\id 1CO Wanca Quechua NT \h 1 Corintios \toc1 Corintoćhu Chalapacücunäman Pablo Punta Cartacuśhan \toc2 1 Corintios \toc3 1Co \mt1 Corintoćhu Chalapacücunäman Pablo Punta Cartacuśhan \ip Grecia nasyunpa jucnin puydï malcanmi Corinto cala. Cay malcaman Pablo wamäta allin willacuyta willaptinmi Jesusninchicman achca chalapaculcäla. Paycunamari allipi-allipïtá yaćhachishanmannüllachu manaña cawsapäcula. Chaymi Pablo cay cartacta isquirbin caycunapi: chaynu iwinacüśha manaña cawsapäcunanpä, chay märaśhtanwan juchaćhu cäcätapis anyananpä, chay mana chalapacücunäman quijacücuna nï cürriyalcänanpä, chaynütac casäducuna imanuy sumä cawsaycälinanpäpis, juntunaculcäśhanćhu Tayta Dios munaśhannuy lluy tincüllanman imanuypa lulaycälinanpäpis. Chaynütac Chuya Ispiritu lulaycunacta uycuśhancäwan cuyacuyca sumä ćhaniyu caśhanta willaycun. Jesusninchic cutimunan timpucunapïpis sumätam tantiaycachintac. \c 1 \p \v 1-2 Tayta Diospa munayninwan Jesusninchicpa jucnin puydï caćhan ya'a Pablom, chalapacü-masinchic Sosteneswan cay cartacta apachicalcämuc, Corinto malcaćhu cä chalapacü-masïcunaman: Tayta Diosmi chuya capäcunayquipä Jesuswan unanchaycälishuśhayqui nunancunaman; jinantin pachäćhu juccunapapis ya'anchicpapis juc Duyñullanchic Jesusman chalapacü nunancunamanmá. \p \v 3 Quiquin Tayta Diosninchicwan Duyñunchic Jesuspa llaquipayninpïta jawca cawsay amcunaćhu caycuchun. \s1 Sulpätam uycun \p \v 4 Tayta Diosninchicta imaypis amcunapi sulpäta uycú llaquipayninćhu imaymana lulaycunacta Salbacü Jesusninchicwan uycälishuśhayquipïmi. \v 5 Paypa capäcuśhayquipamari imaćhüpis tantiayniyü-camacta aśhta limayćhüpis yaćhayćhüpis sumäta caycälichishunqui. \v 6 Caycunawan uyaypamá Salbacüninchic Jesuspa allin willacuśhäcunaca amcunaćhu rasunpa tacyalpuśha cayan. \v 7 Chayurá Diosninchicpa Ispiritun lluy uycamäśhanchiccuna manam pishipäcuśhunquichu Jesusninchicpa cutimuyninta alcapäcuśhayquicama. \v 8 Quiquin Diosninchictacmi camacaynincama sumäta tacyaycälichishunqui Jesusninchicpa cutimuyninćhu mana juchachäśha capäcunayquipä. \v 9 Pay quiquinmi chulin Duyñunchic Jesuswan juclla capäcunayquipä ayapäcuśhulanqui. Chalapacuna Tayta Dios'a limalicuśhanta lulaycunmá. \s1 Quiquin-pulaćhu iwinacuy caśhanpïtam limapan \p \v 10 Chalapacü-masïcuna, Jesusninchicpa pudirnin caśhäwanmi anyapaycälic: tuquillap awninacaycäliy. Amaña laquinacuycuna amcunaćhu cayächunchu. Aśhwanpa chaycusca juc śhun'ulla, juc pinsaylla cawsaycäliy. \v 11 Chalapacü-masïcuna, cayta niycälic iwinacuycuna amcunaćhu caśhanta Cloëpa waquin aylluncuna willamaptinmi. \v 12 ¿Manachun waquinniquicuna: “Pablop atïninmi ya'a cá”, waquinniqui'a: “Apolospa atïninmi cá”, “Pedrop atïninmi cá”, “Jesuspa atïninmi cá” nil ninacuyalcanqui? \v 13 ¡¿Ima?! ¿Jesusninchic laquicacüśhachun cayan, imatá? ¿Amcuna-laycu Pablochun chacatäśha cala? Icha ¿ya'apa atïní canayquipächun bawtisaculcälanqui, imatá? \v 14 Gayoctawan Crispopïtá jucllayquitapis mana bawtisaśhäpïmi sulpäta uycú. \v 15 Chayurá manam mayanllapis “Paymi bawtisamäla atïnin canäpä” nil niyalcämanmanchu. \v 16 (Ñatac Estefanaspa aylluntapis bawtisalätacmi. Chaypi juccunactá bawtisaśhätam ichá mana yalpächu.) \v 17 Ñatac Jesus manam bawtisächu caćhamäla, sinu'a allin willacuyninta willacunäpämari. Willaculpis Jesuspa curuśhćhu wañuynin salbananpä munayniyu caśhanta mana mirmachinäpämá nunacunap yaćhayninmannüchu mana willacú. \s1 Jesusmi quiquin yaćhayca cayan \p \v 18 Má, uyalimay-ari: Jesus curuśhćhu wañuśhanta willacuptinchic wiñay ñacaycäman lïcunaca “Chay'a yan'al luclu-caymi” nipäcunmi. Ñatac ya'anchicnüpis allin wiñay cawsayman lïcunäpá cay willacuy Diospa munaynin salbamänanchicpämi. \v 19 Isquirbishanćhüpis niyanmi: \q1 “Yaćhayniyücunäpa yaćhayninta mana cämanmi muyuchishä; Allin umayu nunacunäpa tantiaynincunapis yan'alpämi can'a”\x + \xo 1:19 \xt Is 29.14\x* nil. \p \v 20 Chayurá ¿imatá alli umayücunaca? ¿Imatá yaćhayniyücunäpis? ¿Imatá cay pachäpi yaćhayninwan tapunacücunäpis? ¡Tayta Diosmá cay pachäćhu llapa yaćhayta luclu-cayman muyüchin! \v 21 Paymá sumä yaćhayninćhu unanchäla cay pachäćhu nunacunäpa yaćhayllanpachu payta mana lisipäcunanpä. Sinu'a luclupä licapäcuśhan willacuyman chalapacuśhanpa salbaycuytam munala. \v 22 Israelcunacá milagrucunacta licaycuypïmi wañupaculcan; mana-Israelcunäñatacmi yaćhayta ashipäcun. \v 23 Ya'anchicñatacmi ichá Salbacü Jesus chacatäśha caśhanpi willacunchic. Cay willacuy Israelcunäpá mitcaculcänanmi\f + \fr 1:23 \fk mitcaculcänan: \ft Waquincunaćhu'a “saytaculcänan” icha “witaläculcänan” nipäcunmi.\f*. Mana-Israelcunäpäñatacmi luclu-cay. \v 24 Ñatac Dios ayaycuśhancunäpá masqui Israelpäpis, mana-Israelpäpis Salbacü Jesus'a quiquin Tayta Diospa munayninmi, yaćhayninmi. \v 25 Chayurá mana allinpa licapäcuśhan Diospa yaćhaynin, nunacunap yaćhayninpïpis mas sumäninlämi. Chaynütac Diosta mana callpayünuy licapäcuśhanpis, nunacunap callpanpïpis sumä mas maslämari. \p \v 26 Chalapacü-masïcuna, imanuypi ayaśha capäcuśhayquitari licacaycäliy. Chay yaćhayniyücunanuy, puydïcunanuy, alli cä ayllucunapi manam achcachu capäculanqui. \v 27 Ñatac Tayta Dios'a cay pachäćhu mana yaćhayniyücunactam aclala, yaćhayniyücunäta uyshulächinanpä. Chaynütacmi mana callpayücunätapis aclala callpayücunäta uyshulächinanpä. \v 28 Chaynütacmi Tayta Dios aclaycula pasaypi jamuyäśhannincunacta, mana licayta munaśhannincunacta, mana cäpa licaśhacunätapis chay alli-cama sumäcunäta mana caśhanman muyuchinanpä. \v 29 Chaymi Tayta Diospa puntanćhu'a mana mayanpis nunatucüśha alawacunanchu. \v 30 Ñatac paypa llaquipayninpamá amcuna Jesusninchicwanña caycälinqui. Quiquin Jesusninchicpïmari yaćhayninchic śhaycamun. Paypatacmá mana juchayütaña licaycamanchic; payllapäñam unanchaycamälanchicpis, jinaman salbaycamälanchicpis. \v 31 Chayurá isquirbishaćhu nishannuy “Mayanpis alawacuyta munäcá Duyñunchicpïta alawacuchun”\x + \xo 1:31 \xt Jer 9.23-24\x*. \c 2 \s1 Jesusta chacatäśhanpïtam willacun \p \v 1 Chaymi chalapacü-masïcuna, Diospa willacuyninta amcunaman willacü śhamul manamá sumä yaćhaycunawanchu nï alli limaycunawanchu willaycälilac. \v 2 Aśhwanpa amcunaćhu cayal juc yaćhaycunapïta imallactapis mana yaćhätucul, Salbacüninchic Jesus chacatäśhallanpïta yaćhaycuśhallätam camalaycachiná cala. \v 3 Manamá chayllachu; amcunaman ćhämul manchacuypïmi chucchucuyälá. \v 4 Chayćhu sumä mishqui-cama allin-cama yaćhay limaycunawanchu manam willapäculac, yaćhachipäculac, sinu'a Chuya Ispiritup munayllanwanmi, \v 5 nunacunäpa yaćhayllanmanñachu mana chalapacuyalcänayquipä, aśhwanpa Tayta Diospa munayninman chalapacuyalcänayquipämari. \s1 Chuya Ispiritupïmi yaćhayca śhamun \p \v 6 Ñatac chalapacuyninchicćhu tacyaśhacunätam ichá yaćhayniyu limaycunawanpis limapaycälí. Manatacmi cay pachäćhu yaćhaycunawanchu nïtac mandacüninpawanchu. Lluy chaycuna mana caśhanman cutïllamari. \v 7 Aśhwanpa limaycälí imapis manalä captin quiquin Dios pacaycuśhan yaćhayninpïtam, una-unaypi sumä allinninchicpä pay unanchaycuśhanpïtam. \v 8 Cayta cay pachäćhu mayan mandacücunäpis manam tantiapäculachu. Tantiapäcul'a manaćh altuman juluycuśha Taytanchicta curuśhman chacatapäcunmanchu cala. \v 9 Isquirbishaćhu pacaycuśhancäpïta niyanmá: \q1 “Tayta Diosta cuyäcunäpä alistaycuśhancäta manam mayanpa ñawinpis licalachu, nï pip linlinpis uyalilachu, nïtac uchucllapis tantiaycapäculachu”\x + \xo 2:9 \xt Is 64.4-wan Jer 3.16\x* nil. \m \v 10 Ñatac canan'a lluy caycunacta Tayta Diosmi Chuya Ispiritunpa camalaycachimanchic. \p Ispiritunmá lluyta tantiaycun, aśhta Diospa sumä pacacuynincunactapis. \v 11 Má ¿pitan nunap śhun'unćhu ima tantiaśhantapis yaćhanman? Quiquinpa ispiritullanmá yaćhacun. Chaynümi Tayta Diospa tantiaynincunactapis mana mayanpis yaćhanchu, sinu'a Ispiritullanmi yaćhaycun. \v 12 Chayurá ya'acuna nunacunap tantiaynintachu manam ćhasquipäculá, sinu'a quiquin Diospa Ispirituntam llaquipayninćhu uycamäśhanchiccunäta tantiaycälinäpä. \v 13 Caycunacta limayalcá Diosninchicpa Ispiritun yaćhachimäśhanchicwanmi; manam nunacunap yaćhayninpi yalamuśhallanwanchu. Chayurá Diospa Ispiritunpi rasun cäcunätam limapapäcú Ispirituwan cäcunäta. \v 14 Ñatac Diospa Ispiritunwan mana cäcá, manam ćhasquipäcunchu Diospa Ispiritunpi śhamücunätá. Paycuná yan'alpämari licapäcun. Ispirituwan tantianan captinmari mana tantiayta atipapäcunchu. \v 15 Diospa Ispiritunwan cäcunämi ichá lluy yaćhachicuyninta tantiaycun; chay tantiäcunätam ichá juccuna mana imaniycuyllactapis atipanmanchu. \v 16 Diospa shiminćhümari niyan: “¿Mayantá Taytanchicpa tantiayninta yaćhanman? ¿Mayantá yaćhaycachinmanpis?”