\id ACT - North Junin Quechua NT -Peru 2008 (DBL -2013) \h HECHOS \toc1 Jesuspa Cachran Ruragcuna Rurapäcunganpita Isquirbisha Libru \toc2 Hechos \toc3 Hch \mt1 Jesuspa Cachran Ruragcuna Rurapäcunganpita Isquirbisha Libru \ip Naupataga shumag tantianaypag uchuclata niyushay juc libru masta Lucas imanir isquirbingantas: \ip Lucasga cara Jesusman yupachicug runam. Payga isquirbira ishcay librutam. Naupacag libruta isquirbira Jesuspitam, nätan cay libruchrüga isquirbira Jesuspita yachrachig runacunata Santu Espíritu yanapaptin imanuy yachrachipäcungantas musyachinanpagmi. Lucasga cara chay juc runacuna castam, manam Israel castachu. Payga aliscam musyara Jesuspita mana ricapusha cayarsi. Payga Pablowanmi purira maypas chaypas Diospita yachrachig aywaptin. Lucas cara jampicug doctormi. Chaynuy car payga aliscam yanapara Pablota chay lutan runacuna wanuchiyta munapäcuptin. Chaura Lucasga manam pasay dëjarachu Pablota, antis payga Jesusman yupachicug-mayin captin aliscam cuyara. Nätan payga aliscam musyara papelcunapita. Chaymi payga isquirbira ali shumagta Jesuspita. \ip Lucasga cay libruta isquirbira cuyanacuynin Teofilopagmi. Payga cara marca mandagmi. Nätan Lucasga cayta isquirbira chay cuyanacuynin Teofilota “Jesuspita yachrachig runacunaga Santu Espíritu yanapaptin razoncagtam yachrachipäcura” nirmi. Nätan “Chay juc casta runacunas capäcura Jesusman yupachicurmi, Jesusta cäsucuyarmi, jinaman Jesuspita yachrachipäcunganga cayan ima-aygachrüsi ali cawayta yanapämänanchipagmi” nirmi. Lucasga cayta isquirbira Jesús wanungan, jinaman cawacämungan 35 wata pasashachrüran, jinaman isquirbiras Roma carcelchru Pablo wichrgarayaptin, manaragsi wanuchipäcungancamam. \ip Chaura Lucasga cay libru isquirbiyta galayura cay nirmi: \c 1 \s1 Teofiloman Lucas isquirbingan \p \v 1 Tayta Teófilo, naupacag libruchrüga gamman isquirbimurä Jesuspitam, nätan isquirbimuräga cay pachachru cayar jana pachata cuticungancama galayunanpita-pacha ima-aygatas ruranganpitam, jinaman yachrachinganpitam. \v 2 Chaura payga manaragsi jana pachata cutilarmi, chay acrashan cachran ruragcunata Santu Espíritu rimachiptin nirura imata rurapäcunanpagsi. \v 3 Chaypita Jesusga wanunganpita cawacaramur, chay cachran ruragcunawan ricapachicura chruscu chrunca junagran, wanushapita razonpa cawacämusha canganta tucuynaypa tantiayächir, jinaman Tayta Diospa munayninchru cawaypita rimapayar. \p \v 4 Chay junagcunam Jesusga micuyar chay runancunata cay nira: “Tayta Dios cachramunan Santu Espíritu chraramuptinran gamcunaga cay Jerusalenpita yargapäcunqui, chaura shuyacurcayay chay cachramunanta. Paypitaga nämi nipäcurag mas naupatas. \v 5 Musyapäcungaynuysi Bautizag Juanga runacunata bautizara yacuwanmi. Nätan gamcunaga cananpita manas alä unaytam Santu Espíritu munangannuy cawayta galayapäcunqui” nira. \s1 Jesús jana pachaman cutingan \p \v 6 Chaypitam Jesuswan goturarcayar chay cachran ruragcunaga Jesusta tapurärin cay nir: “Munayniyog, ¿cananchu Roma runacunapa munayninpita jorgapäcamanqui gampa munayniquichru capäcunäpag?” \p \v 7 Nipäcuptinmi Jesusga cay nira: “Gamcunataga manam chaypita musyapäcunay töcapäcushunquichu. Chaytaga Tayta Dioslam imay ruracuytas musyacun. \v 8 Antis gamcunaga shuyacurcayay Santu Espíritu chrämuptin calpanchasha capäcunayta. Chaura gamcunaga mana mancharilarmi wanushapita noga cawamungäta willapacurcanqui cay Jerusalenchru, Judea ninganchru, Samaria ninganchru, jinaman chaynuytan willapacurcanqui cay pachapa tumancama”. \p \v 9 Chay nir rimayta usharuptilanmi, Jesustaga Tayta Dios pushacura jana pachata paycuna rircararcayaptin. Jinarcurmi juc pucutay chaparuptin nä mana mastaga ricapapäcurachu. \p \v 10 Chay rircararcayaptinmi mayänipita ishcay olgocuna ricacarärin yurag jacushacama paycuna lädunchru. Jinarcurmi cay nirärin: \v 11 “Galilea runacuna, ¿imanirtag jana pachata rircararcayanqui? Gamcunacagpita wac aywayag quiquin Jesusmi yapay cutimunga canan ricapapäcungaynuy” nirärin. \s1 Jesuspa cachran rurag cananpag Matiasta chrurapäcungan \p \v 12 Nä chaynuy niräriptinga, Olivos ningan gotuchru carcayanganpitaga Jesuspa cachran ruragcunaga cuticurcara Jerusalentam. Chay gotupitaga cara Jerusalenmanga juc waranga metrunuylam. \v 13 Nä chrarärirga, gorpachacurcangan wayi altusmanmi jegarärin. Chaychrüga capäcura Pedrom, Juanmi, Jacobom, Andresmi, Felipem, Tomasmi, Bartolomëmi, Mateom, Alfeopa churin Jacobom, ‘Celote’ ningan Simonmi, Jacobopa wauguen Judasmi. \v 14 Paycunaga juc shongola carmi gotucapäcug chaynuyla Tayta Dioswan rimapäcunanpag, Jesuspa wauguencunawan, maman Mariawan, juc mas warmicunawan. \p \v 15 Chay junagcunam pachrac ishcay chrunca Jesusman yupachicugcuna goturarcayaptin Pedroga shayuyur cay nira: \v 16 “Wauguecuna, panicuna, Judas Iscariotewan pasananpitaga unaylam Santu Espirituga Rey Davidwan isquirbichira. Chay isquirbingannuylam Judasga chay lutan runacunata pushara Jesusta wanuchipäcunanpag reguechig, \v 17 nogacunanuy Jesuspa cachran ruragpag acrasha cayarsi. \v 18 Chaura Judas lutan rurayanganta tantiarur golgue cutichinganwanmi, sacerdöticunaga rantirärira Judas wanungan pampata. Judasga wanusha caynuypam: Payga jurcacusham. Jinarcurmi uman turpuypa ishquisha pegan wichangancama. \v 19 Nätan chaytaga cay Jerusalenchru yachragcunaga lapanmi musyarcayan. Chaymi chay pampata jutipapäcura ‘Acéldama’ nir. Chayga ‘Yawar jichrasha pampa’ ninanmi. \v 20 Chay Judaspitaga Salmos libruchru Rey Davidga isquirbiratan cay nirsi: \q1 ‘Wayin jitarisha cachun. Amam pisi yachrangachu chay wayinchru, \q1 nätan juc runam paypa trucan chrurasha canga’ nirsi. \p \v 21 Chaymi cananga acrashun Judaspa trucanta nogacunawan cananpag. \v 22 Chay runa cachun Bautizag Juanpita, Jesús jana pachata aywangancama nogacunawan parëju purig casta, jinaman cachun Jesús cawacämushata ricag-mayïcuna razonpam chaynuy ruracara” ninanpag. \p \v 23 Chauraga Pedro ningannuylam chaychru goturarcayagcunapita acrarärira ishcay runata. Jucpam jutin cara José Barsabás. Paytam Justo nipäcug. Nätan jucpam jutin cara Matías. \v 24 Jinarcurmi Tayta Diosta manacurcara cay nir: “Munayniyog Diosnïcuna, gamga shumagmi musyayanqui lapan runacunapa imanuy shongon cangantas. Canangar reguechipäcamä cay ishcayninpita mayganta acrangaytas. \v 25 Chay acrangay runa cachun Judaspa trucan. Canan Judasga cachray rurag mana cangachu juchanpitam, jinaman quiquin munarmi gampita raquicarun” nirmi. \p \v 26 Nä manacurcurga maygan canantas musyapäcunanpagmi chüsarärin. Jinarcurmi töcarura Matiasta. Chaura Matiaswanga yapaytan capäcura Jesuspa cachran ruragcunaga chrunca ishcayniyog. \c 2 \s1 Santu Espíritu shamungan \p \v 1 Chaypitam Pascua fiestapita pichga chrunca junag pasashachrüga chraramura ‘Pentecostés fiesta’ ningan. Chayga cara Israel castacunapa fiestanmi. Nätan chay fiesta galayunan junagmi Jesusman yupachicugcunaga juc wayilachru goturarcayara lapan. \v 2 Chaypitam mayänipita mayacaramun jana pachapita juc alisca walyay wagarignuy chay carcayangan wayiman. \v 3 Chaura wayichru lapan cayag runacunam ricapapäcusha Santu Espirituta, achicyayar juc ninanuy lapancunaman chragta. \v 4 Chauraga lapan goturarcayag runacunam ricacarärin Santu Espiritupa munayninchru. Jinarcurmi galayarärin tucuy casta rimaycuna rimayta mana yachrapäcunganta, Santu Espíritu rimachiptin. \p \v 5 Chaura Jerusalenchru chay fiestamanga lapan nacionpitam aywapäcamusha cara Dios manchacug Israel castacuna. \v 6 Chay wagarigta mayarärirga achcam runacuna juntacarärimun chay wayicagman. Chaura chay runacuna lapanpa rimaynincunachru cama rimapäcugta mayarärirga manam tantiayta atipapäcurachu ima pasayangantas. \v 7 Jinamanmi pasay manchacasha nirag capäcurga cay ninacurcara: “Lapansi cay rimarcayagcunaga Galilea ninganchru yachragmi carcayan. \v 8 ¿Imanaypatag cananga nätan rimayninchichru cama lapanchitas rimapayämanchi? \v 9 Caychrüga cayanchitag Partiapita, Mediapita, Elampita, Mesopotamiapita, Judeapita, Capadociapita, Pontopita, Asiapita, \v 10 Frigiapita, Panfiliapita, Egiptopita, Cirenepa wac lädun Libia ninganpita. Carcayantan Romapita aywacamusha Israel castacunas, nätan juc casta runacuna Israel castaman muyushacunas. \v 11 Jinaman carcayantan Cretapitas, Arabiapitas. Nätan cananga lapanchitan mayayanchi rimayninchichru cama Tayta Dios noganchipag ima-aygata rurayangantas” ninacurcaram. \p \v 12 Chay runacuna lapansi manchacasha, jinaman mayacasha nirag capäcurga quiquincamam tapunacurcara: “¿Imatag cay runacunawan pasayan?” nir. \p \v 13 Nätan waquin runacunam asipapäcura “Shincararcayanmau” nir. \s1 Jesuspita Pedro runacunata willapangan \p \v 14 Nipäcuptinmi Pedroga shayurun jinaman shayaräriratan chay chrunca jucniyog Jesuspa cachran rurag-mayincunas. Chaypitam Pedroga gayacuypanuy cay nira: “Israel castäcuna, jinaman cay Jerusalén marcachru lapay yachrayagcuna, cananga shumag mayacarcämay imata nipäcunagtas: \v 15 Gamcunaga ‘Shincararcayanmi’ nircayämanquim. Nogacunaga manam shincashachu capäcü. Chayragtag nachrgayan goya jamaymansi. \v 16 Antis cay ricarcayangayga ruracayan Diospa unay willacugnin Joel isquirbingannuymi. \v 17 Paywan Tayta Diosga isquirbichira cay nirmi: \q1 “Ushanan junagcunachrümi cachramushag \q2 Santu Espirituta lapan runacunaman. \q1 Chaura paymi lapan wamraycunata, warmitas, olgotas Diospita rimachinga. \q2 Nätan mözuycunatam ricapachishag ima-aygatas, \q2 jinaman auquincunatam imatas sueñuyninchru ricachishag. \q1 \v 18 Chay junagcuna cachramushag Santu Espirituta \q2 servimagnïcunamanmi warmimansi, olgomansi. \q2 Chaymi ningäta rimapäcunga. \q1 \v 19 Jana pachachrümi ricacächimushag manchacuypagcunata, \q2 nätan cay pachachrümi canga \q2 yawarla, nina rupayla, jinaman goshchrila. \q1 Chaynuy ruracanga chay ali willapa \q2 Diospita cangan tantiapäcunanpagmi. \q1 \v 20 Intim yanauyagman muyunga, \q2 nätan quillam muyunga yawarmannuy. \q2 Chaycuna ruracanga Munayniyog Dios aywamunan junag nachrgarayämuptinmi. \q1 \v 21 Chaura pi maysi Munayniyog Diosta \q2 ‘Cuyapämaynar’ nigga salvasham canga” niram Diosga. \p \v 22 “Chaura Israel casta runacuna, cay rimangäta shumag mayapäcamay: Nazaret marcapita Jesusga cara Dios cachramungan runam. Chaymi musyapäcungaynuysi payga mana pi runas ruray atipänancunata ima-aygatas rurara gamcunachru. \v 23 Paytam gamcunaga charircur wanurärichiray chay tucuy jucha rurag runacunawan cruzman clävachiypa. Nätan unaylapitam Tayta Diosga munara, jinaman musyara paywan chaynuy ruracänanpitaga. \v 24 Nätan Tayta Diosga Jesusta cawacarachimura munayninwanmi mana chaynuy wanushala cananpag. \v 25 Chay cawacächimunanpita Rey Davidga isquirbira cay nirmi: \q1 ‘Munayniyog Diosga, nogawan chaynuylam cayan. \q2 Payga cayan derëcha läduchrümi \q2 mana pisi manchachimänanpag. \q1 \v 26 Chaymi alisca cushirayä, \q2 nätan alawayäsi cushicuypita \q2 jinaman cuerpüsi jamanga gamta shuyacuyälarmi. \q1 \v 27 Gamga manam dëjamanquichu wanuptïsi wanushacuna cacunanchrüga. \q2 Amatan munanquichu Dioslapag cawag servigniquipa cuerpü ismunantas. \q1 \v 28 Gamga musyarachimanquim imaycamas cawacugla canäta. \q2 Gam nogawan captiquiga alisca alisca cushisham cashag’ niram. \p \v 29 Chauraga Israel casta-mayïcuna, unay Reyninchi David wanuruptin, payta enterraräriram, jinaman canancamam noganchicagchru chay enterrapäcungan cayan. \v 30 Davidga chaynuy rimara Diospa willacugnin runa carmi. Pay musyara shumagmi Dios razonpa cay ninganta: ‘Gampa castaypitam jucta acrashag gamnuysi rey cananpag’. \v 31 Chaypitas Davidga isquirbira nä pasay ricayagnuytan. Chaymi Diospa acrashan Jesús cawacämunanpita isquirbira: ‘Manam pay cangachu enterrapäcungancagchru, manatan cuerpunsi ismungachu’ nin. \p \v 32 Chaura Rey David isquirbingannuymi Jesusta Diosga cawacächimura. Nätan chay cawacämushata lapämi nogacunaga ricapäcurä. \v 33 Chaura mandag cananpag Dios chruraptinmi, jinaman Santu Espirituta ‘Gammi cachranqui’ Dios nisha captinmi, Jesusga Santu Espirituta cachraramun. Chaytam canan gamcunaga mayarcayanqui. \p \v 34 Chaura Jesús mandag cananpitaga Rey Davidga jana pachata mana jegarayarsi isquirbira cay nirmi: \q1 ‘Tayta Diosmi nira Munayniyognïta: \q2 “Gam tayucuy cay derëcha läduman mandag canaypag. \q1 \v 35 Gampa maquiquiman lapan chregnishugniquicunata chruramungäcama” niram’. \p \v 36 Chaura cayta shumag tantiapäcuy lapay Israel castacuna: Cruzchru chay wanuchipäcungay Jesustam. Diosga chrurarun munayniyogpag jinaman salvacugpag”. \p \v 37 Chaynuy nigta mayarärirga aliscam laquicarärin. Jinarcurmi Pedrowan waquin shayarcayagta tapurärin cay nir: “¿Imatatag chauraga rurapäcushag?” \p \v 38 Nipäcuptinmi Pedroga nira: “Jucha rurarcayangaypita wanacurcur, Diosman cutipäcuy juchaycunapita perdonapäcushunaypag, jinaman bautizacurcay Jesucristo ningannuy. Chauraga Santu Espirituta Dios cachramungam gamcunaman pay munangannuy ali cawayta yanapapäcushunaypag. \v 39 Tayta Diosga Santu Espirituta cachramura gamcunamanmi, churiquicunamanmi, juc casta runacunamanmi, jinaman Munayniyog Dios acrangan runacunamanmi”. \p \v 40 Chaynuypam jinaman mascunawanmi Pedroga tantiachira cay nir: “Ama cay lutan rurag runacunanuyga cawapäcuychu salvasha capäcunaypag” nir. \p \v 41 Chaura Pedro ninganta chrasquicugcunaga bautizächicaräriram. Chaynuypam Jesusman yupachicugcunamanga quima warangannuy yapacarärira chay junag. \v 42 Chay runacuna cawapäcug Jesuspa cachran ruragcuna yachrachipäcungannuymi. Lapansi cawapäcug juc shongola gotucarcayarmi, jinaman tantawan vïnuwan Jesús wanunganta yarpachracurcänanpag micapacurcayarmi, Dioswan chaynuyla rimarcayarmi. \p \v 43 Nätan Jesuspa cachran ruragcuna ima-aygatas runala mana ruray atipänancunata Diospa munayninwan rurapäcuptinga lapan runacunam manchapacur mayacasha nirag capäcura. Chaynuy rurapäcura chay willapacurcayangan Diospita canganta runacuna tantiapäcunanpagmi. \p \v 44 Jesusman chay yupachicugcuna mana raquicälar lapalanmi cawapäcug, jinaman ima-ayga charapäcungantas “Cayga lapanchipam” nipäcugmi. \v 45 Nätan imantas capunganpitam ranticurcag. Jinarcurmi chay golguetaga lapan pishipacug cagcunata aypupäcug. \v 46 Chaura lapan junagmi juc runanuyla gotucapäcug lapansi Diospa wayin puncuchru. Chaynuytan gotucapäcug juclä wayicunachrüsi, jinaman mana jitapänacularmi cushisha micapäcurcag lapan. \v 47 Chaynuytan Tayta Diostas alawapäcug, nätan runacunaga alipam ricapäcug Jesusman yupachicugcunata, jinaman Munayniyog Diosga waran waranmi yapayag chay salvangancunata Jesusman yupachicug gotucagcunaman. \c 3 \s1 Pedrowan Juan juc rata runata cuticächingan \p \v 1 Chay junagcunam jucpaychrüga, lastresnuy jegapäcura Pedrowan Juan Diospa wayinta. Chayüram Dioswan rimachrapäcug cara. \v 2 Nätan juc runam näcinganpita-pacha cara rata. Paytam aylluncuna apapäcug lapan junag Diospa wayinman yaycuna sawan puncuman, chay wayipa puncuman yaycug runacunata golgueta manacunanpag. Chay puncutaga ‘Shumag puncu’ nipäcugmi. \v 3 Chauraga Pedrotawan Juanta Diospa wayinman yaycuyagta ricapururmi chay runaga “Golguelaynar taytacuna” nir manacurun. \p \v 4 Niptinmi Pedrowan Juanga runata rircarirärin. Chaypitam Pedroga cay nin: “¡Rircäripäcamay shumag!” \p \v 5 Niptin rata runaga rircarayara shuyag shuyagmi “Cananga goramangachr aygalatas” nir. \p \v 6 Chaura Pedroga cay nirunmi: “Manam golguësi, örüsi canchu nogapaga. Antis Nazaretpita Jesucristo nimasha captinmi cuticächishay. Chaura ¡sharcuy, puriy!” nirmi, \v 7 derëcha maquinpita charircur sharcarachin. Chauraga chayüram chay runapa chraquincuna wichuncuna cuticarura. \v 8 Chaura chayüram saltaypa shayucurun. Jinarcurmi puriyta galacuyun. Chaypitam Diospa wayin puncuman paycunawan yaycura saltaycachrayar, jinaman Diosta alawayar. \v 9 Chauraga lapan runacunam chay purigtas, jinaman Diosta alawagtas ricapäcura. \v 10 Jinarcurmi mayacasha nirag ricacarärira chay sawan puncuchru golgue manacug canganta reguerärirga. \p \v 11 Nätan chay cuticasha runaga manam cachracarachu Pedropitawan Juanpitaga. Chaura Salomonpa puncun nipäcunganman aywaräriptin runacunaga mayacasha nirag carcayanganpitam wayrala gotucarärin paycunacagman. \v 12 Chaura Pedroga cay nirunmi chay runacunata: “Israel casta-mayïcuna, ¿imanirtag mayacasha carcayanqui? ¿Imanirtag rircararcayämanqui ‘Paycunam cuyapälar munayninwan cuticarachin’ nir? \v 13 Antis castanchi Abrahampa, Isaacpa, Jacobpa Diosninmi, servignin Jesús alisca munayniyog canganta musyayächin. Paytam gamcunaga mandag Pilatoman aywachipäcuray, ‘Wanuchisha cachun’ nir. Jinarcurmi pay cachrariyta munaptinsi, gamcunaga mana munapäcuraychu. \v 14 Antis gamcunaga Pilatota manacaräriray runa wanuchig Barrabasta cachrarinanpagmi, Dioslapag cawag jinaman alila rurag Jesusta cachrariy nipäcunay trucaga. \v 15 Chaynuypam gamcunaga wanuchisha capäcunqui cawachimagninchi Jesusta, nätan Diosga cawacächimusham. Chayta nogacunaga ñawicunawanmi ricapäcurä. \v 16 Nätan ricapäcungaynuysi, jinaman musyapäcungaynuysi cay rata runaga Jesusman yupachicurmi shumag cuticarun, jinaman yupachicunanpagsi Jesustan yanaparun. \p \v 17 Israel-mayïcuna, gamcunas, jinaman mandagniquicunas mana musyarmi Jesusta wanuchisha capäcunqui. \v 18 Nätan Tayta Dios unay willacugnincunawan ‘Acrashäga cunchungam’ nichingannuylam Jesuswanga ruracasha. \p \v 19 Chaura cananga chay jucha rurarcayangaypita wanacurcur Diosman cutipäcuy perdonapäcushunaypag. Quizämi alisca cushishatas Munayniyog Diosga cachipäcushunqui \v 20 chay cachramunan Jesustaga cachraramuptinga. \v 21 Nätan cananga jana pachachrüran Jesusga canga, Dioslapag cawag willacugnincuna unay rimapäcungan lapan ruracangancama. Chaypitaran yapay cay pachaman cutimunga. \v 22 Chaura Moisespis taytaycunata cay niram Jesuspitaga: ‘Tayta Diosmi, gamcunapa castay aywagpita cachramunga nogatanuysi juc willacugnin runata gamcunaman. Pay lapan nipäcushungaytam cäsucurcanqui. \v 23 Nätan pi maysi pay ninganta mana cäsucugga Diospa runancunapita jorgosham canga cunchuchisha cananpag’ niram. \p \v 24 Nätan Samuelpita galayurmi Diospa willacugnincunaga rimapäcura cay junagcunachru pasayangancunapitaga. \v 25 Chaura Diospa chay willacugnincuna rimapäcunganga cara gamcunapagmi, jinaman gamcunapagtan caras taytaycuna Abrahamwan rimanacur Dios cay ningansi: ‘Gampa castaypita aywamugwanmi nogaga yanapäshag cay pachachru lapan casta runacunata’ ningansi. \v 26 Chaymi servignin Jesusta cawacarcachimursi naupataga gamcunamanrag cachramura yanapapäcushunaypag, chaynuypa jucha ruraypita wanacurcur Diosman lapay cutipäcunay raygo”. \c 4 \s1 Mandagcuna Pedrowan Juanta manchachiyta munapäcungan \p \v 1 Chaynuypa Pedrowan Juan chay goturarcayag runacunata rimaparcayaptinmi chrarärimun sacerdöticuna, Diospa wayinta ricag guardiacunapa mandagnin, jinaman saduceocuna. \v 2 Chaycunaga alisca piñasha chrarärimun Pedrowan Juan “Jesucristoga razonpam cawacämusha, chaura cananga paynuymi noganchis cawacämushun” nir yachrachipäcuptinmi. \v 3 Chaura Pedrotawan Juantaga aywachicurcan carcelmanmi. Jinarcurmi nä pacha chacanaptinga wichrgarärira warantincama. \v 4 Nätan Jesuspita rimapäcunganta mayacug runacunaga Jesusta chrasquicurcasha achcam. Chay chrasquicushacuna capäcura pichga waranganuymi olgola. \p \v 5 Chaura warantinga, gotucarärin chay Jerusalén marcachru mandagcunam, Israel castachru alinninpag ricasha chacha runacunam, Moisés isquirbinganta yachrachigcunam. \v 6 Jinaman capäcuratan sacerdöticunapa mas mandagnincunas. Paycuna capäcura Anasmi, Caifasmi. Nätan Juanwan Alejandroga capäcura paycuna castam. \v 7 Chaura Pedrotawan Juantaga carcelpita pusharcachimurmi chraupincunaman shayarärichin. Jinarcurmi tapupäcura cay nir: “Gamcunaga, ¿pi nirärishuptiquitag cay rata runata cutirärichinqui?” \p \v 8 Nipäcuptinmi Pedroga Santu Espíritu rimachiptin cay nirun: “Cay marcachru mandagcuna, jinaman alinninpag ricasha Israel casta taytacuna, \v 9 ¿cay rata runata cuticächipäcungäpitachu juc juchäcushata yupaysi tapuparcayämanqui? \v 10 Chaura nipäcushay caychru lapan Israel castanchicuna musyapäcunanpag: Cay runa cuticarayan Jesucristopa munayninwanmi. Paytam gamcunaga cruzchru wanuchipäcuray, jinatam Tayta Diosga cawacächimusha. \v 11 Chay Jesustam gamcunaga mana chrasquicurcaraychu, wayi ruragcuna \q1 ‘Manam alichu cay rumiga’ nir wicapagnuysi. \p Chay wicapasha ruminuysi cayag Jesusmi, cananga cayan chay mas alinnincag ruminuy”. \v 12 Nircurmi “Manam pisi canchu cay pachachru runacunata salvananpag. Manatan Tayta Diosga pitas nishapishchu salvamänanchipagsi, antis nirayanga Jesuslatam” nirun. \p \v 13 Chaura Pedrowan Juan mana mancharilar chay nir rimapäcuptinga, Israel castacunapa mandagnincunaga mayacasha niragmi ricacarärin leyiytas ni isquirbiytas mana yachrapäcunganta musyarärirga. Nätan regueräriratagmi Jesuswan purig capäcungantas. \v 14 Chauraga Pedrotawan Juanta juchachayta munarsi manam ima niytas atipapäcurachu, chaychru chay cuticasha runa paycunawan shayaptin. \p \v 15 Chauraga Pedrotawan Juantam “Caypita rätula yargapäcuy” nirärin quiquincamala chay runacuna rimanacurcänanpag. \v 16 Chauraga cay ninacurcaram: “¿Imatatag chay olgocunawan rurashun? Paycunaga runala mana ruray atipänantam rurararcayan. Chaytaga cay Jerusalenchrüga lapanmi musyarcayan. Nätan ‘Chayga yangam’ niytaga manam atipanchichu. \v 17 Antis chay runacunata nirushun manchachiypa mana masta cay marcachru pitas Jesuspita willapacurcänanpag”. \p \v 18 Ninacarcärirmi Pedrotawan Juanta gayarcachir cay nirärin: “Cananpitaga ama pasay rimapäcuypishchu ni yachrachipäcuypishchu Jesuspitaga”. \p \v 19 Niräriptinga Pedrowan Juanga cay nirärinmi: “¿Gamcunapitaga Diosta cäsucuychu ali u runacunata cäsucuychu? \v 20 Nätan nogacunaga chaynuylam rimarcayäshag ricapapäcungätaga mayapäcungätaga”. \p \v 21 Chaura chaynuypa niräriptinga chay mandagcunaga cachrarirärira mas manchachiypa nircärirmi. Nätan ima ruraytas mana atipapäcurachu Jerusalenchru lapan yachragcuna chay pasanganpita Diosta alawapäcuptinmi. \v 22 Jinaman chay cuticasha runas nämi aywayara chruscu chrunca watapita masta. \s1 Diosman yupachicugcuna Diosta manacurcangan \p \v 23 Chaypita nä cachrariräriptinga, Pedrowan Juanga Jesusman yupachicug-mayincunamanmi aywacurcan. Chrarurga willapacarärin chay sacerdöticunapa mandagnincuna, Israel castachru alinninpag ricasha chacha runacuna manchachiypa nipäcungantam. \v 24 Willaparäriptinga Diosman yupachicugcunaga Tayta Diostam manacuyta lapalan galacayärin cay nir: “Munayniyog Diosnïcuna, gammi camaray jana pachatas cay pachatas jatun gochratas, jinaman chaycunachru lapan ima-aygatas. \v 25 Gampa servigniqui Rey Davidga unaylam Santu Espíritu rimachiptin Jesuspa contran sharcapäcunanpita cay nira: \q1 ‘¿Imanirtag lapan casta runacuna lutanta rurananpag sucsutänacurcan, \q2 jinaman lutanta rurapäcunanpag rimanacurcan? \q1 \v 26 Cay pachachru marca mandagcunawan \q2 reycunam juc runanuyla gotucarcur rimanacurcayan \q1 Munayniyog Diosninchipa, \q2 jinaman salvacugninchipa contran’ nir. \p \v 27 Chay ningaynuylam cay Jerusalén marcachru Rey Herodesga, Romapita mandag Poncio Pilatowan, juc casta runacunawan Israelpa mandagnincunawan gotucapäcusha, gam acrangay mana juchaynag servigniqui Jesusta wanuchipäcunanpag. \v 28 Chaynuy rurar paycunaga rurarärira gam unaypita chaynuy ruracänanpag pinsiangaynuylam. \v 29 Munayniyog Dios chay mandagcuna manchachiypa nipäcamanganpita musyayanquim. Nätan nogacuna cay servigniquicunata yanapapäcamay gampita mana manchacular willapacurcänäpag. \v 30 Chaynuytag yanapapäcamay munayniquiwan gueshyagcunata cuticächipäcunäpag, jinaman runala mana ruray atipänanta rurapäcushag mana juchaynag servigniqui Jesús nipäcamangannuyla” nirärin. \p \v 31 Chaura Tayta Diosta nä manacuyta usharäriptinga, chay goturarcayangan wayiga cuyurunmi. Jinarcurmi chayla Santu Espiritupa munayninchru ricacarärin. Chaypitam Diospa willapanta rimapäcura mana manchacular. \s1 Caynuymi cawapäcura Jesusman yupachicug gotucagcuna \p \v 32 Chaura Jesusman chay yupachicugcunaga alisca chranin carcayarsi, cawapäcura juc shongolam, jinaman munapäcugsi ali ruraytam lapansi. Chaymi mana maygansi “Cayga nogapam” nigchu imantas, antis “Cayga lapanchipam” nipäcug. \v 33 Nätan Jesuspa cachran ruragcunaga Dios yanapaptin mana pasay mancharilarmi Munayniyog Jesús cawacämunganpita rimapäcug. Jinapäcuptin Tayta Diosga Jesusman lapan yupachicugcunata aliscam yanapara ima-aygatas rurapäcunanpag. \v 34 Manam paycunachru pisi carachu imapitas nacatacug. Capunganpitam chracrancunatas, wayincunatas ranticurcurga, golgueta apapäcug Jesuspa cachran ruragcunata gopäcunanpag. \v 35 Goräriptinga paycunam chay golgueta aypupäcug lapan chaychru cagcunata ushapanganpita imancunatas rantipäcunanpag. \p \v 36 Chaynuymi Josësi rurara. Payta Jesuspa cachran ruragcuna jutiparärira “Bernabé” nirmi. ‘Bernabé’ ninanga ‘Cushicachicug’ ninanmi. Payga cara Levïpa castanmi, Chipre tishgopita. \v 37 Chaura paysi juc chracran cayagta ranticurcurmi golgueta gorura Jesuspa cachran ruragcunata. \c 5 \s1 Ananiaswan Safira casquicurcanganpita wanupäcungan \p \v 1 Chaynuytan Ananiaspis warmin Safirawan juc chracranta ranticarärira. \v 2 Chaura Ananiasga warminwan rimanacurcurmi puchuchicarärinag chay golgueta. Jinarcurmi Jesuspa cachran ruragcunataga waquilanta gorun “Caychicalachrümi ranticarärï chracrata. Cä golgue” nir. \p \v 3 Niptinmi Pedroga cay nin: “Ananías, ¿imanirtag Asyag munanganta rurarunqui? Gamga Santu Espiritutam casquiparunqui ‘Chay waquilan golgueta caychicalachrümi ranticurü’ nirga. \v 4 Gampam cara chracraysi, jinaman ranticuruptiqui golguesi. ¿Imanirtag chaynuy rurayta pinsiaruray? Gamga casquipasha canqui Tayta Diostam, manam runacunalatachu”. \p \v 5 Niruptilanmi Ananiasga pampaman quitirun, jinaman wanurun. Chayta mayarärirga lapan runacunas aliscam manchacurcara. \v 6 Chauraga ishcay quima mözucunam Ananiaspa cuerpunta wancurcur apacurcan enterrag. \p \v 7 Chaypitam nä quima üranuy pasashachrüga Ananiaspa warmin chrarun, gowan wanusha canganta mana musyayar. \v 8 Chraruptin Pedroga paytas tapurun cay nirmi: “¿Caylachu cayan chay chracra ranticurcangay golgue?” \p Niptinga Safiras “Au. Chaynuylachrümi ranticurcarä” ninmi. \p \v 9 Chaura Pedroga cay nirunmi: “¿Imanirtag gamcunaga ninacaräriray Munayniyog Dios cachramungan Espirituta casquipapäcunaypag? Nä wac yaycarcayämun goway enterrag mözucuna, cananga gamtas enterrapäcushunquim”. \p \v 10 Niruptinga chayüram, Safiras wanurun Pedropa naupanchru. Nä mözucuna wayiman yaycarärirga wanushatam tarirärin. Chauraga paytas aywachicurcan gowan lädunman enterragmi. \v 11 Chaynuy pasanganta musyarärirga Tayta Diosta alicusam manchacurcara Jesusman lapan yupachicug gotucagcunas, nätan lapan mayacugcunas. \s1 Achca runacuna Diosman yupachicurcangan \p \v 12 Jinaman Jesuspa cachran ruragcunaga Diospa munayninwan aliscam runala mana ruray atipänancunata ima-aygatas rurapäcug chay runacunachru. Nätan Jesusman yupachicugcunaga lapalanmi juc runanuyla gotupäcug Diospa wayinchru, Salomonpa ramädan nipäcunganchru. \v 13 Jesusman yupachicugcunata chay marca runacuna alisca alipag ricarcayarsi manam paycunawan gotucayta munapäcugchu. \v 14 Nätan Munayniyog Jesusman yupachicugcunaga alisca achcam olgos warmis yapacarcayara Diospa runancuna castaman. \v 15 Chaypitas runacunaga gueshyagnincunata cämantintam apapäcug cällicunaman, Pedro chaypa pasaptin maygalanmansi “Pagta lantuynin chranman cuticasha cananpag” nir. \p \v 16 Chaynuytan Jerusalén muyurignin marcacunachru yachragcunas apapäcamug gueshyagcunata, jinaman lutan espiritupa munayninchru cunchurcayagcunata. Nätan paycunaga lapantam cuticächipäcura. \s1 Jesuspa cachran ruragcunata illacächiylata munapäcungan \p \v 17 Chayta ricarmi sacerdöticunapa mas mandagnincagga, saduceocunawan alisca chriquicuyta galacayärin. \p \v 18 Chaura Jesuspa cachran ruragcunataga charircurmi carcelman wichrgarärin lapan runa ricarcayaptin. \v 19 Chaypitam Munayniyog Dios cachramungan angelga carcelpa puncunta pagaspa quichrarun. Jinarcurmi paycunata cälliman jorgaramurga cay nirun: \v 20 “Aywapäcuy Diospa wayin puncuta. Chaychru shayuyur willapapäcamuy runacunata Dioswan mushog cawaypita” nirun. \p \v 21 Chauraga ángel ningannuylam warag waragla Diospa wayinman yaycarärin. Jinarcurmi galayarärin runacuna yachrachiyta. \p Nätan chaypagga sacerdöticunapa mas mandagninga chay saduceocunawanmi gayarärichin alinninpag ricasha Israel castacunatam alisca jatun gotucaypag. Jinarcurmi cachrarärin guardiacunata Jesuspa cachran ruragcunata carcelpita aywachipäcamunanpag. \v 22 Nä carcelman chrarärirga Jesuspa cachran ruragcunataga manam taripäcushachu. Chaura carcelpita cutirga willapacarärin cay nirmi: \v 23 “Taytacuna, carcelta shumag wichrgashatam tarirärï. Nätan ricag soldäducunatas puncuchru ali cuidarcayagtam. Nätan cárcel puncuta quichrarurga manam pitas ruyichrüga taripäcüchu” nirärinmi. \p \v 24 Chaynuypa willaräriptin sacerdöticunapa mandagnincunaga, jinaman Diospa wayin ricag guardiacunapa mandagninga cay ninacurcaram: “¿Imanaruntag? ¿Imatag pasarun chaura chay runacunawanga?” \p \v 25 Ninacurcayaptilanmi chrarun juc runa cay nir: “Carcelman wichrgapäcungay runacunaga Diospa wayinchrümi yachrarcayächin”. \p \v 26 Niruptinga Diospa wayin ricag guardiacunapa mandagninga runancunata pushacurcurmi aywacun Jesuspa cachran ruragcunata aywachipäcamunanpag. Pushapäcamura mana magalarmi, chay mayacug runacunapita rumiwan chapisha cayta manchapäcur. \p \v 27 Chaura nä chrarärichimurga, lapan goturarcayagpa naupanmanmi shayarärichin. Chauraga sacerdöticunapa mas mandagnincagmi cay nin: \v 28 “Nogacunaga ‘Amam pitas cananpitaga pasay yachrachipäcunquichu chay Jesuspita’ nipäcuragmi. Nätan ¿imanirtag cay Jerusalén marcachru lapan runacunata Jesuspita musyarärichinqui? Chaypitaga juchachapäcamaytas munarcayanquitan ‘Jesustaga gamcunam wanurärichinqui’ nirsi”. \p \v 29 Niptinmi Jesuspa cachran rurag-mayincunawan Pedroga cay nipäcura: “Naupataga Tayta Dios nipäcamangantaran rurapäcushag, chaypitaran runacuna nipäcamangantaga. \v 30 Awillunchicunapa Tayta Diosninmi cawacächimusha Jesusta, cruzchru clävachiypa gamcuna wanuchipäcungayta. \v 31 Nätan paytam Tayta Diosga jana pachachru chrurarun derëcha lädunman mandag cananpag, jinaman salvacug cananpag. Paymi Israel castacunata juchanpita wanacurcur Diosman cutigcunata perdonayan. \v 32 Pay Jesuspita nogacunaga ricapäcungätam, mayapäcungätam rimarcayä, jinaman cäsucug runacunaman Dios cachramungan Santu Espiritus chaypitaga musyayanmi”. \p \v 33 Chay nigta mayarärirga alisca piñasham wanuchiylata munapäcura. \p \v 34 Chaychru mandagcunawan cayaram Gamaliel jutiyog runas. Payga cara Moisés isquirbinganpita alisca ali yachrachigmi, jinaman cara fariseo nipäcungan castam. Payta lapan runacunam alinninpag ricapäcug. Paymi shayuyur “Cay runacuna washata yargayärichun” nirun, Jesuspa cachran ruragcunapag. \p \v 35 Nä yargaräriptin Gamalielga cay ninmi: “Israel casta-mayïcuna, ama cay runacunata imatas rurapäcuychu mana shumag pinsialarga. Yarpachipäcushay ishcay runapita. \v 36 Jucmi cara Teudas jutiyog. Paymi ‘Nogam Roma runacunapa maquinpita jorgapäcushay’ nira. Chaymi chruscu pachrac runacuna paywan puripäcura. Chaypitam nä Teudasta wanurärichiptinga, chay gatiragnincuna limpu wichicar illacayman aywarärira. \v 37 Chaypa guepantam censa canan junagcuna Galileapita Judas jutiyog runasi puriratag chranin runacunawan. Payta wanurärichiptin, paypa purig-mayincunas wichicar illacaymanmi aywarärira. \v 38 Chaymi noga nipäcug: Ama cay runacunata imatas nipäcuychu, antis jina rurapächun. Cay runacunaga quiquilancunapita rurapäcurga illacaymanmi aywapäcunga. \v 39 Nätan Dios ninganta rurapäcuptinga manam ima ruraytas atipapäcunquichu. Diospa contranta ichaga imatas rurarcayanquimanga” niram. \p \v 40 Niruptinmi chay mandagcunaga “Razonpas” nirärin. Chaura gayarärichin Jesuspa chay cachran ruragcunatam. Jinarcurmi antay antangancama astircurga “Amam masta Jesuspita rimapäcunquichu” nir cachrarirärin. \p \v 41 Nätan Jesuspa cachran ruragcunaga chay mandagcunapa naupanpita yargarärin alisca cushisham Jesuspa janan astisha capäcunganpita. \v 42 Paycunaga lapan junagsi chaynuylam yachrachipäcugsi jinaman willapacurcagsi Jesuspitaga, Diospa wayinchru jinaman juc wayicunachrüsi. \c 6 \s1 Ganchris alinnin runacunata acrapäcungan \p \v 1 Chay junagcunam Jesusman yupachicugcuna nä achca capäcurga chriquinacuyta galacayärira. Chaura Griego castacunam Israel castacunapag cay nir rimapäcusha: “¿Imanirmi nogacuna castachru cayag viüdäcunata mana atendipäcunchu?” \p \v 2 Nigta mayarärirga, chay chrunca ishcayniyog Jesuspa cachran rurag runacunaga, Jesusman lapan yupachicugcunatam goturärichin. Nä gotucarärimuptinga cay nirärinmi: “Jesusman yupachicug-mayïcuna, nogacunaga Jesuspita yachrachiyta dëjarcur manam micuyta aypupäcümanchu. \v 3 Antis gamcunapita acrapäcuy ganchris olgocunata. Paycuna capäcuchun Diospa naupanchru ali cawagcama, Santu Espíritu munangannuy cawagcama, jinaman alisca yachragcama, paycuna micuyta aypupäcunanpag. \v 4 Nätan nogacunaga chaynuylam Diosta manacurcayäshag, jinaman Jesuspita willapatas yachrarcayächishag”. \p \v 5 Nipäcuptinmi Jesusman lapan yupachicugcunaga “Au, alim canga” nipäcura. \p Chauraga acrarärin Estebantam. Payga cara Jesusman alisca yupachicugmi, jinaman Santu Espíritu munangannuy cawagmi. Chaypitam acrarärin Felipeta, Procorota, Nicanorta, Timonta, Parmenasta, Nicolasta. Nicolasga cara Antioquía marcapitam. Payga mana Israel casta cayarmi Israel castaman muyusha cara. \p \v 6 Chaypitam chay acrapäcungantaga Jesuspa cachran ruragcunaman pusharärichin. Chaychrümi paycunaga umancunaman maquincunata chrurayärir Tayta Diosta manacarärin chay acrashacunapa janan. \p \v 7 Chaura Tayta Diospa willapanga maychru chaychrüsi masmi willapacayara. Nätan Jesuspa discïpuluncunamansi alisca chraninmi muyurcayara chay Jerusalenchru, jinaman achcam sacerdöticunas Jesús yachrachingannuy cawayta galayarärira. \s1 Estebanta yangacagpita juchachapäcungan \p \v 8 Nätan Estebanga Tayta Dios cuyapälar yanapaptinmi Santu Espiritupa munayninwan ima-aygatas alisca rurayara chay Jerusalenchru. \v 9 Chaura Estebanpa contranmi sharcarärin Cirenepita, Alejandriapita, Ciliciapita, Asiapita Israel casta runacuna. Paycuna gotupäcug juc wayichrümi. Chay wayipa jutin cara ‘Runapa munayninpita yargoshacunapa gotucarcänan wayi’ nisham. \v 10 Chaura Estebanta, Santu Espíritu rimachiptinga chay runacunaga manam ima niytas atipapäcurachu. \v 11 Chaura chaycunaga juc ishcay runacunatam golgueta gorärin yangacagta “Cay Estebanga Diospitas, Moisespa isquirbishancunapitas lutantam rimara” nipäcunanpag. \p \v 12 Chaura chay pägasha runacunaga sucsutarärin alinninpag ricasha chacha runacunatam, Moisés isquirbinganpita yachrachigcunatam. Jinarcurmi lapan chaycunaga Estebanta charircur aywachicurcan chay marcachru mandagcunapa naupanman. \v 13 Chaypitam Estebanta juchachapäcunanpag ashirärinag mas runacunata, casquicurcur cay nir rimapäcunanpag: “Cay runaga chaynuylam alisca lutanta rimayan Diospa wayinpitas, nätan Moisespa isquirbishancunapitas”. \v 14 Chaypitas cay Estebanga cay niratan: “Nazaretpita Jesusga Diospa wayinta juchruchingam, jinamanmi imanuy cawapäcunaypagsi Moisés isquirbinganta pampanman rurayur jucnuypa cawachipäcushunqui” niram. \p \v 15 Chaynuy juchachapäcuptinga chay mandagcunaga Estebantam rircärirärin. Jinarcurmi ricaparärin Estebanpa cärantaga angelpa cärantanuy. \c 7 \s1 Mandagcunapa naupanchru Esteban rimangan \p \v 1 Chaura sacerdöticunapa mas mandagninga Estebantam cay nin: “¿Cay runacuna razoncagtachu nircayäshunqui?” \p \v 2 Niruptin payga cay ninmi: “Taytäcuna, wauguëcuna, chaytaga casquitam nircayäman, antis shumag mayapäcamay: Alisca ali Diosga unay taytanchi Abrahamta ricäparura Mesopotamia ningan nacionchru yachrayaptilanmi, manaragsi Haranman aywamuptilanmi. \v 3 Chaypin Diosga Abrahamta cay niram: ‘Cay Caldea marcaypita, jinaman lapan aylluycunapita aywacuy. Nogam reguechishay maychru yachranaypagsi’. \p \v 4 Chaura Tayta Dios ningannuylam Abrahamga Caldea marcanpita Haranman aywacura yachrag. Chay Haranchru yachrayaptinmi Abrahampa taytan wanurura. Chaypitaran Diosga Abrahamta pushamura cay yachrayanganchicagman. \v 5 Nätan Diosga caychru manam Abrahamta gorachu quiquin cananpag ni juc chraqui jaruyuylatas. Chaypin Abrahampa churin manaragsi cayaptinmi. Diosga ‘Castay aywagtam cay yachrayangaycagta goshag’ nira. \p \v 6 Chaypitas Tayta Diosga cay niraran: ‘Castaycuna juclä caru nacionchrümi yachranga. Chaychrümi magasha, jinaman juc rantisha runatanuysi chruscu pachrac watantin uryachisha capäcunga. \p \v 7 Nätan nogaga cunchuchishagmi chay nacionchru runacunataga. Chaypitaran chay castaycunata yargachimushag caychru servipäcamänanpag’ niram. \v 8 Chaypitas Diosga conträtatam rurara Abrahamwan señalächicunanpag. Chaymi Abrahamga churin Isaac näciruptin, nä puwag junagniyog cayaptin señalarura. Chaynuymi Isaacsi churin Jacob näciramuptin señalaratag. Chaynuytan Jacobsi chrunca ishcayniyog churincunata señalaratag. \p \v 9 Nätan Jacobpa churincunaga chriquicurmi wauguen Josëta ranticarärira Egipto nacionman aywayag runata. Nätan Diosga Josëta manam pasay dëjarachu. \v 10 Paymi ima-ayga laquicuyninchrüsi yanapara. Paytan Faraón nipäcunganpa naupanmanchru alipag ricachicunanpagsi yanapara, jinaman imata rurananpagsi alita tantiachira. Chaypitam Josëta Faraón nipäcungan chrurarura chay Egiptochru mandayta yanapänanpag, jinaman wayinchru capuralnin cananpagsi. \p \v 11 Chaypitam José yachrangan Egipto nacionchrüga, jinaman Canaán nacionchrüga micuy wanay alisca carura. Chaypin aliscam runacuna cunchupäcura micuypita. Nätan castanchicunapas manam imas micapäcunanpag carachu. \v 12 Chaura Jacobga ‘Egiptochru trïgu taricayanshi’ nigta mayarurga, churincunata cachrarura wamagtam trïgu rantig. \v 13 Chaypita yapay trïgu rantig cutiräriptinmi ichaga wauguencunata Josëga cay nira: ‘¿Manachu reguepäcamanqui? Nogaga ranticarcämangay Josëmi cayä’ nir, reguechicura. Chaynuypam Rey Faraonga reguerura Josëtaga pipa ayllun cangantas. \v 14 Chaypitam Josëga Egiptoman gayachira taytan Jacobta lapan castancunatawan. Chaura aywapäcura ganchris chrunca pichgayog runacunam. \v 15 Chaynuypam Jacobga lapan castancunawan aywacurcara Egiptota yachrag. Chaychrümi taytanchi Jacob wanurura, jinaman churincunasi. \v 16 Chaura Jacobta enterrag aywachipäcamura Siquem ninganmanmi Abraham rantingan machrayman. Chayta Abrahamga rantira Hamor jutiyog runapa churincunapitam. \p \v 17 Chaypitam Abrahamta Dios ningannuyla nä chruscu pachrac watacuna ushanayara. Chaypagga Jacobpa castancunaga alisca achca achcamanmi mirararcayara Egiptochrüga. \v 18 Chaura José nä wanuruptinga juc reymi yaycurura Egiptochru. Payga manam Josëta reguerachu. \v 19 Chay reyga quiquinpa yarpaylanpitam lutanta pinsiacurcur castanchicunata alisca cunchuchira. Jinamanmi ‘Olgo näcimug wamrancunata wicapapäcuchun wanunanpag’ nira. \v 20 Chay junagcunam näcirura Moisés jutiyog wamra. Payga cara Diospitaga alisca cuyasham. Chauraga Moisesta taytancuna wayinchru cachipäcura pacaylapa quima quillayog cangancamam. \v 21 Chaura nä mana masta cachiyta atiparga, mayu quirunmanmi washachru chruraramura. Chaypitam Egiptochru reypa warmi churinga taricurura. Chauraga cachicura quiquinpa wawantanuymi. \v 22 Chaynuypam Moisestaga Egipto runacuna lapan yachracurcänanta yachrachipäcura. Chauraga alisca ali rimay yachrag runam cara, jinaman alila ruragmi. \p \v 23 Chaypitam payga nä chruscu chrunca watayog cayar, Israel castancunaman aywara ‘Yanapämushag’ nir. \v 24 Chaychrümi yanapag aywarga ricarura Israel castanchita juc Egipto runa magayagta. Jinarcurmi washanganchrüga chay Egipto runataga wanupacurura. \v 25 Chay washarnin Moisés pinsiara cay nirmi: ‘Israel castäcuna musyachun Egipto runacunapa munayninpita Diospa munayninwan noga jorgonäta’ nirmi. Nätan castanchicunaga manam tantiapäcurachu. \v 26 Chaypitam warantinsi Moisesga tariruratag ishcay Israel castacama peliarcayagta. Chauraga Moisés amachayta munarga cay niram: ‘Runacuna, ¿imanirtag chay castala carcayar peliarcayanqui? Ama chaynuypa ruranacurcaychu’. \p \v 27 Niptinga chay jucninta magag runaga Moisesta cumarirura cay nirmi: ‘¿Pitag gamta chrurarushunqui mandagnïcuna, jinaman fiyisnïcuna canaypag? \v 28 Ganyan Egipto runata wanuchingaynuychu ¿nogatas wanuchimayta munayanqui?’ \v 29 Niruptin Moisesga gueshpicura Madián ninganmanmi. Chay Madianchru yachrara gorpachacushanuylam. Nätan chaychru cara ishcaymi churinsi. \p \v 30 Chaura nä chruscu chrunca wata Moisés chay Madianchru yachrayaptinmi, juc junag Sinaí ningan jirca cercan jäpag pampachru ricapurura garajanchray jachra rupayagchru Diospa juc angelninta. \v 31 Chayta ricapur Moisesga mayacasha niragmi ricacarura. Jinarcurmi ‘Mä shumag ricayamushag’ nir yaycuyar mayarura Munayniyog Dios cay nir rimamugta: \v 32 ‘Moisés, nogam cayä awilluycuna Abrahampa, Isaacpa, Jacobpa Diosnin’. Niruptinga manchacuypita chucchucyaytam galacuyun. Jinaman manam rircäriyta pasay atiparachu. \v 33 Chaura Munayniyog Diosga cay niyanmi: ‘Jorgoy sandaliayta. Chay jarurayangay pampachrüga nogam cayä. \v 34 Nogaga ricayämi Israel casta runäcunata Egiptochru alisca cunchugta, jinaman wagapäcugtas. Chaymi aywarayämü Egiptopita jorgamunäpag. Chauraga gamtam cachrashay paycunata jorgamunaypag’ niram. \p \v 35 Chaura Moisesta Israel castanchicuna ‘¿Pitag chrurarushunqui mandagnïcuna jinaman fiyisnïcuna canaypag?’ nir, mana chrasquipäcungantam chay quiquin Moisestam Diosga cachrarura Israelcunata jorgamunanpag, jinaman mandagnin cananpag. Chay jorgamuptin ricapungan angelmi yanapara. \v 36 Paymi jorgamura awillunchicunata Dios munayninwan runala mana ruray atipänancunata rurayar. Chaynuy ima-aygatas rurara payga Egiptochrümi, chay jatun Puca Gochra ninganchrümi, jinaman jäpag pampachrümi chruscu chrunca watantin. \v 37 Chaura Dios cachrangan Moisesmi Israel castanchicunata cay nira: ‘Tayta Diosga gamcunapa castaycunapitam cachramunga gamcunaman juc willacugnin runata nogata cachramangannuy’ nira. \p \v 38 Chay Moisestam Sinaí jircachru ángel rimapara. Chaytam Moisesga jäpag pampachru rimapara awillunchicunata Dios munangannuy ali cawapäcunanpag. \v 39 Nätan awillunchicunaga manam munapäcurachu pay ningan rurayta, antis paycunaga Egiptoman cuticuylatam munapäcura. \v 40 Chaymi Moisespa wauguen Aaronta cay nipäcura: ‘Dioscunata ruraparcämay naupäcunata aywananpag. Egiptopita jorgamagninchi Moisesga illacaruntag manam musyanchichu ima pasangantas’. \v 41 Chaura niptinmi rurarärira örupita juc becërruta. Jinarcurmi uywacunata wanurcachir rupachipäcura chay diosnincunapag. Chaypitam cushisha fiestata rurapäcura cay nir: ‘Cay ruranganchi diosninchiga maquinchiwan ruracunganchim’ nir. \p \v 42 Chaura ‘Diosga munanganta rurapäcuy’ nirmi, castanchicunata dëjarura. Chaymi alawapäcura goyllarcunatas. Chaynuy rurar paycunaga rurapäcura Diospa willacugnincuna unay isquirbingannuymi. Diosga isquirbichira cay nirmi: \q1 ‘Israel castacuna, gamcunaga manam nogapag \q2 ofrendaycunata apapäcamaraychu \q1 ni uywaycunata wanurcachirsi rupachipäcuraychu, \q2 chay chruscu chrunca watantin wac jäpag pampachru capäcur. \q1 \v 43 Antis gamcunaga purichipäcuray Moloc jutiyog diostam wayintinta, \q2 nätan Refán jutiyog diosniquicunapa goyllarnintam. \q2 Chaycunata quiquiquicunam rurapäcuray, Diosta yupaysi alawapäcunaypag. \q1 Chaymi gamcunaga wac caru Babilonia nación wacläninman aywachisha capäcunqui’ nir. \p \v 44 Chay jäpag pampachru unay castanchicuna capäcur Diosninchipa wayin nipäcura garapita jatun toldu rurashatam. Nätan Moisesmi chayta rurara ‘Cay ricayangaynuytam ruranqui’ Dios ningannuylam. \v 45 Chaura unay awillunchicunaga, chay jatun toldu chrasquipäcunganta Josuëwanmi yaycachimura juc casta runacuna yachrarcayanganman. Chaynuypam Diosga chay runacunata gargorura paycuna yachrapäcunanpag. Nätan chaychrüga capäcura Rey David cawangancamam. \v 46 Nätan Davidtaga cuyapälar aliscam ima-aygachrüsi yanapara Tayta Diosga. Chaymi chay Jacobpa Diosninta manacura: ‘Wayiquitanar rurashag’ nir. \p \v 47 Chaypita mas guepamanga Davidpa churin Salomonmi sharcachira Diospa wayintaga, \v 48 jana pachachru cayag Dios runacuna rurangan wayichru mana yachrag cayaptinsi. Chaymi Diosga Isaiaswan isquirbichira runacuna rurangan wayichru mana yachrag canganpita cay nir: \q1 \v 49 ‘Jana pachaga tayäcunä trönümi, \q2 nätan cay pachaga chraquï jaruräcunanmi. \q1 ¿Imanuy wayitatag sharcachipäcunqui noga yachranäpag \q2 u maylas cayanchu jamanäpagnuy? \q1 \v 50 Lapan ima-aygas noga rurangalämi cayan’ niram. \p Dios chaynuy rimanganpitam nogataga juchacharcayäman. \v 51 Nätan gamcunaga rumi shongom carcayanqui. Manam Diospita mayacuytas ni tantiaytas munapäcunquichu. Gamcunaga Santu Espíritu munangannuy cawaytas manam munapäcunquichu chay unay castaycunanuysi. \v 52 Awilluycunaga Diospa willacugnincunata gaticachrapäcuram, jinaman wanuchipäcuram. Chaynuymi rurapäcura salvacug shamunanpita willacugcunatas. Chay salvacug nä chraramuptinsi contranmi sharcaräriray, jinamanmi wanurärichiray. \v 53 Gamcunataga angelmi rimapapäcushuray Dios munangannuy cawapäcunaypagsi, nätan manam cäsucurcaraychu”. \p \v 54 Chaynuypa nigta mayarärirga Estebanpag aliscam piñäcarärin. Chay piñäcuylapitam quiruncunas wagaricun. \v 55 Nätan Estebanga Santu Espiritupa munayninchru cayarga jana pachatam rircärirun. Jinarcurmi ricapurun Tayta Diostaga alisca chipchipyar cayagta, nätan Jesustam Diospa derëcha lädunchru shacuyur mandayagta. \v 56 Chaura Estebanga gayachracuypanuymi cay nin: “Jana pachatam ricapuyä quichrarayagta. Ricapuyätan jana pachapita shamusha runatas Diospa derëcha lädunchru mandayagta”. \p \v 57 Chay nigta mayarärirga alisca gaparayarmi rinrincunata chaparärin. Jinarcurmi paytaga lapan charicarärin. \v 58 Chaypitam marcapita washaman yargarcärichir rumiwan chapirärira. Chay runacunaga chapipäcura Saulo jutiyog runapa naupanman jacuncunata chrurayärirmi. \v 59 Nätan rumiwan chaynuy chapircayaptinmi, Estebanga manacurun: “¡Munayniyog Jesús, chrasquimaynar!” nir. \p \v 60 Chaypitam gongorpacuyur gayachracuypanuy cay nira: “Munayniyog Jesús, cay runacunata amam cunchuchinquichu nogata caynuy rurapäcamanganpita”. Chaynuy nircularmi wanurura. \c 8 \s1 Jesusman yupachicugcunata Saulo gaticachrangan \p \v 1 Chaychru Estebanta wanurcayächigta ricar “Wac runataga alitam rurarcayan” niram Sauloga. Chay junagmi galayarärira Jerusalenchru Jesusman yupachicug gotucagcuna ashiyta wanuchipäcunanpag. Chaymi Jesusman yupachicugcunaga Judea ninganpa, jinaman Samaria ninganpa gueshpirärira. \p Chaura Jerusalenchrüga quëdarärira Jesuspa cachran ruragcunalam. \v 2 Nätan Estebantaga enterrapacurcara Diosta manchacug ishcay quima olgocunalam alisca wagayar. \v 3 Nätan chay Sauloga Jesusman yupachicugcunata ashira wayin wayinmi. Tarirurga warmitas olgotas aywachicug calpanta camärirmi carcelman wichrgananpag. \s1 Saulopita gueshpigcuna Samariachru ali willapata willapacurcangan \p \v 4 Chauraga chay Jerusalenpita gueshpig, Jesusman yupachicugcunaga, maypas aywapäcunganpam Jesuspita willapacurcag. \p \v 5 Chaynuytan Felipesi Samaria marcaman gueshpirurga willapacuratag: “Jesusga cara juc ‘Salvacugtam