\id MAT - Quechua Huaylas NT -Peru 2008 (DBL -2013) \h SAN MATEO \toc1 San Mateo Jesucristupaq escribenqan \toc2 Mateo \toc3 Mt \mt1 SAN MATEO \mt2 Jesucristupaq escribenqan \ip Que libruta Mateo escriberqan israel mayincuna Jesucristupaq musyayänanpaqmi. Israel nunacunaqa atscaqmi manam creyiyarqantsu Diospita shamushqanta ni Dios cashqanta Jesucristupaq. Tsemi Mateo que libruta escriberqan israel nunacuna Jesucristupaq salbacoq cashqanta musyayänanpaq. \ip Mateoqa carqan Jesucristupa disipulunmi. Jucnin caq jutinmi carqan Levi. Manaraq Jesucristuwan purerqa, Roma nasionpaq impuestuta cobraqmi carqan, y israel mayincunapeq chiquishqam carqan. Tseno quecarmi, Jesus “Acu eucushun” niptin, Jesusta qatircur eucorqan. Tsemi musyarqan Jesucristu pi cashqanta y ricarqan llapan rurashqancunata. \ip Mateo qallarin que libruta Jesucristupa une castancunapaq willacur. Tsepitanam nimantsic yuriquininta y llullu quecaptin ima pasashqanta. Tsepitanam willamantsic Jesucristu yachatsicushqancunata y rurashqancunata. Y por ultimum willamantsic Jesucristu wanurir cawarimushqanta; y disipuluncunata alli willaquita willacur jinantin nasioncunapa ewayänanpaq mandashqanta. \c 1 \s1 Quecunam cayarqan Jesucristupa awiluncuna \r (Lucas 3.23-38) \p \v 1 Tëta Abrahampa y rey Davidpa mirenincunapitam Jesucristoqa yuricorqan. Y quecunam Jesucristupa awiluncuna cayan: \p \v 2 Abrahampa tsurinmi carqan Isaac; Isaacpa tsurinnam Jacob; Jacobpa tsurinnam carqan Juda y wauqincuna; \v 3 Judaqa carqan Tamarpa qowanmi; wamrancunanam carqan Zera y Fares; Farespa tsurinnam carqan Esrom; Esrompa tsurinnam Aram; \v 4 Arampa tsurinnam Aminadab; Aminadabpa tsurinnam Nason; Nasonpa tsurinnam Salmon; \v 5 Salmonqa carqan Rabpa qowanmi; wamrancunanam carqan Boos; Boosqa carqan Rutpa qowanmi, y tsurinnam carqan Obed; Obedpa tsurinmi carqan Isai; \v 6 Isaipa tsurinnam carqan rey David. \p Rey Davidpa tsurinnam Salomon; Salomonpa mamannam carqan Uriaspa biudan; \v 7 Salomonpa tsurinnam carqan Roboam; Roboampa tsurinnam Abias; Abiaspa tsurinnam Asa; \v 8 Asapa tsurinnam Josafat; Josafatpa tsurinnam Joram; Jorampa tsurinnam Ozias; \v 9 Oziaspa tsurinnam Jotam; Jotampa tsurinnam Acas; Acaspa tsurinnam Ezequias; \v 10 Ezequiaspa tsurinnam carqan Manases; Manasespa tsurinnam Amon; Amonpa tsurinnam Josias; \v 11 Josiaspa tsurinnam carqan Jeconias y wauqincunapis; Jeconias rey quecanqan watachomi israel nunacunata Babilonia nunacuna presurcur apacuyarqan marcancunaman. \p \v 12 Tse tiempuchonam Jeconiaspa tsurin Salatiel yuricorqan; Salatielpa tsurinnam carqan Zorobabel; \v 13 Zorobabelpa tsurinnam Abiud; Abiudpa tsurinnam Eliaquim; Eliaquimpa tsurinnam Asor; \v 14 Asorpa tsurinnam Sadoc; Sadocpa tsurinnam Aquim; Aquimpa tsurinnam Eliud; \v 15 Eliudpa tsurinnam Eleasar; Eleasarpa tsurinnam Matan; Matanpa tsurinnam Jacob; \v 16 Jacobpa tsurinnam carqan Jose; Josenam Mariapa qowan carqan; y Mariapa wawannam carqan Dios Acrashqan Jesucristu. \p \v 17 Tëta Abrahampita asta rey Davidyaq chunca chuscu (14) awilucunam cayarqan. Rey Davidpita asta Babiloniaman israel nunacunata presu apayanqanyaqpis jina chunca chuscu (14) awilucunam cayarqan. Tsenollam jina Babilonia marcacho israel nunacuna presu cayanqanpita asta Dios Acrashqan yuriconqanyaqpis chunca chuscu (14) awilucuna cayarqan. \s1 Jesucristupa yuriquinin \r (Lucas 2.1-7) \p \v 18 Quenomi carqan Jesucristupa yuriquinin: Jesucristupa maman Mariam, casacuyänanpaq Josewan parlayashqana cayarqan. Peru Josewan manaraq juntacarmi, Mariaqa Santu Espiritupa poderninwan qeshyaqyärerqan \v 19 Joseqa alli nuna carmi, tse nobian Maria qeshyaqyäquicuptin, mana desonrananrecur paquellapa jaqirita munarqan. \v 20 Tseno jaqiriquita pensarishqa quecaptinmi, Diospa anjelnin Joseta sueñinincho, queno nerqan: \p —Davidpa castan Jose, ama mantsaquïtsu Mariawan casaquita. Porqui Santu Espiritupa poderninwanmi pëqa qeshyaq tucushqa. \v 21 Tsemi wamran yuririptin, jutin churanqui Jesusta. Porqui pemi peman marcäcoqcunataqa jutsancunapita salbanqa —nir. \p \v 22 Quecuna pasacushqa Diospa une profetan willaconqan cumplicänanpaqmi. Tse profetam queno nishqa carqan: \q1 \v 23 “Juc shipashmi donsellallaraq quecar \q1 qeshyaq tuconqa y juc ollqu wamratam qeshpiconqa. \q1 Pepa jutinmi churayanqa ‘Emanuel’ ”\x * \xo 1:23 \xt Is 7.14\x* nishpa. \m (Emanuel ninanqa “Noqantsicwanmi Dios quecan” ninanmi.) \p \v 24 Josenam tsecunata sueñuquicur punonqanpita riyaramur, anjel nenqanta cäsucurnin, Mariata ellucurcorqan warminpaq. \v 25 Peru Joseqa Mariawan manaran juntu punuyarqanraqtsu, manaraq wamaqshu wamranta qeshpicuptin. Wamra yuricuriptinnam, jutin churarqan Jesusta. \c 2 \s1 Qoyllurcunata estudiyaq nunacuna Jesucristu adoraq ewayan \p \v 1 Jerusalencho Herodis rey quecaptinmi, Jesucristu yuricorqan Judea probinsiacho quecaq Belen marcacho. Tsepinmi Jerusalenman chäyarqan qoyllurcuna estudiyaq allapa yachaq nunacuna. Pecunaqa shayämorqan inti yarqamunan ladu allapa caru marcapitam. \v 2 Pecunam queno tapucuyarqan: \p —¿Mechotaq quecan israel nunacunapa reynin cananpaq yuricushqa wamra? Porqui marcäcunapitam ricayämorqö qoyllurninta. Tsemi shayämorqö adoraqnin —nishpa. \p \v 3 Tseta wiyecurnam, rey Herodisqa y Jerusalencho llapan täraqcunaqa allapa yarpäcachëcho ticracuriyarqan. \v 4 Tsemi Herodisqa saserdoticunapa mandacoqnincunata y ley yachatsicoqcunata qayecatsir, queno taporqan: \p —¿Mechotan Dios Acrashqan yuricunan carqan? —nir. \p \v 5 Tseno tapucuptinnam, niyarqan: \p —Judea probinsiacho quecaq Belen marcachomi. Tsepaqmi Diospa profetan queno escriberqan: \q1 \v 6 ‘Judea probinsiacho Belen marca, \q1 que marcacho presisaq marcacunapitapis \q1 manam qepachotsu quecanqui; \q1 Porqui qampitam yarqunqa juc rey \q1 y pemi üsha mitseq cuenta israel nunäcunata cuidanqa’\x * \xo 2:6 \xt Miq 5.2\x* —nir. \p \v 7 Tseno niyaptinnam, rey Herodisqa tse yachaq nunacunata pacallapa qayatserqan, y tapuparqan imepita patsana tse qoyllurta ricayanqanta. \v 8 Willariyaptinnam, queno nerqan: \p —Taqe washacho quecaq Belen marcaman ewar tse wamrata ashiyämï. Tarïcurnenqa, cutimur noqallätapis willarayämanqui ewar adoranäpaq —nir. \p \v 9 Rey Herodis tseno niriptinnam, tse yachaq nunacuna ewacuyarqan. Ewecayaptinam, tse ricayanqan qoyllur jina puntancunata ewar qallecorqan. Wamra quecanqan wayi jananman chëcurnam, qoyllurqa tsellachona quedarerqan. \v 10 Tsenam allapa cushiquicuyarqan qoyllur jinallancho quedareqta riquecur. \v 11 Wayiman yecurirnam, llulluta maman Mariatawan quecayaqta taririyarqan. Tsenam nopanman qonqurïcur adorayarqan. Tsepitanam apayanqan qorita, insiensiuta y mirra nishqan perfumita quicharir qarayarqan. \v 12 Sueñinincunacho Herodisman mana cutiyänanpaq Dios rebelecuptinnam, tse nunacuna juc ladu nänipa marcancunaman cuticuyarqan. \s1 Egiptu Nasionman niñuta safatsiyan \p \v 13 Tse yachaq nunacuna cuticuyanqanchonam, Diospa anjelnin Joseta sueñinincho queno nerqan: \p —¡Jina öra sharcur, ewaquï Egiptu nasionman llulluta y mamäninta pusharcur; porqui Herodismi ashitsenqa niñuta wanutsinanpaq. Tsellacho täcuyanqui yape willayanqaqyaq! —nir. \p \v 14 Tsenam Joseqa tse öra shäricurcur, tse paqastä niñu Jesusta y mamäntinta pusharcur, Egiptuman ewacorqan. \v 15 Tsechomi täcuyarqan Herodis wanonqanyaq. Tseqa pasacorqan profetantawan Teyta Dios queno willacatsenqan cumplicänanpaqmi: “Egiptu nasionpitam Tsurïta qayarqä”\x * \xo 2:15 \xt Os 11.1\x* nenqan. \s1 Herodis mandacurin llullu wamracunata wanutsiyänanpaq \p \v 16 Tse yachaq nunacuna “Cutimushaqmi” nicur mana cutiyaptinnam, rey Herodis allapa piñacurcurcorqan. Tsemi tse yachaq nunacuna tapucur puriyanqan tiempupita cuentata jorqurir, yuricuyashqanpita asta ishque watayoq ollqu wamracunata Belen marcacho y estansiancunacho wanutsiyänanpaq mandacurerqan. \v 17 Tseno wamracunata wanuratsiyaptinmi, profeta Jeremias queno escribenqanwan pactarerqan: \q1 \v 18 “Rama marcachomi wiyayarqan qaparipa, qayaripa waqaquicunata. \q1 Wamrancunapaq llaquiquiwanmi Raquel allapa waqarqan. \q1 Shoqayaptinpis, manam shonqun pascacärerqantsu, \q1 wamrancuna ushacärishqa captin”\x * \xo 2:18 \xt Jer 31.15\x* nir. \s1 Jose, Maria y Niñu Jesus, cuticuyan Nazaretman \p \v 19 Herodis wanuriptinnam, Josetaqa Egiptucho quecaptin Diospa anjelnin sueñinincho rebelar queno nerqan: \p \v 20 —¡Jose, sharquï! Cananqa Niñu Jesusta wanutsita munaqcuna wanuriyashqanam. Tsemi Israel nasionman cutiquï, wamrata y mamanta pusharcur —nir. \p \v 21 Tsenam Joseqa sharcur, Niñuta y mamäninta pusharcur, Israel nasionman cuticorqan. \v 22 Judea probinsiachoqa Herodispa tsurin Arquelaunam rey quecarqan. Tseta musyecurmi, Jose allapa mantsarqan Judeaman chëta. Tsemi sueñinincho Dios notificar rebelashqa captin Galilea probinsiaman eucorqan. \v 23 Tsechomi Nazaret marcacho täcorqan. Tsecuna pasacuptinmi, Diospa profetancuna “Nazaretpitam canqa” nir, escribiyanqancuna cumplirerqan. \c 3 \s1 Nunacunata bautisacoq Juan tsunyaqcho willapan \r (Marcos 1.1-8; Lucas 3.1-9, 15-17; Juan 1.19-28) \p \v 1 Tse watacunam bautisacoq Juan Judea probinsiapa tsunyaqnincunapa ewar nunacunata willaparqan. \v 2 Tse willapäcurmi, queno nerqan: \p —Teyta Dios mandacoqniquicuna cananpaq tiempu chäramunnam. ¡Tsemi mana alli rureniquicunata jaqiriyë! —nir. \p \v 3 Bautisacoq Juan tseno willapäcunanpaqmi profeta Isaias queno escribishqa carqan: \q1 “Tsunyaqchomi juc nuna qayaripa queno willaconqa: \q1 ‘Nänicunata derechar limpiaq cuenta prebinicuyë Teytata chasquinequipaq’ ”\x * \xo 3:3 \xt Is 40.3\x* nir. \p \v 4 Juanpa ropanqa carqan camellupa millwanpitam. Wachäcannam qarapita carqan. Micoqpis langosta\f + \fr 3:4 \ft Langosta curoqa imeca pinteq wallpa curunomi.\f* curucunatam y tuna tumpushpa mishquincunatam. \v 5 Atsca nunacunam Juanman ewayarqan: Jerusalenpita, Judea probinsiapita y Jordan mayu cuchuncho marcacunapita. \v 6 Jutsancunata willayaptinnam Jordan mayucho Juan bautisarqan. \p \v 7 Tseman atscaq fariseucuna y saduseucuna bautisacoq shayämoqta ricar, Juan queno pecunata piñapëcamorqan: \p —Ä, culebra cuenta nunacuna, ¿imanopataq allapa feyu castigupita salbacuyanqui! \v 8 Jutsa rureniquicunata rasonpa jaqirïcur, allicunatana rurayë. \v 9 Ama pensayëtsu: ‘Abrahampa castan canqantsicrecurmi castigupita salbacushun’ nir. Porqui niyaqmi: Diosqa que rumicunatapis Abrahampa castanqa ticraratsinmanmi. \v 10 Imanomi juc nuna jachanwan mana wayücoq montinta siquipita wallurir, ninacho ushacäratsin, tsenomi llapan mana alli ruraqcunapaqqa Dios listu quecan ushacäratsinanpaq. \v 11 Noqaqa Diosman cutiquicoq caqtaqa yacullawanmi bautisayashqequi. Peru qepäta shamoqmi siqa, ninano rupecaqwan bautisayäshurniqui, Santu Espiritunta qoyäshunqui. Pëqa allapa poderyoqmi. Tsemi noqaqa sirwïtsu llanqinta puritsinällapaqpis.\f + \fr 3:11 \ft Tseno nirnin, nerqan pepita mana sirweq canqantam. Tse tiempucho sirweqnincuna patronnincunapa llanquincunata puritsiyarqan.\f* \v 12 Pëqa triguta wauyaq cuentam nunacunata acranqa. Trigutam wardacunanman wardanqa y pajatanam mana upeq ninacho cayeconqa. \s1 Bautisacoq Juan Jesucristuta bautisan \r (Marcos 1.9-11; Lucas 3.21-22) \p \v 13 Tse tiempum Galileapita Jesus ewarqan Juan quecanqan Jordan mayuman, petapis bautisananpaq. \v 14 Juanqa manam munarqantsu bautiseta. Antis quenomi nerqan: \p —¿Imanopam noqa qamta bautisallashqequi! ¡Antis qamchiri noqalläta bautisecamanquiman! —nir. \p \v 15 Tsenam Jesus nerqan: \p —Tseta ama yarpäcachëtsu, porqui presisanmi Diospaq alli caqta cumplinantsic —nir. \p Tseno niptinnam, “Mä ari” nir, bautisecorqan. \v 16 Bautisacurirnam, Jesus yacupita yarqaramorqan. Tse öram sielu quichacärerqan, y Jesusnam riquecorqan Diospa Espiritun imeca palumano jananman urärëcamoqta. \v 17 Sielupitanam Dios queno nimorqan: \p —Quemi noqapa cuyë Tsurï. ¡Perecurmi noqa allapa cushicü! —nir. \c 4 \s1 Jesusta diablu tenteta munan \r (Marcos 1.12-13; Lucas 4.1-13) \p \v 1 Tsepitanam Santu Espiritu Jesusta tsunyaqman pushacorqan. Tsechonam diablu tenteta munarqan Jesusta. \p \v 2 Tse tsunyaqchomi chuscu chunca (40) junaqninpi mana imatapis micurishpa cacorqan. Tsemi mallaqarqan. \v 3 Tsenam diabloqa Jesusman checur, tenteta munar queno nerqan: \p —Diospa tsurin rasonpa carqa, mä, que rumicunata mandariquï tantaman ticrarinanpaq —nir. \p \v 4 Jesusnam nerqan: \p —Diospa palabranmi queno escribirëcan: ‘Manam tantata micurllatsu nunacuna cawayanqa; sinoqa Dios llapan nenqanta cäsucurninmi cawayanqa’\x * \xo 4:4 \xt Dt 8.3\x* —nir. \p \v 5 Tsepitanam diabloqa Jesusta pusharqan Jerusalen santu marcaman. Tsechonam templupa mas altun caqman lloqarcatsir, queno nerqan: \p \v 6 —Rasonpa Diospa tsurin carnenqa, mä, quepita jeqacorquï. Porqui Diospa palabranmi queno escribirëcan: \q1 ‘Anjelnincunatam Dios cachamonqa manaraq rumicunaman jeqaptiqui \q1 juclla tsaricuyäshunequipaq’\x * \xo 4:6 \xt Sal 91.11-12\x* —nir. \p \v 7 Jesusnam nerqan: \p —Diospa palabranmi jina queno escribirëcan: ‘Ama Diosniquita probanquitsu’\x * \xo 4:7 \xt Dt 6.16\x* —nir. \p \v 8 Tsepitanam juc jatun jircaman pushecur, jinantin munducho nasioncunata riquesancunatawan queno nishpa riquecatserqan: \p \v 9 —Qonqurïcur adorecamaptiqueqa, que llapan riquecanqequitam qoycushqequi —nir. \p \v 10 Tsenam Jesus nerqan: \p —¡Quepeq yarqï, diablu! Diospa palabranmi escribirëcan: ‘Diosllatam adoranequi y sirwinequi’\x * \xo 4:10 \xt Dt 6.13\x* nir. \p \v 11 Jesus tseno nïcuptinnam, diablu ewacorqan; y anjelcunanam yurircur Jesusta sirwiyarqan. \s1 Jesus yachatsicur qallarin Galileacho \r (Marcos 1.14-15; Lucas 4.14-15) \p \v 12 Tsepitanam bautisacoq Juanta carselman llawïcuyanqanta musyarirnin, Galilea probinsiacho Nazaret marcaman Jesus eucorqan. \v 13 Peru Nazaretchoqa manam tärarqantsu; sinoqa Capernaum marcata eucurmi, tsecho täcorqan. Capernaum marcaqa carqan Zabulon y Neftali probinsiacunapa linderunmanpam. Tseqa carqan Galilea Lamar cuchunchomi. \v 14 Tsecuna pasacuptinmi, profeta Isaias queno escribenqanwan cumplirerqan: \q1 \v 15 “Jordan mayupa wac tsimpan lamar cuchuncho quecaq Zabulon probinsiacho, \q1 Neftali probinsiacho, Galilea probisiacho täraq mana israel nunacuna, \q1 \v 16 jutsata rurar cawacoqcunam alli willaquita wiyayanqa, \q1 y paqaschono wanita mantsacur cawacoqcunam ricayanqa Diospa actsinta”\x * \xo 4:16 \xt Is 9.1-2\x* nir. \p \v 17 Tseman chanqanpita patsam Jesus queno nishpa yachatsicur qallecorqan: “Mana alli rureniquicunata jaqiricuyë. Porqui Dios mandacoqniquicuna cananpaq tiempu chäramunnam” nir. \s1 Jesus qayan chuscoq pescadorcunata \r (Marcos 1.16-20; Lucas 5.1-11) \p \v 18 Tsepitanam Jesus Galilea nishqan Lamar cuchunpa ewarëcarnin, ishcaq pescadorcuna atarayancunata yacuman jitecayaqta ricarerqan. Pecunaqa cayarqan wauqillantämi. Jucnin caqmi carqan Pedru niyashqan Simon, y juc caqnam carqan Andres. \v 19 Tsepitanam pecunata Jesus queno nerqan: \p —¡Shayämï! Noqata qatiyämë. Cananpita witsepam pescaduta elluyanqequipa rantin nunacunatana noqaman elluyämunqui —nir. \p \v 20 Tse öram atarayancunata jaqiricur, Jesusta qatircur eucuyarqan. \p \v 21 Tsepita pasarirnam, mas washänincho Jesus ricarerqan Santiaguta wauqin Juantawan. Pecunaqa cayarqan Zebedeupa tsurincunam. Pecunam tëtan Zebedeuwan atarayancunata lanchacho remendecayarqan. Pecunatapis Jesus qayarqanmi. \v 22 Tsemi tse öra papänin Zebedeuta lanchatawan jaqiricur, Jesusta qatircur eucuyarqan. \s1 Jesus yachatsin atscaq nunacunata \r (Lucas 6.17-19) \p \v 23 Tsepitanam Galilea probinsiacho jinantin marcacunapa purirnin, ellucayänan wayicunacho Jesus yachatsicorqan Diospa Munenincho canapaq alli willaquicunata. Tuquilaya qeshyacunawan jipaquicaqcunatam cachacätserqan. \v 24 Jinantin Siria probinsiachomi musyariyarqan qeshyaqcunata Jesus cachacätsishqanta. Tsemi peman apayämorqan tuquilaya qeshyacunawan jipacoqcunata, supëyoq nunacunata, ataquiwan jipaqcunata, imbaliducunata. Tse llapantam Jesus cachacätserqan. \p \v 25 Allapa atscaq nunacunam Galileapita, Decapolispita, Jerusalenpita, Judeapita y Jordan mayu wac tsimpancunapita ewar Jesusta qatiyarqan. \c 5 \s1 Jesus jircacho yachatsicun \r (Lucas 6.20-23) \p \v 1 Tsechonam allapa atscaq nunacunata riquecurnin, Jesus juc jircaman witsarcur täcurerqan. Tsemannam disipuluncuna witiyarqan. \v 2 Jesusnam queno yachatsicur qallecorqan: \q1 \v 3 “Cushicuyanqam shonquncunacho llaquishqa caqcuna, \q1 porqui pecunapaqmi Diospa mandaquinenqa quecan. \q1 \v 4 Cushicuyanqam llaquir waqacoqcuna, \q1 porqui pecunaqa shoqashqam cayanqa. \q1 \v 5 Cushicuyanqam qollmi shonquyoqcuna, \q1 porqui pecunapam que patsaqa. \q1 \v 6 Cushicuyanqam mallaqepanoraq y yacunëpanoraq alli rurellata tïraqcuna, \q1 porqui munayanqannomi ruracanqa. \q1 \v 7 Cushicuyanqam ancupäcoqcuna, \q1 porqui pecunapis ancupashqam cayanqa. \q1 \v 8 Cushicuyanqam limpiu shonquyoqcuna; \q1 porqui pecunaqa Diosta ricayanqam. \q1 \v 9 Cushicuyanqam amishtatsicoqcuna; \q1 tseno ruraqcunaqa Diospa wamrancunam cayan. \q1 \v 10 Cushicuyanqam allicunata rurayanqanpita chiquir ushashqa caqcuna; \q1 porqui pecunapaqmi Diospa mandaquinin quecan. \p \v 11 “Cushicuyë noqarecur ashashqa caqcuna, chiquishqa caqcuna y tuquilaya uliquicunawan contrequicuna cacurcuyashqa cayaptinpis. \v 12 Tsenomi chiquir qaticachäyarqan, y tuquita rurayarqan profetacunatapis. Tsemi allapa cushicuyë, porqui sieluchomi Teyta Dios allapa shumaq premiuta qoyäshunqui. \s1 Cachitawan y actsitawan iwalatsicur Jesus yachatsicun \r (Marcos 9.50; Lucas 14.34-35) \p \v 13 “Qamcunaqa que patsacho imeca cachi cuentam nunacunapaq quecayanqui; peru sitsun cachi qamläcurenqa, ¿imanepanaraq yape mishquinta cutitsinman? Tseno carqa, tse cachi mananam imapaqpis sirwinnatsu. Tsemi nänimanna jitarintsic jarucuyänanpaq. \p \v 14 “Qamcunaqa que patsacho imeca actsi cuentam nunacunapaq cayanqui. Juc jirca puntancho marca manam pacarantsu, sinoqa mas alerim ricacun. \v 15 Nï lamparinta sendircur, manam manca rurinmantsu churecuntsic; sinoqa raramanmi churantsic llapan wayicho caqcunata actsinanpaq. \v 16 Tse lamparin actsicoq cuenta qamcunapis allicunata rurar cawacuyë. Tseno alli ruraq cayanqequita ricarmi, nunacuna sielucho quecaq Dios Yayantsicta alabecuyanqa. \s1 Jesus leycunata yachatsicun \p \v 17 “Ama noqapaq pensayëtsu Moises escribishqan leycunata y profetacuna yachatsicuyanqanta ushacätseq shamonqäta. Antis noqaqa shamorqö tse leycuna willaconqanta cumplinäpaqmi. \v 18 Cananmi rasonpa caqta nïcuyaq. Sielupis patsapis quecanqanyaqqa tse leycuna llapanmi cumplicanqa; manam ni imallapis mana cumplicashpaqa quedanqatsu. \v 19 Pipis ley nishqanta mana cäsoqtaqa y waquin nunacunatapis mana cäsuyänanpaq yachatseqcunataqa, Diosmi mandaquinincho mana presisaqpaq churanqa. Peru leycunata cumpleqtaqa y cumpliyänanpaq yachatseqtaqa Diosmi mandaquinincho allapa presisaqpaq churanqa. \v 20 Quetapis musyayë: Qamcunapis Diospa mandaquinincho queta munarnenqa, fariseucunapitapis y ley yachatsicoqcunapitapis mas allicunatam rurayänequi.” \s1 Jesus yachatsicun jucnintsic jucnintsic perdonanacunapaq \r (Lucas 12.57-59) \p \v 21 Tsepitanam Jesus queno nerqan: “Qamcuna musyayanquim une awilucuna queno yachatsicuyanqanta: ‘Ama nuna mayiquicunata wanutsiyanquitsu, porqui wanutsicoq nunaqa condenadum canqa’\x * \xo 5:21 \xt Ex 20.13; Dt 5.17\x* nir. \v 22 Peru noqanam niyaq nuna mayincunata chiqueqcunallapis jusgashqam canqa; y ‘Locu’ nir ashaqllatapis autoridacunam condenanqa; y nuna mayinta ‘Upa’ nir ashaqcunanäqa infiernupitam peligrucho quecan. \p \v 23 “Tsemi Diospa altarninman ofrendata aparqa, puntata yarpäcurcuyë meqan nuna mayiquillatapis piñatsiyashqequita. \v 24 Piñatsishqa carqa, altar nopancho tse ofrendequita jaqirïcur, tse wauqiquiman ewë amishtaq. Tsepitana cuti ofrendequi churaq. \p \v 25 “Sitsun pipis demandashurniqui juesman apatsiyäshunqui, manaraq juespa puncunman char aregleta tïrayë. Porqui juesqa capas pasaratsiyäshunqui wardiacunaman, y pecunanam carselman llawiriyäshunqui. \v 26 Rasontam niyaq: Llapan jaqa queniquita manaraq pagacorqa, manam tse carselpita yarquyanquitsu. \s1 Jesus yachatsicun warmicunata mana munapänapaq \p \v 27 “Qamcuna, musyayanquim une awiliquicuna queno yachatsicuyanqanta, ‘Majayoq quecar ama jucwan jucwan pununacuyanquitsu’ nishpa. \v 28 Peru noqanam niyaq: Pipis juc warmita riquecur munapäreq caqqa, jucwan punanacureqnonam carishqa. \p \v 29 “Tsemi niyaq: Sitsun nawiqui jutsa rureman ishquitsishiniquita munanqa, mejor jorqurinquimanpis; porqui qampaqqa mas allim canqa tse caq partiquillapis infiernupita salbacurinanpaq. \v 30 Sitsun maquiqui jutsa rureman ishquitsishiniquita munanqa, mejor roqurinquimanpis; porqui qampaqqa mas allim canqa tse caq partiquillapis infiernupita salbacurinanpaq. \s1 Jesus yachatsicun majayoqcuna mana raquicacuriyänanpaq \r (Mateo 19.9; Marcos 10.11-12; Lucas 16.18) \p \v 31 “Moises escribishqanchomi queno willacun: ‘Pipis warminpita raquicacurita munarqa, diborsio papelnin firmecur raquicacuritsun’\x * \xo 5:31 \xt Dt 24.1-4\x* nir. \v 32 Peru noqanam niyaq: Manam pipis raquiqueta puedintsu warmin mana jucwan cacurcuptenqa. Mana tseno quecaptin raquicarqa, tse warmin juc ollquwan cacuriptinpis, qowanmi warminta jutsaman ishquiratsin. Jina pipis tse qowanpita raquicashqa warmiwan majäcorqa, jutsamanmi ishquirin.” \s1 Jesus yachatsicun mana jurayänanpaq \p \v 33 Tsepitanam Jesus nerqan: “Qamcuna musyayanquim une awilucunata queno yachatsiyanqanta: ‘Teyta Diosrecur juramentupa imatapis änicorqa, tse änicuyanqequita cumpliyanqui’\x * \xo 5:33 \xt Lv 19.12; Nm 30.2\x* nir. \v 34 Peru noqanam niyaq: Ama imata änicurpis juramentuta rurayanquitsu. Ama sielutapis testigacuyanquitsu; porqui sieloqa Diospa tronunmi. \v 35 Ama testigacuyanquitsu que patsacho imapis caqcunata; porqui que patsacho imapis caqcunaqa, Diospa muneninchomi quecayan. Ni ama testigacuyanquitsu Jerusalen marcata; porqui Jerusalen marcaqa allapa puedeq Diospa marcanmi. \v 36 Ni ama jurar quiquiquicunapa puedeq queniquicunaman marcäcur jurayanquitsu; porqui manam quiquiquicunallaqa puediyanquitsu jucllellatapis aqtsequicunata yulaqyätsita, ni yanayätsita. \v 37 Antis ‘aumi’ niyanquilla, y mana cumpliyänequi captenqa ‘manam’ niyanqui. Porqui jurarqa, diablu munashqantam rurecayanqui. \s1 Jesus yachatsicun mana maqanacur canapaq \r (Lucas 6.29-30) \p \v 38 “Qamcuna musyayanquim une awiliquicuna queno yachatsicuyashqanta: ‘Pipis maqarnin nuna mayinpa nawinta pashtariptenqa, pepatapis pashtarayäputsun; o nuna mayinpa quirunta shicwarapuptenqa, pepatapis