2 పరిసయ్యునె ఎడ దిక్కిరి యేసు సంగరె, దిగూ “విస్రాంతి దినొరె తో సిస్యునె నాకొరివలిసిలాపైటి కొరిలీసె” బులి పొచ్చరిసె. \p \v 3 సెత్తెలె యేసు తంకసంగరె యాకిరి కొయిసి. దావీదుకు తా అనుచరూనెకు బొక్కిలాబెల్లె కిరకొరిసో తొముకు తెలిసినీనా? \v 4 సెయ్యె పురువురొ మందిరముకు జేకిరి యాజకులాక తప్ప సెయ్యన్నా తా సంగరె తల్లాలింకైనన్నా నాకైవలిసిలాంచ పురువుకు అర్పించిలా సముకపు రొట్టీనె సెయ్యె తా అనుచరూనె కైసె. \v 5 సెత్తాకనీ, గుడిరొ యాజకూనె విస్రాంతి దిన్రె పైటి కొరిసేబుల్లా వియం దర్మసాస్త్రంరె అచ్చి. సడ తంకె సాకిరి కొరికిరి దర్మసాస్త్రంకు తప్పిజిల్లీసె ఈనన్నా తూ తంకు తప్పు నాదర్నే తప్పాకనీనా. బులి దర్మసాస్త్రంరె రాసికిరి అచ్చినీనా? \v 6 మియి కొయిలాట కిరబుల్నే మందిరం కన్నా గొప్పమనమా ఎట్టె అచ్చి. \v 7 ఈనె మీ కనికరముకాక కోరిలించి గాని బలి కోరిలాట నీ బుల్లా వాక్యంరొ అర్దం తొముకు తెలిసికిరి తన్నే తొమె నిర్దోసునెకు తీర్పు తీర్చినారొ. \v 8 ఈనె “విస్రాంతి దినొకు మనమరొ పో ప్రబువు ఈకిరి అచ్చి” బులి కొయిసి. \s అత్తొ పొడిజిల్లా మనమకు బొలికొరువురొ \r (మార్కు 3:1-6; లూకా 6:6-11) \p \v 9 ఈనె సెయ్యె సెట్టెతీకిరి బయలుదేరికిరి యూదునెరొ ఆరాదన చోటుకు జేసి. \v 10 సెట్టె అత్తొ పొడిజిల్లా మనమ జొనె అచ్చి. తంకె యేసు ఉంపరె తప్పు మోపుమాసి బులి ఎదురుదిగితల్లా పరిసయ్యునె, తాకు, “విస్రాంతి దినొరె బొలికొరువురొ న్యాయమాకనా?” బులి తాకు పొచ్చరిసె. \p \v 11 సడకు యేసు, “తొం బిత్తరె కే మనమకైనన్నా, గుటె గొర్రితన్నే సడ విస్రాంతి దినొరె గత్తొరె పొడిజిన్నే సడకు దరిగీకిరి తొమె ఉంపురుకు జింకినింతొనా? \v 12 ఈనె మనమ గొర్రికన్నా బడే రెట్లునె విలువైలాట నీనా? సడకు విస్రాంతి దినొరె బొలికొరువురొ‌ దర్మమాకనీనా” బులి కొయిసి. \v 13 సాకిరి సే అత్తొ పొడిజిల్లా మనమ దీకిరి, “తో అత్తొ చాపు బులిసి.” \p సెయ్యె అత్తొ సాపిసి. అత్తొ పుర్తిగా బొలైజీకిరి దీటో అత్తొ పనికిరి ఈసి. \v 14 ఈనె పరిసయ్యునె దోరకు జేకిరి, యేసుకు మొరదీతె పన్నాగం పన్నిసె. \s పురువు బచ్చిగిల్లా సేవకుడు \p \v 15 ఈనె యేసు సే సంగతి తెలిసిగీకిరి సెట్టిదీకిరి బాజేసి. బడేలింకె పురువు పొచ్చాడె జేసె. పురువు జబ్బూనె దీకిరి రొల్లలింకల్లా బొలికొరిసి. \v 16 సెయ్యె తా గురించి కాకు కొయితెనా బులి తంకు ఆజ్ఞాపించిసి. \v 17 యెసయా ప్రవక్త సంగరె పురువు కొయిలా యే కొతానె సొత్తయిలాపనికిరి యే విదంగా జరిగిసి, \q1 \v 18 సెయ్యె మో సేవకుడు! తాకు మీ బచ్చిగించి. \q2 తా ఉంపరె మెత్తె యిస్టమచ్చి సెయ్యె మో ఆత్మకు బడే ఆనందం కలిగించిసి. \q1 మో ఆత్మ తా ఉంపరకు అయిపించుంచి. \q2 సెయ్యె యూదునె నీలాలింకు న్యాయం కొరిపారి బులిసి. \q1 \v 19 సెయ్యె కొలి లగినీ, కేకానె పొగినీ, \q2 సెయీన్రె తా దొందరానె కాకు సుందిన్నీ. \q1 \v 20 న్యాయం కొరిలా జాంక నలిగిజిల్లా రెల్లుకు సెయ్యె బంగిని. \q2 నుగిజీతల్లా బొత్తి సెయ్యె నుగిదిన్ని. \q1 \v 21 తా నారె యూదునె నీలాలింకు నిరీక్సన కలుగుసి. \s యేసు, బయెల్జెబూలు \r (మార్కు 3:20-30; లూకా 11:14-23) \p \v 22 సే తరవాతరె కుండెలింకె, బుత్తొ దరిలా గుడ్డి మోపొకు, కొతానె నాఅయికుంటతల్లా జొనెకు యేసు పక్కరకు డక్కిగీకిరి అయిసె. యేసు తాకు బొలికొరిసి. సే కొతానె నాఅయిల మోపొకు కొతా, అంకీనె అయిసె. \v 23 మనమానల్లా యెడ దిక్కిరి ఆచ్చర్యపొడికిరి “ఎయ్యె దావీదు పో ఈకిరి తాసి” బులిసె. \p \v 24 పరిసయ్యునె యెడ సునుకిరి, “బుత్తోనె అదికారి బయెల్జెబూలు సహయం దీకిరి ఎయ్యె బుత్తోనుకు సొడిపించిలీసి” బులిసె. \p \v 25 తంకె ఆలోచనానె యేసుకు బుజ్జికిరి. తంకు సంగరె యాకిరి కొయిసి. తాకు సెయ్యాక, విరోదంగా తల్లా రాజ్యం నసించిజెవ్వొ. తాకు విరోదంగా తల్లా కే పట్నం ఈనన్నా, గొరొ ఈనన్నా కూలిజోసి. \v 26 సాతాను సాతానుకు గొడ్డదిన్నె సెయ్యె టారినారి. సెల్లె తా రాజ్యం క్యాకిరి టారుసి? \v 27 మియి బయెల్జెబూలు దీకిరి బుత్తోనుకు సొడిపించినె తొంలింకె కావల్లరె సొడిపించిలీసే? ఈనె తంకాక తొముకు తీర్పు తీర్చుసె. \v 28 బయెల్జేబూలునీ ఈనె మియి పురువురొ ఆత్మ దీకిరి బుత్తోనుకు పొడిదిన్నే పురువురొ రాజ్యం తొముకు అయిలాపనాక! \p \v 29 సాకిరాక అగరె బలం తల్లా మనమకు నాబందికుంటా తా గొరొబిత్తరకు జేకిరి తా వస్తువూనె కేసే చొరినారె. సే బలం తల్లా మనమకు బందిలా తరవాతరాక గొరొకు చొరిపారె. \p \v 30 మో సంగరె నాతల్లా మనమ మెత్తె విరోదంగా తాసి. మో సంగరె మిసికిరి నాతల్లా మనమ చెదిరిజోసి. \v 31 సడకు మీ కొయిలాట కిరబుల్నె మనమ కొరిలా పాపోనె సొబ్బిటికు, దేవదూసనకు పురువు క్సమించుసి. ఈనె పురువురొ ఆత్మకు వ్యతిరేకమైలా దూసనకు క్సమాపన మిల్నీ. \v 32 మనమరొ పోకు దూసించికిరి కొతలగిలాలింకు పురువు క్సమించుసి. ఈనె పవిత్రాత్మకు దూసించికిరి కొతాలగిలాలింకు ఉంచినె యింకెబ్బుకూ క్సమించిని. \s గుటె గొచ్చొ సడరొ పొగలానె \r (లూకా 6:43-45) \p \v 33 “తొముకు బొల్ట పొగలానె కావాలబులిగిన్నే, గొచ్చుకు బొల్లైకిరి కొరుమంచి. తో గొచ్చొ బొల్ట నీనే సడకు బొల్ట పొగలానె కాసిని. గొచ్చొకు సడరొ పొగలానె వల్లరె గుర్తించిమాసి. \v 34 తొమె సప్పొపనాలింకె. దుస్టులు బొల్ట కొతానె క్యాకిరి కొయిపారొ. హ్రుదయం బిత్తరె రొల్లాటాక తుండొ కొతాలగుసి. \v 35 బొల్ట మనమరె బొల్ట తాసి. సాకిరాక తా బిత్తరె దీకిరి బొల్ట బయలుకు ఆసి. దుస్టుడురె చెడు తాసి గనక తా దీకిరి చెడు బయలుకు ఆసి. \p \v 36 ఈనె మియ్యి కొయిలాట కిరబుల్నే మనమానె పలికిలా సొబ్బి వ్యర్దమైలా కొతకు తీర్పు కొయిల దినొ లెక్క కొయివురొ ఊసి. \v 37 కిరుకుబుల్నే తో కొతానె వల్లరాక తొమె నిరపరాదులువొ, అపరాదులువొ తీర్పు పొందుసు” బులి కొయిసి. \s అద్బుతం కోసం మగువురొ \r (మార్కు 8:11,12; లూకా 11:29-32) \p \v 38 సే తరవాతరె కుండిలింకె సాస్త్రీనె, పరిసయ్యునె తా సంగరె, “బోదకా! తువ్వు గుటె అద్బుత కార్యము కొరిమంచి బులి పొచ్చిరిసె.” \p \v 39 ఈనె ఉంచినె దుస్టులు, పురువుకు నా జనిలాలింకె తాకు అద్బుతం కొరుబులి పొచ్చరిసె. యోనా ప్రవక్త కోసం దిగదిల్లా అద్బుతం తప్ప యింకా కే అద్బుతం తొముకు దిగదిన్నీ బులిసి. \v 40 కిరుకుబుల్నే, యోనా బొట్ట మచ్చొ పెట్టొరె తింట రత్తి దూసునె గడిపిసి. సాకిరాక మనమరొ పో తింట రత్తి దూసునె బూగర్బంరె తాసి. \v 41 నీనెవె మనమానె యోనా కొయిలా చాటింపు సునికిరి మనుసు మార్చిగిచ్చె గనక తీర్పు కొయితల్లా దినె తంకె ఏ తరంలింకు సంగరె సహా టారికిరి ఏ తరంలింకె నేరస్తులుబులి నిర్నయించిసె. గాని ఉంచినె యోనా కన్నా గొప్పమనమ ఎట్టె అచ్చి. \v 42 దక్సిన దిక్కురె తల్లా సీబా దెసో రాని సొలొమోను జ్ఞానముకు దిగిమంచి బులికిరి బడే దూరు దీకిరి అయిసి. ఈనె తీర్పు కొయిల దినొ సెయ్యె పొదరెలింకె వుంపరె నేరం మోపిలీసి. ఈనె ఉంచినె సొలొమోను కన్నా బొట్ట మనమ ఎట్టె అచ్చి. \s అపవిత్రాత్మ బుల్లికిరి అయివురొ \r (లూకా 11:24-26) \p \v 43 “అపవిత్రాత్మ జొనె మనమకు సడికిరి బాజెల్లా తరవాతరె సడ విస్రాంతి కోసం కుజ్జిగీకుంటా పనినీలాచోటురె బుల్లిలీసి. ఈనె సడకు విస్రాంతి మిల్లాని. \v 44 సెల్లె ‘మియి సడికిరి బారైలా మో గొరుకు యింకా బుల్లికిరి జోంచి’ బులి కొయిగిచ్చి. సడ బుల్లికిరి అయికిరి, సే గొర్రె కేసే నీవురొ సొబ్బి జడికిరి తల్లాట దిగిసి. \v 45 సెల్లె సడ జేకిరి తాకన్నా, దుస్టులైలా సత్ర బుత్తొనుకు డక్కిగీకిరి అయిలీసి. సొబ్బీ మిసికిరి సే గొరొబిత్తరకు జేకిరి రొయితె అయిసి. సెల్లె సే మనమ గతి అగరెకన్నా బడే అద్దానంగా తాసి. ఏ నాబొల్టైలా తరంలింకు సాకిరాక తాసి” బులి కొయిసి. \s యేసురొ మా, అన్నబయినె \r (మార్కు 3:31-35; లూకా 8:19-21) \p \v 46 యేసు మనమానె సంగరె యింకా కొతలక్కుంటా అచ్చి. సెల్లె తంక మా, అన్నబయినె తా సంగరె కొతలగిమంచి బులి అయికిరి బయిల్రె టారిసె. \v 47 జొనె మనమ యేసు సంగరె, తో మా, అన్నబయినె తో సంగరె కొతలగిమంచి బులి బయిల్రె టారికిరి అచ్చె! బులి కొయిసి. \p \v 48 యేసు సమాదానం కొయికుంటా, “కేసె మో మా? కేసె మో అన్నబయినె?” బులి కొయిసి. \v 49 తా సిస్యునె ఆడుకు దిగిదీకుంటా, “ఇదిగొ మో మా, ఇదిగొ మో అన్నబయినె బులి కొయిసి. \v 50 కేసె పరలోకంరె తల్లా మో బోరొ ఇస్టంరె సలివేయో సెయ్యాక, మో మా సెయ్యాక మో అన్నబయి మో అప్పబొయిని” బులి కొయిసి. \c 13 \s విత్తనాలు జల్లిలాటరొ ఉపమానం \r (మార్కు 4:1-9; లూకా 8:4-8) \p \v 1 సే దిన్రె యేసు గొరొ దీకిరి జేకిరి సోంద్రొ ఒడ్డురె బొసికిరి అచ్చి. \v 2 తాచుట్టూ బడే మనమానె గుంపు కూడికిరి అచ్చె. సడకు సెయ్యె బోదకొరితె పడవ ఉటికిరి బొసిరిసి. మనమానె సొంద్రొ ఒడ్డురె టారికిరి అచ్చె. \v 3 సెయ్యె తంకు బడే విసయోనె ఉపమానాలు పనికిరి బోదించిసి.\fig సొంద్రొ ఒడ్డురె మనమానె గుంపుకు యేసు బోదించివురొ|alt="Jesus teaching the crowd by the sea" src="LB00299C.TIF" size="span" copy="Horace Knowles ©" ref="13:2"\fig* \p జొనె రైతు విత్తనాలు జల్లితె జేసి. \v 4 సెయ్యె విత్తనాలు జల్లిలాబెల్లె కుండె విత్తనాలు బట్టొ పక్కరె పొడిసె. పక్సినె అయికిరి సడకు కైపీసె. \v 5 ఈనె కుండె విత్తనాలు మట్టి బూతునీలా పొత్రొ బూమి ఉంపరె పొడిసె. సెట్టె మట్టి నీలందరె సెరోనె బిత్తురుకు నాటిలానీ. \v 6 ఈనె సూర్యోదయం యీలా తరవాతరె సే మొక్కానె వాడిజీసె. సడ సెరోనె నాబొడిలందరె ఎంట్రాక సుక్కిజేసి. \v 7 ఈనె కుండె విత్తనాలు కొంటానె తుప్పానె మొజిరె పొడిసె. యే కొంటానె తుప్పానె బొడికిరి మొలకలుకు అనిసిపేసె. \v 8 ఈనె కుండె విత్తనాలు సారవంతమైలా మట్టి ఉంపరె పొడిసె. సడబిత్తరె కుండె సోయి వొంతూనె పచ్చిసి, కుండె అరవై వొంతూనె పచ్చిసి, కుండె ముప్పై వొంతూనె పచ్చిసి. \p \v 9 సునితె కన్నోనె తల్లాలింకె సునుసె! యేసు బోద కొరితె ఉపమానాలు ఉపయోగించిసి. \s ఉపమానంరొ అర్దం \r (మార్కు 4:10-12; లూకా 8:9,10) \p \v 10 సిస్యునె అయికిరి యేసుకు, “తువ్వు మనమానె సంగరె ఉపమానాలు ఉపయోగించికిరి కిరుకు కొతలగిలీసు?” బులి పొచ్చరిసె. \p \v 11 సెయ్యె యాకిరి సమాదానం కొయిసి, పురువు రాజ్యంరొ రహస్యంకు తెలిసిగిల్లా జ్ఞానం తొముకు దీసి. ఈనె తంకు దిల్లాని. \v 12 ఈనె కాకు బూతు దీసో తాకు ఇంకా బూతు దూసి. నీలాలింకె పక్కరె దీకిరి తల్లాటంకా కడిగునుసి. \v 13 మియి తంకె సంగరె ఉపమానాలు దీకిరి కిరుకు కొతాలగిలించి బుల్నే, తంకె దిగిలాలింకె పనికిరి అచ్చెగాని దిగినింతె. సునిలా పనికిరి తాసె గని అర్దం కొరిగిన్నింతె, గ్రహించినింతె. \v 14 సాకిరాక యెసయా ప్రవక్త యంకోసం కొయిలా ప్రవచనం కొతానె సొత్తాక ఊసి, \q1 అంకె తప్పకుంటా సునుసె, ఈనె అర్దం కొరిగిన్నింతె. \q2 తంకె తప్పక దిగుసె ఈనె గ్రహించినింతె. \q1 \v 15 తంకె అంకీనెదీకిరి దిక్కిరి, కన్నోనెదీకిరి సునికిరి, \q2 హ్రుదయం సంగరె అర్దం కొరిగీకిరి మో ఆడుకు \q2 బుల్లినె మియి తంకు బొలుకొరిమి. \q1 ఈనె సాకిరి జరిగినాసి బులి యే మనమానె \q2 హ్రుదయమునె కటినము యీలందరె తంకు \q1 బొల్లకిరి సుందిన్నీ తంకు తంకె అంకీనె బుజ్జిగిచ్చె. \p \v 16 ఈనె తొం అంకీనె దిగిపారిలీసె సడానె దన్యమైలాంచ. తొం కన్నోనె సునుపార్లీసె సడానె దన్యమైలాంచ. \v 17 ఎడ సొత్తాక కొయిలించి. కుండెలింకె ప్రవక్తానె, నీతిమంతునె తొమె దిగిలాంచ దిగిమంచిబులికిరి ఆసపొడిసె. ఈనె దిగినారిసె. తొమె సునిలాంచ సునిమ బులికిరి ఆసపొడిసె. ఈనె సున్నారిసె. \s యేసు విత్తనాలు జల్లిలా ఉపమానం గురించి వివరించువురొ \r (మార్కు 4:13-20; లూకా 8:11-15) \p \v 18 ఈనె విత్తనాలు జల్లిలా రైతు ఉపమానం కోసం బోదించిలీసి. \v 19 కుండిలింకె పురువురొ రాజ్యం కోసం సునిసె. ఈనె అర్దం కొరిగిన్నింతె. సాట హ్రుదయం బిత్తరె నాటిజెల్లా దైవ సందేసంకు దుస్టుడు అయికిరి దరిగీకిరి బాజోసి. యంకు బట్టొ పొక్కరె పొడిలా విత్తోనె సంగరె పొల్చుగివొచ్చు. \v 20 దైవ సందేసంకు సునికిరి ఎంట్రాక ఆనందం సంగరె అంగీకరించుసె. పొత్రొ మట్టి ఉంపరె పొడిలా విత్తోనె సంగరె పొల్చువొచ్చు. \v 21 సడ సెరోనె బిత్తరకు నాజెవురొ వల్లరె సందేసం కెత్తోకలొ జీని కొస్టోనె కాని హింసానె కాని అయిలబెల్లె తంకె ఎంట్రాక సడకు సడిదిపీవె. \v 22 దైవ సందేసముకు సునికీరి జీవితంరె కొస్టొనుకు, పలియ వల్లరె కలిగిలా మోసంకు నిస్సహాయులైజీకిరి యింకెబ్బుకూ, తంకు కొంటానె మొక్కలరె పొడిలా విత్తనాలు సంగరె పోల్చువొచ్చు. \v 23 ఈనె దైవ సందేసముకు సునికిరి సడకు అర్దం కొరిగిల్లాలింకు బొల్టబూమిరె పొడిలా విత్తనాలు సంగరె పొల్చువొచ్చు. తాండ్రె కుండె సోయి వొంతూనె పలించివె, కుండె అరవై వొంతూనె పనికిరి కుండెలింకె ముప్పై వొంతూనె పలించుసె. \s కలుపు మొక్కానెరొ ఉపమానం \p \v 24 యేసు తంకు యింగుటె ఉపమానం కొయిసి, పురువురొ రాజ్యంకు బొల్ట విత్తోనె బిల్లొరె నాటిల మనమ సంగరె పోల్చువొచ్చు. \v 25 ఈనె గుటె రత్తిరె తావుంపరె నాపొడిలాలింకె అయికిరి గోదుము విత్తనాలు మొజిరె కలుపు విత్తోనె జల్లిపీకిరి బాజీసె. \v 26 గోదుములు బొడిలాబెల్లె సడసంగరె పాటు గసొ మొక్కానె కూడా దిగదీసి. \v 27 సెల్లె పైటిలింకె, తంకె బొడొమనమానె పక్కు అయికిరి బో! తో బిల్లోరె బొల్ట విత్తోనె నాటిసునీనా; ఈనె కలుపు మొక్కానె క్యాకిరి బొడిసె? బులి పొచ్చరిసె. \v 28 యెడ నాపొడిలాలింకె కొరిలా పైటి బులి సే యజమాని సమాదానం కొయిసి. అమె జేకిరి సడకు జింకికిరి పోదిమ్మోనా బులి పొచ్చరిసె. \v 29 సడకు సెయ్యె నా! ఉంచినె తొమె కలుపు మొక్కానె కడినె గోదుమ మొక్కానె కూడా జింకిపొక్కదిల్లా అవకాసం అచ్చి. \v 30 ఈనె కట్టిలాకలొ అయిలా జాంక దీటాకూడా బొడిమురోండి. సెల్లె మియి కట్టిలాలింకె సంగరె, అగరె కలుపు మొక్కానె కట్టికిరి, పుడ్డిపీతె సడకు బిడ్డానె పని బందండి. సే తర్వాతరె గోదుమ గింజలుకు పోగుకొరికిరి మో దన్నొకొట్టురె రొయిదేండి బులి కట్టిలాలింకె సంగరె కొయిమి బులి కొయిసి. \s ఆవగింజరొ ఉపమానం \r (మార్కు 4:30-32; లూకా 13:18,19) \p \v 31 సెయ్యె తంకు యింగుటె ఉపమానం కొయిసి, పురువు రాజ్యంకు గుటె ఆవగింజ సంగరె పోల్చువొచ్చు. జొనె మనమ గుటె ఆవగింజ విత్తో తా తొటరె నాటిసి. \v 32 సడ విత్తోనె సొబ్బిటికన్న సన్నీట, బొడిలాబెల్లె మొక్కానె సొబ్బిటికన్న బొట్టగా బొడికిరి గుటె గొచ్చొవూసి. పక్సినె సే కొమ్మానె ఉంపరె గూడినె బందిగివ్వె. \s పులిసిలా పిండిరొ ఉపమానం \r (లూకా 13:20,21) \p \v 33 యేసు తంకు యింగుటె ఉపమానం కొయిసి, “పురువు రాజ్యం పులిసిజెల్లా పిండిపనాట. జొనె మొట్ట పులిసిలాట కుండెపిండి కడిగీకిరి బడే పిండిరె మిసిలాబెల్లె సే పిండల్లా పుల్లగా యీజేసి.” \s యేసు ఉపమానాలు ఉపయోగం \r (మార్కు 4:33,34) \p \v 34 యేసు మనమానెకు సొబ్బి సంగతీనె ఉపమానాలు సంగరాక కొయిసి. ఉపమానం నీకుంటా తంకు కిచ్చీ కొయిలాని. \v 35 సడకు ప్రవక్త సంగరె సెయ్యె కొయిల కొతానె సొత్తాక ఊసి, \q1 “మియి ఉపమానాలు సంగరె కొతాలక్కిరి, \q2 లొకొ ఆరంబంతీకిరి నుచ్చిలా సొబ్బీ కొయించి. \s కలుపు మొక్కానెరొ ఉపమానం అర్దం కొయివురొ \p \v 36 సె తరవాతరె సెయ్యె మనమానుకు సడదీకిరి గొరొబిత్తరకు జేసి. సెయ్యె సిస్యునె అయికిరి తా బిల్లొరె కలుపు