cachramushag’ Dios ninganmi” nirmi. \v 6 Chaura runacunaga juc runanuylam Felipe rimanganta shumag mayacurcara Diospa munayninwan runala mana ruray atipänan ruragta ricapäcur. \v 7 Chaura achca runacunapitam lutan espiritucuna gapachracuyar yargapäcug, jinaman achcatam cuticächira uncutucushacunatas, rata runacunatas. \v 8 Chayta ricar aliscam cushicurcara chay marcachru runacunaga. \p \v 9 Nätan Samaria marcachrümi cara juc runa Simón jutiyog. Payga cara unaypita malruragmi. Jinamanmi runacunata engañag “Alisca munayniyogmi cayä” nir. \v 10 Chay niptin Samariachru runacunaga lapalanmi chachas wamras shumag mayacurcag. Chaypitam nipäcug: “Cay runaga Diospa munayninwanmi ima-aygatas alisca rurayan” nir. \p \v 11 Chaura pay ninganta cäsucurcag, munayninwan ima-aygatas ruragta ricapäcurmi. \v 12 Nätan Jesucristopita, jinaman Diospa munayninchru cawaypita Felipe rimagta mayarärirga Jesusman yupachicuytam galacayärira. Jinamanmi bautizächicarärira olgocunas, warmicunas. \p \v 13 Chaura chay Simonsi Jesusmanmi yupachicuratag. Jinarcurmi bautizächicurura. Chaypitam Felipeta latucurcura pasay. Nätan Diospa munayninwan ima-aygatas runala mana ruray atipänancuna ruragta ricarga cara pasay mayacasha niragmi. \p \v 14 Nätan Jerusalenchru Jesuspa cachran ruragcunaga Samariachru achca runacuna Diospa willapanta chrasquicurcanganta mayarärirga cachrarärira Pedrotawan Juantam. \v 15 Chayman Pedrowan Juan chrarärirga Jesusman yupachicugcunapagmi Diosta manacurcara: “Paycunamansi Santu Espirituta cachramuy” nir. \v 16 Paycunamanga manaran mayganmansi Santu Espíritu aywamusharagchu cara. Nätan bautizacuytam icha bautizächicarärinagga Jesús ningannuyla. \v 17 Chaura Pedrowan Juan paycunapa umancunaman maquincunata chrurayur manacaräriptinga, Santu Espiritum aywaramun. \p \v 18 Chaura chay Simonga, chaynuypa Santu Espíritu chrasquipäcugta ricarurga Pedrotawan Juantam cay nirun: \v 19 “Golguetam gopäcushayqui nogamansi maquiquicunata chrurayärimuy gamcunanuysi munayniyog canäpag, pimansi nogas maquïta chruraptï Santu Espirituta chrasquipäcunanpag”. \p \v 20 Niptinmi Pedroga cay nirun: “Gamtaga golguequi aywayächishunqui cunchuymanmi. Gamga lutantam pinsiayanqui Diospa cagcunata golguewan rantiyta munar. \v 21 Gamga manam ali runachu canqui nogacuna rurarcayangänuy ruranaypag. Gamga lutan rurag runam cayanqui Diospa naupanchru. \v 22 Cananga chay juchaycunapita wanacuy, jinaman manacuy Diosta pagta chay lutan pinsiangaycunapita perdonarushunquimansi. \v 23 Tantiaptïga gamga alisca chriqui runam cayanqui, nätan pachan juchalaychrüran cayanquis”. \p \v 24 Niptinmi Simonga cay nin: “Manacurcaynar nogapag, Munayniyog Diosta chay nipäcamangay nogawan mana ruracänanpag” nira. \p \v 25 Chaura Jesús Dios canganta, jinaman paypita masta willapacarcärirga Pedrowan Juanga achca marcacunapam Jesuspita ali willapata willapacurcayar cutipäcura Jerusalenta chay Samaria marcapita. \s1 Etiopiapita runata Felipe bautizangan \p \v 26 Chaypitam Munayniyog Dios cachramungan angelga Felipeta cay nin: “Felipe, pasay-pacha ayway Egipto läduman, nätan aywanquiga Jerusalenpita Gaza marcaman aywana camiñumanmi. Chay camiñuga cayan pasay jäpagmi”. \p \v 27 Niruptinga pasay-pacham Felipega chay jäpag camiñuman aywara. Jinarcurmi chay aywayarga ricapurun Etiopía nacionpita juc runata. Chay runaga cara capasham, jinaman Etiopiachru Candace nipäcungan reinapa golguen charagmi. Payga aywamusha cara Jerusalenta Diosta alawänanpagmi. \v 28 Chaura chay runaga cutiyänag cärrunchru tacuyurmi Etiopiata, Diospa willacugnin Isaías isquirbingan libruta leyiräcur. \v 29 Chauraga Felipetam Santu Espirituga cay nin: “Felipe, ayway wayrala, jinaman ashuyuy wac cärruyogman”. \p \v 30 Niptin ashuyur Felipega mayarun Isaías isquirbingan leyiyagtam. Chauraga Felipega tapurun: “¿Tantiayanquichu leyiyangayta?” nirmi. \p \v 31 Chaura chay runaga “¿Imanaypatag tantiashag mana pisi tantiachimag cayaptinga?” nirunmi. Chaura Felipetaga “Jegamuy, jinaman cay lädüman tayucuy” nirunmi. Chaypitam aywacurcan. \p \v 32 Chay runa leyiyanganga cara cay nir isquirbisham: \q1 “Juc uyshanuymi wanuchisha cara. \q2 Nätan juc uyshachu rutupäcuptin upälala cacun, \q2 chaynuymi payga mana rimacurachu imatas. \q1 \v 33 Paytaga chay upälala cangan raygom munanganta rurarärira. \q2 Chaynuy wanuchipäcunganpita \q2 ¿maygan castanrag rimarcunga paypita?” nir isquirbishatam. \p \v 34 Chaura chay Etiopiapita runaga Felipetam tapurun cay nir: “Niyämaynar, ¿pipitatag isquirbira cayta Diospa willacugnin runa? ¿Isquirbira quiquinpitachu u pipitas juc runapitachu?” \p \v 35 Niptin Felipega chay runa leyiyanganpita galayurmi willapara Jesuspita ali willapata. \p \v 36 Chaypitam chay aywarcayanganchrüga chrarärin yacucagman. Chaura chay runaga Felipetam cay nin: \v 37 “Caychru cayantag yacu. ¿Imanirtag mana bautizacümanchu?” \p \v 38 Chaura Felipe “Au, bautizacunquimanmi” niruptinga, chay runaga cärruta shayachinanpagmi nirun. Jinarcurmi cärrupita jegarpurcur yacucagman ishcaynin aywarärin. Chaychrümi Felipega chay Etiopía runata bautizara. \p \v 39 Chaura nä yacupita yargarärimuptinga, Munayniyog Dios cachramungan Santu Espiritum Felipeta mayänipita illacarachin chay runacagpita. Chauraga chay Etiopía runaga manam masta Felipeta ricapurachu. Jinaman cushisham aywacura marcanta. \v 40 Nätan Felipega Azoto marcachrümi ricacarura. Chaypita yargorga marcan marcanmi aywara ali willapata Jesuspita willapacuyar Cesarea marcaman chrangancama. \c 9 \s1 Jesusman yupachicuyta Saulo galayungan \p \v 1 Chaypita Sauloga chaynuylam Munayniyog Jesuspa discïpuluncunata ashira wanuchinanpag. Chaymi sacerdöticunapa mas mandagnincagman aywara \v 2 “Ordinta gomay Damasco marcachru Israel castäcuna gotucarcänan wayichru Jesús yachrachingannuy cawagcunata tarir, olgocunatas warmicunatas cay Jerusalén carcelman aywachimunäpag” nig. \p \v 3 Chauraga Saulo ordinta apacurcur camiñupa aywayaptinmi nä Damasco marcaman nachrgayaptinga, mayänita jana pachapita alisca achicyaramura. Chauraga ricacarun alisca achicyayag chraupinchrümi. \v 4 Chaura Sauloga pampamanmi ishquirun. Chaypitam mayasha cay nigta: “Saulo, Saulo, ¿imanirtag nogata gaticachrayämanqui?” \p \v 5 Niptinmi Sauloga cay nin: “Tayta, ¿pitag cayanqui?” \p Niptinga cay nirunmi: “Noga cayä Jesusmi. Nogatam gamga gaticachrayämanqui. \v 6 Cananga sharcuy jinaman yaycuy Damasco marcaman. Chaychrümi nishunqui juc runa imata ruranaypagsi”. \p \v 7 Niruptinga Saulowan aywag runacunaga mana pitas ricapapäcurga aliscam manchacarärira. \p \v 8 Chaura Sauloga pampapita sharcurcur rircäringanchrüga manam ima ricapuytas atiparachu. Chauraga paywan aywagcunam Saulotaga maquipita janchraypa pushapäcura Damasco marcaman. \v 9 Chaychrümi cara quima junag mana ricapuyta atipayar, manatan imatas micurapishchu ni upyarapishchu. \p \v 10 Nätan chay marcachrümi yachrara Jesuspa juc discïpulun Ananías jutiyog. Paytam Munayniyog Jesusga ricäparun jinarcurmi rimaparun: “Ananías” nir. \p Niptinmi payga “Munayniyog tayta, ¿imalapagmi gayayämanqui?” nirun. \p \v 11 Chaura Munayniyog Jesusga cay nirunmi: “Ayway ‘Derëcha’ jutiyog cälliman Judas jutiyog runapa wayinta. Chaychrümi tarinqui Tarso marcapita Saulo jutiyog runata. Payga canan üra nogatam manacayäman. \v 12 Chay manacayämarmi ricapurun Ananías jutiyog runa paycagman yaycur maquinta umanman chrurayur ñawin cuticächigta”. \p \v 13 Niptin Ananiasga cay ninmi: “Munayniyog tayta, achca runam willapapäcamara chay Saulopita Jerusalenchru gamlapag cawag runacunata ima-aygatas lutan rurayanganta. \v 14 Nätan cananga cayman aywarayämun fiju sacerdöticunapa mandagnin ordinta gosha captinmi, caychru gamman yupachicugcunata Jerusalén carcelman lapanta aywachinanpag”. \p \v 15 Niptinmi Munayniyog Jesusga cay nin: \p “Ayway Saulocagta. Paytaga acrarayä juc casta runacunata, reycunata, nätan Israel castacunata nogapita willapacamunanpagmi. \v 16 Nätan quiquïmi tantiachishag nogapa janä ima-aygatas alisca cunchunanta”. \p \v 17 Chaura Ananiasga Judaspa wayinman chrarurga Saulopa umanman maquinta chrurayurmi cay nin: “Jesusman yupachicug-mayï Saulo, cay marcaman aywamuna camiñuchru rimapäshungay Munayniyog Jesusmi cachrayäman ñawiquita cuticächinäpag, jinaman Santu Espiritupa munayninchru cawanayta” ninagpag. \p \v 18 Niptinga chayüram Saulopa ñawinpitaga ishquirun pescädupa escämannuy. Jinarcurmi ricapuyta yapay galayurun. Jinaman chaylam bautizächicurura. Nätan micuruptinga yapaymi calpansi chraramura. \s1 Saulo Damascochru Jesuspita willapacungan \p \v 19 Chay Damasco marcachru Jesusman yupachicugcunawan Saulo cara ishcay quima junagran. \v 20 Chaypitaga chaylam Israel castacuna gotucarcänan wayicunachru Jesuspita willapacuyta galacuyura cay nir: “Jesusga Diospa-mayinmi cara” nir. \p \v 21 Chay niptin runacunaga mayacasha niragmi ricacarärin. Chaypitam tapunacurcara cay nir: “¿Manachu cay runaga wac Jerusalenchru Jesusman yupachicugcunata gaticachrag? Cay runaga fiju aywarayämun Jesusman yupachicugcunata sacerdöticuna mandagpa naupanman chrarcachir carcelman jitayunanpagmi”. \p \v 22 Nipäcuptin Sauloga masmi Santu Espíritu yanapaptin “Jesusga Dios cachramungan salvacugmi” nir willapacura. Chaynuy niptin Israel casta runacunapagga manam ima nipäcunansi yachracarachu. \p \v 23 Chaypita achca junag pasashachrümi Israel castacunapa mandagnincunaga rimanacarärira: “Saulota wanuchishun” nir. \v 24 Nätan chay rimanacurcanganta Sauloga musyaruram. Chaura chay runacunaga pagas junagmi Damasco marcapa puncuncunachru shuyarapäcura, Saulo yargoptin wanuchipäcunanpag. \v 25 Nätan Jesuspa discïpulucunaga jatun canastaman Saulota wiñarcurmi marca muyug altu pergapa, wascawan warcaypa pagaspa yargarärichira gueshpicunanpag. \s1 Saulo Jerusalenchru Jesuspita willapäcungan \p \v 26 Chaypitam Jerusalenman nä chrarur Sauloga, Jesusman yupachicugcunawan gotucayta munara. Nätan paycunaga lapanmi manchapäcura “¿Razonpachur Jesusman yupachicugman muyurayan u yangachur niyan?” nir. \v 27 Chaura Bernabëga pushacurcurmi Saulotaga chrarachin Jesuspa cachran ruragcunaman. Chaychrümi Saulopita willapara Damascoman aywayaptin camiñuchru Munayniyog Jesusta ricapunganta, jinaman Saulota rimapanganta, nätan willaparatan Damascochru yachragcunata mana mancharilar Jesuspita willapangantas. \v 28 Chaura Sauloga Jerusalenchru Jesusman yupachicugcunawanmi puripäcura. \v 29 Jinaman mana mancharilarmi Jesuspita willapacura. Chaynuytan griegopa rimag Israel castacunawansi alisca plëtupäcura. Chaura chay runacunaga Saulota wanuchiytam munapäcura. \v 30 Chayta Jesusman yupachicugcuna tantiarärirga Saulota pusharärira Cesarea ningan marcamanmi. Chaypitam cachrarärira Tarso marcaman. \p \v 31 Chaura chay wichancunaga Judeapas Galileapas Samariapas Jesusman yupachicug gotucagcuna cawapäcura shumaglam mana pisi gaticachraptin. Nätan waranpa waranpam mas aliman muyurcayara, nätan cawapäcuras Munayniyog Diosta manchacurmi, jinaman Santu Espíritu yanapaptin mas chraninmanmi muyurcayara Jesusman yupachicugcunaga. \s1 Pedro Eneasta cuticächingan \p \v 32 Nätan Pedroga marcan marcan Jesusman yupachicugcuna ricapacuyta puriyarmi, yaycuratag Lida marcachru Diospa raquishancunamansi ricapacug. \v 33 Chaychrümi tarirura uncutucuywan gueshyag Eneas jutiyog runata. Chay Eneasga nä puwag watam uncutucusha cara. \v 34 Chaura Pedroga cay ninmi: “Eneas, cananmi Jesucristo cuticächishunqui. ¡Sharcuy! ¡Cämayta alichay!” \p Niptin chayüram Eneasga sharcurun. \v 35 Chayta ricarärirga lapanmi Lidachru yachragcunawan Sarón marcachru yachragcunaga muyurärin Munayniyog Jesucristopa runanman. \s1 Dorcas jutiyog warmita Pedro cawacächingan \p \v 36 Chaypin caratan Jope marcachru Jesusman yupachicug juc warmis. Paypa jutin cara Tabitam. Griego rimaychrüga ‘Tabita’ ninanga cara ‘Dorcas’ ninanmi. Payga cawag ali ruraycunalata rurayarmi, jinaman mana imaynag runacunata yanapayarmi. \v 37 Chaura Dorcasga gueshyaruram, jinamanmi wanurura. Jinarcurmi cuerpunta maylarcurga altusman chrurarärira. \v 38 Jopepita Lidaman cercalam cara. Chaura Pedro Lidachru cayanganta mayarärirmi Jesusman yupachicugcunaga ishcay runata cachracarärira Pedroman “¡Pasay-pachanar aywaläshun Jopeta!” nipäcunanpag. \p \v 39 Chaynuy niräriptin chayüram Pedroga paycunawan aywara. Nä Jope marcaman chraruptinga, Pedrotaga yaycarärichin Dorcas chutarayangan wayimanmi. Chaychrümi Pedrota viüdacunaga lapan muyurärin wagaräcur. Jinarcurmi ricachipäcura Dorcas rurarcur gongan tünicacunata, jinaman jacuncunata. \p \v 40 Chaura Pedroga lapan runacunatam washaman yargarachimun. Jinarcurmi gongorpacuyur Diosta manacurun. Chaypitam chay ayacagman rircärirga cay nirun: “Tabita, ¡sharcuy!” \p Niptinmi wanushaga rircäriramun. Jinarcurmi Pedrota ricapururga tayurpurura. \p \v 41 Chaura Pedroga maquinpita charircurmi yanaparun sharcuyta. Chaypitam chaychru lapan viüdacunata, jinaman Jesusman yupachicugcunata gayarun, Dorcas cawayagta ricapäcunanpag. \v 42 Dorcas cawacämunganpita musyarärira lapan runacunam chay Jope marcachru, jinaman achca runacunam Munayniyog Jesusta chrasquicarärira. \v 43 Nätan Pedroga chay marcachru cara achca junagcunaran. Chaychru gorpachacusha cara Simón jutiyog runapa wayinchrümi. Chay gorpachag Simón cara garacunata curtig runam. \c 10 \s1 Juc casta runa cayarsi Cornelio Pedrota gayachingan \p \v 1 Chaypinmi Cesarea marcachru cara Cornelio jutiyog runa. Payga cara pachrac Roma soldäducuna mandagmi. Payga lapan soldäduntin capäcura Italiapitam. \v 2 Chay Cornelioga, juc casta runa cayarsi, cuyapäcugmi cara, jinaman Dios manchacugmi wayinchru lapan aylluntinsi. Payga mana imaynag runacunatam alisca yanapag, jinaman Dioswansi chaynuylam rimayag. \v 3 Chaura juc tardim lastresnuy Cornelioga Diosta manacuyara. Jinarcurmi ricapurun Diospita shamusha juc ángel paycagman yaycuyagta. Jinarcurmi chay angelga “Cornelio” nirun. \p \v 4 Niptin Cornelioga alisca manchacasham angelta rircärirga cay nin: “Munayniyog tayta, ¿imatatag munayanqui?” \p Niptinmi angelga cay nin: “Diosga mayasham manacuyniquita, nätan mana imaynagcuna yanapangaytas Diosga musyayanmi. \v 5 Cananga cachray servigniquicunata Jope marcaman, Pedro nipäcungan Simonta pushapäcamunanpag. \v 6 Payga gorpachacurayan garacunata curtig Simón jutiyog runapa wayinchrümi. Chayga cayan jatun gochra manyanchrümi. Paymi nishunqui imata ruranaypagsi” nin. \p \v 7 Chaura ángel nä aywacuptinga Cornelioga gayarun ishcay servignintam, jinaman Diosta manchacug cuyapäcug soldäduntam. Chay soldädu cara Cornelio yupachicunanmi. \v 8 Chay quima runancunata ángel lapan ninganta willaparcurga Jope marcatam cachrarun. \p \v 9 Chaypitam warantinga chraupi junagnuy Jope marcaman chay quima runacuna nachrgarcayaptin, Pedroga jegarun wayi jananman Diosta manacunanpag. \v 10 Chaychrümi alisca micanay charirun. Chaura micuyta camarircayangancamam Diosga Pedrota ricaparachin jana pacha quichrarayagta. \v 11 Jinamanmi ricapurun juc jatun catanuy chruscun manyanpita watasha pay cayanganman uranpayämugta. \v 12 Chay catachru canag Israel castacuna mana micapäcunan tucuy uywacunam, chruscun chraquinpa purigcunam, raprayogcunam, culebracunam, jinaman pampachru logaypa purigcunam. \v 13 Chaura Pedroga mayarun jana pachapita cay nimugtam: “Pedro, sharcuy, cay uywacunata wanuchiy micunaypag”. \p \v 14 Niptinmi Pedroga cay nin: “Manam Munayniyog tayta. Manam imaysi micurächu cay mana micuna ganra uywacunataga”. \p \v 15 Chay niptinga yapaymi Diosga cay nin: “Noga ‘Micuy’ ningagtaga amam lutanpag ricanquimanchu”. \p \v 16 Chaynuy rimaramun quima cutim. Chaypitaran chay jatun cataga lapan uywantin jana pachata cutircurura. \p \v 17 Chaura Pedro chay ricanganpita mayacasha nirag cayaptilanmi, Cornelio cachracungan runacunaga tapupacur chrarärin chay wayi puncuman. \p \v 18 Chaura chay wayichru yachragcunata gayarcurga tapurärin: “¿Caychrüchu gorpachacurayan Simón jutiyog, Pedro nipäcungan runa?” nirmi. \p \v 19 Nätan Pedroga chay ricapunganman aliscam pinsiayara. Chaylam Santu Espirituga payta rimaparun cay nir: “Quima runam ashircayäshunqui. \v 20 Sharcuy, yarpuy, jinaman paycunawan ayway mana mancharilar. Noga quiquïmi chay runacunata cachrarayämü” nir. \p \v 21 Chaura Pedroga yargorcurmi Cornelio cachramungan runacunata cay nin: “Ashircayangay runaga nogam cayä. ¿Imapagtag munarcayämanqui?” \p \v 22 Niptinga cay nirärinmi: “Tayta, aywarcayämü Roma soldäducunapa mandagnin Cornelio cachracarcämaptinmi. Payga Dios manchacugmi, jinaman ali rurag runam. Paytaga Israel castacuna ali runapagmi ricapäcun. Paytam ganyan Diospita shamusha ángel rimapasha wayinman gamta gayachishunaypag, jinaman gam rimangayta mayacur cäsucunanpag”. \p \v 23 Chaura Pedroga chay quiman runacunatam yaycarachin, jinaman gorpacharun. Warantinmi ichaga paycunawan aywacun. Pedrowan aywapäcuratan chay Jopepita, ishcay quima Jesusman yupachicugcunas. \p \v 24 Chaura warantin Cesareaman chrapäcunanpagga Cornelioga shuyarayänag aylluncunawanmi, jinaman cuyanacungan runacunawanmi. \v 25 Chaura Pedro Corneliopa wayin puncuman chraruptinga, yargaramun Cornelioga chrasquicugmi. Jinarcurmi naupanman gongorpacuyun Diospa naupanchrünuy. \v 26 Chaura Pedroga sharcarachin cay nirmi: “¡Sharcuy! ¡Ama chaynuy ruramaychu! Nogas gamnuy runalam cayä” nir. \p \v 27 Chaura rimapa wayiman yaycurga tarirun achca runacuna goturarcayagtam. \p \v 28 Chaura Pedroga cay ninmi: “Gamcuna musyapäcungaynuysi nogacuna Israel castaga, manam juc casta runacunawan gotucapäcüchu ni wayinmansi yaycapäcüchu. Nätan Diosga rimaparaman pi casta runacunatas alipa ricanäpagmi, jinaman paycunawan carga manam juchäcunquichu nirmi. \v 29 Chaymi cachramungay runacunawan pasay-pacha aywaramü mana anagyälar, nätan cananga musyaytam munayä imapag gayachimangaytas”. \p \v 30 Niptinmi Cornelioga cay nin: “Cananwanga nä chruscu junagmi cayan. Chica lastresnuymi cay wayïchru malagayar Diosta manacuyaptï naupächru ricacarun juc olgo, alisca shumag chipchipyag jacusha. \v 31 Chaypitam cay niman: ‘Cornelio, Diosmi mayasha manacungayta, nätan musyayanmi mana imaynagcunata yanapayangaytas. \v 32 Jinaman cachray servigniquicunata Jope marcaman Pedro nipäcungan Simonta pushapäcamunanpag. Payga gorpachacurayan jatun gochra manyanchru Simonpa wayinchrümi. Chay Simonga garacunatam curtin. Chaura chraramurmi nishunqui ima ruranaytas’ nimanmi. \v 33 Chaymi cachracamurä pasay-pacha gamman. Nätan alitam rurarunqui aywaramur. Cananga caychru lapanchi goturayanchi Diospa naupanchrümi. Chaura nogacunapag Dios nishungayta lapantam mayacuyta munarcayä”. \s1 Corneliopa wayinchru Pedro Jesuspita willapacungan \p \v 34 Cornelio niptin Pedroga cay ninmi: “Mayacamag runacuna: Cananmi ichaga shumag tantiarü Israel castas, juc casta runacunas Diospa naupanchru chaynuyla capäcunganta. \v 35 Antis Diosga pi casta runacunapitas payta manchacugpitaga, jinaman alila ruragpitaga cushicunmi. \v 36 Diosga naupalatam nogacuna Israel castata musyachipäcamasha Jesucristowan ali willapata, chayta cäsucur shumagla cawapäcunäpag. Pay Jesusmi cananga cayan lapan runapas Munayniyog Diosnin. \v 37 Nätan gamcunaga shumagmi musyarcayanqui Bautizag Juan bautizanganpitarag Galileapita galayamur Judea ninganchru chay ali willapa willapacanganta. \p \v 38 Chaytaga willapacura Nazaret marcapita Jesusmi. Paytam Diosga Santu Espiritupa munayninman chrurasha munayniyog cananpag. Chaymi payga alicunata rurayar purira, jinaman lutan espiritucunatas runacunapita gargoyar. Chaynuy rurara Dios paywan captinmi. \v 39 Nogacunam capäcü Jesús lapan rurangancunata ricagcuna, Judeachrüsi Jerusalenchrüsi. Ricapäcurätan runacuna Jesusta cruzchru clävaypa wanuchipäcungantas. \v 40 Paytam Diosga cawacarachimura wanunganpita quima junagta. Nä cawarachimuptinga nogacunalawanmi cara, \v 41 manam lapan runacunawanchu. Nogacunatam Diosga acrapäcamasha unaypita-pacha Jesús cawacaramuptin paywan capäcunäpag. Nogacunam cawacaramuptinsi paywanga micapäcuräsi, jinaman upyapäcuräsi. \v 42 Paymi cachrapäcamasha paypita willapacurcänäpag, jinaman cachrapäcamashatan wanushacunapas, cawayagcunapas pay fiyisnin cananpag Dios chruranganta willapacurcänäpagsi. \p \v 43 Chay Jesuspitaga mas naupalapitam Diospa willacugnincunas lapan rimapäcura: ‘Payman yupachicugcunaga pi maysi juchancunapita perdonasham canga’ ”. \p \v 44 Chay nir Pedro mana rimaytas ushaptilanmi chay lapan mayacurcayag runacunaga mayänipita ricacarärin Santu Espiritupa munayninchru. \v 45 Chauraga Santu Espíritu chay juc casta runacunata juc rimaychru rimachigta, jinaman Dios alawagta ricarärirga Jopepita Pedrowan aywamug Israel casta señalächicusha runacunaga mayacasham cay nipäcura: \v 46 “Cay juc casta runacunamansi Diosga cachramunagtag Santu Espiritutaga”. \p \v 47 Nipäcuptinmi Pedroga cay nin: “Diosga cay runacunaman cachraramun Santu Espirituta noganchimannuymi. Chauraga manam pisi paycunataga ‘Ama bautizächicurcaychu’ ninmanchu”. \p \v 48 Chaypitam Pedroga mandarun Jesús ningannuy bautizacurcänanpag. \p Nätan paycunaga Pedrota ishcay quima junaglas “Cayushunragnar” nipäcuram. \c 11 \s1 Jerusalenchru Jesusman yupachicugcunata Pedro tantiachingan \p \v 1 Chauraga Judea ningan marcacunachru Jesusman yupachicugcunam, Jesuspa cachran ruragcunawan mayarärira juc casta runacuna Diospa willapanta chrasquicurcanganta. \v 2 Chauraga Cesareapita cutir Jerusalenman Pedro nä chrarcuruptinmi Moisés ningannuy señalächicushacunaga Pedrota nipäcura cay nir: \v 3 “¿Imanirtag juc casta runacunapa wayinman yaycuray, jinarcur paycunawan micuray?” \p \v 4 Nipäcuptinmi Pedroga cay nira: “Canan willapapäcushay lapan pasamangancunata. \v 5 Juc tardim Jope marcachru gorpachacurayar, Diosta manacuyarä. Chay manacuyarmi ricapusha cä jana pachapita juc jatun catanuy chruscun manyanpita watasha nogapa naupäman ishquiyämugta. \v 6 Chauraga naupäman chraramuptin ima cangantas shumag anayunäpagmi cayänag chruscu chraquiyog uywacuna, sima uywacuna, pampachru logaypa purigcuna, pishgocuna. \v 7 Chauraga chaylam mayarü Dios cay nimagta: ‘Pedro, sharcuy, cay uywacunata wanuchiy micunaypag’. \v 8 Nimaptinga cay nïmi: ‘Munayniyog tayta, manam micümanchu. Nogaga manam imaysi micurächu ganra mana micuna uywacunataga’. \p \v 9 Chauraga yapaymi rimaparaman jana pachapita cay nir: ‘Noga “Micuy” ningagtaga amam gamga lutanpag ricanquimanchu’. \v 10 Chaynuy quima cuti nircamarga jana pachamanmi Diosga cutichicun chay jatun catanuytaga lapan uywantinta. \p \v 11 Chaylam quima olgocuna chay gorpachacungä wayiman chrarärimun. Paycunataga cachramusha Cesarea marcapitam nogata pushapäcamänanpag. \v 12 Nätan nogataga Santu Espiritum nimasha mana anagyälar paycunawan aywanäpag. Aywapäcurätan caychru sogta cayag Jesusman yupachicugcunawansi. Cesareaman nä chrarurga, yaycarärï chay cachracamug runapa wayinmanmi. \v 13 Chaychrümi chay runaga willaparäriman juc angelta wayinchru ricapunganta. Jinaman naupanchru shacuyur cay ninganta: ‘Cachray runaycunata Jope marcata Pedro nipäcungan Simonta pushapäcamunanpag. \v 14 Paymi ali willapata willapapäcushunqui. Chay willapata chrasquicurmi gamsi, jinaman wayiquichru cagcunas lapay salvacurcanqui’ ninganta. \p \v 15 Chauraga ali willapata willapayaptïmi chay runacunaman aywaramun Santu Espíritu noganchiman aywamungannuy. \v 16 Chauraga yarparü Munayniyog Jesús cay ningantam: ‘Bautizag Juanga yacuwanmi bautizara, Dios munangannuyla cawashag nigcunatam. Nätan gamcunaga Santu Espíritu munangannuymi cawapäcunqui’ ningantam. \v 17 Nätan noganchiman Diosga Santu Espirituta cachramura Munayniyog Jesusman yupachicusham. Nätan paycunamansi Santu Espirituta Diosga cachraramun Munayniyog Jesusman