\id HEB SAN MARTIN QUECHUA \h HEBREOS \toc1 HEBREOS SUK YACHACHIKUK RUNA KREYIKUK HEBREOMASINKUNATA KILLKARKAN \toc2 HEBREOS \toc3 Heb \mt1 HEBREOS \mt2 SUK YACHACHIKUK RUNA KREYIKUK HEBREOMASINKUNATA KILLKARKAN \c 1 \s1 Tata Diospa wambran Jesukristu yachachiwanchisapa ima layami Tata Dioska nishpa. \p \v 1 Ñawpa tiempu kuti kuti Tata Dios alli yachachikuk runakunata rikchak layata yachachirkansapa. Chaymanta chay yachachikuk runakuna ñawpa awilunchikunata yachachirkansapa. \v 2 Kunan kay tukunan tiempu Tata Dios wambran Jesukristuta kachamurkan paypa rimananta yachachiwananchikunapa. Mana nima laya tiyaptinra Tata Dios wambranta willarkan tukuy laya tiyakta rurananpa. Chaymanta tukuy layata payta kurkan kamachikunanpa. \p \v 3 Jesukristu ñukanchikunata kawachiwanchisapa Tata Dios llipyak lusshina sukaman allima kananta. Payka Tatan Dios laya kashpa kawachiwanchisapa ima layami Tatanka nishpa. Sukaman alli yachak kashpa rimananllawan tukuy laya tiyakta kuydashpa sinchichiykan. Kay allpaman shamushpa wañurkan uchanchikunamanta perdonawashpa pichawananchikunapa. Chashna pichawashpanchikuna sielupi kawsak Tata Diospa alli ladunpi tiyarirkan paywan tantalla tukuy layata kamachikunanpa. \s1 Tata Diospa wambranka tukuy angelkunamanta ashwan atipakmi ashwan sinchi kamachikukmi. \p \v 4 Chayrayku Jesukristu Tata Diospa wambran kashpa angelkunamanta ashwan sinchi kamachikukmi. Tata Dios paytaka willarkan angelkunamanta ashwan allima shutiyuk kananpa. \v 5 Tata Dios Jesukristullata willarkan: \q1 “Kanka wambraynimi kanki. \q1 Kanta wañushkaykimanta kawsachimuptini tukuy layapi kamachikukmi kanki.” \m Tata Dios mana niman suk angelta willarkanchu wambran kananta. Chaymanta Tata Dios chaylla wambranpa rimarkan: \q1 “Ñukaka paypa tatanmi kani. \q1 Payka ñukapa wambraynimi.” \m Tata Dios manami niman suk angelta chashnachu willarkan. \v 6 Chaymanta Tata Dios chaylla wambranta kay allpaman kachamushpa tukuy angelkunata willarkan wambranta kuyanankunapa. \p \v 7 Chaymanta Tata Diospa ñawpa killkadunpi angelkunapa riman: \q1 “Tata Dios angelkunata kachan wayrashina rawraykak ninashina tukuy mayta rinankunapa payta sirvik.” \m \v 8 Chaymanta Tata Dios killkadunpi wambranpa riman: \q1 “Mana tukuyniyukta kanka sukaman kuskata allillata kamachikunki. \q1 \v 9 Kanka sukaman munanki allillata rurayta. \q1 Mana niman suk mana allita munankichu rurayta. \q1 Chayrayku ñuka Tata Diosniki kantaka akllashkayki kamachikunaykipa. \q1 Tukuy kamachikukmasikikunamanta tukuy angelkunamanta kanta ashwanta kushichiyki.” \m \v 10 Chaymanta Tata Diospa killkadunpi riman: \q1 “Kallarinanmantapacha Señor, \q1 kanmi allpata rurashpa sinchichishkanki. \q1 Kanlla sielutapish rurashkanki. \q1 \v 11 Tukuy chay rurashkayki allpaka sieluka tukunan tiyan. \q1 Chashna tukuptinpish mana tukuyniyukllata kanka kawsanki. \q1 Allpawan sieluka llachapashina mawkayashpa usunka. \q1 \v 12 Chashna usuptin suk mawkayak llachapatashina wankunki. \q1 Allpata mushukyachinki mushuk llachapata mudachikshina. \q1 Allpa sielu tukuptinpish kanka chashnalla kanki. \q1 Mana tukuyniyukta kawsanki.” \m \v 13 Chaymanta Tata Dios wambranllata willarkan: \q1 “Alli laduynipi shamuy tiyarik ñuka chiknishuknikikunata saru saru ruranaynikaman kanta allita kasushunankunapa.” \m Tata Dios manami niman suk angelta chashnachu willarkan. \p \v 14 Angelkunata mana kawayta atipanchisapachu. Paykunaka Tata Diosta allita sirvishpa kawsansapa. Tata Dios paykunata kachamunsapa ñukanchikuna sieluman rik runakunata yanapawananchikunapa. \c 2 \s1 Akuychi Tata Diospa rimananta allita rinrillikushpa kawsaypachi. \p \v 1 Jesukristu sinchi kamachikuk kaptin akuychi paypa yachachikunanta ashwan allita kasushpa kawsaypachi ama paymanta ashunanchikunapa. \v 2 Ñawpa tiempu Tata Dios angelkunata willarkansapa ñawpa awilunchikunata kamachikunankunata yachachinankunapa. Chashna Tata Diospa kamachikunankunata angelkuna paykunata willashka kaptin chay ñawpa awilunchikuna kasunankunapa karkan. Mana kasushkankunarayku Tata Dios kuskanpi kastigarkansapa. \p \v 3 Payka ñukanchikunatapish ashwan sinchita kastigawashunchisapa wambran Jesukristu yachachikushkanta mana kasuptinchikuna. Kikin Señorninchi Jesukristu disipulunkunata willarkansapa ñukanchikunata uchanchikunamanta salvawananchikunata. Chaymanta paykunaka Jesukristu yachachikushkanta yachachiwarkanchisapa. \p \v 4 Tata Dios munaptin paypa Espiritun disipulunkunata rikchak layata atipachirkansapa aypa almirana milagrukunata ruranankunapa. Chaykunata rurashpa yachachiwanchisapa Jesukristu yachachikunan sukaman allima kananta. \s1 Jesukristu shamurkan nasik runa kananpa uchanchikunamanta salvawananchikunapa. \p \v 5 Kay kartapi rimashkaynishina Tata Dios Jesukristullata willanka tukuy layapi kamachikunanpa. Mana angelkunatachu willankasapa kamachikunankunapa. \v 6 Tata Diospa rimananpi suk runa payta willarkan: \q1 “Ñukaykuna runakuna kashpaynikuna mana nimachu kanisapa. \q1 ¿Imapatí llakichiwankisapa? \q1 ¿Imapatí llakichishpa yuyawankisapa? \q1 \v 7 Kay allpapi kawsaptinikunara angelkunata willashkanki ñukaykunamanta ashwan atipak kanankunata. \q1 Chaymanta ñukaykunata salvawashpaykisapa paykunamanta ashwanta kuyawankisapa kushichiwankisapa. \q1 \v 8 Tukuy sielupi tukuy allpapi tiyakta kuwashkankisapa kamachikunaynikunapa.” \p Chayta Tata Diospa rimananpi rimaptin yachanchisapa Tata Dios willawashkanchikunata tukuy allpapi tukuy sielupi tiyakta kamachinanchikunapa. Tukuy layata kamachishunchisapa. Chashna Tata Dios rimaptinpish manara kawanchisaparachu tukuy laya tiyak kasuwananchikunata. \v 9 Manara tukuy tiyakta kamachikushpanchikunapish yachanchisapa Tata Dios Jesukristuta allpaman kachamushkanta. Payka kay allpapi kawsashpa suk tiempullata mana angelkunata kamachirkansapachu. Tata Dios sukaman kuyawashpanchikuna munarkan Jesukristu ñukanchikunarayku wañunanpa. Chaymanta wañushkanrayku Tata Dios payta willarkan tukuy runakuna tukuy angelkuna payllata kuyashpa kasunankunapa. \p \v 10 Tata Dios tukuy tiyakta rurarkan payllapa kananpa payllata kushichinanpa. Tukuy tiyak payllapa kaptin payka munan tukuy wambrankuna paywan tantalla sukaman kushikushpa allita kamachikunanchikunapa. Chayrayku kay allpaman wambran Jesukristuta kachamurkan sukaman sufrinanpa. Chashna sukaman sufrishpa Jesukristu atiparkan uchanchikunamanta salvawayninchikunata. \p \v 11 Jesukristu salvawaptinchikuna ñukanchikunapish payshina Tata Diospa wambrankuna kanchisapa paypa munananllata rurashpa kawsananchikunapa. Tata Diospa wambrankuna kaptinchikuna Jesukristu mana pinkakunchu willawayninchikunata wawkinkuna paninkuna kananchikunata. \v 12 Chayrayku Tata Diospa killkadunpi Jesukristu riman: \q1 “A, Tatayni, wawkinikunata paninikunata willasha sukaman allima kanaykita. \q1 Paykunawan tantanakushpa kushikushpa himnokunata kantashasapa.” \m \v 13 Chaymanta Tata Diospa rimananpi Jesukristu riman: \q1 “Ñuka tukuy shunku Tata Dios yanapawananta kreyishpa kawsasha.” \m Chaymanta riman: \q1 “Kaypi kani tukuy Tata Dios kuwashkan wambraynikunawan.” \p \v 14 Ñukanchikuna runakuna kashpanchikuna nanayta unkuyta wañuyta mallinchisapa. Jesukristupish nasirkan ñukanchikunashina nanayta wañuyta mallinanpa. Chaymanta wañushkanrayku wañuchikuy atipak supaypa yachayninta wakllichipurkan ama ñukanchikuna wañuyta manchananchikunapa. \v 15 Payka supaypa yachayninta kichushpa wañuyta sukaman manchashpa kawsak runakunata yanapansapa amana wañuyta manchanankunapana. \p \v 16 Jesukristu mana shamurkanchu angelkunata yanapanankunapa. Payka shamurkan Abrahampa mirakninkunata yanapanankunapa. \v 17 Shamurkan ñukanchikunashina runa kananpa. Chashna runa kashpa Tata Diosta sukaman allita kasushpa ñukanchikunata kuyawashpanchikuna atiparkan Tata Diospa ñawpakninpi kamachikuk saserdotenchikuna kayta. Chayrayku kruspi wañurkan Tata Dios uchanchikunamanta perdonawananchikunapa. \p \v 18 Jesukristu runa kashpa nanayta mallishpa sufrirkan. Chaymanta supay uchallichinayarkan. Chayrayku kunanka supay ñukanchikunata uchallichiwanayaptinchikuna Jesukristu allita atipan yanapawayninchikunata ama uchallikunanchikunapa. \c 3 \s1 Jesukristu ñawpa yachachikuk Moisesmanta ashwan alli yachachikukmi. \p \v 1 Tata Diosta kasuk wawkinikuna, paninikuna, Tata Dios kankunata akllashushkankichi paypa wambrankuna kanaykichipa. Ñukanchikuna rimanchisapa Tata Dios Jesukristuta kachamushkanta saserdotenchikuna kananpa. Jesukristu saserdotenchikuna kaptin akuychi payllata yuyashpa kawsaypachi. \p \v 2 Tata Dios willaptin ñawpa yachachikuk Moises israel runakunata sukaman allita sirvirkansapa. Chaymanta Tata Dios Moisestashina Jesukristuta willarkan saserdotenchikuna kananpa. Chashna willaptin Tata Diosta sukaman allita sirvirkan. \p \v 3 Rurashkan wasimanta ashwanta wasi rurak runata alabanchisapa. Chashnashina Jesukristu tukuy runakunata rurashkanrayku Moisesmanta payta ashwanta munashpa alabananchikuna tiyan. \p \v 4 Wasikuna tiyan runakuna ruraptinra. Chashnashina Tata Dioslla tukuy laya tiyakta rurarkan. \v 5 Moises Tata Diosta allita sirvishpa tukuy israel runakunata sukaman allita yachachirkansapa salvakuk runa shamunanta. \v 6 Chaymanta Jesukristu Tata Diospa chaylla wambran kashpa tukuy ñukanchikunata ashwan allita kamachiwanchisapa. Kushikushpa mana shaykushpa shamunanta shuyashpa kawsashpanchikunaka wasinshina kanchisapa. \s1 Tata Dios willawanchisapa ama paymanta ashunanchikunapa. \p \v 7-8 Chashna Jesukristu allita kamachiwaptinchikuna akuychi payta kasushpa kawsaypachi. Tata Diospa Espiritun killkadunpi willawanchisapa: \q1 “Chunlla likidu pampapi ñawpa kawsak wambraynikuna \q1 mana munarkansapachu kasuwayta. \q1 Mana munawashpa rabyachiwarkansapa. \q1 Ñuka yachachinaynita uyarishpaykichi ama chay ñawpa mana kasuwak runakunashina rabyachiwaychichu. \q1 \v 9 Chusku chunka watata ñawpa awiluykichi alli rurashkaynikunata kawashpankunapish \q1 mana munawashpa rabyachiwarkansapa. \q1 \v 10 Chayrayku chay rabyachiwak runakunata piñayarkani. \q1 Paykunata willarkani: ‘Kankuna shunkuykichipi llullachinakushpa mana munashkankichichu kamachikunaynikunata kasuyta.’ \q1 \v 11 Chayrayku piñakushpa sinchita paykunata willarkani ama chay kushikunankuna llaktapi yaykunankunapa.” \p \v 12 Wawkinikuna, paninikuna, mana tukuyniyuk kawsak Tata Diosninchita tukuy shunku kreyishpa kawsaychi ama paymanta ashunaykichipa. \v 13 Tata Diospa killkadunpi willawanchisapa kunan payta allita kasunanchikunapa. Chayrayku wañunaykichi diyakaman tukuy diya sukwan sukwan animuchinakuychi ama uchallikushpa nima llullachinakushpa sinchi shunku tukunaykichipa. \v 14 Jesukristuta kreyishkanchimantapacha wañunanchikuna diyakaman mana shaykushpa mana karuyashpa payllata allita kreyishpa kawsananchikuna tiyan. Chaypirami paywan tantalla kushikushpa kawsashunchisapa. \p \v 15 Chayrayku Tata Diospa killkadun willawanchisapa: \q1 “Kankuna Tata Diospa rimananta allita kasushpaykichi \q1 ama chay ñawpa mana kasukunayak runakunashina shunkuykichita sinchiyachiychichu.” \p \v 16 ¿Pikunatí Tata Diospa rimananta yachaykashpankuna manana munarkansapanachu kasushpa kawsayta? Chay Egipto llaktamanta Moises llukshichishkan runakuna. \p \v 17 ¿Pikunawantí chusku chunka watata Tata Dios sukaman piñakurkan? Chay mana kasunayak runakunawan. Mana Tata Diosta kasunayashkankunarayku chay chunlla chakidu pampapi wañurkansapa. \p \v 18 ¿Pikunatatí Tata Dios sinchita willarkansapa mana chay alli kushikunankuna llaktapi yaykunankunapa? Chay mana kasunayak runakunata. \v 19 Yachanchisapa chay runakuna Tata Diosta mana kasushpa kawsashkankunarayku chay kushikunankuna llaktapi mana yaykuyta atipashkankunata. \c 4 \s1 Tata Dios willawanchisapa paywan tantalla kushikushpa kawsananchikunapa. \p \v 1 Tata Dios awilunchikunatashina ñukanchikunatapish willawanchisapa paywan tantalla kushikushpa kawsananchikunapa. Chashna willawaptinchikuna akuychi kuydanakuypachi ama Tata Diosmanta ashunanchikunapa. \v 2 Tata Dios chay ñawpa awilunchikunatashina ñukanchikunatapish willawashkanchisapa kuyawashpanchikuna uchanchikunamanta salvawananchikunata. Chay awilunchikuna Tata Diospa rimananta uyarishpankunapish mana munarkansapachu tukuy shunku payta kreyishpa kawsayta. Chayrayku mana atiparkansapachu chay alli kushikunankuna llaktapi yaykuyta. \p \v 3 Tata Dios killkadunpi rimarkan: \q1 “Chay runakuna mana kasuwanayaptinkuna sukaman piñakushpa willarkanisapa \q1 ama chay alli kushikunankuna llaktapi yaykunankunapa.” \m Chay runakuna mana kushikunan llaktapi yaykuptinkunapish ñukanchikuna Jesukristuta allita kreyishkanchikunarayku Tata Dioswan kushikushpalla kawsashunchisapa. Tata Dios tukuy tiyakta rurashkanmantapacha kushikushpa kawsaykan. Chayrayku munan ñukanchikunapish paywan tantalla kushikushpalla kawsananchikunapa. \v 4 Tata Diospa killkadun willawanchisapa: \q1 “Soktaynin diya Tata Dios tukuy rurashkanta tukuchashpa kushikushpa samarkan.” \m Chashna Tata Dios yachachiwanchisapa yanapawaptinchikuna kushikushpalla kawsananchikunapa. \m \v 5 Chaymanta Tata Dios killkadunpi kashkan willawanchisapa: \q1 “Chay kushikunan llaktapi chay runakuna mana yaykunkasapachu.” \p \v 6 Kunankamanlla Tata Dios munan paywan tantalla kushikushpa kawsananchikunapa. Chay ñawpa awilunchikuna Tata Dios salvakuk kananta yachashpankunapish chay rimanata mana kasurkansapachu. Chayrayku mana atiparkansapachu chay kushikunankuna llaktapi yaykuyta. \v 7 Paykuna mana yaykuptinkuna aypa watakuna washa Tata Dios awilunchi Davidta kashkan willarkan: \q1 “Kunan rimanaynita allita uyarishpaykichi ama sinchi shunku tukuychichu.” \m Chayta willashpa Tata Dios yachachiwanchisapa kunankaman munananllata tukuy runakuna payta kasushpa kushikushpa kawsananchikunapa. \v 8 Chaymanta Josueta katik runakuna chay kushikunan llaktapi yaykushpankunapish mana kushikushpachu kawsarkansapa. Allita kushikushpa kawsashkankuna kaptinka aypa watakuna washan Tata Dios mana kashkan willanmansapachu karkan payta kasushpa kushikushpa kawsanankunapa. \v 9 Chashna Tata Dios paykunata willashpa yachachiwanchisapa kunankaman munananta ñukanchikunapish paywan tantalla kushikushpa kawsananchikunapa. \p \v 10 Tata Dios tukuy tiyakta rurashkanwasha kushikushpa samarkan. Ñukanchikunapish Tata Dios kushikushkanshina sukaman kushikushpa mana turbakushpa payllata kreyishpa kawsashunchisapa. \v 11 Chayrayku akuychi sinchikushpa Tata Diosta allita kasushpa kawsaypachi paywan tantalla kushikushpa kawsananchikunapa. Ama chay ñawpa mana kasunayak runakunashina kawsaypachichu. \p \v 12 Tata Diospa rimanan atipachiwanchisapa mushuk layata allita rurashpa kawsananchikunapa. Ishkantin ladunpi filuyuk machetimanta Tata Diospa rimananka ashwan filuyukshinami. Shunkunchikunapi kawachiwanchisapa yuyananchikuna munananchikuna allichu manachu nishpa. \v 13 Tata Dios tukuy yuyayninchikunata allita riksin. Tata Dios rurawashkanchikuna kaptin paymanta mana atipanchimansapachu pakakuyta. Paytaka tukuy alli mana alli rurashkanchikunata willananchikuna tiyan. \s1 Jesukristu sukaman sufrishkanrayku atipan yanapawayninchikunata. \p \v 14 Tata Diospa chaylla wambran Jesukristu kawsamushkanwasha Tata Diospa kawsanan sielupi yaykurkan alli kamachikuk saserdotenchikuna kananpa. Chayrayku imashnacha Jesukristu kreyinanchikunata willashkanchikunashina akuychi mana shaykushpa payllata allita kreyishpa kawsaypachi. \p \v 15 Jesukristu kay allpapi kawsashpa ñukanchikunashina rikchak layata sufrirkan. Chashna sukaman sufrishpapish mana niman suk kuti uchallikurkanchu. Rikchak layata sufrishkanrayku yachan sufrinanchikunata. Chayrayku saserdotenchikuna kashpa atipan llakichiwashpanchikuna yanapawayninchikunata. \v 16 Chayrayku sufrishpanchikuna akuychi Tata Diospa kamachikunan tiyarinanman riypachi allita yachashpa sukaman kuyawashpanchikuna yanapawananchikunata. Chayta yachashpa payta roygaypachi llakichiwashpanchikuna yanapawananchikunapa. \c 5 \s1 Tata Dios Jesukristuta akllarkan ashwan sinchi kamachikuk saserdote kananpa. \p \v 1 Judiyu saserdotekuna paykunamanta sukllallata akllaksapa ashwan sinchi kamachikukninkuna kananpa. Chay ashwan sinchi kamachikuk saserdoteka Tata Diosta roygarkan runamasinkunata yanapanankunapa. Chaymanta ofrendankunata Tata Diosta kurkansapa. Animalkunata wañuchishpa Tata Diosta kurkansapa uchankunamanta perdonanankunapa. \v 2 Saserdotekuna atiparkansapa mana yachak mana allita rurashpa kawsak runakunata llakichiyta paykunapish wañuk runakuna kashpankuna. \v 3 Wañuk runakuna kashpankuna paykunapish uchallikuk runakuna karkansapa. Chayrayku animalkunata wañuchiksapa kikinkunapa uchankunata Tata Dios perdonanankunapa llaktamasinkunapapish uchankunata perdonanankunapa. \p \v 4 Tata Dios Aronta akllarkan kamachikuk saserdote kananpa. Chaymanta Tata Dios Arontashina tukuy saserdotekunata akllarkansapa. Tata Dios mana akllaptinka mana ni suk runa kikinmanta atipanmanchu saserdote kayta. \v 5 Jesukristupish mana kikinmantachu akllanakurkan kamachikuk saserdote kananpa. Tatan Diosmi paytaka akllarkan chaylla wambran kaptin saserdote kananpa. Tata Dios killkadunpi wambranta willarkan: \q1 “Kanka wambraynimi kanki. \q1 Kanta wañushkaykimanta kawsachimuptini tukuy layapi kamachikukmi kanki.” \p \v 6 Chaymanta Tata Dios killkadunpi chaylla wambranta willarkan: \q1 “Ñukaka akllayki Melkisedekshina mana tukuyniyukta kamachikuk saserdote kanaykipa.” \p \v 7 Jesukristu kay allpapi kawsashpa sukaman kaparikushpa wakakurkan. Tukuy laya atipak Tatan Diosta roygarkan manara tiempun chayamuptinra amara wañunanpa. Sukaman Tata Diosllapa munananta rurashkanrayku payka sukaman yanaparkan. \v 8 Jesukristu Tata Diospa chaylla wambran kaykashpapish