మొక్కానె ఉపమానం గురించి అముకు వివరంగా కోండి” బులి పొచ్చరిసె. \p \v 37 యేసు యాకిరి సమాదానం కొయిసి, బొల్ట విత్తోనె నాటితల్లా మోపో మనమరొ పో. \v 38 ఏ లొకొ బిల్లొ సంగరె పోల్చిసి. బొల్ట విత్తోనె పురువు రాజ్యంరె తల్లా మనమానెదీకిరి పొల్చువురొ ఈసి. బిల్లొరె కలుపు మొక్కానె దుస్టుడు సంబందూనె సంగరె పొల్చుసి. \v 39 సడకు నాటిల సత్రువు సాతాను సంగరె పొల్చిసె. కట్టిలాకలొ యుగాంతం సంగరె పోల్చిసె. కట్టిలాలింకె దేవదూతనె సంగరె పొల్చువురొ ఈసి. \v 40 కలుపు మొక్కానెకు జింకిపీకిరి నియ్యరె పొక్కిరి పుడ్డిలాపనికిరాక యుగాంతంరె కూడా సాకిరాక ఊసి. \v 41 మనమరొ పో తా దూతానెకు పొడిదీకిరి, తా రాజ్యంరె తల్లా పాపోనెకు, సెడ్డపైటీనె కొరిపించిలాలింకు పోగు కొరుసి. సాకిరి పొగుకొరికిరి \v 42 తంకు నియ్యగుండంరె పోదూసె. సెట్టె తంకె కందికుంట దంతోనె కముడుకుంటా బాద అనుబవించుసె. \v 43 సే తరవాతరె నీతిమంతునె తంకె బోరొ రాజ్యంరె సూర్యుడు పనికిరి ప్రకాసించుసె. కన్నోనె రొయికిరి సున్లాలింకె అర్దం కొరుగుచ్చె. \s నుచ్చిగిల్లా పలియా కోసం ఉపమానం \p \v 44 పురువు రాజ్యం బిల్లొరె నుచ్చిదిల్లా నిది పనాట. గుటె మనమ సే నిదికి కనిగిచ్చి. ఈనె వెంట్రాక సడకు నుచ్చిదీసి. సే తరవాతరె ఆనందంగా జేకిరి తా పక్కరె రొల్లాంచ సొబ్బీ బిక్కిపేకిరి సే బిల్లొకు గినిసి. \s ముచ్యాలు గురించి ఉపమానం \p \v 45 పురువురొ రాజ్యం బొల్ట ముచ్యాలు గురించి కుజ్జిల మనమ పనికిరి అచ్చి. \v 46 జొనె బిక్కిగిల్లాట బొల్ట విలువైలా గుట్టె ముత్యం కనిగిసి. సె తరవాతరె జేకిరి తా పక్కరె రొల్లాటల్లా బిక్కిపేకిరి సడకు గినిసి. \s వల కోసం ఉపమానం \p \v 47 ఈనె “పురువురొ రాజ్యం సోంద్రొ బిత్తరె పొక్కిరి సొబ్బి రకాలు మచ్చొనె దరిలా గుటె వలకు పోలికిరి అచ్చి. \v 48 వల మచ్చొనెదీకిరి పూరిజెల్లాబెల్లె మచ్చరిలింకె సడకు ఒడ్డుకు జింకికిరి బొల్ట మచ్చోనుకు బుట్టిరె పొక్కిరి నాపైటికైయిలా మచ్చోనుకు బిసురుదూసె. \v 49 సాకిరాక యుగాంతంరంకా దేవదూతనె అయికిరి బొల్టలింకె దీకిరి చెడ్డలింకు వేరుకొరుసి. \v 50 ఈనె నానుగిజిల్లా నియ్యగుండమురె పోదుసే. తంకె దుక్కొపొడుసె, బాదకు అనుబవించుసె, దంతోనె కముడుసె.” \s నో సత్యం ఇంకా పుర్న సత్యం \p \v 51 “తొముకు సే సొబ్బీ అర్దమైసినా?” \p బులి యేసు పొచ్చరిసి. తంకె వై బులిసె. \p \v 52 సడుకు సెయ్యె తంకసంగరె, “పురువురో రాజ్యం గురించి ఉపదేసం పొందిలా ప్రతీ దర్మసాస్త్ర పండితుడు తా కజానా తీకిరి జొనెమోపొ పుర్నాంచకు, నోంచకు పొదురుకు దన్నైలా గొరొయజమాని పనికిరి అచ్చి” బులిసి. \s యేసుకు నజరేతురె తునికరించువురొ \r (మార్కు 6:1-6; లూకా 4:16-30) \p \v 53 యేసు ఏ ఉపమానాలు కొయిలా తరవాతరె, సే చోటు సడికిరి బాజేసి. \v 54 సెయ్యె తా సొంత గాకు అయిసి. సెట్టె యూదునెరొ ఆరాదన చోటురె బోదించువురొ మొదలు దీసి. తంకె సే బోదానె సునికిరి బడే ఆచ్చర్యపొడికిరి, యే జ్ఞానం, యే అద్బుతానె యెడల్లా యాకు కేటెదీకిరి అయిసె? \v 55 యెయ్యె వడ్రంగిరొ పో నీనా? తా మారొ నా మరియ నీనా? తా అన్నబయినె యాకోబు, యోసేపు, సీమోను, యూదా నీనా? \v 56 తా అప్పబొయినీనె సొబ్బిలింకె అంసంగరె తల్లీసె నీనా? ఈనె యాకు యెడానల్లా కేటెతీకిరి అయిసె? బులి కొయిగిచ్చె. \p \v 57 సాకిరి కొయిగీకిరి తాకు త్రునీకరించిసె. సెల్లె యేసు తంకసంగరె, “కొయికుంటా, ప్రవక్తకు తా దెసొరె తా గొర్రె తప్ప సొబ్బిలింకె గౌరవించుసె” బులి కొయిసి. \v 58 తాకు తంకె విస్వసించిలానింతె గనక సెయ్యె సెట్టె బడే అద్బుతానె కొరిలాని. \c 14 \s బాప్టీసందిల్లా యోహానురొ మొర్నొ \r (మార్కు 6:14-29; లూకా 9:7-9) \p \v 1 సే కల్రె గలిలయకు అదికారియీలా హేరోదు యేసు గురించి సునిసి. \v 2 సెయ్యె తా అదికారినె సంగరె, “సెయ్యె బాప్టీసం దిల్లా యోహాను మొర్నో దీకిరి జీకిరి అయిసిబులి మో నమ్మకం. కాబట్టి అద్బుతానె కొరిలా సక్తి తా బిత్తరాక అచ్చి” బులి తా సేవకునెకు కొయిసి. \p \v 3 సాకిరి కిరుకు బులిసి బుల్నే కుండెకలోనె అగరె హేరోదు యోహానుకు బందించికిరి చెరసాలరె పొగిపించిపీసి. యాకిరి జరిగితే కారనం హేరోదియ. ఎయ్యె హేరోదు బయిలా పిలిప్పుకు నెయిపో. \v 4 యోహాను హేరోదుదీకిరి, “తూ హేరోదియా సంగరె మిసికిరి రొవురొ న్యాయంని!” బులి పొచ్చిరిసి. \v 5 యే కారనంగా హేరోదు యోహానుకు మొరదిమ్మంచిబులిగిచ్చి. ఈనె మనమానె యోహానుకు జొనె ప్రవక్తగా దిగిలీసె కాబట్టి హేరోదు తంకు దిక్కిరి డొరిజేసి. \p \v 6 హేరోదు జొర్నైలా దినే పొరువొ జరిగిసి. సేదినె హేరోదియ జో సబరె నచ్చికిరి హేరోదుకు మెప్పించిసి. \v 7 సడకు సెయ్యె తా జోకు మగిలాట దూంచిబులికిరి కొతా దీసి. \p \v 8 సెయ్యె తా మా ప్రొత్సాహం వల్లరె, “బాప్టీసం దిల్లా యోహాను ముండొకు గుటె పల్లెంరె లోక్కిరి మెత్తెదేండి” బులి మగిసి. \p \v 9 యెడ సునికిరి రొజాకు బాద కలిగిసి. ఈనె అతిదులు అగరె కొతా దిల్లందరె, తా కోరిక తీర్చు బులి ఆజ్ఞాపించిసి. \v 10 ఎంట్రాక బటులుకు పొడిదీకిరి చెరసాలరెతల్లా యోహాను ముండొ అనిపించిపీసి. \v 11 జొనె బటుడు యోహాను ముండొకు గుటె పల్లెంరె దరిగీకిరి అయికిరి తాకు దీసి. సెయ్యె సడకు తా మా పక్కు దరిగీజేసి. \v 12 యోహాను సిస్యునె అయికిరి తా దేకు దరిగిజేకిరి సమాది కొరిసె. సే తరవాతరె జేకిరి యేసు సంగరె కొయిసె. \s పాట వెయ్యిలింకు బంటదివ్వురొ \r (మార్కు 6:30-44; లూకా 9:10-17; యోహాను 6:1-14) \p \v 13 సెల్లె యోహానుకు జరిగిలా సంగతి సునికిరి యేసు జొన్నాక పడవ ఉటికిరి కేసేనీలా చోటుకు జేసి. సెయ్యె జెల్లాట పట్నాల్రెతల్లాలింకల్లా సునికిరి మనమనె గుంపునె గుంపునెగా గాన్రెతీకిరి అయికిరి సలికుంటా తా పొచ్చాడెజేసె. \v 14 యేసు పడవరెతీకిరి వొల్లికిరి మనమానె గుంపునె గుంపునెగా సెట్టె రొవ్వురొ దిగిసి. తంకంపరె సెయ్యె జాలిపొడిసి. తంకె బిత్తరె జబ్బూనెదీకిరి తల్లాలింకు సెయ్యె బొలికొరిసి. \p \v 15 సొంజయిలాబెల్లె సిస్యునె తా పక్కు అయికిరి, “యే చోటు బొనొరె అచ్చి, ఈనె ఉంచునుకు బడేసొంజైజేసి. అంకు పొడదీపెండి. గానెబిత్తరకు జేకిరి కిరైనా కద్ది గినిగీకిరి కాసె” బులిసె. \p \v 16 యేసు, “తంకె జేతె అవసరంని. కైతె తొమె కిరైనా దేండి.” బులి తంకె సంగరె కొయిసి. \p \v 17 “అం పక్కరె పాట రొట్టినె, దీట మచ్చోనె మాత్రమాక అచ్చి” బులి తంకె సంగరె సమాదానం కొయిసె. \p \v 18 “సడకు ఎట్టికి దరిగీరి అయిండి” బులి యేసు కొయిసి. \v 19 సే తరవాతరె మనమానె సెట్టెరొల్ల గసొ బయల్లురె బొసొండిబులి కొయిసి. సే పాట రొట్టినె, దీట మచ్చోనె దరిగీకిరి మెగొ ఆడుకు దిక్కిరి పురువుకు స్తోత్రం కొయిసి. సే రొట్టినె బంగికిరి తా సిస్యునెకు దీసి. సిస్యునె మనమానుకు బంటదీసె. \v 20 సొబ్బిలింకె పెట్టొపూరు కయిసె. సే తరవాత సిస్యునె మిగిల్లా ముక్కలుకు పన్నెండు బుట్టీనెపూరు పూరిదీసె. \v 21 మొట్టానె, పిల్లనె నీకిరి ఇంచుమించు పాటవెయ్యి మంది జాంక వొండ్రపోనె సే దినె సెట్టె కద్దీనె కయిసె. \s యేసు పనంపరె సలివురొ \r (మార్కు 6:45-52; యోహాను 6:15-21) \p \v 22 సే తర్వాతరె యేసు తా సిస్యునె సంగరె పడవ ఉటికిరి మోకన్నా అగరె తెనాడె ఒడ్డుకు జాబులి కొయిసి. సెయ్యె సెటె రొయికిరి మనమానుకు పొడిదిపీసి. \v 23 మనమానుకు పొడదిల్లాతర్వాతరె యేసు జొన్నాక ప్రార్దనకొరితె పొరొతొ ఉంపరకు జేసి. సొంజయిసి ఈనె సెయ్యె జొన్నాక సెట్టె రొయిజేసి. \v 24 ఒడ్డుకు పడవ బడే దూర్రె అచ్చి. ఎదురు బా పొగిలందరె కెరటాలు సే పడవకు మరిలీసె. \p \v 25 సొక్కలెపైలా జామురె తింట తీకిరి సోగంటబెల్లె యేసు సోంద్రొ ఉంపరె సలికిరి సిస్యునె పక్కు జేసి. \v 26 సెయ్యె సోంద్రొఉంపరె సలివురొ దిక్కిరి సిస్యునె, బుత్తొ బులి కొయిగీకిరి డొరిజేకిరి బొట్టానె దొందరానె దొందిరిసె. \p \v 27 యేసు ఎంట్రాక, “మియ్యాక! దైర్యంగా తాడి! డొరితెనాండి!” బులి కొయిసి. \p \v 28 పేతురు, “ప్రబూ తువ్వయినె, సోంద్రొఉంపరె సలిసు. మియ్యంకా సోంద్రొ ఉంపరె సలితందుకు అనుమతిదే! బులి కొయిసి. \p \v 29 పేతురు ఆయి బులి యేసు కొయిసి. సెల్లె పేతురు పడవ వొల్లికిరి పని ఉంపరె సలికిరి యేసు పక్కు జేసి. \v 30 ఈనె బా పొగివురొ గమనించికిరి డొరికిరి పనిబిత్తరె బుడ్డిజీకుంటా, ప్రబూ, మెత్తె కాపాడు!” బులి దొందరిసి. \p \v 31 యేసు ఎంట్రాక తా అత్తొ చాపికిరి తాకు దరిగీకిరి, “అల్పవిస్వాసి, కైంకి సందేహించులీసు?” బులి పొచ్చిరిసి. \p \v 32 తంకె పడవ ఉటిలా తరవాతరె బా తగ్గిజేసి. \v 33 పడవరెతల్లాలింకె యేసుకు మొక్కికిరి, “తువ్వు సొత్తాక పురువురొ పో!” బులి ఆచ్చర్యపొడిసె. \s గెన్నేసరెతురె రోగులుకు బొలికొరువురొ \r (మార్కు 6:53-56) \p \v 34 తంకె సోంద్రొ దాటికిరి గెన్నేసరెతు ఒడ్డుకు అయిసె. \v 35 సే గాలింకె యేసుకు గుర్తించికిరి చుట్టూ రొల్లా గాన్రె రొల్లలింకల్లా కబురు కొయికిరి. మనమానె జబ్బులునెదీకిరి తల్లాలింకె తా పక్కు డక్కిపించిసె. \v 36 “తంకె తో కొన్నా అంచుకు ఈనెను సూగీపించు” బులి బతిమాలిగిచ్చె. తాకు సూగిల్లాలింకల్లా బొలైజీసె. \c 15 \s పూర్వీకులురొ బోద \r (మార్కు 7:1-13) \p \v 1 సెల్లె కుండెలింకె పరిసయ్యునె, సాస్త్రీనె యెరూసలేము దీకిరి అయికిరి యేసుకు పొచ్చిరిసె. \v 2 “తో సిస్యునె కద్దికైలా అగరె అత్తోనె కిరుకు దొయిగినింతె? బొడిలింకె లొగిలా ఆచారమూనె తంకె కిరుకు నిర్లక్స్యం కొరిలీసె?” బులి పొచ్చిరిసె. \fig ఆచారముగా అత్తోనె దొయివురొ|alt="Ceremonial washing" src="LB00280C.TIF" size="col" copy="Horace Knowles ©" ref="15:2"\fig* \p \v 3 సడకు యేసు యాకిరి సమాదానం కొయిసి, తొం ఆచారమూనె కోసం పురువురొ ఆజ్ఞానెకు కిరుకు యాకిరి నిర్లక్స్యం కొరిలీసో? \v 4 పురువు మా, బోకు గౌరవించు బులిసి. సెత్తాకనీ మా, బోకు దూసించిలాలింకు మొర్నొసిక్స పొగిమాసి బులి కొయిసి. \v 5 ఈనె జొనె తా బోకైనా మాకైనా సహాయం కొరితె దిల్లాట యెడ పురువురోట బులి కొయికిరి బోదించిలీసె. \v 6 తొమె తొం పారంపర్యాచారము కోసం పురువురొ కొతానుకు పొక్కరె దీపీలీసొ. సడ వల్లరె తంకె మాబోనుకు గౌరవించినార్లీసె. \v 7 తొమె మోసంకొర్లాలింకె. యెసయా తొం గురించి అగరె కొయిలాట సొత్తాకనీనా. \q1 \v 8 యే మనమానె మెత్తె కొతానె సంగరె గౌరవించుసె. \q2 ఈనె తంకె మనుసూనె మెత్తె దూరుగా తాసి. \q1 \v 9 తంకె ఆరాదనలు వ్యర్దం! \q2 తంకె బోదానె మనమానె కొరిలా ఆజ్ఞానె సంగరె సమానం బులి కొయిసి. \s మనమకు అపవిత్రం కొరిలాంచ \r (మార్కు 7:14-23) \p \v 10 సెల్లె యేసు మనమానుకు తా పక్కరకు అయిబులి డక్కికిరి తంకెదీకిరి, “సునికిరి అర్దం కొరిగీండి. \v 11 మనమ తుండొబిత్తరెకు జెల్లాట కిరనెను తాకు అపవిత్రం కొరిని. తా తుండొదీకిరి అయిల కొతానె తాకు అపవిత్రం కొరివొ” బులి కొయిసి. \p \v 12 సే తరవాత సెయ్యె సిస్యునె అయికిరి, “తూ కొయిలాట సునికిరి పరిసయ్యునె రగొపొడిసె బులి తొత్తె తెలిసినీనా?” బులి పొచ్చిరిసె. \p \v 13 యేసు, పరలోకంరె తల్లా మో “బో” నానాటిలా ప్రతి మొక్క సెరోనె సంగరె కడికిరి పొక్కదూసి. \v 14 తంకు జోలుకు జేతేనాండి. తంకె నాయికులు గుడ్డిలింకె. ఈనె తంకె పొదరలింకు బట్టొ దిగదీకిరి రొసి. గుడ్డిమనమ గుడ్డిమనమకు బట్టొ దిగదిన్నే దీలింకె గత్తొరె పొడుసె బులిసి. \p \v 15 పేతురు, “సే ఉపమానంకు అముకు విడమరికిరి కోండి” బులి పొచ్చిరిసి. \v 16 యేసు తంకసంగరె యాకిరి కొయిసి. తొముకూడా అర్దం యిలానీనా? పొదర్లింకన్నా తెలివినీలాలింకెపనికి అచ్చొ. \v 17 కిరైనన్నా తుండొ బిత్తరుకు జెల్లాట పెట్టొబిత్తరకు జేకిరి సెల్లె “దే” దీకిరి బయలుకు జెల్లీసిబులికిరి తొముకు తెలిసినీనా. \v 18 ఈనె తుండొదీకిరి బయలుకు అయిలా కొతానె హ్రుదయం దీకిరి ఆసి. మనమకు అపవిత్రం కొరిలాట యెడాక. \v 19 కిరుకుబుల్నే, చెడు ఆలోచన, హత్య, దర్నిపైటినె, లైంగిక దుర్నీతి, సొరొపైటీనె, సొరొసాక్సీనె, దైవదూసనానె హ్రుదయంతీకిరి ఆసె. \v 20 యెడ కారనంగా మనమ అపవిత్రం ఈలీసి. ఈనె అత్తోనె నాదొయిగికుంటా బత్తొ కైయిలెత్తె మాత్రంరె అపవిత్రం ఈని బులిసి. \s తిల్డ్రాంటరొ విస్వాసం \r (మార్కు 7:24-30) \p \v 21 యేసు సే చోటుకు సడదీకిరి తూరు, సీదోను ప్రాంతమూనెకు జేసి. \v 22 సే ప్రాంతంరె తల్లా కనానుమొట్ట యేసు పక్కు కందికుంటా అయికిరి, “ప్రబూ! దావీదురొ పో! మో ఉంపరె దయ దిగదే. మో జోకు బుత్తొ దరిగీకిరి బడే బాద పొడిలీసి” బులి తాదీకిరి కొయిసి. \p \v 23 యేసు కిచ్చి సమాదానం కొయిలాని. సడవల్లరె సిస్యునె అయికిరి, “సెయ్యె గట్టిగా దొందరికిరి అం పొచ్చాడె అయిలీసి. తాకు పొడదీపేండి” బులి విజ్ఞప్తి కొరిగిచ్చె. \p \v 24 యేసు “తప్పిజెల్లా ఇస్రాయేలు వంసమురె వొరిజెల్లా గొర్రీనె కోసం మాత్రమాక మెత్తె పొడదీసి” బులి కొయిసి. \p \v 25 సే మొట్ట అయికిరి యేసు అగరె ముడుకూనె పొక్కిరి, “ప్రబూ! మెత్తె సహాయం కొరండి!” బులి మగిసి. \p \v 26 యేసు, “పురువురో పిల్లానుకు చెందిలా బత్తొ కడికిరి కుక్కురొనుకు పొగువురొ నాయ్యంనీ” బులి సమాదానం కొయిసి. \p \v 27 “సొత్తాక ప్రబూ! ఈనె, కుక్కురొనె కూడా తా యజమానిరొ బల్లంపరె దీకిరి పొడిలా ముక్కలుకు కైవెనీనా?” బులి సెయ్యె బులిసి. \p \v 28 సెల్లె యేసు, “మా! తోబిత్తరె తల్లా విస్వాసం బొల్ట. తూ కోరిలాపనాక జరుగుసి” బులి సమాదానం కొయిసి. సే గడియరాక తా జ్యోకు బొలియీజిసి. \s యేసు బడేలింకు బొలికొరువురొ \p \v 29 యేసు సెట్టెదీకిరి బయిలుదేరికిరి గలిలయ సొంద్రొ ఒడ్డురెదీకిరి జేసి. పొరొతొ ఉంపరకు జేకిరి బొసిరిసి. \v 30 మనమానె గుంపునె గుంపునెగా సెట్టికు అయిసె. తంకె తా పొచ్చడె సొట్టలింకె, అంకీనె నీలాలింకె, గొడ్డత్తొనె పొడిజెల్లలింకె, కొతానె నాయిలలింకె యింకా బడే రకాలు రోగోనె రొల్లాలింకు దరిగీకిరి అయికిరి తా గొడ్డొనె అగరె పోదీసె. సెయ్యె తంకు బొలికొరిసి. \v 31 కొతానె నిలాలింకు కొతానె అయిసి. గొడ్డోనె అత్తోనె పొడిజెల్లాలింకె బొలైజీసె. కుంటిలింకె సలిసె. అంకీనె నీలాలింకు అంకీనె అయివురొ మనమానల్లా దిక్కిరి ఆచ్చర్యపొడికిరి ఇస్రాయేలు పురువుకు స్తుతించిసె. \s చారవేయిమందికి కద్ది దివ్వురొ \r (మార్కు 8:1-10) \p \v 32 యేసు తా సిస్యునెకు డక్కికిరి తంక సంగరె, “అంక ఉంపరె మెత్తె బడే జాలి కలిగిలీసి. తంకె తిందినెదీకిరి మోపక్కరాక అచ్చె. తంక పక్కరె కైతే కిచ్చినీ. తంకు బొక్కొరె పొడదీతె మెత్తె ఇస్టంనీ. సాకిరి పొడదిన్నే తంకె బట్టరె ముండొబించికిరి పొడుజూసె” బులి కొయిసి. \p \v 33 తా సిస్యునె యేసుకు, “యే మారు మూల గాన్రె సొబ్బిలింకు సొరిపొడిలా రొట్టీనె కేటె మిలుసి?”