yupachicurcaptinmi. Chaura nogaga ¿pitag cayä Diosta ‘Ama chaynuy ruraychu’ ninäpag?” \p \v 18 Chaura Pedro ninganta mayarärirga upäläcayäriram. Jinarcurmi Diosta alawapäcura cay nir: “¡Chaura cananga juc casta runacunas juchanpita wanacugcagga Dioswanmi imaycamas cawapäcunga!” nir. \s1 Antioquía marcachru ali willapata chrasquicurcangan \p \v 19 Chauraga Estebanta wanurärichiptinga Jesusman yupachicugcunataga masmi ashipäcura wanuchipäcunanpag. Chaymi waquinga gueshpirärira Feniciacama, Chiprecama, jinaman Antioquía marcacama. Chay gueshpirga ali willapata willapacurcara Israel castacunalatam, nätan manam juc casta runacunataga. \v 20 Chay gueshpigcuna waquinga capäcura Chiprepitam, jinaman Cirenepitam. Paycunaga Antioquiaman chrarurga manam Israel castacunalatachu willapacurcara Munayniyog Jesuspita, willapacuratan juc casta runacunatas. \p \v 21 Nätan paycunataga Munayniyog Jesusmi yanapara chay willapacurcaptin, jinaman achca runacunam juchancunapita wanacurcur Munayniyog Jesusman yupachicurcara. \p \v 22 Chauraga chay juc casta runacuna Jesusta chrasquicurcanganta musyarärirga, Jerusalenchru Jesusman yupachicug gotucagcunaga Bernabëtam cachrarärin Antioquiata. \v 23 Nä chrarurga ricarura juc casta runacunata Dios cuyapälar alisca yanapayangantam. Chaura alisca cushisham cay nira: “Gamcunaga lapan shongoypa Jesusman yupachicurcayay, jinaman chaynuyla paywan cacurcayay” nira. \p \v 24 Bernabëga cara ali runam, Santu Espiritupa munayninchru cawagmi, nätan Jesusman alisca yupachicugmi. Chaynuy captinmi Antioquiachru runacunaga Munayniyog Jesuspa runancunaman alisca achca yapacarärira. \p \v 25 Chaypitam Bernabëga Tarso marcata aywara Saulo ashig. Nä Saulowan tincururga Antioquiatam pusharamura. \v 26 Chauraga chay Antioquiachru Jesusman yupachicug gotucagcunawanga capäcura juc watam achca runacunata yachrarcayächir. Chay marcachrümi Jesusman yupachicugcunata runacunaga jutiparärira wamagta “Cristiano” nir. \p \v 27 Chay wichanmi Antioquiaman chrarärimura Jerusalenpita Diospa willacugnin runacuna ishcay quima. \v 28 Paycunapitam Agabo jutiyog runaga Santu Espíritu rimachiptin shayuyur cay nira: “Canga alisca micuy wanaymi cay pachachru”. \p Chauraga chay ningannuylam carura micuy wanay, Claudio jutiyog runa Romachru mandayaptin. \v 29 Chauraga Antioquiachru Jesusman yupachicugcunaga rimanacarärira capunganpita gotupäcunanpagmi, Judea ninganchru Jesusman yupachicugcunaman apachipäcunanpag. \v 30 Chaypitam nä goturärirga aparärichira Bernabëwan, jinaman Saulowan Judeachru Jesusman yupachicugcunapa mandagnincunaman paycuna aypupäcunanpag. \c 12 \s1 Jacobota wanurcachir Pedrota carcelman jitayapäcungan \p \v 1 Nätan chay wichanmi Rey Herodesga Jesusman yupachicug gotucagcunapitaga juc ishcayta charirachira cunchuchinanpag. \v 2 Jinamanmi Juanpa wauguen Jacobota espädawan tucsiypa wanurärichira. \v 3 Chay wanuchinganpita Israel castacunapa mandagnincuna “Alitam rurarun” nipäcuptinmi, Herodesga Pedrotas charirachira. Chay junagcunaga cara fiestam. Chay fiestachru micapäcug mana levaduraynag tantatam. \v 4 Chaura Pedrota nä carcelman wichrgacurcurga, Herodesga chrurarun chrunca sogtayog soldäducunatam, chruscucama raquinacurcur Pedro wichrgarayanganta ricapäcunanpag. Chaynuy rurara “Cay Pascua fiesta pasaruptinran Pedrota runacunapa naupanman jorgoshag, runacuna juchachapäcunanpag” nir pinsiarmi. \p \v 5 Chaura Pedroga alisca cuidasham carcelchru wichrgarara. Nätan Jesusman yupachicug gotucagcunaga chaynuylam Diosta alisca manacurcayara Pedropa janan. \s1 Pedrota carcelpita Diospa angelnin jorgongan \p \v 6 Chaura Rey Herodes “Waram jorgoshag” ningan pagas Pedroga punurayara ishcay soldäducunapa chraupinchrümi ishcay cadenawan watasha ichog maquinpita juc soldäduman watasha jinaman derëcha maquinpita jucag soldäduman watasha. Nätan waquin soldäducunam capäcura cárcel puncuchru cuidarcayar. \p \v 7 Chauraga Munayniyog Dios cachramungan angelmi mayänipita ricacarun Pedropa lädunchru. Jinarcurmi cárcel ruyisi alisca shumag achicyarun. Chaura angelga Pedropa wagtantam tupayurun ricchananpag. Chaypitam cay nin: “Pedro, ¡wayrala sharcuy!” \p Niptinga chaylam Pedropa maquinpita cadenaga cachracarun. \v 8 Chaura angelga yapaymi cay nin: “Jacucuy, jinaman sandaliayta jaticuy”. \p Chaypitam nä limpu jaticuruptinga angelga cay nintag: “Cananga catayta catacurcur guepäta shamuy”. \p \v 9 Niptin Pedroga angelpa guepantam yargaramun. Nätan payga manash ni yangalas tantiarachu ángel rurayangantaga, antis pinsiara cay nirshi: “Jorgayäman cay ángel ¿razonpachur u Dioschur chaynuypa ricapayächimansi?” nirshi. \p \v 10 Chauraga pasarärimun ruyicag puncutam soldäducuna shararcayaptin. Chaypitam chraupicag puncutas soldäducuna shararcayaptin. Jinarcurmi cälliman yargona jatun fierru puertaman chrarärimuptinga quichracarun quiquilan. Chauraga yargarärimun cällimanmi. Chaypitam nä juc cällicama pusharcurga, angelga illacarun. \v 11 Chaura chaylam Pedroga shumag tantiarun. Jinarcurmi cay nin: “Cananmi ichaga musyarü razonpa canganta. Munayniyog Diosmi angelninwan jorgarachiman Herodespa maquinpita, jinaman Israel castäcuna lutanta rurapäcamänanpita”. \p \v 12 Chaura chay nir tantiachracurcurmi Pedroga aywacun Mariapa wayinta. Mariaga cara Juanpa mamanmi. Nätan chay Juantam, Marcos nipäcug. Paypa wayinchrümi Jesusman yupachicugcunaga achca goturapäcunag Diosta manacurcayar. \v 13 Chay wayiman chrarur, Pedro sawanta töcacuruptinga Rode jutiyog jipashmi yargaramun pi cangantas ricag. \v 14 Chaura Pedropa shiminta mayarurga, alisca cushicuypitam puertata mana quichralar chay goturarcayangan wayi ruyiman wayrala yaycurcur cay nirun: “¡Pedrom washa puncuchru cayan!” \p \v 15 Niptinga goturarcayag runacunaga “¿Imanuypatag Pedroga canga? Fisyuychri perdirayan” nirärin. \p Nätan jipashga yaparcur yaparcurmi “Razonpa, Pedromar cayan” nira. \p Chaura paycunaga “Almanchri cayan” nipäcuram. \p \v 16 Nätan chaycama Pedroga chaynuylam puertata tocacuyara. Jinarcurmi puncuta quichrarärir Pedrota ricaparärirga mayacasha nirag ricacarärin. \v 17 Chaura upälala capäcunanpagmi Pedroga maquinwan sëñasta rurarun. Jinarcurmi willaparun imanuypa carcelpita Munayniyog Dios jorgamungantas. Chaypitam cay nira: “Chayta willapäcamuy Santiagotawan Jesusman lapan yupachicugcunata”. \p Nircurga yargormi jucläpa aywacura. \p \v 18 Nä pacha wararamuptin soldäducunaga aliscam löcutacarärira Pedropita imatas mana musyapäcur. \v 19 Chaura Rey Herodesga soldäducunawanmi ashichira. Mana tarirga cuidag soldäducunatam Pedro imanaypa illacangantas tapupara, mana imatas musyapäcuptinga, chay soldäducunata wanuchipäcamunanpagmi nirura. Jinarcurmi Rey Herodesga Judeachru cayanganpitaga aywacura Cesareata yachrag. \s1 Rey Herodes curu micuyaptilan wanungan \p \v 20 Chaypin Rey Herodesga alisca piñasham cara Tïro marcachru, jinaman Sidón marcachru runacunapag. Chay runacuna cawapäcug cara Herodes micuy ranticungalanwanmi. Chaymi paycunaga rimanacarärira Herodesman aywapäcamunanpag. Chaura nä Cesareaman chraramurga Blasto jutiyog runatam shumaglapa rimaparärira Herodeswan rimananpag. Chay Blastoga cara Herodespa golguen charagmi. Chauraga Blastopash Herodesta manacarärin cay nir: “Cananpita alinar cawashun yapay”. \p \v 21 Chaynuy nipäcuptin Herodesga jitarura juc junagchru gotucapäcunanpagmi. Chaura ningan junag chraramuptin Herodesga rey jacuränan jacunta jacucurcurmi tacuyun, juchacuna taripäcunancagman. Chaychrümi runacuna rimapayta galacuyun. \v 22 Chay rimanganta mayarmi runacunaga gaparäcurcan: “Cay rimayämugga Diosmi. Manam runachu” nir. \p \v 23 Chaylam Munayniyog Dios cachramungan angelga Herodesta gueshyarachira “Diosta alawapäcuyga ama nogataga”, chay runacunata mana ninganpita. Chaylam curucuna micuyaptilan wanurura. \p \v 24 Chaura Munayniyog Diospa ali willapanga masmi maychru chaychrüsi willapacayara. \p \v 25 Nätan Bernabëwan Sauloga chay apachicuy apapäcamunganta Jerusalenchru Jesusman yupachicug gotucagcunata gorcärirga Antioquía marcatam cuticurcara Marcos nipäcungan Juan jutiyog mözuta pushacurcur. \c 13 \s1 Saulowan Bernabëta Dios acrangan \p \v 1 Chaypagga Antioquía marcachru Jesusman yupachicugcuna gotucagchru carapäcura juc ishcayga, Diospa willacugnincunam, jinaman capäcuratan Jesuspita yachrachigcunas. Paycuna capäcura Bernabëmi, ‘Yana’ nipäcungan Simonmi, Cirene marcapita Luciom. Chaypitam cara Saulo, jinaman Manaén. Chay Manaenga cara Galileachru Rey Herodes cachicungan runam. \v 2 Chaypitam juc junagchru Jesusman chay yupachicugcuna Tayta Diosta alawarcayaptin, jinaman malagarcayaptin Santu Espíritu cay nirun: “Bernabëtawan Saulota niyärilay. Paycunataga nogam nä acrarayä Jesuspita willapacug aywapäcunanpag” nirun. \p \v 3 Chaura malagarcärirga, jinaman Diosta manacarcärirga, Bernabëpa Saulopa umanman maquincunata chrurayärirmi cananpitaga “Jesuspitam willapacurcanqui” nirärin, jinamanmi “Aywapäcuy” nirärin. \s1 Chipre tishgochru Bernabëwan Pablo yachrachiyta galayapäcungan \p \v 4 Chaypitam nä Santu Espíritu cachraruptinga Bernabëwan Sauloga jatun gochra manyanchru Seleucia ningan marcaman chrarärin. Chaypitam büquiman jegarcur, aywacurcan Chipreta. \v 5 Chaura nä Salamina ningan marcaman chrarärirga, Dios ningantam willapacarärin Israel castacuna gotucarcänan wayicunachru. Nätan Juan Marcosmi paycunawan cayara yanapänanpag. \p \v 6 Chauraga chay tishgochrüga lapan marcacunatam purirärin Dios ninganta willapacurcayar Pafos ningan marcaman chrapäcungancama. Chaychrümi tincurärin Barjesús jutiyog Israel casta runawan. Payga cara malrurag runam. Jinamanmi “Nogaga cayä Diospa willacugninmi” nir casquita rimag. \v 7 Chay runaga pasay purig cara Chipre tishgochru mandag Sergio Paulo jutiyog runawanmi. Sergio Pauloga cara alisca yarpaysapa runam. Paymi Diospita mayayta munar, Bernabëtawan Saulota gayarachin Diospa ali willapanta willapapäcunanpag. \v 8 Chauraga Bernabëwan Saulo, Sergio Pauloman chraräriptinga, chay malrurag runaga manam munarachu Jesuspita chay mandag Sergio mayacunanta Jesusman mana yupachicunanpag. \p \v 9 Chauraga Pablo jutiyog Sauloga Santu Espiritupa munayninchru carmi, chay malruragta rircacurcur, \v 10 cay nirun: “¡Runacunawan alipa ricachicug casqui, tucuy lutan rurag runa! ¡Asyagpa runan! Ali ruraycuna chregnig. ¿Imaycamatag ‘Dios mandangancunataga ama cäsucurcaychu’ nir runacunata amachanqui? \v 11 Canan üram Dios cunchuchishunqui. Cananga ñausham unaylarag canqui. Chaura manam ricapunquichu achicyagta”. \p Niruptinga chayüram chay malrurag Elimasga ricacarun pasay yanauyagchru. Nä mana aywayta atiparga, runacunatam jucta jucta “Janchralämaynar” nin. \v 12 Chaura Sergio Pauloga Elimas ñaushata ricarurga, Jesusman yupachicuytam galacuyun. Chaypitaga Munayniyog Jesuspita yachrachipäcunganpitas mayacasha niragmi cara. \p \v 13 Chay Pafospita Pabloga purig-mayin runacunawanmi awacurcan büquiman jegarcur Panfiliachru cayag Perge ningan marcaman. Nätan Juan Marcosga paycunata dëjarcurmi, Jerusalenta cuticura. \v 14 Nätan paycunaga Perge marcapita aywacurga chrarärin Pisidiachru Antioquía marcamanmi. Jinarcurmi jamana junagchrüga Israel castacuna gotucarcänan wayiman yaycurcur tayarärin. \v 15 Chaura Moisés isquirbinganta, jinaman Diospa willacugnincuna isquirbinganta leyircurga, chay gotucarcänan wayichru mandagcunaga cachrarärin juc runatam Pabloman “Wauguecuna, imalatas rimapapäcamayta munarga mä rimapayärimay” nichig. \p \v 16 Chaura niräriptin Pabloga sharcurcurmi, maquinwan sëñasyarun cachracyapäcunanpag. Chaypitam cay nin: “Israel castäcuna, jinaman Diosta manchacug taytacuna, canan mayapäcamay shumag: \v 17 Unay castanchi Israelcunata Tayta Diosmi acrara paypa runam capäcunanpag. Paycunata Egipto marcachru jucläpita aywacusha cayaptinsi, Tayta Diosmi achcaman mirananta munara, jinaman Diosga jorgaramura munayninwanmi chay marcapita. \v 18 Chaypitaga jäpag pampachrüsi chruscu chrunca watanuyran mana ali cawarcayaptinsi Diosga awantara. \v 19 Chaypitaga Canaán ninganchrüsi ganchris marcachru yachrag runacunata guërrachru yalipäcunanpagmi chay castanchita Diosga yanapara chaychru yachrapäcunanpag. Chauraga chruscu pachrac pichga chrunca watanuymi Diosga chay unay castanchicunata yanapara. \p \v 20 Chaypitaran Diosga chrurara fiyiscunata chay castanchicunata mandananpag. Chay fiyiscuna mandapäcura Diospa willacugnin Samuelcamam. \v 21 Chaypitam castanchicunaga Samuel mandanan wichanga Diosta manacurcasha cay nir: ‘Juclä marcacunapatanuynar reynïcunata chruraparcämä’. \p Nipäcuptinmi Dios chrurapura Saúl jutiyog runata reynincuna cananpag. Payga cara Benjaminpa castanmi, Cis jutiyog runapa churinmi. Payga chruscu chrunca watam rey cara. \v 22 Chaypitam Saultaga rey cayaptin Dios jorgorura. Jinarcurmi trucanta acrarura Davidta. Paypitam Diosga cay nira: ‘Isaïpa churin Davidtam tarirü shongöman yaycugta. Payga lapan ningätam cäsucamanga’ nira. \p \v 23 Chay Davidpa castan shamugpitam Diosga cachramusha Jesusta, ima-aygapitas Israel castata jorgonanpag, awillunchicunata unay ningannuyla. \v 24 Nätan manaragsi Jesús reguechicungancamaga Bautizag Juanmi lapan runacunata rimapara: ‘Israel casta-mayïcuna, jucha rurayangaypita wanacurcur, Diosman cutipäcuy, jinaman bautizacurcay’ nirmi. \v 25 Chaypita nä wanunan nachrgayämuptinsi Juanga rimara cay nirmi: ‘Gamcuna pinsiarcayangaynuysi nogaga manam cä salvacugchu. Nogapa guepätam icha aywayämunga salvacugga. Paypagga manam maygan alinnin runas cächu ni sandalianta pasquipunaläpagsi’ niram. \p \v 26 Abrahampa ayllun aywag castäcuna, jinaman Diosta manchacug taytacuna, gamcunapagmi Diosga Jesusta cachramusha ima-aygapitas jorgapäcushunaypag. \v 27 Nätan Jesuspitaga wac Jerusalenchru yachragcunapa mandagnincuna manam tantiapäcushachu imapag pay aywamusha cangantas, jamana junagcunachru Diospa unay willacugnincuna isquirbingancunata chaynuyla leyircayarsi. Chaynuypam paycunaga Diospa willacugnincuna isquirbinganchru ‘Jesustaga wanuchipäcungam’ ninganta quiquincuna rurapäcusha. \v 28 Paytaga mana juchaynag cayaptinsi mandag Pilatota manacurcara wanuchinanpagmi. \v 29 Chaura Diospa willacugnincuna Jesuspita isquirbipäcungannuyla lapan nä ruracaruptinga, cruzpita Jesuspa cuerpunta jorgarcärimurmi enterrapäcura. \v 30 Nätan Diosga cawacächimusha chay wanushapitam. \v 31 Galilea ninganpita Jerusalenta paywan aywasha runacunatawan chay cawacaramur Jesusga ricapachicura achca junagran. Chay ricag runacunam cananga Jesuspita willapacurcayan lapan runacunata. \p \v 32 Chay unay awillunchicunata ‘Salvacugtam cachramushag’ Dios ninganpitam nogacunas willaparcayag ali willapata. \v 33 Nätan noganchi castacuna aywag casta raygom Diosga Jesusta cawacächimusha, Salmoschru cay nir isquirbirayangannuy: \q1 ‘Gam cayanqui churïmi. \q1 Cananpitaga noganuymi imaycamas cawanqui’ nir isquirbishanuymi. \p \v 34 Chauraga chaynuy nirga nämi Dios nisha cara Jesusta cawacächimunanpita, jinaman mana cuerpun ismunanpita. Chaymi isquirbishacunachrüsi cay niyan: \q1 ‘Rey Davidta ningäcunataga razonpam rurashag’ niyanmi. \p \v 35 Yapaytan Jesusta Dios cawacächimunanpitaga Salmoschrüsi cay niyan: \q1 ‘Tayta Dios, amam munanquichu Dioslapag cawag servigniquipa cuerpü ismunantas’ niyanmi. \p \v 36 Chaura Davidga razonpam cay pachachru cawarnin Israelcunapa reynin carga, Dios ningannuy rurara. Chaypitam wanuruptinga taytancunacagman enterraräriptin cuerpunsi ismurura. \v 37 Nätan Jesuspaga manam cuerpun ismushachu Dios cawacächimusha captin. \p \v 38 Chaymi gamcuna castäcunaga, nä tantiapäcunquiman runacunapa juchancunata Dios nä perdonayanganta, jinaman Jesuspita nä willapacayanganta. \v 39 Chaura cananga lapan runacunasi Jesusman yupachicugcuna carcayan ‘Nä mana juchaynagmi cayanqui’ nisham Diospita. Nätan Moisés isquirbinganta cäsucugcuna manam chaynuy nisha cayta atipapäcuraychu. \v 40 Chaura mayapäcamay shumag: Ali willapata chrasquicurcay gamcunatatag ichaga pasarärishunquiman Diospa willacugnin cay ningan: \q1 \v 41 ‘Gamcuna mana cäsucugcuna, manchacapäcuy, \q2 jinaman illacapäcuy. \q1 Noga Diosmi rurashag gamcuna cawarcayangay wichan juc rurayta, \q2 nätan manam chay rurayangäpita \q2 pi willapapäcushuptiquis “Razonpachr Diosga rurayan” nipäcunquichu maygaysi’ nira”. \p \v 42 Chaura nä rimayta ushacurcur Israel castacuna gotucarcänan wayipita yargarcayamuptinmi Israelman muyusha runacunaga Pablotawan paywan purig runacunata cay nirärin: “Sábadu aywayämugchrüsar yapay yachrachipäcamay, cay yachrachipäcamangaycunapita” nirärin. \p \v 43 Chauraga chay wayipita nä wichicaräriptinga, Pablotawan Bernabëtaga Israel castacuna achcam gatirapäcura. Jinaman gatirapäcuram Israel castaman muyusha ali cawag runacunas, nätan Pablowan Bernabëga chay runacunata cay nipäcuram: “Canannuylar imaycamas cacurcayay, cuyamarlanchi ima-aygachrüsi yanapämagninchi Diosninchita servircayar”. \p \v 44 Chauraga chay jamana junag yapay chraramuptinga nachrga lapalanmi gotucarärin Israel castacuna gotucarcänan wayiman, Diospita yachrachipäcuptin mayacurcänanpag. \v 45 Chaura chay achca runacuna goturarcayagta ricaparärirga, waquin Israel castacunaga aliscam piñäcarärin. \p Jinarcurmi Pablowan Bernabé ali willapata willapäcurcayaptin chaycunaga contran sharcarärin. Jinamanmi waccuna “Yachrayächinganta ama cäsucurcaychu” nipäcura. \p \v 46 Chaynuy nipäcuptin Pablowan Bernabëga mana mancharilarmi cay nirärin: “Gamcunamanmi naupata Tayta Diosga cachrararcayäman pay nipäcamanganta willapapäcunagpag. Chaura canan yachrarcayächingagta mana chrasquiyta munarcayarga Dioswan imaycamas cawaytam mana munapäcunquichu. Chaymi cananga ali willapa willapacug aywacurcäshag juc casta runacunaman. \v 47 Paycunaman aywapäcunäpagmi Diosga cachrarcayäman cay nir: \q1 ‘Gam canqui juc achicyagnuymi \q2 juc casta runacunapag. \q1 Gammi ali willapata willapacunqui \q2 salvacugpita cay pachapa tumancama’ nir”. \p \v 48 Chaura juc casta runacuna chay nigta mayarärirga, aliscam cushicarärin, jinaman “Munayniyog Jesuspita willapämanganchiga alisca alim” nipäcuram. \p Chaura chay juc casta runacunapitas, ali willapataga chrasquicurcara Dioswan imaycamas cawapäcunanpag unaypita acrasha cagcunalam. \p \v 49 Chaynuypam Jesuspita willapaga limpu mayacasha chay puripäcungancagpaga. \v 50 Nätan waquin Israel castacunaga alinninpag ricasha warmicunatawan marca mandag olgocunatam nirärin cay nir sucsutapäcunanpag: “Cay runacunata gargoshun cay marcanchipita” nipäcunanpag. \p Chay nipäcungannuylam Pablotawan Bernabëtaga gargarärira chay marcanpita. \v 51 Chaura Pablowan Bernabëga chay marcapita yargarärin chraquincunaman alpa latucashata tapsicarcärirmi. Chaynuy rurapäcura: “Gamcunapitachr cananga imanuysi cacurcanqui nipäcunan trucam”. Jinarcurmi aywacurcara Iconio marcata. \v 52 Nätan Jesusman yupachicugcunaga Santu Espiritupa munayninchru alisca cushisham capäcura. \c 14 \s1 Iconio marcachru Pablowan Bernabé yachrachipäcungan \p \v 1 Chaypitam Iconio marcaman nä chrarärirga, Israel castacuna gotucarcänan wayiman yaycarärin. Jinarcurmi Jesuspita yachrarärichiptin, Israel castacunawan juc casta runacunaga Jesusta chrasquicarärira achca. \v 2 Nätan Jesusta mana chrasquicug Israel castacunaga, juc casta runacunatam yachrarärichin: “Jesusman yupachicugcunaga lutan runacunam” nipäcunanpag. \v 3 Chay nircayaptinsi Pablowan Bernabëga Munayniyog Jesusman yupachicurmi mana mancharilar yachrachipäcura unaylarag. Nätan Tayta Diosga cuyapälarmi chay yachrarcayächingan razoncag willapa canganta musyachira, mana runala ruray atipänancunata ima-aygatas rurachiypa. \v 4 Chay marcachru yachragcunaga ishcay puntamanmi raquicarärira. Waquinmi “Pablowan Bernabëga alim” nipäcura. Nätan waquinga “Israel casta yachrachigcunam mas aliga” nipäcura. \v 5 Chauraga Israel castacunawan juc casta runacunam chay marcachru mandagnincunawan rimanacarärin Pablotawan Bernabëta ashlipäcunanpag, jinaman rumiwan chapipäcunanpag. \v 6 Chayta musyarärirga Pablowan Bernabëga gueshpicurcara Licaonia ninganchru Listra marcamanmi, jinaman Derbe marcamanmi. Aywapäcuratan chaypa cayag lapan marcacunamansi. \v 7 Chaycunapam puripäcura Jesuspita willapacurcayar. \s1 Listrachru Pablo wanuchiyta munapäcungan \p \v 8 Chaura Listra marcachrüga tayayänag juc rata runam mana pasay puriy atipag. Chay runataga maman gueshyacurura ratatash. \v 9 Chaura payga Pablo rimayangantam mayacuyara, nätan Pabloga chay runata rircärirga tantiarun Dios cuticächinanpag yupachicuyangantam. \v 10 Chaura Pabloga gayacuypa niragmi cay nirun: “¡Sharcuy. Shumag shayuy!” \p Niptinmi runaga chayüra shayurun. Jinarcurmi puriyta galayurun. \v 11 Chaura runacunaga Pablo chay rata cuticächigta ricarärirga, gayacuypanuymi Licaonia rimayninchru: “¡Caycunaga diosmi runaman muyusha chrarärimun!” nipäcura. Chay rimayta manam paycunaga tantiapäcurachu. \p \v 12 Chaura Bernabëpagmi nipäcura: “Payga mayorcag diosmi” nir, jinaman Diospita yachrachig captinmi Pablopag nipäcura: “Payga dios Hermesmi” nir. \p \v 13 Chay marca yaycunachrümi canag juc wayi Júpiter ningan diospag rurasha. Chaura chay wayichru sacerdötim alisca shumag waytapasha törucunata gaticurcur chrarachin marca puncuman. Chay törucunatam payga chaychru waquin runacunawan wanurcachir rupachiyta munapäcura. \p \v 14 Chauraga Pablowan Bernabëga paycunapag rupachiyta munapäcunganta tantiarärirga jatirarcayangan jacuncunatam lachirärin piñasha. Jinarcurmi chay achca runacuna cayagman yaycarärirga gayachracuypanuy cay nipäcura: \v 15 “Taytacuna, ¿imanirtag cayta rurarcayanqui? Nogacunaga manam dioschu capäcü antis gamcunanuysi runalam. Nätan canan aywararcayämü chay lutan rurarcayangaypita wanacurcur imaycamas cawag Diospa runanman muyupäcunaypag, ali willapa musyachigmi. Pay Diosmi wac jana pachatas cay pachatas jatun gochratas lapan imantawansi camara. \v 16 Nätan unay wichancuna Tayta Diosga rircaylam rircarara pi may runatas shongon munanganta rurapäcuptin. \v 17 Chaynuy cawarcayaptinsi Diosga chaynuylam reguechicura, imas aygas yanapanganwan. Chaura paymi tamyachimunsi usyachimunsi tarpucunganchi ali gueshpinanpag. Chaynuypam micuyta aypata gomanchi cushisha cawananchipag”. \v 18 Chaynuypa nircayaptinsi runacunaga manam wiyaripäcurachu. Alisca sasataran chay runacuna törucunata wanurcachir rupachipäcunanpita amachacurcara. \p \v 19 Chauraga Antioquiapitam, jinaman Iconio marcapitam Pablotawan Bernabëta chregnig Israel-mayincuna Listraman chrarärimun. Chaypitam chaychru yachrag runacunataga cay nirärin: “Caycunaga alisca lutantam rurarcayan. Wanuchishun”. \p Nipäcuptin chay runacunaga “Äri” nirmi, Pablota rumiwan chapirärira. Jinarcurmi “Nä wanushachr cayan” nir garashtapäcura marcapita washaman. \v 20 Chaypitam Jesusman yupachicugcuna muyuräriptinga Pabloga sharcaramun. Jinarcurmi yaycurun marcaman yapay. Warantinmi ichaga Listrapita aywacurcara Pablowan Bernabëga Derbe marcata. \p \v 21 Chaura Derbe marcachru Jesuspita willapacaräriptinga, achca runacunam Jesuspa discïpulunman muyurärin. Chaypitaga cutipäcamura Listrapam, Iconiopam, Pisidiachru Antioquía marcaman. \v 22 Chay marcacunapa cutirga Jesusman yupachicugcunata cay nirmi valorchapäcura: “Jesuspita mana raquicälar, jinaman Jesusman chaynuyla yupachicular cawapäcuy” nipäcura. Chaypitas cay nipäcuraran: “Diospa munayninmanga yaycushun ima-ayga cunchuytas awantar-ran” nirmi. \p \v 23 Chaypitas paycunaga marcan marcanmi chrurapäcura Jesusman yupachicug gotucagcunachru mandagcunata. Jinarcurmi chay chrurapäcungan runacunapa janan manacarcärirga malagayärirga, cay nipäcura: “Munayniyog Dios, gamnar cay yupachicushugniqui runaycunata yanapay” nir. \s1 Pablowan Bernabé Antioquiaman cutipäcungan \p \v 24 Chaypitam Pisidia