shicwarayäputsun’\x * \xo 5:38 \xt Ex 21.24; Lv 24.20; Dt 19.21\x* nishpa. \v 39 Peru noqanam niyaq: Ama tseno lisucunata contistayanquitsu, antis juc ladu qaqllequicunacho laqyecuyäshuptiquipis, jucnin ladu qaqllequicunatapis camapicunqui. \v 40 Sitsun jaqa canqequipita demandashurniqui, camsequita qochiyäshunqui, ponchiquitapis qotupecuyanqui. \v 41 Sitsun pipis qepinta ishque quilometruyaq apayänequipaq mandayäshunqui, ishque quilometruyaqpis apecayäpï. \v 42 Imatapis mañayäshonqequita qoycuyanqui. Y prestadu mañacuyäshuptiquipis, ama ‘manam’ niyëtsu; qoycuyë. \s1 Jesus yachatsicun chiquimaqnintsiccunata cuyanapaq \r (Lucas 6.27-28, 32-36) \p \v 43 “Jina qamcuna wiyayashqanquim queno yachatsicuyanqanta: ‘Nuna mayiquicunata cuyayanqui, y chiquiyashoqniquicunata chiquiyanqui’\x * \xo 5:43 \xt Lv 19.18\x* nenqanta. \v 44 Peru noqanam niyaq: Chiquiyäshoqniquicunata cuyayanqui, y mana allita rurayashoqniquicunapaq Teyta Diosta mañacuyanqui. \v 45 Tseno rurarmi, sielucho quecaq Dios Yayapa wamrancunana cayanqui. Porqui pemi intinta intitsimun alli nunapaq y mana alli nunapaqpis. Y tamyantapis tamyatsimun llapanpaqmi: alli ruraqcunapaqpis y llutancunata ruraqcunapaqpis. \v 46 Porqui sitsun qamcuna cuyayanqui cuyayäshoqniquicunallata, ¿ima premiutaraq Diospita chasquiyanqui! ¡Tsenollaqa impuestuta cobraqcunallapis portacuyantaq! \v 47 Sitsun Diosman marcäcoq wauqiquicunallata tsaripar saludayanqui, ¿ima allitataq rurariyanqui! ¡Asta Teyta Diosta mana cäsucoqcunallapis tsenollaqa portacuyantaq! \v 48 Imanomi sielucho quecaq Dios Yayantsic llapanta allita ruran, tsenolla qamcunapis allita rurayë. \c 6 \s1 Jesus yachatsicun yanapacur mana galacunapaq \p \v 1 “¡Paqtataq yo nunacuna ricayäshunequillapaq allicunata rurayanquiman! Tseno rurayaptiqueqa, sielucho quecaq Dios Yayapis manam premiyiquicuna qoyäshunquitsu. \s1 Llimushnapaq yachatsiquinincuna \p \v 2 “Wactsacunata yanaparqa, ama tse alli tucoq nunacunanoqa cayëtsu. Pecunaqa ellucayänan wayicunachopis, y callicunachopis nunacuna alabayänanta munarmi, trompetata tocaräcur yanapacuyan. Rasontam niyaq: Tsellanam pecunapa premiuncuna. \v 3 Tsemi qamcunaqa wactsacunata yanapayanqequita ni pitapis willayänequitsu. \v 4 Antis mana pipis musyashqanlla wactsacunata yanapecuyanqui. Tseno pacallapa yanapayanquequita ricashoqniqui Dios Yayam, qamcunatapis mas allipa yanapecuyäshunqui. \s1 Jesus yachatsicun Diosta imano mañacunapaq \r (Lucas 11.2-4) \p \v 5 “Diosta mañacur, ama alli tucoq nunacunanoqa mañacuyanquitsu. Pecunaqa gustayan ellucayänan wayicunacho, y plasa isquinacunacho sharcur, nunacuna ricayänanpaq mañaquitam. Rasontam niyaq: Tsellanam pecunapa premiuncuna. \v 6 Peru qamcunaqa Dios Yayaman mañacurnin, wayiquicunaman yecurir puncuta wichqarcur mañacuyanqui. Y pacallapa mañaconqequita wiyaq Dios Yayam premiquicuna qoyäshunqui. \p \v 7 “Jina Diosman mañacorqa, ama mañacuyanquitsu Diosta mana cäsucoq nunacunanoqa. Pecunaqa mañacurnin, juc parlayashqanllatam cutïcuryan ushepa ushar parlacuyan. Tsenoqa rurayan ‘Atsca cuti parlaptïqa, masllam Dios wiyamanqa’ nirmi. \v 8 Ama pecunanoqa rurayanquitsu. Porqui manaraq mañacuyaptiquim, Dios Yayaqa musyanna imata wanayanqequitapis. \v 9 Tsemi qamcunaqa queno mañacuyänequi: \b \q1 Sielucho quecaq Dios Yayalläcuna, \q1 jutillequi allapa respetuwan alabashqa catsun. \q1 \v 10 Llapan nunacuna mandadiquicho catsun. \q1 ¡Sielucho caqcuna qam mandaconqequita rurayanqannolla, \q1 que patsachopis nunacuna rurayätsun! \q1 \v 11 Miquilläcuna cada junaq qoycalläyämë. \q1 \v 12 Noqacuna mana alli rurayämaqnïcunata perdonayanqänollä, \q1 jutsalläcunapita perdonecalläyämë. \q1 \v 13 Jutsa rureman diablu ishquitsiyämeta munaptin \q1 ama jaqiralläyämëtsu; \q1 antis yanapecalläyämë jutsaman mana ishquilläyänäpaq. \q1 ˻¡Mandacoq queniqui, puedeq queniqui y shumaq queniqui wiñepa wiñenin catsun!˼ Tseno catsun, nir, mañacuyanqui. \b \p \v 14 “Sitsun mana allita rurayäshoqniquicunata perdonecuyanqui, sielucho quecaq Dios Yayapis qamcunata perdonecuyäshunquim. \v 15 Peru sitsun qamcunapis nuna mayiquicunata perdonayanquitsu, Dios Yayapis manam jutsequicunapita perdonayäshunquitsu. \s1 Jesus yachatsicun ayunu asuntuta \p \v 16 “Ayunayanqequi junaq ama alli tucoq nunacunanoqa llaquir ushashqa quecayanquitsu. Pecunaqa tseno cayan nunacuna alabayänanta munarmi. Rasontam niyaq: Tsellanam pecunapa premiuncunaqa. \v 17 Peru qamcunaqa ayunacur peqequicunata y qaqllequicunata paqacur shumaq naqtsacuyanqui. \v 18 Tseno rurayaptiqueqa, manam nunacuna musyayanqatsu ayunecayanqequita; y mana ricanqequi Dios Yayallam musyanqa pacallapa ayunecayanqequita. Tsenam premiyiquicuna qoyäshunqui. \s1 Jesus yachatsicun que patsacho imecatapis mana ellunapaq \r (Lucas 12.33-34) \p \v 19 “Ama que patsacho ricuyeta tirar, imecata equecatapis elluyëtsu. Que patsacho caqtaqa imecatapis puyum ushan, ismunmi y suwapis yecurir apacunmi. \v 20 Tsepa rantenqa yarpacachäyë Diospa caqcunata sielucho imequequipis cayäpushunequipaq. Tsechoqa manam ismuntsu ni puyupis cantsu; ni manam suwapis cantsu. \v 21 Porqui mechomi fortunequi canqa, tsellamanmi shonqiquipis yarparäquicanqa. \s1 Jesus yachatsicun actsi cuenta canapaq \r (Lucas 11.34-36) \p \v 22 “Nawiquicunam imeca chiuchino qamcunapaq. Tsemi nawiquicuna alli captenqa, actsichono cayanqui; \v 23 Peru nawintsic mana alli captenqa, paqaschonomi cayanqui. Y sitsun qamcunacho quecaq actsi paqasman ticranqa, ¡imalaya feyu tse paqas!\f + \fr 6:23 \ft Tse tiempu costumbrincunacho “alli nawi” ninan carqan “allapa alli nuna” ninan; y “mana alli nawi” ninannam carqan “mana alli nuna” ninan.\f* \s1 ¿Diostacu o qelletacu cuyashwan? \r (Lucas 16.13) \p \v 24 “Manam pipis ishcaq patrontaqa sirwinmantsu. Tseno carqa, jucnin patronta cuyarninmi, jucnintaqa mana caqpaq churanqa; jucninta sirwirninmi, jucnintaqa mana cäsonqatsu. Tsemi Diosta cuyecarqa, ama riquesacunata cuyashuntsu. \s1 Wamrancunataqa Diosmi cuidan \r (Lucas 12.22-31) \p \v 25 “Tsemi qamcunata niyaq: Ama yarpacachäyëtsu, ‘¿Imataraq micushaq? ¿Imataraq upushaq? ¿Imataraq yacacushaq?’ nishpa. Porqui miquipitaqa caweniquicunam mas balin, y ropapitaqa qamcunam mas baleq cayanqui. \v 26 Masqui cuentata qocuyë: Pishqucuna manam murucuyantsu, ni miquicunata ellupäcuyantsu, ni trojancunaman wardapäcuyantsu. Peru tseno quecaptinpis, sielucho Dios Yayam pacha juntata wätan, y pishqucunapitaqa qamcunam mas baleq cayanqui. \v 27 ¿Meqequicunataq tse yarpacachëniquicunawan juc junaqlla mas cawarcuyanquiman!\f + \fr 6:27 \ft Waquin une escritucuna niyan: “¿Meqequicunataq tse yarpacachëniquicunawan maslla jatunyarcuyanquiman!” nir.\f* \p \v 28 “¿Imanirtaq jina ropacunallapaq yarpacachäcuyanqui! Masqui ricayë jircacunacho wetacuna imano winaqta. Pecuna manam uryayantsu ni putscayantsu. \v 29 Peru tseno quecaptinpis, wetacunapa colorninwanqa manam puedeq rey Salomonpa chaniyoq ropanpis iwalarqantsu. \v 30 Si ware waratin ninacho cayacar ushacäreqlla qoracunata Teyta Diosnintsic tseno shumaq bistitsin, qamcunatanäqa masran bistitsiyäshunqui. ¡Claru parlaquichoqa marcäquiniquicunam pishin! \v 31 Tsemi ama yarpacachar llaquinashqa puriyanquitsu, ‘¿Imataraq micushun? ¿Imataraq upushun? ¿Imataraq yacacushun?’ nishpa. \v 32 Tse cosascunapaqqa yarpacachäyan Diosta mana cäsucoq nunacunallam. Peru qamcunapa imequicunapis pishenqantaqa sielucho quecaq Dios Yayam musyan. \v 33 Peru qamcunaqa Diospa mandaquinincho cawaquillatana, y pe munashqanno allicunata rurellatana tirayë. Tseno cawacuyaptiqueqa, manam janapita, ni pachapita jipayanquitsu. \v 34 Tsemi ama warepaq caqtaqa yarpacachäyëtsu. Porqui warepis yarpacachecunaqa canqam, y cada junaqmi imallapaqpis yarpacachëqa carëcan. \c 7 \s1 Jesus iwalatsiquipa yachatsicun nuna mayintsicta mana penqapänapaq \r (Lucas 6.37-38, 41-42) \p \v 1 “Ama nuna mayiquicunata jusgayëtsu, qamcunapis mana jusgashqa cayänequipaq. \v 2 Porqui imanollam waquincunata condenayanqui, tsenollam condenashqa cayanqui; y imanollam qamcunapis nuna mayiquicunata tratayanqui, tsenollam qamcunatapis Dios tratayäshunqui. \v 3 Qamcunaqa nuna mayiquicunapa nawincho saqwata ricarëcaq cuentallam cayanqui; peru ¡manam cuentata qocuyanquitsu quiquiquicunapa nawiquicunacho troncu quecanqantaqa! \v 4 Tseno quecaptin ¿imanopam nuna mayiquita ‘Nawiquicho saqwata jorqaramushaq’ ninquiman, quiquiquipa nawiquicho troncu quecaptin! \v 5 ¡Alli tucoqcuna, puntataraq nawiquipita tse troncuta jorquyë! Tseran alli ricayanqui nuna mayiquicunapa nawincunacho saqwata jorqayänequipaq. \p \v 6 “Diospa caqcunata allquta qoycoq cuenta ama cayanquitsu, ni allapa chaniyoq alajata cuchicunaman jitecapoq cuenta ama cayanquitsu. Tseno rurayaptiqueqa, contrequicuna sharirmi, baleq caqta despresyar mana caqpaq churariyanqa. \s1 Teyta Diosqa mañaquinintsicta wiyanmi \r (Lucas 11.9-13; 6.31) \p \v 7 “¡Imatapis mañacuyaptiqueqa, Dios qoyäshunquim! ¡Asherqa, tariyanquim; puncuta tsactacuyaptiquipis, quichapäyäshunquim! \v 8 Porqui mañacoq caqqa chasquinmi; asheq caqqa tarinmi; puncuta tacacoq caqtaqa quichapäyanqam. \p \v 9 “¿Acasu meqequipis tsuriquicuna tantata mañayäshuptiqui, rumincu qoyanqui! \v 10 Jina ¿acasu pescaduta mañayäshuptiqui, culebrancu qoycuyanqui! \v 11 Si qamcuna mana alli ruraq quecarpis tsuriquicunata allicunata qoyanqui, sielucho quecaq Dios Yayanäqa mas alli carmi, mas allicunata qoyäshunqui mañacuyaptiqueqa. \p \v 12 “Imanomi munayanqui qamcunapaq nuna mayiquicuna allita rurayänanta, tsenolla qamcunapis pecunapaq rurayë. Tseno rurayänequipaqmi, Moises y profetacuna escribiyashqanchopis yachatsicuyarqan. \s1 Jesus iwalatsiquipa yachatsicun imano sieluman chänantsicpaq \r (Lucas 13.24) \p \v 13 “¡Imeca quichqui puncupa yecoqno cayë! Porqui imeca jatun puncupa yecurir, anchu nänipa ewaqnomi infiernuman atscaq euquicayan. \v 14 Imeca quichqui puncupa yecurir, llanulla nänipa ewecaqnomi wiñe cawaquita tarintsic, y wallcaqllam tse nänipaqa ewayanpis. \s1 Plantataqa reqintsic wayïninpitam \r (Lucas 6.43-44) \p \v 15 “Cuidacuyë ulicurcur ‘Profetam cä’ nir, yachatsicoqcunapita. Pecunam manshu üshano qamcunaman shayämun, peru rurillantaqa imeca mallaqashqa pumanomi cayan. \v 16 Imeca frutata acraqno tse nunacunata alcabayanqui. Porqui manam casha montipitatsu ubasta pallantsic; ni cardon cashacunapitatsu igusta pallantsic. \v 17 Alli caq monteqa alli frutallatam wayun; peru mana alli caq monteqa mana alli frutatam wayun. \v 18 Alli monteqa manam mana alli frutata wayunmantsu; ni mana alli monti alli frutata wayunmantsu. \v 19 Mana alli wayoq monticunataqa muturirmi, ninacho cayecuntsic. \v 20 Tsemi frutata acraqno pecuna imano cayanqanta musyariyanqui. \s1 Manam llapantsu yecuyanqa Diospa mandaquininman \r (Lucas 13.25-27) \p \v 21 “Manam llapan ‘Teytallä, Teytallä’ nimaqnïtsu gloriaman yecuyanqa; sinoqa sielucho quecaq Dios Yayä munashqanno cawacoqcunallam. \v 22 Juisiu junaqmi atscaq niyämanqa: ‘Teyta, Teyta, noqacunam jutiquicho yachatsicushqa cayä; jutiquichomi nunacunapita supëcunata qarquyarqä; y jutiquichomi atsca milagrucunatapis rurayarqä’ nir. \v 23 Tseno niyämaptinnam nishaq: ‘¡Qamcunataqa manam reqiyaqtsu! ¡Llapequi mana alli ruraqcuna, nopapita witicuyë!’ nir. \s1 Ishquelaya simientu \r (Marcos 1.22; Lucas 6.47-49) \p \v 24 “Pipis que yachatsiconqäta wiyacur, cäsucoqcunaqa, imeca precabidu nuna wayinta shäritsinanpaq qaqa janancho simientuta patsätseqnomi cayan. \v 25 Tseno qaqa janancho shäritsishqa wayitaqa manam melaya tamyapis ni lloqllapis ni bientupis juchurenqatsu alli firmi patsashqa captin. \v 26 Peru yachatsicushqäcunata wiyar, mana cäsucoq nunaqa imeca juc upa nuna aqusha jananllacho wayita shäritseqnomi cayan. \v 27 Tseno aqusha jananllacho shäritsishqa wayitaqa tamyapis, lloqllapis, bientupis shamurmi, pasepa juchur ushacäratsenqa” nir. \p \v 28 Jesus tseno yachatsicur ushariptinnam, llapan nunacuna allapa espantacur mantsacäcuyarqan tse yachatsiquininpita. \v 29 Porqui puedeq queninwanmi tsecunata yachatsicorqan y manam ley yachatsicoqcunanollatsu. \c 8 \s1 Jesus cachacätsin leprawan qeshyaq nunata \r (Marcos 1.40-45; Lucas 5.12-16) \p \v 1 Tsepitanam jircapita Jesus urämuptin, atscaq nunacuna peta qatircur eucuyarqan. \v 2 Eucurëcaptinnam, leprawan qeshyaquicaq nuna Jesuspa puntanman qonquriquicur, queno nerqan: \p —Tëte, munarnenqa, ¡cachaquecatsillämë! —nir. \p \v 3 Tsenam Jesus nunata yatecur queno nerqan: \p —Munämi, cachacänequita —nir. \p Tse öram tse lepra qeshyapita cachacärerqan. \v 4 Jesusnam nerqan: \p —Ama ni pitapis willacunquitsu cachacätsenqaqta. Peru si, ewë saserdoti ricashunequipaq, Moises mandacushqanno Diospaq ofrendan aparcur cachacashqequita musyayänanpaq. \s1 Jesus cachacätsin Romanu capitanpa wäteninta \r (Lucas 7.1-10; Juan 4.43-54) \p \v 5 Tsepitanam Jesus ewarqan Capernaum marcaman. Tsemannam Romanu soldaducunapa capitannin checur, Jesusta rogarnin, \v 6 queno nerqan: \p —Tëte, wayïchomi juc watenï lastima qeshyecan. Chaquinta ni maquinta manam cuyutsita puedintsu, y allapam nanatsicun —nir. \p \v 7 Tseno niptinnam, Jesus nerqan: \p —Ewashaqmi, y cachacätsishaqmi —nir. \p \v 8 Capitannam nerqan: \p —Tëte, manam meresïtsu noqalläpa wayilläman ewar afanacullanequita. Tsechi quellapita mandecullanqui wätenï cachacärinanpaq. \v 9 Porqui noqapis mandamaqnïpa poderninchomi cä. Y noqapa podernïchomi soldaducunapis cayan. Jucninta ‘Ewë’ niptïqa, ewanmi; jucninta ‘Shamï’ niptïpis, shamunmi; sirwimaqnïta ‘Queta rurë’ niptïpis, ruranmi —nir. \p \v 10 Capitan nenqanta wiyecurnam, Jesus espantacur, qatiraqnincunata queno nerqan: \p —Rasontam niyaq: Diosman que nuna marcäcoqtanoqa manam tarishqatsu cä que israel nunacunacho. \v 11 Niyaqmi: Inti yarqamunanpitam y inti jeqanan caru nasioncunapitam, atscaq nunacuna juntacäyanqa Diospa mandaquinincho Abrahamwan, Isaacwan y Jacobwan juntu micuyänanpaq. \v 12 Peru tsecho cayänanpaq caq israel nunacunanam jaq paqasman qarqushqa cayanqa. Tsechomi allapa llaquir waqayanqa quiruncunatapis ruchuchutsirraq. \p \v 13 Tsepitanam capitanta Jesus nerqan: \p —Wayiquiman cutiquï. Y marcäcur pensanqequinomi canqa. \p Tse öram capitanpa wätenin cachacärerqan. \s1 Jesus cachacätsin Pedrupa suegranta \r (Marcos 1.29-31; Lucas 4.38-39) \p \v 14 Tsepitanam Pedrupa wayinman Jesus ewarqan. Tsechomi Pedrupa suegran fiebriwan qeshyar cämarëcarqan. \v 15 Tsenam Jesusqa qeshyaqpa maquinta yatecorqan, y tse öram fiebripita cachacärerqan. Tsenam sharcur pecunata sirwerqan. \s1 Jesus cachacätsin atscaq qeshyaqcunata \r (Marcos 1.32-34; Lucas 4.40-41) \p \v 16 Patsa paqasyärëcaptinnam, Jesusman apayämorqan supëyoqcunata. Tsenam Jesusqa juc piñapëllacho supëcunata nunacunapita qarqorqan, y llapan qeshyaquicaqcunatam cachacätserqan. \v 17 Tseno ruraptinmi, cumplicärerqan profeta Isaias queno escribishqan: “Pe quiquinmi rantintsic qeshyacunata y nanatsiquicunata jipashqa”\x * \xo 8:17 \xt Is 53.4\x* nir. \s1 Jesusta qatireqa tseqllan alli watashqapaqmi \r (Lucas 9.57-62) \p \v 18 Atscaq nunacuna Jesusman quichquinacur juntaquicuyaptinnam, disipuluncunata nerqan lamar wac tsimpanman eucuyänanpaq. \v 19 Tseno niptinnam, ley yachatsicoq nuna witïcur, queno nerqan: \p —Mayestru, meta tseta ewaptiquipis, noqaqa qatishqequim. \p \v 20 Jesusnam nerqan: \p —Atoqcunapa machenin canmi. Pishqucunapapis qeshun canmi. Peru Diospita Shamushqa Nunapaqa manam ni iman cantsu jamarinanllapaqpis. \p \v 21 Tsenam jucnin caq disipulun queno nerqan: \p —Teyta Jesus, qamwan eucunäpaq papänïtaraq pampamushaq. \p \v 22 Tseno niptinnam, Jesus queno nerqan: \p —Qatirämeta munarqa jinallacho shamï. Wanushqano caqcuna wanushqacunataqa pampacuyätsun —nir. \s1 Jesus paratsin shucuqui bientuwan lamar laqcheqsaqta \p \v 23 Tsepitanam Jesus lloqarerqan lanchaman disipuluncunawan. \v 24 Lamarpa eucurëcayaptinnam, llutepa bientur qallaquicorqan. Lamarnam laqcheqsarcuryan lanchatapis pasepa shucurerqan; peru Jesusqa punicarqanmi. \v 25 Tsenam disipuluncunaqa Jesusman corir riyatsiyarqan, queno nishpa: \p —¡Teyta, Teyta, salbecalläyällamë! ¡Yacumannam tullpucäquicantsic! —nir. \p \v 26 Jesusnam nerqan: \p —¿Imanirtaq allapa mantsacäyanqui, Diosman mana marcäcoq nunacuna! \p Tseno nirirnam, sharcur bientuta mandarqan mana bientunanpaq yacuta mana laqcheqsänanpaq. Y llapanmi shumaq tranquilu ticrarerqan. \v 27 Tseta riquecurnam, disipuluncunaqa allapa espantacur queno ninacuyarqan: \p —¡Queqa imano nunataq tselaya bientupis yacupis mandadunta cäsuyänanpaq! \s1 Gadara marcacho ishcaq nunacunapita Jesus qarqun supëcunata \r (Marcos 5.1-20; Lucas 8.26-39) \p \v 28 Lamar wac tsimpan Gadara nishqan estansiaman Jesus chäriptinnam, pantiuncunacho täcoq ishcaq nunacuna shayämorqan peta taripaq. Tse nunacunaqa shonquncunacho supë captinmi, allapa mantsepaq locuyashqa cayarqan. Tsemi pipis mana puriyaqtsu tse nänipa. \v 29 Tse supëyoq nunacunanam qayaripa queno niyarqan: \p —Diospa tsurin Jesus, ¿Imatataq noqacunawan munanqui! ¿Manaraq tiempuchocu castigayämaqnï shamorqonqui! —nir. \p \v 30 Tsepita mas washaninllachomi atsca cuchicunata mitsiquicayarqan. \v 31 Tsemi Jesusta tse nunacunacho supëcuna rogacur queno niyarqan: \p —¡Que nunacunapita qarqarayämarqa, cachecalläyämë taqe cuchicunallaman yecuquiculläyänäpaq! —nir. \p \v 32 Tseno niyaptinnam, Jesus nerqan: \p —¡Eucuyë! —nir. \p Supëcunanam, nunacunapeq yarqurir, cuchicunaman yecuquicuyarqan. Tsenam coripa ewar cuchicunaqa jircapita qochaman jeqacurcuyarqan, y shenqacar, wanuriyarqan. \p \v 33 Tseta riquecurnam, cuchi mitseqcunaqa coripa ewacuyarqan marcancunaman. Chëcurnam, llapan imapis pasaconqanta y tse supëyoq nunacunata Jesus cachacätsishqanta willacuyarqan. \v 34 Tsenam llapan nunacuna ewacuyarqan Jesus quecanqanman. Chärirnam Jesusta rogayarqan marcancunapita eucunanpaq. \c 9 \s1 Jesus cachacätsin wanushqa cuerpuyoq nunata \r (Marcos 2.1-12; Lucas 5.17-26) \p \v 1 Tsepitanam lanchaman lloqarcur disipuluncunawan eucuyarqan lamarpa wac tsimpanman, y chäriyarqan Jesuspa marcanman. \v 2 Tsemannam apayarqan imbalidu nunata, quirmapa wanturishqa. Tsenam Jesusqa peman allapa marcäcuyashqanta musyarirnin, qeshyaqta nerqan: \p —Callpata tsarï, iju. Jutsequicunapitam perdonecoq —nir. \p \v 3 Tseno nenqanta wiyecurnam, ley yachatsicoqcunapita waquin caqcuna shonquncunallacho yarpacachäyarqan “Que nunaqa Diospitam burlacun” nir. \v 4 Peru Jesusqa tseno yarpacachäyanqanta musyarirmi, pecunata queno taporqan: \p —¿Imanirtaq qamcuna shonqiquicunacho llutanta pensayanqui! \v 5 ¿Meqantaq mas alli ninäpaq canman: ‘Jutsequicunapita perdonashqanam canqui’ ninäcu, o ‘¡Sharquï! ¡Canan purï!’ ninäcu! \v 6 Cananmi musyatsiyashqequi, Diospita Shamushqa Nuna, puedeq car que patsacho nunacunapa jutsancunata perdoneta puedenqanta. \p Tseno nirirnam, imbalidu nunatana nerqan: \p —¡Sharquï! Quirmequita aparcur, wayiquita euquï —nir. \p \v 7 Tsenam imbalidoqa tse öra sharcurnin, wayinman eucorqan. \v 8 Tseta riquecurmi, nunacuna allapa espantacur Teyta Diosta alabayarqan, puedeq queninta pëcho ricayanqanpita. \s1 Jesus qayan Mateota disipulun cananpaq \r (Marcos 2.13-17; Lucas 5.27-32) \p \v 9 Tsepita eucurninnam, Jesus ricarerqan Mateota Romapaq impuestucunata cobracuyänan wayicho cobracur tëcaqta. Petam Jesus nerqan: \p —¡Acu eucushun! —nir. \p Mateonam sharcur Jesuswan eucorqan. \p \v 10 Tsepitanam Mateopa wayincho Jesus disipuluncunawan miquicayaptin Romapaq impuestuta cobracoqcuna y jutsasapacuna atscaq chärir Jesuswan juntu miquicayarqan. \v 11 Tseta riquecurnam, fariseucuna Jesuspa disipuluncunata queno niyarqan: \p —¿Imanirtaq mayestriquicuna impuestu cobracoqcunawan y jutsasapacunawan juntacur micuyan! —nir. \p \v 12 Tseta wiyecurnam, Jesus nerqan: \p —Qeshyaqcunallam medicutaqa nesitayan; sanu caqcunaqa manam. \v 13 ¡Ëwar yachacuyë! ¿Ima ninantataq Diospa palabrancho escribirëcan queno nir, ‘Manam munätsu qareniquicunata; sinoqa munä ancupäcoq cayänequitam’\x * \xo 9:13 \xt Os 6.6\x* nir? Tsemi noqaqa que patsaman shamushqa cä alli ruraq nunacunamantsu, sinoqa jutsasapacunamanmi. \s1 Jesus yachatsicun ayunupaq y mushoq yachaquipaq \r (Marcos 2.18-22; Lucas 5.33-39) \p \v 14 Tsepitanam bautisacoq Juanpa disipuluncuna Jesusman witïcur tapuyarqan queno: \p —Noqacunaqa y fariseucunaqa cadallam ayunayä. ¿Imanirtaq disipuliquicunaqa ayunayantsu? —nir. \p \v 15 Jesusnam iwalatsiquipa queno nerqan: \p —Acasu casamientuman combidashqacuna nobiuwan juntu quecar, ¿ayunayancu! Peru chämonqanam nobiuta apacuyänan junaq. Tsenam si, ayunayanqa. \p \v 16 “Manam pipis macwa ropata remendanmantsu mushoq telawan, porqui tse mushoq telaqa qenticarmi macwa ropata mas rachirenqa. \v 17 Tsenollam tseraq rurashqa binuta macwa qara bolsaman winantsictsu; porqui tseno rurashqaqa, binu poqurmi bolsata pashtaratsimunman, y binupis bolsapis ushacärinmanmi. Tsemi tseraq rurashqa binutaqa mushoq qara bolsaman winacuntsic. Tsenopaqa binupis y bolsapis manam ushacanqanatsu.”\f + \fr 9:17 \ft Tseno tincutsiquiwanmi Jesus cäyitsicorqan pepa mushoq yachatsiquinin pecunapa une costumbrincunawan mana cabenqanta.