బులి కొయిసె. \p \v 34 “తొం పక్కరె కెత్తె రొట్టీనె అచ్చె?” బులి యేసు పొచ్చిరిసి. \p “సత్ర రొట్టీనె, కుండె సన్ని మచ్చోనె అచ్చె” బులి తంకె సమాదానం కొయిసె. \p \v 35 యేసు మనమానెకు నేలంపరె బొసిరొండి బులి ఆజ్ఞాపించిసి. \v 36 సే తరవాత సత్ర రొట్టీనె, మచ్చోనె కడిగీరి పురువుకు క్రుతజ్ఞతలు కొయికిరి సడకు బంగికిరి సిస్యునెకు దీసి. సిస్యునె సడానె మనమానుకు బంటదీసె. \v 37 సొబ్బిలింకె సంత్రుప్తిగా కైలా తరవాతరె సిస్యునె మిగిలిజిల్లా ముక్కలల్లా సత్ర బుట్టీన్రె పూరదీసె. \v 38 మొట్టానె, సన్ని పిల్లానె నీకిరి చారవేయిమంది వండ్ర పోనె సేదినె సెట్టె కద్దీనె కైసె. \p \v 39 సెల్లె యేసు మనమానుకు పొడదిపేకిరి పడవ ఉటికిరి మగదాను ప్రాంతం జేసి. \c 16 \s అద్బుతానె కొరుబులి పొచ్చరివురొ \r (మార్కు 8:11-13; లూకా 12:54-56) \p \v 1 సెల్లె పరిసయ్యునె, సద్దూకయ్యునె యేసుకు పరీక్సించిమాసి బులి అయికిరి, పురువు తొత్తె పొడదీసి బులి అముకు తెలివైలాపనికిరి“మెగొ తీకిరి గుటె అద్బుతంకు అముకు దిగదె” బులి పొచ్చిరిసె. \v 2 ఈనె యేసు యాకిరి కొయిసి. “సొంజెబెల్లె మెగొ గొర్రయికిరి తన్నే సే దినె వాతావరనం బొల్లెతాసిబులి తొమె బులిగిల్లీసో. \v 3 సొక్కలె మెగొ గొర్రయికిరి తైకిరి, మెగో మబ్బునె తన్నే సే దినె బొర్సొ ఆసి బులి బులిగిల్లీసొ. మెగో ఆడుకు దిక్కిరి తొమె వాతావరనంకు సూచనకొయిపారొ ఈనె యే కలొ దిగదిల్లా అద్బుతంకు అర్దం కొరిగిన్నింతె. \v 4 దుస్టులు, బక్తినీలాలింకె యే తరంలింకె అద్బుత కార్యాలునె దిగదెబులికిరి మగుసె. పురువు యోనా ప్రవక్తకు కొరిలా అద్బుతం తప్ప మరి కే అద్బుతం దిగదిల్లాని.” \p బులి కొయికిరి సడకు యేసు తంకు సడదీకిరి బాజేసి. \s పరిసయ్యునె సద్దూకయ్యురొ పులిసిలా పిండి \r (మార్కు 8:14-21) \p \v 5 సిస్యునె సోంద్రొదాటికిరి జెల్లాబెల్లె, అగరె తంకె నందిగిల్ల రొట్టినుకు దరిగిజెవ్వురొ పసిరిజేసె. \v 6 యేసు తంకెదీకిరి, “జాగర్త! పరిసయ్యునె కారనంగా, సద్దూకయ్యునె కారనంగా పులిసిలా పిండి విసయంరె దూరుగా టారించి” బులి తంకు కొయిసి. \v 7 యే విసయం గురించి తంకె బిత్తరె తంకె కొతలగ్గీకిరి, “అమె రొట్టినె దన్నయిలానింతో బులి” సెయ్యె సాకిరి కొయిసి బులిగిల్లీసె. \v 8 తంకె బులిగివురొ యేసుకు బుజ్జిసి. తంకె, “తొంబిత్తరె అల్పవిస్వాసంలింకె రొట్టినె నీబులికిరి తొంబిత్తరె తొమె కైంకి కొతాలగ్గిల్లీసో? \v 9 తొముకు యింకా తెలిసినీనా? పాటవెయ్యి మందికి పాట రొట్టినె బంటదిల్లాబెల్లె మిగిల్లా ముక్కలుకు తొమె కెత్తొ బుట్టీనె పూరదీసెవో తొమె పసిరిజీసోనా? \v 10 ఈనె సత్ర రొట్టినుకు చారవెయ్యి మందికి బంటిలాబెల్లె మిగిల్లా ముక్కలు తొమె కెత్తె బుట్టినె పూరూ పూరదీసెవో గురుతు నీనా? \v 11 మియి తొముకు కొయిలాట రొట్టినె కోసం నీబులి తొమె కిరుకు అర్దం కొరిగిన్నార్లీసో? పరిసయ్యునె, సద్దూకయ్యునె వల్లరె కలిగిలా పులిసిలాటకు దూరుగా టారించి” బులి కొయిలీసి. \v 12 సెత్తెలె సెయ్యె రొట్టెలుకు‍‍‍‍ ఉపయోగించిలా పులిసిల విసయంరె జాగర్త పొడుబులి బుల్లానీ గాని పరిసయ్యునె బోద విసయంరె, సద్దూకయ్యునె బోద విసయంరె జాగర్త పొడుబులి తంకు అర్దమైసి. \s పేతురు యేసు గురించి కొయివురొ \r (మార్కు 8:27-30; లూకా 9:18-21; యోహాను 6:68,69) \p \v 13 యేసు కైసరియ పిలిప్పు పట్నం పక్కరె తల్లా గానె పక్కు అయిలాబెల్లె తా సిస్యునె సంగరె, “మనమరొ పో గురించి మనమానె కిరబులి కొయిగిల్లీసె?” బులి పొచ్చరిసి. \v 14 తంకె “కుండె మనమానె బాప్టీసం దిల్లా యోహాను బులిసె. కుండె మనమానె ఏలీయా బులిసె. కుండె మనమానె యిర్మీయా బులిసె. ఇంకా కుండె మనమానె ప్రవక్తానెరె జొనైకిరి రొవ్వొచ్చు బులి బులిగిల్లీసె” బులి కొయిసె. \v 15 యేసు, ఈనె తొం విసయంకిర? మియ్యి కేసె బులి తొమె బులిగిలిసో? బులి తంకు పొచ్చరిసి. \v 16 సడకు సీమోను పేతురు, తువ్వు క్రీస్తు సజీవుడైలా పురువురొ పో బులి సమాదానం కొయిసి. \v 17 సడకు యేసు యాకిరి కొయిసి, “యోనా పో! సీమోనూ, తూ దన్యుడు! యే విసయంకు తొత్తె మనమానె కొయిలానింతె ఈనె పరలోకంరె తల్లా మో బోకా కొయిసి. \v 18 ఈనె తూ పేతురు బులి మియి కొయిలించి. యే పొత్రొ ఉంపరె మియి మో సంగంకు బందుంచి. సే సంగం అగరె పాతాలలోకం కూడా ఎదిరించినారి బులి కచ్చితంగా కొయిలించి. \v 19 పురువురొ రాజ్యంరొ తాలమునె మియి తొత్తెదిమ్మి. యే బూమి ఉంపరె తూ నిరాకరించిలాలింకు పరలోకంరె కూడా నిరాకరించుంచి. యే ప్రపంచంరె తూ అంగీకరించిలాలింకు పరలోకంరె కూడా అంగీకరించుంచి” బులిసి. \v 20 సే తరవాతరె, సెయ్యె క్రీస్తు బుల్లా విసయం కాకూ కొయితెనా బులికిరి సిస్యునె సంగరె కొయిసి. \s యేసురొ స్రమ, మొర్నొ \r (మార్కు 8:31–9:1; లూకా 9:22-27) \p \v 21 సెత్తెలె దీకిరి యేసు తా సిస్యునె సంగరె సెయ్యె యెరూసలేముకు జెవ్వొలిసిల సంగతి గురించి, సెట్టె తల్లా బొడిలింకె, ప్రదానయాజకూనె, సాస్త్రీనె తాకు హింసించిలా విసయం గురించి, సెయ్యె పొందివలిసిలా మొర్నొ గురించి, తింటో దినెరె జీకిరి అయితల్లాట గురించి కొయివురొ మొదలు కొరిసి. \v 22 పేతురు తాకు గుటె పక్కు డక్కికిరి ప్రబూ సాకిరి కొతాలగితెనాబులి, “పురువు తాంపరె దయ దిగదిమంచె! సాకిరి కెబ్బుకు జరిగినాసి!” బులిసి. \v 23 యేసు పేతురు ఆడుకు బుల్లికిరి, సాతాను “మో అగరె దీకిరి బాజా, తువ్వు మెత్తె ఆటంకం కలిగించిలీసు యే ఆలోచనానె మనమానె తీకిరి అయిలాంచ పురువుతీకిరి అయిలాంచనీ” బులి కొయిసి. \p \v 24 సెల్లె యేసు తా సిస్యునె సంగరె, “మో పొచ్చాడె అయిమాసిబులిగిల్లాట సొబ్బీ సడదీకిరి, మో సిలువకు బొయికుంటా మెత్తె అనుసరించిమంచి. \v 25 కేసన్నా తా పొర్నొకు కాపాడిగిమాసి బులిగిల్లాట సడకు వొరదగివ్వొ. ఈనె మో కోసం తా పొర్నొకు సడదగిల్లలింకె సడకు పొందిగివ్వొ. \v 26 లొకొ అల్లా జయించికిరి తా పొర్నొకు వొరదగిన్నే మనమకు కిర లవొ కలుగుసి? సే పొర్నొకు బుల్లికిరి పొందిగిత్తే సెయ్యె కిరదీపారి? \v 27 మనమరొ పో తా దేవదూతానె సంగరె మిసికిరి, బో మహిమ సంగరె అయిలీసి. సెత్తెలె సెయ్యె ప్రతి మనమకు కొరిలా పైటినె వల్లరె ప్రతిపలం దూసి. \v 28 ఎట్టె టారిలాలింకె బిత్తరె కుండెలింకె మనమరొ పో తా రాజ్యం సంగరె అయిలాట దిగిలాజాంక జీకిరి తాసె” బులి కచ్చితంగా కొయిలించి బులిసి. \c 17 \s యేసు రూపం మారువురొ \r (మార్కు 9:2-13; లూకా 9:28-36) \p \v 1 యేసు సో దినోనె తరవాతరె పేతురుకు, యాకోబుకు, యాకోబు బయిల యోహానుకు, గుటె ఎత్తైలాపొరొతంపరకు తా పొచ్చాడె ప్రత్యేకంగా డక్కిగీకిరి జేసి. \v 2 సెయ్యె సెట్టె తల్లాలింకగరె దివ్యరూపం పొందిసి. తా మూ సూర్యుడుపని మెరిసి. తా కొన్నానె హల్లో పనికిరి దగదగా మెరిసె. \v 3 సే గడియరె తంకగరె మోసే, ఏలీయా ప్రత్యక్సమైసె. తంకె యేసు సంగరె కొతలగివురొ సిస్యునె దిగిసె. \p \v 4 సెల్లె పేతురు యేసు సంగరె, “ప్రబూ, అమె ఎట్టె రొవ్వురొ బొల్ట. తొత్తె ఇస్టమైనె తింట పర్నసాలానె బందిపించుంచి తొత్తె గుటె, మోసే గుటె, ఏలీయాకు గుటె” బులి కొయిసి. \v 5 సెయ్యె యింకా కొతలగితల్లాబెల్లె గుటె కాంతివంతంమైలా మెగో సెట్టె టారిలాలింకు బుజ్జిపేసి. సెల్లె సే మెగో దీకిరి గుటె స్వరమైకిరి, “ఎయ్యె మో యిస్టమైలా పో, ఆ గురించి మీ ఆనందించిలించి, ఆ కొత సునొండి” బులి సుందీసి. \v 6 ఎడ సునికిరి సిస్యునె డొరొసంగరె బొర్లాపొడిజీసె. \v 7 యేసు అయికిరి తంకు సుగీకిరి “ఉటోండి, డొరితెనాండి” బులి కొయిసి. \v 8 ఈనె తంకె ఉటికిరి దిగిలాబెల్లె తంకు యేసుతప్ప యింకేసే దిగదిల్లానింతె. \v 9 తంకె పొరొతొ వొల్లికిరి తొల్లుకు అయితల్లాబెల్లె యేసు, “మనమరొ పో జీకిరి అయిలాజాంక తొమె దిగిలా యే దర్సనం గురించి కాకు కొయితెనాండి” బులి ఆజ్ఞాపించిసి. \p \v 10 సెల్లె తా సిస్యునె “అగరె ఏలీయా అయిమంచి బులి సాస్త్రీనె కిరుకుబుల్లీసె” బులి పొచ్చిరిసె. \v 11 సడకు యేసు యాకిరి సమాదానం కొయిసి, “ఏలీయా తప్పకుండా ఆసి. అయికిరి అగరాక సొబ్బీ సిద్దపరిచివొ బుల్లా కొత సొత్తాక. \v 12 మియి కొయిలాట కిరబుల్నే, ఈనె ఏలీయా అగరాక అయిసి. ఈనె తంకె తాకు గుర్తించినారికిరి తాకు తంకె ఇస్టమైలాపనికిరి కొరిసె. సాకిరాక మనమరొ పో కూడా తంకవల్లరె స్రమ అనుబవించుసి బులి కొయిలించి.” \v 13 యేసు బాప్టీసం దిల్లా యోహాను గురించి కొయిసి బులి సిస్యునెకు సెల్లె అర్దమైసి. \s బుత్తొ దరిలా జొనె కుర్రకు యేసు బొలికొరివురొ \r (మార్కు 9:14-29; లూకా 9:37-43) \p \v 14 సెల్లె తంకె మనమానె పక్కరెదీకిరి బుల్లికిరి అయిలాబెల్లె జొనె మనమ యేసు పక్కు అయికిరి మోకరించిసి, \v 15 “ప్రబూ! మో పో ఉంపరె దయ దిగదె. సెయ్యె మూర్చజబ్బుసంగరె బడే బాదపొడిలీసి. కొతకొతకు నియ్యరె, పనిరె పొడిజెల్లీసి. \v 16 తాకు తో సిస్యునె పక్కరకు దరిగీకిరి అయించి. ఈనె తంకె తాకు బొలికొరినారిసె” బులి కొయిసి. \p \v 17 సెల్లె యేసు, “మూర్కులైలా తొంబిత్తరె విస్వాసంనీ. మియి కెత్తె కలొ తొంసంగరె తమ్మంచి? కెత్తె కలొ తొం కోసం ఓర్చిగిమ్మి? తాకు మో పక్కరకు డక్కిగీకిరి అయిండి” బులి కొయిసి. \v 18 యేసు సే బుత్తొకు బాజాబులికిరి గట్టిగా కొయిసి. సడ సే పిల్లాసొదీకిరి బయలుకు అయిసి. సే గడియరాక సే పిల్లాసుకు బొలైసి. \v 19 సిస్యునె సే తరవాతరె యేసు పక్కరకు ప్రత్యేకంగా అయికిరి, “అమె కిరుకు సడకు పొడదిన్నారించొ?” బులి పొచ్చిరిసె. \v 20 యేసు, తొంబిత్తరె ఆవగింజెత్తె విస్వాసం నీ గనుక తొమె సడకు పొడదిన్నారిసొ. ఈనె ఎడ సొత్తాక. \v 21 తొంబిత్తరె ఆవగింజెత్తె విస్వాసము రొన్నె చాలు. తొమె ఏ బొనో సంగరె సెటుకు జా బులి కొయినె జోసి. “తొముకు నాఅత్తరయిలాట తన్ని” బులి కొయిసి. ప్రార్దన వలరాక గానీ యింకా కిరసంగరె జెన్నీ బులి కొయిసి.\f + \fr 17:21 \fr*\ft ఎడ మూల గ్రందాలరె నీ\ft*\f* \s యేసు యింగుటె బెల్లె తా మొర్నొ కోసం కొయివురొ \r (మార్కు 9:30-32; లూకా 9:43-45) \p \v 22 ఈనె సిస్యునె గలిలయరె యింకా మిసిగిల్లబెల్లె యేసు తంకెసంగరె, “మనమరొ పో మనమానెకు అప్పగించబొడుసి బులి కొయిసి. \v 23 తంకె తాకు మొరుదూసె. ఈనె తింటో దిన్రె సెయ్యె మొర్నొ దీకిరి జీకిరి ఆసి” బులి కొయిసి. ఎడ సునికిరి సిస్యునె బడే దుక్కొపొడిసె. \s మందిరంరొ పన్ను కోసం \p \v 24 యేసు, తా సిస్యునె కపెర్నహూముకు చేరిగిల్లాబెల్లె, సెట్టె మందిరంరొ పన్నునె వసూలు కొరిలాలింకె పేతురు పక్కరకు అయికిరి, “తొం బోదకుడు మందిరంరొ పన్ను చెల్లించిసినా?”బులి ప్రస్నించిసె. \p \v 25 “దూసి” బులి పేతురు సమాదానం కొయికిరి గొరొబిత్తరకు జేసి. సెయ్యె కిచ్చి నా కొతలగిలా అగరె యేసు, “సీమోను తూ కిరబుల్లీసు? రొజానె యే బూమి ఉంపరె పన్నునె కా పక్కరె వసూలుకొరివె? తా స్వంత దేసొలింకె పక్కరె దీకిరినా? పొదర్లింకె పక్కరె దికిరినా?” బులి పొచ్చిరిసి. \p \v 26 “పొదర్లింకె పక్కరె” బులి పేతురు సమాదానం కొయిసి. యేసు \p సాకిరియినె పన్ను బందివలిసిలా అవసరం నీబులి కొత! \v 27 ఈనె తంకు ఇబ్బంది లొగివురొ మెత్తె ఇస్టంనీ. సోంద్రొ పక్కరకు జేకిరి గేలం పొగు! అగరె దరిలా మచ్చొ తుండొ పిటికిరి దిగినే అముకు సొరిపొడిలా నానెం మిలివొ. సడకు దరిగీకిరి జేకిరి అం దీలింకె పన్ను బందిపే! బులి కొయిసి. \c 18 \s కేసె గొప్పీట \r (మార్కు 9:33-37; లూకా 9:46-48) \p \v 1 సె తరవాతరె సిస్యునె యేసు పక్కరకు అయికిరి, “ఈనె పురువురొ రాజ్యంరె సొబ్బిలింకె కన్నా గొప్పలింకె కేసే?” బులి పొచ్చరిసె. \p \v 2 యేసు గుటె సన్ని పిల్లాసొకు పక్కరకు అయిబులి డక్కికిరి తాకు తంకె మొజిరె టారెదీకిరి యాకిరి కొయిసి, \v 3 “తొమె మారికిరి, తొమె మనుసూనె బిత్తరె సన్ని పిల్లానె పని నారొన్నే పురువురొ రాజ్యంకు జెన్నారొ”బులి కచ్చితంగా కొయిలించి. \v 4 సడకు ఎ సన్ని పిల్లసుకు తల్లా మనస్సు కలిగికిరి తగ్గించిగిల్లా మనమ పురువురొ రాజ్యంరె సొబ్బిలింకె కన్నా గొప్పలింకెపని పరిగినింపబొడుసి. \v 5 సెత్తాకనీ యాట సన్ని పిల్లనెరె జొనుకు మో నారె చేర్చిగిన్నె మెత్తె చేర్చిగివ్వొ. \s పాపం కొరితె సోదింపబొడివురొ \r (మార్కు 9:42-48; లూకా 17:1; 2) \p \v 6 ఈనె ఎ సన్ని పిల్లనె విస్వాసంకు కెసన్నా ఆటంకం కొరితె కారనం యీలకన్నా, బెక్కుకు తిరగలి పొత్రొ బందికిరి లోతైల సోంద్రొరె పొక్కదివురొ బొల్ట. \p \v 7 అబ్యంతరములు వల్లరె ఏ లొకొకు స్రమ; అబ్యంతరముకు యివురొ తప్పినీ. ఈనె కావల్లరె అబ్యంతరము ఆసొ సే మనమకు స్రమ. \p \v 8 తో గొడ్డొ, తో అత్తొ తొత్తె అబ్యంతరం కొర్నె సడకు అనికిరి పొక్కదెండి. దీట గొడ్డోనె దీట అత్తోనె రొయికిరి కెబ్బుకు పుడ్డయితల్లా నియ్యరె పొడిలాకన్నా, సొట్టమోపొగ ఈనె గొడ్డొనె అత్తోనె నీలా మోపొ పనికిరి రొయికిరి నిత్యజీవం పొందిగివురొ బొల్ట. \v 9 ఈనె అంకి తొత్తె అబ్యంతరం కొర్నె సడకు జింకికిరి పొక్కదెండి. దీట అంకి రొయికిరి నరకంబిత్తరె నియ్యరె పొడివురొకన్నా గుటె అంకి దీకిరి పరలోకం బిత్తురుకు జెవురొ బొల్ట. \s వొరిజెల్లా గొర్రె \r (లూకా 15:3-7) \p \v 10 ఏ సన్ని పిల్లాన్రె కాకు సన్ని దిగా దిగితెనాండి. మియ్యి కొయిలాట కిరబుల్నె పరలోకంరె తల్లా యే దూతానె పరలోకంరె తల్లా మో బో మూకు కెబ్బుకు దిక్కికుంటా తాసె. \p \v 11 \f + \fr 18:11 \fr*\ft యే వాక్యం అసలైలా గ్రందాలురె నీ\ft*\f* \v 12 గుటె పక్కరె సోయి గొర్రీనె అచ్చెబులిగీండి. సడాన్రె గుటె గొర్రి తప్పిజెన్నే, సెయ్యె సే తొంబైతొమ్మిది గొర్రీనె బొనొ ఉంపరె సడదీకిరి, సె తప్పిజెల్ల గొర్రె కోసం కుజ్జినీనా? తొమె కిరబులుసో? \v 13 ఎడ సొత్తాక, సే గొర్రెమిల్నె సే తొంబైతొమ్మిది గొర్రీనె కన్నా సెయ్యె సడవల్లరె బడే ఆనందించుసి. \v 14 సాకిరాక పరలోకంరె తల్లా మో బో ఎ సన్ని పిల్లాన్రె కేసె తప్పిజెవురొ పరలోకంరె బో ఆనందించిని. \s పాపంరె తల్లా అన్నబయినె అప్పబొయినీనె \p \v 15 తొ బయి తోంపరె తప్పు కొర్నె తా పక్కరకు జేకిరి సెయ్యె కొరిలా తప్పు తాకు జొన్నే తల్లాబెల్లె కోండి. సెయ్యె తో కొతా సున్నే తాకు తూ బుల్లికిరి సంపాదించిగిల్లాపనికిరాక. \v 16 సెయ్యె తొం కొత నాసున్నే, జొన్నె, నీనె దీలింకు సాక్సీనె తొం పొచ్చాడె దరిగి జాండి. కిరుకుబుల్నే ప్రతి విసయముకు నిర్నయించితె లేకనానె కొయిలా పనికిరి దీలింకె నీనె తిల్లింకె సాక్సం కొయిమంచి. \v 17 తొం కొతా సునితె సెయ్యె నాఅంగీకరించినె జేకిరి తంకె సంగం కోండి. సెయ్యె సంగం కొయిలా కొతకూడ నాసున్నే తాకు తొమె పొదరెలింకెగా పన్నునె వొసులు కొరిలా పాపోనెగా బులిగీండి. \s నిరాకరించువురొ, అంగీకరించువురొ \p \v 18 ఈనె యే బూమంపరె తొమె కిరకు బందించువోయొ, సడ పరలోకంరె బందింపబొడివొ; బూమంపరె తొమె కిరకు పిటివొయొ, సడ పరలోకంరె పిటుసి బులి తొం దీకిరి కచ్చితంగా కొయిలించి. \p \v 19 సడాకనీ, మియ్యి కొయిలాట కిరబుల్నె తొంబిత్తరె దీలింకె మిసికిరి బూమంపరె ఏకమైకిరి కిరగురించన్నా ప్రార్దించినె, సెల్లె పరలోకంరె తల్లా మో బో సడ తొముకు సొత్తాక అనుగ్రహించుసి. \v 20 కిరుకుబుల్నే మో నారె దీలింకె నీనే తిల్లింకె కేటె మిసికిరితన్నే మియ్యి సెట్టె తంకెదీకిరి తాంచి. \s నాక్సమించిలా సేవకుడురొ ఉపమానం \r (లూకా 17:3,4) \p \v 21 సెల్లె పేతురు యేసు పక్కరకు అయికిరి, “ప్రబూ! మో బయి మెత్తె పాపం కొర్నే మియ్యి కెత్తెబెల్లె తాకు క్సమించిమాసి? సత్రబెల్లెనా?” బులి పొచ్చరిసి. \p \v 22 సడకు యేసు యాకిరి సమాదానం కొయిసి. ఏడుసార్లునీ, డెబ్బది ఏడు సార్లు క్సమించిమాసి బులి కొయిలించి. \v 23 ఈనె పురువురొ రాజ్యం తా సేవకునె సంగరె లెక్కలు పరిస్కరించిగిమ్మంచి బుల్లా జొనె రొజా సంగరె పోల్చికిరి అచ్చి. \v 24 సే రొజా లెక్కలు దిగివురొ మొదలు లొగిలాబెల్లె వేలకొలది సున్న నానేలు అప్పు తల్లా జొనె మనమకు బటులు రొజా పక్కరకు డక్కిగీకిరి అయిసె. \v 25 ఈనె అప్పు తల్లా మోపొ పక్కరె అప్పు తీర్చితె పలియనీ. సడకు