\id MRK HRMRK.SFM Sur de Conchucos (published Dec92) \h SAN MARCOS \toc1 SAN MARCOS Jesucristupä gellgangan \toc2 SAN MARCOS \toc3 Mr. \mt1 SAN MARCOS \mt2 Jesucristupä gellgangan \ip Marcosmi cay libruta gellgargan Jesus rurangancunata y willacungancunata musyanantsicpä. Bibliachöga manam nimantsictsu Jesucristuwan Marcos puringanta. Peru itsanga nimantsic apostol Pabluwan y Bernabewan Señor Jesucristupa alli willacuyninta willacur puringantam. Marcospä masta musyanayquipä liyinqui Hechos 12.12; 12.25; 13.5; 13.13; 15.36-39; Colosenses 4.10; 2 Timoteo 4.11. \ip Cay libruchöga Marcos tantiyatsimantsic pasaypa atsca runacuna Señor Jesusta gatiräyangantam (1.45; 2.1,2; 2.13; 2.15; 3.7,8; 4.1; 5.21; 6.32-34; 8.1,2,9; 10.1; 11.1-10). Tsaynö atsca runacuna gatiräyaptin Jesuspaga mana tiempunpis canätsu discïpuluncunawan micunallanpäpis (3.20; 6.31). \ip Tsaynöpis Marcos tantiyatsimantsic Señor Jesus imaycachöpis munayyog cangantam. Tsaynö carmi quiquin Tayta Dios caycagnö runacunata yachatsirgan (1.22; 1.27; 2.18-22) y jutsancunapita perdonargan (2.1-12). Tsaynömi säbadu jamapay junagchö runacuna imata rurayänanpä o mana rurayänanpä cagtapis nirgan (2.23-28). Nircurmi nirgan imayca micuypis micunantsicpäga allilla canganta (7.1-23). \ip Tsaynöpis Marcos musyatsimantsic Jesus supaycunata runacunapita gargungantam (1.21-28; 5.1-20; 7.24-30; 9.14-29), geshyagcunata allïtsingancunatam (1.32-34; 2.11,12; 3.5; 3.7-12; 10.52; 1.31; 1.41; 6.5; 3.9,10; 5.25-34; 6.53-56), y wanushgapita runatapis cawaritsimungantam (5.35-43). \ip Tsaynömi musyatsimantsic Jesusga poderyog car pasaypa vientutapis y gocha lagchicachagtapis päratsinganta (4.35-41). Nircurmi musyatsimantsic maytsica runacuna micuyänanpä milagruta ruranganta (6.35-44) y gocha jananpapis patsapanö puringanta (6.45-52). Jesus poderyog cangantaga tantiyantsic wanunganpita cawarimushga captinmi (capïtulu 16). \c 1 \s1 Tsunyagcunachö purir Juan Bautista salvacog shamunanpä cagta willacungan \r (Mateo 3.1-12; Lucas 3.1-9, 15-17; Juan 1.19-28) \p \v 1 Canan musyatsiyäshayqui Tayta Diospa tsurin salvamagnintsic Jesucristo ima cushicuypä alli willacuyta willacunganta y ruranganta. \p \v 2 Jesus Tayta Diospa willacuyninta willacur manarä gallaptinmi Juan Bautistaga salvamagnintsic shamunanpä cagta willacuycarganna. Juan willacunanpä cagtaga unay profëta Isaiasmi gellganä Tayta Dios caynö ninganta: \b \q1 “Willacuynïta willacur gallanayquipäga juctarämi musyatsicogta cachashä gamta runacuna shumag chasquicuyäshunayquipä. \q1 \v 3 Payga tsunyagcunachö purirmi caynö gayarar willacunga: \b \q1 ‘Tayta Dios aunicungan salvacog runa chämuptin chasquicuyänayquipä jutsayquicunata dejariyay. \q1 Mana alli rurayniquicunapita yarpachacuyay’ ” nir. \b \p \v 4 Isaias gellgangannölla unay Juan Bautistaga tsunyagcunachö purir runacunata willacurgan caynö nirmi: “Tayta Dios jutsayquicunapita perdonayäshunayquipä mana alli rurayniquicunata dejayay bautizanäpä”. \v 5 Tsaynö willacuptinnam Jerusalenpita y tsay entëru Judea provinciapita Juan cagman chäyargan. Tsaynam runacuna jutsa ruraynincunata jagiriyänanpä niyaptin Juan bautizargan Jordan mayuchö. \p \v 6 Juan jatirangan röpanga cargan camëllupa cerdanpita rurashgam, Tayta Diospa willacognin unay profëtacunapanölla. Wachäcanpis garapitam cargan. Chucllushnö curucunatam y chumpac mishquicunatam micogpis. \p \v 7 Pay caynö nirmi willacurgan: “Chämunganam imaycawan munayyog Tayta Dios cachamungan salvamagnintsic. Nogaga manam puëdïmantsu umpuycur paypa maquinta ni chaquinta mutsaycuyllatapis. \v 8 Nogaga gamcunata bautizaycä yacullawanmi. Payga bautizayäshunqui Espiritu Santuwanmi”. \s1 Jesusta Juan bautizangan \r (Mateo 3.13-17; Lucas 3.21,22) \p \v 9 Tsay junagcunam Galilea provinciachö Nazaret marcapita Jesus aywargan Jordan mayuchö Juan runacunata bautizaycagman. Tsaychömi paytapis Juan bautizargan. \v 10 Yacupita yarguraycarnam Jesus ricargan ciëlu quichacasquiptin palumanö Espiritu Santo payman uraycämogta. \v 11 Jesuspa jananman paluma rataycuptinnam Tayta Dios ciëlupita caynö nimungan wiyacämurgan: “Gammi cuyay tsurillä canqui. Noga munangänö llapantapis ruraptiquim alläpa cushicü” nir. \s1 Jesusta Satanas tentayta munangan \r (Mateo 4.1-11; Lucas 4.1-13) \p \v 12 Tsaypitanam tsunyagpana Jesusta Espiritu Santo pushasquirgan. \v 13 Tsaychöga cargan chuscu chunca (40) junagmi, jäcogchö täcog ashmacunawan juntu. Tsayman chaycurmi Satanas Jesusta jutsaman ishquitsiyta munar imaycata parlapargan. Satanas Jesusta tentayta mana puëdircur aywacusquiptinnam angelcuna chaycur Jesusta wallquiyargan. \s1 Tayta Diospa alli willacuyninta Jesus willacur gallangan \r (Mateo 4.12-17; Lucas 4.14,15) \p \v 14 Juan Bautistata rey Herodes carcelman wichgascatsiptinnam Jesusga Galilea provincia quinranna Tayta Diospa alli willacuyninta willacur gallaycurgan caynö: \v 15 “Tayta Diospa willacuyninta musyatsicuy tiempu chämushganam. Salvacog rey gamcunachöna caycaptinga jutsa rurayniquicunata jagirir Tayta Dios munangannöna cawayay” nir. \s1 Punta cag discïpuluncunata Jesus gayangan \r (Mateo 4.18-22; Lucas 5.1-11) \p \v 16 Tsaypita juc junagnam Galilea gocha cuchunpa aywaraycarna Jesus ricasquirgan pescädu tsareg ishcay waugicuna mällancunata gochaman jitaycäyagta. Paycunaga cayargan Simonwan Andresmi. \v 17 Tsaynam paycunata Jesus caynö nirgan: “Discïpulücuna cayänayquipä nogawan aywacushun. Nogam yachatsiyäshayqui runacunata Tayta Diospa alli willacuyninta willapäcayämunayquipä” nir. \v 18 Tsaynö niptin paycunaga mällancunatapis jagisquirmi Jesuswan aywacuyargan. \p \v 19 Tsaynö aywaraycarnam mas washaläninchöna Jesus tarisquirgan ishcay runacuna büquincunachö mällancunata allitsaycäyagta. Paycunaga cayargan Zebedeupa ishcan tsurincunam, Santiaguwan Juan. \v 20 Paycunatapis Jesus discïpuluncuna cayänanpä gayaptin jinan öram sharcur aywacuyargan papänincuna Zebedeuta arupagnincunatawan büquichö jagiriycur. \s1 Juc runapita supayta Jesus gargungan \r (Lucas 4.31-37) \p \v 21 Tsaypitaga paycunawannam Jesus chärirgan Capernaum marcaman. Säbadu jamapay junagchönam Israel runacuna Tayta Diosman mañacur goricäcuyänan wayiman aywargan yachatsicunanpä. \v 22 Tsaychö Jesusga yachatsicurgan manam Moises gellgangan leycunata yachatsicogcuna wiyayangallanta yachatsicogcunanötsu. Payga yachatsicurgan quiquin Tayta Dios parlaycagnömi. Tsaymi runacunaga feyupa cushicuyargan. \p \v 23 Tsay goricäcuyänan wayichömi caycargan supay löcuyätsingan runapis. Tsaychö Jesus caycagta wiyaycurmi supayyog runa caynö gayarargan: \v 24 “Jesus Nazaret runa ¿imatatä munanqui nogacunawan? ¿Nogacunaman shamurguyqui ushacätsiyämänayquipäcu? ¡Noga regïmi Diospa tsurin salvacog cangayquita!” nir. \p \v 25 Tsaynö niptinnam Jesus nirgan: “¡Upälla supay, yargucuy cay runapita!” nir. \p \v 26 Tsaynam supay pasaypa runata tsuctsucyätsir gayarar yargucurgan. \v 27 Tsayta ricaycur llapan runacuna espantashgam ninacuyargan: “Manam imaypis wiyarguntsictsu cay runa yachatsicungantanöga. ¡Payga ima puëdegnarä! ¡Supaycunapis cäsuyänächä!” nir. \p \v 28 Tsay witsancunallanam Galilea marcacunachö musyasquiyargan Jesuspa yachatsicuyninta y supayta runacunapita gargunganta. \s1 Atsca runacunata Jesus allïtsingan \r (Mateo 8.14-17; Lucas 4.38-41) \p \v 29 Tsaypitanam goricäcuyänan wayipita yargusquirna Jesus aywargan Santiaguta y Juanta pusharcur Simonpa, Andrespa wayinman. \v 30 Tsayman chäyänanpämi Simonpa suegran ujuraycargan pasaypa antsa achacharnin. Tsaytanam runacuna Jesusta willayargan. \v 31 Tsaynam Jesus geshyag ujuraycanganman yaycurirgan. Nircur maquipita tsarircur sharcarcatsiptinmi jinan öra allisquirgan. Chacwanga tsay cushicuypitam micuynincuna garargan. \p \v 32 Tsaypita patsa tsacanaycaptinnam Jesusman apayämurgan imaycaläya geshyawan geshyagcunata y supayyog runacunata. \v 33 Tsay marcachö runacunaga pasaypam juntäyargan wayi ñöpan quinranmanpis. \v 34 Tsaychö Jesusga allïtsirgan imaycaläya geshyapitam payman chagcunataga. Tsaynöllam gargurgan supaycunata runacunapita. Jesusga manam munargantsu supaycuna paypita imata parlarcuyänantapis. \s1 Jesus tsunyagchö Tayta Diosman mañacungan \r (Lucas 4.42-44) \p \v 35 Warayninnam tsacagllana Jesus shäricusquir aywacurgan juc tsunyagman Tayta Diosman mañacunanpä. \v 36 Tsaynam Simon Jesusta watucasquir waquin discïpuluncunawan asheg aywayargan. \v 37 Jesusta tarisquirnam nirgan: “Runacunam ashiyäshunqui, taytay” nir. \p \v 38 Tsaynö niptin Jesusnam nirgan: “Paycuna ashiyämaptinpis gamcunawanga waquin marcacunapanam aywashun Tayta Diospa willacuyninta yachatsimunäpä. Tsaypämi noga cay patsaman shamurgö” nir. \p \v 39 Tsaynömi ari Jesusga maytsay Galilea marcacunapa purirgan, goricäcuyänan wayicunachö yachatsicur y runacunapita supaycunata gargurnin. \s1 Leprawan geshyagta Jesus allïtsingan \r (Mateo 8.1-4; Lucas 5.12-16) \p \v 40 Juc cutinam lepra geshyawan geshyacog runa Jesuspa ñöpanman gonguricuycur nirgan: “Cuyapämarnï cay geshyäta alliycatsillämay, taytay” nir. \p \v 41 Tsaynam Jesusga cuyaparnin yataycur caynö nirgan: “Munämi allisquinayquita” nir. \v 42 Tsaynö niptin jinan öram tsay runa limpiu ticrar allisquirgan. \p \v 43 Tsaynam alli yätsiycur nirgan: \v 44 “Ama pitapis willacunquitsu noga allïtsingäta. Cananga templuman aywacuy unay Moises gellgangan leychö ningannö ofrendata apacurcur. Tsaychö sacerdöti ricaycushurniquim purificashgana cangayquita musyatsicamunga”. \p \v 45 Tsaynö nicaptinpis tsay runaga mana wiyacuypam pitapis maytapis willacur purirgan Jesus allïtsinganta. Tsayta musyaycurnam runacunaga maypitapis tsaypitapis chäyargan Jesus caycangan cagman allïtsinanpä. Tsaynö captin Jesusga may marcaman chaytapis mana puëdirnam aywacurgan tsunyagpana. Maypa aywaptinpis Jesustaga runacuna gatiraycäyarganmi. \c 2 \s1 Pullan cuerpun wanucashga runata Jesus allïtsingan \r (Mateo 9.1-8; Lucas 5.17-26) \p \v 1-2 Tsaypita juc ishcay junagcuna päsariptin Jesus yapaymi cutirgan Capernaum marcaman. Tsaychöna caycanganta musyasquirnam tsaymanpis atsca runacuna goricäyargan wayi puncuncunachöpis quichquiypa. Tsaychömi Jesus yachatsicurgan Tayta Diospa alli willacuyninta. \v 3 Tsaynö yachatsicuycaptinmi pullan cuerpun wanucashga runata chuscog runacuna andamiawan wantushga chätsiyargan. \v 4 Runacuna pasaypa quichquicashga cayaptinmi paycunaga Jesus cagman yaycatsiyta mana puëdiyargantsu. Tsaynam wayi jananman yarcurcur, uchcusquir cachäyargan andamiantinta Jesuspa ñöpanman. \v 5 Jesusga musyarganmi tsay runacuna payman yäracuyanganta. Tsaynam tsay geshyaycag runata nirgan: “Hïju, jutsayquicunapita perdonashgam canqui” nir. \p \v 6 Tsaynam tsaychö waquin ley yachatsicogcuna Jesus ninganta wiyar shonguncunachö yarpäyargan: \v 7 “Cay runaga ¿imanirtä tsaynö parlan Diostapis piñatsir? Tayta Diosllam jutsa ruragcunataga perdonan” nir. \p \v 8 Tsaynö yarpäyanganta musyarnam Jesus paycunata nirgan: “¿Imanirtä gamcuna llutanta yarpäyanqui? \v 9-10 Tayta Diosmi nogata cachamashga cay patsachö runacunata jutsancunapita perdonanäpä. Cananmi Tayta Dios rasunpa cachamanganta musyayänayquipä ‘Andamiayquita aparcur aywacuy’ nir allïtsishä ricayänayquicunachö”. \p \v 11 Tsaynö nisquirmi Jesus runata nirgan: “Cananga allishganam canqui. Sharcur andamiayquita aparcur wayiquipa aywacuy” nir. \p \v 12 Tsaynö niycuptin jinan öram sharcur llapancuna ricaraycäyaptin andamianta apacurcur aywacurgan. Tsayta ricarninnam runacuna espantacur Tayta Diosta alabar niyargan: “¡Tayta Dios yanapaptinmi tsaycunata Jesus ruraycan! ¡Manam ni imaypis pay rurashantanöga ricarguntsictsu!” nir. \s1 Mateuta discïpulun cananpä Jesus acrangan \r (Mateo 9.9-13; Lucas 5.27-32) \p \v 13 Tsaycuna päsanganpitanam Jesus gocha cuchunman cutiycur caycargan. Tsayman pasaypa runacuna goricäyaptin paycunatapis yachatsirganmi. \v 14 Tsaychö yachatsicurir marcamanna Jesus cutirnam ricasquirgan Alfeupa tsurin Mateo\f + \fr 2:14 \ft Mateupa jucag jutinmi cargan Levi.\f* Roma nacionpä impuestuta cobracur jamaraycagta. Tsaynam payta nirgan: “Discïpulü canayquipä nogawan aywacushun”. Niptin Mateoga wap sharcurmi Jesuspa gepanta aywargan. \p \v 15 Tsay tardi Mateoga Jesusta discïpuluncunatawanmi wayinman pushargan micuyänanpä. Tsaychö Jesusga micuycargan impuestu cobracogcunawan y jutsa ruragcunawanmi. (Jesustaga imaycanö cawacog runacunam gatiräyag.) \v 16 Tsaynam tsaychö Jesus micuycagta ricaycur ley yachatsicogcuna y fariseucuna discïpuluncunata tapuyargan: “¿Imanirtä mayistruyquicunaga juntacan impuestu cobracogcunawanpis y jutsasapacunawanpis?” nir. \p \v 17 Tsaynö niyanganta wiyarnam Jesus paycunata nirgan: “Geshyagcunallam jampicogta miñishtiyan. Manam sänu cagcunaga imata munayantsu. Nogaga manam shamurgö alli rurag runacunallata Tayta Diospa willacuyninta tantiyatsinäpätsu, sinöga jutsa ruragcunatapis tantiyatsinäpä shamushga carmi paycunawanpis juntacü” nir. \s1 Jesuspa yachatsicuynin runacunapa üsuncunaman mana iwalangan \r (Mateo 9.14-17; Lucas 5.33-39) \p \v 18 Juc cutinam Juan Bautistapa discïpuluncuna y fariseucuna Tayta Diosman mas mañacur ayünuchö caycäyargan. Tsaynam runacuna Jesusman aywaycur tapuyargan caynö: “Juanpa discïpuluncunaga y fariseucunaga ayunaycäyanmi. Y gampa discïpuluyquicunaga ¿imanirtä mana ayunaycäyantsu?” nir. \p \v 19 Tsaynam Jesus nirgan: “¡Casacuy fiestaman invitashgacuna ayunayanmantsurä! Tsay invitashgacunaga casarag noviuwan juntu caycarnin cushishgam micuyan. \v 20 Tsaynöllam nogapa discïpulücunapis nogawan juntu cayarga ayunayanmantsu. Peru wanuscatsiyämaptinmi itsanga ayunayanga” nir. \p \v 21 Tsaynö nisquirpis caynömi nirgan: “Manam pipis macwa röpanta mushog ratashwanga remendantsu. Mushog ratashwan remendashgaga genticäratsirmi rachiratsinman. \v 22 Tsaynöpis manam pipis wiñantsu tsayrä puwatsishga aswata tsillinaycag uylluman. Tsaynö carga masran tsilliratsinman. Tsaynöpam aswapis ni uyllupis ushacärinman. Tsaymi tsayrä puwatsishga aswataga wiñantsic alli uylluman. [Tsaynömi nogapa yachatsicuynïpis mushog carnin mana iwalantsu gamcunapa üsuyquicunamanga. Tsaymi discïpulücunata niyänayquitsu noga cawaycaptïräga ayunayänanpä]”. \s1 Säbadu jamapay junagchö Jesuspa discïpuluncuna trïguta quiptupacuyangan \r (Mateo 12.1-8; Lucas 6.1-5) \p \v 23 Juc säbadu jamapay junagchönam discïpuluncunawan Jesus aywaraycäyargan trïgu poguraycag cuchunpa. Tsaynö aywaraycäyangantanam discïpuluncunaga trïguta quiptuscärir cuparir micuyargan. \v 24 Tsayta ricarnam fariseucuna Jesusta tapuyargan: “¡Canan junagga manachä arucuy junagtsu! Tsaynö caycaptinga ¿imanirtä discïpuluyquicuna trïguta quiptupacur puriycäyan?” nir. \p \v 25-26 Tsaynam Jesus nirgan: “¿Gamcunaga manacu liyiycarpis yarpäyanqui rey David mallagar imata ruranganta? Unay sacerdöti Abiatar mandag caycänan witsanmi David soldäduncunawan puriycar millcapancuna manana captin mallagäyänä. Tsaynam Tayta Diosman mañacucuyänan ruriman David yaycusquir sacerdöticunalla micuyänanpä cag churarag tantata micurinä. Nircurmi garanä gatiragnincunatapis. [David mana micunanpä cagta micuringanpis ¿jutsacu cashga gamcunapä?] \v 27 Tsaynömi discïpulücunapis mana jutsatatsu ruraycäyan: ‘Jamapay junagchö trïguta ama quiptupacuyätsuntsu’ niyaptiquipis. Tayta Diosga runacunata cuyarninmi: ‘Säbadu junagchö jamapäyay’ nishga alli cayänanpä, manam runacunapa ima ruraynincunata ricapäyänayquipätsu. \v 28 Y nogapis Tayta Dios cachamashga captinmi munayyog caycä säbadu junagchöpis runacuna imata rurananpä o mana rurananpä cagtapis ninäpä”. \c 3 \s1 Säbadu jamapay junagchö maquin wanucashga runata Jesus allïtsingan \r (Mateo 12.9-14; Lucas 6.6-11) \p \v 1 Juc cutichönam Jesus yapay yaycurgan Tayta Diosman mañacur goricäcuyänan wayiman. Tsaychömi maquin wanucashga juc runata tarirgan. \v 2 Tsaychö fariseucuna Jesusta ricapaycäyargan shonguncunallachö yarpachacurmi: “Mä ¿canan jamapay junag mana arucuy caycaptin cay runata allïtsingacush o manacush? Tsay runata allïtsiptinga tsaymi achäqui canga autoridäcunaman apatsinapä” nir. \p \v 3 Tsaynö yarpaycäyanganta musyarnam tsay maquin wanucashga runata Jesus nirgan: “Jau, sharcur tsay chöpiman ichïmuy” nir. \p \v 4 Nircurnam tsay fariseucunata tapurgan: “Tayta Dios ¿imata ruranantsictatä munan jamapay junagchö? ¿Cay geshyaycag runata cuyapashwancu o dejarishwancu ñacacunanpä?” nir. Tsaynö niptin paycuna manam imatapis parlacuyargantsu. \p \v 5 Tsaynam Jesus ajanarnin ricascärirgan mana cuyapäcog cayanganta musyar. Y nircurmi tsay runata nirgan: “Maquiquita mashtamuy” nir. Niptin tsay runa maquinta mashtasquir sänunam ticrasquirgan. \v 6 Tsaynam fariseucuna upällalla yargusquir willanacuyargan rey Herodespa cumpinchincunawan Jesusta wanutsiyänanpä. \s1 Galilea gocha cuchunchö atscag runacuna Jesusman goricäyangan \p \v 7 Goricäcuyänan wayipita yargusquirnam Jesus discïpuluncunawan aywacuyargan gocha cuchunmanna. Tsaypa aywayaptinpis Galilea runacunaga gatipäyarganmi. \v 8 Jesus milagruta rurangancunata musyarmi pasaypa runacuna juntapäyargan Judeapitapis, Jerusalenpitapis, Idumeapitapis, Jordan mayu wac-tsimpan quinranpitapis, Tirupitapis, y Sidonpitapis. \p \v 9 Tsaynö pasaypa runacuna goricäyaptinnam Jesus discïpuluncunata nirgan: “Canan juc büquita listu catsiyay runacuna juntämuptin gochaman yaycunapä” nir. \v 10 Runacunaga maypita tsaypitapis goricäyargan geshyagcunata allïtsishga captin “Yatayllapis yataycushä” nirninmi. \v 11 Tsaynömi supaycunapis Jesusta ricayangancunachöga pasaypa mantsariyargan. Tsaymi tsaychö supay löcuyätsingan runapis Jesuspa ñöpanman gonguricuycur gayaycachar nirgan: “¡Gamga imaycawan munayyog Diospa tsurinmi canqui!” nirnin. \p \v 12 Tsaynam Jesus supaycunata ajäpargan Tayta Diospita shamushga canganta ni ichicllapis mana parlayänanpä. \s1 Chunca ishcay apostolnincunata Jesus acrangan \r (Lucas 6.12-16) \p \v 13 Tsaypitanam Jesus jircanman witsarcur gayargan gatiragnincunata. \v 14 Tsaychö goricasquiyaptinmi chunca ishcay runacunata (12) acrargan caynö nir: “Cananpitaga nogawanmi gamcuna puriyanqui. Nircurmi maypa tsaypapis aywayanqui Tayta Diospa willacuyninta willacuyänayquipä, \v 15 supaycunata runacunapita garguyänayquipä, y geshyagyashgacunata allïtsiyänayquipä” nir. \p \v 16 Tsay chunca ishcay acrashga runacunaga caycunam cayargan: \b \q1 Simon (Paypa jutintaga quiquin Jesusmi ticratsirgan Pedruman), \q1 \v 17 Zebedeupa tsurincuna Santiago y Juan (Paycunatapis cuyay jutincuna churargan “Boanerges” nirmi. Boanerges ninanga “magacuypa tsurincuna” ninanmi), \q1 \v 18 Andres, \q1 Felipe, \q1 Bartolome, \q1 Mateo, \q1 Tomas, \q1 Alfeupa tsurin Santiago, \q1 Tadeo, \q1 “Celote” ningan Simon, y \q1 \v 19 Jesusta ticrapur ranticog Judas Iscariote. \b \s1 Ley yachatsicogcuna Jesuspa contran parlayangan \r (Mateo 12.22-32; Lucas 11.14-23; 12.10) \p \v 20 Tsaypita discïpuluncunawan Jesus Capernaumman cutir patsaräyangan wayimanmi yaycuyargan. Tsaymanpis atsca runacuna quichquiypa goricäyaptin manam micuytapis puëdiyargantsu. \v 21 Shumag yachatsicur parlaptin tsaytsica runacuna goricäyanganta musyarnam Jesuspa castancuna goreg aywayargan yarpachacur: “Jesusga löcuyasquishgam ëllu” nirnin. \p \v 22 Jerusalenpita charnin ley yachatsicogcunam itsanga Jesuspä niyargan: “Cay runaga manam Tayta Diospa poderninwantsu runacunapita supayta gargun, sinöga supaycunapa mandagnin Satanaspa\f + \fr 3:22 \ft Satanaspa jucag jutinmi Beelzebu.\f* poderninwanmi” nir. \p \v 23 Tsaynö llutancunata niyaptinnam tsay ley yachatsicogcunata gayarir Jesus tantiyatsir caynö nirgan: “¡Imanöparä Satanas quiquin pura gargunacunman! \v 24 Musyangantsicnöpis juc nacion ishcayman raquicashga carnin, quiquincuna pura chiquinacur tsay runacuna wanutsinacurmi ushacätsinacuyanman. \v 25 Tsaynölla juc wayichö tagcunapis quiquincuna pura chiquinacurga tsay castacuna raquicar gargunacurmi ushacätsinacuyanman. \v 26 Tsay cuentanöpis Satanas runacunapita supaycunata gargurga quiquin puram ushacätsinacuyanman”. \p \v 27 “Tsaynö manam pipis juc lïsu runa wayinta täpaycaptinga imantapis suwapanmantsu. Tsaynö täpaycaptinpis paypita mas puëdeg runa chaycurmi itsanga pancaycur imantapis apacapunman. [Tsay cuentanömi nogapis puëdeg caynïwan Satanaspa maquinpita runacunata jipiycä]”. \p \v 28 Nircurmi caynöpis nirgan: “Runacuna jutsa ruraynincunapita y manacagcunata parlayangancunapita perdonta mañacur Tayta Diospa perdonninta alcanzayangam. \v 29 Peru salvacog cangäta Espiritu Santo tantiyaycätsiptin conträ parlayaptinmi itsanga Tayta Dios imaypis perdonanganatsu”. \p \v 30 Tsaynö Jesus nirgan ley yachatsicogcuna “Satanaspa poderninwanmi runacunapita supaycunata gargun” niyashga captinmi. \s1 Maman y waugincuna Jesusta ashir chäyangan \r (Mateo 12.46-50; Lucas 8.19-21) \p \v 31 Tsaypitanam Jesuspa maman waugincunawan chäyargan yachatsicuycangan wayi cagman. Yaycuyänanpä mana alliptinmi wagtallapita gayatsiyargan. \v 32 Tsaynam lädunchö jamarag runacuna Jesusta caynö niyargan: “Mamayquim waugiquicunawan wagtachö caycäyan ashiyäshurniqui” nirnin. \p \v 33 Tsaynö niyaptinnam Jesus paycunata nirgan: “Canan musyatsiyäshayqui picuna nogapa castäcunanö cayangantapis”. \v 34 Nisquirnam lädun quinran jamaraycäyag runacunata ricapascärir nirgan: “¡Cay ñöpächö caycagcunam nogapa mamänö waugïcunanö cayanqui! \v 35 Pipis Tayta Dios munangannö cawag cagcunam cayan nogapa waugïnö, panïnö, y mamänö” nir. \c 4 \s1 Juc runa murucunganpita Jesus parlapangan \r (Mateo 13.1-9; Lucas 8.4-8) \p \v 1 Tsaypita yapaynam Galilea gocha cuchunchö Jesus Tayta Diospa willacuyninta yachatsicur gallaycurgan. Tsaychö runacuna pasaypa quichquiypa goricäyaptinnam gochachö büqui caycagman Jesus yarcurcur jamacurgan tsaypita yachatsicamunanpä. \v 2 Tsaynam imayca iwalatsicuycunawan Jesus yachatsicamurgan caynö nirnin: \p \v 3 “Cay parlapangäcunata shumag tantiyacuyay. Juc runam trïgu murucog yargunä chacraman. \v 4 Tsaymi matsiptinna waquin cag tiuyanä näniman. Näniman tiuyashga caycagtanam pishgucuna chaycur upshascärinä. \v 5 Waquin murucunanam tiuyanä shaga shagallaman. Tsaychö shumagllaga allpa mana captin tsay murucuna raslla jegascäramunä. \v 6 Allillaga trïgupa matsun mana captinna achaywan tsaquiscärinä. \v 7 Waquin murucunanam tiuyanä cashacuna rurinman. Cashacuna shacshar tsapariptinnam mana ni jucpis wayunätsu. \v 8 Y waquin cag murucunanam chänä alli allpaman. Tsaychöga shumag jegascäramur wiñar pogunä cada espïgachö quimsa chunca (30), jogta chunca (60) y juc pachac (100) gränuyag”. \p \v 9 Tsaynö parlasquirmi Jesus nirgan: “Cay ningäcunata wiyag cagga tantiyacuyay” nir. \s1 Cäsucogcunallata tantiyatsinanpä Jesus willangan \r (Mateo 13.10-17; Lucas 8.9,10) \p \v 10 Tsaypita waquin runacuna aywacusquiyaptinga Jesus quëdarirgan chunca ishcay acrangan runacunawan y waquin gatiragnincunallawannam. Tsaynam tsaychö runacuna tapuyargan caynö: “Taytay, tsay yachatsicungayqui ¿imaninantä?” nirnin. \p \v 11 Tsaynö tapuyaptinnam Jesus nirgan: “Gamcunataga cäsucog cayaptiqui tantiyatsiyäshayquim parlapaycangäcunata. Mana cäsumag cagcunam itsanga ni imanöpa parlapaptïpis mana tantiyayangatsu. \v 12 Tsaynö runacunapäga Diospa palabranchöpis nicanmi: \b \q1 ‘Noga rurangäcunata ricaycarpis manam criyiyantsu. \q1 Y willacungäcunata wiyaycarpis manam cäsucuyantsu. \q1 ¿Tsaynö caycartsurä Tayta Diospa perdonninta alcanzaycuyanman?’ ” nir. \s1 Murucog runapita parlapanganta Jesus tantiyatsingan \r (Mateo 13.18-23; Lucas 8.11-15) \p \v 13 Tsaynö parlapärirnam Jesus nirgan: “Tsaynö iwalatsicuycunawanmi noga yachatsicü. Tsaymi murucog runaman iwalatsir parlapangäta mana tantiyayaptiqui canan tantiyatsiyäshayqui”. \p \v 14 “Trïgu muroga Diospa alli willacuyninmanmi iwalan. Murucog runaga tsay willacuyta willacogcunamanmi iwalan. \v 15 Muru tiuyangan nänega chucru shongu runacunamanmi iwalan. Tsaynö shongu carmi waquin runacunaga Tayta Diospa willacuyninta wiyarpis chasquicuyantsu. Juc ishcay wiyayangallantapis Satanasmi gongaratsin. \v 16 Muru tiuyangan shaga allpanam waquin runacunaman iwalan. Paycunaga Diospa alli willacuyninta wiyar cushishgam chasquicuriyan. \v 17 Tsaynö cushishga chasquicurpis shagachö allpa mana captin trïgu jegarcamur tsaquireg cuentam, criyicunganpita imayca ñacaycunaman char Diospa willacuyninta dejariyan. \v 18 Muru tiuyangan casha rurinpis waquin runacunamanmi iwalan. \v 19 Paycunaga Diospa alli willacuyninta wiyarpis masga yarpachacuyan imaycayogpis cayllapä y quiquincuna munayangannö cawayänanpä cagllatam. Casha rurinchö trïgu jegarcamurpis illacäregnömi yarpaynincunapita Tayta Diospa willacuyninpis gongacärin”. \p \v 20 “Muru changan alli allpaga waquin runacunamanmi iwalan. Paycunaga Tayta Diospa willacuyninta cushishga chasquicurmi alli ruraychöna cawayan. Alli allpachö juc murullapita quimsa chunca (30) trïgu o jogta chunca (60) trïgu o pachac (100) trïgu wayungannömi Tayta Dios munangannö cawagcunaga cayan”. \s1 Jesus willacuyninta actsiman iwalatsingan \p \v 21 Tsaypita discïpuluncunata tantiyatsir mastapis Jesus nirganmi: “Actsita manam churantsictsu cajon rurincunaman ni catri jawancunaman. Musyayangayquinöpis actsitaga churantsic alëricunamanmi shumag atsicyänanpä. \v 22 Tsay actsi alërichö car shumag atsicyagnö, gamcuna Tayta Diospa willacuyninta runacunata shumag willapäcuyaptiquim, tantiyacuyanga alli cawaychö cawayänanpä”. \p \v 23 “Cay ningäcunata wiyag cagga tantiyacuyay. \v 24 Willapangäcunata wiyar chasquicurninga yachatsingäcunata masmi tantiyacuyanqui. \v 25 Tsaynö wiyacur cäsucogcunataga Tayta Dios masmi yanapanga shumag tantiyacuyänanpä. Peru mana cäsucog cagcunaga wiyarpis manam tantiyayangatsu”. \s1 Tayta Diospa willacuyninta chasquicogcunata murucuyman Jesus iwalatsingan \p \v 26-29 Tsaypita mastapis Jesus nirganmi: “Juc runa chacranchö trïguta murucuriptin jegamun gewallaran. Tsaypita wiñar wiñarnam shicshimun. Nircur poguriptinnaga cosichagllanam chärin. Tsay trïgu murucog runa manam tantiyantsu Tayta Dios murucuyninta jegatsir shacshatsir ruraycanganta. [Tsaynömi runacuna mana tantiyayantsu jutsa ruraychö cawayninpita alli cawayman Tayta Dios ticraycätsinganta]”. \s1 Tayta Diospa willacuyninta Jesus ñäbuspa murunman iwalatsin \r (Mateo 13.31,32; Lucas 13.18,19) \p \v 30 Tsaynö mastapis Jesus yachatsirganmi caynö nirnin: \v 31 “Tayta Diospa willacuyninga imayca ñäbuspa murunnöllam. Tsay muru ichiclla caycarpis jegarcamurmi itsanga jatunyar llapan gewacunatapis jagisquir atsca rämayogman ticrarin. \v 32 Tsaynö captinmi rämancunaman pishgucunapis rataycur geshuncuna rurayan. [Tsay ichic murullapita ñäbuspa räman mashtacangannömi Tayta Diospa alli willacuyninga maytsaymanpis chaycan]”. \s1 Imaycaman iwalatsiypa discïpuluncunata Jesus yachatsingan \r (Mateo 13.34,35) \p \v 33 Tsaynö imaycamanpis iwalatsiypam Jesus runacunata Tayta Diospa willacuyninta yachatsirgan. \v 34 Manam imaypis tsaynö mana iwalatsicuypaga runacunata yachatsirgantsu. Discïpuluncunataga imamanpis iwalatsiypa parlapangancunata shumagmi tantiyatseg. \s1 Vientuwan gocha lagchicachagta Jesus päratsingan \r (Mateo 8.23-27; Lucas 8.22-25) \p \v 35 Tsaypita patsa tsacanaycaptinnam discïpuluncunata Jesus nirgan: “Acu päsashun gocha wac-tsimpanman” nir. \p \v 36 Niptinnam discïpuluncuna Jesus caycangan büquiman yarcurcur runacunata gocha cuchunchö jagiriycur aywacuyargan. Waquin runacunaga juc büquicunawan gepantam aywayargan. \v 37 Tsaynam pullan gochata aywaraycäyaptinna pasaypa vientu gochata lagchicachätsir gallacuycurgan wamayaypä. Büquiman yacu wiñacaptinnam jundicar gallaycurgan. \v 38 Jesusga gepa cuchuchömi jaunachö punucashga caycargan. Tsaynam discïpuluncuna pasaypa mantsacashga riyatsir niyargan: “¡Tayta Jesus, ricchay! ¡Jundicaycantsicnachä!” nir. \p \v 39 Tsaynam Jesus wap shärircur caynö nirgan: “Amana vientu vientuynatsu ni yacu lagchicachaynatsu” nir. \p Nisquiptin jinan öram yacupis vientupis pärasquirgan. \v 40 Nircurnam discïpuluncunata Jesus nirgan: “¿Imanirtä tsayläya mantsacashga caycäyanqui? ¿Manaräcu nogaman yäracayämunqui?” nir. \p \v 41 Tsayga discïpuluncuna quiquincuna puram pasaypa mantsacashga parlapänacuyargan: “Cay runaga ¿ima runanarä cacunpis tsayläya vientupis yacupis pay ninganta cäsuycunanpä?” nirnin. \c 5 \s1 Runapita supaycunata Jesus gargungan \r (Mateo 8.28-34; Lucas 8.26-39) \p \v 1 Tsaynö aywaraycarnam Galilea gochapa wac-tsimpan “Gerasa” ningan marcaman päsariyargan. \v 2 Tsaychö Jesus büquipita yarpuriptinnam supay löcuyätsingan juc runa caru panteonpita yargascamur cörrillapa shamurgan. \v 3 Tsay runaga panteoncunachö täcogmi cargan. Supaycunapa munayninchö captin mana ni pipis tsarayta puëdiyänätsu ni cadinacunawan pancarninpis. \v 4 Atsca cuti chaquipita maquipita runacuna pancayaptinpis supayyog car tsay runaga cadinatapis ichic ichicllaman rachir ushacätseg. Manam ni pipis puëdiyänätsu ni imanaytapis. \v 5 Tsay runaga pagasnin junagnin purinä gayarar gagacunapapis panteoncunapapis rumicunawan tacacurnin. \p \v 6 Tsaynam Jesusta ricasquir tsay runa cörrillapa aywargan Jesuspa ñöpanman gonguricog. Tsaynö payman aywaptinnam Jesus nirgan: “¡Gam supay, cay runapita yarguy!” nir. \p \v 7-8 Niptinnam ñöpanman gonguricuycur mantsarir supayyog runa gayarargan: “Poderösu Tayta Diospa tsurin Jesus, ¿imatatä munanqui nogacunawan? ¡Gamta rugacümi Tayta Dios raycur! ¡Ama cay runapita gargamarnï condenaycamaytsu!” nir. \p \v 9 Tsaynam supayta Jesus tapurgan: “¿Imatä jutiqui?” nir. \p Niptinnam supay nirgan: “Nogapa jutëga Legionmi.\f + \fr 5:9 \ft Legion ninanga “atsca waranga o miles” ninanmi.