\id ACT - Northern Pastaza Quichua NT -Ecuador 2009 (DBL -2013) \h Hechos \toc1 Los Hechos de los Apostoles \toc2 Hechos \toc3 Hch \mt1 Los Hechos de los Apostoles \c 1 \s1 Lucas Teofiloma cuti quillcan \p \v 1 Ñáuca llaquishca Teófilo, canda ñaupa quillcasha tucui Jesus rashcagunatas pai yachachishcagunatas quillcashcani. \v 2 Jesus purishca urasmanda jahuama apaitucuna urasgama pai rashcamanda canda quillcashcani. Paiga chunga ishcai (12) runagunata japira paihua shimita apasha cuintangahua. Diospa Samai yuyaihuanmi Jesusca pai japishca runagunama cuintasha paiguna imata rangaraushcata yachachira. \p \v 3 Huañushcahuasha cuti causarisha paigunahuacpi ricurirami. Chasna ricurisha chuscu chunga (40) punzha tuputa ashcata rasha ricuchira pai sirtu causarishcata. Chasnallata Diospa ali mandanamanda paigunahuan cuintasha purira. \s1 Jesus puchucai punzhai rimashca shimigunamanda \p \v 4 Pai japishca runagunahuan tiyaushcaibi Jesus paigunata rimara, Jerusalenmanda ama llucshinguichichu, Yaya Dios rimashca shimi pactarinagama chillai chapaichi. Ñáuca ñaupa cangunata chi rimashcataga yachanguichi nira. \v 5 Huañuc Bautisac Juan yacuibi bautisara. Chasnallatami ashilla punzhahuasha Diospa Samai bautisashca tucunguichi nira. \p \v 6 Chasna paiguna Jesushuan tandarisha tiyaushcaibi tapunaura, Cunan uraschu israel llactata lugaryachingui señor paigunallata mandangahua. \p \v 7 Tapucpi rimara, Canguna mana minishtinguichichu yachanata. Yaya Diosllami yachan pai munashca ushaihuan rangaraushcata, chasnallata ima punzha rangaraushcatas yachan. \v 8 Chasna acpi cangunahuacpi Diospa Samai yaicucpi canguna ushaiyuc tucungaraunguichi. Chasna tucusha tucui partita ñucamanda rimac runa tucunguichimi. Jerusalen llactaibi, tucui Judea Samaria provinciagunaibi risha rimanguichimi, chasnallata tucui mundu llactagunatas ñucamanda rimagringuichimi. \s1 Jesus jahuapachama rishcamanda \p \v 9 Chasna rimashcahuasha paiguna ricuusha shayaushcai Jesus ña jahuapachama apaitucungahua callarira. Shuc puyu paita catacpi mana mas ricunata ushanaurachu. \v 10 Chara paiguna jahuama ricuusha shayaushcai cungaimanda ishcai (2) runa ruyac churarishca paiguna mayanbi shayaucta ricunaura. \v 11 Chi jahuama ricuusha shayaucunata tapunaura, Galileamanda runaguna, imaraicuta jahuamalla ricusha shayaunguichi. Cai cangunahuan auc Jesusca jahuapachama rishcacuintallata cuti cai pachama shamungami ninaura. \s1 Judas randimanda Matiasta japishcamanda \p \v 12 Angelguna chasna rimasha rishcahuasha Jesuspa runaguna Olivos nishca urcumanda Jerusalen llactamallata bulltiamunaura. Chi urcuga Jerusalen mayanllaibi mashca, mana yapa caru, ñalla shuc kilometro tupui man. \v 13 Jerusalen llactama shamusha paiguna tiyana jahua cuartoma yaicunaura. Chibi tandarigrinaura Pedro, Santiago, Juan, Andres, Felipe, Tomas, Bartolome, Mateo, Alfeohua churi Jacobo, cananeo muntunmanda Simon, chasnallata shuc Jacobohua huauqui Judas. \v 14 Paiguna shuc yuyaillahuan Diosta mañangahua tandarigrishcauna. Chasnallata paigunahuan tandarinaura Jesuspa huauquigunahuas, paihua mama Mariandi, shuc huarmigunandi. \v 15 Shuc patsac ishcai chunga (120) runa tupuchari anaura, Yaya Diosta mañangahua tandarisha causaunaura. \p Pedroga shuc punzha tucui chi quiriccuna ñaupacpi rimangahua shayarira. Casna nisha camachira, \v 16-17 Uyaichi huauquiguna panigunas. Diospa Samai rimashcaga pactarina mara. Diospa Samai unai ñaupa israelgunata mandac rey amu Davidta quillcachira Judas Iscariotemanda. Judasca ñucanchihuan pariu yanapasha puric ashallata runagunata pushara Jesusta apangahua japisha huanchinauchun nisha. \v 18 Paiga Jesusta japichingahua apashcamanda pagashca cullquihuan allpata randira. Chihuasha huañushcahuasha huicsa putasyasha partiricpi chunzhuli llucshira. \v 19 Chasna acpi Jerusalen runaguna chita yachasha chi allpata shutichishcauna Rahuai Allpa nisha, paiguna shimibi Aceldama nin. \v 20 Ñáaupa urasmi Judasmanda Salmos nishca libroibi israelgunata mandac rey amu David quillcara casna nisha: \q1 Paihua huasi jichurichun, ama pihuas chibi causachun. \q1 Shuc runa randi yaicuchun paihua tarabanaibi, nisha quillcashca ara. \p \v 21-22 Pedro mas paigunama cuintara, Cai quiric muntunmanda shuc runa Judas randimanda yaicuna man. Chi runaga Jesus caibi causaushcaibi ñucanchihuan pariu puric runa achun. Juan Jesusta bautisashca punzhamanda Jesus jahuapachama rina urascama ñucanchihuan pariu puric runa achun. Jesus causaricta ricuc asha, ñucanchishina yachachic runa achun. \p \v 23 Pedro chasna rimacpi tucui runagunamanda ishcai (2) shutita anllanaura maicandata japishun nisha. Shuc runa Jose Barsabas, paihua shuc shutiga Justo nishca mara. Chi shuca Matiasmi. \v 24-25 Chi shutigunata tupashcahuasha Diosta casna mañanaura, Yaya Dios can tucui shungugunata yachangui. Cunanga ñucanchima ricuchingui cai ishcai (2) runamanda cai tarabanaibi Judas randimanda maicandas can anllangui Jesuspa shimita apasha puric runa tucuchun nisha. Judas paihua jucha rashcamanda paihua tarabanata saquira, huañusha turmintaringahua rishca, nisha mañanaura. \p \v 26 Mañasha tucuchishcahuasha maicanshi surtita charin nisha camangahua callarinaura. Chasna racpi Matiasta japisha yaicuchinaura. Chi anllashca punzhamanda chi Jesuspa shimita apasha puric chunga shuc (11) runagunahuan Matias yanapangahua callarira. \c 2 \s1 Diospa Samai shamushca punzhamanda \p \v 1 Chihuasha Pentecostes nishca israel jista punzha pactashcai tucui quiriccuna tandarisha pariu tiyanaura. \v 2 Cungaimanda paiguna tiyaushca huasibi shuc sinzhi huairacuinta cielomanda uyarimura. \v 3 Chasnallata nina sindirishcacuinta caran runa jahuai urmamura. \v 4 Chasna asha Diospa Samai caran runa ucui jundacta yaicura. Pai yaicusha yuyachicpi caran tunu shimita cuintangahua callarinaura. \p \v 5 Chi jista punzhagunai israel runaguna Dios mandashcata pactachic asha caran llactamanda shamusha Jerusalenbi tiyaunaurami. \v 6 Chi sinzhi huaira uyarimushcata uyasha tucui runaguna uctalla tandarimunaura. Pactasha caran runa paiguna quiquin shimigunai Jesuspa runaguna rimaushcata uyasha yapa manzharinaura. \v 7 Paigunapura manzharisha tapunacunaura, Manachu Galileamanda cai rimau runaguna. \v 8 Chasna agllaita imasnata tucui ñucanchi huahuamanda huiñashca shimigunata cunan uyanchi nisha tapunacunaura. \p \v 9 Tucui llactamandami caibi aunchi. Maicanguna Partia llactamanda, maicanguna Midiamandas, Elanmandas, Mesopotamiamandas, Judeamandas, Capadociamandas, Pontomandas, chasnallata provincia Asiamandahuas aungunami ninaura. \v 10 Shuccuna Frigia llactamanda, Panfiliamandas, Egiptomandas, Cirene llacta mayan Libiamandahuas, chasnallata Roma llactamanda runaguna caibi aungunami. Chaupi runagunaga israelgunami, chaupigunaga israel yachaita mandashcagunatas caticcunami. \v 11 Chasnallata Creta islamandahuas caibi tiyaunguna, chasnallata Arabia partimanda runagunas tiyaunguna. Chasna acpi ñucanchi quiquin shimigunata alita rimaungunami. Paiguna tucui Dios ali rashcagunamanda cuintashcata uyanchimi. \p \v 12 Chasna cuintasha tucuilla manzharisha ima yuyarinatahuas mana ushanaurachu. Paiguna imasna rashata ñucanchi shimita yachanaura nisha cuintanacunaura. \p \v 13 Randi shuccuna asisha ninaura, Yapa machashca aunguna. \s1 Diospa shimi pactarishcamanda Pedro camachin \p \v 14 Chasna ninaupi Pedro chi chunga shuc (11) Jesuspa shimita apau runagunandi shayarisha sinzhita camachira, casna nisha, Israel runagunas, tucui Jerusalenbi tiyaccunahuas uyaichi. Casna tucushcamanda ñuca rimangaraushcata alita uyaichi. \v 15 Canguna ñucanchita machashcami nisha rimanaupis mana sirtuchu, chara tutamandami, las nueve tupullami, mana machana uraschu. \v 16-17 Callari uras Joel nishca runaga Dios rimashcata pasachic ara huasha imasna tucungaraushcata rimasha. Pai rimaushcaga ña pactarishcami casna nisha: \q1 Dios casna rimara: Puchucai punzhagunaibi ñuca ushaiyuc Samaita cachashami tucui tunu runagunahuagma. \q1 Chasna racpi camba churigunas camba ushushigunahuas Diospa Samai rimachishcata cuintanaungami. \q1 Cangunahua musu runagunaga ñuca ricuchishcata muscunaungami. \q1 Chasnallata cangunahua rucu runagunatas puñushcaibi ñuca paigunata cuintashami, \q1 nisha huañuc Joelta Dios yuyachira. \q1 \v 18 Chi punzhagunaibiga ñucata catic runagunama ñuca Samaita cachashami, carigunamas, huarmigunamas. \q1 Chasna tucucpi paiguna ñucamanda cuintanaungami, chasnami Dios nishca. \q1 \v 19 Manzhanayactagunatas cieloibi ricuchishami. \q1 Chasnallata cai allpaibiga rahuaihuanbas ninahuanbas cushnihuanbas manzhanayactagunatas rashami \q1 ñuca ushaiyuc acta ricuchishami canguna ñaupacpi. \q1 \v 20 Diospa jatun taripana punzha mana pactamugllaita indi ansayangami, quilla pucayangami rahuaicuinta. \q1 Chi punzha tucui runaguna ñaupacpi manzhanayacta punzha angami. \q1 \v 21 Chasna acpi tucui Diospa shutihuan mañaccuna quishpishca tucungaunami. \m Dios chasna rimashcata Joel quillcashcami. \p \v 22 Chimandami Pedro mas rimasha catira, Uyaichi ñuca cuintangaraushcata israel runaguna. Dios paihua ushac yuyaita cura Nazaretmanda Jesusta. Chasna cucpi Jesusca cangunahuacpi ashca mana pihuas rashcagunata Diospa ushaihuan rasha janbira. Tucuimi chigunataga ricusha pai Diospagmanda shamushcata alita yachanguichimi. \v 23 Chasna agllaita Dios munashcamandami Jesusta canguna maquibi saquishca tucura. Dios ñaupata yachashcamanda canguna mana ali runaguna yanapashcahuan paita huanchiranguichi. \v 24 Canguna huanchigllaita Dios cuti causachira. Huañuiga mana usharachu Jesusta binsinata, chiraicu pai cuti causarira. \v 25 Ñáa israelgunata mandac amu David chasna Jesus cuti causarina ashcamanda unai ñaupata quillcara casna nisha: \q1 Tucui uras Yaya Dios ñucahuan tiyaunmi ñucata yanapangahua. \q1 Paiga ñuca ali maqui partima tiyaunmi ama ñuca imatahuas manzhachun nisha. \q1 \v 26 Chasna acpi ñuca yapa ashcata cushiyarani. Ñáuca cushi shimihuan rimarani. \q1 Ñáuca aicha huañucpihuas Dios ñucata cuti causaringaraushcata yuyarisha cushiyani. \q1 \v 27 Can ñuca causaita mana saquisha cambagma apangaraungui. \q1 Cambac ashcamanda ñuca aichata mana saquingachuraungui ismuchun nisha. \q1 \v 28 Canhuan causanata yachachihuashcangui. \q1 Can ñucahuan aushcamandami cushiyachihuangaraungui. \m Chasnami David quillcara Jesucristo causarinamanda. \p \v 29 Pedro mas cuintara, Sirtumi rimani huauquiguna. Ñáucanchi huañuc apayayagunata mandac rey amu David huañushcai pambanaura. Paita pambashca juctu chara aunmi. \v 30 David ñaupa uraspi Dios rimashcata pasachic runa ara imasna huasha tucungaraushcata yachasha. Pai Dios sirtu rimashcata yachasha paihua miraimandallata shuc jatun paicuinta mandac shamunata yachara. \v 31 David chita yachashami Jesus cuti causarinata ricushcacuinta rimara quishpichighua causai mana huiñai huañushca saquiringachu, chasnallata paihua aicha mana ismungachu nisha rimara. \v 32 Diosca cai Jesusta huañuimanda causachirami. Chita ricusha ñucanchi paimanda rimaccuna anchi. \v 33 Dios Jesusta tucuigunamanda mas yalita balichira. Chasnallata Diospa Samaitas paima cura pai ñaupa rimashcacuinta. Pai randi ñucanchima cucpi cunan canguna tucui ricushcatas uyashcatahuas Jesusmi rara. \v 34-35 Mana Davidchu jahuapachama chasna tucusha rira. Chasna asha paillata nira: \q1 Jatun Dios ñucata mandacta rimara, \q1 Ñáuca ali maqui partibi tiyarilla \q1 canda piñaccunata binsinagama nisha nira. \p \v 36 Tucui israelguna sirtu yachana manguichi canguna cruspi huanchishca Jesusllatata Yaya Dios japisha jatun mandac amu tucuchun nisha, quishpichic tucuchun nisha Cristota churara. \p \v 37 Pedro chasna rimashcata uyasha paiguna shungu ucui chucchurinaura. Chasna acpi Pedrotas chasnallata chi chunga shuc (11) Jesus japishca runagunatas chi uyaccuna tapunaura, Cunan imasata rashunchi huauquiguna. \p \v 38 Tapunaupi Pedro nira, Caran shuc canguna jucha rashcagunata llaquirisha saquichi, Diosma shamuichi. Jesusca ñuca amu man nisha bautisarichi. Chasna racpi Dios canguna juchata maillangami, paihua Samaita cangunama cungami. \v 39 Diosca munanmi paihua Samaita cangunama cunata chasnallata camba miraigunamas, caruma causac runagunamas, tucui pai cayashca runagunamas. \p \v 40 Cai shimitas mas ashca shimigunatahuas Pedro paigunama cuintara. Chasnallata cunara, Anchurichi mana ali causac runagunamanda nisha. \p \v 41 Tucui Pedro rimashcata cadsuc runagunaga bautisarinaura. Chi punzhallata quimsa huaranga (3.000) tupu runaguna Jesusta quirisha ashcayanaura chi quiric runagunandi. \v 42 Tucui chiguna Jesus japishca runaguna yachachishcata uyasha pactachisha causanaura. Paiguna pariumanda shuc yuyallahuan causanaura. Chasnallata tandarinaura Diosta mañangahua, chasnallata Jesus huañushcata yuyarisha panda paquisha pariu micunaura. \s1 Ñáaupa quiriccuna causashcamanda \p \v 43 Chasna acpi Jesus japishca runaguna pihuas mana raushcagunata Diospa ushaihuan ali rashcagunata ricusha tucui runaguna Diosta manzharinaura. \v 44 Tucui quiriccuna pariu shuc yuyaillahuan causauc anaura. Chasnallata paigunapura tucui charishcata pariumanda chariu anaura. \v 45 Paiguna charishca baligunata randichisha paigunapura minishtishca tuputa caran amuma cumbiranaura. \v 46 Caran punzha Diosta alabana huasibi pariu tandarinaura. Chasnallata tandarinaura caran huasigunaibi Jesusmanda yuyarisha panda paquisha micungahua. Chasna pariu micusha cushi mansu shunguhuan tiyanaura. \v 47 Diosta alabasha causanaura. Chasna acpi tucui runagunaga Jesusta caticcunata llaquinaura. Chasnallata Dios caran punzha quiric muntunma yapachira. \c 3 \s1 Mana puric runata alichishcamanda \p \v 1 Pedro Juandi shuc chishibi Diosta alabana huasima rinaura las tres tuputa Diosta mañana uras acpi. \v 2 Chibi shuc mana puric runata Diosta alabana huasi pungüibi apasha risha churagrishca anaura. Chi runaga pagarishcamandapacha mana puric runamagara. Caran punzha Gustu Pungu nishcaibi churashca tiyagara. Chi runa pungüibi tiyarisha tucui shamuc runagunata cullquita tapusha tiyaura. \p \v 3 Pedro Juandi Diosta alabana huasi pungüi shamucpi chi mana puric runa paigunatas cullquita tapura. \v 4 Chasna chi runa tapucpi Pedro Juandi paita ricusha rimanaura, Ñáucanchita ricui. \v 5 Chasna rimacpi chi mana puric runa paigunata ricusha yuyarira, Imatashi cuhuangaraunguna nisha. \p \v 6 Chasna pai yuyarisha tiyashcai Pedro rimara, Mana ima cullquitas charinichu. Chasna ashahuas canda yanapashcanguimi. Nazaretmanda Jesucristo shutihuan rimani jatarisha puri. \v 7 Chasna nisha chi mana puric runahua ali maquimanda japisha jatarichira. Pedro rimasha japishca ratullai chi runahua chaqui mucuguna sinzhi tucucpi jatarisha shayarira. \v 8 Chasna tucushami puringahua callarira. Saltasha Diosta cushihuan alabasha paigunahuan pariu Diosta alabana huasima yaicura. \p \v 9 Ñáa tucui runaguna chi runa Diosta alabasha puriucta ricunaura. \v 10 Chi runa chasna ali tucusha puriuta ricusha yapa manzharinaura, Manachu mana puric runa agara caiga, manachu Diosta alabana huasi pungüibi cullquita tapusha tiyagara cai rucuga, nisha tapunacunaura. \p \v 11 Chi runaga Pedrogunamanda mana jichurirachu. Chasna puriuta ricusha tucui runaguna manzharisha Pedrogunahuagma callpamunaura Salomon nishca partima. \v 12 Shamunaupi Pedro chi runagunata camachingahua callarira casna nisha, Israel runaguna, canguna caita manzharisha ricusha imangahuata ñucanchima manzharishcahuan ricunguichi. Mana ñucanchi yuyaimandachu cai runa ña puric tucushca, mana ñucanchi ushaimandachu cunanga puriun. Astahuanbas Dios paita alichicpimi puriun. \v 13 Ñáucanchi huañuc apayayaguna Abrahanba, Isaacpa, Jacobohua Diosca pai munashcata rac Jesusta balichishcata ricuchingahuaca casna rashca. \p Chi Jesustaga cangunami amugunahuagma aparanguichi huanchinauchun nisha. Pilatoga Jesusta cacharingahua nicpihuas canguna mana munaranguichichu. \v 14 Jesusca Dios cachamushca runa ara, jucha illac ali causac runa mara. Chasna agllaita canguna mana munaranguichichu paita cacharinata. Randi shuc huanchic runataga cachari nisha rimaranguichimi. \v 15 Chi causaita cuc runataga huanchinauchun nisha saquiranguichi. Chasna acpihuas pai huañushcamandahuas Dios causachira. Chitaga ricuranchimi. \v 16 Jesuspa shutiga balic man. Ñáucanchi Jesusta quirisha paihua shutita rimashcamandami cai canguna ricsishca runaga aliyashca. Paihua shutimanda paita quirishcamandahuas Jesus cai runata alichira cangunahuacpi. \p \v 17 Cangunata mandaucunandi Jesusta huanchisha canguna raushcata mana yachashami huanchiranguichi huauquiguna. \v 18 Dios tucui pai ñaupa rimashcata pasachic runagunata chasna rimachira quishpichic Cristoga huañunallata man nisha. Ñáa chi shimiga pactarishcami Dios rimashcashina. \p \v 19 Chasna acpi cuti yuyarichi. Cunanga canguna jucha rashcata llaquirisha saquichi, Diospagma bulltiaichi canguna juchata anchuchitucungahua. Canguna chasna racpi Dios cungailla cushi causaita cangunama cunga. \v 20 Diosma bulltiacpi pai cangunahuagma cuti Jesusta cachangami. Jesucristo quishpichic tucuchun nisha paita cachara cangunata quishpichun nisha. \v 21 Jesus jahuapachaibi tiyangamiraun hasta Yaya Dios tucuita alichinagama, pai rimashcata pasachic sumagyachishca runagunama rimachishcashina. \v 22 Ñáaupa causac Moisesca ñucanchi huañuc apayayagunama casna nisha rimara: \q1 Jatun Diosca ñucata cangunama cachashcacuinta pai shuc rimashcata pasachic runataga ñucanchi muntunmandallata huasha cachangami nira. \q1 Pai rimashca shimitaga tucuita alita uyasha pactachina manguichi nisha. \q1 \v 23 Chasna acpi maican runahuas cai runata mana uyashaga huanchitucungaraun, nisha rimara Moisesca. \p \v 24 Chi Samuel urasmanda cunangama Dios rimashcata pasachic runaguna Jesusmanda rimaushcaunami. \v 25 Paiguna rimashca ali shimigunaga cangunaraicu quillcashca anaun. Cangunaga Dios rimashcata pasachic runagunamanda miraiguna acpimi Dios pactachina shimiga cangunahuagmas pactamushca. Chimanda Dios ñucanchi huañuc apayaya Abrahanda casna nira: \q1 Cambagmanda mirai runagunaga tucui llactaibi tiyac runagunata yanapanaungami. \m \v 26 Chasna nisha Dios paihua churitaga cangunahuagma ñaupata cachara canguna jucha rashcagunata saquichingahua. Pedro casna nisha runagunata camachira. \c 4 \s1 Israel amuguna Pedrogunata japishcamanda \p \v 1 Pedro Juanbas chara runagunata camachiullaita israel pagriguna, Diosta alabana huasita cuiraccunata mandac runandi shamunaura. Chasnallata shamunaura mana cuti causarinamanda yuyaric saduceo nishca israelgunahuas. \v 2 Pedro Juandi runagunata ña yachachiunaura Jesus cuti causarishcami nisha, chasnallata tucui huañushca runagunahuas cuti causarinaungami nisha. Chasna yachachiupi chi amuguna yapa piñarisha shamunaura Pedrogunahuagma. \v 3 Caudsayachishun nisha Pedrogunata japinaura. Ñáa chishi acpi carcelbi tapanaura cayagama aunauchun nisha. \v 4 Chasna agllaita Pedroguna camachishcata uyasha ashca runaguna quirishcauna. Puru carigunallata yupacpi cadsi pichca huaranga (5.000) tupu mara. \s1 Pedro mana manzhasha amuguna ñaupacpi rimara \p \v 5 Cayandi punzha Jerusalen llactaibi tandarimunaura israel pagri amugunas, israel rucu mandac runagunahuas, chasnallata Moises quillcashcata yachachiccunahuas tandarimunaura Pedrogunata taripangahua. \v 6 Chasnallata aunaura israelguna jatun pagri Anas nishca, Caifaspas, shuc Juanbas, Alejandrohuas, tucui Anaspa aillugunahuas. \v 7 Chasna tandarimusha Pedrota Juandas carcelmanda apagrichi nisha cachanaura. Ñáa paiguna ñaupacpi apagrisha shayachicpi tapunaura, pi mandacpita casna ranguichi, pihua ushaihuanda chi mana puric runata alichishcanguichi. \p \v 8-9 Chasna paigunata tapucpi Diospa Samai Pedrohuacpi jundashca asha yuyaita cucpi paigunata nira, Israel amugunas, mandac rucugunahuas, cai ali rashcamanda imasna rashata cai mana puric runa aliyashca tucura nishachu tapuhuanguichi. \v 10 Canguna, tucui israel runagunahuas, ñuca rimangaraushcata uyaichi. Nazaret llactamanda Jesucristomi caibi shayau runata alichira. Canguna Jesusta huanchiranguichi, chasna racpihuas Dios paita cuti causachira. \v 11 Yuyarichi. Jesusca shuc rumicuinta man. Cangunaga huasita raucunacuinta manguichi. Cai rumicuinta ac Jesusta canguna mana balinzhu nisha jichuranguichi. Randi Dios paihua huasita rangahua tucui shuc rumigunamanda chi canguna jichushca rumitaga mas yalita balichisha apara. \v 12 Jesusllami ñucanchita quishpichic an. Pihuas paita mana quirisha mana quishpingachu. Cai munduibi pihuas mana tiyanzhu juchayuc runagunata quishpichicca. Randi Jesusllami ushan nira. \s1 Israel pagri amuguna imatas ranata mana yachanaura \p \v 13 Chi israel pagri amugunaga Pedro Juanbas mana manzhasha rimaucta uyasha, chasnallata paiguna mana yapa quillcata ricucta asirtasha manzharinaura imamandata cai tucuita yachanaun nisha. Chasnallata Pedroguna Jesushuan pariu puric acta asirtanaura. \v 14 Chasnallata chi mana puric acta alichishca runa Pedrogunahuan pariu shayauta ricunaura. Chita ricusha mana imasahuas ushanaurachu paigunata rimanata piñaushallata. \v 15 Chasna acpi amuguna Pedrogunata mandanaura chi tandarina muntunmanda llucshinauchun nisha amupuralla cuintanacungahua. \p \v 16 Chasna llucshichishcahuasha paigunapura cuintanacunaura, Cunan imatata rashunchi. Cai runaguna mana pihuas raushcataga tucui Jerusalenbi causaucuna yachanaunmi. Chasna acpi ñucanchiga mana imatahuas ranata ushanchichu. \v 17 Randi ña cai shimi ama mas mirarisha richun nisha paigunata sinzhita urdinashunchi ima uraspas cunanmanda ñaupagma ama pitahuas casna Jesusmanda rimaichichu nisha rimashunchi ninaura. \p \v 18 Chasna yuyarisha Pedrogunata cuti cayasha mandanaura, Ama ima uraspas yachachinguichichu Jesus huañushcamanda cuti causarishcami nisha. \p \v 19 Chasna ninaupi Pedro Juandi amugunata rimanaura, Cangunallata yuyarichi, alichan cangunata uyangahua Diosta uyana randimanda. Diospacpiga maicanda ali anga. \v 20 Ñáucanchi ricushcatahuas uyashcatahuas ñucanchiga rimaunchi, chiraicumi mana ushanchi ñucanchi chasna rimaushcatas saquinata, nisha amugunata rimanaura Pedroguna. \p \v 21-22 Chi alichishca runaga chuscu chunga (40) yali huatayuc mara. Chasnallata pai aliyashcamanda tucui runaguna Diosta alabashcauna. Chi amuguna ña mana imamandahuas libachinata tupasha Pedrogunata manzhachingahuaca piñashca shimillahuan rimasha cachanaura. \s1 Quiriccuna Yaya Dioshuan cuintashcamanda \p \v 23 Pedro Juandi lugaryashcahuasha paiguna amigoguna aushcama risha israel pagri amuguna rucugunahuas rimashcata cuintagrinaura. \v 24 Chasna cuintacta uyasha tucuilla Diosta mañasha tapunaura casna nisha, Tucuita mandac Yaya Dios, canmi cai allpatas, cielotas, lamartas, tucui chibi tiyaccunatas rac jatun Dios angui. \v 25 Canda sirbic ñucanchi huañuc apayaya Davidta Diospa Samai rimachishca casna nisha: \q1 Imaraicuta chi mana-israel runagunaga piñarisha purinaura. \q1 Imaraicuta Diosta cuntar tucushun nisha yuyarinaura. \q1 \v 26 Cai mundui mandaucunahuas, tucui amugunahuas pariu tandarinaura \q1 jatun Diosta pai cachashca quishpichictahuas piñasha anchuchishunchi nisha. \m \v 27 Sirtumi cunan cai Jerusalen llactai mandac amuguna Herodes, Pilatohuas tandarinaura mana-israel runagunahuan, israel runagunandi camba jucha illac churi Jesusta piñashcamanda. Can paita anllashca runa agllaita paiguna huanchinata munanaura. \v 28 Chasna asha paiguna tucuita ranaura can ñaupa rimashcacuinta. \v 29 Chasna acpi paiguna ñucanchita mana ali rimashcagunatas yuyaringui Yaya. Ñáucanchi canda sirbiccuna acpi cunanga ñucanchima jursata cungui ñucanchi camba shimita mana manzhasha rimangahua. \v 30 Chasnallata Yaya, camba jucha illac churi Jesuspa ushaiyuc shutihuanmi ungushca runagunata alichingui, chasnallata pihuas mana raushcagunata rasha camba ushaita ricuchingui, nisha Yaya Diosta mañasha tapunaura. \p \v 31 Chasna nisha mañashcahuasha chi intiru huasi cuyurira. Tucui paigunaibi Diospa Samai jundacta yaicushca asha Diospa shimita mana manzhasha rimasha purinaura. \s1 Quiriccuna shuc yuyaillahuan causashcamanda \p \v 32 Chasnallata Diosta quiric runaguna pariulla shuc yuyaillahuan causaushcauna. Mana pihuas rimanaurachu ñuca charishcaga ñucahuagmi nisha, randi ñucanchi charishcagunaga tucuibac man nisha rimanaura. \v 33 Jesus japishca runagunaga Jesus causarishcamanda yachachisha Diospa sinzhi ushaihuan ashcata rashcaunami. Yaya Dios tucui quiriccunata yapa llaquisha ashcata yanapara. \v 34-35 Shuc yuyaillata charishcamanda paigunapura mana imahuas pishirachu. Maicanbas allpata huasitas