\id 1TI - Ramoaaina NT [rai] -Papua New Guinea 2006 (DBL 2014) \h 1 Timoti \toc1 A Mugaana Buk anun Paaulo karom Timoti \toc2 1 Timoti \toc3 1Tim \mt1 A Mugaana Buk \mt2 anun Paaulo karom \mt1 Timoti \imt1 A pirpir kaapa muga \ip A buk mi ia a mugaana buk anun Paaulo karom Timoti. Timoti taangirong u ra papaar Aasia. Naana a tabuan Iudaia ma tamaana a te Grik. Baa Paaulo i waan u ra nuna weru winawaan i pilak paa Timoti kupi diaar a weur ma diaar a papaam ungaai (babo Aap 16:1-3). Namur Paaulo i pilak paa Timoti kupi in tena baboura u ra lotu irong Epeso. \ip U ra buk mi Paaulo i wapua Timoti naa in baboura a lotu ko ra kum warwaruga na tena wawer, kaduk diat a baanaakaka a nurnur anu ra taara. I wapuai kaai u ra koina wawer, ma un woi na mangaana taara din pilak pa diat kupi diat a kum tena pinapaam u ra lotu, ma u ra koina mangamangaan baa in murmuri. \iot A winawaan i ra 1 Timoti: \io1 A turturpaai ra buk mi (1:1-2) \io1 Timoti in turbaat a kum warwaruga na wawer (1:3-20) \io1 Aakapi na lotu (2:1-15) \io1 A kum mukmuga u ra lotu (3:1-16) \io1 Timoti in babourai kupi in waan paat a koina tena pinapaam (4:1-16) \io1 A wawer karom Timoti u ra nuna pinapaam (5:1–6:21) \c 1 \p \v 1 Iaau Paaulo aapostolo anun Kaarisito Iesu, u ra naagagon anun God anundaat Tena Walaaun ma Kaarisito Iesu, ia baa daat ki walaang kupi ma ra nurnur. \v 2 Iaau timu a buk mi karom ui Timoti, a natunglik mulu u ra nurnur. A maarmaari ma ra koina mangamangaan ma ra maalmaal, kon God Tamaandaat ma Kaarisito Iesu anundaat Tadaaru in ki karom ui. \s1 Timoti in turbaat a kum warwaruga na wawer \p \v 3 Mi iaau wadekdek ui balet kupi un ki ut matira Epeso, welaar ma iaau pir taai taam baa iaau waan urong Maakedonia. Un ki kupi un turbaat diat baa diat wer a taara un ta kum warwaruga na wawer. \v 4 Ma koku diat balaan u ra kum wawer biaa ku, ma ra aakaakur na wuna taara, kum aakaakur lenmaa pa ta tintinipina. I watawa ku a wengangaar, ma pa i waraaut a pinapaam anun God. A pinapaam anun God i tawa ku u ra nurnur. \v 5 Iaau piri lenmaa kupi a maarmaari in tawa naliwan taan daat wetwetalaai. A maarmaari maa i waan ko ra gomgom na balaandaat, ma ra koina nuknukindaat ma ra nurnur lingtatuna. \v 6 Raa taara diat aa waan ingen ko ra kum koina mangamangaan mi, ma diat murmur a kum pirpir biaa maku. \v 7 Diat nemi naa diat a wer a taara u ra kum Naagagon anun God, iaku pa diat nunura a utnaa baa diat pirpir uni. Pa diat nunura kaai a kukuraai ra pirpir baa diat nuki naa diat manaana uni. \p \v 8 Daat nunurai naa a kum Naagagon diat koina, baa te i papaam wakaak mai. \v 9 Daat nunurai naa a kum Naagagon wakir di taari kup a kum tena takado, pate. Di taari ku kup a mangaana taara lenbi: diat baa pa diat murmur a kum naagagon, a kum tena wabulbul, diat baa pa diat lotu karom God, a kum tena aakaina, diat baa pa diat murmur a nemnem anun God, diat baa diat murmur a mangamangaan ko ra rakrakaan buaal, diat baa diat aak doko taara, diat baa diat aak doko a kum tamtamaandiat ma a kum nanaandiat, \v 10 diat baa diat paam a kum paamuk na mangamangaan, in muaana baa diat taulaa balet ku ma in muaana, diat baa diat paam koto paa taara kupi diat a wiura diat, a kum tena warwaruga, diat baa diat