\f* Legion niyäman pasaypa atscag cayaptïmi” nir. \v 10 Tsaynö nisquirmi Jesusta rugacurgan: “Ama nogacunata caru marcacunamanga gargaycayämaytsu” nirnin. \p \v 11 Tsay caycäyangan washa lädun jircan niragchömi atsca cuchicuna micuycäyargan. \v 12 Tsaynam supaycuna Jesusta yapay rugar niyargan: “Tagaychö caycag cuchicunallaman cachaycayämay yaycucuycuyänäpä” nir. \p \v 13 Tsaychö cuchicunaman aywayänanpä Jesus niptinnam runapita yargurir ishcay waranganö (2,000) cuchicunaman yaycucuycuyargan. Tsaynam cuchicunaga acataycachaycar gochaman jegarpäriyargan. Tsaychömi chipyaypa shengacar wanuyargan. \p \v 14 Tsayta ricaycur cuchi mitsegcunaga geshpir aywacuyargan marcapam ricayangancunata willacuyänanpä. Tsay willacuyaptinnam runacunaga marcapita shayämurgan: “Mä imash päsaycushga” nirnin. \v 15 Jesus caycanganman chaycurnam ricayargan supay löcuyätsingan runa trocapäcushga shumag fisyunchöna jamaraycagta. Tsayta ricaycur runacunaga pasaypam mantsariyargan. \p \v 16 Marcapita chag runacunata willayargan supayyog runata Jesus allïtsingantam y gochaman cuchicuna jegayangantam. \v 17 Tsaynam runacuna Jesusta rugar niyargan tsay marcapita jucläpa aywacunanpä. \p \v 18 Tsaynam Jesus büquiman yarcuraycaptinna alliyag runa rugar nirgan: “Taytay, gamwan aywacuytam noga munä. Pushacallämay” nirnin. \p \v 19 Tsaynö niptinnam Jesus nirgan: “Nogawan aywacunayquipa rantinga wayiquipa cutir marca mayiquicunata willay gamta cuyapäshurniqui Tayta Dios allïtsishungayquita” nir. \p \v 20 Tsaynam runa marcanman cutiycur Decapolis provinciapa maytsay marcancunapa purirgan Jesus cuyapar paypä ruranganta willacurnin. Tsay willacunganta wiyarnin runacunaga imanömi espantacur parlayargan supay löcuyätsinganpita Jesus allïtsinganta. \s1 Jairupa tsurinta y yawar apaywan geshyacog warmita Jesus allïtsingan \r (Mateo 9.18-26; Lucas 8.40-56) \p \v 21 Tsaypita Jesus büquiwan gocha wac-tsimpanman chärinanpäga pasaypa atscam runacuna quichquishga goriraycäyargan Jesusta shuyacur. \v 22 Tsaymannam Israel runacunapa autoridänin Jairo jutiyog runa chärirgan. Payga cargan Tayta Diosman mañacur goricäyangancunachö mandacogmi. Tsay runam Jesuspa ñöpanman gonguricuycur rugacur nirgan: \v 23 “Taytay, warmi tsurïchä wanuycanna. Acu jinallachö wayïman aywayculläshun maquillayquiwan yataycunayquipä. Tsayga allircur cawangam” nir. \v 24 Tsaynam Jairuwan Jesus aywaraycäyargan wayinman. Y atsca runacunam gepanta aywayargan. \p \v 25 Tsay runacunachömi juc warmi aywargan chunca ishcay (12) watana yawar apaywan geshyagyashga. \v 26 Tsay warmega atscag jampicogcunachö jampicurninpis manam allirgantsu. Tsaynöpam imaycancunatapis pasaypa ranticurna ushargan. Payga jampicur allïnanpa rantin masmi antsargan. \v 27 Tsay warmega geshyagyashga runacunata Jesus allïtsinganta musyarmi runacunapa rurinllapa yaycuycur Jesuspa röpanta yataycurgan. \v 28 Tsay warmega yarpänä shongunllachö: “Jesuspa röpallantapis yataycurga allisquishämi” nir. \p \v 29 Tsay yarpangannö Jesuspa röpanta gepallanpa yataycuptinmi yawar aywaynin pärasquirgan. Y jinallanchömi quiquin warmipis allisquingantaga mayasquirgan. \v 30 Tsay warmi allinganta tantiyasquirnam gepanchö runacunaman ticraycur Jesus tapurgan: “¿Pitä yataycamushga röpäta?” nir. \p \v 31 Tsaynam discïpuluncuna niyargan: “Tayta Jesus, ¡cay atsca runachöga imanöparächi musyashwan röpayquita pï yatamungantapis! ¿Imanirtä gamga tapucunqui: ‘¿Pitä röpäta yatamushga?’ nirnin?” \p \v 32 Tsaynö niyaptinnam Jesus llapanta ricapargan: “Mä ¿pishi yatamashga?” nir. \v 33 Tsaynam warmi allisquinganta tantiyar mantsariywan tsuctsucyarrä Jesuspa ñöpanman gonguricuycurgan caynö nir: “Señor Jesus, nogallämi röpayquita yataycallämurgö”. \p \v 34 Tsaynö niptinnam Jesus nirgan: “Hïja, nogaman yäracamurmi tsay geshyayquipita allirguyqui. Cananga cushishgana cuticuy” nir. \p \v 35 Jesus tsaynö parlapaycaptinmi Jairupa willacognincuna chaycur caynö niyargan: “Tayta Jairo, tsuriquega wanushganam. ¿Imapänatä Jesustapis wayiquiman pushanqui?” nir. \p \v 36 Tsaynö negta wiyaycurnam Jesus Jairuta ricarcur nirgan: “Ama llaquicuytsu. Nogallaman yäracamuyga” nir. \p \v 37 Tsaynam Jairupa wayinman Jesus aywargan discïpuluncuna Pedruta, Santiaguta, y Juanta pusharcur. Waquincuna aywayänantaga manam munargantsu. \v 38 Jairupa wayinman chaycur rasunpapis tarisquiyargan wamra wanushgana caycagtam y tsaychö atsca runacuna pasaypa wagaycäyagtam. \v 39 Tsaynam Jesus caynö nirgan: “¿Imatatä tsayläya wagayanqui? Cay wamra wanushga caycarpis punuycagnöllam riccharcamunga” nir. \v 40 Tsaynö niptin Jesustaga runacuna asipäyarganmi. \p Tsaynam llapan runacunata wagtaman gargascamur Jesus quimsan discïpuluncunawan y wamrapa papäninwan mamanwan yaycuyargan aya sutaraycanganman. \v 41 Tsaychönam Jesus wamrata maquinpita tsarircur caynö nirgan: “Wamra, sharcamuy” nirnin.\f + \fr 5:41 \ft Arameu idiömachö Jesus parlarmi nirgan: “Talita cum” nir. Tsay ninanga “wamra, sharcamuy” ninanmi.\f* \p \v 42 Tsaynö niptin wamraga jinan öram sharcarcamur purir gallaycurgan. Tsay wamraga cargan chunca ishcay (12) watayogmi. Jesus cawarircatsimuptin wamrapaga papänincuna pasaypa espantacurmi cushicuyargan. \p \v 43 Tsaypitanam paycunata Jesus nirgan: “Cay wamrata cawatsimungäta pitapis willacuycäyanquimantä” nir. Nisquirnam nirgan wamrata micunan garayänanpä. \c 6 \s1 Jesus marcan Nazaretchö yachatsicungan \r (Mateo 13.53-58; Lucas 4.16-30) \p \v 1 Tsaypitanam Jesus discïpuluncunawan cuticurgan Nazaret marcanman. \v 2 Tsaychönam säbadu jamapay junagchö Israel runacuna Tayta Diosman mañacur goricäcuyänan wayichö Jesus yachaycätsirgan. Tsaynam runacuna yachatsicunganta wiyar niyargan: “Cayga ¿maychönatäshi tsayläya yachacaycamushga? ¿Y ima poderninwanrä imayca milagrucunatapis ruran? \v 3 ¿Payga manacu Mariapa wawan carpintërulla, Santiagupa, Josepa, Judaspa, Simonpa waugin? Y panincunapis cay marcallachöchä nogantsicwan täräyan” nir. \p Tsaynö nirninmi mana cäsuyargantsu Jesus yachatsicungancunata. Tsaymi Jesus caynö nirgan: \v 4 “Jucläcunachöga Tayta Diospa willacognin profëta willacungancunata runacuna chasquicuyanmi. Peru quiquinpa marca mayincunaga, castancunaga, wayinchö cagcunaga manam cäsupäyantsu” nir. \p \v 5 Tsaynö payman mana criyicuyanganpitam quiquinpa marcanchöga juc ishcay geshyagcunallata maquinta churar allïtsirgan. Manam mastaga milagrucunata rurargantsu. \v 6 Tsaynö cayanganpita marca mayincunapä Jesus feyupam llaquicurgan. Tsaypita yargucurnam Jesus marcan marcanna purir runacunata yachatsirgan. \s1 Chunca ishcay discïpuluncunata Diospa willacuyninta willacuyänanpä Jesus cachangan \r (Mateo 10.1,5-15; Lucas 9.1-6) \p \v 7 Tsaypita juc cutinam Jesus chunca ishcay discïpuluncunata gayaycur ishcay ishcay cachargan Tayta Diospa willacuyninta willacuyänanpä y runacunapita supaycunata garguyänanpä. \v 8 Tsaynö paycunata cacharninmi nirgan: “Canan aywar tucrullata apayanqui. Ama alporjata, millcapata, ni gellëta apayanquitsu. \v 9 Jatiräyangayqui llangiquicunallawan y janayquicunachö röpayquicunallawan aywacuyanqui. \v 10 Maychöpis pipis wayinman patsatsiyäshuptiqui tsayllachö cacuyanqui tsay marcapita aywacuyangayquiyag. \v 11 May marcamanpis chäyaptiqui sïcush runacuna mana chasquiyäshunquitsu o yachatsiyangayquita wiyayta mana munayangatsu, tsaypita aywacuyanqui chaquiquicunachö polvuta tapsicusquir. Tsaynöga rurayanqui mana chasquiyäshungayquipita Tayta Dios paycunata castigananpä cagta musyatsirmi”.\f + \fr 6:11 \ft Waquin unay gellgashgacunachö caynöpis ninmi: “Ushacäcuy junag chämuptinga Sodomawan Gomorra marcacunachö castïgu canganpitapis masmi castïgu canga willacuyangayquita mana chasquicuyanganpita” nir.\f* \p \v 12 Tsaynö cachaptin discïpuluncuna aywar yachatsicuyargan Jesus ningannöllam: “Jutsa rurayniquicunata jagirir Tayta Diospa perdonninta mañacur allina cawayay” nirnin. \v 13 Nircur atsca cutim runacunapita supaycunata garguyargan y geshyagcunapa urcunman acëtita wiñar allïtsiyargan. \s1 Juan Bautista imanö wanungan \r (Mateo 14.1-12; Lucas 9.7-9) \p \v 14-16 Jesuspa imayca milagru ruraynincunata maytsaychömi runacuna musyayargan. Tsaynam waquincuna niyargan: “Juan Bautistash wanunganpita cawaramushga canman. Tsaymi Diospa willacognin car imayca milagrucunatapis ruraycan” nirnin. Waquinnam niyargan: “Payga Tayta Diospa willacognin profëta Eliasmi” nirnin. Y waquincunanam niyargan Tayta Diospa unay willacognin maygan profëtapis canganta. Tsaynö niyanganta musyarnam rey Herodes nirgan: “Tsay runaga Juan Bautistam canga. Paymi umanta roguycätsiptïpis cawarimushga” nir. \p \v 17-18 [Caynömi päsargan Juan Bautistapa umanta rey Herodes rogutsingan.] Unaymi Herodes waugin Felipipa warmin Herodiasta gechusquir targan. Tsaynam Herodesta Juan nirgan wauginpa warmin tsararay mana alli canganta. Tsay ninganpitam Juantaga Herodiasna chiquir wanutsiyta munargan. Tsaynö chiquiparmi tsay warmi waynan Herodesta nirgan Juanta prësutsir carcelman wichgatsinanpä. \v 19-20 Carcelman wichgatsirpis jutsaynag alli runa Juan canganta musyarninmi Herodesga respitargan. Tsaymi Herodias Juanta wanutsiyta munaptinpis Herodesga tsaparganrä. Juan imayca parlapangancunata Herodes cushishga wiyarpis manam tsay jutsa ruraynintaga jagiycurgantsu. \p \v 21 Tsaypita Herodias Juanta wanutsiyänanpä pasaypa shuyacuycaptinnam Herodespa santun junag chärirgan. Tsaynam Herodes santun junagchö gayatsirgan autoridäcunata, militarcunata, y Galilea provinciachö väleg runacunata wayinchö micuyänanpä. \p \v 22-23 Tsaychö Herodiaspa jipash wawan imaläya pasaypa shumagmi tushuycurgan. Tsaynö cösa tushungan imanömi llapantapis tsaychö cagcunataga gustaycurgan. \p Tsaynam jipashta Herodes nirgan: “Canan itsanga imaycata munangayquitapis mañamaylla. Gamtaga garaycümi cay mandacuycangä nacionpa pullanninta mañamaptiquipis” nir. \p \v 24 Tsaynö niptinnam jipashga aywar mamanta tapurgan: “Tiyü Herodesmi imaycatapis garamayta munan. ¿Imatatä mañashä, mamay?” nirnin. \p Niptin mamannam nirgan: “Mañay Juan Bautistapa umanta” nir. \p \v 25 Tsaynam jipashga Herodesman cutiycur nirgan: “Noga munä Juan Bautistapa umanta plätuchö goycamänayquitam” nir. \p \v 26 Tsayta mañaptinmi itsanga Herodes pasaypa llaquicuyman churacasquirgan. Invitäduncunapa ñöpanchö jurar aunicushga carmi imata mañaptinpis jipashtaga ñëgayta puëdirgantsu. \v 27 Tsaynam jinan öra juc soldäduta cachargan Juanpa umanta apapämunanpä. \v 28 Soldädunam carcelman aywar Juanpa umanta rogusquir plätuchö jipashta goycurgan. Y jipashnam mamanta apapaycurgan. \v 29 Tsayta rurayanganta musyasquir Juanpa discïpuluncunam aywar ayanta pampacuyargan. \s1 5,000 runacuna micuyänanpä milagruta Jesus rurangan \r (Mateo 14.13-21; Lucas 9.10-17; Juan 6.1-14) \p \v 30 Tsaypita Jesuspa apostolnincuna willacuyninta willacur puriyanganpita cutir llapancunam cangan goricäyargan. Tsaynö goricarnam paycuna Jesusta willapäyargan yachatsicur puriyanganchö imanö cayanganta. \v 31 Jesus may puringanmanpis runacunaga quichquiypam goricäyargan. Tsaynam tsaychö runacuna quichquiparäyaptin ni micuytapis mana puëdiyargantsu. Tsaynam Jesus nirgan: “Cay runacunapita yargur acu aywacushun quiquintsiclla jäcogninchö jamacurinantsicpä” nir. \p \v 32 Tsaynö nirnam büquiman yarcurcur discïpuluncunawan Jesus jäcogmanpaman aywacuyargan. \v 33 Tsaypa aywayaptinpis runacuna ricar maytsaypita goricarmi gocha cuchunmanga puntantana chäriyargan. \v 34 Tsayman Jesus chärirnam büquipita yarpurir tarirgan pasaypa atsca runacuna tsaychöpis shuyarar caycäyagta. Tsay runacunaga imayca mitsegniynag üshacunanömi mana cäsushga cacuyargan. Tsaymi paycunata cuyapar Tayta Diospa willacuyninta Jesus yachatsirgan. \p \v 35 Tsaychö yachatsicuycaptin patsa tardiyaptinnam discïpuluncuna niyargan: “Taytay, tardiyasquinnam. Cay tsunyagchöga manam imapis cantsu cay runacuna micuyänanpä. \v 36 Cay runacunata niycuy aywacur imallatapis rantir micuyänanpä” nir. \p \v 37 Tsaynö niyaptinnam Jesus nirgan: “Gamcuna micuyänanpä garayay” nir. \p Tsaynam paycuna niyargan: “Caytsicag runapäga ¿ayca gellëwanrä micuytapis rantiycayämüman?” nir. \p \v 38 Tsaynö niyaptin Jesusnam tapurirgan: “¿Imayquicunallatä capuyäshunqui? Mä ricärayämuy” nir. \p Ricäramurnam niyargan: “Pitsga tantawan ishcay pescädullam caycan, taytay” nir. \p \v 39 Tsaynam Jesus nirgan: “Cay pampa ogu janancunallachö llapancuna juc pucha juc puchaman jamacuriyätsun” nir. \v 40 Ningannömi runacuna pitsga chuncapa (50) y juc pachacpa (100) goricar jamacuriyargan. \p \v 41 Tsaynam Jesus tsay pitsga tantata y ishcay pescäduta tsarircur ciëluman ñuquircurnin Tayta Diosman mañacur agradesicurgan. Nircurnam tsay tantata paquirir discïpuluncunata macyargan runacunata aypuyänanpä. Tsaynöllam tsay ishcay pescädutapis paquirir paycunata macyargan. \v 42 Tsaychö runacuna pachajuntam micuyargan. \v 43 Manana munar sobrapacuyangantanam tantatawan pescäduta discïpuluncuna goriyargan chunca ishcay (12) canastacunaman. \v 44 Tsaychö micogcunaga cayargan pitsga warangam (5,000) ollgucuna, warmipis wamrapis mana yupashga. \s1 Gocha jananpa chaquillapa Jesus aywangan \r (Mateo 14.22-33; Juan 6.15-21) \p \v 45 Tsaypitanam discïpuluncunata Jesus nirgan: “Gamcuna büquiman yarcurcur gochapa wac-tsimpan Betsaida marcaman puntaraycäyay” nir. Ningannö discïpuluncuna aywaraycäyaptinnam tsay gocha cuchunchö caycag runacunata nirgan paycunapis aywacuyänanpäna. \v 46 Nircurnam Jesusga juc jircanman japallan witsargan Tayta Diosman mañacunanpä. \p \v 47 Tsaypita gocha pullanta büquiwan discïpuluncuna aywaraycäyaptinnam patsa tsacasquirgan. Jesusga jircanchömi jinalla mañacur caycargan. \v 48 Gochachö büquita vientu wacman cayman apaptin discïpuluncunaga pasaypa ñacarmi aywaycäyargan. Tsaynam gällu cantay öranöna Jesus paycuna cagman japar aywargan yacu jananpa. Tsaynö aywaraycäyaptin Jesusga washa läduncunapam päsag tucurgan. \v 49 Tsaynam discïpuluncuna gocha jananpa almatanö aywaycagta ricar mantsacarnin gayaräyargan. \v 50 Tsaynö mantsacäyaptinnam Jesus parlapar caynö nirgan: “¡Ama mantsacäyaytsu! Noga Jesusmi cä” nir. \p \v 51 Tsaynö nir büquiman yarcurcuptin jinan öram vientupis pärasquirgan. Tsaycunata ricar discïpuluncunaga pasaypa espantashgam cayargan. \v 52 Discïpuluncunaga tsaytsica runacuna micuyänanpä milagruta ruranganta ricashga caycarpis Jesus poderösu cangantaga manam tantiyacuyargantsu. \s1 Genesaretchö geshyagcunata Jesus allïtsingan \r (Mateo 14.34-36) \p \v 53 Tsaypita Galilea gochapa wac-tsimpan Genesaret pampaman chärirnam büquita watayargan gocha cuyur chöpinman mana yaycatsinanpä. \v 54 Tsaychö büquipita Jesus yarpuriptin jucllam runacunaga regiriyargan. \v 55 Paycunanam waquin runacunataga aywar willacuyargan Jesus maychö caycangantapis. Tsayta musyarnam geshyagcunata andamiawan wantushga Jesus caycanganman apayargan. \v 56 Maytsay ciudäcunapa, marcacunapa, estanciacunapa Jesus puriptin maypapis aywanganpam geshyagcunata chätsipäyargan röpallantapis yataycuyänanpä. Tsay geshyacogcuna röpanpa cuchullantapis yataycurga llapanpis allïyarganmi. \c 7 \s1 Mana alli yarpaypita llutan rurayman runacuna chäyanganta Jesus yachatsicungan \r (Mateo 15.1-20) \p \v 1 Juc cutinam Jerusalenpita aywar fariseucunawan ley yachatsicogcuna Jesus cagman chäyargan. \v 2 Tsaychömi Jesuspa discïpuluncuna maquincunata mana awicullar micuycäyagta ricar quiquincuna pura parlacachäyargan. \v 3 Fariseucunaga y llapan Israel mayincunaga unay runacunapa üsuncunata cumplirmi manarä micur maquincunatarä awicur purificacuyagrä limpiu caycaptinpis. \v 4 Tsaynömi rantipacuyanganpita cutirpis manarä maquita awicurga mana jamacuyagtsu. Tsaynö imaycaläya üsuncunawan Tayta Diosta respëtuchö tsararmi täzancunatapis, matincunatapis, mancancunatapis, jamacuyänancunatapis micuyänanpäga awiyagrä shumag limpiu caycaptinpis. \p \v 5 Tsaynam fariseucunawan ley yachatsicogcuna Jesusta tapuyargan: “¿Imanirtä discïpuluyquicunaga unay runacunapa üsuncunata mana cäsur micuyänanpä maquincunata awicuyantsu?” nir. \p \v 6 Tsaynö niyaptin Jesusnam nirgan: “Gamcunaga janan shongulla Tayta Diosman