\id LUK - Northern Pastaza Quichua NT -Ecuador 2009 (DBL -2013) \h San Lucas \toc1 San Lucas \toc2 San Lucas \toc3 Lc \mt1 San Lucas \c 1 \s1 Lucas quillcan Teofiloma \p \v 1 Ñáuca llaquishca Teófilo, \p Ashca runaguna Jesus ñucanchihuacpi rashcagunamanda yachachishcagunamandahuas quillcanaushcami. \v 2 Jesushuan ñaupapunda purisha yachachiucunata uyasha quillcanaushcami. \v 3 Chasna acpi ñucahuas quillcasha nini. Jesusta ricuc runagunahuan ñuca alita tapusha pundamanda yachangahua nisha munashcani. Yachasha pai callarishcamanda tucurinagama canda cunan quillcauni llaquishca Teófilo. \v 4 Canda ñaupa yachachishcaguna sirtu ashcata can yachachun quillcauni. \s1 Angel riman Juanba yayahuan \p \v 5 Ñáaupa uras Herodes nishca amu Judea llactata mandashca uraspi shuc israel pagri Zacarias causac ara. Paiga tucui pagri muntunmanda Abías nishca muntun mara. Paihua huarmihuas Isabel nishca chasnallata huañuc apayaya Aaronmanda mirai huarmi ara. \v 6 Paiguna ishcandi Diospacpi ali sumac causaccuna ashcauna. Ishcandi tucui Dios mandashcagunata uyasha, Dios munashcata pactachisha causaccuna ashcauna. \v 7 Randi huarmi mana huahuayagashcamanda huahua illac causac anaura. Paiguna ishcandi ña yapa rucuyashcauna. \p \v 8-9 Shuc punzha Zacariaspa muntunguna Diosta alabana huasibi tarabanata raushcaibi Zacariasrandita tucucpi Diospa huasi ucuma yaicura ali asnac pulbuta Diospacpi rupachingahua. \v 10 Chi pulbuta rupachiushcai ashca israel runaguna canzhaibi ausha Diosta alabasha mañanaura. \v 11 Chasna acpi Zacariaspa ñaupacpi Diospa angel ricurira, chi pulbuta rupachina jahua cajun mayanbi shayarisha, paihua ali maqui partima. \v 12 Zacarias angelta ricusha ashcata manzharira. \p \v 13 Chi angel randi paita cuintara, Zacarias nisha, ama manzharinguichu. Dios can paita tapuushcata uyasha rangami, camba huarmi Isabel shuc cari huahuata huahuayangami nira. Huahuayacpi Juan nishcata shutichingui nira. \v 14 Chi huahuata huahuayacpi cushiyanguimi, chasnallata camba churimanda ashca runagunahuas cushiyangaunami nira. \v 15 Diospacpi yapa balic runa tucungami. Paiga vinotas ima machachina yacutahuas mana upingachu. Astahuanbas pai pagarishca urasmanda Diospa Samai yuyaita cushcami anga. \v 16 Pai chasna asha israel runagunata yachachicpi ashcaguna jatun Diosta cuti catingaunami. \v 17 Dios cachamungaraushca runa shamunagama camba churi runagunata yachachiungami. Camba churi ñaupa causac Eliascuinta Diospa yuyaihuan ushaihuanbas puringami. Chasna purisha yachachisha yayagunahuan churigunahuan alichingami, mana uyac runaguna uyac tucungahua pai camachingami. Chasna camachisha tucui runagunata yachachingami Dios cachamungaraushca runata catinauchun nisha. \p \v 18 Angel chasna rimacpi Zacarias tapura, Can sirtupacha rimashcata imasata yachasha. Ñáuca yapa rucu mani, ñuca huarmihuas huahuata mana tupaibac, paihuas yapa rucu man nira. \p \v 19 Chasna nicpi angel rimara, Ñáuca Gabriel mani, Diospacpi shayac mani nira. Pai ñucata cachahuarami cai cushi shimitaga canda rimangahua. \v 20 Ñáuca rimashca shimiga sirtu pactaringami. Cunanga ñuca rimashca shimita can mana quirishcamanda shuc shimitas mana rimac tucungui, ñuca rimashcashina camba churi pacarinagama mudu tucungui nira. \p \v 21 Angel Zacariashuan rimaushcai tucui canzhaibi auc runaguna pai imamanda Diosta alabana huasi ucuibi unaita tiyaushcata mana yachanaurachu. \v 22 Zacarias ña llucshisha rimanata mana usharachu. Mudu mana rimac tucusha maquillahuan ricuchira. Chasna racpi runaguna asirtanaura pai Diosta alabana huasi ucuibi tiyausha muscuibicuinta ricushcata. \p \v 23 Diosta alabana huasibi tarabashcahuasha Zacarias paihua quiquin huasima rira. \v 24 Mana unayasha paihua huarmi huicsayara. Chasna huicsayasha paihua huarmi pichca (5) quillagama huasimanda mana canzhama llucshira. \v 25 Chasna huicsayashami Dios cunan ñucahuacpi yapa alita rashcami nisha rimara, ñuca llaquirishcata pai pasachishcami huahuata mana tupac ashcamanda runaguna ama mas asihuanauchun nisha. \s1 Diospa angel riman virjin Mariata \p \v 26 Sucta (6) quillahuasha Dios paihua angel Gabrielta provincia Galileama cachara Nazaret nishca llactama. \v 27 Paita cachara shuc Maria nishca malta huarmihuagma. Chi huarmiga ñaupa causac israelgunata mandac rey amu Davidmanda mirai mara, Jose nishca runa tapushca mara. \p \v 28 Angel shamusha Mariata rimara, Cambagma shamuni canda rimangahua. Diosca cambacpi tiyaun. Tucui huarmigunamanda balichishca tucunguimi can. \p \v 29 Chasna rimacpi Maria yapa manzharisha, Imangahuata chasna rimahuan nisha yuyarira. \v 30 Pai chasna yuyariucpi angel nira, Ama manzharichu Maria. Diospacpi balichishca mangui. \v 31 Huahuata huahuayanguimi, carihuahuata. Paita Jesus nishcata shutichingui. \v 32 Pai yapa ali mandac amu tucungami. Jahuapachai Diospa Churi nishcami anga. Camba churi paihua huañuc apayaya rey amu Davidcuintallata mandac tucunga jatun Dios munashcaraicumi. \v 33 Chasna rasha tucui israel runagunata huiñai mandagmi tucunga. Pai mandanaga ima uraspas mana tucuringachu. \v 34 Chita uyasha Maria angelta rimashca, Cari illac mani. Imasata ñucaga huahuayasha cari illacca. \p \v 35 Angel randi paita rimashca, Diospa Samai cambagmami shamunga. Jatun Diospa ushaihuanmi puyucuinta cataitucungui. Chimanda can huahuayangaraushca churiga jucha illac manga, Diospa Churi man nishca tucunga. \v 36 Chasnallata canda nini camba aillu Isabel ña apa aushcai huahuayasha shuc churita charingami. Mana huahuayagashallata cunanga sucta (6) quilla tuputa charishca. \v 37 Dios tucuitaga ushac man nisha angel rimashca. \p \v 38 Tucuita uyashcahuasha Maria rimashca, Jatun Diosta cadsuc mani, chasna tucuchun can rimashcacuinta. Chasna rimashcahuasha paihuagmanda angel llucshisha rira. \s1 Virjin Maria Isabelbagma rira \p \v 39 Angel cuintashcahuasha mana unayasha Maria Judea provinciama shuc llactai rira urcu partita. \v 40 Chima pactasha Zacariaspa huasima yaicusha Isabelta saludara. \v 41 Saludashcata Isabel uyacpi paihua huicsa ucuibi auc huahua cushparira. Isabel Diospa Samaihuan yaicushca asha cushihuan rimashca, \v 42 Tucui huarmigunamanda Dios canda mas yali balichishca mangui nira. Camba huahuas Diospacpi balichishcami saquiringa. \v 43 Mana balicchani ñuca jatun amuhua mama ñucama shamungahua. \v 44 Ñáucata can saludacpimi ñuca huicsa ucui tiyauc huahuaga cushihuan cushparihuara. \v 45 Dios canda rimashca shimi pactaringaraushcata can quirishcamandami cushi mangui nisha Isabel rimashca. \s1 Mariaga Diosta alabasha cantan \p \v 46 Isabel rimashcahuasha Mariaga casna nisha Diosta alabara, \q1 Ñáuca shungu ucui jatun Diosta yapa balichiuni. \q1 \v 47 Pai quishpichic ashcamanda ñuca tucui shunguhuan cushiyani. \q1 \v 48 Ñáuca Diosta cadsuc, pugri agllaita ñucata yuyarihuashcami. \q1 Cunanmanda tucui runaguna ñucamanda Dios paita balichishcami nishami cuintangaraunguna. \q1 \v 49 Tucuita rac Dios jatun rashcataga ñucahuacpi rashcami. \q1 Paiga jucha illac sumac man. \q1 \v 50 Pundamanda huiñaigama tucui paita manzhac runagunata yuyarisha yanapashami cuiran. \q1 \v 51 Pai rashcagunamanda ushaita ricuchishcami. \q1 Balic mani nisha alabariccunata anchuchishcami. \q1 \v 52 Mandac runagunataga paiguna mandanamanda Dios llucshichishcami, \q1 randi mana balichishca runagunataga mandac tucushun nisha churashcami. \q1 \v 53 Raicasha tiyaucunama ashca aligunata cushcami. \q1 Chariccunata randi imas illacta callpachishcami. \q1 \v 54-55 Paihuacta rasha causac israelgunata Dios yanapashcami. \q1 Ñáucanchi callari apayaya Abrahandas paimanda miraigunatas Dios rimashcami tucui uras cangunata yuyarisha yanapashami nisha. \q1 Pai rimashcata mana cungarisha israelgunata yuyarisha yanapaunmi. \m Chasna nisha Maria Diosta alabara. \v 56 Pai ñalla quimsa (3) quillata Isabelhuan pasiara. Chihuasha paihua quiquin huasima bulltiara. \s1 Juan pagarishcamanda \p \v 57 Chihuasha Isabel ña cari huahuata huahuayashca. \v 58 Paihua ailluguna, mayanbi causaccunahuas Dios paita rimashcashina cari huahuata huahuayashcata uyasha paigunahuas cushiyashcauna. \v 59 Chasna acpi huahua pusac (8) punzha charishcai Moises mandashcacuinta pitina uraspi chi ailluguna paihua yaya Zacarias nishca shutillatata shutichinguichi nisha rimashcauna. \v 60 Randi paihua mama rimara, Mana chasna shutichan, paihua shutiga Juan man. \p \v 61 Nicpi rimashcauna, Randi camba aillugunahuacpi chi shutiga mana tiyanzhu. \p \v 62 Chasna paiguna rimanacusha maquita cuyuchisha Zacariasta tapushcauna paihua churihua shutita. \v 63 Tapucpi Zacarias chasnallata maquita cuyuchisha quillcata tapusha quillcara, Paihua shutiga Juanmi. Quillcacpi tucui ailluguna ricusha imasna rashata chi shutitaga shutichira nisha manzharinaura. \v 64 Zacariasca chi urasllata paihua shimihuan rimanata ushashca, ushashami Diosta alabangahua callarishca. \v 65 Chasna tucucpi tucui runaguna manzharinaushca. Chasnallata tucui Judea provincia urcu llactagunaibi tiyac runagunas tucuibi chimanda cuintanacushcauna. \v 66 Tucui paigunata uyaccuna yuyarishcauna imasata chi huahuaga tucunga nisha. \p Diosca paihua ushaita chi huahuama sirtu cungaraushca mara. \s1 Zacarias Diosta alabara \p \v 67 Chi huahuahua yaya Zacariasca Diospa Samai jundacta yaicushca asha Dios yuyachishca shimigunata rimashca casna nisha, \q1 \v 68 Israelba jatun Diosta alabashca achun paihua runagunata yuyarisha pai quishpichingahua shamushcamanda. \q1 \v 69 Diosta sirbic rey amu Davidmanda miraitami shuc yapa ushaita charic quishpichictaga cachamushca. \q1 \v 70-71 Ñáaupa urasmanda Dios rimashcata pasachic paihuacpi ali causac runagunata yuyachisha nira, Ñáucanchita piñaccunamandahuas tucui ñucanchita mana llaquiccunamandahuas Dios ñucanchita quishpichishcami. \q1 \v 72 Ñáucanchi huañuc apayayagunata yuyarisha yanapashami Dios paigunata mana paquibac rimashca ali shimita mana cungarishcachu. \q1 \v 73 Ñáucanchi huañuc apayaya Abrahanma Dios ñaupa rimashcata chara yuyarisha cunan pactachishcami. \q1 \v 74 Chasna yuyarisha ñucanchita piñaucunamanda quishpichinmi ñucanchi paihuacta mana manzhaihuan rangahua. \q1 \v 75 Chasnallata tucui ñucanchi causanagama jucha illac sumac causasha paihuacta rana manchi. \q1 \v 76-77 Chasnallata canga jatun Dios rimashcata pasachic runa tucungui churi. \q1 Quishpichic runa shamunagama paihua runagunata Diospa quishpina shimita yachachingui ñucanchi juchagunata pai anchuchingami nishca shimita yachachisha. \q1 \v 78 Ñáucanchi Dios yapa llaquisha yanapashcamandami jahuapachamanda ñucanchima pai cachamushca runaga ñucanchita punzhayachishcacuinta quishpichingami. \q1 \v 79 Chi ansaibicuinta juchata rasha puriu runagunata huañuimanda llushpichisha quishpichingami. \q1 Dios cachamungaraushca runaga ñucanchita paihua ñambita ricuchingami Dioshuan cushi causanauchun nisha. \m Chasna nisha Zacarias Diosta alabashca. \p \v 80 Paihua churi Juan nishca, huiñasha ali yuyaiyuc tucura. Chaquishca pambaibi causaura israel runagunata camachina urascama. \c 2 \s1 Jesus pagarishcamanda \r (Mt 1.18-25) \p \v 1 Chi huatagunaibi romano jatun amu Cesar Augusto nishcaga tucui runagunata mandashcami gubirnu quillcaibi shutigunata apuntachun nisha. \v 2 Chiga ñaupa asinsu yupashca ara, Siria llactaibi Sirino nishca amu mandashca uraspi. \p \v 3 Chi amu chasna mandacpi tucui runaguna paiguna huañuc apayayahua llactama rina ashcauna quillcachingahua. \v 4 Josega israel huañuc rey amu Davidmanda mirai asha Davidba llacta Belen nishcama rina ashca. Chasna asha provincia Galileamanda, paihua quiquin Nazaret nishca llactamanda llucshisha provincia Judeama, Belen llactama rishca. \v 5 Chima rishcami shutita churachingahua pai tapushca huarmita pushasha. Mariaga huahuayangamiraushca. \p \v 6 Paiguna Belen llactaibi tiyaushcai huahuayana uras pactara. \v 7 Chasna acpi Maria huahuayara cari huahuata paihua punda huahuata. Jatun puñuna huasibi tapacta ashcamandami huagra huasibi huahuayara. Huahuayasha paihua churi huahuata pindulihuan pillusha huagra micuna batiaibi churara. \s1 Ovejata cuiraccunahuacpi angelguna ricurinaura \p \v 8 Chi tutallata Belen llacta mayanbi ovejata cuiraccuna chushac pambaibi paiguna ovejagunata cuirasha tiyashcauna. \v 9 Cungaimanda paigunahuacpi Diospa angel ricurimushca. Ricurimucpi Diospa sumacca chi runagunahuacpi muyucta punzhán ricurishca. Chasna tucucpi yapa manzharishcauna. \v 10 Randi chi angel paigunata rimashca, Ama manzharinguichichu. Uyaichi. Ali cushi shimita cangunata cuintangahuami shamuni, tucui runagunata cushiyachingahua. \v 11 Cunan tuta Davidba llactaibi cangunata quishpichic pagarishcami. Paiga Cristo nishca jatun amumi. \v 12 Chasna acpi casna ricusha yachanguichimi, chi huahuaga huagra batiaibi pillushca siriutami tupanguichi nira. \p \v 13 Cungaimanda chi angelhuan yapa ashca angelguna ricurimushcauna. Ricurisha Diosta alabasha rimashcauna: \q1 \v 14 Tucui jahuapachai auccuna Diosta alabashca achun. \q1 Cai pachaiga tucui Diosta cushiyachic runaguna cungailla causanauchun. \p \v 15 Angelguna chasna rimasha jahuapachama bulltiashcahuasha chi ovejata cuiraccunapura cuintanacushcauna, Jacuichi Belen llactama ricungahua Dios ñucanchima rimashcata. \p \v 16 Chasna cuintasha huairashina risha pactasha Joseta Mariatahuas tupanaurami. Chasnallata chi huahuata huagra batiaibi siriucta ricunaurami. \v 17 Chita ricusha risha angelguna huahuamanda rimashca shimigunata tucui runagunama cuintashcauna. \v 18 Paiguna chasna cuintacpi tucui runaguna uyasha imata tucungaraun nisha manzharishcauna. \v 19 Mariaga tucuita paihua shungu ucuibi huacaichisha yuyarisha causaura. \v 20 Chi ovejata cuiraccunaga tucui paiguna ricushcatas uyashcatahuas yuyarisha Diosta alabasha balichishcauna. Chi angel rimashcacuinta tupagrishcamanda Diosta alabasha balichisha paiguna ovejagunama cuti bulltiashcauna. \s1 Jesusta Diosma ricuchishcamanda \p \v 21 Jesus pai pagarishcamanda pusac (8) punzha aushcaibi huañuc Moises mandashcacuinta israel runa tucungahua ullucarapundata pititucushca tucuchun nisha apanaura. Chasnallata chi uraspi shutichinaura Jesus nishcata, Maria chara mana huicsayuc agllaita Jesus nishcata shutichingui nisha angel rimashcaraicu. \p \v 22 Jesus shuc quillata chariushcai Moises mandashcashina María armara. Chita pactachishcahuasha Jerusalen llactama Diospa jatun huasima Jesusta apanaura Diosma ricuchingahua. \v 23 Dios mandashca shimi casna nin: Ñáaupapunda cari huahuata ñucama ricuchina manguichi ñucahuac tucuchun nisha. Joseguna chasna ranaura Dios rimashca shimita pactachingahua. \p \v 24 Paiguna chasnallata Dios mandashca shimita pactachisha, pishcugunata israel pagrima cunaura pai rupachisha Diosma ricuchichun nisha. Chi mandashca shimi nin: Cugrichi ishcai (2) palomagunata carindi huarmindi Diosma ricuchingahua. Paloma mana tiyacpiga ishcai palomacuinta huahuagunata cugrichi nin. \p \v 25 Chi uraspi shuc rucu runa Simeon nishca Jerusalen llactaibi causauc ara. Diosta manzhac asha runagunahuacpi yapa ali puric, Dios paihua israel runagunata quishpichingami nisha chapasha causaura. Diospa Samai paihuanmi tiyaushca. \v 26 Chasna asha Diospa Samai Simeonda ñaupata rimashca ara, Can mana huañusha causaungaraungui Dios cachamungaraushca Cristo nishca quishpichicta ricunagama nisha. \p \v 27 Shuc punzha Simeon Diosta alabana huasima yaicura Diospa Samai paita chima ringui nishcamanda. Chibi tiyaushcai Jesuspa yayaguna huahuata apamunaushca Dios mandashca shimita caran huahuamanda pactachingahua. \v 28 Chasna apamucpi rucu Simeon chi huahuata marcasha Diosta alabasha casna nira, \q1 \v 29-30 Jatun Dios, can ñucata rimashcacuinta ña pactarishcami. \q1 Ñáuca quiquin ñahuihuan can cachamushca quishpichicta ricunimi. \q1 Cunan ñuca huañucpi mana imaschan, ali manga nira. \q1 \v 31 Cai quishpichicta tucui runagunaraicu can cachamushca angui. \q1 \v 32 Paiga camba israel runagunata balichingami. Chi shuc mana-israel runagunama bilatacuinta ali causaita cungami nira. \p \v 33 Simeon huahuamanda chasna rimacpi uyasha Jesuspa mama yayahuas manzharisha cushihuan uyashcauna. \v 34-35 Chasnallata Simeon, Dios cangunata alita yanapachun nisha bindisiara. Chihuasha Mariata rimara, Yaya Dios cai huahuata cachamushcami maican israel runaguna Dioshuan alichishca tucungahua, shuccunaga Diospa ñaupacpi mana balichishca tucungahua. Paiga chi runaguna Dios mana munasha yuyarishcagunata ricuchingami. Chasna racpi ashca runaguna paita camisha mana gustanaungachu. Jesus yachachingaraushca shimita mana alita rimanaungami. Canga Maria, camba shungu ucuibi lansahuan tucsishcacuinta llaquiringuimi nisha rimara. \p \v 36 Chi uras shuc rucu huarmi chasnallata Diosta alabana huasibi aushca, Dios rimashcata pasachic huarmi Ana nishcami. Paiga Aser muntunmanda mirai Fanuel nishca runahua ushushi mashca. Chi huarmi malta uraspi cadsarasha canzhis (7) huatai paihua cari huañura. \v 37 Cari huañushcahuasha pusac chunga chuscu (84) huatagama huaccha causauc ashca. Diosta alabana huasibi causasha mana llucshisha tutandi punzhandi Diosta alabasha causac ashca. Dioshuan cuintasha ashca cutin mana micusha sasisha Diosta alabasha causashca. \v 38 Simeon rimaushcai Ana pactasha Diosta pagrachu ningahua callarishca. Chasnallata Ana huahua Jesusmanda cuintara tucui Jerusalenbi quishpichiuta chapauc runagunama. \s1 Nazaretma bulltianaun \r (Mt 2.21-23) \p \v 39 Jose huarmindi huahuandi tucui Dios mandashca shimigunata pactachishcahuasha Galilea provinciama, paihua quiquin Nazaret llactama bulltiashcauna. \v 40 Chibi causausha Jesus sinzhi tucura, alita yachasha yuyaiyuc tucusha huiñara. Chasnallata Dios paita yapa llaquisha yanapara. \s1 Jesus yuyaiyuc rucugunahuan cuintan \p \v 41-42 Caran huatata Jesuspa yayaguna Jerusalenma rishcauna pascua nishca israel jistata rangahua. Jesus ña chunga ishcai (12) huatata chariushcai paita pushanaura. \v 43 Chi jista tucuricpi paiguna bulltiausha mana yachanaurachu pai Jerusalen llactallaita saquirishcata. \v 44-45 Mana yachasha Jesusca chi riu runagunahuan shamuunmi nisha yuyarinaura. Chasna yuyariusha shuc punzhata rinaura. Randi Jesus chara mana ricuricpi tucui aillugunahuacpi amigogunahuacpis mascashahuas mana tupasha Jerusalen llactamallata cuti bulltianaura paita mascangahua. \p \v 46 Chibi mascasha mascasha quimsa (3) punzhahuasha Diosta alabana huasibi pai tiyauta tupashcauna. Jesusca chibi yachachiccunahuan tiyarisha paigunata uyasha tapusha tiyaura. \p \v 47 Chasna acpi tucui paita uyaccuna pai yachashcata pai rimashcatas uyasha yapa yuyarishcauna imasata cai huahuaga rucucuinta yachan nisha. \v 48 Paihua yayaguna chita ricusha imata tucun nisha yuyarinaura. Chasna yuyarisha paihua mama tapura, Imangahuata saquirisha ñucanchita llaquichirangui churi. Camba yaya ñucahuas llaquirisha canda mascauranchi quimsa (3) punzhata. \p \v 49 Tapucpi pai cutipara, Imangahuata mascahuaranguichi. Manachu yachanguichi ñuca Yayahua huasibi tiyana acta. \v 50 Chasna nicpi paiguna Jesus rimashcata uyashallata mana sirtu intindinaurachu. \p \v 51 Chihuasha Jerusalenmanda llucshisha Jesus paigunahuan Nazaretma bulltiara. Bulltiasha paigunata cadsusha causac ara. Tucui rimashcatas, pasashcagunatahuas paihua mamaga shungu ucui huacachisha causac ara. \v 52 Chasna Jesus ali aichayuc ali yuyaihuan huiñaura, Diospacpihuas runagunaibihuas alita tucusha huiñara. \c 3 \s1 Bautisac Juan camachiun \r (Mt 3.1-12, Mc 1.1-8, Jn 1.19-28) \p \v 1 Chi uras romano llactagunata jatun mandac Tiberio Cesar ña chunga pichca (15) huatata romano llactagunata jatun mandac amu tiyashcaibi cai gubirnadurguna anaura: Judea provinciai Poncio Pilato ara, Galilea provinciai Herodesmi ara, Iturea y Traconite provinciagunai Herodespa huauqui Felipe ara, Abilinia provinciai Luciano ara. \v 2 Chasnallata israel pagrigunata mandaccuna Anaspas, Caifaspas anaura. \p Chi uras Zacariaspa churi Juanga runaguna mana causaushca pambai aushcai Yaya Dios paita mandara ñuca rimashca shimita camachigri nisha. \v 3 Chasna mandacpi Juan tucui Jordan yacu mayanda puriusha casna nisha camachira, Dios canguna juchagunata anchuchingahuaca canguna juchagunata rashcamanda llaquirisha saquichi, chihuasha bautisarichi nisha camachira. \p \v 4 Dios rimashcata ñaupa pasachic Isaiasca Juanmandami casna quillcashca. Pai quillcashcacuinta ña cunan pactarishcami. Chi shimiga casna mashca: \q1 Chaquishca pambaibi shuc runa casna caparisha camachin: \q1 Dios cachashca quishpichic runaraicu \q1 shuc cusca ñambita rashcacuinta \q1 canguna causaita alichirichi nisha. \q1 \v 5 Tucui huaicugunahuas taparinaungami, tucui urcugunahuas pambayanaungami. \q1 Arcu ñambigunahuas tsigllayanaungami, mana pariullagunahuas pariyashca tucunaungami. \q1 \v 6 Tucui runaguna Dios shuc quishpichicta cachamungaraushcata ricungaunami. \m Dios chasna rimachishcacuinta Isaias ñaupata quillcashca ara. \p \v 7 Chi shimi pactaricpi Juan tucui pai bautisarinata munac runagunama casna rimara, Canguna palucuinta mana alita rac mirai partimanda anguichi. Pita cangunata rimaraya Dios taripasha libachinamanda quishpingahuaca. Canguna chasna causausha Dios taripana punzha pactamucpi mana quishpinata ushanguichichu. \v 8 Cunanga juchata saquisha alita rasha causana manguichi canguna causai sirtu cambiarisha Diosma shamushcata ricuchingahua. Ama rimaringuichichu ñucanchi apayaya Abrahanmanda miraiguna ñucanchi ashcamandami quishpishca anchi nisha. Cangunata nini, Dios munashaga cai rumigunamandas ushanmi Abrahanmanda miraigunata rangahuaca. \v 9 Dios taripanaga shuc ruyata cuchuna hachacuinta cunan pactamushcami. Maican ruya mana ali muyuta aparicpi cuchushcahuasha ninaibi shitaitucun. Cangunaga mana alita rasha causashcamanda chi mana ali aparic ruyacuinta manguichi. Chimandami taripashca tucunguichi. \p \v 10 Juan chasna camachicpi uyasha tapushcauna, Ñáucanchiga imatata rana anchi nisha. \v 11 Tapucpi rimara, Maican runa ishcai (2) camidsata charisha mana charic runata shucta cunami. Micunata charisha chasnallata cunami nira. \p \v 12 Chi uras gubirnuraicu cullquita tandachiccuna Juanbagma shamusha bautisaringahua paita tapushcauna, Ñáucanchiga imasnata rashun señor. \v 13 Tapucpi nira, Gubirnu rimashca tupullata tapuichi cullquita, ama yalicta tapunguichichu. \p \v 14 Sundalugunahuas paita tapunaura, Ñáucanchiga imatata rashun. Paigunata nira, Pimandahuas cullquita ama imatas yanga apaichichu. Ama umasha shuhuanguichichu pihuactahuas. Canguna ganashca cullqui tupullahuan causaichi nira. \p \v 15 Dios cachangaraushca quishpichic shamunata chapaucuna Juanda ricusha yuyarinaura, Caichu quishpichic Cristoga an nisha. \p \v 16 Juan randi paigunata nira, Ñáuca cangunata yacullahuanmi bautisauni. Ñáucahuasha shamungami ñucamanda mas yali ushaiyuc runa. Shuc mas pishi tarabac runacuinta huascallatas pascasha paihua zapatosta llucshichingahuas mana balicchani. Paiga maican runagunata Diospa Samaihuan ninahuanbas bautisangami. \v 17 Shuc runa muyugunata pallasha caspihuan huactan muyu carata ishcurichun nisha, muyu carata jichusha ninai rupachingahua, tucui ali muyugunalla saquirichun nisha paihua huasi ucuma huacaichingahua. Dios cachangaraushca ñucamandahuasha shamuc runaga chicuinta rasha Diospacpi alita rac runagunata paihua huasima apangami, chi mana alita rac runagunata huiñaigama ninaibi rupachinga. Chasna nisha Bautisac Juan paigunata yachachishca. \p \v 18 Juan chasnallata mas chicuintallata runagunata yachachisha quishpinamanda Diospa ali shimita cuintaura. \s1 Juanda carcelbi tapashcamanda \r (Mc 6.17-18) \p \v 19 Juanga mandac amu Herodesta canga mana alitachu rasha causaungui nisha rimara. Shuctas mas rimara camba huauquihua huarmi Herodías nishcata quichusha mana alitachu rangui. \v 20 Chasna nisha rimacpi Herodes piñasha mas mana alita rasha Juanda carcelbi tapara. \s1 Jesus bautisarishcamanda \r (Mt 3.13-17, Mc 1.9-11, Jn 1.32-34) \p \v 21 Tucui runaguna bautisarishcai Jesuspas bautisarishcami. Pai Diosta mañaushcai jahuapacha pascarira. \v 22 Pascaricpi Diospa Samai shuc palomacuinta ricurisha paihua jahuai shamura. Chasnallata jahuamanda shuc shimi uyarira, Canga ñuca yapa llaquishca churi mangui, can quishpichic tucuchun nisha ñuca canda cushihuan japirani. \p \v 23 Jesus ña quimsa chunga (30) huatayuc aushcai pai yachachingahua, pihuas mana rashcagunatas rangahua callarira. \s1 Jesuspa huañuc apayayagunamanda \r (Mt 1.1-17) \p Runaguna Jesuspa yayaga Jose man nisha yuyarishcauna. \qm1 \v 24 Josehua yaya Elí nishca ara, Elíba yaya Matat, \qm1 paihua yaya Leví, paihua yaya Melqui, \qm1 paihua yaya Jano, paihua yaya Jose, \qm1 \v 25 Josehua yaya Matatias, Matatiaspa yaya Amos, \qm1 Amospa yaya Nahun. Nahunba yaya Esli ara, \qm1 Eslihua yaya Nagai. \v 26 Nagaiba yaya Maat ara, \qm1 Maatpa yaya Matatias. Matatiaspa yaya Semeí, \qm1 Semeíba yaya Josec, Josecpa yaya Judá. \qm1 \v 27 Judáhua yaya Joano ara, Joanohua yaya Ireso, \qm1 Iresohua yaya Zorobabel. Zorobabelba yaya Salatiel ara, \qm1 Salatielba yaya Neri. \v 28 Nerihua yaya Melqui ara, \qm1 Melquiba yaya Adi, Adihua yaya Cosam. \qm1 Cosamba yaya Elmodan ara, Elmodanba yaya Er ara. \qm1 \v 29 Erba yaya Josue, Josueba yaya Eliezer, \qm1 Eliezerba yaya Jorim, Jorimba yaya Matat. \qm1 \v 30 Matatpa yaya Leví ara, Levíhua yaya Simeon, \qm1 Simeonba yaya Judá, Judáhua yaya Jose. \qm1 Josehua yaya Jonán ara, Jonánba yaya Eliaquín. \qm1 \v 31 Eliaquínba yaya Meleo ara, Meleohua yaya Mainán, \qm1 Mainánba yaya Matato, Matatohua yaya Natán. \qm1 \v 32 Natánba yaya David, Davidba yaya Isaí, \qm1 Isaíba yayaga Obed ara, Obedpa yaya Booz ara. \qm1 Boozpa yaya Salmon, Salmonhua yaya Nasón. \qm1 \v 33 Nasónba yaya Aminadab, Aminadabba yaya Arni ara. \qm1 Arnihua yaya Esrón, Esrónba yaya Fares, \qm1 Farespa yaya Judá ara. \v 34 Judáhua yaya Jacobo, \qm1 Jacobohua yaya Isaac, Isaacpa yaya Abrahan ara. \qm1 Abrahanba yaya Taré, Taréba