\id MAT Quechua de Margos-Yarowilca-Lauricocha, Huánuco \h SAN MATEO \toc1 SAN MATEO Jesucristupita escribishgan \toc2 SAN MATEO \toc3 Mt. \mt1 SAN MATEO \mt2 Jesucristupita escribishgan \ip Mateoga Jesucristupa discïpulun car paywanmi purergan yachatsishgancunata mayar y milagro rurashgancunatapis ricar. Jesucristupa discïpulun manarag carmi Roma nacionpag impuestuta cobrargan. Mateupita masta musyanayquipag liyinqui San Mateo 9.9-13. \ip Cay libruta Mateo escribergan Jesucristo salvacog cashganta Israel mayincunata tantyatsinanpagmi. Tsaynogpis Mateo tantyatsergan Jesucristupa wilacuynin pï-may runacunapagpis ali cashgantami (San Mateo 28.19-20). \ip Cay libruta liyirmi musyantsi Jesucristo yurishganta (1.1-2.23), wilacushganta (5.1-7.29; 13.1-52; 16.13-20.28), lapanpagpis munayniyog cashganta (8.1-9.38), cay patsaman cutimunanpag cashganta (24.1-25.46), cruzcho wanushganta (26.1-27.66) y wanushganpita cawarimushgantapis (28.1-20). Más yachatsicuycunapis cay librucho caycanmi. \c 1 \s1 Jesucristupa unay castancuna cashgan \r (Lucas 3.23-38) \p \v 1 Jesucristo rey David castapita yuregmi cargan. Davidnami cargan Abrahampa castanpita yureg. Tsaymi Abrahampita galaycur Jesucristupa unay castancuna caycuna cargan: \li1 \v 2 Abrahampa tsurinmi cargan Isaac. \li1 Isaacpa tsurinmi cargan Jacob. \li1 Jacobpa tsurinmi cargan Judá y waquin wauguincunapis. \li1 \v 3 Judäpa tsurincunami cargan Fareswan Zara. \li1 Paycunapa mamanmi cargan Tamar. \li1 Farespa tsurinmi cargan Esrom. \li1 Esrompa tsurinmi cargan Aram. \li1 \v 4 Arampa tsurinmi cargan Aminadab. \li1 Aminadabpa tsurinmi cargan Naasón. \li1 Naasonpa tsurinmi cargan Salmón. \li1 \v 5 Salmonpa tsurinmi cargan Booz. \li1 Boozpa mamanmi cargan Rahab. \li1 Boozpa tsurinmi cargan Obed. \li1 Obedpa mamanmi cargan Rut. \li1 Obedpa tsurinmi cargan Isaí. \li1 \v 6 Isaïpa tsurinmi cargan rey David. \li1 Rey Davidpa tsurinmi cargan Salomón. \li1 Salomón yurergan Uriaspa viüdanchömi. \li1 \v 7 Salomonpa tsurinmi cargan Roboam. \li1 Roboampa tsurinmi cargan Abías. \li1 Abiaspa tsurinmi cargan Asa. \li1 \v 8 Asapa tsurinmi cargan Josafat. \li1 Josafatpa tsurinmi cargan Joram. \li1 Jorampa tsurinmi cargan Uzías. \li1 \v 9 Uziaspa tsurinmi cargan Jotam. \li1 Jotampa tsurinmi cargan Acaz. \li1 Acazpa tsurinmi cargan Ezequías. \li1 \v 10 Ezequiaspa tsurinmi cargan Manasés. \li1 Manasespa tsurinmi cargan Amón. \li1 Amonpa tsurinmi cargan Josías. \li1 \v 11 Josiaspa tsurinmi cargan Jeconías y waquin wauguincunapis. \li1 Jeconías cawanan witsanmi Israel runacunata Babilonia soldäducuna prësu tsarircur apargan Babilonia nacionman. \li1 \v 12 Tsaychönami Jeconiaspa tsurin Salatiel yurergan. \li1 Salatielpa tsurinmi cargan Zorobabel. \li1 \v 13 Zorobabelpa tsurinmi cargan Abiud. \li1 Abiudpa tsurinmi cargan Eliaquim. \li1 Eliaquimpa tsurinmi cargan Azor. \li1 \v 14 Azorpa tsurinmi cargan Sadoc. \li1 Sadocpa tsurinmi cargan Aquim. \li1 Aquimpa tsurinmi cargan Eliud. \li1 \v 15 Eliudpa tsurinmi cargan Eleazar. \li1 Eleazarpa tsurinmi cargan Matán. \li1 Matanpa tsurinmi cargan Jacob. \li1 \v 16 Jacobpa tsurinmi cargan Mariapa runan José. \li1 Mariapa wawanmi cargan Jesús. Paymi cargan Tayta Dios cachamushgan salvamagnintsi. \p \v 17 Tsauraga Abraham cawashgan witsanpita hasta David yurishganyag chunca chuscu (14) generación cargan.\f + \fr 1:17 \ft Juc generacionga runa yurishganpita hasta tsurin yurishganyagmi caycan. Tsaypita más juc generacionna caycan tsay tsurinpa tsurin yurishganyag. Tsaymi juc generación caycan papänin yurishganpita hasta tsurin yurishganyag, ayca watayog captinpis.\f* Tsaynoglami David cawashgan witsanpita Israel runacunata Babiloniaman apashgan witsanyag chunca chuscu (14) generación cargan. Tsaynoglami Babiloniaman apashgan witsanpita hasta Jesucristo yurishganyag chunca chuscu (14) generación cargan. \s1 Jesucristo yurishgan \r (Lucas 2.1-7) \p \v 18 Jesucristo caynogmi yurergan. Mariawan tänanpag José parlacushga caycarpis paywan manami punorganragtsu. Tsaynog caycaptinpis María gueshyag ricacorgan Santu Espiritupa munayninwanmi. \v 19 Gueshyag ricacuptinpis Josëga ali runa car manami munargantsu runacuna Mariata jamurpänanta. Tsaymi mana quejacuylapa cachariyta yarpargan. \v 20 Cacharinanpag yarpachacuycaptinmi Tayta Diosnintsipa angilnin Josëta sueñuynincho caynog nergan: “Rey Davidpa castan José, Mariaga manami pï runawanpis punushgatsu gueshyag ricacunanpag, sinöga Santu Espiritupa munayninwanmi gueshyag ricacushga. Tsaynog caycaptenga mana rabiacuylapa warmiquipag Mariata shuntacuy. \v 21 Olgu wamratami María wachanga. Runacuna jutsa rurashgancunata perdonar salvananpag captinmi tsay wamrapa jutin canga Jesús.”\f + \fr 1:21 \ft “Jesús” ninanga “Runacunata salvan” ninanmi.\f* Tsaynog nirmi Josëta sueñuynincho ángil parlapargan. \p \v 22 Jesús yurinanpagmi Tayta Diosnintsipa profëtan caynog nir escribergan: \q1 \v 23 “Juc doncëlla jipashmi gueshyag ricacur olgu wamrata wachanga. \q1 Tsay wamrapagmi nipäconga ‘Emanuel’ cashganta.”\x + \xo 1:23 \xt Isaías 7.14\x* \m (Emanuel ninanga caycan “Tayta Diosnintsi nogantsiwanmi caycan” ninanmi.) \p \v 24 Tsaynog niptinmi José punuycashganpita riccharcamur Tayta Diosnintsipa angilnin nishgannogla Mariata shuntacorgan warminpag. \v 25 Itsanga Mariawan taycarpis paywan manami punorganragtsu hasta wawan yurinanyag. Wawan yuriptinnami jutinta José churapargan Jesús jutin cananpag. \c 2 \s1 Estrellacunata estudiag runacuna Jesucristuta adorananpag Belenman chayashgan \p \v 1 Israel nacioncho Herodes rey caycaptinmi Judea provinciacho caycag Belén marcacho Jesús yurergan. Yuriycuptinmi inti jegamunan cag lädupita estrella estudiag runacuna Jerusalenman chayaycur caynog tapucorgan: \v 2 “¿Maychötag Israel runacunapa mandagnin rey cananpag yureg iti caycan? Inti jegamunan lädupa estrellan jegamogtami ricapäcushcä. Tsaymi payta adorag shapäcamushcä.” \p \v 3 Rey cananpag wamra yurishganta mayaycurmi rey Herodes pasaypa rabiar yarpachacorgan imanogpapis tsay wamrata wanutsinanpag. Tsaymi Jerusalencho tag runacuna pasaypa mantsacorgan caynog yarpashpan: “Cananga ¿imatarag ruranga Herodes?” \p \v 4 Rey Herodisga mandag cüracunata y Moisés escribishganta yachatsegcunata gayaycatsir taporgan caynog nir: “¿Maychötag Tayta Dios cachamunanpag cag Cristo yurinanpag caycan?” \p \v 5 Tsaynog tapuptinmi paycuna nipäcorgan: “Judea provinciacho caycag Belén marcacho yurinanpagmi escribiraycan, tayta. Tsaycho yurinanpagmi Tayta Diosnintsipa profëtan escribergan caynog nir: \q1 \v 6 ‘Belenchömi Israel runacunapa mandagnin rey yurengapag. \q1 Tsaychömi yurenga Judea provinciacho jatusag marcacunapita tacshala caserío captinpis.’ ”\x + \xo 2:6 \xt Miqueas 5.2; 2 Samuel 5.2\x* \p \v 7 Tsayta mayaycurmi Herodes pacaylapa gayatsergan estrella estudiagcunata. Paycuna chayaycuptinmi taporgan tsay estrellata imaypitana ricapäcushgantapis. \v 8 Imaypita-patsa ricashgantapis wilaptinmi Herodes caynog nergan: “Belenman aywaycur tsay wamrata ashipäcamuy. Tariycorga wilapäcamanqui nogapis adorag aywanäpag.” \p \v 9 Tsaynog niptinmi estrella estudiag runacuna aywapäcorgan. Aywarcaycaptinna tsay ricashgan estrellapis paycunapa naupagninta aywargan hasta wamra caycashgan cag wayiman chayananyag. Chayaycuptinna tsay pushag estrella ichicuycorgan wayi direccionnin ciëlucho. \v 10 Tsaycho ichicuycogta ricarmi estrella estudiagcuna pasaypa cushicärergan. \v 11 Tsaymi tsay wayiman yaycushpanna taripäcorgan Jesusta y maman Mariatapis. Jesusta ricaycurmi naupanman gongurpacuycushpan payta adorapäcorgan. Nircurnami apashgan öruta, inciensuta y mïrra nishgan perfümitapis regalaycorgan. \v 12 Cuticunanpag caycaptinnami paycunata Tayta Diosnintsi sueñuynincho revelargan Herodes cagman manana cutipäcunanpag. Tsaynog revelaptinmi juc lädu caminupana marcanman cuticärergan. \s1 Egipto nacionman ñïñu Jesusta José gueshpitsishgan \p \v 13 Estrella estudiag runacuna marcanman cuticuptinnami Josëta sueñuynincho Tayta Diosnintsipa angilnin revelargan caynog nir: “Rey Herodismi ñïñu Jesusta wanutsinanpag ashitsenga. Mana wanutsinanpag mamantinta Jesusta Egipto nacionman gueshpitsiy. Tsaychöna tanqui cutimunayquipag wilanäyag.” \p \v 14 Tsaynog niptinmi Josëga riccharcamur jinan höra patsa manarag waraptin mamantinta Jesusta apacurcur Egiptupa aywacorgan. \v 15 Tsaychömi paycuna targan hasta Herodes wanunanyag. Tsaynog cananpag captinmi Tayta Diosnintsi tantyatsergan wilacognin profëtata caynog nir escribinanpag: “Wamrä captinmi Egiptupita gayamushcä.”\x + \xo 2:15 \xt Oseas 11.1\x* \s1 Belencho wamracunata wanutsishgan \p \v 16 Estrellata estudiag runacuna Jesús maycho cashgantapis wilag mana cutiycuptinmi rey Herodisga fiyupa rabiacorgan. Tsaymi Jesusta wanutsiyta munar soldäduncunata cachargan Belén marcacho y naupan estanciacunachöpis olgu wamracunata wanutsinanpag. Estrellata estudiag runacuna imaypita-patsa estrellata ricashganta wilapashga captinmi Herodes tantyacorgan Jesús juc o ishcay watayogna cashganta. Tsaymi wamracunata wanutsergan tsayrag yurishga caycagcunapita ishcay watayogyag. \v 17 Tsaynog pasaptinmi Tayta Diosnintsipa unay profëtan Jeremías escribishgannog cumplergan. Paymi escribergan caynog nir: \q1 \v 18 “Ramá nishgan marcachömi pï-maypis fiyupa laquicushpan wagarcaycan. \q1 Wawancuna wanuycuptinmi shogaptinpis mana chawaypa Raquel wagaycan.”\x + \xo 2:18 \xt Jeremías 31.15\x* \s1 Egiptupita ñïñu Jesusta cutitsimushgan \p \v 19 Egiptucho José caycaptinmi Herodes wanorgan. Tsaymi sueñuynincho Tayta Diosnintsipa angilnin Josëta caynog nergan: \v 20 “Mamantinta Jesusta apacurcur Israelmanna cuticuy. Jesusta wanutsiyta munagcuna wanushganami caycan.” \p \v 21 Ángil tsaynog niptinmi jinan höra Josëga Israelman cuticorgan mamantinta wamrata apacurcur. \v 22 Cutiycarnami José musyargan Judea provinciacho rey Herodispa trucan tsurin Arquelao mandag caycashganta. Tsayta musyarmi José mantsacorgan Judeaman cutiyta. Tsaynog mantsacuptinmi sueñuynincho Tayta Diosnintsi nergan Judeaman aywananpa trucanga Galilea provinciamanna aywacunanpag. \v 23 Galilea provinciaman chayarnami Nazaret marcaman aywargan tsaycho tänanpag. Tsaycho tänanpag cashganpitami Tayta Diosnintsipa profëtancuna escribergan caynog nir: “Runacuna nenga Nazaret runa cashgantami.” \c 3 \s1 Juan Bautista wilacushgan \r (Marcos 1.1-8; Lucas 3.1-9, 15-17; Juan 1.19-28) \p \v 1 Jesús wilacuyta manarag galaycuptinmi Juan Bautista Tayta Diosnintsipa wilacuyninta wilacuyta galaycorgan. Judea provinciacho caycag chunyagcunapa puriptinmi runacuna tsayman aywargan wilacushganta mayananpag. \v 2 Chayaptinmi pay wilapargan caynog nir: “Tayta Diosnintsipa maquincho ali cawanapag cag tiempo chämushganami. Tsaynog captenga jutsa ruraycunata cacharir Tayta Diosnintsi munashgannogna cawapäcuy.” \p \v 3 Juan Bautista manarag yuriptinmi Tayta Diosnintsipa profëtan Isaías paypita escribergan caynog nir: \q1 “Chunyag jircachömi juc runa fuertipa wilaconga caynog nir: \q1 ‘Mandag runa shamuptin chasquicunayquipag caminuta pitsar camaricushgayquinog jutsa ruraycunata cacharir camaricäriy Tayta Diosnintsi shamuptin chasquicärinayquipag.’ ”\x + \xo 3:3 \xt Isaías 40.3\x* \p \v 4 Juan Bautistapa röpan cargan camëllupa milwalanpita awashgami. Wachcunpis cargan camëllo garapita rurashgami.\f + \fr 3:4 \ft Tayta Diosnintsipa profëtan Eliaspis tsaynog röpata jaticorgan (2 Reyes 1.8).\f* Chucluscunata y tinyaypa mishquinta micularmi pay purergan. \p \v 5 Wilacur puriycashganta mayarmi Jerusalenpita y Judea provinciacho cag may-tsay marcacunapitapis atsca runacuna Juan cashgan cagman aywargan wilacushganta mayananpag. \v 6 Juan wilacushganta chasquicurmi tsay runacuna tantyacärergan jutsayog cashganta. Tsaymi Tayta Diosta perdonta manacuptin Jordán mayucho paycunata Juan bautizargan. \p \v 7 Tsayman atsca fariseo y saduceo runacuna bautizacunanpag shamogta ricarmi Juan Bautista caynog nergan: “¡Culebra casta runacuna! ¿Imanirtag gamcuna yarparcaycanqui jutsayog captiquipis Tayta Diosnintsi infiernuman mana gaycushunayquipag cashganta? \v 8 Tayta Diosnintsi infiernuman mana gaycushunayquipäga jutsa ruraycunata cacharir pay munashgannogna cawapäcuy. \v 9 Ama yarpapäcuytsu Abrahampa castan cashgalayquipita Tayta Diosnintsi salvashunayquipag cashganta. Tayta Dios munarga cay rumicunatapis Abrahampa castanman ticraratsinmanmi. \p \v 10 “Mana ali wayog yöracunata sapipita muturir ninaman gaycushgantsinogmi Tayta Diosnintsega jutsa ruragcunata infiernuman gaycunanpag listuna caycan. \v 11 Nogaga yaculawanmi gamcunata bautizä jutsa rurayta cacharir Tayta Dios munashgannog cawapäcunayquipag. Tayta Diosnintsi cachamushgan Cristumi itsanga munayniyog caycan Santu Espirituwan y ninawanpis bautizashunayquipag. Nogaga manami paynog munayniyogtsu caycä. \v 12 Payga jurquëtan aptashgami caycan trïguta wayrananpag. Nircurmi trïgu cagta churanga wayinman. Y punshantana gayconga imaypis mana upeg ninaman tsaycho rupananpag.” \s1 Jesucristuta Juan Bautista bautizashgan \r (Marcos 1.9-11; Lucas 3.21-22) \p \v 13 Jesuspis Galilea provinciapitami aywargan Jordán mayuman bautizacunanpag. \v 14 Tsayman chayaptinmi paytaga Juan bautizayta mana munargantsu caynog nishpan: “Tayta Diosnintsi cachamushgan Cristo caycaptiquega ¿imanogpatag gamta bautizäman? Bautizanäpa trucanga nogatachari bautizaycalämanquimanga.” \p \v 15 Tsaynog niptinmi Jesús caynog nergan: “Imanog captinpis bautizaycalämay. Bautizamänayquitami Tayta Diosnintsi munan.” \p Tsaynog niptinmi Juan bautizargan. \v 16 Yacupita sharcurcurmi Jesús ricargan jana patsa quichacarcuptin Santu Espíritu palomanog payman uraycämogta. \v 17 Tsaymi ciëlupita mayacämorgan Tayta Dios caynog nimushgan: “Payga cuyay tsurëmi. Noga munashgänog lapanta cumpliptinmi cushishga caycä.” \c 4 \s1 Jesucristuta jutsaman tunitsiyta Satanás munashgan \r (Marcos 1.12-13; Lucas 4.1-13) \p \v 1 Tsaypitanami Jesusta Santu Espíritu pushargan chunyag jircaman Satanás jutsata ruratsiyta camananpag. \v 2 Tsaychömi chuscu chunca (40) junag y chuscu chunca pagas ayunashpan Tayta Diosta Jesús manacorgan. Tsaypitanami Jesusta wanuyparag micanay tsaricuycorgan. \v 3 Tsaynog micanaycaptinmi Satanás yuripaycur caynog nergan: “Diospa tsurin caycarga micunayquipag cay rumicunata tantaman ticratsiy, ari.” \p \v 4 Tsaynog niptin Jesús caynog nergan: “Tayta Diospa palabrancho caynogmi niycan: \q1 ‘Manami micuyta miculartsu runacuna cawan, \q1 sinöga Tayta Dios nishgancunata cäsucushpanpis cawanmi.’ ”\x + \xo 4:4 \xt Deuteronomio 8.3\x* \p \v 5 Tsaypitanami elagpita Jesusta Satanás ricacatsergan Jerusalén templo janancho. \v 6 Tsaychönami payta caynog nergan: “Diospa tsurin carga caypita pampaman tuniy. Diospa palabranchöga caynogmi escribiraycan: \q1 ‘Angilnincunatami Tayta Dios cachamonga maycho captiquipis cuidashunayquipag. \q1 Paycunami tsarishunqui pampaman tuniptiqui ni chaquilayquitapis rumicunaman mana tacacunayquipag.’ ”\x + \xo 4:6 \xt Salmo 91.11-12\x* \p \v 7 Niptinmi Jesús nergan: “Tayta Diospa palabranchöga caynogmi niycan: \q1 ‘Tayta Diosta ama obligaytsu quiquiqui munashgayquita ruratsinayquipag.’ ”\x + \xo 4:7 \xt Deuteronomio 6.16\x* \p \v 8 Tsaypitanami altunnin jirca puntacho Jesusta Satanás elagpita ricacätsergan. Tsaypitanami ricatsergan may-tsay nacioncunata y tsay nacioncunacho cag riquëzacunatapis. \v 9 Nircurmi nergan: “Gongurpaycur nogata adoramaptiquega cay ricashgayqui nacioncunata y tsaycho cag riquëzacunatami goycushayqui.” \p \v 10 Tsaynog niptinmi Jesús caynog nergan: “¡Witicuy, Satanás! Tayta Diospa palabranchöga caynogmi escribiraycan: \q1 ‘Tayta Dioslatami adoranqui \q1 y pay japalantami sirvinqui.’ ”\x + \xo 4:10 \xt Deuteronomio 6.16\x* \p \v 11 Tsaynog niptinmi Satanás aywacorgan. Tsaypitami angilcunapis tsayman chayargan Jesusta yanapananpag. \s1 Galileacho Jesucristo wilacuyta galaycushgan \r (Marcos 1.14-15; Lucas 4.14-15) \p \v 12 Juan Bautista carcilcho wichgaraycaptinnami Galilea provinciacho caycag Nazaret marcaman Jesús cuticorgan. \v 13 Tsaypitanami Nazaret marcacho tänanpa trucanga Capernaum marcamanna aywargan tsaycho tänanpag. Tsay marcaga cargan Galilea lagüna cuchunchömi, Zabulonpa y Neftalïpa castan runacuna tashgan cagcho. \v 14 Jesús tsaycho tänanpag captinmi Tayta Diosnintsipa profëtan Isaías caynog escribergan: \q1 \v 15 “Galilea lagünapa naupancunacho tag mana Israel runacuna, \q1 Jordán mayupa wac tsimpancho tag runacuna, \q1 y Zabulonpa y Neftalïpa castan runacunapis, \q1 lapayqui mayapäcamay. \q1 \v 16 Tsacäpacushganog jutsa ruraycho cawag runacunami Tayta Diosnintsipa wilacuyninta mayapäcushga. \q1 Tayta Dios nishganta mana cäsucogcunapagmi inti atsicyashgannog Tayta Diosnintsipa wilacuynin chayashga.”\x + \xo 4:16 \xt Isaías 9.1-2\x* \p \v 17 Isaías escribishgannog Capernaumcho tashpanmi Jesús wilacuyta galaycorgan caynog nir: “Tayta Diosnintsipa maquincho ali cawanapag cag tiempo chämushganami. Tsaynog captenga jutsa ruraycunata cacharir Tayta Diosnintsi munashgannogna cawapäcuy.” \s1 Discïpulun cananpag chuscu runacunata Jesucristo gayashgan \r (Marcos 1.16-20; Lucas 5.1-11) \p \v 18 Tsaypita Galilea lagüna cuchunpa aywaycashganchömi Jesús ricargan ishcay runacuna redninta yacuman mashtarcaycagta. Paycunami cargan Simón y wauguin Andrés. Simonpa jucag jutinmi cargan Pedro. \v 19 Paycunatami Jesús caynog nergan: “Discïpulö canayquipag nogawan aywashun. Gamcunata yachatsishayqui pescäduta tsarinayquipa trucanga runacunatana Tayta Diosnintsipa wilacuyninta wilapänayquipag.” \p \v 20 Tsaynog niptinmi redninta cachariycushpan jucla Jesuswan aywapäcorgan. \p \v 21 Tsaypita más wac lädupa aywarcaycashganchönami ricargan Santiaguta y Juanta. Paycunaga taytan Zebedeuwanmi büquincho rednincunata altsarcaycargan. Paycunatapis discïpulun cananpagmi Jesús gayargan. \v 22 Gayaptinmi paycunapis jucla Jesuswan aywapäcorgan taytanta büquicho cachaycur. \s1 Atsca runacunata Jesucristo aliyätsishgan \r (Lucas 6.17-19) \p \v 23 Tsaypitanami marcan marcan intëru Galilea provinciapa Jesús purergan Tayta Diosnintsipa wilacuyninta sinagogacunacho yachatsishpan. Tsaynogpis tucuy-nirag gueshyawan gueshyagcunata aliyätsergan. \v 24 Siria nación marcacunachöpis gueshyagcunata Jesús aliyätsishgan musyacargan. Tsaymi paycunapis Jesús cagman apapäcorgan tucuy-nirag gueshyawan gueshyagcunata, demonio nacatsishgan runacunata, wanuy gueshyawan nacagcunata y paralïticucunatapis. Tsay gueshyagcunata lapantami Jesús aliyätsergan. \p \v 25 Tsaytsica runacunami Jesusta gatirpargan Galilea marcacunapita, Decápolis marcacunapita, Jerusalenpita, Judea marcacunapita y Jordán mayu wac tsimpancunapitapis. \c 5 \s1 Cushishga cawanantsipag Jesucristo yachatsishgan \r (Lucas 6.20-23) \p \v 1-2 Tsaypita juc junagnami atsca runacunata ricar lömaman Jesús discïpuluncunawan witsargan tsaycho yachatsinanpag. Tsaycho jamaycurmi Jesús yachatsergan caynog nir:\f + \fr 5:1-2 \ft Runacunata lömacho Jesucristo yachatsishgan escribiraycan San Mateo capítulo 5-pita hasta capítulo 7 ushananyagmi.\f* \p \v 3 “Cushishgami cawanga Tayta Dioslaman imaypis yäracur cawag runacunaga. Paycunatami Tayta Diosnintsi naupanman pushangapag. \p \v 4 “Cushishgami cawanga laquicogcunaga. Paycunatami Tayta Diosnintsi tantyatsenga mana laquicunanpag. \p \v 5 “Cushishgami cawanga mana yachag-tucuypa runa mayinwan ali cawagcunaga. Paycunami mushog patsata Tayta Diosnintsipita herenciata chasquengapag. \p \v 6 “Cushishgami cawanga micanaypanograg y yacunaypanograg Tayta Diosnintsi munashgannog cawayta munagcunaga. Paycunatami Tayta Diosnintsi imaypis yanapangapag. \p \v 7 “Cushishgami cawanga runa mayinta cuyapagcunaga. Paycunatami Tayta Diosnintsi cuyapangapag. \p \v 8 “Cushishgami cawanga jutsata mana ruraypa Tayta Dios munashgannog cawagcunaga. Paycunami Tayta Diosnintsipa naupanman chayangapag. \p \v 9 “Cushishgami cawanga runa mayinta amistatsegcunaga. Paycunatami Tayta Diosnintsi: ‘Wamrämi canqui’ nengapag. \p \v 10 “Cushishgami cawanga Tayta Diosnintsi munashgannog cawashganpita chiquishga cagcunaga. Paycunatami Tayta Diosnintsi naupanman pushangapag. \p \v 11 “Nogata chasquicamashgayquipita runacuna ashlishuptiqui, chiquishuptiqui y imaycatapis jitapäshuptiqui ama laquicäriytsu. \v 12 Tsaynog nacashgayquipitami Tayta Diosnintsi premiuta gloriacho camaripäshunquipag. Gamcunatanogmi Tayta Diosnintsipa unay profëtancunatapis nacatsipäcorgan. Tsaynog caycaptenga imanog nacarpis cushicäriy. \s1 Cachinog y atsquinog canantsipag Jesucristo yachatsishgan \r (Marcos 9.50; Lucas 14.34-35) \p \v 13 “Gamcuna cay patsacho cachinogmi carcaycanqui. Cachi tsulur rumilan quëdaptin manami imapagpis välintsu. Tsay mana välegta jitariptin pï-maypis jarucunmi. \p \v 14 “Tsaynogpis atsquinogmi cay patsacho carcaycanqui. Tsaynog caycaptenga alayrinnincho marca cashgannog gamcunapis runacuna ricacushunayquipag shumag cawapäcuy. \v 15 Manami pipis atsquita ratatsintsu cajun rurinman pacananpag, ni cawitu rurinman pacananpäga. Tsaypa trucanga alayrinninmanmi churan wayicho lapanta atsicyapänanpag. \v 16 Runacuna tsacaypa ricananpag atsqui rataraycashgannog gamcunapis runacuna ricacushunayquipag Tayta Dios munashgannog cawapäcuy. Tsaynog cawashgayquita ricacurmi paycunapis tantyaconga Tayta Diosnintsi munashgannogna cawananpag. \s1 Moisés y profëtacuna escribishgannogla lapanpis pasananpag Jesucristo nishgan \p \v 17 “Ama yarpapäcuytsu Moisés escribishgan leycunata y profëtacuna escribishgancunata manacagman churanäpag shamushgäta. Tsaypa trucanga shamushcä tsay escribiraycashganta runacuna imanogpa cumplinanpag cashganta yachatsinäpagmi. \v 18 Jana patsa y cay patsa manarag ushacaptinmi Moisés y Tayta Diospa waquin profëtancuna escribishgancunapis lapan cumplengapag. \v 19 Tsaynog caycaptenga pipis tsay escribishgancunata mana cäsucur y waquin runatapis mana cäsucunanpag yachatserga Tayta Diospa naupancho manacagman churashgami canga. Tsay escribishgancunata cäsucur y waquin runatapis cäsucunanpag yachatsirmi itsanga Tayta Diospa naupancho aliman churashga canga. \v 20 Tsaynog caycaptenga Tayta Diosnintsipa palabran nishgannog cawapäcuy. Fariseo runacunanog y Moisés escribishgan leycunata yachatseg runacunanog janan shongula cumpleg-tucorga gamcunapis manami Tayta Diosnintsipa naupanman imaypis chayanquipagtsu. \s1 Runa mayintsiwan ali cawanantsipag Jesucristo yachatsishgan \p \v 21 “Gamcuna musyanquimi Moisés escribishgancho caynog nishganta: \q1 ‘Runa mayiquita ama wanutsinquitsu. \q1 Runa mayinta wanutseg cäga juzgashgami cangapag.’\x + \xo 5:21 \xt Éxodo 20.13; Deuteronomio 5.17\x* \m \v 22 Tsaynog niptinpis noga caynogmi në: Manami runa mayinta wanutseg caglatatsu Tayta Diosnintsi juzganga, sinöga runa mayinta rabiapag cagtapis, runa mayinta ashleg cagtapis y runa mayinta manacagman churag cagtapis Tayta Diosnintsi juzgar infiernumanmi gaycongapag. \p \v 23-24 “Tsaynog caycaptenga Tayta Diosnintsipag ofrendata altarman aparpis runa mayiquiwan jagayätsinacushga cashgayquita yarpar ofrendayquita tsaycho cachaycur aywanqui jagayätsinacushgayquiwan amistanayquipag. Nircurrag ofrendata Tayta Diosnintsipag entreganqui. \p \v 25 “Tsaynogpis jaganta mana pägaptiqui quejashuptiquega autoridäman manarag chayar arreglapäcuy. Mana arreglaptiquega juezmanmi apatsishunquipag. Jueznami wardiacunawan carcilman wichgatsishunquipag. \v 26 Tsaypitaga manami yargunquipagtsu lapan jagan cashgayquita manarag pägarga. \s1 Adulterio jutsata mana ruranantsipag Jesucristo yachatsishgan \p \v 27 “Gamcuna musyanquimi Moisés escribishgancho caynog nishganta: ‘Adulterio jutsata ama ruranquitsu.’\x + \xo 5:27 \xt Éxodo 20.14; Deuteronomio 5.18\x* \v 28 Tsaynog niptinpis noga caynogmi në: Yarpaynilayquichöpis juc warmita munaparga maynami adulterio jutsata ruragnog caycanqui. \p \v 29 “Tsaynog captenga warmita ricar munaparga nawiquita jorgurir jitariycuy, derëcha cag nawiqui captinpis. Infiernuman gaycushga canayquipa trucanga más alimi canman wisculapis gloriaman chayaptiqui. \v 30 Tsaynogla munapashgayqui warmita yataparga maquiquita cutsurir jitariycuy, derëcha cag maquiqui captinpis. Infiernuman gaycushga canayquipa trucanga más alimi canman juc maquiyoglapis gloriaman chayaptiqui. \s1 Majantsipita mana raquicänantsipag Jesucristo yachatsishgan \r (Mateo 19.9; Marcos 10.11-12; Lucas 16.18) \p \v 31 “Gamcuna musyanquimi Moisés escribishgan leycunacho caynog nishganta: \q1 ‘Pipis warminwan raquicar imarga papilta firmapätsun raquicashgan musyacänanpag.’