\f* \s1 Yawar ewewan qeshyacoq warmita y Jairupa tsurinta Jesus cachacätsin \r (Marcos 5.21-43; Lucas 8.40-56) \p \v 18 Jesus tseno willapäcur quecaptinnam, ellucayänan wayicho mandacoq Jairu chärir, Jesuspa nopanman qonquriquicur queno nerqan: \p —¡Warmi wamrallämi wanuquicushqa! ¡Acu, eweculläshun, yatecuptiqui cawarirallämunanpaq! —nir. \p \v 19 Tseno niptinnam, Jesusqa sharcur disipuluncunawan Jairupa wayinman jeqariyarqan. \v 20 Tseno ewarëcayaptinnam, chunca ishque (12) watana yawar ewewan qeshyacoq warmi Jesuspa qepanman witïcur, mantunpa cuchunta yatecaporqan. \v 21 Pëqa pensarqan: “Mantunta yatecurllam que qeshyäpita cachacärishaq” nirmi. \v 22 Jesusnam tumecur tse warmita ricarëcur, queno nerqan: \p —Warmi, balorta tsarï, noqaman marcäcurmi cachacärerqonqui. \p Tse öram tse warmipa yawar ewenin shupirerqan. \p \v 23 Mandacoq Jairupa wayinman chärirnam, Jesus tarirerqan nunacuna qaparipa qayaripa waqar caquicayaqta, y flautacunallana waqaquicaqta. \v 24 Tsenam pecunata nerqan: \p —Quepita yarquyë. Wamraqa punicanllam. Manam wanushqatsu —nir. \p Tseno niptinnam, nunacuna burlapaq churar asipäyarqan. \v 25 Nunacuna yarqarayämuptinnam, wamra sutarëcanqanman yecurerqan. Wamrata maquipita sutarcuptinnam, tse öra cawarir sharcaramorqan. \v 26 Tse llapan pasacushqancunatam tse marcacunacho musyariyarqan. \s1 Jesus ishcaq wiscucunata cachacätsin \p \v 27 Tsepita Jesus yarqur eucurëcaptinnam, ishcaq wiscucuna Jesuspa qepanta queno qayarir ewayarqan: \p —¡Rey Davidpa castan Jesus, ancupëcalläyämëri! —nir. \p \v 28 Juc wayiman Jesus yecuriptinnam, tse wiscucuna witiyarqan. Jesusnam pecunata taporqan queno: \p —¿Qamcuna rasonpacu marcäcuyanqui, cachacätsiyänaqpaq caqta? —nir. \p Pecunanam yasquiyarqan: \p —Aumi, Teyta —nishpa. \p \v 29 Tsenam Jesusqa nawincunata yatecur, nerqan: \p —Qamcuna marcäcur mañacuyashqequino catsun —nir. \p \v 30 Tse öram pecuna ricachacuriyarqan; y Jesusnam notificar queno nerqan: \p —¡Ama pitapis willacuyanquitsu! —nir. \p \v 31 Peru, yarqurir öram willacur qallaquicuyarqan Jesus cachacätsiyanqanta, tse jinantin marcacunacho. \s1 Jesus parlaratsin juc muduta \p \v 32 Wiscucuna yarqurëcayaptinam, waquin nunacuna Jesusman apayämorqan supëyoq car muduyashqa nunata. \v 33 Supëta tse mudupita qarquriptinnam tse nuna parlar qallecorqan. Nunacunanam espantacur queno niyarqan: \p —¡Queno ruraqtaqa manam imepis ricashqatsu cantsic que Israel nasionnintsiccho! —nir. \p \v 34 Peru fariseucunanam queno niyarqan: \p —Diablucunapa mandacoqnin poderninwanmi nunacunapita supëcunata qarqun —nir. \s1 Jesus ancupan nunacunata \p \v 35 Tsepitanam Jesusqa marcan, marcan estansiacunapa purir, cada marcapa ellucayänan wayicunacho yachatsicorqan Diospa mandaquinincho cayänapaq alli willaquicunata. Y tuquilaya qeshyawan nanatsiquicaqcunatam cachacätserqan. \v 36 Tsecho atscaq nunacuna quecayaqta ricarnam, pecunata ancuparqan, porqui mitseqninnnaq üsha cuentam pantacashqa puriquicayarqan. \v 37 Tsenam disipuluncunata queno nerqan: \p —Cosecha poqicaqnomi nunacuna ellipaq quecayan. Tseno captinpis, wallcallam elloqcuna cayan. \v 38 Tsemi Teyta Diosman mañacuyë elloqcuna mas atscaq cayänanpaq —nir. \c 10 \s1 Jesus acrarin disipuluncunapita chunca ishcaqta (12) apostolnincuna cayänanpaq \r (Marcos 3.13-19; Lucas 6.12-16) \p \v 1 Tsepitanam Jesus chunca ishcaq (12) disipuluncunata qayarir, poderninta qorqan nunacunapita supëcunata qarquyänanpaq y tuquilaya qeshyapita y nanatsiquicunapita cachacätsiyänanpaq. \p \v 2 Chunca ishcaq (12) apostolnincunapa jutincunam carqan: Simon (pepa jucnin jutinmi carqan Pedru), Simonpa wauqin Andres, Zebedeupa tsurincuna Santiagu y Juan. \v 3 Felipi, Bartolome, Tomas, impuestu cobracoq Mateo, Tadeo, Alfeupa tsurin Santiagu, \v 4 “Cananista\f + \fr 10:4 \ft Riquë “Seloti” cäyitsiquicunacho.\f* grupupita caq” Simon y Jesusta ranticoq Judas Iscariotim. \s1 Jesus apostolnincunata cachan yachatsicuyänanpaq \r (Marcos 6.7-13; Lucas 9.1-6) \p \v 5 Que chunca ishque (12) apostolnincunatam Jesus cacharqan queno nishpa willapecurnin: “Samaria marcamanqa ni mana israel nunacunapa marcancunamanqa ama ewayanquitsu; \v 6 peru Israel marcacho oqracashqa üsha cuenta caquicaqcunaman si, ewayanqui. \v 7 Y ewarnin queno yachatsicuyanqui: ‘Diosnintsic mandacoq cananpaq tiempu chäramunnam’ nir. \v 8 Qeshyacoqcunata cachacätsiyanqui; wanushqacunatapis cawaritsiyanqui; lepra qeshyawan qeshyaqcunata cachacätsiyanqui; supëyoq nunacunapita supëcunata qarquyanqui. Tsecunata rurayänequipaq Diospa poderninta debaldillam chasquiyarqonqui, y paqtam qeshyaqcunata cachacäratsir cobrecayanquiman. \p \v 9 “Ama ewarnin qorita ni qelleta apayanquitsu. \v 10 Ama mircapatapis, ni trocacuyänequipaq ropatapis, llanqitapis ni tucrutapis apayanquitsu; porqui uryaqtaqa combieninmi pachan qarayänan. \p \v 11 “Me marcaman o estansiaman charninpis, juc alli cawacoq nunata ashiyanqui. Tse wayincho posadacur quedacuyanqui, tse marcapita eucuyanqequiyaq. \v 12 Tse wayiman yecur saludacuriyanqui. \v 13 Sitsun tse wayicho yachaqcuna cushi cushi chasquiyäshunqui, Diospa bendisionninta mañacuyanqui; peru ajayecar chasquiyäshuptiqueqa, ama bendisionta mañacuyanquitsu. \v 14 Y wayincunaman mana chasquiyäshuptiqueqa, y yachatsicuyanqequicunata mana wiyayäshuptiqueqa, tse wayipita y tse marcapita yarqur eucuyanqui chaquiquicunacho polbutapis tapsicurir. \v 15 Rasontam niyaq: Sodoma y Gomorra marcacunacho mana alli cawacoq nunacuna castigashqa cayanqanpitapis, juisiu junaqmi tse marca mas feyupa castigashqa canqa. \s1 Nunacunam chiquir qaticachäyäshunqui \p \v 16 “Qamcunatam cachayaq imeca achcas atoqcunapa\f + \fr 10:16 \ft Tse animalqa atoq ricoqmi peru mas jatun, y shutin “lobum”.\f* chopinpa ewaq cuentatano. Tsemi culebrano mäcoq, mäcoq cayänequi, peru palumanopis manshulla. \v 17 Tsemi qamcuna mäcoq mäcoq quecayänequi; porqui autoridacunamanmi apayäshunqui. Ellucayänan wayicunachomi astayäshunqui. \v 18 Noqarecurmi autoridacunaman y reycunaman apayäshurniqui, tuquita tapupäyäshunqui. Tse öra tse autoridacunacho y mana israel caqcunacho noqapaq willapäcur parlacuriyanqui. \v 19 Peru autoridacunaman apayäshuptiqui, ama yarpacachäyanquitsu, ‘¿Imataraq nishaq? ¿Imanoraq parlacurishaq?’ nirnin; porqui parlayänequi öram Dios yanapayäshunqui imata niyänequipaqpis. \v 20 Manam qamcunapa yarpeniquicunapitatsu parlayanqui, sinoqa Dios Yayapa Santu Espiritunmi qamcunata parlatsiyäshunqui. \p \v 21 “Tsenollam nunacuna wauqincunata chiquirnin, entregayanqa autoridacunaman wanutsiyänanpaq. Papänincunanam jina tsurincunata iwalitu rurayanqa. Y tsurincunapis papänincunapa mamänincunapa contran sharcurmi, entregayanqa wanuratsiyänanpaq. \v 22 Noqarecurmi llapan nunacuna chiquiyäshunqui. Tseno captinpis, wanonqanyaq noqacho tsaracoqmi salbaconqa. \v 23 Juc marcacho wanutsiyäshiniquita munayaptenqa, juc ladu marcaman qeshpir ewacuyanqui. Rasontam niyaq, llapan Israel nasionta purir, manaraq ushayaptiquim, Diospita Shamushqa Nunaqa que patsaman yape cutimonqa. \p \v 24 “Manam ni meqan disipulupis mayestrunpita mas presisaqtsu, ni meqan sirwipacoqpis patronninpita mas presisaqqa canmantsu. \v 25 Antis juc disipuloqa mayestrunnollam canman, y juc sirwipacoqqa patronninnollam canman. Si papä cuenta quecaptï noqatapis ‘Beelzebu’\f + \fr 10:25 \ft Beelzebu ninan diablucunapa mandacoqmi ninanqa.\f* niyaman, qamcunatanäqa wamrä cuentalla quecayaptiqui, ¿imaraq niyäshunqui! \s1 ¿Pitataq mas mantsacushwan! \r (Lucas 12.2-7) \p \v 26 “Peru tserecorqa ama mantsayëtsu nunacuna imatapis rurayäshunequipita. Porqui imapis pacallapa rurayanqan manam pacarëcarqa quedanqatsu; sinoqa llapanmi musyacashqa canqa. \v 27 Paqaspa parlapäyanqaqtam junaqpana willacuyanqui. Rinriquicunallacho willayanqaqtam, wayicunapa jananman lloqarcur qayaripa willapäcuyanqui. \v 28 Ama wanutsicoqcunata mantsayëtsu. Porqui wanuratsiyäshurniqui, manam almequicunataqa imaneta puediyanqatsu. Antis mantsayëqa Diosta. Pëqa almecuerpum infiernucho ushacätsiyäshiniquita puedin. \p \v 29 “Masqui quetapis cäyiyë: Pishqoqa ishqueran juc sentabupis cuestan. Tseno baratulla quecaptinpis, Dios Yaya mana permitiptenqa manam jucllellapis wanuyanqatsu. \v 30 Y qamcunapatanäqa llapan aqtsequicunatapis jucllellapayan yupashqam quecatsin. \v 31 Tseno quecaptenqa, ama imatapis mantsacuyëtsu. Porqui atsca pishqocunapitapis qamcunaqa masmi baliyanqui. \s1 Jesuspaq mana penqacushpa willapäcushun \r (Lucas 12.8-9) \p \v 32 “Pipis nunacunapa nopancho noqapa fabornï willacuptenqa, noqapis pepa faborninmi willacushaq sielucho quecaq Yayäpa nopancho. \v 33 Peru nunacunapa nopancho negamaqtaqa, noqapis sielucho quecaq Dios Yayäpa nopancho negashaqmi. \s1 Jesusrecurmi nunacuna raquicacuriyanqa \r (Lucas 12.51-53; 14.26-27) \p \v 34 “Ama pensayëtsu que patsaman alli cawaquillata apamonqäta. Manam tsenotsu; sinoqa noqarecurmi nunacuna chiquinaquillacho cacuyanqa. \v 35 Noqaman marcäcuyanqanrecurmi papäninpa contran tsurin canqa, warmi wawanmi mamanpa contran y llumtsininnam suegranpa contran canqa. \v 36 Tseno chiquishqam cayanqui castequicunapita qallecur.\x * \xo 10:36 \xt Miq 7.6\x* \p \v 37 “Pipis tëtanta mamanta noqapita mas cuyaq caqqa, manam noqapatsu; pipis wamrancunata noqapita mas cuyaq caqqa, manam noqapatsu. \v 38 Noqarecorqa, wanunanpaq crus apaqnomi jiparninpis, qatirämänan. Mana tseno caqqa, manam noqapatsu. \v 39 Pipis quiquinllapeq salbaquita munaq caqqa manam salbadutsu canqa; peru pipis noqarecur asta wanonqanyaq tsaracoqqa salbaconqam. \s1 Diosmi cutitsimäshun ruranqantsiccunapita \r (Marcos 9.41) \p \v 40 “Qamcunata chasquiyäshurniqueqa, noqatapis chasquiyämanmi; noqata pipis chasquimarqa, cachamaqnïtam chasquican. \v 41 Profetacunata chasqueqcunaqa gloriaman charmi, tse profetacuna premiuta chasquiyanqantanolla premiuta chasquiyanqa. Y alli ruraqcunata chasqueqcunapis gloriaman charmi, tse alli ruraq nuna premiuta chasquenqantanolla jina premiuta chasquiyanqa. \v 42 Sitsun mana presisaqlla quecayaptiquipis, qatirämaqnïcuna cayanqequirecur pillapis juc tasa yacuta qarecuyäshunqui; rasontam niyaq: tse nunatam Dios paganqa.” \c 11 \p \v 1 Tseno chunca ishque (12) disipuluncunata cösa notificarirnam, Jesus eucorqan Galilea probinsiacho quecaq marcacunapa alli willaquininta willapäcunanpaq. \s1 Bautisacoq Juanpa disipuluncuna ewayan Jesusman \r (Lucas 7.18-35) \p \v 2 Tsepinmi bautisacoq Juan carselcho llawirëcarqan. Tse carselcho quecarmi Jesucristu rurashqancunata musyarerqan. Tsemi cacharqan waquin disipuluncunata, \v 3 Jesusta queno tapuyänanpaq: \p —¿Qamcush shamunanpaq caq Dios Acrashqan callanqui, o juctacush shuyalläyäshaq? —nir. \p \v 4 Tseno tapuyaptinnam, Jesusqa queno nerqan: \p —Ewë, Juanman cutir willayanqui llapan wiyecayanqequita y riquecayanqequita. \v 5 Jina willayanqui: wiscucuna ricayanqanta, cojucuna puriyanqanta, leprawan qeshyaqcuna cachacäyanqanta, sorducuna wiyayanqanta, wanushqacuna cawariyanqanta y wactsacuna Diospa alli willaquininta wiyaquicayanqanta. \v 6 Y pi mepis cushicutsun mana ajayashpa noqaman marcäcoqcuna —nir. \p \v 7 Bautisacoq Juanpa disipuluncuna cuticuyaptinnam, tsecho ellucashqa nunacunata Jesus queno nir willaparqan Juanpaq: —Tsunyaqcho quecaptin, ¿Imaqtaq Juanman caruta ewayarqequi! ¿Bientuwan shoqush cuyoqllata ricaqcu! \v 8 ¡Niyämë! ¿Imaqtaq ewayarqequi, alli shumaq ropan yacashqa nuna ricaraqcu! Musyayanqequinopis shumaq ropan yacashqa nunacunaqa reypa wayincunallachomi cayan. \v 9 ¡Parlacuyëri! ¿Imaqtaq ewayarqequi! ¿Diospa profetanchi nircu? ¡Aumi! Pëqa tse profetacunapitapis mas presisaqmi. \v 10 Juanpaqmi Diospa palabran escribirëcan queno: \q1 ‘Puntequitam willacoqnïta cachashaq, \q1 nänita alistaq cuenta nunacunata willapänanpaq’\x * \xo 11:10 \xt Mal 3.1; Ex 23.20\x* nir. \m \v 11 Rasontam niyaq: bautisacoq Juanno presisaq nunaqa manam imepis cashqaraqtsu. Tseno captinpis, Diospa mandaquinincho quecaq qollmi shonqucunam mas presisaqqa cayan. \p \v 12 “Bautisacoq Juan willapäcur qallanqanpita asta canancamayaqmi ima eca captinpis Diospa mandaquinin nunacunacho patsaquecan; y tse mandaduncho queta tïraqcunallam yecuyanqa. \v 13 Profetacuna escribiyashqancunam y Moises escribishqancunam Diospaq musyatsimarqantsic asta Juan chäramonqanyaq. \v 14 Creyiptiqui mana creyiptiquipis, Juanqa profeta Elias cuentam shamushqana.\f + \fr 11:14 \ft Diospa palabrancho Malaquias 4.5 nin: ‘Manaraq juisiu junaq chämuptin profeta Elias cutimunan caqta.’\f* \v 15 ¡Tsemi rinriyoq carqa, wiyacur cäsucuyë!” \p \v 16 “¿Canan tiempu nunacunata imawanraq iwalaratsiman? Pecunaqa imeca plasacunacho wamracuna pucllacur, wamra mayincunawan qayaripa queno ninacoqnomi cayan: \v 17 ‘Flautawan shumaq bersuta tocayaptïpis, manam qatswayanquitsu; ni llaquiquipaqta qotsuyaptïpis, manam waqayanquitsu’ nir. \v 18 Y tse cuentam bautisacoq Juan shamur, mana binuta upyaptin, y mana micuptin, niyanqui ‘Pëqa supëyoqmi’ nishpa. \v 19 Y Diospita Shamushqa Nuna micoq upoq captinnam, qamcuna niyanqui: ‘Queqa allapa micoqmi y upyaqmi, impuestu cobraqcunapa y jutsasapacunapa amigunmi’ nishpa, cäsuyanquitsu. Peru Diospa acrashqancunaqa ricatsicuyan alli rurenincunawanmi Diospa yacheninta.” \s1 Mana cäsucoq nunacunata Jesus piñapan \r (Lucas 10.13-15) \p \v 20 Tsepitanam Jesusqa piñapäcacharcorqan tse atsca milagrucunata ruranqan marcacunacho täraq nunacunata; porqui milagrucunata riquecarpis, jutsancunata manam jaqiyarqantsu. Tsemi queno nerqan: \v 21 “¡Allau, Corasin marcacho y Betsaida marcacho täraq nunacuna! Sitsun marquequicunachono Tiro y Sidon marcacunacho milagrucunata ruräman carqan; menam tse nunacuna yana jacuncunata yacacurcur, uchpawan shüpacur, jutsancunata jaqirïcur Diosman cuticuyanman carqan.\f + \fr 11:21 \ft Tse tiempu nunacuna uchpawan shüpacuyaq jutsancunapita dejacayanqanta musyatsicurmi.\f* \v 22 Tsemi niyaq: juisiu junaqcho Tiro y Sidon marca nunacuna castigashqa cayanqanpitapis, mas feyupa castigashqa cayänequipaq. \v 23 Y qamcuna, Capernaum marcacho täraq nunacuna, ‘Sielumanmi ewayäshaq’ ¿niyanquicu? ¡Manam, infiernuman qarpushqam cayanqui! Porqui sitsun marquequicunachono Sodoma marcacho milagrucunata rurayanman carqan, tse marca canancamayaqmi quecanman carqan. \v 24 Peru niyaqmi: Juisiu junaqmi Sodoma marca nunacuna castigashqa cayanqanpitapis mas feyupa castigashqa cayanqui.” \s1 Jesus willapäcun yachatsicushqanno cawacuyänanpaq \r (Lucas 10.21-22) \p \v 25 Tseno willapäcurëcarnam, Diosta alabarninna Jesus queno nerqan: “Sieluchopis, patsachopis mandacoq Dios, ¡qamtam alabecoq! Porqui yachaq tucoqcunataqa y musyaq tucoqcunataqa manam boluntaniquita cäyiratserqonquitsu; peru qollmi shonqu nunacunataqa cäyiratserqonquim. \v 26 Aumi, Dios Yaya, tseno canantam munarqonqui” nir. \p \v 27 Nïcurnam, nunacunatana queno nerqan: “Dios Yayämi llapan imecacunachopis mandacunäpaq podernï qomashqa. Dios Yayallam noqata reqiman, y noqallam Dios Yayata reqï y noqa reqitsiptïllam waquincunapis Dios Yayata reqiyanqa.” \v 28 Tsepitanam nerqan: “Llapequipis utishqa y llaquishqa carnenqa, noqaman shayämï. Shayämuptiqueqa, noqam jamaratsiyashqequi. \v 29 Imeca yugucho noqalla arsuta apaq cuentam qamcunawan purishun. Noqam qollmi shonqu car y umildi car, llapan nacaquiniquicunapita jamaratsiyashqequi. \v 30 Noqapa yugoqa manam lasantsu. Yanapayäpteq ancashllam canqa.” \c 12 \s1 Jesuspa disipuluncuna jamaqui junaqcho triguta quipchuyan \r (Marcos 2.23-28; Lucas 6.1-5) \p \v 1 Tsepitanam jamacuyänan junaqcho Jesus disipuluncunawan trigu murushqa cuchunpa ewarëcayarqan. Disipulucunanam mallaqarnin, espigata quipchurir uchuyarqan. \v 2 Tseno rurayanqanta riquecurnam, fariseucuna Jesusta queno niyarqan: \p —¡Riquë disipuliquicunata! ¡Jamaqui junaq leynintsicpa contran rurayan! \p \v 3 Tseno niyaptinnam, Jesusqa nerqan: \p —¿Qamcuna manacu Diospa palabranta leyishqa cayanqui, rey David yanaqincunawan mallaqar, rurayanqanta? \v 4 Pemi Dios adorana wayiman yecurirnin, Diospaq churashqa tantata yanaqincunawan micucurcuyarqan, saserdoticunalla micuyänan quecaptinpis. \v 5 Jina ¿manacu Moises escribishqan leyta leyiyarqonqui saserdoticuna jamaqui junaqchopis templucho uryayanqanta? ¿Tseno jamaqui junaqchopis templucho uryar acasu mana allitacu rurayarqan! \v 6 Alleq cäyiyämë. Canan quecho qamcunata parlapëcayäshoqniquim templupitapis mas presisaqqa. \v 7 Jina Diospa palabranmi queno escribirëcan: ‘Qareniquicunapitapis noqaqa mas munä nuna mayiquicunata ancupäyänequitam’\x * \xo 12:7 \xt Os 6.6\x* nir. Tseta qamcuna manam cäyiyashqatsu cayanqui, sitsun cäyiyashqa cayanquiman, manam nuna mayiquicunata acusar ‘Mana allitam rurarin’ niyanquimantsu mana jutsayoqcunata. \v 8 Tsemi Diospita Shamushqa Nunapa munenincho jamaqui junaqpis. \s1 Maquin wanushqa nunata Jesus alliyätsin \r (Marcos 3.1-6; Lucas 6.6-11) \p \v 9 Tsepita eucurninnam, Jesus yecurerqan ellucayänan wayiman. \v 10 Tsechomi tsaquishqa maquiyoq juc nuna quecarqan. Tsenam ley yachatsicoqcunaqa y fariseucunaqa, Jesusta acuseta munarnin queno tapuyarqan: \p —¿Leynintsic permitincu jamaqui junaqcho juc qeshyaqta cachacätsinapaq? —nir. \p \v 11 Jesusnam queno nerqan: \p —¿Manacu meqequipis jucllella ushequicuna jamaqui junaqcho posuman jeqacurcuptin jorquriyanquiman? \v 12 Tse üshapitaqa juc nunam mas balin. Tsemi jamaqui junaqchopis imatapis alli caqtaqa ruranantsic —nir. \p \v 13 Tseno nirirnam, maquin wanushqa nunatana, “Maquiquita pallarï” nerqan. \p Y maquinta pallarconqan öram tse maquin alliyärerqan, y yame caq maquinno sanu ticrarerqan. \v 14 Peru fariseucunanam tse ellucayänan wayipita yarqurir, yachatsinacur parlayarqan Jesusta imanopapis wanicatsiyänanpaq. \s1 Jesus rurananpaq caqta Isaias escribishqan \p \v 15 Tseno parlayanqanta musyarirnam, Jesus tsepita eucorqan. Eucuptinnam, atscaq nunacuna qatiyarqan, y llapan qeshyaqcunatam cachacätserqan. \v 16 Pecunatam nerqan: \p —Ama pitapis noqapaq willacuyanquitsu —nir. \p \v 17 Tsenopam cumplicärerqan profeta Isaias queno escribenqan: \q1 \v 18 “Caq quemi sirwimaqnï. \q1 Petam cuyarnin acrashqä, \q1 y pepitam allapa cushicü. \q1 Santu Espiritütam peta qoycushaq. \q1 Pemi llapan nasioncho nunacunata willapanqa alli cawaquipaq. \q1 \v 19 Manam piwanpis liryaconqatsu, \q1 ni manam pitapis qayaripanqatsu. \q1 Manam pipis wiyanqatsu callicunacho llutanta parlar pureqta. \q1 \v 20 Laqtsiquicaq rämacunata salbecoq cuentam \q1 y upicaquicaq chiuchita yanapecoq cuentam, \q1 alli cawaquipaq llapan nunacunata musyatsenqa. \q1 \v 21 Y llapan nasion nunacunam shuyaräyanqa pe salbecuyänanta” nirmi, Isaias escriberqan.\x * \xo 12:21 \xt Is 42.1-4\x* \s1 Jesuspaq llutanta pensayan \r (Marcos 3.20-30; Lucas 11.14-23; 12.10) \p \v 22 Tsemannam apayämorqan juc nunata. Tse nunaqa supëpa muneninchomi cacorqan; manam ricarqantsu ni parlarqantsu. Jesus cachacäratsiptinnam, ricachacaramorqan y parlar qallecorqan. \v 23 Tseta riquecurnam, llapan nunacuna espantacur, mantsacar quiquincuna pura queno ninacuyarqan: \p —¿Petsuraq canman Davidpa castanpita salbamänantsicpaq shuyaconqantsic nuna? —nir. \p \v 24 Tseta cayïcurcurnam fariseucuna queno niyarqan: \p —Que nunaqa supëcunapa mandacoqnin Beelzebupa poderninwanmi nunacunapita supëcunata qarqun —nir. \p \v 25 Tseno pensayanqanta musyarirnam, Jesus pecunata queno nerqan: “Sitsun juc nasioncho nunacuna quiquincuna pura chiquinacuyanqa, raquicarmi, ushacäriyanqa. Tsenollam jina juc marcacho o juc wayicho yachaqcuna quiquincuna pura chiquinacorqa, tse castacuna raquicarmi, ushacäriyanqa. \v 26 Tse cuentanollam nunacunapita supëcunata diablu qarqorqa, quiquinpa contran car mandaquininta ushacäratsinman. \v 27 Qamcuna pensayanqui ‘Beelzebupa poderninwanmi supëcunata qarqican’ nir. Tseno carqa, ¿Pipa poderninwantaq qampa disipuliquicunaqa supëcunata nunacunapita qarquyan? Pecunam musyatsiyäshunqui mana caqta parlayanqequita. \v 28 Antis Santu Espiritu yanapamaptin supëcunata qarqunqäta ricarmi musyariyanqui Diospa mandaquinin qamcunaman chäramonqanta.” \p \v 29 ˻Beelzebupita mas puedeq canqanta cäyitsirmi˼ Jesus queno nerqan: “Juc callpayoq nuna wayinta täpecaptenqa, manam manaraq peta pancarqa pipis imantapis suwanmantsu. Pancarirran imecancunatapis apacunman. \p \v 30 “Pipis noqapa mana fabornï carqa, noqapa conträmi quecan. Pipis noqawan mana elloq caqqa; peormi nunacunata witsicacharcun. \p \v 31 “Tsemi que niyanqaqcunata shumaq cäyiyämë: Diosqa nunacunata imeca jutsancunatapis, y pepaq llapan mana allicunata parlayanqancunatapis perdoneconqam; peru Santu Espiritupa contran mana allicunata parlayaptenqa, manam perdonanqatsu. \v 32 Tsenollam Diospita Shamushqa Nunapaq, pipis contran mana allicunata parlaptenqa, Dios perdoneconqam; peru Santu Espiritupa contran mana allicunata parlayaptenqa, Dios manam perdonanqatsu, ni que bidacho ni wac bidachopis.” \s1 Wayïninpitam montitaqa reqintsic \r (Lucas 6.43-45) \p \v 33 Tsepitanam Jesus queno yachatsicorqan: “Alli monteqa alli frutatam wayun, y mana alli monteqa mana alli frutatam wayun. Wayïnimpitam montitaqa imano canqantapis reqintsic. \v 34 ¡Qamcunaqa imeca benenosu bibora cuentam cayanqui! ¿Imanopataq qamcuna allicunata parlayanquiman, shonqiquicunacho mana allita yarpëcarnin! Porqui nunaqa parlan shonquncho imatapis yarpanqantam. \v 35 Tse cuentanollam alli caq nuna shonqun alli captin, allicunallata parlan; mana alli caq nunanam shonqun mana alli captin, mana allicunata parlecan. \v 36 Masqui quetapis shumaq wiyaräyämë: Juisiu junaqmi Dios nunacunata jusganqa llapan mana combieneqcunata parlayanqancunapita. \v 37 Porqui quiquiquicuna parlayashqequim musyatsiyäshunqui, jutsayoq o mana jutsayoq cayanqequitapis.” \s1 Mana alli nunacuna Jesus milagru rurananta munayan \r (Marcos 8.12; Lucas 11.29-32) \p \v 38 Tseno niptinnam, waquin fariseucuna y ley yachatsicoqcuna Jesusta niyarqan: \p —Mayestru, noqacuna imanomi munecuyä juc milagruta ruramunequita —nir. \p \v 39 Jesusnam nerqan: \p —¡Qamcunaqa Diosta mana cäsucurmi y llutanta rurar cawaquicarmi, juc milagru ruranätaraq munayanqui! Peru qamcuna munayanqequinoqa manam ima milagrutapis rurashaqtsu. Tsepa rantenqa Teyta Dios juc milagrutam ruranqa profeta Jonascho ruranqantano noqacho. \v 40 Imanomi Jonas quima junaq y quima paqas jatun pescadupa pachancho cacorqan, tsenollam quima junaq y quima paqas Diospita Shamushqa Nunapis, patsa rurincho pamparanqa.