ninganpa pasarga chrarärin Panfilia ninganman. \v 25 Chaypitam Panfiliachru cayag Perge marcaman chrarärirga Jesuspita willapacurcara. Jinarcurmi chaypitaga uranpapäcura Atalia marcaman. \v 26 Chay Atalia marcapitam büquiwan cuticurcara Siriachru Antioquía marcaman. Chay Antioquiapitam paycunaga yargapäcusha cara Jesuspita willapäcug, Dios cuyapälar yanapänanpag paycunapita manacarcäriptin. \v 27 Nä Antioquía marcaman chrarärirga, Jesusman lapan yupachicug gotucagcunatam goturärin. Chaychrümi paycunata Pablowan Bernabëga willaparärin lapan ima-aygatas Diospa munayninwan rurapäcunganta, jinaman juc casta runacuna Jesusman yupachicurcanganta. \p \v 28 Chaura chaychru, Pablowan Bernabëga capäcura unayran Jesusman yupachicugcunawan. \c 15 \s1 Jerusalenchru Jesusman yupachicugcunachru mandagcuna rimanacurcangan \p \v 1 Chay wichanmi Judea ninganpita Antioquía marcaman juc ishcay Israel casta runacuna chrarärin. Jinarcurmi Jesusman yupachicug-mayinchicunata cay nir yachrachipäcura: “Moisés isquirbinganchru ningannuy mana señalacurcarga manam salvacurcanquichu” nir. \p \v 2 Chaynuy yachrachipäcuptinmi Pablowan Bernabëga “Manam chaynuychu” nir, alisca tapunacuyta galacayärin chay runacunawan. \p Chaymi Antioquiachru Jesusman yupachicugcunaga cachrarärin Jerusalenta Pablotawan Bernabëta, Jesusman juc ishcay yupachicugcunatawan. Chaychru Jesuspa cachran ruragcunawan, jinaman Jesusman yupachicug gotucagcunachru mandagcunawan chay yachrachipäcunganpita rimapäcunanpag. \p \v 3 Chaura Antioquiachru Jesusman yupachicug gotucagcuna nipäcungannuymi Pablowan Bernabëga aywapäcura. Chay aywar pasapäcura Fenicia ninganpam, jinaman Samaria ninganpam. Chay marcacunachrümi Jesusman yupachicugcunata willapacurcara, juc casta runacunas Jesusta chrasquicurcayanganta. Chayta mayar paycunaga aliscam cushicurcara. \p \v 4 Chaura Pablowan Bernabé nä Jerusalenman chraräriptinga, chaychru Jesusman yupachicug gotucagcunam, Jesuspa cachran ruragcunam, jinaman Jesusman yupachicugcunachru mandagcunam chrasquirärin. Chaychrümi willapacurcara Dios ima-ayga alitas paycunawan rurayanganta. \v 5 Jinaman willapacuratan Jesusman chay juc ishcay yupachicugcuna cay nipäcunganpitas: “Juc casta runacuna Jesusman yupachicugcunata nishun señalächicurcänanpag, jinaman nishun Moisés isquirbingannuy rurapäcunanpag” nipäcungantas. Chay nigcuna capäcura fariseo castapita Jesuspa runanman muyushacunam. \p \v 6 Nipäcuptinmi Jesuspa cachran ruragcunaga gotucarärin Jesusman yupachicugcunachru mandagcunawan chay nipäcunganpita rimapäcunanpag. \v 7 Chauraga chaychru goturarcayagcuna alisca tapunacurcayaptinmi, Pedroga shayuyur cay nin: “Jesusman yupachicug-mayïcuna, gamcunaga shumagmi musyarcayanqui mas naupalapita Dios ali willapata willapacunäpag nimanganta. Nätan chay willapacuptïmi juc casta runacuna Jesusta chrasquicurcara. \v 8 Chaura ima pinsianganchis musyag Diosga, paycunata chrasquiyanganta musyachira noganchimannuysi Santu Espiritunta paycunaman cachramunganpam. \v 9 Nätan Diospa naupanchrüga Israel castas, juc castas chaynuylam canchi. Chaymi payman yupachicugcunata juchancunapitas perdonara. \v 10 Chaura ¿imanirtag gamcunaga munarcayanqui Diosninchi lutan rurananta? ¿Imanirtag awillunchicuna, jinaman noganchicuna mana ruray atipanganchita ‘Ruray’ nircayanqui Jesuspa chay juc casta discïpuluncunata? \v 11 Nätan noganchiga shumagmi musyayanchi Munayniyog Jesús cuyapämarlanchi paycunatas noganchitas salvamanganchita”. \p \v 12 Chaura chaychru goturarcayag runacunaga lapansi upälalam mayacurcara, Pablowan Bernabé willapapäcunganta. Nätan willapacurcaraga juc casta runacunachru ima-aygatas Diospa munayninwan runala mana ruray atipänanta rurapäcungantam. \p \v 13 Chaura willapayta nä usharäriptinmi, Santiagosi cay nin: “Jesusman yupachicug-mayïcuna, mayapäcamay: \v 14 Simón Pedroga willaparamanchi juc casta runacunata galayunanpita-pacha runancunapag Dios acrangantam. \v 15 Cay willapämanganchiga ruracayan Diospa willacugnincuna isquirbingannuymi. Chay isquirbishachrüga cay niyanmi: \q1 \v 16 ‘Chaypitaran cutimushag Davidpa castan aywagcunata yapay yanapänäpag. \q2 Cananga mana cäsucarcämanganpita juc wayi juchrushanuymi carcayan. \q1 Chauraga juchrusha wayita sharcachignuymi \q2 chay mana cäsucug runacunata muyuchishag cäsucugman. \q1 \v 17 Chaynuy rurashag waquin runacunas Munayniyog Diosta ashipäcunanpagmi, \q2 jinaman chay juc casta runacuna Diosta alawapäcungancagchru waquin runacunas \q1 Munayniyog Diosta ashipäcunanpagmi. \q1 \v 18 Chaynuypam Munayniyog Diosga unaylapita nä musyachimasha canchi caycuna ruracänanpita’ niyanmi. \p \v 19 Chaymi juc castacuna Diospa runanman muyushacunataga ama nichwanchu: ‘Moisés isquirbingannuyrag cawapäcuy’ nirga. \v 20 Antis cartata apachishun mana juchäcurcänanpag cay nishata: ‘Chay diosnincunapag micuy garapäcungancunataga amam micapäcunquichu, nätan wanuypa wanusha uywapa aychantas amam micapäcunquichu, yawartas amam micapäcunquichu, jinaman warmin warminsi olgon olgonsi amam cawapäcunquichu’ nishata. \v 21 Chaycunapitaga unay unaypitam mayag marcacunachrüsi Israel castanchicunaga lapan jamana junagmi chay gotucarcänan wayicunachrüga Moisés isquirbingancunata leyircayan”. \s1 Jesusman yupachicugcunachru mandagcuna cartata apachipäcungan \p \v 22 Niptinmi Jesuspa cachran ruragcunawan, Jesusman yupachicugcunachru mandagcunaga, jinaman Jesusman yupachicug gotucagcunaga, paycuna castapita acrarärin ishcay alinnin runacunata, Pablowan Bernabëwan Antioquía marcata aywapäcunanpag. Paycuna capäcura Barsabás nipäcungan Judasmi, jinaman Silas jutiyog runam. \v 23 Chauraga paycunawanmi cartata rurarcurga apachipäcura cay nir isquirbishata: \q1 —“Antioquía marcachru, Siria ninganchru, jinaman Cilicia ningan lapan marcacunachru juc casta Jesusman yupachicug-mayïcuna: \p Cay Jerusalenpita Jesuspa cachran ruragcunam, Jesusman yupachicugcunachru mandagcunawan, cay cartata isquirbircayämü: \v 24 ¡Imanuylam carcayanqui! Nogacuna musyasham capäcü Jesusman yupachicug Israel castäcuna, gamcunacagman aywarcamur ‘Señalächicurcayrag’ nir pantacächiy munarcayäshungayta. Paycunataga manam cachrapäcamurächu ni ‘Yachrachipäcamuy’ nipäcuräpishchu. \v 25 Chaymi cananga lapäcuna caychru rimanacurcur juc ishcay runacunata cachrarcayämü. Paycunaga aywarcayämun alisca cuyashäcuna Pablowan Bernabëwan parëjum. \v 26 Paycunaga wanupäcunan captinsi mana imatas mancharilarmi servipäcun Munayniyog Jesucristota. \v 27 Chauraga Judastawan Silastam cachrarcayämü, paycunam cay cartapita maslata tantiachipäcushunqui. \v 28 Nätan Santu Espiritusi ni nogacunas manam munapäcüchu cay nircayangagpita mastarag rurapäcunayta. \v 29 Caylata nircärishay: Chauragar ama micapäcuychu chay diosnincunata micuy garapäcungantas, ni yawartas, ni wanuypa wanug uywacunapa aychantas. Amatag warmin warminsi olgon olgonsi cawapäcuychu. Caycunata mana rurarga alim capäcunqui. Chauraga alila cawapäcuy”.— \p \v 30 Chay nir isquirbisha cartata apacurcurmi Jerusalenchru cagcunata “Aywalä” nicurga, aywapäcura Antioquiata. Nä chrarurga Jesusman lapan yupachicugcunata gayarcachirmi cartata gorärira. \v 31 Chaura chay carta leyigta mayarärirga aliscam cushicarärin chay cartachu ninganpita. \v 32 Chaylam Judaswan Silasga Diospa willacugnin capäcur, Jesusman yupachicugcunata rimapapäcura shumag tantiapäcunanpag. Chaura paycunaga calpanchasham quëdarärira. \v 33 Chay marcachru unaylaran capäcura. Chaypitam Jesusman yupachicugcunaga “Diosninchi yanapapäcushunqui” nircur cutirärichimura Jerusalenta chay cachrapäcamungan runacunaman. \p \v 34-35 Nätan Pablowan Bernabëmi ichaga Antioquiachru quëdarärirga, capäcura Munayniyog Jesuspita chaynuyla yachrarcayächir, jinaman ali willapata mas achca runacunawan willapacurcayar. \s1 Pablo jucläpa Bernabé jucläpa Jesusman yupachicugcuna ricag aywapäcungan \p \v 36 Chaura nä ishcay quima junag pasaruptinmi Pabloga Bernabëta cay nin: “Acu, Munayniyog Jesuspita willapacunganchi marcacunapa cutishun, Jesusman yupachicugcunata ricamushun imanuy carcayangantas”. \p \v 37 Niptinmi Bernabëga “Juan Marcostas pushashun” nira. \p \v 38 Niptinmi Pabloga Juan Marcos aywananta mana munarga cay nin: “Payga Panfiliachru dëjamanganchinuysi lamitä camiñupitas cutiramunmanchri ali willapa willapacuyta dëjarcursi”. \p \v 39 Chay niptinmi jucninsi jucninsi mana tantiachinacurga raquicarärin. Chaura Bernabëga Marcoswanmi aywacurcan Chipre tishgota aywag büquiman jegarcur. \v 40 Nätan Pabloga Silastam acrarura puripäcunanpag. Chaura Jesusman yupachicugcunaga “Munayniyog Diosninchi cachrarcayäshuptiquiga aywapäcuy” nircärirmi manacarärin Tayta Diosta paycunata yanapänanpag. Chauraga aywacurcara \v 41 Siriapam, jinaman Ciliciapam, Jesusman yupachicug gotucagcunata yachrarcayächir. \c 16 \s1 Timoteota Pablowan Silas pushapäcungan \p \v 1 Chaypita Derbe marcaman chrarurga aywacurcara Listra marcatam. Chaychrümi yachrara juc discípulu Timoteo jutiyog. Chay mözupa maman canag Jesusman yupachicugmi, jinaman Israel castam. Nätan taytanmi canag juc casta runa. \v 2 Chay Timoteopag Listrachru Iconiochru Jesusman yupachicugcuna rimapäcunag: “Payga ali mözum” nirmi. \v 3 Chaura Pabloga Timoteota pushayta munarga señalarachiram, chaychru yachrag Israel casta-mayincuna mana imatas rimarcayänanpag. Chaynuy rurara Timoteopa taytan juc casta runa canganta lapan musyapäcuptinmi. \v 4 Nätan chay marcan marcan puripäcurga, Jerusalenchru Jesuspa cachran ruragcuna, jinaman Jesusman yupachicugcunachru mandagcuna rimanacurcangantam willapacurcag Jesusman yupachicugcuna chayta cäsucurcänanpag. \v 5 Chayta mayacur Jesusman yupachicug gotucagcunaga muyupäcura Jesusman alisca yupachicugmanmi. Jinamanmi waranpa, waranpa Jesusman yupachicurcag mas achca runacuna. \s1 Macedonia runa Pablota ricäpangan \p \v 6 Chaypitam Pablowan chay ishcay aywagcunaga chrarärin Frigia ninganman. Chaypitam aywapäcura Galacia ninganman. Chaychrümi Santu Espirituga paycunata nirura Asia ninganchru Jesuspita mana rimapäcunanpag. \v 7 Chaura nä Misia chimpanman chrarärirga aywayta munapäcura Bitinia ninganmanmi. Jinarcurmi Santu Espirituga “Ama aywapäcuychu” nirura. \v 8 Chauraga Misiaman mana yaycularmi uranpapäcura Troas marcaman. \v 9 Diosga chaychrümi pagaspa Pablota ricaparachin, Macedonia ninganpita juc runata. Payshi shacuyur “Aywalämuynar Macedonia ninganman yanapapäcamänaypag” nirun. \p \v 10 Chaura Pablota chaynuypa niruptinga, camachracuytam galacayärï Diosmi “Macedoniata aywapäcuy Jesuspita ali willapata willapacurcänaypag niyämanchi” nir. \s1 Pablowan Silas Filipos marcachru capäcungan \p \v 11 Chaura Troas marcapitaga juc büquiman yaycurcurmi aywacurcarä Samotracia ningan tishgota. Chaypitam warantinga büquiwantag chrarärï Neápolis marcaman. \v 12 Chay Neapolispitaga aywapäcurä Filipos marcatam. Chay Filipos marca cara Macedonia ninganchru mas alinnin marcam. Jinaman Romapita runacunam chaychru yachrapäcug. Chay marcachru capäcurä ishcay quima junagran. \p \v 13 Chauraga jamana junagchrümi, chay marcapita yargorga aywapäcurä mayu manyanta. Chay mayu manyanchrümi Israel castacunaga Diosta manacurcag. Chaura tacuyurmi chaychru gotucag warmicunata Jesuspita willapapäcurä. \v 14 Chay warmicunachrümi canag Tiatira marcapita Lidia jutiyog warmi. Payga canag alisca välig yana puca color tëlacuna ranticugmi, jinaman canag Diosta manchacug warmim. Pablo rimanganta mayacuyaptinmi Munayniyog Dios yanapaptin payga alisca shumag mayacura. \v 15 Chaura Lidiaga wayinchru cagcunawan bautizächicurcurga cay nirärimanmi: “Chaura Munayniyog Diosman razonpa yupachicug cayaptïga, acu aywashun wayïta gorpachacurcänaypag” nir, yapay yapay nipäcamaptinga wayinmanmi aywapäcurä gorpachacug. \p \v 16 Chaypitam juc junagchrüga Diosta manacug mayucagta aywarcayar, juc rantisha jipashwan tincurärï. Chay jipashga lutan espíritu yanapaptinmi musyapacur chranin golgueta gänanag chay rantignin runapag. \v 17 Chauraga Pablotawan nogacunatam gatirayta galacayäriman cay nir gaparayar: “Cay runacunaga jana pachachru Munayniyog Diospa servignincunam. Paycunaga willaparcayäshunqui Jesuspita ali willapatam salvacurcänaypag”. \p \v 18 Chay niyar gatirapäcamara achca junagran. Chaynuyla nipäcamaptinmi Pabloga, mana masta awantayta atipar jipashcagman muyurcur lutan espirituta cay nin: “Jesucristo ningannuy noga nishay: ¡Yargoy cay jipashpita!”. \p Niruptinga chayüram lutan espirituga yargorura chay jipashpita. \p \v 19 Chaura chay jipashpa rantignin runacunaga paycunapag nä mana masta golgue gänananta tantiarärirga, charirärin Pablotawan Silastam. Jinarcurmi pläzaman aywachicurcan, chaychru marca mandagcunapa naupanman. \v 20 Chaypitam chay mandagcunapa naupanman nä chrarärichirga cay nirärin: “Cay Israel casta runacunam cay marcanchichru runanchicunata lutanta rurapäcunanpag sucsutarcayan. \v 21 Jinamanmi yachrarcayächin ‘Jucnuypa cawapäcuy’ nir. Noganchiga manam chaycuna ningantaga chrasquicuchwanchu ni rurachwanpishchu Roma nacionpita cayarga”. \p \v 22 Chay niräriptin runacunaga Pablopawan Silaspag contranmi sharcarärin. Jinarcurmi chay marca mandagcunaga, jacuncunata lachircapur vära gueruwan alisca wipyachipäcura. \v 23 Chaypitam nä alisca wipyarcachirga chaychru carcelman wichrgarärichira. Jinarcurmi chay cárcel ricag runata “Caycunata shumagmi ricanqui mana gueshpipäcunanpag” nira. \v 24 Chaynuy niräriptinga Pablotawan Silastaga chay cárcel ricag runaga, mas ruyicagmanmi wichrgarun. Nätan chraquincunatam cëpuwan charirärichira. \p \v 25 Chaypitash chraupi pagasnuyga Pablowan Silasga Diosta manacurcur cantarcayara himnucunata. Chay jinapäcugtash chay carcelchru waquin wichrgaragcunaga mayacurcara. \v 26 Chaylash mayänipita pacha cuyuyta alisca galacuyun, chay carcelpa cimintunsi aliscash cuyuricun. Jinarcurshi carcelpa puncuncunas lapalan quichracarun. Nätan cadenashacunapas lapanpash cadenancuna cachracarun. \v 27 Chaura chay cárcel ricag runa riccharamurga ricapurun lapan puncucuna quichracashatash. Jinarcurshi manchacarur espädanta jorgarcamurga nä tucsicunanpag cayara “Carcelchru cagcunaga lapanchri nä gueshpirun” nir pinsiar. \v 28 Nätan Pabloga gayacurun: “Ama imatas ruracuychu. Lapämi caychru carcayä” nirshi. \p \v 29 Niruptinga cárcel ricag runaga achquita manarcurshi, cárcel ruyiman pachrpachryayla yaycurun. Chaypitash manchacaypita chucchucyayar gongorpacuyun Pablopa, jinaman Silaspa naupanman \v 30 Jinarcurshi chay ruyipita jorgarcamurga cay nin: “Taytacuna, juchasapa runam cä. ¿Imatatag ruräman Tayta Dios salvamänanpag?” \p \v 31 Niptinshi Pablowan Silasga cay nirärin: “Munayniyog Jesusman yupachicuy. Chauraga salvasham canqui gamsi, jinaman wayiquichru lapan yachragcunas”. \p \v 32 Chauraga paytash, wayinchru lapan cagcunatawan rimapapäcura Munayniyog Jesuspita. \v 33 Chaura chay cárcel ricag runaga chayürash chraupi pagas cayaptinsi Pablopawan Silaspa däñashancunata maylarcur jampira. \p Nä jampiyta usharcularshi chay runaga bautizacurura lapan castancunawan. \v 34 Jinarcurshi Pablotawan Silasta wayinman pusharcurga micuyta garacurun. Chay runaga alisca cushishash cara lapan aylluncunawan Tayta Diosman yupachicurcanganpita. \p \v 35 Chaura pacha nä wararuptinga chay marca mandagcunaga chay cárcel ricagmanshi cachrarärin guardiancunata cay nig: “Ganyan carcelman wichrganganchi runacunata cachrariruy” nig. \p \v 36 Niruptin chay cárcel ricag runaga Pablotam cay nin: “Marca mandagcunam willarärichiman gamcunata cachraripäcunagpag. Chauragar yargorcur gasila aywacurcay”. \p \v 37 Niptinshi Pabloga chay guardiacunata cay nin: “¿Paycunaga juchayog u mana juchayog capäcungätas mana shumag musyalar, runa ricay astircärimarchu, jinaman carcelman wichrgarcärimarchu cananga pacaylapa cachrarircayäman? Nogacunaga Roma runam capäcü. Chauraga manash yargapäcushagchu, antis quiquincuna aywapäcamuchun jorgapäcamänanpag” nirärinshi. \v 38 Chaura guardiacunaga Pablo ningantash chay marca mandagcunata willarärin. Nätan Roma runa capäcunganta musyarärirga aliscash manchacarärin. \v 39 Chauraga carcelta aywarcamurshi Pablotawan Silasta cay nirärin: “¿Gamcunaga razonpachu carcayanqui Roma runacuna?” \p Nipäcuptinshi Pabloga “Au” nirun. \p Chaura chay marca mandagcunaga washata jorgarcamurshi yaparcur yaparcur “Mana musyarmi chay imatas rurasha capäcug. Amar imas cachunchu. Aywacurcaynar cay marcapita” nipäcura. \p \v 40 Nä carcelpita yargorga aywapäcamura Lidiapa wayintam. Chaychrümi Jesusman yupachicugcunata “Amamar Jesuspitaga raquicapäcunquichu” nircurga aywacurcarä. \c 17 \s1 Tesalónica marcaman Pablowan Silas chrapäcungan \p \v 1 Chaura Filipos marcapita yargorga, Pablowan Silasga aywapäcura Anfípolis marcatam. Chaypita yargormi aywapäcura Apolonia marcata. Chaypitam aywapäcura Tesalónica marcata. Chaychrüga canag Israel castacuna gotucarcänan juc wayim. \v 2 Chauraga imaysi aywachrangannuymi Pabloga aywacun chay wayita, chay marcachru cara quima semänaran. Chaymi chaychrüga quima jamana junagrag paycunawan rimara. \v 3 Rimaparaga isquirbishacunapitam cay nir: “Diospa cachran salvacug Jesusga cunchunanmi, jinaman wanunanmi cara. Chaypitam cawacämunan cara. Pay Jesuspitam nogaga willaparcayag. Paymi cayan Diospa cachran salvacugta shuyacuyanganchi” nir. \p \v 4 Chaynuypa rimaruptin waquin Israel castacunaga “Razonpam chayga” nirmi Jesusman yupachicuyta galacayärira. Jinarcurmi Pablowan Silaswan shuntacapäcura. Paycunamanga shuntacapäcuratan Dios manchacug juc casta runacunas alisca achca, jinaman alipag ricasha warmicunas achcam. \v 5 Nätan Jesusman mana yupachicuy munag Israel castacunaga chriquicurmi shuntarärin pläzacunalachru cacug guella, jinaman lutan runacunata. Chaycunawanmi achca runata shuntarcurga chay marcachru runacunata sucsutarärin. Jinarcurmi Pablotawan Silasta ashir, Jasonpa wayinman yaycarärin runacunapa naupanman jorgapäcunanpag. \p \v 6 Chaura mana taricarcärirga Jasontawan waquin Jesusman yupachicugcunatam aywachicurcan calpanta camärir marcachru mandagcunapa naupanman cay nir gapararcayar: “Cay runacunaga mayag chayagchrüsi lapan runacunata pantacarcayächirmi purircayan. Jinarcurmi cananga cay marcamansi chrarärimun, chaynuy runacunatam Jasonga gorpachasha. \v 7 Chaycunaga lapanmi Romachru Munayniyog César ninganta mana cäsucurcanchu, ‘Jesusmi reyga’ nir”. \p \v 8 Chay nigta mayarärirga goturarcayag runacunawan marca mandagcunaga alisca piñasham “Äyay äyar” rimacurcan. \v 9 Chaura Jasonpita, jinaman Jesusman yupachicugcunapita golgueta chrasquirärirga marca mandagcunaga cachrariräriram. \s1 Berea marcachru Pablowan Silas yachrachipäcungan \p \v 10 Chaura Jesusman yupachicugcunaga chay pagaslam Pablotawan Silasta chay marcapita yargarärichira Berea marcata aywacurcänanpag. Nä Berea marcaman chrarärirga Israel castacuna gotucarcänan wayitam aywacurcan pasay-pacha. \v 11 Chay marcachru Israel castacunaga mas alicamam capäcunag, Tesalonicachru Israel castacunapitaga. Chay Bereachru Pablo Jesuspita yachrachiptin alisca shumagmi mayacurcara. Chaypitam Diospa isquirbishancunawan tincuchipäcura waran waran Pablo yachrachingan razoncag u casqui cangantas musyapäcunanpag. \v 12 Chaura chaychru Israel casta runacunaga Jesusman yupachicuyta galayarärira achcam. Chaynuytan yupachicuyta galayaräriratag juc casta runacunapitas alisca achca. Chaynuytan yupachicurcaratag alipag ricasha warmicunas olgocunas, alisca achca. \p \v 13 Chaura Tesalónica marcachru Israel castacunaga, Berea marcachru Jesuspita Pablo yachrayächinganta mayarärirga, aywarcamurmi Pablopa contran sharcapäcunanpag runacunata sucsutarärin. \v 14 Chauraga chayüram Jesusman yupachicugcunaga Pablota yargarärichin jatun gochra manyanman pushapäcunanpag. Nätan Silaswan Timoteoga quëdarärin Berea marcachrümi Jesusman yupachicugcunawan. \v 15 Chaura Pablotaga pushapäcura Atenas marcatam. Chaypitam chay pushag runacuna nä cuticunanpag cayaptin Pabloga cay nira: “Silaswan Timoteo cayman pasay-pacha aywapäcamuchun” nir. \s1 Atenas marcachru Pablo yachrachingan \p \v 16 Chaura Atenas marcachrümi Silastawan Timoteota Pabloga shuyara. Chaychrümi imatas “Caymi diosnï” nir alawapäcugta ricarga alisca piñäcura. \v 17 Chay shuyar Pabloga Israel castacuna gotucarcänan wayichrümi Israel castacunawan, jinaman Diosta manchacug runacunawan rimapäcura Jesuspita. Nätan chay marcapa pläzanman aywarcursi chaychru lapan gotucag runacunawanmi Jesuspita rimapäcura waran waran. \v 18 Chaura chaychrümi tincurärin juc ishcay alisca pinsiag runacunawan Epicúreos ninganwan, jinaman Estoicos ningancunawan. Chaycunawan rimaptinmi runacunaga cay nipäcug: “¿Imatatag cay runa yanga riman?” nir. Jinaman waquinmi “Cay runaga mana reguenganchi dioscunapitam willapacuyan” nipäcug. Chaynuy nipäcura Jesuspita ali willapata, jinaman wanurur cawacämuypita rimaptinmi. \p \v 19 Chaura Pablotaga pusharärin Areópago jutiyog lömamanmi. Chaychru paycunaga gotucapäcug imas alisca väligpita rimapäcunanpagmi. Nä chrarärichirga cay nirärinmi: “Nogacunaga musyaytam munarcayä chay mushog yachrayächingaypita. \v 20 Gamga imaysi mana mayacurcangäpitam rimayanqui. Chaymi musyayta munarcayä” nirärinmi. \p \v 21 Chay Atenaschru lapan yachragcunas, jinaman carupita shamusha chaychru yachrag runacunas munapäcug imas mushog yachrachiycunapita mayacuytam jinaman rimaytam. \p \v 22 Chaura Pabloga chay goturarcayagcunapa chraupinman shayuyurmi cay nirun: “Cay Atenas marcachru yachrag taytacuna, nogaga cay ima-ayga rurarcayangaytas ricar tantiayä diosniquicunata, alisca manchacug capäcungaytam. \v 23 Chaura diosniquicuna alawapäcungaycagpa pasarmi ricapurü juc altarchru \sc ‘MANA REGUENGANCHI DIOSMI’ \sc* nir isquirbishata. Chaura chay mana regueyar alawarcayangay Diospitam nogaga rimaparcayag. \p \v 24 Paymi cay pachatas jinaman cay pachachru ima-aygacagtas camara. Paymi alisca munayniyog jana pachachrüsi cay pachachrüsi. Chaymi payga mana yachranchu runacuna rurapäcungan wayicunachrüga. \v 25 Chaura Dioslapam ima-aygas, chaymi runacuna paypag ima ruranantas mana munanchu, antis payga lapanchitam cawachimanchi, jinaman paymi walyaytas, lapan ima-aygatas gomanchi. \p \v 26 Payga juc castalapitam mirachimasha canchi tucuy castaman, cay pachachru mayag chayagchrüsi yachrananpag. Chaynuytan payga nirayan imaypita imaycama runa cawananpagsi, jinaman maypita maycama yachrapäcunanpagsi. \v 27 Chaynuy rurara runacuna payta ashipäcunanpagmi. Chaura ashirga tarishunmi. Payga manam caruchrüchu noganchipitaga. \v 28 Chauraga Diospitam cawayanchis cuyuyanchis cayanchis. Cay marca-mayiquicunapita juc ishcay runacuna ‘Diospa castan aywagmi canchi’ nipäcungannuysi. \v 29 Chaura Diospa castan cayarga amam pinsiachwanchu ‘Camacug Diosga cayan örupita, golguepita, guerupita, u rumipita rurasha dioscunanuymi’ nirga. \v 30 Nätan Diosga unaypitas mana musyar juchäcurcanganta mana cuentalarmi, cananga ‘Lapan runacunata maychru chaychru yachragtas jucha rurarcayangaypita wanacurcur nogaman cuticarcämuy’ niyan. \v 31 Jinamansi Diosga nämi musyayan ima junagchru lapan runacunapa juchancunata taripänantas. Nätan juchancunata taripanga acrashan Jesuspam, nätan chay razoncag cangantaga musyayanchi Jesucristota wanushapita cawacächimunganpam” nira. \p \v 32 Chaura wanushapita cawacämuypita rimagta mayarärirga, waquin runacunaga asipäcurcanmi. Nätan waquincunam “Yapaychrüsi caypitaga mayacushunchri” nipäcura. \p \v 33 Chauraga chay goturarcayag runacunapita yargorcurmi, Pabloga aywacura. \v 34 Nätan Jesusta juc ishcay chrasquicugcunaga Pablowanmi shuntacarärira. Paycuna capäcura Dionisio jutiyog runawan Dámaris jutiyog warmim, jinaman mas juc runacunam. Chay Dionisio cara Areopagochru yachrachig casta runam. \c 18 \s1 Pablo