సే రొజా తాకు, తా నెయిపుకు, తా కుటుంబంకు, తాపక్కరె తల్లా సొరుకోనె సొబ్బి బిక్కిపీకిరి అప్పు తీర్చు బులికిరి ఆజ్ఞాపించిసి. \v 26 సే సేవకుడు రొజా అగరె ముడుకూనె పొక్కిరి, కొద్ది కలొ దే, తొత్తె దివ్వలిసిలా పలియ సొబ్బీ దీపొంచి బులి బతిమాలిగిచ్చి. \v 27 రొజా సే సేవకుడు ఉంపరె దయసంగరె కనికరంపొడికిరి క్సమించికిరి తాకు విడుదల కొరిసి. సడ వుంపరె తాకు అప్పు కూడా నాదీకుంట కొరిసి. \p \v 28 సే సేవకుడు బయలుకు జేకిరి, తాదీకిరి మిసికిరి పైటికొరిలా సేవకుడుకు దిగిసి. తాకు వెయ్యి వెండినానేలు అప్పుతల్లా మొపొరొ బెక్కొ దరిగీకిరి, మో అప్పు తీర్చు బులి వేదించిసి. \v 29 అప్పుతల్లా సేవకుడు ముడుకూనెపొక్కిరి, కొద్ది కలొ గడువు దే తో అప్పు తీర్చుపూంచి బులి బతిమాలిగిచ్చి. \v 30 ఈనె అప్పుదిల్లా మోపొ సడకు అంగీకరించిలాని. ఈనె జేకిరి తా అప్పు తీర్చిల జాంక సె అప్పుతల్ల మొపొకు చెరసాలరె పొగిపించిసి. \v 31 తా సంగరె తల్లా సేవకుడు జరిగిలాట దిగిసి. తంకు బడె బాదపొడిసి. తంకె జేకిరి జరిగిలాటల్లా తంకె రొజా సంగరె కొయిసె. \v 32 సెల్లె సే రొజా సే సేవకుడు డక్కికిరి, రగొ సంగరె దుర్మార్గుడా! తువ్వు మెత్తె బతిమాల్లందుకు తొ అప్పు అల్లా క్సమించించి. \v 33 ఈనె మియ్యి తొ ఉంపరె దయ దిగదిల్లపని తాకు తోసంగరె తల్లా సేవకుడు ఉంపరె దయ దిగదిమ్మాసినీనా? బులిసి. \v 34 సే తరవాతరె రొజా బడే రగోసంగరె తా అప్పు అల్లా తీర్చిలా జాంక సిక్స లొగు బులికిరి సే సేవకుడుకు బటులుకు అప్పగించిసి. \p \v 35 సడకు యేసు, తొం బిత్తరె ప్రతిజొనె తొం బయికు మనసార నాక్సమించినె పరలోకంరె తల్లా మో బో తొం పట్ల సే రొజా పనాక కొరివొ. \c 19 \s విడాకులు గురించి యేసు బోదించివురొ \r (మార్కు 10:1-12) \p \v 1 యేసు కొతలగివురొ ఈజిల్లా తరవాతరె గలిలయ సడదీకిరి యొర్దాను వొడ్డుతెనాడె తల్లా యూదయ ప్రాంతంకు జేసి. \v 2 మనమానె గుంపునె గుంపునెగా తా పొచ్చాడె జేసె. సెయ్యె తంకు బొలికొరిసి. \p \v 3 కుండెలింకె పరిసయ్యునె తాకు పరీక్సించిమాసి బులి తా పక్కు అయికిరి, “వొండ్రపో తా నైపోకు కే కారనం దిగదీకిరి విడాకులు దివ్వొచ్చునా?” బులి పొచ్చిరిసె. \p \v 4 సెయ్యె, “అగరె స్రుస్టకర్త వొండ్రపోకు, తిల్డ్రాంటకు కొరిసి బులి తొమె లేకనానెరె చదివిలానింతోనా? బులిసి. \v 5 సడవల్లరె వొండ్రపో తా మా, బోకు సడికిరి తా నైపో సంగరె గుట్టెవూసి. తంకె దీలింకె మిసికిరి గుటె దే గా జూసె. \v 6 సే కారనంరె తంకె యింక అగరె దీలింకెగా నీకుండా జొన్నెపనికిరి తాసె! పురువు ఏకం కొరిలాలింకు మనమానె వేరుకొరినాసి” బులి సమాదానం కొయిసి. \p \v 7 “ఈనె వొండ్రపో యిడాకులు పత్రం తా నైపోకు దీకిరి తాకు పొడదిపించువొచ్చు బులికిరి మోసే కిరుకు ఆజ్ఞాపించిసి?” బులి పరిసయులు పొచ్చరిసె. \p \v 8 యేసు, సే “కొయిలా కొతానె తొమె సునిలానింతొ గనక తో నైపోకు విడాకులుదీతె మోసే తొముకు అనుమతి దీసి. ఈనె అగరెదీకిరి యాకిరినీ. \v 9 ఈనె మియ్యి కొయిలాట కిరబుల్నే, కే మనమైనా తా నైపోరొ దర్నిపైటి విసయంరె తప్ప నైపోకు విడాకులుదీకిరి యింగుటె మొట్టకు బ్యాకొరిగిన్నే తాదీకిరి దర్నిపైటి కొరిలాపని ఊసి.” బులిసి. \p \v 10 సిస్యునె తాకు, “విడాకులుదీతె యడాక కారనం కావలసియీనె బ్యా నాకొరిగీకుంటా రొవ్వురొ బొల్ట”బులిసి. \p \v 11 యేసు, “తూ కొయిలా యే బోద సొబ్బిలింకు సాద్యంనీ. ఈనె పురువు అనుగ్రహించిలాలింకు మాత్రమాక. \v 12 బ్య నా కొరిగిత్తే బడే కారనాలు తాసె. కుండిలింకె మా పెట్రాక నపుంసకులుగా జొర్నైసె. ఈనె బ్య కొరిగిన్నింతె. ఈనె కుండిలింకె పొదరలింకు నపుంసకులుగా కొరుసె. ఈనె బ్య కొరిగిన్నింతె. ఈనె కుండిలింకె పురువురొ రాజ్యం గురించి బ్య కొరిగిన్నింతె. ఎ బోదకు అంగీకరించిలాలింకె అంగీకరించొండి” బులి సమాదానం కొయిసి. \s యేసు సన్నిపిల్లానుకు ఆసిర్వదించివురొ \r (మార్కు 10:13-16; లూకా 18:15-17) \p \v 13 సెల్లె యేసు తా అత్తొకు సన్ని పిల్లనెరొ ముండొంపరె లొక్కిరి తంకోసం ప్రార్దన కొరిమంచిబులి కుండిలింకె మనమానె తంకు దరిగి అయిసె. ఈనె సే డక్కిగీకిరి అయిలలింకు సిస్యునె గద్దించిసె. \v 14 ఈనె యేసు, “పురువురొ రాజ్యం తంకపనాలింక్టాక. తంకు మో పక్కు అయిమురోండి తంకు ఆపితెనాండి” బులి కొయిసి. \p \v 15 తంకె ముండొంపరె అత్తొలొక్కిరి ఆసిర్వదించిలా తరవాతరె యేసు సెట్టెదీకిరి బాజేసి. \s పలియతల్లా బెండకుర్ర \r (మార్కు 10:17-31; లూకా 18:18-30) \p \v 16 గుటెబెల్లె జొనె బెండకుర్ర యేసు పక్కరకు అయికిరి, “బొదకుడా! నిత్యజీవం పొందిమంచిబుల్నే మియి కిర బొల్ట పైటి కొరిమంచి?” బులి పొచ్చిరిసి. \p \v 17 సడకు యేసు, “బొల్ట గురించి మెత్తెకిరుకు పొచ్చిరిలీసు? బొల్ట మనమ జొన్నాక అచ్చి. తూ నిత్యజీవం పొందిమంచిబుల్నే ఆజ్ఞానెకు పాటించిమంచి” బులి సమాదానం కొయిసి. \p \v 18 “కే ఆజ్ఞానె?” బులి సే బెండకుర్ర పొచ్చరిసి. యేసు, “మనమకు \p మొరదిన్నాసి, దర్నిపైటి కొరినాసి, సొరొపైటి కొరినాసి, సొరొ సాక్సం కొయినాసి. \v 19 మాకు బోకు గౌరవించిమాసి. తోపనికిరాక తో పొరుగులింకు ప్రేమించిమంచి” బులి కొయిసి. \p \v 20 సే బెండకుర్ర, “మియి ఏ ఆజ్ఞలల్లా పాటించిలించి. యింకా కిరకొరిమంచి?” బులి పొచ్చిరిసి. \p \v 21 సడకు యేసు, “తూ పరిపూర్నుడు ఈమాసి బులిగిన్నే, జేకిరి తో పక్కరె తల్లాట బిక్కికిరి నీలాలింకు దే! సాకిరి కొర్నే తొత్తె పరలోకంరె పలియ మిలుసి. సే తరవాతరె మెత్తె అనుసరించు” బులి సమాదానం కొయిసి. \p \v 22 సే బెండకుర్ర పక్కరె బడే పలియ తల్లందరె యేసు కొయిలాట సునికిరి విచారంసంగరె బాజేసి. \v 23 సే తరవాతరె యేసు తా సిస్యునెసంగరె, పలియ తల్లలింకె పురువురొ రాజ్యంబిత్తురుకు అయివురొ బడేకొస్టొ బులి మియి కచ్చితంగా కొయిలించి. \v 24 మియి యింకా కొయిలించి. పలియతల్లాట పురువురొ రాజ్యంబిత్తురుకు జెవురొకన్నా, ఒంటి సూదిబెజ్జంతీకిరి దూరిజెవురొ సులువు బులి కొయిసి. \p \v 25 సిస్యునె ఏ కొత సునికిరి బడే ఆచ్చర్యపొడిసె, “ఈనె కేసె రక్సన పొందుపారె?” బులి పొచ్చిరిసి. \p \v 26 సెల్లె యేసు తంకాడుకు దిక్కిరి, “అడ మనమకు అసాద్యమాక ఈనె పురువుకు సొబ్బి సాద్యమాక” బులి కొయిసి. \p \v 27 సెల్లె పేతురు, “తో పోచ్చాడె అయితె అమె సొబ్బి సడదిపించో. ఈనె, అముకు కిర మిలివో?” బులి పొచ్చిరిసె. \p \v 28 యేసు, నో ప్రపంచంరె మనమరొ పో తేజోవంతుడుయికిరి సింహాసనమంపరె బొసురుసి. మో పొచ్చాడె అయిలా తొమ్మంకా పన్నెండు సింహాసనాలు ఉంపరె బొసిరికిరి ఇస్రాయేలు మనమానెబిత్తరె పన్నెండు గోత్రాలులింకు తీర్పుకొయిసో బులి కచ్చితంగా కొయిలించి. \v 29 మో నా కోసం గొరొనెకన్నా, అన్నబయినెకన్నా, అప్పబొయినినెకన్నా, మా, బోకన్నా, పిల్లానుకు, బిల్లోనెకన్నా సడిదిగిల్లాలింకె సడకు సోయి వంతులు పలం నిత్యజీవం కూడా పొందిగివ్వె. \v 30 ఈనె అగరె తల్లాలింకె బిత్తరె బడేలింకె పొచ్చుకు జూసె. పొచ్చాడె తల్లాలింకె బిత్తరె బడేలింకె అగురుకు ఆసె! బులి కొయిసి. \c 20 \s ద్రాక్స తొటరొ పైటిలింకె కోసం \p \v 1 పురువురొ రాజ్యొ యాకిరి అచ్చి. గుటె ద్రాక్సతొట యజమానిసంగరె పొలికిరి అచ్చి. గుటెబెల్లె తొటరె పైటి కొరితె పైటిలింకు డక్కిమంచి బులి సొక్కలాక ఉటికిరి జేసి. \v 2 సే దినె పైటి కొరిలాలింకు గుటె వెండినానెం దూంచిబులి ఒప్పిగీకిరి తంకు తా ద్రాక్సతొటకు పొడదీసి. \v 3 సెయ్యె సొక్కలె తొమ్మిదిగంటలకు యింకా సొంతకు జేసి. సెట్టె కుండె మనమానె సుచ్చరాక టారికిరి రొవ్వురొ దిగిసి. \v 4 సెయ్యె తంకెసంగరె తొమె కూడా జేకిరి ద్రాక్సతొటరె పైటి కొరొండి. తొముకు కూడ సమానంగా కూలి దూంచి బులి కొయిసి. \v 5 తంకె సడకు అంగీకరించికిరి జేసె. సెయ్యె పన్నెండు గంటలయిలాబెల్లె, ఈనె తినిగంటలయిలబెల్లె కూడా జేకిరి యింకా సాకిరాక డక్కిసి. \v 6 సెయ్యె ఇంచుమించు పాట గంటలయిలాబెల్లె జేకిరి యింకా కుండె మనమానె సెట్టె టారికిరి తవ్వురొ గమనించిసి. సెయ్యె తంకెసంగరె తొమె దినొల్లా కిచ్చినాకొరుకుంటా కిరుకు ఎట్టె టారిసొ? బులి పొచ్చిరిసి. \v 7 అముకు పైటికొరితె కేసే డక్కిలానింతె బులి తంకె సమాదానం కొయిసె. సెల్లె సెయ్యె తంకదీకిరి తొమె కూడా మో ద్రాక్సతొటరె పైటి కొరొండి బులి కొయిసి. \p \v 8 సొంజైలాబెల్లె సే ద్రాక్సతొటరొ యజమాని తా అదికారి సంగరె పైటిలింకల్లకు డక్కికిరి చివరకు దీకిరి అయిలలింకె సంగరె మొదలుకొరికిరి కూలి దీపో బులి కొయిసి. \v 9 పంచ గంటయిలబెల్లె పైటి మొదలు లొగిల పైటిలింకె అయిసె. తంకు గుటె వెండినానెం దీసి. \v 10 అగరె పైటి మొదలు లొగిలలింకె అయికిరి తంకు బడేకూలి ఆసి బులికిరి ఆసపొడిసె. ఈనె తంకు కూడా గుటె వెండినానెం మిలిసి. \v 11 తంకె కూలి కడిగీకిరి అదికారి ఉంపరె సొనిగ్గిల్లీసె, \v 12 కొరకు బరించికిరి దినల్లా పైటికొరిల అముకు, గుటె గంట పైటి కొరిలాలింకు సమానంగా కిరుకు దిగిలీసు? \p \v 13 ఈనె సెయ్యె జొనె కూలిపైటిమనమ సంగరె, స్నేహితుడా సును తొత్తె కిచ్చి అన్యాయం కొరిలాని. గుటె దినొకు గుటె వెండినానెం కు పైటి కొరుంచొ బులి తువ్వు ఒప్పిగిచ్చునీనా. \v 14 తో కూలి కడిగీకిరి బాజా! మో ఇస్టం తొత్తెదిల్లా కూలి అంకా పొచ్చాడె అయిలాలింకు కూడా దిమ్మాబులిగించి. \v 15 మో పలియ మో ఇస్టంమైలపనికిరి కర్చుకొరిలా అదికారం మెత్తె నీనా? మియి బొల్ట యివురొ తువ్వు వోదర్చినారిలిసునా? బులి కొయిసి. \v 16 “యారక పొచ్చాడె రొల్లాలింకె అగురుకు ఆసె; అగరె రొల్లాలింకె పొచ్చాడుకు జోసే” బులి కొయిసి. \s యేసు తా మొర్నో కోసం తింటోసారి కొయివురొ \r (మార్కు 10:32-34; లూకా 18:31-34) \p \v 17 యేసు యెరూసలేముకు జెమ్మాసి బులిగిల్లాబెల్లె పన్నెండు మంది సిస్యునెకు పక్కరకు డక్కికిరి యాకిరి కొయిసి. \v 18 అం సొబ్బిలింకె యెరూసలేముకు జెల్లించొ. సెట్టె మనమరొ పో ప్రదానయాజకూనెకు, దర్మసాస్త్ర పండితునెకు అప్పగింపబొడువొ. తంకె తాకు మొర్నొసిక్స పొక్కిరి, \v 19 తాకు యూదునెనీలాలింకు అప్పగించుసె ఇంకా హేలన కొరికిరి, కొరడా మడ్డోనె మరికిరి సిలువకు పొగుసె. ఈనె తింటొదిన్రె సెయ్యె సజీవంగా ఉటికిరి ఆసి. \s గుటె మారొ విన్నపం \r (మార్కు 10:35-45) \p \v 20 సే తరవాత జెబెదయి నైపో తా దీలింకె పోనె మిసికిరి యేసు పక్కు అయికిరి తా అగరె ముడుకూనె పొక్కిరి గుటె కొతా దేబులికిరి కోరిసి. \v 21 యేసు, “తొత్తె కిర కావాలి?” బులి ఎంట్రాక పొచ్చరిసి. సెయ్యె, తో రాజ్యంరె, మో దీలింకె పోనుకు జొనుకు తో‍ బత్తొకైలా అత్తొ పొక్కరె \p యింకజొనుకు తో బాఅత్తో ఆడుకు తల్లాపనికిరి కొతా దే బులి మగిసి. \p \v 22 సడకు యేసు, “తొమె కిడ పొచ్చిరిలీసొ తొముకు తెలిసిని. మో గిన్నెరె పురువురొ కస్టానె పూరికిరి మియ్యి పీతందుకు సిద్దంగా అచ్చి. తొమె పీపారొనా?” బులి పొచ్చిరిసి. పీపారొ బులి తంకె సమాదానం కొయిసి. \p \v 23 సెయ్యె తొమె గిన్నెరొట పీపారొ ఈనె మో బత్తొకైల అత్తొ ఆడుకు, బా అత్తొ ఆడుకు బొసరదివురొ మో వసమురెనియ్యి. మో బో కా కోసం సిద్దపరిచివోయొ తాకాక సడ మిలివొ బులి కొయిసి. \p \v 24 మిగిల్లా దొస్టలింకె సిస్యునె ఎడ సునికిరి సెటెరొల్ల దీలింకె బయినె ఉంపరె రగ్గొపొడిసె. \v 25 యేసు తంకు పక్కు డక్కికిరి, “యూదునెనీలాలింకె రొజానె పనికిరి తంకె మనమ ఉంపరె అదికారం చెలాయించుకుంటా తాసె బులి తొముకు తెలుస్సు. \v 26 ఈనె తొమె సాకిరి తన్నాసి. తొంబిత్తరె గొప్పమనమా ఈమాసిబులిగిల్లాట తొముకు సేవకుడుగా తమ్మంచి. \v 27 తొంబిత్తరె ముక్యుడుగా తమ్మాసిబులిగిల్లామనమ దాసుడుగా తమ్మంచి. \v 28 సాకిరాక మనమరొ ‘పో’ సేవ కొరిపించిగిత్తె అయిలాని గాని, సేవకొరితె అయిసి. సొబ్బిలింకు యిడిపించితె కోసం తా పొర్నొకు గుటె వెలగా చెల్లించితె అయిసి” బులిసి. \s యేసు అంకీనె నీలా దీలింకు బొలికొరువురొ \r (మార్కు 10:46-52; లూకా 18:35-43) \p \v 29 యేసు, తా సిస్యునె యెరికో పట్నం తీకిరి బయలుదేరికిరి జేతల్లాబెల్లె బడే మంది మనమానె తా పొచ్చాడెజేసే. \v 30 బట్టొ పొక్కరె బొసిరిలా దీలింకె గుడ్డిలింకె యేసు సే బట్టరె అయిలీసి బులి సునికిరి, “దావీదు పో ప్రబూ అముకు కరునించు” బులి గట్టిగా కేకానె పొగిసె. \p \v 31 మనమానె తంకు సూతురోండి బులికిరి కొయిసె. ఈనె సే గుడ్డిలింకె యింకా గట్టిగా, “ప్రబూ! దావీదు పో! అమంపరె దయ దిగిపించు!” బులి బొట్ట కేకానె పొగిసె. \p \v 32 యేసు టారికిరి సే గుడ్డిలింకు డక్కికిరి, “మీ తొముకు కిర కొరిమాసిబుల్లీసో?” బులి పొచ్చరిసి. \p \v 33 ప్రబూ! అముకు అంకీనె దిగదిమ్మంచి! బులి తంకె సమాదానం కొయిసె. \p \v 34 యేసు తంకె ఉంపరె దయ కలిగికిరి తంకె అంకీనె సూగిచ్చి ఎంట్రాక తంకు అంకీనె దిగదీసె ఈనె తంకె తాకు వెంబడించిసె. \c 21 \s యెరూసలేముకు విజయోత్సవం సంగరె జెవురొ \r (మార్కు 11:1-11; లూకా 19:28-40; యోహాను 12:12-19) \p \v 1 యేసు, తా సిస్యునె యెరూసలేముకు జేకిరి ఒలీవ బొనొ పక్కరె బేత్పగే బుల్లా గాకు చేరిగిచ్చె. యేసు తా సిస్యునె బిత్తరె దీలింకు సే గాకు పొడిదీకుంటా తంకు యాకిరి కొయిసి, \v 2 గాబిత్తురుకు జాండి సెట్టె దోరె బందిలా గుటె గొద్దొ, సడ పిల్లకు దిగివొ. సడానుకు పిటికిరి మో పక్కు వొడిగీకిరి అయిండి. \v 3 కేసన్నా పొచ్చిరినే, అడ ప్రబువుకు కావాలిబులి కోండి; సడ అవసరం తీరిలా ఎంట్రాక బుల్లీకిరి పొడదూ బులి కోండి. \p \v 4 ప్రవక్త కొయిలా కొతా సొత్తెయితె యాకిరి జరిగిసి, \q1 \v 5 దిగూ “తో రొజా దీనుడైకిరి గొద్దొ, \q2 గొద్దొపిల్ల ఉటికిరి అయిలీసి” \q1 బులి సీయోను జో దీకిరి కోండి. \p \v 6 సెల్లె సిస్యునె జేకిరి యేసు ఆజ్ఞాపించిలాపనికిరి కొరిసె. \v 7 గొద్దొకు, గొద్దొపిల్లకు కొడిగి అయికిరి సడ ఉంపరె తంకె కొన్నానె యించిసె యేసు సడంపరె ఉటికిరి బొసిరిసి. \v 8 సెటెతల్లా తంకెదీకిరి బడేమంది తంకె కొన్నానుకు, గొచ్చొన్రొ కొమ్మానె బట్టొరె యించిసె. \v 9 తాకు అగరె, పొచ్చాడె సలిలా మనమానె యాకిరి కేకానె పొగిసె. దావీదు పోకు మహిమ! ప్రబువు నారె అయిలాటకు సర్వోన్నతమైలా చోటూన్రె జయం బులి పురువుకు స్తుతించిసె. \p \v 10 యేసు యెరూసలేమునకు జేసి. సే గాఅల్లా ఆందోలన చెలరేగిసి, “ఎయ్యె కేసె?” బులి మనమానె పొచ్చరిసె. \p \v 11 “ఎయ్యె యేసు, గలిలయరె తల్లా నజరేతు గాకు చెందిలా ప్రవక్త” బులి తా పొచ్చాడె తల్లాలింకె సమాదానం కొయిసె. \s యేసు మందిరంబిత్తురుకు జెవురొ \r (మార్కు 11:15-19; లూకా 19:45-48; యోహాను 2:13-22) \p \v 12 యేసు మందిరంబిత్తురుకు జేకిరి, సెట్టె బిక్కిగిల్లాలింకు, గినిగిల్లాలింకు దోరకు పొడిదీపీసి. పలియ మార్చిలాలింకు బల్లానుకు, పావురాలు బిక్కిలాలింకురొ పిటముకు పొక్కదీసి. \v 13 సెయ్యె తంకు, యెడ “‘మో మందిరం సొబ్బిలింకూ ప్రార్దనాలయం’ గా తాసి బులిసి. ఈనె తొమె సడకు దోచిగిల్లా సొరొనె గొరొపనికిరి మార్చిపీసొ” బులి కొయిసి. \p \v 14 అంకీనె నిలాలింకె, కుంటిలింకె మందిరంరె తల్లా తా పక్కరకు అయిసె. సెయ్యె తంకు బొలికొరిసి. \v 15 ప్రదానయాజకూనె, సాస్త్రీనె సెయ్యె కొరిలా అద్బుతానె దిగిసె. మందిరం అగరె తల్లా పిల్లానె, “దావీదు పోకు జయం” బులి కేకానె పొగివురొ సునిసె. తంకు రగ్గొ అయిసి. \p \v 16 “సన్ని పిల్లానె కిరబుల్లీసెవొ తువ్వు సునుసునా?” బులి తంకె యేసుకు ప్రస్నానె పొగిసె. సడకు యేసు, “సునించి, సన్నిపిల్లానె, పసిపిల్లానె కూడా తొత్తె స్తుతించిలాపని కొరు! బులి లేకనాల్రె రాసికిరి అచ్చి. ఎడ తొమె కెబ్బే చదివిలానింతోనా?” బులి కొయిసి. \p \v 17 సెయ్యె తంకు సడదీకిరి, పట్నం బయల్రె రొల్లా బేతనియ గాకు జేకిరి సే రత్తిల్లా సెట్టె గడిపిసి. \s యేసు అంజూరొ గొచ్చొకు సపించివురొ \r (మార్కు 11:12-14,20-24) \p \v 18 సొక్కలెపైలా తరవాతరె సెయ్యె బుల్లికిరి పట్నం బిత్తరకు అయితన్నుగా తాకు బొక్కిసి. \v 19 యేసు బట్టొ పక్కరె తల్లా గుటె అంజూరొ గొచ్చొకు దిక్కిరి సడ పక్కుజేసి. ఈనె తాకు ఆకూనె తప్ప యింకా కిచ్చి మిల్లానీ. సెయ్యె సే గొచ్చొ సంగరె, యింకా కెబ్బుకు పొగలానె దిన్నారు బులిసి. ఎంట్రాక సే అంజూరొ గొచ్చొ సుక్కిజేసి. \p \v 20 సిస్యునె సడ దిక్కిరి బడే ఆచ్చర్యపొడిసె, “అంజూరొ గొచ్చొ ఎత్తెబేగ క్యాకిరి సుక్కిజేసి?” బులి పొచ్చిరిసి. \p \v 21 యేసు, “ఎడ సొత్తాక తొమె అనుమానం నాపొడుకుం‍టా విస్వసించినె మియి అంజూరొ గొచ్చొకు కొరిలాపని తొమ్మంకా కొరిపారొ. సెత్తె మాత్రమాక నీ, ఏ బొనుకు, తువ్వు ఉటికిరి సోంద్రొరె పొడుబుల్నే; సడ సాకిరాక ఊసి. \v 22 పురువు తొమె పొచ్చిరిలాంచ దూసి బులి విస్వాసం సంగరె ప్రార్దన కొరండి. సెల్లె తొమె కిరమగినె సడ మిలుసి” బులి కొయిసి. \s యేసు అదికారం గురించి ప్రస్నించివురొ \r (మార్కు 11:27-33; లూకా 20:1-8) \p \v 23 యేసు మందిరంరె బోదించితల్లాబెల్లె ప్రదానయాజకూనె, బొడిలింకె అయికిరి, కే అదికారం సంగరె తువ్వు ఏ పైటినె కొరిలీసు? తొత్తె అదికారం కేసె దీసె? బులి పొచ్చిరిసి. \p \v 24 యేసు సమాదానం కొయికిరి, “మియ్యి తొముకు గుటె ప్రస్న పొచ్చరుంచి. తొమె కొయినె మియి ఎడ కే అదికారం సంగరె కొరిలించొ కోంచి. \v 25 బాప్టీసం దిల్లా యోహానుకు కేసె పొడదీసే? పురువునా? మనమానె నా?”