\x + \xo 5:31 \xt Deuteronomio 24.1\x* \m \v 32 Tsaynog niptinpis noga caynogmi në: Pipis warminpita ama raquicätsuntsu. Mana jarucuycaptinpis raquicarga jutsayogmi caycan warmin juc runawan tar adulterio jutsata rurananpag. Tsaynoglami raquicashga warmiwan tag runapis adulterio jutsata ruraycan. \s1 Mana juranantsipag Jesucristo yachatsishgan \p \v 33 “Tsaynogpis gamcuna musyanquimi Moisés escribishgan leycunacho caynog nishganta: \q1 ‘Imatapis ruranayquipag jurashpayquega mana gongaylapa cumplinqui.’\x + \xo 5:33 \xt Números 30.2\x* \m \v 34-35 Tsaynog niptinpis noga caynogmi në: Imaypis ama juraytsu ‘Por Dios’ nirpis, ni ‘Por la tierra’ nirpis ni ‘Por ciëlo’ nirpis ni ‘Por Jerusalén’ nirpis. Cay patsaga Tayta Diosnintsipa chaquin jaruräcunanmi caycan. Ciëloga Tayta Diosnintsipa trönunmi caycan. Jerusalenga Tayta Dios acrashgan marcami caycan. Tsaymi ‘Por la tierra’ o ‘Por ciëlo’ o ‘Por Jerusalén’ nir jurashpayquega Tayta Diospa jutinta lutala jogaregnog caycanqui. \v 36 Waquincunanami: ‘Por mi cabëza’\f + \fr 5:36 \ft Unay Israel runacuna: “Por mi cabëza” nir jurashganga cargan nogantsi: “Por mi vïda” nir jurashgantsinogmi.\f* nishpan jurapäcun. Ni tsaynogpis ama jurapäcuytsu. Tayta Diosnilantsimi munayniyog caycan agtsayquita yanaman y yoragman ticratsinanpagpis. Tsaymi ‘Por mi cabëza’ nir jurarpis Tayta Diospa jutinta lutala jogaregnog caycanqui. \v 37 Juranayquipa trucanga aunerga auninqui, mana aunerga ama auninquitsu. Jurayparag auniparga jutsatami ruraycanqui. \s1 Chiquimaptintsipis mana rabiapänantsipag Jesucristo yachatsishgan \r (Lucas 6.29-30) \p \v 38 “Musyanquimi Moisés escribishgan leycunacho caynog nishganta: \q1 ‘Nawinta jorguptenga quiquinpa nawintapis jorgutsun. \q1 Quirunta jorguptenga quiquinpa quiruntapis jorgutsun.’\x + \xo 5:38 \xt Éxodo 21.24; Levítico 24.20; Deuteronomio 19.21\x* \m \v 39 Tsaynog niptinpis noga caynogmi në: Chiquishuptiquipis ama nanaparaytsu. Lagyashuptiquipis jucag cärayquita camapanqui. \v 40 Pipis demandashushpayqui chompayquita guechushuptiquega punchuyquitapis apacunanpag cachaparinqui. \v 41 Guepinta pulan lëwayag apapänayquipag obligashuptiquega juc lëwayagpis apapanqui. \v 42 Imatapis ‘Goycalämay’ nir manacushuptiquega goycunqui. Tsaynogla imatapis ‘Manaycalämay’ nir manacushuptiquega manaycunqui. \s1 Chiquimagnintsita cuyanantsipag Jesucristo yachatsishgan \r (Lucas 6.27-28, 32-36) \p \v 43 “Tsaynogpis musyanquimi runacuna caynog nishganta: ‘Cuyanacushgayquiwanga cuyanacunqui. Chiquishogniquitaga chiquinqui.’\x + \xo 5:43 \xt Levítico 19.18\x* \v 44 Tsaynog nipäcuptinpis noga caynogmi në: Chiquishogniquicunata cuyanqui. Contrayqui ali cawananpagpis Tayta Diosnintsita manacunqui. \v 45 Tayta Diosnintsega ali runacunapag y mana ali runacunapagpis intita jegatsimunmi. Tsaynoglami ali runacunapag y mana ali runacunapagpis tamyatsimun. Tayta Diosnintsi cuyapäcog cashgannog gamcunapis cuyapäcog carga paypa wamranmi carcaycanqui. \v 46 Cuyanacushgalayquiwan cuyanacorga ama yarpapäcuytsu ali runa cashgayquita. Impuesto cobrag runacunapis cuyanacushgalanwanga cuyanacärinmi. \v 47 Quiruyqui tincushgalanwan ali cawarga ama yarpapäcuytsu ali runa cashgayquita. Jutsasapa runacunapis tsaynoglaga cawapäcunmi. \v 48 Tsaynog caycaptenga Tayta Diosnintsi cuyapäcog cashgannog gamcunapis cuyapäcog capäcuy. \c 6 \s1 Pitapis mana wilapaylapa wactsacunata yanapanantsipag Jesucristo yachatsishgan \p \v 1 “Runa mayiquita yanaparga alabashga canalayquipäga ama yarpapäcuytsu. Tsaynog captiquega Tayta Diosnintsi manami ima premiutapis goshunquipagtsu. \p \v 2 “Wactsacunata yanapashpayquega tsay yanapashgayquita ama sumätsiytsu waquin runacunanöga. Paycunaga pilatapis yanapaycorga pï-maypis musyapäcunanpagmi cornëtata tucashpan sinagogacunacho y cällicunachöpis wilacärin. Tsaynog cashganpitami runacuna alabashgalanna premiun canga. \v 3 Wactsacunata yanapashpayquega ama pitapis wilapanquitsu. \v 4 Pitapis mana wilapaypa wactsacunata yanapaptiquega Tayta Diosnintsimi premiuta goshunquipag. \s1 Tayta Diosta manacunantsipag Jesucristo yachatsishgan \r (Lucas 11.2-4) \p \v 5 “Runacuna ricanalanpagmi waquin runacunaga yachag-tucushpan may höra Tayta Diosta manacärin sinagogacunacho y cälli esquïnacunachöpis. Gamcunaga ama paycunanog capäcuytsu. Paycunapäga runacuna alabashgalannami premiun canga. \v 6 Gamcunaga Tayta Diosta manacur pipis mana ricashunayquipag wayiquiman yaycuycur Tayta Diosta manacäriy. Tayta Diosla mayashunayquipag manacuptiquega paymi premiuta goshunquipag. \p \v 7-8 “Waquin runacuna Tayta Diosta manacorga yaparir yaparir tsay palabralawanmi manacärin. Tsaynog manacärin tsaynogparag Tayta Diosnintsi mayananpag cashganta yarparmi. Gamcunaga ama tsaynog manacäriytsu. Manarag manacuptiquipis Tayta Diosnintsega imata nistaycashgayquitapis maynami musyaycan. \v 9 Gamcunaga Tayta Diosta caynog manacärinqui: \q1 Gloriacho caycag Tayta Dios, \q1 pï-maytapis tantyaycatsilay respitaycushunayquipag. \q1 \v 10 Lapan runacuna gam munashgayquinog cawayculätsun. \q1 Gloriacho munashgayquita rurapäcushgannog cay patsachöpis munashgayquita ruracayculätsun. \q1 \v 11 Micunäpag micuynë ama pishiyculätsuntsu, Tayta. \q1 \v 12 Chiquimagnëcunata noga perdonashgänog jutsa rurashgäcunatapis perdonaycalämay. \q1 \v 13 Jutsaman Satanás tunitsimayta munaptinpis tsapaycalämay, Tayta. \q1 Tsaynogpis yanapaycalämay jutsata mana ruraypa imaypis cawanäpag. \q1 [Lapanpagpis munayniyog captiquimi gampa maquiquicho imaycapis caycan, Tayta. \q1 Tsaymi imayyagpis alabashga canquipag.] Amén. \p \v 14 “Runa mayiquita perdonaptiquega Tayta Diosnintsi gamcunatapis perdonashunquipagmi. \v 15 Runa mayiquita mana perdonaptiquega Tayta Diosnintsi manami gamcunatapis jutsa rurashgayquita perdonashunquipagtsu. \s1 Imanog ayunanantsipagpis Jesucristo yachatsishgan \p \v 16 “Tayta Diosta manacunayquipag ayunarga ama waquin runacunanöga capäcuytsu. Paycunaga ayunaycashganta runacuna tantyacunanpagmi jan-jampaycachaycan. Tsaynog ayunaycashganta ricar runacuna alabashgalannami premiun canga. \v 17 Gamcuna ayunashpayquega pipis mana tantyananpag cärayquita shumag maylacur umayquitapis nagtsacurcur ayunapäcuy. \v 18 Tsaynog ruraptiquega runacuna manami musyangatsu ayunarcaycashgayquita. Ayunaycashgayquita runacuna mana musyaptinpis Tayta Diosnintsi musyanmi. Tsaymi paypita premiuta chasquinquipag. \s1 Rïcuyaylapag mana yarpachacunantsipag Jesucristo yachatsishgan \p \v 19 “Rïcu canalayquipäga ama yarpachacäriytsu. Cay patsachöga riquëzayquita puyupis ushanmi, ismurpis ushacanmi y runapis suwanmi. \v 20 Cay patsacho rïcu canalayquipag yarpachacärinayquipa trucanga yarpachacäriy wactsacunata yanapanayquipag. Tsaynog cawarga gloriacho riquëzayquita churacognogmi carcaycanqui. Gloriachöga manami puyupis ushangatsu, ni ismongatsu ni runapis suwangatsu. \v 21 Rïcu canalayquipag yarpachacorga manami Tayta Dios munashgannog cawanayquipag yarpachacuycanquitsu. \p \v 22 “Cay nishgäcunata tantyacur cäsucushpayquega Tayta Dios munashgannogmi cawaycanqui. \v 23 Mana cäsucorga manami Tayta Dios munashgannogtsu cawaycanqui. Tsaynog carmi jutsata ruraycashgayquitapis mana tantyanquitsu. \p \v 24 “Manami pipis ishcay patronta sirvinmantsu. Ishcay patronyog carga jucninta cäsucur jucnintaga manami cäsucongatsu. Jucninta cuyar jucnintaga manami cuyangatsu. Tsaynoglami rïcu canalanpag yarpachacogcunaga: ‘Tayta Diospa maquinchömi caycä’ niycarpis pay munashgannog cawayta mana camäpacuntsu. \s1 Tayta Diosman imaypis yäracunantsipag Jesucristo yachatsishgan \r (Lucas 12.22-34) \p \v 25 “Tsaynog caycaptenga ama yarpachacäriytsu: ‘¿Imatarag micushag? ¿Imatarag upushag? ¿Imatarag jaticushag?’ nishpayqui. Micuynintsi captinpis y röpantsi captinpis manami tsaylachötsu ali cawayta tarintsi. \v 26 Shumag tantyacäriy pishgucuna imanog cawashgantapis. Paycunaga manami murucuntsu, ni cosechantsu ni pirwacuntsu. Tsaynog captinpis Tayta Diosnintsimi micuyta camaripan. Tayta Diosnintsipäga tsay pishgucunapitapis gamcuna masmi välipäcunqui. \p \v 27 “Mayjina yarpachacurpis ¿pirag winarcunman tamäñunpita juc cuchus maslatapis? \v 28 Tsaynog caycaptenga ¿imanirtag gamcuna yarpachacunqui ali röpayog canalayquipäga? Tantyacäriy waytacuna imanog cuyaylapag tuctushgantapis. Waytacunaga mana aruycarpis mana putscacuycarpis cuyaylapagmi ricacun. \v 29 Tsay waytacuna cuyaylapag cashgannöga manami unay rey Salomón jaticushgan röpancunapis cuyaylapag cashgatsu. \v 30 Tsaquiptin rupatsishga cananpag captinpis Tayta Diosnintsega alimi guewacunata winatsin. Yäracuyniynag runacuna, waytacunatapis cuyaylapagta tuctuycätserga ¿manatsurag gamcunatapis Tayta Diosnintsi yanapashunqui röpayquita tarinayquipag? \p \v 31 “Tsaynog caycaptenga ama laquicäriytsu: ‘¿Imatarag micushag? ¿Imatarag upushag? ¿Imatarag jaticushag?’ nishpayqui. \v 32 Tsaynöga laquicärin Tayta Diosman mana yäracog runacunalami. Gamcunaga ama paycunanog laquicäriytsu. Imata nistashgayquitapis Tayta Diosnintsega musyaycanmi. \v 33 Nistashgayquicunapag yarpachacunayquipa trucanga Tayta Diosnintsi munashgannog cawanayquipag imaypis yarpachacäriy. Pay munashgannog cawaptiquega imata nistashgayquitapis camaripäshunquipagmi. \v 34 Tsaynog caycaptenga ama laquicäriytsu wara junagpäga. Tayta Dios canan junag yanapashushgayquinoglami wara junagpis yanapashunquipag. \c 7 \s1 Runa mayintsita mana jamurpänantsipag Jesucristo yachatsishgan \r (Lucas 6.37-38, 41-42) \p \v 1 “Tayta Dios mana juzgashunayquipag runa mayiquita ama jamurpaytsu. \v 2 Runa mayiquita jamurpar wasanta rimashgayquipitami Tayta Diosnintsi gamcunatapis juzgashunquipag. \v 3 Quiquiquipa nawiquicho jatuncaray ganra jatiraycaptenga ¿imanirtag runa mayiquipa nawincho ichicnayla ganra caycagta ricapanqui? \v 4 Nawiquicho jatuncaray ganra caycaptenga ¿imanogparag runa mayiquita: ‘Nawiquicho ichicnayla ganra caycagta jorgapäshayqui’ ninquiman? \v 5 ¡Ishcay cära runacuna! Puntataga jorguy nawiquicho ganra caycagtarag. Tsayragmi ricanquipag runa mayiquipa nawincho ichicnayla ganra caycagta jorgupänayquipag.\f + \fr 7:5 \ft Tsaynog nerga Jesucristo caynog nirmi tantyatsergan: “Jutsata rurashganpita runa mayiquita manarag tantyatsir puntata quiquiquipa jutsayquita cachariy.”\f* \p \v 6 “Tayta Diosnintsipa wilacuyninta wilapaptiqui mana chasquishuptiquega ama wilapaytsu mastaga. Chasquicuyta mana munaycagta wilapaptiquega öru sortëjata cuchi jarucunalanpag jitapaycognogmi carcaycanqui. Tsaynoglami wilapar exigiptiquega rabiacongapag. \s1 Tayta Diosta manacunantsipag Jesucristo yachatsishgan \r (Lucas 11.9-13) \p \v 7-8 “Imaypis Tayta Diosta manacäriy. Imata nistarpis ruwacäriy. Puncuta tacacognogpis payta gayacäriy. Tayta Diosta manacogcunaga manacushganta chasquinmi. Imata nistarpis ruwacogcunaga tarinmi. Puncuta tacacognog gayacogtaga Tayta Dios mayanmi. \p \v 9 “Maygayquitapis wamrayqui tantata manacushuptiquega ¿rumita garanquimantsurag? \v 10 Tsaynogla pescäduta manacushuptiquipis ¿culebrata garanquimantsurag? \v 11 Mayjina fiyu carpis ¿manacu wamrayquicunata ali caglata garanqui? Tsaynoglami Tayta Diosnintsita manacäriptiquega ali cagcunata camaripäshunquipag. \p \v 12 “Runa mayiqui ali ricashunayquita munarga gamcunapis paycunata ali ricapäcuy. Tsaynog ali ricanacur cawanantsipagmi Moisés escribishgancho y profëtacuna escribishganchöpis niycan. \s1 Gloriaman yaycuna puncu quichqui cashganpita Jesucristo yachatsishgan \r (Lucas 13.24) \p \v 13-14 “Infiernuman aywag puncupis caminupis anchumi caycan. Atscagmi tsay puncupa yaycurcaycan. Gloriaman aywanapag cagmi itsanga puncupis caminupis llanula caycan. Walcaglami tsay puncupa yaycurcaycan. Tsaynog caycaptenga imanogpapis quichqui puncupa gloriaman yaycapäcuy. \s1 Lutan yachatsicogcuna pï cashgantapis musyanantsipag Jesucristo yachatsishgan \r (Lucas 6.43-44) \p \v 15 “ ‘Tayta Diospa wilacogninmi cä’ nir shamog lutan yachatsicogcunata ama chasquipaytsu. Paycunaga Tayta Diosman yäracog-tucurpis atognog fiyumi carcaycan. \v 16 Lutan yachatsicog cashganta musyapäcunqui imanog cawashganta ricarmi. Manami imaypis cashacunapita üvata palantsitsu. Ni hïgustapis manami wallancapita cosechantsitsu. \v 17-18 Trïgupis manami wayuntsu cebadillutaga. Tsaynoglami cebadillupis mana wayuntsu trïgutaga. \v 19-20 Trïguta cebadillu mana wayushgannogmi lutan yachatsicogcunapis Dios munashgannog mana cawantsu, sinöga mana alicunata rurar cawapäcun. Tsaynog cawaptinmi musyapäcunqui lutan yachatsicog cashganta. Chacracho cebadillu captenga sapipita luquirir rupatsishgannogmi paycunapis infiernuman gaycushga cangapag. \s1 Tayta Diosta cäsucogcunala gloriaman chayananpag Jesucristo yachatsishgan \r (Lucas 13.25-27) \p \v 21 “Manami jutëta jogarishgalanpitatsu pipis Tayta Diospa naupanman chayanga. Tsaymanga chayanga pay munashgannog cawagcunalami. \v 22 Juicio final junäga atscagmi nimanga: ‘Gampa wilacuyniquitami wilacur purergä, Tayta. Tsaynogpis gamman yäracurmi demoniucunatapis gargorgä. Tsaynoglami gamman yäracur milagrucunatapis rurargä.’ \v 23 Tsaynog nimaptinpis nogaga caynogmi nishag: ‘Gamcunataga manami reguëtsu. ¿Pirag cacunquipis? ¡Naupäpita witicäriy, jutsasapa runacuna!’ \s1 Cäsucog runa y mana cäsucog runa imanog cananpag cashgantapis Jesucristo yachatsishgan \r (Lucas 6.47-49) \p \v 24 “Nishgäcunata cäsucamag runaga caycan cimientuta shumag ruraycur sharcatsishga wayinogmi. \v 25 Fiyupa tamyar yacu shamuptinpis y shucucuy wayra shamuptinpis ali cimintushga wayega manami juchongatsu. \v 26 Nishgäcunata mayaycar mana cäsucamag cagmi itsanga caycan aguysha janancho sharcatsishga wayinog. \v 27 Aguysha janancho sharcatsishga captinmi tamya yacu shamuptin y wayra fiyupa wayraptin tsay wayi juchongapag.” \p \v 28 Jesús tsaynog yachatsiptinmi runacuna pasaypa cushicärergan. \v 29 Payga manami Moisés escribishgan leycunata yachatsegnogtsu yachatsergan, sinöga paycunapita más alimi yachatsergan. \c 8 \s1 Leprawan gueshyag runata Jesucristo aliyätsishgan \r (Marcos 1.40-45; Lucas 5.12-16) \p \v 1 Lömacho yachatsishganpita Jesús urämuptinmi tsaytsica runacuna payta gatirargan. \v 2 Tsauraga leprawan gueshyaycag runami Jesuspa naupanman gongurpacuycur caynog nir ruwacorgan: “Sänu canäpag aliyaycatsilämay, tayta.” \p \v 3 Tsaynog ruwacuptinmi Jesús yataycur caynog nergan: “Cananpitaga aliyashganami canqui.” \p Tsaynog niptinmi jinan höra leprawan gueshyaycashganpita aliyargan. \v 4 Nircurmi Jesús caynog nergan: “Ama pitapis wilanquitsu noga aliyätsishgäta. Tsaypa trucanga Moisés escribishgancho nishgannogpis templuman ayway aliyashgana cashgayquita cüra ricashunayquipag. Nircurna Moisés escribishgancho nishgannogla aliyashgayquipita lapantapis ruranqui.\f + \fr 8:4 \ft Leprawan gueshyaycag runacuna aliyarcur imata rurananpag cashganpita musyanayquipag liyinqui Levítico 14.1-32.\f* Aliyashgana cashgayquita cüra nishuptiquimi lapanpis musyanga rasunpa aliyashgayquita.” \s1 Capitanpa ashmayninta Jesucristo aliyätsishgan \r (Lucas 7.1-10; Juan 4.43-54) \p \v 5 Tsaypita Capernaum marcaman Jesús chayaptinmi Roma soldäducunapa capitannin Jesusman aywaycur ruwacorgan caynog nir: \v 6 “Ashmaynëmi pasaypa antsa wayëcho jitaraycan, tayta. Mananami sharcunanpag valorninpis cannatsu.” \p \v 7 Tsaynog niptinmi Jesús nergan: “Aywashun aliyätsinäpag.” \p \v 8 Tsaynog niptinmi capitán caynog nergan: “Israel runacunawan mana Israel runacuna mana chayanacuycaptenga ¿imanogparagchi wayëmanpis chayanquiman, tayta? Tsaymi ruwacö ashmaynëta caylapita aliyaycatsinayquipag. \v 9 Nogapis mandamagnëpa munayninchömi caycä. Tsaynoglami munaynëcho soldädöcunapis caycan. Maygantapis: ‘Ayway’ niptëga aywanmi. ‘Shamuy’ niptëga shamunmi. Imatapis rurananpag niptëga ashmaynëpis ruranmi. Gamga nogapita más munayniyogmi canqui. Tsaymi yäracö nishgayqui lapanpis ruracänanpag cashganta.” \p \v 10 Capitán tsaynog yäracuptinmi Jesús cushicorgan. Tsaymi paywan aywag runacunata caynog nergan: “Paynog ali yäracamag runataga manami ni Israel runacunachöpis tarishcätsu. \v 11 May-tsay nacionpita shamog runacunaga atscagmi gloriaman chayanga Tayta Diosnintsi camarishgan micuyta Abrahamwan, Isaacwan y Jacobwanpis cushishgala micunanpag. \v 12 Waquin runacunami itsanga Tayta Diosnintsipa wilacuyninta yacharpis nogata mana chasquicamashganpita gloriaman mana chayangatsu. Tsaypa trucanga pasaypa tsacaymanmi gaycushga cangapag. Tsaychömi fiyupa wagar quiruntapis uchupäcongapag.” \p \v 13 Nircurnami capitanta Jesús nergan: “Wayiquipa cuticuy. Yäracamashgayquipitami ashmayniqui aliyashgana caycan.” Tsay nishgan hörami capitanpa ashmaynin aliyargan. \s1 Atsca gueshyagcunata Jesucristo aliyätsishgan \r (Marcos 1.29-34; Lucas 4.38-41) \p \v 14 Tsaypita Pedrupa wayinman Jesús aywar tarergan Pedrupa suedran pasaypa antsa fiebriwan jitaraycagta. \v 15 Tsaymi gueshyagpa maquinta Jesús yataycuptin jinan höra aliyargan. Aliyarcurnami micuyta paycunata garargan. \p \v 16 Patsa tsacaycaptinnami Jesusman apapäcamorgan demoniucuna nacatsishgan atsca runacunata. Tsay runacunapitami demoniucunata Jesús juc shimila gargorgan. Tsaynoglami tucuy gueshyawan gueshyagcunatapis aliyätsergan. \v 17 Tsaynog aliyätsinanpag captinmi profëta Isaías caynog escribergan: \q1 “Paymi gueshyantsita apashga. \q1 Fiyupa nacanantsipag cagtapis paymi nacashga.”\x + \xo 8:17 \xt Isaías 53.4\x* \s1 Paywan puriyta munagcunata Jesucristo tantyatsishgan \r (Lucas 9.57-62) \p \v 18 Atsca runacuna juntapaycuptinmi discïpuluncunata Jesús caynog nergan: “Büquiwan wac tsimpaman pasashun.” \p \v 19 Büquiwan pasananpag caycaptinmi Moisés escribishgan leycunata yachatseg runa Jesusta caynog nergan: “Maypa aywaptiquipis gatiräshayquimi, tayta.” \p \v 20 Tsaynog niptinmi Jesús caynog nergan: “Atogcunapaga machaynin canmi. Tsaynogmi pishgucunapapis gueshwancuna can. \nd Nogapagmi\nd* itsanga mana cantsu maycho punuycunaläpagpis.” \p \v 21 Tsaypitanami juc discïpulun caynog nergan: “Papänë wanuptin pampaycurragmi gamwan aywashag, tayta.” \p \v 22 Tsauraga Jesús caynog nergan: “Wanushcunaga wanush mayinta pampapäcutsun. Gamwanga aywashun.” \s1 Wayrapagwan yacupag Jesucristo munayniyog cashgan \r (Marcos 4.35-41; Lucas 8.22-25) \p \v 23 Tsaynog nircushpanmi büquiman discïpuluncunawan Jesús witsargan. \v 24 Lagünata tsimparcaycaptinmi Jesús punucäcorgan. Tsayyagmi fiyupa wayrawan yacu pulchagyar büquita talpucätsinanpagna caycargan. \v 25 Tsaymi discïpuluncuna Jesusta ricchatsergan caynog nir: “¡Talpucaycantsinami! ¡Salvaycalämay, tayta!” \p \v 26 Tsaynog niptinmi Jesús caynog nergan: “¿Imanirtag gamcuna tsayjinanpa mantsacashga carcaycanqui? ¿Manacu nogaman yäracamanqui?” \p Nircurmi sharcurcur wayratapis yacutapis chawänanpag Jesús olgöpargan. Tsaynog olgöpaptinmi wayrapis yacupis chawarganna. \v 27 Tsayta ricarmi discïpuluncunaga quiquinpura mantsacashga caynog nipäcorgan: “Yacupis wayrapis tsaynog cäsunanpäga ¡imajinanparag munayniyog payga caycan!” \s1 Demoniucuna löcuyätsishgan runacunata Jesucristo aliyätsishgan \r (Marcos 5.1-20; Lucas 8.26-39) \p \v 28 Lagünapa tsimparmi discïpuluncunawan Jesús chayapäcorgan Gadara marca washa lädunman. Tsaychömi panteonpita demoniucuna löcuyätsishgan ishcay runacuna yargamorgan. Paycuna pasaypa mantsacuypag captinmi pipis mana pasagtsu tsay panteón puncupaga. \v 29 Jesusta ricärishpanmi fiyupa gaparashpan caynog nipäcorgan: “¡Diospa tsurin Jesús! Infiernuman gaycamänayquipag höra manarag chämuptin ¡cay runapita ama gargaycalämaytsu!” \p \v 30 Paycuna caycashganpita más washa lädunchömi atsca cuchicuna micurcaycargan. \v 31 Tsaymi demoniucuna ruwacorgan Jesusta caynog nir: “Cay runacunapita gargamarga tagay cuchicunaman yaycunäpag cachapaycalämay.” \p \v 32 Tsaynog manacuptinmi Jesús aunergan manacushganta. Tsauraga demoniucuna ishcan runacunapita yargurir yaycapäcorgan tsay cuchicunaman. Tsaymi cuchicunaga löcutashpan tunapa cörrir lagünaman jegacurporgan. Tsaychömi shengaypa wanupäcorgan. \p \v 33 Tsayta ricaycurmi cuchi mitsegcunaga mantsacashga cörrila aywargan marcaman runacunata wilananpag. Chayaycurmi wilacärergan löcuyashga runacunapita demoniucunata Jesús gargushganta y cuchicuna lagünaman jegar shengaypa wanushgantapis. \v 34 Wilapäcuptinmi marcapita runacuna aywapäcorgan Jesús caycashgan cagman ima pasaycashgantapis ricananpag. Chayaycurmi pasaypa mantsacashga lapanpis Jesusta nipäcorgan tsaypita aywacunanpag. \c 9 \s1 Paralítico runata Jesucristo aliyätsishgan \r (Marcos 2.1-12; Lucas 5.17-26) \p \v 1 Tsaypitanami büquiman witsarcur Jesusga cutergan taycashgan marcaman.\f + \fr 9:1 \ft Nazaret marcacho winashga carpis wilacuyta galaycorga Jesucristo targan Capernaum marcachönami. Tsayta musyanayquipag liyinqui San Mateo 4.13.\f* \v 2 Tsaychömi paralítico runata quirmawan apapäcorgan Jesús cagman. Apagcuna payman yäracärishganta musyarmi tsay gueshyagta Jesús caynog nergan: “Ama laquicuytsu, hïjo. Lapan jutsayquipita perdonashganami caycanqui.” \p \v 3 Tsaynog niptinmi Moisés escribishganta yachatseg runacuna yarpachacorgan caynog nir: “¡Tsaynog nerga Diospa contranmi rimaycan!” \v 4 Tsaynog yarparcaycashganta musyarmi Jesús caynog taporgan: “¿Imanirtag gamcuna tsaynog lutanta yarparcaycanqui? \v 5 ¿Maygantag más sasa caycan? ¿Runapa jutsancunata perdonaycu? ¿O gueshyaycashganta aliyätsiycu? \v 6 \nd Nogami\nd* munayniyog caycä runapa jutsancunata perdonanäpag. Tsayta musyapäcunayquipagmi cay runata aliyätsishag.” \p Nircur tsay gueshyaycag runata caynog nergan: “¡Sharcuy! Quirmayquita apacurcur wayiquipa aywacuy.” \p \v 7 Tsaynog niptinmi tsay gueshyaycag runa jinan höra aliyarcur wayinpa aywacorgan. \v 8 Tsayta ricaycurmi runacuna cushicushpan Tayta Diosta alabargan caynog nir: “¡Manami imaypis musyashcantsitsu runacunata Tayta Diosnintsi tsaynog yanapananpag cashgantaga!” \s1 Discïpulun cananpag Mateuta Jesucristo gayashgan \r (Marcos 2.13-17; Lucas 5.27-32) \p \v 9 Tsaypita aywacur Jesús ricargan Mateo jutiyog runata impuestuta cobrar jamaraycagta. Tsaymi payta caynog nergan: “Discïpulö canayquipag nogawan aywashun.” Tsaynog niptinmi Jesuswan Mateo aywargan. \p \v 10 Tsaypitanami Jesusta y discïpuluncunata Mateo gayatsergan wayincho micapäcunanpag. Tsaycho micuycaptinmi impuesto cobrag runacuna y Diosta mana cäsucog runacunapis chayaycur micapäcorgan. \v 11 Tsayta ricarmi fariseo runacuna jamurpashpan Jesuspa discïpuluncunata caynog nergan: “¿Imanirtag impuesto cobragcunawan y Diosta mana cäsucogcunawanpis talucaycur Jesús micuycan?” \p \v 12 Tsaynog nishganta mayarmi Jesús caynog nergan: “Gueshyagcuna jampicogta nistashgannoglami jutsasapacunapis Tayta Diosnintsipa wilacuyninta pilapis tantyatsinanta nistapäcun. \v 13 Tayta Diosnintsipa palabranchöpis caynogmi niycan: \q1 ‘Nogapag uywacunata altarcho rupatsishgayquipitapis runa mayiquita más cuyapänayquitami munä.’\x + \xo 9:13 \xt Oseas 6.6\x* \m Tsaynog escribiraycaptinpis gamcunaga ¿imanirtag jutsasapacunata mana cuyapanquitsu? Nogaga manami Tayta Diosnintsi munashgannog cawag runacunalata Diospa wilacuyninta wilapänäpagtsu shamushcä, sinöga pay munashgannog mana cawag runacunatapis wilapänäpagmi.” \s1 Yachatsicuynin mushog cashganta Jesucristo tantyatsishgan \r (Marcos 2.18-22; Lucas 5.33-39) \p \v 14 Juc cutichömi Juan Bautistapa discïpuluncuna Jesusta taporgan caynog nir: “Nogacunapis y fariseo runacunapis cadalami ayunapäcö. Gampa discïpuluyquicunaga ¿imanirtag mana ayunapäcuntsu?” \p \v 15 Tsaynog tapuptinmi Jesús caynog nergan: “Casaray fiestaman gayatsishgan cagcuna ¿ayunanmantsurag? Casarag mözu wanuptinmi itsanga ayunapäcongapag. Tsaynoglami discïpulöcunapis paycunawan cashgäyäga mana ayunanmantsu. \p \v 16 “Manami pipis macwa röpata shilpantsu mushog träpuwanga. Mushog träpoga guentir masmi rachicätsenga macwa röpata. \v 17 Tsaynogpis tsayrag rurashga aswata manami winantsitsu shilicaycag urpumanga. Shilicaycag urpuman winaptintsega aswa pogur tsay urputa latsquiriycongami. Tsauraga aswapis jichangami y urpupis paquir ushacangami. Tsaymi sänu urpuman tsayrag rurashga aswata winantsi.\f + \fr 9:17 \ft Macwa röpata y shilicaycag urputa Jesucristo tincutsergan unay costumbricunaman. Mushog träputa y tsayrag rurashga aswatanami Jesucristo tincutsergan quiquinpa yachatsicuyninman.