charisha, randichisha chi cullquita apamunaura Jesuspa shimita apaucunama cungahua. Cucpi japisha caran pishic runama minishtishca tuputa cumbiranaura. Chasna cucpi mana pihuas pishitucusha causanaurachu. \p \v 36 Shuc quiric runa Chipre nishca islamanda Josega paigunahuan causac ara. Paiga israel pagrigunata yanapac levita nishca muntunmanda ara. Chi runa alita yanapac runa acpi Jesus japishca runaguna shuc shutita churanaura Bernabe achun nisha. Chiga Ali Yanapac ninmi. \v 37 Chi runaga pai charishca allpata randichisha Jesus japishca runagunama cullquita cura. \c 5 \s1 Ananias Safirandi mitsashcamanda \p \v 1 Chasna acpi shuc Ananias nishca runa paihua huarmi Safirandi chasnallata randichinaura paiguna allpata. \v 2 Pai randichishca cullquita chaupita mitsasha saquira paihuacta rangahua. Chasna rashcata paihua huarmi ricusha yachara. Chasna chaupi cullquitaga Jesus japishca runagunama Ananias cura ñucanchi allpata randichishcamanda cullquimi nishcashina. \p \v 3 Chasna racpi Pedro asirtasha rimara, Ananias imangahuata supai amu Satanasta can lugarta curangui casna Diospa Samaita llullangahuaca, camba chaupi cullquitaga saquishcangui cambacta rangahua. \v 4 Chi allpata mana chara randichishallata manachu cambac ara. Randichishcahuasha chi cullqui manachu cambac ara. Imasna yuyarishata casnaga rarangui. Mana runatachu llullashcangui astahuanbas Diostami llullashcangui. \p \v 5 Pedro chasna rimashcata uyasha Ananias huañusha urmara. Tucui runaguna Ananias huañushcata uyasha yapa manzharinaura. \v 6 Ñáa Ananias huañucpi musu runaguna llachapahuan pillusha pambangahua apanaura. \p \v 7 Cadsi quimsa (3) uras tupu paihua huarmi Safira randi yaicumura ima tucushcatas mana yachasha. \v 8 Chasna acpi Pedro paitahuas tapura, Rimahuai, canguna allpata cai tupullaichu randichiranguichi. Tapucpi chi huarmi cutipara, Indá, chi tupullaimi randichiranchi. \p \v 9 Indá nisha cutipacpi Pedro nira, Imangahuata canguna ishcandiguna Diospa Samaita llullanguichi. Uyai, chi canzhaibi shamuunguna camba carita pambangahua ric runaguna. Chasnallata candahuas pambangahua apangaraunguna. \p \v 10 Pedro rimashca ratullai chi huarmi huañusha urmara Pedrohua chaqui mayanbi. Chi musu runaguna yaicusha pai huañushcata tupasha paihua aichata apanaura paihua cari mayanbi pambangahua. \v 11 Chasna tucucpi tucui quiric runagunas, chasna tucushcata uyaccunahuas ashcata manzharinaura. \s1 Diospa ushaihuan pihuas mana rashcagunata ranaura \p \v 12-15 Tucui uras quiric runaguna huin tandarinaura Diosta alabana huasi pungüi Salomon nishca partibi. Tucui mana quiric runaguna Jesusta quiric runagunata yapa balichinaura, chasna ashallata maicanguna mandauc amuta manzhasha paigunahuan pariu purinata mana munanaurachu. Chasna agllaita ashcaguna Jesusta quirisha chi quiriccuna partima yaparinaura carigunas huarmigunahuas. Chi uras Jesus japishca runagunaga pihuas mana rashcagunata rasha runagunata Jesuspa ushaita ricuchinaura. Chasna acpi ashca ungushcagunata huasimanda llucshichisha ñambi mayanbi churanaura Pedro chita pasausha paihua alma maican runagunallaibias llanduyachisha janbichun nisha. \v 16 Chasnallata mayan llactagunamandas ashca runaguna Jerusalenma shamunaura ungushcagunata apasha, chasnallata supai yaicushca runagunatas apasha. Tucuiguna alichisha saquirinaura. \s1 Diospa angel carcelmanda Pedrogunata llucshichishcamanda \p \v 17 Chasna acpi israel pagrigunahua amu, huañusha mana cuti causarinachun nisha rimac saduceogunahuas yapa piñanaura Jesus anllashca chunga ishcai (12) apauc runagunata. \v 18 Chasna piñasha Pedrogunata caudsayachisha carcelbi tapangahua apanaura. \v 19 Chi tutallata Diospa angel carcel punguta pascasha Pedrogunata llucshichisha casna nisha cachara, \v 20 Richi Diosta alabana huasima. Chibi tiyauc runagunata Jesus mushuc causaita cuc man nisha tucuita yachachigrichi. \v 21 Angel chasna rimacpi Pedroguna carcelmanda llucshisha cayandi tutamanda Diosta alabana huasibi yaicusha yachachingahua callarinaura. \p Israel pagrigunahua amu tucui paihuan tiyaucunandi tandachinaura israel llactaibi taripac rucugunata. Paiguna tandarishcahuasha Pedrogunata carcelmanda apangahua cachanaura. \v 22 Cachacpi sundaluguna chibi pactasha Pedrogunata carcelbi mana tiyacta ricusha amugunata cuintangahua bulltianaura casna nisha, \v 23 Ñáucanchi carcelbi pactasha ricucpi caran pungüi shayau sundalugunata ricuranchi. Punguta ricucpihuas tác tapashca mara, pascasha ricucpi mana pihuas ucuibi tiyarachu, nisha cuintanaura. \p \v 24 Diosta alabana huasita cuiraucunata mandaucpas, israel pagrigunata mandauc amugunahuas chasna nishcata uyasha tucui paigunapura cuintanacunaura, Maitashi rinaura, imashi tucunaura. \p \v 25 Paiguna chasna cuintaushcai shuc runa pactagrisha rimara, Canguna carcelbi tapashca runagunaga Diosta alabana huasibimi tucui runagunata yachachiunguna. \p \v 26 Chasna rimacpi chi sundaluta mandac runa paihua sundalugunandi Diospa huasimanda Pedrogunata apangahua rinaura. Randi runaguna ñucanchita rumihuan tucsitucushunmi nisha manzhasha Pedrogunata mana tangashcata japisha apanaura. \v 27 Ñáa Pedrogunata apasha amuguna tiyana cuartoma yaicuchinaura. Paiguna ñaupacpi pactachicpi israel pagrigunahua amu tapura, \v 28 Manachu ñucanchiga ñaupata cangunata mandaranchi ama Jesusmanda yachachinguichichu nisha. Canguna yachachishca shimiga intiru Jerusalendami uyarishcaya. Chasnallata paigunata yachachiushaga Jesustaga paigunami huanchinaura nisha ñucanchima juchachisha purishcanguichi. \p \v 29 Chasna chi amu ninaupi Pedro chi shuccunandi rimanaura, Ñáucanchiga runata uyanarandimanda Diostami uyana anchi. \v 30 Cangunami Jesusta cruspi churasha huanchiranguichi, astahuanbas ñucanchi huañuc apayayagunahua Diosca Jesusta causachirami. \v 31 Chasna causachishami Diosca Jesusta balichisha paihua ali maqui partima churara quishpichic jatun mandac amu tucuchun nisha. Israelguna juchata rashcamanda llaquirisha Yaya Diospagma bulltianaupi paiguna juchagunata pai anchuchisha quishpichingahuami chasnaga churara. \v 32 Chigunata ñucanchiga ricusha rimaccuna manchi. Dios paita uyaccunama cushca Samaiga chasnallatami asirtachin. \p \v 33 Pedroguna chasna rimashcata uyasha chi amuguna paigunata yapa piñasha huanchinata munanaura. \v 34 Randi chi israel amuguna muntunbi shuc runa Gamaliel nishca tiyara. Chi runaga Moises mandashcagunata yachachic acpimi tucui runaguna paita yapa uyaganaura. Chi runa shayarisha Pedrogunata shuc ratu canzhama cachangahua mandara amugunapuralla cuintanacungahua. \p \v 35 Paigunata canzhama cachashcahuasha Gamaliel chi shuc amugunata rimara, Israel runaguna uyahuaichi. Cai Jesusmanda rimac runagunahuan imata ranata munashaga ñaupata alita yuyaringuichi. \v 36 Yuyarichi imasna ñaupa uras shuc Teudas nishca runaga ñuca amu mani nicpi cadsi chuscu patsac (400) runa tupu paita catic anaura. Chihuasha Teudasta huanchishca tucucpi tucui paita catiucuna sáa tucunaura. \v 37 Chihuasha randi, runagunata yupana uras, shuc Galileamanda Judas nishca runa shamucpi ashca runaguna paihuan catic anaura. Paitas huanchicpi paita caticcunahuas chasnallata sáa tucunaura. \v 38 Chasna acpi cangunata rimani, cunanga cai Jesusmanda rimaccunata saquichi. Paiguna rashcahuas yachachishcahuas runa yuyaimanda ashaga tucurinmami. \v 39 Randi Diosmanda acpiga canguna mana ushanguichichu tucuchinata. Tucuchishun nisha yuyarishahuas Dioshuan macanacunguichimi. \p \v 40 Gamaliel chasna rimashcata uyasha amuguna cuti cayanaura Pedrogunata. Paigunata libachishcahuasha cuti mandanaura, Ama mas Jesusmanda rimanguichichu nisha. Chasna mandashcahuasha cachanaura. \p \v 41 Chi libachishca runaguna amugunahuagmanda llucshisha riusha Dios ñucanchita lugarta cushcami ñucanchi Jesusta quirishcamanda turmintachishca tucungahua nisha cushiyanaura. \v 42 Chasna libachishca acpihuas caran punzha Diosta alabana huasibi chasnallata caran huasigunaibihuas mana saquinaurachu Jesucristomanda ali shimita yachachinata. \c 6 \s1 Canzhis (7) yanapac runagunata anllashcamanda \p \v 1 Chi uras Jesusta quirisha yaparisha yaparisha rinaura. Chasna ashcai griego shimita rimac israelgunaga piñangahua callarinaura hebreo shimita rimac israelgunata. Piñasha ninaura, Caran punzha micunata chaupichisha ñucanchi muntunmanda huaccha huarmigunata mitsanguichi, randi canguna muntunmanda huaccha huarmigunata ashcata cunguichi. \p \v 2 Chasna piñanaupi chi chunga ishcai (12) Jesus japishca runaguna tucui quiriccunata tandachinaura rimangahua, Ñáucanchiga Diospa shimita yachachina manchi, chiraicumanda cunanga micunata caranma cunata saquinchi mas Diospa shimita yachachisha catingahua. Ñáucanchiga Diospa shimita yachachinata saquisha micunata cunataga mana balinzhu. \v 3 Chasna acpi huauquiguna, cangunapuramandallata canzhis (7) runagunata anllaichi chi huaccha huarmigunata micunatas caranma cungahua. Canguna ricsishca runagunaga anauchun ali causaccuna, yuyaiyuccuna, chasnallata Diospa Samai jundashca runaguna anauchun. \v 4 Ñáucanchiga Dioshuan cuintasha chasnallata paihua shimita yachachisha catingaraunchi nisha rimanaura. \p \v 5 Chasna nishcata uyasha tucuilla ali man nisha cushiyanaura. Mascasha japinaura Estebanda, sinzhi quiric, Diospa Samai jundashca acta. Chasnallata japinaura Felipe, Prócoro, Nicanor, Timon, Parmenas, Antioquia llactamanda Nicolastas. Cai Nicolasca shuc muntunmanda asha israel yachachishcata uyac runa ara. \v 6 Chi canzhis runagunata japishcahuasha apanaura Jesus japishca runagunahuagma. Apacpi chi canzhis runaguna uma jahuai maquita churasha Diosta mañanaura. \p \v 7 Chi uras Diospa shimi Jerusalenbi mirarisha riupi yapa ashca runaguna quirinaura, ashca israel pagrigunahuas Jesusmanda yachachishcata uyasha quirinaura. \s1 Estebanda piñashcamanda \p \v 8 Estebanda Dios yapa llaquisha ashca ushaita yuyaitas cushca ara. Chasna asha chi Diospa ushaihuanmi runagunahuacpi mana pihuas raushcagunata manzhanayacta rara. \v 9 Pai yachachiushcata uyasha carumanda shamuc mana quiric israel runaguna paita piñanaura. Chi runaguna anaura Cirene llactamanda, shuccuna Alejandria llactamanda, Cilicia, Asia provinciagunamandas anaura. Paigunaga israelguna tandarina huasi Dihuimanda Llushpirishcaguna nishca huasibi tandaric anaura. Chiguna tandariusha pariumanda Estebanhuan rimanacungahua callarinaura. \v 10 Esteban Diospa Samaihuan, ali yachashcahuanbas yachachira. Chasna acpi chi runaguna paita binsinatas mana ushasha piñanaura. \p \v 11 Piñasha shuc runagunama pacalla paganaura Estebanmanda llullanauchun nisha. Pagausha casna rimanguichi, cai Estebanga Moises mandashcagunata Diosta mana balichinzhu nishcata uyashcanchi, camisha rimashcatahuas uyashcanchi nisha rimaichi ninaura. \p \v 12 Chi llullaguna chasna rimasha tucui runagunata, israel rucu amugunatas, Diospa shimita yachachiccunatahuas turbachinaura. Chasna rasha Estebanda japisha aisasha israel taripaccunahuagma apanaura caudsayachingahua. \v 13 Chasnallata chi yanga llulla runagunatas apanaura ñucanchi rimashcata cuintaichi nisha. Taripaccunahuacpi chi llullaguna casna rimanaura, Cai runaga Diosta alabana huasimanda chasnallata Moises mandashcagunamandahuas yapa mana alita rimasha puriun nisha llullanaura. \v 14 Nazaretmanda Jesusca Diospa huasita tulangamiraun nisha camachishcata uyashcanchi. Chasnallata Moises ñucanchima yachachishcacuinta causanata Jesus tucuita cambiangami nishcata uyaranchi, nisha chi llullaguna israel taripac runagunahuacpi rimanaura. \p \v 15 Chasna paiguna nicpimi tucui chibi auc amuguna Estebanda ricunaura. Paihua ñahuiga angelba ñahuicuinta ricuricta ricunaura. \c 7 \s1 Estebanmi Abrahanmanda cuintan \p \v 1 Chi runaguna llullanaupi israel pagriguna amuga Estebanda tapura, Canmanda rimashca shimi sirtuchan. \p \v 2 Chasna tapucpi Esteban paigunata rimara, Huauquiguna, apayayagunahuas uyaichi. Ñáucanchi gustu punzhaglla ricuric Diosca ñucanchihua huañuc apayaya Abrahanbacpi ricurira. Abrahan Haran nishca llactama mana rigllaita, chi Mesopotamia partibi chara aushcallaita Dios paihuacpi ricurira. \v 3 Ricurisha paita nira: Camba aillugunatas camba allpatas saquisha llucshisha ri ñuca canda ricuchingaraushca allpama. \p \v 4 Dios chasna rimacpi Abrahan chi Caldeo nishca partimanda llucshisha rirami Haran llactama causangahua. Chi llactaibi causaushcai paihua yaya huañura. Chasna huañushcahuasha Dios chi llactamanda Abrahanda llucshichisha pushamura cai ñucanchi causaushca allpama. \v 5 Chi uras Dios cai allpata paima ansahuallas mana curachu. Chasna ashallata shuc pactachina shimita Abrahanda cuintara casna nisha: Can huañucpi cai allpaga camba churigunahuac saquiringami nira. \p Ñáa Dios chasna rimashca urasca Abrahan chara shuc huahuallahuas mana charirachu. \v 6 Chasna acpihuas Dios cuintara Abrahanda: Canmanda miraiguna shuccunahua allpaibi causangaunami shuc caru llactamanda ric runacuinta. Chi llactaibi causaccunaga canmanda miraigunata chuscu patsac (400) huatata caudsayuctacuinta turmintachinaunga. \v 7 Paigunata mandausha turmintachishcamanda chi llactagunata ñuca taripashami. Chihuashaga chi llactamanda llucshinaungami. Llucshinaupiga ñuca cai canma cushca allpaibi ñucata alabanaungami nishcami. \p \v 8 Diosca Abrahanda cai pactachina shimita cusha rimara ullucarapundata pitina mangui israel runa tucungahua nisha. Chita uyasha Abrahan ña Dios rimashcata pactachingahua paihua churi Isaac pusac (8) punzhata charicpi churihua ullucarapundata pitira. Isaacpa churiga Jacobo mashca, Jacoboga ña chunga ishcai (12) churigunata charishca. Paigunaga ñucanchi apayayagunami ashcauna. \s1 Esteban cuintan Josemanda \p \v 9 Esteban mas cuintara casna nisha, Chi Jacobohua churiguna paiguna quipa huauqui Joseta piñasha shuc runagunama randichinaura. Randichicpiga Joseta huatashca runatacuinta Egipto llactama causachun nisha apanaura. Chasna shuc llactama apanaupis Diosca Josehuanmi ara. \v 10 Paihuan asha yanapasha chi tucuita turmintarishcamanda lugaryachira. Chi Egipto llactaibi Faraon nishca jatun mandac amuhua shungüibi Dios Joseta llaquinata yuyachira. Chasnallata Faraonba ñaupacpi Joseta ali yuyaita cura. Chasna racpi Faraonga Joseta tucui Egipto llactata mandac amuta churara. Chasnallata Faraonba huasibihuas Jose mandac amu tucura. \p \v 11 Chi uraspi ashca raicai tucui Egipto llactaibi tucura, chasnallata Canaan nishca llactaibis ashca raicai shamura. Ñáucanchi huañuc apayayagunaga ima micunatahuas mana charinaurachu. \v 12 Egipto llactai micuna muyu tiyanmi nishcata uyasha Jacobo paihua churigunata chi llactama cachara micunata randisha apamungahua. Chibimi punda cachacpi rinaura. \v 13 Chihuasha cuti cachashca pactashcaibi Jose paihua huauquigunata rimara ñuca camba huauqui Jose mani. Nisha rimacpi paiguna ña ricsinaura pai pi ashcata. Chasna racpi Faraon yachara ima tunu aillumanda Jose ashcata. \v 14 Chihuasha Jose paihua yaya Jacobota tucui paihua aillugunandi huin pushamungahua cachara. Llambuguna anaura canzhis chunga pichca (75) runaguna. \v 15 Chasna paihua churi Jose cayacpi Jacobo Egiptoma causangahua rira. Chi llactaibi Jacobo huañura, chasnallata chillaita huañunaura ñucanchi apayayagunahuas. \v 16 Chasna huañunaupi huasha paiguna tullugunata Siquem nishca llactama apanaushca pambangahua. Chi llactaibi Abrahan ñaupa uras Siquem llactamanda Hamorba churigunahua allpata randishcami paihua huarmi huañushcata pambangahua. \p \v 17 Dios Abrahanma pactachishami nisha rimashca shimi ña pactariupi Jacobomanda miraiguna Egipto llactaibi yapa miraunaura. \v 18 Chihuasha shuc jatun mandac amu randi cambiarira Egipto llactata mandangahua. Chi mushuc amuga Jose ali rashcagunata mana yachacchara. \v 19 Chi amuga ñucanchi aillugunata yapa turmintachira. Chasnallata tucurinauchun nisha chi amu mandara canguna mushuc pagaric huahuagunata huanchichi nisha. \s1 Moisesmanda Esteban cuintan \p \v 20 Chi mandauc amu chasna rimaushca uraspi Moisesmi pagarira. Chi huahuataga Dios gustara. Chi huahuaga paihua yayahua huasibi quimsa (3) quillata cuirashca mara. \v 21 Chihuasha huasimanda jichushcacuinta tucucpi, amuhua ushushiga chi huahuata apasha paihua quiquin churitacuinta huiñachira. \v 22 Chasna apasha huiñachicpi egipto runagunahua yuyaita Moises tucuita yachasha huiñara. Pai yapa alita rimac, ali yuyaiyuc runa tucura. \p \v 23 Moises ña chuscu chunga (40) huatata chariusha paihua aillu israelgunata pasiagrinata munara. \v 24 Chasna munasha puriushcai shuc Egipto runa shuc israel runata piñasha libachisha macauta Moises ricura. Chi israel runata quishpichinata munashaga chi macauc Egipto runata Moises huactasha huanchira. \v 25 Moises yuyarira Dios paigunata ñuca yanapahuashcanga lugaryachingaraushcata yachangaunami nisha. Randi paiguna mana chasnamanda musianaurachu. \v 26 Ñáa cayandi punzha Moises chillaita puriusha ishcai (2) israel runapura piñanacusha macanacucta ricura. Pai jarcasha alichinata munasha rimara, Canguna aillupura ashallata imahuata macanacunguichi nira. \v 27 Chasna rimacpi chi mana alita rauc runa paita piñarisha tangara pita canda churara ñucanchita taripac amu tucungahua nisha. \v 28 Ñáucatahuas huanchisha ninguichu chi Egipto runata can caina huanchishcacuinta piñarisha tapura. \v 29 Chasna tapushcata uyasha Moises manzharisha caruta miticusha rira. Madian nishca allpama risha yanga puriccuinta causaura. Chibi causaushcaibi pai cadsarasha ishcai (2) churita charira. \p \v 30 Chuscu chunga (40) huatahuashai Sinaí nishca urcu sapibi chaquishca pambaibi Moises puriushcaibi shuc ruya japiriushcai Diospa angel ricurira paihua ñaupacpi. \v 31 Moises chita ricusha manzharira. Manzhaushallata alita ricunata munasha caillayasha Dios rimauta uyara. \v 32 Dios paita rimara, Ñáucaga camba huañuc apayaya Abrahanba, Isaacpa, Jacobohua Dios mani nisha. Chasna rimacta uyasha Moises manzharisha chucchurira, ricunatas mana munarachu. \v 33 Chihuasha Dios cuti paita rimara, Camba chaquimanda sandallatas llucshichi. Can shayaushca pambaga ñucahua sumac allpami nira. \v 34 Sirtumi ñucahua runaguna Egipto llactaibi turmintariushcata ñuca ricusha, paiguna huacashcatas uyasha, ña paigunata lugaryachingahua uraicumuni. Chasna rasha ñuca cunan candaga cachangarauni Egipto llactama nira. \p \v 35 Chi israelguna ñaupa Moisesta piñasha rimanaura pita candaga churara ñucanchita mandauc amu tucungahua nisha. Chasna nigllaita randi Dios Moisesta cachara mandac tucusha paigunata quishpichingahua nisha. Paitaga cachara chi ninayuc ruyai ricuric angel yanapashcahuan. \v 36 Chasna rasha Moisesca chi israel runagunata Egipto llactamanda llucshichira jatun manzhanayaccunata rasha Dios ushaiyuc ashcata ricuchira. Egipto llactaibi, chasnallata Puca Lamar nishcaibis, chasnallata chaquishca pambai paiguna chuscu chunga (40) huatata purishcaibihuas pihuas mana raushcagunata manzhanayacta ricuchira. \v 37 Moisesca israel runagunata rimara, Canguna muntunmandallata Dios pai rimashcata shuc pasachic runata cachangami ñucacuinta cangunama paihua shimita rimachun nisha. Paitaga uyana manguichi nira. \s1 Israel huañuc apayayagunamanda cuintan \p \v 38 Ñáucanchi huañuc apayayaguna paiguna chaquishca pambaibi tiyaushcai chi Sinaí nishca urcuibi Moiseshuan chi angel cuintara. Moises randiga ñucanchi huañuc apayayagunama pasachira. Paigunahuas chi shimillata ñucanchima yachachisha saquinaura. Chi shimigunaga ñucanchi ali causanauchun nisha rimashca mara. \v 39 Chasna Moises pasachishca acpihuas ñucanchi huañuc apayayaguna mana uyanata munasha paita mana balichinaurachu. \p Chasna rasha paiguna shungüibi Egipto llactama bulltiashun nisha yuyarinaura. \v 40 Chi urcuibi Moises yapa unayacpi israel runaguna paihua huauqui Aaronda ninaura, Mana yachanchichu chi Egipto llactamanda ñucanchita llucshichimuc Moises ima tucushcatas. Cunanga shuc dioscunata rasha cuhuai paiguna randi ñucanchita pushangahua. \v 41 Chi runaguna chasna rimasha Moises illashca uraspi shuc curimanda huagratacuinta ranaura. Chasna rasha aichagunata huanchisha rahuaita ricuchisha chi curimanda rashca yanga diosta alabanaura. Paiguna quiquin maquihuan rashca diosta ricusha cushiyasha balichinaura. \v 42 Paiguna chasna raucta ricusha causac Diosca paigunahuagmanda anchurira. Paiguna ima tunus cieloibi tiyaucunata alabasha sirbinauchun nisha paigunata saquira. Chasna Dios rimashcata pasachiccuna ñaupaga quillcanaura: \q1 Israel runaguna, canguna chaquishca pambaibi chuscu chunga (40) huatata puriusha \q1 aichagunata huanchisha ñucamallatachu ricuchisha alabasha puriranguichi. \q1 Manapacha. Astahuanbas shuc tunuta yuyarishami puriranguichi. \q1 \v 43 Moloc nishca yanga diospa huasitas balichisha apasha puringuichimi, \q1 Renfán nishca yanga diospa estrellastas balichishcanguichimi. \q1 Chasnallata paigunacuinta ricuriccunata rasha balichisha causashcanguichimi. \q1 Chi yanga diosta alabashcamandami ñuca cangunata caudsayachisha \q1 ñuca cushca llactamanda caru Babilonia nishca llacta huashama cachashcanguichimi, nisha Dios rimara. \s1 Diosta alabana huasimanda Esteban cuintan \p \v 44 Chi chaquishca pambaibi causaushca uras ñucanchi huañuc apayayagunaga Dios paigunahuan tiyana carpa huasita charishcauna. Chi huasiga Dios Moisesta ricuchishca tunuta rashca mara. \v 45 Moises huañushcahuashaga Josue ñucanchi huañuc apayayagunata mandac ara. Chi chaquishca pambamanda paiguna llucshisha riusha Diospa huasita apasha rishcauna Dios cushami nishca allpama. Chibi ricpi chi allpaibi causac runagunata Dios callpachira ñucanchi apayayaguna ñaupagmanda. Chi urasmanda David israelgunata mandac amu tucuna urascama ñucanchi huañuc apayayaguna chi allpai causausha chi carpa huasita charishcaunami. \v 46 Dios yapa llaquishca Davidga Diospa ali huasita shayachinata munara, ñucanchi huañuc apayaya Jacobo balichishca Diosca chi mushuc huasibi causachun nisha. \v 47 Chasna nishahuas David chita mana shayachirachu. Randi paihua churi Salomonmi chi huasita shayachira. \v 48 Chasna acpis tucuimanda yali ushac Diosca runa rashca huasigunai mana causacchan. Pai rimashcata ñaupa pasachic runa caigunamanda quillcashca: \q1 \v 49 Dios casnami nin, jahuapachaga ñuca mandangahua tiyarina man, \q1 cai pachaga ñuca chaqui jaitarina man. \q1 Chasna nicpi ima huasitata ñucahuacta rasha ninguichi ñuca causangahua. \q1 \v 50 Manachu ñuca maquihuan tucuita rashcani, nisha tapura Dios. \s1 Cangunahuas Diosta mana uyanguichichu \p \v 51 Esteban paigunata mas cuintara casna nisha, Canguna sinzhi shunguyuc manguichi. Diospa shimita mana uyasha muducuinta, yuyai illac yanga runacuinta manguichi. Diospa Samaita mana ima uras uyanguichichu. Canguna apayayaguna rashcacuintallatami cangunahuas raunguichi. \v 52 Paigunaga pai rimashcata pasachiccunata huanchinaurami. Jucha illac runa shamungamiraun nisha rimaucunatas huanchinaurami. Cangunami cunan cai jucha illac shamuc Jesustaga mana balichisha huanchiranguichi. \v 53 Cangunaga Dios mandashca shimigunata angelgunamanda japishallata mana pactachiranguichichu nira. \s1 Estebanda huanchishcamanda \p \v 54 Esteban chasna rimashcata uyasha paiguna shungu ucui yapa piñarisha puca tucusha huanchinata munanaura. \v 55 Randi Estebanga Diospa Samai jundacta asha jahuama ricusha jahuapachaibi Diospa sumac chuyacta ricura. Chasnallata Diospa ali maqui partima Jesus shayauta ricura. \v 56 Chasna ricusha rimara, Ricuichi, jahuapacha pungu pascariuta ricunimi. Chasnallata Runa Tucuc Jesucristoga Diospa ali maqui partima shayauta ricuni. \p \v 57 Esteban chasna rimacpi uyasha chi amuguna rinrigunata taparisha sinzhita caparisha huin callpanaura paita japingahua. \v 58 Japisha llactamanda paita pagllama apanaura rumihuan tucsisha huanchingahua. Tucsiucuna paiguna jahua llachapata llatanasha Saulo nishca runa chaqui mayanbi saquinaura. \v 59 Rumihuan tucsicpi Esteban huañuusha mañara, Mandac Jesus ñuca causaita apahuai. \p \v 60 Chasna nisha cungurisha sinzhita Yaya Diosta caparira, Paiguna juchata casna mana ali rauctaga ama caudsachinguichu señor. Chasna rimasha huañura. \c 8 \p \v 1 Sauloga Esteban huañushcata ricusha alimi nira. \s1 Quiriccunata turmintachishcamanda \p Chi punzhamanda Saulo Jerusalen llactai tiyac quiriccunata ashcata turmintachingahua callarira. Chasna raupi chi quiriccuna illacta caruma miticunaura tucui provincia Judea partimas, tucui provincia Samaria partimahuas. Randi chi chunga ishcai (12) Jesus japishca runagunalla Jerusalenbi saquirinaura. \v 2 Diosta sinzhi quiric runaguna Estebanba aichata pambangahua apausha yapa