kay allpaman shamurkan sufrinanpa. Chashna sukaman sufrishpa yachakurkan imashnami kay allpapi kawsashpa Tata Diospa munananta rurashpa kawsanka nishpa. \v 9 Chashna Tata Diospa munananta rurashkanrayku payta kasuk runakunata atipan uchanchikunamanta salvawayninchikunata mana tukuyniyukta paywan tantalla kawsananchikunapa. \v 10 Chayrayku Tata Dioska willarkan Melkisedekshina ashwan sinchi kamachikuk saserdote kananpa. \s1 Ama ñuñukuk wambrakunashina kaypachichu. \p \v 11 Aypara tiyan kankunata yachachinaynipa. Yachachinayaptinipish sinchi shunkuyuk kaptikichi mana atipanichu entiendichiynikichita. \v 12 Unay tiemputana kankuna Tata Diospa rimananta sukaman yachakushkankichi. Ñawpata sukkunata yachachinkichiman karkan. Kunankaman manara entiendinayankichichu. Munankichi ñukaykuna kashkan kuti kuti chay kallarinanmantapacha yachachikushkaynikunata yachachinaynipasapa. Ñuñukuk wambrakunashinami kankichi. Manara alli mikunata mikukshinarachu kankichi. \v 13 Ñuñukuk wambrakunashina kashpaykichi manara Tata Diospa rimananta entiendishpa manara yachankichirachu allita rurashpa kawsayta. \v 14 Manana wambrakuna kashpanchikuna tukuy laya mikunata yachanchisapa mikuyta. Tata Diospa rimananta kasushpa kawsashpanchikuna alli mikunata mikukshina kanchisapa. Amañanchisapa allita rurayta. Yachanchisapa imami alli rurananchikunapa imami mana allichu rurananchikunapa nishpa. \c 6 \s1 Ama munaypachichu Jesukristuta kreyishkanchikunamanta ashuyta. \p \v 1 Akuychi Jesukristupa yachachikunanta ashwan ashwanta yachakushpa kawsaypachi. Ama yachakushkanchikunata kashkan kuti kuti chayllata munaypachichu yachakuyta. Ñami yachakushkanchisapana amana uchallikushpa kawsayta. Ñami yachakushkanchisapana Jesukristuta kreyishpa kawsayta. \v 2 Ñami yachakushkanchisapana bawtisakunanchikunapa. Ñami yachakushkanchisapana wawkinchikunapa paninchikunapa umankunapi makinchikunata churashpa Tata Diosta roygayta yanapanankunapa. Ñami yachakushkanchisapana wañushpanchikuna kashkan kawsamunanchikunata. Ñami yachakushkanchisapana suknin diya Tata Dios tukuy runakunata willawananchikunata allita mana allita rurashkanchikunata. \v 3 Tata Dios yanapawaptinchikuna kunanmantapacha akuychi ashwan ashwanta Jesukristupa yachachikunanta yachakuypachi. \p \v 4 Suk runakuna Tata Diospa rimananta kreyishpa suk tiempullapa luspishina purishkasapa. Mishkik mikunata mallikshina Tata Dios perdonanankunata kreyik tukurkansapa. Tata Diospa Espiritun suk imakunapi paykunata yanaparkansapa. \v 5 Chay runakuna yachashkasapa Tata Diospa rimanan mishkik mikunashina kananta. Yachashkasapa kay tiempu tukunankaman Tata Dios almirana layata atipananta rurayta. \v 6 Chaykunata yachashpankunapish manana nima munansapanachu Jesukristuta kreyiyta sinchi shunku tukushpankuna. Manana ni pi paykunata atipankasapanachu yachachiysapata kashkan Jesukristuta kreyinankunapa. Mana Jesukristuta kreyiyta munashpankuna kashkan kruspi payta wañuchikshina tukunsapa. Aypa runakuna paykunata kawashpankuna Jesukristuta washanchankasapa. \p \v 7 Alli ñuyudu allpapi tarpudu murukuna allimata wiñan. Chay alli allpapi murukuna allimata wayuchakun doyñun pallananpa. Suk runakuna allita Jesukristuta kreyishpa kawsashpankuna chay alli murukunata wiñachik allpashinami. Tata Dios paykunata sukaman yanapankasapa. \v 8 Chaymanta suk runakuna kashayuk kiwakunallata wiñachik allpashinami. Mana nimapa valensapachu. Tata Dios paykunata mana tukuyniyuk ninapi sukaman kastigankasapa. \s1 Tata Dios alli kaptin akuychi payllata allita kreyishpa kawsaypachi. \p \v 9 Kuyanayni wawkinikuna, paninikuna, Tata Diospa kastigunta rimashpaynikunapish yachanisapa kankunata Tata Dios salvashunaykichita. Jesukristuta allita kreyishpa kawsashpaykichi chay alli allpashina kankichi. \v 10 Allita rurashpa kawsaykankichi. Tata Diosta kuyashpa tukuy Jesukristuta kreyikmasikichita yanapashpa kawsaykankichi. Kunankaman sukwan sukwan yanapanakushpa kawsaykankichi. Tata Dios alli rurak kashpa alli rurashkaykichita mana kunkankachu. \p \v 11 Ñukaykuna sukaman munanisapa wañunaykichi diyakaman tukuy kankuna yanapanakushpa allita rurashpa kawsanaykichipa. Chashna allita rurashpa kawsashpaykichi yachankichi sieluman rinaykichita Tata Dioswan kawsak. \v 12 Mana munanisapachu killa likidu tukunaykichipa. Aypa runakuna mana shaykushpa tukuy Tata Dios willashkankunata kreyishpa kawsarkansapa. Kunanka sielupi Tata Dioswan kushikushpa kawsaykansapa. Munanisapa kankunapish paykunashina Tata Dios willashushkaykichita allita kreyishpa kawsanaykichipa. \p \v 13 Tata Dios ñawpa awilunchikuna Abrahamta jurashpa willarkan yanapananpa. Kikinpa shutinpi jurarkan mana tiyaptin ashwan sinchi shutipi jurananpa. \v 14 Chaypina Abrahamtaka willarkan: “Ariya, kantami sukaman allita kuyashpa yanapashkayki. Miraknikitapish yanapasha sukaman aypata miranankunapa.” \v 15 Chashna Tata Dios willaptin Abrahamka mana shaykushpa shuyarkan yanapananta. Chayrayku Tata Dios tukuy willashkanta rurashpa sukaman allita yanaparkan. \p \v 16 Runakuna suk imapa sukaman sinchita jurashpankuna willansapa: “Tata Diosmi yachan mana llullakuykanaynita.” Chashna willaptinkunara tukuy pi kreyinsapa. Chaypira manana ayninakunsapanachu. \v 17 Tata Dios Abrahampa mirakninkunata munarkan allita entiendichiyta tukuy willashkankunata rimashkanshina rurananpa. Chayrayku jurarkan tukuy willashkankunata rurananpa. \p \v 18 Ñukanchikunapish yachanchisapa Tata Dios mana nima llullakuk kananta. Tata Dios jurashpa willawaptinchikuna allita yachanchisapa yanapawananchikunata. Chayrayku animukunchisapa sukaman kushikushpa kawsayta yachashpa Tata Dios tukuy willawashkanchikunata rurananpa. \p \v 19 Yakupi purik barkupa tiyan suk llashak fierrumanta ruradu ankla yakupi churanankunapa. Chay llashak ankla barkuta sinchichin ama suchunanpa. Ñukanchikuna Jesukristuta allita kreyishpa kawsaptinchikuna payka chay barkupa anklanshina sinchichiwanchisapa ama paymanta suchunanchikunapa. \p Tukuy chayta yachashpanchikuna Tata Diospa wasinpi llachapawan arkadun ukuta yaykunchisapa paywan tinkunakunanchikunapa. \v 20 Chay llachapawan arkadu wasi ukuta Jesukristu yaykurkan Melkisedekshina mana tukuyniyukta saserdotenchikuna kananpa. Payka saserdotenchikuna kashpa ñukanchikunatapish yaykuchiwanchisapa Tata Dioswan parlananchikunapa. \c 7 \s1 Levipa miraknin saserdotekunamanta Melkisedek ashwan sinchi kamachikuk saserdote karkan. \p \v 1 Melkisedek Salem llaktapa kamachikuknin karkan. Chaymanta paylla altu sielupi kawsak sukaman sinchi kamachikuk Tata Diospa saserdoten karkan. Chay tiempu Abraham pichka kamachikuk runakunawan makanakushpa kallpachirkansapa. Chashna kallpachishpa aypa tiyapunankunata kichurkansapa. Chay kichushkankunata apashpa llaktanman kutiykaptin chay saserdote Melkisedek llaktanmanta llukshishpa rirkan Abrahamta tinkuk. Payta tinkushpa Tata Diosta roygarkan Abrahamta yanapananpa. \v 2 Chaypina Abrahamka chay kamachikukkunata kichushkankunamanta chunkaynin partita chay saserdote Melkisedekta kurkan. Chay Melkisedekpa shutin ñawpa rimaypi riman “Allita Rurashpa Kamachikuk.” Chaymanta Salem llaktapa shutin riman “Kushikuy Llakta.” Chayrayku Melkisedekpa suknin shutin karkan “Kushikuy Llaktapa Kamachikuknin.” \p \v 3 Mana ni pi yachanchichu pimi Melkisedekpa tatan maman awilunkuna karkansapa nishpa. Manami niman suk librupi niman nasishkan niman wañushkan killkadu rikurinchu. Chayrayku yuyachiwanchisapa Tata Diospa wambran Jesukristushina mana tukuyniyuk saserdote kananta. \p \v 4 Mash allita yuyaychi. Melkisedek sukaman sinchi kamachikuk saserdote karkan. Chayrayku awilunchi Abrahamka chay kamachikukkunata makanakushpa kichushkankunamanta payta chunkaynin partita kurkan. \v 5 Moisespa kamachikunankuna rimarkan Levipa mirakninkuna saserdotekuna kanankunapa. Paykuna saserdote kashpankuna Abrahampa mirakninkuna kashpankunapish Abrahampa mirakmasinkunamanta chaskirkansapa tukuy chunka tiyapunankunamanta sukta. \p \v 6 Chaymanta chay saserdote Melkisedek mana Levipa miraknin kaykashpapish Abrahammanta chunka tiyapunankunamanta sukta chaskirkan. Tata Dios Abrahamta yanapananpa willashka kaptinpish Melkisedek Tata Diosta roygarkan yanapananpa. \v 7 Yachanchisapa Melkisedek Abrahammanta ashwan sinchi kamachikuk kashpa atipashkanta Tata Diosta roygayta payta yanapananpa. \p \v 8 Kunanpish Levipa miraknin saserdotekuna wañuk runakuna kashpankuna ñukanchikunata tukuy chunka tiyapakninchikunamanta sukta mañawanchisapa. Chaymanta Tata Diospa killkadunpi willawanchisapa Melkisedekshina mana tukuyniyuk saserdotenchikuna tiyananta. \v 9-10 Chaymanta chay saserdote Melkisedekwan Abraham tinkunakushkan tiempu manara nima Levi nima mirakninkuna nasirkansaparachu. Manara nasiptinkunapish Tata Dios yacharkan nasinankunata. Chayrayku willanchimansapa Abrahampa miraknin saserdotekunapish