\f* Tsaynoglami nogapa yachatsicuynëpis mushog car gamcunapa costumbriquicunamanga mana tincuntsu.” \s1 Juc autoridäpa tsurinta cawaritsimushgan y yawar apaywan gueshyaycag warmita Jesucristo aliyätsishgan \r (Marcos 5.21-43; Lucas 8.40-56) \p \v 18 Tsaynog parlaycaptinmi sinagogacho mandag runa chayaycushpan Jesuspa naupanman gongurpacuycushpan caynog nergan: “Warmi tsurëmi pasacurishga, tayta. Jucla aywayculäshun cawaritsimunayquipag.” \p \v 19 Tsaynog ruwacuptinmi discïpuluncunawan Jesús aywargan tsay runapa wayinman. \v 20 Aywarcaycaptinmi chunca ishcay (12) wata yawar apaywan gueshyaycag warmi guepalanpa yaycuycur paypa röpanta yataycorgan. \v 21 Tsaynog rurargan: “Jesuspa röpanta yataycularpis aliyäshagmi” nishpan. \v 22 Yataycuptinmi ticraycur Jesús ricargan warmita. Tsauraga nergan: “Ama laquicuytsu, hïja. Yäracuyniquipami aliyashgana caycanqui.” Tsaynog niptinmi jinan höra tsay warmi aliyargan. \p \v 23 Tsaypitanami tsay Israel runacunapa autoridäninpa wayinman chayargan. Chayarmi taripäcorgan músico tucagcuna tsaycho caycagta y runacunapis fiyupa wagarcaycagta. \v 24 Paycunatami Jesús nergan: “Wagtapa yargucäriy. Autoridäpa tsurin manami wanushgatsu caycan, sinöga punuycanlami.” \p Tsaynog niptinmi wanushga caycashganta musyashpan tsaycho caycag runacuna Jesús nishganta mana criyergantsu. \v 25 Tsaynog captinpis Jesús nishgannoglami wagtapa yargucärergan. Yargurcuptinnami wanushga caycag tsutaraycashgan cagman Jesús yaycorgan. Maquinpita aptarcuptinmi autoridäpa tsurenga cawarircamur sharcamorgan. \v 26 Tsaynog cawaritsimushgantami tsay marcacho y waquin marcacunachöpis runacuna musyapäcorgan. \s1 Ishcay gapracunata Jesucristo aliyätsishgan \p \v 27 Tsaypita Jesús aywacuptinmi ishcay gapracuna guepanpa aywargan caynog nir: “¡Rey Davidpa castan Jesús, nogacunata cuyapaycalämay!” \p \v 28 Posädacushgan wayiman Jesús yaycuptinpis tsay gapracunaga paypa guepantami yaycorgan. Tsaymi Jesús paycunata taporgan caynog nir: “¿Gamcuna criyipäcunquicu nawiquita aliyätsinäpag cashganta?” \p “Au, criyëmi aliyätsimänayquipag cashganta, tayta” nipäcorgan. \p \v 29 Tsauraga nawincunata Jesús yataycur caynog nergan: “Yäracamashgayquipitami nawiqui aliyashgana caycan.” \p \v 30 Tsaynog niptinmi jucla nawin aliyargan. Tsauraga paycunata Jesús caynog nergan: “Pitapis ama wilapanquitsu aliyätsishgäta.” \p \v 31 Tsaynog niptinpis yargurilarmi pï-maytapis wilapargan Jesús aliyätsishganta. \s1 Shimin watacashga runata Jesucristo aliyätsishgan \p \v 32 Tsay gapracuna aywacurcaycaptinnami Jesús cagman pushargan shimin mana pashtag runata. Tsay runataga demoniumi shiminta watacätsergan. \v 33 Tsay runapita demoniuta Jesús garguptinmi shimin pashtarganna. Tsayta ricarmi runacuna cushicushpan caynog nipäcorgan: “¡Manami imaypis ricashgantsitsu caynog aliyätsegtaga!” \p \v 34 Fariseo runacunami itsanga caynog nipäcorgan: “Manami Tayta Diospa munayninwantsu demoniucunata runacunapita gargun, sinöga demoniucunapa mandagninpa munayninwanmi.” \s1 Runacunata Jesucristo cuyapashgan \p \v 35 Tsaypitanami lapan marcacunapa Jesús purergan Tayta Diosnintsipa wilacuyninta sinagogacunacho yachatsishpan. Tsaynogpis tucuy-nirag gueshyawan gueshyagcunatami aliyätsergan. \v 36 Marcan marcan purir yachatsiptinmi tsaytsica runacuna juntacargan payta mayananpag. Mitsegniynag y ogracashga uyshacunanog caycagta ricarmi Jesús cuyapashpan laquicorgan. \v 37 Tsaymi discïpuluncunata caynog nergan: “Cosëcha poguraycagnogmi tsaytsica runacuna caycan Tayta Diosnintsipa wilacuyninta jucla chasquicunanpag. Tsaynog captinpis walcaglami ali wilacuyta wilacogcunaga carcaycan. \v 38 Tsaymi Tayta Diosta manacäriy wilacogcuna más atsca cananpag.” \c 10 \s1 Ali wilacuyninta wilacur purinanpag apostolnincunata Jesucristo cachashgan \r (Marcos 6.7-13; Lucas 9.1-6) \p \v 1 Tsaypitanami chunca ishcay (12) apostolnincunata Jesús nergan paypa jutincho runacunapita demoniucunata gargunanpag y tucuy-nirag gueshyagcunata aliyätsinanpagpis. \p \v 2 Tsay apostolcuna cargan Simón (paypa jucag jutinmi cargan Pedro), Simonpa wauguin Andrés, Zebedeupa tsurincuna Santiago y Juan, \v 3 Felipe, Bartolomé, Tomás, Mateo (payga Roma nacionpag impuestuta cobragmi cargan), Alfeupa tsurin Santiago, Tadeo [paypa jucag jutin cargan Lebeo], \v 4 “Celote” nishgan Simón y Jesusta entregag cag Judas Iscariote. \p \v 5 Tsay chunca ishcay (12) apostolnincuna wilacog aywananpag cacharmi Jesús caynog nergan: “Ama aywanquitsu mana Israel runacunapa marcancunamanga, ni yaycapäcunquitsu Samaria provinciacho caycag marcacunamanpis. \v 6 Tsaypa trucanga aywapäcuy Israel runacunalaman. Paycunaga ogracashga uyshanogmi carcaycan. \v 7 Paycunata wilapanqui caynog nir: ‘Tayta Diosnintsipa maquincho ali cawanapag cag tiempo chämushganami.’ \v 8 Gueshyagcunata aliyätsinqui. Wanushcunatapis cawaritsinqui. Leprawan gueshyagcunatapis aliyätsinqui. Demoniucunatapis runacunapita gargunqui. Gamcunata yanapashgänogla gamcunapis waquinta yanapay. \p \v 9-10 “Arupacog runa arushganpita imatapis chasquishgannogmi gamcunapis wilacushgayquipita imatapis chasquinquipag. Tsaynog caycaptenga ama apapäcunquitsu guellayta ni örutapis. Tsaynogpis ama apapäcunquitsu guepinayquita, trucacunayquipag röpayquita ni tucruyquitapis. Jatirashgayqui llanquilayquiwan aywapäcuy. \p \v 11 “May marcaman o may jalgacunaman chayarpis tapucunqui mayganpis ali runa cashganta. Mayganpis ali runa captenga paypa wayilancho posädacärinqui juc marcapa pasanayquiyag. \v 12 Tsay runapa wayinman chayar caynog nipäcunqui: ‘Ali cawanayquipag Tayta Diosnintsi yanapayculäshunqui.’ \v 13 Ali chasquishuptiquega nipäcushgayquinogmi paypag ali caway canga. Mana chasquishuptiquega juc wayimanna aywanqui posädata ashinayquipag. \v 14 Runacuna wilacushgayquita mana chasquishuptiquega marcapitapis aywacärinqui llanquiquicho caycag polvuta tapshirishpayqui.\f + \fr 10:14 \ft Tsay witsanga llanquincho caycag polvuta runacuna tapshipäcog Tayta Diosnintsi juzgananpag cashganta tsay marca runacuna tantyacunanpagmi.\f* \v 15 Tsaynog mana chasquishushgayquipitami Sodoma y Gomorracho tag runacuna\f + \fr 10:15 \ft Sodoma y Gomorracho tag runacuna imanog cawashgantapis musyanayquipag liyinqui Génesis 19.1-29.\f* infiernucho nacananpag cashganpitapis paycuna más fiyupa infiernucho nacangapag. \s1 Chiquimagnintsita mana mantsacunantsipag Jesucristo yachatsishgan \r (Marcos 13.9-13; Lucas 21.12-17) \p \v 16 “Shumag tantyacäriy. Gamcunata fiyu runacuna cashganman cachaycä uyshacunata atogman gaycognogmi. Tsaynog caycaptenga culebranogpis alcäbula puricunqui. Itsanga imatapis lutanta ama rurapäcuytsu. \v 17 Chiquishogniqui runacunaga autoridäcunamanpis prësu tsarircur apapäcushunqui juzgashga canayquipag. Tsaynoglami sinagogancunachöpis astashunquipag. \v 18 Nogata chasquicamashgayquipitami nación mandag reycunamanpis apapäcushushpayqui castigashunquipag. Tsaynogpami wilacuynëta paycunata y tsaycho cag waquin mana Israel runacunatapis wilapanquipag. \v 19-20 Autoridäcunaman entregapäcushuptiquipis ama laquicärinquitsu: ‘¿Imatarag nishag?’ nishpayqui. Autoridäcunapa naupancho manami quiquiquipa yarpaynilayquipitatsu parlapäcunquipag, sinöga Tayta Dios cachamushgan Santu Espiritumi tantyatsishunqui imata parlanayquipagpis. \p \v 21 “Nogata chasquicamashganpita chiquirmi wauguintapis autoridäcunaman entreganga wanutsishga cananpag. Waquinnami tsurinta entreganga wanutsishga cananpag y waquinnami taytantapis entreganga wanutsishga cananpag. \v 22 Nogata chasquicamashgayquipitami pï-maypis chiquishunquipag. Tsaynog chiquishuptiquipis hasta wanunayquiyag nogaman yäracamashpayquimi Tayta Diospa naupanman chayanquipag. \v 23 Juc marcacho chiquishuptiquega juc marcaman gueshpicärinqui. Manarag lapan Israel nacioncho cag marcacunapa puriptiquimi \nd noga\nd* cutimushagpag. \p \v 24 “Maygan yachacogpis manami yachatsegninpita mastaga yachantsu. Tsaynogla ashmaypis manami patronninpita más munayniyogtsu. \v 25 Nogatapis chiquiycämarga gamcunata masragmi chiquishunquipag. Nogatapis: ‘Satanasmi payga’ niycämarga gamcunatapis Satanás cashgayquitami runacuna nishunquipag. \s1 Pitapis mana mantsacunantsipag Jesucristo yachatsishgan \r (Lucas 12.2-7) \p \v 26 “Cay patsacho runacuna chiquishuptiquipis mana mantsacuypa wilacuynëta wilacäriy. Tayta Diospa wilacognin cashgayquita cay patsacho runacuna mana tantyaptinpis Tayta Diospa naupanman chayaptiquimi itsanga lapanpis musyapäconga wilacognin cashgayquita. \v 27 Tsaynog caycaptenga yachatsishgäta mana mayagcunata gamcunana mana mantsacuypa wilapanqui. Tsaynog wilacunayquipagmi gamcunata yachaycätsë. \v 28 Ama mantsacäriytsu pipis wanutsishunayquipag jurapäshuptiqui. Wanutsishushpayquipis almayquitaga manami wanutsengatsu. Chiquishogniquicunata mantsacunayquipa trucanga Tayta Diosnintsita cäsucäriy. Paymi itsanga munayniyog caycan almantinta pitapis infiernuman gaycunanpag. \p \v 29 “Tantyacäriy. Pichiuchancacunata runacuna mana cäsupaptinpis Tayta Diosnintsi lapantami ricaycan. Pichiuchancatapis tsaynog ricaycarga gamcunata masragmi Tayta Diosnintsi ricaycäshunqui. \v 30 Tsaynoglami agtsayqui ayca cashgantapis payga musyaycan. \v 31 Pishgucunapitapis más väleg captiqui Tayta Dios cuidaycäshuptiquega pitapis ama mantsacäriytsu. \s1 Jesucristupa favornin parlagcuna ali ricashga cananpag cashganpita Jesucristo yachatsishgan \r (Lucas 12.8-9) \p \v 32 “Pipis nogata chasquicamashganta mana pengacuypa wilacuptenga nogapis Tayta Diospa naupancho paycunapa favorninmi parlashagpag. \v 33 Pipis runacunapa naupancho pengacushpan chasquicamashganta ñëgamaptenga nogapis Tayta Diospa naupancho paycunata: ‘Manami reguëtsu’ nishagpagmi. \s1 Payman yäracogcunata chiquipäcunanpag cashganpita Jesucristo yachatsishgan \r (Lucas 12.51-53; 14.26-27) \p \v 34 “Gamcuna ama yarpapäcuytsu nogata chasquicamashgayquipita runacuna mana chiquishunayquipag cashganta. Tsaypa trucanga nogata chasquicamagcunata runacuna chiquengapagmi. \v 35 Nogata chasquicamashganpitami tsurinpis taytanpa contran sharconga. Mamanpa contranmi wawanpis sharconga. Tsaynoglami lumtsuyninpis suedranpa contran sharconga. \v 36 Tsaymi cuyashunayquipa trucanga castayquicunapis chiquishunquipag. \p \v 37 “Nogata chasquicamashganpita maman chiquiptinpis, taytan chiquiptinpis o tsurin chiquiptinpis noga munashgänog imaypis cawatsun. Noga nishgäta cäsucunanpa trucanga maman, taytan o tsurin nishganta cäsucogcunaga manami rasunpatsu chasquicamashga. \v 38 Tsaynog captenga imanog nacarpis noga munashgänogla imaypis cawatsun. Wanunanyag noga munashgänog mana cawag cäga manami rasunpatsu chasquicamashga. \v 39 Noga munashgänog cawananpa trucan quiquin munashgannog cawagcunaga infiernuman gaycushgami cangapag. Ima nacaycho carpis noga munashgänog cawagcunami itsanga gloriaman chayangapag. \s1 Tayta Diosnintsipa naupancho premiuta chasquinantsipag cashganta Jesucristo yachatsishgan \r (Marcos 9.41) \p \v 40 “Gamcunata chasquishushpayquega nogatami chasquicaycäman. Tsaynogpis nogata chasquicamag cäga Taytätapis chasquicuycanmi. \v 41 Tayta Diospa wilacogninta wayinman chasquicog cäga gloriaman chayar wilacogcuna premiuta chasquishgannogmi paypis premiuta chasquengapag. Tsaynoglami Tayta Dios munashgannog cawag ali runata wayinman chasquicog cäga gloriaman chayar tsay ali runa premiuta chasquishgannog paypis premiuta chasquengapag. \v 42 Chasquicamagcunata pipis noga-raycu juc pusillu yaculatapis macyaptenga Tayta Diosnintsi paytapis premiutami gongapag.” \c 11 \p \v 1 Chunca ishcay (12) apostolnincunata yachatsiyta usharcurnami Jesusga Galilea provinciapa marcan marcan purergan Tayta Diosnintsipa wilacuyninta wilacur. \s1 Juan Bautistapa discïpuluncuna Jesucristuman tapog aywashgan \r (Lucas 7.18-35) \p \v 2 Carcilcho caycarmi Juan Bautista mayargan Jesús milagrucunata ruraycashganta y Tayta Diosnintsipa wilacuyninta wilacur puriycashgantapis. Tsaymi discïpuluncunata Jesús cagman cachargan caynog nir tapumunanpag: \v 3 “¿Gamcush caycanqui Tayta Dios cachamushgan Cristo, o juctaragcush shuyarpäshag?” \p \v 4 Tsaynog tapuptinmi Jesús nergan: “Cutishpayqui Juanta wilapäcuy ricashgayquita y mayashgayquitapis. \v 5 Gapracuna ricannami. Puriyta mana puëdeg wegrucuna purinnami. Leprawan gueshyagcuna aliyashganami caycan. Upacuna mayannami. Juc ishcay wanushcunapis cawarimushganami. Wactsacunapis Tayta Diosnintsipa wilacuyninta mayaycannami. \v 6 Nogaman yäracamashgannogla imaypis Juan yäracamätsun.” \p \v 7 Juanpa cachancuna cuticäriptinnami runacunata Jesús caynog nergan: “Chunyag jircaman Juanta ricanayquipag aywar manami jachata wayra cuyutsegta ricanayquipagtsu aywapäcorgayqui.\f + \fr 11:7 \ft Juc runa imatapis fäcil criyiptin tsay witsan runacuna nergan wayra cuyutsishgan jachanog tsay runa cashgantami.\f* \v 8 Tsaynogpis manami fïnu röpan jatishga runata ricanayquipagtsu aywapäcorgayqui. Reypa wayincho tagcunalami ali röpan jatishga carcaycan. \v 9 Manami tsaycunata ricagtsu aywapäcorgayqui, sinöga Tayta Diosnintsipa profëtanta ricanayquipagmi. \v 10 Juanpagmi Tayta Diosnintsipa palabrancho caynog escribiraycan: \q1 ‘Wilacognëtami cachashag runacunata camaricatsinanpag. \q1 Tsaynogpami camaricushga canga shamuptë chasquicamänanpag.’\x + \xo 11:10 \xt Malaquías 3.1\x* \m \v 11 Juanpag tsaynog escribishga captinmi lapan runacunapitapis payga más puntata tantyashga Tayta Dios cachamushgan Cristo cashgäta. Tsaynog captinpis discïpulöcunaga nogawan purishga carmi Juanpita masla tantyapäcun Dios cachamushgan Cristo cashgäta. \p \v 12-13 “Moisés escribishgancuna, Tayta Diosnintsipa profëtancuna escribishgancuna y Juan Bautista wilacushgancunapis niycan noga shamunäpag cagpitami. Tsaymi Juan wilacuyta galaycushganpita-patsa atsca runacuna Tayta Diosnintsipa wilacuyninta chasquicurcaycan. Tsaynog caycaptinpis waquin runacunaga manami munantsu tsay wilacuyta wilacunanta, sinöga imanogpapis tsapatami churapaycan. \v 14 Tsaynoglami Tayta Diospa palabrancho escribiraycan Elías shamur wilacunanpag cashganta. Tantyanayquipag sasa captinpis Juan Bautista wilacuptinmi cumplergan Elías shamur wilacunanpag escribiraycashgan.\f + \fr 11:14 \ft Eliaspita y Juan Bautistapita masta musyanayquipag liyinqui Malaquías 3.1; 4.5-6; San Mateo 17.10-13; San Lucas 1.17; San Juan 1.21.\f* \v 15 Nishgäta mayag cäga shumag tantyacäriy.” \p \v 16-17 Tsaynog nircushpan Jesús mastapis caynog nergan: “Canan tiempo runacunaga yupay-tucog wamracunanogmi carcaycan. Manami chasquicamantsu noga yachatsishgäcunata ni Juan Bautista yachatsishgancunatapis. Wamracuna: ‘Puclar fiestata rurashun’ nir quënata tucaptin yanasancuna gatswayta mana munashgannogmi noga yachatsishgäcunatapis mana chasquicärintsu. ‘Aya pampayta puclar laquicuypa cantashun’ niptinpis yanasancuna puclayta mana munashgannogmi Juan Bautista yachatsishgancunatapis chasquicuyta mana munantsu. \v 18 Juan Bautista imaypis ayunaptin y vïnuta mana upuptin: ‘¡Payga demoniupa munaynincho carmi tsaynog caycan!’ nipäcun. \v 19 Pï-may runawanpis juntacar \nd noga\nd* ima micuytapis micuptë y vïnutapis upuptë ‘Micular upular puricun’ nipäcaman. Tsaynogpis: ‘Jutsasapa runacunawan y Romapag impuesto cobragcunawan puricog’ nipäcaman. Tsaynog mana chasquicamaptinpis Juanta y nogata Tayta Dios cachamashgan tantyacaycan Tayta Dios munashgannog cawapäcuptëmi.” \s1 Jutsa ruragcuna infiernuman gaycushga cananpag cashganpita Jesucristo yachatsishgan \r (Lucas 10.13-15) \p \v 20 Milagrucunata Jesús rurashganta ricarpis waquin runacuna jutsa ruraycunata manami cacharergantsu. Tsaymi paycunapag Jesús caynog nergan: \v 21 “¡Corazín marcacho tag runacuna! ¡Betsaida marcacho tag runacuna! ¡Juicio final junäga pasaypami laquicunquipag! Gamcunacho milagrucunata rurashgänog Tiro y Sidón marcacunacho milagrucunata ruraptëga maynami jutsa ruraycunata cacharinman cargan.\f + \fr 11:21 \ft Tiro y Sidón marca runacuna imanog cashgantapis musyanayquipag liyinqui Isaías 23; Ezequiel capítulo 26-pita capítulo 28 ushananyag; Amós 1.9-10.\f* Tsaynogpis jutsa rurashganpita laquicur maynami cotenciapita rurashga röpata jaticurcur uchpaman jamaycur wagapäcunman cargan. Gamcunaga milagrucunata rurashgäta ricaycarpis jutsa ruraycunata cachariyta manami munapäcunquitsu. \v 22 Tsaynog cashgayquipitami Tiro y Sidón marca runacuna infiernucho nacashganpitapis gamcunaga infiernucho más fiyupa nacanquipag. \p \v 23 “Capernaum marcacho tag runacuna, ¿gamcunaga Tayta Diosnintsipa naupanman chayanayquipag cashgan imatachari yarparcaycanqui? Tayta Diosnintsipa naupanman chayanayquipa trucanga Hadisman gaycushgami capäcunquipag. Gamcunacho rurashgä milagrucunata Sodoma marcacho ruraptëga jutsancunata cachariptin hasta cananyagmi tsay marca caycanman cargan.\f + \fr 11:23 \ft Sodoma marcata Tayta Diosnintsi ninawan ushacätsergan tsaycho tag runacuna fiyupa jutsasapa captin. Tsaypita musyanayquipag liyinqui Génesis 19; Ezequiel 16.48-50.\f* \v 24 Sodoma marca runacuna infiernucho nacananpag cashganpitapis gamcuna más fiyupami infiernucho nacanquipag.” \s1 Tayta Diosta Jesucristo manacushgan \r (Lucas 10.21-22) \p \v 25 Tsaychömi pasaypa cushicushpan Tayta Diosnintsita Jesús manacorgan caynog nir: “Jana patsacho y cay patsachöpis gam munayniyogmi caycanqui, papá. Yachag-tucogcunata manami tantyatsishcanquitsu nogata cachamashgayquita. Paycunata tantyatsinayquipa trucanga yachacuyta munagcunalatami tantyatsishcanqui. \v 26 Tsaynog canantami munashcanqui, papá.” \p \v 27 Nircurnami discïpuluncunata caynog nergan: “Taytämi lapantapis munaynëman churamushga, tsurin captë. Noga imanog cashgätapis Taytalämi musyan. Tsaynogmi pay imanog cashgantapis nogala musyä. Tsaymi tantyatsishgä cagcunala musyapäcun Taytä imanog cashgantapis. \p \v 28 “Tayta Diosnintsi munashgannog cawayta mana camäpacorga nogaman yäracamay. Yäracamaptiquega yanapashayquimi. \v 29 Noga yachatsishgänogla cawapäcuy. Tsaynogpis shumag tantyacäriy cuyapäcog y mana runa-tucog cashgäta. Tsaynog cawarga ali cawaytami tarinquipag. \v 30 Noga yanapaptë Tayta Dios munashgannog cawanayquipäga manami sasatsu caycan.” \c 12 \s1 Sábado jamay junagpag Jesucristo munayniyog cashgan \r (Marcos 2.23-28; Lucas 6.1-5) \p \v 1 Tsaypita sábado jamay junagchömi discïpuluncunawan Jesús pasarcaycargan trïgu poguraycag chacracuna cuchunpa. Tsaymi discïpuluncunaga pasaypa yarganashpan trïguta palarcur cuparishpan micapäcorgan. \v 2 Tsaynog rurashganta ricarmi fariseo runacuna Jesusta caynog nergan: “Discïpuluyquicuna sábado jamay junagcho trïguta palarga Moisés escribishgan leycunata manami cäsucuycantsu.” \p \v 3 Tsaymi Jesús caynog nergan: “Sábado jamay junagcho trïguta palarpis paycunaga manami jutsatatsu rurashga. Atsca cutimi gamcuna liyipäcushcanqui David yanapagnincunawan micanar imata rurapäcushgantapis. Atsca cuti liyiycarpis ¿manacu tantyapäcunqui? \v 4 Paymi Tayta Diosta manacuna wayi rurinman yaycur Tayta Diosnintsipag churaraycag tantata paywan aywag runacunawan micorgan.\f + \fr 12:4 \ft Tsay tantata micushganpita musyanayquipag liyinqui 1 Samuel 21.1-6; Levítico 24.5-9.\f* Tsay tanta cüracunala micunanpag caycaptinpis tsayta micur Davidga manami jutsata rurashgatsu. \p \v 5 “Tsaynogpis Moisés escribishgan leycunata atsca cuti liyirpis ¿manacu tantyapäcunqui sábado jamay junag templucho cüracuna rurashgancuna jutsa mana cashganta? \v 6 Tsaynoglami discïpulöcunapis mana jutsayogtsu caycan, sábado jamay junagcho mana jamarpis. \p \v 7 “Gamcunaga manami tantyacunquitsu Tayta Diospa palabrancho caynog escribiraycashganta: \q1 ‘Nogapag uywacunata altarcho rupatsishgayquipitapis runa mayiquita más cuyapänayquitami munä.’\x + \xo 12:7 \xt Oseas 6.6\x* \m Tsay escribiraycashganta tantyacorga manami discïpulöcunata jamurpaycanquimantsu. \v 8 \nd Nogami\nd* munayniyog caycä sábado jamay junagcho runa rurananpag mana rurananpag cagtapis ninäpag.” \s1 Sábado jamay junagcho wanushga maquiyog runata Jesucristo aliyätsishgan \r (Marcos 3.1-6; Lucas 6.6-11) \p \v 9 Tsaypita aywar Jesús yaycorgan tsay marcacho sinagogaman. \v 10 Tsaycho juntacashga caycag runacunawanmi wanushga maquiyog runapis caycargan. Tsaymi fariseo runacuna Jesusta taporgan caynog nir: “Sábado jamay junag caycaptin wanushga maquiyog runata ¿aliyätsinquimancu o manacu?” Tsaynog taporgan aliyätsiptin tsay achäquilawan Jesuspa contran sharcapäcunanpagmi. \p \v 11 Tsauraga Jesús nergan: “Maygayquipapis uyshayqui pözuman jegaptin ¿manacu jinan höra jorgog aywanqui, sábado jamay junag caycaptinpis? \v 12 Uyshapitapis más cuyaymi runacunaga caycan. Tsaynog caycaptenga sábado jamay junagchöpis gueshyagcunata aliyätsishagmi.” \p \v 13 Nircur tsay gueshyaycag runata Jesús nergan: “¡Maquiquita jogariy!” Jogarcuptinmi maquin sänuna ricacorgan. \v 14 Sábado jamay junagcho tsaynog aliyätsiptinmi fariseo runacuna tsay sinagogapita yargurcur wilanacärergan Jesusta wanutsinanpag. \s1 Jesucristo imanog cananpag cashgantapis profëta Isaías unay escribishgan \p \v 15 Tsauraga Jesús tsaynog parlapäcushganta musyaycur aywacorgan tsay marcapita. Aywacuptinmi atsca runacuna guepanpa aywargan. Guepanpa aywag runacuna mayganpis gueshyaptin Jesús aliyätserganmi. \v 16 Aliyarcatsirmi Jesús nergan: “Pitapis ama wilapanquitsu noga aliyätsishgäta.” \v 17 Jesús tsaynog cuyapäcog cananpag cashganpitami profëta Isaías Tayta Diosnintsi nishgancunata escribergan caynog nir: \q1 \v 18 “Juc sirvimagnë runami shamonga. \q1 Acrashgä captinmi paypita fiyupa cushicö. \q1 Paytami Santu Espíritu shumag yanapanga. \q1 Tsaynog yanapaptinmi ali cawayta cay patsaman apamonga may-tsay nacionchöpis runacuna noga munashgänog cawananpag. \q1 \v 19 Runacuna gayapaptinpis manami imatapis nengatsu. \q1 Tsaynogpis manami purengatsu: ‘Nogaga más yachagmi cä’ nishpan. \q1 \v 20 Pasaypa laquicogcunata manami manacagman churangatsu, sinöga cuyapangami. \q1 Jutsa rurag runacunata manami juclatsu castiganga, sinöga munashgänog cawananpagmi tantyatsenga. \q1 \v 21 Tsaynogpami may-tsay nación runacunapis payman yäracur salvacongapag.”\x + \xo 12:21 \xt Isaías 42.1-4\x* \s1 Satanaspa munayninwan cashganta Jesucristupag nipäcushgan \r (Marcos 3.20-30; Lucas 11.14-23; 12.10) \p \v 22 Tsaypita demonio gaprayätsishgan y shiminta watacätsishgan runata Jesús cagman pushargan aliyätsinanpag. Tsay runapita demoniuta Jesús garguptinmi rimarganna y ricarganna. \v 23 Tsaynog aliyätsegta ricarmi runacuna cushicushpan caynog nipäcorgan: “¿Salvamänantsipag Tayta Dios cachamushgan rey Davidpa castantsurag payga caycan?” \p \v 24 Tsaynog nishganta mayar fariseo runacuna caynog nipäcorgan: “Tagay runaga manami Tayta Diospa munayninwantsu demoniucunata runacunapita gargun, sinöga demoniucunapa mandagnin Beelzebupa\f + \fr 12:24 \ft Satanaspa jucag jutenga Beelzebumi caycan.\f* munayninwanmi.” \p \v 25 Tsaynog parlashganta mayarmi Jesús caynog nergan: “Juc nacioncho runacuna quiquinpura chiquinacorga ¿manatsurag wanutsinacur ushacanman? Tsaynogpis juc marcacho o juc wayicho tagcuna quiquinpura chiquinacorga ¿manatsurag wacpa caypa aywacur ushacanman? \v 26 Tsaynog captenga ¿imanirtag yarparcaycanqui Satanaspa munayninwan demoniucunata gargushgäta? Quiquinpura gargunacorga Satanás ushacanmanmi. \p \v 27 “Waquin runacuna demoniucunata garguptin gamcunaga yarpaycanqui Tayta Diosnintsipa munayninwan gargushgantami. Noga garguptëga ¿imanirtag yarparcaycanqui Satanaspa munayninwan demoniucunata gargushgäta? Tsaynog yarparga lutantami yarparcaycanqui. \v 28 Tayta Dios cachamushgan Santu Espíritu yanapamaptinmi demoniucunata gargö. Gargushgäta ricarmi musyapäcunqui Tayta Diospa munayninwan Satanasta vincishgäta.” \p \v 29 Satanaspita más munayniyog cashganta tantyatsirmi Jesús yachatsergan caynog nir: “Calpayog runa wayinta täpaycaptenga manami pipis suwapanmantsu.\f + \fr 12:29 \ft Runacunata maquincho tsarararmi Satanás caycan wayinta täpag calpayog runanog.