\id ACT Wanca Quechua NT \h Hechos \toc1 Jesuspa Caćhancunap Lulaśhancuna \toc2 Hechos \toc3 Hch \mt1 Hechos \mt2 Jesuspa Caćhancunap Lulaśhancuna \ip Cay libructa isquirbila Jesusman chalapacü Lucasmi. Paymi Pablocta puliwshila allin willacuycäta mayćhu chayćhüpis willacuśhtin yaćhachishtin. Cayćhümi willamanchic Jesus janay pachäta cuticuptin Chuya Ispiritunta caćhamuśhanta. Chaymi Jesuspa caćhancuna sumä munayniyu licalilcul milagrucunactapis lulapäcula. Jinalmi sumä callpawan Jesuspi willacuyta mayćhüpis allacaycapäcula. Manatacmi jawca cawsayllaćhu cacula, sinu'a imaymana sasachacuycunam śhalcamula. Chaymi chalapacücunäta carsilcunaman wićhala, tamshaycunap wañuchila. Chaynu cayaptinpis chalapacücunacá aśhwanpa mas callpawanmi mayta chayta lipäcuśhanćhüpis allin willacuycäpi willaculcäla. Chaymi manaña Israel caśhtacunallamanñachu willaculcäla, sinu'a aśhta juc caśhtacunamanpis ćhächipäculam. Chaynüpam allin willacuyta lluy ćhasquïcunaca juc caśhtallamanña muyupäcula. Cayćhu chalapacü puydï Diospa caćhan Pablom lluy juc nasyuncunamanpis cay allin willacuyta mastá ćhächila. \c 1 \s1 Jesusmi limalicun Chuya Ispiritunta caćhamunanpä \p \v 1-2 Cuyaśhá Teofilo, ¿manachun puntacta isquirbimul Jesus lulaśhanta yaćhachishanta manyallapi willalac allaycuyninpi janay pachäta cuticunancama? Chayćhu Chuya Ispiritup munayninwan puydï yaćhapacünincunacta imaymanacta lulapäcunanpä nilculmi janay pachäta cuticula nishac-yupaypis. ˻Cananmi masta willaycuśhayqui.˼ \v 3 Paymi wañuśhanpi śhalcamul aclaśhan yaćhapacünincunawan cayal rasunpa pay cawsamüśhanta imaymanap tantialpachila. Chayćhümi tawa ćhunca muyuncuna Diospa gubirnunpïtapis yaćhachila. \v 4 Cusca cayalcalñatacmi “Cay Jerusalenpïta amalämi yalapäcunquichu aśhta Taytá limalicuśhan Chuya Ispiritunta caćhamunancama nishac-yupaypis. \v 5 Yaćhaśhanchicnüpis Juan'a yacullawanmi bawtisala. Ñatac Taytämi ichá cay muyuncunäćhu quiquinpa Chuya Ispiritunwan bawtisapäcuśhunqui duyñuchacuycuśhunayquipä” nila. \s1 Jesusmi sïlüta cuticun \p \v 6 Niptinmi tapupäcula: “Taytay, ¿Roma nasyunpa maquinpi julalcälimaptiqui quiquillanchic Israelcunällaña mandanacunapä ürañachun ćhämun?” nil. \v 7 Niptinmi: “Chay unanchaśhan timpucunacá Taytalläpa maquillanćhümi cayan. Amcuná manam yaćhaycälinayquichu. \v 8 Aśhwanpa cayta umayquiman ćhulapäcuy: amcunacta Chuya Ispiritu bawtisapäcuśhuptiquim duyñuchacuycul munayninta upäcuśhunqui willacüní capäcunayquipä cay Jerusalen malcäćhu, Judeap, Samariap malcancunaćhüpis aśhta sïlup sapinćhu cä malcacunämanpis” nila. \p \v 9 Lluy caycunacta nilcuptinmi paycunap ñawquin altu sïlüta puśhacuptin pucutay śhun'unman chincacuycula. \v 10 Chayta licapayalcaptinmi paycunap lädunćhu ishcay umri yulä-cama müdanayu licalïlun. \v 11 Jinalculmi nipäcula: “Galilea nunacuna, ¿sïlüta imapïtan caynüpa anśhalayalcanqui? Cay licaśhayquinümi juc-pun cay pachäman Jesus caśhan cutimun'a” nil. \s1 Yaćhapacücunämi Judaspa pudirninta aclapäcun \p \v 12 Chay nilcuptinmi yaćhapacünincunaca cuticalcämula Ulibus ulüpi Jerusalenman. (Chay ulüpi Jerusalencama custumrinmannuy warda muyunćhu pirmitisha puliycuyllam cala.) \v 13 Chaypi ćhaycamulmi jamaculcäśhan wasi altuśhman ishpipäcula. Paycunam capäcula Pedro, Jacobo, Juan, Andres, Felipe, Tomas, Bartolomé, Mateo, Alfeop chulin Jacobo, malcanpi limatälï Simon, Jacobop chulin Judas. \v 14 Paycunawan cuscam Jesuspa maman Mariapis, śhullcancunapis, ñatac Jesusta cumpañamü walmicunäwanpis juntunaculcäla Diosta imaypis ruygaculcänanpä. \p \v 15 Chay muyuncunaćhümi paćhac ishcay ćhunca chalapacücuna juntunaculcäla. Chayćhümi ćhawpiman śhaycucuycul Pedro nila: \v 16-20 “Tayta mamacuna, yaćhaśhanchicnüpis Judas'a cala ya'anchicwan pulïmi. Jinalmi imapis lulayninchicćhu lulawshimälanchic. Jinayalpis Jesustam chalaycachila chay ćhïnïnin nunacunäman. Ñatac caycuna pasananta unaypïñam Chuya Ispiritu willamälanchic. Chaymi David Salmos librunćhu caynu nila Judaspi: \q1 ‘Chay nunap wasinta quiquin Dios mana cäman muyuchichun. Jinaptin imaycamapis pulumächun’\x + \xo 1:16-20 \xt Sal 69.25\x* nil. \p “Cay nishannümi rasunpa lulaśha cala” nila. (Chayshi Jesusta chalachishan illaycäwan juc ćhaclacta lantisha cala. Jinalculshi quiquin ćhacläćhu Judas umanpa palpülun alashquinpis lluy lawacacunancama. Cayta yaćhälälilshi canan Jerusalen nunacunaca chay ćhaclacta “Asildama” nil nipäcun. “Asildama” ninan'a “yawarpa ćhanin ćhacla” ninanmi.) Pedroñatacmi nila: “Chay isquirbishanćhüpis: \q1 ‘Chay nunap pudirnin juc yaycuchun’\x + \xo 1:16-20 \xt Sal 109.8\x* niyanmi. \p \v 21-22 “Chayurá chaynu niyaptin'a canan-ari aclaśhun Judaspa pudirnin mayan cananpäpis. Chaypá canman imaypis Jesuswan cusca puliwshï-masinchiccunam. Aclaśhun mayantapis Jesus bawtisachiculcul pulï allaycuśhanpi canan sïlüman cuticunancama ya'anchicwan cusca cäcunäpi. Chayćha ya'anchicwan cusca ‘Jesus cawsamütam licalá’ nil willacuyta apaycaćhan'a” nil. \p \v 23 Nilculmi ishcay nunacunacta unanchapäcula Matiastawan, José Barsabas nishan Justucta. \v 24-25 Jinalculmi Diosta ruygaculcäla: “Taytay, anmi llapäpa śhun'ulläcunactapis lisinqui. Judas'a cay lulayniquita ipanchalcul juchacta lulaśhanwanmi alcaśhan wañuycäman quiquillan palpülun. Canan anmá yaćhanqui paypa pudirninta aclaycunayquitapis ya'acunawan cusca lulapäcunäpä. Canan-ari cay ishcayninpi mayannin canantapis yaćhaycälichimay” nil. \v 26 Nilcul mayannin cananpäpis chüsanacuptinmi Matiasman tücälun. Chay ürapïmi chay ćhunca jucniyu puydï yaćhapacünincunap masanninña cala. \c 2 \s1 Chuya Ispiritum yaćhapacücunäman ji'alpamun \p \v 1 Ñä chay Cusicha Fista ćhämunanpämi aycam Jesusman chalapacücuna jucllaćhu lluy juntulayalcäla. \v 2 Chaynu cayalcaptinmi altu sïlüpi un'aypi ji'alpämun manchachicuy bintup sumbayninnu bululunyaśhtin. Chayćhümi juntuläśhan wasïta bululunyayca ñiticalpula. \v 3 Jinaptinmi ninap sumbayninnu licalilcamul wichicacüla aycam chayćhu cäcäpa janäninman. \v 4 Jinaptinmi Chuya Ispiritu duyñuchacüluptin mana lisishan limaycunacta shimin paćhyachila. \p \v 5 Ñatac chay fistamanmi may nasyuncunapïpis ćhämuśha cayalcäla custumrincunacta cumplï Israel nunacunaca. \v 6 Chayćhu chay bululunyaycäta uyalïlälilmi chay wasiman lluypis paćhcatityälälimula “¿Imatá cay?” nil. Chayćhümi chay śhamü nunacunap limaynincunäćhü-cama limayalcäñä. \v 7-8 Chaymi licapayllaman camäśha ninacücuyalcan: “¡¿Ima?! Caycuna Galilea nunacuna cayalcal ¿imanuypatan llapanchicpa limayninchicćhu limacuyalcanman? \v 9 Cayćhu cayanchic intiru-intiru nasyuncunapïmari: Parto-lädu nunacuna, Medo-läducuna, Elamcuna, Mesopotamiacuna, Judeacuna, Capadociacuna, Pontocuna, Asia-lädu nasyunpa malcancuna, \v 10-11 Frigiacuna, Panfiliacuna, Egiptocuna, Cirene-lädunćhu cä Libya malcancunäpis. Chaynütac cayalcan Romapïpis, Cretapïpis, aśhta Arabiapi śhamücunapis. Chaynütacmi cayalcan custumrinchicta atichimänanchicpä yaycamü juc-lädu nunacunapis. ¡Cay limayninchicćhü-cama canan mishqui-mishquicta Diosninchic lulaśhancunäpi lluymi uyaliyanchic!” nil. \v 12 Nilcälilmi sumä licapayllaman camäśha: “¡¿Imatan cay?!” nïllaman camälälila. \v 13 Waquincunañatacmi: “Caycuná shincalculćhari jäjayalcan” nil asipapäcula. \s1 “Diospi cay caśhantam” Pedro tantiachin \p \v 14 Chaynu jinayalcaptinmi ćhunca yaćhapacü-masincunawan śhalcuculcul Pedro nila: “Llapallayquipis Israel-masïcuna, ñatac cay Jerusalenćhu yaćhäcuna, canan cay nishäta uyalil tuquicta intindipämay. \v 15 ‘Shincäśham’ niyalcaptiquipis manam chaynüchu. ¿Maynüpam ampá uywa alucuy ürallalä shincaśha cayalcan'a? \v 16 Aśhwanpa caycuna pasayan Diospa unay willacünin Joel ‘Diospa Ispiritunmi śhamun'a’ nil nishannümi. Paymi caynüta nila: \q1 \v 17 ‘Tayta Diosninchicmi caynüta nin: \q1 “Camacä timpucunaćhu Ispiritütam caćhalpämuśhä jinantin allpäćhu cä nunacunäman. \q1 Jinaycuptïmi amcunap wawiquicuna chuliquicuna ya'a partipi liman'a. \q1 Llapa müsucunäñatacmi licchayal ya'a cüsapïta lican'a. \q1 Awquishcunäñatacmi suyñuynincunaćhu ya'api yaćhapäcun'a. \q1 \v 18 Chay muyuncunaćhümi llapa uyway nunäcunamanpis, ya'apïta limapäcunanpä Ispiritüta uycuśhä. \q1 \v 19-20 Taytayqui manaläpis cutilmi chay jatun llaquicuy muyunćhu altu sïlućhu imacunactapis ya'a licachishayqui. \q1 Chayćhümi intïpis wañun'a. \q1 Quilläpis yawarmannuy muyun'a. \q1 Cay allpäćhüñatacmi yawarlla, ninalla, \q1 pucutaynu untaylla cacun'a. \q1 \v 21 Ñatac ya'acta lluy ayacamäcunämi salbaycuśha capäcun'a”\x + \xo 2:21 \xt Jl 2.28-32\x* ’ nil. \p \v 22 “Israel malca-masïcuna, sumäta uyalipämay. Diosmi rasunpa tantiachimanchic amcunaćhu yaćhä Nazaret Jesus allin nuna caśhanta sumä-cama lulaynincunawan. \v 23 Jinaman'a unaypïñam quiquin Diosninchic caycuna juccuna pasananpäpis lluy pinsaśha cala. Chaymari amcunacta caćhaycapäcuśhulanqui chalalcul aysapäcunayquipä, jinalcul chay juchanllan nunacunaca curuśhman chacatal wañuchipäcunanpäpis. \v 24 Jinäläliptinpis quiquin Diosmi chay ñacaynincunapi wañuycäpïpis laquil śhalcachimula. Payta wañuycäpis manamá chalalanmanchu. \v 25 Unay mandäninchic David paypïta limala cay nil: \q1 ‘Ya'a imaypis Duyñüta licayá ñawpänïćhümi. \q1 Manam imapis śhun'üta cuyulichiman'achu pay lädüćhu cayaptin'a. \q1 \v 26 Chaymi śhun'ullá cushicun; shimillá paypi taquin. \q1 Cawsacuśhä payman chalapacullalćha. \q1 \v 27 Am'a cay aychäta manamá allpa śhun'unćhüchu caćhaycamanqui. \q1 Nïtac Chuya Aclacuśhayqui nunayquip aychá ismuycunantá cunsintinquichu. \q1 \v 28 Anmi lisichimälanqui cawsay caminucta. \q1 Chayćha ampa ñawpäniquićhu sumä cushishalla cacuśhä’\x + \xo 2:28 \xt Sal 16.8-11\x* nila. \p \v 29 “Malca-masïcuna, yaćhaśhanchicnüpis unay awilunchic David wañuculam. Jinaptinmi imam pampacuśhanchicćhu jinalla canancamapis pampalayan. \v 30 Ñatac willacünin cayalmá, Diosninchicpa limalicuśhanta yaćhala ‘Ampa caśhtayquipïmi malcap mas puydï mandäninpä ćhulaycuśhä’\x + \xo 2:30 \xt 2S 7.12-13; Sal 89.3-4; 132.11-12\x* nil. \p \v 31 “Chaynu Diospa willacünin cayalmi Caćhaśhan Salbacüpa śhalcamunanta licayä-yupay limala ‘Aychanta manamá allpa śhun'unćhüchu caćhaycunqui. Nïtac aychan allpaman muyun'achu’ nil. Cay nishanwan David'a rasunpa limayäla Jesuspïmi. \v 32 Canan'a quiquin Diosninchic śhalcachishanta lluypapis ñawinchic licalam. \v 33-35 Jinamanmi Diospa lädunman ishpil canan alawäśha rispitäśha pay cayan. \p “David'a manamá Diospi Salbacücächu cala cuirpuntin sïlüta ishpinanpä. Sinu'a Jesuspïmi aśhwanpa nin: \q1 ‘Diosninchicmi munayniyu Duyñüta nin: \q1 “Cay-lädulläman taycaycamuy ćhïnishüniquicunäta maquiquiman ćhulaycamunäcama wiñay simpri uyshuycälishunayquipä”\x + \xo 2:33-35 \xt Sal 110.1\x* ’ nil. \p “Canan'a Tayta Diosmi Ispiritunta caćhamunanpä limalicuśhannuy Jesuswan caćhächimun. Cay nishancätam ñawpäniquićhu canan amcuna licayalcanqui uyaliyalcanqui. \p \v 36 “Canan llapa Israelcuna umayquiman sumäta ćhulapäcuy: Quiquin Diosninchicmi wañuchipäcuśhayqui Jesuspi ‘Paymi sumä Tayta Taytaca ñatac Salbacüniqui cayan’ nil niycälishunqui” nila. \p \v 37 Cay shiminpi yalamuśhan limayca chayćhu llapa juntuläcunäpa śhun'untapis tipship-tipshiycachiptinmi Pedroctawan masannintinta tapucula: “Taytacuna, ¿imactatan lulapäcüman?” nil. \p \v 38 Niptinmi Pedro: “Mana allin lulayniquicunapi wanacul ‘Juchäcunacta pampachaycallämay. Cananpïtá Salbacü Jesuspa uywayninñam caśhä’ nilcul bawtisachiculcay. Jinaptiquim Diosninchic quiquinpa Chuya Ispiritunta uycälishunqui. \v 39 Cay limalicuśhanca amcunapä, chuliquicunapä, mayćhu chayćhüpis lluy ayacuśhancunapäwantacmari cayan” nila. \p \v 40 Caycunactawan juc limaycunacta limalculmi anyanacula: “Cay mana allin timpućhu lulaycunäpi japächaculcayña” nil. \v 41 Chay niptinmi mayanpis uyalicücá chayćhu bawtisachicula. Chaymi paycunaman quimsa walanga nunacuna chaypun yaycapäcula. \s1 Jesusman chalapacücunämi cawsayan yanapänacuśhtin \p \v 42 Chaypïtañatacmi puydï yaćhapacücunäpa yaćhachishanta masïsu chalalal atichipäcula. Chaynütacmi juc-yupaylla cawsapäcula, wäćhanaculcälapis, jinaman Diosta mañacümi capäculapis. \v 43 Chay muyuncunaćhüpis puydï yaćhapacünincuna imaymana milagrucunactam lulayalcäla. Chay lluy imapis lulapäcuśhanta chalapacücuna licalculmi: “¡Manamari caynütá imaypis licalanchicchu!” nil ninaculcäla. \v 44 Chayćhümi ima cänincunactapis llapallan camachinaculcäla. \v 45 Jinamanmi cänincunacta lanticulcul pishipacünincunawan'a camachinacaycälila. \v 46-47 Chaynüpam juc-yupaylla capäcula. Chaymi llapanpis muyun-muyun Diospa chuya wasinpa patyuncunaćhu juntunaculcäla Diosta alawaculcänanpä. Chaynütacmi wasincunaćhüpis cumbidanacul lluypis cushisha-cama Diosta anradisicul micapäcula. Lluy caycunacta lulapäcuśhanpam malcantin nunacunäpis alawapäcula. Chayćhümi muyun muyunpis Tayta Dios munacuśhanmannuy chalapacünincunacta milachila. \c 3 \s1 Pedrowan Juanmi juc wishtucta juntunacuna wasićhu śhalcächin \p \v 1 Juc muyun Pedrowan Juanmi liyalcäla Diospa chuya wasinta tardi mishquipay üranuy Diosta mañaculcänanpä. \v 2 Chayćhümi nasïdunpi juc wishtu nuna limuśhnacta mañapacuyäñä. Chay umrish Diospa chuya wasinpa Tuquish Sawan nishan puncunman muyun-muyunpis apaśha cala. Chayćhu täcuyalshi llapa yaycücunacta mañapacula. \v 3 Chayćhümi Pedrowan Juan allin yaycuycuyaptin “Limuśhnallayqui taytay” nila. \p \v 4 Niptinmi paycuna allicta licapaycälil: “¡Taytay!” nipäcula. \p \v 5 Niptinmi chay nunaca “¿Imallactaćhá uycalläman'a?” niycänuy anśhaläcuyan. \p \v 6 Jinaptinmi: “Manam illayniyüchu nï üruyüchu capäcú uycälinacpä. Sinu'a cay nishälläwan yanapaycuśhayqui: Nazaret Jesus Salbacücäpa pudirnin caynïwan, śhalcul puliy-ari” nila. \p \v 7 Nilculmi allï maquipi aysalcuptin intiru ćhaqui tulluncuna masïsu tacyañä. \v 8 Jinaptinmi chay üra paćhcalcünuy śhalculcul puliyta allaycula. Chaymi paycunacta chalacuśhanuy ji'acuycula chay wasi luliman Diosta cushicuypi alawaśhtin dansaycaćhaśhtin. \v 9-10 Chaynu jinayäta licälälilmi Tuquish Sawan nisha puncunćhu mañapacü nunaca caśhanta lisïlälil “¿Imactatan licayanchic?” nil licapayllaman lluypis camälälila. \s1 “Cay wishtucta sänachiyninwan Diosmi Jesusta altuman juluyan” \p \v 11 Chay sänaśha wishtu Pedroctawan Juanta macallaycaćhaśhtin cushisha mana caćhaycul licuyaptinmi lluy nunacunäpis paćhcatityälälimun chay chuya wasićhu Salomonpa Patyun caśhancäman “¿Imam pasacuyan?” nil. \p \v 12 Chaynacuyalcaptinmi Pedro: “Israel-masïcuna ¿imapïmi caynüpa licapayllaman camäśha cacuyalcanqui? ‘Caycuna ichaćh quiquillanpa munayninwanpis ütac allin cayninwanćha wishtüta pulïchin’ niyalcanquipis. Manam chaynüchu. \v 13-14 Sinu'a awquillunchiccunap Abrahampa, Isaacpa, Jacobpa ya'anchicpa Diosninchicmari uywaynin nunan Jesusta altuman juluyan. Cay mana juchayu nuna Diosninchicpa puntanćhüpis allin lulayniyu nuna captinpis amcunam muyucalcälilanqui. Jinalculmi Pilatop maquinman ćhulaycälilanqui. Pay caćhaycuyta munaptinpis amcunam mana munätuculcul aśhwanpa nuna wañuchicücäta caćhaycachipäculanqui. \v 15 Caynu jinalcälilmi quiquin cawsayta uycämäninchiccäta wañuchipäculanqui. Diosninchicñatacmi ichá chay wañuycäpïta śhalcachimula. Rasunpa caycunapïta ya'acunam licäca yaćhäca cayalcá. \v 16 Canan cayta yaćhapäcuy: Cay lluypis lisipäcuśhayqui wishtu umrica Jesusman chalapacuyninwanmi caynu śhalcüśha puliyan. Rasunpa chalapacuyninwanmari amcunap ñawpäniquićhu caynu tuqui sänu cayan. \p \v 17 “Canan malca-masïcuna, rasunpa mayan caśhantapis mana tantialmi llapayquipis śhalcunacul llapa puydïniquicunawan wañuchipäculanqui. \v 18 Ñatac cay lulayniquiwanmi lulacacüla Dios unay willacünincunawan cay: ‘Diospa Caćhamuśhan Salbacüca wañuchisham can'a’\x + \xo 3:18 \xt Is 53\x* nil nishanca. \v 19-20 Chaymi mana allin lulayniquicunapi wanaculcul Diosmanña filtacalcämuy juchayquicunacta pampachaycälishunayquipä. Jinaman Salbacü Jesusninchic cutimul śhun'uyquitapis quićhaycälishunayquipämi cay pachäpa allaycuyninpi śhuñacuśha cala. \v 21 Ñatac canan'a janay pachäćhülämi cayan, Dios unay aclacuśhan willacünincunawan nichimuśhancänuy lluy lulaśha canancama. \v 22 ¿Manachun yalpapäcunqui Moises awquillunchiccunacta: ‘Tayta Diosninchicmi amcunapi juc willacüninta ya'actanüpis śhalcachimun'a. Payta juc shimilla cäsupäcuy ima nipäcuśhuśhayquitapis. \v 23 Mayanpis mana cäsucücätá lluymi chincachisha can'a’\x + \xo 3:23 \xt Dt 18.15-19; Lv 23.29\x* nil nishanta? Chaymi wanaculcänayqui. \v 24 Ñatac Moisespis lluy Diospa willacünincunapis Samuelpïta allaycul puntamanmi limapäcula caynu lluy pasanancunapïta. \v 25 Chaynütac Dios lluy willacünincunawan limalicuśhancunaca amcunapäwantacmi cayan. ¿Manachun yalpapäcunqui awquillunchiccunaćhu Abrahamta Dios limalicuśhanta: ‘Ampa milayniquiwanmi allincäta lulaśhä jinantin pachäćhu’\x + \xo 3:25 \xt Gn 12.3; 22.18\x* nil? \v 26 Chaymi Dios chulinta wañuycäpi śhalcalcachil puntacta amcunaman caćhamula, allinpa licapäcuśhunayquipä, ñatac mana allin lulayniquicunacta caćhaycul payman filtapämunayquipäpis” nila. \c 4 \s1 Pedroctawan Juantam awturidäcunap maquinman ćhulaycälin \p \v 1-2 Chaynu Pedrowan Juan llapa nunacunäta “Jesus wañuśhanpi śhalcämuśhañam” niyaptinmi sasirdüticunaca, Diospa chuya wasinpa täpänincunap puydïnincunaca, saduseo caśhtacunaca sumä rabyaśha-cama paćhcälälimula. \v 3 Jinalculmi pasachiculcäla carsilman. Tardi cayaptinñatacmi chay wälacama wićhaycullalña caćhaycälälila. \v 4 Chay uyalïcunäpïñatacmi ichá Jesusman achca chalapaculcäla. Chaymi chay chalapacücunäwan'a picha walangamanña wayapanllanlä milälälila. \p \v 5 Chay wälam lluy juntunacälälin chay Jerusalenćhu cä llapa puydïnincuna, prinsipal yaśhacuna, Moisespa camachicuyninta yaćhachicücunapis, \v 6 sasirdüticunap mas puydïnin Anaspis, Caifaspis, Juanpis, Alejandropis, chaynütac chay caśhtancunäpis. \v 7 Chaynu llapan juntunacuyculmi Pedroctawan Juanta puśhachimula. Jinalculmi llapanpa ñawpäninman śhaycacaycachil tapucuyalcan: “¿Ima pudirwanmá? ¿Mayantá caćhamuśhulanqui caynu lulaycaćhacuyalcänayquipä?” nil. \p \v 8 Niptinmi Pedro Diospa Ispiritunpa lluy munayninćhu cayal: “Malcap puydïnin taytacuna, Israelpa prinsipal yaśhancuna: \v 9 ¿Imapïtá amcuna tapucayalcämanqui cay wishtu nunawan allinta lulaycuptí mana allin lulayä-yupayta? \v 10 Rasunpa imanuypa sänaśhanta yaćhayta munal'a yaćhapäcuy llapayquipis, jinantin Israelcunäpis cayta: Nazaret Jesus Salbacücäpa munayninwanmá cay wishtuca lluypa ñawinchicćhu śhalcula. Cay chacatapäcuśhayqui Jesustam quiquin Dios śhalcachimula. \v 11 Paypïmi Salmos librućhüpis limayan: \q1 ‘Wasi luläcuna, jalutacuśhayqui lumim mas allin puydï chaläninmanlä muyüñä’\x + \xo 4:11 \xt Sal 118.22\x* nil. \p \v 12 “Salbamäninchic'a manamá juc canchu. Manam Tayta Diosninchic'a juctá ćhulalachu cay jinantin allpäman salbamänanchicpä” nila. \p \v 13 Chayćhu Pedrowan Juan cay-nilälla calpis cäninman-cama mana manchalil limayninwanmi, chay puydï nunacunäta upällachila. Jinaptinmi lluypis licapayllaman camälälisha: “Caycuná Jesuswanmi rasunpa capäcula” nila. \v 14 Chayćhu imacta ninanpä chay sänachishan nunapis cayaptinmi mana imamanpis artiyta atipapäculachu. \v 15 Mana atipaculculñatacmi Pedroctawan Juanta waśhaman yalalcachil, quiquin-pulalla ninaculcäla: \v 16 “Cay umricunäta ¿imanäśhunmi cay jinantin Jerusalen malcaca sumä jatun lulaśhanta licayalcaptin'a? \v 17 Caycunacta manaña cürricaćhayächinanpä lluy aminasaśhun Jesuspi uchucllapis cananpi manaña limalcapäcunanpä” nil. \p \v 18 Ninacalcälilmi caśhan ayaycul: “¡Yan'al-lätac chay Jesuspïta cananpi limalcuyalcanquiman yaćhayalcächinquiman!” nil aminasälälin. \p \v 19 Niptinmi Pedrowan Juan nila: “Má, canan nipämay. Amcunapïtá mayannintatan Diosninchic'a munanman: ¿amcunacta cäsunätachun ichá payta cäsunätachun? \v 20 Ya'acuná cay ñawïwan licapäcuśhäcätá, linlïwan uyalipäcuśhäcäpi'a manam shimí wićhacacüśha quïdanmanchu” nil. \p \v 21-22 Niptinmi: “¿Imanäśhunmá? Cay-chica nuna ñawinchicćhu cay tawa ćhunca watayu wishtu nunäta sänachishanpi lluypis Diosta alawaśhtin bïbayalcanmari” ninaculcul mastalä aminasälälin. Jinalcul mana imanaytapis atipacalcälilmi caćhaycälälila. \s1 Aminasäläliptinmi Diosta mañaculcan \p \v 23 Chaynu caćhaycüluptin Pedrowan Juan chalapacü-masincunaman ćhaycälilmi chay prinsipal yaśhacunaca imacta nishantapis willapäcula. \v 24 Chayta uyalïlälilmi Diosta llapallan ruygaculcäla cay