\x + \xo 2:16 \xt Is 40.13\x* nil. Ya'acunam ichá Jesusninchicpa Ispiritunwan tantiapäcú. \c 3 \s1 Puydï willacücunaca Tayta Diospa lulawshïnincunallam \p \v 1 Chalapacü-masïcuna, paypa Ispiritunwan tantiayätanüchu manam limapaycälilac, sinu'a nunacuna tantiaśhanmannuy, chalapacuyta allaycü iñachacunactanümi. \v 2 Lichillactalä uycälilac manalä micuypa mana capäcuptiquim; nïtac cananpis atipapäcunquimanlächu, \v 3 munayllayquićhülä cawsayalcal'a. Chaynu quiquillayquipä wañupacuycuna, iwinacuycuna amcunaćhu cayaptin ¿manachun lluy nunacunanüllalä cayalcanqui? Caycuna ¿manachun lluy nunacunallap munayninmannuy cawsapäcuśhayquita camalachicun? \v 4 ¿Manachun waquinniquicuna: “Ya'a Pablop atïninmi cayá” jucniquicunañatac: “Ya'a Apolospam cayá” nil niyalcäśhayquiwan nunacunap munayninmannuy cawsayalcanqui? \p \v 5 Chaynu nipäcunayquipä ¿mayantá Pablo? ¿Mayantá Apolos? Taytanchicman chalapacachishunayquipä uywaynin nunancunallamá; Jesus unanchaycuśhan lulayta lulaycücunällamari. \v 6 Ya'am talpulá; Apolosmi chächupäla\f + \fr 3:6 \fk chächupäla: \ft Waquincunaćhu “chächapäla” nipäcunmi.\f*. Ñatac quiquin Tayta Diosmi wiñaycachïcá. \v 7 Chayurá talpücäpis, chächupacäpis manam imapischu capäcú, sinu'a wiñaycachïcá Tayta Diosllanchicmá. \v 8 Talpücäwan chächücäpis chaycusca capäcú jucllapä lulapäcuśhäpam. Lulaycälishäpïtañatacmi ichá Tayta Dios tincünïman uycälimänan cayan. \v 9 Chayurá Tayta Diospa lulawshï-masinmi capäcú; amcunañatacmi Diosllanchicpa lulachishan ćhaclannuy, jinaman wasi lulachishancänuy cayalcanqui. \p \v 10 Tayta Diosmi llaquipayninćhu chay wasićhu albañilpa ćhulaycamäla. Chayćhümi sumä albañilnuy simintunta ćhulayculá. Juccunañatacmi janäninman pilapäcun. Ñatac imanuy lulaśhantapis sumä tuquictamá licacaycälinan. \v 11 Chay ćhuläśha cä simintu Salbacü Jesus cayaptin'a manañam juctá mayanpis ćhulanmanñachu. \v 12 Cay simintup janäninman mayanpis üruwan, illaywan, sumä ćhaniyu aläjacunawan, ütac tablawan, śhu'uśhwan, päśhawanpis ishpichinmanmi. \v 13 Ñatac imawan lulaśha caśhanpis cäraycunan muyuncäćhümi lluy camalacun'a. Chayćhümi ninawan-yupaypis imanuy lulaśha caśhanta lluy licaycuśha can'a. \v 14 Chaymi mayanpapis lulaynin, tacyaycuptin'a tincüninman allinta ćhasquiycun'a. \v 15 Ñatac chay lulaynin lupäluptin'a yan'al pampapämi lulaynincuna can'a. Quiquinmi ichá ninapïta ayïcänüpis salbacun'a. \p \v 16 Icha ¿manachun Tayta Diospa wasin capäcuśhayquita, jinal paypa Ispiritun amcunaćhu yaćhaśhanta tantiapäcunqui, imatá? \v 17 Mayanpis Diospa wasinta mana cäman muyuchïcätá, paytapis mana cämantacmi muyuchin'a. Tayta Diospa unanchaycuśha wasin payllapämá; chay wasi amcunam capäcunqui. \p \v 18 Ama mayanpis ingañacuyächunchu: mayanniquipis cay pachäćhu yaćhaycunallawan yaćhätucul'a, rasunpa sumä yaćhayniyu cananpá pasaypi mana yaćhayniyünuy caycuchun. \v 19 Cay pachäćhu yaćhaycunaca Tayta Diospá luclu-caymi. Isquirbishanćhüpis niyanmi: “Chay yaćhätucücunätá quiquinpa yaćhätucuyllanćhümi Tayta Dios pantächin”\x + \xo 3:19 \xt Job 5.13\x* nil. \v 20 Chaynütacmi niyan: “Tayta Dios lisinmi llapa yaćhätucücunäpa tantiaynincunacta; yan'alpä caśhantapis yaćhantacmi”\x + \xo 3:20 \xt Sal 94.11\x* nil. \v 21 Chaymi mana mayanniquipis nunatucüśha “Paypa atïninmi cayá” nil cayalcänayquichu. Rasunpa, lluypis amcunapmi: \v 22 masqui Pablopis, Apolospis, Pedropis, cay pachäpis, cawsaycäpis, wañuycäpis, canan timpupis, śhamü timpucunäpis, lluy ima cäcunäpis. \v 23 Amcunañatacmari Jesuspa capäcunqui, Jesusñatacmá Tayta Diospa. \c 4 \s1 Puydï caćhancuna ipa-ipanninćhümi licaycuśha \p \v 1 Chayurá ya'acunacta licapämanquiman Jesuspa sirbïllanpämi, jinaman Dios pacalächishan camalaycachishanta cuydaycüllanpämi. \v 2 Má, imactapis licaycü nunaca chalapacunä caśhantamá camalaycachinan. \v 3 Ya'actañatacmi imapis mana ancha ucamanchu amcuna nï quija arrinläcuna ashipal yaćhapaycälimänanpis. ¡Manamá nï quiquïpis licacuycüchu! \v 4 Masqui śhun'üćhu allin caycuśhäta yaćhaculpis, chaypächu manam juchannäña licaycuśha caśhä. Quiquin Jesusmari licaycamäcá. \v 5 Chayurá cäraycuyta ama-ari puntacuyalcaychu; Jesus cutimunancama alcaycäliy. Paymi tutapäcäćhu pacaläcäta acchïman juluycun'a, chaynütac imanuy śhun'uyu capäcuśhantapis lluy camalaycachin'a. Chayćhüćha lulayninman tincüta-cama Tayta Diospa alawayninta ćhasquipäcun'a. \p \v 6 Chalapacü-masïcuna, Apolospïtapis, ya'apïtapis tincuchiypa niycälic amcunap allinniquipämi. Isquirbishacta tuquicta yaćhaycul'a manaćhá chaynu quiquiqui-pula alawanacuyalcanquimanchu waquinniquicunap mana allinniquipä. \v 7 Chaynütac ¿imayquiwantan mas puydï allinnu cacuyanqui? ¿Imallayqui'a Diosninchic mana uycuśhuśhayqui cayantan? Lluypis paypa uycuśhuśhayqui cayaptin'a ¿imapïtan-nila nunatucüśha alawacuyanquiman, quiquillayqui licalichicamuśhacta-yupaylä canpis? \p \v 8 ¡Lluy munaśhayquitañamá uywacuyalcanqui! ¡Maynu cäniyü-camañamá cacuyalcanqui! ¡Ya'acunacta ipanchaycälimal aśhta puydï mandacücunamanñamá muyülälinquipis! \p Rasunpa puydï mandacüña cayalcaptiqui'a allinćha canman; ya'acunapis amcunawan cusca mandacüña caycälïmanćha. \v 9 Ya'apïtá, Diosninchic ya'a puydï caćhancunacta ćhulaycäliman wañuypa unanchaycuśha-yupaytanu jamuyäśha ipa-ipamanmi. Chaymi cay pachäpäpis, anjilcunapäpis, llapa nunacunapäpis, ya'acunawan ima pasaśhantapis licaculcänanpä cayalcá. \v 10 Canan Jesusninchicpa janan ya'acuna pasaypi mana tantiayniyu luclumá cacuyalcá. Amcunañatacmi ichá Jesusninchicćhu ¡maynu sumä yaćhayniyu cacuyalcanqui! Ya'acunañatacmi mana callpayu cacuyalcá; amcunañatacmi ichá callpa-sapa-camalä canpis. Amcuná alawäśhalämi; ya'acunactañatacmi ichá jamuyäśha. \v 11 Canancamapis micuypi, yacupi, müdanacunapïpis, aśhta supay-apachishacunam cayalcá. Manamá wasilläcunapis canchu. \v 12 Chaynütacmi wañuy-wañuy pishipäśha maquïwan lulapäculcá. Nunacunaca palapämaptinpis allinwanmi cutiycälichí. Ñacalcächimaptinpis awantayalcälämi. \v 13 Chaynütac tumpapämaptinpis tuquillapmi limapaycälí. Canancamapis cay pachäćhu nunacunaca mana imapäpis bälïpämi, wicapäśha canapä amu-yupaytamari licapäman. \p \v 14 Caycunacta isquirbimuc manam pin'acachipäcunacpächu, aśhwanpam cuyay chulïtanuy anyaycälic. \v 15 Masqui ćhunca walanganpi Jesusninchicćhu licaycüniquicuna cayaptinpis, taytayquinu'a manamá achcachu. Salbacü Jesusninchicpi wamäta willaycäliptí chalapaculcäśhayquiwanmi taytayqui-yupayman ya'a muyülú. \v 16 Chaymi ruygaycälic ya'a cawsaśhämannuy atichipämänayquipä. \v 17 Chaymi amcunaman masïsu chalapacü cuyay chulïnuy Timoteocta caćhayämú. Paymi yalpachipäcuśhunqui intiru malcaćhu yaćhachishätanülla sumäpa cawsaycuśhätapis. \p \v 18 Ñatac waquinniquicunam sumä nunatucüśha cayalcanqui “Manañaćh Pablo śhamun'achu watucüninchic” nil. \v 19 Ñatac Tayta Diosninchic munaptin'a wala śhalunllapis watucüniqui śhamuśhämi. Chayćhümi limaycaćhaśhanmannuy rasunpa lulaynin caśhantapis sumäta licaycuśhä. \v 20 Diosninchicpa mandacuyninćhu cawsay manamari limayllachu, aśhwanpa lulaycuyta atipaymi. \v 21 Amcunaman licä śhamul ¿imanuy śhamunätatan munapäcunqui? ¿Asutiwan camacaycälinactachun icha cuyacuywan llampu śhun'uyu watucaycälinactachun? \c 5 \s1 Mana allin lulä chalapacücäta cäraycul alüläliy \p \v 1 Amcunaćhüshi jucniqui märaśhtanwan mansibacüśha cayan. ¡¿Ima cätatan lulayalcanqui?! ¡Diosninchicta mana lisï nunacunaćhüpis manam caynu mansibacuy canchu! \v 2 Chaycunapi sumä pin'acüśha uyshuycaćhayalcänayquitá, ¡aśhwanpam yaćhätucuśhalä alawacuyalcäñanquiña canpis! Caynu mansibädu nunactá amcunapi alülälinquimanmi. \v 3 Ñatac amcunawan mana cusca cayalpis, śhun'ú amcunawan cuscam cayan. Chaymi amcunaćhu cayä-yupay Jesusninchicpa pudirnin caynïwan chay jucha luläcäta cäraycülüña. \v 4-5 Chayurá Jesusninchicpa pudirninnuy munayninćhu juntunaculcaptiqui, jinaman ya'apis amcunaćhu śhun'üwan cayaptí, chay nunacta Satanaśhpa munayninman jitaycäläliy, chayćhu aychan ñacayćhu wañunancama pasananpä. Almantam ichá Jesusninchic cutimul salbaycun'a. \p \v 6 Chayurá amcuna manamá caycunapïlä alawacuyalcänayquichu. ¿Manachun tantianqui: “Ash libadürallam punquichicüllan achca arinacta” nil limayllactapis? \v 7 Chaymi chay unay libadüranuypis mana allinćhu cäcunäta wicapälälinayqui. Jinalmi mana libadürayu muśhü arina-yupay allinpa licaśhaña capäcunqui. Chaynu allinpäña licaśha capäcunayquipämi Mana Libadürayu Tanta Fistaćhu uwish wañuchisha cäcänüpis Salbacüninchic Jesus wañuchisha cala. \v 8 Chaynu ya'anchic-laycu wañuyaptin'a, cushishaña fistachacuśhun. Amañari libadürayu tantäta micuśhtinchu; chay'a mana allincäćhu juchaćhu cawsayllam. Aśhwanpa micuśhun libadürannä tantäta; chay'a allincällacta pinsaśhtin rasuncäta limaśhtin cawsaymi. \p \v 9 Chaynütacmi punta cartaćhu nipäculacña mansibäducunäwan mana cusca capäcunayquipä. \v 10 Caywan manam nipäculacchu cay pachäćhu llapa jucha-sapa mansibäducunapïta, lägacunapïta, suwacunapïta, taytachacunaman\f + \fr 5:10 \fk taytacha: \ft Waquincunaćhu'a “santu” nipäcunmi.