llaquirisha huacasha rinaura. \v 3 Sauloga Jesusta quirinata saquichichun nisha turmintachira. Chasna turmintachisha caran huasibi yaicusha japisha apara carcelbi tapangahua, carigunatas huarmigunatahuas. \s1 Quiriccuna sáa tucushcamanda \p \v 4 Saulo chasna turmintachiupi quiriccuna Jerusalenmanda sáa tucusha tucui partita Jesucristo quishpichic man nishami yachachisha puriunaura. \v 5 Felipega Jerusalenmanda llucshisha Samaria llactama risha Cristo quishpichic man nisha camachira. \v 6 Chi llactai camachicpi tucui runaguna pai Diospa ushaihuan ali rashcagunata ricusha, pai rimashcatas ali yuyaihuan uyanaura. \v 7 Pai ashca runaguna ucumanda supaita llucshichicpi chi supaiguna sinzhita caparisha callpanaura. Ashca janga changayuccunas suchu runagunahuas ali puric tucunaura. \v 8 Chasna ali tucushcagunata ricusha chi intiru llactai yapa cushiyanaura. \s1 Buruju Simon Jesusta quirishcamanda \p \v 9 Ñáaupa uras chi Samaria llactai shuc Simon nishca runa tiyara, jatun bancu mara. Ñáuca sinzhi yachac mani nisha tucui chi llactagunaibi tiyac runagunata manzhachisha causac ara. \v 10 Amugunahuas tucui runagunahuas paita yapa manzhac anaura. Paimanda rimanaura, Diosmi jatun ushaita paita cushca nisha. \v 11 Unaimanda chasna buruju yachaihuan umasha manzhachicpi paita yapa balichisha causac anaura. \v 12 Cunanga randi paiguna Felipe Diospa ali mandanamanda, chasnallata Jesucristo quishpichic ashcamanda camachishcata uyasha quirisha bautisarinaura ashca carigunas huarmigunahuas. \p \v 13 Chasnallata chi bancu Simonbas quirisha bautisarira. Chihuasha Felipehuan puriura. Felipe Diospa ushaihuan jatun rashcagunata ricusha Simon manzharira. \s1 Diospa Samai samaria quiric runagunai yaicushcamanda \p \v 14 Chasna tucucpi Jerusalenbi tiyauc Jesus japishca runagunaga samaria runaguna Diospa shimita uyaungunami nishcata uyasha Jerusalenmanda Samaria llactama Pedrota Juandas cachanaura. \v 15 Paiguna risha pactasha chi samaria quiriccunamanda Diosta mañasha tapunaura Diospa Samai paiguna ucuibi yaicuchun nisha. \v 16 Chi llactai auc quiriccuna Jesuspa runaguna tucushcata ricuchingahua Jesuspa shutihuan bautisarishca anaura. Chasna agllaita Diospa Samai chara paigunahuacpi mana yaicushca ara. \v 17 Chasna acpi Pedro Juandi paiguna maquita chi runagunahua umai churasha Diosta mañasha tapucpi Diospa Samai paiguna ucui yaicura. \s1 Simon munashcata Pedro mana balichishcamanda \p \v 18 Pedroguna chasna paiguna maquihuan umaibi japicpi Diospa Samai yaicucta ricusha, Simonbas chasna paiguna rashcata yapa munara. Chasna munasha cullquita ricuchisha nira, \v 19 Ñáucama chi ushaita randichihuaichi, ñucahuas maican runahuacpis maquita churacpi Diospa Samai chi runata yaicuchun nira. \p \v 20 Pai chasna nicpi Pedro nira, Dios cushca ushaita cullquihuan randichihuai nishcamanda can huañusha cambas camba cullquindi chingaringui. \v 21 Canga Diospa ushaita charinata mana ushanguichu camba causaita Diospa ñaupacpi mana alichishcamanda. \v 22 Can cai mana ali rashcamanda llaquirisha juchata saqui. Chasna rasha Diosta rugai can perdunashcachari tucuchun nisha. \v 23 Can mana ali yuyaihuan jundarishca autas, can juchahuan pillurishcashina autas ricunimi. Jatun Diosta sinzhita mañai, camba shungüi can chasna yuyarishcata pai perdunangachari. \p \v 24 Pedro chasna rimacpi Simon rugara, Canguna jatun Diosta ñucamanda mañapaichi, can rimashcashina imahuas ama tucuchun ñucahuacpi nisha. \p \v 25 Chihuasha Pedro Juanbas Diospa shimita camachisha chasnallata Jesusmanda alita rimashcahuasha Jerusalenma bulltianaura. Riusha chi provincia Samaria llactagunaibi Diospa shimita camachisha camachisha rinaura Jerusalenma pactanagama. \s1 Etiopiamanda runahuan Felipe cuintashcamanda \p \v 26 Chihuasha Diospa angel Felipeta rimara, Jerusalenmanda Gaza nishca llactama ric ñambita ringui nisha. Chi ñambiga chaquishca pambai an nira. \p \v 27 Angel rimashcata uyasha Felipe chi partima rira. Chi ñambibi tupara Etiopia nishca llactamanda runata. Chi runaga jatun mandac amu Candace nishca huarmihuacpi tarabac mara. Tucui chi amuhua huasibi aucunata mandac mara, chasnallata paihua cullquita huacaichic runa mara. Chi runami Jerusalenma Diosta alabangahua rishcahuasha bulltiaura. \v 28 Bulltiausha paihua caballo aisana autui tiyarisha riusha Diospa shimita ricusha riura. Chi quillcaga Dios rimashcata ñaupa pasachic runa Isaias quillcashca mara. \v 29 Chasna tucucpi Diospa Samai Felipeta rimara, Ri, caillayagri chi autuma. \p \v 30 Chasna rimacta uyasha Felipe chi autuma caillayasha, Isaias quillcashcata ricucta uyasha tapura, Can ricushcata alitachu yachangui nisha. \p \v 31 Tapucpi chi Etiopiamanda runa nira, Pihuas yanapahuapita yachasha. \p Chasna rimausha Felipeta paihua autu ucuma sicachira paihuan pariu tiyarichun nisha. \v 32 Chi runa ricushca partibi casna nira: \q1 Ovejatashina huanchingahua apanaura. \q1 Huillmata pitic runa ñaupacpi oveja huahua \q1 chunlla ashcashina paihuas chunlla ara. \q1 \v 33 Paita mana balichisha amuguna \q1 Dios mandashcashinata mana ranaurachu. \q1 Cai pachaibi paihua causai tucurishcami. \q1 Chasna acpi paimanda miraigunamanda rimanata pita ushan. \p \v 34 Chasna ricusha chi Etiopia runa Felipeta tapura, Rimahuai, cai quillcac runa imamandata cuintan. Pai quiquinmandachu cuintan, shuc runamandachu cuintan. \p \v 35 Tapucpi Felipe chi quillcashca partimanda callarisha Jesucristo quishpichic man nisha alita yachachira. \v 36 Chasna paiguna ñambita riushcai shuc yacuma pactanaura. Pactasha chi Etiopia runa nira, Caibi shuc yacu aun, manachu bautisarinata ushani tapura. \p \v 37 Tapucpi Felipe nira, Can tucui camba yuyaihuan shunguhuanbas Jesucristota quirishaga bautisarinata ushanguimi. \p Chi runa nira, Jesucristoga Diospa quiquin churi acta quirinimi. \p \v 38 Chasna nisha pai caballota shayachingahua mandara. Felipe chi runandi yacuma yaicusha chi Etiopia runata bautisara. \v 39 Chasna rashcahuasha paiguna ishcandi yacumanda sicamuushcai cungaimanda Diospa Samai Felipeta shuc partima apara. Etiopia runa Felipeta mana mas ricurachu, chasnagllaita pai riushca ñambita cushiyasha rira. \v 40 Felipega Azoto nishca llactaibi ricurira. Chibi camachisha camachisha rira Cesarea nishca llactama pactanagama. Canguna maicanbas Jesusta quirishaga quishpichishca tucunguichimi nisha camachisha riura. \c 9 \s1 Saulo quirisha shuc tunu causaita charishcamanda \r (Hch 22.6-16, 26.12-18) \p \v 1 Chi uras Sauloga Jesusta quiriccunata piñasha huanchinata munasha israel pagrigunahua jatun amuhuagma rira. \v 2 Chi amuguna mandashca quillcata tapugrira Damasco llactaibi tiyac israel tandarina huasigunaibi yaicusha quiriccunata tupashaga japishun nisha. Chibi maican runas Jesus causana tunuibi puriuta tupasha japisha, caudsayachisha carigunatas huarmigunatas, ñuca huatasha Jerusalenma apasha risha nira. \p \v 3 Pai chasna rangahua riushcaibi Damasco llacta mayanbi tiyaushcai, cungaimanda paihuacpi jahuapachamanda shuc rayu dilampashcacuinta ricurishca. \v 4 Chasna ricuricpi Saulo allpama urmara. Shuc shimi paita rimaushcata uyara, Saulo imangahuacta ñucata piñangui. \p \v 5 Chasna nishcata uyasha Saulo tapura, Pitangui señor. \p Chi jahuapachamanda rimauc, Can piñaushca Jesus mani nira. Can ñucata piñausha can quiquinllata turmintaringui. Shuc huagra piñarisha paihua amu churashca caspita tacarisha paillata turmintarin. Chishinallatami ñucata piñasha canllata turmintariungui nira. \p \v 6 Chita uyasha Saulo manzharisha chucchurisha nira, Imatata munangui ñuca ranata señor. \p Tapucpi Señor Jesus nira, Jatarisha Damasco llacta ucuma yaicugri. Can imata ranatas chibi rimangaunami nira. \p \v 7 Chi uraspi Saulohuan auc runagunaga chi rimashca shimita uyashallata, randi mana pitas ricushaga manzharisha chunlla shayarinaura. \v 8 Chihuasha Saulo jatarisha ñahuita pascasha ricusha nisha paihua ñahui dsirmachishcamanda ansallas ricunata mana usharachu. Chasna tucucpi paihua cumpañaccuna maquimanda aisasha pushanaura Damasco llactama. \v 9 Chasna tucushcamanda quimsa (3) punzhata mana ansallahuas ricunata usharachu. Chasnallata chi punzha imatahuas mana micurachu, mana upirachu. \s1 Yaya Dios Ananiasta Saulohuagma cachara \p \v 10 Chi uraspi Damasco llactai Jesusta quiric runa Ananias nishca tiyaura. Muscuibicuinta ricurishcai Señor Jesus paita rimara, Ananias nisha. \p Nicpi uyasha Ananias tapura, Imahuata nihuangui. \p \v 11 Jesus paita rimara, Jatarisha ri Cusca nishca ñambita. Chibimi Judas nishca runahua huasibi shuc Tarso llactamanda Saulo nishca runata mascasha tupagri. Cunan ratu Yaya Dioshuan cuintaunmi. \v 12 Pai muscushcaicuinta paita ricuchirani can paihuagma shamungaraushcata. Paita ricuchirani can chima pactasha camba maquita paihua uma jahuai churacpi paihua ñahui pascaringaraushcata ricuchirani. \p \v 13 Jesus chasna rimacpi Ananias nira, Señor Jesus cai Sauloga Jerusalenbi canda quiric runagunata yapa turmintachisha causauc ashcata ashca runaguna ñucata cuintahuanaura. \v 14 Cunanga caima randi shamushcami israel pagriguna quillcashcahuan tucui camba shutihuan mañac runagunata caudsayachisha apangahua. \p \v 15 Ananias chasna nicpi Señor Jesus paita rimara, Rilla. Ñáuca chi Saulotaga anllasha japishcanimi ñucamanda rimac tucuchun nisha israel runagunatas, chasnallata mana-israel runagunatahuas, paiguna mandac amugunatahuas rimac tucuchun nisha cachashami. \v 16 Chasnallatami ñucata quirishcamandami pai ashcata turmintachitucungaraushcata paita ricuchingarauni. \p \v 17 Señor Jesus chasna nishcata uyasha Ananias rirami Saulo tiyaushca huasima. Pactasha yaicusha paihua maquita Saulo uma jahuaibi churara nisha, Huauqui Saulo, can shamushca ñambibi ricuric Señor Jesusca ñucata cachahuara camba ñahui pascasha cuti ricuchun nisha, chasnallata camba causaibi Diospa Samai jundachun nisha cachahuara. \p \v 18 Cungaimanda yacu aicha carashina Saulohua ñahuimanda urmara. Chasna tucucpi ña ali ricunata ushara. Chihuasha Saulo jatarisha rira bautisaringahua. \v 19 Chihuasha micusha jursata japira. Chi Damasco llactaibi tiyac Jesusta catiu runagunahuan ashca punzhata tiyaura. \s1 Saulo camachingahua callarishcamanda \p \v 20 Saulo chasna quiric tucusha israel tandarina huasibi yaicusha Jesusmanda camachingahua callarira Jesusca Diospa churi man nisha. \v 21 Chasna camachishcata uyasha tucui uyaucuna manzharisha rimanaura, Manachu cai runaga Jerusalenbi Jesusta quiriccunata turmintachisha puric ara. Chasnallata manachu caimas pactamugashca quiriccunata japisha israel pagri amugunahuagma apangahua nisha cuintanacunaura. \p \v 22 Chasna cuintanacucpis Sauloga Diospa shimita mas ali yuyaihuan camachisha yachachira, Cai Jesusca Cristo nishca jatun mandac amu man nisha. \p Chasna camachicpi Damasco llactaibi causac israelguna cuintanacunaura, Caichu ali an nisha mana yachanchichu. \s1 Israelgunahua maquimanda Saulo quishpichishcamanda \p \v 23 Ashca punzha ña pasashcahuasha mana quiric israel runaguna Saulota huanchishun nisha yuyarinaura. \v 24 Chi runaguna tutandi punzhandi llacta quinzhashca pungüibi chapaunaura Saulota japisha huanchingahua nisha. Ñáa chi israelguna chasna yuyarishcata Saulo musiara. \v 25 Musiacpi shuc tuta quiriccuna Saulota ashanga ucuibi jundachisha llacta quinzhahuashama pasachinaura, jahuamanda allpama uraicuchisha pagllama llucshichisha cachanaura. Chasna rasha chi israelgunahua maquimanda Saulota quishpichinaura llucshichisha. \s1 Saulo Jerusalenbi tiyashcamanda \p \v 26 Chasna Damasco llactamanda llucshisha risha Jerusalenma pactasha quiriccunahuan purinata munara. Randi tucui quiriccuna paita manzhanaura pai sirtu quiric ashcata mana yachasha. \v 27 Bernabe randi Saulota amigota rasha Jesus japishca runagunahuagma pushara cuintangahua imasna Damasco ñambibi Señor Jesusta Saulo ricushcata, chasnallata imasta Jesus paita cuintara. Chasnallata Damasco llactaibi Saulo mana manzhasha Jesusmanda camachiurami nisha rimara. \p \v 28 Bernabe chasna rimacpi quiriccuna Saulota japinaura paigunahuan pariu Jerusalenbi puringahua. \v 29 Saulo chasna quiriccunahuan purisha Jesusmanda mana manzhasha cuintara. Chasnallata griego shimita rimac israelgunahuan cuintasha camachira. Pai camachishcamanda chiguna Saulota japisha huanchingahua nisha yuyarinaura. \v 30 Chasna ranata yachasha quiric huauquiguna Saulota Cesarea nishca llactama pushasha rinaura chimanda quiquin Tarso nishca llactama cachangahua. \p \v 31 Saulo ña quiric tucucpi tucui Judea, Galilea, Samaria provinciagunaibi Jesusta quiric muntun turmintarisha causashcamanda lugaryasha ganaslla causashcauna. Chi uras yapa mas quiric runa mirarisha tucunaura. Señor Jesus munashcallata rasha causaccuna anaura, chasnallata Diospa Samaimi paigunata sinzhiyachisha yanapaura. \s1 Pedro Eneasta alichishcamanda \p \v 32 Chi uras Pedro caran partima quiric huauquigunata ricungahua rira. Chasna risha Lida nishca llactaibi tiyac quiriccunahuagmas pactara. \v 33 Chi llactai shuc Eneas nishca runata tupara. Chi runaga pusac (8) huatata mana jatarinata ushasha paihua cayutuibi sirigara paihua aicha api tucushcamanda. \v 34 Pedro chi runata ricusha nira, Eneas Jesucristo canda alichinmi. Jatari, camba puñunata apai nira. \p Pedro rimashcallai Eneas jatarisha shayarira. \v 35 Tucui Lida llactaibi Sarón nishca llactaibis tiyaucuna paita ricusha paiguna ñaupa yanga quirinata saquisha Jesusta catingahua callarinaura. \s1 Pedro Dorcasta causachishcamanda \p \v 36 Chi uras Jope nishca llactai shuc Jesusta quiric huarmi tiyara. Paihua shuti Tabita ara, chasnallata griego shimibi nin Dorcas. Chi huarmiga alita rauc huarmi ara, pugri runagunata yanapasha causac ara. \v 37 Pedro Lida llactai tiyaushcaibi Dorcas ungusha huañura. Huañucpi paita llaquiccuna pillusha jahua pataibi churanaura. \v 38 Ñáa Lida llactaga Jope llacta mayanbi mara. Quiriccuna Pedro chi Lida llactaibi auta yachasha ishcai (2) runata cachanaura casna nisha, Jope llactama uctalla shamuchun nisha rimanaura. \p \v 39 Chasna rimacpi Pedro jatarisha paigunahuan pariu rira. Jope llactaibi pactacpi chi huañushca huarmita churashca patama sicachinaura. Chibi Pedro yaicucpi huaccha huarmiguna huacasha paita ricuchinaura Dorcas sirasha paigunama cushca batagunata churarinagunatahuas. \v 40 Chasna ricuchishcahuasha chi cuartomanda Pedro tucuita canzhama cachara. Pailla saquirisha cungurisha Dioshuan mañasha tapura. Chihuasha chi huañushca huarmita ricusha nira, Jatari Tabita. \p Pai rimashcallai chi huañushca huarmi paihua ñahuita pascasha Pedrota ricusha tiyarira. \v 41 Tiyaricpi Pedro paihua maquimanda japisha shayachira. Chihuasha quiric huauquigunata huaccha huarmigunatahuas cayasha causaricta ricuchira. \v 42 Chasna tucucpi tucui Jope llactaibi tiyaucuna chasna rashcata yachasha ashcaguna Jesusta quirinaura. \v 43 Chihuasha Pedro chi Jope llactaibi ashca punzhagunata saquirira, shuc aicha carata chaquichic Simon nishca runahua huasibi causasha. \c 10 \s1 Angel Corneliohuan cuintashcamanda \p \v 1 Chi uraspi Cesarea nishca llactaibi shuc Cornelio nishca runa tiyara. Paiga italiano nishca sundalugunata mandac mara. \v 2 Diosta alita uyac runa mara, chasnallata tucui paihua huasibi tiyaccunandi Diosta manzhac manaura. Pugri israelgunata yanapasha ashca cullquita cumbirac ara. Chasnallata tucui uras Dioshuan cuintasha causac mara. \v 3 Chasna asha shuc chishi, las tres tupui, muscushcashina Diospa angelta paglla ricura. Chi angelga Cornelio tiyaushcama yaicusha cayara, Cornelio nisha. \p \v 4 Cayacpi Cornelio yapa manzharishcahuan angelta ricusha tapura, Imatata ningui señor. \p Tapucpi angel nira, Can Dioshuan cuintashcagunata uyashcamanda, can cumbirashcagunamandahuas Dios canda yuyarishcami. \v 5 Cunanga Jope llactama runagunata cachai shuc Simon Pedro nishcata caima pushamunauchun. \v 6 Chi runaga aicha carata chaquichic Simon nishca runahua huasibimi pasiaun. Chi huasiga lamar yacupataibi man. Chi Pedroga can imata ranatas rimangami nira. \p \v 7 Paihuan rimauc angel rishcahuasha Cornelio tucui paita yanapac runagunamanda ishcai (2) tarabaccunatas Diosta ali uyac sundalundi cayasha caima shamuichi nira. \v 8 Caillayanaupi tucui pai ricushcatas uyashcatahuas paigunata cuintara. Chihuasha cachara Jope llactama. \s1 Angel Pedrohuacpi ricurishcamanda \p \v 9 Cayandi punzha paiguna riusha Jope llactama pactaushcai, chaupi punzhai Pedro chi huasi jahua patama Dioshuan cuintangahua sicara. \v 10 Yapa raicachisha ima micunatas munara. Chasna munacpi shuccuna micunata yanuushcai Pedro puñusha muscushcashina ricura. \v 11 Chi muscushcai jahuapacha pascarishcata ricura chasnallata shuc anchu aparina llachapatacuinta chuscundi pundamanda huatasha uraicuchiucta ricura. \v 12 Chi llachapa ucuibi ricurira israelguna mana micuna tucui tunu aichagunas, palugunas, pishcugunahuas. \v 13 Chasnallata chimanda shuc shimi uyarira, Jatari Pedro, japisha huanchisha micui. \p \v 14 Chasna nishcata uyasha Pedro nira, Mana, señor, ima uraspas chi tunu mana ali micunataga mana micucchani. \p \v 15 Pedro chasna nicpi rimauc shimi cuti rimara, Dios nisha ima micuna ali man nicpiga ama yanga rimanguichu chiga mana ali micunachan nisha. \p \v 16 Chi tunulla quimsa (3) cutinda ricurira. Chihuashaga chi llachapata jahuapachamallata apashca tucura. \s1 Cornelio cachashca runaguna Pedrohuagma pactashcamanda \p \v 17 Chasna acpi Pedro chi ricurishcata mana yachasha tiyaushcai Cornelio cachashca runaguna Simonba huasita mascasha tapusha tapusha pactanaura. \v 18 Huasima pactasha cayasha tapunaura, Simon Pedro caibichaun nisha. \p \v 19 Pedro chara pai ricushcata yuyarisha tiyaushcai Diospa Samai paita rimara, Quimsa (3) runa canda mascaunguna nisha. \v 20 Jatarisha caimanda uraicui. Ñáucami paigunata cambagma cachashcamanda mana manzhasha paigunahuan ringui. \p \v 21 Angel chasna rimacpi Pedro uraicusha Cornelio cachashca runagunata rimara, Ñáuca mani canguna mascaushca Simon Pedro. Imangahuacta shamuranguichi, imatata munanguichi nisha tapura. \p \v 22 Tapucpi chi runaguna cutipanaura, Ñáucanchita mandac Cornelio nishca cachacpimi shamuranchi nisha. Paiga ali causac, Diosta manzhac man, chasnallata tucui israelguna llaquishca runami. Diospa angel paita rimara, Pedrota camba huasima pushamungahua cachai nisha, pai canda rimashcata uyangahua. Chi angel chasna rimacpi Cornelio ñucanchita cambagma cachara canda pushangahua, chimandami shamuranchi. \p \v 23 Paiguna chasna rimacpi Pedro paigunata huasi ucuma yaicuchisha micunata carara, chillaitami puñuchira. \s1 Pedro mana-israel runagunahuagma rira \p Cayandi punzha jatarisha Pedro chi runagunahuan rira. Chasnallata maican Jope llactaibi tiyac quiric huauquigunahuas Pedrota cumpañasha paihuan rinaura. \v 24 Cayandi punzha Cesarea llactama pactanaura. Cornelioga paihua aillugunata, ali amigogunatas tandachisha paihua huasibi chapaunaura. \v 25 Pedro chi huasima pactagricpi Cornelio tiyaushcamanda jatarisha rira tupangahua. Tupagrisha Pedrohuacpi cungurira alabasha nisha. \v 26 Astahuanbas Pedro Corneliota maquimanda aisasha jatarichira nisha, Jatari, ñucahuas cancuinta runallata mani nisha. \p \v 27 Chihuasha Corneliohuan cuintanacusha Pedro huasi ucuma yaicusha ashca tandarishca runagunata ricura. \v 28 Pedro chi runagunata ricusha rimara, Canguna basta yachanguichimi israel yachaita shuc mana-israel llactamanda runagunahuan mana imatas ranachu, huasibihuas mana yaicunachu. Chasna agllaita Dios ñucata ricuchihuashcami ima tunu runatas yanga mana alichangui nisha mana rimanachan. \v 29 Chiraicumanda can ñucata cayacpi mana quillasha, mana imatahuas nishachu shamurani. Chasna acpi canda tapuni, imangahuata cayahuarangui. \p \v 30 Tapucpi Cornelio rimara, Quimsa (3) punzhami cai tupu urasllaita, mana micusha sasisha Diosta mañasha ñuca huasibi tiyaurani. Cungaimanda shuc sumac punzhaglla churarishca runa ñuca ñaupacpi shayarira. \v 31 Chi runa rimahuara, Can mañaushcagunata Dios uyashcami Cornelio. Chasnallata pugri runagunama can cullquita cumbirashcata Dios yachanmi. \v 32 Cunanga Jope llactama runagunata cachai Simon Pedrota caima apamungahua. Paiga aicha carata chaquichic Simon nishca runahua huasibimi pasiaun, chi huasiga lamar yacu pataibi man nira. Chibi tiyauc Pedro shamusha canhuan cuintangami imatahuas nishami rimahuara. \v 33 Chi angel rimashcata uyasha huairashina canda pushangahua cacharani. Alitami shamushcangui ñucanchihuagma. Cunanga tucuilla Diospa ñaupacpi tiyaunchi, uyanata munanchi tucui Dios canda rimashcata nira. \s1 Pedro rimangahua callarin \p \v 34 Cornelio rimashcahuasha Pedro camachingahua callarira casna nisha, Cunanga alita yachani Dios mana ñucanchi israelgunallatachu mas llaquin astahuanbas pai tucuita pariuta llaquin. \v 35 Maican llactamandahuas paita manzhac alita rac runatas sirtu llaquisha japinmi, israel runa actas, shuc runa actahuas. \v 36 Diosca Jesucristomanda ganas cushi shimita israel runagunama cura. Cai Jesusca tucuigunata mandac amu man. \v 37 Canguna alita yachanguichimi imasna Juan camachisha, bautisashcahuasha, Jesus alita rangahua callarira Galilea provinciaibi, chihuasha tucui Judea provinciaibis purisha. \v 38 Yachanguichimi imasna Diosca Nazaret Jesusma paihua Samai yuyaitas ushaitahuas cura. Chiraicu maitas Jesus purisha Dios paihuan pariu ashcamanda yapa aligunata rara, chasnallata supai yaicushca runagunamanda supaita llucshichisha cachara. \v 39 Jesus Jerusalen llactaibi tucui Judea partibihuas pai ali rashcagunata ricusha ñucanchi sirtu rimaucuna manchi. Chasnallata ricushcanchi paitaga amuguna cruspi quilabasha huanchinaura. \v 40 Chasna huanchigllaita Dios quimsa (3) punzhaibi causachirami. Causachisha ñucanchihuacpi ricuchira. \v 41 Jesus mana tucui runagunahuacpichu ricurira randi ñucanchigllai ricurira. Dios ñucanchita ñaupa anllashca maranchi Jesus cuti causarishcata rimac tucungahua. Chasnallata pai causarishcahuasha paihuan pariu upiranchi micuranchi. \v 42 Paimi ñucanchita mandara, tucui runagunata camachichi nisha, Diosmi tucui huañushcagunata causaccunatahuas Jesusta taripac amuta churara, nisha rimaichi nira. \v 43 Chasnallata tucui Dios rimashcata pasachiccunaga cai Jesusmanda camachisha rimanaushca. Maicanbas paita quiricpi Dios tucui paiguna jucha rashcagunata anchuchingami nisha camachishcauna. \s1 Diospa Samai chi mana-israelgunahuagmas shamun \p \v 44 Pedro chara chasna camachiushcaibi Diospa Samai tucui uyaucunahuacpi yaicura. \v 45-46 Cornelioguna mana yachashca shimigunata rimangahua callarinaura, chasnallata Diosta alabasha rimanaura. Chasna tucucpi Pedrohuan shamuc quiric israel runaguna chita uyasha manzharisha ninaura, Diospa Samaimi cai mana-israel runagunaibihuas yaicushcami nishami rimanaura. \v 47 Pedro chita uyasha paihuan shamuccunata rimara, Diospa Samaiga ñucanchishina paigunahuacpihuas yaicushcami, chasna acpi manachu ali an cai runaguna yacuhuan bautisaringahua. \p \v 48 Chasna nisha Pedro mandara Jesucristohua shutibi bautisarichi nisha. Chihuasha paiguna Pedrota tapunaura, Quimsa (3) punzhallahuas ñucanchihuan cumpañasha tiyai nisha. \c 11 \s1 Jerusalenbi quiric israelgunahuan Pedro cuintan \p \v 1 Chihuasha Jesus japishca runaguna, Judea provinciaibi quiric huauquigunandi uyanaura chi mana-israel runagunahuas cunan Diospa shimita japinaurami nisha cuintashcata. \v 2 Chasna acpi Pedro Capernaun llactamanda llucshisha Jerusalenbi pactamucpi quiric israelguna paita piñasha rimanaura, \v 3 Imangahuata rirangui yanga runagunahuagma pasiangahua nisha. Imangahuata paigunahuan pariu micurangui nisha piñasha tapunaura. \p \v 4 Tapunaupi Pedro ñaupapundamanda tucuita paihuan pasashcamandapacha cuintangahua callarira, \v 5 Ñáuca Jope llactaibi Dioshuan cuintasha tiyaushcai muscuibicuinta ricurani shuc llachapa piticuintata. Chi llachapa pitita caran pundamanda huatashcata jahuapachamanda ñuca tiyaushcai uraicumuucta ricurani. \v 6 Chi llachapa piti ucui ricurani tucui cai pachai tiyac ima tunu aichagunatas piña aichagunatas, palugunatas, pishcugunatahuas. \v 7 Chimanda shuc shimi rimashca uyarira, Pedro jatari, chi aichagunata japisha huanchisha micui nira. \v 8 Nicpi cutiparani, Mana señor, ima uraspas chi tunu israelguna mana micuna aichagunata mana micushcanichu nisha. \v 9 Ñáuca chasna nicpi Dios jahuapachamanda cuti rimahuara, imatahuas ñuca alichiranimi nicpi yanga man nisha ama yuyaichu nihuara. \v 10 Ñáa quimsa (3) cutin ricuchisha rimashcahuasha tucuita jahuapachama apaitucura. \p \v 11 Chi urasllata Cesareamanda quimsa (3) ñucahuagma