criyicurmi yachag tucuyanqui. Tsaynö runacunapämi unay profëta Isaias gellgargan Tayta Dios caynö ninganta: \b \q1 ‘Cay runacunaga shimincunallawanmi nogata adorayämag tucuyan. \q1 Manam llapan shonguncunawantsu nogaman yäracayämun. \q1 \v 7 Tsaynö carninmi adorayämanganpis mana cangan cuentalla caycan. \q1 Noga ningäta yachatsicuyänanpa rantinmi \q1 quiquincunapa üsuncunallata runacunata yachaycätsiyan’ nir”. \b \p \v 8-9 Tsaynö nisquirnam Jesus nirgan: “Isaias gellgar ningannöllam gamcunapis Tayta Diosta mana cäsucur musyag tucurnin unay üsuyquicunallata sïgiycäyanqui. \v 10 Tayta Diospa mandamientunta unay Moises gellganganchöpis caynömi nican: ‘Papäniquita mamayquita respitar alli ricanqui. Papäninta mamanta mana respitag cagtaga supayta apatsiyätsun’ nir. \v 11 Tayta Diospa mandamientun tsaynö niptinpis gamcunaga yachatsicuyanqui caynö niyänanpämi: ‘Papä, mamay, imaycäcunapis Tayta Diosllapämi caycan. Tsaynö captin manam yanapayniquita puëdïnatsu’. \v 12 Tsaynö nir yachatsiyaptiquinam manana papänincunata ni mamancunata yanapayannatsu. \v 13 Tsaynöcunata yachatsicurmi unay üsuyquicunata sïgillar cacuyanqui, Tayta Dios mandacungantaga imapäpis mana cuentaypa. Tsaynö carmi gamcunaga yarpäyangayquita imaycatapis rurallar caycäyanqui”. \p \v 14 Tsaycunata nisquirmi Jesus runacunata gayaycur caynö nirgan: “Tsay nimungäcunata llapayquicuna shumag tantiyacuyay. \v 15 Runacunaga jutsayog ticrayan shonguncunachö mana allicunata yarpar llutancunata parlayanganpitam y rurayanganpitam, manam ima micuytapis micuyanganpitatsu. \v 16 [Tsay ningäta wiyacog cagga tantiyacuyätsun]”. \p \v 17 Tsaynö parlapasquirnam Jesus discïpuluncunawan wayiman yaycurirgan. Tsaychönam paycuna tapuyargan: “Tsay yachatsicungayquita tantiyaycatsiyämay” nirnin. \p \v 18 Tsaynam Jesus caynö nirgan: “¿Gamcunapis manacu tsayta tantiyaycuyanqui? Runacuna manam micunganpitatsu jutsayog ricacun. \v 19 Ima micuypis micungantsicga päsacunllam. Tsaymi micuyta micuyanganwanga runa mana ima jutsamanpis chaycantsu” nir. (Tsaynö nirmi Jesus tantiyatsicurgan ima micuypis micunapä allilla canganta.) \p \v 20 Nircur yapaypis nirganmi: “Runacunaga shonguncunachö llutancunata yarparmi mana allicunata parlayan y rurayan. \v 21 Tsaynö llutan yarpayyog carmi majancunawannö piwanpis lluta puricuyan, suwacuyan, wanutsicuyan, \v 22 adulteriu jutsata rurayan, runacunapa imantapis munapäyan, runa mayinta mana allita ruratsiyan, llullacuyan, imayca viciucunachö puriyan, runacunapa imanpis capuyaptin chiquicuyan, wasarima cayan, mana imapäpis väliycar runa tucur nicachäyan, y imayca jutsa ruraycunallachö cawayan. \v 23 Tsay llapan mana alli ruragcuna shonguncunachö yarpäyanganpitam jutsayog cayman chäyan”. \s1 Mana Israel warmi Jesusman yäracungan \r (Mateo 15.21-28) \p \v 24 Tsaypitanam Jesus aywacurgan Tiro provinciapana. Tsayman changanta runacuna mana musyayänanpämi juc wayiman patsacurgan. Payga manam mayman pacacuytapis puëdirgantsu. \v 25 Tsaychö cayanganta musyasquir jinan öram juc warmi Jesus cagman shamurgan. Paypa warmi wawantam supay munayninchö caycätsirgan. Jesus cagman chasquirnam ñöpanman gonguricuycurgan. \v 26 Nircurnam Jesusta rugacur nirgan: “Wawäpita supayta garguycullay, taytay” nir. Tsay warmega cargan Jesus puriycangan Sirofenicia nacionpitam. \p \v 27 Tsaynam warmita Jesus nirgan: “Manam allitsu canman Israel mayïcunatarä yanapanä caycaptin, gamcunatarä punta puntata yanapasquiptëga. Tsayga canman wamracunapä cagta tantata allgucunata jitapaycog cuentachir” nir. \p \v 28 Tsaynam warmi nirgan: “Taytay, tsaynö caycaptinpis ämun shicwapacungantachä allgucunaga micuyan”. \p \v 29 Tsaynö niptinnam Jesus nirgan: “Gam tsaynö nirguyqui nogaman rasunpa yäracamurmi. Canan wayiquipa cuticuy. Wawayquipita supay yargushgatanam tarinqui” nir. \p \v 30 Tsaynö nisquiptin warmi wayinman chärirnam tarirgan wawanpita supay yargushgatana. \s1 Juc upata Jesus allïtsingan \p \v 31 Jesusga Tirupita päsacurgan Sidon provinciamannam. Tsaypita cutirnam Decapolis marcacunapa päsar Galilea gocha cuchunman chärirgan. \v 32 Tsaymannam runacuna chätsipäyargan mana wiyag mana parlag runata caynö rugacur: “Señor Jesus, maquillayquita churar cay runata alliycatsillay ari” nir. \p \v 33 Tsaynam Jesus runacunapita witirir runapa rinrinman dëdunta jatirgan. Y dëdunman togaycurnam runapa gallunta yataycurgan. \v 34 Nircurnam ciëluman ñuquircur Tayta Diosman mañacurirgan. Tsaynam runata nirgan: “¡Canan wiyayna y parlayna!” nirnin.\f + \fr 7:34 \ft Arameu idiömachö Jesus parlarmi nirgan: “Efata” nir. Tsay ninanga “quichacay” ninanmi. Tsaynö nirgan runapa rinrincuna quichacasquinanpä y shiminpis parlananpä.\f* \p \v 35 Tsaynö nisquiptin jinan öram runapa upayashga rinrincuna quichacasquirgan y parlar gallaycurgan. \v 36 Tsaynö tsay runata alliscatsirnam tsaychö runacunata Jesus nirgan: “Ama pitapis willacuyanquitsu cay runata allïtsingäta” nir. \p Tsaynö nicaptinpis mana wiyacuypam llapancunapis willacur puriyargan caynö nir: \v 37 “¡Imaycatapis Jesusga ruraycun pasaypa espantacuypätam! Llapan rurangancunapis allillam. Cananga mana wiyagcunapis wiyayannam. Mana parlagcunapis parlayannam” nirnin. \c 8 \s1 Chuscu waranga (4,000) runacuna micuyänanpä Jesus milagruta rurangan \r (Mateo 15.32-39) \p \v 1 Tsaypita juc ishcay junagtanam yapayna Jesus caycanganman atsca runacuna goricäyargan. Tsaychö micuyänanpä mana imapis captinmi discïpuluncunata Jesus gayarir nirgan: \v 2 “Cay runacunata noga cuyapänam. Quimsa junagnam nogantsicwan cayan. Y manam capuyannatsu micuyänanpä imancunapis. \v 3 Tsaynö mallagllata wayincunaman cachaycushgaga nänichöpis mallagaywan wanucuycuyangachi. Waquincunaga carupitam cayanpis” nir. \p \v 4 Tsaynö niptinnam discïpuluncuna niyargan: “Caytsica runapäga ¡maychörächi tarishwan imatapis! Cay tsunyagchöga imapis cantäcu, taytay” nir. \p \v 5 Tsaynam Jesus tapurgan: “¿Aycatä tantayquicuna capuyäshunqui?” \p Niptin paycunanam niyargan: “Ganchisllam (7) caycan” nir. \p \v 6 Tsaynö niyaptinnam llapan runacunata Jesus nirgan juc puchaman jamacuyänanpä. Nircur tantata tsarircurnam Tayta Diosman mañacur agradesicurgan. Tsaypitanam tantata paquirir paquirir discïpuluncunata macyargan runacunata aypuyänanpä. \v 7 Tsaynömi acapalla pescäducunata apapäyaptinpis Tayta Diosman mañacurgan. Nircurmi discïpuluncunata macyargan runacunata aypuyänanpä. \p \v 8 Tsaypita llapancuna pachajunta micuriyaptinnam putsog tantata pescäduntinta goriyargan ganchis (7) canastacunaman junta juntatarä. \v 9 Tsaychö micogcunaga cayargan chuscu waranganömi (4,000). Tsaynö micuriyaptinnam runacunata wayincunapa aywacuyänanpäna Jesus nirgan. \v 10 Nisquir discïpuluncunawanmi büquiman yarcurcur Dalmanuta marcacunapana aywacuyargan. \s1 Jesus milagruta rurananta autoridäcuna munayangan \r (Mateo 16.1-4) \p \v 11 Tsaypita tsay Dalmanuta quinran Jesus caycanganta musyarirnam fariseucuna Jesusman aywayargan caynö nir: “Tayta Dios rasunpa cachamushungayquita musyayänäpä, mä canan ricayänächö ima milagrutapis ruramuy”. \p \v 12 Tsaynö niyaptinnam Jesus llaquicur jamayta cachar nirgan: “¿Imanirtä milagrutarä ruranäta munayanqui? Tayta Diospita shamungäta mana criyiyangayquipitam gamcunapä ima milagrutapis rurashätsu”. \p \v 13 Tsaynö nisquirmi büquiman yarcurcur gocha wac-tsimpanmanna aywacurgan. \s1 Discïpuluncuna payllaman imaycachöpis yäracuyänanpä Jesus ningan \r (Mateo 16.5-12) \p \v 14 Tsaypita büquiwan gochata aywaraycarnam discïpuluncuna parlayargan jucllaylla tantancuna capuyanganta. Paycunaga gongaycurmi masllataga micuynincuna apayänätsu. \v 15 Tsaynö micuy janan rimanacuyanganta wiyarnam Jesus nirgan: “Pagtä fariseucunapa y rey Herodespa levadürancunata chasquipaycäyanquiman” nir.\f + \fr 8:15 \ft Jesusga “Pagtä fariseucunapa levadürancunata chasquipaycäyanquiman” nirgan fariseucuna payman mana criyir cayangannö discïpuluncuna mana yäracuyaptinmi.\f* \p \v 16 Tsaynam discïpuluncuna mana tantiyar quiquincuna pura ninacuyargan: “Tantantsic mana captinchir tsaynö nimantsic” nir. \p \v 17 Tsaynö niyanganta mayarnam Jesus yapay nirgan: “Gamcuna ¿imanirtä yarparaycäyanqui pachapä cagllata, Tayta Diosman mana yarpaypa? \v 18 Yachatsingäcunata wiyaycarpis ¿manacu tantiyaycuyanqui? Milagrucunata rurangäta ricaycarpis ¿manacu criyiycäyämanqui maypita shamungätapis? \v 19 Pitsga tantallapita pitsga waranga (5,000) runacuna micuyänanpä milagruta rurangäpita ¿ayca canasta tanta putsogtatä goriyargayqui?” \p Niptin paycunam niyargan: “Chunca ishcay canastatam, taytay” nir. \p \v 20 Tsaynam Jesus yapay nirgan: “Ganchis (7) tantapita chuscu waranga (4,000) runacuna micuyänanpä milagruta rurangäpita ¿ayca canasta tanta putsogtatä goriyargayqui?” \p Niptin paycunanam niyargan: “Ganchis canastacunamanmi” nir. \p \v 21 Tsaynam Jesus nirgan: “Ciëlupita shamur Tayta Diospa poderninwan imaycata rurangäta musyaycarnaga, ¿imanirtä nogaman mana yäracayämunquirätsu?” nir. \s1 Betsaida marcachö gaprata Jesus allïtsingan \p \v 22 Tsaypitanam Jesus discïpuluncunawan Betsaida marcaman chäyargan. Tsaymannam juc gaprayashga runata chätsiyargan. Nircurnam rugayargan tsay runata yataycur alliycatsinanpä. \v 23 Tsaynam Jesus tsay gaprata jancharcur marcapita wagtaman jipirgan. Nircurnam ñawinta togapinwan llushisquir umanman maquinta churarcur tapurgan: “¿Ricanquicu?” nirnin. \p \v 24 Tsaynam gapraga ñöpan quinranpa ricachacur gallaycurgan caynö nirnin: “Aumi yangallaga ricallänam, taytay, runacuna imayca jachanö puriycagcunata” nir. \p \v 25 Tsaynö niptin runapa ñawinta Jesus yapay yataycuptinmi ñawincuna allisquirgan y imaycatapis shumag atsicyagtanam ricargan. \v 26 Tsaynö alliscatsirnam Jesus tsay runata wayinpa cuticunanpä caynö nirgan: “Cananga marcaman mana chayllapa castayquicunaman cuticuy allïshayquita willacunayquipä” nir. \s1 Jesus Tayta Dios cachamungan salvacog canganta Pedro ningan \r (Mateo 16.13-20; Lucas 9.18-21) \p \v 27 Tsaypitanam Cesarea de Filipos marcacunapa discïpuluncunawan Jesus aywargan. Tsaynö aywaraycarnam paycunata tapurgan: “¿Noga pï cangätatä runacuna niyan?” nir. \p \v 28 Niptinnam discïpuluncuna niyargan: “Waquin runacunam niyan Juan Bautista cangayquita. Waquincunam niyan unay Tayta Diospa willacognin profëta Elias cangayquita. Y waquincunanam niyan Tayta Diospa willacognin juc profëta cangayquita”. \p \v 29 Tsaynö niyaptinnam paycunatana Jesus tapurgan: “Y gamcunaga ¿noga pï cangätatä yarpäyanqui?” nir. \p Tsaynam Pedro nirgan: “Gamga Tayta Dios cachamungan salvacogmi canqui, taytay” nir. \p \v 30 Tsaynö niycuptin Jesusnam nirgan: “Gamcuna amarä pitapis willacuyanquitsu Tayta Dios cachamungan salvacog cangäta” nirnin. \s1 Wanutsiyänanpä cagta Jesus willacungan \r (Mateo 16.21-28; Lucas 9.22-27) \p \v 31 Nircurnam discïpuluncunata parlapargan caynö nir: “Noga ciëlupita shamogta runacuna alläpa ñacatsirmi maltratayämanga. Autoridäcuna, sacerdöticunapa mandagnincuna, y ley yachatsicogcuna conträ sharcurmi wanutsiyämanga. Peru wanutsiyämanganpita quimsa junagtaga cawarimushämi” nir. \v 32 Tsaynö niptinnam Jesus llutanta parlaycanganta yarpar Pedro jucläman gayasquir nirgan: “Tayta Dios ama munaycutsuntsu tsaycuna päsashunayquita, taytay” nir. \p \v 33 Tsaynö niptinnam Satanas Pedruta parlaycätsinganta musyar discïpuluncunaman ricarcur Jesus nirgan: “¡Cay runapita yarguy, Satanas!” Nisquirnam nirgan: “Pedro, gamga runacuna yarpangannöllam nicämanqui. Gamga Tayta Dios ninganta cumplinäpä cagta manam mayanquitsu”. \p \v 34 Tsay nisquirnam runacunata y discïpuluncunata gayarir nirgan: “Pipis discïpulü cayta munarga quiquinpa munayninllachöga ama cawatsuntsu. Ima ñacayta päsarpis Tayta Dios munangannö cawatsun. \v 35 Pipis quiquinpa munayllanman cawacog cagga manam gloria vïdaman changatsu. Pipis willacuynïta chasquicur Tayta Dios munangannö cawag cagmi gloria vïdachöga cushishga cawanga. \v 36 Juc runata imapärä välinman jinanpä mundupa duëñun canganpis gloriaman mana chänan captinga. \v 37 Infiernuman gaycucaptinnaga mananam gellëninpis ni imanpis salvanganatsu. \v 38 Pipis nogapita y willacuynïpita runacunapa ñöpanchö pengacuptinga tsay pengacamagcunata manam nogapis cäsushätsu, Tayta Diospa angelnincunawan chipipir ciëlupita cutimungä junag”. \c 9 \p \v 1 Tsaynö nisquirnam Jesus nirgan: “Waquinniquicunaga cawaycällarran ricayämanqui Tayta Dios cachamangan salvacog rey chipipirrä caycagta”. \s1 Quimsa discïpuluncunawan Jesus juc jircaman witsangan \r (Mateo 17.1-13; Lucas 9.28-36) \p \v 2 Tsaypita jogta junagtanam Jesus jircanman witsargan Pedruta, Santiaguta, y Juanta pushacurcur. Tsaychömi paycuna ricaraycäyaptin Jesus pasaypa chipipir jucnöman ticrasquirgan. \v 3 Röpanpis pasaypa yullag pürumanmi chipipir ticrargan. \v 4 Nircurnam discïpuluncuna ricaycäyaptin Moiseswan Elias yuripasquir Jesuswan parlayargan. \p \v 5 Tsaynam Jesusta Pedro caynö nirgan: “Taytay, ima allipämi cayman shacayämurgä. Cananga rurayämushä quimsa tsucllacunata, jucta gampä, jucta Moisespä, y juctana Eliaspä” nir. \v 6 (Tsaychö quimsan discïpuluncunapis pasaypa mantsacashga carmi imanö niytapis mana puëdir Pedro tsaynöllana parlapargan.) \p \v 7 Tsaynö nicaptinnam pucutay tsapacurcuptin pucutay rurinpita Tayta Dios nimurgan: “Paymi cuyay tsurï. Pay niyäshungayquicunata cäsucuyay” nirnin. \p \v 8 Tsaypita discïpuluncuna ricachacusquiyänanpäga Jesus japallannam läduncunachö shaycänä. \p \v 9 Tsaypitanam jircapita uraraycämurna Jesus nirgan: “Jircachö ricayangayquicunata amarä pitapis willacuyanquitsu, nogata wanuscatsiyämaptin cawamungäyag” nir. \p \v 10 Tsay ningannöllam discïpuluncuna mana pitapis willacuyargantsu. Peru quiquincuna puram itsanga tapunacuyargan: “¿Imaninanrä ‘Wanusquirmi cawamushä’ ninganga cashga?” nirnin. \p \v 11 Tsaynam quimsan discïpuluncuna Jesusta niyargan: “Ley yachatsicogcunaga niyan: ‘Salvacog chämunanpäga Eliasrämi puntataga shamunga’ nirmi. Tsaynö cananpä caycaptinga gampa puntayquita ¿imanirtä Eliasräga shamushgatsu?” \p \v 12-13 Tsaynö niyaptinnam Jesus nirgan: “Elias shamunanpä cagta niyangannöllam payga shamushgana. ‘Tayta Dios cachamungan salvacogta chasquicuyänayquipä jutsayquicunata jagiyay’ nir willacuptinpis manam runacuna chasquicuyashgatsu. Tayta Diospa palabran ningannöllam chasquicuyänanpa rantin wanutsiyargan. Tsaynöllam noga Tayta Diospita shamogtapis runacuna mana alli ricar wanutsiyämanga”.\f + \fr 9:12-13 \ft Juan Bautista Jesucristupita willacuptinmi cumplishga Elias shamur willacunanpä cag Tayta Diospa palabran gellgarangan. Eliaspita y Juan Bautistapita masta musyanayquipä liyinqui Mateo 11.14; 17.10-13; Lucas 1.17; Juan 1.21; Malaquias 3.1; 4.5,6.