\id 1CO Quechua del Norte de Conchucos \h 1 Corintios \toc1 Apostol Pablo Corinto Marcachö Criyicugcunaman Puntacag Carta Apatsingan \toc2 1 Corintios \toc3 1 Co \mt1 Primera Carta a los Corintios \mt2 Apostol Pablo Corinto Marcachö Criyicugcunaman Puntacag Carta Apatsingan \ip Grecia naciunpa Acaya provincianchömi jatuncaray Corinto marcaga cargan. Tsay marcaman Pablo manarag chaptinga, manaragmi ni pipis tsaychö musyayarganragtsu Dios Yayapa Alli Willacuynintaga. Tsayman chaycur Pablo willacuptinmi, waquincag runacuna wiyarnin shumag tantiyarrag, Señor Jesucristoman criyicuyargan. Tsaychömi Pablo täcurgan juc wata sogta quilla Dios Yayapa Alli Willacuyninta yachatsicurnin. Corintochö Pablo canganpita masta musyanayquipag, liyinqui Hechos 18:1-17. \ip Señor Jesucristoman criyicushga caycarpis, Corintochö runacunaga manam Dios Yaya munangannötsu cawacuyargan. Tsaynö carmi quiquincuna puralla chiquinacur (1:10-17; 3:1-4), alläpa yachagtucurnin (3:18-23), Pablota asharnin conträyargan (4:1-21), jutsa rurayllachö cawagcunata chasquiparnin (5:1-13), autoridäcunamanpis jucnin jucninwan demandanacur (6:1-11) y majancunawanpis puñuyta munayargannatsu (7:1-7). Ïdolocunapa altarninchö pishtayangan aytsacunata micurmi (8:1-13; 10:1-18) Pablo apostol cangantapis manacagman churayargan (9:1-27). Tsaynöllam warmicunapis gojancunatapis mana respetarnin (11:1-16), micupacuyangan fiestacunachöpis mana musyaypa lluta mana allicunata ruracar (11:17-34), Espïritu Santo imanö yanapangantapis mana musyar (12:1-31), cuyanacuy imanö cangantapis mana musyarmi (13:1-13) y runacuna mana yachayangan parlaycunachö Diospa Alli Willacuynintapis yachatsicuyargan (14:1-40). Tsaynöllam criyicugcuna wañunganpita cawamunanpagcagtapis criyiyargantsu (15:1-58). Tsaynö lluta mana allicunata rurarnin cawayaptinmi, cay cartata Pablo apatsirgan rasumpacagta musyayänanpag. Dios Yayapa Alli Willacuyninta runacuna mana cäsuyaptinpis, Pablogam willacurgan tsay Alli Willacuyninta chasquirnin cäsucugcunata Dios Yaya salvananpagcagta (1:18-2:16). Tsaynöpam yachatsicurgan cäsarashgacunapagwan japallancunallarag caycagcunapag (7:8-40) y colaboraciun ofrendata goriyänanpagpis (16:1-4). \ie \c 1 \s1 Apostol Pablopa saludacuynin \p \v 1 Noga Pablotam Dios Yaya voluntäninwan acramarnï gayamargan, Señor Jesucristopa willacug apostolnin canäpag. Tsaynöpam waugentsic Sósteneswan, \v 2 cay cartata gellgamü, Corinto marcachö goricaycur Dios Yayaman mañacug criyicugcunaman, quiquin Dios Yaya Señor Jesucristowan jutsannag limpiu shongota rurayäshungayquipita. Tsaynöllam gellgayämug, Señor Jesucristopa shutinta alabarnin maytsaychöpis mañacugcunawan quiquin Dios Yaya acrayäshungayquipita santo marcan cayaptiqui. Tsaymi Señor Jesucristoga paycunapawan nogantsicpapis, juc japallan Señornintsic. \p \v 3 Taytantsic Dios Yayawan Señor Jesucristo cuyacuy yanapacuynincunawan bendiciunninta y alli päsacuynincunata gamcunaman churaycayällämutsun. \s1 Tucuyläya bendiciuncuna chasquingantsicpita Dios Yayata agradëcicushun \p \v 4 Nogaga imaypis Dios Yayata mañacurnin agradëcicuycä, Señor Jesucristowan llapan cuyacuyninwan yanapacuy bendiciunninta gamcunaman cachamunganpita. \v 5 Tsaynö Señor Jesucristota rasumpa chasquiyangayquipitam, cananga llapan bendiciunninwan chasquiyashcanqui, allish palabracunawan yachayniquicunapis. \v 6 Tsaynöpam gamcunachö rasumpa musyatsicushga, Señor Jesucristopa Alli Willacuyninta willayaptig chasquirnin criyicuyangayqui. \v 7 Tsaynö shumag cawacuyaptiquim Dios Yayapitaga yachayniquicunawan ni imayquicunapis manana faltäyäshunquinatsu, cay llapan junagcuna Señor Jesucristo cutimunanta shuyarar caycäyaptiquipis. \v 8 Paymi cananga alli firmi tsaracugta catsiyäshunqui, Señor Jesucristo cutimungan junagyag ni imapita acusarnin mana pengacatsiyäshunayquipag. \v 9 Dios Yayaga imaycachöpis rasumpa cumplïdu cayninwanmi, Tsurin Jesucristowan jucllayllanö cawacunapag gayamashcantsic, Tsurin Jesucristoga imayyagpis Señornintsic captin. \s1 Goricaycur Dios Yayaman mañacug criyicugcuna raquicäyangan \p \v 10 Cuyashga waugecuna y panicuna, Señor Jesucristopa shutinchömi alläpa rugayag mana raquicarnin llapayqui shumag cuyanacur juc shongonölla imaycachöpis entenditsinacurnin cushishga cawacuyänayquipag. Tsaynölla llapayqui shumag pagta cawacuyay, imaycachöpis yanapanacur juc yarpayyoglla. \v 11 Cuyashga waugecuna y panicuna, caycunatam niyag quiquiquicuna pura piñanacurnin raquicaychö caycäyangayquita, Cloepa aylluncuna shamur willayämanganta wiyarnin. \v 12 Tsaynöga niyag waquiquicuna parlar caynö niyangayquitam: “Nogaga Pablopam cä.” Waquincagnam: “Nogaga Apolospam cä.” Waquinnam: “Nogaga Pedropam cä.” Waquincagnam niyan: “Nogaga Señor Jesucristollapam cä” nir. \v 13 ¡Imanötan tsay! ¿Señor Jesucristoga Acäsu gamcunanö raquicashgacu caycan? ¿Acäsu Pablocu gamcunaraycu cruzchö wañurgan? O ¿Pablopa shutinchöcu gamcunaga bautizacushga cayanqui? \v 14 Gracias a Dios ashwanmi nogaga ni maygayquitapis bautizayashcagtsu, Crispotawan Gayollata bautizangäpita. \v 15 Tsaynöpam ni pipis “Pablopa shutinchömi bautizacushcä” ningatsu. \v 16 (Tsaynöllam Estéfanaspa wajinchö aylluncunatapis bautizargä, pero tsaypita mastaga manam ni pitapis bautizangäta yarpätsu.) \v 17 Señor Jesucristoga manam runacunata bautizanäpagtsu mandamashga, sinöga Alli Willacuyninta yachatsicurnin willacunällapagmi. Si cay munduchö runacunallapa yachayninllawan o quiquilläpa yachaynïwan aläbacur willacuptïga, Señor Jesucristo cruzchö wañunganpag willacungä mana poderninnag captinmi, ni imapag välenmantsu ni pipis entendinmantsu. \s1 Señor Jesucristoga Dios Yayapa llapan yachayninwan poderninmi \p \v 18 Canan esplicayäshayqui: Señor Jesucristo cruzchö wañunganta mana criyirnin mana cäsucugcuna infiernuman aywagpag destinashgacunapagga, imayca juc burlanöllam. Pero salvacuyta ashigcagpagwan llapantsic Payman rasumpa criyicugcunapagmi sïga, Alli Willacuyninwan cruzchö wañunganga quiquin Dios Yayapa podernin. \v 19 Tsaymi Diospa Palabranchö gellgashga caycan: \q1 “Alläpa yachagtucugcunapa yachaynincunata ushacätsirmi, \q1 imaycata allish yachar entendigcunatapis manana entenditsishagnatsu” nir.\x + \xo 1:19 \xt Is 29:14.\x* \p \v 20 ¿Maytan tsay alläpa imaycata entendig runa? ¿Maytan tsay allish yachayninwan yachatsicug runa? ¿Maytan tsay cay patsachö imayca yachaycunapag discuticug runa? ¿Dios Yayaga manacu cay mundupa alläpa allish yachaynincunata mana ni imapag välegman churashga? \v 21 Dios Yayaga alläpa poderöso yachag cayninwanmi unaypitana musyargan, cay patsachö alläpa yachayyog runacuna yachaynincunallawanga Dios Yayata mana regeyänanpag canganta. Tsay yachagtucug runacunapag Alli Willacuynin mana ni imapag servignö caycaptinpis, Señor Jesucristoga llapantam salvayta munashga Alli Willacuyninman rasumpa criyicurnin confiacuyaptinga. \v 22 Judiucunaga juc milagrösu señaltaragmi ricayta munayan y griegocunanam alläpa yachaycunata ashiyan. \v 23 Pero nogacunanam willacurnin yachatsicuyä Señor Jesucristo cruzchö wañurnin salvamangantsicta. Tsaynö Alli Willacuyninta yachatsicuyangämi judiucunapagga imayca abusacuynö y griegocunapagnam ni imapagpis mana servig. \v 24 Pero Dios Yaya acrarnin gayangancag criyicugcunapagmi sïga, judiu o griego cayaptinpis Señor Jesucristoga quiquin Dios Yayapa llapan yachayninwan podernin. \v 25 Dios Yayapa yachaynin imayca mana servignö caycarpis, cay patsachö runacunapa yachaynincunapitaga mas poderöso yachaymi. Tsaynöllam Dios Yayaga imayca callpannagnö dëbil caycarpis, cay patsachö runacunapitaga mas callpayog poderöso. \v 26 Cuyashga waugecuna y panicuna, tantiyacuyay: Cay patsachö runacunapag cäsi llapayqui mana ni ima musyag ni ima mandacuyyog caycäyaptiqui gayayäshungayquita. Tsaynöllam cäsi llapayqui mana imannag wactsa umilde caycäyaptiqui gayayäshushcanqui. \v 27 Pero Dios Yayaga cay patsachö “mana ni ima musyag upa” niyangancunatam acrarnin gayashga, tsay alläpa yachayyogcunata pengacatsinanraycu. Tsaynöllam cay patsachö mana callpannag dëbilcunata acrashga, alli callpancunawan mandacugcunata pengacatsinanpag. \v 28 Tsaynöllam Dios Yayaga acrashga cay patsachö mana imapag servignin despreciashgacunata, aläbacurnin despreciagnincunapa yarpaynincunata manacagman churananpag. \v 29 Tsaynöga rurargan puntanchö ni pipis ni imapita orgullöso car, mana aläbacunanpagmi. \v 30 Pero Dios Yayatam alläpa agradëcicü Señor Jesucristowan jucllayllatanö rurayäshurniqui, allish yachaynin nogantsicchö captin Pay munangannölla mana jutsannag cawacuyangayquipita. Tsaynöpam Dios Yaya alli ricämarnintsic Señor Jesucristoraycu, imayca mana ni juc jutsannagtanö salvamarnintsic libramäshun. \v 31 Tsaymi Diospa Palabranchö nirgan: “Si pipis aläbacuyta munarga, Señor Jesucristollapag aläbacutsun.”\x + \xo 1:31 \xt Jer 9:24.\x* \c 2 \s1 Cruzchö wañug Señor Jesucristopa Alli Willacuynin \p \v 1 Cuyashga waugecuna y panicuna, Dios Yayapa Palabranta willacurnin yachatsigniquicuna shamurga, manam juc alläpa yachayyog allish parlag runanötsu yachaynïwan willayargag. \v 2 Tsaymi nogaga gamcunacagchö caycar cada junag yarparargä, Señor Jesucristo nogantsicraycu cruzchö wañunganllapag. Tsaypitaga mastaga manam ni imata musyaytapis munargätsu. \v 3 Tsaynö caycarpis gamcunacagmanmi chämurgä mana juc callpannagnö dëbil mantsacuywanpis carcariarrag. \v 4 Nogaga Dios Yayapa Alli Willacuyninta willacurnin entenditsiyargag, manam alläpa yachayyog runacunanötsu. Mas bienmi rasumpa firmi criyicuyänayquipag entenditsiyargag, Dios Yayapa poderninwan Espïritu Santo yanapamanganta musyatsiyarniqui. \v 5 Tsaymi nogaga yachatsiyargag Dios Yayapa poderninman rasumpa firmi criyicur, cay patsachö runacunapa yachaynincunallaman manana confiacuyänayquipag. \s1 Espïritu Santopitam allish yachaycunaga shamun \p \v 6 Tsaynö caycaptinga firmi criyicurnin rasumpacag yachaynintsicwan yashga alli juiciuyognö willacur parlantsic. Pero tsay yachaynintsicga manam cay patsachö runacunapa yachaynintsu ni maygan mandacugcunapa yachaynin juc tiempulla cay patsallachö ushacagnötsu. \v 7 Mas bienmi imayca pacayllapanö caycag Dios Yayapa alläpa yachayninta willacur yachatsicuntsic. Tsay yachatsicuytaga imayca pacarätsignömi Dios Yaya manarag cay patsata camarnin catsirgan, canan shamug tiempuyag. Tsaynöpam imayca pacaraycagnö Dios Yayapa yachayninta willacushga, unaypitana destinashga cargan alläpa cushishga shumag cawacunapag. \v 8 Tsaymi cay patsachö mandacug autoridäcunaga ni imata entendiyargantsu. Si rasumpa entendirnin musyarga, alläpa cushicuyyog poderöso Señor Jesucristota manam cruzchö wañutsiyanmantsu cargan. \v 9 Tsaypagmi Diospa Palabranchö nirgan: \q1 “Manam ni maygan ñawi ricashgatsu, \q1 manam ni maygan rinri wiyashgatsu. \q1 Tsaynöllam ni maygan runapa allish yachayninpis musyashgatsu, \q1 llapan cuyagnin runacunapag Dios Yayaga prevenishga catsingantaga.”\x + \xo 2:9 \xt Is 64:4.\x* \m \v 10 Tsaymi cananga quiquin Dios Yayapa Espïritu Santon caycuna llapanta regetsimashcantsic. Espïritu Santom Dios Yayapa yachayninchö imayca pacaraycagnö llapan mana regengantsicta rasumpa regen. \p \v 11 Tsaynö caycaptinga, ¿pirag musyanman juc runa shongollanchö imatapis yarpaycanganta, quiquinpa shongonchö espïritunlla llapan imayca yarpangantapis mana musyaptinga? Tsaynöllam ni pipis Dios Yayapa yarpaynintaga musyantsu, sinöga quiquin Espïritu Santonllam musyan. \v 12 Nogantsicga manam cay mundupa espïrituntatsu chasquishcantsic, sinöga quiquin Dios Yayapita shamug Espïrituntam mana juc pägacurlla chasquishcantsic, alläpa cuyamarnintsic tucuylä bendiciunninwan rasumpa yanapamangantsicta musyanapag. \v 13 Caycunapagmi willacurnin parlantsic, manam cay patsachö runacunapa yachayllanpitatsu, sinöga quiquin Espïritu Santopa yachayninpita palabrawanmi rasumpacagcunallata yachatsicuntsic Dios Yaya imanö canganta. \v 14 Pipis Espïritu Santota shongonchö mana catsirga, Espïritu Santopita shamugta manam chasquingatsu, tsay runapagga imayca mana ni imapag serviptin. Tsaynöpam ni imatapis mana juc entendingatsu, Espïritu Santollawan llapan imaycatapis rasumpa entendina captin. \v 15 Pero pipis Espïritu Santowan cawarga, llapan imayca alli o mana alli cangantam musyan. Tsaynö Espïritu Santo yanapaptin Dios Yaya munangannö cawaptinmi, tsay runataga ni pipis juzgarnin acusangatsu. \p \v 16 Tsaypagmi Diospa Palabran gellgashgachö nirgan: “¿Pitan Señorpa yarpayninta regen? ¿Imapagtan Payta yachatsinman?” Pero nogantsicmi sïga, Señor Jesucristo yarpangancunallata yarparnin catsintsic.