\id ACT - Quechua Huaylas NT -Peru 2008 (DBL -2013) \h HECHOS \toc1 Apostolcunapa rurenincuna \toc2 Hechos \toc3 Hch \mt1 HECHOS \mt2 Apostolcunapa rurenincuna \ip Lucas escribenqan “Hechos” libroqa “San Lucas” librupa sigueqninllam. “San Lucas” libruchomi willacun Jesus rurashqancunata, y “Hechos” libruchonam willacun Santu Espiritu yanapaptin apostolcuna rurayashqancunata. Que libruchoqa jina willacun apostolcuna Santu Espiritupa yanapeninwan metsepapis caru marcacunapa ewar alli willaquita willacuyanqantam. \ip Teyta Jesucristuman creyicurmi, Lucas Pabluwan juntu juc marcacunapa ewarqan Teyta Jesucristupa alli willaquininta willacuptin yanaqar. Tseno Pabluta yanaqashqa carmi Lucas que libruta escribishqa. Tseta mas musyanequipaq leyinqui Hechos 16.10-17; 20.5-16; 21.1-18; y 27.1–28.16. Tsenolla Lucaspaq mas musyanequipaq leyinqui Colosenses 4.14; 2 Timoteu 4.11; y Filemon 24. \c 1 \s1 Santu Espirituta cachamunanpaq Jesus äniconqan \p \v 1-2 Cuyë amigu Teofilo, punta caq librüchomi qamman escribimorqä Teyta Jesus que patsacho quecar asta sieluman cuticonqanyaq, llapan rurashqancunata y yachatsicushqancunata willaparniqui. Pemi manaraq sieluman cuticur, acrashqan apostolnincunata Santu Espiritupa muneninwan dispunerqan imano quecayänanpaqpis. \v 3 Wanushqanpita cawariramurmi, pecunata yuripur chuscu chunca (40) junaqninpi tuquilayapa cäyitserqan rasonpa cawarimonqanta creyiyänanpaq. Y nunacuna Diospa mandaquinincho imano cayänanpaq caqtam willaparqan. \p \v 4 Teyta Jesusmi apostolnincunawan juntu quecarnin, queno mandarqan: \p —Puntata willayanqaqnomi äniyäshonqequita Papänï qamcunaman cachamonqa. Tsemi tseta manaraq chasquerqa, Jerusalenpita ama yarquyanquiraqtsu. \v 5 Claru parlaquichoqa bautisacoq Juanqa yacullawanmi bautisarqan; peru cananqa ichicllanam pishin Santu Espirituwan qamcuna bautisashqa cayänequipaq. \s1 Teyta Jesus sieluman cuticonqan \p \v 6 Tsepitanam apostolnincuna juntacärir, Teyta Jesusta tapuyarqan queno: \p —Tëte, ¿cananqa qamnacu Israel nasionnintsicta punta canqantsicno librina canapaq rescatamunqui? —nishpa. \p \v 7 Jesusnam queno nerqan: \p —Ni ime öra ni ime junaq canqantapis qamcuna musyayänequeqa manam presisantsu. Dios Yayallam puedeq car tsetaqa dispunishqa. \v 8 Peru qamcunaqa Santu Espirituta chasquirirmi, poderyoq ticrariyanqui. Tsenam noqa rurashqäcunata willacurnin, puriyanqui Jerusalencho, Judeacho, Samaria marcacunacho; y jinantin munduyaqmi chäratsiyanqui. \p \v 9 Tseno parlar usharirnam, pecuna ricarëcayaptin, pallaricar sieluman eucorqan; y pucute tsapäriptinnam, manana mas ricayarqannatsu. \v 10 Sieluman tseno eucoqta ricarëcayaptinnam, ishcaq nunacuna yulaq bestishqa nopancunaman juclla yurircur, \v 11 queno niyarqan: \p —Galilea nunacuna, ¿imanirtaq sieluta ricarar shäquicayanqui! Tse Jesus rara sieluman pallaricar eucoqta ricayanqequinollam, yape que patsaman cutimonqa. \s1 Matiasta acrayan Judaspa rantin apostol cananpaq \p \v 12 Olibus nishqan jircacho juntarëcayanqanpitanam, Jerusalenman tse apostolcuna cuticuyarqan. Tse jircapita Jerusalenyaqqa manam carutsu carqan, jamaqui junaqcho puriyänan distansiallam.\f + \fr 1:12 \ft Juc quilometrunullam carqan.\f* \v 13 Jerusalenman chärirnam, posadacuyanqan wayipa altusninman lloqariyarqan. Pecunam cayarqan: Pedru, Juan, Santiagu, Andres, Felipi, Tomas, Bartolome, Mateo, Alfeupa tsurin Santiagu, Seloti grupupita Simon, y Santiagupa tsurin Judas. \v 14 Pecunam llapancuna juntacar, juc shonqulla imepis Diosman mañacuyaq Jesuspa mamäninwan wauqincunawan y waquin warmicunawan. \p \v 15 Tse junaqcunanam Teyta Jesusman pachac ishque chunca (120) creyicoqcuna ellucayashqa quecayarqan. Tsechonam apostol Pedru sharcurcur, queno nerqan: \v 16 “Wauqicuna y panicuna, Judas Iscariotim Teyta Jesusta presu tsariyänanpaq nunacunata pushecorqan. Y tse Judaspaqmi Santu Espiritu cäyitsiptin, une rey David willacur escriberqan. Tse escribishqanmi canan cumplicärishqa. \v 17 Judasqa sirwicoq apostol cananpaq noqacunano acrashqam carqan. \v 18 (Peru eucurmi, tse pagayanqan qellewan chacrata ranterqan. Tsechonam ure senqapa jeqacurcorqan. Pachan pashtariptinnam aqishnincunapis ramacärerqan. \v 19 Judas tseno wanushqanta musyarirninmi, Jerusalencho yachaq llapan nunacuna tse chacrata jutitsiyarqan ‘Haceldama’ nishpa. Haceldamaqa pecunapa idiomancunacho ‘yawarpa chanin chacra’ ninanmi.) \v 20 Tsepaqmi Salmu nishqan librucho queno escribirëcan: \q1 ‘Täranqan wayim dejarishqa canqa; \q1 y manam ni pi täranqanatsu tse wayicho’,\x * \xo 1:20 \xt Sal 69.25\x* nir. \m Jina quenopis escribirëcanmi: \q1 ‘Tse nunapa cargunta jucna chasquitsun’,\x * \xo 1:20 \xt Sal 109.8\x* nishpa. \p \v 21 “Quechomi quecayan Teyta Jesus que patsacho quecaptin, imepis peta qatirar, noqacunawan juntu pureq nunacuna. \v 22 Tsemi presisan pecunapita jucninta apostol cananpaq churanantsic, Teytantsic wanushqanpita cawarimonqanta noqacunawan willacuyänäpaq. Pecunam bautisacoq Juan bautisanqanpita patsa asta sieluman cuticonqanyaq Jesus rurashqancunata ricayarqan.” \p \v 23 Tsemi tsecho ellucayashqacunapita acrariyarqan ishcaq nunata: Jose Barsabasta (tse Barsabaspa jucnin jutinmi carqan Justo), y jucnintanam Matias nishqan nunata. \v 24 Tsepitanam Diosman mañacuriyarqan queno: \p —Teytalläcuna, qammi musyanqui llapä nunacuna imano cayanqätapis. Tsemi canan musyecatsiyämë, que ishcanpita meqanta acrarenqequitapis \v 25 Judaspa rantin apostol cananpaq. Pëqa apostol queninta mana cumplirmi, jutsanrecur castiguman ishquishqa. \p \v 26 Mañacur usharirninnam, sortiyariyarqan, y Matiaspaqmi suerti yarqurerqan. Tse örapitam pe yapacärerqan chunca juc (11) apostolcunaman chunca ishque (12) cayänanpaq. \c 2 \s1 Santu Espiritupa shaminin \p \v 1 “Pentecostes” nishqan fiesta junaqnam Teyta Jesusman creyicoqcunapis jucllacho ellucashqa quecayarqan. \v 2 Tseno quecayaptinnam, derepentita sielupita wiyacorqan imeca shucuqui bientunoraq waqaq; y quecayanqan wayi juntam waquecorqan. \v 3 Tsellanam ricariyarqan imeca nina rupaqno qalluno qalluno cada nunaman urämoqta. \v 4 Tse öram Santu Espiritupa poderninchona ticrariyarqan, y tuquilaya idiomata parlarmi qallecuyarqan segun Santu Espiritu parlatsenqanmanno. \p \v 5 Tse junaqcunam jinantin nasioncunapita Jerusalenman ewayashqa quecayarqan Diosta mantsacoq israel nunacuna. \v 6 Tseno bullata wiyecurnam, atscaq nunacuna ellucarir, allapa espantacuyarqan, porqui Jesusman creyicoqcunam tse ellucaq nunacunapa idiomancunacho parlayarqan. \v 7 Tsenam mantsacäcur, quiquincuna pura queno ninacuyarqan: \p —¿Imanotaq que? ¡Que parlecaq nunacunaqa llapanpis Galilea marcapitataq cayan! \v 8 Peru ¿imanopataq cananqa cada unupa idiomantsiccho parlayaqta wiyecuntsic? \v 9 Quechoqa shamushqa quecantsic: Partia marcapita, Mediapita, Elampita, Mesopotamiapita, Judeapita, Capadociapita, Pontupita, Asiapita, \v 10 Frigiapita, Panfiliapita, Egiptupita, Cirene waq ladun Libia marcapita. Y waquinnintsicqa Romapita shamoqmi quecantsic. \v 11 Israelcunapis y mana israel cashpa, israel nunacunano Diosman creyicoqcunapis cayanmi. Creta islapitapis y Arabia nasionpitapis cayanmi. ¡Y llapantsictaq wiyecantsic cada unupa idiomantsiccho Diospa espantepaq rurenincunata parlapëcamanqantsicta! \p \v 12 Y llapan nunacunam limpu espantashqa allapa yarpacachar, quiquincuna pura queno tapunacuyarqan: \p —¿Imanirraq quecuna susedicun! —nishpa. \p \v 13 Peru waquincunanam burlacurnin, queno niyarqan: \p —¡Que nunacunaqa machashqa carmi tseno parlacuyan! —nishpa. \s1 Nunacunata apostol Pedru cäyitsir willapan \p \v 14 Tseno niyaptinnam, chunca juc (11) apostol mayincunawan quecar, Pedru sharcur nunacunata fuertipa parlaparqan queno: “Tëtecuna, israel casta mayicuna y llapequi Jerusalencho täraqcuna, canan parlacaramonqäta shumaq wiyacur cäyiräyämë. \v 15 Noqacuna manam qamcuna pensayanqequino machashqatsu quecayä, porqui qoya las nuebillaraqtaq.\f + \fr 2:15 \ft Israel nunacunaqa manam tse örallaqa upuyaqtsu machayänanpaq; sinoqa costumbrincunamannomi tardiparaq upuyaq.\f* \v 16 Sinoqa que wiyecayanqequeqa cumplicärin, Diospa une profetan Joel escribishqanmi. \v 17 Pemi queno escriberqan: \q1 ‘Ninmi Dios: Ultimu tiempucunachomi queno pasaconqa: \q1 Santu Espiritutam noqa cachashaq llapan nunacunaman. \q1 Y qamcunapa tsuriquicunam, warmipis ollqupis, willacuyanqa noqapaq. \q1 Jobincunatam rebelashaq, y auquincunatanam sueñïnincunacho parlapäshaq. \q1 \v 18 Jina warmiman ollqumanpis sirwimaqnïcunamanqa, \q1 Santu Espirituta cachashaqmi noqa nishqäta willacuyänanpaq. \q1 \v 19 Sieluchomi espantaquipaqta ricatsiyashqequi. \q1 Y patsachopis tuqui señacunatam ricatsiyashqequi: yawarta, ninata y qoyepita pucuteta. \q1 \v 20 Intim actsenqanatsu, y quillanam yawarno puca püru ticrarenqa. \q1 Tsecuna canqa Teytapa espantaquipaq \q1 y presisaq dia del juisiun cananpaq, ichicllana pishicaptinmi. \q1 \v 21 Pipis Teytaman marcäcur mañacuptenqa, \q1 salbashqam canqa’\x * \xo 2:21 \xt Jl 2.28-32\x* nishpa. \p \v 22 “Tsemi canan parlamonqäta, Israel marca mayicuna, shumaq cäyicayämë: Teyta Dios poderninwan yanapaptinmi, espantaquipaq tuqui señacunata y milagrucunata Jesus rurarqan. Tsenopam musyatsimarqantsic Nazaret marcapita Jesus poderyoq cashqanta. Tsetaqa qamcuna allim musyecayanqui. \v 23 Tseno quecaptinpis, qamcunam entreguecuyarqequi mana alli ruraq nunacunaman, cruscho clabar wanutsiyänanpaq. Tsetaqa unepitana dispunishqa carmi, Diosnintsic musyarqanna. \v 24 Peru allapa jipar wanonqanpita libramurmi, Diosnintsic cawariratsimorqan, y manam wanushqallaqa quedacunmantsu carqan. \v 25 Porqui tseno cananpaqmi rey Davidpis une tiempucho Jesuspaq queno escriberqan: \q1 ‘Musyämi Teytä noqawan imepis quecanqanta; \q1 pe yanapamaptinmi, imeca pasamaptinpis, pëcho tsaracü. \q1 \v 26 Tsemi shonqullä allapa cushicun, y tseno cushicurmi alabecü. \q1 Jina peman marcäquicarmi, wanucushaqpis.’ \m \v 27 Jina quenomi rey David escriberqan quiquin Jesus parlecaqno: \q1 ‘Porqui qamqa Diosllä manam wanushqacuna cayanqancho dejaramanquitsu, \q1 ni jutsannaq sirwishoqniquipa ayan ismunanta permitinquitsu. \q1 \v 28 Sinoqa qammi wiñe caweman pushamanqui nopequicho cushishqana cacunäpaq’\x * \xo 2:28 \xt Sal 16.8-11\x* nir.” \p \v 29 Tse escritura nenqanta willacurirnam, Pedru queno nerqan: “Marca mayicuna, qamcuna alleqpam musyayanqui une castantsic rey David wanucuptin pampayanqanta. Y canancamayaqmi marcantsiccho riquecantsic sepulturanta. \v 30 Peru Diospa profetan carmi, David musyarqan pepa mireninpita juc yuricoq puedeq mandacoq cananpaq Dios cumplinanpaq änenqanta.\x * \xo 2:30 \xt 2 S 7.12-13; Sal 132.11-12\x* \v 31 Davidta Diosnintsic rebelashqa captinmi, willacorqan Dios Acrashqan cawarimunanpaq canqanta, y wanushqacuna canqancho mana dejarishqa cananpaq cashqanta. Tsenolla ayanpis mana ismushqa cananpaq cashqanta. \v 32 Tse acrashqan Jesustam wanushqanpita Dios cawaritsimushqa. Pe cawarimushqantam noqacuna ricashqa cayä. \v 33 Tsemi Teyta Jesusta Dios apacushqa pewan juntu mandacuyänanpaq. Y änenqan Santu Espiritutam Jesusta qoycorqan. Penam canan noqacunaman cachamushqa. Tsetam qamcuna riquecayanqui y wiyecayanqui. \v 34 Porqui Davidtsu manam cawarircur sieluman ewarqan. Peru jinam pe escriberqan queno: \q1 ‘Diosmi nerqan Teytäta: \q1 Eucamï noqawan juntu mandacunapaq, \q1 \v 35 asta llapan chiquishoqniquicunata muneniquiman churamonqäyaq’\x * \xo 2:35 \xt Sal 110.1\x* nishpa.” \p Tsepitanam Pedru queno nerqan: \v 36 “Israel casta mayïcuna, canan rasonpa caqta cäyicuyë: qamcuna tse Jesusta chiquirnin cruscho wanutsiyanqequitam, Dios churarishqa llapan nunacunapa mandacoqnin y Pepa Acrashqan\f + \fr 2:36 \ft Rique Dios Acrashqanta cäyitsiquicunacho.\f* cananpaq” nir. \p \v 37 Pedru tseno niriptinnam, tsecho juntarëcaq nunacuna shonquncunacho nanatsicur allapa llaquicurnin, Pedruta y waquin apostolcunata tapuyarqan queno: \p —Tëtecuna, tsepenqa ¿imatataq canan ruralläyäshaq? —nishpa. \p \v 38 Tsenam Pedru queno yasquerqan: \p —Llapequicuna, mana alli rureniquicunata dejariyë, y bautisacuyë Jesucristurecur jutsequicunapita Dios perdonecuyäshunequipaq. Tsenam Santu Espirituta qamcunatapis qoycuyäshunqui. \v 39 Porqui Diosnintsic äniconqan Santu Espiritoqa llapan acrananpaq caqcunapaqmi: qamcunapaq, mireniquicunapaq y caru marcacunacho cawacoqcunapaqmi.\f + \fr 2:39 \ft Quecho nin mana israel nunacunapaqmi. Riquë Is 57.19.\f* \p \v 40 Tsenomi Pedru tuquinopa Jesuspaq nunacunata willaparqan, y notificarqan queno: \p —¡Nunacuna, llutan rurenincunapita witicuriyë, castigashqa mana cayänequipaq! —nishpa. \p \v 41 Tsenam Pedru willaconqanman creyicur, bautisaquicuyarqan. Tse junaqmi creyicoqcunaman yapaquecuyarqan quima waranqano (3,000) nunacuna. \v 42 Y apostolcuna yachatsicuyanqanta cäsucurmi, firmi cacuyarqan. Pecunam juntacarnin, juc shonqulla Santa Senata\f + \fr 2:42 \ft Tse Santa Senataqa manam micuyaq pachancuna waqaptintsu; sinoqa selebreyaq Teyta Jesuspa wanïninta y cawarimininta yarpäyänanpaqmi.\f* juntu micuyaq, y Diosman mañacur cacuyaq. \s1 Punta creyicoqcuna juc shonqulla cawayanqan \p \v 43 Tsenam apostolcuna Diospa poderninwan milagrucunata y señacunata rurayaptin, llapan nunacuna mantsacäcuyarqan. \v 44 Teyta Jesusman llapan creyicoq nunacunam juc shonqunolla cawacuyarqan; y imancunatapis manam quiquincunallapaq canantaqa munayarqantsu. \v 45 Capoqyoqcunam chacrancunata y imancunapis cayäponqanta ranticuyarqan. Tsepa chanintanam raquiyarqan wactsacunata. \v 46 Cada junaqmi templuman juntacäyaq. Wayincunachonam imatapis qaranacur, Santa Senatapis rurar, cushishqa juc yarpellana juntu micuyaq, \v 47 Diostam alabayaq; y llapan nunacunam pecunata respetayaq. Y Teytantsic permitiptinmi, Jesusman creyicurnin, salbacur waran waran yapacärëcayaq. \c 3 \s1 Pedru y Juan juc coju nunata cachacätsiyan \p \v 1 Juc junaqmi las tres quecaptin Pedruwan Juan ewayarqan templuman. Tse öraqa carqan Diosman mañacuyänan öram. \v 2 Tsechonam quecarqan yuriquininpita patsa juc coju nuna. Tse nunatam cada junaq apayaq templupa “Shumaqllan” nishqan puncuman. Tsechomi pëqa tse templuman yecoqcunata limushnata mañacoq. \v 3 Pedruta y Juanta templuman yecoqta riquecurninnam, tse nuna rogacur limushnata mañacorqan. \v 4 Tsenam pecuna tse cojuta ricaräyarqan. Pedrunam queno nerqan: \p —Au, nuna, ricayämë —nishpa. \p \v 5 Cojunam pecunata ricararqan, imallatapis qarayänanta pensar. \v 6 Peru Pedrunam tse nunata queno nerqan: \p —Qarayänaqpaqqa manam qellenïcuna ni imäcunapis cantsu. Peru Nazaretpita Jesucristupa poderninmi noqacho, tsetam qoshqequi. Tsemi pepa poderninwan cachacätsishqequi. ¡Canan sharcur purï! —nir. \p \v 7 Tseno nirirnam, nunapa derechu caq maquinpita sutarcorqan. Tse öram cojupa chaqui moquncuna fuertina ticrarir, alliyärerqan; \v 8 y sharcur, juclla saltecur, purir qallecorqan. Tsepitanam cachacashqanta cushicur: “¡Diosqa allapa allim!” nishpa, pintir saltar, pecunawan juntu templuman yecurerqan. \v 9 Tse nuna Diosta alabaqta y sanuna pureqta riquecurninnam, nunacuna \v 10 tse pasaquicuptin, espantacur mantsacashqa quedariyarqan. Porqui llapancunam musyayarqan tse nunaqa templupa “Shumaqllan” nishqan puncucho tecullar limushnata mañacoq canqanta. \s1 Apostol Pedru templucho willapäcun \p \v 11 Tse cachacashqa nunanam Pedrutawan Juanta manana jaqerqantsu. Tsenam llapan nunacuna espantashqa coripäcuyarqan, pecuna quecayanqan templupa Salomon nishqan coredorman. \v 12 Tseta riquecurninnam, Pedru queno nerqan: “Israel mayicuna, ¿imanirtaq mantsacashqa ricaräyämanqui, imeca quiquïcunapa podernïcunawan o alli ruraq cayanqärecur noqacuna que nunata cachacäratsiyaptïnopis? ¡Manam tsenotsu! \v 13 Sinoqa une awiluntsic Abraham, Isaac y Jacob adorayanqan Diosnintsicmi\x * \xo 3:13 \xt Ex 3.6, 15\x* permiterqan sirweqnin Jesusta nunacuna alabayänanpaq. Petam qamcuna mana reqeq tucushpa autorida Pilatuman entreguecuyarqequi. Cacharita munaptinpis, manam munayarqequitsu. \v 14 Y Dios mandacushqancunata ruraq y jutsannaq nuna quecaptinpis, pe libri cananpaqqa manam mañacuyarqequitsu; sinoqa mañacuyarqequi juc asesinuta libri cacharinanpaqmi. \v 15 Tsenomi wanutsiyarqequi wiñe cawatsicoq Jesusta. Peru Diosmi wanonqanpita cawaritsimushqa. Tsetaqa noqacunam ricashqa cayä. \v 16 Que riquecayanqequi y reqiyanqequi nunataqa Jesuspa poderninmi, peman marcäconqanrecur, cachacäratsishqa. Ricayanqequinomi Jesuspa podernin, peman marcäcuptin, pasepa cachacäratsishqa. \p \v 17 “Marca mayicuna, noqa musyämi rurayanqequita. Jesuspaq cuentata mana alleq qocurishpam, qamcuna autoridaniquicunawan wanutsiyarqequi. \v 18 Peru tsenopam Dios cumplishqa une profetancunawan willacatsimonqanta. Tse profetacunam queno niyarqan: ‘Dios Acrashqan que patsaman shamurmi, allapa jipanqa’ nir. \v 19 Tsemi cananqa mana alli rureniquicunata dejarir, Diosman cutiquicuyänequi. Tsenam pe jutsequicunata qonqecur, Teytantsic alli cawaquichona ime örapis catsiyäshunqui. \v 20 Y Diosmi unepita patsa Pepa Acrashqan\f + \fr 3:20 \ft Rique Dios Acrashqanta cäyitsiquicunacho.\f* Jesucristuta que patsaman yape cachamonqa. \v 21 Peru canan presisanmi sielullachoraq Teyta Jesucristu quecanan, asta Dios llapan imecacunatapis alliyätsenqanyaq. Tseno cananpaqmi Dios une tiempucho acrashqan profetancunatawan willacatsimorqan. \v 22 Tsemi Moisespis une castantsiccunata willarnin, Jesuspaq queno nerqan: ‘Teyta Diosmi shamoq castantsiccunapita pepaq juc willacoqta churamonqa noqatano. Y tse profeta llapan yachatsicushqancunata wiyacur, cäsucuyanqui. \v 23 Pipis taqe profetata mana cäsucurnenqa, Diosman creyicoqcunapitam raquicar, condenaconqa’,\x * \xo 3:23 \xt Dt 18.15-19; Lv 23.29\x* nir. \p \v 24 “Tsenomi Diospaq llapan une profetacuna, Samuelpita qallecur, willacuyarqan Jesusta canan tiempucho llapan pasashqancunapaq. \v 25 Diosmi une castantsiccunata änirnin, Abrahamta queno nerqan: ‘Qampa mireniquicunarecurmi enteru munducho nunacuna bendisishqa cayanqa’\x * \xo 3:25 \xt Gn 12.3; 22.18\x* nishpa. Tsemi tse profetacuna willacuyanqan canan noqantsiccho cumplicärishqa Jesuswan. \v 26 Y Diosmi sirweqnin Jesucristuta wanushqanpita cawaritsimur, puntata qamcunaman cachamorqan yanapayäshuptiqui, mana alli rureniquicunata dejayänequipaq.” \c 4 \s1 Apostol Pedru y Juan parlayan autoridacunacho \p \v 1 Pedruwan Juan nunacunata manaraq parlapar ushayaptinmi, tseman chäquicuyarqan saserdoticuna, templucho wardiacunapa mandacoqnincuna y saduseu nishqan nunacuna. \v 2 Pedruwan Juanmi nunacunata yachatsiyarqan wanushqanpita Jesus cawarimushqanta. Tseno cawarimipaq yachatsicuyaptinmi, tse autoridacuna allapa ollqushqa cayarqan. \v 3 Tsenam Pedruta Juanta presu tsarircur, apacuyarqan. Peru tardinna captinnam, carselman llawiratsiyarqan waräninyaq. \v 4 Peru imano captinpis, Pedru willacushqanta wiyaqcunapitaqa atscaqmi Teyta Jesusman creyiquicuyarqan. Y peman creyicoqcunaqa pitsqa waranqam (5,000) ollqucunalla yapaquecuyarqan, warmicunata ni wamracunata mana yupashpa. \p \v 5 Waränin junaqnam ellucariyarqan Jerusalencho judio nunacunapa mandacoqnincuna, autoridacuna y ley yachatsicoqcunapis. \v 6 Tsechomi quecarqan mas mandacoq saserdoti; pepam jutin carqan Anas. Pewanmi jina quecarqan Caifas, Juan, Alejandru, y mas puedeq saserdotipa castancunapis. \v 7 Tsenam Pedrutawan Juanta quecayanqanman qayaratsirnin, queno tapuyarqan: \p —¿Pi autorisayäshuptiquitaq y pipa poderninwantaq que nunata cachacätsiyarqonqui! —nishpa. \p \v 8 Tsenam Pedru Santu Espiritupa poderninwan carnin, queno yasquicamorqan: \p —Israel marca mayicunapa mandacoqnïcuna y autoridacuna, canan parlacaramonqäta cäyïcayämë. \v 9 Qamcunam tapuyämanqui qeshyaq nunapaq alli rurayanqäta y imanopa cachacanqanta musyeta munar. \v 10 Llapequicunatam canan willayaq, llapan Israel marca mayintsiccunawan musyayänequipaq. Nazaret marcapeq Jesucristutam qamcuna crusificarnin, wanutsiyarqequi. Petam wanushqanpita Dios cawaritsimushqa. Tse Jesuspa poderninwanmi que nunata cachacätsiyarqö. Ricayanqequinomi quecho shëcan sanuna. \v 11 Diospa palabranmi Jesuspaq iwalatsicur queno nin: Qamcuna wayi ruraqcunam juc rumita, “manam allitsu” nir, jitariyarqequi; peru cananqa tse rumim allapa presisaq mayestra rumi ticrarishqa quecan.\x * \xo 4:11 \xt Sal 118.22\x* \v 12 Jesuspita juc masqa manam pipis cantsu salbamaqnintsic. Porqui Diosmi pellata que patsaman cachamorqan poderninwan salbamänantsicpaq. \p \v 13 Tsenam Pedruwan Juan mana educadu quecar ni mana presisaq quecar, mana ichicllapis mantsacurishpa parlayaptin, autoridacuna espantacuyarqan. Y musyariyarqan Jesuspa disipuluncuna cayanqanta. \v 14 Jina pecunapa laduncho cachacashqa nuna quecaptinmi, autoridacuna ni imanopa contrancuna queta puediyarqantsu. \v 15 Tsemi apostolcunata Sanhedrin nishqan corticho quecayanqanpita waqtaman jorqaratsirnin, quiquincuna puralla parlayarqan \v 16 queno: \p —¿Imatataq que nunacunata rurecuntsic? Jerusalencho llapan nunanam musyariyashqa tse allapa shumaq milagru rurayanqanta. Y noqantsic manam tseta negueta puedintsictsu. \v 17 Peru que pasaconqancunata nunacuna mana willanacur siguiyänanpaq, Pedruta Juanta notificashun cananpita witsepa Jesuspaq manana pitapis willapäyänanpaq —nir. \p \v 18 Tsenam apostolcunata waqtapita qayaratsicurnin, queno notificayarqan: \p —¡Amana ni imata Jesuspaq yachatsicuyanquinatsu, ni willapäcuyanquinatsu! —nir. \p \v 19 Peru Pedruwan Juannam yasquiyarqan queno: \p —Mä, qamcuna yarpäcurcuyë. ¿Acasu Diospaq allicu canman, peta mana cäsushpa, qamcuna mandayämanqequita cäsuyapteq! \v 20 Noqacuna manam upälläcuriyäshaqtsu, ricayanqäta y wiyayanqäta willacurnin —nir. \p \v 21 Tsemi tseno notificarirlla, cachariyarqan. Y manam autoridacuna castigayänanpaq ni imanopa acuseta puediyarqantsu. Porqui llapan nunacunam tse pasacushqancunapita Diosta alabayarqan. \v 22 Porqui Jesuspa poderninwan cachacashqa nunaqa chuscu chunca (40) watanam cojuyashqa carqan. \s1 Jesusman creyicoqcuna mañacuyan Diosman \p \v 23 Pedruwan Juannam presu cayanqanpita libri yarqurirnin, ewayarqan yanaqincuna quecayanqanman. Chärirnam, willacuyarqan saserdoticunapa mandacoqnincuna y autoridacuna llapan niyanqanta. \v 24 Tseta willacuriyaptinnam, Diosman juc shonqulla llapan mañacuyarqan queno: \p —Dioslläcuna, qammi sieluta, patsata, lamar yacuta y tsecho imeca caqtapis camarqequi. \v 25 Santu Espiritu musyatsiptinmi, une sirwishoqniqui awilücuna rey David willacorqan queno: \q1 ‘¿Imanirtaq nunacuna wäpur sharcucurcuyan? \q1 ¿Imanirtaq mana imapaqpis sirweqta rureta munayan? \q1 \v 26 Que patsacho puedeq reycunam listu quecayan, mandacoqnincunawan juntacarcur, \q1 Teyta Diospa y Pepa Acrashqanpa\f + \fr 4:26 \ft Rique Dios Acrashqanta cäyitsiquicunacho.