yaya Nacor ara. \qm1 \v 35 Nacorba yaya Seruc ara, Serugpa yaya Ragau, \qm1 Ragauba yaya Peleg, Pelegpa yaya Heber, \qm1 Heberba yaya Saló. \v 36 Salóhua yaya Cainan, \qm1 Cainanba yaya Arfajad, Arfajadpa yaya Sem. \qm1 Semba yaya Noe ara, Noeba yaya Lamec. \qm1 \v 37 Lamecpa yaya Matusalen ara, Matusalenba yaya Enoc, \qm1 Enocpa yaya Jared, Jaredpa yaya Malaleel, \qm1 Malaleelpa yaya Cainan. \v 38 Cainanba yaya Enos, \qm1 Enospa yaya Set ara. Setpa yaya Adan ara. \qm1 Adanga Yaya Dios rashca mara. \c 4 \s1 Supaiga Jesusta camashcamanda \r (Mt 4.1-11, Mc 1.12-13) \p \v 1 Jesus bautisarishcahuasha Diospa Samai jundaricpi Jordan yacumanda llucshira. Llucshicpi Diospa Samai paita pushara chaquishca partima. \v 2 Chuscu chunga (40) punzhata chibi tiyaura. Chibi tiyaushcai supai paita pandachinata munara. Tucui chi punzhagunaibi Jesus imatahuas mana micushachu tiyaura. Chasna ausha yapa raicashca mara. \p \v 3 Chasna raicacpi supai paita casna nisha camara, Can Diospa churi asha cai rumita panda rasha micui nira. \p \v 4 Chasna supai nicpi Jesus rimara, Diospa shimi ninmi: Runa mana micushallachu causacchan, astahuanbas Yaya Dios tucui rimashcata cadsusha causana manchi. \p \v 5 Chihuasha supai paita urcuma apasha chimanda tucui llactagunata chi ratuhuallai ricuchira. \v 6 Ricuchisha, Cai tucui gustu llactagunaga ñucahuagmi nira. Ñáuca pitas cunata ushanimi. Chasna asha can mandac tucuchun nisha tucui cai gustu ricuric llactagunata canda cusha nini can chigunata mandangahua. \v 7 Diostacuinta ñucata cungurisha alabasha balichicpiga canda cushcanguimi. \p \v 8 Jesus randi rimara, Diospa shimibi quillcashca tiyaunmi: Canda mandac Diosta alabana angui, paillata cadsusha causana mangui nira. \p \v 9 Chihuashaga supai paita Jerusalenma apasha Diosta alabana huasi jahuaibi shayachisha rimara, Can Diospa churi asha caimanda allpama saltai nira. \v 10 Supaihuas Diospa shimita japisha rimara, Diospa shimibi quillcashca tiyanmi nisha Dios paihua angelgunata cachangami canda japisha cuirangahua. \v 11 Chasnallata quillcashcami, paiguna maquigunahuan canda marcangaunami camba chaqui ama rumibi tacarichun nisha. \p \v 12 Jesus randi paita rimara, Chasnallatami Diospa shimi nin: Can munashcata rachun nisha canda mandac Diostaga ama mandasha camanguichu nira. \p \v 13 Supai tucui ima tunuis camasha juchai urmachinata mana ushashami Jesusmanda anchurisha rira, huasha ima uraspas tupasha urmachishami nisha yuyarira. \p \v 14 Chihuasha Jesus Diospa Samai ushaihuan jundashca asha Galilea provinciama bulltiara. Chasna acpi tucui chi partibi tiyaucuna Jesusmanda cuintanacunaura. \v 15 Chibi auc israel tandarina huasigunai Jesus yachachicpi tucui runaguna paiga yapa alita yachachin nisha rimanaushcami. \s1 Quiquin Nazaret llactama rira \r (Mt 13.53-58, Mc 6.1-6) \p \v 16 Chasna Jesus pai huiñashca Nazaret llactama bulltiara. Pactasha israelguna samana punzhai paihua yachai chasna acpi paiguna tandarina huasima rira. Chima risha Diospa shimita ricungahua shayarira. \v 17 Shayaricpi Diospa huasita cuirac runa quillcata paima cura ricuchun nisha. Cusha Dios rimashcata ñaupa uras pasachic runa Isaias quillcashcata ricuchun nira. Jesus quillcata pascasha casna quillcashcata tupasha ricura: \q1 \v 18 Diospa Samai ñucahuacpi tiyaun. \q1 Pai ñucata japihuara pugrigunama Diospa ali quishpina shimita yachachingahua, \q1 caudsayachishca runagunama llushpirina shimita rimangahua, \q1 puyuñahui runagunata alichisha ricuchingahua, \q1 huatashcacuinta causac runagunata lugaryachingahua, \q1 \v 19 Yaya Diospa quishpina punzhaguna pactamushcami nishami yachachichun nisha ñucata japihuara. \p \v 20-21 Jesus chita ricushcahuasha quillcata tapasha cuirac runama cusha tiyarira yachachingahua. Chasna acpi tucui chibi tiyauc runaguna paita ricuucpi Jesus rimangahua callarira, Cai canguna uyaushca quillcashca shimiga cunan punzha pactarishcami nira. \p \v 22 Jesus rimashcata uyasha tucui runaguna paiga yapa ali shimigunata yachachiunmi, chasna ashahuas manachu Josehua churi anya nisha rimanacunaura. \p \v 23 Chasna yuyarisha rimanacucpi Jesus paigunata nira, Ñáucamanda shuc shimita rimaunguichichari can amullata aliyai doctor. Can Capernaun llactaibi rashcata uyashcanchi, caibi camba quiquin llactaibihuas chasnallata rai. Chita rimahuanguichima. \v 24 Cangunata sirtuta nini tucui Dios rimashcata pasachic runagunata paiguna quiquin llactai mana balichishcachu tucunaura. \v 25 Yuyarichi. Dios rimashcata pasachic runa Elias causaushca uras quimsa huata chaupita (3 ½) mana tamiarachu. Mana tamiashcamanda tucui llactagunai yapa sinzhi raicaitucurami. Chi uras israel llactai ashca huaccha huarmiguna tiyanaura. \v 26 Chasna tiyaugllaita Dios mana paigunahuagmachu Eliasta cachara, astahuanbas Sidón mayanbi Sarepta nishca mana-israel llactai tiyauc shuc huaccha huarmihuacta cachara. \v 27 Chasnallata Dios rimashcata shuc pasachic runa ara huañuc Eliseo nishca. Pai camachiushca uras israel llactai ashca lepra nishca sinzhi carachayuc runaguna tiyanaura. Chasna tiyaugllaita Siria nishca mana-israel llactamanda Naaman nishca runalla alichishca tucura nisha Jesus rimara. \p \v 28 Pai chasna mana-israel runagunamanda rimacpi tucui chi tandarina huasibi tiyauc runaguna uyasha yapa piñarinaura. \v 29 Piñarisha huanchishun nisha jatarisha Jesusta canzhama apanaura urcu pundamanda huaicuma tangashun nisha. \v 30 Randi Jesus paiguna chaupi ucullatata pasasha shuc partima rira. \s1 Jesus shuc runamanda supaita llucshichishcamanda \r (Mc 1.21-28) \p \v 31 Jesus chimanda llucshisha chi Galilea provinciallaita Capernaun nishca llactama rira. Chibi shuc samana punzha, israel tandarina huasibi yachachiura. \v 32 Pai yapa ushaihuan yachachiupi tucui uyac runaguna imasna ashata alitaga yachachinya nisha yuyarinaura. \v 33 Ñáa chi israel tandarina huasibi supai yaicushca runa ausha yapa sinzhita caparira, \v 34 Nazaretmanda Jesus ñucanchimanda anchuri, ñucanchita ama quillachichu, ñucanchita huanchisha tucuchingahuachu shamurangui. Canda ricsinchimi, canga Dios anllasha cachashca ashami jucha illac runa mangui nisha sinzhita caparira. \p \v 35 Chasna nicpi Jesus chi supaita sinzhita rimasha mandara, Chunlla ai, chi runa ucumanda llucshisha ri nira. \p Jesus chasna mandashcata supai uyasha tucui runaguna ricuushcai chi runata urmachisha llucshira, randi mana imatahuas huaglichishachu rira. \v 36 Tucui chita ricuc runaguna manzharisha paigunapura cuintanacunaura, Imasna ashata chasna riman, pai mandacpi supaigunas paitaga cadsusha llucshinaunmi nisha rimanaura. \p \v 37 Chasna tucucpi tucui chi llactagunai paimanda cuintanacunaura. \s1 Simon Pedrohua huarmihua mamata Jesus alichira \r (Mt 8.14-17, Mc 1.29-34) \p \v 38 Jesus chi tandarina huasimanda llucshisha Simonba huasima yaicura. Chi uras Simonba huarmi mama sinzhi ungushca siriura. Chasna tucucpi Jesusta tapunaura paita alichichun nisha. \v 39 Chasna tapucpi Jesus paihuagma risha ungüita anchuri nisha rimara. Pai chasna rimashcallai ungüi anchurirami. Chi urasllata chi huarmi jatarisha paigunata upichingahua callarira. \p \v 40 Chi israel samana punzha indi yaicuushcai tucui tunu ungushcagunata Jesuspagma apamunaura. Apamucpi Jesus caran runata llangasha janbira. \v 41 Alichiupi supaiguna ashca runagunamanda llucshisha riusha caparinaura, Can Diospa churi mangui nisha. \p Chi supaigunaga Jesusca Dios cachashca quishpichic Cristo acta yachanaurami. Yachagllaita Jesus sinzhita mandasha paigunataga lugarta mana curachu paimanda rimangahua. \p \v 42 Cayandi punzha pagariupi Jesus chi llactamanda llucshisha, chaquishca partima rira. Pai illacpi runaguna paita mascanaura. Mascasha tupasha jarcanaura caillai saquiri nisha. \v 43 Jesus randi paigunata rimara, Diospa ali mandanamanda yachachiuni imasna paimi quishpichinata munan. Shuc llactagunais cai ali shimillata yachachina mani, chasna yachachingahuaca Dios cachamuhuara nira. \p \v 44 Chasna asha Galilea provinciai auc llactagunai purisha tucui chibi auc israel tandarina huasigunai camachisha puriura. \c 5 \s1 Ashca yacu aichagunata japinaura \r (Mt 4.18-22, Mc 1.16-20) \p \v 1 Shuc punzha Jesus Genesaret partibi Galilea cucha patai tiyaushcai ashca runaguna tandarisha paihuagma tapacta shamunaura Diospa shimita uyangahua. \v 2 Chibi Jesus ricura ishcai (2) canuata chushac acta. Amuguna pulayama llucshisha paiguna licagunata maillasha tiyaunaura. \v 3 Runaguna tapacta caillayamucpi Jesus Simonba canuaibi yaicusha paita cuchanayagama tangari nira. Chasna tangaricpi tiyarisha canuamanda runagunata yachachingahua callarira. \v 4 Yachachishcahuasha Simonda rimara, Chaupi cucha partima cahuiri, camba licata shitai nira yacu aichagunata japingahua. \p \v 5 Simon randi rimara, Tuta pagaricta licashahuas pagarishcanchi, mana imatas japiranchichu señor, mana shugllahuas. Randi can rimashcamanda cunan cuti shitasha camangarauni nira. \p \v 6 Shitasha yapa ashcata japinaura. Chasna aicha jundaricpi lica liquiringahua callarira. \v 7 Chasna tucucpi paigunahuan pariu tarabaucunata maquita ricuchisha cayanaura canguna canuata apamuichi nisha. Chi canua pactamucpi ishcandi canua tapacta jundarira. Jundaricpi canuaguna tigrana tunuta callariura. \v 8 Simon Pedro chita ricusha Jesuspacpi cungurisha, Ñáucamanda anchurihuai señor, ñuca yapa juchayuc ashcamanda nira. \p \v 9 Pai ashca manzharishcamanda chasna rimara, tucui paihuan canuai tiyaucunahuas manzharishcauna yacu aichata yapa ashcata japishcamanda. \v 10 Paihuan tarabaccuna Zebedeoba churiguna Santiago, Juan nishcaguna chasnallata manzharinaura. Jesus randi Simonda rimara, Ama manzharichu nisha, cai yacu aichata japiccuinta cunanmanda ñaupagma runagunata tandachisha yachachic tucunguichimi paiguna ñucata catinauchun nisha. \p \v 11 Chita uyasha canuagunata pulayama sicachisha tucuita saquisha Jesusta catisha purinaura. \s1 Jesus shuc sinzhi carachayuc runata alichin \r (Mt 8.1-4, Mc 1.40-45) \p \v 12 Jesus shuc llactai aushcai shuc ashca lepra nishca sinzhi carachayuc runa paita ricusha cungurisha allpama cumurira. Chasna rasha rugara, Can munashaga ñucata alichinata ushahuangui señor. \p \v 13 Chasna nicpi Jesus paihua maquihuan llangasha, Munani, alichishca mangui. Chasna rimacpi chi urasllata tucui paihua ismurishca aicha illacta aliyarami. \v 14 Chihuasha Jesus paita rimara, Ama pitahuas cuintanguichu astahuan israel pagrihuagma risha camba aichata ricuchigri. Chasnallata tucui runaguna can aliyashcata yachanauchun nishaga huañuc Moises mandashcatacuinta rasha pagrima cugringui camba aicha janbirishcamanda nira. \p \v 15 Randi tucui llactaibi Jesusmanda mas cuintashcaunami, chasna acpi ashca runaguna tandarinaura paita uyangahua. Chasnallata paihuagma ungüiguna shamunaura janbihuachun nisha. \v 16 Chasna acpi Jesus randi runa illashca partima rira Dioshuan sapalla cuintanacungahua. \s1 Suchu tucushca runata alichira \r (Mt 9.1-8, Mc 2.1-12) \p \v 17 Shuc punzha Jesus shuc huasibi yachachiushcai fariseogunas Moises mandashcata yachachiccunahuas chillai tiyarishca anaura paita uyasha. Paigunaga Galilea provinciamandas, tucui Judea provincia llactagunamandas, chasnallata Jerusalen llactamandahuas shamushca anaura. Chi uras Diospa ushai Jesuspacpi aura ungushca runagunata alichingahua. \p \v 18 Pai yachachiushcai shuc runaguna shuc suchu runata paihua baitaibi apamunaura Jesus alichichun nisha. Chasna yuyarisha chi huasi ucuma yaicuchinata munanaura Jesuspagma ricuchingahua. \v 19 Chasna munagllaita yapa ashca runa tapacta tiyashcamanda mana ushanaurachu paita yaicuchinata. Chasna acpi jahuata sicasha, chi pala huasita juctusha chi baitaibi churashca runata jahuamanda tucui runagunahua chaupi shungüi urmachinaura Jesuspa ñaupacpi. \v 20 Chasna ranaupi Jesus paiguna quirishcata ricusha chi runama rimara, Camba juchagunata anchuchishca tucunguimi. \p \v 21 Pai chasna nicpi chibi auc Moises mandashcata yachachiccuna, fariseogunahuas shungu ucui yuyarinaura, Diosllami juchata anchuchic an. Pitan cai runa. Pai Dioscuinta tucusha rimacpi mana balinzhu, Diosta camishcacuinta riman nisha yuyarinaura. \p \v 22 Paiguna yuyariushcata yachashami Jesus paigunata rimara, Imangahuata canguna shungu ucui chasna yuyariunguichi. \v 23 Maican ranata mas yali sinzhi rana an, camba juchagunata anchuchishca nishachu mas raibaglla, jatari puri nisha rimanachu mas raibaglla, maicandan. \v 24 Ñáucaga Runa Tucuc asha ima juchatas anchuchinata ushaiyuc auta canguna yachangahua cai suchu runata rimani, jatari camba baitata apasha huasita ri nira. \p \v 25 Chi ratullata paiguna ricuushcai chi suchu runa jatarirami. Paihua baitata apasha paihua huasima Diosta alabausha bulltiara. \v 26 Chita ricusha tucui runaguna Diosta alabanaura. Yapa manzharisha casna rashcata ima uraspas mana ricushcanchichu ninaura. \s1 Jesus Levíta japishcamanda \r (Mt 9.9-13, Mc 2.13-17) \p \v 27 Jesus chimanda llucshisha gubirnuraicu cullquita japic runa Leví nishcata tupara. Chi runa tarabauta ricusha rimara, Ñáuca runa tucushami catimuhuai. \p \v 28 Chasna rimacpi jatarisha tucuita saquisha Jesusta catisha puringahua callarira. \p \v 29 Chihuasha Levíga Jesusraicu jatun jistata rara paihua huasibi. Chasnallata ashca gubirnuraicu cullquita tandachic runagunatas shuccunatahuas cayacpi tucui pariu Jesushuan mesai tiyarinaura micungahua. \v 30 Chi tunu runagunahuan Jesus tiyaricpi fariseoguna, Moises mandashcata yachachiccunahuas camisha mana alita rimanaura Jesus anllashca chunga ishcai (12) runagunata casna tapusha, Imangahuata canguna gubirnuraicu cullquita tandachic runagunahuan, juchayuc runagunahuanbas micusha upisha tiyanguichi ninaura. \p \v 31 Tapucpi Jesus paigunata rimara, Mana ungushca ali runagunaga doctorta mana minishtinaunzhu, randi ungushcagunallami doctortaga minishtinaunmi. \v 32 Chasna acpi jucha illac mani nic runagunata mana japingahua shamuranichu. Randi juchayuc runagunata ñuca japingahuami shamurani paiguna juchagunata rashcamanda llaquirisha saquinauchun nisha nira. \s1 Sasinamanda Jesusta tapunaura \r (Mt 9.14-17, Mc 2.18-22) \p \v 33 Chihuasha paiguna Jesusta tapunaura, Bautisac Juanhuan puriucunas, fariseogunahuan puriu runagunahuas ashca cutin Diosta mañasha mana micusha sasisha causanaun. Imangahuata canhuan puriucunaga micusha upisha causanaun mana sasisha. \p \v 34 Tapunaupi Jesus randi paigunata tapura, Cadsarana cari tiyacpiga cayashca runaguna mana sasinaunzhu. \v 35 Chi japic runacuinta ñuca ñucahuan puriucunahuan aupi paiguna mana cunan sasinaunzhu. Randi shuc punzha cuntar runaguna ñucata apashcaibimi ñuca amigoguna sasinaunga nira. \p \v 36 Chasna rimasha cai yachachina shimita Jesus paigunata cuintara, Camba yachaiga rucucuinta asha mushughuan mana chapuibacchu nira. Mushuc churarinata pitinguichichu mauca churarinai rimindanguichu. Mana pihuas chasna ranzhu. Chasna racpiga chi mushuc churarinaga huaglichishca tucungami chasnallata chi mushuc pitiga maucaibi mana alitachu ricuringa. \v 37 Chasnallata mauca tinajaibi mishqui asuata churacpi mana balinzhu. Churacpi tinaja paquiringa, asuas taliringa, tucui huaglingami. \v 38 Randi mishqui asuata ali tinajaibi churana man nira. \p \v 39 Chasnallata paigunata nira, Ali jurti asuata upishcahuasha chamucta mana munangachu, jurti asuata alimi nisha. \c 6 \s1 Samana punzhamanda Jesus yachachira \r (Mt 12.1-8, Mc 2.23-28) \p \v 1 Israelguna shuc samana punzhaibimi Jesus shuc chagra ucuta pasaura. Pai japishca chunga ishcai (12) runaguna raicachicpi trigo muyugunata japisha carata lluchusha micusha riunaura. \v 2 Chasna raucta ricusha maican fariseoguna Jesusta ninaura, Ñáucanchita mandashca shimibiga samana punzhai mana tarabana changuichi nishca an. Chasna acpi imangahuata chasna raunguna samana punzhamanda quillcashcata mana cadsusha. Paiguna samana punzhataga mana balichinaunzhu. \p \v 3-4 Chasna tapucpi Jesus rimara, Ñáaupa causac israel rey amu Davidmanda Diospa shimibi quillcashcata manachu ricushcanguichi. Paiga paihuan puriucunandi raicachicpi Diospa huasima rira micunata tapungahua. Chibi chi israel pagri amu Diosma ricuchishca panda cucpi David japisha micura. Chi panga israel pagrigunalla micuna pan mara, chasna agllaita David micura chasnallata paihuan puric runagunatas cura micuichi nisha. David chasna rashcamanda mana culpayachinguichichu. \v 5 Ñáucaga Runa Tucuc ashami samana punzhahuas mandac ani nira. \s1 Samana punzhai runata aliyachishcamanda \r (Mt 12.9-14, Mc 3.1-6) \p \v 6 Shuc samana punzhai Jesus shuc israel tandarina huasibi yaicusha yachachiushcai shuc huaglishca maquiyuc runa chibi aura, paihua ali maqui ñañuyashca ara. \v 7 Chasna acpi Diospa shimita pasachic runaguna, fariseogunahuas yuyarinaura casna Jesus samana punzhaiga cai ungushca runata alichingachuraun, u chasnallachu saquingaraun nisha yuyarisha ricuunaura. Alichicpiga paita caudsayachishun ninaura samana punzha acpi. \v 8 Jesus randi paiguna yuyarishcata yachasha ñañu maquiyuc runata mandara, Jatarisha caima shayaric shamui nira. \v 9 Chasna shamusha shayaricpi Jesus chi caudsayachishun nisha yuyariucunata tapura, Cangunata tapuni, mandashca shimiga imasna tan. Samana punzhaga imata ranatan. Alichanma samana punzha ungushcagunata alichingahua, u manachu ali. Causaitachu cushun, huañungahuachu saquishun nisha tapura. \p \v 10 Tapucpi paiguna mana cutipacpi tucui runagunata ricusha Jesus chi runata nira, Camba maquita chutachi. \p Pai nishcata uyasha maquita chutachishcallai ali tucura. \v 11 Fariseogunaga Jesus rashcata ricusha yapa piñarinaura. Paigunapura cuintanacunaura imasna rashata Jesusta saquichishun nisha rimanacunaura. \s1 Jesus chunga ishcai runagunata japira \r (Mt 10.1-4, Mc 3.13-19) \p \v 12 Chi punzhagunai Jesus urcuma rira Dioshuan cuintanacungahua. Chasna rasha tutapagaricta Dioshuan cuintanacusha tiyaura. \p \v 13 Cayandi punzha tucui paihuan puriucunata cayara. Pactamunaupi chi muntunmanda chunga ishcaita (12) anllara, ñuca japishca runaguna nishca tucusha ñuca shimita apasha puric runaguna tucunauchun nira. \v 14-16 Paiguna shutiguna anaura: Simon acta Jesus shutichira Pedro nisha. Chasnallata ara Simonba huauqui Andres, maspas Santiago, Juan, Felipe, Bartolome, Mateo, Tomas, Alfeohua churi Santiago, cananeo muntunmanda Simon, shuc Santiagohua churi Judas, chasnallata Judas Iscariote pai Jesusta japichingarauc runa. \s1 Jesus ashca runagunata alichira \r (Mt 10.1-4, Mc 3.13-19) \p \v 17 Jesus urcumanda uraicusha shuc pambai pactasha, ashca paihuan puriucunahuan tiyarisha yachachiura. Chasnallata tiyaushcauna ashca runaguna Judea llactagunamanda, Jerusalenmandahuas. Chasnallata Tiro, Sidón nishca llactagunamandahuas shamunaura. \v 18 Jesus yachachishcata uyangahua, chasnallata paiguna ungushcagunata alichichun nisha shamunaura. Supai yaicushca runagunatahuas alichishca tucunaura. \v 19 Diospa ushai Jesusmanda llucshicpi tucui runaguna paita llangasha ali tucunaura. Chimandami tucui runaguna paita llanganata munanaura. \s1 Runa cushi tucunamanda Jesus yachachishca \r (Mt 5.1-12) \p \v 20 Chihuasha Jesus paihuan puriucunata ricusha yachachingahua callarira casna nisha, \q1 Canguna pugri ashallata Diospa ali mandana cangunahuac ashcamanda cushi manguichi nira. \q1 \v 21 Cunanbas raicachiushallata cushi manguichi nira, huashaga sacsanguichimi nira. \q1 Cunan llaquiriushallata cushi manguichi, huashaga asingaraunguichi. \p \v 22 Ñáucata Runa Tucuc nishcata canguna catishcamanda cangunata piñaitucunguichi, paigunahuagmanda cangunata anchuchingaunami, cangunamanda mana alita rimangaunami. \q1 Chasna racpi cushi anguichi ñucahuan puriushcamanda. \m \v 23 Paiguna apayayagunaga chasnallata mana alita ranaurami Dios rimashcata pasachic runagunata. \q1 Paiguna cangunataga chasna ranaupiga cushiyaichi ashcata. Manachu yachanguichi jahuapachai auc Yaya Dios cangunata ashcata cungamiraun nira. \p \v 24 Jesus mas yachachira casna nisha, \q1 Astahuanbas charic runagunaga, llaquirishca tucunguichi, cunan urasllata cushiyaunguichi. \q1 \v 25 Cunan pactacta auc runagunaga, llaquirishca tucunguichimi, huashaga raicaitucungaraunguichi. \q1 Cunan asiuc runagunaga huasha llaquirisha huacanguichimi. \m \v 26 Tucui runaguna cangunamanda ali shimita rimacpiga manzhaibac an. Paiguna huañuc apayayagunaga chasnallata chi Diosmanda rimaunchi nisha llullaucunamanda ali shimita rimanaura nira. \s1 Canda piñaucunatas llaquina manguichi \r (Mt 5.38-48, 7.12) \p \v 27 Jesus chi runagunata mas rimara casna nisha, Tucui ñucata uyaccuna cangunata nini, cangunata piñauc runagunatas llaquina manguichi, paigunata alita raichi. \v 28 Cangunamanda mana alita raucunamandaga Dios alita paigunata yanapachun nisha yuyarina manguichi. Cangunamanda mana alita rimasha camiucunata Diosta tapuichi paigunata yanapachun nisha nira. \v 29 Shuc runa canda huactacpi canda huactachunlla, can randi ama huactaichu, astahuanbas ali yuyaihuanmi causaichi. Maican runa camba camidsata apacpi ama mitsasha shuctahuas cui. \v 30 Tucui canda tapuc runagunama cuichi nira. Maican runahuas can charishcagunata apacpi ama cuti cuhuai nichu. \v 31 Imasna shuc runa ñucata alita rahuachun nisha, chasnallata cangunas paigunata alita rashami causaichi. \p \v 32 Mana alita rauc runagunaga paigunapurallata llaquinacunaunmi. Paigunacuinta cangunata llaquiucunallata llaquishaga Diospacpi alitachu raunguichi. Pishita ranguichi nira. \v 33 Mana alita rauc runagunaga paigunapurallata alita rananacunmi. Canguna chasna raushaga Diospacpi alitachuraunguichi. Pishita raunguichi. \v 34 Mana alita rauc runagunaga cullquita mañachinacunaunmi paigunata cutichic runagunallata. Canguna chasna raushaga Diospacpi alitachuraunguichi. Pishita raunguichi nira. \p \v 35 Randi ñuca nini, cangunata piñaucunata llaquichi, paigunata alita raichi. Paiguna mañachishaga cutichihuangachuraun nisha ama yuyarishachu mañachilla. Chasna shuccunata alita racpi Yaya Dios cangunata ashcata cungami. Chasnallata jatun Diospa huahuaguna nishca manguichi. Diosca tucuitami llaquin, mana pagrachu nic runagunatahuas llaquinmi, chasnallata mana alita raucunatahuas llaquinmi. \v 36 Yaya Dios cangunata llaquisha yanapashcacuinta cangunahuas shuccunata alita llaquisha yanapana manguichi nira. \s1 Shuccunamanda ama yanga rimaichichu \r (Mt 7.1-5) \p \v 37 Shuccunata ama culpasha mana alita rimanguichichu. Canguna mana culpacpiga Dios cangunata randi mana culpaitucunguichi. Chasnallata shuccunatas ama yanga caudsachinguichichu. Canguna shuccunata caudsayachicpiga Dios cangunatas caudsachishca tucunguichimi nira. \p Shuccunata perdunasha cungarichi. Can chasna perdunacpiga cangunatas perdunaitucunguichimi nira. \v 38 Yanga cumbirasha cuichi. Canguna yanga cucpiga Dios cangunata alita cungami. Shuc bultsata cuyuchisha, cuyuchisha jundacta jundachishcacuinta cangunatahuas chasnallata cushca tucunguimi. Ima tuputa canguna cucpihuas chi tupullatata cangunatas cuitucungaraunguichi nira. \p \v 39 Chihuasha Jesus cai yachachina shimimanda paigunata tapura, Shuc puyuñahui runaga shuc puyuñahuiyucta pushanata ushanzhu. Manachu ishcandi (2) juctui urmangauna. \v 40 Shu catiu runa paita yachachiuc runamanda mana chicanda tucunzhu, randi alita yachachishca runa paita yachachiucuinta tucungami nira. \s1 Camba quiquin juchata alichi \p \v 41-42 Caspigunamanda yuyarichi. Camba quiric huauquihua ñahuibi shuc ichilla caspicuintata ricunimi nishallata, shuc jatun caspicuintata camba quiquin ñahui auctas ricunata mana ushangui. Chi caspigunaga juchacuinta man. Diospacpi can mas yapa juchayuc ashallata juchata mana charinichu nisha rimaunguichi. Can jatun jucha rashcata mana yuyarishallata camba quiric huauqui ichilla juchamanda yapa rimaungui. Chasna niusha mana alitachu raungui. Ñáaupa camba quiquin juchata saquisha, chihuasha camba huauquihua juchata saquichingahua yanapanata ushangui nira. \s1 Ñáucanchi rimanaga ima tunu runa ashcata ricuchin \r (Mt 7.17-20, 12.34-35) \p \v 43 Ali ruyai ali muyugunata aparinaun. Mana ali ruyaibiga mana ali muyugunatachu aparinaun. \v 44 Caran ruya paihua tunu muyuta aparinmi. Casha ruyamanda higo nishca micuna muyuta mana pallanguichichu, chinimanda uhuillas muyugunata mana pallanata ushanguichichu. \v 45 Chasnallata ali runaga alita yuyarishcamanda alitami riman. Mana ali runaga pai mana alita yuyarishcamanda mana alitachu riman. Caran amu paihua shungumanda yuyarishcata rimanmi nira. \s1 Ishcai huasigunamanda yachachin \r (Mt 7.24-27) \p \v 46 Jesus paigunata tapura, Imangahuata ñucataga señor nihuanguichi ñuca shimita mana pactachiushallataga. \v 47 Ñáuca yachachishcata pactachimuc runaga casna man: \v 48 Shuc runa paihua huasita shayachiusha, yapa ucuta rumigama allashami istandita shayachira. Chasna rashcahuasha yacu mana cáilla jundashahuas yacu mana tulanata usharachu sinzhi allpaibi shayachishcamanda. Ñáucata pactachic runa chicuinta man. \p \v 49 Randi rinrihuan ñucata uyasha mana pactachic runaga casnami: shuc runa paihua huasita pulayaibi shayachira. Yacu mana cáilla jundasha cungaimanda chi huasita tulasha illacta apara. Ñáucata rimashcata rinrillahuan uyasha mana pactachiu runa chasnacuinta man nira. \c 7 \s1 Sundalugunata mandac amuta cuirac runata alichira \r (Mt 8.5-13) \p \v 1 Jesus chi runagunata ashcata yachachishcahuasha Capernaun llactama bulltiara. \v 2 Chibi shuc romano sundalugunata mandac amu tiyaura. Pai yapa llaquishca paita cuirac runa chi uras huañunalla tucusha siriura. \v 3 Chi sundalu mandacca Jesusmanda cuintauta uyashami maican israelgunata mandac rucu runagunata Jesuspagma cachara pai shamuchun nisha ñuca runa huañucta alichipac shamuchun nisha shimita cachara. \v 4-5 Cachacpi paiguna Jesuspagma pactasha ashca cutin ruganaura casna nisha, Cai sundalugunata mandacca ñucanchi llactata llaquigmi, caibi ñucanchi tandarina huasita cushcami. Chimandaga can pai llaquishca runata alichicpiga