\id JAS Wanca Quechua NT \h Santiago \toc1 Santiago Cartacuśhan \toc2 Santiago \toc3 Stg \mt1 Santiago Cartacuśhan \ip Cay chalapacü Santiagocta “Jacobo” nipäculatacmi. Pay Jesuspa śhullcanmi cala. Cayta Santiagom cartacula ćhunca ishcayniyu chi'isha\f + \fr 1:0 \fk chi'isha: \ft Waquincunaćhu'a “wichisha” nipäcunmi.\f* Israel caśhtacunäman. Cayćhümi niycun: chay sasachacuycunäćhu pasinsiawan caycälinanpä, chaynütac mana limaylla limal lulayman ćhulaycälinanpä, limaynintapis sujitaculcänanpäpis. Chaynütacmi llapa ima yaćhaypis Tayta Diospi śhamuśhanta, jinaman ima ayca cacuptinpis pasinsiawan Jesuspa cutimuyninta alcaycälinanpäpis niycun. \c 1 \p \v 1 Tayta Diospawan Duyñunchic Jesuspa nunan Santiagom\f + \fr 1:1 \ft Israel limayćhu “Jacobo” nipäcuntacmi.\f* limaycälimuc ćhunca ishcayniyu ayllu jinantin pachäćhu chi'isha caśhta-masïcunapä. \s1 Sasachacuycunäćhu imanuy cawsananchicpäpis \p \v 2 Cuyaśhá chalapacü-masïcuna, imaymana sasachacuycuna śhamuptinpis allinniquipä caśhanta licaycul-ari sumäta cushiculcay. \v 3 Yaćhapäcunquiñamá chaycuna chalapacuyniqui licaycuśha cananpä śhamuptin sumä pasinsia wayuycunanta. \v 4 Jinaman chay pasinsiayniqui ćhaycuchun cabalalpunancama mana imallapis pishiycü, cabal allinña capäcunayquipä. \v 5 Ñatac mayanniquipäpis caycunapi tantiayniqui sumä mana captin'a Tayta Diosninchicta mañaculcaptiqui'a uycälishunquim. Pay'a mañacünincunactá mana chalat-chalatyallalmi ćhani-ćhaninta uycun. \v 6 Ñatac mañacul'a mana ishcayyällal sumä chalapacuyniquiwan mañacuy. Mayanpis ishcayyäcá lamar yacüta wicman cayman waywa apaycaćhaśhancänümi cayan. \v 7 Chaynu cäcunacá Taytanchic uycunanpïta manañamá ćhasquipäcunan canñachu. \v 8 Chaynu ishcay śhun'uyu nuná manamá jucllayllaćhu caycunmanchu. \p \v 9 Ñatac mana cäniyu chalapacücá Tayta Diosninchic altuman juluycuśhuśhayquipïta sumä cushicunayquim. \v 10 Chaynütacmi sumä cäniyu chalapacücunäpis Tayta Dios uyshulächiptin'a cushiculcänan. Sumä cäniyücunacá jaćhacunäpa chaqui camacä waytannüllamá cayalcan. \v 11 ¿Manachun inti allicta lupämuptin ulacunäpa maynu tuqui-tuqui waytanpis chaquïlul śhuśhülun? Chaynümari maynu-maynu cayninpis chincälun. Chaynu mana alcaśhancäćhümá rïcucunäpa ima cänincunapis chincacun'a. \p \v 12 Maynu cushicuymi mana allinta lulachiy munaśha cayalpis allincäćhu tacyaycücäpá; chaynu Tayta Diosta cuyäcunaca wiñay simpri allin cawsay limalicuśhan primiuctalämi ćhasquiycun'apis. \p \v 13 Ñatac mayanpis mana allincäta lulayta munapäcuyal'a ama-ari “Tayta Diosmi cayman aysacayäman” niyaychu. Manam Diostá pipis mana allincäman aysaycunmanchu, nïtac quiquinpis aysaycunmantacchu. \v 14 Aśhwanpa śhun'unćhu mana allin munaynincuna jicutämuptinmi quiquillan aysaycachicun. \v 15 Cay mana allin munaycäpïmi yalamun juchaca. Chay juchap quillan ćhämuptinñatacmi wiñay wañuyca yalamun. \v 16 Chayurá cuyaśhá chalapacü-masïcuna, ama-ari quiquillayqui chaycunapi ingañacuyalcaychu. \v 17 Aśhwanpa lluy-lluy ima allinnin allin uycamäśhanchic'a janay pachäćhu acchicunäta camä Tayta Diosninchicpïmari śhayämun. Pay'a jucman-jucman mana muyullalmi jinalla caycun.