\f* chalapacücunapïtapis japächaculcänayquipächu. Jinapäcunayquipá cay pachäpïćha yalapäcunquiman. \v 11 Aśhwanpam mana jucllachanaculcanquimanchu: “Ya'a chalapacü-masiquim cayá” nil mansibäducunäwan, lägacunäwan, taytachacunaman chalapacücunäwan, waśha limäcunäwan, shincacunäwan, suwacunäwanpis. Caynu nunacunäwan amam cusca micapäcunquipischu. \p \v 12-13 Ñatac mana chalapacücunäta cäraycunäpächu ya'a manam cayá. Paycunactá quiquin Diosmi cäraycun'a. Amcunañatacmi ichá chalapacü-masiquicunacta cäraycälinayquipä cayalcanqui. Chayurá “chay jucha-sapäta alüläliy-ari”\x + \xo 5:12-13 \xt Dt 13.5; 17.7; 22.21\x*. \c 6 \s1 Chalapacü-masincunawan quijanacücäta anyapan \p \v 1 Ñatac amcunaćhu quijacuna licalïluptin ¡¿imapïtatá cürriyalcanqui Diostapis mana lisï fiscuna arrinlaycälishunayquipä, aśhwanpa chalapacü-masiquicuna arrinlaycunan cayaptin?! \v 2 Icha ¿manachun yaćhapäcunqui chalapacücunaca juc-pun cay pachätapis cäraycunanchic caśhanta, imatá? ¿Chaychun cay uchuy sasachacuycunällactapis arrinlaycuyta mana atipapäcunquimanchu? \v 3 ¿Manachun yaćhapäcunqui anjilcunätapis cäraycunanchicpä caśhanchicta? ¿Chaychun cay pachäćhu cäcunällacta mana atipachwanchu? \v 4 Chayurá amcunaćhu quija-niläcuna captin ¿imapïtatá mana chalapacücunäman mana imanänanpis cäcunämanlä cürriyalcanqui? \v 5 Cayta nipäcuc uyshulapäcunayquipämi. Chalapacü-masiqui-pulap quijallanta arrinlaycunallanpäpis amcunaćhu ¿manachun jucllayllapis allisca yaćhayniyu can, imatá? \v 6 Chalapacü-masiquiwan quijanacuy captin ¿mana chalapacücunämanlä cürrilcäśhayquichun allin ampá? \p \v 7 Cay quiquiqui-pula quijanacuyalcäśhayquiwan sumä llallichicälälisha cawsapäcuśhayquitañamá camalächipäcunqui. Aśhwanpa ¿imapïtan mana allinta luläśhuptiquipis awantapäcunquichu; ingañapäcuśhuptiquipis aśhwanpa caćhaycülunquiñachu? \v 8 Ñatac amcunam aśhwanpa mana allincäta chalapacü-masiquicunawan lulayanqui, aśhta ingañacuytalä jicutayanquipis. \p \v 9-10 ¿Manachun yaćhapäcunqui jucha-sapa nunacuna Diospa gubirnunman mana yaycunanta? Chayurá quiquillayqui ama-ari ingañaculcaychu: Diospa gubirnunman manam yaycun'achu mana casädu cayal juchaman palpücuna, taytachaman chalapacücuna, umripis walmipis mansibädu cäcuna, umri-pula cäcuna, suwacuna, lägacuna, shincacuna, waśha limäcuna, nï ingañacücunäpis. \v 11 Caynümi waquinniquicuna capäculanqui. Ñatac Jesusninchicpam Chuya Ispiritupam Tayta Diosninchic juchayquicunapi pa'aycuśhulanqui, payllapäñam unanchaycuśhulanqui, jinaman mana juchayütañam licaycuśhulanqui. \s1 Imaymana anla juchapacuycunapïtam anyapan \p \v 12 Ñatac “Ima lulanäpäpis pirmitisham cayá” ninchicmi. Manatacmá lluychu allincäman puśhamanchic. Aw-ari, “Ima lulanäpäpis pirmitisham cá” ninchicmá. Chaynu captinpis manamá jucllanpa munayllanwanpis aysachicuśhächu. \v 13 Ñatac: “micuyca patanchicpämi; patapis micuycäpämi” ninchic. Diosninchicñatacmi ichá lluy caycunacta camacälun'a. Chayurá aychanchic'a manam mansibacuycunacta lulayänapächu, aśhwanpam aychanchic Taytallanchicpäña, Taytanchicpis aychanchicpämi. \v 14 Maynümi Diosninchic munayninwan Jesusta wañuycäpi śhalcachimula, chaynümi ya'anchictapis śhalcachimäśhun. \v 15 ¿Manachun yaćhapäcunqui aychayqui Jesuswan jucllaña caśhanta, imatá? Chayurá ¿allinchun watica\f + \fr 6:15 \fk watica: \ft Juc-juc umricunawan cacü walmi ninanmi.\f* anla walmicunawan aychayquita jucllachayäśhayquica? Manamá. \v 16 Icha ¿manatacchun waticacunäwan jucllachanacüca jucllay aychallaña caśhanta yaćhanqui, imatá? ¿Manachun isquirbishaćhüpis: “Ishcayninmi juc aychallaña capäcun'a”\x + \xo 6:16 \xt Gn 2.24\x* nil niyan? \v 17 Chaynümi Jesuswan pipis jucllachacücunacá paywan jucllay nunanüllaña ispiritunćhu cayalcan. \p \v 18 Chaymi anla juchapacuycunapïta ayiculcänayqui. Má, juc juchacunacta juchacul'a manamá aychanchicpa cuntranchu. Anla juchapacuycá quiquinchicpa aychanchicpa cuntranmá. \v 19 Ñatac ¿manachun yaćhapäcunqui Dios Chuya Ispiritunta upäcuśhuśhayquita, jinaman'a amcunaćhu Ispiritun yaćhayaptin, aychayqui paypa wasin caśhanta? Aychayqui amcunapñachu manamá. \v 20 Diosninchic alli-alli ćhaniyüwanmari salbaycälishulanqui. Chaymi aychayquiwan payta altuman julaycälinayqui. \c 7 \s1 Casädu caycunapïtam limapan \p \v 1 Cananmi cartaćhu tapucalcämäśhayquita nipäcuśhayqui. Allinmi canman juc walaśh mana casaracuptinpis. \v 2 Ñatac anla juchapacuycunaman mana palpuyänanpä walmiyü-cama capäcuchun, chaynütac walmicunäpis wayapayü-cama capäcuchun. \v 3 Ñatac casädu wayapapis walminwan, walmipis wayapanwan cunsintinaculcänanmi. \v 4 Walmip aychan manañamari quiquinpachu, sinu'a wayapanpañam. Chaynütacmi wayapap aychanpis manaña quiquinpañachu sinu'a walminpañam. \v 5 Chaymi Diosta mañaculcänayquipä cuscayquipi limanacul chay cunsintinaculcänayquita ash timpulla dijaycapäcunayqui juc timpullapä tuqui awninacullaltac. Chaypïta mana awantayta atipaptiqui Satanaśh jucwan mana juchapacayächishunayquipä caśhanmi cunsintinaculcänayqui. \v 6 Caycunacta limapayllam limapaycälic, manam lulapäcunayquipä camachicuychu. \v 7 Ya'a munämanmi llapanpis ya'anuy capäcunanta. Ñatac Tayta Diosmi lluyta imanuy cananchicpäpis uycamälanchic: waquintam caynu cananpä, waquintañatacmi jucnu cananpä. \p \v 8 Ñatac müsu lasac cäcunätawan japanyäśhacunätam “Allinmi japallan manaña casaracul ya'anuy tacyaculcal'a” ní. \v 9 Ñatac mana awantayta atipal'a casaracuchun. Mas allinmi casaracuynin'a chayllapïña uman muyüśha puliyänantá. \p \v 10 Canan'a casäducunäta cayta niycälic — manam ya'apïtachu, sinu'a Taytanchicpa camachishantam niycälic: Walmicunaca wayapanpïta ama laquicuchunchu. \v 11 Sïchuśh wayapanwan laquinacülul'a japallan cacuchun, ütac wayapanwan cuscachun\f + \fr 7:11 \fk wayapanwan cuscachun: \ft Waquincunaćhümi ‘cutiycanacuchun’ nipäcun.\f*. Chaynütac wayapacunäpis walminpi ama laquicuyächunchu. \p \v 12 Ñatac juccunätá ya'ami niycälic, manam Tayta Dioschu: chalapacü-masinchicpa mana chalapacü walmin captinpis, walmica mana caćhaycul allinpa cawsaptin'a, wayapaca ama laquicuyächunchu. \v 13 Chaynütac chalapacü walmip mana chalapacü wayapan mana caćhaycul allinpa cawsaptin'a, chay walmipis amatac laquicuyächunchu. \v 14 Ñatac walmica Jesusman chalapacuśhanpam mana chalapacü wayapanpis allincäman puśhaycuśha can'a. Chaynütac mana chalapacü walmipis wayapanpam allincäman puśhaycuśha. Chaynu mana captin'a Diosninchic chuliquicunacta mana allinpäćha licanman cala. Chaynüchu manamari; canan'a chuliquicuna allinpa licaycuśhañam cayalcan. \p \v 15 Tayta Diosninchic jawca cawsayman ayaycayämaptinchicmá mana chalapacü walmica ütac wayapaca laquicacuyta munal'a, laquicunman. Chalapacüca manamá uyway nunanu ñacayćhu cayänachu. \v 16 ¿Am walmi maypïtá yaćhanqui wayapayqui salbaśha cananta? ¿Am wayapa maypïtá yaćhanqui walmiqui salbaśha cananta? \s1 Diosninchic ayaycamäśhanchicnülla cawsaśhun \p \v 17 Chayurá Dios imacta lulapäcunayquipäpis nipäcuśhuśhayquinümi, jinaman unanchaycuśhannümi cawsapäcunayqui. Caytam llapa malcacunäćhu chalapacücunäta yaćhaycachí. \v 18 Chayurá umri cayninćhu siñaläśha Israel caśhtacta ayaptin'a jinalla cacuchun. Mana siñaläśhacta ayaptinpis jinallatac cacuchun. \v 19 Manam ima allinpischu siñaläśha caypis ütac mana siñaläśha caypis. Aśhwanpa Dios nimäśhanchiccäta cäsucuycämi mas allinca. \v 20 Chaymi ayaśhuptiqui imanuy caśhallayquićhu capäcunayqui. \v 21 Sïchuśh uyway nuna cayal'a, chaypi ama afanädu cayaychu. Ñatac uyway nuna manaña canayquipä ćhämuptin'a prubichaycunquimanmi. \v 22 Uyway nunaca Jesusninchic ayaycüluptin'a libriñam payta sirbinanpä. Chaynütacmi mana uyway nuna cäcäpis Jesusninchic ayaycüluptin'a paypa uyway nunanña. \v 23 Tayta Diosninchicmari payllapä capäcunayquipä sumä-sumä ćhaniyüwan lantiycälishulanqui. Chaymi nunacunallap uywayninman manaña muyuyalcänayquiñachu. \v 24 Chalapacü-masïcuna, maynütam Diosninchic ayaycapäcuśhulanqui, chaynüllam caycälinayqui. \s1 Casaraculpis mana casaraculpis Diospa munaśhannuy cawsaśhun \p \v 25 Canan nipäcuśhayqui japallanlä walaśhpis ütac wamlapis cäcunapïtam. Manam quiquin Diosninchic yaćhaycachimäśhanchic canchu, aśhwanpa niycälishayqui Jesuspa llaquipayninpa chalapacuna nuna