ali manga ninaura. \p \v 6 Chasna nishcata uyasha Jesus paigunahuan rira. Riusha sundaluta mandacpa huasi mayanbi pactaupi chi mandacca cutillata paihua amigogunata Jesuspagma shimita cachara, Señor nisha, ama tarabusta shamunguichu. Mana balicchani canga ñuca huasibi yaicungahua. \v 7 Ñáuca mana balic ashcamandami ñuca mana cambagma shamurani. Chasna acpi can shimillahuanbas rimapai ñuca runa ali tucupachun. \v 8 Ñáucaga sundalu asha mandashcagunata uyac mani, chasnallata sundalugunataga mandac ani. Shuc sundaluta ri nisha rimacpi rin, shucta shamui nisha rimacpi shamun. Ñáucata yanapac runata caita rai nisha mandacpi ran. Cunanga chimandalla rimai, can rimashcashina ña tucungami. Chasna nisha chi sundaluta mandacca chi shimita Jesusma cachara. \p \v 9 Jesus chi mandac runa cachashca shimita uyasha cushiyara. Paita catic runagunata rimara, Cai tunu sinzhi quirinata mana maibihuas tupashcanichu, ni israel runagunahuacpihuas mana tupashcanichu nira. \p \v 10 Chihuasha chi cachashca runaguna mandacpa huasima bulltiasha chi ungushca runa ña ali tucushca acta ricugrinaura. \s1 Huaccha huarmihua churita causachishcamanda \p \v 11 Mana unai punzhahuasha Nain nishca llactama Jesus pai japishca chunga ishcai (12) runagunandi riushcai yapa ashca paita caticcunahuas paihuan rinaura. \v 12 Chi llactama pactaushcai shuc huañushca musu runata pambangahua apaucunata tupanaura. Chi huañucpa mamaga huaccha huarmi mara, chi huañuc churillata charishca ara. Chi llactamanda ashca runaguna paita pambanata yanapangahua cumpañasha rinaura. \p \v 13 Jesus chi huaccha huarmita ricusha llaquisha, Ama huacaichu nira. \v 14 Chasna nishcahuasha aya cajunda llangangahua rira. Llangacpi apaucuna shayarinaura, shayarinaupi chi huañushcata jatari nira. \p \v 15 Chasna nigllai chi huañushca musu runa causarisha jatarira, cuintangahua callarira. Chasna racpi Jesus chi huaccha huarmita camba churita apasha ri nira. \v 16 Tucui runaguna chita ricusha manzharisha Diosta alabanaura casna nisha, Ñáucanchi paihua runaguna ashcamanda cunan ñucanchita yuyarishcami yanapangahua. Pai rimashcata shuc balic pasachic runa paihuagmanda ñucanchihuacpi pactamushcami ninaura. \p \v 17 Jesus chasna rashcagunamanda tucui Judea provinciaibis, tucui shuc llactagunaibihuas cuintanaura. \s1 Juan carcelmanda shimita Jesuspagma cachashca \r (Mt 11.2-6) \p \v 18 Juanhuan puric runaguna tucui Jesus rashcagunamanda paita cuintagrinaura. \v 19 Cuintacpi Juan paihuan puriccunata ishcaita (2) Jesuspagma cachara, Canzhangui Dios cachashca runa, shuctachu chapashun nisha tapungahua cachara. \p \v 20 Cachacpi Jesuspagma pactasha rimanaura, Bautisac Juan ñucanchita canmami cachaitucuranchi canda tapungahua canzhangui Dios cachashca runa, shuctachu chapashun nisha nira. \p \v 21 Paiguna pactamushca uras Jesus ashca ungushca runagunata alichiura, supaitahuas runagunamanda llucshichira. Chasnallata ashca puyuñahui runagunatas janbira, paiguna cutillata alita ricungahua. \v 22 Jesus chasna rashcahuasha chi Juan cachashca runagunata rimara, Canguna tucui ricushcagunatas uyashcagunatahuas Juanda rimagrichi. Puyuñahui runagunaga cunan ricunaunmi. Ñáaupa mana puric runagunahuas cunan alita purinaunmi. Lepra nishca sinzhi carachayuc runagunahuas janbishca tucunaunmi. Mudu rinriyuc runaguna cunan alita uyanaunmi. Huañushca runagunahuas cuti causarishcaunami. Pugri runagunaga Diospa quishpina shimitas uyanaunmi. \v 23 Maican ñucata quirisha mana saquic runaga yapa cushi causangami nira. \s1 Bautisac Juanmanda Jesus cuintara \r (Mt 11.7-19) \p \v 24 Juan cachashca runaguna bulltiashcahuasha, Jesus chibi tiyac runagunata Juanmanda rimara, Canguna Juan camachiushcata uyashun nisha chi pi chaquishca pambama risha imata ricungahuata riranguichi. Huaira cuyuchiushca shinlutacuinta mana sinzhi quiric runata ricungahuachu riranguichi. Mana. \v 25 Manáshaga imata yuyarisha riranguichi, sumac churarishca runata ricungahuachu riranguichi. Yachanguichimi sumac churarishca runagunaga jatun amuhua huasigunaibimi cungailla causaunguna. \v 26 Chasna acpi Juanbagma risha imata ricungahua yuyarishata riranguichi. Canguna Dios rimashcata pasachic runatachu ricungahua riranguichi. Indá. Chasnallata cangunata nini, tucui Dios rimashcata pasachic runagunamanda Juanga mas balic ara. \v 27 Dios paihua shimibi Juanmanda rimasha casna quillcachira: \q1 Ricui, ñuca shimita rimac runatami ñaupata cachauni \q1 paiga camba ñambita alichigriuchun nisha Dios nira. \m \v 28 Sirtutami cangunata nini, Cai pachai tucui runagunamanda Bautisac Juanmanda yali mana pihuas tiyarachu. Astahuanbas Diospa ali mandana muntunbi maican mana balic niushca ashallata Juanmanda mas yali balichiushca manga nira. \p \v 29 Jesus cuintashcata uyasha tucui runaguna, gubirnuraicu cullquita tandachiccunahuas, Juan bautisashca runaguna ashcamanda Diosca Juanda cachashcamanda alita rashcami nisha rimanaura. \v 30 Randi fariseogunaga, Moises mandashcagunata yachachiccunahuas mana Juan bautisashca runaguna ashcamanda Dios paigunata alita rachun nigllaita mana munanaurachu. \p \v 31 Chasna mana munacpi Jesus paigunata rimara, Cunan causac runaguna imashinata causaunguna, imasnata yuyariunguna nira. \v 32 Pugllac huahuagunacuinta asha yangamanda piñanaun. Huahuaguna shu jistata pugllasha piñanaun casna caparisha, ñucanchi ulahuatuta tucacpi canguna mana bailaranguichichu ninaun. Cuti chihuasha ayata bilashcatacuinta pugllasha piñanaun casna caparisha, ñucanchi llaquilla huacacpihuas mana huacaranguichichu nisha cuintanacunaun. \v 33 Cunan uyaichi, canguna ñucata piñaccuna asha chi pugllac huahuagunacuinta manguichi. Bautisac Juan shamusha ali micunata mana micusha asuacuintata mana upishahuas puriura. Chasna causaupi canguna rimaranguichi paiga supai man. \v 34 Ñáuca randi Runa Tucuc asha, jistama risha micusha upisha raucta ricusha canguna rimahuaranguichi ñucata jillu mangui nisha, machaisiqui runa mangui nisha rimahuanguichi. Gubirnuraicu cullquita tandachic runagunahuan, juchayuc runagunahuanbas amigota raungui nisha ñucata piñasha rimahuanguichi nira. \v 35 Yuyarichi. Tucui Yaya Dios rashcagunaga ricuchinaunmi pai sirtu yuyaiyuc acta nira. \s1 Shuc huarmi Jesuspa chaquita maillashcamanda \p \v 36 Chihuasha shuc fariseo runa Jesusta cayara paihua huasima micuc shamuchun nisha. Chasna cayacpi Jesus pai japishca runagunandi chi fariseo huasima risha mesaibi tiyarira. \v 37-38 Ñáa pai tiyauta yachasha chi llactai ashiyachisha causac huarmi balic asnac yacuta apamusha Jesuspagma shamusha paihua chaqui mayanbi shayarira. Huacasha paihua ñahui yacu Jesuspa chaquita jucuchira. Paihua acchahuan Jesuspa chaquita chaquichisha muctisha chi balic asnac yacuta talira. \p \v 39 Chi cayamuc fariseo runa chita ricusha yuyarira, cai runa Dios rimashcata sirtu pasachic runa ashaga chi llangac huarmi ashiyachisiqui actaga yachanmami nisha yuyarira. \p \v 40 Chasna yuyaricpi Jesus paita nira, Shuc rimanata charini canda cuintanata, Simon. Chasna nicpi, Rimahuailla señor nira. \p \v 41 Nicpi Jesus cai yachachina shimita casna nisha cuintara, Shuc runa cullquita mañachira ishcai runama. Shuc runata pichca chunga (50) cullquita mañachishca ara, shuctaga pichca patsacta (500) cullquita mañachishca ara. \v 42 Paiguna mañashca cullquita mana charisha chi mañachic runama cutichinata mana ushanaurachu. Mana paganata ushanaupi ishcandita paiguna dihuita huiñai pasachira. Ñáuca canda tapuni Simon, chi ishcai runamanda maicanda chi mañachic runataga mas llaquinga. \p \v 43 Tapucpi Simon cutipara, Chi mas ashca dihuita huiñai pasachitucushca runami ñuca ricucpi mas llaquinga. Nicpi, Chasna man can rimashcashina, Jesus nira. \p \v 44 Chasna nisha yuyachishcahuasha chi huarmita ricusha Simonda cuti rimara, Cai huarmita ricunguichu. Ñáuca camba huasibi yaicushcai yacullahuas mana cuhuaranguichu ñuca chaquita maillaringahua. Cai huarmi randi paihua ñahui yacuhuan ñuca chaquita maillasha paihua acchahuan chaquichihuashca. \v 45 Can ñucata saludangallahuas mana caillahuaranguichu. Pai randi ñuca caibi yaicushca urasmanda ñuca chaquita muctinata mana saquihuanzhu. \v 46 Ñáuca umaibi gustu asnac yacullahuas can mana talihuaranguichu. Pai randi ñuca chaquibi gustu asnac yacuta talihuashca. \v 47 Canda nini, Simon cai huarmi yapa ashca juchamanda anchuchi tucushcamandami yapa llaquihuan. Randi maican runa ashilla juchamanda anchuchitucushca ashami ashillata llaquihuan nira. \p \v 48 Huasha chi huarmita nira, Can jucha rashcaguna huin anchuchishca mangui. \p \v 49 Chasna rimacpi mesai tiyauc runaguna yuyarinaura, Pitan cai runaga, juchata anchuchishca mangui nisha rimacca. \p \v 50 Paiguna casna yuyarinaupi Jesus chi huarmita rimara, Ñáucata quirishcamanda canga quishpichishca tucungui. Cushiyasha ri. \c 8 \s1 Yanapac huarmiguna \p \v 1 Chihuashalla Jesus tucuita purisha yachachiura jatun llactagunaibis, ichilla llactagunaibihuas. Diospa ali mandanamanda cuintasha yachachisha purira. Pai japishca chunga ishcai (12) runaguna paihuan puriunaura. \v 2 Chasnallata aunaura ungüigunamanda alichishca huarmigunas, supaita llucshichishca huarmigunahuas. Shucca, Magdalena nishca llactamanda Mariata canzhis (7) supaita llucshichishca mara. \v 3 Chasnallata Juana, Susana, mas shuc huarmigunahuas aunaura. Juanahua cari Chuza nishcaga mandac amu Herodespacpi tarabac runagunata mandac mara. Tucui chi huarmiguna paiguna cullquitas micunatas cusha Jesustas paihuan puriu runagunatas cuiranaura. \s1 Shuc tarpuc runamanda cuintana \r (Mt 13.1-9, Mc 4.1-9) \p \v 4 Chasna puricpi ashca runaguna caran llactamanda shamusha tandarimucpi Jesus cai yachachina shimita paigunata cuintara casna nisha, \p \v 5 Shuc tarpuc runa paihua muyuta tarpungahua rira. Jichaupi maican muyugunaga ñambibi urmanaura. Chasna urmacpi runa chibi purisha jaitacpi allpa ucuma taparinaura. Chasnallata maican muyugunata pishcu micunaura nira. \v 6 Shuc muyugunaga ashca rumi aushcai urmanaura. Allpa illashcamanda chaquirisha huañunaura. \v 7 Shuc muyugunaga huita ucui urmanaura. Chasna tucucpi sacha quihuaguna huiñasha chi muyugunata tapara. \v 8 Shuc muyugunaga ali allpai urmanaura. Chibi urmasha huiñasha yapa alita aparinaura. Caran shuc muyumanda patsac (100) muyuta aparirami nira. \p Jesus chi yachachina shimita tucuchishcahuasha mas sinzhita rimara, Rinriyuc runaguna ashaga ñuca rimashcata alita yuyarichi nira. \s1 Imangahua chi tunu cuintanata cuintashcamanda \r (Mt 13.10-17, Mc 4.10-12) \p \v 9 Cuintashcahuasha paihuan puriccuna paita tapunaura, Can rimashca shimiga imamandata yachachin. \p \v 10 Tapunaupi Jesus nira, Diospa ali mandanamanda ñaupa mana pagllai yachachishcachara. Randi cunanga canguna yachanauchun nisha cangunata yachachini. Chi shuc runagunaga ñuca rimashcata uyasha mana munaihuanzhu uyaunguna. Ñáuca rashcata ricushahuas mana yachashachu ricunaun, ñuca yachachishcata uyashahuas mana yuyarinaunzhu. Chiraicu cuintana shimigunallahuan paigunata rimani nira. \s1 Tarpuc runamanda Jesus intindichira \r (Mt 13.23, Mc 4.13-20) \p \v 11 Cai yachachina shimiga casna nin, chi muyuga Diospa shimicuinta man. Allpagunaga pai quishpina shimita uyac runagunacuinta manaun. \v 12 Maican runaguna Diospa shimita uyashallata chi ñambibi urmacta pishcu micushca muyugunacuinta manaun. Uyagllaita supai shamusha paiguna uyashcata shungumanda quichun paiguna ama quirisha quishpinauchun nisha. \v 13 Shuccunaga ashca rumi tiyaushcai urmac muyucuinta manaun. Munaihuan Diospa quishpina shimita uyasha cushihuan uyanaun, quiringahua callarinaun. Chasna agllaita camana llaquiguna shamucpi angu illac ruya urmashcacuinta quirinata saquinaun nira. \p \v 14 Shuccunaga huita ucui urmac muyucuinta manaun nira. Diospa quishpina shimita uyasha quirinaun, randi paiguna quiquin causaita yuyarisha imatas rasha nisha turbarinaun. Chasnallata mas charic tucungahua paiguna quiquin causaita cushiyachingahua yuyarisha causanaun. Chasna causasha Diospa munaita mana rashaga Dios munashcacuinta tucunata mana ushanaunzhu. \v 15 Randi shuc runagunaga ali allpai urmasha huiñac muyucuinta manaun. Diospa quishpina shimita tucui shunguhuan uyasha cadsushami mana ansas saquingachu. Chasna asha chi ashca aparic muyugunacuinta Dios munashcashina ashca aligunata ranaun nira. \s1 Bilamanda yachachishcamanda \r (Mc 4.21-25) \p \v 16 Pihuas bilata japichisha mangahuan mana tapanaunzhu, mana cayutu ucui churanaunzhu. Randi jahuaibi churanaun tucui yaicuc runaguna alita ricungahua nisha. \v 17 Chi bila ricuchishcacuinta tucui pacalla rashcagunaga huasha pagllai ricuringaraun. Tucui itsanlla rimashcagunaga huasha pagllai uyaringami. \v 18 Chasna acpi ali yuyaihuan uyaichi. Maican ali yuyaita charic runa paima mas yuyaita cushca tucungami. Randi mana yuyarisha uyac runaga pai uyashcagunata quichuitucungami nira. \s1 Jesuspa mama huauquigunandi \r (Mt 12.46-50, Mc 3.31-35) \p \v 19 Chihuasha Jesuspa mama paihua huauquigunas paihuagma caillayanata munanaura randi ashca runa taparishcamanda mana ushanaurachu. \v 20 Chasna acpi shuc runa Jesusta nira, Camba mama, camba huauquigunahuas canda ricushun nisha canzhaibi shayaunguna nira. \p \v 21 Paiguna ñuca quiquin mama ñuca huauquiguna ashahuas mana paigunallachu ñuca aillu anaun nini, astahuanbas pihuas Diospa shimita uyasha pactachicpi ñuca mama, ñuca huauquigunas nishca tucunaungami. \s1 Jesus huairatas yacutas shayachishcamanda \r (Mt 8.23-27, Mc 4.35-41) \p \v 22 Shuc punzha pai japishca runagunandi canuaibi yaicusha Jesus paigunata nira, Jacuichi chimbashun cucha chimba partima. \p Chasna nicpi chimbangahua callarinaura. \v 23 Chimbaushcai Jesus puñuura. Pai puñuushcai ashca huaira shamusha sinzhita huairara. Ulas canuama yapa jundarisha ña pambaringa callarira. Manzhanayacta cadsi tigrara. \v 24 Chasna tucucpi Jesusta puñuucta nicchachinaura, Tigraunchimi, huañungaraunchi señor nisha caparinaura. \p Jesus niccharisha sinzhi shimihuan huairatas yacutahuas saqui nisha rimara. Chasna rimacpi huaira saquirira, ulaspas saquirisha mansu tucura. \v 25 Chasna rashcahuasha paihuan puriucunata tapura, Maitan canguna sirtu quirishcaga. \p Manzharisha paigunapura pariu cuintanacunaura, Huairata yacuta rimacpi pasarira, chasna acpi ima runatan paiga nisha paihuan puriucuna manzharinaura. \s1 Ashca supai yaicushca runata alichira \r (Mt 8.28-34, Mc 5.1-20) \p \v 26 Chihuasha cuchata chimbasha Gadara nishca partima pactanaura. Chi allpaga Galilea provinciata chimbashcai ara. \v 27-29 Jesus canuamanda llucshiushcai chi llactamanda supai yaicushca runa Jesusta tupac shamura. Chi runaga unai supai yaicushca tiyac asha lluchu puric ara, huasibi tiyana randimanda huañushcata pambashca urcu juctugunaibi causac ara. Runaguna paillata ama picarichun nisha ashca cutin cadenagunahuan maquitas chaquitas huatacpihuas supai ushaihuan chi cadenagunata pitisha runa illashca partima callpausha rira chi supaiguna paita apashcamanda. Chasna rasha chi supaiguna chi runata yapa binsishca ara. \p Chi runa Jesusta ricusha paihua chaqui mayanbi cungurisha urmagrira. Chasna acpi Jesus chi supaigunata mandara cai runa ucumanda llucshisha ri nisha. Mandacpi supaiguna sinzhita caparira, Can jahuapachai tiyauc jatun Diospa Churi mangui Jesus. Imangahuata ñucata quillachihuangui. Canda rugani ñucata ama turmintachihuaichu. \p \v 30 Chasna caparicpi supaita Jesus tapura, Ima shutitangui. Tapucpi, supailla Atirishca nishca mani nira. Chasna shutichishca ara yapa ashca supaiguna huaranga huaranga paihuacpi tiyaushcamanda. \v 31 Chi runa ucui tiyauc supaiguna Jesusta yapa ruganaura ñucanchita ama ucupachama cachahuanguichu nisha. \p \v 32 Ñáa chi urasllata chi urcuibi ashca cuchiguna micusha shayaunaura. Chasna tiyacpi supaiguna Jesusta ruganaura cuchigunai yaicuchihuai nisha. Chasna rugacpi Jesus paigunata yaicuichilla nira. \v 33 Nicpi supaiguna chi runa ucumanda llucshisha cuchiguna ucui yaicunaura. Yaicucpimi chi cuchigunaga huaicuma callpashami tsan urcumanda yacui urmasha yacuta chucasha huañunaura. \p \v 34 Chasna yacui huañunaupi cuchi cuirac runagunaga chita ricusha llactama callpasha tucui tupariccunata cuintagrinaura llacta ucuibis maibihuas. \v 35 Runaguna chita uyasha paiguna quiquin ñahuihuan ricushun nisha rinaura. Jesuspagma pactasha supaita callpachishca runatas ricugrinaura. Chi runa ali yuyaihuan acta tupagrinaura, churarisha auta, Jesuspa chaqui mayanbi chunlla tiyauta ricunaura. Chita ricusha manzharinaura. \v 36 Chibi ausha ricuc runaguna chi shamuc runagunata supaiyuc runata Jesus alichishcata tucuita cuintanaura. \v 37 Chasna tucucpi tucui Gadara partibi tiyac runaguna yapa manzharisha Jesusta ruganaura ñucanchi llactamanda llucshisha ripailla nisha. \p Chasna nicpi Jesus canuai cuti yaicusha chimbamallata bulltiara. \v 38-39 Chara mana rigllaita chi supaita llucshichishca runa paita rimara ñucatas pushahuai. Randi Jesus paita cachara, Camba quiquin huasima bulltiai Dios tucui canda rashcata cuintagri nisha. \p Chasna nishcata uyasha chi runa paihua llactama risha Jesus paita alichishcata tucuima rimasha purira. \s1 Jairohua ushushita causachishcamanda \r (Mt 9.18-26, Mc 5.21-43) \p \v 40 Jesus cuti chimbama bulltiamucpi tucui runaguna paita chapasha tiyashcamanda ricusha cushiyanaura. \v 41 Pai bulltiamushcata yachasha israel tandarina huasita cuirac amu Jairo nishca, Jesuspa chaqui mayanbi cungurisha rugara, Ñáuca huasibi ñuca ushushita alichic shamui nisha. \v 42 Chi runa shuc ushushillata charic arami, chi ushushiga chunga ishcai (12) huatayuc mara. Ñáa chi uras huañungaraura. \p Jairo rugashcata Jesus uyasha riupi ashca runaguna paita catisha tángai tángai rinaura. \v 43 Chi muntunbi shuc ungushca huarmi riura, chunga ishcai (12) huatata rahuai urmauglla huarmi ara. Paihua cullquita doctorgunai llambu tucuchira janbirisha nisha, randi pihuas janbinata mana ushanaurachu. \v 44 Chasna acpi chi huarmi Jesuspa huashamanda shamusha caillayasha paihua llachapa pundata llangacpi cungaimanda rahuai saquirira, pai aliyashca tucura. \p \v 45 Chasna tucucpi Jesus tapura, Pita ñucata llangahuara nisha. \p Pai tapucpi tucui runaguna rimanaura ñucanchi candaga mana llangaranchichu nisha. Pedrohuas nira, Ashca runagunami cambacpi caillayasha tacarinaun señor. \p \v 46 Randi Jesus nira, Shuc runa ñucata llangahuara. Diospa ushaiga ñucamanda llucshishami runata alichishcata yachanimi. \p \v 47 Chasna nicpi chi llangac huarmi miticunata mana ushasha, manzharisha Jesuspa chaqui mayanbi cungurira. Tucui runaguna ricushcai pai imangahua llangashcata cuintara, chasnallata llangashcallaiga alimi tucushcani nisha cuintara. \v 48 Cuintashcahuasha Jesus paita nira, Ñáucata quirishcamandami can alichishca tucungui, cunanga cushihuan ri nira. \s1 Jairohua ushushita causachishcamanda \r (Mt 9.23-26, Mc 5.35-43) \p \v 49 Jesus chara cuintaushcai Jairohua huasimanda shamuc runa pactamusha, Camba ushushi ña huañui pasanmi, cunan Señor Jesusta ima quillachichu nira. \p \v 50 Jesus chita uyasha Jairota nira, Ama llaquirichu, can ñucata quiricpi camba ushushiga aliyasha causaringami nira. \p \v 51-53 Ñáa huasima pactasha ricura tandarisha huacasha aucunata. Chita uyasha paigunata nira, Ima yanga huacaichichu, pai mana huañushcachan, puñuunmi nira. Chita uyasha runaguna huahua huañushcata yachasha Jesusta asinaurami. Jesus ña tucui chi runagunata canzhamalla saquichisha, Pedrota, Juanda, Santiagota, chi huañucpa yayata, mamatahuas huasi ucuma paigunallata pushara. \v 54 Ucuma yaicusha huahua maquita japisha, Jatari mamacu nira. \p \v 55 Pai rimashcallai chi huahua causarisha cungaimanda jatarira. Jataricpi Jesus paihua mamata rimara micunata cuichi nisha. \v 56 Paihua mamas yayahuas ñucanchi huahua causarinmi nisha cushiyagllaita Jesus randi paigunata, Ñáuca casna causachishcataga ima pitas cuintanguichichu nisha rimara. \c 9 \s1 Jesus paihua chunga ishcai runagunata cachashcamanda \r (Mt 10.5-15, Mc 6.7-13) \p \v 1 Jesus pai japishca chunga ishcai (12) runagunata paihuagma cayasha ushaita cura tucui supaigunata mandasha llucshichisha cachachun nisha, chasnallata ungüihuan causaccunata alichichun nisha. \v 2 Ushaita cusha cachara Diospa ali mandana runa imasna tucunamanda yachachigrichi nisha, chasnallata ungushca runagunata alichigrichi nisha. \v 3 Cachausha paigunata rimara, Canguna chasna rasha puringahua riushaga ama imatas apanguichichu. Shigrata, barata, micunata, cullquitas ima apanguichichu. Ishcai churarinatas ima apanguichichu, canguna churarishcallahuan richi nira. \v 4 Llactai pactashcai maican huasibi yaicuchicpiga chillai tiyangui chi shuc llactama rinagama. \v 5 Randi maican llactaibi cangunata mana uyanata munacpiga chi llactamanda llucshinguichilla. Llucshiusha canguna chaquimanda chi llacta allpa pulbuta sáa picharinguichi paiguna mana ali rashcata ricuchingahua, nisha Jesus paigunata cunara. \p \v 6 Jesus cachacpi chi chunga ishcai (12) runaguna llucshisha tucui llactagunama risha Jesusca quishpichic man nisha camachiusha purinaura. Chasnallata tucui chibi tiyac ungushca runagunata alichinaura. \s1 Amu Herodes Jesusta ricunata munara \r (Mt 14.1-12, Mc 6.7-13) \p \v 7 Mandac amu Herodesca tucui Jesus rashcagunata uyasha chiga pitan nisha manzharira. Maican runagunaga, Bautisac Juan huañushcamanda cuti causarisha chasna rasha puriun nisha cuintanaura. \v 8 Shuccunaga Dios rimashcata ñaupa pasachic Elias nishca runa cuti ricuriun nisha cuintanaura. Shuccunaga Dios rimashcata ñaupa pasachic runami causarisha puriun nisha cuintanacunaura. \v 9 Herodes randi paigunata rimara, Ñáucallatami mandarani Juanba cungata pitigrichi nisha. Cunanga maicandaya cai runaga. Pai ashcata alichishcagunata uyashcani nira. Chasna nisha Jesusta ricunata yapa munara. \s1 Jesus pichca huaranga (5.000) runata carashcamanda \r (Mt 14.13-21, Mc 6.30-44, Jn 6.1-14) \p \v 10 Chi Jesus chunga ishcai (12) camachingahua cachashca runaguna cuti bulltiamusha tucui paiguna rashcagunata Jesusta cuintanaura. Chihuasha Jesus paigunata pushara Betsaida nishca llacta mayanbi paigunapuralla tiyagringahua. \v 11 Randi runaguna Jesus chima ricta yachasha paita catinaura. Catisha risha paiguna pactanaupi Jesus paigunata cushihuan ricusha shamuichilla nisha Diospa ali mandanamanda yachachira imasna Diospa runa tucunata, chasnallata ungushcagunatas alichirami. \p \v 12 Chasna raupi chishiyaura. Chishiyaushcata ricusha paihua chunga ishcai runaguna Jesusta ninaura, Tutayaunchimi, tucui runagunata cachai maican huasibihuas micugrinauchun, puñunauchun, caibiga huasi micunahuas illanmi ninaura. \p \v 13 Jesus randi paigunata nira, Cangunallata paigunata micunata caraichi. \p Rimacpi ninaura, Micuna illanmi. Pichca (5) pan, ishcai (2) yacu aichallata charinchi, caillata. Ñáucanchi tucui cai runagunata carangahuaca llactama rinachu tucunchi micunata randingahua nisha tapunaura. \p \v 14 Chi muntunbi pichca huaranga (5.000) tupushi cariguna anaura. Chasna acpi Jesus pai anllashca runagunata mandara, Canguna cai runagunata rimaichi caran pichca chunga, pichca chunga (50) runa tucusha tiyarinauchun. \p \v 15 Jesus rimashcata uyasha tucui runagunata pai nishcashina tiyachinaura. \v 16 Paiguna tiyarishcahuasha Jesus chi pichca panda, ishcai yacu aichatas japisha, jahuama ricusha Diosta pagrachu nira. Pagrachu nishcahuasha micunata paquisha paihua runagunama cura paiguna randi tucui runagunata cunauchun nisha. \v 17 Chasna cucpi runaguna sacsacta micunaura. Tucui micushcahuasha paquishca puchugunata tandanaura, chunga ishcai (12) ashanga tuputaga. \s1 Pedro Jesusta Cristo mangui nishcamanda \r (Mt 16.13-21, Mc 8.27-31) \p \v 18 Jesus shuc punzha sapalla Yaya Dioshuan cuintanacunasha mañaura. Pai japishca chunga ishcai (12) runaguna paihuan aushcai Jesus paigunata tapura, Runaguna ñucamanda rimasha pitan nishata niunguna. \p \v 19 Tapucpi rimanaura, Maican runagunaga can Bautisac Juan man nishami rimanaun. Shuccunaga Dios cuti cachangaraushca ñaupa causac Elias man nishami rimanaun. Shuccunaga can shuc Dios rimashcata ñaupa pasachic runa causarishcami nisha rimaunguna. \p \v 20 Chasna rimanaupi paigunata tapura, Cangunaga pi man nishata ñucata niunguichi. \p Chasna tapucpi Pedro rimara, Canga Dios cachamushca quishpichic Cristo mangui. \p \v 21 Chasna nicpi Jesus paigunata mandara ama pitahuas cunan rimanguichichu nisha. \p \v 22 Chasnallata nira, Ñáuca Runa Tucuc asha yapa turmintachishca tucunami ani. Israelgunata mandac rucuguna, pagri amugunas, Moises mandashcata yachachiccunahuas ñucata mana balichisha huanchihuanaunga. Chasna huanchicpihuas quimsa (3) punzhaibi cuti causarishami nira. \s1 Jesusta catisha causanamanda \r (Mt 16.24-28, Mc 8.34–9.1) \p \v 23 Jesus tucui chigunata rimara, Maican runa ñucahuan catinata munasha paihua quiquin munaita saquichun. Chasna saquisha shuc cruspi huanchitucungaraushca runacuinta ñucallata yuyarisha catihuai. \v 24 Pihuas paihua quiquin causaita llaquisha causaushaga huiñai chingarishcami tucunga. Astahuanbas maican runa ñucata catisha causaushcamanda huanchitucushahuas quishpishca tucusha Yaya Dioshuan huiñai causangami. \v 25 Shuc runa tucuita cai pachai ima tiyactas charic ashahuas pai huañushcai mana imatas charingachu. \v 26 Maican runa ñucamandas, ñuca shimimandahuas pingasha shuc runagunama cunan mana rimacpiga ñucahuas jahuapachai paimanda pingarishami. Ñáuca jatun mandac amu tucusha ñucahua Yaya ushaihuan, paihua angelgunahuanbas shamushcai chi ñucamanda pingaric runata mana balichishachu. \v 27 Cangunata sirtuta nini, maican caillai shayarisha uyaucuna chara mana huañushallata Diospa ali mandana ashcata ricungaraunguichi nira. \s1 Jesus shuc tunu ricuric tucushcamanda \r (Mt 17.1-8, Mc 9.2-8) \p \v 28 Chasna Jesus yachachisha shuc semana tupui Pedrota, Juandas, Santiagotas urcuma pushasha rira Dioshuan cuintangahua. \v 29 Dioshuan cuintaushcai Jesuspa ñahui