\f + \fr 1:17 \fk Pay'a…caycun: \ft Griego limayćhu'a “mana jucman muyunchu nï muyulpis tutapanpischu” niyanmi.\f* \v 18 Paymi munala sumä limayninwan muśhü cawsayta uycamaptinchic, lluy camaśhancunäpi wamä sumä-sumänin wayuynincuna caycunanchicpä. \s1 Ama limaylla limaśhunchu, aśhwanpa lulaycuśhun \p \v 19 Chaymi cuyaśhá chalapacü-masïcuna, linliqui uyat-uyatlla caycunman allinta uyaliycälinayquipä. Limayniquiwan piñacuyniquim ichá ñacaytalä caycunman. \v 20 Chay nunap piñacuynin manamari Tayta Diospa śhun'unpänüchu wayuycun. \v 21 Chaymi lluy imaymana anlacunäta, mana allin sumä timpücunäta wicapaycul, mana nunatucullal salbaśhüniqui allin willacuy śhun'uyquićhu talpüśhäta cäsucunayqui. \p \v 22 Ñatac ama-ari ingañacuyalcaychu “Taytanchicpa willamäśhanchic'a uyaliycunallanchicpämi” nil. Aśhwanpam nimäśhanchicta lulayman ćhulaycunanchic. \v 23 Mayanpis chay willacuyta mana lulaycul uyaliylla uyalïcá juc nuna ispïjućhu licacücänümi. \v 24 Chayćhu caśhancamallá imanuy caśhantapis licacülunmi; muyulcul-pachañatac imanuy caśhantapis un'älun. \v 25 Ñatac chay julaycamäninchic allin willacuyllaćhu śhun'unpis caycuptinmi ichá, jinaman mana un'allal chayćhu masïsu tacyaycul lulaycücäpá, maynu sumä jatun cushicuymi lulayninpi can'a. \v 26 Ñatac mayanpis “Dios munaśhannülämi cawsacuyá” nilpis shiminta mana sujitacücá quiquillanmi ingañacuyan; chalapacuyninpis yan'alpämá. \v 27 Chayurá Tayta Diospa munaśhanmannuy sumä chalapacü chuyaña cäcunacá, caynümi cawsaycun: wacchacunätawan japanyäśhacunätam yanapaycun, mana allincunäwanpis manatacmi anlatacunchu. \c 2 \s1 Chaycuscacta lluytapis cuyaycuśhun \p \v 1 Cuyaśhäcuna, sumä altuman juluycuśha cä Jesusninchicman chalapacü-masí cayalcal'a ¿imanuypatá chaycuscacta lluytapis mana licaycälinquimanchu? \v 2 Má, juntunaculcäśhayquiman sumä allin cäniyu puydïnin nuna sumä müdapacüśha, üru surtijawan surtijapacüśhalä canpis yaycamuchun. Jinaman juc waccha nuna pasaypi lataśh müdanallanwan yaycamuchun. \v 3 Jinaptin chay allin cäniyücäta sumätalä atindiycul “Taytay, cayman-ari täcucuy” nil allinninmanlä taycaycachinquimanpis. Chay wacchätañatac “Munal'a chay chayćhu täcamuy, ütac wic wicćhu śhäcuy” nil niyalcanquimanpis. \v 4 ¿Chayurá manachun juc-jucpa licanacuyalcanqui? ¿Manachun śhun'uyquip mana allin munayninwan licaycuyanqui? \p \v 5 Cuyaśhá chalapacü-masïcuna, uyalipämay. ¿Manachun Tayta Dios cay pachäćhu wacchacunäta aclala chalapacuyninćhu rïcu cananpä, jinaman cuyacünincunapä limalicuśhan gubirnunćhülä capäcunanpä? \v 6 Chaynu cayalcaptinpis amcunam ichá wacchacunäta uyshulächipäcunqui. Ñatac cäniyücunacá ¿manachun ñacachipäcuśhunqui? ¿Manachun prinsipal yaśhacunämanpis