paywan tantalla Melkisedekta chunka tiyapunankunamanta sukta kushkankunata. \s1 Jesukristu Melkisedekshina sinchi kamachikuk saserdotenchikunami. \p \v 11 Levipa miraknin saserdotekuna israel runakunata Tata Diospa kamachikunankunata yachachirkansapa. Chashna yachachishpankunapish mana atiparkansapachu uchankunamanta perdonayta runakunalla kashpankuna. Chayrayku Jesukristu mana tukuyniyukta kawsak kashpa Melkisedek saserdoteshina shamurkan perdonawananchikunapa. Mana tukuyniyukta kawsak kashpa Aronpa miraknin saserdotekunamanta sukaman ashwan alli tukuy laya yachakmi. Chay Levipa miraknin saserdotekuna perdonawayninchikunata atipashka kaptinkunaka Jesukristu mana shamunmanchu karkan salvawakninchikuna. \v 12 Jesukristu shamurkan chikan laya saserdote kananpa. Chayrayku chikan laya kamachikunankunata yachachiwanchisapa. \v 13 Tata Diospa killkadu rimananpi willawanchisapa Jesukristu kamachiwakninchi saserdote kananta. Payka Judapa miraknin karkan. Judapa mirakninmanta mana niman suk saserdote tiyarkanchu. \v 14 Yachanchisapa Señorninchi Jesukristu Judapa miraknin kananta. Moiseska mana rimarkanchu Judapa mirakninkuna saserdote kanankunapa. \p \v 15 Chayrayku allita yachanchisapa Jesukristu Melkisedekshina chikan laya saserdote kananta. \v 16 Chay ñawpa saserdotekuna Levipa ayllunmanta nasishkankunarayku saserdotekuna karkansapa. Manami chayraykuchu Jesukristuka saserdotenchikuna. Payka wañushkanmanta kawsamushpa mana tukuyniyukta kawsananrayku saserdotenchikuna. \v 17 Tata Dios killkadu rimananpi chaylla wambranta willarkan: \q1 “Kanmi kanki Melkisedekshina mana tukuyniyukta kamachikuk saserdote.” \p \v 18 Mana ni pi Moisespa kamachikunankunata kasushpa atiparkanchu uchankunamanta perdonadu kayta. Chayrayku Tata Dios rimarkan chay kamachikunankunata amana kasunanchikunapa. \v 19 Chay kamachikunankuna mana ni pita yanaparkanchu allita rurashpa kawsayta. Kunanka saserdotenchikuna Jesukristu uchanchikunamanta perdonawanchisapa. Chashna perdonawaptinchikuna atipanchisapa Tata Diosta ladunchayta. \p \v 20 Tata Dios sinchita jurashpa willawashkanchisapa Jesukristu saserdotenchikuna kananta. Tata Dios mana jurashpachu willarkansapa Levipa mirakninmanta saserdotekuna kanankunapa. \v 21 Tata Dios sinchita jurashpa willawarkanchisapa Jesukristu saserdotenchikuna kananta. Paypa killkadunpi chaylla wambranta willarkan: \q1 “Ñukaka kanta sinchita \q1 jurashpa mana chikan layata willashkaykichu. \q1 Kanmi kanki mana tukuyniyukta kamachikuk saserdote.” \p \v 22 Chashna Tata Dios jurashpa willaptin Jesukristu Moisespa kamachikunankunamanta ashwan allita atipan yanapawayninchikunata. \p \v 23 Levipa miraknin saserdotekuna wañuk runakuna kashpankuna suk tiempullata saserdotekuna karkansapa. Chayrayku paykunaka aypalla karkansapa. \v 24 Chaymanta Jesukristu manana kutin wañushpana mana tukuyniyuk saserdotenchikunami. \v 25 Chayrayku ñukanchikuna payta kreyishpa Tata Diosta ladunchaptinchikuna payka atipan uchanchikunamanta mana tukuyniyukta salvawayninchikunata. Mana tukuyniyukta kawsashpa Tata Diosta mana shaykushpa roygaykan yanapawananchikunapa. \p \v 26 Jesukristu Tata Diosllata kasushpa allillata rurashpa kawsarkan. Uchallikuk runakunawan kawsashpapish mana nima uchallikukchu karkan. Chashna Tata Diosllata kasushpa kawsaptin sieluman pusharkan paywan tantalla kawsananpa. Allininchikunapa chay laya alli kamachikuk saserdotenchikuna tiyan. \p \v 27 Tukuy diya ñawpa kamachikuk saserdotekuna animalkunata wañuchirkansapa kikinkunapa uchankunamanta israel runakunapa uchankunamanta Tata Dios perdonananpa. Chaykamanka saserdotenchikuna Jesukristuka mana tukuy diyachu animalkunata wañuchin Tata Dios perdonawananchikunapa. Suk kutillami kikin munashpa kruspi wañurkan Tata Dios uchanchikunamanta perdonawananchikunapa. \p \v 28 Moisespa kamachikunankuna rimarkan Levipa mirakninkuna uchallikuk runakuna kashpapish kamachikuk saserdotekuna kanankunata. Tata Dios chay kamachikunankunata kushkanwasha chaylla wambranta jurashpa willarkan ashwan sinchi kamachikuk saserdote kananta. Payka mana nima uchallikuk kashpa mana tukuyniyuk sinchi kamachikuk saserdotenchikunami. \c 8 \s1 Saserdotenchikuna Jesukristu ñukanchikunawan mushuk paktuta rurarkan. \p \v 1 Allita uyariwaychi. Allitana yachachishkaykichi saserdotenchikuna Jesukristu sukaman allima kashpa sielupi Tata Diospa alli ladunpi tiyarishpa yanapawaykananchikunata. \v 2 Jesukristu kamachikuk saserdotenchikuna kashpa Tata Diospa sielupi wasinmanta yanapawaykanchisapa. Chay alli wasinta Tata Dioslla rurarkan. Manami runakunachu rurarkan. \v 3 Tata Dios ñawpa kamachikuk saserdotekunata akllarkan ofrendakunata wañuchidu animalkunata payta kunankunapa. Chayrayku Jesukristupish ofrendakunata kukunan tiyan. \v 4 Kunanka Jesukristu mana Levipa miraknin kashpa kay allpapi kashpaka mana saserdotechu kanman. Kay allpapi aypa saserdotekuna tiyan Moisespa kamachikunankunata kasushpa wañuchidu animalkunata Tata Diosta kunankunapa. Jesukristuka mana chay laya saserdotechu. \p \v 5 Ñukanchikuna dibujuta kawashpa pishillata riksinchisapa ima layami chay dibujadu nishpa. Chashnallami ñawpa tiempu Sinai urkupi Tata Dios Moisesta yachachirkan imashnami saserdotekuna animalkunata wañuchinkasapa nishpa. Chay saserdotekuna animalkunata wañuchishpa dibujutashina rurashpa tukuy runakunata yachachirkansapa imashnami Jesukristu wañunka nishpa. Moises Tata Diospa wasinta ruranayaykaptin Tata Dioska willarkan: “Allita uyariway. Wasinita tukuy layayukta iden kay urkupi kawachishkaynitashina ruray.” \p \v 6 Animalkunata wañuchik saserdotekunamanta saserdotenchikuna Jesukristuka sukaman ashwan allita yanapawanchisapa. Mushuk layata ñukanchikunawan paktuta rurashka Tata Dioswan tantanachiwananchikunapa. Jesukristu wañushkanrayku Tata Dios willawanchisapa chay ñawpa kamachikunankunamanta ashwan allita yanapawananchikunata. Jesukristu mushuk paktuta ñukanchikunawan rurarkan salvawananchikunapa. \v 7 Chay ñawpa awilunchikuna Moisespa kamachikunankunata allita kasushpa salvanakuyta atipaptinkunaka Jesukristu mana mushuk paktuta ñukanchikunawan ruranmanchu karkan. \v 8 Chay ñawpa awilunchikuna mana allita rurashpa kawsashkankunarayku Tata Dioska willarkansapa: \q1 “Suk tiempukaman ñukaka Israelpa mirakninkunawan Judapa mirakninkunawan mushuk paktuta rurasha. \q1 \v 9 Mushuk paktuta rurashpayni mana ñawpa awiluykichiwan paktuta rurashkaynishinanachu rurasha. \q1 Ñawpa tiempu Egipto llaktamanta awiluykichita kuyashpayni llukshichimurkanisapa. \q1 Chashna llukshichimuptinipish mana munarkansapachu rurashkayni paktuta kasuyta. \q1 Chayrayku manana yanaparkanisapanachu. \q1 \v 10 Suk tiempu washan kankunapa miraknikichiwan \q1 mushuk paktuta rurashpa paykunata yuyachisha allita rurashpa kawsanankunapa. \q1 Shunkunkunapi munachisha ñukata kasuwashpa kawsanankunapa. \q1 Ñukaka paykunapa Tata Diosninmi kasha. \q1 Paykunaka wambraynikunami kankasapa. \q1 \v 11 Tukuy chay wambraynikuna taksha atun riksiwankasapa. \q1 Manana ni pi llaktamasinkunata familyankunata yachachinkasapanachu ñukata riksiwanankunapa. \q1 \v 12 Uchankunamanta perdonashasapa. \q1 Manana nima uchankunata yuyashanachu.” \p \v 13 Tata Dios chayta willawashpanchikuna yachachiwanchisapa manana chay ñawpa rurashkan paktuta yuyanantana. Chay ñawpa rurashkan paktuka mawkayashkanami. Manami ni pita yanapanchu. Mana ashwannachu illan tukunanpa. Chayrayku Tata Dios ñukanchikunawan mushuk paktuta rurashka. \c 9 \s1 Tata Dios yachachiwanchisapa imashnami payta kuyashunchisapa nishpa. \p \v 1 Tata Dios ñawpa tiempu israel runakunawan paktuta rurashpa yachachirkansapa imashnami rurashkankuna wasipi payta kuyankasapa nishpa. \p \v 2 Tata Diospa wasin ukupi ishkay kuartukuna tiyarkan. Suknin kuartupi kanchis brasuyuk lampara karkan. Chaymanta chaypi mesa sawanpi Tata Diosta kushkankuna pankuna karkan. Chay kuartupa shutin karkan “Tata Diosta Kuyanankuna Kuartu.” \p \v 3 Chaymanta suk alli awadu llachapa washanpi suk kuartu tiyarkan. Chay kuartupi kamachikuk saserdotella Tata Dioswan tinkunakuk. Chayrayku shutin karkan “Tata Dioswan Tinkunakuna Kuartu.” \v 4 Chay alli awadu llachapa ladunpi kuriwan tupadu taksha altar tiyarkan chaypi mishkilla asnakta rupachinankunapa. Chaymanta chay alli awadu llachapapa washan kuartupi suk kaja tiyarkan. Chay kaja ukunpi washanpi kuriwan tupadu karkan. Chay kuriwan tupadu kaja ukunpi kurimanta ruradu puyñu tiyarkan. Chay puyñu ukunpi suk tipi ñukñuk likidu sielumanta urmadu mikuna tiyarkan. Chaymanta chay kaja ukunpi Aronpa wiñashkan bastonnin tiyarkan. Chaymanta chay kaja ukunpi Tata Diospa killkadu kamachikunan tablakuna tiyarkan. \v 5 Chay kaja sawanpi ishkay kurimanta ruradu llipyak likidu angelkunashina tiyarkan. Chay angelkunapa rikrankuna chay kajata arkaksapa. Chay angelkuna chawpinmanta Tata Dios kamachikuk