shuc tunu ricuric tucura, paihua llachapahuas ruyac chiujlla ricuric tucura. \v 30 Chi urcui ishcai (2) runaguna Jesushuan ricurinaura unai ñaupa causaucuna, shucca Moises, shucca Elias manaura. \v 31 Paigunahuas chasnallata punzhaglla ruyac ricuric manaura. Jesushuan cuintanacusha can Jerusalenbi Dios munashcata pactachisha huañugringaraungui nisha cuintanacunaura. \p \v 32 Chasna tucuushcai Pedro paihuan ishcai aucunandi yapa puñunayaunaura. Randi ñahuita picharisha ricucpi Jesus chiujlla ricuriucta ricunaura, chasnallata paihuan ishcai shayaucunatas ricunaura. \v 33 Chi ishcai runaguna Jesusmanda anchurisha riushcai Jesusta Pedro nira, Ima gustutanma ñucanchi caibi saquiringahua señor. Quimsa (3) ranchugunata rashun, canraicu shucta, Moisesraicu shucta, Eliasraicuhuas shucta nira. Pai chasna rimashcaga paillata mana alita yuyarishallata chasna rimara. \p \v 34 Pai chasna rimaushcai shuc puyu shamusha paigunata catara. Chasna tucucpi Pedroguna yapa manzharinaura. \v 35 Chi puyu ucumanda shuc shimi uyarira, Caiga ñuca churi man, paita cachasha nisha anllashcani, paitami uyana anguichi nira. \p \v 36 Chi shimi uyarishcahuasha Jesuslla shayaucta ricunaura. Pedroguna tucuita chasna ricushallata chi punzhagunaibi mana pitahuas cuintanaurachu, paiguna yuyaillai charinaura. \s1 Shuc musu runamanda supaita llucshichira \r (Mt 17.14-21, Mc 9.14-29) \p \v 37 Cayandi paiguna chi urcumanda uraicumushcai ashca runaguna Jesusta tupangahua riunaura. \v 38 Chi muntunmanda shuc runa caparira, Señor ñuca churita alichipai, ñuca shuglla churi casna tucupan señor. \v 39 Paita supai yaicucpi cungaimanda sinzhita yapa caparin. Shimimandas puscu llucshinagamami supai paita chucchuchisha huanchiun. Paihuagmanda mana anchurinzhu chiraicu huañun. \v 40 Chasna acpi can japishca runagunata rugarani supaita llucshichipai ñuca churimanda nisha randi mana ushanaurachu nira chi runa. \p \v 41 Jesus chita uyasha rimara, Cangunaga ñucata mana quirishami, ñuca yachachishcatas mana uyanata munanguichichu. Ima urascamata cangunahuan tiyanata ahuantasha. Camba churita caima apamui nira. \p \v 42 Chi musu runa Jesuspagma caillayaushcai supai paita macashcacuinta shinzhita allpai urmachisha ataquihuanshina chucchuchira. Astahuanbas Jesus supaita ama chasna raichu nisha rimashami chi musu runamanda llucshichisha alichishami paihua yayama cura. \v 43 Tucuiguna chasna alichicta ricushami Yaya Diosca ashca ushaiyuc man nisha manzharinaura. \s1 Jesus pai huañungaraushcamanda cuintashca \r (Mt 17.22-23, Mc 9.30-32) \p Runaguna Jesus tucui rashcagunata ricusha manzharinaupi paihuan puriu runagunata rimara, \v 44 Ñáuca rimangaraushca shimita alita uyasha ama cungaringuichichu. Ñáuca Runa Tucuc asha runaguna maquibi japichishca tucungaraunimi. \p \v 45 Chasna rimacpi chi rimashcatas mana intindinaurachu Yaya Dios paigunata chara mana pagllai yachachishcamanda. Chasna acpi manzharinaura paita chimanda tapungahua. \s1 Maicanda mas yali balic an nisha nira \r (Mt 18.1-5, Mc 9.33-37) \p \v 46 Jesus japishca chunga ishcai (12) runaguna cuintanacunaura pita ñucanchimanda yali balic tucungaraunchi nisha. \v 47 Paiguna shungu ucuibi yuyariushcata yachasha Jesus shuc huahuata cayasha paihuan mayanbi shayachira, chihuasha rimara, \v 48 Maican runaga ñucata llaquishcamanda cai huahuata llaquisha japishaga ñucatas japihuaunguimi. Pihuas ñucata japishaga ñucata cachac Diostahuas japingami. Tucui cangunamanda pihuas mana alabarisha tiyac paimi tucuimanda yali balic tucunga nira. \s1 Shuccuna Jesuspa shutita japishcamanda \r (Mc 9.38-40) \p \v 49 Chasna cuintacpi Juan nira, Shuc runa camba shutihuan supaita runamanda llucshichiucta tuparanchi señor. Paiga mana ñucanchihuan puriu runachara, chiraicumanda ama Jesuspa shutita japinguichu nisha saquichiranchi. \p \v 50 Juan rimacpi Jesus nira, Imangahuata paita saquichiranguichi. Pihuas canda mana piñaushaga paimi canda yanapac an nira. \s1 Samariaguna Jesusta mana yaicuchinata munashcamanda \p \v 51 Jahuapachama Jesus rina punzha pactaupi tucui munaihuan Jerusalenma rina ara. \v 52 Chasna riushami maican rimac runagunata ñaupata cachara. Cachacpi risha shu Samaria llactaibi yaicunaura Jesusraicu ñaupata alichingahua. \v 53 Randi chi llactai auc runagunaga Jesus Jerusalenma riucta yachashami huasita mana cunaurachu chibi pai puñungahua. \v 54 Chasna mana cucpi Santiago Juandi chita yachasha Jesusta rimanaura, Ñáucanchi Eliascuinta jahuapachamanda ninata cayasha urmachinata munanguichu señor, paigunata illacta rupachingahua ninaura. \p \v 55 Paiguna chasna yuyaricpi Jesus paigunata sinzhita rimara, Canguna rimashcatas mana intindishachu rimanguichi. \v 56 Ñáuca Runa Tucuc asha mana runagunata huanchingahuachu shamurani astahuanbas quishpichingahuami shamurani. Chasna nishcahuasha Samariamanda llucshisha shuc llactama rinaura. \s1 Jesushuan purinata munac runagunamanda \r (Mc 8.19-22) \p \v 57 Paiguna Jerusalenma rina ñambita riushcai shuc runa Jesusta rimara, Can maitas riupihuas ñuca canda catishcanguimi nira. \p \v 58 Randi Jesus paita nira, Aichaguna puñuna juctuta charinaunmi, pishcugunahuas huasita charinaun. Randi ñucaga Runa Tucuc ashallata ima huasitas mana charinichu ñuca samasha siringahua nira. \p \v 59 Shuc runata Jesus nira, Ñáucata catihuai. Randi chi runa paita cutipara, Ñáaupapundaga ñuca yaya huañushcata pambagringahua lugarta cuhuai señor. \p \v 60 Chasna nicpi Jesus paita rimara, Chiguna huañushca runagunacuinta anaun. Chasna asha paigunapura pambanauchun. Can randiga Diospa ali mandanamanda yachachigri nira. \p \v 61 Shuc runaga rimara, Canda catinata munani señor, randi ñaupapunda lugarta cuhuai ñuca aillugunata riunimi nisha rimagringahua nira. \p \v 62 Chasna nicpi Jesus rimara, Maican runahuas tarabangahua callarishcahuasha huashama bulltiarisha ricushcacuinta mana ushanzhu Diospa ali mandana runa tucunata. \c 10 \s1 Jesus canzhis chunga runagunata cachara \p \v 1 Chihuasha Jesus canzhis chunga (70) paita catiucunata cayasha ishcaipura ishcaipura ñaupata cachara pai rina llactagunama. \v 2 Cachausha rimara, Runagunaga pucushca muyugunacuinta manaun. Cangunaga tarabaccuinta manguichi nira. Ashca pallana muyuguna tiyanmi randi tarabaccunaga ashilla maunguna. Chasna acpi Diosta mañasha tapuichi runagunata cachachun paihuacpi tarabangahua nira. \v 3 Canguna oveja huahuacuinta manguichi, chasna agllaita pumacuinta piña runagunahuagma cangunata cachauni. Cunan richilla nira. \v 4 Riusha cullquita shigratas, canguna butastas ama apanguichichu, chasnalla richi. Ñáambita canguna riusha ama pihuanbas cuintanguichichu nira. \v 5 Maican huasibi yaicusha ñaupata saludangui casna nisha, Yaya Dios cangunama cushi causaita cuchun. \v 6 Chi huasibi ali shungu runa aupiga canguna nishcashina alitami causangauna. Astahuanbas mana ali runa chibi aupiga canguna rimashca shimiga cangunahuagllaita saquiringa. \v 7-8 Maican llactai yaicusha ama ashca huasigunai tiyagringuichichu randi shuc huasillai tiyanguichi. Imatas paiguna caracpi micuichi upichi. Shuc tarabac runa pai tarpushca muyuta micushcacuinta paiguna cangunata yaicuchisha imatas caracpi micunguichilla. \v 9 Chibi ungushca runaguna tiyaupi alichichi. Alichisha paigunata rimaichi, Diospa ali mandanaga ña pactarimuunmi nisha. \p \v 10-11 Randi canguna shuc llactama pactacpi, paiguna cangunata uyanata mana munanaupiga chi llacta ucui shayarisha caparichi casna nisha, Canguna llacta allpa pulbutahuas ñucanchi chaquimanda picharisha saquinchi canguna ñucanchita mana munashcamanda. Ama cungaringuichichu Diospa runa tucunata yachachingahuami shamuranchi astahuanbas Diospa ali mandanata mana munaranguichichu nisha rimanguichi. \p Chasna Jesus pai cachaushca runagunata nira. \v 12 Cangunata casna nini, Taripana punzha chi llactata Sodoma llactamanda yali taripashca tucunga. \s1 Jesus rimaucta mana uyaccuna \r (Mc 11.20-24) \p \v 13 Corazínmanda Betsaidamanda runagunahuas uyaichi, ai, canguna turmintachishca tucunguichimi. Ñáuca cangunahuacpi pihuas mana rashcagunata Tiro llactai Sidón llactaibis rashca acpiga paiguna unaimi ña jucha ranagunata saquisha quirinaunmara. Paiguna juchata rashcamanda llaquirisha tsuntsu llachapata churarinaunmara, ushpa pulbutas umaibi shitarinaunmara juchata rashcamanda llaquirishcata ricuchingahua. \v 14 Taripana punzhaibimi cangunaga Tiro Sidón llactagunamanda mas yali sinzhita libachishcami tucunguichimi. \p \v 15 Capernaun runaguna, canguna jahuapachama pactangaraunchi nisha yuyariunguichimi. Cangunaga ucupachama shitashca tucungaraunguichi. Chasna nisha Jesus tucui runagunata rimara. \p \v 16 Paihuan puriucunata cuti rimara, Maican runa canda uyasha ñucatahuas uyanmi. Pihuas cangunata mana uyasha ñucatas mana uyanzhu. Chasnallata ñucata mana uyac runaga ñucata cachamuc Yaya Diostas mana uyanzhu nira. \s1 Jesus cachashca runaguna bulltiamushcamanda \r (Mt 11.25-27, 13.16-17) \p \v 17 Chi canzhis chunga (70) cachashca runaguna yapa cushihuan bulltiamusha Jesusta cuintanaura, Ñáucanchi camba shutihuan rimashcallai supaigunahuas runagunamanda llucshisha rinaura señor. \p \v 18 Chasna rimacpi Jesus paigunata nira, Ñáucaga supai amu Satanasta jahuamanda dilampashcacuinta shitashca urmamuutami ricurani. \v 19 Uyaichi. Cangunama ushaita cuni, palugunata uputindigunatas canguna jaitasha mana imas tucunguichichu. Ushaita cuni tucui supaigunata binsingahua, supai cangunata imasna rashahuas mana binsingachu. \v 20 Chasna acpis supaiguna cangunata uyashcamanda ama cushiyanguichichu, randi canguna shutita jahuapachai quillcashca ashcamanda cushiyaichi. \p \v 21 Chi urasllai Jesusta Diospa Samai yapa cushiyachira. Cushiyachicpi rimara, Can jahuapachata cai pachatahuas mandac mangui Yaya. Canga yapa yuyaiyuc runagunama, yapa yachaushca runagunamas can rashcagunata pacashcacuinta mana ricuchirangui, randi paiguna mana balichishca huahuacuinta runagunama ricuchishcangui paiguna can rashcata yachanauchun nisha. Chimandami canda pagrachu nini. Sirtumi Yaya, can munashcashina rashcangui nira. \p \v 22 Diosta pagrachu nishcahuasha paihuan puriucunata rimara, Ñáuca Yayami tucuita ñuca maquibi saquihuashcami. Runagunaga ñuca pihua churi actahuas mana yachahuanaunzhu. Yaya Diosllami ñucata yachahuan. Mana pihuas Yaya Diostaga yachanaunzhu, ñucallami paihua churi asha yachani. Chasnallata ñuca Yayata ñuca ricsichinata munashca runagunatas ricsichinimi nira. \p \v 23-24 Chihuasha paihuan puriu runagunallata cuintara, Cangunata nini, ashca mandac amugunas, Dios rimashcata pasachic runagunahuas canguna ricuushcata ricunata munashahuas mana ushanaurachu. Canguna uyaushcata uyanata munahuashahuas mana ushanaurachu. Cangunaga ñuca raushcagunata ricushcamandami cushi aunguichi nira. \s1 Mana balichishca Samaria runamanda \p \v 25 Chihuasha Moises mandashcagunata shuc yachachic runa shayarisha Jesusta camasha nisha tapura, Imatata rasha huiñai causaita charingahua señor. \p \v 26 Jesus randi paita tapura, Diospa shimibi imasnata quillcashca tiyan. Can chi quillcashcata ricusha imatata yuyaringui. \p \v 27 Tapucpi chi runa rimara, Camba jatun Diosta llaquina mangui tucui camba shunguhuan, tucui camba almahuan, tucui camba jursahuan, tucui camba yuyaihuan. Chasnallata amullata llaquishcacuinta shuccunata llaquina manguichi nishca an nira. \p \v 28 Rimacpi Jesus nira, Alita cutipashcangui. Chita pactachisha causangui. \p \v 29 Chi runa ama yanga tapuccuinta tucungahua cutillata tapura, Shuccunaga pitanaun. \v 30 Tapucpi Jesus shuc yachachina shimita rimara casna nisha, \p Shuc runa Jerusalenmanda Jerico llactama riushcai shuhuac runaguna paita japisha macanaura, paihua churarinata quichusha illacta apanaura. Llatanda saquinaura, ñalla paita huanchisha rinaura. \v 31 Chi uras shuc israel pagri chi ñambita riusha chi macaitucushca siriu runata tupara. Tupasha ricusha ñambihuashata muyurisha pasara. \v 32 Chasnallata shuc runa Diosta alabana huasita cuirac Leví muntunmanda chi ñambillatata riusha paihuas chi siriu runata tupara. Paita ricusha chasnallata chillai saquisha rira. \v 33 Chihuasha shuc mana balichishca Samaria llactamanda runa chi ñambillatata riusha chi macaitucushca runa siriushcai pactara. Chi runata ricusha llaquisha yanapasha nira. \v 34 Llaquisha yanapangahua caillayara. Chi runa pitirishcagunai huira rimidiuta vinotahuas talisha llutachira. Chihuasha paihua quiquin burro jahuai churasha shuc puñuna huasima apasha paita cuirara. \v 35 Cayandi ishcai (2) tarabashca tupu cullquita bultsamanda llucshichisha huasiyuc amuta pagasha rimara, Cai runata cuirapangui. Imata tapucpihuas cungui. Ñáuca shamusha pagashcanguimi nira. \p \v 36 Chi yachachinata cuintashcahuasha paita chi tapuc runata Jesus tapura, Ñáa imasata yuyaringui. Tucui chi quimsa (3) pasac runagunamanda maican runata chi shuhuaitucushca runata llaquira. \p \v 37 Tapucpi Dios mandashca shimita yachachic runa nira, Huasha pasac, chi runata yuyarisha yanapac runami. \p Chasna nicpi Jesus paita rimara, Cambas chasnallata shuccunata yuyarisha yanapasha causana mangui nira. \s1 Martahuan Mariahuan \p \v 38 Chihuasha Jesus pai yachachishcagunandi mas purisha pactanaura shuc llactama. Chibi pactacpi shuc huarmi Marta nishca paihua huasima Jesusta paihuan puriucunandi yaicuchira carangahua. \v 39 Marta shuc ñañata charira Maria nishcata. Paiga Jesuspa chaqui mayanbi tiyarisha pai yachachiushcata uyaura. \v 40 Marta randi yapa tarabanata yuyarisha Jesusta rimagrira, Manachu ricungui señor, ñuca ñaña mana yanapasha tucui tarabanata saquishca ñuca sapalla tarabauni. Paita mandai ñucata yanapahuachun nisha. \p \v 41 Chasna rimacpi Jesus paita rimara, Can yapa tarabanata munasha yuyarishami yapa turbaringui Marta. \v 42 Mana ashca minishtirinzhu, shugllata rana angui. Mariaga astahuan alita yuyarishami ñuca yachachiushcata uyaun. Chasna acpi paihuagmanda mana pihuas quichuitucungachu nira. \c 11 \s1 Dioshuan cuintanata Jesus yachachishcamanda \r (Mt 6.9-15, 7.7-11) \p \v 1 Shuc punzha Jesus Dioshuan cuintasha tiyaura. Cuintashcahuasha shuc catiu runa paita rimara, Bautisac Juanmi paihuan puriu runagunata Yaya Dioshuan cuintanata yachachira, ñucanchitas chasnallata yachachi señor. \p \v 2 Chasna nicpi Jesus paigunata rimara, Canguna Dioshuan cuintausha casna rimaichi, \q1 Jahuapachai tiyac Yaya, camba shuti balichishca achun. \q1 Camba ali mandanaga tucugunaibi mirarishca tucuchun. \q1 Camba munaiga jahuapachai ashcacuinta cai pachaibis chasnallata achun. \q1 \v 3 Caran punzha ñucanchi minishtishca micunata cuhuai. \q1 \v 4 Ñáucanchita mana alita rauc runagunata perdunasha alichishcamanda chicuintallata ñucanchi juchagunatas perdunasha anchuchingui. \q1 Supai ñucanchita camasha pandachisha nicpi cuirahuai ñucanchi canda ama saquingahua. \m Casna nisha Jesus yachachira paita caticcuna Dioshuan cuintanata. \p \v 5 Chihuasha paigunata casna mas yachachira, Yuyarichi. Shuc runa chaupi tuta shamucpi cambacpi micuna illacpiga imasata rangui. Can chasna tucucpi can shuc amigohuagma risha tapugringui, micunata cuhuai, \v 6 shuc amigo carumanda ñuca huasibi shamushcami randi paita carangahua mana charinichu, chiraicu tapungahua shamuni nin. \v 7 Chasna tapucpihuas chi huasiyuc runa randi ucumanda rimanma, ama quillachihuaichu ñucata nisha, pungu ña tapashca man. Tucui ñuca huahuaguna ñucahuan ña puñuungunami, mana ushanichu jatarinata canda cungahua, nisha rimanma. \v 8 Cangunata nini, chi runa huasha jataringami. Mana amigo ashcamandachu astahuan chi tapuuc runa yapa tapusha quillachiupi jataringami chi tapushcata cungahua nisha nira. \p \v 9-10 Canguna Yaya Diosta tapucpi cuitucunguichimi. Canguna mascacpi pai cungaraushcata tupanguichimi, huasi pungüi cayacpi cangunata yaicuchitucunguichimi. Chimanda ñuca cangunata nini, Diosta tapuichi, tapucpi cuitucunguichimi. Mascaichi, mascasha tupanguichimi. Chasnallata cayaichi, cayacpi pungu pascaitucungami. \v 11 Yayaguna, canguna churi micunata tapucpi rumitachu cungui. Mana. Yacu aichata tapucpi palutachu cungui. Mana. \v 12 Lulunda cuhuai nicpi uputinditachu cungui. Mana. \v 13 Canguna juchayuc ashahuas camba huahuagunama aligunata cunguichi. Manachu yachanguichi camba jahuapachai tiyac Yayaga maican runa Diospa Samaita cuhuai nisha tapucpiga sirtu cungami nira. \s1 Jesucristoga supaimanda yali jursayuc man \r (Mt 12.22-30, Mc 3.20-27) \p \v 14 Shuc punzha Jesus shuc runamanda supaita llucshichira. Chi supai tiyashcamanda chi runa mana rimacchara. Astahuanbas supaita llucshichicpi chi runa rimangahua callarira. Chita ricusha runaguna manzharisha Jesusca Diosmanda ushaiyuc man nisha ninaura. \v 15 Randi maicangunaga rimanaura, Cai runaga supaigunahua amu Beelzebú nishca ushaihuanmi ima supaigunatas jichunata ushan. \v 16 Maican runaguna randi paita camasha nisha, Shuc ricuchinata Diosmanda ushaihuan ricuchihuai ñucanchita. \p \v 17 Jesus paiguna yuyarishcata yachasha rimara, Shuc llactai auc runagunapurallata piñanacushaga chi llacta tucuringami. Chasnallata shuc huasibi causaucuna piñanacushaga paigunapurallata jichunacushca tucunaunga. \v 18 Chasnallata Beelzebú nishca supai amu tucui supaigunata anchuchishaga paihua quiquin tarabanata huaglichingami. Pai chasna rashaga pigunata mandangaraun. Canguna yuyaringuichi ñucaga supai amu ushaihuanmi shuc supaigunata anchuchinmi nisha. \v 19 Chi supai amuhua ushaihuan ñuca supaigunatas anchuchicpiga canguna yachachishcata catiucuna piguna ushaihuanda anchuchinaun. Paiguna ñuca rashcacuinta supaita anchuchishcamandami canguna pandashca yuyaigunata ricuchinaun. \v 20 Astahuanbas Diospa ushaihuan supaigunata ñuca anchuchicpiga canguna yachanguichimi Diospa ali mandanaga sirtu cunan cangunahuacpi aun nisha. \p \v 21 Shuc yapa sinzhi runa imahuanbas paihua quiquin huasita ali cuiraupi paihua charishcaguna chasnalla aunaunga. \v 22 Supaiga sinzhi runacuinta ashallata randi shuc mas yali sinzhi jursayucca shamusha binsishaga tucui paihua ali charishcagunatahuas illacta quichusha apasha ringami nira. \p \v 23 Maican runahuas mana ñucahuan purishaga ñucata piñasha cuntar puringuichimi. Pihuas mana ñuca munashcata raushaga ñuca raushcata sáa saquichihuangami nira. \s1 Cuti bulltiamuc supaimanda cuintara \r (Mt 12.43-45) \p \v 24 Jesus shuc yachachina shimita casna rimara, Ima uras supai shuc runamanda llucshishaga yacu illashca partima puriun mai runaibihuas yaicusha samangahua nisha. Mascasha mana tupashaga yuyarin cutillata bulltiasha ñuca llucshishca runamallata cuti causangahua. \v 25 Chasna nisha bulltiamusha chi runahua shunguta shuc huasita pichashcatacuinta chushacta tupagrira. \v 26 Chasna tupasha paimanda mas jiridsa supaigunata canzhis (7) tuputa apamura chi runahua aicha ucui yaicusha causangahua callarinaura. Chasna causaupi chi runa ñaupa aushcamandas mas yalicta huaglishca tucurami. \p \v 27 Jesus chasna rimaupi chi runa muntunmanda shuc huarmi sinzhita caparira, Camba mama cushiyachun canda pagarichishcamanda chuchuchishcamandahuas. \p \v 28 Jesus randi rimara, Maican runaga Diospa shimita uyasha pactachiccunaga ñuca mamamanda mas yali cushi manaunga nira. \s1 Jonasca shuc ricuchinacuinta ashcamanda \r (Mt 12.38-42, Mc 8.12) \p \v 29 Ashca runaguna mas tandaricpi Jesus rimangahua callarira, Cunan causauc runaguna yapa juchayuc manaun. Ñáuca ushaihuan ranata ricuchihuai nisha rimahuanaun. Chasna rimagllaita shugllata ricuchishca anaunga, Jonas tucushcacuintallata ricuringami. \v 30 Yachanguichi Ninive nishca llactai causauc runagunahuacpi Jonasca ricuchinacuinta mara. Ñáucaga jahuapachamanda ashallata Runa Tucuc asha Jonascuintallata caibi tiyac runagunahuacpi ricuchinacuinta mani Diosta cuti catinauchun nisha. \v 31-32 Ninive runagunaga Jonas camachishcata uyasha juchata saquisha Diosta catingahua callarinaura. Cunanga Jonasmanda yali camachic runami cangunahuacpiga auni. Chimandami taripana punzha Ninive llacta runagunaga cangunata caudsayachingaunami canguna ñucata mana quirishcamanda. \p Chasnallata urai partimanda Saba nishca llactamanda huarmi jatun amuga israelgunata mandac jatun amu Salomon yachashcagunata tapusha nisha yapa carumanda shamura. Cunan ñucaga chi Salomonmanda mas yali yuyaita charic cangunahuacpiga auni. Chiraicumi Dios taripana punzhaibi chi huarmiga cangunata caudsayachingami canguna ñucata mana uyashcamanda nira. \s1 Bilamanda yachachira \r (Mt 5.15, 6.22-23) \p \v 33 Shuc bilata japichisha mana pihuas pacasha nisha manga ucui churanzhu, randi pagllai churan tucui runaguna alita ricuchun nisha. \v 34 Camba ñahuiga intiru aichaibi bilacuinta man. Can bilahuan purishcacuinta ali yuyaihuan causashaga punzhashina alita causanguimi. \p Randi can mana ali yuyaihuan causashaga camba causai ansa tutacuinta manga. \v 35 Alita yuyarichi. Cunan camba yuyai punzhacuinta man. Camba yuyai ama ansa tutacuinta achun nishaga alita yuyarisha causaichi. \v 36 Camba causai shuc bila punzhaglla shitashcacuinta aupi ima llanduhuas illacpi, alita ricuchishcacuintami causanguichi nisha yachachira. \s1 Fariseogunama causaita Jesus ricuchishcamanda \r (Mt 23.1-36, Mc 12.38-40, Lc 20.45-47) \p \v 37 Pai yachachishcahuasha shuc fariseo runa Jesusta rimagri ñuca paihua huasibi micuc shamuichi nisha. Chasna nicpi Jesus yaicusha mesai tiyarira. \v 38 Pai chara mana micuushallata mana fariseoguna rashca tunuta maquita maillarirachu. Chita ricusha chi fariseo runa imangahuata ñucanchicuinta mana maillarin nisha yuyarisha Jesusta mana balichira. \p \v 39 Chasna yuyariupi Jesus randi paita rimara, Fariseoguna, canguna pillchitas pulatutas maillasha, huasha partillata maillanguichi, astahuanbas ucuta mana maillasha puchuc micunata saquinguichi. Canguna causaiga chasnallata man. Canguna alitami raunchi nisha yuyarisha causaushahuas yapa shuhuanguichimi, yapa juchata rasha causaunguichimi. \v 40 Yuyai illac anguichi. Manachu Dios runata rausha jahua aichatas ucu aichatahuas rara. \v 41 Canguna shunguta canguna yuyaitahuas alichirichi, canguna charishcata pugrigunama cuichi. Chasna racpi tucui camba causai ali tucunga nira. \p \v 42 Fariseoguna, yapa manzhanayacta tucungaraun cangunahuacpi. Camba tucui micuna muyutas, tucui micuna pangatas chungamanda (10) chaupichisha shuc muntunda rasha Diosma cusha causaunguichi. Chasna racpi ali man. Randi cungarishcanguichi alita causanata Diosta llaquinatas. Diosta llaquina manguichi, alita causana manguichi. Chasnallata tarpushca micuna muyugunatas pangagunatas caran chungamanda shucta Diosma cunatas ama saquinguichichu nira. \p \v 43 Fariseoguna, yapa manzhanayacta tucungaraun cangunahuacpi. Runaguna ñucanchita balichihuanauchun nisha israel tandarina huasigunai chi mas balic tiyarinagunaibi tiyarinata mascanguichimi. Chasnallata pagllaibi puriusha runaguna cangunata ali yuyaihuan saludahuanauchun nisha yuyaringuichi. \v 44 Yapa manzhanayacta tucungaraun cangunahuacpi. Maicanbas runagunata pambashca allpa jahuai puriusha ucui ismushcata mana asirtasha chillai purinaun. Canguna causaiga chicuinta anaun, pagllai alita ricuriugllaita ucumaga ismushcacuinta manguichi, chita runaguna mana asirtanaunzhu nira. \p \v 45 Jesus chasna rimacpi shuc Moises mandashcata yachachic runa paita rimara, Can chasna fariseogunata rimasha ñucanchitahuas caudsayachinguimi señor. \p \v 46 Chasna nicpi Jesus paita rimara indá. Canguna Moises mandashcata yachachiccuna ashallata cangunahuacpis yapa manzhanayacta tucungaraun. Mana ushaibaccunata yapa mandaunguichi llashacta apachishcatacuinta. Astahuanbas cangunaga shuc maquillahuanbas runagunata mana yanapanguichichu ni imallahuas. \p \v 47 Yapa manzhanayacta tucungaraun cangunahuacpi. Canguna huañuc apayayagunaga Dios rimashcata pasachiccunata huanchinaura. Cunan chigunata mana balichishallata huanchisha pambashcagunai cangunahuas huasihuata cutillata shayachinguichi paigunata balichishcacuinta rasha. \v 48 Canguna apayayaguna huanchinaura, cangunaga chillaita cuti huasinguichi. Chasna rashami canguna apayayaguna huanchishcagunaga ali mashca nisha ricuchinguichi. \p \v 49 Chaimandami paihua yuyaimanda Dios rimara: Ñáuca rimashcata pasachic runagunata cachashami, chasnallata ñuca shimita apasha ric runagunatas. Ñáuca cachacpihuas maicangunataga huanchingaraungunami nira. \v 50 Cangunata nini, mundu callarishcamanda tucui Dios rimashcata pasachiccunata huanchishcamanda canguna caudsayachishca tucunguichimi. \v 51 Abelta huanchishca urasmanda Zacariasta Diosta alabana huasi pungüibi auc aichata rupachina mesa mayanbi huanchishcagama canguna caudsayuc anguichi. Cangunata cuti rimani, tucui Dios rimashcata pasachiccunata huanchishcamanda caudsayuc manguichi. \p \v 52 Canguna Moises mandashcata yachachic runaguna yapa manzhanayacta tucungaraun cangunahuacpi. Cangunallata mana munaranguichichu Dios quishpichinmi nishcata uyanata. Chasnallata shuc llavita quichushcacuinta Diospa shimita yachanata munac runagunatas jarcasha saquichishcanguichi ama yachanauchun nisha. \p \v 53 Jesus chimanda llucshiupi Diospa shimita yachachiccunas, fariseogunahuas yapa piñasha ashcata tapunaura paita pandachishun nisha. \v 54 Pai pandacpi caudsayachishun nisha rimanacunaura. \c 12 \s1 Alita rimashallata llullashcamanda \p \v 1 Paiguna llucshisha riushcai ashca huaranga runaguna tandarisha tác tucusha chaquibis jaitanacucta rinaura. Chasna acpi paihuan puriu runagunallata Jesus yachachingahua callarira casna nisha, Cuirarichi, fariseoguna yanga llullasha purinaun. Cangunaga ama chasna rasha causanguichichu nira. \v 2 Yuyarichi. Paiguna tucui rashcagunaga huasha ricuringami. Ima cunan pacalla rashcagunahuas huasha punzhami ricuringallami, chasnallata ima pacalla rimashcagunahuas chi punzhallaitami yacharingaraunmi. \v 3 Canguna tuta imata rimacpihuas punzha pagllai uyaringami. Cangunapura huasi ucui imatahuas pacalla rimacpihuas tucui runa ñaupacpi pagllai caparisha rimaitucushca anga