\f* Tsaynog täpaycaptinpis paypita más calpayog runa shamurmi itsanga matwaycur imancunatapis apacurcur aywaconga. \p \v 30 “Mayganpis mana chasquicamag cäga conträmi caycan. Nogata mana cäsumag cäga Satanás munashgantami ruraycan. \p \v 31-32 “Runacuna ima jutsa rurashganta y lutancunata parlashgantapis perdonta manacuptenga Tayta Dios perdonangapagmi. Tsaynoglami Tayta Diospita shamushgäta mana tantyar conträ rimaptinpis Tayta Dios perdonanga. Tayta Dios cachamushgan Cristo cashgäta Santu Espíritu tantyaycätsiptin conträ rimagcunatami itsanga Tayta Diosnintsi imaypis mana perdonangapagtsu.” \s1 Parlacuyninpa runata reguinantsipag cashganpita Jesucristo yachatsishgan \r (Lucas 6.43-45) \p \v 33 Tsaynog nircushpan Jesús mastapis caynog nergan: “Wayuyninpa yörata reguishgantsinogmi parlacuyninpa musyantsi pipis ali runa cashganta o mana ali runa cashgantapis. \v 34 ¡Fiyu runacuna! Gamcuna fiyu caycarga ¿imanogpashi alita rimapäcunquiman? Alita rimanayquipa trucanga shonguyqui lutancunata yarpashgalantami imaypis rimapäcunqui. \p \v 35 “Pipis shonguncho alita yarparga alitami parlan. Shonguncho mana alita yarparmi itsanga mana alicunata parlan. \v 36 Tsaymi juicio final junagchöga manacagcunata parlashgayquipita Tayta Diosnintsi juzgashunquipag. \v 37 Alita parlaptiquega jutsaynag cashgayquitami Tayta Diosnintsi nishunquipag. Mana alita parlaptiquimi itsanga jutsayog cashgayquita nishunquipag.” \s1 Milagrutarag Jesucristo rurananta munapäcushgan \r (Marcos 8.11-12; Lucas 11.29-32) \p \v 38 Tsaypitanami waquin fariseo runacuna y Moisés escribishgan leycunata yachatseg runacuna Jesusta nipäcorgan: “Tayta Diosnintsi rasunpa cachamushushgayquita musyapäcunäpag ima milagrutapis rurayculay, tayta.” \p \v 39 Tsauraga Jesús caynog nergan: “Gamcunaga manami rasunpatsu Tayta Diosman yäracärinqui. Tsaymi pay cachamashganta criyinayquipag milagruta ruranätarag munarcaycanqui. Munashgayquinöga manami milagruta rurashagtsu. Tsaypa trucanga Tayta Dios juc milagrutaragmi ruranga profëta Jonasta pescädupa pachancho caycashganpita yargatsimur milagruta rurashgannog. \v 40 Quimsa junag quimsa pagas jatuncaray pescädupa pachancho caycashganpita Tayta Diosnintsi Jonasta yargatsimushgannogmi \nd nogatapis\nd* quimsa junag quimsa pagas pamparashgäpita cawaritsimangapag. \p \v 41 “Jonás wilacushganta mayarmi Nínivicho tag runacuna jutsa rurashganta cacharergan. Jonaspita más munayniyog noga caycaptëpis wilacushgäta canan witsan runacuna manami chasquicärintsu. Tsaymi juicio final junag Nínivicho tag runacuna sharcamongapag canan witsan runacunata: ‘Nogacuna Jonás wilacushganta chasquicuycaptëga ¿imanirtag gamcuna Tayta Diospa tsurin wilacushganta mana chasquicärergayquitsu?’ ninanpag. \p \v 42 “Musyashgayquinogpis Salomonpa yachatsicuyninta mayananpagmi Sabá nacionpita-patsa mandag warmi shamorgan Jerusalenman.\f + \fr 12:42 \ft Salomonta watucog shamog warmipita musyanayquipag liyinqui 1 Reyes 10.1-13.\f* Paymi juicio final junag sharcamongapag canan witsan runacunata: ‘Salomón yachatsishganta noga chasquicuycaptëga ¿imanirtag gamcuna Tayta Diospa tsurin yachatsishganta mana chasquicärergayquitsu?’ ninanpag. Salomonpita noga más yachag captëpis canan witsan runacunaga manami wiyacärintsu noga wilacushgäcunata. \s1 Maypitapis yargushganman demonio cutinanpag cashganpita Jesucristo yachatsishgan \r (Lucas 11.24-26) \p \v 43 “Runapita demonio yargurna chunyagcunapa purin maychöpis tänanpag ashir. \v 44 Mana tariycorga yarpan yargushgan runaman yapay cutiyta. Cutiycushpanmi tarin pitsapacushga y churapacushga jäcuycag wayitanog. \v 45 Tsaynog jäcuycagta tariycurmi paypita más fiyu ganchis demoniucunata pushacurcur tsay runaman cutin paycho tänanpag. Tsaymi naupata cashganpitaga tsay runa más fiyuna ricacun. Tsaynogmi pasanga canan witsan fiyu runacunatapis.” \s1 Maman y wauguincuna pï cashgantapis Jesucristo nishgan \r (Marcos 3.31-35; Lucas 8.19-21) \p \v 46 Jesús tsaynog yachaycätsiptinmi mamanwan wauguincuna tsayman chayargan. Chayaycurmi punculacho shuyarpaycargan Jesuswan parlayta munashpan. \v 47 Paycunata ricarmi juc runa Jesusta wilargan caynog nir: “Mamayqui y wauguiquicunami puncucho shuyarpaycäshunqui.” \p \v 48-49 Tsaynog wilaptinmi discïpuluncunata ricärir Jesús caynog nergan: “Paycunami mamänog y wauguëcunanogpis caycan. \v 50 Pipis mamänog, wauguëcunanog y panëcunanog carcaycan Tayta Dios munashgannog cawag cagmi.” \c 13 \s1 Tayta Diosnintsipa wilacuyninta muruman Jesucristo tincutsishgan \r (Marcos 4.1-9; Lucas 8.4-8) \p \v 1 Tsay junaglami wayipita yargurir Jesús aywargan Galilea lagüna cuchunman. \v 2 Tsaymanmi atsca runacuna juntacargan Jesús yachatsishganta mayayta munar. Aläpa quichquipaptinmi lagüna cuchuncho caycag büquiman Jesús witsargan tsaypitana yachatsimunanpag. \v 3 Nircurnami imamanpis tincutsiypa atsca yachatsicuyta yachatsimorgan caynog nir: “Juc runashi aywargan trïgu murog. \v 4 Tsayshi muruta matsiptin waquin chayargan näniman. Tsaycho matsiraycagtami pishgucuna shamur upshacurcorgan. \p \v 5-6 “Waquin cag murunashi chayargan shalaman. Tsaycho winamurpis alpa aläpa mana captin shanaywan tsaquicäcorgan. \v 7 Waquin cag murunashi chayargan cashacuna rurinman. Cashacuna rurincho garwashtaycälar winamurshi mana wayorgantsu. \p \v 8 “Waquin cag murunashi hondu alpaman chayargan. Tsaycunaga ali winamurshi ali espïjayog cargan. Waquin espïjashi wayorgan pachac (100) trïguta, waquin espïjacunashi wayorgan sogta chunca (60) trïguta y waquinnashi wayorgan quimsa chunca (30) trïguta.” \p \v 9 Tsaynog yacharcatsir Jesús caynog nergan: “Nishgäta mayag cäga shumag tantyacäriy.” \s1 Tincutsiypa Jesucristo imanir yachatsishganpis \r (Marcos 4.10-12; Lucas 8.9-10) \p \v 10 Tsaynog yachatsiptinmi discïpuluncuna Jesusta caynog nipäcorgan: “Imamanpis tincutsiypa yachatsipäcamaptiqui manami shumag tantyapäcötsu, tayta.” \p \v 11 Tsaymi Jesús caynog nergan: “Gamcunataga tincutsiypa yachatsishgäcunata shumagmi tantyatsishayqui. Mana cäsucamagcunatami itsanga mana tantyatsiylapa yachatsishag. \v 12 Tsaynog captenga mayganpis yachacuyta munagcunaga yachatsishgäcunata tantyangapagmi. Mana yachacuyta munagcunami itsanga mayarpis mana tantyangapagtsu. \v 13 Tsaymi noga yachatsë imamanpis tincutsiypa. Tsaynogpami yachacuyta mana munagcunaga ricaycarpis mana tantyantsu y mayaycarpis mana chasquicuntsu. \v 14 Tsaynog cananpag cashganpitami Tayta Dios nishganta profëta Isaías escribergan caynog nir: \q1 ‘Gamcuna mayaycarpis manami tantyanquitsu. \q1 Ricaycarpis manami chasquicunquitsu. \q1 \v 15 Cay runacunapa shongun chucruyashgami caycan. \q1 Tsaymi rinrincunapis tsapacashganog caycan. \q1 Nawincunapis mana ricagnog caycan. \q1 Tsaynog carmi paycunaga imata yachatsishgätapis mana tantyacuntsu. \q1 Tsaymi mana chasquicamantsu jutsancunapita perdonashga cananpag.’\x + \xo 13:15 \xt Isaías 6.9-10\x* \p \v 16 “Gamcunami itsanga ricashpayqui y mayashpayqui imata yachatsishgätapis tantyacurcaycanqui. \v 17 Unay profëtacuna y Tayta Dios munashgannog cawag runacunapis reguimaytami munargan. Reguimayta munarpis cay patsaman manarag shamuptëmi mana reguimashgatsu. Tsaynogpis noga wilacushgäcunata mayayta munarpis manami mayapäcamashgatsu. Gamcunami itsanga ricarcaycämanqui y mayarcaycämanquipis. \s1 Muruman tincutsishganta Jesucristo tantyatsishgan \r (Marcos 4.13-20; Lucas 8.11-15) \p \v 18 “Canan tantyatsishayqui murog runaman tincutsiypa yachatsishgäta. \v 19 Trïgu muroga Tayta Diosnintsipa wilacuyninmi caycan. Chucru näninogmi waquin runacunapa shongun chucru caycan. Tsaynog chucru shongu carmi Tayta Diosnintsipa wilacuyninta mayarpis mana chasquicuntsu. Tsaymi mayashgalantapis Satanás gongaycatsin. \p \v 20 “Waquin runacunapa shongonga shalanogmi caycan. Paycunaga Tayta Diosnintsipa wilacuyninta mayar cushishgami chasquicärin. \v 21 Cushishga chasquicurpis shalacho alpa aläpa mana captin trïgu jegarcamur tsaquicäcushgannogmi paycunapis carcaycan. Tsaymi runacuna chiquiptinpis o ima nacaycho carpis cuticärin naupata cawashganmannog. \p \v 22 “Waquin runacunapa shongonga casha rurincho cag alpanogmi caycan. Paycunaga Tayta Diosnintsipa wilacuyninta mayarpis más yarpachacun rïcu canalanpag y quiquin munashgannog cawanalanpagmi. Tsauraga tsaycunalapag yarpachacorga manami Tayta Diosnintsi munashgannogtsu cawarcaycan. \p \v 23 “Waquin runacunapa shongonga hondu alpanogmi caycan. Paycunaga Tayta Diosnintsipa wilacuyninta cushishga chasquicur Tayta Diosnintsi munashgannogmi cawan. Tsaymi ali alpacho juc murulapita pachac (100) trïgu o sogta chunca (60) trïgu o quimsa chunca (30) trïgu wayushgannog tsay runa Tayta Diosnintsi munashgannog cawanga.” \s1 Trïguta murushgancho cebadillu winamushganpita Jesucristo yachatsishgan \p \v 24 Juicio final junagchörag runacuna juzgashga cananpag cashganpita yachatsir Jesús caynog nergan: “Juc runashi chacraman aywargan trïguta murunanpag. \v 25 Mururcuptinnashi chiquegnin runa tsacaypa aywarcur trïgu murushgan chacraman cebadilluta murorgan. \v 26 Trïgu winamuptinshi cebadillupis winamorgan. \v 27 Tsaynog winamuptinshi trïgu tirapagcuna trïgupa duëñunta caynog nergan: ‘Acraylata muruycaptiquega ¿maypitatag cebadillu winamushga, tayta?’ \v 28 Tsaynog wilaptinshi trïgupa duëñun caynog nergan: ‘Mayganpis chiquipämagnëmi tsaytaga muruycushga.’ Tsaynog niptinshi arogcuna caynog taporgan: ‘¿Munanquicu tsay cebadilluta tirapanäta?’ \v 29 Tsaynog niptin caynog nergan: ‘Ama tsaytaga tirapaytsu. Cebadilluta tiraparga trïgutapis luquinquipagmi. \v 30 Jina winacutsun trïguwan cebadillu cosëchayag. Cosecharnami achogcuna acrapaylapa achongapag. Tsay acrashgan cag cebadillutanami achurcur ninaman gaycupäcongapag. Trïgutami itsanga shuntarcur pirwapäcongapag.’ ” \s1 Diospa wilacuyninta ñäpush muruman Jesucristo tincutsishgan \r (Marcos 4.30-32; Lucas 13.18,19) \p \v 31 Mastapis Jesús tincutsiypa yachatsir caynog nergan: “Tayta Diospa ali wilacuynenga ñäpush murunogmi caycan. \v 32 Ñäpushpa muronga pasaypa tacshala caycarpis muruptin winamur waquin jachacunapitapis más jatunmi ricacun. Tsaymi pishgucunapis gueshwancunata rämancunacho ruran. Tsay tacshala murulapita ñäpush winarcamur räman mashtacashgannogmi Tayta Diospa ali wilacuynenga may-tsaymanpis chayaycan.” \s1 Diospa wilacuyninta levadüraman Jesucristo tincutsishgan \r (Lucas 13.20,21) \p \v 33 Nircur Jesús caynogpis nergan: “Tayta Diospa ali wilacuynenga levadüranogmi caycan. Tantata rurananpag warmi quimsa arröba harinaman levadürata winaptenga mäsa shumagmi jacan. Ichicla levadüra mäsata jacatsishgannogmi Tayta Diosnintsipa wilacuyninpis may-tsayman chayangapag.” \s1 Imapag Jesucristo tincutsiypa yachatsishgan \r (Marcos 4.33-34) \p \v 34 Runacunata Jesús yachatsishpanmi imamanpis tincutsiypa imaypis yachatsergan. Imamanpis mana tincutsiypaga manami imaypis yachatsergantsu. \v 35 Tsaynog yachatsergan Tayta Diosnintsipa profëtan escribishgan cumplinanpagmi. Tsay escribishganga caynogmi niycan: \q1 “Imamanpis tincutsiypami runacunata yachatsishag. \q1 Patsata camashganpita-patsa pipis mana tantyashgancunatami yachatsishag.”\x + \xo 13:35 \xt Salmo 78.2\x* \s1 Cebadilluman tincutsiypa yachatsishganta Jesucristo tantyatsishgan \p \v 36 Tsaypitanami runacunata despacharcur discïpuluncunawan Jesús yaycorgan juc wayiman. Tsaychömi discïpuluncuna ruwacorgan tsay cebadillupita yachatsishganta tantyatsinanpag. \p \v 37 Tsaymi Jesús caynog nergan: “Trïguta murog runaga \nd nogami\nd* caycä. \v 38 Tsay chacraga caycan intëru cay patsami. Tsay trïgu muroga caycan Tayta Diosnintsipa wilacuyninta chasquicog runacunami. Tsay cebadilloga caycan Satanás munashgannog cawag runacunami. \v 39 Tsay cebadilluta murog cäga Satanasmi caycan. Cosëchaga caycan juicio finalmi. Cosëchata shuntagcunaga caycan angilcunami. \p \v 40 “Cebadilluta shuntarcur ninaman gaycushgannogmi juicio final junagchöpis Satanás munashgannog cawag runacunata infiernuman gaycongapag. \v 41 \nd Nogami\nd* angilnëcunata cachamushag jutsa ruratsegcunata y jutsa ruragcunatapis shuntarcur infiernuman gaycunanpag. \v 42 Tsaychömi pasaypa wagar quiruntapis uchupäcongapag. \v 43 Tayta Diosnintsi munashgannog cawagcunami itsanga paypa naupancho car cushishga cawapäcongapag. Nishgäta mayag cäga shumag tantyacäriy.” \s1 Tayta Diospa naupanman chayay imaycapitapis más ali cashganpita Jesucristo yachatsishgan \p \v 44 Mastapis Jesús yachatsergan caynog nir: “Tayta Diospa naupanman chayanantsipag cashganga caynogmi caycan. Juc runashi chacrapa purir tarergan tsaytsica guellay pamparaycagta. Tsay guellayta tariycurshi cushicushpan yarpachacorgan: ‘¿Imatatag ruräman tsay guellay nogapa cananpag?’ nir. Tsayshi tsay guellayta cashgalanman pampaycur cushishga aywar ranticorgan lapan imaycancunatapis. Tsay guellaywannashi rantergan guellay pamparaycashgan cag chacrata. Tsaynogpashi pamparaycag guellayta jorgur rïcu ricacorgan. Tsaynoglami Tayta Diospa naupanman chayayga más cushicuypag caycan cay patsacho imaycayog cashgantsipitapis.” \p \v 45 Tsaynogpis Jesús caynog nergan: “Tayta Diosnintsipa wilacuyninta chasquicog runaga öru ranteg negocianti runanogmi caycan. \v 46 Tsay runaga más alinnin cag öruta tariycorga wayintapis chacrantapis ranticun tsay öruta rantinan cashga. Tsaynoglami Tayta Diospa naupanman chayayga más ali caycan cay patsacho imaycapitapis.” \s1 Juicio final junag runacunata Tayta Diosnintsi acrananpag cashganpita Jesucristo yachatsishgan \p \v 47 Tsaynogmi Jesús yapay caynog yachatsergan: “Musyashgayquinogpis lamarman redta jitarcur lapan casta pescädutami tsaripäcun. \v 48 Nircurmi lamar cuchunman jorgupäcun tsaycho acrapäcunanpag. Tsaychömi micuna cagta canastaman winan y mana micuna cagtanami jitarin. \v 49 Pescäduta acrashgannoglami juicio final junag lapan runacunata acrananpag Tayta Diosnintsi angilnincunata cachamonga. Tsaynogmi ali runacunata raquenga jutsa rurag runacunapita. \v 50 Jutsa rurag runacunatami infiernuman gaycongapag. Tsaychömi fiyupa wagar quiruntapis uchupäcongapag.” \s1 Jesucristupa discïpuluncunapis yachatsinanpag cashgan \p \v 51 Tsaynog yacharcatsirmi Jesús taporgan discïpuluncunata caynog nir: “¿Cay yachatsishgäcunata gamcuna tantyanquicu?” \p Tsaynog tapuptinmi: “Au, tantyämi, tayta” nipäcorgan. \p \v 52 Tsauraga Jesús caynog nergan: “Tayta Dios munashgannog runacuna cawananpag yachatsishgäcunata tantyarga waquin runacunata gamcunapis yachatsinqui. Tsaynog yachatserga pirwapita maran cagcunata y tsayrag churashgan cagcunata jorgarcamur garagnogmi gamcunapis naupa cag yachatsicuycunata y mushog yachatsicuycunatapis yacharcaycätsinqui.” \s1 Nazaret marcacho Jesucristo wilacushgan \r (Marcos 6.1-6; Lucas 4.16-30) \p \v 53 Tsaynog yacharcatsirmi Jesús tsaypita aywacorgan. \v 54 Marcanman chayarnami Tayta Diosnintsipa wilacuyninta yachatsergan sinagogacho. Tsaycho yachatsiptinmi cushicushpan caynog nipäcorgan: “Tsaynog yachatsinanpäga ¿maychötag payga yachacushga? Tsaynogpis ¿imanogpatag payga milagrucunata ruran? \v 55 ¿Manacu payga carpintëro Josëpa tsurin caycan? Tsaynogpis paypa maman ¿manacu María? ¿Manacu paypa wauguincuna caycan Santiago, José, Simón y Judaspis? \v 56 Tsaynoglami panincunatapis reguintsi. Tsaynog caycaptenga ¿maychötag yachacamushga tsayjinanpa yachaycunanpäga?” \p \v 57 Tsaynog nirmi Jesús yachatsishgancunata mana chasquicärergantsu. Tsaymi Jesús nergan: “Waquin marcacunacho Diospa profëtanta chasquicäriptinpis castancuna y marca mayincunaga manami chasquicärintsu.” \p \v 58 Tsaynog mana chasquicuptinmi juc ishcay milagrucunalata tsaycho rurargan. \c 14 \s1 Juan Bautistata Herodes wanutsishgan \r (Marcos 6.14-29; Lucas 9.7-9) \p \v 1 Tsay witsanmi Galilea provinciapa mandagnin Herodista runacuna wilargan Diospa wilacuyninta wilacur y milagruta rurar Jesús puriycashganta. \v 2 Tsaymi ashmaynincunata Herodes caynog nergan: “Tsay runaga Juan Bautistami cawarimushga canga. Cawarimushga carmi munayniyog caycan milagrucunata rurananpag.” \p \v 3-4 Juan Bautista manarag wanuptinmi Herodisga wauguin Felipipa warmin Herodiasta suwargan warmin cananpag. Tsaynog suwashga captinmi Juan Bautista caynog nergan: “Wauguiquipa warminta suwamushpayqui jutsatami rurashcanqui.” Tsaynog nishganpitami Juan Bautistata Herodes carcilman wichgatsergan. \p \v 5 Tayta Diosnintsipa profëtan Juan cashganta lapan runacuna niptinmi Herodisga wanutsiyta munarpis mantsacorgan. \v 6 Tsaypita Herodispa diancho fiesta captinmi Herodiaspa jipash wawan gatswargan lapan gayatsishgancunapa naupancho. Shumag gatswashganta ricarmi Herodes pasaypa cushicorgan. \v 7 Tsaymi tsay jipashta caynog nergan: “Imatapis manacamashgayquitami camaripäshayquipag.” \p \v 8 Tsaynog niptinmi tsay jipashga maman yachatsishgannogla Herodista nergan: “Plätuwan Juan Bautistapa umanta goycamay.” \p \v 9 Tsaynog manacuptinmi rey Herodes pasaypa laquicorgan. Juanta wanutsiyta mana munarpis gayatsishgancunapa naupancho tsay jipashta promitishga carmi wardiata cachargan Juanpa umanta rogurir tsay jipashta goycunanpag. \v 10 Tsaymi carcilman wardia aywaycur Juanta wanutsergan. \v 11 Nircurna umanta roguriycur plätuwan apaycur jipashta entregargan. Chasquircurnami jipashga mamanta entregaycorgan. \v 12 Tsaynog rurashganta mayaycurmi Juanpa discïpuluncuna aywar ayanta shuntacärergan pampananpag. Tsaypitanami Jesusta wilapäcorgan Juanta wanutsishganta. \s1 Pitsga waranga runacuna micapäcunanpag milagruta Jesucristo rurashgan \r (Marcos 6.30-44; Lucas 9.10-17; Juan 6.1-14) \p \v 13 Tsaypitanami Herodes musyargan milagrucunata rurar Jesús puriycashganta. Herodes musyashganta mayaycurmi büquiman witsarcushpan Jesús chunyagninman aywacorgan. Japalan aywacuptinpis runacuna musyargan mayman aywaycashgantapis. Tsaymi chaquilapa aywapäcorgan Jesusta tarinanyag. \v 14 Büquipita urarcurnami Jesús tarergan atsca runacuna tsaycho shuyarpaycagta. Paycunata ricaycurmi Jesús cuyapashpan tsayman apashgan gueshyagcunata aliyätsergan. \p \v 15 Patsa tardiyaptinnami Jesusta discïpuluncuna nipäcorgan: “Caychöga manami imapis cantsu runacunata garanantsipag. Tardina caycaptenga lapan runacuna aywacutsun cercacho cag marcacunapa micuyta rantipäcunanpag.” \p \v 16 Tsaynog niptin Jesús caynog nergan: “Manami paycunaga micuy asheg aywanmantsu. Paycunataga micuyta gamcuna garapäcuy.” \p \v 17 Tsaynog niptinmi discïpuluncuna caynog nipäcorgan: “Pitsga tanta y ishcay pescädulami mircapäcuna caycan, tayta.” \p \v 18 Tsauraga Jesús caynog nergan: “Tsay mircapayquita apamuy.” \p \v 19 Nircur discïpuluncunata Jesús nergan runacunata pashpaman jamatsinanpag. Tsaypitanami pitsga tantata y ishcay pescäduta aptarcur Jesús jana patsata ricärishpan Tayta Diosta manacur agradëcicorgan. Nircurna paquircur paquircur discïpuluncunata macyargan lapan runacunata aypunanpag. \v 20 Tsaymi lapan micapäcorgan sacsashganyag. Nircurna putsushgancunata discïpulucuna shuntapäcorgan chunca ishcay (12) canasta juntata. \v 21 Tsaycho micogcunaga cargan pitsga waranganog (5,000) runacuna, warmicunata y wamracunata mana yupaylapa. \s1 Yacu jananpa Jesucristo purishgan \r (Marcos 6.45-52; Juan 6.15-21) \p \v 22 Tsaypitana discïpuluncunata Jesús nergan büquiman witsarcur wac tsimpaman naupapäcunanpag. Discïpuluncuna aywacuptinmi tsaycho cag runacunata despachacur Jesús quëdacorganrag. \v 23 Nircurnami jircaman witsargan Tayta Diosta manacunanpag. Tsaycho manacuycaptinmi patsa tsacaycarganna. \v 24 Tsayyäga büquiwan naupagcuna carutanami aywarcaycargan. Tsaynog aywarcaycaptinna yacuta wayra fiyupa altuparag sharcatsimorgan. \p \v 25 Tsaypita walpa wagay höranog caycaptinna yacu jananpa Jesús aywargan discïpuluncuna cagman. \v 26 Yacu jananpa aywaycagta ricaycurmi discïpuluncuna fiyupa mantsacar gaparargan: “¡Achachalay! ¡Almachag yacu jananpa aywaycämun!” nishpan. \p \v 27 Tsaynog mantsacuptinmi Jesús caynog nergan: “¡Ama mantsacamaytsu! Nogami caycä.” \p \v 28 Tsaymi Pedro caynog nergan: “Rasunpa gam carga nogapis yacu jananpa gam cagman shamunäpag niycalämay, tayta.” \p \v 29 Tsaynog niptin Jesusga nergan: “Shamuy, ari.” \p Tsauraga büquipita yargurir yacu jananpa Jesús cagman Pedro aywargan. \v 30 Aywaycashganchömi fiyupa wayrar yacuta jananman pulchagyätsiptin pasaypa mantsacargan. Talpucarnami gaparargan caynog nir: “¡Salvaycalämay, tayta!” \p \v 31 Tsaynog niptinmi Jesús jucla maquinpita tsutarcur caynog nergan: “¡Yäracuyniynag runa! ¿Imanirtag mana yäracamanquitsu?” \p \v 32 Tsaypita büquiman witsarcuptin wayrapis chawarganna. \v 33 Tsayta ricaycurmi büquicho caycagcuna Jesuspa naupanman gongurpacuycur caynog nipäcorgan: “¡Rasunpami Tayta Diospa tsurin gam caycanqui, tayta!” \s1 Genesaretcho gueshyagcunata Jesucristo aliyätsishgan \r (Marcos 6.53-56) \p \v 34 Galilea lagünata tsimparcurnami chayapäcorgan Genesaret pampaman. \v 35 Tsayman Jesús chayashganta musyaycurmi gueshyagcunata runacuna may-tsay marcacunapitapis apargan. \v 36 Tsay apashgan gueshyagcunami Jesusta ruwacorgan röpanpa cuchulantapis yataycunanpag. Tsaynog ruwacur yataycogcuna aliyarganmi. \c 15 \s1 Runacuna lutancunata yarpar jutsayog ricacushganpita Jesucristo yachatsishgan \r (Marcos 7.1-23) \p \v 1 Tsaypitanami fariseucuna y Moisés escribishgan leycunata yachatsegcuna Jerusalenpita shamorgan Jesusta tapupäcunanpag. Chayaycurnami Jesusta taporgan caynog nir: \v 2 “¿Imanirtag discïpuluyquicuna unay runacunapa costumbrincunata mana cäsur micapäcunanpag maquincunata mana maylacuntsu?” \p \v 3 Tsaynog niptin paycunatapis Jesús nergan: “Gamcunapis ¿imanirtag Tayta Diosnintsipa palabranta cumplinayquipa trucanga tsay costumbrilayquicunata más cumplipäcunqui? \v 4 Tayta Diosnintsipa palabranchöga caynogmi niycan: \q1 ‘Mamayquita y taytayquita ali ricanqui. \q1 Pipis mamanta o taytanta maldicionag cäga wanutsishga catsun.’\x + \xo 15:4 \xt Éxodo 20.12; 21.17; Levítico 20.9; Deuteronomio 5.16\x* \m \v 5-6 Mamayquita y taytayquita ali ricanayquipag niptinpis gamcunaga manami yanapaycanquitsu. Tsaymi runacunata yachaycätsinqui: ‘Tayta Dioslapagmi imaycäpis caycan’ nerga mamanta y taytanta manana yanapananpag. Tsaynog yachatsirmi gamcunaga Tayta Diosnintsipa palabranta manacagman churarcaycanqui. \v 7 ¡Ishcay cära runacuna! Gamcuna tsaynog canayquipag cashganta musyarmi Santu Espíritu profëta Isaiasta tantyatsergan caynog escribinanpag: \q1 \v 8 ‘Cay runacunaga janan shongulami: “Tayta Dios, Tayta Dios” nipäcaman. \q1 Tsaynogpis manami lapan shongunwantsu nogata chasquicaman. \q1 \v 9 Paycunaga wilacuynëta yachatsinanpa trucanga runacunapa costumbrilantami yacharcaycätsin. \q1 Tsaynog captinmi adorapäcamaptinpis paycunata mana cäsupäshagtsu.’ ”\x + \xo 15:9 \xt Isaías 29.13\x* \p \v 10 Nircurnami runacunata gayaycur Jesús caynog nergan: “Cay nishgäcunata lapayqui shumag tantyacäriy. \v 11 Manami imatapis micushganpitatsu pipis jutsayog ricacun, sinöga lutancunata rimashganpitami.” \p \v 12 Tsauraga discïpuluncuna Jesusta caynog nipäcorgan: “Tsaynog niptiqui fariseo runacuna pasaypami rabiacärishga.” \p \v 13 Tsaynog wilaptinmi Jesús caynog nergan: “Paycuna ima nishgantapis ama cäsupaytsu. Chacrapita mana ali jachacunata luquir jitarishgannogmi paycunatapis Tayta Diosnintsi juzgar naupanpita gargongapag. \v 14 Paycunaga yachag-tucurpis gapranogmi carcaycan. Gapra mayinta gapra pushar ishcan pözuman tunishgannogmi paycuna y yachatsishgancunata chasquipagcunapis infiernuman gaycushga cangapag.” \p \v 15 Tsaynog niptinmi Pedro caynog nergan: “Ima micuyta micurpis jutsaynag cashganta y lutancunata rimar jutsayog cashganta tantyaycatsilämay, tayta.” \p \v 16 Tsauraga Jesús nergan: “¿Gamcunapis manacu tantyapäcunquirag? \v 17 Imata micushgantsipis manami jutsayogyätsimantsitsu, sinöga micurcuptintsi pasacunlami. \v 18 Shonguncho lutancunata yarpachacurmi itsanga pipis jutsayog ricacun. Tsaynog carmi runa lutanta riman y lutanta ruranpis. \v 19 Runacunaga shonguncho lutancunata yarpachacurmi runa mayinta wanutsipäcun, suwacärin, lulacärin y runa mayintapis ashlipäcun. Tsaynogpis adulterio jutsata rurapäcun, runacuna chinëru capäcun y warmicunapis waynan waynan puricärin. \v 20 Tsaycunata rurarmi runacuna jutsayog ricacun. Tsaynog captenga manami micuycunata micurtsu o maquintsita mana awicuylapa micurtsu jutsayog ricacuntsi.” \s1 Mana Israel warmi Jesucristuman yäracushgan \r (Marcos 7.24-30) \p \v 21 Tsaypitanami Jesús aywargan Tiro y Sidón provinciacunaman. \v 22 Tsay marcacunachömi Cananea\f + \fr 15:22 \ft Cananea runacunaga mana Israel runacunami cargan.