\x * \xo 12:40 \xt Jon 1.17\x* \v 41 Que patsa ushacänan junaqmi Ninive marcacho täraq une nunacuna sharcayämonqa, canan tiempu nunacunata mana alli ruraq cayanqanta shimpiyänanpaq. Porqui pecunaqa Jonas willaconqanta wiyar cäsucurmi, jutsancunata jaqirïcur Diosman creyicuyarqan. Y Jonaspitaqa canan qamcunawan quecaqmi mas puedeq. \v 42 Tsenollam juisiu junaqcho, Shebapita reinapis Diospa nopancho shimpir condenayäshunqui canan tiempu nunacunata. Porqui tse warmeqa Salomon allapa yacheninwan parlaqta wiyaqmi allapa caru marcapita shamorqan, y Salomonpitaqa canan qamcunawan quecho quecaqmi mas poderyoq. \s1 Supë cutiquicun yarqunqan nunaman \r (Lucas 11.24-26) \p \v 43 Tsepitanam quenona Jesus willapäcorqan: “Supëyoq nunapita supë yarqurirmi, tsunyaqcunapa ewar, mechopis jamacunanpaq ashirnin purican. Mana tarirninnam, queno nin: \v 44 ‘Yarqamonqä nunamanmi cuticushaq täraq’ nir. Cutïcurnam, tse nunapa shonqunta tarin imeca shumaq pitsapäcushqa jayaquicaq wayitano. \v 45 Tsenam tse supë ewar pepitapis mas mana alli ruraq qanchis supëcunata mincaquicur cutïcun, y llapanmi yecuriyan nunapa shonqunman. Tsenam tse nuna nopa canqanpitapis mas peor ticracurin. Tsenomi pasaconqa que mana alli ruraq nunacunawan.” \s1 Jesusta ashiyan mamänin y wauqincuna \r (Marcos 3.31-35; Lucas 8.19-21) \p \v 46 Jesus tseno yachatsicur quecaptinnam, pepa wauqincuna y mamanqa waqtacho shuyarëcayarqan, pewan parleta munarnin. \v 47 Juc nunanam Jesusta queno willarerqan: \p —Mamäniquim wauqiquicunawan shuyarëcayäshunqui waqtacho. Qamwanshi parleta munayan —nir. \p \v 48 Tseno willariptinnam, Jesus nerqan: \p —¿Pitaq noqapa mamänï y wauqïcuna cayan! \p \v 49 Tsenam disipuluncunata dedunwan apuntecur queno nerqan: \p —Quecho quecaqcunam mamänïcuna y wauqïcunaqa cayan. \v 50 Porqui pipis sielucho quecaq Dios Yayä mandacushqancunata wiyacoqcunam noqapa wauqïcunaqa panïcunaqa y mamänïqa cayan —nir. \c 13 \s1 Jesus yachatsicun murucoq nunatawan iwalatsicur \r (Marcos 4.1-9; Lucas 8.4-8) \p \v 1 Tse junaqmi Jesus wayipita yarqur ewarnin, Galilea nishqan Lamar cuchuncho täcurerqan. \v 2 Tseman atscaq nunacuna elluquecuyaptinnam Jesusqa juc barcuman lloqarcur täcurerqan. Nunacunanam lamar cuchuncho quedariyarqan. \v 3 Tsechonam iwalatsiquicunawan Jesus yachatsicur qallecorqan queno: \p “Juc nunam ewarqan chacranman murucoq. \v 4 Muruta maqtsiptinnam, waquin muru pintiyarqan näniman. Tsetanam pishqucuna ushpacurcuyarqan. \v 5 Y waquincunanam ranraman pintiyarqan. Y tsecho allpan uchuclla captinnam, tse murucuna ajalla jeqarayämorqan. \v 6 Y mana alli watsin captinnam, raslla tsaquiriyarqan inti achachaptin. \v 7 Waquinnam pintiyarqan cashacuna rurinman. Tse cashacunanam muru jeqamoqta tsapacurcuyarqan. \v 8 Peru waquin murunam ishquiyarqan alli allpaman. Tsecho jeqaramurnam poqurir, llutepa wayicorqan cada espigacho pachac granupayan (100), joqta chuncapayan (60) y quima chuncapayan (30). \v 9 ¡Tsemi rinriyoq carqa, wiyacur cäsucuyë!” \s1 Jesus cäyitsicun imanir iwalatsiquicunawan yachatsiconqanta \r (Marcos 4.10-12; Lucas 8.9-10) \p \v 10 Tsenam disipuluncunaqa Jesusman witïcur tapuyarqan queno: \p —Tëte, ¿Imanirtaq iwalatsiquicunawan tse nunacunata yachatserqonqui? —nir. \p \v 11 Jesusnam queno nerqan: “Qamcunataqa Diosmi cäyitsiyäshunqui mandaquinin imano canqanta; peru pecunataqa manam. \v 12 Wiyacoq caqcunaqa mas allim cäyicuyanqa, peru mana wiyacoq caqcunaqa, ichiclla wiyayanqantapis qonqariyanqam. \v 13 Tsemi iwalatsiquicunawan yachatserqö. Porqui pecunaqa ruranqäcunata riquecarpis, mana ricaqnomi quecayan; parlanqäta wiyecarpis, mana wiyaqnomi quecayan, y manam cäyiyanpistsu. \v 14 Pecuna tseno cayanqanmi canan tincurin profeta Isaias queno escribenqan: \q1 ‘Parlanqäta melaya wiyecarpis manam cäyicuyanqatsu. \q1 Rurashqancunata melaya riquecarpis manam creyicuyanqatsu. \q1 \v 15 Porqui que nunacunapa shonquncunaqa pasepa chucruyashqam. \q1 Rinrincunapis latucashqam, \q1 y nawincunapis wiscuyashqam. \q1 Tsemi wiyecarpis cäsucuyantsu, \q1 y riquecarpis marcäcuyantsu. \q1 Ni shonquncunacho cäyicuyantsu. \q1 Tseno carmi juclaya ticrayantsu, salbecunäpaq.’\x * \xo 13:15 \xt Is 6.9-10\x* \p \v 16 “Peru qamcunaqa cushicuyë. Porqui ricarninmi, cuentata qocuyanqui; y wiyarninmi cäyicuyanqui. \v 17 Rasontam niyaq: Atscaq profetacunam y alli ruraq nunacunam que ricayanqequicunata riqueta munecarpis, manam ricayarqantsu; y canan wiyayanqequicunata wiyeta munecarpis, manam wiyayarqantsu. \s1 Jesus cäyitsicun murucoqtawan iwalatsicur yachatsiconqanta \r (Marcos 4.13-20; Lucas 8.11-15) \p \v 18 “Canan cäyicuyë murucoqwan iwalatsicur willapäyanqaq ima ninan cashqanta: \v 19 Diospa mandaquinincho cayänanpaq alli willaquita wiyar mana cäyicoq nunacunam, näniman muru pintishqa cuentano cayan. Shonquncunaman alli willaqui chasquiyashqantam diablu pasepa qonqaratsin. \v 20 Waquin nunacunanam ranraman muru pinteq cuenta cayan. Pecunam alli willaquita wiyacur cushishqa chasquiriyan. \v 21 Peru imeca mana alli watsiyoq carmi, creyiquinincunacho mana alleqpa patsacashqa cayan. Tsemi alli willaquirecur tuqui sufrimientucunata pasarnin, y nuna mayincuna chiquiyaptin creyiquinincunata qonqariyan. \v 22 Waquincunanam cayan casha, casha rurinman muru pinteq cuenta. Pecunam alli willaquita wiyarirnin creyicuyan; peru que patsacho imapaqpis yarpacacharmi y capoqyoq quepaq locuyarmi, alli willaquita manana wiyacurnin, ni imata Diospaqqa rurayantsu. \v 23 Peru waquin nunacunanam alli allpaman muru pintishqa cuenta cayan. Pecunam alli willaquita wiyar cäyicurnin, creyicuyan y allapa allicunatam Diospaq rurayan, pecunam cayan: pachacpayan, (100) joqta chuncapayan (60) y quima chunca (30) granupayan espiga wayïcoq cuenta.” \s1 Jesus yachatsicun balligutawan iwalatsicur \p \v 24 Tsepitanam Jesus yape yachatsicorqan que iwalatsiquiwan queno nishpa: “Diospa mandaquinincho queqa quenomi: Juc nunam chacranman alli muruta murucorqan. \v 25 Peru muroqcuna punucuyanqanyaqnam, chiqueqnin nuna ewecur, tse murushqa jananman balliguta maqtsicur cuticorqan. \v 26 Trigu winar espigar qallecuptinnam, jina balligupis espigaramorqan. \v 27 Tsenam uryaqnincunaqa patronnincunaman ewar, queno tapuyarqan: ‘Wiraqtsa, qamqa alli murutataq murutsiyämarqequi, peru ¿imanepataq balligoqa jeqamorqon?’ nir. \v 28 Tseno niyaptinnam, patronnincunaqa queno nerqan: ‘Tsetaqa chiquimaqnïmi maqtsicushqa’ nir. Uryaqnincunanam queno tapuyarqan: ‘¿Munanquicu ewar tse mana alli qorata llupicacharcuyänäta?’ nir. \v 29 Peru patronnam nerqan: ‘Ama llupiyëtsu. Paqtam tseno rurayanqequita trigutawan llupicacharcuyanquiman. \v 30 Mejor triguwan iwal poqucuyätsun. Cosecha chäramuptinnam, segaqcunata nishaq tse balliguta watar, watar puntata ellurir cayecuyänanpaq. Tsepitana trigüta ellurir winanäman churayänanpaq’ ” nir. \s1 Ñushtasa murutawan iwalatsicur Jesus yachatsicun \r (Marcos 4.30-32; Lucas 13.18-19) \p \v 31 Tsepitanam Jesus, jina que iwalatsiquiwan yachatsicorqan, queno nishpa: “Diospa mandaquinincho caqcunaqa imeca juc nuna chacrancho mostasata muronqan cuentam. \v 32 Anirpis mostasa muroqa waquin murucunapitapis mas uchucllallanllam; peru yuranqa, waquin plantacunapitapis mas winarmi juc montino ticrarin. Tsemannam pishqucunapis ewar rämancunacho qeshuncuna rurayan” nir. \s1 Jesus lebaduratawan iwalatsicur yachatsicun \r (Lucas 13.20-21) \p \v 33 Jina que iwalatsiquiwanpis Jesus yachatsicorqanmi queno nishpa: “Diospa mandaquinincho cawaqueqa imeca juc warmi quima tupu jarinaman ichiclla lebadurata winarcur pichuriptin masata poqucaratseqnomi.” \s1 Jesus yachatsicun tuqui iwalatsiquicunawan \p \v 34 Tsenomi tuqui iwalatsiquicunawan Jesus tsecho atsca nunacunata yachatserqan. Y mana iwalatsiquiwanqa manam imatapis yachatsicorqantsu. \v 35 Tseno yachatsicuptinmi, profeta queno escribishqan cumplirerqan: \q1 “Imawanpis iwalatsiquiwanmi yachatsicushaq \q1 y que patsa camacashqanpita canancamayaq \q1 mana pipis musyayanqantam willacushaq”,\x * \xo 13:35 \xt Sal 78.2\x* nenqan. \s1 Jesus cäyitsicun balliguwan iwalatsicur yachatsiconqanta \p \v 36 Tsepitanam juntacashqa quecayaq nunacunata witsiratsir, Jesus yecurerqan wayiman. Disipuluncunanam Jesusman witïcur queno niyarqan: “Chacracho balliguwan iwalatsicur yachatsiconqequita cäyiratsiyämë, Teyta” nir. \v 37 Tseno niyaptinnam, Jesus queno nerqan: “Tse alli muruta muroq caqqa Diospita Shamushqa Nunam. \v 38 Chacranam nunacuna cayan. Alli muruwannam Diospa mandaquinincho quecaq nunacuna iwalayan. Y tse balligu qorawannam diabluta sirwirnin, caquicaq nunacuna iwalayan. \v 39 Tse chacrayoqta chiquir, trigu murucushqanman balliguta maqtsicoq caqnam, quiquin diabluwan iwalarin. Cosecha tiempunam que patsa ushacänan junaqwan iwalan. Cosecha elloqcunanam anjelcuna cayan. \v 40 Imanomi mana alli qorata elluricur ninawan cayecuntsic. Tsenomi juisiu junaq canqa. \v 41 Diospita Shamushqa Nunam, anjelnincunata cachamonqa mandaquinincho quecaq nunacunapita jutsaman ishquitsicoqcunata, y llutanta rurar caquicaqcunata ellunanpaq, \v 42 tsepitana jornuno rupaquicaq infiernuman jitecunanpaq. Tsechomi waqaquicuyanqa quiruncunatapis ruchuchutsirraq. \v 43 Peru Dios munashqanno cawacoqcunanam imeca intinoraq tillapyäcuyanqa, Dios Yayawan sielucho quecar. ¡Tsemi rinriyoq carqa, wiyacur cäsucuyë!” \s1 Jesus yachatsicun pacaraq qellewan iwalatsicur \p \v 44 “Diospa mandaquinincho cawaqueqa quenomi: Juc nunam illaqpita tarïcunaq atsca qelle pamparaquicaqta. Tsepitana cashqanllaman pampecur sellama cushishqa wayinman cuticunaq, y imecancunatapis rantiquicur tse qelle pamparanqan chacrata ranticurcunaq.” \s1 Allapa chaniyoq perlaswan iwalatsicur Jesus yachatsicun \p \v 45 Tsepitanam Jesus que iwalatsiquiwan queno nishpa yachatsicorqan: “Diospa mandaquinincho queta munaq nunacunaqa iwalayan imeca allapa chaniyoq perlas alajata juc negosianti nuna asheqwanmi. \v 46 Tse negosianti nunam allapa baloryoq alajata tarïcur, cuticur llapan imecancunatapis rantiquicunaq tse alajata ranticurcunanpaq.” \s1 Jesus yachatsicun pescaduta acraqcunatawan iwalatsicur \p \v 47 Tsepitanam Jesus que iwalatsiquiwan queno nishpa yachatsicorqan: “Diospa mandaquinincho queqa imeca lamarman atarayata jitarcushqa tuquilaya pescaduta tsarïcamoqnomi. \v 48 Ataraya juntariptinmi, pescadu tsareqcuna lamar cuchunman jorqariyan. Tsechonam pescaduta acrayan. Allin caqtam canastancunaman winayan, y mana allicunatanam jitacacharcuyan. \v 49 Tsenollam juisiu junaqcho nunacunawan canqa: Anjelcunam jutsa sapacunata alli ruraq nunacunapita acranqa. \v 50 Jutsasapacunatam rupaquicaq infiernuman jitarcuyanqa. Tsechomi jiparnin, waqayanqa asta quiruncunatapis ruchuchutsirraq” nir. \s1 Une yachatsiqui y mushoq yachatsiqui \p \v 51 Tseno willapäcurirnam, Jesus tapucorqan queno: \p —¿Que llapan willapäyanqaqta qamcuna cäyiyarqonquicu? —nir. \p Disipuluncunanam: \p —Aumi Teyta cäyiyarqömi —niyarqan. \v 52 Tsenam Jesus nerqan: \p —Juc nunapam wayincho imecanpis capun ellushqancuna. Tse nunam shumaq inishita yachan punta wardacushqanta y qepa wardacushqantapis. Tse cuentam ley yachatsicoqcuna Diospa mandaquinincho canapaq caqta cäyir punta musyayanqancunapita y canancamayaq musyayanqancunata yachatsiyänan. \s1 Nazaret marcacho Jesus yachatsicun \r (Marcos 6.1-6; Lucas 4.16-30) \p \v 53 Tseno tuquilaya iwalatsiquiwan yachatsicurirnam, Jesus tsepita eucur, \v 54 marcanmanna chärerqan. Tsechonam ellucayänan wayicho yachatsicur qallecorqan. Tsenam nunacunaqa espantacur queno niyarqan: \p —¿Mechotaq quelayaqa yachaquecamorqon? ¿Imanopataq quelaya milagrucunata rurecun? \v 55 ¡Que nunaqa carpinteru Josepa tsurintaq; mamanpis Mariataq, wauqincunapis Santiagutaq, Josetaq, Simontaq y Judastaq! \v 56 Y panincunapis que marcantsiccho noqantsicwan juntutaq quecayan. ¿Pinaraq que nunataqa quelaya musyaq cananpaq yachecatserqon! —nishpa. \p \v 57 Tseno nirninmi, piñarnin wiyetapis mana munayarqantsu. Peru Jesusnam nerqan: \p —Mechopis profetacunataqa respetayanmi, peru quiquinpa marcanchoqa y wayinchoqa manam —nir. \p \v 58 Marca mayincuna tseno peman mana creyicuyaptinmi, allapaqa milagrucunata Jesus tsecho rurarqantsu. \c 14 \s1 Rey Herodis bautisacoq Juanta wanutsenqan \r (Marcos 6.14-29; Lucas 9.7-9) \p \v 1 Tse tiempum Galilea marcacho rey Herodis mandacoq quecar wiyarerqan Jesuspaq nunacuna allapa parlayaqta. \v 2 Tsemi sirweqnincunata Herodis queno nerqan: \p —Tse nunaqa capas wanutsenqä bautisacoq Juan cawaricarcamushqa. Tsechi ya poderyoq car espantepaq milagrucunata rurecan —nir. \p \v 3 Mas puntatam bautisacoq Juanta quiquin rey Herodis cadenarcatsir carselman llawicatsishqa carqan. Tsenoqa rurecorqan amigan Herodiaswan libri cacuyänanrecurmi. Herodiasqa carqan Felipipa warminmi, y Felipeqa carqan rey Herodispa wauqinmi. \v 4 Tsenoqa llawicatserqan, “¡Wauquiquipa warminwan yachacurnin, Moises escribishqan leypa contranmi rurecanqui!” nishqa captinmi. \p \v 5 Carselman manaraq llawitsishpam Herodisqa Juanta wanuratsinan carqan; peru manam almiterqantsu nunacunata mantsarnin, porqui llapan nunacunam Juanpaqqa creyiyarqan profeta cashqanta. \v 6 Peru Herodispa santunchonam tse amigan Herodiaspa wawan shipashqa shumaq tushuquicorqan, llapan combidashqacuna nopancho. Tseno tushonqanmi Herodista allapa gustecorqan. \v 7 Tsenam Herodisqa llapan nunacunata testigaquicur, jurar queno nerqan: \p —¡Cananmi si niña, imecatapis mañamanqequitaqa qoycushqequi! —nir. \p \v 8 Tsenam shipashqa mamänin yacharatsiptin Herodista queno nerqan: \p —Bautisacoq Juanpa peqanta juc platucho qoycamë —nir. \p \v 9-10 Tsenam rey Herodis allapa llaquishqa ticrarerqan; peru combidashqancunapa nopancho jurar änishqa carnam, soldaduncunata mandarqan carselman ewecur bautisacoq Juanta roquliyänanpaq. \v 11 Tsenam soldaducunaqa Juanpa peqanta aparnin, juc jatun platucho shipashta qoriyarqan, y shipashnam mamäninta qorerqan. \p \v 12 Juanpa disipuluncunanam checur, Juanpa ayanta apacurnin pampaquicuyarqan. Tsepitanam ewar Jesusta willayarqan. \s1 Jesus milagruta ruran pitsqa waranqa (1,000) nunacuna micuyänanpaq \r (Marcos 6.30-44; Lucas 9.10-17; Juan 6.1-14) \p \v 13 Juanta tseno rurayanqanta musyarirnam, lanchaman lloqarcur Jesus eucorqan juc tsunyaqman, tsecho japallan cacunanpaq. Peru nunacunanam tseta musyarirnin, tse marcacunapita lamar cuchunpa ewar Jesusta llalliriyarqan. \v 14 Jesusnam chärir lanchapita yarpurir, tsecho atscaq nunacunata ricarerqan. Tsenam allapa ancuparnin, cachacätserqan tsecho llapan qeshyaqcunata. \v 15 Patsa tardiyäquicuptinnam, Jesusman witirirnin, queno niyarqan: \p —Tëte, tardiyäquicunnam. Que tsunyaqchoqa manam ni imapis cantsu. Que nunacunata witsiratsina pueblucunapa ewar miquinincuna rantiyänanpaq —nir. \p \v 16 Jesusnam nerqan: \p —Manam presisantsu ewacuyänan. Qamcunam pachanqa qarayänequi —nir. \p \v 17 Disipuluncunanam niyarqan: \p —Tëte, noqacunapapis quecayäpaman pitsqa tantawan ishque pescadullam —nir. \p \v 18 Jesusnam nerqan: \p —Mä tsellatapis apayämï —nir. \p \v 19 Apariyaptinnam, tsecho nunacunata nerqan pampa tsampacunaman jamacuyänanpaq. Tsepitanam tse pitsqa tantata y ishque pescaduta tsarircur sieluman riquecur, Diosta “Grasias” nicurerqan. Tsepitanam tse tantata paquirir disipuluncunata qorqan nunacunata qarayänanpaq. \v 20 Llapancunam micuyarqan asta teqñayanqanyaq, y sobratapis elluriyarqan chunca ishque (12) canasta juntataran. \v 21 Tse micoqcunaqa cayarqan ollqullam pitsqa waranqano (5,000), y manam warmicunatawan wamracunataqa yupayarqanpistsu. \s1 Jesus purin yacu jananpa \r (Marcos 6.45-52; Juan 6.16-21) \p \v 22 Tsepitanam Jesus disipuluncunata mandarqan lanchaman lloqarcur lamarpa wac tsimpanman puntärëcayänanpaq. Penam tsecho nunacunata despidir quedacorqan. \v 23 Nunacunata despidirirnam Jesusqa jircapa eucorqan, tsecho Diosman japallan mañacunanpaq. Paqasyanqanyaqmi tsecho japallan cacorqan. \v 24 Tseyaqnam disipuluncunaqa lamar chopintana lanchawan euquicayarqan. Tseno euquicayaptinnam, shucuqui yurircur, mana allinman bientur, yacuta laqcheqsätsir, lanchatapis casi cusparerqan. \v 25 Patsa warärëcaptinnam, Jesusqa yacu jananpa ewar disipuluncuna caqman yecurëcarqan. \v 26 Disipuluncunanam yacu jananpa ewaqta riquecur, mana reqir, allapa mantsacar, queno qayarïcuyarqan: \p —¡Achachi! ¡Taqe almata! —nir. \p \v 27 Tsenam Jesusqa queno nerqan: \p —Balorta tsariyë. Noqam cä. Ama mantsacäyëtsu —nir. \p \v 28 Tsenam Pedru nerqan: \p —Teyta, rasonpa qam carqa, permitiquï noqapis yacu jananpa qam caqman shamunäpaq —nir. \p \v 29 Jesusnam “¡Shamï, ari!” nerqan. \p Tsenam Pedroqa lanchapita yarpurir, Jesus caqman yacu jananpa ewar qallecorqan. \v 30 Peru allapa bientuptinnam, mantsaquecorqan, y yacuman undicacurcoqno carnam, qayarïcorqan queno: \p —¡Wau! ¡Teyta, salbecallamë! —nir. \p \v 31 Tsenam Jesusqa Pedruta maquinpita tsarircamorqan queno nishpa: \p —Pedru, ¿Imanirtaq noqaman ichiclla marcäcunqui! ¿Imanirtaq, ‘Mä rasonpacush’ nir, yarpacacharqonqui! \p \v 32 Lanchaman lloqariyaptinnam, tselaya bientu pärarerqan. \v 33 Tsenam barcucho quecaqcuna Jesuspa nopanman qonquriquicur queno niyarqan: \p —¡Rasonpam qamqa canqui Diospa tsurin! —nir. \s1 Genesaret sitiucho Jesus cachacätsin qeshyaqcunata \r (Marcos 6.53-56) \p \v 34 Tse lamarta tsimparirnam, chäriyarqan Genesaret nishqan marcaman. \v 35 Tse marcacho täraq nunacunanam Jesus cashqanta reqïcur, wacpa quepa ewar willacuyarqan. Tsemi llapan qeshyaqnincunata peman apayarqan. \v 36 Chäratsirnam, rogayarqan qeshyaqnincuna mantunpa cuchunllatapis yatecuyänanpaq. Y yataq caqqa llapanmi cachacäyarqan. \c 15 \s1 Quecunam jutsaman ishquitsicoq cayan \r (Marcos 7.1-23) \p \v 1 Tsepitanam Jerusalenpita ewaq fariseucuna y ley yachatsicoqcuna Jesusman witïcur queno tapuyarqan: \p \v 2 —¿Imanirtaq disipuliquicuna awiluntsiccunapa costumbrincunata cäsuyantsu! ¿Imanirtaq manaraq micur, maquincunata paqacuyantsu! —nir. \p \v 3 Tseno niyaptinnam, Jesuspis queno taporqan: \p —¿Imanirtaq qamcunapis costumbriquicunata mas presisaqpaq churaricur Diospa mandaquininta mana cumpliyanquitsu! \v 4 Porqui Diosmi queno nerqan: ‘Tëtequita, mamequita allipa ricanqui’ nir. ‘Y mamanpaq mana alli parlaq caqtaqa wanuratsiyätsun’\x * \xo 15:4 \xt Ex 20.12; 21.17; Dt 5.16\x* nir. \v 5 Peru qamcunanam yachatsicuyanqui, ‘Papä, mamä, yanapeniquita manam puedïtsu. Quecapamanpis Diosllapaqmi’ nishpa, niyänanpaq. \v 6 Tseno yachatsirmi, mañecatsiyanqui, mamäninta papäninta mana yanapayänanpaq. Tseno yachatsicurmi, Dios mandacushqancunata juc cuchuman churarir, quiquiquicunapa costumbriquicunallata ruraquicayanqui. \v 7 ¡Ä, alli tucoq nunacuna! Rasontam profeta Isaiaspis qamcunapaq Dios nishqanta queno escriberqan: \q1 \v 8 ‘Que nunacunaqa shimincunallanwanmi respetamaq tucuyan; \q1 Peru shonquncunachoqa manam yarpäyämanpistsu. \q1 \v 9 Nunacunapa costumbrincunallata yachatsicuyaptinmi, adorayämanqanpis sirwintsu’\x * \xo 15:9 \xt Is 29.13\x* nir. \p \v 10 Tsepitanam tsecho quecaqcunata qayecur Jesus queno nerqan: \p —¡Canan shumaq wiyacurnin, cäyiyämë! \v 11 Shimipa yecoq caqqa manam nunata melanepaqta ticratsintsu; yarqamoq caqmi nunataqa melanepaqta rurarin —nir. \p \v 12 Tsenam disipuluncuna Jesusman witïcur queno niyarqan: \p —¿Cuentata qocorqonquicu tseno nïcuptiqui, fariseucuna piñacurcuyanqanta? —nir. \p \v 13-14 Tsenam Jesus nerqan: \p —¡Ama pecunata cäsuyëtsu! Fariseucunaqa wiscu cuentam cayan, y tseno wiscu cuenta quecashpam nunacunata pushaquicayan. Tseno carmi, ¡ishcancuna sanjaman jeqacurcuyanqa! Sielucho quecaq Papänïpa mana cayaptinmi, imeca qorata sipinpita tirareq cuenta ushacäratsiyanqa —nir. \p \v 15 Tsenam Pedroqa Jesusta queno nerqan: \p —Tse tincutsiquita shumaq cäyicatsilläyämë —nir. \p \v 16 Jesusnam nerqan: \p —¿Qamcunaqa upacu cayanqui! \v 17 ¿Manacu cuentata qocuyanqui llapan miconqantsiccunapis pachantsicllaman yeconqanta, y tsepitana pasaratsimonqantsicta! \v 18 Peru nunacunataqa shonqunpita mana allicunata parlanqanmi melanepaqta ticratsin. \v 19 Tsemi mana allicunata shonquncunacho yarpar quecunata rurayan: nunacuna wanutsinacuyan, majayoq quecarmi jucwan jucwan yachacuyan, mana majäcushpam jucwan jucwan puricuyan, suwacuyan, ulicuyan y ashanacuyan. \v 20 Tseno rurarmi, nunacuna melanepaq ticrayan; peru maquincunata mana paqacushpa micuyanqanqa, manam nunacunata melanepaqtatsu ticratsin. \s1 Mana Israelpita caq warmi Jesusman creyiquicun \r (Marcos 7.24-30) \p \v 21 Tsepita yarqurirnam, Tiro y Sidon nishqan marcacunapana Jesus eucorqan. \v 22 Tsecho quecaptinnam, juc warmi Canä marcapita\f + \fr 15:22 \ft Canä marca nunacunaqa chiquinacuyarqanmi israel nunacunawan.\f* shamur, Jesusman queno qayarir chäcurerqan: \p —Rey Davidpa castan Tëte, ¡ancupëcallämëri! Warmi wamrallämi allapa jipallan, pëcho supë captin —nir. \p \v 23 Peru Jesusqa manam ni wiyaqpis tucorqantsu. Tsenam disipuluncunanaqa Jesusman witïcur queno rogayarqan: \p —Tëte, taqe warmita ‘Euquï’ nïquï, porqui qepantsictam qaparir, qayarir euquecämun —nir. \p \v 24 Tseno niyaptinnam, Jesus queno nerqan: \p —Diosqa cachamashqa oqracashqa üsha cuenta caquicaq israel nunacunallamanmi —nir. \p \v 25 Tseta wiyecurnam, tse warmeqa Jesuspa nopanman witïcur queno nishpa qonquriquicorqan: \p —Tëte, ¡Yanapecallämë! —nir. \p \v 26 Jesusnam nerqan: \p —Sitsun qamta yanapecushqequi, ¡tseqa manam allitsu canman! Tseqa canqa imeca wamracuna tantata miquicayaptin qochirir, allqucunata qarecoq cuentam —nir. \p \v 27 Tse warminam nerqan: \p —Rasontam ninqui, tëte. Peru imano captinpis, allqucunaqa siemprim micurilläyan dueñuncunapa mesanpita miqui shicwaqllatapis —nir. \p \v 28 Tseno nïcuptinnam, Jesus nerqan: \p —Au, warmi, ¡Allapa marcäquiyoqmi qam canqui! Mañacamanqequino catsun —nir. \p Tse öram warmipa wamran cachacärerqan. \s1 Atscaq qeshyaqcunata Jesus cachacätsin \p \v 29 Tsepita eucurninam, Jesus chärerqan Galilea Lamar cuchunman. Tsechonam jircaman witsarcur täcurerqan. \v 30 Tsemannam allapa atscaq nunacuna ellucayarqan. Cojucunatam, wiscucunatam, maqllucunatam, muducunatam y tuquilaya qeshyawan qeshyacoqcunatam Jesuspa nopanman apayarqan, y llapantam cachacätserqan. \v 31 Tsenam tsecho quecaq nunacuna espantacuyarqan, muducuna parlaqta wiyar, maqllucunata maquiyoqtana ricar, weqrucuna pureqta ricar y wiscucuna ricayaqta ricar. Tsemi nunacuna cushishqa alabayarqan israel nunacuna sirwiyanqan Diosta. \s1 Jesus chuscu waranqa (4,000) nunacuna micuyänanpaq milagruta ruran \r (Marcos 8.1-10) \p \v 32 Disipuluncunata qayarirnam, Jesus queno nerqan: \p —Que nunacunata allapam ancupëcü. Quima junaqnam quecho noqawan quecayan; y manam ni imallapis micuyänanpaq cantsu. Manachi mallaqqa wayincunaman cuticuyanmantsu. Tseno mallaq eucorqa, nänichochi ishquiriyanqa —nir. \p \v 33 Disipuluncunanam queno niyarqan: \p —Peru quechoqa tsunyaqchomi quecantsic. ¿Mechoraq miquita tarishun quetsica nunacuna micuyänanpaq! —nir. \v 34 Jesusnam queno taporqan: \p —¿Ecallataq tantequicuna quecan? —nir. \p Pecunanam niyarqan: —Qanchis tantallam y juc ishque acapa pescadullam —nir. \p \v 35 Tsenam Jesusqa nunacunata nerqan pampaman täcuriyänanpaq. \v 36 Täcuriyaptinnam, qanchis tantata y pescaducunata tsarircur, Diosta “grasias” nicurir paquirerqan. Tsepitanam disipuluncunata qorerqan. Pecunanam nunacunata qarayarqan. \v 37 Llapan nunacunam micuyarqan asta teqñayanqanyaq. Tsepitapis qanchis canasta juntataran sobraqcunata elluriyarqan. \v 38 Tsecho micoqcunaqa cayarqan chuscu waranqam (4,000) ollqulla. Warmicunatawan wamracunataqa manam yupayarqanpistsu. \v 39 Micur ushariyaptinnam, nunacunapita despidiquicur, lanchaman lloqarcur Magdala marcaman eucorqan. \c 16 \s1 Fariseucuna y saduseucuna Jesus milagru rurananta munayan \r (Marcos 8.11-13; Lucas 12.54-56) \p \v 1 Juc cutinam fariseucunawan saduseucuna Jesusman ewayarqan, y mana alliman ishquitsita munarmi, queno niyarqan: \p —Mä, ima milagrullatapis Diospa poderninwan ruraramï —nir. \p \v 2 Tseno niyaptinnam, Jesusqa queno nerqan: \p —Tardipa patsa pucäriptinmi, ‘Usyarillanqam’ niyanqui; \v 3 qoyapa yana pucute sharcamoqta ricarnam ‘Cananqa tamyamonqam’ niyanqui. ¡Tsecunataqa buenum musyayanqui! ¡Peru manam musyayanquitsu que tiempucuna ima señal pasaquicanqanta! \v 4 ¡Qamcunaqa Diosta mana cäsucurmi y llutanta rurar cawacurmi, juc milagru ruranätaraq munayanqui! Peru qamcuna munayanqequinoqa manam ima milagrutapis rurashaqtsu. Tsepa rantenqa Teyta Diosmi juc milagruta ruranqa profeta Jonascho ruranqantano noqacho.