\id REV Wanca Quechua NT \h Apocalipsis \toc1 Juanman Jesus Pacacuyninta Tantiachishanca \toc2 Apocalipsis \toc3 Ap \mt1 Apocalipsis \mt2 Juanman Jesus Pacacuyninta Tantiachishanca \ip Jesuspa yaćhapacünin Juanmi yaśhaña cayal cayta isquirbila. Ñatac chay timpucunaćhu chalapacücunaca aticaćhaśham, ñacachisham capäcula. Chaymi cay Juanta Patmos nishan lamarpa ćhawpinćhu malcaman jitaycälälila. Chayćhümi Jesusninchic licachila willala chalapacücunäćhu ima pasaśhancunactapis jinaman śhamü timpucunaćhu imacuna pasanancunactapis. Cayćhu yalpachin mastá Jesusninchic chay llapa mana allincunäta llallishantam. Jinalcul juchanchicta pampachaycul gubirnunćhu cananpä ćhulaycamäśhanchictapis niycun. Chaynütacmi cayćhu limapaycun chay allincämannuy sumäpa cawsaycunapä. Cay sumä puydï mandacü Jesusmari cutimun'apis chalapacünincunaman. Payllamá sumä altuman juluycuśha alawaycuśha imaycamapis can'a. Jesusllanchicmari cay imaymana mana allin pachäćhu allin willacuyca cayan. \c 1 \p \v 1 Caycunam Jesus uywaynincunacta śhamücunällaćhüña lluy pasananta willaycunanpä Dios pacacuyninta camalachishanca. Uywaynin ya'a Juantam tantiachimäla caćhamuśhan anjilninwan. \v 2 Chayurá lluy rasun licaśhäcätam, Diospa shimintam, Jesuspa willacuynintam limayá. \v 3 Cananpi śhamücunäpi cay isquirbishäta lïgïca chaynütac mayanpis uyaliycul cäsucücunäpäpis maynu cushicuyläćha can'a cay pasanan timpucuna cayllaćhüña cacuyaptin'a. \s1 Mayanmanpis apachicuśhantam niycun \p \v 4 Ya'a Juanmi Asiap anćhishnintin malcancunaćhu cä chalapacücunäman isquirbiycamú. \p Amcunacta llaquipayninpi jawcallacta cawsaycälichishunqui unaypïta cä, cananpis cä, śhamunanpä cä Diosninchic, jinaman ñawpäninćhu chay anćhish ispiritu cäcäpis, \v 5 chaynütac allin sumä chalapacuna Jesuspis, wañuycäpi wamäta śhalcamüca, cay pachäćhu puydï mandacücunäpïpis sumä munayniyücämá. \p ¡Cuyamäninchic yawarninwan juchanchiccunacta pampachaycamäninchic altuman juluycuśha cachun! \v 6 ¡Chaynütac Tayta Diosninta sirbinapä mandacücunäman sasirdüticunäman muyuycachimäninchic imaypis imaycamapis alawäśha munayniyu cachun! Chaynu cachun. \q1 \v 7 Licay-ari. Jesus pucutaycäćhümi śhayämun. \q1 Lluymi licapäcun'a aśhta payta tucsïcunäpis. \q1 Jinantin pachäćhu nunacunämari paypïta lluy awćhupäcun'a. Chaynu cachun. \p \v 8 Duyñunchic Diosmi nin: “Ya'ami Alfapis Omegapis cayá; allaycuycäpis camacaycäpis cayá; unaypïta cä, cananpis cä, śhamunanpä cä jatun munayniyücá” nil. \s1 Juanmi Jesusta lican \p \v 9 Ya'a Juan, chalapacü-masiqui, ñacawshï-masiqui, Diospa gubirnunćhu malca-masiqui, Jesusćhu juclla caśhanchicwan awantaycü-masiquim cayá. Diospa shiminta willacuśhäpïtawan Jesuspi willacuśhäpïtam lamar ćhawpićhu Patmos nishan islaman jitaycamäla. \v 10 Chayćhümi dumingu muyunćhu\f + \fr 1:10 \fk dumingu muyun: \ft Griego limayćhu “Duyñunchicpa muyunnin” ninmi.\f* Chuya Ispiritup munayninćhu licalïlul uyalïlú juc curnitilla tucalpämünuy ipäćhu limapayämäta, cay nil: \v 11 “Ya'ami Alfaca Omegaca; allaycuyca camacayca cayá. Cay licaśhayquicunacta isquirbiycul apachiy Asiaćhu anćhish malcaćhu chalapacücunäman: Efesoćhu, Esmirnaćhu, Pergamoćhu, Tiatiraćhu, Sardisćhu, Filadelfiaćhu, Laodiceaćhüpis cäcunäman” nin. \p \v 12 Nimaptin muyulcul licalcunäpämi cayäñä anćhish candilïru ürupïta luläśha-cama. \v 13 Chay candilïrucunap ćhawpinćhümi licälú nuna-yupayta sutänawan ćhaquincama müdacuśhacta, ürupi waćhacuwan pïchun chaypi shillwitacüśhacta. \v 14 Ächanñatacmi yulä millwanuy ütac ñïbi-yupay yulä-yulä cacuñä; ñawinñatacmi walayä nina-yupay caculläñä. \v 15 Ćhaquincunañatacmi urnućhu puca-puca chullüchisha caldächisha brunsinuy chipyaculläñä; limayninñatacmi mayup büyaynin-yupay sumä-sumä caculläñä. \v 16 Allï maquinćhüñatacmi anćhish uyllurcuna cacuñä; shiminpïtañatacmi jatu-jatun ishcay lädun lïmäśha ispäda yalacamulläñä; cäranñatacmi usyamuptin intip sumä-sumä chipyayninnuy caculläñä. \p \v 17 Cayta licälul-pacham ćhaquinman wañüśhanuy cućhpälú; payñatacmi allï maquinta ya'aman ćhulaycamal niman: “Ama manchacuychu. Ya'a cayá Puntäwan Ipämi. \v 18 Cawsäcämari. Masqui wañülulpis cananmi ichá wiña-wiñaypä cawsayá. Maquïćhümi cayan wañuycäpis, nina waläcäman jitaycuycäpis. \v 19 Cay lluy licaśhayquicunacta isquirbiy, imacuna canan pasaśhancunätapis, chaynütac śhamücunäćhu ima pasanancunätapis. \v 20 Canan tantiachishayqui cay allï maquïćhu anćhish uyllurcuna cäcunätawan anćhish candilïrucunäta: chay anćhish uyllurcunaca anćhish malcaćhu chalapacücunap willacünincunam.\f + \fr 1:20 \fk willacünin: \ft Griego limayćhu “anjilwan” “willacü” chay ninallanmi.\f* Chay anćhish candilïrucunäñatacmi chay anćhish malcaćhu cä chalapacücunaca cayalcan” nil. \c 2 \s1 Efesoćhu chalapacücunämanmi willacun \p \v 1 Jinaman'a niman: “Efesoćhu chalapacücunäpa willacüninman cay niyäta isquirbiy: \pi1 Chay allï maquinćhu anćhish uyllurcunacta uywäcämi, jinaman ürupïta luläśha anćhish candilïrucunap ćhawpinćhu pulïcämi niyäśhunqui: \v 2 Ya'a tuquictam yaćhayá ima lulaśhayquitapis, allicta lulapäcuśhayquitapis, imacta ñacal jinalla awantapäcuśhayquitapis, mana allin luläcunäta mana awantapäcuśhayquitapis, chaynütac ‘Jesuspa puydï caćhancunam capäcú’ nil casquishcunäta chalapapäcuśhayquitapis. \v 3 Jinaman ya'a-laycu ima ñacaycunacta ñacal mana jucmanyällal masïsu śhaycapäcuśhayquitapis yaćhayämi. \pi1 \v 4 Chaynu captinpis caymi ichá cunca cuchuyniqui cayan: Puntanüñachu manañam canan cuyacuyniqui. \v 5 Chayurá maynu calućhüña caśhayquita yalpaćhacul-ari wanaculcul allaycuycäćhu lulaśhayquita lulaycuy. Mana wanacuptiqui'a śhalcamul-pacham candilïruyquita quitäśhayqui. \v 6 Ñatac ‘Nicolaitas’ nipäcuśhan nunacunap lulaynincunacta ya'anüpis amcuna ćhïnishayquicá allinniquipämi cayan. \v 7 Linliyu cal'a chalapacücunäta Chuya Ispiritu nishanta uyaliculcay. Imaćhüpis masïsu llalliycücätá quiquin Dios maynu sumä-sumä caśhancäćhu wiñay simpripä cawsachicü jaćhap mishquintam uycuśhä” nil. \s1 Esmirnaćhu chalapacücunämanmi willacun \p \v 8 Chaynütacmi niman: “Esmirna chalapacücunäpa willacüninman cay niyäta isquirbiy: \pi1 Puntäwan Ipämi, wañuśhanpïpis śhalcamücämi \v 9 cay niyäśhunqui: Yaćhayämi ima lulaśhayquicunactapis, ñacaśhayquicunactapis, waccha cayniquicunactapis. ¡Chaynu cayalpis sumä cäniyümá cayanqui! Yaćhayätacmi chay ‘Diospa nunam, Israel caśhtam capäcú’ nil yan'al nïcunaca jamuyalcäśhuśhayquitapis. Aśhwanpa Satanaśhpa nunancunamari cayalcan. \v 10 Ñatac ama manchacuychu ñacayman yaycunayquicunapïta. Chay supaycämari waquinniquicunacta carsilman jitaycachipäcuśhunqui licaycälisha capäcunayquipä. Chayćhümi ćhunca muyun ñacapäcunqui. Wañuycä-cama masïsu śhaycapäcuy; chayćhá wiñay simpri cawsay primiucta uycälishayqui. \v 11 Linliyu cal'a Chuya Ispiritu chalapacücunäta nishanta uyaliculcay. Llalliycücätá manam tupaycun'achu ishcay cä wañuyca” nil. \s1 Pergamoćhu chalapacücunämanmi willacun \p \v 12 Chaypïtam niman: “Pergamo chalapacücunäpa willacüninman cay niyäta isquirbiy: \pi1 Chay ishcaynin lädunpi lïmäśha ispädayücämi cay niyäśhunqui: \v 13 Yaćhayämi lulaśhayquitapis ñatac quiquin Satanaśhpa mandaśhanćhu yaćhaśhayquitapis. Chayćhu yaćhayalpis masïsu allincäćhu śhaycuycul nuná caśhayquitam camalachiculanqui. Manatacmi ipanchamälanquichu chalapacuna willacüní Antipasta chay supaypa malcanćhu wañülächiptinpis. \pi1 \v 14 Ñatac juc-ishcay cunca cuchuyniqui cayanmi: Balaam yaćhachishan lulaycunacta atichishanta cunsintiyalcanquim. Paymari Balacta yaćhachila Israelcunäta palpuchinanpä chay taytachacunap uycuśhan aychacunacta micapäcuśhanćhu, jinaman mansibacuycunacta lulapäcuśhanćhüpis. \v 15 Chaynütacmi ćhïnicuśhá ‘Nicolaitas’ nishanpa yaćhachicuynincunacta atichïcunätapis cunsintiyalcanqui. \v 16 Chayurá ¡wanaculcänayquiñamá! Chaynu mana captin'a un'aypi śhamulmi paycunawan pilyaśhä shimïpi yalamü ispädawan. \v 17 Linliyu cal'a Chuya Ispiritu chalapacücunäta nishanta uyaliculcay. Llallïcätá maná nishan pacäśha tantactam uycuśhä, jinaman chay ćhasquïcälla lisishan yulä lumićhu muśhü śhuti isquirbïshactam uycuśhä\f + \fr 2:17 \ft Unayshi quiripäcula Diospa willacünin Jeremias wacuyćhu ćhuläśha maná tanta babulćhu cäcäta pacaśha caśhanta. Quiripäculatacshi Dios caćhamuśhanca ćhämuptin nunancunacta yapa micachinanpä.\f*” nil. \s1 Tiatiraćhu chalapacücunämanmi willacun \p \v 18 Chaypïta nimanmi: “Tiatira chalapacücunap willacüninman cay niyäta isquirbiy: \pi1 Tayta Diospa Chulin nina lupayänüpis ñawiyüca, sumä llipyayä brunsinüpis ćhaquiyücämi cay niyäśhunqui: \v 19 Tuquictam yaćhayá llapa lulaśhayquicunactapis, maynu cuyaśhayquitapis, maynu chalapacuśhayquitapis, allicta lulaycuśhayquitapis, imacta awantal cawsaycuśhayquitapis, chaynütac punta lulaśhayquipïta canan masta lulaycuśhayquitapis. \pi1 \v 20 Ñatac cunca cuchuyniqui jucmi cayan: ‘Diospa willacüninmi cayá’ nil Jezabel walmip yaćhachicuyninta cunsintishayquimari. Cay walmim yaćhachicuyninwan nunäcunacta pantayächin mansibacuycunaćhu pulinanpä, taytachacunap uycuśha aychacunacta micapäcunanpäpis. \v 21 Chay juchanpi wanacunanpä alcaycuptïpis imactapis manamari ucunchu. \v 22-23 Chaymi canan'a sumä ñacayta uycüśhä cämaćhu cacunanpä. Wawincunactapis wañuywanmi lluy camacaycüśhä. Chaynütacmi paywan mansibacücunätapis mana wanaculcaptin'a sumä ñacayta uycuśhä. Chaynüpam llapa chalapacücunaca tantiapäcun'a śhun'uncunactapis, tantiaynincunactapis tuquicta yaćhaycuśhäta jinaman tincüninman-cama licaycuśhätapis. \v 24 Ñatac chay Tiatiraćhu waquinniquicunactam, chay walmip yaćhachicuynincunacta mana atichïcunätamari, ‘Satanaśhpa pacäśhan jatun yaćhachicuynin’ nishancunäta mana atichïcunätamari niycälic: Amcunactá manañam mas camachicuycunacta niycälicchu. \v 25 Aśhwanpa chaynülla masïsu tacyaycäliy cutimunäcama. \v 26 Mayanpis camacaycäcama llalliycücätawan munaynïta lulaycücätam ichá llapa nasyuncunap mandäninpa ćhulaycuśhä. \v 27 Maynümi ya'apis Taytäpi ćhasquiyculá, chaynümi amcunactapis ćhulaycuśhayqui nasyuncunacta gubirnanayquipä. Juc fïrru maquiquiwanmi uywaycunqui; cutuśh mancacta paquishannümi munayllayquićhu lluy caycun'a.