nira. \s1 Pitata manzhana anchi \r (Mt 10.26-31) \p \v 4 Llaquishca amigoguna, canguna aichata huanchinata munac runagunata ima manzhanguichichu. Huanchishcahuasha canda mana ushanzhu imatas ranata. \v 5 Astahuanbas ñuca cangunata yachachini pitata mas manzhana anguichi. Can huañushcahuasha ucupachama cachana ushaita charic Diostaga manzhana manguichi. Ñáuca cangunata nini, paillata manzhana anguichi. \p \v 6 Pichca (5) ichilla pishcugunata randichicpi manachu ishcai (2) cullquihualla llucshin. Ashillahua llucshigllaita Diospacpi ni shucpas mana cungarishcachaun. \v 7 Dios tucuita yachac ashami canguna accha tuputahuas yachanmi. Chi pishcugunamandahuas cangunaga mas ashca balic ashami Yaya Dios alita cuirashca saquiringuichimi. Chasnamandami chi runagunataga mana manzhana changuichi. \s1 Ñáucata balichic runa Diospacpi balichishca tucunga \r (Mt 10.32-33, 12.32, 10.19-20) \p \v 8 Jesus paigunata casna nisha mas yachachisha catira. Cangunata nini, maicanbas runaguna ñaupacpi ñucaga Jesuspac mani nisha rimacpiga, ñucahuas Runa Tucuc asha Diospa angelguna ñaupacpi chi chasna rimac runamanda ñucahuac runa man nisha rimashami. \v 9 Randi pihuas runagunahuacpi ñuca mana Jesuspa runachani nicpiga Diospa angelguna ñaupacpi ñuca rimashami paiga mana ñuca runachan nisha. \v 10 Maican runa ñucata Runa Tucuc acta piñasha rimacpiga Yaya Dios perdunasha chi rimashca juchata anchuchingami. Randi pihuas Diospa Samaimanda mana ali rimacpiga Yaya Dios paita mana perdunangachu. \v 11-12 Ñáucata quirishcamanda cangunata israel tandarina huasigunaibi caudsayachingahua apacpiga amugunahuacpis mandac runagunahuacpihuas apaushcai Diospa Samai chi uraspi cangunata alita yuyachingami canguna imatas rimangahua. Chasnamanda ama ñaupata yuyarisha turbarichichu imasnata rimasha nisha. \s1 Mas charinata munac runamanda \p \v 13 Jesus chasna rimacpi chi runagunamanda shucca rimara, Ñáuca huauquita rimai señor, ñucanchi yaya ñucaraicu saquishcata ñucama cuhuachun nisha rimapai nira. \p \v 14 Chasna rimacpi Jesus randi paita rimara, Pita ñucata churahuara amu tucusha cangunata alichingahuaca. \p \v 15 Chihuasha tucui runagunata rimara, Canguna yuyarichi. Ama yapa munasha causaichichu. Runa ashcata charishahuas mana mas cushi causanata tupangachu nira. \p \v 16 Chasna nisha paigunata cai yachachina shimita cuintara casna nisha, \p Shuc yapa charic runaga ashca allpata charira. Muyuta tarpucpi yapa ashcata aparira. \v 17 Chasna yapa aparicpi chi runa yuyarira, ñuca pallashca muyugunata mana imaibihuas huacaichinata charinichu nisha. Cunanga maibita huacaichisha. \v 18 Casnami rangarauni. Ñáuca muyu huacaichina huasigunata mas jatunda rangarauni. Tucui muyugunatas, ñuca ali charishcagunatahuas chibi churasha alita huacaichishami. \v 19 Chasna ñuca ashcata charishcamanda unai huatagama pactangami, mana ima uraspas pishihuangachu. Mana mas tarabasha jumbiushachu cunanmanda. Micusha upisha cunanga lugar causangarauni nisha yuyarira. \v 20 Chasna yuyariupi Dios randi chi runata nira, Yuyai illac runa mangui. Cunan tutami huañungaraungui. Chasna tucucpi tucui can huacaichisha charishcagunataga pichari japingaraun. \p \v 21 Jesus chita cuintashcahuasha rimara, Yuyarichi nisha. Maican runahuas chicuintallata pai charishcagunata yuyariushalla causac ashaga, randi Diospacpi mana charishaga chi runacuintami tucunga nira. \s1 Dios paihua runagunata cuirashcamanda \r (Mt 6.25-34) \p \v 22 Jesus paita catic runagunata rimara, Cangunata nini imatas tucungaraushcata ima yapa yuyaringuichichu imatata micungaraunchi nisha, chasnallata imatatas churarishallami nisha. \v 23 Micunamanda canguna causaiga mas yali balic man, churarinagunamandas canguna aichaga mas yali balic man nira. \p \v 24 Pishcugunata yuyarichi. Paiguna mana tarpunaunzhu, mana pallanaunzhu, muyu huacaichina huasitahuas mana charinaunzhu, randi Dios paiguna micunata cusha cuiran. Ñáa pishcugunamanda mas yali balic manguichi. \p \v 25 Canguna munaimandami mas unaita causanata ushanguichichu. Mana. \v 26 Chasna mana ushashaga imangahuata micunallata churarinallatas yuyaringuichi. \p \v 27 Sisagunatas yuyarichi. Paiguna causasha mana tarabanaunzhu, mana ahuanaunzhu, randi cangunata nini, israel ñaupa jatun rey amu Salomon churarishcamandahuas paiguna mas yali gustu ricuriccuna anaun. \v 28 Quihuagunatas yuyarichi. Cunan punzha huiñanaun, cayandi rupachishca tucunaun. Chasna tucugllaita chi yanga quihuagunata Dios gustu sisayucta ran. Chasna rasha Dios manachu cangunatahuas churarinagunata cunga. Indá, cungami. \p Yaya Dios cangunata cuirauta mana yuyarishami ansalla quiriccuna anguichi. \v 29 Dios cuhuangachu nisha ama yuyarisha causaichichu. Ama upinallata ama micunallata yuyariusha causaichichu. \v 30 Diosta mana quiric runagunami chigunataga yapa yuyarisha causanaun. Canguna jahuapachai auc Yayami canguna minishtishcataga alita yachaun. \v 31 Chasna acpi cangunaga Diospa ali mandanata yuyarisha causaichi. Chasna causashaga tucui can minishtishcagunata cuitucunguichimi nisha rimara. \p \v 32 Ñáuca llaquishca huibagunacuinta manguichi, canguna ashilla ashahuas ama manzharinguichichu. Dios llaquic ashcamanda pai mandashca runaguna muntunda canguna mandachun nishami cusha niun. \p \v 33 Canguna charishcagunata randichisha pugri runagunama cumbiraichi. Chasna rashami jahuapachaibi ali baliccunata charingaraunguichi. Mana huaglibac bultsata japishcacuinta charichi jahuapachai mana tucurina ali baliccunata huacaichingahua. Shuhuaccunaga canguna chibi huacaichishcagunata mana shuhuanaungachu ni ucuchahuas mana mucungachu. \v 34 Yuyarichi. Maibis canguna huacaichisha charishcagunata chibimi yapa yuyaringuichi nira. \s1 Jesus cuti shamunata yuyariusha chapanamanda \p \v 35-36 Yuyarisha causaichi. Shuc cadsaraushca jistamanda shuc amu bulltiamusha cayacpi paita cuirac runaguna alichirishca asha punguta uctalla pascasha yaicuchingaunami. Chi runaguna churarishcashina chapasha, bilatas japichisha chapashcashina cangunahuas ñuca shamunagama sumac alichirisha chapausha causaichi. \v 37 Sirtuta nini, amu pactamushcai chi alichirisha chapauc runagunallatami tiyachisha caranga. Chasna racpi chi cuirac runaguna amuta chapasha tiyaushcamanda yapa cushiyangaunami. \v 38 Chi amu ima uraspas shamucpi, chaupi tuta acpihuas punzhayaushcai ashahuas, chi alichirisha chapauc runaguna cushiyangaunami. \v 39 Chasnallata caita yachaichi, pihuas shuc shuhuac runa shamunata yachashca ashaga niccharisha chapanmara paihua huasibi ama shuhuaitucungahua nisha. \v 40 Canguna chasnallata niccharisha chapauccuinta alichirisha chapahuaichi. Runa Tucuc nishaga cuti shamushami. Canguna mana yachaushcallaita pactamushami nira. \s1 Balic, mana balic tarabac runagunamanda cuintara \r (Mt 24.45-51) \p \v 41 Chasna nicpi Pedro Jesusta tapura, Can chasna nisha tucui runagunatachu rimaungui señor, ñucanchillatachu rimaungui. \p \v 42 Tapucpi Jesus cutipara, Yuyarichi canguna alita yachangahua. Ñáuca shuc amucuinta asha alita pactachic runagunata mascauni. Shuc punzha shuc amu paita pactachic ashca yuyaiyuc cadsuc runata japisha churara tucui paihua runagunata tucui uras paiguna micuna tuputa carachun nisha. \v 43 Amu shuc llactama risha bulltiamushcai chi saquishca runa amu mandashcata pactachisha tiyaushaga chi runaga cushi tiyaungami. \v 44 Sirtuta cangunata nini, chi amu tucui pai charishcagunata chi pactachic runama saquingami cuirachun nisha. \v 45 Astahuanbas chi tarabac runa ñuca amu mana ucta shamungachu nisha yuyarishaga mana alita rai callarin. Chi shuc tarabac carigunatas huarmigunatahuas libachingahua callarin, chasnallata yapa micushas, machanagama upisha causan. Chasna causashaga imasata tucungaraun. \v 46 Ima punzha ima uras paihua amu shamunatas mana yachashcai pactasha chi mana cadsuc runata sinzhita libachingami. Tucui chi shuc mana pactachic runaguna tiyashcama turmintarichun nisha cachanga. \p \v 47 Maican runa paihua amu munashcata yachashallata mana pactachishaga alichirishca ashaga sinzhita libachishca tucungami. \v 48 Astahuanbas mana yachachishca runaga mana alita raupi ansallata libachishcami tucunga pai mana yachashcamanda. Maican runataga Yaya Dios ashcata cushca ashaga ashcata cutichishcacuinta rana man. Chasnallata maican runa alita yachachishca ashaga alita yachachina man. Chasna nisha Jesus paigunata yachachirami. \s1 Jesusmandami runaguna chaupi chaupi tucunamanda \r (Mt 10.34-36) \p \v 49 Chihuasha Jesus rimara, Cai pachai ninata japichingahua shamurani. Cunan japirishca aushaga ali anma. \v 50 Yapa turmintarina mani. Ñáuca ashca nanai pasanagamami rina ani. Chasna tucunagama chillata yuyarisha purini. \v 51 Ñáuca cai pachai tiyac runagunama cunan shuc yuyaillata cungailla causanata cungahua shamushcata yuyaringuichichu. Mana chasnachan. Cangunata nini, ñuca shamushcamandami runaguna chaupi chaupi tucusha chaupiguna ñucata yuyaringaunami, chaupi runaguna ñucata piñangaunami. \v 52 Cunan urasmanda ñaupagma pichca (5) runa shuc huasibi causausha ñucamanda chaupi chaupi tucungaunami, quimsa (3) runa piñanaun ishcaigunata (2), ishcai randi quimsagunata. \v 53 Yayata churi piñanga, churita yaya piñanga. Mamata ushushi piñanga, ushushita mama piñanga. Carimama piñanga cachunda, cachun piñanga carimamata. Chasna nisha Jesus paita quirishcamanda imasna tucungaraushcata cuintara. \s1 Jesus shamunata yachanami \r (Mt 16.1-4, Mc 8.11-13) \p \v 54 Chihuasha chi ashca runagunata Jesus rimara, Yana puyu indi yaicunamanda ricuricpi tamiangaraun ninguichi. Canguna nishcashina tucusha tamian. \v 55 Uraimanda rupac huaira shamucpi indingamiraun ninguichi. Canguna nishcashinami indi punzha tucunga. \v 56 Chasna yachashallata yuyai illaccuinta anguichi. Jahuama ricusha ima tucungaraushcatas yachanguichimi, randi cunan uras ñuca raushcatas ricuushallata mana yachashallatachu puriunguichi nira. \s1 Canda piñaccunahuan alichichi \r (Mt 5.24-26) \p \v 57 Canguna quiquin yuyaihuan imangahuata alita rasha causanata mana munanguichi. \v 58 Chi canda caudsayachic runa canda taripangahua apaushcai uctalla paihuan alichichi amuhuagma mana chara pactaushallata. Chima pactacpiga chi taripacca paihua sundaluhua maquibi canda saquingami carcelbi tapachun nisha. \v 59 Cangunata sirtuta nini, chasna tucucpiga tucuita paganagamami mana llucshinatas ushanguichu. \c 13 \s1 Juchata saquisha Dios munashcata raichi \p \v 1 Chi uras shuc runaguna Jesuspagma shamusha casna nisha rimanaura, Shuc punzha maican Galilea runagunaga Diosta alabana jatun huasibi tiyausha ovejata huanchishcauna Diosma ricuchingahua. Chasna raushcata uyasha mandac amu Pilato piñarisha paigunata huanchicpi chi runaguna rahuaihuan oveja rahuaihuan chapushca tucura. \p \v 2 Chi runaguna rimaucta uyasha Jesus paigunata tapura, Tucui Galilea runagunamandas chi runaguna chasna huanchitucushcamanda mas yali juchayuc anaun nishachu yuyaringuichi. \v 3 Mana chasnachan. Randi canguna jucha ranata mana saquishaga tucui cangunahuas huañunguichimi. \p \v 4 Chasnallata chi Siloe nishca llactai tiyac jahua huasiga chunga pusac (18) runa jahuaibi urmasha huanchira. Chasna acpi tucui Jerusalenbi tiyac runagunamandas chi huañushca runaguna mas caudsayuc anaura nishachu yuyariranguichi. \v 5 Mana chasnachan. Randi canguna jucha ranata mana saquishaga tucui cangunahuas huañunguichimi nisha rimara. \s1 Mana aparic ruyamanda \p \v 6 Chihuasha Jesus cai yachachina shimita cuintara casna nisha, \p Shuc runa paihua chagrai higo nishca ali micuna muyuta aparic ruyata tarpura. Ñáa pucui uras chi runa muyuta pallangahua rira, pai pactasha ricucpi muyu illara, ni shuc muyullahuas mana aparishcachara. \v 7 Chasna acpi paihuacpi tarabauc runata nira, Ricui, aparingachari nisha chaparani quimsa (3) huatata, randi cunanbas mana aparishcachu. Chasna acpi chi ruyata cuchui shuc ruyata chibi tarpungahua nira. \v 8 Amu rimacpi chi tarabauc runa paita nira, Ama cuchushun señor, shuc huatallata chapashun nira. Ruya sapimanda allpata allasha apiyachisha huagra ismata churangarauni pai alita huiñachun nisha. \v 9 Chasna racpi shuc huataibi muyuta aparishaga ali anga nira, mana aparicpiga chibiga cuchui nisha rimahuangui. \p Jesus yachachishcata uyauc runagunata rimasha, Chasnallata, Diospa munai canguna causaibi mana ricuricpi pai mana mas ahuantasha chi mana aparic ruyata cuchushcacuinta tucunguichimi nira. \s1 Samana punzhai Jesus ungushcata alichira \p \v 10 Israelguna samana punzha paiguna tandarina huasibi Jesus yachachisha aura. \v 11 Chi uras shuc ungushca huarmi tiyaura. Chunga pusac (18) tupu huatayuc ara supai paita yaicushcamanda cusca shayarinata mana ushasha cumu puriglla tucura. \v 12 Jesus paita ricusha, Camba ungüi anchurishca achun nira. \p \v 13 Chasna nisha paihua maquihuan llangacpi aliyara. Pai llangashcai chi huarmi alita shayaric tucusha Yaya Diosta alabangahua callarira. \v 14 Chi tandarina huasita cuirac amuga Jesus samana punzha alichishcata yachasha piñasha runagunata rimara, Sucta (6) punzha tiyanmi runa tarabangahua. Chi punzhaguna shamuichi aliyachishca tucungahua. Samana punzha ashcaraicu mana shamuna changuichi nira. \p \v 15 Rimacpi Jesus nira, Yuyai illaccuinta anguichi. Manachu samana punzhaga camba huatashca huagrata, caballotahuas pascanguichi yacuta upichingahua. \v 16 Cai Abrahanmanda mirai huarmiga chunga pusac huatata supai Satanas huatashca mara. Samana punzhaiga paitahuas pascangahuaca manachu ali an nira. \p \v 17 Jesus chasna tapucpi tucui paita piñaucuna pingarinaurami. Randi chi shuc runagunaga yapa cushiyanaura Jesus ashca aligunata rashcamanda. \s1 Diospa ali mandanaga ashca mirariushcamanda \r (Mt 13.31-32, Mc 4.30-32) \p \v 18 Chimanda Jesus cuintara, Diospa ali mandanamandaga imasna rashata intindibacta ñuca yachachishca anguichi. Ima shimihuanda yachachisha ñuca canguna mas alita yachanauchun nisha. Ñáa casnami: \v 19 Diospa runaguna mostaza nishca shuc ichilla muyuhuashina yapa ashilla manguichi. Chi ichilla muyuta chagrai tarpucpi huiñasha ruya tucunmi. Chasna huiñaupi pishcuguna chi ramagunai yapa huasita ranaunga nira. Diospa runaguna chaishina ashca tucunguichimi nira. \p \v 20 Paigunata cuti rimara, Diospa ali mandanamandaga ima shimihuanda yachachisha ñuca. \v 21 Panda putasyachina muyucuinta man. Shuc huarmi putasyachinata ashillata japisha, quimsa (3) tupu harina muntunhuan chapusha saquinmi tucui ali putasyarinagama, nisha Jesus casna yachachira. \s1 Diospacpi imasna yaicunamanda \r (Mt 7.14-14,21-23) \p \v 22 Jesus Jerusalenma purisha riusha jatun llactagunais ichilla llactagunaibihuas yaicusha yachachira. \v 23 Shuc llactaibi pai riushcai shuc runa paita tapura, Señor ashillachangaraunguna quishpichishca tucungarauc runagunaga. \p \v 24 Tapucpi rimara, Diospagma yaicuna punguga ichilla man, chibi yaicungahuaca tucui canguna munaihuan rana manguichi. Cangunata nini, ashca runa yaicunata munaushahuas mana ushangaunachu. \v 25 Amu paihua punguta tapashcahuasha cangunaga canzhaibi shayaungaraunguichi. Pungu mayanbi shausha caparingaraunguichi, Señor señor pascapai ñucanchi yaicungahua nisha. Pai randiga cangunata rimangami, maimandachari anguichi, cangunataga mana ricsinichu. \v 26 Amu chasna rimacta uyasha rimanguichi, canhuanmi micuranchi upiranchi, chasnallata ñucanchi llactaibihuas can yachachirangui nisha. \v 27 Rimanaupi chi amu rimanga, Cangunata basta rimani mana ricsinichu, maimandachari anguichi. Cangunaga mana alita rasha causac runaguna manguichi, ñucamanda anchurisha richi nishami rimanga. \v 28 Abrahandas, Isaactas, Jacobotas, tucui Dios rimashcata pasachic runagunatahuas paihua ali mandanai tiyaucunataga ricungaraunguichimi. Cangunaga randi pagllai aushami piñasha huacangaraunguichi. \v 29 Ashca runaguna indi llucshina partimanda, indi yaicuna partimandas, quinraipuramandahuas shamusha Diospa ali mandanai paihuan pariu tiyarisha micungaraun. \v 30 Yuyarichi. Maicanbas cai pachai mana balichiushca runagunaga Diospacpi ashca balichishca tucungaunami. Chasnallata maicanbas cai pachai balichiushca runagunaga Diospacpi mana balichishcachu tucungauna nisha rimara. \s1 Jesus pai huañunamanda cuti rimara \r (Mt 23.37-39) \p \v 31 Chi uraspi maican fariseoguna Jesusma shamusha paita rimanaura, Mandac amu Herodes canda huanchinata munan, chiraicu caimanda miticusha ri ninaura. \p \v 32 Jesus randi paigunata nira, Herodes yapa llulla runa man. Paita rimagrichi casna nisha, cunan punzhas, cayahuas supaigunata llucshichinimi, ungushcagunatas alichinimi. Cayahuasha ñuca tarabanata tucuchishami nisha rimagri. \v 33 Chasna ashahuas cunan, caya, cayahuashahuas Jerusalengama rina mani. Tucui Dios rimashcata pasachic runagunataga Jerusalen llactallai huanchitucuna manaun nira. \p \v 34 Uyaichi Jerusalenbi causaccuna, Dios rimashcata pasachic runagunata huanchiranguichi, pai cachashca runagunatahuas rumihuan tucsiranguichi. Shuc atalla paihua huahuagunata paihua rigra ucui ugllashcacuinta cangunatas ashca cutin quishpichinata munashcanimi, randi canguna mana munaranguichichu. \v 35 Chasna mana munashcamandami canguna huasi jichushcacuinta Dios cunan cangunata saquishca. Cangunata nini, Dios cachashca shamuc runaga balichishca man nishami canguna rimana urascama ñucataga mana cuti ricuhuanguichichu nisha rimara. \c 14 \s1 Israel samana punzha shuc ungushca runata alichira \p \v 1-2 Israel shuc samana punzhai fariseogunata mandac runahua huasima Jesus rira micungahua. Chi pai aushcai paihua ñaupacpi shuc yapa punguirisha ungusha causac runa shayaric shamura. Chasna acpi tucui fariseoguna Jesusllata ricuusha cunan samana punzhata imasashi rangaraun nisha yuyarinaura. \v 3 Chasna paiguna yuyarinaupi Jesus chi Moises mandashcata yachachic runagunatas fariseogunatas tapura, Diospa shimiga imasata nin, samana punzhai ungushca runata alichingahuaca alichan, manachu ali an, nisha painata tapura. \p \v 4 Tapucpi paiguna chunlla tiyarinaura. Chasna acpi Jesus maquimanda japisha chi ungushca acta alichishcahuasha cachara. \v 5 Chihuasha paigunatas cuti tapura, Maicanda camba burro, camba huagra juctu ucui urmacpiga manachu uctalla surcunguichima samana punzha agllaita. \p \v 6 Jesus tapushcata uyasha mana imatas rimanatas ushanaurachu. \s1 Mana balicchani nisha rimac runamanda \p \v 7 Cayashca runaguna chi huasima yaicumusha balichihuanauchun nisha mas tiyarinatas munanaura. Chita ricusha Jesus shuc yachachina shimita paigunamas rimara casna nisha, \p \v 8 Cadsarana jistama cangunata cayacpi rishaga mas ali bancuiga tiyarinataga ama yuyaringuichichu nira. Mas yali balic nishca runatachari pai amu chibiga tiyarichinga. \v 9 Chasna tucucpi jista amu cambagma shamusha anchuri caimanda, caibi shuc runa tiyarina man nisha rimacpi can pingarisha jatarisha chi shuc yanga pasiaccuna tiyaushcama tiyarigringui. \v 10 Randi canda ima uras jistama cayacpi rishaga yanga pasiaccuna tiyaushca taulai tiyarigringui. Chasna tiyaricpi jista amu cambagma shamusha mas ali bancuma tiyaric shamui nisha rimangami. Chasna canda rimacpi tucui runa ñaupacpi can balichishca saquiringui. \v 11 Maican alabaric runaga mana balichishca saquiringami. Chasnallata mana balicchani nisha yuyaric runaga balichishcami saquiringa nira. \s1 Can maicangunata cayana angui \p \v 12 Jesus paita cayac runata rimara, Ima uras can jistata raushaga camba amigogunata, camba huauquigunatas, aillugunatahuas, shuc charic runagunatahuas ama cayanguichu. Can chasna cayacpiga paihuas cayaitucunguichimi paihua huasima micungahua. Can chasna racpimi canda pagashcacuinta saquiringui nira. \p \v 13 Can jistata raushaga casna runagunata cayangui pugrigunata, huaglishca arcu maquiyuccunatahuas, janga janga puric runagunatahuas, puyuñahuiyuccunatahuas chigunata cayangui can. \v 14 Paiguna randiga jistata ranata mana ushanaunzhu. Can chasna paigunata cayashaga canda pagaitucushcashina cushi tucunguimi. Chasnallata puchucai punzhaibi, alita rac runagunata huañushca acta causachishca uraspi Dios canda pagangami nisha rimara. \p \v 15 Ñáa chi jistai shuc cayashca runa Jesus cuintaucta uyasha rimara, Maican Diospa ali mandanai micuc runaga cushi mangaraun nira. \p \v 16 Chasna chi rimaucta uyasha Jesus shuc yachachina shimita cuintara casna nisha, \p Shuc runa jatun jistata rasha ashca runagunata cayara. \v 17 Micuna uras pactacpi paihua runata rimangahua cachashca, Micuc shamuichi nisha, tucui micuna ña churashca man. \p \v 18 Shamuichi nicpi tucui cayashca runaguna mana rishunzhu ninaura. Punda cayashca runa nishca, Perdunahuai, jistama rinata mana ushanichu, ñuca randishca allpataga ricugrina mani nisha rimara. \v 19 Shucca nishca, Randirani chunga (10) torogunata. Paigunata chagrai tarabachisha camagrina mani. Perdunahuangui jistama mana shamushcamanda nira. \v 20 Shucca rimashca, Cunanlla huarmita japishcani, chiraicu llucshinata mana ushanichu nira. \p \v 21 Tucui cayashca runagunata rimashcahuasha chi cachashca runa paihua amuhuagma bulltiasha tucuita cuintagrishca. Chita uyasha chi jista amu piñarisha paihua runata mandara, Llacta ñambigunata risha pugri runagunata apagri huaglishca arcu maquiyuccunatas, puyuñahuiyuccunatas, janga janga puric runagunatahuas tupasha uctalla apamungui nisha cachara. \p \v 22 Risha chigunata apagrishcahuasha chi runa paihua amuta rimashca, Can mandashca shimita pactachishcanimi señor, chasna acpihuas chara chushac man nira. \p \v 23 Chasna nicpi amu uyasha paihua runata cuti mandara, Llactamandahuashama auc ñambigunaibi jatunbis ichillagunaibihuas mascagri, tucui partima risha maican runagunatas tupasha apagri ñuca huasi tapacta jundarinauchun. \v 24 Cangunata nini, ñaupa cayashca runagunaga ñuca micunata mana imatahuas micungachu raunguna nira. \s1 Quiric causanaga sinzhimi \r (Mt 10.37-38) \p \v 25 Chi uras yapa ashca runaguna Jesushuan puriucunata rimara, \v 26 Maican ñucama shamunata munac runaga paihua aillugunamanda yalita ñucata llaquishami ñucata catic runa tucunata ushanga. Randi paihua yayatas mamatas, paihua huarmitas huahuagunatas, paihua huauquitas panitas, chasnallata paihua quiquin causaitas ñucamanda yalita llaquishaga mana ñucata catic runa tucunata ushangachu. \v 27 Maican runahuas cruspi huañungarauccuinta tucui pai quiquin munashcata saquisha ñucallahuan purina man. Mana chasna ranata munashaga mana ima uraspas ñucahuan puric tucunguichu nira. \p \v 28 Canguna shuc jatun huasita shayachinata munashaga ñaupapundaga alita yuyarichi chi huasita tucuchinata ushashachu imachari nisha yuyaringuichi. \v 29 Mana chasna yuyarishaga, callarishcahuasha cullqui mana pactacpiga chaupillai saquina tucunga. Can chasna racpi tucui runaguna canda asinaunga casna nisha, \v 30 Cai runa sirtushina huasita rangahua callarirami randi tucuchinata mana ushashcachuya nisha asinaunga nira. \p \v 31 Chasnallata shuc mandac amu, shugmanda amuhuan guerata ranata munasha manachu ñaupallata alita yuyaringa, ñuca chunga huaranga (10.000) sundalugunallahuan chi shugmanda amuhua ishcai chunga huaranga (20.000) shamuc sundalugunataga binsinata ushashachu nisha yuyaringa. \v 32 Mana ushashachu nisha guera chara mana tucugllaita, chi shuc amu chara caruma aullaita, shuc runata cachangaraun guerata saquishun nisha rimangahua. \p \v 33 Chasnallata maican runa ñucata catinata munasha ñaupata alita yuyarina man casna nisha, tucui ñuca charishcagunata saquinata ushanichu nisha amullata yuyarina man. Mana chasna yuyarishaga ñucata catic runa tucunata mana ushanzhu nisha rimara. \s1 Cachimanda yachachin \r (Mt 5.13, Mc 9.50) \p \v 34 Cachiga ali man. Astahuanbas chamuc tucucpiga alichinata ushanchichu. Mana. Mana ushanchichu. \v 35 Chasnallata chi chamuc cachi mana balinzhu allpaicuinta tarpungahuas, ruya huiñachun nisha imabis churangahuapas mana balinzhu. Jichunalla man. Ñáuca shimita canguna rinrihuan uyashaga alita yuyarichi nira. \c 15 \s1 Oveja chingarishcamanda \r (Mt 18.10-14) \p \v 1 Juchayuc runagunas, gubirnuraicu cullquita tandachiucunahuas Jesuspagma caillayamunaura pai yachachiushcata uyangahua. \v 2 Fariseogunaga Diospa shimita pasachic runagunandi chi mana balichishca runagunata ricusha piñangahua callarinaura. Piñasha paigunapura rimanacunaura cai Jesusca juchayuc runagunahuan puriun, chasnallata paigunahuan micunmi nisha rimashca anaura. \p \v 3 Chasna rimanacucpi Jesus paigunata shuc yachachina shimita cuintara casna nisha, \p \v 4 Canguna patsac (100) ovejata charisha shuc oveja chingaricpiga manachu tucuita pagllai saquisha chi chingarishcata mascangahua ringuichima. Manachu chi tucui iscun chunga iscungunata (99) saquisha chi shugllata tupanagama mascangahua ringuichima. \v 5 Mascasha tupasha camba rigrai churasha cushihuan apamungui. \v 6 Ñáa huasima pactasha tucui camba aillugunatas mayanllai tiyaccunatahuas cayagringui ñuca oveja chingarishcata tuparanimi nisha. Ñáuca tupashcamanda cangunahuas ñucashinallata cushiyaichi ninguichi. \p \v 7 Chasnamandami cangunata nini, Tucui ali mani nisha rimac runagunarandimanda, chi shuc runa juchata saquisha Dios munashcata racpi jahuapachai angelguna cushi tucungaraunguna nira. \s1 Chingarishca cullquimanda \p \v 8 Chasnallata nira, Shuc huarmimi chunga (10) balic cullquiguna charisha shuc chingaricpiga manachu mascanga. Paiga bilata japichisha chihuasha huasita pichasha chi cullquita tupanagama mascangaraun. \v 9 Pai tupasha paihua aillugunatas mayanbi tiyaccunatahuas rimagringa, ñuca cullqui chingachishcata tupashcamanda cangunahuas ñucashinallata cushiyaichi ningami. \p \v 10 Cangunata nini, shuc juchayuc runa paihua juchata saquisha Diospa causaita tupashcamanda Diospa angelgunahuas chasnallata cushiyangaunami, nisha paigunata nira. \s1 Chingarishca churita yaya chapaunmi \p \v 11 Jesus shuc yachachina shimita chasnallata cuintara casna nisha, \p Shuc runa ishcai (2) churita charira. \v 12 Quipa churi paihua yayata rimara, Can charishcamanda ñuca japina