\f* runacuna targan. Tsaymi juc Cananea warmi Jesús cagman aywaycur ruwacorgan caynog nir: “¡Rey Davidpa castan Jesús, cuyapaycalämay! ¡Warmi wawätami demonio löcayätsishga!” \p \v 23 Tsaynog niptin Jesús manami imatapis parlacorgantsu. Tsaymi discïpuluncuna Jesusta caynog nergan: “Pasaypa gaparashpan tagay warmega umantsitapis nanätsimantsichag. Jucla aywacunanpag niyculay, tayta.” \p \v 24 Tsaynog nipäcuptinmi tsay warmita Jesús caynog nergan: “Tayta Diosnintsi cachamashga Israel runacunalata yanapanäpagmi. Paycunaga ogracashga uyshanogmi carcaycan.” \p \v 25 Tsaynog niptinmi tsay warmi Jesuspa naupanman gongurpacuycur caynog nergan: “¡Ama fiyu caytsu! ¡Yanapaycalämay ari, tayta!” \p \v 26 Tsaynog ruwacuptinmi Jesús nergan: “Israel mayëcunataragmi yanapashag. Gamcunata yanapaptëga canman wamracunapa tantanta guechurir algucunata jitapaycognogmi.” \p \v 27 Tsaynog niptin warmi nergan: “Au, tayta. Tsaynog captinpis duëñun putsupacushgantami alguncunapis micapäcun.” \p \v 28 Tsauraga Jesús caynog nergan tsay warmita: “¡Lapan shonguyquiwan tsaynog yäracamashgayqui alimi caycan! Tsaynog yäracamashgayquipitami wawayqui aliyashgana caycan.” \p Tsay hörami tsay warmipa wawan aliyashgana cargan. \s1 Gueshyagcunata Jesucristo aliyätsishgan \p \v 29 Tsaypita aywacurnami Jesús chayargan Galilea lagüna cuchunman. Nircurnami juc lömaman witsarcur tsaycho jamacorgan. \v 30 Tsaymi Jesús cagman atsca runacuna juntacargan. Tsaynog juntacarmi apapäcorgan puriyta mana puëdeg wegrucunata, gapracunata, macllucunata, parlayta mana puëdegcunata y waquin gueshyawan gueshyagcunatapis. Paycunatami Jesús lapanta aliyätsergan. \v 31 Tsaynog aliyätsishganta ricaycurmi runacuna pasaypa cushicushpan caynog nipäcorgan: “Cananga upacuna rimannami, macllucunapis aliyashganami caycan, puriyta mana puëdeg wegrucunapis purinnami y gapracunapis ricannami.” Tsaynog nirmi Israel runacuna adorashgan Tayta Diosta paycunapis alabapäcorgan. \s1 Chuscu waranga runacuna micunanpag milagruta Jesucristo rurashgan \r (Marcos 8.1-10) \p \v 32 Tsauraga discïpuluncunata gayaycur Jesús nergan: “Cuyapämi caycho nogantsiwan caycag runacunata. Paycuna quimsa junagnami nogantsiwan caycho caycan micuyta mana yawaylapa. Micönila wayincunapa cuticunanpag niptëga aywaycaptilannami vëtapis tsarenga.” \p \v 33 Tsaynog niptinmi discïpuluncuna nergan: “¿Chunyag jircacho caycarga maychörag tariycushwan micuyta caytsica runacuna micunanpäga, tayta?” \p \v 34 Tsauraga paycunata Jesús taporgan: “¿Aycalatag tantayqui caycan?” \p “Ganchis tantalami y juc ishcay pescädulami caycan, tayta.” \p \v 35 Tsaynog niptinmi lapan runacunata nergan jamacärinanpag. \v 36 Jamacäriptinnami pescäduta y ganchis tantata aptarcur Tayta Diosta Jesús manacur agradëcicorgan. Nircurnami paquircur paquircur discïpuluncunata macyargan paycuna aypupäcunanpag. \v 37 Tsaymi lapan micapäcorgan sacsashganyag. Putsushgancunatanami shuntargan ganchis canasta juntata. \v 38 Tsaycho micogcunaga cargan warmicunata wamracunatapis mana yupaylapa chuscu waranganogmi (4,000). \v 39 Tsaypitanami büquiman witsarcur discïpuluncunawan Jesús aywacorgan Magdala partiman. \c 16 \s1 Milagrutarag Jesucristo rurananta munapäcushgan \r (Marcos 8.11-13; Lucas 12.54-56) \p \v 1 Magdala partiman chayaycuptinmi fariseo y saduceo runacuna aywaycur Jesusta caynog nipäcorgan: “Tayta Diosnintsi rasunpa cachamushushgayquita musyapäcunäpag mä ima milagrutapis ruray.” \p \v 2 Tsauraga Jesús caynog nergan: “Inti jegashgan höra pucutay garwashtaptin gamcuna nipäcunqui: ‘Waraga usyangami.’ \v 3 Tsaynogpis pasaypa pucutaraycar patsa waraptin gamcuna nipäcunqui: ‘Canan junäga tamyangami.’ Tsaycunata tantyaycarga ¿imanirtag mana tantyapäcunquitsu Tayta Diosnintsi cachamashganta? \v 4 Gamcunaga manami rasunpatsu Tayta Diosman yäracärinqui. Tsaymi pay cachamashganta criyinayquipag milagruta ruranätarag munarcaycanqui. Munashgayquinöga manami milagruta rurashagtsu. Tsaypa trucanga Tayta Dios juc milagrutaragmi ruranga profëta Jonasta pescädupa pachancho caycashganpita yargatsimur milagruta rurashgannog.”\f + \fr 16:4 \ft Jatuncaray pescädupa pachancho quimsa junag caycashganpita Jonás cawaycar yargamushgannogmi Jesucristupis quimsa junag pamparaycashganpita cawarircamur sharcamushga.\f* \p Tsaynog nircurmi tsaypita Jesús aywacorgan. \s1 Fariseucunapa yachatsicuyninta mana chasquicärinanpag Jesucristo tantyatsishgan \r (Marcos 8.14-21) \p \v 5 Galilea lagünata tsimpaycashganchömi Jesuspa discïpuluncuna yarparcorgan mircapanpag tantata mana apashganta. \v 6 Tsaymi Jesús caynog nergan: “Fariseo y saduceo runacunapa levadüranta cuidädu chasquipäcunquiman.” \p \v 7 Tsaynog niptin discïpuluncuna quiquinpura caynog nipäcorgan: “Tantata mana mircapacamushgantsipitami tsaynog niycämantsi.” \p \v 8 Tsaynog parlaycashganta tantyarmi Jesús caynog nergan: “¡Yäracuyniynag runacuna! ¿Imanirtag parlarcaycanqui tantata mana apamushgayquipita? Manami tantapitatsu parlaycä. \v 9 ¿Manacu yarpapäcunqui pitsga tantalapita pitsga waranga (5,000) runacuna micapäcunanpag milagruta rurashgäta? ¿Manacu yarpapäcunqui putsog tantata tsay junag ayca canastata shuntapäcushgayquitapis? \v 10 Tsaynogpis ¿manacu yarpapäcunqui ganchis tantalapita chuscu waranga (4,000) runacuna micapäcunanpag milagruta rurashgäta? ¿Manacu yarpapäcunqui putsog tantata tsay junag ayca canastata shuntapäcushgayquitapis? \v 11 Tsaynog caycaptenga manami tantapitatsu parlaycä. Nogaga parlaycä fariseo y saduceo runacunapa levadüranpita cuidacärinayquipagmi.” \p \v 12 Levadüraman jitaycular tsaynog niptinmi discïpuluncuna tantyapäcorgan fariseucunapa y saduceucunapa yachatsicuyninta mana chasquipänanpag. \s1 Jesucristoga Tayta Dios cachamushgan Cristo cashganta Pedro nishgan \r (Marcos 8.27-30; Lucas 9.18-21) \p \v 13 Cesarea de Filipos distrïtupa caseriuncunaman chayaycurmi discïpuluncunata Jesús taporgan caynog nir: “¿Pï cashgätatag \nd nogapag\nd* runacuna yarpapäcun?” \p \v 14 Tsaynog tapuptin discïpuluncuna caynog nipäcorgan: “Waquin runacunaga nipäcun Juan Bautista cashgayquitami. Waquinnami nipäcun profëta Elías cashgayquita. Waquinnami nipäcun profëta Jeremías cashgayquita. Y waquinnami nipäcun maygan profëtapis cawarimushga cashgayquita.” \p \v 15 Tsaynog niptin paycunata Jesús taporgan: “Gamcunaga ¿pï cashgätatag yarpapäcunqui?” \p \v 16 Tsauraga Simón Pedro nergan: “Gamga Tayta Dios cachamushgan Cristumi canqui, tayta.” \p \v 17 Tsauraga Jesús caynog nergan: “Alitami nishcanqui, Jonaspa tsurin Simón. Tsaynog ninayquipäga manami runatsu tantyatsishushcanqui, sinöga jana patsacho caycag Taytämi. \v 18 Gamta në Pedro\f + \fr 16:18 \ft Pedro nishganga rumi ninanmi.\f* cashgayquita. Cay rumi jananchömi iglesiäta sharcatsishag. Tsay iglesiataga Satanaspis ni demoniucunapis manami vincengatsu. \v 19 Gamta goycushayqui gloria puncupa llävinpa wawancunata. Tsaymi cay patsacho lläviptiqui gloriachöpis llävishga canga. Cay patsacho quichaptiquega gloriachöpis quichashgami canga.” \p \v 20 Tsaynog nircushpanmi discïpuluncunata Jesús caynog nergan: “Gamcuna pitapis ama wilapanquitsu Tayta Diosnintsi cachamushgan Cristo cashgäta.”\f + \fr 16:20 \ft Tsay witsan Israel runacuna yarpapäcorgan Cristuta Tayta Dios cachamuptin Roma runacunata Israel nacionpita gargunanpag cashgantami. Tsaynog yarpaptinpis Jesucristo manami guërrata rurananpagtsu shamushga, sinöga nogantsi-raycu cruzcho wanunanpagmi. Tsaymi discïpuluncunata nergan Cristo cashganta pitapis mana wilapänanpag. Wanushganpita cawarircamurmi itsanga nergan pï-maytapis wilapänanpag (San Mateo 17.9; 28.19).\f* \s1 Wanunanpag cashganta Jesucristo wilacushgan \r (Marcos 8.31-9.1; Lucas 9.22-27) \p \v 21 Tsaypitanami discïpuluncunata Jesús wilapargan Jerusalenman aywaptin Israel mayor runacuna, mandag cüracuna y Moisés escribishganta yachatsegcuna contran sharcur nacatsinanpag cashganta. Tsaynoglami wilapargan wanutsiptinpis quimsa junagta cawarimunanpag cashganta. \p \v 22 Tsaynog niptinmi juc läduman gayaycur Pedro olgöpar caynog nergan: “Tayta Dios cachamushgan Cristo caycarga ¿imanirtag tsaynog parlaycanqui? Tsaynog pasashunayquitaga ama cachapaytsu.” \p \v 23 Tsaynog niptinmi Jesús tantyargan Pedro tsaynog parlananpag Satanás yarpayta goshganta. Tsaymi Pedruta Jesús caynog nergan: “¡Naupäpita witicuy, Satanás! Tsaynog michämashpayquega manami munanquitsu Tayta Diosnintsi munashganta ruranäta, sinöga yarpashgayquinogla cananta munarmi tsapata churapaycämanqui.” \p \v 24 Nircur discïpuluncunata Jesús caynog nergan: “Pipis discïpulö cayta munarga shongun yarpashgannog jutsata rurar ama cawatsuntsu. Tsaypa trucanga imanog nacarpis noga munashgänogla imaypis cawatsun. \v 25 Noga munashgänog cawananpa trucan quiquin munashgannog cawagcunaga infiernuman gaycushgami cangapag. Ima nacaycho carpis noga munashgänog cawagcunami itsanga gloriaman chayangapag. \v 26 Infiernuman gaycushga cananpag caycaptenga ¿imapagtag välin mayjina rïcu cashganpis? Mayjina rïcu carpis manami rïcu cashgalanwanga salvacionta rantengatsu. \v 27 Angilnëcunawan y Taytäpa munayninwan \nd noga\nd* cutimurmi runacuna alita rurashganpita premiuta goshag y mana alita rurashganpita juzgashagpag. \v 28 Manaragpis wanurmi waquinniqui \nd nogata\nd* ricamanquipag lapanpagpis munayniyog cashgäta.” \c 17 \s1 Altunnin jircacho Jesucristo chip-chipyaycag ricacushgan \r (Marcos 9.2-13; Lucas 9.28-36) \p \v 1 Tsaypita sogta junagtami Pedruta, Santiaguta y Santiagupa wauguin Juanta pushacurcur Jesús witsargan chunyag jircaman. \v 2 Tsaychömi paycuna ricaycaptin Jesuspa cäran intinograg chip-chipyargan. Röpanpis pasaypa yorag ricacur empañayparag atsicyargan. \v 3 Tsaychömi ricapäcorgan Moisés y Elías yuriparcur Jesuswan parlaycagta. \p \v 4 Tsaymi Jesusta Pedro nergan: “Alipagmi nogacuna cayman shapäcamushcä, tayta. Cananga rurapäcushag quimsa tsuclata: jucta gampag, jucta Moisespag y jucta Eliaspag.” \p \v 5 Tsaynog Pedro parlapaycaptinmi chip-chipyaycag pucutay paycunata tsapacurcorgan. Tsaymi pucutay rurinpita Tayta Dios caynog nimorgan: “Payga cuyay tsurëmi. Munashgänog cawaptinmi noga cushishga caycä. ¡Pay nishushgayquicunata cäsucäriy!” \p \v 6 Tsaynog nimogta mayaycurmi discïpuluncunaga pasaypa mantsacashpan pampaman lätacuycorgan. \v 7 Tsaynog lätaraycaptinmi paycunata yataycur Jesús caynog nergan: “Ama mantsacäriytsu. Sharcapäcuy.” \v 8 Tsaynog niptin ricärinanpagmi Jesús japalanna caycargan. \p \v 9 Jircapita cutimurmi paycunata Jesús caynog nergan: “Jircacho ricashgayquita pitapis ama wilapanquiragtsu wanushgäpita \nd noga\nd* cawarimunäyag.” \p \v 10 Tsaypitanami discïpuluncuna Jesusta taporgan caynog nir: “Moisés escribishgan leycunata yachatsegcuna nipäcun Cristo shamunanpag puntata Eliasrag shamunanpag cashgantami. Tsaynog niycaptenga ¿imanirtag Elías mana shamunragtsu?” \p \v 11-12 Tsaynog niptinmi Jesús caynog nergan: “Elías yapay shamunanpag cashganta nipäcushgannoglami Elías mayna shamushga. Elías shamur wilacuptinpis manami runacuna chasquicushgatsu wilacushganta. Chasquicunanpa trucanga payta chiquirmi wanutsipäcushga. Tsaynoglami runacuna \nd nogatapis\nd* chiquimar wanutsimangapag.”\f + \fr 17:11-12 \ft Juan Bautista Jesuspita wilacuptinmi cumplishga Elías shamunanpag Tayta Diospa palabrancho escribirashgan. Eliaspita y Juan Bautistapita masta musyanayquipag liyinqui Malaquías 3.1; 4.5-6; San Mateo 11.14; San Lucas 1.17; San Juan 1.21.\f* \p \v 13 Jesús tsaynog niptin discïpulucuna tantyapäcorgan Juan Bautistapag parlaycashganta. \s1 Wanuy gueshyawan gueshyaycag mözuta Jesucristo aliyätsishgan \r (Marcos 9.14-29; Lucas 9.37-43a) \p \v 14 Jircapita cutimurmi runacuna juntacashga caycashganman Jesús chayargan. Tsaychömi Jesuspa naupanman gongurpacuycur juc runa ruwacur caynog nergan: \v 15 “Tsurëta aliyaycatsilay, tayta. Payta wanuy gueshya tsariptinmi ninamanpis yacumanpis tunin. \v 16 Discïpuluyquicunaman apamuptëpis manami aliyätsiyta camäpacushgatsu.” \p \v 17 Tsaynog niptin Jesús caynog nergan: “¡Yäracuyniynag jutsasapa runacuna! ¿Imayyagrag gamcunawan caycäshag? Mä apamuy tsay mözuta.” \p \v 18 Naupanman apaycuptinmi tsay mözuta nacaycätseg demoniuta Jesús olgöpargan. Olgöpaycuptinmi demonioga jinan höra mözupita yargurir aywacorgan. Tsay hörapitanami mözu sänuna ricacorgan. \p \v 19 Tsaypitanami quiquilancuna caycar discïpuluncuna Jesusta taporgan caynog nir: “¿Imanirtag nogacuna garguyta mana camäpacushcätsu tsay demoniuta?” \p \v 20 Tsaymi paycunata Jesús caynog nergan: “Janan shongula Tayta Diosman yäracurmi gamcunaga garguyta mana camäpacushcanquitsu. Ñäpushpa murunnog tacshalapis yäracuyniqui captenga manami imapis sasatsu gamcunapag canga. Tagay jircata witicunanpag niptiquipis witicunmanmi. \v 21 [Tsaynog captinpis caynog cag demoniucunaga yargun ayunashpantsi Tayta Diosta manacuptintsiragmi.]” \s1 Wanunanpag cashganta Jesucristo yapay wilacushgan \r (Marcos 9.30-32; Lucas 9.43b–45) \p \v 22 Galilea provinciacho discïpuluncunawan purirmi Jesús caynog nergan: “Juc runami \nd nogata\nd* entregamanga conträcunapa maquinman. \v 23 Tsaynog captinpis wanutsimashganpita quimsa junagtami cawarimushagpag.” \p Tsaynog niptinmi discïpuluncuna fiyupa laquicärergan. \s1 Templupag impuestuta Pedro pägashgan \p \v 24 Tsaypitanami Capernaumman discïpuluncunawan Jesús chayargan. Tsaychömi templupag impuesto cobragcuna Pedruta taporgan caynog nir: “¿Jesusga manacu pägan templunpag impuestuta?” \p \v 25 Tsaynog tapuptinmi Pedroga caynog nergan: “Au, päganmi.” \p Tsaynog nishpanmi Jesús caycashgan cag wayiman aywargan tapunanpag. Manarag tapuptinmi Jesús caynog nergan: “¿Imaninquitag Simón? Nación mandag reycuna ¿pitatag impuestuta cobran? ¿Tsurincunatacu o munaynincho caycag jäpa runacunatacu?” \p \v 26 Tsaynog tapuptinmi Pedro caynog nergan: “Munaynincho cag jäpa runacunatami impuestutaga cobran, tayta.” \p Tsaynog niptin Jesús nergan: “Tsauraga nación mandagpa tsurin impuestuta mana pägashgannogmi nogapis, Tayta Diospa tsurin car, templunpag impuestuta mana pägämantsu. \v 27 Tsaynog captinpis cobragcuna mana rabiacunanpag lagünaman aywar ansuëlayquiwan pescäduta tsarimuy. Punta cag pescäduta tsarimushgayquipa shiminchömi guellay caycangapag. Tsay guellaywan nogapita y gampitapis impuestuta pägaycuy.” \c 18 \s1 Wamranog nogantsipis canantsipag Jesucristo tantyatsishgan \r (Marcos 9.33-37; Lucas 9.46-48) \p \v 1 Juc cutimi discïpuluncuna Jesusta taporgan caynog nir: “Lapanpis munayniquichöna captin ¿mayganëtatag churamanqui más mandag canäpag, tayta?” \p \v 2 Tsaynog tapuptinmi juc wamrata naupanman Jesús gayargan. \v 3 Nircurmi discïpuluncunata caynog nergan: “Wamracuna mandag cananpag mana yarpachacushgannog gamcunapis ama yarpachacuytsu mandag canalayquipäga. Mandag canalayquipag yarpachacorga Tayta Diospa naupanman manami chayanquipagtsu. \v 4 Yanapäcog canayquipag yarpachacuptiquega Tayta Diospa naupancho mandag canayquipagmi churashayquipag. \v 5 Tsaynogla mayganiquipis cay wamratanog mana cäsushga cagcunata chasquicorga nogata chasquicamagnogmi carcaycanqui. \s1 Jutsaman pitapis mana tunitsinantsipag Jesucristo tantyatsishgan \r (Marcos 9.42-48; Lucas 17.1-2) \p \v 6 “Tayta Diosman yäracogta cuidädu pitapis jutsaman tunitsinquiman. Jutsaman tunitsicogcunataga más alimi canman mulïnu rumita cuncanman wataparcur lamarman garpuriptinpis. \v 7 Tsaynog captinpis jutsaman tunitsicogcuna imaypis cangami. ¡Paycunaga juicio final junag pasaypami laquicongapag! \p \v 8 “Tsaynog cananpag caycaptenga maquiqui o chaquiqui jutsata ruratsishuptiqui cutsurir jitariycuy. Imaypis mana upeg ninaman ishcan chaquiyog o ishcan maquiyog gaycushga canayquipa trucanga más alimi canman juc chaquiyoglapis o juc maquiyoglapis Tayta Diosnintsipa naupanman chayaptiqui. \v 9 Tsaynogla nawiquipis jutsata ruratsishuptiquega ogtirir jitariycuy. Ishcan nawiyog infiernuman gaycushga canayquipa trucanga más alimi canman wiscu nawilapis Tayta Diosnintsipa naupanman chayaptiqui. \p \v 10 “Tayta Diospa naupancho caycag angilcunami payman yäracogcunata imay hörapis ricaycan. Tsaynog caycaptenga payman yäracogcunata manacagman ama churapäcuytsu. \v 11 [Runacuna jutsata rurashganpita salvanäpagmi Tayta Diosnintsi cachamashga.] \s1 Ogracashga uyshaman tincutsiypa Jesucristo yachatsishgan \r (Lucas 15.3-7) \p \v 12 “Pipis pachac (100) uyshanpita jucta ograycorga ¿manacu waquin cagta juc patsaman aylurcur jucla aywan ashimunanpag? \v 13 Tariycorga pasaypami cushicun. Manami tsaynöga cushicuntsu mana ogracag uyshancunapäga. \v 14 Tsaynoglami jana patsacho caycag Tayta Diosnintsi mana munantsu payman yäracogcuna ni juclaylapis ogracänanta. \s1 Imaypis perdonanacunantsipag Jesucristo tantyatsishgan \r (Lucas 17.3) \p \v 15 “Tayta Diosman yäracog mayiqui manacagta jitapäshushpayqui contrayqui sharcuptin, perjuiciuta rurashuptiqui, lulapäshuptiqui puntata japalanwan parlanqui tantyatsinayquipag. Tantyatsiptiqui chasquicuptenga perdonanqui. Tsaynog perdonarga alitami ruraycanqui. \v 16 Tantyatsiptiquipis mana chasquishuptiquega ishcay o quimsa yäracog mayiquita pushanqui jutsata ruraycashganta tantyatsinanpag. \v 17 Paycunatapis mana cäsucuptenga lapan yäracog mayiquicuna juntacashganman pushaycur tantyatsipäcunqui jutsata ruraycashganta. Tsaychöpis mana cäsucuptenga gampis y lapan yäracog mayiquicunapis paywan amana juntacaynatsu. Payga jutsasapanog y runacuna chiquishgan impuesto cobrag runanogmi caycan. \p \v 18 “Tsaynog mana cäsucogcunata corriginayquipag munayniyogmi gamcuna caycanqui. \v 19 Yapaypis gamcunata në: Juc ishcayla carpis Tayta Diosta manacuptiquega paymi yanapashunqui munashganta ruranayquipag. \v 20 Juc ishcayla carpis Diosta manacunayquipag nogapa jutëcho juntacaptiquega gamcunawanmi caycäshag.” \s1 Imaypis perdonanacur cawanantsipag Jesucristo yachatsishgan \p \v 21 Tsaynog yachatsiptinmi Pedro taporgan caynog nir: “Pipis rabianätsimaptenga ¿ayca cutitag perdonäman, tayta? ¿Ganchis cutitsurag?” \p \v 22 Tsaynog tapuptinmi Jesús caynog nergan: “Manami ganchis cutilatsu perdonanquiman, sinöga perdonta manacushuptiquega ayca cutipis perdonanqui. Tsaynogla ayca cuti rabianätsishuptiquipis ama yarparaycanquitsu.” \p \v 23 Tsaypitanami Jesús caynog nergan: “Juc nación mandag runapashi cargan atsca yanapagnin runacuna. Tsay yanapagnincunatashi tsay mandag nergan cuentata gonanpag. \p \v 24 “Tsaynog cuentata manaptinshi jagan runata apargan. Tsay runaga yupaytapis mana atipaypagshi\f + \fr 18:24 \ft Griëgucho niycan chunca waranga (10,000) talentucuna jagan cashganta. Mayjina rïcu carpis manami pipis aypätsinmantsu cargan tsay guellayta pägananpag.\f* tsay mandagpa jagan cargan. \v 25 Jaganta pägananpag mana aypäpacuptinshi ashmaynincunata tsay mandag caynog nergan: ‘Cay runata, warminta, tsurincunata y imaycancunatapis ranticäriy. Ranticurcurna guellayta apamunqui jagäpita.’ \v 26 Tsaynog niptinshi tsay runaga gongurpacuycur ruwacorgan caynog nir: ‘Tayta, ama ari ranticaycamaytsu. Imanogpapis jagayquitaga pägashayquichari.’ \v 27 Tsaynog ruwacuptinshi tsay mandag cuyapashpan lapan jaganta perdonar manana ranticorgannatsu. \p \v 28 “Tsaynog perdonarcuptin aywacuycashganchöshi tsay runa tincorgan juc arog mayinwan. Tsay arog mayenga pachac (100) denariushi\f + \fr 18:28 \ft Juc denarioga juc jornalpa chaninmi cargan.\f* jagan cargan tsay aywaycag runapa. Tsayshi aywaycag runaga cuncapita aptacurcorgan: ‘¡Jagäta pägamay!’ nishpan. \v 29 Tsaynog ruraptinshi arog mayenga gongurpacuycur ruwacorgan caynog nir: ‘Jagayquitaga pägaläshayquichari, tayta. Ichiclata shuyaycalämay, ari.’ \v 30 Tsaynog ruwacuptinpis manashi arog mayinta perdonayta munargantsu. Tsaypa trucanga carcilmanshi wichgatsergan hasta jaganta pägananyag. \p \v 31 “Tsaynog rurashganta ricaycurshi waquin arog mayincunaga pasaypa rabianargan. Tsayshi mandagman aywar wilapäcorgan tsay perdonashgan runa arog mayinta carcilman wichgatsishganta. \v 32 Tsayshi tsay perdonashgan runata gayaycatsir tsay mandag caynog nergan: ‘¡Mana cuyapäcog runa! ¿Manacu yarpanqui tsayjinanpa jagä captiquipis ruwacamaptiqui lapanta perdonashgäta? \v 33 Tsaynog perdonaycaptëga ¿imanirtag gamga arog mayiquita mana perdonashcanquitsu?’ \v 34 Tsaynog fiyupa rabiacurshi tsay mandag carcilman quiquintapis wichgatsergan. Tsaychömi wardia castigargan hasta tsay mandagpa jaganta pägananyag.” \p \v 35 Tsaynog wilaparcurmi Jesús caynog nergan: “Runa mayiquicunata lapan shonguyquiwan mana perdonaptiquega gamcunatapis Tayta Diosnintsi manami perdonashunquipagtsu.” \c 19 \s1 Majayogcuna mana raquicänanpag Jesucristo yachatsishgan \r (Marcos 10.1-12) \p \v 1 Tsaynog yacharcatsirmi Galilea provinciapita aywar Jordán mayupa wac tsimpanpa Jesús tumargan Judea provinciaman chayananpag. \v 2 Tsay quinranpa puriptin atsca runacunami guepanta aywargan. Tsaychömi gueshyagcunatapis Jesús aliyätsergan. \p \v 3 Tsaymanmi fariseo runacuna aywaycur lutanta rimatsinan cashga ali shimilanpa Jesusta tapupäcorgan caynog nir: “¿Ima achäquilapis warminpita runa raquicanmancu o manacu?” \p \v 4 Tsaynog tapuptinmi Jesús caynog nergan: “¿Manacu gamcuna liyishcanqui Tayta Diosnintsipa palabranta? Tsaycho niycan olguta warmita Tayta Dios camashgantami.\x + \xo 19:4 \xt Génesis 1.27; 5.2\x* \v 5 Tsaynog camarcurmi Tayta Dios caynog nergan: ‘Tsaynog captinmi warmita ashir runa promitin mana raquicaypa tänanpag. Tsaymi majatsacarna mamanpa y taytanpa maquincho caycashganpita runa yargucun warminwan tänanpag. Warminwan tarnami jäpa jäpa carpis paywan tsay castalana ricacun.’\x + \xo 19:5 \xt Génesis 2.24\x* \v 6 Tsaynog cananpag Tayta Dios niycaptenga mananami ishcay castanatsu caycan, sinöga juc castalanami caycan. Tsaymi Tayta Diosnintsi juclatsashgantaga pipis mana raquinmantsu.” \p \v 7 Tsaynog niptinmi fariseo runacuna taporgan caynog nir: “Tsauraga ¿imanirtag Moisés escribishgancho niycan raquicar papilta firmaparcuptin warmi aywacunanpag cashganta?”\x + \xo 19:7 \xt Deuteronomio 24.1\x* \p \v 8 Tsaynog tapuptinmi Jesús caynog nergan: “Tayta Diosnintsega runata warmita camargan majatsacarnaga mana raquicaypa tänanpagmi. Tsaynog captinpis runacuna mana cäsucog captinmi Moisesta Tayta Dios tantyatsergan tsaynog escribinanpag. \v 9 Tsaynog captinpis nogaga caynogmi në: Maygan runapis warmin mana jarucuycaptin warminpita raquicarcur juc warmiwan targa adulterio jutsatami ruraycan. [Tsaynogpis runanpita raquicashga cag warmiwan pipis targa adulterio jutsatami ruraycan.]” \p \v 10 Tsauraga discïpuluncuna caynog nergan: “Tsaynog captenga mejor warmitapis ama ashishwantsu.” \p \v 11 Tsaynog niptin Jesús nergan: “Tsaynog niptiquipis manami lapantsu majaynag cawayta camäpacun. Waquilanmi majaynag täcunanpag caycan. \v 12 Waquin runacunaga yurishga majaynagla täcunanpagmi. Waquincunaga capashga carmi\f + \fr 19:12 \ft Tsay witsanmi runacunata acraycur mandag reycuna capatseg warmicunata mana munapänanpag. Nircurnami tsay capashga runacunata reycuna churapäcog warmincunata cuidananpag carpis o quiquinta mandäshinanpagpis.\f* majatsacaytapis mana munannatsu. Waquinnami itsanga Tayta Diosnintsipa wilacuyninta wilacur puricunan cashga mana majatsacaylapa täcun. Pipis mana majatsacaylapa täcuyta munarga japala täcutsun.” \s1 Wamracunapag Tayta Diosta Jesucristo manacushgan \r (Marcos 10.13-16; Lucas 18.15-17) \p \v 13 Tsaypitanami wamracunata Jesús cagman apapäcorgan umanman maquinta churaycur Tayta Diosta manacunanpag. Wamracunata apaycagta ricarmi discïpuluncuna michargan. \v 14 Tsaymi discïpuluncunata Jesús caynog nergan: “Wamracunata apacamunanta ama michäpäcuytsu. Wamranog cagcunami Tayta Diospa naupanman chayangapag.” \p \v 15 Tsaynog nircushpanmi wamracunapa umanta yataycushpan Tayta Diosta manacorgan. Nircurnami tsaypita aywacorgan. \s1 Rïcu runa sasatarag salvacunanpag Jesucristo yachatsishgan \r (Marcos 10.17-31; Lucas 18.18-30) \p \v 16 Juc cutichömi juc mözu Jesusman aywaycur caynog nergan: “[Gam imaycatapis musyanquimi, tayta.] Tsaymi tapuculäshayqui. ¿Imatatag ruräman Tayta Diospa naupanman chayanäpag?” \p \v 17 Tsauraga Jesús caynog nergan: “Tayta Diosnilantsimi lapantapis musyaycan. Tsaymi mayna nimashcantsi mandamientuncunata cumplir naupanman chayanantsipag cashganta. Tsayta musyaycarga ¿imanirtag tapumanqui?” \p \v 18 Tsaynog niptin tsay mözu taporgan: “¿Maygan mandamientucunatatag cumplëman, tayta?” \p Tsaymi Jesús nergan: “Runa mayiquita ama wanutsinquitsu. Adulterio jutsata ama ruranquitsu. Ama suwacunquitsu. Manacagtaga ama pitapis tumpanquitsu. \v 19 Mamayquita y taytayquita ali ricanqui. Tsaynogpis runa mayiquita lapan shonguyquiwan cuyanqui.”