\id LUK Quechua del Norte de Conchucos \h San Lucas \toc1 San Lucas Alli Willacuyta Gellgangan \toc2 San Lucas \toc3 Lc \mt1 San Lucas \mt2 San Lucas Alli Willacuyta Gellgangan \ip Cay librutam mëdico San Lucas gellgargan Señor Jesucristo rurangancunatawan willacungancunata musyanantsicpag. Tsaymi Lucasga Señor Jesucristopag willacun Dios Yaya änicurnin Israel naciunllapa Salvagnin cachamungantatsu, sinöga llapan runacunapa Salvagnin cananpag cay patsaman shamunganta. \ip San Lucasllam masga willamantsic Señor Jesucristo cay patsachö cawangan witsay llapan imayca rurangancunata. Tsaymi payga librunpa gallananchöpis willacun Señor Jesucristo imanö cay patsachö cawangantawan llapan imayca rurangancunata averwar tapupacurnin shumag musyapacusquir Teofilo shutiyog runa gastuncunawan yanapaptin gellganganta (1:1-4). Tsaynöpam San Lucasga San Mateopitapis mas willamantsic Señor Jesucristo yuringantawan wamra canganta y Juan Bautista puntata willacungantapis (1:5-2:52). Cay librullachömi waquincagcunapitapis mas Señor Jesucristo cay patsachö imanö cawanganta musyatsimantsic. \ip San Mateowan San Marcos libruncunachö gellgayangannöllam Lucaspis Juan Bautista willacur puringanta (3:1-20) y Señor Jesucristo bautizacungantawan Supay tentanganta y Galileachöpis imata ruranganta musyatsimantsic (4:14-9:50). Tsay ishcan gellgayangannöllam Lucaspis Señor Jesucristopag willacun, Galileapita Jerusalénman ultimu viäjita aywanganta (9:51-19:27), cruzta matancarcatsir puritsiyanganta (19:28-23:56) y cawascamur discïpuluncunata yuripunganta y cieluman aywacungata (capítulo 24). \ip San Lucasllam masga cay librunchö Señor Jesucristo cay patsachö llapan imayca rurangatapis manyapita musyatsimantsic Nazaretchö goricäyänan waquicunaman aywangatapis. Cay libruchöga musyantsic masga quiquin Señor Jesucristo “Cushicuyay umilde limpiu shongoyogcuna” nir willacungantam. Tsaynöllam musyantsic Alli Willacuyninwan mana servigpag churashga wactsacunatawan despreciashgacunata alläpa cuyangata. \ip San Lucaspa librunllachömi musyatsimantsic Samaritäno llaquipäcug runapagwan taytan tsurinta cuyarnin perdonanganta. Tsaynöllam payga musyatsimantsic Dios Yayaman imaypis mañacushga Espïritu Santo yanapamänapag, jutsantsicpita perdonashga canapag y warmicunapis Señor Jesucristopa Alli Willacuyninta willacur yanapacuyänanpag. \ip Tsaynöllam San Lucasga gellgargan “Hechos de los Apóstoles” ningan librutapis. Lucaspag masta musyanayquipag liyinqui Hechos 16:10-17; 20:5-15; 21:1-18; 27:1-28:16, Colosenses 4:14, Filemón 24 y 2 Timoteo 4:11. \ie \c 1 \s1 San Lucas Señor Jesucristo yachatsicunganta gellgangan \p \v 1 Cay patsachö Diospa Tsurin Señor Jesucristo cawangantam atscag runacuna gellgayayta munayargan. \v 2 Tsay gellgayanganga discïpuluncuna yachatsimangantsicnöllam. Paycunam Señor Jesucristowan pagta purirnin, gallanganpita wiyashga y ricashga car, Diospa Palabranta willacur rasumpa servignin cayan. \v 3 Tsaymi nogapis discïpuluncuna yachatsicuyanganta wiyarnin gellgayangancunata leyishga car, gallananpita llapanta allipa musyarnin, alläpa cuyay respetashga Teofilo gamman llapan shumag musyangäta gellgamü. \v 4 Tsaynöpam gampis cayta leyirnin següru musyanqui, yachatsiyäshungayqui rasumpa alli canganta. \s1 Zacariasta angel yuripun \p \v 5 Judea provinciachö Herodes rey caycaptinmi, juc sacerdöti Zacarias shutiyog cargan y warminpanam Isabel shutin cargan. Ishcanpis Dios Yayata servig unay sacerdöticunapa ayllun: Zacarias Abiaspa, Isabelna Aaronpa. \v 6 Ishcanpis Dios Yaya mandacungancunata firmi cäsucurmi, alli rurag cayargan. \v 7 Pero manam wamrancuna cargantsu, Isabel gollog captinmi ishcanpis yashgayäcushgana cayaptin. \p \v 8 Tsaypitanam juc cuti Zacariasta, sacerdötimajincunatawan templuchö Dios Yayata serviyänan töcargan. \v 9 Costumbrincunamannö sacerdöticuna sortiyayaptinmi, Zacariasta töcargan altarchö incienciuta goshnïtsinanpag. Tsaymi templuchö ruri sagrädu cuartoman yaycurgan. \v 10 Tsay cuartochö incienciuta goshnïtsinganyagnam, wagtachö atscag runacuna Dios Yayata adorarnin mañacur caycäyargan. \p \v 11 Tsaynö caycaptinnam, incienciuta goshnïtsiyänan altarpa derëchucag lädunchö Dios Yaya cachamungan angel yuripurgan. \v 12 Angelta ricaycurnam, Zacarias alläpa mantsacar ni imanö caytapis puedirgantsu. \v 13 Pero angelnam nirgan: “Zacarias, ama mantsacaytsu. Dios Yayam wiyashga mañacungayquicunata. Warmiqui Isabelchömi juc ollgo tsuriqui yuringa. Paypa shutinmi ‘Juanta’ churanqui. \v 14 Tsuriqui yurisquiptinmi, alläpa cushicunqui y waquincunapis alläpam cushicuyanga. \v 15 Dios Yayapa puntanchöpis mas alli rurag runam canga. Manam imaypis vïnotawan washcuta ni juc machätsicug trägucunata upyangatsu, manarag yuringanpita Espïritu Santowan cashgana car. \v 16 Pay yachatsicuptinmi, Dios Yayata atscag Israel runacuna yapay cäsuyanga. \v 17 Diospa Tsurin shamunanpagmi, Espïritu Santopa poderninwan unay profëta Elíasnö willacunga. Tsaynö yachatsicuptinmi, taytancunawan tsurincuna alli päsacuychö cawayanga. Puntata mana cäsugcunam, Dios Yayapa yachayninwan imaycatapis allillata rurarnin cäsucuyanga. Tsaynöpam runacuna listuna cayanga, Dios Yayapa Tsurinta alli chasquiyänanpag.” \p \v 18 Zacariasnam angelta tapurgan: “¿Imanötan tsay nimangayqui canga? Nogaga alläpa auquinnam cä y warmïpis chacwannam.” \p \v 19 Angelnam nirgan: “Nogaga Angel Gabrielmi cä, Dios Yayapa puntanchö servignin. Paymi cachamashga gamta cay alli noticiata willanagpag. \v 20 Dios Yaya dispöningan tiempuchömi tsuriqui rasumpa yuringa. Pero mana criyimangayquipitam, asta tsuriqui yuringanyag parlayta puedinquitsu” nir. \p \v 21 Tsaynö angel parlapanganyagnam, wagtachö runacuna Zacariasta shuyarar niyargan: “¿Imanöparag sas yargamuntsu?” nir. \v 22 Zacarias yargosquirnam, shimin mana pashtaptin parlayta puedirgantsu. Runacunanam ninacuyargan: “¡Ruri templuchöchi Dios Yaya imatapis ricätsishga!” Zacariasnam parlayta mana puedirnin, sëñasllapa willacurgan. \p \v 23 Templuchö serviyta ushasquirnam, wajinman cuticurgan. \v 24 Tsaypitanam warmin Isabel geshyag cargan. Pitsga quillam wajillanchö cacurgan. \v 25 Tsaymi nirgan: “Dios Yaya munaptinmi caynö geshyag caycä. Cananga rasumpa cuyacuynintam musyatsimashga, mananam runacuna, ‘Mana wachacug warmi’ nir, musyapäyämanganatsu.” \s1 Maríata angel yuripun \p \v 26 Isabel sogta quillayog geshyag caycaptinnam, angel Gabrielta Dios Yaya cachamurgan Galileachö Nazaret marcaman, \v 27 María niyangan virgenman. Tsay jipashga casarananpag parlashganam cargan, unay rey Davidpa ayllun José shutiyogwan. \v 28 Angelnam María caycanganman yurisquir nirgan: “¡Cushicuy, María! ¡Dios Yayapa alläpa cuyay acrashganmi canqui! Quiquin Diosmi gamwan caycan.” \p \v 29 Tsaynö angel niptinnam, María mantsacar shongollanchö nirgan: “¡Imanirtan tsaynö angel niman!” nir. \p \v 30 Angelnam nirgan: “María, ama mantsacaytsu. Dios Yayam cuyarniqui gamta acrashushcanqui. \v 31 Tsaymi geshyag canqui. Wawayqui yurisquiptinnam, shutin churanqui Jesústa. \v 32 Paymi alläpa poderöso canga, cieluchö japallan poderöso Dios Yayapa rasumpa Tsurin car. Paypa unay awilun Davidta mandacug rey churayangannöllam, Señor Jesucristotapis quiquin Dios Yaya mandacug rey cananpag churanga. \v 33 Israel runacunapa mandacug reyninmi imayyagpis canga. Tsaymi Paypa Mandacuy Reynonga ni imaypis ushacangatsu.” \p \v 34 Tsaypitanam angelta María tapurgan: “¿Imanötan tsay nimangayqui canga, nogaga manarag piwanpis täcuptïga?” \p \v 35 Angelnam nirgan: “Espïritu Santom gamman shamurnin, juc wamrata camanga Dios Yayapa poderninwan geshyag canayquipag. Tsay Santo wawayquim cieluchö alläpa poderöso Dios Yayapa Tsurin canga. \v 36 Musyay, prïmayqui Isabelpis chacwan cayninchörag sogta quillana geshyag caycanganta, ‘mana wachacug warmi’ nicäyaptinpis. \v 37 Tsaymi Dios Yayapagga ni imapis ajatsu.” \p \v 38 Maríanam nirgan: “Nogaga Dios Yayapa servigninmi callä. Gam nimangayquinö callätsun.” \p Tsaypitam angel aywacurgan. \s1 María prïman Isabelta watucagnin aywan \p \v 39 Tsaypitanam María saslla alistacusquir, Judea marcapa jallganchö prïman Isabelcagta aywargan. \v 40 Zacariaspa wajinman yaycusquirnam prïman Isabelta tarisquir saludargan: “¿Yamayllacu caycanqui prïma?” nir. \v 41 María tsaynö rimaycusquiptinmi, Isabelpa pachanchö wamra cushicurnin cuyurgan. Isabelnam Espïritu Santopa poderninwan \v 42 jinchipa nirgan: “¡Llapan warmicunapitam Dios Yaya gamta cuyashurniqui bendisar acrashurgoyqui y wawayquipis bendïtom! \v 43 ¿Pitan nogalla cä, Señorlläpa maman watucaycallämänanpag? \v 44 Rimaycamangayquita wiyasquiptïmi, pachächö wamra cushicurnin cuyurgon. \v 45 Dios Yaya nishungayquim rasumpa cumplinga. Tsayta criyirmi, ¡alläpa cushishga cawacunqui!” nir. \s1 Dios Yayata María alaban \p \v 46 Maríanam nirgan: \q1 “Dios Yayatam llapan shongöwan alläpa alabä. \q1 \v 47 Salvamagnï Dios Yayapagmi yarpaynïchöpis alläpa cushicü. \q1 \v 48 Umilde alli shongoyog servignin cangätam ricämashga. \q1 Cananpitaga llapan runacunam cushishga willanacuyanga, \q1 Dios Yaya alläpa cuyamarnï acramanganta. \q1 \v 49 Dios Yayam poderöso cayninwan nogapag llapan allicunata rurashga. \q1 Payga Santo carmi, alläpa alli. \q1 \v 50 Mandacuynincunata respetarnin cäsucugcunatam llaquipanga. \q1 Tsaynöllam llapan mirag aylluncunatapis llaquipanga. \q1 \v 51 Poderöso cayninwanmi imayca ajacunatapis ruran. \q1 Orgullöso allitucugcunatam mana välegpag churan. \q1 \v 52 Mandacugcunatam mandacuyanganpita gargosquir, \q1 jormal alli shongoyogcunata mandacuyänanpag churargan. \q1 \v 53 Wactsacunatanam llapan alli imaycancuna juntanganyag garaycurgan. \q1 Pero rïcucunataga mana imannagtan aywacuyänanpag dëjashga. \q1 \v 54 Servignin Israel runacunatam llaquiparnin yanapargan. \q1 Tsaynöllam llaquipäcuyninwan cuyacuynintapis gongargantsu, \q1 \v 55 unay awiluntsic Abrahamta äninganta yarpasquirmi, \q1 paypita mirag ayllun awiluntsiccunata imayyagpis yanapanga.” \p \v 56 Tsaychö María priman Isabelwan quimsa quilla pärasquirnam, wajinman cuticurgan. \s1 Juan Bautista yuringan \p \v 57 Tsaypitanam Isabelpa quillan pagtasquiptin, juc ollgo wamrata geshyacurgan. \v 58 Tsayta vecïnuncunawan aylluncuna musyasquirmi, Isabelman aywar alläpa cushicuyargan, “Dios Yayam llaquiparnin wawan garaycushga” nir. \p \v 59 Tsay wamra semänayog caycaptinnam, pengayninchö señalatsiyargan. Tsaychönam taytan Zacariaspa shutinta churayta munayargan.\f + \fr 1:59 \ft Puntatam tsaynö señalacuyargan judiu cayanganga musyayänanpag Lc 2:21.\f* \v 60 Mamannam, “¡Manam! Shutinga Juanmi canga” nirgan. \p \v 61 Pero runacunanam niyargan: “¿Imanir? ¡Alluyquicunachöga manatsag ni pipis Juan shutiyogga cantsu!” \p \v 62 Tsaynö nirmi, Zacariasta sëñasllapa tapuyargan: “¿Tsuriquipa shutin imatatan churanqui?” nir. \p \v 63 Zacariasnam ichic tablata macyayänanpag mañasquir, “Shutinga Juanmi canga” nir, gellgargan. Tsayta liyisquirnam tsaychö runacuna mantsacashga cayargan. \v 64 Tsaypitanam Zacarias jina öra parlarnin gallaycurgan, Dios Yayata alabarnin. \v 65 Tsaychö llapan vecïnuncunam alläpa mantsacashga cayargan. Tsaymi maytsay Judea jallga estanciacunachö runacuna mantsacashga parlapacuyargan, tsay llapan päsangancunata. \v 66 Tsayta runacuna wiyasquirnam yarpachacur tapunacuyargan: “Tsay wamraga ¿imanöpagrag canga?” Dios Yayapa alläpa cuyacuy poderninwan caycarga. \s1 Salvador shamunanpag Zacarias willacun \p \v 67 Tsaypitanam taytan Zacarias, Espïritu Santopa poderninwan nirgan: \q1 \v 68 “¡Israel marcamajïcunapa Diosninta agradëcicur llapantsic alabashun! \q1 Paymi shamurnin yanapamarnintsic rasumpa salvamashcantsic. \q1 \v 69 Shamurnin salvamänapagmi Dios Yayapa servignin unay rey Davidpa ayllunchö, \q1 juc poderöso Salvador yurinanpag caycan. \q1 \v 70 Tsay Salvador yurinanpagmi Diosnintsic änicurnin, \q1 unay willacug profëtancunatawan willacatsirgan. \q1 \v 71 Conträmarnintsic chiquimagnintsiccunapa maquinpitam jorgor salvamashcantsic. \q1 \v 72 Unay aylluntsiccunata llaquiparmi, \q1 tsay sagrädu änicunganta Dios Yaya canan yarpar cumplinga. \q1 \v 73 Unay awiluntsic Abrahamtam Dios Yaya jurarnin nirgan: \q1 ‘Diosmi cä. Äningagtam imaypis cumplishag’ nir. \q1 \v 74 Tsaymi chiquimagnintsiccunapa maquinpita salvamäshun, \q1 Payllatana mana mantsacur servinapag. \q1 \v 75 Pay munangannö allicunallata rurarnin, \q1 llapan cawaynintsicchö jutsannag shumag servishun. \q1 \v 76 Gam llullu wamrallä, cieluchö poderöso Dios Yayapa willacug profëtanmi canqui. \q1 Diospa Tsurin shamunanpagmi, puntata aywarnin runacunata alistarnin prevenir willacur, \q1 \v 77 ninqui: ‘Israel runacuna jutsa rurayangayquicunapitam, \q1 Dios Yaya perdonar salvayäshunqui.’ \q1 \v 78 Poderöso Dios Yayaga alläpa cuyacuyninwanmi llaquipämantsic. \q1 Tsaymi yurinanpagna caycan Dios Yayapa Tsurin, \q1 imayca rupay yargamugnörag llapanman actsicyar cielupita yachatsimänapag. \q1 \v 79 Llapan runacuna tutapaychönö imaypis wañuyta mantsacurnin \q1 cawaycagcunatam, imayca actsicyagnörag yachatsinga. \q1 ¡Tsaymi quiquin Dios Yaya cushicuy nänipa pushamäshun, \q1 shumag alli päsacuychö cawacunapag!” \p \v 80 Tsaypitanam Juan wiñarnin, criyicuyninchö mas firmi tsaracur imaycacunatapis allicunallata rurargan. Tsaynöllam tsunyacunachö täcurgan, Israel runacunata manarag llapanpa puntanchö willacurnin. \c 2 \s1 Señor Jesucristo Belen marcachö yurin \r (Mateo 1:18-25) \p \v 1 Tsaypitanam María geshyacunanpag quillan chaycämuptinna, Cesar Augusto niyangan rey Romachö, maytsay mundupa mandacugnin caycargan. Paymi mandacurgan llapan runacuna censochö apuntacur yupashga cayänanpag. \v 2 Cay censotam rurayargan, shutincunata apuntatsir Siria marcachö Cireneo mandacug niyangan gobernador caycaptin. \v 3 Llapan runacunam unay aylluncunapa marcancunaman shutincunata apuntatsig aywayargan. \p \v 4 Tsaynöllam Galileachö Nazaret marcapita, Joséwan Maríapis alläpa caruta aywayargan. Tsay Judeachö Belen marcamanga aywayargan, Josépa unay awilun rey David yurishga captinmi. \v 5 Joséwan Maríam Belenman apuntacug aywayargan, yupashga cayänanpag. Casarayänanllapagrag parlashga caycarmi, Maríaga geshyacunanpagna caycargan. \v 6 Tsaychö caycäyaptinmi, Maríapa quillan pagtasquiptin geshyacunanpag tsaripucurgan. \v 7 Posadacuyänanpag wajita mana tarirmi, wätacuna wataräyänan ramädallachö, llullu ollgo wawanta geshpicurgan. Tsaymi inchanawan piturcurnin, wätacunapa micucuyänanllaman ujuycatsirgan. \s1 Üsha mitsicugcunata angelcuna yuripun \p \v 8 Tsay pagasmi Belenpa washaläninchö üshancunata mitsicug runacunapis täpaycäyargan. \v 9 Tsaymanmi illagpita angel yurisquir, Dios Yayapa poderninwan imayca illagonö atsicyaptin, üshata täpacugcuna mantsacashga cayargan. \v 10 Pero angelnam nirgan: “Ama mantsacäyaytsu. Llapan runacunawan cushishga cayänayquipagmi canan willayäshayqui. \v 11 Unay rey Davidpa marcan Belenchömi Salayäshugniqui canan yurishga caycan. ¡Payga Señornintsic Cristom! \v 12 Dios Yayapa Tsurin canganta musyayänayquipag, canan aywarmi llullu wamrata tariyanqui, wätacunapa micucuyänanchö inchanawan pitushga ujuraycagta.” \p \v 13 Angel tsaynö mitsicugcunata niycaptinnam, cielupita maytsicag angelcuna yurisquir, Dios Yayata alabarnin niyargan: \q1 \v 14 “¡Cieluchö caycag poderöso Dios Yayalläcuna, alläpa cushishgam alabaycuyag! \q1 ¡Cananpitaga alli päsacuychö cawacuyay, \q1 Dios Yayapa cuyacuyninwan cay patsachö cushitsirnin cawacugcuna!” \p \v 15 Tsaynö nisquirnam, cieluman angelcuna cuticuyargan. Mitsicugcunanam ninacuyargan: “¡Dios Yaya willatsimangantsicnö, acu jina öra, Belenman aywar ricämushun!” nir. \p \v 16 Impëñulla aywarnam Josétawan Maríata y llullu wamratanam wätacunapa micucuyänanchö ujuraycagta tariyargan. \v 17 Tsaynö ricaycurnam mitsicugcuna llullupag angel llapan ninganta willacuyargan. \v 18 Mitsicugcuna willacuyanganta wiyarnam, runacuna cushicurnin mantsacashganö cayargan. \v 19 Tsaynö niyaptinnam, Maríaga shongollanchö catsirnin yarpachacurgan. \v 20 Mitsicugcunanam angel willacungannölla llulluta ricaycur, cushishga alabarnin cuticuyargan: “¡Dios Yayaga alläpa poderösom, agradëcicunantsicmi!” nir. \s1 Niño Jesústa templuman apayan \p \v 21 Wamra semänayog caycaptinnam, taytanwan maman pengayninchö señalatsiyargan. Shutinnam churayargan Jesústa, angel Maríata yuripur ningannölla. \p \v 22 Moisés mandacungan ley ningannömi María limpiu cananpag, chuscu chunca junagtarag shuyargan. Tsaymi tsay junag chäriptinrag, Maríawan Josépis Jerusalénchö templuman aywayargan, Jesústa Dios Yayata entregayänanpag. \v 23 Tsaynö rurayänanpagmi Diospa Palabran gellgashgachö nirgan: “Llullu ollgo tsuriquitaga Dios Yayata entregaycunqui servignin cananpag.”\x + \xo 2:23 \xt Ex 13:2,12,15.\x* \v 24 Dios Yaya mandacungan leymi gellgaraycan: “Nogata ishcay cullcushta o ishcay llullu palomacunata garaycayämanqui.” Cay leytapis cumpligmi Joséwan María aywayargan.\x + \xo 2:24 \xt Lv 12:8.\x* \p \v 25 Tsay Jerusalén marcachömi Simeón shutiyog runa täcurgan, Dios Yayata alläpa cuyag alli runa. Paymi imaycatapis allicunallata rurarnin, israelcuna Cristo shamuptin libracashga cayänanta shuyarargan. Payga Dios Yayapa Espïritu Santonwanmi cargan. \v 26 Tsaymi Espïritu Santo jucpun musyatsir nirgan: “Dios Yaya cachamungan Cristota ricarragmi wañunqui” nir. \v 27 Tsaynam Espïritu Santo pushaptin, tsay junag templuman aywargan. Tsaymannam Niño Jesústa Joséwan María chätsiyargan, ley mandacungancunata cumpliyänanpag. \v 28 Simeónnam llullu wamranta ricaycurnin margarcur, Dios Yayata alabar nirgan: \q1 \v 29 “Dios Yayallä, noga servigniquita änillämangayquitam \q1 canan cumplirgoyqui. \q1 Cananmi sïga, tranquïlona cushishga wañuculläshag. \q1 \v 30 ¡Salvayämagnï Tsuriqui Cristo ricaycur! \q1 \v 31 Quiquiqui ningayquinömi maytsaychö llapan runacunapa \q1 ricänanchö Payga salvanga. \q1 \v 32 Mana Israelcag runacunatapis actsi cuentanömi actsirnin, \q1 gam Diosta regetsishunayquipag pushamunga. \q1 Pay poderöso canganraycum servigniqui israelcunapis \q1 imayca actsinörag alläpa cushishga cayanga.” \p \v 33 Tsaynö Niño Jesúspag Simeón ninganta, taytanwan maman wiyarmi mantsacashga niyargan: “¿Tsaynötsurag canga?” nir. \v 34 Simeónnam paycunata nirgan: “Dios Yaya gamcunam bendiciunninta churaycamutsun.” Tsaypitanam Jesúspa maman Maríata nirgan: “Cay wawayqui jatunyarcuptinmi, llapan Israel runacuna Payman mana criyicurnin condenacäyanga. Pero payman rasumpa firmi criyicurmi sïga, salvacashga cayanga. Quiquin Dios Yayapita shamushga captinmi, runacuna chasquiyangatsu. \v 35 Tsaynöpam llapan runacunapa shongoncunachö yarpaynincunata imanö cangantapis musyatsicunga. Yarparanqui, María. Imayca cuchillowan shongoyquita tucsiyämuptin nanatsicugnöragmi, tsay wawayquiraycu llaquicurnin sufrinqui.” \p \v 36 Tsaychömi juc chacwanpis cargan, Diospa Palabranta parlag Ana shutiyog. Unay awilunmi Aser shutiyog runapa ayllun y taytannam Fanuel cargan. Jipashlla casaracunganpita ganchis watallam gojanwan täcuyargan. \v 37 Gojan wañucusquiptinmi, pusag chunca chuscu watana japallanlla täcurgan. Tsaymi templupita mana yargor pagasta junagpa ayunarnin, Dios Yayata adorar mañacurgan. \v 38 Tsayman Ana chärirnam wamrata ricaycur nirgan: “Dios Yaya, gamtam alläpa agradëcicug cay Tsuriquita nogacunaman cachamungayquita.” Tsaychö criyicug runacunatanam nirgan: “Cay wamram nogantsic Israel runacuna, unaypitana Cristota shuyangantsicnö salvamäshun.” \p \v 39 Tsaypitanam Dios Yayapa leyninchö llapan mandacungancunata Joséwan María cumplisquir Galileachö Nazaret marcancunaman cuticuyargan. \v 40 Niño Jesús wiñarnam Dios Yaya cuyarnin yanapaptin, alläpa yachayyog cargan. \s1 Jesús ley yachatsicugcunawan templuchö parlan \p \v 41 Wata watam Jerusalénman Joséwan María Pascua semäna fiestata päsag aywayag. \v 42 Tsaymi Jesús chunca ishcay watayog caycaptin, Israel runacunapa costumbrincunamannö Pascua semäna päsag Jerusalénman aywayargan. \v 43 Tsay Pascua semäna ushacasquiptinnam, marcancunaman cuticuyargan. Joséwan María mana musyayanganyag Jesúsga Jerusalénchö quëdasquirgan. \v 44 Paycunaga yarpäyargan “Cay atscag runacunawanchi shamuycan” nirmi. Nänita goyatna aywaycarmi, pullan nänichö tardiyaycaptinna Jesústa watucasquir aylluncunatawan regeshancunata tapupacurnin ashiyargan. \v 45 Tsaychö mana tarirnam, tsayllapita Jerusalénman ashignin cutiyargan. \p \v 46 Cutiycurnin quimsa junag ashiyanganchöragmi, templuchö ley yachatsicugcunapa rurinchö paycunata wiyarnin tapupar, Jesús jamaycagta tariyargan. \v 47 Jesús alläpa alli yachayyog carmi, tapuyangancunata imanö shumag contestaptin, wiyagnin runacunapis mantsacäcur ni ima niyta puediyargantsu. \v 48 Jesústa ricasquirnam, taytanwan maman mantsacäyargan. Mamannam nirgan: “Ä wawa, ¿imanirtan caynö rurayämar, mana willayämarnï quëdargoyqui? Alläpa llaquishgam taytayquiwan ashirniqui puriyargö.” \p \v 49 Jesúsnam nirgan: “¿Imanirtan ashiyämargoyqui? ¿Manacu gamcuna musyayanqui Dios Taytäpa wajinchö canäta?” \p \v 50 Pero tsaynö ningantaga paycunaga manam ni ichicllatapis entendiyargantsu. \p \v 51 Tsaypitanam paycunawan Nazaret marcancunaman cuticur, llapan mandayangancunata rurarnin cargan. Mamannam shongonllachö llapan päsangancunata yarparar catsirgan. \v 52 Jesúsnam wiñarnin jatunyar, alläpa allish yachayyog cargan. Dios Yayapagwan runacunapagpis cuyashga alläpa allim cargan. \c 3 \s1 Juan Bautista Jordan mayu cuchuncunachö bautizarnincuna yachatsicun \r (Mateo 3:1-12; Marcos 1:1-8; Juan 1:19-28) \p \v 1 Tiberio Cesar shutiyog runa, chunca pitsga watana Roma runacunapa mas mandacug reynin caycaptinmi, Judea marcachö Poncio Pilato mandacug cargan. Galilea provinciachönam Herodes, Iturea y Traconite provinciacunachönam Herodespa waugen Felipe y Abilinia provinciachönam Lisanias. \v 2 Jerusalénchönam llapanta mandagnin sacerdöticuna Anaswan Caifas caycäyargan. Tsay witsaymi tsunyacunachö Zacariaspa tsurin Juan Bautista päraptin, quiquin Dios Yaya Palabranta willacunanpag mandargan. \v 3 Tsaymi Jordan mayu cuchun marcacunapa purirnin, runacunata yachatsir nirgan: “Jutsayquicunapita dëjasquir arepenticurnin bautizacuyay, Dios Yaya perdonayäshunayquipag” nir. \p \v 4 Tsaynö Juan Bautista willacunanpagmi, Diospa Palabranta parlag Isaías gellgarnin nirgan: \q1 “Tsunyacunachö purirmi juc runa willacurnin ninga: \q1 ‘Dios Yayapa Tsurin shamunanpag ichicllanam faltan. \q1 Alli nänipa purignö alistacurnin shumag prevenicuyay. \q1 \v 5 Mana alli nänicunata parijarnin jircacunata pampatsagnö, \q1 wicsu nänicunata derëchar rumi ruminta limpiagnö alistacuyay, \q1 shongoyquicunachö mana alli rurayniquicunata dëjasquir. \q1 \v 6 Entëru munduchö maytsay marcacunachömi llapan runacuna musyayanga, \q1 Dios Yayapita Salvador shamunganta.’ ”\x + \xo 3:6 \xt Is 40:3-5.