\f + \fr 16:4 \ft Jonasta jatun pescadupa pachanpitam cawecaqta quima junaqcho yarqatsimorqan.\f* \p Tseno nirirmi, nunacunata tsecho jaqirir, Jesus eucorqan. \s1 Ley yachatsicoqcunapa mana alli yachatsiquinincuna \r (Marcos 8.14-21) \p \v 5 Tsepitanam Jesuspa disipuluncunaqa lamarpa wac tsimpanman ewayarqan; y tantata apetam qonqecuyarqan. \v 6 Tsenam Jesus queno nerqan: \p —Cuidacuyë fariseucunapa y saduseucunapa lebadurancunapita —nir. \p \v 7 Tsenam disipuluncunaqa quiquincuna pura queno ninacuyarqan: \p —Tantata qonqecamushqa cashqam tseno nimantsic —nir. \p \v 8 Tseno ninacuyanqanta cäyicurcurnam, Jesus queno nerqan: \p —Ä, ichiclla marcäquiyoq nunacuna. ¿Imanirtaq tantequicuna mana canqanta yarpacachäyanqui! \v 9 ¿Manacu yarpäyanqui pitsqa tantallapita pitsqa waranqa (5,000) nunacunata micatsenqäta! Jina ¿manacu yarpäyanqui eca canasta juntata sobracunata elluyanqequita! \v 10 Jina ¿manacu yarpäyanqui qanchis tantallapita chuscu waranqa (4,000) nunacunata micatsenqäta! Y ¿eca canasta juntatataq sobra tantacunata elluyarqequi! \v 11 Tseno quecaptin, ¿imanirtaq qamcuna pensayanqui tantallapaq parlecanqäta! Noqaqa parlecä fariseucunapa y saduseucunapa lebadurancunapita cuidacuyänequipaq caqtam —nir. \p \v 12 Tseno niptinran, disipuluncuna cäyicuriyarqan tanta rurana lebadurapaq mana parlecanqanta; sinoqa fariseucunapa y saduseucunapa mana alli yachatsiquinincunapita cuidacuyänanpaq parlecashqanta. \s1 Jesus Diospa tsurin canqanta Pedru nïcun \r (Marcos 8.27-30; Lucas 9.18-21) \p \v 13 Tsepitanam Cesarea Filipo nishqan caseriucunaman chärir, Jesus disipuluncunata queno taporqan: \p —Diospita Shamushqa Nunapaq, ¿pi canqantataq niyan? —nir. \p \v 14 Pecunanam queno niyarqan: \p —Waquinmi niyan qamqa bautisacoq Juanshi canqui. Waquinnam niyan Diospa profetan Eliasshi qamqa canqui. Waquincunanam niyan ‘Jeremiaschi o profetacunachi meqan carpis’ niyanmi —nir. \p \v 15 Tsenam Jesus nerqan: \p —Qamcunaqa, ¿imataq niyanqui? ¿Pitaq cä? \p \v 16 Tsenam Simon Pedroqa queno nerqan: \p —¡Qamqa Dios Acrashqanmi canqui, cawecaq Diospa tsurin! —nishpa. \p \v 17 Jesusnam nerqan: \p —Jonaspa tsurin Simon, ¡qamqa allapa cushiquiyoqmi canqui! Porqui manam ni meqan nunatsu tseno nimänequipaq yachatsishorqonqui; sinoqa sielucho quecaq Dios Yayämi cäyitsishorqonqui, \v 18 y noqanam qamta neq: Pedrum canqui. Tsemi cananpita witsepa: Qaqa cuenta canqui, y noqaman creyicoqcunapaq alli simientu ruminomi canqui, y pecunata diablu manam ushacätsita puedenqatsu. \v 19 Qamtam qoycoq Dios mandaquicanqan puncupa llabinta tsararänequipaq. Qam que patsacho chasquinqequitam Diospis chasquenqa; y mana que patsacho chasquinqequitaqa manam Diospis chasquenqatsu —nir. \p \v 20 Tseno nirirnam, disipuluncunata queno nerqan: \p —Dios Acrashqan canqäta ama pitapis willacuyanquitsu —nir. \s1 Jesus willacun wanucunanpaq caqta \r (Marcos 8.31–9.1; Lucas 9.22-27) \p \v 21 Tse junaqpitam Jesus disipuluncunata cäyitsirnin, queno willapar qallecorqan: \p —Jerusalenman ewanämi presisan. Tsechomi autoridacuna, saserdoticunapa mandacoqnincuna y ley yachatsicoqcuna allapa jipatsiyämar wanutsiyämanqa; peru quima junaqllatam cawarimushaq —nir. \p \v 22 Tsenam Pedroqa juc laduman japallanta qayarir piñaparqan: \p —Tëte, ¿imatam parlanqui! ¡Tsecunaqa manam qamta pasashunquitsu! —nir. \p \v 23 Peru Jesusnam tumecur Pedruta queno nerqan: \p —¡Quepeq yarqï, diablu! ¡Ama atajämëtsu! ¡Qamqa manam Teyta Dios munashqannotsu yarpanqui; sinoqa nunacuna munashqannollam yarpanqui! —nir. \p \v 24 Tsepitanam disipuluncunata queno nerqan: \p —Pipis qatirämaqnï queta munarnenqa, quiquinpa muneninta jaqiricur, crus apaqno noqata qatimätsun. \v 25 Pipis caweninllapaq yarparaq caqqa ushacanqam; peru noqarecur caweninta oqraq caqqa wiñe cawetam tarenqa. \v 26 Porqui ¿imapaqraq juc nunata sirwenqa jinantin mundupa dueñun canqanpis, wiñe caweta mana lobraptin! Y llutepa qelleyoq carpis, ¿acasu pagaquita puedincu almanta salbananpaq! \v 27 Que patsaman Dios Yayapa poderninwan y anjelnincunawan cutimurnin, Diospita Shamushqa Nunaqa, nunacunata premiun qonqa segun rurenincunamannomi. \v 28 Quetapis shumaq cäyirayämë: Canan quecho quecaqcunapitaqa waquinniquicuna manaran wanuyanquiraqtsu, asta Diospita Shamushqa Nuna cutimur mandacur qallarcoqta ricayanqequiyaq. \c 17 \s1 Jesus chipapäquicaq ticracurin \r (Marcos 9.2-13; Lucas 9.28-36) \p \v 1 Tsepita joqta junaqtanam Jesusqa Pedruta, Santiaguta y Santiagupa wauqin Juanta pusharcur juc altu jircaman eucorqan. \v 2 Tsechomi ricarëcayaptin, Jesus juclaya ticracurerqan. Qaqllanpis imeca intinoran chipapäcorqan. Ropannäqa imeca actsinoran chipapäcorqan. \v 3 Tseno quecaptinnam, Moisesta y Eliasta Jesuswan parlecayaqta ricariyarqan. \v 4 Tsenam Jesusta Pedru queno nerqan: \p —Teyta, ¡imalaya allim quecho quecantsic! Munaptiqueqa, quima tsucllata rurecayämushaq: jucta qampaq, jucta Moisespaq y juctana Eliaspaq —nir. \p \v 5 Pedru tseno parlecaptinnam, chipapäquicaq pucute illaqpita yurircur pecunata tsaparerqan. Pucute rurinpitanam queno parlamoqta wiyayarqan: \p —Quemi cuyë tsurï. Pemi allapa cushitsiman. Peta cäsucuyë —nir. \p \v 6 Tseta wiyecurnam, quiman disipuluncuna allapa mantsacar qonquriquicuyarqan qaqllancunapis patsaman chanqanyaq. \v 7 Tseno quecayaptinnam, pecunaman witïcur yatarirnin, Jesus queno nerqan: \p —Ama mantsacäyëtsu. Sharcuyë —nir. \p \v 8 Niptinnam, ñuquircur manana pitapis ricayarqanatsu. Jesusllatanam ricariyarqan. \p \v 9 Jircapita urärëcamurnam, Jesus pecunata queno nerqan: \p —Que ricayanqequita ama pitapis willayanquitsu asta Diospita Shamushqa Nuna wanurir cawarimonqanyaq —nishpa. \p \v 10 Tsenam tse quiman disipuluncuna Jesusta queno tapuyarqan: \p —Teyta, ¿Imanirtaq ley yachatsicoqcunaqa niyan Diospa Acrashqan shamunanpaqqa puntataran profeta Elias shamonqa nishpa? \p \v 11 Jesusnam nerqan: \p —Aumi, pecuna niyashqannollam Eliasraq puntata shamunan carqan llapanta alistapäcoq. \v 12 Claru parlaquichoqa Eliasqa shamushqanam. Y nunacuna manam reqeqpis tucuyashqatsu, antis munayanqanta niräyanqantam peta ruracuyarqan. Tsenollam Diospita Shamushqa Nunatapis sufritsir jipatsiyanqa. \p \v 13 Tsenam disipuluncuna cäyiriyarqan Eliaspa cuentan bautisacoq Juanpaq tseno parlecanqanta. \s1 Ataquiwan qeshyaq wamrata Jesus cachacätsin \r (Marcos 9.14-29; Lucas 9.37-43) \p \v 14 Tsepitanam nunacuna purwacashqa quecayanqanman chärayämorqan. Tsechonam juc nuna Jesuspa nopanman qonquriquicur, queno nerqan: \p \v 15 —Tëte, tsurilläta ancupëcullë; ataqui tsarirninmi, allapa jipatsin, öratanäqa yacumanpis o ninamampis seqirinmi. \v 16 Disipuliquicunamanpis apamorqömi, peru pecuna manam puediyashqatsu cachacätsimita —nir. \p \v 17 Jesusnam nerqan: \p —¡Allau, mana marcäcoq llutan ruraqcuna! ¡Imecamayaqraq qamcunawan quecashaq! ¡Imecamayaqraq awantashqequi! ¡Wamrata queman apayämï! —nir. \p \v 18 Apariyaptinnam, tse wamracho quecaq supëta Jesus piñaparnin qarqorqan. Y tse öram tse wamra cachacärerqan. \p \v 19 Tsepitanam disipuluncunaqa Jesusta japallanllatana queno tapuyarqan: \p —¿Imanirtaq noqacunaqa puediyarqötsu wamrapita supë qarqita? —nir. \p \v 20 Jesusnam queno nerqan: \p —Porqui qamcunaqa manam alleqllaqa marcäcuyanquiraqtsu noqaman. Rasontam niyaq: Sitsun marcäquiniquicuna canman mostasa muruno ichicllanllapis; que jircata “Juc laduman witicurï” niyaptiquipis, que jirca witicurinmanmi, y imapis ruracärinmanmi. \p \v 21 ˻Quenolaya supëtaqa qarquntsic Diosman mañacurmi y ayunuta rurarmi.˼ \s1 Jesus yape willacun wanutsiyänanpaq caqta \r (Marcos 9.30-32; Lucas 9.43-45) \p \v 22 Galilea marcacho quecarnam, llapan disipuluncunata Jesus queno nerqan: \p —Diospita Shamushqa Nunatam chiqueqnincunapa maquinman entregayanqa. \v 23 Pecunam wanutsiyanqa; peru quima junaqllatam, cawariramonqa —nir. \p Tseta wiyecurninmi, disipuluncuna allapa llaquishqa quedariyarqan. \s1 Templupaq impuestuta Pedru imano pagaconqan \p \v 24 Tsepitanam Capernaum marcaman disipuluncunawan chäriyarqan. Tsechomi templupaq impuestuta cobracoqcuna Pedruman witïcur queno niyarqan: \p —¿Imanirtaq mayestriquicunaqa impuestuta pagantsu! —nir. \p \v 25 Pedrunam queno nerqan: \p —Aumi, paganmi —nishpa. \p Pedru wayiman yecuriptinnam, Jesusqa puntata Pedruta queno nerqan: \p —Simon, ¿Imataq qam ninqui? ¿Que patsacho mandacoqcuna picunatataq impuestuta pagatsiyan? ¿Marca mayincunatacu o forasterucunatacu? \p \v 26 Tsenam Pedru queno nerqan: \p —Forasteru caqcunatam —nir. \p Jesusnam nerqan: \p —Änirpis, manam marca mayincunataqa combienintsu pagatsiyänan. \v 27 Peru imano captinpis, paguecushun pecunata mana piñatsinapaq. Tsepaq lamarman ewar pescaduta tsariramï, y punta jorqamonqequi pescadupa shiminchomi tarinqui qelleta. Tse qelleta aparcur ewar paguecamï ishcantsicpita. \c 18 \s1 Wamra cuenta canantsicpaq Jesus yachatsicun \r (Marcos 9.33-37; Lucas 9.46-48) \p \v 1 Tsepinmi Jesusman witïcur disipuluncuna queno tapuyarqan: \p —¿Picunataq mas presisaq Diospa mandaquinincho cayanqa? —nir. \p \v 2 Tsenam Jesusqa juc wamrata qayarir, chopincunaman sharätsirnin, \v 3 queno nerqan: \p —Masqui queta shumaq cäyirayämë: Que wamrano juclaya ticraqcunallam Diospa mandaquininman yecuyanqa. \v 4 Porqui que wamrano qollmi shonqu caqcunallam, Diospa mandaquininchoqa presisaq cayanqa. \v 5 Que wamrano caqcunata noqarecur chasqueq caqqa, noqatam chasquicaman —nir. \s1 Jesus yachatsicun nuna mayintsicta jutsaman mana ishquitsinapaq \r (Marcos 9.42-48; Lucas 17.1-2) \p \v 6 Jina quenopis Jesus nerqanmi: “Que wamracunano qollmi shonqunwan noqaman creyicamoqcunata pipis jutsaman ishquitseqcunataqa, mas allim canman cuncanman jatun mulinu rumin watarcur, lamarman jitarcuyänan. \v 7 ¡Allau! ¡Que patsacho nuna mayinta jutsaman ishquitseqcuna! Siemprim cayanqa jutsallaquicuna; peru ¡Allau, tseno jutsallatsicoqcuna! \p \v 8 “Tsemi, sitsun maquiqui o chaquiqui jutsa rureman ishquitsishiniquita munanqa, tse chaquiquita y maquiquita roqurir, weqapariqui mana ishcan chaquiquiwan y maquiquiwan mana ushacäcoq infiernuman yecunequipaq. Mas allim canqa wiñe caweman mancullapis y cojullapis yecunequipaq. \v 9 Y sitsun nawiqui jutsa rureman jitayäshunqui, oqtirir jitariquï, ishcan nawiquiwan infiernuman mana yecunequipaq; y mas allim canqa juc nawiyoqllapis wiñe caweman yecunequipaq. \s1 Oqracashqa üshatawan iwalatsicur Jesus yachatsicun \r (Lucas 15.3-7) \p \v 10 “Ama pitapis que wamrano umildicunata despresyayanquitsu. Noqam niyaq: Pecunata cuidaq anjelcunam sielucho Dios Yayäpa qaqllanta riquecayan. \v 11 ˻Porqui Diospita Shamushqa Nunaqa que patsaman shamushqa oqracashqa caqcunata salbananpaqmi.˼ \p \v 12 “¿Imataq niyanqui qamcuna? Masqui juc nunapa caputsun juc pachac (100) üshancuna. Y jucnin caqta oqrecutsun; ¿tranquilutsuraq cacunman? ¡Manam tranquilutsu caconqa! Antis isqon chunca isqon (99) üshanta mitsiconqancho jaqirïcurmi, tse oqracashqa üshan asheq ewanqa. \v 13 Tarïcorqa, tse mana oqracaq isqon chunca isqon (99) caq üshancunapaq cushiconqanpitapis masmi cushiconqa oqracashqa jucllella üshanta tarïcur. \v 14 Tse cuentam sielucho quecaq Dios Yayapis munantsu ni juc qollmi shonqucunallapis oqracäyänanta. \s1 Jesus yachatsicun ofendimaqnintsiccunata perdonanapaq \r (Lucas 17.3) \p \v 15 “Sitsun creyicoq mayiqui imatapis mana allita rurashunqui, japallanwan parlar, shumaq cäyipecatsï imacho ofendishonqequita. Wiyashuptiqueqa, pewan amishtë. Tseta rurarqa, yanapecorqonqui yape alli cawacunanpaqmi. \v 16 Mana wiyashuptiqueqa, juc o ishcaq testigucunata pushecur, pecunawan willapëcuyë imacho ofendishonqequita cäyitsir. Tsemi tse pushanqequi nunacuna ishcaq car o quimaq carpis testigu cayanqa rasonpa ofendishonqequipita.\x * \xo 18:16 \xt Dt 19.15\x* \v 17 Sitsun tse testigucunatapis wiyanqatsu, tse asuntuta llapan creyicoqcunata willequï; sitsun pecunatapis wiyanqatsu, tsepenqa Diosta mana cäsucoqcunatano o impuestu cobracoqcunatanona riquë. \p \v 18 “Queta alleq musyayë: Qamcuna que patsacho watäyanqequim, Diospaqpis watashqa canqa; y que patsacho mana watäyanqequim Diospaqpis mana watashqatsu canqa.\f + \fr 18:18 \ft Tseno nerqa disipulucunatam cäyitserqan pecuna “Allim” niyanqanqa, Diospaqpis alli canqan; y “Manam allitsu” niyanqanqa Diospaqpis mana alli canqan.\f* \p \v 19 “Jina quetapis niyashqequi: Sitsun que patsacho qamcunapita ishcaq juc yarpella car imatapis Dios Yayäta mañacuyanqui, tse mañacuyanqequita sielucho quecaq Dios Yayä wiyayäshunquim. \v 20 Mechopis ishcaqllapis o quimaqllapis jutïcho juntarëcaqchoqa, pecunawanmi quecashaq.” \p \v 21 Tseno niptinnam, Pedroqa Jesusman witïcur queno taporqan: \p —Teyta, ¿eca cutitaq ofendimaqcunata perdonashaq? ¿Qanchis cuticu? —nir. \p \v 22 Tseno niptinnam, Jesus nerqan: \p —Manam qanchis cutilla perdonanqui nicayaqtsu. Antis chuscu pachaq isqon chunca (490) cuti perdonanqui nicayaqmi.\f + \fr 18:22 \ft Que ninanqa metsicapis perdonecunqui ninanmi.\f* \s1 Jesus yachatsicun nuna mayinta mana perdonaq nunatawan iwalatsicur \p \v 23 “Teyta Diospa mandaquinincho quetaqa iwalaratsishwan: Juc rey mayuralninta cuentata mañaqtawanmi. \v 24 Juc reymi uryaqnincunata qayatserqan jaqancunata cobracunanpaq. Tsemanmi juc uryaqnin chärerqan. Pemi waranqa waranqa tse reypa jaqan carqan. \v 25 Tse nuna mana pagaquita puediptinnam, tse rey dispunirerqan, tse nunata esclabupaq, warminta, tsurincunata y llapan imecancunatapis rantiquicuyänanpaq, y tse qelleta jaqanpita tsarinanpaq. \v 26 Tsenam tse uryapaqnin nunaqa reypa nopanman qonquriquicur, maquinta choqpacurcur queno rogacorqan: ‘¡Wiraqtsa, amari tsetaqa rurecallämëtsu. Shuyecallämë, llapan jaqallequitam pagallashqequi!’ nir. \v 27 Tseno rogaptinnam, tse rey allapa ancupar llapan jaqanta perdonecur, eucunanpaq jaqirerqan. \p \v 28 “Eucurëcarnam, tse jaqa wallqaqa toparcamorqan uryapucoq mayinwan. Tse nunam mä petapis debinaq, peru ichiclla. Petam cuncapita tsarircur, qapurita munar queno nerqan: ‘¡Canantä jaqäta pagamë!’ nir. \v 29 Tsenam tse nunaqa, qonquriquicur rogacur nerqan, ‘¡Shuyecallämë, llapan jaqallequitam paguecullashqequi!’ nir. \v 30 Peru wiyetapis manam munarqantsu; antis carselmanmi llawicatserqan asta llapan jaqanta paganqanyaq. \v 31 Tseta riquecurnam, waquin uryaq mayincunaqa allapa llaquicur espantacuyarqan. Tsemi tse reynincunaman ewar, llapan ruranqanta willayarqan. \v 32 Tsenam reyqa tse uryaqninta qayecatsir, queno nerqan: ‘¡Ä, mana ancupäcoq malafe! Noqaqa rogamaptiqui, llapan jaqätam perdonecorqaq. \v 33 ¿Imanirtaq qamqa tse nuna mayiquita noqa ancupanqaqno ancuparqonquitsu!’ nir. \v 34 Tseno nirirnam, tse reyqa allapa piñar, tse jaqa wallqata carselman llawiratsir castigatserqan, asta llapan jaqa queninta pagaconqanyaq. \v 35 Tsenollam sielucho quecaq Dios Yayäpis castigayäshunqui nuna mayiquicunata llapan shonqiquicunawan mana perdonayaptiqueqa” nir. \c 19 \s1 Jesus yachatsicun casaducuna mana raquicayänanpaq \r (Marcos 10.1-12; Lucas 16.18) \p \v 1 Tseno yachatsicurirnam, Jesus tse Galilea marcapita eucorqan y chärerqan Jordan mayupa wac tsimpan Judea probinsiaman. \v 2 Tsemanpis atscaq nunacunam qatiyarqan. Y tsechomi llapan qeshyaqcunata cachacätserqan. \p \v 3 Tsenam fariseucunaqa, Jesusman witïcur yachatsiquinincho pantatsita munar, queno tapuyarqan: \p —¿Leynintsiccho permitincu warminpita juc nuna diborsiacurinanpaq ima achäquillapis? —nir. \p \v 4 Jesusnam nerqan: \p —¿Manacu Diospa palabranta leyiyashqa cayanqui ‘que patsata camarnin, warmita ollquta camanqanta’?\x * \xo 19:4 \xt Gn 1.27; 5.2\x* \v 5 Jina nerqanmi: ‘Tsemi, ollqu jaqirenqa mamanta yayanta warmiwan juntacäyänanpaq. Y ishcancunapis jucnollanam cayanqa’\x * \xo 19:5 \xt Gn 2.24\x* nenqanta. \v 6 Tsemi ishcaqnatsu cayan, sinoqa jucllellanam. Tseno captinmi, Dios juntashqantaqa mana pipis raquinmantsu. \p \v 7 Tseno niptinnam, queno tapuyarqan: \p —Tsepenqa, ¿imanirtaq Moises queno mandacorqan: ‘Meqan nunapis warminpita raquiqueta munarqa, diborsio papelta firmecur raquicacuritsun?’\x * \xo 19:7 \xt Dt 24.1-4\x* —nir. \p \v 8 Jesusnam nerqan: \p —Chucru shonqu cayaptiquim, Moises tseno escriberqan; peru Teyta Diosqa que munduta camarnin, manam tseno raquicayänanpaqtsu dispunerqan. \v 9 Peru alleq cäyiyämë que niyanqaqta: Pipis warmin juc ollquwan mana yachecaptin jaqirir, juc warmiwan casacorqa jutsamanmi ishquirin. Tsenollam tse qowanpita raquicashqa warmiwan casacoq nunapis jutsaman jina ishquirin —nir. \p \v 10 Tseno niptinnam, disipuluncunaqa queno niyarqan: \p —Tseno captenqa, mejor ama casacuyätsuntsu. \p \v 11 Jesusnam queno nerqan: \p —Llapan nunacunatsu manam que nishqäta cäyiyan, sinoqa Teyta Dios permitenqan caqcunallam. \v 12 Änirpis waquin nunacunaqa warminäyantsu, yuriquininpita patsa tseno cayänanpaq Dios permitishqa captinmi. Peru waquincunatam capayan mana warminäyänanpaq. Y waquincunanam warmita munayantsu japallancunalla Teyta Diosta sirwicuyänanrecur. Que niyanqaqcunata wiyacur chasqueq caqcunaqa cäyicuyë. \s1 Diosta Jesus mañacun wamracunapaq \r (Marcos 10.13-16; Lucas 18.15-17) \p \v 13 Tsepitanam nunacuna ñushpi wamrancunata Jesusman apayarqan bendisirnin, Diosta mañacunanpaq; peru disipuluncunanam wamra apaqcunata piñapäyarqan. \v 14 Tsenam Jesus nerqan: \p —¡Noqaman wamracuna shayämutsun! ¡Ama michäyëtsu! Que wamracunano caqcunapaqmi Diospa mandaquinenqa. \p \v 15 Tseno nirirmi, pecunaman maquinta churar bendisirirnin, tsepita eucorqan. \s1 Juc ricu jobin Jesuswan parlan \r (Marcos 10.17-31; Lucas 18.18-30) \p \v 16 Tsepitanam juc jobin Jesusman ewar, queno taporqan: \p —Yachatsicoq ˻alli nuna˼, ¿Wac bidacho wiñepa cawanäpaq ima allitataq rurashaq? —nir. \p \v 17 Jesusnam yasquerqan: \p —¿Imanirtaq alli nuna nimanqui! Jucllellam alleqa, y tseqa Diosllam. Wac bidacho wiñepa caweta munarqa, Dios mandacushqancunatam ruranequi. \p \v 18 Tseno niptinnam, jobenqa queno taporqan: \p —Ari, ¿meqan caq mandamientutataq cumplishaq? —nir. \p Jesusnam nerqan: \p —‘Nuna mayiquita ama wanutsinquitsu. Majayoq quecar, ama jucwan jucwanqa yachacunquitsu. Ama suwacunquitsu. Ama nuna mayiquipaq ulicurcur mana caqta parlanquitsu. \v 19 Tëtequita, mamequita respetanqui. Nuna mayiquita cuyanqui quiquiquitano’\x * \xo 19:19 \xt Ex 20.12-16; Dt 5.16-20; Lv 19.18\x* —nir. \p \v 20 Tseno niptinnam, tse jobin queno nerqan: \p —Tsecunataqa cumplicämi. ¿Masqa imatataq rurashaq? —nir. \p \v 21 Tsenam Jesus queno nerqan: \p —Alli nuna queta munarnenqa, canan ewar llapan imequicunatapis rantiquicur, tse qelleta wactsacunata qoyquï. Tseno ruraptiquim, sielucho mana ushacäcoq fortunequi canqa. Tseno rurarïcur, noqata qatimë. \p \v 22 Tseta wiyecurnam, tse jobenqa allapa llaquicur eucorqan; porqui allapa ricum carqan. \p \v 23 Tsepitanam disipuluncunata Jesus queno nerqan: \p —Que niyanqaqta wiyacur shumaq cäyiyämë: Allapa sasam canqa juc capoqyoq nunapaq Diospa mandaquininman yecunanpaq. \v 24 Tsemi yapepis niriyaq: ¡Mas alerim awjapa uchcunpa juc jatun animal camellu pasarinman, juc capoqyoq nuna Diospa mandaquininman yecunanpitaqa! \p \v 25 Tseta wiyecurnäqa, disipuluncuna masran espantacuyarqan, y quenomi niyarqan: \p —Tseno captenqa, ¿pillanataq salbaconqa! —nir. \p \v 26 Jesusnam disipuluncunata alli ricarëcur nerqan: \p —Quiquincunallapitaqa manam pipis salbaquita puediyantsu; Teyta Diosllam nunacunataqa salban, porqui Diospaqqa manam imapis sasatsu —nir. \p \v 27 Tsenam Pedru queno nerqan: \p —Teyta, noqalläcunaqa llapantam jaqiriyarqö, qamta qatiyänaqpaq. Tsepita ¿Imatataq chasquillayäshaq? —nir. \p \v 28 Jesusnam nerqan: \p —Rasontam niyaq: Que munducho imecapis mushoqman ticranan junaqmi, y Diospita Shamushqa Nuna poderninwan mandacur tacurinan junaqmi, qatirämaqcunaqa alli täcunacunaman tëcur, chunca ishque (12) israel casta nunacunata jusgayanqui. \v 29 Y wayinta, wauqincunata, panincunata, tëtanta, mamanta, ˻warminta,˼ wamrancunata y chacrancunatapis noqarecur jaqireq caqcunaqa, chasquiyanqa pachac (100) cuti mastam, y wac bidachoqa wiñepam cawanqa. \v 30 Peru canan tiempu presisaq caqcunam qepacho cayanqa, y mana presisaq caqcunanam puntacho cayanqa. \c 20 \s1 Juc alli patrontawan iwalatsicur Jesus yachatsicun \p \v 1 “Diospa mandaquinincho queqa quewanpis iwalanmi: Juc asendadum qoya qoyalla callicunapa ewarqan ubas chacrancho uryayänanpaq peyuncunata asheq. \v 2 Peyuncunata taririrnam, queno nerqan: ‘Jornal completutam pagayashqequi; ewayë chacräman uryaq’ nir. Tsenam uryaq jeqariyarqan. \v 3 Tsepitanam patronqa las nuebinona yape ewarqan mercadupa y tsechonam tarirerqan uryapuquita asheq nunacunata tsecho täquicaqta. \v 4 Pecunatam queno nerqan: ‘Qamcunapis ubas chacräman uryaq ewayë, derechiquitam pagayashqequi’ nir. Tsenam pecunapis jeqariyarqan. \v 5 Tsepitanam pullan junaqpis y tardi las trespis yape tse patron ewarqan peyuncunata asheq. Taririrnam, pecunatapis jina chacranman cacharqan. \v 6 Inti jeqecaptinnam, yape tse patron plasata ewarqan. Tsechonam jina mas nunacunata taririr, jina queno taporqan: ‘¿Imanirtaq qamcunaqa osiosyäcur quecho qanyasyäriyanqui?’ nir. \v 7 Pecunanam queno niyarqan: ‘Pillapis manam mincallayämantsu uryayänäpaq’ nir. Tsenam pecunatapis jina queno nerqan: ‘Tsepenqa qamcunapis ewayë ubas chacräman uryaq’ nir. \p \v 8 “Patsa paqasyärëcaptinnam, patronqa mayuralninta queno nerqan: ‘Uryaqcunata qayecur jornalnincunata paguecarï. Tardi yecoqcunata puntanqui, tsepitana qoyalla yecoqcunataqa’ nir. \v 9 Tsenam tardiraq uryaq yecoqcunaqa chäriyarqan paguncuna chasqueq. Y cada unum chasquiriyarqan juc jornal completuta. \v 10 Tsepitanam qoya qoyalla uryaq yecoqcunanapis chäriyarqan paguncuna chasqueq. Pecunaqa pensayarqan, ‘Noqantsicqa masllatam chasquishun’ nishpam. Peru pecunapis chasquiyarqan parlayanqanno juc jornalllatam. \v 11 Tsellata chasquïcurnam, piñarcur patronta reclamar, \v 12 queno niyarqan: ‘Que qepa yecamoqcunaqa juc örallam uryayashqa. Peru pecunataqa, ¿imanirtaq paguecunqui noqacunatawan iwalta! Noqacunaqa qanyasninpim uryayarqö tselaya achachechopis’ nir. \v 13 Tsenam tse reclamaq caqta queno nerqan: ‘Amigu, parlashqantsicnotaq juc jornal completuta paguecaq, o ¿ima mana allitam rurecä! \v 14 Upälla paguiquita chasquircur euquï y quiquï munarmi tardiraq yecamoqcunatapis qamcunatawan iwal pagacü. \v 15 Qellenïwanqa munanqätam ruracunä ¿imanirtaq alli canqäta waqapucuyanqui!’ ” nir. \p \v 16 Tseno willapäcurirnam, Jesus queno nerqan: \p —Tsenomi canqa Diospa mandaquinincho. Canan presisaqcunam presisaqtsu cayanqa; y canan mana presisaqcunanam presisaq cayanqa, ˻porqui atscaq qayashqa quecarpis wallcaqllam acrashqaqa cayanqa˼ —nir. \s1 Jesus yape willacun wanutsiyänanpaq caqta \r (Marcos 10.32-34; Lucas 18.31-34) \p \v 17 Tsepitanam Jerusalenman ewarëcarnin, Jesusqa chunca ishque (12) disipuluncunata juc laduman qayarir, queno nerqan: \p \v 18 —Musyayanqequinomi Jerusalenman ewecantsic. Tsechomi Diospita Shamushqa Nunata saserdoticunapa mandacoqnincunaman y ley yachatsicoqcunaman entregayanqa. Pecunanam wanutsiyänanpaq condenayanqa. \v 19 Tsepitanam mana israel autoridacunaman apayanqa. Pecunam burlacur asicachar tuquita rurayanqa. Maqarninmi, crusificayanqa; peru quima junaqllatam cawarimonqa —nir. \s1 Santiagupa y Juanpa maman faborta mañacun \r (Marcos 10.35-45) \p \v 20 Tsepitanam Zebedeupa warmenqa ishcan wawancunawan Jesusman witïcur qonquriquicur, wawancunapaq juc faborta mañacorqan. \v 21 Tsenam Jesusqa queno taporqan: \p —¿Imatataq munayanqui? —nir. \p Warminam nerqan: \p —Ama acseqa callanquitsu. Munallä mandacur qallecullanqequi öra wawalläcuna jucnin derechu ladiquiman y jucninna itsoq caq ladiquiman tecur mandacuyänätam —nir. \p \v 22 Jesusnam nerqan: \p —Qamcunaqa manam musyayanquitsu imata mañacayämanqequitapis. ¿Qamcuna puediyanquimantsuraq noqa pasanäpaq caqcunata paseta? —nir. \p Pecunanam “Aumi, puedilläyämi” niyarqan. \p \v 23 Jesusnam nerqan: \p —Änirpis rasonpam noqa pasanqäno sasacunata pasayanqui; peru derechu laducho y itsoq laducho pipis täcamunanpaqqa manam noqatsu dispunï. Tsetaqa Papänïllam dispunishqana —nir. \p \v 24 Tseta wiyecurnam, chunca caq disipuluncunaqa tse ishcan wauqiwan piñacurcuyarqan. \v 25 Tsenam llapan disipuluncunata qayarir queno nerqan: \p —Musyayanqequinomi Diosman mana marcäcoq mandacoqcunaqa nunacunata allqutsayan, y puedeq quenincunaman atenicurmi, nunacunata munashqanta rurayan. \v 26 Peru qamcunachoqa manam tsenotsu canqa. Meqequipis mandacoq queta munarqa, llapantam sirwiyänequi. \v 27 Meqequipis mayor queta munarqa, esclabu cuentam cayänequi. \v 28 Tsenollam Diospita Shamushqa Nunapis que patsaman shamushqa nunacunata sirwinanpaq, y manam nunacuna sirwiyänanpaqtsu, sinoqa yawarninwan nunacunata rescatananpaqmi. \s1 Jesus cachacätsin ishque wiscucunata \r (Marcos 10.46-52; Lucas 18.35-43) \p \v 29 Tsepitanam Jerico marcapita Jesus eucuptin atscaq nunacuna qatiyarqan. \v 30 Tseno eucurëcarnam, näni cuchuncho tariyarqan ishcaq wiscucuna tëcaqta. Tse wiscucunam Jesus tsepa pasarëcanqanta mäquicur queno qayarïcuyarqan: \p —¡Rey Davidpa castan Teyta, ancupëcalläyämëri! —nir. \p \v 31 Tseno qayaripa niyaptinnam, Jesuswan ewaq nunacuna “¡Upalla cayë!” nir piñapäyarqan. Peru tseno michäyaptinpis, masran qayariyarqan: \p —¡Davidpa castan Teyta, ancupëcalläyämëri! —nir. \p \v 32 Tseno qayacoqta wiyecurnam, Jesusqa shäcurerqan y wiscucunata qayecur, queno taporqan: \p —Qamcunapaq ¿ima ruranätataq munayanqui? —nir. \p \v 33 Wiscucunanam queno niyarqan: \p —Nawilläcuna ricanantam munalläyä, Teyta —nir. \p \v 34 Tseno rogacuyaptinnam, Jesusqa allapa ancuparnin, nawincunata yatecaporqan. Tse öram nawincuna quichacäriptin, Jesusta qatircur eucuyarqan. \c 21 \s1 Jesus Jerusalenman yecurin \r (Marcos 11.1-11; Lucas 19.28-40; Juan 12.12-19) \p \v 1 Jerusalenman yequicarnam, Olibus nishqan jircacho quecaq Betfage marcaman chäriyarqan. Tsepitam Jesus ishcaq disipuluncunata cacharqan \v 2 queno nishpa: \p —Ewayë taqe ricaquecamoq marcaman. Tseman chärirmi, tariyanqui wawayoq ashnu watarëcaqta. Tse ashnucunata pascarir apayämunqui. \v 3 Sitsun pipis ‘¿Imapaqtaq ashnuta pascayanqui?’ niyäshunqui, ‘Teytam nesitan. Rasllam cutiratsiyämushaq’ niyanqui. \p \v 4 Tsecunata ruraptinmi, profeta queno nishpa escribishqan cumplirerqan: \q1 \v 5 “Jerusalen marcacho täraqcunata willayë: \q1 ‘Ricayätsun reyniquicuna pollinu ashnun montacushqa \q1 lluta nunanolla pecunaman yequicaqta’ ”\x * \xo 21:5 \xt Zac 9.9\x* nishpa. \p \v 6 Disipuluncunanam ewar rurayarqan Jesus nenqannolla. \v 7 Ashnuta pascarirnam, wawantin apayarqan. Chäratsirnam, pollinu caq ashnuta aqshunancunawan carunayarqan Jesus montananpaq. \v 8 Tseno montacushqa Jesus ewaptinam, tsecho atscaq nunacuna aqshunancunata qoturïcur näniman mashtayarqan; y waquincaqcunanam monticunapa rämanta paquirir qopiyarqan. \v 9 Y llapan nunacunam Jesuspa puntanta y qepanta ewaqcunaqa, cushicur qaparir qayarir queno niyarqan: \q1 —¡Alabashun rey Davidpa mirenin salbacoqnintsicta! \q1 ¡Alabashun Diospa shutincho shamoqta! \q1 ¡Alabecuyaqmi sielucho quecaq Dios!\x * \xo 21:9 \xt Sal 118.25-26\x* —nishpa. \p \v 10 Jerusalenman Jesus chäriptinnam, tsecho llapan nunacunaqa mantsacäcur espantacuyarqan, y jucnin jucnin queno tapunacuyarqan: \p —¿Imana caq nunataq queqa! —nir. \p \v 11 Tseno niyaptinnam, waquin caq nunacunaqa queno niyarqan: \p —Pëqa Jesusmi y profetam. Galilea probinsiapa Nazaret caseriunpitam shamushqa —nir. \s1 Templucho qatucoqcunata Jesus qarqaramun \r (Marcos 11.15-19; Lucas 19.45-48; Juan 2.13-22) \p \v 12 Tsepitanam Jesusqa templuman yequicur, patiucho qatucoqcunata y rantipäcoqcunata qarqacacharcamorqan. Tsenollam qelle trocaqcunapa mesancunatapis y paluma ranticoqcunapa täcuyänancunatapis jitacacharcamorqan. \v 13 Y quenomi nerqan: \p —Diospa palabranchomi queno escribirëcan: ‘Wayïqa mañacuna wayim’ nir. Tseno quecaptin, ¿imanirtaq suwacunapa machenintano ticratsiyarqonqui!\x * \xo 21:13 \xt Is 56.7\x* —nir. \p \v 14 Tsepitanam templucho quecaptin wiscucuna y cojucuna Jesusman witiyarqan, y llapantam cachacätserqan. \v 15 Templuchonam wamracuna queno qapariyarqan qayariyarqan: \p —¡Alabecushun rey Davidpa castanta! —nir. \p Peru tseta wiyecurnam, y espantepaqcunata Jesus ruraqta riquecurnam, saserdoticunapa mandacoqnincuna y ley yachatsicoqcuna piñacurcuyarqan. \v 16 Tsemi Jesusta queno niyarqan: \p —¡Wiyë wamracuna tseno alabayäshonqequita! —nir. \p Jesusnam nerqan: \p —Wiyecamï, ¿qamcuna manacu leyishqa cayanqui Diospa palabrancho: \q1 ‘Llullu wamracunam y chichicaq wamracunam musyatsicuyan \q1 Diosta imano alabanan canqantapis’\x * \xo 21:16 \xt Sal 8.2\x* nenqanta! \p \v 17 Tseno nïcurmi, pecunata tsecho jaqirir Betania marcaman eucorqan. Tsechomi tse paqas quedacorqan. \s1 Iguspa yuran tsaquirin Jesus piñapëcuptin \r (Marcos 11.12-14, 20-26) \p \v 18 Waräninnam qoya, qoyalla Jerusalenman Jesus cuticaptin pachan waqacurcorqan. \v 19 Tsenam näni cuchuncho igus montita riquecur micurita munar ewarqan frutan asheq; peru manam ni jucllellatapis tarerqantsu. Raprantällam caquicarqan. Tsenam tse igus montita Jesus queno nïcorqan: \p —¡Amana mas frutequi catsuntsu! —nir. \p Y jina öram tse igus monti tsaquirerqan. \v 20 Tseta riquecurnam, disipuluncunaqa espantacur Jesusta queno niyarqan: \p —Tëte, ¿Imanepataq juclla igus monti tsaquirishqa? —nir. \p \v 21 Tseno niyaptinnam, Jesus queno nerqan: \p —Rasontam niyaq: Sitsun llapan shonqiquicunawan rasonpa marcäcuyanqui, que igusta tsaquiratsenqäpitapis mas espantepaqcunatam rurayanqui; asta que jircata ‘¡Quepita yarqur lamarman jeqacurquï!’ niyaptiquipis, ewar jeqacurconqam. \v 22 Llapan shonqiquicunawan marcäcur imatapis mañacorqa, chasquiyanquim. \s1 Autoridacuna tapupäyaptin Jesus upalläratsin \r (Marcos 11.27-33; Lucas 20.1-8) \p \v 23 Tseno yachatsicurirnam, templuman Jesus yecurerqan. Tsecho yachatsiquicaptinnam, saserdoticunapa mandacoqnincuna y autoridacuna Jesusman witïcur queno niyarqan: \p —¿Ima puedeq queniquiwantaq quecunata rurarqonqui! ¿Tseno ruranequipaq pitaq mandashorqonqui! —nir. \p \v 24 Tseno niyaptinnam, Jesus nerqan: \p —Noqapis qamcunata jucta tapuyäshqequi: Tapuyanqaqta yasquiyämaptiqueqa, noqapis willayäshqequim pipa poderninwan quecunata ruranqäta \v 25 ¿Pitaq cachamorqan bautisacoq Juanta nunacunata bautisananpaq, Dioscu o nunacunallacu? \p Tseno tapïcuptinnam, quiquincuna pura queno ninacuyarqan: \p —¿Imataq nishun? ‘Diosmi cachamushqa’ nishqaqa, tsepenqa ‘¿Imanirtaq peta creyiyarqequitsu!’ nimäshunmi. \v 26 Sitsun nishun ‘Nunacunam’ nir, nunacunam piñacurcuyanqa. Porqui Juanpaqqa profeta canqantam creyiyan —nir. \p \v 27 Tsenam Jesusta queno niyarqan: \p —Manam musyayätsu —nir. \p Tseno niyaptinnam, Jesuspis nerqan: \p —Tsepenqa noqapis manam willayaqtsu quecunata ruranäpaq pi mandamanqanta —nir. \s1 Ishcaq wauqitawan iwalatsicur Jesus yachatsicun \p \v 28 Tsepitanam Jesusqa pecunata queno nerqan: \p —Juc nunapam caporqan ishcaq tsurincuna. Tse nunam juc caq tsurinta queno nerqan: ‘Iju, canan junaq ubas chacrantsicman uryaq ewarillë’ nir. \v 29 Tse tsurinnam queno yasquerqan: ‘¡Manam eucütsu!’ nir. Peru alli pensacurcurnam, uryaq jeqarerqan. \v 30 Tsepitanam nunaqa jina jucnin caq tsurintapis queno nerqan: ‘Iju, qampis ewarillë uryaq’ nir. Tsenam tse caq tsurenqa ‘Ewarishaqmi’ nir, änirerqan; peru tseno nicarpis, manam ewarqantsu. \v 31 Canan qamcunata tapuyashqequi, ¿Meqan caq tsurintaq Tëtan mandashqanta rurarqan? \p Pecunanam —Punta mandanqan caqmi —niyarqan. \p Jesusnam queno nerqan: \p —Que niyanqaqta shumaq cäyicuyë: Roma nasionpaq impuestuta cobraq malafecunam y ollqun ollqun lluta pulicoq warmicunam qamcunapita mas puntata Diospa mandaquininman yecuyanqa. \v 32 Bautisacoq Juanmi shamorqan alli cawacuyänequipaq yachatsiyäshoqniqui, y manam peta creyiyarqonquitsu. Peru impuestu cobracoq malafecunam y ollqun ollqun puricoq warmicunam si creyicuyarqon. Tseta riquecarpis, manam qamcunaqa mana alli rureniquicunata jaqiyarqonquitsu, ni creyicuyarqonquipistsu. \s1 Llutan ruraq uryaqcunawan iwalatsicur Jesus yachatsicun \r (Marcos 12.1-12; Lucas 20.9-19) \p \v 33 “Canan wiyariyë juc iwalatsiquiwan yachatsiquita: Juc nunam ubasta plantarqan chacranman, y jinantin cuchunpa perqatserqan. Nïcurmi, juc jatun posuta ruratserqan ubaspeq binuta jorquyänanpaq. Tsepitanam chacranta täpayänanpaqna juc jatun torita ruratserqan. Tsepitanam tse chacranta pullan pura muruyänanpaq nunacunata qoquicur, caru marcapa eucorqan. \v 34 Tsepitanam cosecha tiempu chäriptinna, chacrayoqqa sirweqnincunata cacharqan pullan pura muroqnincunaman pepa partinta raquiyänanpaq. \v 35 Peru tse pullan pura muroqcunanam patronpa sirweqnincuna chäriyaptin, tsarïcur maqaquicuyarqan, waquintanam tsampiquicuyarqan, waqincunatanam wanuratsiyarqan. \v 36 Tsenam tse asendadu mas atscaqtana cacharqan; peru chacra tsaraq nunacunanam pecunatapis punta ewaqcunatanolla ruraquicuyarqan. \p \v 37 “Por ultimunam tse asendadu quiquinpa tsurintana cachecorqan queno pensarnin: ‘Tsurïtaqa respetayanqam’ nir. \v 38 Peru chacrayoqpa tsurin yecurëcaqta riquecurnam, chacra tsaraq nunacuna quiquincuna pura queno yachatsinacuriyarqan: ‘Queqa chacrayoqpa tsurinmi y erederum canqa; mejor wanicatsishun chacranwan quedacunantsicpaq’ nir. \v 39 Tseno yachatsinacurirmi, asendadupa tsurinta tsarïcur, chacranpita jaqman jorqurir wanuratsiyarqan.” \p \v 40 Tseno nirirnam, Jesusqa queno tapucorqan: \p —Canan qamcuna niyämë: Tse ubas chacrayoq asendadu tse chacran tsaraqcunaman ewecur, ¿Imatataq ruranqa? \p \v 41 Nunacunanam niyarqan: \p —Mana ancupashpachi tse mana alli ruraq nunacunata wanutsenqa. Y juccunatanachi chacranta qoyconqa, cosecha tiempu chäriptin tocanqan caqta örancho entregayänapaq. \p \v 42 Tsenam Jesus queno nerqan: \p —¿Manacu Diospa palabranta queno escribirëcaqta leyishqa cayanqui? \q1 ‘Wayi perqaqcuna: \q1 “Que rumeqa manam allitsu” nir, jitariyanqanmi, \q1 cananqa mayestra rumi ticrarishqa. \q1 Diosmi dispunerqan tseno cananpaq. \q1 Tseqa noqantsiccunapaq allapa espantaquipaqmi’\x * \xo 21:42 \xt Sal 118.22-23\x* \m \v 43 Tseno Teyta Diospa palabran niptinmi niyaq: Mana cäsucuyanqequirecurmi, Diospa mandaquininman yecuyanquitsu; peru caru marca nunacunam siqa, cäsucuyänqanrecur tse mandadunman yecuyanqa. \v 44 Pipis tse rumiman ishqueq caqqa, allpa mancanomi ushacärenqa. Y tse rumi pimanpis jeqarqa, allpamanmi ticraratsenqa. \p \v 45 Saserdoticunapa mandacoqnincunawan fariseucunanam cuentata qoquicuyarqan Jesus tseno willapäcur pecunata wiyapätsenqanta. \v 46 Tsenam Jesusta presu tsaritsita munayarqan, peru mantsacuyarqanmi; porqui llapan nunacunam creyiyarqan Jesusqa profeta canqanta. \c 22 \s1 Jesus yachatsicun casaqui fiestaman combidaducunatawan iwalatsicur \r (Lucas 14.15-24) \p \v 1 Tsepitanam Jesus juc mas iwalatsiquiwan queno nishpa yachatsicorqan: \p \v 2 “Diospa mandaquinincho queqa iwalan imeca juc rey tsurinta casatsir banquetita ruranqanwanmi. \v 3 Tse reymi sirweqnincunata cacharqan combidaduncunata qayayämunanpaq. Peru pecuna manam munayarqantsu tse banquetiman eweta. \v 4 Mana ewayaptinnam, yapena waquin caq sirweqnincunatana cacharqan queno nishpa qayayämunanpaq: ‘Alli nobillucunatam y alli wira caq animalnincunatam pishtatishqa y miqui listunam callan. Tseshi shalläyämunquina casamientucho micupäcoq’ nir. \v 5 Peru tse combidaducunaqa manam munayarqantsu. Mana wiyaqpis tucushpam juc caq eucorqan chacranman; jucnin caqnam eucorqan qatucoq. \v 6 Waquin caq combidaducunanam tse imbitacur ewaqcunata tsaricur, maqaquicuyarqan asta wanuratsiyänqanyaq. \v 7 Tsenam reyqa allapa piñarcur, mandarqan soldaduncunata tse wanutsicoq asesinucunata wanuratsiyänanpaq, y marcancunatapis cayecuyänanpaq. \v 8 Tsepitanam reyqa sirweqnincunata queno nerqan: ‘Llapanpis listunam banquetipaq; y combidanqä nunacuna manam meresiyashqapistsu shamunanpaq. \v 9 Tsemi ewayë callicunapa y combidayämï llapan tariyanqequi nunacunata que casaqui banquetiman shayämunanpaq.’ \v 10 Tsenam tse sirweqnincunaqa callicunapa ewar, pushecayämorqan llapan tariyanqan caqtaqa, alli nunacunatapis y mana alli nunacunatapis. Tsenopam wayin junta tse banqueticho nunacuna quecuyarqan. \p \v 11 “Tsepitanam reyqa combidaducuna ricaq yecurerqan. Tsechonam riquecorqan juc nunata raccha ratashllashqa trocacüni tëcaqta. \v 12 Tsenam tse nunata queno nerqan: ‘Amigu, ¿imanopataq queman yecamorqonqui mana ropequita trocacushpa! ¿Acasu casaqui fiestapaqnocu quecanqui!’ nir. Tseno niptin manam tse nuna ni ima nita puederqantsu. \v 13 Tsenam reyqa mesacho sirwicoqcunata mandarerqan queno nishpa: ‘Pancarcur, que nunata jitariyë waqtaman. Tse paqascho quiruntapis uchur waqatsun’ ” nir. \v 14 Tsepitanam Jesus queno cäyitsicorqan: \p —Tsenomi Dios atscaqta qayan. Peru wallcaqllam acrashqa cayanqa. \s1 Jesusta llutanta parlecatsita munayan \r (Marcos 12.13-17; Lucas 20.20-26) \p \v 15 Tsepitanam fariseucunaqa Jesus yachatsiquicanqanman ewayänanpaq queno cösa yachatsinacuyarqan: \p —Acu, shumaqllapa tapupar Jesusta llutanta parlecatsishun. Tsenam mana allita parlecuptenqa, tsewan acusashun —nir. \p \v 16 Tseno parlarirnam, grupuncunapita y Herodispa grupunpitapis cachayarqan Jesusta queno niyänanpaq: \p —Mayestru, musyayämi rasonpa caqllata parlanqequita. Qamqa manam ni meqan nunaman qaqanquitsu. Rason caqllatam Dios munashqanno cawayänäpaq yachatsiyämanqui; ni manam meqan nunapa gustunta ruranquitsu. \v 17 Tsemi mä nïcayämë, ¿Allicu Roma mandacoq cesarpaq impuestuta pagashwan o manacu? —nir. \p \v 18 Jesusnam yachellapa mana allita parlatsiyänanpaq tapupäyanqanta cuentata qocurir queno nerqan: \p —Ä, alli tucoqcuna, ¿Imanirtaq mana alliman ishquitsimeta munayanqui! \v 19 Mä impuestuta pagacuyänequi qelleta ricatsiyämë —nir. \p Tsenam qoriyarqan juc qelleta. \v 20 Jesusnam tse qelleta ricarir, queno tapucorqan: \p —Que qellecho ¿pipa retratuntaq quecan? ¿Pipa jutintaq escribirëcan? —nir. \p \v 21 Pecunanam niyarqan: \p —Mandacoq cesarpam —nir. \p Tsenam Jesus nerqan: \p —Tsepenqa mandacoq cesarpa caqtaqa mandacoq cesarta qoycuyë; y Diospa caqtaqa Diosta qoycuyë —nir. \p \v 22 Jesus tseno nenqanta wiyecurnam, mantsacar imano quetapis puediyarqantsu y jaqirïcurmi eucuyarqan. \s1 Jesusta saduseucuna cawarimipaq tapupäyan \p \v 23 Tse junaqmi saduseu nishqan grupupita Jesusman tapucoq ewayarqan. Tse saduseucunaqa manam creyiyantsu wanushqacuna cawariyämunanta. Tsemi cawarimi asuntu queno tapuyarqan: \p \v 24 —Mayestru, Moises escribishqan leychomi queno nican: ‘Sitsun juc nuna casadu quecar wanuconqa manaraq tsurin captin, wauqinlla tse llumtsinin biudanwan casacutsun; y tsurin yuririptinna, difuntupa tsurin cuenta catsun’\x * \xo 22:24 \xt Dt 25.5-10\x* nir. \v 25 Masqui wiyarämë: Cayänaq qanchis wauqicunash. Mayor caqshi casacorqan juc warmiwan y manaraq tsurin captinshi, tse nuna wanuquicunaq. Tsepitanash jina qepa caq wauqinna tse llumtsinin biudawan casacurinaq. \v 26 Tsenollash tse qepa caq wauqinpis wanuquicunaq manaraq tsurin captin. Tsenoshi jina mas qepan caq wauqincunapis qanchisninpi llumtsinincuna biudawan casacur casacur wanur ushacäriyänaq. \v 27 Tsepitanash warmipis wanuquicunaq. \v 28 Mä, canan niyämë: Cawarimi junaqcho, que warmi qanchis wauqiwan casacushqa quecar, ¿Meqan caqpataq lejitimu warmin canqa! —nir. \p \v 29 Tseno niyaptinnam, Jesusqa queno nerqan: \p —¡Qamcunaqa llutantam yarpäyanqui, porqui manam cäyiyanquitsu Diospa palabran escribirëcanqanta, ni Dios allapa poderyoq canqanta! \v 30 Wanushqacuna cawariyämuptenqa, mananam warmipis ni ollqupis casacuyanqanatsu. Porqui sielucho quecaq anjelcunanollanam cayanqa. \v 31 Qamcuna ¿manacu leyishqa cayanqui wanushqacuna cawarimunanpaq yachatsiquita quiquin Dios queno nenqanta! \v 32 ‘Noqaqa une Abrahampa, Isaacpa y Jacobpa Diosninmi canan quecä. Tsemi Diosqa wanushqacunapa Diosnintsu; sinoqa cawecaqcunapam’\x * \xo 22:32 \xt Ex 3.6\x* nir. \v 33 Tseno yachatsiconqanta wiyecurnam, nunacuna allapa espantacuyarqan. \s1 Jesus yachatsicun Teyta Diospa mas presisaq mandamientunta \r (Marcos 12.28-34) \p \v 34 Tsepitanam saduseucunata Jesus upalläratsenqanta musyarirnin, fariseucunaqa Jesus caqman ellucariyarqan. \v 35 Pecunachomi carqan ley yachatsicoq juc mayestru. Pemi Jesusta mana alliman ishquitsita munar queno taporqan: \p \v 36 —Mayestru, Diospa mandamientucho ¿Meqan caqtaq mas presisaq? —nir. \p \v 37 Jesusnam nerqan: \p —‘Teyta Diosniquita cuyanqui llapan shonqiquiwan, llapan boluntaniquiwan y llapan yacheniquiwan.’\x * \xo 22:37 \xt Dt 6.5\x* \v 38 Que mandamientum mas presisaq llapan mandamientupitapis. \v 39 Tsenollam jucnin caq mandamientupis casi punta caqwan iwallla y quenomi nin: ‘Nuna mayiquita cuyanqui quiquiquitano.’\x * \xo 22:39 \xt Lv 19.18\x* \v 40 Que ishcan mandamientullachomi Moises llapan escribishqancunapis y profetacuna yachatsiconqanpis patsacashqa quecan —nir. \s1 ¿Pipa mireninpitaraq Dios Acrashqan? \r (Marcos 12.35-37; Lucas 20.41-44) \p \v 41 Fariseucuna tsellachoraq quecayaptinnam, \v 42 Jesus queno tapucorqan: \p —¿Imataq niyanqui Dios Acrashqanpaq? ¿Pipa mirenintaq pe canman? —nir. \p Pecunanam “Rey Davidpam” niyarqan. \p \v 43 Tseno niyaptinnam, Jesus queno nerqan: \p —Tseno quecaptenqa, ¿Imanirtaq Santu Espiritu yanapaptin Davidqa Diospa Acrashqanpaq ‘Pëqa salbadornïmi’ nirnin, queno nerqan? \q1 \v 44 ‘Diosmi nerqan Teyta Diosnïta: \q1 Que derechu ladüman täcamï \q1 asta llapan chiquiyäshoqniquicunata \q1 muneniquiman churamonqäyaq’\x * \xo 22:44 \xt Sal 110.1\x* nir. \m \v 45 Davidpis ‘Teyta Diosnïmi’ nicaptenqa, ¿Imanopataq Cristoqa Davidpa mireninpitaraq canman! —nir. \p \v 46 Jesus tseno tapucuptin, manam meqanllapis ni ima nita puediyarqantsu. Y tse junaqpitaqa mananam ni meqanpis tapupeta almitiyarqantsu. \c 23 \s1 Ley yachatsicoqcunata y fariseucunata Jesus qayapan \r (Marcos 12.38-40; Lucas 11.37-54; 20.45-47) \p \v 1 Tsepitanam tsecho quecaq nunacunata y disipuluncunata, Jesus queno nerqan: \v 2 “Ley yachatsicoqcunaqa y fariseucunaqa quiquin Moises cuentam, Teyta Diospa mandamientuncunata yachatsiyäshurniqui quecayan. \v 3 Tsemi pecunata cäsucuyänequi y mandayäshonqequicunatapis rurayänequi. Peru ama rurenincunataqa qatiyanquitsu. Porqui pecunaqa manam yachatsicuyanqannotsu cawacuyan. \v 4 Pecunaqa allapa sasacunatam, imeca lasaq qepita juytutseq cuenta ‘Quetaran wactaran rurayänequi’ nir, mandacuyan; peru tse mandacuyanqanta manam deduncunallawanpis yatariyantsu. \v 5 Imecatapis ruraq tucuyan nunacuna alabayänanllapaqmi. Diospa palabrantanäqa urcuncunachopis y ricrancunachopis anchu sintacho escribïcur puricatsiyan. Y ‘Allapa relijiosum’ nir, nunacuna alabayänanpaqmi, tunicatanäqa shumaq flecuyoq jirecushqatam chaqui puntanyaq yacacushqa puricayan \v 6 Micupäquiman qayatsiyaptinpis, punta puntaman taquitam gustayan. Ellucayänan wayichopis mas presisaqcuna täcuyänanmanmi täquita munayan. \v 7 Callicunachonäqa allapa respetuwan ‘Mayestru’ nir, saludayänantam munayan. \p \v 8 “Peru qamcunaqa ama ‘Mayestru’ niyäshuptiqui, cushiyanquitsu; porqui qamcunaqa llapequipis tse wauqillam cayanqui, y jucllellam yachatsicoq mayestriquicunaqa. \v 9 Y ama que patsacho pitapis ‘Respetashqa teytallä’ nicayanquitsu; porqui jucllellam respetashqa Teytantsic, y pëqa sieluchomi quecan. \v 10 Y ama pipis ‘Alli yachatsicoq’ niyäshuptiqui cushiyanquitsu, porqui alli yachatsicoqqa jucllellam y tseqa Dios Acrashqanllam. \v 11 Pipis qamcunacho mandacoqqa, qamcunatam sirwiyäshunequi. \v 12 Porqui pipis quiquintä nuna tucoqqa penqacushqam canqa; y qollmi shonqu caqqa allapa presisaqmi canqa. \p \v 13 “¡Allau, alli tucoq ley yachatsicoqcuna y fariseucuna! Puncuta wichqaq cuentam Diospa mandaquininman yequita munaqcunata atajäyanqui. ¡Manataq Teyta Diosta cäsuyanquitsu y waquincuna cäsuquita munayaptinpis, atajaq cuentataq quecayanqui! \v 14 ˻¡Allau, alli tucoq ley yachatsicoqcuna y fariseucuna! Qamcunaqa biudacunapatam imancunatapis suwapäquicayanqui, y tseta cuentata mana qocuyänanpaqnam alli tucur unepa resacuyanqui. ¡Tseno rurayanqequipitam qamcuna mas castiguta chasquiyanqui!