weweliman warwaruga, ma diat raap baa diat paam a kum utnaa baa pa i welaar ma ra takado na wawer anun God. \v 11 A takado na wawer i ki u ra Koina Wewapua, baa God i taar taai taang kupi ang wewapua uni. A Koina Wewapua mi i waan kon God, a God na minamaar baa i daan takum. \s1 A pir walaawa u ra maarmaari anun God \p \v 12 Iaau waatung wakaak karom Kaarisito Iesu anundaat Tadaaru, baa i nurnur un iaau ma i taar taa a dekdek taang, ma i pilak pa iaau kupi ang papaam karomi. \v 13 Namuga iaau laana pir aakaka Iesu, iaau baanaakaka a taara na nurnur ma iaau wakadik diat. Iaku God i maari iaau, kabina baa pa iaau nunura a kum utnaa baa iaau paami, ma pa iaau nurnur utbaai. \v 14 Anundaat Tadaaru i labo anuna ngaala na maarmaari un iaau, ma i tabaara iaau ma ra nurnur ma ra koina mangamangaan. A wetabaar mi i kabina un Kaarisito Iesu. \p \v 15 I waan pari urin u ra rakrakaan buaal kupi in walaaun a kum tena aakaina. A pirpir mi i lingtatuna aakit, ma daat a nurnur uni. Ma iaau, iaau aaka aakit ko ra kum tena aakaina raap. \v 16 Iaku God i maari iaau, kupi Kaarisito Iesu in waiaa anuna koina mangamangaan karom iaau, baa i walaaun pa iaau ma i una wa anung kum aakaina mangamangaan. Io, i paam a koina walawalar un iaau kupi a taara kaai diat a baboi ma diat a nurnur un Iesu, ma diat a lalaaun takum. \v 17 Daat a taar a urur ma ra pir walaawa karom a King baa i lalaaun takum, ia baa pa daat baboi, baa ia ot ku i God. A pir walaawa karomi pa in raap ma pa in raap. Aamen. \p \v 18 Timoti natunglik, a kum wawer mi baa iaau taari taam, i welaar ma ra pirpir na propet baa di aa pir taai un ui baa diat aaraaring un ui. Baa un tur dekdek u ra kum wawer mi, ui raa koina tena wineium u ra Koina Wewapua. \v 19 Un tur dekdek u ra num nurnur, ma un murmur a koina ninunuk. Raa taara pa diat paami lenmi, io anundiat nurnur i wirua welaar ma ra paraau baa a top i raapu reng wai ma i murung. \v 20 Imeneo ma Aaleksaander rudi kon diat, ma iaau aa taar ta diaar u ra limaan Saataan, kupi diaar a manaana ma koku balet ma diaar pir aakaka God. \c 2 \s1 A wawer u ra aakapi na lotu \p \v 1 A mugaana utnaa, iaau nemi naa a taara na nurnur diat a aaraaring, a niaaring kup a utnaa daat iba kupi, a niaaring u ra taara, ma a niaaring na waatung wakaak karom God. Muaat a aaraaring lenmaa u ra taara raap, \v 2 ma u ra kum king ma u ra kum mukmuga raap, kupi daat a ki wowowon ma ra maalmaal, ma ra gomgom na lalaaun ma ra koina mangamangaan karom God. \v 3 Baa muaat a paami lenmi, io, in koina aakit ma God anundaat Tena Walaaun in gaaia uni. \v 4 I nemi naa in walaaun a taara raap, ma diat a nunura a lingtatuna. \v 5 Maa raa God ot ku, ma raa ot ku kaai baa i aal ungaai God ma ra taara, a muaana mi Kaarisito Iesu, \v 6 ia baa i taar taa anuna lalaaun kupi in kul walaaun a taara raap. U ra pakaana bung baa God ia kubu taai, Iesu i walingtatuna a nemnem anun God baa i nem na walaaun a taara raap. \v 7 Bi ia kabina baa God i pilak pa iaau kupi ang aapostolo ma ang warawaai ma ra Koina Wewapua karom a taara baa wakir a taara Iudaia, ma ang wer diat u ra nurnur lingtatuna. Iaau pir a lingtatuna, wakir iaau warwaruga. \p \v 8 Iaau nemi naa a kum muaana u ra kum taamtaamaan diat a aaraaring ma diat