\x* \p \v 7 Tsaynö bautizacuyänanpag maytsicag runacuna Juanman maytsaypita shayämuptinmi nirgan: “Gamcunaga, venenösa vïborapa castan caycar, ¿imagtan nogaman shayämunqui? ¿Tsaynö caycarga, imanörag Dios Yayapa rabiayninwan condenacionpita geshpir salvacäyanqui? \v 8 Llapan jutsayquicunata dëjasquir arepenticurnin, allicagcunallatana rurayay. Ama gamcunaga niyaytsu, ‘Unay Abrahampa ayllun carmi, Diospana cantsic’ nirga. Tsaymi niyag: Dios Yaya munarga cay rumicunapitapis Abrahampa ayllunman ticratsinmanmi. \v 9 Imayca mana alli wayug jachacunata wallusquir ninachö waycangantsicnömi, Dios Yaya listo caycan mana criyicuyangayquipitawan mana alli rurayniquicunapita castigayäshunayquipag.” \p \v 10 Tsaynö niptinmi runacuna tapuyargan: “Tsaynö captinga, ¿imatatan rurayäshag?” \p \v 11 Juannam nirgan: “Ishcay camisayquicuna captinga, juccag camisayquicunata camisannagcagta garaycuyay. Tsaynölla micuyniquicuna captinpis, mallagaycagcunata garaycuyay” nir. \p \v 12 Contribucion cobragcunanam Juanman witirnin bautizacur, tapurnin niyargan: “Maestru, ¿imatatan nogacunaga rurayäshag?” nir. \p \v 13 Juannam nirgan: “Contribucionpita mastaga ama cobracuyanquitsu.” \p \v 14 Tsaynöllam soldäducunapis witiycur tapuyargan: “Nogacunaga, ¿imatatan rurayäshag?” \p Paycunatanam nirgan: “Ama runacunapa imancunatapis amälasga gechuyanquitsu ni amenasarnin calumniäyanquitsu gellaynincunaraycu. Pägayäshungayquillawan conformacuyanqui.” \p \v 15 Juan yachatsicunganta runacuna wiyarmi, alläpa cushishga quiquillancunachö niyargan: “Diospa Tsurin shuyangantsic Cristoch cayga.” \v 16 Tsaynö niyanganta musyasquirnam, Juan Bautista nirgan: “Nogaga yacullawanmi bautizayag. Pero jucmi shamunga nogapita mas poderöso. Manam nogaga Paypa llangenpa watunta umpuycur pascanällapagpis servïtsu. Payga Espïritu Santota garayäshurniquim bautizayäshunqui lunyaycag ninawannö. \v 17 Ichicllanam faltan, ërata limpiarnin rurasquir trïguta wayragnö runacunata acrananpag. Trïguta gorisquir churagnömi criyicug runacunata apacunga. Pero mana criyig runacunatam sïga, imayca päjata waycagnö mana wañug ninachö rupatsinga.” \p \v 18 Tsaynö nisquirnam, Dios Yayapa Alli Willacuyninta tucuyläyapa alverticur willacurgan. \p \v 19 Tsaypitanam mandacug Herodesta Juan Bautista piñapar nirgan: “Ama waugeyquipa warminwan täcuytsu. Tsayga alläpa mana allim. Tsaynölla amana tucuyläya mana allicunata ruraynatsu.” \p \v 20 Tsaynö ninganpitam, mana allita rurangancunapita mas peor mana allita rurarnin, Herodes Juanta carcelman gaycascatsirgan. \s1 Juan Bautista Señor Jesucristota bautizan \r (Mateo 3:13-17; Marcos 1:9-11) \p \v 21 Rey Herodes manarag prësu achcutsiptinmi, llapan runacuna bautizacuyanganchö Señor Jesucristopis bautizacurgan. Tsaychö Señor Jesucristo Dios Yayaman mañacuycaptin cielu quichacasquiptinmi, \v 22 imayca palomanö Espïritu Santo ricaraycäyaptin urämur, Señor Jesucristoman chämurgan. Tsaynam cielupitanam Dios Yaya nimurgan: “Gamga cuyay Tsurïmi canqui. Gamtam quiquï acrashcag cushitsimänanpag.” \s1 Señor Jesucristopa puntacag aylluncuna \r (Mateo 1:1-17) \p \v 23 Señor Jesucristo quimsa chunca watayog caycarnam, Dios Yayapa Alli Willacuyninta willacur gallaycurgan. Tsaymi runacuna yarparnin criyiyangannö Señor Jesucristoga Josépa tsurin cargan. \qm1 Joséga Elípa tsurinmi. \qm1 \v 24 Elíga Matatpa tsurinmi. \qm1 Matatga Levípa tsurinmi. \qm1 Levíga Melquípa tsurinmi. \qm1 Melquíga Janapa tsurinmi. \qm1 Janaga Josépa tsurinmi. \qm1 \v 25 Joséga Matatíaspa tsurinmi. \qm1 Matatíasga Amóspa tsurinmi. \qm1 Amósga Nahúmpa tsurinmi. \qm1 Nahúmga Eslipa tsurinmi. \qm1 Esliga Nagaipa tsurinmi. \qm1 \v 26 Nagaiga Mahatpa tsurinmi. \qm1 Mahatga Matatíaspa tsurinmi. \qm1 Matatíasga Semeipa tsurinmi. \qm1 Semeiga Josecpa tsurinmi. \qm1 Josecga Judápa tsurinmi. \qm1 \v 27 Judága Joanánpa tsurinmi. \qm1 Joanánga Resapa tsurinmi. \qm1 Resaga Zorobabelpa tsurinmi. \qm1 Zorobabelga Salatielpa tsurinmi. \qm1 Salatielga Neripa tsurinmi. \qm1 \v 28 Neriga Melquípa tsurinmi. \qm1 Melquíga Adipa tsurinmi. \qm1 Adiga Cosampa tsurinmi. \qm1 Cosamga Elmadampa tsurinmi. \qm1 Elmadamga Erpa tsurinmi. \qm1 \v 29 Erga Josuépa tsurinmi. \qm1 Josuéga Eliézerpa tsurinmi. \qm1 Eliézerga Jorimpa tsurinmi. \qm1 Jorimga Matatpa tsurinmi. \qm1 \v 30 Matatga Levípa tsurinmi. \qm1 Levíga Simeónpa tsurinmi. \qm1 Simeónga Judápa tsurinmi. \qm1 Judága Josépa tsurinmi. \qm1 Joséga Jonampa tsurinmi. \qm1 Jonamga Eliaquimpa tsurinmi. \qm1 \v 31 Eliaquimga Meleapa tsurinmi. \qm1 Meleaga Menapa tsurinmi. \qm1 Menaga Matatapa tsurinmi. \qm1 Matataga Natánpa tsurinmi. \qm1 \v 32 Natánga Davidpa tsurinmi. \qm1 Davidga Isaípa tsurinmi. \qm1 Isaíga Obedpa tsurinmi. \qm1 Obedga Boozpa tsurinmi. \qm1 Boozga Salmon tsurinmi. \qm1 Salmon Nahasónpa tsurinmi. \qm1 \v 33 Nahasónga Aminadabpa tsurinmi. \qm1 Aminadabga Adminpa tsurinmi. \qm1 Adminga Arnipa tsurinmi. \qm1 Arniga Esrompa tsurinmi. \qm1 Esromga Farespa tsurinmi. \qm1 Faresga Judápa tsurinmi. \qm1 \v 34 Judága Jacobpa tsurinmi. \qm1 Jacobga Isaacpa tsurinmi. \qm1 Isaacga Abrahampa tsurinmi. \qm1 Abrahamga Tarépa tsurinmi. \qm1 Taréga Nacorpa tsurinmi. \qm1 \v 35 Nacorga Serugpa tsurinmi. \qm1 Serugga Ragaupa tsurinmi. \qm1 Ragauga Pelégpa tsurinmi. \qm1 Pelégga Heberpa tsurinmi. \qm1 Heberga Salapa tsurinmi. \qm1 \v 36 Salaga Cainánpa tsurinmi. \qm1 Cainánga Arfaxadpa tsurinmi. \qm1 Arfaxadga Sempa tsurinmi. \qm1 Semga Noépa tsurinmi. \qm1 Noéga Lamecpa tsurinmi. \qm1 \v 37 Lamecga Matusalénpa tsurinmi. \qm1 Matusalénga Enocpa tsurinmi. \qm1 Enocga Jaredpa tsurinmi. \qm1 Jaredga Mahalaleelpa tsurinmi. \qm1 Mahalaleelga Cainánpa tsurinmi. \qm1 \v 38 Cainánga Enóspa tsurinmi. \qm1 Enósga Setpa tsurinmi. \qm1 Setga Adánpa tsurinmi. \qm1 Adánga Dios Yaya camanganmi cargan. \c 4 \s1 Señor Jesucristota Satanas prueban tentayta munar \r (Mateo 4:1-11; Marcos 1:12-13) \p \v 1 Señor Jesucristo bautizacusquirnam, Espïritu Santopa poderninwan Jordan mayupita cuticurgan. Tsaynam Espïritu Santo tsunyaman pushargan. \v 2 Tsay tsunya mana imacagchömi chuscu chunca junag cargan. Tsaymi Señor Jesucristota Supay pruebarnin tentayta munargan. Tsay llapan junagcuna mana ni imatapis micurmi, Señor Jesucristo mallagargan. \v 3 Tsaymi Supay nirgan: “Diospa Tsurin carga, mä cay rumita manday tantaman ticrayänanpag.” \p \v 4 Señor Jesucristonam nirgan: “Diospa Palabran gellgashgachömi nin: ‘Runaga manam tantata micurllatsu cawanga, sinöga Dios Yayapa Palabran mandacunganta rasumpa cäsurmi mas alliga cawacunga’ nir.”\x + \xo 4:4 \xt Dt 8:3.\x* \p \v 5 Tsaypitanam jirca puntanman Señor Jesucristota Satanas pushaycur, entëru munduchö maytsay naciuncunata ricätsir, \v 6 nirgan: “Cay llapan jatusag shumag marcacunatawan llapan mandacuyniquipis garaycugmanmi. Cay llapan imayca riquësancunata chasquishga carmi, munarga pitapis garaycüman. \v 7 Si gongorpacuycurnin adoramaptiquiga, cay imayca ricaycangayquim llapan gampa canman.” \p \v 8 Pero Señor Jesucristonam nirgan: “¡Caypita witiy, Satanas! Diospa Palabran gellgashgachömi nin: ‘Juc japallan Diosllayquitam adorarnin servinayquiga.’ ”\x + \xo 4:8 \xt Dt 6:13.\x* \p \v 9 Tsaypitanam Supay Jerusalénman Señor Jesucristota pusharcur, templupa jananman lätarcatsir nirgan: “Diospa Tsurin carga, mä caypita jegarpuy. \v 10 Diospa Palabran gellgashgachömi nirgan: \q1 ‘Gammanmi Dios angelnincunata cachamunga alcäbu cuidarnin, \q1 \v 11 maquincunawan achcuyäshuptiqui, \q1 rumicunachö chaquiquita mana tacacunayquipag.’ ”\x + \xo 4:11 \xt Sal 91:11-12.\x* \p \v 12 Señor Jesucristonam nirgan: “Diospa Palabran gellgashgachömi nirgan: ‘Diosniquitaga ama ni ima pruebamanpis churanquitsu.’ ”\x + \xo 4:12 \xt Dt 6:16.\x* \p \v 13 Tsaynö tentarnin Señor Jesucristota mana allita ruratsiyta mana puedirmi, Supayga “Yapaychönam cutimushag” nir, aywacurgan. \s1 Señor Jesucristo Galileachö yachatsicur gallarin \r (Mateo 4:12-17; Marcos 1:14-15) \p \v 14 Tsaypitanam Espïritu Santopa poderninwan Señor Jesucristo Galilea provinciaman cuticurgan. Maytsay enstanciacunachö runacunam Señor Jesucristopa ruraynincunata musyayargan. \v 15 Llapan marca changanchömi, Dios Yayaman mañacuyänanpag goricäyänan wajicunachö Señor Jesucristo yachatsicurgan. Tsaynö yachatsicuptinmi, runacunapis alabarnin niyargan: “¡Payga alläpa allim!” nir. \s1 Señor Jesucristo Nazaret marcanchö cangan \r (Mateo 13:53-58; Marcos 6:1-6) \p \v 16 Tsaypitanam wiñangan marcan Nazaretman Señor Jesucristo cutiycur, costumbrinmannö sabado jamay junag goricäyänan wajiman aywargan. Tsaychömi Diospa Palabranta liyinanpag sharcurgan. \v 17 Tsaynam Diospa Palabranta willacug Isaías gellgangan libruta macyayargan. Señor Jesucristonam libruta quicharcur, gellgaraycagta tarisquir liyirnin nirgan: \q1 \v 18 “Dios Yayapa Espïritunmi nogachö caycan. \q1 Paymi acramashga wactsacunata Alli Willacuyta willanäpagwan \q1 llaquishgacunata cushitsinäpag. \q1 Tsaynöllam Supayta servig runacunapa jutsancunapita libranäpag, \q1 gapracunatapis cuticätsinäpag, \q1 llaquipaypag servicug esclävucunatapis libranäpag manana sufriyänanpag. \q1 \v 19 Tsaynöpam ‘Canan cushicuy tiempuchö Dios Yaya alläpa cuyayarniqui salvayäshungayquita’ willayänagpag mandamashga.”\x + \xo 4:19 \xt Is 61:1-2.\x* \p \v 20 Tsaynö liyisquirnam, libruta wichgarcur goricäyänan wajichö yanapacug runata cutiycatsirnin jamaycurgan. Tsaychö caycagcunanam Señor Jesucristota ricaräyargan. \v 21 Tsaynam nirgan: “Wiyaycäyangayqui libruchö nogapag gellgaraycagmi, canan öra cumplirgon.” \p \v 22 Tsaymi Señor Jesucristo alläpa shumagta parlar yachatsicuptin, llapan runacunapis cushicurnin mantsacashga ninacuyargan: “Señor Jesucristoga alläpa allim. ¿Pero, imanörag Josépa tsurinlla caycarga, tsayläya shumagta parlan?” nir. \p \v 23 Señor Jesucristonam runacunata nirgan: “Gamcunaga masran niyämanqui: ‘Jampicug carga, quiquiquirag jampicunquiman. Capernaumchöga geshyagyashacunatash cuticätsirgoyqui, mä canan cay marcayquichöpis tsaynö ruraymuy.’ \p \v 24 “Rasuncagtam niyag: Manam ni maygan profëtatapis marcanchöga chasquirnin respetar cäsuyantsu. \v 25-26 Yarpäyay Elíaspa tiempunchö imanö canganta. Manacu quimsa wata y sogta quilla pasaypa usyarnin tamyargantsu. Tsaymi maytsay Israel marcachö runacuna mallagaywan sufriyargan. Israelchö atscag viudacuna sufriycäyaptinpis, Elíastam Dios Yaya cachargan caru Sidonpa lädun Sarep marcachö täcug viudallaman. \v 27 Yarpäyay imanömi Eliseo cawaycangan tiempu cargan. Israel marcanchö atscag runacunam melanaypag wicuwan geshyagyashga cayargan. Tsaymi caru Siria marcachö Naaman shutiyog runallata Eliseo cuticätsirgan, manam Israel marca majincunatatsu.” \p \v 28 Señor Jesucristo tsaynö niptinnam, Dios Yayaman mañacuyänan wajichö goricashgacuna alläpa piñacuyargan. \v 29 Tsaynö piñacurmi llapan sharcurnin, Señor Jesucristota Nazaretpita cunjar garachar, tsay marcapa jircanninpita cunjarpuyänanpag apayargan. \v 30 Pero Payga atscag runacunapa rurinpita ullusquirmi aywacurgan. \s1 Señor Jesucristo juc runapita supayta gargon \r (Marcos 1:21-28) \p \v 31 Tsaypitanam Galileachö Capernaum marcaman uraypa aywargan. Jamay sabado junagchömi, Dios Yayaman mañacuyänan wajichö runacunata yachatsicurgan. \v 32 Poderöso willacuyninta yachatsicuptinmi, runacunapis mantsacashga cayargan. \p \v 33 Tsaychömi supayyog runa jinchi gayaraypa nirgan: \v 34 “¡Au Jesús, Nazaret runa! ¿Imananquitan nogacunawan? ¿Ushacätsiyämagnïcu shamurgoyqui? ¡Noga regegmi, Diospa Santo Tsurin cangayquita!” nir. \p \v 35 Tsaymi Señor Jesucristo supayyog runata piñaparnin nirgan: “¡Upälla cay! ¡Canan cay runapita yargoy!” nir. \p Niycuptinnam, llapanpa puntanchö runata patsaman ishquiscatsirnin, mana imanarlla supay yargorgan. \v 36 Llapan runacunanam mantsacashga ninacuyargan: “¿Imanötan cay yachatsicuyninga? ¡Poderninwan mandaptillan, supayyog runacunapita supaycunapis yargoyan!” \p \v 37 Tsaynö Señor Jesucristo rurangantam, maytsay Galilea marcacunachö runacuna musyasquiyargan. \s1 Señor Jesucristo Pedropa suegranta cuticätsin \r (Mateo 8:14-15; Marcos 1:29-31) \p \v 38 Tsaypitanam Dios Yayaman mañacuyänan wajipita yargosquir, Simón Pedropa wajinman Señor Jesucristo aywargan. Tsaychömi Simónpa suegran fiebrewan geshyaycargan. Señor Jesucristo chaycuptinan “Cuticaycätsillämuy” nir, rugayargan. \p \v 39 Señor Jesucristonam geshyaycagman witiycurnin umpuycur nirgan: “Amana fiebreynatsu.” \p Tsaymi jina öra fiebrenpita tsay warmi cuticasquirnin sharcur, paycunata servirnin gallaycurgan. \s1 Atscag geshyagyashacunata Señor Jesucristo cuticätsin \r (Mateo 8:16-17; Marcos 1:32-34) \p \v 40 Tsaypitanam rupay jegaycaptinna, tucuyläya geshyagyashacunata Señor Jesucristoman apayämurgan. Señor Jesucristonam juc juclla paycunaman maquinta churar, llapanta cuticätsirgan. \v 41 Tsaynöllam atscag supayyog runacunapita supaycunapis yargornin, gayaraypa niyargan: “¡Gamga Diospa Tsurinmi canqui!” nir. \p Pero Señor Jesucristonam nirgan: “Upälla cayay.” Tsaynö piñaparmi Payga parlayänanta änirgantsu, Dios Yayapa Acrashgan canganta musyayaptin. \s1 Señor Jesucristo tsunyachö quiquillan Dios Yayaman mañacungan \r (Marcos 1:35-39) \p \v 42 Tsaypitanam patsa atsicyaycaptinna, Señor Jesucristo tsunyaman japallan aywacurgan. Tsaynö aywasquiptinmi runacuna Señor Jesucristo caycanganman ashirnin aywar tarisquir niyargan: “Täcushunrag ama aywacuyragtsu” nir. \p \v 43 Pero Señor Jesucristonam nirgan: “Maytsay marcacunachömi Dios Yayapa Alli Willacuyninta willacur yachatsicunä. Cay patsamanmi cachamashga, Mandacuy Reynon imanö canganta runacuna musyayänanpag willacunäpag.” \p \v 44 Tsaypitanam Judea marcachö maytsaypa purirnin, Dios Yayaman mañacuyänanpag goricäyänan wajicunaman aywar yachatsicur willacurgan. \c 5 \s1 Señor Jesucristo Pedrota gayarnin discïpulun cananpag acran \r (Mateo 4:18-22; Marcos 1:16-20) \p \v 1 Juc cutinam Genesaret niyangan Galilea lamar cuchunchö Diospa Palabranta Señor Jesucristo yachatsicuycargan. Wiyayta munarmi, maytsicag runacuna goricar quichquinacurrag tangayargan. \v 2 Tsaynam yacuchö ishcay büqui caycagta Señor Jesucristo ricargan. Pescädo achcugcunanam büquincunapita yargosquir, pläyachö ataräyancunata mayllaycäyargan. \v 3 Tsaynam Simónpa büquinman lätarcur nirgan: “Simón, cay yacu cuchunpita mas ruriman yaycushun.” Yaycusquiyaptinnam, büquiman jamaycur runacunata yachatsirgan. \v 4 Yachatsicur ushasquirnam Simónta nirgan: “Cananga mas ruriman aywarnin ataräyayquicunata jitayay, pescädota achcuyänayquipag.” \p \v 5 Simónnam nirgan: “Maestru, waratnam pescayargö. Pero manam ni jucllayllatapis achcuyargötsu. Mä gam nimaptiqui ataräyäta jitashag.” \p \v 6 Ataräyanta yacuman jitaycurnam, alläpa atsca pescädota achcuyargan, ataräyancunapis rachinganyag. \v 7 Tsaypitanam jucnin büquichö compañëruncunata yanapayänanpag sëñasllapa gayayargan. Paycuna chäriyaptinnam, pescädota ishcan büquiman wiñäyargan. Tsayläya atsca pescädocaptinmi, ishcan büquicunapis cäsi jundicäyargan. \v 8 Tsayta Simón Pedro ricaycurnam, Señor Jesucristopa puntanman gongoricuycur nirgan: “¡Taytay, nogalläga jutsasapa runam callä! ¡Nogalläpita witicurcullay!” \p \v 9 Compañëruncunawan tsayläya atsca pescädota achcuyanganpita mantsacashga carmi, Pedro tsaynö nirgan. \v 10 Zebedeopa tsurincuna Santiagowan Juanmi, Simónpa companëroncuna cayargan. Paycunapis mantsacashgam cayargan. \p Señor Jesucristonam Simónta nirgan: “Ama mantsacaytsu. Cananpitam pescädota achcungayquinö runacunata yachatsirnin gorimunqui, nogaman rasumpa firmi criyicayämunanpag.” \p \v 11 Tsaynö niptinnam, jina öra büquincunata gochapita jorgosquir, tsaychö llapanta dëjasquir Señor Jesucristota gatircur aywacuyargan. \s1 Señor Jesucristo melanaypag wicuwan geshyagyashata cuticätsin \r (Mateo 8:1-4; Marcos 1:40-45) \p \v 12 Jucpunnam juc marcachö Señor Jesucristo caycaptin, melanaypag wicuwan entëru cuerpun geshyagyasha runa chargan. Señor Jesucristota ricaycurnam, patsayag umpuycur gongoricuycurnin rugargan: “Taytay, voluntäniqui captinga melanaypag mana canäpag limpiar cuticaycatsillämay.” \p \v 13 Tsaypitanam Señor Jesucristo tsay runapa jananman maquinta churaycur nirgan: “Noga munämi. ¡Cananga limpiu cuticashga canayquita!” \p Tsaynö niptinnam, tsay runaga jina öra geshyayninpita cuticasquir, sänu püru ticrasquirgan. \v 14 Tsaypitanam runata Señor Jesucristo nirgan: “Ama ni pitapis willacunquitsu cuticätsingagta. Mas bien sacerdötiman aywar, unay Moisés mandacungannö cuticangayquipita Dios Yayapag garaynin apay. Tsaynöpam sacerdöticuna musyayanga rasumpa limpiu cuticashgana cangayquita” nir. \p \v 15 Tsaynö “Ama willacunquitsu” nicaptinpis, runacunaga masmi musyasquiyargan Señor Jesucristo cuticätsinganta. Tsaypitanam maytsicag runacuna goricäyargan yachatsicuyninta wiyayänanpagwan geshyagyashacunatapis cuticätsinanpag. \v 16 Pero Señor Jesucristoga imaypis paycunapita raquicarmi, tsunyacunapa aywar Dios Yayaman mañacug. \s1 Señor Jesucristo invälidu mana purig runata cuticätsin \r (Mateo 9:1-8; Marcos 2:1-12) \p \v 17 Juc junag Señor Jesucristo yachatsicuycaptinnam, fariseocunawan ley yachatsicugcuna maytsay Galilea marcapitawan Judeapita y Jerusalénpita shamurnin, goricasquir jamaycurnin wiyayargan. Quiquin Dios Yayapa poderninmi, Señor Jesucristochöga cargan. Tsaymi tucuyläya geshyagyashacunatapis cuticätsig. \v 18 Tsaymannam runacuna mana purig invälidu runata tsacrancawan wintushga apayämurgan. Chäratsirnam, waji rurinchö Señor Jesucristo caycanganpa puntanman yaycatsiyta munayargan. \v 19 Pero maytsicag runacuna quichqui cayaptinnam, yaycatsiyta puediyargantsu. Tsaynö mana yaycatsiyta puedirmi, waji jananman lätarcur tëjacunata jurgosquir, geshyaycag runata tsacrancantawan shumagllalla Señor Jesucristopa puntanman bäjatsiyargan. \v 20 Tsaynö rurarnin payman rasumpa criyicuyanganta musyarmi, geshyaycag runata Señor Jesucristo nirgan: “Amïgo, llapan jutsayquipitam perdonag.” \p \v 21 Tsaynam fariseocunawan ley yachatsicugcuna quiquincunalla yarpachacuyargan: “Cay runaga Diospa contran, ¡imanirtan tsaynö Diostucur parlan! Quiquin Dios Yayallam jutsantsictaga perdonan.” \p \v 22 Tsaynö yarpäyanganta Señor Jesucristo musyasquirnam nirgan: “¿Imanirtan shongoyquicunallachö tsaynö yarpäyanqui? \v 23 ¿Maygantan mas fäcil ninäpag canman: ‘Jutsayquicunapitam perdonag’ ningäcu o ‘Cuticashganam canqui; canan aywacuy’ ningäcu? \v 24 Pero cananmi ricätsiyäshayqui Diospita Shamushga Runa car, poderöso caynïwan runacunapa jutsanta perdonangäta.” \p Tsaymi geshyagyasha runatana Señor Jesucristo nirgan: “Gamtam nig: Cuticashganam canqui. Sharcur tsacrancayquita apacurcur wajiquiman cuticuy.” \p \v 25 Tsaypitanam jina öra sharcurnin llapan ricäraycayaptin, tsacrancanta aparcur wajinpa cuticurgan Dios Yayaga cushishga alabarnin. \v 26 Tsaychö runacunapis mantsacäcurmi alabayargan: “¡Dios Yayaga alläpa alli poderösom! ¡Manam ni imaypis canannö imayca alli ruragtaga ricashgatsu cantsic!” nir. \s1 Señor Jesucristo Levíta acrarnin gayan \r (Mateo 9:9-13; Marcos 2:13-17) \p \v 27 Tsaypitanam Señor Jesucristo aywacuycar, Leví shutiyog contribucion cobrag runata ricargan, cobracunan wajichö jamaycagta. Paytam nirgan: “Canan nogata gatimay” nir. \p \v 28 Tsaynam Leví runaga sharcurnin, llapan imaycanta dëjasquir Señor Jesucristopa discïpulun cananpag gepanta aywacurgan. \p \v 29 Tsaypitanam Señor Jesucristopag Leví wajinchö juc jatun banquëtita ruratsirgan. Tsaychönam atscag contribucion cobragcunawan waquincag runacunapis Señor Jesucristowan pagta micupacuyargan. \v 30 Pero tsaynö micuycagta ricarmi, fariseocunawan ley yachatsicugcuna Señor Jesucristopa discïpuluncunata musyapar niyargan: “Contribucion cobragcunawan y jutsasapacunawan ¿imanirtan gamcuna micuycäyanqui?” \p \v 31 Señor Jesucristonam nirgan: “Geshyagyashacunallam mëdicotaga wanayan, sänucagcunaga manam wanayannatsu. \v 32 Tsaynöllam nogapis cay patsaman shamushcä, manam jutsannag alli ruragcunata ashigtsu, sinöga jutsasapacunata ashigninmi shamushcä, jutsancunapita arepenticurnin Dios Yayaman cutiyänanpag.” \s1 Señor Jesucristota ayünopag tapuyan \r (Mateo 9:14-17; Marcos 2:18-22) \p \v 33 Tsaypitanam runacuna Señor Jesucristota tapuyargan: “Juan Bautistapawan fariseocunapa discïpuluncunaga imaypis ayunarmi, Dios Yayaman mañacuyan. Pero gampa discïpuluyquicunaga mana ayunarmi, imaypis upyaycäyan y micuycäyan.” \p \v 34 Señor Jesucristonam nirgan: “¿Acäsu casamientuman convidashgacunaga noviowan pagta caycar ayunarcu mallag cayanman? \v 35 Tsaynöllam nogawan pagta caycarga, discïpulücunapis ayunayänantsu. Pero imayca noviotanö nogata apascayämaptinmi sïga, paycunapis mallaglla ayunarnin cayanga” nir. \p \v 36 Tsaynö nisquirnam, yachatsicur nirgan: “Mushog tëlapita rutusquir, manam macwa llatapata remendashwantsu. Tsaynö rurarga ishcantam perdescatsintsic. Si tsaynö ruraptinga, mushogcag tëla gentirmi macwacag llatapata mas peor rachiscatsinga. \v 37 Tsaynöllam tsayrag rurashga aswatapis, macwa mana servig puyñumanga\f + \fr 5:37 \ft Señor Jesucristo tsay tiempuchö parlargan, runacuna imanö vïnota suelapita rurashga bolsacunaman wiñäyanganta.\f*jirpurnin wiñantsictsu. Si tsaynö wiñashgaga aswa pogornin macwa puyñuta paquiscatsiptinmi, aswapis jicharnin jancat perdesquinga. Tsaymi puyñuwan aswapis jancat ushacasquiyanga. \v 38 Manam tsaytaga tsaynöga rurashwantsu. Tsaymi tsayrag rurashga aswataga mushog puyñuman jirpurnin wiñantsic. \v 39 Pipis pogoshganacag mishqui aswata yawarcurga, tsayrag rurashgacag aswataga mananam upyayta munantsu, ‘pogoshgacag aswam mas mishquiga.’ Tsaynömi cay runacunapis, yachatsicunga mushogcaptin entendiyta munayantsu.” \c 6 \s1 Señor Jesucristo yachatsicun alli rurayta jamay sabado junagchö \r (Mateo 12:1-8; Marcos 2:23-28) \p \v 1 Juc sabado jamay junagnam Señor Jesucristo trïgu murushga rurinpa discïpuluncunawan aywaycargan. Discïpuluncunanam trïguta quiptusquirnin cupasquir uchuyargan. \v 2 Fariseocuna tsayta ricaycurnam piñacur niyargan: “¡Leynintsicga manam permïtintsu cay jamay sabado junagchö gamcuna tsaynö rurayänayquipag!” \p \v 3 Señor Jesucristonam nirgan: “¿Manacu Diospa Palabranta liyiyashcanqui, unay rey David yanagencunawan puriycar mallagarnin rurayanganta? \v 4 Davidmi Dios Yayata adorayänan wajiman yaycusquir, Diospa puntanman churashga sagrädu tantata jorgosquirnin, yanagencunawan micusquiyargan. Leynintsic mandacungannöga sacerdöticunallam tsay sagrädu tantataga micuyänan cargan. Tsaynö caycaptinpis, David yanagencunawan mana sacerdöti caycar micurnin, manam ni ima mana allitatsu rurargan.” \p \v 5 Tsaynö nisquirnam nirgan: “Diospita Shamushga Runa carmi, sabado jamay junagchöpis mandacuyta puedï.” \s1 Señor Jesucristo cuticätsin maquin genticashga runata \r (Mateo 12:9-14; Marcos 3:1-6) \p \v 6 Tsaypitanam yapay juc sabadochö goricäyänan wajiman Señor Jesucristo aywarnin yachatsicurgan. Tsaychömi juc runa derëchucag maquin pasaypa genticashga caycargan. \v 7 Fariseocunanam ley yachatsicugcunawan Señor Jesucristota ricaraycäyargan “¿Mä canan sabado junagchö leynintsicta mana cäsur, cay runata cuticätsingacush? Cuticätsiptinga quëjacushunmi” nir. \v 8 Pero tsaynö yarpäyanganta tantiyasquirmi, gentishga maquiyog runata nirgan: “Sharcur, cay llapanpa puntaman ichiy” nir. Runanam sharcurnin llapanpa puntanman ichirgan. \v 9 Tsaynam fariseocunata Señor Jesucristo nirgan: “Jucta tapuyäshayqui, ¿Imanötan leynintsic mandacun jamay sabado junagchö: Allita rurashwancu o manacu? ¿Geshyaycag runata cuticätsishwancu o wañunaycaptinpis ricaraycashwancu?” nir. \p \v 10 Tsaynam llapancunata ricasquir, tsay runata nirgan: “Maquiquita macyamuy.” Maquinta pallarcuptinnam, jancat cuticascatsirgan. \v 11 Pero fariseocunanam piñacurnin, quiquincuna pura ninacuyargan: “Jesúspa contran imatatan ruraycuntsic.” \s1 Señor Jesucristo chunca ishcay runacunata apostolnin cayänanpag acran \r (Mateo 10:1-4; Marcos 3:13-19) \p \v 12 Tsaypitanam Señor Jesucristo juc jircaman aywasquir, Dios Yayaman warat mañacurgan. \v 13 Patsa waräsquiptinnam, discïpuluncunata gayasquir chunca ishcagta acrarnin churargan apostolnin cayänanpag. Paycunam cayargan: \qm1 \v 14 Simón (paytam shutitsirgan “Pedro” nir) \qm1 y waugen Andrés, \qm1 Santiago, \qm1 Juan, \qm1 Felipe, \qm1 Bartolome, \qm1 \v 15 Mateo, \qm1 Tomas, \qm1 Alfeopa tsurin Santiago, \qm1 Zelote grüpupita Simón, \qm1 \v 16 Santiagopa tsurin Judás \qm1 y Judás Iscariote. \m Judás Iscariotem Señor Jesucristota traicionarnin ranticurgan. \s1 Señor Jesucristo atscag runacunata yachatsin \r (Mateo 4:23-25) \p \v 17 Discïpuluncunawan Señor Jesucristo jircapita urämurmi, pampachö atscag gatiragnincuna caycagta tariyämurgan. Tsaymanmi maytsay Judea marcacunapitawan Jerusalénpita, lamar cuchunchö Tiro y Sidon marcacunapitapis, maytsicag runacuna shayämushga cayargan. \v 18 Tsaymi maytsaypita Señor Jesucristo yachatsicunganta wiyayta munarnin y geshyagyashacunata cuticätsinanta munar shayämurgan. Supaycunawan sufrigcunatapis Señor Jesucristo cuticätsirgan. \v 19 Llapan runacunam Señor Jesucristota yatayta munayargan, poderöso cayninwan llapan geshyagyashacunata cuticätsiptin. \s1 Señor Jesucristo cushicuycunapagwan llaquicuycunapag willacun \r (Mateo 5:1-12) \p \v 20 Tsaypitanam discïpuluncunata Señor Jesucristo ricaycur, yarpachacuyänanpag nirgan: \q1 “Cushicuyay, nogaman criyicug wactsacuna. \q1 Gamcunapagmi Dios Yayapa Mandacuy Reynonga. \q1 \v 21 “Cushicuyay, imayca mallagagnö Diosta ashigcuna. \q1 Gamcunatam Dios Yayaga pacha juntata wätayäshunqui. \q1 Cushicuyay, canan llaquicur wagacugcuna. \q1 Cananpitaga cushishga asicurnam cayanqui. \q1 \v 22 “Cushicuyay, chiquirnin gargor allgotsacuyäshuptiqui, \q1 mana alli ruragtanö insultar calumniarnin levantayäshuptiqui. \q1 Tsaynö rechazarga rurayäshunqui Diospita Shamushga Runaman rasumpa criyicuyangayquiraycum. \p \v 23 “Tsaynö rurayäshuptiquiga cushicuyanqui. Wac vïdachömi Dios Yaya imayca juc premiutanö llapan bendiciunninta garayäshunqui. Tsaynöllam paycunapa unay awiluncunapis Dios Yayapag willacugcunata maltratayargan. \q1 \v 24 “Pero, ¡Allau rïcu runacuna! \q1 Cay vïdallachömi gamcunaga shogashga cushicuychö cayanqui. \q1 \v 25 “¡Allau, cay patsachö imaycayquicuna cayäpushungayquicunallaman criyicugcuna, \q1 gamcuna imaycarpis mallagarmi llaquishga cayanqui! \q1 “¡Allau, mana allicunata ruraycar, cushicur asicachagcuna, \q1 tsaynö rurayangancunapitam llaquicur wagacuychö cayanqui! \q1 \v 26 “¡Allau, gamcunata runacunalla aläbayäshuptiqui, \q1 tsaynöllam paycunapa awiluncunapis unay tiempuchö, \q1 Dios Yayapa profëtantucugcunata aläbayargan! \s1 Chiquiyäshugniquicunata cuyayay \r (Mateo 5:38-48; 7:12) \p \v 27 “Pero cananmi llapayqui wiyayämänayquipag niyag: Chiquiyäshugniquicunata cuyar, despreciayäshugniquicunata llaquiparnin yanapayanqui. \v 28 Contrayqui imatapis rurar mana allicunata mañacuyaptinpis, gamcunaga paycunaman Dios Yaya bendiciunninta churaycunanpag mañacuyanqui. Tsaynölla ashar allgotsacuyäshugniqui runacunapagpis Dios Yayaman mañacuyanqui. \v 29 Si pipis juccaglä gagllayquicunachö lagyaycuyäshuptiquiga, juccaglätapis camapuycuyanqui. Mas bien umillacuycurnin ama imanayanquitsu. Punchuyquicunata gechuyäshuptiquiga, camisayquicunatawan llushtipuycuyanqui. \v 30 Imatapis mañayäshungayquita garaycuyanqui. Si imayquita gechuyäshuptiquipis ama ‘Cutitsimay’ nir, gechuyanquitsu. \v 31 Imanömi runamajiquicuna gamcunapag allita rurayänanta munayanqui, tsaynölla gamcunapis paycunapag allicunallata rurayanqui. \p \v 32 “Cuyayäshugniquicunallata cuyarga, manam ni ima allitatsu ruraycäyanqui. Jutsasapacunapis cuyagnincunallataga cuyayanmi. \v 33 Llaquir yanapayäshugniquicunallata yanaparga, manam ni ima allitatsu ruraycäyanqui. Jutsasapacunapis llaquignincunallataga yanapayanmi. \v 34 Si gamcuna següru cutitsiyäshunayquipag runacunallata prestarga, ¿ima allitatan ruraycäyanqui? Tsaynö llapanta cutitsiyänanllapagga jutsasapacunapis prestacuyanmi. \v 35 Tsaypa rantinga chiquiyäshugniquicunapag allicunallata rurarnin cuyayanqui. Mana cutitsiyäshunayquita shuyararlla, imatapis prestaycuyanqui. Tsaynö rurayaptiquiga, quiquin Dios Yayam prestayangayquipitapis masta cutitsiyäshunqui. Dios Yayaga mana agradëcicugcunatawan jutsasapacunatapis llaquiparmi yanapan. Gamcunapis Paynölla rurarga, cieluchö poderöso Dios Yayapa rasumpa wamranmi cayanqui. \v 36 Tsaymi alläpa cuyacur llaquipäcug cieluchö Taytaquicunanölla, gamcunapis llaquipäcug cayay. \s1 Runamajiquicunata ama juzgayaytsu. \r (Mateo 7:1-5) \p \v 37 “Runamajicunata ama juzgayaytsu, gamcunatapis Dios Yaya mana juzgayäshunayquipag. Calumniarnin ama ni pitapis levantayaytsu, tsaynölla gamcunatapis Dios Yaya mana condenayäshunayquipag. Mas bien perdonanacuyay, gamcunatapis Dios Yaya perdonayäshunayquipag. \v 38 Runamajiquita garaycuptiquiga, Dios Yayam gamcunatapis mas atscata garaycushunqui, tupuman juntat tupurcur jichatrag garacugnö. Atscata o ichicllata garacuyangayquinöllam, gamcunapis chasquiyanqui.” \p \v 39 Tsaynö nisquirnam, Señor Jesucristo iwalatsicuypa yachatsicurnin nirgan: “¿Acäsu juc gaprataga gapramajincu pushan? Gapramajin pusharga, ¡ishcanmi sanjaman jegarpuyanman! \v 40 Manam ni maygan yachacugpis maestrunpita mas yachagga cantsu. Pero tsay yachacug shumag alli yachacur ushasquirga, maestrunnöllam canga. \p \v 41 “¿Imanirtan runamajiquipa ñawinchö ichic shumpatagnö mana alli rurayninta musyapanqui? ¿Pero quiquiquicunapa jutsayquicunaga imayca ñawiquicunachö jatun gerunö caycagta, manacu tantiyanqui? \v 42 Jutsayquita imayca ñawiquichö jatun gerutanö mana ricaycarga, ¿imanörag ‘Wauge, ñawiquipita shumpata jipiscamushag’ ninquiman? ¡Ä, allitucug janan shongo! Quiquiquirag puntata ñawiquichö caycag geruta jorgonquiman. Tsaymi sïga mas shumag ricanquiman jucpa ñawinpita shumpata jipinayquipagpis. \s1 Wayuyninpitam jachataga regentsic \r (Mateo 7:17-20; 12:34-35) \p \v 43 “Allicag früta allitam wayun. Pero mana allicag frütaga mana allitam wayunpis. \v 44 Wayuyninpitam imanö früta canganta regentsic. Manam casha montipitatsu ïgostawan üvata pallantsic. \v 45 Tsaynöllam allicag runaga shongon allicaptin, imaycatapis allicunallata ruran. Pero mana allicag runanam sïga shongon mana allicaptin, mana allicunallata imaypis ruraycan. Shongonchö mana allicunata yarparmi, tsaynö mana allicunallata parlanpis. Tsaymi runaga shongontsicchö allita o mana allitapis yarpangantsicta parlantsic. \s1 Ishcayläya cimientu \r (Mateo 7:24-27) \p \v 46 “¿Imanirtan gamcunaga Señor, Señor niyämanqui, mandamientücunatapis mana cäsucuycar? \v 47 Cananmi iwalatsicuywan entenditsiyäshayqui: Nogaman shamur yachatsicungäta wiyarnin cäsucugcunaga, \v 48 imayca alli junduyag ogtiycurnin, gaga jananchö cimientuta patsätsir wajita shäratsignömi cayan. Tsaynö rurasquiptinmi mangädawan atsca lloglla yacu tsay wajiman charpis cuyutsintsu, gaga jananchö allish rurashga captin. \v 49 Pero yachatsicungäcunata wiyaycar, mana cäsucug runaga allpa janallanchö cimientunnag wajita shäratsignömi cayan. Tsaymi mangädawan atsca lloglla yacu tsay wajiman char, pasaypa jancat juchuscatsin.” \c 7 \s1 Roma capitanpa wätayninta Señor Jesucristo cuticätsin \r (Mateo 8:5-13; Juan 4:43-54) \p \v 1 Tsaychö wiyagnin runacunata yachatsir ushasquirnam, Capernaum marcaman aywacurgan. \v 2 Tsaychömi Roma capitanpa cuyay wätaynin runa antsa geshyaycargan. \v 3 Tsay capitannam Señor Jesucristo rurangancunata musyarnin, judiucunapa mandacugnincunata cachargan: “Señor Jesucristoman canan aywaycuyällay. Shamuycullätsun wätaynïta cuticaycatsillämunanpag” nir. \p \v 4 Paycuna aywarnam Señor Jesucristota niyargan: “Tsay capitan alläpa alli canganraycu, geshyaycag wätayninta cuticaycatsillay. \v 5 Payga alläpa marcantsicta cuyarmi, Dios Yayaman mañacunapag goricänantsic wajitapis ruratsishga.” \p \v 6 Tsaynö rugayaptinnam, Señor Jesucristo paycunawan aywargan. Pero wajiman chaycäyaptinnam, capitan amïgoncunata cachargan Señor Jesucristota niyänanpag: “Señor, amana afanacallämuytsu, mana Israel runa carmi, wajïman yaycunayquita pengacullä. \v 7 Tsaynö pengacurmi quiquïga shallämurgötsu. Tsaymi cayllapita niycullay wätaynï cuticasquinanpag. \v 8 Nogapis mandagnïpa mandädunchömi cä. Tsaynöllam soldädücunapis mandädüchö cayan. Soldädüta ‘Ayway’ niptïga aywanmi. Jucninta ‘Shamuy’ niptïpis shamunmi. Wätaynïta ‘Cayta ruray’ niptïpis ruranmi.” \p \v 9 Tsayta wiyaycurnam Señor Jesucristo mantsacagnörag alläpa cushicur discïpuluncunaman tumaycur nirgan: “Niyagmi, cay runa criyicungantanöga, manam ni imaypis Israel naciunchö tarishgatsu cä.” \v 10 Capitanpa wajinman tsay cachacungan amïgoncuna cutirmi, wätaynin jancat cuticashgatana tariyargan. \s1 Señor Jesucristo juc viudapa ollgo wawanta cawatsin \p \v 11 Tsaypitanam Señor Jesucristo Nain niyangan marcaman aywacuptin, discïpuluncuna maytsicag runacunawan gatirnin aywayargan. \v 12 Tsay marcaman yaycuycarnam, Señor Jesucristo tincurgan wañushgata pampag apaycäyagwan. Tsay wañushga runata atscag pampagnin apaycäyanganga, juc viudapa japallallan ollgo wawanmi canag. \v 13 Tsaypitanam Señor Jesucristo warmita ricaycurnin, alläpa llaquiparnin nirgan: “Ama wagaytsu.” \p \v 14 Tsaynö nirmi, aywarnin cäjata yataycuptin wintuycagcuna ichisquiyargan. Tsay wañushgatanam Señor Jesucristo nirgan: “Jöven, gamtam nig: ¡Sharcuy!” \p \v 15 Señor Jesucristo tsaynö niycuptinmi, cawascamur jamaycurnin runacunawan parlargan. Tsay viudatanam Señor Jesucristo ollgo wawan cawashgata entregaycurgan. \v 16 Tsayta ricaycurmi llapan runacuna cushicuynintinwan mantsacar Dios Yayata alabarnin niyargan: “Dios Yayapa juc poderöso profëtanmi nogantsicman yurimushga; alläpa llaquiparmi quiquin Dios Yaya cananga yanapamäshun” nir. \v 17 Runacunanam entëru Judea provinciapawan maytsay marcacunapa aywarnin, Señor Jesucristo rurangancunata willacuyargan. \s1 Juan Bautistapa discïpuluncuna Señor Jesucristoman aywayan \r (Mateo 11:2-19) \p \v 18 Juan Bautistapa discïpuluncunanam Señor Jesucristo rurangancunata musyasquir Juanta willayargan. Tsaynam ishcag discïpuluncunata gayasquir, \v 19 tapucug cachar nirgan: “Diospa Tsurin Cristom jutsantsicpita salvamänapag shamunan cargan. ¿Gamcush canqui o juctaragcush shuyäyäshag?” nir. \p \v 20 Señor Jesucristoman chaycurnam niyargan: “Juan Bautistam mandayämargon. ¿Gamcush Diospita Shamushga Runa canqui o juctaragcush shuyäyälläshag?” \p \v 21 Tsay öram Juan Bautistapa discïpuluncunapa puntancunachö Señor Jesucristo tucuyläyawan geshyaycagcunata y supayyog runacunapita supaycunata gargornin atscag gapracunatapis cuticätsirgan. \v 22 Tsaymi Juan cachamungancunata Señor Jesucristo nirgan: “Canan cutirnin, Juan Bautistata willayanqui, caychö wiyayangayquitawan llapan ricäyangayquita: ‘Gapracunam ricäyan; ratacunam puriyan; melanaypag wicuwan geshyagyashacunapis limpiu cuticäyan; mana wiyagcunam wiyayan; wañushgacunam cawayämun; y wactsacunatam mushog Alli Willacuyninta willan’ nir. \v 23 Pipis nogapita mana raquicarnin confiacamur firmi criyicurga, alläpa cushishgam cayanga.” \p \v 24 Juan Bautistapa discïpuluncuna cuticusquiyaptinmi, tsaychö goricashga runacunata Señor Jesucristo Juanpag willargan: “Tsunyachö caycaptin, ¿imagtan Juanman caruta aywayargayqui? ¿Juc runa mantsacurnin juclä jucläpa imayca shogoshnö wayrawan cuyugta ricagcu? \v 25 Sinöga, ¿imagtan aywayargayqui? ¿Alli shumag llatapan shucushga runata ricagcu? Alli shumag llatapashga runacunaga micur, upyar, tushur rïcucunapa palacioncunachömi cayan. \v 26 Tsaypunga, ¿imagtan aywayargayqui, Diospa willacug profëtanmi nircu? ¡Aumi! Payga, tsay willacug profëtacunapitapis mas willacug profëtam. \v 27 Juanpagmi Diospa Palabran gellgashgachö nirgan: \q1 ‘Willacugnïtam gampa puntayquita cachashag, \q1 runacunata willacuptin jutsancunapita arepenticurnin alistacushgana shumag chasquiyäshunayquipag.’\x + \xo 7:27 \xt Mal 3:1.\x* \m \v 28 Rasuncagtam niyag: Juannö poderyog alli runaga manam ni imaypis cashgaragtsu. Tsaynö captinpis, Dios Yayapa Mandacuy Reynonchö caycag gollmi shongo runacunam Juanpita mas poderyogga cayan.” \p \v 29 Juan yachatsicunganta wiyarmi, llapan runacunawan contribucion cobracugcunapis “¡Dios Yayaga alläpa allim!” nir, tsay öra bautizacuyargan. \v 30 Pero fariseocunawan ley yachatsicugcunaga, paycunapag Dios Yaya munanganta mana cäsurmi bautizacuyargantsu. \p \v 31 Tsaypitanam Señor Jesucristo nirgan: “¿Canan tiempu runacunataga imawanrag iwalatsishag? ¿Imanötan cayan? \v 32 Paycunaga imayca pläzacunachö pucllar, wamracuna gayaycachagnöllam yanagencunata niyan: \q1 ‘Lautata shumag tocayaptïpis manam tushuyanquitsu \q1 ni llaquinaypagta cantayaptïpis manam wagayanquitsu.’ \v 33 Tsaynömi Juan Bautista shamurnin, vïnota mana upyaptin y tantata mana micuptin gamcuna niyanqui: ‘Payga supayyogmi.’ \v 34 Diospita Shamushga Runa micug upyag captïmi, gamcunaga niyämanqui: ‘Cayga alläpa micugmi y upyagmi. Contribucion cobragcunapawan jutsasapacunapa amïgonmi.’ \v 35 Pero Dios Yayapa acrashgancag runacunaga, alli rurag caynincunawan Dios Yayapa alläpa alli yachayninta ricätsicuyan.” \s1 Señor Jesucristo fariseo Simónpa wajinchö micun \p \v 36 Tsaypitanam juc fariseo wajinchö micuyänanpag Señor Jesucristota convidargan. Señor Jesucristonam wajiman yaycusquir, mësaman jamargan. \v 37 Tsay marcachönam juc lluta puricug warmi pärargan. Tsay warminam fariseopa wajinchö Señor Jesucristo micuycanganta musyasquir, aywarnin yaycusquirgan alabastro niyangan pömuchö mushcug perfümin aptashga. \v 38 Chärirnam Señor Jesucristopa gepallanpa chaquinyag witiycurnin wagargan. Wegenwan chaquincunata mayllarnin agtsanwan tsaquiscatsirmi, chaquinta mutsaycur juc mushcug perfümita wiñargan. \v 39 Tsayta ricaycurnam, Señor Jesucristota convidag fariseo shongollanchö nirgan: “Cay runa Dios Yayapa rasumpa profëtan carga, musyanmanmi cay yatagnin warmi imanö mana alli rurag canganta.” \p \v 40 Tsaypitanam Señor Jesucristo nirgan: “Simón, jucta nishayqui.” \p Paynam nirgan: “Maestru, niycallämay.” \p \v 41 Señor Jesucristonam nirgan: “Ishcag runacunam juc prestacug runata gellaynin dëbeyargan. Juccagmi pitsga pachac junag arunapag dëbecurgan y juccagnam pitsga chunca junagllapag. \v 42 Tsaynö ishcanpis dëbecuyanganta mana pägayta puediyaptinmi, tsay gellayninta prestagnincuna runa ishcanta perdonargan. Mä, canan nimay, Simón, ¿maygancag dëbecugtan tsay runata mas cuyanga?” \p \v 43 Simónnam nirgan: “Tsay pitsga pachac junag arunanpag mas dëbegcag perdonanganchi.” \p Tsaynam Señor Jesucristo nirgan: “Rasuntam ninqui.” \p \v 44 Tsaynö nisquirnam, Señor Jesucristo warmita ricaycurnin Simónta nirgan: “¿Cay warmi ruranganta ricargoyquicu? Wajiquiman chäramuptï, gamga manam yacuta garamargoyquitsu chaquïta mayllanäpag. Pero cay warmiga quiquinpa wegenwan chaquïcunata mayllasquirmi, agtsanwan tsaquitsimurgon. \v 45 Gamga costumbrintsicnö manam mutsamargoyquitsu, pero cay warmim sïga wajiquiman yaycamunganpita chaquïta mutsamurnin dëjargontsu. \p \v 46 Gamga manam costumbrintsicmannö umäman aceitita wiñämurgoyquitsu. Pero cay warmin sïga, alläpa chaniyog mushcug perfümita chaquïman wiñämurgon. \v 47 Tsaymi gamta nig: Cay warmita tsaytsicag jutsanpita perdonaptïmi, alläpa cuyamarnï tsaynö ruramargon. Pero waquinga ‘Ichiclla jutsätam perdonamashga alli rurag captï’ nirmi, ichicllata cuyayämanpis.” \p \v 48 Warmitanam Señor Jesucristo nirgan: “Llapan jutsayquim perdonashgana.” \p \v 49 Tsaychö caycag convidashgacunanam, quiquincuna pura ninacuyargan: “¿Pitan cay runaga, jutsacunapitapis perdonacunanpag?” \p \v 50 Pero Señor Jesucristonam warmita nirgan: “Nogaman rasumpa firmi criyicurmi, condenacionpita salvacargoyqui. Cananga aywacuy shumag alli päsacuychö cawacunayquipag.” \c 8 \s1 Señor Jesucristota warmicuna yanapayangan \p \v 1 Tsaypitanam Señor Jesucristo maytsay marcacunapawan estanciacunapapis aywar, Dios Yayapa Mandacuy Reynonpa Alli Willacuyninta willacurnin yachatsicurgan. Chunca ishcay discïpuluncunam gatiyargan. \v 2 Geshyayanganpitawan supayyog cayanganpita cuticätsingan warmicunapis gatiyarganmi. Jucninmi María Magdalena cargan. Paypitam ganchis supaycunata Señor Jesucristo gargoshga cargan. \v 3 Waquincagnam cayargan: Herodespa mayoralnin Cuza shutiyog runapa warmin Juanawan Susana y mas warmicunawan. Paycunam imancunapis cayäpungancunawan, Señor Jesucristotawan discïpuluncunata yanapayargan. \s1 Señor Jesucristo yachatsicun murucug runatawan iwalatsicur \r (Mateo 13:1-9; Marcos 4:1-9) \p \v 4 Tsaynö maytsay marcacunapita atscag runacuna payman goricäyaptinmi, murucug runaman iwalatsicuypa yachatsicur nirgan: \v 5 “Juc runam chacranman murucug aywargan. Muruta magtsiptinnam, waquincag murucuna näniman shicwayargan. Tsaytanam runacuna jaruyaptin pishgocuna upshasquiyargan. \v 6 Waquincagnam ranracuna jananman shicwayargan. Tsaychö allpa mana captinmi, saslla jegascamur tsaquisquiyargan. \v 7 Waquincagnam cashacuna rurinman shicwayargan. Cashacuna wiñarnam, pasaypa jancat tsapar ushasquiyargan. \v 8 Waquincag murucuna alli allpaman shicwagcagnam, jegarcamur wiñarnin cada espïgachö pachac gränuyag wayuyargan.” \p Señor Jesucristo tsaynö yachatsicur ushasquirnam, jinchi nirgan: “¡Canan willayangagta wiyarnin shumag entendicuyay!” \s1 Imanir iwalatsicuycunawan Señor Jesucristo yachatsicungan \r (Mateo 13:10-17; Marcos 4:10-12) \p \v 9 Discïpuluncunanam tapuyargan: “¿Ima ninantan tsay iwalatsicuypa yachatsicungayqui?” nir. \v 10 Señor Jesucristonam nirgan: “Quiquin Dios Yayam Mandacuy Reynon imanö canganta nogawan musyatsiyäshunqui. Pero waquincag runacunaga manam musyayantsu. Tsaymi paycunata llapan iwalatsicuypa yachatsicugta \q1 ‘ricaycar wiyaycäyämarpis entendiyantsu’ ” nir.\x + \xo 8:10 \xt Is 6:9.\x* \s1 Señor Jesucristo esplicarnincuna yachatsicun, murucug runawan iwalatsicur \r (Mateo 13:18-23; Marcos 4:13-20) \p \v 11 “Tsayga iwalatsicuywan yachatsicuyga caynö ninanmi: Muruga Diospa Palabran Alli Willacuymi. \v 12 Näniman muru shicwashganömi waquincag wiyacugcunaga cayan. Dios Yayapa Palabrantam cushishga wiyayan, pero Supaynam shongonpita jancat gongascatsin. Supayga manam munantsu criyicurnin salvacäyänanta. \v 13 Waquincag runacunanam imayca ranra chacranö cayan. Diospa Palabranta wiyar alläpa cushishga criyicuyan. Pero mana alli jawayog plantanö carmi, desgraciacuna päsaptinga dëjasquir manana criyicuyannatsu. \v 14 Waquinnam imayca casha chacranö cayan. Diospa Palabranta wiyarmi allish criyicuyan. Pero tsaypita capugyog caypag yarpachacuywan cushicuyllachö cawayta munarmi, Dios Yayamanga manana firmi criyir ni imatapis rurayannatsu. \v 15 Pero waquinmi sïga imayca alli allpanö cayan. Paycunaga alläpa alli shongoncunawan Diospa Palabranta chasquirnin criyicuyan. Tsaynö rasumpa firmi criyicurmi, imayca sufrimientuta päsarpis awantarnin Dios Yayapag imaycatapis allicunallata rurayan, imayca juc alli cosëchanö. \s1 Señor Jesucristo yachatsicun actsiwan iwalatsicur \r (Marcos 4:21-25) \p \v 16 “Actsita sendircurga manam manca rurinmantsu ni catripa gopinmantsu churantsic. Sinöga altumanmi churantsic yaycugcuna llapanta ricäyänanpag. \v 17 Diospa Palabran pacaragnö mana musyacaycaptinpis, imaypis musyayangam. Tsaynöllam pacayllapa canan imata rurayangantapis, Dios Yaya llapan runacunapa puntanchö llapanta musyatsicunga. \p \v 18 “Tsaymi canan shumag allipa wiyayämay: Diospa Palabranta wiyagcag runacunaga mas allim entendiyanga. Pero yachagtucug runacunaga, ichiclla yachayangantapis jancatmi gongasquiyanga.” \s1 Señor Jesucristota mamanwan waugencuna ashiyan \r (Mateo 12:46-50; Marcos 3:31-35) \p \v 19 Tsaymannam Señor Jesucristopa mamanwan waugencuna ashirnin chäyargan. Pero atscag runacuna goricashga cayaptinmi, Señor Jesucristo caycanganman yaycuyta puediyargantsu. \v 20 Tsaynam Señor Jesucristota juc runa willargan: “Wagtachömi mamayquiwan waugeyquicuna ichiraycäyan. Wanayäshunquish.” \p \v 21 Señor Jesucristonam nirgan: “Diospa Palabranta wiyarcur cäsucugcunam, mamäwan waugëcunaga cayan.” \s1 Señor Jesucristo wayrawan lamar mantsacaypag lagchicagta päratsin \r (Mateo 8:23-27; Marcos 4:35-41) \p \v 22 Tsayman atscag runacuna juntapuyaptinmi, discïpuluncunata Señor Jesucristo nirgan: “Gocha wac tsimpanman päsashun.” \p Tsaynö niptinmi aywayargan. \v 23 Lamarpa aywaycäyaptinnam Señor Jesucristo puñucasquirgan. Tsaynö puñucashga caycaptinnam, mantsacaypag llutaypa shucucuy wayra yurirgan yacutapis lagchicätsirrag. Büquincunaman yacu wiñacaptinnam, jundicayta gallaycuyargan. \v 24 Discïpuluncunanam alläpa mantsacashga, ricchatsiyargan: “¡Maestru, Maestru ricchay! ¡Jundicaycantsicnam!” nir. \p Tsaynam Señor Jesucristo sharcur nirgan: “Amana wayraynatsu ni yacupis lagchicaynatsu” nir. Tsaynö niptinnam, jina öra wayrawan yacu lagchicaypis patsallanchö pärasquiyargan. \v 25 Discïpuluncunatanam nirgan: “¿Imanirtan nogaman mana criyicuyanquitsu?” \p Discïpuluncunanam alläpa mantsacashga quiquincuna pura ninacuyargan: “¡Cayga imanö runatan, tsayläya wayrawan yacu lagchicagpis mandanganta cäsunanpag!” \s1 Señor Jesucristo Gerasa marcachö runapita supayta gargon \r (Mateo 8:28-34; Marcos 5:1-20) \p \v 26 Galileapita aywacurnam, lamarpa wac tsimpan Gerasa niyangan provinciaman chäyargan. \v 27 Büquipita yarpusquiyaptinnam, tsay marcapita juc supayyog runa yargosquir shamur tincupämurgan. Tsay runaga unaypitanam garapätulla purir, wajinchöpis manana täcur panteoncunallachöna päracurgan. \v 28 Señor Jesucristota ricaycurnam, cörrilla aywarnin puntanman gongorpacurgan. Tsaynam runapa shiminpa supay jinchi gayaraypa nirgan: “Dios Yayapa Tsurin Jesús, ¿imatatan nogawan munanqui? ¡Gamtam rugag cay runapita gargomar mana sufritsimänayquipag!” \p \v 29 Tsaynöga nirgan, Señor Jesucristo supayta “¡Cay runapita yargoy!” nir, mandashgana captinmi. Tsay runapa shongonchö supay unaypitana carmi, imayca achcuragnö catsirgan. Guardiacuna cuidarnin cadenacunawan tsarayta munanin chaquintawan maquinta panquiyaptinpis, atsca cutim cadenata rachicachasquir supaypa munayninwan tsunyacunapa aywacur purirgan. \p \v 30 Supaytanam Señor Jesucristo tapurnin nirgan: “¿Imatan shutiqui?” \p Supaynam runapa shiminpa nirgan: “Nogapa shutïga ‘Sogta Warangam’ (6,000).” Tsaynöga nirgan, maytsicag supaycuna tsay runachö carmi. \v 31 Señor Jesucristotanam supaycuna yapay yapay rugayargan: “Ama infiernumanga garpuycayällämaytsu.” \v 32 Tsay jircachömi atsca cuchicunata mitsiycäyargan. Tsaynam supaycuna Señor Jesucristota rugarnin niyargan: “Cachaycayällämay tagay cuchicunallaman yaycucuycuyällänäpag.” Señor Jesucristo “Aywayay” niptinnam, \v 33 supaycuna runapita yargosquir, cuchicunaman yaycuyargan. Cuchicunaman yaycusquiyaptinnam löcuyar wacpa caypa acataycacharnin jircapita gochaman jegamur, cuchicuna shingarnin wañusquiyargan. \p \v 34 Mitsigcunanam tsaynö päsanganta ricaycur, marcacunapawan estanciancunapa cörrilla aywarnin llapanta willacuyargan. \v 35 Tsaynam runacuna ima päsanganta ricag shayämurgan: “¿Mä, imash päsashga?” Señor Jesucristo caycanganman chärirnam, supayyog runa pasaypa jancat sänuna llatapashga juiciunchö Señor Jesucristopa lädunchö jamaycagta tariyargan. Tsayta ricaycurnam alläpa mantsacäyargan. \v 36 Tsayta ricashgacagcunam willacuyargan, tsay supayyog runata Señor Jesucristo imanö cuticätsinganta. \v 37 Tsaynam tsay Gerasa provinciachö llapan runacuna alläpa mantsacurnin, Señor Jesucristota rugarnin niyargan: “Cay marcälläcunapita aywacullay.” Tsaypitanam Señor Jesucristo discïpulucunawan büquiman lätarcur aywacurgan. \v 38 Supaycuna yargosquiyaptin cuticashga runanam Señor Jesucristota rugargan paywan pagta aywacunanpag. Pero Señor Jesucristoga runata despedirnin nirgan: \v 39 “Wajiquiman cuticuy. Tsaychö aylluyquicunata willanqui Dios Yaya gampag llapan ruranganta.” Tsaypita cuticurnam maytsaypa aywarnin willacurgan, Señor Jesucristo paypag llapan imayca rurangancunata. \s1 Jairopa warmi wamranwan Señor Jesucristopa llatapanta yatag warmi cuticangan \r (Mateo 9:18-26; Marcos 5:21-43) \p \v 40 Tsaypitanam Galileaman cutiyaptin, atscag runacuna shuyaraycayargan cushishga chasquiyänanpag. \v 41 Tsaynam Dios Yayaman mañacuyänanpag goricäyänan wajichö mandacug Jairo shutiyog runapis chaycurnin, Señor Jesucristopa puntanman gongoricuycur wajinman aywananpag rugargan. \v 42 Tsay runapam chunca ishcay watayog japallan warmi tsurin, pasaypa antsa geshyar wañuycarganna. \p Tsaypita Señor Jesucristo aywaptinnam, maytsicag runacuna gatirnin quichquinacurrag, cäsi llapiyarganpis. \v 43 Tsay runacunapa rurinchömi chunca ishcay watana yawar apaywan geshyagyasha warmipis aywargan. Jampitsicunanpagmi imaycantapis jancat ranticurnin ushashga cargan. Pero manam ni maygan jampicugpis cuticätsirgantsu. \v 44 Paymi Señor Jesucristopa gepanllapa aywar, llatapanpa cuchunta yataycurgan. Tsaynö llatapanpa cuchunta yataycurllam, jina öra yawar apayninpita cuticasquirgan. \v 45 Señor Jesucristonam tapucurgan: “¿Pitan llatapäta yatamurun?” nir. \p Runacunawan waquincag yanagencuna “Manam nogatsu” niyaptinnam, Pedro nirgan: “¡Maestru, cayläya atscag runachöga jucnin jucninpis tangayäshunquim! Tsaycu gamga ‘¿Pitan llatapäta yatamurun?’ ninqui.” \p \v 46 Pero Señor Jesucristoga yapaymi nirgan: “¡Piycarpis yatamashgam! Podernï yargogtam sentirgö.” \p \v 47 Tsaynö yatanganta tantiyasquiptinnam, mana imanö pacayta puedirnin tsay warmi alläpa mantsacashga Señor Jesucristopa puntanman gongorpacuycur willargan, llapan runacuna wiyaycayaptin imanir yatangantawan cuticanganta. \v 48 Señor Jesucristonam warmita nirgan: “Ïja, nogaman rasumpa criyicurmi cuticargoyqui. Cananga alli päsacuychö tranquïlo cushishga aywacuy.” \p \v 49 Señor Jesucristo tsaynö parlaycaptinmi, Jairopa wajinpita juc runa shamur nirgan: “Tayta Jairo, tsuriquiga wañushganam. ¡Amana Maestrupa umantapis nanatsiynatsu!” \p \v 50 Tsayta wiyasquirmi Señor Jesucristo Jairota nirgan: “Ama mantsacaytsu, nogallaman firmi criyicamuyga, wamrayqui rasumpam cuticanga.” \p \v 51 Jairopa wajiman chärirnam, discïpulun Pedrota, Juanta, Santiagota y wamrapa taytantawan mamanta ruriman yaycatsirgan. Waquincag runacuna yaycuyänantaga manam munargantsu. \v 52 Wamra wañushgacaptinmi wagtachö runacuna gayaraycachar wagaycäyargan. Tsayta ricaycurmi Señor Jesucristo nirgan: “Ama wagayaytsu. Wamraga manam wañushgatsu puñucashgallam.” \p \v 53 Wamra wañushgana canganta musyarmi, Señor Jesucristota llapan runacuna asipäyargan. \v 54 Pero Señor Jesucristonam maquinpita achcurcur wamrata nirgan: “Wamra, sharcamuy” nir. \p \v 55 Wamranam jaynin cutiycuptin, jina öra cawasquir sharcamurgan. Señor Jesucristonam nirgan: “Wamrata micuynin garayay” nir. \v 56 Wamrapa taytanwan mamannam alläpa mantsacäcur cushishga cayargan. Señor Jesucristonam mandargan: “Ama cay ricäyangayquita ni pitapis willacuyanquitsu.” \c 9 \s1 Chunca ishcay discïpuluncunata Señor Jesucristo mandan \r (Mateo 10:5-15; Marcos 6:7-13) \p \v 1 Tsaypitanam chunca ishcay discïpuluncunata gayasquir, Señor Jesucristo podernintawan mandacuyninta entregargan, supayyogcunapita supaycunata gargornin geshyagyäshacunata cuticätsiyänanpag. \v 2 Paycunatam mandargan Dios Yayapa Mandacuy Reynon imanö canganta willacurnin llapan geshyagyashacunatapis cuticätsiyänanpag. \v 3 Tsaymi nirgan: “Aywarga ama tucruta, alporjata, millcapata, gellayta ni llatapayquicuna mödacuyänayquillapagpis apayanquitsu. \v 4 May wajichö patsacurpis, tsayllachö cacuyanqui tsay marcapita aywacuyangayquiyag. \v 5 Si juc marcaman chäyaptiqui runacuna mana chasquiyäshuptiquiga tsay marcapita aywacuyanqui. Tsaypita yargosquir aywacurga chaquiquicunachö polvutapis tapsicusquiyanqui. Tsaynö rurayangayquim, tsay runacunapag juc señalnö canga Dios Yaya castigananpag.” \p \v 6 Tsaypitanam discïpuluncuna marcan marcan maytsay estanciacunapa aywar, Dios Yayapa mushog Alli Willacuyninta maytsaychö willacur geshyagyashacunatapis cuticätsiyargan. \s1 Rey Herodes Señor Jesucristopag musyangan \r (Mateo 14:1-12; Marcos 6:14-29) \p \v 7 Tsay llapan rurayangancunata rey Herodes musyasquirmi ni imanö cayta puedirgantsu. Tsaymi waquincag runacuna Señor Jesucristopag niyargan: “Juan Bautistam cawamushga.” \v 8 Pero waquincagcunanam niyargan: “Dios Yayapa unay willacug profëtan Elíasmi yuricämushga puriycan.” Mas waquinnam niyargan: “Dios Yayapa unay tiempu profëtanchi maygancarpis wañunganpita cawamushga.” \v 9 Pero Herodesnam nirgan: “Juan Bautistataga quiquïmi umanta rogotsirnin wañutsitsirgä. ¿Pipagtan cayläya imaycacunata ruranganta wiyä?” nirmi, Señor Jesucristota alläpa regeyta munargan. \s1 Pitsga waranga runacuna micuyänanpag Señor Jesucristo tantata miratsin \r (Mateo 14:13-21; Marcos 6:30-44; Juan 6:1-14) \p \v 10 Tsaypitanam discïpuluncuna puriyanganpita cutisquir, llapan rurayangancunata willayargan. Tsaynam Señor Jesucristoga paycunallata pusharcur, Betsaida marcapa tsunyanchö quiquillancuna jamayänanpag aywargan. \v 11 Pero tsay maytsicag runacuna musyasquirmi, gatirnin aywayargan. Runacuna chäriyaptinnam Señor Jesucristo cushishga chasquirnincuna, Dios Yayapa Mandacuy Reynonpag yachatsicurnin geshyagyashacunatapis cuticätsirgan. \p \v 12 Tardiyaycaptinnam, chunca ishcay discïpuluncuna Señor Jesucristoman witiycur niyargan: “Caychöga tsunya mana ni imacagchömi caycantsic. Runacunata ‘Cuticuyay’ niyna, tsay uray marcacunapawan estanciacunapa aywar, micuynincunawan posädancuna ashicuyänanpag.” \p \v 13 Señor Jesucristonam nirgan: “¡Gamcuna micuynincuna garayay!” \p Discïpuluncunanam niyargan: “¡Pitsga tantawan ishcay pescädollam capamantsic! Caytsicag runacunapagga rantimurpis, ¿imanörag pagtatsishwan?” \v 14 Tsaychömi pitsga waranganö runacuna cayargan. Tsaynam Señor Jesucristo discïpuluncunata nirgan: “Runacunata pitsga chuncapa patsaman jamacuyänanpag niyay.” \v 15 Señor Jesucristo ningannöllam discïpuluncuna llapan runacunata patsaman jamatsiyargan. \v 16 Tsaypitam pitsga tantatawan ishcay pescädota aptarcur bendisarnin, Señor Jesucristo cieluman ricarcur Dios Yayata agradëcicusquir, tantata paquin paquin discïpuluncunata entregargan llapan runacunata aypuyänanpag. \v 17 Llapan runacuna pacha junta teglla micusquiyaptinnam, sobrag tantacunata discïpuluncuna goriyargan chunca ishcay canastacuna juntatarag. \s1 Pedro parlan Señor Jesucristota Diospa Tsurin canganta \r (Mateo 16:13-19; Marcos 8:27-29) \p \v 18 Juc cutinam Señor Jesucristo discïpuluncunawan caycar, Dios Yayaman japallan mañacusquir discïpuluncunata tapurnin nirgan: “¿Llapan runacuna nogapag imaniyantan?” nir. \v 19 Discïpuluncunanam niyargan: “Waquinmi niyan Juan Bautista cangayquita. Waquinnam Dios Yayapa unay profëtan Elías cangayquita yarpäyan. Waquincagcunanam Dios Yayapa unay tiempu profëtan cawamushga cangayquita niyan.” \p \v 20 Tsaynö niyaptinnam, Señor Jesucristo nirgan: “Gamcunaga, ¿Pï cangätan yarpäyanqui? ¿Pitan cä?” Pedronam nirgan: “Gamga Diospa Tsurin Cristom canqui” nir. \s1 Señor Jesucristo wañutsiyänanpag canganta willacun \r (Mateo 16:20-28; Marcos 8:30-9:1) \p \v 21 Pero Señor Jesucristoga alli yätsirmi alvertirgan, pitapis tsayta mana willacuyänanpag. \v 22 Tsaypitanam nirgan: “Diospita Shamushga Runa captïmi, tucuyläya imaycawan sufritsiyämar maltratayämanga. Autoridäcunawan mayor sacerdöticuna y ley yachatsicugcunam chiquimarnï wañutsiyämanga. Pero wañungäpita quimsa junagllatam cawamushag.” \p \v 23 Tsaynö nirmi runacunata yachatsirgan: “Pipis yachacugnï cayta munarga, quiquinpa munayninta dëjasquir, imayca cruzta wañunganyag apagnö cada junag nogaraycu sufrirpis gatimätsun” nir. \v 24 Pipis quiquinpa cawayllanpag yarpachacugga, cawaynintam ogranga. Pero pipis nogaraycu wañurga, wac vïdachömi wiñaypa imayyagpis cawanga. \v 25 Dios Yaya pitapis infiernuman condenaptinga, cay patsachö llapan goringancunapis, ¿imapagrag tsay runata servinga? \v 26 Sïcush pipis nogapitawan yachatsicungäpita pengacunga, tsaynöllam nogapis Dios Yayapita Shamushga Runa caynïwan paypita pengacushag, Dios Yayapa y santo angelnincunapa chipacyag poderninwan cutimurnin. \v 27 Pero rasuncagtam niyag: Canan caychö caycagcunapitaga waquinllam manarag wañurnin, Dios Yayapa Mandacuy Reynonta ricäyanga. \s1 Señor Jesucristo jircachö chipacyaycag ticran \r (Mateo 17:1-8; Marcos 9:2-8) \p \v 28 Tsaynö willacusquirnam, pusag junagtana Pedrota, Juanta y Santiagota pushacur, Dios Yayaman mañacug juc jircaman Señor Jesucristo aywayargan. \v 29 Dios Yayaman mañacuycaptinnam, Señor Jesucristopa gagllan jucläya shumag ticrasquirgan. Tsaynöllam llatapanpis imayca illagonörag yurag chipacyagman ticrasquirgan. \v 30 Tsay öram ishcag runacuna yurisquir, paywan parlayargan. Paycunam cayargan Moiséswan Elías. \v 31 Tsayläya chipacyagchömi Señor Jesucristota parlaparnin niyargan: “Dios Yaya unay dispöningannömi, Jerusalénchö wañunqui” nir. \v 32 Pedronam ishcan yanagencunawan pasaypa puñunaywan caycar, puñuysä ricaycurgan Señor Jesucristo Diospa poderninwan ishcag runacunawan chipacyarrag ichiraycäyagta. \v 33 Tsay ishcag runacuna aywacugnö cayaptinmi, Señor Jesucristota Pedro nirgan: “Maestru, alläpa allim caychö caycantsic. Quimsa tsucllata rurashun, jucta gampag, jucta Moiséspag y juccagtana Elíaspag.” Mana imanö cayta puedirmi, Pedro tsaynö nirgan. \p \v 34 Tsaynö nicaptinnam pucutay yurisquir, llapanta tsapasquirgan. Pucutay rurinchö caycarmi discïpuluncuna mantsacäyargan. \v 35 Pucutay rurinpitanam parlamugta wiyayargan: “Cayga nogapa acrashga cuyay Tsurïmi. Payta wiyarnin cäsuyay” nigta. \p \v 36 Tsaynö parlar ushasquiyaptinnam, discïpuluncuna Señor Jesucristollatana ricaycuyargan. Pero tsay jircachö ricäyangantaga manam ni pitapis willacuyargantsu, Señor Jesucristo cay patsallachörag caycaptinga. \s1 Señor Jesucristo supayyog ollgo wamrata cuticätsin \r (Mateo 17:14-21; Marcos 9:14-29) \p \v 37 Tsaypitanam waränin jircapita cutiycäyämuptin, maytsicag runacuna shuyaraycäyargan. \v 38 Tsay runacunapa rurinpitam juc runa gayaraypa nirgan: “Maestru, rugacullagmi, japallan tsurilläta ricaycullay. \v 39 Cay tsurillämi supay achcungan öra gayaraycachar ishquirnin ushacan. Tapsitsirnin garentätsirmi shiminchöpis pushugayta cachutsir, imaypis mana dëjaypa alläpa maltratan. \v 40 Discïpuluyquicunatapis rugacurgömi supayta gargoyänanpag. Pero paycunaga manam puediyantsu.” \p \v 41 Señor Jesucristonam nirgan: “¡Allau cay jutsasapacuna, manaran nogaman firmi criyicuyanragtsu! ¡Imayyagrag gamcunawan pagta awantayarniqui caycäshag!” Tsaynö nisquirnam, runata nirgan: “Wamrayquita cayman apamuy” nir. \p \v 42 Wamranta taytan chaycatsiptinnam, supay atäquiwan tsariscatsir patsaman ishquistsirnin garentätsir tapsitsirgan. Pero Señor Jesucristonam tsay supayta nirgan: “Cay wamrapita yargoy” nir. Tsaynö nirmi wamrata cuticashgatana, taytanta entregaycurgan. \v 43 Tsayta ricaycurnam, runacuna mantsacashganö niyargan: “Dios Yayaga alläpa poderösom” nir. \s1 Señor Jesucristo wañutsiyänanpag canganta yapay willacun \r (Mateo 17:22-23; Marcos 9:30-32) \p Señor Jesucristo rurangancunapita llapan runacuna mantsacashganö caycäyaptinmi, discïpuluncunata nirgan: \v 44 “Canan willayangagta wiyarnin, yarparäyanqui. Diospita Shamushga Runa captïmi, traicionayämar chiquimagnïcunapa maquinman entreyämanga.” \v 45 Pero discïpuluncunaga manam ni juc entendiyargantsu Señor Jesucristo tsaynö ninganta. Tsaynö ninganta mana juc entendiyänanpagmi quiquin Dios Yaya permïtirgan. Tsaynöllam Señor Jesucristo esplicarnin yachatsinanpag tapucuytapis mantsapäyargan. \s1 ¿Pitan mas mandacug? \r (Mateo 18:1-5; Marcos 9:33-37) \p \v 46 Tsaypitanam discïpuluncuna quiquincuna pura piñanacuyargan, llapanpa mandacugnin mas importanti cayta munarnin. \v 47 Tsaynö yarpäyanganta Señor Jesucristo musyasquirnam, juc wamrata puntanman ichiycatsir, \v 48 nirgan: “Pipis cay wamranö umilde runacunata cuyarnin, nogapa shutïchö chasquirga, nogatapis chasquiyämanmi. Nogata chasquimarga cachamagnï Dios Yayatapis chasquiyanmi. Tsaymi gamcunapita umilde gollmi shongocag, llapayquipitapis mas mandacugga canga.” \s1 Pipis mana contrantsic carga, nogantsicwanmi caycan \r (Marcos 9:38-40) \p \v 49 Juannam nirgan: “Maestru, nogacunam ricäyargö juc runata shutiquichö supayyog runacunapita supaycunata gargogta. Pero mana nogantsicwan puriptinmi micharnin amatsayargö.” \v 50 Pero Señor Jesucristonam nirgan: “Ama michäcuyanquitsu. Pipis mana contrantsic carga, nogantsicwanmi caycan.” \s1 Samaria marca runacuna Señor Jesucristota chasquiyantsu \p \v 51 Cieluman Señor Jesucristo cuticunanpag ichicllana faltaycaptinmi, Jerusalén marcaman alli valoracuycur aywargan. \v 52 Tsaynö aywananpagmi puntata willacugninta mandargan. Paycunanam Samaria marcaman chaycur Señor Jesucristopag posädata ashiyargan. \v 53 Pero Samaria marca runacunaga manam chasquiyargantsu, Jerusalénman aywanganta musyaycur. \v 54 Tsayta ricarmi discïpuluncuna Santiagowan Juan niyargan: “Señor Jesús, ¿munanquicu Dios Yayaman mañacuyänäta cielupita nina shamurnin cay runacunata jancat rupar ushacascatsinanpag?” \p \v 55 Pero Señor Jesucristonam, paycunaman tumaycur piñapargan. \v 56 Tsaypitanam juc marcapa aywacuyargan. \s1 Señor Jesucristota gatirayta munarga, imaycatapis dëjashwanmi \r (Mateo 8:19-22) \p \v 57 Nänipa aywaycäyaptinnam, Señor Jesucristota juc runa nirgan: “Maestru, maypa aywaptiquipis nogaga gatishayquillam.” \p \v 58 Señor Jesucristonam nirgan: “Atogcunapapis machaynincuna canmi; pishgocunapapis geshuncuna canmi. Pero Dios Yayapita Shamushga Runapaga, manam iman cantsu ni maychö jamaycur shütaycunällapagpis.” \p \v 59 Juc runatanam Señor Jesucristo nirgan: “Gatimay.” Pero tsay runanam nirgan: “Tayta Jesús, gamwan aywanäpagga, puntataga taytätarag pampascamushag” nir. \p \v 60 Tsaynam Señor Jesucristo nirgan: “Imayca wañushganö mana criyimagcuna wañushgacunataga pampacuyätsun. Pero gamga aywarnin Dios Yayapa Mandacuy Reynon imanö canganta willacunqui.” \p \v 61 Juccag runanam nirgan: “Tayta Jesús, noga gatiränagpag, aywä wajïchö familiacunatarag despedicascamushag.” \v 62 Pero Señor Jesucristonam nirgan: “Pipis imayca gepaman ricaraycar yapyacugnö carga, manam servintsu Dios Yayapa Mandacuy Reynonpag, llapan jutsa rurangancunapag yarpararga.” \c 10 \s1 Ganchis chunca ishcay willacugcunata Señor Jesucristo mandangan \p \v 1 Tsaypitanam Señor Jesucristo ganchis chunca runacunata acrasquir, ishcay ishcaylla mandargan, Pay chänancag maytsay estanciacunapawan marcacunaman. \v 2 Tsaynö punta aywayänanpagmi nirgan: “Imayca chacrachö maytsica micuy pogoshganömi, Dios Yayapa Mandacuy Reynonman runacuna goriypag caycäyan. Pero gorigpag peoncunaga alläpa wallcagllam cayan. Tsaymi duëñon Dios Yayata mañacuyay cosëchanman arugcunata cachamunanpag. \v 3 ¡Aywayay! Cananmi cachayag, imayca juc ashcash atogcunapa rurinman aywagtanö. \v 4 Aywar ama alporjatawan millcapata, gellayta ni llangeyquita apayanquitsu. Nänipa aywarpis ama ni pitapis ichiycur parlapäyanquitsu. \p \v 5 “May marcaman chäyaptiqui wajincunaman chasquiyäshuptiquiga, rimaycucurnin niyanqui: ‘Caychö täcugcuna shumag alli päsacuychö cawacuyay.’ \v 6 Si tsay marcachö patsatsiyäshogniqui runa alli päsacug captinga, saludacuyangayqui alli päsacuymi rasumpa cumplinga. Mana tsaynö shumag päsacuptinga, alli cawacuyninpis manam cumplingatsu. \v 7 Posadacurpis tsay wajichö garayäshungayquillata micuyanqui y upyayanqui. Tsaymi yachatsicug runaga imayca alli arupucugnö mallagga canmantsu. Pero ama wajin wajinga puriyanquitsu. \p \v 8 “May marcaman chäyaptiquipis, wajiyog runa cushishga chasquiyäshuptiqui garayäshungayquillata micucuyanqui. \v 9 Tsay marcachö geshyagyashacunata cuticätsirnin runacunata willacur niyanqui: ‘Dios Yayapa Mandacuy Reynonpa Alli Willacuynin gamcunaman chaycämunnam’ nir. \v 10 Si juc marcaman chäyaptiqui mana chasquiyäshuptiquiga, cällicunapa aywarnin niyanqui: \v 11 ‘Quiquiquicuna culpayog cayangayquita musyayänayquipagmi, marcayquicunapa polvun llangëcunachö lashtacashgatapis tapsicusquiyä. Pero musyayay: Dios Yayapa Mandacuy Reynonpa Alli Willacuyninmi gamcunaman chämurgon.’ \v 12 Gamcunatam niyag: Cay mundu ushacangan junagmi unay tiempu Sodoma marca runacuna castigashga cayanganpitapis, mas peor mantsacaypag tsay marcachö mana chasquiyäshugniqui runacuna castigashga cayanga. \s1 Mana cäsucug marcacuna \r (Mateo 11:20-24) \p \v 13 “¡Allau, Corazinwan Betsaida marca runacuna! Sïcush gamcunapa marcayquicunachönö Tirowan Sidon marcacunachö milagrucunata ruranman cargan, tsay marca runacuna unaynam llaquicurnin jutsancunata dëjasquir alli ruragna cayanman cargan. \v 14 Tsaymi cay patsa ushacangan juiciu final junagchöpis Tirowan Sidon marca runacuna castigashga cayanganpitapis, mas peor mantsaypag castigashga cayanqui. \v 15 Capernaum marcachö pärag runacuna, gamcunagach yarpäyanqui cieluman aywayänayquipag. Pero gamcunaga infiernumanmi aywayanqui.” \p \v 16 Tsaypitanam Señor Jesucristo nirgan: “Pipis gamcunata wiyarnin cäsur chasquiyäshurniquiga, nogatapis cäsur chasquiyämanmi. Gamcunata mana cäsur chasquiyäshurniquiga, nogatapis manam chasquiyämantsu. Nogata mana cäsumar mana chasquimagcunaga, cachamagnï Dios Yayatapis manam chasquiyantsu.” \s1 Ganchis chunca ishcay mandangancuna Señor Jesucristoman cutiyangan \p \v 17 Tsaypitanam ganchis chunca aywagcuna alläpa cushishga cutisquirnin, Señor Jesucristota niyargan: “Señor Jesús, asta supaycunapis cäsuyämashgam shutiquichö mandayaptï.” \p \v 18 Señor Jesucristonam nirgan: “Aumi, imayca illagonöragmi altu cielupita Satanas jegamugta ricargö. \v 19 Nogam podernïta entregayargog culebracunatawan atog curucunatapis jarucachayänayquipag. Tsaynöllam entregashcag chiquiyäshugniquicunatawan Supaypa podernintapis venceyänayquipag. Nogapa podernïwan cayaptiquiga manam ni imapis päsayäshunquitsu. \v 20 Pero tsaynö supaycuna cäsuyäshungayquitaga, ama cushicuyaytsu. Mas bien cieluchö shutiquicuna apuntashga canganta masga cushicuyay.” \s1 Tsurinllam regernin musyan pï taytan canganta \r (Mateo 11:25-27; 13:16-17) \p \v 21 Tsay öra Espïritu Santopa poderninwan shongon alläpa cushicuptinmi, Señor Jesucristo nirgan: “Cieluchöpis patsachöpis Mandacug Dios Yaya, gamtam alläpa alabaycug. Gam rurangayquicunatam mana musyag wamranöcagcunata entenditsinqui. Pero yachagtucugcunatawan musyagtucugcunataga manam ni ima entenditsinquitsu, imayca pacashgatanö catsirnin. Aumi, Taytallä, tsaynö canantam gamga munargoyqui. \p \v 22 “Taytämi llapan imaycata entregamashga. Quiquin Dios Yayallam noga Tsurinta regeman, waquinga manam regeyämantsu. Tsaynö Tsuri captinmi, nogalla Taytätapis regë. Tsaymi noga regetsiptïlla waquincagcunapis regeyan.” \p \v 23 Tsaypitanam discïpuluncunaman witiycur paycunallata nirgan: “Nogapa ruraynïcunata ricarmi alläpa cushishga cayanqui. \v 24 Tsaymi niyag: Dios Yayapa unay profëtancunawan reycuna cay ricäyangayquicunata ricayta munaycarpis manam ricäyargantsu. Canan wiyayangayquicunata wiyayta munaycarpis manam wiyayargantsu.” \s1 Llaquipäcug Samaria runa \p \v 25 Tsaypitanam juc ley yachatsicug doctor, yachaycarnin yapta upatucur tapurgan: “Maestru, ¿imatatan rurashag wac vïdachö wiñaypa cawanäpag?” \p \v 26 Señor Jesucristonam nirgan: “¿Imanötan Moisés gellgangan ley yachatsicun? ¿Imatatan tsaychö tantiyanqui?” \p \v 27 Ley yachatsicugnam nirgan: “Tsaychöga caynömi yachatsicun: ‘Señorniqui Dios Yayata alläpa cuyanqui llapan shongoyquiwan almayquiwan, callpayquiwan y yachayniquiwanpis. Quiquiquitanölla runamajiquicunatapis cuyanqui’ nir.”\x + \xo 10:27 \xt Dt 6:5; Lv 19:18.\x* \p \v 28 Tsaynam Señor Jesucristo nirgan: “Ningayquiga alläpa allim. Tsaycunata rasumpa cumplirnin rurarga wac vïdachömi wiñaypa cawanqui.” \p \v 29 Pero ley yachatsicug doctornam quiquinchö allitucur tapurgan: “¿Pitan tsay runamajïga?” \p \v 30 Tsaymi Señor Jesucristo nirgan: “Juc runam Jerusalénpita Jerico marcaman uraycaptin, tsunya nänichö suwacuna llapan apangancunatawan asta llatapancunatapis jancat gechusquir, alli magacachasquir wañuycagtana dëjasquir aywasquiyargan. \v 31 Tsay nänipanam juc sacerdöti päsarnin runa wañuycagtana ricaycarpis, mana ricagtucurlla carullapa päsacurgan. \v 32 Tsaynöllam sacerdötipa yanapagnin levita niyangan runapis runa jitaraycagta ricaycur, carullapa päsacurgan. \v 33 Pero Israel runacunapa chiquiyangan Samaria runa tsaypa aywaycarnam, runa jitaraycagta tarisquir alläpa llaquipargan. \v 34 Puntanman witiycurmi erïdancunata aceitiwan y vïnowan jampisquir, shumag watarcapurgan. Tsaypitanam ashnunta montarcatsir juc posädaman apaycur, tsaychö cuidargan. \v 35 Waränin allegnam ishcay junag arupucur, gänangan gellayta posadatsicug runata pägar nirgan: ‘Cay runata shumag jampiycullanqui, masta gastaptiquipis cutimurmi, pägallashayqui.’ Tsaynö nisquirmi aywacurgan. \p \v 36 “Canan tapushayqui: ¿Cay quimsanpita maygancag runatan runamajinta llaquipargan?” \p \v 37 Ley yachatsicugnam nirgan: “Tsay cuyarnin llaquipagcagmi.” \p Tsaynam Señor Jesucristo nirgan: “Cananga gampis aywarnin tsaynölla llaquipäcug canqui.” \s1 Señor Jesucristo Martapawan Maríapa wajinman aywan \p \v 38 Tsaypitanam Señor Jesucristo discïpuluncunawan aywaycarnin, juc marcaman chäyargan. Tsaychönam Marta shutiyog warmi wajinman convidargan. \v 39 Martapa ñañan Maríanam Señor Jesucristo yachatsicungancunata wiyarnin, chaquin puntanchö jamaycargan. \v 40 Pero Martanam imayca ruraycunawan afanädu car, Señor Jesucristoman witiycur nirgan: “Señor Jesús ¿manacu llaquipämanqui caychö ñañä jamacunganyag japallä llapan imaycata ruraycagta? ¡Niycuy yanapamänanpag!” \p \v 41 Señor Jesucristonam nirgan: “Ä Marta, Marta. Tucuyläya ruraycunapag yarpachacurmi, gam tranquïlotsu canqui. \v 42 Pero jucllayllam wanacan ruranayquipag. Tsay allicagtam ñañayqui Maríaga acrashga y manam ni pipis tsayta gechungatsu.” \c 11 \s1 Señor Jesucristo yachatsicun imanö mañacunapag \r (Mateo 6:9-15; 7:7-11) \p \v 1 Juc cutinam Señor Jesucristo Dios Yayaman mañacurgan. Mañacur ushasquiptinnam, juccag discïpulun nirgan: “Señor, nogacunatapis yachaycätsiyämay Juan Bautista discïpuluncunata yachatsingannö Dios Yayaman mañacuyänäpag.” \q1 \v 2 Tsaymi Señor Jesucristo nirgan: “Dios Yayaman mañacur niyanqui: \q1 Cieluchö caycag, Dios Yayalläcuna, \q1 Respetashga shutiqui cuyay catsun. \q1 Mandacuy Reynoyqui nogacunaman shamutsun. \q1 Munangayqui ruracätsun cay patsachö janag patsachönö. \q1 \v 3 Micuylläcuna llapan junagpag garaycayämay. \q1 \v 4 Jutsalläcunata gongaycuy, \q1 nogacunapis runamajïcunapa jutsanta gongayangänö. \q1 Tentacionman mana ishquiyänäpag tsaypaycayämay. \q1 Llapan imayca mana allicunapitapis geshpiycatsiyämay.” \p \v 5 Tsaypitanam Señor Jesucristo nirgan: “Masqui maygayquipis amïgoyquicunapa wajinman pullan pagas aywar niyanqui: ‘Amïgo, quimsa tantallata prestaycamay. \v 6 Juc amïgömi carupita chämushga y manam ni imalläpis cantsu garaycunäpag.’ \v 7 Pero wajin rurinpitanam contestayäshunqui: ‘Cay öra ¿imagtan shamunqui puñuynïtapis chawätsimar? Puncütapis trancashcänam. Wamräcunawan quiquïpis puñuyashcänam. Imata prestanagpagpis manam shärimuyta puedïtsu.’ \v 8 Nogam niyag: Manam amïgoyqui carpis, juc töcayllachöga prestashunayquipag shärimungatsu. Pero sïcush yapay yapay tacacunqui, tsaymi sïga prestashunayquipag shärimunga. \p \v 9 “Tsaymi niyag: Dios Yayaman mañacuyaptiquiga garayäshunquim. Ashirga tariyanquim. Puncuta tacacuyaptiquipis quichayäshunquim. \v 10 Tsaynöllam Dios Yayaman yapay yapay mañacugcagga chasquinga. Ashigcagga taringam. Puncuta tacacugtaga quichayäshunquim. \p \v 11 “Acäsu maygayquipis wamrayquicuna, ‘Pescädota garamay’ niyäshuptiqui, ¿culebratatagcu garaycuyanqui? \v 12 Tsaynöllam ‘Runtuta garamay’ niyäshuptiquipis, ¿atog curutatagcu garaycuyanqui? \v 13 Gamcuna mana alli rurag caycarpis, wamrayquicunata mas allicagtam garayanqui. Tsaynömi cieluchö caycag Taytayqui Dios Yayaga gamcunapitapis mas alli, mañacugcunataga Espïritu Santonta garananpag.” \s1 Señor Jesucristopa contran runacuna parlayan “Supaypa poderninwanmi caycan” nir \r (Mateo 12:22-30; Marcos 3:20-27) \p \v 14 Juc cutim, Señor Jesucristo mana parlag runapita supayta gargorgan. Tsaynö supay yargosquiptinnam, tsay runa parlar gallaycuptin runacuna alläpa mantsacashga cayargan. \v 15 Pero waquincagnam niyargan: “Cay runaga supaycunapa mandagnin Beelzebú niyanganpa poderninwanmi runacunapita supaycunata gargon.” \v 16 Waquincagnam Señor Jesucristota pantatsiyta munar, cieluchöcag milagrucunata rurananta munayargan. \p \v 17 Tsaynö yarpäyanganta musyasquirnam nirgan: “Si juc naciunchö runacuna quiquincunapura chiquinacurnin raquicar cayaptinga, tsay naciunchö runacunam raquicar ushacäyanga. Tsaynöllam juc wajichö täcugcunapis quiquincunapuralla chiquinacur cawarga, imayca tsay waji juchugnö jancat raquicar ushacasquiyanga. \v 18 Tsaynöllam supaycunata runacunapita Satanas gargorga, quiquinpa contran car mandacuy reynontapis jancat ushacascatsinman. ‘Beelzebúpa poderninwanmi supaycunata gargon’ niyämaptiqui, caynö niyag: \v 19 Satanaspa poderninwan supaycunata gargoptïga, ¿pipa poderninwantan gatiräshugniquicuna supaycunata gargoyan? Paycuna rurayanganmi musyatsicur entenditsiyäshunqui mana allicunata parlayangayquita. \v 20 Pero quiquin Dios Yayapa poderninwan supaycunata noga gargoptïmi, rasumpa musyayanqui Dios Yayapa Mandacuy Reynon gamcunaman chämushgana canganta. \p \v 21 “Masqui juc alli callpayog runa gerunwan wajinta täpaptinga, manam ni pï imantapis suwangatsu. \v 22 Pero paypita mas alli callpayog suwa chärirmi, tsay täpacug runa gerunta yätsicuycaptin gechusquirnin magacachasquir imantapis gechunga. Tsaynö vencesquirmi llapan imaycantapis suwarnin munanganta ruranga. \p \v 23 “Tsaymi pipis nogapa fabornï mana carga, conträ caycan. Nogawan pagta runacunata Diospa Mandacuy Reynonman mana gorigcagga, jancatmi witsisquingalla. \s1 Supay cutin runaman \r (Mateo 12:43-45) \p \v 24 “Supayyog runapita supay yargosquirnam tsunyacunapa aywar, mayllachöpis jamaycunanpag ashirnin purin. Tsaychö mana tarirnam yarpan: ‘Yargamungä runamanmi cuticushag päragnin.’ \v 25 Runaman cutirnam tarin, imayca shumag pitsapacushga jinallan jäcu wajitanö tsay runapa shongon caycagta. \v 26 Tsaynöta tarisquirnam, supayga aywarnin ganchis mas peor mana alli rurag supaycunata ashisquirnin pusharcur cutin. Tsaynö llapan aywarmi runapa shongonman yaycusquir, tsaychö pärayan. Tsaynö atsca supaycuna shongonchö pärayaptinmi, tsay runaga punta canganpitapis mas peor mana alli rurag ticran.” \s1 Rasumpacag cushicuy \p \v 27 Señor Jesucristo tsaynö yachatsicuycaptinmi, runacunapa rurinpita juc warmi gayaraypa nirgan: “¡Alläpa cushishga catsun, wachagniqui y chuchushugniqui warmi!” \p \v 28 Señor Jesucristonam nirgan: “Tsaypitapis mas cushishgaga cayan, Dios Yayapa Palabranta wiyarnin rasumpa cäsucugcunam.” \s1 Mana alli runacuna mañayan, Señor Jesucristo milagruta rurananpag \r (Mateo 12:38-42; Marcos 8:12) \p \v 29 Tsaypitanam maytsicag runacuna goricar sïgiyaptin Señor Jesucristo nirgan: “Canan tiempu runacunaga alläpa mana alli ruragmi cayan. Milagruta ruranätam munayan, pero manam ni juc milagrullatapis rurashagtsu, unay Jonás niyangan runachö Dios Yaya rurangantanö. \v 30 Tsay unay Jonás runachö Dios Yaya imayca señaltanö juc milagruta rurar, Ninive marca runacunata ricätsingannömi, Dios Yayapita Shamushga Runapis, canan cay tiempu runacunata juc milagru señalta ricätsinga. \v 31 Cay patsa ushacangan juiciu junagchömi, cay mundupa uraninpita shamug Sheba marcapa reynan warmi, Dios Yayapa puntanchö shimpiyäshunqui. Tsay warmiga Salomón allish yachayninwan Diospag parlagta wiyagmi, alläpa caru marcapita shamurgan. Pero tsay unay Salomónpitapis mas yachayyog poderösom canan caychö caycag runaga. \v 32 Tsaynöllam cay patsa ushacangan juiciu junagchö, Ninive marca runacuna canan cay tiempu runacunata shimpir condenayäshunqui. Tsay Ninive marca runacunaga Jonás willacunganta wiyar cäsucurmi, llapan jutsancunapita arepenticur dëjayargan. Tsaynöllam tsay unay Jonáspitaga canan caychö caycag runa mas poderöso caycaptinpis, jutsayquicunata arepenticurnin dëjayta munayanquitsu ni criyiyanquitsu. \s1 Ñawintsicga imayca juc actsinömi cuerpuntsicpag \r (Mateo 5:15; 6:22-23) \p \v 33 “Manam ni pipis linternata sendircur, cajonpa gopinmantsu ni maymanpis pacapanmantsu churan. Mas bienmi mas altuman churan, wajiman yaycugcunata shumag actsipänanpag. \v 34 Ñawiquicunaga imayca juc actsinömi cuerpuyquicunapag. Tsaymi ñawiquicuna shumag alli ricaptinga, llapan cuerpuyquicunapis imayca actsichönö canga. Pero si ñawiquicuna mana alli ricaptinga, llapan cuerpuyquicunapis imayca tutapaychönömi canga. \v 35 ¡Cuidädu cayay, gamcunachö rasumpa firmi criyicuyniquicuna imayca actsi wañugnö tutaparnin mana ushacänanpag! \v 36 Tsaymi si gamcuna rasumpa imayca actsinö wiyayangayquita cäsucuyaptiquiga, manam tutapaychöga ni imaypis cayanquitsu. Sinöga alli actsichönömi cayanqui, imayca actsi llapanman atsicyangannö.” \s1 Señor Jesucristo fariseocunatawan ley yachatsicugcunata condenar piñapan \r (Mateo 23:1-36; Marcos 12:38-40; Lucas 20:45-47) \p \v 37 Señor Jesucristo yachatsicur ushasquiptinnam, juc fariseo runa wajinpa pushargan micuyänanpag. Yaycusquirnam Señor Jesucristo mësaman jamaycurgan. \v 38 Pero costumbrincunamannö maquinta mana mayllacur micuptinnam, tsay fariseo mantsacashga cargan. \v 39 Tsaynam Señor Jesucristo nirgan: “Gam fariseocunaga costumbriquicunata cumplirllam, täsacunatawan plätucunata mayllagnö janayquicunallata limpiapäcuyanqui. Pero shongoyquicunachöga alläpa codiciösu tucuyläya mana alli rurag suwam cayanqui. \v 40 Ä upa runacuna, ¿manacu musyayanqui ricacag cuerpuyquicuna rurag Dios Yayalla shongoyquicunatapis ruranganta? \v 41 Wactsacunata llaquipar llapan shongoyquicunawan imallancunapis garaycuyay. Tsaynöpam llapan yarpäyangayquiwan rurayangayquipis alli limpiu canga. \p \v 42 “¡Allau, fariseocuna! Gamcunam mentapitawan rudapita y waquincag gorapita chuncaman raquisquir juc chuncacagllata Diostaga garayanqui. Tsaynö carmi Dios Yayapa cuyapäcuynintawan llaquipäcuynintapis gongayashcanqui. Pero caycunapitapis masga mana gongarlla Dios Yayapag limushnata garayay. \p \v 43 “¡Allau, gam fariseocuna! Dios Yayaman mañacuyänanpag goricäyänan wajichöpis punta punta allicag jamacunacunachömi jamacuyta munayanqui. Cällicunachö purirpis runacuna ‘Señor, doctor’ nir, respetar saludar rimaycuyäshunayquitam munayanqui. \p \v 44 “¡Allau! Mana ricacag sepultürachö ismuycag ayacunanömi gamcunaga cayanqui. Tsay sepultüra jananpa runacuna purirpis manam musyayantsu, rurinchöga ni ima cangantapis.” \p \v 45 Señor Jesucristo tsaynö niptinnam, ley yachatsicug runa nirgan: “Maestru, tsaynö parlarga, nogacunatapis ofendiycäyämanquim.” \p \v 46 Tsaynam Señor Jesucristo nirgan: “¡Allau, gam ley yachatsicugcunapis! Alläpa aja mana ruraypagtanömi, runacuna rurayänanpag mandacuyanqui. Pero tsay aja mandacuyangayquita, quiquiquicunaga manam ni juc dëdullayquicunallawanpis yanapar yatarcuyanquitsu. \p \v 47 “¡Allau, gamcuna! Unay aylluyquicunam Diospa willacug unay profëtancunata wañutsiyargan. Pero gamcunaga tsay pamparayangan sepultürancunatam alläpa shumag ruratsirnin adornayanqui. \v 48 Tsay rurayangayquiwan testïgu carmi, unay aylluyquicuna rurayangantapis ‘Allim cargan’ niyanqui. Tsaynömi paycuna unay profëtacunata wañutsiyargan y gamcunanam sepultürancunata shumag ruratsir adornaycäyanqui. \v 49 Quiquin Dios Yayam alläpa poderöso cayninwan nirgan: ‘Gamcunamanmi profëtäcunatawan apostolnïcunata mandamushag. Tsay mandamungäpitam waquincagta wañutsiyanga y waquincagcunatanam mana alli ruragtanö gaticachäyanga.’ \v 50 Tsaymi cay patsa gallanganpita Dios Yayapa profëtancunata, aylluncuna wañutsiyanganpita asta canan tiempu runacunam pägacuyanga, \v 51 Abel wañunganpita asta Zacarias wañunganyag. Unay Zacariastam santïsimu niyangan altarpa puntanchö wañutsiyargan. Rasuntam niyag: Paycunapa yawarninta jichayanganpitam asta canan tiempu runacunapis pägacuyanga. \p \v 52 “¡Allau! Ley yachatsicugcuna, runacuna yachacuyta munayaptinpis gamcunaga manam yachatsicuyanquitsu. Gamcunaga rasumpacagta musyaycarpis manam rurayanquitsu. Pero waquincagcuna Dios Yaya manangannö rasumpacagta yachacurnin rurayta munayaptinpis, gamcunaga amatsacurmi michäcuyanqui.” \p \v 53 Señor Jesucristo tsaynö ningancunata wiyarmi, fariseocunawan ley yachatsicugcuna alläpa piñacuyargan. Prësu achcuyta munarmi, imaycallatapis tapucur ashiyargan, tucuyläyapa shimpiyänanpag. \v 54 Tsaynöllam pantatsiyta munar, imaycallatapis mana allita parlananta munayargan. \c 12 \s1 Señor Jesucristo alverticurnin consolacur yachatsicun \r (Mateo 10:26-27) \p \v 1 Tsaypitanam alläpa maytsicag runacuna waranga warangapayag goricar, quiquincuna pura cunjanacur jarunacuyargan. Tsaychönam discïpuluncunallata puntata yachatsirnin, Señor Jesucristo nirgan: “Tsay allishtucug fariseocunapita cuidacuyay. Paycunaga rasumpacagta musyaycarpis manam cumpliyantsu. \v 2 Tsaymi canan pacayllapanö imapis rurayangan jancat ricacashga canga. Tsaynöllam canan mana regeshga caycagcunapis, jancat musyacanga. \v 3 Tutapaychö pacayllapa parlayangayquitam, junagpa llapan wiyayanga. Tsaynö pacayllapa waji rurinchö parlayangayquitapis, wagtachömi gayacur mas jinchi willacuyanga llapan runacuna musyayänanpag. \s1 Pipitapis mana mantsacunapag Señor Jesucristo willacungan \r (Mateo 10:28-31) \p \v 4 “Amïgocuna, gamcunatam niyag: Ama wañutsicugcunata mantsayanquitsu. Tsaynö wañushgatanaga mananam ni imanaytapis puediyäshunquinatsu. \v 5 Pero nogam rasumpa yachatsiyashayqui pipita mantsacuyänayquipag canganta. Rasumpaga mantsacuyanqui, wañuscatsiyäshurniqui poderöso cayninwan infiernuman garpur ushacätsiyäshugniqui Dios Yayapita. Tsaymi canan willayag paypita rasumpa mantsacuyänayquipagga. \p \v 6 “Tsay ichishag pitsga pishgopa chaninga, ¿manacu ishcay gellaylla? Tsaynö alläpa ichiclla chanin caycaptinpis, Dios Yayaga paycunapag siemprim imaypis yarparaycan. \v 7 Pero gamcunaga tsay atsca ichishag pishgocunapitapis masmi väleyanqui. Ama ni imapitapis mantsacuyaytsu, Dios Yayaga asta umayquicunachö ayca agtsayquicuna cangantapis musyanmi. \s1 Pïmaypa puntanchösi Señor Jesucristopa favornin parlagcunapag willacungan \r (Mateo 10:19-20,32-33; 12:32) \p \v 8 “Tsaymi niyag: Pipis runacunapa puntanchö fabornï parlaptinga, Diospita Shamushga Runa cayninwanmi angelcunapa puntanchöpis tsay runapa fabornin parlashag. \v 9 Pero pipis runacunapa puntanchö mana regemagtucur nëgamaptinga, nogapis Dios Yayapawan angelnincunapa puntanchö mana regegtucurmi nëgashag. \v 10 Si pipis Diospita Shamushga Runapa contran parlaptinga, Dios Yaya perdonangam. Pero pipis Espïritu Santopa contran parlaptinmi sïga, Dios Yaya manana ni imaypis perdonangatsu. \p \v 11 “Si Dios Yayaman mañacuyänanpag goricayänan wajimanwan juezcunaman o maygan autoridäcunamanpis demandayäshuptiqui, ama llaquicuyanquitsu: ‘¿Imanörag parlashag? O ¿Imanörag defendicushag?’ nirga. \v 12 Tsaycunachö parlayänayqui öram, Espïritu Santo imatapis allillata parlayänayquipag yachatsiyäshunqui.” \s1 Shumag alli cawacuyga manam imayca riquësaragtsu \p \v 13 Tsaypitanam atscag runacunapa rurinpita, Señor Jesucristota juc runa nirgan: “Maestru, waugëta niycuy töcamangan erenciäta raquipamänanpag.” \p \v 14 Señor Jesucristonam nirgan: “Amïgo, nogaga manam jueztsu cä, tsay erenciayquicunata raquipuyänagpag.” \p \v 15 Tsaypitanam llapan runacunata nirgan: “Cuidädu cayay, alläpa ambriento mallagashga codiciösutag cayanquiman. Juc runa shumag alli cawananpagga, manam imayca riquësayog rïcu caytaragtsu wanan.” \p \v 16 Tsaynö parlarmi, juc capugyog rïcu runawan iwalatsicuypa yachatsicur nirgan: “Unaymi juc capugyog rïcu runapam chacranchö alläpa atsca cosëchan cargan. \v 17 Tsaymi yarpachacur nirgan: ‘¿Caytsica cosëchäwanga imatarag rurashag? ¿Maymanrag churashagpis? Mananam wajïpis cay llapanpagga pagtantsu.’ \p \v 18 “Tsaynö yarpachacusquirmi, ‘Caynömi rurashag’ nirgan: ‘Gollgäcunata pascasquirninmi mas jatusagta ruratsishag, tsayman llapan cosëchäcunatawan llapan capamagnïcunata churanäpag.’ \v 19 Tsaypitanam shongöllachö nishag: ‘Atsca watapagmi imaycäpis capaman. Cananga mananam arur afanacushagnatsu. Micucur, upyacur, cushishgallanam imaypis cawacushag.’ \p \v 20 “Pero Dios Yayanam nirgan: ‘¡Gamga alläpa upa runam canqui! ¡Canan pagasmi wañunqui! ¿Tsay afanacur llapan churangayquicunapis pipagrag quëdanga?’ \p \v 21 “Tsaynömi päsan cay patsallachö imayca riquesacunata gorig runataga. Tsaymi Dios Yayapa puntanchö mana ni imayog wactsapitapis mas peor llaquipaypag canga.” \s1 Dios Yayam wamrancunata cuidan \r (Mateo 6:25-34) \p \v 22 “Tsaypitanam Señor Jesucristo discïpuluncunata nirgan: Ama yarpachacuyaytsu. ‘¿Imanörag cawashag? o ¿Imatarag micushag? ¿Imatarag upyashag? ¿Imatarag cuerpüman shucucushag?’ nirga. \v 23 Tsay micuypitaga caway vïdayquicunam mas välen y llatapayquicunapitapis gamcunam mas väleyanqui. \v 24 Canan shumag entendir tantiyacuyay. Pishgocunaga manam murucuyantsu ni micuynincuna goriyantsu ni churacuyänanpis cayäpuntsu. Pero tsaynö cayaptinpis, quiquin Dios Yayam pachancuna junta wätan. ¿Acäsu gamcunaga manacu tsay pishgocunapitapis mas väleyanqui? \v 25 Mayjina yarpachacurpis, ¿maygayquitan tsay yarpachacuycunawan juc öra masllapis cawayanqui? \v 26 Tsaynö mana ni ima ichicllatapis rurayta puediycarga, ¿imapagtan cay vïdachöcagcunallapag yarpachacuyanqui? \p \v 27 “Masqui jircacunachö waytacuna wiñagta ricäyay. Paycunaga manam arucuyantsu ni putscacuyantsu. Tsaymi niyag: Waytacunapa alläpa shumag tuctuyninwanga, manam unay rïcu rey Salomónpa chipacyag llatapanllapis waytacuna alläpa cuyacuypag canganwanga iwalargantsu. \v 28 Tsaynömi canan shumag jircacunachö gewacuna wiñayan. Pero warayga ninawan ruparmi jancat ushacasquiyanga. Dios Yayaga tsaynö ichishag goracunata llatapatsinganpitapis, mas shumagmi gamcunataga llatapatsiyäshunqui, ¡Diosman mana criyig runacuna! \v 29 Tsaynö caycaptinga ama yarpachacur, llaquishga puriyanquitsu: ‘¡Imatarag upyashun o micushun!’ nirga. \v 30 Tsaynö yarpachacurmi Dios Yayaman mana criyicugcunaga cawayan. Pero gamcunataga cieluchö caycag Taytayquicunam imayquicuna faltangantapis musyarnin yanapayäshunqui. \v 31 Tsaymi gamcunaga Dios Yayapa Mandacuy Reynonta ashiyay, Pay munanganllata rurarnin. Tsaynö cawayaptiquim, Dios Yaya garayäshunqui llapan wanayangayquicunatapis. \s1 Cieluchö mana ni imay ushacag riquësacunapag yachatsicuycuna \r (Mateo 6:19-21) \p \v 32 “Gatirämagnïcuna wallcaglla carpis, ama mantsacuyanquitsu. Quiquin Taytayqui Dios Yayam Mandacuy Reynonman gamcunataga cushishga churayäshunqui paywan pagta mandacuyänayquipag. \v 33 Imayquicunatapis ranticusquir, wactsacunata gellaynincuna raquipuyay. Tsaynö wactsacunata imaypis mana ajayaypa generöso cayniquiwan yanapar, cieluchö mana ushacag fortünayquicuna ashiyay. Tsaymanga manam suwapis chantsu ni puyupis manam ushangatsu. \v 34 Tsaymi maychö fortünayqui canganchö shongoyquipa yarpayninpis caycanga. \s1 Listo prevenicushga caycäshun \p \v 35 “Gamcunaga imayca shumag llatapayquicunawan listo wiyag wiyag, actsiquicunapis sendicushganö caycäyanqui. \v 36 Imayca servicug runacuna patronnin casaray fiestapita cutinanta shuyarar cayanganö caycäyanqui. Tsay runacunagam patronnin chärir tacacusquiptin, jina öra puncuta quichayanga. \v 37 Tsaynö listo prevenicushga shuyaycag wätaycuna alläpa cushishga cayätsun, patronnin chärir shuyaycagta taringanpita. Rasuncagtam niyag: Tsaynöta tarirga quiquin patronmi alläpa cushishga mandilnin churacurcur, tsay servignincunata jamaycätsir micuynincuna garanga. \v 38 Pullan pagastsurag o madrugädutsur patronninga chärir wiyag wiyag caycagta taringa. Tsaynö shuyaycag servicugcuna alläpa cushishga cayätsun. \v 39 Masqui cayta shumag entendiyay: Si juc wajiyog runa imay öra suwa shamunanta musyarga, manam imantapis suwananta dëjanmantsu. \v 40 Tsaynölla gamcunapis wiyag wiyag shuyäyämanqui, mana musyayangayqui öram cay patsaman Diospita Shamushga Runa caynïwan cutimushag.” \s1 Alli confiacuy servicugwan mana alli confiacuy servicug \r (Mateo 24:45-51) \p \v 41 Tsaynö Señor Jesucristo niptinnam, Pedro tapurgan: “Señor, ¿tsay iwalatsicuywan yachatsicungayquiga nogacunallapagcu o llapan runacunapagpiscu?” \p \v 42 Señor Jesucristonam nirgan: “¿Pim tsay alcäbu alli confiacuypag servicug? Tsaycagtam patronnin confiacur wajinman churanga, tsaychö servignincunata alli örachö micuynincuna garananpag. \v 43 Tsay confiädu servicugga alläpa cushicutsun, patronnin char imaycatapis allillata ruraycagta tariptin. \v 44 Rasuncagtam niyag: Tsay confiädu servignintam, llapan imaycanmanpis patronnin confiacur mandacunanpag churanga. \v 45 Pero si tsay servignin quiquinllanchö yarpar ‘Patronnï cutimunanpag unayragmi demoramunga’ nir, servicugmajincunata warmitapis ollgotapis magarnin allgotsacur micucur y upyacur machashga cacunga, \v 46 tsaynö mana allicunata rurar shuyänanpag manarag alistacugta tarisquirmi, patronnin mana musyangan öra illagpita chaycur, tsay mana alli rurag servigninta mana criyicug runacunatawan iwal alläpa mantsacaypag castiganga. \p \v 47 “Si maygan servicugpis patronnin munanganta musyaycar, mana cäsucurnin mana wiyag wiyag captinga, tsay wätaynintaga alläpa magarmi mantsacaypag castiganga. \v 48 Pero mandacungancunata mana musyar, mana allicunata ruraptinmi sïga llaquipaycarlla castigarnin magangapis. Tsaymi pitapis atscata entregarga, tsaynö atscata cutitsinanta munanga. Tsaynöllam pitapis mas confiacurga, tsay confiacungan runapita mas confiansan cananta mañanga. \s1 Señor Jesucristoraycum runacuna raquicäyanga \r (Mateo 10:34-36) \p \v 49 “Nogagam cay munduman shamushcä, imayca nina rupaycagnö llapan mana allicagcunata ushacätsinäpag. ¡Tsaymi nogaga imanö munaycü, mayna lunyar ruparnin ushacaycäyänanta! \v 50 Pero nogaga obligädum alläpa sufrïrnin wañunä. ¡Tsaytam alläpa llaquicur, asta cumplinganyag shuyaraycä! \v 51 ¿Gamcunaga cay patsaman alli päsacuyta apamur shamungätacu yarpäyanqui? Manam tsayga tsaynötsu. Nogaraycum runacuna quiquincunapura raquicäyanga. \v 52 Cananpitagam juc wajichö pitsgag caycar raquicäyanga. Quimsagcagmi, ishcagpa contran y ishcagcannam quimsanpa contran cayanga. \v 53 Tsurinpa contranmi taytan, taytanpa contranmi tsurin, wawanpa contranmi maman, mamanpa contranmi wawan, llumtsuyninpa contranmi suegran y suegranpa contranmi llumtsuynin nogaraycu piñanacur raquicäyanga.” \s1 Shamug tiempucunapag señalcuna \r (Mateo 16:1-4; Marcos 8:11-13) \p \v 54 Caytapis Señor Jesucristo maytsicag runacunata nirganmi: “Rupay jeganan lädunchö pucutay shärigta ricarmi ‘Tamyamunganam’ niyanqui. Tsay niyangayquinöllam rasumpa tamyan. \v 55 Uraypa wayrämuptinnam ‘Usyar achämunganam’ niyanqui. Tsay niyangayquinöllam rasumpa usyar achämun. \v 56 Tsaytaga rasumpa allishmi musyayanqui ¡alläpa yachagtucugcuna! Pero manam tantiyar musyayanquitsu canan tiempu caychö ima päsaycangantaga. \s1 Chiquiyäshugniquicunawan shumag päsacuyta ashiyay \r (Mateo 5:25-26) \p \v 57 “¿Imanirtan mana tantiyacuyanquitsu allita o mana allita ruraycäyangayquitapis? \v 58 Si pipis demandar juezman apatsiyäshuptiquiga, nänita aywaycarlla manarag juezpa puncunman char, demandashugniquiwan amistayta ashiyanqui. Tsaynö mana amistayta ashiptiquiga, juezman chaycatsishuptiquim wardiacunaman päsatsishunqui. Wardiacunanam carcelman apar gaycuyäshunqui. \v 59 Nogam niyag: Tsay carcelpitaga llapan dëbecungayquita manarag pägacurga, manam ni imanöpa yargamunquitsu.” \c 13 \s1 Dios Yaya mana castigashunayquipag arepenticuyay \p \v 1 Tsaypitanam Señor Jesucristota ricagnin shamug runacuna, Galilea runacunata Pilato wañuscatsir Dios Yayata ofreceyangan wätacunapa yawarninwan, tsay wañug runacunapa yawarninta tallunganta willayargan. \v 2 Tsayta willayaptinnam, Señor Jesucristo nirgan: “¿Gamcunaga yarpäyanqui tsay wañug runacunata tsaynö päsanganga, llapan marcamajincunapitapis mas alläpa jutsasapa cayangantacu? \v 3 Pero nogam niyag: Manam tsayga tsaynötsu. Si llapayqui jutsayquicunata dëjasquir arepenticurnin Dios Yayaman mana cutirga, tsay runacunanöllam sufrir llapayqui wañuyanqui. \v 4 O ¿Gamcunaga yarpäyanqui Jerusalénchö Siloé niyangan törre juchur, chunca pusag runacuna (18) marcamajincunapitapis mas alläpa jutsayog cayanganpita wañuyangantacu? \v 5 ¡Manam tsayga tsaynötsu cargan! Pero si gamcuna jutsayquicunata dëjasquir arepenticurnin Dios Yayaman mana cutirga, paycuna wañur ushacäyangannöllam llapayqui wañur ushacäyanqui.” \s1 Señor Jesucristo yachatsicun mana wayug ïgoswan iwalatsicuypa \p \v 6 Tsaynö nisquirnam, iwalatsicuypa yachatsicurnin Señor Jesucristo nirgan: “Juc runapam ïgos jachan chacranchö capurgan. Juc cutinam tsay runa ‘Ïgosnï mä wayuncush’ nir, ricag aywargan. Pero manam ni jucllayllatapis wayuynintaga tarirgantsu. \v 7 Tsaynam chacranchö cuidag runanta chacrayog nirgan: ‘Quimsa watanam cay ïgosman shamü wayuyninta pallag, pero manam ni jucta tarïtsu. ¡Wallusquiy! ¡Imapagnatan mana wayuycar chacrächö canga!’\f + \fr 13:7 \ft Tsaynömi Señor Jesucristo israelcunata ïgos jachatawan iwalatsir yachatsirgan Lc 13:7.\f* \p \v 8 “Pero chacran cuidag runanam nirgan: ‘Mä, cay watallana caycutsun. Allpata cuyutsipasquir, chapanman wanun wiñarcushag. \v 9 Tsaynö abonarcuptï cay wata wayuptinga allishmi canga. Pero tsaychö mana wayuptinmi sïga, wallusquir jitasquishag.’ ” \s1 Señor Jesucristo curmu wagta warmita cuticätsin \p \v 10 Tsaypitanam sabado jamay junag goricäyänan wajichö caycäyaptin, Señor Jesucristo yachatsicurgan. \v 11 Tsaynö yachatsicuycaptinmi, chunca pusag watana curmuyashga warmi tsaychö caycargan. Tsay warmiga manam derechacayta puedirgantsu, paychö supay päraptin. \v 12 Señor Jesucristo tsay warmita ricaycurmi, gayasquir nirgan: “Warmi, curmu cangayquipita cuticashganam canqui.” \p \v 13 Tsaynö nir, warmipa jananman maquinta churarcuptinmi, derechacasquir jina öra Dios Yayata agradëcicur alabargan. \p \v 14 Tsay sabado jamay junagchö Señor Jesucristo cuticascatsiptinmi, tsay goricäyänan wajichö mandacug piñacurnin runacunata nirgan: “Sogta junagllam aruntsicga. ¿Imanirtan jamay sabado junagchörag cuticätsiyäshunayquipag shayämunqui? ¿Manacu tsay arungantsic junagchö shayämunquiman?” \p \v 15 Tsaynam Señor Jesucristo nirgan: “¡Janan shongo washarimacuna! ¿Manacu maygayquipis jamay sabado junagchö bueyisniquicunatawan ashnuyquicunata pascasquir, yacutsigllapis apayanqui? \v 16 Cay warmiga unay Abrahampa ayllun shamugpitam. ¡Allau! Chunca pusag watanam Satanas caynö geshyatsir imayca watarätsignö sufritsishga. Tsaynö caycaptinga ¿Manacu jamay sabado junagchöga imayca pascagnö geshyanganpita cuticätsïman?” \p \v 17 Señor Jesucristota tsaynö niptinnam, chiquignincuna pengacuyargan. Pero waquincag runacunanam mantsacashganö alläpa cushishga cayargan, Señor Jesucristo llapan rurangancunata ricar. \s1 Señor Jesucristo yachatsicun mostäzapa murunwan iwalatsicur \r (Mateo 13:31-32; Marcos 4:30-32) \p \v 18 Tsaynöllam Señor Jesucristo nirgan: “¿Dios Yayapa Mandacuy Reynonga imawanrag iwalanman? ¿Imallatawanrag iwalatsïmanpis? \v 19 Dios Yayapa Mandacuy Reynonga, imayca mostäza muruta juc runa chacranman murungannömi. Mostäzapa ichic murun jegarcamurnam wiñarnin imayca jachanö ticran. Tsay imayca jachanö captinmi pishgocunapis shamurnin, rämancunachö geshuncuna rurayan.” \s1 Señor Jesucristo yachatsicun levadürawan iwalatsicur \r (Mateo 13:33) \p \v 20 Tsaynöllam yapay nirgan: “¿Dios Yayapa Mandacuy Reynonta imawanrag iwalatsïman? \v 21 Tsay Mandacuy Reynonga imayca juc warmi levadürata quimsa almun jarinaman wiñarcur, tsay llapan mäsata pogotsinanpag pichungannömi.” \s1 Quichqui puncu \r (Mateo 7:13-14,21-23) \p \v 22 Tsaypitanam Jerusalénman Señor Jesucristo aywarnin marcacunapawan estanciacunapa päsar llapanta yachatsicurgan. \v 23 Tsaychönam juc runa tapurgan: “¿Señor, wallcagllacu runacuna salvacuyanga?” \p Señor Jesucristonam contestargan: \v 24 “Gamcunaga imaycanöpis quichqui puncupa yaycugnörag cieluman salvacar yaycuyänayquipag ashiyay. Nogam niyag: Atscagmi yaycuyta munar ashiyanga, pero manam puediyangatsu. \v 25 Wajiyog runa sharcur wajinpa puncunta wichgasquiptinmi, wagtachö quëdasquir tacacuyanqui: ‘Señor, quichaycayällämay’ nir. \p Pero wajiyognam ruripita ‘¡Manam regeyagtsu, maypitarag cayanquipis!’ \p \v 26 Tsaynam niyanqui: ‘Gamwanmi micurgä y upyargä. Marcäcunapa cällincunachömi yachatsicurgayquipis.’ \v 27 Pero wajiyognam niyäshunqui: ‘¡Nogapita nogapita witiyay, manam gamcunata regeyagtsu!’ \v 28 Tsaynö infiernuman gargoyäshuptiquim quiruncunatapis regochyätsirrag wagarnin sufriyanga, cieluchö Dios Yayapa Mandacuy Reynonchö Tayta Abrahamwan Isaac, Jacob y Dios Yayapa unay profëtancuna caycäyagta ricarnin. \v 29 Pero cay mundupa uranincagläpitawan janagnincagläpita y rupay yargamunancagläpitawan rupay jeganancagläpita juclä runacunam shayämunga, Dios Yayapa Mandacuy Reynonchö pagta juc mësallachö micupacuyänanpag. \v 30 Tsaymi canan waquincag gepachöcagcuna puntachö cayanga. Tsaynöllam canan puntachöcagcunapis gepachöna cayanga.” \s1 Señor Jesucristo Jerusalénchö runacunata llaquicur wagan \r (Mateo 23:37-39) \p \v 31 Tsaypitanam fariseocuna Señor Jesucristoman chaycur niyargan: “Rey Herodesshi wañutsishuyniquita munan, caypita jucläman aywacuy.” \p \v 32 Señor Jesucristonam nirgan: “Gamcuna canan aywar, tsay atognö sabïduta willayay: ‘Canan warayga runacunapita supaycunata gargormi, geshyagyashacunatapis cuticätsishagrag. Warantinran llapan ruranäpagcagcunata cumplishag.’ \v 33 Imanö captinpis Jerusalénman aywayta sïgishagmi, canan, waray y warantinpis. Rasuncagtaga Dios Yayapa profëtancunaga manam Jerusalénpita juclächöga ni jucpis wañuyanmantsu. \p \v 34 “¡Ay Jerusalén, Jerusalén marca runacuna! Gamcunam Dios Yayapa profëtancunata wañutsir, Alli Willacuyninta willacuyänanpag cachamungancunatapis sagmayargayqui. Nogam yapay yapay munargä, imayca wallpa chipshancunata ripran gopinman gorisquir ogllagnö catsiyayniquita. ¡Pero manam gamcunaga munayargayquitsu! \v 35 Ricar tantiyacuyay, Dios Yaya gamcunapita raquicasquiptinmi, imayca mana imannag jäcu wajinö abandonädo quëdayanqui. Tsaymi canan niyag: Gamcunaga mananam ricäyämanquinatsu asta llapayqui, ‘¡Alläpa cushicuypagmi Dios Yaya cachamungan Cristo’ niyangayquiyag!”\x + \xo 13:35 \xt Sal 118:26.\x* \c 14 \s1 Señor Jesucristo sacsapäcushga runata cuticätsin \p \v 1 Tsaypitanam jamay sabado junagchö Señor Jesucristo mandacug fariseopa wajinman micug aywargan. Tsaychö caycagcunanam Señor Jesucristota gawaräyargan, “Mä, canan ¿imatash ruranga?” nir. \v 2 Señor Jesucristopa puntanchönam jancat sacsapäcuywan geshyagyasha runa caycargan. \v 3 Señor Jesucristonam fariseocunatawan mas allish ley yachatsicugcunata tapurgan: “Canan jamay sabado junagchö ¿geshyaycag runata alli cuticätsïman o manacu? Leynintsicga ¿imanötan mandacun?” nir. \p \v 4 Pero fariseocunaga upällallam cayargan. Tsaymi sacsapäcuywan geshyaycag runata Señor Jesucristo achcurcurnin cuticascatsir, “Aywacuyna” nirgan. \p \v 5 Tsaypitanam fariseocunatawan ley yachatsicugcunata Señor Jesucristo nirgan: “Jamay sabado junagchö wamrayquicunawan bueyisniquicuna sanjaman jegasquiptin, ¿manacu maygayquipis jina öra jorgoyanquiman?” \p \v 6 Pero fariseocunaga manam contestayargantsu. \s1 Casamientu fiestaman convidashgacuna \p \v 7 Tsaypitanam convidädocuna mas allicag sillïtacunata jamayänanpag acragta ricaycur, Señor Jesucristo iwalatsicuypa yachatsicurgan: \p \v 8 “Casamientu fiestaman convidayäshuptiqui, ama importanticag runacunapa jamacuyänanman jamacuyanquitsu. Talbesga gampita mas importanticag runacunatapis convidashga canman. \v 9 Tsay jamacunacunaman jamacuptiquiga, wajiyog runam shamuycur niyäshunqui: ‘Shäriy, cay mas importanticag runa tsayman jamacananpag.’ Tsaynö gargoyäshuptiquim pengacurnin, gepaman aywar jamacunqui. \v 10 Tsaymi imamanpis convidayäshuptiqui aywarga, gepamanpalla jamacunqui. Tsaynöta ricaycuyäshurniquim, wajiyog runa shamuycur niyäshunqui: ‘Amïgo, cay puntaman aywacamuy jamacallämunayquipag’ nir. Tsaynöpam llapan convidashgamajiquicunapa puntanchö mas respetashga alli runa cangayquita musyayanga. \v 11 Tsaynö licachaycachar allishtucug runaga pengacushgam canga. Pero umilde gollmi shongo runaga mas importantim canga.” \p \v 12 Tsaypitanam convidagnin fariseota Señor Jesucristo nirgan: “Gampis, wajiquichö ima banquëtita rurarpis, ama mas importanticag amïgoyquicunallatawan, waugeyquicunallataga y aylluyquicunallatawan capugyog marcamajiquicunallataga convidanquitsu. Paycunallata convidaptiquiga, rantintanam gamtapis, paycunaga convidayäshunqui. \v 13 Tsaypa rantinga mas bien wajiquichö ima banquëtita rurarpis, convidarnin gayatsinqui wactsacunatawan inväliducunata y wishtucunatawan gapracunata. \v 14 Tsaynö llapanta convidasquirmi shongoyquichö cushishga canqui, tsay wactsacuna mana cutitsiyta puediyäshuptiqui. Pero tsaynö mana imannagcunata garaycungayquipitam quiquin Dios Yaya cutitsishunqui, alli rurag runacuna cawayämungan junagchö.” \s1 Juc banquëti meriendaman convidashgacuna \r (Mateo 22:1-10) \p \v 15 Tsaynö Señor Jesucristo yachatsicunganta wiyaycurnam mësa lädunchö jamaycag runa: “¡Alläpa cushishgach cayanga Dios Yayapa Mandacuy Reynonchö banquëtita micugcuna!” nirgan. \p \v 16 Señor Jesucristonam nirgan: “Juc runam, atscag runacunata wajinman convidargan banquëtita rurar alli micuycunata micupacuyänanpag. \v 17 Meriendayänan öranam, juc servigninta mandargan convidangan runacunata ninanpag: ‘Llapanpis listunam jina örash aywacayällämunqui.’ \p \v 18 “Pero tsay llapan convidangan runacunam disculpata mañacurnin gallaycuyargan. Tsaymi juccag nirgan: ‘Disculpaycayämay manam shamuyta puedillätsu. Chacratam tsayrag rantïcurgö, tsaymanmi canan ricag aywä.’ \p \v 19 “Juccag convidashganam nirgan: ‘Disculpaycayämay pitsga yuntatam tsayrag rantïcurgö. Canan ricagnin aywarmi shamuyta puedillämütsu.’ \p \v 20 “Juccagnam nirgan: ‘Tsayragmi casaracurgö, tsaynöpam shamuyta puedillätsu.’ \p \v 21 “Servignin cutisquirnam, patronninta willargan convidädoncuna tsaynö niyanganta. Patronninnam alläpa piñacur servigninta nirgan: ‘Jina öra cällicunapawan pläzacunapa aywar, wactsacunatawan gapracunata y ratacunatawan inväliducunata sas cayman pushamuy.’ \p \v 22 “Servigninnam patronnin mandangannö rurasquir nirgan: ‘Mandamangayquinöllam rurargö, pero wajiga jäcunragmi.’ \p \v 23 “Tsaynam servigninta patronnin yapay nirgan: ‘Nänicunapawan washacagcunapa aywar, maypitapis runacunata pushamuy wajï junta cayänanpag.’ \v 24 Rasuncagtam niyag: Puntata invitashgacunaga mananam wajïchö ni ichicllatapis micuyta yawayanganatsu.” \s1 Señor Jesucristopa discïpulun cayga alläpa ajam \r (Mateo 10:37-38) \p \v 25 Tsaypitanam Señor Jesucristo nänipa aywaycaptin, maytsicag runacuna gatirnin aywayaptin tumaycur nirgan: \v 26 “Pipis gatirämayta munarga, taytanta, mamanta, warminta, tsurincunata, waugencunata, panincunata y quiquinpa cawayninta cuyanganpitapis mas cuyamätsun. Si tsaynö rasumpa mana cuyamarga manam discïpulütsu canga. \v 27 Tsaymi pipis nogaraycu imayca cruzta apagnö wañunanpag sufrirpis, gatirämätsun. Mana tsaynö sufrigcagga manam discïpulütsu canga. \p \v 28 “Si gamcuna juc jatun torreta shäratsiyta munarga, ¿manacu jamaycur manarag gallatsirnin ayca gellayniquicuna canganta calculayanquiman, ‘Mä pantangacush ushatsinäpag?’ nir. \v 29 Tsaynö puntata mana yarpar calcularga, cimientuta quichasquirllam ushatsiyta puediyanquitsu. Tsaynö mana ushatsiyaptiquim, runacuna musyapar asipäyäshunqui: \v 30 ‘¡Cay runaga torreta gallaycurlla, ushatsiyta puedintsu!’ nir. \p \v 31 “Tsaynölla masqui juc rey jucpa contran guerrata rurananpag aywatsun. Manarag guerraman aywarmi, jamaycurnin yarpachacunga: ‘Soldädücunaga chunca warangallam, pero chiquignïpaga ishcay chunca warangam. ¿Tsay wallcaglla soldädücunawan conträta venceshagtsurag?’ \v 32 Tsaynö mana vencegnö carga contran rey carullachörag caycaptinmi, willacugcunata mandanga manana peleayänanpag. \v 33 Tsaynöllam maygayquipis imaycayquicunata mana välegpagnö churar, munayniquicunata mana dëjarga, manam discïpulütsu cayanqui. \s1 Cachipa puchgoynin gamyangan \r (Mateo 5:13; Marcos 9:50) \p \v 34 “Cachiga micuyta mishquitsinanpagmi. Pero tsay cachi gamyasquirga, ¿imanörag micuyta mishquitsinanpag alli canman? \v 35 Tsay cachiga mananam ni imapag servinnatsu, allpapagwan wanupagpis. Tsaynö mana servigtaga jitasquintsicllanam. Rinriyogcagcunaga shumag rasumpa entendicuyay.” \c 15 \s1 Señor Jesucristo yachatsicun juc üsha ogracashgawan iwalatsicur \r (Mateo 18:10-14) \p \v 1 Tsaypitanam Señor Jesucristo caycanganman, contribucion cobragcunawan jutsasapacuna, wiyayta munarnin goricäyargan. \v 2 Tsayta ricaycurnam, fariseocunawan ley yachatsicugcuna musyapäyargan: “¡Cay runaga jutsasapacunata chasquirmi paycunawan micunpis!” \p \v 3 Tsaypitanam cay ejempluwan iwalatsiycuypa Señor Jesucristo willacurgan: \v 4 “Masqui, maygayquipapis juc pachac üshayquicuna cayäpushuy. Tsaypita juccag ogracasquiptinga, ¿manacu isgon chunca isgoncagta (99) mitsiyangayquichö dëjaycur, tsay ogracashgacagta ashignin tariyangayquiyag aywayanquiman? \v 5 Tarisquirnam alläpa cushishga matancarcur apayämunquiman. \v 6 Wajiquiman chäratsirnam, amïgoyquicunatawan vecïnuyquicunata gayasquir niyanqui: ‘Llapantsic cushicushun, ogracashga üshätam tarimurgö.’ \v 7 Tsaymi niyag: Tsay cuentanöllam juc runalla jutsancunata dëjasquir arepenticurnin, Dios Yayaman cutiptinga, cieluchöpis masmi cushicuyanga tsay isgon chunca isgon (99) alli rurag runacunapag cushicuyanganpitapis. \s1 Señor Jesucristo yachatsicun juc warmi ograngan gellayta taringanwan iwalatsicur \p \v 8 “Masqui, juc warmipa chunca väleg gellaynincuna catsun y juccagta ograsquitsun. ¿Manacu actsita tsarircatsir, wajintapis shumaglla pitsapacurnin ashinman taringanyag? \v 9 Tarisquirnam, yanasancunatawan vecïnuncunata gayasquir ninga: ‘Nogawan shamur cushicuyay: Cay ograngä gellaynïtam tarirgö.’ \v 10 Tsay cuentanöllam juc runa arepenticur jutsanta dëjasquiptinga, cieluchö Dios Yayapa angelnincunapis alläpa cushicuyanga.” \s1 Señor Jesucristo yachatsicun taytan wamranta perdonanganwan iwalatsicur \p \v 11 Tsaypitanam caynöpis nirgan: “Juc runapam ishcay tsurincuna cargan. \v 12 Gepacagmi taytanta nirgan: ‘Taytay, llapan töcamangancag erenciäta entregaycamay.’ Tsaynam taytan ishcan tsurincunata chacrantawan erenciancuna raquipurgan. \p \v 13 “Tsaynö ishcanta raquipunganpita ishcay quimsa junagllatanam, gepacag tsurin llapan erencianta gorisquir, caru marcapa aywacurgan. Tsay marcaman chaycurnam, imayca mana allicunallachö llapan apanganta pasaypa ushasquirgan. \v 14 Tsaynö ushacäpucusquiptinnam, tsay marcacunachö alläpa mallagäcuy wata cargan. Tsaynam tsay jövenga mallagaywan alläpa sufrirgan. \v 15 Aruyta ashirmi chargan, tsay marcachö täcug runaman. Tsay runanam chasquirgan cuchincunata mitsinanpag. \v 16 Tsaychö cuchicunata mitsir alläpa mallagarnin, cuchicunata garayangan äbaspa garanllatapis micuyta munapaptinpis, manam ni pïllapis pachan garaycurgantsu. \p \v 17 “Tsaynö alläpa mallagarnin yarpachacur juiciunman churacasquirmi nirgan: ‘Taytäpa wajinchö atscag servignincunaga canan örach pachancuna junta micur caycäyan. ¡Noga caychö mallagaywan wañuycaptïna! \v 18 Cananmi sïga, taytäman cutiycur nishag: Taytay, alläpa mana alli jutsatam Diospawan gampa contrayqui rurargö. \v 19 Amana tsuriquitanöga ricämaytsu, sinöga juc servicug wätayniquitanöllana chasquiycallämay.’ \v 20 Tsaynö yarpasquirmi arepenticurnin, tsay jöven wajinchö taytan caycanganman cuticurgan. \p “Pero wajipita carullachörag caycaptinmi, taytan ricasquir alläpa llaquipargan. Tsaynam cörrilla aywar abrasacurcur mutsaycur chasquirgan. \p \v 21 “Tsurinnam nirgan: ‘Taytay, alläpa jutsatam rurargö, Diospa contran y gampa contrayqui. Ama tsuriquitanöga ricämaynatsu.’ \p \v 22 “Pero taytannam servignincunata nirgan: ‘Jina öra ¡sas! Mushog mas allicag llatapan apamur, cay tsurïta shucutsiyay. Tsaynölla shumag sortïjata shucutsir mushogcag alli llangeta llangetsiyay. \v 23 Alli weracag mallwa törruta apamur pishtayay, llapantsic cushishga fiestata rurar micupacunapag. \v 24 Cay tsurïga wañushga cuentam cargon, pero cananmi sïga cutimur cawamushga cuentanö caycan. Ogracashgam cargon, pero cananga yurimurunmi.’ Tsaynö nirmi fiestata rurar gallaycuyargan. \p \v 25 “Tsaynö fiestachö llapan cushishga caycäyaptinmi, mayorcag tsurin chacrachö caycargan. Wajiman cutir chaycarnam, cantapacurnin tushupacuycagta wiyargan. \v 26 Tsaynam taytanpa juc servigninta gayasquir, wajichö ima päsanganta tapurgan. \v 27 Tsay servicug wätayninnam nirgan: ‘Waugeyquim cutimushga. Tsayta taytayqui cushicurmi, mas weracag törruta pishtatsishga, yamaylla chämunganpita.’ \p \v 28 “Tsayta wiyaycurnam, mayorcag waugen alläpa rabiarnin wajiman yaycuytapis munargantsu. Tsaynam taytan yargosquir, wajiman yaycunanpag rugargan. \v 29 Pero taytantanam nirgan: ‘¡Masqui ricay, gamga musyanquim atsca watana alläpa arurnin servirniqui, imayca esclävunö llapan mandamangayquicunata cumplir rurangäta! ¡Tsaynö servirniqui caycaptïpis, manam ni juc cabritullayquitapis nogataga garaycamashcanquitsu amïgöcunawan micusquiyänäpag! \v 30 Pero cay tsuriquiga llapan entregangayquitam chipyat ushashga, lluta puricug warmicunawan y tucuyläya mana allicunachö gastarnin. ¡Tsaynö imaycachö gastanin ushasquir cutiscamuptincu, gamga mas allicag wera törrutarag pishtatsirgoyqui!’ \p \v 31 “Taytannam contestargan: ‘Ïju, gamga nogawan pagtämi imaypis caychö caycanqui. Tsaymi llapan imayca capamanganpis gampag. \v 32 Pero cay waugeyqui cutimungantaga alläpa cushicurmi fiestata ruranantsic; wañushga cuentam cargon y canan cutimurga cawamushganömi caycan. Ogracashgam cargon y cananga ashwanmi tarirgontsic.’ ” \c 16 \s1 Señor Jesucristo yachatsicun juc sabïdu mayoralwan iwalatsicur \p \v 1 Señor Jesucristom discïpuluncunata caytapis cuentargan: “Juc rïcu runapam mayoralnin cargan. Tsay mayoralpagmi patronninta willayargan lluta imaycantapis ushanganta. \v 2 Tsaynam mayoralninta gayasquir: ‘Gampagmi runacuna willayämashga imaycätapis mana allicunata rurangayquita. Cananpitaga mananam mayoralnïnatsu canqui. Llapan cuentata entregamänayquipag prevenicuy.’ \p \v 3 “Mayoralnam shongollanchö ‘Cananga ¡imatarag rurashag! Patronnïmi trabäjüpita gargaman. Manam callpä cantsu chacrachö arunäpag y limushnata mañacuytaga pengacümi. \v 4 ¡Ajä! ¡Patronnï gargamaptin runacuna wajincunaman alli chasquiyämänanpagmi caynö rurashag!’ \p \v 5 “Tsaypitanam patronninta dëbegnincunata juc jucllapa gayasquir puntacagta nirgan: ‘Patronnïta ¿aycatatan dëbenqui?’ \p \v 6 “Tsay runanam ‘Pusag pachac (800) galon aceitinmi.’ \p “Mayoralnam nirgan: ‘Cayman jamaycur, cay recïbochö churay chuscu pachac (400) galonllata päganayquipag.’ \p \v 7 “Juccag dëbecugtanam tapurgan: ‘Gamga, ¿aycatatan dëbenqui?’ \p “Tsay runanam ‘Ishcay pachac ganchis chunca (270) säcu trïgunmi’ nirgan. \p “Mayoralnam nirgan: ‘Cay recïbochö ishcay pachac säcullapag (200) churay.’ \p \v 8 “Tsaynö sabïdu suwa mayoral cangantam patronnin aläbargan. Pero Dios Yayaman criyicug runacunapitaga, mana criyicug runacunam alläpa sabïdu cayan quiquincuna pura imayca negociucunata rurayta musyarnin. \p \v 9 “Nogam niyag: Cay patsa cawayangayquichö mana alli ruratsicug gellayniquicunawan imatapis allicunallata rurar, amïgoyquicuna mas cananpag ashiyay. Tsaynö allicunallata rurarnin gellayniquicuna ushayangayquipitam, Dios Yayawan y yanapayangayqui runacunapitapis wac vïda cieluchö mas allish chasquishga cayanqui. \p \v 10 “Si pipis ichicllachö onrädo carga, tsaynölla onrädollam mas atscachöpis canga. Pero pipis ichicllachö suwacurga, tsaynöllam mas atscachöpis suwacunga. \v 11 Si cay patsachö llapan mana alli ruratsicug riquësacunachö mana onrädo caycäyaptiquiga ¿imanörag Dios Yayapis rasumpacag imayca riquësatanö atscag runacuna salvacäyänanpag confiacushunquiman? \v 12 Jucpa imaycanchöpis mana onrädo caycäyaptiquiga, ¿pirag imaycantapis confiacuyäshunquiman? \p \v 13 “Pipis manam ishcay patronta servinmantsu. Juccagta chiquirmi, juccagta mas cuyanga. Juccagta cäsurmi, juccagtaga cäsungatsu. Tsaynöllam gellayta alläpa cuyarga, Dios Yayatapis servirnin cäsungatsu.” \p \v 14 Tsaynö Señor Jesucristo parlanganta wiyarmi, gellayta alläpa cuyarnin ayrajag fariseocuna burlacur asipäyargan. \v 15 Señor Jesucristonam nirgan: “Gamcunaga runacunapa puntallanchömi allitucuyanqui, pero Dios Yayam shongoyquicunata regen. Runacuna cay patsachö imatapis alläpa välegpag churayangantam, Dios Yayaga melanan. \s1 Dios Yayapa Mandacuy Reynonwan Moiséspa leynin \p \v 16 “Dios Yayapa unay profëtancuna gellgayanganwan Moiséspa leyninga asta Juan Bautista willacur gallanganyagmi cargan. Tsaymi cananga nogana Dios Yayapa Alli Willacuynintawan shumag Mandacuy Reynonpag willayag. Dios Yayapa Mandacuy Reynonmanga atscag runacunam imaycanöpis yaycuyta munayan. \v 17 Mas fäcilmi cieluwan cay patsapis jancat ushacanman, Diospa Palabran leycuna ni juc letrallapis mana faltar llapan cumplinganpitapis. \s1 Señor Jesucristo yachatsicun casarashgacuna mana raquicäyänanpag \r (Mateo 19:1-12; Marcos 10:1-12) \p \v 18 “Si juc runa warminpita raquicasquir jucwan casararga, adulterio niyangan jutsatam ruran. Tsaynöllam tsay gojanpita raquicashga warmiwan pipis casararga, paypis adulterio niyangan llutan mana alli jutsata ruraycan. \s1 Juc rïcu runawan wactsa Lazaro \p \v 19 “Unaymi juc alläpa rïcu runa, llatapanpis alläpa chaniyogcagllata shucushga waran waran fiestata rurarnin, wajinchöpis banquëtillachö cargan imayca munanganpa jananchö car. \v 20 Tsaynöllam juc wactsa Lazaro niyangan runapis, entëru cuerpun jancat gerishga tsay rïcupa puncunman churayanganchö imaypis jamaräcug. \v 21 Paymi alläpa mallagarnin, tsay rïcu runapa mësanpita micuy shicwagllatapis micuyta munapag. Tsaynö jancat gerishga jamacuptinmi, asta allgocunapis gerinta lagwayag. \p \v 22 “Tsaynö caycarnam tsay wactsa Lazaro wañusquiptin, almanta angelcuna cieluman apayargan, unay Abrahampa puntan paraisoman. Tsaynöllam tsay rïcu runatapis wañusquiptin pampayargan. \p \v 23 “Tsaynam llapan mana alli ruragcuna aywayangan infiernuchö alläpa sufrirnin caycar witsaypa ricasquirgan, unay Abrahamwan Lazaro lädunchö caycagta. \v 24 Tsaynam jinchi gayaraypa gayacurgan: ‘Tayta Abraham, llaquipaycallämayri. Cayman Lazarota cachaycallämuy, dëdunta yacuman tullpurcur gallulläta gajarcatsimunanpag, cay lunyaycag ninachömi alläpa sufriycällä.’ \p \v 25 “Pero Abrahamnam contestargan: ‘Ïju, yarpay cawayniquichöga alläpa allishmi aywashurgayqui, llapan imaycayog cushicuyllachö cawanayquipag. Pero cay Lazaroga cawayninchö wactsa cayninwanmi alläpa sufrirgan. Tsaynö wactsa cayninwan cawayninchö sufringanpitan cananga caychö alläpa cushishga caycan. Cawayniquichö alläpa imaycayog cushishga cangayquipitam cananga gamtana caychö sufriy töcashunqui. \v 26 Caycuna llapanpitapis nogacunapita gam caycangayquiman alläpa jatun feo sanjam. Tsaymi caypita tsimpayämuyta puediyätsu ni gampis cayman tsimpamuyta puedinquitsu.’ \p \v 27 “Tsaynam capugyog rïcu nirgan: ‘Tayta Abraham, tsaynö captinga, alläpam rugag Lazarota taytäpa wajinman cachaycunayquipag. \v 28 Tsaychö pitsgan waugëcunata willaycamutsun cay sufriycangäman paycunapis mana shayämunanpag.’ \p \v 29 “Abrahamnam contestargan: ‘Moiséswan Dios Yayapa unay profëtancuna gellgayangancunata paycuna musyayanmi, tsayta wiyarnin cäsucuyätsun.’ \p \v 30 “Capugyog rïcunam contestargan: ‘Tayta Abraham, manam cäsucuyangatsu. Pero wañushgapita cawascamur juc runa paycunaman cutiycur willaptinga, maypis jutsancunata dëjasquir arepenticuyanman.’ \p \v 31 “Abrahamnam nirgan: ‘Moisés gellgangancunatawan Diospa unay profëtancuna gellgayangancunata wiyarnin mana cäsucurga, wañunganpita cawasquir runa willacuptinpis, manam cäsucuyangatsu.’ ” \c 17 \s1 Jutsa ruray alläpa mana alli cangan \r (Mateo 18:6-7,21-22; Marcos 9:42) \p \v 1 Tsaypitanam Señor Jesucristo discïpuluncunata nirgan: “Runamajinta jutsaman ishquitsinanpag invitagcunaga imaypis cayangam. Pero ¡allau, tsaynö pitapis jutsaman ishquitsig runa! \v 2 Mas allim canman tsay runapa cuncanman jatun molinu rumita watarcur, lamarman jitarpuyaptin, gollmi shongo imayca wamranö tsayrag criyicuycag runacunata jutsaman manarag shicwatsinganyag. \v 3 ¡Tsaymi cuidädu cayay! Si runamajiqui jutsata ruraptinga piñaparnin plëtunqui. Tsaynöllam mana alli ruraynincunata dëjasquir arepenticuptinga perdonaycunqui. \v 4 Si juc junagchö ganchis cuti contrayqui mana allita rurasquir, ganchis cuti ‘Perdonaycällämay mananam yapaywanga ruralläshagtsu’ nir, shamuptinga perdonaycunqui.” \s1 Rasumpa firmi criyicuyga alläpa poderyogmi \p \v 5 Tsaypitanam apostolnincuna Señor Jesucristota mañacuyargan: “¡Yanapaycayällämay mas firmi criyicayämunäpag!” nir. \p \v 6 Señor Jesucristonam contestargan: “Si gamcunapacush criyicuyniquicuna canman cay ichic mostäzapa murunnöllapis, tsayga cay sicomoro niyangan jachata: ‘Caypita tiracasquir aywarnin lamarman jawicay’ niyaptiquipis, tsay jacha rasumpam cäsuyäshunquiman. \s1 Juc servicugpa obligacionincuna \p \v 7 “Si maygayquipapis servigniquicuna chacrayquicunachö yapyacur o wätayquicunata mitsisquir wajiman chaycamuptin, ¿Acäsu ‘Päsacamuy jamaycur micusquinayquipag’ niyanquicu? \v 8 Mas bienmi gamcunaga niyanqui: ‘Meriendä prevenimur garamay, micur upyar ushangäyag servimay. Tsaypitanam gamga micunqui’ nir. \v 9 Tsaynöllam llapan mandangayquita rurar ushasquiptinpis, tsay servigniquitaga ni agradëcicunquillapistsu. \v 10 Tsaynöllam gamcunapis Dios Yaya mandayäshungayquicunata rurar, cumplisquir niyanquiman: ‘Nogantsicga mana musyag servicugcunanö carmi, apënas mandamangantsicllata cumplintsic.’ ” \s1 Señor Jesucristo cuticätsin juc chunca runacuna wicuwan geshyagyashacunata \p \v 11 Señor Jesucristo Jerusalénman aywaycarnam, Galileapawan Samaria provinciacunapa mujunnin nänipa päsargan. \v 12 Tsaypitanam juc marcaman chäriptin, wicuwan geshyagyasha chunca runacuna Señor Jesucristota tincug aywayargan. Pero manarag Payman charmi, carullachö ichisquiyargan. \v 13 Paycunanam gayaraypa jinchi niyargan: “¡Maestru Jesús, llaquipaycäyällämayri!” \p \v 14 Paycunata ricaycurnam Señor Jesucristo nirgan: “Sacerdöticunaman aywayay cuticashga cayangayquita ricäyäshunayquipag.” Tsaynö aywaycarnam, jancat limpiu tsay melanaypag geshyaynincunapita cuticasquiyargan. \p \v 15 Tsaynö jancat limpiu cuticashgana canganta tantiyasquirmi, juccag runaga Señor Jesucristoman jinchi gayaycachar, Dios Yayata alabarnin cutirgan. \v 16 Señor Jesucristopa puntanman chaycurnam gagllanpis patsaman changanyag gongorpacuycur agradëcicurgan. Tsay cutimug runaga Samaria marcapitam cargan. \v 17 Señor Jesucristonam nirgan: “¿Manacu chuncag runacuna geshyaynincunapita jancat limpiu cuticäyargon? ¿Maytan waquincag isgon cuticashgacunaga? \v 18 ¿Cay juclä marcapita mana regeshga runallam, Dios Yayata agradëcicurnin alabar cutimushga?” \p \v 19 Tsay runatanam nirgan: “Sharcur, aywacuy. Rasumpa firmi criyicuyniquiwanmi cuticargoyqui.” \s1 Dios Yayapa Mandacuy Reynon imanö chämunanpag cangan \r (Mateo 24:23-28,37-41) \p \v 20 Tsaypitanam fariseocuna tapuyargan imay Dios Yayapa Mandacuy Reynon chämunanpag canganta. Señor Jesucristonam contestargan: “Dios Yayapa Mandacuy Reynonga manam ricaraycäyaptiquitsu chämunga. \v 21 Manam niyangatsu: ‘Caychönam’ o ‘Washachönam’ caycan nir. Dios Yayapa Mandacuy Reynonga shongoyquicunachö pagtayquicunam caycan.” \p \v 22 Tsaypitanam discïpuluncunata nirgan: “Chämungam junagcuna, Diospita Shamushga Runata juc junagcunallapis ricayta munayänayquipag, pero manam ricäyanquitsu. \v 23 Waquinnam niyäshunqui: ‘Washachömi o caychömi caycan’ nir. Pero ama ricagnin cörrilla aywayanquitsu ni paycunata gatiyanquitsu. \v 24 Imayca illago cieluchö juc lädupita wac läduman chilapyar atsicyagnömi canga, Diospita Shamushga Runaga cay patsaman cutimungan öraga. \v 25 Pero tsaynö cutimunanpag canganpita mas puntataga cay tiempu runacunam chiquirnin alläpa sufritsiyanga. \p \v 26 “Imanömi unay Noé niyangan runapa tiempunchö päsargan, tsaynöllam Diospita Shamushga Runa cutimunan öra päsanga. \v 27 Büquiman Noé yaycungan junagyagmi, runacuna micupacur, upyapacur, casaracur caycäyargan. Tsaymannam apäcuypa tamya chaycur, llapan runacunata wañutsir jancat ushacascatsirgan. \p \v 28 “Tsaynöllam unay Lot runa niyanganpa tiempunchöpis päsargan. Runacunam micupacur, upyapacur, imatapis rantipacurnin ranticur, murupacur y wajicunata rurar caycäyargan. \v 29 Pero Sodoma marcapita Lot yargosquiptinnam, tsay junag cielupita asufrintin nina runtu tamyamur, llapan runacunata wañutsir jancat ushacascatsirgan. \p \v 30 “Tsaynöllam canga Diospita Shamushga Runa cay patsaman cutimungan junagpis. \v 31 Tsay junagchö pipis wagtachö caycarga, ama waji rurinman yaycutsuntsu imantapis jurgog. Ni pipis chacranchö caycar, ama wajinman imantapis jipig cutitsuntsu. \v 32 ¡Yarpäyay Lotpa warminta ima päsanganta! \v 33 Cay patsachö cawayllanta cuidar tsapayta munagcagga, jancatmi ogranga. Pero cay patsachö cawayninta mana cuidar tsaypayta munagcagga, janag patsa cieluchömi wiñaypa cawanga. \p \v 34 “Nogam niyag: Tsay pagasmi juc puñunallachö ishcag puñuycagpita, juccagllata apanga y juccagtaga dëjangam. \v 35 Ishcag warmicuna agacuycäyanganpitam juccagta apar juccagtaga dëjanga. \v 36 [Ishcag runacuna chacrachö aruycäyanganpitam juccagllata apar juccagtaga dëjanga.]” \p \v 37 Tsaynam tapuyargan: “Señor ¿maychötan tsaynöga päsanga?” \p Señor Jesucristonam contestargan: “Maychöpis wañushga cuerpucuna jitaragcunamanmi wisculcuna goricäyanga. Tsaynöllam nogaman criyicugcuna goricäyämunga maychöpis caycangäman.” \c 18 \s1 Juc viuda juezman aywan justiciata rurananpag mañacug \p \v 1 Tsaypitanam Señor Jesucristo yachatsicurgan, imaycawan iwalatsiycuypa paycuna imaypis, mana gelanar Dios Yayaman mañacuyänanpag. \v 2 Tsaynam nirgan: “Juc marcachömi Dios Yayatawan runamajincunatapis mana cäsug ni respetag juc juez cargan. \v 3 Tsay marcachönam juc viuda warmi juiciuchö cargan. Tsay viuda warmim waran waran tsay juezman aywargan: ‘Demandamagnïmi alläpa allgotsäcaman justiciata ruraycallämay’ nir. \p \v 4 “Tsaynö yapay yapay aywaptinpis, unaynam tsay viudata juezga cäsurgantsu. Tsaypitanam yarpargan: ‘Nogaga manam Diostawan runacunatapis caychöga respetar mantsätsu. \v 5 Pero cay viudataga justiciata rurar atendiycushag, ¡manana yapay yapay shamurnin rabiatsimar umäta nanpag!’ ” \p \v 6 Tsaypitanam Señor Jesucristo yapay nirgan: “¿Entendiargoyquicu caynö tsay mana alli juez ninganta? \v 7 Tsaynö caycaptinga, ¿Manatsurag Dios Yaya cäsunga llapan acrangancag runacunata, pagasta junagta mañacuyaptin? ¿Dios Yayaga manam shuyarätsingatsurag mañacuyanganta atendinanpag? \v 8 Tsaymi niyag: Dios Yayaga mana juc shuyarätsicurmi, justiciata ruranga. Pero Dios Yayapita Shamushga Runa cay patsaman cutimurga, ¿Cay patsachö runacunapa criyicuynincunata taringaragtsurag?” \s1 Señor Jesucristo yachatsicun juc fariseowan contribucion cobragman iwalatsicur \p \v 9 Tsaymi quiquincunallachö orgullöso allitucur, runamajincunata despreciar chiquigcunapag Señor Jesucristo cay iwalatsicuywan yachatsicur nirgan: \v 10 “Ishcag runacunam templuman Dios Yayata mañacug aywayargan: Juc fariseowan Romapag contribucion cobrag runa. \v 11 Tsay fariseonam ichiycurnin quiquillanpag mañacurgan: ‘Dios Yaya, alläpam agradëcicug nogaga mana waquincag runacunanö cangäta. Waquincagga suwa jutsasapam, jucnin jucninwan llutan mana alli jutsata rurar täcuyan. Nogaga manam ni tagay contribucion cobragnötsu cä. \v 12 Nogaga cäda semänachö ishcay cuti ayunarmi micütsu. Llapan gänangäpitam juc chuncaman raquisquir, juccag partita garaycug.’ \p \v 13 “Pero Romapag contribucion cobrag runanam carullachö ichiycur, umantapis cieluman manana pallarir alläpa llaquicurnin pëchuntapis cutarrag nirgan: ‘Dios Yayallä, llaquipaycallämay. Nogalläga alläpa jutsasapa runam callä’ nir. \p \v 14 “Tsaymi niyag: Contribucion cobrag runam jutsanpita perdonashga wajinman cuticurgan. Pero tsay fariseotaga Dios Yaya manam jutsanpita perdonargantsu. Tsaynö pipis allitucugga, pengacushgam canga. Pero umilde gollmi shongoyogcagga, mas väleg runam canga.” \s1 Señor Jesucristo cuyan wamracunata \r (Mateo 19:13-15; Marcos 10:13-16) \p \v 15 Tsaypitanam Señor Jesucristomannam asta pishi wamracunatapis apayargan, yatarnin bendisananpag. Pero tsayta ricaycurnam discïpuluncuna piñacur, Señor Jesucristoman witiyänanta mana munar amatsayargan. \v 16 Tsaynam wamracunata gayasquir, Señor Jesucristo nirgan: “¡Nogaman wamracuna shayämunanta ama michäyaytsu! Cay wamracunanö umildecagcunapagmi Dios Yayapa Mandacuy Reynonga. \v 17 Rasuntam niyag: Si cay umilde gollmi shongo wamracunanö Dios Yayapa Mandacuy Reynonta mana chasquirga, manam Dios Yayapa Mandacuy Reynonman yaycuyanquitsu.” \s1 Jur rïcu runawan Señor Jesucristo parlan \r (Mateo 19:16-30; Marcos 10:17-31) \p \v 18 Tsaypitanam tsaychö mandacug runa Señor Jesucristota tapurgan: “Alläpa alli Maestru, wac vïdachö wiñaypa cawanäpag, ¿imatatan rurashag?” \p \v 19 Señor Jesucristonam contestargan: “¿Imanirtan ‘Alli Maestru’ nimanqui? Jucllayllam alliga, tsayga quiquin Dios Yayallam. \v 20 Musyanquinam cay mandamientuncunata: ‘Ama jucnin jucninwan mana alli jutsata rurar täcunquitsu. Runamajiquita ama wañutsinquitsu. Ama suwacunquitsu. Ama llullacunquitsu. Taytayquitawan mamayquita respetar cäsunqui.’ ”\x + \xo 18:20 \xt Ex 20:12,16; Dt 5:16,20.