nil: “Sumä Munayniyu Taytay, anmi lluyta camalanqui, sïlüta allpäta lamarcäta llapa imapis cänintinta. \v 25 Ñatac sirbïniqui unay awilú Davidpa shiminpam Chuya Ispirituyqui limamula: \q1 ‘¿Ima cäñatan llapa malcapis cuntrayqui śhalcapämunanpä? \q1 ¿Imañatan mana rasunninwan pinsaycul cuntrayqui yan'alpä lulapäcun? \q1 \v 26 Jinalcul llapa puydï mandacücuna, jinantin nasyuncunap mandacünincuna jucllachanacaycälil amtawan Śhuñacuśhayquitam cuntrapäcuśhunqui’\x + \xo 4:26 \xt Sal 2.1-2\x* nil. \p \v 27 “Rasunpa cay malcäćhu Herodeswan Poncio Pilatowan Israelcunaca mana-Israelcunäwan jucllachanacaycälilmi Śhuñacuśhayqui Chuya Chuliqui Jesuspa cuntran śhalcapäcula. \v 28 Rasunpa cay lulaśhanwan'a unaypïña caycuna pasananpä nichishayquitamá lluy lulälälin. \v 29 Canan-ari Tayta Diosní, uyaliycuy aminasacuyninta. Jinal ya'a sirbïniquicunacta yanapaycälimay mana manchalil ampïta willaculcänäpä. \v 30 Jinaman'a Chuya Chuliqui Jesuspa pudirnin cayalcapti'a, munayta uycälimay ishyäcunacta sänaycälichinäpä, ñatac milagrucunacta lulaycälinäpäpis” nil. \p \v 31 Chaynu ruygaculcaptinmi chay juntuläśhan wasica śhaśhälun. Jinaptin chayćhu cäcunaca Chuya Ispiritup lluy munayninćhu licalïlälilmi cullucuycul Diospïta willaculcäla. \s1 Chalapacücunaca wäćhanacaycälin cänincunacta \p \v 32-33 Chayćhu puydï yaćhapacücunaca “Jesusmi rasunpa cawsamun” nil willaculcäla mana imactapis manchalillal. Lluy chalapacücunäñatacmi juc pinsaylla, lulaylla cawsapäcuptin llapa nunacunäpis istimapäcul, rispitapäcul allinpa licapäcula. Chalapacücunaca quiquillanpä mana chalat-chalatyayä capäculmi ima cänintapis lluy camachinacaycälila. \v 34-35 Chay chalapacücuna-pulamari wasinta ütac ćhaclanta lanticulculpis illaycäta uycula puydï yaćhapacücunäman nisitäśhanpa lluymanpis camaycachinanpä. Jinaptinmi paycunaćhu nï juc wacchapis calachu. \p \v 36 Chaynütam lulala José śhutiyu nunapis. Paymi lamar ćhawpićhu Chipre malcapi, Levïpa ayllun cala. Paytam puydï yaćhapacücunaca Bernabëwan śhutichapäcula. (Bernabé ninan'a “llaquipayniyu nuna” ninanmi.) \v 37 Paymi ćhaclanta lanticulcul lluy ćhaninta puydï yaćhapacücunäman uycula. \c 5 \s1 Ananiaswan Safira Diosninchicta artipälälil wañuculcan \p \v 1 Chaynütacmi Ananiaspis walmin Safirawan ćhaclanta lanticälälin. \v 2 Chaynu lanticulculmi pulanpïpis yaćhachinacaycälil parti illayta quïdacaycälichin. Jinalculmi puydï yaćhapacücunäman partillactaña Ananias apamuñä “Cayllaćhümi lanticälälí” nil. \p \v 3 Chayćhümi Pedro nila: “Ananias, ¿imatá pasäśhunqui, Satanaśhwan gänachiculcul, parti illayta quïdacaycachil Chuya Ispiritucta artipänayquipä? \v 4 Chay ćhacla ampaćh cala. Chay lanticuśhayqui illaycäpis ampatacćha cala. Chaynu cayaptinchun ¿chayta lulanquiman? Manam nunactachu casquipälunqui sinu'a quiquin Diostam” nin. \v 5 Chay niptinmi Ananias juclla pampäman wañüśha ćhaćhälun. Chaycuna lluy pasäluptinmi mayanpis yaćhäcunaca manchaculcäla. \v 6 Chaynu chayćhu jitalayaptinmi müsucuna śhalcamul ayäta pitwilcul pampamü apaculcäla. \p \v 7 Chaynu pasäśha cayaptinmi quimsa ürapïtanuy'a walmin Safirapis lluy chaycunacta mana yaćhal yaycämun. \p \v 8 Chayćhümi Pedro tapula: “Safira, má nimay ¿chayllaćhüchun rasunpa lanticulcälanqui?” nil. \p Niptinmi: “Aw, chayllaćhümari lanticälälilá” nila. \p \v 9 Niptinmi: “¿Imapïtan pulayqui yaćhachinacuycul ‘Dios'a, má, ¿imanämäśhunshi?’ nilcul cayta lulapäcunqui? Licay wayapayquita pampäcunaca caytaña cutiyalcämun, amtapis pampapämuśhunayquipä” nila. \p \v 10 Chaynu niyällaptinmi Pedrop ćhaquinman Safirapis wañüśha ćhaćhälun. Chayćhu wañüśhacta chay müsucunaca talilculmi pasachiculcäla wayapanpa lädunman pampaycälimü. \v 11 Cay pasaśhancunacta lluy mayanpis uyalïcunämi ñatac Jesusman chalapacücunämi chay pasaśhancunapi manchaculcäla. \s1 Yaćhapacücunaca imaymana milagrucunacta lulayalcan \p \v 12 Chay muyuncunaćhümi puydï yaćhapacücuna milagrucunacta, allin lulaycunacta lulapäcula. Diospa chuya wasinćhu Salomonpa patyun nishanćhümi chalapacücunaca imaypis juntunaculcäla. \v 13 Mana chalapacücunañatacmi ichá chayćhu mana paycunawan capäculpis allin rispïtuwan licapäcula. \v 14 Chaymi chalapacücunaca muyun-muyun achcaman umripis walmipis milapäcula. \v 15 Jinaman'a lluy nunacunaca ishyänincunacta chacanaćhu ütac cämantintapis julapämula “Icha Pedrop llantuyllanpis ćhaptin sänälunman” nil. \v 16 Chaynütacmi juc malcacunapïpis Jerusalenman ishyänincunacta, Satanaśhpa turmintäśha nunacunactapis apapämuptin lluy sänäśha cala. \s1 Yaćhapacücunätam ćhïnicuypi aticaćhapäcun \p \v 17-18 Chaynu achcaña cacuyäśhanta licalcul puydï sasirdütiwan saduseocuna masannincunawan śhun'unćhu imbidicuylla timpucuyaptinmi puydï yaćhapacücunäta carsilman apaycälächin. \v 19 Masqui chaynu wićhächiptinpis chay tutam Diospa anjilnin śhalcamul carsilta quićhaycul julüla. \v 20 Chaynayculmi nila: “Canan Diospa chuya wasinman lil Jesus muśhü cawsayta uycuśhanpi willamuy” nil. \v 21 Chaynu niptinmi anjil nishannuy chay wäla-wälalla lilcul willacamula. \p Chaynu cayaptinmi chay puydï sasirdütica puydï-masincunawan Cunsïju puydïnincunacta juntunacaycachil carsilcäta caćhala puśhachimunanpä. \v 22 Chay puśhamücunaca ćhänanpäshi carsilćhu nï wälañächu. Jinaptinshi cutilcamul-pacha nipäcun: \v 23 “Imam caćhaycamuśhayquinümi wardiacunapis täpalcäña. Jina lläbiycachishallayquinümi masïsu lläbilayäñä. Ñatac lulicta yaycapäcunäpämi nï mayanpis cañächu” nin. \v 24 Niptinmi puydï sasirdüticunäwan täpäcunäpa puydïninca “¿Imamanćha ćhälun'apis?” ninacücuyalcan. \p \v 25 Chaynu ninacuyalcaptinmi ćhämun juc nuna: “Carsilman wićhachishayquicá chuya wasip puncunćhu-ari jinantin nunäta willapayan” nishtin. \v 26 Niptin-pacha puydï wardiacuna puśhamü pasaculcalmi talïlälil “Tupaycuśhá yan'almi cay-chica nuná tamshämachwanpis” nil tuquillap puśhapämula. \p \v 27 Chay Cunsïjup ñawpäninman ćhächiptinñatacmi puydï sasirdütica nila: \v 28 “Ćhuncay-ćhuncay ‘Amam cananpi chay Jesuspi limalcälinquipischu’ niyalcaptïpis ¿canan imactatá lulayalcanqui? Caynu ardïdi äśhaycaćhayalcanqui jinantin Jerusalen nunacunaca chay nunap wañuyninpi juchachapämänanpämá” nil. \p \v 29 Niptinmi Pedropis masannincunapis nipäcula: “¿Diosnïta ipanchalcul nunätalächun ampá cäsucuyalcäman, imatá? \v 30-31 Amcunamari Jesusta chacataycul wañuyalcächinqui. Jinaptiquipis unay awilunchiccunap Diosninmi caśhan śhalcachimula. Jinalculmi lädunman taycaycachin sumä Puydïpä sumä Salbacüpä, Israel malcaca Diosman licaćhacuptin, juchancunapis pampachäśha cananpä. \v 32 Ya'acunam caycunapi ñawïwan licäca cayalcá Chuya Ispiritu yaćhaśhan-yupaypis. Ñatac Dios'a Ispiritunta uycun mayanpis cäsüninmanmi. Chaymi nipämäśhan-yupaypis lulayalcá” nin. \p \v 33 Niptinmi chayćhu sumä-sumä rabyäśha wañuchiyta munacuyalcan. \v 34 Ñatac paycunap cumpañäninmi cañä juc Gamaliel śhutiyu fariseo caśhta nuna. Paymi camachicuyta yaćhachï, malcap rispitäśha cala. Pay śhalculculmi waśhaman nunacunäta yalalcachil nila: \v 35 “Israel-masïcuna, sumäta pinsaycäliy cay nunacunäwan imacta lulay pinsapäcuśhayquitapis. \v 36 ¿Yalpapäcunquichun ‘Ya'am puydïninca cacuyá’ nil Teudas nunaca unay śhalcuśhanta? Chaynu śhalcuptin ¿manachun tawa paćhac nunacunaña śhalcünin cacuyan? Jinaptin chay Teudasta wañüchiptin ¿manachun chay nunancuna chi'icalcul\f + \fr 5:36 \fk chi'iy: \ft Waquincunaćhu'a “wichiy” nipäcunmi.\f* chincaculcan? Licay chayćhümari yaćhaśhanchicnüpis camacäla. \v 37 Chaypïtá ¿manachun Galilea malcäpi Judaspis chaynütac sinsu timpućhu śhalcätucämun? Chaytapis ¿manachun achca nunacuna śhalcucuyalcan; chaypi Judasta wañüchiptin'a llapa nunanpis chincayman ćhulaculcul chincaculcan? \v 38 Chayta yalpaćhaculmi ya'a canan nipäcuc, ama yan'al chay nunacunäta turmintapayaychu; jawcallacta caćhaycapäcuy. Nuna cüsalla cal'a chay juccunänüpis chincan'aćh. \v 39 Ñatac Diospi rasunpa captin'a maynu imanaculpis chincachiyta manaćh atipapäcunquichu. Yan'al-lätac ichá Diosta turyapayalcanquiman” nin. \p Chay niptinmi awnipäcula. \v 40 Jinalculmi puydï yaćhapacücunäta cutiycachimul asutichipäcula: “Cananpi yan'al-lätac Jesus nunäpi limalcanquiman” nil. Chaynu asutilcachilmi libricta caćhaycälälimula. \v 41 Jinaptinpis yaćhapacücunaca “Jesusninchicpi willaśhanchic-laycu caynu asutimäśhanchic'a Diosninchic allincäpi waytachimäśhanchicnümi” nil cushisha yalapämula chay Cunsïjup puydïnincunäpi. \v 42 Chaypïtam muyun-muyunpis Jesus Salbacü caśhanpi Diospa chuya wasinćhu, may wasicunaćhüpis willacuyta jicutapäcula. \c 6 \s1 Anćhish yanapätam sirbipäcunanpä aclapäcun \p \v 1 Chayćhu Jesusman chalapacücuna achcaman miläläliptinmi waquinnincuná juccunäpïta limacuyalcäla. Chay griego limäcunämi quijaculcäla: “Micuy upämäśhayquićhümi ya'acunap biudäcunacta ash-ashllacta wishlapayalcanqui. Israel limä caśhta llapa biudayquicunactañatacmi ichá imanuypapis uyalcanqui” nil. \v 2 Chaynu niptinmi chay ćhunca ishcaynintin puydï yaćhapacücunaca: “Ya'acuna cay lulayta lulal'a Diospa willacuynintam caćhaycapäcüman. \v 3 Aśhwanpa, anćhish nunayquita aclapäcuy cay lulayta lulapäcunanpä. Ashipäcuy allin cawsayniyu nunacunacta, allin umayüta, Chuya Ispiritup lulayninćhu cäcunacta. Paycunap maquinman cay lulayta ćhulayculćha \v 4 ya'acuná Diospa willacuyninta willaculcäśhä chaynütac imaypis ruygaculcäśhä” nipäcula. \p \v 5 Niptinmi “Allinmi chay'a can'a” nilcälil aclälälin Chuya Ispiritup munaśhanta lulä, masïsu chalapacü Estebanta, Felipicta, Procorocta, Nicanorta, Timonta, Parmenasta, Antioquia malcäpi Nicolastapis. (Paymi mana-Israel caśhta calpis unaypïña Moisespa camachicuyninman chalapacuyäla.) \v 6 Jinalcälil puydï yaćhapacücunäman ćhälächiptinmi paycuna umanman maquinta ćhulaycul Dios yanapänanpä mañaculcäla. \v 7 Jinalcuptinmi Diospa willacuynin intiru malcacunäman milala. Chaynüpam Jerusalenćhu chalapacücunäpis achcamanña muyupäcula. Jinamanmi aśhta achca sasirdüticunapis cäsucul chalapaculcäla. \s1 Malcap puydïnincunam Estebanta prïsülun \p \v 8 Cay Estebanta Diosninchic allinpa licalmi, imacta lulananpäpis jatun pudirta uycuptin milagrucunactapis chay malcäćhu lulala. \v 9 Chaynu lulayaptinmi juc cutićhu “Uywaypi Juluśha” nishan Israel caśhtacuna, waquin Cirenecunapi, Alejandriapi, Ciliciacunapi, chaynütac Asia nishan malcacunäpi caśhta-masincunawan jucllachanacuycul Estebanwan tapunacuyta allacaycälila. \v 10 Chayćhümi Chuya Ispiritu Estebanta umacta uptin mana imanmanpis iwalapäculachu, maynu upällachiyta munapäculpis. \v 11 Chaynu mana atipacalcälilmi juc nunacunacta mincacälälila: “ ‘Cay Estebanmi Diosninchictapis, Moisestapis jalutacuñä’ nil niycälipamay” nil. \v 12 Niptin rasunpa nicuyalcaptinmi, jinantin malcaca, ñatac prinsipal yaśhacuna, camachicuyta yaćhachicücunaca piñacälälin. Chaymi Estebanta chalalcälil Cunsïjup puydïnincunäman pasachiculcäla. \v 13 Chayćhümi chay niycünin nunacunaca äśhaycaćhacuyalcan: “Taytacuna, cay nunam Diosninchicpa canancätawan Moisespa camachicuynincunactapis jamuyal jalutacuñä. \v 14 Chay Nazaretpi Jesusninshi cay Diosninchicpa wasinta lluy pampatalcul Moises yaćhachimäśhanchic custumrinchictapis jucman muyüchinman” nil. \p \v 15 Niptinmi chay Cunsïjup lluy puydïnincunapis Estebanta licalcuśhanćhu, paypa cäranta anjilpa cärantanuy licälälin. \c 7 \s1 Estebanmi Cunsïjup puydïnincunäćhu limalicun \p \v 1 Chayćhümi puydï sasirdütica Estebanta tapula: “¿Imaninquim nishuśhayquicunapi?” nil. \p \v 2-3 Niptinmi nila: “Malca-masí taytacuna, [Moisespa camachicuyninta manchacuywanmi licá. Chaynütacmi Diosninchictapis cäsucú. Pay'a manamá nunap lulaśhan wasicunallaćhüchu yaćhayan.] Tantiaycäliy-ari. Awilunchic Abraham Haram nishan calu malcaćhu cayaptinmi Sumä Diosninchic ćhaycul limapäla: ‘Cay malcayquita, caśhtayquita caćhaycul maytapis nishac malcaman licuy’ nil. Chayta nila Mesopotamia juc-lädu calu malcäćhu cayaptinlämi, manaläpis Haramćhu yaćhayaptinlämi. \v 4 Chaynu niptinmi Abraham yalucula Caldea malcanpi Haram malcäman chayćhu yaćhamü. Chayćhu taytan wañucuptinlämi Diosninchic puśhamula cay caśhanchic malcanchicman.\x + \xo 7:4 \xt Gn 11.31–12.5\x* \v 5 Ñatac maycäćhu yaćhananpäpis nï taycuycunallanpäpis uchucllapis unanchaycapuśha allpan capulalächu. Ñatac chayćhu manalä chulinpis cayaptinlämi Diosninchic: ‘Cay jinantin malcaca ampäwan chuliquipämi can'a’\x + \xo 7:5 \xt Gn 12.7; 13.15; 15.18; 17.8\x* nila. \v 6 Nilculmi: ‘Llapa caśhtayquim jucpa malcanćhu allpanćhu sirbipaculcan'a tawa paćhac wata ma'alcuśhapis, imanalcuśhapis. \v 7 Chay sirbichicüniqui malcätamari ya'a llaqui bïdacta apachishä. Jinalcuptïmi chaypi yalamul cayćhu sirbipämanqui’\x + \xo 7:7 \xt Gn 15.13-14\x* nila. \p \v 8 “Chayćhütacmi nila: ‘Abraham ya'apa nuná canayquipä umri cayniquićhu siñalacul unanchachicuy’\x + \xo 7:8 \xt Gn 17.10-14\x* nil. Chaymi chulin Isaac näsïluptin simänaycuyällacta unanchachila.\x + \xo 7:8 \xt Gn 21.3-4\x* Chaynütacmi Isaacpis lulala chulin Jacobwan. Chaynütac Jacobpis llapa chulincunawan lulala. Yaćhaśhanchicnüpis paypa ćhunca ishcayniyu chulincunam cay Israel nasyunninchicpa puydïnincuna capäcula. \p \v 9 “Ñatac cay Jacobpa chulincuna, ya'anchicpa awilunchiccuna, quiquin-pula ćhïninaculcul śhullcan Josëta lanticälälin Egipto nasyuncäćhu sirbipacamunanpä.\x + \xo 7:9 \xt Gn 37.11,28\x* \v 10 Masqui jinaptinpis Diosmi Josëta mana caćhaycul ima ñacaśhanpïpis julula. Jinayculmi allin umacta uycul, Egiptop mandänin Faraonwan allinpa apanacachila. Chaymi pay jinantin Egiptop mandawshïninpä ćhulaycula jinaman wasinćhüpis yanapänanpälä.\x + \xo 7:10 \xt Gn 41.37-41\x* \p \v 11 “Jinamanmi llaqui micuy wana ćhäla Egiptopïta aśhta Canaan malcanchiccama. Jinaptinmi llapa awilunchiccunap ima aycallapis micalcälinanpä calachu.\x + \xo 7:11 \xt Gn 41.54-57\x* \v 12 Chaynu cayalcäśhanćhümi Jacob yaćhälun Egipto nasyunćhu trïgu lantiypä caśhanta. Chaymi chulincunacta lantichimü caćhala.\x + \xo 7:12 \xt Gn 42.1-3\x* \v 13 Chaypi yapa lantï cutïläliptinmi śhullcan José lisichicula mayurnincunawan. Chaynüpam Faraon yaćhala José may-lädu, ima caśhta caśhantapis.\x + \xo 7:13 \xt Gn 45.1-16\x* \v 14 Chaymi José papänin Jacobta puśhachila lädunman anćhish ćhunca pichayu lluy caśhtantinta.\x + \xo 7:14 \xt Gn 45.9–47.12\x* \v 15 Chaynüpa Jacob Egipto malcäta ćhalmi chayćhu wañucamula\x + \xo 7:15 \xt Gn 49.33\x* llapa chulincunapis. \v 16 Chaymi Siquem malcaman ayäcunäta apapämula Hamorpa chulincunapi taytan Abraham lantishan nïchuncunaman pampapämü. \p \v 17 “Chaynu achca watacunaña pasayaptinmi ji'aycayämulaña Abrahamta Dios limalicuśhan timpuca. Yaćhaśhanchicnüpis unay awilunchiccuna achca-achcamanmá milälälila chay nasyuncäćhu. \v 18 Cay-chica timpuña José wañucuśhanpi cayaptinmi juc juyu puydï mandacü chay Egipto nasyuncäta mandayäla. Paytá manamá imapis uculachu Jacobpa caśhtacunapi.\x + \xo 7:18 \xt Ex 1.7-9\x* \v 19 Chaymi malcanchicta lluy ingañalcul munaśhanta lulachila, ñacachila, aśhta näsimü iñachancunactapis wañunanpä firsapi jitachipäcula.\x + \xo 7:19 \xt Ex 1.10-11,22\x* \v 20 Chaynu timpup ćhawpinćhümi Moises näsimuptin taytancuna quimsa quillalä wasinćhu uywapäcula. Paytamari Dios allinpa licala. \v 21 Chayćhu jitäśha niyaptinmi chay Faraonpa wamla chulin apacul ishpichicula quiquinpa wawintanuy.\x + \xo 7:21 \xt Ex 2.1-10\x* \v 22 Chaynüpa chay nasyunpa yaćhachicuynin junta Moises ishpilmi yaćhayninman tincüta imactapis limala, lulala. \p \v 23 “Chaypi tawa ćhunca watanta liyalmi, Moises watucü lila Israel malca-masincunaman.\x + \xo 7:23 \xt Ex 2.11\x* \v 24 Chaynu lishanćhu juc Egipto nuna Israel malca-masinta camacayäta talïlulmi caśhtanta amachayninwan chay nunäta wañuchila.\x + \xo 7:24 \xt Ex 2.11-12\x* \v 25 Jinalculmi: ‘Cay lulaśhäwan cay llapa caśhta-masïcuna tantiapäcun'aćh Diosninchic ya'awan librananta’ nicula. Ñatac chaytá caśhtancuna manam uchucllapis pinsalcälilachu. \v 26 Aśhwanpa chay wäla quiquin-pulacta ma'anacuyäta talilcul: ‘¿Maynüpam wawi-caśha ma'anacuyalcanquiman?’ nil japächaptinpis \v 27 chay ma'acüca Moisesta tan'alcul ‘¿Miticamunayquipä pitá mandänïpä, fisnïpä amta ćhulaśhulanqui? \v 28 ¿Anyan cay Egipto nunactanüchun imam ya'actapis wañuchiyta munamanqui?’\x + \xo 7:28 \xt Ex 2.13-14\x* nila. \p \v 29 “Chaynu niptinmi, Moises Madian malcäta ayicula. Jinalculmi chayćhu yaćhala juc-lädu allpaćhu mana lisisha. Chayćhu walmiculculmi ishcay chuliyu cala.\x + \xo 7:29 \xt Ex 2.15; 18.3-4\x* \p \v 30 “Chaypi tawa ćhunca watapïmi Sinai ulup chunyäninćhu licalïlun juc anjil sumbaypa-sumbal juc jaćhacta lupayä ninap śhun'unćhu. \v 31 Chaynu walayaptinmi Moises aśhuycula ‘¿Má, imash cañä?’ nil. \p \v 32 “Chaymi chay ninap śhun'unpi limalïmun Tayta Diosninchic: ‘Ya'am cayá unay awiluyquicuna Abrahampa, Isaacpa, Jacobpa alawayalcäśhan Diosnin’\x + \xo 7:32 \xt Ex 3.2-6\x* nil. Niyta uyalil Moises manchalicucuyalmi, nï licalcunñapischu. \v 33 Diosñatacmi: ‘Śhucuyniquita julucuy. Ya'a cayćhu caśhä-laycum cay jaluśhayqui allpaca chuya. \v 34 Egipto nasyuncäćhu malcá ñacaśhantam ñawí lican. Chayćhu ñacaśhanpi quijacamäśhanta uyalilmi canan bäjamulá julamunäpä. Chaymi Egipto nasyuncäta linayquipä amta caćhaśhayqui’\x + \xo 7:34 \xt Ex 3.1-10\x* nila. \p \v 35 “Canan má, taytacuna, chay nina waläcäćhu juc anjil licalichimuśhancäwanmi Diosninchic caćhala Moisesta caśhtanpa puydïninpä, libräninpä. Masqui juc-pun ‘¿Pim amta puydïnïpä, fisnïpä ćhulaśhulanqui?’ niyalcaptinpis \v 36 cay Moisesmi Egipto nasyuncäpi unay awilunchiccunacta libramüca. Paymari chay malcäćhu, Puca Lamarcäćhu, chunyänincunäćhu ima milagrucunactapis, siñalcunactapis tawa ćhunca wata intiru luläca.\x + \xo 7:36 \xt Nm 14.32-33\x* \p \v 37-38 “Masqui may-chica nuna chay chunyänincunäćhu cayalpis ¿pitan Dioswan limala ampá? Sinu'a cay Moisesllapmi imactapis jinantin caśhtanchic yaćhapäcula Sinai ulućhu limalimü anjilca ima nishantapis.\x + \xo 7:37-38 \xt Ex 19.1–20.17; Dt 5.1-21\x* Paytamari Diosninchic shiminta ula tuqui cawsananchicpä. Masqui chaynu puydï calpis cay quiquin Moisesmi malcäta nila: ‘Amcunapïtam Dios juc willacüninta ya'actanüpis śhalcachin'a. Payta cäsupäcuy’\x + \xo 7:37-38 \xt Dt 18.15,18\x* nil. \p \v 39 “Ñatac yaćhaśhanchicnüpis unay awilunchiccuna Moisesta mana cäsupäculmi munay-sapacalcälil caśhan Egipto nasyunta cutićhaculcäla.\x + \xo 7:39 \xt Nm 14.3-4\x* \v 40 Jinalmi Aarontapis: ‘Juc dioscunacta lulaycälipamay puśhapämänanpä. Manam yaćhanchicchu Egiptopi julamäní Moisesta ima pasaśhantapis’\x + \xo 7:40 \xt Ex 32.1\x* nil nipäcula. \v 41 Chaynu nilculmi taytachacta rasunpa lulacälälin uña ñatuctanuy. Jinalculmi ‘¡Caymi diosní!’ nil maquinwan lulacuśhan taytachanpä jatun fistacta lulapul uywacunap yawarninta uycapäcula. \v 42 Chay lulaśhanpi Diosninchic caćhaycüluptinmi intïta, quilläta, lusirucunäta dioschaculcul alawapäcula. Chaynütam unay willacünincunap isquirbishan librucunäćhu limayan: \q1 ‘Israel caśhtacuna, tawa ćhunca wata chay arinal ulucunäćhu “Diosnïpä” nil yawarta uycuśhayquica ütac imapis lulapäcuśhayquica ¿ya'apächun cala, imamá? \q1 \v 43 Aśhwanpam cay alawanan wasïta śhalcachipäculanqui chay Moloc taytachayquipä. \q1 Jinalculmi chayćhu Refan taytachayquip lusirunman uyshuycälilanqui lulacuśhayquita alawanayquipä. \q1 Chay lulapäcuśhayquipïmari Babilonia nasyunpa mas wic-lädun nasyuncunamanlä aysachishayqui, apachishayqui’\x + \xo 7:43 \xt Am 5.25\x* nila. \p \v 44 “Canan'a, taytacuna, sumäta yalpalcäliy: Diosmi Moisesta nila: ‘Carpacta śhalcachipamay nunacunäta ya'apïta yalpachinäpä’ nil. Niptinmi Dios imam nishantanülla nunacunaca śhalcachila Moisespa camachicuyninta ćhulapäcunanpä.\x + \xo 7:44 \xt Ex 25.9,40\x* Ñatac chayta śhalcachila manam cayćhüchu sinu'a chay chunyäninćhümi. \v 45 Chayćhümi uywapäcula. Cayman apachimula Diosninchic cay malcapi lluy nunacunäta Josuëwan alulcachil-lämi, ñatac unay awilunchiccuna lluy taycuptinlämi.\x + \xo 7:45 \xt Jos 3.14-17\x* Chayćhülämi chay carpap intiru muyülïninman cunćhacaycälil Diosninchicta alawapäcula aśhta unay mandäninchic David timpucama. \v 46 Paymi Diosninchicwan allinpa apanacul: ‘Dios Taytáy, Jacobpa Diosnin, cunsintiycamay juc wasicta śhalcachipunacpä’\x + \xo 7:46 \xt 2S 7.1-16; 1Cr 17.1-14\x* nila. Ñatac manam paychu śhalcachila \v 47 sinu'a chulin Salomonmi śhalcachipula.