Corintochru yachrangan \p \v 1 Chaypitam Pabloga Atenaspita yargorcur Corinto marcata aywarura. \v 2 Nä Corintoman chrarurga, tincurura Ponto ninganpita Israel castan Aquilawanmi. Payga chayran chrarayämura warmin Priscilawan Italiapita. Paycunaga Italiapita yargarärimura Romachru munayniyog Claudio “Cay Romapita lapan Israel castacuna yargapäcuchun” niptinmi. \v 3 Chaura Pabloga paycunawanmi yachrapäcura. Chaypita ishcayninsi toldu ruraytam yachrapäcura, chaymi tolducunata rurapäcug. (Chay toldu cara juc wayinuysi rurasham runa yachrananpag.) \v 4 Jinaman lapan jamana junagmi Pabloga aywachrag Israel castacuna gotucarcänan wayita. Chaychrümi Israel castacunatas, juc casta runacunatas tucuynaypa tantiachira Jesuspita. \p \v 5 Nätan Silaswan Timoteo Macedoniapita nä chraräriptinmi ichaga, Pabloga Jesuspita rimapaylata galayurura. Chaymi ichaga Israel castacunata mas shumag tantiachira Jesús salvacug canganpita. \v 6 Nätan paycunaga “Yangam chaytaga nircayämanqui” nirmi, piñasha galayarärin Pablo ashliyta. Chaura Pabloga jacuntam tapsirun cay nir: “Quiquiquicunapa juchaycunapitachr cananga Diospis cunchuchipäcushunqui. Nogaga nämi Jesuspita willapäcungagwan rurarü Dios nimanganta. Cananpitam ichaga aywacü juc casta runacunaman”. \p \v 7 Nirmi yargorun. Jinarcurmi aywacun Diosta manchacug Ticio Justopa wayinta. Chay runa yachrara Israel castacuna gotucarcänan wayipitaga lädulanchrümi. \v 8 Nätan Crispo jutiyog runaga lapan aylluntinmi Jesusman yupachicuyta galacayärira Israel castacuna gotucarcänan wayichru mandag cayarsi. Chaynuytan chay Corintochru yachragcunas mayacarärirga Jesusman yupachicuyta galacayärira, jinaman bautizächicarärira. \p \v 9 Chaypitam juc pagaschru Munayniyog Diosta, Pabloga ricapurun cay nir rimapayagta: “Ama manchacuychu ni upälalas caypishchu, antis chaynuyla rimapayay runacunata. \v 10 Nogaga gamwanmi cayä. Manam pisi ima lutan rurashuyniquitasi atipäshunquichu. Achcaran runäcuna cayan cay marcachru nogaman yupachicarcämänanpag” nir. \p \v 11 Chaura Pabloga yachrara Corintochru juc wata sogta quillaran runacunata Diospa willapanta yachrayächir. \p \v 12 Nätan chaypinga Galión jutiyog runa, Acayachrümi mandag cara. Jinarcurmi Israel castacunaga juc runanuyla gotucarcur Pablota charircur aywachicurcan chay Galionpa mandacunanman. \v 13 Jinarcurmi Galionpa naupanchru cay nicurcan: “Cay runacunaga Diosta servinanpag manam yachrachin Moisés isquirbingannuychu, antis jucnuypam” nirärin. \p \v 14 Chaura Pablo nä rimayta munayaptinmi Galionga Israel castacunata cay nirun: “Imatas juchäcusha captinga u runata wanuchisha captinga atendipäcugmanmi. \v 15 Nätan imas yachrachiycunapitaga, juticunapitaga u Moisés isquirbingancunapitaga quiquiquicama tantiachinacamuy. Nogaga manam munächu chaycunapita fiyisniquicuna cayta”. \p \v 16 Nirga washamanmi gargaramun. \v 17 Chauraga chaychru cayag runacunaga lapalanmi charicarärin Sóstenes jutiyog runata. Chaypitam magacurcan Galionpa naupanchru. Chay Sostenesga canag Israel castacuna gotucarcänan wayichru mandagmi. Nätan Galiontaga manam imas gocurachu chay Sostenesta magarcayaptinsi. \s1 Pablo Antioquiaman chrarcur yapay ricapacug cutingan \p \v 18 Chaypitas Corintochrüga Pablo yachrara unaylaran. Chaypitam ichaga, Jesusman yupachicugcunata “Aywalä” nircur, aywacura Priscilawan Aquilawan Cencreata, Siria ninganpa aywapäcunanpag. Cencreaman chrarur Pabloga agchantam rutuchicurura Diosta “Gampagmi caycunata rurashag” nirmi. Chaypitam ichaga büquiman jegarcur aywacurcara Siriata. \v 19 Nä Efeso marcaman chrarärirga, Pablo dëjarura chaychrümi Priscilatawan Aquilataga. Chaura aywacura japalanmi Israel castacuna gotucarcänan wayita, chaychru gotucag Israel castacunawan rimananpag. \v 20 Nätan paycunaga Pablota “Yachrashunragnar” nipäcuram. \p Nätan Pabloga manam munarachu, antis cay niram: \v 21 “Jerusalentaran aywanä cayan cay nachrgayämug fiestachru canäpag. Chaypitachr cutimushag Dios munaptinga” nircurmi, aywacura Efesopita juc büquiman jegarcur. \p \v 22 Chaypitam nä Cesareaman chrarurga, Pablo pasara Jerusalenta Jesusman yupachicug gotucagcunata “Imanuylam carcayanqui” nicug. Nircurga chaylam aywacura Antioquiata. \p \v 23 Chaypita nä Antioquiachru unayla cacurcurga, yapaytan aywaratag Galaciachru, Frigiachru lapan marcacunapa, lapan discïpulucunata “Chaynuyla yupachicurcayay Jesusmanga” niyar. \s1 Efeso marcachru Apolos yachrachingan \p \v 24 Chaypitam Efesoman chrarura Israel casta runa Alejandría marcapita Apolos jutiyog. Payga aliscam yachrara Diospa isquirbishacunata, jinaman yachrachig aygas mayacuylatam. \v 25 Payga Munayniyog Jesuspita walcalatam mayacusha cara. Nätan rimaparas runacunata alisca cushisham, jinaman yachrachiras lapan musyangantam Munayniyog Jesuspitaga. Chaycamaga musyara payga Bautizag Juan yacuwan runacunata bautizangalanpitam. \v 26 Chaypitam Apolosga Israel castacuna gotucarcänan wayichru Jesuspita yachrachiyta galayurun mana pitas manchacular. Chaypitam nä yachrachiyta usharuptinga, Priscilawan Aquilaga quiquilanta mas shumag tantiachipäcura Jesuspita. \p \v 27 Chauraga Apolos nä Acayaman aywayta munaptinga, Jesusman yupachicugcunaga yanapapäcura aywananpagmi. Chaypitam juc cartata rurarcur apachipäcura Acayachru Jesusman yupachicugcunapag, Apolos chraptin, alipa chrasquipäcunanpag. Nä Acayaman chrarurga Dios cuyapälar salvangan runacunata aliscam yanapara Jesusman chaynuyla yupachicurcänanpag. \v 28 Nätan “Jesusga manam salvacugchu” nir chay Israel castacuna nircayaptinsi, payga mana mancharilarmi Jesuspita rimapara lapanpa naupanchru isquirbishacunata leyircur leyircur “Paymi salvacugga” niyar. \c 19 \s1 Pablo Efeso marcachru yachrangan \p \v 1 Chaura Apolos Corinto marcachru cayaptilanmi, Pabloga aywara jircanpa Efesota. Chaychrümi tarirun Jesusman juc ishcay yupachicugcunata. \v 2 Pabloga paycunata tapurun: “¿Jesusman yupachicuyta galayur chrasquipäcuraychu Santu Espirituta?” \p Niptinmi paycuna nirärin: “Manam pasaysi mayapäcurächu Santu Espiritupitaga”. \p \v 3 Nipäcuptin Pabloga yapaytan tapurun: “Chaura ¿pi ningannuytag bautizächicurcaray?” \p Niptinga “Bautizag Juan ningannuymi bautizacurcarä” nirärinmi. \p \v 4 Chaura Pabloga “Juanga bautizara juchancunapita wanacurcur, Diosman cutipäcugtam. Chaypitas Juanga runacunata cay niram: ‘Nogapa guepä aywamugman yupachicurcay’. Chaynuy nira Jesuspitam” nirunmi. \p \v 5 Chaynuy Pablo ninganta mayarärirga, bautizächicarärin Jesús ningannuytan. \v 6 Chaypita Pablo umancunaman maquinta chrurayuptilanmi Santu Espiritupa munayninchru ricacarärin. Chauraga Santu Espíritu rimachiptin galayarärin tucuy casta rimaycuna rimaytam, jinaman mas guepanman imas pasananpita rimaytam. \v 7 Chaychru Jesusman yupachicugcunaga lapanran capäcura chrunca ishcayniyognuyla. \p \v 8 Chay Efesochru yachrar Pabloga quima quillantinmi Israel castacuna gotucarcänan wayichru yachrachira mana pitas manchacular “Diospa munayninchru cawapäcuy” niyar. \v 9 Nätan waquinga manam chrasquicuyta munapäcurachu, antis chaycunaga chay goturarcayagcunapa naupachrümi Jesús yachrachingannuy cawagcunapita lutanta rimapäcura. Chaymi Pabloga Jesusman yupachicugcunata aywachira Tirano jutiyog runa yachrachingan wayinman. Chaychrümi lapan junag Jesuspita yachrachira. \v 10 Chaynuyla yachrachira ishcay watam. Chaynuypam Asia ninganpa yachragcunaga lapan mayarärira Munayniyogpa ali willapanta, Israel castacunas, juc casta runacunas. \p \v 11 Pabloga ima-aygatas runala mana ruray atipänanta rurara Dios yanapaptinmi. \v 12 Chaura Pablopa cuerpunman tupag jaculanta u pañuelulanta gueshyagman tupachipäcuptilanmi gueshyagcunas cuticapäcug, jinaman lutan espiritucunas runapita yargapäcug \p \v 13 Chaypagga lutan espiritucunata runacunapita gargoyarmi ishcay quima Israel castacunas puripäcug marcan marcan. Chaycunam Jesuspa jutinta janchrarcur lutan espiritucunata cay nirärin: “Pablo willapacuyangan Munayniyog Jesús nipäcamasha captinmi yargoy cay runapita” nir. \p \v 14 Chay ruragcuna capäcura Esceva jutiyog Israel casta runapa ganchris olgo churincunam. Escevaga cara sacerdöticunapa mas mandagninmi. \v 15 Chauraga chaynuy nipäcuptinmi, lutan espirituga cay nirun: “Nogaga regueyämi Jesusta. Musyayätan Pablo pi cangantas. Nätan gamcunaga ¿pi nirärishuptiquitag ‘Yargoy’ nircayämanqui?” \p \v 16 Niruptilanmi lutan espiritupa munayninchru cayag runaga, chay runacunata charircur lapalanta alisca magay ushacun. Chaura chay wayipita garapachracamam jinaman däñay ushashacamam gueshpirärin. \p \v 17 Chay pasangantaga Efesochru yachragcunaga lapanmi musyarärira Israel castacunas, jinaman juc castacunas. Chaura chay runacunaga aliscam manchacurcara. Nätan Munayniyog Jesustam ichaga alisca alipag ricapäcura. \p \v 18 Chaura Jesusman nä yupachicuyta galayushacuna achcam aywapäcamura ima-ayga lutan rurapäcungantas willapacug. \v 19 Jinaman achcam malrurag runacunas chay malruracurcänan libruncunata lapanpa naupanchru ruparärichin. Chay rupachipäcungan librucuna casha pichga chrunca waranga junagchru juc runa gänanan guellaymi. \v 20 Chaynuypam Munayniyog Diospa willapanga maychru chaychrüsi alisca willapacayara. \p \v 21 Nä chaynuy ruracaruptin Pabloga pinsiarura, Santu Espíritu yarpayta goptin Macedoniapa Acayapa aywalar, Jerusalencama aywaytam. Chaypitas Pabloga cay nirmi pinsiara: “Jerusalenman nä chrarurga, Roma marcataran aywashag” nirmi. \v 22 Chauraga Macedoniaman cachrarura ishcay yanapagnincunatam, Timoteotawan Erastota. Nätan payga quëdara Asia ninganchrümi unaylarag. \s1 Lutanta rurapäcunanpag Demetrio runacunata sucsutangan \p \v 23 Chay wichancunam Jesús yachrachingannuy cawagcunata lutanta rurapäcunanpag sucsutänacuyta galacayärin. \v 24 Chaynuy rurayta galayarachira Demetrio jutiyog runam. Payga rurara golguepita diosa Diana cacunan wayin nirayagtam acapalata ranticunanpag. Chayta ranticur, aliscam golgueta gänag Demetriosi, jinaman paynuy lapan ruragcunas. \v 25 Demetrioga chay rurag-mayincunata gayarcurmi cay nirun: “Gamcunaga musyarcayanquim caycunata ruralar alisca gänayanganchita. \v 26 Nätan cananga ricarcayanquim, mayarcayanquim Pablo cay niyar puriyanganta: ‘Chay runacuna rurayanganga manam Dioschu’ niyanganta. Chaynuypa yachrachin manam cay Efeso marcalachrüchu, antis nachrga lapan Asiachrümi. Nätan chay yachrachinganta achcam runacuna chrasquicurcayan. \v 27 Chay nir yachrayächiptin manam ranticushunchu. Chauraga cay Asiachru yachragcunas, jinaman cay pachrachru mayag chayagchru yachrayagcunas alisca alipagmi ricarcayan mamanchi Diana cacunan wayitaga. Chaura chay wayiga nä manachr alawashachru canga”. \p \v 28 Demetrio nigta mayarärirga chay runacunaga aliscam piñäcarärin. Chaypitam gaparapäcura cay nir: “Cay Efesochru yachragcuna, mamanchi Dianaga alisca munayniyogmi”. \p \v 29 Nipäcuptinmi lapan runa chay marcachru yachragcuna sucsutänacarärin lutanta rurapäcunanpag. Chauraga charicarärin Gayotawan Aristarcotam. Paycuna capäcura Macedoniapitam, jinaman Pablopa yanapagnincunam. Paycunata aywachicurcan lapan runacuna gotucarcänan cagmanmi. \v 30 Chaura Pabloga chaymanmi yaycuyta munara runacunata rimapänanpag. Nätan Jesusman yupachicugcunaga manam munapäcurachu yaycunanta. \v 31 Chaynuytan chay Asiachru ishcay quima mandagcunas cachrarärira juc runata Pabloman “Ama yaycuychu” ninanpag. Paycuna capäcura Pablopa cuyanacuynincunam. \v 32 Nätan chay goturarcayag runacunaga mana imatas musyarmi waquinga gaparapäcura jucpita, nätan waquincunaga jucpita. Chay runacunaga manam musyapäcurachu imata rurapäcunanpag gotucapäcungantas, nätan chay mana musyagcunaga capäcura mas achcam. \v 33 Nätan chaychru goturarcayag Israel castacunaga Alejandrotam cumayarärin lapanpa naupanman. Chaura Alejandroga maquinwanmi sëñasyarun upälapäcunanpag. \v 34 Chaura pay Israel casta canganta tantiarärirga, lapanmi mas gaparäcurcan ishcay üranuy cay nir: “¡Cay Efesochru mamanchi Dianaga alisca munayniyogmi!” nir. \p \v 35 Chaura chay marcachru secretariuga runacunata cachracyarcachirmi cay nin: “Cay Efesochru yachrag runacuna, cay pachachru runacunaga musyanmi mamanchi Dianapa wayinpitas, jinaman jana pachapita ishquimusha mamanchi Dianata cuidayanganchitas. \v 36 Chaura chaynuy cayaptinga cachracyapäcuy. Ama imatas rurapäcuychu mana shumag pinsialarga. \v 37 Cay runacuna pushapäcamungayga mamanchi Diana cacunan wayinpitaga manam imatas suwacurcashachu ni lutantas rimapäcurapishchu mamanchi Dianapitaga. \v 38 Nätan Demetriowan chay uryag-mayincunaga pitas imatas niyta munarga aywapäcuchun marcachru mandagcunaman. Chaychru nipäcamuchun imapita puringantas. Chaypagmi carcayan mandagcuna ali ruragtas u lutan ruragtas taripänanpag. \v 39 Nätan imatas jucta manacuyta munapäcuptiquiga lapan runa gotucarchri manacurcangayta ‘Äri u manam’ nipäcungas. \v 40 Canan cay jinarcayangaypitaga mandagninchicunaga fiju ricamäshun paycunapag imatas lutanta rurayanganchitachr. Nätan manam imasi canchu ‘Wacpitam u caypitam gotucapäcurä’ ninanchipagsi”. \v 41 Nircur secretariuga “Aywacurcay” nirunmi. Chaynuypam wichicarärira chay gotucaypita. \c 20 \s1 Pablo Macedoniapawan Greciapa aywangan \p \v 1 Chay runacuna nä wichicaruptinga, Pabloga gayarun Jesusman yupachicugcunatam imanuy cawapäcunanpagsi rimapänanpag. Nä ali cawapäcunanpag rimaparcurga aywacura Macedoniapam lapalanta “Aywalärag” nircur. \v 2 Chay Macedoniaman chrarurga, purira marcan marcanmi Jesusman yupachicugcunata Jesús ningannuy ali cawapäcunanpag rimapayar. Jinaypam chrarura Grecia ningancama. \v 3 Chay Greciachru yachrara quima quillaran. Chaypitam Siriata aywananpag büquiman jegananpag nä cayaptin, musyarärichin Israel castacuna wanuchiy munapäcunganta. Chaymi Pabloga chraquilapa Macedoniapa cutira. \v 4 Chay aywaptin paywan aywapäcura cay runacunam; Sópater jutiyog runam (payga cara Berea marcapitam), Pirro jutiyog runapa churin. Chaypitam aywapäcura Aristarcowan Segundo. Paycuna capäcura Tesalonicapitam, nätan Gayom Derbe marcapita, jinaman Timoteom, Tïquicom, Tröfimom Asia ninganpita. \v 5 Chay runacunaga naupacurcaram. Jinarcurmi shuyapäcamara Troas marcachru. \v 6 Nätan nogacunaga Pablowan mana levaduraynag tanta micuy fiesta usharuptinga, aywapäcurä Filipospitaga büquiwanmi. Chaypitaga pichga junagtam tincurärï chay naupata aywag runacunawanga Troaschru. Chaychru capäcurä ganchris junagran. \s1 Pablo Troaschru yachrachingan \p \v 7 Jinarcurmi sábadu warantin gotucapäcurä Jesús wanunganta tanta micuypa, vïnuta upyaypa yarpapäcunäpag. Chaychrümi nä warantin aywacunan captin Pabloga yachrachira Jesusman yupachicugcunata chraupi pagascama. \v 8 Nätan goturapäcurä juc wayipa quimacag altusninchrümi. Chaychrüga achcam cara achquicuna. \v 9 Chauraga Eutico jutiyog mözum tayayara ventänachru. Jinarcurmi Pablo mana wayrala rimayta ushaptinga, mözutaga alisca pununarun. Chaura awill awillyar punuyanganchrümi ishquirun chay goturarcayangä altuspita pampaman. Chaura sharcachipäcamunanpagga wanusham cayänag. \v 10 Chaura Pabloga altuspita aywarcurmi wanusha mözucagman chrarurga macalicurun. Jinarcurmi “Ama manchacapäcuychu. ¡Cawayanmi!” nirun. \p \v 11 Chaypita Pabloga yapay altusman jegarcurga, tantatam, vïnutam aypuräriman Jesús wanunganta yarpachracurcänäpag. Nä micucurcurga yapaymi yachrachira pacha waraycama. Chaypitaran aywacura. \v 12 Nätan chay mözu ishquigtaga wayinta aywachipäcura cawayagtam. Lapan runacunam chaychru cagcunaga quëdarärin alisca cushishacama. \s1 Troaspita Miletota Pablo aywangan \p \v 13 Chaypita nogacunaga naupacurcarä büquiwanmi Asoncama. Nätan Pablom aywamura chraquilapa Asoncama. Chay Asonchru shuyapäcunäpagmi rimanacurcasha capäcurä. \v 14 Nä Pablowan Asonchru tincurärirga, paywan aywacurcarä büquiman jegarcurmi Mitileneta. \v 15 Chaypita aywarmi warantinga, chrarärï Quío tishgo chimpanman. Chaypita aywar warantinga chrarärï Samosmantan. Jinarcurmi Trogilioman chrarurga jamapäcurcarä. Chaypita aywar warantinga chrarärï Miletomanmi. \v 16 Nätan büquiwan aywapäcurä Pablo chaynuypa pinsiasha captinmi. Payga Efesoman chrayta mana munarachu Asiachru mana quëdayta munarmi. Antis payga chrayta munara Jerusalenchru ‘Pentecostés’ ningan fiestapagmi. \s1 Efesopita gayachingancunata Pablo rimapangan \p \v 17 Chauraga chay Miletochru cayarmi, Pablo gayachimura Efesopita Jesusman yupachicug gotucagcunachru mandagcunata. \v 18 Nä chrarärimuptinga cay niram: “Gamcuna musyarcayanquim Asiaman chrämungäpita-pacha imanuy gamcunacagchru cawangätas. \v 19 Chaynuylam lapan junagsi gamcunawan yachrar, Munayniyog Diosta servirä mana olgotucular, nätan maymay wagarchri casha cä Israel-mayïcuna ima-aygatas lutan rurayta munapäcamaptin. \v 20 Chaynuylam gamcunata yachrachipäcurag imatas alicagtaga, Diospag ali cawapäcunaypag. Yachrachipäcuragmi lapan runa ricaysi, nätan wayiquicunachrüsi. \v 21 Nogaga Israel castacunatas juc castacunatas nisham cä jucha rurayanganta wanacurcur Diosman cutipäcunanpag, jinaman Munayniyog Jesucristoman yupachicurcänanpag. \p \v 22 Cananga aywayä Jerusalentam Santu Espíritu aywachimaptin. Manam musyächu wacchru ima pasamänantas. \v 23 Nätan wac Jerusalenman chraruptï, carcelman yaycunäpitam, jinaman alisca cunchunäpitam ichaga Santu Espirituga musyayächiman mayag chayag marcaman chraptïsi. \v 24 Nätan chaynuy nimangancuna manam laquicachimanchu. Imanuysi cashag, wanursi cawarsi taytanchita servishag pay munangannuy jinaman Munayniyog Jesús nimanganta rurayta ushashag. Payga nogata nirayäman Dios cuyacug canganta pitas maytas willapacunäpagmi. \p \v 25 Gamcunataga Diospa munayninchru imanuy cawapäcunaypagsi shumagmi yachrachipäcurag, nätan cananpita nä manam masta ricapapäcamanquichu. \v 26 Chauraga shumag mayapäcamay: Cananpitaga nä gamcunapitachr imanuysi cacurcanqui, nogaga manam juchayogchu cä. \v 27 Nogaga yachrachipäcurag Dios ningancunataga lapantam. \v 28 Chaura cananpitaga gamcunas cuidacurcay, jinaman Jesusman lapan yupachicugcunatas cuidapäcuy. Gamcunataga paycuna cuidag, jinaman mandag capäcunaypagmi Santu Espíritu chrurararcayäshunqui, nätan paycuna raygom Munayniyog Jesuspis yawarninta jichrar wanura. \v 29 Nä aywacuptïga fijum gamcunaman aywamunga lutan yachrachig runacuna, uyshacunata micunanpag atogcuna aymugnuysi. \v 30 Chay casqui yachrachigcunaga gamcunalapitam yargapäcamunga. Chay yachrachigcunaga razoncagta yachrachipäcunan trucam yachrachipäcunga lutanta, Jesuspa discïpuluncuna paycunanuysi lutanta rurayar cawapäcunanpag. \v 31 Chauraga mayag mayaglam capäcunqui, nogaga quima watantinmi pagaspas junagpas gamcunata wagaparcur wagaparcur lapaytas yachrachipäcurag. Chaura chayta yarpapäcuy. \p \v 32 Chaura Jesusman yupachicug-mayïcuna, cananga Tayta Dios cachipäcushunqui, jinaman cuyapämarlanchi yanapäcug Jesuspa ali willapan ningannuy cawapäcuy. Chaynuy cawapäcurga Dioslapag cawagcuna chrasquipäcunanta gamcunas chrasquipäcunquim. \v 33 Manam nogaga pipa golguentas, öruntas ni jacuntas charirächu, ‘Cayga nogapag cachun’ nirsi. \v 34 Antismi gamcunaga shumag musyarcayanqui imatas rantinäpag maquïwan uryangätas, jinaman nogawan cagcunapag uryangätas. \v 35 Chaynuypam ima-aygachrüsi yachrachipäcurag gamcunas noganuy uryapäcunaypag, jinaman mana imaynag runacunatas yanapapäcunaypag. Yarpapäcuy Munayniyog Jesús cay ninganta: ‘Alisca cushisham cayan gogcunaga chrasquiyla chrasquigcunapitaga’ ”. \p \v 36 Chaynuypa nircurmi Pablo gongorpacuyur lapan chaychru cag runacunawan Diosta manacurcara. \v 37 Chauraga lapanmi alisca wagacurcan. Jinarcurmi Pablota macalicurcur muchapäcura. \v 38 Alisca laquisham capäcura “Manam yapayga ricapapäcamanquichu” niruptin. Chaypitam pay büquiman nä aywaptinga “Aywalärag” nipäcura lapalan. \c 21 \s1 Pablo Jerusalenta aywangan \p \v 1 Chaura paycunata nä alisca laquisha “Aywalärag” nircurga, jegarärï juc büquimanmi. Chaypitam aywacurcarä mana maychrüsi shayular Cos marcacama. Chay marcapita aywarmi warantinga chrarärï Rodas tishgoman. Chaypitas aywacurcarä Pátara marcamantan. \v 2 Pätarachru tarirärï juc büquitam Fenicia ninganman nä yargogpag cayagta. Chayman jegarcurmi aywacurcarä. \v 3 Chay Feniciata aywar ricapapäcurä Chipre ningan tishgotaga ichognïcunachrümi. Chaynuypam aywapäcurä Siriata. Chauraga büquichru ima-aygatas apanganta, Tïro marcachru jorgonan captinmi, chaymanrag yaycarärï. \v 4 Chaura chay Tïrochrüga tarirärï Jesusman yupachicugcunatam. Chaychru paycunawan capäcurä ganchris junagran. Chaychrümi Jesusman yupachicugcunaga Santu Espíritu musyachiptin Pablota cay nipäcura: “Amar aywaychu Jerusalenta” nir. \p \v 5 Chaura nä ganchris junag cacurcurga, yargarärï aywacurcänäpagmi. Chaypitam Jesusman lapan yupachicugcunawanga aywapäcurä warmintinwan, jinaman wamrantinwancama marca manyancama. Chay gochra manyanchrümi gongorpacuyur Tayta Diosta manacurcarä. \v 6 Chaypitam ichaga “Nä aywalä” nircurga jegarärï büquiman. Nätan paycunas cuticurcara wayincunatam. \p \v 7 Tïropita yargorurga, aywacurcarä Tolemaida marcacamam. Chayman chrarurga aywapäcurä Jesusman yupachicugcuna saludagmi. Chaychrüga paycunawan capäcurä juc junagmi. \v 8 Warantinmi ichaga yargarärï chraquilapa Cesareata aywapäcunäpag. Nä Cesareaman chrarurga, aywapäcurä Jesuspita willapacug Felipepa wayintam. Pay cara chay ganchris acrasha olgocuna castam. Nätan paypa wayinchrümi gorpachacurcarä. \v 9 Felipepa chruscum warmi churin cara. Chay churincuna capäcura mana olgo reguegcamam, jinaman Diospa willacugnincunam. \p \v 10 Chaychru nä achca junag carcayaptïmi, chraramura Judeapita juc runa Agabo jutiyog. Payga cara Diospa willacugninmi. \v 11 Chaypitam payga Pablopa cintüra watacunanta charircur, watacurun ishcaynin chraquinta, ishcaynin maquinta cay nir rimaräcur: “Santu Espirituga cay nirayämanmi: ‘Jerusalenchru Israel castacunaga cay cintüra watacunapa runanta, cay watacuyangänuymi rurapäcunga, nätan juclä caru nación runacunapa maquincunamanmi jitayusha canga’ ”. \p \v 12 Chay nirärimaptinga Cesareachru Jesusman yupachicugcunawanmi Pablota nogacunaga cay nipäcurä: “Chauraga amanar aywaychu Jerusalentaga”. \p \v 13 Nätan Pabloga cay nirärimanmi: “¿Imanirtag wagarcayanqui? ¿Imanirtag laquicarcayächimanqui? Nogaga Munayniyog Jesuspa jananga manam manchächu Jerusalenchru watasha caytas ni wanuchipäcamänantas”. \p \v 14 Nä mana imanaypas quëdachiyta atiparga “Munayniyog Dios rurachun munangannuy gamwan” nirärïmi. \p \v 15 Chaypitam ichaga, nä imaläcunatas camaricarcärirga jegapäcurä Jerusalenta. \v 16 Chay aywapäcuptï, chaychru Jesuspa discïpuluncunaga ishcay quimanuymi nogacunawan aywapäcura. Jinarcurmi chraräriptïga pushapäcamara Chiprepita Mnasón jutiyog discïpulupa wayinman chaychru gorpachacurcänäpag. \s1 Pablo Santiagowan tincug aywangan \p \v 17 Chaura Jerusalenchrüga Jesusman yupachicugcunaga chrasquicaräriman alisca cushisham. \v 18 Warantinga Pablowan aywapäcurä Santiagowan tincupäcunäpagmi. Santiagoman chrapäcunäpagga payga Jesusman yupachicugcunapa mandagnincunawanmi carcayänag. \v 19 Chaychru Pabloga nä lapanta saludarcurga willapara juc casta runacunachru Dios yanapaptin ima-aygatas lapan rurangancunatam. \v 20 Chaynuy willaparuptinga, Tayta Diostam alawapäcura. \p Chaypitam Pablota cay nipäcura: “Jesusman yupachicug-mayï, gam musyayanquim waranganpa cay Israel castanchicuna, Jesusman yupachicurcanganta, nätan lapansi paycunaga munarcayan Moisés isquirbingannuy lapan ruraytaran. \v 21 Paycunatam willapapäcusha maychru chaychru yachrag Israel castanchicunatas cay nir yachrachingayta: ‘Ama Moisés isquirbingannuy rurapäcuychu’, jinaman ‘Ama churiquicunatas señalapäcuychu’ ningayta. \v 22 Chauraga ¿gamga ima ruraytatag pinsiayanqui? Cananga fijum runacunaga musyaräringa chrämungayta. \v 23 