\f* contran shäricurcuyänanpaq’\x * \xo 4:26 \xt Sal 2.1-2\x* nir. \p \v 27 “Tsenomi autoridacuna Herodis y Poncio Pilatu que Jerusalen marcacho ellucayarqan caru marca nunacunawan y israel nunacunawan, acranqequi jutsannaq sirwishoqniqui Jesuspa contran cayänanpaq. \v 28 Tsenoqa rurayarqan quiquiquipa muneniquiwan y poderniquiwan unepita patsa dispunishqequi cumplicänanpaqmi. \v 29 Canan wiyequi, tëtalläcuna, autoridacuna mantsacätsipa niyämanqanta. Y callpäcuna sirwishoqniquicunata qoycäyämë, willaquiniquita mana mantsacushpa willacur siguiyänäpaq. \v 30 Qam permitïquï allapa puedeq queniquiwan qeshyacoqcunata cachaquecatsiyänäpaq, y tuqui señacunata milagrucunata jutsannaq sirwishoqniqui Jesuspa poderninwan rurayänäpaq” nir. \p \v 31 Tseno mañacur ushariyaptinnam, quecayanqan wayi cuyucurerqan. Tsenam llapancuna Santu Espiritupa poderninwan quedariyarqan. Y mana mantsacushpanam Diospa willaquininta willacuyarqan. \s1 Imeca cayäponqancunapis llapancunapam carqan \p \v 32 Llapanpis Teyta Jesusman creyicoqcunaqa juc shonqullanam imapis yarpenincunacho cacuyarqan. Manam ni meqancunapis imallapis cayäponqancunata “quiquilläpaqmi” niyarqantsu; sinoqa carqan llapancunapam. \v 33 Teyta Jesus cawarimushqanta apostolcuna willacuyanqanqa allapa poderyoqmi carqan. Diosmi pecunata allapa alli queninwan shumaq cawaquicho cacuyänanpaq yanaparqan. \v 34 Pecunacho manam meqanpis pishipäcoq carqantsu. Porqui capoqyoqcunam, chacrancunata y wayincunata rantiquicur, tsepa chaninta \v 35 apayarqan apostolcunaman. Pecunanam tse qelleta raquiyarqan segun pishipäyanqanmanno. \v 36 Tsenomi rurarqan Chipre islacho yuricoq Jose jutiyoq levita nunapis. Pepaqmi apostolcuna churayarqan jutin Bernabeta. (Tse juteqa “shoqacoq” ninanmi.) \v 37 Que nunapam chacran caporqan. Tseta rantiquicurmi, qelleta apostolcunaman entreguecorqan. \c 5 \s1 Ananiaspa y warmin Safirapa uliquinincuna \p \v 1 Tsenollam carqan juc nuna Ananias jutiyoq; warminpanam jutin carqan Safira. Jina pecunapis chacrancunata rantiquicuyarqanmi. \v 2 Peru warmi ollqu yachatsinacurirmi, waquin qelleta pacallapa quedatsicur, waquinllatana apostolcunaman apayarqan. \v 3 Tsenam Pedru queno nerqan: \p —Ananias, ¿imanirtaq diablu yecuquicorqon shonqiquiman, chacrequipa chänin qelleta waquinta pacacurcurnin, Santu Espirituta ulipänequipaq? \v 4 Chacrequi quiquiquipam cashqa. Canan ranticuriptiquipis, tse qelle quiquiquipam. ¿Imanirtaq rasonpa caqta parlacunquitsu! Manam nunacunallatatsu uliparqonqui; sinoqa Diosta uliparqonquim. \p \v 5 Pedru tseno nenqanta wiyecurnam, Ananias tsecho ishquirir wanurerqan. Ananias wanushqanta musyarirninnam, llapan nunacuna allapa mantsacäcuyarqan. \v 6 Tsenam jobincuna shamicur, Ananiaspa ayanta ratashwan wancurir, wanturcur pampaq apacuyarqan. \p \v 7 Tsepita quima öratanonam Ananiaspa warmin Safirana chärerqan, qowan wanushqanta mana musyashpa. \v 8 Pedrunam queno taporqan: \p —Mä nimë, ¿rasonpacu tse qoyämanqequi qellellacho chacrequicunata ranticuyarqonqui? —nishpa. \p Safiranam queno yasquerqan: \p —Aumi, tsellachomi rantiquicuyarqö —nishpa. \p \v 9 Tsenam Pedru queno nerqan: \p —¿Imanirtaq qowequiwan yachatsinacurir, Diospa Espiritunta ulipar burlacuyarqonqui! Puncuchomi quecayan jobincuna; pecunam cutirayämushqa qowequita pamparir; y cananqa qamtapis apayäshunquim. \p \v 10 Tse öram Safirapis Pedrupa nopanman ishquirir, wanurerqan. Jobincuna yecurirnam, taririyarqan Safira wanushqatana. Tsenam ayanta apacuyarqan qowanpa ladunman pampayänanpaq. \v 11 Tseno pasaquicuptinnam, tseta llapan wiyaqcuna y Jesusman creyicoqcuna allapa mantsacäcuyarqan. \s1 Qeshyacoqcunata apostolcuna cachacätsiyan \p \v 12 Nunacuna ricarëcayaptinmi, apostolcuna Teyta Jesuspa poderninwan atsca señacunata y milagrucunata rurayarqan. Y juc shonqullam Jesusman llapan creyicoqcuna templupa Salomon nishqan coredorninman ellucayaq. \v 13 Peru creyicoqcunapaq “allapa allim cayan” nicarninpis mantsacurnin, manam pecunaman ni pi juntaquita munayarqantsu. \v 14 Peru imano captinpis, cada junaqmi mas atscaq nunacuna, warmipis ollqupis, Teyta Jesusman creyicur yapacärëcayaq. \v 15 Tsemi qeshyaqcunata qopincunatawan y cämancunatawan wayincunapita jorqayämoq näniman, tsepa Pedru pasaptin, sombranllapis waquin qeshyaqcunaman charnin, cachaquecatsinanpaq. \v 16 Tsenollam mepitapis tsepitapis llutepa nunacuna shayämorqan Jerusalenman, qeshyaqcunata y supëyoq nunacunata pusharcur; y llapancunam cachacäyarqan. \s1 Autoridacuna presutsiyan apostolcunata \p \v 17 Tsenam saserdoticunapa mas mandacoqnin y pewan tsecho quecaq saduseu niyashqan nunacuna allapa chiquicurnin, apostolcunapa contran shäricurcuyarqan. \v 18 Tsemi presu tsarïcur carselman llawiratsiyarqan. \v 19 Peru paqaspanam Diospa anjelnin carselpa puncunta quicharir, pecunata jaqman jorqarir, queno nerqan: \v 20 “Canan templuman ewar, tsecho nunacunata willapäyë juclaya shumaq cawaquipaq alli willaquicunata.” \v 21 Tsenam qoya qoyallana anjel niyashqanno templuman ewarnin, nunacunata yachatsiyarqan. \p Tseyaqnam saserdoticunapa mas mandacoqnin y pewan quecaqcuna qayatsiyarqan Israelcho respetashqa tëtacunata Sanhedrin niyashqan Corti Supremacho juc sesionta rurayänanpaq. Tsepitanam wardiacunata cachayarqan carselpita apostolcunata apayämunanpaq. \v 22 Pecunanam carselman chärir, apostolcunata manana tariyarqantsu. Tsenam cutirir, queno willacuyarqan: \p \v 23 —Tëtacuna, carselta alli seguru wichcarëcaqtam y puncucho soldaducuna täpecaqtam tariyarqö. Peru quicharir, manam pitapis ruricho tariyarqötsu —nishpa. \p \v 24 Tseno willacuriyaptinnam, templucho wardiacunapa capitannin y saserdoticunapa mandacoqnincuna pecunapaq allapa yarpacachar, quiquincuna pura queno ninacuyarqan: \p —Cananqa, ¿masqui imatanachi rurecayämonqa! —nishpa. \p \v 25 Tseno quecayaptinnam, juc nuna chärerqan queno willacur: \p —Au, tëtacuna, carselman llawitsiyanqequi nunacunaqa canan öram templuchona nunacunata yachatsiquicayan —nishpa. \p \v 26 Tsenam templucho wardiacunapa capitannin tsecho wardiacunata pusharcur, jeqarerqan apostolcunata apayämunanpaq. Peru nunacuna qompayänanta mantsarninmi, mana maltratashllapa apayämorqan. \v 27 Chäratsirnam, Sanhedrin nishqan corticho quecaq respetashqa tëtacunaman yecaratsiyarqan. Saserdoticunapa mas mandacoqninnam queno nerqan: \p \v 28 —Noqacuna michäyarqaqmi tse Jesuspaq mana ni imata yachatsicuyänequipaq. Tseno quecaptinpis, qamcunam yachatsicuyarqonqui jinantin Jerusalen marcacho, asta tumpayämetam munayanqui, ‘Tse Jesusta wanutsiyarqonqui’ nir. \p \v 29 Tsenam Pedru apostol mayincunawan queno niyarqan: \p —Nunacunata cäsuyanqäpitaqa, presisanmi puntata Diosta cäsucuyänä. \v 30 Jesustam crusificarnin, qamcuna wanutsiyarqequi. Peru une castantsiccuna adorayanqan Diosmi peta wanushqanpita cawaritsimushqa. \v 31 Jesustam Dios churashqa pewan juntu mandacuyänanpaq y Salbadornintsic cananpaq. Israel nasion marca mayicuna, perecurmi jutsantsicta dejashqa, Dios noqantsictapis perdonamäshun. \v 32 Noqacunam testigu cayä tsecunapita. Tsenollam cäsucoqnincunaman Dios cachamushqan Santu Espiritupis testigu. \p \v 33 Tseta wiyecurninnam, autoridacuna feyupa piñarcur apostolcunata wanutsita munayarqan. \v 34 Peru Sanhedrin nishqan cortichomi leycuna yachatsicoq Gamaliel jutiyoq fariseu nunapis quecarqan. Petam nunacuna allapa respetayaq. Pemi sharcurcur, nerqan juc ratulla waqtaman apostolcunata jorqariyänanpaq. \v 35 Jorqariyaptinnam, autorida mayincunata parlaparqan queno: \p —Israel mayïcuna, ¡paqtataq yo tse nunacunata imatapis rurecuyanquiman, mana alleq musyarishpa! \v 36 Canan yarpäyë: Puntatam juc nuna Teudas jutiyoq yurimorqan. Tse nunam alabacur ‘Puedeqmi cä’ niptin, chuscu pachaq nunacuna Teudas nenqanta creyir, qatiyarqan. Tsepitanam Teudasta wanïcatsiyaptin, qateqnincuna limpu witsicar eucuyarqan. Y tsellachomi ushacärerqan. \v 37 Tsepitanam sensu canqan tiempucho Galilea marcacho yuricoq Judas jutiyoq nuna yurimorqan. Pepis parleninwanmi nunacunata creyitserqan qatiräyänanpaq. Peru petapis wanicatsiyarqanmi; y llapan qateqnincunam witsicariyarqan. \v 38 Tsemi canan willapäriyaq. Que nunacunataqa ama imatapis rurayëtsu. Pecunata dejariyë; porqui quiquincunapa muneninllata rurayaptenqa, yachatsicuyanqan ushacärenqam. \v 39 Peru sitsun Dios mandacushqancunata que nunacuna rurayanqa, manam ni imanopa ushacätsita puediyanquitsu. ¡Paqtataq, Diospa contran imatapis llutata rurecayanquiman! —nishpa. \p Gamaliel nenqanta pecuna cäsucuyarqanmi. \v 40 Tsepitanam apostolcunata waqtapita qayaratsirnin, alli buenu astacacharcatsir, notificayarqan Jesuspaq manana mas yachatsicuyänanpaq. Tsepitanam librina cachariyarqan. \v 41 Tsenam apostolcuna yarquriyarqan Sanhedrin nishqan cortipita. Peru allapam cushicuyarqan, Dios permitiptin Teyta Jesusrecur maqar ushashqa sufriyanqanta. \v 42 Y cada junaqmi templuchopis y wayin wayin purirpis, willacur yachatsicuyaq alli willaquita Teyta Jesus Dios Acrashqan canqanta. \c 6 \s1 Diaconocuna cayänanpaq qanchis nunacunata acrayan \p \v 1 Tse junaqcunam Teyta Jesuspa qatiraqnincuna allapa miracurcuyarqan. Tsechonam griegu idioma parlaqcuna hebreu parlaqcunapita quejacuyarqan queno: \p —¿Imanirtaq cada junaq imapis raquinaquicho noqantsiccho biudacunata iwalqa atiendiyantsu? —nishpa. \p \v 2 Tseno quejacuyaptinnam, chunca ishque (12) apostolcuna Jesusman llapan creyicoqcunata qayaratsir, queno niyarqan: \p —Wauqicuna, Diospa palabranta willacuyaptïmi, tiempücuna cantsu biudacunata quiquïcunaraq atiendiyänapaq. \v 3 Tsemi cananqa qamcunapita acrayämunqui alli reqiyanqequi qanchis nunacunata. Tse nunacuna cayätsun Santu Espiritupa poderninwan alli cawacoq y alli cäyicoqcuna. Pecunatanam churashun tsecunata cuentatsacuyänanpaq. \v 4 Noqacunanam Diosman mañacurnin y palabranta yachatsicurllana, siempri siguiyäshaq. \p \v 5 Tsenam llapancuna “Allim canqa” nirnin, acrariyarqan Estebanta; pëqa llapan shonqunwan Teyta Jesusman creyicur, Santu Espiritu munashqanno cawacoq nunam carqan. Y tsenollam acrayarqan: Felipita, Procoruta, Nicanorta, Timonta, Parmenasta y Nicolasta. Nicolasqa Antioquia marcapeq nunam carqan. Pëqa mana israel nuna quecarninpis, puntatanam israel nunacunano Diosman creyicushqa carqan. \v 6 Tse qanchis nunacunata acrarïcurnam, apostolcunaman pushayarqan. Apostolcunanam tse nunacuna mandacuyänanpaq Diosman mañacurir, pecunaman maquincunata churarnin, bendisicuyarqan. \p \v 7 Tsenam Diospa palabranta mas wiyacurnin, Teyta Jesusman creyicoqcuna allapa atscaq Jerusalencho miracäyarqan; asta saserdoticunapis atscaqmi Jesusman creyicur cäsucuyarqan. \s1 Estebanta presuyan \p \v 8 Estebanmi Diospa alli quenin y podernin pëcho captin, shumaq tuquilaya señacunata y milagrucunata nunacuna nopancho rurarqan. \v 9 Y Jerusalenchomi carqan Libraducunapa niyashqan ellucayänan wayi.\f + \fr 6:9 \ft Tse ellucayänan wayeqa carqan juc nasioncunacho esclabu cayanqanpita libracurir juntacacuyänan wayim. Esclabu cayanqanpita libracurir cutishqa nunacunaqa cayarqan allapa musyaq tucoqmi. Pecunawanmi Esteban discutiyaq.\f* Tsechomi ellucayaq Cirenepita, Alejandriapita, Ciliciapita y Asia marcacunapita esclabu cayanqanpita libracur shamushqa nunacuna. Pecunapitam waquincuna Estebanman ewar, pewan liryacurcuyarqan. \v 10 Peru yacheninwan y Santu Espiritupa poderninwan Esteban parlaptinmi, tse nunacuna mana ni imanopa contesteta puediyarqantsu. \v 11 Tsenam juc nunacunata paguecurnin, yachatsiyarqan Estebanpa contran ulicurcur, queno niyänanpaq: \p —Rasonpam noqacuna wiyayarqö mana allicunata Moises escribenqan leypa y Diospa contran que nuna parlaqta —nishpa. \p \v 12 Tseno nirnam, respetashqa tëtacunata, ley yachatsicoqcunata, llapan nunacunatawan llutepa piñarcatsiyaptin, Estebanta tsarïcur, apayarqan llapan autoridacuna ellucayänan Sanhedrin nishqan cortiman. \v 13 Tsemannam apayarqan Estebanta ranticoq uli testigucunata pepa contran queno declarayänanpaq: \p —Que nunam sagradu templuntsicpaq y Moises escribishqan leynintsicpaq imepis llutacunata parlaquican. \v 14 Jina quenopis parlaqtam wiyayarqö: Nazaret marcacho täraq Jesusshi que mas presisaq templuntsicta limpu juchurenqa; y Moises yachatsimashqantsic costumbrintsictash cambiarenqa. \p \v 15 Tsenam Sanhedrin nishqan corticho Estebanta ricararnin, llapan quecaqcuna qaqllanta riquecuyarqan imeca anjelpatanoraq. \c 7 \s1 Autoridacunapa nopancho Esteban parlan \p \v 1 Tsenam saserdoticunapa mas mandacoqnin Estebanta taporqan: \p —¿Rasonpacu que nunacuna niyanqanno qam ruranqui? —nishpa. \p \v 2 Estebannam queno yasquerqan: “Respetashqa tëtacuna y israel marca mayicuna, canan parlapäyanqaqta wiyaräyämë: Une castantsic Abrahamtam manaraq Haran nishqan marcaman ewar, Mesopotamia nishqan marcallachoraq quecaptin, allapa puedeq Diosnintsic yuripur, queno parlaparqan: \v 3 ‘Abraham, que marcata y castequicunata jaqirïcur, ewaquï pushanqaq sitiuman’\x * \xo 7:3 \xt Gn 12.1\x* nishpa. \v 4 Tsenam Caldea nishqan marcapita Haran marcaman eucorqan. Tse marcacho yachecaptinnam, papänin wanuquicorqan. Tsepitanam Abrahamta Dios pushacamorqan que yachecanqantsic marcaman. \v 5 Peru tsepin Abrahamta Dios manaran chacran qorqanraqtsu, ni juc japarquillatapis. Peru änerqanmi peta y mirenincunata que marcacunata qonanpaq,\x * \xo 7:5 \xt Gn 12.7; 13.15; 15.18; 17.8\x* manaraq tsurin quecaptinpis. \v 6 Jina quenopis Dios nerqanmi: ‘Tse castequicunam forasteruno caru marcacho yachayanqa; chuscu pachaq watanpim melanashqa y allqutsashqa sirwipacoq esclabu cayanqa. \v 7 Peru noqam jusgar castigashaq tse allqutsaqnin nunacunata. Tsepitaran tse marcapita castequicuna librina shayämonqa que marcaman, y quechonam adorayämanqa’\x * \xo 7:7 \xt Ex 3.12\x* nishpam. \v 8 Änishqanchomi Abrahamta Dios mandarqan, llapan ollqu wamra yuricoqcunata señalatsiyänanpaq. Tsemi Isaactapis yuriconqanpita puwaq junaqllata Abraham tseno señalarqan. Tsenollam Isaacpis rurarqan tsurin Jacobta; jina Jacobpis tsenomi rurarqan chunca ishque (12) tsurincunata. Pecuna cayarqan Israelcho chunca ishque (12) casta nunacunapa tëtancunam. \p \v 9 “Tse nunacunam wauqincuna Joseta chiquiyarqan. Tseno chiquir embidiosu carmi, esclabupaq rantiquicuyarqan Egiptu nasionman apacuyänanpaq. Peru Josetaqa Diosmi yanaparqan, \v 10 imeca desgrasiacunacho jipaptinpis, librarqanmi. Y rey faraonpa nopancho allapa cäyicoq cananpaqmi, Dios yachenin qorqan. Tsemi rey faraon churarqan Egiptu nasioncho y palasiuchopis mandacunanpaq. \p \v 11 “Tsepinmi amruna jipaqui watacuna carqan Egiptucho y Canaan nishqan marcacunacho. Tsemi une castantsiccuna micurcuyänanpaq mana pasepa ni ima carqantsu. \v 12 Peru Egiptucho trigu canqanta musyarirninnam, Jacob cacharqan tsurincunata trigu ranteq. ˻Pecunam cayarqan castantsiccuna.˼ Tse ewayanqanqa primera besmi carqan. \v 13 Ishque cuti ewayanqanchonam pecunata Jose willarqan wauqincuna cashqanta. Y tsenopam rey faraon musyarerqan Josepa castancuna cashqanta. \v 14 Tsepitanam Jose qayatserqan papänin Jacobta y llapan castancunata Egiptuman eucuyänanpaq. Tse ewaqcuna cayarqan qanchish chunca pitsqa (75) nunacunam. \v 15 Tsemi Jacob llapan castancunawan Egiptuman täraq eucorqan. Tsechonam Jacob y castantsiccunapis wanucuyarqan. \v 16 Wanucuyaptinnam, ayancunata apacuyarqan Siquem nishqan marcaman pampecuyänanpaq. Tse sepulturatam tëtantsic Abraham Hamor jutiyoq nunapa tsurincunapita chaniyoqcho rantishqa carqan. \p \v 17 “Abrahamta Dios änishqanta cumplinanpaq ichicllana pishicaptinnam, Egiptu marcacho Israel casta nunacuna llutepa miracurcuyarqan. \v 18 Tsepinmi Egiptucho rey jucna quecarqan. Tse mandacoqqa manam reqerqantsu Joseta.\x * \xo 7:18 \xt Ex 1.7-9\x* \v 19 Tse reymi engañuwan llapan castantsiccunata allapa allqutsarqan; y wamracuna wanuyänanpaqmi tseraq yureq llullu wamrancunata jaqiriyänanpaq mandacorqan. \v 20 Tse tiempum Moises yuriquicorqan. Pëqa allapa shumaqllallanmi Diospaq carqan. Y quima quillallam mamänin wayincho caratserqan. \v 21 Tsepitanam wamrata jaqiriyaptin, rey faraonpa warmi tsurin tariquicur, wayinman apacorqan quiquinpa wawantano wätacunanpaq. \v 22 Tsemi Moisesqa Egiptucho llapan imatapis yachatsiyanqancunata yachacorqan; y allapa reqishqa nunam carqan parleninrecur y rureninrecur. \p \v 23 “Chuscu chunca (40) watayoq quecarninnam, Moises munarqan Israel marca mayincuna watucaq eweta. \v 24 Tsenam pecunaman ewarnin, riquecorqan marca mayin nunata juc Egiptu nuna maqaquicaqta. Tsenam marca mayinpa biennin yarqur tse Egiptu nunata maqarnin wanupuquicorqan. \v 25 Moisesqa pensarqan marca mayincunata librananpaq Dios peta churashqanta cuentata qocuyänantam; peru pecuna manam ni ichicllapis cuentata qocuyarqantsu. \v 26 Waräninnam Moises ishcaq marca mayincunatana quiquincuna pura pelyaquicaqta tarïcorqan. Y tse nunacunata washeta munarninnam, nerqan: ‘Au, nunacuna, ¿imanirtaq tse castalla quecarnin, maltratanacur maqanacuyanqui?’ nishpa. \v 27 Tsenam yanaqinta maqaquicaq nuna Moisesta juclla cumarirnin, nerqan: ‘¿Pitaq qamtaqa noqacunacho mandacoq y jues canequipaq churashorqonqui? \v 28 ¿O qanyan Egiptu nunatanocu noqatapis wanuratsimeta munanqui?’ nishpa. \v 29 Tse nenqanta Moises wiyecurnam, Madian nishqan marcaman safar eucorqan. Tsechonam forasteruno täcorqan y ishque tsurincunam tse marcacho yuriquicorqan.\x * \xo 7:29 \xt Ex 2.13-15; 18.3-4\x* \p \v 30 “Tsepita chuscu chunca (40) watatanam Sinai nishqan tsunyaq jircapa laduncho shira casha rupecaqcho Moisesta juc anjel yuripïcorqan.\x * \xo 7:30 \xt Ex 3.1\x* \v 31 Tse nina rupecaqta riquecurnam, Moises espantacorqan. Y mas nopanman ricananpaq witïcuptinnam, Dios queno parlapëcorqan: \v 32 ‘Moises, noqaqa une castequicuna Abrahampa, Isaacpa y Jacobpa Diosninmi cä’ nishpa. Tseta wiyecurninnam, Moisesqa mantsaquewan catatarnin, ni balorninpis carqantsu ricananpaq. \v 33 Tsenam Dios yape queno parlaparqan: ‘Llanqiquita qotuquï; porqui jaluranqequi patsaqa sagradum. \v 34 Alleqpam ricarqö sirwimaq israel nunacuna Egiptucho allapa allqutsashqa cayanqanta. Pecuna llaquishqa mañacayämonqantam wiyarqö. Tsemi pecunata libranäpaq shamorqö. Canan ewë, noqam Egiptu marcaman cachaq’,\x * \xo 7:34 \xt Ex 3.1-10\x* nishpa. \p \v 35 “Moisesta despresyarnin ‘¿Pitaq qamta churashorqonqui mandayämaqnïcuna y juesnïcuna canequipaq?’ nicayaptinpis, petam Dios shira casha rupecaqcho anjelninwan yuriputsir, cacharqan mandaqnincuna y libraqnincuna cananpaq. \v 36 Jina pemi jorqamorqan Egiptupita une castantsiccunata, Diospa poderninwan tuquilaya señacunata y milagrucunata rurarnin. Tsenollam ‘Puca Lamar’ nishqanchopis, y tsunyaq jircacunacho chuscu chunca (40) watanpi quecayaptinpis rurarqan. \v 37 Jina quiquin Moisesmi Israel marca mayincunata queno nerqan: ‘Noqantsic castapitam Dios cachamonqa noqatano profetata; ˻petam cäsuyanqui˼’\x * \xo 7:37 \xt Dt 18.15\x* nishpa. \v 38 Moisesmi jina quecarqan tsunyaqcho une castantsiccunawan juntu. Jina petam Sinai nishqan jircacho anjel parlaparqan. Y pemi chasquerqan alli cawacunapaq willaquicunata noqantsicta willamänantsicpaq. \p \v 39 “Peru Moises willacushqanta une castantsiccuna manam cäsuyarqantsu. Y munayarqan Egiptu marcaman cutiquitam. \v 40 Tsemi Aaronta niyarqan: ‘Diosnintsiccuna ruramï pushamänantsicpaq; porqui manam musyantsictsu Egiptu marcapita jorqamaqnintsic Moisesta ima pasashqantapis’\f + \fr 7:40 \ft Moises Dioswan parlar jircacho alli une illacäcurcuptinmi, tseno niyarqan.\f* nishpa. \v 41 Tsenam tse junaqcuna orupita juc wishipa imajinta rurayarqan. Tsepitanam animalcunata pishtar, tse imajinpaq juc fiestata rurayarqan, tse quiquincuna rurayashqan imajinta sumätsirnin. \v 42 Tsemi Dios pecunapita raquicacurerqan\x * \xo 7:42 \xt Ex 32.1-6\x* y dejarerqan, sielucho qollurcunata adorarnin cacuyänanpaq. Tsemi escribirëcan Diospaq une profetacunapa libruncho, queno: \q1 ‘Israel nunacuna, tsunyaq jircacunacho chuscu chunca (40) wata quecarnin, \q1 manam noqapaqtsu qareniquicunata apayämorqequi; \q1 \v 43 sinoqa imajin Molocpaq wayin rurecurmi, puritsicuyarqequi. \q1 Tsenollam jina Refanpa estrellantapis rurecur, \q1 diostano adorar, tse imajincunata puritsicuyarqequi. \q1 Tsecunataqa quiquiquicunam adoracuyänequipaq rurayarqequi. \q1 Tserecurmi qarquriyashqequi Babilonia marcapa wac ladunman, tsecho forasteru cayänequipaq’ nishpa. \p \v 44 “Une castantsiccunapam carpapita rurashqa Diospaq musyatsicoq inglisiancuna tsunyaqcho cayäporqan. Y imanopis rurananpaq Moisesta Dios ricatsishqannomi, tse inglisiata rurayarqan. \v 45 Tse inglisiatam une awiluntsiccuna erensiatano chasquiyarqan. Y Dios yanapayaptinmi, tse marcacunacho täraq nunacunata qarqur shamurnin, Josuewan shamoq nunacuna unena tse inglisiata apayämorqan. Tsenopam tse marcacunacho dueñu ticrarir, carpallapita rurashqa inglisiata catsiyarqan, asta rey Davidpa tiempunyaq. \v 46 Rey Davidtaqa Diosmi imecachopis yanaparqan. Tsemi munarqan Jacob adoranqan Diosnintsicpaq juc jatun templun rurecapita. \v 47 Peru Davidpa tsurin rey Salomonran tse templutaqa ruratserqan. \v 48 Tseno quecaptinpis, sielucho quecaq Diosqa manam nunacuna rurayashqan templucunallachotsu täran. Tsemi Diosnintsicpa une profetanpis queno willacun: \q1 \v 49 ‘Rara sielupitam mandaquicä; \q1 y patsacho llapan imapis caqcunaqa munenïllachomi quecayan. \q1 ¿Acasu nuna ruranqan inglisiallachocu noqa yachashaq! \q1 ¿Qamcuna pensayanqui tsellacho cacunätacu! \q1 \v 50 ¿Manacu noqa llapan imecacunatapis camashqa cä!’