a tulaa a kum limaandiat unate, diat a taar ta diat karom God, ma koku diat kaankaan ma koku diat wengangaar. \p \v 9 Iaau nemi kaai kupi in tabuan diat a mong ma ra maalu baa i ot ma ra minong anu ra in tabuan. Diat a mong ma ra minong i wapuaana a urur ma ra koina ninunuk. Koku diat wiri a weu na lorindiat, koku diat mong ma ra kum ngaatngaat na gaaragaara baa di paami ma ra goled ma ra kum ngaatngaat na waat, ma koku kaai diat mong ma ra kum ngaatngaat na maalu na minong. \v 10 In tabuan baa diat piri naa diat lotu karom God, diat a mong ma ra kum koina pinapaam. \p \v 11 Baa in tabuan diat lo a wawer ko ra Buk Taabu, i koina baa diat a ki wowowon ma diat a wakinalik ta diat. \v 12 Pa iaau maadek taa ta tabuan kupi in wer ta muaana ma pa iaau maadek taa kaai ta tabuan kupi in muga ta muaana. I koina kupi in ki wowowon ku. \v 13 Maa God i waki muga ut Aadaam ma namur Iwa. \v 14 Ma wakir Aadaam maa Saataan i walaami. Iwa maa Saataan i walaami ma i puka, ma i paam aakaina. \v 15 Din walaaun a kum tabuan kabina u ra binabuta. Din walaaun diat baa diat tur dekdek u ra nurnur, ma u ra maarmaari ma u ra gomgom na mangamangaan ma ra koina ninunuk. \c 3 \s1 A kum mukmuga u ra lotu \p \v 1 A pirpir mi i lingtatuna aakit, lenbi: Baa te i nemi kupi in mukmuga u ra lotu, a koina pinapaam aakit maa ia pilak paai. \v 2 Io, baa te i nemi kupi in mukmuga u ra lotu i koina baa a magiraana in lenbi: koku ta wetakun i ki uni, in taulaa ku ma raa tabuan, in baboura wakaak anuna lalaaun, in naagagon baat anuna kum nemnem, ia a mangaana muaana baa a taara diat urur uni, in laana gaaia paa a taara u ra nuna ruma, ma ia a koina tena wawer. \v 3 Ma koku i tena ininim, koku i tena wineium, in tena maalmaal, ma koku i tena wengangaar, ma koku i nem aakit a maani. \v 4 I koina baa ia a koina mukmuga u ra kinkini anun diwaatamaana, ma in wer a kum natnatuna kupi diat a tartaraam karomi ma ra urur. \v 5 A muaana baa pa i laa kupi in naagagon wakaak a kinkini anun diwaatamaana, pa in pet laar paai kupi in baboura a taara na nurnur anun God. \v 6 Koku te i mukmuga u ra lotu baa i takaana nukpuku taau ku, kaduk in aamaamaan ngaala ma in puka, ma din naagagoni welaar ma Saataan. \v 7 I koina baa a mukmuga ia a mangaana muaana baa a taara ingen kaai baa pa diat lotlotu, diat urur uni. Baa pate, io, diat a pirurai, ma in wirua u ra ina kun anun Saataan. \s1 A kum tena wewaraaut u ra lotu \p \v 8 Lenkaai maa karom a kum tena wewaraaut u ra lotu, i koina baa diat a kum mangaana muaana baa a taara diat urur un diat, diat a lingtatuna u ra nundiat pirpir, koku diat a kum tena ininim ma koku diat nemnem kup a ngaala na maani. \v 9 Diat a paam akoto a nurnur lingtatuna ma ra takado na ninunuk. \v 10 Din walaar muga ta diat, ma baa a magiraandiat i koina, io, diat a lo maraagaam a pinapaam na tena wewaraaut u ra lotu. \p \v 11 Karom anundiat in tabuan kaai in lenmaa, diat a kum mangaana tabuan baa a taara diat ru diat, koku diat pirura, diat a baboura wakaak anundiat lalaaun, ma diat a lingtatuna u ra kum pinapaam raap. \p \v 12 A tena wewaraaut u ra lotu in taulaa ku ma raa tabuan, ma in naagagon wakaak a kum natnatuna, ma diat raap u ra nuna ruma. \p \v 13 Diat baa diat papaam wakaak