\id MRK Quechua del Norte de Conchucos \h San Marcos \toc1 San Marcos Alli Willacuyta Gellgangan \toc2 San Marcos \toc3 Mc \mt1 San Marcos \mt2 San Marcos Alli Willacuyta Gellgangan \ip Cay librutam San Marcos gellgargan Señor Jesucristo rurangancunatawan willacungancunata musyanapag. Bibliachöga manam willamantsictsu Señor Jesucristowan Marcos puriyanganta. Pero apostol Pablowan Bernabemi musyatsimantsic, Señor Jesucristopa Alli Willacuyninta willacur puringanta. Marcospag masta musyanayquipag liyinqui Hechos 12:12,25; 13:5,13; 15:36-39, Colosenses 4:10 y 2 Timoteo 4:11. \ip Cay libruchöga Marcos musyatsimantsic alläpa maytsicag runacuna Señor Jesucristota gatiräyangantam (1:45; 2:1-2,13,15; 3:7-8; 4:1; 5:21; 6:32-34; 8:1,2,9; 10:1; 11:1-10). Tsaynö maytsicag runacuna gatiräyaptinmi Señor Jesucristopaga tiempunpis cargantsu discïpuluncunawan micunanllapagpis (3:20; 6:31). \ip Tsaymi San Marcos musyatsimantsic Señor Jesucristo imaycachöpis alläpa poderöso canganta. Tsaynö carmi quiquin Dios Yayanö runacunata yachatsir (1:22,27; 2:18-22), jutsancunapita perdonargan (2:1-12). Tsaynöllam sabado jamay junagchö runacuna imata rurayänanpag o mana rurayänanpagcagtapis nirgan (2:23-28). Tsaypitam llapan imayca micuy micungantsicpis allilla canganta willacurgan (7:1-23). \ip Tsaynömi San Marcos musyatsimantsic Señor Jesucristo runacunapita supaycunata gargonganta (1:21-28; 5:1-20; 7:24-30; 9:14-29), geshyagyashacunata cuticätsingancunatawan (1:31-34,41; 2:11-12; 3:5,7-12,9-10; 5:25-34; 6:5,53-56; 10:52) y wañushgapita cawatsimungantapis (5:35-43). \ip Tsaynöllam musyatsimantsic Señor Jesucristo poderöso cayninwan alläpa mantsacaypag wayrawan lamar gocha lagchicagta päratsingantapis (4:35-41). Tsaypitam musyatsimantsic maytsicag runacuna micuyänanpag milagruta rurangantawan (6:35-44) gocha jananpa imayca patsapanö puringantapis (6:45-52). Señor Jesucristo alläpa poderöso cangantaga rasumpa musyantsic, wañunganpita cawamushga captinmi (capítulo 16). \ie \c 1 \s1 Juan Bautista mana ni imacag tsunyacunachö pärangan \r (Mateo 3:1-12; Lucas 3:1-9,15-17; Juan 1:19-28) \p \v 1 Cananmi willayäshayqui Dios Yayapa Tsurin Jesucristo gallarinanpita alläpa cushicuypag imaycacuna rurangancunatawan Alli Willacuynincunata. Tsayga caynömi cargan: \v 2 Dios Yaya ninganta parlag Isaías gellganganchömi Tsurinpag Dios Yaya nirgan: \q1 “Juc runataragmi gampa puntayquita cachashag. \q1 Paymi llapan runacunata willacunga chänayquipag.\x + \xo 1:2 \xt Mal 3:1.\x* \q1 \v 3 Tsunyacunachö purirmi willacur ninga: \q1 ‘Dios Yayapa Tsurin chämunanpag imayca nänita limpiar \q1 derecharnin allitsagnö mana alli rurayniquicunata dëjasquir alistacuyay.’ ”\x + \xo 1:3 \xt Is 40:3.\x* \p \v 4 Tsaynömi Juan Bautista niyangan runa tsunyacunachö purir, runacunata yachatsirgan bautizacuyänanpag. Tsaymi willacur nirgan: “Jutsayquicunata dëjasquir, Dios Yayaman cutir bautizacuyay perdonayäshunayquipag.” \v 5 Tsaynam Jerusalénpitawan maytsay Judea provinciapita Juan Bautistaman atscag runacuna aywayargan. Llapan runacuna jutsancunata willayaptinmi, Jordan mayuchö bautizargan. \v 6 Juanpa llatapanga “camëllopa” millwanpita awashga y wachucunmi garanpita rurashga cargan. Micuyninam chucloscunawan tsunyacunachö taringan orongoypa mishquincunalla cargan. \v 7 Tsaynömi runacunata yachatsir nirgan: “Ichicllanam faltaycan Dios Yayapa Tsurin chämunanpag, Payga alläpa poderösom nogapitaga. Manam nogaga Paypa llangenpa watunta umpuycur pascanällapagpis servïtsu. \v 8 Nogaga yacullawanmi bautizayargog. Pero Payga Espïritu Santota garayäshurniquim bautizayäshunqui.” \s1 Juan Bautista Señor Jesucristota bautizan \r (Mateo 3:13-17; Lucas 3:21-22) \p \v 9 Tsay watam Nazaret de Galilea marcapita, Señor Jesucristo shamuptin Jordan mayuchö Juan bautizargan. \v 10 Tsaynö bautizasquiptin Señor Jesucristo yacupita yargaycämuptinmi, cielu quichacasquiptin imayca juc palomanö Espïritu Santo urämur Payman rataycagta ricasquirgan. \v 11 Cielupitanam Dios Yaya nimurgan: “Gammi cuyay Tsurï canqui. Gamtam quiquï acrashcä cushitsimänayquipag” \s1 Satanas tentan Señor Jesucristota \r (Mateo 4:1-11; Lucas 4:1-13) \p \v 12 Tsaypitanam Señor Jesucristota Espïritu Santo tsunyaman pushargan. \v 13 Tsay tsunyachömi chuscu chunca junag chucaru wätacunawan täcurgan. Tsaymi Satanas tentarnin engañar tucuyläyapa Señor Jesucristota pantatsiyta munargan. Pero cielupita angelcuna shamurmi, Señor Jesucristotaga serviyargan. \s1 Señor Jesucristo Dios Yayapa Palabranta yachatsicur Galileachö gallarin \r (Mateo 4:12-17; Lucas 4:14-15) \p \v 14 Tsaypitanam Juan bautistata carcelman rey Herodes gaycascatsiptin, Señor Jesucristo Galilea marcaman aywargan. Dios Yayapa Mandacuy Reynonpa Alli Willacuyninta canganta yachatsicurmi, \v 15 nirgan: “Chämushganam Dios Yaya ningan tiempu gallananpag. Tsaynöllam chaycämunna Dios Yayapa mushogcag Mandacuy Reynon. Tsayraycu jutsayquicunata dëjasquir, Dios Yayapa Alli Willacuyninman mas firmi criyicuyay.” \s1 Señor Jesucristo acran pescädo achcugcunata discïpulun cayänanpag \r (Mateo 4:18-22; Lucas 5:1-11) \p \v 16 Señor Jesucristo Galilea niyangan gocha cuchunpa aywaycarmi tarirgan, pescädo achcug runacunata Simón Pedrotawan waugen Andrésta ataräyata yacuman jitaycäyagta. \v 17 Paycunatam nirgan: “Shamur gatiyämay. Cananyagmi pescädo achcug cayargoyqui. Pero cananpitaga imayca pescädota achcuyangayquinömi, nogaman runacunata goriyämunqui criyicayämunanpag.” \v 18 Tsaynö niptinnam, jina öra ataräyancunatapis dëjasquir Señor Jesucristota gatircur aywacuyargan. \v 19 Tsaypita aywarnin mas washapa päsarnam Señor Jesucristo Zebedeopa tsurincuna Santiagotawan Juan büquichö atarayancunata allitsaycäyagta tarirgan. \v 20 Tsaynam ishcan waugeta Señor Jesucristo gayargan. Paycunanam taytan Zebedeotawan arupucug runancunata büquichö dëjasquir, jina öra Señor Jesucristota gatircur aywacuyargan. \s1 Señor Jesucristo supayta runapita gargon \r (Lucas 4:31-37) \p \v 21 Tsaypitanam Capernaum marcaman aywayargan. Sabado jamay junag judiucunapa goricäyänan wajiman Señor Jesucristo aywarmi, tsaychö yachatsicur gallarirgan. \v 22 Pero Señor Jesucristoga manam tsay ley yachatsicugcunanötsu yachatsicurgan. Sinöga alläpa poderöso yachag cayninwan yachatsicuptinmi, runacunapis niyargan: “¡Imaläya shumagmi parlan!” nir, mantsacashga ricaräyargan. \v 23 Tsay wajichönam juc runa supayyog caycargan. Tsay runatam supay gayarätsir nitsirgan: \v 24 “Au, Jesús Nazaret runa ¿Imananquitan nogacunawan? ¿Ushacätsiyämagnïcu shamurgoyqui? Nogaga musyämi gam Dios Yayapa Santo Tsurin cangayquita.” \p \v 25 Tsaynö niptinnam supayta nirgan: “¡Cay runapita upälla yargoy!” \p \v 26 Supaynam mantsacaypag runata tapsitsirnin, gayararrag yargorgan. \v 27 Llapan runacunanam mantsacashga ninacuyargan: “¿Imanötan cayga? Manam ni imaypis cay runa yachatsicungantanöga wiyashgatsu cantsic. ¡Payga poderösom! Supaycunapis mandangantam rurayan” nirnin. \v 28 Tsaynöllam Galilea llapan marcacunachö Señor Jesucristo imanö canganta llapan runacuna musyayargan. \s1 Señor Jesucristo Simón Pedropa suegranta cuticätsin \r (Mateo 8:14-15; Lucas 4:38-39) \p \v 29 Tsaypitanam Señor Jesucristo Dios Yayaman mañacuna wajipita yargosquir, Santiagowan y Juanwan aywar, Simónpawan Andréspa wajinman chäyargan. \v 30 Tsaychönam Simónpa suegran fiebrewan geshyar, cämachö ujuraycagta tarirgan. Tsayman Señor Jesucristo chaycuptinnam, Pedropa suegran geshyaycanganta willayargan. \v 31 Señor Jesucristonam witiycur, maquinpita achcurcur sharcatsirgan. Tsaymi jina öra fiebrenpita tsay warmi cuticasquir, paycunata servimuyta gallaycurgan. \s1 Señor Jesucristo atscag runacunatapis cuticätsin \r (Mateo 8:16-17; Lucas 4:40-41) \p \v 32 Tsaypitanam rupay jegaycaptinna Señor Jesucristoman atscag geshyagyashacunatawan supayyogcunatapis apayämurgan. \v 33 Tsay wajipa puncunmanmi maytsay marcapita runacuna goricäyashga cayargan. \v 34 Tucuyläya geshyagyashacunata Señor Jesucristo cuticätsirmi, supayyog runacunapitapis supaycunata gargorgan. Pero Dios Yayapa Tsurin canganta musyayaptinmi, supaycunata Señor Jesucristo nirgan: “Ama imatapis parlayaytsu.” \s1 Señor Jesucristo tsunyachö quiquillan Dios Yayaman mañacungan \r (Lucas 4:42-44) \p \v 35 Manarag patsa warämuptin tutapayllaragmi Señor Jesucristo shäricusquir, tsunyaman aywarnin Dios Yayaman mañacurgan. Tsaypita patsa warasquiptinnam, \v 36 Simón Pedro yanagencunawan Señor Jesucristota ashig aywayargan. \v 37 Tarisquirnam niyargan: “Llapan runacunam ashiycäyäshunqui.” \p \v 38 Tsaynam Señor Jesucristo nirgan: “Cananga juclä marcacunapanam aywashun. Tsay marcacunachöpis yachatsicunäpagmi cay patsaman shamushcä.” \v 39 Tsaynam maytsay Galilea marcacunapa aywar, Dios Yayaman mañacuyänan wajicunachö yachatsicur, supayyog runacunapitapis supaycunata gargorgan. \s1 Señor Jesucristo wicuwan melanaypag geshyagyasha runata cuticätsin \r (Mateo 8:1-4; Lucas 5:12-16) \p \v 40 Tsaychönam wicuwan melanaypag geshyagyasha runa chaycur, gongorpacuycur Señor Jesucristota nirgan: “Taytay, voluntäniqui captinga melanaypag mana canäpag limpiar cuticaycatsillämay” nir. \p \v 41 Tsaynam Señor Jesucristo alläpa llaquiparnin, runata maquinwan yataycur nirgan: “Noga munämi. ¡Cananga limpiu cuticashga canayquita!” \p \v 42 Tsaymi jina öra wicu geshyaypita cuticasquir, sänu püru ticrasquirgan. \v 43 Runatanam Señor Jesucristo alli alvertirnin nirgan: “Canan aywacurnin, \v 44 ama ni pitapis willacunquitsu noga cuticätsingagta. Mas bien sacerdötiman ayway cuticashgana sänu cangayquita ricäshunayquipag. Tsaynölla Moisés mandacungan garayta Dios Yayapag apanqui, sänu püru cangayquita musyayänanpag.” \p \v 45 Pero tsay runa aywacurnam, Señor Jesucristo ninganta mana cäsurnin, llapan runacunata willargan pï cuticatsinganta. Tsaynö maytsaychö llapan runacuna musyasquiyaptinmi, tsay marcacunaman Señor Jesucristo yaycuyta puedirgannatsu. Tsaymi tsunyacunallachöna puriptinpis, maytsaypita runacuna Payman aywayargan. \c 2 \s1 Señor Jesucristo mana purig invälidu runata cuticätsin \r (Mateo 9:1-8; Lucas 5:17-26) \p \v 1 Tsaypitanam payga ishcay quimsa junagta Capernaum marcaman Señor Jesucristo cutiycuptin, runacuna musyasquiyargan wajiman chämunganta. \v 2 Caycangan wajimannam maytsicag runacuna goricar waji junta puncuchöpis tsayläya quichqui cayargan. Señor Jesucristonam yachatsicuycargan Dios Yayapa Alli Willacuyninta. \v 3 Tsaynö caycaptinnam chuscug runacuna chäyargan mana purig invälidu runata wintushga. \v 4 Runacuna alläpa quichqui cayaptinmi, Señor Jesucristopa puntanman yaycatsiyta mana puedir, waji jananpa lätarcur waji gatashgata pascasquirnin tsayllapa inväliduta tsacrancantinta Señor Jesucristopa puntanman cacharpuyargan. \v 5 Tsaynö rurayaptinnam payman rasumpa criyicuyanganta musyasquir, inväliduta nirgan: “Ïju, jutsayquipitam perdonag.” \p \v 6 Tsaynö Señor Jesucristo niptinnam, ley yachatsicugna wiyar, shongoncunallachö niyargan: \v 7 “Cay runaga ¡Imanirrag tsaynö parlan! Tsaynö parlarga Diostucuycanmi. Dios Yayallam runacunataga jutsancunapita perdonan.” \p \v 8 Tsaynö yarpäyanganta Señor Jesucristo musyasquirnam nirgan: “Gamcuna ¿Imanirtan shongoyquicunachö mana allicunata yarpäyanqui? \v 9 ¿Imatan mas fäcil cay geshyagyasha runata ninäpag: ‘Jutsayquitam perdonag’ ningäcu? o ‘¿Cuticashganam canqui; gopiquita aparcur aywacuy’ ningäcu? \v 10 Pero musyayänayquipag Dios Yayapa Tsurin caynïwan poderösom cä, runacunata jutsa rurayanganta perdonanäpag, canan gamcunata ricätsiyäshayquim cay runata cuticätsir.” Tsaymi runata Señor Jesucristo nirgan: \v 11 “Gamtam nig. Sänunam canqui. Sharcur, tsacrancayquita apacurcur wajiquipa aywacuy.” \p \v 12 Tsaynö niptinmi jina öra runa sharcur, llapan ricäraycayaptin tsacrancanta gorisquir aparicurcur wajinpa aywacurgan. Tsayta ricaycurnam runacuna cushicur niyargan: “Dios Yayaga alläpa poderösom. Manam ni imaypis cay rurangantanöga ricashgatsu cantsic.” \s1 Señor Jesucristo Mateota acran discïpulun cananpag \r (Mateo 9:9-13; Lucas 5:27-32) \p \v 13 Tsaypitanam Señor Jesucristo gocha cuchunman yapay aywargan. Tsaychömi atscag runacuna goricäyaptin yapay yachatsicur gallaycurgan. \v 14 Contribucion pägacuyänan waji lädunpa Señor Jesucristo päsaycarnam, Alfeopa tsurin Leví niyangan rurichö jamaycagta ricargan. Tsaymi Señor Jesucristo nirgan: “Shamur gatimay discïpulü canayquipag.” Levínam sharcur Señor Jesucristota gatircur aywacurgan. \p \v 15 Tsaypitanam Levípa wajinman Señor Jesucristo discïpuluncunawan aywayargan. Tsaychönam tucuyläya jutsasapacunawan Levípa contribucion cobragmajincunawanpis llapan atscag gatimugnin runacunawanpis micupacuyargan. \v 16 Tsaynam tsay runacunawan micuycagta ley yachatsicug fariseocuna ricaycurnin, Señor Jesucristopa discïpuluncunata niyargan: “Manam allinötsu maestruyquicunaga cay contribucion cobragcunawan y tucuyläya jutsasapacunawan micungan.” \p \v 17 Señor Jesucristonam tsaynö niyanganta wiyarnin nirgan: “Geshyagyashacunatam mëdicowan jampitsiyan, manam sänucagcunatatsu. Tsaynömi nogaga jutsasapacunata ashignin cay patsaman shamushcä, manam allicagcunata ashignintsu.” \s1 Señor Jesucristota ayünopag tapuyan \r (Mateo 9:14-17; Lucas 5:33-39) \p \v 18 Juc cutinam Juan Bautistapa discïpuluncunawan fariseocuna ayunaycäyargan. Tsaymi runacunana Señor Jesucristoman aywaycur tapur niyargan: “Juanpa discïpuluncunawan fariseocunam ayunaycäyan, pero gampa discïpuluyquicunaga ¿Imanirtan ayunayantsu?” \p \v 19 Señor Jesucristonam nirgan: “¿Acäsu casamientuman convidashgacunaga ayunayancu, noviowan pagta cushishga micupacur caycar? Manam ayunayantsu noviowan cushishga pagta caycarga. \v 20 Pero tsaypita casaracug illasquiptinmi sïga, paycunapis rasumpa ayunayanga.” \p \v 21 Tsaypitanam nirgan: “Manam macwa llatapata mushog tëlawan remendantsictsu. Tsaynö rurashgaga mushog tëla gentirmi macwacag llatapata mas peor rachisquinman. \v 22 Tsayrag rurashga aswataga manam macwa mana servig puyñumanga jirpuntsictsu. Tsaynö rurashgaga aswa pogornin, macwa mana servig puyñutaga paquiscatsinmanmi. Tsaymi puyñuntin aswapis jancat ushacasquiyanman. Tsaymi tsayrag rurashga aswataga mushog alli puyñuman jirpuntsic.” \s1 Señor Jesucristopa discïpuluncuna jamay junagchö trïguta quiptuyan \r (Mateo 12:1-8; Lucas 6:1-5) \p \v 23 Juc jamay junagchönam Señor Jesucristo discïpuluncunawan trïgu murushgacuna rurinpa aywaycäyargan. Tsaychönam discïpuluncuna trïguta quiptun quiptun uchuyargan. \v 24 Tsaymi fariseocuna Señor Jesucristota niyargan: “Leynintsicga manam permïtintsu jamay junagchö tsaynö discïpuluyquicuna rurayänanpag.” \p \v 25 Tsaynam Señor Jesucristo nirgan: “¿Diospa Palabranta manacu liyiyashcanqui? Unay rey Davidmi yanagencunawan puriycar, mana millcapancuna captin mallagäyargan. \v 26 Tsayga Abiatar niyangan runa mayor sacerdöti caycangan watachömi cargan. Davidnam Dios Yayata adorayänan wajiman yaycusquir. Dios Yayapa puntanman churashga sagrado tantata aptarcur micurgan y yanagencunatapis garargan. Leynintsiccuna mandangannöga sacerdöticunallam tsay tantataga micuyan. Manam permïtintsu ni Davidta ni yanagencunapis micuyänanpag. \p \v 27 “Tsay cuentanöllam jamay junagchö trïguta quiptur uchurnin, discïpulucunapis ni ima mana allitatsu ruraycäyan. Dios Yayam yachatsicurgan