caśhä-laycum. \v 26 Chayurá canan caynu sasa-sasa timpucunaćhu cawsaśhanchiccäćhu, ya'apïtá allin canman caśhannülla tacyaculcaptinmi. \v 27 Sïchuśh masanyacüśhaña cayal'a ama-ari laquicacuychu. Japallayquilä cayal'a amañatac masanchacuypi wañupacuyaychu. \v 28 Ñatac casaracul'a manam juchacuyanquichu. Chaynütac wamlapis cuscälul'a manam juchacuyanchu. Ñatac casaracücunaca cay pachäćhu imaymana sasachacuycunactam pasapäcun'a. Chayta mana munaynïwanmari caycunacta niycälic. \p \v 29 Chalapacü-masïcuna, cay pachäćhu unay mana cawsananchic captinmi cayta niycälic. Chaymi casäducunäpis japallan cayä-yupay Diosninchicpä cawsanan. \v 30 Chaymi llaquisha wa'acunäpis cushisha cayänuy cawsapäcunan. Cushisha cäcunapis mana cushisha cayänuy. Ima cänincunacta armacücunäpis mana imactapis armänuy. \v 31 Chaynütac cay pachäćhu imapapis janallanćhu cawsäcunäpis mana imanpis cäniyü-yupay. Cay pachaca lluy cänintinmari camacan'a. \p \v 32 Ya'a manam munächu pinsamintucüśha cayalcänayquita. Japallanlä cacü müsucuná Taytanchicpa cäcunallamanmi llapan śhun'unwan lulaycuypi wañupacun, paypa śhun'unpä cawsaśhtin. \v 33 Ñatac casäducunaca pinsamintucuyan cay pachäćhu cäcunapïtam, jinaman'a walminwan allinpa licachicuyllactam. \v 34 Chaynütacmi casädu walmipis manaña japallan tacyacücänüchu. Japallan cacü walmipis Taytanchicpa śhun'unpänuy cawsayllapïmi wañupacun. Chaymi aychanwanpis almanwanpis payllacta sirbiycun. Ñatac casädu walmicunacá cay pachäćhu cäcunällamanmi pinsamintuculcan jinaman'a wayapanwan allinpa licachicuyllactamari. \v 35 Cayta nipäcuc quiquiquip allinniquipämi, manam casaraculcänayquipä atajacuynïwanchu. Aśhwanpa juccunaman mana pinsamintucul Jesusllanchicpa munayllanta sumäpa lulaycunayquipämari. \p \v 36 Mayanpis limay-masinwan burlapächicuyal, jinaman chay wamla cuscananpä timpun pasacuyaptin'a, chaynütac paywan cananpäña aychan aysacuyaptin'a, casaracunanñamari. Manamá juchacunchu. \v 37 Ñatac pipis quiquinpa śhun'unta sumäta tapucuycul, mana mayanwanpis limaynin captin'a, jinaman aychantapis sujitacuyta atipal japallan cayta munal'a, japallan tacyacuchun. Mana casaraculpis paypis allintam lulayan. \v 38 Chayurá casaracücá allintam lulayan. Ñatac japallan tacyacücunacá mas allintalämi lulayanpis. \p \v 39 Ñatac walmicunaca wayapan cawsaśhancama payllapämi cayalcan. Wayapan wañucuptinmi ichá libri mayanwanpis yapacunanpä. Yapaculpis chalapacü-masinwanmi yapacunan. \v 40 Ñatac ya'apïtá japanyäśha walmicunaca mas cushisha canman manaña yapaculmi. Caynu niycälic ya'apis Chuya Ispiritup munayninćhu cayalmari. \c 8 \s1 Taytachacunaman uycuśha aychapïtam limapan \p \v 1 Ñatac canan nipäcuśhayqui taytachacunaman aycha uśhanta micunapäpis ütac mana micunapäpis. Chaycunapïtá tuquictañamari yaćhanchic. Ñatac yaćhayca nunatucachimanchic jinallam. Cuyanacuycämi ichá nuna-masinchicta yanapaycun. \v 2 Mayanpis “Lluytañam yaćhayá” nïcá, manalämi lluy yaćhanancäta yaćhaycunlächu. \v 3 Mayanpis Diosninchicta cuyäcätam ichá allinpa licaycun. \p \v 4 Chayurá taytachaman uycuśha aychacta ¿micuchwanchun icha manachun? Yaćhanchicmi cay taytachacunaca mana munayniyu caśhanta. Rasunpa jucllayllamá Diosninchic'a. \v 5-6 Masqui waquincuna: “Cay pachäćhüpis sïlućhüpis diosninchiccuna duyñunchiccuna achcam cayan” nipäcuptinpis, ya'anchicpá jucllayllam Taytanchic, Diosllanchicmari. Paypa camaśhanmi lluy imapis cayan. Paypätacmi llapa imapis cawsayanchic. Chaynütacmi jucllaylla Duyñunchicpis, Salbacü Jesusllanchicmi. Paywanmi llapa imapis camaśha cayan. Paypatacmi ya'anchicpis cawsayanchic. \p \v 7 Ñatac lluy caycunacta manam lluychu yaćhapäcun. Chaymi waquinnincuná taytachancunacta munayniyüpälä lical, micuy uśhanta micülul'a pishi tantiayniyu cayal juchacüśha-yupayña cacuyalcan. \v 8 Ñatac Dios'a manam micuśhanchicpachu allinpa licaycamanchic. Chayurá micuśhanchicpachu manam mas allinpa ćhasquiycuśha canchic nïtac mana micuśhanchicpachu mana allinpa licaśha canchic. \p \v 9 Chayurá yan'al-lätac “Libriñam cayá” nil lulayniquiwan pishi chalapacuyniyücunäta jucha imaman palpuyalcächinquiman. \v 10 Cayta tuquictaña am yaćhäca, taytachacunap alawapäcuśhanćhu aychacta micuyaptiqui chayćhu pishi chalapacü-masiqui licälul “¿Ya'apis imapïta mana micümanchu?” nil ¿manachun micuyta allacuycunman? \v 11 Caynu tuquicta yaćhayal lulaśhayquim achäqui can'a Jesusninchic libraycuśhan pishi chalapacü-masiqui allincäpi cuticunanpä. \v 12 Caynu chalapacü-masiquita mana allinta lulayal pishi chalapacuyninta mana caśhanman cutiyächil'a quiquin Jesusninchictam mana allinta lulayanqui. \v 13 Chayurá ima micuywanpis chalapacü-masïta juchaman palpuchinanpä achäqui captin'a aychacta manaña imaypis micuśhächu, juchaman manaña palpuchinäpä. \c 9 \s1 Puydï caćhacunap dirichunpïmi limapan \p \v 1 ¿Manachun libri cayá? ¿Manachun jucnin puydï yaćhapacünin cayá? ¿Manachun Duyñunchic Jesusta licalá? ¿Manachun Jesusninchicpä lulaśhäpa wayuynin amcunapis capäcunqui? \v 2 Ñatac waquin nunacuna puydï yaćhapacünintanuy mana licayalcämaptinpis, amcunapämi ichá jucnin puydï caćhan cayá. Chaynu tacyalpachisha cayá amcuna allincäta uyalicul Jesusman chalapaculcäśhayquipamari. \p \v 3 Ñatac jamuyämäcunäta caytam niycuśhä: \v 4 Ya'acunapis ¿manachun micunäpä, upyanäpä ćhasquipäcuná? \v 5 ¿Manachun juc puydï yaćhapacünincunanüpis ütac Jesuspa śhullcancunanüpis Pedronüpis chalapacü-masinchic walmiwan casaraculcul pulä pulipäcüman, imatá? \v 6 ¿Icha Bernabëwan ya'allachun lulapaculcäman? \p \v 7 ¿Pï cachacumá quiquinpa illayninwan llapa gastuctapis gastamunanpä sirbï lin? ¿Mayantacmá übacta talpucul übanta mana micunmanchu? ¿Mayantacmá uywacta michin lichillantapis mana upyananpä? \v 8 Yan'al-lätac “Nunacunallap tantiayllanpïćha niyämanchic” niyalcanquiman. ¿Manachun camachicuypa Tayta Dios nichimula? \v 9 ¿Manachun chayćhu Moises isquirbila: “Ïra jalü uywacta ama jaquimanta ćhulaychu”\x + \xo 9:9 \xt Dt 25.4\x* nil? ¿Tayta Dios cayta niyan uywacunäta llaquipayninwanchun, icha ya'anchicta llaquipayninwanchun? \v 10 Ya'anchic allin cananchicpämá cayta isquirbichila. Chaymi äräcäpis, ïracta jaluchïcäpis ćhasquinanman chalapacul lulayan. \v 11 Chayurá amcunaman Chuya Ispiritu cüsacunacta juc mujuctanüpis talpülälishäpïta ¿anchapchun canman cäniquicunapïta laquipaycälimaptiqui, imatá? \v 12 Juccuna “ćhasquinanchicmi” niyalcaptin'a, ¿maynüläćha ya'acuná niycälïmanpis? \p Chaynu captinpis ya'acuna manam imallactapis nipäculacchu. Aśhwanpa lluy sasachacuycunacta awantapäculá Jesuspa willacuynin mana śhaycunanpämi. \v 13 ¿Manachun yaćhapäcunqui Diospa chuya wasinćhu luläcunaca, chaypi micapäcuśhanta, chaynütac chayćhu camachicuyninmannuy uywacuna uycücäpis chaypi micapäcuśhanta? \v 14 Chaynümi quiquin Taytanchic nila allin willacuyta willacücunäpis chay willacuśhancunäpi cawsapäcunanpä. \v 15 Ñatac cay dirichüta manam bälichilächu. Cananpis cayta isquirbiyämú manam imallactapis uycälimänayquipächu. Aśhwanpaćh caypi alawacuynïta mana caśhanman cutichinanpïtá wañücümanpis. \p \v 16 Ñatac allin willacuyta willacuśhäpi manam imapi alawacuná canchu quiquin Dios willacunäpä caćhayämaptin'a. ¡Imanuylä cäman mana willacul'a! \v 17-18 Quiquilläpïta willacuyta allaycupti'a primiucta ćhasquiycunämi. Manatacmá quiquilläpïchu, sinu'a Tayta Dios caćhamaptinmi. Chayurá ¿imactamá alcaycüman? Dirichütapis mana bälichillal dinbaldilla allin willacuyta willacuśhäpi sumä cushicuśhalläñamá. \p \v 19 Ñatac mana mayanpa uyway nunan cayalpis, uyway nunanümi lluypa cayá Jesusninchicman may-chicacta puśhaycamuynïwan. \v 20 Chaymi Israel caśhtacta puśhaycamuynïwan Israel caśhtamannuy muyuycú. Chaynütac camachicuyninpa maquinćhu cawsäcunäta puśhaycamuynïwanpis paycunamannuy muyulcul cawsá, chay camachicuypa maquinćhu mana cayalpis. \v 21 Chaynütac chay camachicuyta mana lisïcunäta puśhaycamuynïwanpis paycunamannümi muyuycú. Ñatac Diosninchicpa camachicuyninta manam rasunpa un'ächu, aśhwanpa Jesusninchicpa camachicuyninpa maquinćhümi caycú. \v 22 Chaynütacmi mana sumä chalapacücunaćhüpis, paynu cawsaycú tacyaycachiynïwan. Chaymi imanuy caśhanman mayanmannüpis lluy muyuycú, waquillantapis imanuypapis Jesusman cutichimunäpä. \v 23 Lluy caycunacta lulaycú allin willacuynin-laycum, chay ćhasquicücunäwan Taytanchic unanchaycamäśhanchicćhu caycälinäpämi. \p \v 24 ¿Manachun cürriy llallinacuyćhu achca cürripäculpis jucllay llallïcälla primiucta ćhasquin? Chayurá amcunapis cürrïcänuy cawsapäcuy primiucta ćhasquipäcunayquipä. \v 25 Caynu llallinacuycunaćhu mayanpis caycuyta munäcá, sumäta licaculmi callpanchacun. Jinapäcun chincacü camacä primiullacta ćhasquipäcunallanpämi. Ñatac ya'anchicmi ichá mana imaypis chincä nï camacä primiupá.