\x + \xo 7:47 \xt 1R 6.1-38; 2Cr 3.1-14\x* \v 48 Chaynu captinpis, taytacuna, altu sïlućhu cacü Diosninchic'a manam nunap lulaśhan wasicunallaćhüchu täcuyan nï wićhalayan, Diospa unay willacünin nishan-yupaypis. Paymari nila: \q1 \v 49-50 ‘Sïlümi dispächu'a, allpäcá pulinallämi. Chaynu captin'a ¿ima wasictatan yaćhanäpä amcuna lulaycapamanquiman? \q1 ¿Maycätan jamaycuná canman, ya'a quiquí lluy imactapis lulayaptí?’ ninmi Taytanchic”\x + \xo 7:49-50 \xt Is 66.1-2\x* nil. \p \v 51 Chaynu nilculmi Esteban chayćhu llapa puydïcunacta: “Amcuna artictam pasaypi cullu linli capäcunqui. Diosta mana lisï nunacunänuy mana linliyu, juc-läducta śhun'uyqui pinsayä nuna capäcunqui. Jinal imaypis Chuya Ispiritup cuntran cayalcanqui. Cay lulayniquiwan manam mayta-chayta lipäcunquichu unay awquilluyquicunapïta. \p \v 52 “Canan'a ¿niycälimanquimanchun Diospa willacünincunacta mana mayanllantapis awiluyquicuna aticaćhaśhanta? ¿Mayanllantá manatan wañuchilachu? Paycuná Mana Juchayücäpi limalcücätá wañuchipäculam. Pay quiquin ćhämuptinñatacmi, amcunapis cuntran śhalcalcälil wañülächinqui. \v 53 Amcuna Diospa camachicuyninta anjilpi ćhasquïcunalä cayalcalpis manatac cäsuculcä-camachu capäcunquipis” nin. \s1 Malcap puydïnincunam “Esteban wañuchun” niyalcan \p \v 54 Chaynu niycüluptinmi alli-allicta nanachiculcul quiluctapis lawćhićhicyachicuyalcan. \v 55 Estebanñatacmi ichá Chuya Ispiritup munayninćhu cayal altu sïlućhu Diosninchicpa sumä cayninta, ñatac Jesuspis Tayta Diospa lädunćhu śhäcuyäta licäla. \v 56 Chaymi chayćhu nila: “¡Licay! Quiquin sïlum quićhacacuyan. Chayćhu Rasun Nunap Chulin Jesustam Diospa lädunćhu cayäta licayá” nil. \v 57 Niptinpis cullu linlicaycälilmi Estebanman lluypis shipucälälila. \v 58 Jinalcul chay malcapi aysacalcälimulmi chay casquinwan limäcunälä müdanantapis Saulo śhutiyu müsup puntanman wicapaycälil Estebanta tamshayta allacaycälin. \v 59 Chayćhu tamshayalcaptinmi Esteban ruygacula: “Taytalláy Jesus, almalläta ćhasquiycullay” nil. \v 60 Nilcuśhanpïmi un'ulacuycul ayaycaćhaypanuy: “Taytay, cay lulaśhanpi ama juchachaycuychu” nil pasacalpula. \c 8 \s1 Saulom chalapacücunäta aticaćhayta allaycun \p \v 1-3 Chayćhümi Saulo nila: “Allinmi caynu wañunan” nil. Jinalcäliptinmi llaquipayniyu nunacuna śhalcamul alli-allicta wa'acuśhtin Estebanta pampamü apaculcäla. \p Chay-pachapïmi cay Jerusalenćhu Jesusman chalapacücunäta lluy chincachï talcula. Chayćhu Saulo llapantapis llaqui bïdacta pasachiptin, jinaman wasin wasin yaycuycul walmictapis umrictapis alluctanuy alaśhćhalcamul carsilman jitaycayächiptinmi lluypis wicta cayta chi'iculcul ayiculcäla Judeap Samariap malcancunaman. Ñatac puydï yaćhapacücunällañam chayćhu quïdälälila. \s1 Felipim Samaria malcäćhu Jesuspïta willayta allaycun \p \v 4 Chay Jerusalenpi ayicücunämi may malcaman ćhäpäculpis allin willacuypi willaculcäla. \v 5 Chaymi Samaria malcäman Felipe ćhälulpis Salbacü Jesuspi willacula. \v 6-7 Chayćhümi latacunactapis, wishtucunactapis, Satanaśhpa gänaśha nunacunactapis Satanaśhninta apalcaćhayäta alulcul sänachila. Caynu milagrucunacta lulaśhanpam, llapa nunapis juntunacamul Felipip yaćhachishanta mishquicta uyalipäcula. \v 8 Sumä cushicuyllamari chay malcäćhu cacula. \p \v 9 Chayćhütacmi Simon śhutiyu juc nuna chay-chica unay timpuña rüja cayninwan chay malcäta ingañäcuñä. Puydï nunap pasachiculcul-lämi llapa nunawanpis rispitachicuñälä. \v 10 Chaymi sumä mana sumä nunapis “Pay'a Diospa sumä pudirninwanmi cayan” nil sumä manchacuywan cäsupäcula. \p \v 11-13 Ñatac Felipe chayćhu Diospa gubirnunpi, jinaman Jesuspi willaptinmi walmipis umripis chalapaculcul bawtisachiculcäla. Jinaman Simonpis chalapacuycaćhalcul bawtisachicülun. Jinalculmi Felipicta puliwshicuyan “¡Maynu milagrucunactam lulaculläñä!” nilcul. \p \v 14 Ñatac Jerusalenćhu puydï yaćhapacücunaca Samariaćhu Diospa shiminta ćhasquipäcuśhanta yaćhälälilmi Pedroctawan Juanta caćhapäcula. \p \v 15-16 Chaypá manalätacmi Chuya Ispiritu Samariaćhu chalapacü nunacunäman śhamulalächu. Sinu'a “Jesuspa uywayninmi callá” nilcul bawtisachicuśhallalämi cayalcäla. \v 17 Chaymi Pedrowan Juan ćhaycamul, paycunacta yataycul Diosta ruygacula “Ispirituyquita uycullay” nil. Chaynüpam Jesusman chalapacü Samaria nunacunäpis Chuya Ispiritucta ćhasquipäcula. \p \v 18 Cay Simon llapa yataycuśhan nunacunäman Chuya Ispiritu sïlupi uyaypa śhayämüta licalculmi, \v 19 Pedroctawan Juanta nila: “Chay pudirniquita lanticämay, ya'apis amcunanuy munaśhä nunacta yataycul Chuya Ispiritucta unäpä” nil. \p \v 20 Niptinmi: “Chay illayniqui üllacüśha infirnüta licuy. ¿Imanuypatan Dios cüsacta illaywan lantiyta pinsälunquiman? \v 21 Caynu mana allin śhun'uyu'a caycunaćhu manamá canquimanchu. \v 22-23 Inbidicuycunalla amćhu winalayaptinmi munayninćhu ćhänalayächishunqui. Chaypi wanacul Diosta ruygacuptiqui ichaläpis pampachaycuśhunquiman” nin. \v 24 Niptinmi Simon: “Cay nimäśhayquicunaca mana pasallämänanpä mañacaycapallämay-ari” nicuyan. \p \v 25 Jinaptin chayćhu Jesuspi willaculculmi Pedrowan Juan Jerusalenta cutipäcula Samariap intiru malcancunap willacuśhtin. \s1 Felipim tantiachin Jesuspïta puydï Etiopia-lädu nunacta \p \v 26 Chaypïtam juc anjil Felipicta nila: “Wayra liy, Jerusalenpi Gazaman lï arinal caminüman” nil. \v 27 Niptin-pacha lishanćhümi Etiopia-lädu nunawan tincülun.\f + \fr 8:27 \fk nuna: \ft Griego isquirbishanćhu “capäśha nuna” niyanmi.\f* Paymi Etiopia nasyun Candace puydï mandacüninpa ministrun cala illay cüsapi licänin. Pay malcanpi śhamula Jerusalenta Diosta alawämi. \v 28 Jinalculmi carritanpa jananćhu Diospa unay willacünin Isaias isquirbishanta lïgishtin nasyunninta cutiyäla. \v 29 Chaynu pasayaptinmi Diospa Ispiritun: “Felipe, aśhuycuy wic nunäman” nila. \v 30-33 Niptin Felipe cürriycul aśhuycunanpämi lïgiyäta uyalïla cay niyäta: \q1 “Ćhipinanman uwishta apaycuyä-yupaymi apälälin. Millwanta lutuptin upälla quïdacänümi, mana imactapis limalculachu. Pin'aypä uyshulächipäcul nï mayanpis tincüninman licayculachu. Chayurá milaynincunapi ¿mayanllá limaycälinmantá? Cay allpäćhu cawsaynin chincayaptin'a manamá jucpis canchu”\x + \xo 8:30-33 \xt Is 53.7-8\x* nil. \p Chaynu uyalilculmi Felipe tapula: “Taytay, cay lïgishayquita ¿tantiayanquichun?” nil. \p Niptinmi chay nunaca: “¿Imanuypatan ya'a intindïlüman mana pipis tantiaycayächimaptin?” nin. Nilculmi: “Taytay, cay-läduman ishpimuy” nil carritanman ishpichila. \v 34 Chayćhümi chay puydï nunaca Felipicta tapula: “Canan niycallämay ¿cayćhu willacüca quiquinpïchun icha jucpïchun limayan?” nil. \p \v 35 Niptinmi: “Cay lïgishayquica Jesuspïmi limayan” nilcul Jesuspi willapalcul lluyta tantialpachila. \p \v 36 Chaynu limaśhtin liyalcäśhanćhu yacuman ćhälälilmi chay puydï nunaca: “Cay-ari cayćhu yacu cayäñä; ¿Bawtisallämanquimanchun?” nila. \p \v 37 ˻Niptinmi: “Rasunpa chalapacuptiqui'a, bawtisaśhayquićh” nin. \p Niptinmi: “Aw, chalapacümi Jesus Diospa Chulin caśhanta” nila.˼ \p \v 38 Nilculmi carritanta śhaycächin. Jinalculmi pulan bäjaycul, yacuman liptin chayćhu Felipe bawtisala. \v 39 Jinalcul yacüpi yalayämuptinmi Diospa Ispiritun Felipicta chincachicula. Jinaptinmi chay Etiopia nunaca payta manaña masta licalpis malcanta cushisha pasacula. \v 40 Ñatac Felipe Azoto malcaćhu licalïlulmi allin willacuyta malcan-malcan willapacuśhtin Cesarea malcäcama ćhäla. \c 9 \s1 Saulo Damascocta liyaptinmi Jesus licalïlun \r Hch 22.6-16; 26.12-18 \p \v 1 Sauloñatacmi chalapacücunäta wañuchïpi lücuyal sumä-sumäta ñaćhaña imanacuyälapis. Chaynu pinsamintunwan lilculmi chay puydï sasirdüticunäta nila: \v 2 “Juc papilta umay Damascoćhu juntunacuna wasip puydïnincunapä. Chayćha Muśhü Caminuman\f + \fr 9:2 \fk Muśhü Caminu: \ft Cay śhutiwanmi nipäcula Jesusman unay chalapacücunäta.\f* chalapacücunäta umripis walmipis cacuchun lluyta cay Jerusalenman aysalcamul carsilćhu chaquiyächishä” nil. Chayćhu uycuptinmi pasacula. \p \v 3 Damasco malcäman sircaycuyaptinñatacmi, juc acchi sïlupi ji'alpaycamul Saulop muyülïninta acchiycuyan. \v 4 Jinaptin Saulo pampäman cućhpälulmi chayćhu uyalïlun: “Saulo, Saulo ¿imapïtan wañuchiyta llallächacul aticaćhamanqui?” nil nilpamüta. \p \v 5 Niptinmi: “¿Pim canqui, taytay?” nïllaman Saulop shimin paćhyälun. \p Niptinmi: “Ya'a cayá aticaćhaśhayqui quiquin Jesusmi. ˻Cay lulayniqui cunca cuchuyniquipämi garuchap puntanta saytäcä-yupaypis cayan” nin. \p Niptinmi chucchuśhtin: “Chayurá ¿imacta lulanätam munanqui, taytay?” nicuyan.˼ \p \v 6 Niptinmi: “Śhalcul, wayra yaycuy cay malcaman. Chayćhümi imacta lulanayquipäpis nishunqui” nin. \p \v 7 Chay nishanta uyalïlälil imactapis mana licalmi lluy liwshïnincunapis licapayllaman camälälila. \v 8 Niptin Saulo pampäpi śhalcüluptinmi ñawinñatac aplacacüñä. Chaymi Damasco malcäman chancuyllap ćhächipäcula. \v 9 Jinalmi quimsa muyun chaynu aplaśha, mana micuśha nï yacuctapis upyaśha cala. \p \v 10 Ñatac chay Damascoćhümi juc nuna Ananias śhutiyu Jesusman chalapacütac yaćhala. Paytam Jesusninchic juc suyñuyninćhünuy licalilcamul “Ananias” nila. \p Niptinmi: “¿Imactam niyanqui taytay?” nila. \p \v 11 Niptinmi: “Canan Dirichulla nishan cällïman Judas śhutiyu nunap wasinta lil tapucuy Tarso-lädu Saulo nunapi. Pay Diosta ruygacuyaptinmi \v 12 suyñuyninćhünuy, am tupaycuptiqui ñawin quićhacananta licayan” nin. \p \v 13 Niptinmi nila: “Taytay, chay nunaca chalapacüniquicunacta intiru Jerusalencunaćhu imaymana mana allinta pasachishantamari ya'a uyaliyá. \v 14 Chaymi caytapis cürrïtucämun puydï sasirdüticunap awniycuśha anman chalapacücunäta carsilman aysapämänanpä” nil. \p \v 15 Niptinmi: “Liy jinalla. Chay nunacta ya'a quiquïmi aclacú mana-Israelcunäman lil ya'api willacunanpä, chayćhu gubirnänincunactapis mayćhu cä malca-masiquicunactapis. \v 16 Chaycunaćhu ya'a-laycu ima ñacaycuna alcaśhantapis yaćhaycachishämá” nin. \p \v 17 Niptinmi Ananias licula Saulo caśhan wasiman. Chayćhu yaycuyculmi Saulocta yataycul: “Cuyaśhá Saulo, yaćhämi caminuyquićhu Jesusninchic licalishuśhayquita. Paymi canan caćhamäla caśhan ñawiqui quićhacacunanpä, ñatac Chuya Ispiritup munayninćhu canayquipä” nin. \v 18 Nilcullaptinmi challwap utan-yupaynuy śhupucäluptin ñawin licälun. Jinalcuptinmi chaypi śhalcul bawtisacula. \v 19 Jinalculmi cayćhu micul caśhan allinpacula. Chaynüpam achca muyuncuna chay Damasco malcäćhu chalapacücunäwan cusca capäcula. \s1 Israelcunam Saulocta wañuchiyta munapäcun \p \v 20 Chayćhümi juntunaculcänan wasicunaćhüpis Diospa Chulin Jesus caśhanta willacula. \v 21 Chaymi lluy nunacunäpis licapayllaman camäśha: “Cay nunaca Jerusalenćhu Jesusman chalapacücunäta imactapis luläcächućh-ari. ¿Manachun cay puydï sasirdüticunap maquinman aysananpä śhamü quiquin nunaca?” nil ninacücuyalcan. \p \v 22 Nipäcuptinpis Saulo'a mas-mastalämi mana imactapis manchacul Jesuspi callpawan limala. Chaynu Jesus quiquin Diospi Caćhamuśhan Salbacüca caśhanta willaptinmi llapa chay Damascoćhu yaćhä Israelcunäta jucmanyächila. \v 23-24 Chaymi achca muyuncunapïtá chay nunacunaca “Cay Saulocta wañüchishun” nil yaćhachinacücuyalcan. Ninaculcul malcap yalunancunaćhu tutay-muyun wañuchinanpä alcayalcäśhanta Saulo yaćhälañam. \v 25 Chaymi chay tuta śhalcünincuna jatun canaśhtaman winaycul, chay malcap sircunpa caćhalpäläliptin chaycunap maquinpi lluptïla. \s1 Saulom Jerusalenta ayicun \p \v 26 Jinalculmi chaypi Jerusalenman ćhäla. Chayćhu chalapacücunäwan jucllachanacuyta munaptinmi waquinnincuná manchaculcäla “Jesusman chalapacunchu-ari cay ampá” nil. \v 27 Bernabëñatacmi ichá puydï yaćhapacücunäman puśhalcul: “Damascocta liyaptinshi caminućhu Jesusninchic licalilcul imaymanacta nila. Chayshi imactapis mana manchalil Damascoćhu Jesuspi callpawan willacula” nin. \v 28 Niptinlämi llapanpis awnil ćhasquipäcula. Chaynüpa Saulo Jerusalenćhu paycunawan quïdal cusca maytapis lilmi pictapis mana manchalil Jesuspi willacula. \v 29 Jinaptin griego limä Israelcunäwan piñanaculcaptinmi chaycuna wañuchiyta munapäcuyalcäla. \v 30 Chaynu jinaśhanta chalapacücunaca tantialcälil Cesarea malcaman ayichiculcalmi Tarso calu malcäman caćhälälila. \p \v 31 Chaypïtam Judeaćhu, Samariaćhu, Galileaćhu cä chalapacücunäman tuqui bïda ćhälun. Chayćhümi Chuya Ispiritu chalapacuyninta masïsu tacyalpachiptin Diosninchicta manchacuywan cawsapäcula. Jinaman'a achcamantacmi milapäculapis. \s1 Pedrom Eneasta sänachin \p \v 32 Pedroñatacmi chalapacücunäman watucuyta lluy malcan-malcan pulila. Jinalmi Lida malcäman ćhäla. \v 33 Chayćhu Eneas nunacta pusä wata latäśhactam talïlun. \v 34 Paytam: “Eneas, Salbacü Jesusmi sänachishunqui. Canan śhalcul cämayquita juntuy” nin. Nilcullaptinmi Eneas chay üra rasunpa sänu śhalcülun. \v 35 Chaynu tuqui sänu puliyäta, Lida malcäćhu, Saron intiru malcacunäćhu licälulmi, Jesusninchicman masïsu chalapaculcäla. \s1 Pedrom Dorcasta wañuypi śhalcachin \p \v 36 Cay malcap sircan Jope malcaćhüñatacmi Jesusman chalapacü Tabita walmi yaćhala. (Griego limayćhu'a Dorcas nipäculam). Paymi imallawanpis llapa wacchacunacta imaypis yanapayä cala. \v 37 Chaynu cayäśhanćhümi chay muyuncuna ishyalcul wañucun. Jinaptinmi cuirpunta lluy pa'aycul, altuśhninman chutaycälälila. \p \v 38 Chaynayculmi bisinun Lida malcaćhu Pedro caśhanta yaćhälälil ishcay umricta caćhapäcula. Paycuna: “Canallanshi lilläśhun Jopecta” niptin-pachallam Pedro paycunawan licula. \v 39 Ćhäluptinmi chay aya chutaläśhancäman puśhaycälälin. Chaymanmi juntälälimun llapa biudacuna wa'aśhtin, chay wañü walmi cawsayal müdana lulaśhancunacta licachishtin. \p \v 40 Jinaptinmi Pedro lluyta waśhaman yalalcachimul, chay ayap lädunman un'ulacuycul Diosta mañacula. Jinalculmi “Tabita, ¡śhalcuy!” nila. Niptinmi pay licaćhacalcamul, Pedrocta licälul taycuycülun. \v 41 Jinaptinmi Pedro maquipi śhalcalcachil chayćhu cäcunätawan chay biudacunäta ayalcul: “¡Licay! ¡Pay cawsayanmari!” nila. \v 42 Chay nutisyam intiru Jope malcacunaman rätulla ćhäla. Jinaptinmi Jesusman achca chalapaculcäla. \p \v 43 Chay malcaćhu Simon śhutiyu uta chaquichï nunap wasinćhümi achca muyuncuna Pedro caycula. \c 10 \s1 Diosmi mana-Israelcunactapis ćhasquin \p \v 1 Ñä Cesarea-lädu calu malcaćhümi yaćhala juc mana-Israel caśhta nuna Cornelio śhutiyu. Paymi chay malcaćhu Italia nishan batallunpa mandänin cala. \v 2 Pay Diosta manchacü nuna calmi lluy wasintin imaypis payta mañacula, alawala. Chaynütacmi achca illaynincunawanpis llapa wacchacunactapis yanapaycula. \p \v 3 Chaypïmi juc muyunćhu yunda pasquicuy üranuy suyñuyninćhünu tuquicta licälun juc anjil yaycaycamul “Cornelio” niycuyäta. \p \v 4 Jinaptinshi manchäśha licapäśhanpïta: “¿Imallactam niyanqui, taytay?” nin. \p Niptinshi anjilca: “Diosmi mana un'alachu mañacuśhayquitapis llapa wacchacta yanapaycuśhayquitapis. \v 5 Canan caćhamuy Jope malcäta Pedrop lisipäcuśhan Simonman. \v 6 Pay cayan uta chaquichï Simonpa wasinćhümi, chay lamar patanćhu. ˻Ima nishuśhayquitapis uyaliy” nin.˼ \p \v 7 Nilcul anjilca licuptinshi Cornelio ayälun ishcay nunantawan juc paynüpis Diosta manchacü cunfiansa cachacunta. \v 8 Jinalculmi licaśhancäta lluy willaycul Jope malcäta caćhäla. \p \v 9 Chay wälam chay caćhaśhan nunacunaca allin mirinday üra ćhaycuyalcälaña Jope malcäta. Pedroñatac Diosta mañacü wasip altuśhninman ishpila. \v 10-11 Chayćhu micanäśha mañacuyaptinmi, chay wasiyu mirindacta yanuśhancama suyñuyninćhünu Pedro licälun sïluca quićhacacalcuptin chaypi juc jatun baytanuy tawan puntanpi watacuśha bäjayämüta. \v 12 Chay bäjamü baytaćhüshi śhamuñä mana micuna imaymana anla uywacuna, culibraycuna, pishucuna. \v 13 Chaypïshi altupi: “Pedro śhalcuy; wañulcachil micuy” nïmun. \p \v 14 Niptinshi: “Taytay, caynu mana pirmitisha anla uywacunactá ya'a manam imaypis micullalächu”\f + \fr 10:14 \ft Israelcunaca camachicuy pirmitishan uywacunallactam micapäcula. (Licay Lv 11.) Juccunätá “anlam” nipäculam.\f* nin. \p \v 15 Niptinshi yapañatac: “Dios allinpa licaśhancätá, ama anlapä licayaychu” nïmun. \p \v 16 Chaynu quimsa cuticta licalïmuśhanpïshi chay bayta altu sïlüta caśhan cuticulcula. \p \v 17 Lluy chaynu pasäluptinmi Pedro pinsatïbu quïdälun “¿Ima ninantaćh caywan willayächiman?” nil. Niyaptinmi Cornelio caćhacamuśhan nunancuna tapupacu-tapupacul Pedro caśhan wasiman ćhälälilaña. \v 18 Chayćhu talilcul “Wasillayqui taytay. ¿Cayćhüchun Pedro nishan Simon cacullan?” nil callpawan ayacuyalcan. \p \v 19 Jinaptin chayćhu Pedro licaśhancäman pinsayaptinmi Chuya Ispiritu nin: “Pedro, licay, quimsa umrim ashiyäśhunqui. \v 20 Canan bäjal, mana illacullal paycunawan liy-ari. Ya'amá caćhamulá” nin. \p \v 21 Niptinmi Pedro bäjalpul: “Ya'am cayá chay ashishayqui nuna. ¿Imallactam niyanqui?” nin. \v 22 Niptin willapäcun: “Ya'acuna śhapämulá cachacup puydïnin tayta Cornelio caćhapämaptinmi. Pay'a Dios munaśhannuy cawsä nunam, Diosta alawämi. Paytá llapa Israelcunam allinpa licapäcun, cuyapäcun. Chaynütacshi Diospi caćha juc anjil nila am wasinta lil limapaycunayquipä. Chaymi caćhapämäla, taytay” nin. \p \v 23 Chaynu niptinmi chay tuta Pedro puñuchin chay wasinćhu. Chay wälañatacmi śhamücunäwan Jope malcapi ishcay quimsa chalapacücunawanpis Pedro yaluculcan. \v 24 Jinal chay walantin'a Cesarea malcätam llapan ćhälälin. Chayćhümi Cornelio alcayäla, llapa aylluncunawan, lluy lisinacuśhancunawan wasi junta. \v 25 Chay wasinman ćhäläliptinmi Cornelio ćhasquiycul un'ulacuycula Pedrocta alawayninwan. \v 26 Jinaptinmi Pedro: “Śhalcuy Cornelio, ya'apis amnuy nunallamá cayá” nil śhalcächin. \p \v 27 Nilcul yaycunanpämi wasi junta nuna cayalcäñä. \v 28 Chayćhümi Pedro: “Taytacuna mamacuna, yaćhapäcuśhayquinüpis Moisespa camachicuyninmi yaćhachipäman ya'a Israelcunaca, juc-lädu nunacunawan mana uchucllapis limaycälinäta, nï wasinman yaycaycälinäta. Ñatac quiquin Tayta Diosmi ya'acta yaćhachiman pay allinpa licaśhancäta, ya'a pictapis anlapä mana licanäpä. \v 29 Chaymi canan willaycamaptin-pacha śhamulá mana imapis nillal. Canan ¿imallapäćha ayachipämälanqui?” nin. \p \v 30 Niptinmi Cornelio willan: “Tawa punñam cay tardi üranuy, cay wasïćhu ayunal Diosta mañacuyälá, custumrinchicmannuy. Chayćhümi juc umri licalïmun chipyayä müdanayu. \v 31 Jinalculmi pay niman: ‘Cornelio, mañacuśhayquitapis ñatac llapa wacchacunacta yanapaycuśhayquitapis Diosmi mana un'alachu. \v 32 Chayurá Jope malcäta caćhay Pedro nipäcuśhan Simonman pay śhamuśhunayquipä. Pay cayan uta chaquichï Simonpa wasinćhümi, chay lamar patanćhu’ nil. \v 33 Chaynu nimaptin-pacham ashichimüniqui caćhamulá. Sulpäta ucümi ćhämumäśhayquipïta. Canan cayćhu llapallämi gänaśhwan uyaliycälinäpä alcayalcac, Diosninchic niycälimänayquipä incaramuśhuśhayquita” nin. \s1 Pedrom Corneliocta wasintinta Jesuspi willan \p \v 34 Chayćhümi Pedro nila: “Canan tantiämi Dios mana jucllanman śhalcuśhanta, \v 35 sinu'a may-lädu nunapis payta cäsucul allinta luläcätá awnil ćhasquishanta. \v 36 Yaćhapäcuśhayquinüpis Israelcunätam Dios willachimula Caćhamuśhan Salbacünin Jesus lluy nunacunap duyñunca, jinaman jawca cawsayta uycamänanchic caśhanta. \v 37-38 Yaćhapäcunquitac, Juan willacuśhanpïta Galileapi allacuycul Judeacama ima pasaśhantapis. Yaćhapäcunquim pay Nazaret Jesusta bawtisaptin, Tayta Dios Chuya Ispiritunta uśhanta. Chaynu allin munayniyüman muyuchiptinmi allincäta lulaśhtin, ñatac satanaśhcunap maquinćhu cä ishyäcunactapis sänachishtin pulila. Lluy caycunacta lulala Diosninchic paywan cayaptinmari. \p \v 39 “Lluy caycunapi jinantin Israel malcacunäćhu, ñatac quiquin Jerusalenćhu imacta lulaśhantapis rasunpa ya'acunam ñawïwan licäca capäcú. Chayćhütacmi curuśhman chacatal wañuchipäculapis. \v 40 Masqui chaynu jinapäcuptinpis quiquin Dios quimsa muyunpïta śhalcachimulmi ya'acunawan tincuycälichimäla. \v 41 Manam jinantin malca-masïcunachu licala, sinu'a unaypïña caycuna willaculcänäpä aclapämäśhancällam. Chay śhalcämuptinmari micapäculá, upyapäculá. \v 42 Ñatac chayćhümi caćhapämäla: ‘ “Diosmi Jesusta ćhulaycun wañücunap cawsäcunap cäraycüninpä” nil willacamuy’ nil. \v 43 Paypïmi Diospa unay llapan willacünincunapis limañä: ‘Salbacücäman chalapacücätam Dios'a ima juchancunactapis lluy pampachan'a’ nil” nin. \s1 Diosmi Chuya Ispiritunta un mana-Israelcunämanpis \p \v 44-46 Niyaptinmi Chuya Ispiritu chayćhu uyalïnincunaman ji'alpämun. Chayćhu Diospa Ispiritun llapanta duyñuchacuycul imaymana mana uyalipaśh limaycunacta limayächiptinmi, ñatac Diosta alawayaptinmi, Pedrocta liwshï Israel chalapacü-masincunañatac: “¿Diosninchic Chuya Ispiritunta mana-Israelcunactapis uñächun?” nil licapäcuyalcan. \p \v 47 Chaynalcaptinmi Pedro nila: “Ya'anchicnüpis Chuya Ispiritucta ćhasquiyalcaptin'a ¿imam atajanman paycunapis bawtisacüśha cananpä?” nil. \v 48 Nilculmi chayćhu: “Bawtisaculcay ‘Cananpi'a Salbacü Jesuspa nunanmi caśhä’ nil” nin. Jinalcälilmi Pedrocta ruygaycälil ishcay quimsa muyuncuna paycunawan quïdachipäcula. \c 11 \s1 Pedrom mana-Israelcunäćhu ima pasaśhantapis willan \p \v 1 Chaynu mana-Israelcunamanmi Diospa limayninta ćhasquïlälishanta puydï yaćhapacücunäwan Judeaćhu chalapacücunaca yaćhälälin. \v 2 Chaymi Jerusalenta Pedro cutiycüluptin, Moisespa camachicuyninta rispitachï malca-masincunañatac jamuyäcuyalcan: \v 3 “¿Ima-nilämi canqui juc caśhtacunaćhu micamunayquipälä canpis?” nil. \p \v 4 Niptinmi Pedro imanuy caśhantapis manyapi willala \v 5 cay nil: “Jope malcaćhu cayalmi Diosta mañacuyälá. Chayćhümi suyñuynïćhünuy altu sïlupi bäjämun juc baytanuy tawan puntanpi watacuśhanuy puntäman. \v 6 Chayta licaycunäpämi mana micuna imaymana anla uywacuna cayäñä, jatun uywacuna, munti uywacuna, pälï uywacuna, imaymana culucunapis. \p \v 7 “Chaypïtam ayalpämun: ‘Pedro śhalcuy, wañulcachil, micuy’ nil. \p \v 8 “Nimaptinmi: ‘Taytalláy, anlapä licaśhacunacá ya'ap shimïman manam imapis nï imaypis tupaycunmanchu’ niycuyá. \p \v 9 “Niptïmi nilpämunñatac: ‘Dios allinpa licaśhancätá ama anlapä licayaychu’ nil. \p \v 10-11 “Chaynu quimsa cuti lulacalcuśhanpi altu sïlüta chay baytaca caśhan cuticulcuptin-pacham quimsa nunacuna Cesarea malcäpi ashimaśhtin ćhämun. \v 12 Jinaptinmi Chuya Ispirituñatac ‘Mana ishcayyällal paycunawan liy-ari’ niman. Chaymi cay süta chalapacü-masinchiccunawanpis Cesarea malcäman lipäcul chay nunap wasinman yaycälälí. \v 13 Jinaptïmi chayćhu willaman juc anjil wasinćhu licalilcul caynu nishanta: ‘Canan caćhay Jope malcäta Pedrop lisipäcuśhan Simonman. \v 14 Amta, llapa wasintinta imanuypa salbaculcänayquipäpis niycälishunquim’ nil. \v 15 Chaymari chayćhu Jesuspi willapayaptí Chuya Ispiritu juclla paycunamanpis ji'alpämun, ya'anchiccunaman puntacta ji'alpamuśhancänüpis. \v 16 Chaymi yalpaćhacülú Jesus cay nishanta: ‘Bawtisä Juan'a yacullawanmi bawtisala. Amcunañatacmi ichá Chuya Ispirituwan bawtisaśha capäcunqui’ nil. \v 17 Chayćhu ya'anchicnüpis chalapacuyalcaptin paycunactapis quiquin Diosninchic Ispiritunta uyaptin ¿pitá ya'a cayá ‘¿Imapïtan cayta lulanqui?’ ninäpä?” nin. \p \v 18 Niptinmi chayćhu cäcunaca jawcayalpülul Diosta alawapäcula cushisha: “Canan chayurá mana-Israelcunäpis juchanpi wanaculcal'a Dioswanmi wiñaypä cawsapäcun'a” nil. \s1 Antioquiaćhu chalapacücunämi juccunacta yanapan \p \v 19 Canan, má, nishac-yupaypis Estebanta wañulcachil Jesusman chalapacücunäta lluy aticaćhayta allacaycälila. Jinaptinmi Israel caśhta-masincunallacta intiru Feniciaman lamar ćhawpićhu Chipreman Antioquia malcacunäman willacuśhtin ćhäpäcula. \v 20 Paycunallacta willayaptinpis Chiprepi, Cirenepi juc chalapacücuna Antioquiaman ćhayculmi mana-Israelcunactapis Jesuspi willala. \v 21 Paycuna Diosninchicpa munayninwan cayalcaptinmi uyaliculcal unay chalapacuynincunacta caćhaycul Jesusman chalapaculcäla. \p \v 22-24 Caycunacta Jerusalenćhu chalapacücunaca yaćhälälilmi: “Antioquiaman Bernabëta caćhaśhun. Pay'a masïsu chalapacümi, jinaman Chuya Ispiritup munayninćhümi cayan” nil caćhälälila. Ćhälul paycunacta imaćhüpis Dios yanapäśhanta licayculmi allicta cushicülul callpanchäla chalapacuyninćhu masïsu tacyaycälinanpä. Chayćhümari achca nunacuna Jesusman chalapaculcäla. \p \v 25 Chaypïta Bernabé Tarso malcäta Saulocta ashï liculmi \v 26 Antioquiaman pulanña cutipämula. Chayćhümi chalapacücunäwan yaćhapäcul achca achca nunacunätapis wata intiru yaćhachila. (Chay Antioquiaćhümi wamäta “cristianu”\f + \fr 11:26 \fk cristianu: \ft Cay limay “salbacücäpa atïnincuna” ninanmi.\f* nil śhutichälälila chalapacücunäta.) \p \v 27 Chay timpućhüñatacmi Jerusalenpïta Diospi willacücuna Antioquiaman ćhälälin. \v 28-30 Jinalmi chayćhu Agabo śhutiyu nuna llapa chalapacücunap puntanman pasaycul Chuya Ispiritu limachiptin: “Cay jinantin allpäćhu micuy wanamá cacun'a” nila. Chaymi llapa yaćhapacücunaca capuśhanpa purätaycul Judeaćhu prinsipal caminaycücunäman Bernabëwan Saulowan apachipäcula chalapacücunäman aypunanpä. (Chay micuy wana rasunpam pasäla Roma nasyunta Claudio gubirnaśhan timpućhu.) \c 12 \s1 Mandacü Herodesmi Pedrocta wićhächin \p \v 1 Chay timpućhümi mandacü Herodes Jerusalenćhu waquinnin chalapacücunäta, wañuchiyninwan allacuycun aticaćhayta. \v 2 Puntallactá Juanpa mayurnin Jacobocta ispädawan tucsilcachil wañüchin. \v 3 Chay lulachishanca Israelcunap śhun'unpä captinmi Pedroctapis wañuchiyta pinsalcul chay Mana Libadürayu Tanta Fista muyuncunäćhu chalachimü caćhälun. \v 4 Chayćhu chalälälimuptinmi carsilman wićhächin: “Fista pasalcuptinćha jinantin nunap ñawpäninćhu cäraycuśhä” nil. Jinalculmi ćhunca sütayu cachacuncunawan tawa-tawanca chullächinacuypa täpayächin. \v 5 Chalapacücunäñatacmi chaynu wićhächisha cayaptin tutay-walächi Diosta ruygacuy-ruygacuy cayalcäla. \s1 Diosmi Pedrocta carsilpi julamun \p \v 6 Niycunan wälapäñatacmi Pedrocta ćhawpiman cadinacaycälil ishcay cachacucuna lädunćhu puñupayalcan payman cadinacälälisha-cama. Chay waquin cachacucunañatacmi waśha puncucunäta lluy täpayalcan. \v 7 Chay un'aypi Diospa anjilnin licalimuptinñatacmi carsil lulićhu acchïmun. Chayćhümi Pedrocta wätanćhu yataycul licchachila: “¡Pedro, śhalcuyña!” nil. Niptillanmi cadinancunapis maquinpi lluy pasquicälun. \v 8 Jinaptinmi anjilca: “Müdaculcul śhucuyniquitapis ćhulacuy” nin. Chaynu lluy müdacüluptinmi: “¡Acuchun, catacuy!” nil yalaćhacalcämun. \v 9 Chaynu chay anjilpa ipanta śhayämulmi: “¿Rasunpachun cay icha suyñuyächun?” nil nicula. \v 10 Chaypi juc täpäcäta pasälälimunña, jinaman chay juccätapis pasämunña. Chay caminu yalamuna jïrru puncüman ćhämuptin'a, chay quiquillan quićhacacülun. Chaynu yalalcälimul wicniscamannuy cumpañayculmi anjilca japallantaña caćhaycülun. \p \v 11 Chayćhu rasunpa lulacäśhanta Pedro tantiaculculmi: “Canan'a tantiämi Duyñunchic anjilninta caćhamul, Herodespa ñatac llapa malca-masïcunap maquinpi imactapis lulapämänanpi salbamäśhanta” nin. \p \v 12 Chaypïtam Juan nipäcuśhan Marcospa maman Mariap wasinta licula. Chayćhümi Diosta ruygacuśhtin chay tuta achca juntulayalcäla. \v 13 Ćhaycul puncunta tacaycuptinmi juc uyway wamla Rode śhutiyu yalämula: “¿Mayanmi?” nil. \v 14 Chayshi Pedrop shiminta lisïlul mana quićhal cushicuypi cürri-cürriywan cuticuycun: “¡Pedrom tucayämuñä!” nishtin. \p \v 15 Niptinmi: “¿Ima? ¿Lücälunquichun imam, wamla?” nicuyalcan. \p Nipäcuptinpis: “¡Rasunpa paymari!” nicuyan. \p Niptinmi: “Ampá, pay cälun'a. Alma imantaćh licälunqui” nipäcun. \p \v 16 Pedro jinalla tacapayämuptinñatacmi quićhäläliptin rasunpa pay cañä. Chayćhümi licapayllaman camälälisha: “¿Ima? ¿Suyñuyällachun icha licayällachun?” nicuyalcan. \v 17 Chaymi Pedro siñaśhchala upällapäcunanpä. Jinalculmi Jesusninchic imanuypa chay carsilcäpi lluy julamuśhantapis willaycula. Jinaman: “Lluy caycunacta llapallan chalapacü-masinchiccunactapis willaycäliy, ñatac mastá Jacobocta”\f + \fr 12:17 \fk Jacobo: \ft Cay Jacobo cala Jesuspa śhullcanmi.\f* nila. Nilculmi chaypi juc-lädu malcacta licula. \p \v 18 Chay wäla carsilcäćhu Pedrocta watucälälil mana mayannin cachacu nï pï imanuypa chincaśhanta yaćhapäcuptinmi umapis muyüśha cacuyalcan. \v 19 Jinaptinmi Herodes ashichimul mana talipämuptin täpäcunäta imanuy caśhantapis lluy tapulcul: “Am täpä wardiacunam juchayu capäcunqui. ¡Bïdayquiwan canan pägapämay!” nil wañüchila. \s1 Mandacü Herodespa wañuynin \p Jinalculmi cay Judea malcäpi Herodes licula Cesarea malcäta chayćhu unay capaycunanpä. \v 20 Ñatac Herodes chay Tiro, Sidon pulan malcäpä sumä piñacüluptinmi chay-lädu nunacunaca: “Ya'anchic'a Herodespïmi mantinicunchic ima micuypïpis. Canan paywan allinpanacunapä imactapis lulaśhun, jinal paywan juntunacuśhun chaycunapi limananchicpä” nil limanaculcan. Chaymi cumisyunta caćhala Herodespa chalapacuśhan Blasto śhutiyu nunanman: “Malcäta faburta lulaycallämay caycunapi” nil. Niptinmi Blasto awnilcul limanacalcämula. \p \v 21 Chay muyunca ćhämuptinmi Herodes mandacü müdananwan müdapacüśha täcunanman ji'aculcul chay jinantin malcäpa limamula. \v 22 Jinaptinmi lluy nunaca ayaycaćhaypa alawäcuyalcan: “Cay nuná tuquictam limañä juc dios-yupaypis; manam nunanüllachu” nil. \v 23 Chayćhu Herodes'a “Dioswan iwalmá cacuyá” nil alawachicücuyaptinmi chay üra Diosninchicpa juc anjilnin śhalcamul ishyayta uycülun. Jinaptinmi culup śhülïsha wañula. \p \v 24 Ñatac Diospa willacuynin'a mas callpawanmi intiru malcacunäman milala. \p \v 25 Chay Bernabëwan, Saulo chay Jerusalenćhu ima lulaynintapis lluy camacalcälilñatacmi, Juanpa lisipäcuśhan Marcosta puśhacalcälil Antioquia malcäta caśhan cutipäcula. \c 13 \s1 Bernabëtawan Pabloctam laquiycun \p \v 1 Chay Antioquia malca chalapacücunäćhümi capäcula willacücunäpis, yaćhachicücunäpis. Paycunam capäcula, Bernabé, “Yana” nipäcuśhan Simon, Cirene malcapi Lucio, Galileap mandänin Herodeswan cusca ishpï Manaen, jinaman'a Saulo. \v 2 Chayćhu juc cuti llapan paycuna ayunaśhtin Diosta alawal juntulayalcaptinmi Chuya Ispiritu nïmun: “Lulaynïta lulananpä Bernabëtawan, Saulocta laquiycapamay” nil. \v 3 Niptinmi ayunaycul Diosta ruygacuyta camacalcälil pulanmanpis umanman maquinta ćhulaycul caćhälälila. \s1 Juc rüja nunactam Bernabëwan Pablo millapan \p \v 4 Jinaptinmi Chuya Ispiritu puśhala Bernabëtawan Saulocta lamar patanćhu Seleucia malcäman. Chaypïmi barcuwan liculcäla lamar ćhawpićhu Chipre malcäman. \v 5 Chaypi Salamina lamar patanćhu malcäman ćhaycälilmi Israel malca-masincunap juntunaculcänan wasicunaćhu Diospi willaculcäla. Chayćhümi Juanpis paycunawan lila yanapaśhtin. \p \v 6-7 Chaynu jinantin malcäta muyulcäśhanćhümi Pafos nishan malcäman ćhälälin. Chaypa puydïninmi Sergio Paulo śhutiyu, allin umayu tantiay-sapa nuna cañä. Pay Diospa willacuyninta uyalïninwan Bernabëtawan Saulocta ayachiptinmi puydïcäwan cusca cayäñä Diospa willacünin pasachicü pasaypi läya Israel nuna Barjesus śhutiyu. \v 8 Griego limayćhu'a cay rüjätam Elimaspa lisipäcula. Paymi chay puydïnin mana chalapacunanpä mićhacuypa mićhacula. \v 9 Jinaptinmi Saulop lisipäcuśhan Pablo, Chuya Ispiritup munayninćhu cayal piñäśhanu licapaycul chay rüjäta nila: \v 10 “¡Casquish, mana pin'acü pasaypi nuna, Satanaśhpa cumpinchin! ¡¿Imaycamatan Diospa allin yaćhachicuyninta juc-läduman iwiyanqui?! \v 11 Chaynu caśhayquipïmi canan Diosninchicpa maquin ćhäśhunqui aśhta imaycamapis ñawiqui apläśha tutapällaćhu cawsanayquipä” nin. \p Nilcullaptinmi Elimas aplälul juc nunacta chancuycaćhananpä ayacula. \v 12 Chaynu pasaśhanta licalculmi chay puydïca Jesusman chalapacula “Manamá imaypis licalächu caynu lulätá” nil. \s1 Pisidiap Antioquianćhümi Israelcunaca mana uyalïtuculcanchu \p \v 13 Chaypïtam Pablo, Bernabëwan, Juanwan pasaculcan Pafospïta, Panfilia-lädu Perga malcäman. Chaypïtam Juan cuticamun caśhan Jerusalenman ishcayllantaña caćhaycul. \v 14 Jinaptinmi paycunapis pasaculcan Pisidia-lädu malcap sircan Antioquia malcäman. Chayćhu juc warda muyunćhu juntunaculcänan wasiman yaycaycälilmi täcuyalcäla. \v 15 Jinaptinmi camachicuytawan unay willacünincunap librunta lïgiy camacalcälil chay juntunacüpa puydïnincuna: “Taytacuna, ichapisćha ima niycälimänayquipis cayan callpanchaycälimänayquipä. Má, niycälimay” nipäcula. \p \v 16 Niptinmi Pablo śhalculcul, siñaśhchala upälla capäcunanpä limayta allaycunanpä. Jinalculmi nila: “Llapallayquipis malca-masïcuna, ñatac Diosta manchacü mana-Israelcuna, uyalipämay. \v 17 Yaćhaśhanchicnüpis unay awilunchiccunacta Diosninchic nunanpä aclaculculmi, jatun nasyunman milachila Egipto nasyuncäćhu cayalcaptinlä. Jinaman chaypi pudirninwan julalcamul, \v 18 chunyä ulucunaćhu tawa ćhunca wata intiru awantaycula. \v 19 Chay Canaan-lädućhüpis anćhish jatućhä malcacunacta lluy alulculmi chayman unay awilunchiccunacta pasaypipa\f + \fr 13:19 \fk pasaypipa: \ft Waquincunaćhu'a “pasaypa” nipäcunmi.\f* taycaycachila. \p \v 20 “Jinalculmi chay malcanta tawa paćhac picha ćhunca (450) wata gubirnachila fiscunacta ćhulaycul aśhta Diospi willacünin Samuelcama. \v 21 Chaynu allin cayäśhanpïmi llapa awquillunchic mañacula Diosta: ‘Juc puydï mandacüta śhaycaycälichipämay’ nil. Niptinmi śhaycachila Benjamin caśhtapi Cispa chulin Saulta. Paymi gubirnala tawa ćhunca wata intiru. \v 22 Ñatac manaläpis unaytam Saulta jululcul, Davidta pudirnin gubirnananpä ćhulaycula. Paypïtam nila: ‘Isaïpa chulin David śhun'üpänümi, cäsucümi, imapis munaśhäta lulämi cayan’\x + \xo 13:22 \xt 1S 13.13-14; 16.12; Sal 89.20\x* nil. \p \v 23 “Chaymi canan cay ya'anchic timpućhu, Diosninchic caćhamula unay gubirnäninchic quiquin Davidpa caśhtanpi Jesusta, jinantin Israel malcäta imam limalicuśhannuy salbananpä. \v 24 Pay manalä lisichicuyaptinlämi jinantin Israel malcäta willala Juan: ‘Juchayquipi wanacul, Diosninchicman cuticalcamul, bawtisaculcay’ nil. \v 25 Ñä cay pachäćhu manaña canan üraca sircayämuptinmi nila: ‘Ya'a manam chay pinsapäcuśhayqui nunächu cayá. Pay'a ipalläćhüñamari cayan. Payman'a manam imanmanpis iwalächu nï camächu uyway nunannuy śhucuyninta pichaycunalläpäpis’ nil. \p \v 26 “Llapallayquipis Abrahampi caśhta-masïcuna, ñatac Diosta licaćhacü mana-Israelcuna, cay salbamäninchicpä willacuyca llapanchicpämá. \v 27 Jerusalenćhu llapa gubirnäcunawan nunacunämi Jesusta mana lisipäculachu, masqui simäna-simäna juntunacunan wasicunäćhu Diospa willacünincunap librun paypi limayäta lïgiyalcalpis. Jinaman chaynu wañuchipäcuśhanwanmi paypi limaśhanca lluy lulacacülun. \v 28 Chayćhu Jesus mana juchayu cayaptinpis Pilatoctam llapa nunapis wañuchinanpä ruygala. \v 29 Chay librucunäćhu nishantanuy lluy lulalcälilmi, chay curuśhcäpi bäjalcachimul pampapäcula. \v 30 Jinaptinpis Dios caśhan śhalcachimuptinmi \v 31 Galileapi Jerusalenman cumpañänincunamanpis achca cuticuna licalimula. Paycunamá canan lluy malca-masinchiccunacta Jesuspi willaycüca cayalcan. \p \v 32-33 “Chayurá cay muśhü willacuyta sumäta uyaliculcay: Unay awquillunchiccunacta juc salbäninta unanpä Diosninchic limalicuśhancämi canan ya'anchic milayninćhu Jesusta śhalcachishanwan lluy lulacacülun. Paypïmi limayan Salmos libru allaycuyninpa atïninćhu: ‘Anmi chulí canqui; canan-pachapïmi ya'a taytayqui caśhä’\x + \xo 13:32-33 \xt Sal 2.7\x* nil. \p \v 34 “Quiquin Diosninchictacmi aychan mana ismunanpä, śhalcachinanpäpis limalicula, caynu nil: ‘Davidta quiquí shimïwan limalicuśhäcätá aclacuśhäćhümi lulaśha’\x + \xo 13:34 \xt Is 55.3\x* nila. \v 35 Ñatac David tantiaśhantam willamanchic jucwä Salmos librunćhu: ‘Manam cunsintinquichu Chuya Aclacuśhayqui nunayquip aychan ismuycunantá’\x + \xo 13:35 \xt Sal 16.10\x* nil. \p \v 36 “Cay nil David manam quiquinpïchu limayan. Yaćhaśhanchicnüpis David chay timpućhu'a Diosta sirbilam, ñatac chaypïtá wañuculam. Jinaptinmi pampaycuptin cuirpun lluy allpayäla. \v 37 Chayurá quiquin Diosninchic śhalcächimuptin mana uchucllapis cuirpun ismuycuśhancäpïmari limayan. \p \v 38 “Taytacuna, sumäta uyalipämay. Cay Jesusllam ima juchactapis lluy pampachämachwan. \v 39 Payman chalapacullalmi ima juchanpïpis libri caycunman. Cay lulaytá Moisespa camachicuyninpis manamá imaypis lulanmanchu; juchacunacta pampachänanpäpis manamá callpan canchu. \p \v 40-41 “Chayurá yan'al-lätac Diospa unay willacünincuna nishanca amcunactapis ćhayalcäśhunquiman. Yalpapäcuy chay nishanta: \q1 ‘Licay, am allincäta jamuyäcuna. Mana pinsapäcuśhayquitam nï willaśhuptiquipis quiripäcuśhayquitam ñawpäniquićhu lulaśhä. Jinaptïćha licapayllaman camäśha mana tantiayniyu wañuculcanqui’\x + \xo 13:40-41 \xt Hab 1.5\x* nil” nila. \p \v 42 Chaypi Pablowan Bernabé chay juntunacunan wasipi yalälälimuptinmi, llapa nunapis nipäcula: “Canannütapis cay willapämäśhayquipi masta willaycälillämay” nil. \v 43 Juntunacuynin camacäluptinñatacmi, achca Israelcunaca Moisespa camachicuyninta atichï munäcunaca Pabloctawan Bernabëta atipäcula. Jinaptinmi paycuna nila: “Diosninchicman masïsu chalapaculcay paypa llaquipayninta jatun cuyacuyninta yaćhayalcalñá” nil. \p \v 44 Chaypïtam canannu muyuntá malcantin nuna juntunacälälimun Diospa limayninta uyalï. \v 45 Chaynu nisyu-nisyu nunacta juntunacunan wasićhu licalculmi Israelcunaca nanachicucuyalcal ñaćhaña imanacücuyalcanpis. Jinalculmi Pabloctawan Bernabëta insultäcuyalcal ñaćhaña millpälälinpis. \p \v 46 Jinacuyalcaptinpis paycuna mana imactapis manchalilmi nipäcula: “Cay Diospa willacuyninta am Israel-masïcunamanmi puntacta willaycunac cala. Ñatac caynu mana ćhasquïniquiwan'a wiñay cawsay imapis mana ucuśhuśhayquita tantiachimanqui. Chaynu captin'a mana-Israelcunapäćha ćhächishä. \v 47 Chaynütam Diosninchic nipämäla: \q1 ‘Juc acchictanümi amcunacta cay jinantin pachäćhu nunacunäpä ćhulayalcac. Chaymi masqui sïlüpa sapinćhu cä malcacunäpis ya'a salbaśhäta yaćhapäcun'a’\x + \xo 13:47 \xt Is 49.6\x* nil” nila. \p \v 48 Chay niptinmi mana-Israelcunaca alli-allicta cushiculcäla “Maynu tuquim Diospa willacuynin'a” nil. Chayćhümi lluy paypä cäcunaca wiñay simpri cawsay bïdacta ćhasquipäcula. \p \v 49 Chaynüpam Taytanchicpa willacuynin chay intiru-intiru malcacunäman ćhäla. \v 50 Ñatac Israelcunam ichá Diosman chalapacü allin cäniyu walmicunäta, malcap prinsipalnincunäta lluy umachäla. Chaymi Pablop, Bernabëpa cuntran śhalcacalcälil chay malcapi alülälila. \v 51 Chaynäluptinmi paycunañatac ćhaquinman la'aśhan pulbüllactapis tapsilcul “Cunca cuchuyniquitam ashicuyalcanqui” nil Iconio malcäman liculcäla. \v 52 Chalapacücunäñatacmi Antioquiaćhu lluypis cushisha-cama Chuya Ispiritup munayninćhu quïdapämula. \c 14 \s1 Iconio nunacunam Pablop Bernabëpa cuntran śhalcälälin \p \v 1 Iconio malcäman ćhälulmi Pablowan Bernabé yaćhacäśha cayninwan malca-masincunap juntunaculcänan wasiman yaćhachï yaycapäcula. Chayćhu tumshumanpis yaycüta yaćhachiptinmi Israel mana-Israelcunäpis achca-achca chalapaculcäla. \v 2 Mana chalapacü Israelcunäñatacmi paycunap cuntran limapapäcula mana-Israelcunaca ćhïnipäcunancama. \v 3 Chaynu jinaptinpis Pablowan Bernabë'a mana imactapis manchalil unaylämi chay malcäćhu Jesuspi willacuśhtin capaycula. Diosñatacmi llaquipaynin sumä rasun caśhanta tantiaycachinanpä pudirta uycula milagrucunacta lulaycunanpä. \p \v 4 Nunacunacá ishcayman laquinacüśhatacmi capäcula: parti'a Pablop Bernabëpa śhalcünin, partiñatac chay mana chalapacü Israelcunäman śhalcapäcula. \v 5 Chay Israelcunaca mana-Israelcunäwan jucllachanacuycul limanacälälin mandänincunawan Pablocta Bernabëta lluy tamshaypa camacapäcunanpä. \v 6 Chayta Pablowan Bernabé yaćhälälilmi Licaoniaćhu Listra, Derbe malcacunäman ayiculcäla muyülïninćhu malcacunämanpis. \v 7 Chayćhüpis allin willacuypi jinallam willaculcäla. \s1 Listraćhu nunacunämi Pablocta lluy tamshaywan camacaycülun \p \v 8 Cay Listraćhümi nasïdunpi mana imaypis pulilï wishtu nuna cañä. \v 9-10 Pay yaćhachishanta täcuyal uyaliyaptinmi pulilinanpä chalapacuynin caśhanta tantiaycul callpawan Pablo nila: “¡Juclla śhalcuy!” nil. Niptinmi paćhcalcünuy juclla śhalcüluptin ćhaquin pulilïlun. \p \v 11 Chaynu Pablo lulaśhanta llapa nunacunaca licälulmi ayaycaćhacuyalcan Licaonia limayninćhu: “¡Dioscuna nunaman muyuculculmi ćhämumanchic!” nil. \v 12 Nilculmi Bernabëta śhutichälälin diosnin Zeuspa śhutinwan, Pabloctañatacmi yaćhachicü captin diosnin Hermespa śhutinwan.\f + \fr 14:12 \fk Zeus...Hermes: \ft Zeusmi puydï diosnin cala. Hermesñatacmi willacü diosnin.