u ra pinapaam na tena wewaraaut u ra lotu, diat a watur akoto a urur anu ra taara karom diat. Ma a kum tena wewaraaut maa diat a wewapua u ra nundiat nurnur un Kaarisito Iesu ma pa diat a burut. \s1 A kabi ra nundaat nurnur \p \v 14 Iaau nem na waan paat gagaa karom ui, iaku iaau nuki naa in koina baa ang timtimu muga karom ui. \v 15 Ma baa pang waan paat gagaa, u aa nunura a kum mangamangaan baa a taara anun God diat a paami naliwan taan diat. A taara na nurnur anun God a lalaaunina, diat welaar ma ra toro ma ra kabi ra ruma baa diat wadekdek a lingtatuna. \v 16 Maia, daat nunura mului naa, a wawer baa daat nurnur uni i ngaatngaat aakit. I lenbi: \q1 Kaarisito i waan paat a muaana, \q1 a Takado na Nion i wapuaanai naa Kaarisito i takado namataan God, \q1 a kum aangelo diat baboi, \q1 a wewapua uni i waan weraan karom a kum wuna taara raap, \q1 ma mongoro u ra rakrakaan buaal diat nurnur uni, \q1 i waan tato ma i ki u ra minamaar. \c 4 \s1 A kum warwaruga na tena wawer \p \v 1 A Takado na Nion i wapuaanai naa ta taara diat a waan ingen ko ra lingtatuna na nurnur u ra kum tintinip na bung, ma diat a murmur a kum nion baa a kum tena warwaruga, ma diat a murmur a kum wawer anu ra kum tabaraan. \v 2 A kum wawer mi i waan ko ra kum tena warwaruga, a taara baa pa diat babo lele ma a takado na mangamangaan, maa a takado na ninunuk u ra nuknukindiat ia maat. \v 3 A mangaana taara mi, diat turbaat a tinaulaa ma diat wer a taara kupi koku diat aan ta kum mangaana utnaa na winangaan. A kum utnaa na winangaan maa, God i waki taai kupi din aani, ma a taara na nurnur baa diat nunura a lingtatuna, diat a waatung wakaak karom God uni ma diat a aani. \v 4 Maa a kum utnaa raap baa God i waki ta diat, diat koina, ma koku daat milikuaana diat. Daat a waatung wakaak karom God uni baa daat a aani. \v 5 Maa a pirpir anun God ma ra niaaring diaar wakoina a utnaa na winangaan kupi in koina namataan God. \s1 A koina tultul anun Kaarisito Iesu \p \v 6 Baa un wer a kum tatem liklik u ra nurnur ma ra kum wawer mi, ma un walaana ui u ra nurnur lingtatuna ma ra koina wawer baa u murmuri, ui a koina tultul anun Kaarisito Iesu. \v 7 Un waan ingen ko ra kum wawer biaa ku baa pa i topaa ta utnaa. Un walaana ui kupi un tawa u ra lalaaun karom God. \v 8 Baa daat walaana panindaat u ra kum kinkinabur, i waraaut a panindaat, iaku baa daat walaana daat kupi daat a tawa u ra lalaaun karom God i koina aakit taa ra kum utnaa raap. Wakir kup a lalaaun ku mi, i waraaut u ra lalaaun mi ma ra lalaaun namur kaai. \v 9 A pirpir mi iaau piri i lingtatuna aakit, i koina kupi daat a murmuri ma daat a nurnur uni. \v 10 Io, miaat ongor ma miaat papaam dekdek, kabina maa miaat ki walaang ma ra nurnur un God, ia baa a lalaaunina ma a Tena Walaaun kaai anu ra taara raap, baa diat nurnur uni. \p \v 11 Un wer diat ma un wadekdek diat u ra kum utnaa mi. \v 12 Koku u maadek taa te baa in wakinalik pa ui kabina maa u baarmaan utbaai. Un paam a koina walawalar karom a kum tena nurnur u ra num pirpir, anum mangamangaan, anum maarmaari, anum nurnur ma anum gomgom na lalaaun. \v 13 Un ongor u ra niluluk u ra Buk Taabu karom a kum tena nurnur, ma u ra warawaai ma ra wawer karom diat, tuk ang waan paat. \v 14 Koku