partita cunan ratu cuhuai yaya. Chasna rimacpi paihua yaya tucui pai charishcagunata chaupisha ishcandi (2) churigunama cura. \p \v 13 Mana yapa unaihuasha chi quipa churiga pai tucui charishcagunata tandachisha paihua yaya huasimanda llucshisha rira caru llactama puringahua. Pai chima risha jiridsata rasha causasha paihua cullquitas pai charishcagunatahuas huin tucuchira illacta tucuchisha llaqui saquirira. \v 14 Asnaibi pai tucui charishcata gastashcahuasha, tucui llactagunai yapa raicaitucura intiru llacta. Chasna tucushcai chi runaga raicaihuan huañungahua callarira. \v 15 Chasnaibi tarabanata mascangahua callarira tarabanata tupacpi paihua amu cachara cuchigunata carasha cuirangahua. \v 16 Pai chasna raicaihuan huañucpihuas pihuas mana nigunata caranaushcachu imahuahuallas. Chasna ashcata raicacpi cuchiguna micunatas micungahua yuyarira. \p \v 17 Chasna tucusha paihua shungüi casna yuyaringahua callarira, Ñáuca yaya tarabachiushca runagunaga yapa ashca micunata charinaunmi yalicta asta puchunmi. Ñáuca randi caibi raicaihuan huañuc tiyauni. \v 18 Cunan caimanda llucshisha rishami ñuca yayahuacta. Pactasha casna paita rimasha, Dios ñaupacpis camba ñaupacpias juchata rashcani yaya. \v 19 Mana balicchashcani camba churi nishca tucungahua. Chasna acpi can tarabachiushca runatashina japihuai canda sirbic tucusha nisha paita rimashami. \v 20 Chasna yuyarisha paihua yayahuagma rira. \p Yayaga randi paihua churi chara carullaita shamuuta ricusha llaquisha callpara paihua churihuagma. Pactasha cushihuan ugllarisha ashca cutin paihua churita muctira. \v 21 Chasna acpi chi churi paihua yayata rimara, Diospacpis camba ñaupacpihuas juchata rasha causaushcani yaya. Mana balicchani camba churi nishca tucungahua nisha paihua yayata rimara. \p \v 22 Paihua yaya randi pai tarabachishca runagunata casna nisha mandara, Uctalla ali llachapata apamusha churachichi. Paihua maqui riruibi anillutas satichi, paihua chaquibihuas zapatosta churachichi nira. \v 23 Chasnallata chi huirayachiushca huagra huahuata uctalla huanchichi. Alita micusha jistata rashunchi nira. \v 24 Cai ñuca churi huañushcachari nisha yuyaric arani randi pai causaushcami. Chingarishcachari nisha yuyarani randi causapaushcami cunan tupani nisha rimara. Chimanda jistata rashunchi cushiyangahua nisha rimara paihua yaya. \p \v 25 Paiguna chasna raushcaibi rucu churiga chagraibi aura. Huasima caillayamusha uyara cajasha bailaucunatas, pijuanu tucaushcatahuas uyara. \v 26 Chita uyasha shuc tarabac runata cayasha tapura, Imatata raunguna nisha. \v 27 Tapucpi rimara, Camba huauquiga pactamushcami. Pai alilla pactamucpimi camba yaya jistata raun, chi malta huagra huirayachishca shayactami huanchishami caraun paihua churita. \p \v 28 Chita uyasha chi rucu churiga yapa piñarisha huasi ucuma yaicunata mana munarachu. Chasna pai mana yaicucpi paihua yaya canzhama risha cuti cuti rugangahua rira, Huasi ucuma yaicui churi jistata gustangahua nisha rimara. \v 29 Randi rucu churi piñarisha paihua yayata rimara, Ñáucaga unai unai huatata canda yanapashcani. Can mandashcata tucui uras ñuca pactachishcani. Chasna acpihuas ñuca amigogunahuan ni shuc chibo huahuallahuas mana cuhuashcanguichu jistata rangahua. \v 30 Astahuanbas cai camba churiga, mana ali huarmigunahuan causasha, can cushca cullquita tucuchisha shamucpi, pairaicu chi malta huagra huirayachiushca shayauctaga huanchishcangui paita carangahua nisha piñasha paihua yayata rimara. \p \v 31 Rimacpi yaya paita nira, Tucui uras can ñucahuan tiyaushcangui churi. Tucui ñuca ali charishcagunaga cambaglla man nira. \v 32 Camba huauquiga huañushcashina illan ac cunan pactamushca. Chingarishcachari nisha yuyariushcai causagllata shamushca. Chiraicumi jistata cushi rana anchi nishami yaya rimara paihua punda churita. Chasna rimasha Jesus chi israelgunata yachachira. \c 16 \s1 Capataz runa rashcamanda \p \v 1 Jesus paita caticcunata cai yachachina shimita cuintara casna nisha, \p Shuc cullquiyuc runa paihua capataz runama tucuita cuirachun nira. Chihuasha paimanda shuc shimi llucshirira ñucanchi amuhua cullquita huinda apaun nishca. \v 2 Chita uyasha paihua amu chi capataz runata cayara cuintanacungahua. Pai pactamucpi can ñuca cullquita apaunmi nishcata uyashcani, can chimanda imasata ningui nira. Cunanga llucshina mangui, cunanmandaga ñucahuacpi mana tarabanguichu. Tucui runagunahua dihuigunata apuntashca quillcata apamui ñuca ricungahua nira. \p \v 3 Chita uyasha chi capataz runaga yuyarira cunanga imasnata rasha nisha. Amu ñuca tarabanamanda llucshichicpiga imasna rashata causasha, imaita tarabanata tupasha. Chagrata tarabana jursata mana charinichu. Cullquita tapunatas pinganimi. \v 4 Tarabana illacpi imasata causasha. Casnami rasha nira, tucui dihuigunata pishiyachishami runaguna ñucata llaquisha paiguna huasima apanauchun nisha. \p \v 5 Capataz runaga chasna yuyarisha caran dihuiyuc runagunata cayara. Ñáaupapunda shamuc runata tapura, ñuca amuta masnatata dihuingui nisha. \v 6 Tapucpi rimara, shuc patsac (100) asaititami butigunata dihuini. Chasna rimacpi mandara, uctalla camba quillcata apagri, cunanga chita pishiyachisha pichca chungallata (50) quillcai. \v 7 Shuctahuas tapura, canga masnatata dihuingui ñuca amuta. Tapucpi rimara, shuc patsac (100) trigo custalgunata dihuini. Chasna nicpi paita mandara, camba quillcaibi pishiyachisha pusac chungallata (80) churai nira. \p \v 8 Chi amuga paihua capataz runa mana alita ragashallata pai imasna huasha causanata yuyarishcata yachasha paiga yuyaiyuc runa man nira. Chihuasha Jesus paita uyaucunata nira, Diosta caticcunaga jahuapachai ganangahuaca ashillata yuyarinaun, randi Diosta mana caticcunaga cai munduibi ganangahua mas yalita yuyariunaunmi. \p \v 9 Canguna cullquihuan Diospacta rasha ali yuyaihuan shuccunatas yanapasha puringuichi. Canguna huañushca punzhai cai jucha mundumanda cullqui illangami. Cunanga canguna cullquihuan ali yuyaihuan raichi chi tucurina punzhai Dios cangunata paihua huiñai tiyac llactama yaicuchingahua nira. \p \v 10 Maican runa ashilla rashcagunata pactachishaga huasha balic ranagunatahuas pactachingami. Pihuas ichilla rashcagunamanda llullashaga huasha jatun ranagunatahuas yanga llullanga. \v 11 Chasna acpi canguna cai pachaibi charishcagunahuan mana aligunata racpiga jahuapachaibiga balic charinagunatas mana cuitucunguichichu. \v 12 Chasnallata canguna shuccuna charishcagunata mana alita cuiracpiga pihuas canda mana cungachu camba quiquinbacta charingahua. \p \v 13 Pihuas ishcai (2) amuta charinata mana ushanzhu. Ishcaita uyasha nishaga shucta llaquingami shuctaga mana llaquinga, shuc amullata uyasha chi shuctaga mana uyanga. Chicuintallata cangunahuas cullquita llaquishaga Yaya Diostaga llaquinata mana ushanguichichu nisha yachachira. \p \v 14 Chi cullquita llaquic fariseoguna pai rimashcata uyasha paita piñasha asinaura. \v 15 Chasna piñasha asicpi Jesus paigunata rimara, Cangunaga runagunahuacpi alita rac manchi nisha yuyaringuichi, astahuanbas Diosca canguna caran shungutas yachanmi. Runaguna yapa balichishcataga Yaya Diosca mana balichinzhu nisha nira. \s1 Uyana shimimanda \p Jesus paigunata mas yachachisha catiun casna nisha, \p \v 16 Ñáaupamanda Bautisac Juan camachishca urascama runaguna yachanaushcami imasna rasha Diospacpi quishpinata. Moises mandashca quillcagunatas, chasnallata Dios rimashcata pasachic runaguna quillcashcagunatas charishcauna. Ñáa Bautisac Juan camachishca urasmanda ñaupagma ñuca Diospa ali mandanamanda yachachisha cushi shimita rimauni imasna runa quishpitucunga. Chi shimita uyac runaguna Diospagma yaicunata ashcaguna yapa munanaunmi. \v 17 Diospa shimiga mana ima uraspas tucuringachu. Jahuapachas cai pachahuas tucuringaunami, astahuanbas Diospa shimiga mana tucuringachu, nisha Jesucristo cuintara. \p \v 18 Chasnallata nira, maican runa paihua huarmita jichusha shucta japishaga ashiyanmi. Chasnallata maican runa shuc jichushca huarmita japishaga chasnallata ashiyasha juchata ran nira. \s1 Lazarohuan ashca cullquiyuc runahuan cuintashcamanda \p \v 19 Jesus paigunata rimara, Shuc runa ashca cullquiyuc tiyara, yapa ali balic llachapata churaric ara. Chasnallata caran punzha paiga jistaicuinta micusha upisha causac ara. \v 20 Paihua huasi pungüibi shuc Lazaro nishca pugri runata saquishca aura, pitas cullquita tapusha tiyauc ara. Paiga ashca lepra nishca sinzhi carachayuc ashca. \v 21 Chasna acpi allcuguna paihua carachagunatas llaucanaura. Lazaro yapa pugri asha chi cullquiyuc runa micushcai allpai jicharicta yapa micusha nigara. \p \v 22 Shuc punzha chi pugri Lazaro huañura. Pai huañushcai angelguna paihua causaita jahuapachama apanaura. Chibi ñaupa causac Abrahan nishca israel runaguna apayayahuan causac ara. \p Chasnallata chi cullquiyuc runa huañucpi pambanaura. \v 23 Paiga huañushcaguna aushcai yapa turmintarisha tiyaura. Chimanda jahuama ricusha Abrahan Lazarondi pariu jahuaibi tiyauta ricura carumanda. \v 24 Ricusha caparira, Apayaya Abrahan ñucatas yuyarihuai. Lazarota caima cachai, paihua riru pundata yacuibi satisha ñuca callui churasha chiriyachihuac shamuchun nira. Cai ninaibi yapactami rupasha turmintariuni nira. \p \v 25 Abrahan randi rimara, Yuyari, can causaushcaibiga yapa aligunata charishcangui, Lazaro randiga yapa llaquilla causagara. Cunan pai caibiga cushi maun. Can randiga yapa turmintariungui. \v 26 Chasna acpi ñucanchi cambagma mana shamunata ushanchichu yapa jatun huaicu ashcamanda. Pihuas munashallata caimanda chima rinata mana ushanzhu. Chasnallata chimanda caimas mana shamuibacchan. \p \v 27 Chi rimashcata uyasha ucupachamanda rimara, Chasna acpiga apayaya, canda rugauni ñuca yayahua huasima Lazarota cachai. \v 28 Ñáuca charini pichca (5) huauquigunata. Lazaro paigunata camachigrichun paigunahuas cai ñuca turmintariushcama ima shamunauchun. \p \v 29 Astahuanbas Abrahan paita rimara, Moises quillcashca shimigunata basta charinaunmi, chasnallata Dios rimashcata pasachic runaguna quillcashcagunatas chariungunami. Paiguna chi quillcashcata ricusha yachanauchun chima ama ringahua. \p \v 30 Nicpi rimara, Mana, apayaya Abrahan, paiguna chita ricushallata mana uyanaungachu. Astahuanbas huañushcamanda causaric runa camachigricpiga paiguna chita uyasha juchata saquisha Dios munashcata rasha catingaunami. \p \v 31 Nicpi Abrahan paita rimara, Moises quillcashcata paiguna mana uyashaga, Dios rimashcata pasachic runaguna quillcashcatas mana uyashaga, shuc huañushcamanda causaric runa rimacpihuas mana quiringaunachu. \p Chi fariseogunata Jesus chasna cuintara. \c 17 \s1 Juchama apauc runamanda \r (Mt 18.6-7,21-22, Mc 9.42) \p \v 1 Jesus paihuan puriucunata rimara, Sirtupacha cai mundui juchata rana yuyai tiyangami. Chasnagllaita juchata rai nisha pandachic runaga yalicta cashtigashca tucungami. \v 2 Shuc huahuatashina ñucata quiriccunata maican pandachic runata jatun cutana rumita paihua cungaibi huatasha mar cuchai tucsinaupi chucacpiga ali chari anma. \v 3 Chasnamandami canguna alita yuyarisha causaichi nira. \p Camba quiric huauqui juchata racpiga ali shimita cuintasha alichinata yuyachi. Pai mana alita rashcamanda llaquirisha perdunahuai nisha tapucpi can paita perdunasha huiñai saquina mangui. \v 4 Shuc punzhalla pai canzhis (7) cutin canda mana alita rashcahuasha perdunahuai nisha tapucshamucpiga, caran cutin paita perdunasha cungarina angui nisha Jesus yachachira. \s1 Quirisha ushaiyuc tucunamanda \p \v 5 Señor Jesus japishca chunga ishcai (12) runaguna paita tapunaura, Ñáucanchima mas quirina yuyaita cui nisha. \p \v 6 Chasna tapucpi rimara, Canguna shuc ichicua mostaza nishca muyuhuatacuinta ashilla quirina yuyaita charishahuas, cai ruyata rimanata ushanguichimi, ruya angundi caimanda llucshisha cuchaibi shayarigri nisha. Chasna nicpi chi ruya can rimashcashina tucungami nira. \s1 Mana ali runa chani nisha rimashcamanda \p \v 7 Jesus paita caticcunama rimara, Shuc runa chagraibi tarabac asha, huagrata cuirac ashahuas pai tarabanamanda shamucpi paihua amu, uctalla caibi micungahua tiyaricshamui nisha rimangachu. Mana. \v 8 Astahuanbas amu ñaupa mandangaraun ñuca micunata yanusha carahuai. Pundaga ñuca micusha upishcahuasha canga huasha micungui upingui nisha rimanga. \v 9 Tarabac runa paihua amu mandashcata pactachicpihuas amu paita pagrachu ningachuya. \v 10 Chasnallata cangunata Dios mandashcagunata pactachisha rimaichi, Alita rashahuas can mandashcata pactachisha tarabac runalla anchi, can mandashcataga pactachiglla anchi nisha rimana manguichi nira. \s1 Jesus chunga lepra nishca carachayuccunata janbira \p \v 11 Jesus Jerusalenma riusha Galilea provinciahuan Samaria provinciahuan chaupita puriura. \v 12-13 Chibi shuc llactama chara mana pactaullaita chunga (10) lepra nishca sinzhi carachayuc runaguna paita tupangahua shamunaura. Paiguna carumanda shayarisha, Señor Jesus ñucanchita llaquisha yanapai nisha caparinaura. \p \v 14 Jesus paigunata ricusha rimara, Israel pagrigunama canguna carata ricuchigrichi. \p Pai rimashcata uyasha riushcai chi lepraguna janbirira. \v 15 Chasna tucucpi chi muntunmanda shuglla chasna janbirishcata ricurisha cuti Jesuspagma bulltiamura. \v 16 Pai bulltiamusha sinzhi shimihuan Diosta alabasha shamura. Pactasha Jesuspa chaqui mayanbi allpaibi tuparinagama cungurisha ashca cushihuan Jesusta pagrachu nisha rimara. Chi runaga israelguna mana balichiushca Samaria llactamanda runa mara. \p \v 17 Shugllata ricusha Jesus tapura, Manachu chunga (10) aranguichi janbirishcagunaga. Chi iscun (9) runagunaga maibitanaun. \v 18 Cai runaga mana-israel runa ashallatachu bulltiamushca Diosta pagrachu nisha alabangahua nira. \v 19 Chasna nisha paita rimara, Jatarisha rilla. Can ñucata quirishcamandami quishpichishca tucungui. \s1 Cai pachaibihuas Dios mandac an \r (Mt 24.23-28,36-41) \p \v 20 Maican fariseo runaguna Jesusta tapunaura, Ima urasta Diospa ali mandana shamunga, cai pachaibi ima urasta Dios mandangaraun nisha. Tapucpi rimara, Pai mana chasna ricurictachu mandanga. \v 21 Chiraicumandami mana casna rimanachan Diospa ali mandana caibi maun, ricui chibimi aun nisha. Randi runa shungu ucuibi yuyaibihuas Dios mandac man nira. \p \v 22 Paihuan puriucunata rimara, Ñáuca Runa Tucuc asha, huasha mana ricurishachu. Canguna ñucata shuc punzhata ricunata yapa munangaraunguichi, chasna ashallata mana ushanguichichu. \v 23 Maican runaguna cangunata rimangauna, ricui paiga caibi maun u chibi maun nisha. Chasna nisha rimacpihuas ima uyaichichu, ima paigunata catinguichichu. \p \v 24 Uyahuaichi. Runa Tucuc asha, ñuca shamuna punzhaga dilampashcacuinta manga. Dilampashcaga shuc pundamanda shuc pundagama liúc liúc ricurinmi. Ñáuca shamunaga chasnami huairashina ricuringamirauni. \v 25 Astahuanbas ñucataga ñaupata ashcata turmintachihuanaungami, cunan causac runaguna ñucata mana uyasha ñucata mana balichihuanaungachu. \p \v 26 Ñáuca bulltiamuna urasca Noe causashca urascuintami tucunga. \v 27 Pai barcoma yaicuna punzhagamami chi runagunaga micusha upisha cadsarasha causanaushca. Chasna paiguna mana yuyarisha causaushca urasllaita yacu ashcata jundasha paigunata illacta huanchira. \p \v 28 Chasnallata Abrahanba sobrino Lot causaushca uras, runaguna micusha upisha, randichisha randisha, tarpusha, huasigunata rasha causanaushca. \v 29 Chasna causaushcai Sodoma nishca llactamanda Lot llucshishcahuashai jahuapachamanda sinzhi ninas asnac cushnihuas urmasha tucuita rupachisha huinda huanchishca. \v 30 Ñáuca shamuna punzhaga chasnallatami tucunga. \p \v 31 Chi punzha pactamushcaibi maican runa camba huasi jahuai tiyausha uctalla uraicusha miticui, ama huasi ucuma yaicuichu can charishcagunata apangahua. Chasnallata maican runahuas chagraibi tarabaushaga ama huasima bulltiaichu. \v 32 Lotpa huarmi tucushcata yuyarichi. \v 33 Paicuinta pihuas cai mundui paihua causaita yalicta llaquishaga Diospacpi tucuita chingarisha illac tucungami. Astahuanbas pihuas paihua quiquin causaita mana yalicta yuyarishaga paiga Diospacpi tucuita charingami, nira. \p \v 34 Cangunata nini, Tuta ishcai (2) runa shuc cayutullai puñungaunami. Yaya Dios shucta apangami, shucca saquirishca anga. \v 35 Ishcai (2) huarmiguna pariu tarabaushcai shucta apashca anga, shucca saquirishca anga. \v 36 Ishcai cariguna chagrai tarabaushcaibi shucta apashca anga, shucca saquirishca anga. \p \v 37 Jesus chasna rimashcata uyasha paita caticcuna tapunaura, Señor casnaga maibita tucunga nisha. Tapucpi paiguna shuc shimita rimara, Ullahuangagunaga huañushcaibi tandaringaunami. Ñáuca rimashcacuinta ricuricpi yachanguichimi. \c 18 \s1 Huaccha huarmi tapuushcata mana saquishcamanda \p \v 1 Paiguna tucui uras Yaya Diosta mañasha tapunata ama saquisha causanauchun nisha Jesus cai yachachina shimitas yachachiura, \p \v 2 Shuc llactaibi shuc taripac runaga tiyashca. Diosta mana manzhacchashca, runatahuas mana llaquicchashca. \v 3 Chasnallata chi llactaibi shuc huaccha huarmi tiyashca. Pai ashca cutin chi taripac runama tapungahua rigashca casna nisha, ñucata yanapahuai chi ñucata piñac runa ñuca charishcagunata ima yanga apachun nisha. \v 4 Tapuugllaita chi runaga yanapanata mana munashcachu. Unaima yuyarira, Ñáucaga Diosta mana manzhanichu, runatahuas mana llaquinichu. \v 5 Chasnagllaita cai huaccha huarmi caran punzha ñucata tapusha quillachishcamanda paita yanapasha, paimanda quichuc runata rimasha alichigrisha. Cunan paita mana yanapacpiga ñuca huañunagamami tapusha causahuangaraun nisha. \p \v 6 Señor Jesus chi yachachina shimita rimashcahuasha paigunata rimara, Chi Diosta mana manzhasha taripac runa rimashcata yuyarisha yachaichi. \v 7 Yaya Diosca ali ac asha paihua quiquin runaguna tutahuas punzhahuas paita tapucpi yapa alita paigunata yanapangami. Paigunata yanapanata mana unayangachu. \v 8 Cangunata nini pai mana unayashachu yanapangami. Chasna agllaita Runa Tucucca ñuca jahuapachamanda shamushcai chi tapuc huarmicuinta runaguna sinzhita quiriccunata tupashachu imachari. \s1 Ishcai tapuc runamanda \p \v 9 Maican runaguna Diospacpi ali mauni nishallata shuccunata mana llaquinaunzhu. Chasna acpi chicuinta yuyaric runagunata Jesus cai yachachina shimita cuintara, \p \v 10 Ishcai (2) runa Diosta alabana huasima rinaura Dioshuan rimangahua. Shucca fariseo runa mara, shucca romano gubirnuraicu cullquita tandachic asha, mana balichiushca runachara. \v 11 Fariseo runa shayarisha paihua munaimandalla Diosta rimara casna nisha, Ñáuca mana shuccunashina chashcamanda canda pagrachu nini Yaya Dios. Mana shuc shuhuac runachani, mana jiridsata racchani, mana ashiyacchani, maspas mana chi romano gubirnuraicu cullquita tandachic runashinachani. \v 12 Ñáucaga ishcai (2) cutin caran semana mana micusha sasini can ñucata balichichun nisha. Tucui ñuca charishcagunata chunga (10) partimanda shuc partita canma cusha causac ani nisha chi fariseo runa Diosta rimara. \v 13 Chi shuc runaga, gubirnuraicu cullquita tandachic runaga caruma shayarisha jahuapachama ricunata pingarisha, paihua juchata yuyarisha llaquirisha pichuta huactarisha rimara, Ñáuca juchayuc runa mani Dios. Ñáucata yuyarisha yanapahuai nisha rimara. \p \v 14 Chi yachachina shimita cuintashcahuasha Jesus paita uyaccunata rimara, Cangunataga casnami nini, chi yapa ali mauni nisha rimac runata Dios mana japirachu. Randi chi juchamanda llaquiric runataga Dios perdunashcamanda Dioshuan ali tucusha paihua huasima bulltiara. Cangunata nini, maican runahuas yapa ali mani nishaga Diospacpi mana balichishcachu tucunga, astahuanbas shungumanda Diospacpi mana balicchani nisha rimac runaga Diospacpi balichishca tucungami nira. \s1 Huahuagunata Jesusma apamushcamanda \r (Mt 19.13-15, Mc 10.13-16) \p \v 15 Chi uras ichilla huahuagunatas Jesusma apanaura paigunata llangasha Diosta mañapangui paiguna ali anauchun nisha. Jesushuan puriucuna chita ricusha ama quillachichun nisha jarcanata munanaura. \v 16 Jesus randi huahuagunata shamuichi nisha cayasha, paihuan puriucunata nira, Huahuaguna ñucama shamunauchun, ama jarcanguichichu. Diospa ali mandana runagunaga cai huahuagunacuinta maunguna. \v 17 Ñáuca rimashcata cunan uyaichi. Cai huahuaguna ñucata alita uyasha cadsunaunmi. Pihuas Diospa munaita mana huahuacuinta catishaga Diospa ali mandanama yaicunata mana ushanzhu nisha rimara. \s1 Ashcata charic runamanda \r (Mt 19.16-30, Mc 10.17-31) \p \v 18 Shuc israel amu Jesusta tapura, Can Dios mandashcashina causac asha ali mangui señor. Chasna asha rimahuai, ñuca huiñai causaita charingahuaca imasata rana ani. \p \v 19 Tapucpi rimara, Imangahuata ali mangui nisha ñucata rimahuangui. Mana shuc runahuas ali tiyanzhu, Dioslla ali an. \v 20 Can Dios mandashcagunata yachanguimi: Ama ashiyanguichu, runata ama huanchinguichu, ama shuhuanguichu, shuccunamanda ama llullanguichu, camba yayatas camba mamatas llaquina mangui nira. \p \v 21 Rimacpi nira, Chigunataga ñuca huahua urasmandallatami tucuita pactachishcanimi. \p \v 22 Chasna nicpi Jesus rimara, Cambacpi chara shucca pishinmi. Tucui can charishcagunata randichisha pugri runagunama cullquita cungui. Chasna cugrisha jahuapachai Dios cungaraushcata ashcata charingui. Chasna rashcahuasha ñucataga catihuanguilla nira. \p \v 23 Chi runa yapa ashcata charic ashami Jesus randichigri nishcata uyasha yapa llaquirira. \v 24 Chi runa llaquirishcata ricusha Jesus rimara, Charic runaguna Diospa ali mandanai yaicunata sinzhi man paiguna amuyuc tucunata mana munasha. \v 25 Shuc camello nishca jatun aichaga abuja ichicu juctui yaicunatas mana ushanzhu. Chicuinta shuc cullquiyuc runa Diospa ali mandanama yaicungahua nicpiga mas mana yaicuibacchan nisha rimara. \p \v 26 Jesus chasna rimashcata uyasha chibi aucuna tapunaura, Chasna acpiga pita quishpinataga ushangaya. \p \v 27 Tapucpi rimara, Yaya Diosca runa mana ushashcatas ushanmi. \p \v 28 Jesus rimacpi Pedro nira, Ñáucanchi saquishcanchi tucui charishcagunata canhuan catingahua. \p \v 29-30 Chasna nicpi Jesus tucui paigunata nira, Cangunata sirtuta nini, pihuas Diospa ali mandanaraicu tucuita saquisha, paihua huasitas, aillutas, huarmitas, huauquigunatas, yayatas mamatas, huahuagunatas saquisha Diospacta rangahua, chi runa cai pachaibi yali ashcata cuitucungami. Chasnallata Diospa jahuapachaibis huiñai causaita charingami nira. \s1 Jesus pai huañunamanda cutillata riman \r (Mt 20.17-19, Mc 10.32-34) \p \v 31 Jesus pai japishca chunga ishcai (12) runagunallata tandachisha rimara, Ñáucata ali uyaichi. Cunanga Jerusalen llactama riunchi. Runa Tucuc ashcamanda tucui Dios rimashcata ñaupa pasachiccuna ñucamanda quillcashca shimiga tucuimi pactaringaraun. \v 32 Chi llactaibi mana-israel runaguna maquima cuitucungarauni. Paiguna ñucata pugllasha asihuangaraunguna, chasnallata ñucata camisha mana alitachu rahuangaranaun, ñucata tiucahuangaranaun. \v 33 Piñahuasha huascahuan libachihuanaunga, puchucaibi huanchihuangaraungunami. Paina huanchicpihuas quimsa (3) punzhaibi cuti causarishami nisha paigunata rimara. \p \v 34 Jesus chimanda rimautahuas mana imatahuas intindinaurachu. Pai yachachiushcaga mana yachaibaccuinta acpimi pai imamanda chasna rimauctas mana yachanaurachu. \s1 Shuc puyuñahuiyuc runata alichishcamanda \r (Mt 20.29-34, Mc 10.46-52) \p \v 35 Jesus paihua runagunandi Jerusalenma mas riusha Jerico nishca llactama caillayanaura. Chibi shuc puyuñahuiyuc runa ñambi mayanbi tiyarisha tucui pasauc runagunata cullquita tapuura. \v 36 Chi punzhai ashca runaguna shamuucta uyasha tapura imashashca, imashi tucun. \v 37 Tapucpi rimanaura Nazaret Jesusmi shamuun. \p \v 38 Chita uyasha chi runa caparira, Jesus can israel rey amu David mirai ashcamanda cunan ñucata yuyarisha yanapahuai. \p \v 39 Chasna caparicpi ñaupa riu runaguna piñasha paita rimanaura chunlla tiyai nisha. Chasna nigllaita pai mas sinzhita caparira, Jesus can israel rey amu Davidmanda mirai runa ashami ñucata yuyarisha yanapahuai. \v 40 Chasna caparicpi Jesus shayarisha chi runata ñucama apamuichi nira. \p Apamunaupi Jesus paita tapura, \v 41 Imatata munangui ñuca canda rangahua. Tapucpi nira, Ñáuca ñahuita alichihuai, yapa ricunata munani señor. \p \v 42 Nicpi Jesus nira, Alimi, cunan ricuitucungui. Can ñucata quirishcamandami ali tucungui. \p \v 43 Jesus chasna rimashca ratullai chi runa ricuc tucura. Chasna tucusha Diosta alabasha Jesushuan puringahua callarira. Tucui runagunahuas chita ricusha chasnallata Diosta alabanaura. \c 19 \s1 Zaqueomanda \p \v 1 Jesus Jerico llacta ucuma yaicusha ña pasaura. \v 2 Pai pasaushcai shuc runa aura Zaqueo nishca. Paiga tucui gubirnuraicu cullquita tandachic runagunahua amu mara, yapa ashca cullquiyuc runa mara. \v 3 Pai Jesusta ricunata munara randi pai yapa ichilla runa ashcamanda chasnallata yapa ashca runaguna aushcamanda mana ricunata usharachu. \v 4 Chasna ashami ñaupagma callpasha rira shuc sicomoro nishca ruyata sicangahua, chimanda Jesus riuta ricungahua. \v 5 Jesus ña chi ruyama pactasha jahuama ricusha nira, Uctalla uraicui Zaqueo. Cunan punzha camba huasibi pasiasha nisha riurani. \p \v 6 Chita uyasha Zaqueo huairashina uraicusha yapa cushihuan paihua huasima Jesusta apasha rira. \v 7 Tucui runaguna randi chita ricusha piñasha paigunapura cuintanacunaura, Cunanga Jesus pasiangahua riushcami yapa juchayuc runa huasima nisha. \p \v 8 Zaqueoga chillai shayarishami Señor Jesusta rimara, Ricui señor, cunan ñuca charishcagunamanda chaupita pugri runagunama cungarauni. Maican runatas ñuca cullquita yalichisha cubrashca ashami chuscu (4) cutin yalictami caran runama cungarauni nira. \p \v 9 Chasna rimacpi Jesus paita nira, Canga ñucanchi huañuc apayaya Abrahan quirishcashina quiringui. Chiraicumi cunan punzha quishpishca tucungui camba huasibi aucunahuas. \v 10 Ñáuca Runa Tucuc asha shamushcani chingarisha causaccuinta runagunata mascasha quishpichingahua nira. \s1 Chunga tarabac runa cullquita cuitucushcamanda \r (Mt 25.14-30) \p \v 11 Pai Jerusalenma pactangaraushcai runaguna yuyarinaura Diospa ali mandanaga cunan uras pactamunmi, Jesus cai llactai amu tucungami nisha yuyarinaura. Chi runaguna Jesus rimashcagunata yuyaricpi pai shuc yachachina shimita cuintara casna nisha, \p \v 12 Balichiushca runagunamanda shucca caru llactama ringaraura jatun mandac tucuna ushaita japingahua, japishcahuasha bulltiamungahuami rira. \v 13 Chara mana llucshiushallata paihuacpi chunga (10) tarabac runagunata cayasha ashca cullquita caran shucta chi tupullata cusha mandara, ñuca bulltiamunagama cai cullquihuan canguna tarabausha mirachinguichi nisha. \v 14 Pai rishcahuashalla paihua llactaibi tiyac runaguna randi paita mana gustasha shuc shimita gubirnuma cachanaura, chi runa ñucanchita mandanata mana munanchichu nisha rimanaura. \v 15 Paiguna chasna niupihuas chi runaga amu tucusha paihua llactama bulltiamushcahuasha chi cullquita cushca runagunata paihuagma cayara, canguna chi cullquihuan masnata ganasha tarabaushcata yachanata munani nisha rimara. \p \v 16 Ñáaupa shamuc runa paita nira, camba cullquita chunga (10) cutin mas yalita mirachishcani señor. \v 17 Chasna nicta uyasha amu paita nira, Yapa alimi, can ali tarabac runa mangui. Chi ashilla cullquihuan can alita tarabashcamanda cunan ñuca mandaushca llactagunamanda can chunga (10) llactata mandac tucungui nira. \v 18 Chihuasha shuc runa amuhuagma shamusha nira, camba cullquita pichca (5) cutin mas yalita mirachishcani señor nira. \v 19 Chasna nicpi amu paita nira, Cunan ñuca mandaushca llactagunamanda can pichca (5) llactata mandac tucungui. \p \v 20 Chihuasha shuc runa randi shamusha amuta rimara, caibi man camba cullquiga señor, llachapahuan pillusha huacaichirani. \v 21 Can yapa mandaisiqui runa ashcamanda canda manzharani. Shuccuna tarpushcata canga pallashcata ganac mangui, shuccuna tarabashcamanda japisha ganaglla tiyangui nira. \v 22 Chita uyasha amu paita rimara, mana balic runachangui. Can quiquin rimashcallahuandami taripaitucungui. Ñáuca mandaisiqui runa actaga sirtuchu yacharangui. Ñáuca mana tarpushallata pallac runa acta mana tarabashcamanda japisha ganac runa acta sirtuchu yacharangui. \v 23 Chasna acta yachashaga imangahuata chi cullquita mana bancui churarangui mirarichun nisha. Can chasna churashca acpiga ñuca bulltiamunagama chi cullqui ansallahuas mirarishcandi japima arani. \p \v 24 Chasna rimasha amu chibi shayauc runagunata mandara, chi cullquita paimanda quichusha chi chunga (10) cutin cullquita mirachic runama cuichi nira. \v 25 Randi señor, paiga ashcatami charin ninaura. \v 26 Chasna nicpi rimara, cangunata nini, maicanbas yali charicca mas charic tucunga, astahuanbas mana charic runaga tucui pai charishcatahuas quichuitucungami nira. \v 27 Cunan tucui chi ñuca mandac amu tucunata mana munac runagunataga apamusha ñuca ñaupacpi huanchichi nira. \s1 Jesus Jerusalenma yaicushcamanda \r (Mt 21.1-11, Mc 11.1-11, Jn 12.12-19) \p \v 28 Chi yachachinata cuintashcahuasha Jesus Jerusalenma pactangahua chimanda cuti riura. \p \v 29 Olivos nishca urcui Betfagé y Betania nishca llactaguna mayanma pactasha ishcai (2) paihuan puric runagunata cachara casna nisha, \v 30 Chi ricuriuc llactama richi. Chi llactaibi yaicusha shuc mana pihuas tiyariushca malta burrota huatashca aucta tupangaraunguichi. Chita pascasha apamunguichi. \v 31 Maican runa canda imangahuata pascaunguichi nisha tapunaupiga ñucanchi amumi paita munan nisha rimanguichi nira. \p \v 32 Chasna nicpi chi cachashca runaguna risha Jesus rimashcashinallata tupanaura. \v 33 Burrota pascaupi amuguna paigunata ricusha tapunaura, Imaraicuta chita pascaunguichi. \p \v 34 Tapucpi ñucanchi amumi paita munan nisha rimanaura. \v 35 Burrohua amu mana mitsanaupi Jesuspagma apasha paiguna llachapagunata burro jahuaibi Jesus tiyaringahua nisha mandanaura. \v 36 Pai tiyarisha riupi runaguna paita mandac amutashina rasha paiguna llachapagunata ñambibi mandaunaura. \v 37 Olivos urcumanda uraicusha Jerusalen llacta mayanma pactaupi tucui paita ashca catic runaguna yapa cushihuan Diosta alabangahua callarinaura. Paiguna Jesus tucui ushaihuan ali rashcagunata ricuc asha Diosta alabanaura casna caparisha, \q1 \v 38 Dios cachashca shamuc ashami balichishca achun. \q1 Cieloi aucunahuas cushi anauchun, \q1 jahuapachai tiyauc Diostahuas yapa balichishca tucuchun nisha caparinaura. \p \v 39 Chi muntunmanda fariseogunaga chi runaguna caparishcata uyasha Jesusta rimanaura, Chi capariu camba runagunata chunllayachi señor, paiguna ama chasna caparinauchun. \v 40 Rimacpi Jesus nira, Cangunata nini, paiguna chunllayacpiga astahuan cai rumigunami Yaya Diosta alabasha caparinaungami nira. \s1 Jesus Jerusalenda ricusha huacashcamanda \r (Mt 21.12-17, Mc 11.15-19, Jn 2.13-22) \p \v 41 Jerusalenma caillayasha chi llactata ricusha llaquirisha huacara. \v 42 Ai ima llaquita tucushcanguichi Jerusalen runaguna. Cunan punzhallahuas canguna Yaya Dioshuan alichitucungahua cushi causaita cucta yachashca ashaga alichari anguichima. Cunanga randi canguna ñahuita tapashcacuinta ashami mana asirtanguichichu. \v 43 Cangunahuacpi jatun llaqui pactamungamiraun nira. Cangunata piñauc runaguna cai llactata muyurisha quinzhata shayachinaungami canguna ama maitas llucshichun nisha. \v 44 Huinda binsingaunami. Chasna binsisha cangunatas camba huahuagunatas huanchinaunga allpai tucsisha. Cai llactata tulaushcai mana ni shuc rumihuas jahuaibi saquiringachu, huin tulangaunmi. Yaya Dios cangunata quishpichingahua shamugllaita canguna mana munashcamandami llaquichitucungaraunguichi nishami Jesus Jerusalenda ricusha rimara. \s1 Diospa huasi pungüi randichiucunata Jesus callpachira \r (Mt 21.12-17, Mc 11.15-19, Jn 2.13-22) \p \v 45 Chihuasha Diosta alabana huasima Jesus yaicusha chibi randichiu runagunata ricusha piñasha pagllama llucshichisha callpachira. \v 46 Chasna callpachiushami paigunata rimara, Diospa shimibi casna quillcashcami tiyan: Ñáuca huasiga ñucahuan cuintana huasi an. Astahuanbas cangunaga shuhuana huasicuintatami shina rashcanguichi nisha Jesus rimara. \p \v 47 Caran punzha Diosta alabana huasibi Jesus yaicusha yachachiura. Chasna agllaita israel pagri amuguna, Diospa shimita yachachic runagunas, llactai balichiushca runagunahuas, Jesusta huanchingahuaca imasna rashata japishunchi nisha yuyarinaura. \v 48 Amuguna chasna yuyarigllaita tucui runagunaga pai yachachiushcagunata yapa cushihuan uyaupimi chi amuguna mana imatahuas ranata ushanaurachu Jesusta. \c 20 \s1 Pitan Jesusta mandac \r (Mt 21.23-27, Mc 11.27-33) \p \v 1 Shuc punzha Jesus Diosta alabana huasi partibi tandariu runagunata Diospa quishpina shimita yachachiura. Pai yachachiushcai israel pagriguna, Diospa shimita yachachiccunandi, israelgunata mandac rucugunandi paihuagma shamunaura. \v 2 Pactamusha tapunaura, Ñáucanchita rimai, canga ima ushaihuanda chigunata rangui. Pita canda chita rachun nishaga mandara. \p \v 3 Tapucpi Jesus randi rimara, Ñáucahuas cangunata shuc tapunata tapushcanguichi. \v 4 Cunan rimahuaichi, pita Juandaga cachara bautisachun nisha. Dioschu cachashca ara, runagunachu cachashca ara. \p \v 5 Tapucpi paigunapura cuintanacunaura, Imasata nishunchi. Diosmi Juanda cachara nisha ñucanchi rimacpiga, pai randiga imangahuata paita mana quiriranguichi nishami ñucanchita tapunga. \v 6 Astahuanbas paiga runa cachashca man nisha rimacpiga tucui runaguna ñucanchita piñasha rumihuan tucsiushallata huanchitucushunchimi. Paigunaga Bautisac Juan Dios rimashcata pasachic runa mara nisha yuyarinaunmi nisha manzharisha cuintanacunaura painapura. \v 7 Chasna runagunata manzhasha Jesusta rimanaura, Mana yachanchichu pi paita cachacta ara. \p \v 8 Jesus randi paigunata nira, Canguna mana rimacpiga ñucahuas mana rimashcanguichichu ñuca pi mandashcahuan caita rauni nira. \s1 Mana alita tarabaccunamanda cuintashca \r (Mt 21.33-44, Mc 12.1-11) \p \v 9 Jesus chihuasha shuc yachachina shimita cuintangahua callarira casna nisha, \p Shuc runa chagrata rasha ashca uvas muyugunata tarpura. Chi tarpushca chagra pucucpi chaupinacushunchimi nisha paihua allpata shuc runagunama saquisha shuc caru llactama unaita tiyangahua rira. \v 10 Ñáa pallana uras pactacpi chi amu shuc tarabac runata chi saquishca runagunahuagma cachara ñucaraicu pallashcachaupita apagringahua nisha. Randi chi tarabac runa pactacpi allpata cuiraccuna paita macasha maquimuillahuan cachanaura. \v 11 Chasna acpi chi amu cuti shuc runata cachara. Paitahuas macasha mana alita rasha imahuas illacta cachanaura. \v 12 Ishcaita (2) cachashcahuasha shucta cachacpi paitahuas macasha rahuailla cachanaura. \p \v 13 Chasna ranaupi chi amu chihuasha yuyarira, Cunanga imasata rasha. Ñáuca llaquishca churita cachangarauni. Ñáuca churita ricushaga paita manzhanaungami nisha yuyarisha cachara. \v 14 Astahuanbas chi churi shamuucta ricusha chi saquishca runagunapura cuintanacunaura, Caimi cai allpa amu tucungarauca. Paita huanchishunchi ñucanchi randi amu tucungahua. \v 15 Chasna nisha amuhua churita chagramanda pagllama apasha huanchinaura. Paiguna chasna huanchicpi chi allpayuc amuga imatashi paigunata rangaraun. \v 16 Chi amuga shamushami paigunata illacta huanchisha chi allpata shuc runagunama cungamiraun, nisha Jesus yachachisha cuintara. \p Jesus chasna cuintauta uyasha runaguna rimanaura, Ai ama chasna tucuchun. \p \v 17 Randi Jesus paigunama ricusha tapura, Manachu yachanguichi Diospa shimibi ñucamanda casna quillcashca tiyan: Huasita rauc runaguna chi mana munasha jichushca rumillatami mas yali balic tucushca an nin. \v 18 Maican chi rumibi urmac runaga paquirishca tucungami. Chasnallata chi rumi urmaitucuc runaga pulbu tucungami nira. \s1 Gubirnuma cullquita paganamanda \r (Mt 22.15-22, Mc 12.13-17) \p \v 19 Jesus chi yachachina shimita cuintashcata uyasha Diospa shimita yachachic runagunas, israel pagri amugunahuas piñanaura ñucanchimandami rimaun nisha. Chasna piñashami paita japinata yapa munanaura. Chasna japinata munashallata runagunata yapa manzhasha mana ushanaurachu. \s1 Jesusta pandachinata munashcamanda \r (Mt 22.15-22, Mc 12.13-17) \p \v 20 Chasna ashami imasna rashata paita japishun nisha mascanaura. Chimanda Jesus rimashcata uyasha puriucuintata cachanaura Jesus yachachishcata uyanauchun nisha. Pai shuc shimillatahuas pandacta rimashcata uyashaga paita japisha apanata munanaura amu paita taripachun nisha. \p \v 21 Chi cachashca runaguna risha Jesusta rimanaura, Can ali sirtu shimita rimac mangui can, ali sumac yachachic actas yachanchimi señor. Tucui runagunata chi tupullata llaquisha mana shuctahuas mas yalita balichinguichu, astahuanbas Dios munashcallata rachun nisha yachachiunguimi. \v 22 Chasna ashaga ñucanchi tapushcata rimai, jatun romano amu mandacpi ñucanchi cullquita pagashunzhu, manachu pagashun. \p \v 23 Paigunaga paita pandachingahua nisha tapucta yachasha Jesus randi paigunata rimara, \v 24 Shuc cullquita ricuchihuaichi. Pihuactan cai cullquibi tiyauc shuti ñahuihuas nisha tapura. \p Tapucpi ninaura, Romano jatun amuhuac man. \p \v 25 Chasna nicpi paigunata rimara, Chasna amuhuacta amuma cuichi, Diospactaga Diosma cuichi nira. \p \v 26 Jesus chasna tucui runagunahua ñaupacpi alita rimacpi ima pandashca shimita rimashcatahuas mana tupanaurachu. Astahuanbas pai ali yuyarisha cutipacpi yapa ali man nisha chunlla tucunaura. \s1 Causarinamanda Jesusta tapushcamanda \r (Mt 22.23-33, Mc 12.18-27) \p \v 27 Chihuasha israel muntunmanda maican saduceo runaguna Jesuspagma shamunaura tapungahua. Paigunaga runa huañushcahuasha cuti causarinaga mana tiyanzhu nic manaura. \v 28 Chasna asha Jesusta camasha rimanaura, Señor, huañuc Moises quillcasha mandaitucushcanchi punda huauqui shuc huahua illac huañucpiga paihua quipa huauqui randi chi huaccha huarmita japina man paihua huauquihua allpa ama chingarichun nisha paihua shutita churanauchun nisha. \v 29 Ñáa shuc uras canzhis (7) huauquiguna tiyanaushca. Punda huauquiga shuc huarmita japisha huahua illac huañushca. \v 30 Paimanda quipa huauqui randi paihua huañuc huauquihua huarmita japishca. Paihuas chasnallata huahuata mana tupashallata huañushca. \v 31 Chihuasha mas quipa huauquiguna paihua huañuc punda huauquihua huarmita caran shuc japishahuas mana ni shuc huahuatas tupashallata huañunaushca. \v 32 Chihuasha huarmihuas huañushca. \v 33 Chasna huañucpi runaguna huañushcamanda cuti causarina acpiga chi huaccha huarmiga tucui chi canzhis huauquigunahuan causacca pihua huarmita tucungaya. Paiguna chasna tapunaura huañushcaguna mana cuti causarinaungachu nigasha. \p \v 34 Tapucpi Jesus paigunata rimara, Cunan cai pachaibimi runaguna huarmita japisha causaunguna. \v 35 Randi jahuapachaibiga mana chasnachan. Maican caritahuas huarmitahuas Dios ali mangui nicpiga huañushcamanda causarishami jahuapachaibiga causanaunga. Chi runagunaga jahuapachaibiga mana japinacushachu causanaunga. \v 36 Chibi causashaga angelcuinta mana huañunaungachu. Paiguna causarishcamanda Diospa churiguna tucungaunami. \v 37 Chi huañuc Moisesca runa huañusha cuti causarinamandami yachachira. Chi sindiu ruyamanda Dios paita cuintashcata quillcasha casna nira, Huañuc apayayaguna Abrahanba, Isaacpa, Jacobopa Dios mangui nishami rimara. \v 38 Chimandami yachanchi Diosca mana huañushca runagunahua Dioschan, astahuanbas causac runagunahua Dios man. Tucui runaguna huañushca ashallata Dios ricucpiga causac manaun. \p \v 39 Jesus chasna rimacta uyasha maican Diospa shimita yachachiccuna rimanaura, Paigunata yapa alita rimashcangui señor. \p \v 40 Chihuasha mana pihuas paita cuti tapunata munanaurachu. \s1 Cristoga pihua churitan nisha tapushcamanda \r (Mt 22.41-46, Mc 12.35-37) \p \v 41 Chihuasha Jesus chi Diospa shimita yachachiccunataga tapura, Imamandata yachachinaun: Dios cachamushca quishpichic Cristo nishca runaga israelgunata mandac ñaupa causac rey amu Davidmanda mirai runa man nisha. \v 42-43 Davidga Salmos libroi casna nisha quillcara: \q1 Jatun amu Diosca ñucata mandactami rimara casna nisha, \q1 Ñáuca ali maqui partima tiyari \q1 ñuca tucui canda piñaccunatas binsinagama nisha quillcashcami. \m \v 44 Huañuc Davidllata Cristota amu nisha rimacpiga imasata Cristoga Davidba miraimanda churi angaya nisha Jesus painata tapunaura. \p \v 45 Tucui runaguna uyaushcaibi Jesus paihuan puriucunata rimara, \v 46 Yuyarichi, Diospa shimita yachachic runamanda cuirarichi. Paiguna balic manchi nisha ali ricuric suni llachapata churariunguna runaguna paigunata balichihuanauchun nishalla. Runaguna tiyaushcai purisha tucuiguna paita alita saludahuanauchun nisha munanaunmi. Israel tandarina huasigunais jistagunaibihuas balichishca tiyarinagunaibi tiyarinata mascanaunmi. \v 47 Runaguna balichihuanauchun nishalla paigunahuacpi Diosta alabana huasibi yapa unaita mañaunguichi. Chasna ragllaita randi, paigunaga huaccha huarmiguna chagratas charishcagunatahuas quichunaunmi. Paiguna chasna causashcamanda tucuimandas yalita taripaitucungaraunguna nisha Jesus yachachiura. \c 21 \s1 Huaccha huarmi pai charishcata Diosma cushcamanda \r (Mc 12.41-44) \p \v 1 Shuc punzha Jesus ricuura yapa ashca cullquiyuc runaguna Diosta alabana huasibi Diosma cumbirana cullquita tandachina cajunbi churaushcata. \v 2 Chasnallata shuc pugri huaccha huarmi mana balichishca ac cullquita ishcaillata (2) churashcata Jesus ricura. \v 3 Chita ricusha Jesus rimara, Sirtuta cangunata nini, cai pugri huaccha huarmiga ashillahuata churacpihuas ashcata churashcashina ara illacta churashcamanda. Chasna rasha tucui chi cullquiyuc runagunamanda mas yalicta Diosma cushcami nini. \v 4 Paiguna tucui munashcata randishcahuasha puchushca cullquita churac shamunaura nira. Randi cai pugri huaccha huarmiga pai causangahua charishca cullquita illacta churashcami nira. \s1 Tucurina punzhaguna imasna ricurinamanda \r (Mt 24.1-2, Mc 13.1-2) \p \v 5 Maicanguna Diosta alabana huasita gustu ricuric rumihuan rashcata cuintanaura, chasnallata chi huasibi runaguna Diosma balicta cushcagunamanda cuintaunaura. Chasna cuintanaupi Jesus paigunata rimara, \v 6 Tucui canguna ricushcagunaga shuc punzhaga illacta urmashca tucungaunami. Tucui chi rumiguna mana ni shucpas shayaringachu nira. \p \v 7 Chasna nicpi paita tapunaura, Ima urasta chasna tucungaraun señor. Chi llaqui shamungaraushcata imasata yachashun. Chasna can rimashcacuinta pactamungaraushcaibiga imagunata ricuringaraun nisha tapunaura. \p \v 8 Tapucpi Jesus rimara, Alita yuyarisha cuiraichi. Ashca llullasha rimac runaguna shamungaunami ñucaga Dios cachamushca quishpichic Cristo mani nisha. Chasnallata ñuca mandana uras cunan pactamunmi nisha rimac shamunaungami. Ama chi llullashca shimihuan umachishca tucunguichichu, ima paigunata catinguichichu nira. \v 9 Canguna gueragunata uyasha, gubirnuta llucshichi caparishcatas uyasha ima manzharinguichichu. Tucui chigunaga ñaupata tucuna manaun. Chasna agllaita tucurina punzhaguna mana ucta pactamungachu nira. \p \v 10 Chihuasha Jesus paigunata mas rimara, Llactapura macanacunaungami, mandac amupura piñarisha gueranacungaunami. \v 11 Ashca cutin allpa sinzhita cuyungami. Maican llactagunaibi ashca raicai tiyangami, ungüigunahuas llucshinaungami. Chasnallata cieloibihuas ima tunu manzharinagunas ricurimunaungami nira. \p \v 12 Randi tucui chi llaquiguna chara mana ricurigllaita maican runaguna ñucata quirishcamandami cangunata japisha turmintachingaunami. Israelguna tandarina huasigunama apasha cangunata taripangaunami, carcelbi tapangaunami. Canguna ñucata catishcamandami jatun amugunahuacpihuas, gubirnugunahuacpihuas apanaungami cangunata caudsayachingahua. \v 13 Chasna ranaupihuas chi uras paigunamas ñucamanda rimanata ushanguichimi. \v 14 Canguna huasha rimangaraushcata ima cunanllata yuyaringuichichu. \v 15 Chi urasca ñucallatami cangunama ali yuyaitas cushami canguna rimangahua nira. Chi shimita canguna rimacpi piña runagunahuas cangunata binsinatas mana ushanaungachu. \p \v 16 Cangunahua yayagunas huauquigunahuas, aillugunahuas amigogunahuas cangunamanda llullasha amugunahuagma apangaunami caudsachishun nisha. Chasnallata canguna quiric muntunmanda maicandas huanchitucunguichimi. \v 17 Tucui runaguna cangunata piñangaunami ñucata caticcuna ashcamanda. \v 18 Paiguna chasna cangunata rashallata canguna causaitaga imatahuas ranata mana ushangaunachu, canguna acchahuas mana chingaringachu. \v 19 Canguna ahuantasha ñucata catinata mana saquishaga quishpinguichimi nira. \s1 Jerusalen llacta urmanga aushcamanda \p \v 20 Jesus rimara maspas, Sundaluguna Jerusalen llactata liyú jarcashcata ricusha yachanguichimi cai llactata binsina uras ña pactamunmi nisha. \v 21-22 Chi punzhagunaibiga Yaya Diosmi yapa libachinga. Tucui Dios rimashcata pasachic runaguna quillcachishca shimiguna ña pactanaungami. Chasna tucushcai canguna Judea llactagunai auccunaga urcugunama callpasha miticugrichi, chasnallata Jerusalen llacta ucui tiyaushaga pagllama uctalla llucshisha ringuichi. Canguna chagraibi tiyaushaga llacta ucuma ima cuti yaicunguichichu. \v 23 Cai israel runagunata Dios yapa piñasha libachingami. Chasna tucucpi cai allpaibi yapa llaqui tiyangami. Ai, pugri huicsayuc huarmigunas, huahuata chuchuchic huarmigunahuas, chi urasca yapa turmintaringaunami. \v 24 Piñaucuna guerasha maican israelgunata huanchingaunami, maicangunata japisha caru llactagunama apangaunami. Shuc mana-israel runaguna Jerusalen llactata binsisha paiguna mandana uras tucurinagama sinzhita jaitashcacuinta Jerusalenda yapa huaglichingaunami nira. \s1 Jesus bulltiamuna punzhamanda \r (Mt 24.29-35,42-44, Mc 13.24-37) \p \v 25 Jesus rimasha catiura, Indibis quillaibihuas estrellagunaibihuas manzhanayacta ricuringami. Lamar yacu ulascuna jataricpi manzhanaita ricuringami. Chasna tucucpi tucui llactaguna ashcata manzharinaungami imasata causashun nisha. \v 26 Cieloibi ricuriccunata cuyuchishcacuintami tucunaunga. Chasna tucucpi cai munduma yapa llaqui shamungaraushcata uyasha runaguna manzharisha dismayanaungami. Sirtupacha manzharisha chucchuringaunami. \v 27 Chihuashallami ñucaga Runa Tucuc asha puyui shamuucta ricuhuangaunami. Ñáuca ushaihuan mandangaraushcata ricungaunami, ñuca tucuimandas mas yali ali sumac ashcata ricungaunami. \v 28 Chasna acpi tucui chi llaquiguna pactamuna callaricpi canguna quishpina uras ña pactaringamiraun. Chimandami ahuantaichi, cushiyasha tiyaichi nira. \p \v 29 Jesus chimanda shuc yachachina shimita cuintara casna nisha, Higo nishca ruyahuata yuyarichi shuc ruyagunatas. \v 30 Paigunahuacpi pangaguna ashca tucucpi verano uras pactanmi nisha rimanguichi. \v 31 Chicuintami canguna tucui ñuca rimashcashina cai pachai callarishcata ricushaga yachanguichimi Diospa ali mandana ña pactamungaraushcata nira. \p \v 32 Cangunata sirtutami nini, Chita ricuc runaguna chara mana huañugllaita ñuca tucui chi llaquigunamanda rimashcaga pactaringami. \v 33 Cai munduhuas cielohuas tucuringaunami, randi ñuca rimashca shimigunaga mana chingarisha pactaringami nira. \p \v 34-35 Chasna acpi canguna alita yuyarisha cuirarisha causaichi. Chi punzha mana yachashca uraspi tucui cai pachaibi causac runagunahuacpi pactarimungami. Chimanda cangunaga ima camba yuyaita huaglichichichu yapacta micusha, yapacta upisha machasha, camba causaita yapacta yuyarishahuas. Can chasna causashaga chi punzha shuc tugllai japirishcacuinta tucunguichimi. \v 36 Canguna ima chasna tucungahua yuyarishalla chapaichi. Tucui uras Diosta mañasha causana manguichi tucui cai pactamuc turmintarinamandas quishpishca tucungahua nisha, Runa Tucuc ñuca ñaupacpi ima manzhanahuas illac shayaringahua nira. \s1 Jesuspa puchucai punzhagunamanda \p \v 37 Jesusca caran punzhaibimi Diosta alabana huasibi yachachiura. Caran chishi Olivos nishca urcuma rira tuta chibi tiyangahua. \v 38 Tucui runaguna tutamandata Diosta alabana huasima shamunaura paita uyashun nisha. \c 22 \s1 Jesusmanda Judas amugunahuan cuintashcamanda \r (Mt 26.1-5,14-16, Mc 14.1-2,10-11, Jn 11.45-53) \p \v 1 Ñáa pascua nishca israel jista punzha pactamuushcami. Dios paihua runagunata Egipto llactamanda pushamushcata yuyarisha israelguna caran huatata jatun jistata ragashcauna. Chi jistai mana putasyachishca panda micuganaura. \v 2 Chi uras israel pagrigunahua amuguna, Diospa shimita yachachic runagunandi Jesusta huanchinata munasha imasna rashata paita pacalla japishun nisha ninaura. Chasna nishallata manzhanaura tucui runagunata, Jesusta paiguna tucui shunguhuan uyaccuna anaupi. \p \v 3 Chi uras Satanas supaiga Judas Iscariote shungu ucuibi yaicura. Judasca chi chunga ishcai (12) muntunmanda Jesus japishca runa mara. \v 4 Supai yaicucpi israel pagri amugunahuagma, Diosta alabana huasita cuiraccunahuagmas itsalla risha Judas paigunahuan cuintanacura imasna Jesusta japichisha paigunama cunata. \p \v 5 Judas chasna nicpi israel amuguna ashcata cushiyanaura, can chasna racpiga canda pagashunmi nisha paita ninaura. \v 6 Paiguna chasna rimacpimi pai ali man nisha chimanda llucshisha rira. \p Chihuasha runaguna mana yachasha illaushcai Jesusta japichisha amugunama cusha nisha yuyarisha puriura. \s1 Jesus puchucai micunamanda \r (Mt 26.17-19, Mc 14.12-16) \p \v 7 Mana putasyachishca panda micuna jista punzha ña pactarira. Chi punzhaibiga oveja huahuata huanchina manaura israelguna Egiptomanda llucshishca uraspi ovejata huanchisha micushcata yuyaringahua. \v 8 Chasna acpi Pedrotas Juandas Jesus cachara, Ñáucanchi pascua jistai micunata alichigrichi nisha. \p \v 9 Nicpi tapunaura, Maibita munangui ñucanchi chita rangahuaca. \p \v 10 Tapunaupi Jesus nira, Uyaichi. Chi llactaibi canguna yaicushcai tupanguichimi shuc runata puruibi yacuta apaucta. Chi runataga pai yaicushca huasigama catisha ringuichi. \v 11 Chi huasiyuc amuta rimanguichi, ñucanchita yachachic casna canda tapun maibitan chushac cuartoga ñuca japishca runagunahuan pascuata yuyarisha micungahua nisha tapunguichi. \v 12 Canguna chasna tapucpi pai ricuchingami jahuai shuc jatun cuartota, tucui ñucanchi minishtishcagunatas. Chibi micunata alichinguichi nira. \p \v 13 Jesus rimashcahuasha Pedroga Juandi llucshisha rinaura, chibi pactasha pai rimashcacuintami tupanaura. Chasna tupasha pascua jista micunata yanunaura. \s1 Jesus puchucai micunata micuushcamanda \r (Mt 26.20-30, Mc 14.17-25, Jn 13.21-30, 1 Co 11.23-26) \p \v 14-15 Pedroguna chasna tucuita alichishcahuasha micuna uras ña pactacpi Jesus pai japishca chunga ishcai (12) runagunandi pariu mesai tiyarisha paigunata rimara, Ñáuca chara mana turmintarina uras pactamugllaita cangunahuan cai jistataga yapa micunata munashcani. \v 16 Cangunata nini cai jistaga ñuca runagunamanda huañunata Dios rauctami ricuchin. Paihua ali mandana punzha pactarinagamami cai jista micunataga ñuca mana cuti micushachu nira. \p \v 17 Chasna nishcahuasha pillchita japisha Yaya Diosta pagrachu nisha rimara, Caita japisha caran shuc upichi. \v 18 Cangunata nini, cunanmanda ñaupagma Diospa ali mandana punzhaguna pactarinagama cuti cai vinota cangunahuan mana upishachu nira. \p \v 19 Chihuasha panda japisha Yaya Diosta pagrachu nira. Chi panda paquisha paigunama cusha rimara, Caiga ñuca aicha man, cangunamanda huañungaraushca aicha. Ñáucata yuyaringahua casnallata rasha causanguichi nira. \p \v 20 Ñáa micushcahuasha pillchita japisha rimara, Caiga cangunamanda ñuca talina rahuai man, Dios paihua runagunahuan mushuc pactachina shimi man. \p \v 21 Chasnagllaita ñucata japichihuangarauc runaga caillaitami tiyaun ñucahuan pariu micusha. \v 22 Ñáuca Runa Tucuc acta Yaya Dios ñaupa rimashcacuintami huanchihuangauna, astahuanbas chi japichihuangarauc runaga yapa manzhanaita, ai imachari tucunga. \p \v 23 Chasna rimacpi paigunapura pitan chi chasna rangarauc runaga nisha tapunacunaura. \s1 Maicanda yali balic nishcamanda \p \v 24 Chi uras Jesus japishca chunga ishcai (12) runaguna paigunapura piñanacusha cuintanacunaura pita mas yali balic