\f + \fr 9:25 \fk primiu: \ft Griego limayćhu'a ‘corona’ niyanmi.\f* \v 26 Manamari yan'al cürrïcänüchu ya'a cürriyá, nïtac waywacunallawanpischu ma'anacuyá. \v 27 Aśhwanpa cay aychäta ñacachilmi uywaynïpa ćhulaycú, juccunactapis willacüca cayal'a primiupi japächaśha mana quïdanäpä. \c 10 \s1 Awquilluncunap pasaśhancunäwanmi anyapaycun \p \v 1 Chaymari chalapacü-masïcuna, unay awquillunchiccunawan ima pasaśhantapis sumäta licaycälinayqui. Paycuna pucutaypam llapallan puśhaśha capäcula. Llapantacmi Puca Lamarcäta chimpälälila. \v 2 Chaynu pucutayćhu lamarcäćhu cayninwan Moisespa atïnin cananpä bawtisaculcäśhannüñam capäcula. \v 3 Chaynütacmi lluy micapäcula Tayta Dios janay pachäpi umuśhan micuycätapis. \v 4 Chaynütacmi paycunawan cä wancaćhu\f + \fr 10:4 \fk wanca: \ft Waquincunaćhu'a ‘a'a’ nipäcunmi.\f* yacupïta Tayta Dios lluyta upyachipäcula. Chay paycunawan cä wancaca quiquin Jesusmi. \v 5 Chaynu cayaptinpis llapan-yupaymi Tayta Diospa śhun'unpänüchu mana cawsapäcula. Chaymi chay chunyänincunaćhu wicćhu cayćhu wañüśha quïdaculcäla. \p \v 6 Lluy caycuna pasala juc licachipänüpis tantiachimänanchicpämi, jinaman paycunanüpis chay mana allincunäpi mana wañupacuyänanchicpämi. \v 7 Amaña chay waquinnin awquillunchiccunanu'a taytachacunaman chalapacuyalcayñachu. Isquirbishaćhümi paycunapi nimanchic: “Malcaca taycacaycälilmi micuculcäla, upyaculcäla, jinaman chay taytachanpä anla fistachacuycunacta lulapäcula”\x + \xo 10:7 \xt Ex 32.6\x* nil. \v 8 Ama-ari chay waquinnincunanuy ima anla juchapacuyman palpuyalcayñachu. Chaynu juchacücunämi juc muyunlla ishcay ćhunca quimsayu walanga (23,000) nuna wañülälila. \v 9 Amatac chay waquinnincunanuy Tayta Diosta munayninchicman ñacayächishunchu. Chaycunam culibraypa caćhülälisha wañülälila. \v 10 Amatac chay waquinnincunanuy Tayta Diosninchicta jamuyayalcaychu. Chaynu jamuyapäcuptinmi camacaycü anjilca lluy wañüchila. \p \v 11 Lluy caycuna pasala unay awquillunchiccunacta juccunacta tantiachinanpämi, jinaman isquirbisha cala cay camacay timpucunäćhu ya'anchiccunacta anyapämänanchicpämi. \v 12 Chayurá mayanpis masïsu tacyätucücá, palpunanpïta sumäta licacuchun. \p \v 13 Amcunacta mana allincäman palpachiyta ćhulaycamuśhancunaca jinantin nunacuna pasaycälishannüllamari. Ñatac Tayta Dios'a chalapacunam; manamá mana atipänayquicunactá anman ćhaycachimun'achu. Aśhwanpa palpuchiycuna śhamuptin, tacyaycälinayquipämi yaluyta uycälishunqui. \s1 Tayta Diosta altuman juluyllawanmi imactapis lulaycunanchic \p \v 14 Chayurá cuyaśhá chalapacü-masïcuna, taytachacunacta alawaypi japächaculcay. \v 15 Caynu limapaycälic tantiay-sapa-cama nunactam. Chayurá cay nishäcunäta sumätari tantiaycäliy. \v 16 Má, sulpäta ucuśhanchic bïnuyu cüpapi'a: ¿manachun chaypi upyäcunaca Jesus yawarninpa allincunäta uycamäśhanchicta partinacuycunchic? Chaynütac tantacta partishanchicwanpis ¿manachun Jesus aychanpa allin uycamäśhanchiccunäta partinacuycunchic? \v 17 Jucllay tantallapi wäćhanaculmi masqui achca cayalpis jucllay aychallaćhu cayanchic. \p \v 18 Licaycäliytac Israelcunäta. Diosman uycuśhan uywacunäpi micapäcul ¿manachun chay uycücunäwan cusca Diosta sirbil alawayalcan? \v 19 Lluy caycunawan ¿“Taytacha rasun diosmi” niyächun ütac “Aycha uycuśhanpis munayniyümi” niyächun? \v 20 ¡Manamá! Aśhwanpa paycuna uycälil'a Satanaśhpämi uycälin. Manamá Tayta Diospächu. Chaymi chay aycha micuyniquiwan Satanaśhpa lulawshïnincuna capäcunayquita mana munächu. \v 21 Ñatac Jesus wañuśhanta yalpaśhanchic cüpapïta upyayal'a, ¿imanuypatá supaypa cüpanpïta upyäluchwan? Chaynütac Jesusta yalpaywan tanta partishancäpi micuyal'a ¿imanuypatá supaypa micunanpïta micüluchwan? \v 22 ¿Icha Tayta Diosta piñachiytachun munayanchic? ¿Paypïpis mas masïsulächun cacuyanchic, imatá? \p \v 23 Má, “Ima lulanäpäpis pirmitisham cayá” ninchicmi. Ñatac manam lluychu allinninchicpä. Aw-ari, “Ima lulanäpäpis pirmitisham cayá” ninchicmá. Ñatac lluychu manam allincäćhu yanapämanchic. \v 24 Ama quiquillayquip allinllayquipá ashiyaychu, aśhwanpa nuna-masiquita yanapaycunanpäri. \p \v 25 Ñatac läsaćhu aycha lanticücunäpi micapäcuy jinalla; ama “¿Taytachacunapïchućh?” nil ishcayyayalcaychu. \v 26 Taytallanchicpamari cay jinantin pachaca, llapa ima cänintinpis. \p \v 27 Chayurá mana chalapacü nuna micapäcunayquipä ayachishuśhayquićhu lluy alaśhuśhayquita micapäcuy. Manam “¿Taytachacunapïchućh?” nil niyänayqui canchu. \v 28-29 Ñatac chayćhu mayanpis “Cay aycha taytachacunaman uśhanmi” nil nishuptiqui'a, ama micapäcuychu chay nishuśhayqui nuna-laycu, jinaman tantiaśhan-laycu. \p Ñatac “¿Imapïtan juccäpa tantiaśhan-laycu ya'acta chay micuycunapi mićhacamanman?” nipämanquićh. \v 30 Ütac “Diosta sulpäta uycuśhäpi ¿imapïtan jamuyapämanman?” nipäcunquićh. \v 31 Má, caycunapïmari: micapäculpis, upyapäculpis ütac imacta lulapäculpis Diosninchic altuman juluśha cananpämi lulaycälinayqui. \v 32 Ñatac lulayniquiwan ama sasachacuycunacta ćhulaychu, Israelcunäpäpis, juc caśhtacunäpäpis nïtac chalapacücunäpäpis. \v 33 Aśhwanpa ya'anuy lulaycäliy: quiquilläpä mana licaculmi, ima lulaśhäwanpis lluypa allinninpä lulayta jicutaycú may-chicañapis salbaculcänanpä. \c 11 \p \v 1 Chayurá Jesusninchicta ya'a atichishänuy, amcunapis atichipämay. \s1 Mañacuyćhu śhucupaculcäśhanpïtam limapan \p \v 2 Chalapacü-masïcuna, amcunapïta sumä cushisham cayá imaypis yalpapämäśhayquipïta, chaynütac yaćhachipäcuśhänülla imactapis lulaycälishayquipïta. \p \v 3 Ñatac sumäta cayta uyalipäcuy: Jesusmi llapa wayapap uman; wayapacunäñatacmi walminpa uman. Diosninchic'a Jesuspa umanmari. \v 4 Chaymi juc wayapa umanta śhucupacüśha Dioswan limal ütac willacuyninta willal'a puydï umantam pin'ayta lulayan. \v 5 Ñatac walmica mana śhucupacüśha Dioswan limal ütac willacuyninta willacul'a umantam pin'ayta lulayan. Siplay-siplay ächan lutüśha-yupayñamari cayan. \v 6 Walmica mana śhucupacul'a ächantapis lutuchicuchun-ari. Ñatac chaynu siplay-siplay lutuchicüśha cayta pin'acul'a śhucupacuchun-ari. \v 7 Wayapam ichá umanta mana śhucupacunmanchu Diosninchicnülla camaśha cayal, jinaman allin caśhanta camalachïca cayalmá. Ñatac walmicunacá wayapanta allin caśhanta camalachïmi. \v 8 Rasunpa, wayapaca manamá walmïpïtachu camaśha cala, sinu'a walmim wayapäpïta. \v 9 Manatacmi walmï-laycuchu wayapaca camaśha cala. Sinu'a wayapäpämi walmica camaśha cala. \v 10 Chaymi walmica śhucupacunman wayapanta manchacuywan licaycuśhanta Diospa caćha anjilnincunacta tantiachinanpä. \p \v 11 Ñatac chalapacücunaćhu'a wayapapis walmipis manam japallan cawsayta atipanmanchu. \v 12 Maynümi walmica wayapäpïta śhamun, chaynümi wayapäpis walmipïta näsimun. Ñatac ishcayninpis lluy imapis Tayta Diospa lulaśhallanmi. \p \v 13 Má, imanipäcunquim: walmicuna mana śhucupacüśha Dioswan limaśhan ¿tincunchun icha manachun? \v 14 ¿Manachun yaćhanchic wayapaca ächanta wiñachicuptin pin'ay caśhanta? \v 15 Walmipam ichá ächa-sapa caśhan allinpa licaśha. Paycunactam ichá śhucupacun-yupay cananpä ächanta uycula. \v 16 Chaymi mayanpis caycunapi tapunacuyta munal'a, yaćhachun chaynu mana custumrinchic caśhanta, nïtac Diosman lluy chalapacücunäćhüpischu. \s1 Jesuspa wañuyninta yalpay sinaypïtam limapan \p \v 17 Ñatac canan cayta nil manam alawaycälicmanchu. Amcunap juntunaculcäśhayqui allincäta wayuycuśhannu'a mana allincällactam masta wayuycun. \v 18 Puntactá má, caynümi nipäman alawapäcunayquipä juntunaculcäśhayquićhu iwinacuycunalla caśhanta. Chay nipämäśhanman chalapacutyayämá. \v 19 ¿Chayurá “Cay iwinacuycunapmi Tayta Diosninchic mayanninchictapis mas mas allinpa licaycamanchic” nil niyalcanquichun imatá? \v 20 Rasunpa, chay juntunaculcäśhayquićhu “Jesuspa wañuyninta yalpay sinayta micuyanchic” nillaptiquipis manañamá chaynüchu. \v 21 Chayćhümi mana alcaycanacul micuyniquita-cama micacälälinqui. Waquinniquicunam micanäśha cayalcanqui; waquinniquicunañatacmi pasaypi shincäśhaña cayalcanqui. \v 22 Amcuna ¿micapäcunayquipä upyapäcunayquipä mana wasiyüchun capäcunqui? ¿Icha Tayta Diospa nunancunactachun jalutacuyta munayanqui, imatá? ¿Icha mana cäniyücunäta pin'ayman ćhulaypïchun wañupacuyalcanqui? ¿Caynu lulapäcuśhayquipi alawaycälishayquilächun canpis? ¡Manamá! \p \v 23 Ñatac Jesus nimäśhallantam yaćhachipäculac: Jesusninchic wañuchisha cananpä chalaycachinan tuta tantacta apticulcul, Diosta sulpäta ucula. \v 24 Jinalculmi tantäta partila cay nishtin: “Cay tantämi aychá. Amcuna-laycum cay aychäta wañuyman uycú. Caypi puntaman lulaśhäta