aysapäcuśhunqui? \v 7 ¿Manachun chalapaculcäśhayquipa sumä-sumä śhutintapis jalutacuyalcan? \p \v 8 Ñatac isquirbishancunaćhu sumä-sumänin camachimäśhanchic “Quiquiquitanuy nuna-masiquita cuyacuywan licaycuy”\x + \xo 2:8 \xt Lv 19.18\x* nishancäta lulal'a allincätam lulayanqui. \v 9 Juc-jucpa licaycuyalñatacmi ichá juchacta lulayanqui. Chayurá Tayta Diospa camachicuyninta jalutacuśhayquipïmá quiquin camachicuynin cäraycuśhunqui. \v 10 Mayanpis Tayta Diospa lluy camachicuyninta cäsucuyalpis jucllanta mana cäsuycülul'a llapan camachicuyta jalutacuśhannüñamá juchachäśha cayan. \v 11 Ñatac “Amam mansibacunquichu” nïcämi “Amam nuna-masiquita wañuchinquichu” niyanpis. Chayurá mana mansibaculpis nuna-masinta wañuchïcá Diospa camachicuyninta jalutacülunñam. \v 12 Jinaman'a julaycamäninchic camachicuywan cäraycuśha cananchicta umanchicćhu uywaycul-ari licacuycuśhun limayninchictapis lulayninchictapis. \v 13 Mayanpis mana llaquipaycücá, mana llaquipaycuśhatacmi cäraycuśha can'a. Juccunäta llaquipaycücämi ichá cäraycunan muyuncäćhu imapi mana manchacunan can'achu.\f + \fr 2:13 \fk Juccunäta…can'achu: \ft Griego limayćhümi “Llaquipaycuyca cäraycuyta llallin” niyan.\f* \s1 Chalapacuyninchicta mana camalaycachishá wañüśham \p \v 14 Cuyaśhá chalapacü-masïcuna, “chalapacümi cá” niyalpis lulaynin mana captin'a ¿ima allinmá? ¿Chay chalapacuyllan salbaycun'achućh? \v 15 Má, jucnin chalapacü-masinchic micuypi pishïsha, müdanapi palpüśha cayächun. \v 16 Jinaptin ima pishipacüśhallantapis mana uycul: “¡Imay śhun'ulla, jawcallari caycuy; unuy-unuyllacta müdaculcul maćhaycunayquicama micucuycuypis!” nil nishanchic'a ¿imapämi bälillan? \v 17 Chaynümi chalapacuyninchicpis, lulayninchicćhu mana wayuycachishá pasaypi wañüśha cayan. \p \v 18 Ñatac waquinnin nin'aćh: “chalapacuyllanchicpam” nil, waquinnin'a “lulaycuyllanchicpam” nil. Ya'añatacmi ní: ¡Má, imactapis mana lulallal'a chalapacuyllayquita camalaycachimay-ari! Ya'añatacmi ichá allin lulaynïpa tantiaycachishä chalapacuyní caśhanta. \v 19 Chaynütac amcuna jucllaylla Tayta Dios caśhanta quiripäcuśhayquicá allinmi. Chaynüllá aśhta supaycunäpis quiripäculmi chucchupäcun. \v 20 Tullu umacuna, chalapacuyninchic ¿mana imactapis lulaptinchic'a imapäpis nï bälï caśhanta licaycachinactalächun munayalcanquipis? \v 21 Má, ¿manachun lulayninpa awquillunchic Abrahamta Tayta Dios allinpa licaycula chay chulin Isaacta wañuycäpä uycuśhanpa? \v 22 ¿Manachun chalapacuynin lulayninwan cusca caycula? Cay lulayninpamari chalapacuynin sumä camalaycachisha tacyaycachisha cala. \v 23 Cay lulayninpam lulacacüla: “Abraham Tayta Diosman chalapacuptinmi allinpäña ćhasquiycula”\x + \xo 2:23 \xt Gn 15.6\x* nil isquirbishanca. Jinaman “amigun” nishalämi cayculapis. \v 24 Licay-ari, chaynümá lulayninchicpa nunaca allinpa licaycuśha canchic; manam chalapacuyllanchicpachu. \p \v 25 Chaynütacmi jucnin jucnin wayapawan cä Rahab