\f* \v 13 Jinaptinmi Zeus diosninpa atindïnin sasirdütipis ćhäcayalcämun chay malcap yaycunanćhu capillap waytan apacüśha, türun aticüśha taytachanpänuy ćhipiycapul llapa nunacunäwan Pabloctawan Bernabëta alawaycälinanpä. \p \v 14 Chaynu alawapäcunanta tantiacälälilmi Pablowan Bernabé “¡¿Ima?!” nil müdanantapis laćhyacücuyan. Jinaśhtinmi llapa nunap ćhawpinman uśhtucaycälila, cay nishtin: \v 15 “Taytacuna ¡¿imactatá lulayalcämanqui?! Ya'acuna manam dioschu capäcú; amcunanuy wañü nunallamá. Cay yan'al diosniquicunacta caćhaycul quiquin cawsä Diosman licaćhaculcänayquipämi willaycüniqui śhapämulá. Paymi sïlüta, allpäta, lamarcäta lluy imapis cänintinta lulacüca. \v 16 Aw, unay timpu'a cunsintilam uman chalaśhanta nunaca imactapis lulananpä. \v 17 Ñatac masqui jinalpis manamá imaypis pacaculachu. Aśhwanpam cay allin lulayninwan mayan caśhantapis licachicun. Paymari amcunaman tamyacta caćhalpamüca, micuypi mana capäcunayquipä, allin cusichacta uycuśhüniquipis, cushichishüniquipis” nila. \p \v 18 Chaynu niptinpis chay-chica nunacta türun ćhipiycul paycunacta alawananpi mićhacuy sasa-sasam cacula. \p \v 19 Chaypïtam Antioquiapi, Iconiopi juc Israelcuna ćhälälimun. Jinalculmi llapa nunap pinsamintunta juc-läduman iwilcul, chay nunacunäwan Pablocta tamshachicuyan. Pampäman wañüśhanuy ćhaćhäluptinñatacmi “Wañüchinchic-ari” nil malcap yaycamunan waśhaman aysälälila. \v 20 Chayćhu chalapacücunäñatacmi muyülïninćhu cunćhalayalcaptin Pablo śhalculcul chay malcäman caśhan cutiycula. Chay wälañatacmi Derbe malcäta Bernabëwan pulan pasaculcäla. \p \v 21 Chayćhüpis Jesuspi willapäcuptin achca chalapaculcaptinmi Listraman, Iconioman, Antioquiaman cutipämula. \v 22 Chay malcacunäćhu chalapacücunäta watucuśhtin cutimulmi lluytapis callpanchäla: “Amamá Jesusta imaypis ipanchapäcunquichu. Paypa gubirnunman ćhänanchicpá caynu llaquicuycunactam pasananchic” nil. \v 23 Chay malcaćhü-cama juc puydï nunacta caminaycunanpä ćhulayculmi ayunal paycunapä Diosta mañacula. Jinalculmi chalapacuśhan quiquin Diosninchicpa maquinman ćhulaycul chaypi liculcäla. \s1 Pablowan Bernabëmi Antioquiaman cutipämun \p \v 24 Chaypi Pisidia malcacunap chimpämulmi Panfilia malcacunäman ćhämula. \v 25 Chay Perga malcäćhu Diospi willacaycälishanpïmi Atalia malcäman pasacalcämula. \v 26 Lulayninta camacalculñatacmi barcuwan cuticulcäla allaycälinanpä Diospa maquinman ćhulaycälishan Antioquia malcaman. \v 27 Chayman ćhaycul-pachañatacmi llapa chalapacü-masincunacta lluy juntuycachimul willala imacta Diosninchic paycunawan lulaśhanta, jinaman'a mana-Israelcunactapis quiquin Diosninchic payman licaćhacunanpä cunsintiycuśhantapis. \v 28 Chayćhümi chalapacücunäwan Pablowan Bernabé unaylä yaćhapaycula. \c 15 \s1 Jerusalenćhümi puydïcunaca limanaculcan \p \v 1 Chay timpućhu Judeapi nunacuna Antioquia malcäman ćhälälimulmi chalapacücunäta yaćhachicuyan: “Manamá salbaśhachu capäcunqui Moisespa camachicuyninćhu nishannuy mana siñalachicul'a” nil. \v 2 Chaymi Pablowan Bernabé chay yaćhachicücunäwan ruyducuyalcan. Chaymi chay malcäćhu chalapacücunaca ćhulälälin Pabloctawan Bernabëta juc cumpañänincunactawan Jerusalenta lil, chayćhu puydï yaćhapacücunätawan caminaycücunäta chay yaćhachicuycunapi limanaculcänanpä. \v 3 Chaynalculmi paycunacta Jerusalenman caćhapäcula. \p Chaynu liyalcalmi Fenicia malcacunap, Samaria malcacunap pasal Israel-masincunacta willala: “Mana-Israelcunapis Diosninchictam canan'a sirbiyalcan” nil. Chayta uyalilmi allicta llapanpis cushiculcäla. \v 4 Chaypi Jerusalenta ćhäläliptinmi, lluy chalapacücuna, puydï yaćhapacücunaca, caminaycücunäpis allinpa ćhasquipäcula. Chayćhümi Pablowan Bernabé Diosninchic imacta paycunawan lulaśhantapis willala. \p \v 5 Chayćhu waquinnin fariseocunäpi chalapacücunañatacmi śhalcuculcul: “Chay mana-Israel chalapacücunaca ya'anchicnuy siñalachiculcächun. Jinalcul Moises camachimäśhanchicta lluy lulaycuchun” nicuyalcan. \p \v 6 Nipäcuptinmi puydï yaćhapacücunäwan, caminaycücunaca chay cüsacunacta sumäta licaycälila. \v 7 Chayćhu llapanpis millpap-millpanacalcäliptinmi Pedro śhalcuculcul nila: “Cuyaśhá chalapacü-masïcuna, yaćhapäcuśhayquinüpis unaypïmi quiquin Diosninchic ya'acta aclamäla chay mana-Israelcunäta willaptí paycunapis salbaśha capäcunanpä. \v 8 Mayanpa śhun'untapis lisï quiquin Diosninchic paycunactapis Chuya Ispiritunta uyaptin'a ya'anchictanüpis ćhasquishantam tantiaycachin. \v 9 Pay'a juc-jucpächu mana licalmi paycunactawan ya'anchicta chalapacuśhallanchicpa chuyanchaycamanchic. \v 10 Chaynu cayaptin'a ¿imapïtan Diosninchicta ruydupayä-yupaypis, Moisespa camachicuyninta uyniquiwan ñitiyächinqui? Awilunchicpis nï ya'anchicpis cumpliy manamá atipälanchicchu. \v 11 Aśhwanpam paycunanüpis chalapacunchic Jesuspa llaquipacuyllanpa salbaycuśha caśhanchicta” nil. \p \v 12 Chaynu niptinmi llapanpis upällälälila uyalipäcunanpä. Jinaptinmi Pablowan Bernabëpis willala quiquin Diosninchic mana-Israelcunäćhu maynu sumä allincunacta milagrucunactapis lulachishanta. \v 13 Chay nïta camacäluptinmi Jacobo nin: “Chalapacü-masïcuna, uyalipämay. \v 14 Canan Simonpi uyalishanchicnüpis quiquin Diosninchic chay mana-Israelcunäpïtapis wamäta japächacula nunancuna capäcunanpämi. \v 15 Cay nishan limayan unay willacünin isquirbishanćhümi. Chayćhümi niyan: \q1 \v 16 ‘ “Chaypïta cutimulmi Davidpa ayllunta śhalcalcachil tacyachishä wasi tunïsha-yupay cäcäta. \q1 \v 17-18 Jinaptïmi Adanpi śhamü jinantin caśhtacunäpi nunacunaca ya'ap cäcá ashipäman'a” nil. \q1 Cay nilmari chay unay timpupi lluy willacachimula quiquin Diosninchic’\x + \xo 15:17-18 \xt Am 9.11-12\x* nil. \p \v 19 “Chaymi ya'a ní: juchanpi wanaculcul Diosninchicman chalapacuyalcaptin'a ¿imapäñam juc sasachacuycunawan mana-Israelcunäta mastá ñitichichwan? \v 20 Chay lulananchictá aśhwanpa juc papilta apachishun: ‘Amaña pinsalcäliychu chay unay taytachayquicunap custumrinman'a, nï anla juchacuycunaman'a. Ñatac ama yawarnin pasäśha aychactapis micapäcuychu, nïtac yawarcunactapis’ nil niyäta. Chayllapämari capäcun'a.\f + \fr 15:20 \ft Cayta nila Israel chalapacücunawan jucllaćhu juntunacul mana millachiculcänanpämi.\f* \v 21 [Ama pinsatïbu cayalcaychu;] unay timpupïpis Moisespa camachicuyninpïta warda muyuncunäćhü-camam may juntunacuna wasićhüpis lïgil yaćhayalcächinlä” nila. \s1 Puydïcunämi mana-Israelcunäman papilta apachin \p \v 22 Chaypïtam puydï yaćhapacücunaca, caminaycücunaca, lluy chalapacü-masincunawan pinsälälin juc cumisyun numrayta Bernabëtawan Pablocta Antioquia malcäman liwshinanpä. Chaymi chalapacücunäćhu allinpa-cama licaśha Barsabas nipäcuśhan Judastawan, Silasta aclälälin. \v 23 Paycunawanmi apachipäcula caynu limayä papilta: \pi1 “Jesuspa puydï yaćhapacünincunäwan, caminaycücunäwan, chalapacücunäpis limaycälimuc Antioquia-lädućhu, Siriawan Cilicia-lädućhu chalapacücunäta. Mana-Israel caśhta cayalcaptiquipis Jesusninchic jucllachaycamäśhanchicpam cay papilta apayächimú. \pi1 \v 24 Yaćhälälïmi cay malcäpi mana ya'acunap shimï-cama śhalcamul, imaymanacta limapalcul, lluy ishcay śhun'uchipäcuśhuśhayquita. \v 25-26 Chaymi amcunaman caśhan cutilcächimú Bernabëtawan Pablocta. Jinaman Judastawan Silasta Jesusninchicpa ñacäcuna capäcul llapanchicpïpis cuyaśha captinmi paycunawan cusca śhamunanpä ćhulapäculá. \v 27 Paycunapis cayćhu nipäcuśhactanüllaćh shiminwanpis niycälishunqui tacyalpälichishunquipis. \v 28 Ya'acunapis ñatac Chuya Ispiritupis mana anchap uyalcänacpämi caycunallacta niycälic: \v 29 Taytachancunapä ćhipiycapuśhan uywacunacta ama micapäcuychu, nïtac yawarnin pasäśha aychactapis nï yawarnincunactapis. Jinaman'a ima anla juchacuycunapïpis japächaculcay. Cay nishäcunätanuy lulapäcuptiqui'a, cawsayniqui allinmi can'a. \pi1 Jamallá” nil. \p \v 30 Chaynu Antioquia malcäman ćhälälil-pacham chalapacücunäta juntuycul apachishan papilcäta uycula. \v 31 Chayćhu lïgilcälilmi llapanpis cushiculcäla chay papil balurchaycuśhanpi. \v 32 Jinaman Judaswan Silaspis, Diospi willacücuna capäculmi shiminwan callpanchaycälila, masïsu chalapaculcänanpä. \v 33 Chaypïta chayćhu unay caycuyaptinmi chay cumisyuncäta caćhälälila malcanta jawcallaña cuticalcämunanpä. ˻ \v 34 Jinaptinpis Silas yaćhacaypanuy yaćhacälulmi mana cutiyta munalachu.˼ \v 35 Jinaman Pablowan Bernabëpis Antioquiaćhu quïdacalcämulatacmi chalapacücunawan Jesuspi willacuśhtin yaćhachishtin. \s1 Pablowan Bernabëmi japächanacun \p \v 36 Chayćhu allin unayña cayalcäśhanpïmi Pablo Bernabëta nila: “Acuchun, intirućhu Jesuspi willaśhanchic chalapacü-masinchiccunäman lishun imanuy caśhantapis watucamü” nil. \v 37 Niptinmi Juanpa lisipäcuśhan Marcostapis puśhayta Bernabé munala. \v 38 Pabloñatacmi ichá mana munätuculachu, chay puntacta puśhaptin Marcos caćhaycul Panfilia malcällapi cuticamuśhanpi. \v 39 Chaynu mana munaptinmi allicta piñanaculcul, sintichinaculcul wicta cayta liculcäla. Chaymi Bernabé Marcosta puśhaculcul Chipre malcäta pasacula. \v 40 Pabloñatacmi ichá cumpañäninpä Silasta ashicülun. Jinaptinmi chayćhu llapa chalapacücunaca Dios yanapänanpä maquinman ćhulaycuptin liculcäla chay malcapi juc-lädu malcacunaman. \v 41 Jinalmi Siriap, Ciliciap malcancunaman ćhäla, chayćhu chalapacücunäta tacyalpachishtin. \c 16 \s1 Timoteom liwshin Pabloctawan Silasta \p \v 1 Derbe malcäpi Pablo pasalmi Listra malcäćhu talïlun chalapacü nunacta Timoteo śhutiyüta. Paymi Israel caśhta chalapacü mamayu, taytanpïñatac mana-Israel caśhta cala. \v 2 Paypïtam cay Listraćhu, Iconioćhu cä chalapacücunaca allinta limapäcula. \v 3 Chaymi Pablo cumpañïrunpä “puśhacuśhä” nila. Ñatac taytanpi mana-Israel caśhta caśhanta llapanpis yaćhapäcuptinmi Pablo: “Timoteocta ya'acunactanümi siñalachishä malca-masïcuna yan'al mana jucnüpa licapämänanpä” nil siñalachila custumrinmannuy. \p \v 4 Chaypïtam intiru malcacunap pasapäcula Jerusalenćhu puydï yaćhapacücunaca, caminaycücunaca limanaculcäśhanta “cäsuculcay” nil willacuśhtin. \v 5 Chaynu uyalichiptinmi llapa chalapacücunäpis mas masïsucta chalapaculcäla. Jinaman muyun-muyun mas achcamantac milapäculapis. \s1 Pabloctam tantiachin Macedoniacta linanpä \p \v 6 Chaypi Asia-lädu malcacunäćhu willacuyta munaptinpis chay-läduman linanta Chuya Ispiritum mana cunsintilachu. Jinaptinmi Frigiap, Galaciap malcancunap pasacula. \v 7 Chaynu liyäśhanćhu Misia-läducunap lindanman ćhälul Bitinia malcacunäman yaycuyta munaptinpis Chuya Ispiritum yaycunanpä mićhacula. \v 8 Chaynu dirichucta pasaśhanćhümi lamar patanćhu Troas malcäman ćhälun. \p \v 9 Chayćhümi chay tuta Pablop suyñuyninćhu juc Macedonia-lädu nuna puntanćhu śhäcuyal ruygacuyäñä “Macedoniacta śhamuy, yanapaycamänayquipä” nil. \v 10 Chaynüta suyñülul-pacham “Caycunawan'a Diosninchicmi tantiachimanchic willananchicpä” nila. Niptinmi Macedoniacta pasapäcunäpä alistaculcälá. \s1 Filiposćhümi Pabloctawan Silasta wićhälälin \p \v 11 Jinalcul lamar patanćhu Troas malcäpi barcuwan pasapäcuśhäćhümi ćhälälí chay lamar ćhawpićhu Samotracia malcäman. Chaypi chay wäla pasapäcuśhäćhülämi Macedoniap Neapolis malcanman ćhälälí. \v 12 Chaypïtam Roma nasyun tacyachishan Filipos malcaman liculcälá. Cay malcam Macedoniap mas prinsipal malcan cala. Chayćhümi unaylä capäculá. \p \v 13 Chaypïtam chay warda muyuncäćhu malcäpi yaluculcul lipäculá mayu-läducta “Cay cayćhu cayanpisćha Diosta mañacunapä sityup”\f + \fr 16:13 \ft Filipos malcaćhümi Israelcunap juntunaculcänan wasi mana calachu. Chaymi warda muyuncunaćhu juntunaculcäla malcap puncunpïta calućhu chay mayup patanćhu chuya allin caycälinanpä chuyanchacunancascaćhu.\f* nil. Chayman ćhaycul taycacaycälilmi chayćhu juntula walmicunäta Jesuspi willapäculá. \v 14 Chayćhu jucnin walmim Tiatira malcapi cañä Lidia śhutiyu. Paymi sumä fïnu-fïnu-cama tïla nigusyuyu cacuñä. Pay'a Diosta imaypis pinsalaśhtinshi Jesusta mana lisiyalpis cala. Chaymi Pablo Jesuspi willaptin Diosninchic gänaśhwan uyaliycachiptin chalapacula. \v 15 Chaymi wasintin lluy bawtisachicälälil wasinćhu quïdachipämänanpä ruygacayalcäman: “Rasunpa Jesusman chalapacuśhäta tantiapämaptiqui'a, acuchun, wasïćhu jamaculcay” nil. Nilculmi quïdälächiman wasinćhu. \p \v 16 Chaypi juc-pun mañacunan sityüta yapa cutilcäśhäćhümi talïlälí Satanaśhpa maquinwan licacuyta yaćhä wamlacta. Chay wamla uyway calmi puydïnincunacta licacuyninwan illaypi'a altullaćhu cachila. \v 17 Chay wamlam ya'acunap ipäta śhacayämun apalcaćhaypanuy: “Cay wayapacuná Sumä Munayniyu Diosta sirbïcunam. Chaymi amcunacta willalcäśhunqui imanuypa salbaśha capäcunayquipäpis” nishtin. \v 18 Caynu achca muyuncunaña nïlla niyaptinmi Pablo rabyalcul chay wamlaćhu cä achatüta: “¡Salbacü Jesuspa pudirnin caynïwan cay wamläta caćhaycuy!” niycülun. Niycüluptin-pacham achatun caćhaycüluptin licacuynintapis wamlaca lluy pantälun. \p \v 19 Chaynu illay ünin jinäluptinmi nunancuna rabyälul Pabloctawan Silasta chalalcul aysacuyalcan chay malcap prinsipal pläsanćhu cä puydï awturidänincunäman. \v 20-21 Chayćhu paycunaman ćhaycachilmi: “Cay Israelcunämi malcanchicta pilyuman ćhulayan cuntranchic mala-mäña custumricunacta yaćhachishtin. Caycunacta ya'anchic Roma-lädu cayal'a manam awnil ćhasquiyänanchicchu” nicuyalcan. \p \v 22 Niptinmi nunacunäpis Pablop Silaspa cuntran śhalcucuyalcan. Jinaptinmi fispis: “Müdananta lluy uśhtilcälil calallacta wiryap wiryaycäläliy” nicuyan. \v 23 Chaynu lluy camacalcuptinmi carsilcäman pasachila. Chayćhümi chay carsil täpäcäta sumäta täpananpä ćhuncay-ćhuncay nila. \v 24 Jinaptin carsil mas tunäman apaycachilmi cadinawan ćhaquincunacta pampäman cadinaycul cachila. \p \v 25 Jinaptinmi chay ćhawpi tutani'a Pablowan Silas Diosta mañacuyalcan, taquiyalcan. Chayćhümi juc prïsu-masincunapis uyaliyalcan. \v 26 Chayćhümi un'aypi juc jatun śhaśhay pasal chay carsilpa simintuntapis śhaśhalcachil llapa puirtancunactapis manyapi quićhacacächin. Ñatac llapa prïsup cadinancunapis lluy shacllallacyayllam pasquicacülun. \v 27 Chay jinaman carsil täpäca licaćhacämulmi, llapa puirtactapis quićhalayäta licälun. Jinalculmi “Taytallay-taytay, canan'a juc prïsupis canmanchu-ari” nil ispädanta julalcamul “tucsicüśhä” nicuyan. \v 28 Jinacuyaptinmi chay lulipi Pablo ayaycaćhämun: “¡Ama wañuchicuychu! ¡Llapämi cayćhu cayalcá!” nil. \p \v 29 Niptinmi täpäca “¡Acchicta apamuy!” nil chay lulicta licä cürri-cürriwan ji'acuycun. Jinalculmi manchapacüśha chucchuśhtin Pablop Silaspa ñawpäninman un'ulacuycul: \v 30 “Taytacuna, ¿imactalä lulalläman salbacunäpä?” nicuyan. \p \v 31-34 Niptinmi: “Jesusman chalapacuy; salbaśham canqui ampis aylluyquipis” nipäcula. Niptinmi chay nunaca waśhaman julalcamul chayćhu pa'aycul llapa dañäduncunacta jampiycula. Jinalculmi wasinta puśhaculcul micuytapis micachimula. Chayćhümi chay wasićhu aycam cäcäta Pablowan Silas Jesuspi willala. Jesusman chayćhu chalapaculculmi chay nunaca lluy wasintin chay üra bawtisachiculcäla. Jinalculmi wasinćhu aycam cäcunaca cushisha capäcula Jesusman chalapaculcäśhanpi. \p \v 35 Chay wälam fiscunaca chay carsil täpä nunäman cumisyunta caćhälun: “Pabloctawan Silasta caćhaycuchun” nil. \p \v 36 Niptinmi chay carsil täpäca Pablocta nila: “Fiscuna partipïmi cumisyun ćhämuman ‘Pabloctawan Silastash caćhaycunqui’ nil; chayurá, taytacuna, jawcalla liculcänayquipä yalupäcuy-ari” nin. \p \v 37 Niptinmi Pablo: “¿Ima? Roma-lädu nuna cayalcaptïpis mana sumä yaćhacuycultac llapa nunap puntanćhu upaminti caynüpa lawćhayalcächiman. Jinalcultac cay carsilcämanmi wićhaycayalcächiman. Chaynu jinalcälilchun canan pictapis mana yaćhachï-tumpalla caćhaycälichimayta munan. Juluyta munapämal'a quiquin fiscunaca śhamumächun, llapanpa ñawpäninćhu ‘Mana juchayümi canqui’ nil tantiachinanpä” nin. \p \v 38 Niptin imam nishantanuy wardiacunaca chay fiscunäta willapäcuptin Roma caśhta capäcuśhanta uyalïlälilmi alli-allicta manchapacälälisha muyuycaćhacuyalcan. \v 39 Chaymi uchuc shimillanwan ćhäpäcula Pabloman, Silasman “Cay lulaśhacpi pampachaycälillämay, taytacuna” nil. Chaynu julalcälimulmi chay malcapi liculcänanpä alli-allicta ruygapäcula. \v 40 Jinaptinmi chay carsilpi yalalcälimul pasacalcämula Lidiap wasinta. Chayćhu llapa chalapacücunäwan tincuyculmi, callpanchaculcänanpä lluy limapaycälishanpi chay malcäpi pasaculcäla. \c 17 \s1 Pablowan Silas Tesalonicaćhu willacuptinmi cuntran śhalcälälin \p \v 1 Chay Anfipolis malcap, Apolonia malcap pasälälilmi Tesalonica malcäman ćhälälin. Chayćhümi Israel malca-masincunap juntunaculcänan wasi cañä. \v 2-3 Chayman yaćhacäśha cayninwanmi quimsa warda muyuncunäćhu Pablo lila. Chayćhümi tantiapaśhta: “Diospa Caćhaśhan Salbacücäta wañulcachiptinpis caśhan cawsamunanpämi isquirbishancunaćhu limayan. Chaymi cay willacuśhä Jesus'a quiquin Diospa Salbacüca” nila. \v 4 Niptinmi waquin malca-masincunapis achca mana-Israel allinnin walmicunapis, umricunapis Diosta manchacücá Jesusman chalapaculcul, Pablowan Silaswan jucllachanaculcäla. \p \v 5 Mana chalapacü Israelcunäñatacmi ichá sumä nanachicalcälil llapa suwa juyu nunacunacta mincacaycälil Pablop Silaspa cuntran lüyacuyalcan malcaca paypa janan śhalcunanpä. Jinalculmi Jasonpa wasinmanpis yaycucuyalcan Pabloctawan Silasta aysalcamul malcäpa maquinman ćhulaycälinanpä. \v 6 Chayćhu mana talilcälilmi Jasontawan juc ishcay chalapacücunätaña aysacuśha ji'acaycälin jatun awturidäninman. Ćhaycachilmi: “Cay Pablowan Silas, jinantin pachäćhu llapa nunacta turbachïcächun, canan cay malcanchicmanpis ćhämunman. \v 7 Chaycunactalächun Jason'a wasinćhu ćhasquiñäpis. Jinaman'a Romap Puydï Mandacüninchicta ipanchaycul-lätac ‘Jesusmi rasunpa gubirnamäninchic'a’ nil nipäcuñä canpis” nicuyalcan. \p \v 8 Niptinmi awturidäcunaca “Imapis talcülun'aćh” nil manchapacüśha cacuyalcäla. \v 9 Chaymi Jasonpa illayninta chalalcul “Anmi imanuypis cacunqui” nil Jasontapis paywan cäcunätapis caćhaycälila. \s1 Tesalonica nunacunaca Berea malcacamam aticaćhapäcun \p \v 10 Chay tutalpüluptinñatacmi chalapacücunaca Pabloctawan Silasta Berea malcäman dispachälälila. Chayman ćhälälilmi, malca-masincuna juntunaculcänan wasiman Jesuspi willacü lipäcula. \v 11 Chay Berea nunacunam Tesalonicaćhu nunacunäpïtá mas intirisniyu capäcuñä. Chaymi muyun-muyunpis isquirbishacunacta licapäcula “Pablo nishancuna rasunpachućh” nil tincuchiyninwan. \v 12 Nishannuy captinñatacmi Jesusman achca Israelcuna chalapaculcäla jinaman allin cäniyu mana-Israel walmicunapis umricunapis. \p \v 13 Chay Bereaćhüpis Pablo Diospa willacuyninta yaćhachishanta Tesalonica malcaćhu mana chalapacü Israelcuna yaćhälälilñatacmi cürrïlälimun. Chayćhümi Pablop cuntran limacuyalcan llapa nunamanpis mismichiyninwan. \v 14 Jinapacüśhan-pachallam chalapacücunaca Pablocta lamar-läduman ayichiculcäla. Silaswan Timoteoñatacmi ichá chayllaćhu quïdaculcäla. \p \v 15 Chay Atenas malcäcama Pablocta cumpañalcälilmi cutïlälimun “Silaswan Timoteo canan-pacha linanta Pablom munan” nil. \s1 Pablom willapan “mana lisishanchic dios” nishanpi \p \v 16 Ñä Pablo Atenas malcäćhu Silasta Timoteocta alcayal chay malcaca imaymana diosninwan shipuchicüśha caśhanta licalculmi śhun'unpis tipship-tipshicuyäla. \v 17 Chaymi chay juntunaculcänan wasićhu Israel-masincunawan ñatac Diosta manchacü mana-Israelcunäwanpis impïñuwan limapäcula. Jinaman pläsaćhu cä pï nunacunawanñapis muyun-muyunmi limayäla. \v 18 Jinayaptinmi Epicuriu caśhta llaqui yaćhay-sapacunawan, ñatac Estoico caśhtapi umanllancunaca Pablocta tapuyta allacaycälila imapi limaśhantapis. Chayćhümi waquincuna: “¿Ima limaywanćha shiminta mishquichicuyan?” nipäcula. Juccunäñatacmi: “Juc-lädu malcap diosnincunap willacuyninta muyuchicüpisćhá” nipäcula. \v 19 Chay nilcälilmi Areopago nishan nunacunap juntunaculcänanman puśhalcälil tapupäcula: “¿Willaycälimanquimanchun cay yaćhachicuyniquiwan imacta niycälimäśhayquitapis? \v 20 Mana imaypis uyalipäcuśhätachućh jinam uyaliyalcächimanqui. Má, willaycälimay ya'acunapis yaćhapäcunäpä” nil. \v 21 (Cay Atenas malcayücunacá ima muśhü willacuycunactapis uyalilcul, willanacuyllaćhümi ucupaculcäla.) \p \v 22 Pabloñatacmi paycunap ćhawpinman śhaycucuycul: “Cay Atenas malcayu taytacuna, cay ñawïwan licaśhäcunam willaman amcuna diosniquicunaman chalapaculcäśhayquita. \v 23 Cay malcayquiman yaycul ‘Má, imactash mayćhüshi alawapäcuñä’ nil pulishäćhümi licälú juc uycunaćhu ‘Cay patac uycunacá unanchäśha cayan Mana Lisishanchic Diospämi’ nil wätanćhu isquirbïshacta. Canan chay ‘Mana Lisisha Dios’ alawapäcuśhayquipïmi willaycälishayqui. \p \v 24 “Cay allpa sïlu licalichï Diosmi cay allpäpa sïlüpa Taytan. Chaymi pay'a mana nï nunacunap lulaśhan wasicunallaćhu canan canchu, \v 25 nïtac mayantapis nisitanchu imacta lulapunanpäpis. Aśhwanpa paymi llapanchictapis cawsayta, lluy imactapis uycamäninchic. \p \v 26 “Pay'a jucllay nunallapïmi imaymana caśhtaman milachila, cay jinantin allpäćhu cawsapäcunanpä. Unanchaycapulatacmi timpucunätapis ñatac mayćhu yaćhapäcunanpäpis. \v 27 Lluy caycunacta lulala llapa nunapis payta ashil