\x * \xo 7:50 \xt Is 66.1-2\x* nishpam, nin Dios.” \p \v 51 Tseno nirirnam, Esteban queno nerqan: “Peru qamcunaqa allapa torpi Diosta mana cäsoq nunacunanomi rumi shonqu cayanqui; y manam ni wiyaq tucuyanquipistsu. Tseno carmi, une castequicunano Santu Espiritupa contran caquicayanqui. \v 52 ¿Acasu castequicuna Diospa une profetancunata jucllellatapis alli tratayarqancu! Antis Jutsannaq Shamoq nunapaq willacoqcunatapis wanutsiyarqanmi. Y qamcunanam tse quiquin Jutsannaq Shamoq nunata traisionar, wanuratsiyarquequi. \v 53 Y anjelnincunawan mandamientuncunata qamcunaman Dios apatsimushqa quecaptinpis, manam cäsucuyashqatsu cayanqui” nir. \s1 Estebanta wanutsiyan \p \v 54 Esteban tseno nenqanta wiyecurnam, autoridacuna quiruncunatapis uchurraq shonquncunacho mas feyupa coleracurcuyarqan Estebanpa contran. \v 55 Peru Estebanqa Santu Espiritupa poderninwan carmi, rara sieluman ñuquircur, riquecorqan chipapëcaq Diospa glorianta y Teyta Jesusta Dioswan juntu quecaqta. \v 56 Tsenam Esteban queno nerqan: \p —Rara sielutam quicharëcaqta canan ricarëcä, y Diospita Shamushqa Nunanam Dioswan juntu quecan. \p \v 57 Esteban tseno nïcuptinnam, parlanqanta mana wiyayänanpaq rinrincunatapis tsapacurcurnin, qaparir qayarir coripäcuyarqan Estebanta tsaricurcuyänanpaq. \v 58 Tsarircurnam, tse marcapa jacninman jorqurir tsampiquicuyarqan. Tse uli testigucunanam juc jobin Saulu jutiyoqta acshunancunata umpacuyarqan. \p \v 59 Tsampiquicayaptinnam, Esteban queno mañacorqan: \p —Teyta Jesus, almalläta chasquiquï. \p \v 60 Tseno nirirninnam, qonquriquicur, fuertipa queno nerqan: \p —¡Teytallä, ama que jutsa rurayanqanta cuentapaqpis churëtsu! \p Tseno nirirllänam, wanurerqan. \c 8 \p \v 1 Tse jobin Saulu acuerdum carqan Estebanta wanutsiyanqanwan. \s1 Saulu ushacätsita munan Teyta Jesusman creyicoqcunata \p Tse junaqpitam Jerusalencho qallaquicuyarqan Teyta Jesusman creyicoqcunata, imanopapis ushacätsita munar. Tsenam llapan creyicoqcuna witsipa witsir, eucuyarqan enteru Judea y Samaria marcacunapa; peru apostolcunaqa Jerusalenchomi quedacuyarqan. \v 2 Diosnintsicta adoraq waquin nunacunanam Estebanta pampecuyarqan; y allapam llaquicur, waqayarqan Estebanpaq. \v 3 Tseyaqnam Sauloqa creyicoqcunata ashir chiquir qaticacharqan, wayin wayin yequicuryanmi, warmitapis ollqutapis qaracharcuryan jorqamurnin, carselman llawiyänanpaq apatserqan. \s1 Samaria marcacho Felipi alli willaquicunata yachatsicun \p \v 4 Peru Jerusalenpita witsicar eucoqcunanam jinantinpa ewarnin, mecho tsechopis alli willaquicunata willapäcuyarqan. \v 5 Pecunachomi carqan Felipi jutiyoq nuna. Pemi Samaria marcaman ewarnin, nunacunata willaparqan Dios Acrashqan Jesucristupaq. \v 6 Tsemi llapan nunacuna Felipi willapäconqancunata wiyar, y espantaquipaq milagrucunata ruraqta ricarnin, allapa shumaq wiyacur cäsucuyarqan. \v 7 Porqui supëyoq qeshyaquicaq atscaq nunacunapitam supëcuna qaparir qayarir yarquyarqan. Y atscaqmi chancancuna ricrancuna ellucashqa qeshyaquicaqcuna y cojucunapis cachacashqa cayarqan. \v 8 Tseta ricarninmi, tse marcacho nunacuna allapa cushicuyarqan. \p \v 9 Peru tse marcachomi carqan juc echiseru Simon jutiyoq nuna. Tse nuna unepita brujeriacunata ruraqta ricarninmi, enteru Samaria marcacho nunacuna espantacuyarqan. Y tsemi tse bruju nerqan: \p —Noqaqa allapa yachaq nunam cä —nishpa. \p \v 10 Tse echiserutam llapan nunacuna ichicpis jatunpis shumaq wiyacuyaq; y quenomi niyarqan: \p —¡Caq quemi cananqa Diospa allapa puedeq quenin! —nishpa. \p \v 11 Pe nishqantam allapa cäsucuyaq porqui unepita patsam, brujeriancunata ruraptin, nunacuna allapa espantacuyaq. \v 12 Peru Diospa mandaquininpaq alli willaquicunata Felipi willacuptinmi, y Teyta Jesucristupaq willapäcuptinmi, tseta creyicurnin, nunacuna warmipis ollqupis bautisacuyarqan. \v 13 Asta tse bruju Simonpis Teyta Jesusman creyicurninmi, bautisacorqan. Tsepita patsam Felipita tse bruju qatiräcorqan. Tuquilaya señacunata y milagrucunata Diospa poderninwan ruraqta ricarninmi, limpu espantacushqa cacorqan. \p \v 14 Samaria marcacho nunacuna Diospa alli willaquininman creyicuyashqanta musyarirninnam, Jerusalen marcacho quecaq apostolcuna Pedruta y Juanta tseman cachayarqan. \v 15 Chärirnam, tse apostolcuna Diosman mañacuyarqan tse creyicoqcuna Santu Espirituta chasquiyänanpaq. \v 16 Porqui manaran ni meqanman Santu Espiritu urämorqanraqtsu; sinoqa Teyta Jesusman creyicushqa carllam, bautisacushqa cayarqan. \v 17 Tsemi Pedruwan Juan tse creyicoqcunaman maquincunata churayaptin, Santu Espirituta chasquiriyarqan. \p \v 18 Bruju Simonnam tse creyicoqcunaman apostolcuna maquincunata churayaptin, Santu Espirituyoq ticrareqta riquecur, qelleta pagueta munarqan apostolcunata, \v 19 queno nishpa: \p —Tse poderta rantiquecalläyämë, noqapis maquïta pimanpis churaptï, tsenolla Santu Espirituyoq ticrariyänanpaq. \p \v 20 Tsenam Pedru queno nerqan: \p —Diospa qarenin poderta rantita munanqequirecurmi, qelleniquiwan ishquequi infiernuman ewayanqui. \v 21 Quecunaqa manam qampaqnotsu. Porqui shonqiquicho mana alli yarpanqequim, Diospaqqa melanepaq. \v 22 Antis tse mana alli yarpanqequita qonqequï; y Diosta rogacurnin, mañaquï itsapis perdonecushunquiman shonqiquicho tse mana alli pensanqequita. \v 23 Porqui embidiosu car allapa colerawan bochornashqatam y mana allicunapa munenincho caquicaqtam cäyipëcaq —nishpa. \p \v 24 Tsenam bruju Simon queno nerqan: \p —Tsepenqa Diosman noqalläpaq mañaquecalläyämï, niyämanqequino mana imapis pasallämänanpaq —nishpa. \p \v 25 Pedruwan Juan Diospaq tsecho willapäcur yachatsicurirnam, Jerusalenman cuticuyarqan. Tse cuticurnam Samaria marcacunapa pasarnin, Jesuspa alli willaquininta willacur willacur eucuyarqan. \s1 Felipi Etiopia nasionpeq nunata willapan \p \v 26 Tsecuna pasacushqanchonam Dios cachashqan anjel Felipita queno nerqan: \p —Felipi, canan ewë sur ladupa, Jerusalenpita Gaza marcaman ewaq nänipa. \p Tse näneqa tsunyaqcunapam pasan. \v 27 Tse öram Felipi sharcur eucorqan; nänichonam taripärerqan Etiopia nasionpita nunata. Pëqa carqan tse nasioncho reina Candacepa presisaq tesorerunmi. Tse nunam Jerusalenman ewashqa carqan Dios adoraq. \v 28 Pemi Jerusalenpita marcanman cutiquicar caretancho tëcarnin, leyicarqan Diospa profetan Isaias escribishqan libruta. \p \v 29 Santu Espiritunam Felipita queno nerqan: \p —Felipi, taqe caretayoq nunaman witï, pewan juntu eucuyänequipaq —nishpa. \p \v 30 Tsenam Felipi tse Etiopia nasionpeq nunaman mas witïcur, wiyecorqan Diospa profetan Isaias escribishqan libruta leyicaqta. Tsenam queno taporqan: \p —Tëte, ¿tse leyenqequita cäyinquicu? —nishpa. \p \v 31 Tsenam queno yasquerqan: \p —¿Imanoparaq cäyishaq, pipis mana cäyicatsimaptin! —nishpa. \p Nirirnam, Felipita rogarqan, caretanman lloqarcur, ladunman täcurinanpaq. \v 32 Tse nuna Diospa palabranta leyicanqanqa quenomi carqan: \q1 “Imeca üshata wanutsiyänanpaq, camalman apaqnomi apayarqan wanutsiyänanpaq. Rutuyaptin üsha mana waqaqnomi, upälla wiyaräcorqan. \q1 \v 33 Allqutsashqam carqan; justisiapis pepaqqa manam carqantsu. Que patsacho caweninpitam wanuratsiyarqan; y mananam mireninpis carqannatsu.”\x * \xo 8:33 \xt Is 53.7-8\x* \p \v 34 Leyir usharirnam, tse nuna taporqan Felipita queno: \p —Ama acseqa quëtsu, cäyicatsillämë. ¿Pipaqtaq Diospa une profetan tseno escriberqan? ¿Quiquinpaqcu, o juc nunapaqcu? —nishpa. \p \v 35 Tsenam leyenqanpita qallecur tse Etiopia nunata Felipi shumaq cäyitserqan Teyta Jesuspaq alli willaquicunata. \v 36 Tseno ewarëcarnam, chäriyarqan yacu canqan sitiuman. Tse Etiopia nunanam Felipita queno nerqan: \p —Quechomi yacu can. ¿Manacu canan juclla bautisecallämanquiman? —nishpa. \p \v 37 ˻Tsenam Felipi queno yasquerqan: \p —Teyta Jesucristuman rasonpa llapan shonqiquiwan creyicuptiqueqa, allim canqa —nir. \p Tse nunanam queno nerqan: \p —Aumi, noqa creyïmi Teyta Jesucristu Diospa tsurin cashqanta —nir.˼ \p \v 38 Tseno nirirnam, tse nuna caretanta päraratsiptin, ishcan yarpuriyarqan yacu caqman. Tsechonam Felipi bautisarerqan. \v 39 Yacupita yarquriyaptinnam, Diospa Santu Espiritun Felipita juclla apacorqan. Tsenam tse etiope nuna manana Felipita ricarqannatsu; peru allapa cushishqam eucorqan. \v 40 Felipinam Azoto nishqan marcacho quecarna, mäcaramorqan. Tsechonam marcan marcan willacorqan Teyta Jesuspa alli willaquinincunata asta Cesarea marcaman chanqanyaq. \c 9 \s1 Teyta Jesusman Saulu creyicun \p \v 1 Tseyaqnam Sauloqa, “cananmi siqa musyayämanqa” nishpa, Teyta Jesusman creyicoqcunata wanutsita munar puriquicarqa. Tsemi saserdoticunapa mas mandacoqninman ewar, \v 2 ordenta mañacorqan Damasco marcapa ellucayänan wayicunacho mandacoqcuna permisuta qoyänanpaq. Tsenopa Teyta Jesusman creyicoqcunataqa tarir, warmitapis ollqutapis Jerusalenman presu apatsinanpaq. \v 3 Peru Damasco marcaman yecurëcaptinnam, derepentita rara sielupita actsicamorqan. \v 4 Tsenam Saulu patsaman ishquirerqan. Jitarëcarninnam, wiyecorqan queno parlapaqta: \p —Saulu, Saulu, ¿imanirtaq jipatsimar, allqutsamanqui? \p \v 5 Saulunam queno taporqan: \p —¿Pitaq canqui, Teyta? —nishpa. \p Niptinnam, queno yasquerqan: \p —Allqutsanqequi Jesusmi noqaqa cä. \v 6 Peru canan sharcur ewecanqequi puebluman yequï. Tsechomi niyäshunqui imata ruranequipaqpis —nishpa. \p \v 7 Y Sauluwan ewaq nunacunanam tseno parlamoqta wiyecur, mana pitapis ricar, mantsaquewan ni ima rureta puediyarqantsu. \v 8 Saulunam jitarëcanqanpita sharcurerqan; peru nawin quicharëcaptinpis, manam ni imata riqueta puederqantsu. Tsenam jancharishqallana Damasco marcaman chäratsiyarqan. \v 9 Tsechomi quima junaqninpi wiscuyashqa cacorqan. Manam pachatapis micorqantsu; ni yacutapis uporqantsu. \p \v 10 Tse Damasco marcachomi Teyta Jesusman creyicoq Ananias jutiyoq nuna carqan. Petam Teyta Jesus rebelarnin, queno qayecorqan: \p —¡Ananias! —nishpa. \p Ananiasnam yasquerqan: \p —Wiyecaqmi, Teyta —nishpa. \p \v 11 Teyta Jesusnam queno nerqan: \p —Canan ewë Derechu nishqan callipa, Judas jutiyoq nunapa wayinman. Chärirna tapucunqui Tarsu marcapita Saulu jutiyoq nunapaq; porqui tse nunam canan öra noqaman mañaquecamun. \v 12 Pemi rebelasionnincho ricashqa, qam ewecur maquiquita peman churaptiqui, podernïwan nawin sanu ticrarenqanta —nir. \p \v 13 Tseta wiyecurnam, Ananias queno nerqan: \p —Peru Teyta, tse nunapaqqa atscaq nunacunam willayämashqa, mana allita rurar qamman creyicamoqcunata Jerusalencho allapa allqutsanqanta. \v 14 ¡Y canannam queman chäramushqa saserdoticunapa mandacoqnincunapa ordenninwan qamman creyicoqcunata llapäta presutsiyämänanpaq! \p \v 15 Peru Teyta Jesusnam queno yasquerqan: \p —Canan ewë, porqui tse nunataqa noqam acrashqa cä. Jinantin nasioncunapa ewarnin, israel mayincunata y mana israel caqcunatapis puedeq autoridanincunatawan noqapaq willapänanpaq. \v 16 Y noqam musyatsishaq imecatapis noqapaqrecur sufrinanpaq caqta. \p \v 17 Tsenam Ananiasqa Saulu quecanqan wayiman ewarqan. Yecurirnam, Sauluman maquinta churar, queno nerqan: \p —Wauqi Saulu, que marcaman shamïcaptiqui, nänicho yuripushoqniqui Teyta Jesusmi cachamarqon wiscu canqequipita poderninwan ricachacurinequipaq. Y cananpita witsepam Santu Espiritupa poderninchona ticrarinqui. \p \v 18 Tse öram Saulupa nawinpita shicwarerqan imeca pescadupa escamannoraq; tsellanam ricachacurerqan. Tsepitanam sharcurirnin, bautisacurerqan. \v 19 Pachan micuriptinnam, callpan yurirerqan. \s1 Jesuspaq Saulu yachatsicun Damasco marcacho \p Tse junaqcunam Damasco marcacho täraq creyicoqcunawan Saulu quedecur, \v 20 qallaquicorqan willacurnin Teyta Jesus Diospa tsurin cashqanta ellucayänan wayicunacho. \v 21 Saulu parlanqanta llapan wiyaqcunanam espantacur, queno ninacuyarqan: \p —¡Que nunam Jerusalencho Teyta Jesusman creyicoqcunata ushacätsita munarqan! ¡Jina canannam shamorqon que Damasco marcacho creyicoqcunatana Jerusalencho saserdoticunapa mandacoqnincunaman presu apananpaq! —nir. \p \v 22 Peru Sauloqa imano captinpis cada bes masmi poderyoq ticraquicarqan. Tsemi Teyta Jesus Dios Acrashqan cashqanta tuquinopa willapäcuptin, Damasco marcacho israel mayincunapis ni imano queta puediyarqantsu. \s1 Saulu safecun wanutsita munecayaptin \p \v 23 Tse junaqcuna pasariptinnam, israel nunacuna yachatsinacuyarqan Sauluta wanicatsiyänanpaq. \v 24 Paqasta junaqtam shuyaräyarqan Damasco marcapa murallanpa puncuncunacho Sauluta wanutsiyänanpaq; peru Sauloqa tseta musyarerqanmi. \v 25 Y Teyta Jesusman creyicoqcunanam Saulutaqa canastaman winarcurnin, murallapa jaqninman cacharpayämorqan paqaspa. \s1 Saulu Jerusalencho quecan \p \v 26 Jerusalenman chärirnam, Sauloqa imanopapis tïrarqan tsecho creyicoqcunawan juntaquëta. Peru llapancunam mantsayarqan, porqui manam creyiyarqantsu pepis Jesusman creyicoqna canqanta. \v 27 Tseno quecaptinpis, Bernabemi Sauluta apostolcuna caqman pusharnin reqinacatserqan. Pecunatam Bernabe willarqan Sauluta, Damasco marcaman ewecaptin, Teyta Jesus yuripur parlapanqanta y riqueconqanta. Y tsenollam willacorqan Damasco marcacho quecarnin, Saulu mana mantsacushpana Teyta Jesuspaq willaconqanta. \v 28 Tsenopam Saulu quedacorqan pecunawan. Y mana imatapis mantsacushpam Jerusalencho jinantinpa purerqan, Teyta Jesuspaq willapäcurnin. \v 29 Y tsecho griegu idioma parlaq israel nunacunawanmi parlar discutir cayarqan. Peru pecunanam imanopapis Sauluta wanutsita munayarqan. \v 30 Tseta musyarirninnam, Jesusman creyicoq wauqicuna Cesarea marcaman pushecur, despachecuyarqan Tarsu marcaman. \p \v 31 Tsepitaqa llapan Judea, Galilea y Samaria marcacunacho creyicoqcuna pipis mana ultrajashqanam cawacuyarqan. Y Santu Espiritupa poderninwan mas firmi cayaptinmi, Teyta Jesusman creyicur pecunaman mas yapaquecuyarqan, Diosnintsicta mantsacur. \s1 Eneas jutiyoq nunata Pedru cachacätsin \p \v 32 Apostol Pedrunam Jesusman creyicoqcunata jinantincho watucar purirnin, Lida marcacho täraq creyicoqcunamanpis chärerqan. \v 33 Tsechomi tarerqan Eneas jutiyoq nunata. Tse nunam puwaq watana qeshyar camaräcorqan, chancancuna ricrancuna mana fuegaptin. \v 34 Tse nunatam apostol Pedru queno nerqan: \p —Eneas, Teyta Jesucristum cachacätsishunqui. Canan öra sharquï y camequita ellupäquï —nishpa. \p Tse öram Eneas sharcurerqan. \v 35 Tsenam Lida y Saron marcacunacho llapan nunacuna tse nuna sanuyashqata riquecurnin, mana alli rurenincunata jaqirir, Teyta Jesusllamanna creyiquicuyarqan. \s1 Dorcas jutiyoq warmita Pedru cawaritsin \p \v 36 Jope marcachonam Teyta Jesusman creyicoq Tabita jutiyoq juc warmi carqan. Tabitaqa griegu idiomacho Dorcas ninanmi. Tse warmim allapa allicunata ruraq, y wactsacunatapis puedenqanpam yanapaq. \v 37 Tse junaqcunanam Dorcasqa qeshyacurcurnin wanuquicorqan. Tsenam ayanta shumaq bañaratsirnin, rara altus cuartuman patsäratsiyarqan. \v 38 Jope marcapita Lida marcamanqa amanullam carqan. Tsemi creyicoqcuna Lida marcacho Pedru quecanqanta musyarirnin, ishcaq nunacunata cachayarqan, rogacur queno niyänanpaq: \p —Jopechomi allapa nesitecuyaq. Jinallacho eweculläshun —nishpa. \p \v 39 Tsenam pecunawan Pedru ewarqan. Y Jopeman chäriptinnam, Dorcaspa ayan sutarëcanqan cuartuman pushayarqan. Tsemannam llapan biudacuna jiruroq ellucariyarqan waqallapa. Y Dorcas cawecarnin, bestiduncuna y aqshunancuna ruranqantam Pedruta ricatsiyarqan. \v 40 Apostol Pedrunam llapancunata waqtaman qarqurir qonqurïcurnin, Diosman mañacorqan. Mañacur usharirnam, Dorcaspa ayanta riquecur, queno nerqan: \p —¡Tabita, sharcamï! —nishpa. \p Tseno niptinnam, Dorcasqa cawarimur ricachacaramorqan. Y Pedruta riquecurnam, juclla tarcaramorqan. \v 41 Tsenam maquipita tsarircur, Dorcasta sharcaratsimorqan. Tsepitanam llapan creyicoqcunata y biudacunata qayaratsirnin, cawecaqtana pecunata entreguecorqan. \v 42 Que pasacushqancunatam enteru Jope marcacho nunacuna musyariyarqan. Tsemi Teyta Jesusman atscaq creyiquicuyarqan. \v 43 Tse Jope marcachomi suela ruraq Simonpa wayincho Pedru unepa quedacorqan. \c 10 \s1 Mana israel nuna quecaptinpis, Corneliuman Pedru ewan \p \v 1 Cesarea marcachomi carqan juc nuna Corneliu jutiyoq. Pëqa carqan Italia marca soldaduncunapa capitanninmi. \v 2 Tse nunam wayincho llapan castancunawan Diosta respetarnin, adorayarqan. Pemi wactsa israel nunacunapaq atsca qelleta qaraq y Diosmanmi mana qonqeta mañacoq. \v 3 Juc junaqnam tardipa lastresno quecaptin, Corneliuta Dios rebelecorqan. \p Alerim riquecorqan Diospa anjelnin pe quecanqanman yecureqta, y wiyecorqan “Corneliu” nishpa qayecoqta. \v 4 Tsenam anjelta ricarëcar quedarerqan, y allapa mantsacushpam, queno taporqan: \p —¿Imallatataq, Teyta? —nishpa. \p Anjelnam nerqan: \p —Corneliu, mañaquiniquicunam y pishipäcoqcunapaq alli rureniquicunam Diospaq allapa alli quecushqa. \v 5 Canan cachë nunacunata Jope marcaman, tsecho Simon niyashqan Pedruta que wayiquiman pushayämunanpaq. \v 6 Tse Simon Pedrum posadacushqa quecan suela ruraq tocayun Simonpa wayincho. Pëqa yachan lamar cuchunllachomi —nir. \p \v 7 Parlapaqnin anjel eucuptinnam, Corneliu qayaratserqan Dios respetaq confiansa soldadunta y ishcaq sirweqnincunata. \v 8 Tse quimancunatanam anjel llapan nenqanta willarirnin, Jope marcaman cacharqan. \p \v 9 Waräninnam tse cachacuna Jope marcaman yecurëcayaptinna, pullan junaq öranona quecaptin, Pedroqa wayipa jananman lloqarcur, Diosman mañaquicarqan. \v 10 Pachan allapa waqaptinnam, miquita munarqan. Peru miquinin tseraq aruyäponqanyaqnam, Pedruta Dios rebelecorqan. \v 11 Tse rebelasionninchomi riquecorqan sielu quicharëcaqta, y tsepita imeca juc jatun jacuno chuscun cuchunpita watashqa patsaman uräquecamoqta. \v 12 Tsechomi canaq lätepa pureq animalcuna, tuquilaya bolepa pureq pishqucuna, y tuquilaya chuscu chaquiyoq animalcunapis. \v 13 Y wiyarqan queno parlapaqnintam: \p —Pedru, sharquï, y que animalcunata pishtacacharcur miquï —neqta. \p \v 14 Pedrunam queno yasquerqan: \p —Teyta, ¡quecunataqa manam micushaqtsu; porqui manam ni imepis melanepaq raccha animalcunataqa\f + \fr 10:14 \ft Moisespa leyninchomi Dios mandacorqan waquin animalcunata mana micuyänanpaq. Tsecunata micorqa, Diospaq melanepaqmi cayaq.\f* micushqatsu cä! \p \v 15 Tsenam yape parlaparnin, queno nerqan: \p —Dios bendisishqantaqa ama “Queqa melanepaqmi” ninquitsu —nir. \p \v 16 Quima cuti tseno ricatsenqanchonam sieluman tse jatun qepinano llapan animalnintin juclla cuticorqan. \v 17 Tsemi Pedru “¿Imapaqraq que llapanta riquecülla?” nir, yarpacachar quecaptinna, Corneliupa cachancuna qarapita suela ruraq Simonpaq tapucur tapucur wayinyaq chäriyarqan. \v 18 Puncupitanam qayacuyarqan, queno nishpa: \p —¿Quechocu posadacushqa callan Simon niyashqan Pedru? —nir. \p \v 19 Rebelasion ricanqanpita Pedru yarpacachar caquicaptinnam, Santu Espiritu queno nerqan: \p —Pedru, canan öram quimaq nunacuna qamta ashicayäshunqui. \v 20 Canantä sharcur, yarpï. Pecunawan ewë; ama mantsaquïtsu; porqui noqam tse nunacunata cachamorqö —nishpa. \p \v 21 Tsenam rarapita yarparamurnin, nunacunata queno nerqan: \p —¿Imaqllataq shayämorqonqui? Ashiyanqequi nunaqa noqam cä —nishpa. \p \v 22 Tse nunacunanam queno niyarqan: \p —Soldaducunapa capitannin Corneliu cachayämaptinmi shalläyämorqö. Pëqa allapa alli nunam y Dios respetaqmi. Tsemi llapan israel nunacunapis allapa respetayan. Diospa santu anjelninshi nishqa pepa wayinman qamta pushayänaqpaq y llapan nenqequita pe wiyananpaq. \p \v 23 Tsenam tse nunacunata chasquirir, Pedru posadacaratserqan. Waräninnam pecunawan jeqariyarqan; y Jope marcacho Jesusman waquin creyicoqcunapis Pedruta yanaqarninmi ewayarqan. \p \v 24 Waräninnam Cesarea marcaman chäriyarqan. Corneliunam combidashqa canaq castancunata y allapa cuyanacuyanqan amiguncunata Pedruta chasquiyänanpaq. \v 25 Wayinman chäriyaptinnam, Corneliu yarqaramorqan chasqueqnin; y qonquripa patsam ratecorqan Pedrupa nopanman, peta adorarnin. \v 26 Peru Pedrunam sharcaratserqan, queno nirnin: \p —Sharquï; noqapis qamno nunallam cä —nishpa. \p \v 27 Tsenomi Corneliuwan parlar parlar ruri wayiman Pedroqa yecurerqan; y atscaq nunacuna ellurëcayaqtam tarirerqan. \v 28 Pecunatanam queno nerqan: \p —Qamcuna musyayanquim noqa israel castacuna costumbrïcunamanno mana israel caqcunawanqa mana juntacuyanqäta, ni wayincunamanpis mana chäyanqäta. Peru tseno quecaptinpis, Diosmi rebelamar cäyitsimashqa, ‘mana alli nunam’ ni ‘raccha nunam’ nir, pitapis mana ninäpaq. \v 29 Tsemi qayatsiyämanquequi öra, mana imata nirishpa shamorqö —nir. Tseno nirirnam, tapucorqan: —¿Imallapaqtaq qayatsiyämarqonqui? —nishpa. \p \v 30 Corneliunam queno yasquerqan: \p —Cananwanqa chuscu junaqnam, queno lastres quecaptin, wayïcho Diosman mañacurnin quecanqä. Tsemanmi chipapäquicaq besticushqa nuna juclla yurircamur, \v 31 queno nimarqan: ‘Corneliu, mañaconqequita Dios wiyashqam, y wactsacunata yanapanqequita ricashqam. \v 32 Canantä nunacunata Jope marcaman cachë Simon niyanqan Pedruta wayiquiman pushayämunanpaq. Pemi posadacushqa quecan qarapita suela ruraq tocayun Simonpa wayincho. Pëqa yachan lamar cuchunllachomi,’ nishpa. \v 33 Tsemi tse öra nunacunata qamman cachallämorqä. Allichomi shamicullarqonqui. Tsemi canan Diospa nopancho llapalläcuna ellucashqa quecalläyä Teytantsic llapan nishonqequita willapärayämänequipaq —nir. \s1 Corneliupa wayincho Pedru yachatsicun \p \v 34 Tsepitanam Pedru parlar qallecorqan, queno nishpa: \p —Tëtecuna, cananqa allim noqa cäyicurerqö llapan nunatapis Dios iwallla ricamanqantsicta. \v 35 Porqui jinantin marcacho pipis allicunata rurar y Diosta respetar cacuyaptenqa, pëqa chasquinmi. \v 36 Diosmi Israel marca nunacunaman Jesucristuwan willacatsimorqan alli pasaquicho cawacuyänanpaq. Tse Jesucristoqa llapantsicpa Teytantsicmi. \v 37 Qamcuna musyecayanquim bautisacoq Juan bautisacur willaconqanpita patsa, Galilea marcapita qallecur, jinantin Judea marcacho llapan pasacushqancunata. \v 38 Y musyecayanquim Nazaretpeq Jesusta Santu Espirituta y poderninta Dios qoyconqanta. Jina musyecayanquim Teyta Jesus Dioswan carnin, allicunata ruranqanta y diablupa muneninwan llapan qeshyaquicaq nunacunata cachacätsenqanta. \v 39 Y noqacunam ricashqa cayä enteru Judea marcacho y Jerusalencho Teyta Jesus llapan rurashqancunata. Y petaqa crusificarninmi, wanutsiyarqan. \v 40 Peru wanushqanpita quima junaqllatam Dios cawariratsimur, permitïcorqan noqacuna ricayänäpaq. \v 41 Manam llapan nunacunatsu cawarimushqanta ricayarqan, sinoqa pepaq willacuyänäpaq Dios acrashqancunallam. Pe cawariramuptinmi, pewan micuyarqä y upuyarqä. \v 42 Jesusmi noqacunata mandayämarqan, cawecaqcunapa y wanushqacunapa juesnin cananpaq Dios churashqanta nunacunata willapäyänäpaq. \v 43 Diospa llapan une profetancunam willacuyarqanna Jesuspaq. Pecunam niyarqan pipis Jesusman creyicoqqa, perecurmi jutsancunapita perdonashqa cayanqa —nir. \s1 Santu Espirituta mana israel nunacuna chasquiyan \p \v 44 Pedru tseno yachatsiquicaptinnam, llapan wiyecaqcuna Santu Espiritupa podernincho juclla ticrariyarqan. \v 45 Tsemi Jope marcapita Pedruwan ewaq Jesusman creyicoq israel nunacunapis allapa espantacuyarqan, mana israel caqcunapis Santu Espiritupa poderninta chasquiriyaptin. \v 46 Porqui tse nunacunatam tuquilaya idiomacho parlayaqta y Diosta alabayaqta wiyayarqan. \v 47 Tsenam Pedru queno nerqan: \p —¿Acasu que nunacuna bautisacuyänanta michashwancu, pecuna Santu Espirituta noqantsicnolla chasquiyashqa quecayaptin? —nir. \p \v 48 Tsenam Pedru mandarqan Jesucristupa shutincho bautisacuyänanpaq. Tsepitanam Pedruta rogayarqan mas unepa pecunawan quedacunanpaq. \c 11 \s1 Pedru willacun imacuna pasanqanta \p \v 1 Tsepitanam apostolcuna y llapan Judea marcacho Jesusman creyicoqcuna musyariyarqan mana israel caqcunapis, Diospa palabranta wiyarir, Jesusman marcäcoq ticrariyanqanta. \v 