\x + \xo 2:16 \xt Is 40:13.\x* \c 3 \s1 Goricaycurnin Dios Yayaman mañacur criyicugcuna raquicäyangan \p \v 1 Nogaga waugecuna y panicuna, manam imayca yashga runanö rasumpa Espïritu Santota cäsugcunatanötsu parlapäyargag. Sinöga cay munduchö runamajiquicunallapa yarpayninwan mana ima musyag wamranö Señor Jesucristoman tsayrag criyicuycäyaptiquim yachatsiyargag. \v 2 Tsaymi nogaga mas fäcilcagllata yachatsiyargag imayca llullu wamra lichillatarag upur chucru micuytaga manarag micugtanö. ¡Tsaymi cananyagpis gamcunaga tsaynöllarag caycäyanqui, \v 3 cay patsachö runacunapa yarpayninllarag yarpayniquicuna captin! Tsaynö chiquinacurnin piñanacur caycarga, ¿manacu imayca pishi wamranö mana juiciunagllarag caycäyanqui? Gamcunaga cay patsachö runacunapa yarpayllanwanmi portacuycäyanqui. \v 4 Si pipis caynö nirga: “Nogaga Pablotam gatirä” y waquincagna “Nogaga Apolostam gatirä” nir. Tsaynöga ¿manacu yarpaycäyanqui cay patsachö runacuna yarpäyangancunallata? \p \v 5 Tsaycuna llapanpitapis rasumpacagtaga, ¿pitan Apolos? ¿Pitan Pablo? Paycunaga servicugllam cayan. Tsaynöpam paycuna yachatsiyäshuptiquilla Señor Jesucristomanpis rasumpa criyicuyargayqui. Dios Yayam cada ünuta cachayämargan segun Pay encargayämangallanta ishcäcunapis cumplirnin yachatsicuyänäpag. \v 6 Nogam yachatsiyargag imayca muruta murugnö, Apolosnam imayca pargognö cuidayäshushcanqui. Pero tsay murugnö yachatsiyangagtaga quiquin Dios Yayam rasumpaga wiñatsiyäshushcanqui. \v 7 Tsaymi murugninwan pargor cuidagninpis, manacagnölla cayan. Pero quiquin Dios Yayallam llapan poderninwan tsay plantatapis allish wiñatsin. \v 8 Noga Pablo imayca juc murucugnö yachatsiyarniqui y Apolos pargognö cuidayäshuptiquipis, ishcäcunaga iwalllam munayä criyicuyniquicunachö wiñagnö mas firmi tsaracuyänayquita. Pero quiquin Dios Yayam cada ünu imanö aruyanganpita päganga, janag patsa gloriachöpis mana ushacag cawayta tarinanpag. \v 9 Tsaymi nogacunaga imayca arurnin servicugnölla Dios Yayata yanapar cayaptï, gamcunaga Dios Yaya arutsicungan chacran car, täcungan wajin cayanqui. \p \v 10 Nogata quiquin Dios Yaya cuyamarnï yanapamar mincamashga captinmi, allish cemientu patsätsigllan cä. Y waquincagnam tsay cemientupa jananman pergarnin ushagga cayanga. Pero tsay cemientupa jananman yapag runacunaga cada ünum alläpa cuidädu cayanman. \v 11 Dios Yayapa wajinpagga juc japallan cemientum churashga cargan. Tsay cemientuga Señor Jesucristoman rasumpa firmi criyicungantsicmi. \v 12 Si pipis tsay alli rurashga cemientu jananman yaparnin, gorita, gellayta, shumag perlas rumita, gerucunata y shogoshta churashga captinpis, \v 13 cay patsa ushacangan junagchöga imanöpis yaparnin churanganmi mas allish rasumpa musyacashga canga. Tsay junagchö imayca ninanö rupacur shamuptinmi, alli rurashga runapaga ninawan rupatsir pruebaptinpis ni imanangatsu. Pero mana alli rurashgacagpam sïga, imayca shogosh ninawan rupagnö jancat ushacasquinga. \v 14 Si pipis ninawan mana rupag alli wajitanö Dios Yayaraycu rurashga carga, cay mundu ushacangan junagchömi mana ushacag caway päguta chasquinga. \v 15 Pero si pipis shogoshllapita fäcil rupasquïpagta rurashga carga, llapan imayca rurangantapis jancatmi perdenga, aunqui quiquinga imayca rupacurnin ninapita geshpignö salvacarpis. \p \v 16 ¿Acäsu gamcunaga manacu musyayanqui Dios Yaya täcungan waji cayaptiqui, Dios Yayapa Espïritu Santonpis gamcunachö caycanganta? \v 17 Si pipis Dios Yaya täcungan wajita contrarnin mana allicunata rurar ushacätsiptinga, quiquin Dios Yayam tsay runatapis jancat ushacätsinga. Dios Yayapa täcungan wajiga juc santo wajim, tsay santo wajiga gamcunam cayanqui. \p \v 18 Ama ni pipis quiquillayquicuna engañacuyaytsu. Si maygayquipis cay patsachö allish yachayllayquicunawan alläpa yachayyog carga, imayca mana ni ima musyagnölla umilde cawacuyay, rasumpacag allish yachayyog cayänayquipag. \v 19 Cay patsachö runacunapa alli yachaynincunaga, Dios Yayapagga mana ni imapag välegmi. Tsaypagmi Diospa Palabranchö nirgan: “Dios Yayaga yachayllapa engañacur llullacugcunatam quiquincunapa palabrancunallawan, imayca trampaman shicwatsignö imaycatapis taripun.”\x + \xo 3:19 \xt Job 5:13.\x* \v 20 Caynöpismi nirgan: “Señorgam musyan llapan alläpa yachagcunapa yarpaynincuna mana ni imapag väleg canganta.”\x + \xo 3:20 \xt Sal 94:11.\x* \v 21 ¡Tsaymi ni pipis ama aläbacur orgullöso cangatsu juc runapita yachacuycarga! Imanö captinpis quiquin Dios Yayam llapanta garayäshushcanqui, \v 22 Pablota, Apolosta, Pedrota, cay patsachö cawayta, wañuyta y canantawan shamugpagcagtapis, llapanmi gamcunapa cayan. \v 23 Tsaynöllam gamcunapis Señor Jesucristopa cayanqui y Señor Jesucristonam quiquin Dios Yayapa. \c 4 \s1 Señor Jesucristopa gatiragnin apostolcunapa aruynincuna \p \v 1 Gamcunaga Señor Jesucristota servignin yanapagnintanölla ricäyämanquiman. Nogacunaga Dios Yaya pacayllapanö Alli Willacuyninta willacug encargädoncunallam cayä. \v 2 Pipis juc encargota chasquishga carga, tsaynö rasumpa alli confiacurnin encargayanganta cumplïdu cayninwan musyatsicutsun. \v 3 Nogaga manam ima rurangäcunapita yarpachacütsu, gamcuna imanö cangäta parlayämänayquita ni cay patsachö mandacuyyog juezcuna juzgayämänanta. Manam ni quiquïpis ni ima rurangäpita juzgacütsu. \v 4 Concienciä limpiu canganta yarparmi Dios Yayapa puntanchö mana jutsannag carpis, llapan imayca rurangäpita quiquin Señor Jesucristo juzgamänanpag canganpitaga manam libritsu cä. \v 5 Tsaymi gamcunaga ama ni pitapis juzgayanquitsu, manarag tiempu chämuptinga. Tsaypa rantinga mas bien Señor Jesucristo cay patsaman cutimungan junagta shuyäyanqui. Tsay junagchömi Señor Jesucristoga imayca tutapaychönö shongoncuna rurinchö pacaraycagtawan llapan yarpäyanganta, imayca actsiman jipignö jancat musyacätsinga. Tsaymi sïga llapan runacunatapis cada ünuta imatapis rurayanganpita Dios Yaya aläbarnin cushicuy alli garayta gloriachö imayyagpis cawayänanpag garanga. \p \v 6 Cuyashga waugecuna y panicuna, Apolostawan nogata juc ejemplu churarmi, bienniquicunapag caycunataga niyag. Cay ejempluta willayag rasumpacag gellgashgacunapita mana masta parlarnin, mana allicunata mana rurayänayquipag. Tsaynölla ama jucninta aläbarnin jucnintaga despreciayanquitsu. \v 7 Tsaypunga ¿pitan gamta waquincagcunapita mas mejorta rurashushcanqui? ¿Imayquitan capushunqui Dios Yaya mana garashungayqui? Si tsaynö chasquiycarga, ¿imanirtan alläpa aläbacur orgullöso canqui, imayca quiquillayqui imaycatapis rurarnin tarignö? \p \v 8 ¡Cananga llapan imay munayangayquim cayäpushunqui! ¡Tsaynöpam cananga imaycayog rïcu caycäyanqui! ¡Gamcunaga imayca reynö quiquillayquicuna carmi, nogacunapitaga manana ni imatapis wanayanquinatsu! ¡Ojala rasumpacag rey cayanquiman, mandacuyniquicunachö nogacunawanpis pagta mandacunapag! \v 9 Nogaga talbesga llapä apostolcunapag yarpä, Dios Yaya destinanganta imayca militarcuna desfilagpa gepanta juc marcapa campunchö wañugpag destinashga aywagnö cayangäta. Alläpa sufrirmi maytsay munduchö runacunapagwan angelcunapis, ricarar cushipänan cayashcä. \v 10 ¡Señor Jesucristoraycum, mana ima musyag upanö cayä! ¡Pero gamcunam sïga alläpa allish yachayyog cayniquicunawan Señor Jesucristota alläpa regeycuyanqui! ¡Nogacuna callpannag cayaptïmi, gamcunaga alläpa allish jinchi callpayog caycuyanqui! ¡Tsaymi nogacunataga alläpa chiquirnin despreciayäman, pero gamcunatam sïga allish cuyarnin respetaycuyäshunqui! \v 11 Nogacunaga asta cananyagmi runacuna maltratayämaptin alläpa sufriyashcä, mallag mallag yacunarpis wajïcuna mana captin ratay llatapashga purirnin. \v 12 Cay maquïcunawanmi alläpa pishipashga caycarpis alli aruyargä. Chiquirnin insultar maldiciunäyämaptinpis, nogacunaga Dios Yayapa bendiciunninwanmi contestayä. Alläpa chiquir gaticachäyämaptinpis, mana ni imata parlacurmi awantayäshcä. \v 13 Conträcuna pengacuypag tucuyläya mana allicunata parlayaptinpis, nogacunaga consejarnin mana piñaycacharllam cushishga chasquiyä. Tsaymi nogacunataga cay patsachö llapan runacunapa mana allinman churayämar, imayca melanaypag basuratanö ricäyäman asta cananyagpis. \p \v 14 Caycunataga gellgamü manam pengacatsiyänagpagtsu, sinöga imayca quiquïpa cuyay wamränö cayaptiquim, plëturnin consejayarniqui gellgamü. \v 15 Aunqui juc chunca waranga yachatsicugcuna Señor Jesucristopag yachatsicur willayäshurniquipis, manam mas taytayquicunanöga cayantsu. Señor Jesucristoman rasumpa criyicuyänayquipag Alli Willacuyninta yachatsigniquicuna taytayquicunaga nogam cä, rasumpacag salvaciunpag willayangagpita. \v 16 Tsaymi cananga alläpa rugaycuyag, gamcunapis nogapa ejemplüta rurarnin sïgiyänayquipag. \v 17 Tsay ejemplüta sïgir cawayänayquipagmi waugentsic Timoteota cachamü. Paymi alläpa cuyay wamränö car, Señor Jesucristoman alläpa firmi criyicurnin cumplïdu cayninwan imanö cawacungäta yarpätsiyäshunqui. Tsaynöllam willayäshunqui maytsaypa purir alli portacungänölla llapan criyicugmajintsiccuna goricäyanganchö willacur yachatsicungätapis. \p \v 18 Cananga waquiquiga alläpa importanti orgullösotucurmi caycäyanqui, noga mana cutimunä canganta yarparnin. \v 19 Pero imay öra carpis prontum watucagniquicuna shamusquishag, Dios Yaya munaptinga. Tsaychömi sïga mä ricäshag llapan alläpa aläbacur orgullösotucugcunata. Mä rasumpacush Dios Yayapa poderninman confiacur cawaycäyan. Ama sïga imatapis shimincunallawanga aläbacuyätsuntsu. \v 20 Dios Yayapa Mandacuy Reynonga manam aläbacurnin shimillantsicwan parlanallapagtsu, sinöga poderninwan yanapamashga Señor Jesucristo munangannö cawacunapagmi. \v 21 ¿Imatatan gamcunaga munaycäyanqui? ¿Chicötita aptacur watucagniquicuna shamurnin, alli astar castigayänagtacu o alläpa cuyarnin llaquipäcuy shongöwan cushishga chasquiyänagtacu? \c 5 \s1 Gamcunachö juc criyicugmajiquicuna madrestallanwan täcugta gargoyay \p \v 1 Musyashcänam gamcunachö mana allicunata rurarnin jucnin jucninwan lluta puricuycäyangayquita. Tsaynöllam musyashcä gamcunachö juc runapis madrestallanwan, imayca warminwannö täcurnin mana allita ruraycäyanganta. Tsaynö mana allicunata rurar madrestallanwan täcunganga pengacuypag alläpa mana alli jutsam, tsaytaga manam aceptayanmantsu Dios Yayata mana regeg runacunapis. \v 2 ¡Tsaynö tucuyläya mana allicunata ruracäyaptinpis, alläpa aläbacurnin orgullösom caycäyanqui! Tsaynö cayangayquipa rantinga mas bien arepenticurnin imayca wañupucushganö llaquicuyniquicunachö car, tsay mana allita rurag runataga ¿imanirtan mana gargoyashcanquinatsu? \v 3 Noga cuerpüwan mana pagtayquicuna carpis, espiritüwanga imay örapis pagtayquicunallam caycä. Tsaymi tsay mana alli rurag runataga imayca läduyquicunachö caycar juzgagnö, jutsa ruranganpita gamcuna gargoyänayquipag sentenciashcä. \v 4 Tsaymi gamcuna Señor Jesucristopa shutinchö goricäyaptiquipis nogaga espiritüwan pagtayquicuna caycäshag. Tsaynöllam Señor Jesucristopa poderninpis gamcunapa pagtayquicuna caycanga. \v 5 Tsaynö mana allita ruracar madrestallanwan täcug runataga Supayta entregayay, cay