śhutiyu walmictapis awayta śhamücunäta jamaycachil juc-lädu caminupña ayichiyta yanapäśhanpa Tayta Dios allinpa licaycula. \v 26 Maynümi nunap aychan mana almayu cayal wañüśhaña cayan, chaynümi chalapacuyninchicpis mana wayuyniyu cayal'a wañüśhaña. \c 3 \s1 Limayninchicta sujitacuśhun \p \v 1 Chalapacü-masïcuna, ama-ari yaćhachicü-tuculcaypi wañupacuyalcaychu, yaćhachicücunaca sumätalä licaycuśha cananchicta yaćhayalcalñá. \v 2 Ñatac lluymá imallaćhüpis mana allinta lulalpuyanchic. Limayninchicćhu ima mana allinllactapis niycücämi ichá sumäpa allincäćhu cayan. Chayurá lluy aychantapis sujitacunmanmá. \v 3 ¿Manachun cawallucta uchuy jaquimallawan, may-lädu munaśhanchicmanpis jinantin cawallucta puśhananchic? \v 4 Chaynütacmi barcucta may-chica jatun cayaptinpis, maynu waywa apaycaćhaptinpis manijäca munaśhanman lichin uchuy manijacullanwan. \v 5 Chaynümi shiminchicćhu uchuy allullanchicpis; maynu-maynücunactalämi limälunmanpis. ¿Manachun uchuy nina lataycuśhallanpi munticunactapis mallülunman? \v 6 Cay allunchicpis ninanümi; llapan aychanchicpïta caymi mana allincäwan juntäśha cayan, lluy aychanchicman misminanpä. Nunäpa cawsayninchictam latachin; jinal quiquinpis wiñay nina waläcäwan latächisha cayan. \p \v 7 Nunaca mansälunmanlämi llapan licchä uywacunactapis, pälïcunactapis, culucunactapis, challwacunactapis. \v 8 Ñatac manamá pï nunapis shiminćhu cä alluntá mansayta atipanchu. Sujitachicuyta mana munä pasa-pasaypinninmari cayan. Shimi puntallanćhütacmi wañuchicü bininuctanuypis uywayan. \p \v 9 Cay shiminchicćhu allunchicwanmi Duyñunchic Tayta Diosta alawanchicpis, chay allunchicwantacmi Diosninchic quiquintanülla camacuśhan nunancunactapis jalutacunchic. \v 10 Chayurá jucllay shimillapïmi yalamun alawaycuywan jalutacuypis. Cuyaśhá chalapacü-masïcuna, chaynu'a manamá canmanchu. \v 11 ¿Jucllay pucyullapïta mishqui yacuwan ćhacćhä yacu yalämunmanchun ampá? \v 12 Chalapacü-masïcuna ¿ïgus lantaca wayülunmanchun asïtunacta, ütac üba lantäpis wayülunmanchun ïgusta? Chaynümá ima pucyupïpis mishqui yacuwan ćhacćhä yacu mana yalunmanchu. \s1 Sumä yaćhayca Tayta Diosninchicpïmi śhamun \p \v 13 Má, ¿amcunaćhu yaćhayniyu tantiayniyu cayalcanchun? Chayurá yaćhayninpi mana nunatucul allin lulaycuśhanpa camalaycachichun. \v 14 Ñatac inbidinacuycunallacta lägacuycunallacta śhun'uyquićhu uywayal'a ama alawacuychu nïtac rasuncätapis nïgayaychu. \v 15 Caynu “yaćhaycá” manam Diospïchu, aśhwanpa cay pachallapïmi, aychap munayllanpïmi, supaypa munayllanpïmi. \v 16 Chaynu inbidinacuycuna, lägacuypi wañuyäcunaćhu'a mana allincunällam, pantaycunällam lläwalayalcanpis. \p \v 17 Tayta Dios yaćhayninta uycuśhan nunam ichá caynu: imapïtapis sumä chuyam, jawcallam caycun, cuyacümi, allin śhun'uyümi, llaquipayniyümi, allincunällactam wayuycun, tantiayninwanmi limacun, cällanmanmi lulaycunpis. \v 18 Mayanpis Diospa jawca cayninćhu cäcunacá, chay