semänachö juc junag jamaycur runacuna mas cushishga cawacuyänanpag. Manam runacuna sufriyänanpagtsu tsaynö Dios Yaya dispönirgan. \v 28 Tsaymi noga, Dios Yayapa Tsurin caynïwan mandacü, jamay junagchöpis runacuna imata rurayänanpag.” \c 3 \s1 Señor Jesucristo jamay sabado junagchö gesyagyashata cuticätsingan \r (Mateo 12:9-14; Lucas 6:6-11) \p \v 1 Tsaypitanam yapay judiucuna goricäyänan wajiman Señor Jesucristo aywargan. Tsaychömi juc runa tsaquishga ricrayog cargan. \v 2 Tsaynam fariseocuna Señor Jesucristo rurananta gawararnin acusayänanpag quiquincunallachö niyargan: “Mä ¿canan jamay junagchö cay runata cuticätsingacush? Cuticätsiptinga autoridänintsiccunaman quëjacurmi acusashun.” \v 3 Tsay ricran tsaquishga runatanam Señor Jesucristo nirgan: “Sharcur, cay puntaman ichiy.” \p \v 4 Tsaypitanam fariseocunata Señor Jesucristo tapurgan: “Leynintsicga ¿imanötan mandacun? Jamay junagchö ¿allita rurashwancu o manacu? Caynö geshyaycag runata ¿cuticatsishwancu o wañunaycaptinpis ricäraycashwanllacu?” Pero paycunaga upällallam cayargan. \p \v 5 Tsaynö mana llaquicug chucru shongo cayaptinmi, Señor Jesucristo piñacurnin alläpa llaquipar runata nirgan: “Maquiquita lamcamuy.” Tsaynam runa maquinta lamcasquiptinnam jancat cuticasquirgan. \v 6 Tsaynam fariseocuna goricäyangan wajipita yargosquir rey Herodespa gatiragnincuna yachatsinacuyargan Señor Jesucristota imaycanöllapis wañutsiyänanpag. \s1 Atscag runacuna Señor Jesucristota gatiyan \p \v 7 Tsaypita yargosquirnam Señor Jesucristo discïpuluncunawan gocha cuchunman aywayargan. Tsaymannam alläpa atscag runacuna Galileapita shayämurgan. \v 8 Tsaynöllam geshyagyashacunata cuticätsir, atsca milagrucuna ruranganta musyasquir Judeapita, Jerusalénpita, Idumeapita, Jordan mayu wac tsimpancunapita, Tiropita, Sidonpitapis shayämurgan. \v 9 Tsaymi Señor Jesucristo discïpuluncunata nirgan: “Caytsicag runacuna quichquinacur mana llapiyämänanpag büquita apayämuy.” \v 10 Alläpa atscag geshyagyashacunata cuticätsishga captinmi, Señor Jesucristota yatayta munarnin, waquincag geshyagyashacunapis quichquinacurrag goricayashga cayargan. \v 11 Tsaychö Señor Jesucristota supayyog runacuna ricarmi, puntanman gongoricuypa ishquiyaptin shimincunapa supaycunapis gayaraypanö niyargan: “Gamga Diospa rasumpa Tsurinmi canqui.” \p \v 12 Pero Señor Jesucristonam supaycunata piñaparnin mandargan: “Pï cangätapis ama willacuyaytsu.” \s1 Señor Jesucristo chunca ishcag apostolnincuna acran \r (Mateo 10:1-4; Lucas 6:12-16) \p \v 13 Tsaypitanam jircaman Señor Jesucristo witsarcur, munangancag runacunata acrananpag gayargan. Tsay runacunanam payman shayämurgan. \v 14 Tsay jircachö chunca ishcagta acrasquirmi, apostolnincuna churar nirgan: “Cananpitaga nogawan purirmi, maytsaypa aywarnin noga willacungäta yachatsicuyanqui. \v 15 Podernïwanmi supayyog löcucunapitapis supaycunata gargoyanqui.” \v 16 Tsay chunca ishcay acrangan runacunam cayargan: Simón. Pero Señor Jesucristom shutin churargan “Pedrota.” \q1 \v 17 Zebedeopa tsurincuna Santiagowan Juan. \q1 Paycunapa shutincunam Señor Jesucristo churargan “Boanerges.” “Boanerges” ninanga cunrurunö alläpa gayarag runacuna ninanmi cargan. \q1 \v 18 Andrés \q1 Felipe \q1 Bartolome \q1 Mateo \q1 Tomas \q1 Alfeopa tsurin Santiago \q1 Tadeo \q1 Cananista niyangan Simón \q1 \v 19 y Judás Iscariote. Paymi Señor Jesucristota traicionarnin chiquignincunaman ranticurgan. \s1 Señor Jesucristopa contran runacuna parlayan \r (Mateo 12:22-32; Lucas 11:14-23; 12:10) \p \v 20 Tsaypitanam discïpuluncunawan Señor Jesucristo yapay juc wajiman yaycuyargan. Tsaychönam atsca runacuna goricäyaptin manam ni micuyllatapis puediyargantsu. \v 21 Tsaynö maytsicag runacuna goricäyanganta aylluncuna musyasquirmi, Señor Jesucristoman aywaycur niyargan: “Señor Jesucristoga löcum ticrashga, wajintsicpa apacushun.” \p \v 22 Tsaynöllam Jerusalénpita ley yachatsicugcunapis shayämurnin niyargan: “¡Cay runaga Beelzebúyogmi! Tsay ‘Beelzebúga’ llapan supaycunapa poderöso mandagninmi. Tsaymi supaycunatapis runacunapita gargon.” \p \v 23 Tsaynö niyaptinmi Señor Jesucristo ley yachatsicugcunata gayasquir, ejempluwan entenditsirnin nirgan: “¡Imanörag supay pura gargonacuyanman! \v 24 Si juc jatun marcachö runacuna quiquincuna pura chiquinacurga, tsay runacunaga wañutsinacurmi ushacätsinacuyanman. \v 25 Tsaynöllam juc wajichö täcugcunapis quiquincuna pura chiquinacurga, tsay familia raquicarnin ushacasquiyanman. \v 26 Tsay cuentanöllam supaycunata Satanas gargorga, quiquinpa mandacuy poderninta ushacascatsinman. \v 27 Masqui juc alli callpayog runa catsun. Tsaymi pipis wajinta suwayta munarga, puntatam tsay runatarag alli chachac watanman. Tsaynö watasquiragmi wajinman yaycusquir imaycancunatapis suwanman. \v 28 Rasuntam niyag: Dios Yayam runacunata perdonanga paypa contran parlar imayca mana allicunata rurayaptinpis. \v 29 Pero pipis Espïritu Santopa contran parlarga mananam ni imaypis cieluchö Dios Yayäpa perdonninta tariyanganatsu. Tsay runaga imaypis jutsancunallachö caycarmi, condenacar infiernuman aywanga.” \p \v 30 Tsay ley yachatsicugcuna: “Payga supayyogmi” niyashga captinmi, Señor Jesucristo tsaynö nirgan. \s1 Señor Jesucristopa rasumpacag aylluncuna \r (Mateo 12:46-50; Lucas 8:19-21) \p \v 31 Tsaychö caycanganmannam Señor Jesucristopa mamanwan waugencuna chäyargan. Quichqui cayaptinmi wagtallapita gayatsiyargan. \v 32 Lädunchö atscag jamaycag runacunanam Señor Jesucristota niyargan: “Au Maestru, wagtachömi mamayquiwan waugeyquicuna ashiyäshunqui.” \p \v 33 Señor Jesucristonam nirgan: “¿Pitan mamäwan waugëcuna cayan?” \p \v 34 Tsaypitanam Señor Jesucristo lädunchö jamaycagcunata apuntarnin nirgan: “Cay puntächö caycagcunam mamäwan waugëcunaga cayanqui. \v 35 Tsaynöllam Dios Yaya mandacungancunata rasumpa cäsucur cumpligcuna nogapa waugëwan panï y mamäga cayan.” \c 4 \s1 Señor Jesucristo yachatsicun murucug runawan iwalatsicur \r (Mateo 13:1-9; Lucas 8:4-8) \p \v 1 Juc cutinam Galilea gocha cuchunchö Señor Jesucristo yachatsicuycanganman alläpa atscag runacuna goricäyargan. Tsaychö alläpa quichqui cayaptinnam büquiman lätarcur jamargan. Tsay maytsicag runacunanam gocha cuchunllachö caycäyargan. \v 2 Tsaymi Señor Jesucristo tucuyläya iwalatsicuy ejemplucunawan yachatsicurnin entenditsicur nirgan: \v 3 “¡Shumag wiyayay cay niyangagta! Juc runam murucug aywargan. \v 4 Tsaymi chacraman trïguta magtsiptin, waquincag murucuna näniman shicwayargan. Tsay näniman shicwag murucunatanam pishgocuna shamur upshasquiyargan. \v 5 Tsaynöllam waquincag murucunapis ranracuna janaman shicwayargan. Tsaychö ichiclla allpa captinmi, saslla jegascayämurgan. \v 6 Pero mana alli jawan captinmi, rupay alläpa achaptin saslla tsaquisquiyargan. \v 7 Waquincag murucunanam cashacuna rurinman shicwayargan. Cashacuna wiñarnin pasaypa tsapasquiyaptinnam, mana ni juc wayuyargantsu. \v 8 Waquincag murucunanam alli allpaman shicwayargan. Tsaymi tsay alli allpachöga allish jegascamur wiñar pogornin, cada espïgachö quimsa chunca (30), sogta chunca (60) o juc pachac (100) gränuyag wayurgan. \v 9 Canan willayangagta wiyarnin shumag entendicuyay.” \s1 Imanir iwalatsicuycunawan Señor Jesucristo yachatsicungan \r (Mateo 13:10-17; Lucas 8:9-10) \p \v 10 Tsaypita llapan runacuna aywacuyaptinnam, Señor Jesucristota discïpuluncunawan waquincag gatiragnincuna tapuyargan: “Taytay, tsay yachatsicungayquiga ¿Ima ninantan?” \v 11 Señor Jesucristonam nirgan: “Gamcunataga Dios Yayam entenditsiyäshunqui Mandacuy Reynon imanö canganta. Pero tsaynö iwalatsicur ejempluncunawan yachatsicuptïmi, nogaman mana criyicug runacunaga entendiyantsu. \q1 \v 12 ‘Tsay mana rasumpa criyicug runacunaga rurangäcunata ricaycarpis manam criyiyangatsu. \q1 Ni willacungäcunata wiyaycarpis manam entendiyangatsu. \q1 ¡Tsaytsurag jutsancunata dëjasquir, Dios Yayaman rasumpa firmi criyicuyanga Pay perdonananpag!’ ”\x + \xo 4:12 \xt Is 6:9-10.\x* \s1 Señor Jesucristo murugwan iwalatsicuyta esplicacungan \r (Mateo 13:18-23; Lucas 8:11-15) \p \v 13 Señor Jesucristonam nirgan: “¿Gamcunapis manacu iwalatsicuy ejempluwan willacungäta entendiyanqui? Tsaynö mana enterdirga ¿imanörag waquincag iwalatsicuypa yachatsiyangagtapis entendiyanqui? \v 14 Canan willayäshayqui. Imayca trïguta magtsignömi Diospa Palabranta willacuyan. \v 15 Pero waquinga näniman muru shicwag cuentanö carmi, Diospa Palabrantaga wiyayanlla. Pero Satanas shamurnam Diospa Palabran wiyangantapis pasaypa gongascatsinga, shongoncunachö manana quëdananpag. \v 16 Waquincag runacunanam imayca ranraman muru shicwashganö car, Diospa Palabranta wiyarnin saslla alläpa cushishga criyiyan. \v 17 Pero imayca achaywan mana alli jawayog planta tsaquignömi pruebacuna shamuptin runamajincuna chiquiyaptin aburir, Diospa Palabranman manana criyir dëjasquiyan. \v 18 Tsaynöllam waquincag runacunapis imayca casha rurinman muru shicwashganö car, Diospa Palabranta wiyacuyan. \v 19 Pero tsaynö wiyacuycarmi micuyänanpagwan shucucuyänanpag y imaycacunapag yarpachacurnin rïcuyar imaycatapis munapar mas ayrajäyan. Tsaymi tsay runaga imayca cashacuna rurinchö tsapacashga espïganö Diospa Palabranta mana wiyacurnin, Diosman manana criyir paypagga ni imatapis rurayannatsu. \v 20 Pero waquincag runacunanam imayca alli allpaman muru shicwashganö Diospa Palabranta wiyarnin, payman rasumpa mas firmi criyicurnin imaycatapis mas allicunallata rurayan. Tsaymi imayca espïgachö quimsa chuncayag (30), sogta chuncayag (60) y pachacyag (100) wayug gränunö cayan. \s1 Imayca atsicyaychönömi llapan ricarnin musyacanga \r (Lucas 8:16-18) \p \v 21 “¿Actsita sendircurga Acäsu mancapa rurinmancu o cawitupa gopinmancu churantsic? Manam. Mas bienmi altuman churantsic alli atsicyämunanpag. \v 22 Tsaynöllam canan mana musyayanganta waraycuna musyayanga y noga yachatsicungäta canan mana entendirga waraynam entendiyanga. \v 23 Wiyagcagga shumag entendicuyay. \p \v 24 “Willacungäta wiyagcagga shumag cäsucuyay. Quiquiquicuna atscata o wallcallatapis garacuyangayquinöllam quiquin Dios Yayapitapis chasquiyanqui. \v 25 Tsaymi mas wiyacuy munagcagcunataga mas yanapanga. Pero mana wiyacuy munagcagtam sïga, ichic wiyangantapis jancat gongascatsinga. \s1 Señor Jesucristo muru wiñagwan iwalatsicur yachatsicun \p \v 26 “Imayca chacrachö juc runa murucungannömi Dios Yayapa Mandacuy Reynonga. \v 27 Tsaynöllam chacranchö murusquir wajinman runa cutiycur pagaspa puñun y junagpanam arun. Tsaymi chacranchö murunga jegamur allish wiñan. Pero manam musyantsu ni imanö wiñangantapis. \v 28 Murusquishgaga jegamurmi quiquillan wiñarnin espigar pogon. \v 29 Tsaynö trïgu pogosquiptinnam, cosëcha quillachöga chacraman runa aywarnin sëgar gorin. \s1 Señor Jesucristo mostäza muruwan iwalatsicur yachatsicun \r (Mateo 13:31-32; Lucas 13:18-19) \p \v 30 “Dios Yayapa Mandacuy Reynon imanö canganta musyayänayquipagmi cay ejempluwan iwalatsicur yachatsiyäshayqui. \v 31 Dios Yayapa Mandacuy Reynonga imayca mostäza jachapa murunnömi. Tsay muruga llapanpitapis mas ichicllam. \v 32 Tsaynö ichiclla caycarpis murusquishgaga jegamur, llapan gorapitapis mas jatunmi wiñan. Tsaymi rämancunamanpis pishgocuna llantucuyänanpag ratag aywayan.” \s1 Señor Jesucristo iwalatsicuycunawan yachatsicungan \r (Mateo 13:34-35) \p \v 33 Tsaynö ejemplucunawan runacunata yachatsicurmi, Diospa Palabranta shumag entendiyänanpagcagllata willacurgan. \v 34 Señor Jesucristo discïpuluncunallawan caycarnam, paycunallata llapan yachatsicungancunata esplicarnin entenditsirgan. Pero waquincag runacunataga ejempluwan yachatsinganpita mastaga mananam ni imatapis esplicargannatsu. \s1 Señor Jesucristo wayrawan lamar gocha lagchicaycagta päratsin \r (Mateo 8:23-27; Lucas 8:22-25) \p \v 35 Tsayman atscag runacuna juntapuyaptinmi, discïpuluncunata Señor Jesucristo nirgan: “Gocha wac tsimpanman päsashun.” \v 36 Señor Jesucristo caycangan büquiman discïpuluncuna lätarcuyaptinnam runacunata gocha cuchunchö jagesquir aywacuyargan. Juccag büquicunanam waquincag runacunawan pagtan aywayargan. \v 37 Tsaymi gocha pullanta aywaycäyaptin, llutaypa wayrämur lamar yacuta alläpa mantsacaypag lagchicätsirgan. Tsay büquiman yacu wiñacaptinnam, tallpucayta gallaycuyargan. \v 38 Büquipa gepa cuchunchönam Señor Jesucristo jaunachö puñucashga caycargan. Discïpuluncunanam ricchatsirnin niyargan: “¡Maestru! ¿Manacu imapis gocushunqui tallpucaycantsicnam?” \p \v 39 Tsaypitanam Señor Jesucristo sharcurnin piñapar nirgan: “Amana wayraynatsu ni yacupis lagchicaynatsu.” Tsaymi jina öra wayra parasquirgan ni gochapis lagchicargannatsu shumag tsunyacasquirgan. \p \v 40 Tsaypitanam discïpuluncunata nirgan: “¿Imanirtan mantsacashga caycäyanqui? ¿Manacu nogaman rasumpa firmi criyicuyanqui?” \p \v 41 Pero discïpuluncunanam quiquincuna pura alläpa mantsacashga ninacuyargan: “¿Cayga imanö runatan, tsayläya wayrawan gochachö yacupis Pay mandanganta cäsuyänanpagga?” \c 5 \s1 Señor Jesucristo supaycunata gargon \r (Mateo 8:28-34; Lucas 8:26-39) \p \v 1 Tsaypitanam gochapa wac tsimpanman päsasarnin Señor Jesucristo discïpuluncunawan Gerasa niyangan marcaman chäyargan. \v 2 Señor Jesucristo büquipita yargosquiptinnam panteonchö pärag supayyog runa tincupämurgan. \v 3 Tsay runaga panteonllachö päracur captinmi ni pipis tsarayta ni cadenawan watarpis puedirgantsu. \v 4 Atsca cutim cadenacunawan paypa chaquintawan maquintapis runacuna watäyargan. Pero tsay supayyog runaga cadenacunatapis ichic ichic jancat rachicachaptinmi ni pï imanaytapis puedirgantsu. \v 5 Tsay runaga pagaspa junagpapis alläpa gayararnin purirmi, rumicunawan quiquillan rogocurnin jircacunachöwan panteoncunallachö pärargan. \p \v 6 Tsay supayyog runam Señor Jesucristota carupita ricasquirnin, cörrilla shamurnin puntanman gongoricurgan. \v 7 Tsaymi runapa shiminpa supay gayaraypanörag nirgan: “Poderöso Diospa Tsurin Jesús ¿Imatatan nogawan munanqui? ¡Gamtam Diospagraycu rugag, cay runapita gargamarnï sufritsimar mana condenamänayquipag!” \p \v 8 Señor Jesucristonam nirgan: “Cay runapita yargoy” nishgana captinmi supay tsaynö rugargan. \p \v 9 Tsaynam supayta Señor Jesucristo tapurgan: “¿Imatan shutiqui?” Supaynam nirgan: “Maytsicag cayaptïmi nogapa shutï ‘Sogta warangacuna (6,000).’ ” \v 10 Supaynam yapay yapay Señor Jesucristota rugarnin nirgan: “Ama nogacunata caru marcacunamanga gargaycayällämaytsu.” \p \v 11 Tsaypita mas washanin jircachömi atsca cuchicunata mitsiycäyargan. \v 12 Supaycunanam Señor Jesucristota rugarnin niyargan: “Cachaycayällämay tagay jircachö cuchicunaman yaycucuycuyänäpag.” \v 13 Señor Jesucristo “Allim” niptinnam, runapita yargosquir cuchicunaman aywarnin yaycuyargan. Tsaychö cuchicunaga ishcay waranganömi cayargan. Tsaynö maytsicag yaycusquiyaptinnam, cuchicuna löcuyarnin acataycachar gochaman jegarpur, tsaychö shingarnin llapan wañusquiyargan. \p \v 14 Tsay cuchi mitsicug runacunanam maytsay estanciacunapa y marcancunapa aywarnin llapan ricäyanganta willacuyargan. Tsaynö willacuyaptinnam runacuna shayämurgan: “Mä, ricäshun. Imash cashga.” \v 15 Señor Jesucristo caycanganman chaycurnam, tsay supayyog runa jancat cuticasquir yamayna llatapashga shumag juiciunchöna caycagta ricäyargan. Tsaynöta ricarmi runacunapis alläpa mantsacashga caycäyargan. \p \v 16 Tsaymi Señor Jesucristo supayyog runata cuticätsingantawan cuchicuna gochaman jegagta ricäyangantapis willacuyargan. \v 17 Tsaynö mantsacashga carmi, runacuna Señor Jesucristota rugarnin niyargan: “Taytay, cay marcalläcunapita aywacuy.” \p \v 18 Tsaypita Señor Jesucristo büquiman lätarcuptinnam, tsay cuticashga runa rugarnin nirgan: “Gamwan aywacuytam munallä. Pushacällamay.” \v 19 Tsaynö niptinnam Señor Jesucristo mana änirnin nirgan: “Mas bien canan wajiquiman ayway cutiycur aylluyquicunata willay Dios Yaya cuyashurniqui cuticätsishungayquita.” \v 20 Tsay cuticashga runa cuticurninnam llapan Decapolis niyangan marcacunapa purirgan Señor Jesucristo cuyaparnin cuticätsinganta willacur. Tsaynö willacuptinmi, llapan runacuna alläpa mantsacashganö cayargan. \s1 Señor Jesucristo Jairopa warmi wamrantawan yawar apaywan geshyagyasha warmita cuticätsin \r (Mateo 9:18-26; Lucas 8:40-56) \p \v 21 Tsaypitannam wac tsimpaman büquiwan Señor Jesucristo chaycur gocha cuchunllachörag caycaptin, maytsicag llutaypa runacuna goricäyargan. \v 22 Tsaymannam israelcuna goricäyänan wajichö mandacug Jairo shutiyog runa chargan. Tsaychö Señor Jesucristota ricaycurnam puntanman gongoricuycur, \v 23 rugarnin nirgan: “Warmi wamrallämi wañuycanna, acu jina öra wajïpa aywayculläshun. Payman maquillayquita churaycuptiquiga geshyayninpita cuticasquirmi cawangarag.” \v 24 Tsaynö niptinmi, Señor Jesucristo runawan aywayaptin maytsicag runacuna quichquinacurrag gepanta gatirnincuna aywayargan. \p \v 25 Tsay maytsicag runacunapa rurinchömi chunca ishcay watantinna yawar apaywan juc geshyagyasha warmi aywargan. \v 26 Atscag mëdicocunawan jampitsicurnin llapan imaycantapis ranticur mana ni ima servigllam gastargan. Tsaynö gastacurnin jampitsicurpis cada vez masmi mas antsana cargan. \v 27 Tsaymi geshyagyashacunata Señor Jesucristo cuticatsinganta wiyarnin, atscag runacunapa rurinllapa Señor Jesucristopa gepa llatapanta yataycurgan. \v 28 Tsay warmi shongollanchö yarparmi nirgan: “Llatapanllatapis yataycurga jancatmi cuticasquishag.” \p \v 29 Tsaynö yarparnin yataycurnam, yawar apaywan sufrir geshyagyasha canganpita patsa pärasquir libri cuticashgana canganta tantiyasquirgan. \p \v 30 Poderninllawan geshyagyasha warmita cuticatsinganta Señor Jesucristo tantiyasquirnam, gepanchöcag runacunaman tumaycur tapurgan: “¿Pitan llatapäta yatamushga?” \p \v 31 Pero discïpuluncunanam niyargan: “¡Maestru, caytsicag runachöga jucnin jucninpis tangayäshunquitsag! Gamga tapucunqui: ‘¿Pitan llatapäta yatamushga?’ ” \p \v 32 Tsaynö niyaptinpis Señor Jesucristoga maytsaypa ricchacurgan, llatapanta pï yatanganta. \v 33 Tsay warminam cuticashga canganta tantiyasquir, mantsacaywan carcariarrag Señor Jesucristopa puntanman gongoricuycur llapanta willargan: “Taytay, nogallämi llatapayquipa puntanta yataycullargö.” \v 34 Señor Jesucristonam nirgan: “Ïja, nogaman rasumpa firmi criyicungayquipitam cuticargoyqui. Cananga cushishga tranquïlona aywacuy, sufrirnin geshyangayquipita cuticashga librinam canqui.” \p \v 35 Señor Jesucristo tsaynö parlaycaptinmi, Jairopa servignincuna wajinpita shamurnin chaycur niyargan: “Tayta Jairo, wamrayquiga wañushganam. ¡Imapagnatan Señor Jesucristotapis wajiquiman afanacurnin pushanqui!” \p \v 36 Tsayta wiyaycurnam Jairota Señor Jesucristo nirgan: “Ama mantsacaytsu. Nogallaman criyicamuyga.” \p \v 37 Tsaypitanam Jairopa wajinman Señor Jesucristo Pedrota, Santiagota y Santiagopa waugen Juanta pusharcur aywargan. Waquincagcuna gatiyänantaga manam munargantsu. \v 38 Jairopa wajinman chaycurnam wamra wañushgacaptin, atscag runacuna gayaraycachar wagapacuycäyagta tariyargan. \v 39 Waji rurinman yaycusquirnam Señor Jesucristo nirgan: “¿Imanirtan cayläya timpullyarrag wagayanqui? Wamraga manam wañushgatsu. Puñucashgallam caycan.” \v 40 Tsaynö niptinnam runacuna asipäyargan. \p Tsaypitanam Señor Jesucristo llapan runacunata wagtaman gargosquir, quimsa discïpuluncunatawan wamrapa taytan y mamanta pusharcur wamra sutaraycanganman yaycuyargan. \v 41 Tsaychönam wamrapa maquinta achcurcur Señor Jesucristo parlaparnin “\tl Talitá, cum\tl*” nirgan. (Tsayga: “Wamra, gamtam shärimuy nig” ninanmi cargan.) \v 42 Tsaynö niycuptinmi wamra jina öra cawascamur shärisquir puriyta gallaycurgan. Tsay wamraga chunca ishcay watayogmi cargan. Runacunanam niyargan: “¡Cayga alläpa mantsacaypagmi!” \v 43 Señor Jesucristonam runacunata nirgan: “Pagtatag pitapis willacuyanquiman wamrata cawatsimungäta.” “Cananga pachan garayay” nirgan. \c 6 \s1 Nazaret marcanchö Señor Jesucristo yachatsicun \r (Mateo 13:53-58; Lucas 4:16-30) \p \v 1 Tsaypita Señor Jesucristo discïpuluncunawan aywacurmi marcanman cuticurgan. \v 2 Sabado jamay junagchönam judiucuna goricäyänan wajichö yachatsicurgan. Yachatsicungata wiyarmi runacuna mantsacashga niyargan: “¡Cay runaga imanö shumagtam yachatsicun! ¡Caynö allish yachananpagga maychörag yachacushga! ¡Ima poderninwanrag geshyagyashacunata cuticätsirnin tucuyläya imayca milagrucunatapis ruran! \v 3 ¿Manacu Payga carpinteropa tsurin y Maríapa wawan? Payga Santiagopa, Josépa, Judáspa y Simónpa waugenmi. Panincunapis cay marcachömi nogantsicnö täcuyan” nirnin. \p Tsaynö parlaycacharmi yachatsicungantapis cäsuyargantsu. \p \v 4 Tsaymi Señor Jesucristo runacuna niyangannölla nirgan: “Maychöpis Dios Yayapa Palabranta willacug profëta willacungantam runacuna cäsuyan. Pero quiquinpa marcamajincunawan aylluncuna y wajinchöcagcunaga mana cäsurmi wiyayangatsu ni chasquiyangatsu.” \v 5 Tsay marcanchö mana criyicuyanganpitam, juc ishcay geshyagyashacunallaman maquinta churarnin cuticätsirgan. Pero manam mas milagrucunataga rurargantsu. \v 6 Marcamajincunapagmi Señor Jesucristo nirgan: “¡Imanö alläpa llaquicuypagmi nogaman mana criyicuyangan!” \s1 Señor Jesucristo discïpuluncunata mandan Diospa Palabranta willacuyänanpag \r (Mateo 10:5-15; Lucas 9:1-6) \p Tsaypitanam Señor Jesucristo marcan marcan purir runacunata yachatsirgan. \v 7 Tsaynö yachatsicurmi chunca ishcay discïpuluncunata gayasquir, ishcag ishcag aywayänanpag mandarnincuna nirgan: “Gamcuna canan aywar, supayyog runacunapita supaycunata podernïwan shutïchö gargoyanqui. \p \v 8 “Gamcuna aywarga tucruyquicunalla apayanqui. Ama tantatawan alporjata ni gellaytapis apayanquitsu. \v 9 Shucurayangayqui llangeyquicunallawan y janayquicunachö llatapayquicunallawan aywayanqui. \v 10 Pipis wajincunam pushar posadatsiyäshuptiquiga, tsay wajillachö cacuyanqui tsay marcapita aywacuyangayquiyag. \v 11 Pero may marcaman chäyaptiquipis runacuna mana chasquiyäshuptiqui o yachatsicuyangayquita mana wiyayta munayaptinga; tsay marcapita aywacur chaquiquicunachö allpa lashtacashgatapis tapsicusquiyanqui. Tsaynö rurayangayqui señalgam canga Dios Yaya tsay runacunata castigananpag.” \p \v 12 Tsaypitanam discïpuluncuna maytsaypa aywarnin yachatsicur willacuyargan: “Jutsa rurayniquicunata dëjasquir llaquicurnin amana mastaga rurayaynatsu.” \v 13 Tsaynöllam atsca cuti supayyog runacunapita supaycunata gargornin, geshyagyashacunatapis aceitiwan churar cuticätsiyargan. \s1 Juan Bautistapa wañuynin \r (Mateo 14:1-12; Lucas 9:7-9) \p \v 14 Tsaypitanam alläpa alli ruraynincunapita Señor Jesucristo regeshga canganta rey Herodes musyasquir nirgan: “Payga Juan Bautistam wañunganpita cawamushga. Tsaymi poderöso cayninwan tucuyläya imayca milagrucunatapis ruraycan.” \p \v 15 Runacunanam niyargan: “Payga Diospa unaycag profëtan Elíasmi” Waquincagcunanam niyargan: “Payga juc profëtam, unaycag profëtacunanöllam Dios Yayapa willacuyninta willacun.” \p \v 16 Tsayta rey Herodes musyasquirnam nirgan: “¡Payga umanta rogotsir wañutsitsingä Juan Bautistam wañunganpita cawamushga!” \p \v 17 Herodias warmi Juan Bautista chiquirnin Herodesta “Prësuy” niptinmi, rey Herodes cadenawan watarcatsir carcelman gaycatsishga cargan. Tsay gaycatsinganpita mas puntatanam rey Herodesga waugen Felipepa warmin Herodiaswan casarashga cargan. Tsaynöpam Juan Bautistaga paycunapa contran parlargan. \v 18 Tsaynö waugenpa warmillanwan casaranganta musyasquirmi, Juan Baustista piñaparnin rey Herodesta nirgan: “Mana allitam ruraycanqui waugeyquipa warminta gechusquir quiquipawannö täcurnin.” \v 19 Tsay Herodias warminam Juan Bautistata chiquirnin wañutsiyta munarpis ni imanöpa puedirgantsu. \v 20 Dios Yayapa profëtan alli rurag runa Juan canganta musyarmi, Herodes mantsar wañutsiyänanpita cuidarnin permïtirgantsu. Juan Bautista willacungancunata mana allipa entendiycarpis, rey Herodesga cushishgam imaypis wiyargan. \p \v 21 Tsaynö chiquir caycarmi juc junag tsay Herodias warmi munanganta tarirgan. Rey Herodesmi santun junagpag mandacuyninchö militarnincunatawan Galileachö mas mandacug runacunata wajinchö micuyänanpag gayatsirgan. \p \v 22-23 Tsay santunchö Herodiaspa warmi wawan tushurmi, rey Herodestawan tsaychö llapan caycagcunata alläpa gustargan. \p Tsaymi alläpa cushishga tsay jipashta rey Herodes yapay yapay jurar nirgan: “Juracümi imayca mañamangayquitapis gamta garanagpag, asta cay mandacungä marcapa pullanta mañamaptiquipis.” \p \v 24 Tsaynö niptinnam tsay jipashga saslla mamanman aywaycur tapurgan: “Mamay ¿Imatatan mañashag?” Tsaymi maman nirgan: “Juan Bautistapa umanta mañay.” \p \v 25 Tsaypitanam jipash rey Herodesman cörrilla cutiycur nirgan: “Canan jina öra Juanpa umanta apascatsimur plätuchö entregaycamay.” \p \v 26 Tsaynö mañaptinmi rey Herodes alläpa llaquicurgan. Pero jurarnin äninganta tsaychö caycagcuna wiyayashga cayaptinmi, tsay jipash mañanganta nëgayta munargantsu. \v 27 Tsaymi Herodes jina öra juc soldädunta mandargan, Juanpa umanta apamunanpag. Soldädunam carcelman aywaycur, Juanpa umanta rogosquir, \v 28 plätuchö apaycur jipashta entregargan. Tsay jipashnam mamanman apaycur entregargan. \v 29 Tsaypitanam Juanpa discïpuluncuna wañutsiyanganta musyasquir, aywarnin gorisquir ayanta pampacuyargan. \s1 Señor Jesucristo pitsga waranga runacuna micuyänanpag milagruta rurangan \r (Mateo 14:13-21; Lucas 9:10-17; Juan 6:1-14) \p \v 30 Tsaypitanam Señor Jesucristopa discïpuluncuna willacur puriyanganpita cutisquir, yachatsicuyangancunatawan rurayangancunata willayargan. \v 31 Tsayman maytsicag runacuna aywarnin cutimur goricäyaptinmi ni pachata micuytapis puediyargantsu. Tsaymi discïpuluncunata nirgan: “Acu tsunyaman aywashun, tsaychö jamaycuyänayquipag.” \v 32 Tsaynö nirmi büquiman lätarcur discïpuluncunawan aywacuyargan. \v 33 Pero Señor Jesucristo aywaycagta ricasquirnam maytsay marcacunapita shamurnin llutaypa runacuna gocha cuchunpa llallipar puntanman chäyargan. \v 34 Señor Jesucristo büquipita yarpusquirnam, runacuna shuyaraycayagta ricaycur llaquipargan. Tsay runacunaga imayca mana mitsigninnag üshacunanömi llutaypa witsicashga caycäyargan. Tsaymi Señor Jesucristo tucuyläyacunata yachatsicurgan. \p \v 35 Tsaychö tardiyaycaptinnam discïpuluncuna Señor Jesucristoman witiycur niyargan: “Taytay, goyaycannam. Cay tsunyachöga manam ni pipis täcuntsu. \v 36 Cay runacunata ‘Aywacuyay’ niyna, maytsay estanciacunapa aywayanganchö imallatapis tarirnin rantisquir micuyänanpag. Caychöga manam ni imapis cantsu micuyänanpag.” \p \v 37 Pero Señor Jesucristonam nirgan: “Gamcuna micuynincuna garayay.” \p Discïpuluncunanam niyargan: “¡Caytsicag runacunapagga! ¿Ayca gellaywanrag tantatapis pagtatsiyäman? ¡Llapan micuyänanpagga pusag quilla arurnin gänangantsicragchi pagtanman! ¿Tsay llapan gellayta tantata rantirnin gastayänäta munanquicu? ¡Manam puediyätsu!” \p \v 38 Señor Jesucristonam tapurgan: “¿Ayca tantatan cayäpushunqui? Mä, averwayämuy.” \p Averwasquirnam niyargan: “Pitsga tantawan ishcay pescädollam can.” \p \v 39 Tsaypitanam Señor Jesucristo nirgan: “Pampaman grüpupa goricarnin llapan jamacuyätsun.” \v 40 Tsay ningannömi runacunaga pitsga chuncapa y pachacpa grüpuman juntacar jamacuyargan. \v 41 Tsaypitanam Señor Jesucristo tsay pitsga tantatawan ishcay pescädota achcurcur, cieluman ricarcurnin Dios Yayaman mañacurgan. Tsaynö mañacusquirnam tantata paquisquir discïpuluncunata macyargan runacunata aypuyänanpag. Tsaynöllam ishcay pescädotapis quipchusquir discïpuluncunata macyargan. \v 42 Tsaymi tsaychö maytsicag runacuna llapan pachancuna junta micuyargan. \v 43 Llapan pachancuna junta micusquiyaptinnam sobrag tantatawan pescädota discïpuluncuna chunca ishcay (12) canastacunaparag goriyargan. \v 44 Tsay micug runacunam ollgocaglla cayargan pitsga waranga (5,000), warmicunatawan wamracunata mana yupaycäyaptin. \s1 Señor Jesucristo imayca patsachönö gocha jananchö purin \r (Mateo 14:22-27; Juan 6:16-21) \p \v 45 Tsaypitanam discïpuluncunata Señor Jesucristo nirgan: “Gamcuna büquiman lätarcur puntaycäyay wac tsimpa Betsaida marcaman.” Discïpuluncuna aywasquiyaptinnam Señor Jesucristo runacunata “Cuticuyayna” nirgan. \v 46 Tsaypitanam Señor Jesucristo Dios Yayaman mañacug jircaman aywargan. \p \v 47 Discïpuluncuna büquiwan gocha pullanta aywaycäyaptinnam, patsa tutapasquirgan. Señor Jesucristonam jircallachörag japallan caycargan. \v 48 Gocha rurinchö büquita wayra puntapita tsaparaptinmi, discïpuluncuna avansayta mana puedir sufriyargan. Tsaynö sufriycayangantam Señor Jesucristoga musyargan. Madrugädu gällu cantangan öranam Señor Jesucristo discïpuluncunaman aywarnin, yacu janallanpa purirnin läduncunapa päsaycargan. \v 49 Pero discïpuluncunanam tsaynö yacu jananpa runa purigta ricasquir, alma canganta yarpar mantsacaywan gayarar: “¡Wau! ¿Imatan tagayga cacullan?” niyargan. \v 50 Tsaynö yacu jananpa aywaycagta ricasquirmi, discïpuluncuna alläpa mantsacashga cayargan. \p Señor Jesucristonam parlapargan: “Valorta achcuyay. Nogam cä. Ama mantsacäyaynatsu.” \v 51 Tsaynö büquiman lätarcuptinmi, jina öra tsayläya wayrapis parasquirgan. Discïpuluncunanam alläpa mantsacashga cayargan. \v 52 Tsaynö atscag micuyänanpag milagru ruranganta ricashga caycarpis, Señor Jesucristo alläpa poderöso canganta discïpuluncuna manam ni imanöpa entendiyta puediyargantsu. \s1 Señor Jesucristo Genesaret marcachö geshyagyashacunata cuticätsin \r (Mateo 14:34-36) \p \v 53 Tsaypitanam wac tsimpa Genesaret marcaman chaycur, büqui mana aywananpag gocha cuchunman wascawan watäyargan. \v 54 Tsay büquipita yargosquiyaptinmi, Señor Jesucristota runacuna regesquir, \v 55 maytsaypa aywar waquincunatapis willayargan. Tsaynam Señor Jesucristo maychö canganta musyasquir, geshyagyashacunatapis tsacrancancunachö wintushga runacuna apayämurgan. \v 56 Maytsay marcacunapawan estanciacunapa y mercädocunapawan jallga chacracunapa Señor Jesucristo aywaptinpis, paymanmi tucuyläya geshyagyashacunata chätsirnin rugar niyargan: “Cay geshyagyasha runalläcuna llatapayquillatapis yataycuyällätsun.” Pï geshyagyashapis Señor Jesucristopa llatapanta yataycurllam cuticargan. \c 7 \s1 Señor Jesucristo imanöpa runa mana alli rurag canganta yachatsicun \r (Mateo 15:1-20) \p \v 1 Tsaypitanam Jerusalénpita fariseocunawan ley yachatsicugcuna shamurnin, Señor Jesucristopa lädunchö shaycäyargan. \v 2 Tsaychönam Señor Jesucristopa discïpuluncuna maquincunata mana mayllacur micuycagta ricarnin piñacuyargan. \v 3 Fariseocunaga llapan judiumajincunawanmi manarag micurnin maquincunata alli mayllacuyag. Tsaynö rurayänanpagmi yachatsicug awiluncuna yachatsishga cayargan. \v 4 Cällipita cutirpis maquincunata manarag mayllacurga manam micuyagtsu. Tsaynö atsca costumbrincuna captinmi, täsacunatawan järacunata y mancacunatapis limpiu caycaptinpis mayllayag. \p \v 5 Tsaypitanam Señor Jesucristota fariseocunawan ley yachatsicugcuna tapurnin niyargan: “¿Imanirtan discïpuluyquicuna yachatsicug awilüntsiccunapa costumbrincunata mana cäsur, tsaynö tagra maquincunawan micuyan?” \p \v 6 Señor Jesucristonam nirgan: “Gamcunaga mana alli caycarmi, allitucuyanqui. Rasuntam gamcunapag Dios Yaya ninganta unay Isaías gellgargan: \q1 ‘Shimincunallawanmi nogata alabayäman. \q1 Pero shongoncunachöga manam yarpäyämanpistsu. \q1 \v 7 Tsaynö nogata alabayämanganga manam ni imapagpis servintsu. \q1 Runacuna mandacuyangancunallatam paycunaga yachatsicuyan. \q1 Tsay yachatsicuycunaga runacunapa munayllanmi.’