patsachö cuerpun ushacaptin Señor Jesucristo cutimungan junag almallanpis salvacänanpag. \p \v 6 Gamcuna aläbacurnin caycäyangayquiga manam allitsu. ¿Manacu musyayanqui, ichiclla levadüra maytsica mäsata pogotsirnin miratsinganta? \v 7 Tsay mana alli ruratsicug levadürataga jucläman jitariyay. Gamcunaga imayca Pascua fiestachö micuyangan levadürannag mushog mäsapita rurashga tantanö jutsannag limpiu shongoyog cayänayquipag. Señor Jesucristotam nogantsicraycu wañutsiyargan, imayca Pascua junagchö juc mallwa cordëruta sacrificiuta rurar wañutsiyangannö. \v 8 Tsaymi canan alläpa cushicuywan rasumpacagllata parlar alli voluntänintsicwan cuyanacurnin, cay Pascua junagtaga imayca juc mushog mäsapita tantawannö shumätsishun. Amana chiquinacur imatapis mana allicunata yarparnin rurashunnatsu, imayca mana servig levadüranöga. \p \v 9 Juccag cartächömi niyargag, tsay jucnin jucninwan mana allicunata ruracar puricugcunawan mana juntawacäyänayquipag. \v 10 Pero caynö niyangagwanga manam niyargagtsu: Raquicäyay tsay lluta mana allita rurar puricugcunapita, gellayllapag ayrajagcunapita, engañacug suwacunapita, ïdolocunallata adoragcunapita ni cay munduchö llapan runacunapita raquicäyay nirtsu. Tsaynö raquicar cayay niyaptigga, manach cay patsachö ni juc runawanpis juntawacäyanquimantsu. \v 11 Tsaynö caycaptinpis cananga nogam niyayniquita munargä: “Tsay lluta jucnin jucninwan puricugcuna, gellayllapag ayrajagcuna, ïdolocunallata adoragcuna, llullacur cuentuta puritsigcuna, alläpa machashga purigcuna, engañacur suwacugcuna, ‘Waugesïtu nogapis Dios Yayamanmi criyicü’ niyäshuptiqui, mana juntawacäyänayquipag.” Tsaynö mana alli rurag runacunawanga ama ni micugllapis pagtaga jamayanquitsu. \v 12 ¿Acäsu nogaga gamcunawan mana goricag runacunataga jusgämancu? Manam. Pero gamcunawam pagta goricagcunatam sïga gamcuna juzgayänayqui. \v 13 Dios Yayam gamcunawan mana pagta caycag runacunataga juzganga. Tsaynö caycaptinga, “Tsay mana alli rurag runataga gamcunapita gargoyay.”\x + \xo 5:13 \xt Dt 13:5; 17:7; 19:19; 21:21; 22:21-24; 24:7.\x* \c 6 \s1 Criyicugcuna demandanacur piñanacuyangan \p \v 1 Si maygayquipis juc runawan piñanacur contran quëjacurga, ¿imanirtan tsay pägallapag ayrajag juezcunaman demandagnin aywayanqui? Tsaypa rantinga ¿Dios Yayaman criyicugcunapa puntanchö manacu ima quëjacuyangayquitapis shumag arreglayanquiman? \v 2 ¿Manacu musyayanqui Dios Yayaman rasumpa criyicugcuna, shamugcag tiempuchö llapan runacunata juzgayänanpag canganta? Si shamugcag tiempuchö runacunata juzgayänayqui caycaptinga, ¿imanirtan tsay alläpa ichiclla quëjacuytaga gamcuna juzgarnin mana arreglayanquitsu? \v 3 ¿Manacu musyayanqui asta angelcunatapis juzganantsicpag canganta? ¡Tsaynö juzgana caycarga masragchi canan cawaynintsicchö ichiclla asuntucunataga fäcil juzgashwan! \v 4 Tsaynö caycaptinga cay vïdachö piñanacurnin demandanacurga, ¿imanirtan pägallapag ayrajag juezcunamanrag demandanacug aywayanqui? Tsay juezcunaga manam ni imata musyayantsu goricaycurnin Dios Yayaman mañacugcuna imanö cawacuyangantapis. \v 5 Tsaycunataga pengacatsiyänagpagmi niyag: ¿Acäsu manacu gamcunachö ni juc runallapis alli yachayyog can, llapayqui criyicugcunapa puntanchö juzgarnin tsay ichic demandanacuycunata patsätsinanpag? \v 6 Tsaypa rantinmi gamcunaga criyicug püralla demandanacur ¡mana criyicug juezcunapa puntanchö pengacuypag piñanacug aywayanqui! \p \v 7 Rasuncagtaga quiquiquicuna puralla demandanacurmi, criyicuyniquicunatapis gongasquir pengacuypag mana allita rurarnin caycäyanqui. Tsaynö cayangayquipa rantinga, ¿manacu tsay mana allicunata rurayäshuptiquipis awantacuycuyanquiman? Tsaynölla ¿manacu engañarnin suwapuyäshuptiquipis perdonar dëjapuycuyanquiman? \v 8 Gamcunaga tsaynö cayangayquipa rantinmi, demandanacurnin quiquiquicuna puralla mana allicunata ruracar, criyicugmajiquicunatapis suwapurnin juzganacur caycäyanqui. \p \v 9 ¿Manacu gamcunaga musyayanqui mana alli rurag runacunaga, cieluchö Dios Yayapa Mandacuy Reynonman ni imaypis mana yaycuyänanpag canganta? ¡Ama llullatsir engañayäshunayquita gamcunapis dëjacuyanquitsu! Lluta jucnin jucninwan llutan mana alli jutsata rurar puricugcuna, ïdolocunata adoragcuna, casädo caycar jucwan täcugcuna, mari mächocunawan täcugcuna, ollgo puralla mana allita ruracagcuna, \v 10 suwacugcuna, gellayllapag ayrajagcuna, alläpa macharnin upyagcuna, runamajinpag manacagcunata parlagcuna, llutalla willapäcugcuna ni runamajinta engañarnin llullacur suwapucugcuna manam ni imay Dios Yayapa Mandacuy Reynoman yaycuyangatsu. \v 11 Tsay mana alli ruragcunam waquiquiga puntata cayargayqui. Pero cananmi sïga shongoyquita limpiashgana car, quiquin Dios Yayawan pagta shumag cawacuycäyanqui. Tsaymi cananga Señor Jesucristopa shutinraycu Dios Yayantsicpa Espïritu Santonwan salvacashga jutsannag caycäyanqui. \s1 Cuerpuntsicga ama jucnin jucninwan puricur mana allita rurar catsuntsu \p \v 12 Waquingam niyan: “Nogagam munangäta ruranäpag librina cä” nir. Aumi librinam cantsic, pero libri cayniquiwan llapan rurangayquiga manam Dios Yayataga convienintsu. Si munangäta ruranäpag librina carpis, manam lluta mana alli ruraycuna vencemänantaga dëjacütsu. \v 13 Waquinnam niyan: “Micuyta micunapagmi pachantsicga y pachantsicnam micuyta chasquinanpag.” Tsaynö caycaptinpis Dios Yayaga ishcantam jancat ushacätsinga. Tsaymi cuerpuntsicga lluta jucnin jucninwan mana allicunata rurar puricunapagtsu. Cuerpuntsicga Señor Jesucristopagmi y Señor Jesucristonam nogantsicpa cuerpuntsicchö cawan. \v 14 Dios Yaya alläpa poderöso cayninwan Señor Jesucristota cawatsimungannöllam, nogantsictapis cawatsimäshun. \p \v 15 ¿Manacu musyayanqui, cuerpuyquicunaga quiquin Señor Jesucristopa cuerpunpa partincuna canganta? Si noga Señor Jesucristopa cuerpunpa partin caycarga, ¿imanötagshi lluta munanganwan puricug warmiwanga täcüman? ¡Tsayga manam ni imanöpa allitsu canman! \v 16 ¿Manacu musyayanqui lluta mana allita rurar munanganwan puricug warmiwan juc runa churacasquirga, ishcanpis juc cuerpunöllana cayanganta? Diospa Palabranmi nirgan: “Ishcanmi juc cuerpullana cayanga” nir.\x + \xo 6:16 \xt Gn 2:24.\x* \v 17 Pero pipis Señor Jesucristoman rasumpa firmi criyicurga, imayca juc cuerpunölla Señor Jesucristowan cayanga. \p \v 18 Witicurnin geshpicuyay llutan mana allicunata ruracar jucnin jucninwanga puricuycunapita. Pipis jucläya jutsata rurarga manam cuerpunpa contrantsu ruraycan. Pero lluta jucnin jucninwan puricurmi sïga, cuerpunpa contran llapan mana alli jutsacunatapis ruraycan. \v 19 ¿Acäsu manacu musyayanqui Dios Yayapita chasquiyangayqui Espïritu Santopa gamcunachö täcuptin cuerpuyquicuna wajin canganta? Manam gamcunatsu cuerpuyquicunapa duëñonga cayanqui. \v 20 Quiquin Dios Yayam Señor Jesucristopa alläpa chaniyog yawarninwan rantiyäshushcanqui. Tsaymi Dios Yayata alabarnin respetashun, llapan cuerpuntsicwan Pay munangannö allillata rurarnin cawacur. \c 7 \s1 Casarashgacuna imanö cawacuyänanpag plëtucuycuna \p \v 1 Tsay cartayquicunachö tapucayämangayquitam canan contestayäshayqui: Mas allim canman, juc ollgo warmiwan mana täcuptin. \v 2 Pero lluta jucnin jucninwan puricur cayanganpa rantin mejorga cada runa warmiyog cayta munarga, juc warmillawan casarasquir shumag pagta täcuyätsun. Tsaynölla warmipis juc ollgowan täcuyta munarga, quiquinpa gojan cananpag casaracutsun. \v 3 Tsaynö casaracusquirga ollgopis casädo vïdancunachö warminwan shumag manana raquicar cawacutsun. Tsaynölla warmipis casaracusquirnaga ollgonwan shumag cawacutsun. \v 4 Tsay casaracungan junagpitaga warmipa cuerpunga mananam quiquinpanatsu, sinöga gojanllapanam. Tsaynöllam ollgocagpa cuerpunpis quiquinpanatsu, casarangan örapitaga warminpana captin. \v 5 Tsaymi ishcancunapis manana ni imanöpa camantsacar nëganacuyänannatsu. Pero si Dios Yayaman mañacuyänayquipag juc tiempulla caman cayta munarga, tsaynö caman cayanqui. Dios Yayaman mañacurnin caman casquirpis, yapay juntawacasquir shumag cawacuyanqui. Mana tsaynö sas yapay juntawacäyaptiquiga, Satanasmi mana alli jutsaman ishquitsiyäshunqui cuerpuyquicunata mana dominayta puediyaptiqui. \v 6 Caycunataga consejayarniquim niyag, manam juc mandamientutatsu. \v 7 Nogaga munämanmi llapayquipis noganö quiquillayquicuna cacuyänayquita. Pero quiquin Dios Yayam cada ünuta camamashcantsic casaranapag o mana casaranapagpis. Tsaynöllam cäda ünuta camamashcantsic tucuyläya imaycanöpis cawacunapag. \p \v 8 Tsaymi soltërucunatawan viudacunata nï: Mas allim canman japallancuna cacuyaptin noga japallä cacungänö. \v 9 Pero si waquincagcuna cuerpunta mana dominayta puedir, piwanpis alläpa täcuyta munayarga, mejorga casaracuyätsun mana allicunata ruracar jucnin jucninwan puricuyanganpa rantinga. \p \v 10 Llapan casaracushgacagcunatam cay mandädüta nï (cayga manam nogapa mandacuynïtsu sinöga quiquin Señor Jesucristopitam): Juc warmi ollgowan churacasquirga tsay gojanpita ama ni imaypis raquicangatsu. \v 11 Pero si tsaynö caycaptin gojanpita raquicasquirga manam yapayga jucwan casaranmantsu, mejorga quiquillannam cawacunman o yarpachacusquir, gojanwan amistayta munarga rasumpa amistacunga. Tsaynölla ollgopis warminta dëjarnin ni imanöpa raquicätsuntsu. \p \v 12 Pero waquiquitam noga yarpangallata niyag (manam Señor Jesucristopa mandacuynintsu cayga): Si maygan criyicugmanjintsicpa warmin mana criyicug caycar gojanwan shumag alli täcuyta munaptinga, tsay rasumpa criyicug waugega raquicätsuntsu warmin mana criyicug captinpis. \v 13 Tsaynölla juc criyicug warmipa gojan mana criyicug caycar warminwan shumag alli täcuyta munaptinga, tsay criyicug paniga raquicätsuntsu gojan mana criyicug captinpis. \v 14 Tsaymi tsay gojan mana criyicug caycaptinpis, criyicug warmiwan juntawacanganpita Dios Yayapis jutsannagtanö chasquinga. Tsaynöllam juc mana criyicug warmipis, criyicug runawan juntawacanganpita Dios Yaya jutsannagtanö chasquinga. Mana tsaynö captinga wamrancunapis jutsasapam cayanman. Tsaynö shumag cawacuyaptinmi llapan wamrancunatapis Dios Yaya jutsannagta cushishga chasquinga. \p \v 15 Pero tsaynö caycaptinpis warmiwan ollgopis Señor Jesucristoman mana criyicur, raquicayta munaptinga ama amatsayanquitsu. Si tsay criyicugpa warminpis o ollgonpis raquicarnin aywacusquiptinga, tsay criyicug waugewan panipis librim quëdacunga. Tsaynö libri mana rabiacurnin alli päsacuychö shumag cawacunapagmi, Dios Yayaga gayamashcantsic. \v 16 Warmi ¿gamga puedinquicu gojayquita Señor Jesucristoman rasumpa criyicatsir salvayta? Ollgo ¿gampis musyanquicu warmiquita rasumpa criyicatsirnin salvanayquipag? \p \v 17 Tsaymi nogaga munä llapanpis cada ünu shumag alli cawacuyänanta, Señor Jesucristo acraptin Dios Yaya gayangan örachö cayangannölla. Caycunatam noga niyag llapan maytsaychö goricaycur Dios Yayaman mañacug waugecuna y panicuna. \v 18 Si Dios Yaya maygayquitapis cuerpuyquicunachö señalacushgata gayayäshushga cayaptiquiga, ama señalacushga cayangayquipita disimuläyanquitsu. Tsaynölla mana señalacushgacagpis, Dios Yaya gayayäshuptiqui cuerpuyquicunachö ama señalacuyanquitsu. \v 19 Cuerpuyquicunachö señalashga o mana señalacushga cayangayquipis manam ni imapag balintsu. Tsaynö señalacuypitaga quiquin Dios Yayapa llapan mandamientuncunata cäsurnin cumplingantsicmi masga välen. \v 20 Tsaymi cada ünu imanöpis caycagta Dios Yaya gayayäshungayquinölla, shumag cawacuyanqui. \v 21 Si juc runapa servig esclävun caycaptiqui Dios Yaya gayashga cashuptiquipis ama yarpachacunquitsu. Pero si librina cayta puedirga libri cawacunayquipagcagta ama perdetsinquitsu. \v 22 Pero pipis juc runapa servignin esclävun caycaptin gayashga runaga, Señor Jesucristoman criyicunganpitam shongonchö libracashga runanö caycan. Tsaynöllam gayangan örachö libri caycag runacunapis, cananga Señor