బులి పొచ్చరిసి. \p తంకె, “పురువు” బులి కొయినె తాకు కిరుకు నమ్మిలానింతొ? బులి పొచ్చరివొ. \v 26 మనమానె బులి కొయినె మనమనల్లా యోహాను జొనె ప్రవక్త బులి నమ్మిసె. ఈనె తంకె కిర కొరుసెవొ బులి డొరొసంగరె జొనుకు జొనె కొతలగ్గిచ్చె. \p \v 27 సడకు తంకె, “అముకు తెలిసినీ” బులి కొయిసె. ఈనె, తొముకు మియి కే అదికారం సంగరె కొరిలించివొ కొయినీ బులిసి. \s దీలింకె పోనెరొ ఉపమానం \p \v 28 ఉంచినె ఆలోచించికిరి కోండి. జొనుకు దీలింకె పోనె రొయితవ్వె. సెయ్యె బొడు పో పక్కరకు అయికిరి, పో! ఆజి జేకిరి ద్రాక్సతొటరె పైటి కొరుబులి కొయిసి. \v 29 సెయ్యె, మెత్తె ఇస్టంనీబులి కొయిసి. ఈనె ఎంట్రాక మనుసు మార్చిగీకిరి జేసి. \v 30 సెల్లె బో తా దీటో పో పక్కరకు అయికిరి సే విసయం కొయిసి. సే పో జెమ్మి బులి కొయికిరి జెల్లాని. \v 31 సే దిలింకె బిత్తరె కేసె బో కొత సునుసే? బులి యేసు పొచ్చిరిసి. తంకె బొడు పో బులిసె. \p యేసు తంకె సంగరె యాకిరి కొయిసి. \p మియి తొముకు సొత్తె కొయిలించి. సుంకరీనె, దర్నీనె తొం కన్నా అగరె పురువురో రాజ్యంకు జోసే. \v 32 యోహాను నీతిరొ బట్టొ దిగదీతె అయిసి. తొమె తాకు నమ్మిలానింతొ. ఈనె సుంకరీనె, దర్నినె తాకు నమ్మిసె. సడకు దిక్కిరంకా తొమె మనుసుమారిలానీ, విస్వసించిలానింతొ. \s ద్రాక్స తొట పైటిలింకెరొ ఉపమానం \r (మార్కు 12:1-12; లూకా 20:9-19) \p \v 33 యింగుటె ఉపమానం సునొండి. జొనె యాజమాని రొయితవ్వి. సెయ్యె గుటె ద్రాక్సతొట నాటికిరి చుట్టూ గోడ బందిపించికిరి ద్రాక్సరసం కడితె గానుగ తొట్టుకు బందిపించిసి. జొగులొ జొగితె గుటె మంచె కొరుపించిసి. తరవాతరె తొట రైతులుకు దీకిరి దూరు ప్రయానంకు బాజేసి. \v 34 కట్టిలాదినొ అయిలాబెల్లె తా సేవకునెకు సే రైతులు పక్కరకు జేకిరి వాటా దరిగి అయిబులి పొడిదీసి. \v 35 సే రైతులు, సే సేవకుడుకు దరిగీకిరి జొనుకు మరిసె, జొనుకు మొరిదీసె, జొనుకు పొత్రొనె సంగరె మరిసె. \v 36 ఆసామి యేసారి అగరె కన్నా బడేలింకు సేవకునెకు పొడిదీసి. తంకు కూడా సాకిరాక కొరిసె. \v 37 సే ఆసామి ఆకరువురె తా పోకు గౌరవించుసెబులి బులిగీకిరి ఆకరువురె తా పోకు తంకె పక్కరకు పొడిదీసి. \v 38 ఈనె సే రైతులునె తా పోకు దిక్కిరి ఎయ్యె వారసుడు. యాకు మొరదీకిరి తా ఆస్తికు కడిగిమంచి బులిగిచ్చె. \v 39 సే తరవాతరె పోకు దరిగీకిరి మొరిదీకిరి ద్రాక్సతొట పొచ్చాడె పోదిపీసె. \fig ద్రాక్స తొటరె జొగులొతా|alt="Watchtower in a vineyard" src="HK00105C.TIF" size="col" copy="Horace Knowles ©" ref="21:39"\fig* \p \v 40 “సే ద్రాక్సతొట యజమానుడు అయికిరి సే రైతులుకు కిర కొరువొ?”బులి పొచ్చిరిసి. \p \v 41 యజమాని సే దుస్టులుకు కచ్చితంగా మొరిదిపీవొ. పచ్చకలొరె తా బాగంకు తాకు దిల్లాలింకు సే ద్రాక్సతొటకు దూంచి బులి కొయిసి. \p \v 42 యేసు తంకె దీకిరి యాకిరి కొయిసి గొరొ బందిలలింకె తిరస్కరిచిలా పొత్రొ సడకు ముక్యమైల పొత్రొవూసి. \q1 సడ ప్రబూ వల్లరె కలిగిలాట బులి సడ అంకీనెకు \q2 ఆచర్యమైలాటబులి తొమె కెబ్బె \q1 లేకనానె కొయిలాపని కెబ్బే చదివిలానింతోనా? \p \v 43 సడకు మియ్యి కొయిలాట కిరబుల్నే పురువు తా రాజ్యంకు తొమె పక్కరెదీకిరి కడిగికిరి, సే రాజ్యంకు బొల్ట పలం పలించిలాలింకు దూసి. \v 44 \f + \fr 21:44 \fr*\ft యే వచనం లేకనాల్రె నీ\ft*\f*ఈనె యే పొత్రొ ఉంపరె పొడిలాలింకె ముక్కలు ఈజుసె. కా అంపరె యే పొత్రొ పొడివోయో సెయ్యె నలిగిజివ్వొ. \p \v 45 ప్రదానయాజకూనె, పరిసయ్యునె యేసు కొయిలా ఉపమానం సునికిరి సెయ్యె తంకె గురించి కొతలగిలపనికిరి గ్రహించిసె. \v 46 సెల్లె తంకె తాకు బందించితె సమయం కుజ్జిలీసె. ఈనె మనమానె తాకు జొనె ప్రవక్త బులిగిచ్చె గనక మనమానుకు దిక్కిరి డొరిజీసె. \c 22 \s బ్యా కద్దినెరొ ఉపమానం \r (లూకా 14:15-24) \p \v 1 యేసు ఉపమానాలు ఉపయోగించికిరి యాకిరి కొయిసి. \v 2 పురువురొ రాజ్యంరె జొనె రొజా తా పోరొ బ్యా సందర్బంగా కద్దీనె కొరిలాటకు పోలికిరి అచ్చి. \v 3 సే రొజా కద్దినెకు ఆహ్వానించిలాలింకు డక్కితె తా సేవకునె పొడిదీసి. ఈనె తంకె అయితె ఇస్టపొడిలనింతె. \v 4 సే రొజా కుండిలింకు సేవకునెకు పొడదీకిరి డక్కిలాలింకు కద్దీనె సిద్దంగా అచ్చి బులి కోండి. ఎద్దునెకు, బొల్లే బలిసిలా పసువునుకు కట్టికిరి సొబ్బీ తయారు కొరించొ బులి కొయిసి. \v 5 ఈనె డక్కిలాలింకె లెక్క కొరిలానింతె. జొనె తా కొలకు, యింకాజొనె వ్యాపారంకొరిగితె బాజీసె. \v 6 మిగిల్లాలింకె సేవకునెకు దరిగీకిరి అవమానం కొరికిరి మొరిదీసె. \v 7 సే రొజాకు బడే రగ్గొ అయికిరి తా సైన్యముకు పొడదీకిరి సే హంతకులుకు నాసనం కొరికిరి, తంక పట్నంకు పుడ్డిపేసి. \v 8 సే తరవాతరె సేవకునె సంగరె, బ్యాకద్దీనె సిద్దంగా అచ్చి గాని మియి డక్కిలాలింకె అర్హులు నీ. \v 9 ఈనె సెయీనంట జేకిరి తొముకు దిగిదిల్లాలింకల్లాకు బ్యాకద్దినెకు డక్కొండి బులి తా సేవకునె సంగరె కొయిసి. \v 10 సే సేవకునె సెయీనె మొజుకు జేరికి తంకు దిగిదిల్ల బొల్టలింకు, చెడ్డలింకు, సొబ్బిలింకు డక్కిగీకిరి అయిసె. సే గొరొల్లా బ్యా విందుకు అయిలాలింకు సంగరె పూరిజేసి. \p \v 11 రొజా చుట్టాలకు దిగితె అయిసి. సెటె రొల్లాలింకె బిత్తరె జొనె బ్యా కొన్నానె నాపొగ్గికుంటా బొసికిరి తల్లాట సెయ్యె దిగిసి. \v 12 స్నేహితుడా! బ్యా కొన్నానె నాపిందిగీకుంటా బిత్తరుకు క్యాకిరి అయిసు? బులి రొజా తాకు పొచ్చిరిసి. సే మనమ కిచ్చి నాకొతలక్కుంటా సూతిరికిరచ్చి. \v 13 ఎంట్రాక సే రొజా తా సేవకుల సంగరె, తా గొడ్డోనె, అత్తోనె బందికిరి వొందార్రె పొక్కదేండి. సెట్టె సెయ్యె కందికుంటా, దంతోనె కముడుకుంటా బాదకు అనుబవించుసి బులి కొయిసి. \p \v 14 “పురువు బడేలింకు ఆహ్వానించిసి. ఈనె బచ్చిగిల్లాలింకె కుండిలింకె మాత్రమాక” బులి కొయిసి. \s పన్నునె బందివురొ కోసం ప్రస్నించివురొ \r (మార్కు 12:13-17; లూకా 20:20-26) \p \v 15 సే తరవాతరె పరిసయ్యునె జేకిరి తాకు తా కొతాన్రె తప్పుదరిగిమంచి బులి ఆలోచన సంగరె యేసుకు ప్రస్నించిసె. \v 16 సెల్లె తంకె పరిసయులురొ సిస్యునెకూ, హేరోదురొ మనమానుకు కుండెలింకు పొడదీకిరి “బోదకుడా తూ సత్యవంతుడు బులి, పురువురొ బట్టొ తల్లాట తల్లాపనికిరి కొయిలీసు బులి అముకు తెలుస్సు. పొదరిలింకె కొతానె లెక్క కొరును బులి మొగమాటం దిగిపించునూబులి అముకు తెలుస్సు. \v 17 ఈనె రోమా చక్రవర్తికు పన్నునె బందివురొ అం నియమం ప్రకారం దర్మంనా? నీనా? తో అబిప్రాయం కో” బులి పొచ్చిరిసె. \p \v 18 యేసుకు తంకె ఆలోచన బుజ్జికిరి, వేసం పొగ్గిల్లాలింకె! మెత్తె కిరుకు పరీక్సించిలీసో? బులి కొయిసి. \v 19 తొమె కే నానెం సంగరె పన్నునె బందిలీసెవొ మెత్తె దిగదేండి బులి కొయిసి. తంకె గుటె కాసు దన్నయికిరి తాకు దీసె. \v 20 సెయ్యె, ఎడ ఉంపరె రొల్లా “ఏ బొమ్మ, అక్సరాలు కాట?” బులి తంకు పొచ్చిరిసి. తంకె “సడ రోమా చక్రవర్తిరోట” బులి కొయిసి. \p \v 21 సెల్లె సెయ్యె వెంట్రాక, “సాకిరియినె చక్రవర్తిరోట చక్రవర్తికు, పురువురోట పురువుకు చెల్లించొండి” బులి తంకసంగరె కొయిసి. \p \v 22 యెడ సునికిరి బడే ఆచ్చర్యపొడికిరి తాకు సడిదీకిరి బాజీసె. \s మొర్నొదీకిరి జీకిరి అయివురొ కోసం ప్రస్న \r (మార్కు 12:18-27; లూకా 20:27-40) \p \v 23 సే దినాక, సద్దూకయ్యునె యేసు పక్కు అయికిరి మొరిజిల్లాలింకె జీకిరి అయినింతె బులి వాదించిలాలింకు యాకిరి కొయిసి. \v 24 “బోదకా! జొనెమొట్ట పిల్లానె నీకిరి మొరిజిన్నే, తా బయి సే వితంతువుకు బ్యా కొరిగీకిరి మొరిజిల్లా అన్నకు సంతానం కలిగించిమాసిబులి మోసే కొయిసినీనా బులి పొచ్చరిసె. \v 25 అంబిత్తరె ఏడుగురు బయినె గుటె కుటుంబంరె అచ్చె. అగరె రొల్లట బ్యా కొరిగీకిరి పిల్లానె నీకుంటా మొరిజేసి. ఈనె సే వితంతువుకు మొరిజిల్లాటరొ బయి బ్యా కొరిగీసి. \v 26 సాకిరాక అగరోట, తింటొట, ఏడుగురు కూడా సాకరాక తాకు బ్యా కొరిగీకిరి పిల్లానెనీకుంటా మొరిజీసె. \v 27 చివరకు సే మొట్ట కూడా మొరిజీసి. \v 28 ఈనె ఉంచినె సే ఏడుగురు సే మొట్టకు బ్యా కొరిగిచ్చెనీ, ఈనె పునరుత్తానం తరవాతరె సెయ్యె సే ఏడుగుర్రె కాకు నైపోగా తాసి?” \p \v 29 యేసు తంకె సంగరె “తొముకు లేకనానె గాని పురువురొ సక్తి గాని నాజనికిరి అపార్దం కొరిగిల్లీసొ. \v 30 పునరుత్తానంరె బ్య కొరిగివురొ గాని, నాకొరివురొ గాని తన్నీ. తంకె పరలోకంరె దేవదూతానెపనికిరి తాసె. \v 31 ఈనె మొరిజిల్లాలింకె జీవురొ కోసం పురువు తొముకు కిర కొయిసివొ తొమె చదివిలానింతోనా? బులి సెయ్యె పొచ్చిరిసి. \v 32 ‘మియ్యి అబ్రాహాముకు పురువు, ఇస్సాకుకు పురువు, యాకోబుకు పురువు’ బులి కొయిసి. మియి మొరిజిల్లాలింకు పురువు నీ, జీలాలింకాక మియి పురువు.” \p \v 33 సెల్లె యే బోద సున్లాలింకల్లా ఆచ్చర్యపొడిసె. \s గొప్ప ఆజ్ఞ \r (మార్కు 12:28-34; లూకా 10:25-28) \p \v 34 సెల్లె యేసు సద్దూకయ్యునెరొ తుండొ బుజ్జిపించిసి బులి పరిసయ్యునె సునికిరి పక్కరకు అయిసె. \v 35 తంకె బిత్తరె జొనె దర్మసాస్త్రపండితుడు తాకు పరిక్సించిమాసిబులి ప్రస్నించిసి, \v 36 బోదకా! దర్మసాస్త్రమురె ఆజ్ఞానెరె కే ఆజ్ఞ ముక్యుమైలాట బులి పొచ్చిరిసి. \p \v 37 యేసు “తో బొల్ట హ్రుదయం సంగరె, తొ బొల్ట ఆత్మ సంగరె, బొల్ట బుద్ది సంగరె తో ప్రబువైలా పురువుకు ప్రేమించొండి. \v 38 ఎడ సొబ్బి ఆజ్ఞలకన్నా ఏ ఆజ్ఞ గొప్పీట ముక్యమైలాట. \v 39 దీటొ ఆజ్ఞ కూడా సాటకా,‘తోపనాక తో పొరుగుతాకంకా ప్రేమించెమంచె.’ \v 40 మోసే దర్మసాస్త్రంరె ఈనె ప్రవక్తానెరొ బొదానల్లా యే దీట ఆజ్ఞనె ఉంపరె ఆదారపొడికిరి అచ్చి.” \s క్రీస్తు కోసం ప్రస్న \r (మార్కు 12:35-37; లూకా 20:41-44) \p \v 41 యింగుటె సారి పరిసయ్యునె కూడిగీకిరి, యేసు పక్కు అయిలాబెల్లె తంకు యాకిరి పొచ్చరిసి, \v 42 “తొమె క్రీస్తు గురించి కిర బులిగిల్లీసొ? సెయ్యె కా పో?” బులి పొచ్చిరిసి. “దావీదు పో” బులి కొయిసి. \v 43 యేసు తంకె దీకిరి ఈనె దావీదు పురువు ఆత్మసంగరె కొతలక్కిరి ప్రబూ బులి కిరుకు డక్కిసి? \q1 \v 44 ప్రబువు, \f + \fr 22:44 \fr*\ft క్రీస్తు గురించి కొయివురొ\ft*\f*మోప్రబువు సంగరె తో \q2 సత్రువునె తొ గొడ్డొ అగరె పొయిదిల్లాజాంక, \q1 మో కైయిలత్తొ ఆడుకు \q2 బొసురొసి బులి కొయిలానీనా. \p \v 45 ఈనె దావీదు తాకు ప్రబూ బులి డక్కితల్లాబెల్లె సెయ్యె తాకు క్యాకిరి పో ఊసి? బులి తంకు పొచ్చరిసి. \v 46 కేసె కిచ్చి కొయినారిసె. సే దినోదీకిరి తాకు కే ప్రస్నానె పొచ్చిరితందుకు కాకు దైర్యం చాల్లానీ. \c 23 \s పరిసయులుకు, సాస్త్రీనెకు యేసు గద్దించివురొ \r (మార్కు 12:38,39; లూకా 11:43-46) \p \v 1 సే తరవాతరె యేసు మనమానె గుంపుసంగరె, సిస్యునె సంగరె యాకిరి బులిసి, \v 2 సాస్త్రులూనె, పరిసయ్యునె మోసే దర్మసాస్త్రంకు తంకాక బోదించితె అదికారం అచ్చిబులి కొతలగ్గిలీసె. \v 3 సడకు తంకె తొముకు కొయిలాటల్లా సునికిరి విదేయత సంగరె కొరొండి. ఈనె తంకె బోదించిలాట తంకె ఆచరించినింతె గనక తంకె కొరిలంచ కొరితెనాండి. \v 4 నాబొయినార్లా గొబిరీనె తంకె మనమానెరొ కందొనె ఉంపరె లొగుసె, ఈనె తంకె సే గొబిరికు సిటికినంగిలిసంగరంకా సాయం కొర్నింతె. \v 5 తంకె మనమానె దిగిలాపనికిరి పైటీనె కొరుతోసె పురువురొ బొట్ట వాక్యమునె రాసిగీకిరి ముండొకు అత్తోనుకు రక్సరేకునె బందిగుచ్చె, బొట్ట అంచు యీల కొన్నానె పిందిగివ్వె. \v 6 కద్దీన్రె, సబాస్దలాల్రె ముక్యమైలా చోటున్రె బొసివురొబుల్నే తంకు బడే ఇస్టం. \v 7 సొంతసెయీన్రె, మనమానె తంకు ఉలంగదిమ్మంచిబులి, ఈనె గురువు బులి డక్కిపించిగివురొ తంకు ఇస్టం. \v 8 తొమె మాత్రం గురువు బులి డక్కిపించిగిత్తెనాండి. తొమల్లా అన్న బయినె గనక “తొం సొబ్బిలింకు బోదకుడు జొన్నాక.” \v 9 ఈనె యే బూమంపరె కాకు తొమె “బో” బులి డక్కితెనాండి. పరలోకంరె తల్లా పురువు జొన్నాక తొం బో. \v 10 సాకిరాక తొమె నాయకుడు బులి డక్కిపించిగిత్తెనాండి. క్రీస్తు జొన్నాక నాయకుడు. \v 11 తొంబిత్తరె గొప్పీట తొముకు సేవకుడుపని తమ్మంచి. \v 12 తాకు సెయ్యె గొప్ప కొయిగిల్లాలింకు పురువు తగ్గించిపీవో. తగ్గించిగీకిరి తల్లాలింకు పురువు గొప్ప కొరుసి. \s వేసదారులుకు యేసు గద్దించివురొ \r (మార్కు 12:38-40; లూకా 20:47) \p \v 13 వేసదారులైలా సాస్త్రులూనె, పరిసయ్యునె తొముకు బడేస్రమ. పురువురొ రాజ్యంకు మనమానె నాజనికుంటా బట్టో బుజ్జిపీలీసొ. తొమె జెన్నింతొ, జమ్మా బులిగిల్లాలింకు జేపించిలీనింతొ. \v 14 రండిలింకు తొముకుఅనుకూలంగా లోపర్చిగీకిరి తంకరొ గొరోనుకు దోచిగిల్లీసొ, దీర్గ ప్రార్దనలు కొరికిరి మనమానుకు మెప్పించిమాసిబులిగిల్లీసొ గనక తొమంపరకు గొప్ప సిక్స ఆసి. \f + \fr 23:14 \fr*\ft ఏ వాక్యం మూల గ్రందాలరె రాసికిరి నీ\ft*\f* \v 15 వేసదారులైలా సాస్త్రీనే, పరిసయ్యునే, తొముకు‍ సిక్స తప్పినీ. జొనెమోపుకు తొంబిత్తరె మిసిగిత్తె దెసొనల్లా బుల్లికిరి తొంప్రయత్నం కొరిలీసొ. తీరా సెయ్యె మిసిలాబెల్లె తొంపనాక తాకంకా దీటొంతు నరకముకు పాత్రుడుగా కొరిలీసొ. \p \v 16 అంకీనె నీకుంటా పొదర్లింకు బట్టొదిగదిమ్మంచిబులిగిల్లాలింకే, తొముకు సిక్స తప్పినీ. కేసైనా మందిరం ఉంపరె ఒట్టు లొగినె నస్టొనీ, గుడిబిత్తరె సున్నంపరె ఒట్టు లొగినె సే ఒట్టుకు కట్టుబొడికిరి తమ్మంచి బులి తొమె కొయివొ. \v 17 