cachamushca runa ñuca tiyaushca huasima pactamunaura. \v 12 Chasna acpi Diospa Samai rimahuara, ama imatas manzhasha rilla paigunahuan nisha nihuara. Caibi tiyauc ñucahuan puric sucta (6) quiric huauquigunandi risha chi Cesarea runahua huasibi yaicuranchi. \v 13 Ñáucanchi yaicugripi chi Cornelio nishca runa casna cuintara, shuc angel paihua huasibi shamusha shayauta ricurani nisha. Chasnallata chi angel rimashca, Jope llactama runagunata cachai ñucata pushangahua nisha. \v 14 Paiga canda camba huasibi tiyaccunandi Diospa quishpina shimita rimangami nisha. \p \v 15 Chi runa chasna cuintashcahuasha ñuca rimangahua callarishcallai callari uras Diospa Samai ñucanchima shamushcacuintallata paigunahuacpihuas shamura. \v 16 Chasna tucucpi Señor Jesus causaushca uras ñucanchima rimashcata yuyarirani imasna nira, Juan runagunata yacui bautisara, cangunata randi Dios chicanda cungami. Paihua Samaita cangunata bautisashca tucunguichimi nisha Jesus ñucanchima cuintara. \v 17 Chasna acpi ñucanchi Jesusta quiricpi Dios paihua Samaita ñucanchima cura. Chasnallata Dios paigunamahuas cucpi ñucaga Diosta mana jarcanata ushanichu. \p \v 18 Pedro chasna rimashcata uyasha Jerusalenbi tiyac quiric israelguna mana mas rimanaurachu. Astahuanbas Diosta alabasha rimanaura, Sirtumi tucui mana-israel runaguna actahuas Dios lugarta cushcami paiguna juchata rashcamanda llaquirisha saquisha huiñai causaita charinauchun nisha. \s1 Antioquiaibi auc tandarishca quiriccuna \p \v 19 Ñáaupa uras chi Estebanda huanchishca uraspi, tucui Jesusta quiriccunata turmintachishca tucunaura. Chasna turmintarina shamucpi quiriccuna miticusha shuc llactagunama rinaura, Fenicia partima, Chipre nishca islamahuas, Antioquia nishca llactamahuas rinaura. Chita puriusha Jesus quishpichina shimita camachinaura israel runagunamalla. \v 20 Randi maican Chipre Cirene partigunamanda auc quiriccunaga Antioquia llactaibi pactasha Señor Jesucristo quishpichishcamanda camachinaura tucui runagunata, israelgunatahuas, griego shimita rimaccunatahuas camachinaura. \v 21 Paiguna Señor Jesuspa yuyaita charinaura. Chasna asha camachinaupi ashca runaguna uyasha paiguna ñaupa yanga quirinagunata saquisha Jesusta quirinaura. \p \v 22 Antioquia llactaibi chasna tucushcata uyasha Jerusalenbi tiyac quiriccuna Bernabeta Antioquia nishca llactama cachanaura. \v 23 Bernabe Antioquia llactama pactasha Dios paigunata ashcata yanapashcata ricusha yapa cushiyara. Paigunata camachisha, Jesusta sinzhita quirichi ama sambayasha catichichu nisha cushiyachira. \v 24 Bernabega shuc ali shungu runa mara, Diospa Samai jundashca alita quiric ara. Pai chasna camachicpi ashca runaguna Jesusta quirinaura. \p \v 25 Chihuasha Bernabe Tarso nishca llactama rira Saulota mascangahua. Paita tupasha Antioquiama pushamura. \v 26 Paiguna shuc huata intiru chi Antioquia llactai causanaura. Chibi tiyac quiriccunahuan tandarisha ashca runagunata Diospa shimita yachachinaura. Ñáaupallata Antioquia llactaibi Jesucristota quiriccunata shutichishca anaura Cristianos nishca. Chita nin Cristota caticcuna. \s1 Raicaimanda cuintan \p \v 27 Bernabeguna Antioquia camachina uraspi maican Dios rimashcata pasachiccuna Jerusalenmanda Antioquiama shamunaura. \v 28 Shuc cuti quiriccuna tandariushcai paiguna muntunmanda shuca Agabo nishca runa Diospa Samai rimashcacuinta, huasha imasna tucungaraushcata cuintara. Pai shayarisha, Cai pachaibi ashca raicai tucungaraun rimara. Chasna chi raicai uraspi Claudio nishca romano jatun amu mandasha tiyaushcaimi tucura. \p \v 29 Pai chasna rimacpi uyasha Antioquiaibi causauc quiriccuna yanapashun nisha caran amu ushashca tuputa Judea provinciaibi tiyauc quiric huauquigunama yanapasha cachashun nisha yuyarinaura. \v 30 Paiguna chasna yuyarishcashinami ranaura. Chi cullquita Judeaibi tiyasha quiriccunata cuirauc rucu nishcagunahua maquibi cungahua Bernabehuan Saulohuanbas cachanaura. \c 12 \s1 Santiagota huanchishcamanda \p \v 1 Chi uras mandac amu Herodes nishcaga quiriccunata turmintachingahua callarira. \v 2 Chasna rasha Juanba huauqui Santiagota cuchilluhuan picasha huanchichi nisha mandara. \v 3 Chasna huanchicpi israelguna ali man nishcata uyasha amu Herodesca Pedrotas caudsayachisha japira. Chi punzha israelguna mana putasyachishca panda micuna jista punzha mara. \v 4 Pedrota caudsayachisha carcelbi tapara. Pedro ama llucshisha quishpichun nisha Herodes chunga sucta (16) sundalugunata churara carcelbi Pedrota cuirangahua. Chuscu (4) sundaluguna caran uras cuiranaura. Amuga chi pascua nishca jista pasashcahuasha Pedrota carcelmanda llucshichisha nisha yuyarira israel runaguna ñaupacpi taripanghua. \v 5 Chasna acpi Pedro tapashca tiyaura sundaluguna maquibi. Chasna agllaita tucui quiriccuna Diosta sinzhita mañaunaurami Pedromanda. \s1 Dios Pedrota carcelmanda llucshichishcamanda \p \v 6 Ñáa Herodes cayandi punzha llucshichingaraushca chi tuta Pedro puñuusha siriura chuscu sundaluguna, caranma ishcai ishcai (2) chaupi shungüi cadenahuan huatashca. Chasnallata chaupi sundalugunaga carcel pungüi cuiraunaura. \v 7 Pedro pai puñusha siriushcai cungaimanda Diospa angel shamura, carcelbi punzhajlla ricurira. Chi angelga Pedrohua cushtillaspi tacasha rimara, Pedro uctalla nicchari. \p Chi angel chasna rimashcallai cadenaguna Pedrohua maquimanda pitirisha urmanaura. \v 8 Chihuasha angel, Jatarisha camba llachapatas zapatostas churari nira. Chasna nicpi churarira. Angel cuti rimara, Camba capata japisha jacu nisha. \p \v 9 Chasna nicpi llucshisha angelta catisha rira. Riusha yuyarira, Muscuunichu u sirtuchan nisha. \v 10 Chasna risha punguta cuirauc sundaluguna mayanda pasanaura, mas chinicshinai cuirauc sundalugunatahuas pasanaura. Chihuasha canzhama llucshina jirumanda pungüi pactanaura. Chi punguga pai munailla pascarira. Chasna tucucpi paiguna carcelmanda llucshisha llacta ucuta ric ñambita riushcai angel cungaimanda chingarira, Pedro pai sapalla saquirira. \v 11 Chasna tucucpi Pedro yuyarira, Cunan yachanimi sirtupacha jatun Yaya Dios paihua angelta cachashcami ñucata quishpichingahua Herodespa maquimanda, chasnallata israelguna paiguna munashcata ranamandahuas. \p \v 12 Chasna tucushcata yuyarishcahuasha Pedro rira Juan Marcospa mama Mariahua huasima. Chibi ashca runaguna Diosta mañangahua tandarishca anaura. \v 13 Pedro chima pactasha llactama llucshina punguta tacacpi shuc sirbic huarmihuahua Rodé nishca huasi ucumanda llucshisha rira pishan nisha yachangahua. \v 14 Chi huarmihuahua Pedrohua shimita uyasha cushiyasha mana pascashachu huasi ucumallata callpara Pedromi pungüi shayaun nisha rimangahua. \p \v 15 Chasna nicpi paita rimanaura, Nuspachangui, yanga mana rimanachu nisha. Randi Rodé yapa cutipara, Sirtutami rimani. Chasna nicpi, Mana Pedrochanga, paihua ayachari an ninaura. \p \v 16 Paiguna chasna rimanaupis Pedroga punguta mas tacaura. Chasna tacaupi paiguna quiquin risha punguta pascasha Pedrota ricusha manzharisha cushiyanaura. \v 17 Pedro huasi ucuma yaicusha maquihuan ricuchisha chunllaichi nira. Paiguna chunlla tucucpi rimara, Diospa Samaimi carcelmanda llucshichihuara nisha. Tucuita cuintashcahuasha painata nira, Caita rimagrichi Santiagota chasnallata tucui quiric huauquigunatahuas. Chihuasha pai llucshisha shuc partima rira. \s1 Herodes Pedrota mascashcamanda \p \v 18 Chi cayandi tutamanda Pedro illacta ricusha sundaluguna yapa manzharinaura. Paigunapura cuintanacunaura, Imata tucuraya Pedrohuan, imasata llucshisha rishca anga nisha tapunacunaura. \p \v 19 Herodesca Pedro illashcata uyasha Pedrota mascangahua mandara randi mascashahuas mana maibis tupanata ushanaurachu. Mana tupacpi Herodes chi Pedrota cuirauc sundalugunata cayasha Pedroga imata tucura nisha piñasha tapura. Randi mana imatas cutipanaupi amu Herodes shuc sundalugunata mandara, Chi Pedrota cuirac sundalugunata huanchichichi nisha. \p Chihuasha mandac amu Herodes provincia Judeamanda Cesarea nishca llactama causangahua rira. \s1 Amu Herodes huañushcamanda \p \v 20 Chi uraspi Tiro Sidón nishca llactagunata amu Herodes yapa piña ara. Paigunaga Herodespa llactamanda micuna muyugunata micuccuna anaura. Chasna asha paiguna amu micuna muyuta cuti cachachun nisha, Herodes piñarishcata alichigrishunchi nisha paihuacpi risha rimanata munanaura. Tucui huin shamusha paita mas llaquishca yanapac Blasto nishca runahuan cuintanaura paiguna yuyarishcata yuyachingahua nisha. \v 21 Chasna acpi Herodes pai rimashca punzhai paiguna shamunauchun nisha cachara. \p Chi rimashca punzha pactaricpi Herodes jatun mandac amu churarishcata churarisha, amu tiyarinai tiyarisha paigunata camachingahua callarira. \v 22 Herodes chasna camachiupi chi auc runaguna caparinaura, Caiga diosmi, mana yanga runachu nisha caparinaura. \p \v 23 Chi urasllaita Diospa angel amu Herodesta unguchira pai mana Diosta alabashcamanda. Chasna unguchicpi paita curu micucpi turmintarisha huañura. \s1 Diospa shimi mirarin \p \v 24 Chi uras Jesusta quiriccuna tucui partibi Diospa shimita rimasha purira. Chasna acpi ashca runaguna uyasha quirinaura. \p \v 25 Chasna aushcai chi Antioquia llactai tiyac Jesusta quiriccuna tandachishca cullquita Bernabendi Saulondi, Jerusalenbi tiyac rucu quiriccunama cushcahuasha Jerusalenmanda llucshinaura. Llucshisha Juan Marcosta pushasha Antioquiama bulltiamunaura. \c 13 \s1 Bernabe Saulondi puringahua callarinaura \p \v 1 Antioquia llactai quiric muntunbi maicanga Dios rimashcata pasachic runaguna, maicanga yachachiccunahuas tiyanaura. Chiguna anaura: Bernabe, negro Simeon, Cirenemanda Lucio, mandac amu Herodeshuan pariu huiñac Manaén, Saulohuas paigunahuan ara. \v 2 Chasna acpi shuc punzha tucui quiriccuna mana micusha sasisha Señor Jesusta alabaushcai Diospa Samai rimara, Ñáucami Bernabeta Saulondi paigunata anllarani. Cunanga lugarta cuichi paiguna shuc partibis ñucamanda cuintagrinauchun nisha. \p \v 3 Chasna nishcata uyasha, sasisha Diosta mañashcahuasha, paiguna maquita chi ishcai (2) runagunahua uma jahuaibi churasha paigunamanda Diosta tapunaura. Chihuasha paigunata dispirisha cachanaura Diospa shimita cuintagrichi nisha. \p \v 4 Bernabega Saulondi Diospa Samai rimashcashina rinaura Seleucia nishca llactama. Chihuasha mar yacuta barcoibi chimbasha Chipre nishca islai pactanaura. \v 5 Chibi pactasha Salamina nishca llactama rinaura. Chibi israelguna tandarina huasibi camachinaura Diospa shimita. Juan Marcos chasnallata cumpañasha rira paigunata yanapangahua. \s1 Buruju ñahui puyuyashcamanda mandac amu quirira \p \v 6 Tucui Chipre islaibi purisha risha Pafos nishca llactagama pactanaura. Chibi tupanaura shuc Barjesus nishca israel runata. Paiga buruju ashallata Dios rimashcata pasachic runa mani nisha llulla ara. \v 7 Chi runaga Chipre islai tiyac Sergio Pablo nishca amuhuacpi tarabac mara. Chi amuga yapa yuyaiyuc runa mara. Paiga Diospa shimita uyasha nisha Bernabeta Saulotas apangahua cachara. \v 8 Chi burujuga randi, amu ama Jesucristota quirichun nisha Bernabegunata jarcasha munara. Pai buruju ashcamanda Elimas nishca ara, chiga jatun buruju bancu nishca mara. \v 9 Saulo nishcaga griego shimibi Pablo mara. \p Paiga Diospa Samai jundacta asha chi burujuta ricusha rimara, \v 10 Supaicuinta puric mangui, tucui ali ranagunatahuas huaglichic mangui, yapa llullasha umachisiqui mangui. Ima urastas saquingui Diosta catisha nic runagunata jarcanata llulla shimi man nisha. \v 11 Cunanga Dios canda libachingami. Camba ñahui puyuyacpi mana unaita punzhata ricungachu raungui. \p Chasna nishcallai cungaimanda paihua ñahui puyu tucura ansa tutacuinta. Chasna tutayacpi shuc runata mascara maquimanda aisasha rihuachun nisha. \v 12 Pablo chasna rashcata ricusha Jesusmanda camachishcatas uyasha manzhasha chi amu Sergio uctalla quirira. \s1 Pablo Bernabendi Pisidia Antioquiaibi pactanaura \p \v 13 Chihuasha Pablo paita cumpañasha puriucunandi barcoibi yaicusha Pafos nishcama rinaura Perge nishca llacta Panfilia provincia partima. Chimandalla Juan Marcosca paigunata saquisha paihua huasima Jerusalenmallata bulltiara. \v 14 Chimanda Pablo Bernabendi Perge llactata pasasha shuc Antioquia llactai Pisidia provinciama pactanaura. Chibi pactasha samana punzha israel tandarina huasibi yaicusha tiyarinaura. \v 15 Shuc runa huañuc Moises mandashca shimigunata chasnallata Dios rimashcata pasachic runaguna quillcashcagunata ricura. Diospa shimita ricushcahuasha chi Diospa huasita cuiraccuna Pablogunama shuc shimita cachanaura nisha, Huauquiguna, canguna cai runagunata shuc ahuantachingahua yachachina shimita charishaga cunanllata rimaichi nira. \s1 Israel runagunamanda Pablo camachira \p \v 16 Chasna nicpi Pablo jatarisha maquihuan ricuchisha chunllayachishcahuasha rimangahua callarira, Israel runagunas, Diosta manzhac runagunahuas cunan uyaichi nira. \v 17 Israelguna alabashca Diosca ñucanchi huañuc apayayagunatami anllara. Paigunamanda miraccuna Egipto llactaibi aushcai Dios paigunata yapa ashcata mirachira. Chasnallata paihua sinzhi ushaihuanmi chi allpamanda paigunata llucshichira. \v 18 Chuscu chunga (40) huatata chaquishca pambai purisha causanaura. Paiguna piñariugllaita Dios ahuantasha cuiraura. \p \v 19 Chihuasha paiguna Canaan nishca pambai pactacpi chibi tiyac canzhis (7) llacta muntungunata Dios binsira. Chihuasha chi allpata ñucanchi huañuc apayayagunama cura. \v 20 Chi cushca allpai Dios maican mandaccunata churara israelgunata yanapanauchun nisha. Chasna chuscu patsac pichca chunga (450) huata pasarami Dios rimashcata pasachic Samuel nishca shamunagama. \v 21 Chihuasha ñucanchi apayayaguna Diosta ruganaura shuc jatun mandac amuta cui ñucanchita mandachun nisha. Chasna ruganaupi Israelba churi Benjamin muntunmanda mirac Cis nishcahua churi Saulota Dios churara israelgunata mandachun nisha. Pai mandac amu tucusha chuscu chunga (40) huatata mandasha causara. \v 22 Chihuashami Saulo mandac ashcamanda paita Dios llucshichira. Pai randimanda Isaíba churi Davidta anllasha churara mandac rey amu tucuchun nisha. Diosca Davidmanda rimasha casna nira: \q1 Davidga ñucashina yuyaric runa acta tupashcani. \q1 Paimi tucui ñuca munashcata rauc runa an. \p \v 23 Chi rey amu Davidba miraimandallatami Dios rimashcacuinta Jesusta cachara israel runagunata quishpichingahua. \v 24 Chasna acpi Jesus chara mana yachachisha puriugllaita, Bautisac Juan ñaupata israel runagunata camachiura, Canguna juchata rashcamanda llaquirisha saquisha bautisarichi nisha. \v 25 Bautisac Juan ña pai huañuna punzha pactariupi chi uyauc runagunata tapura, Pi man nishata yuyarihuanguichi. Ñáucaga mana Dios cachangaraushca quishpichic runachani, astahuanbas ñucamandahuasha shuc quishpichic shamungaraun. Paihuacpi imaraicuhuas mana balicchani nisha, paihua zapatos surcungahuaca mana balicchani nira. \s1 Jesusta huanchigllaita Dios causachira \p \v 26 Pablo mas cuintasha nira, Abrahanmanda mirai huauquigunas, Diosta manzhac runagunahuas, tucui cangunahuacpi cai Diospa quishpina shimi pactamushcami. \v 27 Jerusalenbi causaccuna paigunata mandaccunandi cai Jesus Dios cachamushca quishpichic acta mana yachanaurachu. Israelguna caran samana punzhaibi Diospa shimita uyashallata, ñaupa uras Dios rimashcata pasachiccuna Jesusmanda quillcashcagunata uyashallata, Jesusca Dios anllashca runa ashcata mana yachanaurachu. Paiguna Jesus Diospa churi acta mana yachashami Jesusta caudsayachicpi tucui imasna tucungaraun nishcata pactachinaura. \v 28 Jesuspacpi ima caudsas illac agllaita mandac amu Pilatota huanchingahua nisha ruganaura. \v 29 Chasna rasha tucui Jesusmanda quillcashca shimita pactachinaura. Pactachishcahuasha paihua amigogunata Jesusta crusmanda uraicuchisha urcu juctu ucui pambanaura. \v 30 Chasna agllaita Dios paita huañushcamanda causachira. \v 31 Jesus causarishcahuasha chi Galileamanda Jerusalenma paihuan puric runagunahuagllai ashca cutin ricurira. Cunanga paiguna tucui runagunama cuintanaura Jesus causarishcami nisha. \p \v 32 Ñáucanchihuas cai ali shimita cangunama cuintac shamushcanchi. Dios rangaraushcata ñucanchi huañuc apayayagunama ñaupa rimashcata ñucanchi cunan cangunama rimaunchi. \v 33 Ñáucanchi paigunamanda miraccuna ashcaraicu Dios paigunama rimashca shimi ñucanchihuacpi cunan pactamunmi Jesusta causachisha. Pai Salmos nishca quillcai capítulo dospi rimashcacuinta casna nin: \q1 Can ñuca churi mangui. Cunan ñuca camba yaya ashcata runagunama ricuchirani. \m \v 34 Chasnallata Dios casna nisha quillcachira: \q1 Israel rey amu Davidma ñuca ali sumaccunata cushami nishcataga \q1 cangunamas cushcanguichimi \m nisha, Jesuspa aicha ama ismuchun nisha paita huañushcamanda cuti causachingaraushcata Dios charagllaita rimara. \v 35 Chimandami rey amu David chasnallata quillcara: \q1 Can anllasha cachashca runahua aicha \q1 mana ismungaraucta yachanimi, \q1 nisha quillcashca. \p \v 36 Pablo mas camachisha rira, Alita yachanguichi David pai causashca uraspi Dios munashcata rashcahuasha huañura. Huañushcahuasha pambacpi paihua aicha ismura. \v 37 Randi Jesuspa aicha mana ismurachu Dios paita causachishcamanda. \s1 Jesus quishpichicta uctalla quirichi \p \v 38 Ñáucanchi rimashcata uyaichi llaquishca huauquiguna, canguna alita yachangahua. Jesusmanda camachishcata quiricpiga Yaya Dios canguna juchagunata anchuchingami. Chitami rimaunchi cangunata. \v 39 Moises mandashcagunaga quishpichinata mana ushanaunzhu, randi maicanbas Jesusta quirisha quishpichishca tucungami. \v 40 Chasna tucucpi alita yuyarisha causanguichi Dios rimashcata pasachic runa rimashcacuinta ama cangunallata chasna tucungahua. Dios paigunata casna yuyachira: \q1 \v 41 Ñáucata mana balichiccuna uyaichi, manzharisha ricusha huañuchun. \q1 Canguna causaushcai shuc jatun ranata rashami. \q1 Maicanbas chita rimacpi yangami riman nisha mana quiringuichichu. \q1 Chasna acpi huañunguichi, nisha rimara Dios. \m Pablo chi runagunama casna rimasha camachira. \s1 Pablo camachishcata uyasha quirinaura \p \v 42 Pablo camachishcahuasha paihuan puric runagunandi chi israelguna tandarina huasimanda llucshiupi maican runaguna, Shuc samana punzhai cuti shamunguichi cai shimita mas yachachingahua nisha ruganaura. \p \v 43 Chasna tandarishcahuasha ashca runaguna, israelgunahuas, paiguna tunu causanata caticcunahuas, Jesusta quirisha Pablohuan Bernabehuan catisha rinaura. Chasna rinaupi paiguna mas camachinaura casna nisha, Dios llaquiucta yuyarisha ama sambayanguichichu. \p \v 44 Chasna acpi shuc samana punzhaibi cadsi huin chi llactai causaccuna tandarinaura Diospa shimimanda Pablo camachishcata uyangahua. \s1 Pablogunata turmintachishcamanda \p \v 45 Chasna ashcaguna tandarishcata ricusha israel runaguna piñarinaura. Pablo Jesusmanda cuintashcaga llulla man ninaura, chasnallata Pablota jiridsata rimanaura. \v 46 Chasna agllaita Pablo Bernabendi mana manzhasha chi israelgunama rimanaura, \p Cangunama ñaupapunda yachachina maranchi. Astahuanbas canguna cai shimita mana balichisha huiñai causaita mana munaranguichichu. Canguna mana uyasha quirishcaraicu cunanga canguna mana balichishca mana-israel runagunahuagma riunchimi cuintangahua. \v 47 Chasnami Dios ñucanchi israel runaguna agma mandara: \q1 Tucui llactai canda shuc bilata sindichishcacuinta anllashcanimi \q1 can tucui munduibi tiyac runagunama \q1 cai Diospa quishpina shimita rimagringahua. \p \v 48 Chi mana-israel runagunaga Pablo chasna rimashcata uyasha ashcata cushiyanaura, Diospa shimi yapa ali man nisha. Maicangunaga Dios huiñai causaita cungahua anllashcagunaga quirinaura. \v 49 Chasna tucucpi tucui chi partibi Jesus quishpichic man nisha rimashca shimi mirarira. \v 50 Chasna miraricpi ricusha chi mana quiric israelgunaga, chi llacta amugunatas maican balichishca huarmigunatahuas Pablota piñanauchun nisha rimanaura. Paiguna Pablota Bernabendi turmintachisha chi partimanda callpachinaura. \v 51 Chasna ranaupi Pabloguna chi llactata saquisha riusha paiguna chaquimanda pulbuta picharinaura chi llactata culpayachisha saquingahua nisha. Chasna nicpi paiguna rinaura Iconio nishca llactama. \v 52 Chi Antioquiaibi tiyac quiriccunaga yapa cushiyasha saquirinaura Diospa Samai jundacta asha. \c 14 \s1 Iconio llactaibi quiriccunata turmintachishcamanda \p \v 1 Pablo Bernabendi Iconio llactai pactasha israel tandarina huasibi yaicunaura. Chibi Diospa shimita sinzhita camachinaupi ashca israelgunas mana-israelgunahuas Jesusta quirinaura. \v 2 Chasna tucucpi chi mana quiric israelguna rimanaura, Cai camachiccuna ñucanchita llullasha mana ali yuyaita cusha purinaun. \p Chasna nisha chi quiric huauquigunata yapa piñachichinaura. \v 3 Chimanda Pabloguna chi llactaibi unaita saquirinaura Señor Jesusmanda yachachingahua mana manzhasha. Dios paigunama ushaita cura pis mana rashcagunata rangahua ricuccuna Yaya Diosta manzhasha quirinauchun nisha. Chi rashcagunata canguna ricusha Dios cangunata llaquiunmi nisha ñucanchi camachishcata sirtu mashca nisha rimanaura. \v 4 Chasna acpi runaguna ishcai (2) muntun tucunaura, chaupi runaguna israelgunahuan tucunaura, chaupi runagunaga Pablogunahuan tucunaura. \v 5 Chasna tucucpi mana quiriccunaca, israelgunas mana-israelgunahuas, paigunata mandac amugunandi shucta yuyarisha mana alita rangahua rumihuan tucsishun nisha rimanaura. \v 6 Pablogunaga chi mana quiric israelguna yuyariushcata yachashami Liconio nishca partima miticusha rinaura, Listra nishca llactamas, Derbe nishca llactamahuas, tucui chi mayanbi ac llactagunamahuas rinaura. \v 7 Chi llactagunaibi Jesusmanda camachisha purinaura. \s1 Pablogunata alabashun ninaura \p \v 8 Chasna puriushcai chi Listra nishca llactaibi shuc suchu runa tiyaura pai pagarishcamanda mana puric. \v 9 Paiga Pablo camachishcata uyasha Jesus alichihuangami nisha quirira. Chasna acpi chi runa quirishcata yachasha Pablo paita ricusha \v 10 pai caparisha rimara, Jatarisha shayari nisha. \p Chasna nicpi chi runa saltasha jatarira, puringahua callarira. \v 11 Tucui chi runaguna Pablo rashcata ricusha paiguna quiquin Liconio shimihuan sinzhita caparinaura, Cunanga runacuinta ricuric dioscunami ñucanchihuagma jahuamanda shamunaushca nisha. \v 12 Cai Bernabega Jupiter nishca ñucanchi dios man nisha rimanaura, chasnallata Pablo rimauc runa acpi ñucanchi Mercurio diosmi nisha rimanaura. \p \v 13 Ñáa chiguna llactama yaicuna pungu mayanbi charinaura Jupiter nishca diosta alabana huasita. Chasna acpi Jupiterta alabac pagriguna chi runagunandi Pablogunata paiguna diostacuinta alabangahua huagragunatas gustu ricuric sisagunatahuas chima apamunaura rupachishun nisha yuyarinaura. \v 14 Chasna apasha shamuucunata ricusha Pablo Bernabendi paigunata alabangaraucta ña yachanaura. Chasna yachasha llaquirisha paiguna quiquin camidsata líqui líqui rasha caparisha callpanaura runaguna chaupi shunguma casna nisha, \p \v 15 Liconio runaguna, imatata raunguichi, ñucanchi cangunacuintallata runa manchi, mana dioscunachanchi ninaura. Ali cushi shimitaga cangunama cuintangahua shamuranchi, canguna cai yanga dios randimanda astahuan causac Diosta quirinauchun nisha cuintangahua shamuranchi. Paimi jahuapachata, cai pachatas, lamar yacutahuas, tucui chi ucuibi tiyaccunatas rara. \v 16 Ñáaupa causaccunataga paiguna quiquin munashcata rangahua lugarta cura. \v 17 Chasna agllaitami ushac Dios tucui runagunama pai llaquishcata caran uras ricuchin. Tamiatas micuna muyutas alita cuun. Chasnallata micunatas cushitahuas ñucanchima ashcata cuun. Chasna nisha Pabloguna paigunata rimanaura. \p \v 18 Chasna rimashallata chi runaguna paiguna huagrata huanchisha alabangaraushcata cadsi mana jarcanata ushanaurachu. \s1 Pablota rumihuan tuccsishcamanda \p \v 19 Chihuashallai Antioquiamanda Iconiomandahuas mana quiric israelguna Listrama shamunaura runaguna yuyaita cambiachisha ama Pablogunata catinauchun nisha. Chasna racpi Listra runaguna Pablota rumihuan tucsinaura. Tucsishcahuasha ña huañushcami nisha paihua aichata llacta ucumanda canzhama aisasha shitanaura. \v 20 Chasna tucushcata yachasha quiric runaguna Pablo siriushcama shamusha muyucta tandarinaupi Pablo jatarisha cutillata chi llactamallata yaicura. \p Cayandi punzha Bernabehuan Derbe nishca llactama rinaura. \v 21 Chi Derbe llactaibihuas Jesus canguna jucha rashcagunamanda quishpichic man nisha camachicpi ashca runaguna Jesusta quirinaura. Chihuasha bulltianaura Listra, Iconio, Antioquia llactagunamallata. \v 22 Tucui chi partigunaibi tiyac quiriccunata cushiyachisha ahuantanaura casna camachisha, Ama saquinguichichu canguna quirishca causanataga. Diospa ali mandanama yaicuitucungahuaca