2 Peru Pedru Jerusalenman cutiriptinnam, Jesusman creyicoq señalashqa caq waquin israel nunacuna penqapar, \v 3 queno tapuyarqan: \p —¿Imarecurtaq sin señal mana israel caqcunaman watucaqnin ewarqonqui, y pecunawan micorqonqui? —nishpa. \p \v 4 Tsenam Pedru willacorqan llapan pasaconqancunata, cuchunpita qallecur, queno nishpa: \p \v 5 —Juc cutim Jope marcacho, Diosman mañacur quecaptï, rebelasionnïcho Dios juc señata riquecatsimarqan. Tsechomi riquecorqä rara sielupita imeca jatun mantada chuscun cuchunpita watashqa urämurnin, nopäman chäramoqta. \v 6 Alli ricarëcurnam, tuquilaya chuscu chaquiyoq animalcunata, chucaru caqcunata, latepa pureq caqcunata y bolepa pureq pishqucunata riquecorqä. \v 7 Tsepitanam wiyecorqä queno parlapämaqta: ‘Pedru, sharcur, que animalcunata pishtacacharcur, miquï’ nimaqta. \v 8 Peru noqanam queno yasquerqä: ‘Teyta, manam micushaqtsu; porqui manam ni imepis micushqatsu cä melanepaq raccha animalcunataqa’ nishpa. \v 9 Tseno niptïnam, sielupita parlapëcamaqnï yape queno nimarqan: ‘Pedru, Dios bendisishqantaqa ama “Queqa melanepaqmi” ninquitsu’ nishpa. \v 10 Quima cuti tseno ricanqächonam tse mantada sieluman llapan animalnintin cuticorqan. \v 11 Tse öranam posadacushqä wayiman quimaq nunacuna Cesarea marcapita cachayämonqan ashimarnï, chärayämorqan. \v 12 Santu Espiritunam cäyitsimarqan mana mantsacushpa pecunawan ewanäpa. Quecho quecamoq joqta nunacunawanpis Cesarea marcaman ewayarqämi; y qayatsiyämaqnï nunapa wayinmanmi yecuriyarqä. \v 13 Tse nunanam willayämarqan wayincho juc anjelta ricanqanta; y tse anjelshi queno ninaq: ‘Canantä nunacunata cachë Jope marcacho quecaq Simon niyanqan Pedruta queman pushayämunanpaq. \v 14 Pemi qamta y wayiquicho caqcunata willayäshunqui imanopa salbacuyänequipaqpis’ nishpa. \v 15 Pecunata Diospa palabranta willecaptïnam, tse nunacunapis Santu Espiritupa podernincho ticrariyarqan, noqantsic puntata Santu Espirituyoq ticrarenqantsicnolla. \v 16 Tsenam noqa yarpäcurcorqä Teyta Jesus queno nimanqanta: ‘Juanmi nunacunata yacuwan bautisarqan, peru qamcunaqa Santu Espiritupa poderninwanmi bautisashqa cayanqui’ nenqanta. \v 17 Canan shumaq cäyicuyë. Diosmi noqantsicta Santu Espirituta qomashqa cantsic, Teyta Jesusman creyicushqalla. Tsenollam pecunatapis qoshqa Santu Espiritunta. Y noqa manam pitsu cä Diosta michänäpaq. \p \v 18 Tsenam tsecunata wiyecur, tse piñapaqnin nunacuna upalläriyarqan, y Diosta alabayarqan, queno nishpa: \p —Tsepenqa mana israel caqcunatapis mana alli rurenincunata jaqiyaptin, Dios perdonanqam pecunapis wiñe caweyoqna cayänanpaq —nishpa. \s1 Antioquia marcacho Jesusman creyicuyan \p \v 19 Estebanta wanuratsirmi, Jesusman creyicoqcunata ushacätsita munayarqan. Tsemi witsipa witsir Fenicia marcacamayaq, Chipre islacamayaq y Antioquia marcacamayaq tse creyicoqcuna safacur chäriyarqan. Tse marcacunachomi Diospa willaquininta israel mayincunallata yachatsiyarqan; y manam waquin caqcunataqa yachatsiyarqantsu. \v 20 Peru waquin creyicoqcunam siqa Chipre y Cirene marcacunapita Antioquia marcaman ewarnin, mana israel caqcunatapis Teyta Jesuspa alli willaquininta willapäyarqan. \v 21 Tsemi Diospa poderninwan willapäcuyaptin, atscaq nunacuna jutsancunata jaqirir, Diosta cäsucur peman marcäcoq ticrariyarqan. \p \v 22 Tsepitanam Jerusalencho Jesusman creyicoqcuna musyariyarqan mana israel caqcunapis marcäcuyanqanta. Tsemi Bernabeta Antioquia marcaman cachayarqan. \v 23 Bernabenam, Antioquia marcaman chärirnin, ricarqan Dios imano allapa allicunata mana israel caqcunapaqpis rurashqanta. Tsenam allapa cushicurnin, tse creyicoq nunacunata willaparqan llapan shonquncunawan Teyta Jesusman marcäquinincunacho tsaracuyänanpaq. \v 24 Bernabeqa Diosman allapa marcäcurmi, Santu Espiritupa poderninwan alli ruraq carqan. Tsemi atscaq nunacuna Teyta Jesusman marcäcoq ticrariyarqan. \p \v 25 Tsepitanam Bernabe Tarsu marcaman ewarqan Saulu asheqnin. \v 26 Taririrnam, Antioquia marcaman pusharqan. Tsechomi Saulu y Bernabe juc wata enteru Jesusman creyicoq nunacunawan cayarqan, atsca nunacunata Jesuspaq yachatsicurnin. Tse Antioquia marcachomi Jesusman creyicoqcunata “Cristianu” nishpa primera bes jutitsiyarqan. \p \v 27 Tse junaqcunam Antioquia marcaman Jerusalenpita Diospa profetancuna chäyarqan. \v 28 Jucnin caqpam Agabu jutin carqan. Pemi Santu Espiritu cäyitsiptin, shacurir willacorqan jinantin marcacunacho allapa ambruna pasacunanpaq caqta. (Y rasonpam nenqannolla tse ambruna carqan Claudiu jutiyoq nuna mandacoq quecanqan tiempucho.) \v 29 Tse ambruna quecanqanta musyarirnam, Jesusman creyicoqcuna shumaq parlariyarqan, cayäponqanmanno imatapis ellicurnin, Judea marcacho Jesusman creyicoqcunaman apatsiyänanpaq. \v 30 Tsecunata ellurïcurninnam, Sauluta y Bernabeta apatsiyarqan Judea marcacho Jesusman creyicoqcunapa mayornincunaman. \c 12 \s1 Santiaguta wanutsiyan y Pedrutana llawitsiyan \p \v 1 Tse tiempucunam rey Herodis, Jesusman waquin creyicoqcunata ushäcätsita munar, mandacorqan pecunata presu tsariyänanpaq. \v 2 Tsemi Juanpa wauqin Santiagupaq mandacorqan espadawan wanutsiyänanpaq. \v 3 Y Santiaguta wanutsenqanpita israel nunacuna allapa cushicuyanqanta rey Herodis musyarirmi, Pedrutapis presutsir tsaritserqan. Tseqa carqan lebadurannaq tantata micuyänan Pascua Fiesta semana quecaptinmi. \v 4 Pedruta carselman llawiratsirmi, rey Herodis chunca joqta (16) wardiacunata chuscoqpayan cambianaquita täparäyänanpaq mandarqan. Herodisqa munarqan, Pascua fiesta pasariptin, nunacuna nopancho jusgayänanpaq carselpita Pedruta jorqetam. \v 5 Tsaq tseno Pedru llawirëcaptinnam, Teyta Jesusman creyicoqcuna Diosman Pedrupaq allapa mañaquicayarqan. \s1 Pedruta carselpita anjel jorqarin \p \v 6 Pedruta nunacuna nopancho jusgayänanpaq rey Herodis jorqamunanpaqqa juc junaqllanam pishicarqan. Tse paqasmi Pedroqa ishcaq soldaducunapa chopincho punicarqan, ishque cadenawan watashqa. Y waquin soldaducunanam puncuta täpecayarqan. \v 7 Tseno quecaptinnam, Diospa cachan anjel juclla carselman yurircorqan. Tsechonam limpu atsicyärerqan. Anjelnam Pedruta qasquncho yatecur riyarcatsir, “Pedru, jinallacho sharquï” nerqan. Tse öram maquincunapita cadenacuna juclla shicwarerqan. \v 8 Y anjelnam queno nerqan: \p —Ropequita y llanqiquita yacaqui —nishpa. \p Pedru tseno rurariptinnam, anjel queno nerqan: \p —Canan aqshunequita aqshucurcur qepata shamï —nishpa. \p \v 9 Tsenomi anjelta qatircur Pedru yarqurerqan. Peru manam alleqllaqa cäyerqantsu anjel rasonpa rurecanqanta; sinoqa “Sueñicächi” nishpam, pensarqan. \v 10 Peru yarqurqa, pasariyarqannam punta caq wardiata y qepa caqtapis. Y fieru puncuman chäriyaptinnam, tse puncu porsilla quichacärerqan. Waqtaman yarqurir, juc callita ewarëcayaptinnam, Pedrullatana jaqirïcur, anjel juclla tsincarerqan. \p \v 11 Tseran rasonpa cuentata qocurir, Pedru queno nerqan: \p —Cananmi rasonpa mäcurillä Dios anjelninwan carselpita jorqatsimar, Herodispa y israel nunacunapa maquincunapita libraramanqanta. \p \v 12 Tse pasacushqancunata cäyicurcurnam, Marcos niyashqan Juanpa mamänin Mariapa wayinman eucorqan. Tse wayichomi Jesusman creyicoqcuna Diosman mañacurnin, atscaq ellucayashqa quecayarqan. \v 13 Pedru chärir, sawan puncuta tsactacuriptinnam, yanapacoq wamra Rode jutiyoq yarqaramorqan yasqueq. \v 14 Pedrupa bosninta reqirïcurninnam, Rodeqa allapa cushicurnin mana sawan puncutapis quichashpa, coripa ruriman cutiquicorqan, “¡Pedroqa waqta puncuchotaq quecan!” nishpa. \p \v 15 Tsenam wayi ruricho quecaqcuna queno niyarqan: \p —¿Imanopataq Pedroqa canqa! Locachi canqui, wamra —nishpa. \p Peru wamra cutïcuryan “rasonpam, rasonpam” niptinnam, pecuna niyarqan: \p —Manam petsu; almanmi —nishpa. \p \v 16 Tseyaqnam Pedroqa tsactacurnin jicutarqan. Tsenam puncuta quicharir Pedruta riquecurnin, allapa mantsacäcuyarqan. \v 17 Pedrunam upälla cayänanpaq maquinwan señasta rurarir, willacorqan imanopa carselpita Dios jorqamushqanta. Y willacur usharirninnam, queno nerqan: \p —Santiaguta\f + \fr 12:17 \ft Que Santiagoqa carqan juc caq Santiagum, manam tse wanutsiyanqan caqtsu. Que Santiagoqa carqan creyicoqcunapa mandacoqninmi.\f* y llapan creyicoqcunata quecunata willayë —nishpa. \p Tsepitanam yarqurir, eucorqan juc ladupa. \p \v 18 Patsa waräriptinnam carselcho wardiacunaqa imano quetapis puediyarqantsu; porqui manam musyayarqantsu Pedruwan ima pasacushqanta. \v 19 Tsenam rey Herodis Pedruta ashitserqan; peru mana tariyaptinnam, wardiacunata declaratsir pecunata wanutsiyänanpaq mandacorqan. Tsepitanam rey Herodis Judea marcapita Cesarea marcaman täraq eucorqan. \s1 Rey Herodispa wanïnin \p \v 20 Tsecuna pasaconqan tiempucunachonam rey Herodis piñashqa quecarqan Tiro y Sidon marcacunacho täraq nunacunawan. Tsemi tse nunacuna shumaq parlariyarqan Herodista rogaq ewayänanpaq. Y Cesarea marcaman chärirnam, Herodispa confiansa sirweqnin Blastu jutiyoq nunata shumaq cäyitsiyarqan yanapayänanpaq. Pewanmi rey Herodisman yecuyarqan rogacoq shumaq pasaquichona cacuyänanpaq; porqui rey Herodispa marcanpita miquicunata rantirllam, tse nunacuna cawayaq. \v 21 Tsenam rey Herodisqa juc presisaq junaq alli caq ropanta yacacurcur, mandacur täcunanman tecur nunacuna nopancho shumaq parlaquicorqan. \v 22 Tseta wiyecurninnam, llapancuna fuertipa queno niyarqan: \p —¡Que parlecamoqqa juc diosmi; manam nunatsu! —nishpa. \p \v 23 Tse öram Diospa anjelnin rey Herodista qeshyaratserqan, Diosta mana alabanqanrecur; y curupa micushqam wanurerqan. \p \v 24 Tseyaqnam Diospa willaquinenqa jinantinman witsicar, miraquecorqan. \p \v 25 Bernabenam Sauluwan rurayänanpaq caqcunata usharirnin, cuticuyarqan Jerusalenpita Marcos niyashqan Juanta pusharcur. \c 13 \s1 Sauluwan Bernabe Diospa palabranta jinantinman chäratsiyan \p \v 1 Antioquia marcachonam Jesusman creyicoqcunacho Diospa profetancuna y yachatsicoqcuna cayarqan. Pecunam cayarqan Bernabe, “Nicshu” niyashqan Simon, Cirene marcacho yuricoq Luciu, Saulu y Menahem. Tse Menahemqa Galileacho mandacoq Herodiswan wayincho llullunpita winacoqmi carqan. \v 2 Juc junaqnam ayunashpa Diosta alabecayaptin, pecunata Santu Espiritu queno nerqan: “Bernabetawan Sauluta acrayë; porqui pecunatam acrarqö noqapaq willapäcuyänanpaq” nishpa. \p \v 3 Tsenam ayunacurïcur Diosman mañacur usharirnin, Bernabeman y Sauluman maquincunata churar ˻bendisicur˼, despachecuyarqan. \s1 Chipre islacho Bernabe y Saulu yachatsicuyan \p \v 4 Tsemi pecuna Santu Espiritu pushayaptin, Seleucia nishqan puertuman eucuyarqan. Tsepitanam barcuman winacarcur, eucuyarqan Chipre islayaq. \v 5 Tseman chärirnam, Salamina nishqan puertucho Diospa alli willaquininta yachatsicuyarqan israel nunacunapa ellucayänan wayicunacho. Juan Marcospis pecunata yanaparninmi quecarqan. \p \v 6 Diospa palabranta willacur enteru islapa ewarninnam, chäriyarqan Pafos nishqan puertuyaq. Tsechonam Diospa profetan tucoq brujo Barjesus jutiyoq israel nunata tariyarqan. \v 7 Tse nunam gobernador Sergiu Pauluta yanapar carqan. Y Sergiu Pauloqa allapa yachaq nunam carqan. Pemi Diospa palabranta wiyeta munarnin, Bernabetawan Sauluta qayatserqan. \v 8 Peru tse brujo Barjesusnam, Saulupa y Bernabepa contran sharcur, michäcorqan gobernador Sergiu Paulu Teyta Jesusman creyicunanta. Tse brujutam jina Elimas niyarqan, Elimasqa griegu idiomacho Barjesus ninanmi. \v 9 Tsenam Pablu niyashqan Sauloqa Santu Espiritupa poderninwan carnin, tse bruju Elimasta alli ricarëcur, \v 10 queno nïcorqan: \p —Ä ¡supëpa wawan! Uli mana alli ruraq carmi, llapan alli rurecunapa contran caquicanqui. ¿Manacu jaqirinquiman Diospa rasonpa yachatsiquininpa contran ulipäquicunata! \v 11 Tserecurmi Dios canan castigashunqui. Tsemi wiscu ticrarir, unepa intipa actsinta ricanquitsu —nishpa. \p Tse öram Elimas mana ricarqannatsu. Y wiscuyärishqa carmi, pillapis janchecunanpaq rogacurnin, jiruricachäquicarqan. \v 12 Tseta riquecurnam, tse gobernador Sergiu Paulu, Teyta Jesuspaq yachatsicuyashqanta espantacur, Jesusman allapa marcäquicorqan. \s1 Pisidia probinsiacho Antioquiaman Pabluwan Bernabe chäriyan \p \v 13 Tsepitanam Pablu yanaqincunawan barcuman lloqarcur, Pafos nishqan puertupita eucuyarqan Panfilia marcacho quecaq Perge marcaman. Peru Juan Marcosqa pecunapita raquicarirmi, Jerusalenman cuticorqan. \v 14 Pergepitanam pasacuyarqan Antioquia marcaman; tse marcaqa jina Pisidia probinisiallachomi. Tsechonam jamacuyänan sabadu junaq Pablu yanaqincunawan ellucayänan wayiman yecurir, täcuriyarqan. \v 15 Tsenam Moises escribishqan leycunata y Diospa profetancuna escribishqancunata leyir usharirnin, ellucayänan wayicho mandacoqcuna Pabluta yanaqincunatawan qayaratsir, queno niyarqan: \p —Tëtecuna, meqequicunapis yachatsicarayämï, balorta qocur, quecho quecaqcuna allina cawacuyänanpaq —nishpa. \p \v 16 Tsenam Pabloqa sharcurcur nunacuna wiyayänanpaq maquinwan señasta rurarnin, queno nerqan: \p —Israel mayïcuna, y mana israel caqpis Diosman creyicoq tëtecuna, canan parlacaramonqäta wiyaräyämë. \v 17 Une israel nunacuna alabayanqan Diosmi acrarqan castantsiccunata. Y pecunatam allapa miratserqan, Egiptu marcacho forasterulla quecayaptinpis. Tsepitanam Dios allapa puedeq queninwan Egiptu nasionpita pecunata jorqaramorqan. \v 18 Tsunyaqcunacho chuscu chunca (40) wata puriquicar, mana allicunata ruraquicayaptinpis, Dios awantarqanmi. \v 19 Tsepitanam Canaan nishqan marcacho qanchis nasionninpi nunacunata ushacäratserqan tse marcacunata une castantsiccunata qoycunanpaq. \v 20 Tsecunaqa chuscu pachaq pitsqa chunca (450) watachomi pasacorqan. \p “Tsepitanam Dios churarqan pushaqnincuna asta Diospa profetan Samuel mandacoq yecurenqanyaq. \v 21 Tsenam Diosman mañacuyarqan une castantsiccuna juc reynincuna churecunanpaq; y Saultam churaraporqan reynincuna cananpaq. Tse Saulqa Benjaminpa mireninpita Quis jutiyoq nunapa tsurinmi carqan. Y chuscu chunca (40) watam mandacoqnincuna carqan. \v 22 Tsepitanam Saulta rey queninpita Dios jorqarir, Davidtana churarerqan rey cananpaq, pepaq queno nirnin: ‘Jesepa tsurin Davidtam shonqü tarin, porqui pëqa mandanqäcunata rurananpaqpis listum quecan’,\x * \xo 13:22 \xt 1 S 13.13-14; 16.12; Sal 89.20\x* nir. \v 23 Tsepitanam Dios änicushqanno rey Davidpa mireninpita Teyta Jesus yuricorqan. Y petam cachamorqan noqantsic israel nunacunata salbamänantsicpaq. \v 24 Manaraq Jesus yuricuptinmi, bautisacoq Juan llapan israel nunacunata yachatserqan, mana alli rurenincunata dejarïcur bautisacuyänanpaq. \v 25 Tsenam bautisacoq Juan rurananpaq caqta usharinanpaq ichicllana pishicaptin, Jesuspaq willacur, queno nerqan: ‘Manam qamcuna pensayanqequinotsu noqaqa cä; peru pensecayanqequeqa qepätaran shamun. Pepataqa noqa manam puedillätsu qonqurïcur llanqinpa watunta pascarïllatapis.’ \p \v 26 “Abrahampa mirenin marca mayicuna, y Dios cäsucoq caqqa mana israel caqcunapis, canan cäyirayämë. Dios salbamänantsicpaq willaqueqa llapantsicpaqmi. \v 27 Jerusalencho täraqcuna y autoridacuna, cada jamaqui junaq Diospa une profetancuna escribiyashqancunata leyicarninpis, manam musyayarqantsu Jesus pi cashqanta. Peru peta condenar wanuratsiyaptinmi, cumplicärerqan tse willacoqcuna Jesuspaq escribiyashqancuna. \v 28 Pe wanunanpaqno jutsan mana quecaptinpis, Poncio Pilatutam mañayarqan Jesusta wanutsiyänanpaq. \v 29 Teyta Jesuspaq Diospa palabran nenqanno llapanta rurar usharirnam, cruspita yarparatsir sepulturaman pampariyarqan. \v 30 Peru Diosmi wanushqanpita cawariratsimorqan. \v 31 Y cawariramurnam, Galilea marcapita Jerusalenman pewan ewaqcunata atsca cuti yuriporqan. Tsemi canan tse testigucuna willacuyan llapan nunacunata Jesuspaq. \p \v 32 “Tsemi noqacunapis que alli willaquicunata qamcunaman chëcatsiyämü. Une castantsiccunata Dios änishqanmi \v 33 canan cumplicärishqa noqantsiccho, pecunapa mirenin cashqa. Tseta cumplishqa, Dios Acrashqanta cawaritsimurmi. Tsemi ishque caq Salmuchopis Teyta Dios Jesuspaq cäyitsiptin, escribeqcuna escribiyarqan queno: \q1 ‘Qammi tsurï canqui; \q1 noqam apamorqaq que bidaman’\x * \xo 13:33 \xt Sal 2.7\x* nishpa. \m \v 34 Y Teyta Jesuspa ayan mana ismunanpaq caqqa y cawarimunanpaq caqqa, Diospa palabranchomi queno escribirëcan: \q1 ‘Noqa Diosmi Davidta änenqäta rasonpa alli bendisioncunawan bendisishaq’\x * \xo 13:34 \xt Is 55.3\x* nir. \p \v 35 Jina juc laduchopis Diospa palabran quenomi escribirëcan: \q1 ‘Dios manam permitenqatsu jutsannaq tsurinpa ayan ismunanta’\x * \xo 13:35 \xt Sal 16.10\x* nir. \m \v 36 Cäyiyë: Rey Davidqa Dios mandashqancunata ruraquicarllam wanurerqan. Y awiluncunatanollam pampecuyarqan; tsechonam ayan ismurnin ushacarqan. \v 37 Peru Dios cawaritsimushqan Jesuspa ayanqa manam ismur ushacarqantsu. \v 38-39 Tsemi, wauqicuna panicuna, canan qamcunata alleq willayaq: Jesusrecurllana jutsantsiccunapita Diosnintsic perdonecamanqantsicta. Moises escribishqan leycunata cumplita tïrarqa, manam Dioswan allitsu quecarqontsic. Peru cananqa Jesusman creyicurllanam perdonashqa quecantsic. \v 40 Tëtecuna, paqtataq Diospa une profetancuna parlayashqan qamcunacho pasacunman. \v 41 Pecunam queno escribiyarqan: \q1 ‘Ä, burlacoq nunacuna, canan mantsacäcur asta tsincariyëpis. \q1 Porqui pipis willayäshuptiqui, \q1 mana creyiyanqequitam rurashaq tse junaqcuna’\x * \xo 13:41 \xt Hab 1.5\x* nir.” \p \v 42 Tsepitanam parlar usharirnin, Pabloqa Bernabewan ellucayänan wayipita yarquriyarqan. Nunacunanam rogayarqan jucnin jamacuyänan sabadu junaqpis tsecunata willapäyänanpaq. \v 43 Ellucayashqanpita nunacuna eucuyaptinnam, atscaq israel nunacuna y mana israel caqcunapis Dios cäsucoq caqqa qatiyarqan Pablutawan Bernabeta. Tsenam pecuna willapäyarqan Teyta Dios pecunatapis ancupäyanqanman creyicuyanqancho alli firmi quecayänanpaq. \p \v 44 Tse sitayanqan sabadu chäriptinnam, tse marcacho casi llapan nunacuna elluquecuyarqan Diospa palabranta wiyacuyänanpaq. \v 45 Peru waquin israel nunacunanam allapa nunacuna pecunaman juntacaqta riquecurnin, selosu carnin, Pablu yachatsiconqanpa contran shäricurcur, wasan rimayarqan. \v 46 Tsenam Pabluwan Bernabeqa mana ichicllapis mantsacurishpa, queno niyarqan: \p —Änirpis presisarqanmi qamcuna israel caqcunataraq Diospa palabranta puntata willayänaqpaq. Peru qamcuna mana cäsuquita munayanqequirecurmi, y wiñe cawepaq mana imatapis musyeta munayaptiquim, cananqa mana israel caq nunacunaman ewar willacuyäshaq. \v 47 Porqui tseno rurayänäpaqmi Dios palabrancho mandayäman: \q1 ‘Qamtam churaq mana israel caq nunacunapaqpis actsin cuenta canequipaq. \q1 Tsenam salbasionpaq alli willaquita willacurnin, \q1 jinantin mundu cuchunyaq chäratsenqa’\x * \xo 13:47 \xt Is 42.6; 49.6\x* nir. \p \v 48 Pablu tseno niriptinnam, mana israel caq nunacuna allapa cushicurnin, “Diospa alli willaquinenqa allapa shumaqtaq” niyarqan. Tsemi Jesusman creyiquicuyarqan wiñe cawe munaq caqqa. \v 49 Tsenomi jinantin marcacunacho atsca nunacuna Diospa alli willaquininta musyariyarqan. \v 50 Peru tsepita yapenam israel nunacunana tse marcacho presisaq nunacunata y Diosta cäsucoq allapa reqishqa warmicunata Pablupa y Bernabepa contran willapëcuyarqan, tsenopa piñarcur, tse marcancunapita qarquyänanpaq. \v 51 Tsenam Pabluwan Bernabeqa, pecunapa contran señata rurar, chaquincunacho polbuta tapsicurir, Iconiu marcaman eucuyarqan. \v 52 Antioquia marcacho Jesusman creyicoqcunaqa allapam cushicuyarqan; y Santu Espiritupa poderninchomi quecayarqan. \c 14 \s1 Iconiu marcacho Pabluwan Bernabe yachatsicuyan \p \v 1 Tsepitanam Pabluwan Bernabe Iconiu marcacho, israel nunacunapa ellucayänan wayiman ewayarqan. Tsecho pecuna allapa shumaq willapäquicuyaptinnam, atscaq nunacuna israel caqcuna y mana israel caqcunapis Jesusman creyiquicuyarqan. \v 2 Peru waquin mana creyiquita munaq israel nunacunanam mana israel caqcunata willapëcuyarqan Jesusman creyicoq wauqicunapa y panicunapa contran llutanta sharicurcuyänanpaq. \v 3 Y unepam Iconiu marcacho Pabluwan Bernabe quedacuyarqan. Y mana ichicllapis mantsacurishpam, Teyta Jesuspaq yachatsicuyarqan. Diosmi qoycorqan poderninta tuqui milagrucunata rurayänanpaq. Tsenopam quiquin Dios musyatserqan tse willacuyanqanqa rasonpa ancupäcoq Diospita canqanta. \v 4 Tsemi tse marcacho nunacunaqa ishque grupuman raquicashqa caquicayarqan. Waquincunam Pabluwan Bernabe parlayashqanman creyicuyarqan. Waquincunanam mana creyirnin, israel nunacunaman qaqäcurcuyarqan. \v 5 Tsenam israel caq y mana israel caq nunacuna autoridanincunawan yachatsinacuyarqan, Pablutawan Bernabeta maltratar qomparnin, wanutsiyänanpaq. \v 6-7 Peru tseta musyarirninnam, Pabluwan Bernabe safarnin eucuyarqan Licaonia nishqan marca ladupa, Derbepa, Listrapa y jinantin marcapam puriyarqan, Diospa alli willaquinincunata yachatsicurnin. \s1 Listra marcacho Pabluta tsampiquicuyan \p \v 8 Listra marcachonam taririyarqan juc coju nuna tëcaqta. Tse nunam purita puederqantsu, yuriquininpita patsa coju carnin. \v 9 Pemi quecarqan Pablu parlaqta wiyacurnin. Tsenam Pablu riquecorqan tse cojuta, y cuentata qoquicorqan cachacänanpaq marcäcur quecaqta. \v 10 Tsenam fuertipa queno nerqan: \p —¡Sharquï! ¡Chaquiquipana purï! —nishpa. \p Tse öram tse nuna juclla pintircur, purir qallecorqan. \v 11 Pablu rurashqanta riquecurnam, Licaonia nunacuna quiquincunapa idiomancunacho qayaripa queno niyarqan: \p —¡Quecunaqa sielupita urämushqa dioscunam cayan nuna tucushqa! —nishpa. \p \v 12 Tsenam Bernabeta “dios Zeus” niyarqan; Pablutanam parlacoq canqanrecur, “pëqa dios Hermesmi” niyarqan. \v 13 Tse marcaman yecuyänan puncu laduchomi carqan juc templu dios Zeusta adorayänan. Tsecho dios Zeus sirweq saserdotinam tsecho nunacunawan torucunata wetapita coronata wallqarcatsir, apayarqan. Tse animalcunatam pecunapaq pishteta munayarqan diostano qarayänanpaq. \v 14 Peru tseno rureta munayanqanta apostol Pabluwan Bernabe cuentata qocurirnam, llaquicur ropancunata rachirir, nunacuna quecayanqanman qayaripa ulluquicuyarqan, queno nishpa: \p \v 15 —Peru tëtecuna, ¿imanirtaq quecunata rurayanqui? Noqacunapis qamcunano nunallam cayä. Unicoqa mana alli costumbriquicunata jaqirïcur, rasonpa cawaq Diosman creyicuyänequipaq alli willaquita yachatsiyaqniquicunallam marquequicunaman shayämorqö. Pellam sieluta, patsata, lamarta y llapan que munducho caqcunataqa rurarqan. \v 16 Unepita patsam quiquin Dios permiterqan me tse marcachopis nunacuna quiquincunapa munayashqancunata ruracuyänanpaq. \v 17 Peru Dios cashqantaqa imano ecanollapis musyatsiquicarqanmi. Tsemi nunacuna musyayänanpaq tamyatsimun; y tamya captinmi, cosechacunata alli ellutsimantsic; y cushi cushita wätamantsic —nishpa. \p \v 18 Peru quecunata nicayaptinpis, allapa sasam carqan michäyänanpaq. Cäsillapam animalcunata pishtarir Diostano qarecuyarqan. \p \v 19 Tsepitanam israel nunacuna Iconiu y Antioquia marcacunapita chäriyarqan. Pecunam tse nunacunata willaparnin, jucnopa cäyitsiyarqan. Tsenam Pabluta sellama tsampiquicuyarqan. Y wanushqanta pensarninnam, qaracharcur tse marcapa jaqninman jitariyarqan. \v 20 Peru tseman Jesusman jiruroq creyicoqcuna juntacäriyaptinnam, Pablu juclla sharcaramurnin, tse marcaman yape yecurerqan. Waräninnam Bernabewan eucuyarqan Derbe marcata. \p \v 21 Diospa alli willaquininta tse marcacho willacur atscaq nunacunata Jesusman creyicaratsirnam, cuticuyarqan shayamushqan Listra, Iconiu y Antioquia marcacunapa. \v 22 Tse pueblucho creyicoqcunatam mas balorta qor marcäquinincunacho allipa tsaracuyänanpaq willapar queno niyarqan: \p —Diospa mandaquinincho canantsicpaqqa presisanmi tuqui sufrimientucunata pasanantsic —nishpa. \p \v 23 Y cada marcacunachomi mandacoqcunata churayarqan Jesusman creyicoqcunata yanapayänanpaq. Tsenomi ayunarir Diosman mañacurir, tse mandacoqcunata creyicuyashqan Diospa boluntaninman entreguecuyarqan. \s1 Pabluwan Bernabe cuticuyan Siria nasioncho Antioquia marcaman \p \v 24 Tsepitanam Pisidia probinsiapa pasarnin, Panfilia probinsiaman chäriyarqan. \v 25 Diospa palabranta Perge marcacho willacurirnam, pasacuyarqan Atalia nishqan marcaman. \v 26 Tsepitanam barcuman lloqarcur Antioquia marcaman cuticuyarqan. Tse marcapitam pecunata cachayashqa cayarqan Dios yanapaptin palabranta yachatsicuyänanpaq. Tse yachatsiquita willacur usharirmi cutiriyarqan.