\f* \s1 Supay geshyatsingan wamrata Jesus allïtsingan \r (Mateo 17.14-20; Lucas 9.37-43a) \p \v 14 Jircapita discïpuluncunawan cutimurnam tariyargan atscag runacuna goriraycäyagta y tsaychö waquin cag discïpuluncuna ley yachatsicogcunawan rimanacuycäyagta. \v 15 Tsayman Jesus yaycuraycagta ricasquirnam runacuna pasaypa cushishga cörrilla taripäyargan. \p \v 16 Tsay runacunaman chaycurnam Jesus discïpuluncunata tapurgan: “¿Imatatä paycunawan rimanacuycäyanqui?” nir. \p \v 17 Tsaynö nicaptinnam juc runa nirgan: “Tayta, ollgu tsurïtam apamurgö alliycatsipallämänayquipä. Paytaga supaymi upayätsishga. \v 18 Tsaynöpis maytsaychömi wanuy geshya tsariptin ishquir pushgayta agtun quiruntapis uchur. Tsaynö captinmi gamta mana tarir discïpuluyquicunatapis rugargö tsurïpita supayta garguycuyänanpä. Peru paycunaga manam puëdiyashgatsu” nir. \p \v 19 Tsaynö niptinmi Jesus nirgan: “¡Yäracuyniynag runacuna! ¿Nogallarätsurä tsaycunata ruraycäshä? ¡Imayyagrä gamcunawan caycäshä! Canan apayämuy tsay wamrata” nir. \p \v 20 Tsaynam Jesuspa ñöpanman wamrata apaycuyaptin supay tsuctsucyätsir patsaman ishquiriycatsirgan. Y wamranam pushgayta agtur goshpargan. \p \v 21 Tsayta ricaycurnam Jesus wamrapa papäninta tapurgan: “¿Imaypitanatä supay tsuriquita ñacatsin?” nir. \p Niptinnam papänin nirgan: “Pishi canganpitanam tsaynö ñacatsin, taytay. \v 22 Supayga wanutsiyta munar atsca cutinam ninamanpis yacumanpis ishquitsishga. Taytay, imallatapis rurayta puëdirninga canan cuyapäcog cayniquiwan yanapaycallämay ari” nir. \p \v 23 Tsaynö rugacuptinnam Jesus nirgan: “Nogaman rasunpa yäracamuptiquega tsuriqui allingam. Tsaynö yäracamogcunataga imaycachöpis yanapashämi” nir. \p \v 24 Tsaynam wamrapa papänin wap nirgan: “Gammanga yäracamümi, taytay. Yanapaycallämay llapan shongüwan gamllaman imaypis yäracunäpä”. \p \v 25 Tsaynam runacuna mas atscagna goricaraycaptin supayta Jesus nirgan: “Upayätsicog supay, cay wamrapita yarguy. Imaypis cutiycämunquimantä” nir. \p \v 26 Tsaynö Jesus niycuptin supayga jinan öram gayarar wamrata tapsiriycur aywacurgan. Supay yargusquiptin wamraga wanushganömi jitaraycar quëdasquirgan. Tsaychö runacunanam niyargan: “Wamraga wanusquisham ëllu” nir. \v 27 Tsaynam Jesus wamrata maquinpita tsarircur jayarcuptin allishgana ichircamurgan. \p \v 28 Tsaypitanam discïpuluncunawan juc wayiman Jesus yaycurgan. Tsaychönam japallantana Jesusta tapuyargan: “Taytay, ¿imanirtä nogacunaga tsay supayta garguyta mana puëdiycuyargötsu?” nir. \p \v 29 Niyaptinnam Jesus nirgan: “Tsayläya puëdeg supayta garguyänayquipäga Tayta Diosmanmi mañacuyänayqui” nir.\f + \fr 9:29 \ft Waquin unay gellgashgacunachöga “Cayläya supayta garguyänayquipäga Tayta Diosmanmi mañacuyänayqui y ayünuchöran cayänayqui” ninmi.\f* \s1 Wanutsiyänanpä cagta Jesus yapay willacungan \r (Mateo 17.22,23; Lucas 9.43b-45) \p \v 30 Tsaypitanam Jesus Galilea provinciapana discïpuluncunawan cuticuyargan. Payga manam munargantsu runacuna musyasquir juntapäyänanta. \v 31 Munarganga discïpuluncunallawan parlacuriytam. Tsaynam nirgan: “Tayta Dios cay patsaman cachaycämaptinpis nogataga chiquimagnïcunapa maquinmanmi entregayämanga wanutsiyämänanpä. Wanutsiyämaptinpis quimsa junagtaga cawamushämi” nir. \p \v 32 Tsaynö parlapaptinpis discïpuluncunaga manam tantiyayargantsu imapä nicangantapis. Tsaynö mana tantiyarmi imapita wanutsiyänanpä cagta tapurcuytaga mantsariyargan. \s1 Discïpuluncuna mayganpis mas mandacog cayta munayangan \r (Mateo 18.1-5; Lucas 9.46-48) \p \v 33 Tsaypita Capernaum marcaman chaycurnam patsarangan wayiman yaycuyargan. Tsaychönam discïpuluncunata Jesus tapurgan: “¿Imata rimanacurtä nänita shayämurguyqui?” nir. \p \v 34 Tsay tapuptin discïpuluncunaga upällallam cacuyargan. Paycunaga imata rimanacuyangantapis willacuyta pengacuyargan, mayganpis llapancunapita mas mandacog cayta munar rimanacushga carmi. \p \v 35 Tsaynam Jesus jamaycur discïpuluncunata nirgan: “Maygayquipis mas puëdeg cayta munarga llapancunapa sirvegninmi cayänayqui” nir. \p \v 36 Tsaynö nisquirnam juc wamrata gayasquir margarcurnin discïpuluncunata nirgan: \v 37 “Pipis cay wamratanö runa mayinta alli ricag cagmi nogata chasquiycämag cuenta caycäyan. Nagana nogata chasquimarninga cachamagnï Tayta Diostapis chasquiycäyanmi”. \s1 Tayta Diosta cäsucur allita ruragcunata mana michäyänanpä Jesus ningan \r (Lucas 9.49,50) \p \v 38 Tsaynam discïpulun Juan nirgan: “Taytay, nogacuna ricayargö supayyog runacunapita jutiquichö juc runa supaycunata gargogtam. Pay nogantsicwan mana puriptinmi michäyargö” nir. \p \v 39 Tsaynam Jesus nirgan: “Ama michäyanquitsu. Nogantsicwan mana purishga carpis nogaman yäracamur imayca milagrutapis rurarga allillatam ruraycan. Tsaynö carninga manam nogapa conträtsu caycäyan. \v 40 Pipis nogata cäsumag cagcunaga munangätam ruraycäyan. \v 41 Nogaman criyicamogcunata pipis juc täza yacullatapis garaycog cagtam Tayta Dios yanapanga”. \s1 Jutsaman pitapis mana ishquitsinapä Jesus yätsingan \r (Mateo 18.6-9; Lucas 17.1,2) \p \v 42 Jesus tsaynö yachatsicurir mastapis nirganmi: “Pipis nogaman criyicamog cagta jutsa rurayman ishquitsegcunaga mana cuyapaypam castigacäyanga. Tsaypa rantinga mas allim canman jatuncaray mulinu rumita cuncanman wataparcur lamarman jitarpuyaptinpis”. \p \v 43 “Tsaynölla maquiqui jutsata ruratsishuptiqui mejormi tsay maquiquita roguriycunquiman. Ishcan maquiquiwan manana upeg ninaman gaycucänayquipa rantinga tsulla maquillapis gloriaman yaycuptiquim mas allega canga”.\f + \fr 9:43 \ft Versïculu 44 y 46 manam cantsu unay mas punta cag griegu idiömachö gellgashgacunachö. Waquin unay juc ishcay gellgashgacunachöga versïculu 48-chö ningannöllam, 44-chöpis y 46-chöpis yurin.\f* \p \v 45 “Jutsa rurayman chaquiqui apashuptiqui mejor tsay chaquiquita roguriycunquimanmi. Ishcan chaquiquiwan infiernuman gaycucänayquipa rantinga mas allim canman tsulla chaquillapis gloriaman chaptiqui”.\f + \fr 9:45 \ft Liyiy cay 9.43-pa nötanta.\f* \p \v 47 “Tsaynöpis jutsa rurayman ñawiqui ishquitsishuptiqui mejormi tsay ñawiquita ogtiriycunquiman. Ishcan ñawiquiwan infiernuman gaycucänayquipa rantinga mas allim canga jucag ñawillayquiwanpis Tayta Diospa ñöpanman yaycuptiqui”. \p \v 48 “Infiernuchöga curucunapis runata micucuycanmi y ninapis manam ni imay upintsu. \v 49 Tsayman yaycogcunaga llapancunam nina rauraycagchö imayyagpis rupacuycangalla”. \p \v 50 “Musyangantsicnöpis cachega allim micuyta gustuta gonanpä. Tsay cachi micuyta gustuta gongannö gamcunapis criyicog mayiquicunawan alli cawayay. Mana tsaynö cawarga gamlagyashga cachinöpis manam imapä väliyanquitsu”. \c 10 \s1 Majayogcuna mana raquicäyänanpä Jesus yachatsicungan \r (Mateo 19.1-12) \p \v 1 Capernaum marcapita Jesus aywacurnam chargan Judea marcacunaman y Jordan mayu wac-tsimpanman. Tsaymanpis pasaypa runacuna goricäyaptin imaypis yachatsicungannömi Jesus yachatsicurgan. \p \v 2 Tsay yachatsicuycagman fariseucuna chaycurmi Jesusta llutancunata parlatsiyta munar tapuyargan caynö: “Jau señor, ¿allicu warminpita juc runa raquicanman?” nir. \p \v 3 Tsaynam Jesus nirgan: “Moises gellgangan leycunachö ¿imatä nin tsay raquicay janan?” \p \v 4 Tsaynö niptin paycunanam niyargan: “Moisesga caynömi yachatsicurgan: ‘Pipis warminpita raquicayta munarga divorciu actata firmapänacuycur raquicäcuyätsun’ nirnin”. \p \v 5 Tsaynö niyaptinnam Jesus nirgan: “Moisesga tsaynö gellgargan gamcuna llutalla warmiquicunata jagirir cawacuyaptiquim. \v 6 [Tsaynö captinpis Tayta Diosga manam runacuna majanpita raquicänanpätsu camargan.] Tayta Diospa palabran gellgaranganchömi nin: ‘Ollguta warmita Tayta Dios camargan juntacar täyänanpä. \v 7 Tsaynöpam ollgupis warmipis papäninpita mamanpita yargucur majanwanna tacucäcuyan. \v 8 Tsaynam ishcancunapis mushog castaman ruracäyan’ nir. Tsaynö Tayta Dios ningannöllam nagana juntacarga mana jäpanönatsu, sinöga juc castallamannam ticrariyan. \v 9 Tsaynö cananpä Tayta Dios camacaycätsiptinga manam pipis majanpita raquicanmantsu”. \p \v 10 Tsaypitanam wayichö caycarna discïpuluncuna Jesusta tapuyargan: “Tantiyaycatsiyämay majayogcuna raquicäyangan janan, taytay” nir. \p \v 11 Tsaynam Jesus nirgan: “Pï runapis warminpita raquicasquir jucwan targa tsay runa adulteriu jutsatam ruraycan, punta cag warminpa contran. \v 12 Tsaynöllam warmipis gowanpita raquicasquir jucwan targa adulteriu jutsata ruraycan” nir. \s1 Tayta Diosman wamracunapä Jesus mañacungan \r (Mateo 19.13-15; Lucas 18.15-17) \p \v 13 Tsaypita juc cutichönam runacuna Jesusman wamrancunata apapäyargan maquinta umancunaman churar Tayta Diosman mañacapänanpä. Jinatanam discïpuluncuna michar cutitsiyargan. \v 14 Tsayta ricarnam Jesus ajäpar nirgan: “¡Ama michäyaytsu nogaman wamracuna shayämunanta! Pipis cay wamracunanö llullu shongu cagcunatam Tayta Dios glorianman päsatsinga. \v 15 Wamra papänincunaman yäracungannö pipis Tayta Diosman mana yäracogcunaga manam gloriaman yaycuyangatsu”. \p \v 16 Tsaynö nisquirnam wamracunata margacurcur, umancunaman maquinta churar Tayta Diosman mañacurgan imaypis yanapaycunanpä. \s1 Juc rïcu runa Jesuswan parlangan \r (Mateo 19.16-30; Lucas 18.18-30) \p \v 17 Tsaypita Jesus aywacuycaptinnam juc runa cörrilla aywar ñöpanman gonguricuycur nirgan: “Taytay, gamga alli rurag runam canqui. Mä niycamay, ¿imatatä ruräman gloria vïdaman chänäpä?” nir. \p \v 18 Tsaynam Jesus nirgan: “¿Imanirtä alli rurag cangäta nimanqui? Manam pï runapis alli ruragga cantsu. Tayta Diosllam alli ruragga. \v 19 Gam mandamientuncuna caynö ninganta musyanquinam. ‘Ama runa mayiquita wanutsinquitsu. Ama adulteriu jutsata ruranquitsu. Ama suwacunquitsu. Ama runa mayiquita manacagta tumpanquitsu. Ama runa mayiquita imatapis criyitsinquitsu. Papäniquita mamayquita respitar alli ricanqui’ ”. \p \v 20 Tsaynö niptinnam tsay runa nirgan: “Taytay, tsaycunataga wamra cangäpitachä cumpliycä” nir. \p \v 21 Tsaynam Jesus alli cayninwan runata ricaparcur nirgan: “Tsaynö llapanta cumpliycarpis Tayta Diosman criyicungayqui musyacänanpä jucta ruranayquiran faltäshunqui. Canan wayiquiman cutiycur llapan imaycayquicunatapis ranticuscärir pobricunata aypuy. Tsayta rurarga jana patsachö mana ushacag riquëzatam chasquinqui. Nircur nogaman yäracamur aywacamuy” nir. \p \v 22 Tsaynö Jesus niycuptinmi itsanga runa yarpachacur wamayashga jegasquirgan alläpa rïcu carnin. \p \v 23 Tsaynam Jesus maytsaypa ricapascärir discïpuluncunata nirgan: “¡Ajallarämi rïcu runacuna Tayta Diospa glorianman yaycuyänanpäga!” nir. \p \v 24 Jesus tsaynö ningancuna discïpuluncuna yarpäyangannö mana captin pasaypam yarpachacuyargan. Tsaymi Jesus nirgan: “¡Gloriaman yaycuyga imanö ajam riquëzancunaman yäracogcunapäga! \v 25 Tsaypa rantinga mas fäcilchi jatuncaray camëllu ashmapis aujapa uchcunpa ullusquinman, juc rïcu runa gloriaman yaycunanpä cagpitaga” nir. \p \v 26 Tsaynö Jesus niptinnam discïpuluncuna pasaypa yarpachacur tapuyargan: “Tsaynö captinga ¡pirä salvacunga, taytay!” nirnin. \p \v 27 Tsaynam Jesus discïpuluncunata yapay ricapascärir nirgan: “Runacuna quiquincunallapitaga manam salvacionta tariyantsu. Tayta Diosmi pitapis jutsancunapita perdonar salvan. Paypäga manam imapis ajatsu”. \p \v 28 Niptinnam Pedro nirgan: “Taytay, nogacunaga llapan imaycäcunatapis jagisquirmi gamta gatiraycäyä”. \p \v 29-30 Tsaynö niptin Jesusnam nirgan: “Alli willacuynïta willacur pipis wayinta, wauginta, paninta, mamanta, papäninta, tsurincunata, chacrancunata jagireg cagga jaginganpita pachac (100) cuti mastam cay patsachö taringa. Capungam wayinpis, waugincunapis, panincunapis, mamanpis, tsurincunapis, chacrancunapis. Ñacatsiptinpis willacuynïta willacogcunaga gloria vïdachömi imayyagpis mana ushacaypa cawanga. \v 31 Tsaynömi imaycayogpis cayllapä yarpachacogcunapaga imaycanpis faltanga y gloriamanpis mana yaycuyangatsu. Noga raycur imaycancunatapis jagireg cagcunam itsanga gloriaman chäyanga”. \s1 Wanutsiyänanpä cagta yapaypis Jesus willacungan \r (Mateo 20.17-19; Lucas 18.31-34) \p \v 32 Tsaypitanam discïpuluncunawan Jerusalenman Jesus aywaraycäyargan. Discïpuluncunaga yarpachacurninmi wamayashga aywaycäyargan. Waquin gatiragnincunapis mantsacashgam aywaycäyargan. Tsaynam chunca ishcay discïpuluncunallata jucläman gayasquirnin Jesus parlapargan: \v 33 “Gamcuna musyayanquim Jerusalenman aywaycangantsicta. Tsaychömi noga Tayta Diospita shamogta runacuna prësur apayämanga sacerdöticunapa mandagnincunaman y ley yachatsicogcunaman. Paycunanam wanutsiyämänanpä Roma autoridäcunapa maquinman apatsiyämanga. \v 34 Tsaychömi nogapita burlacuyanga, togapäyämanga, astayämanga, y wanutsiyämanga. Peru wanutsiyämanganpita quimsa junagtam cawamushä”. \s1 Ishcag discïpuluncuna mandacog cayman churananpä Jesusta niyangan \r (Mateo 20.20-28) \p \v 35 Tsaypitanam Zebedeupa tsurincuna Santiaguwan Juan Jesusman witiycur niyargan: “Taytay, jucta rugacuyälläshayqui”. \p \v 36 Niyaptinnam Jesus nirgan: “¿Imatatä yarpaycäyanqui?” nir. \p \v 37 Tsaynam paycuna niyargan: “Gam poderösu cayniquiwan mandacur cangayquichö gamta mandäshiyänäpä churaycayämay, jucnïta derëcha cag läduyquiman y jucnïtana itsog cag läduyquiman” nir. \p \v 38 Tsaynö niyaptinnam Jesus nirgan: “Gamcunaga manam musyayanquitsu imata mañacuyänayquipä cagtapis. Ayagta ultarpog cuentam noga ñacashä. ¿Nogata ñacatsiyämangannö gamcunatapis runacuna ñacatsiyäshuptiqui awantayanquimantsurä?” nir. \p \v 39 Tsaynam paycuna niyargan: “Aumi, taytay. Awantayämanmi”. \p Niyaptin Jesusnam nirgan: “Rasunpam noga ñacangänö gamcunapis ñacayanqui. \v 40 Peru tsaynö captinpis derëchä o itsognï cagchöga cayanga Tayta Dios ningan cagcunallam”. \p \v 41 Tsaynö mañayanganta musyasquirnam waquin discïpuluncuna Santiagupäwan Juanpä ajäyargan. \v 42 Tsaynam Jesus llapancunata gayasquir nirgan: “Gamcuna musyayangayquinöpis may nacioncunachöpis mandacog autoridäcunaga puëdeg caynincunawanmi llapan runacunata manduncunachö catsiyan. \v 43 Gamcunachöga manam tsaynö canmantsu. Gamcuna alli ricashga cayta munarninga waquincunatarä yanapayay. \v 44 Maygayquipis nogapa discïpulü cayta yarpag cagga waquincunapa sirvegninrämi cayänayqui. \v 45 Tsaynömi nogapis Tayta Diospita shamurgö runacunata imaycachöpis yanapanäpä, manam munangäta ruratsinäpätsu. Tsaynö carmi runacuna raycur wanushä jutsancunapita perdonashga cayänanpä”. \s1 Gaprayashga Bartimeuta Jesus allïtsingan \r (Mateo 20.29-34; Lucas 18.35-43) \p \v 46 Tsaypitanam chäyargan Jerico marcaman. Tsaychö Jesus discïpuluncunawan carir aywacuyaptinpis atscag runacunam gepanta gatipäyargan. Tsay aywaycäyangan näni cuchunchömi juc gapra Bartimeo jutiyog runa jamaraycargan limushnata mañacurnin. Tsay gaprayashga runaga Timeo ninganpa tsurinmi cargan. \v 47 Tsaynam Jesus Nazaret runa päsaycagta musyasquir gapra gayarar nirgan: “Unay rey Davidpa castan Jesus, cuyapaycallämay ari” nir. \p \v 48 Tsaynö gayacuptin runacunaga gaprata ajäpäyargan: “¡Upälla cay!” nirmi. \p Tsaynö niyaptinpis payga mas fuertipam gayacurgan: “¡Rey Davidpa castan, cuyapaycallämay!” \p \v 49 Niptinnam Jesus ichisquir nirgan: “Tsay runata gayayämuy” nir. \p Tsaynam paycuna aywar niyargan: “Cushicuy. Jesusmi gayashunqui”. \p \v 50 Niyaptinnam gapra punchuntapis jitasquir wap sharcur aywargan. \v 51 Jesuspa ñöpanman chasquiptinnam tapurgan: “¿Imachö yanapanätatä munanqui?” nir. \p Tsaynam runa nirgan: “Taytay, gaprayashga car ricaytam munallä”. \p \v 52 Niptinnam Jesus nirgan: “Cananga ricayna. Nogaman yäracamungayquipitam allirguyqui” nir. Tsaynam gapraga wap ricachacusquirgan. Tsaypitanam Jesuspa gepanta cushishga aywacurgan. \c 11 \s1 Jerusalenman Jesus yaycuptin runacuna cushicur chasquicuyangan \r (Mateo 21.1-11; Lucas 19.28-40; Juan 12.12-19) \p \v 1 Tsaypita Jerusalenman yaycuraycarnam chäyargan “Olivos” ningan jircanman. Tsay jircan wac-wagtanchömi Betfage y Betania marcacuna cargan. Tsaypitam Jesus cachargan ishcay discïpuluncunata caynö nir: \v 2 “Aywayay tagay wac-tsimpapa. Tsaychömi tariyanqui manarä pipis muntacushga juc pollïnu ashnu wataraycagta. Tsayta pascasquir apayämunqui. \v 3 Pipis ‘¿Imapätä tsay ashnuta apayanqui?’ niyäshuptiquega niyanqui: ‘Señor Jesusmi miñishtin muntacunanpä. Rätupayllatam cutiratsiyämushä’ nir”. \p \v 4 Tsaynam ishcan discïpuluncuna aywar tariyargan Jesus ningannölla wayi puncu näni cagchö ashnu wataraycagta. \v 5 Tsayta pascaycäyagta ricaycurnam runacuna tapuyargan: “¿Imapätä cay ashnuta pascayanqui?” \v 6 Niyaptin discïpuluncunanam niyargan Jesus yätsingannölla. Tsaynam runacuna dejaycuyargan discïpuluncuna apayänanpä. \p \v 7 Jesus caycangan cagman chäratsiyaptinnam punchuncunata carunaparcuyaptin Jesus muntacurgan. \v 8 Tsaynö muntashga aywaraycaptinnam runacuna punchuncunata jacuncunata näniman mashtayargan. Waquincunanam jachapa rämancunata paquiscärir mashtayargan Jesus aywangan näniman. \v 9 Nircurnam llapan runacuna Jesuspa ñöpanta gepanta aywar cushicuypita gayaraypa gayarar niyargan: \b \q1 “¡Tayta Dios cachamungan mandamagllantsic rey alabashga caycullätsun! \q1 ¡Ima cushicuypämi nogantsicman cachaycamungan! \q1 \v 10 ¡Unay David rey cangan watacunachönömi cananga gamna mandayämag reylläcuna canqui! \q1 ¡Gracias ciëluchö caycag Tayta Dioslläcuna!” nirnin. \b \p \v 11 Tsaypita Jerusalenman Jesus chaycurnam templuman aywargan. Tsaychö ricapacusquirnam tardiyaptinna Betaniaman cuticurgan discïpuluncunawan. \s1 Hïguspa yuran tsaquinanpä Jesus ningan \r (Mateo 21.18,19) \p \v 12 Tsaypita warayninnam Betaniapita aywaraycarna Jesus mallagacuycurgan. \v 13 Tsaynam ricasquirgan hïguspa yuran verdirä caycämogta. Tsaynöta ricarnam prütanta pallag aywargan. Peru yuranllatam tarirgan manarä hïguspa tiempun captin. \v 14 Tsaynam discïpuluncunapa wiyananchö hïguspa yuranta Jesus nirgan: “Cananpita manam pipis prütayquita micunganatsu” nir. \s1 Templupita ranticogcunata Jesus gargungan \r (Mateo 21.12-17; Lucas 19.45-48; Juan 2.13-22) \p \v 15 Jesus Jerusalenman chaycurnam templuman yaycurgan. Tsaychö ranticogcunata y rantipacogcunata tariycurnam gargur ushargan. Gellë trocatsegcunapa mësancunatapis, paluma ranticogcunapa jamacuyänancunatapis wicaparmi ushargan. \v 16 Nircur micharganmi templupa puncun quinran rantipacuynincunata puritsiyänantapis. \v 17 Tsaycunata rurasquirnam runacunata ajäpar nirgan: “Tayta Diospa palabranchö caynömi gellgaraycan: ‘Temploga noga Diosllayquita maytsaypitapis shamur adorayämänayquipämi’ nir. Tsaynö nicaptinga ¿imanirtä gamcunaga ladroncunapa machaynintanö catsiyanqui?” nir. \p \v 18 Tsaynö Jesus rurangancunata musyarnam sacerdöticunapa mandagnincuna y ley yachatsicogcuna willanacuyargan wanutsiyänanpä. Peru Jesuspa yachatsicuynincuna runacunapä alläpa alli captinmi paycunata mantsar dejaycuyarganrä. \p \v 19 Tsaypita patsa tsacanaptinnam Jerusalenpita Jesusga discïpuluncunawan aywacuyargan. \s1 Hïguspa yuran tsaquishgatana ricayangan \r (Mateo 21.20-22) \p \v 20 Waraynin Jerusalenman cutiraycarnam Jesus manana wayunanpä ningan hïguspa yuran matsunpita tsaquishga caycagta discïpuluncuna ricayargan. \v 21 Tsayta ricaycurnam Pedro yarpasquir Jesusta nirgan: “¡Taytay, ricaycuy! Ganyan tagay hïgusta ‘Mananam wayunquinatsu’ ningayqui tsaquishgana caycan” nir. \p \v 22 Niptinnam Jesus nirgan: “Tayta Diosman yäracuyay. \v 23 Pipis payman yäracur tagay jircata ‘Tsaypita lamarman witicuriy’ niyaptiquipis witicurinmanmi. \v 24 Gamcuna Tayta Diosman yäracuycur mañacurnin imatapis mañacuyangayquitaga alcanzayanquim. \v 25 Tayta Diosman mañacuyangayqui öra pipis mana alli ricäyäshogcunapä yarpar perdonayanqui. Tsaynöpam gamcunatapis Tayta Dios perdonayäshunqui llapan jutsayquicunapita. \v 26 [Gamcuna perdonacuyta mana yachayaptiquega Tayta Dios manam gamcunatapis perdonayäshunquitsu]”. \s1 Jesus templupita imanir runacunata gargunganta autoridäcuna tapupäyangan \r (Mateo 21.23-27; Lucas 20.1-8) \p \v 27 Tsaynam Jesus discïpuluncunawan yapayna Jerusalenman chäriyargan. Templuchö Jesus puriraycaptinnam sacerdöticunapa mandagnincuna, ley yachatsicogcuna, y mas waquin autoridäcuna aywar tapuyargan caynö: \v 28 “Gam ¿ima puëdeg cayniquiwantä cay templupita ranticogcunata gargurguyqui? Tsaycunata ruranayquipä ¿pitä cachamushurguyqui?” nirnin. \p \v 29-30 Tsaynö niyaptinnam Jesus nirgan: “Gamcunatapis mä jucta tapuyäshayqui. ¿Pitä Juanta cachamurgan bautizananpä? ¿Tayta Dioscu o runacunacu? Tapungäta niyämaptiquega nogapis willayäshayquim tsaynö ruranäpä pï cachamangantapis”. \p \v 31 Tsaynö niptinnam quiquincuna pura willanacur niyargan: “‘Tayta Diosmi cachamushga’ nishgaga nimäshun ‘¿Imanirtä payta chasquicuyargayquitsu?’ nirmi. \v 32 ‘Runacunallam cachamushga’ nishganam llapan runacuna janantsicman shayämunga. Paycunaga Tayta Dios Juan Bautistata cachamungantam yarpäyan”. \p \v 33 Tsaynö willanacurirnam Jesusta niyargan: “Nogacuna manam musyayätsu Juanta pï cachamungantapis”. \p Tsaynö niyaptinnam Jesus nirgan: “Gamcunapis mana willaycäyämaptiquega nogapis manam willätsu caycunata ruranäpä pï cachamangantapis”. \c 12 \s1 Contrancunata chacra arrendagcunaman Jesus iwalatsingan \r (Mateo 21.33-46; Lucas 20.9-19) \p \v 1 Tsaypitanam Jesus yachatsicurnin nirgan: “Juc runam chacranman üvata plantatsinä. Nircur maytsayninpa genchatsinä. Tsaynö gencharatsirna üvapa yacunta gapinanpäpis juc puchachö pözuta ruratsinä. Nircurnam täpatsinanpäpis jinan chacrachö juc tsucllata ruratsinä. Tsaynö llapantapis rurascatsirnam tsaychö arupagnin runacunata arrendädu jagipaycur juclä caru marcapa aywacunä. \v 2 Tsaypita üva cosëcha gallariptinna juc empliyädunta cachanä payta töcangan cagta gorimunanpä. \v 3 Tsayna empliyädun chäriptinga chacran tsararag runacuna magacacharcur mana imatapis raquipällar garguriyänä”. \p \v 4 “Tsayna chacrayog runaga juctana empliyädunta cachanä. Paytapis tsaynölla chacran tsararag runacunaga samgar umantapis paquir usharcur imaycata gayaparcurrä garguriyänä. \v 5 Tsaypita mas juctana chacrayog cachanä. Paytaga wanuratsiyänä. Tsayna chacrayogga mas atscagtana cachanä. Paycunatapis waquinta magayänä, waquintana wanutsiyänä”. \p \v 6 “Tsä, chacrayogpaga cuyay tsurinllana quëdasquinä. Tsayna payta cachanä caynö yarpar: ‘Cay tsurïtaga respitarnin manam imanayämunganatsu’ nirnin”. \p \v 7 “Tsayna chacrayogpa tsurin yaycuraycagta ricasquirga chacra arrendarag runacunaga willanacuyänä: ‘Tagaymi cay chacrawanga heredëru quëdanga. Payta wanuriycatsishun chacran nogantsicpäna cacunanpä’ nir”. \p \v 8 “Tsaynö willanacusquirna chacrayogpa tsurintapis tsarisquir wanuratsiyänä. Nircur ayantapis chacranpita jucläman jitariyänä”. \p \v 9 Tsaycunata parlapärirnam Jesus nirgan: “Quiquin chacrayog chaycur tsay runacunata ¿imatarä ruranga? Chacran arrendaragcunata wanuscäratsirmi juccunatana chacranta arrendacunga”. \p \v 10 Tsaynö nisquirnam Jesus nirgan: “Gamcuna infiernuman mana gaycucayta munarga tantiyacuyänayquim caynö nir Tayta Diospa palabran gellgarangantapis: \b \q1 ‘Wayi cimientog runa “Cay rumega manam allitsu” nir jitariyangan cagrämi alli albañilpäga mayistra rumimanrä ticrarin. \q1 \v 11 Tsaynömi nogata runacuna mana välegpä cuentayämaptinpis Tayta Diosga alläpa väleg canäpä churamashga. Tsayga ima cushicuypämi criyicogcunapä’ ”.\f + \fr 12:11 \ft Cay iwalatsicuy caynötam yachatsimantsic. Chacrapa ämunga Tayta Diosmi. Tsay chacrayogpa tsurinnam Jesucristo Tsay chacra arrendarag wanutsicogcunanam Jesucristupa contragnincuna. Chacrayogpa empliyäduncunanam Tayta Diospa willacognin profëtacuna.\f* \b \p \v 12 Tsaynö Jesus parlapäriptin tsaychö autoridäcuna contrancuna parlaycanganta musyarnam prësuytana munayargan. Peru atscag runacunata mantsacurninmi imatapis mana rurayllapa aywacuyargan. \s1 Impuestuta pägayänanpä o mana pägayänanpäpis Jesusta tapuyangan \r (Mateo 22.15-22; Lucas 20.20-26) \p \v 13 Tsaypitanam fariseucuna y rey Herodespa cumpinchincuna willanacur Jesusman aywayargan alli shimincunallapa tapucog tucur, Roma mandacogpa contran parlaptinga tsaynöpa prësuyänanpä. \v 14 Chaycurnam caynö niyargan: “Taytay, nogacuna musyayämi rasun cagllata imaypis gam yachatsicungayquita. Gamga Tayta Dios munangannö runacuna cawayänanpämi yachatsicunqui. Imata parlarpis pitapis mana mantsapacuypam ninqui. Tsaynö captin tapucuriyälläshayqui. Munayninchö catsimagnintsic Roma nacionpä impuestuta ¿pägashwancu o manacu pagashwan?” nir.\f + \fr 12:14 \ft Waquin runacuna niyargan Roma nacionman impuestuta pägayänanpä cagtam y waquinnam niyargan impuestuta pägarga Tayta Diospa contranta ruraycäyanganta.\f* \p \v 15 Tsaynam paycuna yachay shimincunawan parlapaycäyanganta musyarnin Jesus nirgan: “¡Imanirtä imaycanöpa llutancunata parlatsiyämaypä wanuycuyanqui! Mä, juc gellëta apamur ricatsiyämay” nir. \p \v 16 Tsaypita gellëta apapaycuyaptinnam Jesus nirgan: “Cay gellëchöga ¿pipa reträtuntä caycan? ¿Pipa jutintä gellgaraycan?” \p Niptinnam paycuna niyargan: “Romachö mandamagnintsic emperadorpam” nir. \p \v 17 Tsaynam Jesus nirgan: “Emperadorpa cagtaga emperadorman apaycapuyay. Tayta Diospa cagtaga\f + \fr 12:17 \ft Caway gomagnintsic Tayta Diosllam caway vïdantsicwanga munayyog. Tsaymi Tayta Diospa cagga caway vïdantsic caycan.\f* Tayta Diosta goycuyay” nir. \p Tsaynö niptinnam imatapis mana niyta puëdirna upällacurpuyargan. \s1 Wanushgacuna cawamunanpä cagta saduceucuna Jesusta tapuyangan \r (Mateo 22.23-33; Lucas 20.27-40) \p \v 18 Tsaypitanam saduceucunana Jesus caycanganman chäriyargan. Paycunaga yarpäyargan wanushgacuna manana cawayämunanpä cagtam. Tsaymi tapucurnin caynö niyargan: \v 19 “Taytay, Moises gellganganchöga caynömi nican: ‘Juc runa tsuriynaglla wanucuptin gepa cag wauginna llumtsuynin viüdawan tätsun. Tsaynöpam viüdachö wamran yuriptin tsay wanog cag wauginpa tsurin cuentana canga’ nir. \v 20 Tsaymi canan cuentariyäshayqui. Ganchis (7) waugicunash cayänä. Mayor cagshi juc warmiwan tänä. Payga tsurin manarä captinshi wanusquinä. \v 21 Tsayna viüdawan gepan cag wauginna tänä. Paypis manarä tsurin captinshi wanusquinä. Y tsaynöpis mas gepan cag wauginna viüdawan tänä. Paypis wanusquinälla. \v 22 Tsaynöllash llapan waugicunapis tsay warmillawan täyänä. Peru tsurincuna manarä captin wanucuyänä. Tsä, tsaypitaga warmipis wanucunä. \v 23 Y wanushgacunata Tayta Dios cawaritsimungan junagga ¿maygan cag waugipa warmintä canga, llapancunawan tashga caycaptinga?” nir. \p \v 24 Tsaynam Jesus nirgan: “Gamcuna tsaynö nir Tayta Diospa palabran gellgaranganta manam tantiyayanquitsu. Tsaymi poderösu cayninwan runacunata cawaritsimunanpä cagta mana musyayanquitsu. \v 25 Wanushgacuna cawarircamurga mananam warmiwan ollgu täyanganatsu, sinöga ciëluchö caycag angelcunanöllam cayanga. \v 26 Wanushgacuna cawariyämunanpä Moises gellganganta liyiycarpis ¿manacu tantiyacuyanqui? Abraham, Isaac, y Jacob wanuyanganpitaga alli unaytam shiraca rauraycag munti rurinpita Moisesta Tayta Dios nimurgan: ‘Nogaga Abraham, Isaac y Jacob adoraycäyämangan Diosmi cä’ nir. \v 27 Tsaynö nishga captinmi musyantsic wanushgallanchö paycunata Tayta Dios mana dejaringanta. Tsayta mana tantiyarmi gamcunaga pantacashgallarä caycäyanqui”. \s1 Tayta Diospa mandamientun maygan cag mas cäsuypä canganta tapuyangan \r (Mateo 22.34-40; Lucas 10.25-28) \p \v 28 Saduceucunata tsaynö Jesus ningan ley yachatsicog runata alläpam gustaycurgan. Tsaynam Jesusman witiycur tapurgan: “Taytay, Diospa llapan mandamientunpita ¿maygan cagtatä mas cäsushwan?” nir. \p \v 29 Tsaynam Jesus nirgan: “Mas cäsuypä cag mandamientunga caynömi nican: ‘Israel runacuna, wiyacuyay. Diosniquicunaga jucllayllam. Payga Señorniquicunam. \v 30 Diosta cäsurnin cawayay llapan shonguyquiwan, llapan yarpayniquiwan, llapan callpayquiwan’. \v 31 Gepan cag mandamientunpis tsaynömanpallam: ‘Runa mayiquita quiquiquitanö cuyanqui’ nin. Tsay ishcan mandamientucunam mas cäsuypäga” nir. \p \v 32 Tsaynö Jesus niptinnam tsay ley yachatsicog runa nirgan: “Allim tsay llapan ningayqui, taytay. Gam ningayquinöllam Diosnintsicga jucllaylla. Manam juc Diosga cannatsu. \v 33 Llapan shonguntsicwan, yarpaynintsicwan, callpantsicwan Tayta Diosta cäsurnin y runa mayintsictapis quiquintsictanö cuyarninga allitam ruraycantsic. Rasunpapis tsaynö cawangantsicmi masga välin leynintsic ningannö ashmacunata templuman apar altarchö Tayta Diosta adorar rupatsingantsicpitapis” nir. \p \v 34 Tsaynö alli yarpayninwan ley yachatsicog runa niptinnam Jesus nirgan: “Gamga Tayta Diospa ñöpanman chänayquipä cagta tantiyaycanquinam” nir. \p Tsaynö Jesus niptin mananam pipis ni imata tapupayta puëdiyargannatsu. \s1 Salvacog shamog Diosnintsic cangan \r (Mateo 22.41-46; Lucas 20.41-44) \p \v 35 Tsaypita templuchö yachatsicuycarnam Jesus nirgan: “Unay rey David castapita carpis salvacogga manam runallatsu. Payga Diosmi. Tsaynö caycaptinga ¿imanirtä ley yachatsicogcuna niyan runalla canganta? \v 36 Espiritu Santo tantiyatsiptinmi quiquin Davidpis caynö nir gellganä: \b \q1 ‘Salvacogga Diosnïmi. Paytam Tayta Dios ninga: \q1 “Jamacamuy cay derëcha cag lädüman \q1 llapan chiquishogniquicunata munayniquichö catsinayquipä” nir’. \b \m \v 37 ‘Salvacogga Diosnïmi’ nir David nicaptinga, salvacog shamogga ¿imanöpatä runalla canman?” \p Tsaynö Jesus yachatsicuptin atscag runacunam wiyayargan. \s1 Ley yachatsicogcunanö mana cayänanpä Jesus yätsingan \r (Mateo 23.1-36; Lucas 20.45-47) \p \v 38 Nircur tsaynö yachatsicurninmi Jesus nirgan: “Pagtatä ley yachatsicogcuna munaynincunata rurar cawacuyangannö paycunata cäsur cawaycäyanquiman. Paycunaga chaqui puntanyag röpancuna jatipäcushga cällicunachöpis puriyan, runacuna ‘Tayta Dios munangannömi paycunaga cawayan’ niyänanta munallarmi. \v 39 Paycunaga goricäcuyänan wayicunachöpis mas allin cag jamacuyänancunachöran jamasquiyan. Micupacuypä invitashga carpis mas allin cag jamacunacunataran ashiyan. \v 40 Tsaynö alli tucuycarmi viüdacunapataga imaycancunatapis sacyapar ushayan. Nircur tsaycunata rurarirga runacuna mana tantiyayänanpämi mana ima rurashganö unayrä Tayta Diosmanpis mañacur mayaräyan. Tsaynö cayanganpitam paycunataga Tayta Dios mana cuyapaypa castiganga”. \s1 Pobri viüdapa ofrendan Tayta Diospä alläpa väleg cangan \r (Lucas 21.1-4) \p \v 41 Tsaypita templuchö Jesus jamaycarnam ricargan ofrendata wiñacuyänan cäjaman runacuna gellëta wiñaycäyagta. Tsaychömi capogyog runacuna lasag gellëta wiñaycäyargan. \v 42 Tsaymanmi juc wactsa viüdapis chaycur ishcay ichishag pöcu valoryog gellëllata wiñargan. \p \v 43 Tsayta ricaycurnam discïpuluncunata gayasquir Jesus nirgan: “Allau, cay pobri viüdapa ofrendanga mas valoryogmi cashga Tayta Diospäga. \v 44 Waquin cagcunaga capuyanganpita putsogllantam garaycuyashga. Cay wactsa warmega tsayllana cawacunanpä caycaptinpis capungan cagtam wiñaparcushga” nir. \c 13 \s1 Templu juchutsishga cananpä cagta Jesus willacungan \r (Mateo 24.1,2; Lucas 21.5,6) \p \v 1 Tsaynam templupita Jesus yarguycaptinna juc discïpulun nirgan: “¡Caytsican templu imaläya shumag rumicunawan pergashgam, au taytay!” nir. \p \v 2 Tsaynö niptinnam Jesus nirgan: “Ricaycangantsic