yalpayniquiwan micapäcuy” nil. \v 25 Chaynütacmi micuyta camacalcul bïnuyu cüpacta apticulcul nila: “Cay cüpá muśhü limalicuy yawarnïwan tacyalpachishäcämi. Caypi puntaman lulaśhäta yalpayniquiwan upyapäcuy” nil. \v 26 Chayurá cay tantacta imaypis micapäcuśhayquiwan bïnucta upyapäcuśhayquiwan Jesusninchicpa wañuśhantam cutimunancama willacuyalcanqui. \p \v 27 Chayurá mayanpis mana manchacuyninwan tantäta micul, bïnüta upyal'a Jesus wañuycäman aychanta ćhulaśhantawan, yawar jićhaśhanta jalutacuśhanpam juchachäśhaña cayan. \v 28 Chaymi tantäta bïnüta manalä upyaśhancama śhun'un imanuy caśhantapis sumäta tapucuycunan. \v 29 Ñatac Jesuspa aychan imaninantapis mana sumäta tantial micücá upyäcá quiquinpa lawćhayninpämi micunpis upyanpis. \v 30 Chaymari amcunaćhu cayalcan achca ishyäcunapis, tanli-tanlicunapis, aśhta wañuycunamanpis ćhayalcan. \v 31 Ñatac quiquinchicta sumäta licacuycuptinchic'a manam imapi cäraycamänanchic canmanchu. \v 32 Taytanchic sumäta licaycayämaptinchic'a caminaycayämanchic cay pachäćhu nunacunänuy cäraycuśha mana cananchicpämi. \v 33 Chayurá chalapacü-masïcuna, Jesus wañuśhanta yalpapäcuśhayquiwan juntunaculcal'a alcaycanacuy. \v 34 Mayanpis micanäśhacá wasinćhu micapämuchun, juntunacuyniquicuna cäraycuśha mana cayänanpä. \p Ñatac juccunapi limananchiccätá śhamulñam limapaycälishayqui. \c 12 \s1 Chuya Ispiritu uycamäśhanchicpïtam limapan \p \v 1 Chalapacü-masïcuna, canan má, Chuya Ispiritu imaymana uycamäśhanchiccunapïta sumä yaćhaycälinayquitam muná. \v 2 Amcuna tuquictam yaćhayalcanqui Jesusman manalä chalapaculcal chay mana limalï taytachacunawan aysachiculcäśhayquita. \v 3 Chaymi canan sumäta tantiaycapäcunayqui: mayanpis Chuya Ispiritup munayninćhu cayal'a manam śhun'unpi “¡May supayćhüpis Jesus cachun!” nimunmanchu. Chaynütacmi Chuya Ispirituwan mana cayal'a śhun'unpi “Jesus Duyñunchicmi” nil mana nimunmantacchu. \p \v 4 Chayurá má, jucllaylla Chuya Ispiritu cayalpis imaymana lulaycunam uycamäśhanchic'a. \v 5 Chaynütac imaymana sirbiycuna cayaptinpis jucllayllatacmi Duyñunchic'a. \v 6 Chaynütac imaymanap lulaycuna cayaptinpis, juc Tayta Diosllam mayćhüpis imactapis lulaycachïcá. \v 7 Chayurá pay Ispiritunpam lluytapis lulayninta-cama uycamanchic lluypa allinninpä. \p \v 8 Chaymi Ispiritun waquinninta sumä tantiayta uycun limananpä, waquintañatac yaćhayta uycun yaćhaywan limananpä. \v 9 Cay quiquin Chuya Ispiritullam waquintá sumä chalapacuyniyu cananpä ćhulaycun, waquintá ishyäcunacta allinyachinanpä; \v 10 waquintá milagrucunacta lulananpä; waquinnintá Diospa shiminta willacunanpä; waquintá rasun Ispiritu ütac mana allin ispiritu caśhantapis tantiaycunanpä; waquintá imaymana limaycunaćhu willacunanpä; waquintá chay limaycunaćhu ima nishanta ticlachinanpäpis. \v 11 Lluy cay lulaycunaca jucllay Ispiritullapïmi, ñatac munaśhanmannütacmi lluytapis uycamanchic. \s1 Jucllay aychallaćhu imaymana partiyu, lulayniyü-camam cayan \p \v 12 Yaćhaśhanchicnüpis aychanchic jucllaylla cayaptinpis imaymana partiyümi cayan; achca partiyu cayalpis juc aychallatacmari. Chaynümi Jesusninchicćhüpis. \v 13 Juc Ispiritulla bawtisamäśhanchicpa juc aychallaćhu caycachimanchic Israel caśhtactapis, juc caśhtactapis, uyway nunactapis, mana uyway nunactapis, lluytapis. Chay juc Ispiritullapïtacmi upyayä-yupay mallichimanchic. \p \v 14 Chayurá aychanchic manam jucllayllachu cayan, sinu'a achca imaymana partiyümi cayan. \v 15 Má, ćhaquica: “Maqui mana cayalmi aychaćhüchu mana cayá” nillaptinchun aychaćhu mana can'a, ¿imatá? \v 16 Linlipis “Ñawi mana cayalmi aychaćhüchu mana cayá” nillaptinchun aychaćhütac manaña can'a, ¿imatá? \v 17 Sïchuśh llapan aychanchic ñawilla cacuptin'a ¿imawanlä uyalichwanpis? Chaynütac llapan aychanchicćhu linlilla cacuptin'a ¿imawanlä musquichwanpis? \v 18 Ñatac Tayta Diosninchic'a munaśhanmannuymi aychanchicman llapa imactapis cäninman-camalla ćhulaycula. \v 19 Sïchuśh lluypis chay licchälla cacuptin'a manaćhari aychachu canman. \v 20 Rasunpa imaymana partiyu cayalpis jucllayllamá aychanchic'a. \p \v 21 Chayurá ñawica: “Imapäpis manam munacchu” nil maquïta manam ninmanchu. Nïtac umäpis “Manam munacchu” nil ćhaquïta ninmantacchu. \v 22 Aśhwanpa aychanchicćhu mana cäpa licaśha pishi callpayücunämi mas ćhaniyü-cama. \v 23 Chaynütacmi aychanchicćhu mana ancha istimaśhanchiccunäta ama-pacha nil müdaycachinchicpis. Mana licaśhanchiccunätam sumä allinpälä licaycunchicpis. \v 24 Ñatac aychanchicćhu allinninpa licaśhanchiccunacá manam sumä licaycunalächu canpis. Chaynu mana cäpa aychanchicćhu licaśhanchiccunäta tuqui allinpälä licaycunapämi Tayta Dios lulaycula. \v 25 Chaynu aychanchicćhu cäcunaca mana iwinacuyalcänanpämari, aśhwanpa chaycusca lluypis sintinaculcänanpämi lulaycula. \v 26 Chaymi aychanchicćhu jucninta nanaptin'a juccunäpis nanayta apawshin. Jucninta sumä allinpa licaycäliptinpis llapanmi paywan cusca cushiculcan. \p \v 27 Chaynümi lluypis Jesuspa aychan cayanchic. Chay aychap imaymana partinmi lluypis cayanchic. \v 28 Tayta Diosninchic chalapacünincunaćhu ćhulaycula puntallactá puydï yaćhapacünin capäcunanpämi. Chaypïtá shiminta willacunanpämi. Chaypïtá yaćhachinanpämi. Chaypïtá milagrucunacta lulaycälinanpämi. Waquintá ishyäcunacta allinyachinanpä, waquintá nuna-masinta yanapänanpä, waquintá sumä licaycünincunapä, waquintá mana yaćhapäcuśhan limaycunaćhu limapäcunanpämi. \v 29 Chayurá ¿lluychun puydï yaćhapacücuna? ¿Lluychun shiminta willacücuna? ¿Lluychun yaćhachicücuna? ¿Lluychun milagructa luläcuna? \v 30 ¿Lluytachun ishyäcunacta allinyachinanpä ćhulaycula? ¿Lluychun mana yaćhaśhan limaycunaćhüpis limapäcun? ¿Lluytacchun chay limaycunactapis ticlachipäcun? \v 31 Ñatac llapa uycamäśhanchicpïpis mas allin puydïninpi wañupaculcay. \p Canan caycunapïpis mas sumä allincätam limapaycälishayqui. \c 13 \s1 Cuyacuycämi mas allincá \p \v 1 Ñatac nunacunap juc limaynincunaćhu limaptïpis, aśhta anjilcunap limaynincunaćhu limaptïpis, mana cuyacuyniyu cayal'a läta chanchanyäcänüllam ütac latillu ćhinćhinyäcänüllam cayá. \v 2 Chaynütac Diospa shiminta willacuyta atipalpis, lluy pacaśhancunäta tantialpis, lluy yaćhaycunäta yaćhalpis, chaynütac sumä chalapacuynïwan ulucunäta juc-läduman aśhuyächiptïpis, cuyacuyniyu mana cayal'a, manam imapischu caśhä. \v 3 Chaynütac llapa cänïcunacta wacchacunäman aypuyalpis, aśhta nuna-masï-laycu cañaycuśha cayalpis, cuyacuyniyu mana cayal'a chay lulaynïcunawan manam imactapis julucüchu. \p \v 4 Aśhwanpam ima ayca captinpis cuyacuyniyücá: alcaycun, llaquipaycun, manam lägacuyanchu. Manam balaquïrutucunchu nïtac nunatucunpischu. \v 5 Manatacmi nanä shimichu, manam quiquillanpächu imapïpis wañupacuyan, manam imallapïpis piñacuyanchu, nïtac mana allin lulaśhancunapi śhun'unćhu uywayanchu. \v 6 Rasunpa cuyacuyniyücá manam imaypis mana allincäpïta cushicunmanchu, aśhwanpam rasuncäpi imaypis cushicun. \v 7 Cuyäcá cuyaśhancätam ima ayca cacuptinpis imaypis mana caćhaycunchu; paymanmi imaypis chalapacun; paypi allincätam imaypis alcaycun; imaypis ama-pacha nil śhalcuycun. \p \v 8 Cuyacuyca mana camacä wiña-wiñaypämi. Ñatac Diospi willacuy cäcunäpis camacällam; imaymana limaycunaćhu limaycunäpis chincacüllam; yaćhaycunäpis manañam can'añachu. \v 9 Canan waquinllantam tantianchicpis, waquinllantatacmi willacunchicpis. \v 10 Ñatac sumä-sumä caycunanchic muyunca ćhämuptinmi ichá cay pishïlla caycuśhanchic'a camacan'a. \v 11 Ya'a uchuyllalä cayal limaläpis, tantialäpis, umachaculäpis uchuy walaśhchanüllam. Wayapälulmi ichá uchuylla caynïta juc-läduman caćhaycülú. \v 12 Canan'a parti-partillactam aspa-aspallacta juc ispïjućhünuy licayanchic. Juc muyunmi ichá tuquicta licaśhun. Canan'a manalämi sumätachu lisinchic. Juc muyunmi ichá ya'anchicta lisimäśhanchicnuy lisishun. \v 13 Canan'a imaypis mana camacä quimsallam cayan: chalapacuyca, mana jucmanyällal alcayca, cuyacuycäpis. Ñatac cay quimsanpïta mas allin puydïcá cuyacuycämari. \c 14 \s1 Juc limayćhu limapäcuśhanpïtam anyapan \p \v 1 Chayurá cuyacuyniyu caypïta wañupaculcay. Chaynütac Chuya Ispiritu lulaynin uśhancäta ashiycäliy, mastá Taytanchicpa willacünin cayta. \v 2 Mayanpis juc limaycunaćhu limal'a Diostam limapayan, manamá nuna-masintachu. Chaymi Chuya Ispiritup pacacuynincunacta limayaptinpis mana mayanpis tantianchu. \v 3 Ñatac Diospa shiminta willacücämi ichá limapan nuna-masincunacta tacyaycächinanpä, callpanchaycunanpä, cunsuylaycunanpäpis. \v 4 Chayurá mayanpis juc limaycunaćhu limäcá quiquinpa allinllanpämi. Dios partipi willacücämi ichá lluy chalapacücunäpa allinninpälä canpis. \v 5 Allinćha canman llapallayquipis