maadek wa a wetabaar na Nion, baa di taar taai taam, baa a kum mukmuga diat ung taa limaandiat nate un ui ma diat pirpir na propet. \p \v 15 Un papaam dekdek u ra kum utnaa mi. Un taar taa anum lalaaun kupi un paam diat, kupi a taara raap diat a babo ui naa u tawa u ra num lalaaun karom God. \v 16 Un baboura anum lalaaun ma anum wawer, un tur dekdek un diaar. Baa un paami lenmaa, un walaaun pa ui ut, ma diat kaai baa diat walangoro ui. \c 5 \s1 A wewaraaut karom a kum walaa na tabuan \p \v 1 Baa u nem na wakado ta muaana baa di buta mugai taam, koku u pirpir na kaankaan, un pirpir wowowon ku welaar ma u paami karom tamaam. Un paam a koina mangamangaan karom a kum baarmaan welaar ma u paami karom a kum tatem liklik. \v 2 Ma karom a kum tabuan baa di buta muga diat taam, un papaam karom diat welaar ma u paami karom naam, ma karom a kum tauraara un papaam karom diat welaar ma u paami karom a kum tatem liklik in tabuan, ma ra gomgom na mangamangaan. \p \v 3 Un waraaut a kum walaa na tabuan baa diat maku diat ki, ma pa te i baboura diat. \v 4 Iaku, baa ta walaa na tabuan a kum natnatuna baa a kum taptabuna diat ki, i koina baa diat a wapuaana muga anundiat nurnur ma ra wewaraaut karom anundiat taara, kupi diat a baalu a maarmaari anun tamaandiat ma naandiat ma ra kum taptabundiat. Baa diat paami lenmi, God in gaaia un diat. \v 5 A walaa na tabuan baa ia maku i ki ma pa te i babourai, i nurnur ku un God ma i ki walaangai baa in waraauti. I ongor u ra lotu ma ra niaaring, u ra marum ma ra keke, kupi God in waraauti. \v 6 Iaku a walaa baa i nemi naa in gaaigaaia biaa ku, baa i lalaaun utbaai a niono ia maat. \v 7 Un wer diat u ra kum wawer mi, kupi koku ta wetakun i lo diat. \v 8 Baa te pa i waraaut a kum kakuna, ma diat kaai baa ko ra nuna ruma, ia waan ingen ko ra nurnur. Ia ma maa i aaka aakit taa ra taara baa pa diat nurnur. \p \v 9 Un timu koto ku a iaa ra kum walaa na tabuan baa ia 60 anundiat kum kilaala na lalaaun ma diat baa i ngaala taan 60 kilaala, kupi a taara na nurnur diat a waraaut diat. Diat a waraaut ku a mangaana tabuan baa i taulaa paa ku ma raa muaana, \v 10 ma a taara raap diat nunura anuna kum koina pinapaam, baa i wagua wakaak a kum naat, ma i laana gaaia paa a taara u ra nuna ruma, ma i gi wa a kabu ko ra kaki ra taara anun God,\f + \fr 5:10 \ft A mangamangaan anu ra taara Iudaia, baa ta kum waira diat ruk, ma a kakindiat i kabu, a tultul in gi ma ra palaa.\f* ma i waraaut a taara baa a kum mawaat i lo diat, ma i taar taa anuna lalaaun kupi in paam a kum koina pinapaam raap. \p \v 11 Ma u ra kum walaa na tabuan baa diat dekdek utbaai, koku timu koto a iaandiat. Baa anundiat nemnem na tinaulaa i tur balet, diat waan ingen kon Kaarisito. \v 12 Ma a naagagon anun God in lo diat, kabina maa pa diat paam ot paa anundiat mugaana weweliman karom Kaarisito. \v 13 Diat laana ole anundiat kum pakaana bung ma ra winawaan taltalili u ra kum rumruma, ma a utnaa baa diat aaka aakit uni baa diat a kum tena pirura, diat laana pirpir u ra utnaa baa wakir anundiat, ma diat laana pir a kum pirpir baa pa i koina kupi diat a piri. \v 14 Io, iaau nemi naa a kum walaa na tabuan baa diat dekdek utbaai, diat a taulaa balet, diat a babuta balet, ma diat