masqui yataycuyllapapis talipäcunanpämi. Rasunpa llapanchicpïpis pay'a manam calućhüchu nï mana talinaćhüchu cayan. \v 28 Aśhwanpa payćhümi cayanchic, puliyanchic, cawsayanchicpis. Quiquiquicunap waquinnin libru isquirbïniquicunapis cayta musyal ¿manachun ‘Diosninchicpa milayninmi ya'anchic canchic’ nil isquirbipäcula? \p \v 29 “¿Chaynu rasunpa Diospa milaynin cayalchun, pinsayachwan nunacunca uman chalaśhan ürupi illaypi lumipïpis aläjacunacta lulaculcul ‘Caymi dios’ nimäśhanchicman? \v 30 Ñatac unay timpućhu'a caynu upa lulaycunacta nunaca lulayaptinpis Dios'a manam imanilapischu. Cananñatacmi ichá mayćhüpis juchanpi wanaculcul cuticalcämunanpä lluyta ayayan. \v 31 Cay jinantin pachäta aclacuśhan nunanwan cäraycachinanpämari juc muyun unanchäśha cayan. Cay rasunpa pasananta wañuśhanpi śhalcachimuśhanwanmi llapanchicta tantiachimanchic” nila. \p \v 32 Cay “Wañücuna śhalcamunmi” nishanta uyalïlälilmi waquinnincuná asipapäcula. Waquinnincunañatacmi: “Juc muyunñamá masta uyaliycuśhayqui” nipäcula. \v 33 Chayćhümi Pablo licula. \v 34 Waquinnincunañatacmi ichá willaśhanman chalapaculcäla. Paycunam capäcula Dionisio śhutiyu wayapa chay Areopago nunacuna partipi, ñatac Damaris śhutiyu walmipis, jinaman juccunapis. \c 18 \s1 Corintoćhu Pablom lisinacülun Aquilawan Priscilawan \p \v 1 Cay Atenaspïmi, Corinto malcäman Pablo licula. \v 2-3 Chayćhümi lisinacülun Ponto-lädu Aquila śhutiyu nunawan. Paymi walmin Priscilawan chayllalä Roma malcäpi ćhämuśha capäcula Romap Mandänin Claudio: “Aycam cayćhu yaćhä Israelcunaca caypi liculcächun” niptin. Chayćhu paynu Aquilapis utapi carpacunacta lulä caśhanta yaćhälulmi paycunawan cuscan lulapäcunanpä Pablo lila wasinćhu quïdacü. \v 4 Warda muyuncunaćhüñatacmi juntunaculcänan wasiman Pablo lil Israel mana-Israelcunätapis Jesusman chalapaculcänanpä jicutaycula. \s1 Corintoćhu juntunacuna wasip puydïninmi chalapacun \p \v 5 Chay malcaćhu cayaptinmi Macedoniapi ćhälälimun Silaswan Timoteopis. Chaymi Jesusllapïña Israel-masincunacta Pablo mastá willacula “Jesus'a Salbamäninchicmi” nil. \v 6 Niptin chay mana chalapacü malca-masincuna Pablop cuntran śhalcul imaymanacta palapäcuptinmi müdananta tapsicuyan: “Cunca cuchuyniquita quiquillayqui ashiyalcaptiqui'a ya'a manam juchayüñachu cayá. Cananpi'a, mana-Israelcunämanñam willacü licuśhä” nil. \p \v 7 Chay juntunaculcänan wasipi yalalcamulmi Diosta manchacü Ticio Justup wasinman licula. Chay juntunaculcänan wasip läduscallanćhümari cala. \v 8 Ñatac chay juntunaculcänan wasip puydïnin Crispo nishanpis llapa aylluntinmi Jesusman chalapaculcäla. Chaynütacmi achca Corinto malca-masincunapis uyalipäcul chalapacalcälil bawtisachiculcäla. \p \v 9 Chayćhu cayaptinlämi juc tuta Pablocta suyñuyninćhu Diosninchic nila: “Pablo, ama manchaliychu; mana upällallal, willacuy jinalla. \v 10 Anwanmi ya'a cayá; manam pipis tupaycuśhunquichu. Cay malcaćhu achcalämari nunäcuna cayalcan” nil. \v 11 Niptinmi cay Corinto malcäćhu wata partinlä Pablo yaćhala Diospa willacuyninta lluyta willacuśhtin. \s1 Israelcunämi Pablowan pilyapäcun Galionpa ñawpäninćhu \p \v 12-13 Chayćhu cayaptinlämi, Galion śhutiyu nuna Acayap malcancunap puydïnin cayaptin llapa Israel-masincuna Pablop cuntran śhalcälälila. Jinalculmi chay puydïman puśhapäcula: “Cay wayapam camachicuynïcunacta iwilcul llapa nunactapis limapäñä Diosta alawananpä” nil tumpaśhtin. \p \v 14 Niptin chayćhu Pablo “limalcuśhä” niyaptinmi chay puśhä Israelcunäta Galion nila: “Sumäta uyalipämay. Ya'a uyalicmanmi nuna wañuchiypi, ütac imapis chaynu cüsapi captin'a. \v 15 Ñatac chalapacuyniquicunapïtá, camachicuyniquicunapïtá, śhuticunapïtá, ima captinpis manam imapis ucamanchu. Quiquiquicuna chaytá arrinläculcay; ya'a manam imapi miticamuná canchu” nil. \p \v 16 Nilculmi chay dispächunpi lluy alämula. \v 17 Jinaptinmi juntunaculcänan wasip puydïnin Sostenes nishan umricta chalalcälil, Galionpa puntanćhu lluy camacäcuyalcan. Jinacuyalcaptinpis Galiontá manamá imallapis uculachu. \s1 Pablom Antioquiacta cutin \p \v 18 Chaypïtapis cay Corinto malcäćhümi unaylä Pablo capaycula. Chaypïtam chalapacücunäpi dispidiculcul Siriacta cutipämunanpä barcuman ishpipäcula Priscilawan Aquilawan cumpañachiculcul. Manaläpis yalulmi Cencrea malcäćhu umanta lutuchicula, Diospa imacta limalicul lluy cumplinanpä\f + \fr 18:18 \ft Chay timpućhu'a Israelcuna limalicuyninta cumplipäculmi lutuchiculcäla.\f*. \v 19 Jinalculmi Efeso malcäman pasacalcämul juntunacunan wasiman Pablo yaycul Israel malca-masincunawan piñanaculcäla. \v 20 Priscilawan Aquilañatac “capaycuśhunlä” niptinpis manam munalachu. \v 21 Chayćhu caćhaycul: “Dios munaptin'a, yapaćhüñaćh cutimuśhä watucamüniqui” nilmi chay Efeso malcäpi barcuwan licula. \p \v 22 Chaypi Cesarea malcäman ćhayculmi chalapacücunäta limaycü Jerusalenta pasacula. Chay-pachallatacmi Antioquiacta licula. \v 23 Chayćhu caycuśhanpïtá yapa Galacia, Frigia-lädu malcacunäpa pasalñatacmi manyapi lluy callpanchaycula. \s1 Aquilawan Priscilam Apolosta yaćhalpachin \p \v 24-25 Ñatac chay timpupämi Efeso malcäman Apolos śhutiyu Israel nuna ćhämun. Paymi Alejandria malcayu Egipto nasyuncäpi, achca nunap ñawpäninćhu limaypa yaćhacäśha, ñatac Diospa libruntapis allicta lisï cacuyäla. Jinaman Bawtisä Juan, Jesuspi limaśhallanta uyaliyalpis Jesuspïta sumä tincüninman allintam yaćhachiñä. \v 26 Chaynu juntunaculcänan wasićhu imactapis mana manchalil chaynu willacuśhanta uyalïlälilmi Priscilawan Aquila wasinta puśhalcul Jesuspïta masta willapaycälila. \p \v 27-28 Ñatac Apolos: “Acaya-läductam lishä” niptinmi chalapacücunaca callpanchapäcula, yanapapäcula. Chaymi chayćhu cä chalapacü-masincunapä papiltapis lulälälin “Apolosta allinpa ćhasquiycäliy” nil. Chaypi Acayaman ćhälulñatacmi mana chalapacü Israelcunäwan chalanaculcul Diospa shiminpïta tuquicta tantialpachila Jesus caćhamuśhan Salbacüca caśhanta. Chaynüpam Diospa llaquipayninćhu cä chalapacü-masincunacta sumä callpanchäla. \c 19 \s1 Pablom Efesoćhu tantiachin Chuya Ispiritupi \p \v 1 Ñä Corinto malcäćhu Apolos cayaptinmi, Pablo'a Efeso malcäta cutinanpä chayćhu cä malcacunap ipanpa dirichäla. Efesoman ćhaycul achcasca chalapacücunacta talilculmi \v 2 tapula: “¿Chalapaculcäśhayqui üra, Chuya Ispiritu pudiracuycuśhulanquichun?” nil. \p Niptinmi: “Manam imaypis Chuya Ispiritupi'a uyalipäculächu” nipäcula. \p \v 3 Niptinmi: “Chaynu captin'a bawtisacuśhayqui üra ¿‘piman chalapacú’ niltan bawtisaculcälanqui?” nin. \p Niptinmi: “Bawtisä Juan limapapämäśhanman chalapaculmi” nipäcula. \p \v 4 Niptinmi: “Rasunpa Juan'a bawtisala Diosman cuticamücunätam. Ñatac ¿yalpanquichun ‘Ya'ap ipäta śhamücämanmi chalapaculcanqui’ nipäcuśhuśhayquita? Chay Jesuspïmari cala” nila. \v 5 Nishanta uyalïlälilmi: “Cananpi'a Jesuspäñam caśhä” nil bawtisachiculcäla. \v 6 Chayćhu Pablo maquinwan yataycuptinmi Diospa Ispiritun paycunapi pudiracuycula. Jinaptinmi mana yaćhaśhan limaycunaćhu Dios cüsapi limacuyalcan willacuynintapis willacücuyalcantac. \v 7 Chay lulä nunacunaca ćhunca ishcayniyu umricunam capäcula. \s1 Waquincunam achatucunap maquinpi caćhaycachïtuculcan \p \v 8 Chay malcap juntunaculcänan wasiman Pablo lilmi quimsa quilla chayćhu imactapis mana manchalil Diospa gubirnunta ćhasquipäcunanpä jicutäla. \v 9 Ñatac waquinnin cullucuycul mana chalapacuyta munapäculmi llapa nunap ñawpäninćhu chay Muśhü Caminupi mana allinta limapäcula. Chaymi Pablo yaćhachishanta aycam ćhasquïcunäwan japächaculcul Tirano nishan limanacuna wasiman aśhuculcäla. \v 10 Chayćhu ishcay wata intiru muyun-muyun Jesuspi yaćhachiptinmi jinantin Asia-lädu malcacunäćhüpis Israel mana-Israelcunaca Diospa yaćhachicuyninta lluy uyalipäcula. \p \v 11 Chayćhu Pablopmi Dios imaymana milagrucunacta lulala. \v 12 Chaymi pañuylunpis, ütac ćhulaculcuśhan müdananpis ishyäcunäman apaśha captin'a imawan ishyäcunapis, ñatac achatucunap maquinćhu cäcunapis lluy allinyapäcula. \p \v 13-14 Chaynütacmi paycunanüpis waquin Israelcuna Jesuspa śhutinta limal achatucta aluyta jicutaycaćhapäcula “Pablo willacuśhan Jesuspa munayninpamá, cay nunäta caćhaycuy nic” nil. Paycunaćhümi Israelcunap jucnin puydï sasirdüti Escevap anćhish chulincunapis cala. Paycuna juc-punćhu'a chaynu lulayalcaptinmi achatu nila: \v 15 “Jesusta lisïmi, ñatac Pablo mayan caśhantapis yaćhätacmi. Ñatac amcuná ¿imallatá capäcunqui?” nin. \p \v 16 Nilcul-pacha chay achatuyu nunaca callpa-callpawan walcacacälulmi llapantapis duminalcul supayninta apächin. Jinaptinmi chay wasipi pasaypi ma'aśha calanllan ayiculcan. \p \v 17 Chayta yaćhälälilmi Efesoćhu cä Israel mana-Israelcunäpis Jesuspa śhutinta manchacuywan licapäcula. \v 18 Waquinnin chalapacücunäpis ima mana allin lulapäcuśhantapis llapa nunap ñawpäninćhu willapaculcäla. \v 19 Waquin rüjacunapis llapa rüja libruncunacta apalcälimulmi “Wanacuśhunña caycunapi” nil cañaycälälila. Chay cañaśhancuna ćhaninchaptin'a paćhac picha ćhunca (150) wata trabajup ćhaninmanmi ćhäñä. \v 20 Cay lulaśhancuna intiruman ćhaptinmi llapa nunapis Diospa willacuynin callpayu caśhanta tantiapäcula. \p \v 21 Chaypïtam Pablo pinsälun: “Jerusalenta lil, Macedonianta, Acayanta pasäśhä. Jerusalenpïñatac Romacta pasacuśhä” nil. \v 22 Chaymi Macedoniaman ishcay yanapäninta Timoteoctawan, Erastocta puntalcachil Asia-lädu malcäćhu pay quïdapaycula. \s1 Pablop cuntranmi Demetrio śhalcachicuyan \p \v 23 Chay muyuncunäćhu Efesoćhu Muśhü Caminupi imaymana limaywanmi śhalcatityälälin. \v 24 Caynüpam talcula: chay malcäćhu juc nunam Demetrio śhutiyu cala. Paymi yanapänincunawan achca illayta licapäcula chay mamachan Artemisap capillantanu uchuchä capillachancunacta illaypi lulal lanticuyninwan. \v 25 Chaymi lluy lulä-masincunacta juntucuycul umacta ula cay nil: “Taytacuna, yaćhaśhanchicnüpis ya'anchic'a cay lulayllanchicwanmi llapanchicpis cawsanchic. \v 26 Ñatac amcuna uyalipäcunquićh, yaćhapäcunquićh chay Pablo nishan nunaca: ‘Nunap lulaśhan dioscuná manam rasunpa dioschu’ nishtin pulishanta. Nilcul llapa nunactapis awniyächilmi nï cayllaćhüchu sinu'a cay intiru Asia-lädup malcancunaćhüñam willämunpis. \v 27 Chay lulaśhan nigusyunchictam llapanchicpactapis mana caśhanman muyuyächin. Jinaman'a cay Asia-lädu malcacunäpis ñatac jinantin juc malcacunäpis mamachanchic Artemisacta lläwaypa-lläwayaptinchicñapis alawäśha capillantaćh lluy pin'ayman julälälinman. Jinalćha llapa nunapis jamuyacuypi waśhanta limapäcun'a” nila. \p \v 28 Niptinmi nunacunaca rabyälälil lüyatityacuyalcan: “¡Efesop mamachan Artemisa, altuman juluśha cachun!” nil. \v 29 Jinacuyalcaptinmi jinantin malcäña lüyatityayta allacaycälin. Jinamanmi Pablop puliwshïnin Macedonia-lädu Gayoctawan, Aristarcocta un'aypi chalälälil istadiu ćhawpiman alaśhćhäcuyalcan. \v 30 Chayta yaćhalcul chay nunacunäwan limananpä Pablo śhamuyta munaptinpis chalapacücunämi mićhacalcämula. \v 31 Jinamanmi Asia-lädu lisinacuśhan awturidäcunapis “Yan'almi imapis pasaśhunquiman. ¡Ama liychu!” nichila. \p \v 32 Ñatac istadiućhu nunacunacá uman muyüśha imaymanacta lüyayalcalmi wicta cayta äśhaycaćhacuyalcäla. Lluy-yupaymi imapi juntunaculcäśhantapis mana sumä yaćhapäculachu. \v 33 Chayćhu Alejandro nishan nunacta licälälilmi Israel-masincuna llapa nunap ñawpäninman tan'aycälälin\f + \fr 19:33 \fk tan'ay: \ft Waquincunaćhu'a “cumsay” nipäcunmi.\f*: “¡Imallactapis nimuy upällapäcunanpä!” nil. Jinaptinmi Alejandro maquinwan siñaśhchala llapa nunapis upällaptin, limananpä. \v 34 Chayćhu manaläpis limaliyaptin Israel caśhta caśhanta tantiälälilñatacmi ishcay üranuy piyur lüyacuyalcan: “¡Efesop mamachan Artemisa altuman juluśha cachun!” nil. \p \v 35 Jinacuyalcaptinmi llapa nunactapis chay malcap sicritariun lluy upällächin. Jinalculmi nila: “Efeso taytacuna mamacuna, jinantin malcacunämi yaćhapäcun cay mamachanchic Artemisa altu sïlüpi ji'alpamuśhantapis, ñatac paypa capillan ya'anchicpi caśhantapis. \v 36 Lluymi yaćhapäcun; manam articta upatuculcänanchu. Pasinsiaculcayña; ama mana sumäta pinsaycul'a caynu lulapäcuychu. \v 37 Cay alaśhćhapämuśhayqui nunacunaca manachućh jinamá mamachanchicpa imantapis suwalachu, nïtac waśhantapis limalachu. \v 38 Cay Demetrio masannincunawan pictapis quijanan captin'a, quijachun. Chaypämi fiscuna, jatun awturidäcuna imapis munaśhanmannuy arrinlananpä cayan. \v 39 Mas imactapis lulayta pinsal'a, chay awturidäcunap maquinćhu imactapis lulanacamuchun. \v 40 Cay pasaśhan manamá allinchu. Canan ‘Cay nunacunaca gubirnup cuntran śhalcuculculmi llapa nunactapis umachäcuyan’ nilpis nicalcamachwanmi. Ñatac ‘¿Imapïmi cay lüyay cala?’ nimaptinchic'a ¿imanichwantan? Manam imanil limalicunanchicpä cäsu canchu” nila. \v 41 Nilculmi llapantapis lluy dispidïla. \c 20 \s1 Pablom Macedoniaman Greciaman cutiycun \p \v 1 Chay lüyatityay camacäluptinmi chalapacücunäta Pablo ayachila chayćhu ima captinpis masïsu capäcunanpä limapaycü. Jinalculmi paycunapi dispidiculcul Macedoniacta licula. \v 2 Chayćhu lluy malcacunäman ćhal chalapacücunäta callpanchayculmi Greciap malcancunaman pasacula. \v 3 Chayćhümi quimsa quilla capäcula. Chaypïñatacmi Siriacta allin pasacuśhä niyal, tantiälun malca-masincuna achäquiwan payta wañuchinanpä alcaśhanta. Chaymi caśhan Macedoniactañatac ćhaquiwan cuticuyta pinsälun. \v 4 Jinaptinmi cumpañapäcula Berea malcäpi Pirrop chulin Sopater, Tesalonicapi Aristarcowan Segundo, Derbepi Gayo, Timoteo, Asia-lädu malcacunäpïñatac Tiquicowan Trofimopis. \v 5 Paycunam llapan ñawpaculcäla Troas malcäćhu alcapämänanpä. \v 6 Ya'acunañatacmi Macedoniaćhu quïdapaycälilá Mana Libadürayu Tanta Fistap camacaynincama. Chaypi Filipos malcäpi barcuwan lipäculmi picha muyuntalä Troas malcäman'a ćhaycamul alcamänïcunäwanpis tincülälí. Chayćhu llapallämi juc simänalä capäculá. \s1 Pablom müsucta cawsachin \p \v 7 Chaypïtam simäna allaycuynin muyunćhu'a lluy juntunaculcälá Jesuspa wañuyninta yalpay micuyćhu\f + \fr 20:7 \fk yalpay micuy: \ft Griego limayćhu'a “tantacta wäćhanacuy” niyan.\f*. Chay walantin Pablowan pasacalcämuná captinmi ćhawpi tutacama willapayäla yaćhayächila. \v 8 Chay wasip quimsa altuśhninćhümi lluy juntunacüśha capäculá, achca michïrawan acchicüśha. \v 9 Chayćhu Pablo chay üracama willay-willay cayaptinmi Eutico śhutiyu müsu bintanäćhu täcücäta puñuy aysälun. Chaynu chayćhu allin puñuyäśhanpi juclla pampäćhu licalïluptinmi pallalcälinanpä wañüśhaña cayäñä. \v 10 Jinaptin Pablo bäjalpaycamul-pacha macallayculmi nila: “Ama llaquiculcaychu. ¡Cawsayanmi!” nil. \v 11 Jinalcul Pablo caśhan cuticulculmi jatun micuyta camacalculpis, aśhta aspi-aspicamalä llapantapis limapäla. Jinalculmi licula. \v 12 Chay palpü müsuctañatacmi mana imapis pasaśhactanu tuqui sänucta lluypis cunsuylälälisha wasinta puśhapäcula. \s1 Pablom Troaspïta Miletoman lin \p \v 13 Jinaptinmi Pablo: “Aso malcäta ćhaquillawanmi lishä. Puntapäcuchcay; chayćhüña pallalcapämanqui” nin. Chaymi puntaculcälá barcuwan. \v 14 Aso malcäćhu tincülulmi, pallalcälil pasaculcá Mitilene malcäman. \p \v 15-16 Chay wäla Quio malcap chimpanpä pasayalcalmi walantintá Samos malcäman ćhälälí. Chayćhu Pablo: “Jerusalenćhu Cusicha Fistäman ćhänämi puydin. Yan'aćh Efesocta yaycuycul'a cay Asia-lädullaćhu dimuräcüman” niptinmi chay walantinnin dirichälälí Mileto malcäman, manaña Efesoman yaycul. \s1 Pablom Efesop puydï chalapacünincunacta willapaycun \p \v 17 Ñatac chaynu niyalpis cay Miletopïtam Efesoćhu caminaycücunäta ayächila. \v 18 Chayćhu ćhälälimuptinmi nila: “Amcuna yaćhapäcunquim cay Asia-lädu malcacunäman jaluycamuśhä muyunpi imanuy caśhätapis. \v 19 Yaćhapäcuśhayquinüpis masqui malca-masïcuna wa'achipämaptinpis, ñacachipämaptinpis Taytanchicta sirbiyá mana nunatucullalmi. \v 20-21 Jinaman'a ya'a mana uyalacuyculmi amcunap allinniquicunapä cäcunäta imay ürapis mayćhüpis willaycapäculac. Llapanpa puntanćhüpis, Israel mana-Israelcunactapis, wasiquicunaćhüpis rasuncäta limapapäculac: ‘Diosninchicman cutimul-ari, Duyñunchic Jesusman chalapaculcay’ nil. \p \v 22 “Canan'a Diospa Ispiritun puśhamaptinmi Jerusalenta liyá. Chayćhu ima alcamäśhantapis manam yaćhächu. \v 23 Diospa Ispiritullanmi may malcäman ćhaptïpis: ‘Carsillam, ñacayllam chayćhu alcäśhunqui’ niyäman. \v 24 Ñatac cay cawsayní manaćh imapäpis bälinmanchu Duyñunchic Jesuspa llaquipayninpi willacunäcäta mana willacupti'a. \p \v 25 “Ñatac śhun'üćhu yaćhacümi cananpi'a Diospa gubirnunpi lluy willacuśhäcunawan manaña tincunanchicta. \v 26 Canan amcunapïta manam imapi juchayu canäñachu. \v 27 Śhun'üćhu yaćhacümari Diospa willacuyninta mana imactapis pacaycullal nï imaypis uyalacuycul lluyman willaycälishacta. \p \v 28 “Chayurá amcunapïtañam chalapacücunäta uwishta-yupaypis licaycul caminaycälinayqui. Yalpapäcuy-ari Dios quiquinpa yawarninwan lantishan nunanta michinayquipä Chuya Ispiritu ćhulaśhuśhayquita. \v 29 Canan ya'a licupti'a rasunpa mayćhá atü-yupaypis licalipämun'a Diospa uwishnincunacta lluy chincachipäcuśhunayquipä. \v 30 Ñatac quiquiquicunapïpis śhalcapäcun'atacmi juc licchä yaćhachicuycunawan lluy chalapacücunäta pantalcachil inquitananpä. \v 31 ¡Chayurá alli cuydädu capäcuy! Jinaman'a yalpapäcuy quimsa wata intiru tutay-muyun wa'aynïpawan jucniquita-jucniquita ćhuncay-ćhuncay anyaycälishactapis. \p \v 32 “Cananmi Diospa maquinćhu caćhaycälishayqui. Yalpapäcuy cuyay willacuynin śhun'unchicta callpanchamäśhanchicta, chaynütac llapa limalicuśhanta lluy japächäśhancunätawan unacaycachishunayquitapis. \v 33 Ya'a manam illaypi wañuyälächu, nï pip müdanantapis waycaculächu. \v 34 Aśhwanpam yaćhapäcuśhayquinüpis cay maquïwan quiquïpa ñatac ya'awan cäcunapäpis lulalá. \v 35 Ñatac Jesusninchic: ‘Uycämi allinpa licachicun ćhasquïcäpïtá’ nishannuy, imaypis yaćhachipäculac caynu lulaynïwan llapa wacchacunactapis yanapaycälinayquipä” nila. \p \v 36 Nilcuśhanpïmi llapanwan un'ulacuycul Diosta mañaculcäla. \v 37-38 Chayćhu “Manam licamanquiñachu cananpi'a” niptinmi sumä llaquisha-cama muchaycul macallaycul wa'aculcäla. Chaypïtam barcücama cumpañapämula. \c 21 \s1 Pabloctam imaymana ñacaycuna pasananta willapäcun \p \v 1 Jinaptin ya'acunapis caćhayculmi barcuwan liculcá dirichu lamar ćhawpićhu Cos malcäman; chay walantinñatacmi lamar ćhawpićhu Rodas malcäman; chaypïñatacmi Patara malcäman. \v 2 Pataraćhu juc barcu Fenicia malcäman liyäta talilñatacmi, chaywan liculcá. \v 3 Chay liyalcäśhäćhümi ichünïćhu lamar ćhawpićhu Chipre malcäta licalcälil, Siriap malcancunäman dirichu pasaculcá. Chay Tiro malcäćhu cargacta caćhaycunan captinmi yaycapäculá. \v 4 Chayćhu chalapacücunäta ashil talilcälilmi paycunawan anćhish muyun caycälí. Chayćhümi paycuna Chuya Ispiritup nichila Jerusalenta Pablo mana linanpä. \v 5 Chaynu nipäcuptinpis anćhish muyunpïta pasaculcaptïmi lluypis walmintin chulintin cumpañapämäla lamar patancama. Chayćhümi lluypis un'ulacuycul Diosta mañaculcäśhäpi \v 6 “Jamallá, lipäcuśhäña” nil barcüman ishpicalcälilá. Paycunañatacmi wasinta cuticulcäla. \p \v 7 Cay Tiro malcäpïta Tolemayda malcäman pasaculcalmi chayćhu chalapacücunäta saludaycul juc muyun paycunawan caycälilá. \v 8-9 Chay walantin liculcal Cesarea malcäman ćhälälilmi lipäculá Felipe “Diospi willacüca” nishanpa wasinman paywan quïdaycapäcunäpä. (Chay Felipe prinsipal chalapacücunap anćhish yanapänincunap aclaśhanmi cala. Tawa wamla chulinñatacmi Diospi willacücuna capäcula.) \p \v 10 Chayćhu unay cayalcaptïmi Judeapi ćhämun Diospa willacünin Agabo śhutiyu wayapa. \v 11 Ćhaycamul-pacham Pablop waćhacunta chalalcul ćhaquinta maquinta ćhänacülun. Jinaculculmi: “Chuya Ispiritum caynu nin: ‘Jerusalenćhümi llapa Israelcuna cay waćhacup nunanta ćhänalcul juc caśhta nunacunap puydïnincunap maquinman ćhulaycun'a’ nil” nila. \p \v 12 Chayta uyalilculmi llapan chalapacücunäwan Jerusalenta mana linanpä ruygapäculá. \v 13 Pabloñatacmi ichá: “¿Imapïmi wa'ayalcanqui? ¿Jinayniquiwan wañüpa śhun'unpänuy llaquiyalcächimanqui? Ya'a listum cayá imapäpis; manam ćhänapämänallanpächu, sinu'a Jesus-laycu Jerusalenćhu wañunäpäpis” nin. \v 14 Chayćhu ruygal imanipäcuptïpis manaña awniptinmi: “Dios munaśhannu lluy lulaśha cachun” nilcälil awnipäculá. \p \v 15 Chaypïñatacmi lluy alistacalcälil Jerusalenta liculcá. \v 16 Chayćhümi Cesareapi waquinnin chalapacücuna cumpañapämal puśhapämäla jucnin puntannin chalapacü Chipre-lädu Mnason śhutiyu nunap wasinta. Chayćhümi