Jesucristopa servigninna cayanga. \v 23 Gamcunataga quiquin Dios Yaya Señor Jesucristopa alläpa chaniyog yawarninwan rantiyäshushga caycäyäshuptiquiga, amana ni juc runapa servignin esclävunga cayaynatsu. \v 24 Tsaymi waugecuna y panicuna, Dios Yayapa puntanchö shumag cäsucurnin cawacuyay Dios Yaya gayayäshungayqui öra cada ünuta imanötapis tariyäshungayquinölla. \p \v 25 Llapayqui soltëracagcunapagga manam ni ima mandacuyta Señor Jesucristopita chasquishcätsu. Pero Señor Jesucristo alläpa llaquipäcug cayninwan llapan yachayninta confiacamaptinmi, quiquïpa yarpaynïpita niyäshayqui. \v 26 Tsaymi cananga noga yarpä, cay junagcuna alläpa ajacunata päsangantsicpitaga, canan imanöpis caycäyangayquinölla shumag cawacuyänayquita. \v 27 Casaracushgana caycarga ama warmiquita ni ollgoyquita dëjarnin raquicaytsu. Tsaynölla manarag warminnag japallayquillarag cawacurga ama warmiqui ashinquitsu. \v 28 Pero gamcuna jöven o jipashllarag casaracurga manam jutsatatsu rurayanqui. Tsaynö caycaptinpis casädocagcunaga tucuyläya problëmacuna shamuptin, mana alli päsar cawayänayquitam nogaga munätsu. \p \v 29 Waugecuna y panicuna, cayta niyayniquitam munä alläpa ichicllana cay tiempu faltämashga. Tsaymi cananpitaga llapan casädocagcunaga imayca mana casädonölla Dios Yayallapagga shumag cawacuyätsun. \v 30 Llapan mantsacaywan llaquishga caycagcunapis, Dios Yayallawan imayca juc alli fiestachö cushishganö cawacuyätsun. Tsaynölla canan fiestachö cushishga caycagcunapis, mantsacashga llaquicuychö cawacuyätsun. Imaycata rantigcunapis mana imannag wactsanö cawacuyätsun. \v 31 Canan cay munduchö tucuyläya imaycata provechashgacunapis mana ayrajarnin ni imata provechagnölla cawacuyätsun. Cay munduga llapan imaycanwan jancat ushacänanpagnam caycan. \p \v 32 Nogaga alläpam munä gamcuna llapan imayca yarpachacuycunapita libri cawacuyänayquita. Llapan soltërucagcunaga Señor Jesucristopa llapan aruyninpag yarpachacur, Pay munangannölla shumag cawacuyta puedin. \v 33 Pero casädocagcunaga cay patsachö imaycatapis tariyänanpag yarpachacur cayan, warminta cushitsinanpag. \v 34 Tsaynöpam juc casädo runaga ishcayläyaman yarpänan Dios Yayata y warminta cushitsinanpag. Tsay quiquillan cawacug warmiga cuerpunwan alman Dios Yayapa canganta yarparnin, Payta servir jutsannag shumag cawacutsun. Pero casäda warmiga cay patsachö imatapis tarinanpagwan gojanta cushitsinanpag yarpan. \v 35 Caycunataga niyag manam amatsayarniquitsu, sinöga bienniquicunapag plëtuyarniquim. Tsaynöllam niyag llapan shongoyquicunawan Señor Jesucristollatana servirnin, llapan junagcunachöpis allillata rurar shumag cawacuyänayquipag. \p \v 36 Si juc ollgo mana allita ruraycanganta yarparnin yashgana jipashwan täcuyta munarga, mejorga casaracutsun mana jutsata rurananpag. Tsaynö ishcan rasumpa casaracurga manam jutsatatsu rurayanga. \v 37 Pero si maygan ollgopis quiquinpa munayninta controlacur shongonchö alli yarpayyog cayninwan quiquillan libri cacuyta munarga, tsay jipashwan ama casarangatsu. Tsaynö shumag mana jutsata rurarnin quiquillan cacunganga allim canga. \v 38 Tsaynömi pipis rasumpa casaracurga allita ruraycan. Pero tsaynö casaracungapitapis mas alliga cangan, quiquillan shumag cawacunganmi. \p \v 39 Casäda warmiga gojan cawaycaptinllaragga paypa mandädunchömi shumag cawacunan. Pero gojan wañusquiptinmi sïga, libri quëdasquir pï munanganwanpis casaracuyta puedir, rasumpa firmi criyicugllawan casaracutsun. \v 40 Nogapitagam mas mejor canman manana yapay jucwan casaracurnin quiquillan cushishga cawacur. Caycunataga quiquïpa yarpaylläpitam niyag, nogachö Dios Yayapa Espïritu Santon canganta musyarnin. \c 8 \s1 Ïdolocunaman churayangan micuycuna \p \v 1 Canan niyäshayqui respetar micuycunata ïdolocunaman churayanganpag. Rasuncagtagam llapantsicpis yachayyog cantsic. Tsay yachaynintsicmi allishtucug orgullösomanpis chätsimantsic. Pero llapan runamajintsicwan cuyanacurmi, mas firmi criyicuyänanpag yanapantsic. \v 2 Si pipis, “Nogaga llapan imaycatam yacharnin musyä” nir parlarga, manam rasumpacagtaga ni imatapis musyantsu. \v 3 Pero pipis Dios Yayata rasumpa cuyarnin cäsuptinga, Dios Yayapis tsay runataga rasumpam regen. \p \v 4 Ïdolocunata ofrecernin churayangan micuycunaga manam ni imapagpis servintsu, musyantsicmi tsay ïdolocunaga poderninnag cayangata, juc japallan poderöso Dios Yaya captin. \v 5 Tsaynöllam cieluchöwan cay patsachöpis atscag diostucugcuna cayan. Tsaynö rasumpa carga, maytsicag dioscunawan señorcunach cayanman. \v 6 Pero nogantsicpaga manam masga juc diosnintsic cantsu, juc japallan Tayta Dios Yayapitaga. Juc japallan Dios Yaya llapan imaycata camashga captinmi, nogantsicpis Payllapagna cawantsic. Tsaynöllam juc japallan Señor Jesucristopis cay munduchö llapan imaycata camashga captin, Payllawan nogantsicpis cawacuntsic. \p \v 7 Pero manam llapan runacunatsu caycunataga musyarnin entendiyan. Tsay ïdolocunata adorag yachacashga runacunaga, tsay micuycuna ïdolocunaman ofrecer churayangantam yarpäyan. Tsay runacunapa concienciancuna alläpa dëbil carmi, tsay micuyta micuyanganpita jutsawan tallucashga cayanganta yarpätsin. \v 8 Pero micuycuna micungantsicpitaga Dios Yaya manam chasquimäshuntsu ni tsayta micurpis mejortsu ni peortsu cawashun. \p \v 9 Tsaynö caycaptinpis cuidädu cayanqui, tsay libri cayniquicunawantag manarag rasumpa firmi criyicugcunata jutsaman ishquitsiyanquiman. \v 10 Si tsaynö rasumpa musyaycar ïdolocunaman churayangan micuyta micugta ricäshurniquim, tsayrag criyicuycag waugeyquiga allish canganta yarparnin ïdolocunaman churayangan micuycunata micur yarpayninchö jutsata ruranga. \v 11 Allish yachayniquiwan llapanta musyar imatapis rurangayquiwantag, tsayrag criyicuycag waugeyquita jutsaman ishquitsinquiman, Señor Jesucristopis payraycu wañushga caycaptin. \v 12 Tsaynö manarag firmi criyicug waugeyquicunapa contran, mana allita rurar yarpayninta jutsawan tallucätsirninga, quiquiquicunam Señor Jesucristopa contran jutsata ruraycäyanqui. \v 13 Tsaymi micungäwan tsayrag criyicuycag waugëta mana alliman ishquitsignö jutsata ruratsirga, mejorga ni imaypis aytsata micümantsu, tsayrag criyicuycag waugëta jutsaman mana ishquitsinäpag. \c 9 \s1 Apostolpa derëchuncuna \p \v 1 ¿Manacu libri cä? ¿Manacu apostol cä? ¿Nogaga manacu Señor Jesucristota ricashcä? ¿Manacu gamcuna Señor Jesucristoman firmi criyicuyänayquipag yachatsiyangag musyatsicushga, Paypa aruyninta arurnin cumplingä? \v 2 Derepentich waquinga apostol cangäta regeyämantsu. ¡Pero gamcunam sïga Señor Jesucristopa apostolnin cangäta musyarnin rasumpa regeyämanqui! Gamcuna llapayqui Señor Jesucristoman firmi criyicuyangayquim apostol cangäta rasumpa musyatsicun. \p \v 3 Caynömi contestä tsay rimayämarnï parlagcunata: \v 4 ¿Acäsu manacu derëchucuna can, micuyänäpagwan upyayänäpagpis? \v 5 ¿Manacu derëchü can nogapis criyicug warmiwan casaranäpag, waquincag apostolcunawan Señor Jesucristopa waugencunanö y Pedropis casarangannö? \v 6 ¿O Bernabewan ishcäcunallacu imaycäcuna faltagpagpis quiquïcunapa maquïcunawan obligädu alli aruyänä? \p \v 7 ¿Maygan soldädutan quiquinpa gastunta pägacur ejercituchö servicun? ¿Maygan murucug runatan chacranchö alli arurnin üvata murusquir mana micuntsu? ¿Maygan mitsicugtan wäta wätanganpa lichinllatapis gapirnin mana upuntsu? \v 8 Ama yarpäyaytsu cay llapan niyangagcunaga quiquïpa yarpayllapita canganta. ¿Manacu unay Moisés gellgangan leypis caycunapag unaypitana willacurgan? \v 9 Moisés gellgangan leychömi nirgan: “Trïguta trïllar jarutsingayqui bueyispa shiminta ama jaquimawan watanquitsu mana micunanpag” ¿Acäsu Dios Yayaga bueyiscunallapagcu yarpachacurgan?\x + \xo 9:9 \xt Dt 25:4.\x* \v 10 ¿O nogantsicpagpis yarpachacurcu tsaynö nirgan? Tsaynöga nogantsicraycum nirgan, chacrachö llapan arurnin yapyagcunawan trïllagcunapis, cushishga shuyarar cosëcha öra iwallla ishcan chasquiyänanpag. \v 11 Si nogacuna imayca murucugnö shongoyquicunachö firmi criyicuyänayquipag yachatsiyangapita, ¿alläpa ajacu canman gamcunapita cosechagnö imallatapis chasquiyänäpag? \v 12 Si waquincagcuna imaycawan yanapayänayquipag derëchuyog caycäyaptinga, ¿manatsurag nogacunapaga imaycallawanpis yanapayämänayquipag mas derëchucuna canman? \p Pero tsaynö yanapayämänayquipag derëchücuna caycaptinpis, manam gamcunapitaga ni imatapis garayämänayquipag mañayargagtsu. Tsaynö imatapis garädu mañayangagpa rantinmi, llapan imaycata awantarpis Señor Jesucristopa Alli Willacuyninta mana dëjaypa willacuyargä, mana ni ima amatsayäshuptiqui rasumpa firmi criyicuyänayquipag. \v 13 ¿Manacu musyayanqui templuchö servicurnin arugcunaga, tsay templuman garayanganta micurnin cayanganta? Tsaynölla ¿manacu musyayanqui templupa altarninchö atendicugcunapis, altarman imayca churayangancunata allicösa micur cayanganta? \v 14 Tsaynöllam Señor Jesucristopis dispönishga pipis rasumpacag salvaciunpag Alli Willacuyninta willacurga, tsaynö willacug canganpita imaycallawanpis yanapayaptin allish cawacunanpag. \p \v 15 Pero nogaga manam ni maygancag derëchutapis ashishcätsu. Tsaymi cartächöpis caycunapagga gellgamütsu imatapis mana garayämänayquita munar. Caynö mana cobracurlla alläpa cushishga Señor Jesucristopa Alli Willacuyninta willacuycangäta manarag ni pipis gechumanganyag mejorga wañucüman. \v 16 Tsaynö caycaptipis Señor Jesucristopa salvacug Alli Willacuyninta willacungäga manam aläbacur willacunäpagtsu. Mas bienmi tsay Alli Willacuyta willacunäpagga obligacionnï. ¡Pero allau noga cay rasumpacag Alli Willacuyta mana willacuptïga! \v 17 Tsaymi nogaga quiquïpa voluntänïwan rasumpa willacurnin yachatsicurgä, Dios Yayapita jatun garayta cushishga chasquinäpag. Y si nogata obligayämaptinlla yachatsicurninga, mandarnin encargayämanganllatam cumplirnin yachatsicüman cargan. \v 18 ¿Tsaypunga maygantan nogapa rasumpacag reconpensäga? Dios Yayapa Alli Willacuynintaga alläpa cushishga willacurmi purishag, mana pitapis ni ima pägata mañarnin aunqui waquincag yachatsicugcunapanö derëchü caycaptinpis. \p \v 19 Mana ni pipa esclävun libri caycarpis, llapan marcacunachö serviyäshugniqui esclävuyquicunam ticrashcä, Señor Jesucristoman rasumpa criyicuyänanpag llapan runacunata gorinäraycu. \v 20 Judiucunawan pagta cawarmi nogapis judiucunanö portacurgä, Señor Jesucristoman criyicuyänanraycu. Tsaynömi Moiséspa leynin mandacunganta cumplirnin pagtancuna cumplirnin cawargä, aunqui tsay leycunapita libri caycarpis. Tsaynöga cawargä, tsay leypa mandacuyninta cumplir cawagcunata Señor Jesucristoman criyicatsirnin salvanäraycum. \v 21 Tsaynöllam Moiséspa leynin mandacunganchö mana cawag runacunawanpis pagta cawargä, aunqui Dios Yayapa mandacuyninchö Señor Jesucristopa cuyacuy leyninta cumplirnin cawaycarpis, paycunata Dios Yayapa Mandacuy Reynonman pushanäraycu. \v 22 Criyicuynincunachö dëbil caycagcunawanpis pagtancunam dëbil cargä, Señor Jesucristoman rasumpa criyicuyänanraycu. Tsaynömi nogaga llapanwanpis pagta paycunanölla cawacurgä, imaycanö waquillantapis Señor Jesucristoman criyicatsiptï salvacäyänanraycu. \v 23 Caycuna llapantam Señor Jesucristopa Alli Willacuyninraycu ruraycä, tsay Alli Willacuywan llapan bendiciunninta chasquinäpag. \p \v 24 ¿Manacu musyayanqui juc llallinacur aywaychö juc gänagcaglla premiuta chasquinganta? Tsaynölla gamcunapis llapayqui llallinacugnörag Señor Jesucristoman aywayay premiuta chasquiyänayquipag. \v 25 Pelöta jaytaychö allish pucllagcunaga, mas allish pucllayänanpagmi alli entrenarnin prevenicuyan. Tsaynöga entrenayan alli pucllarnin llapanta gänasquir laurelpita rurashga corönata chasquiyänanpagmi. Tsay laurelpita coröna gänayanganga sasllam tsaquirnin ushacasquin. Pero nogantsicmi sïga imayca lüchagnörag entrenacuycantsic mana tsaquirnin ushacag premiuta chasquir, imayyagpis gloriachö cawacunapag. \v 26 Tsaymi nogaga mana ricchacur cörrignötsu cörrirnin aywä ni imayca wayrallata cutarnin maganacugnötsu cä. \v 27 Tsaynö cangäpa rantinmi nogaga cuerpüta castigar obligä, juc esclävunö rasumpa cäsumänanpag. Tsaynöga rurä llapan runacunata yachatsirnin willacungäpita, jutsaman shicwar imayca cörriycar ishquigtanö Dios Yaya mana descalificäyämänanpagmi. \c 10 \s1 Ïdolocunapag alverticungan \p \v 1 Waugecuna y panicuna, nogaga manam mana musyayänayquita munätsu, unaycag aylluntsiccunata Dios Yaya mana ni ima peligruwan päsatsinganta. Paycunamanmi juc pucutayta cachamur tsapascatsirnin, lamar rurinpa päsatsirgan. \v 2 Tsay lamarpa päsarmi pucutaypa gopinchö Moiséswan pagta llapanpis imayca bautizacashganö cayargan. \v 3 Paycunaga juc milagru micuytam Dios Yayapita chasquisquir, tsay micuyllata llapan micuyargan. \v 4 Tsaynöllam llapan aywagcunapis juc milagru yacu upyayangallanta upyayargan. Paycunaga viäjincunachö juc gagapita yargamug yacutam upyayargan. Tsaynö compañar pushagnincuna cawatsicug gagawan yargamug yacuga quiquin Señor Jesucristom cargan. \v 5 Tsaynö caycaptinpis cäsi llapanmi Dios Yayata gustargantsu. Tsaymi tsay Israel casta runacuna cäsi llapan mana ni imacag tsunyachö wañurnin ushacar cuerpuncunapis mashtararrag quëdargan. \p \v 6 Tsaycuna llapanmi imayca juc alvertincianö nogantsicpag päsargan, paycuna mana allicunata rurayangannöga nogantsicpis mana allicunata manana munapänapag. \v 7 Tsaymi gamcunaga ama tsay ïdolocunataga adorayaytsu, paycunachö waquincagcuna adorayangannöga. Tsaypagmi Diospa Palabran gellgashgachö nirgan: “Llapan runacunam jamayargan micuyänanpag y upyayänanpag, tsaypita sharcurnam alläpa cushishga fiestata rurarnin lluta mana allicunata rurarnin cayargan.”