a baboura anundiat kum ruma, kupi koku diat paam ta utnaa baa anundaat kum ebaar diat a pir aakaka daat uni. \v 15 Raa kum walaa na tabuan diat aa waan ingen ma diat murmur maku Saataan. \v 16 Baa ta tabuan a tena nurnur, ma ta walaa i ki karomi, i koina kupi in babourai, kupi koku a taara na nurnur diat balaan mai. A taara na nurnur diat a balaan ku ma ra kum walaa na tabuan baa pa te i waraaut diat. \s1 A naagagon karom a kum mukmuga \p \v 17 I koina baa a kum mukmuga u ra lotu baa diat papaam wakaak u ra pinapaam, din taar a urur ma ra koina wedok karom diat. Din paami lenmaa karom diat baa diat papaam dekdek u ra warawaai ma ra wawer. \v 18 Maa a Buk Taabu i piri lenbi, “Koku do baat a waa ra karabaau baa i paa rumrum a wit, ia kaai in wangaan ut.” \rq Naag 25:4\rq* \m Ma i piri kaai lenbi, “I koina kupi a tena pinapaam in lo ut anuna wedok.” \rq Lk 10:7\rq* \p \v 19 Koku walangoro ta wetakun un ta mukmuga baa raa ku i takunai. Baa ta rudi baa ta tuldi ditul a takunai, io, un walangoro a wetakun maa. \v 20 Baa ta mukmuga i paam aakaina mangamangaan, un wakadoi namataa ra taara na nurnur raap, kupi a watumaarang karom ta taara kaai kon diat. \v 21 Iaau pirpir dekdek karom ui namataan God ma Kaarisito Iesu ma ra kum aangelo baa God i pilak pa diat, naa un murmur a kum wetulaa mi, ma koku u naagagon dekdek ku raa taara ma raa taara pate, ma koku u maari ku raa taara ma raa taara pate. \v 22 Koku ung gagaa ru limaam nate un te ma u pir wadaani kup a pinapaam anu ra Tadaaru. Ma koku murmur a taara u ra aakaina mangamangaan. Un baboura anum lalaaun kupi in gomgom. \p \v 23 Koku inim ku a palaa, un inim kaai ta lik waain kupi in waraaut in balaam, ma in lo wa a malaapaang baa u malmalaapaang liklik mai. \p \v 24 A aakaina mangamangaan anun raa taara din babo lele mugai taa ra bung baa di naagagon diat uni. Iaku aakaina mangamangaan anun raa taara kaai pa te in babo lele gagaai, namur ut din babo lelei. \v 25 Lenkaai maa, u ra kum koina pinapaam. A kum koina pinapaam anun raa taara ia waan paat kaapakaapa. Iaku a pinapaam anun raa taara kaai pa din babo lelei mi, namur ut din babo lelei. \c 6 \s1 A wawer karom a kum wilawilaau \p \v 1 Diat baa a kum wilawilaau diat a urur karom anundiat kum mukmuga, kupi koku te i pir aakaka a iaan God ma anundaat wawer. \v 2 Ma diat baa anundiat mukmuga a tena nurnur, koku diat wabulbul karomi, maa diat a nuki naa diat a tatena liklik ku u ra nurnur. Diat a tartaraam wakaak karomi, kabina maa diat papaam ut karom a tena nurnur, baa diat maari. Un wer diat ma un wadekdek diat u ra kum wawer mi. \s1 A nginaraa kup a maani ma ra kini na tadaaru \p \v 3 Baa te i wer a taara ma ta wawer ingen baa pa i welaar ma ra wawer lingtatuna anu ra nundaat Tadaaru Iesu Kaarisito, ma pa i welaar ma ra kum wawer ko ra lotu, \v 4 a mangaana muaana maa i wangaala paa ia ut, ma pa i nunura ta utnaa. Anuna aakaina nemnem kup a wengangaar ma ra wineium na pirpir i welaar ma ra malaapaang karomi, ma i paam apaat a kum utnaa lenbi: aakaina nuknuk ino kup a utnaa anun te, a kaankaan, a weninaan, a nuknuk aakaka karom a taara. \v 5 A nuknukindiat i laklagon, ma diat kaankaan wetwetalaai liklik ku karom diat, ma a lingtatuna ia panaai kon diat. Diat