\x + \xo 2:27 \xt Sal 2.8-9\x* \v 28 Chaynütacmi wäla uyllurcätapis uycuśhälä canpis. \v 29 Mayanpis linliyu cal'a Chuya Ispiritu chalapacücunäta nishanta uyaliculcay” nil. \c 3 \s1 Sardisćhu chalapacücunämanmi willacun \p \v 1 Chaypïta nimanmi: “Sardis malcaćhu chalapacücunap willacüninman cay niyäta isquirbiy: \pi1 Diospa anćhish Ispiritunta uywäcämi, chay anćhish uyllurniyücämi cay niyäśhunqui: Yaćhayämi ima lulaśhayquitapis masqui cawsay-cawsayta licapäcuśhuptiquipis pasaypi wañüśham cayanqui. \v 2 Tayta Diosnïpá lluy lulayniquipis manamari cabalchu. Chayurá ¡licaćhacuy-ari! Manalä chincalpuśhacunäta śhalcachiy. \v 3 Chay ćhasquishayqui uyalishayqui allin yaćhachicuyta yalpaćhacuyña; cäsucul wanacuyñari. Sïchuśh mana licaćhacüśha cayaptiqui'a suwa-yupaymi mana pinsaśhayqui üraćhu śhamuśhä. \pi1 \v 4 Ñatac chay Sardisćhu cayanmi juc ishcayllá chuya müdanayünuy cawsayniyu. Paycunam allin cayninpa yulä llipyayä müdanawan müdacüśhalä ya'apa puliwshï-masí capäcun'a. \v 5 Mayanpis llalliycücá chay yulä müdanayücunänümi can'a. Manatacmi cawsaypä cä librupïpis śhutinta imaypis chincachishächu. Aśhwanpam Tayta Diospa, chaynütac anjilcunap puntanćhüpis paypïta limalcuśhä. \v 6 Mayanpis linliyu cal'a Chuya Ispiritu chalapacücunäta nishanta uyaliculcay” nil. \s1 Filadelfiaćhu chalapacücunämanmi willacun \p \v 7 Chaypïta nimanmi: “Filadelfia chalapacücunap willacüninman cay niyäta isquirbiy: \pi1 Cayta niyäśhunqui mana juchayu rasuncämi, mandacü Davidpa lläbinta uywäcälämi. Pay quićhäluptin mayanpis manam wićhayta atipanmanchu; wichäluptinpis manatacmi pipis quićhayta atipanmanchu. \v 8 Cay niyäśhunqui: Ya'a yaćhayämi lluy lulaśhayquicunactapis. Má, ya'ami puncucta quićhaycapuc mayanpis wićhayta mana atipananta. Masqui mana callpayülla cayalpis ya'acta mana ipanchallalmi nishäta cäsuculanqui. \v 9 Aw-ari, ‘Israel caśhtam, Diospa nunanmi cayá’ nïcunaca artishcunam, Satanaśhpa nunancunam. Chaycunactamari ćhaycachimuśhä ñawpäniquiman uyshuycapämunanpä jinaman cuyaśhacta tantiapäcunanpä. \v 10 Cay jinantin pachäćhu lluy cawsäcunätá sumä pruybanan timpu śhamun'am. Ñatac ‘Pasinsiawan śhaycaycäliy’ nil nishäta cäsuculcäśhayquipam chaycuna mana yataycälishunquiñachu. \pi1 \v 11 Ñam śhayämüña. Uywaśhayquita masïsu uywaycuy mayanpis primiuyquita mana waycaśhunayquipä. \v 12 Llallïcätá Tayta Diosnïpa chuya wasinćhu imaycamapis culumnannuy cananpämi ćhulaycuśhä. Payćhümi isquirbishä Diosnïpa śhutinta, jinaman janay pachäpi Tayta Diosnïpi ji'alpamü muśhü Jerusalen malcanpa śhutintapis. Jinamanmi ya'apa muśhü śhutïtapis payman lulaśhä. \v 13 Mayanpis linliyu cal'a Chuya Ispiritu chalapacücunäta nishanta uyaliculcay” nil. \s1 Laodiceaćhu chalapacücunämanmi willacun \p \v 14 Chaypïta nimanmi: “Laodicea chalapacücunap willacüninman cay niyäta isquirbiy: \pi1 ‘Chaynu caycuchun’ nïcämi, chalapacuna rasuncällacta limäcämi, Dios lluy camaśhancunacta luläcämi cay niyäśhunqui: \v 15 Yaćhayämi lluy lulaśhayquitapis: manam imapäpis allinchu; manamari alaläśhapischu nïtac unulïshapischu canqui. ¡Allinćha canman alaläśhapis ütac unulïshapis captiqui'a! \v 16 Chaynu nï alaläśhapis nï unulïshapis sinu'a tibyu caśhayquipam shimïpïta ätuśhayqui. \v 17 Ninquilämi canpis: ‘Rïcum cayá; lluy tawacüluptïmi imapis manaña pishimanchu’ nil. Ñatac rasunpa pasaypi llaqui waccha, aplanüpis calanllan caśhayquitam ichá nï tantiacunquipischu. \v 18 Chaymi niycuc: rasunpa rïcu canayquipä ya'apïta ninaćhu limpiäśha rasun ćhaniyu üructa lantimay, chaynütac llipyayä yulä müdanactapis chay pin'aypä calanllan caśhayquita müdacunayquipä. Jinaman ñawi jampiwan ñawiquitapis llushicuy apla cayniquipi allinyanayquipä. \pi1 \v 19 Cuyaśhäcunätá anyapayculmi ya'a caminaycú. Chayurá mana allincäpi wanaculña afanacuywan filtacamuy. \pi1 \v 20 Má, puncullaćhu tucapayalmi ayapayá. Mayanpis ayaśhäta uyalicul quićhamäcämanmi yaycuycuśhä, jinal paywan cusca micapäcuśhä. \v 21 Maynümi llalliycuśhäpa Taytäwan gubirnunćhu cusca caycú, chaynümi llalliycücá gubirnüćhu mandä cananpä cäsu can'a. \v 22 Mayanpis linliyu cal'a Chuya Ispiritu chalapacücunäta nishanta uyaliculcay” nil. \c 4 \s1 Janay pachäćhu licaśhancunam \p \v 1 Chaypïtam janay pachäćhu puncu quićhacacütanuy licälú. Jinaptïmi chay curnitillap tucayninnuy limapämäca cay niman: “Cayman ishpimuy. Cananpïta puntaman imacuna pasanantapis licachishayquim” nil. \v 2 Chayürallam Chuya Ispiritup munayninćhu licalilcul janay pachäćhu licälú mandananpä sumä täcunanćhu nuna täcuyäta. \v 3 Chay täcücämi llipyayäñä imaymana licchä acchi-yupay, jaspiwan curnilina lumicunänuy. Chay täcunanpa muyülïninćhüñatacmi birdi ismiralda luminuy sumä chipyayä tulumanya cacuñä. \v 4 Chaypa muyülïninćhüñatacmi ishcay ćhunca tawayu juc täcunacuna cayalcäñä. Chayćhümi ishcay ćhunca tawayu mandacü yaśhacuna yulä-cama müdanayu üru curunayü-cama täcuyalcäñä. \v 5 Chay sumä täcunanpïmi yalamuñä räyucuna, waclicuna, bululunyaycunapis. Chaypa puntanćhümi Diospa anćhish Ispirituncuna anćhish acchinuy walayäñä. \v 6 Chaynütacmi täcunap puntanćhu sumä llipyayä ishpinuy chuya lamar-yupay cacuñä. \p Chay ćhawpićhu cä täcunap muyülïninćhümi tawa cawsäcuna cayäñä puntanćhüpis ipanćhüpis jinantinćhu ñawiyü-cama. \v 7 Chay puntacá juc liyun-yupaymi cañä. Ishcaycäñatacmi malta wäca-yupay; quimsäñatacmi nunap cärannuy; tawäñatacmi anca päliyä-yupay cañä. \v 8 Chay tawanpa laplancuna süta-camam cacuñä. Chay laplancunap lulïninćhüpis janäninćhüpis jinantinćhu ñawillam cacuñä. Paycunam imaypis jinalla tutay-walächi alawapäcuñä: \q1 “¡Unaypïta cä, cananpis cä, śhamunanpä cä Sumä Munayniyu Tayta Dios'a chuya, chuya, chuyamá!” nil. \p \v 9 Chay täcunanćhu wiñay simpripä täcücäta chaynu sulpayacul allinpa licaycälil alawapäcuptinmi \v 10 chay ishcay ćhunca tawayu yaśhacunäpis wiñay simpri cäcäpa puntanman uyshucaycälil un'ulacuycul alawapäcuñä. Chaynütac täcunap puntanman curunancunactaläpis ćhulaycul nipäcuñä: \q1 \v 11 “Amllam sumä allinnin canqui, Duyñullá, Tayta Diosllá, altuman juluycunacpä, allinninpa licaycunacpä, sumä munayniyüpa licaycunacpäpis. \q1 Amllamari llapa ima-aycactapis camalanqui. \q1 Munayniquimannuy unanchaptiquimari llapa imacunapis cayan” nil. \c 5 \s1 Pitwïshaćhu isquirbishactawan Uwishcätam lican \p \v 1 Chay täcunaćhu täcücäpa allï maquinćhümi licälú calaśh uta pitwïshaćhu lulïpapis janäpapis isquirbïshacta, jinaman anćhish sïllu siguranawan sumä wićhäśhacta. \v 2 Jinamanmi licälú munayniyu anjil ayaycaćhaypanuy cay niyäta: “¿Mayantan sumä allin cayan pitwïshäpa siguraläśhancäta paquilcul quićhananpä?” nil. \v 3 Niptinmi quićhananpä nï licaycunallanpäpis mana pipis allinnin cañächu janay pachäćhu nï cay pachäćhu, nï luli allpäćhüpis. \v 4 Chaynu allinnin mana captinmi ya'a sumä-sumäta wa'aculá. \v 5 Jinaptïmi jucnin mandacü yaśhaca: “¡Amaña wa'aychu! Má, ¡Judá caśhtaćhu Liyuncämi, Davidpa Milayninpi Śhamücämi llallïla! Paymi ichá anćhish siguräśha cäcunäta paquiycul pitwïshäta quićhaycülunman” niman. \p \v 6 Chaypïtam chay tawan cawsäcunäpa, ishcay ćhunca tawayu yaśhacunäpa ćhawpićhu cä quiquin täcunaćhu licälú juc malta uwish wañüchisha-yupay cayalpis śhäcuyäta. Anćhish wälayu, anćhish ñawiyümi caculläñä. Chaycunam cañä cay pachäman Dios caćhamuśhan Ispirituncuna. \v 7 Chay uwishmi täcunaćhu täcücäman aśhuycul allï maquinpïta pitwïshacta ćhasquiñä. \v 8 Chaynu ćhasquïluptinmi chay tawan cawsäcunäwan, ishcay ćhunca tawayu yaśhacunaca ñawpäninman uyshucaycälil un'ulacaycälin. Llapanmari arpayü-cama jinaman üru ćhanćhaćhu juntay-juntay insinsiu apacälälisha-cama capäcuñä. Chay chalapacücunäpa mañacuynincunamari insinsiu cañä. \v 9 Chaynu jinacälälisham muśhü taquicta taquipäcuñä cay nil: \q1 “Amllam sumä allin canqui pitwïshäta uywaycunayquipäpis, siguräśha cäcunäta quićhaycunayquipäpis. \q1 Anmari wañuchisha calanqui; \q1 yawarniquiwantacmi llapa malcacunäpi, llapa imaymana limaycunaćhu limäcunäpi, imaymana ayllucunäpi, llapa nasyuncunäpi Diosninchicpä nunacunacta lantilanqui. \q1 \v 10 Payta sirbinanpämi mandacücunäman sasirdüticunäman muyuycälichilanqui. \q1 Paycunañatacmari cay pachäćhu mandapäcun'a” nil nipäcuñä. \p \v 11 Chaypïtam licalcuśhäćhu uyalïlú achca-achca anjilcunap shiminta. Chaycuna täcunaćhu täcücäpa, tawa cawsäcunäpa, yaśhacunäpa muyülïninćhümari walanganpi-walanganpi nisyu-nisyu caculcälläñä. \v 12 Paycunam llapan callpanwan taquipäcuñä: \q1 “Wañüchisha Uwishca sumä allinninmi cayan; paypam llapan munaypis, llapan cäniyücunäpis, llapa yaćhaypis, llapa callpapis. \q1 Payllatacmari allinninpa licaycunapä, altuman juluycunapä, alawaycunapäpis cayan” nil. \p \v 13 Chaypïtapis uyalïlümi Tayta Diospa lluy camaśhancunaca cay pachäćhu, janay pachäćhu, luli pachäćhu, lamarcunäćhu lluy cäcunäpis cay nil alawapäcüta: \q1 “Täcunaćhu täcücäwan Uwishcäpis alawäśha imaycamapis capäcuchun, \q1 wiña-wiñaypä altuman juluycuśha, \q1 allinpa licaycuśha, \q1 munayniyüpa licaycuśha capäcuchun” nil. \p \v 14 Nipäcuptinmi chay