˼ \p \v 15 “¡Allau, alli tucoq ley yachatsicoqcuna y fariseucuna! Qamcunam patsapapis, lamarpapis ewar, nunacunata grupiquicunaman yecayämunanpaq ashiyanqui, y jucllellatapis tarïcorqa yachatsiquiniquicunawanmi qamcunapitapis mas infiernucho castigashqa cananpaq causariyanqui. \p \v 16 “¡Allau, wiscu cuentam qamcuna cayanqui! Tsemi queno yachatsicuyanqui: ‘Pipis templupa jutincho juramentuta ruraptenqa, manam presisantsu cumplinapaq’ nir. ‘Peru pipis templucho quecaq qori alajacunapa jutincho juramentuta rurarnenqa, cumplinanmi presisan’ nir. \v 17 ¡Ä, wiscu cuenta upa yachatsicoqcuna! ¿Meqantaq mas presisaq: Diospa templuncu, o tse templucho qoripita alajacunacu! Claru parlaquichoqa tse templu captinran, tse oru alajapis Diospaq nishqa quecan. \v 18 Tsenollam Jina quenopis yachatsicuyanqui: ‘Altarpa jutincho juramentuta rurarir mana cumpliyaptiquipis, manam imanantsu’ nir, ‘peru sitsun altarman churashqa ofrendapa jutincho juramentuta rurayanqui, tsetam si, presisan cumpliyänequi’ nir. \v 19 ¡Ä, wiscu cuenta nunacuna! ¿Imataq mas presisaq? ¡Diosllapaq ofrendata churayänan altarmi, manam tse ofrendatsu! \v 20 Altarpa jutincho jurar imatapis änicoq caqqa, manam altarpa jutinllachotsu jurecan; sinoqa altarcho llapan churashqacunapa jutichopis jurecanmi. \v 21 Jina pipis templupa jutincho imatapis änicorqa, manam templupa jutinllachotsu äniquican; sinoqa templucho quecaq Teyta Diospa jutinchopis äniquicanmi. \v 22 Y pipis sielupa jutincho imatapis änicorqa, manam sielupa jutinllachotsu äniquican; sinoqa sielucho quecaq tronupa jutinchopis äniquicanmi. Tsenollam jina tse tronucho tëcaq Teyta Diospa jutinchopis änicurin. \p \v 23 “¡Allau, alli tucoq ley yachatsicoqcuna y fariseucuna! Qamcunam mentallapitapis, anisllapitapis, cominusllapitapis chuncaman raquirir juc caqta Diosta qoypaq yarparäquicayanqui. Peru mas presisaq Moises escribishqancho alli rurecunapaq yachatsiquicunataqa, ancupäcoq quetaqa y Diosman marcäcoq quetaqa qonqaquicuyarqonquim. Tsecunatam mas rurayanquiman carqan, diesmu qoyta mana qonqashpa. \v 24 ¡Ä, wiscu cuenta yachatsicoqcuna! Tseno carmi, qamcuna imeca tushpicunata shüshurir yacuta upoq cuenta, allapa cuidacuyanqui, peru manam cuentata qocuyanquitsu imeca jatun camelluta ñoqtaquicaq cuenta caquicayanqequita. \p \v 25 “¡Allau, alli tucoq ley yachatsicoqcuna y fariseucuna! Qamcunaqa tasacunata, platucunata jananllata paqarishqa cuentam janallapa limpiu quecayanqui; peru tse tasacunapa y platucunapa rurin mana paqashqa cuentam suwaquiwanqa, y codisiosu quewanqa shonqiquicuna raccha püru caquican. \v 26 ¡Wiscu cuenta mana cäyicoq fariseucuna, puntata tasapa, platupa rurinta paqaq cuenta shonqiquicunapa mana alli yarpeninta limpiayë! ¡Tsenoparan llapanchopis alli ruraq cayanqui! \p \v 27 “¡Allau, alli tucoq ley yachatsicoqcuna y fariseucuna! Qamcunaqa sepultura janancho shumaq lapidawan adornashqa cuentam cayanqui. Jananllapaqa allapa shumaqmi tse sepultura ricacun, peru rurinchoqa ayapa tulluncunallam, ismucur melanepaq asyacur caquican. \v 28 Tsenomi qamcunapis janallapaqa nunacuna ricayäshunequillapaq allita ruraq tucoq quecayanqui. Peru shonqiquicunachoqa melanepaq mana alli ruraqmi quecayanqui. \p \v 29 “¡Allau qamcuna, alli tucoq ley yachatsicoqcuna y fariseucuna! Profetacuna pamparëcanqan sepulturancunatam shumaq rurecatsiyanqui. Tsenollam jina alli ruraq nunacuna pamparayanqancho lapidancuna shumaq rurecatsiyanqui; \v 30 y quenoran niriyanqui: ‘Sitsun que pamparëcaq profetacunata awiluntsiccuna wanutsiyanqan tiempu quecashwanna carqan, manachi pecunata wanuratsiyänanta consientishwantsu carqan’ nir. \v 31 Y manam cuentata qocuyanquitsu tseno parlarnin, profetacunata wanutseq awiliquicunanolla qamcunapis quecayanqequita. \v 32 ¡Qamcunapis tse awiliquicunanolla quecarqa, jucllana pecuna rurayashqanta rurayë! ¿Imatanataq shuyaräyanqui! \p \v 33 “¡Ä, bibora yupe mana alli ruraq nunacuna! ¿Tseno quecar, infiernu condenasionpita salbacuyanquitsuraq! \v 34 Tsemi canan cachamushaq profetacunata, allapa yachaq nunacunata y mayestrucunata. Pecunatam canan waquincunata wanutsiyanqui, y waquintanam crusificayanqui. Waquincunatanam ellucayänan wayicunacho maqar ushayanqui, y marcan marcanmi chiquir qaticachäyanqui. \v 35 Tseno rurarmi, culpayoq ticrariyanqui castigashqa cayänequipaq. Tse castigutaqa chasquiyanqui jutsannaq nunacunata awilitiquicuna wanutsiyanqanpitam, jutsannaq Abelta wanutsiyanqanpita qallecur, asta Berequiaspa tsurin, Zacariasta templupa altarnincho Diosta sirwicaptin wanutsiyanqanyaq. \v 36 Shuyariyëllaqa, que llapan rurayanqequipitam qamcuna castiguta chasquiyanqui. \s1 Jesus waqan Jerusalen nunacunata ancupar \r (Lucas 13.34-35) \p \v 37 “¡Ä, Jerusalen, Jerusalen nunacuna! ¡Qamcunam profetacunata wanutsiyanqui y Diospa cachan qamcunaman shamoqcunatam chiquirnin, rumiwan qompayanqui! Atsca cutim munarqä qamcunata imeca wallpa chipshancunata ripran rurinman elloqno elluyeniquita; ¡Peru manam munayarqonquitsu! \v 38 Tsemi niyaq: Cananpita witsepam Templiquicunapis tsunyecar quedarenqa. \v 39 Y niyaqmi: Cananpita witsepa mananam ricayämanquinatsu asta ‘¡Alabashqa catsun Diospa jutincho shamoq reynintsic!’\x * \xo 23:39 \xt Sal 118.26\x* niyamanqequi tiempuyaq. \c 24 \s1 Jesus willacun templu ushacänanpaq caqta \r (Marcos 13.1-2; Lucas 21.5-6) \p \v 1 Templupita yarqurir Jesus eucurëcaptinnam, disipuluncunaqa peman witïcur tse jatungare templuta ricatsiyarqan. \v 2 Tsenam Jesusqa queno nerqan: \p —Masqui yarpäriyanqui, que riquecayanqequi templu pasepam ushacanqa, y manam ni juc rumillapis perqarëcarqa quedanqatsu. \s1 Manaraq que patsa ushacaptin señacuna \r (Marcos 13.3-23; Lucas 21.7-24; 17.22-24) \p \v 3 Tsepitanam Olibus niyanqan jircacho Jesus tëcaptin, disipuluncuna witïcur, pacallapa queno tapuyarqan: \p —Mayestru, willarayämë, ¿Imetaq tsecuna pasaconqa? ¿Ima señata ricarnintaq musyariyäshaq cutimunequipaq y juisiu junaqpaq? —nir. \p \v 4 Jesusnam nerqan: “¡Paqtataq pipis engañayäshunquiman! \v 5 Atscaq nunacunam ‘Noqam Dios Acrashqan cä’ nir, atscaq nunacunata engañar puriyanqa. \v 6 Gueracuna waccho quecho caquicaqtam wiyayanqui. Tsemi tseta wiyar ama mantsacäyanquitsu. Tsenomi susedicunan presisan, peru manaran que patsa ushacanqaraqtsu. \v 7 Juc nasionmi juc nasionwan guerata rurayanqa. Y juc marca nunacunam juc marca nunacunawan wanutsinacuyanqa. Mechopis mallaqäqui watacunam canqa y patsam temblorwan allapa cuyonqa. \v 8 Tsecunaqa imeca juc warmi qeshpicunanpaq nanatsicushqannollaran canqa y sufrimientucunapa qallananllaran. \p \v 9 “Qamcunatanäqa noqarecurmi llapan nunacuna chiquiyäshunqui; justisiacunaman entregayäshunqui. Tsechomi maqayäshurniqui wanutsiyäshunqui. \v 10 Tse witsanmi noqaman creyicoqcuna noqaman manana marcäcur, quiquincuna pura chiquinacur, lebantanacur ticracuriyanqa. \v 11 Y uli profetacuna yuricaramurmi, mana alli yachatsiquinincunawan nunacunata engañayanqa. \v 12 Melanepaq mana allicunallata ruraqmi ticracuriyanqa. Tseta ricarmi, nunacunapa cuyaquinincunapis ushacäquiconqa. \v 13 Peru tse sasa tiempucunacho wanonqanyaq noqacho tsaracoqmi salbaconqa. \v 14 Tsemi llapan nunacunata alli willaquinïta willayänequi presisan; tsenopa nunacuna Diospa mandaquininman yecuyänanpaq, y jinantin nasioncunacho tse alli willaquita musyariyaptinnam, que patsapa ushenin chäramonqa. \p \v 15 “Profeta Danielmi santu templuta desonrayänanpaq caqta musyarnin, queno escriberqan, ‘mana combieneq melanepaq sacrifisiuta rurecoqta.’ Queta leyeq caqqa shumaq cäyicuyätsun. \v 16 Tseta riquecorqa, Judea marcacunacho täraqcuna qeshpir, ewacuyätsun jircacunapa. \v 17 Altuscho quecaqcuna ama wayi ruriman yarpuyanqatsu imancunatapis jorqoq. \v 18 Chacrancunacho quecaqcunapis ama cutiyanqatsu aqshunancuna jorqoq. \v 19 ¡Allau, tse junaqcunacho qeshyaq tucushqa warmicuna y llulluta chichicaqcuna! \v 20 Diosta mañacuyanqui sufrimientucunapita safacuyänequi öra mana jamaqui junaqcho, ni tamya tiempucho cananpaq. \v 21 Porqui allapa jipaquimi canqa. Tseno jipaqueqa manam imepis cashqaraqtsu que patsa camacashqanpita; y mananam yapepis canqanatsu. \v 22 Teyta Dios acrashqancunata cuyar tse sufrimientucunata mana ras pasaratsiptenqa, manachi pipis salbacunmantsu. \p \v 23 “Sitsun pipis niyäshunqui ‘Taqechomi quecan, o quechomi quecan Dios Acrashqan’ nir, ama creyiyanquitsu. \v 24 Porqui tse junaqcunam yuriyämonqa Dios Acrashqan tucoqcuna y profeta tucoqcuna. Pecunam espantepaq milagrucunata rurarnin, nunacunata engañayanqa, asta Dios acrashqancunatapis engañetam tïrayanqa. \v 25 Manaraq tsecuna pasacuptinmi, qamcunata willayaq pecunaman mana creyiyänequipaq. \v 26 Tsemi sitsun niyäshunqui ‘Taqe tsunyaqchomi Dios Acrashqan quecan’ nir, ama ewayanquitsu, o ‘Taqe washachomi ratarëcan’ niyäshuptiquipis, ama creyiyanquitsu. \v 27 Porqui imeca inti ullumunan ladupita asta inti jeqanan laduyaq relampagu tillapyaqnomi Diospita Shamushqa Nunaqa cutimonqa. \v 28 Musyanqequinomi ‘Imapis wanushqa caqmanqa wiscurcuna ellucayan.’ ”\f + \fr 24:28 \ft Tseno nirmi, Jesus cäyitsicorqan cutimunanta musyayänanpaq.\f* \s1 Jesus willacun imano que patsaman cutimunanpaq cashqanta \r (Marcos 13.24-37; Lucas 17.26-30, 34-36; 21.25-33) \p \v 29 Tsepitanam Jesus queno willapäcorqan: “Tse jipaquicuna pasariptinmi, inti ni quilla actsenqanatsu, qoyllurcunapis shicwayämonqam y llapan sielucho quecaqcunam cuyucurenqa. \v 30 Tse öram Diospita Shamushqa Nuna shamunanpaq sielucho señalta ricariyanqui. Tseta riquecurmi, que patsacho llapan nunacuna mantsaquewan mana imano quetapis puedir waqaquicuyanqa. Tseno waqaquicarmi, riquecuyanqa pucutecho puedeq queninwan chipapäquicar uraquecamoqta.\x * \xo 24:30 \xt Dn 7.13\x* \v 31 Y anjelcunatam cachamonqa trompetata fuertipa toquecuyänanpaq. Tseno toquecuyaptinmi, mepita tsepitapis acrashqancuna ellucarayämonqa. \p \v 32 “Masqui igus montipa yuranpeq yachacuyë: Igus montim tseqllir qallecuptin raprancuna yurin. Tseta ricarmi, qamcuna musyariyanqui tamya tiempu qallarinanpaq canqanta. \v 33 Tsenolla willayanqaqcuna susedicoqta ricar musyariyanqui que niyashqaqcuna cumplicänanpaq ichicllana pishicanqanta. \v 34 Rasontam niyaq: Canan tiempu nunacuna manaraq wanuyaptinmi, llapan willaconqäcuna susediconqa. \v 35 Sielupis patsapis ushacäriyanqam, peru niyashqaq palabräqa manam ushacanqatsu; cumplicanqam. \p \v 36 “Que nishqäcuna ime öra o ime junaq cumplicänanpaq caqtaqa manam pipis musyayantsu, ni sielucho quecaq anjelcunapis, ni noqa Diospa tsurinpis, sinoqa quiquin Dios Yayallam musyan. \p \v 37 “Imanomi Noepa tiempuncho nunacuna cawaquicayarqan; tsenomi Diospita Shamushqa Nuna cutimunan junaqcunapis cawaquicayanqa. \v 38 Manaraq apäqui tamya captinmi, asta Noe barcuman yecurenqanyaq nunacuna micupäcur, upyacur, casacur caquicayarqan. \v 39 Y manam cuentata qocuriyarqantsu apäqui tamya janancunachona quecanqantaqa, y llapancunam tse tamyawan ushacäyarqan. Tsenomi jina pasaconqa Diospita Shamushqa Nuna cutimunan junaqpis. \v 40 Tse junaqmi ishcaq nunacuna chacracho juntu uryecayaptin, jucnin apacushqa canqa, y jucninnam jaqirishqa canqa. \v 41 Tsenollam ishcaq warmicuna juc marecho juntu aqaquicayaptin, jucnin apacushqa canqa, y jucninnam jaqirishqa canqa. \p \v 42 “¡Tsemi mäcoq, mäcoq quecayänequi! Manam musyayanquitsu ime junaq ni ime öra Teyta Diosniquicuna cutimunantapis. \v 43 Masqui queta niriyashqequi: Sitsun wayiyoq nuna musyanman wayinman suwa ime öra ewananta, wayinta täpecarmi, warärinman y manam wayinman suwacoq yecuyänanta jaqirinmantsu. \v 44 Tsemi qamcunapis mäcoq, mäcoq quecayänequi; porqui Diospita Shamushqa Nunaqa cutircamonqa qamcuna mana yarpäyanqequi öram.” \s1 Juc sirwipacoqtawan iwalatsicur Jesus yachatsicun \r (Lucas 12.41-48) \p \v 45 Tsepitanam Jesus queno yachatsicorqan: “Pim mäcoq, mäcoq, cumplidu sirweqnin canqa petam patronnin confiacur churanqa wayinman, tsecho caqcunata miquinincuna örancho qarananpaq. \v 46 Tseno ruraq sirwipacoqqa patronnin illanqanpita cutirir, llapan encarqashqanta rurecaqta taririptin allapa cushicutsun. \v 47 Masqui cäyiyë: Tseno cumplidu sirweqnintaqa ¿manatsuraq tse patronnin llapan imecancunamanpis confiacur mayuralnin cananpaq churecunman! \v 48 Peru sitsun tse sirwipacoq mana alli portacur ‘Patronnï manaran cutimonqaraqtsu’ nir, \v 49 sirwipacoq mayincunata maqar allqutsanqa, y borachucunawan micucur upyacur caconqa, \v 50 tseno caquicaptenqa, manaraq shuyacunanpaq alistacuptinmi, patronnin illaqpita chëcur, \v 51 tse mana alli ruraq sirweqninta feyupa castiganqa, alli tucoqcunatawan iwal. Tsechomi waqaquicuyanqa, quiruntapis uchurraq. \c 25 \s1 Chunca shipashcunatawan tincutsicur Jesus yachatsicun \p \v 1 “Diospa munenincho quecaq nunacunaman cutimuptïmi imeca, chunca shipashcuna nobiuta shuyacoqno shuyecayämanqa. Chunca shipashcunam chiuchincunawan yarquyarqan, nobiuta chasqueq. \v 2 Tse shipashcunapitam pitsqan caq prebinida cayarqan. Y pitsqan caqnam dejada cayarqan. \v 3 Tse dejada caqcunam aseitincuna apayarqantsu chiuchincunacho ushacaptin yapayänanpaq \v 4 Peru prebinida caqcunam siqa chiuchincunachopis juntata apayarqan y pishiptin yapayänanpaqpis botellacunachoran apayarqan. \v 5 Y nobiu mana chaptinnam, shuyarëcayanqanta llapancunapis punucäriyarqan \v 6 Tseno punucashqa caquicarnam, pullan paqas örana queno fuertipa qayacoqta wiyecuyarqan: ‘¡Nobium sharëcamun! ¡Yarqayämï chasqueqnin!’ neqta. \v 7 Tseta wiyecurnam, pachaqsecamur llapan shipashcunaqa sharcur, chiuchincunata prebinipacur qallecuyarqan. \v 8 Tsenam tse dejada caqcunaqa, tse prebinida caq shipashcunata queno niyarqan: ‘Chiuchilläcunam upirinna. Aseitilläcuna raquiralläyämë’ nir. \v 9 Tseno mañacuyaptinnam, queno niyarqan: ‘Antis ewë rantirayämunqui. Raquicuyarniqueqa, noqacunanachi pishipäquicuyäshaq’ nir. \v 10 Tsenam tse pitsqan dejada shipashcunaqa aseiti ranteq coricuyarqan. Peru tseyaqnam nobioqa chärerqan, y pitsqan caq prebinida shipashcunallam tse casacuyänan wayiman yecuriyarqan. Nïcurnam, puncuta llawirayämorqan. \v 11 Cutirirnam, tse waquin shipashcunaqa puncuta tsactacuyarqan: ‘¡Tëte, Tëte, quicharalläyämë!’ nir. \v 12 Peru wayi ruripitanam queno yasquimorqan: ‘¡Qamcunataqa manam reqiyaqtsu!’ nishpa.” \p \v 13 Tse tincutsiquita willacurirnam, Jesus queno nerqan: \p —¡Mäcoq, mäcoq quecayë! Porqui manam musyayanquitsu ime öra cutimunäpaq caqta. \s1 Negosianticunatawan tincutsicur Jesus yachatsicun \r (Lucas 19.11-27) \p \v 14 Tsepitanam Jesus queno yachatsicorqan: “Diospa mandaduncho queqa, imeca juc patron caru marcapa eucunanpaq sirweqnincunata qayaratsir, negosiuta rurayänanpaq capital qellenincuna qonqanwanmi iwalarin. \v 15 Tse patronmi jucnin caq sirweqninta qorqan pitsqa waranqata (5,000), jucnin caqtanam ishque waranqata (2,000) y juc caqtanam juc waranqallata (1,000). Tsenomi qorqan segun negosiu rureta yachayanqanmanno. Tseno qorirnam, caru marcata eucorqan. \v 16 Euconqanyaqnam pitsqa waranqa chasqueq caq sirweqnenqa tse capitalwan negosiuta rurar, mas pitsqa waranqatana wacharatserqan. \v 17 Tsenollam jina ishque waranqata chasqueq caqpis ishque waranqa masta wacharatserqan. \v 18 Peru juc waranqallata chasqueq caqnam patsata uchcurir, patronninpa qelleninta pampecorqan. \p \v 19 “Tsepita unetanam patronnincunaqa cutirir, sirweqnincunata qayecatsir, cuentata mañar qallecorqan. \v 20 Tsenam pitsqa waranqa chasqueq caq sirweqnenqa patronninta qorerqan pitsqa waranqa masta, queno nishpa: ‘Wiraqtsa, qelleniquita qollamarqequi pitsqa waranqatam, y pitsqa waranqa mastam wacharatserqö’ nir. \v 21 Patronnan nerqan: ‘Allitam rurarqonqui. ¡Qamqa alli sirwimaqnïmi canqui, y llapan nenqaqtam cumplerqonqui! Tsemi wallcallachopis onradu nuna canqequirecur, mas jatun carguiqui qoshqequi. Pasamï noqawan mesächo juntu cushicunantsicpaq’ nir. \v 22 Tsepitanam ishque waranqa chasqueq caqpis jina queno nishpa chärerqan: ‘Wiraqtsa, ishque waranqatam qellellequita qoyämarqequi, y ishque waranqa mastam wacharatsillarqö’ nir. \v 23 Tsenam patronnenqa nerqan: ‘¡Qamqa alli sirwimaqnïmi canqui! Llapan nenqaqtam cumplerqonqui. Tsemi tse wallcalla qellewan alli negosiuta ruranqequirecur mas atscata qoshqequi. Pasamï noqawan mesacho juntu cushicunantsicpaq’ nir. \p \v 24 “Peru juc waranqallata chasqueq caq sirweqnin chärirnam, patronninta queno nerqan: ‘Wiraqtsa, musyämi qamqa acse nuna canqequita. Porqui qamqa mana churacushqequipitam, y mana murucushqequipitam ellunqui. \v 25 Tsemi mantsarniqui, qelleniquita patsata uchcurir paquecorqä, caq quemi qellellequi’ nir. \v 26 Patronan queno nerqan: ‘Qamqa allapa qela mana alli ruraq nunam canqui. Mana muronqäpita y mana maqtsenqäpita elloq canqäta musyecarnenqa, \v 27 tse qellenïta bancuman churecunquiman carqan, cutimurnin wachenintawan ellunäpaq’ nir \v 28 Tseno nirirnam, tsecho quecaq nunacunata nerqan, ‘Tse qelleta qochirïcur, chunca waranqa (10,000) qelleyoq caqta qoycuyë, \v 29 porqui nenqäno ruraq caqcunaqa mastam chasquiyanqa asta sobranqanyaq; peru mandanqäta mana ruraq caqcunataqa, ichiclla cayäponqantapis qochiyanqam. \v 30 Y que mana imapaqpis sirweq qela sirwimaqnïta waqtata qarcuriyë paqascho cananpaq. Tsecho allapa pësacur llaquicurnin, quiruntapis uchur waqananpaq.’ \s1 Cutimurmi, rurenincunamanno nunacunata Jesus jusganqa \p \v 31 “Que patsaman Diospita Shamushqa Nuna cutimorqa, shamonqa puedeq queninwanmi, llapan anjelnincunawan. Tsepitanam tronuman tecur, nunacunata jusganqa. \v 32 Tsenam jinanatin nasionpita nunacuna nopanman ellucayanqa. Y juc mitseq üshacunata chiwacunapita raqueqnomi nunacunata raquenqa. \v 33 Üsha caqcunatam derechu laduman acranqa; y chiwa caqcunatanam itsoq caq laduman acranqa. \v 34 Tsepitanam derechu caq laduncho quecaqcunata reyqa queno nenqa: ‘Shayämï papänïpa bendisishqan caqcuna. Chasquiyë sielucho qamcunapaq erensia alistashqa quecaqta. Tsetaqa Papänïmi que patsata camarnin, alistarqan’ nir. \v 35 ‘Porqui qamcunam mallaqecaptï, micunä qarecayämarqequi; yacunëcaptïpis, yacurcatsiyämarqequim; forasteru quecaptïpis, posadecatsiyämarqequim; \v 36 janapita pishipëcaptïpis, yacarcatsiyämarqequim; qeshyecaptïpis, watucarayämarqequim; carselcho llawirëcaptïpis, watucarayämarqequim’ nir. \v 37 Tsenam tse allita ruraqcunaqa queno niyanqa: ‘Teyta, ¿Imetaq mallaqecaqta ricarniqui, qarayarqaq? ¿Imetan yacunashqa quecaptiqui, yaquiqui macyayarqaq? \v 38 O ¿Imetan forasteru puricaptiqui, posadata qoyarqaq? ¿Imetan ropannaq quecaptiqui, yacarcatsiyarqaq? \v 39 ¿Imetan qeshyecaptiqui, bisitayarqaq? O ¿Imetaq carselcho llawirëcaptiqui, watucayarqaq?’ \v 40 Tsenam reyqa queno nenqa: ‘Masqui shumaq cäyirayämë. Noqata yanapamaq cuentam que pishipaq wauqintsiccunata yanapecuyarqequi’ nir. \p \v 41 “Tsepitanam itsoq caq laduncho quecaqcunatana queno nenqa: ‘Ä, maldision qoshqacuna, nopäpita witicuyë, y ewayë diablupa wayin mana ushacaq infiernuman tsecho supëcunawan juntu rupayänequipaq, \v 42 porqui qamcunaqa mallaqecaptïpis, manam qarecayämarqequitsu; yacunëcaptïpis, manam yacurcatsiyämarqequitsu; \v 43 forasteru puricaptïpis, manam posadaquecatsiyämarqequitsu; ropannaq quecaptïpis, manam roparcatsiyämarqequitsu; qeshyecaptïpis y carselcho llawirëcaptïpis, manam watuquecayämarqequitsu’ nir. \v 44 Tseno niptinnam pecunana queno niyanqa: ‘Teyta, ¿Imetaq mallaqecaqta, yacunëcaqta, forasteruta, ropannaq puricaqta, qeshyecaqta y carselcho llawirëcaqta qamta ricayarqaq, mana yanapayänaqpaq?’ nir. \v 45 Tseno niyaptinnam, reyqa queno nenqa: ‘Rasontam niyaq: Wactsa nunacunata mana yanaparninmi, noqata mana yanapamaq cuenta cayarqonqui’ ” nishpa. \v 46 Tseno willapäcurirnam, Jesus queno nerqan: \p —Mana alli ruraq nunacunam infiernuman wiñepa, wiñenin jipacoq ewayanqa; peru alli ruraq caqcunanam wiñe cawaquiman ewayanqa —nir. \c 26 \s1 Jesusta wanutsiyänanpaq autoridacuna yachatsinacuyan \r (Marcos 14.1-2; Lucas 22.1-2; Juan 11.45-53) \p \v 1 Tseno willapäcur usharirnam, disipuluncunata Jesus queno nerqan: \p \v 2 —Musyayanqequinomi Pascua fiestapaq ishque junaqllana pishican. Y tsechomi Diospita Shamushqa Nunata presu tsarirnin, entregayanqa cruscho wanutsiyänanpaq —nir. \p \v 3 Tse junaqcunam saserdoticunapa mandacoqnincuna y llapan autoridacuna ellucayarqan Caifaspa palasiunman. Tse Caifasqa carqan saserdoticunapa mas mandacoqnin caqmi. \v 4 Tsechomi yachatsinacuyarqan Jesusta yachellapa tsarïcur wanuratsiyänanpaq. \v 5 Peru quenomi ninacuyarqan: \p —Pascua fiestachoqa ama tsarishuntsu. Tsecho tsarïcushqaqa nunacunam contrantsic bullacurcuyanqa —nir. \s1 Juc warmi pucutaq perfumita Jesuspa peqanman jichan \r (Marcos 14.3-9; Juan 12.1-8) \p \v 6 Tsepinmi Betania marcacho Jesus quecarqan, leprosu niyashqan Simonpa wayincho. \v 7 Tse wayicho micur tëcaptinmi, chärerqan juc warmi alabastrupita botellawan allapa chaniyoq y pucutaq perfumin aptarishqa. Tse warmim Jesuspa ladunman witïcur, tse pucutaq perfumita Jesuspa peqanman jicharqan. \v 8 Tseta riquecurnam, disipuluncunaqa piñacur queno niyarqan: \p —¿Imapaqraq taqe warmi tse perfumita perditsir ujuratsin? \v 9 Tse perfumitaqa chaniyoqchomi ranticushwan carqan wactsacunata tse qellewan yanapecunapaq —nir. \p \v 10 Tseno niyanqanta musyarirnam, disipuluncunata Jesus queno nerqan: \p —¿Imanirtan que warmi rurashqanta piñayanqui? Tseno ruramar noqapaqqa allapa allitam rurashqa. \v 11 Porqui wactsacunaqa imeyaqpis qamcunawanmi quecayanqa. Peru noqaqa mananam qamcunawan cashaqnatsu. \v 12 Que warmeqa noqaman que pucutaq perfumita jichamurninmi, alistaramashqa pampacäcunäpaq. \v 13 Rasontam niyaq: Mecho tsechopis alli willaquinïta willacoqcunam que warmi ruranqantapis willacuyanqa. Tsenopam que warmi rurashqanta yarpäriyanqa. \s1 Judas Iscariote contratuta ruran Jesusta ranticunanpaq \r (Marcos 14.10-11; Lucas 22.3-6) \p \v 14 Jesuspa chunca ishcaq (12) disipuluncunapitam jucnin caq disipulun Judas Iscariote carqan. Pemi ewarqan saserdoticunapa mandacoqnincunaman, \v 15 queno nirnin: \p —¿Ecatataq pagayämanqui, Jesusta entreguecuyapteq? —nir. \p Tse mandacoqcunanam quima chunca (30) yulaq qelleta qoriyarqan. \v 16 Tse örapitam Judas shuyarëcarqan ime öra carpis Jesusta entreguecunanpaq. \s1 Jesus Pascua miquita senacurin disipuluncunawan \r (Marcos 14.12-25; Lucas 22.7-23; Juan 13.21-30; 1 Corintios 11.23-26) \p \v 17 Lebadurannaq tantata micuyänan fiesta qallanan junaqmi disipuluncuna Jesusman witïcur queno tapuyarqan: \p —¿Mechotan alistayämushaq Pascua miquita micunantsicpaq? —nir. \p \v 18 Tseno tapuyaptinnam, Jesus queno nerqan: \p —Ewayë Jerusalenman. Chärirna, juc nunata queno niyanqui: ‘Mayestrum queno nillan: “Ichicllanan oräpaq pishin. Tsemi wayiquiman shamushaq Pascua miquita disipulücunawan micurinäpaq.” ’ \p \v 19 Disipuluncunanam Jesus mandayanqannolla ewayarqan. Y alistayarqan Pascua miquita micuyänanpaq. \p \v 20 Patsa paqasyäriptinnam, Jesusqa chunca ishque (12) disipuluncunawan täcuriyarqan micuyänanpaq. \v 21 Micurëcayaptinnam, Jesus nerqan: \p —Rasontam niyaq: Qamcunapita jucniquim ranticamanqa. \p \v 22 Tseno niptinnam, disipuluncunaqa llaquinashqa ticracuriyarqan, y jucnin jucninmi tapuyarqan: \p —¿Teyta, noqallätsuraq callä? —nir. \p \v 23 Tsenam Jesusqa queno nerqan: \p —Noqawan juntu juc platullacho tantanta tullpureq caqmi chiquimaqnïcunaman ranticamanqa —nir. \v 24 —Diospa palabran nenqan cumplinanpaqmi Diospita Shamushqa Nunaqa wanonqa; peru ¡allau, tse entregamaqnï nuna! Mas allim