ashcata turmintarisha tucuna manchi ninaura. \p \v 23 Chasnallata caran quiric muntunbi Pabloguna shuc rucugunata anllanaura quiriccunata cuiranauchun nisha, chihuasha mana micusha sasisha Diosta tapusha paiguna quiriushca Jesuspa maquibi achun nisha saquisha rinaura. \s1 Pablo Bernabendi Siria Antioquiama bulltiashcamanda \p \v 24 Chimanda llucshisha Pisidia provincia nishcata pasasha Panfilia provincia nishcama pactanaura. \v 25 Chasna pactasha Perge nishca llactai Jesusmanda camachishcahuasha Atalia nishca llactama pactanaura. \v 26 Chimanda barcoibi yaicusha lamar yacuta chimbanaura Antioquiama ringahua. Chi Antioquia llactamanda chara mana rigllaita Pablogunamanda Diosta tapunaura paigunata Dios llaquishcahuan pai munashcasamita ranauchun nisha, paigunahua causaita Diospa maquibi saquishca anaura. Ñáa chasna tucuita pactachishcahuasha chimallata bulltiamunaura. \v 27 Pabloguna Antioquiama pactasha chibi tiyac quiriccunata tandachisha cuintanaura imasna Dios paigunata tucuibi yanapashcata. Chasna Dios yanapashcamanda chi mana-israel runagunahuas Jesusta quirishcaunami nisha cuintanaura. \v 28 Chihuasha Pablo Bernabendi chi llactaibi unaita tiyanaura Jesusta quiriccunahuan pariu. \c 15 \s1 Jerusalenbi tandarisha cuintanacushcamanda \p \v 1 Chi uraspi provincia Judeamanda Antioquia llactama maican shamuc runaguna quiriccunata yachachinaura casna nisha, Canguna Moises yachachishcacuinta mana catishaga mana quishpishca tucunguichichu. \v 2 Chasna yachachinaupi Pablo Bernabendi mana chasna rarachu nisha chi shamuccunata sinzhita rimanaura, randi alichinata mana ushanaurachu. Chasna asha Pablota Bernabetas maican quiriccunandi Jerusalenma cachashun nisha yuyarinaura. Chibi tiyac Jesus japishca chunga ishcai (12) runagunahuan, quiriccunata cuirauc rucu nishcagunahuanbas cai shimita cuintasha alichinauchun nisha yuyarisha cachanaura. \p \v 3 Antioquia llactai tiyac quiriccuna Pablogunata cachacpi paiguna provincia Feniciata, provincia Samariatahuas pasiasha riusha cuintanaura imasna mana-israel runagunahuas paiguna ñaupa yanga quirinata saquisha cunan causac Diosta quiriungunami nisha cuintanaura. Chasna cuintashcata uyasha tucui chi llactaibi tiyac quiriccuna yapa cushiyanaura. \p \v 4 Chasnallata Pabloguna Jerusalenma pactanaupi tucui quiriccuna, chi rucugunahuas, Jesus japishca runagunahuas yapa ashca cushihuan paigunata saludanaura. Chasna racpi Pabloguna cuintanaura imasna Dios ñucanchita ashcata yanapaitucushcamanda. \p \v 5 Chasna cuintacpi maican fariseo quiriccuna chara Moises mandashcagunata catiu ashami shayarisha rimanaura, Chi mana-israel runaguna Jesusta quirishallata Moises rimashcacuinta ullucarapundata pititucunauchun, chasnallata sirtu quishpishca tucungahua Moises mandashcagunata pactachina manaun nisha rimanaura. \s1 Tucui runaguna shuc tunullai quishpinamanda \p \v 6 Chasna rimanaupi Jesus japishca runaguna, cuirauc rucu quiriccunandi tandarinaura cai shimimanda alichingahua. \v 7 Chi shimimanda ashcata cuintanacushcahuasha Pedro shayarisha rimara, Uyaichi llaquishca huauquiguna. Canguna alita yachanguichi imasna ñaupa uras Dios cai ñucanchi muntunmandallata ñucataga japihuara chi mana-israel runagunama Jesus quishpichic man nishca shimita yachachichun nisha. Paigunaga ñuca yachachishcata uyasha quirinaurami. \v 8 Paiguna mana-israel runaguna agllaita tucui shungugunata yachac Diosca paiguna ali quirishcata ricusha paihua Samaita paigunamas cura ñucanchima cushcacuintallata. \v 9 Ñáucanchitahuas paigunatahuas mana chicanyachirachu randi paiguna quirishcamandami paiguna juchata anchuchira. \v 10 Chasna acpiga Dios rashcata manachu gustanguichi. Ñáucanchi huañuc apayayagunaga Moises mandashcagunata pactachinata mana ushashcaunachu, ñucanchihuas mana ushashcanchichu. Ñáucanchi mana ushashcataga shuccunataga ama mandashunchi. \v 11 Moises mandashcagunata pactachisha quishpinchichu. Mana. Sirtu yachanchimi ñucanchihuas paigunacuintallata Señor Jesus ñucanchita llaquishcamandami quishpichishca anchi. \p \v 12 Pedro chasna rimaushcai chibi aucuna chunlla uyanaura. Paiguna chunlla tucunaupi Pablondi Bernabendi randi cuintanaura imasna mana-israel llactagunaibi puriusha Yaya Dios ñucanchima ushaita cura pis mana rashcagunata rangahua runaguna ricusha manzharisha Jesusta quirinauchun nisha. \s1 Ñáaupa quillcashcagunata Santiago cuintan \p \v 13 Pabloguna rimashcahuasha Santiago randi rimara, Uyaichi llaquishca huauquiguna. \v 14 Simon Pedro ña cuintashcami mana-israel runagunatahuas Yaya Dios anllashcami paita alabasha sirbingahua. \v 15 Chasna Dios rimashcata pasachiccuna runaguna quillcashcacuinta cunan tucunmi casna nisha: \q1 \v 16 Huasha bulltiamushami, rey amu Davidmanda miraigunata cuti yuyarichishami paiguna ñaupacuintallata ñucata sirbingahua. \q1 Shuc huasi urmashcata jatarichisha mushucta rashcacuinta ñuca chasnallata cai runagunata alichisha mushugyachishami. \q1 \v 17 Chasna racpi tucui runaguna, mana-israelgunahuas, ñuca anllashca runaguna tucusha ñucata alabahuangaunami. \q1 \v 18 Callari uras Dios yuyarishcata rimauc runaguna tucui cai shimigunata ñaupa urasmandapacha quillcanaura tucui runaguna yachanauchun nishami Diosmi nira. \p \v 19 Santiago rimasha catira casna nisha, Chasna rimashcacuintami chi mana-israel runaguna paiguna ñaupa yanga quirishcata saquisha Diosta catiunguna. Chiraicumanda casna nini chi quiriu mana-israel runagunata ama turmintachishunchi ñucanchi mandashcagunata cadsuichi nisha. \v 20-21 Ñáaupa urasmandami caran samana punzhata tucui llactagunai israelguna yachana huasigunaibi huañuc Moises mandashca shimita ricusha camachishcauna. Chasna acpi cunan chi quiric mana-israelgunama casna nisha quillcashun: Canguna yanga dioscunama ricuchishca aichata ama micunguichichu. Chasnallata ama shuccunahuan tacaringuichichu, maspas sipisha huanchishcata chasnallata rahuaitas ama micunguichichu. Chillata quillcashun nira. \s1 Judashuan Silashuan cartata cachanaun \p \v 22 Santiago rimashcata uyasha Jesus japishca, yanapac rucugunahuas, tucui quiriccunandi arí ninaura. Cunanga ñucanchi muntunmanda runagunata anllashun Pablohuan Bernabehuan Antioquia llactama cachangahua. \p Chasna nisha anllanaura ishcaita (2), Barsabasta nitucushca Judasta, chasnallata Silastas. Chigunaga tucui quiric huauquigunamanda mas yali yuyaiyuc manaura. \v 23 Anllasha cachausha shuc cartata quillcasha cachanaura casna nisha: \qm1 Jesus japishcagunas, quiriccunata cuirauc rucugunas, tucui quiric huauquigunandi cai cartata quillcanchi. \qm1 Tucui canguna Antioquia, Siria, Cilicia nishca llactagunaibi causauc mana-israel quiric huauquigunama saludasha cachaunchi. \pi1 \v 24 Uyaranchi mana ñucanchi cachashca runagunaga cai muntunmanda cangunahuagma turbachisha shamushcata. Quishpishca tucungahuaca israelcuinta tucuna manguichi nishami rimashcauna chiguna. Ñáucanchiga mana ima uraspas chi tunu yachachiucunata cacharanchichu cangunahuagma. \v 25 Chasna tucucpimi ñucanchi tandarisha anllashcanchi cai ishcai (2) runagunata ñucanchi llaquishca Bernabehuan Pablohuan pariu cangunahuagma cachangahua cangunata yanapanauchun nisha. \v 26 Paigunaga Señor Jesucristomanda camachiushcai huanchitucunata mana ansas manzhanaurachu. \v 27 Chasnallata Judasta Silastas cachaunchi paiguna cangunahuan pariu cuintasha cai shimita canguna alita yachanauchun nisha. \pi1 \v 28 Diospa Samai ñucanchita yuyarichicpi, chasnata ranata yuyariranchi, cangunata ama yapa turmintachingahua caillata mandanchi: \v 29 Ama micunguichichu yanga dioscunata ricuchishca aichagunata, chasnallata sipisha huanchishcatas, rahuaitahuas. Chasnallata ama shuccunahuan tacaringuichichu. Tucui caigunata pactachishaga ali causanguichimi. Cai shimigunallahuan cangunamanda dispirinchi, nisha quillcanaura. \s1 Judas Silasndi cartata apaunguna \p \v 30 Chasna quillcasha cachacpi chi runaguna Antioquiama risha pactasha tucui quiriccunata tandachisha chi cartata paigunama cunaura. \v 31 Chi ahuantachina quillcashcata ricusha yapa cushiyanaura. \v 32 Chasna acpi Judaspas Silaspas, Dios rimashcata pasachiccuna asha, chi quiric huauquigunata ashcata yachachisha sinzhiyachinaura Jesusta alita catingahua. \v 33 Unaita tiyashcahuasha chi llactai tiyac quiriccuna yapa llaquishcahuan dispirisha Jerusalenma cachanaura paiguna cachashca runagunamallata. \v 34 Silas randi Antioquiaibi saquirinata munasha saquirishca ara. \v 35 Pablo Bernabendi Antioquia llactallai saquirinaura. Paigunas ashca shuc runagunahuas Señor Jesusmi quishpichic man nisha yachachisha catinaura. \s1 Pablo ña ishcai (2) cutin purishcamanda \p \v 36 Unaihuasha Pablo Bernabeta nira, Jacu ricugrishun Jesucristomanda yachachisha ñucanchi ñaupa purishca llactagunata. Chi quiric huauquiguna, alitachu causaunguna nisha, Jesusta charachu catiunguna nisha ricugrishun. \p \v 37 Chasna nicpi uyasha Bernabega Juan Marcosta cuti pushanata munara paigunahuan pariu. \v 38 Randi Pabloga paita pushanata mana munarachu. Juan Marcos ñaupa paigunahuan puriushcai Panfilia llactamanda paihua huasimallata bulltiamusha mana mas yanaparachu. \v 39 Pablohuan Bernabehuan yapa piñanacusha chicanyanaura. Chasna rasha Bernabe Juan Marcosta pushasha shuc barcoi yaicusha chimbasha Chipre nishca islama rinaura. \v 40 Pabloga Silasta anllara paihuan ringahua. Antioquia llacta quiric huauquigunaga mañasha tapunaura Dios paigunata llaquishcahuan pai munashca samita ranauchun nisha, paigunahua causaita Diospa maquibi saquisha dispirisha cachanaura. \v 41 Pabloguna llucshisha risha pasianaura Siria Cilicia provinciagunaibi. Chibi tiyac quiric huauquigunata yachachisha sinzhiyachinaura paiguna Jesusta ali catinauchun nisha. \c 16 \s1 Timoteotas Pablo pushan \p \v 1 Chihuasha Pablo Silashuan risha cuti Derbe, Listra nishca llactagunama pactanaura. Chibimi pactasha Timoteo nishca quiric runata tupanaura. Paihua mamaga Jesusta quiric israel huarmi mara, randi paihua yayaga mana-israel griego runa mara. \v 2 Chasna acpi Listra Iconio llactai auc quiriccuna cai Timoteoga ali causac runa man nisha rimanaura. \v 3 Chasna acpi Pablo munarami Timoteota paihuan pariu cumpañasha purichun nisha. Chasna agllaita chi llactai tucui israelguna yachanaura Timoteoba yaya griego runa acta. Chiraicu Timoteoga israel runacuinta tucuchun nisha Moises mandashcacuinta Pablo Timoteota ullucarapundata pitira. Chasnami pitira israelguna ama piñanauchun nisha. \v 4 Chasna rashcahuasha risha Pablo Silasndi Timoteondi tucui paiguna pasiashca llactagunai Jesusta quiriccunama camachinaura. Jesus japishca runaguna quiric rucugunandi Jerusalenbi alichishca shimita rimanaura chasna rasha causaichi nisha. \v 5 Pabloguna chasna rimaupi tucui quiriccuna mas sinzhiyanaura. Chasna tucusha caran punzha quirisha mas mas yaparinaura. \s1 Macedonia runata Pablo muscushcamanda \p \v 6 Chihuasha Pabloguna Asia nishca provinciama Jesusmanda camachingahua risha nicpi Diospa Samai randi mana munarachu. Chasna mana munacpi Frigia, Galacia nishca provinciagunama rinaura. \v 7 Chima risha Misia nishca llacta mayanbi pactagrishcai munanaura Bitinia nishca provinciata puringahua randi chima rinatahuas Jesuspa Samai lugarta mana curachu. \v 8 Chasna acpi Misiaibi mana shayarisha Troas llactama cuscata rinaura. \v 9 Ñáa Troaspi tiyaushcai shuc tuta puñusha Pablo muscura shuc Macedonia nishca llactamanda runata ricusha. Chi runa Pablo mayanbi shayarisha yapa rugara, Cai Macedonia provinciama shamupai ñucanchita yanapangahua nisha rimara. \p \v 10 Pablo chasna muscushcamanda sirtuta yachashcanchi Yaya Dios ñucanchita cayara Macedoniaibi Jesusmanda camachigrichun nisha. Chasna acpi uctalla alichiriranchi Macedoniama ringahua. (Ñáucaga Lucas nishca caita quillcac asha Pablohuan rirani). \s1 Pablo Silasndi Filipos llactai aushcamanda \p \v 11 Chasna alichirisha Troas llactamanda shuc barcoi yaicusha mana maibihuas llutarisha cuscata Samotracia nishca islaibi riranchi. Cayandi punzha Neápolis llactaibi pactasha llutariranchi. \v 12 Chibi barcomanda llucshisha Filipos nishca llactama chaquihuan riranchi. Chi Filipos llactaga romano sundaluguna mandaushca llacta mara, chasna asha tucui provincia Macedonia llactagunamanda Filipos mas yali jatun llacta mara. Chi llactaibi unainayata tiyaranchi. \v 13 Israelguna samana punzhai chi llactamanda llucshisha pagllama risha yacu patama riranchi. Israel runaguna tandariushcai Dioshuan cuintangahua nisha yuyarisha riranchi. Chibi tiyarisha chi tandaric huarmigunata Jesusmanda rimaranchi. \v 14 Chi uyauc huarmigunamanda shucca Tiatira nishca llactamanda Lidia nishca huarmi ara. Paiga sanicuintahuan tinishca balic llachapata randichic mara. Paiga Diosta yapa yuyaric mara. Chi uraspi Dios paita mas yuyaita cura Pablo camachishcata alita yachangahua. \v 15 Chasna acpi chi huarmi paihua huasibi tiyaccunandi Jesusta quirisha bautisarinaura. Chihuasha chi bautisaric ñucanchita rimanaura, Canguna ñuca sirtu Jesusta quirishcata ricushaga jacuichi ñuca huasima tiyangahua. Chasna rimacpi riranchi. \s1 Supai yaicushca huarmi Pablogunata caparishcamanda \p \v 16 Shuc punzha Dioshuan cuintangahua riushcaibi shuc amu tarabachiushca sultira huarmi shamuuta tuparanchi. Chi huarmi supai ushaihuan ima tucungaraushcatas musiac ashcara. Chasna ashami paihua amuta ashca cullquita ganachisha causac ashcara. \v 17 Chi huarmimi Pablota ñucanchitahuas sinzhita caparisha apanacura casna nisha, Cai runagunaga jatun ushac Diospa runaguna manaun, chasnallata cangunata Diospa quishpina shimita yachachishami puriunguna, nishami apanacusha sinzhita caparisha purira. \p \v 18 Chi huarmi caran punzha chasna caparisha apanacuriaupimi Pablo piñarisha huashama bulltiarisha ricushami supaita rimara, Jesucristo shutihuan canda mandani cai huarmimanda llucshisha ri. \p Chasna rimashca ratullai supai chi huarmimanda llucshisha rira. \p \v 19 Chasna tucucpi chi huarmihua amuguna ganachiuc supaita Pablo llucshichishcamanda Pablota Silastas piñasha caudsayachingahua japinaura, llacta amuguna tiyashcama pushanaura. \v 20 Romano amuguna ñaupacpi apasha chigunata rimanaura, Cai runagunaga israel runaguna manaun. Caigunami ñucanchi intiru llactata huaglichisha puriuunguna. \v 21 Chasnallata shuc tunu yuyaigunata yachachiunguna. Ñáucanchi romano runaguna ashcamandami mana ushanchichu paiguna yachachishcata catinataga. \p \v 22 Chasna nicpi tucui chi llactai tiyac runaguna chi amugunahuan tucunaura. Chasna ninaupi romano amugunaga mandanaura Pablota Silastas llatanachisha caspihuan libachinauchun nisha. \v 23 Sinzhita libachishcahuasha carcelbi satigrinaura, chihuasha chi carcelta cuirac sundaluta rimanaura alita cuirangui ama llucshinauchun nisha. \v 24 Chasna mandacpi chi cuirac sundaluga Pablogunata carcelba mas puchucai cuartoibi yaicuchisha tapara. Chibi paiguna chaquigunata taula juctu ucui satisha llavisha saquira. \s1 Pabloguna carcelbi ausha Diosta alabashcamanda \p \v 25 Chasna taula juctu ucui satisha saquicpihuas Pablo Silasndi chaupi tuta Dioshuan cuintasha alabasha cantaunaurami. Chi ñaupa tapashca tiyac runagunahuas Pablogunata uyasha tiyanaura. \v 26 Chasna aushcai cungaimanda allpa sinzhita cuyurira. Chi carcel istandigunahuas cuyurinaura, pungugunahuas huin pascarinaura. Chasnallata tucui caudsayachishcagunata huatashca cadenagunahuas pitirinaura. \v 27 Chasna tucucpi chi carcelta cuirauc sundalu niccharisha, tucui punguguna pascarishcata ricusha yuyarira chi caudsayachishca runagunaga huin rishca manaunga. Chasna yuyarisha paihua cuchilluta llucshichisha paillata huañurinata munara. \v 28 Pai rangarauta yachasha Pablo sinzhita caparira, Ama huañuringuichu, huinmi caibi aunchi. \p \v 29 Chi caparishcata uyasha chi cuirauc sundalu bilata apamui nisha mandara paita cuiracta. Bilata japichishcahuasha Pablogunahuagma callpasha chucchurisha paiguna chaqui mayanbi cungurira. \v 30 Chihuasha Pablogunata canzhama llucshichisha tapura, Imasna rashata juchamanda quishpisha. \p \v 31 Tapucpi Pabloguna rimanaura, Señor Jesucristota quiri. Quirisha can quishpishca tucunguimi, chasnallata camba huasibi aucunandi nira. \p \v 32 Chihuasha Señor Jesus quishpichic man nisha tucui paihua huasibi aucunatas Diospa shimita cuintanaura. \v 33 Chi carcelta cuirac runaga chi tutallata Pablogunata libachishcamanda rahuai llucshishcata maillara. Chihuasha chi runa tucui paihua huasibi aucunandi bautisarinaura. \v 34 Bautisarishcahuasha chi sundalu Pablogunata paihua huasima apasha ali micunata carara. Diosta quirishcamanda paiga tucui paihua huasibi aucunandi yapa cushi anaura. \p \v 35 Ñáa punzhayacpi chi llacta amuguna shuc shimita sundalugunahuan cachanaura carcelta cuiraugma rimagri nisha chi caina tapashca runagunata pascasha cachachun nisha. \p \v 36 Chi mandashcata uyasha chi carcelta cuirauc sundaluga Pablota nira, Amugunaga cangunata llucshichina nishcami shimita cachashca. Cunanga cungailla llucshisha richi nira. \p \v 37 Astahuanbas Pabloga chi shamuc sundalugunata rimara, Ñáucanchiga romano llacta runa manchi, chasna agllaita tucuiguna ñaupacpi ñucanchita libachinaurami mana tapushallata. Chasnallata ñucanchita carcel ucuibi tapanaurami. Cunanga pacallachu cachanata munanaun. Chasna rashaga mana alitachu ranaun. Chi amugunallata shamunauchun ñucanchita cachangahua nira. \p \v 38 Pablo chasna nicpi chi sundalugunata mandaccunahuagma bulltiasha Pablo rimashcata cuintanaura. Pabloguna ñucanchi romano llacta runa manchi nishcata uyasha amuguna yapa manzharinaura. \v 39 Chasna asha chi amuguna Pablogunahuagma shamusha carcelmanda llucshichisha perdunahuanguichi nisha tapunaura, cai llactamanda cunanga richilla nisha rimanaura. \v 40 Ñáa carcelmanda llucshisha Pablo Silasndi Lidia huasima risha tucui quiric runagunata tupasha paigunata sinzhiyachishcahuasha dispirisha rinaura. \c 17 \s1 Tesalonica llactaibi Pablota turmintachishcamanda \p \v 1 Pablo Silashuan Filipos llactamanda llucshisha risha Anfípolis, Apolonia nishca llactagunata pasanaura. Chasna risha pactanaura Tesalonica nishca llactai. Chibimi tiyara israelguna tandarina huasi. \v 2 Chasna tiyacpi Pablo chi huasima yaicura paihua causai chasna acpi. Caran semana, israelguna samana punzhata, quimsa (3) semanagama pai Diospa shimita yachachiupi cuintanacunaura. \v 3 Paigunata Diospa shimita alita yachachira casna nisha, Quishpichic Cristoga turmintarisha huañuna mara, chasnallata huañushcahuasha causarina mara. Ñáuca cangunata rimaushca Jesusca chi causaric Cristollata man. \p \v 4 Pablo chasna camachicta uyasha maican israelguna quirisha Pablogunahuan tucunaura. Chasnallata yapa ashca Diosta manzhac mana-israel griegoguna, ashca cullquiyuc huarmigunandi quirinaura. \v 5 Chasna ashca quiriucunata ricusha israelguna Pablogunata yapa piñanaura. Piñashami ashca yanga puriu mana ali runagunata tandachinaura. Chasna rasha intiru llactata nuspachinaura. Chihuasha Jasonba huasibi yaicunaura Pablota Silastas mascasha japisha runaguna maquima cungahua nisha. \v 6 Astahuanbas Pablo illacpi mana tupasha Jasonda shuc quiriccunandi japisha mandac amuguna ñaupagma pushasha caparinaura, Cai tucui partibi turmintachiu runaguna caima shamushcauna. \v 7 Jasonmi cai runagunata paihua huasima yaicuchira. Paigunaga ñucanchi romanogunata mandac jatun amu Cesar rimashcatas mana pactachinaunzhu. Astahuanbas paiguna rimanaun Cesarba randimanda shuc jatun amu Jesus nishcaga tiyanmi nisha caparinaura. \p \v 8 Chasna capariucunata uyasha chi llactaibi tiyac amugunahuas runagunahuas piñasha mas nusparisha caparinaura. \v 9 Chasna asha amuguna mandacpi Jason chi shuccunas paganaura. Chihuasha cacharinaura. \s1 Pabloguna Berea llactaibi camachiushcamanda \p \v 10 Chasna tucucpi quiriccuna chi tutallata Pablota Berea nishca llactama cachanaura. Chi llactama pactacpi israelguna tandarina huasibi yaicunaura. \v 11 Berea llactaibi tiyauc runagunaga Tesalonica llactaibi tiyac runagunamanda mas ali shungu manaura. Paiguna Diospa shimita ali munaihuan uyanaurami, chasnallata caran punzha Diospa shimita ricunaura Pablo camachishcaga sirtuchu nisha. \v 12 Chasna rasha ashca israelguna quirinaura, chasnallata ashca yuyaiyuc griego huarmigunas carigunahuas quirinaura. \p \v 13 Pablo chasna Diospa shimita Berea llactaibihuas camachishcata uyasha Tesalonicamanda mana quiric israelguna rinaura Bereama. Pactasha chibihuas intiru llactata turbachinaura. \v 14 Chasna ranaupi Bereaibi tiyac quiriccuna chi urasllata huairashina Pablota cachanaura costa partima. Randi Silas Timoteondi chillai saquirinaura. \s1 Pablo Atenaspi yanga dioscunata ricusha llaquirira \p \v 15 Pablota cumpañasha pushaccuna Atenas nishca llactagama pushasha saquigrinaura. Paiguna chimanda bulltiausha Silasma Timoteoma Pablo rimashca shimita apanaura casna nishcata, Uctalla shamunauchun Atenas llactaibi ñucahuan tupanacungahua. \p \v 16 Pabloga Atenas llactaibi Silasta Timoteota chapaushcai tucui intiru llactaibi ashca caspimanda rashca yanga dioscunata ricura. Chigunata ricusha pai yapa llaquirisha tiyaura. \v 17 Chasna llaquirisha israel tandarina huasibi israelgunahuas Diosta manzhac mana-israel griego runagunahuanbas cuintanacunaura. Chasnallata caran punzha chi llacta pulasai tuparic runagunahuanbas cuintanacunaura. \v 18 Pablo chasna cuintacpi maican epicureo nishca, maican estoido nishca yachachiushca runaguna Pablo yachachishcaga mana chasnachan ninaura. Maicanguna paita asisha, Cai shimisapa runaga imatata rimaun nisha asinaura. \p Pai Jesusmanda chasnallata causarinamanda camachiupi maicanguna rimanaura, Paiga shuc mushuc dioscunamandami rimaun nisha. \p \v 19 Chasna nisha Pablota Areópago nishcama pushanaura. Chibiga ima shimitahuas uyangahua nisha tandariccuna anaura. Chasna acpi Pablota chima pushasha ninaura, Can mushuc yachachiushcata ñucanchihuas yachanata munanchi. \v 20 Ima uraspas ñucanchi mana uyashca shimigunata can rimangui. Chita yachanata munanchi, can rimaushca shimiga ima tan nisha paita tapunaura. \p \v 21 Tucui chi Atenas llactaibi causaccunahuas caru llactamandagunahuas mushuc shimita uyasha nisha chishacta yapa cuintanacusha tiyac anaura. \p \v 22 Chasna Pablota tapucpi pai tucui runaguna ñaupacpi shayarisha camachingahua callarira, Atenas runaguna canguna yapa caspi dioscunata alabaccunata ricuni. \v 23 Ñáuca caibi puriusha canguna alabangahua rashcagunai shucta tuparani casna nisha quillcariauta: \sc MANA RICSIUSHCA DIOSPAGMI\sc* nisha. Cai canguna mana ricsishallata alabaushca Diosmanda ñuca caimandami cangunata rimauni. \p \v 24 Cai pachata tucui caibi tiyaucunatas Diosmi rara. Paiga jahuapachaibi cai pachaibis amu ashcamandami mana runa rashca huasigunaibi causacchan. \v 25 Chasnallata runa rashcatas Dios mana minishtinzhu. Astahuanbas paimi tucui ñucanchi causaitas samaitas tucui ñucanchi minishtishcagunatahuas cun. \v 26 Shuc runamandallami tucui tunu runagunata huiñachira intiru allpaibi causanauchun nisha. Chasnallata paimi runaguna ima uras causanatas maibi causanatahuas churara. \v 27 Pai chasnami rara tucui runaguna ñucata mascasha tupahuanauchun nisha. Sirtumi Dios caran shucpa mayanbimi tiyaun, ñucanchimanda mana caruibichu tiyaun. \v 28 Chasna acpi paimandami causaunchi puriunchi imatahuas raunchi. Cangunamandallata shuc quillcac runa casna rimashca: Ñáucanchiga Diosmanda miraiguna manchi nisha. \p \v 29 Ñáucanchi sirtupacha Diosmanda miraiguna ashaga ama yuyarishunchi Diosca runa ushaimanda rashca man nisha. Ima curimanda cullquimandas rumihuanbas Dios rashcami an nisha ama yuyaringuichichu. \v 30 Ñáaupa uras runaguna yuyai illacta racpihuas Dios mana imatas rarachu. Cunanga pai tucui runagunata nin: Canguna jucha rashcata saquisha ñucata catihuaichi nisha. \v 31 Pai ña shuc punzhata alichishcami tucui runagunata alita taripangahua. Paimi Jesusta churashca taripac achun nisha. Paimi Jesus huañushcamanda causachishcaraicu tucui runagunata taripangaraushcata yachanchi. Chasna nisha Pablo chi Areópago nishcaibi cuintara. \p \v 32 Runa huañushcamanda cuti causaringami nisha Pablo cuintacpi maicanguna yapa asinaura. Chasnallata maicangunas rimanaura, Can yachachishcata shuc uraspas cuti uyanata munanchi nisha. \v 33 Chasna paiguna rimashcahuasha Pablo chi tandarishcamanda llucshisha rira. \v 34 Maicangunalla Pablo camachishcata uyasha Jesusta quirinaura. Areópago muntunmanda shuc Dionisio nishca runaga quirira, chasnallata Damaris nishca huarmihuas, shuccunahuas quirinaura. \c 18 \s1 Pablota Corinto llactaibis israelguna piñanaura \p \v 1 Chihuasha Atenas llactamanda