తెలివి నీలా గుడ్డిలింకె, కిర గొప్పా? సున్ననా సున్నకు పవిత్రం కొరిలా గుడినా? \v 18 ఈనె బలిపీటం వుంపరె ఒట్టు లొగినె, నస్టంనీ గని, సడంపరె తల్లా కానుకంపరె ఒట్టు లొగినే సే ఒట్టుకు కట్టుబొడికిరి తమ్మంచి. బులి తొమె బోదించిలీసొ. \v 19 గుడ్డిలింకె, కిర గొప్ప? కానుకనా? సే కానుకకు పవిత్రం కొరిలా బలిపీటంనా? \v 20 సడకు బలిపీటమంపరె ఒట్టు లొగినె, సడంపరె తల్లా సొబ్బిటంపరె ఒట్టు లొగిలాపనాకనీనా. \v 21 సాకిరాక మందిరం ఉంపరె ఒట్టు లొగినె, సడ ఉంపరె, తాండ్రెతల్లా పురువుంపరె ఒట్టు లొగిలాపనాకనీనా! \v 22 సాకిరాక పరలోకమంపరె ఒట్టు లొగినె సెట్టె తల్లా సింహాసనమంపరె, సే సింహాసనమంపరె బొసికిరితల్లా పురువుంపరె ఒట్టు లొగిలాపనాకనీనా! \p \v 23 వేసదారులైలా సాస్త్రులూనె, పరిసయ్యునే, తొమె మోసం కొరిలాలింకె. తొముకు సిక్స తప్పినీ. తొమె పుదీనా, సోపు, జిలకర్ర సొబ్బిటిరె దసమబాగం దూసొ. ఈనె దర్మసాస్త్రంరె తల్లా ముక్యమైలాంచ కిరబుల్నే న్యాయం, దయ, నమ్మకత్వం, యెడానె సొబ్బీ సడదీసె. అగరె సడకు నాసడుకుంటా తొమె యెడకు కొరుమాసి. \v 24 అంకీనె నీకుంటా బట్టొదిగదిమ్మంచి బులిగిల్లాలింకే, దర్మసాస్త్రంరె అవసరం నీలా సన్నీంచకంకా తొముకు తొమ్మాక అనుసరించిలీసొ, ఈనె అత్యవసరమైలాంచకు నాతెలిసిగీకుంటాక సడదిల్లీసొ. \p \v 25 సాస్త్రులూనె, పరిసయ్యునే, తొమె మోసం కొరిలాలింకె. తొముకు సిక్స తప్పినీ. తొమె ముంతకు, పల్లెముకు దోరె బొలుకొరుసొ, ఈనె బిత్తరె అత్యాస, స్వార్దము సంగరె అచ్చొ. \v 26 గుడ్డి పరిసయ్యునే, అగరె తొమె ముంతానెకు, పల్లెంకు బిత్తరె‍ సుబ్రం కొరొండి. సెల్లె బయెల్రెంకా సుబ్రంగా తాసి. \p \v 27 సాస్త్రీనే, పరిసయ్యునే తొమె మోసం కొరిలాలింకె. తొముకు సిక్స తప్పినీ. తొమె సున్నొమరిలా సమాదులుపనాలింకె. సడ బయలుకు అందంగా దిగదూసి. ఈనె బిత్తరె మొరిజిల్లాలింకెరొ పియ్యైజిల్లా అడ్డోనె పనికిరి కల్మసం దీకిరి తాసె. \v 28 సాకిరాక తొమె బయలుకు నీతిమంతునెపని దిగదూసొ. ఈనె బిత్తరె వేసదారన, పాపం సంగరె పూరికిరచ్చొ. \s యేసు తంకు సిక్స గురించి అగుంతాక కొయివురొ \r (లూకా 11:47-51) \p \v 29 వేసదారులైలా సాస్త్రీనే, పరిసయ్యునె తొముకు స్రమ. తొమె ప్రవక్తానె సమాదులు బందికుంటా, నీతిమంతునెరొ సమాదీనెకు అలంకరించిలీసొ. \v 30 సెత్తాకనీకిరి, అమె తాత ముత్తాతనె కలొరె జీకిరి రొన్నే, తంకె దీకిరి మిసికిరి ప్రవక్తానెకు మొరదీకుంటా రొయితమ్మోనీనా. \v 31 ఈనె సొత్తాక తొమె ప్రవక్తానెకు మొరదిల్లా వంసముకు చెందిలాలింకె బులి అంగీకరించికిరి తొముకు తొమ్మాక సాక్సం కొయిగిల్లీసొ. \v 32 తొం తాత ముత్తాతలు మొదలు కొరిసె. తొమె ముగించొండి. \v 33 తొమె సప్పొ సంతానం పనికిరితల్లా ప్రమాదకరమైలా ద్రోహీనే, నరక సిక్స తీకిరి క్యాకిరి తప్పించిగిమాసిబులిగిల్లీసో? \v 34 తొమె పక్కు ప్రవక్తానెకు, తెలివిలింకెకు, దర్మసాస్త్ర బోదకునెకు పొడదిల్లించి. తంకబిత్తరె కుండెలింకు సిలువ పొగివొ. ఇంకుండెలింకు సబాస్దలం సొబ్బిలింకగరె కొరడా మడ్డోనె మరిపించువొ. కుండెలింకు గానె తీకిరి పొల్జిల్లాపనికిరి గొడ్డిమరుసొ. \v 35 నీతిమంతుడైలా హేబెలు రొగొతొ దీకిరి గుడికు బలిపీటముకు మొజిరె తొమె మొరిదిల్లా బరకీయ పో ఈలా జెకర్యా రొగొతొ జాంక యే బూమంపరె నీతిమంతుడు వొల్లికించిలా రొగొతొకల్లా తొమ్మాక బాద్యులు. \v 36 యెడ సొత్తాక. యేతప్పల్లా యేతరంలింకంపరాక పొడుసి బులి కొయిలించి. \s యేసు యెరూసలేముకు ప్రేమించువురొ \r (లూకా 13:34,35) \p \v 37 ఓ యెరూసలేము, యెరూసలేము తువ్వు ప్రవక్తానెకు మొరదీసు పురువు తోపక్కరకు పొడదిల్లాలింకు తూ పొత్రొనె సంగరె మరిసు. కూడ తా పిల్లానుకు తా రెక్కానె తొల్లె నుచ్చిలాపని మియ్యి తొ పిల్లానుకు నుచ్చిమా బులి కెత్తో సారులు ఆసించించి. ఈనె తువ్వు అంగీకరించిలాను. \v 38 ఇదిగొ దిగూ, పాడియిజిల్లా తో మందిరముకు పురువు కాలీగా తొముకు సడదీసి. \v 39 ఉంచినె తీకిరి “ప్రబువు నారె అయిలాట స్తుతించబొడుమాసి” బులి తొమె కొయిలా జాంక మెత్తె దిగినింతోబులి తొముకు కొయిలించి. \c 24 \s యేసు మందిరం పొడిజెవురొ గురించి కొయివురొ \r (మార్కు 13:1,2; లూకా 21:5,6) \p \v 1 యేసు మందిరంకి సడికిరి జేతల్లాబెల్లె తా సిస్యునె అయికిరి సే మందిరంకి బందిలాట గురించి తాకు దిగదీసె. \v 2 సడకు యేసు, తొమె ఎడల్లా దిగిలీసొనీ, ఎడ సొత్తాక. పొత్రొ ఉంపరె పొత్రొ నాతారుకుంటా తంకె సొబ్బీ పొడుజూసి బులిసి. \s స్రమానె, హింసలు \r (మార్కు 13:3-13; లూకా 21:7-19) \p \v 3 ఈనె యేసు ఒలీవపొరొతొ ఉంపరె బొసిరిసి. తా సిస్యునె తా పక్కరకు అయికిరి, “కోండి; ఎడ కెబ్బె కెబ్బుకు జరుగుసి? తూ అయిలా అగరె, యే యుగం అంతమైతె అగరె కిర ఆనవాలు దిగదూసి?” బులి పొచ్చరిసె. \p \v 4 యేసు యాకిరి కొయిసి. తొముకు కేసే మోసం నాకొరికుంటా జాగర్తగా టారించి. \v 5 కిరుకు బుల్నే బడేమంది మో నారె అయికిరి మియ్యి క్రీస్తు బులి కొయికిరి బడేలింకు మోసం కొరివె. \v 6 యుద్దాలు గురించి, యుద్దాలు లగివురొ గురించి సున్లాబెల్లె తొమె దిగులు పొడితెనాండి. ఎడ కచ్చితంగ వూసి. ఈనె అంతం ఉంచినాక అయిని. \v 7 దెసొ ఉంపరకు దెసొ లగానెకు ఆసి. రాజ్యం ఉంపరకు రాజ్యం లగానెకు ఆసె. పల్లెగాన్రె కరువునె, బూకంపాలు ఆసి. \v 8 ఈనె పిల్లానె జొర్నైలా బెల్లె అయిలా బొత్తానె పని తాసి. \p \v 9 సే తరవాతరె తంకె తొముకు అదికారినెకు అప్పగించుసె. సే అదికారినె తొముకు హింసలొక్కిరి మొరదూసె. మో నా కారనంగా దెసోనల్లా తొముకు ద్వేసించుసె. \v 10 సే సమయంరె బడేమంది యే విస్వాసం దీకిరి తొలుగుజుసె. జొనుకు జొనె త్రునీకరించిగీకిరి, ద్వేసించిగివ్వె. \v 11 సొరొప్రవక్తానె బడే మంది అయికిరి మనమానుకు మోసం కొరివె. \v 12 అదర్మము ఎక్కువైవురొ వల్లరె బడేలింకెరొ ప్రేమనీకుంటా యీజోసి. \v 13 ఈనె విస్వాసంరె ఉంచినెతీకిరి అంతము జాంక సహించిగిల్లాటాకాక రక్సన మిలివొ. \v 14 పరలోక రాజ్యొ సువార్త మనమానుకల్లా సాక్సిగా దెసోనుకల్లా ప్రకటించబొడుసి. సెత్తెలె అంతం అయివొ. \s బయంకరమైలా హేయ వస్తువు \r (మార్కు 13:14-23; లూకా 21:20-24) \p \v 15 ఈనె ప్రవక్త ఈలా దానియేలు సంగరె కొయిలాట బయంకరమైలా హేయవస్తువు పరిసుద్దస్తలమురె టారివురొ తొమె దిగిలాబెల్లె చదివిలాట గ్రహించిమాసి. \v 16 సెల్లె యూదయ ప్రాంతంరె తల్లా మనమానె పొరొతంపరకు పొలిజివురొ బొల్ట. \v 17 మిద్దంపరె తల్లాట తా గొరొ బిత్తురుకు జేకిరి కిచ్చీ కడిగిన్నాసి. \v 18 బిల్లొరె తల్లాట తా కొన్నానుకు కడిగిత్తె పొచ్చుకు జెన్నాసి. \v 19 అయ్యో, సే దినొరె పనిదీగిల్లాలింకె, పురటాలు మొట్టానుకు బడే బాద కలుగుసినీ. \v 20 సే దినొరె బడే కొస్టోతాసి. ఈనె సిత్తొకలొరె గాని, ఈనె విస్రాంతి దినెరె గాని పొలిజివ్వలిసిలా గతయినాసి బులి ప్రార్దనకొరొండి. \v 21 స్రుస్టి ఆరంబం తీకిరి ఆజి జాంక సెత్తొ కొస్టోనె కెబ్బే అయిలాని. యింకెబ్బుకూ యీని. \v 22 పురువు సే దినొ లెక్క తక్కువ నాకొరినే, కేసే జీకిరి తయితెని. ఈనె పురువు సెయ్యె బచ్చిగిల్లాలింకె కోసం సే దినొ లెక్క తగ్గించుసి. \p \v 23 సే దినొరె తొంబిత్తరె కేసన్నా, ఇదిగొ దిగొండి క్రీస్తు ఎట్టె అచ్చి బులి గాని, నీనే, సెట్టె అచ్చి బులి గాని బుల్నే నమ్మితెనాండి. \v 24 కిరుకు బుల్నే సొరొ క్రీస్తునె, సొరొప్రవక్తానె అయికిరి క్రీస్తుబులికిరి, ప్రవక్తానెబులికిరి కొయికుంటా పురువు బచ్చిగిల్లా మనమానుకంకా మోసం కొరితె, బడే మహత్కార్యాలు, అద్బుతానె కొరికిరి దిగదూసె. \v 25 సునొండి సే కలొ నాఅయిలా అగరాక తొముకు కొయిలించి. \p \v 26 ఈనె తొమె సంగరె కేసన్నా అదిగొ సెయ్యె కేసేనీలా చోటురె అచ్చి బులి కొయినె సెట్టికు జేతేనాండి. ఈనె, ఎట్టె గదిరె అచ్చి బుల్నే నమ్మితెనాండి. \v 27 తూర్పురె జొర్నైకిరి పడమర దాకా మెగోరె మెరిసిలా మెరుపుపనికిరాక మనమరొ పో ఆసి. \p \v 28 మొడ కేటె తన్నే రాబందునె సెట్టె పోగైవె. \s మనమరొ పో అయివురొ \r (మార్కు 13:24-27; లూకా 21:25-28) \p \v 29 సే కొస్టొకలొ గడిచిల ఎంట్రాక సూర్యుడు వొందారొ ఈజుసి. చంద్రుడు వెలుగు దిన్నీ. నక్సత్రాలు మెగొనెదీకిరి జొడిజివ్వె. మెగొన్రొ సక్తులు కదిలిజివ్వె. \v 30 సెల్లె మనమరొ పో అయిలీసి బులి సూచన మెగొరె దిగదూసి. బూమంపరె దెసోనల్లా దుక్కొపొడివె. మనమరొ పో మహా మహిమసక్తి సంగరె, బడే తేజస్సు సంగరె మెగోన్రె అయివురొ తంకె దిగుసె. \v 31 సెల్లె పురువు తా దూతానెకు గొప్ప బూర పుంకుకుంటా పొడదూసి. సే దూతలు బూమంపరె చారదిక్కుతీకిరి బుల్నే, సే చివర దీకిరి యేచివరదాకా బుల్లికిరి పురువు బచ్చిగిల్లాలింకు పోగుకొరివె. \s అంజూరొ గొచ్చొ గురించి పటొ \r (మార్కు 13:28-31; లూకా 21:29-33) \p \v 32 ఈనె ఉంచినె అంజూరొ గొచ్చొరొ పటొ సుగ్గీండి. సడ కొమ్మానె కోలైలా ఆకూనె అయిలసంగరాక, కొర కలొ అయిలి బులి తొముకు తెలుసుగుసి. \v 33 సాకిరాక మియ్యి కొయిలాటల్లా దిగిలా వెంట్రాక సే\f + \fr 24:33 \fr*\ft సే కలొ బడేపక్కరైకిరి తలుపు పక్కరె అచ్చి \ft*\f* కలొ తలుపు పక్కరె అచ్చి బులి తొమె తెలిసిగివ్వొ. \v 34 యెడ సొత్తాక. ఎడల్లా జరిగిలా జాంక యే తరంలింకె మొరిజిన్నింతె బులి కచ్చితంగా కొయిలించి. \v 35 బూమి, మెగొ నసించిజివ్వొ ఈనె మో కొత కెబ్బుకు నసించిజెన్నీ. \s సే బయంకరమైల దినో కాకు తెలిసిని \r (మార్కు 13:32-37; లూకా 17:26-30,34-36) \p \v 36 సే దినెరె గురించి నీనే సే గడియరె గురించి పరలోకంరె దేవదూతలకు గాని, పోకు కాని కాకు బుజ్జిని. బోకు మాత్రమాక తెలుస్సు. \p \v 37 నోవహు కల్రె క్యాకిరి అచ్చివొ మనమరొ పో అయితల్లాబెల్లె కూడా సాకిరాక తాసి. \v 38 జలప్రలయంకు అగరె దినెజాంక నోవహు బొయితొ బిత్తరకు జెల్లాదినెజాంక మనమానె కైకుంట, పికుంటా, బ్యానె కొరిగీకుంటా రొయితవ్వె. \v 39 ప్రలయం అయికిరి తంకల్లకు కొడిగీబాజిసి జాంక తంకు బుజ్జినీ. మనమరొ పో కూడా సాకిరాక నాబుజ్జికుంటా ఆసి. \v 40 సెల్లె దీలింకె వండ్రపోనె బిల్లొరె పైటి కొరుకుంటా రొసె. జొనె కొనిగిబాజివురొ యింకొ జొనుకు సడిదివురొ ఊసి. \v 41 దీలింకె తిల్డ్రాలింకె తిరగలి యిసురుకుంటా తన్నె జొనుకు కొనిగిబాజివురొ యింకా జొనుకు సడిదివురొ ఊసి. \v 42 ప్రబువు కేదినొరె అయిలీసివొ తొముకు బుజ్జిని ఈనె సిద్దంగా టారించి. \v 43 ఈనె యే విసయం తెలిసిగీండి. గొరొకు యజమాని సొరొ కెబ్బుకు ఆసివొ బుజ్జికిరి తన్నే, తా గొరొకు సోరొకు నాఅయిదీకుంటా సతనైకిరి కాపలాతాసి. \v 44 మనమరొ పో కూడా తొమె నాఅరకైలా గడియకు ఆసి. ఈనె తొమె కూడా సాకిరాక సిద్దంగా తమ్మంచి. \s విస్వాసంనీలా, విస్వాసం గలిగిలా సేవకుడు గురించి \r (లూకా 12:41-48) \p \v 45 ఉంచినె విస్వాసము తల్లా, తెలివివైలా సేవకుడు కేసే? గొరొ యజమాని తాకు తాగొరె పైటికురిలింకు బొల్ట సమయంరె బత్తొ దీతె లొగిసి. \v 46 గొరొ యజమానుడు మనమ అయిలబెల్లె సే పైటి మనమ యజమానుడు కొయిల పైటి కొరికిరి తన్నె సెయ్యె బడే దన్యుడు. \v 47 సాకిరి కొర్లాబెల్లె మియ్యి తొముకు సొత్తాక కొయిలించి, గొరొ యజమాని సే పైటి మనమకు తాకు తల్లా ఆస్తంపరె తాకు అదికారిగా నియమించుసి. \v 48 ఈనె పైటి మనమ చెడ్డాట యీనె తాబిత్తరె సెయ్యె మోగొరొ యజమాని యింక అయిని బులి మనుసురె, బులిగీకిరి \v 49 తా సంగరె పైటికొరిలాలింకు మరివురొ మొదలు లొగిసి. సెత్తాకనీకిరి పీలాలింకె సంగరె మిసికిరి కైకిరి, తాసి. \v 50 యజమాని తా పైటి మనమ నాఎదురు దిగిలాదినె, తంకు నాబుజ్జిలా సమయంరె అయివొ. \v 51 తాకు ముక్కలు కొరికిరి నరకం బిత్తరె పొక్కదూసి. సే నరకంరె వేసదారులల్లా కందికుంటా దంతొనె కమిడిగీకుంటా బాదకు అనుబవించుసె. \c 25 \s దొస్ట దిండపిల్లానెరో ఉపమానం \p \v 1 పురువు రాజ్యంరె యాకిరి రొవ్వొ, దొసిలింకె దిండానె తంకె తంకరొ బొత్తీనె దరిగీకిరి బ్యాబొర్రుకు మిసిగిత్తే జెల్లాలింకు పోలికిరచ్చి. \v 2 తంకె బిత్తరె పంచిలింకె తెలివినీలాలింకె; పంచిలింకె తెలిసిగల్లాలింకె. \v 3 తెలివినీలా దిండానె బొత్తీనె దరిగీకిరి జేసె. ఈనె తంకసంగరె తెల్లొ దరిగీకిరిజెల్లానింతె. \v 4 తెలివిరొల్లా దిండానె తంకె బొత్తీనె పాటు సీసాన్రె తెల్లొ కూడా దరిగీకిరి జేసె. \v 5 బొర్రొ అయితె ఆలస్యం ఈసి. సొబ్బిలింకె కునికిపాటుసంగరె గుమ్మో అయికిరి గుమ్మిజీసె. \p \v 6 మొజిరత్తిరె గుటె కేక సుందీసి, ఇదిగొ బొర్రొ అయిసి, అయికిరి మిసిగీండి బులి. \v 7 వెంట్రాక సే దొసిలింకె దిండానల్లా ఉటికిరి తంకె బొత్తీనె సరికొరిగిచ్చె. \v 8 ఈనె తెలివినీలా దిండానె అం బొత్తీన్రె తెల్లొ అల్లా యీజేసి తొం తెల్లొ కుండె అముకు దేండి బులి తెలివిగల్లా దిండానుకు మగిసె. \v 9 తెలివి గల్లా దిండానె, యే తెల్లో అముకల్లా సొరిపొడినీకివో, కొట్టుకు జేకిరి తొం కోసం తెల్లొ గినిగీకిరి అయిండి బులి కొయిసె. \v 10 ఈనె తంకె తెల్లొ గినిగిఅయితే జెల్లాబెల్లెకు బొర్రొ అయిసి. సిద్దంగా తల్లా పంచిలింకె దిండానె బ్యాకద్దీనుకు తాదీకిరి మిసికిరి బిత్తురుకు జేసె. సేతర్వాతరె తట్టీనె పొగిపీసె. \p \v 11 తల్లా దిండానె అయికిరి బో, బో, తలుపు పిటు బులి బొట్ట కేకానె పొగిసె. \v 12 ఈనె సెయ్యె మియ్యి సొత్తాక కొయిలించి; తొమె కేసెవో మెత్తె తెలిసిని బులి కొయిసి. \p \v 13 తొముకు సే దినొ, సే సమయం కెబ్బుకు ఆసివొ తెలిసిని గనక సిద్దపొడికిరి టారైంచి. \s తిల్లింకె సేవకునెరొ ఉపమానం \r (లూకా 19:11-27) \p \v 14 పురువురొరాజ్యం యాకిరి అచ్చి, జొనె మనమ దూరుదెసొకు ప్రయానం జేకుంటా తా సేవకుడుకు డక్కికిరి తా ఆస్తికు అప్పగించిలా యజమానుడుకు పొలికిరచ్చి. \v 15 జొనుకు పాటవెయ్యి సున్న నానేలు దీసి. యింకజొనుకు దీటవెయ్యి సున్ననానేలు, తింటో మనమకు గుటెవెయ్యి సున్న నానెం. తంకు తంకె సామర్ద్యం దిక్కిరి దీసి. సే తరవాత ప్రయానం కొరిసి. \v 16 పాట వెయ్యి సున్న నానేలు పొందిలా మనమ వెంట్రాక జేకిరి సే పలియసంగరె బొంజొకొరికిరి యింకా పాట వెయ్యి సున్ననానేలు సంపాదించిసి. \v 17 సాకిరాక దీట వెయ్యి సున్న నానేలు పొందిలాట జేకిరి యింకా దీట తలాంతులు సంపాదించిసి. \v 18 ఈనె గుట్టె వెయ్యి సున్న నానేలు పొందిలాట జేకిరి గుటె గత్తొ కులికిరి తా యజమాని దిల్లా గుట్టె కూడా గత్తొరె నుచ్చిదీసి. \v 19 బడేకలొ తరవాతరె సే సున్న నానేలు దిల్లా సేవకునెరొ యజమానుడు అయికిరి లెక్కలు దిగిసి. \v 20 పాట వెయ్యి సున్న నానేలు పొందిలా మనమ యింకా పాట వెయ్యి సున్న నానేలు దన్నైకిరి బో, తూ మెత్తె పాటవెయ్యి సున్న నానేలు దీసు. సడసంగరె మియ్యి ఇంకా పాటసోయి సున్న నానేలు సంపాదించించి దిగు బులిసి. \v 21 సే యజమాని యాకిరి కొయిసి బడే బొల్ట పైటి కొరిసు తోబిత్తెరె బొల్టగునొ, విస్వాసం అచ్చి. తువ్వు కొంచెమురె నమ్మకంగా పైటి కొరిసు. గనక మియి తొత్తె బడేంచంపరె బొడొమనమగా కొరుంచి. తో యజమాని సంగరె మిసికిరి సంతొసంకు బంటిగును బులి కొయిసి .