tawa cawsäcunaca “Aw, chaynu cachun” nïlälin. Chayćhütacmi chay yaśhacunäpis uyshucaycälil un'ulacuycul alawapäcuñä. \c 6 \s1 Anćhishwan siguräśha cäcätam lican \p \v 1 Chaypïta anćhishwan siguraläcäpïta, punta siguraläcäta Uwishca paquilcul quićhäśhanta licayalmi uyalïlú chay tawa cawsäcunäpi jucnin räyup bululunyayninnuy “¡Śhamuy!” nïta. \v 2 Niptinmi juc yulä cawallucta licälú. Chayman sillaläcäñatacmi juc flïchacta ćhächinantinta apañä. Pay curunacta ćhasquiyculmi llalliycü yaluñä jinaman masta-masta llalliycunanpälä canpis. \p \v 3 Ishcayyänan siguraläcäta uwishca quićhäluptinñatacmi uyalïlú chay ishcayyänan cawsäca “¡Śhamuy!” niyäta. \v 4 Niptinmi juc puca-puca cawallu yalämun. Chay sillaläcäñatacmi jatun ispädacta ćhasquïlun. Jinaman cay pachäpi allin jawca cawsayta chincachinanpä ñatac nunacunaca quiquin-pulacuna wañuchinaculcänanpä niycunanpäpis ćhasquïlun. \p \v 5 Quimsayänan siguraläcäta uwishca quićhäluptinñatacmi uyalïlú chay quimsayänan cawsäca “¡Śhamuy!” niyäta. Niptinmi juc yana cawallucta licälú. Chayman sillaläcäñatacmi juc balansacta uywañä. \v 6 Chay tawa cawsäcunäpa ćhawpinpïtam uyalïlú cay nimüta: “Juc kïlu trïgullam ütac quimsa kïlu sibädallam juc muyun lulaypälä cacun'a; asaytictawan bïnütam ichá ama usuchinquichu” nil. \p \v 7 Tawayänan siguraläcäta uwishca quićhäluptinñatacmi uyalïlú chay tawayänan cawsäca: “¡Śhamuy!” niyäta. \v 8 Niptinmi tun'uśhyäśha-nilä cawallucta licälú. Chayman sillaläcäpañatacmi “Wañuyca” śhutin cañä; paypa maquinćhu lluy cäcunämi\f + \fr 6:8 \fk paypa maquinćhu lluy cäcuna: \ft Griego limayćhu “Hades” niyanmi.\f* ipanta atimuñä. Paymari jinantin pachäćhu ćhuncapïta tawacta-cama nunacunäta ispädawan, micuywan, ishyaywan, jinaman munti uywacunawanpis wañuchinanpä ćhasquiñä. \p \v 9 Pichayänan siguraläcäta uwishca quićhäluptinñatacmi licälú Diospä uycunanpä cä lulïninćhu sumä chalapacuywan Diospi willacuśhan-laycu wañüśhacunaca cayalcäta. \v 10 Paycunap almancunam ayaycaćhaypanuy cay nipäcuñä: “Chuya cä Mandacüní, limalicuśhayquita lulaycü Taytay ¿imaycamatan cay pachäćhu yaćhä wañuchimänïcunacta tincüninman mana mućhuycachinquichu?” nil. \v 11 Nipäcuptinmi yulä sutänacta uycul niñä: “Uchuyllacta alcaycäliy sirbï-masiquicunaca, chalapacü-masiquicuna amcunanüpis wañupäcuptin cabalalpunancama” nil. \p \v 12 Sütayänan siguraläcäta uwishca quićhäluptinñatacmi juc jatun pacha-cuyuy pasälun. Jinaptinmi intïpis lutu müdana-yupay yanaman muyülun, quilläpis yawarmannuy pasaypi pucaman muyülun. \v 13 Ïguspa wayuyninta alli-alli waywa śhuśhuchimuśhancänümi uyllurcunäpis lluy palpälälimun. \v 14 Sïlüpis juc papil pitwicacücänümi pitwicacülun. Chaynütacmi llapa ulucunäpis, lamar ćhawpićhu islacunäpis caśhanpïta lluy tacwäśha licalïlälin. \v 15 Jinaptinmi mana cäsucü puydï mandacücunäpis, munayniyütucücunäpis, alli cäniyücunäpis, cachacucunap puydï mandacünincunapis, uyway nunacunäpis, chaynütac lluy ima-nilä nunacunapis pacacälälin maćhaycunäman, ulucunäćhu jatućhä wancacunämanpis. \v 16 Chayćhümi ulucunäta, wancacunäta apalcaćhaypa: “¡Ñitilcul pacaycälimay täcunanćhu täcü Diospïta, chaynütac Uwishcäpa piñacuyninpïta. \v 17 Cananmari jatun mućhuycachinan muyunca ćhämun! ¿Mayanllá awantaycunmanćha?” nil nipäcula. \c 7 \s1 144,000 japächäśhacunactam lican \p \v 1 Chaypïta tawa anjilcuna jinantin pachäpa sapincunaćhu śhäcuyalcätam licälú. Chayćhu cay pachäman, lamarcunämanpis, ima-nilä jaćhacunamanpis mana waywamunanpämi waywäta atajayalcäñä. \v 2 Chaynütacmi licälú juc anjilpis inti ishpimunan lädupi cawsä Diospa unanchacunan sïllunta apacuśha śhayämüta. Paymi cay pachäman, lamarcunäman mana allinta caćhaycü chay tawa anjilcunäta ayaycaćhaypanuy nïlun: \v 3 “Amalä mana allinta lulapäcuylächu cay pachätapis, nï lamarcunätapis, nï jaćhacunätapis Diospa sirbïnincunacta ulcunćhu\f + \fr 7:3 \fk ulcu: \ft Waquincunaćhu'a “päćha” nipäcunmi.\f* sïlluwan unanchaycälinäcama” nil. \p \v 4 Uyalïlütacmi jinantin Israelcunäpi paćhac tawa ćhunca tawayu walanga (144,000) unanchäśha capäcuśhanta. Caycunam capäcuñä: \li1 \v 5 Judá caśhtapïta \li2 12,000; \li1 Ruben caśhtapïtapis \li2 12,000; \li1 Gad caśhtapïtapis \li2 12,000; \li1 \v 6 Ashir caśhtapïtapis \li2 12,000; \li1 Neftalí caśhtapïtapis \li2 12,000; \li1 Manases caśhtapïtapis \li2 12,000; \li1 \v 7 Simeon caśhtapïtapis \li2 12,000; \li1 Leví caśhtapïtapis \li2 12,000; \li1 Isacar caśhtapïtapis \li2 12,000; \li1 \v 8 Zabulon caśhtapïtapis \li2 12,000; \li1 José caśhtapïtapis \li2 12,000; \li1 Benjamin caśhtapïtapis \li2 12,000-tac unanchäśha. \s1 Yulä müdanayu achca nunacunactam lican \p \v 9 Chaypïtam mana fintaytapis atipäna achca-achca nunacunacta licälú: llapan nasyuncunapïta, imaymana caśhtacunapïta, imaymana limayniyücunapïtapis. Paycunam mandacücäpa täcunanpa puntanćhu, Uwishcäpa ñawpäninćhu yulä müdanawan ćhulacälälisha palmïrap pallayninta apticälälisha cayalcäñä. \v 10 Paycunam ayaycaćhaypanuy alawapäcuñä caynüpa: \q1 “Täcunanćhu täcü Tayta Diosllanchicmi, Uwishcällam salbaycamäninchic” nil. \p \v 11 Chay llapan anjilcunäñatacmi śhäcuyalcäñä chay täcunanpa, jinaman chay ishcay ćhunca tawayu mandacü yaśhacunäpa, chay tawa cawsäcunäpa muyülïninćhu. Jinalmi täcunanpa puntanćhu cärantapis pampäman ćhulacaycälil Tayta Diosta alawayalcäñä: \q1 \v 12 “Yaćhayniyu, munayniyu, callpayu caśhanpïta chaynülla Tayta Diosninchic \q1 imaycamapis alawäśha, \q1 allinpa licaśha, \q1 sulpayta uycuśha cachun. \q1 Chaynu cachun” nil. \p \v 13 Chaypïtam chay yaśhacunäpi jucnin tapuman: “¿Mayancunamá cay yuläwan müdacuśhacunaca? ¿Maypïtamá śhapämula?” nil. \p \v 14 Nimaptinmi: “Taytay, am'a yaćhayanquimari” nilá. \p Niptïmi nimäla: “Paycuná sumä jatun ñacaycunäpi pasäcunam. Uwishcäpa yawarninwan müdanancunacta täśhälälil chuyaman muyuchïcunamari. \q1 \v 15 Chaymi paycuna Diospa täcunanpa ñawpäninćhu tutay-muyun payta alawayalcan. \q1 Ñatac täcunaćhu cäcämi paycunawan cusca caycul ñawillanćhu uywaycun'a. \q1 \v 16 Manañam imaypis micuypi yacupi capäcun'añachu. \q1 Manañatacmi intïpis ćhan'añachu nïtac lupaypis acachan'añachu. \q1 \v 17 Chay täcunanpa ćhawpinćhu uwishcämi michiycun'a; \q1 cawsä chuya yacumanmi puśhaycun'apis; lluy wïnintapis Diosninchicmi pichaycun'a” nil. \c 8 \s1 Anćhishyänan siguraläcätawan insinsiu lupachicuctam lican \p \v 1 Ñatac anćhishyänan siguraläcäta Uwishca quićhäluptinmi janay pachäćhu upällälun ćhawpi üra-yupay. \v 2 Chaypïtam anćhish anjilcunäta Diospa puntanćhu śhäcuyalcäta licälú. Paycunamanmi anćhish curnitillacta uycälälin. \v 3 Chaynütacmi juc anjil ürupïta insinsiu lupachicucta apacuśha ćhaycul Diospa täcunanpa cä ürupi uycunan patacpa puntanćhu śhaycucuycuñä. Paytam chay patacćhu achca insinsiucta uycäläliñä llapan chalapacücunäpa mañacuynincunaman tacuchinanpä. \v 4 Chay insinsiup untayninwan chalapacücunäpa mañacuyninmi anjilpa maquinpïta Dios caśhancäman ji'aculcun. \v 5 Chaypïtam anjilca chay uycunapïta lupayä śhanśhacta insinsiu lupachicunäman winälun. Jinalcul allpäman wicapalpüluptinmi waclicuna, räyu bululunyaycuna, pacha-cuyuycunapis cacuñä. \s1 Süta curnitillacunactam tucalpämun \p \v 6 Chaypïtam anćhish anjilcunaca curnitillanta alistacäläliñä tucapäcunanpä. \p \v 7 Chay ñawpä anjil curnitillanta tucämuptinmi cay pachäćhu allacaycamun luntupis, ninapis yawarwan lluy chapunacüśha. Jinaptinmi jinantin pachäćhu quimsa partillannülä lluy lupälun jaćhacunapis, imaymana birdi ulacunapis. \p \v 8 Chay ishcay anjilca tucäluptinñatacmi jatu-jatun ulu-yupay walayäta lamarcäman jitaycüñä. Jinaptinmi lamarpa quimsa partillanlä yawarman lluy muyüñä. \v 9 Caynüpam lamarcäćhu llapa cawsäcunapi quimsa partin lluy wañüläliñä. Chaynütacmi barcucunäpïpis quimsa partin lluy camacäläliñä. \p \v 10 Chay quimsa anjilca curnitillanta tucäluptinñatacmi janay pachäpïta nina walayänuy jatun uyllur palpüñä quimsa partillanmanlä lluy mayucunäman, pucyucunäman. \v 11 Chay uyllurpa śhutin “Ćhacćhämi” cañä. Chaymi quimsa cä parti yacucunaca ćhacćhacüman muyüluptin achca nunacuna wañüläliñä. \p \v 12 Chay tawa anjilca curnitillanta tucäluptinñatacmi intïpa, quilläpa, uyllurcunäpa quimsa partillanlä däñacäñä. Jinaptinmi tutapäman licalïñä. Chaymi muyuncäpapis tutäpapis quimsa cä partin manaña acchilachu. \p \v 13 Chaynu licapayällaltacmi janay pachäpa ćhawpinćhu jatun anca päliyäta licälú. Chaymi ayaycaćhaypanuy: “¡Cay pachäćhu cäcunaca imanuylä aycanuylä capäcun'a chay quimsa anjil puchüca curnitillanta tucalpämuptin!” niyämuñä. \c 9 \p \v 1 Chay picha anjilca curnitillanta tucäluptinñatacmi licälú janay pachäpïta juc uyllurnuy allpäman palpuyäta. Caytamari mana camacaycü luli-luli wayup quićhacunta uycüñä. \v 2 Chaymi chay wayucta quićhäluptin jatu-jatun urnupïtanuy untay yalämuñä. Chay untaymi intïtawan waywäta lluy tutapächiñä. \v 3 Chay untaycäpïtam allpäman yalälälimuñä chuclluśh-nilä “langusta” nishancuna. Chaycunactam ćhupa-apaläcu waćhishannüpis nana-nanaywan ñacachinanpä pudirta uycüñä. \v 4 Ñatac imaymana jaćhacunäta, munticunäta, imaymana birdi ulacunäta mana däñaycunanpämi niñä. Aśhwanpa Diospa sïllunwan ulcunćhu mana unanchaśhacunällacta ñacachinanpämi niñä. \v 5 Manam nunacunäta wañuchinanpächu, sinu'a picha quilla ñacaylla ñacachinanpämi. Chaypa nanacuynin ćhupa-apaläcu waćhishanümari cacuñä. \v 6 Chay muyuncuna nunacunaca wañuyta ashipäcuptinpis, imanaculcaptinpis wañuyta manañam talipäcun'achu. Maynu-maynu wañuyta munapäcuptinpis wañuyca chincacun'am. \v 7 Chay langustacuna gïrrapä alistäśha cawallucuna-yupaymi caculcälläñä. Umanćhüpis ürupïta luläśha curunacunanümi; cärancunapis nunap cäran-yupaymi. \v 8 Ächancunapis walmip ächannümi. Quilunpis liyunpa quilunnümi. \v 9 Pïchunpis jïrrupïta chalicu ćhulacüśha-yupaymi. Laplancunap suynayninñatacmi achca cawallucuna carritacunacta gïrraman pinquilla aysaptin lüyayäcänuy cacuñä. \v 10 Ćhupancunañatacmi ćhupa-apaläcupnüpis waćhicuyu cañä. Chaywanmi picha quilla intiru nunacunäta ñacachinanpä pudirnin cañä. \v 11 Cay langustacunäpa puydïnin cañä mana camacaycü wayup quićhacunta uywä anjilcämi. Śhutinñatacmi Israel limayćhu'a “Abado” niyan; griegoćhüñatacmi “Apolion”\f + \fr 9:11 \fk Abado...Apolion: \ft Cay śhutin limayninchicćhu'a “Pampäta Camacaycüca” ninanmi.