jamapaculcälá. \s1 Jerusalenćhu Jacobom Pablocta yaćhaycachin \p \v 17 Ñä Jerusalenta ćhäläliptïmi chalapacücunaca sumä-sumä cushisha ćhasquipämäla. \v 18 Chay walantinñatacmi Jacobocta watucü Pablowan lipäculá. Chayćhütacmi chalapacücunap caminaycünincunäpis cayalcäñä. \v 19 Ćhaycul lluytapis limayculmi Pablo willala manyapi Diosninchic paywan mana-Israelcunäćhu allin lulaycuśhanta. \p \v 20 Chayta uyalilculmi lluypis Diosta alawäcuyalcan. Chaypïñatacmi Pablocta nipäcula: “Licay, yaćhaśhayquinüpis, Israelcunäpi sumä achca-achcañam Jesusman chalapacälälin. Lluypis camachicuy prisïsaśhantam ama-pacha niyalcan. \v 21 Ñatac uyalipäcula ‘Cay Pablosh mana-Israelcunäćhu yaćhä caśhta-masinchiccunäta “Moisespa camachicuyninta custumrinchiccunactapis un'aycul, amaña chuliquicunacta siñalaychu” nilshi yaćhayächin’ niyäta. \v 22 ¿Imanäśhunmi? Canan nunacunaca ćhämuśhayquita musyäläliptin'a imapis pasanmanmi. \v 23 Aśhwanpa cayta lulalmi allin canqui: Ya'acunaćhu tawa umri cayan Diosninchicpa limalicuśhanta lulapäcunanpä. \v 24 Paycunacta Diospa chuya wasiman puśhal, chuyanchaculcay custumrinchicmannu lluy gastuncunacta pägaycul. Jinaman paycunanuy umayquita lutucuy. Caynu lulaptiquićh llapanpis yaćhapäcun'a ampa cuntrayqui limay yan'al caśhanta, jinaman Moisespa camachicuyninta cäsucuśhayquitapis. \v 25 Chay mana-Israel chalapacücunaman'a, apachipäculäñam manaña anla juchacuycunacta lulananpä, nï yawarnin pasäśha uywacunacta, nï taytachancunaman uywa uśhancunacta mana micapäcunanpäpis” nil nipäcula. \s1 Chuya wasićhu Pablo cayaptinmi nunacunaca lüyatityacuyalcan \p \v 26 Chay nipäcuśhanta awnilculmi chay walantinña chay tawa umrïta puśhaculcul Diospa chuya wasinman licula. Chayćhu mana juchayu capäcunanpä lulapäcula custumrinmannuy. Jinalculmi sasirdütïman yaycula “Limaliculcäśhäta ñä simänaćhu camacäläliptïmi juc-juclla llapäpä cañaycunqui” nil niycü. \p \v 27 Ñä anćhish muyun camacalpuyaptinmi Asia-lädupi ćhämü Israelcuna Pablocta chuya wasïćhu cayäta licälul lüyatityacuyalcan nunacunäćhu. \v 28 Chayćhümi Pablocta chalacälälil: “¡Israel-masïcuna yanapapämay! ¡Cay umrïmi intirućhu malcanchicpïpis, Moisespa camachicuyninpïpis ñatac cay chuya juntunacunanchic wasinchicpïpis cuntran yaćhachïca! ¡Jinaman'a cay Diosllanchicpa caśhanta mana allinman julul jalutacuyan mana Israelcunacta yaycachiyninwan!” niycuyalcan. \v 29 Caynu nipäcula Efeso-lädu Trofimo śhutiyüwan pulishanta licapäculmi: “Cay Pablo sigürupis chuya wasimanpis puśhaycülunćha” nilcul. \p \v 30 Chayćhu malcantin lüyaśhtin mana-mana paćhcatityälälimulmi Pablocta waśhaman aysalcamul juntunacuna chuya wasictapis wićhapacalcälil supayninta apachicuyalcan. \v 31 Chayćhu Pablocta wañulpayalcächiptinñam juc willacü ćhäla Roma-lädu cachacucunap puydïninman “Jinantin malcaćhümi lluy-lluy lücutucucuyalcan” nil. \v 32 Chay ürallam lluy cachacucunactapis puydïnincunactapis juntuycul chay pasaśhancäman llapanpis wayra-wayra liculcan. Chayćhu cä nunacunaca cachacucuna puydïnintin śhacayämüta licälälil-lämi Pablocta caćhaycälälin. \v 33 Chay cachacucunap puydïnin ćhayculmi Pablocta ishcay cadinawan ćhänächila. Jinalculmi tapula “¿Pim cay nunaca? ¿Imactam lulälun?” nil. \v 34 Chayćhu nunacunaca juc-jucta lüyatityacuyaptinmi cachacup puydïnin imapi chay pasaśhanta mana yaćhayta atipal cuartilman puśhachila. \v 35-36 Ñatac nunacunaca sumä rabyaśha lücutucucuyal “¡Wañuchishun wañuchishun!” nil apalcaćhaśhtin ipanta lipäcula cuartilpa yaycunanman ćhaycachinancama. Chaymi nunacunaca ticshïnanpi cachacucunaca Pablocta altuman pallacalcälil pasaycachipäcula. \s1 Pablom nunacunap ñawpäninćhu limalicun \p \v 37 Ñä cuartilcäman puśhaycunan cayaptinmi, Pablo cachacucunäpa puydïninta tapula: “¿Manachun limaycuchwan rätulla?” nil. \p Niptinmi: “¿Chayurá griego limayta yaćhanquichun? \v 38 Ya'a pinsalá: ‘Cay'a malcäpa cuntran śhalcuculcul tawa walanga wañuchicücunacta puśhaculcul chunyänincunaćhu pulï Egipto nunäćha’ nilmi” nila. \p \v 39 Niptinmi: “Manamari. Israel caśhtam ya'a cayá, Ciliciap Tarso puydï malcanpïmi. Ñatac ama chaynu callaychu; rätulla nunacunäta niyculläśhä” nin. \v 40 Chayćhümi cachacucunap puydïnin awnïluptin, Pablo cuartilpa puncunćhu śhalcuculcul maquinwan siñaśhchaycul nunacunäta upällachila. Upälläluptinñatacmi Israel limayninćhu limayta allaycula: \c 22 \p \v 1 “Taytacuna, malca-masïcuna, uyalipämay. Canan ya'a limaśhä cay imanuy caśhantapis” nil. \v 2 Caynu Israel limayninćhu uyalilcälilmi sumätalä uyaliycuyalcan. \v 3 Chayćhümi Pablo: “Israel malca-masiquim cayá. Ciliciap Tarso malcanćhu näsilpis, cay Jerusalenćhümi Gamalielpa yaćhachicuyninćhu ishpilá. Paymi yaćhachimäla imaypis awquillunchiccunap camachicuyninta callpanchacul lluy manyapi lulanäpä. Ñatac canan amcuna lulapäcuśhayquinümi tucuy śhun'üwan lluy lulaynïćhu Diosta manchaculá. \v 4 Jinalmi unay aticaćhalá wañuy-wañuy cay Muśhü Caminuman chalapacücunäta. Umripis walmipis cacuchun lluyta puśhalcamulmi wañuchiynïwan wićhalá. \v 5 Caycunapi yaćhapäcunmi puydï sasirdüticunäpis, lluy prinsipal yaśhacunäpis. Aśhta paycunapi papilta mañaculculmi ya'a lilá Damascoćhu cä Israel-masinchiccunap puydïnincunaman, lluy chayćhu cä chalapacücunäta cay Jerusalenman puśhalcamul ñacachinäpälä canpis. \s1 Pablom willapan imanuypa Jesusman chalapacuśhanta \r Hch 9.1-19; 26.12-18 \p \v 6 “Chaynu liyäśhäćhu ñä ćhawpi muyunniscaña Damascoman ñaćhapaycuyaptïmi, altupïta juclla licalïmun acchi räyu wacliyämünu. Chay intiru muyülïnïman chipipicyämuptin \v 7 pampäman cućhpälulmi uyalïlú: ‘Saulo, Saulo ¿imapïtan wañuchiyta llallächacul aticaćhamanqui?’ niyta. \p \v 8 “Nimaptinmi nilá: ‘¿Pitan canqui, Taytay?’ nil. \p “Niptïmi: ‘Am aticaćhaśhayqui Nazaret Jesusmi ya'a cayá’ niman. \v 9 Chay ya'awan lïcunämi acchicta licälälil chucchucuyalcan. Chay limapamäśhancätañatacmi ichá tantiayta nï atipapäcunchu. \p \v 10 “Chayćhümi tapuculá: ‘¿Taytay, imactam luläman?’ nil. \p “Niptïmi: ‘Śhalcuculcul Damascoman ćhaycuy. Chayćhümi imacta lulanayquipäpis alcayäśhunqui’ niman. \v 11 Ñatac chay acchi aplächimaptinmi liwshimänïcunaca Damasco malcäman chancuypa puśhapämäla. \p \v 12 “Chay malcäćhümi cañä juc wayapa lluy Israel-masinchiccunapäpis allinpa licaśha Ananias śhutiyu. Paymi sumä manchacuyniyu Tayta Diospa, Moisespa camachicuyninta cäsucü cañä. \v 13 Paymari ya'aman aśhuycamul: ‘Cuyaśhá Saulo, ñawiqui quićhacacuśha cachun’ nimäla. Nimaptin-pachalla ñawí quićhacacüluptinmi licälú. \v 14 Jinalculmi niman: ‘Awquillunchiccunapi cä Tayta Diosninchicmi aclacuśhulanqui paypa munaśhanta lisinayquipä, quiquin Allin Tincüninman Cäraycücäta lisinayquipä, jinaman shiminpi yaćhachicuyninta uyalinayquipäpis. \v 15 Rasunpa paypa pudirnin anmi canqui licaśhayquita uyalishayquita lluy nunacunäta willacunayquipä. \v 16 Chayurá ¿imactañam alcayanqui? Canallan Duyñunchic Jesusta: “Pampachaycamay cay juchalläta” nil bawtisacuy’ niman. \s1 Pablom mana-Israelcunäman caćhaśhanta willan \p \v 17-18 “Chayćhu bawtisaculcul Jerusalenta cuticul Diospa chuya wasinćhu mañacuyaptïmi suyñuynïćhünu Tayta Diosta licälú: ‘¡Apurayllaña; cay Jerusalenpïta licuy! Ya'api willacuśhayquita manam uyalïtuculcan'achu’ niyämäta. \p \v 19 “Nimaptinmi: ‘Taytay, paycuná yaćhapäcunmi anman chalapacücunäta juntunacuna wasicunaćhu ashilcul supayninta apalcachil carsilman wićhaśhäta. \v 20 Jinaman'a ampi willacü Estebanta wañuchipäcuśhanćhüpis “Allin wañuchishun chaytá” nilá. Jinaman wañuchïcunäpa müdanancunactapis täpälämi canpis.’ \p \v 21 “Niptïpis: ‘Liy-ari. Mana-Israelcunämanmi caćhayac’ nimälam” nil. \s1 Malcap puydïnincunam yaćhälälin Pablo Roma-lädu caśhanta \p \v 22-23 Ñatac allin uyaliyalcal Pablo “mana-Israelcunaman lishä” nilcüluptin-pacham lluy lüyatityacuyalcan: “¡Caynu nunactá manañam cawsachiypächu! ¡Chincachiypäñam!” nishtin rabyacuyninwan allpactapis altuman mächicuyalcan, tamshaywan wañuchipäcunanpä müdanantapis lluy julucücuyalcan. \v 24 Chaynu jinayalcaptinmi cachacucunap puydïninca cachacuncunacta nila: “Cuartilman puśhaycul lawćhaycäliy-ari imapi nunacunaca jinaśhantapis yaćhalpunäpä” nil. \v 25 Chaynu cachacucuna lawćhananpä walcalayalcächiptinmi Pablo: “¿Amcuna Roma-lädu nunacunacta caynu lawćhanquimanchun manalä ima juchanpis cäraycuśha cayaptin'a?” nila. \p \v 26 Cayta uyalilcul-pacham puydïninman cutiycul: “¿Sumäta yaćhacuyculchun cayta lulayanqui? Cay umri Romapïmi cañä” nil willaycula. \p \v 27 Niptin-pacham Pabloman cürrilcamul: “¿Rasunpachun am Roma-lädupi canqui?” nin. \p Niptinmi: “Aw” nin. \p \v 28 Puydïcäñatacmi: “Alli-alli illaypa ćhaninwanmi ya'a Roma-läduman muyulá” nin. \p Niptinmi Pablo: “Ya'ami ichá taytäcunapïlä” nin. \v 29 Chaynu niptinmi Pablocta limalichisha nïcunaca caćhaycul aśhuculcan. Aśhta puydïcäpis sumä manchapacülun Roma-lädu nunacta ćhänachishanpïta.\f + \fr 22:29 \ft Caynu Roma-läducta lulaśhanpi cachacuca lulayninpi aluśham cala, aśhta wañuchishalämi calapis.\f* \s1 Pablom limalicun Israelpa puydïnincunäćhu \p \v 30 Chay walantinñatac puydïca imapi Israelcunaca juchachaycälishantapis yaćhaycunanpä Pablocta pasquiycachilmi puydï sasirdüticunacta, jinantin Cunsïjup puydïnincunactapis juntuchimula. Jinalculmi lluypa puntanman Pablocta puśhaycula. \c 23 \p \v 1 Chayćhümi lluy puydï juntuläcunäta Pablo licapaycul: “Cuyaśhá taytacuna, mana quiripämaptiquipis, manchacuywanmi Diospa puntanćhu ya'a cawsayá canancama” nin. \p \v 2 Niptinmi puydï sasirdüti Ananias Pablop lädunćhu cäcunäta: “Chayta shimićhu lapyäluy” nin. \p \v 3 Jinaptinmi Pablo: “¡Ishcay cära nuna, amtapis Diosmi lapyaśhunqui! Am chayćhu täcuyanqui malcanchicpa camachicuyninmannuy cäraycunayquipä. ¿Chayurá imapïtan-nila ima juchactapis mana talil ya'acta lapyachimayniquiwan jalutacuyanqui?” nila. \p \v 4 Chayćhu cäcunañatacmi: “¿Cärayquipis cañälächun Diospa puydï sasirdütinta caynüpa cutipacunayquipä?” nicuyalcan. \p \v 5 Niptinmi Pablo: “Taytacuna, manam yaćhalächu Diospa puydï sasirdütin caśhanta. Aw, camachicuyćhüpis ‘Ama palaychu malcayquip puydïninta’\x + \xo 23:5 \xt Ex 22.28\x* niyanmi” nin. \p \v 6 Ñatac chay puydï juntuläcunäćhu juc parti saduseocuna, juccunañatac fariseo capäcuśhanta Pablo tantialmi nila: “Israel-masïcuna, awquillücunapïpis ya'a fariseo caśhtam cayá. Cayćhu cäraycamayta munapäcun wañücuna śhalcamunanman chalapacuśhäpïchun” nil. \p \v 7-8 (Má, chay saduseocunacá manam quiripäcunchu wañücuna śhalcamunanman, nï anjilcunamanpis, nïtac ispiritucunamanpis. Fariseocunañatacmi ichá lluy caycunaman quiripäcun.) Chaymi Pablo limalcüluptin-pachalla chayćhu fariseocunawan saduseocunaca pilyap-pilyacuyalcan. \v 9 Chaynu juntunacuy ishcayman muyuchinaculcul ruyducuyalmi camachicuyta yaćhachï fariseocuna paćhcalcälïmul: “¡Cay nunäćhu manam ima juchactapis talipäcüchu! ¡Ichaćh juc anjilpis ütac ispiritupis limapala chay Damascocta lishan caminüćhu!” nil nicuyalcan. \v 10 Chaynu mas-mastaña millpanacücuyalcaptinmi cachacucunap puydïninca manchalicucuyan Pablocta lluy ticshinacälälinanpïta. Jinalmi cuartilman cutiycachila. \p \v 11 Ñatac chay tutam Taytanchic licalïlun Pablop lädunćhu: “Callpanchacuy Pablo. Maynümi cay Jerusalenćhu ya'apïta willalanqui, chaynütacmi Romaćhüpis willaycunqui” nil. \s1 Israelcunämi limanaculcan Pablocta wañuchipäcunanpä \p \v 12-13 Chay walantinñatacmi tawa ćhunca Israelcuna Pablocta wañuchipäcunanpä limalicälälin: “Sïchuśh Pablocta manaläpis wañuchil micuytapis micülupti'a yacullactapis upyalcülupti'a, Diosninchic ya'acta wañuchimächun” nil. \v 14 Ninacalcälil puydï sasirdüticunäman, prinsipal yaśhacunämanpis lilmi nipäcula: “Ya'acuna limalicälälí Pablocta wañuchipäcunäcama micuytapis mana micapäcunäpä nï yacullactapis upyapäcunäpä. \v 15 Canan amcunawan Cunsïjup puydïnincuna chay cachacucunap puydïninman lil: ‘Ya'acuna sumäta yaćhalpapäcuśhä Pablop ima juchan caśhantapis’ niycullal puśhachipämuy. Ya'acunañatac pacalapäcuśhä ćhawpi caminućhu manaläpis cayman ćhämüta wañülächinäpä” nil. \p \v 16 Chayćhümi Pablop paninpa wawin, tiyunta wañuchinanpä limanaculcäśhanta uyalïlul-pacha tiyun Pablocta willaycamü cuartilman pasacun. \v 17 Chaymi Pablo cachacup puydïninta ayalcul: “Cay walaśhca sumä willacuytam apamuñä. Puydïniquiman willaycunanpä puśhay” nin. \p \v 18 Niptin puydïninman puśhaculculmi nin: “Wićhalä Pablo ayalcamalmi nimäla cay walaśhshi willaśhunqui sumä willacuyta” nil. \p \v 19 Chaymi chay puydïca juc läduscaman puśhalcul: “Má ïju, ¿imallactam niycamanqui?” nin. \p \v 20 Chayćhümi walaśhca willan: “Cunsïjup puydïnincunam limanacälälin wala muyun Pablop juchanta licaycälï tumpalla puśhachinayquipä. \v 21 Chayurá ama cäsuychu. Tawa ćhunca masniyu wayapacunamari Pablocta wañuchipäcunancama mana micuytapis nï yacullactapis upyaycälinanpä limalicalcälil ćhawpi caminućhu pacacälälisha alcayalcan. Cananmi listu alcayalcan am awniycunallayquita” nil. \p \v 22 Niptinmi puydïca: “Licuy-ari. Cay willamäśhayquita amam mayantapis willanquichu” nin. \s1 Cachacup puydïninmi Pablocta puydï Felixman caćhan \p \v 23 Chaypïtam cachacucunap mas puydïnin ishcay yanapäninta ayalcul: “Aspilpuyña Cesarea malcätam lipäcunqui. Alistapämuy ishcay paćhac (200) cachacucuna llasä armayü-camacta, chaynütac anćhish ćhunca cawallucuśha-camacta, ishcay paćhac (200) lansayü-camactapis. \v 24 Jinaman'a Pablopä juc cawallucta ashipämuy malcap gubirnänin Felixman mana imapis pasäśhacta ćhächipäcunayquipä” nila. \p \v 25 Chay lïcunawantacmi apachila juc papilta caynu niyäta: \pi1 \v 26 “Am malcap gubirnänin sumä cuyaśhá Felixta, ya'a Claudio Lisiasmi limaycamuc. \pi1 \v 27 Cay umricta Israelcunämi chalalcälil wañulpayalcächiñä. Chaynu Roma-lädu nunacta jinalcäśhanta uyalïlul-pacham cachacücunawan lilcul libraycälilá. \v 28 Ñatac imapi juchachaycälishantapis yaćhaycunäpämi Cunsïjup puydïnincunäman puśhalá. \v 29 Chayćhümi tumpapäcuñä paycunap camachicuynin cüsacunallapïta. Ñatac chaycunallapïtá manam cäsu canchu wañuchinapä nï carsilman wićhanallapäpis. \v 30 Chay Israelcunaca wañuchinanpä limalicälälishanta yaćhälulmi, anman caćhayämú. Tumpänincunätapis ‘Felixpa puntanćhu cäraycamuy ima juchan caśhantapis’ nilmi nilá” niyäta isquirbila. \p \v 31 Chay tutam cachacucunaca puydïnin mandaśhannu Antipatris malcäman Pablocta puśhaculcan. \v 32 Chay walantinñatacmi cawallucuśhacunällaña Pablocta pasachiculcan. Juccunäñatacmi cuartilman cuticulcan. \v 33 Chay Cesarea malcäman ćhälächilmi apachishan papilta uycula malcap gubirnäninman, Pabloctapis paypa maquinman ćhulaycula. \v 34 Niptinmi puydï Felix lïgiycul tapula: “¿May malcapïmi canqui?” nil. \p Niptinmi Pablo: “Ciliciap Tarso malcanpïmi” nila. \p \v 35 Niptinmi: “Chayurá, tumpäniquicuna ćhämuptinñam uyalishayqui” nila. Nilculmi cachacucunäta: “Herodespa wasinćhu täpapämuy” nila. \c 24 \s1 Pablom Felixpa puntanćhu limalicun \p \v 1 Chaypi picha muyuntam Cesareaman ćhälälimun puydï sasirdüti Ananias, Israelpa waquinnin prinsipal yaśhacunawan juc tintirillu Tertulo śhutiyüta puśhapacälälisha. Paycunam puydï Felixpa dispächunman yaycapäcula Pablocta acusaycälinanpä. \v 2 Chayćhu Pablocta ćhächimuptinmi Tertulo paypa cuntran limayta allacuycun: \p “Sulpá cachun amta Tayta Felix. Cay jinantin malcäćhu sumä yaćhayniquiwan allinta lulaycuśhayquipam jawca cawsayta uycälimanqui. \v 3 Rasunpa, Sumä Puydïní Taytay, imaypis intirućhüpis lluypis ćhasquiycälí sumä anradisicuywanmi. \v 4 Canan'a Taytay, mana ancha piñachinacpä, rätullam limalculläśhä. Uyaliycallämay. \p \v 5 “Cay umrica sumä ishyaynümi cacullan. Chay mana allinman iwichï Nazaret Jesuspa atïnincunap puydïninmi. Chaymi Israelcunäta ishcay śhun'ulcachil ćhïninacachiyta jinantin pachäćhüpis puliyämun. \v 6 Jinaman'a juntunacuna chuya wasictapis jalutacunan cayaptinmi ya'acuna chalälälilá. ˻Jinalcul malcap limanacuśhanchicmannuy mućhuchisha niyalcaptïmi \v 7 cachacucunap puydïnin Lisias ćhaycamul waycäläliman. \v 8 Jinalculmi: ‘Mayanpis cäraycuyta munäcunacá tayta Felixman lichun’ nipäman.˼ Canan am quiquiqui Pablocta tapuyculćha tuquicta yaćhanqui nishacnüpis ima juchan caśhantapis” nil. \p \v 9 Ñatac Israelcunäpis: “¡Aw, rasunpa chaynümi!” nilmi intucalpuyalcan. \p \v 10 Chayćhümi gubirnä Felix siñaśhchälun Pablocta limananpä. Chaymi Pabloñatac: “Tayta Felix, am una-unaypïña cay Israel malcäćhu juchacunacta tuquicta arrinlaycuśhayquïtam yaćhá. Chaymi anman chalapacul cay juchachaycamäśhancunapïta limalcuśhä. \p \v 11 “Ya'a Jerusalenman alawaycunäpä chayllalämi ćhunca ishcayniyu muyun ćhämuśha cayälá. Cay sumä tantiapaśhllamari cayan. \v 12 Chay Diospa chuya wasinćhu manam piñanacuyätachu nï pilyachinacuyätachu ya'acta talipämäla, nïtac chayćhu, nï juc juntunaculcänan wasicunaćhüpis, nïtac maycunaćhüpis. \v 13 Ñatac cay juchachaycamä nunacunäpa manamá licänin canchu. \p \v 14 “Ñatac chay awquillücunap Diosninman chalapacul cay ‘Muśhü Caminuman’ ya'a atishäta manamá nïgacüchu. Masqui iwichicücuna caśhtapa licapämaptinpis, rasunpa lluy Moisespa camachicuyninmanpis Diospa willacünincuna lluy isquirbishanmanpis chalapacümi. \v 15 Jinaman paycuna chalapacuśhan Diosmanmi ya'apis chalapacú juc-pun juchayu mana juchayüpis wañücunapis śhalcamunancäman. \v 16 Chaymi imaypis Diospa puntanćhu chaynütac nunacunäpa puntanćhüpis mana juchayu canäpä callpanchacú. \p \v 17 “Ñatac intiru malcacunäćhu achca wata pulimuśhäpïmi cutilá Jerusalenman malca-masïcunacta yanapaycunäpäwan custumrinchicmannuy Diosninchicta uycunäpä. \v 18 Chayćhümi Diospa puydï wasinćhu chuya cayäta ishcay quimsa nunallaćhu ruyducunacta ashiyätachu mana talipämäla. \v 19 Chay waquin Asia-lädupi Israelcuna ‘licalämi’ nïcunam cayćhu capäcunman cäraycälimänanpä. \v 20 Chaynu mana captin'a cay nunacuna-ari niycuśhunqui chay Cunsïjup puydïnincunaćhu cayaptí ima juchayüta talipämäśhantapis. \v 21 Icha chayćhu cayal callpawan ‘Wañücuna śhalcamunanmanmi chalapacú’ nishäpïchun cäraycayalcäman” nila. \p \v 22 Niptin Felix cay Muśhü Caminupi tuquicta yaćhalñatacmi juc muyunpäña caćhaycülun: “Puydï Lisias ćhämuptinmi cayta arrinlalpuśhä” nil. \v 23 Nilculmi jucnin cachacucta: “Cutiycachil tuquipmi licaycunqui. Ñatac watucünincuna śhamuptin pasaycachinqui licaycapäcunanpä” nila. \p \v 24 Chaypïta ishcay quimsa muyuncunapïtanümi Felix walmintin Israel caśhta Drusilawan ćhaycamul ayächin Pablocta chalapacuśhanpïta uyalinanpä. \v 25 Chayćhu Pabloñatac sumä allin cawsaypi, quiquinchicta sujitacuypi, śhamuna muyuncäćhu Dios cäraycamänanchicpïtapis willaycula. Chayta uyalilculmi Felix manchalcul: “Canan jinalla cachun. Juc-pun timpú captinña ayachishayqui” nin. \v 26 Ñatac Felixmi “Illayta umanman caćhaycunäpä” nil ayapayächillal ishcay watacuycula. \v 27 Jinayällal Felix malcap puydïnin cayta camacäluptinmi pudirnin yaycula Porcio Festo nishan. Chayćhu Felixmi Israelcunäwan allinpa licachicuyninwan Pablocta wićhalayäta caćhaycüla. \c 25 \s1 Pablom mañacun Romap quiquin puydïninman linanpä \p \v 1 Chay Cesarea malcap puydïnin cayta allaycunanpä Festo ćhayculmi quimsa muyun caycuśhanpïta Jerusalenta lila. \v 2 Ćhämuśhanta yaćhälälilmi puydï sasirdüticunäwan Israel prinsipal yaśhacunäpis payman lilcälil yapañatac Pablocta quijayta allaycapäcula. \v 3 Chayćhümi chay śhamuśhan caminućhu wañuchinan-laycu uchuc shimillanwan ruygätuculcäla Jerusalenman Pablocta puśhachimunanpä. \v 4 Chaymi Festo: “Pay'a Cesarea malcäćhümi wićhalayan. Cay śhamü muyuncunäćhümi quiquí lishä. \v 5 Puydïniquicuna ya'awan cusca lichun, rasunpa ima juchanpis captin'a chayćhu cäraycälinanpä” nila. \p \v 6 Chay Jerusalenćhu isun muyunnu caycuśhanpïmi Cesarea malcäta cutila. Chay walantinñatacmi dispächunćhu juntunacuycul Pablocta puśhachimula. \v 7 Ćhächimuptinñatacmi Jerusalenpi ćhämü Israelcunaca juntunacaycälil sumäcunactalä juchachäcuyalcan. Jinayalcaptinpis licänincuna manamá calachu. \p \v 8 Pabloñatacmi: “Ya'a manam imaypis mana allintá lulalächu, nï Israelpa camachicuyninta nï juntunacuna chuya wasictapis nïtac Roma nasyunpa puydïnintapis jalutaculächu” nila. \p \v 9 Niptinmi Festo Israelcunäwan allinpa licachicuyta munal Pablocta tapula: “¿Jerusalenta liyta munanquichun chayćhu quiquí arrinlaycamunacpä?” nil. \p \v 10 Niptinmi: “Am Roma nasyunpa puydïninpa pudirnin cayal'a cayllaćhümi arrinlaycamänayqui. Tuquictamá yaćhayanqui Israel malca-masïpä cuntran mana imallactapis lulaśhäta. \v 11 Sïchuśh rasunpa jatun juchá captin'a juchämannuy wañülächimay. Manamá ya'a nïgacüchu wañuyta. Mana juchayu captïmi ichá mana pipis yan'al juchachämänïcunap maquinman ćhulaycamanmanchu wañuchipämänanpä. ¡Chaymi ya'a mañacú Romap sumä puydïnin Cesar quiquin arrinlaycamänanpä!” nila. \p \v 12 Chaymi Festo yanapänincunawan limanacuycul Pablocta: “Chaynu munal'a paymanćhá linqui” nin. \s1 Festom Agripacta Pablopi willapan \p \v 13 Ñatac śhamü muyuncunäćhu puydï Agripawan Berenice walmi lipäcula Cesarea malcäta Festocta watucuycü. \v 14 Chayćhu unay capaycäliptinmi Festo willapäla Pablocta juchachapäcuśhanpïta: “Cayćhümi Felix juc umricta wićhalayäta caćhaycüśhan cayan. \v 15 Chaymi Jerusalenćhu cayaptí puydï sasirdüticunaca, Israelpa prinsipal yaśhancunäpis quijacalcämäla chay umri wañuchisha cananpä. \v 16 Nimaptinmi: ‘Roma malcap custumrin'a juchayücäta quijacücunäpä puntanćhu manaläpis difindicuyaptin'a manam wañuchichwanchu’ nilá. \v 17 Chaymi cayman paycuna ćhälälimuptin walantin-pacha dispächüman taycuycul Pablocta ayachimulá. \v 18 Chayćhümi juchachaycücunaca ya'a pinsaśhä juchapïtá nï uchucllapis limalcälinpischu. \v 19 Mastá chalapacuyninpïta wañucü Jesus śhutiyu ‘cawsayanmi’ nil Pablo nishancunapïtam juchachäcuyalcan. \v 20 Chaymi chaycunapi mana sumäta yaćhal Pablocta nilá: ‘¿Jerusalenta liyta munanquichun chayćhu arrinlaycunacpä?’ nil. \v 21 Niptïmi Romap quiquin Puydïnin Cesar arrinlaycunanpä mañamaptin jina wićhalayällacta caćhayculá puśhachinäcama” nin. \p \v 22 Niptinmi Agripa tayta Festocta nila: “Chay umricta ya'apis uyaliycuytam muná” nil. \p Niptinmi: “Chayurá wala-pacham uyalinqui” nin. \p \v 23 Chay walantinmi Agripawan Berenice sumä balaquïru yaycapäcula arrinlanan dispächuman cachacucunap puydïnincunawan, prinsipal yaśhacunawanpis cusca. Chayćhu tayta Festo Pablocta ćhächimulmi: \v 24 “Tayta Agripa, chaynütac llapallayquipis cayćhu ya'anchicunawan cä taytacuna, cay juchachäśha umrim puntayquićhu cayan. Lluy Israelcunam cay umri juchayu caśhanta quijaculcan Jerusalenćhüpis cay Cesareaćhüpis. Jinaman wañuchisha cananpämi mañacayalcäman. \v 25 Ya'a manamá ima juchactapis talïchu wañuchisha cananpä. Ñatac quiquin Puydï Cesarca arrinlaycunanpä mañamaptinmi, ya'a payman caćhanäpä awnilá. \v 26-27 Chaymi nï imanil isquirbilcul Puydï Cesarman puśhachinäpäpis canchu. ¿Imanuypatá ima juchan caśhantapis mana yaćhaycul puśhachichwan? Chaymari amcunap ñawpäniquiman ćhulaycamú, mastá anman tayta Agripa. Canan sumäta tapuycuptiqui ichaćh ya'a imallactapis talïman isquirbiycunäpä” nila. \c 26 \s1 Pablom Agripap puntanćhu limaliyta allaycun \p \v 1 Chaymi chayćhu Pablocta Agripa nila: “Canan limaliy juchachapäcuśhuśhayquipïta” nil. \p Niptinmi Pablo maquinta chacchalcul limayta allaycula: \v 2 “Tayta Agripa, ya'a cushisham cayá ampa ñawpäniquićhu, cay Israel-masïcuna juchachapämäśhanpïta difindicunäpä. \v 3 Am rasunpa cay Israel custumrïcunacta, lluy cay cüsacunapïta sumätam yaćhanqui. Chaymi Taytay mana piñacullal uyaliycamänayquipä mañacullac. \s1 Juchachänincunanümi Pablopis chalapacun \p \v 4 “Llapan Israel-masïcunam tuquicta yaćhapäcun näsishá malcaćhu müsu caśhäpïta aśhta Jerusalenman ćhaycul paycunawan cusca yaćhanäcama imanuy cawsaśhätapis. \v 5 Cay malcanchicćhu lluy chalapacuycunapïta mas sasannin cäcätam, chay fariseo custumrictamá tucuy śhun'üwan atilá. Paycuna munal'a rasunpa caśhanta niycälishunqui. \v 6 Paycunanu wañücuna śhalcamunanpä awquillunchiccunaman Dios limalicuśhanman chalapacuptïchun juchachayalcämanman. \v 7 Ñatac jinantin malcäpa ćhunca ishcayniyu milaynincunapis cayta ćhasquipäcunanpämi tutay-walächi Diosninchicta alawapäcul alcayalcan. Canan, Tayta Agripa, paycunanu chalapacuśhäpïmi cayman quijäläliman. \v 8 Icha ¿‘Diosninchic ¡¿imanuypatá wañücunacta śhalcachimunman?!’ niyalcanquichun imatá? \s1 Pablom willapan chalapacücunäta aticaćhaśhanta \p \v 9 “Cananmá willaśhayqui. Unay cawsaynïćhu Diosninchicta masta sirbiynïwanmi Nazaret Jesusman chalapacücunäta imaymanap chincachiyta ya'apis pinsalá. \v 10 Rasunpa chaynütam lulalá. Puydï sasirdüticuna awniycamaptinmari Jerusalenćhu wićhalá. Jinaman ‘Wañuchishä’ nipäcuptinpis cushisham ya'apis awnilá. \v 11 Jinamanñatacmi juntunaculcänan wasicunamanpis yaycuycul supayninta apachilá Diosta jalutaculcänanpä. Ya'apa śhun'üpis timpuyaptinmi aśhta juc-lädu calu malcacunaćhüpis aticaćhalá. \s1 Pablom chalapacuyninpi Agripacta willan \p \v 12 “Chay intinsiunwanmi puydï sasirdüticunäpa pudirnin Damasco malcäta lilá. \v 13 Chayćhu liyaptïmari, Tayta Agripa, chay ćhawpi muyunnu altu sïlupi intïpïtapis mas-maslä muyülïnïman liwshimänïcunamanpis acchilpämun. \v 14 Jinaptin lluy cućhpäläliptïmi Israel limayćhu: ‘Saulo, Saulo, ¿imapïtan wañuchiyta llallächacul aticaćhamanqui? Cay lulayniqui cunca cuchuyniquipämi garuchap puntanta saytäcä-yupaypis’ nilpämun. \p \v 15 “Chayćhümi: ‘¿Pim cayanqui taytay?’ nilá. \p “Niptïmi: ‘Quiquin aticaćhaśhayqui Jesusmi ya'a cayá. \v 16 Canan śhalcuy-ari. Anwan lisichiculá nuná canayquipämi, canan licaśhayquita śhamü muyuncunäćhu licachinaccätapis willacunayquipämi. \v 17-18 Ñatac quiquïmi licaycuśhayqui malca-masiqui Israelpïwan mana-Israelcunapïpis. Chay mana-Israelcunamanmi canan caćhac mana tantiayniyücunäta tantiaycachinayquipä, tutapä cawsayninpi acchïman julaycamunayquipä, chaynütac Satanaśhpa maquinpïpis Diosman julaycamunayquipäpis. Ya'aman chalapacamäcätá Diosmi juchancunacta pampachaycul jucllachan'a chuya chalapacücunäwan cuscacta wiñay cawsayta ćhasquipäcunanpä’ niman. \s1 Pablom yan'alpi wañuchiyta munaśhanpi willan \p \v 19-20 “Chaynu nimaptinmi, Tayta Agripa, chay caćhamäśhanta, mana upatucullal willacuyta allayculá Damascoćhu, Jerusalenćhüpis intiru Judeap malcancunaćhüpis. Malca-masí, mana malca-masí captinpis, llapantapis ćhuncay-ćhuncay anyanaculá: ‘Juchayquipi wanaculcul Diosman filtacalcämul cawsayniquićhu wanacuśhayquita camalachipäcuy’ nil. \v 21 Chaymi juntunacunan chuya wasićhu Israel-masïcuna chalalcälimal wañuchiyta munapämäla. \v 22 Jinapämaptinpis Tayta Diospa yanapayninwanmi canancama masïsu chalapacul sumä mana sumä nunamanpis jinalla willacuyá. Paycunactanümari amcunactapis willaycälic Moiseswan Diospa willacünincuna willacuśhallanta: \v 23 ‘Caćhamuśhan Salbacücätam ñacalcachil wañuchipäcun'a. Jinapäcuptinpis paymi puntacta śhalcamun'a wañücunäpi Israel mana-Israelcunactapis wiñay cawsayta unanpä’\x + \xo 26:23 \xt Is 42.6; 49.6\x* nil” nila. \s1 Pablom Agripacta chalapacüman ñaćha awnïchin \p \v 24 Chaynu Pablo limayaptinmi tayta Festo juclla nïlun: “Pablo, alli-alli yaćhayniqui ¡¿lücuchishunquichun imam?!” nil. \p \v 25 Niptinmi: “Tayta Festo, manam lücüśhachu cayällá. Cay nishäca tincüninman rasuncällamari. \v 26 Tayta Agripa lluy caycunapi tuquicta yaćhayaptinmi paypa puntanćhu mana manchalillal limayá. Sigürupis caycunapi tuquictam yaćhan. Manamá pacallap lulaśhactachu limayá. \v 27 Tayta Agripa, ¿Diospa willacünincunap isquirbishanman am chalapacunquichun? Aw-ari, chalapacuyanquimá” nin. \p \v 28 Chayćhu Agripañatac: “¿‘Rätullam caytá awnichishä chalapacüman’ nilchun imam niyämanqui?” nin. \p \v 29 Niptinmi: “Ñacayta ütac rätulla captinpis, mana cadinayülla ya'anu canayquipä Dios munachun, mana amllactachu, sinu'a lluy cayćhu uyalimäcunätapis” nila. \p \v 30-31 Nïluptinmi chayćhu tayta Agripa, Festo, Berenice ñatac lluy puydïcunäpis śhalcutityalcul liculcan juc-lädućhu limanacamü. Chayćhümi quiquin-pula ninaculcan: “Cay umri manam ima juchacta lulaśhanpis camalanchu wañuchisha cananpä nï wićhalänallanpäpis” nil. \p \v 32 Chayćhu tayta Agripañatac Festocta nin: “Cay umri caćhaycuśham canman cala quiquillan Cesarca Romaćhu arrinlananpä mana mañacuptin'a” nil. \c 27 \s1 Pablom prïsuśha barcuwan Romaman yalun \p \v 1 Ñä Italiaćhu Romaman caćhananpä Pabloctawan juc prïsucunäta cachacucunap puydïnin Julio nishanpa maquinmanmi ćhulaycula. Paymi quiquin Romaćhu puydïcäpa cachacuncunacta mandänin cala. \v 2 Chayćhümi yaluculcá lamar patanćhu cä Adramitio malcäpi juc barcu Asia-lädućhu malcacunaman yalücäwan. Chayćhütacmi ya'acunawan cayäla Macedoniap Tesalonica malcanpi Aristarco nuna. \v 3 Chay walantinñatacmi lamar patanćhu Sidonman ćhälälí. Chayćhu Pablo lisinaculcäśhanman watucü linanpämi Julio cuyaywan awniycula. \v 4 Chay Sidonpïta pasapäcuptí waywaca puntapi sumbaypa-sumbal waywacayämuptinmi Chipre malcap allïninpa lipäculá. \v 5 Chaynu liyalcá Cilicia malcap, Panfilia malcap chimpancunapmi aśhta Liciap Mira malcanman ćhäpäcunäcama. \v 6 Chay Mira malcäćhümi cachacucunap puydïninca talïlun Alejandriapi juc barcu Italiaman liyäta. Chaymanmi ishpïlächiman biäjicta pasapäcunäpä. \v 7 Ñatac achca muyunña allillapi liyalcalmari sumä ñacapäcuśhäta Gnidup chimpallanman wañuy cawsay ćhälälí. Chayćhu waywaca jinalla sumä-sumä cayaptinmi Salmun malcap chimpanpa muyulcul Cretap ichünin lädup lamar patanllanpa pasapäculá. \v 8 Chaynu ñacapäcuśhätam ćhälälí lamar patanćhu Buenos Puertos malcäman, Lasea malcap sircallanman. \p \v 9 Chaynu alli-allictaña dimuräläliptïmi tamyamunan quillaca\f + \fr 27:9 \fk tamyamunan quilla: \ft Griego limayćhu'a “Ayunay pasalcuyćhu” niyanmi. Cay cala setiembre octubre quillacunaćhu.\f* allacaycamuptin calu biäjicunacta linapä manaña bälilachu. \v 10 Chaymi Pablo: “Taytacuna, cay lishanchic manam allinchu canman. Manam barcütawan apaśhanchiccunällactachu chincapacüluchwan, sinu'a aśhta bïdanchictapis apäluchwanmi” nila. \v 11 Chayćhu Pablop nishanta uyaliycunantá aśhwanpam Julio chay barcup nunanwan puśhänin nunaca limapäśhanta mastá cäsülun. \v 12 Ñatac chay lamar patanćhu jamapapäcuśhan tamya quillaćhu quïdapäcunanpä manam allinchu cala. Chaymi lluy-yupay nicuyalcan: “Cayćhu manam allinchu cachwan. Aśhwanpa Fenice malcäćhu tamya quilläta pasanapä imanuypapis ćhäśhun” nil. (Cay Fenice cala Cretap malcanmi mana ulapïpis janapïpis waywa ćhänan.)\f + \fr 27:12 \fk ulapïpis janapïpis: \ft Griego limayćhu'a “noroestepïta aśhta suroestecama licana” niyanmi.\f* \s1 Yacuca barcüta millpüluptinpis manam wañupäcunchu \p \v 13-14 Chaypïta chayćhu linanpä tuqui waywa ipan lädupi allaycämuptinmi cushisha: “Canan allinćha can'a” nil allacaycälin. Chaynu Cretap chimpallanpa liyalcaptinmi unascapïtá allïnin lädupi Noreste nishan sumä-sumä waywa talcämul barcüta apacuyan. \v 15 Chaynu puntaman mana liyta atipalmi, jinaña waywäwan apachiculcälá. \v 16 Chaynu apayalcämaptinmi ćhälälí Cawda malcap ipanćhu mana ancha waywa caśhanman. Chayćhümi ñaca-ñacayta pallalcälälí barcu apaśhan bütichacta. \v 17 Chayćhümi barcuca mana wichicacunanpä watucunawan lulipi pasalcachil sumä masïsälälin. Ñatac chay Sirte nishanćhu arrinilläman mana śhaticacunanpämi barcup waywa puśhanan tuldïrantanuy cäcäta julälälin. Jinayculmi waywäwan jinaña apachiculcälá. \v 18 Chay walantin jinalla waywaca sumä-sumä captinmi barcüćhu apapäcuśhan ipincunactapis yacüman jitalpuyta lluy allacaycälin. \v 19 Chay śhamü muyuncäćhüñatacmi jinalla waywaca cacuyaptin barcup mana bälityänintá quiquincuna maquincunawan yacüman lluyña jitalpücuyalcan. \v 20 Chaynu waywalla pucutaylla sumä-sumä cacuptinmi unayña intïtapis uyllurtapis mana lical: “Canan manañaćh cawsachwanchu” nipäculá. \p \v 21 Canan achca muyunña micuypi cayalcaptinmi Pablo śhalcuculcul: “Taytacuna, ya'acta uyalicalcämal'a Cretapi manaćh yalamuchwanchu cala. Chayurá manaćh caynu ñacayachwanchu, nï imactapis mana caśhanman cutichichwanchu cala. \v 22 Canan'a ama-ari manchäśha jucmanyäśha cayalcaychu. Manam jucllayquipis wañupäcunquichu barcüta yacuca lluy millpüluptinpis. \v 23 Canan tutam alawaśhá sirbishá Diosnïpa anjilnin suyñuynïćhu niman: \v 24 ‘Ama manchacuychu Pablo, Romaćhu Cesarman prisïsanmi ćhänayqui. Chaymi am-laycu lluy barcüćhu cäcunäta wañuypi juluycuśhä’ nil. \v 25-26 Ñatac cay lamar ćhawpipi allpäman wicapäśham caśhun. Chaynu captinpis ama wällisha cayalcaychu. Aśhwanpa callpanchaculcay. Rasunpa anjil nimäśhantanümi Diosninchic lulaycun'a” nila. \p \v 27 Ñatac ishcay simänaña waywaca wicman cayman apaycaćhayalcämaptinmi Adriatico lamarcäćhüña cayalcäñá. Chayćhu ñä ćhawpi tutañam barcüta puśhäcunaca tantiälälin allpamanña ñaćhapaycuyalcäśhäta. \v 28 Chayćhümi yacuca “Jundulächućh pachallañachućh cayan” nil tupuptin quimsa ćhunca sütayu mitru cañä. Puntascaćhu yapaptin'a ishcay ćhunca anćhishniyu mitrullaña cacuyaptinmi sumä manchalicälälisha: \v 29 “Wancamanćha tupacacüśhun” nil tawa tita watu llasä jïrruyü-camacta barcup ipanman jitalpapäcula chalalänanpä. Jinalculmi “Wälälunmanñapis” nilcul Diosman ñaćhaña ishpicuyalcanpis. \v 30 Ñatac waquinnin barcüta puśhäcunämi manchalicuypïta “Ayicuśhun” nilcälil uchuy bütichallacta bäjacuyalcan barcup puntanćhu watüta jitalpuycul “masïsämuśhä” nïnülla. \v 31 Chayćhümi Pabloñatac cachacucunätawan puydïnincunacta: “Sïchuśh paycuna ayiyculcaptin'a amcuna manam salbacuyta atipapäcunquichu” nila. \v 32 Niptin-pacham cachacucunaca chay bütichäta chalalä watucunäta cuchulcul lamarcäman caćhalpaycälälin. \p \v 33 Ñatac wäläluptinmi Pablo callpanchäla lluy chayćhu cäcunäta: “Ishcay simänañam mana micuśha nï puñuśha cayalcanqui. \v 34 Chaymi canan salbacuyta munapäcul'a imallactapis micaycälinayqui prisïsan. Manam mayanniquipapis jucllay ächallayquipis chincan'achu” nila. \v 35 Nilculmi lluypa puntanćhu juc tantacta apticulcul Diosta sulpäta ucula. Jinalculmi partiycul micuyta allaycula. \v 36 Jinaptinmi lluypis balurchacalcälil micapäcula. \v 37 (Chay barcućhu ishcay paćhac anćhish ćhunca sütayu (276) nunam capäcula.) \v 38 Chayćhu lluy maćhacaycälilmi barcuca jacyalpunanpä quïdaśhan trïgucunäta lamarcäman lluy jitalpälälin. \p \v 39 Chayćhu ñä achicäluptinñam barcüta puśhäcunaca mana may allpa caśhantapis lisipäculachu. Chayćhu tantiapaculcänanpämi juc ućhanu lamar patanćhu arrinillayu jawca yacucta licälälil limanacucuyalcan chayman barcüta imanuypapis ćhächipäcunanpä. \v 40 Chaynu nilculmi watü chalaläśhancunäta cuchuycul lamarcäćhu caćhaycälälin. Barcup puśhanan wataläcätapis wayaycälälinmi. Chaynütac barcup puntanćhu lataśhcätapis waywäman pallalcäläliptinmi barcuca allpa-läduman liyta allacuycun. \v 41 Chaynu allin liyäśhanćhümi wicpi caypi yacu tupacacäśhanćhu arrinilla uluchacäśhäman barcup puntan śhaticacüluptin mana cuyulil quïdälun. Ipantañatacmi alli-alli yacu wicapacamüca lluy wichicächicuyan. \p \v 42 Chaynu jinacuyaptinmi cachacucunaca: “Prïsu puśhaśhanchicunäta lluy wañuchishun mana nädaśhtin ayiyculcänanpä” nin. \v 43 Niptinmi cachacup puydïnin Pablocta cawsayäta ćhächiyta munal aśhwanpa: “Nädayta yaćhäcunacá yacüman ji'alcalpul puntapäcuy allpäman. \v 44 Juccunäñatacćha ima tablachacunactapis chalalcul janäninman ishpilcul yalapäcunqui” nila. Chaynüpam cawsayal allpäman lluypis allin ćhälälí. \c 28 \s1 Pablom tamya quilläta pasan Malta malcaćhu \p \v 1 Chayćhu lluypis salbacälälishaña cayalcalmi yaćhälälí chay lamar ćhawpićhu malca Malta śhutiyu caśhanta. \v 2 Chay malcayücunaca lluytapis cuyaywanmi atindiycäliman. Chayćhu sumä ucapäśha tamyaćhu cayalcaptïmi ninacta lataycachil “Unupaculcay” nipäman. \v 3 Chayćhu Pablo chaqui yamtacta ashilcamul ninäman jitaycuyaptinñatacmi juc culibray ninaca lupänanpïta ayimuśhanćhu Pablop maquinman alwicalcul caćhülun. \v 4 Chaynu Pablop maquinćhu walcaläcuyaptinmi chay malcayücunaca quiquin-pula: “Cay umri sigürupis nuna wañuchicüćha cayan. Chayćhá cay lamarca millpunanpi salbacüluptinpis diosninchiccuná cawsananta mana munanchu” ninacücuyalcan. \v 5 Ñatac chayćhu Pablo maquinta tapsïluptinmi culibray ninäman palpüluptin uchuyllapis imanpis imanalapischu. \v 6 Chay malcayücunañatacmi licapacuyalcan: “Sacsapacülun'aćh ütac imayürapis wañülun'aćh” nil. Chaynu unayña licapayalcaptin mana imapis pasaptinmi: “Cay'a juc diosćha sigürupis” nil ninacücuyalcan. \p \v 7 Ñatac wic-läduscallaćhümi chay malcap puydïnin Publiop ćhaclancuna cañä. Paymi ćhasquiycälimal sumä cuyacuywan quimsa muyun atindiycälimäla. \v 8 Paypa taytanmi calur ishyaywan ićha ishyaywan cämaćhu jitalayäñä. Chayta yaćhälul Pablo payman watucü lilmi Diosta mañacuycul maquinwan yataycul allinyächila. \v 9 Chay allinyächishanta yaćhälälilmi juc ishyäcunäpis śhapämul lluypis tuqui sänu quïdapäcula. \v 10 Ñatac imaymana rigälucunactam uycäläliman. Manam chaycunallactachu sinu'a chaypïta yapa pasapäcuná cayaptinmi uycäliman mana pishipaculcänäpäpis. \s1 Pablom Romacta ćhan \p \v 11 Chaynu quimsa quilla masña chayćhu caycälishäpïmi juc barcu tamya quilläćhu jamapacücäwan pasaculcá. Chay Alejandriapi barcu taytachan Casturtawan Poluxta la'apacüśham cacuñä. \v 12 Chay lamar patanćhu Siracusa malcaman ćhaycälilñatacmi quimsa muyun caycälilá. \v 13 Chaypïta lamar patancascap yapa pasapäculmi Regio malcäman ćhälälí. Chay walantinñatacmi lipäcuná läduman waywa talcämuptin lipäcul juc muyunlä ćhälälí lamar patanćhu Puteoli malcäman. \v 14 Chay malcaćhu chalapacücunacta talïläliptïmi “Simänallapis caycuśhunlä” nil ruygapämaptin quïdapäculá. \p \v 15 Chaypïmi Romaman ćhaquillawan lipäculá. Chay Romaćhu chalapacücunañatacmi yaćhapäcuñä ćhäpäcunäta. Chaymi Quimsa Jamachicuna nishancama Apiop pläsaman alcapämä śhapämuñä. Chayćhu Pablo paycunacta licälulmi Diosta anradisicuycul masta callpanchacula. \v 16 Chaynu Romaman ćhäläliptïmi ˻cachacucunap puydïnin prïsucunäta wardiap puydïninpa maquinman ćhulaycula. Pabloctañatacmi ichá˼ cachacup ñawillanćhu juc wasićhu japallan yaćhamunanpä caćhaycula. \s1 Pablom imapi chayćhu caśhanta tantiachin \p \v 17 Chaynu Pablo quimsa muyun caycuśhanpïmi Romaćhu puydï Israelcunäta ayachimula. Chayćhu juntunacämuptinmi: “Israel-masïcuna, cayćhu imapi caśhäta willaycälishayqui. Manam uchucllapis malcanchicta nï camachicuyninchictapis jalutaculächu. Jinayaptïpis Jerusalenćhu chalalcälimalmi Romap puydïnincunap maquinman ćhulaycachimäla. \v 18 Paycuna ima juchallactapis wañuchipämänanpä ya'aćhu mana talipäculmi caćhaycapämayta munapäcula. \v 19 Chayćhu malca-masinchiccuna mana munätuculcaptinmi ya'a mañaculá quiquin Romap Puydï Cesarca arrinlaycamänanpä. Chay mañacuśha-laycullam cayćhu cayá. Manam malca-masïcunacta imapïpis juchachä śhamüchu. \v 20 Aśhwanpam cayćhu caynu cadinawan watäśha cayá Diosninchic limalicamäśhanchicman chalapacuśhäpa. Cay-laycum amcunacta ayaycälilac lisiycul, limapaycälinacpä” nila. \v 21 Niptinmi nipäcula: “Ampïta manam ya'acunaman ćhämulachu ima papilllapis Judea-lädupi nïtac chaypi śhamücunäpis ampa waśhayquita limapäculachu. \v 22 Chaymi chalapacuśhayquipïpis canan niycälimänayquita ya'acuna munapäcú. Ñatac intirućhümi ‘Yan'almi cay muśhü willacuy’ nil limapäcüta uyalipäcú” nin. \s1 Pablom chayćhu cä Israelcunäta willapan \p \v 23 Chayćhu Pablo juc muyunpä jitanacapäcuśhanmanmi alli-alli nunacuna śhapämuñä. Chayćhümi achicyalcuypïta aśhta aspilpunancama Diospa gubirnunpïta limapäla. Chayćhu lluytapis Jesuspi awnichiyta munalmi willapäla Moisespa camachicuyninpïta, Diospa willacünincuna isquirbishancunäpïtawan. \v 24 Ñatac chayćhu waquinninmi Pablo willaśhanta ćhasquiculcäla. Waquinnincunañatacmi ichá mana ćhasquïtuculcälachu. \v 25 Chayćhu quiquin-pula iwinacucuyalmi licuyta lluy allacaycälin. \p Chaymi Pablo nila: “Amcuna awquilluyquicunanümi cayalcanqui. Allintam limachila Chuya Ispiritu awquilluyquicunacta Diospa willacünin Isaiaswan cay nil: \q1 \v 26 ‘Lil niycamuy cay nunacunäta: \q1 “Maynüpa uyaliyalcalpis manam yaćhapäcunquichu, maynüpa licayalcalpis manam licapäcunquichu” niyäta. \q1 \v 27 Cay nunacunap tantiaynin lumiyäśham cayan, linlipis quillpacüśham, ñawinpis aplacüśham cayan, mana licapäcunanpä nï uyalipäcunanpä, nï ima caśhanta yaćhalpapäcunanpäpis. \q1 Artictam ya'aman mana filtapämunchu ya'a sänachinäpä’\x + \xo 28:27 \xt Is 6.9-10\x* nila. \p \v 28 “¡Yaćhapäcuy amcuna! Cananpi puntaman'a Diosninchicpa salbacuynintam willaśha can'a mana-Israelcunäman. Paycunam ichá sumä cushicuywan ćhasquipäcun'a” nila. \p \v 29 ˻Cay niyta camacäluptinmi Israelcunaca quiquin-pula iwinacüśha licula.˼ \p \v 30 Ñatac Pablo chay lïtaśhan wasićhümi ishcay wata intiru quïdacula. Chayćhümi watucünin lïcunätapis ćhasquila. \v 31 Ñatac chayćhümi Diospa gubirnunpïtawan Salbacü Jesusninchicpïta willacula mana pictapis manchacullal nï mayanpapis imactapis niycuśhalla.