\x + \xo 10:7 \xt Ex 32:6.\x* \v 8 Nogantsicga ama jucnin jucninwan mana allicunata rurar puricushuntsu, paycunachö waquincagcuna ruracäyangannöga. Tsaynö mana allicunata ruracäyanganpitam juc junagllachö ishcay chunca quimsa waranga (23,000) wañuyargan. \v 9 Ama paycunachö waquincagcuna Dios Yayata pruebagnö rurayangannöga cashuntsu. Tsay pruebagnincag runacunam culebracuna caniptin juc junagllachö wañurnin ushacäyargan. \v 10 Ama ni imatapis Dios Yayapa contran rimarnin parlashuntsu, paycunachö waquincagcuna mana allicunata parlar rimayangannöga. Tsaynö rabiarnin parlaycachar rimayanganpitam, Dios Yaya wañutsicug angelta cachamurgan rimagnincunata wañutsinanpag. \p \v 11 Tsaycunaga llapanmi päsargan, imayca juc ejemplucunanö. Tsaymi Diospa Palabranchö gellgashga cargan, nogantsicpag juc alverticugcunanö canan ultimucag tiempucuna nogantsicman chaycämuptinna. \v 12 Tsaymi si pipis, “Firmim criyicuycä” nirga, shumag cuidacutsun jutsaman mana ishquinanpag. \v 13 Gamcuna tucuyläya pruebacunatawan tentacioncuna päsayangayquiga, llapan runacuna päsayangannöllam. Tsaynöpam imaypis Dios Yayaman rasumpa confiacuyta puediyanqui, Payga manam ni ima pruebacunaman ni jutsaman shicwayänayquita munangatsu mana awantayangayquiyagga. Tsaypa rantinmi quiquin Dios Yaya yanapayäshunqui pruebacunawan tentacioncuna chämuptin, imaycatapis allish awantanayquipag. \s1 Ïdolocunata adoray fiestacunawan Señor Jesucristopa merienda micuynin \p \v 14 Tsaymi cuyashga waugecuna y panicuna, ïdolocuna adorayangayquita dëjasquir witicuyay. \v 15 Caycunataga alli yachayyog runacunatam niyag, llapan niyangagcuna alli o mana alli canganta quiquiquicuna juzgayta puediyaptiqui. \v 16 Si nogantsic juc sagrädu cöpallapita Dios Yayata alabarnin agradëcicusquir upyarga, Señor Jesucristowanmi jucllayllanö ticrantsic yawarninraycu. Tsaynöllam tsay tantallata bendisarnin paquisquir micurpis, Señor Jesucristowan jucllayllanö ticrantsic cuerpunta chasquingantsicraycu. \v 17 Aunqui maytsicag runacuna carpis, juc tantallatam micuntsic. Tsaynöpam llapantsic maytsicag carpis, juc cuerpulla cantsic. \p \v 18 Masqui shumag tantiyayay Israel marca runacunapag: Tsay Israel marca runacunaga templupa altarninman sacrificiuta rurar churayangan micuycunata micuyanganpitam, tsay sacrificiucunawan Dios Yaya perdonarnin jutsannagtanö chasquirgan. \v 19 Tsaynöllam mana criyicug runacunapis ïdolocunaman micuycunata churayan. Tsaymi tsay ïdolocunaga ni ima poderyogtsu ni churayangan micuycunapis manam alläpa allicag micuytsu. Gamcuna musyayangayquinöpis tsaycunaga llapanpis mana imapag servigllam cayan. \v 20 Nogaga caynö niyayniquitam munä: Tsay ïdolocunata ofrecernin churagcunaga manam Dios Yayatatsu alabaycäyan, sinöga quiquin supaycunatam ofreceycäyan. Tsaymi nogaga munätsu supaycunawan tallucarnin gamcunapis cayänayquita. \v 21 Señor Jesucristopa sagrädu cöpanpita upyaycarga, manam supaycunapa cöpanpitaga upyashwantsu. Tsaynöllam Señor Jesucristopa cuerpuntawan yawarninta chasquiycarga, supaycunapa mësanman churashgataga ni imaypis chasquishwantsu. \p \v 22 ¿Nogantsicga Señor Jesucristo chiquicurnin canantacu munantsic? ¿Acäsu nogantsicga Paypita mascu cantsic? \s1 Llapan criyicugcuna libri cawacuyangan \p \v 23 Waquincagcuna niyangannömi, “Llapan imaycatapis ruraytaga puedintsicmi.” Pero llapan imayca ruragantsicga manam allillatsu. Tsaynöllam, “Llapan imayca munangantsictapis rurayta puedintsic.” Pero manam llapan rurangantsictsu nogantsicpa biennintsicga. \v 24 Ama quiquintsicpa biennintsicllaga ashishuntsu, sinöga llapan runamajintsicpa biennin imaycatapis ashishun. \p \v 25 Gamcunaga mercädochö ranticuyangan llapan aytsacunata micuyanqui, yarpayniquicuna mana allita yarpaptin maypita apayämungantapis mana tapupacurnin. \v 26 Tsaypagmi Diospa Palabran gellgashgachö nirgan: “Cay llapan entëru munduwan, tsaychö llapan imayca ricangantsiccunaga japallan Señorpam.”\x + \xo 10:26 \xt Sal 24:1.\x* \p \v 27 Si juc mana criyicug runa wajinman invitayäshuptiqui aywarga, llapan imayca garayäshungayquita mana tapuparlla llapanta micuyanqui. Ama tapupäyanquitsu yarpayniquicuna mana allita yarpaptin, maypita apayämungantapis. \v 28 Pero si tsaychö pipis: “Cay aytsaga sacrificiuchö ïdolocunata ofreceyanganmi” niyäshuptiquiga ama micuyanquitsu. Tsayta mana micuyaptiquim, willayäshugniqui runacunapis yarpaynincunachö llutan mana allicunata gamcunapag mana yarpäyangatsu. \v 29 Caycunataga niyag manam gamcunapa yarpayniquicunapagtsu, sinöga tsay willayäshugniquicuna gamcunapag mana allicunata mana yarpäyänanpagmi. ¿Imanötan quiquïpa concienciätawan libri cangäta juzgacüman, juc runacunapa conciencianchö yarpayninwan? \v 30 Si cushishga imatapis micurnin agradëcicuycaptïga ¿imanörag micungäpita acusar musyapäyämanman Dios Yayata agradëcicuycaptïga? \p \v 31 Tsaynö caycaptinpis imayata micurnin, upyar, imaycacunata rurarpis Dios Yayata respetarnin cushitsiyänayquipag rurayanqui. \v 32 Ama ni pitapis mana alli ejemplutaga goyanquitsu, judiucunatawan mana judiucagcunatapis ni goricaycur Dios Yayaman mañacugcunaman juntawacagcunatapis. \v 33 Noganö allicunallata rurayay, llapan imaycachöpis Dios Yayata alläpa respetarnin cushitsingänö. Tsaynö quiquïpa biennï mana ashirmi, atscag runacunapa biennin ashiycä, rasumpacag salvaciunta tariyänanpag. \c 11 \nb \v 1 Señor Jesucristopa ejemplunta sïgingänö, gamcunapis nogapa ejemplüta sïgiyay. \s1 Dios Yayaman imanö mañacuyänanpag alverticuy \p \v 2 Waugecuna y panicuna, alläpa cushicurmi aläbar felicitäyag imaypis nogapag yarpäyämar, yachatsiyangagnölla llapanta sïgiycäyangayquita. \v 3 Tsaymi cananga gamcuna shumag entendiyämänayquita munä, Señor Jesucristo llapan runacunapa mandagnin uman cuenta canganta. Tsaynöllam juc ollgopis warminpa uman cuenta mandagnin, imayca Dios Yaya Señor Jesucristopa mandagnin uman cuenta cangannö. \v 4 Pï ollgopis Dios Yayaman mañacurnin o willacurga, ama warmicunanö umanta tsapäcungatsu. Si tsay warmicunanö umanta tsapäcurga, Señor Jesucristo mandagnin umannö captinmi alläpa pengacatsir desonran. \v 5 Tsaynö caycaptinga pï warmipis Dios Yayaman mañacurnin o willacurga, umanta tsapäcutsun. Si umanta mana tsapäcurga imayca agtsan rutushganö carmi, gojanta alläpa pengacuyman churanga mandagnin uman cuenta captin. \v 6 Si juc warmi goricaycurnin Dios Yayaman mañacuyanganchö umanta mana tsapäcurga, mejorga llapan agtsanta ollgopatanö rutusquitsun. Si tsaynö pengacuypag rutushga cayta mana munarga, umanta shumag tsapäcutsun. \v 7 Ollgocagcunaga ama umancunata tsapacuyätsuntsu, paycunaga quiquin Dios Yayapa reträtun caynincunawanmi, cushicuypag atsicyag poderninta musyatsicuyan. Pero warmicunam sïga, ollgopa reträtunnö car, ollgo imanö canganta musyatsicuyan. \v 8 Dios Yayaga manam warmipitatsu ollgota camargan, sïnöga ollgopa costillanpitam warmita camargan. \v 9 Ollgotaga Dios Yaya manam warmipagtsu camargan, mas bienmi warmita ollgopag camargan. \v 10 Tsaynö canganpitawan angelcunaraycum, warmiga imayca umanchö señalta catsignö gojanta cäsurnin shumag cawacutsun. \p \v 11 Pero tsaynö captinpis Señor Jesucristoman criyicuy vïdachöga, manam juc warmi mana ollgonnag libriga canmantsu. Tsaynöllam ollgopis libri mana warminnagga canmantsu. \v 12 Musyangantsicnöpis ollgopa costillanpitam Dios Yaya warmita camargan. Tsaynöllam ollgocupis warmipitarag yuriyashga. Tsaymi llapan imaycapis quiquin Dios Yayallapita shamun. \v 13 Gamcunana tsaytaga imanöpis juzgayay: ¿Allicu canman juc warmi umanta mana tsapäcur Dios Yayaman mañacungan? \v 14 ¿Acäsu manacu canan tiempu costumbriga yachatsimantsic, juc ollgopa alläpa jatusag agtsan carga pengacuypag canganta, \v 15 warmipagmi sïga shumag cushicuypag jatusag agtsan cangan? Tsaypagmi warmitaga quiquin Dios Yaya jatusag agtsancuna garashga umanta tsapänanpag. \v 16 Si pipis caycunapag imatapis discuticuyta munarga, musyatsun Dios Yayaman llapantsic criyicugcunaga jucläya costumbricunata mana chasquingantsicta. \s1 Micupacuyanganchö lluta mana allicunata ruracäyangan \p \v 17 Cay cartata gellgamur manam aläbayayniquita puedïtsu, allicag ruraycunata rurayangayquipa rantin, llapayqui micuyänayquipag goricäyangayquichö alläpa mana alli captin. \v 18 Unaynam willayämashga Dios Yayaman mañacuyänayquipag goricäyangayquichö, quiquiquicuna pura raquicarnin caycäyangayquita. Tsaynö willayämangan gamcunachö rasumpa päsaycangantam criyirnin yarpaycä. \v 19 ¡Rasuncagtaga quiquiquicuna purallam yarpayniquicunawan raquicar caycäyanqui! ¡Tsaynö raquicarnin caycäyanqui, maygayquipis rasumpa firmi criyicur Dios Yayawan alli cawacuyaygayquita musyayänanpagmi! \v 20 Tsaynö raquicar cayaptiquiga, goricarcurnin Señor Jesucristowan pagta micugnö cayangayquipis, mananam Señor Jesucristopa pagta micuyanquinatsu. \v 21 Gamcuna micuyangayquichömi waquincagcunaga cada ünu punta puntata achcusquir alläpa micupacuyan. Tsaymi waquincagtaga mallagaycagta dëjasquir, asta machäyanganyag upyapacuyan. \v 22 ¿Acäsu manacu juclächö wajiquicuna can alli micucuyänayquipag y upyarnin machäyänayquipag? ¿Imanirtan Dios Yayaman criyicugcunataga despreciarnin, mana imannagcag wactsacunatapis pengacatsiyanqui? ¿Tsaynö rurayangayquipitaga ima nishagtan? ¿Imanörag aläbayagman gamcuna tsaynö mana allicunata rurayangayquipita? ¡Manam aläbayäshayquitsu! \s1 Señor Jesucristowan pagta micugnö cayangan \r (Mateo 26:26-29; Marcos 14:22-25; Lucas 22:14-20) \p \v 23 Tsaymi nogapis quiquin Señor Jesucristopita chasquirgä, cay Alli Willacuyninta yachatsicur willayangagta. Señor Jesucristota traicionayangan pagasmi, maquinwan tantata achcurcur, \v 24 Dios Yayaman mañacurnin agradëcicur paquisquir nirgan: “Cay tantam nogapa cuerpü, gamcunapa bienniquicuna wañunanpag entregashga canga. Caynö gamcunapis rurayanqui, nogata imaypis yarpäyämarnï.” \v 25 Tsaynöllam micur ushasquirnin, cöpata maquinwan achcurcur nirgan: “Cay cöpachö yawarnïwanmi, Dios Yayawan gamcunapag juc mushog conträtuta rurashcä. Tsaymi cada vez yarpäyämarnï