\x + \xo 19:19 \xt Éxodo 20.12-16; Levítico 19.18; Deuteronomio 15.16-20\x* \p \v 20 Tsauraga mözu caynog nergan: “Tsaycunataga [wamra cashgäpitami] lapanta cumplishcä, tayta. ¿Imatag más pishiycäman cumplinäpag?” \p \v 21 Niptin Jesús caynog nergan: “Lapanta cumpliycarpis Tayta Diospa naupanman chayanayquipäga lapan imayquicunatapis ranticuycur guellayta wactsacunata aypuy. Tsaynog rurashpayquega gloriaman riquëzayquita churacognogmi caycanqui.” \p \v 22 Tsaynog niptinmi pasaypa rïcu car tsay mözu laquishga aywacorgan. \v 23 Mözu tsaynog aywacuptinmi discïpuluncunata Jesús caynog nergan: “¡Sasami caycan rïcu runacuna Tayta Diospa naupanman chayananpäga! \v 24 Auja uchcupa camëllo päsayta mana camäpacushgannog rïcu runapis quiquilanpitaga Tayta Diospa naupanman chayayta manami camäpacuntsu.” \p \v 25 Tsayta mayar discïpuluncuna pasaypa mantsacashga caynog nipäcorgan: “Tsaynog captenga ¿pirag salvacongapag?” \p \v 26 Tsaymi paycunata ricärishpan Jesús caynog nergan: “Quiquilanpitaga runacuna manami salvacuyta camäpacuntsu. Tayta Dioslami pitapis salvan. Tsaymi Tayta Diosnintsipäga imapis mana sasatsu.” \p \v 27 Tsauraga Pedro caynog nergan: “Nogacunaga lapantami imaycätapis cacharishcä gamwan purinäpag, tayta. Tsauraga ¿imatag canga nogacunapäga?” \p \v 28 Tsaynog niptinmi Jesús nergan: “Juicio final junag lapan runacunata \nd noga\nd* juzgaptëmi chunca ishcay (12) trönucunacho jamacärinquipag. Tsaychömi gamcunapis chunca ishcay castapita mirag Israel mayintsicunata juzganquipag. \v 29 Noga munashgäta ruranan cashga pipis wayinta, wauguincunata, panincunata, mamanta, taytanta, tsurincunata y chacrancunatapis cachareg cäga pachac (100) cuti mastami chasquengapag. Tsaynogpis wanucur Tayta Diospa naupancho imayyagpis cushishgami cawangapag. \v 30 Waquin runacuna, rïcu cashganpita respitädu carpis, gloriaman manami chayangatsu. Waquin runacunami itsanga, mana cäsushga wactsa carpis, gloriaman chayar cushicongapag.” \c 20 \s1 Mincaycunaman tincutsiypa Jesucristo yachatsishgan \p \v 1 Tsaypitami Jesús caynog nergan: “Tayta Diospa maquincho cawagcuna imanog cananpag cashganpitapis canan tantyatsishayqui. Juc runashi tuta tutala mincay asheg aywargan üva chacrancho arutsinanpag. \v 2 Mincayta tariycur aycata pägananpagpis parlarcurshi üva chacrancho arunanpag cachargan. \p \v 3 “Tsaypita las nuëvimannog pläzapa yapay yargurshi runacunata tarergan aruyniynag purircaycagta. \v 4 Tsayshi nergan: ‘Gamcunapis üva chacrächo arunayquipag aywayculay. Arushgayqui-tupuymi pägaläshayqui.’ Tsaynog niptin paycunapis cushishga aywargan. \p \v 5 “Pulan junag caycaptinpis y tardi malway inti caycaptinpis tsay chacrayog runaga yapay mincay asheg aywargan. Tsayshi tarishgan runacunatapis mincacorgan chacranman arog aywananpag. \p \v 6 “Tsaypita inti jegaycaptinnashi yapay pläzaman aywar runacunata tarergan aruyniynag caycagta. Tsayshi paycunatapis caynog nergan: ‘Gamcunapaga ¿manacu aruyniqui can caycho goyaylata puricunayquipag?’ \p \v 7 “Tsaynog niptinshi paycuna caynog nipäcorgan: ‘Manami pipis mincacamashgatsu arupänäpag, tayta.’ \p “Tsaymi nergan: ‘Tsauraga gamcunapis aywayculay chacrächo arupämänayquipag. [Arupämashgayquipita pägashayquipagmi.]’ \p \v 8 “Patsa tsacaycaptinnashi tsay duëño capatazninta nergan: ‘Lapan arogcunata gayaycatsimur pägay guepata arog yaycogcunapita galaycur tutapita yaycogcunayag.’ \v 9 Tsaynog gayatsimuptinshi shapäcamorgan inti jegaycaptin arog yaycogcuna. Paycunashi chasquergan juc jornal complëtu päguta. \v 10 Tsaynog chasquishganta ricarshi tutapita arogcunaga shapäcamorgan más atscata chasquinanpag cashganta yarpar. Tsaynog yarparpis juc jornal complëtulatashi chasquipäcorgan. \v 11 Waquin chasquishgannogla chasquirshi puntata yaycogcunaga chacrayogta caynog nergan: \v 12 ‘Último yaycamogcuna juc hörala arurcaycaptenga ¿imanirtag nogacunataga tsayjina shanaycho arurcaycaptëpis paycunata pägashgayquinogla pägaycämanqui?’ \p \v 13 “Tsaynog nipäcuptinmi chacrayog runa caynog nergan: ‘Parlashgantsinogla pägaycarga manami gamcunata engañaycätsu. \v 14 Parlashgantsinog päguta chasquiycarga ¿imatanatag más munanqui? Nogapitanachari cacun guepa yaycamogcunatapis gamcunatanogla pägaptëga. \v 15 Gamcunaga ¿ima cuentayogtag canqui aycata pägacuptëpis? ¿Ali runa cashgäpitacu jamurpämanqui?’ ” \p \v 16 Tsaynog wilaparcurmi Jesús caynog nergan: “Tsay arupacuyman punta yaycogwan guepa yaycogpis iwal päguta chasquishgannogmi Diospa wilacuyninta más puntata chasquicogcuna y guepatarag chasquicogcunapis gloriaman chayangapag. [Salvananpag atscagta Tayta Diosnintsi gayatsiptinpis walcaglami naupanman chayangapag.]” \s1 Wanutsishga cananpag Jesucristo yapay wilacushgan \r (Marcos 10.32-34; Lucas 18.31-34) \p \v 17 Jerusalenman aywarcaycashganchömi chunca ishcay (12) acrashgan discïpuluncunata juc läduman gayaycur Jesús caynog nergan: \v 18-19 “Musyapäcunquimi Jerusalenpa aywaycashgantsita. Tsaychömi mandag cüracuna y Moisés escribishganta yachatsegcunapis \nd nogata\nd* prësu tsaripäcamanga. Nircurmi wanutsimänanpag mana Israel runacunapa maquinman entregapäcamanga. Paycunanami asipämanga, astamanga y crucificamangapis. Tsaynog captinpis quimsa junagtaga cawarimushagmi.” \s1 Mandäshinanpag Santiago y Juan Jesucristuta ruwacushgan \r (Marcos 10.35-45) \p \v 20 Tsaypitami Santiaguta y Juanta pushacurcur maman aywargan Jesús cagman. Paymi Jesuspa naupanman gongurpacuycur caynog nergan: “Ruwaculäshayqui, tayta.” \p \v 21 Tsaynog niptin Jesús nergan: “Captenga alichari canman.” \p Tsauraga tsay warmi ruwacur caynog nergan: “Mandag canayquipag Tayta Diosnintsi churashuptiqui cay ishcay wawäcunata churayculanqui gamta mandäshishunayquipag, tayta. Jucta derëchayqui cagman y jucagtana itsogniqui cagman jamaycatsilanqui.” \p \v 22 Tsauraga mamanta, Santiaguta y Juanta Jesús caynog nergan: “Gamcunaga manami musyanquitsu imata manacamashgayquitapis. ¿Gamcuna awantapäcunquimantsurag nogata nacatsimashgannog nacatsipäcushuptiqui?” \p Tsauraga paycuna nipäcorgan: “Au, awantapäcushagmi, tayta.” \p \v 23 Tsaynog niptin Jesús nergan: “Rasunpami noga nacashgänog gamcunapis nacapäcunquipag. Tsaynog captinpis itsognëman y derëchämanga pitapis jamatsishag Tayta Dios nimashgan caglatami.” \p \v 24 Santiagupa y Juanpa maman ruwacushganta mayarmi waquin cag discïpuluncuna fiyupa rabiacärergan. \v 25 Tsauraga discïpuluncunata gayaycur Jesús caynog nergan: “Gamcuna musyapäcushgayquinogpis nación mandag runacunaga mandag cayninman atiënicuycur runacunata mandan. \v 26-27 Gamcunachöga manami tsaynog canmantsu. Tsaypa trucanga waquin runacunapita más ali ricashga cayta munarga runa mayiquita ashmaynogla yanapay. \v 28 Manami runacunata munashgäta ruratsinäpagtsu \nd noga\nd* shamushcä, sinöga runacunata yanapanäpagmi shamushcä. Tsaynogpis shamushcä runacuna-raycu wanur salvanäpagmi.” \s1 Ishcay gaprata Jesucristo aliyätsishgan \r (Marcos 10.46-52; Lucas 18.35-43) \p \v 29 Jericó marcapita Jesús aywacuptinmi atsca runa payta gatirargan. \v 30 Tsay caminuchömi ishcay gapra runacuna jamarpaycargan. Paycunami Jesús pasaycagta mayar gayacorgan caynog nir: “¡Rey Davidpa castan Jesús, nogacunata cuyapaycalämay!” \p \v 31 Tsaynog gayacuptinmi runacuna olgöpargan upälacärinanpag. Tsaynog olgöpaptinpis masragmi gayacorgan caynog nir: “¡Rey Davidpa castan Jesús, nogacunata cuyapaycalämay, ari!” \p \v 32 Tsaynog gayacushganta mayarmi Jesusga ichicuycorgan. Nircurnami gayaycur taporgan caynog nir: “¿Imacho yanapanätatag munaycanqui?” \p \v 33 Niptin paycuna caynog nipäcorgan: “Nawëcunata aliyaycatsilämay, tayta.” \p \v 34 Tsaynog manacuptinmi paycunata cuyapar nawincunata yataycorgan. Tsaynog yataycuptinmi jinan höra nawin aliyargan. Tsaymi paycunapis Jesusta gaticurcur aywacärergan. \c 21 \s1 Jerusalenman Jesucristo yaycuptin runacuna alabashgan \r (Marcos 11.1-11; Lucas 19.28-38; Juan 12.12-19) \p \v 1 Tsaypitanami discïpuluncunawan Jesús aywargan Jerusalenman. Olivos lömacho caycag Betfagé marcaman chayananpagna caycar ishcay discïpuluncunata puntata cachargan caynog nir: \v 2 “Aywapäcuy Betfagé marcaman. Marca yaycunalanchömi taripäcunqui manta wawayog bürru wataraycagta. Tsayta pascarir apamunqui. \v 3 Pipis: ‘¿Imapagtag bürröta pascaycanqui?’ nishuptiquega nipäcunqui: ‘Señor Jesusmi nistaycan muntacunanpag. Más tsicalami cutiratsimushag.’ ” \p \v 4 Tsaynog cananpagmi Tayta Diosnintsipa profëtan escribergan caynog nir: \q1 \v 5 “Jerusalén marcacho tag runacuna, ricapäcuy mandagniqui rey aywaycämogta.\x + \xo 21:5 \xt Isaías 62.11\x* \q1 Payga humildi runanoglami manta bürrun muntashga aywaycämun.”\x + \xo 21:5 \xt Zacarías 9.9\x* \p \v 6 Jesús nishgannoglami discïpuluncunaga aywar manta bürruta apamorgan. \v 7 Mamantinta apaycur punchuncunata tsay manta bürruta carunaparcuptinmi Jesús muntacorgan. \v 8 Tsaynog aywaptinmi atsca runacuna marcapita aywargan Jesusta chasquicog. Tsaymi waquincuna jacuncunata y punchuncunata jorgurir Jesús aywashgan caminuman mashtapäcorgan. Waquinnami palmata muturir muturir caminuman mashtapäcorgan payta cushishga chasquicushpan.\f + \fr 21:8 \ft Tsay witsan costumbri cashgannog marcaman juc rey yaycuptin runacuna cushishga chasquicorga jacuncunata, punchuncunata y palmatapis caminuman mashtapag.\f* \v 9 Tsaymi puntanta aywagcuna y guepanta aywagcunapis cushicushpan caynog nipäcorgan: “¡Tayta Diosnintsi cachamushgan mandamagnintsi caychönami caycan! ¡Paymi David castapita mandamagnintsi rey caycan! ¡Tayta Diosnintsi imayyagpis alabashga cayculätsun!”\x + \xo 21:9 \xt Salmo 118.25-26; 148.1\x* \p \v 10 Jerusalenman Jesús tsaynog yaycuptinmi runacuna yargapäcamorgan payta ricananpag. Tsaymi jucnin jucninpis tapunacärergan: “¿Pitag yaycaycämun?” nishpan. \p \v 11 Tsauraga runacuna nipäcorgan: “Payga caycan Galileacho caycag Nazaret marcapita shamog Jesusmi. Payga Tayta Diosnintsipa profëtanmi caycan.” \s1 Templo patiucho ranticogcunata Jesucristo gargushgan \r (Marcos 11.15-19; Lucas 19.45-48; Juan 2.13-22) \p \v 12 Templo patiuman yaycurirmi tsaypita Jesús gargorgan ranticuycagcunata y rantipacuycagcunatapis. Tsaynoglami guellay ranticogcunapa\f + \fr 21:12 \ft Jesús cawanan witsanmi Roma runacunapa guellayninta Israel runacuna tsararag imatapis rantinanpag. Tayta Diosnintsipag ofrendata apananpagmi itsanga templuman apananpag cag guellaytarag rantipäcog.\f* mësantapis y paloma ranticogcunapa mësantapis ticrar ushargan. \v 13 Gargurmi paycunata caynog nergan: “Tayta Diosnintsipa palabranchöga caynogmi escribiraycan: ‘Templöga canga nogata manacamänanpagmi.’\x + \xo 21:13 \xt Isaías 56.7; Jeremías 7.11\x* Tsaynog escribiraycaptenga ¿imanirtag gamcuna ticratsishcanqui suwacunapa machayninmannog?” \p \v 14 Tsaychömi gapracuna y wegrucunapis Jesuspa naupanman aywapäcorgan. Paycunataga lapantami aliyätsergan. \v 15 Tsaynog aliyaycätsegta ricaycurmi mandag cüracuna y Moisés escribishganta yachatseg runacunapis pasaypa rabiacärergan. Tsaynoglami rabiacärergan wamracunatapis caynog negta mayar: “¡Mandamänantsipag rey Davidpa castan chämushganami! ¡Gloria Dios!” \p \v 16 Tsaynog rabiacurmi Jesusta caynog nergan: “¿Mayanquicu tsay wamracuna niycashganta?” \p Tsaymi Jesús caynog nergan: “Au, mayämi. ¿Manacu gamcuna liyishcanqui caynog escribiraycashganta: \q1 ‘Gamta alabashunayquipag wasguishga wamracunata y chuchuycag wamracunatami tantyatsishcanqui, Tayta Dios’?”\x + \xo 21:16 \xt Salmo 8.2\x* \p \v 17 Paycunata tsaynog nircurmi Betania marcaman cutergan tsaycho posädacunanpag. \s1 Hïgus yöra tsaquinanpag Jesucristo nishgan \r (Marcos 11.12-14, 20-24) \p \v 18 Wara tuta Jerusalenman Jesús cutiycarmi micanargan. \v 19 Tsaymi hïgus yörata ricaycur aywargan wayuyninta ashinanpag. Wayuyninta ashir manami juclaylatapis tarergantsu. Rapralanta tariycurmi caynog nergan: “¡Cananpitaga manami imaypis wayunquipagnatsu!” \p Tsaynog niptin jinan hörami tsay hïgus yöra tsaquicäcorgan. \v 20 Tsayta ricaycurmi discïpuluncuna Jesusta tapupäcorgan caynog nir: “¿Imanogpatag tsay hïgus yöra rasla tsaquishga?” \p \v 21 Tsauraga Jesús caynog nergan: “Lapan shonguyquiwan Tayta Diosman yäracorga cay hïgus yörata tsaquitsishgänoglami gamcunapis mana criyiypag cag milagrucunata ruranquipag. Tagay jircata witicunanpag niptiquipis witicongami. \v 22 Lapan shonguyquiwan yäracur imatapis Tayta Diosta manacorga manacushgayquita chasquinquipagmi.” \s1 Templo patiucho ranticogcunata gargunanpag Jesucristo munayniyog cashgan \r (Marcos 11.27-33; Lucas 20.1-8) \p \v 23 Tsaypita Jerusalenman cutirmi templo patiuman Jesús yaycorgan. Tsaycho yachaycätsiptinmi mandag cüracuna y Israel mayor runacuna Jesusta caynog taporgan: “Gamga ¿ima munayniquiwantag templo patiucho ranticogcunata gargushcanqui? ¿Pitag nishushcanqui tsaynog gargunayquipag?” \p \v 24-25 Tsaynog nipäcuptinmi paycunatapis Jesús caynog taporgan: “Gamcunatapis canan tapushayqui. ¿Pitag Juanta cachamorgan bautizananpag? ¿Tayta Diosnintsicu o runacunacu? Tapushgäta nipäcamaptiquega nogapis wilashayquimi pipa munayninwan templo patiupita gargushgätapis.” \p Tsauraga quiquinpura caynog wilanacärergan: “Ama nishuntsu Tayta Diosnintsi cachamushganta. ‘Tayta Diosnintsimi cachamushga’ niptintsega: ‘¿Imanirtag mana criyipäcorgayquitsu?’ nimäshunmi. \v 26 Tsaynogpis ama nishuntsu runacuna cachamushganta. Tsaynog niptintsega sagmaycälarmi runacuna wanutsimäshun. Lapanmi yarpapäcun Juanga Tayta Diosnintsipa profëtan cashganta.” \v 27 Tsaynog wilanacurcurmi paycuna caynog nipäcorgan: “Manami musyapäcötsu pï cachamushgantapis.” \p Tsaynog nipäcuptinmi Jesús caynog nergan: “Gamcuna mana wilamaptiquega nogapis manami wilashayquitsu pipa munayninwan templo patiupita ranticogcunata gargushgätapis.” \s1 Mandag cüracuna mana ali cashganta Jesucristo yachatsishgan \p \v 28 Tsaypitana Jesús caynog nergan: “Juc runapashi ishcay tsurincuna cargan. Tsayshi mayor cag tsurinta caynog nergan: ‘Hïjo, canan junag arupaycalämay.’ \v 29 Tsaynog ruwacuptin tsurin caynog nergan: ‘¡Manami tiempö cantsu yanapanäpag!’ Tsaynog nircurpis yarpachacurerga taytanta yanapag aywargan. \v 30 Mayor tsurin cagta mincacushgannoglashi shulca cag tsurintapis mincacorgan. Tsayshi tsay tsurenga: ‘Yanapashayqui ari, papá’ nergan. Tsaynog aunircurpis manashi arösheg aywargantsu.” \p \v 31 Tsaynog wilaparcurmi mandag cüracunata y autoridäcunatapis Jesús taporgan: “Tsay ishcan wauguipita ¿maygantag taytan munashganta rurashga?” \p Tsaynog niptin: “Mayor cag tsurinmi” nipäcorgan. \p Tsauraga Jesús caynog nergan: “Tsay mayor cag tsurin ñëgarcurpis yanapashgannogmi Romapag impuesto cobragcuna y jutsa rurag warmicunapis carcaycan. Jutsancunata cacharir Tayta Dios munashgannog cawashpanmi paypa naupanman chayangapag. Gamcunami itsanga Tayta Diosta mana cäsucur naupanman mana chayanquipagtsu. \v 32 Juan Bautistaga yachatsergan jutsa ruraycunata cacharir Tayta Dios munashgannog cawapäcunanpagmi. Tsaynog wilacuycaptinpis gamcunaga manami chasquicushcanquitsu. Runacuna chiquishgan impuesto cobragcuna y jutsa rurag warmicunami itsanga pay wilacushganta chasquicärishga. Paycuna chasquicärishganta ricaycarpis gamcunaga imaypis manami chasquicärishcanquitsu.” \s1 Chacra arrendag runacunaman tincutsiypa Jesucristo yachatsishgan \r (Marcos 12.1-12; Lucas 20.9-19) \p \v 33 Mastapis Jesús tincutsiypa yachatsergan caynog nir: “Juc runashi juc chacra üvata plantargan. Nircurnashi uywacuna mana yaycunanpag guenchatsergan. Tsaypitanashi üva jarucuna pözutapis jinan chacracho ruratsergan. Nircurnashi tsuclatapis ruratsergan üvata täpananpag. Lapanta ruraycatsirnashi chacra arog runacunata arrendacuycur juc lädu marcapa aywacorgan tsaycho tänanpag. \p \v 34 “Tsauraga cosëcha galaycuptinnashi cachargan ashmaynincunata üva chacra arrindunpita cobramunanpag. \v 35 Cobracog chayaptinshi chacra arrendagcunaga tsay ashmaycunata waquinta magapäcorgan, waquinta wanutsergan y waquintanashi sagmar ushapäcorgan. \v 36 Tsaynog ruraptinpis chacrayöga yapayshi waquin ashmaynincunata cachargan. Paycunatapis tsaynoglashi rurapäcorgan. \p \v 37 “Ultimutaga cuyay tsurintanashi cachargan: ‘Tsurëtaga chasquicärengami’ nir. \v 38 Tsayshi tsay tsurin chayaycagta ricaycur chacra arrendagcuna wilanacärergan caynog nir: ‘Tagaymi cay chacrawan quëdananpag caycan. Nogantsina cay chacrawan quëdacunantsipag payta wanuratsishun.’ \v 39 Tsayshi chayaycuptin üva chacrapita juc läduman jorgurir wilanacushgannogla wanutsipäcorgan. \p \v 40 “Tsaynog rurashganpita tsay üva chacrayöga ¿imatatag ruranga tsay chacrata guechuyta munag runacunata?” \p \v 41 Jesús tsaynog tapuptinmi paycuna nipäcorgan: “Tsay mana ali runacunataga mana cuyapaypami wanutsenga. Nircurmi tiempulancho chacra arrindupita pägag cagtana chacranta arrendacuycongapag.” \p \v 42-43 Tsaynog niptinmi Jesús caynog nergan: “Tsay chacra arrendag mana ali runacunata wanutsishgannogmi gamcunatapis Tayta Diosnintsi infiernuman gaycushunquipag. Pay munashgannog cawagcunatami itsanga salvangapag. Infiernuman gaycushunayquita mana munarga Tayta Diosnintsipa palabrancho caynog escribirashganta tantyacäriy: \q1 ‘Wayi sharcatsegcuna: “Manami alitsu cay rumi” nir jitariycuptinpis wayi esquïnaman cimientupag tsay rumi churashganami caycan. \q1 Cimientu cananpäga Tayta Diosnintsimi churashga. \q1 Tsaynog churashga captinmi cushicuypag caycan.’\f + \fr 21:42-43 \ft Salmo 118.22-23. Tsay rumiman quiquin Jesucristumi tincutsicorgan. Tsaymi Jesucristo nergan payta chiquipäcuptinpis Tayta Diosnintsi lapanpitapis más munayniyog cananpag churashganta.\f* \m \v 44 Pipis tsay cimientu rumi jananman tuneg cäga ushacangami. Tsaynoglami pipa jananmanpis tsay rumi tunerga pasaypa ushacätsenga.” \p \v 45 Tsaynog tincutsiypa yachatsiptinmi mandag cüracuna y fariseo runacuna tantyapäcorgan tumatsipaylapa paycunata Jesús tsaynog niycashganta.\f + \fr 21:45 \ft Cay tincutsicuy caynogmi caycan: Chacra duëñoga Tayta Diosnintsimi. Chacra duëñupa ashmaynincunanami Tayta Diosnintsipa profëtancuna. Chacra duëñupa tsurinnami Jesucristo. Chacra arrendag fiyu runacunanami Jesucristupa contrancuna.\f* \v 46 Tsaymi rabianashpan prësu tsariyta munarpis mana camäpacorgantsu runacunata mantsacushpan. Lapan runacunami parlapäcog Jesusga Tayta Diosnintsipa profëtan cashganta. \c 22 \s1 Casaracuy fiestaman tincutsiypa Jesucristo yachatsishgan \r (Lucas 14.15-24) \p \v 1 Tsaypitanami casaracuy fiestaman tincutsiypa Jesús yachatsergan caynog nir: \v 2 “Juc mandag reyshi olgu tsurin casaraptin fiestata rurargan. \v 3 Tsayshi ashmaynincunata cachargan gayatsishgancunata fiestaman pushamunanpag. Tsauraga tsay gayatsishgan runacuna manashi mayganpis aywayta munargantsu. \v 4 Tsaypita yapayshi waquin ashmaynincunatana cachargan caynog nir: ‘Töröcunata y wera cag wäcäcunatapis pishtarcatsir micuyta ruratsishgä listunami caycan. Gayatsishgäcuna jucla shamutsun tsurë casaraptin fiestacho canantsipag.’ \v 5 Tsaynog gayatsiptinpis manashi mayganpis tsay fiestaman aywapäcorgantsu. Tsaypa trucanga chacran arogshi waquin aywacorgan. Waquinshi negociun ranticog aywacorgan. \v 6 Waquinnashi tsay reypa ashmaynincunata magaycashgalancho wanutsipäcorgan. \p \v 7 “Tsayshi fiesta rurag reyga fiyupa rabiacur soldäduncunata cachargan ashmaynin wanutseg runacunata wanutsinanpag y marcantapis rupatsinanpag. \v 8 Nircurshi ashmaynincunata nergan: ‘Tsurë casaraptin fiestata ruranäpag lapanpis camarishganami caycan. Tsaynog captinpis tsay gayatsishgä runacuna manacagman churamarmi mana shamushgatsu. \v 9 Cananga cällicunapa aywar tarishgayqui cag runacunata wilapäcuy camarishgantsi fiestaman shamunanpag.’ \p \v 10 “Tsaynog niptinshi ashmaynincuna yargur wilaptin ali runapis mana ali runapis fiestaman chayargan wayi juntagpag. \v 11 Tsauraga wayicho caycag runacunata ricananpag yaycur tsay rey ricargan juc runa casarag mözuta mana respitashpan trucacöni tsaycho caycagta. \v 12 Tsay respëtuynag runata ricaycurmi caynog taporgan: ‘Amïgo, trucacurcur shamunayquipag cashganta musyaycar ¿imanirtag mana trucacuylapa cayman shamushcanqui?’ Tsaynog tapuptinmi tsay runa pengacushpan imaniytapis mana camäpacorgantsu. \v 13 Tsauraga ashmaynincunata tsay rey nergan: ‘Tsurë casaraycaptin trucacöni shamur manacagman churashganpita chaquinta maquinta matwapäcuy. Nircurna yanauyaycag tsacayman jitarpuy. Tsaychömi fiyupa wagar quiruntapis uchongapag.’ ” \p \v 14 Tsaynog wilaparcurmi Jesús caynog nergan: “Tayta Dios lapan runacunata gloriaman chayananpag gayatsiptinpis waquilanmi gloriaman chayangapag.” \s1 Impuestuta pägananpag o mana pägananpag cashgantapis Jesucristuta tapushgan \r (Marcos 12.13-17; Lucas 20.20-26) \p \v 15 Tsaypita fariseo runacuna templupita yargurcur wilanacärergan ali shimilanpa Jesusta parlapar lutanta parlatsinanpag, nircur lutanta parlatsishgalanwanna acusapäcunanpag. \v 16 Tsaymi imata ninanpagpis shumag yacharcatsir fariseo runacuna cachargan discïpuluncunata y Herodispa favornin sharcog runacunata. Paycunami Jesusta caynog nergan: “Nogacuna musyapäcömi imata yachatsirpis Tayta Dios munashgannog shumag yachaycätsishgayquita, tayta. Tsaymi yachagtapis mana yachagtapis Diospa wilacuynin nishgannogla yachatsinqui. \v 17 Gampa yarpayniquipitaga Romacho emperador Cesarpag impuestuta ¿pägashwancu o manacu?”\f + \fr 22:17 \ft Tsay witsan Roma autoridäcuna nipäcorgan munaynincho cagcunata impuestuta pägananpag cashganta y Israel runacunana nipäcorgan tsay impuestuta pägarga Tayta Diosnintsipa contran caycashganta. Tsaymi: “Impuestuta pägashun” Jesús niptin Diospa contran parlashganta Israel runacuna ninman cargan. “Ama pägashuntsu” niptenga Roma runacuna rabiacunman cargan.\f* \p \v 18 Lutanta parlatsiyta munar tsaynog tapushganta tantyarmi Jesús caynog nergan: “¡Ishcay cära runacuna! ¿Imanirtag lutanta parlatsimayta munapäcunqui? \v 19 Mä ricatsimay tsay impuesto päganayquipag cag guellayta.” \p Tsaynog niptinmi tsararashgan guellayta Jesusta aptapargan. \v 20 Tsayta ricaycur Jesús caynog taporgan: “Cay guellaycho ¿pï runapa reträtuntag caycan? Tsaynogpis ¿pipa jutintag escribiraycan?” \p \v 21 Tsaynog tapuptin nipäcorgan: “Emperador Cesarpami.” \p Tsaymi Jesús nergan: “Emperador Cesarpa cagta Cesarta goycuy. Tayta Diospa cagtaga Tayta Diosnintsita goycuy.”\f + \fr 22:21 \ft Tayta Diospa cagtaga Tayta Diosnintsita goycuy ninanga caycan vïdantsita paypa maquinman cachaycunantsipagmi.\f* \p \v 22 Tsaynog niptinmi tsay runacuna imaniytapis mana camäpacur aywacärergan. \s1 Wanushcuna cawarimunanpag cashganpita Jesucristo yachatsishgan \r (Marcos 12.18-27; Lucas 20.27-40) \p \v 23 Tsay junaglami saduceo runacunapis Jesusman aywapäcorgan pay yachatsishganta manacagman churananpag. Tsaymi Jesusta caynog nergan: \v 24 “Moisés escribishgancho caynogmi niycan, tayta: ‘Warmiyog runa tsuriynag wanuptin shulca wauguin cuñädan viüdawan tätsun. Tsaynogpami wamrancuna tsay wanog cag runapa tsurinnogna canga.’\x + \xo 22:24 \xt Deuteronomio 25.5-6\x* \v 25 Tsaynog captenga tapucushayqui, tayta. Juc marcachöshi ganchis wauguicuna cargan. Mayor cagshi juc warmiwan targan. Tsayshi manarag tsurin captin wanorgan. Tsauraga shulca cag wauguinnashi targan tsay viüdawan. \v 26 Paypis tsurin manarag captinshi wanorgan. Tsaypita más shulcan cagna targan tsay viüdawan. Paypis wanorgan tsurin manarag captinshi. Tsaynogla lapan wauguincuna tsay viüdawan targan. Tsuriynagla lapanpis wanorgan. \v 27 Tsaypitanashi tsay viüdapis wanorgan. \v 28 Wanushcunata Tayta Diosnintsi cawaritsimunan junäga tsay warmilachi ganchis wauguipa warmin canga.”\f + \fr 22:28 \ft Saduceo runacuna tsaynog nipäcorgan Tayta Diosnintsi wanushcunata cawaritsimunanpag cashganta mana criyirmi.\f* \p \v 29 Tsaynog nipäcuptinmi Jesús caynog nergan: “Tsaynog nishpayquega gamcuna manami tantyapäcunquitsu Tayta Diospa palabrancho escribiraycashganta. Tsaynogpis manami tantyapäcunquitsu wanushcunata cawaritsimunanpag Tayta Dios munayniyog cashganta. \v 30 Wanushganpita cawarimorga mananami pipis warmiyogtsu ni runayogtsu canga, sinöga gloriacho caycag angilcunanoglanami majaynagla cangapag. \v 31 Wanushcuna cawarimunanpag cashgantaga ¿manacu liyipäcushcanqui Tayta Diospa palabrancho escribiraycashganta? Abraham, Isaac y Jacob wanushganpita atsca wata guepataragmi Tayta Diosnintsi Moisesta caynog nergan: \v 32 ‘Abrahampa, Isaacpa y Jacobpa Diosninmi noga caycä.’\x + \xo 22:32 \xt Éxodo 3.6\x* Wanogcuna mana cawarimunanpag captenga ¿imanogpatag Abrahampa, Isaacpa y Jacobpa Diosnin canman? Tsaynog caycaptenga ¿imanirtag gamcuna mana criyinquitsu wanogcuna cawarimunanpag cashganta?” \p \v 33 Tsaynog yachatsishganta mayaycur tsaycho caycag waquin runacuna pasaypa cushicärergan caynog nir: “¡Jesusga alimi yachatsimantsi!” \s1 Maygan mandamientuta más cäsucunantsipag cashganpita Jesucristo yachatsishgan \r (Marcos 12.28-34; Lucas 10.25-28) \p \v 34 Saduceo runacunata Jesús upälatsishganta musyaycurmi fariseo runacuna juntacaycur wilanacorgan imanogpapis Jesusta lutanta parlatsinanpag. \v 35 Tsaynog wilanacurcurmi Moisés escribishganta yachatseg fariseo runa lutanta parlatsinan cashga ali shimilanpa Jesusta taporgan caynog nir: \v 36 “Tayta, ¿maygan mandamientutatag más cäsucushwan?” \p \v 37 Tsaynog tapuptinmi Jesús caynog nergan: “ ‘Shumag tantyacur lapan shonguyquiwan y lapan voluntäniquiwan Tayta Diosta cuyanqui.’