llucshisha Pablo Corinto nishca llactama rira. \v 2 Chima pactasha tupara shuc israel runa Aquilo nishcata paihua huarmi Prisilandi. Chi Aquiloga Ponto nishca partimanda runa mara. Chibi aushcai Italia capital Roma nishca llactamanda jatun romano amu Claudio nishca tucui israelgunata callpachira. Chasna callpachicpi Corinto llactama mushuc pactamushalla Aquilo aura. Chasna aupi Pablo paigunahua huasima pasiangahua rira. \v 3 Chibi pasiasha Pablohuas, chi runahuas, carpata huasiraicu tarabaccuna asha, Pablo chillai paigunahuan saquirira pariu tarabangahua. \v 4 Chasna asha israelguna caran samana punzhai Pablo israelguna tandarina huasima ric ara israelgunahuan mana-israel runagunahuanbas cuintasha paigunata binsina yuyaihuan raura. \p \v 5 Chasna rasha Silas, Timoteondi Macedonia partimanda pactamushcai Pablo tucui israelgunata camachisha tiyaura casna nisha, Cai Jesusmi quishpichic Cristo nishca ara. \p \v 6 Pablo chasna camachiupi chi israelguna mana uyanata munasha Pablota piñasha caminaura. Paiguna chasna racpi Pablo paihua capata chausi chausi rasha ricuchisha paigunata saquisha rira. Riusha paigunata nira, Israelguna ñuca rimashcata canguna mana quiricpi mana culpayucchani. Ñáuca basta camachigllaita mana uyahuaranguichichu. Chasna acpi cangunata saquisha, cunan mana-israel runagunahuagmami riuni Diospa shimita paigunata yachachingahua. \p \v 7 Chasna nisha chi israel tandarina huasimanda llucshisha chi mayanllaita Ticio Justo nishca runahua huasima rira. Chi runaga Diosta uyac runa mara. \v 8 Chi israel tandarina huasita mandauc Crispo nishca runaga Jesusta quirira tucui paihua huasibi tiyaccunandi. Chasnallata Corinto llactaibihuas ashcaguna Pablo camachishcata uyasha Jesusta quirisha bautisarinaura. \p \v 9 Chasna ranaupi shuc tuta muscuibi Dios Pablota casna nisha rimara, Ama manzhasha camachinguichu, ñucamanda yachachinata ama saquinguichu. \v 10 Ñáuca canhuanmi tiyauni. Mana pihuas ushangaunachu canda imasna ranatas. Cai Corinto llactaibi ashca runagunami ñucata quirihuangaraunguna nira. \p \v 11 Dios chasna nicpi Pablo shuc huata chaupita (1 ½) chi llactaibi Diospa shimita chi runagunama camachisha tiyaura. \p \v 12 Chasna camachiupi shuc punzha israelguna Pablota piñasha japisha Acaya provincia gubirnadur Galion nishca tiyaushcama caudsayachingahua apanaura. \v 13 Chima apasha pactachisha amuta ninaura, Cai runaga mana ñucanchi camachishca samitachu camachiun nisha. Diosta alabanamanda shuc samitami camachisha quirichiun ninaura. \p \v 14 Chasna ninaupi Pablo ña rimangaraushcai mandac amu Galion randi chi israelgunata rimara, Ricuichi israelguna, cai runa ima mandashcata mana pactachicpis, ima jatun caudsayanata racpihuas, ñuca cangunata uyashcanguichimi alichisha cungahua. \v 15 Randi canguna piñashcanguichimi cai runa camachiushcamanda, canguna quiquin yachaigunata pai mana rashcamandahuas. Chitaga cangunapura alichichi, ñuca chi samimanda caudsayachinata mana munanichu nira. \p \v 16 Chasna nisha paihuagmanda paigunata llucshichisha cachara. \v 17 Chasna cachacpi chi mana-israel runaguna israel tandarina huasita cuirac amu Sostenes nishcata japisha, mandac amu Galionba ñaupacpi libachinaura. Randi amu mana imatas paigunama rimarachu. \p \v 18 Pablo chi llactallai unaita tiyashcahuasha quiriccunata dispirisha rira, Aquilohuas Prisilandi pariu rinaura. Chasna risha Cencrea nishca llactai pactasha Pablo pai Dioshuan cuintashca shimita pactachisha nisha paihua acchata ruturira. Chihuasha chimanda llucshisha barcoibi yaicunaura Siria nishca partima chimbangahua. \v 19 Efeso nishca llactaibi pactagrisha Aquilota paihua huarmindi saquisha Pablolla israel tandarina huasima yaicura chi tandarisha auc israelgunahuan cuintanacungahua. \v 20 Chibi Pablo camachishca shimita uyasha paita ruganaura paigunahuan unaita saquirisha tiyachun nisha, randi Pablo mana munarachu. \v 21 Chasna ruganaupis paigunata dispiriusha nira, Jerusalenbi tiyana mani jistata pasangahua. Chihuasha Dios munacpi cangunahuagma cuti shamushami nira. \p Chasna nishcahuasha Pablo barcoibi yaicusha Efesomanda llucshisha rira. \v 22 Cesarea llactai pactasha barcomanda llucshisha Jerusalenma rira chi llactaibi tiyauc quiriccunata saludangahua. Saludasha cuintashcahuasha rira Antioquia llactama. \v 23 Chi Antioquiaibi mana yapa unaita tiyashcahuasha cutillata Diospa shimita yachachisha puringahua callarira Galacia, Frigia nishca provinciagunai pasiasha pasiasha risha chibi tiyac quiriccunata camachisha sinzhiyachira. \s1 Apolos nishca israel runa Efesoibi camachin \p \v 24 Chi uraspi Alejandria llactamanda Apolos nishca israel runa Efesoma pactamura. Ali yuyaiyuc camachic runa chasnallata Diospa shimita ali yachac runa mara. \v 25 Jesucristota quirinamanda yachachishca ashca. Chasna yachachishca asha camachiusha sinzhita camachira. Chasna ashallata paiga Bautisac Juan Jesusmanda yachachishcallata yachasha camachira. \v 26 Apolos mana manzhashami israel tandarina huasibi Diospa shimita yachachiura. \p Chasnata uyasha Aquilo Prisilandi paiguna huasima paita cayasha Jesus quiquin yachachishcata quirichishcatahuas Apolos pai mana uyashcagunata yachachinaura. \v 27 Yachachishcahuasha Apolos Acaya nishca partima chimbasha risha nicpi quiriccuna ali man nisha paita cushiyachinaura. Chasnallata shuc cartata quillcasha cachanaura, Apolos chi llactaibi pactacpi chibi tiyac quiriccuna quillcata ricusha ali yuyaihuan yaicuchinauchun nisha. Chasna quillcasha cachacpi Apolos risha pactasha, chibi tiyac Dios llaquishcamanda Jesucristota quiriccunata ashcata yanapara. \v 28 Tucui runagunahua ñaupacpi Apolos Diospa shimita ricusha cai Jesusca canguna chapaushca Quishpichicca Cristo man nisha camachira. Chasna camachisha binsicpi tucui israelguna chunlla tucunaura. \c 19 \s1 Pablo yachachicpi Diospa Samai quiriccunahuacpi yaicun \p \v 1 Apolos Corinto llactai pai tiyaushcaibi Pabloga urcu partita pasasha Efeso llactama pactara. Chi llactaibi maican quiriccunata tupara. \v 2 Tupasha chigunata tapura, Canguna quirishcai Diospa Samaita canguna japiranguichichu. \p Tapucpi ninaura, Mana. Diospa Samai tiyashcata mana ima uras uyashcanchichu. \p \v 3 Paiguna chasna nicpi Pablo cuti tapura, Chasna acpiga ima tunu yachachishcata uyashata bautisariranguichi. \p Tapucpi cutipanaura, Bautisac Juan yachachishcata quirishami bautisariranchi nisha ninaura. \p \v 4 Chasna nishcata uyasha Pablo nira, Juanga cangunata bautisara canguna juchata rashcamanda llaquirisha saquishcata ricuchingahua. Chasnallata yachachira paimandahuasha shamuc Jesucristota quiringuichi nisha. \p \v 5 Pablo chasna rimacpi chi quiriccuna Señor Jesuspa runaguna tucungahua Jesuspa shutibi bautisarinaura. \v 6 Chasna bautisarinaupi Pablo paihua maquita paiguna uma jahuaibi churashcahuasha Diospa Samai paigunaibi yaicura. Diospa Samai chasna yaicucpi paiguna shuc tunu shimigunata rimanaura, chasnallata Dios pai rangaraushcagunata rimanauchun nisha yuyachishca shimita cuintanaura. \v 7 Chi bautisaric runaguna chasna chunga ishcai (12) tupu aura. \s1 Pablo ishcai huatata Efeso llactaibi camachiura \p \v 8 Chihuasha Pablo quimsa (3) quillata israel tandarina huasibi yaicusha Diospa ali mandanamanda yachachira yuyarichi nisha alita cuintasha mana manzhasha yachachisha causara. \v 9 Chasna Pablo yachachiupi maican mana quiric sinzhi shunguyuc runaguna tucui runagunahua ñaupacpi Jesusmanda yapa mana alitagunata rimanaura. Chasna raunaupi Pablo chi runagunamanda anchurira quiriccunatas pushasha rira. Caran punzha Tirano nishca escuela huasibi camachisha causara. \v 10 Ishcai (2) huatagama chillai camachisha yachachisha causara. Chasna camachishcata uyasha tucui Asia nishca provinciaibi tiyaccuna Señor Jesusmanda yachachishcata llambu uyanaura, israelgunahuas mana-israel griego runagunahuas. \p \v 11 Chasna aushcai Dios Pablota ushaita cura jatun manzhaibacta pis mana rashcagunatahuas rachun nisha. \v 12 Chasna rauta ricusha chi runaguna Pablohua aichaibi pichashca llachapagunatas churanagunatahuas apasha ungushca runaguna jahuaibi churanaura. Chasna racpi chi ungushcaguna aliyanaurami, supaigunahuas llucshisha rinaurami. \s1 Jesuspa shuti yali ushac man \p \v 13-14 Chi uras maican mana quiric israel runagunaga supaigunata llucshichisha tucui partita purinaura. Chiguna israelgunahua jatun pagri Esebohua canzhis (7) churiguna manaura. Paigunaga Pabloshina Jesuspa shutita japisha runagunamanda supaigunata llucshichishun nisha callarinaura. Chasna yuyarisha shuc punzha supaita rimanaura, Pablo camachiushca Jesuspa shutihuan rimanchi cai runamanda llucshi nisha. \p \v 15 Chi runaguna chasna rimacpi supai randi nira, Jesusta ricsinimi, Pablo pi actas yachanimi. Cangunaga pitanguichiya. Canguna mana Jesuspa runachanguichi nira. \p \v 16 Chasna nisha chi supai yaicushca runa jatarisha chi runagunahuacpi saltasha sinzhita macanacusha huinda binsira. Chasna binsicpi chi shá shá aspishca runaguna chi huasimanda lluchu callpanaura. \v 17 Chasna tucucpi tucui Efeso llactai causauc israelgunas mana-israel griegogunahuas uyanaura chasna rashcata uyasha yapa manzharinaura. Chasnallata Señor Jesuspa shutita balichisha alabanaura. \p \v 18 Chasnallata ashca quiric runaguna paiguna ñaupa mana ali rashcagunata tucuiguna ñaupacpi cuintasha nisha shamunaura. \v 19 Chasnallata ashca burujugunami Jesusta quirisha paiguna yachana quillcagunata apamusha tucui runaguna ñaupacpi illacta rupachinaura. Chi caran quillcaguna balishcata yupacpi pichca chunga huaranga (50.000) balic ashca ara. \v 20 Chasna racpi Jesusmanda cuintaushca shimimi ashcata mirarisha rira. \p \v 21 Tucui chiguna chasna tucushcahuasha Pablo cuti Jerusalenma risha nisha yuyarira. Chima riusha provincia Macedonia Acaya nishcagunai pasiasha risha nisha yuyarira. Chasna Jerusalenma rishcahuasha Roma llactamahuas rinallata mani nisha yuyariura. \v 22 Chasna yuyarisha ishcai (2) paihuan cumpañasha puriucunata, Timoteota Erastotahuas, ñaupata cachara Macedoniama. Chihuasha Pablo provincia Asiaibimi mas unaita saquirira. \s1 Artemisa nishca yanga diosmanda \p \v 23 Chi urascunai Efeso llactaibi Jesusmanda yachachishcata uyasha yapa piñai callarinaura. \v 24 Demetrio nishca runaga sinzhi piñarishca shimihuan rimara. Paiga Artemisa nishca yanga diospa ichilla huasigunata cullquimanda rasha randichigara. Chasna rasha paihuas, paihuan tarabaccunahuas ashcata ganac anaura. \v 25 Chi runa tucui paihuacta tarabaucunata chi samita tarabauc shuccunatahuas cayasha tandachira. \p Paiguna tandaricpi paigunata nira, Runaguna, canguna yachanguichimi cai tunu tarabanamanda ashca cullquigunata ganashcanchi. \v 26 Astahuanbas chi Pabloga yachachiunmi runa rashca dioscunaga mana sirtu dioschanaun nisha yachachisha puriun. Pai chasna yachachiuta uyasha ashca runaguna ñucanchi dios Artemisata saquishcauna, mana cai Efeso llactallai randi cadsi tucui Asia provinciaibihuas. Chasna tucushcata uyasha ricushcanchi. \v 27 Paiguna Pablota caticpiga ñucanchi tarabasha gananaguna tucuringami chibiga. Chasnallata ñucanchi balichishca Artemisatas paigunaga mana balichinaunzhu, paita alabana huasitas saquichingaraunguna tucui Asia provinciaibi tucui parti munduibihuas. \p \v 28 Demetrio chasna nishcata uyasha tucuiguna piñarisha caparinaura, Efeso llactahua diosca Artemisami, paillami jatun diosca nisha sinzhita caparinaura. \p \v 29 Chasna caparisha intiru llacta turbarinaura. Chasna tucusha Pablota cumpañamuc ishcai Macedoniamanda Gayo, Aristarco nishcagunata caudsayachingahua japinaura. Japisha chi tandarina huasima apasha yaicuchinaura. \v 30 Pablo chi ishcai runagunata japishcata uyasha chi huasima yaicunata munara tucuiguna ñaupacpi rimangahua. Astahuanbas quiriccuna pai ama yaicuchun nisha jarcanaura. \v 31 Chasnallata Asiamanda Pablohua amigo mandac amugunaga paima shuc shimita cachanaura chi runaguna tandarishcama ama yaicuchun nisha. \p \v 32 Chi tandaric runaguna nuspata caran tunuta caima chima caparinaura. Paiguna imangahua tandarishcatas mana yachanaurachu chasna chapu tucusha. \v 33 Chasna tucucpi israelgunaga paiguna muntunmanda shuc Alejandro nishcata tucui runaguna ñaupacpi ñucanchimanda rimachun nisha cachanaura. Cachacpi risha Alejandro ñaupagma shayarisha maquita ricuchira chunlla tucuichi nisha israel partimanda cuintasha alichingahua. \v 34 Astahuanbas Alejandroga israel runa acta ricusha tucui runaguna cadsi ishcai (2) uratuputa huin runaguna caparinaura, Efeso llactahua diosca Artemisami, paillami jatun an nisha sinzhita caparinaura. \p \v 35 Chi capariushcata uyasha llacta amu chi runagunata ña chunllachisha rimara, Efeso runaguna, tucui runagunami yachanaun ñucanchi Efeso llactaga jatun Artemisa nishca diospa huasita cuirac manchi, chasnallata jahua pachamanda Artemisa ricuric urmashcata cuirac manchi. \v 36 Chita yachasha pihuas mana ningachu yanga man nisha. Chasna acpi cunanga chunlla aichi. Imatahuas alita yuyarisha rimaichi. \v 37 Chasnallata canguna cunan apamushca runagunaga Artemisata alabana huasimanda mana imatas shuhuashcaunachu, chasnallata paimanda ima cuntar shimitas mana rimashcaunachu. \v 38 Chasna acpi Demetrio, paihuacpi tarabaucunahuas, pihuan piñanacushca ashaga taripac runagunahuagma richun chita cuintasha alichingahua. \v 39 Canguna astahuan shuc tunu caudsayachingahua cuintanata munashaga chi jatun tandarinama rimasha alichigrichi. \v 40 Canguna cunan nusparisha caparishcamanda gubirnu ñucanchita tapucpiga ñucanchiga imatas mana rimaibacchu tucunchi. Yapa manzhanayacta ñucanchillata caudsayuc tucunchichari nira. \p \v 41 Chasna rimashcahuasha chi tandarishca auc runagunata chimanda cachara. \c 20 \s1 Pablo Macedonia, Acaya provinciagunama cutillata rin \p \v 1 Chasna capariuc runaguna llucshisha rishcahuasha, quiriccunata Pablo camachingahua tandachira. Camachishcahuasha paigunata dispirisha provincia Macedoniama rira. \v 2 Macedoniaibi pactasha puriusha caran llactaibi tiyac quiriccunahuacpi pasiasha pasiasha camachisha sinzhiyachishun nisha camachiura. Chasna rasha purisha, risha risha Acaya provinciama pactara. \v 3 Chi Acaya provinciaibi quimsa (3) quillata tiyaura. Chihuasha Siria nishca llactama rinata munara. Barcoi risha nisha raushcaibi maican mana quiric israelguna paita huanchishun nisha chapaushcata yachasha Pablo barco riullaita saquirisha, chaquihuan risha provincia Macedoniamallata bulltiara. \v 4 Pablohuan cumpañasha puriucuna anaura Berea llactamanda Sópater nishca, Tesalonica llactamanda Aristarco, Segundohuas, Derbemanda Gayo, Timoteohuas, chasnallata provincia Asiamanda Tiquico, Trófimohuas. \v 5 Paiguna ñaupata risha ñucanchita Troaspi chapanaura. \v 6 Israelguna mana putasyachishca panda micuna jista pasanagama Filipos llactai auranchi. Chi jista pasashcahuasha, barcoi yaicusha pichca (5) punzhaibi pactaranchi Troaspi. Chibi chi ñaupa ric huauquigunahuan tupanacusha canzhis (7) punzhagata tiyaranchi. \s1 Pablo Troaspi intiru tutata camachishcamanda \p \v 7 Domingo punzha quiriccunapura Jesus huañushcamanda yuyarisha panda micungahua tandariranchi. Caya rina ashami Pabloga quiriccunata chaupi tutagama yachachiura. \v 8 Ñáucanchi tandariranchi jahua patai ashca bilata japichishcaguna tiyashcai. \v 9 Chibiga shuc Eútico nishca musu runami ventana lindusbi tiyaura. Pablo unaita camachiupi chi musu runata puñui japicpi puñunayaita mana ushasha, quimsa (3) pata jahuamanda allpama huañucta urmara. Maicangunalla ricungahua uraicusha huañushcata ricunaura. \v 10 Pablohuas uraicusha chi musu runata ugllarisha japira. Chasna rasha quiriccunata rimara, Ama manzharinguichichu, paiga causaunmi. Diosmi paita cuti causachin nira. \p \v 11 Chasna rashcahuasha Pablo runagunandi cutillata sicasha Jesusmanda yuyarisha panda paquisha micunaura. Micushcahuasha tuta pagaricta pai rina urascama camachisha pagarira. Chihuasha paigunamanda llucshisha rira. \v 12 Chi urmashca huañuc musu runata causacta huasima apausha tucuiguna yapa cushiyasha rinaura. \s1 Pablo Troasmanda llucshisha Miletoma rira \p \v 13 Chimanda Pablo chaquihuan risha nicpi ñucanchi ñaupata risha barcoibi yaicusha Asonma riranchi chibi Pablota chapangahua. \v 14 Asonbi Pablota tupasha barcoibi yaicuchisha riranchi Mitilene nishca islama. \v 15 Chimanda barcollaita risha cayandi punzha Quiyo nishca isla chimbapurai pactaranchi. Chimanda cayandi punzha Samos nishca allpai llutariranchi. Chimanda llucshisha Trogilio nishca llactaibi pactasha puñuranchi. Chimanda cayandi punzha Mileto nishca llactama pactaranchi. \v 16 Pablo Asia provinciai tiyac Efeso llactaibiga ama unayangahua nisha yuyarishcamanda uctalla riranchi. Pai Jerusalenbi Pentecostes nishca israelguna jistaibi aungahua nishami Efeso llactama mana riranchi. \s1 Pablo Efeso rucu quiriccunama camachishcamanda \p \v 17 Pablo Mileto llactai pactasha aushcai Efeso quiriccunata cuirauc rucugunata cayachira shamunauchun nisha. \v 18 Shamunaupi Pablo paigunata cuintara, Ñáuca Asia provinciama shamushca punzhamandapacha imasna rasha causashcata basta yachanguichimi huauquiguna. \v 19 Ñáuca tucui uras cangunahuan aushcaibi Jesuspacta rasha causashcani mana alabarisha. Runaguna mana alita rauta ricusha huacarani. Chi mana quiric israelguna ñucata huanchingahua nicpihuas mana manzhashalla camachinata saquiranichu. \v 20 Diospa shimita camachiusha canguna alita causachun nishami tucuitami yachachirani, ashca runaguna ñaupacpihuas chasnallata canguna huasiguna ucuibihuas. \v 21 Chasna israelgunatas chi mana-israel griegogunatas camachirani Diospa runa tucuna munashaga juchata rashcata saquisha Señor Jesucristota quirichi nisha. \p \v 22-23 Cunanga Diospa Samai ñucata mandashcamanda Jerusalenma riuni. Ñáuca mana yachanichu chibi ima tucunatahuas randi tucui ñuca puriushca llactagunaibi Diospa Samai sirtu rimahuara casna nisha: Chibi canda carcelbi tapaitucungaraungui, chasnallata can ashcata turmintaringaraungui nisha rimahuara. \v 24 Chasna agllaita chigunata mana manzhanichu, mana saquirishachu. Señor Jesusca ñucata ñaupata mandahuarami Dios llaquishcamanda quishpina shimita rimagri nisha. Ñáuca chi mandashca shimita pactachicpi ñuca causaita tucuchicpihuas ali manga. Chi mandashca shimita ñuca mana pactachicpiga ñuca causaiga mana balic tucungachu. Chitaga ñuca huañuna punzhagama cushihuan pactachina mani nira. \p \v 25 Ñáuca cangunahuan tiyaushcai Diospa ali mandanamanda yachachiurani. Cunan mana mas cangunata yachachishachu, cunanmanda ñaupagma mana cuti cai pachaibi ricuhuanguichichu. \v 26-27 Cunan cangunata nini, ñuca Dios mandashca shimita tucuita yachachiranimi mana imatahuas pacasha. Chiraicumi cunanga pihuas mana quiricpiga mana ñucaga culpayucchani. \v 28 Chasna acpimi canguna caran amu cuirarisha causanguichi nini. Chasnallata huahuagunata cuirashcacuintallata Jesusta quiriccunata cuiraichi. Tucui paigunaga Jesuspa rahuaihuan randishcaguna manaun. Paigunata cuirangahua nisha Diospa Samai cangunata churashcami tucui paigunata Diospa shimita rimasha yachachichun nisha. \v 29 Ñáuca rishcahuasha shuccuna quiric muntunda huaglichishun nisha shamungaraushcata alita yachani. Shuc puma ovejata micungahua shamuccuinta shamungaunami quiriccunata chingachingahua. \v 30 Chasnallata canguna muntunmandallata maican runaguna Diospa shimita pasacta rimana randimanda llullata yachachinaunga canguna paigunata catichun nisha. \v 31 Chiraicu alita cuirarisha causaichi. Chasnallata ama cungaringuichichu imasna quimsa (3) huatata tutandi punzhandi mana sambayasha cangunata yachachiurani. \p \v 32 Cangunata cunan Diospa maquibi saquini llaquishca huauquiguna. Chasnallata Yaya Dios cangunata llaquiunmi nishca shimiga cangunata yanapachun paita quirinata ama saquinauchun nisha. Pai tucui quishpichishca runagunama cungaraushcataga cangunahuas paigunahuan pariu japingaraunchichi. \v 33 Ñáuca cangunahuan tiyaushcaibi canguna charishcatas mana munashcanichu cullquitas ni pihua llachapatas. \v 34 Astahuanbas canguna basta yachanguichi ñuca quiquin maquihuanmi tarabarani, ñucahuan puriucunandi imatas minishtishaga charinauchun nisha tarabarani. \v 35 Chasna tarabasha cangunata caran cutin yachachirani maican minishtiuc runagunata yanapana manchi nisha. Chasna rasha Jesus rimashcata yuyarirani casna nisha: Cumbirashcata japic runamanda chi cumbirac runaga mas yalita cushiyangami. \p \v 36 Pablo chasna rimashcahuasha tucui chibi auc runagunandi cungurisha Diosta mañara. \v 37 Diosta mañashcahuasha Pablota ugllarisha muctisha tucuilla ashcata huacanaura. \v 38 Pai mana cuti bulltiamushachu nicpi ashcata llaquirinaura. Chihuasha barcogamalla Pablota cumpañasha rinaura. \c 21 \s1 Pablo Jerusalenma riushcamanda \p \v 1 Chi Efeso llactai quiriccunata cuirac runagunata saquisha riusha barcoi yaicusha piticta riranchi Cos nishca islama. Chimanda cayandi punzha riranchi Rodas nishca islama. Chimanda Patara nishca llactama pactaranchi. \v 2 Patara llactaibi Feniciama riu barcota tupasha chibi yaicusha riranchi. \v 3 Ñáucanchi chimanda riushcai Chipre nishca isla lluqui maqui partima saquirira. Chi Siria llactama riuc barco llutarira Tiro nishca llactai cargagunata llucshichingahua. \v 4 Chasna llutaricpi chillai tiyausha quiriccunata mascasha tupasha canzhis (7) punzhata paigunahuan pasiaranchi. \p Chibi aushcai Diospa Samai chi quiriccunata Pablo imasna turmintaringaraushcata yuyachira. Chasna yuyachicpi paiguna Pablota ruganaura ama Jerusalenma ringuichu nisha. \v 5 Ñáa chi semana tucuricpi tucui quiriccuna paiguna huarmigunas huahuagunandi chi llactamanda cumpañasha llucshisha pulayai pactasha, chibi cungurisha Yaya Diosta mañaranchi. \v 6 Diosta mañashcahuasha paigunamanda llucshisha riranchi chi barcollaita cuti yaicungahua. Paigunaga chimandalla paiguna huasima bulltianaura. \s1 Pablo amigoguna Jerusalenma ama ringuichu ninaura \p \v 7 Tiromanda Tolemaida nishca llactagama barcollahuan pactaranchi. Chi llactai tiyac quiriccunahuan shuc punzhata pasiaranchi. \p \v 8 Cayandi punzha Pablo paihuan cumpañaccunandi chaquihuan Cesarea nishca llactama pactasha Felipe nishca Diospa shimita rimac runahua huasima risha chillai saquiriranchi. Ñáaupa uras Jerusalenbi auc quiriccunata yanapangahua nisha canzhis (7) runagunata anllanaura, Felipega chita rac tucura. \v 9 Paimi chuscu (4) sultira ushushigunata charira. Paigunatahuas Diospa Samai yuyachishca anaura. \p \v 10 Ñáucanchi chibi chara mana unai punzhata tiyaushcai shuc runa Agabo nishca Judea provinciamanda shamura. Paihuas Dios rimashcata pasachic runa ara. \v 11 Ñáucanchima caillayasha Pablohua cinturunda japisha pai amullata paihua chaquitas maquitas huatarisha rimara, Diospa Samai casnami nin, Jerusalenbi tiyac israelguna cai cinturunba amuta japisha casna huatasha chi mana-israel runagunama cungaunami. \p \v 12 Agabo casna nishcata uyasha ñucanchi chi llactaibi tiyac quiriccunahuas Pablota rugaranchi Jerusalenma ama richun nisha. \v 13 Ñáucanchi chasna rimacpi Pablo randi, Imamandata huacasha llaquichihuanguichi nira. Ñáuca puruntu mani huataitucungahua chasnallata Jesucristomanda Jerusalenbi huañungahuas nira. \p \v 14 Ñáucanchi rimacpihuas mana uyacpi saquiranchi, Diospa munashca tucuchun nisha. \p \v 15 Caihuasha alichirisha Jerusalenma riranchi. \v 16 Ñáucanchi riupi Cesareamanda maican quiriccuna cumpañasha rinaura. Paiguna Nasonba huasima ñucanchita pushanaura caibi ausha tiyaichi nisha. Nasonga Chipre nishca islamanda runa mara. Paiga ñaupa urasmanda quiric runa mara. \s1 Pablo Jerusalenma pactan \p \v 17 Ñáucanchi Jerusalenma pactacpi chibi tiyac quiriccuna cushihuan ñucanchita japinaura. \v 18 Cayandi punzha Pablo ñucanchindi Santiagohuagma riranchi. Chibi tucui rucu quiric runaguna tandarinaura. \v 19 Pablo saludashcahuasha pai chi mana-israel runagunahua llactai puriushcaibi tucui Dios rashcagunata cuintara chibi tiyac rucugunata. \p \v 20 Chasna cuintacpi uyasha Diosta alabanaura. Chasnallata Pablota rimanaura casna nisha, Ricui llaquishca huauqui, ashca huaranga israelguna Jesusta cunan quiriungunami. Chasna ashas Moises mandashca shimigunata caran shuc pactachic manaun nisha. \v 21 Paiguna, can tucui partibi causac israelgunata, Moises mandashca shimigunata mana uyanachan nisha can rimashcata uyashca manaura. Chasnallata israel runa tucungahua paiguna churigunata mana pitinachu nisha can rimashcata uyashcauna. Chasnallata ñucanchi huañuc apayayaguna yachachishca yachaita mana balinzhu nishca shimita uyashcauna. \p \v 22 Can sirtu shamushcata ña yachangamiraunguna. Chasna acpi