upyar caynö rurayanqui.” \v 26 Tsaynölla cada vez cay tantata micurnin y cöpachö upyarnin, asta Señor Jesucristo cutimungan junagyag Paypa wañuyninta willacuycäyanqui. \s1 Señor Jesucristowan pagta caycagnö imanö micuna cangan \p \v 27 Tsaymi pipis Señor Jesucristopita tantata micur y cöpanchö upyaycar Dios Yayata mana alabarnin llutan mana allicunata rurarga, alläpa jatun jutsatan ruraycan Señor Jesucristopa cuerpunpawan yawarninpa contran. \v 28 Cada ünum concienciancunachö shumag yarpachacur tantiyacuyänan, Señor Jesucristopa cuerpuntawan yawarninta manarag chasquirnin. \v 29 Pero pipis Señor Jesucristopa cuerpuntawan yawarninta micurnin upyayta munarga, llapan jutsanpitam arepenticunan. Si jutsanta mana arepenticur Señor Jesucristo imapag wañunganta mana musyaycar micurnin upyarga quiquillanmi condenacunga. \v 30 Tsaymi gamcunachö waquincagcuna mana allicunata rurar micuyanganpita callpannagnö alläpa dëbil geshyagyasha caycäyan. Tsaynöllam waquincagpis mana allicunata rurayanganpita wañurnin ushacäyashga. \v 31 Si quiquintsic shumag yarpachacurnin arepenticushgaga, Dios Yayapis manam mantsacaypag castigamäshuntsu. \v 32 Pero Dios Yayaga juzgarnin castigamantsic quiquintsic yachacunapagmi, cay patsachö jutsata ruragcunawan pagta condenacarnin infiernuman mana aywanapag. \p \v 33 Tsaymi cuyashga waugecuna y panicuna, llapayqui goricaycur micuyänayqui captinpis, llapan chäyämunganyag jucnin jucninwanpis shuyänacuyanqui. \v 34 Si mayganpis alläpa mallagarga wajinllachöna micucarcamunga, manarag llapan goricäyaptin micunganpita Dios Yaya mana castigananpag. \p Gamcunacagpa quiquï ricagniquicuna shamurnam, waquincag asuntucunapag consejar entenditsiyäshayqui. \c 12 \s1 Espïritu Santo tucuyläya yachayta garamangantsic \p \v 1 Waugecuna y panicuna, Espïritu Santo poderninwan tucuyläya yachayniquicuna garayäshungayquita shumag entediyänayquitam munä. \v 2 Gamcunaga musyayanquim cay mundupa costumbricunallachö cawar manarag criyicuyaptiqui, mana ni ima musyag ni ima parlag ïdolocunata adorayänayquipag imayca garachagnö fäcil apayäshungayquita. \v 3 Tsaymi canan rasumpa alvertiyag, Espïritu Santopa poderninwan cawarga ni pipis “¡Señor Jesucristoga alläpa mana allim!” nir parlananpag. Tsaynöllam ni pipis rasumpa ninmantsu: “¡Jesucristoga Señornïmi!” nir, Dios Yaya Espïritu Santunpa poderninwan mana yanapaptinga. \p \v 4 Tsaymi rasumpa maygan criyicugpis tucuyläya allish yachaycunata chasquin, pero tsay llapan yachaycuna chasquinganga juc Espïritu Santollapitam shamun. \v 5 Tsaynöllam tucuyläyapa servinapagpis can, pero tsaynö tucuyläyapa servirpis juc japallan Señor Jesucristollatam servinantsic. \v 6 Tucuyläyata rurarnin mandacuyyog canapagpis canmi, pero Dios Yayallam tsay llapan imayca ruraycunatapis rurashga. \p \v 7 Cada ünutam Dios Yayaga llapan yachaynintsiccunata garamashcantsic, Espïritu Santopa yanapacuyninwan criyicugmajintsiccunata yanapanapag. \v 8 Tsaynö rasumpa juc runapa shongonchö Espïritu Santo captinmi, tsay runaga alläpa yachayninwan imatapis parlan. Tsaynöllam waquincag runacunatapis quiquin Espïritu Santo poderninwan, llapan musyaycunata tantiyatsirnin entenditsinga. \v 9 Tsay Espïritu Santollapitam waquincagga alli firmi criyicuynincuna chasquiyan. Waquincagnam Espïritu Santopa poderninta geshyagyashacunata cuticätsiyänanpag chasquiyan. \v 10 Waquincagnam milagrucunata rurayänanpag Dios Yayapita poderta chasquiyan y waquincagnam poderta chasquiyan quiquin Dios Yayapita rasumpacag Alli Willacuy chasquiyanganta allish willacuyänanpag. Tsaynöllam waquincag criyicugcunatapis Dios Yaya poderninta garashga, rasumpacag Espïritu o mana allicag espïritu canganta regeyänanpag. Waquincagtanam podernincuna garashga tucuyläya idiomacuna parlayta yachayänanpag. Tsaynöllam waquincagtapis mas yachaynincuna garashga tucuyläya idiomacunachö parlangantapis, alli yachayninwan rasumpa entendir musyatsicunanpag. \v 11 Pero tsay llapan imayca yachaynincunawan tucuyläya imaycata rurarpis, juc japallan Espïritu Santollam segun quiquin munangannölla cada ünuta gararnin entregashga. \s1 Juc cuerpu llapan partincunawan juntawacashga cangan \p \v 12 Tsaynö captinpis, cuerpuga juc japallan caycarpis atsca partiyogmi. Tsaynö atsca partincuna caycaptinpis juc cuerpullachömi llapan juntawacashga cayan. Tsaynöllam Señor Jesucristopa cuerpunwanpis päsan. \v 13 Tsaymi nogantsicga juc Espïritu Santollawan bautizacashcantsic, juc cuerpunölla llapantsic canapag, judiu o griego, servicug y libri mana servicug carpis. Tsaynöllam imayca yacuta upyatsignö llapantsicta juc japallan Espïritu Santonta garamashcantsic. \p \v 14 Tsaymi canan cuerpuga manam juc partillatsu, sinöga atsca partiyogmi. \v 15 Si chaqui ninman: “Nogaga mana maqui carmi, cuerpupatsu cä” nir. ¿Tsaynö nirpis Acäsu cuerpupa partin canganpita camantsacanmancu? \v 16 Si rinri ninman: “Nogaga mana ñawi carmi, cuerpupatsu cä.” ¿Tsaynö nirpis Acäsu cuerpupa partin canganpita camantsacanmancu? \v 17 Si llapan cuerpuntsic ñawilla captinga, ¿imanörag wiyayta puedishwan? Si tsaynölla llapan cuerpuntsic rinrilla captinga, ¿imanörag mushcuyta puedishwan? \v 18 Pero rasuncagtaga mana tsaynö canapagmi, quiquin Dios Yaya cada ünuta sitiuncunaman churashga, llapanpis quiquin munangannölla shumag cayänanpag. \v 19 Si llapan cuerpu juc partiyoglla captinga, ¿imanörag tsay cuerpu canman? \v 20 Pero rasuncagtaga tsaynö atsca partiyog cuerpu carpis, juc japallanmi tsay cuerpuga. \p \v 21 Tsaymi ñawiga maquita: “Manam wanagtsu” niyta puedintsu. Tsaynöllam umapis chaquita: “Manam wanagtsu” niyta puedintsu. \v 22 Tsaynö ninacuyanganpa rantinmi mas bien, imayca alläpa dëbilnöcag cuerpuntsicpa partincunarag mas wanacan. \v 23 Tsaynöpam cuerpuntsicchö mana cäsungantsic umildecagrag, imaycawan mas shumag respetarnin cuidantsic. Tsaynöllam mana ricäcag cuerpuntsicpa partincunataga, imaycallawanpis mas shumag tsapäcuyta munantsic. \v 24 Pero runacuna ricämänantsiccag cuerpuntsicpa partincunataga manam tsapayta wanantsictsu, pïmaypis ricämäna captin. Tsaymi Dios Yaya dispönishga tsay mana cäsungantsiccag cuerpuntsicpa partin, llapanpitapis allish cuidarnin mas respetashga cananpag. \v 25 Tsaynö dispönishga llapan cuerpuntsic pagta car, ni mayganpis mana raquicänanpag. Tsaynöpam llapan cuerpuntsic juccag partincunawan jucnin jucninwan llaquipänacurnin yanapacur shumag cawacuyanga. \v 26 Si cuerpupa juccag partin llaquicurnin sufriptinpis llapan waquincagcunapis iwalmi sufriyanga. Tsaynöllam cuerpupa juc partinta alläpa cuyarnin respetayaptinga, waquincag partincunapis llapan alläpa cushicuyanga. \p \v 27 Tsaymi gamcunaga Señor Jesucristopa rasumpa cawag cuerpun cayanqui. Tsaynö carmi Paypa cuerpunpa llapan partincuna llapayquipis cada ünu cayanqui. \v 28 Tsaynöllam quiquin Dios Yaya llapan criyicugcuna goricäyangan wajichöpis tucuyläya mandacuyyog cayänanpag churargan. \p Puntatam churargan apostolcunata, tsaypa gepanmanmi Alli Willacuyninta willacug profëtacunata. Tsaycunapa gepancunamannam Diospa Palabranta willacur yachatsicugcunata churargan. \p Tsaypitanam tucuyläya milagru ruragcunawan geshyagyashacunata cuticätsigcunatapis churargan. Tsaynöllam waquintapis churargan imaycachöpis yanapacug cayänanpag y waquincagtanam criyicugcunata mandarnin pushayänanpag. Waquincagtanam tucuyläya idiomacunata parlar yachacuyänanpag churargan. \v 29 ¿Llapancu apostolcuna cayan? ¿Llapancu profëtacuna cayan? ¿Llapancu yachatsicug maestru cayan? ¿Llapancu milagrucunata rurayan? \v 30 ¿Llapancu geshyagyashacunata cuticätsiyänman? ¿Llapancu tucuyläya idiomacunata parlayan? ¿Llapancu tucuyläya idioma parlaycunata shumag entenditsicur musyatsicuyan? \v 31 Pero gamcunaga mas allicag yachayniquicuna chasquiyänayquipag, imayca ayrajagnörag ashiyanqui. \s1 Caymi rasumpa cuyanacur cawacuyga \p Cananmi noga llapanpitapis mas allicag nänitanö regetsiyäshayqui, Dios Yaya munangannö rasumpa shumag cawacuyänayquipag. \c 13 \p \v 1 Si maytsay naciunchö runacunapa parlaynintawan angelcunapa parlaynincunata yacharpis, runamajïta mana cuyarga imayca mana servig fierro wagagwan ratay platïllo mana alli chininignöllam cäman. \v 2 Si noga Dios Yayapag alläpa allish willacur, Paypa llapan yarpaynintawan yachayninta musyarnin, asta jircacunata jucläman wititsinäpag criyicuynïwan podernï captinpis, mana rasumpa cuyacur llaquipäcurga, mana imapag servigllam cäman. \v 3 Tsaynöllam imayca capamagnïta wactsacunata gararnin, Dios Yayaman criyicungäraycu quiquïpa cuerpüta waycäyämänanpag entregacurnin wañurpis, rasumpa cuyacuynïwan llaquipäcuynï mana captinga, tsaynö rurangäpis manam ni imapag välemanmantsu Dios Yayapa puntanchöga. \p \v 4 Si pipis rasumpa cuyacurnin llaquipäcurga, alli paciencianwanmi runamajinta yanapan. Tsaymi ni imaypis runamajinta chiquintsu ni iman captinpis codiciacuntsu. Tsaynö rasumpa cuyacug runaga, manam ni imaypis aläbacurnin yachagtucur orgullösotsu cawacun. \v 5 Tsaynö cawacug runaga manam ni imaypis mana allicunataga parlantsu ni runamajinta despreciantsu ni imatapis quiquillanpagga ayrajarnin ashintsu. Tsay runaga manam ni imaypis rencorta aparnin piñashgatsu puriycan, ni runamajincuna mana allicunata rurayangantapis yarparantsu. \v 6 Rasumpa cuyacug runaga manam ni imaypis mana allicunapagga cushicuntsu, sinöga llapan imayca alli ruraycunapagmi sïga alläpa cushicun. \v 7 Tsaynö cuyacuyyog runaga runamajinta cuidarnin tsapan, imaycatapis criyirnin rasumpa confiacur shuyaran, tucuyläya sufrimientucunatapis allish awantan. \p \v 8 Tsaymi rasumpacag cuyacuywan llaquipäcuyga ni imaypis ushacangatsu. Aunqui llapan willacugcuna ushacäyaptinpis Dios Yayapa cuyacuyninga manam ni imay ushacangatsu. Tsaynöllam tucuyläya idiomacunachö parlagcunapis upällashga cayaptin, imayca yachayta yachagcunapis jancat ushacäyanga. \v 9 Nogantsicpa yachaynintsic alläpa ichiclla captinmi, Dios Yayapa Palabrantapis waquillanta willacuntsic. \v 10 Pero rasumpacag Alli Willacuyyog Señor Jesucristo cay patsaman cutimuptinmi, tsay waquillan mana allinöcag willacungantsic jancat ushacanga. \p \v 11 Noga wamranöllarag carga imayca pishi mana musyag wamranömi, parlargä, yarpargä, yarpaynïpis cargan. Pero cananmi sïga juc yashga runanö ticrarnin, llapan wamranö caynïcunata jancat dëjashcä. \v 12 Tsaynöpam cananga imayca juc espëju yagashgachönö tupapayllatana ricantsic, Dios Yayapita llapan rasumpacag shamugcunata. Pero juc junagchö sïga quiquin Dios Yayata cära cära rasumpa ricarnin regeshun. Tsaymi canan llapan musyangäcunaga imayca manacagnö waquillan. Pero tsay junagmi sïga rasumpa cläru musyarnin regeshag, quiquin Dios Yaya shongöta regengannölla. \p \v 13 Tsaynöpam caycuna quimsan ni imaypis mana ushacag cayanga: Rasumpa firmi criyicuy, confiacurnin shuyaray y rasumpa cuyacuy. Pero cay quimsanpitapis mas allicagga, llapan runamajintsicta alläpa llaquiparnin cuyangantsicmi. \c 14 \s1 Tucuyläya idiomacunachö parlarnin yachatsicuycuna \p \v 1 Gamcunaga imayca ayrajagnörag ashiyay runamajiquicunawan shumag cuyanacur cawacuytawan Espïritu Santopita tucuyläya yachacunawan ruraycunata chasquiyäshunayquipag. Tsaycunapitapis masga ashiyanqui Espïritu Santo poderninwan Diospa Palabranta yachatsicur willacuyänayquipag. \v 2 Si juc runa mana yachangan parlaychö Espïritu Santopa poderninwan mañacurga, Dios Yayallatam parlaparnin mañacun. Tsaynö Dios Yayallata parlapaptinmi ni maygan runapis ni imata parlangantapis entendiyantsu. Tsaymi waquincagcunaga tsay runa parlanganta musyayantsu, imayca pacaraycagnö yachayta Espïritu Santo yanapar parlatsiptin. \v 3 Pero llapan runacuna yachayangan parlaycunachö Diospa Palabranta willacug runaga, yachatsicurmi willacun llapan runamajincuna cada junag mas firmi criyicuyänanpag. Tsaynöllam runamajincunata