\f* niyan. \p \v 12 Pasayta pasälunñam punta sumä ñacaycá. Ñatac ishcay ñacaycunalämi śhamunan cacuyan. \p \v 13 Chay süta anjilca curnitillanta tucalpüluptinñatacmi, uyalïlú Diospa ñawpäninćhu ürupïta luläśha uycunan patacpa tawan lädunpi limay yalayämüta. \v 14 Chaymi curnitilla tucamü süta anjilcäta nin: “Eufrates jatun mayup manyanćhu chay tawan anjilcuna wataläcäta caćhaycamuy” nil. \v 15 Paycunam chay ürapa, chay muyunpa, chay quillapa, chay watapa unanchäśha capäcuñä. Chaymari chay tawan anjilcunäta caćhaycüñä, jinantin nunacunapïta quimsa cä partinta wañuchinanpä. \v 16 Chaypïtam uyalïlú: “Cawallucunäćhu sillädacunaca cayan ishcay paćhac walanganpi walangam (200,000,000)” niyäta. \v 17 Licaśhäcäćhümi chay cawallucunätawan sillädacunäta licälú ninanüpis puca jïrrupi chalicu-yupaywan ćhulacüśha-camacta, asufri nishannüpis yana asulwan alwaśhta. Cawallucunäpa umancunam liyunpanuy caculläñä; shimincunapïtam ninapis, untaypis, asufripis\f + \fr 9:17 \fk asufri: \ft Cay asufri alwaśh pulbu sumä millanaśh aśhnämi.\f* yalamuñä. \v 18 Cay pachäćhu nunacunäpa quimsa cä partillanlämi wañüläliñä chay cawallucunap shiminpïta yalamü quimsa mućhuchicuywan: ninawan, untaycäwan, asufriwan. \v 19 Cay cawallucunäpa wañuchinanpä munaynin shiminćhümi ćhupanćhümi cacuñä. Culibraypa umannuy cä ćhupancunawanmi ñacachipäcuñä. \p \v 20 Ñatac chay wañuypi iscapä nunacunaca quiquinpa lulaculcäśhanta manam alawayta caćhaycapäcuñächu: chay ürupïta illaypïta, brunsipïta, lumipïta, caśhpipïta luläśha mana licä, mana uyalï, mana pulï taytachacunacta, nï supaycunäta alawaytapis wanaculcäñächu. \v 21 Manatacmi wañuchiycunapïpis, rüjacuycunapïpis, mansibacuycunapïpis, nïtac suwacuycunapïpis wanaculcäñätacchu. \c 10 \s1 Anjilcämi uchuy pitwïshäta micunanpä nin \p \v 1 Chaypïtam juc sumä munayniyu anjil pucutaywan pitwicacüśha ji'alpayämüta licälú. Umanćhümi tulumanya muyuyäñä; cäranñatacmi intïnuy sumä chipyayäñä; caćhpancunañatacmi paradïrućhu nina walayä-yupay cacuñä. \v 2 Maquinćhüñatacmi uchuy pitwïsha cäcäta quićhäśhacta apañä. Allï ćhaquinta lamarcäman ćhulaycul, ichü ćhaquinta allpäman ćhulayculmi \v 3 juc liyun apalïcänuy ayaycaćhañä. Jinaptinmi anćhish räyucunäpis paćhyächimuñä willacuyninta. \v 4 Ñatac “chay anćhish räyucunaca nishanta isquirbishä” niyaptïmi uyalïlú janay pachäpi cay nimüta: “Śhun'ullayquićhu uywanayquipä, cay anćhish räyucuna limamuśhanta ama isquirbiychu” nil. \p \v 5 Chaypïtam lamarcäman allpäman ćhaquinta ćhulä anjil licaśhäca janay pachäman allï maquinta chacchaculcul cay niñä: \v 6 “Imaypïtapis imaycamapis cawsäcäta, sïlüta, allpäta, lamarcäta, llapa ima aycantintapis camäcäta śhaycaycachilmi niyá: ¡Canan'a manamari unayñachu caycun'a; \v 7 Chay anćhish anjilca curnitillanta tucayta allaycuptinmi Diospa pacaśhancunaca lluy lulacacun'a willacünincunaman nishannuy!” nil. \p \v 8 Chaypïtam janay pachäpi chay limapämäca yapa nimäñä: “Allpäman lamarcäman jalulayä anjilcäman aśhuycul maquinćhu uywaśhan chay uchuy quićhalä pitwïshacta ćhasquimuy” nil. \v 9 Chaymi anjilcäman aśhuycul chay pitwïshäta mañayäñá. Jinaptïmi niman: “Chalalcul micuy. Shimiquićhümi sumä mishqui-mishqui cacun'a; patayquićhüñatacmi ichá sumä ćhacćhäman muyülun'a” nil. \p \v 10 Nimaptinmi chay anjilpa maquinpïta uchuy pitwïshacta chalalcul micülú. Chaymi shimïćhu'a sumä mishqui-mishqui cacuyäñä; patäćhüñatacmi ichá sumä ćhacćhä-ćhacćhä caculläñä. \v 11 Chaypïtam nimäñä: “Achca-achca malcacunäman, nasyuncunäman, imaymana limayćhu llapan limäcunäman chaynütac mandacücunämanpis willacamunayquilämi” nil. \c 11 \s1 Ishcay licäcunam śhapämun'a \p \v 1 Chaypïtam tupuna juc śhu'uśhta uycämäñä. Jinalculmi nimäñä: “Śhalcuy, Diospa chuya wasintawan uycunan patacta tupumuy, jinaman chayćhu ayca alawäcuna caśhantapis. \v 2 Ñatac waśhaćhu cä patyuctá mana tupullal caćhaycamuy. Chay'a mana-Israelcunäpa maquinman ćhulaycuśhañam cayan. Ñatac chay Chuya Malca Jerusalenta tawa ćhunca ishcayniyu quillam jalutaculcan'a. \v 3 Ya'añatacmi ishcay willacünïta caćhamuśhä lutucuśha-camacta, juc walanga ishcay paćhac süta ćhunca (1260) muyun willaculcänanpä” nil. \v 4 Chay ishcay willacücunaca cay pachäćhu munayniyücäpa ñawpäninćhu camalachiculcan ishcay ulibu jaćhawan chaynütac ishcay michïrucunäwanmi. \v 5 Mayanpis paycunacta mana allinta lulayta munaptin'a, shimincunapïtam yalamuñä juc ninanuy ćhïnicünincunacta chincachinanpä. Chaynüpam wañun'a mana allinninta lulä munäcunaca. \v 6 Cay ishcay willacücunaca willaculcäśhancama mana tamyamunanpä janay pachäta wićhananpämi pudirniyu. Jinaman'a yacucunäta yawarman muyuchinanpäpis, ayca cuti imaymana plägacunawan nunacunäta ñacachinanpäpis munayniyütacmi. \p \v 7 Chay ishcay willacücunaca willacuyta lluy camacäläliptinmi paycunawan pilyananpä mana camacaycü luli-luli wayupïta “Chucaruca” ishpïmul llallilcul wañüchin'a. \v 8 Chay wañüśhacunaca chutalapäcun'a jatun malcap läsanćhümi, Taytanchic chacatäśha caśhanćhümi, chay tincuchiypa licapäcuśhan “Sodoma” ütac “Egipto” malcaćhümari. \v 9 Ñatac quimsa muyun partinmi llapa caśhta nunacunaca, imaymana ayllucuna, lluy imaymana limayta limäcuna, llapa nasyuncunapïtapis, chay ayacunäta lluy licapapäcun'a. Pampaśha canantapis manamari munapäcun'achu. \v 10 Cay pachäćhu llapa llapanpis chay wañücunapïta nunay-nunay cushisha fistachaculcal rigälucunacta unaculcan'a, chay ishcay willacücunaca paycunap turmintun caśhanpïtamari. \p \v 11 Quimsa partin muyun pasäluptinñatacmi Dios cawsayta uycüluptin śhalcäläliñä. Jinaptinmi chay äśhaläcunaca sumä manchäläliñä. \v 12 Chayćhümi śhalcücunaca janay pachäpi “¡Ishpimuy!” nïta uyalïläliñä. Niptinmi ćhïnicünincunap ñawquin pucutaypa ćhawpinta ji'acalcäliñä. \v 13 Chayürallatacmi jatu-jatun pacha-cuyuy pasäluptin jinantin malcap ćhunca cä partin lluy pampaman muyüñä; anćhish walanga (7000) nunacunam lluy wañüläliñä. Quïdäcunäpis sumä manchälälisham Tayta Diosta alawäcuyalcäñä. \p \v 14 Chaynüpam ishcay sumä ñacayca pasälunña; quimsacá ji'acaycayämunñatacmi. \s1 Anćhish curnitillam tucalpämun \p \v 15 Anćhish anjilca curnitillanta tucäluptinñatacmi janay pachäćhu ayaycaćhaypanuy nipäcuñä: \q1 “Jinantin pachäćhu lluy cäcunaca Duyñunchicpa, Salbacüninchicpa maquinmanñamá canan pasälun; \q1 payñamari wiña-wiñaypä mandan'a” nil. \p \v 16 Chaypïtam Diospa puntanćhu cä ishcay ćhunca tawayu mandananpä täcunanćhu cä yaśhacunaca cärantapis pampäcama ćhulacuycul payta alawäcuyalcan \v 17 cay nil: \q1 “Sumä jatun munayniyu Tayta Diosllá, sulpá callächun. \q1 Amllamari imaypïpis, cananpis, wiña-wiñaypäpis canqui. \q1 Sumä mandacunayquita maquiquićhu caycachilmi mandacuyta allacuycunqui. \q1 \v 18 Nasyuncunaca sumämi rabyälälin; ñatac piñacuyniqui muyunca ćhämunmi. \q1 Wañücunäta cäraycunayqui muyuncäpis ćhämunñamá. \q1 Chaynütac nunayquicunacta, willacüniquicunacta, sumä mana sumä nunacunapis, lluy chalapacüniquicunacta primianayqui muyuncäpis, \q1 ñatac cay pachäta pampaman muyuchïcunäta pampaman muyuchinayqui muyuncäpis ćhämunmi” nil. \p \v 19 Chayćhümi janay pachäćhu Diospa chuya wasin quićhacacüñä. Jinaptinmi limanacuśhanta lulaśhan babulpis camalacämuñä. Jinaptinmi räyucuna, bululunyaycuna, waclicuna, pacha-cuyuypis, jatućhaćhä luntupis ćhämuñä. \c 12 \s1 Jatun culibraycämi patayu walmïta wañuchiyta munan \p \v 1 Chaypïtam janay pachächu juc jatun sumä siñal licalïlun: juc walmim intïwan müdacuśha cayäñä; quillämanñatacmi jalulayäñä; umanćhüñatacmi ćhunca ishcayniyu uyllurcuna cayäñä. \v 2 Chay walmi patayu calmi ishyacunan muyunca ćhämuptin dulurninwan apalcaćhayäñä. \v 3 Chaypïta janay pachäćhu juc siñaltacmi licalïñä: juc jatu-jatun puca culibraynuymi anćhish umayu, ćhunca wälayu, umanćhü-cama curuna-yupay mandananpä cayäñä. \v 4 Ćhupanwanñatacmi janay pachäpïta cay pachäman quimsa cä partin uyllurcunäta wicapalpämuñä. Chaymi waćhacuyta ñacä walmip puntanćhu śhaycucuycuñä wawin näsimuptin-pacha micünanpä. \v 5 Chay walmïñatacmi juc walaśhta waćhacüñä, jinantin nasyuncunäta jïrru maquinwan sumä caycachil mandananpä. Chayürallatacmi walaśhcäta juclla waycäñä Dios täcunanćhu caśhancäman. \v 6 Walmïñatacmi ichá Dios alistapuśhan chunyäninman ayicuñä chayćhu walanga ishcay paćhac süta ćhunca (1260) muyun licaycuśha cananpä. \p \v 7 Chaypïtam janay pachäćhu jatun pilyu talcülun: Miguelmi chay culibraycäwan anjilnintin-cama pilyayta allacaycälin. \v 8 Chay culibrayca llalliyta mana atipaptinmi janay pachäpi alüśhaña cañä. \v 9 Chaynüpamari chay unaypïta cä jatu-jatun culibraycäta, cay pachäćhu llapa nunacunacta ingañä supaycäta, Satanaśhcätapis llapa anjilnintintawan cay pachäman jitalpälälimuñä. \p \v 10 Chaypïtam janay pachäćhu uyalïlú ayaycaćhaypanuy cay niyäta: \q1 “Cananmi Dios salbananpä muyunnin ćhämun, jatun munayninwan mandanan muyuncäpis, Salbacüca munayninwanpis. \q1 Alüśhañamari cayan chalapacü-masinchiccunacta juchachäca, Diospa ñawpäninćhu tutay-walächi yan'al juchachäca. \q1 \v 11 Paycuna llallïlälila Uwishcäpa jićhaśhan yawarninwan, quiquincuna cawsaynintapis ama-pacha mana nillal, wañuycätapis ‘imam ucaman’ nil allin willacuyta willaculcäśhanpamari. \q1 \v 12 Chayurá janay pachäćhu llapa cawsäcuna cushiculcay-ari. \q1 Ñatac cay pachäćhu lamarcunäćhu llapa cawsäcuna ¡imanuylä amcuna capäcunqui! \q1 Supaycämari śhun'unpis sumä-sumä timpuyaptin cürriyämun, ashllaña timpu cacuyäśhanta yaćhayal” nil. \p \v 13 Allpäman culibrayca jitalpüśha caśhanta licacuyculmi chay walaśhta waćhacü walmicta aticaćhayta allacuycuñä. \v 14 Jinaptinmi chunyäninman päliypa ayicunanpä jatućhä ancap ishcay laplanta walmiman uycüña chay culibraypi calućhu quimsa wata partin licaycuśha cananpä. \v 15 Chay culibraycäñatacmi sumä mayuctanuy walmip ipanman yacucta ätüñä apänanpä. \v 16 Ñatac walmicta allpämi yanapäñä; shimi äśhaläcänüpis jatunta quićhacuyculmari millpülun chay culibraypa ätumuśhancäta. \v 17 Chaynäluptinmi culibrayca sumä-sumä rabyalcul walmip milaynincunawan pilyamü pasacuñä: Diospa camachicuyninta cäsucücunäwan, Jesuspa willacuyninman masïsu chalapacücunäwan. \v 18 Chayćhümi śhaycucuycuñä lamarcäpa patallanćhu.