an nisha. \v 25 Chita uyasha Jesus paigunata rimara, Cai pachai jatun mandaccunaga paigunahua llactagunai causaucunata sinzhita mandaisiqui manaun. Chasnallata chi mandaisiquigunaga ashcata yanapaccuna manchi nishca anaun. \v 26 Astahuanbas cangunaga mana chasna causanachanguichi nini. Cangunapura maicanbas mas yali balic ashaga shuc pishi runacuinta causaichi. Chasnallata pihuas mandac ashaga shuc yanapasha cuirac runashina yuyaihuan causaichi nini. \v 27 Rimahuai, maicanda mas balic ricurin: micungahua mesai tiyaric runachu, paita cuirac runachu. Manachu tiyaric runa mas yali balic an. Indá, paimi yali balic an. Chasnagllaita ñucaga cangunata cuiracshinalla tiyauni nira. \p \v 28 Cangunami runaguna ñucata piñaushcaibi ñucahuan tiyasha mana saquiranguichichu. \v 29 Chasnamandami ñuca Yaya ñucama mandana amu ushaita cushcashina ñucahuas cangunataga mandana ushaitas cushami nira. \v 30 Chi urasca lugarta cushami ñuca mandaushcai canguna ñucahuan pariu micungahua upingahuas. Chasnallata chi uras cangunata amu tiyarinagunaibi tiyachishami canguna Israelmanda chunga ishcai (12) mirai muntungunata mandangahua nira. \s1 Jesus cuintan Pedro llullanamanda \r (Mt 26.31-35, Mc 14.27-31, Jn 13.36-38) \p \v 31 Chihuasha Jesus Pedrota nira, Uyahuai Simon, cunanga Satanas supaimi Diosta rugara muyugunata shushusha chucchuchishcacuinta cangunata camasha ñucata jichuchun nisha. \v 32 Chasna agllaita ñuca canmanda Yaya Diosta tapushcani, can ñucata quirisha ama jichurichun nisha Simon. Can ñucata cuti catisha camba quiric huauquigunata ahuantachisha sinzhiyachingui. \p \v 33 Chasna nicpi Pedro Jesusta rimara, Canda carcelbi tapanaupiga ñucahuas canhuan pariu taparisha señor. Canda huanchicpiga ñucahuas canhuan pariu huañugrishami nira. \p \v 34 Chasna rimacpi Jesus nira, Canda rimani Pedro, cunan tutami gallo chara mana cantagllaita can quimsa (3) cutin ñucamanda llullangamiraungui paita mana ricsinichu nisha. \s1 Camana uras ña pactamura \p \v 35 Chihuasha Jesus paigunata tapura, Ñáuca cangunata cullqui illac, shigra illac, shuc botas illac cachashca uras imahuas canguna pishirachu. Tapucpi ninaura, Mana imahuas pishirachu. \p \v 36 Chasna rimacpi Jesus nira, Cunanga maicanguna cullquita charishaga apaichi, shigratas apaichi. Maicanbas espada saulita mana charishaga camba churarinata randichigri shucta randingahua. \v 37 Cangunata rimani Diospa shimita quillcashcashina ñucahuacpi pactarina man casnami nisha: Juchayuc runagunahuan churashca ara. Cunanga ñucamanda quillcashcacuinta pactarinmi. \p \v 38 Chasna rimacpi paita rimanaura, Ricui señor, caibimi ishcai (2) espada sauliguna anaun. Rimacpi chasnalla saquichi nira. \s1 Jesus Getsemaní urcuibi Diosta tapuura \r (Mt 26.36-46, Mc 14.32-42) \p \v 39 Chimanda llucshisha risha paihua causana tunu chasna acpi Olivos nishca urcuma rira pai japishcagunandi. \v 40 Chibi pactasha paigunata rimara, Canguna Dioshuan cuintasha causaichi jucha shamucpi ima binsitucungahua. \p \v 41 Chihuasha chinigma, rumita tucsina tupugama, paigunamanda anchurisha cungurisha Diosta mañausha tapura casna nisha, \v 42 Can munashaga cai jayacta upinashina sinzhi turmintarinata ñucamanda anchuchihuai Yaya. Astahuanbas ama ñuca munashcata rashca achun randi can munashcashinata rai nira. \p \v 43 Chasna rimacpi jahuapachamanda shuc angel shamusha paita yanapasha sinzhiyachira. \v 44 Jesus yapa turmintariusha tucui shunguhuan mas sinzhita mañara. Chasna mañaupi paihua jumbi rahuaishina allpama ashcata talirira. \p \v 45 Chasna mañashcahuasha jatarisha pai japishcagunahuagma bulltiasha paigunata ricura llaquirisha puñuucunata. \v 46 Ricusha tapura, Imangahuata puñuunguichi. Niccharicshina Dioshuan cuintasha causaichi juchata rana yuyai shamucpi ima tintaitucungahua nira. \s1 Jesusta japiushcamanda \r (Mt 26.47-56, Mc 14.43-50, Jn 18.2-11) \p \v 47 Jesus rimaushcai pai japishca chunga ishcai (12) runamanda shucca Judas Iscariote, ashca runagunata apamusha pactamunaura. Judas caillayamusha Jesusta saludasha muctira. \v 48 Chasna racpi Jesus paita tapura, Runa Tucuc acta shuc muctishcahuanzhu ñucata japichihuangui Judas. \p \v 49 Chasna tucucpi Jesushuan puriucuna paita imata rangaraushcata yachasha tapunaura, Ñáucanchi picashunzhu señor. \p \v 50 Chasna nishallami paigunapuramanda shucca israel pagriguna amuta cuirac runata picasha paihua ali parti rinrita chiú pitira. \p \v 51 Jesus chita ricusha, Saquichi, ima picanguichichu nira. Chihuasha chi picashca cuscaibi llangasha alichira. \v 52 Chi shamuccunaga israel pagri amugunas, Diosta alabana huasita cuiraccunas, israelgunata mandauc runagunahuas Jesusta japingahua shamunaura. Shamusha pactacpi Jesus paigunata tapura, Shuhuac runachani canguna cuchillugunahuan caspigunahuanbas ñucata japingahua shamungahuaca. \v 53 Ñáuca caran punzhami Diosta alabana huasibi cangunahuan pariu tiyauranimi, chi uras mana japihuaranguichichu. Astahuanbas ansaibishina mandauc Satanaspa munaiga cunan pactarinmi, chimanda canguna cunanga casna japic shamushcanguichi nira. \s1 Jesusmanda Pedro llullara \r (Mt 26.57-58, Mc 14.53-54,66-72, Jn 18.12-18,25-27) \p \v 54 Chasna rimashcahuasha Jesusta japisha israel pagrigunata mandac amuhua huasima apanaura. Apacpi Pedroga paiguna huashalla carumanda catiura. \v 55 Chi huasi canzhaibi maican runagunaga ninata japichisha tiyarinaupi Pedrohuas paigunahuan pariu tiyarira. \v 56 Pai nina mayanbi tiyautami shuc chibi tarabac huarmi paita ricusha rimara, Cai runahuas chasnallata Jesushuan puriuc mara. \p \v 57 Randi, Paita mana ricsinichu nisha chi huarmita cutipara. \p \v 58 Unanighuallai shucca paita ricusha nira, Cambas paihuan pariu puriuc marangui. Rimacpi Pedro randi piñarisha rimara, Mana. Mana ñucachani nira. \p \v 59 Ñáalla shuc ura pasashcahuasha shuc runahuas rimara, Sirtumi cai runaga Galileamanda asha Jesushuan puric ara. \p \v 60 Pedro randi paita rimara, Can rimashcataga mana yachanichu, llulla man. \p Pedro chara rimaushcai cungaimanda shuc gallo cantara. \v 61 Chi ratullai Señor Jesus huashama bulltiarisha Pedrota ricura. Ricucpi paita rimashcata yuyarira imasna acpita, cunan tuta gallo chara mana cantagllaitachu can quimsa (3) cutin ñucata mana ricsinichu nisha llullangaraungui nisha Jesus rimashcata yuyarira. \v 62 Chita yuyarisha Pedro chimanda canzhama llucshisha risha yapa sinzhita huacara. \s1 Jesusta mana balichisha asisha pugllashcamanda \r (Mt 26.67-68, Mc 14.65) \p \v 63 Jesusta japic runaguna paita pugllasha asishami macanaura. \v 64 Paihua ñahuita llachapahuan huatasha paita macasha tapunaura, Pita canda macaun, can yachashaga rimai ninaura. \p \v 65 Chasnallata yapa jiridsata camisha mana ali shimigunatas rimanaura. \s1 Jesusta israel amugunahuacpi apanaura \r (Mt 26.59-66, Mc 14.55-64, Jn 18.19-24) \p \v 66 Ñáa punzhayaupimi israelgunata mandac rucu runagunas, chi israel pagrigunata mandaccunas, Diospa shimita yachachiccunahuas tandarimunaura. Chi mandacpuralla ñaupagma Jesustaga apanaupi tapunaura, \v 67 Canga Dios cachamushca quishpichic Cristo nishca runa ashaga ñucanchita rimai. \p Mandacpi Jesus paigunata nira, Ñáuca cangunata rimacpihuas mana quirihuanguichichu. \v 68 Ñáuca cangunata tapucpiga mana rimahuanguichichu, mana cacharihuanguichichu. \v 69 Ñáucaga Runa Tucuc ashcamandami cunanmanda ñaupagma jatun ushaiyuc Diospa ali maqui partibi tiyarisha mandangarauni nira. \p \v 70 Jesus chasna rimacpi paiguna tapunaura, Chasna acpi sirtuchu Diospa churi angui. \p Paiguna tapucpi, Indá nira, canguna rimashcashina mani nira. \p \v 71 Chita uyasha rimanaura, Shuc rimac runata mana minishtinchichu tapungahua. Ñáucanchillata quiquin rinrihuan basta uyaranchimi pai rimashcataga. Ñáa pai quiquin shimimandallata caudsayachishca tucunga nisha rimanacunaura. \c 23 \s1 Jesus mandac amu Pilato ñaupacpi shayarin \r (Mt 27.1-2,11-14, Mc 15.1-5, Jn 18.28-38) \p \v 1 Chasna nishami tucui chi israelgunata mandac runagunandi jatarishaga romano llactata mandac amu Pilatohuagma Jesusta apasha rinaura. \v 2 Chibi pactasha Jesusta caudsayachingahua callarinaura casna nisha, Ñáucanchi llactata cai runaga llullasha huaglichiuctami tuparanchi. Chasnallata gubirnuma pagana cullquita mana paganachan nisha runagunata yachachiuctas tuparanchi. Chasnallata jatun amu quishpichic Cristo mani nisha puriun. \p \v 3 Chita uyasha Pilato tapura, Israel runagunata mandac amuchangui. Tapucpi Jesus rimara, Indá, can chasna rimashcashina mani. \p \v 4 Chasna nicpi israel pagrigunata mandaucunatas, chibi tiyau runagunatas Pilato rimara, Cai runa ima mana ali rashcatas mana tupanichu paita huanchingahua. \p \v 5 Paiguna randi piñasha sinzhita rimanaura, Paimi tucui israel llactagunaibi chasna yachachiusha runagunata turbachisha puriun. Galilea provinciai callarira, chimanda yachachisha yachachisha cai llactagama ña pactamushca nisha rimanaura. \p \v 6 Galilea nishcata uyasha amu Pilato paigunata tapura, Paiga Galileamanda runachan. \v 7 Paiguna indá nishcata uyasha Jesusta cachara Herodespagma pai Galilea gubirnadur ashcamanda. \s1 Herodespa ñaupacpi Jesusta apanaura \p Chi jista uraspi Herodes Jerusalenbi tiyaushca ara. \v 8 Pai unaimanda Jesusta ricunata munara. Paimanda ashca shimita uyashca asha Jesus shuc jatun ushaihuan pihuas mana raushcata ricunata munara. Chimandami Jesusta cunan ricusha yapa cushiyara. \v 9-10 Chasna ashami Jesusta apamucpi ashca cutin tapuura. \p Chasnallata apau runaguna, chi israel pagrigunata mandaccunas, Diospa shimita yachachiccunahuas, Jesus mana alita rasha puriu mashca nisha yapa rimasha caudsayachinaura. Chasna agllaita Jesusca mana shuc shimillas rimarachu, chunlla uyasha shayarira. \p \v 11 Chasna acpi amu Herodes, paihua sundalugunandi Jesusta asisha yapa mana alita rimangahua callarinaura. Paita pugllangahua amucuinta ricuringahua balic llachapatas churachisha mandac amu Pilatohuagma cuti cachara. \v 12 Herodeshuan Pilatohuan amupura ñaupa piñanacusha causaccuna anaura. Randi chi punzha paigunapura amigo tucunaura. \s1 Barabas randimanda Jesusta huanchingahua cachanaura \r (Mt 27.15-26, Mc 15.6-15, Jn 18.39–19.16) \p \v 13 Jesusta cuti apamucpi Pilato cayara tucui israel pagrigunata mandaucunatas, chi shuc mandaucunatas, tucui runagunatahuas paihuacpi tandaringahua cayara. \v 14 Tandarimucpi paigunata rimara, Cai runa tucui canguna llactagunata huaglichisha puriunmi nisha ñucahuagma apamuranguichi. Canguna ñaupacpi tucui canguna rimashcamanda paita ñaupa alita tapushcani. Astahuanbas paita caudsayachingahuaca mana imatahuas tuparanichu. \v 15 Herodes chasnallata mana imatas tupasha ñucamallata cuti tigrachimura nira. Ricuichi. Cai runaga huanchitucungahuaca imatas mana alita rashcachu. \v 16 Chasna acpi cunanga paita libachishalla cacharisha nira. \p \v 17 Ñáa caran huatai cai jista uras chi israel runaguna paita llaquihuanauchun nishalla Pilato shuc taripashca runata cacharigara. \v 18 Jesusta cacharishami nicpi tucui runaguna shuc shimillahuan caparingahua callarinaura, Cai runata jichui, Barabasta cachari. \p \v 19 Ñáa Barabas nishca runaga chi llacta gubirnuta callpachishun nisha guera aushcaibi shuc runata huanchishcamanda carcelbi tapashca aura. \v 20 Amu Pilatoga Jesusta cacharinata munashami shuc cutin mas chi runagunata rimara. \v 21 Astahuanbas paiguna mas sinzhita caparinaura, Paitaga cruspi huanchi, cruspi huanchi nisha caparinaura. \p \v 22 Ñáa quimsa (3) cutin Pilato paigunata tapura, Cai runa imatata rashcaya. Ñáuca paihuacpi imatahuas mana tuparanichu paita huanchingahuaca, chasna acpi paita libachishalla cacharingarauni nisha rimara. \p \v 23 Chasna rimacpi paiguna, Cruspi paita huanchi nisha mas sinzhita caparinaura. Puchucaibi runaguna binsinaura. \v 24 Chasna tucucpi Pilato paiguna munashcashina Jesusta huanchinauchun nisha saquira. \v 25 Chasnallata paiguna munashca runata, gubirnuta anchuchishun nisha huanchic Barabas nishcataga llucshichingahua cacharira. Jesusta randi paiguna munashcata rangahua paigunama cusha saquira. \s1 Jesus huañungahua riushcamanda \r (Mt 27.32, Mc 15.21) \p \v 26 Chasna tucucpi Jesusta huanchingahua apasha riushcaibi Cirene llactamanda Simon nishca runa chagramanda shamuucta sundaluguna japisha Jesuspa crusta marcachinaura huashamanda apanacusha richun nisha mandanaura. \p \v 27 Chasnallata yapa ashca runagunas Jesusta catinaura, llaquirisha huacau huarmigunahuas. \v 28 Jesus huashama ricusha paigunata rimara, Jerusalen huarmiguna, ñucamanda ima huacaichichu nira, astahuanbas canguna quiquin turmintarinamandas, canguna huahuaguna turmintarinamandahuas huacana anguichi. \v 29 Chihuasha yapa llaqui shamungami. Chi llaqui pactamuna uraspi runaguna rimanaungami casna nisha, huahuata mana tupac huarmiguna cushi anaunmi, ima uras mana huicsayac huarmigunas, mana chuchuchic huarmigunahuas cushi anaunmi nisha rimangauna. \v 30 Chi sinzhi llaqui aupi runaguna urcuma caparingauna, jatun urcuguna ñucanchi jahuaibi urmaichi, ichilla urcuguna ñucanchita tapacta urmaichi nisha caparinaunga. \v 31 Cangunata nini, Yuyarichi. Chara huiñau ruyatacuinta ñuca mana juchayuc runa acta casna rahuashaga mas llaquichinaungami chaquishca ruyacuinta yapa juchayuccunataga nisha Jesus paigunata rimara. \s1 Jesusta cruspi huanchinaun \r (Mt 27.33-43, Mc 15.22-32, Jn 19.17-27) \p \v 32 Romano sundaluguna ishcai (2) yapa mana alita rauc caudsayachishca runagunata apanaura Jesushuan pariu cruspi huanchingahua. \v 33 Umatullu nishca urcuma pactasha Jesusta cruspi quilabanaura huanchingahua, chasnallata chi ishcai juchayuc runagunata, shucta Jesuspa ali maqui partima, shucta paihua lluqui maqui partima quilabanaura. \v 34 Chasna racpi Jesusca crus jahuaibi ausha casna nira, Cai runaguna mana yachashcamandami casna ranaun, paigunatas perdunapangui Yaya nira. \p Chi sundalugunaga Jesuspa churarina llachapagunata chaupichinaura, chasnallata pishi paihua capata apangaraun nisha surtita rashami camanaura. \p \v 35 Tucui runaguna chibi shayarisha ricuunaura. Israelgunata mandaucuna randi Jesusta mana balichisha casna paimanda rimanacunaura, Pai runagunata quishpichic mani nisha rimagara. Chasna acpi paiga Dios cachashca quishpichic Cristo nishca runa sirtu ashaga amullata quishpiri nisha caparisha asinaura. \p \v 36 Sundalugunahuas paita asisha pugllanaura. Caillayamusha jayac upinata ricuchisha rimanaura, \v 37 Can israelgunata jatun mandac amu ashaga canllata quishpiri nisha pugllasha asinaura. \p \v 38 Chi crus jahuaibi quimsa (3) tunu shimita quillcashca ara, griego shimibi, latin shimibis, israelguna rimashca hebreo shimibihuas quillcashca ara \sc CAIGA ISRAELGUNAHUA AMU MAN\sc* nisha. \s1 Cruspi quilabashca shuhuac runahuas Jesusta asira \r (Mt 27.44, Mc 15.32) \p \v 39 Jesushuan pariu cruspi quilabashca ishcai (2) mana alita rac runagunamanda shucca Jesusta mana balichisha pugllasha tapura, Manachu Dios cachashca runa angui. Sirtu chasna ashaga canllata quishpiri, ñucanchitahuas quishpichi nisha asira. \p \v 40 Chi shucca randi paita sinzhita rimara, Can paicuintallata huañuusha llaquichitucushcamanda manachu Diosta manzhaungui. \v 41 Ñáucanchiga mana ali rashcamanda taripaitucushcanchi. Pai randiga mana ima jiridsatahuas rashcachu nisha rimara. \p \v 42 Chihuasha Jesusta rimara, Can amu tucushcai ñucamanda yuyarihuangui Jesus. \p \v 43 Chasna rimacpi Jesus paita nira, Sirtuta canda nini cunan punzhallata jahuaibi ñucahuan pariumi cushi tiyangui nira. \s1 Jesus huañushcamanda \r (Mt 27.45-56, Mc 15.33-41, Jn 19.28-30) \p \v 44-45 Ñáa dudsimanda indi ansayacpi tucui allpa ansa tucura quimsa urascama. Chi uraspi Diosta alabana huasi ucui huarcushca llachapa chaupi chaupibi sháca liquirira jahuamanda allpama pasacta liquirira. \p \v 46 Jesusca sinzhi shimihuan caparira, Yaya ñuca almataga camba maquibi saquini. Chasna nishalla samai pitirisha huañura. \p \v 47 Chi romano sundalugunata mandac runaga tucuita ricusha Diosta alabangahua callarira, Sirtumi cai runaga ima mana alitas rac ashca nira. \p \v 48 Tucui Jesusta ricungahua shamuc runaguna ricushcahuasha yapa llaquirisha pichuta huactarisha huasima bulltianaura. \v 49 Paita alita ricsic runagunaga, Galileamanda paita yanapasha catiu huarmigunahuas carumanda shayarisha tucuita ricunaura. \s1 Jesusta pambashcamanda \r (Mt 27.57-61, Mc 15.42-47, Jn 19.38-42) \p \v 50-51 Chasnallata chibi tiyaura Jose nishca runa, Judea provincia Arimatea nishca llactamanda ara. Paiga Diosta cadsugasha alita puric runa mara. Chasnallata israelgunata mandaucunamanda mara. Chasna agllaita chi muntunguna Jesusta huanchingahua nisha munagllaita Josega mana munarachu. Paiga Diospa ali mandana shamungaraushcata chapauc runa mara. \v 52 Chasna asha amu Pilatohuagma risha Jesuspa aichata pambangahua tapura. \v 53-54 Chi punzha jatun jistata alichina punzha ara, indi yaicuna uras israelguna samana punzha tucuna mara. Chasna acpi Jose crusmanda Jesuspa aichata uraicuchisha ali llachapahuan pillusha shuc urcu juctu ucuibi pambara. Chi juctuibi mana pitahuas pambashcachara. \p \v 55 Chi Galileamanda Jesusta yanapasha catiu huarmiguna Joseta catisha risha Jesuspa aichata churashcata ricunaura. \v 56 Ricusha chimanda huasima bulltiamusha, paiguna yachaita rasha asnac muyugunatas, asnac asaitigunatahuas alichinaura Jesuspa aichaibi churangahua nisha. Chihuasha samana punzha acpi paiguna samanaura Dios mandashcashina. \c 24 \s1 Jesucristo cuti causarishcamanda \r (Mt 28.1-10, Mc 16.1-8, Jn 20.1-10) \p \v 1 Domingo punzha tutapagaricta chi huarmigunaga alichishca asnaccunata apasha pambashca juctuma rinaura. \v 2 Chibi pactasha juctu pungüi tapashca jatun rumita anchuchishcata ricunaura, \v 3 astahuanbas juctu ucuma yaicusha Jesuspa aichata mana tupanaurachu. \v 4 Chita mana tupasha imata tucushca nisha manzharisha shayaushcai cungaimanda paiguna mayanbi ishcai (2) runa shayaric shamunaura. Chigunaga yapa ruyac chiujlla churarishca manaura. \v 5 Chi huarmiguna paigunata ricusha yapa manzharisha allpama cumuricpi chi cariguna rimanaura, Imangahuata causauctaga pambashcaibi mascangahua shamunguichi ninaura. \v 6 Paiga ña causarishca, caibi illanmi. Chara Galilea llactai aushallata ima tucungaraushcata cangunata yachachishcataga cungariranguichichu. Yuyarichi. \v 7 Pai cangunata yachachiusha rimara, ñucata juchayuc runagunahua maquibi cuitucungarauni, chasnallata cruspi quilabasha huanchihuangaraunguna. Chasnallata cangunatas yachachira quimsa (3) punzhaibi huañushcamanda cuti causaringarauni nishami rimara. \p \v 8 Paiguna chasna nicpi huarmiguna cuti yuyarinaura Jesus chasna rimashcata. \v 9 Chasna cuti yuyarisha paita pambashca juctumanda bulltiasha Jesus japishca chunga shuc (11) runagunamas shuccunamas tucui chibi pasashcata cuintangahua rinaura. \v 10 Chi rimac huarmiguna anaura Maria Magdalena, Juana, Santiagohua mama Maria, chi shuc paigunahuan auc huarmigunahuas chimandas cuintanaura. \v 11 Chasna cuintagrinaupi Jesus japishca runaguna yangami ninguichi nisha mana quirinaurachu. \p \v 12 Chi rimashcata mana quirishallata Pedro jatarisha Jesusta pambashca juctuma callpara ricungahua. Pactasha cumurisha ucuma ricugrisha pillushca llachapalla siriucta ricura. Chillata ricusha imata tucura nisha huasima bulltiara. \s1 Jesus paita ishcai catiucunahuacpi ricurishcamanda \r (Mc 16.12-13) \p \v 13 Chi punzhallata Jesusta quiriccunamanda ishcaipura (2) Emaus nishca llactama rinaura. Emaus llactaga Jerusalenmanda chaupi punzha purina tupu mara. \v 14-15 Paiguna riusha chi punzhagunai ima tucushcata cuintausha rinaura. Puriushcai Jesusllata paigunama caillayamusha paigunahuan pariu puringahua callarira. \v 16 Astahuanbas paigunahua ñahuigunaga puyushina tucucpi pai pi actas mana ricsinaurachu. \v 17 Chasna acpi Jesus paigunata tapura, Cangunapura casna puriusha imamandata cuintanacunguichi. \p Tapucpi paiguna shayarinaura yapa llaquirisha. \v 18 Shucca Cleofas nishca ac rimara, Cai punzhagunaibi Jerusalen llactai tucui imasna pasashcata canga manachu uyaranguiya. Carumanda shamuc asha chariya canlla mana yachangui nirami. \p \v 19 Ima llaquitara nisha tapura. \p Tapucpi paiguna ninaura, Nazaret llactamanda Jesusca Dios rimashcata pasachic runa mashca. Paiga Diospa ñaupacpi tucui runaguna ñaupacpias yapa ushaihuan aligunata rashcami, yapa yuyaihuan yachachishcami. \v 20-21 Paiga tucui ñucanchi israel llactata lugaryachingahua shamushca mara nisha yuyariranchi. Chasnagllaita ñucanchi pagrigunahua amuguna, ñucanchita mandaccunahuas paita japisha romanogunama cunaura cruspi huanchinauchun nisha. Chasna cucpi paita cruspi quilabasha huanchinaura. Ñáa cunan punzhahuan quimsa (3) punzha pactariunmi. \v 22 Chasnallata cunanga ñucanchi muntunmanda maican huarmiguna ñucanchita manzhachinaura. Paiguna cunan tutapagaricta Jesusta pambashca juctuma rinaushca \v 23 randi Jesuspa aichata mana tupanaushcachu. Chimanda bulltiasha rimanaura angelgunata ricuranchi nisha, chi angelgunaga Jesus causaunmi nisha rimac shamunaura. \v 24 Chasna nishcata uyasha maican ñucanchihuan tiyac runaguna chi pambashca juctuma risha huarmiguna rimashcacuintallata tupanaushca. Astahuanbas Jesus quiquinda mana tupanaurachu nisha chiguna cuintanaura. \p \v 25 Chi ishcai (2) runa cuintashcata uyasha Jesus paigunata nira, Canguna yuyai illacshina manguichi. Dios rimashcata ñaupa pasachiccuna quillcasha tucui yachachishcagunata imahuata mana tucui shunguhuan uctalla quirishcanguichi. \v 26 Quishpichic Cristo chara jatun mandac amu tucungahua manachu ñaupata turmintarina ara nira. \p \v 27 Jesus chasnallata Diospa shimibi tucui Cristomanda quillcashcagunata rimasha chi ishcai runata yachachira. Paimanda Moises quillcashcatas, tucui Dios rimashcata ñaupa pasachiccuna quillcashcagunatahuas chi ishcai runata yachachira. \p \v 28 Yachachisha puricpi paiguna riushca llactama pactanaura. Pactasha Jesusca mas caruma ringaraucshina rara. \v 29 Chasna riupi paiguna paita saquichingahua munasha ninaura, Ñáucanchihuan randi saquiri, ricui cunan yapa tutayaunmi nisha jarcanaura. \p Chasna nicpi huasi ucuma yaicusha paigunahuan saquirira. \v 30 Paiguna ña mesai tiyariushcai Jesus panda japisha Diosta pagrachu nisha, paquisha paigunatas cura. \v 31 Chi urasllaita paiguna ñahui pascarishcacuinta tucucpi Jesus acta ricsinaura. Chasna acpi paiguna ñaupagmandallata cungaimanda chingarira. \v 32 Chasna tucucpi paigunapura cuintanacungahua callarinaura, Ñáambibi shamushcai pai ñucanchita cuintausha Diospa shimita yachachiushcai manachu ñucanchi shungu ucuibi yapa ashcata cushiyaranchi. \p \v 33 Chasna rimanacusha chi urasllata jatarisha Jerusalenmallata bulltianaura. Chi Jesus japishca chunga shuc (11) runaguna, maican Jesushuan puriucunandi pariulla tandarisha tiyaushcama pactanaura. \v 34 Pactacpi chibi tiyaucuna rimanaura, Señor Jesus sirtu causarishcami, Simon Pedromasmi ricurishca mara. \p \v 35 Chasna rimacpi chi ishcai pactamuc runaguna Jesus ñambibi tucui cuintashcata chasnallata pai panda paquiushcai ricsiranchi nisha cuintanaura. \s1 Jesus paita catiucunahuacpi ricurishcamanda \r (Mt 28.16-20, Mc 16.14-18, Jn 20.19-23) \p \v 36 Paiguna chita cuintanacushcaibi Jesusca paiguna ñaupacpi cungaimanda ricurimura. Saludasha rimara, Cushi ganas causanguichi. \p \v 37 Rimacpi paigunaga shuc aya man nisha yapa manzharinaura. \p \v 38 Astahuanbas Jesus tapura, Imangahuata manzharinguichi, imaraicuta ñucata aya man nisha yuyaringuichi. \v 39 Ñáuca maquigunatas chaquigunatas ricuichi. Ñáucallata mani. Sirtu ñuca mana aya ashcata yachangahuaca ñucata llangasha camahuaichi. Ayaga mana charinzhu aichata tullutas ñuca charishcacuintaga nira. \p \v 40 Chasna nisha paihua maquigunatas chaquigunatas paigunama ricuchira. \v 41 Chasna ricuchicpihuas paigunaga yapa cushiyashallata chara manzharisha mana quirinaurachu. Chasna acpi Jesus tapura, Ima micunas caibi tiyanzhu ñuca micungahua. \p \v 42 Tapucpi yacu aicha chaquichishcata paima cunaura, ansa sacha mishquitahuas. \v 43 Paita cucpi japisha paiguna ñaupacpi micura. \s1 Puchucai yachachina shimimanda \p \v 44 Micushcahuasha paigunata rimara, Ñáuca cangunahuan tiyausha chara mana huañushcallaita cangunata rimarani, tucui Diospa shimibi ñucamanda quillcashcaguna pactarina mara nisha. Moises quillcashcaibi, Dios rimashcata ñaupa pasachiccuna quillcashca shimigunaibis, Salmos nishca libroibihuas, tucui ñucamanda quillcashcagunaga pactarina mara. Tucui Diospa shimibi rimashcashinalla ña pactarishcami nira. \p \v 45 Chasna nishami paigunama yuyaita cura paiguna Diospa shimita alita yuyarisha intindingahua. \v 46 Chihuasha paigunata yachachisha nira, Diospa shimibi casna ñaupa quillcashca sirin, Quishpichic Cristoga turmintachisha huanchitucuna man, chasna agllaita quimsa (3) punzhaibi huañushcamanda causaringamiraun. \v 47 Chihuashaga Jerusalen llactamanda callarisha tucui llactagunama yachachiccunata cachangami casna nisha rimagrichun: Juchata rashcamanda llaquirisha saquisha nisha Yaya Diospagma shamuichi. Chasna racpiga Yaya Diosmi cangunahua juchagunataga anchuchingaraun nisha rimagrichun. \v 48 Chitaga canguna tucui ñucamanda Diospa shimibi pactarishcagunata ricushca ashami rimagriccuna anguichi. \v 49 Ricuichi, ñuca Yayaga cangunama ashca ushaita cushami nishcataga jahuapachamanda ñuca cangunama cachamushami canguna ali sinzhi tucungahua. Canguna chi ushaita charinagama Jerusalen llactallaita tiyanguichi nira. \s1 Jesus jahuapachama rishcamanda \p \v 50 Chihuashami Jerusalenmanda Betania llacta mayanbi Jesus paigunata pushara. Chibi pactasha paihua maquigunata jahuama rasha paigunamanda Yaya Diosta tapura paigunata bindisiasha cuirasha yanapachun nisha. \v 51 Tapuushcaibi paigunamanda anchurisha jahuapachama apaitucura. \v 52 Paiguna Jesusta alabashcahuashami yapa cushiyasha Jerusalenma bulltianaura. \v 53 Chi llactaibi tiyausha Diosta alabana huasibi tucui uras Yaya Diosta alabasha tiyac anaura.