imaycachöpis animatsirnin, llaquicuynincunachöpis yanapar consolan. \v 4 Si pipis jucläya mana yachangan parlaychö mañacurga, quiquillanmi cada junag mas firmi criyicuyninchö cawacun. Pero pipis llapan runacuna yachayanganchö Diospa Palabranta yachatsicurnin willacurga, llapan criyicugmajincunatam yanapan criyicuynincunachö mas firmi cawacuyänanpag. \p \v 5 Nogaga munämanmi llapayquipis jucläya mana yachayangayqui parlaychö parlayänayquita. Pero tsaypitapis masga munä, Diospa Palabran imayca pacaraycagnöta willacuyänayquitam. Jucläya mana yachayangan parlaycunachö parlarnin yachatsicuypitaga, mas allim canman yachayangan parlayllachö Diospa Palabranta willacurnin yachatsicuyangan. Pero si jucläya mana yachayangan parlaycunawan llapan criyicugcunata shumag tantiyatsirnin, llapan significäduncunata willar entenditsishgaga, tsaypis allillam canman. Tsaynö significädunta entenditsirnin willacushgam criyicug runacunapis criyicuynincunachö mas firmi cawacuyanga. \p \v 6 Waugecuna y panicuna, canan shamurnin jucläya mana yachayangayqui parlaycunachö willayarniqui mana shumag esplicayaptigga, ¿imapagtan serviyäshunquiman juc revelaciuncunata, allish yachaycunatawan musyaycunata, imayca pacaraycagnö Diospa Palabrantawan yachatsicuynincunata mana shumag esplicayaptigga? \v 7 Masqui canan juc ejempluta niyäshayqui: Lautatawan arpata töcarnin juc nötallachö mana cläru töcayaptinga, ¿imanötan musyayanga imata töcaycäyangantapis? \v 8 Si juc trompëta töcag soldädu shumag mana cläru regecaypagta töcayaptinga, ¿maygan soldädutagshi musyanman guerraman peleag aywayänanpag? \v 9 Tsaynöllam gamcunawanpis päsan. Si jucläya mana yachayangan idiomachö parlarnin yachatsicuyaptiquiga, ¿imanörag imata yachatsiyangayquitapis entendiyanman? Tsaynö parlarga imayca wayrata parlapagnöllam caycäyanqui. \v 10 ¡Pitan musyan cay entëru munduchö ayca idiomacunata parlayanganta! Tsay idiomacuna parlayanganpa significädun captinmi, llapanpis allish entendican. \v 11 Pero si pipis quiquinpa idiomanchö parlapämaptin mana entendirga, imayca jucläpita shamushga forastërunömi paypag cäman. Tsaynöllam tsay runapis parlaynïta mana yacharga, imayca jucläpita shamushga forastërunö nogapag canga. \v 12 Tsaymi gamcunaga Espïritu Santopa poderninwan tucuyläya yachaycunata chasquiyänayquipag ayrajarnin munaycarga, tsay mas allicag yachaycunata ashirnin llapan criyicugcunata yanapayay mas firmi criyicuyänanpag. \p \v 13 Tsaynö captinmi, si juc runa mana regeshga parlaychö yachatsicurga, Dios Yayata mañacutsun llapan parlanganta esplicarnin shumag entenditsicunanpag. \v 14 Si noga tsaynö mana regeshga parlaychö Dios Yayaman mañacurga, rasumpam llapan shongöwan mañacuycan. Pero tsaynö mana regeshga parlaychö llapan shongonwan mañacurpis, manam ni imata entendïmantsu. \v 15 ¿Tsaypunga imatatan ruräman? Dios Yayaman mana regeshga idiomachö llapan shongonwan mañacurpis, rasumpa yarpaynïwanpis shumag entendir mañacüman. Tsaynöllam mana regeshga idiomachö llapan shongöwan cantarnin, rasumpa shumag yarpaynïwanpis entendir cantäman. \v 16 Si gam shongollayquichö Dios Yayata alabaptiqui, ¿imanötan läduyquichö mana musyag runaga pagtayqui Dios Yayata “Tsaynö catsun” nir agradëcicunman, gam alläpa agradëcicuptiquipis mana ni imata entendiycarga? \v 17 Tsaynö mana regeshga parlaychö Dios Yayata agradëcicur mañacungayqui alläpa allish captinpis, läduyquichö caycag criyicugcuna mas firmi criyicuyänanpagga manam yanapangatsu. \p \v 18 Tsaymi nogaga Dios Yayata agradëcicü, llapayquicunapitapis mas tsay tucuyläya mana regeshga idiomata parlangäta. \v 19 Pero tsaynö caycaptinpis nogagam munä, criyicugcuna goricäyanganchö yachatsicurga pitsga palabrallawanpis willacur shumag entenditsicuyta. Si jucläya mana regeyangan idiomachö mañacurnin mana entenditsicuptïga, ¿imapagtan serviman juc chunca waranga palabracunachö mañacuptïpis? \p \v 20 Waugecuna y panicuna, ama gamcunapa yarpayniquicuna imayca juc pishi wamrapa yarpayninnölla catsuntsu. Gamcunaga imayca pishi mana ima musyag wamranö cayay, llutan mana alli yarpaycunapita. Pero rasumpacag alli yarpayniquicunawan imayca yashga runanö allillata rurarnin shumag cawacuyay. \v 21 Dios Yaya gellgatsingan leychömi nirgan: \q1 “Jucläpita mana regeshga runacunapa parlaynincunawan \q1 y jucläpita mana regeshga forastërucunawanmi \q1 cay marcata willacatsishag. \q1 Pero tsaynö willacatsiptïpis manam wiyarnin cäsuyämangatsu” \q1 ninmi Señorga.\x + \xo 14:21 \xt Is 28:11-12.\x* \p \v 22 Rasumpa criyicugcunapagga juclä mana regeshga parlaycunaga manam ni imapagpis servintsu. Pero tsay parlaycunaga mana criyicug runacunapagmi sïga allish servin. Tsaynöllam Dios Yayapa Palabranta chasquishga willacugcunaga llapan criyicugcunapag wanacäyan. Pero tsay mana criyicugcunam sïga entendiyantsu. \v 23 Tsaymi llapayqui criyicugcuna goricashga mana regeyangan parlaycunachö parlaycagman, mana musyagcunawan mana criyicugcuna yaycascamur, ¿löcuyashgam caycäyan niyäshunqui? \v 24 Pero Dios Yayapita chasquiyangayqui yachatsicuy Palabranta shumag willanacurnin entenditsinacur caycagman, mana criyicugwan mana musyag runa yaycascamurga, quiquinmi tantiyacurnin yarpachacunga jutsasapa canganta. \v 25 Tsaynöpam Diospa Palabranta wiyarnin, shongonchö jutsancunata pacarätsingantapis llapanta musyangan. Tsaynöpam Dios Yayata adorarnin gongorpacuycur ninga, “¡Rasumpam quiquin Dios Yaya gamcunachö caycan!” nirnin. \s1 Llapayqui goricaycurnin Dios Yayaman mañacuyangayquichö shumag cayanqui \p \v 26 Tsaymi waugecuna y panicuna, nogaga ¿imatatan niyäshayqui? Llapayqui goricäyangayquichö cada ünu participäyanqui, imnucunawan, alli yachatsicuycunawan o Dios Yaya revelar musyatsiyäshungayquiwan. Tsaynölla waquiquiga jucläya idiomachö imatapis willacurnin, tsay willacuyangayquipa significädunta shumag entenditsicuyanqui. Tsaynö llapanta rurayätsun, goricaycurnin Dios Yayaman mañacugcuna mas firmi criyicuyänanpag. \v 27 Si juc mana regeshga idiomata parlarnin willacurga mas allim canman, ishcag o quimsag runacunalla cambianacurnin parlayanga. Tsaychö mana entendiyaptinga juc runarag shumag willacur entenditsicunga. \v 28 Pero si llapayqui goricäyangayquichö mana ni pipis entenditsicuyta yachaptinga, mejorga ama juclä mana regeshga idiomachö parlayanquitsu. Sinöga cada ünu upällalla mana regeshga idiomawan shongoyquicunallachö Dios Yayata mañacuyanqui. \p \v 29 Tsaynölla Dios Yayapa willacugnin profëtacuna willacurpis, ishcag o quimsag parlayanga. Tsay willacuyanganta wiyag runacunapis tapucuyanga rasumpa o mana rasumpa canganta. \v 30 Pero si pipis jamaycaptin Dios Yayapita revelarnin musyatsiptinga, puntachö parlaycag runaga upällanga jamaycag sharcurnin willacunanpag. \v 31 Tsaynö shumag llapayqui si Dios Yayapita revelaciunta chasquirga o wiyarga, jucpa jucpa parlayanqui waquincagcunapis yachacur mas animacurnin firmi criyicuyänanpag. \v 32 Willacug profëtancunaga imaycachöpis mana piñaycachar shumag controlacurnin pacienciancunawan turnuncunata shuyäyanga. \v 33 Dios Yayataga manam lluta imaycatapis gayaycacharnin parlayga gustantsu, sinöga shumag ordenädu alli päsacuychö cayänayquitam munan. \p Tsaynö rasumpa criyicugcuna llapan goricäyanganchö costumbrintsicnö, \v 34 ama warmicuna parlacurlla cacuyänanta permïtiyanquitsu. Llapayqui goricashga caycäyaptiquiga, warmicunaga mana parlacurlla shumag wiyacuyanga quiquin Dios Yaya mandacungannö cäsucurnin. \v 35 Si tsay warmicuna imatapis musyayta munayarga, wajincunaman chaycur gojancunata tapucuyanga. Manam allitsu goricaycur Dios Yayaman mañacuyangayqui öra, warmicuna imatapis tapupacurnin parlaycachäyangan. \p \v 36 ¿Acäsu Diospa Palabranga gamcunallachöcu gallarirgan? ¿O gamcunallacu Diospa Palabranta chasquiyargayqui? \v 37 Si pipis “Nogaga Diospa Palabranta willacunäpag profëtam cä” o “Espïritu Santopitam chasquishcä” nirga, musyatsun Señor Jesucristopa mandacuyninwan cay cartäcunata gellgamungäta. \v 38 Si tsay runa cay yachatsicuyta mana cäsucurnin chasquiptinga, ama quiquintapis cäsur chasquiyanquitsu. \p \v 39 Tsaymi alläpa cuyashga waugëcuna y panïcuna, gamcunapis imayca ayrajagnörag procurayanqui Dios Yayapa Alli Willacuyninta shumag willacuyänayquipag. Tsaynölla ama ni pitapis amatsayanquitsu, jucläya mana regeshga idiomachö parlayaptinpis. \v 40 Pero caycunataga llapayqui mana gelanar, turnuyquicunata shuyararnin rasumpa allicagcunallata rurar shumag ordenädu cawacuyanqui. \c 15 \s1 Señor Jesucristo cawamungan \p \v 1 Cananmi waugecuna y panicuna, rasumpacag salvaciunpag Señor Jesucristopa Alli Willacuyninta willayangagta imaypis yarparäyänayquita munä. Gamcunaga tsay Alli Willacuycunata cushishga chasquirmi mas firmi criyicuyniquicunachö alli tsaracur caycäyanqui. \v 2 Tsaynöllam cay Alli Willacuyman rasumpa firmi criyicurnin alli tsaracur salvacashga caycäyanqui. Si criyicuyniquicunachö firmi mana cawacuyaptiquiga, criyicuyangayquipis manam ni imapag välengatsu. \p \v 3 Tsaymi imaycapitapis mas importanticag Dios Yayapa yachatsicuynin chasquingäta willayargag, Señor Jesucristo jutsantsicraycu wañunganta, Diospa Palabran ningannö. \v 4 Pampayanganpita quimsa junagllatam cawamurgan, Diospa Palabran gellgashgachö ningannö. \v 5 Tsaynö cawascarmurmi puntata discïpulun Cefas niyangan Pedrota yuripusquirrag, chunca ishcay discïpuluncunataga yuripurgan. \v 6 Tsaypa gepantanam pitsga pachac criyicug waugentsiccunata yuripurgan. Tsay criyicug waugentsiccunapitawan panintsiccunapitam cananyag cäsi llapan cawaycäyan, aunqui waquincagcuna wañushga cayaptinpis. \v 7 Tsaypitanam Santiagota yuripunganpa gepantarag, llapan apostolnincunata yuripurgan. \v 8 Tsaycuna llapanpa ultimu gepantaragmi, imayca juc tiempuchö yurishgatanö nogatapis yuripamargan. \p \v 9 Nogalläga manam importantitsu callä llapan apostolcunapita imayca mana allita rurangäcunawan ni siquiera apostol niyämänanllapagpis, goricaycurnin Dios Yayaman criyicur mañacugcunata wañutsirnin gaticachangäpita. \v 10 Pero Dios Yayam alläpa cuyacuyninwan yanapamarnï acramar cachamashga, Paypa Alli Willacuyninta willacunäpag. Puntataga Señor Jesucristoman llapan criyicugcunata wañutsirnin gaticachaycaptï acramarnï gayamanganga, manam envänutsu cashga. Tsaynö alläpa cuyamanganta agradëcicurmi, cay llapan apostolcunapitapis mas yachatsicurnin arushcä. Tsaynöga manam quiquilläpitatsu willacurnin rurashcä, sinöga quiquin Dios Yaya alläpa cuyamar poderninwan yanapamaptinmi. \v 11 Imanö captinpis nogapagga waquincag apostolcuna o noga willacungätsu manam mas välen, sinöga cay Alli Willacuy yachatsicuyangäman rasumpa criyicuyangayquim masga välen. \s1 Wañushgacuna cawayämungan \p \v 12 Tsaymi cananga si nogacuna Señor Jesucristo cawamunganta willacuycaptïga, ¿imanirtan waquiquiga “wañushgacunaga manam cawayämungatsu” nicäyanqui? \v 13 Pero si wañushgacuna manana cawayämunan caycaptinga, Señor Jesucristopis manach cawamunmantsu cargan. \v 14 Señor Jesucristo mana cawamushga captinga, willacuyangäpis manam ni imapag väleptinmi, gamcuna criyicuyangayquipis ni imapag servinmantsu. \v 15 Si tsaynö mana cawamushga caycaptin, “Dios Yayam Señor Jesucristota cawatsimushga” nir willacuycarga, alläpa llulla engañacur yachatsicug testïguncunach cayäman. Si wañushgacuna manana rasumpa cawayämunan caycaptinga, Dios Yayapis Señor Jesucristota manach cawatsimunmantsu cargan. \v 16 Si wañushgacuna manana cawayämunan caycaptinga, Señor Jesucristopis manach cawamunmantsu cargan. \v 17 Si Señor Jesucristo manana cawamushga caycaptinga, rasumpa criyicuyangayquipis manach ni imapag välenmantsu, jutsayquicunallachö condenacashga caycäyaptiquiga. \v 18 Si tsaynö rasumpa caycaptinga, Señor Jesucristoman criyicuycarnin wañugcunapis ogracashgachi caycäyan. \v 19 Si cay patsa cawayllantsicchö