\f + \fr 12:18 \ft Waquin Bibliacunaćhu'a cay birsiculu 13.1-ćhümi ćhuläśha cayan.\f* \c 13 \s1 Chucaru uywam lamarcäpi yalamun \p \v 1 Chaypïtam licälú lamarcäpi anćhish umayu ćhunca wälayu manchanaśh chucaru uywa yalayämüta. Llapan wälanćhü-cama mandananpä curunayü-cama; umancunaćhüñatacmi Diospa cuntran jalutacuśhan isquirbishacuna cacuñä. \v 2 Cay chucarum tigri-yupay cacuñä; ćhaquincunañatacmi üsupnuy; shiminñatacmi liyunpanuy cacuñä. Ñatac culibraycämi pudirninpa ćhuläñä cay chucarüta sumä munaynin, jatun mandacuynin lluy paypa maquinćhu cananpä. \v 3 Chay chucarup jucnin umanmi wañunanpänüña sumä dañäducüśha-yupay cacuñä. Ñatac sänäśhanüñam cañäpis. Paytam cay pachäćhu jinantin nunacunaca sumä mishquichicüśha aticulcäñä. \v 4 Chaynu pudirninpa ćhulaycuptinmi chay culibraycäta alawapäcuñä. Chaynütac chay chucaructapis alawapäcuñä: “¿Paynuy'a mayanmá canman? ¿Paywan pilyayta mayanmá atipanman?” nil. \p \v 5 Ñatac chay chucaructa cunsintiycuñämi Diospa cuntran imaymanacta nunay-nunay jalutacunanpä jinaman tawa ćhunca ishcayniyu quilla munaśhanta lulananpäpis. \v 6 Chaymi jalutacuyta allacuycuñä Diospa cuntran, jinaman chuya wasinpa cuntran, chaynütac lluy chayćhu yaćhäcunäpa cuntranpis. \v 7 Chaynütacmi cunsintiycuñä Diosman chalapacücunäwan pilyal lluy llallinanpäpis. Chaypïtapis llapa caśhtacunacta, llapa malcacunacta, llapa limayćhu lluy limäcunacta maquinćhu cachinanpäpis ćhulaycuñämi. \v 8 Chay chucarüta jinantin pachäćhu nunacunämi alawäcuyalcan'a. Paycuna capäcuñä cay pacha manaläpis camaśha captin wañunanpä unanchäśha Uwishcäpa cawsaypä cä librunćhu mana cäcunämi. \p \v 9 Linliyu capäcul'a sumä uyaliculcay cayta: \q1 \v 10 Imanuypa unanchäśha caśhanmannümi lulacacun'a: \q1 carsilman linanpä cäcäpis carsilmanmi lin'a; \q1 ispädawan wañuchisha cananpä cäcätapis ispädawanmi wañuchin'a. \p Chayurá chalapacücuna, ¡ñacaycunäćhu tacyaycapäcunayquim, masïsu jinalla chalapaculcänayquim! \s1 Juc chucarum allpäpïta yalamun \p \v 11 Chaypïtapis yapatacmi licälú juc chucaru uywa allpäpi yalayämüta. Wälanmi uwishpa-yupay ishcay cacuñä; limayninñatacmi ichá jatun culibray-niläcäpanuy cañä. \v 12 Ñatac punta chucarup pudirninmi llapa munaynintin cacuñä. Paypämi imactapis lulaycapuñä. Chaymari cay pachäćhu llapan nunacunätapis alawächiñä chay dañädunpi sänäśha punta chucaruman. \v 13 Chaynütacmi jatun milagrucunacta lulapuñä; llapa nunacunäpa ñawquin janay pachäpïta ninactapis ji'alpachimuñälä canpis. \v 14 Caycunacta punta cä chucarüpä lulapuśhanwanmi cay pachäćhu llapa nunacunäta ingañapuñä. Paymi niñä ispädawan däñacüśhapi tuqui sänaśha chucarup liträtunta lulapäcunanpä. \v 15 Jinalcul chay liträtuman cawsayta uycuñä limananpäpis mana alawäcunäta wañuchichinanpäpis. \v 16 Jinalculmi llapa sumä mana sumä nunapis, rïcupis, wacchapis, uywaypis ütac mana uywaypis allï maquinćhu ütac ulcunćhüpis unanchäśha capäcunanpä niñä. \v 17 Chaymari chay chucarup śhutinta ütac numirunta mana apäcá lantiytapis lanticuytapis nï atipapäcuñächu. \v 18 Sumäta tantiaycunayquim cay chucarup numirunta tantianayquipä; chaypa numirun nunap numirunllanmi: süta paćhac süta ćhunca sütayümá (666). \c 14 \s1 144,000 taquipäcun \p \v 1 Chaypïtam Sion nishan ulućhu Uwishcäta śhäcuyäta licälú. Paywanmi capäcuñä paćhac tawa ćhunca tawayu walanga (144,000) ulcunćhü-cama Uwishcäpawan Tayta Diospa śhutin isquirbïsha cäcunapis. \p \v 2 Chayćhümi uyalïlú janay pachäpi ayalpämüta, jatun mayup lüyaynintanuy, räyup bululunyaynintanuy, arpa tucäcunap tucaynintanuy. \v 3 Paycunam chay täcunanćhu puydï täcücäpa, tawa cawsäcunäpa, mandä yaśhacunäpa puntanćhu muśhü taquicunacta taquipäcuñä. Chay muśhü taquicta manam pipis taquiyta atipäñächu, sinu'a cay pachäpi paćhac tawa ćhunca tawayu walanga (144,000) salbaśha nunacunällamari yaćhapäcuñä. \v 4 Paycuna manamá uchuyllapis walmiwan juchaculcäñächu. Aśhwanpa maytapis Uwishcäwanmi liyalcäñä. Lluy nunacunapïta puntannin libraycuśha capäcuñä Diospäwan Uwishcäpä wamäta uycuśha cananpämari. \v 5 Shimincunaćhüpis manam ima casquillapis talicuñächu; imallactapis mana niycunam capäcuñä. \s1 Quimsa anjilcunam willaculcan \p \v 6 Chaypïtam licälú juc anjil janay pachäpa ćhawpinćhu päliyäta. Paymi wiñay simpri allin willacuyta apañä jinantin pachäćhu llapa malcacunaman, nasyuncunaman, llapa caśhtacunaman, imaymana limayćhu limä nunacunaman willaycamunanpä. \v 7 Ayaycaćhaypanümi cay niñä: “Tayta Diosta manchacuywan uyalicul altuman julaycäliy. Cäraycunan muyunca ćhämunñamari. Alawapäcuy janay pachäta, cay pachäta, lamarcäta, lluy yacucunätapis camäcäta” nil. \p \v 8 Chaypïta ishcay cä anjilñatacmi nimuñä: “¡Jatun munayniyu Babilonia malca - sumä shincaśhannuy mansibacuynincunaćhu juchacachïca - cućhpälunmi, cućhpälunmi!” nil. \p \v 9-10 Jinaman quimsa cä anjilpis ayaycaćhaypanümi nimun: “Mayanpis cay chucarüta ütac liträtunta alawäcá, ulcunćhu ütac maquinćhu unanchachicücá Diospa ćhacćhä bïnu-yupay mana mirmaycuśha sumä-sumä ćhacćhä piñacuynintam lluy upyalpapäcun'a. Chay chuya anjilcunäpa Uwishcäpa puntanćhümari ñacapäcun'a asufriwan nina lupäcäćhu. \v 11 Ñatac chay ñacaypa untaynin wiña-wiñaypämi ishpimun'a. Chay chucarütawan liträtunta alawäcunäpá manam tutay-muyunpis jamaycuy can'achu, nïtac chay unanchacuyninta ćhulachicücunäpäpis” nil. \p \v 12 Chayurá chalapacücuna, Diospa camachicuyninta cäsucücuna, Jesusninchicćhu masïsu cäcuna ¡ñacaycunäćhu tacyaycapäcunayquimá! \p \v 13 Chaypïtam uyalïlú janay pachäpi apalcaćhaypanuy cay nimüta: “Cayta isquirbiy: ‘Caypi puntaman Jesusninchicman chalapacul wañucücunacá ¡maynu cushisham capäcun'a!’ ” nil. \p Niptinmi Chuya Ispiritupis “Aw, paycuna chay lulaynincunapïta jamaculcan'añam; lulaśhancunäpis yalpaśhañam caycun'a” nin. \s1 Juc anjilmi cay pachäta cusichan \p \v 14 Chaypïtam licälú Rasun Nunap chulincä-yupay yulä-yulä pucutaypa jananćhu täcuyäta. Paymi umanćhu apañä ürupi curunacta. Maquinćhüñatacmi uywañä sumä fïluchäśha cüśhacta. \v 15 Chaypïtam Diospa chuya wasinpi juc anjil yalämuñä. Paymi sumä ayaycaćhaypanuy pucutaycäpa janäninćhu täcücäta nin: “Lutuna timpu ñam ćhämunña; cay pachäćhu cusichaca ñam pu'uśhaña cayan. Cüśhayquiwan canan-pacha lutućhacuyña” nil. \v 16 Niptinmi pucutaypa janäninćhu täcüca cüśhanwan cay pachäta pasäluptin juntüśha licalïñä. \p \v 17 Chaypïtam janay pachäćhu Diospa chuya wasinpïta juc anjilpis yalämun fïluchäśha cüśhacta aptïsha. \v 18 Chaynütacmi uycunan pataccäpïta yalämun juc anjilpis, ninawan cañaycunanpä pudirniyu. Paymi chay cüśha aptiläcäta ayaycaćhaypanuy niñä: “Canan-pacha cüśhayquiwan cay pachäćhu nunacunäta übacta-yupay cusichay; ñam pu'uśhaña cayalcan” nil. \p \v 19 Niptinmi cay pachäćhu nunacunäta anjilca cüśhanwan lutüñä; jinalculmi malcapïta calućhu übacta jalunancäman, Diospa jatun piñacuyninman jitaycüñä. \v 20 Chayćhu jalupäcuptinmi mayunuy yawar yalämul cawallucunap jaquiman-cama ćhäñäpis, quimsa paćhac (300) kilumitrucamam unyäñäpis. \c 15 \s1 Anćhish anjilcunam plägacunacta apapämun \p \v 1 Chaypïtam janay pachäćhu jatun sumä siñalta licälú. Chayćhümi anćhish anjilcuna cayalcäñä anćhish camacalpü plägacunawan ñacachipäcunanpä. Chaycunawanmi Diospa piñacuynin camacalpunanpä cañä. \p \v 2 Chaypïtam licälú lamartanuy, ishpiwan nina tacüśhanuy chipyayäta. Chayćhümi śhäcuyalcäña chucarüta, liträtunta llallïcunaca, chay chucarüpa numirunwanpis mana unanchachicücunaca. Chaycuna Diospa uśhan arpantin-camam cayalcäñä. \v 3 Paycuna taquipäcuñä Diosta sirbï Moisespa taquintawan, Uwishcäpa taquintam cay nil: \q1 “¡Sumä munayniyu Tayta Diosllá; \q1 Lluy lulaśhayquicuna maynu-maynu jatunwan allinmi! \q1 Llapa nasyuncunacta Sumä Mandacüní, \q1 Rasun chuyamari caminuyquicuna. \q1 \v 4 Taytay ¿mayantá mana manchacuśhunquimanchu? \q1 ¿Mayantá śhutiquita altuman mana juluycuśhunquimanchu? \q1 Amllamari mana juchayu sumä chuya cayanqui. \q1 Llapa nasyuncuna śhaycamul manchacuywan amllacta altuman julaycälishunqui llapa lulayniquicuna tincüninman caśhanta camalaycachishayquipïtamari” nil. \p \v 5 Chaypïtam janay pachäćhu Diospa wasinćhu Sumä Chuya Chuya Sityuca\f + \fr 15:5 \fk Sumä Chuya Chuya Sityuca: \ft Griego isquirbishanćhu'a “Willacuśhan Carpa” niyanmi.