yuricunmanpistsu carqa —nir. \p \v 25 Tsenam tse traisionaqnin Judas queno taporqan: \p —¿Mayestru, tsepenqa noqallatsuraq? —nir. \p Tseno niptinmi, Jesus nerqan: \p —¡Quiquiquitaq nicanqui! —nir. \p \v 26 Tseno micurëcayaptinnam, tantata Jesus tsarircur Diosta “Grasias” nicurerqan. Tsepitanam tantata paquirir, disipuluncunata qorqan queno nishpa: —Que tantata micuyë. Queqa noqapa cuerpümi —nishpa. \v 27 Tsepitanam binuyoq copata tsarircur, Diosta “Grasias” nicurir, disipuluncunata qorerqan queno nishpa: “Queta llapequi uputsinacuyë. \v 28 —Queqa noqapa yawarnïmi. Que yawarnïwanmi mushoq contratu ruracärin. Noqam yawarnïta ramarnin, wanushaq atscaq nunacunapaq. Tsenopam jutsancuna perdonashqa canqa. \v 29 Y niyaqmi: Bi nuta mananam yapeqa upushaqnatsu asta Papänïpa mandaquinincho qamcunawan juntu mushoq binuta uponqantsic junaqyaq” nir. \p \v 30 Tsepitanam juc salmu cantuta cantacurir, Olibus niyanqan jircaman eucuyarqan. \s1 Jesus willacun disipulun Pedru negananpaq caqta \r (Marcos 14.26-31; Lucas 22.31-34; Juan 13.36-38) \p \v 31 Tsechonam Jesus nerqan: \p —Canan paqasmi llapequicuna jaqiricayämarnï, ewacuyanqui. Tseno captinmi, Diospa palabranwan paqtarenqa queno nenqan: ‘Mitseqnintam wanuratsiyanqa y üshancunam witsicar, eucuyanqa’\x * \xo 26:31 \xt Zac 13.7\x* nir. \v 32 Peru cawarircamurmi, puntequicunata Galilea marcaman ewashaq. \p \v 33 Tseno niptinnam, Pedru nerqan: \p —Waquincuna jaqiriyäshuptiquipis, noqaqa manam jaqishqequitsu —nir. \p \v 34 Tsenam Jesus nerqan: \p —Pedru, rasontam neq: Canan paqasmi manaraq gallu cantaptin, quima cuti negamanqui —nir. \p \v 35 Pedrunam yape queno nerqan: \p —Qamtawan juntu wanutsiyämänan captinpis, manam negashqequitsu —nir. \p Y llapan disipuluncunapis tse shimillam cayarqan. \s1 Diosman Jesus mañacun Getsemani wertacho \r (Marcos 14.32-42; Lucas 22.39-46) \p \v 36 Tsepitanam Getsemani nishqan wertaman disipuluncunawan ewayarqan. Tsechonam pecunata queno nerqan: \p —Diosman mas washallacho mañacamunqäyaq, qamcunaqa quellacho täcurëcayë —nir. \p \v 37 Nirirmi, pusharqan Pedruta y Zebedeupa ishcan tsurincunata. Tsechomi Jesus shonquncho nanatsicur allapa llaquishqa ticracurerqan. \v 38 Tsemi queno nerqan: \p —¡Llaquiquiwanmi shonqü imanaquicunchi! Quellacho riyaq riyaqlla quecayë —nir. \p \v 39 Tseno nirirnam, mas washanincunaman witirir, urcunpis patsaman chanqanyaq puctïcur queno nishpa mañacorqan: \p —Dios Yayallä, qam munarnenqa que jipar nacanäpaq quecaqcunapita salbecamë; peru noqa munashqänoqa ama callätsuntsu, sinoqa qam munashqequino quecullätsun —nir. \p \v 40 Tsepitanam cutirerqan disipuluncuna caqman, y tarirerqan punuquicayaqtam. Tsenam Pedruta nerqan: \p —¿Ä punï, ä punï, manacu juc örallapis pununeta awantariyanquiman! \v 41 Canan riyacur Diosman mañacuyë, diablu tenteta munayäshuptiqui, jutsaman mana ishquiyänequipaq. Boluntaniquicuna alli captinpis, sasam rurarcuyänequipaq —nir. \p \v 42 Tseno nirirnam, yape cutïcur Dios Yayaman queno mañacorqan: \p —Papällä, que jipar nacanäpaq quecaqcunapita, salbecamë. Peru ama noqa munashqänoqa catsuntsu; qam munashqequino quecullätsun —nir. \p \v 43 Disipuluncuna caqman cutirirnam, pecunata yape tarerqan punuquicayaqta; punï allapa bensiyaptinmi, punuquicayarqan. \v 44 Tsenam mana imapis nishpa cuticorqan yape Diosman mañacoq. Tse ewanqanwanqa quima cutinam mañacoq ewarqan, y puntata mañaconqannollam jina mañacorqan. \v 45 Tsepitanam disipuluncunaman cutirir pecunata queno nerqan: \p —¿Jinallacu punuquicayanqui? Örä chäramushqanam jutsasapa nunacunaman Diospita Shamushqa Nunata entregayänanpaq. \v 46 Sharcuyë. Acuna, eucushun. Traisionämaqnïqa yecarëcamunnam —nir. \s1 Jesusta presur apayan \r (Marcos 14.43-50; Lucas 22.47-53; Juan 18.2-11) \p \v 47 Jesus manaraq parlar ushaptinmi, chunca ishque (12) apostolnincunapita Judas caq apostolnin atscaq nunancuna pusharishqa chärerqan. Tse nunacunaqa ewayarqan espadancunawanmi y garutincunawanmi. Pecunataqa cachayarqan saserdoticunapa mandacoqnincunam, y autoridacunam. \v 48 Traisionero Judasqa nunacunata quenomi yachatsishqa carqan, “Noqa saludar mutsanqä caqmi canqa. Peta ras tsariyanqui presu” nir. \v 49 Y nishqannollam Judasqa shumaqlla Jesusman witïcur “¿Yamellacu? Mayestru” nishpa, mutsecorqan. \v 50 Tsenam Jesus nerqan: \p —Amigu, ruranequipaq caqta jucllana rurë —nir. \p Tsellanam Judas pushanqan nunacuna coripäcur Jesusta presu tsarircur apacuyarqan. \p \v 51 Tse öram Jesuswan quecaq jucnin caq disipulun espadanta jorquricurnin, mas mandacoq saserdotipa sirweqninpa rinrinta wallicorqan pintireqpaq. \v 52 Tsenam Jesus queno nerqan: \p —Cutitsï espadequita wardananman; porqui pipis espadawan maqacoqqa, jina espadallawanmi wanonqa. \v 53 Noqa munarqa, canan öram Dios Yayäta mañacurïman waranqa (1,000) waranqata anjelcunata washämänanpaq cachamunanpaq. \v 54 Tseno washäyämaptenqa, ¿Imanoparaq cumplicanman Diospa palabrancho wanunäpaq escribirëcanqan! —nir. \p \v 55 Tsepitanam tse presuyänanpaq ewashqa nunacunata Jesus queno taporqan: \p —¿Imanirtaq suwa captïno espadequicunawan y shucshiquicunawan tsariyämänequipaq shayämorqonqui! Waran waranmi qamcunawan carqö templucho yachatsicur. Tsechoqa ¿imanirtaq presuyämarqequitsu! \v 56 Peru que llapancuna pasaquican profetacuna Diospa palabrancho escribiyashqannomi —nir. \p Tse öram Jesusta japallanta jaqirïcurnin, llapan disipuluncuna qeshpir eucuyarqan. \s1 Jesusta chäratsiyan Caifaspa despachunman \r (Marcos 14.53-65; Lucas 22.54-55, 63-71; Juan 18.12-14, 19-24) \p \v 57 Tsepitanam Jesusta presu apaqcuna chäratsiyarqan Caifaspa wayinman. Tse Caifasqa carqan saserdoticunapa mas mandacoqninmi. Tsechomi ley yachatsicoqcuna y llapan autoridacuna juntacashqa quecayarqan. \v 58 Pedrunam caru qepancunallata qaterqan mas mandacoq saserdotipa patiunyaq. Tsechonam templupa wardiancunawan juntu täcurerqan, “Mä, imatash rurayanqa” nir. \p \v 59 Saserdoticunapa mandacoqnincunam Sanhedrin nishqan corticho llapan autoridacunawan uli testigucunata ashiyarqan Jesusta mana caqpita shimpiyänanpaq, tsenopa peta wanutsiyänanpaq. \v 60 Peru atscaq nunacuna ulicurcur contran acusecayaptinpis, manam ima jutsantapis tariyarqantsu wanutsiyänanpaq. Tsepitanam yurircuyarqan ishcaq ulicurcur acusaqnincuna. \v 61 Pecunam queno niyarqan: \p —Que nunam queno nishqa: ‘Diospa templunta juchurirmi, quima junaqllata sharcaratsishaq’ —nir. \p \v 62 Tseno acusayaptinnam, mas mandacoq saserdoteqa sharcur Jesusta queno taporqan: \p —¿Manacu imallatapis parlacurinqui, contrequi parlar acusecayäshuptiqui? —nir. \p \v 63 Tseno niyaptinpis, Jesusqa upällallam cacorqan. Tsenam tse mas mandacoq saserdoteqa queno nerqan: \p —Cawecaq Diospa jutinchomi neq: Rasonpa caqta willayämë. ¿Qamcu canqui Diospa Acrashqan tsurin? —nir. \p \v 64 Tsenam Jesus nerqan: \p —Qam nenqequinomi cä. Y niyaqmi: ime junaq carpis, Diospita Shamushqa Nunata ricariyanqui puedeq Diospa derechu laduncho tëcaqtam, y pucute rurincho sielupita shamicaqtam.\x * \xo 26:64 \xt Sal 110.1; Dn 7.13\x* \p \v 65 Jesus tseno nïcuptinnam, tse mas mandacoq saserdoteqa allapa piñar, sotanantapis rachiricorqan, y quenomi nerqan: \p —¡Que nunaqa tseno parlar Teyta Diosnintsictam ofendican! ¿Imapaqnataq mas testigucunatapis munantsic! Wiyayarqonquim Diospa contran parlanqanta. \v 66 Cananqa qamcuna ¿Imataq pepaq niyanqui? —nir \p Tsenam llapancuna queno niyarqan: \p —¡Wanuratsishun! —nir. \p \v 67 Tsenam qaqllacho toqapurnin y cutarnin, qallaquicuyarqan. Waquincunanam qaqllan qaqllan laqyayarqan, \v 68 queno nishpa: \p —¿Rasonpa Dios Acrashqan carnenqa? Mä, adibinë, ¿pi laqyashonqequitapis? —nir. \s1 Jesusta Pedru negan \r (Marcos 14.66-72; Lucas 22.56-62; Juan 18.15-18, 25-27) \p \v 69 Jesusta tseno burlaquicayaptinnam, Pedroqa jaq patiucho tëcarqan. Tsenam tse wayicho empliadaqa Pedruman witïcur, queno nerqan: \p —Qampis taqe Galilea marcapita Jesuswan pureqmi canqui, ¿au? —nir. \p \v 70 Peru Pedrunam negarnin, llapancuna nopancho queno nerqan: \p —Pipaqraq parlacunqui, manam reqïtsu —nir. \p \v 71 Tsenam Pedroqa puncumanpana eucorqan. Tsecho quecaqta riquecurnam, jina jucna tsecho quecaqcunata queno nerqan: \p —Que nunapis Nazaret marcapita Jesuswanmi purishqa —nir. \p \v 72 Peru penam yape negarnin jurar queno nerqan: \p —¡Tse nunata manam reqïtsu! —nir. \p \v 73 Tsepita mas ratutanam tsecho quecaq nunacuna queno niyarqan: \p —Qamqa rasonpam pewan purishqanqui. Parlaquiniquillachomi reqiriyaq pepa qatiraqnin canqequita —nir. \p \v 74 Tsenam Pedroqa allapa pësacur jurarnin queno nerqan: \p —¡Manam ari tse nunata reqïtsu! —nir. \p Tseno nicaptinllanam, gallu cantarerqan. \v 75 Tseta wiyecurnam Pedroqa yarpäcurcorqan, “Manaraq gallu cantaptinmi, quima cuti negamanqui” nishpa, Jesus nenqanta. Tsenam tsepita yarqurïcur allapa pësacur, allapa llaquicur, waqaquicorqan. \c 27 \s1 Jesusta Pilatuman entregariyan \r (Marcos 15.1; Lucas 23.1-2; Juan 18.28-32) \p \v 1 Patsa waräriptinnam, saserdoticunapa mandacoqnincuna y israel nunacunapa autoridanincuna acuerduta rurar, parlariyarqan imanopapis Jesusta wanutsiyänanpaq. \v 2 Tseno parlarirnam, maquinta pancarcur gobernador Pilatuman apar entregariyarqan. \s1 Judas Iscarioti quiquillan jurcacurin \p \v 3 Tsepitanam traisioneru Judasqa Jesusta wanutsiyänanpaq condenariyanqanta musyarerqan. Tsenam shonquncho allapa llaquicur tse quima chunca qelle qoyanqanta, saserdoticunapa mandacoqnincunata y autoridanincunata queno nishpa cutïcatserqan: \p \v 4 —Mana jutsayoq nunata wanutsiyänequipaq entregayarniqui, allapa llutatam rurecorqö —nir. \p Tseno niptinnam, pecuna queno niyarqan: \p —¿Imataq qocayäman! ¡Qamna imanopis caquï! —nir. \p \v 5 Tseno nïcuyaptinnam, Judasqa templu ruriman qelleta wicapecur, yarqur eucorqan. Tsepitanam quiquin jurcacurerqan. \p \v 6 Tsenam saserdoticunapa mandacoqnincunaqa tse qelleta ellurir, queno niyarqan: \p —Yawarpa chanin canqanrecurmi leynintsic permitintsu que qelleta cajaman cutitsinantsicpaq —nir. \p \v 7 Tseno nirirnam, tse qellewan manca ruraqcuna shashalnincuna jorqucuyänan chacrata rantiriyarqan. Tsemanmi forasterucunata wanuyaptin pampayaq. \v 8 Tsemi canancamayaqpis tse chacrapa jutin Yawarpa Chanin Chacra. \v 9 Tseno rurayaptinmi, tincurerqan profeta Jeremias escribishqanwan. Tse escribishqanchoqa quenomi nican: “Pepa presiun eca cananpaqpis israel nunacuna sitayanqannomi quima chunca (30) qelleta pagayarqan. \v 10 Y tse qellewanmi rantiyanqa manca ruraqcuna shashalta jorqucuyänan chacrata, quiquin Teyta Dios nenqannolla”\x * \xo 27:10 \xt Zac 11.12-13\x* nir. \s1 Gobernador Pilatu Jesusta tapupan \r (Marcos 15.2-5; Lucas 23.3-5; Juan 18.33-38) \p \v 11 Gobernador Pilatumanmi Jesusta apayarqan. Penam queno taporqan: \p —¿Qamcu canqui israel nunacunapa reynin? —nir. \p Jesusnam yasquirerqan: \p —¡Nicanquinataq ari! —nishpa. \p \v 12 Saserdoticunapa mandacoqnincuna y israel nunacunapa autoridanincuna acusayaptinpis, Jesusqa manam ni imata nerqantsu. \v 13 Tsenam Pilatu queno taporqan: \p —¿Imanirtaq upälla wiyaräcunqui quelaya contrequi parlecayaptin! —nir. \p \v 14 Peru tseno niptinpis, Jesusqa manam ni juc shimillapis yasquerqantsu. Tsenam gobernador Pilatoqa espantashqa quedacorqan. \s1 Jesusta wanutsiyänanpaq Pilatu mandacurin \r (Marcos 15.6-20; Lucas 23.13-25; Juan 18.38–19.16) \p \v 15 Cada watam Pascua fiestacho Pilatu nunacuna mañacuyanqan caq presuta cachareq. \v 16 Tsepinmi Barrabas jutiyoq nuna llawirëcarqan. Tse presoqa allapa reqishqam carqan llapan nunacunapita. \v 17 Tsemi juc presuta cacharinan captin, tsecho juntacashqa quecaq nunacunata Pilatu queno taporqan: \p —¿Meqan presuta libri cacharinätataq munayanqui, Barrabastacu o Dios Acrashqan niyanqan Jesustacu? —nir. \p \v 18 Tsenoqa taporqan Jesusta chiquirnin, acusar peman entregayanqanta cuentata qocurninmi. \p \v 19 Jesusta jusgar Pilatu tëcaptinnam, warmin queno willacaratserqan: \p —Manash meticunquitsu tse jutsannaq nunawan. Porqui canan waraq sueñininchoshi allapa mana allicunata sueñuquicushqa pepaq yarparar —nir. \p \v 20 Peru saserdoticunapa mandacoqnincunanam y autoridacunanam tsecho quecaq nunacunata combensiratsiyarqan, “Barrabasta libri cacharïquï, y Jesustana wanuratsï” niyänanpaq \v 21 Tsenam gobernador Pilatoqa queno nishpa tapucorqan: \p —Que ishcan presupita, ¿meqan caqtataq cacharinäta munayanqui? —nir. \p Nunacunanam “¡Barrabasta! ¡Barrabasta!” niyarqan. \p \v 22 Tsenam Pilatu queno nerqan: \p —Tsepenqa ‘Dios Acrashqan niyanqan Jesustaqa, ¿Imatatan rurashaq?’ nir. \p Tsenam llapan nunacuna niyarqan: \p —¡Cruscho wanutsun! ¡Cruscho wanutsun! —nishpa. \p \v 23 Tseno niyaptinnam, Pilatu queno nerqan: \p —¿Ima mana allitataq rurashqa? —nir. \p Peru nunacunanam “¡Cruscho wanutsun!” nishpa, qaparicachäyarqan. \v 24 Nunacuna tseno masraq qaparicurcuyaptinnam, Pilatu imanopis queta puederqantsu. Tsenam yacuta aparatsimur, maquinta paqacurerqan llapan nunacunapa nopancho, queno nishpa: “Noqa manam jutsayoqtsu cashaq que nunapa wanininpita. ¡Mä, qamcunana imanopis cacuyë!” nir. \p \v 25 Tseno niptinnam, tse nunacuna queno contistayarqan: \p —Noqacunam y wamräcunam culpayoq tse wanininpita cacuyäshaq —nir. \p \v 26 Tsenam Pilatoqa Barrabasta libri cacharerqan. Jesustanam alli buenu astaratsirnin, entregarerqan crusificayänanpaq. \p \v 27 Tsepitanam Pilatupa soldaduncunaqa Jesusta jeqaratsiyarqan tse palasiupa Pretorio nishqan sitiuman. Tsechonam llapan soldaducuna Jesusta jiruroq chopiriyarqan. \v 28 Y ropanta qoturatsirnam, puca mantuta aqshuratsiyarqan. \v 29 Peqanmannam yacatsiyarqan cashapita awashqa coronata, y derechu caq maquinmannam aptatsiyarqan juc shucshuta. Tsepitanam Jesuspa nopanman qonqurïcur burlacurnin, queno niyarqan: \p —¡Biba israel nunacunapa reynin! —nir. \p \v 30 Nïcurnam, toqapur ushayarqan, y tse aptatsiyanqan shucshuwan peqan peqan wilur ushayarqan. \v 31 Tseno allapa maltratarirnam, aqshutsiyanqan puca mantuta qoturatsir quiquinpa ropantana yacarcatsir, apayarqan crusificayänanpaq. \s1 Jesusta crusman clabayan \r (Marcos 15.21-32; Lucas 23.26-43; Juan 19.17-27) \p \v 32 Crusman clabayänanpaq yarqurëcarnam, toparcayämorqan Simon jutiyoq nunawan. Pëqa carqan Cirene marcapitam. Tse nunatam Jesus apecanqan crusta malas catätsiyarqan. \p \v 33 Tsenomi Golgota niyashqan sitiuman chäriyarqan (Golgotaqa “calabera” ninanmi). \v 34 Tsechomi puchqoq binagrita asqaq qorantin tacurcur qoyarqan upunanpaq; peru Jesusqa llamirirnin, manam upita munarqantsu. \p \v 35 Crusificarirnam soldaducuna Jesuspa ropanta apacuyänanpaq sortiyayarqan. ˻Tseno rurayaptinmi, cumplicärerqan profeta queno nenqancuna, “Ropäcunatam raquinacuyanqa, y ropäcunatapis sortiyäyanqam” nenqancuna.˼ \v 36 Nïcurmi, tsecho tecur Jesusta täparäyarqan. \v 37 Imanir crusificayanqanta nunacuna musyayänanpaqmi, cruspa puntanman juc letreruta churayarqan, “Quemi israel nunacunapa reynin Jesus” nir. \p \v 38 Petawan juntum jina ishcaq suwacunatapis crusificayarqan, jucta derechu ladunman, jucnintana itsoq ladunman. \v 39 Tsepa pasaq nunacunanam peqancunata awir cushipäyarqan, \v 40 queno nishpa: \p —¡Qamqa, ‘Diospa templunta juchurirmi, quima junaqllata sharcatsishaq’ nishpataq, nerqequi! ¡Diospa tsurin carqa, mä, salbacurirnin cruspita yarparamï! —nir. \p \v 41 Tsenollam jina saserdoticunapa mandacoqnincunapis, ley yachatsicoqcunapis y tse marcacho autoridacunapis burlacurnin, queno niyarqan: \p \v 42 —Juccunataqa salbashqam; peru quiquenqa salbaquita ¡manataq puedintsu! Israel nunacunapa rasonpa reynin carnenqa, mä, canan cruspita yarpamutsun peman creyinantsicpaq. \v 43 ¡Diosmantaq allapa marcäcorqon! ¡Mä, canan ari Dios salbecutsun rasonpa cuyarnenqa! ‘¡Diospa Tsurinmi cä’ nimarqantsictaq! \p \v 44 Y laduncho crusificarëcaq suwacunapis tsenollam burlacuyarqan. \s1 Jesus wanurin \r (Marcos 15.33-41; Lucas 23.44-49; Juan 19.28-30) \p \v 45 Pullan junaqpita asta lastrescamayaqmi patsa pasepa paqasyäcurcorqan. \v 46 Tse öram Jesus fuertipa queno nir qayarïcorqan: \p —Eloi, Eloi ¿lema sabactani? (Tse ninanqa carqan “Dios, Dios, ¿imanirtaq noqata jaqirïcamarqonqui?”\x * \xo 27:46 \xt Sal 22.1\x* ninanmi.) \p \v 47 Tseta wiyarnam, tsecho quecaq waquin nunacuna queno niyarqan: \p —Une profeta Eliastam qayecan —nir. \p \v 48 Tse öram jucnin soldadu coripa ewecur, esponjata puchqoq binuman tullpurcur, shoqushpa puntanman watarcur, Jesuspa shiminman churarqan shoqunanpaq. \v 49 Peru waquincunanam queno niyarqan: \p —Ama imatapis rurayëtsu. ¿Mä, rasonpacush Elias shamonqa salbananpaq? —nir. \p \v 50 Tsellanam fuertipa yape qayaricur, Jesus wanurerqan. \v 51 Tse öram templu rurincho tsaparaq cortina umapita urepa ishqueman qashqacärerqan. Patsanam feyupa cuyucurerqan. Qaqacunapis limpum qatsacäyarqan. \v 52 Sepulturacunacho ayacuna pamparäyanqanpis quichacäyarqanmi, y Diosman marcäquicar wanucushqacunapis atscaqmi cawariyämorqan. \v 53 Pecunam pamparäyanqanpita yarqayämorqan, y Jesus cawariramuptinnam, yecuriyarqan santu Jerusalen marcaman. Tsechomi tse cawarimushqacunata atscaq nunacuna ricayarqan. \p \v 54 Jesusta täpecaq capitanpis y soldaduncunapis patsa cuyonqanta mäquicurmi, y llapan pasaconqanta riquecurmi, allapa mantsacäcur, “¡Que nunaqa rasonpa Diospa Tsurinmi cashqa!” niyarqan. \p \v 55 Tsechomi carullapita ricarëcayarqan atscaq warmicuna. Tse warmicunam Galileapita patsa shayämushqa cayarqan Jesusta yanapar. \v 56 Pecunam cayarqan Maria Magdalena, Santiagupa y Josepa maman Maria y Zebedeupa tsurincunapa mamanpis. \s1 Jesusta pampayan \r (Marcos 15.42-47; Lucas 23.50-56; Juan 19.38-42) \p \v 57 Patsa paqasyärëcaptinnam, Jose jutiyoq juc ricu nuna chärerqan. Pëqa carqan Arimatea marcapitam. Pepis Jesuspa qatiraqninmi canaq. \v 58 Tse Josemi Pilatuman ewar, Jesuspa ayanta mañarqan pampecunanpaq. Pilatunam soldaduncunata mandarerqan entreguecuyänanpaq. \v 59 Entregariyaptinnam, Joseqa linupita rurashqa limpiu sabanaswan piturcur apacorqan. \v 60 Tsepitam qaqacho uchcushqa mushoq sepulturaman churecorqan. Tse uchcutaqa quiquin pampacäcunanpaqmi Jose uchcucushqa carqan. Tsepitanam juc jatun qaqawan tse uchcuta laticur, eucorqan. \v 61 Peru Maria Magdalenawan jucnin caq Mariaqa manam eucuyarqantsu, sinoqa tse sepulturapa frentincho unchurëcarmi, quedacuyarqan. \s1 Jesus pamparanqanta täpayan soldaducuna \p \v 62 Waränin sabadu junaqnam saserdoticunapa mandacoqnincuna y fariseucuna Pilatuman ewayarqan. \v 63 Pecunam Pilatuta queno niyarqan: \p —Wiraqtsa, noqacuna yarpäyämi, tse ulicurcur parlaq nuna cawecarnin ‘Wanonqäpitam quima junaqllata cawarimushaq’ nenqanta. \v 64 Tsemi mañacuyaq quima junaq cumplenqanyaq pamparanqanta täpecatsillänequipaq. ¡Paqtataq disipuluncuna paqaspa ewecur ayanta suwacurcuyanman, y nunacunata ulicurcur creyitsiyanman ‘cawarimushqam’ nir! Tseno quecuptenqa, punta ulicuyanqanpitapis mas peormi qepa ulicuyanqan ticracurenqa —nir. \p \v 65 Pilatunam queno nerqan: \p —Tsechomi soldaducuna quecayan. Ewayätsun y alli buenu segurecur täpayätsun —nir. \p \v 66 Tseno niyaptinnam, pamparanqanman ewar, sepultura tsaparaq qaqata alli cösa taqrecatsiyarqan. Y soldaducunatam churayarqan mana jaqirita tapayänanpaq. \c 28 \s1 Wanonqanpita Jesus cawarimun \r (Marcos 16.1-8; Lucas 24.1-12; Juan 20.1-10) \p \v 1 Jamaqui junaq pasariptinnam, dominguman waraqna qoya qoyalla Maria Magdalena y juc caq Maria ewayarqan Jesus pamparanqanman. \v 2 Tsecho quecayaptinnam, allapa feyupa patsa cuyucurerqan. Tsenoqa cuyucurerqan, Dios cachamonqan anjel sielupita urämuptinmi. Anjelnam sepultura tsaparaq qaqata wititsir tse qaqa jananman täcurerqan. \v 3 Tse anjelqa imeca relampagupa actsinnoran tillapyäcorqan. Ropannäqa imeca rajunoran yulaqäcorqan. \v 4 Tseta riquecurnam, soldaducunaqa mantsaquewan limpu carcaryäriyarqan, y wanushqano jitacäriyarqan. \v 5 Anjelnam warmicunata queno nerqan: \p —Ama mantsacäyëtsu. Noqa musyämi cruscho wanutsiyanqan Jesusta ashicayanqequita. \v 6 Pëqa mananam quechonatsu. Quiquin nenqannollam cawarimushqa. Masqui shayämï, ricayë pamparanqantapis. \v 7 Jinallacho ewayë disipuluncunaman y queno niyë: ‘Jesusqa cawarimushqanash. Qamcunapitapis mas puntatash ewan Galilea marcata. Tsechoshi ricayanqui’ —nir. \p Tseno nirirnam, tse anjel queno nerqa: \p —Tsellatam willariyaq —nir. \s1 Jesus yuripun warmicunata \p \v 8 Tsenam warmicunaqa mantsaquecuyarqan. Peru imano captinpis, allapa cushishqam sepulturapita corillapa ewacuyarqan disipuluncunaman tse notisiata willacoq. \v 9 Tseno ewarëcayaptinnam, Jesusqa pecunaman juclla yurircur, “Cushicuyë” nishpa, saludacurerqan. Warmicunanam Jesusman witïcur adorar chaquipita waqucurcuyarqan. \v 10 Jesusnam queno nerqan: \p —Ama mantsacäyëtsu. Canan ewar wauqicunata, willayë Galilea marcaman ewayänanpaq; tsechomi ricayämanqa —nir. \s1 Soldaducunata qelleta yacapuriyan \p \v 11 Tse warmicuna willacoq ewayanqanyaqnam, täpacoq waquin soldaducuna ewayarqan Jerusalen marcaman saserdoticunapa mandacoqnincunata, llapan pasacushqancunata willayänanpaq. \v 12 Tsenam tse mandacoqcunaqa ewayarqan tse marcacho autoridacunawan parlaq, y acuerdutam rurayarqan imano cayänanpaqpis. Cösa parlarirnam, soldaducunata queno nishpa atsca qelleta yacapuriyarqan: \p \v 13 —Pitapis metapis willayanqui paqaspa punucäriyanqäyaqmi disipuluncuna shamicur Jesuspa ayanta suwapicayämashqa —nishpa. \v 14 —Tseno ulicuyashqequita musyecur imatapis Pilatu rurayäshiniquita munaptenqa, ama imapis qocuyäshunquitsu, porqui noqacunam pewan parlayäshaq, qamcunata mana imanayäshunequipaq. \p \v 15 Tseno niyaptinnam, soldaducunaqa tse qelleta cösa chasquïcurcushqa carnin, yachatsiyanqannolla rurayarqan. Tseno cashqantam canancamayaqpis jinantincho israel nunacunaqa willanacuyan. \s1 Jesus disipuluncunata cachan jinantinpa ewar yachatsicuyänanpaq \r (Marcos 16.14-18; Lucas 24.36-49; Juan 20.19-23) \p \v 16 Jesuspa chunca juc (11) disipuluncunaqa Galilea marcamanmi eucuyarqan Jesus nishqanno tse jircacho tincuyänanpaq. \v 17 Tsechonam Jesusta riquecurnin, adorecuyarqan; peru waquincaqcunaqa “¿Jesustsuraq canman?” niyarqanmi. \v 18 Tsenam quecayanqanman witïcur, queno nerqan: \p —Diosmi churamashqa, sieluchopis y que patsachopis mandacunäpaq. \v 19 Tsemi qamcunata cachayaq jinantin nasioncunapa ewar, noqaman creyicuyänanpaq nunacunata willapäyänequipaq, y creyicoq caqtana bautisayanqui Dios Yayapa, Tsurin Jesucristupa y Santu Espiritupa jutincho. \v 20 Y qamcunata llapan yachatsiyashqaqcunata yachatsiyanqui pecunapis alli cäsucoq cayänanpaq. Noqaqa qamcunawanmi quecashaq imecamayaqpis, asta que patsapa usheninyaq. \p Tseno catsun.