allincätam talpunmanpis, allin cawsaycäta cusichananpä. \c 4 \s1 Mana allincunäwan ama cunchawaychu \p \v 1 Canan ¿quiquiqui-pulacunaćhu ćhïninacuycuna lïtunacuycuna maypïtá śhalcamun? ¡¿Manachun śhun'uyquićhu cä mana allin munayniquicuna lüchanacuśhanpi?! \v 2 Amcuna maynu wañupacuyalpis manam taliycälinquichu. Masqui wañuchiyta jicutayalcal, wañupacuyal, lüchanacuyal maynu-maynüpa umayquip śhalcuyalpis manatac munaśhayquita talipäcunquichu. Rasunpa nï uywanquichu Tayta Diosta mana mañaculcalmá. \v 3 Ñatac mañaculpis mana ćhasquipäcunquichu juyu śhun'uyquiwan aychayquip munayllanpä captinmá. \p \v 4 ¡Pasaypi ipanchäcuna! ¿Manachun yaćhapäcunqui cay pachap cunchawänin cayniquiwan Tayta Diospa ćhïnicünin caśhayquita? Mayanpis cay pachap cunchawänin cayta munäcunacá Tayta Diospa ćhïnicüninmanñam licalïlun. \v 5 ¿Icha yan'alchun isquirbishancunaćhüpis niyan: “Ćhulamäśhanchic ispiritunmi wañuy-wañuy payllapäña munamanchic” nil? \v 6 Ñatac Tayta Dios'a llaquipayninwanmi allincäćhu canapä masta callpanchaycamanchic. Chaymi Diospa shiminćhüpis niyan: \q1 “Nunatucücunätá Tayta Diosmi śhaycachin; mana nunatucücunätam ichá llaquipayninwan yanapaycun”\x + \xo 4:6 \xt Pr 3.34\x* nil. \p \v 7 Chayurá Diosllanchicpa maquillanman-ari ćhulacuy. Jinaman supaycäta awantaycuptiqui'a ayicun'am. \v 8 Tayta Diosninchicman aśhuycälimuy; chayćha paypis aśhuycälimuśhunqui. ¡Jucha-sapacuna, maquiquita pa'acänuy, mana allin lulayniquicunacta caćhaycuy! ¡Ishcay cäracuna, śhun'uyquita allichaculcay! \v 9 ¡Juchayquipïta llaquiculcay, wa'apäcuy, awćhupäcuy! ¡Chay asicaćhacuyniquitapis wa'acuyman-ari muyuchiy; cushicuyniquitapis llaquicuyman-ari muyuchiy! \v 10 Ñatac Taytanchicman-ari uyshuycäliy altuman julaycälishunayquipä. \p \v 11 Chalapacü-masïcuna, ama-ari jamuyänacuyalcaychu. Mayanpis chalapacü-masinta jamuyäcá ütac cäraycücá camachicuytapis jamuyayanmi, cäraycuyanmi. Chaynu camachicuytapis cäraycuyal'a manañam lulaycüninchu canqui sinu'a cäraycüninñam. \v 12 Ñatac jucllay cäraycamäninchic salbaycamäninchiccällamari camachicuyta uycüca, cäraycüca cayan. Chayurá ¿mayantucultan juccunacta jamuyal cäraycuyanquiman? \s1 Śhamücunaćhu ima pasanantapis manam yaćhanchicchu \p \v 13 Canan sumäta uyalipämay “Canan muyun wala muyun wic malcactam cay malcactam lishun; chayćhümi wata intiru alli-allin nigusyucunacta lulal illaypa janallanćhu caśhun” nïcuna. \v 14 Amcuna manamá yaćhapäcunquichu wala muyun ima pasanantapis. ¿Imamá cawsayninchic? Pucutaynüllamá, rätulla licalilcamul chincacüllamari. \v 15 Chaymi limayniqui caynu canman: “Tayta Dios munaptin'a cawsaśhunmi; jinalćha caytapis wictapis lulaśhun” nil. \v 16 Amñatacmi ichá yaćhätucul quiquillayqui nunatucuyanqui, alawacuyanqui. Chaynu nunatucuy manamá allinchu. \v 17 Chayurá mayanpis allin lulana caśhanta yaćhayal, mana luläcá juchactam lulayan. \c 5 \s1 Anyapan cäniyücunätam \p \v 1 Sumäta uyalipäcuy