imasna ranatangui. \v 23 Cunanga ñucanchi rimashcata uyai, shuc yuyaita charinchi chi paiguna rimashca shimita alichingahua. Caibi ñucanchi muntunbi chuscu (4) runaguna Diosta shuc sirtu shimita cuintashcauna. \v 24 Chasna acpi can chigunata pushasha paigunahuan armagri, paigunamanda Diosma ricuchina ovejata randisha pagai. Chihuasha acchatahuas pitichingui paiguna rimashca shimita pactachingahua. Chasna racpi tucui israelguna yachangaunami canmanda rimashca shimita mana sirtu acta yanga llullashca nisha. Chasnallata can Moises mandashca shimita pactachic man nisha ricunaunga. \v 25 Chasna agllaita ñucanchi ña mana-israel runagunama quillcaranchi casna nisha, Ama ñucanchi mandashcagunamanda turbarichichu nisha. Astahuanbas ama micuichichu runa rashca dios ricuchishca aichagunata, rahuaiyuc aichatahuas. Chasnallata ashiyanatas saquichi nisha quillcaranchi. \s1 Pablota Diospa huasibi cadsi huanchishcamanda \p \v 26 Chi rucu quiriccuna chasna rimacpi uyasha Pablo chi chuscu (4) runagunata pushasha, cayandi punzha Moises mandashcacuinta rangahua armanaura. Chihuasha Pablo Diosta alabana huasima yaicura ima punzhata ovejata apamusha nisha rimangahua. \v 27 Chasna rasha canzhis (7) rimashca punzha ña tucuringaraushcai maican Asiamanda israelguna Diosta alabana huasi ucuibi Pablo tiyauta ricusha piñasha Pablota japinaura. Chasna rasha tucui tiyac runagunata nuspachinaura Pablomanda piñana shimigunata rimasha. \v 28 Ñáa japisha caparinaura, Israel runaguna yanapac shamuichi nisha. Cai runaga tucui partita mana alita rimasha puriun. Israelgunahua yachaiga mana balinzhu ninmi, Moises mandashca shimis mana balinzhu nin. Chasna mana balichisha cunanga mana-israel griego runagunataga cai ucuma apamusha ñucanchi Diosta alabana huasita huaglichishcami nisha caparinaura. \p \v 29 Ñáa chi uras Pablo Jerusalen llacta ñambigunata Efesomanda Trófimo nishca griego runahuan puriushca. Israel runaguna Pablohuan pariu puriuta ricusha paiga chi runata Diosta alabana huasi ucuta yaicuchishcata yuyarinaurami. Chasnamanda Pablo Diospa huasita huaglichishcata yuyarishami sinzhita caparinaura. \p \v 30 Paiguna caparicpi tucui chi llactaibi tiyac runaguna huairashina callpamunaura, paigunas Pablota japisha Diosta alabana huasimanda llucshichingahua. Chihuasha pungugunatas uctalla tapanaura. \s1 Romano sundalu Pablota quishpichishcamanda \p \v 31 Ñáa paiguna Pablota huanchingaraushcai shuc sundalugunata mandac uyara tucui Jerusalen llacta piñarisha turbarishcata. \v 32 Chasna uyasha paihua sundalugunandi paigunata mandaccunandi tandarisha callpanaura chi runaguna aushcama. Chi sundalugunata mandac paihua sundalugunandi callpamuucta ricusha chi runaguna Pablota libachinata saquinaura. \v 33 Chasna acpi paiguna pactagrisha Pablota japichisha ishcai (2) cadenahuan huataichi nisha mandara. Chihuasha Pablota piñauc runagunata tapura, Cai runaga pitan. Imatata rashca nisha. \p \v 34 Tapucpi chi tandaric runaguna caranda caparinaura, chasna tucui caparinaupi chi sundaluta mandac mana imatas uyarachu. Chimandami Pablota cuartelma apaichi nisha paihua sundalugunata mandara. \v 35-36 Apanaupi huashamanda ashca runa catisha rinaura sinzhita caparisha, Paita huanchi, huanchi nisha. \p Chasna nicpi ña cuartel chacama pactasha runaguna huanchingahua piñarishcamanda sundaluguna Pablota marcasha apanaura mas jahuama. \s1 Pablo chi runagunata cuintashcamanda \p \v 37 Sundaluguna paita cuartelma yaicuchingaraupi Pablo griego shimita rimasha chi mandacta rimara, Shuc shimita canhuan cuintanata munani nisha. \p Pablo chasna rimacpi pai randi Pablota tapura, Griego shimitaga rimanata yachanguichu. \v 38 Manachu Egiptomanda runa angui. Manachu can ñaupa uras gubirnuta piñasha callpachisha nisha chuscu huaranga (4.000) runata tandachisha pushashcangui chaquishca pambama. Manachu chi runa angui. \p \v 39 Tapucpi Pablo cutipara, Mana can rimashca runachani. Ñáucaga israel runa mani. Cilicia provincia jatun Tarso nishca llactamanda mani. Manachu ushangui ñucata lugarta cunata cai runagunahuan shuc shimita rimangahua. \p \v 40 Chasna tapucpi can munasha rimai nicpi Pablo chaca pundamanda shayarisha paiguna chunlla tucunauchun nisha maquita ricuchira. Israelguna chunlla tucucpi Pablo paiguna quiquin hebreo shimibi rimangahua callarira casna nisha, \c 22 \p \v 1 Apayayaguna, huauquigunahuas, ñuca quiquin causashcata cuintangarauni, uyapaichi nira. \p \v 2 Pablo paiguna quiquin hebreo shimibi rimacpi uyasha chi runaguna mas chunlla tucunaura. Chasna tucucpi Pablo rimangahua callarira, \p \v 3 Ñáuca sirtu israel runa mani. Cilicia provincia Tarso nishca llactaibi pagarirani. Chasna ashallata cai Jerusalen llactaibi huiñagarani. Gamalielmi ñucata yachachigara. Moises mandashcata ñucanchi huañuc apayayaguna catishcacuinta alita pactachigarani. Diosta alita pactachisha nirani canguna cunan raushcacuintallata. \p \v 4 Ñáuca ñaupa uras chi Jesusta quiriccunata huanchinagama turmintachigarani. Chasnallata carigunata huarmigunatas caudsayachisha japisha huatasha apagarani paigunata carcelbi tapangahua. \v 5 Israel pagrigunahua jatun amu, shuc mandauc rucu israelgunahuas rimanata ushanaunmi imasna paiguna ñucama quillcata cushcata ñuca Damasco llactaibi tiyac israelgunata ricuchigrichun nisha. Chi quillcata japisha Damascoma ringahua callarirani chibi tiyac Jesusta quiriccunata caudsayachisha japisha Jerusalenma apamusha libachingahua. \s1 Jesusta Pablo ñaupa ricushcamanda \r (Hch 9.1-19, 26.12-18) \p \v 6 Chasna ñuca riushcaibi chaupi punzhai Damasco llactama pactana mayanbi, cungaimanda jahuapachamanda ñuca muyucta liúlla ricuchihuara sinzhi rayu limpiashcacuinta. \v 7 Chasna tucucpi allpama urmarani. Allpai siriushcaibi shuc shimi uyarira casna nisha, Saulo, imamandata turmintachihuangui. \v 8 Chi rimashcata uyasha tapurani, Pitangui señor. Ñáuca tapucpi rimahuara, Ñáuca Nazaretmanda Jesus mani nisha, ñucataga turmintachihuaungui nira. \v 9 Chasna tucucpi ñucahuan riu runaguna chi limpiashcacuintata ricusha ashcata manzharinaura. Astahuanbas chi ñucata rimaushca shimitaga mana uyanaurachu. \p \v 10 Chasna Jesus mani nisha rimacpi ñuca cuti tapurani, Imatata rasha señor. Tapucpi cutillata rimahuara, Cunanga jatarisha rilla Damasco llacta ucuma. Chibi imata rangaraushcata shuc runami canda cuintangaraun nira. \v 11 Ñáa chi liúlla dilampacpi ñuca ñahui puyuyara. Chasna tucucpi ñucahuan pariu riu runaguna ñuca maquimanda aisasha Damascogama pushahuara. \p \v 12 Chi Damasco llactaibi shuc Ananias nishca runa aushcara. Paiga Moises mandashca shimigunata yapa pactachic mara. Chasnallata chi Damascoibi tiyac israelguna paimi ali yuyaiyuc, ali shungu runa man nisha ninaura. \v 13 Ananias ña ñucahuagma shamusha ñucata nihuara, Huauqui Saulo, camba ñahuita pascasha ricui. \p Pai chasna nishcallai ñuca ñahui pascaricpi paita ricurani. \v 14 Chihuasha pai rimahuara, Ñáucanchi huañuc apayayagunahua Dios ñaupa urasmanda canda anllashcami can paihua munaita yachachun nisha. Chasnallata can paihua sumacta rac churita ricsichun nisha canda Jesusta ricuchishcami nira. Maspas paihua Churi quiquin shimihuan uyachun nisha canda japirami nira. \v 15 Can ricushcatas canda rimashcatahuas rimac runa tucunguimi intiru pachata purisha tucui runata rimagrisha nihuara. \v 16 Cunanga imatata rasha chapaungui tapuhuara. Jatari, Diospacpi ali tucungahua can jucha rashcata Jesusma rimasha bautisari. Chasna Ananias ñucata nisha cuintahuara. \s1 Mana balichishca runagunama Pablo rishcamanda \p \v 17 Pablo mas cuintara, Chihuasha Jerusalenma bulltiasha Diosta alabana huasibi yaicusha Dioshuan cuintasha mañarani. Chasna cuintaushcaibi ñuca muscushcacuinta Jesucristota ñuca mayanbi ricurani. \v 18 Paita ricucpi ñucata rimahuara, Cai Jerusalen llactamanda llucshisha uctalla ri. Caibi tiyauc runaguna can ñucamanda cuintashcata mana uyangaunachu. Chiraicu caimanda rilla nihuara. \p \v 19 Chasna nicpi ñuca randi rimarani, Mana, señor. Paiguna alita yachanaunmi tucui israel tandarina huasigunaibi ñuca yaicusha canda quiriccunata japisha libachisha carcelbi tapac ashcata yachanaunmi. \v 20 Chasnallata canmanda yachachiu Esteban nishca runata huanchishca uras ñucahuas chibi tiyaurani, paita huanchichilla nirani, chasnallata paita huanchiu runagunahua camidsagunata huacaichirani. \v 21 Ñáuca chasna rimacpi Jesus cutillata rimahuara, Rilla, ñuca canda carumami cachauni mana-israel runagunama nisha rimahuara. \s1 Sundaluta mandacca cuti Pablota quishpichira \p \v 22 Chi shimigamalla tucui runaguna Pablo chigama cuintashcata uyanaura. Astahuanbas pai mana-israel runaguna nishcata uyasha tucui runaguna piñasha caparinaura, Paita huanchichi, chi runa ama causachun nisha sinzhita caparinaura. \p \v 23 Chasna yapa piñasha paiguna yachaita rasha camidsagunata allpai huactasha, allpatas jahuama shitasha sinzhita caparinaura. \v 24 Runaguna chasna rashcata ricusha chi sundaluta mandacca Pablota cuartel ucuma yaicuchichi nisha mandara. Chihuasha imamanda runaguna chasna caparinaun nisha yachangahua Pablota libachichi nisha mandara pai rimanagama. \v 25 Sundaluguna paita huatashcahuasha libachingaraupi Pablo chibi tiyauc sundalugunata mandacta tapura, Canguna chara mana tapushallata romano llactapura runata libachinata ushanguichichu. \p \v 26 Pablo chasna rimacpi chi sundalugunata mandac paimanda mas yali mandagma cuintagrira casna nisha, Imasata rana anga. Cai runaga romano llactapura runa man. \p \v 27 Chita uyasha chi sundaluta mandac Pablohuagma shamura tapungahua, Rimahuai, sirtuchu romano runa angui nisha. Tapucpi Pablo nira, Indá, romano llactapura mani. \p \v 28 Pablo chasna nicpi chi mandacca, Ñáuca Romano runa tucungahuaca ashca cullquitaga pagarani nira. Chasna nicpi Pablo cutillata rimara, Ñáucaga Tarso llactaibi pagarishcamandami romano llactapura ani. \p \v 29 Chasna Pablo rimacta uyasha chi paita libachingahua mandashca sundaluguna huairalla anchurinaura. Chasnallata paigunata mandacca Pablo romano llactapura ashcata yachasha yapa ashcata manzharira pai huatasha libachingahua mandashcamanda. \s1 Pablo israelguna taripanaibi shayashcamanda \p \v 30 Cayandi punzhaga chi sundalugunata mandac runa imamanda chi israelguna Pablota huanchingahua nisha rimashcata alita yachangahua tucui israel jatun pagrigunatas, chasnallata tucui israel mandauc rucugunatahuas tandarinauchun nisha urdinara. Chihuasha Pablota cadenata pascasha paiguna ñaupagma apamura paita uyashun nisha. \c 23 \p \v 1 Chasna tucui tandaric runagunata ricusha Pablo rimangahua callarira, Uyaichi Israel huauquiguna, ñucaga cunan punzhagama Diospa ñaupacpi ali yuyaihuanmi causashcani nisha rimara. \p \v 2 Pablo chasna rimacpi chi Ananias nishca pagrigunahua jatun amuga, Pablohuan pariu tiyauc runagunata mandara, paihua shimibi huactaichi nisha. \p \v 3 Huactanaupi Pabloga Ananiasta randi rimara, Can chibi tiyaunguimi Moises mandashcashinalla taripangahua. Chasna ashallata mana mandashcashina churashcangui ñucata huactaichi nisha. Chasna rashami mana ali runa angui. Can chasna mana alita urdinashcamandami Dios randi canda huactanga. \p \v 4 Chibi tiyaucunaga Pablota rimanaura, Dios churashca jatun pagritachu mana alita rimangui. \p \v 5 Chasna rimacpi, Ñáuca mana yacharanichu pai cangunata mandauc jatun pagri acta, yachashca ashaga mana chasna rimaimacharani huauquiguna. Ñáuca yachani Diospa shimi nin: Cangunata mandaucunata ima mana ali shimita rimanguichichu nishcata yachanimi. \s1 Chi tandarishca aucuna chaupi chaupi tucushshcamanda \p \v 6-8 Ñáa chi tandariushcaibi ishcai (2) muntun tiyanaura. Shuca cuti causarinata yuyaric fariseo nishcaguna. Shuca cuti causarinata mana yuyaric saduceo nishcaguna. Chi saduceogunaga runa huañusha mana cuti causarinachu niucuna, chasnallata angelguna illanmi, ayahuas almahuas illanmi niucuna. Astahuanbas fariseogunaga tucui caiguna tiyanmi niucuna. Chasna acpi Pablo ña paiguna ishcai (2) tunu yuyai acta yachasha sinzhi shimihuan uyangachun nisha rimara, Ñáuca fariseo mani huauquiguna. Ñáuca yayahuas fariseo mara. Runa huañushcamanda cuti causarinata ñuca quirishcamandami taripaitucuni. \p Pablo chasna rimacpi fariseo runagunahuan saduceo runagunahuan piñanacunaura. Piñanacusha chapu tucunaura. \v 9 Paigunapura sinzhita caparinaura. Chasna tucucpi maican Moises mandashcagunata yachachic fariseoguna shayarisha rimanaura, Cai runaga ima caudsatas mana charinzhu randi shuc angel shuc aya paita rimashcachari. \p \v 10 Paigunapura yapa piñanacusha Pablota tílma tílma aisasha huanchinata ricusha sundaluta mandac yapa manzharira. Chiraicu mandara sundaluguna chi runaguna maquimanda Pablota quichusha carcel ucuma cuti pushanauchun nisha. \p \v 11 Chi tutallatami Señor Jesusca Pablohuacpi ricurisha rimara, Ama manzharichu, ama llaquirisha tiyaichu Pablo. Can Jerusalen llactai ñucamanda rimashcacuinta cunan chi Roma llactaibihuas ñucamanda rimagringuimi nira. \s1 Pablota huanchinata yuyariunguna \p \v 12-13 Cayandi punzha chuscu chunga (40) yali israel runaguna, Pablota huanchinagama ama upishun, ama micushun nisha yuyarisha paigunapura sirtu shimita rimanacunaura. \v 14 Chasna yuyarisha chi runaguna pagri amugunahuagma, rucugunahuagmas rimangahua rinaura, Ñáucanchi Diospacpi yuyarishcanchimi imatahuas mana micushun mana upishun Pablota huanchinagama nisha. \v 15 Cunanga casna ranguichi. Chi shuc taripaccunandi pariu tandariusha chi sundaluta mandacta rimaichi caya punzha Pablota pushamuchun cangunahuagma mas alita tapungahua nisha. Pai chara mana pactamugllaita ñucanchiga chaupibi chapasha huanchishun nisha rimanacunaura. \p \v 16 Chasna rimashcata uyasha Pablohua panihua churi chi carcelma yaicusha Pablota rimagrira. \v 17 Chasna rimagricpi Pablo shuc sundaluta mandacta cayasha, Cai musuta pushai canda mandagma, pai shuc cuintanata charinmi nira. \p \v 18 Chasna nicpi chi musuta apasha sundalugunata mandagma pactasha rimara, Chi tapashca Pablo ñucata cayasha nihuara cai musuta apasha ri pai shuc shimita cuintanata charinmi can uyachun nisha. \p \v 19 Chasna nicpi paiga Pablohua sobrinota maquimanda japisha isquinama pushasha tapura, Imatata ñucata cuintanata munangui. \p \v 20 Tapucpi chi musu nira, israelguna cuintanacunaushca canda tapungahua nisha caya punzha Pablota israel amuguna tandarina huasima apamuchun paimanda mas ashcata tapusha yachangahua nisha. \v 21 Randi paiguna tapushcataga ama ranguichu. Chuscu chunga (40) yali israelgunaga Diospacpi rimashca aunguna mana micushunzhu mana upishunzhu Pablota huanchinagama nisha. Chasna apamushcai paiguna huanchingahua chapaunguna nira. \p \v 22 Chasna tucuita cuintacpi chi musuta dispirisha, Ama pitahuas rimanguichu ñucanchi cuintashcata nisha cachara. \p \v 23 Dispirishcahuasha chi sundalugunata mandacca paimanda mas pishi ishcaigunata (2) cayasha mandara, sundalugunata alichichi Pablota Cesarea llactama apangahua. Ishcai patsac (200) chaquihuan puriucunas, canzhis chunga (70) caballoi puriucunas, ishcai patsac (200) espada saulihuan puriucunahuas tucuita alichisha chapanauchun las nueve tutai llucshisha Cesarea llactama ringahua. \v 24 Chasnallata Pablo rina caballogunatas alichichi gubirnadur Felix ñaupagma pai ali pactachun nisha mandara. \v 25 Chasna mandasha chigunahuan cachaura shuc quillcata casna nisha, \mi \v 26 Ñáuca, Claudio Lisias, \mi Ali jatun mandac amu Felixta saludauni. \pi1 \v 27 Cai Pablo nishca runataga israelguna japisha huanchinata munanaura. Chasna acpi pai romano runa acta yachasha ñuca sundalugunahuan risha quishpichirani. \v 28 Imamandata casna huanchinata munaunguna nisha yachangahua israel amugunahuagma paita pushasha rirani. \v 29 Chibi ñuca asirtarani israelgunaga paiguna mandashca shimigunata Pablo mana pactachinzhu nishami caudsayachiushca anaura. Astahuanbas cai runa ñucahuacpi ima caudsayachinata mana charinzhu carcelbi tapaitucunatahuas, ima huañuna caudsatahuas. \v 30 Chasna agllaita rimahuashcami israelguna cai runataga huanchingahua chapaunguna nisha. Chasnamandami paita huairashina canma cachauni. Chasnallata chi caudsayachic runagunatas mandarani imatas caudsachinata munashaga cambacpi rimagrichi nisha. Chillata quillcasha dispirini. \s1 Pablota mandac amu Felixma pushaunguna \p \v 31 Sundalugunaga paigunata mandac rimashcacuinta cadsusha Pablota chi tutallata pactachinaura Antipatris nishca llactagama. \v 32 Cayandi punzha chaquihuan riu sundalugunaga bulltianaura paiguna cuartelmallata. Randi caballoibi riu sundalugunaga Pablohuan mas rinaura. \v 33 Ñáa Cesareama pactasha mandac amu Felixma quillcata cunaura, chasnallata Pablota paihua maquibi saquinaura. \p \v 34 Chi amu quillcata ricushcahuasha Pablota tapura, Maican provinciamandatangui. Cilicia provinciamanda mani nicpi amu rimara, \v 35 Canda caudsayachiu runaguna shamucpi canmanda uyashami nira. \p Chihuasha paihua sundalugunata mandara Pablota cuiraichi nisha mandac amu Herodespa huasi ucui. \c 24 \s1 Tértuloga Pablomanda llullan \p \v 1 Pichca (5) punzhahuasha israel pagrigunahua jatun amu Ananias, maican Israel rucugunahuan, Jerusalenmanda Cesareama shamunaura. Chasnallata chi mandashcagunata yachac Tértulo nishca runandi yapa alita rimac asha paigunahuan rira mandac amu ñaupacpi Pablota caudsayachichun nisha. \v 2 Pactanaupi Herodespa huasimanda Pablota apagrishcahuasha Tértulota amuhua ñaupacpi rimangahua callarira casna nisha, Señor canda pagrachu ninchi can mandaushcai unaimanda cunangama ñucanchi cungailla causaushcanchi. Can yuyaihuan mandashami cai llactata yanapashcangui. \v 3 Chimandami tucui uras maibihuas pagrachu ninchi señor, can cai llactata yapa alita mandashcamanda. \v 4 Cunan ama mas unayangahua canda rugauni shuc ratulla ñuca cai runamanda cuintangaraushcata uyahuangui. \v 5 Paiga mana ali runachan. Tucui partibi shuc yuyaigunata yachachishami israelgunata huaglichisha chaupichishcata tupashcanchi. Chasnallata paiga Nazaretmanda Jesusta catiucunata mandauc amu man. \v 6 Chasnallata cai runami Diosta alabana huasita yanga huasitashina rara. Chasna raushcai paita japiranchi ñucanchimandashina taripangahua. \v 7 Astahuanbas chi Lisias nishca sundalugunata mandac shamusha tílma tílma aisasha ñucanchi maquimanda quichura. \v 8 Chasna rasha caudsayachiu runagunaga camba ñaupacpi rimagrichi nisha. Caima cachaitucuranchi. Cunanga canllata tapusha alita yachangamiraungui imaraicu ñucanchi caudsayachishcagunata. \p \v 9 Tértulo rimashcahuasha tucui chibi auc israelguna pai rimashcaga sirtu man nisha rimanaura. \s1 Tértulo rimashcahuasha Pablo riman \p \v 10 Chihuasha amu Felix paihua maquita ricuchira Pablo rimachun nisha. Chasna ricuchicpi Pablo rimangahua callarira casna nisha, Cai llactaibi can ashca huatagunata mandac amu ashcata yachanimi señor. Chasna acpi camba ñaupacpi cushihuan cuintangarauni ñuca raushcagunata. \v 11 Can paigunata tapushaga alita yachanguimi cadsi chunga ishcai (12) punzhatupumi tucun ñuca Jerusalenma Diosta alabangahua rishcata. \v 12 Chibi aushcai ima jiridsata mana rashcanichu. Mana pitahuas piñachichisha rimachishcanichu. Diosta alabana huasibis ni israel tandarina huasigunaibihuas, ni chushacpihuas. Pihuas ñuca chasna rashcata mana ricuhuanaushcachu cai runa rimashcashina. \v 13 Cai runaguna mana imatas rashcata ricushallata ñucata yanga caudsayachihuaunguna. \p \v 14 Astahuanbas paiguna Jesusta quirinata mana balichishcata catiu mani. Ñáucanchi huañuc apayayagunahua Diospacta rashami Jesusta caticpi pai sirtu man nini. Chasnallata tucui huañuc Moises mandashca shimigunatas, Dios rimashcata pasachiccuna quillcashcatahuas quirinimi. \v 15 Cai runagunashinami sirtu quirini ali causaucunas mana ali causaucunas huañushcahuasha cuti causaringaraushcata. \v 16 Chasna quirishami Diospa ñaupacpi runaguna ñaupacpihuas ñuca ali yuyaihuan causanata munasha ima juchahuas illac causasha nini. \p \v 17 Ñáa ashca huatata caru llactagunata purishcahuasha ñuca llactamallata bulltiamurani. Bulltiamusha Diosta alabana jatun huasima paiguna cumbirashca cullquita saquingahua shamurani. \v 18 Chasna Moises mandashca shimitacuinta armashcahuasha Diosta alabana huasibi yaicurani. Chibi tiyausha ima runatas mana tandachiranichu, ni mana shimihuan piñachishcanichu. \p Ñáuca chasna ali aushcai maican Asiamanda israelguna ñucata tupahuanaura. \v 19 Chi ñucata tupaccuna imata rimanata munashaga camba ñaupacpi rimac shamunaunma ara. \v 20 Chasna acpiga caibi tiyaucunaga cunan rimanauchun israel amuguna tandariushcai ñuca ima mana alita causashcata ricuc ashaga cunan paiguna rimanauchunlla. Mana ima caudsatahuas tupahuanaurachu. \v 21 Ñáa shuc shimimandallata ñucata caudsayachinata ushahuanaungachari. Paiguna tandariushcaibi sinzhi shimihuan caparirani: huañushca runaguna cuti causaringaunami nisha ñuca quirishcamanda taripahuanguichi nisha caparirani. \p \v 22 Pablo chasna rimacpi gubirnadur Felixga Jesusta quiriccuna yachachishcata alita yachac asha shuc punzha alichingahua nisha yuyarira. Chasna yuyarisha israelgunata nira, Sundaluta mandac Lisias shamucpi caimanda alichingahua nira. \p \v 23 Chasna nisha Felix shuc sundaluta mandacta urdinara, Pablota alita cuirangui mana huatasha. Chasnallata maican paihua amigoguna shamucpiga ama mitsasha casilla ricungui paiguna Pablo minishtishcatas apamunauchun nira. \s1 Felix paihua huarmindi Pablo rimashcata uyashcamanda \p \v 24 Mana unayasha mandac amu Felix paihua huarmi Drusilandi shamunaura. Chi Drusilaga israel huarmi mara. Shamusha Pablota cayachira pai rimashcata uyashun nisha. Pablo yaicusha Jesucristota quirinamanda rimara. \v 25 Diospacpi ali munashcashina ali cuscata causa tucunamanda, caran amuhua aicha munashcata alita ranamandahuas, chasnallata huañushcahuasha taripaitucunamandas rimara. Rimacpi Felix manzharisha nira, Cunanga rilla, huasha ñuca cuti uyanata munashaga cayashcanguimi nira. \p \v 26 Gubirnadur Felixga chapaura Pablo ñucata cullquita pagahuacpiga llucshichishami nisha. Chasna yuyarisha ashca cutin Pablota cayara paihuan cuintangahua nisha. \v 27 Ñáa ishcai (2) huatata Pablo carcelbi tiyaushcai Felix pai mandaushcamanda llucshira. Pai randimanda Porcio Festo nishca runa mandangahua yaicura. Felixga israelguna llaquihuanauchun nisha Pablota mana llucshichinata munasha Porcio Festo maquibi saquira. \c 25 \s1 Pablo jatun rey Festo ñaupacpi shayan \p \v 1 Chasna acpi Porcio Festo quimsa (3) punzha mandac amu tucushcamandahuasha Cesareamanda Jerusalenma rira. \v 2 Jerusalenma pactacpi chibi tiyac israel pagrigunahua jatun amuguna, israelpura mandaucunandi shamunaura. Pablota caudsayachishun nisha Festota cuintasha yuyachingahua shamunaura. \v 3 Paita rugaunaura, Ñáucanchi mañashcata uyasha Pablota Jerusalenma cachai nisha. Paiguna chasna yuyarinaura chaupi ñambibi chapasha Pablota huanchingahua nisha. \p \v 4 Mañanaupi Festo randi rimara, Pabloga Cesareaibimi tapashca aun. Ñáuca ñalla chimallata bulltiangarauni. \v 5 Chasna acpi cangunata mandaucuna ñucahuan Cesareama catinauchun chi runa ima mana alita rashca acpiga caudsayachinauchun nira. \p \v 6 Gubirnadur Festo Jerusalenbi chunga (10) punzhachu pusac (8) punzhachu tiyara imachari chihuasha Cesareama bulltiara. Cayandi punzhaga taripangahua tiyarisha Pablota apamunauchun nisha cachara. \v 7 Pablo ña amuhua ñaupacpi pushacpi chi Jerusalenmanda shamuc israelguna paita liyú caillayanaura paita caudsayachingahua nisha. Tucui imamandahuas mana alita rimasha llullanaura randi mana sirtu acpi caudsayachinata mana ushanaura. \p \v 8 Chasna imatahuas rimanaupi Pablo randi paimandallata rimara, Paiguna rimashcaga mana sirtuchu. Ima mana alitahuas ñuca mana rashcanichu, israelguna ima mandashcagunatahuas mana piñarisha cuintashcanichu, Diosta alabana huasita imatahuas mana huaglichishcanichu. Chasnallata romano jatun amutas mana piñashcanichu nira. \p \v 9 Gubirnadur Festo randi israelguna paita llaquihuanauchun nisha Pablota tapura, Can Jerusalenma rinata munanguichu ñuca chibi tucui caigunamanda taripangahua nira. \p \v 10 Chi mandac amu tapucpi Pablo nira, Can alitami yachangui israelgunahuan ima caudsayanatahuas mana raranichu. Ñáuca cunan romano taripac gubirnadur ñaupacpi shayauni. Caillai taripaitucuna mani, mana Jerusalenbiga. \v 11 Ñáucahuacpi ima huanchina caudsata tupashaga ushanguimami ñucata caudsayachisha huanchingahua. Huañunatas mana manzhanichu, astahuanbas paiguna rimashca mana sirtu ashcamanda pihuas ñucata paiguna maquibi mana saquinata ushahuanzhu. Chasna acpi ñucataga jatun romano mandac amu Cesarmi taripahuachun