\x* \p \v 21 Tsay runanam nirgan: “Wamra caynïpitam tsaycunataga llapanta cumplishcä.” \p \v 22 Tsaynö niptinnam, Señor Jesucristo nirgan: “Pero juc cösaragmi faltäshunqui: Llapan imaycayquitapis ranticusquir, wactsacunata garaycuy. Tsaynö rurangayquipitam cieluchöpis mana ushacag fortünayqui canga. Tsaynö rurasquirnin, shamur gatimay.” \p \v 23 Tsayta wiyaycurnam yarpachacur llaquicurgan, alläpa capugyog rïcu car. \v 24 Tsay runa llaquishga caycagta ricaycurmi, Señor Jesucristo nirgan: “¡Alläpa ajam canga, capugyog rïcucuna Dios Yayapa Mandacuy Reynonman yaycuyänanpag! \v 25 Mas fäcilmi juc jatun ‘camëllo’ niyangan wäta aujapa uchcunpa päsanman, juc capugyog rïcu runa Dios Yayapa Mandacuy Reynonman yaycunganpitaga.” \p \v 26 Tsayta wiyagnincagcunanam, Señor Jesucristo tapuyargan: “Tsaynö captinga, ¿pitan salvacuyta puedinga?” nir. \p \v 27 Señor Jesucristonam contestargan: “Runacunapag imayca aja carpis, Dios Yayapagga manam ajatsu.” \p \v 28 Tsaynam Pedro nirgan: “Señor, nogacunaga llapan imaycäcunata dëjasquirmi, gamta gatiyämushcag.” \p \v 29 Señor Jesucristonam contestargan: “Rasuntam niyag: Pipis wajinta, warminta, waugencunata, taytanta, mamanta, tsurincunata, Dios Yayapa Mandacuy Reynonraycu dëjanganpitam, \v 30 cay patsachöpis mas imaycan Dios Yaya garaycunga. Tsaynöllam wac vïdachöpis Dios Yayawan imayagpis wiñaypa cawanga.” \s1 Señor Jesucristo yapay willacun wañutsiyänanpag canganta \r (Mateo 20:17-19; Marcos 10:32-34) \p \v 31 Tsaypitanam chunca ishcay discïpuluncunallata juc läduman gayasquir, Señor Jesucristo nirgan: “Cananmi Jerusalénman aywashun. Tsaychömi llapan cumplinga, Dios Yayapa unay profëtancuna Diospita Shamushga Runapag gellgayangannö. \v 32 Juclä mana regeshga runacunapa maquinmanmi, marca majincuna entregayanga. Tsaymi insultarnin burlacur togapurnin ushayanga. \v 33 Tsaynö alläpa astarnin magarmi wañutsiyanga. Pero wañutsiyanganpita quimsa junagllatam cawamun.” \p \v 34 Tsaynö niptinpis, discïpuluncunaga manam ni imata entendiyargantsu ni musyayargantsu imapag parlangantapis. Paycunapagga mana juc tantiyaypagmi cargan. \s1 Señor Jesucristo Jericó marcachö gaprata cuticätsin \r (Mateo 20:29-34; Marcos 10:46-52) \p \v 35 Señor Jesucristo Jerico marcaman chaycaptinnam, näni cuchunchö juc gapra limushnata mañacur jamaycargan. \v 36 Tsaypa maytsicag runacuna päsagta tantiyasquirmi, tsay gapra “Imatan päsaycällan” nirgan. \p \v 37 Runacuna “Nazaretpita Jesúsmi caypa päsaycan” niyaptinnam, \p \v 38 jinchicuycur garaypa nirgan: “¡Davidpa ayllun Jesús, llaquipaycallämayri!” \p \v 39 Tsaynö niptinnam, puntata aywagcuna, “¡Upalla cay gapra!” nir, piñapäyargan. Pero tsaynö piñapäyaptinpis mana cäsucurmi, mas jinchi gayarayparag nirgan: “¡Davidpa ayllun Jesús, llaquipaycallämayri!” \p \v 40 Tsayta wiyasquirnam Señor Jesucristo ichisquir, apayämunanpag mandargan. Puntanman chaycatsiyaptinnam, Señor Jesucristo tapurgan: \p \v 41 “¿Gampag imata ruranätatan munanqui?” \p Gapranam contestargan: “Señor, ñawillä ricänantam munallä.” \p \v 42 Señor Jesucristonam nirgan: “Ricayna. Rasumpa firmi criyicuyniquiwanmi cuticargoyqui.” \p \v 43 Tsaynö jina öra cuticasquirnam, Señor Jesucristopa gepanta gatir aywargan, Dios Yayata alabarnin. Tsayta llapan ricagnin runacunapis Dios Yayatam alabayargan. \c 19 \s1 Señor Jesucristoman criyicun Zaqueo \p \v 1 Tsaypitanam Señor Jesucristo Jerico marcaman chaycur, tsay marca pullanpa päsaycayargan. \v 2 Tsay marcachömi Romapag impuestu cobragcunapa mandagnin juc rïcu Zaqueo shutiyog runa täcurgan. \v 3 Tsay runam Señor Jesucristota alläpa regeyta munargan. Pero ichiclla carmi, maytsicag runacuna tsapäyaptin ricayta puedirgantsu. \v 4 Tsaynö ricayta mana puedirmi, cörrilla puntasquir Señor Jesucristo päsanancag juc ïgosnö sicomoro niyanga jachaman lätargan ricänanpag. \v 5 Tsay jachacagpa Señor Jesucristo päsaycar ricarcurnam nirgan: “Zaqueo, jina öra yarpamuy, cananmi wajiquichö quëdanä.” \p \v 6 Zaqueonam sas jachapita yarpascamur, alläpa cushishga Señor Jesucristota wajiman pushargan. \p \v 7 Tsayta ricaycurnam, runacuna Señor Jesucristota musyapäyargan: “¡Jutsasapa runapa wajinman posadacug aywan!” nir. \v 8 Pero Zaqueonam ichircur, Señor Jesucristota nirgan: “¡Señor, ricay! Llapan capamanganpa pullancagtam wactsacunata caychö canan garashag. Si pitapis suwapushga carga, chuscu cuti mastam entregar cutiycatsishag.” \p \v 9 Señor Jesucristonam nirgan: “Cananmi cay wajiman salvaciun chämushga nogaman criyicur, paypis unay awiluntsic Abrahampa ayllun shamugpita captin. \v 10 Tsaymi Diospita Shamushga Runaga, cay patsaman shamushga ogracashganö jutsasapacunata ashirnin salvananpag.” \s1 Señor Jesucristo yachatsicun gellaywan iwalatsicuypa \p \v 11 Señor Jesucristo tsaynö parlanganta wiyarmi, runacuna shongoncunachö yarpäyargan: “Cananchi Dios Yayapa Mandacuy Reynon nogantsicpag gallanga.” Jerusalénman yaycuycarnam, tsayta musyasquir Señor Jesucristo iwalatsicuypa yachatsicur, \v 12 nirgan: “Juc runam alläpa importanti runapa tsurin cargan. Tsay runam caru marcata aywacurgan, rey churasquiyaptinrag cutimunanpag. \v 13 Tsaynö carupa aywacunanpagnam chunca servignincunata gayascatsir, atsca gellaynincunata paytargan: ‘Cay gellaynïwan negociuta ruraycäyay cutimungäyag’ nir. \p \v 14 “Pero tsay runata marcamajincuna alläpa chiquirmi, gepanta willacugcunata mandayargan niyänanpag: ‘Cay runa mandayämagnï rey cananta manam munayätsu’ nir. \p \v 15 “Pero tsaynö caycaptinpis, paytaga mandacug rey cananpagmi churayashgana cargan. Tsaypita marcanman cutiycurnam, atsca gellaynin paytangan servignincunata gayatsirgan, cada ünu aycata gänayanganta musyananpag. \p \v 16 “Tsaynam puntata chagcag nirgan: ‘Señor, gellayniquiwan chunca cuti mastam gänallashcä’ nir. \p \v 17 “Tsaynam rey contestargan: ‘Allishmi. Gamga alli servignïmi canqui. Wallcallachöpis onrädo cangayquipitam, canan churag juc chunca marcachö runacunapa mandagnin canayquipag.’ \p \v 18 “Tsaypitanam juccag servignin chärir nirgan: ‘Señor, gellayniquiga pitsga cuti mastam gänashga.’ \p \v 19 “Tsaycagtapis rey contestargan: ‘Gamtam churag pitsga marcachö runacunata mandacunayquipag.’ \p \v 20 “Pero juccagnam caynö nir yurisquirgan: ‘Señor, caychömi caycan gellayniqui. Juc päñuwan alli pituycurmi churarätsishcä, \v 21 alläpa yaga mana llaquipäcug captiqui mantsacurnin. Gamga mana churangayquipitawan mana murungayquipitam imaycatapis gorinqui.’ \p \v 22 “Tsaypitanam rey nirgan: ‘¡Gamga mana ima väleg servicugmi canqui! Quiquiquipa palabrayquillam juzgar condenashunqui. Ningayquinömi noga yaga mana llaquipäcug cä, mana churangäpitawan mana murungäpitam imatapis gorï. \v 23 Tsaypunga ¿Imanirtan mana bancuman gellaynïta apar churaycurgayquitsu, wajïman cutimurnin wachaynintawan chasquinäpag?’ \p \v 24 “Tsaynö nisquirnam, tsaychö caycagcunata nirgan: ‘Tsay gellayta gechusquir, tsay chunca cuti mas miratsigcagta entregaycuyay’ nir. \p \v 25 “Paycunanam niyargan: ‘Señor. ¡Pero paypaga chunca masnam gellaynin can!’ \p \v 26 “Reynam contestargan: ‘Atsca capugyogcagmi masta chasquinga. Pero mana capugyogcagtaga, ichiclla capungantapis jancatmi gechuyanga. \v 27 Pero tsay marcamajïcuna chiquimar rey canäta mana munagcunataga, canan cayman apaycamur puntächö wañutsiyay.’ ” \s1 Señor Jesucristo Jerusalénman ashnun montashga yaycun \r (Mateo 21:1-11; Marcos 11:1-11; Juan 12:12-19) \p \v 28 Tsaynö yachatsicusquirnam, Señor Jesucristo Jerusalénman aywar sïgirgan. \v 29 Betfagewan Betania marcacunaman chaycarnam, Olïvos niyangan jircaman chäyargan. Tsaypitanam ishcag discïpuluncunata mandargan: \v 30 “Tagay tsimpa marcaman aywarnin yaycurmi, manarag ni pï montashga mallwa ashnu wataraycagta tariyanqui. Tsay ashnuta pascasquir apayämunqui. \v 31 Si pipis ‘¿Imapagtan ashnuta pascayanqui?’ niyäshuptiquiga, ‘Señor Jesúsmi wanan’ niyanqui.” \p \v 32 Tsaypita discïpuluncuna aywarnam, Señor Jesucristo ningantanölla llapanta tarisquiyargan. \v 33 Ashnuta pascaycäyaptinnam, ämuncuna tapuyaran: “¿Imapagtan pascayanqui?” \p \v 34 Paycunanam contestayargan: “Señor Jesúsmi wanan.” \p \v 35 Punchuncunawan ashnuta carunarcur aparmi, Señor Jesucristota montatsiyargan. \p \v 36 Señor Jesucristo tsaynö aywangallanmanmi, punchuncunatawan jacuncunata llushtisquir, puntanman päsananpag mashtayargan. \v 37 Olïvos niyangan jircapita urämur chaycarnam, llapan gatignincuna alläpa cushishga gayaycachar Dios Yayata alabayargan, Señor Jesucristopa llapan milagruncunata ricashga car. \p \v 38 Tsaymi niyargan: “¡Alläpa cushicuypag catsun, Dios Yayapa shutinchö poderöso Mandacug Reynintsic shamug! ¡Cieluchöwan maytsaychöpis alli päsacuywan alläpa shumag cushicuy catsun!”\x + \xo 19:38 \xt Sal 118:26.\x* \p \v 39 Tsaynam maytsicag runacunapa rurinchö aywag fariseocuna niyargan: “¡Maestru, gatishugniquicunata piñapay upälla cayänanpag!” \p \v 40 Señor Jesucristonam contestargan: “Niyagmi, si paycuna upällayaptinga, rumicunapis gayaycachäyangam.” \p \v 41 Jerusalénman yaycuycarnam, tsay marcata ricasquir llaquirnin wagar, \v 42 nirgan: “¡Jerusalénchö täcugcuna, imanömi munä gamcuna canan junagllapis Dios Yayawan alli päsacuychö cayänayquipag canganta musyayänayquita! Pero tsay alli päsacuyta mana ricarmi imayca pacaragnö captin tantiyayanquitsu. \v 43 Mana alli tiempucuna gamman chämuptinmi, chiquishugniquicuna shamuycur, altu pergayquicuna wactanman allpata parijasquir entërupa tumat cunchawar, llapan lädupa atacagniqui yaycapuyäshunqui. \v 44 Tsaynö atacarmi llapan wamrayquicunatawan patsachö rumicunaman sagmar pasaypa jancat ushacätsiyäshunqui. Tsaynöllam pergayquicuna rurinchö täcugcunatapis jancat wañutsir ushacätsiyaptin manam ni juc rumillapis pergaranganchö quëdangatsu ni juccag rumipa jananllachöpis. Tsaynö jancat ushacätsiyäshunqui, Dios Yaya salvayäshunayquipag tiempu chaycämuptin despreciarnin mana chasquiyangayquipitam.” \s1 Señor Jesucristo templuchö ranticugcunata gargon \r (Mateo 21:12-17; Marcos 11:15-19; Juan 2:13-22) \p \v 45 Tsaypitanam Señor Jesucristo Jerusalénchö templuman yaycusquir, tsaychö ranticuycag runacunata gargor, \v 46 nirgan: “Diospa Palabranchömi gellgashga cayan: ‘Wajïga Dios Yayaman mañacunallapagmi.’ ¡Pero gamcunaga ‘suwacunapa machayninmanmi’ ticratsiyashcanqui!”\x + \xo 19:46 \xt Is 56:7; Jer 7:11.\x* \p \v 47 Señor Jesucristonam waran waran templuchö yachatsicurgan. Pero sacerdöticunapa mandagnincunawan ley yachatsicugcuna y tsay marcachö mas mandacug autoridäcunam imaycanöllapis Señor Jesucristota wañutsiyta munayargan. \v 48 Pero manam ni imanöpa wañutsiyänanpag tariyargantsu, Señor Jesucristo yachatsicunganta llapan runacuna alläpa cushishga wiyayaptin. \c 20 \s1 Señor Jesucristopa mandacuynin \r (Mateo 21:23-27; Marcos 11:27-33) \p \v 1 Tsaypitanam juc junag templuchö Señor Jesucristo yachatsicurnin, shumag Alli Willacuyta willacuycargan. Tsaymannam sacerdöticunapa mandagnincunawan ley yachatsicugcuna y mas mandacug auquincunawan chaycur, \v 2 niyargan: “¿Ima mandacuyniquiwantan caycunata rurargoyqui? ¿Pitan mandacuyninta entregashushcanqui caycunata ruranayquipag?” \p \v 3 Señor Jesucristonam contestargan: “Nogapis jucta tapuyäshayqui. Mä, niyämay: \v 4 ¿Pitan mandamurgan Juan Bautista runacunata bautizananpag, Dios Yayacu o runacunallacu?” \p \v 5 Paycunanam quiquincuna pura discutir ninacuyargan: “¿Si Dios Yayam cachamushga nishgaga, ‘Imanirtan mana criyiyargayquitsu?’ nimäshunmi. \v 6 Pero manam puedintsictsu ‘Runacunam cachamushga’ niytaga. Si tsaynö nishaga llapan runacunam sagmar wañuscatsimashwan. Paycunaga rasumpam musyayan Juan Bautista Dios Yayapa willacug profëtan canganta.” \p \v 7 Tsaynö yachatsinacusquirnam niyargan: “Manam musyayätsu ni pï cachamungantapis.” \p \v 8 Tsaynam Señor Jesucristo contestargan: “Tsaynömi nogapis willayagtsu ni pipa mandacuyninwan caycunata rurangätapis.” \s1 Señor Jesucristo yachatsicun mana alli arupucugcunawan iwalatsicur \r (Mateo 21:33-44; Marcos 12:1-11) \p \v 9 Tsaypitanam runacunata cay iwalatsicuyta cuentarnin gallaycurgan: “Juc runam chacranchö üvata plantascatsir, tsay chacranta pullan pura cuidayäpunanpag arugnincunata entregaycur caru marcapa aywacurgan. \v 10 Cosëcha tiempu chäriptinnam, chacran tsaragcunaman juc servigninta mandargan töcangancagta entregayänanpag. Pero chacran tsaragcunanam alläpa magasquirnin, jinallanta gargosquiyargan. \v 11 Tsaynam chacrayog runaga juccag servigninta mandarga. Pero paytapis allgotsacurnin pengacuypag magarnin alläpa maltratasquirmi jinallanta gargosquiyargan. \v 12 Tsaypitanam chacrayog runaga juccag servignintana mandargan. Tsaycag servignintanäga alli magacachasquirmi yawar püruta gargosquiyargan. \p \v 13 “Tsaynam chacrayog nirgan: ‘Cananga ¿imatatan rurashag? Alläpa cuyay tsurïtam cachashag. Paytaga maypis respetayanga.’ \p \v 14 “Pero chacrayogpa tsurinta ricasquirnam, pullan pura tsarag runacuna yachatsinacur niyargan: ‘Caymi llapan chacracunawan eredëru quëdanga, wañuscatsishun chacranwan nogantsic quëdanapag’ nir. \v 15 Tsaynö yarparmi chacranpita jucläman jorgosquir wañutsiyargan. \p “Tsaynö wañuscatsiyaptin, üva murutsig chacrayogga ¿imata rurangantatan gamcuna yarpäyanqui? \v 16 Aywarnin chacran tsarag runacunata wañuscatsirmi, juccunatana chacranta entregaycunga.” \p Tsayta wiyaycurnam niyargan: “¡Ama tsaynöga ni imaypis caycullanmantsu!” \p \v 17 Pero Señor Jesucristonam ricapaycurnincuna nirgan: “¿Tsaypunga ima ninantan Diospa Palabran caynö gellgashgachöga caycan? \q1 ‘Waji ruragcuna despreciar jitariyangan mana alli rumim, \q1 cananga mas allicag maestru rumi ticrashga.’\x + \xo 20:17 \xt Sal 118:22.\x* \m \v 18 Tsaymi cay rumi jananman pipis shicwarga, jancat ñutusquinga. Pero tsay rumi pipa jananmanpis jegarga, jancat polvutam rurasquinga.” \p \v 19 Tsaynam sacerdöticunapa mandagnincunawan ley yachatsicugcuna, jina öra prësu achcuyta munayargan, paycunapa contran cay iwalatsicuywan Señor Jesucristo parlanganta tantiyasquir. Pero runacunapita mantsacurmi mana achcuyargantsu. \s1 Señor Jesucristota impuestupag tapuyan \r (Mateo 22:15-22; Marcos 12:13-17) \p \v 20 Tsaypitanam yachayllapa musyapacugcuna mandayangan ricaraycäyargan Señor Jesucristoman alli onrädotucurnin aywaycur tapuyänanpag. Tsaynö tapupar llutanta parlascatsir acusarnin, Roma gobernadorman entregayänanpag. \v 21 Tsaynam yachayllapa musyapacugcuna tapuyargan: \p “Señor, rasumpam musyayä yachatsicungayquiwan parlangayquipis rasumpacaglla canganta y runacuna alläpa allish cayaptinpis paycunawan mana juntacangayquita. Gamga yachatsicunqui Dios Yaya munangannölla rasumpa alli cawacuyänäpagmi. \v 22 ¿Allicu Romachö mandacug gobierno Cesarman impuestuta pägashwan o manacu?” \p \v 23 Señor Jesucristonam yapta tapuyanganta musyar nirgan: \v 24 “Mä, juc gellayta ricätsiyämay. ¿Pipa reträtunwan shutintan caychö gellgashga caycan?” \p Tsaynam contestayargan: “Emperador Cesarpam.” \p \v 25 Señor Jesucristonam nirgan: “Cesarpacagtaga, Cesarta entregaycuyay. Pero Diospacagtaga, Diosta entregaycuyay.” \p \v 26 Atsca runacunapa jananchö Señor Jesucristo tsaynö niycuptinnam, tsay yachayllapa musyapacugcuna ni imanö pantatsiyta puedir, mantsacashga upällalla quëdayargan. \s1 Señor Jesucristota saduceocuna tapuyan wañushgacuna cawayämunanpag \r (Mateo 22:23-33; Marcos 12:18-27) \p \v 27 Tsaypitannam waquincag saduceocuna Señor Jesucristota ricagnin shayämurgan. Tsay saduceocuna runacuna wañusquir cawayämunanta manam criyirmi, Señor Jesucristota caynö tapuyargan: \p \v 28 “Maestru, unay Moisésmi gellgashga leyninchö dëjapamashcantsic, si juc casädo runa tsurin manarag captin wañuptinga, viudanwan gepancag waugen casarananpag. Tsaynö casarasquir tsurin captinga, tsay wañushgacag waugenpa tsurin cuenta cananpag.\x + \xo 20:28 \xt Dt 25:5.\x* \v 29 Unayshi ganchis waugecuna cayargan. Tsayshi mayorcag casarasquirnin manarag tsurin captin wañusquinag. \v 30-31 Tsayshi gepancag waugenwan mas gepancagpis tsay viudanllawan casarashga cayänag. Paycunapis manarag tsurincuna captinshi wañusquinag. Tsaynöllash ganchis waugentin tsay warmillawan casarasquir, manarag tsurincuna captin llapanpis wañusquiyänag. \v 32 Tsaypitanash warmipis wañusquinag. \v 33 Tsaypunga cawamuy junagchöga ¿maygancag waugeparag warmin canga, ganchisnintinwan casarashga caycaptinga?” \p \v 34 Señor Jesucristonam contestargan: “Ollgopis warmipis cay patsallachömi casarayan. \v 35 Pero wac vïdaman chäyänanpag acrashgacuna cawascamurga mananam warmipis ollgopis casarayanganatsu. \v 36 Tsaychöga mananam wañuyanganatsu. Llapanpis angelcunanölla carmi, Dios Yayapa wamrancuna cayanga, Pay cawatsimushga captin. \v 37 Pero unay Moiséspis quiquinmi musyatsimantsic wañushgacuna rasumpa cawayämunganta. Paytam shiraca casha lunyagchö yuripur, Dios Yaya nirgan: ‘Nogaga Abrahampa, Isaacpa y Jacobpa Diosninmi cä.’\x + \xo 20:37 \xt Ex 3:6.\x* \v 38 Tsaymi Dios Yayaga manam wañushgacunapa Diosnintsu, sinöga llapan cawagcunapa Diosninmi. Tsaymi Diospagga llapanpis cawaycäyan.” \p \v 39 Tsaynö niptinnam, waquincag ley yachatsicugcuna niyargan: “Maestru, ¡alläpa allitam niyämargoyqui!” \p \v 40 Tsaypitaga mananam yapay ni imatapis tapuyninta valorayargannatsu. \s1 ¿Pipa ayllun shamugpitan Cristoga? \r (Mateo 22:41-46; Marcos 12:35-37) \p \v 41 Tsaypitanam Señor Jesucristo runacunata tapurgan: “¿Imanirtan niyanqui Cristoga unay rey Davidpa ayllun shamugpita cangata? \v 42 Quiquin Davidpis Salmo librunchö gellgargan: \q1 ‘Señormi Señornïta nirgan: \q1 Cay derëchucag lädüchö jamacamuy \q1 \v 43 llapan chiquishugniquicunata \q1 chaquiquipa gopinman churamungäyag.’\x + \xo 20:43 \xt Sal 110:1.\x* \m \v 44 Tsaynö David ‘Señornïmi’ nicaycaptinga, ¿Imanöpatan Davidpa miragnin ayllunpa tsurin Cristo canga?” \s1 Señor Jesucristo ley yachatsicugcunata acusangan \r (Mateo 23:1-36; Marcos 12:38-40; Lucas 11:37-54) \p \v 45 Llapan runacuna wiyaycäyaptinmi, Señor Jesucristo discïpuluncunata nirgan: \v 46 “Ley yachatsicugcunapita cuidacuyay, paycunaga chaquincuna puntanyag alli llatapashgam, pläzacunachöwan mercädocunachöpis runacuna shumag alläpa respetar saludayänanta munar puriyan. Dios Yayaman mañacuyänanpag goricäyänan wajicunachöpis allicag jamacunamanmi jamacuyta munayan. Banquëti fiestacunachöpis punta punta jamacunacunachömi jamayta gustayan. \v 47 Viudacunapa wajincunatapis gechusquirmi, disimularnin alli tucur unayyag resacur cayan. Tsaynö rurayanganpitam, paycunataga Dios Yaya mas mantsacaypag castiganga.” \c 21 \s1 Wactsa viudapa garaynin \r (Marcos 12:41-44) \p \v 1 Tsay templuchönam Señor Jesucristo ricaraycargan, capugyog rïcu runacuna gellay wiñäyänan cäjaman Dios Yayapag wiñäyagta. \v 2 Tsaynöllam ricargan juc wactsa viudapis ishcay ichishag wallcalla väleg gellayninta wiñagta. \v 3 Tsaynam Señor Jesucristo nirgan: “Rasuncagtam niyag, cay wactsa viudam llapancunapitapis mas atscata Diospag wiñashga. \v 4 Waquincunaga atsca cayäpuptinpis ichic sobragllatam churayashga. Pero cay wactsa viudaga pachanpagwan jananpagpis faltapucuycarmi llapanta capunganta Dios Yayapag churashga.” \s1 Señor Jesucristo willacun templu jancat juchur ushacänanpag \r (Mateo 24:1-2; Marcos 13:1-2) \p \v 5 Waquincagcunanam parlaycäyargan tsay templu shumag rumicunawan adornashga y Diospa garaynincunawan allish alajashga canganta. Pero Señor Jesucristo nirgan: \p \v 6 “Chämungam junagcuna cay ricaycäyangayqui shumag adornashgacunawan llapan rumincunapis juccag rumipa jananchö manana quëdananpag. Tsaynömi jancat juchur ushacanga.” \s1 Cay patsa ushacänanpag ima señalcuna cananpagcag willacuycuna \r (Mateo 24:3-28; Marcos 13:3-23) \p \v 7 Tsaynam tapuyargan: “Maestru, ¿imaytan tsaynöga canga? ¿Ima señaltatan ricäyäshag cay llapan ningayqui cumplinanpagga caycanganta?” \p \v 8 Señor Jesucristonam contestargan: “¡Cuidädu cayanqui pipis mana engañayäshunayquipag! Atscagmi nogatucur shamurnin niyanga: ‘Nogam cä.’ ‘Dios dispöningam tiempu chämunganam’ nir. Pero gamcunaga ama criyirnin paycunata gatiräyanquitsu. \v 9 Si guerracunapagwan juc marca runacuna maganacugta wiyarpis ama mantsacäyanquitsu. Tsaynömi rasumpa tsaycunaga päsanga. Pero tsaycuna päsaptinpis cay patsaga manaragmi ushacangaragtsu.” \p \v 10 Tsaynöllam nirgan: “Juc naciunmi juccag naciunwan peleayanga y juclä marcacunawanmi guerracunata rurayanga. \v 11 Maytsaychöpis matsacaypagmi patsa cuyunga, alläpa mallagacuywan y pesti geshyaycunawanmi wañur ushacäyanga. Cieluchöpis alläpa mantsacaypag jatusag señalcunatam ricäyanga. \p \v 12 “Pero caycuna manarag päsaptinmi, gaticachäyäshurniqui achcuyäshunqui. Goricäyänan wajicunaman apaycur juzgayäshurniquim, carcelman gaycatsiyäshunqui. Tsaynöllam mas mandacug autoridäcunapawan reycunapa puntancunaman nogaraycu apayäshunqui. \v 13 Tsaycuna päsayäshungayquiwanmi nogapag rasumpa willacur musyatsicuyanqui imayca testïgünö. \v 14 Pero gamcuna ama yarpachacuyanquitsu imanö defendicuyänayquipag cangata, \v 15 nogam alli yachayniquicuna garayäshayqui parlayänayqui öra. Tsaynö alli yachayta parlayaptiquim chiquiyäshugniquicunapis ni imapita acusayäshunquitsu y manam ni imanö contradecïtapis puediyäshunquitsu. \v 16 Pero gamcunataga traicionayarniquim autoridäcunaman quiquiquicunapa taytayquicunawan mamayquicuna, waugeyquicuna, aylluyquicunawan amïgoyquicunalla apayäshunqui y waquiquitaga wañutsiyäshunquim. \v 17 Tsaynömi nogaraycu llapan runacuna chiquiyäshunqui. \v 18 Pero tsaynö chiquiyäshuptiquipis yamayllam caycäyanqui, manam ni juc agtsayquicunallapis ogracangatsu. \v 19 Tsaymi firmi criyicuyniquicunawan alli tsaracuyänayqui almayquicuna salvacänanpag. \p \v 20 “Jerusalén marcata soldäducuna tumat täparagta ricarmi, Jerusalénpa ushacaynin junag chämunganta musyayanqui. \v 21 Tsayta ricarga Judeachö täcugcuna jircacunapa geshpicur aywacuyätsun. Patsan Jerusalénchö päragcunapis tsaynö geshpicuyätsun y yargoshgacagcunaga ama cutiyätsuntsu. \v 22 Tsaynömi alläpa mantsacaypag castïgu canga, Diospa Palabran gellgashgachö willacungannö llapan cumplinganyag. \v 23 ¡Allau, tsay junagchö geshyag warmicunawan chuchuycag llullu wamracuna! Tsaynö alläpa sufriymi tsay naciunchö canga y alläpa mantsacaypag castïgum canga tsay Israel runacunapag. \v 24 Waquintam espädawan wañutsiyanga; waquincagtanam maytsay naciuncunapa prësu apayanga. Dios Yayaman mana criyig caru marca runacunam Jerusalénta jarutäcuyanga asta Dios Yaya dispöningan tiempuyag. \s1 Diospita Shamushga Runapa cutimuynin \r (Mateo 24:29-35,42-44; Marcos 13:24-37) \p \v 25 “Señalcunam canga rupaychöwan quillachö, goyllorcunachöpis. Lamar alläpa mantsacaypag gayarar lagchicaptinmi, maytsay naciuncunachö runacuna mantsacaywan llaquicur ni imanö cayta puediyangatsu. \v 26 Tsaynam runacuna mantsacaywan desmayäyanga cay patsa ushacasquinganta yarpar. Tsaynöllam cieluchö caycagcunapis llapan cuyupacuyanga. \v 27 Tsay öram ricäyämanga Diospita Shamushga Runa pucutay rurinchö poderöso cayninwan alläpa chipacyarrag shamuycagta.\x + \xo 21:27 \xt Dn 7:13.\x* \v 28 Caycuna llapan niyangagcuna päsagta ricar, alli valoracurnin cushishga cayay. Tsaymi librar salvayänagpag ichicllana faltaycanga.” \p \v 29 Señor Jesucristo cay iwalatsicuywan yachatsicur nirgan: “Ïgos jachapitawan waquincag jachacunapita yachacuyay. \v 30 Jachacunapa rapran tsegllimugta ricarmi, achay tiempu chämunanna canganta musyayanqui. \v 31 Tsaynöllam llapan willayangagcuna päsagta ricar, Dios Yayapa Mandacuy Reynon chämunanpag ichiclla faltanganta musyayanqui. \p \v 32 “Rasuntam niyag: Canan tiempu runacuna manarag wañuyaptinmi, caycuna llapan cumplinga. \v 33 Cieluwan cay patsapis ushacangam, pero nogapa palabräga mana juc faltarmi llapan cumplinga. \p \v 34 “Cuidacuyay, shongoyquicuna munangan mana alli viciucunapitawan machaycunapita y cay vïdachö imaycapagpis yarpachacuycunapita. Tsaynö mana cuidacur caycäyaptiquitag tsay junagcuna, \v 35 imayca trampa achcugnö achcuyäshunquiman. Tsaynöllam entëru munduchö llapan runacunamanpis chämunga. \v 36 Pero gamcunaga Dios Yayaman mañacur imaypis shuyaycäyay, mana alli tiempucunachöpis firmi criyicuyniquicunawan alli tsaracurnin salvacäyänayquipag. Tsaynö alli tsaracurmi Diospita Shamushga Runapa puntanchöpis mana mantsacurnin ichiraycäyanqui.” \p \v 37 Señor Jesucristoga junagpam templuchö yachatsicug y pagaspanam Olïvos niyangan jircachö cargan. \v 38 Tsaca tsacallanam llapan runacuna templuman aywayag, Señor Jesucristopa yachatsicuyninta wiyag. \c 22 \s1 Señor Jesucristota prësu achcusquir wañutsiyänanpag yachatsinacuyan \r (Mateo 26:1-5,14-16; Marcos 14:1-2,10-11; Juan 11:45-53) \p \v 1 Levadürannag tantata micuyänan semäna Pascua fiestapag ichicllanam faltaycargan. \v 2 Mas mandacugcag sacerdöticunawan ley yachatsicugcunam, runacunapita mantsacurnin imaycanöllapis ashiyargan Señor Jesucristota wañutsiyänanpag. \p \v 3 Tsaypitanam Señor Jesucristopa chunca ishcay discïpuluncunapita Judás Iscariotepa shongonman Satanas yaycurgan. \v 4 Tsaymi sacerdöticunapa mandagnincunamanwan templuchö wardiacunapa mayornincunaman aywaycur parlargan, Señor Jesucristota traicionarnin imanöllapis entregananpag. \v 5 Paycunanam alläpa cushicushga gellayta pägayänanpag äniyargan. \v 6 Judásga änisquirnam runacuna mana cayangan örata ashirgan, Señor Jesucristota entregananpag. \s1 Señor Jesucristo ultimu vez discïpuluncunawan micungan \r (Mateo 26:17-29; Marcos 14:12-25; Juan 13:21-30; 1 Corintios 11:23-26) \p \v 7 Levadürannag tantata micuyänan junagchömi, costumbrincunamannö imaypis juc mallwa üshata pishtayag Pascua fiestapag. \v 8 Tsaynam Pedrotawan Juanta Señor Jesucristo mandargan: “Aywayay Pascua micuyta llapantsic micunapag alistag” nir. \p \v 9 Paycunanam tapuyargan: “¿Maychö alistayänätatan munanqui?” \p \v 10 Señor Jesucristonam contestargan: “Jerusalénman chaycurmi juc runa puyñuwan yacuta apaycagta tariyanqui. Tsay runata asta wajinman yaycungayag gatirnin, \v 11 tsay wajiyogta niyanqui: ‘Maeströcunam nin: ¿Maygancag cuartoyquichötan discïpulücunawan Pascua micuyta micushag?’ \v 12 Wajiyognam ricätsiyäshunqui altuschö juc jatun cuarto alistashgata. Tsaychö micunapag alistayanqui.” \p \v 13 Paycuna aywarnam, Señor Jesucristo ningannölla tarisquir, Pascua micuyta micuyänanpag alistayargan. \p \v 14 Merienday öranam discïpuluncunawan Señor Jesucristo micuyänanpag mësaman jamaycuyargan. \v 15 Tsaynam Señor Jesucristo nirgan: “¡Imanömi munargä, celebrarnin Pascua fiesta meriendata gamcunawan pagta manarag wañucurnin micuyta! \v 16 Tsaymi niyag: Mananam cay micuytaga micushagnatsu asta cieluchö gamcunawan Dios Yayapa Mandacuy Reynonchö yapay micungantsicyag.” \p \v 17 Tsaypitanam cöpachö caycag vïnota achcurcur, Dios Yayata agradëcicusquir discïpuluncunata nirgan: “Cayta llapayqui yawatsinacur upyatsinacuyay. \v 18 Rasuntam niyag: Mananam üvapita vïnota yapayga upyashagnatsu asta Dios Yayapa Mandacuy Reynon chämuptin goricangantsicyag.” \v 19 Tsaynöllam tantata achcurcur Dios Yayata agradëcicusquirnin ishcayman paquisquir discïpuluncunata macyar nirgan: “Cayga nogapa cuerpümi. Gamcunaraycum chiquimagnïcunaman entregashga canga. Tsaymi nogata yarpäyämar imaypis caynö rurayanqui.” \p \v 20 Tsaynöllam micur ushasquiyaptin, cöpachö caycag vïnota achcurcur nirgan: “Cay cöpachö caycagmi imayca juc señalnö Dios Yaya gamcunawan juc mushog conträtuta änicurnin yawarnïwan rurangan. Tsaymi gamcunaraycu yawarnï jichashga canga. \v 21 Pero tsay traicionar ranticamag runapa maquinga cay mësachömi nogapawan pagta caycan. \v 22 Diospita Shamushga Runaga quiquin Dios Yaya dispöningannömi wañutsag. Pero ¡allau tsay traicionarnin ranticug runa!” \p \v 23 Discïpuluncunanam quiquincuna pura tapunacuyargan: “¿Maygantsictan tsay traicionëro cantsic?” nir. \s1 Pitan mas mandacug \p \v 24 Tsaypitanam discïpuluncuna mas mandacuyog cayta munarnin piñanacuyargan. \v 25 Tsaynam Señor Jesucristo nirgan: “Dios Yayaman mana criyicugcunawan cay patsachö mandacug reycunaga, podernincunachö runacunatam alläpa allgotsacur mandayan ‘Alläpa alli mandacugmi cayan’ niyänanpag. \v 26 Pero gamcunaga manam tsaynötsu cayänayqui. Mas bien maygayquipis mayor mandacug cayta munarga, pishi wamranö umilde gollmi shongom cayänayqui. Tsaynöllam mas importanti mandacug cayta munarga, waquincagcunapa servignin cayänayqui. \v 27 Tsaypunga ¿maygantan mas importanti mandacug canman, mësachö jamaycagcu o micuynin servigcagcu? ¿Acaso manacu mas importanti mandacuyyog mësachö jamaycag, tsay servigninpitapis? Tsaynö caycaptinpis, nogaga imayca servicugnömi gamcunachö caycä. \p \v 28 “Gamcunaga nogawan pagtam imayca sufrimientücunachöpis cayashcanqui. \v 29 Tsaymi Dios Yaya nogata mandacunäpag churamangannölla, gamcunatapis mandacuyänayquipag churayag. \v 30 Gamcunaga nogapa Mandacuy Reynö mësachömi micuyanqui y upyayanqui. Tsaynö mandacuyniquicunawanmi nogapa puntächö alli jamacunacunaman jamaycur, chunca ishcay Israel casta runacunata juzgayanqui.” \s1 Señor Jesucristo willacun discïpulun Pedro nëgananpag canganta \r (Mateo 26:31-35; Marcos 14:27-31; Juan 13:36-38) \p \v 31 Tsaynöllam Señor Jesucristo nirgan: “Simón, Simón, Satanasmi mañacushga, imayca trïguta wayragnö jutsaman ishquitsishunayquipag. \v 32 Pero nogam Dios Yayaman gampag mañacurgö mana gelanar, nogaman firmi criyicamunayquipag. Tsaynam nogaman yapay firmi criyicamurnin, criyicugmajiqui llapan waugeyquicunata yanapaycunqui nogaman firmi criyicur alli tsaracuyänanpag.” \v 33 Pero Simón Pedronam nirgan: “Señor, nogaga gamwan pagtayquim carcelmanpis aywashag. Tsaynöllam mana dëjarniqui pagtayqui wañushagpis.” \p \v 34 Señor Jesucristonam nirgan: “Pedro, rasuntam nig: Canan pagasmi gällu manarag ishcay cuti cantaptin, quiquiqui quimsa cuti ‘Manam regëtsu’ nimar nëgamanqui.” \s1 Ichicllanam faltaycan pruebacuna chämunan tiempupag \p \v 35 Tsaypitanam Señor Jesucristo tapurgan: “Puntata gellayninnagtawan millcapannagta y llangennagta mandayangagchö, ¿imayquicunallaga faltargancu?” \p Paycunanam contestayargan: “Manam ni imäcunapis faltargantsu.” \p \v 36 Tsaypitanam Señor Jesucristo nirgan: “Cananmi sïga gellayniquicunatawan alporjayquicunatapis apayay. Si espädayquicuna mana captinga, punchuyquicunata ranticusquir jucta rantiyay. \v 37 Niyangagnömi nogapag Diospa Palabran gellgashgachö ningan cumplinga: ‘Mana alli ruragcunapa rurinchömi jutsasapacunawan yupashga cargan.’ Tsaynö rasumpam Diospa Palabranchö nogapag llapan gellgayangancunaga cumplinga.”\x + \xo 22:37 \xt Is 53:12.\x* \p \v 38 Tsaynam discïpuluncuna niyargan: “Señor, caychö ishcay espädallam cayäpaman.” \p Señor Jesucristonam contestargan: “¡Tsayllapagnam!” \s1 Getsemani niyangan wertachö Señor Jesucristo Dios Yayaman mañacun \r (Mateo 26:36-46; Marcos 14:32-42) \p \v 39 Tsaypita yargosquir costumbrinmannö Olïvos niyangan jircaman aywaptinmi, discïpuluncunanam gatiyargan. \v 40 Tsayman chaycurnam nirgan: “Dios Yayaman mañacuyay Supay tentayäshurniqui jutsaman mana ishquitsiyäshunayquipag.” \p \v 41 Tsaynö nisquirnam ichic mas washalänincunaman witisquir, gongorpacuycur Dios Yayaman quiquillan mañacur, \v 42 nirgan: “Taytallä, gam munarga cay sufrir ñacanäpagcagpita salvaycamay. Pero noga munangänöga ama catsuntsu, sinöga gam munangayquinölla callätsun.” \p \v 43 [Tsaymannam cielupita juc angel yurisquir, Señor Jesucristota mas callpata gorgan. \v 44 Tsaynö shongonchö alläpa llaquicurmi, Dios Yayaman mas jinchi mañacurgan jumpinpis yawarnörag patsaman shutunganyag.] \p \v 45 Mañacunganpita sharcurnam discïpuluncuna caycäyanganman aywar, puñucäyashgata tarirgan. Llaquicuywan pishipashga cayaptinmi, puñuy alläpa vencergan. \v 46 Tsaymi Señor Jesucristo nirgan: “¿Imanirtan puñucäyanqui? Sharcur riccharnin Dios Yayaman mañacuyay, Supay jutsaman mana ishquitsiyäshunayquipag.” \s1 Señor Jesucristota achcusquir prësu apayan \r (Mateo 26:47-56; Marcos 14:43-50; Juan 18:2-11) \p \v 47 Señor Jesucristo parlar manarag ushaptinmi, atscag runacuna chäyargan. Tsay atscag runancunapa puntantam aywargan chunca ishcaypita juccag discïpulun Judás niyangan. Tsaynö atscag runancuna pushashga chaycurmi, Señor Jesucristoman witiycur gagllanchö mutsaycurgan. \v 48 Pero Señor Jesucristonam nirgan: “Judás, ¿mutsayquiwancu Diospita Shamushga Runata traicionarnin ranticunqui?” \p \v 49 Señor Jesucristowan caycag discïpuluncunanam, tsaycuna päsagta ricar tapuyargan: “Señor, ¿cay espädäcunawan wallucachascayämushag?” \p \v 50 Tsaynam juccag discïpulun mas mandacugcag sacerdötipa servigninpa derëchucag rinrinta jipicat wallusquirgan. \v 51 Señor Jesucristonam nirgan: “¡Dëjaycuyay! ¡Tsaynöllana!” Tsaypitanam servicugpa rinrinta yataycurlla cuticascatsirgan. \p \v 52 Tsaypitannam sacerdöticunapa mandacugnincunatawan templuchö wardiacunapa mayornincunata y mandacug auquincuna Señor Jesucristota prësur apagnin shamushgacunata Señor Jesucristo nirgan: “¿Imanirtan gamcunaga espädayquicunawan y tucruyquicunawan shayämurgoyqui, runacunata timpullyätsir imayca mana alli ruragmannö? \v 53 Waran waran gamcunawan pagta templuchö caycaptïga, ¿manam ni yatayämargayquillapistsu? Pero cananmi sïga, öra chämushga Supaypa munayninta rurar achcuyämänayquipag.” \s1 Señor Jesucristota discïpulun Pedro mana regegtucur nëgan \r (Mateo 26:57-58,69-75; Marcos 14:53-54,66-72; Juan 18:12-18,25-27) \p \v 54 Tsaypitanam Señor Jesucristota prësu achcusquir mas mandacugcag sacerdötipa wajinman apayaptin, Pedro caru gepallanta gatirnin aywargan. \v 55 Tsay wajipa patiunchönam runacuna ninata sendircur mashacurnin caycäyargan. Tsaynam Pedropis paycunaman witiycur mashacuycargan. \v 56 Nina atsicyagwanmi mandacug sacerdötipa servignin warmi, Pedro jamaycagta alli ricapaycur nirgan: “Cay runapis tagay runawanmi purishga.” \p \v 57 Pero Pedronam nëgarnin nirgan: “Warmi, paytaga manam regetsu.” \p \v 58 Tsaypita unay rätutanam juccag ricaycur nirgan: “Gampis tagay runawanmi purishcanqui.” \p Pedronam contestargan: “Manam. Runa, paywanga manam purishcätsu.” \p \v 59 Tsaypita yapay juc öratanönam juc runa nirgan: “Rasumpam cay runaga paywan purishga. ¡Paypis Galilea runam!” \p \v 60 Pedronam nirgan: “Runa, ¡manam musyätsu ni imata parlangayquitapis!” \p Pedro tsaynö parlar manarag ushaptinmi, gällu cantasquirgan. \v 61 Tsaynam Señor Jesucristo Pedroman tumaycur ricasquiptin yarpasquirgan: “Canan pagasmi manarag gällu cantaptin quimsa cuti, regemangayquita nëgamanqui.” \v 62 Tsaypita wagtaman yargosquirmi, pësacurnin alläpa llaquicur wagargan. \s1 Señor Jesucristota cuidagnin runacuna allgotsäcur burlacuyan \r (Mateo 26:67-68; Marcos 14:65) \p \v 63 Tsaypitanam Señor Jesucristota prësusquir cuidag runacuna allgotsäcur burlacurnin alli magayargan. \v 64 Ñawinta tsaparcurmi tapuyargan: “Mä ¿pï magashungayquitapis? ¡Adevinay!” nir. \p \v 65 Tsaynöllam tucuyläya imaycawan insultarnin allgotsäcur burlacuyargan. \s1 Llapan autoridäcuna goricashgapa puntanman Señor Jesucristota apayan \r (Mateo 26:59-66; Marcos 14:55-64; Juan 18:19-24) \p \v 66 Patsa warasquiptinnam judiucunapa mandagnin respetashga auquincunawan sacerdöticunapa mas mandacugnincuna y ley yachatsicugcuna goricäyargan. Tsaynö llapan goricashgapa puntancunaman Señor Jesucristota apaycurmi tapuyargan: \p \v 67 “Niyämay: ¿Gamcu Diospita Shamushga Runa canqui?” \p Señor Jesucristonam contestargan: “Rasumpa nogam cä niyaptigpis, manam criyiyämanquitsu. \v 68 Y gamcunata tapuyaptigpis, manam contestayämanquitsu. \v 69 Pero cananpitam Diospita Shamushga Runaga, Poderöso Dios Yayapa derëchucag lädunchö jamanga.”\x + \xo 22:69 \xt Sal 110:1; Hch 7:56.\x* \p \v 70 Tsaynam llapan tapuyargan: “¿Tsaypunga Diospa rasumpa Tsurinchi canqui?” \p Señor Jesucristonam contestargan: “¡Quiquiquicunam, rasumpa noga cangäta niyargoyqui!” \p \v 71 Tsaypitanam paycuna niyargan: “¿Imapagnatan mas testïgucunatapis wanantsic? ¡Llapantsicmi wiyargontsic quiquinpa shiminwan nimangantsicta!” \c 23 \s1 Señor Jesucristota gobernador Pilatoman apayan \r (Mateo 27:1-2,11-14; Marcos 15:1-5; Juan 18:28-38) \p \v 1 Tsaypitanam llapan autoridäcuna sharcur, gobernador Pilatoman Señor Jesucristota apayargan. \v 2 Pilatopa puntanchönam Señor Jesucristopa contran parlar acusarnin niyargan: “Cay runatam tariyargö marcantsicchö runacunata contrantsic willapar caycagta. Tsaynöllam Romachö mandacug Cesarman impuestuta päganatapis amatsacur, ‘Diospita Shamushga Reymi cä’ nin.” \p \v 3 Tsaynam Pilato tapurgan: “¿Gamcu Israel runacunapa mandacug reynin canqui?” \p Señor Jesucristonam contestargan: “Aumi, gam ningayquinöllam cä” nir. \p \v 4 Tsaynam mandacug sacerdöticunatawan llapan runacunata Pilato nirgan: “Manam ni ima jutsantapis cay runachöga tarïtsu.” \p \v 5 Tsaynö niptinnam, paycunaga obligarnin mas jinchi niyargan: “Yachatsicuyninwanmi runacuna piñacatsir, autoridäcunapa contran shäritsin. Galileapitam yachatsicur gallarimushga, cananga cay Judiachönam yachatsicur sïgiycan.” \s1 Pilato Señor Jesucristota Herodesman apatsin \p \v 6 Tsayta wiyarmi, Pilato tapucurgan: “¿Cayga runaga Galileapitacu?” \p \v 7 “Aumi” niyaptinnam, Pilatoga Galileachö mandacug Herodesman apatsirgan. Tsay junagcunam Jerusalénchö rey Herodespis caycargan. \p \v 8 Señor Jesucristota chäratsiyaptinnam, rey Herodes alläpa cushicurgan. Payga unaypitanam Señor Jesucristota ricayta munargan, imayca milagru rurangancunapag runacuna parlagta wiyashga car. Tsaymi ricayta munargan ima milagrullatapis puntanchö rurananta. \v 9 Tsaymi imaycacunata tapurgan. Pero Señor Jesucristoga manam ni imata contestargantsu. \v 10 Tsaychö caycag mas mandacugcag sacerdöticunawan ley yachatsicugcunanam, alläpa chiquirnin tucuyläyapa acusar Señor Jesucristopa contran parlayargan. \v 11 Tsaynam Herodes soldäduncunawan allgotsacurnin burlacur, chipapag mantuta ashgotsirgan imayca juc reytanö. Tsaynö ashgorcatsirnam gobernador Pilatoman yapay cutitsiyargan. \v 12 Tsay junagmi Herodeswan Pilato amïgota rurar amistayargan, unayga chiquinacur piñashgam cayanganpita. \s1 Señor Jesucristota wañutsiyänanpag Pilato runacunata entregan \r (Mateo 27:15-26; Marcos 15:6-15; Juan 18:39-19:16) \p \v 13 Tsaypitanam sacerdöticunapa mas mandacugnincunatawan autoridäcunata y tsay marcachö llapan runacunata gayascatsir, \v 14 Pilato nirgan: “Gamcunam cay runatam nogaman apayämurgoyqui: ‘Runacunatam llutanta yarpätsirnin piñanacatsin’ nir. Pero llapayquipa puntayquicuna tapurnin, manam ni ima jutsanta acusayangayquinöga tarïtsu. \v 15 Tsaynöllam Herodespis jutsanta mana tarir, nogaman cutitsimushga. ¡Cay runaga manam ni ima mana allitapis rurashgatsu wañunanpagnöga! \v 16 Tsaymi canan alli astaycatsirlla dëjaycushag.” \p \v 17 [Pilatom cada wata Pascua fiestachö costumbrincunamannö juc prësuta gargog.] \p \v 18 Pero llapan runacunam juc shimilla gayaycachäyargan: “¡Cay runaga wañutsun! ¡Barrabasta gargoycuyga!” nir. \p \v 19 Tsay Barrabastaga Roma gobiernopa contran runacunata Jerusalénchö peleatsir wañutsicushga captinmi, gaycatsishga cayargan. \p \v 20 Tsaynam Señor Jesucristota dëjaycuyta munar, Pilato yapay runacunata tapurgan. \v 21 Pero runacunanam mas jinchi gayaycachäyargan: “¡Cruzchö wañutsun! ¡Cruzchö wañutsun!” \p \v 22 Tsaypitanam yapay quimsa cutina Pilato nirgan: “¿Ima mana allitatan rurashga? Wañunanpagga manam ni ima jutsantapis tarïtsu. Tsaymi alli astaycatsirlla dëjaycushag.” \p \v 23 Pero runacunam Señor Jesucristota cruzman crucificätsinanpag mas jinchi yapay yapay gayaycachar alläpa büllata rurarnin obligayaptin, \v 24 Pilato mañayangannö cruzchö wañutsiyänanpag änirgan. \v 25 Tsaymi peleatsicur wañutsicunganpita gaycuraycag Barrabasta munayangannö gargosquir, Señor Jesucristotaga wañutsiyänanpag entregargan. \s1 Señor Jesucristota juc jircaman crucificag apayan \r (Mateo 27:32-44; Marcos 15:21-32; Juan 19:17-27) \p \v 26 Tsaypitanam Señor Jesucristota crucificag apaycar, chacrapita shamuycag Simón shutiyog runata achcuyargan. Payga Cirene marcapitam cargan. Tsay runatam mandayargan Señor Jesucristo apaycangan cruzta matancarcur, Señor Jesucristopa gepanta aywananpag. \v 27 Maytsicag runacunawanmi warmicunapis Señor Jesucristopa gepanta wagarnin alläpa llaquicur gatiyargan. \v 28 Pero Señor Jesucristonam ricaycurnincuna nirgan: “Jerusalén marcapita shamushga warmicuna, ama nogapagga wagayaytsu, quiquiquicunapagwan wamrayquicunapag wagayayga. \v 29 Chämungam junagcuna niyänanpag: ‘¡Cushicuychö cayätsun mana wawa tarig gollog warmicunawan mana llullu chuchugcuna!’ \v 30 Tsay junagcunam runacuna mantsacaywan jircacunatawan jancacunata niyanga: ‘¡Juclla janäcunaman jegamur gopiscayämay cay alläpa sufriycunawan mana alli ñacay tiempu chämugta mana ricäyänäpag!’ nirnin.\x + \xo 23:30 \xt Os 10:8.\x* \v 31 Si caynö cawaycag jachatanö rurarga; ¿Allau, gamcunata imatarag rurayäshunqui, Israel runacuna imayca tsaquishga jachanö fäcil rupaypag caycagta?” \p \v 32 Tsaynöllam Señor Jesucristotapa pagtan ishcag llutan mana alli rurag runacunatapis cruzchö wañutsiyänanpag apayargan. \v 33 Tsay Calavera niyangan jircaman chaycatsirnam, Señor Jesucristota Roma soldäducuna cruzman clävayargan, ishcay mana alli ruragcunapa pagtan juccata derëchucag lädunman y juccagtana itsogcag lädunman. \v 34 [Señor Jesucristonam nirgan: “Taytallä, cay runacunata perdonaycuy, manam ni imata rurayangantapis musyayantsu.”] \p Tsaypitanam soldäducuna Señor Jesucristopa llatapanta sortiyayargan raquipunacur apayänanpag. \v 35 Atscag runacunam tsaychö ricaray shaycäyargan. Autoridäcunanam Señor Jesucristota burlacurnin niyargan: “Juccunataga salvashgam. Mä canan salvacutsun, Diospa acrashgan rasumpa Cristo carga.” \p \v 36 Tsaynöllam soldäducunapis witiycurnin, Señor Jesucristota alläpa burlacuyargan. Puchgog vïnota upyatsirmi, \p \v 37 niyargan: “¡Si rasumpa israelcunapa mandacug reynin carga, mä quiquiqui salvacuy!” \p \v 38 Cruzpa puntanchömi juc letrëro gellgashgachö nirgan: “CAYMI ISRAELCUNAPA REYNIN” nir.\f + \fr 23:38 \ft Griegocunapawan romänocunapa y hebreocunapa parlaynincunachömi gellgashga cargan Lc 23:38.\f* \p \v 39 Tsaynöllam lädunchö juc mana alli rurag clävashga warcaraycagpis yapay yapay insultayargan: “Si Diospa Tsurin rasumpa Cristo carga, mä quiquiquipis salvacuy. Tsaynö salvacusquir ¡nogacunatapis salvayämay!” \p \v 40 Pero juccagnam mana alli ruragmajinta piñapargan: “¿Manacu Diospita mantsacunqui, gampis cayläya castïguwan sufrir caycar? \v 41 Nogantsicga rasumpa mana allita rurangantsicpitam caychö castïguta sufriycantsic. Pero cay runaga manam ni ima mana allitapis rurashgatsu caynö sufrinanpagga.” \p \v 42 Tsaypitanam nirgan: “Señor Jesús, Mandacuy Reynoyquichö mandacuyta gallaycur yarpaycallämanqui.” \p \v 43 Señor Jesucristonam contestargan: “Rasuntam nig: Cananmi nogawan paraiso niyangan shumag cawaychö canqui.” \s1 Señor Jesucristo cruzchö wañungan \r (Mateo 27:45-56; Marcos 15:33-41; Juan 19:28-30) \p \v 44 Pullan junagpitam asta las tresyag patsa jancat tutapashga cargan. \v 45 Rupaypis manam atsicyargantsu. Templu rurinchö shumag awashga cortïnapis, janagpita uraypam ishcayman rachisquirgan. \v 46 Señor Jesucristonam gayaraypa nirgan: “Taytallä, gamtam almalläta entregaycug.” Tsaynö nisquirnam wañusquirgan.\x + \xo 23:46 \xt Sal 31:5.\x* \p \v 47 Roma soldäducunapa capitanninnam, tsaycuna päsagta ricaycur Dios Yayata alabar nirgan: “Cay runaga rasumpa jutsannagmi cashga.” \v 48 Tsayman llapan goricashga runacunanam, tsaycuna päsagta ricar, alläpa llaquicuywan pëchuncunatapis cutarrag cuticuyargan. \v 49 Pero Señor Jesucristota regegnin runacunanawan Galileapita gatirnin shamushga warmicunanam, carullapita tsaynö llapan päsanganta ricaraycäyargan. \s1 Señor Jesucristota pampayangan \r (Mateo 27:57-61; Marcos 15:42-47; Juan 19:38-42) \p \v 50-51 Tsaychömi José shutiyog runa Judeachö caycag Arimatea marcapita, llapan judiucuna goricäyangan wajichö mas mandacug autoridä cargan. Cay runaga alläpa alli cawacurmi, Dios munangannö imaycatapis allicunallata rurag. Tsaymi autoridämajincuna Señor Jesucristota wañutsiyänanpag parlayaptinpis, payga acuerdutsu cargan. Tsay runaga Dios Yayapa Mandacuy Reynontam shuyarargan. \v 52 Pilatoman aywaycurnam Señor Jesucristopa ayanta pampananpag mañargan. \v 53 Tsaynam Señor Jesucristopa ayanta cruzpita bäjascatsir, juc fïno säbanaswan piturcur gagachö uchcushga sepultüraman pampag apargan. Tsay sepultürachöga manaragmi ni pitapis pampayashgaragtsu cargan. \v 54 Tsay viernes tardiga, jamay sabado junagpag gallaycargannam. \p \v 55 Galileapita Señor Jesucristota gatirnin shamushga warmicunanam, Josépa gepanta aywar ricäyargan, sepultüraman cuerpunta imanö churanganta. \v 56 Tsaypita wajincunaman cutisquirnam, shumag alläpa mushcug perfümita preveniyargan Señor Jesucristopa ayanta shupayänanpag. Tsay warmicunanan ley mandacungannö, sabado jamay junag captinnam jamayargan. \c 24 \s1 Señor Jesucristo cawamungan \r (Mateo 28:1-10; Marcos 16:1-8; Juan 20:1-10) \p \v 1 Pero domingo allegnam warmicuna tsaca tsacallana preveniyangan mushcug perfümita aparcur, Señor Jesucristota pampayanganman aywayargan. \v 2 Tsayman chärirnam sepultüra tsaparag jatun parara rumi wititsishgatana tariyargan. \v 3 Ruriman cörrilla yaycusquirmi, pero Señor Jesucristopa ayantaga manam tariyargantsu. \v 4 Tsaynö mana ni imanö cayta puedir caycarmi, ishcag runacuna atsicyarrag imayca illagonö llatapashga puntancunachö shaycäyagta ricaycuyargan. \v 5 Tsaymi alläpa mantsacaywan tsay warmicuna asta patsayag umpucuycuyargan. Tsay chipacyag runacunanam niyargan: “¿Imanirtan cawaycag runata wañushgacuna pamparäyanganchö ashiyanqui? \v 6 Manam caychönatsu. ¡Cawamushganam! ¿Yarpäyay Galileachö gamcunawan caycar niyäshungayquita? \v 7 ‘Diospita Shamushga Runatam jutsasapacunapa maquinman entregayanga cruzchö wañutsiyänanpag. Pero wañutsiyanganpita quimsa junagllatam cawamunga.’ ” \v 8 Tsaynö niyaptinnam Señor Jesucristo tsaynö willacunganta warmicuna yarpasquiyargan. \p \v 9 Tsaypita cutisquirnam, chunca juc discïpuluncunata tsay sepultürachö ricäyangantawan wiyayanganta willayargan. \v 10 Tsay apostolcunata willagnin warmicunaga María Magdalena, Juana, Santiagopa maman María, mas juc warmicunawan cayargan. \v 11 Pero apostolnincunaga tsaynö willacuyanganta wiyar, “¡Imatachari parlayanpis!” nir, manam criyiyta munayargantsu. \p \v 12 Pero Pedroga imanö captinpis sas sharcurmi cörrilla aywargan, Señor Jesucristota pampayanganman. Sepultüraman chärirnam gawaycurgan piturangan säbanasllana caycagta. Tsayta ricaycurnam, yarpachacur alläpa mantsacashganö cuticurgan. \s1 Señor Jesucristo yuripun Emaus marcaman aywagcunata \r (Marcos 16:12-13) \p \v 13 Señor Jesucristo cawamungan junagmi, ishcag gatiragnincuna Emaus niyangan marcaman aywaycäyargan. Tsay marcaga Jerusalénpita chunca ishcay kilometrom cargan. \v 14 Ishcan gatiragnincunam Jerusalénchö llapan päsangancunata parlar aywaycäyargan. \v 15 Tsaynö parlarnin entenditsinacur aywaycäyaptinmi, Señor Jesucristo yurisquir paycunawan pagta aywargan. \v 16 Pero ricaycarpis imayca imapis tsaparagnömi Señor Jesucristo canganta regeyargantsu. \v 17 Tsaynam Señor Jesucristo tapurgan: “¿Imata parlartan nänita aywaycäyanqui?” \p Paycunanam llaquishga ichisquiyargan. \v 18 Tsaynam Cleofas shutiyogcag contestargan: “¿Gamllach Jerusalénchö patsacushga caycarpis, cay junagcuna ima päsanganta mana musyanquitsu?” \p \v 19 Señor Jesucristonam tapurgan: “¿Imatan päsashga?” \p Paycunanam niyargan: “Juc runam Nazaret marcapita Jesús shutiyog cargan. Paymi Diosnintsicpa profëtan car, rurayninwan y parlayninwanpis alläpa poderöso cargan, Dios Yayapawan runacunapa puntanchöpis. \v 20 Paytam sacerdöticunapa mas mandagnincunawan autoridänïcuna condenarnin cruzman clävar wañutsiyänanpag entregayashga. \v 21 Pero nogacunaga imanömi Payman criyicuyargä, ‘Paychi Israel naciunta libramäshun’ nir. Tsaynö rasumpa criyicuycäyaptïpis, quimsa junagnam Payta wañutsiyangan. \v 22 Pero waquincag warmicunam canan tsaca tsacallana Señor Jesucristo pamparanganman aywar, mantsacaypagta willacayämushga. \v 23 Señor Jesucristopa cuerpunta mana tarirnin wajiman cutiscamurmi, niyämargon angelcunash yuripusquir, ‘Señor Jesucristoga cawanmi’ niyargon. \v 24 Tsaynö niyämaptinmi waquincag yanagëcuna sepultüraman aywayargon y warmicuna willacuyangannöllash Señor Jesucristotaga tariyargontsu ni ricäyargontsu.” \p \v 25 Tsaynam Señor Jesucristo nirgan: “¡Gamcunaga imayca upanö mana musyag chucru shongom cayanqui, Dios Yayapa unay profëtancuna willacuyanganman mana criyiyänayquipag! \v 26 ¿Manacu Cristoga tsaynö sufrir wañunan cargan, manarag glorianman cuticur?” \p \v 27 Tsaynö nirmi, paycunata esplicargan Diospa Palabranchö paypag willacunganta. Moisés gellganganpita gallaycur, asta Diospa profëtancuna gellgayanganyag, quiquinpag parlar aywaycäyanganta entenditsir. \p \v 28 Emaus marcaman yaycuycäyaptinnam, Señor Jesucristoga nänipa päsaräcugnölla aywargan. \v 29 Pero paycunanam quëdananpag obligar niyargan: “Nogacunawan quëdacushun alläpa tardinam. Patsapis goyaycannam.” Tsaynam Señor Jesucristo yaycurgan paycunawan quëdacunanpag. \p \v 30 Micuyänanpag mësaman jamaycuyaptinnam, Señor Jesucristo tantata achcurcur bendisarnin Dios Yayaman mañacusquir, ishcayman paquisquir discïpuluncunata macyargan. \v 31 Tsay öram imayca ñawincuna quichasquignö Señor Jesucristo canganta regesquiyargan. Pero tsaypitam illacasquirgan. \v 32 Tsaymi ishcan quiquincunapuralla ninacuyargan: “Tsaynö Jesús captinchi ¿nänita shamushga shongontsic manacu alläpa cushicurgon, Diospa Palabranta willacur entenditsimashga?” \p \v 33 Tsaypita sharcurnam pagas jina öra Jerusalénman cutiyargan. Chärirnam chunca juc apostolcunatawan waquincag compañëruncuna goricashga caycagta tarisquir, \v 34 willarnincuna niyargan: “Rasumpam Señor Jesucristoga cawamushga. Simóntam yuripushga.” \v 35 Tsaynam Emauspita ishcan cutigcunapis nänichö ima päsayangantawan tantata paquingan öra regeyanganta willacuyargan. \s1 Señor Jesucristo discïpuluncunata yuripun \r (Mateo 28:16-20; Marcos 16:14-18; Juan 20:19-23) \p \v 36 Tsaynö parlaycäyaptinmi, puntancunaman yurisquir Señor Jesucristo saludacur nirgan: “Alli päsacuychö cayay.” \p \v 37 Tsaynam llapan alläpa mantsacar yarpäyargan: “¡Cayga, almacu o imatan!” \p \v 38 Pero Señor Jesucristonam nirgan: “¿Imanirtan mantsacashga caycäyanqui? ¿Imanirtan shongoyquicunachö firmi mana criyicuyanquitsu? \v 39 Ricäyay maquïtawan chaquïtapis. ¡Quiquïmi cä! ¡Masqui yatayämay! Ricäyämay, almapaga manam aytsan ni tullun cantsu. Pero nogapaga ricäyämangayquinömi aytsäwan tullü can.” \p \v 40 Tsaynö nirmi maquincunatawan chaquincunata ricätsicurgan. \v 41 Cushicuynintinwan mantsacashganö carmi, criyiyarganragtsu Pay rasumpa canganta. Tsaynam Señor Jesucristo nirgan: “¿Caychö imallayquicunaga cancu micunäpag?” \v 42 Paycunanam juc pescädo cancashgatam garaycuyargan. \v 43 Chasquicusquirnam llapan puntancunachö micurgan. \p \v 44 Tsaypitanam nirgan: “Caynö päsamänanpagga gamcunawan caycarmi willayargag: Moisés gellgangan leycunawan Dios Yayapa profëtancuna y Salmo libruchöpis nogapag gellgashga caycag cumplinanpag canganta.” \p \v 45 Tsaynö Diospa Palabran gellgashgata entenditsirmi, \v 46 nirgan: “Gellgashgam caycan Diospita Shamushga Runata sufritsir wañuscatsiyaptin, quimsa junagllata cawamunanpag. \v 47 Paypa shutinchö Jerusalénpita gallaycur, maytsay naciuncunapa aywar willacuyätsun, jutsa rurayangancunata dëjasquir arepenticurnin Dios Yayaman cutiyay perdonashga cayänayquipag.” \v 48 Gamcunam llapanta ricashga car, rasumpa testïgüga cayanqui. \v 49 Gamcunamanmi cachamushag Taytä änicungan Espïritu Santota. Pero cay Jerusalénllachörag caycäyanqui, Paypa podernin cielupita chämugta chasquiyangayquiyag. \s1 Señor Jesucristo cieluman cuticun \r (Marcos 16:19-20) \p \v 50 Tsaypitanam Señor Jesucristo discïpuluncunata, Betania marcachö juc jircaman pushargan. Tsaychönam maquinta altupa pallarcur paycunata bendisargan. \v 51 Tsaynö bendisaycarnincunanam, paycunapita raquicarnin pallaricar altu cieluman aywacurgan. \v 52 Discïpuluncunanam gongoricuycur Señor Jesucristo aywacuptin adorarnin, Jerusalénman alläpa cushishga cuticuyargan. \v 53 Tsaypitanam paycunaga imaypis tsay templuchö Dios Yayata alabarnin adorayargan. [Tsaynö catsun.]