\f + \fr 14:26 \ft Ishquemi Antioquia marcacuna cayarqan. Jucnin caqmi carqan Siria probinsiacho, jucninnam Pisidia probinsiacho. Rique mäpata que Bibliapa frentincho.\f* \v 27 Antioquia marcaman chärirnam, creyicoqcunata qayaratsir willayarqan pecunata Dios yanapaptin milagrucunata rurayanqanta. Tsenollam willayarqan mana israel caq nunacunapa shonqunta Dios yataptin Teyta Jesusman marcäcuyanqanta. \v 28 Y uneyaqmi tsecho Pabluwan Bernabe quedacuyarqan tse creyicoqcunawan. \c 15 \s1 Moisespa leyninpaqrecur Jerusalencho ellucayan \p \v 1 Tse junaqcunam Judea marcapita Antioquia marcaman waquin nunacuna ewecur, Jesusman creyicoqcunata qallecuyarqan queno yachatsir: \p —Une Moises mandacushqanno mana señalacorqa, manam salbacuyanquitsu —nishpa. \p \v 2 Tsenam Pabluwan Bernabe tse yachatsicoqcunawan feyupa liryacurcuyarqan. Tsemi acuerduta rurarir, Pabluta Bernabeta waquin creyicoqcunatawan Jerusalenman cachayarqan tsecho apostolcunawan y mandacoqcunawan tse asuntuta areglayänanpaq. \p \v 3 Tse creyicoqcuna despachecuyaptinnam, eucurnin Fenicia y Samaria marcacunapa pasayarqan. Tse marcacunachomi willacuyarqan mana israel caq nunacunapis Jesusman creyicoq caqqa juclayana cawacuyanqanta. Tseno willacuyaptinnam, llapan creyicoqcuna allapa cushicuyarqan. \p \v 4 Pabluwan Bernabe Jerusalenman chäriyaptinnam, tsecho apostolcuna, mandacoqcuna y llapan creyicoqcuna cushishqa chasquiriyarqan. Tsenam Pabluwan Bernabe willacuyarqan puriyanqancunacho Dios imano yanapayanqanta. \v 5 Peru fariseu grupupita caq creyicushqacunanam waquin caq sharcur queno niyarqan: \p —Mana israel caqcunaqa Jesusman creyicur presisanmi señalacuyänan y Moises mandacushqan leycunata cumpliyänan —nir. \p \v 6 Tsenam apostolcuna y mandacoqcuna ellucariyarqan tse asuntuta shumaq areglayänanpaq. \v 7 Tsecho allapa liryacurcuyaptinnam, apostol Pedru sharcurcur queno nerqan: \p —Wauqicuna, musyayanquim unena mana israel caqcunatapis alli willaquita willapänäpaq qamcunapita noqata Dios acramashqanta, tsenopa pecunapis creyicuyänanpaq. \v 8 Y imecatapis pensecanqantsicta musyaq Diosmi Santu Espiritunta pecunamanpis noqantsicmannolla cachamur, musyatsimarqantsic pecunatapis chasquenqanta. \v 9 Diospaqqa iwalllam cantsic, israel caq y mana israel caqcunapis, porqui marcäquinincunarecurmi pecunatapis juclaya shonquyoqtana ticratsishqa. \v 10 Tseno quecaptenqa, ¿Imanirtaq Diosta piñatsiyanqui, que creyicoqcuna Moisespa leynintaraq cumpliyänanpaq ecsijir? Tsecunataqa une castantsiccunapis ni noqantsicpis manataq cumplita puederqontsictsu. \v 11 ¡Mas bientaq marcäquicantsic Teyta Jesuslla alli queninwan pecunatanolla noqantsictapis salbecamanqantsicta! \p \v 12 Tseno niptinnam, llapan juntarëcaqcuna upällällana quedariyarqan. Tsenam Bernabe Pabluwan willacuyarqan atsca milagrucunata Diospa poderninwan mana israel caqcunacho rurayanqanta. \v 13 Parlar ushariyaptinnam, Santiaguna parlacurerqan queno nishpa: \p —Wauqicuna, wiyaräyämë. \v 14 Simon Pedrum willaramarqontsic mana israel caqcunatapis sirweqnincuna cayänanpaq acrarnin, Dios imano chasquir qallecanqanta. \v 15 Queqa Diospa une profetancuna escribiyanqantaq tincurin. Pecunam queno escribiyarqan: \q1 \v 16 ‘Quecuna pasacuriptinmi cutimushaq, \q1 y rey Davidpa castancunatam yape sharcatsishaq; \q1 y imeca wayi juchurishqata perqaq cuentam yape altsashaq. \q1 \v 17-18 Tsenopam jinantin nasioncunapita noqapa caqqa mana \q1 israel caqcunapis noqaman shayamonqa. Unepita patsam quecunata \q1 musyatsicorqä, y dispunishqäcunatam canan cumplishaq’\x * \xo 15:17-18 \xt Am 9.11-12\x* ninmi Dios. \p \v 19 “Tsemi noqa pensä queno: Mana israel caq nunacuna Diosman marcäcur qallayaptenqa, ama michäshuntsu. \v 20 Antis tse creyicoqcunaman cartaquicushun queno: ‘Ama imajincunaman ofresishqa etsacunata micuyëtsu; ama jucwan jucwan pununacuyëtsu; ama jurcaquëpa wanushqa animalcunapa etsancunata micuyëtsu ni yawarnintapis micuyëtsu’ nishpa. \v 21 Porqui unepita patsam cada marcacunacho Moises escribishqan leycunata cada jamaqui junaqcuna ellucayänan wayicunacho leyir yachatsicuyan. \s1 Mana israel caq creyicoqcunaman Jerusalenpita cartacuyan \p \v 22 Tsenam apostolcuna, mandacoqcuna y llapan creyicoqcuna juc yarpella carnin, pecunapita ishcaq nunacunata acrayarqan Pabluwan y Bernabewan Antioquiaman ewayänanpaq. Tse acrayashqancunaqa cayarqan Silasmi y Judasmi. Tse Judastam jina Barsabas niyarqan. Pecunaqa cayarqan allapa presisaq nunacunam tse creyicoqcunacho. \v 23 Y pecunatawanmi juc cartata apatsiyarqan queno escribishqata: \b \pi1 “Antioquia marcacho, Siria nasioncho y Cilicia probinsiacho mana israel caq cuyashqa wauqicuna: Apostolcunam, mandacoqcunam, llapan wauqiquicunawan saludayashniquipa cartacayämü. \v 24 Noqacunam musyariyarqö, waquin creyicoqcuna mana mandecayämuptï quepita shamicurnin, qamcunata pantatsiyäshïnïquita munar yachatsiquinincunawan tuquita pensacachätsiyäshonqequita. \v 25 Tsemi allipa tantiyecurnin, acuerduta rurar noqacunapita ishcaq wauqintsiccunata acrayarqö cuyë wauqintsic Bernabewan y Pabluwan qamcunaman shayämunanpaq. \v 26 Bernabewan Pabloqa wanitapis mana mantsarishpam Teyta Jesus yachatsicushqancunata willacurnin puriyan. \v 27 Tsemi cachayämü Judasta y Silasta. Pecunam willayäshunqui llapan acuerdu rurayanqäta. \v 28 Porqui Santu Espiritum cäyitsiyämarqon y quiquïcunam pensayarqö ‘Costumbrïcunataraq cumplï’ nir, mana obligayänaqpaq, sinoqa mas presisu caqcunallata rurayänequipaq. \v 29 Tsemi ama micuyanquitsu imajincunata qarayashqan etsacunata, ni jurcaquëpa wanushqa animalcunapa etsancunata, ni yawarnintapis ama micuyanquitsu. Ama jucwan jucwan pununacuyanquitsu. Que niyanqaqcunata cumplirnenqa allitam rurayanqui. Dios bendisicuyäshï” nir. \b \p \v 30 Tsepitanam Pabluta, Bernabeta, Silasta y Judasta despachariyarqan. Pecunanam Antioquiaman chärir creyicoqcunata qayaratsirnin, cartata entregariyarqan. \v 31 Tse cartata leyirirnam, allapa cushicuyarqan pecunapaqno cashqanta musyarir. \v 32 Judaswan Silasqa Diospa profetan carninmi, allapa shumaq willapäquicuyarqan. Tsemi tsecho creyicoqcuna allapa marcäquiyoq ticrariyarqan. \v 33 Tsecho pecunawan une täcuriyaptinnam, tse creyicoqcuna despachecuyarqan “grasias Diosnintsic bendisicuyäshunqui” nishpa, cachamoqnincunaman cuticuyänanpaq. \v 34 ˻Peru Silasqa “noqaqa quedacüran” nirninmi, quedacorqan.˼ \p \v 35 Pabluwan Bernabeqa quedacuyarqan Antioquia marcachomi, waquincunawan Teyta Jesuspa alli willaquininta yachatsicur y willacur tsecho cayänanpaq. \s1 Pablupa ishque caq biyajin \p \v 36 Tsepita unetanam Pablu Bernabeta queno nerqan: \p —Acu yape watucaramushun Teyta Jesucristupa alli willaquininta jinantin marcacunacho willapanqantsic wauqintsiccunata, ¿mä imanoshi quecayan? —nir. \p \v 37 Tsenam Bernabeqa Juan Marcosta pusheta munarqan. \v 38 Peru Pabloqa pensarqan Juan Marcosta manana pushetam, porqui jucpinmi Marcosqa Panfilia marcacho quecayaptin pecunata dejarïcur cuticorqan, Diospa palabranta yachatsicur mana siguishpa. \v 39 Tsenam Pabluwan Bernabeqa liryacurcur raquicacuriyarqan. Bernabemi Marcosta pusharcur barcuwan Chipre islaman eucorqan, \v 40 Y Pablunam Silasta acrarqan yanaqinpaq, y tsecho creyicoqcuna Dios pecunata yanapecunanpaq mañacuriyaptinnam, jeqariyarqan. \v 41 Tsenomi Siria y Cilicia marcacunapa eucurnin, tsecho creyicoqcunata marcäquinincunacho mas y mas firmi cayänanpaq willapëcuyarqan. \c 16 \s1 Pabluta y Silasta Timoteu yanaqan \p \v 1 Tsepitanam Derbe marcaman y Listra marcaman chäriyarqan. Listrachomi juc jobin Timoteu carqan. Pepa mamäninmi israel casta warmi carqan. Papänenqa manam; sinoqa carqan Grecia nishqan nasionpitam. Tse jobinmi y mamäninmi Teyta Jesusman creyicoq cayarqan. \v 2 Tse Timoteupaqmi Listracho y Iconiucho Jesusman creyicoqcuna queno niyarqan: “Pëqa allapa alli ruraq nunam” nirnin. \v 3 Pablunam Timoteuta apeta munarqan yanaqänanpaq. Peru apananpaqqa puntataran Timoteuta señalatserqan tse marcacunacho israel nunacuna mana piñayänanpaq, porqui musyayarqan Timoteupa papänin Grecia marcapita cashqantam.\f + \fr 16:3 \ft Timoteoqa manam lejitimu israel nunatsu carqan. Tsemi señalaquipaq carqan, porqui israel nunacunaqa manam mana señalashqacunataqa chasquiyaqtsu.\f* \v 4 Eucurninnam me tse marcaman chäyanqanchopis Teyta Jesusman creyicoqcunata willayarqan tse Jerusalencho apostolcuna y mandacoqcuna acuerdu rurayanqanta pecunapis cäsuyänanpaq. \v 5 Tsenopam tsecho creyicoqcuna Teyta Jesusman mas marcäquiyoq ticrariyarqan y waran waranmi mas miraquecuyarqan. \s1 Macedonia marca nunata Pablu rican rebelasionnincho \p \v 6 Tsepitanam Frigia y Galacia marcacunapa pasarnin eucuyarqan, porqui Santu Espiritu manam permiterqantsu Asia marcacunacho Diospa palabranta willacuyänanta. \v 7 Misia nishqan marcapa linderunman chëcarnam, munayarqan Bitinia nishqan marcaman eweta, peru Teyta Jesuspa Santu Espiritunmi mana permiterqantsu. \v 8 Tsenam Misia marcapa pasarnin, Troas marcaman chäriyarqan. \v 9 Tsechomi Pabluta juc paqas Dios sueñinincho ricatserqan Macedonia marca nuna sharcur queno rogacoqta: “Macedoniaman shamicur yanapecalläyämë” neqta. \v 10 Tsemi Pablu tse sueñininta willarayämanqan öra prebinicuyarqä Macedonia marcaman ewayänäpaq, porqui cuentatam qocuriyarqä alli willaquita willacuyänäpaq tse marcaman Dios cachayämanqanta. \s1 Filipos marcaman Pabluwan Silas ewayan \p \v 11 Tsenam barcuman lloqacurcur, Troaspita eucuyarqä Samotraciaman. Y waränin junaqnam chäriyarqä Neapolisman.\f + \fr 16:11 \ft Riquë mäpata que Bibliapa frentincho.\f* \v 12 Tsepitanam eucuyarqä Filiposman. Filiposqa Macedonia marcapa capitalninmi carqan. Tse marcachoqa Roma nunacuna llutepam quecuyarqan. Tse marcachomi tse junaqcuna quedacuriyarqä. \p \v 13 Jamacuyänan sabadu junaqnam ewayarqä tse marcapa wac ladun mayu cuchuncunapa. Tsemanqa ewayarqä “¿Mä tsecho Diosman mañacuyänan sitiu cancush?” nishpam. Tsecho juntacashqa warmicunata taririrnam tecurnin, alli willaquita willapäyarqä. \v 14 Jucnin caq warmipam jutin carqan Lidia. Pëqa Tiatira marcacho yuricoqmi carqan. Tse warmeqa purpurawan tiñishqa finu telacunata ranticoq negosiantim carqan. Tse warmeqa unepita Diosta adoraqmi carqan,\f + \fr 16:14 \ft Tse warmeqa manam musyarqanraqtsu Jesus Diospa tsurin canqanta, sinoqa creyerqan camacoq Dioslla canqanta.\f* y Diosmi shonqunta yatecorqan Pablu willapäcushqanta cäyiquicunanpaq. \v 15 Pemi bautisacorqan wayincho llapan castancunawan, Tsepitanam rogayämarqan queno: \p —Teyta Jesusman rasonpa marcäconqäta qamcuna creyirnenqa, canan acu shayämï wayïcho quedacuyänequipaq —nir. \p Tseno nishpam wayinman malas pushayämarqan. \v 16 Tsepitanam juc cuti Diosman mañacoq ewecarnin, supëpa poderninwan suertita cateq esclabu shipashwan toparcayämorqä. Tseno suertita qatirninmi, patronnincunata atsca qelleta ganecatseq. \v 17 Tse shipashmi Pabluta y noqacunata qaticarcayämarqan queno nishpa qayariräcur: \p —¡Que nunacunaqa puedeq Diospa sirweqnincunam cayan y qamcunatam Jesucristupaq willapäyäshunqui salbacuyänequipaq! —nir. \p \v 18 Y cada junaqmi tse shipash tseno parlarnin qatiräcayämarqan. Tsenam Pabloqa piñarcurnin tse shipashcho supëta queno nerqan: \p —¡Teyta Jesucristupa jutinchomi, qam supëta mandaq jina öra que shipashpita yarqunequipaq! —nishpa. \p Tsenam jinallacho tse shipashpita supë yarqurerqan. \p \v 19 Peru tse shipashpa patronnincunanam, “Cananqa mananachi qelleta ganatsimäshunnatsu” nishpa, Pablutawan Silasta presu tsarircur apacuyarqan plasa de armascho autoridacunaman. \q1 \v 20-21 Chäratsirnam shimpiparnin queno niyarqan: \p —Que israel nunacunam marcantsiccho nunacunata bullacarcatsiyan. Costumbrincunatam yachatsicuyan, y tseqa Roma leynintsicpa contranmi, nir. \p \v 22 Tsenam llapan nunacuna Pablupa y Silaspa contran shäricurcuyarqan. Tsenam autoridacuna nunacunata mandayarqan, qalapachärir garutiwan wiluquicuyänanpaq. \v 23 Alli buenu wilucachärcurnam apacuyarqan carselman llawiyänanpaq. Y chäratsirnam guardiata notificayarqan alli buenu segurayänanpaq. \v 24 Tseno ordenayaptinnam tse carsel cuidaqqa Pabluta y Silasta mas ruricho calabosuman llawirerqan, y chaquincunatapis charaqmi segurayarqan. \p \v 25 Peru pullan paqasnonam Pabluwan Silasqa cantacur Diosta alabarnin mañaquicayarqan. Waquin presucunanam wiyaquicayarqan. \v 26 Tseno quecayaptinnam, juclla patsa feyupa cuyucurerqan y carselpa simientuncunapis pasepa shoqllirerqan. Tse öram carselpa llapan puncuncuna juclla quichacäcurerqan y presucuna wataranqan cadenacunapis pascacärerqan. \v 27 Carsel cuidaq guardianam punicanqanpita riyarcurnin riquecorqan carselpa puncuncuna quicharpäquicaqta. Tsenam “Presucunaqa safacuyashqachi” nirnin, espadanta sutarïcur quiquin wanutsiquita munarqan.\f + \fr 16:27 \ft Tse tiempuchoqa carsel cuidaqcuna juc presu safacuptin bidancunawanmi pagaculläyaq.\f* \v 28 Peru Pablunam fuertipa qayaquicorqan queno: \p —¡Ama wanutsiquiquïtsu! Quechomi llapäcunapis quecayä —nishpa. \p \v 29 Tseta wiyecurnam, carsel cuidaqqa, “Actsita apayämï” nishpa, coripa ruriman jeqaquicorqan. Pablupa y Silaspa nopanman chëcurnam, mantsaquewan limpu tullunpis catatecar qonquriquicorqan. \v 30 Tsepitanam Pablutawan Silasta waqtaman jorqurir queno taporqan: \p —Tëtecuna, ¿Imatataq rurashaq Dios salbamänanpaq? —nir. \p \v 31 Tsenam queno niyarqan: \p —Teyta Jesusman creyicuyë, qam y wayiquicho caqcunapis salbacuyänequipaq —nir. \p \v 32 Tsenomi Diospa palabranta yachatsicur willapäyarqan, carsel cuidaqta wayincho caqcunatawan. \v 33 Tse öram paqaspa Pablupa y Silaspa eridancunata carsel cuidaq shumaq jampiraporqan. Tsepitanam jina öra wayincho llapan caqcunawan bautisacuyarqan. \v 34 Tsenam Pablutawan Silasta wayinman yecaratsir, miquinin qarayarqan. Y Diosman creyicushqa carninmi, carsel cuidaqqa wayincho llapan caqcunawan allapa cushicuyarqan. \p \v 35 Patsa waräriptinnam autoridacunaqa soldaducunata cachayarqan tse carsel cuidaqta queno niyänanpaq, “Pablutawan Silastash presu cayanqanpita cacharinqui” nir. \v 36 Carsel cuidaqnam Pabluta queno nerqan: \p —Autoridacunam juc ordenta aparatsiyämushqa qamtawan Silasta librina cachariyänaqpaq. Cananqa tranquilu eucuyë —nishpa. \p \v 37 Peru Pablunam pecunata queno nerqan: \p —Roma nasion nuna quecayaptïpis, llapan nunacunapa nopanchomi manaraq jusgayämashpa golpitsiyämarqon y llawiratsiyämashqa. ¿Canannacu paquellapa cacharayämeta munayan? ¡Manam, yarquyäshaqtsu! Quiquincuna shayämutsun jorqayämänanpaq.\f + \fr 16:37 \ft Roma nunacunataqa manaraq jusgarqa, manam maqayaqtsu ni llawiyaqtsu. Tsenomi carqan leynincuna.\f* \p \v 38 Tse wardiacunanam cutïcurnin, autoridacunata Pablu nenqanta willariyarqan. Tsenam Pabluwan Silas roma nuna cayanqanta musyarirnin, allapa mantsacäyarqan. \v 39 Tsenam autoridacuna ewayarqan Pablutawan Silasta disculpata mañcuyänanpaq. Carselpita jorqurirninnam rogayarqan tse marcapita eucuyänanpaq. \p \v 40 Carselpita yarqurirnam Pabluwan Silas eucuyarqan Lidiapa wayinman. Tsecho Diosman creyicoqcunata yape willapärirnam, tse marcapita ewacuyarqan. \c 17 \s1 Tesalonica marcacho bullaquicuna \p \v 1 Tseno eucurninnam, Pabluwan Silas Anfipolis y Apolonia nishqan marcacunapa pasarnin, Tesalonica marcaman chäriyarqan. Tsechomi israel nunacunapa ellucayänan wayincuna cayäporqan. \v 2-3 Pablunam costumbrinmanno ewarqan tse ellucayänan wayiman. Cada jamacuyänan junaqmi quima semananpi Diospa palabranta willapäcur, cäyitserqan Dios Acrashqan que patsaman shamur allapa sufrir wanurir cawarimunanpaq canqanta. Tseno nirirnam nerqan: \p —Tse willayanqaq Dios Acrashqanqa Jesusmi —nir. \p \v 4 Tseno cäyitsicuptinmi waquin israel nunacuna creyicurnin Pabluman y Silasman juntacacurcuyarqan. Y Dios cäsucoq griegu caq nunacunapis y allapa reqishqa warmicunapis atscaqmi creyicuyarqan. \v 5 Peru waquin israel nunacunanam chiquicurnin Pablupa y Silaspa contran tse pueblucho bullata rurayänanpaq, callicho pulicoq qela mana alli portacoq nunacunata inquitayarqan. Tsenam pecuna Jasonpa wayinmanpis ulluquicuyarqan, Pablutawan Silasta ashirnin, tarïcorqa nunacunaman entreguecuyänanpaq. \v 6 Peru tsecho mana tarirninnam, Jasonta waquin creyicoqcunatawan qaracharcurnin, apayarqan autoridacunaman qaparipa qayaripa queno nishpa: \p —Que nunacunam willaquinincunawan jinantin marcacho nunacunata limpu locuyäratsiyanna y canannam que marcantsicmanna chäquecayämushqa. \v 7 Y que Jasonmi wayinman consientir posadacatsishqa. Tse nunacunawanmi Jasonpis reynintsic cesar mandacushqan leycunata cäsuyannatsu, y ‘juc reymi can’ niyanmi. Tse reypash Jesus jutin. \p \v 8 Tseno niyanqanta wiyecurmi tsecho nunacuna y autoridacuna allapa yarpacachëman chäquicuyarqan. \v 9 Peru garantiata pagariyaptinmi, Jasonta y waquin creyicoqcunata cachariyarqan.\f + \fr 17:9 \ft Tse garantiata pagayarqan mana safacuyänanpaqmi.\f* \s1 Berea marcacho Pabluwan Silas yachatsicuyan \p \v 10 Tse tardinam apenas paqasyärëcaptin Pabluta y Silasta Jesusman creyicoqcuna despachecuyarqan Berea marcaman eucuyänanpaq. Tse marcaman chärirnam ewayarqan israel nunacunapa ellucayänan wayincunaman. \v 11 Tse israel nunacunaqa Tesalonica marcacho caq israel nunacunapitapis mas juclayam cayarqan. Porqui allapa cushicurmi chasquiyarqan tse alli willaquicunata. Y cada junaqmi estudiayarqan Diospa palabranta Pablu yachatsiconqan rasonpa canqanta musyayänanpaq. \v 12 Tsenopam atscaq israel nunacuna Teyta Jesusman creyicuyarqan, y griegu caq mas presisaq warmicunapis ollqucunapis creyicuyarqanmi. \v 13 Peru Tesalonica marcacho caq israel nunacunanam Bereachona Pablu Diospa palabranta willapäquicanqanta musyarirnin, tseman ewecur nunacunata achachapecatsiyarqan. \v 14 Tsemi Jesusman tsecho creyicoqcuna Pabluta jinallacho pushacurcur eucuyarqan lamar cuchunyaq, y Silaswan Timoteoqa Berea marcachomi quedacuyarqan. \v 15 Pabluta pushaqcunanam Atenas marcayaq yanaqar eucuyarqan. Tsepitanam cuticayämorqan Silastawan Timoteuta ajalla Pablu caqman despachecuyänanpaq. Tsenomi Pablu mandashqa carqan. \s1 Atenas marcacho Pablu yachatsicun \p \v 16 Atenas marcacho Silasta y Timoteuta shuyecarninnam Pablu shonquncho allapa yarpacachar llaquicorqan tse marcacho nunacuna imajincunata adoracuyaptin. \v 17 Tsemi ellucayänan wayicunaman ewecur, tsecho israel nunacunawan y Dios cäsucoq griegu nunacunawanpis cäyitsinacur willapänacuyarqan. Y cada junaqmi plasaman chaq caqtaqa nunacunata Diospa palabranta willaparqan. \v 18 Tseno quecarninnam Epicureus y Estoicos\f + \fr 17:18 \ft Epicureucunaqa yachatsicuyaq: ‘Cushicur gosaquimi, llapanpitapis mas alleqa’ nir. Estoicocunanam yachatsicuyaq: ‘Nunallapitam llapanpis pendin y manam Diospitatsu’ nir.\f* nishqan estudiaq allapa yachaq nunacunata Pablu parlaparqan. Y waquin caqcunanam queno niyarqan: \p —Que badulaqueqa ¿imataraq parlacun? —nir. \p Y waquincunanam niyarqan: \p —Que nunaqa mana reqishqantsic diospaqtaq parlapämantsic —nishpa. \p Tsenoqa pecuna niyarqan Jesus wanurïcur cawarimushqanpaq alli willaquita Pablu willapäcuptinmi. \v 19 Tsenam Pabluta apacuyarqan ellucayänan Aeropagu nishqan sitiuman. Tsechonam tapuyarqan: \p —¿Tse mushoq yachatsicuyashqequita musyeta puediyäcü? \v 20 Porqui tse yachatsicushqequitanoqa manam imepis wiyayashqatsu cayä. Tsemi imano canqanta musyeta munayä —nir. \p \v 21 Tse Atenas marcachoqa llapan nunacunam, caru marcapita tsecho yachaqcunapis imapis mushoq nobedäcunallata musyapacur willanacur cacuyaq. \p \v 22 Tsenam Pabloqa ellucayashqan Aeropagu nishqan sitiucho quecar, chopincunaman shäcurir queno nerqan: \p “Atenas marca nunacuna, noqam cuentata qocü qamcuna allapa relijiosu cayanqequita. \v 23 Porqui purenqäcunachomi ricarqö, imajinniquicunata adorayänequipaq altarnincuna rurayanqequita. Tsechomi tarerqö queno escribirëcaqta: ‘Que altarqa mana reqishqa Diospaqmi’ neqta. Y tse Diosta mana reqishpa adorecayanqequipaqmi canan noqa parlapäyäshqequi. \p \v 24 “Tse Diosmi rurashqa que patsata llapan caqnincunatawan. Pëqa rara sielucho y patsacho mandacoq Diosmi. Y manam nunacuna rurayanqan templuchoqa tärantsu. \v 25 Ni wanantsu manam nunacuna imatapis qarayänanta; antis pe imecatapis qomarnintsicmi yanapamantsic y cawenintsicpis qomantsic. \p \v 26-27 “Diosmi juc nuna camanqanllapita miratserqan jinantin munducho tuquilaya nunacuna cawayänanpaq. Pemi dispunishqa ime tiempucamayaqpis cawayänanpaq y me laduchopis yachayänanpaq, y camacoq Diosta quiquincuna ashiyänanpaq. Capas imanollapapis taricuyanman. Imano carpis, Diosta reqinantsicpaqqa manam allapa sasatsu. \v 28 Porqui Dios munaptinmi, yuricuntsic, cawantsic y imatapis rurantsic. Une luwa ruraq marca mayiquicunam escribirnin queno niyarqan: ‘Llapantsicpis Diospa castanllam cantsic’ nishpa. \v 29 Diospa castanlla quecarqa, manam creyinantsictsu nuna munanqanno orupita qellepita o rumipita rurashqa imajinno Diosnintsic canqanta. Tse imajincunataqa nunacunallam quiquincunapa yarpenincunamanno ruracuyashqa. \v 30 Une tiempum Dios tse nunacunapa mana alli yarpenincunapita pasensiacorqan; peru cananqa jinantin marcacho nunacunatam mandan pellatana cäsucuyänanpaq. \v 31 Porqui Diosmi sitashqa juc junaqta, enteru munducho nunacunata rurayanqanmanno acrashqan nunatawan jusgatsinanpaq. Y tseno canqanta musyanantsicpaqmi tse nunata wanushqanpita Dios cawariratsimorqan.” \p \v 32 Wanurir cawarimipaq Pablu tseno parlecuptinnam, waquin nunacuna burlacurnin asipäyarqan. Y waquincunanam queno niyarqan: \p —Tsetaqa yapechonam parlapäyänanqui —nishpa. \p \v 33 Tseno niyaptinnam Pablu yarqur eucorqan. \v 34 Peru waquincunaqa Pabluta qatiyarqanmi y Teyta Jesusman creyicuyarqanmi. Pecunachomi carqan Dionisiu jutiyoq nuna. Pemi carqan Areopagucho autorida. Y Damaris jutiyoq warmipis y waquin atscaq nunacunapis. \c 18 \s1 Corinto marcacho Pablu unepa yachatsicun \p \v 1 Tsepitanam Pablu Atenaspita eucorqan Corinto marcaman. \v 2 Tsechonam reqinacuriyarqan israel casta Aquila jutiyoq nunawan. Pe carqan Pontu marcacho yuricoqmi. Tse junaqcunallaran Aquilaqa warmin Priscilawan chärishqa cayarqan Corintoman, ˻Romapa˼ Italia marcanpita eucurnin. Porqui Roma marcacho mandacoq Claudium mandacorqan llapan israel casta nunacuna Roma marcapita eucuyänanpaq. Pablunam watucaqnincuna ewarqan. \v 3 Pecunaqa Pabluno qarapita carpa ruraqmi cayarqan, y tse ofisiuncuna iwallla captinmi, Pablupis pewan quedacorqan juntu uryayänanpaq. \v 4 Y cada jamacuyänan junaqmi ellucayänan wayiman ewar, Pablu israel caqcunata y mana israel caqcunatapis willaparnin, imecanopapis cäyitsita tïraq. \p \v 5 Macedonia marcapita Silaswan Timoteu chäriyaptinnam, Pabloqa cada junaq Diospa palabranta willapäcorqan. Y israel mayincunatam Jesus Dios Acrashqan cashqanta cäyitsita tïraq. \v 6 Peru israel nunacunanam Pabluta asharnin, contran cacurcuyarqan. Tsenam Pabloqa ropanta tapsicurir, queno nerqan: \p —Quiquiquicunam culpayoq cayanqui. Noqaqa willapäyarqoqnam, y manam culpayoqnatsu cashaq. Cananpita witsepam mana israel caq nunacunaman willapäcoq eucushaq.