saserdotewan parlak. Manana chaykunata yachachinayaykichinachu. \p \v 6 Tata Dios ñawpa awilunchikunata willarkansapa tukuy chaykunata ruranankunapa. Tukuyta rurashkankunawasha chay primeru kuartupi tukuy diya saserdotekuna yaykuksapa Tata Diosta sirvishpa kuyanankunapa. \p \v 7 Chaymanta chay alli awadu llachapa washan kuartu ukupi suk kutilla kada wata kamachikuk saserdotella yaykuk. Chaypi yaykushpa animalkunapa yawarninta apak kikinpa llaktamasinkunapapish mana yuyashpa uchallikushkankunata Tata Dios perdonanankunapa. \p \v 8 Chaywan Tata Diospa Espiritun yachachiwanchisapa kay allpapi Tata Diospa wasin tiyaptinra saserdotekunalla yaykunankunapa. Tata Dios mana munarkanchu chay washan uku kuartupi mana saserdote runakuna yaykunankunapa. \p \v 9 Tata Dios tukuy chaykunata rimashpa allita ñukanchikunata yachachiwanchisapa. Chay runakuna ofrendakunata wañuchidu animalkunata Tata Diosta kushpapish mana yacharkansapachu Tata Dios perdonanankunata paywan kushikushpa kawsanankunapa. \p \v 10 Chay runakunaka yuyarkansapa suk mikunallata mikushpa suk upyanallata upyashpa tukuy laya tiyakta mayllashpa Tata Diosta kushichiykanankunata. Chaykunata rurarkansapa Tata Dios mushuk paktuta ruranankaman. \s1 Jesukristu kamachikuk saserdotenchi kashpa wañurkan uchanchikunamanta pichawananchikunapa. \p \v 11 Kunanka Jesukristuka ñami shamushkana. Chaymanta sieluman kutishpa Tata Diospa wasinpi yaykurkan ñukanchikunapa kamachikuk saserdotenchikuna kananpa. Chashna saserdotenchikuna kashpa sukaman tukuy layapi yanapawanchisapa. Tata Diospa wasin mana kay allpapi kaptin runakuna mana rurarkansapachu. Tata Dios chay sielupi wasita rurashka kaptin kay allpapi wasinmanta sukaman ashwan allimami. \p \v 12 Jesukristu mana chivukunapa beshekukunapa yawarninta apashpachu sielupi Tata Diospa kawsananpi yaykurkan. Payka kruspi wañushpa kikinpa yawarninta ichashkanrayku suk kutilla chaypi yaykurkan mana tukuyniyukta kawsananpa. Chashna sielupi yaykuptin Tata Dios uchanchikunamanta perdonawanchisapa mana tukuyniyukta sielupi kawsananchikunapa. \p \v 13 Ñawpa tiempu saserdotekuna torokunapa chivukunapa yawarninwan, rupachidu beshekupa uchpanwan runakunata chakchuksapa. Chashna chakchuptinkuna chay runakuna Tata Diospa ñawpakninpi allimana karkansapa atipanankunapa Tata Diosta kuyayta. \v 14 Chaykamanka Jesukristu yawarninta ichashkanrayku ashwan allita atipan uchanchikunamanta pichawayninchikunata. Mana tukuyniyuk Tatan Diospa Espiritun Jesukristuta yanapaptin payka mana uchayuk kaykashpa Tata Diosta kasushpa kruspi wañurkan. Yawarninta ichashpa uchanchikunamanta perdonawanchisapa amana kikinchikunapa munananchikunata rurashpa kawsananchikunapa. Chashna perdonawaptinchikuna atipanchisapa mana tukuyniyukta kawsak Tata Diosninchita sirvishpa kawsayta. \p \v 15 Jesukristu wañushkanrayku Tata Dios atiparkan runakunawan mushuk paktuta rurayta. Jesukristu wañushkanrayku Tata Dios atiparkan chay ñawpa kamachikunankunata kasushpa kawsak runakunatapish uchankunamanta perdonayta. Chay akllashkan runakunata atiparkan sieluman pushayta paywan tantalla kawsanankunapa. \p \v 16 Runakuna manarapish wañushpara suk killkaduta ruransapa rimanankunapa pikunapami tukuy tiyapunankuna kiparinka nishpa. Chaymanta chay runa wañuptin chay killkadupi shutin churadu runakunapa tukuy layankuna kiparin. \v 17 Chay runa wañuptinra chay killkadupi shutin churadu runakuna tiyapunankunata chaskinsapa. Chay runa kawsaptinra manara ni pi tiyapunankunata chaskinkarachu. \p \v 18 Chayrayku Tata Dios ñawpa paktuta ruraptin saserdotekuna animalkunata wañuchishpa yawarninkunata ichachirkansapa. \v 19 Chaypina Moises tukuy runakunata Tata Diospa tukuy kamachikunankunata yachachikushkanwasha puka lanata isopo kaspi ramapi wankurkan. Chay wankudu ramata wañuchidu beshekukunapa chivukunapa yawarnin yakuwan chakrudupi ñuyuchirkan. Chaymanta chaywan chay killkadu libruta tukuy runakunata chakchurkansapa. \v 20 Chay runakunata chakchushkankunawasha Moiseska willarkansapa: “Kay yawarwan kankunata chakchuptini yachankichi Tata Dios kankunawan alli paktuta rurashkanta.” \p \v 21 Chaymanta Moises Tata Diospa wasinta chay wasinpi sirvinan tiyakkunata chay yawarwan chakchurkan. \v 22 Tata Dios kamachikunankunata Moisesta kushpa yachachikurkan yaka tukuy layata yawarwan chakchudu kashpara payllapa kananpa. Chay runakuna animalkunata wañuchishpa yawarninta ichaptinkunara Tata Dios uchankunamanta perdonaksapa. \s1 Jesukristu wañurkan uchanchikunamanta perdonawananchikunapa. \p \v 23 Chayrayku alli karkan ñawpa saserdotekuna animalkunata wañuchishpa yawarninwan tukuy layata tukuy runakunata chakchunankunapa. Chashna chakchuptinkuna Tata Diospa ñawpakninpi allimana karkansapa. Chay saserdotekuna animalkunapa yawarninwan chakchushpankuna yachachikuykarkansapa Jesukristu shamunanta wañuk yawarninta ichananpa. Tata Diospa wambran wañushpa yawarninwan chay animalkunapa yawarninmanta ashwan allita pichawanchisapa. Chashna Jesukristu wañushpa yawarninta ichaptin Tata Dios perdonawashpanchikuna kawsanan sielupi yaykuchiwanchisapa. \p \v 24 Jesukristu wañushkanwasha mana runakuna rurashkan Tata Diospa wasinpichu yaykurkan. Chay allpapi Tata Diospa wasinka yuyachiwanchisapa sielupi kawsanan wasita. Jesukristu wañushkanwasha sielullaman yaykukpacha rirkan. Chaypi yaykushpa kunanka Tata Diosta ñukanchikunapa roygan. \p \v 25 Ñawpa kamachikuk saserdotekuna tukuy wata chay Tata Diospa wasin ukupi animalpa yawarninta apashpa yaykuksapa. Jesukristuka manami chashnachu yaykurkan. Payka suk kutillami wañurkan sielupi Tata Diospa wasinpi yaykunanpa. \v 26 Jesukristu tukuy wata saserdotekunashina Tata Diospa wasinpi yaykuptinka kay allpata rurashkanmantapacha aypa kuti wañunman karkan. Payka manami aypa kutichu wañurkan. Tata Dios munashkan tiempu kay allpaman suk kutilla shamurkan kruspi wañunanpa uchanchikunamanta perdonawananchikunapa. \p \v 27 Tukuy runakuna suk kutilla wañunanchikuna tiyan. Chaymanta wañushkanchikunawasha Tata Dios willawashunchisapa allitachu manachu rurashkanchisapa nishpa. \v 28 Jesukristupish suk kutilla wañurkan uchanchikunamanta perdonawananchikunapa. Chaymanta ishkaynin kuti shamunka tukuy payta shuyashpa kawsakkunata Tata Diospa kawsananman pushawananchikunapa. Manana shamunkanachu uchanchikunamanta perdonawakninchikunana. \c 10 \s1 Jesukristu wañushkanrayku manana animalkunata wañuchinchisapanachu Tata Dios perdonawananchikunapa. \p \v 1 Moisespa kamachikunankuna ñawpa runakunata yuyachirkansapa suknin diya Jesukristu wañushpa uchankunamanta salvanankunapa. Chay runakuna watan watan animalkunata wañuchishpankunapish mana yacharkansapachu Tata Dios perdonanankunata paywan kushikushpa kawsanankunapa. \v 2 Chay runakuna uchankunamanta perdonadu kashpankunaka manana yuyanakunmansapanachu uchasapa kanankunata. Manana animalkunata wañuchinmansapanachu Tata Dios uchankunamanta perdonanankunapa. \v 3 Kada wata chay runakuna animalkunata wañuchishpa yuyaksapa uchasapa kanankunata. \v 4 Mana chivukunapa nima torokunapa yawarninkunaraykuchu Tata Dios atiparkan uchankunamanta perdonayta. \v 5 Chayrayku kay allpaman Jesukristu shamushpa Tatan Diosta willarkan: \q1 “Kanka mana munankichu runakuna animalkunata wañuchishpa kushunankunapa. \q1 Chayrayku kay allpaman kachamuwashkanki runa kanaynipa. \q1 \v 6 Runakuna uchankunarayku animalkunata wañuchishpa rupachishpankuna ofrendakunata kushushpa mana kushichishunkisapachu. \q1 \v 7 Chayrayku willashkayki: ‘A, Tatayni Dios, killkadu rimanayki rimashkanshina kaypi kani munanaykita ruranaynipa.’ ” \p \v 8 Jesukristu chayta rimashpa yachachiwanchisapa chay runakuna uchankunarayku wañuchishkankuna animalkunata rupachishpa mana Tata Diosta kushichiykanankunata. Moisespa kamachikunanpi animalkunata wañuchinankunapa rimashka kaptinpish chaykunaka mana nima Tata Diosta kushichirkansapachu. \p \v 9 Chaymanta Jesukristu Tata Diosta willarkan: “Allpaman shamushkani munanaykita rurak.” Chayta rimashpa yachachiwanchisapa Tata Dios manana munanantana ñawpashina animalkunata wañuchinankunapa. Munarkan Jesukristu wañunanpa runakunata uchankunamanta perdonanankunapa. \v 10 Jesukristu Tata Diospa munananta rurashpa suk kutilla kruspi wañurkan amana kashkan wañunanpa. Pay wañuptin Tata Dios perdonawanchisapa payllapa kananchikunapa. \p \v 11 Diyan diyan saserdotekuna altar ñawpakpi shayarinsapa kuti kuti animalkunapa yawarninta Tata Diosta kunankunapa. Chashna kuti kuti Tata Diosta kuptinkunapish payka mana uchankunamanta perdonansapachu. \v 12 Chayrayku suk kutilla Jesukristu wañurkan runakunata uchankunamanta perdonanankunapa. Wañushkanwasha Tatan Diospa alli ladunpi tiyarirkan. \v 13 Kunanka chaypi tiyarishpa shuyaykan Tata Dios tukuy payta chiknik runakunata saru saru rurananpa payta kasunankunapa. \v 14 Suk kutilla Jesukristu wañurkan uchanchikunamanta perdonawananchikunapa. Kunanka perdonadu kaptinchikuna Tata Dios yachachiwaykanchisapa allita rurashpa kawsananchikunapa. \v 15 Tata Diospa Espiritun chashnalla willawanchisapa: \q1 \v 16 “Tata Dios chay ñawpa runakunata willarkan: \q1 Suk tiempu washa ñukaka kankunapa miraknikichiwan mushuk paktuta rurasha. \q1 Paykunataka yuyachisha munanaynita rurashpa kawsanankunapa. \q1 Shunkunkunapi munachisha ñukata kasuwashpa kawsanankunapa. \q1 \v 17 Mana kutin uchankunata yuyashanachu.” \p \v 18 Tata Dios chayta rimashpa uchanchikunamanta perdonawaptinchikuna manana animalkunata wañuchinanchikunanachu tiyan perdonawananchikunapa. \s1 Akuychi Tata Diosta ladunchaypachi. \p \v 19 Wawkinikuna, paninikuna, Jesukristu wañushpa yawarninta ichashkanrayku atipanchisapa Tata Diospa ñawpakninpi mana manchakushpa yaykuyta paywan tantalla kawsananchikunapa. \v 20 Jesukristu wañushkan oras Tata Dios wasinpi chay uku kuartupi arkanan llachapata llikirkan. Chayta llikishpa yachachiwanchisapa atipananchikunata paypa ñawpakninpi chayayta. \p \v 21 Kunanka Señorninchi Jesukristu kamachikuk saserdotenchikuna kashpa Tata Diospa kawsananpi kamachikuykan. \v 22 Chayrayku tukuy shunku payta allita kreyishpanchikuna akuychi Tata Diosta ladunchaypachi. Mana allita rurashpanchikunaka akuychi Tata Diosta roygaypachi perdonawananchikunapa. Uchanchikunata wanashpa chuya chuya armakudushina akuychi Tata Diosta ladunchaypachi. \v 23 Yachanchi Tata Dios tukuy willawashkanchikunata rurananta. Chayrayku akuychi mana manchakushpa Jesukristu salvawananchikunata parlakuypachi. \p \v 24 Akuychi yuyaypachi imashnami sukwan sukwan yanapanakushunchisapa nishpa allita kuyanakushpa allita rurashpa kawsananchikunapa. \v 25 Akuychi sukwan sukwan animuchinakuypachi tantanakuyta Tata Diosta kuyananchikunapa. Yachaykashpa Señorninchi Jesukristu utka shamunanta ama munaypachichu sukkunashina mana tantanakushpa kawsayta. \s1 Tata Dios mana kasunayak runakunata kastigankasapa. \p \v 26 Tata Diospa rimananta allita yachaykashpa tukuy shunku munashpa uchallikushpalla kawsaptinchikunaka Jesukristu uchanchikunamanta mana perdonawanchisapachu. Jesukristu mana perdonawaptinchikunaka mana ni pi wañushpa atipanchu perdonawayninchikunata \v 27 Jesukristuta mana nima layapi kreyinayaptinchikunaka manchana laya rawrak ninapi Tata Dios kastigawashunchisapa. Chaypi tukuy payta chiknik runakunata kastigankasapa. \p \v 28 Maykan runa Moisespa kamachikunankunata mana nima layapi kasunayaptin ishkay kimsa runakuna chataptinkunara awtoridarkuna willankasapa mana llakichishpa wañuchinankunapa. \p \v 29 ¿Manachu kreyinkichi Tata Diospa wambran Jesukristuta rabyachik runakunata ashwan sinchita kastiganankunata? Jesukristu wañushpa yawarninta ichashkanrayku Tata Dios ñukanchikunawan paktuta rurarkan uchanchikunamanta perdonawananchikunapa. Chay runakunaka rimansapa Jesukristu ichashkan yawar mana nimapa alli kananta. Chashna rimashpa kuyawakninchi Tata Diospa Espirituntapish rabyachinsapa. Chayrayku Tata Dios paykunata sukaman kastigankasapa. \p \v 30 Yachanchisapa Tata Dios rimashkanta: “Ñukalla mana alli rurak runakunata kastigashasapa. Ñukalla uchankunarayku kastigashasapa.” Chaymanta rimarkan: “Ñukami tukuy mana alli rurak wambraynikunatapish kastigashasapa.” \v 31 Mana tukuyniyuk kawsak Tata Diospa kastigunka sukaman manchanapa layami. \s1 Sufrishpanchikunapish akuychi mana sampayashpalla Tata Diospa munananta rurashpa kawsaypachi. \p \v 32 Allita yuyaychi ñawpa tiempu Jesukristu yachachikushkanta kreyishpa luspishina kawsashkaykichita. Jesukristuta kreyishkaykichirayku sukaman sufrishpaykichipish allita kreyishpalla kawsashkankichi. \v 33 Aypa runakuna kawashushkankichi chiknishuk runakuna suk kankunata mana allikunata willashushpaykichi sufrichishuptikichi. Chaypina suk kankuna chay sufrichidu wawkikichita llakichishpa yanapashkankichi. \p \v 34 Chaymanta karselpi wichkadu wawkikichita llakichishpa yanapashkankichi. Chiknishuk runakuna tiyapushuknikichita kichushuptikichipish mana piñakushpaykichi kushikushpalla Jesukristuta kreyishpa kawsashkankichi. Yachankichi Tata Dios kawsanan sielupi kankunapa ashwan alli mana tukuyniyuk tiyapushunaykichita. \v 35 Yachashpaykichi paywan tantalla kushikushpa mana tukuyniyukta kawsanaykichita ama kreyikunaykichimanta sampayaychichu. \v 36 Sufrishpaykichipish mana shaykushpa payllata kreyinaykichi tiyan paypa munananta rurashpa kawsanaykichipa. Paypa munananta rurashpa kawsaptikichi Tata Dios tukuy rimashkanta rurashpa sieluman pushashunkichi. \v 37 Tata Dios killkadunpi riman: \q1 “Salvashuknikichi mana unayashpa utkana shamunka. \q1 \v 38 Ñukata kreyiwashpaykichi ñukawan tantalla kushikushpa kawsankichi. \q1 Ñukamanta ashushpaykichika manami kushichiwankichichu.” \p \v 39 Ñukanchikunaka mana Tata Diosmanta ashunchisapachu ama rawraykak ninaman rinanchikunapa. Jesukristuta kreyishpanchikuna allita yachanchisapa sieluman rinanchikunata Tata Dioswan mana tukuyniyukta kawsak. \c 11 \s1 Aypa runakuna Tata Diosta tukuy shunku kreyishpa kawsarkansapa. \p \v 1 Tata Diosta allita kreyishpa kawsashpanchikuna allita yachanchisapa tukuy willawashkanchikunata rurananta. Chay willawashkanchikunata mana kawashpanchikunapish yachanchisapa mana llulla kananta. \p \v 2 Tata Dios ñawpa awilunchikunata willarkansapa alli rurak runakuna kanankunata payta allita kreyishkankunarayku. \p \v 3 Ñukanchikunapish Tata Diosta kreyishpanchikuna allita yachanchisapa pay rimashpalla tukuy laya tiyakta rurashkanta. Payka mana tiyakmanta tukuy laya kawananchikunata rurarkan. \p \v 4 Abel Tata Diosta kreyishpa allima ovejanta wañuchishpa payta kuyashpa kurkan. Wawkin Kayinpa ofrenda kushkanmanta ashwan alli ofrendata kurkan. Chayrayku Tata Dios ofrendanta chaskishpa willarkan alli rurak kananta. Chashna Abel allita Tata Diosta kreyishpa kushichishpa wañudu kashpapish kunankaman yuyachiwanchisapa payshina Tata Diosta kreyishpa kawsananchikunapa. \p \v 5 Enokpish Tata Diosta allita kreyishpa kawsashkanrayku sieluman kawsakllata pusharkan. Payka mana wañurkanchu. Chashna Tata Dios sieluman pushashka kaptinna manana ni pi allpapika kawarkansapanachu. Rimananpi willawanchisapa manarapish Tata Dios pushaptin payta kushichishpa kawsashkanta. \p \v 6 Mana ni pi Tata Diosta atipanchisapachu kushichiyta mana payta kreyishpanchikuna. Paywan kawsayta munashpanchikunaka kreyinanchikuna tiyan Tata Dios tiyananta. Chaymanta kreyinanchikuna tiyan Tata Diosta maskaptinchikuna yanapawananchikunata. \p \v 7 Noepish Tata Diosta kreyishpa kawsarkan. Tata Dios paytaka willarkan manllaybata yaku llokllananta. Manara ni suk kuti llokllananta kawashpapish Noeka Tata Diosta kreyishpa atun barkuta rurarkan. Chay barkupi llokllakuk yakumanta familyanta salvarkan. Chay atun barkuta ruraptinpish runamasinkuna mana kreyirkansapachu Tata Dios kastiganankunata. Chayrayku sipikushpa wañurkansapa. Noe Tata Diosta kreyishkanrayku Tata Dios willarkan alli rurak runa kananta. \p \v 8 Chaymanta Tata Dios awilunchi Abrahamta willarkan alli llaktata kunanta. Chashna Tata Dios willaptin Abrahamka allita kreyishpa llaktanmanta llukshirkan Tata Dios willashkan llaktaman rinanpa. Llukshishpa manara yacharkanrachu maymanmi riykan nishpa. \v 9 Chaymanta Tata Dios willashkan llaktapi chayashpa chay llaktaka manara payparachu karkan. Chay llaktapi manara terrenuyuk kashpara Tata Dios kunanta kreyishpa millwamanta awadu raku llachapawan ruradu wasipi kawsarkan. Tata Dios Abrahampa wambran Isakta ñetun Jakobotapish willarkansapa chay llaktata kunankunapa. Chashna willashka kaptin paykunapish Tata Diosta kreyishpankuna millwamanta awadu raku llachapawan ruradu wasikunapi kawsarkansapa. \v 10 Chay laya ruradu wasipi kawsashpa Abrahamka mana tukuyniyuk sielupi tiyak mana wakllik llaktaman shuyaykarkan riyta. Chay llaktata Tata Dios rurarkan. \p \v 11 Chaymanta Tata Dios Abrahamta willarkan warmin Sara wawayananta. Chaypina Sara mana niman suk wawayuk kashpa vieja kaykashpapish kreyirkan Tata Dios alli rurak kashpa willashkanta rurananta. Chayrayku Tata Dios Sarata yanaparkan wawayananpa. \v 12 Abrahampa wambrayanan tiempu pasashka kaptinpish Sara paypa wambran Isakta wawayarkan. Chaymanta Isakmanta luserukunashina atun kocha mañanpi playakunashina mana yupaypa layata sukaman aypata mirarkansapa. \p \v 13 Manara Tata Dios willashkanta kuptinkunara chay ñawpa awilunchikunaka wañunankuna diyakaman kreyirkansapa Tata Dios willashkanta rurananpa. Chayta kreyishpankuna kushikushpa karullamanta chay llaktata kawakshina yuyanakurkansapa. Chayrayku kay allpapi kawsashpara mana llaktayukshina kawsarkansapa. \v 14 Chashna mana llaktayukshina Tata Diosta kreyishpalla kawsashpankuna tukuy pita entiendichirkansapa sielupi kawsanan llaktankunaman riykanankunata. \v 15 Mana chay