\f* quićhacacüśhanta licälú. \v 6 Chay wasipïtam chay anćhish anjilcunaca yalämun anćhish plägacunacta apacälälisha. Paycunam lïnu nishan chipyayä chuya müdanayü-cama, ürupi waćhacuwan pïchun-chaypa shillwicälälisha-cama capäcuñä. \v 7 Chay tawan cawsäcunämi jucnin uycülun chay anćhish anjilcunäta anćhish ürupi ćhanćhacta, wiña-wiñay simpri cawsä Diospa piñacuynin juntayü-camacta. \v 8 Ñatac Tayta Diospa sumä cayninpïta munayninpïta yalamü untaycäwanmi chay chuya wasica lluy juntäñä. Manatacmi mayantapis yaycachiñächu chay anćhish anjilcunäpa plägancuna camacalpunancamá. \c 16 \s1 Anćhish ćhanćhaćhu Diospa piñacuynintam jićhaycämun \p \v 1 Chaypïtam uyalïlú sumä ayaycaćhaypanuy chay wasipïta anćhish anjilcunäman cay nimüta: “Chay anćhish ćhanćhaćhu Diospa sumä-sumä piñacuyninta jinantin pachäman jillpamü lipäcuy” nil. \p \v 2 Niptinmi punta cä anjil lilcul cay pachäman jillpüñä. Jinaptinmi chay chucarüpa marcanwan unanchachiculcal liträtunta alawä nunacunäpa aychanćhu licalïñä nana-nanay millachicuy llillïtay ishuytaycuna. \p \v 3 Chaynütacmi ishcay anjilcäpis ćhanćhanta lamarcäman jillpüñä. Jinaptinmi nuna wañuchishap yawarninnuy lamarca licalïñä. Chaymi yacućhu imaymana llapan licchä uywacunaca wañüläliñä. \p \v 4 Chaynütacmi quimsa cä anjilca ćhanćhanta jillpüñä llapa mayucunäman, pucyucunäman, lluy yacumanpis. Jinaptinmi yawarman lluy muyüñä. \v 5 Chaypïtam uyalïlú yacucunäta munayninćhu uywä anjilca cay niyäta: \q1 “Lluy caycunaćhu cäninman-camam am lulaycunqui, Taytalláy. \q1 Am'a imaypïpis imaycamapis allincäta lulaycü sumä chuyamari canqui. \q1 \v 6 Willacüniquicunacta, chalapacüniquicunacta wañulcachilmi yawarninta jićhäla. \q1 Chay mirisishanmanmari cananñatac yawarta upyächinqui” nil. \q1 \v 7 Chaypïtam uyalïlú uycunan pataccäpïtapis cay niyämüta: \q1 “Aw, sumä jatun munayniyu Tayta Dios, \q1 Anmi rasuncäwan, tincüninman-cama cäraycunqui” nil. \p \v 8 Chaypïtam tawa cä anjilcäpis ćhanćhanta intïman jillpüñä. Paytam ninawan llapa nunacta lupachinanpä cunsintiycuñä. \v 9 Chaynu llapa nuna puśhllüśha licalilcälilpis manam wanaculcäñächu; Diosta alawapäcunantá aśhwanpam paypa cuntran imaymanacta palal jalutacuyalcäñä. \p \v 10 Chaypïtam picha cä anjilcäpis ćhanćhanta jićhaycüñä chay chucarüpa mandaśhancäman. Jinaptinmi lluy mandaśhanca pasaypi tutapäluptin nunacunaca nanaycäwan alluncunactapis sumä caćhuculcäñä. \v 11 Chaynu cayalcalpis mana allin lulaynincunapi manam wanaculcäñächu; aśhwanpam chay nanaynincunapi dañäduncunapi janay pacha cä Tayta Diospa cuntran limapäcul jalutaculcäñä. \p \v 12 Chaypïtam süta cä anjilca ćhanćhanta jillpulpuycüñä jatun Eufrates nishan mayuman. Jinaptinmi chaquïñä, inti yalamunan lädupi śhamü mandacücuna pasapäcunanpä. \p \v 13 Chaypïtam licälú chay culibraycäpa shiminpi, chucarüpa shiminpïpis, casquish willacücäpa shiminpïtapis quimsa ucucuy-nilä mana allin ispiritucuna yalayalcämüta. \v 14 Chaycuna supaycäpa ispirituncuna capäculmi sumä jatun siñalcunacta milagrucunacta lulapäcuñä. Jinantin pachäćhümi munayniyu mandacücunäta juntumü yaluñä sumä munayniyu Tayta Diospa unanchäśhan muyunninćhu gïrranaculcänanpä. \p \v 15 Nilpämuñätacmi: “Ya'a un'aypïmi suwanüpis cutimuśhä; cushisham can'a müdananta tuqui alistacüśha musyat-musyat alcamäcunacá un'aypi calanllannuy pin'aypä mana pulipäcunanpä” nil. \v 16 Chaymi chay ispiritucunaca nunancunacta juntüläliñä Israel limayninćhu “Armagedon” nishanman. \p \v 17 Chaypïtam chay anćhish cä anjilca ćhanćhanta waywäman jillpuycüñä. Jinaptinmi janay pachäćhu chuya wasićhu täcunanpïta ayaycaćhaypanuy nïmuñä: “Caywan'a lluyñam camacälun” nil. \v 18 Chaymi cay pachäta räyucunäwan, bululunyaycunäwan sumä-sumä pacha-cuyuy tapsïlun. Cay pacha-cuyuynu'a lluy nunacunap cawsayninćhüpis manam imaypis cañächu. \v 19 Jinaptinmi chay jatun Babilonia malcaca quimsaman particacüñä, jinantin nasyuncunäćhu malcancunäpis lluy tunïläliñä. Tayta Dios manamá un'alachu Babilonia nasyunta, aśhwanpam chay tincüninmannuy ćhacćhä bïnucta upyayächïnuy ćhanćhaćhu junta cä sumä piñacuyninta upyächila. \v 20 Ñatac llapa lamarpa ćhawpinćhu cä islacunäpis, lluy ulucunäpis chincaculcäñämi. \v 21 Jinaman janay pachäpïpis jatućhaćhä-jatućhaćhä luntum tawa ćhunca kïlu llasä-cama camacaycüñä. Chay sumä-sumä pläga cacuptinmi nunacunaca Diospa cuntran palapäcul jalutaculcäñä. \c 17 \s1 Watica walmim chucarüman sillalayan \p \v 1 Chaypïtam anćhish ćhanćhantin-cama cä anjilcunäpi jucnin aśhuycamul nimäñä: “Śhamuy cayman. Licaycachishayqui imanuypa mućhuycachisha cananta chay jatun malca, chay achca yacucunap lädunćhu täcü sumä watica\f + \fr 17:1 \fk watica: \ft Juc-juc umricunawan cacü walmi ninanmi.\f* anla walmi caśhantapis. \v 2 Paywanmi cay pachäćhu puydï mandacücunaca mansibaculcäla; jinantin pachäćhu nunacunäpis sumä shincäśhanuy mansibacuynincunaćhu juchacawshipäcula” nil. \p \v 3 Chaypïtam Chuya Ispiritup munayninwan chunyäman anjilca puśhäman. Chayćhümi licälú juc walmi puca chucaruman sillalayäta. Chay chucarum cañä anćhish umayu, ćhunca wälayu, llapa aychanćhüpis Diospa cuntran jalutacuśhan isquirbïshallam cacuñä. \v 4 Chay walmi alli ćhaniyü-cama müdanawanmi ćhulacüśha cayäñä: yawarnuy puca müdanawan, yana puca müdanawanpis; ürucunawan, pirlacunawan aläjapacuśhalämi cacuñäpis. Chaynütacmi üru cüpaćhu juntacta mana allin mansibacuy lulaśhancunäta lluy lluy millachicuynincunacta chacchaycaćhayäñälä canpis. \v 5 Ulcunćhüñatacmi isquirbisha cay niñä: \b \qc “Camalächishañam: \qc Jatun Babilonia Llapa Watica Walmicunap Mamanmi, \qc Cay Pachäćhu Millachicuycunap Mamanmi” nil. \b \p \v 6 Chaymi allinta licaycuypïtá chay walmi shincäśha cayäñä Diosman chalapacücunäpa yawarninwan, Jesuspi willacuśhtin wañücunäpa yawarninwan. Chayta licalculmi äśhaläcuyá jinalla. \p \v 7 Jinaptïmi anjilca nimäñä: “¿Imapïtan caynu cacuyanqui? Ya'ami tantiachishayqui chay walmi ima caśhantapis, chaynütac chay sillaläśhan anćhish umayu ćhunca wälayu chucarupïtapis. \v 8 Cay licaśhayqui chucaru unay cawsalam, canan'a wañüśham cayan. Ñatac luli-luli wayüpi śhalcamun'a wiñay simpri sumä ñacayman linanpämi. Chay unay cawsal canan wañüśha cäcäta yapa śhalcamüta licälälilmi cay pacha allaycuyninpïta canancamapis cawsaypä cä librućhu śhutin mana isquirbishacunacá sumä licapayllaman camapäcun'a. \p \v 9 “Yaćhayniyu cayal'a canan cayta tantiaycuy: Anćhish umacunaca anćhish ulucunämi cayan; chayćhümi walmica täcuyan. \v 10 Jinaman chay umancuna cayan anćhish puydï mandacücunätacmi. Picha cäcunacá wañülälishañam cayan; süta mandacücällañamari cayan. Chay anćhishca cayanlätacmi; pay yaycüluptin'a manañam ancha unayñachu caycun'a. \v 11 Ñatac chay unay cawsäcá, canan wañüśha cä chucarum pusä mandacücämari. Pay anćhishcunäpa caśhtallanmi; camacaycämantacmi liyanpis. \p \v 12 “Chay licaśhayqui ćhunca wälacunacá cayan manalä mandäman yaycapäcü ćhunca mandacücunam. Paycuna rätullapa ćhulaycuśham capäcun'a chay chucaruwan cusca. \v 13 Ñatac chay ćhuncantin mandacücunaca awninacälälin munaynintawan mandacuyninta chucarüpa maquinman ćhulapäcunanpämi. \v 14 Jinaptinmi chay Uwishcäwan pilyapäcun'a. Uwishcäñatacmi llapa munayniyücunap munayniyu cayal, lluy mandacücunap sumä mandacünin cayal llallïlun'a; paywan cäcunaca japächäśhancunämi, aclaśhancunätacmi, masïsu chalapacünincunatacmari” nil. \p \v 15 Jinamanmi anjilca nimäñä: “Watica walmi täcuśhan achca yacucunaca cayan: malcacunam, llapa nunacunam, nasyuncunam, imaymana licchä limayćhu limäcunam. \v 16 Chay chucaruwan ćhunca wälacunam sumä-sumä ćhïniculcan'a watica walmïta. Jinalmi mana caśhanman muyülälichin'a; calanllactam caćhaycälälin'apis. Aychantapis micapäcun'am. Jinalculmi lluy cañaycälälin'a. \v 17 Tayta Diosmari munaśhanca lulacananpä cay mandacücunäpa śhun'unman munayninta ćhulaycun'a. Chaymi cuscanpïta limanacuycul chucarüta ‘am manday’ nil maquinman ćhulaycun'apis Diospa shimin lluy lulacacunancama. \v 18 Chay licaśhayqui walmica cay pachäćhu mandacücunäta munaśhanta lulayächï jatun malcam” nil. \c 18 \s1 Babiloniam mana caśhanman muyun \p \v 1 Chaypïtam licälú sumä munayniyu juc anjil janay pachäpi ji'alpayämüta. Paypa sumä cayninpïtam cay pachäman sumä acchïñä. \v 2 Paymi llapan callpanwan niñä: \q1 “¡Jatun Babilonia cućhpälunñam, cućhpälunñam! \q1 Canan'a supaycunap wasinmanñam muyülun; \q1 llapa supaycunap maćhayninmanñam, \q1 llapa anla ćhïnisha pishucunap ishnanmanñam muyülun. \q1 \v 3 Jinantin pachäćhu nunacunämi sumä shincäśhanuy mansibacuynincunaćhu juchacawshipäcula. \q1 Cay pachäćhu mandacücunaca paywanmi mansibacälälila; \q1 Cay pachäćhu nigusyanticunäpis sumä rïcuman muyülälin, llapa aychanpa ima fïnunnin munaśhantapis chay malca lantïpuptinmari” nil. \p \v 4 Chaypïtam janay pachäpïta cay nimüta uyalïlú: \q1 “Ya'ap nunäcuna, chay malcapïta wayralla yalapämuy paycuna juchaculcäśhanta mana juchaculcänayquipä, plägacuna mana alcansaycapäcuśhunayquipä. \q1 \v 5 Juchancunamari janay pachäcama ćhälun. \q1 Chay mana allinnincunapïtamari Tayta Dios yalpälun. \q1 \v 6 Quiquillanwan-ari paytapis cutiycächiy. \q1 Lulaśhanpi ishcay cuti maswanlä cutiycächiy. \q1 Chay bïnu shincachishancäpi juc mas sumänintalä uycüluypis. \q1 \v 7 Sumä puydïtucuśhanman, nunatucuśhanman, allintucuśhanman tincüta llaquictawan turmintucta uycüluy. \q1 Paymari śhun'unćhu niyan: ‘Ya'a täcuyá mandacüñam. \q1 Manam japanyäśhachu cá nï imaypis duylucta aysaśhäñachu’ nil. \q1 \v 8 Chaynu captinmi juc muyunllaćhu alcansämun'a imaymana plägacuna: wañuypis, wa'aypis, micuypi ñacaycunapis. \q1 Cäraycü Tayta Dios sumä jatun munayniyu calmari nina