Antis nogapitaga caynuy ruraruy: Caychru cayan chruscum olgocuna. Paycunaga Diostam ‘Agchäcunatam mana rutuchicurcäshagchu’ nisha capäcura. Chaymi cananga rutuchicurcänanpag nä ayparayämun. \v 24 Chauraga paycunata pushacurcur ayway Diospa wayinta. Jinarcur paycunawan parëju maylacarcämuy Dios ningannuy, jinaman pägamuy lapan gastuta paycunapitawan. Chaypita agchanta rutuchicurcächun. Chaynuy ruraruptiquiga, runacuna tantiaräringa yanga rimay gampita cangantam, jinaman gamsi Moisés isquirbingannuy lapanchru ali cäsucuyangaytam. \v 25 Nätan juc casta runacuna Jesusman yupachicugcunapagmi ichaga nä apachisha capäcü cartata caycunata mana rurapäcunanpag: diosnincunata micuy garapäcunganta mana micapäcunanpag, yawarta mana micapäcunanpag, wanuypa wanusha uywacunata mana micapäcunanpag, jinaman warmin warmin, olgon olgon mana cawapäcunanpag. Chaura paycunapitaga manam ima pinsiananchis canchu”. \s1 Diospa wayinchru Pablota charipäcungan \p \v 26 Chaura warantinga chay nipäcungannuylam Pabloga chaychru cayag chruscu olgocunata pushacurcur aywara maylacug Dios ningannuy. Jinarcurmi yaycura Diospa wayinman. Chaychru sacerdöticunata imayman chay ganchris junag aypamunantas willag, chay aypamug junagchru lapanpita juctacama uywacunata Diospag rupachipäcunanpag. \p \v 27 Chaura chay ganchris junag nä aypanayämuptinmi, Asia ninganpita aywamusha Israel casta runacuna Pablota ricaparärin Diospa wayinchru. Chauraga chaychru lapan runatam sucsutarärin gotucapäcunanpag. Jinarcurmi Pablota charircärirga gaparapäcura cay nir: \v 28 “Israel casta olgocuna yanapapäcamay. Cay runam maypas chaypas puriyämun lapan runacunata lutanta yachrayächir. Cayga lutanta yachrayächin nacionninchipitam, Moisés isquirbinganpitam, jinaman Diospa cay wayinpitam. Manam chaylapishchu; canansi cay runaga Diospa wayin sawan ruyimanmi yaycarachinag Israel casta runacuna gotucarcänanman juc casta runacunata. Chaynuy rurarga Diospa wayintam manacagpag ricayächin”. \p \v 29 Chaynuy nipäcura Efesopita Trófimo runawan Pablo chay marcachru puripäcugta ricarärirmi. Chaymi chay runacunaga pinsiarärira cay nir: “Pabloga chay Tröfimotaga fijuchr Diospa wayinman pushara” nirmi. \p \v 30 Lapan runacuna chay marcachru nä sucsutänacarcärirga, chrarärimun wayrala Pablocagmanmi. Jinarcurmi Pablota charirärirga garashtapäcura Diospa wayinpita washaman. Chaylam chay wayipa puncuncunata wichrgarärin. \v 31 Nä Pablota wanuchinanpag carcayaptinmi willarärira waranga soldäducunapa mandagninta, Jerusalenchru lapan runacuna sucsutänacurcur, lutan rurarcayanganta. \v 32 Chaura willaräriptinga chayüram waranga soldäducunapa mandagninga, soldäduncunata jinaman pachrac soldädu mandagcunata goturcachirga aywara chay runacunacagman. Chay waranga soldäducuna mandagta soldäduncunatawan ricaparärirga, manam nä Pablota magapäcurachu. \p \v 33 Chauraga waranga soldäducunapa mandagninga ashuyurmi soldäduncunata “Cay runata charircur ishcay cadenawan watapäcuy” nirun. Nä wataräriptinmi tapura pi cangantas, jinaman imapita magarcayangantas. \v 34 Nätan runacunaga gaparapäcura, waquinmi jucpita, waquinmi jucpita. Chaynuy jinapäcuptinmi, waranga soldäducuna mandagga mana tantiashachu imata nircayangantas. Chaura soldäduncunataga “Cay runata cacunanchi wayiman pushapäcuy” nirunmi. \v 35 Nä chay cacurcänan wayiman jegana grädaman chrarärirga, Pablotaga jegachipäcura wantuypam. \v 36 Chay chranin runacuna alisca piñasha “Wanuchipäcuy, wanuchipäcuy” nir gapararcayar gatirapäcuptin. \s1 Pablo pi cangantas reguechicungan \p \v 37 Nä soldäducuna chay cacurcänan wayiman yaycachinanpag carcayaptinmi chay waranga soldäducunapa mandagninta Pabloga griego rimaychru cay nin: “¿Imalatas rimarcümanchu?” \p Niptinmi payga nira: “¡Gamga yachranaytag griego rimayta! \v 38 Chaura ¿manachu gamga canqui chay Egiptopita runa, mas naupata runacuna lutanta rurapäcunanpag sucsutag, jinaman chay jäpag pampaman chruscu waranga runa wanuchigcunata jorgog?” \p \v 39 Niptinmi Pablo cay nira: “Nogaga cä Israel casta runam, wac Cilicia ningan Tarso marcachru näcisham. Chay marcaga alisca alinnin marcam wac Ciliciachrüga. Chauragar rimapayushag cay runacunata”. \p \v 40 Niptinga “Äri” nirunmi. \p Chaura Pabloga grädachru shayuyurmi, maquinwan sëñasyarun runacuna upälapäcunanpag. Nä cachracyaruptinga, Pablo rimapara hebreopam cay nir: \c 22 \p \v 1 “Taytacunawan wauguecuna, canan nipäcushay pi cangätas”. \p \v 2 Chaura hebreopa rimamagta mayarärirga shumagmi cachracyarärin. Chaura Pabloga cay ninmi: \v 3 “Nogaga cayä Israel castam, Cilicia ningan Tarso marcachru näcisham, cay Jerusalenchru wiñasham. Nogapaga yachrachimagnïsi cara Gamalielmi. Payga nogata yachrachimasha unay awillunchicunata imanuy cawapäcunanpagsi Dios ningannuymi, chaynuy nogas cawanäpag. Gamcunachu canan ‘Quiquilaycunapitaga Dios ningannuymi ruranchi’ nircayanqui. Chaynuymi nogas ‘Lapan shongöpa Dios ningannuy rurayä’ nira. \v 4 Chaura mas naupata nogaga Jesús yachrachingannuy cawagcunata micanaypa yacunaypam ashirä. Chaypitam charirurga aywachig cä carcelman warmitas olgotas. \v 5 Chay jinar puringäta shumagmi musyarcayan lapan sacerdöticunapa mandagnincunawan Israel castachru alinninpag ricasha chacha runacunas. Paycunam nogataga gopäcamara ordintas Damascochru Jesusman yupachicugcunata ashimunäpag, jinaman cay Jerusalenman chrarachimuptï cunchuchipäcungantas. \p \v 6 Jinarcurmi nä Damasco marcaman chrayaptïga mayänipita alicusa shumag achicyag jana pachapita muyuraman. Chayüra cara chraupi junagnuymi. \v 7 Chauraga chayüram pampaman ishquirü. Chaypitam mayarü cay nimagta: ‘Saulo, Saulo, ¿imanirtag ashiyämanqui lutanta ruramänaypag?’ \p \v 8 Nimaptin nogaga taparü cay nirmi: ‘¿Pitag cayanqui tayta?’ \p Niptïmi ‘Nogaga cayä Nazaretpita Jesusmi, nätan nogatam gamga lutanta ruramänaypag ashiyämanqui’ niraman. \v 9 Chaura nogawan cayag runacunaga, chay achicyagta ricapurga manchacaräriram, nätan rimapämangantam ichaga mana tantiapäcushachu. \v 10 Chaura nogaga cay nirümi: ‘Munayniyog tayta, ¿imatatag rurashag?’ \p Niptïmi payga ‘Sharcuy. Damasco aywanayta ayway. Chaychrümi nimushunqui ima ruranaytas lapanta’ niraman. \v 11 Chauraga chay alicusa achicyagga ñaushamanmi muyuchimasha. Chaymi chay aywag-mayïcunaga janchraylapa pushapäcamara Damascocama. \p \v 12 Chaychrümi canag Ananías jutiyog runa. Payga Moiseswan Dios isquirbichinganta cäsucugmi canag. Paypitaga Damascochru yachrag Israel castanchicuna rimapäcunag alisca ali cangantam. \v 13 Chaypitam Ananiasga aywamusha ricamagnï. Jinarcurmi chraramurga cay niraman: ‘Waugue Saulo, ñawiqui yapay ricapuchun’. Niramaptinga chayüram yapay ricapurü. \p \v 14 Chaypitas cay niramantan: ‘Awillunchicunapita-pacha Diosninchim gamtaga unaylapita nä acrasha cashunqui pay munanganta ruranaypag, mana juchaynag Jesusta ricapunaypag, jinaman shiminta mayanaypag. \v 15 Chaymi canan gamga rimanqui maychru chaychrüsi paypita. Willapanqui lapan ricangaytam, jinaman mayangaytam. \v 16 Chaura cananga wayrala sharcurcur bautizächicamuy, chaypita taytanchi Jesusta manacuy juchaycunapita perdonäshunaypag’ niraman”. \s1 Juc casta runacunaman Dios cachranganpita Pablo willangan \p \v 17 “Nä cay Jerusalenman cutiyaramurga aywarä Diospa wayin sawan ruyimanmi Israel casta runacuna gotucarcänan cagtam Dioswan rimag. Jinarcurmi chaychru manacuyarga mayacasha nirag ricacarü. Chaylam Munayniyog Jesusta ricapurü. \v 18 Chaura payga cay nimanmi: ‘Wayrala yargoy cay Jerusalenpita. Caychrüga manam cäsucurcäshunquichu nogapita rimaptiqui’. \p \v 19 Nimaptinmi nogaga cay nirä: ‘Munayniyog tayta, imanirmi mana mayapäcamangachu. Paycunaga shumagmi musyarcayan maychru chaychrüsi Israel castacuna gotucarcänan wayicunapita, gamman yupachicugcunata carcelman aywachingäta, jinaman magangäta. \v 20 Nogaga gampita rimag servigniqui Estebanta wanuchipäcuptinsi cayarä chaychrümi “Wactam ichaga alita rurarcayan’ niyar. Nogam charäpurä chay wanuchigcunapa jacuntas’. \p \v 21 Niptïga Munayniyog taytanchiga cay niramanmi: ‘Yargoy cay marcapita. Nogam cachrashay caruta juc casta runacunaman’ nir”. \p \v 22 Chay willapangancamalaga shumagmi mayacarärin. Chaypitam ichaga gaparayta galacayärin cay nir: “¡Chay runaga amam cawanmanchu. Antis wanuchipäcuy!” \p \v 23 Chay nir gapararcayar jacuncunata shogtircur tacapäcuptinmi, jinaman alpata pucutay pucutar tacapäcuptinmi. \v 24 Chay waranga soldäducuna mandagga nirun soldäduncunata: “Cay Pablota yaycachipäcuy cacunanchi wayinman” nir. Jinarcurmi chay wayi ruyichrüga mandarun Pablota astircur asticur “Ima rurangaypitam chaynuy nircayäshunqui wac runacuna” nir tapupäcunanpag. \v 25 Chaypita astipäcunanpag nä shumag watararcayächiptinmi, Pabloga pachrac soldäducunapa mandagninta cay nin: “¿Roma nacionpita librëtayog runata manarag shumag ima juchantas taripälar astipäcunay convieniyanchu?” \p \v 26 Chay nigta mayarurga, pachrac soldäducunapa mandagninga aywarcurmi willaramun chay waranga soldäducuna mandagcagta cay nir: “Lutantatag ichaga rurarunquiman. Cay runaga Roma nacionpita librëtayog runam canag”. \p \v 27 Niptinga waranga soldäducunapa mandagninga Pablocagman ashuyurmi tapurun cay nir: “¿Razonpachu gam canqui Roma nacionpita librëtayog?” \p Niptin Pabloga “Au” nirunmi. \v 28 Chaura chay waranga soldäducunapa mandagninga cay nirunmi: “Nogaga Roma nacionpita librëtayog canäpag alisca chranintaran pägasha cä”. \p Niptin Pabloga “Nätan nogaga cä Roma runam näcingäpita-pachas” nirunmi. \p \v 29 Chaynuy niruptinga Pablota astinanpag camararcayag soldäducunaga aywacurcaram. Chay waranga soldäducuna mandagsi Roma nacionpita librëtayog canganta nä musyarurga cara manchacasham, chaychru cadenawan watashata astipäcunanpag cachipäcunganpita. \s1 Ganchris chrunca mandagcuna gotucaräriptin Pablo rimapangan \p \v 30 Warantinga chay waranga soldäducuna mandagga imapita Israel runacuna juchachapäcungantas mas shumag musyananpagmi soldäduncunata nirun cadenarayag Pablota jorgapäcunanpag. Chaypitam gayarachin sacerdöticunapa mandagnincunatawan, chay ganchris chrunca mandagcunata. Chay gayachingancuna lapan nä gotucaräriptinga, Pablotam jorgarcamur shayarachin paycunapa naupanman. \c 23 \p \v 1 Chaura chay mandagcuna goturarcayagta rircärirmi, Pabloga cay nin: “Wauguecuna, Diosga musyanmi canancama paypa naupanchru alita rurayar cawayangäta”. \p \v 2 Chauraga sacerdöticunapa mas mandagnincag Ananiasga nirun Pablopa lädunchru carcayagcunata Pablota shimichru lagyapäcunanpagmi. \p \v 3 Chaura Pabloga cay nirunmi: “Gamtaga Diosmi cunchuchishunqui alitucug runa. Gam chaychru cayanqui Moiseswan Dios isquirbichingannuy ali u lutan cangätas taripämänaypagmi. ¿Chaypag cayarchu cananga Moisés isquirbinganta mana cäsucur magapäcamänanpag niyanqui?” \p \v 4 Niptin chaychru carcayagcunaga “¿Imanirtag chaynuy jatun shimipaga niyanqui sacerdöticunapa mas mandagnincagta? Payga Diospam” nirärinmi. \p \v 5 Nipäcuptinmi Pabloga nira: “Wauguecuna, manam musyarächu pay sacerdöticunapa mas mandagnin canganta. Razonpam isquirbishachrüsi ‘Amam lutanta rimanquichu marca mandagniquipita’ niyan”. \p \v 6 Nircurga chaychru saduceo nipäcunganwan fariseo nipäcungan carcayagta tantiarurmi lapan calpanpa cay nira: “Wauguecuna, noga cayä fariseom, fariseocunapa castanmi. Nogata juchacharcayäman wanushacuna cawacapäcamungam ningäpitam”. \p \v 7 Niruptinga chaychru carcayag fariseocunawan saduceocunaga quiquincamam lutanpaypa ninacuyta galacayärin. Chaura chaychru gotucasha runacunaga ishcay puntamanmi raquicarärin. \v 8 Chay saduceocunaga yachrachipäcug “Manam wanushacunaga cawacapäcamungachu” nirmi, jinaman “Manam canchu angelcunas ni espiritusi” nirmi. \p Nätan fariseocunaga “Wanushacunaga cawacapäcamunmi”, jinaman “Angelsi espiritusi cayanmi” nipäcugtan. \p \v 9 Chaura Pablo ninganpita alisca gaparänacuyta galayacayäriptinga chay fariseo castapita Moisés isquirbinganta mas musyagcunam sharcurcur cay nipäcura: “Cay runaga manam rurashachu lutantaga imatas. Quizämi Diospita shamusha espíritu u ángel payta rimaparayaptin contran sharcuyanchi”. \p \v 10 Chaynuy nircayaptinsi mas gaparänacuyta galacayäriptinga, waranga soldädücuna mandagga manchacarunmi “Cay jinarcayarga Pablota imatas ruraräringachr” nir. Chaura soldäduncunatam nirun Pablota runacunapita jorgorcur, chay cacurcänan wayiman jegachipäcunanpag. \p \v 11 Chay pagasmi Pablota Munayniyog Taytanchiga cay nir rimapasha: “Pablo, ama manchaychu. Cay Jerusalenchrüchu nogapita willapacuray, chaynuyran Roma marcachrüsi willapacunqui nogapitaga” nir. \s1 Pablota wanuchipäcunanpag rimanacurcangan \p \v 12 Chaypitam warantinga waquin Israel castacunaga rimanacarärin Pablota wanuchipäcunanpag cay nir: “Diospa naupanchrümi cayanchi. Ama cananga imatas micushunsi ni upyashunsi Pablota wanuchinganchicama” nir. \p \v 13 Chay rimanacug runacunaga capäcura chruscu chrunca olgocunapita masmi. \v 14 Chaynuypa rimanacurcurmi aywapäcura sacerdöticunapa mandagnincunaman, jinaman Israel castachru alinninpag ricasha chacha runacunaman cay nir: “Diospa naupanchrümi nogacuna rimanacurarcayä Pablota wanuchipäcungäcama mana imatas micapäcunäpag. \v 15 Cananga gamcunanar mandag carcayarga nipäcuy waranga soldäducunapa mandagninta, wara gamcunapa naupayman Pablota ‘Juchaytash mas shumag taripapäcushunqui’ nilar aywachimunanpag. Nätan nogacunaga camapacushalam cacurcayäshag manas chrämuglata wanuchipäcunäpag” nir. \p \v 16 Chay nipäcungantam Pablopa paninpa olgo wawanga mayasha. Chaymi Pablocagta aywarunag willag. \p \v 17 Chaura chaynuy willaruptin Pabloga gayarun pachrac soldäducunapa mandagnintam. Jinarcurmi cay nirun: “Cay mözuta pushalay gampa mandagniquiman. Paywan rimaytam munayan”. \p \v 18 Niptin pachrac soldäducuna mandagga pusharun chay waranga soldäducuna mandagmanmi. Chaychrümi cay nirun: “Cay carcelchru cayag Pablom gayaraman. Jinarcurmi niraman gamwan rimananpag cay mözuta pushamunäpag”. \p \v 19 Niptinga waranga soldäducuna mandagga janchracurcurmi aywachicun mözutaga wacläcascaman. Chaypitam japalanta tapurun: “¿Ima niytatag munayämanqui?” nir. \p \v 20 Niptinmi mözuga cay nin: “Israel castäcunam rimanacarärin: ‘Pablopa juchanta mas shumag taripapäcunanpag wara payta aywachimuy marcachru mandagcunapa naupanman’ nipäcushunaypag. \v 21 Chauraga ama imata nipäcushuptiquis Pablota aywachiychu. Chay runacunaga pacarapäcunga chruscu chrunca olgocunapita masmi payta wanuchipäcunanpag. Chaycuna rimanacurarcayan payta wanuchingancama imatas mana micapäcunanpagmi, upyapäcunanpagmi. Cananga shuyararcayan gam ‘Äri’ ninalaytam”. \p \v 22 Chaura niptinga waranga soldäducuna mandagga cay nirunmi: “Aywacuy. Amam pitas cay willapämangayta ninquichu”. \s1 Judeachru mandag Felixman Pablota pushachingan \p \v 23 Chauraga chay waranga soldäducuna mandagga gayarun pachrac soldäducuna mandagtam ishcayta. Chraräriptinmi cay nirun: “Camäriy ishcay pachrac soldäducunata chraquiypa aywapäcunanpag, ganchris chrunca soldäducunata caballu logasha aywapäcunanpag, jinaman ishcay pachrac soldäducunatas lanzantawancama. Paycunam aywapäcunga pacha chacanganpita quima üranuy cayaptin Cesarea marcata. \v 24 Nätan Pablo logacunanpagsi caballuta camaripäcuchun, shumaglata mandag Felixman Pablota chrächipäcunaypag” nirun. \v 25 Chay aywagcunawan apachinag juc cartatam cay nir isquirbishata: \q1 \v 26 —“¡Imanuylam cayanqui Judeachru alisca alinnin mandag Félix! Noga Claudio Lisiasmi apayächimug cay cartata. \p \v 27 Cay Pablotam Israel casta-mayin runacuna charircur nä wanuchipäcunanpag carcayänag. Chaypitam Roma nacionpita librëtayog runa canganta musyarurga, aywarä soldädücunawan gueshpichimunäpag. \v 28 Chaypitam imapita juchacharcayangantas musyayta munarga, pusharä chay mandagcuna goturarcayagpa naupanman. \v 29 Jinarcurmi chaychrüga musyacarun Moisés isquirbingancunapita yanga juchachapäcungalan. Chauraga manam canchu ima juchansi wanuchisha cananpagnuyga ni carcelchru wichrgarächinapagnuysi. \v 30 Chauraga Pablota wanuchipäcunanpag Israel castacuna rimanacurarcayanganta musyarurmi pasay-pacha pushachiyämü gamman. Chaynuytan Pablota juchachag runacunatas nirayä gamman aywapäcamunanpag, gampa naupaychru imatas nipäcunanpag. Chaylatam nircug”.— \p \v 31 Chaura cartata apacurcurmi soldäducunaga, mandagnincuna ningannuyla aywachicurcan Pablotaga pagaspa Antípatris marcacama. \v 32 Warantinga chay chraquiypa aywag soldäducunaga cuticarcämusha chay cacurcänan wayimanmi. Logasha aywagcunalam, aywapäcusha Pablowanga. \v 33 Nä Cesareaman chrarärirga, Felixtam gorärin chay carta apapäcunganta. Jinaman Pablotas paypa naupanmanmi chrarärichin \v 34 Chaura carta apachinganta leyircurga, chay mandag Felixga, Pablotam tapurun cay nir: “¿Maypitatag cayanqui?” \p Niptinmi Pabloga “Cilicia ninganpitam” nira. \p Chaypita canganta musyarurga, cay ninmi: \v 35 “Chay juchachäshugniquicuna chraramuptinmi musyashun imata juchäcusha cangaytas. Nircurga mana dëjaylapa Herodes yachrangan wayichru Pablota ricapäcunanpagmi soldäducunata mandarun”. \c 24 \s1 Mandag Felixpa naupanchru Pablo rimangan \p \v 1 Chaypitaga pichga junag pasashachrümi sacerdöticunapa mas mandagnincag Ananiasga, ishcay quima alinninpag ricasha marcachru runacunawan, jinaman juc abogadu Tértulo jutiyogta pushacurcur chrarärin Cesareaman. Chaypitam aywapäcura mandag Felixman Pablota juchachapäcunanpag. \v 2 Chaura Pablota pusharachimuptinga, Tertuloga Felixtam cay nin: “Gam cay Judeachru mandag captiquimau cawarcayä shumagla, mana imapitas pelialar. Gam ali yachrag, ali tantiag captiquim lapan ima-aygas cayan ali. Gracias chay lapanpita alisca alinninpag ricasha tayta Félix. \v 3 Gam chaynuy captiquim maychru chaychrüsi alisca cushisha cawarcayä. \v 4 Nätan cananga mana timputa pasanäpag jucla willapayushay Pablopa juchanpita. Chaura ali cangaynuynar mayayärimay. \p \v 5 Cay runaga juc gueshya yupaymi maychru chaychrüsi runacunata alita mana cawachinchu. Chay jinar cay runaga Israel castatam raquicayächin, jinaman cay quiquin runam cayan juc mandagnuy ‘Nazareno’ nipäcungan runacunachrüsi. \v 6 Cay runaga Diospa wayintas manacagpag ricachiytam munayänag. Chaypitam nogacunaga cay runata charirärirä. \v 7 Chaymanmi nätan waranga soldäducuna mandag Lisiasga calpanta camärir yaycarcamur cay runata maquïcunapita gueshpichisha. \v 8 Chaypitam niräriman cay runa juchachagcuna gamman aywapäcamunäpag. Quiquiquinar cananga shumag tapuyulay. Chaynuypam musyanqui imapita juchachapäcungätas”. \p \v 9 Niptinga chaychru Ananiaswan Israelcuna cayagsi “Au. Chaynuypam cara” nipäcuram. \p \v 10 Chaura chay mandag Felixga Pablotam sëñasyarun rimananpag. Jinarcurmi Pabloga cay nin: “Musyayämi achca wata cay Judeachru ali fiyis cangayta. Mä rimamushag naupaychru imapita caychru cayangätas. \v 11 Chayran Jerusalenman Diosta alawänäpag chrämungä cayan chrunca ishcayniyog junagnuy, tapursi tapupacunquimanran shumag musyanaypag. \v 12 Manam cay runacuna taripäcamara Diospa wayinchru, jinaman Israel castacuna gotucarcänan wayichrüchu, u piwansi imatas jatun shimipa ninacuyagtachu. Manatan taripäcamara Jerusalén marcachru runacunata lutanta rurachinäpag sucsutayagtapishchu. \v 13 Nätan caychru juchacharcayämag runacunaga ‘Au, chaynuymi u caynuymi’ niyta manam atipapäcungachu masta tapuptiquiga. \v 14 Cananga cayta willapashayqui: Nogaga unay awillücunapa Diosnintam serviyä Jesús yachrachingannuy. Chaynuy cawaptïmi ‘Chay casqui yachrachigcunanuymi cawayan cay runa’ nircayäman. Nätan nogaga cawayä Moisés isquirbingannuymi jinaman Diospa willacugnincuna isquirbingannuymi. \v 15 Chaura nogasi paycunanuysi shuyacuyäga, juc junag lapan wanusha runacunata ali ruragtas u lutan ruragtas Dios cawacächimunantam. \v 16 Chaymi juchachasha mana canäpag imanaypa ayganaypas Dios munangannuy ali cawayä Diospa naupanchrüsi, jinaman runacunapa naupanchrüsi. \p \v 17 Nä ishcay quima wata purircamurmi, aywarä wac Jerusalenta, marca-mayïcunata apachicuyninta gonäpag, jinaman ‘Diospagmi cayga canga’ ningä ofrendacunata gonäpag. \v 18 Chauraga chay Diospa wayinchru Dios ningannuy nä maylacusha cayaptïmi, chrarärimun ishcay quima Israel runacuna Asia ninganpita. Paycuna taripäcamara manam achca runacunawan cayagtachu ni lutanta ruranäpag runacunata sucsutayagtapishchu. \v 19 Imapitas juchachapäcamarga u imatas niyta munapäcamarga, paycunachr aywapäcamunman nipäcushunaypagga. \v 20 Mä chaura cay runacuna nipäcushunqui Jerusalén marcachru mandagcuna gotucarcur ima juchäpita taripapäcamangantas. \v 21 Fijus juchacharcayämanga paycuna chraupinchru gaparaypa cay nir rimangä imapitachr, nogaga rimarä cay nirmi: ‘Canan nogata caychru juchacharcayämanqui wanushacuna cawacapäcamunanpitam. Nätan chayga canga razonpam ningäpitam’ ”. \p \v 22 Nigta mayarur Felixga, Pablo rimayanganpita shumag tantiayurga jitarun juc junagpagmi “Lisias nä chraramuptinran mas shumag musyashag cay purircayangaypitaga” nir. \p \v 23 Chaura Felixga pachrac soldäducuna mandagta nirura Pablota mana washaman cachrarinanpagmi, antis wayilachrüga cachrarisha cananpagmi, cuyanacuynincuna ricag aywamur yanapapäcunanpag. \p \v 24 Chaypitam ishcay quima junag guepantaga, Felixga yapay aywaratag Drusïla warmintin Pablocagta. Drusïlaga cara Israelcuna castam. Nä chrarärirga, Pablotam gayarärichimun Jesusman yupachicuypita willapänanpag. \v 25 Chaura Dios munangannuy alita rurayar cawanapita, nätan imatas lutanta ruranapita amacharcur cawanapita, jinaman lapan runacunata Dios juchanpita taripänan junagpita Pablo willaparuptinga, Felixga aliscam manchacarura. Chaypitam cay nirun: “Cananga aywacuy. Imaylas timputa tarirchri gayachishay yapay” nircur. \v 26 Felixga yaparcur yaparcurmi Pablota gayachrächimug cara ‘Rimapäcuptï Pabloga capazchri golgueta goshayqui cachrarimänaypag niramangas’ nir pinsiar. \v 27 Chaynuypam ishcay wata pasarura. Chauraga nämi Felixsi yargorura chay mandag caypita. Paypa trucan chruracarura mandag cananpag Porcio Festo jutiyog runam. Mandag cayninpita yargocur Felixga aywacura Pablota mana cachrarilarmi, Israel castacunawan alipa ricachicuyta munar. \c 25 \s1 Pablo Festopa naupanchru rimangan \p \v 1 Chaura Festoga mandag cananpagmi nä Cesareaman chraramura. Chaychru quima junag cacurcurmi, jegara Jerusalenta. \v 2 Nä Jerusalenman chraruptinga, sacerdöticunapa mandagnincunawan Israel castachru mandagcunam Festocagta aywarcur Pablopag “Aliscam juchäcusha” nipäcura. \v 3 Jinarcurmi manacurcara: “Tayta Festo, Pablotanar pushachimuy Jerusalenman, caychru juchanta taripänaypag” nir. \p Nätan chay runacunaga camiñuchru Pablo wanuchisha cananpagmi nä shumag pinsiasha capäcunag. \v 4 Chaura Festoga cay nirunmi “Nä ishcay quima junaglatam Cesareata cutishag. Pablo wacchru wichrgarayaptinga, \v 5 antis gamcunapa mandagniquicuna aywapäcamuchun Cesareaman, imatas lutanta chay runa rurasha captinga juchachapäcunaypag”. \p \v 6 Nircur Festoga Jerusalenchru cara puwag u chrunca junagnuyran. Chaypitaran cuticura Cesareata. Chay chränan warantinga taycuyura jucha taripänan wayichrümi. Chaymanmi pusharachimun Pablota. \v 7 Nä Pablo Festocagman yaycuruptinga, Jerusalenpita aywamusha chay Israel castacunaga ashuyarärinmi. Chaychrümi juchachapäcura ima-aygapitas alisca lutancunapita. Nätan paycunaga manam ricapäcushachu Pablo lutan rurangantas “Wactam u caytam rurarun ricarcayaptï” ninanpagsi. \p \v 8 Nätan Pabloga cay nirunmi: “Nogaga manam ima juchatas rurashachu cä, Moisespa isquirbishancunapagsi ni Diospa wayinpagsi ni Romachru munayniyog Cesarpagsi”. \p \v 9 Niptin Festoga chay Israel castacunawan alipa ricachicuyta munarga Pablota tapurun cay nir: “¿Jerusalén aywayta munayanquichu wacchru cay nircayäshungaycunapita cäranacurcänaypag?” \p \v 10 Niptinmi Pabloga cay nirun: “Nogaga cayä Romachru munayniyogpa jucha taripäcunanchrümi. Caychrümi nogataga juchäta taripapäcamanqui. Gam musyayangaynuysi Israel castacunata manam ima lutantas rurashachu cä. \v 11 Nätan wanuchisha canäpagnuy paycunata ima lutantas rurasha captïga wanuchipäcamay. Manam nogaga ‘Ama wanuchipacamaychu’ niychu. Nätan imas manacagpita juchachapäcamaptinga, manam pisi paycunapa maquinmanga gomanmanchu, antis nogataga Romachru quiquin munayniyog taripämächun ima juchä cangantas. Payman cachramay”. \p \v 12 Niruptin Festoga chaychru cayag yanapagnincunawan rimacurcurga Pablotaga cay nirunmi: “Gam munayanqui Romachru quiquin munayniyog juchay taripäshunaytam. Chaura cananga cachrashay paymanmi” niram. \s1 Rey Agripapa naupanman Pablota pushangan \p \v 13 Chaypitaga manas alä unaytam Rey Agripawan aywapäcura Berenicega Cesareata, Festo ricag saludagnuy. \v 14 Chaychru paycuna nä achca junag cayaptinmi, Festo willaparunag chay Rey Agripata Pablopita cay nir: “Félix mandag cayarmi, cay carcelchru dëjasha juc runata. \v 15 Nätan Jerusalenchru cayaptïmi, sacerdöticunapa mandagnincunawan Israel castachru alinninpag ricasha chacha runacunaga manacaräriman ‘Pablota wanuchipäcuy’ ninäpag. \v 16 Nipäcamaptinmi noga nirä: Roma runacunachrüga manam yachrapäcunchu ‘Wanuchisha cachun’ niyta pitas, ‘Naupataga juchachagcunawan chay juchachasha runaran cäranacurcanman’, jinaman ‘Chay juchachasha runaran razoncagtam u yangan nircayäman’ ninman. \p \v 17 Chaura paycuna cäranacurcänanpag nä chrarärimuptinga, pasay-pacham warantinga juchacuna taripänan wayiman pushachimurä Pablota. \v 18 Jinarcurmi chay imas aygas juchachag runacunaga mana imatas nipäcunchu, ‘Aliscachr lutan ruranganta’ nipäcunga nir pinsiangänuyga. \v 19 Niräringa Diosta alawaypitam, jinaman wanusha Jesusga ‘Cawayanmi’ Pablo ningalanpitam. \v 20 Chauraga chay nipäcunganpita mana ima ruranäsi yachracaptinmi, tapurä Pablota cay nir: ‘¿Jerusalén aywayta munayanquichu cay nipäcushungay juchaypita taripänagpag?’ \p \v 21 Niptïmi payga manacaraman Romachru munayniyog César juchanta taripänanpag. Chaymi nogaga nirayä Romachru munayniyogman pushachingäcama wichrgarayänanpag”. \p \v 22 Niptinmi Agripaga ninag Festota: “Nogas mayacuytam munayä chay runa rimanganta”. \p Niptinmi Festoga “Wara pacham mayanqui” nira. \p \v 23 Chaura warantinga Rey Agripaga Berenicewan chrarärira alisca jacupäcushacamam Festocagman, soldäducunapa mandagnincunawan, jinaman chay marcachru mandagcunawan. Chaura Festoga Pablotam pusharachimun. \v 24 Jinarcurmi cay nin: “Munayniyog Agripa, jinaman lapay caychru nogawan goturarcayag taytacuna, caymi cayan chay runa. Paytaga ‘Wanuchisha cachun’ ninäta munarmi Israel castacuna alisca chranin aywamura nogaman wac Jerusalenchru cayaptïsi, jinaman caychru cayaptïsi. \v 25 Nätan nogapa tantiaynïpitaga manam imatas lutanta rurashachu wanuchisha cananpagnuyga. Antis pay quiquin Romachru munayniyog Cesarman cachranäpag manacaramaptinmi, cananga ‘Payman cachrashag’ niyä. \v 26 Nätan cananga Romachru munayniyognïman ima juchanpitas cay runapita mana isquirbinä captinmi, gamcunapa naupayman pushayämü. Masga Rey Agripa, aywayächimü gam tapulänaypagmi ima juchan cangantas munayniyognïman isquirbinäpag. \v 27 Manam ali niragchu juchachasha runata mana ima juchan cangantas nilar cachrayga”. \c 26 \s1 Rey Agripapa naupanchru Pablo rimangan \p \v 1 Festo niruptinga Rey Agripaga Pablotam cay nin: “Imapita caychru cayangaytas rimacuy”. \p Niptin Pabloga maquintam alzarcun. Jinarcurmi rimayta galayurun cay nir: \v 2 “Ima-ayga cushishachr cayä gampa naupaychru rimanäpag tayta Agripa, Israel castäcuna ima-aygatas manacagpita lapan nipäcamanganta rimamunäpag. \v 3 Nätan masga cushirayä gam cay Israel castäcunachru imanuy cawapäcungätas, jinaman imapita rimag capäcungätas musyaptiquim. Chauragar mayamay rimamungäta mana piñäcular. \p \v 4 Israel castäcunaga lapanmi musyapäcun paycunacagchru, wac marcächru, jinaman Jerusalenchru wamra canganpita imanuy cawangätas. \v 5 Paycunaga musyarcayanmi, nätan nipäcushunquimanmi munapäcuptiquiga mözu cangäpita noga fariseo nipäcungan casta cangäta. Chay fariseocunaga lapalantam rurapäcü Moisés isquirbinganchru Dios munangannuy ruraycunataga. \v 6 Nätan cananga juchäta taripapäcamänanpag cayman aywararcayächiman ‘Wanushacunaga cawacapäcamungam’ nir, awillücunata Dios ninganman yupachicunganpitam. \v 7 Noganchipa castanchi Jacobpa chrunca ishcayniyog churincuna aywag castas Dios ningannuymi chay wanushapita cawacämuyta shuyacurcayan. Chaymi paycunaga Tayta Diosta pagas junagsi servircayan, nätan paycunanuysi chayta shuyacuyar cawangäpitam Rey Agripa, canan caychru cayä juchachasha Israel castäcunapita. \v 8 ‘Wanushacunaga cawacapäcamungam’ Dios ninganpita gamcunaga shumagmi musyarcayanqui. Chaypitaga ‘Yangachr chayga’ niyta manam atipanchichu. \p \v 9 Chaynuymi carä nogasi mas naupataga. Chaymi Nazaretchru yachrag Jesuspita rimagcunataga, ima-ayga lutan ruraytas alisca munarä. \v 10 Nätan chay munangänuymi rurarä Jerusalenchru. Chayta ruranäpag sacerdöticunapa mandagnincunam ordinta gopäcamara. Chaymi nogaga achcata Jesusman yupachicugcunataga jitayurä carcelman. Nätan paycunata wanuchipäcuptinmi ‘Wactam ichaga alita rurayan’ nig cä. \v 11 Maymay cutichr noga paycunata cunchuchisha cä lutanta Jesuspita rimapäcungancama. Chaynuymi jinag cä maychru chaychrüsi Israel castanchicunapa gotucarcänan wayincunachru. Jinaman paycunata alisca piñasham ashimug cä juc casta runacuna yachranganpas. \p \v 12 Jucpaychrüga chaynuy ruranäpagmi noga aywayarä Damasco marcata, sacerdöticunapa mandagnincunapita ordinta apacurcur. \v 13 Chaypitam Rey Agripa, camiñuchrüga nä chraupi junagnuy cayaptin, ricapurü jana pachapita, intipitas mas alisca achicyämugta. Chay achicyagga nogatam muyuraman aywag-mayïcunatawan. \v 14 Chauraga lapämi ishquirärï pampaman. Chaypitam mayarü hebreopa cay nimagta: ‘Saulo, Saulo, ¿imanirtag lutanta ruramänaypag ashiyämanqui? Chaynuy ruramarga quiquiquim lutanta ruracuyanqui’. \p \v 15 Nimaptinmi nirä: ‘¿Pitag cayanqui tayta?’ \p Niptïmi cay niman: ‘Noga cayä Jesusmi. Nogatam gam ashiyämanqui lutanta ruramänaypag. \v 16 Chaura cananga sharcuy. Gamwan ricapachicuyag nogapa servignï canaypagmi, nätan canan ricapamangaytawan mas guepaman imatas ricachinagcunatam gamga willapacunqui. \v 17 Nogaga Israel castacunapa maquinpita, jinaman juc casta runacunapa maquinpita gueshpichishaymi lutanta mana rurapäcushunaypag. Nätan paycunamanmi cananga cachrashay. \v 18 Chaura gammi aywanqui juc ñaushapa ñawin cuticächignuysi mana musyag runacunata nogapita musyachinaypag. Gammi juc yanauyagchrünuysi Asyagpa munayninchru nä mana masta cawapäcunanpag willanqui. Gammi Dios munangannuy ali cawagman muyupäcunanpag willanqui. Gammi willanqui nogaman yupachicarcämaptilan pitas juchancunata perdonayangäta. Gammi willanqui Dioslapag cawagcuna chrasquinanta paycunas chrasquipäcunanta’. \p \v 19 Chaynuypa niramaptinga Rey Agripa, chay jana pachapita rimapämangannuymi cananga rurayä lapanta. \v 20 Chaura naupata galayurä Jesuspita willapäcuyta Damascochru cagcunatam. Chaypitam Jerusalenchru cagcunata, jinaman Judea ninganchru lapan yachragcunata. Chaypitaga rimaparämi juc casta runacunatas juchancunapita wanacurcur Diosman cutipäcunanpag, chaynuypa ali ruragman muyusha capäcunganta reguechicurcänanpag. \v 21 Chaynuy ningäcunapitam Diospa wayinchru Israel castäcunaga charipäcamasha. Jinarcurmi wanuchiyta munapäcamara. \v 22 Nätan Tayta Diospa yanapayninwan canancamalaga mana mancharilarmi rimapayä pitas maytas acraytas acapatas Tayta Diospita. Manam imatas yachrachïchu juctaga. Yachrayächïga Diospa willacugnincuna ningannuy, jinaman Moisés isquirbingannuy imas pasananpitam. \v 23 Chaura yachrayächïga chay isquirbishanuylam. Chay isquirbishachrüga niyan Diospa Acrashan cunchuchisha cananpitam, jinaman wanushacunapita pay naupata cawacämunanpitam. Chaytam Israel castacunatas juc casta runacunatas willanä cayan”. \p \v 24 Chauraga chaynuypa Pablo imapitas chaychru canganta rimaruptinga, Festoga calpantam cay nin: “¡Umawanchri gueshyanqui, Pablo! ¡Alisca alisca yachracungaychri muyurachishunqui löculan!” \p \v 25 Niptinmi Pabloga nirun: “Runacunapita ali runapag ricasha tayta Festo, manam löcushachu cä, antis rimayä fisyüwanmi razoncagta. \v 26 Caychru cayag Rey Agripas, shumagmi musyayan cay rimayangäcunapitaga. Chaymi noga rimayä mana mancharilar paypa naupanchru. Noga musyayä shumag shumagmi pay cay lapan rimamungäpita musyanganta. Chay willaparcayangagga manam ruracasha mayagchrüsi jäpagchrüchu, antis runa ricaymi. \v 27 Tayta Agripa, ¿Diospa chay willacugnincuna ningancunata ‘Razonmi chayga’ ninquichu? Au, noga musyayämi ‘Razonmi’ ningayta”. \p \v 28 Niptinga Rey Agripaga cay nirunmi: “¡Uchuclapitam yachrachingaywan muyurachimanquichu Jesusman yupachicug runaman!” \p \v 29 Niptin Pablo cay ninmi: “Chauraga uchucla yachrachinag faltaptinsi u achcala faltaptinsi pagtar Tayta Dios gamtas, jinaman caychru mayarcayämag runacunatas muyuchipäcushunquiman Jesusman yupachicugman. Nätan manam munächu noganuysi cadenawan watasha capäcunaytaga”. \p \v 30 Chaynuypa Pablo niruptinga sharcarärinmi Rey Agripas Festowan Berenices, jinaman lapan chaychru tayarcayagsi. \v 31 Nä Pablocagpita yargarärirga quiquincamalam rimapäcura cay nir: “Cay runaga manatag imatas rurashachu lutantaga wanuchisha cananpagnuyga ni carcelchru cananpagnuysi” nipäcura. \p \v 32 Chaura Rey Agripaga Festotam cay nirun: “Cay runataga cachrariruchwanchri cara mana pay quiquin Romachru Munayniyog Cesarman manacusha captinga” nira. \c 27 \s1 Pablota Romaman aywachipäcungan \p \v 1 Chauraga Italiaman aywachipäcamänanpag nä rimanacarärirga, pachrac soldäducuna mandagtam Pablotawan waquin wichrgashacunata “Gam aywachiy” nirun. Chay mandagpa jutin cara Juliom. Chay mandagpa lapan soldäduntinpa jutincuna cara ‘Augustopa’ nisham. \v 2 Chauraga jegarärï Adramitio marcapita chrämusha büqui nä yargonanpag cayagmanmi. Chay büqui aywanan cara Asia ninganchru lapan marcacunaman yaycuypam. Nogacunawanmi aywara Aristarcos. Payga cara Macedoniachru Tesalónica marcapitam. \p \v 3 Warantinga chrarärï Sidón ningan marcamanmi. Chaychrümi Julioga Pablopag ali shongo carga, cachrarirura cuyanacuynincunata ricapacamunanpag, jinaman imalachrüsi yanaparcärimunanpag. \v 4 Nä Sidonpita yargorurga, Chipre tishgota dëjarärï ichognïcunachrümi. Chaynuypa aywapäcurä chay gochrachru alisca walyay naupäcunapita walyamuptinmi Chipre tishgo washapapäcamänanpag. \v 5 Chaynuypam pasarärï Cilicia ningantas, nätan Panfilia ningantas mana shayular. Chaura chrarärirä Liciachru Mira marcamanmi. \v 6 Chay Mira marcachrümi soldäducunapa mandagninga tarirun Alejandría marcapita chrämusha büquita Italiaman aywagta. Chauraga chaymanmi jegarärichiman Italiata aywapäcunäpag. \v 7 Chay büquiwan aywapäcurä nä achca junagmi mana wayrala aywayta pasay atipayar. Chauraga maymay nacatacuytaragchri chrarärï Gnido marca chimpanman. Chauraga chaynuyla chay alisca walyay lutanman aywachipäcamaptinga, aywacurcä Creta tishgo muyuypam Salmonpa chimpancama. \v 8 Chauraga maymay nacatacuytaragchri chrarärï chay Cretachru Buenos Puertos ninganman. Chay cara manam alä caruchrüchu Lasea ningan marcapitaga. \p \v 9 Cesareapita yargapäcamungä nä unaymi cara, nätan gochrapa wayrala aywapäcunäpagga manatan alichu caratag. Chauraga chay malagäna junag fiesta pasaruptinga, Pablo cay niram chay büquichru aywagcunata: \v 10 “Taytacuna, cay tamya wichanga Italia aywayga manapishchri alichu canga nogapa tantiaynïpitaga. Jinachru aywashaga manacagmansi ruracarungas canchri büquisi. Büquichru apayanganchisi, jinaman noganchis wanuruchwansi canchri”. \p \v 11 Niyaptinmi chay soldäducuna mandagga mana cäsurachu Pablotaga. Antis cäsucuraga büquipa runantam, jinaman büqui aywachigtam. \v 12 Chaura chay carcayangäga manam alichu cara büqui shayänanpag tamya wichan captin. Chauraga lapäcuna yupaymi jucla chaypita yargoyta munapäcurä, “Feniceman pagta chraruchwansi, chaychru tamya wichan cananchipag” nir. Cretachru Fenice ningan marcaga, alim cara büqui shayunanpag wacpitas caypitas walyaypita washapagniyog. \p \v 13 Chaura ali nirag aywapäcunanpag guepäcunapita walyarimuptinga pinsiarärin aywayaytam. Chauraga büquipa banderan nirayagcunatam sharcarärichin. Jinarcurmi büqui aywachiyta galacayärin Creta tishgo lädulanpa. \v 14 Chaypitam unaylanta tamyantin alisca juyu walyay walyaramun inti yargamunan lädupita. Chay walyaypa jutin cara ‘Euroclidón’ ninganmi. \v 15 Chauraga jucläman aywachiytam galacayäriman. Mana nä imanaypas munapäcungäman aywachiyta atipapäcurnïga tacayärïmi, chay walyay munanganman aywachipäcamänanpag. \v 16 Chauraga Clauda jutiyog ichic tishgola guepanman mana alä walyananman chrarärirga maymay sasataragchri büquiman chutarcarärimü salvacunapag cayag chay ichic bötilatas. \v 17 Chaura nä chay ichic bötilata büqui manyanman jegarcarachimurga, wascacunata charircurmi yantata liyagnuysi chay jatun büquita mana tablacuna cachracänanpag watarärin. Chaura chay büqui aywachigcunaga agoysha gotucashaman büqui jaticänanta manchapäcurga, chay banderanuysi cayagtam limpu chutarparärin walyay aywachinganman aywachinanpag. \v 18 Warantinga chaynuyla chay jatun gochrachru yacu lagyamuptin galayarärï apapäcungäta gochraman garpuytam büqui ancashyänanpag. \v 19 Chaypita mas warantinga gochraman jitarparärïtan büquipa chaychru cayag imancunatas. \v 20 Achca junagmi mana intitas ni goyllarcunatas ricapapäcurächu alisca alisca tamyaptin. ¡Manam nä cawayta pinsiapäcurächu ni yangalas! \p \v 21 Chauraga achca junagmi nä mana micapäcurächu. Chaymi Pabloga chraupiman shayuyur cay nin: “Taytacuna, Cretachru noga ningäta cäsucarcämaptiquiga alim canman cara. Manachr caynuy cunchuchwanchu cara. Nätan manachr imacunatas gochraman jitarpuchwanchu cara. \v 22 Antis cananga valorchacurcay büquilam manacagman ruracanga. Nätan noganchiga manam cay gochrachru mayganchis wanushunchu. \v 23 Chay nircayangagtaga canan pagasmi Diospa angelnin willaraman. Nogaga Diospam cä, jinaman paytam serviyäsi. \v 24 Chay angelga cay niramanmi: ‘Pablo, ama manchacaychu. Gamga Romachru Cesarmanga chränayran cayan. Gam raygom cay büquichru gamwan cayag runacunata, Diosga manam wanunanta munangachu maygantas’ niraman. \v 25 Chauraga taytacuna, valorchacurcay. Nogaga Tayta Diosman yupachicuyämi. Nätan razonpam Dios ruranga, chay ángel nimangannuy”. \v 26 Chauraga aywachisha cashun fiju juc tishgomanmi. \p \v 27 Nä chrunca chruscuyog junag Adriático nipäcungan jatun gochrachru wacman cayman aywachisha carcayaptïmi, chay pagasga nä chraupi pagas cayaptin, büqui aywachig runacunaga tantiarärin nä gochra manyanman nachrgarcayanganta. \v 28 Chauraga tantiapäcura yacutam imanuy junduchru carcayangätas. Jinarcurmi nä carcayänä quima chrunca sogtayog metruchru. Nä maslata aywarcurga yapaytan tantiapäcura imanuychru carcayangätas. Chauraga nä carcayä nä ishcay chrunca ganchrisniyog metruchrümi. \v 29 Chauraga gagacunaman büqui tupananta mancharga, jitarparärin chruscu anclacunatam büqui guepanpa. Jinacarcärirga, aliscam munapäcura nä pacha waramunanta. \v 30 Nätan büqui aywachigcunaga pinsiarärinag chay büquipita pacaypa aywacuytam. Chauraga jitarparärinag gochraman chay ichic bötilatam “Cay büquipa naupanman anclata cachrarpapäcushag” nignuyla. \v 31 Nätan chay jinarcayagta ricapururmi Pabloga willarun soldäducunapa mandagninta soldäduncunatawan cay nir: “Paycuna aywacurcaptinga gamcunaga wanupäcunqui cay gochrachrümi.” \p \v 32 Niptinmi soldäducunaga ichic bötila watarayag wascataga cuchurärin. Chauraga ichig bötilaga gochraman ishquircurmi aywacun. \p \v 33 Nä pacha waranayämuptinga Pablo cay nin lapantam: “Nä ishcay semänam gamcuna carcayanqui mana micur, mana punur. \v 34 Chaura cananga micapäcuy uchuclatas cay gochrapita yargapäcunaypag. Nätan manam maygaypasi umaypita juclay agchalaysi cay gochrachrüga quëdangachu”. \p \v 35 Nircur Pabloga tantata charircurmi, Tayta Diosta lapanpa naupanchru “Gracias” nicurun. Jinarcurmi micuyta galayurun. \v 36 Chauraga lapan runacunam chaychru cayagga Pablo micugta ricarärirga, micuyta galacayärin. \v 37 Chay büquichru capäcurä lapäga ishcay pachrac, ganchris chrunca sogtayog runam. \v 38 Nä pachran juntangancama micarärirga, trïgutam garpapäcura gochraman büqui ancashyänanpag. \p \v 39 Nä pacha wararamuptinga, büqui aywachigcunaga manam musyapäcurachu mayman chrararcayangantas. Chaypitam ricaparärin gochra manyan pampata büqui shayunanpag juc callejonnuy gochra yaycushata. Chauraga ninacarärin büquita chayman imanaylapas ashuyärichinanpagmi. \v 40 Chaypitam chay anclacuna watashata cuchurärirga gochrachru dëjarärin. Jinarcurmi büquita aywachig ichic guerulanta apshirärichin büquita aywachinanpag. Chaypitam naupachru banderanuysi cayagcunataga sharcarärichin. Jinaräriptin büquiga nä masmi ashuyara chay gochra manyan pampaman. \v 41 Jinarcurmi büqui yaycurunag gochrata ishcayman raquignuysi cayag, achca agoysha gotucashaman. Chaychrümi büquiga pasay shumag jaticarun. Chay büquipa naupancagmi jaticarun agoyshaman mana pasay cuyugpag. Nätan büquipa guepancagmi, yacu lagyayaptilan cachracayta galayurun tablacuna. \v 42 Chaura soldäducunaga Romachru carcelman aywarcayächingan runacunataga wanuchiytam munapäcura mana maygansi gueshpipäcunanpita. \v 43 Nätan chay soldäducunapa mandagninga Pablo cawananta munarga, manam munarachu wanuchipäcunanta, antis nirun pampaman yargapäcunanpagmi, jinaman nadiay yachragcuna naupata nadiapäcunanpagmi, \v 44 nätan waquincagcuna büquipa tablancunawan chay nadiagcunapa guepanta aywapäcunanpag. Chaynuypam lapalan yargarärimun gochra manyan pampaman. \c 28 \s1 Malta tishgochru Pablota culebra caningan \p \v 1 Chaura gochrapita nä lapä yargarärimurga musyarärï chay tishgopa jutin Malta cangantam. \v 2 Chaychru yachrag runacunaga alipam chrasquiräriman. Jinarcurmi tamyaptinga, jinaman alisca gasaptinga golputa ratarcärichir “Ashuyapäcamuy shanapacunanchipag” nipäcaman. \p \v 3 Chaura Pabloga chaqui yantata palarcurmi jitayuyara chay golpuman. Jinarcurmi chay golpupita juc culebra yargaramurga gueshpinganchru Pablopa maquinman chriquicarun. \v 4 Chaura Pablopa maquinchru culebra chriquirayagta ricaparärirga chaychru yachrag runacunaga cay ninacarärinmi: “Cay runaga fiju runa wanuchigchri. Chaychri gochrachru wanunanpita gueshpirayämuptinsi juchanpita Diosga wanuchiytarag munayan” nipäcura. \v 5 Nätan Pabloga culebra maquinchru chriquirayagtaga tapsirun ninamanmi. Nätan paytaga manam chay venënu imanaras. \v 6 Nätan runacunaga lapansi capäcura shuyag shuyagmi: “Nächri jacarirunga u mayänipitachri wanurunga” nir. \p Nätan mana nä imas pasaptinga “Wac runaga dioschri” nipäcuratan. \p \v 7 Chay carcayangäpitaga manam alä caruchrüchu canag chay tishgochru mandag Publio jutiyog runapa chracran. Paymi quima junagnintin gorpacharäriman, jinaman atendiräriman wayinchru. \v 8 Chaychrümi Publiopa taytan chrachrarayänag cämachru alisca acachayar corrïduswan mana ali. Chaura Pabloga ashuyurmi Tayta Diosta manacurcur, ishcan maquinta chrurayurun gueshyagpa jananman. Chaylam cuticarachin. \v 9 Chaynuy cuticarachiptinga chay tishgochru gueshyagcunatam aywachipäcamura Pabloman. Chaypitam paycunatas cuticächira. \v 10 Chaychru chay runacuna aliscam atendipäcamara, jinamanmi yapay büquiwan nä yargogpag carcayaptï goräriman ima-aygatas aypata aywapäcunäpag. \s1 Pablo Romaman chrangan \p \v 11 Chaypitam nä chaychru quima quilla cacurcurga, jegarärï Alejandriapita aywamusha büquiman. Chay büquisi tamya wichan captinmi chaychru shayusha canag. Chay büquichrümi ‘Mellïshu’ diosnincuna canag. Chaypa jutincuna canag ‘Castorwan Poluxmi’. \v 12 Chauraga chrarärï Siracusa ningan gochra manyanchru marcamanmi. Chaychru capäcurä quima junagran. \v 13 Chaypitas aywapäcurä gochra manyalanpam Regio marcacama. Regiopita yargapäcungä warantinmi alisca walyay chariräriman guepa lädupita. Chaypita mas warantinran chrarärï Puteoli ningan gochra manyanchru marcaman. \v 14 Chaychrümi tincurärï Jesusman ishcay quima yupachicugcunawan. Paycuna nipäcamaptinmi ganchris junagrag chaychru capäcurä. Chaypitam ichaga yargarärï nä Roma marcata aywapäcunäpag. \v 15 Nätan Roma marcachru yachrag Jesusman yupachicugcunaga nämi musyarcayänag nogacuna chrapäcunäpita. Chaura paycunaga taripacugmi aywarärimunag Apiopa Foron nipäcungancama, nätan waquinmi Quima Taberna nipäcungancama. Paycunata ricapurur Pabloga Tayta Diostam “Gracias” nicurun, nätan aliscam valorchacurun. \v 16 Nä Romaman chraräriptïga chay pachrac soldädu mandag runaga chay aywachingan runacunata chrarachin gobernadorpa maquinmanmi. Nätan Pablotaga chrurarura juc wayimanmi. Jinamanmi juc soldäduta chrurarura payta ricananpag. \s1 Pablo Romachru rimangan \p \v 17 Chaypitam chrapäcungä nä quima junag pasashachru, Pablo gayachira chay Romachru alinninpag ricasha Israel castacuna runacunata. Nä gotucarärimuptinmi cay nira: “Israel castäcuna, manam nogaga ima lutantas rurashachu cä Israel castacunapagsi ni awillunchicuna imata rurananpag nimanganchipagsi. Jinatam Jerusalenchru Israel castanchicunaga charirärimarga jitayaräriman Roma runacunapa maquinman. \v 18 Nä tapurcärimarga Roma runacunaga cachrariytam munapäcamara mana ima juchätas wanuchisha canäpagnuy tariparcärimarga. \v 19 Israel castanchicunaga manam munapäcurachu cachraripäcamänanta. Chaymi manacururä caychru Munayniyog César ima juchäpitas taripämänanpag. Nätan chaynuy manacurä manam castanchicunata imapitas juchachänäpagchu. \v 20 Chaymi canan gayachipäcurag tincunanchipag, jinaman rimapapäcunagpag. Noga canan üra cayä caychru cay cadenasha, noganchi Israel castacuna cawacämuy shuyayanganchipita rimangäpitam” nir. \p \v 21 Chaura niruptin paycunaga nipäcunmi: “Manam nogacunaga Judeapita ima cartatas chrasquipäcurächu gampitaga. Manatan wacpita chrämusha Israel castanchicunas willapäcamarachu gampita lutantaga. \v 22 Nätan cananga mayacuytam munarcayä chay yachrayächingaypita. Nogacunaga musyarcayämi chay mushog yachrachingaypita maychru chaychrüsi contran rimapäcugta”. \p \v 23 Chaura jitarärin juc junagchru gotucapäcunanpagmi. Nä chay junag chraramuptinga, achca runacunam chrarärimun Pablo cayangan wayiman. Chaychrümi Pabloga rimapara goyalapita tardicama Diospa munayninchru cawaypita. Jinamanmi Jesuspita tantiachira Moisés isquirbingancunawan, nätan Diospa willacugnincuna isquirbingancunawan. \v 24 Chaychrümi waquincagcuna Pablo ninganta chrasquicurcara. Nätan waquincagmi icha mana chrasquicurcarachu. \v 25 Chaura Pablo rimanganta mana chrasquicurga wichicaytam galacayärin. Chaura Pabloga cay nirunmi: “Alitam Santu Espirituga rimachira Diospa willacugnin Isaiasta. Payga unay awillunchicunata cay niram: \q1 \v 26 ‘Gamcunaga wiyariyarsi manam tantiapäcunquichu. \q2 Ricapuyarsi mana ricapugnuymi carcayanqui. \q1 \v 27 Cay runacunaga rumi shongon capäcun. \q2 Jinaman rinrincunawansi mayapäcun lutantam. \q2 Ñawincuna cayan guemchishanuymi mana ricapapäcunanpag, \q1 nätan manam mayacurcanchu. \q2 Chaymi mana tantiapäcunchu \q1 juchancunapita wanacurcaptin salvanätas’ niram. \p \v 28-29 Chaura cayta shumag musyapäcuy: Cananga Dios salvanga juc casta runacunatam. Paycunatam chay ali willapanta cäsucurcanga”. \p \v 30 Chay Romachru Pablo yachrara ishcay wataran chay arrendasha wayinchru. Chaychrümi lapan aywagcagta payga chrasquira. \v 31 Jinatam aymugcagtaga rimapara Diospa munayninchru cawaypita, jinaman yachrachiratan Munayniyog Jesucristopitas. Chaynuy yachrachiptin paytaga manam pisi imatas nirachu. Chaylam.