llukshimushkankuna llaktallamanchu kutinayarkansapa. Chay llaktaman kutinayashpankunaka chayman kutinmansapa karkan. \v 16 Paykunaka chay ashwan alli sielupi llaktaman munarkansapa riyta. Chayrayku Tata Dios sielupi alli llaktankunata rurashka. Mana pinkakushpa paykunata willarkansapa Tata Diosninkuna kananta. \p \v 17-18 Chaymanta Tata Dios Abrahamta willarkan chaylla wambran Isakta wañuchishpa kunanpa. Chashna willaptin Abrahamka kreyirkan Tata Dios willashkanta rurananpa. Yacharkan chay wambran Isakmanta aypa mirakninkuna tiyananta. Chayrayku Tata Diosta kreyishpa wambranta payta kushpa mana michashpa wañuchinayarkan. \v 19 Abrahamka yacharkan Isak wañuptin Tata Dios atipananta kawsachimuyta. Tata Diosta allita kreyiptin chay wambranta wañudu kashkanmantashina kawsachimurkan. \p \v 20 Chaymanta Isakpish Tata Diosta kreyishpa wambrankuna Jakobota Esawta willarkansapa Tata Dios mirakninkunata sukaman yanapanankunata. \p \v 21 Jakobopish wañunayaykashpa Tata Diosta kreyishpa wambran Josepa ishkantin wambrankunata willarkansapa Tata Dios yanapanankunata. Chaypina bastonninpi kimikushpa Tata Diosta kuyarkan. \p \v 22 Josepish wañunayaykashpa Tata Diosta kreyishpa wawkinkunata willarkan suk tiempukaman tukuy israel runakuna Egipto llaktamanta llukshinankunata. Kamachirkansapa llukshishpankuna tullunkunata apanankunapa Tata Dios willashkan llaktapi pampak. \p \v 23 Chaymanta Moises nasishkan tiempu sinchi kamachikuk runa kamachikurkan tukuy ullku wambrakunata wañuchinankunapa. Chashna kamachikuptinpish Moises nasiptin tatan maman Tata Diosta allita kreyishpa chay kamachikuk runata mana kasurkansapachu. Alli wambra kananta kawashpankuna kimsa killata pakarkansapa ama ni pi wañuchinanpa. \p \v 24 Moises runa kashpana Tata Dios yanapananta allita kreyishpa manana munarkannachu kamachikuk runapa shipashninpa wiwachun kayta. \v 25 Yacharkan chay mandakukpa ñetun kashpa suk tiempullata atipananta kushikushpa mana allita rurashpa kawsayta. Chayrayku Tata Diospa wambrankunawan tantalla sufrishpapish munarkan paykunallawan kawsayta. \v 26 Egipto llaktapi kiparishpaka Moiseska kullkisapa kanman karkan. Chashna kaptinpish Moiseska yacharkan Tata Dios suk salvakuk runata kachamunanta. Chayrayku yuyarkan ashwan alli kananta Tata Diospa wambrankunawan tantalla sufrinanpa. Munarkan Tata Dios sieluman pushananta kushikushpalla paywan tantalla kawsananpa. \p \v 27 Moises Tata Dios kuydananta kreyishpa chay kamachikuk runa piñakunanta mana manchashpa Egipto llaktamanta llukshirkan. Tata Diosta mana kawashpapish iden kawakshina allita mana shaykushpa payllata kreyishpalla kawsarkan. \v 28 Tata Dios salvanankunata kreyishpa Paskua fiestata rurarkan. Tukuy israelmasinkunata yachachirkan oveja wawankunata wañuchishpa yawarninwan wasin punkunkunata chakchunankunapa. Chay yawarta kawashpa Tata Diospa angelnin israel runakunapa piwi wambrankunata mana wañuchirkansapachu. \p \v 29 Chaymanta israel runakuna Tata Diosta kreyiptinkuna chay atun Puka Yakuta rakinachishpa ñanta rurarkan purinankunapa. Chaymanta Egipto runakuna katishpankuna chay ñanta riykaptinkuna Tata Dios yakuta wichkanachirkan. Chaypina sipikurkansapa. \p \v 30 Chaymanta israel runakuna Tata Diosta allita kreyishpankuna kanchis diyata Jeriko llaktapa vueltashnintinta purirkansapa. Chashna puriptinkuna kanchisnin diya chay llaktapa pirkankuna tikrarkansapa. \p \v 31 Chaymanta waynandera warmi Rahab Tata Dios salvananta kreyishpa Jerikopi chapakuk rik ishkay israel runakunata pakarkansapa. Chayrayku israel runakuna chay Jerikopi mana Tata Diosta kreyinayak runakunata wañuchishpankuna mana paytaka wañuchirkansapachu. \p \v 32 Tiyanllara aypa Tata Diosta kreyik runakunapa willanaynipa. Tiempu pishin Gedeonpa Barakpa Samsonpa Jeptepa Davidpa Samuelpa Tata Diospa rimananta yachachikukkunapa willanaynipa. \v 33 Chay runakuna Tata Diosta allita kreyishpa makanakushpa llaktakunata kichukurkansapa. Sukkunaka kuskata kamachikuksapa. Sukkunaka Tata Dios willashkankunata chaskirkansapa. Sukkunaka kawarkansapa Tata Dios pumakunapa shiminkunata wichkapuptinkuna ama wañuchinankunapa. \p \v 34 Tata Dios yanapaptin sukkunaka manllayba rawraykak ninata wañuchirkansapa. Sukkunaka kishpirkansapa ama chiknik runakuna ishkay filuyuk machetiwan wañuchinankunapa. Sukkunaka sampayadu kaptinkuna Tata Dios sinchiyachirkansapa. Sukkunaka chiknik runakunawan sukaman makanakushpankuna atiparkansapa paykunata kallpachiyta. \v 35 Tata Diosta kreyik warmikuna kawarkansapa Tata Dios wañudu wawankunata kawsachimuptinkuna. \p Chaymanta chiknik runakuna wañuchinankaman sukaman sufrichiptinkunapish sukkuna manami munarkansapachu Tata Diosta niegayta. Yacharkansapa wañushpa sielupi Tata Diospa kawsananman rinankunapa chaypi ashwan allita kawsak. \v 36 Sukkunata asichirkansapa. Sukkunata makarkansapa, kadenawan watarkansapa, karselkunapi wichkarkansapa. \v 37 Sukkunata ruminchashpa wañuchirkansapa. Sukkunata chawpinkunapi tipishpankuna sukkunata ishkantin ladu filuyuk machetiwan wañuchirkansapa. Sukkunata wasinkunamanta karkurkansapa kayta chayta purinankunapa. Ovejakunapa chivukunapa karapankunawan llachapakuksapa. Paykunata rikchak layapi sufrichiksapa. Mana nimayuk llakidu kawsarkansapa. \v 38 Chakidu chunlla pampakunapi sachakunapi pantakudushina chayta chayta purirkansapa. Machaykunapi allpa uchkukunapi kawsarkansapa. Mana allichu karkan chay Tata Diosta kreyik runakuna mana alli rurak runakunawan kawsanankunapa. \p \v 39 Chay runakuna Tata Diosta allita kreyishpa kawsashkankunarayku payka willarkansapa alli rurak kashkankunata. Chashna willaptinkunapish kay allpapi kawsashpankuna manara kawarkansaparachu Tata Dios willashkankunata ruraptin. \v 40 Tata Dios ñukanchikunata yuyawashpanchikuna munarkan chay ñawpa kreyikuk runakuna Jesukristu shamunanta shuyanankunapa. Chaypina Tata Dios paykunata ñukanchikunawan tantallata pushawashunchisapa paywan sielupi kawsananchikunapa. \c 12 \s1 Sufrishpanchikunapish Jesukristuta kreyishpa kawsaypachi. \p \v 1 Chashna chay runakuna sukaman allita Tata Diosta kreyishpa kawsaptinkuna akuychi paykunashina payta allita kreyishpa kawsaypachi. Kallpak runa ñawpayta munashpa mana suni llachapayukchu kallpan atipananpa allita kallpayta. Ñukanchikunapish akuychi tukuy uchanchikunata wanaypachi atipananchikunapa mana shaykushpa Tata Diosta kreyishpa kawsayta. \p \v 2 Akuychi allita yuyaypachi Señorninchi Jesukristu kruspi pinkakuna layata sufrishpa wañushkanta. Payka pinkakuna layata sufrishpa wañunanta yachashpapish munarkanlla wañuyta. Yacharkan sufrishkanwasha sieluman rinanta Tatan Dioswan kushikushpa kawsak. Chayman rishpa Tatan Diospa tiyarinan alli ladunpi tiyarirkan. Kunanka yanapawanchisapa sufrishpanchikunapish payta allita kreyishpa kawsananchikunapa. \p \v 3 Chayrayku yuyaychi uchasapa runakuna Jesukristuta sukaman sufrichishkankunata. Chayta yuyashpaykichi mana shaykushpa mana sampayashpa payta kreyishpa kawsaychi. \v 4 Chashna payta kreyishpa kawsashpaykichi sukaman sinchikuykankichi ama uchallikunaykichipa. Sukaman sinchikushpaykichipish manara Jesukristushinarachu wañunaykichikaman sufrishkankichi. \v 5 Ichará Tata Dios willashushkaykichita kunkashkankichi. Wambrankuna kaptikichi rimananpi willashunkichi: \q1 “Munanayni wambrayni, kanta kuyashpa kastigashpayni \q1 yachachiyki ashwan allita kawsanaykipa. \q1 Chashna kastigaptini allita kasuway. \q1 Yachachiptini ama llakishpa sampayaychu. \q1 \v 6 Kanta kuyashpayni kastigashpa yachachiyki. \q1 Wambrayni kanaykipa chaskishkaynirayku kastigashkayki.” \p \v 7 Tukuy runakuna wambrankunata kuyashpaka kastigashpa yachachinsapa. Chayrayku kankuna Tata Diospa wambrankuna kashpaykichi kastigashuptikichi kushikushpalla payllata kasuychi. \v 8 Tata Dios tukuy wambrankunata kastigawashpanchikuna yachachiwanchisapa. Kankunata mana kastigashuptikichika mana deveraschu paypa wambrankuna kankichiman. \p \v 9 Ñukanchikuna taksha wambrakuna kaptinchikuna tatanchikuna kastigawashpanchikuna yachachiwashkanchisapa. Chashna kastigawaptinchikuna kuyashpa kasushkanchisapa. ¿Manachu sielupi kawsak Tatanchi Diostaka ashwan allita kuyashpa kasunanchikuna tiyan paywan tantalla kawsananchikunapa? \v 10 Suk tiempullapa kay allpapi tatanchikuna kikinkuna munanankunashina yachachiwashkanchisapa. Chaymanta Tatanchi Dios allininchipa yachachiwanchisapa payshina alli rurak kananchikunapa. \v 11 Tata Dios kastigawaptinchikuna chay ratulla llakinchisapa. Chashna kastigawaptinchikuna yachakunchisapa kushikushpa ashwan allita rurashpa kawsayta. \s1 Tata Diosta allita kasushpa kawsaypachi. \p \v 12 Suk wawkikichi panikichi sukaman shaykushpa manana Jesukristuta katiptinkuna paykunata animuchishpa yanapaychi. \v 13 Allita rurashpa kuska ñantashina puriychi shaykudu wawkikichi panikichi katishushpaykichi ama uchallikushpa mitkakukshina