\x + \xo 7:7 \xt Is 29:13.\x* \m \v 8 Dios Yaya mandacungancunata dëjasquir mana cäsurmi, runacunapa costumbrincunallata mas cumpliyanqui.” \p \v 9 Tsaynöllam nirgan: “¡Gamcunaga alläpa allishmi costumbriquicunallata rurar, Dios Yayapa mandacuynintaga dëjasquiyanqui! \v 10 Quiquin Dios Yayam unay Moisésta cay mandacuyninta entregar nirgan: ‘Taytayquitawan mamayquita cuyayarnin respetar cäsunqui. Pipis taytanpagwan mamanpag mana allicunata contran parlaptinga, tsay runataga mejormi canman wañuscatsiyaptin.’\x + \xo 7:10 \xt Ex 20:12; 21:17; Dt 5:16.\x* \v 11 Pero gamcunaga manam tsaynöga niyanquitsu. Mas bienmi yachatsicuyanqui juc runa mamantawan taytanta ninanpag: ‘Llapan imayca capamangantam Dios Yayata garaycushcä, tsaymi yanapayniquita puedïtsu.’ \v 12 Tsaynö nirmi, tsay runa taytantawan mamanta manana yanapananpag michäcuyanqui. \v 13 Gamcunaga tsay unay costumbriquicunallata rurarmi Dios Yayapa Palabranta manacagman churaycäyanqui. Tsaymi Dios Yaya mandacunganta mana cäsurnin, tsaynö tucuyläya mana allicunata ruraycäyanqui.” \p \v 14 Tsaypitanam Señor Jesucristo runacunata yapay gayasquir yachatsirnincuna nirgan: “Parlamungäcunata llapayqui shumag wiyarnin entendir tantiyacuyay. \v 15 Runacunaga manam micuy micuyanganwantsu jutsasapa cayan. Sinöga shongoncunallachö mana allicunata yarparmi, jutsa ruragga cayan. \v 16 Canan niyangagta wiyarnin shumag cäsucuyay.” \p \v 17 Tsaynö parlarnin ushasquir maytsicag runacunata dëjasquir waji rurinman yaycusquiptinnam discïpuluncuna tapuyargan: “Tsay yachatsicungayquiga ¿ima ninatan cargon?” nirnin. \v 18 Señor Jesucristonam nirgan: “¿Gamcunapis manacu entendiyanqui? Runaga manam micungawantsu jutsasapa ticran. \v 19 Micuy micunganga runapa pachanman yaycurpis päsanllam, manam shongonmantsu yaycun.” (Tsaynö nirmi Señor Jesucristo llapan micuycunata micuyanganpis allilla canganta yachatsicurgan.) \p \v 20 Tsaypitanam Señor Jesucristo nirgan: “Runaga shongonchö mana allicunata yarparmi jutsasapaga cayan. \v 21 Shongoncunachö mana allicunata yarparmi, casädo caycarpis jucnin jucninwanrag täcuyan, suwacuyan, wañutsinacuyan, warmicunapis lluta ollgocunawan puricuyan, \v 22 runacunapa imantapis munaparnin codiciar llutan imaycatapis rurayan, llullacuyan, viciuncunawanpis pengacuyantsu, juc runacunapa imanpis capuptin chiquicuyan, llullacurnin manacagta tumpacuyan, pengacuypag mana tantiyacurnin allishtucur licachaycachayan mana imapagpis serviycar y imayca jutsatapis rurayan. \v 23 Tsaynö tucuyläya mana allicunata shongoncunachö yarparmi, rasumpa jutsasapaga cayan.” \s1 Caru marcapita warmi Señor Jesucristoman criyicungan \r (Mateo 15:21-28) \p \v 24 Tsaypitanam Señor Jesucristo tsay marcapita yargosquir, Tiro caru marcaman aywacurgan. Tsaychö caycanganta runacuna mana musyayänanta munarmi, juc wajiman yaycurgan. Tsaynö mana munaycaptinpis runacunaga imaycanöpis musyasquiyarganmi. \v 25 Tsaychö juc warmi musyasquirmi, Señor Jesucristoman jina öra shamurgan, warmi wawan supayyog captin. Chaycurnam Señor Jesucristopa puntanman gongorpacuycurgan. \v 26 Tsay warmiga griegocuna casta Sirofenicia marcachö yurigmi cargan. Tsaynö puntanman gongoricuycurmi Señor Jesucristota mañacurgan: “Taytay. Wawalläpita supayta gargoycullay.” \p \v 27 Tsaynö niptinnam Señor Jesucristo nirgan: “Marcamajïcunapis atscagmi llaquiparnin yanapaypag cayan. Canan gamta llaquiparniqui yanaparga, tantata wamracuna micuycäyaptin gechur, allgocunata garagnömi canga.” \p \v 28 Tsay warminam nirgan: “Aumi, Taytay. Tsaynö captinpis wamracuna micuyaptin shicwagtam allgocunapis micuyan. Rasumpam wananqui marcamajiquicunata mas yanapayta. Pero ichicllatapis cuyacuyniquita nogamanpis shicwaycatsillamuy.” \p \v 29 Señor Jesucristonam nirgan: “Allitam gamga niruyqui. Canan cuticuyna. Wawayquipita supay yargoshganam.” \p \v 30 Tsay warminam wajinman chaycur, supay yargosquiptin wawan cuticashgatana tarirgan. \s1 Mana wiyag ni parlag runata Señor Jesucristo cuticätsin \p \v 31 Tsaypitanam Tiropita Señor Jesucristo cuticurnin, Sidon marcapawan Decapolis marcacunapa päsar, Galilea gochaman chargan. \v 32 Tsaychönam mana wiyag ni parlag upata Señor Jesucristoman apayämur rugayargan: “Maquillayquita churaycurnin cay runata cuticaycatsillay” nirnin. \p \v 33 Señor Jesucristonam runacunapita witisquir, dëdunwan runapa rinrinta yatargan. Tsaynöllam dëdunta togatsaycurnin runapa galluntapis yataycurgan. \v 34 Tsaynam llaquicurnin altu cielupa ricarcur “\tl ¡Efata!\tl*” nirgan. (Efataga “Quichacay” ninanmi cargan.) \p \v 35 Tsaynö niycuptillam rinrinwan gallun cuticasquiptinmi, tsay runa allish parlarnin shumag wiyar gallaycurgan. \v 36 Runacunatanam Señor Jesucristo alvertirnin nirgan: “Ama ni pitapis willayanquitsu cay runata cuticätsingäta.” \p Pero tsaynö nicaptinpis tsay runacunaga maytsaypa aywarmi masrag willacuyargan. \v 37 Tsaynö willacuyaptin waquincag runacuna musyasquirmi alläpa mantsacashga niyargan: “¡Imaycatam Señor Jesucristoga ruran! Llapan rurangancunapis alläpa allim. Tsaynöllam mana wiyag ni parlag upa runacunatapis cuticätsin.” \c 8 \s1 Señor Jesucristo tantata miratsin chuscu waranga runacuna micuyänanpag \r (Mateo 15:32-39) \p \v 1 Tsaypitanam juc cuti Señor Jesucristoman atscag runacuna goricashga cayargan. Micuyänanpag mana ni imapis captinmi, discïpuluncunata Señor Jesucristo gayasquir nirgan: \v 2 “Cay runacunata llaquipämi. Quimsa junagnam caychö nogawan pagta caycäyan. Manam ni imallapis micuyänanpag cantsu. \v 3 Waquinnäga alläpa caru marcacunapitam shayämushga. Si mallagllata ‘wajiquicunaman cuticuyay’ niptïga, nänita aywaycarllach pishiparnin mallagaywan shongoncunapis ushacasquinman.” \p \v 4 Discïpuluncunanam niyargan: “¡Pero caytsicag runa micuyänanpagga maychörag cay tsunyachöga tantallatapis tarishwan!” \p \v 5 Señor Jesucristonam tapurgan: “¿Ayca tantatan cayäpushunqui?” Paycunanam “Ganchisllam cayäpaman niyargan.” \p \v 6 Tsaynö niyaptinnam runacunata Señor Jesucristo patsaman jamayänanpag mandargan. Patsaman llapan jamasquiyaptinnam Señor Jesucristo tantata achcurcur, Dios Yayaman mañacusquirnin paquisquir discïpuluncunata macyargan. Discïpuluncunanam tsaychö llapan runacunata aypuyargan. \v 7 Tsaynöllam pescädoncunapis ichiclla cayäpurgan. Tsayta achcurcurnam Dios Yayaman mañacusquir, discïpuluncunata macyargan runacunata aypuyänanpag. \p \v 8 Tsaynömi llapanpis pacha junta micuyargan. Micur ushasquiyaptinnam, ganchis canasta juntata Señor Jesucristopa discïpuluncuna sobragcagta goriyargan. \v 9 Tsaychö micug runacunaga ollgocagllam chuscu warangan cayargan, warmicunatawan wamracunata mana yupaycäyaptin. Tsaynö llapan micur ushasquiyaptinnam runacunata “Aywacuyayna” nirgan. \v 10 Señor Jesucristonam discïpuluncunawan büquiman lätarcur, Dalmanuta niyangan marcaman aywayargan. \s1 Fariseocuna Señor Jesucristota mañayan milagruta rurananpag \r (Mateo 16:1-4; Lucas 12:54-56) \p \v 11 Tsay marcaman chäriyaptinnam, fariseocuna shamuycur Señor Jesucristota imaycata tapupäyargan: “Dios Yayapita rasumpa shamushga carga, mä canan ima milagrullatapis ruramuy nogacunapis musyayänäpag.” \v 12 Tsaynö niyaptinnam, Señor Jesucristo yarpachacurnin nirgan: “¿Imanirtan milagruta ruramunätarag mañayämanqui? Rasuntam niyag: Gamcunapagga manam ni ima milagrullatapis rurashagtsu.” \v 13 Tsaynö nisquirmi jagesquirnincuna, büquiman lätarcur gocha wac tsimpanman aywacurgan. \s1 Fariseocunapawan Herodespa mana alli yachatsicuynincuna \r (Mateo 16:5-12) \p \v 14 Tsaynö büquichö aywaycäyaptinnam, jucllaylla tantancuna cargan gongasquir mana apayaptin. \v 15 Señor Jesucristonam nirgan: “Cuidacur alcäbo cayay fariseocunapawan rey Herodespa levadürancunapita.” \v 16 Pero discïpuluncunanam mana entendirnin, quiquincuna pura ninacuyargan: “¿Tantantsic mana captinchari tsaynöga maypis nimantsic?” \p \v 17 Tsaynö parlayanganta musyasquirmi tapurgan: “¿Imanirtan ‘Tantantsic cantsu’ nir, parlayanqui? ¿Manaragcu gamcunapis entendirnin cuentata gocuyanqui? \v 18 Ñawiquicunawan rinriquicuna caycaptinpis ¿manacu ricäyanqui ni wiyayanqui? ¿Manacu yarpäyanquipis? \v 19 Pitsga tantallapitam pitsga waranga runacunata garargä. ¿Ayca canasta juntatatan sobragcunata goriyargayqui?” Paycunanam niyargan: “Chunca ishcay canastatam.” \p \v 20 Señor Jesucristonam nirgan: “Y ganchis tantapita chuscu waranga runacunata garasquiptï ¿Ayca canasta juntatatan goriyargayqui?” Paycunanam niyargan: “Ganchis canastatam.” \p \v 21 Tsaynam Señor Jesucristo nirgan: “¿Tsaycunata ricaycarpis manaragcu entendiyanqui?” \s1 Betsaida marcachö gapra runata Señor Jesucristo cuticätsin \p \v 22 Tsaypitanam Betsaida marcaman chäriyaptin, gapra runata runacuna apamur rugayar niyargan: “Cay runapa ñawincunata maquillayquiwan yataycullay cuticasquinanpag.” \v 23 Señor Jesucristonam gaprata jancharcur marcapa washaninman apargan. Tsaynam gaprapa ñawinta togayninwan llushisquir, umanman maquinta churaycurnin tapurgan: “¿Ricanquicu imallatapis?” \p \v 24 Tsay gapranam ricchacusquir nirgan: “Aumi, Taytay. Ricämi runacunata jachacunatanö purigta.” \p \v 25 Tsaynö niptinnam runapa ñawinta yapay Señor Jesucristo yataycurgan. Runapa ñawincuna cuticasquiptinnam llapanta shumag allishna ricasquirgan. \v 26 Señor Jesucristonam runata wajinman cuticunanpag mandarnin nirgan: “Amana marcaman yaycunquinatsu.” \s1 Señor Jesucristota Pedro nirgan: “Diospa Tsurin Cristom canqui.” \r (Mateo 16:13-20; Lucas 9:18-21) \p \v 27 Tsaypitanam Cesarea de Filipo niyangan marcaman discïpuluncunawan Señor Jesucristo aywar maytsaypa puriyargan. Tsaynö nänita aywaycarnam paycunata tapur nirgan: “¿Nogapag pï cangätan runacuna yarpäyan?” \p \v 28 Discïpuluncunanam niyargan: “Waquinmi niyan: ‘Payga Juan Bautistam.’ Waquincunam niyan: ‘Unay Elíasmi.’ Waquinnam niyan: ‘Payga Dios Yayapa juc profëtanmi.’ ” \p \v 29 Señor Jesucristonam nirgan: “Pero gamcunaga ¿Imatatan nogapag yarpäyanqui? ¿Pitan noga cä?” Pedronam nirgan: “Gamga Diospa Tsurin Cristom canqui, cay patsaman shamugpagcag.” \p \v 30 Tsaymi Señor Jesucristonam alvertirnincuna nirgan: “Cristo cangäta ama ni pitapis willacuyanquitsu.” \s1 Señor Jesucristo wañutsiyänanpag canganta willacun \r (Mateo 16:21-28; Lucas 9:22-27) \p \v 31 Tsaynam discïpuluncunata yachatsir nirgan: “Diospa Tsurin alläpam sufrirnin ñacanga maltratayaptin. Autoridäcunam mas mandacugcag sacerdöticunawan ley yachatsicugcuna chiquirnin wañutsiyanga. Pero wañunganpita quimsa junagllatam cawamunga.” \v 32 Tsaypitam washaläpa apasquirnin, Señor Jesucristota Pedro piñapayta gallaycurgan: “¿Imanirtan tsayta parlanqui Dios Yayaga manam wañutsiyäshunayquita munangatsu?” \p \v 33 Pero Señor Jesucristonam tumaycur discïpuluncunata ricaycurnin, Pedrota piñapar nirgan: “¡Satanas, caypita witiy! Runacunanö yarparmi tsayta parlanqui, manam Dios Yaya munangannötsu.” \p \v 34 Tsaynam runacunatawan discïpuluncunata gayasquir nirgan: “Nogata gatimayta munagcagga quiquinpa munayninta dëjasquir, imayca cruzta apagnö alläpa sufrir wañunan captinpis gatimätsun. \v 35 Quiquillanpita cawayta munagcagga, imaypis cawaynintam ogranga. Pero nogaraycur o Dios Yayapa Alli Willacuyninraycu cawayninta ogragcagga, imayyagpis Dioswan cawanga. \v 36 Juc runa cay patsachö llapan imaycata gänarpis, almanta ograrnin condenacuptinga imapagrag llapan gänanganpis servinga. \v 37 Tsaymi runa almanta salvananpagga, manam ni ima gellaypis servirnin välengatsu. \v 38 Sïcush Dios Yayata chiquirnin mana alli rurag runacunapa puntanchö pipis nogapita o yachatsicungäpita pengacunga, nogapis tsay runapitaga pengacushagmi Dios Yayapa poderninwan chipacyarrag cay patsaman cutimurnin santo angelnincunawan.” \c 9 \p \v 1 Tsaynöllam Señor Jesucristo nirgan: “Rasuntam niyag: Caychö caycäyagcunapita waquincagcunallam cawayanga, Dios Yayapa poderöso Mandacuy Reynon chämunganyag.” \s1 Señor Jesucristo juc jircaman aywan quimsan discïpuluncunawan \r (Mateo 17:1-13; Lucas 9:28-36) \p \v 2 Tsaypita sogta junagtanam, Señor Jesucristo juc jatun jircaman aywayargan, Pedrowan Santiagowan y Juanwan. Tsaychö quiquillancuna caycarmi, quimsan discïpuluncuna ricaraycayaptin, Señor Jesucristo alläpa shumag ticrasquirgan. \v 3 Llatapanpis alläpa shumag yurag pürum chipacyargan. Tsaynö yuragtaga manam ni pï tagsharpis yuragyätsiyta puedinmantsu. \v 4 Quimsan discïpuluncunanam ricasquiyargan, Moiséswan Elías yuriscamur Señor Jesucristowan parlaycäyagta. \p \v 5 Tsayta ricaycurnam Señor Jesucristota Pedro nirgan: “Maestru, alläpa allim caychö caycantsic. Quimsa tsucllata rurashun jucta gampag juccagta Moiséspag y juctana Elíaspag.” \v 6 Tsaychö quimsan discïpuluncuna jancat mantsacashga carmi, mana cuentata gocurnin Pedro tsaynö parlargan. \p \v 7 Tsaynö mantsacashga caycäyaptinmi pucutay urämur, llapancunata tsapasquirgan. Pucutay rurinpitanam Dios Yaya parlamugta wiyayargan: “Cayga alläpa cuyay Tsurïmi. Payta wiyarnin cäsuyay.” \p \v 8 Tsaypitanam discïpuluncuna Señor Jesucristota japallantana läduncunachö shaycagta ricaycuyargan. \p \v 9 Tsay jircapita uraycämurninnam Señor Jesucristo nirgan: “Caychö ricäyangayquicunata ama ni pitapis willacuyanquitsu Diospa Tsurin wañusquir cawamungan junagyag.” \p \v 10 Señor Jesucristo ningannöllam discïpuluncuna mana pitapis willacuyargantsu. Quiquincuna puram tapunacuyargan: “¿Imanirtan Señor Jesucristoga wañusquirmi cawamushag” nimantsic? \p \v 11 Tsaymi Señor Jesucristota tapurnin niyargan: “Taytay, ley yachatsicugcunagam niyan: ‘Diospa Tsurin Cristo cay patsaman shamunanpagga, puntantam cutimunga unay Elíasrag’ ¿Imanirtan tsaynö yachatsicuyan?” \p \v 12 Tsaynam Señor Jesucristo nirgan: “Rasumpam Elíasga puntäta shamunga. Paymi noga cutimunäpag llapanta alistanga. Tsaypunga tsaynö caycaptinga ¿Imanirtan Diospa Palabranchöga yachatsicun: ‘Diospa Tsurintam runacuna alläpa chiquirnin sufritsir wañutsiyanga?’ ” \v 13 Pero tsaymi noga niyag: “Elíasga shamushganam. Tsaymi payta runacuna maltratarnin munayanganta rurayargan. Tsaynö rurayänanpagmi Diospa Palabranchö unayna willacatsirgan.” \s1 Señor Jesucristo supayyog wamrata cuticätsin \r (Mateo 17:14-21; Lucas 9:37-43) \p \v 14 Tsaypitanam waquincag discïpuluncunaman chaycur, atsca runacuna goricashgatawan discïpuluncunawan ley yachatsicugcuna piñanacuycäyagta tariyargan. \v 15 Tsaychö runacunanam Señor Jesucristota ricasquir, alläpa mantsacashga cörrilla puntanyag saludag aywayargan. \p \v 16 Tsaymi Señor Jesucristo discïpuluncunata tapurgan: “¿Imanirtan paycunawan discutir piñanacuycäyanqui?” \p \v 17 Tsaynam juc runa nirgan: “Taytay, gammanmi cay ollgo tsurïta apamurgö. Payga supayyog carmi parlantsu. \v 18 Ataqui tsariptinmi pushugayta cachurnin quiruntapis regochyätsirrag ishquitsirnin, chucrushgatanö ticran. Wamräpita supaycunata gargoyänanpagmi discïpuluyquicunatapis mañacurgä. Pero paycunaga manam gargoyta puediyashgatsu.” \p \v 19 Tsaynam Señor Jesucristo nirgan: “¡Allau, nogaman mana criyicugcuna! ¡Imayyagrag gamcunawan pagtalla caycäshag! ¡Imayyagrag mana criyicug cayangayquita awantayäshayqui! Wamrata cayman apayämuy.” \p \v 20 Wamrata apaycayämuptinnam, Señor Jesucristota supay ricaycurnin, tsay wamrata ataquiwan achcuscatsir patsaman ishquitsir pushugayta cachutsirnin garintätsirgan. \p \v 21 Señor Jesucristonam wamrapa taytanta tapur nirgan: “¿Imaypitanatan wamrayquita caynö päsan?” Taytannam nirgan: “Llullu canganpitam caynö päsan.” \p \v 22 Atsca cutinam ninamanpis yacumanpis supay ishquitsishga wañutsiyta munarnin. Pero imallatapis rurayta puedirga canan llaquipaycallämar yanapaycayällämay. \p \v 23 Señor Jesucristonam nirgan: “¿Imanirtan ‘imallatapis rurayta puedirga’ nimanqui? Nogaman rasumpa firmi criyicuptiquiga wamrayquita cuticätsishagmi. Tsaymi pipis Dios Yayaman rasumpa firmi criyicurga llapan imaycatapis chasquiyanga.” \p \v 24 Tsaypitanam wamrapa taytan jina öra nirgan: “Aumi, gammanga rasumpam criyicamü. ¡Pero mas firmi criyicunäpag yanapaycallämay!” \p \v 25 Tsayman ricagnin cörrilla atscag runacuna alläpa goricäyaptinmi, Señor Jesucristo supayta piñaparnin nirgan: “Gam supay, cay wamrachö captiquim upa mana parlag cacun. Tsaymi canan noga mandag: Paypita yargoy, manana mas cutinayquipag.” \p \v 26 Tsaynö Señor Jesucristo niptinmi, supay gayararrag wamrata atäquiwan pagchisquirnin yargosquir aywacurgan. Supay aywacusquiptinnam wamra wañushganö ticrasquirgan. Runacunanam niyargan: “Wamraga wañusquinmi.” \v 27 Pero Señor Jesucristo wamrata maquinpita achcurcur sutarcuptinnam, sänuna sharcamurgan. \p \v 28 Tsaypita Señor Jesucristo wajiman yaycusquiptinmi, discïpuluncuna japallanta tapurnin niyargan: “¿Imanirtan nogacunaga supayta gargoyta puediyargötsu?” \p \v 29 Señor Jesucristonam nirgan: “Tsayläya puedig supayta gargoyänayquipagga Dios Yayamanmi alli mañacuyänayqui.” \s1 Señor Jesucristo wañutsiyänanpag canganta yapay willacun \r (Mateo 17:22-23; Lucas 9:43-45) \p \v 30 Tsaypitanam discïpuluncunawan Galilea provinciapa aywayargan. Pero Señor Jesucristoga manam munargantsu, tsayman chäyanganta runacuna musyayänanta, \v 31 discïpuluncunallata yachatsinanraycu. Paycunata yachatsirmi nirgan: “Dios Yayapa Tsurintam traicionarnin runacuna prësur achcusquir wañutsiyanga. Tsaynö wañutsiyanganpita quimsa junagllatam cawamunga.” \v 32 Pero discïpuluncunaga tsaynö ninganta mana entendirmi, mantsaparnin ni imatapis tapuyargantsu. \s1 Llapanpa mandagnin cayta discïpuluncuna munayangan \r (Mateo 18:1-5; Lucas 9:46-48) \p \v 33 Tsaypitanam Capernaum marcaman chaycurnin juc wajiman yaycusquir, discïpuluncunata tapur nirgan: “¿Nänita shamuycashga imatatan piñanacur parlayargoyqui?” \v 34 Pero discïpuluncunanam upällalla cacuyargan. Paycunaga nänichö piñanacuyargan llapanpa mandagnin cayta munarmi. \p \v 35 Tsaychönam Señor Jesucristo jamaycur discïpuluncunata gayasquir nirgan: “Maygayquipis mandacug cayta munarga, llapanta servirnin mas gollmi shongo llapanpitapis mas umilde cayanqui.” \p \v 36 Tsaynö nirmi juc wamrata gayasquirnin, discïpuluncuna ricäyänanpag puntancunaman ichiycatsirgan. Tsaypitanam wamrata margarcurnin discïpuluncunata nirgan: \v 37 “Pipis cay wamracunata nogaman criyicunganraycu chasquirga, nogatapis chasquimanmi. Nogata chasquimagnïga cachamagnï Dios Yayatapis chasquinmi, manam nogallatatsu.” \s1 Pipis contrantsic mana carga, nogantsicwanmi caycan \r (Mateo 10:42; Lucas 9:49-50) \p \v 38 Tsaypitanam discïpulun Juan nirgan: “Maestru, nogacunam tariyargö supayyogcunapita juc runa shutiquichö supaycunata gargoycagta. Mana nogantsicwan pagta purishga captinmi amatsayargö.” \p \v 39 Señor Jesucristonam nirgan: “¡Ama amatsayanquimantsu cargan, podernïwan pipis imayca milagruta shutïchö rurarga imanörag maytsaypa aywarpis nogapa conträ saslla parlanman! \v 40 Tsaymi pipis contrantsic mana carga, nogantsicwan caycan. \v 41 Rasuncagtam niyag: Nogapa discïpulucuna cayangayquiraycu pipis shutïchö yacullatapis garayäshuptiquiga, tsay runataga imayca premiagnömi Dios Yaya yanapanga. \s1 Mana allita rurayänanpagga ama yachatsicuyanquitsu \r (Mateo 18:6-9; Lucas 17:1-2) \p \v 42 “Si caynö wamracuna nogaman criyicuycagta, pipis mana allita rurananpag yachatsiptinga, mejormi canman tsay runapa cuncanman jatun molinu rumita watarcur lamarman jitarpuyaptin. \v 43 Sïcush jutsata ruranayquipag maquiqui ishquitsishunqui, mas allim canman tsay maquiquita rogosquir jitasquiptiqui. Tsaynö mancu cayniquiwanmi, Dios Yayawan imayyagpis cawanqui. Pero mana sïga ishcan maquiyogmi mana imaypis wañug nina infiernuman aywanqui. \v 44-45 Y sïcush jutsata ruranayquipag chaquiqui ishquitsishunqui, mas allim canman tsay chaquiquita rogosquir jitasquiptiqui. Tsaynö rata cayniquiwanmi, Dios Yayawan imayyagpis cawanqui. Pero mana sïga ishcay chaquiyogtam Dios Yaya infiernuman garpushunqui.\f + \fr 9:44-45 \ft Versïculo 44 y 46 manam cantsu puntacag waquin librucunachöga.\f* \v 46-47 Tsaynöllam si jutsata ruranayquipag ñawiqui ishquitsishuptiquiga, mas allim canman ñawiquita jorgosquir jitasquiptiqui. Tsaynö gapra cayniquiwanmi Dios Yayapa Mandacuy Reynonchö imayyagpis cawanqui. Pero mana sïga ishcan ñawiyogtam infiernuman Dios Yaya garpushunqui.\f + \fr 9:46-47 \ft ibid\f* \q1 Diospa Palabran gellgashgachö ningannömi: \v 48 Tsaychöga curucunam ni imaypis wañuyantsu. \q1 Ninapis manam wañuntsu.\x + \xo 9:48 \xt Is 66:24.\x* \q1 \v 49 Tsaychöga llapanmi juzgashga cayangan. \p \v 50 “Cachiga alläpa allim. Pero tsay cachi micuyta mana mishquitsirga ¡imapagrag välenman! Gamcuna alli ruragcagga imayca cachi mishquignömi cayanqui, jucnin jucninwanpis shumag allish päsacur.” \c 10 \s1 Señor Jesucristo yachatsicun juc runa warminpita mana raquicänanpag \r (Mateo 19:1-12; Lucas 16:18) \p \v 1 Capernaum marcapita Señor Jesucristo aywacurmi, Judea provincia Jordan niyangan mayu wac tsimpanman chargan. Tsayman chaycuptinpis yapaymi alläpa atscag runacuna goricäyargan. Tsaychömi imaypis yachatsicungannö Señor Jesucristo paycunata yachatsirgan. \p \v 2 Tsaymanmi fariseocuna shamuycur, Señor Jesucristota pantatsiyta munarnin tapur niyargan: “¿Leynintsicga permïtincu juc runa warminpita raquicänanpag?” \v 3 Señor Jesucristonam nirgan: “Moisés gellgangan leychö ¿imanötan Dios Yaya mandacun?” \v 4 Fariseocunanam niyargan: “Moisésmi leyninchö mandacur permïtirgan: ‘Maygan runapis warminpita raquicayta munarga, divorcio cartata ruraputsun raquicäcur aywacunanpag.’ ”\x + \xo 10:4 \xt Dt 24:1-3.\x* \p \v 5 Tsaynö niyaptinnam Señor Jesucristo nirgan: “Gamcuna chucru shongo car, alli rurayta mana munayaptiquim, Moisés tsayta permïtirgan. \v 6 Pero runata camangan tiempuchömi, Dios Yaya ‘ollgotawan warmita rurarnin’\x + \xo 10:6 \xt Gn 1:27; 5:2.\x* \v 7 dispönirgan: ‘Ollgocag runaga taytantawan mamanta dëjasquir, warminwan pagta täcuyätsun. \v 8 Tsaynöpam warmi ollgopis jucllayllanölla ishcanpis cayanga’. Tsaypitaga mananam ishcagnatsu cayanga, sinöga juc cuerpunöllanam ishcanpis cayanga.\x + \xo 10:8 \xt Gn 2:24.\x* \v 9 Tsaymi quiquin Dios Yaya tsaynö juntangantaga, manam ni pipis raquinmantsu.” \p \v 10 Tsaypitanam wajiman yaycusquiyaptin, Señor Jesucristota discïpuluncuna niyargan: “Tantiyaycatsiyämay tsay raquicay imanö canganta.” \v 11 Señor Jesucristonam nirgan: “Maygan runapis warminpita raquicasquir, jucwan casararga, tsay runaga adulterio niyangan llutan mana alli jutsatam ruraycan warminpa contran. \v 12 Tsaynöllam maygan warmipis gojanpita raquicasquir, juc runawan casararga, tsay warmipis adulterio niyangan llutan mana alli jutsata ruraycan.” \s1 Señor Jesucristo Dios Yayaman mañacun wamracunapag \r (Mateo 19:13-15; Lucas 18:15-17) \p \v 13 Tsaypitanam runacuna wamracunata Señor Jesucristoman apayämurgan maquinta umancunaman churananpag. Pero discïpuluncunanam apamug runacunata piñapäyargan. \v 14 Tsayta ricaycurmi Señor Jesucristo piñacur nirgan: “¡Nogaman wamracuna jina shayämutsun! Ama michäyaytsu. Cay wamracunanö umildecag runacunapagmi Dios Yayapa Mandacuy Reynonga. \v 15 Rasuntam niyag: Sïcush Dios Yayapa Mandacuy Reynonta pipis wamranö mana chasquinga, manam ni imaypis yaycuyangatsu.” \v 16 Tsaynö nisquirnam wamracunata margarcur, umancunaman maquinta churar nirgan: “Dios Yaya yanapaycuyäshuy.” \s1 Señor Jesucristowan juc rïcu runa parlan \r (Mateo 19:16-30; Lucas 18:18-30) \p \v 17 Tsaypita Señor Jesucristo aywacuycaptinnam, juc runa cörrilla chärir gongorpacuycur tapurnin nirgan: “Maestru, gamga alli ruragmi canqui. Mana ushacag wac vïdachö Dios Yayawan wiñaypa cawanäpag ¿Imacunatatan rurashag?” \p \v 18 Tsaymi Señor Jesucristo nirgan: “¿Imanirtan: ‘alli rurag’ nimanqui? Jucllayllam alli ruragga. Dios Yayalla. \v 19 Musyanquim Dios Yaya mandacungancunata. Ama runamajiquita wañutsinquitsu. Warmiquiwan casarashga caycar, ama jucnin jucninwan tacunquitsu. Ama suwacunquitsu. Ama calumniar manacagchö llullacurnin parlanquitsu. Ama runamajiquita engañanquitsu. Taytayquitawan mamayquita cuyarnin respetar llaquipanqui.”\x + \xo 10:19 \xt Ex 20:12,16; Dt 5:16,20.\x* \p \v 20 Tsaymi runa nirgan: “Maestru, wamra caynïpitanam tsay llapan mandacuycunataga rurarnin cumplishcä.” \p \v 21 Tsaynam runata llaquirnin cuyapar Señor Jesucristo nirgan: “Tsaynö captinga, cayta ruranayquillanam faltäshunqui. Canan aywar imaycayquicunatapis chipyat ranticusquir, wactsacunata gellayniquita garaycunqui. Tsaymi sïga cieluchöpis alläpa capugyog canqui. Tsaynö rurasquir cutimur nogata gatimay.” \p \v 22 Tsayta wiyaycurnam runaga alläpa llaquishga aywacurgan. Payga alläpa rïcu carmi, Señor Jesucristo ninganta rurayta munargantsu. \p \v 23 Tsaypita runa aywasquiptinnam, Señor Jesucristo tumaycur discïpuluncunata nirgan: “¡Alläpa ajam Dios Yayapa Mandacuy Reynonman capugyog rïcu runacuna yaycuyänanpag!” \p \v 24 Tsaynö Señor Jesucristo niptinnam, discïpuluncuna mantsacashga cayargan. Pero Señor Jesucristonam nirgan: “Ïjucuna, ¡imanö alläpa ajam Dios Yayapa Mandacuy Reynonman yaycuyga! \v 25 Mas fäcilmi juc jatun ‘camëllo’ wäta aujapa uchcunpa ucllunman, juc rïcu runa Dios Yayapa Mandacuy Reynonman yaycunganpitaga.” \p \v 26 Señor Jesucristo ninganta discïpuluncuna wiyarmi, alläpa mantsacashga ninacuyargan: “Tsaynö captinga ¡pirag salvacanga!” nirnin. \p \v 27 Señor Jesucristonam discïpuluncunata ricaycur nirgan: “Runacuna manam quiquillancunapitaga salvacuyta puediyantsu. Pero Dios Yayam sïga salvayta puedin. Paypagga manam ni imapis ajatsu.” \p \v 28 Tsaymi Pedro nirgan: “¡Taytay, nogacunaga llapan imaycäcunatapis jagesquirmi gamta gatiraycäyag!” \p \v 29 Señor Jesucristonam nirgan: “Rasuntam niyag: Nogapa Alli Willacuynïta wiyarnin cäsurnin nogata servimänanraycu pipis wajinta, waugenta, paninta, mamanta, taytanta, tsurincunata, chacrancunata dëjarga; \v 30 cay patsachö dëjanganpita pachac cuti masmi tsay runapa imanpis canga wajincuna, waugencuna, panincuna, mamancuna, tsurincunawan chacrancunapis. Cay patsachö nogata servimanganraycu gaticachäyaptin alläpa sufrirpis, wac vïdachöga Dios Yayawanmi wiñaypa cawanga. \v 31 Pero canan puntachöcagcunam wac vïdachöga gepachö cayanga y gepachöcagcunanam puntachö cayanga.” \s1 Señor Jesucristo yapay willacun wañutsiyänanpag canganta \r (Mateo 20:17-19; Lucas 18:31-34) \p \v 32 Tsaypitanam discïpuluncunapa puntanta Jerusalénman Señor Jesucristo aywaycargan. Discïpuluncunanam mantsacashga gepanta gatiyargan. Tsaychönam chunca ishcay discïpuluncunallata yapay washaläduman gayasquirnin willar “Caynömi nogata päsamanga” nirgan: \v 33 “Jerusalénmanmi aywaycantsic. Tsaychömi Diospa Tsurinta traicionarnin runacuna prësur mayor sacerdöticunamanwan ley yachatsicugcunaman entregayanga. Paycunanam yachatsinacurnin condenar Roma autoridäcunaman wañutsiyänanpag apatsiyanga. \v 34 Tsay autoridäcunanam payta burlacurnin togapur, alläpa astarnin sufritsir wañutsiyanga. Pero wañutsiyanganpita quimsa junagllatam cawamunga.” \s1 Señor Jesucristota Santiagowan Juan mañayan allicagman churananpag \r (Mateo 20:20-28) \p \v 35 Tsaypitanam Zebedeopa tsurincuna Santiagowan Juan shamur, Señor Jesucristota niyargan: “Maestru, canan imaycata mañacuyangagtapis ruraycullay.” \p \v 36 Señor Jesucristonam nirgan: “¿Imata ruranätatan munayanqui?” \p \v 37 Paycunanam niyargan: “Gam poderöso Mandacuy Reynoyquichö dispöniycuy jucnï derëchucag läduyquichö y jucnï itsogcag läduyquichö jamacayämunäpag.” \p \v 38 Tsaynö niyaptinnam Señor Jesucristo nirgan: “Gamcunaga manam musyayanquitsu ni imata mañayämangayquitapis. Cananmi alläpa ayagta upugnömi sufrishag. ¿Tsaynöga gamcuna sufriyta puediyanquimantsurag?” \p \v 39 Paycunanam niyargan: “Aumi, Taytay puediyämanmi.” Tsaymi Señor Jesucristo nirgan: “Rasumpam noga alläpa ayagta upyangänö gamcunapis sufriyanqui. \v 40 Pero derëchüwan itsognïcag läduchö pipis jamananpagga manam nogatsu dispönï. Tsaytaga quiquin Dios Yayallam dispöninga.” \p \v 41 Tsaychö chunca discïpuluncuna musyasquirnam, Juanpagwan Santiagopag piñacuyargan. \v 42 Tsaynam Señor Jesucristo yapay llapan discïpuluncunata gayasquir nirgan: “Musyayangayquinömi may marcacunachöpis mayorcagcunaga mas puedig patronnö runacunata mandayan y autoridäcunapis mandacug caynincunawanmi llapanta dispöniyan. \v 43 Pero gamcunaga manam tsaynötsu cayänayqui. Si gamcuna mas mandacug cayta munarga, waquincagcunapa servigninmi cayänayqui. \v 44 Y si maygayquipis mas mandacuyyog cayta munarga, waquincagcunapa servignin esclävunnömi cayänayqui. \v 45 Tsaymi Diospa Tsuringa cay patsaman shamushga runacunata servinanpag, manam payta serviyänanpagtsu. Sinöga cay patsaman shamushga llapan runacuna libri cayänanpag quiquinpa cawayninwan llapanta rantinanpagmi.” \s1 Gapra Bartimeota Señor Jesucristo cuticätsin \r (Mateo 20:29-34; Lucas 18:35-43) \p \v 46 Tsaypitanam Jerico marcaman chäyargan. Tsay marcapita Señor Jesucristo yargosquirnam, discïpuluncunawan atscag runacuna aywayargan. Tsaynö aywaycäyaptinnam nänipa cuchunchö gapra Bartimeo shutiyog runa jamaycargan limushnata mañacurnin. Tsay gapragam Timeopa tsurin cargan. \v 47 Tsay gapranam Señor Jesucristo Nazaret runa chaycagta tantiyasquir, gayaycachar nirgan: “¡Rey Davidpa ayllun Jesús, llaquipaycallämayri!” \p \v 48 Tsaychö atscag runacunanam gaprata piñaparnin niyargan: “¡Upälla cay!” nirnin. Pero tsaynö piñapäyaptinpis gapraga mas jinchi gayaraypam yapay nirgan: “¡Davidpa ayllun, cuyapaycällämayri!” \p \v 49 Tsaynam Señor Jesucristo ichiycur nirgan: “Tsay runata gayayämuy.” Gapratanam niyargan: “Cushicur shärimuy, Señor Jesucristom gayashunqui.” \v 50 Gapranam punchuntapis jitasquir, wap sharcurnin Señor Jesucristoman cörrilla aywargan. \p \v 51 Señor Jesucristonam tapurgan: “¿Gampag imata ruranätatan munanqui?” Gapranam nirgan: “Maestru, ricaytam munallä.” \p \v 52 Tsaynam Señor Jesucristo nirgan: “Cananga aywacuyna. Nogaman criyicamungayquipitam, cuticashgana canqui.” Tsaymi gapra runaga jina öra cuticasquir alayri ricarna, Señor Jesucristopa gepanta nänipa aywargan. \c 11 \s1 Señor Jesucristo Jerusalénman aywan \r (Mateo 21:1-11; Lucas 19:28-40; Juan 12:12-19) \p \v 1 Tsaypita Jerusalénman aywarmi, Olïvos niyangan jircamanwan Betfage Betania marcacunaman chäyargan. Tsaypitanam Señor Jesucristo ishcag discïpuluncunata mandarnin, \v 2 nirgan: “Tagay marcaman aywayay. Chärirmi tariyanqui manarag pipis montashga mallwa ashnu wataraycagta. Tsay ashnuta pascasquir apayämunqui. \v 3 Si pipis ‘¿Imapagtan tsay ashnuta apayanqui?’ niyäshuptiquiga, ‘Señor Jesúsmi wanan, sasllam cutitsimunga’ niyanqui.” \p \v 4 Tsaypita ishcan discïpuluncuna aywarmi, waji puncu nänichö ashnu wataraycagta tariyargan. Tsayta pascaycäyagta, \v 5 runacuna ricasquirnam niyargan: “¿Imapagtan cay ashnuta pascayanqui?” \p \v 6 Tsaynam Señor Jesucristo ningannölla discïpuluncuna niyargan. Runacunanam: “Tsaypunga apayay ari” niyargan. \v 7 Señor Jesucristoman ashnuta apamurnin chäratsiyaptinnam, punchuncunata carunarcur montargan. \p \v 8 Tsaynö montashga aywayptinnam, atscag runacuna punchuncunatawan jacuncunata näniman mashtayargan. Waquincagcunanam jachapa rämancunata paquisquir, mashtayargan Señor Jesucristo aywangan näniman. \v 9 Tsaynö atscag runacuna Señor Jesucristopa puntantawan gepanta aywarmi, gayaycachar niyargan: \q1 ¡Salvaycayämay, Dios Yaya \q1 Alabayällagmi cielupita Tsuriquita cachamungayquita! \q1 \v 10 Unay aylluntsic rey David cangan watacunachönömi, \q1 Señor Jesucristo Dios Yayapa Mandacuy Reynonchö canan reynintsic canga. \q1 ¡Cieluchö caycag Dios Yayalläcuna, salvaycayällämay!\x + \xo 11:10 \xt Sal 118:25-26.\x* \p \v 11 Señor Jesucristo Jerusalénman chaycurnam, templuman yaycurgan. Tsaychö imaycacunata ricapaycaptin tardiyasquiptinmi, discïpuluncunawan Betaniaman cuticurgan. \s1 Dios Yayata adorayänan templuchö ranticug runacunata Señor Jesucristo gargon \r (Mateo 21:18-19) \p \v 12 Waränin allegnam Betania marcapita yargaycäyämur, Señor Jesucristo mallagargan. \v 13 Carupita ïgospa yuran raprayog caycagta ricasquirmi, wayuyninta ricag aywargan. Chärirnam ïgospa tiempun manaragcaptin yuranllanta tarirgan. \v 14 Tsaynöta tarisquirmi ïgospa yuranta Señor Jesucristo nirgan: “Cananpitaga mananam pipis wayuyniquita micunganatsu.” Tsaynö ningantam discïpuluncuna wiyayargan. \s1 Señor Jesucristo templuchö ranticugcunata gargongan \r (Mateo 21:12-17; Lucas 19:45-48; Juan 2:13-22) \p \v 15 Tsaypitanam Señor Jesucristo Jerusalénman chaycurnin templuman yaycusquir, gatucugcunatawan rantipacugcunata gargorgan. Gellayta trucapacugcunapa mësancunatawan paloma ranticugcunapa jamacuyanancunatapis wicapatacurgan. \v 16 Templuman imatapis aparnin yaycatsiyanantam amatsarnin michargan. \v 17 Tsayta rurasquirmi runacunata yachatsir nirgan: “Diospa Palabran gellgashgachömi nirgan: ‘Wajïga noga Diosllaman llapan marcacunapita shamug runacuna mañacayänanllapagmi canga.’ Pero gamcunaga suwacunapa machayninmanmi ticratsiyashcanqui.”\x + \xo 11:17 \xt Is 56:7.\x* \p \v 18 Tsaynö Señor Jesucristo parlanganta mayor sacerdöticunawan ley yachatsicugcuna wiyarmi, wañutsiyänanpag yachatsinacuyargan. Señor Jesucristo yachatsicungan llapan runacunata alläpa gustaptinmi, paycunaga mantsapäyargan. \p \v 19 Tsaychö goyasquiptinnam Señor Jesucristo discïpulucunawan Jerusalénpita aywacuyargan. \s1 Ïgospa yuran tsaquishgata tariyan \r (Mateo 21:20-22) \p \v 20 Tsaypita waränin alleg cutiycarnam, ïgospa yuran chapapita jancat tsaquishgata tariyargan. \v 21 Tsaynam Señor Jesucristo ninganta yarpasquir, Pedro nirgan: “¡Maestru, ricay! Ganyan ‘Wayuynatsu’ ningayqui ïgospa yuran päsaypa jancat tsaquishga caycan.” \p \v 22 Señor Jesucristonam nirgan: “Dios Yayaman criyicuyay. \v 23 Rasuntam niyag: Pipis payman rasumpa firmi shongonchö criyicurga, tagay jircata: ‘Caypita aywar lamarman jegarpuy’ niptinpis, tsay jirca rasumpam cäsunman. \v 24 Tsaymi niyag: Poderöso canganta rasumpa firmi criyicurnin, Dios Yayaman mañacurga imayca mañacuyangayquitapis rasumpam chasquiyanqui. \v 25 Si Dios Yayaman mañacur pipis mana allita rurayäshungayquita yarparga, jina öralla tsay runata perdonaycunqui. Tsaynö contrayqui mana alli ruragcunata perdonaptiquim, cieluchö caycag Dios Yayapis jutsayquicunapita perdonashunqui. \v 26 Si gamcuna mana perdonayaptiquiga, Dios Yayapis manam perdonayäshunquitsu.” \s1 Señor Jesucristopa poderöso caynin \r (Mateo 21:23-27; Lucas 20:1-8) \p \v 27 Tsaypitanam Jerusalénman yapay chäyargan. Tsay Jerusalén templuchö puriycäyaptinmi, mayor sacerdöticunawan ley yachatsicugcuna y waquincag autoridäcuna shamuycur, \v 28 Señor Jesucristota tapur niyargan: “¿Ima puedig cayniquiwantan cay templupita runacunata gargorgoyqui? Caynö yachatsicunayquipag ¿pitan cachamushushcanqui?” \p \v 29 Tsaymi Señor Jesucristo nirgan: “Gamcunatapis jucta tapuyäshayqui. Willayämaptiquiga, nogapis pï cachamanganta willayäshayquim. \v 30 ¿Dios Yayacu? o ¿Runacunacu Juan Bautistata cachamurgan runacunata bautizananpag? Mä, canan niyämay.” \p \v 31 Tsaynam autoridäcuna quiquincuna pura yachatsinacurnin niyargan: “ ‘Dios Yayam cachamushga’ nishagam, nimäshun: ‘Tsaypunga ¿imanirtan gamcunapis payta mana criyiyargayquitsu?’ \v 32 Pero si ‘runacunam cachamushga’ nishaga, manam allitsu canga” (Dios Yaya cachamungan profëta Juan Bautista canganta llapan runacuna criyiyaptinmi, autoridäcuna mantsacuyargan.) \p \v 33 Tsaynö yachatsinacusquirmi, Señor Jesucristota niyargan: “Nogacunaga manam musyayätsu.” \p Tsaynam Señor Jesucristopis nirgan: “Tsaynömi nogapis willayagtsu caycunata ruranäpag ni pï cachamangantapis.” \c 12 \s1 Señor Jesucristo juc pullanpura murugcunawan iwalatsicur yachatsicun \r (Mateo 21:33-46; Lucas 20:9-19) \p \v 1 Tsaypitanam Señor Jesucristo yapay ejemplucunawan iwalatsicur yachatsicurnin gallaycurgan: “Juc runam chacrayog cargan. Tsay runam chacranchö üvata plantasquir llapan cuchuncunapa pergatsirgan. Tsaypitanam üvapa yacunta gapinanpag patsata uchcutsirgan. Chacranta täpananpagmi juc altu törreta shäratsirgan. Tsaynö rurasquirmi chacran tsarag runacunata pullan pura aruyänanpag contratasquir, caru marcapa aywacurgan. \v 2 Tsaypitanam cosëcha quilla chäriptin servigninta cachargan, pullancag töcangan üvapa wayuyninta gorimunanpag. \v 3 Pero tsay servignin chäriptinnam, chacran tsarag runacuna achcusquir magacachasquirnin, mana ni imatapis entregar gargosquiyargan. \v 4 Tsaynam chacrayog runaga yapay juc servigninta cachargan. Tsaynöllam tsaycag servignintapis chacran tsarag runacuna garutirnin umantapis paquir allgotsäcuyargan. \v 5 Tsaypita yapay juccag servigninta chacrayog mandangantam wañuscatsiyargan. Tsaypitanam chacrayogga yapay atscag runacunata cachargan. Paycunatapis magacacharninmi waquincagcunataga wañuscatsiyargan. \p \v 6 “Tsaymi chacrayog mandananpagga quiquinpa juc cuyay tsurinllana cargan. Paytanam cachargan: ‘Tsurïtaga respetarnin, manach imanäyangatsu.’ \p \v 7 “Pero tsurin shamuycagta ricasquirnam, chacrata tsarag runacuna ninacuyargan: ‘Cayga chacrayogpa tsurin eredërom, wañuscatsishun chacranwan quëdanapag.’ \p \v 8 Tsaynö nirmi, tsay tsurintapis achcusquirnin wañuscatsir, ayantapis chacranpita mas jucläman jitasquiyargan.” \p \v 9 Tsaynö yachatsicur ushasquirnam, Señor Jesucristo tapurgan: “Tsay runacunata chacrayog ¿imatatan ruranga? Shamuycurmi chacran tsaragcunata wañuscatsir, chacranta juccunatana entregaycunga. \v 10 ¿Manacu liyiyashcanqui Diospa Palabranchö gellgashga caycagta? \q1 ‘Pergagcuna rumita jitariyanganmi, alläpa shumag maestru rumi ticranga. \q1 \v 11 Dios Yayam tsaynö cananpag dispönirgan. \q1 Tsayga alläpa allicagmi nogantsicpagga’ nir.”\x + \xo 12:11 \xt Sal 118:22-23.\x* \p \v 12 Tsaynö Señor Jesucristo yachatsicur ushasquiptinnam, contrancuna parlanganta autoridäcuna tantiyasquir, prësu achcuyta munayargan. Pero atscag goricashga runacunata mantsarmi, mana wajuparlla aywacuyargan. \s1 Fariseocuna Señor Jesucristota contribucionpag tapuyan \r (Mateo 22:15-22; Lucas 20:20-26) \p \v 13 Tsaypitanam fariseocunawan rey Herodes gatiragnincunata cachayargan, Señor Jesucristota tapucuynincunawan pantatsiyänanpag. \v 14 Chärirnam niyargan: “Maestru, musyayämi rasuncagllata imaypis ningayquita. Manam runacunata mantsanquitsu imayca puedig cayaptinpis, Dios Yaya ningannöllam gam yachatsicunqui allicunata rurarlla cawacuyänäpag. Tsaynö caycarga canan willayämay. ¿Leynintsicga permïtincu Roma gobierno mandacugman contribucionta päganapag? \v 15 ¿Pagashwancu o manacu?” Pero janan shongo cayanganta Señor Jesucristo musyarmi nirgan: “¡Imanörag pantatsiyämayta munayanqui! Juc gellayta apamur ricatsiyämay.” \v 16 Gellayta apascayämuptinnam, Señor Jesucristo nirgan: “Cay gellaychöga ¿pipa reträtuntan caycan? ¿Pipa shutintan gellgaraycan?” Paycunanam niyargan: “Roma gobierno mandacug Cesarpam” nirnin. \p \v 17 Tsaymi Señor Jesucristo nirgan: “Roma Cesarpacagtaga Cesarta entregaycuyay. Pero Dios Yayapacagtaga Dios Yayata. (Nogantsicpis Dios Yayapam cantsic.)” Tsaynö Señor Jesucristo niptinnam, paycuna upälla mantsacashga quëdasquir ni imanö cayta puediyargantsu. \s1 Señor Jesucristota saduceocuna cawamuypag tapuyan \r (Mateo 22:23-33; Lucas 20:27-40) \p \v 18 Tsaypitanam saduceocuna Señor Jesucristota tapuyänanpag shamurgan. Paycunam imaypis yachatsicuyag: Wañushgacuna manana cawayämunanpag. Tsaymi tapurnin niyargan: \v 19 “Maestru, Moisés gellgangan leymi mandacun: ‘Juc casädo runa manarag tsurin captin wañuptinga, viudanwan waugen casaraptin, tsay wañushgacag waugenpa tsurin cuenta cananpag.’\x + \xo 12:19 \xt Dt 25:5.\x* \v 20 Tsayshi, unay ganchis waugecuna cayänag. Mayorcagshi casarasquir manarag tsurin captin wañusquinag. \v 21 Tsayshi paypa viudanwan gepancag waugenna casaranag. Paypis manarag tsurin captinshi wañusquinag. Juccag waugennash tsay viudanllawan casaranag, pero paypis tsaynö wañusquinagllash. \v 22 Tsaynöllash ganchisnintin tsay warmillawan casarasquir, manarag tsurincuna captin wañusquiyänag. Tsaypitanash warmipis wañusquinag. \v 23 Tsaynö llapanwan casarashga caycaptinga, ¿cawamuy junagchöga maygancag waugeparag warmin canga?” \p \v 24 Tsaymi Señor Jesucristo nirgan: “Gamcunaga Diospa Palabranta mana yacharmi, Pay alläpa poderöso canganta mana regernin pantashga caycäyanqui. \v 25 Wañushgacuna cawayämungan junagchöga mananam warmipis ni ollgopis casarayanganatsu. Cieluchö caycag angelcunanö mana casararllanam cayanga. \v 26 Tsaymi wañushgacuna cawayämunanpag yachatsiyäshayqui. ¿Manacu Moisés gellgangan leyta liyiyashcanqui? Rauraycag shiraca montichö yuripurmi, Dios Yaya nirgan: ‘Nogaga unay Abrahampawan Isaacpa y Jacobpa adorayänan Diosmi cä.’\x + \xo 12:26 \xt Ex 3:6,15.\x* \v 27 Dios Yayaga manam wañushgacunapatsu, sinöga cawaycagcunapam. Gamcunaga mana allipa musyarmi, pantashga caycäyanqui.” \s1 Dios Yayapa mas jatuncag mandacuynin \r (Mateo 22:34-40) \p \v 28 Tsaypitanam Señor Jesucristo saduceocunata allish contestanganta wiyashga car, juc ley yachatsicug runa shamuycur tapurnin nirgan: “Dios Yayapa mandamientunchöga ¿Maygancagtan mas välen?” \p \v 29 Señor Jesucristonam nirgan: “Mas välegcag mandacuyninga caymi: Wiyacuyay israelcuna. Dios Yayantsicga jucllayllam, Payga Señornintsicmi. \v 30 Dios Yayata cuyay llapan shongoyquiwan, llapan almayquiwan, llapan yarpayniquiwan, llapan callpayquiwan.\x + \xo 12:30 \xt Dt 6:4-5.\x* \v 31 Gepancag mandamientuga tsaynöllam. Quiquiquitanölla runamajiquita cuyanqui. Tsay ishcan mandamientucunapitaga manam mas välegcag cantsu.”\x + \xo 12:31 \xt Lv 19:18.\x* \p \v 32 Tsaynö Señor Jesucristo niptinnam, ley yachatsicug nirgan: “Allim ningayqui, Maestru. Gam ningayquinöllam Dios Yayaga jucllaylla. Diosnintsicnöga manam jucga mas cantsu.\x + \xo 12:32 \xt Dt 4:35; 6:4; Is 45:21.\x* \v 33 Llapan shongontsicwan yarpaynintsicwan, callpantsicwan Dios Yayata cuyarnin, runamajintsictapis quiquintsictanö cuyarga, allitam ruraycantsic. Dios Yayapag aparnin wätantsiccunatawan imaycata garanapag apangantsicpitapis, masmi välen runamajintsicta llaquiparnin cuyangantsic.”\x + \xo 12:33 \xt Dt 6:5; Lv 19:18.\x* \p \v 34 Tsaynö alli yachayninwan runa niptinnam, Señor Jesucristo nirgan: “Dios Yayapa Mandacuy Reynonman chaycanquinam” Tsaypitanam Señor Jesucristota mantsarnin, manana ni imatapis ni pï tapupargannatsu. \s1 Señor Jesucristo rey Davidpa ayllun \r (Mateo 22:41-46; Lucas 20:41-44) \p \v 35 Tsaypitanam templupa patiunchö Señor Jesucristo yachatsicuycar nirgan: “Ley yachatsicugcunam yachatsicuyan: Cristoga unay rey Davidpa ayllunpita shamunanpag. ¡Tsaypunga imanörag! \v 36 Espïritu Santo yachatsiptin, rey David declararnin nirgan: \q1 ‘Dios Yayämi Señornïta nirgan: \q1 “Cay derëchucag läduchö jamacamuy, \q1 llapan chiquishugniquicunata ushacätsirnin, \q1 chaquiquipa gopinman churamungäyag” nir.’\x + \xo 12:36 \xt Sal 110:1.\x* \m \v 37 Tsaynö Cristota unay rey David ‘Señornïmi’ nicaptinga ¿imanöpatan paypa ayllunpita Cristoga shamunga?” Tsaynö Señor Jesucristo yachatsicuptinmi, tsaychö atscag runacuna alläpa gustargan. \s1 Señor Jesucristo willacun ley yachatsicugcuna mana alli cayanganta \r (Mateo 23:1-36; Lucas 11:37-54; 20:45-47) \p \v 38 Tsaypitanam Señor Jesucristo yachatsicur nirgan: “Cuidädutag ley yachatsicugcuna engañayäshunquiman. Paycunagam shumag llatapancunata shucucurcur, allitucushga cällicunachö puriyan runacuna respëtuwan saludayänanta munarnin. \v 39 Goricäyänan wajicunachöpis autoridäcunapa jamacuyänancunallachömi jamacuyan. Imayca banquëticunaman convidayaptinpis, mas importanticagcunapa allicag jamacuyänancunatam ashiyan. \v 40 Tsaynöllam viudacunapa wajincunatapis engañarnin gechuyan. Tsaynö rurasquirmi, runacuna mana musyayänanpag alläpa unay allitucurnin resacuyan. Tsaycunataga alläpa mantsacaypagmi, quiquin Dios Yaya castiganga.” \s1 Wactsa viudapa garaynin \r (Lucas 21:1-4) \p \v 41 Tsaypitanam templuchö Señor Jesucristo limushna cäjapa washaläninchö jamaycar runacuna gellayta wiñäyagta ricargan. Tsaymi atsca capugyogcag runacunaga atsca gellayta wiñäyargan. \v 42 Pero wactsa viudanam chärir, ishcay ichishag cobripita wallcalla väleg gellayninta cäjaman wiñargan. \p \v 43 Tsayta Señor Jesucristo ricaycurmi, discïpuluncunata gayasquir nirgan: “Rasuntam niyag: Llapan runacuna wiñäyanganpitapis mas atscatam tagay wactsa viuda Dios Yayata garashga. \v 44 Pero waquincagcunaga alläpa cayäpunganpita sobragllatam garayargon. Cay viudaga alläpa wactsa caycarpis, cawananpag llapan capungantam Dios Yayata garargon.” \c 13 \s1 Señor Jesucristo willacun templu jancat ushacänanpag \r (Mateo 24:1-2; Lucas 21:5-6) \p \v 1 Templupita Señor Jesucristo yargoycaptinnam, juc discïpulun nirgan: “Maestru ¡cay templu pergashgachöga caytsicasag rumicuna! ¡Cay templuga alläpa shumagmi jatusag wajicunawan!” \p \v 2 Señor Jesucristonam nirgan: “Cay ricaycangantsic jatusag wajicunawan jatuncaray templu jancat juchuptinmi ni juc rumillapis canan pergaraycanganchöga quëdangatsu. Llapanmi juchurnin jancat ushacäyanga.” \s1 Cay mundu ushacänanpag señalcuna \r (Mateo 24:3-28; Lucas 17:22-24; 21:7-19) \p \v 3 Señor Jesucristo templupag tsaynö nirmi, wac tsimpa Olïvos niyangan jircaman aywarnin chaycur jamargan. Tsaychönam discïpuluncuna Pedro, Santiago, Juan y Andrés