nini. \p \v 12 Pablo chasna nicpi Festo paihua yuyaiyuc runagunahuan cuintanacushcahuasha paita rimara, Can romano jatun mandac amuhuagma rinata munacpiga paihuagma cachashcangui pai taripasha alichingahua nira. \s1 Festo jatun mandac Agripa nishcata Pablomanda riman \p \v 13 Ansa punzhaguna pasashcahuasha Agripa nishca shuc mandac amu paihua huarmi Berenice nishcandi Cesareama shamunaura Festota saludangahua. \v 14 Agripa chibi aushcai Festo paita cuintara casna nisha, Caibimi tapashca tiyaun shuc Pablo nishca runa. Felix mana alichishachu rira paita ñuca maquibi saquihuara. \v 15 Chasnai ñuca Jerusalenma risha tiyaushcai israel pagrigunahua amuguna, chi shuc israelgunata mandac rucugunandi ñucahuagma shamusha chi Pablota pai mana alita rashcamanda huanchi nisha nihuanaura. \v 16 Chasna nicpi paigunata nirani, Ñáucanchi romano gubirnadurgunaga mana chasna ranchichu pitahuas. Caudsayachiushca runahuan paita caudsayachiucunandi ñahuipura amuhua ñaupacpi alichinami. \p \v 17 Ñáuca chasna nicpi Jerusalenmanda israelguna caima pactamucpi cayandi punzha Pablota cayarani caranmanda rimashcata uyangahua nisha. \v 18 Randi chi caudsayachingahua shamuccuna ima caudsamandas mana rimanaurachu ñuca yuyarishcashinaga. \v 19 Randi paiguna yachaimandalla cuintanaura, chasnallata shuc Jesus nishca runamandalla cuintanaura. Israelgunaga rimanaura Jesus huañushcami, Pablo randiga Jesus causaunmi nira. Chimandallami caudsayachishca ara. \v 20 Chasna rimanaupi chi tunumanda mana asirtaitucusha Pablota tapurani, Jerusalenma rinata munanguichu tucui caigunamanda taripaitucungahua nisha. \v 21 Tapucpi nihuara, Chi jatun mandac amu Cesar Augusto nishcahua ñaupacpi taripahuaichi. Pai chasna nicpi ñucanchi romano jatun amuhuagma cachanagama carcelbi tapasha saquirani. \p \v 22 Chasna rimauta uyasha Festota Agripa nira, Ñáucahuas chi runa rimashcata uyanata munanimi. Nicpi, Caya punzha uyangui nira. \s1 Pablo mandac amu Agripa ñaupacpi shayan \p \v 23 Cayandi punzha Agripa paihua huarmi Berenicendi sumac churarishcahuasha taripana huasima shamunaura, sundalu amugunahuan, llacta balic amugunandi. Ñáa tandarinaupi Festo mandasha Pablota apagrichi nisha cachara. \v 24 Ñáa pactamucpi Festo rimara, Jatun mandauc Agripa, tucui ñucanchihuan pariu aucunahuas ricuichi cai runata. Jerusalenbi tiyac israelguna cai llactaibi tiyaccunahuas ashcata piñasha cai runata huanchilla nisha caparinaura. \v 25 Chasna agllaita paita taripasha ima huañunatupu caudsata mana tuparanichu. Astahuanbas paillata romano jatun mandac amu Cesar Augustohuagma rinata munanmi chibi taripaitucungahua nira. Chasna acpi paita chima cachasha nisha yuyarirani. \v 26 Cunan ñucanchi jatun mandac amuhuagma cachangahua paimanda ima quillcanatas mana charinichu. Chasna asha tucui canguna ñaupacpi, maspas Agripa camba ñaupacpihuas, pushamushcani can alita tapusha yachacpi quillcanata ushasha nisha. \v 27 Ñáuca ricucpi shuc tapashca runata imamanda caudsayashcatas mana yachashallata romano jatun mandac amuhuagma cachangahua mana balinzhu yachin nira. \c 26 \s1 Pablo amu Agripata riman \p \v 1 Festo chasna rimacpi chi mandac amu Agripa rimara Pablota, Lugarta cuni can rimangahua, cunan rimailla. Chasna nicpi Pablo maquita ricuchisha rimangahua callarira casna nisha, \p \v 2 Señor Agripa, chi israelguna ñucata piñasha rimashcagunamanda ñuca camba ñaupacpi alichingahua yapa cushi mani. \v 3 Can israel runa asha tucui paiguna yachaigunatas alita yachanguimi, chasnallata paiguna caran tunu yuyaigunatas yachanguimi. Chasna asha cunan can ali yuyaihuan ñuca rimanata uyapai nira. \s1 Pablo pai ñaupa tunu causaita cuintan \p \v 4 Ñáuca quiquin Tarso llactaibi chasnallata Jerusalenbihuas imasna huahua urasmanda causashcata tucui israelguna alita yachahuaungunami. \v 5 Paiguna munashaga tucuita cuintanaunmami ñuca fariseo runa ashcata. Tucui israelgunamanda fariseogunaga Moises mandashcagunata yalicta pactachic aunguna. \v 6 Cunanga ñucata caudsaitucuni huañushca runa cuti causaringami nisha quirishcamanda. Diosmi ñucanchi huañuc apayayagunama chasnataga rimashca. \v 7 Dios causachishami nishcataga pactachingami nishami, ñucanchi israelgunaga chunga ishcai (12) muntunguna chapaungunami. Dios chasna rimashcata quirisha tutandi punzhandi paihuacta raungunami. Ñáucahuas chasna chita quirishcamandami cunan punzhagama chimandallami caudsayachihuanaun rey Agripa. \v 8 Huañushcagunata Dios cuti causachingaraushcata manachu quiribac nisha Pablo tapura. \s1 Pablo quiriccunata cuintan pai ñaupa turmintachishcamanda \p \v 9 Ñáucahuas ñaupa Nazaretmanda Jesuspa shutita chingachinata munasha paita caticcunata yapa turmintachirani. \v 10 Chasna rasha Jerusalenbi tiyac quiriccunata carcelbi taparani israelgunahua pagri amuguna mandashcata pactachisha. Chasnallata quiriccunata huanchinaupi alimi nirani. \v 11 Ashca cutin tucui israelguna tandarina huasigunaibi yaicusha paigunata libachirani paiguna Jesusta camisha paimanda rimanata saquinauchun nisha. Chasna rasha yapa sinzhita piñasha caru llactamahuas pactasha libachisha turmintachirani. \s1 Pablo pai quirishcamanda cuintan \r (Hch 9.1-19, 22.6-16) \p \v 12 Chasna caudsayachinata munasha Damasco llactama riurani israel pagrihua amuguna mandasha quillcashcahuan. \v 13 Ñáa uyahuai señor Agripa. Ñáuca pactana mayanbi riushcaibi chaupi punzhaimi jahuapachamanda shuc sinzhi dilampashcatashina, indimanda yali punzhaglla, ñucanchihuacpi muyucta ricuchira. \v 14 Chasna ricurishcallai tucui allpama urmaranchi. Chibi shuc shimi, ñuca quiquin hebreo shimibi rimauta uyarani, Saulo nisha, imaraicuta turmintachihuangui. Can ñucata turmintachinata munashcamandami canllata turmintariungui. Shuc huagra piñarisha amu churashca caspibi jaitasha paillata nanarin, cambas chishina turmintarishca tucunguimi nihuara. \v 15 Chasna rimacta uyasha tapurani, Pitangui señor. Tapucpi nihuara, Jesus mani nisha, ñucaga can turmintachisha catiushca Jesus mani. \p \v 16 Cunan jatarisha shayari nihuara. Cunanga cambagma ricurimuni can ñucata yanapangahua ñucahuacta rasha. Cunan ricurishcatahuas, huasha cuti ñuca ricuringaraushcatahuas can cuintac tucunguimi. \v 17 Israelgunahua maquimanda chi shuc mana-israel runagunahua maquimandahuas canda quishpichishami paiguna canda ama huanchingahua. Cunanga chi mana-israel runagunahuagma canda cachauni \v 18 paigunata ñucamanda can yachachingahua, paiguna ansamanda punzhama llucshichishcashina mana mas juchata rangahua, supai mandashcata ama mas catingahua. Chasna rasha paiguna can yachachishcata uyasha Dios munashcata rasha indi punzha purishcashina puringauna. Chasnallata paiguna ñucata quiringaunami, jucha rashcata anchuchishca tucungaunami. Chasnallata pariu causangaunami jucha illac sumac shungugunahuan, chasna nishami Jesusca rimahuara. \s1 Pablo mana-israel runagunahuagma rishcata cuintan \p \v 19 Chasna acpimi señor Agripa, ñuca chita uyasha Jesus jahuapachamanda chi rimashcata mana quillasha cadsurani. \v 20 Chasna uyashami rimasha camachirani ñaupapunda Damasco llactaibi, chihuasha Jerusalenbihuas, chasnallata tucui israel provincia llactagunaibihuas, chasnallata mana balichishca runagunahuacpihuas rimarani. Canguna jucha ranata saquisha Diosta quirisha canguna mushuc yuyaita japishcata ricuchisha causaichi nisha camachirani. \v 21 Ñáuca chasna camachishcaraicu israelgunaga Diosta alabana huasibi ñucata tupasha japisha huanchishun nihuanaura. \p \v 22 Chasna agllaita Dios yanapashcamanda cunan punzhagama causauni. Chasna asha cunan punzhas balichishca runagunatahuas yanga runagunatahuas cai shimita rimasha camachiuni. Moises quillcashcamanda chasnallata Dios rimashcata pasachiccuna quillcashcamandahuas ima tucungaraushcata yachachinimi. Chillata camachini. \v 23 Quishpichic Cristo turmintarisha huañushcahuasha paiga ñaupapunda causaringami nisha quillcashcauna. Pai chasna asha paita quiriccunama mushuc causaita cungami, israelgunamas chi shuc runagunamahuas nisha quillcashcauna. Chillata yachachini nira. \s1 Festoga Pablota lucu tucushcangui nin \p \v 24 Pablo chasna rimacpi gubirnadur Festo caparira, Pablo, lucu tucushcangui. Quillcata yapa ricusha yuyariusha casna lucu tucushcangui. \p \v 25 Festo chasna nicpi Pablo randi rimara, Mana lucuchani jatun rey Festo can rimashcashinaga. Ñáuca rimashcaga sirtu shimi man, quiribac man. \v 26 Senor Agripa caigunata alita yachanmi. Chiraicu paihua ñaupacpi mana manzhasha rimauni. Tucui ñuca cunan cuintashcagunata pai ñaupas uyashcami. Chigunaga mana pacalla rashcaunachu. \v 27 Agripa, Dios rimashcata pasachiccuna quillcashcata quiringuichu. Ñáuca yuyaibi can quirisha niuctashina yachin. \p \v 28 Pablo chasna nicpi Agripa rimara, cai ashilla rimashcallahuanzhu ñucataga Jesucristomanda quirichisha nihuangui. \p \v 29 Pai chasna nicpi Pablo paita rimara, Diostami rugauni ashca shimihuanbas ashillahuanbas, mana canllachu astahuanbas tucui caibi ñucata uyaucunahuas, Jesusta ñucashina quirinauchun nishami munani. Chasna agllaita mana ñucatashina cadenahuan huataitucunauchun ninichu. \p \v 30 Pablo chasna rimashcahuasha Agripa, paihua huarmi Berenicendi, Festohuas, tucui chibi tiyaucunahuas jatarisha llucshisha rinaura. \v 31 Canzhama llucshisha paigunapuralla cuintanacunaura casna nisha, Cai runaga ima huañuna tupu, ima carcelbi tapana caudsatahuas mana rashcachu. \p \v 32 Mandac amumuilla chasna nisha Festota Agripa nira, Cai runaga jatun romano amuhuacpi taripahuachun nisha mana mañashca acpiga paita pascasha cachanguima mara nira. \c 27 \s1 Pablota Roma llactama cachashcamanda \p \v 1 Ñáa paiguna Roma Italia llactama barcoibi cachangahua nisha yuyarisha, Pablota chi shuc caudsayachishcagunandi shuc sundaluta mandac Julio nishca maquima cunaura. Chi runaga jatun romano amuhua sundalu muntunda mandauc mara. \v 2 Chasnallata shuc Macedonia provincia Tesalonica llactamanda Aristarco nishca runa ñucanchihuan pariu rira. Chasna acpi ñucanchi shuc Adramitio nishca llactama riu barcoibi yaicuranchi, chi barcoga Asia llactai llutarina mara. Chasna yaicusha Cesareamanda llucshisha riranchi. \v 3 Cayandi punzha Sidónma pactaranchi. Chibimi sundaluta mandac Julioga Pablota llaquisha amigogunahuagma pasiangahua cachara paiguna Pablo munashcata cunauchun nisha. \v 4 Chi Sidón llactamanda llucshisha huaira sinzhita tangacpi Chipre nishca islahuashata rishcanchi. \v 5 Cilicia mayanbi Panfilia mayandahuas pasaranchi. Chasna rasha Licia provincia Mira nishca llactama pactaranchi. \p \v 6 Chibi sundaluta mandac Julio shuc Alejandria llactamanda barcota tupara Italia llactama riuta. Chasna tupasha ñucanchi barcomanda llucshisha chi shuc barcoibi ñucanchita yaicuchira Roma llactama ringahua. \v 7 Ashca punzhata alimanda turmintarisha rishcanchi cadsi Genido nishca llacta ñahuipuraibi pactaranchi. Ñáa huaira ñucanchi munashcama mana tiyacpi Creta isla mayanhuata muyusha riranchi. Chasna risha Salmón nishca llacta mayanbi pactaranchi. \v 8 Ashcata turmintarisha isla mayanda alimandalla riranchi. Chasna risha Lasea nishca llacta mayanbi Ali Llutaric Pungu nishca barco llutarina pambama pactaranchi. \s1 Pablota mana uyashcamanda \p \v 9 Ñáucanchi unaita turmintarisha shamushcamanda barco purina uras ña pasashcami. Chi quillagunai lamarta puringahua mana balira sinzhi huaira sinzhi tamia tiyashcamanda, yapa manzhanayacta huañuibac ara. \p Chasna acpi Pablo nira, \v 10 Uyaichi runaguna, ñucanchi shamuusha yapa unayaranchi. Ñáuca yuyaricpi cai uras lamarta puringahua yapa manzhaibagmi. Huaira tamia quillagunai rishaga yapa turmintusta puringaraunchi nisha yuyarini. Barco paquiringami, cargagunas chingaringami, ñucanchihuas yacuibi huañushunzhari. \p \v 11 Chasna rimacpi chi sundaluta mandacca Pablo rimashcata uyana randimanda barcoyuc amu chasnallata barcota mandauc runa rimashcata uyara. \v 12 Ñáa ñucanchi llutarishca pambai mana balirachu ñucanchi tiyangahua yapa tamia sinzhi huairas ashcamanda. Creta islapunda Fenice nishca llactaibi barcoguna ali llutarina llacta mara, mana sinzhi huaira tiyarachu. Chasna acpi cadsi tucui yuyarinaura alimi yachin caimanda llucshisha chi Fenice llactama ringahua sanjuan pasanagama chibi chapashun nisha. \s1 Mar yacuibi ulas huairahuas jatarishcamanda \p \v 13 Chasna yuyarishcai shuc punzha ali huaira quinraimanda huairacpi chi runaguna ninaura ali punzha tucungamiraun nisha ñucanchi Fenice llactama pactaringahuaca. Chasna yuyarisha barcota shayachina rumita yacumanda jahuama aisacpi isla lindus mayanllata riranchi. \v 14 Randi chasna riushcai shuc huaira yapa sinzhi jataricpi barcota cucha partima apangahua callarira. \v 15 Chasna racpi barcota alita cuscayachingahua mana ushasha huaira maitas ñucanchita apachun nisha saquinaura. \v 16 Huaira sinzhita apacpi shuc ichilla Cauda nishca islahuashata pasaranchi. Chasna sinzhita huairacpimi yapa turmintarishcanchi, chasna asha ñucanchi apashca canuahuahuata jahuama aisasha alita huatanaura. \v 17 Chasnallata intiru barcota huascahuan pillusha huataranchi ama paquirichun nisha. Chasna rashallata Sirte nishca api allpai barco pambarinata yapa manzhasha huairaibi purina llachapata uraicuchisha yanga chasnalla huairallahuan riranchi. \v 18 Cayandi punzha chara huairasha ulascuna barcota sinzhita huactacpi cargagunata jichungahua callarinaura barco pangallayangahua. \v 19 Chasnalla quimsa (3) punzhagama huaira shitacpi barcota purichinagunatas quiquin maquihuan yacuibi jichunaura. \v 20 Chi tucui punzha sinzhi huairaushcaibi indis estrellas mana ricurirachu. Tamiandi huairandi astahuan catira. Chasna acpi cunanga huañui punzha pactarin nisha rimaranchi. \s1 Dios Pablohuan cuintashcamanda \p \v 21 Chasna aushcai tucui paiguna ashca punzhagunata sasisha mana micusha aushcai Pablo paigunata rimara, Canguna ñuca rimashcata uyashca acpiga Creta islamanda mana llucshinchimachara. Chasna canguna ñuca rimashcata uyashca ashaga cunan mana turmintaringuichimachara, mana ima cargatahuas chingachinguichimachara. \v 22-24 Chasna acpis cunanga ama llaquiringuichichu, cushiyaichi. Ñáucaga Diospa runa mani, paita sirbic runa ani. Cunan tuta ñucahuacpi paihua angel shamusha ricurimurami. Pai ñucata rimahuara ama manzhaichu Pablo, can mañasha tapushcata uyasha Yaya Dios cai barcoibi tiyaucunata quishpichingami, mana shucpas lamar yacui huañungachu. Canga romano jatun mandac amuhua ñaupacpi pactana mangui nihuara. Uyaichi. Canguna muntunmanda mana shucpas huañugllaita barco illacta paquiringami. \v 25 Chasnamandami cunan cangunata rimani, sinzhi shayarichi. Yaya Dios sirtuta rimac man, chiraicumi paihua angel rimashcashina chasna tucungaraun. \v 26 Astahuanbas shuc islaibi shitaitucungamiraunchi nira. \s1 Barcota tarabaucuna cadsi miticushcamanda \p \v 27 Chihuasha ishcai (2) semana yanga huanburishcahuasha, Adriático nishca lamar yacuibi huaira apashca huanburiashcai shuc tuta barcota tarabaucuna jahuallama pactaushcata yachanaura. \v 28 Cuchachan nisha barasha camacpi chillaibi ara quimsa chunga sucta (36) metros cucha. Chimanda mas ñaupagma cuti camacpi ishcai chunga canzhis (27) metros ara. \v 29 Chasna camacpi yachasha ñucanchi barco piñaspi tacarisha paquiringaraun nisha yapa manzharinaura. Manzharisha chuscu (4) barco shayachina huascayuc rumigunata siqui partimanda yacu ucuma tucsinaura barco chillaita shayarichun nisha. Chasna rasha manzharisha uctalla punzhayanma nisha yuyarisha chapanaura. \v 30 Chara mana punzhayacpi chi barcoi tarabaucuna quishpishun nisha, runagunata umanaura barcota shayachina rumita shitangaraunchi nisha. Chasna nishami canuata barcopundamanda pacalla pascanaura miticungahua. \p \v 31 Chasna raushcata Pablo ricusha sundalugunatas paigunata mandactas rimara, Chi runaguna mana barcollai saquiricpiga canguna mana quishpinguichichu, yacui huañunguichimi nira. \v 32 Chasna nicpi sundaluguna canuata huatashca huascagunata pitisha canuata yacuibi cachanaura. \p \v 33 Ñáa pagarina punzhayaupimi Pablo chibi tiyaucunata micunauchun nisha rugara, Ñáa ishcai (2) semanatami manzharishcamanda mana micushcanguichi imatahuas. \v 34 Cunanga micuichi jursata japingahua. Ama manzharinguichichu, mana pihuas lamarbi chingaringachu. \p \v 35 Chasna rimashcahuasha Pablo tucui runaguna ñaupacpi panda japisha Diosta pagrachu nisha chi panda paquisha micungahua callarira. \v 36 Chasna micucpi tucui paigunahuas cushihuan micungahua callarinaura. \v 37 Ñáa chi barcoibiga tucui ñucanchindi aranchi ishcai patsac canzhis chunga sucta (276) runa. \v 38 Chasna paiguna sacsacta micushcahuasha barco mas pangalla tucuchun nisha trigo muyugunata yacu ucuma jichunaura. \s1 Barco paquiricpi huaitashcamanda \p \v 39 Ñáa punzhayacpi barcota tarabaucuna mana ricsinaurachu chi allpata, chasna ashallata shuc pulayayuc mansu yacuta ricunaura. Ricusha ushashaga barcota chima llutachishun nisha yuyarinaura. \v 40 Chasna nisha barco shayachina rumibi huatashca huascagunata pitinaura, chasnallata jatun huatashca huascagunata pascanaura. Chihuasha barcopundai huaira japina llachapagunata pascanaura huaira ñucanchita apachun nisha. Chasna tucuita rashcahuasha mayanma llutaringahua callariranchi. \v 41 Chasna risha barcopundaga pulayai sicacta sirira mana cuyuribac tucura. Siqui partiga chara cuchallai aura. Barco siquimandaga ulas huactacpi illacta paquiringahua callarira. \p \v 42 Chasna tucucpi sundaluguna tucui chi caudsayachishcagunata huanchishun nisha yuyarinaura ama quishpinauchun nisha yacuibi huaitasha. \v 43 Astahuanbas sundaluta mandacca Pablota quishpichisha nisha sundaluguna yuyarishcata jarcachira. Chasna rasha mandara huaitanata ushaccuna ñaupata saltasha mayanma llutarichi nisha. \v 44 Mana huaitanata ushaccunaga, barco paquirishca taulagunatas imagunatas japisha mayanhuata richi. Chasna rimacpi tucuilla causac pactaranchi. \c 28 \s1 Palu Pablota canishcamanda \p \v 1 Ñáa chi allpama tucui ñucanchi ali pactashcahuasha Malta nishca isla ashcata ricsiranchi. \v 2 Chi islaibi causauc runagunaga ñucanchita alita llaquinaura. Yapa ashca tamiaupi chirihuan huañuucunata ricusha ninata japichisha tucui ñucanchita cayanaura chaquiringahua nisha. \v 3 Pablohuas ramagunata tandashca ninaibi churaura. Pai churaushcai shuc canic paluga ninai rupausha saltasha Pablohua maquibi canira. \v 4 Chi llactayuc runaguna Pablohua maquibi palu canishcata ricusha paigunapura rimanacunaura, Sirtumi cai runaga runata huanchic ashca, lamar yacui huañunamanda quishpishca ashahuas cunanga yachashca tucunmi. \p \v 5 Paiguna chasna nisha ricuupis Pabloga paluta chausisha ninai shitara. Chi palu canicpis mana imas tucura, mana nanachirachu. \v 6 Chi ricuuc runaguna unaita chapanaura maqui punguicpi huañusha urmangami nisha. Randi paiguna yuyarishcacuinta mana tucurachu. Chasna mana imahuas tucucpi paiguna rimanaura cai runaga dios man nisha. \s1 Publiohua yayata Pablo alichishcamanda \p \v 7 Chi mayanbiga isla amuhua allpa ara. Chi Publio nishca amuga ñucanchita llaquisha paihua huasima pushasha quimsa (3) punzhata cuirahuara. \v 8 Chasna aushcaibi Publioba yaya ungüihuan sirira, rahuaitas ishpasha huañuura. Chita uyasha Pablo paihuagma risha Diosta tapushcahuasha paihua maquita ungushca runahua jahuaibi churasha janbira. \v 9 Pablo chasna rasha alichicta ricusha chi islaibi tiyac ungushcagunahuas shamusha alichitucunaura. \v 10 Chi alichishca runagunahuas ñucanchita ashcata llaquisha cumbiranaura. Chasna acpi ñucanchi ringaraushca barcoibi yaicushcai chi islaibi causauc runaguna tucui ñucanchi puriushcaibi minishtiushcagunata cuti cumbiranaurami. \s1 Pablo Roma llactama pactashcamanda \p \v 11 Chasna ñucanchi quimsa (3) quillata chi islaibi tiyashcahuasha shuc chibi saquiric barcoi yaicuranchi ñucanchi riushcama ringahua. Chi riu barcoga Castor nishca Polux nishca dioscunata ricuchishcata churashca barco mara, Alejandria llactamandami. Chi islallaibi sanjuan pasanagama saquirisha chapashca ara. \p \v 12 Islamanda llucshisha risha Siracusa nishca llactama pactaranchi. Chibi quimsa (3) punzhata cainaranchi. \v 13 Chihuasha mayanllata huanburisha Regio nishca llactama pactaranchi. Chimanda cayandi punzha ali huaira tiyacpi risha Puteoli nishca llactama pactaranchi. Chibi barcota saquisha urcuma llucshiranchi chaquihuan ringahua ñambita. \p \v 14 Chi llactaibimi maican Jesusta quiric huauquigunatami tuparanchi. Chigunami shuc semanata paigunahuan tiyangahua ninaura. Chasna acpi shuc semanata tiyashcahuasha mas Roma llactama cuti ringahua callariranchi. \s1 Roma quiriccuna tupangahua shamushcamanda \p \v 15 Chasna ricpi chi Roma llactaibi Jesusta quiriccuna ñucanchi shamuuta uyasha chaupi ñambima Foro de Apio nishca llactagama, Quimsa Tabernas nishca llactama shamunaura ñucanchita tupangahua saludagrishun nisha. Chasna racpi Pablo chigunata ricusha cushiyasha Diosta pagrachu nira. \p \v 16 Chasna mas risha Roma nishca jatun llactama pactasha ñucanchita apauc sundaluta mandacca tucui caudsayachishca runagunata chi llactai sundalugunata jatun mandacpa maquibi cura. Randi Pablotaga saquirami paihua munai ganaslla shuc sundalu cuirashcalla tiyachun nisha. \s1 Pablo Romaibi camachishcamanda \p \v 17 Chasna raupi quimsa (3) punzha pactashcahuasha Pablo Roma llactaibi causac israel amugunata cayara. Cayacpi shamusha tiyaushcai Pablo rimara casna nisha, Ñáuca ailluguna, mana imatahuas rashcanichu israel runagunata. Chasnallata ñucanchi huañuc apayayaguna yachachishcagunata mana huaglichishcanichu. Chasna agllaita Jerusalenbi tiyac israelgunaga ñucata japisha caudsayuccuinta romano sundalugunahua maquibi cuhuanacura. \v 18 Chasna racpis romano amuguna ñucata taripausha ima huañuna caudsatahuas mana charicpi ricusha ñucata cacharinata munanaura. \v 19 Chasna agllaita chi israelguna ama cacharichun nisha amuta jarcanaura. Chasna jarcacpi ñuca nirani jatun romano amuhua ñaupagllai taripaitucuna mani nisha. Chasna nishahuas ima piñashcata israelgunahuan mana charinichu. \v 20 Chiraicumandami cangunata cayarani canguna ñaupacpi cuintangahua. Cangunata nini tucui ñucanchi israelguna chapaushca runatami ñuca quirini. Chiraicumandami cunan cadena huascahuan huatashca tiyauni. \p \v 21 Pablo chasna nicpi paiguna rimanaura, Jerusalenbi causauc israelguna canmanda ima quillcashcatahuas mana japishcanchichu. Chasnallata pi runahuas caima mana shamushcachu canmanda mana imatahuas rimasha caudsayachisha rimangahua. \v 22 Randi cunanga can yuyarisha rimashcata uyanata munanchimi. Uyashcanchimi tucui partibi cancuinta quirishcamanda piñasha cuintashcata ninaura. \s1 Pablo chishacta camachishcamanda \p \v 23 Chasna nishami israelgunaga shu punzha tandanacushun nira cuintanacungahua. Paiguna nishcashinami Pablo tiyaushca huasima mas ashcaguna tandarimunaura. \p Paiguna pactamucpi Pablo chishacta camachiura. Moises mandashcagunata ricusha, Dios rimashcata pasachic runaguna quillcashcagunatahuas ricusha yachachira Diospa ali mandanamanda rimasha imasna Jesusca Diospa runagunata mandac man nisha, paiguna Jesusta quirinauchun nisha. \v 24 Pablo chasna yachachicpi maicangunaga pai rimashcata quirinaurami. Maicanguna randi mana quirinaurachu. \v 25 Chasna tucusha paigunapura chaupirisha cuintanacusha llucshisha ringahua callarinaura. Chasna acpi ricusha Pablo cuti rimara, Sirtumi Dios Samaiga pai rimashcata ñaupa pasachic Isaias nishca runata yuyachisha canguna huañuc apayayagunama alita rimachira casna nisha: \q1 \v 26 Cai runagunama rimagri: \q1 Canguna caran cuti uyaushas mana yachanguichichu. \q1 Chasnallata ricuushahuas mana alita ricsinguichichu. \q1 \v 27 Cangunahua shungu sinzhiyashcamanda, rinris ñahuihuas taparishcacuinta tucushcamanda, \q1 mana ricungahua, mana uyangahua, mana yachangahua ushanguichichu. \q1 Chasna rasha ñucahuagma mana shamunguichichu ñuca cangunata juchamanda pichasha alichitucungahua. \m Dios chasnami rimashca. \v 28 Cunanga uyaichi. Diosca cai quishpichina shimitaga chi mana-israel runagunama ña cachashcami. Paigunaga sirtupacha uyangaunami, chasna racpi Dios paigunata quishpichingami. \p \v 29 Pablo chasna nicpi israelguna paigunapura yapa sinzhita cuintanacusha rinaura. \s1 Pablo ishcai huatata chibi tiyashcamanda \p \v 30 Pabloga ishcai (2) huatatami pai mañachishca huasibi causaura. Tucui paihuagma pasiangahua shamuc runagunatas alita pasiachirami. \v 31 Chasna tiyaushami Diospa ali mandanamanda yachachisha, chasnallata Jesucristo mandac amu man nisha mana manzhasha rimasha yachachiura. Chasna yachachicpi mana pihuas paita saquichirachu. \p Chillata canda quillcani Teofiloma. Lucas.