\fig తలాంతులు|alt="Talents" src="HK00168C.TIF" size="col" copy="Horace Knowles ©" ref="25:21"\fig* \p \v 22 దీట వెయ్యి సున్న నానేలు పొందిలా మనమంకా అయికిరి, బో, మెత్తె దీట వెయ్యి సున్న నానేలు దీసు. మియి యింకా దీట సంపాదించించి దిగుబులి బులిసి. \v 23 సే యాజమాని, బొల్ట పైటి కొరిసు తోబిత్తరె బొల్టగునో, విస్వాసం అచ్చి. తువ్వు కొంచెమురె నమ్మకంగా పైటి కొరిసు గనక తొత్తె యింకా బడేంచంపరె అదికారిగా కొరుంచి, తో యజమానిసంగరె మిసికిరి సంతోసంగా తా బులిసి. \p \v 24 సెల్లె గుట్టె వెయ్యి సున్న నానేలు పొందిలా మనమ అయికిరి బో, తూ బొల్టనీబులి మెత్తె తెలుసు. విత్తనం నాపొగిలా చోటురె తూ కట్టుసు బులి, నా జల్లిలాచోటురె పచ్చకు పోగు కొరిలాట బులి. \v 25 సడకు మియి డొరికిరి తో సున్న నానేలు దనిగిజేకిరి బూమిరె నుచ్చిదీంచి. ఇదిగొ తోట తూ కడుగును బులి కొయిసి. \p \v 26 సడకు సే యజమాని, తా సంగరె తూ బద్దకం మనమ, చెడ్డ దాసుడు మియి నాపొగిలా చోటురె కట్టిలాట, విత్తనం నాజల్లిలా చోటురె పొగుకొరిలాట బులి తొత్తె తెలుసునా? \v 27 సాకిరి కొరికిరి తన్నే మో పలియ వడ్డీలింకు పక్కరె సడదిన్నే మీ అయికిరి వడ్డీసంగరెసహా కడిగింతా బులికిరి, \v 28 తా పక్కరె తల్లాటకు కడిగీకిరి దొస్టవెయ్యి సున్న నానేలు తల్లాటకు దీసి. \v 29 రొల్లా ప్రతిమనమకు యింకా బడేంచదూసి. సెయ్యె సమ్రుద్ది కలిక్కిరితాసి. ఈనె నీలాట పక్కరెదీకిరి తాకు తల్లాటకుండాంక కడిగివురొ ఊసి. \v 30 ఈనె సే నాపైటికైలా దాసుడుకు బయల్రె వొందార్రె పొక్కదేండి. సెట్టె కందికుంటా, దంతోనె కముడుకుంటా తాసి బులిసి. \s అంతిమ తీర్పు \p \v 31 తేజోవంతుడైలా మనమరొ పో తా దేవదూతల సంగరె మిసికిరి ఆసి. అయికిరి తేజోవంతమైలా తా రొజా సింహాసనం ఉంపరె బొసురుసి. \v 32 సెల్లె సొబ్బిదెసోన్రొ మనమానుకు పోగు కొరికిరి తా అగరె తారదీపించుసి. సెల్లె జొనె గొర్రీనె జొగిలొతా తా మందరె మేకనెకు, గొర్రీనుకు వేరు కొరిలాపనికిరి దీట గుంపునెగా కొరుసి. \v 33 సే తా నీతిమంతునెకు కైలత్తొ ఆడుకు, బాఅత్తొ ఆడుకు కు మిగిల్లాలింకు తల్లాపనికిరి తారొపించుసి. \v 34 సెల్లె రొజా తా కైయిలత్తాడుకు తల్లాలింకెసంగరె, మో బోరొ ఆసీర్వాదంకు పొందిగిల్లాలింకే. తొమె అయిండి, అయికిరి లొకొకు పునాది పొగిలాబెల్లాక తొం కోసం సిద్దపరిచిలా రాజ్యంకు రొయిదికిరి ఆంచి అయికిరి కడిగిండి. \v 35 కిరుకుబుల్నే, మియి బొక్కొసంగరె తల్లాబెల్లె తువ్వు మెత్తె కద్దిదీసొ. గొలారిలబెల్లె తువ్వు మెత్తె పనిదిసో. పరదేసియునిగా తో పక్కరకు అయిలాబెల్లె తొమె మెత్తె ఆతిద్యం దీసొ. \v 36 కొన్నానె కావలిసిలాబెల్లె తొమె మెత్తె కొన్ననెదిసో. జబ్బుసంగరె తల్లాబెల్లె తొమె మెత్తె సేవ కొరుసొ. మియి చెరసాలరె తల్లాబెల్లె అయికిరి పలకరించుసొ బులి కొయిసి. \p \v 37 సెల్లె నీతిమంతునె, ప్రబూ, తువ్వు బొక్కొసంగరె తల్లాబెల్లె అమె కెబ్బె తొత్తె కద్ది దీంచొ? తువ్వు గొలారిలబెల్లె తోత్తె పనికెబ్బె దీంచో? \v 38 తువ్వు పరదేసియునిగా కెబ్బె అయిసు? తొముకు కెబ్బె ఆహ్వానించించొ? తొత్తె కెబ్బె కొన్నానె కావాలిబులికిరి అయిసు? కొన్నానె తొత్తె కెబ్బెదీంచొ? \v 39 తువ్వు నాబొల్లరొకిరి రొల్లాబేల్లే అమె కెబ్బె దిగించో? తువ్వు చెరసాలరె కెబ్బె అచ్చు? తొముకు దిగితె కెబ్బె అయించొ? బులి పొచ్చిరిసె. \v 40 సే రొజా, ఎడ సొత్తాక. హీన స్తితిరె తల్లా మా బయినుకు తొమె కొరిల ప్రతి సాయము మెత్తె కొరిలాపనాక బులిగుంచి బులి జవాబు కొయిసి. \p \v 41 సే తరవాతరె సే రొజా తల్లాలింకు దిక్కిరి సాపగ్రస్తులింకె, మెత్తె సడికిరి జాండి! సాతానుకు, తా దూతలకు సిద్దం కొరిలా నిత్యమూ పుడ్డైతల్లా నియ్యబిత్తురుకు జాండి. \v 42 కిరుకుబుల్నే, మియి బొక్కొసంగరె తల్లాబెల్లె తొమె మెత్తె కద్ది దిల్లానింతొ. గొలారిలబెల్లె తొమె మెత్తె పీతె పనిదిల్లానింతొ. \v 43 మియి పరదేసిగా అయిలబెల్లె తొమె మెత్తె ఆహ్వానించిలానింతొ. మెత్తె కొన్నానె కావలిసిలాబెల్లె తొమె కొన్నానె దిల్లానింతొ. మియి జబ్బుసంగరె చెరసాలరె రొల్లాబెల్లే తొమె మెత్తె సేవకొరిలానింతొ బులి కొయిసి. \p \v 44 సెల్లె తంకె కూడా, ప్రబూ తువ్వు బొక్కొసంగరె గాని, ఈనె గొలారిల సంగరె రొల్లాబెల్లే కాని, ఈనె పరదేసియునిగా కాని, ఈనె జబ్బుసంగరె చెరసాలరె తల్లాపని కెబ్బె దిగించో? సాకిరి దిక్కిరి కూడా తొముకు కెబ్బె సాయం కొరిలానింతొ? బులి కొయిసె. \v 45 ఈనె, ఎడ సొత్తాక. దీనస్తిదితిరె తల్లా జొనుకన్నా తొమె సాయం కొర్నే సెల్లె మెత్తె సాయం కొరిలాపనాక బులి కొయిసి. \v 46 ఈనె “అంకె జేకిరి నిత్య సిక్సకు అనుబవించివె. ఈనె నీతిమంతునె నిత్యజీవంకు జోసే.” \c 26 \s మనమానె గుంపు యేసు వ్యతిరేకంగా అయివురొ \r (మార్కు 14:1; 2; లూకా 22:1; 2; యోహాను 11:45-53) \p \v 1 సెల్లె యేసు తా బోదకు ముగించిలా తరవాతరె సిస్యునె సంగరె యాకిరి కొయిసి. \v 2 “దీట దినె తరవాతరె పస్కాపొరువొ అయిలబెల్లె తొముకు బుజ్జును. సెల్లె మనమరొ పోకు సిలువ పొగితె అప్పగించుసె” బులి కొయిసి. \p \v 3 ప్రదానయాజకూనె, బొడిలింకె, కయప బులి డక్కితల్లా ప్రదానయాజలుకుడురొ బవనం అగరె చేరిగిచ్చె. \v 4 యేసుకు తంకె కిరొ గుట్టె కుట్రసంగరె బందించికిరి మొరదిమ్మంచిబులి కాకూ మాయోపాయం కొరుసె. \v 5 “ఈనె పొరువొ దినొరె నాబులి, సాకిరి కొర్నే మనమాన్రె కొలీనె ఊసె” బులి బులిగిచ్చె. \s బేతనియరె యేసుకు తెల్లొపొక్కిరి అబిసేకించువురొ \r (మార్కు 14:3-9; యోహాను 12:1-8) \p \v 6 యేసు బేతనియరె కుస్టురోగైకిరి బొలైజిల్లా సీమోను గొర్రె అచ్చి. \v 7 యేసు కద్దికైతందుకు బొసిరికి తల్లాబెల్లె జొనె మొట్ట \f + \fr 26:7 \fr*\ft ఆల్బస్టరు బుల్లా మ్రుదువైలా పొత్తొరొ సంగరె కొర్లా విలువైలా గుటె సీసా\ft*\f*చలువరాతిబుడ్డిరె బడే కరీదైల అత్తరు సంగరె సెయ్యె పక్కరకు అయికిరి తా ముండొవుంపరె అత్తరు పొగిసి. \v 8 యెడ దిక్కిరి సిస్యునెకు రగొ అయిసి “కిరుకు యాకిరి వ్యర్దంకొరుసు? బులి పొచ్చిరిసె. \v 9 ఏ అత్తరు బడే బూతు బిక్కికిరి సే పలియ బీదలింకు దివ్వలిసిలాట” బులి తంకె కొయిసె. \p \v 10 యేసు ఏ విసయం తెలిసిగీకిరి, తంకు యాకిరి కొయిసి “తాకు కిరుకు బులిసొ? సెయ్యె మోకోసం బొల్ట పైటి కొరిసి, \v 11 బీదలింకె కెబ్బుకు తొంసంగరె రొసె. ఈనె మియి తొంసంగరె కెబ్బుకు తొం సంగరె తన్నిని. \v 12 సెల్లె యేసు సెయ్యె సే అత్తరు మో దేంపరె వోడదీకిరి మెత్తె సమాది కొరితె తయారు కొరిసి. \v 13 ఎడ సొత్తాక యే సువార్తకు లొకొరె కే చోటురె కొయినెను సెయ్యె గురుతుకు ఆసి. సెయ్యె కొరిలాట కూడా కొయిగుచ్చె” బులి కొయిసి. \s యేసుకు అప్పకొయితె యూదా వొప్పిగివురొ \r (మార్కు 14:10,11; లూకా 22:3-6) \p \v 14 సె తరవాతరె పన్నెండుగురు బిత్తరె యూదా ఇస్కరియోతు ప్రదానయాజకూనె పక్కరకు జేసి. \v 15 “తాకు తో అప్పగించినె తొమె మెత్తె కిరదూసొ?” బులి ప్రదాన యాజకూనెకు పొచ్చిరిసి. తంకె ముపై వెండి కాసులు లెక్కకొరికిరి దీసె. \v 16 సెల్లిదీకిరి యూదా తాకు దరికిరి దిమంచెబులి సరైలా సమయం కోసం ఎదురు దీగిలీసి. \s యేసు తా సిస్యునె సంగరె పస్కా కద్దికు కయివురొ \r (మార్కు 14:12-21; లూకా 22:7-13,21-23; యోహాను 13:21-30) \p \v 17 నాపులిసిల రొట్టినె కైలా పొరొవొ దినె అయిసి. సే పొర్రె తొలిదినె సిస్యునె యేసు పక్కరకు అయికిరి, పస్కాపొరువొ కద్దినె కేటె తయారు కొరుబులుసు? బులి పొచ్చిరిసె. \p \v 18 యేసు యాకిరి జవాబు కొయిసి, పట్నం బిత్తురుకు మియి కొయిల మనమ పక్కరకు జాండి తాసంగరె మో సమయం పక్కారకు అయిసి. మియి మొ సిస్యునె సంగరె మిసికిరి పస్కాపొరువొ కద్ది తొ గొర్రె కొరిమంచె బులిగిలించొ బులి అం గురువు కొయిసి బులికిరి బులి కోండి. \p \v 19 సిస్యునె యేసు కొయిలాపనికిరి పస్కాపొరువొ కద్ది సిద్దం కొరిసె. \p \v 20 సొంజయిలబెల్లె యేసు పన్నెండు లింకె సంగరె మిసికిరి కైయితందుకు బొసిరిసె. \v 21 సొబ్బిలింకె కైతల్లాబెల్లె యేసు తంకె సంగరె “తొంబిత్తరె జొనె మెత్తె దరిపించుసి” బులి కచ్చితంగా కొయిసి. \p \v 22 తంకు బాద కలిగికిరి ప్రతి జొనె తంసంగరె, “ప్రబూ, మీ నా” జొనె తరవాతరె జొనె పొచ్చిరిసె. \p \v 23 యేసు సమాదానం కొయికుంటా, “మోసంగరె మిసికిరి గిన్నెరె రొట్టె ముంచిలాటాక మెత్తె అప్పకొరుసి. \v 24 మనమరొ పో లేకనాల్రె రాసికిరితల్లాపనికి మొరుజూసి. ఈనె మనమరొపోకు అప్పకొయిలా మనమకు బడేకస్టొ కలుగుసి. సెయ్యె నాజొన్నైకిరి తన్నే బొల్ట” బులి కొయిసి \p \v 25 సెల్లె సెయ్యె ద్రోహం కొరిల యూదా, బోదకుడా “మియ్యినా” బులి పొచ్చిరిసి. యేసు, తువ్వు కొయిలాపనికిరాక బులిసి. \s ప్రబు రత్తిరొ కద్ది \r (మార్కు 14:22-26; లూకా 22:14-20; 1 కొరింది 11:23-25) \p \v 26 తంకె కైతల్లబెల్లె యేసు గుటె రొట్టె కడికిరి క్రుతజ్ఞతాస్తుతులు అర్పించికిరి సడకు బంగికిరి సిస్యునెకు దీకుంటా, “ఎడ కడిగీకిరి కాండి! ఎడ మో దే” బులి కొయిసి. \p \v 27 సే తరవాతరె పాత్రకు కడిగీకిరి క్రుతజ్ఞతాస్తుతులు అర్పించికిరి తంకు దీకుంటా, “సొబ్బిలింకె ఎ పాత్రరె తల్లాట పీండి. \v 28 యెడ మో రొగొతొ. సొబ్బిలింకు కోసం పాపక్సమాపన నిమిత్తం చిందించిలా పురువురొ నిబందన రొగొతొ. \v 29 ఆజిదీకిరి మో బో రాజ్యంరె తొంసంగరె మిసికిరి ఎ నాట ద్రాక్సరసంకు యింకాపీలా జాంక పినీబులికిరి తొంసంగరె నిచ్చియంగా కొయిలించి” \p \v 30 సెల్లె తంకె కీర్తనకు గైకుంట ఒలీవపొరొతొ వుంపరకు జేసె. \s పేతురు సొరొకొతాలగుసి బులి యేసు అగరాక కొయివురొ \r (మార్కు 14:27-31; లూకా 22:31-34; యోహాను 13:36-38) \p \v 31 సే తరవాతరె యేసు తంకె సంగరె, “ఏ రత్తిరె తొమె మో కారనం వల్లరె చెదరిజూసొ. కిరుకుబుల్నే, మియి గొర్రీనె జొగిలాటకు మరుంచి సెల్లె మందరొ గొర్రీనె చెదిరిజోసె బులి రాసికిరి అచ్చి. \v 32 ఈనె మియి మొర్నొదీకిరి ఉటిలబెల్లె తొంకన్నా అగరె గలిలయకు జోంచి” బులి కొయిసి. \p \v 33 పేతురు, “సోబ్బిలింకె తొత్తె సడికిరి జెన్నెను మియి మాత్రం తొత్తె సడికిరి జెన్ని” బులి సమాదానం కొయిసి. \p \v 34 యేసు, “ఎడ సొత్తాక. యే రత్తికి కూడ నాడక్కిలా అగరె మియి కేసెవొ బుజ్జినీబులి తింటసారి కొయివు” బులి పేతురుకు సమాదానం కొయిసి. \p \v 35 ఈనె పేతురు, “మియి తొంసంగరె మిసికిరి మొరుజిన్నన్నా, తువుకెసో మెత్తె బుజ్జినిబులి కొయినీ” బులి బులిసి. సిస్యునె సొబ్బిలింకె సాకిరాక కొయిసె. \s గెత్సేమనే బుల్లా తొటరె యేసు ప్రార్దన \r (మార్కు 14:32-42; లూకా 22:39-46) \p \v 36 సే తరవాతరె యేసు సిస్యునె సంగరె మిసికిరి గెత్సేమనే బుల్ల సొటుకు జేసి. తంకె సంగరె, “ఎట్టె బొసురొండి. మియి కుండెదూరు జేకిరి ప్రార్దనకొరుంచి” బులి కొయిసి. \v 37 యేసు పేతురుకు, జెబెదయి దీలింకె పోనె తా పొచ్చాడె డక్కిగీకిరి జేసి. సెయ్యె దుక్కొసంగరె, కలతసంగరె పూరికిరచ్చి. \v 38 సెల్లె సెయ్యె తంకసంగరె, “మో ఆత్మ మొర్నొ వేదన పొడిలీసి. ఎట్టె తయికిరి మోసంగరె పాటు సతనైకిరి టారించి” బులి కొయిసి. \p \v 39 యేసు యింకా కుండె దూరు జేకిరి సాస్టంగపొడికిరి, “మో బో! సాద్యమైనె దుక్కొసంగరె పూరిలా యే పాత్రకు మో పక్కరె దీకిరి కడిపె! ఈనన్నా నెరవేరవలిసిలాట ఎడ మో ఇస్టంనీ, తో ఇస్టం సంగరాక” బులికిరి ప్రార్దించిసి. \p \v 40 సే తరవాతరె బులిక్కిరి అయికిరి సిస్యునె గుమ్ముకుంటా తవ్వురొ గమనించిసి. సెయ్యె, “మోసంగరె మిసికిరి గుటె గంట సేపంకా సతనైకిరి రొన్నారిసోనా?” బులి పేతురుకు పొచ్చిరిసి. \v 41 తొమె సోదనరె నాపొడుకుంటా “సెతనెసికిరి రొయికిరి ప్రార్దనకొరొండి! ఆత్మ సిద్దమాక ఈనె దేరె బలహీనంగా అచ్చి!” బులి పేతురు సంగరె కొయిసి. \p \v 42 సెయ్యె దీటోసారి జేకిరి, “మో బో! ఎ స్రమ బుల్లా పాత్రరె తల్లాట పీమాసిబులి తన్నే మియి సడకు పూంచి. తో ఇస్టమాక నెరవేరిమాసి!” బులి ప్రార్దన కొరిసి. \v 43 సెయ్యె ఇంగుటె బులికిరి అయికిరి తా సిస్యునె యింకా గుమ్మికిరి రొవురొ దిగిసి. అంకీనె బరువైవురొవల్లరె తంకె గుమ్ము ఆపిగిన్నారిసె. \p \v 44 సెయ్యె తింటసారి తంకు సడికిరి అగరె ప్రార్దదించిలపనిక యింకా ప్రార్దనకొరిసి. \v 45 సే తరవాతరె తా సిస్యునె పక్కరకు అయికిరి, “తొమెయింకా గుమ్మిలిసొనా, విస్రాంతి కడిగిల్లిసొనా? దిగొండి! మనమరొ పో పాపాత్మునెకు అప్పగించిల గడియ పక్కరకు అయిసి బులి కొయిసి. \v 46 యింకా జెమ్మా, ఉటండి. అదిగొ! మెత్తె అప్పగించిలాట అయిలీసి” బులి కొయిసి. \s యేసుకు బందించువురొ \r (మార్కు 14:43-50; లూకా 22:47-53; యోహాను 18:3-12) \p \v 47 సెయ్యె కొతలకుంట రొల్లాబెల్లె పన్నెండుగురు బిత్తరె జొనె యూదా అయిసి. ప్రదానయాజకూనె, ప్రజాప్రముకునె పొడదిల్లా బొడుమనమానె గుంపు గుటె తంకె పొచ్చడె అయిసి. తంకె అత్తొన్రె కత్తినె, బడ్డీనె, బల్లేలు సంగరె అయిసె. \v 48 సే అప్పగించిలాట, “మియి జేకిరి కాకు చుమ్మో లొగుంచువో, తాకు బందించొండి!” బులి అగరాక గుటె గుర్తు దీసి. \p \v 49 యూదా వెంట్రాక యేసు పక్కరకు జేకిరి, గురువు బులి “వందనము కొయికిరి” తాకు చుమ్మోలొగ్గిచ్చి. \v 50 యేసు, “స్నేహితుడా! తువ్వు కొరితె అయిల పైటి కొరు” బులి కొయిసి. వెంట్రాక కుండెలింకె మనమానె అగురుకు అయికిరి తాకు దరిగీకిరి బందించిసె. \v 51 యేసు సంగరె రొల్లాలింకె బిత్తరె జొనె వెంట్రాక తా కత్తికు వరదికిరి కడికిరి, ప్రదానయాజకుడురొ పైటి మనమరొ కన్నొ అనిపేసి. \v 52 యేసు, తో “కత్తికు వరబిత్తరె లొగ్గి కత్తిట్టెక్కిల మనమా సే కత్తిసంగరాక మొరుజొసి. \v 53 మియి మో బో సహాయం కావాలబులి మగినారిబుగిల్లీసోనా? మియి మగిల వెంట్రాక పన్నెండు గుంపునె కన్నా బడేలింకు దేవదూతానెకు పొడిదిన్నీనా? \v 54 మియి సాకిరి కోరినె యాకిరి జరిగిమంచెబులి లేకనాల్రె రాసిలాట క్యాకిరి నెరవేరుసి?” బులి కొయిసి. \p \v 55 సే తరవాతరె యేసు అయికిరి, మనమనెసంగరె, “దోపిడి సొరొకు దరిగిత్తె అయిలాపనికిరి కత్తీనె సంగరె, బడ్డీనె సంగరె అయిసొకిరా? మందిరంరె ప్రతిదినె బోదించించి. ఈనె సెల్లే తొమె మెత్తె బందించిలానింతొ \p \v 56 ఈనె, ప్రవక్తానె రొంతిలంచ నెరవేరిమంచెబులి ఎడల్లా జరిగిసి” బులి కొయిసి. వెంట్రాక సెయ్యె సిస్యునె సొబ్బిలింకె తాకు సడికిరి పొలిజీసె. \s యేసుకు మహాసబ అగరె లొగివురొ \r (మార్కు 14:53-65; లూకా 22:54-55,63-71; యోహాను 18:13; 14:19-24) \p \v 57 తంకె యేసుకు బందించిలా ప్రదానయాజకుడైలా కయప పక్కరకు కొడిగీకిరి జేసె. సెట్టె సాస్త్రీనె, బొడిలింకె అగరాక కొడిగీకిరి అచ్చె. \v 58 ఈనె పేతురు కుండె దూరు తీకిరి యేసుకు ప్రదానయాజకుడురొ గొరొ జాంక పొచ్చాడైసి. గొరెబిత్తరె కెర జరిగిలీసివో దిగిమంచెబులి బటునె సంగరె మిసికిరి గొరొ దోరె టారిసి. \v 59 మొర్నొసిక్స విదించిమంచిబులిగీకిరి ప్రదానయాజకూనె, మహాసబలింకె యేసుకు ప్రతికూలంగా, సొరొసాక్స్య కోసం దిగిసె. \v 60 బడే మంది సొర సాక్స్య కొయితె అగురుకు అయిసె. ఈనె మొరిదితె సారిల సాక్స్యం మిల్లనీ. చివరకు దిలింకె మనమనె అగురుకు అయిసె. \v 61 తంకె యాకిరి కొయిసె, “ఎ మొపో ‘మియి పురువురొ గుడికు నాసనం కొరికిరి తింట దిన్రె యింకా బందిపారి’ బులి కొయిసి.” \v 62 సెల్లె ప్రదానయాజకుడు ఉటికిరి టారికిరి యేసు, అంకె కొరిలా నేరారోపనకు తువ్వు సమాదానం కొయినూనా? బులి పొచ్చరిసి. \v 63 ఈనె యేసు జవాబు కొయిలాని. ప్రదానయాజకుడు, “సజీవుడైలా పురువుంపరె ప్రమానం కొరికిరి కో, తువ్వు పురువు పోయిలా క్రీస్తునా?” బులి పొచ్చరిసి. \p \v 64 యేసు జవాబు కొయికుంటా, “వై! తువ్వు బుల్లాట సొత్తాక. తొంసంగరె కొయిలాట కిరబుల్నే యింక అగరె దీకిరి మనమరొ పో