quiquillancuna tapurnin niyargan: \v 4 “Maestru, willaycayämay. ¿Imaytan templu tsaynö jancat juchurnin ushacanga? ¿Ima señalcunawantan musyayäshag yachatsicungayquicuna cumplinan wata chämunganta?” nirnin. \p \v 5 Señor Jesucristonam nirgan: “¡Cuidädutag pipis engañayäshunquiman! \v 6 Tsay watacunachömi atscag runacuna llullacur puriyanga: ‘Nogam Diospa Tsurin Cristo cä’ nir. Tsaynö nirmi, atscag runacunata engañayanga. \p \v 7 “Runacunam willayäshunqui: ‘Guerrachöshi caycäyan’ o ‘Guerram canga’ nirnin. Tsaynö willayäshuptiqui ama mantsacäyanquitsu. Tsaynömi rasumpa canga. Pero tsaycuna llapan päsaptinpis, cay patsaga manaragmi ushacangaragtsu. \v 8 Tsaynöllam llapan nacincunachö jucclä naciuncunawan pelearnin, wañutsinacuyanga. Guerrachömi juclä caru marca runacunawan cayanga. Maytsaychöpis alläpa mantsacaypagmi patsa cuyurnin mallagäcuy watacuna canga. Tsaynö captinmi, imayca geshyag warmi geshpicunan öra ñacarnin sufringannö, tsay runacuna ñacarnin sufrir gallariyanga. Pero tsaycunaga gallananllaragmi canga. \p \v 9 “Tsaymi gamcunaga wiyag wiyag alcäbu caycäyanqui. Runacunam autoridäcunaman apatsiyäshurniqui, goricäyänan wajicunachö alli astayäshunqui. Reycunapawan mas mandacug autoridäcunapa puntancunamanmi, nogata serviyämangayquiraycu apayäshunqui. Tsaychömi llapan yachatsiyangagcunata imayca testïgünö willacuyanqui. \v 10 Maytsay naciuncunapa aywarmi, Dios Yayapa Alli Willacuyninta yachatsicuyanga cay patsa manarag ushacaptin. \v 11 Tsaynö prësu achcuyäshurniqui, autoridäcunaman apayäshuptiqui, imanö parlayänayquipagpis ama yarpachacuyanquitsu. Parlayangayqui öra quiquin Dios Yaya munanganllata imatapis parlayanqui. Tsaynöga parlayanqui Espïritu Santo yachatsiyäshungayquillata. \p \v 12 “Nogata gatiyämanganraycum runacuna quiquincunapa waugencunata autoridäcunaman wañutsiyänanpag apayanga. Waquinnam quiquinpa tsurincunata wañutsiyänanpag apayangan. Tsurincunam chiquirnin, taytancunatawan mamancunata wañutsiyanga. \v 13 Tsaynöllam llapan runacuna chiquiyäshunqui. Pero pipis alli tsaracurnin firmi criyicur wañunganyag nogata servimagnïga, wañurpis salvacarmi infiernumanga aywanganatsu. \p \v 14 “Gamcuna, Judeachö täcugcuna, Dios Yayata adorayänan sagrädu sitiuchö imaypis mana churarangannö mantsaypag ïdolota ricarga, tsincacug jircacunapa geshpicur aywacuyanqui. (Tsayta liyigcagga shumag entendicuyay.) \v 15 Tsaynöta ricäyangayqui junag waji jananchö caycarga, ama imayquicunata jurgogpis waji rurinman yaycuyanquitsu. \v 16 Chacrayquicunachö caycarga, ama ni llatapayquicunata jurgog wajiquicunaman cutiyanquitsu. \v 17 ¡Allau, tsay junagchö geshyag warmicunawan llulluta chuchuycag warmicuna! \v 18 Tsaynö geshpir aywacuyänayqui mana alalay tamya tiempuchö cananpag, Dios Yayaman mañacuyanqui. \v 19 Tsaychömi runacuna alläpa mantsacaypag ñacarnin sufriyanga. Dios Yaya patsata camangan örapita runacuna mana imaypis sufriyanganpita masmi ñacarnin sufriyanga. Tsaynö ñacay sufrimientuga mananam ni imaypis mas canganatsu. \v 20 Tsay ñacar sufriy junagcuna pöculla cananpag, Dios Yaya mana dispöniptinga, llapan runacunam jancat ushacasquiyanman. Pero acrangancag criyicug runacunata Dios Yaya cuyarnin llaquiparmi, mana llapan ushacäyänanpag tsay ñacayta päratsinga. \p \v 21 “Tsaypunga sïcush pipis niyäshunqui: ‘Diospa Tsuringa caychömi caycan o tagaychömi caycan’ nir. Tsaytaga ama criyiyanquitsu. \v 22 Tsay tiempum runacuna llullacur niyanga: ‘Diospa Tsurin Cristom cä, o Diospa Palabrantam yachatsicü’ nirnin. Imayca milagrucunatawan señalcunatam llullacuynincunawan rurayanga, Dios Yaya acrangan criyicug runacunatapis engañayänanpag. Pero tsay firmi criyicugcunataga manam engañaynincunata puediyangatsu. \v 23 Tsaymi wiyag wiyag alcäbu caycäyanqui. Gamcuna musyayänayquipagmi canan llapan päsananpagcagta willayag. \s1 Cay patsaman Diospa Tsurin cutimunan \r (Mateo 24:29-35,42,44; Lucas 21:25-36) \p \v 24 “Pero tsay alläpa sufrir ñacay tiempu päsasquiptinmi, \q1 ‘rupaywan quillapis manana atsicyäyanganatsu. \q1 \v 25 Goyllorcunapis cielupitam shicwayämunga. \q1 Cieluchö caycagcunapis llapanmi cuyupacuyanga.’\x + \xo 13:25 \xt Is 13:10; 34:4.\x* \p \v 26 “Tsaychönam poderöso cayninwan imayca rupay chipacyagnörag cielupita pucutay rurinchö Diospa Tsurin shamuycagta ricäyanga.\x + \xo 13:26 \xt Dn 7:13.\x* \v 27 Patsaman shamurmi, angelnincunata mandanga maytsaypa aywar llapan entëru munduchö naciuncunapitapis, Dios Yaya acrangancag runacunata goriyämunanpag. \p \v 28 “Cay ejemplupita gamcuna yachacuyay. Ïgospa yuran tsegllir gallaycuptinmi, musyayanqui achay usya tiempu chämunganta. \v 29 Tsaynöllam canan willayangagcunata wiyarnin, musyayanqui Diospa Tsurin shamunanpag ichicllana faltanganta. \v 30 Rasuncagtam niyag: Canan cawaycag runacuna manarag wañuyaptinmi, llapan willacungäcuna cumplinga. \v 31 Cielupis patsapis ushacangam. Pero noga parlangäga llapanmi mana juc faltar cumplinga. \s1 Manam ni pipis musyantsu imay junag ni imay öra cutimunanpag canganta \p \v 32 “Imay junagwan imay öra tsay willacungä cumplinantaga ni cieluchö caycag angelcunapis ni Diospa Tsurinpis ni pipis manam musyayantsu. Tsaytaga quiquin Dios Yayallam musyan. \v 33 ¡Wiyag wiyag alcäbu cayay! Tsaynö cay patsaman cutimunä junagta mana musyaycarga. \v 34 Diospa Tsurin cutimunanga imayca wajiyog runa caru marcata aywacugnömi canga. Wajiyog servignincunata gayasquir, cada ünuta aruynincuna entregaycur, täpacugtapis yätsiycurnin aywacungannömi canga. \p \v 35 “Tsaynöllam patsa goyaycaptintsurag o pullan pagastsurag o alleg gällu cantay öratsurag o patsa warämungan öratsurag tsay wajiyog imay örarag cutimunga mana musyaycaptiqui. Tsaynöllam gamcunapis wiyag wiyag alcäbu caycäyanqui. Mana musyayangayqui öram tsay wajiyog runa cutimunga. \v 36 ¡Cuidädutag cutimurnin, puñucashga mana shuyaraycäyagta tariyämushunquiman! \v 37 Gamcunata niyangagnöllam, llapantapis caynö nï. ¡Imaypis ricchagnö alcäbu caycäyanqui!” \c 14 \s1 Autoridäcuna yachatsinacuyan Señor Jesucristota wañutsiyänanpag \r (Mateo 26:1-5; Lucas 22:1-2; Juan 11:45-53) \p \v 1 Tsaypitanam levadürannag tanta micuyänan Pascua semäna gallananpag ishcay junagllana faltaycaptin, Señor Jesucristota yachayllapa prësu achcusquir wañutsiyänanpag mayor sacerdöticunawan ley yachatsicugcuna yachatsinacuyargan. \v 2 Tsaynö yachatsinacurmi ninacuyargan: “Pascua semänachöga ama wañutsishuntsu. Maytsicag runacuna piñasquirga, alborotarnin imaycatapis rurascamashwan” nirnin. \s1 Juc warmi Señor Jesucristota adorarnin umanman perfümita wiñangan \r (Mateo 26:6-13; Juan 12:1-8) \p \v 3 Tsaypitanam Betania marcaman, Señor Jesucristo aywarnin lepröso niyangan Simónpa wajinchö micuycargan. Tsaymannam juc warmi alabastro niyangan rumipita frascuchö shumag mushcug alläpa chaniyog perfümita apamurgan. Tsay alläpa mushcug perfümiga nardo niyanganmi cargan. Tsaypitan warmiga alabastropita frascuta paquirnin quichasquir, Señor Jesucristopa umanman perfümita wiñargan. \p \v 4 Tsayta ricaycurnam runacuna piñacurnin niyargan: “¡Imapagtan cay alläpa chaniyog aceitita perdetsin! \v 5 Caypa mushcug aceitipa chaninga juc watachö runapa jornalninnömi. ¡Tsaytaga mas bien wactsacunata yanapanapag ranticushwan cargan!” nirmi, tsay warmita piñapäyargan. \p \v 6 Tsaynö piñacuyaptinmi Señor Jesucristo nirgan: “Ama cay warmita piñapäyaytsu. Alläpa shumag allitam nogapag ruraycan. \v 7 Wactsacunawanga pagtam imaypis cayanqui munayangayqui öra yanapayänayquipag. Pero nogaga mananam gamcunapa puntayquicunachö caycäshagnatsu. \v 8 Cay warmiga llapan puedinganwanmi nogapag rurashga. Cay perfümita jichamunganwanmi pampayämänanpag listotsaycäman. \v 9 Rasuncagtam niyag: Dios Yayapa Alli Willacuyninta entëru munduchö yachatsicur willacugcunam maytsaypa aywarnin, cay warmi perfümita umäman wiñämunganta willacuyanga.” \s1 Judás Iscariote traicionarnin conträtota ruran Señor Jesucristota ranticunanpag \r (Mateo 26:14-16; Lucas 22:3-6) \p \v 10 Tsaypitanam Señor Jesucristopa discïpulun Judás Iscariote traicionananpag mayor sacerdöticunaman aywar nirgan: “Señor Jesucristota regetsiyäshayqui prësu achcuyänayquipag.” \v 11 Tsayta wiyaycurnam sacerdöticuna alläpa cushishga gellayta pägayargan. Tsaynö pägasquiyaptinnam Judás Iscariotega Señor Jesucristo japallan canganyag örata shuyarargan regetsinanpag. \s1 Señor Jesucristo discïpuluncunawan Pascua fiestachö micuyta micuyan \r (Mateo 26:17-29; Lucas 22:7-23; Juan 13:21-30; 1 Corintios 11:23-26) \p \v 12 Tsaypitanam levadürannag tantata micuyänan semäna gallanan Pascua puntacag junagna cargan: Tsay Pascua junagchömi wata wata judiucuna üshacunata pishtar micuyag. Tsaymi Señor Jesucristota discïpuluncuna tapuyargan: “¿Maychötan canan pascua micuyta micunapag preveniyäshag?” \p \v 13 Tsaypita ishcay discïpuluncunata mandarmi, Señor Jesucristo nirgan: “Jerusalénman aywarmi juc runa puyñuwan yacuta apaycagta tariyanqui. Tsay runata gatirnin aywayanqui, \v 14 wajiman yaycunganyag. Wajiman yaycusquirnin wajiyogta niyanqui: ‘Maeströcunam nirun: “¿Maygancag cuartoyquichötan canan Pascua micuyta discïpulücunawan micushag?” ’ \v 15 Wajiyognam altuschö juc jatun cuarto nogantsicpag alistashga caycagta ricatsiyäshunqui. Tsaychö preveniyanqui llapantsic micunapag.” \p \v 16 Tsaypitanam ishcan discïpuluncuna aywayargan. Jerusalénman chärirnam, Señor Jesucristo ningannölla tarisquir, Pascua micuyta micuyänanpag alistayargan. Tsaynö llapanta shumag alistar ushasquirmi, Señor Jesucristoman cutiyargan. \p \v 17 Patsa tutapaycaptinnam, Señor Jesucristowan chunca ishcay discïpuluncuna tsayman chäyargan. \v 18 Mësachö micuycäyaptinnam Señor Jesucristo nirgan: “Rasuncagtam niyag: Caychö nogawan pagta micuycangantsicpitam maygayquicarpis jucniqui traicionayämar chiquimagnïcunaman ranticayämanqui.” \p \v 19 Tsaynö niptinnam, discïpuluncuna llaquishga llapan juc jucpa tapurnin niyargan: “Tsaypunga ¿nogatsurag cä Señor?” nirnin. \p \v 20 Tsaymi Señor Jesucristo nirgan: “Caychö chunca ishcay caycäyangayquipita jucniquim nogawan pagta juc matillachö tantata tullpur micuycag traicionamarnï chiquimagnïcunaman ranticamar entregamanga. \v 21 Diospa Palabranchö gellgashga caycag cumplinanpagmi, Diospa Tsurinta runacuna wañutsiyanga. Pero ¡Allau traicionarnin tsay ranticug runa, mejorga ama yurinmantsu cargan!” \p \v 22 Tsaynö micuycäyaptinnam, Señor Jesucristo tantata achcurcur Dios Yayaman mañacusquirnin, paquisquir discïpuluncunata macyar nirgan: “Cayta micuyay. Cayga nogapa cuerpömi.” \p \v 23 Tsaypitanam cöpachö caycag vïnota achcurcur, Dios Yayaman mañacusquirnin discïpuluncunata macyargan. Discïpuluncunanam llapan upyatsinacuyargan. \p \v 24 Tsaypitanam Señor Jesucristo nirgan: “Cayga nogapa yawarnïmi. Dios Yaya mushog promësawan änicungannömi, yawarnïta jicharnin wañushag, atscag runacunata salvanäraycu. \v 25 Rasuncagtam niyag: Üvapita vïnota mananam upyashagnatsu cieluchö Dios Yayapa Mandacuy Reynonchö caycar mushog vïnota upyangäyag.” \s1 Señor Jesucristo willacun discïpulun Pedro nëgananpag canganta \r (Mateo 26:30-35; Lucas 22:31-34; Juan 13:36-38) \p \v 26 Tsaypitanam Dios Yayaman mañacurnin cantasquir, Señor Jesucristo discïpuluncunawan Olïvos niyangan jircaman aywayargan. \p \v 27 Tsayman chärirnam Señor Jesucristo nirgan: “Canan pagasmi manana confiacayämar jagescayämar llapayqui aywacuyanqui. Diospa Palabranchömi nirgan: \q1 ‘Üsha mitsicugta wañuscatsiptïmi, \q1 llapan üshancuna wacpa caypa witsicar jancat aywacuyanga.’\x + \xo 14:27 \xt Zac 13:7.\x* \v 28 Pero wañutsiyämanganpita Dios Yaya cawascatsimaptinnam, Galileaman puntayquicunata aywashag.” \p \v 29 Señor Jesucristo tsaynö niptinnam, Pedro nirgan: “Waquincagcuna jagesquirniqui aywacuyaptinpis, nogaga manam dëjashayquitsu.” \p \v 30 Señor Jesucristonam nirgan: “Pedro, rasuntam nig: Canan pagasmi gällu manarag ishcay cuti cantaptin, quiquiqui quimsa cuti ‘Manam regëtsu’ nimar nëgamanqui.” \p \v 31 Pero Pedronam jinchi nirgan: “Aunqui gamtawan pagta wañutsiyämänan captinpis, manam ni imaypis dëjashayquitsu.” Tsaynöllam llapan discïpuluncunapis niyargan. \s1 Getsemani niyangan wertachö Señor Jesucristo Dios Yayaman mañacun \r (Mateo 26:36-46; Lucas 22:39-46) \p \v 32 Tsaypitanam Getsemani niyangan wertaman aywayargan. Tsaychönam discïpuluncunata Señor Jesucristo nirgan: “Gamcunaga cayllachö jamaycayay. Noganam mas washaläman aywar, Dios Yayaman mañacushag.” \v 33 Tsaypa aywarmi discïpuluncuna Pedrotawan Santiagota y Juanta pushargan. Tsaychömi alläpa mantsacurnin llaquicur, \v 34 quimsan discïpuluncunata nirgan: “Shongömi imayca wañunagnörag alläpa llaquicun. Gamcunapis riccharnin cayllachö caycäyay.” \p \v 35 Tsaynö nisquirnam washaläman aywarnin gongoricuycur, Dios Yayaman mañacurgan tsay alläpa ñacay payman mana chämunanpag. \v 36 Tsaychö mañacurmi nirgan: “Taytallä, gampagga manam ni imapis ajatsu. Tsay alläpa ñacaytaga ama ñacashagtsu. Pero gam munangayquinö catsun, ama noga munangänöga.” \p \v 37 Tsaynö mañacunganpita cutirnam, quimsan discïpuluncuna puñucashgata tarisquir nirgan: “¿Simón Pedro, puñucashgacu caycanqui? ¿Manacu juc örallapis ricchayta puedirgoyqui? \v 38 Riccharnin Dios Yayaman mañacuyay, Satanas jutsaman mana ishquitsiyäshunayquipag. Allita rurayänayquipag voluntäniquicuna captinpis, pero imayca mana callpannagnömi ruraytaga puediyanquitsu.” \p \v 39 Tsaypita Señor Jesucristo cutisquirnam, puntata mañacungannölla yapay Dios Yayaman mañacurgan. \p \v 40 Discïpuluncunaman yapay cutiycurnam, puñucashga caycagta tarirgan. Alläpa puñuy venceptinmi, puñucashga caycäyargan. Señor Jesucristota ricaycurnam, pengacurnin ni ima niytapis puediyargantsu. \p \v 41 Tsaypita Señor Jesucristo yapay mañacug aywanganpita cutisquirnam, discïpuluncunata nirgan: “¿Cananyagcu puñurnin shütaycäyanqui? ¡Tsayllapagnam! Öra chämushganam jutsasapa runacuna Diospa Tsurinta traicionarnin prësur achcusquir apayänanpag. \v 42 ¡Shäriyämuy! ¡Acuna! ¡Nogata traicionamar ranticamagnï runaga tsiytanam shamuycan!” \s1 Señor Jesucristota achcusquir prësu apayan \r (Mateo 26:47-56; Lucas 22:47-53; Juan 18:2-11) \p \v 43 Tsaynö parla manarag ushaptinmi, discïpulun Judás alli espädancunawan tucruncunawan atscag runancuna pushashga chargan. Tsay atscag runacunataga mas mandacug sacerdöticunawan ley yachatsicugcuna y waquincag mandacugcunam cachayargan, Señor Jesucristota prësu achcuyänanpag. \p \v 44 Señor Jesucristota regeyänanpagmi, traicionagnin Judás yachatsishga cargan: “Puntarnin saludar mutsangämi canga. Payta achcusquir prësu apayämunqui.” \v 45 Señor Jesucristopa puntanman Judás chaycurnam saslla: “Maestrullä” nir, gagllanchö mutsaycurgan. \v 46 Tsaynö regescatsiptinmi Señor Jesucristota achcusquir, prësu apayargan. \v 47 Tsaychö juccag discïpulunnam espädanta jipisquir, mayor sacerdötipa servigninpa rinrinta jipicat wallusquirgan. \p \v 48 Prësu achcusquiyaptinnam, Señor Jesucristo nirgan: “¿Gamcunaga espädayquicunawan tucruyquicunawan shayämunqui, imayca suwatanö prësu apayämänayquipagcu? \v 49 Gamcunawanga waran waranmi yachatsicur templuchö caycargä. ¿Tsaychö caycaptïga imanirtan prësu achcuyämargayquitsu? Pero Diospa Palabranchö gellgashga caycag cumplinanpagmi, canan achcusquir prësur apayämanqui.” \v 50 Tsay örallanam llapan discïpuluncuna Señor Jesucristota jagesquirnin geshpir aywacuyargan. \p \v 51 Tsaychömi juc jöven Señor Jesucristota säbanaswan pitucushgalla gatirgan. Tsay jöventam runacuna achcuyargan. \v 52 Tsay jövenpis pitucushganpita ullusquirmi, garashtulla geshpirnin aywacurgan. \s1 Mayorcag mas mandacug sacerdötipa wajinman Señor Jesucristota chätsiyan \r (Mateo 26:57-68; Lucas 22:54-55,63-71; Juan 18:12-14,19-24) \p \v 53 Tsaypitanam Señor Jesucristota mayorcag mas mandacug sacerdötipa wajinman apayargan. Tsay wajimanmi mayorcag sacerdöticunawan waquincag autoridäcuna y ley yachatsicugcunapis goricäyargan. \v 54 Pedronam Señor Jesucristota carullapa gatirnin, mayorcag sacerdötipa wajinpa patiunyag yaycurgan. Tsayman yaycusquirnin wardiacunawan jamarmi, nina rupaycagchö mashacuycargan. \p \v 55 Tsaypitanam Señor Jesucristota wañutsiyta munarnin, mayorcag sacerdöticunawan waquincag autoridäcuna runacunata paypa contran parlayänanpag ashiyargan. Pero tsaynö ashirpis contran parlayänanpag testïgucunata manam tariyargantsu. Tsaynöllam Señor Jesucristopa ni ima jutsantapis tariyargantsu. \v 56 Señor Jesucristopa contran atscag runacuna parlarpis, jucta juctam niyargan; pero mana rasumpacagta levantarnin parlarpis manam acuerdutsu cayargan. \p \v 57 Waquincagcunanam llullacurnin Señor Jesucristopa contran parlar niyargan: \v 58 “Nogacunam cay runa parlanganta wiyayargä: ‘Runa rurangan templuta juchuscatsirmi, quimsa junagllata sharcatsishag. Tsaymi tsay rurangä templuga runacuna rurangannötsu canga’ nigta.” \v 59 Tsaynö acusarpis manam acuerdutsu cayargan. \p \v 60 Tsaymi mas mandacugcag sacerdöti goricashgacunapa rurinpita sharcur, Señor Jesucristota tapurgan: “¿Manacu ni imapis ninqui caynö contrayqui parlayaptin?” \p \v 61 Tsay mas mandacug sacerdöti tsaynö niptinpis, Señor Jesucristoga upällalla carmi ni imatapis contestargantsu. \p Mayorcag sacerdötinam yapay tapurgan: “¿Gamga poderöso Dios Yayapa Tsurin Cristocu canqui?” \p \v 62 Señor Jesucristonam nirgan: “Aumi, tsaynömi noga cä. Diospa Tsurintam ricäyanqui, poderöso Dios Yayapa derëchucag lädunchö jamaycagtawan pucutay rurinchö cielupita shamuycagta.”