\f + \fr 18:6 \ft Tseno tapsiqui costumbreqa carqan quiquincunana culpayoq cayanqanta cuentata qocuyänanpaqmi.\f* \p \v 7 Tseno nirirninnam Pabloqa yarqurir eucorqan ellucayänan wayi ladunllacho yachaq Dios cäsucoq Titu Justo jutiyoq nunapa wayinman. \v 8 Y ellucayänan wayicho mandacoq Crispu jutiyoq nunaqa Teyta Jesusman creyicorqanmi wayincho llapan castancunawan. Tsenollam tse Corinto marcacho nunacunapis tse willaquita wiyacurnin, atscaq creyicurnin bautisacuyarqan. \v 9 Juc paqasnam apostol Pabluta Teyta Jesus rebelarqan queno nishpa: “Pablu, ama imatapis mantsaquïtsu, antis siguï willacur mana upallarishpa. \v 10 Porqui noqam qamwan quecä. Manam ni pi imatapis rurayäshunquitsu. Que marcacho nunacuna atscaqmi noqaman creyicayämonqa” nir. \p \v 11 Tsemi Pablu quedacorqan tse Corinto marcacho juc wata y pullan Diospa palabranta yachatsicurnin. \p \v 12 Tse tiempum Acaya marcacho Galion jutiyoq nuna mandacoq prefecto quecarqan. Tse autoridapa despachunmanmi llapan israel nunacuna yachatsinacurir, Pabluta apayarqan. \v 13 Y chäratsirnam, queno niyarqan: \p —Que nunam llapan nunacunata creyitsipäcun juclayapa Diosta adorayänanpaq. Y tseqa leynintsicpa contranmi —nir. \p \v 14 Pablu parlacurinanpaq quecaptinnam tse autorida Galion israel nunacunata queno nerqan: \p —Que nuna ˻Roma˼ leypa contran imatapis rurashqa captenqa, ¡Imanirraq manaqa atendicuyaqmantsu israel nunacuna! \v 15 Peru qamcunapa creyensiequicunta, y juticunapaq parlaquicunataqa, y leyniquicunapaq liryaquicunataqa, quiquiquicuna imanopis areglacuyë. Manam quecunata areglayänaqpaq noqaqa meticamütsu —nir. \p \v 16 Tseno nishpam llapan israel nunacunata despachunpita qarqulerqan. \v 17 Tsenam ellucayänan wayicho mandacoq Sostenes jutiyoq nunatana tsarircur, tse despachupa waqtancho allibuenu maqaquicuyarqan. Y tseta ricarninpis, Galiontaqa manam imapis qocorqantsu. \s1 Antioquia marcaman Pablu cuticun \p \v 18 Pabloqa alli uneran quedacorqan Corinto marcacho. Tsepitanam creyicoqcunapita despidiquicurnin, Pablu barcuwan eucorqan Aquilawan y Priscilawan Siria nishqan marcaman. Manaraq eucurninmi, Cencreacho Pablu aqtsanta ruturatserqan, Diosta änishqanta cumplirnin.\f + \fr 18:18 \ft Pablu tseno aqtsanta rututserqan israel nunacunapa leynincuna nenqanmannomi. Riquë Nm 6.18.\f* \v 19 Efeso marcaman chäriyaptinnam Pabloqa Priscilapita y Aquilapita raquicacurerqan. Y ellucayänan wayicunaman ewecurmi, tsecho israel mayincuna ellucashqacunawan parlayarqan. \v 20 Tsenam rogayarqan Pablu unepa tsecho quedacunanpaq, peru Pablu manam munarqantsu, \v 21 Sinoqa pecunapita despidiquicurmi, “Dios munaptenqa qamcunaman yapechonam watucayaqniqui cutiramushaq” nishpa, barcuman lloqarcur Efesopita eucorqan. \p \v 22 Cesarea marcaman chärirnam, Jerusalencho quecaq creyicoqcunaman watucaq ewarqan. Tsepitanam Antioquia marcaman pasacorqan. \s1 Galacia y Frigia probinsiacunapa Pablu ticraramun \p \v 23 Antioquiacho alli une cacurirnam, Galacia y Frigia probinsiacunapa pasarqan y marcan marcan purirninmi, Jesusman llapan creyicoqcunata mas callpata qorqan. \s1 Efeso marcacho Apolu jutiyoq nuna yachatsicun \p \v 24 Tse junaqcunam Efeso marcaman chärerqan Apolu jutiyoq nuna. Pëqa carqan Alejandria marcacho yuricoq israel nunam. Y tse Apolum Diospa palabranta alli buenu yachaq y cösa willapäcoq carqan. \v 25 Pemi Teyta Jesus yachatsicushqancunata allipa musyarqan y shonquncho allapa cushishqam Teyta Jesuspaq rasonpa caqta yachatsicoq. Pëqa bautisacoq Juan yacuwan bautismupaq yachatsiconqanllatam musyarqan. \v 26 Tse Apolum tsecho ellucayänan wayiman ewecur mana ichicllapis mantsacurishpa Teyta Jesuspaq yachatsicur qallaquicorqan. Peru Priscilawan Aquilanam parlashqanta wiyecur juc laduman pushecur mas allipa cäyitsiyarqan Diospa alli willaquininta. \v 27 Tsepitanam Acaya marcapa Apolu eweta munaptin Efeso marcacho Jesusman creyicoqcuna peta mas baluratsir, Acaya marcacho Jesusman creyicoqcunaman cartacuyarqan Apoluta allipa chasquiyänanpaq. Acaya marcaman chärirnam, allipa yanaparqan Diospa cuyaquininrecur Teyta Jesusman creyicoqcunata. \v 28 Y llapan nunacunapa nopanchomi israel mayincunata Diospa palabran nenqanmanno tuquinopa cäyitserqan Jesusqa Dios Acrashqan cashqanta. \c 19 \s1 Efeso marcacho Pablu willapäcun \p \v 1 Corinto marcaman Apolu euconqanchonam Pabloqa jirca caq nänipa eucurnin, Efeso marcaman chärerqan. Tsechonam Teyta Jesusman creyicoqcunata tarerqan. \v 2 Tsenam pecunata queno taporqan: \p —Teyta Jesusman creyicurnin, ¿Santu Espirituta chasquiyarqonquicu? —nishpa. \p Tse creyicoqcunanam queno niyarqan: \p —Manam nunca wiyayashqatsu calläyä Santu Espiritu cashqanta. \p \v 3 Pablunam yape taporqan: \p —¿Tsepenqa imanollataq bautisacuyarqonqui? —nishpa. \p Pecunanam queno yasquiyarqan: —Bautisacoq Juan yachatsiconqannollam bautisaculläyarqö —nishpa. \p \v 4 Tsenam Pablu nerqan: \p —Bautisacoq Juanqa nunacunata bautisarqan jutsancunata jaqirïcur Diosman cutiquicuyänanpaqmi. Peru willapäcorqan pepa qepanta shamoq Jesusman creyicuyänanpaqmi. \p \v 5 Pablu tseno neqta wiyecurnam, Teyta Jesusman creyicurnin, tse creyicoqcuna bautisacuyarqan. \v 6 Pablu maquinta pecunaman churar bendisiptinnam Santu Espirituta chasquiriyarqan. Tsenam juclaya idiomapa parlayarqan, y Dios parlamoqnomi parlarpis qallecuyarqan. \v 7 Pecunaqa chunca ishquenomi (12) cayarqan. \p \v 8 Tse marcacho ellucayänan wayicunaman ewarmi, quima quillanpi ichicllapis mana mantsacurishpa Diospa mandaquininpaq Pablu nunacunata willapar imanopapis cäyitsita tirarqan. \v 9 Peru waquin nunacunanäqa rumi shonqu carmi, mana ichicllapis munayarqantsu creyita, sinoqa llapan nunacunapa nopanchomi tse mushoq yachatsiquicunapa contran parlayarqan. Tsenam Pabloqa pecunapita raquicacurir, creyicoq caqcunata pushacurcur eucorqan Tiranu niyanqanpa yachatsicuna wayinman. Y tsechomi cada junaq yachatsicorqan. \v 10 Tseno yachatsicorqan ishque wata rurinmi. Tsemi enteru Asia marcacho israel caqcuna y mana israel caqcunapis Teyta Jesuspa alli willaquinincunata llapancuna musyariyarqan. \v 11 Apostol Pablum Diospa poderninwan espantaquipaq milagrucunata rurarqan. \v 12 Pablupa pañunta o yacarashqan ropancunata prestacur aparmi, qeshyaqnincunata toparatsiyaq. Tsenopam qeshyaqnincuna cachacäriyaq, y supëyoq nunacunapita supëcunapis eucuyaq. \p \v 13 Tse tiempum waquin israel nunacuna jinantinpa puriyarqan nunacunapita supëta qarqupacur. Y Jesuspa poderninwan cachacätsiquita munarninmi, pecunapis supëcunata queno niyarqan: “¡Pablu willacushqan Jesuspa poderninwanmi mandaq que nunapita yarqunequipaq!” nir. \p \v 14 Tseno ruraqcunaqa cayarqan saserdoticunapa mandacoqnin Esceva jutiyoq israel nunapa qanchis tsurincunam. \v 15 Peru nunacho quecaq supënam queno yasquicamorqan: “Jesustaqa reqïmi. Y apostol Pablu pi cashqantapis musyämi; peru qamcunaqa ¿pitaq cayanqui?” nishpa. \p \v 16 Tse öram tse supëyoq nuna pecunata tsarircur, allibuenu maqaquicorqan bensenqanyaq. Allapa maltratecuyaptinnam, tse nunacuna wayipita qalapachu yawarllana safacur coricuyarqan. \v 17 Tseno pasacushqantam Efeso marcacho täraq israel caqcuna y mana israel nunacunapis musyariyarqan, y allapam mantsacäcuyarqan. Tsenopam llapan nunacuna alabayarqan Teyta Jesusta. \p \v 18 Y atscaqmi Teyta Jesusman creyicushqacunapis chäyarqan puntata mana alli rurayashqancunata llapan nunacuna nopancho willacur. \v 19 Tsenollam brujeria ruraq brujucunapis majia libruncunata apecur, nunacunapa nopancho limpu cayecuyarqan. Tse librucunapa chanintam calculariyarqan pitsqa chunca waranqa (50,000) qellepa chaninta. \v 20 Tsenopam Teyta Jesuspa alli willaquinin jinantinman chärerqan, y musyariyarqan allapa poderyoq cashqanta. \p \v 21 Tsecuna pasacushqanchonam Pablu pensarqan Macedonia marcata y Acaya marcata watucarir Jerusalencama eweta. Y nerqanmi, “Jerusalenpitaqa Roma marcamannam pasacushaq” nishpa. \v 22 Y ishcaq yanapaqnincunatam Macedonia marcaman cacharqan, pecunam cayarqan Timoteu y Erastu. Peru Pabloqa ichic uneran quedacorqan Asia marcacho.\f + \fr 19:22 \ft Efeso Marca carqan Asia marcachomi.\f* \s1 Efeso marcacho nunacuna bullata rurecuyan \p \v 23 Tse junaqcunam Efeso marcacho allapa liryacurcuyarqan, Teytantsicpaq Pablu willapäconqan asuntu. \v 24 Juc nunam carqan Demetriu jutiyoq. Pëqa qellepita adornucunata ruraqmi carqan. Y ruraq imajin Dianapa templutano medallitacunatam. Tsecunata ranticurmi, uryaq mayincunawan atsca qelleta ganayaq. \v 25 Tse Demetrium uryaq mayincunata y tseno ofisiuyoq nunacunata qayaratsirnin queno nerqan: “Tëtecuna, qamcuna musyayanquim que ofisiuntsic alli ganatsimanqantsicta” nir. \v 26 Peru ricayanqequinomi y wiyayanqequinomi, tse Pablu jutiyoq nuna puriquican nunacunata queno willapar: ‘Nunacuna rurashqan imajincunaqa manam adoranantsicpaqtsu’ nishpa. Tseno nishpam atscaq nunacunata engañar creyitsipäcun. Manam que Efeso marcallachotsu tseno rurashqa; sinoqa jinantin Asia marcantsicchomi. \v 27 Queqa manam allinotsu. Y negosiuntsicllatatsu manam perdishun, sinoqa allapa reqishqa imajinnintsic Dianapa templuntapis manam respetayanqatsu. Tsenopaqa que Asia marcantsiccho y jinantin munducho adorashqantsic imajin Dianapis pasepa melanashqam ticrarenqa. \p \v 28 Demetriu tseno nenqanta wiyecurnam, nunacuna llutepa piñarcurnin qaparipa queno niyarqan: “¡Allapa puedeqmi mamällantsic Dianaqa que Efeso marcacho!” nishpa. \p \v 29 Tsenam tse marcacho mana imano quetapis puedir, Macedonia marcacho yuricoq Gayuta y Aristarcuta tsaricurcuyarqan. Y qaracharcurnin, llapancuna juclla apacuyarqan nunacuna ellucayänan jatun pampaman. Gayuwan Aristarcoqa Pablupa yanaqincunam cayarqan. \v 30 Tseta musyecurnam apostol Pabloqa eweta munarqan, tse ellucayashqancho nunacunata parlapänanpaq, peru Jesusman creyicoqcunanam ˻ewananta mana munarnin˼ atajayarqan. \v 31 Tse Asia marcachomi waquin caq autoridacunaqa Pablupa amiguncuna cayarqan. Tsemi pecuna Pabluman willacaratsiyarqan ellucayashqa quecaq nunacunaman mana ewananpaq y mana meticunanpaq. \v 32 Tseyaqnam tse juntacäyanqancho nunacunaqa limpu qaparicachar jucta jucta parlar caquicayarqan, y manam imano queta puediyarqantsu. Y waquincunanäqa pasepa manam musyayarqantsu imapaq juntacäyashqantapis. \v 33 Tsenam Alejandru jutiyoq nunata tse israel nunacuna llapan nunacunapa chopinpita jorqarïcurnin, parlacurinanpaq nopancunaman churariyarqan. Tsenam Alejandroqa maquinwan señasta rurarqan nunacuna upälla cayänanpaq. Y defendiquita munarninmi llapan wiyaqcunata cäyitsirnin parlapëta munarqan. \v 34 Peru Alejandru, israel nuna canqanta cuentata qocurirnam, casi ishque örano juc shimilla qaparicachäcuyarqan queno: “¡Allapa puedeqmi Diana que Efeso marcacho!” nishpa. \p \v 35 Porfinnam tse marcacho escribanu bullaquicaqcunata upällaratserqan. Tsepitanam queno nerqan: “Efeso marca nunacuna, enteru munducho nunacunam musyäyan allapa puedeq Dianapa templun que Efeso marcacho canqanta y sielupita jeqamushqa imajin quecho canqanta.\f + \fr 19:35 \ft Tse Dianapa imajinnenqa carqan rarapita qoyllur jeqamushqa rumim.\f* \v 36 Tsecunataqa manam pipis negueta puedintsu. Tsemi shumaq pasiwaquicuyë. Ama mana alleq musyarishpaqa imatapis rurayëtsu. \v 37 Que ishcan nunacuna apayämonqequeqa, manam imajinnintsiccunapa templunta ni imanta yatayashqatsu ni manam contranpis parlayashqatsu. \v 38 Sitsun Demetriu y uryaq mayincuna piwanpis liryashqa cayanqa, tsetaqa corticunacho juescuna demandacuyaptin areglayätsun. \v 39 Sitsun qamcunapa cayäpushunqui juclaya caq demandequicuna, tsetaqa autoridacuna shumaq areglayätsun. \v 40 Peru canan que asuntupitaqa, paqtataq mana alliman jeqacurcushqa lebantecamashwan, ‘Pecunam que bulla qallaq cayan’ nir. Porqui manam imanopa defendiquita puedishuntsu, que bullaquicunapaq autoridacuna tapumashqa” nir. \p \v 41 Tseno nirirnam, llapan nunacunata witsiratserqan. \c 20 \s1 Macedonia y Grecia marcacunaman apostol Pablu ewan \p \v 1 Tse bullaquicuna pasacurishqanchonam Pabloqa Teyta Jesusman llapan creyicoqcunata qayaratsir alli buenu willapëcorqan, y pecunapita despidiquicurnin, Macedonia marcaman eucorqan. \v 2 Tse marcaman chärirnam, Jesusman creyicoqcunata callpata qornin marcan marcan watucar shumaq yachatsicur purerqan. Tsepitanam Grecia marcaman pasacorqan. \v 3 Tsechomi quima quillanpi quedacorqan. Siria marcaman barcuwan eucunanpaq quecaptinnam, Pabloqa musyarerqan israel mayincuna wanutsiyänanpaq parlayanqanta. Tsemi jucnopana pensacurcur cuticorqan Macedonia marcacunapa. \v 4 Pablupa yanaqincunaqa cayarqan: Sopatrum (pëqa carqan Pirrupa tsurinmi y Berea marcapitam carqan), Aristarcum y Segundum (pecunaqa cayarqan Tesalonica marcapitam), Gayum (pëqa carqan Derbe marcapitam), jina Timoteum, Tiquicun y Trofimum (pecunaqa cayarqan Asia marcapitam.) \v 5 Pecunam Troas marcaman puntäcuyarqan y tsechomi shuyayämarqan. \v 6 Lebadurannaq tanta miqui fiestata pasarirninnam, Filipos marcapita eucuyarqä barcuwan. Pitsqa junaqtanam puntaq yanaqïcunawan Troadecho juntacäriyarqä, y qanchis junaqmi tsecho quedacuyarqä. \s1 Troade marcacho creyicoqcunata apostol Pablu yachatsin \p \v 7 Semana qallanan domingu junaqnam llapäcuna ellucayarqä santa senata juntu micuyänäpaq. Pablunam waränin junaq eucunan captin pullan paqasyaq willapäquicorqan. \v 8 Tse juntarëcayanqä wayipa rara caq cuartunchomi atsca chiuchicuna rupecayarqan. \v 9 Y juc jobin Euticu jutiyoqnam bentanacho punucarcuyan tëcarqan. Pablu allapa une willapäquicuptinnam, tse jobin punï bensiptin tse quima caq pisupita jeqacurcorqan; y pallarcuyarqan wanurishqatana. \v 10 Pablunam jina bajaramur jobinta juclla mellqarcamorqan. Y Jesusman creyicoqcunatanam nerqan: \p —Ama mantsacäyëtsu. Que jobenqa cawecanmi —nishpa. \p \v 11 Tsepitanam Pabloqa juntarëcayanqanman lloqarcur, santa senata selebrar usharirnin, micuyarqan. Tsepitanam patsa wareyaq willapäcurir, eucorqan. \v 12 Jesusman creyicoqcunanam tse jobinta cawecaqtana pusharcur, cushi cushi eucuyarqan. \s1 Troade marcapita Miletu marcaman Pablu ewan \p \v 13 Noqacunaqa barcuman lloqarcurmi, puntäcuyarqä Aso nishqan puertuyaq, tsecho shuyanacuyänäpaqmi Pabluwan parlayarqä. Porqui Pabloqa chaquipa shamitam munarqan. \p \v 14 Aso nishqan puertucho tincuriyaptïnam, barcuman lloqaramorqan, tsenam ewacuyarqä Mitilene marcaman. \v 15 Tsepita eucurninnam, waränin junaq chäriyarqä Quio nishqan isla frentinman. Y waräninnam quedacuriyarqä Samos nishqan islacho. Tsepita eucurninnam, waränin junaq chäriyarqä Miletu marcaman. \v 16 Asia marcacho mana demoracuyänärecurmi Efeso marcamanqa Pablu yequita munarqantsu, porqui Jerusalen marcaman apuradu chëtam munarqan pentecostes fiestata tsecho pasananpaq. \s1 Efeso marcacho respetashqa teytacunata apostol Pablu willapan \p \v 17 Miletu marcacho quecayaptïnam, Efeso marcacho creyicoqcunapa mandacoqnincunata Pablu qayaratserqan Miletu marcaman shayämunanpaq. \v 18 Pecuna chärayämuptinnam, queno parlaparqan: “Qamcuna allim musyayanqui Asia marquequicunaman chämushqäpita patsa imano portacushqäta. \v 19 Imepitapis qamcunawan juntum carqö qollmi shonquwan waqariryan Diosta sirwirnin, israel nunacuna chiquiyämarnï melanecayämaptinpis. \v 20 Peru manam jaqerqötsu bienniquicunapaq caqta willapäyarniqui, callicunachopis wayicunachopis llapantam willapäyashqa cayaq. \v 21 Israel caqcunatapis y mana israel caqcunatapis cäyitsiyarqaqmi llapan jutsequicunata jaqirïcur Teyta Diosman cutiquicuyänequipaq y Teyta Jesucristumanna creyicuyänequipaq. \v 22 Y cananqa Santu Espiritum pasepa musyaratsimashqa Jerusalenman ewananäpaq. Y manam musyätsu tsecho ima pasamänantapis. \v 23 Peru musyämi cada marca chanqächo carselllanä sufrimientullana shuyamanqanta Santu Espiritu cäyitsimaptin. \v 24 Peru wanuratsiyämänan captinpis, noqataqa manam ni ima qocamantsu, antis Dios alli queninwan cuyamanqantsictam ushanqäyaq willacur siguishaq, porqui alli willaquininta willacunanpaqmi Teyta Jesus acramashqa. \p \v 25 “Qamcunatam Diospa mandaquininpaq willapäyarqoq y mananam ni meqequi ricayämanquinatsu. \v 26 Tsemi claru willecayaq, y mananam culpayoqnatsu cashaq mana creyicuyanqanrecur castigashqa cacuyaptiquipis. \v 27 Porqui Diosnintsic llapan nenqantam willayashqa cayaq jucllellatapis mana pantarishpa. \v 28 Tsemi alleq cuidacuyänequi yo, y llapan creyicoqcunatapis shumaqmi cuidayänequi. Tsepaqmi Santu Espiritu churayäshorqonqui üsha mitseq cuenta Teyta Jesusman creyicoqcunata cuidayänequipaq. Pecunaqa Jesucristupa yawarninpa chaninmi cayan. \v 29 Noqa musyämi eucushqächo imeca mallaqashqa atoq üshacunata micoq cuenta, mana alli yachatiscoqcuna Teyta Jesusman creyicoqcunata ushacätsita munar shayämunanpaq caqta. \v 30 Qamcunapitam waquinniquicuna llutan camanta yachatsicur qallaquicuyanqa Jesusman creyicoqcuna qaticurcuyänanpaq. \v 31 Tsemi mäcoq mäcoq cayänequi; yarpäyë quima wata enteru paqasta junaqta waqariryan llapequicunata willapäyanqaqta. \p \v 32 “Wauqicuna, panicuna, cananqa Diospa boluntaninllachonam y alli queninta cäyitsicoq willaquininllachonam jaqiriyaq. Tse willaquininmi cäsucuyaptiqueqa, marcäquiniquicunacho mas firmi tsarecuyäshunqui llapan acrashqan caqcunawan wiñe cawe erensianta chasquiyänequipaq. \v 33 Noqa manam pipa qelleninta, orunta, ratashnincunata codisyashqatsu cä. \v 34 Qamcuna musyayanquim imapis faltäcunapaq quiquï uryapuconqäta; y ˻manam noqallapaqtsu uryapucorqa sinoqa˼ yanaqïcunapaqwanmi. \v 35 Tuquinopam yachatsiyarqoq noqanolla uryacurnin cayänequipaq, y tsenopa pishipäcoq nunacunatapis yanapayänequipaq. Yarpäyë Teyta Jesus queno nenqanta: ‘Qaraquimi mas cushiqueqa chasquir cushiquipitapis’ ” nir. \p \v 36 Tseno willapäcur usharirnam, Pabloqa llapancunawan qonquriquicurnin Diosman mañacorqan. \v 37 Tsepitanam llapancuna allapa llaquiquiwan waqaquicuyarqan, y Pablutanam waquparnin mutsayarqan. \v 38 Peru Pablu “Mananam mas ricayämanquinatsu” niptinmi, allapa llaquicuyarqan. Tsepitanam barcuyaq yanaqäyarqan. \c 21 \s1 Apostol Pablu eucun Jerusalenman \p \v 1 Pecunapita despidiquicurnam, barcuwan eucuyarqä defrenti Cos nishqan islaman. Y waräninnam pasacuyarqä Rodas nishqan islaman. Tsepita pasacurnam, chäriyarqä Patara nishqan puertuman. \v 2 Tsechonam juc barcuta taririyarqä Fenicia marcaman yarqurëcaqta. Tseman lloqarcurnam, eucuyarqä. \v 3 Biyajecarnam, Chipre islata ricariyarqä itsoq laducunacho quecaqta. Defrenti pasacurnam, chäriyarqä Siria marcacho Tiro nishqan puertuman; porqui tsechomi apayanqancunata barcupita descargayänan carqan. \v 4 Tsecho Jesusman creyicoqcunawan tarinacurnam, juc semana pecunawan quedacuyarqä. Tse creyicoqcunam Santu Espiritu cäyitsiyaptin Pabluta niyarqan Jerusalenman mana ewananpaq. \v 5 Tseno juc semana täcurirnam, ewacuyarqä. Jesusman creyicoqcunanam warmincunawan wamrancunawan tse marcapa jaqninyaq yanaqäyämarqan. Lamar cuchunman chëcurnam, qonqurïcur Diosman mañacuyarqä. \v 6 Tsepitanam pecunapita despidiquicur barcuman lloqarcur eucuyarqä. Y pecunanam wayincunata cuticuyarqan. \p \v 7 Tiropitanam Tolemaida nishqan puertuman eucurnin, barcupita bajayarqä. Tsechonam Jesusman creyicoqcunata watucaqnin ewayarqä, y pecunawan quedacuyarqä juc junaq. \v 8 Waränin junaq eucurnam, chäriyarqä Cesarea marcaman. Y ewayarqä Diospa palabran yachatsicoq Felipipa wayinmanmi. Felipeqa tse qanchis acrayashqanpita diacono carqan. \v 9 Pepam caporqan chuscu donsella shipashnincuna; pecunam profetanno Diospaq parlayarqan. \v 10 Tsecho atsca junaqcuna quecayaptïnam, Diospa profetan Agabu jutiyoq nuna Judea marcapita chäramorqan. \v 11 Noqacunaman witiramurnam, Pablupa wachucunwan quiquin Agabu maquinta chaquinta watäcurerqan \m queno nishpa: \p —Santu Espiritum nin, ‘Jerusalenman chäriptin que wachucupa dueñunta israel nunacuna queno watayänanpaq caqta y mana israel caqcunaman entregayaptin carselman llawitsiyänanpaq caqta.’ \p \v 12 Tseta wiyecurnam, noqacuna y tse marca nunacuna allapa waqar rogayarqä Pabluta Jerusalenman mana ewananpaq. \v 13 Peru Pablunam queno niyämarqan: \p —¿Imanirtaq waqayanqui? Tseno carqa, shonqütapis llaquitsiyämunquim. Noqaqa manam watayämänanllapaqtsu listu quecä; sinoqa Teyta Jesusrecur Jerusalencho wanunapaqpis listum quecä —nishpa. \p \v 14 Jarcäyänäpaq mana conbensitsita puedirninnam, jaqiriyarqä queno nishpa: “Dios munashqanno catsun” nir. \p \v 15 Tsepitanam alistapäcurirnin, Jerusalenman jeqariyarqä. \v 16 Teyta Jesusman Cesarea marcacho waquin creyicoqcunam yanaqäyämarqan. Pecunam pushayämarqan Chipre islacho yuricoq Mnason jutiyoq nunapa wayinman. Pemi Teyta Jesusman unepitana creyicushqa carqan, y wayinchomi posadacuyäna carqan. \s1 Apostol Pablu ewan Santiagu watucaq \p \v 17 Jerusalenman chäriyaptïnam, tsecho creyicoq wauqicuna cushishqa chasquirayämarqan. \v 18 Waränin junaqnam Pabluwan ewayarqä Santiagu watucaq. Tsemanmi jina mandacoqcunapis juntacäräyämorqan. \v 19 Pablunam pecunata saludarnin, willacorqan Dios peta yanapaptin, mana israel caqcunacho llapan ruranqancunata. \v 20 Tseta wiyecurnam, llapancuna Diosta alabarnin, queno niyarqan: \p —Wauqi Pablu, allipam musyanqui israel mayintsiccuna waranqapayan Teyta Jesusman creyiquicuyashqanta. Peru pecunaqa allapam munayan Moises mandacushqan leycunataraq cumplinantsicta. \v 21 Peru qampaqqa pecuna mäcuriyashqannam, mana israel nunacunacho täraq israel mayintsiccunata, Moisespa leyninta mana cäsushpa, wamrancunata mana señalatsiyänanpaq yachatsenqequita y costumbrintsiccunata mana cumpliyänanpaq yachatsiconqequita. \v 22 “¡Cananqa quechona quecanqequita musyariyanqachi! ¡Canan imanotaq carishun! \v 23 Mejorqa queno rurequï: Quechomi chuscoq nunacuna quecayan Diosta sirwiyänanpaq comprometicushqacuna. \v 24 Pecunata pusharcur costumbrintsicmanno ewë templuman limpiacoq, y pecuna aqtsancunata rututsir gastayanqanta paguequï. Tseno ruraptiquim, llapan nunacuna cuentata qocuriyanqa qampis Moises mandacushqan leycunata cumplir siguicanqequita y qampaq mana caqta parlayanqanta. \v 25 Peru Teyta Jesusman creyicoq mana israel caqcunapaqqa acuerduta rurecurmi, quecunallapita cuidacuyänanpaq queno nishpa cartacuyarqä: ‘Imajincunata qarayashqan etsacunata ama micuyänquitsu, jurcaquëpa wanushqa animalcunapa yawarninta ni etsanta ama micuyanquitsu ni jucwan jucwan ama yachacuyanquitsu’ ” nishpa. \s1 Apostol Pabluta templucho presu tsaririyan \p \v 26 Waräninnam Pabloqa chuscun nunacunata pusharcur jeqarerqan Moises mandacushqanno limpiu cayänanpaq caqta cumpleq. Tsepitanam templuman yecuriyarqan limpiuna cayanqanpita ime junaqpis Diospaq qarenin cada unu apayänanpaq caqta saserdotita willayänanpaq. \p \v 27 Peru tse qanchis junaq tincumunanpaq ichicllana pishicaptinnam, Asia marcapita shamoq israel nunacuna Pabluta templucho riquecur llapan nunacunata willapëcuyarqan Pablupa contran shäricurcuyänanpaq. Tsenam Pabluta tsaricurcur, \v 28 queno qaparïcuyarqan: “Israel marca mayïcuna, yanapayämë. Que nunam jinantinpa purirnin, yachatsicun marcantsicpa contran, Moises mandacushqan leycunapa contran y que templuntsicpa contran. Manam tsepis tsellatsu, sagradu templuntsicmanmi desonrarnin, yecatsishqa mana israel caq nunacunata” nir. \p \v 29 Quenoqa niyarqan Efeso marcacho yuricoq Trofimuwan callicho juntu puriyaqta ricashqa carninmi, tsemi pensayarqan peta templuman yecatsishqanta. \p \v 30 Tsenam llapan nunacuna allapa piñarcurnin, templuman jeqaquicuyarqan. Pabluta tsarircurninnam qaracharcur waqtaman jorquriyarqan. Y puncucunatapis juclla wichariyarqan. \v 31 Pabluta wanuratsiyänanpaq quecayaptinnam, romanu soldaducunapa comandantinta willariyarqan Jerusalen marcacho nunacuna tse bullaquicho caquicayanqanta. \v 32 Tsenam comandanteqa ofisialnincunata y soldaduncunata qayaratsir, coripa ewayarqan tse bullaquicayanqanman. Comandantita soldaducunatawan yecurëcaqta riquecurnam, tse bullaquicaqcuna Pabluta maqecayanqanta pärariyarqan. \v 33 Tsenam comandanteqa chëcur Pabluta juclla tsarircamorqan y soldaduncunata ordinarerqan ishque cadenawan watäyänanpaq. Tsepitanam nunacunata taporqan Pablu pi canqanta y imata rureconqanta. \v 34 Peru atscaq nunacuna bullacur jucta jucta parlayaptinmi, cäyerqantsu imanir Pabluta maqayanqanta. Tsenam soldaduncunata mandarqan Pabluta cuartelman apayänanpaq. \v 35 Cuartelpa gradanman chäratsirnam, Pablutaqa soldaducuna wanturcurna, apacuyarqan tse piñashqa nunacuna maqeta munayaptin. \v 36 Y llapan nunacunam qatiyarqan qaparir “¡Tse nunaqa wanutsun! ¡Tse nunaqa wanutsun!” nishpa. \s1 Pablu defendicurnin, parlan nunacuna nopancho \p \v 37 Cuartelman llawiriyänanpaq quecayaptinnam, tse comandantita Pablu queno nerqan: \p —¿Imallatapis parlapärillaqmancu? —nishpa. \p Tse comandantinam nerqan: \p —¿Qam yachanquicu griegu idioma parleta? \v 38 Tsepenqa ¿manachi qamtsu canqui chuscu waranqa (4,000) asesinucunata tsunyaqman pushecur cesarpa contran cayänanpaq yachatsicoq egipsiu nuna? \p \v 39 Pablunam nerqan: \p —Noqaqa israel nunam cä, Cilicia marcapa capitalnin Tarsu marcacho yuricoq. Rogacushqequi: Ama acseqa quëtsu que nunacunata parlapärishaq. \p \v 40 Tse comandanti “Allim canqa, parlapäriquï” niptinnam, Pabloqa gradaman shacurir, maquinwan señasta rurarir nunacunata upälläratserqan. Upalläriyaptinnam hebreu idiomacho nunacunata parlaparqan queno: \c 22 \p \v 1 —Marca mayïcuna y tëtecuna, canan wiyecayämë que acusayämanqanpaq parlacaramonqäta —nishpa. \p \v 2 Pabluta hebreu idiomacho parlaqta wiyecurninnam, upällariyarqan. Tsenam Pablu nerqan: \p \v 3 “Noqaqa israel nunam cä, Cilicia marcapa Tarsu puebluncho yuricoq. Peru que Jerusalenchomi llullunpita winacushqa cä, escuelachopis doctor Gamalielmi profesornïpis carqan. Pemi une castantsiccuna mandacushqan leycunata cumplinäpaq allapa alcabu yachatsimarqan. Tsemi imepis llapan shonqüwan Diosta sirwita tïrashqa cä, canan junaqcuna qamcuna sirwiyanqequino. \v 4 Tsemi noqa mas puntata, Teyta Jesusman creyicoqcunata wanutsirnin, chiquir qaticacharqä; y warmitapis ollqutapis presu tsarircurmi, aparqä carselman llawiyänanpaq. \v 5 Saserdoticunapa mayorninmi y llapan autoridacunam testigu cayan. Pecunam autorisasion cartata qoyämarqan Damasco marcacho israel mayintsiccunapaq. Tse cartawanmi ewarqä Jesusman creyicoqcunata tsarïcur que Jerusalenman apatsimur castigatsinäpaq. \p \v 6 “Peru ewar Damasco marcaman naqana yecurëcaptïnam, pullan junaq quecaptin derepentita rara sielupita juclla noqaman actsi tillapyëcamorqan. \v 7 Tsenam patsaman ishquirerqä, y jitarëcarnam wiyecorqä: ‘Saulu, Saulu ¿imanirtaq chiquir qaticachämanqui?’ nimaqta. \v 8 Tsenam taporqä: ‘¿Pitaq canqui Teyta?’ nishpa. Niptïnam, queno yasquimarqan: ‘Noqaqa chiquir qaticachëcanqequi Nazaret marcapita Jesusmi cä’ nishpa. \v 9 Yanaqäyämaqnïcunapis tse atsicyëcamoqta ricayarqanmi, peru manam cäyiyarqantsu tseno parlapämanqanta. \v 10 Tsenam noqa nerqä ‘Teyta, ¿imata ruranätataq munanqui?’ nishpa. Teyta Jesusnam queno nimarqan: ‘Sharcur Damasco marcaman juclla yequï. Tsechomi niyäshunqui imata ruranequipaqpis’ nishpa. \v 11 Tse atsicyëmi wiscuyäratsimarqan. Tsemi yanaqecunallana janchashqa apayämarqan Damasco marcayaq. \p \v 12 “Tsechomi quecarqan Ananias jutiyoq nuna. Pemi Moises mandacushqan leycunata cäsucur cumpleq, y Damasco marcacho llapan täraq israel nunacunam pe alli ruraq canqanta parlayaq. \v 13 Tse Ananiasmi nopäman witïcamur queno nimarqan: ‘Wauqi Saulu, sanunam canqui, ricachaquina, nishpa. Tse öram nawïlla cachacäriptin ricachacurerqä. \v 14 Tsenam Ananias queno nimarqan: ‘Une awiluntsiccunapa Diosninmi acrashushqanqui pepa boluntaninta musyanequipaq, y quiquin Jutsannaqta riquecunequipaq, y parlapäshonqequita wiyecunequipaq. \v 15 Qammi pepa testigun car ricanqequita y wiyanqequita llapan nunacunata willanqui. \v 16 Tsemi sharcur canantä juclla bautisaquï, y Diosman mañaquï Jesucristurecur jutsequipita perdonecushunequipaq’ nir. \p \v 17 “Tsenam Damasco marcapita Jerusalenman cutïcur ewarqä templuman Diosman mañacoq. Mañaquicaptïnam, Dios rebelecamarqan. \v 18 Tse rebelasionchomi Teyta Jesusta riquecorqä, y quenomi nimarqan: ‘Que Jerusalenpita jinallacho euquï, porqui quechoqa nunacuna manam cäsucuyanqatsu noqapaq willacuptiqui.’ \v 19 Tsenam noqa nerqä: ‘Teyta, pecuna musyayanmi llapan ellucayänan wayicunaman ewar, qamman creyicoqcunata carselman apar maltratar allqutsanqäta.’ \v 20 Qampaq willacoq sirwishoqniqui Estebanta wanïcätsiyaptinpis, noqam ricarar shëcarqä, tse wanutseq nunacunapa aqshunancunata cuidar, ‘Bienecho’ nir. \v 21 Peru Teyta Jesusnam queno nimarqan: ‘Ewë, noqam qamta cachaq caru marcacunapa ewar mana israel caqcunata palabräta willapänequipaq’ ” nishpa. \s1 Pabluta cuartelman llawiriyan \p \v 22 Pablu tseno nïcuptinnam, manana wiyeta munar qayaripa queno niyarqan: \p —¡Tse nunata juclla wanuratsiyë! ¡Amana cawatsunnatsu! —nishpa. \p \v 23 Tseno qaparicachar aqshunancunatapis weqapar y allpata raraman jitar qallaquicuyaptinnam, \v 24 tse tropapä comandantenqa mandarerqan cuartelman Pabluta llawiyänanpaq. Y ordinarqan astayänanpaq tsenopa imanir nunacuna pepa contran qaparicachäyanqanta declarananpaq. \v 25 Peru astar qallarcuyänanpaq watarishqa, chicotincunawan listu quecayaptinnam, laduncho shëcaq ofisialta Pablu queno nerqan: \p —¿Qamcunapa derechiquicuna cancu, manaraq ima rurashqätapis musyarishpa roma nasion nuna quecaptï astacayämänequipaq? \p \v 26 Pablu tseno nenqanta tse ofisial wiyecurnam, comandantiman ewar queno willarerqan: \p —Señor comandanti, cuidädu llutanta rurecushwan, porqui que nunaqa roma nunash. \p \v 27 Tsenam tse comandanteqa Pabluman ewar queno taporqan: \p —¿Rasonpacu romanu nuna canqui? —nishpa. \p Pablunam yasquerqan: \p —Aumi —nishpa. \p \v 28 Tsenam tse comandanti queno nerqan: \p —Noqa roma nasion nuna canäpaqqa allapa atsca qelletam gastarqö —nishpa. \p Y Pablunam nerqan: \p —Noqaqa yuricushqäpitam roma nasion nuna cä.\f + \fr 22:28 \ft Pablupa papänin Romanu nuna captinmi, Pablutapis ricayäman carqan siudadanu Romantano.\f* \p \v 29 Tseta musyarirnam, Pabluta astayänanpaq quecaq soldaducuna eucuyarqan, asta comandantipis Pablu romanu canqanta musyarirninmi mantsacarqan, ¿Imapaqraq presutsir cadenatsillarqö? —nir. \s1 Israelcunapa autoridanincunacho apostol Pablu parlan \p \v 30 Waränin junaqnam Pabluta imapita israel nunacuna acusayanqanta musyeta munar, cadenawan watarëcanqanpita tse comandanteqa pascaratserqan. Tsepitanam llapan autoridacunata y saserdoticunapa mandacoqnincunata qayaratsir, Pabluta pecunapa nopanman sharatserqan. \c 23 \p \v 1 Pablunam autoridacunata alli buenu ricarecur queno nerqan: \p —Israel mayicuna, wamra canqäpita asta canancamayaqmi alli consensiawan noqaqa Diosta sirwicä —nir. \p \v 2 Tsenam mas mandacoq saserdoti Ananias, Pablupa laduncho quecaq nunata Pabluta shimicho laqyecunanpaq mandarerqan. \v 3 Peru Pablunam mana mantsacushpa queno nïcamorqan: \p —¡Diosmi qamtapis castigashunqui, qamqa imeca yesuwan perqa shumaq blanquiyashqanollam canqui!\f + \fr 23:3 \ft Queqa nin: Shonqunchoqa mana alli ruraq quecar, riqueninpaqqa alli tucoq canqantam.\f* ¡Tsechoqa tëcanqui ley nenqanmanno jusgamanequipaqmi; peru “Que nunata laqyë” nirnenqa, manataq cäsuconquitsu leynintsicta! \p \v 4 Pablupa laduncho quecaqcunanam Pabluta queno piñapäyarqan: \p —¿Tseno ashepacu nïcunqui Dios sirweq mas mandacoq saserdotita? —nishpa. \p \v 5 Pablunam queno nerqan: \p —Marca mayïcuna, noqa manam musyarqötsu pe mas mandacoq saserdoti cashqanta; porqui Diospa palabranmi queno escribirëcan: ‘Marquequicho autoridaniquicunapaq ama mana allitaqa parlayëtsu’\x * \xo 23:5 \xt Ex 22.28\x* nishpa. \p \v 6 Tsenam juntarëcaq autoridacunacho waquin fariseucuna y waquin saduseucuna cayashqanta musyarnin, Pablu queno qayarïcorqan: \p —Marca mayicuna, noqaqa fariseu nunam cä. Papänïcunapis fariseum cayashqa. Tsemi wanushqantsicpita cawarimunantsicpaq caqta creyicuptï canan que nopequicunacho acusecayäman —nishpa. \p \v 7 Pablu tseno nïcuptinnam, fariseucuna y saduseucuna quiquincuna pura liryar ishqueman raquicacuriyarqan. \v 8 Porqui fariseucunaqa creyiyan wanushqacuna cawariyämunantam. Anjelcuna y supëcuna canqantapis creyiyanmi, peru saduseucunaqa tse cosascunata manam creyiyantsu. \v 9 Tsemi llapancuna bullacurcuyarqan, y ley yachatsicoq waquin fariseucunanam sharcurcur queno niyarqan: \p —Que nunaqa manam ni ima mana allita rurashqatsu, capaschi juc alma o anjel tseno cananpaq parlapashqa. Ama meticushuntsu —nir. \p \v 10 Tse bulla mas feyupa cacurcuptinnam, tse comandanteqa mantsacarqan, Pabluta wacpa quepa rachir ushacäratsiyänanta pensar. Tsemi soldaducunata qayaratsimur, mandarerqan Pabluta sutarir cuartelman cutitsiyänanpaq. \p \v 11 Tse paqasnam Pabluta Teyta Jesus yuripur queno nerqan: “Ama imatapis mantsaquïtsu. Imanollam Jerusalencho mana mantsacushpa noqapaq parlacorqonqui; tsenollam Romachopis noqapaq parlacunequi presisan” nishpa. \s1 Apostol Pabluta wanutsiyänanpaq yachatsinacuyan \p \v 12 Waränin junaqnam tse israel nunacunana yachatsinacuriyarqan Pabluta wanutsiyänanpaq. Y juramentutam rurayarqan Pabluta manaraq wanutserqa mana ni imatapis micuyänanpaq ni yacutapis mana upuyänanpaq. \v 13 Tseno juramentu ruraq nunacunaqa cayarqan chuscu chunca (40) masmi. \v 14 Pecunam saserdoticunapa mandacoqnincunaman y autoridacunaman ewar queno niyarqan: \p —Noqacunam juramentuta rurar comprometicuyarqö manaraq Pabluta wanutserqa imatapis mana micuyänäpaq. \v 15 Tsemi canan qamcuna jinallacho llapan autoridacunawan parlarir comandantita mañayë qamcunaman Pabluta yape apatsimunanpaq. ‘Pabluta mas allipa declaratsita munayä’ nishllapa jorqecatsiyämï. Noqacunanam shuyarëcayäshaq manaraq chätsiyämuptin wanuratsiyänäpaq. \p \v 16 Peru Pablupa paninpa ollqu wawanmi wiyarqan rataquicur wanutsiyänanpaq parlayashqanta. Tsenam cuartelman apuradu ewar Pabluta willarerqan. \v 17 Pablunam juc ofisialta qayarirnin, queno nerqan: \p —Que jobinta comandantiman pushequï, porqui comandantitam imatachi willeta munan —nishpa. \p \v 18 Tsenam ofisialqa comandantiman tse jobinta pushecur queno nerqan: \p —Tse presurëcaq Pablum qayecamarnï, rogamarqon que jobinta qamman pushamunäpaq. Peshi imatachi willashiniquita munan —nishpa. \p \v 19 Comandantinam jobinta maquipita jancharcur juc laduman witiratsir pacallapa taporqan: \p —¿Imatataq willamänequi? —nishpa. \p \v 20 Tsenam tse jobin queno willarqan: \p —Israel nunacunam yachatsinacuyashqa, ‘Pablupa asuntuntam tapupar juclla aregleta munayä’ nishllapa, autoridacuna ellucayanqanman Pabluta apatsinequipaq. \v 21 Peru ama creyinquitsu, porqui chuscu chunca (40) masmi nunacuna rataquicur shuyarëcayan Pabluta wanuratsiyänanpaq. Tse nunacunam juramentuta rurayashqa Pabluta manaraq wanutserqa imatapis mana micuyänanpaq ni yacutapis mana upuyänanpaq. Tsemi shuyarëcayan qam apatsinequillatana. \p \v 22 Tsenam comandanteqa tse jobinta despachecorqan queno nirnin: \p —Ama pitapis willanquitsu que nimanqequita —nishpa. \s1 Pabluta apatsiyan gobernador Felixman \p \v 23 Tsepitanam tse comandanteqa ishcaq ofisialnincunata qayaratsirnin, mandarerqan queno nishpa: \p —Alistayë qanchis chunca (70) soldaducunata cawalluncunatawan, ishque pachac (200) soldaducunatana lansancunatawan y mas ishque pachac (200) soldaducunatapis jina. Pecunam canan paqas lasnuebi ewayanqa Cesarea marcaman. \v 24 Jina alistayë juc cawallutapis Pablu montananpaq. Tsenopam Gobernador Felixman safatsiyanqui yameta y cawecaqta. \p \v 25 Pecunawanmi apatserqan juc cartata queno escribishqata: \b \pi1 \v 26 “Señor gobernador Felix, noqa comandanti Claudiu Lisiasmi allapa respetuwan saludashniquipa que cartata apatsimü. \v 27 Que apatsimonqä nunatam israel nunacuna tsarircur wanutsita munarnin maqaquicayarqan. Peru romanu nuna cashqanta musyarirmi, soldaducunawan ewar washarnin librarqö. \v 28 Imapita acusayanqantapis musyeta munarninmi, israel nunacunapa autoridanincuna juntayashqanman aparqä. \v 29 Tsechomi cuentata qocurerqä quiquincunapa leynincunarecurlla acusayanqanta. Peru wanunanpaqnoqa ni llawirananpaqnoqa manam ni ima jutsanta tarerqötsu. \v 30 Tsemi wanutsiyänanpaq yachatsinacuyanqanta musyecurnin, canan qamman apatsimü. Tse acusaqnincunatam cäyitserqö qampa despachiquiman shamurnin, tse nunata imapita acusayanqanta aclarayänanpaq. Mana imatapis masta nishniquipam despidïcurï.” \b \p \v 31 Tsenam comandanti ordenashqanno soldaducunaqa tse paqas Antipatrisyaq\f + \fr 23:31 \ft Antipatris carqan Roma ejersitupa cuartelnin.\f* eucuyarqan Pabluta aparcur. \v 32 Waränin junaqnam chaquipa ewashqa caq soldaducuna cuartelnincunaman cuticuyarqan, y cawalluwan ewaqcunanam Cesarea marcayaq Pabluta chätsiyarqan. \v 33 Cesarea marcaman chärirnam gobernador Felixta tse cartata y Pabluta entregariyarqan. \v 34 Gobernador Felixnam cartata leyirirnin Pabluta taporqan mepita canqanta. “Cilicia marcapitam callä” niptinnam, \v 35 tse gobernador Felix queno nerqan: \p —Acusayäshoqniquicuna chäyämuptinran, areglashun asuntiquita. \p Tsepitanam tse gobernador soldaducunata ordenarerqan Herodispa palasiuncho cuidayänanpaq. \c 24 \s1 Gobernador Felixpa nopancho Pablu parlacurin \p \v 1 Pitsqa junaq pasarishqanchonam mas mandacoq saserdoti Ananias waquin caq autoridacunawan chäriyarqan Cesarea marcaman. Pecunam pushayarqan Tertulu jutiyoq juc abogaduta. Tse abogaduwanmi gobernadorpa despachuncho Pabluta acusatsiyarqan. \v 2 Tseman Pabluta chäratsiyaptin, tse Tertuloqa Pabluta acusar qallecorqan, gobernador Felixta queno nishpa: \p —Señor gobernador, qamrecurmi shumaq pasaquicho cawacushqa cayä. Y allapa yachaq queniquiwanmi marcalläcunata ichicllapa ichicllapa mejoraquicanqui. \v 3 Tsemi jinantincho allapa agradesicullayan, allapa reqishqa Felix. \v 4 Peru tiempullequita mana allapa perditsillashniquipam rogacullaq juc ratitulla wiyaramänequipaq. \v 5 Que nunatam tariyarqö imeca qeshyano jinantinpa purirnin, israel nunacunata tuquita willapar liryatsiquicaqta. Pëqa Nazarenu nishqan grupupa dirijentinmi. \v 6 Y Diosnïcunaman mañacuyäna templuta desonrar quecaptinmi, presu tsarïcurnin leynïcunamanno justisiata rureta munayarqä. \v 7 ˻Peru comandanti Lisiasmi soldaduncunawan shamicurnin, maquïcunapita malaspa qochiyämarqan. \v 8 Tsepitanam niyämarqan qamraq areglayämänequipaq.˼ Masqui canan quiquiqui tapurpis, llapan acusayanqä rasonpa canqantam musyarinqui. \p \v 9 Tsecho quecaq israel nunacunapis: “Llapanmi aumi rason caqllatam nirishunqui” niyarqan. \p \v 10 Gobernador Felixnam señasta rurarerqan Pablu parlananpaq. Tsenam Pabloqa queno nerqan: \p —Señor gobernador, musyämi atsca watana autoridanïcuna canqequita. Tsemi canan nopequicho mana mantsacurishpa parlacaramushaq mana caqta acusayämanqanta defendicur. \v 11 Masqui alleq musyarinequipaq quiquillequipis tapucurillë. Jerusalenman Dios adoraq ewanqä tseran chunca ishque (12) junaq. \v 12 Y manam Jerusalen templucho ni ellucayänan wayicunacho ni callicunacho ni pita ni meta willapar liryatsiquicaqtatsu tariyämashqa. \v 13 Si llutata rurashqa captïqa canan mä meqanpis shimpiyämätsun. \v 14 Peru juctam si willashqequi: Jesucristu salbacoq canqanta creyïcurmi, une awilucuna adorayashqan Diosta sirwï. Tsetam pecunaqa mana alli yachatsiquimi niyan. Peru pecunanollam creyï Moises escribishqan llapan leycunaman, y Diospa une profetancuna escribiyashqancunamanpis creyïmi. \v 15 Jina pecunanollam noqapis marcäquicä alli ruraqtapis y mana alli ruraqtapis Teyta Dios cawaritsinanpaq caqta. \v 16 Tsemi imepis tïra, Diospa nopancho y nunacunapa nopanchopis alli consensiayoq queta. \p \v 17 “Jerusalen marcapitam atsca watacuna illashqa carqö. Y cutirnam, wactsacunapaq qoyämanqan qelleta apamurnin y Diospaq qarenin aparcurnin charqä. \v 18 Tsecunata rurar y costumrïcunamanno templucho bendisicur quecaqtam Asia marcapita shamoq israel nunacunapis tariyämarqon. Y manam atsca nunacunawantsu tse öra quecarqä, ni bullatapis manam rurecarqätsu. \v 19 Tse tarimaqcuna queman shamicur, rasonpa mana allita rurashqa captïqa shimpiyämätsun. \v 20 Mana tseqa, canan quecho quecaqcuna willayäshï israel autoridacuna declaratsiyämaptin ima jutsäta tariyanqantapis. \v 21 Unicu jutsäqa pecunata, ‘Canan qamcuna jusguecayämanqui, wanushqacuna cawariyämunanta creyicuptïmi’ nishpa, feyupa niconqällam. \p \v 22 Tseta wiyecurnam, gobernador Felix Teyta Jesuspaq yachatsicushqancunata allipa musyarnin, tse asuntuta mana areglashpa jaqirïcur queno nerqan: \p —Comandanti Lisias shamur willamaptinran que asuntiquicunata allipa musyarir areglashaq —nir. \p \v 23 Tsenam ofisialninta qayarïcur ordenarerqan Pablu llawirar siguinanpaq; peru notificarqan Pabluta alli tratayänanpaqmi y watucaqnincuna sirwiyänanta mana michäyänanpaqmi. \p \v 24 Tsepita unetanam gobernador Felixqa warmin Drusilawan palasiunman yecurerqan. Drusilaqa israel warmim carqan. Tsenam Felixqa Pabluta qayaratserqan. Pablunam willaparqan Teyta Jesusman imano creyicuna cashqanta. \v 25 Jina “Allicunallata rurashun. Ama quiquintsicpa munenintsicta rurashuntsu, porqui rurenintsicmannomi Dios jusgamäshun” nishpa nïcuptinnam, Gobernador Felixqa mantsacar queno nerqan: \p —Yä, cananqa ewaquïna. Tiempü cariptinnam, yape qayaratsishqequi —nishpa. \p \v 26 Gobernador Felixqa librina cacharinanpaq qelleta yacapurinanta shuyararmi, seguidu Pabluta qayatserqan pewan parlananpaq. \v 27 Tseno caquicaptinllam ishque wata pasarerqan. Tsepitanam Felixqa gobernador queninpita yarqurerqan y pepa rantinnam Porciu Festu jutiyoq nunana yecurerqan. Tsenam Felixqa yarqucurnin, israel nunacunawan alli quedeta munarnin, Pabluta llawirëcaqllata jaqirerqan. \c 25 \s1 Gobernador Festupa nopancho apostol Pablu parlacurin \p \v 1 Gobernador Festum, Cesarea marcaman chärir, quima junaq tsecho carir Jerusalenman ewarqan. \v 2 Tsechonam Pablupa contran juc denunsiata churayarqan saserdoticunapa mandacoqnincuna y israel nunacunapa autoridanincuna. \v 3 Shumaq mañellapam mañacuyarqan Pabluta Jerusalenman apatsinanpaq. Tsetaqa mañacorqan Pabluta apecayaptin nänillacho shuyecur wanïcatsiyänanpaq parlashqa carninmi. \v 4 Peru gobernador Festunam nerqan: \p —Pabloqa Cesarea marcachomi llawirëcan, y prontum cutishaq. \v 5 Tsemi munayaptiqueqa, waquinniquicunawan Cesarea marcaman ewashun, tse presupa ima culpantapis shimpiyänequipaq —nishpa. \p \v 6 Semanatanollanam gobernador Festu Jerusalenpita cuticorqan Cesarea marcaman. Waränin junaqnam despachunman tecur Pabluta qayaratserqan. \v 7 Pablu yecuriptinnam, Jerusalenpita ewashqa israel nunacunaqa Pabluta chopiriyarqan. Tsechomi tuqui mana allicunapa lebantecuyarqan. Peru llapan niyashqanpis uliquillam carqan. \v 8 Apostol Pablunam defendicurnin, queno nerqan: \p —Señor gobernador, noqa manam israel nunacunapa leycunapa, ni templucunapa, ni Romacho mandacoq cesarpa contran, ni ima mana allitapis rurashqatsu cä —nir. \p \v 9 Peru gobernador Festunam israel nunacunawan allicho quedeta munarnin, Pabluta queno taporqan: \p —¿Jerusalenman cutita munanquicu tsecho asuntiquita areglanäpaq? —nishpa. \p \v 10 Pablunam queno yasquerqan: \p —Roma marcacho rey cesar mandashoqniquipa autoridaninmi canqui; y pepa despachunllacho jusgayämätsun. Musyanqequinomi israel mayicunapa contranqa ni ima mana allitapis rurarqötsu. \v 11 Sitsun llutanta rurecorqö o wanutsiyämänanpaqno imatapis mana allita rurecorqö, wanutsiyämätsun. Wanitaqa manam mantsätsu. Peru mana caqcunapita acusecayamaptenqa, manam pipapis derechun cantsu pecunaman entregayämänan. Tsemi mañacü Romacho quiquin rey cesar que asuntuta areglamänanpaq. \p \v 12 Tsenam gobernador Festoqa consijaqnincunawan parlarïcur queno nerqan: \p —Rey cesar jusgashunequipaq mañaconqequirecurmi, cesarman ewanqui —nir. \s1 Rey Agripapa nopancho Pablu parlan \p \v 13 Tsepita unetanam rey Agripapa warmin Bereniciwan gobernador Festuta watucayänäpaq chäriyarqan Cesarea marcaman. \v 14 Atsca junaqcuna Cesarea marcacho quedacuyaptinnam, gobernador Festoqa willarqan Pablu presurëcashqanta queno nishpa: \p —Quechomi juc nuna presu quecan gobernador Felix llawirëcaqta jaqirenqan. \v 15 Jerusalencho quecaptimi, saserdoticunapa mandacoqnincuna, y israel nunacunapa autoridanincuna pepa contran juc denunsiata churayämorqan, wanunanpaq condenanäta munar. \v 16 Tsenam queno nerqä: Romanu autoridacunaqa manam llutallatsu nunata wanutsiyä nopäcunacho manaraq contrariuncunawan shimpinacayämuptenqa. \v 17 Tsemi tse denunsiaqnincuna chäyämonqan warenin, mana tiemputa perdishpa, justisia ruranä despachuman tse nunata qayatserqä. \v 18 Peru denunsiaqnincunaqa manam pensanqänotsu pepa contran shimpiyämorqan. \v 19 Unicoqa quiquincunapa creyensiancunallapaqmi y wanushqa Jesusllapaqmi comparienducho parlacäyamorqan. Y tse Jesuspaqmi ‘Cawanmi’ nerqan tse presu Pablu. \v 20 Y tse asuntuta noqa mana cäyirninmi, peta taporqä: ‘¿Jerusalenman eweta munanquicu que asuntiquita tsecho areglanapaq?’ nishpa. \v 21 Peru pemi pasita mañacorqan Romacho rey cesar asuntunta areglananpaq. Tsemi Romaman apatsenqäyaq presurananpaq llawicorqö. \p \v 22 Tsenam rey Agripa Festuta queno nerqan: \p —Noqapis tse nuna parlaqta wiyetam munecü —nishpa. \p Y Festunam nerqan: \p —Waretämi wiyanqui —nishpa. \p \v 23 Waränin junaqnam rey Agripa y warmin Bereniceqa allapa nicachar, justisia rurayänan despachuman yecurerqan soldaducunapa mayornincunawan y tse marcacho alli autoridacunawan. Tsenam Festupa ordenninwan Pabluta aparayämorqan. \v 24 Tsenam Festu nerqan: \p —Rey Agripa y noqacunawan quecho llapequi juntacashqa quecaq tëtacuna: Canan nopequicunacho quecaq nunapaqmi Jerusalen marcacho y que Cesarea marcacho israel nunacuna denunsiata churayämushqa. Qayaripa qaparipam wanutsiyänanpaq ordenta mañacuyan. \v 25 Peru noqapaqqa que nuna manam ni ima mana allita wanunanpaqnoqa rurashqatsu. Imano captinpis, Romacho rey cesar jusgananpaq quiquin mañaconqanrecurmi pasin qoycorqö. \v 26 Peru manam musyätsu reynintsic cesarman que nunapaq ima nishpa cartacho escribita. Tsemi que juntacashqantsicman qayatsimorqö. Mä canan rey Agripa que nunata shumaq tapupëcur cäyicatsimë cartacho ima nishpa reyninsticman escribinäpaq. \v 27 Porqui noqapaqqa manachi allitsu canman imapeq acusayashqantapis mana willashpa juc presuta Roma autoridaman apecatsiptï. \c 26 \s1 Rey Agripapa nopancho Pablu defendicun \p \v 1 Tsenam rey Agripaqa Pabluta queno nerqan: \p —Mä, canan parlacaramï imapita acusayäshunqui —nishpa. \p Pablunam maquinta pallarcur nunacunata queno parlapar qallecorqan: \v 2 “Respetashqa teyta rey Agripa, israel mayïcuna llapan mana caqpita acusayämarnï denunsiayämanqanpita qampa nopequicho defendicur parlacaramurnin, allapam cushicü. \v 3 Qamqa llapantam musyanqui noqacunapa costumbrïcunata, y creyensiacunacho mana acuerdu cayanqäta. Tsemi rogallaq shumaq pasensiequiwan parlacaramonqäta wiyarallämänequipaq. \v 4 Llapan israel mayïcunam musyayan marcächo y Jerusalenchopis wamra cashqäpita imano portaconqäta. \v 5 Pecuna unepitam reqiyäman, y musyayanmi fariseu grupupita canqäta; munarqa willariyäshïpis. Fariseu grupoqa mas alcabum cayä relijionnïcunacho. \v 6 Y canannataq Dios une awilücunata änenqanman\f + \fr 26:6 \ft Tse cawarimunantsicpaq caqtaqa Teyta Diosmi une tiempucho änicorqan.\f* marcäcullaptï, jusgayämänanpaq quecatsiyäman. \v 7 Tse promesa cumplicänantam Israelcho chunca ishque (12) casta nunacuna shuyaräyan. Tsemi paqasta junaqta Diosta alabar sirwiyan. Noqatapis tseta marcäcur creyicuptïmi, ¡o teyta rey Agripa, israel nunacuna canan acusayäman! \v 8 ¡Imanirtaq creyintsictsu wanushqacunata Dios cawaritsimunanta! \s1 Pablu willacun Jesusman creyicoqcunata chiquir qaticachanqanta \p \v 9 “Noqapis rasonpam nopataqa pensarqä Nazaret marcapita Jesusman creyicoqcunapa contran imecatapis rurequita. \v 10 Tsenomi rurarqä Jerusalencho. Y saserdoticunapa mandacoqnincuna autorisayämaptinmi, Jesusman creyicoqcunata atscaqta carselman llawitserqä. Pecunata wanutsiyaptinpis ‘¡Bienecho!’ nerqämi. \v 11 Atsca cutim ellucayänan wayicunachonäqa astarnin, malas obligarqä Teytapa contran tuquita niyänanpaq. Tsenomi pasepa piñashqa carnin, caru marcacamayaqpis tse creyicoqcunata ushacätsinäpaq qatirnin ewarqä. \v 12 Tseno ruraqmi Damasco marcaman ewarqä, saserdoticunapa mandacoqnincuna cachayämaptin y pecuna autorisayämaptin. \v 13 Peru ewarëcayaptinnam, pullan junaq quecaptin, rara sielupita intipitapis masraq noqata y yanaqecunata actsicayämarqan, tëte rey Agripa. \v 14 Tse öram llapäcuna ishquiriyarqä patsaman. Jitarëcarnam, wiyecorqä hebreu idiomacho queno nïcamaqta: ‘Saulu, Saulu ¿Imanirtaq chiquir qaticachämanqui? Tseno rurarqa, quiquiquillam malniqui ashiquicanqui imeca cashata jetacacharcoq cuenta’ nishpa. \v 15 Tsenam taporqä: ‘Teyta, pitaq callanqui’ nishpa. Y Teytanam queno nimarqan: ‘Noqaqa tse chiquir qaticachanqequi Jesusmi cä. \v 16 Peru canan apuradu sharquï. Porqui noqata sirwimänequipaqmi qamta acrarqoq. Tsemi ricamashqequita y ricatsinaqpaq caqcunata willacunqui. \v 17 Noqam librashqequi israel mayiquicunapita y mana israel caqcunapitapis. Y tse mana israel caqcunamanmi cachaq, \v 18 rasonpa caqta musyatsinequipaq. Tsenopam paqaschono puriquicayanqanpita actsicho pureqnona ticrariyanqa, y diablupa muneninta manam rurayanqanatsu, sinoqa Diospa muneninllatanam rurayanqa. Tsenopam jutsancunapita perdonecushaq y marcäquinincunarecur acrashqan caqcunatawan iwal erensiata qoycushaq’ nir. \p \v 19 “Tsemi Tëte rey Agripa, Teyta Jesus sielupita yuripumarnï mandamashqanta cäsucurnin, \v 20 alli willaquicunata willacorqä Damasco y Jerusalen marcacunacho, enteru Judea marcacho y mana israel caqcunapa marcacunachopis mana alli rurayashqancunata jaqirïcur Diosman cutiquicuyänanpaq, y tsepita witsepa alli ruraqna cayänanpaq. \v 21 Tserecurmi israel nunacuna Jerusalen templucho presu tsaricayämarnï, wanutsiyämeta munayarqan. \v 22 Peru Dios poderninwan yanapamaptinmi, imana caq nunatapis ichictapis jatuntapis Diospaq willaparnin, canancamayaq firmi quecä. Imapis pasacunanpaq caqcunata Diospa une profetancuna willacuyanqanta y Moises escribishqancunataqa manam jucnopaqa imepis willapäcorqötsu. \v 23 Pecunam willacuyarqan Dios Acrashqan allapa sufrir wanunanpaq caqta, y llapan wanushqacunapita mas puntata cawarimunanpaq caqta, y israel nunatapis mana israel nunatapis actsi cuenta cäyitsimänantsicpaq canqanta.” \s1 Pablu rey Agripata Teyta Jesusman casi creyiquecatsin \p \v 24 Apostol Pablu defendicur tseno parlaptinnam, gobernador Festu fuertipa queno nicorqan: \p —¡Pablu, qamqa locum canqui! Allapa estudiuwanmi peqequi trastornacurishqa —nishpa. \p \v 25 Peru Pablunam queno nerqan: \p —Allapa respetashqa gobernador Festu, manam locuyashqatsu cä, sinoqa allillatam y rason caqllatam parlä. \v 26 Quechomi quecan rey Agripapis. Pemi alleqpa musyan Diospaq rasonpa parlanqäcunata y imapis pasacushqancunata. Tseta manam negueta puedintsu mana pacallapa cashqa captin. Tsemi mana mantsacushpa pepa nopancho parlacaramü. \v 27 Tëte rey Agripa, ¿qamqa creyinquicu Diospa une profetancuna escribiyashqancunata? Noqa cuentata qoquicämi qam creyenqequita. \p \v 28 Tsenam rey Agripa Pabluta queno nerqan: \p —Casillapa noqatapis creyïcatsimanqui tse Jesusman. \p \v 29 Pablunam nerqan: \p —Ojala Dios permiticunman Jesucristuman imanollapapis creyiquicunequipaq, rey Agripa. Peru ama qamllaqa sinoqa canan quecho juntacashqa wiyecamaqcunapis Teyta Jesusman noqano creyiquicunman. Peru noqano cadenashqaqa ama cayanmantsu. \p \v 30 Tsenam rey Agripa, gobernador Festu, Berenici y pecunawan quecaqcuna, tëcayanqanpita sharcuriyarqan. \v 31 Tsepitanam juc laduman witirir, quiquincuna pura queno parlayarqan: \p —Manam que nunaqa ni imatapis mana allitaqa rurashqatsu wanunanpaqnoqa, ni carselchopis manam llawiranmantsu —nishpa. \p \v 32 Rey Agripanam gobernador Festuta queno nerqan: \p —Roma marcacho rey cesar jusgananpaq quiquin Pablu mana mañacushqa captenqa, cacharishwanmi carqan —nishpa. \c 27 \s1 Apostol Pabluta Roma marcaman apayan \p \v 1 Italia marcaman eucuyänanpaq acuerdu ruracäriptinnam, Pablutaqa waquin presucunatawan entregariyarqan ofisial Juliupa maquinman. Pëqa carqan Augustu nishqan tropapä mandacoqninmi. \v 2 Tsenam Asia marcapa puertuncunapa pasaq Adramitiupita shamoq barcuman lloqarcur jeqariyarqä. Noqacunawanmi biajecarqan Tesalonica nishqan pueblucho yuricoq Aristarcu jutiyoq nunapis. Tesalonica marcaqa quecan Macedonia marcachomi. \v 3 Waränin junaqnam Sidon nishqan puertuman chäriyarqä. Tsechomi ofisial Juliu Pabluta shumaq tratarqan. Tsemi amiguncunata watucaq ewananpaq Pabluta permisun qorerqan. Tsenopam tse amiguncuna Pabluta shumaq atendipäriyarqan. \v 4 Sidon nishqan puertupita eucurninnam, allapa bientu defrenti ewayänäta mana dejayämaptin Chipre isla waqtanllapana pasacuyarqä. \v 5 Lamarpa tseno biajaquicarmi, Cilicia y Panfilia marcacuna frentinpa pasarirnin chäriyarqä Mira nishqan puebluman. Tse puebloqa Licia marcachomi. \p \v 6 Tsechomi Alejandria marcapeq Italia marcaman ewaq barcuta ofisial Juliu taririr, tsariramorqan biajicunata siguiyänäpaq. \v 7 Y despasiulla ewarninnam, atsca junaq demoracuyarqä. Y allapa sasatam chëcuyarqa Cnidu islapa frentinman. Y mana allinman bientu siguiptinmi, pasacuyarqä Salmon nishqan isla frentinpa Creta islapa tumarnin. \v 8 Tseno nacacur lamar cuchunllapa ewaquicarnam, barcuta bientu mana alliman apecachaptin naqueta chäriyarqä Lasea pueblupa laduncho Buenos Puertos nishqan puertullaman. \p \v 9 Tseno allapa nacarmi, tiemputa pasacuyarqä allapa resgunam carqan lamarpa biajayänäpaq. Ayunuta rurayänan junaqcunapis pasarishqanam carqan.\f + \fr 27:9 \ft Tse fiesta pasaptin tamya tiempu qallecan, y peligrosum lamarpa barcuwan awanapaq.\f* Tsenam Pablu barcu manejaqcunata willaparnin, \v 10 queno nerqan: \p —Tëtecuna, que biajintsiccunaqa allapa resgunam ticracurin, barcutapis cargantinmi oqrashun, y manam tsepis tsellatsu, noqantsicpis resguchomi ticracurintsic —nishpa. \p \v 11 Peru tse ofisial Juliunam Pablu nishqanta mana cäsushpa, barcucho mandacoqpa y barcu manejaqpa palabranta mas cäsucorqan. \v 12 Buenos Puertoscho tamya tiemputa pasayänäpaq mana allino captinnam, barcucho llapan ewaqcuna biajita seguita munayarqan. Y Fenice marcacho Creta nishqan puertuman imanopapis chëquitam tirayarqan. Tse puertupitaqa alerim ricacun surmanpis y nortimanpis.\f + \fr 27:12 \ft Tse Fenice puertupitaqa lamar alerum ricacorqan norti ladumanpis y sur ladumanpis, y shumaq tishqu captinmi yacupis bunliräcoq. Tsemi tamya tiempuchopis barcucuna tsecho täcuyaq.\f* Tsechomi tamya tiemputa paseta munayarqan. \s1 Allapa mantsaquepaq tamyallantin bientu \p \v 13 Tsenam allimanpanona sur ladupita bientur qallaquicuptin cushicuyarqan, biajincuna alli cananpaq caqta pensar.\f + \fr 27:13 \ft Riquë Pablu Romaman ewanqan caq mäpata que Bibliapa frentincho.\f* Tsemi barcupa anclanta\f + \fr 27:13 \ft Tse ancla carqan juc allapa lasaq fieru. Tsetam cachayaq lamarpa jondunyaq tsecho barcu wataränanpaq.\f* ellurcur yarquriyarqä Creta nishqan isla cuchullanpa. \v 14 Peru tsepita ichic unellatanam Creta ladupita juc shucuqui bientu qallaquecamorqan. Tse bientupa shutin noreste. \v 15 Tse bientu llutanman barcuta apaptinmi, puediyarqätsu allinpa eweta. Tsemi mana imatapis rureta puedir, bientu apayämanqanpa eucuyarqä. \v 16 Tseno ewarëcarnam, mana allapa bientonqanllapana Clauda nishqan ichicllan isla waqtanllapa pasacuyarqä. Tsechomi qarachepa apayanqä lanchata barcuman allapa nacacur lloqaratsiyarqä. \v 17 Lloqaratsirnam, wascacunawan barcutapis alli buenu watayarqä, mana tsoqacäcurinanpaq. Tsepitanam aqoshaman yacaqueta mantsarnin, barcuta puritseq tolduraq ratashcunatapis jorqucacharcuyarqä bientu apayämashqanllapana eucuyänäpaq. \v 18 Waranin junaq tsenolla llutepa bientïcuptinnam, barcupita waquin cargacunata lamarman jitacacharcuyarqan. \v 19 Tsepita quima junaqtanam barcucho llapan caqcunata lamarman jitacacharcuyarqä. \v 20 Tseno feyupa tamyallantin shucuqui bientu captinmi, atsca junaqcunana intitapis ni estrellacunatapis ricayarqätsu. Tsemi cawetaqa manana pensayarqänatsu. \p \v 21 Y atsca junaqcunanam pasepa mana imatapis micuyarqätsu. Tsenam chopicunaman shacurir Pabloqa queno nerqan: \p —Tëtecuna, niyanqaqta wiyacuyaptiqueqa mas allim canman carqan, Creta islapita mana yarqamushqa, y manam imantsictapis oqrashwantsu carqan. \v 22 Peru canan balorta tsarir ama llaquicuyëtsu, porqui manam meqantsicpis wanushuntsu sinoqa barcullam ushacanqa. \v 23 Canan paqasmi sirwenqä Diosnïpa anjelnin yuripumashqa, \v 24 queno nimarnï: ‘Pablu, ama mantsaquëtsu; porqui presisanmi Roma marcacho rey cesarpa nopanman chëcur parlanequi. Y qamrecurmi barcucho quecaq llapan nunacunata wanuyänanpita Dios ancupar salbanqa’ nishpa. \v 25 Tsemi tëtecuna, canan balorta tsariyë; porqui Diosmanmi noqa marcäcü. Y anjel nimashqannollam pasaconqa. \v 26 Peru juc islachomi yacacashqa mäcamushun. \p \v 27 Ishque semanatanam pullan paqas Adrian nishqan Lamarcho wacman queman tse bientu apaquecayämaptin, barcu manejaqcunaqa cuentata qocuriyarqan patsamanna yecurëcayanqäta. \v 28 Tsenam lamarpa jondun medicuyänantana cacharcuyarqan janallana canqanta o ruriraq canqanta musyayänanpaq, y mederqan ishque chunca (20) brasadasmi. Tsepita mas uneninta yape mediriyaptinnam, chunca pitsqa (15) brasadasllana carqan. \v 29 Qaqacunacho choquecuyänäta mantsarninnam, barcu tsaraq chuscu anclacunata qepanpa lamarman jitarpurnin ‘¡menataq patsa warärillan!’ nir, shuyayarqä. \v 30 Peru barcu manijaqcunam barcu puntanman anclata jitaqnolla ichishaq lanchata bajaratsiyarqan. Tseman lloqarcur safetam munayarqan. \v 31 Peru Pablunam ofisial Juliuta y soldaducunata queno nerqan: \p —Sitsun que nunacuna mana que barcucho quedacuyanqa, qamcunapis manam salbaquita puediyanquitsu —nishpa. \p \v 32 Tsenam soldaducuna tacsha lancha wataraq wascacunata roqucacharcuyarqan lamarpa eucunanpaq. \p \v 33 Patsa warärëcaptinnam, nunacunata Pablu rogarqan imallatapis micuyänanpaq queno nishpa: \p —Tëtecuna, ishque semananam allapa yarpacachëwan imatapis micuyanquitsu. \v 34 Tsemi rogayaq salorta mana perdiyänequipaq imallatapis micurcuyänequipaq. Porqui mequequicunapis manam wanuyanquitsu. Canqanllam quecayanqui. \p \v 35 Tseno nirirnam, nunacunapa nopancho Diosta grasias nïcurir, tantata tsarircur paquiricur, micur qallecorqan. \v 36 Tsenam pecunapis balorta tsarir micur qallecuyarqan. \v 37 Ishque pachac qanchis chunca joqta (276) nunacunam barcucho ewaq cayarqä. \v 38 Llapancuna teqñaq micurirninnam, lamarman triguta jichacacharcuyarqan barcu mas ancashyänanpaq. \s1 Barcu undicacurcun \p \v 39 Patsa waräramuptinnam, tse barcu manijaqcunaqa riquecuyarqan lamar cuchuncho yacu bunlirëcaqta peru manam musyayarqantsu ni me marcacho quecayanqäta. Tsenam parlariyarqan imanopapis barcuta tseman chätsiyänanpaq. \v 40 Tsemi barcu tsararaq anclacunapa wascancunata roqucacharcur lamarcho jaqiriyarqan. Timon wataraq wascacunatapis plojariyarqanmi barcu aleru ewananpaq, y barcuta puritseq toldu ratashtanam raraman sutarcuyarqan. Tsenam barcu qallecorqan tse isla cuchunman ewarnin. \v 41 Peru olawan yacu muyicaqman chaquicurnam, aqoshaman tse barcu senqapa yacacacurcorqan y manam cuyorqantsu. Ola llutepa sheqicariptinnam, barcupa qepan limpu ushacärerqan. \p \v 42 Tsenam soldaducuna presucunata wanutsita munayarqan, nadepa mana safayänanpaq. \v 43 Peru ofisial Juliunam Pabluta salbeta munar munarqantsu presucunata wanutsiyänanta. Masbienmi ordenarerqan nade yachaq caqcunaqa yacuman saltarir tse playaman nadepa chäyänanpaq. \v 44 Waquin mana nade yachaq caqcunatanam nerqan tablacunapita o imapis paquishqa caqcunapita tsaripacurcur, waquincunapa qepanta ewayänanpaq. Tsenopam llapäcuna sanulla chäriyarqä playaman. \c 28 \s1 Pablu Malta nishqan islacho \p \v 1 Tsenam llapäcuna lamarpita salbacurirna, musyariyarqä Malta nishqan islacho quecayashqäta. \v 2 Tse islacho täraq nunacunanam llapäcunata shumaq chasquiyämarqan. Y allapa tamyar alalaptinnam, ninata tsariratsirnin qayayämarqan qoñucuriyänäpaq. \v 3 Tsenam Pablu elluramorqan juc mellqe tsaqui yamtata. Y ninaman jitecuptinnam, juc bibora achachepita safarnin, Pablupa maquinta canïcorqan. \v 4 Tse islacho täraq nunacunanam riquecurnin, mantsacarnin quiquincuna pura queno parlayarqan: “Que nunaqa rasonpachi asesinu. Lamarpita salbacaramuptinpis Justisia ruraq Diosnintsicqa\f + \fr 28:4 \ft Tse islacho yachaq nunacunaqa Justisia ruraq dios niyarqan quiquincunapa diosnincunatam, manam rasonpa camacoq Diosnintisctatsu.\f* manam permitintsu cawananta” nir. \p \v 5 Pablunam nina rupecaqman biborata tapsirïcorqan, y manam ni ima pasarqantsu Pabluta. \v 6 Y llapan nunacunam shuyarëcayarqan Pablu jacapäcaramunanta o ime öra carpis wanurinanta. Peru alli unepa shuyararirnam, Pabluta mana imapis pasaptin jucnopana pensar queno niyarqan: \p —Capaschi que nunaqa juc dios —nishpa. \p \v 7 Quecayanqäpita amanullachomi Publiu jutiyoq nunapa atsca chacrancuna carqan. Publioqa tse islacho mandacoqmi carqan. Pemi posadacatsiyämarnï, quima junaqninpi shumaq atendiyämarqan. \v 8 Tsechomi Publiupa papänin fiebriwan y esqechawan qeshyarnin cämarëcarqan. Tsenam Pablu ewarqan qeshyaq watucaq. Diosman mañacurirninnam, maquinta qeshyaq nunaman churarqan y cachacäratserqan. \v 9 Tseta musyarirninnam, tse islacho waquin qeshyaqcunapis shayamorqan Pabluman, y llapantam cachacätserqan. \v 10 Pecunapis agradesicurmi, tuquita qarayämarqan. Y tse islapita eucuyaptïnäqa, llapan nesitayanqäcunatam despachayämarqan. \s1 Roma marcaman apostol Pablu chärin \p \v 11 Malta nishqan islacho quima quilla quedacurninnam, eucuyarqä Alejandria marcapita Italia marcaman ewaq barcunam lloqarcur. Tse barcum tamya tiempu pasanqanyaq mä tsecho quedacushqa canaq. Tse barcupa puntanchomi diosnincuna Castorpa y Poluxpa imajinnincuna dibujashqa quecarqan. \v 12 Tseno eucurninmi, Siracusa nishqan puertuman chäriyarqä. Tsechomi quima junaq quedacuyarqä. \v 13 Tsepitanam eucuyarqä lamar cuchunllapa Regiu nishqan marcacama chäyanqäyaq. Waräninnam shumaq bientur qallecamorqan ura ladupita. Tsemi mas waräninllana chäriyarqä Pozzuoli nishqan puertuman. \v 14 Tsechonam Jesusman creyicoqcunata tariyarqä. Pecunam niyämarqan juc semana tsecho quedacuyänäpaq. Tsepitanam siguiyarqä ewarnin Romaman. \v 15 Teyta Jesusman Roma marcacho creyicoqcunaqa musyariyarqannam Roma marcaman noqacuna ewecayanqäta. Tsemi Romapita carullachoraq quecaq Apiu nishqan mercaduyaq shamicurnin chasquiyämarqan. Y waquincunanam Quima Tabernas nishqancho shuyayämarqan. Tseta riquecurnam, Pablu Diosta grasias nïcur masraq callpata tsarerqan. \v 16 Roma marcaman chäriyaptïnam, autoridacuna dispuniriyarqan Pablu juc cuartucho aparti täränanpaq. Y juc soldadullatam churayarqan peta cuidananpaq. \s1 Roma marcacho Pablu willacun \p \v 17 Tsepita quima junaqtanam Romacho presisaq caq israel nunacunata Pablu qayaratserqan. Y juntacäriyaptinnam queno nerqan: \p —Wauquicuna, panicuna, noqa manam israel mayintsiccunapa contran, ni une awiluntsiccunapa costumbrincunapa contran, ni ima mana allita rurarqötsu. Tseno quecaptinpis, Jerusalencho israel mayintsiccunam presu tsaricayämarnï romanu autoridacunaman denunsiayämarqon. \v 18 Tse autoridacunam declararatsiyämarnï cacharameta munayarqan. Porqui manam ni ima jutsäta tariyarqantsu wanutsiyämänanpaqnoqa. \v 19 Peru israel mayintsiccuna mana munaptinmi, noqa mañacorqä pasita quecho rey cesar jusgamänanpaq. Peru manam israel mayintsiccunata calumniyanäpaqtsu shamorqö. \v 20 Tsemi canan qamcunawan tse asuntuta parlarinäpaq y ricanacurinäpaq qayaratsiyämorqoq. Porqui llapantsicmi israel caqcunaqa, Dios änimashqantsicta\f + \fr 28:20 \ft Bibilia estudiyaqcuna niyan que änishqanqa carqan Dios Acrashqa salbamaqninsic Jesucristupaq. Waquincuna niyan carqan tse cawarimunantsicpaq.\f* marcäcuntsic. Y tseta creyiconqärecurmi, cadenashqa presu quecä —nishpa. \p \v 21 Tsenam tse israel nunacuna queno niyarqan: \p —Noqacuna manam Judea marcapita ni ima cartata qampa contrequi chasquiyarqötsu, ni tse marcapita shamoq israel mayintsiccunapis manam ni meqan qampa contrequeqa parlacuyashqatsu. \v 22 Peru imano captinpis, qam pensashqequitam parlacaramunequita wiyeta munayä, porqui tse juclayapa yachatsiconqequipa contran jinantincho parlayanqantam musyayä —nishpa. \p \v 23 Tsenam juc junaqta sitariyarqan. Tse junaqmi atscaq nunacuna elluquecuyarqan Pablu posadacushqan wayiman. Tsechomi patsa waranqanpita asta inti jeqanqanyaq Pablu yachatsicorqan, Diospa mandaquininpaq. Moises escribishqan leycunapita y Diospa une profetancuna escribiyashqanpita yachatsirmi, tuquinopa Teyta Jesusman creyicatsita tïrarqan. \v 24 Tseno willapäquicuptinmi, waquin nunacunaqa combensidu ticrariyarqan, peru waquincunanaqa manam creyiyarqantsu. \v 25 Quiquincuna pura mana acuerdu carnin, ewacur qallecuyaptinnam, Pablu queno nerqan: \p —Rasonpa caqllatam Santu Espiritu musyatsiptin, Diospa une profetan Isaiaspis castequicunata queno nerqan: \q1 \v 26 ‘Canan ewë Israel marca mayiquicunata ninqui: \q1 Rinriquicunawan wiyecarninpis, manataq cäyiyanquitsu. \q1 Rurashqancunata nawiquicunawan riquecarninpis \q1 mana ricaq cuentataq quecayanqui. \q1 \v 27 Porqui tse nunacunapa shonquncunaqa rumiyäcurcushqataq, \q1 rinrincunapis tsapacacurcushqataq \q1 y nawincunapis wiscuyacurcushqataq. \q1 Sitsun ricayanman, wiyayanman, \q1 y shonquncunacho cäyicuyanman. \q1 Tseqa noqaman cuticayämuptinchi, \q1 pecunata juclayatsiyäman carqä’\x * \xo 28:27 \xt Is 6.9-10\x* nishpa. \m \v 28 Tsemi qamcuna queta musyayänequi: Cananpita witsepam mana israel caqcunamanna Dios salbamanqantsicta willacuyanqa. Pecunam si wiyacur cäsucuyanqa. \v 29 ˻Pablu tseno nïcuptinnam, israel nunacunaqa quiquincuna pura liryar ewacuyarqan.˼ \p \v 30 Pabloqa ishque watanpim tse alquilashqan wayicho tacorqan. Tsechomi chasquerqan llapan watucaqnin chaqcunata. \v 31 Y mana mantsacushpam nunacunata yachatserqan Diospa mandaquininpaq y Teyta Jesucristupaq. Y manam ni pipis micharqantsu.