గొప్పఅదికారం సంగరె సెయ్యె కైయిలత్తొ ఆడుకు బొసిరికిరి రొవురొ ఆకాసమంపరొ మెగొన్రె అయివురొ తొమె దిగుసో” బులి కొయిసి. \p \v 65 ఎడ సునికిరి ప్రదానయాజకుడు తా కొన్నానె సిరిగీకిరి, యెయ్యె దైవదూసన కొరిలీసి. పొదరిలింకె సాక్సీనె కిరుకు? దిగొండి సెయ్యె పురువుకు దుసించిలాట సునిసోనీనా! \v 66 ఈనె తొమె కిరబులిగిలిసో? బులి పొచ్చిరిసి. “తాకు మొర్నొదండన పొగిమంచెబులి” తంకె సమాదానం కొయిసె. \p \v 67 తంకె కుండెలింకె తా మూ ఉంపరె సెప్పొ పొక్కిరి మరిసె. ఈనె కుండిలింకె తాకు చెంప అంపరె మరికిరి. \v 68 “ఓ క్రీస్తూ! తొత్తె కేసె మరిసెవో కనుగును” బులి పొచ్చిరిసె. \s పేతురు యేసు కేసో తెలుసునీ బులి కొయివురొ \r (మార్కు 14:66-72; లూకా 22:56-62; యోహాను 18:15-18,25-27) \p \v 69 ఎట్టె పేతురు బయిల్రె బొసిరీకిరి తల్లాబెల్లె జొనె ప్రదానయాకుడొరొ పైటి మొట్ట తాపక్కు అయికిరి, “తువ్వు కూడా గలిలయుడైలా యేసుసంగరె తల్లా మనమాకనీనా?” బులి పొచ్చిరిసి. \p \v 70 ఈనె సెయ్యె తంకెల్లా అగరె, “తువుకిర కొతలగిలిసివొ మెత్తె బుజిని!” బులి కొయిసి. \v 71 సె తరవాతరె తంకె అల్లా సెటె దికిరి ద్వారం పక్కరకు జేసె. సెట్టె తాకు యింకోదాసి పిల్ల దీకిరి, సెట్టెతల్లా మనమానె సంగరె, “యే మోపొ, నజరేయుడైలా యేసుసంగరె తల్లాటాకనీనా!” బులి కొయిసి. \p \v 72 పేతురు ఒట్టులొగికిరి యింకా సెయ్యె తా కొతానుకు నిబులికిరి, “మెత్తె సే మనమా కేసెవొ బుజిని!” బులి కొయిసి. \p \v 73 కుండె సేపైలా తరవాతరె సెట్టె టారికిరి తంకె పేతురు పక్కారకు అయికిరి, “సొత్తాక తువ్వాక తంకబిత్తరె జొన్నాక. తో కొతాతీరు దిగితన్నే గలలీయుడురె జొనె బులి తెలివైలీసి” బులి కొయిసి. \p \v 74 సెల్లె పేతురు సొత్తాక కొయిలించి బులిసి. సెయ్యె పురువుంపరె ప్రమానం కొరికుంటా, “సే మనమ కేసెవో మెత్తె తెలిసిని” బులి కొయిసి. వెంట్రాక కూడ డక్కిసి. \v 75 “కూడ నాడక్కిలా అగరె మియి కేసెవో తెలిసినీబుల్లా కొత తినిబెల్లె బులుసు బుల్లా కొతా పేతురుకు జ్ఞాపకం అయిసి” పేతురు బయలుకు జేకిరి బొట్టగా కందిసి. \c 27 \s పిలాతు పక్కరకు యేసు \r (మార్కు 15:1; లూకా 23:1,2; యోహాను 18:28-32) \p \v 1 సొక్కలైలాబెల్లె ప్రదానయాజకూనె, బొడిలింకె సొబ్బిలింకే కూడికిరి యేసుకు మొరదితే నిర్నయించిగిచ్చె. \v 2 తంకె తాకు బందించి కొడిజేకిరి రోమా ప్రదానఅదికారియీల పిలాతుకు అప్పగించిసె. \s యూదారొ మొరొనొ \r (అపో 1:18; 19) \p \v 3 యేసుకు అప్పగించిలా యూదా యేసుకు మొర్నొసిక్స నిర్నయించించిసె బులి జనికిరి బాదపొడిసి. మనుసు మార్చిగీకిరి సెయ్యె కడిగిల్లా ముప్పై వెండినానేలు ప్రదానయాజకూనెకు, బొడిలింకు బులికిరి దిపికుంటా, \v 4 “మియి కే తప్పు నాకొర్లా మనమరొ రొగొతొకు అప్పకొయికిరి పాపం కొరించి. సే అమాయిడుకు మొర్నొకు అప్పగించించి” బులి కొయిసి. తంకె, “సడ తో కొలి అముకు సంబందం నీ” బులి బాజాబులి కొయిసె. \p \v 5 యూదా సే పలియకు దేవాలయంరె పొక్కదీకిరి, జేకిరి ఉరి పొగ్గిచ్చి. \p \v 6 ప్రదానయాజకులూనె సే వెండి నానేలు కడిగీకిరి, “యెడ మనమకు మొరదీతే రొగొతొ దీకిరి గినిలా పలియ ఈనె యే పలియకు కానుకానెపెడిరె పొగివురొ బొల్టనీ” బులి కొయిసి. \v 7 తంకె ఆలోచించికిరి సే పలియసంగరె పరదెసొరె తల్లాలింకు బుజ్జదీతెపైటికైలాపనికిరి జొనె కుమ్మరి మనమరొ పొలముకు గినిసె. \v 8 సడకు ఉంచునుకు కూడా “రొగొతొ బూమి” బులి కొయివె. \p \v 9 సడసంగరె “తంకె ముప్పై వెండి నానేలు కడిగీకిరి ఇస్రాయేలు మనమానె తా కోసం యిర్మీయా ప్రవక్త సంగరె పురువు పలికిలా యే కొతానె నెరవేరిసె. \v 10 ప్రబువు ఆజ్ఞాపించిలపనికిరి తంకె సే పలియసంగరె కుమ్మరి పొలముకు గినిసె.” \s యేసుకు పిలాతు ప్రస్నించివురొ \r (మార్కు 15:2-5; లూకా 23:3-5; యోహాను 18:33-38) \p \v 11 యేసు రోమా ప్రదాన అదికారియీలా పిలాతు అగరె టారిసి. సెయ్యె “తూ యూదునెరొ రొజానా?” బులి యేసుకు పొచ్చిరిసి. “తూ కొయిలాట సొత్తాక” బులి సే కొయిసి. \v 12 ప్రదానయాజకూనె, బొడిలింకె తాంపరె తప్పు పొగిలాబెల్లె కూడా కిచ్చి కొయిలాని. \p \v 13 సెల్లె పిలాతు, “తంకె తొ ఉంపరె ఎత్తె నేరమూనె మోపిలీసెనీ తువ్వు సునువురొనీనా?” బులి పొచ్చిరిసి. \p \v 14 యేసు తువ్వు గుటె కొతకు కూడా జవాబు కొయిలాను. సడకు పిలాతు బడే ఆచ్చర్యపొడిసి. \s యేసుకు మొర్నొకు అప్పగించివురొ \r (మార్కు 15:6-15; లూకా 23:13-25; యోహాను 18:39–19:16) \p \v 15 పొరువొ దినోన్రె మనమానె కోరిలా జొనె నేరస్తుడుకు సడిదిల్లా అలవాటు. సె ప్రదానఅదిపతి ఆచరించితవ్వి. \v 16 సే దినోన్రె బరబ్బా బుల్లా నా గల్లా జొనె నేరస్తుడు చెరసాలరె అచ్చి. \v 17 సడకు మనమానె తా పక్కు అయిలాబెల్లె పిలాతు, “కాకు విడుదల కొరుబుల్లీసో? బరబ్బాకునా నీనె క్రీస్తు బులి డక్కిలా యేసుకునా?” బులి తంకు పొచ్చిరిసి. \v 18 అసూయవల్లరె యుదా అదికారినె యేసుకు అప్పగించిసె బులి పిలాతుకు తెలుసు. \p \v 19 పిలాతు న్యాయపీటం ఉంపరె బొసితన్నుగా తా నైపో, “సే నీతిమంతుడు విసయంరె జోక్యం కొరిగిత్తెనా. మియి యే రత్తిరె తా గురించి సొప్నొరె కెత్తె కొస్టోనెకు అనుబవించించి” బుల్లా సందేసంకు పొడిదిసి. \p \v 20 బరబ్బాకు సడికిరి యేసుకు మొర్నొసిక్స పొగిలపని కోరిగిబులికిరి ప్రదానయాజకూనె, బొడిలింకె మనమానుకు రెచ్చమరిసె. \v 21 పిలాతు “దీలింకెబిత్తరె మెత్తె కాకు సడదె బుల్లీసో?” బులి మనమానెకు పొచ్చిరిసి. బరబ్బాకు బులి తంకె సమాదానం కొయిసె. \p \v 22 “ఈనె ‘క్రీస్తు’ బులి డక్కితల్లా యే యేసుకు మెత్తె కిరకొరుబుల్లీసో?” బులి పిలాతు పొచ్చిరిసి. సొబ్బిలింకె, “సిలువ పొగండి!” బులి కొయిసె. \p \v 23 సడకు “సెయ్యె కిర తప్పు కొరిసి?” బులి పిలాతు పొచ్చిరిసి. ఈనె తంకె, “తాకు సిలువకు పొగొండి” బులి యింకా గట్టిగా దొందిరిసె. \p \v 24 లబో కలిగితె మారుగా కొలినె మొదలైవురొ పిలాతు గమనించిసి. తరవాతరె సెయ్యె పని కడిగికిరి మనమానె అగరె సే పనిరె అత్తోనె దొయిగీకిరి, “తా రొగొతొకు మియి కారనం నీ. ఎడ తొం బాద్యత” బులి కొయిసి. \p \v 25 మనమానె, “తా రొగొతొ అమంపరె, అం పిల్లానె ఉంపరె తమ్మాసిగాక” బులి కొయిసె. \p \v 26 సే తరవాతరె పిలాతు బరబ్బాకు సడిదీసె. ఈనె యేసుకు కొరడా మడ్డొనె మరికిరి సిలువకు పొగితె అప్పగించిసె. \s సైనికునె యేసుకు అవమానం కొరువురొ \r (మార్కు 15:16-20; యోహాను 19:2,3) \p \v 27 సే తరవాతరె అదికారినె సైనికునె యేసుకు రొజాబవనం బిత్తరుకు దరిగిజేకిరి, సెల్లె సైనుకులల్లా తా చుట్టూ చేరిసె. \v 28 తా కొన్నానెకు పిటికిరి, గొర్ర ఊదారంగు డెంగకొన్నాకు తాకు పిందిసె. \v 29 కొంటానె సంగరె గుటె కిరీటం బునికిరి తా ముండొంపరె లొగిసె. తా కైలా అత్తొకు గుటె రెల్లుబడ్డి దీసె. తా అగరె ముడుకూనె పొక్కిరి నమస్కారం కొరుకుంటా, “యూదునెరొ రొజా, జయము” బులి అవమానం కొరిసె. \v 30 తావుంపరె సెప్పొ పొక్కిరి, సే రెల్లుబడ్డిదీకిరి తా ముండొంపరె మరిసె. \v 31 తాకు అవమానం కొర్లా తరవాతరె సే డెంగకొన్నాకు కడిపికిరి తా కొన్నా తాకు పిందిసె. సేతర్వాతరె తాకు సిలువకు పొగితె కొనిగిజేసె. \s క్రీస్తుకు సిలువ పొగివురొ \r (మార్కు 15:21-32; లూకా 23:26-43; యోహాను 19:17-27) \p \v 32 తంకె బయలుకు జేతన్నుగా కురేనే ప్రాంతముకు చెందిలా సీమోను బుల్లా నా తల్లా మనమ దిగదీసి. తాకు బలవంతం కొరికిరి యేసు సిలువకు బొయిపించిసె. \v 33 తంకె గొల్గొతా బుల్లా చోటుకు చేరిగిచ్చె. \v 34 సెట్టె చేదు మిసిలా ద్రాక్సరసంకు యేసుకు పీతె దీసె. ఈనె సక్కి దిక్కిరి సడకు పీతె సెయ్యె ఇస్టపొడిలానీ. \p \v 35 తాకు సిలువకు పొగిల తరవాతరె తా కొన్నానుకు చీటీనె పొగ్గీకిరి బంటిగిచ్చె. \v 36 సే తరవాతరె సైనికునె బొసిరికిరి తాకు జొగులొ జొగిసె. \v 37 తావుంపరె, “యెయ్యె యూదునె రొజా యేసు” బులి నేరముకు గుటె చెక్కంపరె రాసికిరి తా ముండొంపరె లొగిసె. \v 38 ఈనె తాసంగరె బందిపోటు దోపిడి సొరొనెదీలింకె జొనెకు కైలత్తాడుకు, యింకజొనుకు బాఅత్తాడుకు సిలువకు పొగిసె. \p \v 39 సే బట్టరె జెల్లాలింకె ముండొ బించుకుంటా తాకు అవమానం కొరిసె. \v 40 “గుడికి నాసనం కొరికిరి తింట దిన్రె ఇంకాబందిలాట, తొత్తె తువ్వు కాపాడిగిత్తు. తువ్వు పురువురొ పోయీనె సే సిలువుదీకిరి వొల్లికిరి ఆయి” బులిసె. \p \v 41 ప్రదానయాజకూనె సాస్త్రీనె, బొడిలింకె మిసికిరి తాకు సాకిరాక అవమానం కొరిసె, \v 42 “సెయ్యె పొదరిలింకు రక్సించుసి. ఈనె తాకు సెయ్యె రక్సించిగిన్నారి. సెయ్యె ఇస్రాయేలు రొజాపనైనే సిలువదీకిరి వొల్లికిరి అయినె సెల్లె తాకు నమ్ముంచొ.” \v 43 సెయ్యె పురువుకు నమ్మిసి, “సెయ్యె పురువురొ పో బులి కొయిసె. పురువుకు కావలిసిలాటయినె తాకు ఉంచినాక రక్సించుసి” బులి కొయిగిచ్చె. \p \v 44 తాసంగరె సహా సిలువ పొగిలా దోపిడి సొరొనంకా సాకిరాక అవమానించిసె. \s యేసు మొర్నొ \r (మార్కు 15:33-41; లూకా 23:44-49; యోహాను 19:28-30) \p \v 45 దిప్పోరుపన్నెండు గంటలదీకిరి తినిగంటజాంక సే దెసల్లా వొందారొకమ్మిపేసి. \v 46 సుమారు తినిగంటయీలబెల్లె యేసు, గట్టిగా “ఏలీ, ఏలీ, లామా సబక్తానీ” బులి బొట్ట కేక పొగిసి. సే కొతకు, మో దేవా, మో దేవా, మో అత్తొ కిరుకు సడిదీసు? బులి అర్దం. \p \v 47 సెట్టె టారికిరితల్లా కుండెలింకె ఎడ సునికిరి, “సెయ్యె ఏలీయాకు డక్కిలీసి” బులి బులిగిచ్చె. \v 48 జొనె ఎంట్రాక దొమిడికుంటా జేకిరి గుటె స్పాంజి దన్నైసి. సడ పులిసిలా ద్రాక్సరసంరె బుడ్డికిరి గుటె రెల్లుబడ్డికు లొక్కిరి యేసుకు పీతే దీసి. \p \v 49 ఈనె పొదరలింకె, “టారైసె, తాకు కాపాడితె ఏలీయా ఆసికీవొ దిగిమా” బులిసె. \p \v 50 యేసు యింకా గుటె కేక పొక్కిరి తా పొర్నొ సడిదీసి. \p \v 51 సే సమయంరె గుడిరొ తెర ఉంపరె దీకిరి తొల్లె జాంక దీటబాగంగా చిరిజీసి. బూకంపం అయికిరి బండలు బద్దలైజీసె. \v 52 సెల్లె సమాదీనె పిటిగిచ్చె. పురువురొ మొరిజిల్లా బడేలింకె పరిసుద్దులు దేనె ఉటిసె. \v 53 తంకె సమాదులు తీకిరి దోరకు అయిసె. ఈనె యేసు జీకిరి అయిలాబెల్లె తంకె పరిసుద్దపట్నముకు అయికిరి బడేలింకు దిగదీసె. \p \v 54 యేసుకు జొగులొ జొగిలా సతాదిపతి, సైనికులూనె బూకంపాలుకు, జరిగిలా సంగతీనెకు దిక్కిరి బడే డొరిజేకిరి, “యెయ్యె సొత్తాక పురువురొ పో” బులి కొయిగిచ్చె. \p \v 55 బడేలింకె మొట్టానె దూరు తీకిరి దిక్కుంటా అచ్చె. అంకె యేసుకు పరిచర్యానె కొరితె గలిలయదీకిరి అనుసరించికిరి అయిలాలింకె. \v 56 తంకబిత్తరె మగ్దలేనే మరియ, యాకోబు యోసే రొ మా యీలా మరియ, జెబెదయి నైపొ అచ్చె. \s యేసుకు సమాదికొరివురొ \r (మార్కు 15:42-47; లూకా 23:50-56; యోహాను 19:38-42) \p \v 57 ఈనె సొంజైలాబెల్లె, పలియ తా యీలా యోసేపు అరిమతయి గాతీకిరి అయిసి. సెయ్యెంకా యేసుకు వెంబడించిలాటాక. \v 58 సెయ్యె పిలాతు పక్కరకు జేకిరి యేసురొ దేకు దేబులి మగిసి. పిలాతు దే బులి ఆజ్ఞాపించిసి. \v 59 యోసేపు సే దేకు కడిగీకిరి గుటె నోకొన్నరె చుట్టిసి. \v 60 సే తరవాతరె గుటె బొట్ట పొత్రొకు తొలిపించికిరి తా కోసం కొరిగిల్లా నో సమాదిరె సడకు రొయిదీసి. సెల్లె గుటె బొట్టపొత్రొకు సే సమాదికు అడ్డుగా దొర్లిలించికిరి బాజేసి. \v 61 మగ్దలేనే మరియ, యింకజొనె మరియ సే సమాది అగరె బొసిరికిరి అచ్చె. \s సమాది అగరె బటులునె జొగులొ \p \v 62 సడ విస్రాంతికి సిద్దమైలా దినో. మరదిన్రె ప్రదానయాజకూనె, పరిసయ్యునె, పిలాతు సమక్సంరె కూడిగిచ్చె. \v 63 “బో, సే సొరొకొతాలగిలాట జీకిరి తల్లాబెల్లె ‘తింటొదినొరె మియ్యి ఇంకా జీకిరి ఆంచి’ బులి కొయివురొ అముకు గుర్తు అచ్చి. \v 64 సడకు తింట దినొ జాంక సె సమాదికు జాగర్తగా జొగులొ లొగు బులికిరి ఆజ్ఞాపించండి. సాకిరి నాకొర్నే తా సిస్యునె అయికిరి తా దేకు నుచ్చిదీకిరి,‘సెయ్యె జీకిరి ఉటిసి’ బులి మనమానుకు కొయివొచ్చు. ఏ చివరి సొరొకొతా అగరె సొరొకొతా కన్నా గోరంగా తాసి” బులి కొయిసె. \p \v 65 పిలాతు, బటులుకు దరిగిజేసి. “తంకు సమాదికు జాగర్తగా జొగువురొ తొం బాద్యత” బులి కొయిసి. \p \v 66 తంకె జేకిరి సే సమాదికు ముద్ర పొక్కిరి బటులుకు సే సమాదికు జొగులొ లొక్కిరి సడకు బద్రం కొరిసె. \c 28 \s మొర్నొ దీకిరి జీకిరి ఉటివురొ \r (మార్కు 16:1-10; లూకా 24:1-12; యోహాను 20:1-10) \p \v 1 విస్రాంతి దినొ యీజేసి. అద్దారొ సొక్కలెపైతల్లాబెల్లె మగ్దలేనే మరియ, యింకజొనె మరియ సమాది దిగితె జేసె. \v 2 వెంట్రాక గుటె బూకంపం అయిసి పరలోకందీకిరి ప్రబువు దూత అయికిరి సే సమాది పొత్రొ దొర్లించికిరి సేడ ఉంపరె బొసిరిసి అచ్చి. \v 3 సడ రూపం మెరిసిలాపనచ్చి. తా కొన్నానె మంచుపని దొగలైకిరి అచ్చె. \v 4 సమాదికు జొగొలొ జొగిలా బటునె తాకు దిక్కిరి డొరొసంగరె వనికిజీకిరి, మొరిజిల్లాలింకె పని యీజీసె. \p \v 5 సే దేవదూత, మొట్టానె సంగరె యాకిరి బులిసి, “డొరితెనాండి, సిలువకు పొగిలా యేసు కోసం తొమె కుజ్జిలీసో బులి మెత్తె తెలుసు. \v 6 సెయ్యె యెట్టెని. సెయ్యె కొయిలాపనాక ఉటికిరి అచ్చి. తాకు రొయిదిల్లా సోటుకు దిగొండి. \v 7 వెంట్రాక జేకిరి తా సిస్యునె సంగరె కోండి,‘సెయ్యె మొర్నొ తీకిరి ఉటికిరైసి బులి. తొంకన్నా అగరె గలిలయకు జోసి. తొమె తాకు సెట్టె మిసిగుచ్చొ’ బులి కొయిసి. మియి కొయిలాట గుర్తు దీగిండి.” \p \v 8 తంకె తా సిస్యునుకు కొయిమంచి బులి సమాదిపక్కరెదీకిరి డొరొసంగరె, ఆనందం సంగరె దొముడుకుంటా జేకిరి తంకు కొయిసె. \p \v 9 వెంట్రాక యేసు తంకు మిసిగీకిరి, “తొముకు సుబం” బులి కొయిసి. తంకె తా పక్కరకు అయికిరి తా గొడ్డోనంపరె పొడికిరి తాకు మొక్కిసె. \v 10 సెల్లె యేసు తంకసంగరె, “డొరితెనాండి. జేకిరి బయినె సంగరె గలిలయకు జాబులికొండి. తంకె సెట్టె మెత్తె మిసిగుచ్చె” బులిసి. \s సైనికునెరొ సమాచారం \p \v 11 తంకె జేతన్నుగా. సెల్లాక కుండెలింకె సైనికునె పట్నంకు జేకిరి జరిగిలాటల్లా ప్రదానయాజకుడు సంగరె కొయిసె. \v 12 ప్రదాన యాజకూనె, బొడిలింకె మిసికిరి గుటె కుట్రపన్నిసె. తంకె సైనికునెకు బడే పలియ దీసె. \v 13 ఈనె “తా సిస్యునె,‘మొజిరత్తిరె గుమ్మితల్లా బెల్లె అయికిరి తా దేకు సొరిపీసె’ బులి కోండి. \v 14 యే సంగతి పిలాతు పక్కు జెన్నే తాకు సాంతిపరిచికిరి తొముకు కే కస్టం నాఅయికుంటా అమె దిగుంచొ” బులి రెచ్చమరిసె. \p \v 15 బటులు పలియ కడిగికిరి తంకె కొయిలాపని కొరిసె. యూదునెరె యేకొతా బొల్లె వ్యాపించికిరి ఆజిజాంక వాడుకరె అచ్చి. \s యేసు తా సిస్యునెకు దిగదివురొ \r (మార్కు 16:14-18; లూకా 24:36-49; యోహాను 20:19-23; అపో 1:6-8) \p \v 16 సే తరవాతరె సె పదుకుండుగురు సిస్యునె గలిలయకు జేకిరి, యేసు కొయిల పొరొతంపరకు జేసె. \v 17 సెట్టె యేసుకు దిక్కిరి తాకు మొక్కిసె. ఈనె తంకబిత్తరె కుండెలింకె అనుమానం పొడిసె. \v 18 సెల్లె యేసు తంకపక్కరకు అయికిరి యాకిరి కొయిసి. “పరలోకంరె, బూమంపరె తల్లా అదికారమల్లా పురువు మెత్తెదీసి. \v 19 ఈనె జాండి తొమె సొబ్బి దెసోనుకు జేకిరి, తంకు మో సిస్యునెగా కొరొండి. బో నారె, పో నారె, పవిత్రాత్మ నారె తంకు బాప్టీసం దేండి. \v 20 మియి తొముకు కొయిలా కొతానల్లా తంకు ఆచరించు బులికిరి బోదకొరొండి. మియి కెబ్బుకూ యే యుగాంతం జాంక తొం పొచ్చాడె తాంచి” బులి కొయిసి.