nuki naa anundiat kini u ra lotu in paam apaat a maani ma diat a tadaaru uni. \p \v 6 I lingtatuna, a kini u ra lotu baa i tur ungaai ma ra gaaia u ra utnaa baa God i tabaara te mai, maa ia a kini na tadaaru mulu maa. \v 7 Baa daat waan paat main u ra rakrakaan buaal pa daat lo ta utnaa, ma baa daat a waan balet, pa daat a lo kaai ta utnaa taanga min. \v 8 Baa andaat utnaa na winangaan ma ra nundaat maalu kaai i ki, aawa maa daat a ngaraa balet kupi? A nuknukindaat in ngo. \v 9 Ma diat baa diat nem a ngaala na maani, diat puka u ra walwalaam, ma diat wirua u ra ina kun i ra kum nemnem biaa ku ma ra nemnem kup a utnaa baa i baanaakaka diat. Ma i ong pari mongoro na taara u ra minaat ma ra winirua takum. \v 10 Maa a nemnem kup a maani, ia a kabi ra aalawur aakaina mangamangaan. Ma raa taara baa diat ngaraa kupi, diat aa waan ingen ko ra nurnur, ma diat baanaakaka anundiat lalaaun balet ma ra mongoro na mawaat. \s1 Paaulo i wadekdek Timoti u ra pinapaam na lotu \p \v 11 Timoti, ui a muaana anun God, un waan ingen ko ra kum utnaa mi. Un murmur a takado na mangamangaan, a lotu karom God, a nurnur lingtatuna, a maarmaari, a tinur dekdek ma ra wowowon na mangamangaan. \v 12 Un tur dekdek u ra nurnur welaar ma ra koina tena wineium, ma un paam akoto a lalaaun takum kupi anum, ma raa ia maa God i wataa pa ui kupi, baa u pirpir kaapa uni namataa ra mongoro na taara. \v 13 Iaau pirpir karom ui namataan God, baa i tabaara a kum utnaa raap ma ra lalaaun, ma namataan Kaarisito Iesu baa i pirpir kaapa un ia ut namuga naan Pontio Pilaato. Iaau piri taam lenbi: \v 14 Un taraam u ra kum wetulaa. Un murmur diat kupi koku ta niraara baa ta wetakun in lo ui. Un paami tuk u ra bung baa anundaat Tadaaru Iesu Kaarisito in waan paat balet. \v 15 Baa a bung in ot, God ut in tula wai kupi in waan paat balet. God raa ot ku a ngaala na Tena Naagagon ma i daan takum, a King anu ra kum king, ma a Tadaaru anu ra kum tadaaru. \v 16 Anuna ku a lalaaun takum, ma i ki u ra ngaala na kaapa baa pa te in waan marawaai naana. Pa te utbaai i babo taai ma pain te in babo laar paai. Din taar taa a ngaala na urur karomi, maa i paam akoto a ngaala na dekdek baa pa in raap ma pa in raap. Aamen. \p \v 17 Un watumaarang diat baa diat tadaaru min u ra rakrakaan buaal kupi koku diat wangaala pa diat ut. Ma koku diat nurnur u ra maani baa in raap ku. Diat a nurnur ku un God, baa i tabaara daat ma ra kum koina utnaa raap kupi daat a gaaia mai. \v 18 Un wapua diat kupi diat a paam a koina, ma diat a tadaaru ma ra kum koina pinapaam. Diat a wetwetabaar ma diat a waraaut ta taara kaai. \v 19 Baa diat a paami lenmi, diat a paam akoto a wuwuwung mulu. Ma raa ia a koina kabi ra nundiat lalaaun namur, kupi diat a lo paa a lalaaun baa a lalaaun lingtatuna. \p \v 20 Timoti, un baboura wakaak a pinapaam baa God i taar taai taam. Un waan ingen kon diat baa diat pir a kum pirpir biaa ku baa pa i welaar ma ra nemnem anun God. Ma un waan ingen kaai kon diat baa diat wengangaar u ra utnaa diat waatungi naa “a manaana”, iaku maa wakir a manaana lingtatuna. \v 21 Raa taara diat piri naa diat nunura ut a manaana maa, ma diat aa waan ingen paa ko ra nurnur un Iesu. \p A maarmaari anun God in ki karom muaat raap.