lupäcäwan camacaycülun'a” nil. \p \v 9 Chay Babilonia ninawan sumä latayaptin untay ishpiyämüta licalmi jinantin pachäćhu puydï mandacücunaca maquintapis tällalcul-tällalcul awćhuculcan'a. Chaycuna chay Babiloniawan mansibacücunämari, paypa sumä cänincunaćhu imapapis janallanćhu cawsäcunämari. \v 10 Chay sumä manchanaśh ñacayninta licapapäculmi calullapi nipäcun'a: \q1 “¡Imanuylä, imanuylä jatun malcallá, munayniyu Babiloniallá canqui! \q1 ¡Juc ürallaćhütan camacayniqui ćhämuñä!” nil. \p \v 11 Ñatac jinantin pachäćhu nigusyanticunäpis paypïta sumä llaquicuywanmi awćhupäcun'a; manañamari lantï can'achu \v 12 üructa, yulä illayta, sumä ćhaniyu lumicunacta, pirlacunacta, nï imaymana fïnu alli ćhaniyu lataśhcunacta: lïnu nishanta, sïdacunacta, puca-nilä lataśhcunactapis. Manatacmari caycunapi lulaśhacunäta lantï can'achu: imaymana tuqui aśhnä ćhaniyu cullucunapïta, marfil nishanpïta, brunsipïta, jïrrupïta, marmol nishan lumipïtapis. \v 13 Chaynütac nï lantï can'achu canïlacunactapis, sumä tuquilla aśhnä pirfümicunactapis, insinsiucunactapis, mirra nishantapis, bïnucunactapis, asayticunactapis, arinacunactapis, nï trïgucunactapis. Chaynütac uwishcunacta, cawallucunacta, cärrucunacta, jinaman lanticulcänan uyway nunacunactapis, nïtac almancunactapis manañam lantï can'achu. \p \v 14 Chaymi nipäcun'a: “Ima wañupacuśhayquipis manañam canñachu. Llapa tuqui fïnucama cäniquicunapis chincacunñam. Manañam imaypis talinquiñachu” nil. \p \v 15 Chay malcacunäwan sumä rïcuyä nigusyanticunaca manchacuywan calullapïmi licapapäcun'a chay manchanaśh ñacayninta. Sumämi wa'apäcun'a awćhupäcun'a: \q1 \v 16 “¡Imanuylä, imanuylä jatun malcallá canqui! \q1 Sumä-sumä lïnu fïnu lataśhwan, uwi-niläwan pucawan müdapacüśham calanqui. \q1 Üruwan, sumä tuquish-cama ćhaniyu lumicunawan, pirlacunawan adurnäśham calanquipis. \q1 \v 17 Juc ürallactatan rïcu cayniqui rätu chincälun” nil. \p Chaypïta barcucunacta lluy manijäcunäpis, chayćhu lïcunäpis, lamarćhu lluy lulapacücunäpis calullaćhümi śhaycacaycälin'a. \v 18 Chay malca lupaptin untaśhanta licälälilmi apalcaćhaculcan'a: “Cay jatun malcanuy'a manam mayćhüpis calachu” nil. \v 19 Chaypïtam llaquicuypi umancunaman allpacta jitaycälil sumä awćhuśhtin apalcaćhaypa nipäcun'a: \q1 “¡Imanuylä imanuylä jatun malcallá canqui! \q1 Amćhümi llapa barcuyücunapis alli cäniyücunaman muyupäcula. \q1 ¡Juc ürallactatan rätu chincäśha licalïñanqui!” nil. \q1 \v 20 Ñatac juc nimuñä: \q1 “¡Cay malcapïta cushiculcay janay pachäćhu lluy cäcunacá! \q1 ¡Cushiculcay Jesuspa nunancuna, puydï caćhancuna, \q1 Diospa willacünincuna! \q1 Amcunacta ñacachipäcuśhuśhayquipïmi Dios mirisïdunta mućhuyächin” nil. \p \v 21 Chaypïtam munayniyu juc anjil palta uylu-nilä jatu-jatun lumi chalalcul lamarcäman wicapalpüñä, cay nishtin: \q1 “Cay wicapaśhäcänümi ampis jatun Babilonia malca mana caśhanman wicapäśha canqui. \q1 Manañamari imaypis licapäcuśhunquiñachu. \q1 \v 22 Manañam arpacuna, quïnacuna, curnitillacuna, ima tucaycunapis amćhu can'añachu. \q1 Nïtac talicun'añachu ima lulayniyücunapis. \q1 Manañatacmi mulinup suynaynincunactapis uyalin'añachu. \q1 \v 23 Manañam amćhu ima acchipis mastá acchin'añachu. \q1 Casaracuycunapis manañam can'añatacchu. \q1 Nigusyantiquicunämari munayniyütucuśha cäniyü-cama rïcuyälälila. \q1 Rüjacuyniquiwanmari jinantin malcacunacta ingañapäculanqui. \q1 \v 24 Cay malcaćhümari Diospa willacünincunap, chalapacücunap yawarnintawan jinantin pachäćhu lluy wañuchishacunäpa yawarnincunactapis taliycula” nil. \c 19 \s1 Janay pachäćhu cäcunämi Diosta alawapäcun \p \v 1 Chaypïtam janay pachäćhu uyalïlú achca-achca shimicta ayaycaćhaypanuy cay niyalcäta: \q1 “¡Aleluya! ¡Alawäśha cachun Tayta Diosninchic! \q1 Payllamari jatun munayniyu altuman juluycuśha salbacüca. \q1 \v 2 Pay cäninman-cama nunacunäta cäraycunmari. \q1 Chaymari cay pachäćhu llapan nunacunäta juchacachï watica anla walmictapis cäraycula. \q1 Ñatac Diospa willacünincunacta wañuchishanpïtam payta cutichicüla” nil. \p \v 3 Nilculmi yapatac cay nïlälimuñä: \q1 “¡Aleluya! ¡Alawäśha cachun Tayta Diosninchic! \q1 Chay cäraycuśha malcapïta untay ishpïca chaynüllam wiñay simpripä can'a” nil. \p \v 4 Nïlälimuptinmi chay ishcay ćhunca tawayu yaśhacunaca, chaynütac tawa cawsäcunäca täcunanćhu cä Diospa puntanćhu pilataypanuy un'ulacaycälil cay niñä: \q1 “Chaynu cachun. ¡Aleluya! ¡Alawäśha cachun Tayta Diosninchic!” nil. \p \v 5 Nïläliptinmi täcunanpïta juc shimi nilpämuñä: \q1 “Altuman julaycäliy Tayta Diosninchicta, \q1 llapa nunancuna, sumä mana sumäpis, \q1 payta manchacuywan chalapacücunaca” nil. \p \v 6 Chaypïtam uyalïlú achca nunacuna limayalcänuy, sumä mayup jatun suynayninnu, räyup bululunyayninnu cay niyäta: \q1 “¡Aleluya! ¡Alawäśha cachun! \q1 Sumä munayniyu Tayta Diosninchic ñam mandayanña. \q1 \v 7 Cushicuśhun, Tayta Diosta altuman juluycuśhun cushicuypïta. \q1 Uwishcäpa casaracuynin ćhämunñamari. \q1 Walminpis listuñam cayan; \q1 \v 8 lïnupi fïnu fïnu chipyayä müdanawanlämi cayanpis” nil. (Chay lïnu cayan nunancunap allin lulaynincunam.) \p \v 9 Chay anjilmi nimäñä: “Cayta isquirbiy: ‘Cushisha capäcuchun Uwishcäpa casaracuyninman ayachisha cäcunaca’ ” nil. Jinamanñatacmi nimäñä: “Cay lluy nishäcunaca quiquin Diospa rasun shiminmi” nil. \p \v 10 Chaynu nimaptinmi anjilpa puntanman pilataypanu un'ulacuyculá alawanäpä. Jinaptïmi: “Ama chayta lulaychu. Ya'apis Diosta sirbïllam cayá amnüpis Jesusman masïsu llapa chalapacü-masiquicunanüpis. Aśhwanpa Diosllacta alaway. Llapa willacücunäpa willacuynincunaćhu Jesusllapïmari cayan” nil nimäñä. \s1 Yulä cawalluman sillaläcämi gïrranacun \p \v 11 Chaypïtam janay pachäta quićhalayäta licälú. Chayćhümi cayäñä juc yulä cawallu. Chayman sillaläcäpam śhutin cañä “Rasun Chalapacunaca” nisha. Pay rasun cäcällamannümari cäraycunpis, gïrranacunpis. \v 12 Ñawincunañatacmi ninanu chipipicyayäñä, umanñatacmi achca curunayu cañä. Chayćhu śhutin isquirbisha cäcätam paylla tantiañä. \v 13 Chaynütacmi müdananpis yawarwan chapüśhanu cacuñä. Śhutinñatacmi “Diospa Limaynin” nisha cañä. \v 14 Janay pachäćhu cachacucunäñatacmi lïnupïta luläśha fïnu, yulä, chuya müdanawan müdacälälisha, yulä cawallucunaman sillacälälisha capäcuñä. \v 15 Shiminpïtañatacmi yalamuñä sumä afiläśha ispäda llapa nasyuncunäta llallinanpä. Pay juc jïrru maquinwan caycachilmi mandan'a. Ñatac paymi bïnupa übacta jalücänüpis juchancunapïta ñacachin'a; jatun munayniyu Diospa piñacuyninwantacmi mućhuchin'apis. \v 16 Jinaman'a müdananćhüpis uticunćhüpis isquirbïsham cañä: \b \qc “Llapa Munayniyücunap Munayniyüca \qc Lluy Mandacücunap Sumä Mandacüninca” nil. \b \p \v 17 Chaypïtam licälú juc anjil intïman śhaycucuycul cay nil ayaycaćhayäta: “Śhapämuy llapa licchä pälïcuna, Diosmi ayalcächishunqui cumbidunćhu \v 18 jatun mandacücunäpa, cachacup puydïnincunäpa, munayniyu nunacunäpa, cawallucunäpa sillädancunäpa, uyway mana uyway nunacunäpa, sumäpapis mana sumäpapis aychancunacta micapäcunayquipä” nil. \p \v 19 Chayüratacmi chucarüta cay pachäćhu mandacücunäwan lluy cachacuntinwan cayäta licälú. Paycuna jucllachanacüñä chay yulä cawallun silläśhawan lluy nunancunawanpis pilyananpämi. \v 20 Chayćhüñatacmi ichá chay chucarüta sumä milagrucunäta lulapü artish willacücätapis chaläläliñä. (Caymari chaypa śhutinwan unanchachicüśha nunacunäta ingañal chucarüpa liträtunta alawachipäcula.) Jinalculmi chay chucarütawan casquish willacücäta cawsayällacta jitalpäläliñä asufriwan nina walayä ućhaman. \v 21 Juccunätañatacmi chay yulä cawalluman sillaläca limalcuśhallanwan juc ispädawan-yupaypis wañuchiñä. Jinaptinmi chay nunacunäpa aychancunawan wisculcunaca amïläliñä. \c 20 \s1 Satanaśhtam 1000 watapä wićhachin \p \v 1 Chaypïtam licälú juc anjil janay pachäpïta luli-luli mana camacä wayup quićhacuntawan jatun cadinacta maquinćhu apticüśha ji'alpayämüta. \v 2 Chay anjilmi unaypi jatun culibraycäta, supaycäta, chay quiquin Satanaśhcäta chalälul walanga (1000) watapä watäñä. \v 3 Chayćhümi chay supaycäta luli-luli wayuman jitalpuycul chayman sumä siguräñä walanga (1000) wata intiru nasyuncunäta mana ingañananpä. Chay walanga (1000) wata pasäluptinñatacmi rätullapä caćhaycunan can'a. \p \v 4 Chaypïtam licälú täcunanćhü-cama mandacunanpä ćhulaycuśhancunaca täcuyalcäta. Chay mu'uśha nunacunäpa almancunactamari licälú. Chaynu wañüchisha capäcula Jesuspa willacuyninman masïsu chalapaculcäśhanpïtam, Diospa shiminta willaculcäśhanpïtam, chay chucarütapis nï liträtuntapis mana alawapäcuśhanpïtam, chaynütac maquinćhüpis, ulcunćhüpis mana unanchachiculcäśhanpïtam. Paycuna śhalcälälimulmi Jesuswan walanga (1000) wata mandapäcun'a. \v 5 Cay cayan punta śhalcamuycämi. (Juc wañücunacá walanga (1000) wata pasanancama manalämi śhalcapämulachu.) \v 6 Chayurá punta śhalcamücunaca cushisham chuyam capäcun'a. Paycunacta ipa wañuyca manamá uchuyllapis yataycälin'achu. Aśhwanpa Diospawan Jesusninchicpa sasirdütincunaña capäculmi walanga (1000) wata paywan cusca gubirnan'a. \p \v 7 Ñatac walanga (1000) wata pasäluptin'a supayca chay wićhaläśhanpïta caćhaycuśham can'a. \v 8 Jinalmi yalun'a casquicuyninwan jinantin pachäpa sapincunaćhu nasyuncunäta pantachinanpä, Gog nishantawan Magogta. Chaypïtam lamarpa patanćhu a'u-yupay achca-achcacta gïrrapä juntun'a. \v 9 Chaynu jinantin pachäpa sapincama lipäcul, Diospa nunancuna juntuläśhancätawan Diospa cuyaśhan malcantapis lluy cunćhacaycälin'a. Jinäluptinmi janay pachäpïta nina ji'alpamul chay cunćhaläcunäta camacaycülun'a. \v 10 Ñatac chay casquish supayta asufriwan nina