juc limaycunaćhu limapäcuptiqui. Ñatac mas allin Diospïta willacünin capäcuptiquim. Cay willacücämi mas allin juc limaycunacta limäcäpïtá. Chay ima nishantapis tantiachiptintacćha ichá allin canman, chalapacü-masincuna wiñapäcunanpäpis. \p \v 6 Chalapacü-masïcuna, watucüniqui śhamul juc malcap limaynincunaćhu limapaptí, ¿ima allinniquipäćha canman? Ñatac Diospi tantiapaśhllacta camalaycachiptí, tantiaycachiptí, willapaptí, yaćhaycachiptïmi ichá, yanapaycälishunquiman. \v 7 Rasunpa, aśhta mana cawsayniyu cä arpapapis quïnapapis tuqui cäninman mana tucaśha captin'a ¿imanuypam imacta tucachishantapis tantiachwan? \v 8 Chaynütac gïrrapä curnitilla tuquicta mana tucaptin'a ¿mayantá gïrrapä allichacunman? \v 9 Chaynü-yupaymi amcunawanpis pasayan mana yaćhapäcuśhayqui limaycunaćhu limapapäcuptiqui'a. ¿Mayanmá ima nishayquitapis yaćhan'a? Waywäta yan'al limapäśhayquinümari cayan. \v 10 Cay pachäćhu may-chicaćhá imaymana limaycuna cayan. Chay limayninćhü-camamari lluypis uyalipäcun. \v 11 Ñatac limapämäśhanta mana tantiapti'a, ya'apá juc-lädu nunanümari cayan; paypäpis juc-lädu nunanümi ya'a cayá. \v 12 Chaynümari amcunaćhüpis cayan. Chayurá Chuya Ispiritu upäcuśhuśhayquipi wañupacuyalcal'a chalapacü-masiquicunacta yanapaycuśhan lulaycunäćhu mastá caycäliy. \p \v 13 Chaymari juc limaycunaćhu limäcá, chay limaśhanta tantialpachinanpä Taytanchicta mañacunan yaćhayta uycunanpä. \v 14 Ñatac mana yaćhaśha limayćhu Dioswan limal'a śhun'ulläwan apachicüśhamari Dioswan limayá, tantiaynïmi ichá mana wayuyniyu cayan. \v 15 Chayurá ¿imactatan luläman? Mañacümanmari apachicüśha śhun'üwanpis chaynütac tantiaynïwanpis. Jinaman'a apachicüśha śhun'üwanpis chaynütac tantiaynïwanpis alawäman. \v 16 Ñatac apachicüśha śhun'ullayquiwan juc limayćhu Diosta altuman juluycuyaptiqui'a, mana yaćhäca ima nishayquitapis mana tantiayal ¿imanuypamá “chaynu cachun” nin'apis? \v 17 Chay anradisicuyniqui sumä allin cayaptinpis, juccätá manam imallactapis yanapaycunquichu. \p \v 18 Ya'a juc limaycunaćhu amcunapïtapis masta limaśhäpïmi Diosninchicta sulpäta ucú. \v 19 Chaynu cayalpis chalapacücunäćhu juntunacul'a tawa pichallactapis yaćhaycachïman tantiapäcuśhan limayćhümi, ćhunca walanganpi mana uyalishan limaycunaćhu limapanäpïtá. \p \v 20 Chalapacü-masïcuna, uchuchä nunacunänülla amaña tantiayniquićhu cayalcaychu. Aśhwanpa uchuchälla mana allin lulaycunäpä capäcuy, ñatac tantiayniquićhu'a jatun nunanüñari caycäliy. \v 21 Má, isquirbishanćhu Tayta Diosninchic niyanmi: \q1 “Cay malcäta mana yaćhaśhan limayćhümi juc-lädu nunacunawan limapäśhä. \q1 ¡Chaynüpa limapaptïpis manam cäsucalcäman'achu!”\x + \xo 14:21 \xt Is 28.11-12\x* nil. \p \v 22 Chayurá imaymana limaycunawan Dios lulaśhanta mana chalapacücuna licapäcun chalapacücunäćhümi. Willacuycunäwanñatacmi ichá chalapacücunaca licapäcun chay mana chalapacücunäćhu Dios lulaśhanta. \v 23 Má, juntunaculcäśhayquićhu lluy chalapacücunaca juc limaycunaćhu limayalcaptiqui, mana yaćhä ütac mana chalapacü yaycapämul ima nipäcuśhayquitapis manaćh tantiapäcun'achu. Jinal ¿manachun “Caycuná lücüśham cayalcan” nipäcun'a? \v 24 Ñatac yaćhapäcuśhan limayćhu llapayquipis Diospi willacuyalcaptiqui'a, lluy ima-nilä nunapis, mana chalapacücäpis sumämi tantiacun'a juchayu caśhanta. \v 25 Chaynüpam śhun'unćhu ima jucha pacaläśhancäpis lluy camalaycachisha can'a. Jinalmi Diosninchicman uyshuycul llapan śhun'unwanlä: “¡Rasunpa Tayta Diosmi amcunaćhu cayäñä!” nil altumanlä juluycun'a. \s1 Juntunaculcäśhayquićhu tincüllanman lulaycäliy \p \v 26 Chayurá chalapacü-masïcuna, ¿imanichwanmi caycunapi? Juntunaculcäśhayquićhu waquinniquicunam taquiyalcanqui, yaćhayächinqui, Dios tantiachishanta willayalcanqui, juc limaycunaćhüpis limayalcanqui, chay imanishantapis tantiayalcächinquipis. Ñatac lluy caycuna chalapacücunäta allincäman wiñaycachinanpämi canman. \v 27 Juc limayćhu limal'a limapäcunquiman ishcay quimsallam muyuypa-cama; chay limayta tantiachïnin jucllapis cachun. \v 28 Tantiachï mana captin'a amaña chay juc limaycunaćhu limachunñachu. Aśhwanpa quiquillanpäña uywacuchun jinaman Dioswan limanallanpäña. \p \v 29 Chaynütac Diospa willacuyninta willacücunäpis ishcay quimsalla limachun, juccunacá allin ütac mana allin caśhantapis sumäta uyaliycälichun. \v 30 Ñatac chayćhu waquinnin cäcäta Tayta Dios limananpä nïluptin'a limayta allaycuchun; chay punta limäcäñatac upällachun. \v 31 Chaynu chullachinacuypam llapayquipis willaculcanquiman lluypis yaćhaycunanpä, callpanchaycuśha cananpä. \v 32 Chay willacuyta willacücäpa sujitullanćhümi chay willacuyca cayan. \v 33 Tayta Diosninchic manamari chapunacuyächu. Sinu'a tincüllanman jawcacta caycachïmi. \p Chaynütac chalapacücunäpa custumrincunamannuy: \v 34 juntunaculcäśhayquićhu walmicunaca upälla capäcuchun. Manam paycuna chayćhu limapäcunanchu. Camachicuyćhu nishancänuymi paycuna wayapancunap munayninćhu capäcunan. \v 35 Ñatac imapïtapis yaćhayta munapäcul'a wasinćhu wayapancunacta tapuculcächun; juntunacuyćhu walmicuna imapïtapis tapuycaćhacuyalcäśhan manam allinchu. \p \v 36 Canan má ¿amcunawanchun Tayta Diospa shimin allayculapis camacan'apis, imatá? \v 37 Chayurá mayanpis “Diospa willacüninmi cacuyá” ütac “Chuya Ispiritup munayninćhümi sumä cacuyá” nïcá tuquicta tantiachun cay lluy isquirbimuśhäca quiquin Tayta Diospi caśhanta. \v 38 Ñatac mana awnïcätá manatacmi paypis awnishachu can'a. \p \v 39 Chayurá chalapacü-masïcuna, Diospa willacünin caypïmi wañupaculcänayqui. Chay juc limaycunaćhu limäcunäta amatac mićhacuyalcaychu. \v 40 Ñatac lluyta tincüninman-cama manyallapi chullachinacuypa lulaycäliy. \c 15 \s1 Jesus śhalcamuśhanpïtam limapan \p \v 1 Canan chalapacü-masïcuna, allin willacuyta willaśhäcätam yalpalcälichishayqui. Caytamari ćhasquiculcälanqui. Cayćhütacmi wancanuy masïsu tacyäśha cayalcanqui. \v 2 Cay ćhasquiculcäśhayquićhu masïsu tacyaycul'a salbaycuśhañamari capäcunqui. Chaynu mana captin'a yan'alpämi chalapaculcäśhayquipis. \p \v 3 Sumänintalämi ya'a quiquí ćhasquishäpi puntacta yaćhachipäculac: isquirbishancunaćhu nishannüpis, Jesusninchic ya'anchicpa juchanchicpi wañuśhantamari. \v 4 Chaynütac pampäläliptinpis quimsa muyunpïtá śhalcämulam isquirbishancunaćhu nishannüpis. \v 5 Chaypïtam Pedroman licalïmula chaynütac ćhunca ishcayniyu yaćhapacünincunamanpis. \v 6 Chaypïta picha paćhac (500) masniyu chalapacü-masinchiccunamanpis licalïmulam. Lluy paycuna llapan-yupaylämi cawsayalcan, masqui parti wañuculcaptinpis. \v 7 Chaypïta Jacobomanpis, jinaman'a llapan puydï yaćhapacünincunamanmi licalïmula. \v 8 Chaypi ipa-ipallactá ya'a mana śhullüśha-yupay cäcämanpis licalïmulam. \p \v 9 Ñatac llapa puydï yaćhapacünincunapïpis pasaypinninmi ya'a cayá. Manamá willacünin ninallanpäpis bälïchu, Diospa chalapacünincunacta jalutacul aticaćhaśhäpïtamari. \v 10 Ñatac llaquipayninpamá canan caycuśhänuy caycú. Caynu llaquipaycamäśhanca manamá yan'alpächu cala. Aśhwanpam juc willacünincunapïtapis mastalä lulaycullá. Manamari allisca caynïwanchu sinu'a Tayta Diosninchic llaquipaycamaptinmi. \v 11 ¿Paycuna ütac ya'a allin willacuyta willacuptïpis imam ucamanchic? Lluypis chay willacuyllactam willacunchic, chaymanmá amcuna chalapaculcälanqui. \s1 Wañücuna śhalcamunanpïtam tantialpachin \p \v 12 Canan má, Jesus śhalcamuśha caśhanta willayalcapti'a ¿imapïtan-nila waquinniquicuna “Wañücuna manam śhalcamun'añachu” niyalcanquiman? \v 13 Sïchuśh wañücuna mana śhalcamunan cayaptin'a, Jesuspis manaćh śhalcamuśhachu cayan. \v 14 Chaynu Jesus mana śhalcamuśha cayaptin'a cay willacuśhäca yan'al pampapäćha cayan. Chayurá chalapaculcäśhayquipis yan'alpätacćhá. \v 15 Masläćha canpis, artish willacüläćha cayalcämanpis Tayta Dios wañuycäpi Jesusta śhalcachimuśhanta willacuyalcal'a. Ñatac rasunpa wañücuna mana śhalcamunan cayaptin'a Jesusta manaćhari Dios śhalcachimulachu. \v 16 Rasunpa, wañücunaca mana śhalcapämunan cayaptin'a Jesuspis manaćh śhalcamuśhachu. \v 17 Sïchuśh Jesus mana śhalcamuśha cayaptin'a chalapacuyniqui yan'al pampapäćha. Chayurá jina juchallaćhüläćha cayalcanquipis. \v 18 Chaynu captin'a Jesusman chalapacuyalñá wañücunäpis wiñaypä ñacayćhu chincäśhaćh cayalcan. \v 19 Sïchuśh cay cawsayllanchicpä Jesusman chalapacul'a ¡llapa nunacunapïpis maynu sumänin llaquićh caycunchic! \p \v 20 Ñatac aśhwanpam Jesus wañuycäpi rasunpa śhalcämula. Paymari wamä caycun llapan wañücuna śhalcamunanpä. \v 21 Maynümi juc nunallap cay pachäman wañuyca yaycamula, chaynümi juc nunallap śhalcamuycäpis śhamula. \v 22 Maynümi Adanpi milaynin caśhanchicwan lluypis wañunchic; Chaynütacmi Jesuswanña lluypis