Señor Jesucristoman confiacurnin shuyararga, llapan runacunapitapis alläpa mas llaquipaypagchi cashwan, wañushgacuna mana cawayämunan caycaptinga. \p \v 20 Pero rasuncagtaga Señor Jesucristom wañushgacunapita mas puntata imayca punta cosëcha yurignö cawamurgan, llapan wañushgacuna juc junagchö cawayämunanpag musyatsicurnin. \v 21 Rasumpam cay patsachö wañuyga juc runallawan gallarirgan. Tsaynöllam wañushgacuna cawayämunganpis, juc runallawan shamurgan. \v 22 Tsaymi llapan runapis unay Adánpa miraynin cayanganpita wañuyanga. Pero rasumpa firmi criyicugcunam sïga, Señor Jesucristowan cawayämur ni imay mana ushacag cawayta tariyanga. \v 23 Pero Dios Yaya dispöningannömi shumag ordenädu cawamuyga canga. Imayca puntacag cosëchanömi, Señor Jesucristom llapan wañushgacunapa puntanta cawamurgan. Tsaypita cay patsaman cutimuptinragmi, Payllapana cangantsicpita Paynö llapantsic cawamushun. \v 24 Tsaypitanam cay mundupa ushacaynin shamunga, Señor Jesucristo cay patsachö llapan chiquignin mas mandacuyyog autoridäcunatawan supaycunapa podernincunatapis jancat ushacascatsir, llapan Mandacuy Reynonta Taytan Dios Yayata entregaptin. \v 25 Señor Jesucristo poderöso cayninwan mandacunanmi wanacan, llapan chiquignincunata imayca chaquinpa gopinman churagnö ushacätsinganyag. \v 26 Tsay ultimucag chiquignin contran wañuytapis jancatmi ushacätsinga. \v 27 Tsaymi Diospa Palabranchöpis nirgan: “Dios Yayam llapan chiquignincunata chaquinpa gopinman churashga.” Tsaynöllam quiquin Dios Yaya Señor Jesucristopa mandacuyninman llapan imaycatapis churashga. Pero tsaynö llapanta churashga caycaptinpis, quiquin Dios Yayataga Señor Jesucristo manam mandanmantsu. Quiquin Dios Yayam Señor Jesucristopa Taytan car, llapan imaycatapis Tsurinpa mandacuyninman churashga.\x + \xo 15:27 \xt Sal 8:6.\x* \v 28 Tsaynö Señor Jesucristopa mandacuyninman llapan imaycata churashga captinmi, Tsurin Jesucristopis Taytanpa mandacuyninman entregacun, quiquin Dios Yaya alläpa poderöso cayninwan maytsay llapan imaycachöpis mandacug cananpag. \p \v 29 Si wañushgacuna mana cawayämunan caycaptinga, ¿imatatan jorgoyanqui wañushgacunapag bautizacurnin? Si wañushgacuna rasumpa ni imaypis mana cawayämunan caycaptinga, ¿imapagtan tsay wañushgacunapag bautizacuyanqui? \v 30 Nogantsicga, ¿imanirtan imaycay örapis tucuyläya mantsaypag peligrucunachö caycantsic, wañushgacuna mana cawayämunan caycaptinga? \v 31 Waugecuna y panicuna, musyayangayquinöpis rasumpacagtam niyag, Señor Jesucristoman firmi criyicuyangayquipita alläpa cushicungäta. Tsaynöllam Alli Willacuyninta willacungäraycu, mantsaypag peligrucunachö cada junag imaycata sufrirnin wañugnörag caycä. \v 32 ¿Imatatan tsaypunga gänashcä, Efeso marcachö alläpa yaga runacunawan lücharpis? Si wañushgacuna mana cawayämunan caycaptinga nishwan: “¡Micucushun y upyacushun waraymi wañucushun!” nir.\x + \xo 15:32 \xt Is 22:13.\x* \p \v 33 Ama engañayäshunayquita dëjacuyanquitsu: “Mana alli compañërucunagam runamajincunatapis quiquincunatanö mana alli ruragman ticratsiyan.” \v 34 Gamcunaga alli juiciuyquicunaman churacarnin amana jutsacunata rurayaynatsu. Waquiquiga Dios Yayatapis mana regeyaptiquim, pengacurnin yarpachacuyänayquipag niyag. \s1 Wañushga cuerpu imanö cawamunanpag cangan \p \v 35 Talbesgam waquinga tapucuyanga: “¿Imanörag wañushgacunaga cawayämunga? ¿Imanö cuerpuyograg shayämunga?” nir. \v 36 ¡Tsayga mana ni ima musyag upanö tapucuymi! Imata murushgapis, tsay muruga wañurnin ismunragmi juc alli planta jegamunanpagga. \v 37 Manam juc jatun plantatatsu cuerputanö jegamunanpag muruntsic, sinöga juc ichiclla gränu trïguta o jucläya murullatam muruntsic. \v 38 Pero tsay murungantsic murutaga quiquin Dios Yayam imanö cuerpuyog cananpagpis dispönishga. Tsaymi cada cläsi murupa yuran cangantanölla quiquin plantatapis shumag jegatsimunga. \v 39 Pero tsaynö caycaptinpis manam llapanpa cuerpucunaga iwaltsu cayan, runapawan, wätacunapa, tucuyläya pärigcag wätacunapa y tucuyläya pescädocunapapis cuerpuncunaga. \v 40 Tsaynöllam angelcunapawan cieluchöcagcunapa cuerpuncunawan cay patsachöcag cuerpucunapis jucläya cayan. Tsaymi cieluchö poderöso shumag atsicyag cuerpucunanö, cay patsachö cuerpucunapis jucläya shumag cayan. \v 41 Jucläyam rupaypa achaynin chipacyagga, quillapa atsicyayninpitaga. Tsaynöllam quillapa atsicyayninpis lucërocunapa atsicyayninpitaga jucläya, cada ünum juccagpita mas jucläya cayan. \p \v 42 Tsaynöllam päsanga wañushgacuna cawamungan junagpis. Pampangantsic mana alli rurag cuerpum, mana jutsannag ni imay ushacag cuerpuna cawamunga. \v 43 Mana allita despreciarnin pampangantsic cuerpum, alläpa cushicuypag poderyogna cawamunga. Tsaynöllam pampangantsic cuerpu alläpa dëbil captinpis, cawamugcag cuerpuga allish firmi poderyog canga. \v 44 Pampangantsic cuerpuga cay patsachö cawananpagmi, cawamugcag cuerpum sïga cieluchö cawananpag. \p Tsaymi cay patsachö jucläya cuerpu cangannölla, cieluchöpis jucläya cuerpu canga. \v 45 Tsaypagmi Diospa Palabran gellgashgachö nirgan: “Puntacag runa Adánga, cuerpuyog y almayogmi rurashga cargan.” Pero gepacag Adánnö runa Señor Jesucristoga juc cawatsicug Espïritum.\x + \xo 15:45 \xt Gn 2:7.\x* \v 46 Tsaymi Dios Yayaga puntata cuerpuntarag camargan. Tsaynö camasquirragmi espïritunga churargan. \v 47 Puntacag runaga cay patsachö allpapitam rurashga cargan. Pero gepata yurigcag runaga janag patsa cielupitam shamurgan. \v 48 Cay patsachö yurishga runapa cuerpunga, allpapita rurashga cuerpullam cayargan. Tsaynöllam janag patsa cieluchö cawagcagcunapa cuerpuncunaga, cielupita shamug runapa cuerpunnölla cayanga. \p \v 49 Cay patsachö allpallapita rurashga runaricuglla cangantsicnömi, janag patsa cielupita shamushga runaricuglla cawacushun. \p \v 50 Cuyashga waugecuna y panicuna, caytam willayayniquita munä: Manam cay cuerpuntsicwan tulluntsicllaga salvamäshuntsu, cieluchö Dios Yaya caycanganman chänapag. Tsaynöllam pampashga ismurnin ushacag cuerpuga, cieluchö mana ushacag cawayman yaycuntsu. \v 51 Pero juc pacaraycagnö secrëtu musyatsiyangagta shumag entendiyay: Manam llapantsictsu wañushunga, pero llapantsicpa cuerpuntsicmi jucläyaman ticrayanga. \v 52 Ultimucag trompëta wagasquiptinmi, llapan wañushgacunapis cawayämunga manana ni imaypis wañuyänanpag. Tsaynöllam cawagcagpis ñawintsic gepillasquignölla jucläyaman ticrasquishun. \v 53 Nogantsicpa ismur ushacag cuerpuntsicpis, mana ni imayca ushacag poderyog cuerpumanmi ticranga. Tsaynöllam wañug cuerpuntsicpis ni imaypis mana wañugman ticranga. \v 54 Tsay ismurnin ushacag cuerpuntsic, mana ni imaypis ushacagman ticrasquiptinmi y wañug cuerpuntsic mana wañugman ticrasquiptinmi, Diospa Palabranchö ningan cumplinga: “Wañuytaga cawamuymi jancat ushacätsishga” ningan.\x + \xo 15:54 \xt Is 25:8.\x* \q1 \v 55 “¿Ä wañuy maytan gampa ushacätsicuyniqui? \q1 ¿Maytan tsay imayca cashanö tucshicuyniqui?”\x + \xo 15:55 \xt Os 13:14.\x* \m \v 56 Tsay wañuypa tucshicuyninga jutsa ruraymi. Tsaymi jutsa ruraycunapa poderninga unaycag leycuna mandacunganta mana cäsungantsic. \v 57 ¡Pero Dios Yayatam alläpa agradëcicü, llapan jutsantsicta vencenapag poderninta garamarnintsic, Señor Jesucristo yawarninta jichar cruzchö wañunganpita! \p \v 58 Tsaymi alläpa cuyashga waugëcuna y panïcuna, imaypis firmi criyicurnin alli tsaracur cawacuyanqui. Gamcunaga imaycatapis mas animacurnin Señor Jesucristo munangannölla llapan voluntäniquiwan imaycatapis Dios Yayallapag rurayanqui. Musyayangayquinöpis Pay munanganta rurarnin cawacuyangayquiga manam envänutsu canga. \c 16 \s1 Criyicug waugentsiccunapag colaboracionta gorinapag \p \v 1 Criyicug waugentsiccunapag colaboracionta goriyänayquipagga, Galacia marcachö criyicugcunata ningänöllam gamcunatapis niyäshayqui, llapayqui shumag goriyänayquipag. \v 2 Domingocunachö goricarnin, cada persöna imallatapis churayanga, segun gänayanganman y imayquicunapis cayäpushungayquiman. Tsaynö unaypitana cada domingocunachö shumag goriycäyanqui, chämuptïrag apurädu gorirnin mana caycäyänayquipag. \v 3 Tsayman chaycamurnam, gamcuna acrayangayqui runacunata Jerusalénman cachashag. Jerusalénchö criyicug waugentsiccunaman mandarmi, gamcuna goriyangayqui colaboracionta juc cartata aparcatsirnin mandashag. \v 4 Si aywänä wanacaptinga, tsay acrayangayqui runacunawanmi pagtancuna aywayäshag. \s1 Apostol Pablo viajarnin Macedonia marcapa päsangan \p \v 5 Macedonia marcapa aywangäpita tsaymanpa cutimurmi gamcunacagparag chämushag. \v 6 Tsayman chaycamurga gamcunawan pagtam juc tiempu cashag o talbesga llapan tamya tiempu päsanganyag. Tsay tiempu päsasquiptin maypa aywaptïpis, voluntäniquicuna captinga gamcunam viäjëchö yanapayämanqui. \v 7 Canan shamurga manam jur ratïtulla ricayniquicunallatatsu munä, sinöga gamcunapa pagtayquicuna päraytaragmi yarpaycä. Si Señor Jesucristo munaptinga juc tiempullapis gamcunawan pagtam cashun. \v 8 Pero Efeso marcachömi quëdashag, asta Pentecostes niyangan fiestayag. \v 9 Canan junagcunam nogapaga alläpa jatun trabäjü capaman Señor Jesucristopa Alli Willacuyninta willacunäpag, aunqui caychö waquincag mana alli runacuna amatsacurnin chiquiyämaptinpis. \p \v 10 Si waugentsic Timoteo chamuptinga shumag chasquiycuyällanqui, mana mantsacurnin cushishga cananpag. Paypis noganömi Señor Jesucristopa aruyninchö aruycan. \v 11 Ama maygayquipis despreciarnin jagayätsiyanquitsu, mas bien shumag chasquiycuyällanqui. Tsaynöllam shumag yanapaycuyanqui nogacagpa cutimurnin, alli päsacuyninwan cushishga chämunanpag. Caychömi nogaga payta shuyaraycä, waquincag criyicug waugentsiccunawan pagta cushishga chäyämunanta. \p \v 12 Waugentsic Apolotam alläpa rugargä criyicug waugentsiccunawan pagta visitagniquicuna shamunanpag. Cananga manam ni imanöpa shamuyta munashgaragtsu. Pero imaycarpis puedingan öram visitagniquicuna shamunga. \p \v 13 Gamcunaga wiyag wiyaglla, imaypis criyicuyniquicunachö firmi ni imapita mantsacur alli criyicuyniquicunachö alli tsaracur cawacuyanqui. \v 14 Gamcunaga alläpa cuyacuy llaquipäcuyniquicunawan imaycatapis rurayanqui. \p \v 15 Musyayanquinam Acaya provinciachö Estéfanaspa aylluncuna llapanpitapis mas puntata Señor Jesucristoman rasumpa firmi criyicuyanganta. Tsaynö rasumpa criyicug cayninwanmi waugentsic Estéfanasga llapan criyicugcunata imaycawan yanapar imaypis serviycan. Tsaymi waugecuna y panicuna, gamcunatam alläpa rugaycuyag, \v 16 Diospa Palabranta yachatsicug Estéfanastawan waquincag waugecunata cäsurnin, cay alläpa aja aruychö imaycallawanpis yanapaycuyänayquipag. \v 17 Alläpam cushicurgä waugentsiccuna Estéfanaswan Fortunato y Acaico rantiquicuna shayämur, imayca wanangäcunata apamur yanapayämanganta. \v 18 Paycunam llapayquipa rantiquicuna llapan imaycachöpis yanapayämar animatsiyämashga, gamcunata animatsiyäshungayquinölla. Tsay runacunataga shumag respëtuyquicunawan cäsurnin cushishga chasquiycuyällanqui. \s1 Apostol Pablo salüdunwan despedicungan \p \v 19 Asia provinciachö goricaycurnin Dios Yayaman mañacug waugentsiccunam saludaycuyäshunqui. Tsaynöllam Aquilawan warmin Priscilapa wajinchö goricaycur Dios Yayaman mañacugcunapis, cuyayäshurniqui salüduyquicuna apatsicayämushunqui Señor Jesucristopa shutinchö. \v 20 Caychö llapan criyicug waugentsiccunapa salüduncunata chasquiycuyällay. Tsaynölla llapayqui jucnin jucninwanpis, respëtuyquicunawan gagllayquicunachö mutsanacurnin saludanacuycuyay. \p \v 21 Noga Pablom, cay salüduta gellgamü, quiquïpa maquïwan y leträwan. \p \v 22 Si pipis Señor Jesucristota rasumpa mana cuyarga, alläpa maldiciunashga catsun. ¡Señor Jesucristoga shamuycullay! \p \v 23 Señor Jesucristopa cuyacuy yanapacuynin gamcunachö caycullätsun. \p \v 24 Tsaynöllam nogapis gamcunata alläpa cuyayag, Señor Jesucristopa shutinchö. Tsaynö caycullätsun.