walayä ućhamanmi jitalpüñä. Chayćhüñam cayäñä chucarüpis, supaypa artish willacüninpis. Chayćhümari tutay-muyun wiña-wiñaypä ñacapäcun'a. \s1 Wañücunätam lulayninman-cama cäraycun \p \v 11 Chayüratacmi licälú juc jatun yulä täcunacta täcünintawan. Chayćhümi allpäpis, sïlüpis mayćhu caśhanpis mana camalal lluy chincacuñä. \v 12 Chaypïtam wañüśhacuna sumäpis mana sumäpis Diospa puntanćhu śhäcuyalcäta licälú. Chayćhümi quićhaycuñä librucunäta. Chaynütacmi cawsaypä cä libructapis quićhaycuñä. Chaymi chay librucunäćhu isquirbishanmannuy chay wañuśhacunaca cäraycuśha cala. \v 13 Lamarcunäpis, wañuycäpis, wañücuna caśhancäpis lluy chayćhu wañuśhancunacta-camam uycälimuñä. Lluy-lluymari lulaśhanmannuy cäraycuśha cañä. \v 14 Chayćhümi chay quiquin wañuycäpis, wañücuna caśhancäpis jitaycuśha cañä nina walayä ućhaman. Cay nina walayäcämi “ipa wañuy” cayan. \v 15 Cawsaypä cä librućhu śhutincuna mana talicücunacá chaymanmari jitaycuśha capäcuñä. \c 21 \s1 Muśhü Jerusalen malcactam lican \p \v 1 Chaypïtam licälú janay pachätapis cay pachätapis muśhü cayäta. Canan licaśhanchic janay pachaca, cay pachaca, lamarcäpis manañamari cañächu. \v 2 Chaypïtam licälú chuya muśhü Jerusalen malca janay pacha Dios caśhanpi ji'alpayämüta. Chay cayäñä juc wamla limay-masinta casaracuy muyunpä sumä allichacüśha alcayäcänümi. \v 3 Chayüram uyalïlú täcunanpïta llapa callpanwan cay nimüta: “Cananpïta nunancunawanmi Dios cawsaycun'a. Paycuná Diospa nunanmi caycälin'a; quiquin Diosñatacmi paycunawan caycun'a Diosnin caycunanpä. \v 4 Paycunap llapa wïnincunacta\f + \fr 21:4 \fk wïnin: \ft Waquincunaćhu'a “wi'in” nipäcunmi.\f* Diosmi pichaycun'a; manañam can'añachu wañuypis, awćhuypis, wa'acuypis, nanaypis, nï ima llaquipis lluy punta cäcunaca camacäśhañamari” niñä. \p \v 5 Ñatac chay täcunaćhu täcücämi nimuñä: “Canan'a ya'a ima aycactapis lluy muśhümanñam camayá. Cay limaśhäcunäta isquirbiyña; rasuncämi, chalapacunamari” nil. \v 6 Chaypïtapis nimäñämi: “Camacalpüśhañam cayan. Ya'ami Alfapis Omegapis cayá; allaycuycäpis camacaycäpis cayá. Mayanpis yacunäśhanuy ashimäcätá dinbaldillam cawsay yacupïta upyaycachishä. \v 7 Mayanpis llalliycücá ya'awanmi imaypis cawsaycun'a; Diosninmi ya'a caycuśhä; payñatacmi nuná caycun'a. \v 8 Ñatac ćhinaśhcunaca, mana chalapacücunaca, millachicuyta luläcunaca, mansibäducunaca, nuna wañuchicücunaca, taytachacunacta alawäcunaca, casquishcunäpis lipäcun'a asufriwan nina walayä ućhamanmi, chay ‘ipa wañuy’ nishancämanmari” nin. \p \v 9 Chaypïtam ipa anćhish anjilcunapïta jucnin aśhuycamumäñä ćhanćhanćhu ñacayniyu. Jinalmi nimäñä: “Śhamuy, Uwishcäpa limay-masintam, walmintam licaycachishayqui” nil. \v 10 Chaypïmi Ispiritup munayninćhu jatun altu uluman puśhämäñä. Chayćhümi licachimäñä chuya Jerusalen malca janay pacha Dios caśhanpi ji'alpayämüta. \v 11 Chay malcam sumä chipyayäñä Diospa acchiyninwan, sumä cayninwan. Chay acchiynin sumä chipyayäñä tuqui-tuqui ćhaniyu luminüpis, jaspi nishan luminüpis, ishpi-yupaypis. \v 12 Chay malcap muyülïninmi altu-altu, anchu-anchu piläśha cacuñä. Ćhunca ishcayniyu puncuyümi cañä. Puncuncunaćhütacmi juc anjil-cama cayäñä. Chayćhütacmi isquirbïsha cañä ćhunca ishcayniyu Israel ayllucunäpa śhutincuna. \v 13 Inti yalamunan lädućhümi quimsa puncu cañä; inti ji'alpunancäćhüpis quimsa; ipa-lädućhüpis quimsatac; chay punta-lädućhüpis quimsatacmi. \v 14 Chay malcap muyülïninćhu pilam ćhunca ishcayniyu simintuyu cañä. Chay simintu lumicunaćhümi Uwishcäpa ćhunca ishcayniyu puydï yaćhapacünincunap śhutincuna isquirbïsha cañä. \p \v 15 Chay limapämä anjilca śhu'uśhtanuy ürupïta tupucuctam aptilayäñä chay malcacta, puncuncunacta, muyülïnin pilancunacta tupunanpä. \v 16 Chay malca cuadrädum cañä, largunmanpis anchunmanpis chaynu tupullam cañä. Anjilmi chay malcacta aptiläśhan śhu'uśhwan tupüñä. Jinaptinmi ishcay walanga ishcay paćhacniyu (2200) kilumitru largunmanpis, wichayninmanpis, anchunmanpis cacuñä. \v 17 Chaypïtam anjilca tupucunwan tupüñä chay malcap pilanpa altunninta. Jinaptinmi süta ćhunca pichayu mitru cañä. \p \v 18 Chay malcap muyülïnin pilam jaspi nishan lumiwan piläśha cañä. Quiquin malcañatacmi ürunllanllanwan luläśha cacuñä, ishpićhünüpis sumä camalayä. \v 19 Chay malcap muyülïninpa simintunmi imaymana licchä ćhaniyu lumicunawan adurnapacüśha cacuñä: allaycuynin simintum cañä jaspi amya birdi lumipïta, ishcaycäñatacmi safiru asul lumipïta, quimsäñatacmi agata mulu-mulu lumipïta, tawäñatacmi ismiralda birdi lumipïta. \v 20 Pichäñatacmi onice yana lumipïta, sütäñatacmi curnilina puca lumipïta, anćhishcäñatacmi crisolito tuqui tun'uśh lumipïta, pusäcäñatacmi berilio amya asul lumipïta, isuncäñatacmi topacio amya tun'uśh lumipïta, ćhuncäñatacmi crisoprasa birdiwan tun'uśh lumipïta, ćhunca jucniyücäñatacmi jacinto birdiwan asul lumipïta, ćhunca ishcayniyücäñatacmi amatista yana asul lumipïta. \v 21 Ñatac chay ćhunca ishcayniyu puncucunam ćhunca ishcayniyu pirlacuna; juc pirlapïta-camalla luläśha cacuñä. Chay malcap jatun cällinpis ürunllanllanpïta luläśham cacuñä, ishpićhünüpis sumä camalayä. \p \v 22 Chay malcaćhu manam licalächu alawana ima wasictapis. Aśhwanpa jatun munayniyu quiquin Tayta Dioswan Uwishcämi chayćhu alawanapä cayäñä. \v 23 Chay malcaćhu intïpa nï quilläpa acchiynintapis manam nisitäñächu. Aśhwanpam quiquin Diospa sumä caynin chayćhu acchiyäñä; Uwishcätacmi michïru cañä. \v 24 Nasyuncunäpis chay malcap acchiyllanćhümi pulipäcun'a. Cay pachäćhu mandacücunäpis chayman apapämun'a imaymana cänincunactam. \v 25 Puncunpis manam imaypis wićhacacun'achu; imaypis quićhalayan'a tutapaypis manaña captinmari. \v 26 Chaynütacmi llapan caśhtacunäpis lluy sumä cänintapis, sumä caynintapis apapäcun'a. \v 27 Chay malcaman manam yaycapäcun'achu ima anla millachicuy lulaycunapis nï luläcunäpis, nï casquishcunäpis. Aśhwanpa yaycapäcun'a Uwishcäpa cawsaypä cä librunćhu śhutin isquirbishacunällam. \c 22 \s1 Diospa malcanpïmi willan \p \v 1-2 Chaypïtam juc anjil licaycachimäñä chuya-chuya ishpinüpis chipyayä cawsay yacu mayucta. Diospawan Uwishcäpa täcunanpïta yalamulmari chay malcap jatun cällin ćhawpinpa liñä. Chay mayup wic-lädu cay-lädu patanćhümi cawsachicü jaćhaca wiñayan. Chay jaćha quilla-quillalla wayulmi, watäćhu'a ćhunca ishcayniyu cuticta wayun. Chay jaćhap lapincunañatacmi nasyuncunaca jampiculcänanpä cayan. \v 3 Chayćhu manañamari imapis nï mayanpis mana allinpa licaycuśha can'añachu. Chayćhu Dioswan Uwishca mandaptinmi sirbïnincunañatac alawapäcun'a. \v 4 Quiquin cärantapis licaycapäcun'am, ulcuncunaćhüñatacmi śhutinta apapäcun'a. \v 5 Ñatac chayćhu imaypis manam tutapay can'añachu; quiquin Tayta Dios paycunacta wiñay simpripä acchiptinmi chayćhu yaćhäcunaca michïrucunactapis nï intïtapis nisitapäcun'añachu. Wiñay simpripäñatacmi mandapäcun'apis. \s1 Jesusmi śhamun \p \v 6 Chaypïtam anjilca nimäñä: “Cay limaśhäcunaca rasuncäwan chalapacunamari. Willacünincunacta tantiaycachï quiquin Diosmari caćhämun anjilninta cay śhamü muyuncunäćhu imapis pasanancunacta chalapacünincunaman tantiaycachinanpä. \p \v 7 “Canallanñam śhayämú. Maynu cushishalä can'a cay librućhu Diospa limaśhanmannüpis cäsucücunaca” nil. \p \v 8 Ya'a Juanmi caycunacta lluy uyalilá, licalá. Chaypïtam anjilpa ñawpäninman alawanäpä pilataypanu un'ulacuyculá. \v 9 Jinaptïmi nimäñä: “Ama jinaychu. Amnüpis sirbiwshï-masillayquim cayá, chalapacü-masiquicuna Diospïta willacücunänüpis, chaynütac cay librućhu isquirbishacta cäsucücunänüpis. Aśhwanpa Tayta Diosllacta alaway” nil. \p \v 10 Chaypïtapis nimäñämi: “Cay librućhu śhamü timpucunapi willacuynin isquirbishancunacta ama quiquillayquipá ćhulacuychu. Chay pasanan muyuncunaca ji'acaycayämunñamari. \v 11 Chayurá mayanpis mana allin luläcá jina mana allincäta lulachcächun; millachicuy luläcunäpis chaynülla lulachcächun. Mayanpis allincäta luläcá jinallatac lulachcächun. Chaynütac Diosllapa cawsäcäpis chaynülla cawsachcächun. \p \v 12 “Aw, canallanñam śhayämú. Primiuctapis apayämümi lulaśhanman tincüta manyapi lluy unäpä. \v 13 Ya'ami Alfapis Omegapis cayá; allaycuycäpis camacaycäpis, imaypïtapis imaycamapis cawsäcämi cayá. \p \v 14 “Cushisha capäcuchun müdanancunacta chuyanchäcänüpis chuya cawsäcunaca. Paycunamari chay malcaman puncunpa yaycapäcunan; wiñay simpri cawsachicü jaćhap wayuynintapis micapäcunanmi. \v 15 Ñatac waśhaćhümi capäcun'a: allunüpis anlacta luläcunaca, mansibäducunaca, nuna wañuchïcucunaca, taytachacunacta alawäcunaca, rüjacücunaca, casquicuycunacta cuyäcunapis. \p \v 16 “Ya'a Jesusmi am chalapacücunäman caycunacta tantiaycachinacpä anjilnïta caćhämú. Mandacü Davidpa milayninca ya'ami Jaćha Chillquimücänüpis cayá. Ya'atacmi Acchi Lusirupis cayá” nin. \p \v 17 Chuya Ispirituwan Uwishcäpa walminmi “Śhamuy” niyäśhunqui. Jinaman uyalicücunapis juccunacta “Śhamuy” nipäcuchun. “Yacunäśhacunaca śhamuchun; munäcá dinbaldilla wiñay simpri cawsachicü yacucta upyachun” niyäśhunquimari. \p \v 18 Ya'a Juanmi cay librućhu isquirbïshá willacuycunacta cäsucücunäta anyaycú: Mayanpis cay willacuyman imallactapis yapaycücätá, Diosmi paymanpis yapaycun'a cay librućhu isquirbïsha ñacaycunäwan. \v 19 Chaynütac cay librućhu isquirbïsha willacuycunacta mayanpis imallactapis julücätá, cay librućhu nishan chay cawsachicü jaćhap wayuynintawan chuya malcaćhu cananpïtapis quiquin Diosmi julülun'a. \p \v 20 Lluy caycunacta nïcämi nin: “Canallanñam śhamuśhä” nil. Aw-ari. ¡Chaynu cachun! ¡Śhamuy, munayniyu Jesusllá! \p \v 21 Quiquin Jesusninchic llaquipaynin amcunaćhu cachun. ¡Chaynu cachun!