cawsayman cutimuśhun. \v 23 Lluypis unanchaycuśhanćhü-camam śhalcamun'a: puntallactá quiquin Jesusmi lluypïpis wamäta śhalcämunña. Cutimuyninćhülämi paypa cäcunacá śhalcapäcun'a. \v 24 Chaypïtalämi cay pachäpa camacaynin śhamun'a. Chayćhümi Jesus cay llapallan munayniyücunäta, mandacücunäta, lluy puydïcunäta llallilcul Tayta Diosman gubirnunta ćhulaycun'a. \v 25 Ñatac Jesus gubirnanan cayan Tayta Dios lluy ćhïnïnincunactapis maquinman ćhulaycunancamam. \v 26-27 Aśhta ćhïnicünin quiquin wañuycätapis aśhwanpalämi camacalpun'a, isquirbishaćhu nishannüpis “Tayta Dios lluy-lluytam maquinman ćhulaycula”\x + \xo 15:26-27 \xt Sal 110.1\x* nil. Cay “lluy-lluyta” niyan manamá quiquin Diospis paypa munayninćhu cananpächu. Aśhwanpam pay'a llapa imactapis Jesuspa maquinman lluy ćhulaycüca. \v 28 Chaynu llapa imapis Jesuspa maquinćhu cayaptinñá, quiquin chulin Jesuspis Tayta Diospa munayninmanmi ćhulacun'a. Chayurá Tayta Diospa maquinćhümi lluy imapis caycun'a. \p \v 29 Ñatac wañüśhacuna mana śhalcamunan cayaptin'a, ¿imanan'aćh “wañüśhacunäpa pudirnin” bawtisachicücunaca? Rasunpa mana śhalcamunan cayaptin'a ¿imapätá paypa pudirnin bawtisachiculcan? \v 30 Mana śhalcamuna cayaptin'a ¿imapïtan cawsaynïcunacta wañuycäpa patanćhu cayalcächïmanpis? \v 31 Chalapacü-masïcuna, walan-walanmari wañuypa patanćhu cayá; cay cayan Jesusninchic amcunawan sumä cushichimäśhancänümari. \v 32 Ñatac wañücuna mana śhalcamunan cayaptin'a ¿imactatan julucú Efeso malcaćhu nuna-micü uywanuy cä nunacunäwan pilyapäcuśhäwan? Aśhwanpaćh “Upyacuśhun, micucuśhun, wañucul'a chayllactaćh apacuśhun” nil limaycämannüpis cacüman. \p \v 33 ¡Ama-ari ingañachicuyalcaychu! Allintam limaypis niyan: “Mana allin nunacunäwan cunchawänacuy'a allin cayninchictam pampaman muyuchin” nil. \v 34 Chayurá licaćhaculcayñari; ama juchacuyalcayñachu. Ñatac pin'ayniquipämi Diosta manalä lisipäcuśhayquita waquinniquicuná camalachicuyalcanqui. \s1 Śhalcamücäpa aychan ¿imanuymi can'a? \p \v 35 Ñatac waquincuna ichaćh: “¿Imanuypam wañücunaca śhalcamun'a? ¿Imanuyćha aychan śhalcamuptin can'a?” nil niyalcanpis. \v 36 ¡Imacá tullu umap tapucuynincunamá! ¿Manachun talpuptinchic mujuca allpäćhu wañun wiñamunanpä? \v 37 Ñatac talpunchic trïguctapis ütac jucpactapis mujullantam, manamá chay wiñamuśhan quiquin lantantachu. \v 38 Quiquin Tayta Diosmi imanuy cananpäpis imanuy wiñananpäpis lluyta unanchaycun. \p \v 39 Ñatac manamá lluypachu aychan chay licchälla: nunap aychan'a jucmi, uywacunäpa aychan'a juctacmi, pishucunäpapis juctacmi, challwacunäpapis juctacmi. \v 40 Chaynümi cay pachäćhu aychacunapis cayan; chaynütacmi janay pachäćhu aychacunapis cayantac. Chay janay pacha aychäpa sumä caynin juc licchämi cay pachällaćhu aychapïtá. \v 41 Maynümi intïpa acchiyninpis juc licchä quillapa acchiyninpïta; uyllurcunäpa acchiyninpis juc licchätacmá. Chaynütacmi quiquin-pula uyllurcunallaćhüpis juc licchä-cama acchiynin cayalcan. \p \v 42 Chaynümi wañücuna śhalcamunancäwanpis can'a: camacä aychallacta pampaptinchic mana camacäñatacmi śhalcamun'a. \v 43 Cay-nilä aychallacta pampaptinchic sumä-sumä tuquiñatacmi śhalcamun'a. Pishi callpayüllacta pampaptinchic sumä munayniyüñatacmi śhalcamun'a. \v 44 Cay pachällapä cä aychacta pampaptinchic janay pachäpä cä aychañatacmi śhalcamun'apis. \p Ñatac cay pachällapä cä aycha cayaptin'a, janay pachäpä cä aychanchicpis cayanmá. \v 45 Chaynu cananpä Diospa shiminćhüpis niyanmi: “Chay wamä nuna Adanta cawsaytam uycula”\x + \xo 15:45 \xt Gn 2.7\x* nil. Ñatac ipa śhamü nuna Jesusñatacmi cawsayta uycü quiquin Ispiritulä cayan. \v 46 Licay, manam janay pachäpä cä aychachu puntactá śhamula. Aśhwanpa puntacta cay pachäpä cä aychallam śhamula; chaypïlämi janay pachäpä cä aychaca. \v 47 Adan'a allpallapïtam cala. Chay ipanta śhamücämi ichá janay pachäpïlä canpis. \v 48 Chayurá allpällapïta śhamücänümi cay pachäćhu cayanchic. Janay pachäćhüñatacmi ichá janay pachäpi śhamücänu caśhun. \v 49 Maynümi cay pachäpi camaśha Adan-yupaylla canan cayanchic; chaynütacmi janay pachäćhüpis Jesuspa aychan-yupaylla caśhun. \p \v 50 Canan niycälishayqui chalapacü-masïcuna: Cay tulluyu aychayu nunacá Diospa gubirnunman manam yaycunmanchu. Chaynütacmi chincacücälla wiñay simpripä cäcunäta mana ćhasquiycunmanchu. \v 51 Canan sumäta uyaliycäliy cay pacalä willacuyta: Manam lluychu wañuśhun. Ñatac lluytacmi jucman muyuchisha caśhun. \v 52 Curnitilla tucayta camacalpamuptinmi juc ñawi imchiycuyllaćhu, wañuśhacunaca śhalcamun'a mana imaypis camacananpä; chayllaćhümi ya'anchicpis muyuchisha caśhun. \v 53 Ñatac cay chincacü aychanchic, wiña-wiñaycäwanmi müdacun'a, chaynütac camacäca mana camacäcäwanmi. \v 54 Caynu chincacülla, wañucülla aychanchic mana imaypis camacäman muyüluptinmi isquirbishanćhu nishanca lulacacun'a: “¡Wañuyca pampaman muyuchishañam; llalliyca cabalñam!”\x + \xo 15:54 \xt Licaycuy Is 25.8\x* \v 55 “Wañuy, ¿mayćhümi llallicuyniqui cayan? ¿Mayćhümi waćhicuyqui cayan?” nil. \p \v 56 Chay wañuycäpa waćhicun juchamari, ñatac cay juchap munaynin camachicuypïmi śhamun. \v 57 ¡Ñatac sulpá cachun Diosninchicta, Duyñunchic Jesusninchicwan llalliycuyta uycamäśhanchicpïta! \p \v 58 Chaymi cuyaśhá chalapacü-masïcuna, masïsu mana jucmanyällal chalapaculcänayqui. Chaynütac Jesusninchicpä lulayniquićhu imaypis llüllay-llüllay caycäliy. Yaćhapäcuśhayquinüpis Jesusninchicpa lulaśhanchiccunaca manamá yan'alpächu. \c 16 \s1 Chalapacü-masinchicpa juntupäcuśhanpïtam limapan \p \v 1 Ñatac chalapacü-masiquita yanapaycälinayquipä juntupäcunayquipïtá, Galaciaćhu chalapacücunäta niycälishäcätanuylla amcunapis lulaycäliy. \v 2 Chayurá simänap allaycuyninćhü-cama imanuypis talipäcuśhayquipi illayta japächapäcuy ya'a ćhämuptïlä manaña juntuypi wañupacuyalcänayquipä. \v 3 Ćhämulñatacmi aclapäcuśhayqui cartayu nunawan juntupäcuśhayquita Jerusalenman apachishä. \v 4 Ñatac ya'apis linä captin'a ya'awanpis lishunćha. \s1 Imay watucuycunantapis Pablom willaycun \p \v 5 Canan'a Macedoniactalämi puntacta linä cayan. Chaypïtalämi amcunaman watucüniqui pasamuśhä. \v 6 Chayman ćhämuptí ichapisćha amcunawan capaycuśhunlä tamya timpucunäćhu. Chaynu captin'a juc malcacunaman pasanä caśhancäpäpis yanapaycälimanquimanćha. \v 7 Manamá pasädalla watucuycuyta munächu, aśhwanpam Taytanchic munaptin'a amcunawan unaylä capaycuśhun. \v 8 Ñatac Cusicha Fista ćhämunancamam cay Efeso malcäćhu caycuśhä. \v 9 Masqui cayćhu cunträcuna achca śhalcuyalcaptinpis alli-allinmá cacuyan jatun sumä lulaycunacta lulaycunäpä. \p \v 10 Ñatac Timoteo amcunaman ćhämuptin'a jawca capäcuśhayquimannuy allinpa ćhasquiycäliy. Paypis Jesusninchicpa lulayninćhümi ya'anuy lulayan. \v 11 Chayurá mayanpis ama-ari jamuyayächunchu, aśhwanpa yanapaycäliy jawcalla ya'aman licaycüní ćhaycamunanpä. Cayćhu juc chalapacü-masinchiccunawanmari alcayalcá. \p \v 12 Ñatac chalapacü-masinchic Apolosta juc chalapacü-masinchiccunawan cusca watucaycälishunayquipä ćhuncay-ćhuncaymi nilá. Niyaptïpis cananpä manamá śhamuyta munalachu; śhamunan üra ćhämuptinläshi śhamun'a. \p \v 13 Ñatac lichcat-lichcat capäcuy, chalapaculcäśhayquimantac masïsu chalapaculcay, nunanuy sumäpa caycäliy, jinaman callpanchaculcay. \v 14 Llapa lulapäcuśhayquica cuyacuywan lulaycuśha caycuchun. \p \v 15 Chalapacü-masïcuna, amcuna yaćhapäcunquim Acaya-lädućhu Estefanas llapa aylluntin allin willacuyta wamäta ćhasquiculcäśhanta, jinaman chalapacü-masinchiccunacta imaypis yanapayalcäśhantapis. \v 16 Chaymi paycunanuy cäcunämanpis, lulawshïnincunap munayninmanpis ćhulaculcanquiman. \p \v 17 Ñatac Estefanas, Fortunato, Acaico licaycüní śhapämuśhanpi sumämi cushicú. Paycunamari amcunap pudirniqui yanapaycamäla. \v 18 Caynu śhun'ullätapis cushiycachishannümi amcunapactapis cushiycachipäcuśhulanqui. Chayurá paycunacta allinpam licaycuna. \s1 Camacalpunanpämi limaycun \p \v 19 Canan'a, Asia-lädućhu chalapacücunaca limaycälimuśhunquim. Chaynütac Aquilawan Priscilapis, paypa wasinćhu chalapacü-masinchic juntunacücunäpis sumä-sumämi limaycälimuśhunqui. \v 20 Llapallan cayćhu cä chalapacü-masinchiccunam limaycälimuśhunqui. Llapallayqui-ari sumä cuyacuywan limaycanacaycäliy.\f + \fr 16:20 \fk sumä cuyacuywan limaycanaculcay: \ft Griego limayćhu ‘chuya muchaywan limaycanaculcay’ niyanmi.\f* \p \v 21 Cay limaycuyta ya'a quiquí Pablom maquïwan isquirbiyämú. \p \v 22 Ñatac Jesusninchicta mana cuyäcunacá ¡may supayćhüpis cachun! \it Maranata\it* - ¡Taytalláy, śhamuyña! \p \v 23 Jesusninchicpa llaquipaynin, cuyacuynin amcunawan caycuchun. \p \v 24 Llapallayquitam Jesusninchicpa cuyacuyninwan cuyaycälic. Chaynu cachun.