cäniyücuna: ñacayniquicuna śhamunanpïta wa'apäcuy, awćhupäcuy. \v 2 Canan cäniquicunapis ismüśhañam. Müdanayquipis puyup camacäśhañam. \v 3 Chay illayniquipis, üruyquipis ismüśhañam. Chaycunam cuntrayqui cäralpuśhunqui; cawsayniquitapis nina-yupaymi mana caśhanman lluy cutichishunqui. Amcunamari śhamü muyuncunäpälä sumä-sumä tawacälälinquipis. \v 4 ¡Ćhaclayquićhu lulachiculcäśhayqui nunacunäta mana pägaśhayquipi ayacuyninmari sumä munayniyu Tayta Diospa linlinmanlä ćhälun! \v 5 Ćhipïsha cananpä wirayäcänümi cay pachäćhu sïbacuyalcanqui sumä alli cäniquicunawan śhun'uyquip munayllanćhu wañuyniquipä. \v 6 Jinaman allin cacü nunacunätam cäraycul, mana cutipacü-camacta wañuyman ćhulapäculanqui. \s1 Jesuspa cutimuyninta pasinsiawan alcaycuy \p \v 7 Chaynu cayaptinpis, chalapacü-masïcuna, Jesusninchic cutimunancama pasinsiawan alcaycäliy. Maynümi talpucü nuna pasinsiawan alcaycun sumä ćhaniyu talpuynin ishpinancama tamyaca caycunanta, chaynu-ari amcunapapis pasinsiayniqui caycuchun. \v 8 Masïsu tacyaycäliy Jesusninchicpa cutimuynin cayllaćhüña cayaptin'a. \v 9 Chalapacü-masïcuna, mana cäraycuśha canayquipá quiquiqui-pulacuna ama-ari jamuyänacuyaychu. Chay Sumä Cäraycü Fisca puncullaćhüñam cacuyan. \p \v 10 Cuyaśhá chalapacü-masïcuna, Tayta Diospa una-unay willacünincunap ñacaynincunaćhu pasinsiayninta atiycachishun. \v 11 Má, chay pasinsiayniyücunäta Tayta Diosninchicpa llaquipayninćhu cushicuyninćhu cayäta ya'anchicmi licanchic. Yaćhanchicmi Job ñacayninćhu pasinsiawan caycuśhanta, ñatac chaypi Taytanchic imanuypa uycuśhantapis. Caywanmari licachimanchic maynu maynu llaquipayniyu, allin śhun'uyu pay caśhanta. \p \v 12 Ñatac lluy imapïtapis, cuyaśhá chalapacü-masïcuna, ama-ari imactapis limalicuyaychu janay pachäta, nï cay pachäta, nï imallactapis śhaycaycachil'a. Mana cäraycuśha canayquipá limayniqui juc pasällari cachun “aw” ütac “manam” nïlla. \s1 Chalapacuywan mañacuśhun \p \v 13 Ñatac mayanniquipis llaquićhu cayal'a Tayta Diosta mañacuy. Mayanniquipis cushisha cayal'a taquicunawanpis alawaycuy. \v 14 Chaynütac mayanniquipis ishyapäcul'a caminaycücunäta ayaculcay Jesusninchicpa pudirnin cayninwan asaytiwan llushiycul mañaculcänanpä. \v 15 Chalapacuywan mañacuptin'a Taytanchicćha sänaycachin'a. Juchan captinpis pampachaycun'am. \v 16 Ñatac quiquiqui-pulacunari juchayquicunacta ninacaycälil jucniqui jucniquipä mañaculcay allin caycälinayquipä. Diospa śhun'unpänuy cawsäcäpa jicutaywan mañacuynin'a callpayümi. \p \v 17 ¿Manachun willacü Elias ya'anchicnu nunalla cala? Pay Tayta Diosta jicutaywan mañacuptinmi quimsa wata partin śhutuycuyllapis nï tamyamulachu. \v 18 Chaypi yapa mañacuptin'a tamyamulatacmi, talpuycunapis ishpilatacmi. \p \v 19-20 Cuyaśhá chalapacü-masïcuna, cayta yalpapäcuy: mayanniquipis rasuncäpi pintïsha cayaptin, cutichimücá wañuycäpäña cäcätaćh salbaycun'a. Jinaman maynu juchancunactapis pampachaycachin'aćh.