\x + \xo 14:62 \xt Sal 110:1; Dn 7:13.\x* \p \v 63 Tsaynam mayorcag sacerdöti alläpa piñacurnin, llatapantapis rachisquir nirgan: “¡Mananam ni ima testïgucunatapis wanantsicnatsu! \v 64 Wiyayangayquinöpis, cay runaga Diosnintsicpa contran parlarmi burlacurgon. ¿Caytaga imanaycuntsictan?” \p Tsaymi llapan runacuna juc shimilla gayaycachar niyargan: “¡Cay runaga Diosnintsicpa contran parlarnin burlacunganpita wañutsun!” nirnin. \v 65 Tsaynam waquincag runacuna togapurnin ñawinta tsaparcur cutar niyargan: “Mä, pi cutar magashungayquitapis willayämay.” Tsaynöllam wardiacunapis Señor Jesucristota gagllanchö lagyarnin geruwanpis magayargan. \s1 Pedro mana regegtucurnin Señor Jesucristota nëgan \r (Mateo 26:69-75; Lucas 22:56-62; Juan 18:15-18,25-29) \p \v 66 Tsaynö Señor Jesucristota magayangan öram Pedropis ruri patiuchö caycargan. Tsaymi mas mandacugcag sacerdötipa servignin warmi witiycur, \v 67 Pedro ninachö mashacuycagta ricapaycurnin nirgan: “Gampis tagay Jesús Nazaret runawan purigmi canqui.” \p \v 68 Tsaynö niptinnam Pedro nirgan: “Tagay runataga manam regëtsu. Imatachari parlacunquipis” nisquirmi, wagta puncuman yargosquirgan. Tsaychö caycaptinnam gällu cantasquirgan. \p \v 69 Puncuchö Pedro shaycagta tsay servicug warmi ricaycurnam, waquincunata nirgan: “Tagay runaga Jesúspa gatiragninmi.” \v 70 Pedronam yapay juc cuti Señor Jesucristota mana regegtucurnin nëgargan. Ichic rätunllatanam tsaychö shaycag runacuna Pedrota niyargan: “Gamga Jesúspa gatiragnin, ¡Galileapita runam canqui! ¡Galileapitanömi parlanquipis!” \p \v 71 Pedronam juracurnin nirgan: “¡Tsay runataga manam regëtsu! ¡Llullacuptïga, quiquin Dios Yaya castigamarnï condenamätsun!” \p \v 72 Tsaychö juraycaptinllarag yapay gällu cantasquiptinmi, Pedro yarpasquirgan Señor Jesucristo ninganta: “Gällu manarag ishcay cuti cantaptinmi, quimsa cuti mana regemagtucunquitsu.” Tsayta yarpasquirmi, alläpa llaquicurnin Pedro wagargan. \c 15 \s1 Señor Jesucristota gobernador Pilatoman apatsiyan \r (Mateo 27:1-2,11-14; Lucas 23:1-5; Juan 18:28-38) \p \v 1 Tsaypitanam patsa atsicyaycämuptin, mayorcag sacerdöticunawan autoridäcuna y ley yachatsicugcuna waquincag mas mandacugcuna goricasquir, acuerduta rurayargan. Tsaynam Señor Jesucristota watarcur, Pilatoman apatsiyargan. \p \v 2 Pilatonam Señor Jesucristota tapurnin nirgan: “¿Gamga judiucunapa mandacug reynincu canqui?” Señor Jesucristonam nirgan: “Aumi, gam ningayquinöllam cä.” \p \v 3 Tsaynam mayorcag sacerdöticuna tucuyläyapa acusarnin levantar shimpiyargan. \v 4 Tsaymi Pilato yapay tapurgan: “Wiyay tsayläya levantar acusayäshungayquita ¿manacu imapis ninqui?” \p \v 5 Pero Señor Jesucristo mana contestaptinnam, Pilato mantsacashga yarpachacurgan. \s1 Carcelpita Barrabasta Pilato gargon \r (Mateo 27:15-31; Lucas 23:13-25; Juan 18:38-19:16) \p \v 6 Wata watam cada Pascua semänachö, Pilato yachacashgana runacuna mañayangan prësuta gargog. \v 7 Tsaychömi Barrabas niyangan runa yanagencunawan carcelchö yaycuraycäyargan. Paycunaga Roma gobiernopa contran alborotita rurarmi, wañutsicushga cayargan. \v 8 Tsaymi atscag runacuna goricasquir, Pilatota mañayargan costumbrincunamannö juc prësuta gargonanpag. \p \v 9 Pilatonam tapurgan: “¿Judiucunapa mandacug reynin, Jesústacu gargonäta munayanqui?” \v 10 Pilatoga tsaynö nirgan, mayorcag sacerdöticuna chiquirnin, Señor Jesucristota apayämunganta musyarmi. \v 11 Pero mayorcag sacerdöticuna yachatsishga cayaptinmi, llapan runacuna juc shimilla gayaycachar: “Ama paytaga gargoytsu, mas bien Barrabasta gargonayquitam munayä” niyargan. \p \v 12 Tsaynö niyaptinnam Pilato nirgan: “¿Judiucunapa reynin niyangayquita imatatan rurashag?” \p \v 13 Runacunanam gayaycachar: “¡Paytaga crucificar wañutsiy!” niyargan. \p \v 14 Pilatonam yapay tapurgan: “Wañunanpagga ¿ima mana allitatan rurashga?” \p Pero llapan runacunanam mas jinchi gayaycachar niyargan: “¡Cruzchö wañutsiy!” nirnin. \p \v 15 Tsaypitanam judiucunawan Pilato alli cayta munarnin, Barrabasta gargosquir Señor Jesucristota alli astaycatsirnin Roma soldäducunata entregargan cruzman clävar wañutsiyänanpag. \s1 Señor Jesucristota soldäducuna burlacuyangan \p \v 16 Tsaypitanam soldäducuna Señor Jesucristota apayargan Pilatopa palacion patiu rurinman burlacur maltratayänanpag. Tsayman llapan soldäducunata gayascatsirmi, \v 17 Señor Jesucristota puca cäpata shucurcatsir, cashapita coröna awashgata umanman churayargan. \v 18 Tsaymi alläpa burlacurnin: “¡Vïva judiucunapa reynin!” niyargan. \v 19 Tucruwan umachö atsca cuti wirurmi, togapurnin ushayargan. Puntanman gongoricurmi, burlacurnin adoragtucuyargan. \v 20 Tsaynö burlacurnin alli maltratasquirmi, puca cäpata llushtiscatsir, quiquinpa llatapanta shucurcatsirnin crucificag apayaragan. \s1 Señor Jesucristota cruzman clävarnin wañutsiyangan \r (Mateo 27:32-44; Lucas 23:26-43; Juan 19:17-27) \p \v 21 Tsaynö apaycarnam, juc runa chacrapita shamuycagta ricäyargan. Tsay runatam soldäducuna mandayargan: “Cay cruzta apay.” Tsay runaga Cirene marcapita Alejandropawan Rufopa taytan Simón shutiyogmi cargan. \v 22 Tsaynam Golgota niyangan jircaman, Señor Jesucristota chäratsiyargan. (Golgotaga uma tullu Calavera sitiu ninanmi cargan.) \v 23 Tsaychönam mirra niyanganta vïnoman wiñarcur, Señor Jesucristo upyananpag goyargan, pero Payga manam upyayta munargantsu. \p \v 24 Tsaypitanam Señor Jesucristota cruzman clävasquiyargan. Llatapanta raquipunacuyänanpagmi soldäducuna sortiyayargan: “Mä, maygan llatapanshi nogapag canga” nir. \p \v 25 Señor Jesucristota cruzman clävayangan öraga, las nuevenönam cargan. \v 26 Imapita wañutsiyanganta runacuna musyayänanpagmi, juc letrërota gellgarcur cruzpa puntanman churayargan: “CAYMI JUDIUCUNAPA REYNIN” nir. \v 27 Señor Jesucristopa ishcanläninmannam, ishcag suwacunata cruzcunaman clävayargan. Juccagta derëchuncagman y juccagtana itsogcagläninman churayargan. \v 28 [Tsaynömi cumplirgan, Diospa Palabranchö gellgashga caycag: “Jutsasapacunawanmi, Diospa Tsurin yupashga cangan.”]\x + \xo 15:28 \xt Is 53:12.\x* \v 29 Tsaypa päsagcunanam Señor Jesucristo cruzchö clävaraycagta ricar, cushiparnin asipar niyargan: “¡Gamga: ‘Diospa templunta juchuscatsir, quimsa junagllatam sharcatsishag’ nirgayqui! \v 30 Tsaynö puedig caycarga, mä mana wañunayquipag salvacurnin cruzpita yarpamuy” nir. \p \v 31 Tsaynö burlacurmi, mayorcag sacerdöticunawan ley yachatsicugcuna quiquincuna pura ninacuyargan: “Juccunataga salvargan. Pero quiquinga manam salvacuyta puedintsu. \v 32 Si israelcunapa mandacug reynin Diospa Tsurin Cristo rasumpa carga, mä cruzpita yarpamutsun. Tsayta ricarmi sïga rasumpa criyishun.” Tsaynöllam lädunchö clävaraycagcunapis, yapay yapay Señor Jesucristota burlacuyargan. \s1 Señor Jesucristo wañungan \r (Mateo 27:45-56; Lucas 23:44-49; Juan 19:28-30) \p \v 33 Tsaypitanam pullan junagpita asta las tres de la tardiyag patsa jancat tutapasquirgan. \v 34 Las tres de la tardinam parlayninchö Señor Jesucristo jinchi gayaraypa nirgan: “\tl Eloi, Eloi ¿lema sabactani?\tl*” Tsayga “Dios Yayä, Dios Yayä ¿imanirtan dëjascamargoyqui?” ninanmi.\x + \xo 15:34 \xt Sal 22:1.\x* \p \v 35 Tsaynö ninganta, tsaychö caycagcuna wiyarmi: “¡Wiyayay! Unay Elíastam gayaycan” niyargan. \p \v 36 Juc runanam cörrilla aywar, puchgog vïnochö esponjata tullpurcur, tucrupa puntanman watarcurnin, Señor Jesucristopa shiminman shogonanpag churargan: “Dëjayay. ¿Mä, shuyay ricäshun, Elías shamungacush cruzpita yarpatsimunanpag?” nirnin. \p \v 37 Tsaymi Señor Jesucristo jinchi gayarasquir wañusquirgan. \p \v 38 Tsay öram templu rurinchö shumag awashga cortïna altupita uraypa ishcayman rachisquirgan. \v 39 Soldäducunapa capitanninmi cruzpa frentinchö caycar, Señor Jesucristo gayarar wañugta ricarnin: “¡Cay runaga Diospa rasumpa Tsurinmi canag!” nirgan. \p \v 40 Tsaynöllam warmicunapis carullapita Señor Jesucristo wañunganta ricaraycäyargan. Tsay warmicunaga María Magdalenawan, Santiago menor niyanganpa y Josépa maman Maríawan Salome y mas juc warmicunam cayargan. \v 41 Tsay warmicunaga Galilea marcachömi, Señor Jesucristota gatirarnin serviyargan. Paycunawan mas atscag warmicunam, Señor Jesucristota gatirnin Jerusalénman shayämushga cayargan. \s1 Señor Jesucristota pampayan \r (Mateo 27:57-61; Lucas 23:50-56; Juan 19:38-42) \p \v 42 Tsaypitanam tardiyasquirgan. Tsayga Pascua junagpag alistacuyänan despiranam cargan. \v 43 Tsaychömi Arimatea marcapita José shutiyog cargan, autoridämajincunachöpis juc respetashga runa. Payga Señor Jesucristoman criyicurmi, Dios Yayapa Mandacuy Reynonta shuyarargan. Tsay runam valoracurcur, Pilatoman yaycusquir Señor Jesucristopa ayanta pampananpag mañargan. \v 44 Pilatonam quiquillanchö yarpargan: “Manaragchi wañusharagtsu canman.” Soldäducunapa capitanninta gayasquirmi tapurgan: “¿Jesúsga wañushganacu?” \v 45 Tsay capitan “Wañushganam” niptinmi, Joséta ordennin Pilato entregargan Señor Jesucristopa ayanta pampananpag. \v 46 Tsaymi juc jatun shumag säbanasta rantisquir aywarnin, Señor Jesucristopa ayanta cruzpita yarpuscatsir piturgan. Tsaypita aparmi gagachö sepultüra uchcushgaman pamparnin, puncunta juc jatun parara rumiwan tsapargan. \v 47 María Magdalenawan Josépa maman Maríam, mayman pampayangantapis ricäyargan. \c 16 \s1 Señor Jesucristo cawamun \r (Mateo 28:1-10; Lucas 24:1-12; Juan 20:1-10) \p \v 1 Jamay sabado junag päsasquiptinnam, costumbrincunanö María Magdalenawan Santiagopa maman María, Salomewan mushcug perfümicunata rantiyargan, Señor Jesucristopa ayanta shupayänanpag. \v 2 Domingo allegllana rupay yargaycämuptinmi, tsay warmicuna Señor Jesucristo pamparangan sepultüraman aywayargan. \v 3 Tsayman chaycarnam: “¿Cananga pirag puncuta tsaparag jatun parara rumita wititsinga?” niyargan. \p \v 4 Pero tsayman chaycurnam, sepultürapa puncun tsaparag tsay jatuncaray rumi juclächö caycagtana tarisquiyargan. \v 5 Sepultüra rurinman yaycusquirnam, chaquinyag yurag püru llatapashga jöven derëchucag läduchö jamaycagta ricäyargan. Tsay warmicunanam alläpa mantsacashga cayargan. \p \v 6 Tsay jövennam nirgan: “Ama mantsacäyaytsu. Cruzchö wañutsiyangan Jesús Nazaret runatacu ashiyanqui. ¡Cawamushganam! Payga mananam caychönatsu caycan. Masqui cayman churayangantapis ricäyay. \v 7 Canan gamcuna aywarnin, Pedrotawan llapan discïpuluncunata willar niyanqui: ‘Señor Jesucristosh puntayquicunata Galileaman aywaycan. Puntata willacungannöllam, paytaga Galileachöna tariyanga.’ ” \p \v 8 Jöven tsaynö niptinnam, warmicuna tsuctsucyarrag mantsacashga geshpignörag sepultürapita aywacuyargan. Tsaynö alläpa mantsacashga carmi, lluta runacunataga ni imatapis willayargantsu. \s1 Señor Jesucristo María Magdalenata yuripungan\f + \fr 16:8 \ft Isgonpita asta ishcay chuncayagmi, San Marcospa gepantarag gellgashga cargan.\f* \r (Juan 20:11-18) \p \v 9 Tsay domingo alleg Señor Jesucristo cawamushga carmi, María Magdalenatarag puntata yuripurgan. Paypitam mas puntata ganchis supaycunata Señor Jesucristo gargoshga cargan. \v 10 María Magdalenanam aywar discïpuluncunata willargan, Señor Jesucristo cawamushga canganta. Discïpuluncunaga llaquirnin wagaychömi caycäyargan. \v 11 Señor Jesucristo cawaycagta ricanganta María Magdalena willacuptinpis, manam criyiyargantsu. \s1 Señor Jesucristo ishcag discïpuluncunata yuripun \r (Lucas 24:13-35) \p \v 12 Tsaypitanam ishcag discïpuluncuna tsunya nänipa aywaycäyaptin, Señor Jesucristo yuripusquirgan. Paycunaga Señor Jesucristota jucläya mana regëpagnö captinmi regeyargantsu. \v 13 Tsaynö Señor Jesucristo canganta regesquirmi, waquincagcunaman aywarnin willayargan. Pero tsay ishcantapis manam criyiyargantsu. \s1 Señor Jesucristo discïpuluncunata yätsirnin encargan \r (Mateo 28:16-20; Lucas 24:36-49; Juan 20:19-23) \p \v 14 Tsaypitanam chunca juc discïpuluncuna micuycäyaptin, Señor Jesucristo yurisquir piñapar nirgan: “¿Imanirtan chucru shongo cayniquicunawan gamcuna nogaman criyiyanquitsu? Ricämagniycuna willayäshuptiquipis, manam cananyagpis cawamushga cangäta criyiyanquiragtsu.” \p \v 15 Tsaypitanam discïpuluncunata yätsirnin nirgan: “Aywayay entëru munduchö maytsay naciuncunapa Dios Yayapa llapan Alli Willacuyninta willacuyänayquipag. \v 16 Pipis rasumpa firmi criyicurnin bautizacurga salvacangam. Pero mana criyicugcagtaga Dios Yayam condenanga. \v 17 Tsaynö firmi criyicug runacunam milagrucunata rurayanga, Dios Yaya cachamunganta rasumpa musyayänanpag. Podernïwanmi supayyog runacunapita supaycunata gargoyanga. Mana yachayangan parlaycunachömi parlayangapis. \v 18 Vïboracunata achcuyaptin o venënota upyayaptinpis, manam imanäyäshunquitsu. Geshyaycagcunaman maquincunata churayaptinmi cuticäyanga.” \s1 Señor Jesucristo cieluman aywacun \r (Lucas 24:50-53) \p \v 19 Tsaynö discïpuluncunata yätsisquiptinmi, Señor Jesucristota Dios Yaya cieluman apacurgan. Tsaychönam Dios Yayapa derëchucag lädunman jam argan. \v 20 Tsaypitanam discïpuluncunanam maytsay naciuncunapa aywarnin, Señor Jesucristo yachatsicunganta willacuyargan. Dios Yayapis milagrucunata rurarmi yanapargan, Señor Jesucristo willacungancunawan cawamungan rasumpa canganta llapan runacuna criyirnin musyayänanpag. Tsaynö catsun.