caytsican templu juchungam. Manam ni juc rumipis pergaraycar quëdangatsu. Chipyaypa juchurmi ushacanga” nir. \s1 Cay patsa manarä ushaptin imacunarä päsananpä cagta Jesus willacungan \r (Mateo 24.3-14; Lucas 21.7-19) \p \v 3 Tsaycunata nisquirnam Jesus aywargan discïpuluncunawan templupa wac-tsimpan Olivos jircanman. Tsaychö Jesus jamacuriptinnam discïpuluncuna Pedro, Santiago, Juan, y Andres tapuyargan caynö: \v 4 “Taytay, ¿imaytä ningayquinö templuta juchutsiyanga? ¿Imanöpatä musyayäshä tsaycuna ruracar gallaycunanpä cagta?” nirnin. \p \v 5 Tsaynö niyaptinnam Jesus nirgan: “Pagtatä pipis llullapar llutancunata criyiycätsiyäshunquiman. \v 6 Atscagmi nogapa jutïchö llullacogcuna chäyämunga: ‘Nogaga salvacog Cristum cä’ nir. Tsaynö nirninmi atsca runacunata criyitsiyanga. \v 7 Maytsaychöpis ‘Gyërram caycan’ nirnin runacuna parlayaptinpis ama mantsacäyanquitsu. Rasunpapis puntataga tsaycunarämi päsanga. Tsaycuna päsaptinpis cay patsa ushacar manam gallangarätsu”. \p \v 8 “Juc nacion runacunam pelyanga jucag nacionwan, juc marcam jucag marcawan. Maytsaychöpis terremötu captin patsam alläpa cuyunga. Mallagay watacunam canga. Tsaynö captinpis tsayga wagacuypa gallaycunanllarämi canga”. \p \v 9 “Gamcuna alcäbu cacuyanqui. Runacunam autoridäcunaman apatsiyäshunqui. Goricäcuyänan wayicunachömi astayäshunqui. Puëdeg autoridäcunapa, mandacog reycunapa ñöpancunamanmi chätsiyäshunqui nogapa willacuynïta willacuyangayquipita. Tsaychömi paycunatapis gamcuna yachatsingäcunata willacuyanqui. \v 10 Cay patsa manarä ushacaptinmi maytsay nacioncunaman Tayta Diospa alli willacuyninga willacushga canga. \v 11 Gamcunaga ama yarpachacuyanquitsu prësu autoridäcunaman apayäshuptiqui imata parlayänayquipäpis. Parlayangayqui öram Espiritu Santo tantiyatsiyäshunqui imanö niyänayquipä cagtapis”. \p \v 12 “Tsay witsancunaga mana criyicog wauginmi criyicog wauginta autoridäcunaman entregaycunga wanutsiyänanpä. Tsaynömi taytancuna tsurincunata entregayanga wanutsiyänanpä. Tsurincunapis papänincunata chiquiparninmi wanutsiyanga. \v 13 Nogaman criyicayämungayquipitam pipis maypis chiquiyäshunqui. Tsaynö imayca ñacaycunata päsarpis mana ajayaypa criyicamog cagmi Tayta Diospa ñöpanman chäyanga”. \s1 Feyupa ñacaycuna cananpä Jesus willacungan \r (Mateo 24.15-28; Lucas 21.20-24) \p \v 14 “Tayta Diosta adoracuyänan templuman Satanaspa cachan runa yaycuycur Diosnintsicta ajätsir imaycatapis ruragta ricarnin llapayqui criyicogcuna Judea jircacunapa geshpir aywacuyanqui. (Señornintsic cay ninganta liyeg cagga yarpasquir tantiyacuyanqui.) \v 15 Tsay junagga wayichö caycagcuna, ama imayquicunamanpis jipeg yaycuyanquinatsu. \v 16 Chacracunachö caycagcuna, ama trocanayquicunaman jipegllapis wayiquicunaman cutiyanquitsu. \v 17 Tsayläya ñacay junagcunachö, ¡allau geshyag warmicuna y llulluncuna chuchuycag warmicuna! \v 18 Tsay ñacay junagcuna tamya tiempuchö mana cananpä Tayta Diosman llapayqui mañacuyanqui. \v 19 Tsay junagcunaga imay nuncapis mana ñacayanganmanmi runacuna pasaypa mantsaripä ñacayanga. Cay patsata Tayta Dios camangan junagpitapis runacuna manam tsaynöga ñacayashgatsu. Y mananam ni imay ñacayanganapistsu. \v 20 Tsay ñacaycunata Tayta Dios mana päratsiptinga llapan runacunam chipyaypa ushacäyanman. Tsayläya ñacaychö gloriaman aywagpä cagcunata Tayta Dios cuyaparninnam tsay ñacayta päraratsingarä”. \p \v 21 “Tsaynö captin pipis ‘Cay runam salvadorga’ o ‘Washachömi caycan salvamagnintsic runaga’ niyäshuptiqui ama ichicllapis criyiyanquitsu. \v 22 Atscagmi criyitsicogcuna niyanga: ‘Tayta Dios cachamangan salvacogmi cä’ o ‘Diospa willacognin profëtam cä’ nirnin. Tsaynö nirmi imayca milagrucunatapis rurayanga runacuna paycunaman criyicurcuyänanpä. Tsaynö imaycanö criyitsirmi Tayta Diosman criyicogcunata waquintaga engañayangarä. \v 23 Tsaycuna päsananpä cagta musyaycarnaga gamcuna alcäbu cacuyanqui”. \s1 Jesus ciëlupita cay patsaman cuticamunanpä cagta willacungan \r (Mateo 24.29-31; Lucas 21.25-28) \p \v 24 “Tsayläya ñacacuycuna päsasquiptinga mananam rupaypis ni quillapis atsicyanganatsu. \v 25 Estrëllacunapis ciëlupita shushuyämungam y ciëlupis sicsicyangam. \v 26 Tsaypitanam noga ciëlupita pucutay jananchö pasaypa chipipirrä shamuycagta runacuna ricayämanga. \v 27 Nircurmi puëdeg angelnïcunata cachashä maytsay cay mundu entërupita acrashga cag runacunata cuchu cuchupita goriyämunanpä”. \s1 Hïgus jachaman iwalatsir imay cutimunanpä cagtapis Jesus tantiyatsingan \r (Mateo 24.32-35; Lucas 21.29-33) \p \v 28 “Cay hïgusman iwalatsir ningäcunata yarparäyanqui. Musyayanquim tamya tiempu gallaycuptin hïgus jachapa yuran tsegllimunanpäna cagta. \v 29 Tsaynömi cay ñacaycuna gallaptin gamcunapis tantiyayänayquina cutimunäpä cercana canganta. \v 30 Cay ningäcuna gallaptin tsay tiempu runacuna manarä wanuyaptinmi llapanpis cumplinga. \v 31 Ciëlu y cay patsa ushacäcuptinpis noga ningäcunaga llapanmi ruracanga”. \s1 Jesus imay öra cutimunanpä cagta mana pipis musyangan \r (Mateo 24.36-44) \p \v 32 “Fisyu final imay junag imay öra cananpä cagtaga manam musyayantsu ciëluchö caycag puëdeg angelcunapis ni nogapis. Tsaytaga musyaycan papänï Tayta Diosllam. \v 33 Tsaynö caycaptinga gamcuna imaypis Tayta Diosman mañacullar caycäyanqui”. \p \v 34 “Nogapa cutimuynëga canga juc wayiyog runa caru marcata aywacur cutingannömi. Tsay runa sirvegnincunata juc juc aruynincuna goycur y täpacogtapis patsätsipacuycur aywacurnin ¡imayrä wayinman cutinman! \v 35 ¿Patsa tsacaytsurä o pullan pagastsurä o gällu cantay öratsurä o patsa warayrätsurä? Sirvegnincuna imay öra chänanpä cagta mana musyaycarninga imaypis wiyag wiyagchir caycäyanman. Tsaynö nogapa cutimuynï imay cananpä cagtapis mana musyaycarga gamcunapis wiya-wiyalla caycäyanqui. \v 36 Mana yarpashgata cutimur ¡pagtatä tariycäman Tayta Diosman mana yarpagta! \v 37 Gamcunata ningänöllam llapantapis willä: Imaypis Tayta Diosman mañacur listulla caycäyanqui cutimunäta shuyacur”. \c 14 \s1 Jesusta wanutsiyänanpä autoridäcuna willanacuyangan \r (Mateo 26.1-5; Lucas 22.1,2; Juan 11.45-53) \p \v 1 Pascua fiesta semänachö levadüraynag tantata micuyänanpä ishcay junagllanam faltaycargan. Tsay fiestachö Jesusta yachay shimincunawan tsarisquir wanutsiyänanpämi willanacuyargan sacerdöticunapa mandagnincuna y ley yachatsicogcuna. \v 2 Tsaynö willanacurpis waquincunaga niyargan: “Fiesta witsanga amarä imatapis rurashuntsu. Tsaychö tsaripacushgaga runacuna janantsicmanmi shayämunga” nir. \s1 Jesuspa umanman perjümita warmi wiñapangan \r (Mateo 26.6-13; Juan 12.1-8) \p \v 3 Tsay junag Jesusga Betania marcachömi “Leprösu” niyangan Simonpa wayinchö caycargan. Tsaychö merendaycäyaptinnam juc warmi chargan pasca rumipita frascuchö alläpa chaniyog mucuchag perjümin aptashga. Tsay perjümega cargan “nardu” ningan jachapitam. Tsaynam warmi frascupa shiminta paquisquir Jesuspa umanman tsay perjümita wiñapargan. \p \v 4 Tsaynam tsaychö juc ishcay runacuna tsayta ricarnin ajar niyargan: “¡Imapärä tsayläya chaniyog perjümita cay warmi lluta jichan! \v 5 Tsay perjümipa chaninga runapa juc wata jornalninnöchäpis. Tsaytaga ¿manatsurä ranticushwan cargan faltapacogcunata yanapanapä?” nirnin. \p \v 6 Tsaynö niyaptinnam Jesus nirgan: “Ama payta ajäpäyaytsu. Nogapäga alläpa allitam rurashga. \v 7 Faltapacogcunataga munayangayqui öracuna yanapayanquiran. Peru nogataga mananam ricayämanquinatsu. \v 8 Cay warmega maypita shamungätapis musyarmi tsayläya chaniyog perjümita wiñapämashga. Pay tsaynö ruramanganwanmi pampayämänanpä listuna caycä. \v 9 Maychö tsaychöpis alli willacuynïta willacogcuna parlayangam cay warmi nogapä allita rurar umäman perjümita wiñapämangantaga”. \s1 Puëdeg autoridäcunaman Jesusta ranticunanpä Judas Iscariote conträtuta rurangan \r (Mateo 26.14-16; Lucas 22.3-6) \p \v 10 Tsaypitanam Jesuspa discïpulun Judas Iscariote sacerdöticunapa mandagnincunaman parlag aywargan caynö nir: “Jesus quiquillan caycangan öram regitsiyäshayqui prësu apacuyänayquipä”. \p \v 11 Tsaynö nisquiptinnam sacerdöticuna cushishga auniyargan gellëta pägayänanpä. Tsaypitaga Judas shuyacurnam gallaycurgan Jesus quiquillan caycangan öra regitsinanpä. \s1 Discïpuluncunawan Pascua merendata Jesus micungan \r (Mateo 26.17-25; Lucas 22.7-14, 21-23; Juan 13.21-30) \p \v 12 Levadüraynag tantata micuyänan Pascua fiesta semäna gallaycunan junagnam cargan. Tsay junagga wata watam Israel runacuna carnishcunata pishtar micuyag. Tsaymi Jesustapis discïpuluncuna tapuyargan: “Taytay, ¿maychötä canan nogacuna Pascua merendata micunantsicpä puestucayämushä?” nir. \p \v 13 Tsaynam ishcay discïpuluncunata Jesus nirgan: “Jerusalenpa aywayay. Tsayman charmi ricayanqui juc runata uylluwan yacuta apaycagta. \v 14 Tsay runapa gepanta aywayanqui may wayiman changanyagpis. Tsay runa yaycuringan wayipa duëñunta niyanqui: ‘Señor Jesusmi tapucun: ¿Maygan cuartuyquichötäshi discïpuluncunawan canan Pascua merendata micuyanga?’ nir. \v 15 Tsaynö niyaptiqui wayiyognam ricatsiyäshunqui altuschö jatun cuartu nogantsicpä alistashgatana. Tsaychö listacäyämunqui micunantsicpä” nirnin. \p \v 16 Tsaynö niyaptinnam ishcan discïpuluncuna aywacuyargan Jerusalenman. Tsayman chärirnam Jesus ningannölla tariyargan llapantapis alistapacushgata. Tsaychönam discïpuluncuna Pascua merendata micuyänanpä listapacuyargan. \p \v 17 Tsaypita patsa tsacanaycaptinnam Jesus tsayman chargan chunca ishcay discïpuluncunawan. \v 18 Tsaynam mësachö micuycäyanganta Jesus nirgan: “Gamcuna caychö nogawan micuycagpita jucniquim chiquimagnïcunapa maquinman entregayämanqui” nir. \p \v 19 Tsaynö niptin llapanpis wamayacurcuyarganmi. Tsaynam jucnin jucninpis niyargan: “Tsaynö captin ¿nogatsurä tsayta ruraycüman, taytay?” nirnin. \p \v 20 Tsaynam Jesus nirgan: “Caychö jucniqui nogawan tsay matillachö tantata tullpur micuycag cagmi chiquimagnïcunapa maquinman entregamanga. \v 21 Noga Tayta Diospita shamogtaga Diospa palabran gellgaranganchö ningannöllam runacuna wanutsiyämanga. Peru allau ranticamagnï runa, ¡ima cuyapaypärä canga! Pay ama mejor yurinmantsu cargan” nir. \s1 Jesus Santa Cënata rurangan \r (Mateo 26.26-30; Lucas 22.15-20; 1 Corintios 11.23-25) \p \v 22 Tsaynö nisquirnam micuycäyaptinna tantata aptarcur Jesus Tayta Diosman mañacur agradesicurgan. Nircurnam tantata paquirir discïpuluncunata macyargan caynö nir: “Cay tantata llapayqui micuyay. Cayga nogapa cuerpümi” nirnin. \p \v 23 Tsaynömi väsuchö vïnuta aptarcurpis Tayta Diosman mañacur agradesicurgan. Nircur discïpuluncunata macyariptin llapancunam upuyargan. \p \v 24 Tsaynam Jesus nirgan: “Cayga nogapa yawarnïmi. Noga yawarnïta jichar wanuptïmi Tayta Dios runacunawan mushog conträtuta ruranga nogaman criyicamog cagcunata jutsancunapita perdonananpä. \v 25 Yapayga mananam vïnuta upushänatsu Tayta Diospa ñöpanchö gamcunawan mushog vïnuta upungäyag”. \p \v 26 Tsaynö nisquirnam juc alabanzata discïpuluncunawan cantacurir aywayargan Olivos jircanman. \s1 Discïpulun Pedro ñëgananpä cagta Jesus willacungan \r (Mateo 26.31-35; Lucas 22.31-34; Juan 13.36-38) \p \v 27 Tsaypita Olivos jircanman chärirnam Jesus nirgan: “Canan pagasmi llapayquicuna jagiriycamar geshpir aywacuyanqui. Tayta Diospa palabran gellgaranganchömi nin: \b \q1 ‘Üsha mitsicogta wanuscatsiyaptinmi \q1 üshancuna wacpa caypa mashtacar aywacuyanga’ nir. \b \m \v 28 Tsay cuentanömi nogata wanuscatsiyämaptin gamcuna wacpa caypa aywacuyanqui. Peru Tayta Dios cawaratsimaptinga Galileaman puntayquicunatam aywashä tsaychö tincunantsicpä” nir. \p \v 29 Tsaynö Jesus niptinnam Pedro nirgan: “Waquincuna jagiriycuyäshur aywacuyaptinpis nogaga manam dejashayquitsu, taytay” nir. \p \v 30 Tsaynam Jesus nirgan: “Pedro, canan pagasmi nogapä tapuyäshuptiqui quimsa cuti ‘Manam regïtsu’ nir ñëgamanqui gällu manarä ishcay cuti cantaptin”. \p \v 31 Tsaynö niptinnam Pedro nirgan: “Ishcantsicta wanutsimänantsic captinpis ¡manam ñëgashayquitsu, taytay!” nir. \p Pedro ningannöllam waquin cag discïpuluncunapis niyargan. \s1 Getsemani huertachö Tayta Diosman Jesus mañacungan \r (Mateo 26.36-46; Lucas 22.39-46) \p \v 32 Tsaypitanam Getsemani huertaman aywayargan. Tsaychönam discïpuluncunata Jesus nirgan: “Gamcunaga cayllachö jamaräcuycäyay. Nogana mas washaläman aywasquir Tayta Diosman mañacaramushä” nir. \p \v 33 Tsaynö nisquirnam discïpuluncunata Pedruta, Santiaguta, y Juanta mas washaläman ricog pushargan. Tsaychönam pasaypa llaquinar paycunata nirgan: \v 34 “Pasaypa tullücuna gotucarmi wanunayparä llaquicuy chaycamun. Gamcunapis Tayta Diosman mañacur cayllachö shuyaycäyämay”. \p \v 35 Tsaynö nisquirnam mas washaläman aywargan. Tsaychönam gonguricuycur umpuycur Tayta Diosman mañacurgan tsay alläpa ñacayta mana sufrinanpä. \v 36 Tsaychö mañacurmi nirgan: “Papällay, gampäga manam imapis ajatsu. Cay ñacanäpä cagpita munarninga jipiycamay. Peru itsanga ama noga munangänöga catsuntsu. Gam munangayquinölla caycutsun” nir. \p \v 37 Tsaynö mañacunganpita cutirnam quimsan discïpuluncuna punucashga caycagta tarir Pedruta nirgan: “¡Simon, punuycanquicu! Gamcunaga ¿manacu ni juc örallapis Tayta Diosman mañacuyta puëdiycuyarguyqui? \v 38 Ricchar Tayta Diosman mañacuyay Satanas jutsaman mana ishquitsiyäshunayquipä. Tayta Diosman mana mañacurga ningäcunata mana cäsumarmi jagiriycayämanqui”. \p \v 39 Tsaypita yapay Jesus cutirpis puntata mañacungannöllam mañacurgan. \v 40 Y discïpuluncunaman cutiycurnin yapaypis tarirgan pasaypa punuycäyagllatam. Discïpuluncunaga Jesusta ricaycur manam ima niytapis puëdiyargantsu pengacurnin. \p \v 41 Tsaynam Jesus yapay Tayta Diosman mañacog aywargan. Tsaypita discïpuluncunaman cutiycurnam nirgan: “¿Jinallacu punucuyanqui? Cananga örä chämushganam noga Tayta Diospita shamogta jutsasapacunapa maquinman entregayämänanpä. \v 42 ¡Sharcuyayna! Nogata ranticamag runaga yaycaycämunnam runancuna pushashga” nir. \s1 Jesusta prësu apayangan \r (Mateo 26.47-56; Lucas 22.47-53; Juan 18.3-12) \p \v 43 Tsaynö Jesus nicaptinnam discïpulun Judas Iscariote chargan, espädancunawan tucruncunawan atsca runancuna pushashga. Tsay runacunataga cachayargan sacerdöticunapa mandagnincuna, ley yachatsicogcuna, y waquin autoridäcunam. \p \v 44 Tsayman chaycur Jesusta regiyänanpämi Judas caynö nir yachatsirgan: “Nogam saludagnin puntashä. Tsay mutsar saludangä cagmi canga prësuyänayquipä” nir. \v 45 Tsay ningannömi Jesuspa ñöpanman Judas witiycur “Señorllä” nir cäranchö mutsaycurgan. \v 46 Tsaynam Jesusta tsarir prësuyargan. \v 47 Tsaynö tsaripacuyaptin juc discïpulunnam ichic espädanta jipisquir sacerdöticunapa mandacogninpa sirvegninman aywar rinrinta jipicagpä walluscapurgan. \p \v 48 Tsaypita prësu apacuyaptinnam Jesus nirgan: “Gamcunaga ¿imanirtä espädayquicunawan tucruyquicunawan shayämunqui imayca ladrontanöpis prësuyämänayquipä? \v 49 Runacunata yachatsirnin goyay goyaypis templuchö cargächä. Tsaychöga ¿imanirtä prësu tsariyämargayquitsu? Cananga Tayta Diospa palabran gellgaranganchö ningannöllam prësu apayämanqui”. \p \v 50 Tsaynö nicaptinllanam Jesusta jagiriycur llapan discïpuluncuna aywacuyargan. \v 51-52 Peru juc jövinga Jesusta gatirganmi tsacaypa wancurangan röpanllawan. Jinata runacuna tsariyaptinnam tsay jövinga wancuranganpita ullusquir