urmanankunapa. \p \v 14 Munaychi tukuy runamasikichiwan kushikushpa mana ayninakushpa kawsayta. Allita rurashpa Tata Diospa munananllata rurashpa kawsaychi. Mana paypa munananta rurashpa kawsashpaykichika mana payta kawankichichu. \v 15 Chayrayku sukwan sukwan yanapanakuychi ama niman suk wawkikichi panikichi Tata Diosmanta ashunankunapa. Jesukristuta kreyikmasikichiwan piñanakushpa ayninakushpa kawsashpaykichi sapinmantapacha ayak likidu kaspikunashinami kankichi. Ayak likidu kaspishina kashpaykichi wawkikichi panikichi allita rurashpa kawsaykashkankunamanta sampayachinkichi. \p \v 16 Ama chikan warmiwan chikan ullkuwan uchallikushpa kawsaychichu. Chaymanta ama ñawpa Esawshina yuyaychichu Tata Dios yanapanan mana alli kananta. Esawka mana nimatashina kawarkan piwi kaptin Tata Dios tukuy layapi yanapananta. Chayrayku wawkin Jakobota suk kallana mikunallapa Tata Dios yanapananpa willashkanta rantichirkan. \v 17 Chaymanta aypa watakunawashan Esawpa Jakobopa tatankuna wañunayaykaptin Esawka munarkan Tata Diosta roygananpa payllata yanapananpa. Chayta munaptinpish tatanka manami almitirkanchu. Esaw sukaman llakishpa wakakuptinpish tatanka Tata Diosta roygarkan wambran Jakobollata tukuy layapi yanapananpa. \p \v 18 Ñukanchikuna niman suk kuti ñawpa awilunchikunashinachu ninawan rawraykak Sinai urkuta ladunchashkanchisapa. Yana likidu puyukuna chay urkuta wichkarkan. Sukaman sinchita wayrashpa llipyashpa troynarkan. \v 19 Mana nima chay urkumanta sinchita trompeta pukunanta uyarishkanchisapachu Tata Dios rimakuptin. Awilunchikuna chay trompeta pukunanta uyarishpankuna Moisesta roygarkansapa amana Tata Dios paykunata parlachinankunapa. \v 20 Sukaman manchakurkansapa Tata Dios kamachikuptin: “Suk runa suk animal kay urkuta ladunchaptin pitapish kaptin ruminchashpaykichi lansawan tuksishpaykichi wañuchinaykichi tiyan.” \v 21 Moises chay urkuta sukaman manchanapa layata kawashpa rimarkan: “Ñukapish manchakuywan sukaman chukchukuni.” \p \v 22 Ñukanchikuna mana chashnachu manchakuywan kawsanchisapa. Mana tukuyniyuk Tata Diospa sielupi Jerusalen llaktanman Sion urkuman Tata Diosta kuyak waranka waranka angelkunaman riykanchisapa. \v 23 Tata Diosta ñawpa kreyik runakunawan tantalla kawsak riykanchisapa. Paykunapa shutinkuna sielupi killkadu tiyan. Tata Dios tukuy runakunata willawashunchisapa allitachu manachu rurashkanchisapa nishpa. Riykanchisapa paywan sielupi kawsak. Riykanchisapa Tata Dios perdonashkan alli rurak runakunawan tantalla kawsak. \p \v 24 Chay ñawpa Kayin wawkin Abelta wañuchishpa yawarninta ichachiptin Tata Dios kastigarkan. Jesukristu wañushpa yawarninta ichaptin Tata Dios uchanchikunamanta perdonawanchisapa. Jesukristu wañushkanrayku ñukanchikunawan mushuk ashwan alli paktuta rurarkan. Riykanchisapa paywan tantalla kawsak. \v 25 Chayrayku akuychi yachachiwakninchi Jesukristuta allita kasushpa kawsaypachi. Chay ñawpa awilunchikuna alli yachachikuk runakunata mana kasushkankunarayku mana atiparkansapachu Tata Dios kastiganankunamanta kishpiyta. Ñukanchikunapish sielumanta shamuk yachachiwakninchi Jesukristuta mana kasushpanchikunaka manami atipashunchisapachu Tata Dios kastigawananchikunamanta kishpiyta. \p \v 26 Ñawpa tiempu Sinai urkumanta Tata Dios rimashpa tukuy allpata kuyuchirkan. Chaymanta kunanka willawanchisapa: “Kashkan rimashpayni mana allpallatachu kuyuchisha. Sielutapish kuyuchisha.” \v 27 Tata Dios chayta rimashpa yachachiwanchisapa tukuy kuyuchinapa laya rurashkanta kulluchinanta tukuy mana kuyuchinapa layalla kiparinanpa. \v 28 Maypicha Tata Dios kamachikun chaypi mana nima kuyunkachu. Chayrayku akuychi payta sukaman tukuy shunku agradesishpa sirviypachi. Payta kuyashpa kushichiypachi. \v 29 Tata Diosninchika rawraykak kulluchikuk ninashinami. \c 13 \s1 Tata Diosta kushichishpa kawsaypachi. \p \v 1 Tukuy Jesukristuta kreyikmasikichikunawan mana shaykushpa kuyanakushpa kawsaychi. \v 2 Ama kunkaychichu wasikichipi chayak runakunata kushikushpa chaskiyta. Sukkuna wasinpi chayak runakunata chaskishpa runakuna nishpa angelkunata chaskirkansapa. \v 3 Yuyaychi karselpi wichkadu runakunata yanapayta. Yuyaychi kankuna karselpi paykunawan tantalla wichkadushina kanaykichita. Sufrichidu runakunata llakichishpa yuyaychi kankunapish sufriykakshina kanaykichita. \p \v 4 Tukuy kasaradukuna warminllawan kusanllawan kuyanakushpa kawsanankuna tiyan. Ama chikan warmiwan chikan ullkuwan uchallikushpa kawsaychichu. Tata Dios kastigankasapa chikan warmiwan chikan ullkuwan uchallikushpa kawsakkunata. Mana kasarashpara uchallikukkunatapish sukaman kastigankasapa. \p \v 5 Tata Dios willawashkanchisapa: “Ñukaka mana kunkashkaykichichu nima sakishkaykichichu.” Chayrayku ama sukaman kullkiyayta munaychichu. Tiyapushuknikichillawan kushikushpa kawsaychi. \v 6 Chashna Tata Dios mana sakiwaptinchikuna mana manchakushpa atipanchisapa willayta: \q1 “Tata Dios yanapawaptin mana ni pita manchanichu. \q1 ¿Imatatí runamasini rurawanman?” \p \v 7 Tata Diospa rimananta yachachishushpaykichi yanapashuknikichita allita yuyaychi. Paykuna allita rurashpa kawsashkankunata yuyaychi paykunashina allita Jesukristuta kreyishpa kawsanaykichipa. \v 8 Kayna kunan kaya Jesukristu chay layallami kawsan. Tukuy tiempu idenllata ruran. \v 9 Chayrayku ama munaychichu chikan laya llulla yachachikunata kasuyta. Ashwan alli kanman Tata Diosta allita kuyashpalla kawsanaykichipa. Awilunchikunaka Moisespa kamachikunankunata kasushpalla mana atiparkansapachu Tata Diosta kushichiyta. Chayrayku ama yuyaychichu mikunata mikushpa mikunata sasishpa Tata Diospa munananta ruraykanaykichita. \p \v 10 Jesukristu kruspi wañushkanrayku Tata Dios perdonawanchisapa. Jesukristu wañushka kaptin ñukanchikuna manana animalkunata wañuchishpanachu Tata Diosta sirvinchisapa. Chayrayku chay ñawpa saserdotekuna manana atipansapanachu animalkunata wañuchishpa Tata Diosta kushichiyta. \p \v 11 Kamachikuk saserdote animalkunata wañuchishpa yawarninta apashpa Tata Diospa wasinpi yaykuk payta kuk. Yawarta kuptin Tata Dios uchankunamanta perdonarkansapa. Chaymanta chay wañuchidu animalkunata llakta washaman aparkansapa chaypi tukuyta rupachinankunapa. \v 12 Jesukristupish Jerusalen llakta washapi wañurkan kikinpa yawarninta ichashpa uchanchikunamanta perdonawananchikunapa. \v 13 Jesukristu Tata Diospa munananllata rurashpa kawsaptin runakuna sufrichirkansapa. Ñukanchikunapish ñawpa amañananchikunata kunkashpa akuychi Jesukristushina kushikushpalla sufriypachi. \p \v 14 Kay allpapi mana unaytachu kawsashunchisapa. Shuyaykanchisapa mana tukuyniyuk Tata Diospa llaktanman riyta. \v 15 Chayrayku Jesukristu yanapawaptinchikuna tukuy diya tukuy shunku munashpa akuychi Tata Diosta alabashpa agradesiypachi. Tukuy pita kushikushpa willananchikuna tiyan Tata Dios sukaman allima kananta. \p \v 16 Ama kunkaychichu sukkunata yanapayta. Tiyashuknikichiwan mana nimayuk runakunata yanapaychi. Chashna yanapashpa Tata Diosta suk ofrendata kukshina kushichiykankichi. \v 17 Tata Diospa rimananta yachachishuknikichi runakunata kasuychi. Paykunaka mana shaykushpa allita kuydashushpaykichi yanapashunkichi. Paykunapish Tata Diosta willanankuna tiyan allitachu manachu kuydashushkankichi nishpa. Chayrayku paykunata allita kasuychi kushikushpa mana nima llakishpa kankunata yanapashunaykichipa. Mana paykunata kasushpaykichika kankunapish sufrinkichi. \p \v 18 Ñukaykunapa Tata Diosta roygaychi yanapawanankunapa. Yuyanisapa allita rurashpa kawsashkaynikunata. Munanisapa allita rurashpa kawsayllata. \v 19 Tata Diosta roygapaychi pay munaptin utka kashkan kankunaman kutinaynipa. \s1 Tata Dios sukaman yanapawanchisapa. \p \v 20 Jesukristu wañuptin kushichiwakninchi Tata Dios wañushkanmanta kawsachimurkan. Chashna Tata Dios kawsachimuptin Señorninchi Jesukristu alli oveja kuydak runashina kuydawashpanchikuna yanapawanchisapa. \p Payka wañurkan yawarninta ichashpa mana tukuyniyuk mushuk paktuta rurananpa. \v 21 Chayrayku munani Tata Dios yanapashunaykichipa allita rurashpa paypa munananta rurashpa kawsanaykichipa. Munani Tata Dios Jesukristurayku ñukanchikunata yanapawananchikunapa tukuy layapi paypa munananta rurashpa kawsananchikunapa. ¡Tata Dios sukaman yanapawaptinchikuna mana tukuyniyukta payta kushichishpa alabaypachi! \p \v 22 Wawkinikuna, paninikuna, kankunata animuchishpa kay taksha kartaynita killkashkaykichi. Roygaykichi kushikushpa chaskishpa leyinaykichipa. \p \v 23 Chaymanta willaykichi wawkinchi Timoteo karselmanta llukshishkanta. Kayman utka shamuptin payta pushashpa risha kawaknikichi. \p \v 24 Tukuy Jesukristuta kreyik runakunata rimachipaychi. Tata Diospa rimananta yachachishuknikichitapish rimachipaychi. Tukuy kay Italia llaktamanta wawkinchikuna rimachishunkichi. \v 25 Tata Diosta roygani tukuy kankunata yanapashunaykichipa. \p Chayllata killkashkaykichi.