jinaylla geshpir aywacurgan. \s1 Autoridäcunapa ñöpanman Jesusta chätsiyangan \r (Mateo 26.57-68; Lucas 22.54,55, 63-71; Juan 18.13,14, 19-24) \p \v 53 Tsaypitanam Jesusta chätsiyargan sacerdöticunapa mandacognin cagpa wayinman. Tsaymannam goricäyargan sacerdöticunapa mandagnincuna, ley yachatsicogcuna, y waquin autoridäcuna. \v 54 Pedroga Jesuspa caru gepallantam aywargan tsay wayi puncunyag. Tsaychö wardiyacunawanmi payga jamaycur ninachö mashacuycargan. \p \v 55 Tsaychö Jesusta wanutsiyta munarninmi sacerdöticuna y waquin autoridäcuna ashiyargan runacunata Jesusta contrar parlayänanpä. Peru manam tariyargantsu ima mana alli ruraynintapis. \v 56 Jesuspä manacagta runacuna parlarninpis jucläya jucläyata parlarmi quiquincuna pura ticrapunacuyargan. \p \v 57 Waquincunaga llullacurmi Jesusta contrar niyargan: \v 58 “Nogacunam cay runa Dios tucur parlagta wiyayargö: ‘Cay runa rurangan templuta noga juchuscatsirmi quimsa junagllata sharcatsishä. Y noga rurangä temploga manam runa rurangannötsu canga’ negta”. \v 59 Tsaynö manacagcunata nirpis manam waquincuna parlayangannötsu niyargan. \p \v 60 Tsaynam sacerdöticunapa mandacognin cag llapancunapa chöpincunapita sharcurcur Jesusta tapurgan: “¿Manacu imatapis ninqui tsaynö contrayqui parlayaptin? ¿Imaninquitä?” nir. \p \v 61 Tsaynö niptinpis Jesus mana imatapis contestayllapam upällalla cacurgan. \p Tsaynam tsay sacerdöti yapay tapurgan: “¿Gamcu Tayta Dios cachamungan salvacog canqui? ¿Gamchi Diospa tsurin canqui?” nir. \p \v 62 Tsaynam itsanga Jesus nirgan: “Aumi, tsaynömi cä. Nogata gamcuna ricayämanqui Tayta Diospa derëcha cag lädunchö caycagtam y pucutay jananta ciëlupita shamuycagtam”. \p \v 63 Tsaynö niptinnam sacerdöticunapa mandacognin pasaypa ajarnin röpantapis rachisquirrä nirgan: “Cay runa tsaynö nicaptinga ¿imapänatä testïgucunatapis miñishtintsic? \v 64 Gamcuna wiyayarguyquim cay runa Dios tucurnin tsaynö negta. Cananga ¿imaniyanquitä? ¿Wanutsishuncu o amacu?” nir. \p Tsaynam llapan runacuna juc shimilla niyargan: “¡Cay runaga Dios tucunganpita wanutsun!” nir. \p \v 65 Tsaypitanam runacuna togapäyargan. Nircurmi ñawinta tsaparcur magar niyargan: “Dios caycarga mä, pï magashungayquitapis niyämay” nir. \p Y tsaynömi wardiyacunapis Jesusta cäranchö lagyar ushayargan. \s1 Jesusta mana regeg tucur Pedro ñëgangan \r (Mateo 26.69-75; Lucas 22.56-62; Juan 18.15-18, 25-27) \p \v 66 Pedroga ruri wayi puncunchömi caycargan. Tsaymanmi chargan mandacog sacerdötipa sirvegnin warmi. \v 67 Paymi Pedruta ninachö mashacuycagta ricaycur nirgan: “Gampis tagay Nazaret runa Jesuswan puregmi canqui, ¿au?” \p \v 68 Tsaynö niptinnam Pedro nirgan: “Tagay runataga manam noga regïtsu. ¿Imatarä nicamanquipis?” Tsaynö nisquirnam wagta puncuman yargusquirgan. Tsaychö caycaptinnam gällu cantasquirgan. \p \v 69 Tsaypita puncuchö Pedro shaycagta tsay warmi ricaycurnam waquincunata nirgan: “Tagay runaga Jesuswan puregmi”. \p \v 70 Tsaynö niptin Pedroga yapaymi Jesuspä “Noga manam regïtsu” nirgan. \p Tsaypita rätun niragtanam tsaychö shaycag runacuna Pedruta niyargan: “Gamga rasunpaypa Jesuswan pureg Galilea runam canqui. ¡Tsay runacunanömi canquipis!” nir. \p \v 71 Tsaynam Pedro jurar nirgan: “Tagay runata nogallä manam regicütsu. Payga ¿may runarä cacunpis?” nir. \p \v 72 Tsaynö nisquillaptinnam yapay gällu cantasquirgan. Tsaynam Pedro yarpasquirgan Jesus caynö ninganta: “Gällu manarä ishcay cuti cantaptinmi quimsa cuti gam nogapä ‘Manam regïtsu’ nimanqui” nir. Tsay ninganta yarpasquirmi itsanga Pedro pasaypa llaquicur wagargan. \c 15 \s1 Pilatuman Jesusta prësu apayangan \r (Mateo 27.1,2; Lucas 23.1-5; Juan 18.28-38) \p \v 1 Tsaypita patsa waraycaptinnam sacerdöticunapa mandagnincuna, ley yachatsicogcuna, y waquin autoridäcuna, llapan puëdegcuna goricasquir willanacuyargan Jesusta wanutsiyänanpä. Tsaynö willanacurirnam Jesusta maquinpita watarcur mandacog Pilatuman apayargan.\f + \fr 15:1 \ft Roma emperador maytsay nacioncunata mandunchö catsirmi Pilatutapis Israelman mandacog cananpä cachargan. Tsaymi Pilatumanrä Jesusta apayargan.\f* \p \v 2 Tsaychö Pilatunam Jesusta tapurgan: “¿Gamcu Israel runacunapa mandagnin rey canqui?” nir. \p Jesusnam nirgan: “Aumi, gam ningayquinömi cä”. \p \v 3 Tsaynö niycuptin sacerdöticunapa mandagnincunaga leynincunapa contran cangantam niyargan. \v 4 Pilatoga yapaymi tapurgan: “¿Manacu imatapis ninqui imaycata contrayqui niyaptin?” nir. \p \v 5 Tsaychö Jesus imatapis mana parlacuptinnam Pilatoga pasaypa yarpachacurgan. \s1 Jesusta wanutsiyänanpä Pilato dejaycungan \r (Mateo 27.15-26; Lucas 23.13-25; Juan 18.39–19.16) \p \v 6 Pilatoga yachacashganam wata wata Pascua fiesta semänachö runacuna mañayangantaga juc prësuta cachag. \v 7 Jesusta prësuyänan witsanmi Barrabas jutiyog runa cumpinchincunawan carcelaraycäyargan. Paycunaga Roma nacionpa contran carmi wanutsipacushga cayargan. \v 8 Pilato cagman atscag runacuna goricascärirmi mañayargan üsuncunaman juc prësuta cachaycunanpä. \p \v 9 Tsaynam Pilato tapurgan: “Israelcuna, ¿reyniquicuna Jesustacu cachaycunäta munayanqui?” nir. \p \v 10 Pilato tsaynöga nirgan sacerdöticunapa mandagnincuna Jesusta chiquipar apayanganta musyarmi. \v 11 Tsay sacerdöticunapa mandagnincuna runacunata yachatsiyashgana cayaptinnam llapancuna juc shimilla gayarar niyargan: “Ama Jesustaga cachaytsu. Barrabasta cachaycunayquitam munayäga” nirnin. \p \v 12 Tsaynö niyaptinnam Pilato nirgan: “Cay reyniquicunataga ¿imatatä rurashä?” \p \v 13 Niptin runacunanam gayarar niyargan: “¡Payga cruzchö wanutsun!” nir. \p \v 14 Tsaynam Pilato nirgan: “Wanunanpäga ¿ima mana allitatä rurashga?” \p Tsaynö niptin llapan runacunam masrä gayarar niyargan: “¡Cruzchö wanutsun!” nir. \p \v 15 Tsaynam Israel runacunawan Pilato allichö cayta munarnin Barrabasta cachasquirgan. Jesustanam alli cösa astascatsirnin, Roma soldäducunata cachapaycurgan cruzman clavar wanutsicuyänanpä. \s1 Soldäducuna Jesusta burlacuyangan \r (Mateo 27.27-31; Juan 19.2,3) \p \v 16 Tsaypitanam Jesusta Roma soldäducuna apayargan cuartel puncuman. Nircurnam tsayman llapan soldäducunata gayatsiyargan. \v 17 Tsaychönam Jesusta burlacur reypa puca mantuntanö agshutsiyargan y cashapita corönata umanman churapäyargan. \v 18 Nircurnam Jesusta niyargan: “¡Vïva Israel runacunapa reynin!” nir. \p \v 19 Tsaynö nirmi tucruwan umanchö wiruyargan y togapäyargan. Ñöpanman gonguricuycurmi adorag tucurnin burlacuyargan. \v 20 Tsaynö pasaypa munayanganta rurasquirmi tsay mantuta llogtiscatsir quiquinpa röpantana jatipäyargan. Nircurmi apayargan cruzchö wanutsiyänanpä. \s1 Jesusta cruzchö clavayangan \r (Mateo 27.32-44; Lucas 23.36-43; Juan 19.17-27) \p \v 21 Tsaynö Jesusta cruzchö clavag apaycarnam tincuyargan juc runa Simon jutiyog chacranpita aywacuycagwan. Tsaynam payta obligar niyargan Jesus apaycangan cruzta apananpä. Tsay runaga caru Cirene marcapitam cargan, Alejandrupa y Rufupa papänin. \v 22 Tsaypitanam “Golgota” ninganmanna Jesusta chäratsiyargan. (Golgota ninanga “calavëra sitiu” ninanmi.) \v 23 Tsaychönam vïnuman usuncätsicog jampi “mirra” ninganta wiñarcur Jesusta goyargan upunanpä. Peru payga manam upuyta munargantsu. \p \v 24 Tsaypita cruzman Jesusta clavapacusquirnam röpanta soldäducuna sortiyayargan mayganpis gänag cag apacunanpä. \p \v 25 Jesusta cruzman clavayanganga macyarcuy öranömi cargan. \v 26 Imapita wanutsiyanganta runacuna musyayänanpämi juc letrëruta cruzpa puntanman clavayargan caynö gellgarcur: “CAYGA ISRAEL RUNACUNAPA REYNINMI” nir. \v 27 Y Jesuspa lädunmannam ishcag ladroncunata cruzman clavayargan, jucta derëcha cag lädunman y juctana itsognin cag läduman. \v 28 [Tsaynö ruracanganwanmi cumplirgan Diospa palabran caynö gellgarangan: “Jutsasapacunawan iwalatsishgam canga salvacogga” nir.] \p \v 29 Tsay Golgotapa runacuna päsarmi cruzchö Jesus clavaraycagta ricarnin asipar niyargan: “¡Gamga ‘Templuta juchuscatsir, quimsa junagllatam sharcatsishä’ nirgayquichä! \v 30 Tsaynö puëdeg caycarninga, mä mana wanunayquipä cruzpita yarparamuy ari” nirnin. \p \v 31 Tsaynö burlacurninmi sacerdöticunapa mandagnincunapis ley yachatsicogcunapis quiquincuna pura ninacuyargan: “Juccunata salvananpä cagtaga nirganchä. Canan quiquinga ¿imanirtä salvacuyta puëdintsu? \v 32 Mandamagnintsic ciëlupita runa carninga, mä tsay cruzpita yarparamutsun. ¡Tsayta ricarninga criyishwanmi rasunpa Dios cachamunganta!” nir. \p Tsaynöllam läduncunachö clavaraycag ladroncunapis Jesusta burlacuyargan. \s1 Jesus wanungan \r (Mateo 27.45-56; Lucas 23.44-49; Juan 19.28-30) \p \v 33 Tsaypitaga pullan junagpitam quimsa öra patsa tsacasquirgan. \v 34 Tsay öram Jesus fuertipa gayarar nirgan: “Tayta Diosllä, Tayta Diosllä, ¿imanirtä nogata dejariycamarguyqui?” nir.\f + \fr 15:34 \ft Arameu idiömachö Jesus parlarmi nirgan: “Eloi, Eloi ¿lema sabactani?” nir. Tsay ninanga “Tayta Diosllä, Tayta Diosllä, ¿imanirtä nogata dejariycamarguyqui?” ninanmi.\f* \p \v 35 Tsaynö niptinnam tsaychö runacuna niyargan: “¡Wiyayay! Tayta Diosta gayaycan unay willacognin profëta Eliasta cachamunanpä” nir. \p \v 36 Tsaypita juc runanam cörrilla aywar gerupa puntanman esöputa watarcur upucuyänan ayag vïnuman tullpurgan. Nircurnam Jesusta shiminman churapargan shogunanpä. Tsaynö ruraptinnam waquin runacuna niyargan: “Mä, shuyäyay. Ricashun Elias shamungacush cruzpita jipinanpä” nirnin. \p \v 37 Tsaypitanam Jesus fuertipa gayarasquir wanusquirgan. \p \v 38 Tsay örallam templu rurinchöpis alli awashga jatun cortïna\f + \fr 15:38 \ft Tsay templu rurinchö alli awashga jatun cortïnapä musyanayquipä liyinqui Exodo 26.31-33; Hebreos 9.1-10; 10.19,20.\f* urayninpa ishcayman rachisquirgan. \v 39 Jesus imanö wanunganta ricashga carnin soldäducunapa capitanninmi nirgan: “Rasunpam cay runaga Diospa tsurin cashga” nir. \p \v 40 Tsaychö caycag juc ishcay warmicunapis carulällapitam ricaraycäyargan. Tsay warmicunaga cayargan Maria Magdalena, Salome, y Santiagupa Josepa mamancuna Maria. Santiagoga cargan Josepa gepa cag wauginmi. \v 41 Tsay warmicunam Galilea marcacunachö Jesusta gatirar imaycancunallawanpis yanapayargan. Tsay warmicunawanmi atsca warmicunapis Jerusalenman shayämushga cayargan Jesusta gatirnin. \s1 Jesusta pampayangan \r (Mateo 27.57-61; Lucas 23.50-56; Juan 19.38-42) \p \v 42 Jesus wanurgan viernis tardim. Cada viernismi tardipaypaga Israel runacuna säbadu jamapay junagpä listacuyag. \v 43 Tsay junag rupay jeganaycaptinnam juc runa Arimatea marcapita Jose jutiyog valoracuycur Pilatuman aywargan Jesuspa ayanta pampananpä negnin. Payga autoridä mayincunapita alli respitashga runam cargan. Tayta Diosman criyicog carmi shuyacurganna Tayta Dios aunicungannölla salvacogta cachamunanpä cagta. \p \v 44 Tsaynö Jesuspa ayanta mañaptin Pilatoga quiquillanchömi yarpachacurgan: “¿Wanushganatsurä canman?” nirnin. Tsaynam soldäducunapa capitanninta gayascatsir tapurgan: “¿Jesusga wanushganacu?” \v 45 Niptinnam capitanga “Wanushganam” nirgan. \p Tsaynam Pilato Jesuspa ayanta Jose pampacunanpä cachaparirgan. \v 46 Tsaypitanam Jose aywarnin jatun shumag lïnu säbanasta rantisquir Jesuspa ayanta cruzpita jipisquirnin wancurgan. Tsaynam gagachö uchcushga sepultüraman pampargan. Nircur sepultürapa puncuntanam jatun parara rumiwan tsapargan. \v 47 Tsaychö Maria Magdalena y Josepa maman Maria ricayargan mayman Jesuspa ayanta pampayangantapis. \c 16 \s1 Wanunganpita Jesus cawarimungan \r (Mateo 28.1-8; Lucas 24.1-12; Juan 20.1-10) \p \v 1 Tsaypita säbadu jamapay junag päsasquiptinnam üsuncunaman Maria Magdalena, Salome, y Santiagupa maman Maria mucuchag perjümicunata rantiyargan Jesuspa ayanta shupayänanpä. \v 2 Tsaynö listapacusquir domingoga patsa warasquillaptinnam tsay warmicuna aywayargan Jesus pamparanganman. \v 3 Tsayman paycuna yaycuraycarnam parlayargan: “Cananga ¿pirä sepultüra puncu tsaparag rumita wititsipaycamäshun?” nirnin. \p \v 4 Tsaynam yaycuraycar ricaycuyänanpäga sepultüra tsaparag rumega wititsishgana caycänä. \v 5 Sepultüra rurinman yaycusquirnam chaquinyag pasaypa yullag röpashga jövin derëcha cag läduchö jamaraycagta tariyargan. Tsayta ricaycurnam tsay warmicuna pasaypa mantsacäcuyargan. \p \v 6 Tsaynam tsay jövin nirgan: “Ama mantsacäyaytsu. Noga musyämi cruzchö wanutsiyangan Nazaret runa Jesusta ashiycäyangayquita. ¡Payga cawamushganam! Manam caychönatsu. Masqui ricaycuyay churarangantapis. \v 7 Canantä gamcuna aywar llapan discïpuluncunata Pedrutapis willayay. Paycunata ningannöllam Galileaman puntata Jesus aywanga tsaychö tincuyänayquipä” nir. \p \v 8 Tsaynö jövin niptin warmicunaga mantsacaywan sicsicyarrämi sepultürapita yargur aywacuyargan. Tsaynö pasaypa mantsacaywanmi näni quinran tincuyangan runacunataga mana imatapis parlapäyargantsu. \s1 Maria Magdalenata Jesus yuripangan \r (Mateo 28.9,10; Juan 20.11-18) \p \v 9 [Jesusga cawarimurgan dominguman warämogmi. Tsay junagga patsa wärayllanam Maria Magdalenata yuripargan. Paypitam Jesus ganchis (7) supaycunata gargurgan. \v 10 Tsaynam Maria discïpuluncunaman Jesus cawamunganta willacurnin chänanpäga pasaypa llaquicurnin wagaycäyargan. \v 11 Jesus cawamunganta Maria willacuptinpis manam ichicllapis criyiyargantsu. \s1 Ishcay discïpuluncunata Jesus yuripangan \r (Lucas 24.13-35) \p \v 12 Tsaypita tardipaypanam ishcag discïpuluncuna Jerusalenpita aywaycäyargan. Tsaynam paycunawan juntu Jesus aywargan tsay nänipa. Tsay discïpuluncunaga manam regiyargantsu Jesus canganta. \v 13 Tsaypita regircurmi itsanga waquin discïpuluncunaman aywar willacuyargan. Paycuna willacuyaptinpis discïpulu mayincunaga manam criyiyargantsu. \s1 Jesus willacuyninta willacur puriyänanpä discïpuluncunata yätsingan \r (Mateo 28.16-20; Lucas 24.36-49; Juan 20.19-23; Hechos 1.6-8) \p \v 14 Tsaypitanam chunca juc (11) discïpuluncuna juc wayichö micuycäyargan. Tsayman Jesus yuripasquirnam nirgan: “Yäracuyniynag runacuna, cawarimungäta ricamagcuna willayäshuptiquipis ¿manacu noga rasunpa cawamungäta criyicuyanqui?” nir. \p \v 15 Tsaynö nisquirnam discïpuluncunata yätsir nirgan: “Maytsay marcacunapa aywarnin pita maytapis willacuyanqui: ‘Jutsa rurayniquicunata jagiriyaptiquega Tayta Dios perdonarmi salvayäshunqui’ nir. \v 16 Pipis criyicur bautizacurga salvacionta taringam. Mana criyicog cagmi itsanga infiernuman aywanga. \v 17 Llapan shonguncunawan criyicamogcunaga milagrucunatapis rurayangam. Tayta Diospa poderninwan supayyog runacunapitam supaycunata garguyanga. Mana parlayangan idiömacunatam parlayanga. \v 18 Wanutsicog culebra caniptinpis manam wanuyangatsu. Venënuwanpis manam imanacäyangatsu. Geshyagcunaman maquincunata churarmi allïtsiyanga” nir. \s1 Jesus ciëluman aywacungan \r (Lucas 24.50-53; Hechos 1.9-11) \p \v 19 Discïpuluncunata tsaynö yätsipasquiptinnam Señor Jesustaga Tayta Dios ciëlupa apacurgan. Nircurmi Tayta Dios derëcha cag lädunman jamatsirgan. \v 20 Tsaypita discïpuluncunaga maytsaypam aywayargan Jesus ningannö willacurnin. Tsaynö puriyaptin Tayta Dios yanaparganmi milagrucunata rurayänanpäpis. Tsaynö cayaptinmi runacuna Jesucristupa alli willacuynin rasunpa canganta musyayargan. Tsaynö catsun.]\f + \fr 16:20 \ft Cay versïculucuna 16.9-20 manam cantsu unay mas punta cag griegu idiömachö waquin gellgashgacunachö.\f*