\x + \xo 22:37 \xt Deuteronomio 6.5\x* \v 38 Tsay mandamientumi lapan mandamientupitapis más cumplinantsipag caycan. \v 39 Tsaynoglami jucag mandamientupis caynog niycan: ‘Runa mayiquita lapan shonguyquiwan cuyanqui.’\x + \xo 22:39 \xt Levítico 19.18\x* \v 40 Cay ishcay mandamientuta cumplerga Moisés escribishgan lapan mandamientucunata y Diospa profëtancuna escribishgan mandamientucunatapis cumpliycanquimi.” \s1 Tayta Dios cachamushgan Cristo Davidnogla mandag mana cashgan \r (Marcos 12.35-37; Lucas 20.41-44) \p \v 41 Tsaypita fariseo runacuna tsaycho juntacashga caycaptinmi paycunatana Jesús taporgan caynog nir: \v 42 “Gamcunapitaga ¿maygan castapitatag Cristo yurenga?” \p Tsaynog tapuptinmi nergan: “David castapitami, tayta.” \p \v 43 Tsauraga Jesús nergan: “David castapita captinpis ama yarpapäcuytsu Davidnogla mandag rey cashganta. Davidnogla mandag rey captenga ¿imanirtag quiquin Davidpis Santu Espíritu tantyatsiptin mandagnin rey cashganta ninman cargan? Tsayta nirmi David caynog escribergan: \q1 \v 44 ‘Munaynincho tsararämag mandag reyta Tayta Diosnintsi caynogmi nergan: \q1 Jamacamuy derëcha cag naupäman lapan contrayquita vincinäyag.’\x + \xo 22:44 \xt Salmo 110.1\x* \m \v 45 Tsauraga ¿imanogpatag Cristoga Davidnogla mandag rey canman quiquin Davidpis mandagnin rey cashganta niycaptenga?” \p \v 46 Tsaynog niptin manami pipis contestayta camäpacorgantsu. Tsay junagpita-patsaga manami pipis tapupayta almitergannatsu. \c 23 \s1 Fariseo runacunata Jesucristo olgöpashgan \r (Marcos 12.38-40; Lucas 11.37-52; 20.45-47) \p \v 1 Nircurnami runacunata y discïpuluncunatapis Jesús caynog nergan: \v 2-3 “Moisés escribishganta yachatsegcuna y fariseo runacuna Tayta Diospa palabranta yachatsishuptiqui chasquicäriy. Itsanga paycuna cawashgannöga ama cawapäcuytsu. Diospa palabranta yachatsirpis quiquincunaga manami cumplipäcuntsu. \v 4 Paycunaga runacuna ima ruraytapis mana camäpacushganyagmi Moisés escribishgan leycunamanpis yapa yaparcur imatapis cumplinanpag nipäcun. Tsaynog yachatsishganta runacuna cumpliyta mana camäpacuptinpis shacyätsinanpa trucanga olgöpanmi. \p \v 5 “Paycunaga waquin runacunapitapis filacteriancunata\f + \fr 23:5 \ft Tayta Diospa palabranta papilman escribircur Israel runacuna cajitaman winapäcog urcunman o ricranman wataycur puritsinanpag. Tsay cajitapa jutinmi cargan filacteria. Tsaynog rurapäcog Éxodo 13.9-cho escribiraycashgannoglami.\f* más jatunta ruraycur puritsipäcun ricagcuna: ‘Payga Tayta Diosta cäsucog ali runami caycan’ nipäcunalanpagmi. Tsaynogpis waquin runacunapita más jatun flëcucunata\f + \fr 23:5 \ft Flëcoga chuscu hïlucunami cargan. Tsaytami röpanpa chuscun cuchunman icsipäcog. Röpancho flëcuta ricar Tayta Diospa mandamientuncunata yarpapäcog. Flëcupita masta musyanayquipag liyinqui Números 15.37-40; Deuteronomio 22.12.\f* röpanpa chuscun cuchunman jiraycur puripäcun ricagcuna: ‘Payga Tayta Diosta cäsucog ali runami caycan’ nipäcunalanpagmi. \v 6 Micunanpag gayatsiptinpis paycunaga mësamanragmi jamacuyta munapäcun. Tsaynoglami sinagogacunachöpis alinnin bancumanrag jamacuyta munapäcun. \v 7 Paycunaga pläzacunachöpis yachatsicog cashganpita alabashga caylatami munapäcun. \p \v 8 “Gamcunaga ama paycunanog capäcuytsu. Manami yachag-tucunayquipagtsu noga yachatsishcä. Tsaypa trucanga tantyacäriy discïpulöcuna car tsay wauguila carcaycashgayquita. \v 9 Pï yachatsicogtapis Tayta Diosnintsitanogräga ama ricanquitsu. Tayta Diosmanga manami pipis iwalantsu. \v 10 Tsaynog captenga gamcuna wilacuynëta wilacur ama alabashga cayta munalar purinquitsu. Manami alabashga cayta munalar purinayquipagtsu gamcunata yachatsishcä. \v 11 Maygayquipis respitashga cayta munarga mana yachag-tucuypa runa mayiquita yanapanqui. \v 12 Maygantapis yachag-tucogtaga Tayta Diosnintsi manami cäsupangatsu. Mana yachag-tucuypa pï-maytapis yanapagcunatami itsanga Tayta Diosnintsi cuyapar yanapangapag. \p \v 13 “¡Moisés escribishganta yachatsegcuna y fariseo runacuna! ¡Ishcay cära cashgayquipitami juicio final junag pasaypa laquicunquipag! Wayiman pipis mana yaycunanpag puncuta wichgapagnogmi runacunata wichgaparcaycanqui Tayta Diosnintsi munashganta mana yachacärinanpag. Tsaynoglami quiquiquicunapis Tayta Diosnintsi munashgannog mana cawapäcunquitsu. \p \v 14 [“¡Moisés escribishganta yachatsegcuna y fariseo runacuna! ¡Ishcay cära cashgayquipitami juicio final junag pasaypa laquicunquipag! Gamcunaga Tayta Diosnintsita manacuycarpis ali-tupaylapa viüdacunapa ima pobrëzalantapis apacurcaycanqui. Tsaynog rurashgayquipitami infiernucho más fiyupa nacanquipag.] \p \v 15 “¡Moisés escribishganta yachatsegcuna y fariseo runacuna! ¡Ishcay cära cashgayquipitami juicio final junag pasaypa laquicunquipag! Gamcunaga may-tsaypapis yachatseg aywapäcunqui fariseo cayman runacuna yaycunalanpag. Yachatsishgayquicunata yachacurcurnami gamcunapita masna ishcay cära capäcun. Tsaynog cashgayquipitami gamcunapis y paycunapis infiernucho pasaypa nacapäcunquipag. \p \v 16 “¡Juicio final junäga pasaypami laquicunquipag! Gamcunaga nircaycanqui Moisés escribishgan leycunata yachatseg car gaprata pusharagnog caycashgayquitami. Tsaynog nishpayquipis quiquiquicunaga manami tantyacunquitsu lutanta yachaycätsishgayquita. Tsaynog mana tantyacushpayquimi runacunata yachatsir caynog nircaycanqui: ‘Pipis templupa jutinta jogarcur promitishganta mana cumpliptinpis manami imananpistsu. Templo rurincho caycag örupa jutinta jogarcur promiteg cagmi itsanga tsayta cumplitsun.’ \v 17 ¡Mana tantyacog upa runacuna! ¿Manacu tantyapäcunqui templupa jutinta jogarerga templo rurincho caycag örupa jutintapis jogarishgayquita? \p \v 18 “Tsaynogpis gamcunaga runacunata caynog nir yacharcaycätsinqui: ‘Altarpa jutinta jogarcur promitishganta mana cumpliptiquipis manami imananpistsu. Altar janancho churashgan ofrendapa jutinta jogarcur promitirmi itsanga tsayta cumplipäcunqui.’ \v 19 ¡Mana tantyacog upa runacuna! ¿Manacu tantyapäcunqui altarpa jutinta jogarerga altar jananman churashgan ofrendapa jutintapis jogarishgayquita? \p \v 20 “Altarpa jutincho jurarga manami altarpa jutilanchötsu juraycanqui, sinöga altar jananman churashgan ofrendacunapa jutinchöpis jurarcaycanquimi. \v 21 Templupa jutincho jurarpis manami templupa jutilanchötsu juraycanqui, sinöga templucho caycag Tayta Diosnintsipa jutinchöpis jurarcaycanquimi. \v 22 Ciëlupa jutincho jurarpis tsaycho Tayta Dios jamaraptin quiquin Tayta Diosnintsipa jutinchömi juraycanqui. \p \v 23 “¡Moisés escribishganta yachatsegcuna y fariseucuna! ¡Ishcay cära cashgayquipitami juicio final junag pasaypa laquicunquipag! Gamcunaga templuman apanayquipag mentata, anista y comïnustapis chunca (10) wancuypita juc wancuyta imaypis raquircaycanqui: ‘Tayta Diospa palabrancho nishgannogla lapantami ruraycä’ nishpayqui. Tsaynog rurarpis manami cäsucärinquitsu más cäsucunayquipag cag mandamientucunata. Tsay mandamientucunata mana cäsucurmi runa mayiquita mana ali ricaycanqui, mana cuyapaycanquitsu y aunishgayquitapis mana cumpliycanquitsu. Chunca wancuypita juc wancuyta templuman apar Tayta Diosnintsipa palabranta cumplishgayquinogla runa mayiquitapis ali ricanquiman, cuyapanquiman y imata aunirpis cumplinquiman. \v 24 ¡Mana tantyacog upa runacuna! Tayta Dios nishgancunata waquinta cumplirpis más cumplinayquipag cagcunata manami cumplipäcunquitsu. Tsaynog carmi yacucho chuspita shuyshuycurrag upurpis mana mayayla jatuncaray camëlluta ultacurcognog carcaycanqui. \p \v 25 “¡Moisés escribishganta yachatsegcuna y fariseo runacuna! ¡Ishcay cära cashgayquipitami juicio final junag pasaypa laquicunquipag! Gamcunaga pusillupa y plätupa janalanta maylar rurintaga mana maylagnogmi carcaycanqui. Tsaymi pusillupa y plätupa rurincho ganra cashgannog mana ali yarpashgayqui y ambiciöso cashgayquipis shonguyquicho caycan. \v 26 ¡Mana tantyacog fariseucuna! Tayta Diosnintsi munashgannog cawanayquipäga puntata jutsa rurashgayquicunatarag cachapäcuy. \p \v 27 “¡Moisés escribishganta yachatsegcuna y fariseo runacuna! ¡Ishcay cära cashgayquipitami juicio final junag pasaypa laquicunquipag! Gamcunaga cuyaylapag rurashga nïchu-niragmi carcaycanqui. Nïchupa janan cuyaylapag captinpis rurinchöga tulucunapis ismurmi pasaypa asyaycan. \v 28 Tsaynoglami gamcunapis runacuna ricashunalayquipag pï-maytapis ali-tupanqui. Tsaynog captiquipis ishcay cära cashgayqui y lutan rurashgayquicunaga pasaypa pengacuypagmi caycan. \p \v 29 “¡Moisés escribishganta yachatsegcuna y fariseo runacuna! ¡Ishcay cära cashgayquipitami juicio final junag pasaypa laquicunquipag! Gamcunaga profëtacuna pamparashgan janancho capillancunata ruraycur adornarcaycanqui. \v 30 Nircurnami caynog nircaycanqui: ‘Tsay witsan cawarga nogacuna manami profëtacunata wanutsëmantsu cargan.’ \v 31 Tsaynog niycarpis profëtacuna escribishganta mana cäsucurmi runacunata musyaycätsinqui tsay profëtacunata wanutsegcunanogla gamcunapis carcaycashgayquita. \v 32 ¡Profëtacunata wanutsishgannog cananpis Tayta Diospa wilacognin captë wanutsipäcamay, ari! Unay profëtacunata wanutseg runacunata juzganan junag gamcunataga masmi juzgashunquipag. \p \v 33 “¡Culebra casta runacuna! Tayta Diosnintsi infiernuman gaycushunayquipag cashganpita ¿imanogparag salvacunqui? \v 34 Gamcunamanmi cachamushag wilacognëcunata y yachatsegnëcunatapis. Tsaynog captinpis gamcunaga waquinta crucificaypa wanutsipäcunquipag, waquinta sinagogacunacho astapäcunquipag y waquintana marcan marcan gaticachanquipag. \v 35 Abelta wanutsishganpita-patsami Tayta Diosnintsipa profëtancunata runacuna imaypis wanutsipäcorgan hasta Berequiaspa tsurin Zacariasta altarpa naupancho wanutsishganyag.\f + \fr 23:35 \ft Abelta wanutsishganpita musyanayquipag liyinqui Génesis 4.8. Zacariasta wanutsishganpita musyanayquipag liyinqui 2 Crónicas 24.20-22.\f* \v 36 Tsay wanutseg runacunatanogmi canan witsan Israel runacunata Tayta Diosnintsi juzgangapag.” \s1 Jerusalencho tagcunapag Jesucristo laquicushgan \r (Lucas 13.34-35) \p \v 37 Tsaypita Jesús caynog nergan: “¡Jerusalén runacuna! ¿Imanirtag Tayta Diosnintsipa profëtancunata y cachamushgan wilacogcunata naupapita-patsa wanurcaycätsinqui? Chipshancunata maman shuntarcur oglacognogpis gamcunata atsca cutimi shuntayta munargä. Tsaynog munaptëpis gamcunaga manami munapäcushcanquitsu shuntanäta. \v 38-39 Tsaymi gamcunata Tayta Diosnintsi manana tsapäshuptiqui contrayquicuna shamur marcayquitapis ushacätsengapag. Manami yapay ricapäcamanquipagnatsu: ‘¡Tayta Diosnintsi cachamushgan runa caycarga shacalämuy, tayta!’\x + \xo 23:38-39 \xt Salmo 118.26\x* nimänayquiyag.” \c 24 \s1 Templo juchutsishga cananpag cashganta Jesucristo wilashgan \r (Marcos 13.1-2; Lucas 21.5-6) \p \v 1 Templo patiupita yargurir Jesús aywacuycaptinmi discïpuluncuna caynog nergan: “¡Cuyaylapag jatusag rumicunawan templuntsita sharcatsipäcushga, tayta!” \p \v 2 Tsaynog niptin Jesús caynog nergan: “Cay lapan ricaycashgayqui cuyaylapag caycaptinpis chipyagmi juchutsishga cangapag. Manami ni juc rumilapis canan pergaraycashgannöga quëdangapagtsu.” \s1 Manarag cutimuptin imanog cananpag cashgantapis Jesucristo nishgan \r (Marcos 13.3-13; Lucas 21.7-19) \p \v 3 Olivos lömacho jamapagnogmi discïpuluncuna Jesusta taporgan caynog nir: “Nishgayquinöga ¿imaytag templo juchutsishga canga? Tsaynogpis cutimunayquipag y cay patsa ushacänanpäga ¿imatag puntata canga, tayta?” \p \v 4 Tsaynog tapuptinmi Jesús caynog nergan: “Pipis lutanta mana criyitsishunayquipag shumag tantyacäriy. \v 5 Atscagmi shapäcamonga: ‘Nogaga Cristumi cä’ nir. Tsaynog nirmi atsca runacunata engañangapag. \v 6 May-tsay nacioncunachöpis guërra captin y wanutsinacuy captin ama mantsacärinquitsu. Puntataga tsaycunaragmi pasanga. Tsaynog captinpis cay patsa manaragmi ushacangaragtsu. \v 7 Juc nacionwan juc nacionmi pelyapäconga. Tsaynoglami muchuypis terremötupis may-tsaycho cangapag. \v 8 Tsaynog captinpis nacaycuna galaycunalanragmi tsaycunaga canga. \p \v 9 “Tsay witsanmi nogata chasquicamagcunata pï-maypis chiquishpan prësu tsarengapag, nacatsengapag y wanutsengapagpis. \v 10 Tsaynog nacatsipäcuptinmi yäracaycämashganpita guepaman atsca cuticärenga. Nircurnami guepaman mana cutegcunata chiquir autoridäcunaman apatsenga castigashga cananpag. \v 11 Tsay witsanmi lutan yachatsicogcuna Tayta Diosnintsipa wilacuyninta wilacog-tucur runacunata lutanta criyitsengapag. \v 12 May-tsaychöpis runacuna chiquinacurmi cawapäconga. Tsaynog cawarmi runacuna mana cuyanaconganatsu. \v 13 Tsaynog captinpis hasta wanunanyag noga munashgänog cawagcunaga Tayta Diospa naupanman chayangapag. \v 14 Tayta Diosnintsipa wilacuyninta may-tsay nacioncunachöpis wilacushga captinragmi noga cutimushagpag. \s1 Fiyupa nacaycuna cananpag cashganta Jesucristo tantyatsishgan \r (Marcos 13.14-23; Lucas 21.20-24) \p \v 15 “Tayta Diosnintsipa profëtan Daniel escribishgannoglami Diosta mana cäsucog runa\x + \xo 24:15 \xt Daniel 9.27; 11.31; 12.11\x* templo ruriman yaycongapag. (Cay escribishgäta liyeg cäga shumag tantyacutsun.)\f + \fr 24:15 \ft “Cay escribishgäta liyeg cäga shumag tantyacutsun” nishganga cay libruta escribeg Mateo yapashganmi caycan.\f* \v 16 Tsay fiyu runa templuman yaycuptin Jerusalén marcapita y Judea provinciacho caycag waquin marcacunapitapis gueshpir aywacäritsun. \v 17 Wayi janancho cagcunapis\f + \fr 24:17 \ft Israel nacioncho tsay witsan wayita gatananpa trucanga terrädo jananman tsaglarcurmi mituta lashtapäcog. Tsay jananchönami warmicuna y runacuna awacäreg, agacäreg y trïgutapis acrapäcog.\f* jucla gueshpir aywacutsun. Imata jorgunanpagpis wayinman amana yaycutsuntsu. \v 18 Chacrancho caycagcunapis jucla gueshpir aywacutsun. Ama cutitsuntsu wayinman trucacunanpag röpata jorgogpis. \v 19 Tsaynog gueshpirmi pasaypa cuyapaypag nacanga chichu warmicuna y iti wawayog warmicunapis. \v 20 Tamya quillacho ni sábado jamay junagcho tsay gueshpinayqui junag mana cananpag Tayta Diosnintsita manacäriy. \v 21 Tsay junagcunaga fiyupami runacuna nacangapag. Cay patsata Tayta Diosnintsi camashganpita-patsa manami imaypis tsaynöga runacuna nacashgatsu. Tsaynogpis yapayga mananami tsaynog nacaycuna cangapagnatsu. \v 22 Acrashgancunata cuyaparmi tsay nacaycunata Tayta Diosnintsi pasatsenga. Tsay nacay junagcunata mana pasatsiptenga lapanpis wanupäcunmanmi. \p \v 23 “Tsay junagcuna: ‘Tayta Dios cachamushgan Cristo caychömi wacchömi caycan’ nishuptiquipis ama criyipäcunquitsu. \v 24 Tsaynogpis waquenga: ‘Tayta Dios cachamushgan Cristumi caycä’ o ‘Tayta Diosnintsipa profëtanmi caycä’ nir lulacushpanmi puripäcongapag. Runacunata criyitsinan cashgami ima milagrucunatapis ruranga. Atsca runacunata tsaynogpa engañarpis Tayta Diosman yäracogcunataga manami engañayta camäpacongatsu. \v 25 Tsaycuna manarag captinmi gamcunata wilaycä lutan yachatsicogcunata mana chasquipänayquipag. \p \v 26 “Pipis: ‘Tayta Dios cachamushgan Cristo chunyag jircachömi caycan’ nishuptiquipis ricag ama aywaytsu. ‘Washachömi pacaraycan’ nishuptiquipis ama criyinquitsu. \v 27 Ciëlucho juc lädupita juc läduman elguy elagpita atsicyagta lapan runacuna ricashgannogmi \nd noga\nd* cutimuptëpis lapan runacuna ricamangapag. \v 28 Wisculcuna juntacaycagta ricarmi musyantsi wanushga uywa tsaycho jitaraycashganta. Tsaynoglami cay nishgäcuna pasaycagta ricar musyanqui cutimunäpagna caycashganta. \s1 Jesucristo cay patsaman cutimunanpag cashgan \r (Marcos 13.24-27; Lucas 21.25-28) \p \v 29 “Cay patsacho fiyupa nacaycuna pasariptinragmi intipis y quillapis tsacacäconga. Tsaynoglami lapan estrellacunapis shicwamonga y ciëlupis sicsicyanga.\x + \xo 24:29 \xt Isaías 13.10; 34.4; Joel 2.10\x* \v 30 Tsaypitanami \nd nogata\nd* ricapäcamanga pucutay janancho chip-chipyaycar cutiycämogta.\x + \xo 24:30 \xt Daniel 7.13\x* Tsaynog aywaycämogta ricamashpanmi may-tsaychöpis runacuna mantsarir wagapäcongapag. \v 31 Tsay junag Tayta Diosnintsi cornëtata fuerti tucatsimuptinmi angilnëcunata cachamushag. Paycunami may-tsaypitapis nogaman yäracamagcunata shuntamongapag. \s1 Hïgus yöraman tincutsir imay cutimunanpag cashgantapis Jesucristo tantyatsishgan \r (Marcos 13.28-31; Lucas 21.29-33) \p \v 32 “Cay yachatsishgäta shumag tantyacäriy. Tamya tiempo galaycuptin musyapäcunquimi hïgus yöra tsintsimunanpag cashganta. \v 33 Tsaynoglami tsay nishgä nacaycuna chämuptin gamcunapis musyanquipag cutimunäpagna caycashgäta. \v 34 Canan cawaycag runacuna manarag wanuptinmi lapan tsay nishgäcuna cumplengapag. \v 35 Jana patsa y cay patsa ushacaptinpis noga nishgäcunaga lapanmi cumplengapag. \s1 Jesucristo imay höra cutimunanpag cashganta pipis mana musyashgan \r (Marcos 13.32-37; Lucas 17.26-30, 34-36) \p \v 36 “Imay junag imay höra cutimunäpag cashgantaga manami angilcunapis ni nogapis musyätsu. Tsaytaga Tayta Dioslami musyan. \p \v 37 “Noé cawanan witsan diluvio elagpita cashgannogmi \nd nogapis\nd* elagpita cutimushagpag. \v 38 Noé cawanan witsanpis diluvio manarag captinmi runacunaga micur, upyar y majatsacar caycargan. Tsaynog cawapäcorgan arcaman Noé yaycushgan junagyagmi. \v 39 Tsaynog carcaycaptinmi elagpita fiyupa tamyar cay patsaman yacu juntargan. Tsaynogpami arcaman mana yaycog lapan runacuna shengaypa wanorgan. Tsaynoglami runacuna mana musyashgan höra \nd nogapis\nd* elagpita cutimushagpag. \p \v 40 “Cutimunä junagmi ishcay runacuna chacrancho aruycagpita chasquicamag cagta pushacushag y mana chasquicamag cagtanami cacharishag. \v 41 Maraycho ishcay warmicuna agacuycagpita chasquicamag cagta pushacushag y mana chasquicamag cagtanami cacharishag. \v 42 Tsaynog caycaptenga gamcuna shuyarpaycämanqui camaricushgala. Manami musyanquitsu imay höra cutimunäpag cashgantapis. \p \v 43 “Pipis wayinta suwapänanpag cashganta musyarga mana punuypami wayinta täpanman. \v 44 Tsaynogla gamcunapis camaricushgala carcaycay. Mana musyashgayqui hörami elagpita \nd noga\nd* cutimushagpag. \s1 Jesucristo cutimunanpag camaricushga canantsipag yachatsishgan \r (Lucas 12.41-48) \p \v 45 “Patronnin maypapis ilarga más yäracuypag cag ashmaynintami haciendancho patronyapänanpag churan. Tsaymi tsay ashmayga mincaynincunatapis höralancho garatsin. \v 46 Patronnin cutimur yätsishgannog ali ruraycagta tariycorga: ‘Ali ashmaymi canqui’ nengapag. \v 47 Tsaynog nishpanmi patronnin tsay ashmaypa maquinman churanga lapan imaycantapis ricananpag. \v 48-49 Mana yäracuypag cag ashmaymi itsanga: ‘Patronnë manaragmi cutimongaragtsu’ nir ashmay mayinta magan y borrächucunawan micur upyar jitaräcun. \v 50 Tsaynog caycaptinmi mana musyashgan höra elagpita patronnin cutimonga. \v 51 Patronnin yätsishganta mana cäsucur lutanta ruraycagta tariycurmi patronnin mana cuyapaypa tsay ashmayta castigangapag. Ishcay cära runacunatawan juntumi Tayta Diosnintsi mana cuyapaypa infiernuman payta gaycongapag. Tsaychömi fiyupa wagar quiruntapis uchongapag.” \c 25 \s1 Chunca jipashcunaman tincutsiypa Jesucristo yachatsishgan \p \v 1 Cutimuptin imanog cananpag cashgantapis tantyatsishpanmi Jesús caynog nergan: “Chunca (10) jipashcunashi farolnincunata camaricurcur shuyarag aywargan casaracog mözu shamuptin paywan fiestaman aywapäcunanpag. \v 2-4 Shuyarag aywarshi pitsga cag jipashcuna aceitinta\f + \fr 25:2-4 \ft Tsay witsan kerosëni manami carganragtsu. Tsaymi olïvu yörapa wayuyninpita rurashga aceitiwan atsquicäreg.\f* apargan farolnincunaman yapananpag. Pitsga cag jipashcunanashi itsanga aceitinta mana apargantsu. \v 5 Casarag mözu mana chayaptinshi shuyarpaycashgalancho lapan punucäcorgan. \p \v 6 “Tsaynog punucashga caycaptinshi pulan pagas höranog caynog gayacamushgan mayacämorgan: ‘¡Casaracog mözu aywaycämunnami!’ \v 7 Tsaynog gayacamushganta mayarshi lapan jipashcuna jucla sharcorgan payta chasquicunanpag. \v 8 Tsaychömi farolnincunaman yapananpag aceitita mana apag jipashcuna waquin cag jipashcunata caynog nergan: ‘Farolnë upicaycannami. Aceitiquita raquipaycalämay farolnëman winanäpag.’ \v 9 Tsaynog niptinmi aceiti apag jipashcuna caynog nergan: ‘Raquipaptëga manami aypangatsu quiquëcunapagpis. Tsaypa trucanga aceiti ranticogcunaman aywar jucla rantipäcamuy.’ \v 10 Aceiti ranteg aywapäcushganyagshi casarag mözu chämorgan. Listu shuyarpaycagcunatashi fiestaman pushargan. Fiestaman yaycurirnashi puncuta wichgacarcamorgan. \v 11 Aceitita ranteg aywashganpita cutirnashi tarergan puncu wichgaraycagta. Tsayshi gayacärergan: ‘¡Puncuta quichapaycalämay, tayta!’ nir. \v 12 Tsauraga casaracog mözushi ruripita contestamorgan caynog nir: ‘Gamcunataga manami reguëtsu. ¿Pirag cacunquipis?’ ” \p \v 13 Tsaynog yacharcatsir Jesús caynog nergan: “¡Gamcunapis camaricushgala carcaycay! Nogaga elagpitami cutimushag. Manami musyapäcunquitsu imay junag ni imay höra cutimunäpag cashgantapis.” \s1 Ashmaynincuna arunanpag patronnin guellayta camaripashgan \r (Lucas 19.11-27) \p \v 14 Tsaypitanami Jesús caynog nergan: “Juc rïcu runashi juc nacionpa aywacur ashmaynincunata guellayninta cachapargan cutimushganyag tsay guellaywan arunanpag. \v 15 Habilidänincuna imanog cashgantapis shumag tantyaycurshi jucninta cachapargan pitsga waranga (5,000) guellayta, jucninta ishcay waranga (2,000) guellayta y jucnintanashi cachapargan juc waranga (1,000) guellayta. Nircurshi carupa aywacorgan. \v 16 Pitsga waranga guellayta chasqueg cäga shumag negociuta rurarshi pitsga waranga masta gänargan. \v 17 Ishcay waranga guellayta chasqueg cagpis tsaynoglashi shumag negociuta rurar ishcay waranga masta gänargan. \v 18 Juc waranga guellayta chasqueg cagshi itsanga pañuëluwan shumag guepiycur pampaycorgan. \p \v 19 “Tsaypitanashi tsay ashmaycunapa patronnin cutimur camaripashgan guellaynincunata cuentata manargan aycata guellaynin wachashgantapis. \v 20 Tsaynog cuentata manaptinshi pitsga waranga guellayta chasqueg cäga pitsga waranga masta entregargan. Tsayshi tsay ashmay caynog nergan: ‘Pitsga waranga guellayta cachapämashgayquiwan pitsga waranga mastami gänashcä, tayta.’ \v 21 Tsaynog niptinshi patronnin caynog nergan: ‘Gamga ali ashmaymi canqui. Walcalapitapis shumag guellayta miratsishgayquipitami cananga más mandag canayquipag churashayqui. Tsaynog cashgayquipitami cananga cushicur fiestata rurashun.’ \p \v 22 “Tsaynoglashi chayargan ishcay waranga guellayta chasqueg cagpis caynog nishpan: ‘Tayta, ishcay waranga guellayta cachapämashgayquiwan ishcay waranga mastami gänashcä.’ \v 23 Tsaynog niptinshi patronnin caynog nergan: ‘Gampis ali arog ashmaymi canqui. Walcalapitapis shumag guellayta miratsishgayquipitami cananga más mandag canayquipag churashayqui. Tsaynog cashgayquipitami cananga cushicur fiestata rurashun.’ \p \v 24 “Tsaynoglashi juc waranga guellayta chasqueg ashmayninpis chayaycur caynog nergan: ‘Noga musyämi fiyu cashgayquita, tayta. Gamga mana murushgayquimanmi cosechag aywanqui. \v 25 Tsaynog fiyu cashgayquita musyarmi gamta mantsacur guellayniquita pampaycorgä. Tsaymi gayatsimaptiqui cashgalanta guellayniquita apamushcä.’ \v 26-27 Tsaynog niptinshi patronnin caynog nergan: ‘¡Gamga mana yäracuypag guella ashmaymi canqui! Mana murushgäpita cosechag cashgäta musyaycarga ¿imanirtag guellaynëta banculamanpis mana churargayquitsu mirashgatana cutimur shuntacunäpag?’ \v 28 Nircurnashi tsaycho caycag runacunata patrón caynog nergan: ‘¡Shuntapäcuy tsararaycashgan guellaynëta! ¡Nircur goycuy chunca (10) cuti más guellay miratseg cagta! \v 29 Guellayta camaripashgäta miratsegcunaga mastami chasquenga. Mana miratsegcunami itsanga tsararashgalantapis guechushga canga. \v 30 Tsaynog captenga cay mana ali ashmayta tsacayman garguy. Tsaychömi fiyupa wagar quiruntapis uchongapag.’ \s1 Juicio final junag imanog cananpag cashganpita Jesucristo yachatsishgan \p \v 31 “Lapan angilnëcunawan cutimurmi chip-chipyaycag trönöman \nd noga\nd* jamacushag lapan runacunata juzganäpag. \v 32 Tsay junäga may-tsay nacionpitami lapan runacunata angilnëcunawan shuntatsimushag. Tsaynog shuntarcatsimurnami raquishagpag uysha mitseg uyshancunata cabracunapita raquishgannog. \v 33 Tsaychömi mana chasquicamag runacunata raquishag itsognë cagman y chasquicamag runacunatana derëchä cagman. \v 34 Tsaynog raquircurnami derëchächo caycagcunata caynog nishag: ‘Gamcunataga Tayta Dios pasaypami cuyashunqui. Naupäman shapäcamuy lapan camarishgäcunata chasquipäcunayquipag. Tsaytaga Tayta Diosnintsi gamcunapag camarishga cay patsata manarag camarmi. \v 35 Gamcunami yarganaycar puriptë garamashcanqui. Tsaynogpis yacunaycar puriptë upunäpag yacuta gomashcanqui. Tsaynoglami wayiquiman chämuptëpis posädatsimashcanqui. \v 36 Röpaynag captëpis gamcunami jaticunäpag röpata camaripämashcanqui. Gueshyaptëpis gamcunami jampimashcanqui. Carcilcho captëpis gamcunami watucamashcanqui.’ \p \v 37 “Tsaynog niptëmi tsay runacuna caynog tapumangapag: ‘Tayta, ¿imaytag micanar puriycagta garashcä? Tsaynogpis ¿imaytag yacunar puriycagta upunayquipag yacuta goshcä? \v 38 Tsaynogpis ¿imaytag wayëman chämushcanqui posädatsinäpag? Tsaynogpis ¿imaytag röpaynag caycaptiqui jaticunayquipag röpata camaripashcä? \v 39 Tsaynogpis ¿imaytag gueshyaptiqui o carcilcho captiqui watucog shamushcä?’ \v 40 Tsaynog nimaptinmi caynog nishag: ‘Yäracamagcunata mayganpis yanapag cagcuna nogata yanapamagnogmi cashcanqui.’ \p \v 41 “Nircurmi itsognëcho caycag runacunata caynog nishag: ‘¡Gamcunataga Satanaspag y demoniucunapag camarishga caycag infiernumanmi canan gaycushayqui imayyagpis tsaycho rupar nacanayquipag! \v 42 Gamcunaga yarganaycar puriptëpis manami garamashcanquitsu. Tsaynogla yacunaycar puriptëpis manami upunäpag yacuta gomashcanquitsu. \v 43 Tsaynoglami wayiquiman chämuptëpis mana posädatsimashcanquitsu. Röpaynag caycaptëpis manami jaticunäpag röpata camaripämashcanquitsu. Gueshyaptëpis carcilcho wichgaraptëpis manami watucamashcanquitsu.’ \p \v 44 “Tsaynog niptëmi itsognëcho cag runacunapis caynog tapumanga: ‘¿Imaytag gam micanaycagta, yacunaycagta, wayëman chayaycämogta, röpaynagta, gueshyaycagta, carcilcho wichgaraycagta ricaycar mana yanapashcätsu, tayta?’ \v 45 Tsaymi paycunata caynog nishag: ‘Nacaycho cagcunata mana cuyapar nogatami mana cuyapämashcanquitsu.’ ” \p \v 46 Tsaynog wilaparcushpan Jesús caynog nergan: “Tsay mana cuyapäcog runacunaga infiernuchömi imayyagpis nacapäcongapag. Tayta Dios munashgannog yanapäcog runacunami itsanga imayyagpis gloriacho cawangapag.” \c 26 \s1 Jesucristuta wanutsinanpag mandag cüracuna wilanacushgan \r (Marcos 14.1-2; Lucas 22.1-2; Juan 11.45-53) \p \v 1 Tsaynog yacharcatsirmi discïpuluncunata Jesús caynog nergan: \v 2 “Musyashgayquinogpis Pascua aniversario galaycunanpag ishcay junaglanami pishiycan. Tsaychömi runacuna \nd nogata\nd* crucificamangapag.” \p \v 3 Tsaypita mandag cüracuna y Israel mayor runacuna juntacargan más mandag cüra Caifaspa wayinman. \v 4 Tsaychömi wilanacärergan runacunata mana musyatsiylapa Jesusta tsarircur wanutsinanpag. \v 5 Tsaymi caynog wilanacärergan: “Fiestachöga ama tsarishuntsu. Fiestacho tsariptintsega contrantsimi runacuna sharcongapag.” \s1 Jesucristupa umanman perfümita warmi winapashgan \r (Marcos 14.3-9; Juan 12.1-8) \p \v 6 Tsaypitanami Betania marcaman Jesús aywargan lepröso nipäcushgan Simonpa wayinman. \v 7 Tsaymanmi juc warmi chayargan “alabastro” nishgan rumipita rurashgan botëllanwan perfümin aptashga. Tsay perfümega pasaypa chaninmi cargan. Mësacho Jesús caycaptinmi tsay warmega paypa umanman tsay perfümita winapargan. \v 8 Discïpuluncuna tsayta ricar rabiashpan caynog nipäcorgan: “¿Imapagtag manacaglapag jichar perditsishga tsay perfümita? \v 9 Tsaynog perditsinanpa trucanga nogantsita goycamashwan cargan ali chanincho ranticuycur wactsacunata yanapanantsipag.” \p \v 10 Tsay nishgancunata mayarmi Jesús caynog nergan: “Cay warmi alitami ruraycan. Tsaynog caycaptenga ¿imanirtag payta jamurpaycanqui? \v 11 Wactsacunaga yanapanayquipag imaypis caycangami. Nogaga mananami gamcunawan cashagpagnatsu. \v 12 Pampashga canäpagmi cay warmega perfümita winapämar camariycäman. \v 13 Perfümita cay warmi winapämashgantaga may-tsaychöpis musyapäcongami.” \s1 Jesucristuta entregananpag mandag cüracunawan Judas Iscariote conträtuta rurashgan \r (Marcos 14.10-11; Lucas 22.3-6) \p \v 14 Tsaypitanami Jesuspa discïpulun Judas Iscariote aywargan mandag cüracunaman. \v 15 Chayaycurmi paycunata caynog nergan: “Runacuna mana cashgancho Jesusta prësu tsarinayquipag wilaptë ¿aycatatag pägamanquipag?” \p Tsaynog niptinmi: “Nogacuna pägashayqui quimsa chunca (30) yorag guellaytami” nishpan guellayta yupapargan. \v 16 Tsaynog päguta chasquircurmi Judas yarpachacorgan imay höra wilacog cutinanpagpis. \s1 Pascua cënayta discïpuluncunawan Jesucristo micushgan \r (Marcos 14.12-21; Lucas 22.7-14, 21-23; Juan 13.21-30) \p \v 17 Levadüraynag Tantata Micunan aniversario galaycunan junagmi discïpuluncuna Jesusta taporgan caynog nir: “¿Maychötag camaripäcamushag Pascua cënayta micunantsipag, tayta?” \p \v 18 Tsaynog niptinmi Jesús caynog nergan: “Marcaman aywar juc runata caynog nipäcunqui: ‘Wanunanpag höran cercana captinshi discïpuluncunawan Pascua cënayta wayiquicho micuyta munaycan.’ ” \p \v 19 Jesús yätsishgannogla aywarmi discïpuluncunaga Pascua cënayta tsay wayicho camaripäcorgan. \v 20 Patsa tsacaycaptinnami chunca ishcay (12) acrashgan cag discïpuluncunawan Jesús mësaman jamacorgan. \v 21 Tsauraga micurcaycashgancho Jesús caynog nergan: “Gamcunapita jucniquimi conträcunapa maquinman entregamangapag.” \p \v 22 Niptin laquicärishpan jucnin jucnin caynog nir Jesusta tapupäcorgan: “¿Nogatsurag caycä, tayta?” \p \v 23 Tsauraga Jesús nergan: “Plätucho nogawan juntu tantata ushmatseg cagmi conträcunapa maquinman entregamangapag. \v 24 Tayta Diospa palabrancho escribiraycashgannogla fiyupa nacar wanunäpagmi caycä. \nd Nogata\nd* entregamag runami itsanga juicio final junag pasaypa laquicongapag. Payga ama yurinmanpistsu cargan.” \p \v 25 Tsaynog niptinmi contran sharcog Judasga Jesusta taporgan caynog nir: “¿Nogatsurag caycä, tayta?” \p Niptin Jesús nergan: “Quiquiquimi nishcanqui.” \s1 Santa Cënata discïpuluncunawan Jesucristo upushgan \r (Marcos 14.22-26; Lucas 22.14-20; 1 Corintios 11.23-25) \p \v 26 Tsaypitanami tantata aptarcur Tayta Diosta Jesús manacur agradëcicorgan. Nircurnami paquircur paquircur discïpuluncunata ayporgan caynog nishpan: “Cay tantata lapayqui micapäcuy. Cay tantaga cuerpömi.” \p \v 27 Tsaynoglami vïnuyog väsuta aptarcur Tayta Diosta manacur agradëcicorgan. Nircurnami discïpuluncunata macyargan caynog nir: “Lapayqui cay vïnuta upupäcuy. \v 28 Cay vïnoga yawarnëmi. Yawarnëta jichar wanushgä hörami Tayta Dios mushog conträtuta ruranga pï-maytapis chasquicamagcunata perdonananpag. \v 29 Yapayga manami vïnuta upushagnatsu Tayta Diospa naupancho gamcunawan upunantsiyag.” \p \v 30 Salmucunata cantarcurnami discïpuluncunawan Jesús aywapäcorgan Olivos lömaman. \s1 Pedro ñëgananpag cagta Jesucristo nishgan \r (Marcos 14.27-31; Lucas 22.31-34; Juan 13.36-38) \p \v 31 Olivos lömaman chayaycurmi Jesús nergan: “Canan tsacay lapayqui cachariycamarmi gueshpir aywacärinquipag. Tayta Diosnintsipa palabranchöpis caynogmi niycan: ‘Uysha mitsegta wanuycatsiptë uyshancuna mashtacarmi aywacärenga.’\x + \xo 26:31 \xt Zacarías 13.7\x* \v 32 Tsaynog captinpis wanushgäpita cawarircamur gamcunapita más puntatami Galileaman aywashag tsaycho tincunantsipag.” \p \v 33 Tsauraga Pedro nergan: “Waquin cag cacharishuptiquipis nogaga manami cachashayquipagtsu, tayta.” \p \v 34 Tsaynog niptinmi Pedruta Jesús caynog nergan: “Canan tsacay gällu manarag cantaptinmi quimsa cuti reguimashgayquita ñëgamanquipag.” \p \v 35 Tsauraga Pedro caynog nergan: “¡Ishcantsita wanutsimänantsi captinpis manami ñëgashayquipagtsu, tayta!” \p Waquin cag discïpuluncunapis tsaynoglami nipäcorgan. \s1 Getsemanïcho Tayta Diosta Jesucristo manacushgan \r (Marcos 14.32-42; Lucas 22.39-46) \p \v 36 Olivos lömacho caycag Getsemaní huertaman discïpuluncunawan chayaycurmi Jesús caynog nergan: “Tayta Diosta manacamushgäyag gamcuna caylacho jamarpaycay.” \p \v 37 Nircur Pedruta y Zebedeupa tsurincuna Santiaguta y Juanta más washa läduman pushargan. Tsaychömi fiyupa laquicur caynog nergan: \v 38 “Wanuyparagmi laquicuy tsarimashga. Gamcunapis Tayta Diosta manacushpayqui caylacho shuyarpaycämay.” \p \v 39 Tsaynog nircurmi más washa läduman aywargan Tayta Diosta manacunanpag. Tsaychömi gongurpacuycorgan hasta urcunpis pampaman töpananyag. Tsaynog gongurpacuycurmi Tayta Diosta manacorgan caynog nir: “Papá, nacanäpag caycashgäpita salvaycalämay. Itsanga noga munashgänöga ama catsuntsu, sinöga gam munashgayquinog cayculätsun.” \p \v 40 Tsaynog manacushganpita cutishpanmi tarergan quimsan discïpuluncuna punucashga caycagta. Tsauraga Pedruta caynog nergan: “Tayta Diosta manacushgäyag ¿manacu juc höralapis ricchayta camäpacärishcanqui? \v 41 Punushgayquipita ricchayna. Diosta manacäriy Satanasta mana cäsupänayquipag. Cäsupayta mana munarpis Tayta Diosta mana manacorga cäsupanquipagmi.” \p \v 42 Tsaynog nircurmi yapay cutiycur Tayta Diosta manacorgan caynog nir: “Runacuna nacatsimar wanutsimänanpag captinpis gam munashgayquinog cayculätsun, papá.” \p \v 43 Tayta Diosta manacushganpita yapay cutiycur tarergan quimsan discïpuluncuna pasaypa punucashga caycagta. \v 44 Tsaynog caycagta ricaycurpis yapay cutiycurmi Tayta Diosta manacorgan puntata manacushgannogla. \v 45 Tsaypitanami yapay cutiycur paycunata nergan: “¿Cananpis gamcuna jinalacu punurcaycanqui? ¡Ricchapäcuy! Tayta Diospita shamushga captëpis höra chämushganami jutsasapa runacunapa maquinman \nd nogata\nd* entregamänanpag. \v 46 ¡Sharcapäcuyna! Conträcunapa maquinman entregamänanpag cag runa aywaycämunnami.” \s1 Jesucristuta prësu tsaripäcushgan \r (Marcos 14.43-50; Lucas 22.47-53; Juan 18.3-12) \p \v 47 Discïpuluncunawan Jesús parlaycaptinmi Judas Iscariote chayargan atsca runacunata pushashga. Judasga Jesuspa discïpulunmi cargan. Tsay runacunami chayargan espädancuna y garrotincuna aptashga. Jesusta prësu tsarinanpag tsay runacunata cachargan mandag cüracuna y Israel mayor runacunami. \v 48 Tsayman manarag chayarmi Judasga pushashgan runacunata yätsergan caynog nir: “Mayganpis mutsashgä cagmi Jesusga canga. Payta prësu tsaripäcunqui.” \v 49 Tsaymi chayaycur Judasga Jesusta saludashpan mutsaycorgan. \v 50 Tsaynog saludaptinmi Jesús caynog nergan: “Judas, ¿caymanpis aywaycamunquiragcu?” \p Tsaynog niptinmi runacunaga Jesusta jucla prësu tsarergan. \p \v 51 Prësu tsariptinmi espädanta jorgurishpan juc discïpulun más mandag cürapa ashmayninpa rinrinta roguriycorgan. \v 52 Tsaynog ruraptinmi Jesús caynog nergan: “Espädayquita cutitsiy churaräcunanman. Pipis espädawan runa mayinta wanutseg cäga espädawanmi wanutsishga canga. \v 53 ¿Gam manacu musyanqui Tayta Diosta manacuptëga washämänanpag chunca ishcay (12) tröpa\f + \fr 26:53 \ft Tsay witsan juc tröpacho cargan sogta waranga (6,000) soldäducuna. Tsaymi Jesús nergan ganchis chunca ishcay waranga (72,000) angilcunata cachamunanpag cashganta.\f* angilcunata cachamunanpag cashganta? \v 54 Washämänanpag manacuptëga ¿imanogparag cumplenga runacuna wanutsimänanpag Tayta Diospa palabrancho escribiraycashganpis?” \p \v 55 Nircurna tsay runacunata Jesús caynog nergan: “¿Imanirtag suwa captënogpis gamcuna shamushcanqui espädayquiwan y garrotiquiwanpis prësu tsarimänayquipag? Nogaga waran waranmi templo patiucho yachatsergä. ¿Imanirtag tsaychöga prësu mana tsarimargayquitsu? \v 56 Tsaynog captinpis prësu tsarimänayquipag gamcuna shapäcamuptiquimi Tayta Diosnintsipa profëtancuna escribishgan cumpliycan.” \p Jesusta prësu tsariptinnami discïpuluncuna gueshpir aywacärergan japalanta cachaycur. \s1 Más mandag cüra Jesucristuta tapushgan \r (Marcos 14.53-65; Lucas 22.54-55, 63-71; Juan 18.13-14, 19-34) \p \v 57 Jesusta prësu tsarircurmi apapäcorgan más mandag cüra Caifaspa wayinman. Tsaychömi Moisés escribishganta yachatsegcuna y Israel mayor runacunapis juntacashga caycargan. \v 58 Jesusta tsayman apapäcuptinmi caru guepalanta Pedro gatirargan. Caifaspa wayinman chayaycur paypis yaycorgan patio rurinyag. Tsayman yaycurir templo täpag wardiacunawan jamaraycargan ima pasashgantapis ricananpag. \p \v 59 Mandag cüracuna y autoridäcunanaga imanogpapis Jesusta wanutsinantami munapäcorgan. Tsaymi ashipäcorgan pilapis Jesús mana parlacushganta jitapänanpag. \v 60 Tsaynog ashiptin atscagmi Jesús mana parlacushganta tumpargan. Tsaynog tumpaptinpis manami ima jutsantapis taripäcorgantsu wanutsishga cananpag. Tsaypita ishcay runacuna caynog nergan: \v 61 “Cay runaga nergan templuta juchuratsir quimsa junaglata yapay sharcatsinanpagmi.”\x + \xo 26:61 \xt San Juan 2.19-21\x* \p \v 62 Tsauraga más mandag cüra caynog nir Jesusta taporgan: “¿Manacu imatapis ninqui tsaynog jitapäshuptiqui? ¿Imanirtag contrayqui tsaynog parlarcaycan?” \p \v 63 Tsaynog tapuptinpis manami imatapis Jesús parlacorgantsu. Tsaymi más mandag cüra caynog nergan: “Lapanpag munayniyog Tayta Dios ricaycämaptintsimi gamta tapö: ¿Rasunpacu Tayta Dios cachamushgan Cristo caycanqui? Tsaynogpis ¿rasunpacu Diospa tsurin canqui?” \p \v 64 Tsaynog tapuptinmi Jesús nergan: “Au, nishgayquinog rasunpami caycä. Tsaymi \nd nogata\nd* ricapäcamanquipag lapanpag munayniyog Tayta Diospa derëcha cag naupancho jamaraycagta. Tsaynogpis pucutay janancho aywaycämogtami ricapäcamanquipag.”\x + \xo 26:64 \xt Salmo 110.1; Daniel 7.13\x* \p \v 65 Tsaynog niptin más mandag cüra pasaypa rabiashpan sotänantapis rachir ushar caynog nergan: “¡Cay runaga Dios-tucuycanmi! Tsaynog niycaptenga ¿imapagnatag más testïgutapis ashishun? Gamcuna mayapäcushcanquimi Dios-tucur parlaycashganta. \v 66 Tsaynog captenga ¿imanipäcunquitag?” \p Tsauraga tsaycho caycag runacuna caynog nipäcorgan: “¡Jutsayogmi caycan! ¡Wanutsishga catsun!” \p \v 67 Tsaynog nirmi Jesuspa cäranman paycuna togapargan y cutapäcorgan. Waquinnami lagyar ushapäcorgan caynog nir: \v 68 “Tayta Diosnintsi cachamushgan Cristo carga mä nimay pï magashushgayquitapis.” \s1 Jesucristuta Pedro ñëgashgan \r (Marcos 14.66-72; Lucas 22.56-62; Juan 18.15-18, 25-27) \p \v 69 Tsayyäga Pedro jamaraycargan sawan rurinchömi. Tsaycho jamaraycagta ricarmi juc ashmay jipash caynog nergan: “Gamta ricashcä Galileapita cag Jesuswan puriycagtami.” \p \v 70 Tsaynog niptinmi lapan runacuna mayaycaptin Pedro caynog nergan: “Manami musyätsu imapita parlapaycämashgayquitapis.” \p \v 71 Tsaynog nircushpanmi Pedroga puncu naupanman aywargan. Tsaychöpis juc jipash payta ricaycur runacunata caynog nergan: “Nogapis cay runataga ricargä Nazaretpita cag Jesuswan puriycagtami.” \p \v 72 Tsaynog niptin Pedro jurashpan caynog nergan: “¡Nogaga manami reguëtsu tsay runataga!” \p \v 73 Tsaypita maylantana tsaycho caycag runacuna Pedruman aywaycur caynog nipäcorgan: “¡Gamga rasunpami paywan pureg canqui! Parlacuyniquipis pay-niragmi caycan.” \p \v 74 Tsaynog niptinmi Pedro jurashpan caynog nergan: “¡Tsay runaga pishi cacunpis! ¡Paytaga manami reguëtsu!” \p Tsaynog niycaptinmi gällu cantarcorgan. \v 75 Tsaynog cantarcuptinmi Pedro jinan höra yarparcorgan Jesús caynog nishganta: “Manarag gällu cantaptinmi quimsa cuti reguimashgayquita ñëgamanquipag.” Tsay nishganta yarparcurmi Pedro wagtaman yargurir pasaypa laquicushpan maquinta chogpacurcur wagargan. \c 27 \s1 Pilätuman Jesucristuta prësu apapäcushgan \r (Marcos 15.1; Lucas 23.1-2; Juan 18.28-32) \p \v 1 Tsaypita patsa waraycaptinnami lapan mandag cüracuna y Israel mayor runacuna juntacaycur wilanacorgan Jesusta imanogpapis wanutsinanpag. \v 2 Wilanacurcurnami liyarcur Jesusta apatsipäcorgan Israel nacionpa mandagnin Pilätuman. \s1 Judas Iscariote jurcacushgan \r (Hechos 1.18-19) \p \v 3 Jesusta wanutsinanpag Israel mayor runacuna wilanacushganta musyaycurmi Judas Iscariote fiyupa laquicorgan. Tsaymi chasquishgan quimsa chunca (30) yorag guellayta cutitsergan mandag cüracunaman. \v 4 Cutitsirmi paycunata caynog nergan: “Jutsaynag runata maquiquiman entregar jutsatami rurashcä, taytacuna.” \p Tsaynog niptinmi caynog nipäcorgan: “¡Imanogpis cacuy! ¡Nogacunataga manami imapis gocamantsu!” \p \v 5 Tsaynog niptinmi Judasga chasquishgan guellayta templuman jitariycur aywacorgan. Nircurnami jurcacorgan. \p \v 6 Tsauraga mandag cüracuna tsay guellayta shuntarcur caynog nipäcorgan: “Cay guellayga runapa yawarninpa chaninmi. Tsaynog caycaptenga manami ofrendacunaman talutsishwantsu.” \p \v 7 Tsaynog nirmi wilanacorgan tsay guellaywan manca rurag runapa chacranta rantinanpag. Tsay chacrata rantergan jäpa runacuna wanuptin tsayman pampananpagmi. \v 8 Jesuspa yawarnin chanin captinmi tsay chacrata runacuna jutinta churapargan “Yawar Pampa” nishpan. \v 9 Mandag cüracuna chacrata tsaynog rantiptinmi Tayta Diosnintsipa unay profëtan Jeremías escribishgan cumplergan. Tsay escribishganga caynogmi niycan: \q1 “Paypa preciun ayca cananpagpis Israel runacuna nishgannoglami quimsa chunca (30) guellayta chasquipäcorgan. \q1 \v 10 Tsay guellaywanmi Tayta Dios nimashgannogla manca rurag runapa chacranta rantipäcorgan.”\x + \xo 27:10 \xt Zacarías 11.12-13; Jeremías 32.6-9\x* \s1 Jesucristuta Pilato tapushgan \r (Marcos 15.2-5; Lucas 23.3-5; Juan 18.33-38) \p \v 11 Israel nacionpa mandagnin Pilätuman Jesusta prësu chayatsiptinmi pay Jesusta taporgan caynog nir: “¿Rasunpacu gamga canqui Israel runacunapa mandagnin rey?” \p Tsaynog tapuptinmi Jesús caynog nergan: “Gam nishgayquinoglami rasunpa caycä.” \p \v 12 Tsaycho mandag cüracuna y Israel mayor runacuna imaycata jitapaptinpis Jesús manami imatapis rimacorgantsu. \v 13 Tsaymi Pilato taporgan: “¿Manacu imatapis ninqui contrayqui jitapaycäshuptiquipis?” \p \v 14 Tsaynog niptinpis Jesusga manami imatapis rimacorgantsu. Tsaymi Pilätoga imaniytapis mana camäpacorgantsu. \s1 Jesucristuta crucificananpag Pilato mandashgan \r (Marcos 15.6-15; Lucas 23.13-25; Juan 18.39-19.16) \p \v 15 Cada watami Pascua aniversariucho Pilato cachareg juc prësuta runacuna manacushgan cagta. \v 16 Tsaychömi prësu wichgaraycargan pï-maypitapis reguishga Barrabás jutiyog fiyu runa. \v 17-18 Israel runacunapa autoridänincuna Jesusta chiquir payman prësu apashganta musyarmi tsaycho juntacashga caycag runacunata Pilato taporgan caynog nir: “¿Maygan prësutatag cacharinäta munapäcunqui? ¿Barrabastacu? ¿O Cristo nishgan Jesustacu?” \p \v 19 Pilato tsaycho juzgar jamaraycaptinmi warmin wilacatsergan caynog nir: “Tsay runaga jutsaynagmi. Ama imatapis ruraytsu paypa contran. Canan pagas pasaypa mana alicunatami sueñupäcushcä prësu tsarishganpita.” \p \v 20 Tsaynog wilacatsiptin Jesusta Pilato cachariyta munaptinpis tsaycho caycag mandag cüracuna y Israel mayor runacunapis runacunata shimita jatipargan Barrabasta cacharir Jesusta wanutsinanpag. \v 21 Tsaymi: “¿Maygantatag cacharishag?” nir Pilato tapuptin runacuna: “Barrabasta cachariyga” nipäcorgan. \p \v 22 Tsaynog niptin Pilato caynog nergan: “Tsaynog captenga prësu apamushgayqui Cristo nishgan Jesustaga ¿imatatag rurashag?” \p Tsaynog niptinmi lapan runacuna: “¡Crucificashga catsun!” nipäcorgan. \p \v 23 Tsauraga Pilato caynog nergan: “Crucificashga cananpäga ¿ima jutsatatag rurashga?” \p Tsaynog niptin runacuna masrag nipäcorgan: “¡Crucificatsiy!” \p \v 24 Runacuna tsaynog gaparpaptinmi ima ruraytapis Pilato mana camäpacorgantsu. Tsaymi yacuta apaycatsimur lapanpa naupancho maquinta maylacushpan caynog nergan: “Nogaga manami jutsayogtsu cä cay jutsaynag runata wanutsishgayquipita. ¡Gamcuna munashgayquita ruracäriy!” \p \v 25 Tsaynog niptin runacuna caynog nipäcorgan: “Nogacuna y wamräcunami cay runa wanushganpita jutsayog capäcushag.” \p \v 26 Runacuna tsaynog niptinmi Barrabasta Pilato cacharergan. Nircurna Jesusta astarcatsir entregaycorgan crucificashga cananpag. \s1 Jesucristuta soldäducuna asipashgan \r (Marcos 15.16-20; Juan 19.2-3) \p \v 27 Tsaypita soldäducuna Jesusta apargan palacio patiuman. Tsaymanmi lapan soldäducuna juntapargan. \v 28 Nircurmi payta asipänan cashga röpanta logtiparir aylupargan rey jaticunan puca-chicnu cäpata \v 29 Tsaynogpis cashapita awashga corönata umanman jatipargan. Derëcha cag maquinmannami värata aptapargan. Nircurmi naupanman gongurpacuycur asipar caynog nergan: “¡Alabashga catsun Israel runacunapa mandagnin rey!” \p \v 30 Tsaynogpis togapar ushargan. Aptaraycashgan värata guechurir trucapänacuypa tsaywan umacho wirupäcorgan. \v 31 Tsaynog asiparcurmi aylupashgan puca cäpata logtiparcur quiquinpa röpantana Jesusta jatipargan. Nircurmi crucificananpag apapäcorgan. \s1 Jesucristuta crucificashgan \r (Marcos 15.21-32; Lucas 23.26-43; Juan 19.17-27) \p \v 32 Crucificananpag apaycarmi tincorgan Cirene marcapita Simón runawan. Paytami Jesús apaycashgan cruzta umrutsergan. \p \v 33 Nircurnami Jesusta chayatsipäcorgan Gólgota nishganman. Gólgota ninanga cargan “Calavëra” ninanmi. \v 34 Tsaychömi vïnuta talutsergan asgag jachawan Jesusta uputsinanpag. Tsaynog uputsiyta munapäcuptinpis Jesús yawarcur manami upuyta munargantsu. \p \v 35 Nircurnami Jesusta crucificapäcorgan. Crucificaycurnami Jesuspa röpanpag soldäducuna suertita jitapäcorgan mayganpis gänag cag apacunanpag. [Tsaynogpami Tayta Diosnintsipa profëtan caynog escribishgan cumplergan: “Quiquinpura raquipänacunanpagmi röpäpag suertita jitapäcorgan.”]\x + \xo 27:35 \xt Salmo 22.18\x* \v 36 Soldäducunanami tsaycho täpar quëdacorgan. \v 37 Tsaypitanami juc tablaman letrëruta escribircur cruzpa puntanman clävargan. Tsay letrëruchömi caynog escribiraycargan: “Cay runaga Israel runacunapa mandagnin reymi.” \p \v 38 Jesús crucificaraycashgan naupanmanmi ishcay suwa runacunatapis crucificargan, jucnin cagta derëcha cag naupanman y jucagtana itsog cag naupanman. \v 39 Cruzcho caycashganta ricarmi tsaypa pasag runacuna Jesusta asipargan umanta awishpan caynog nir: \v 40 “Templutapis juchurcatsir quimsa junaglata sharcatsinayquipag cashganta niycarga mä salvacuy, ari.\x + \xo 27:40 \xt San Juan 2.19-21\x* Tayta Diosnintsi cachamushgan Cristo rasunpa carga ¿imanirtag cruzpita mana urämunquitsu?” \p \v 41 Tsaynogpis mandag cüracuna, Moisés escribishganta yachatsegcuna, [fariseo runacuna] y Israel mayor runacunapis Jesusta asipashpan caynog nergan: \v 42 “Waquinta salvarpis ¿imanirtag quiquenga salvacuyta mana camäpacuntsu? Israel runacunapa mandagnin rey carga mä cruzpita urämutsun nogantsipis criyinantsipag. \v 43 ‘Tayta Diosmanmi yäracö’ nimargantsichag. Tsaynogpis: ‘Tayta Diospa tsurinmi cä’ nimargantsichag. Rasunpa tsurin captenga cuyapashpan Tayta Diosnintsi maynami cruzpita jorgunman cargan.” \p \v 44 Tsaynoglami naupancho crucificaraycag suwa runacunapis payta ashlergan. \s1 Jesucristo wanushgan \r (Marcos 15.33-41; Lucas 23.44-49; Juan 19.28-30) \p \v 45 Pulan junag caycaptinmi patsa tsacacäcorgan malway intiyag. \v 46 Malway inti caycaptinmi Jesús fuertipa caynog nergan: \tl “Elí, Elí, ¿lama sabactani?”\tl* Tsay ninanga caycan: “Diosnë, Diosnë ¿imanirtag cachaycamashcanqui?” ninanmi.\x + \xo 27:46 \xt Salmo 22.1\x* \p \v 47 Tsaynog nishganta mayarmi tsaycho caycag runacuna waquin nipäcorgan: “Tayta Diosnintsipa profëtan Eliastami gayacuycan.” \p \v 48 Tsaynog niptin juc runa gueru puntanman hisöputa rurarcur pochgog vïnuman ushmatsergan. Nircurna Jesusta shogutsiyta munargan. \v 49 Shiminman churapaptinmi runacuna caynog nipäcorgan: “Ama shogutsiytsu. Canan ricashun mä cruzpita jorgunanpag Elías shamunagcu o manacush.” \p \v 50 Tsaypitanami yapay fuertipa gapararcur Jesús wanorgan. \v 51 Jesús wanushgan hörami templo rurincho tsaparag racta cortïna rachicäcorgan janapita urayag. Tsaymi patsa fiyupa sicsicyaptin gagacunapis rachicargan. \v 52-53 Tsaypita Jesucristo cawarimuptinnami Tayta Dios munashgannog cawag runacunapis panteoncho pamparaycashganpita atsca cawarimorgan. Jerusalén marcaman yaycuptinnami atsca runacuna paycunata ricapäcorgan. \p \v 54 Jesusta täpaycag capitán y soldäduncunapis patsa sicsicyaycagta mayar tsaynogla lapan pasashgancunatapis ricar fiyupa mantsacargan. Tsaymi caynog nipäcorgan: “¡Rasunpami cay runaga Diospa tsurin cashga!” \p \v 55 Tsaychömi atsca warmicuna carulapita ricarpaycargan. Tsay warmicunami Galileapita-patsa Jesusta yanapar paywan aywargan. \v 56 Paycunawanmi caycargan María Magdalena, Santiagupa y Josëpa maman María y Zebedeupa warminpis. \s1 Jesucristuta pampapäcushgan \r (Marcos 15.42-47; Lucas 23.50-56; Juan 19.38-42) \p \v 57 Patsa tsacaycaptinnami Pilato cagman chayargan Arimateapita cag José. Payga rïcumi cargan. Tsaynogpis Jesucristuman yäracog runami cargan. \v 58 Pilato cagman aywaycurmi manacorgan caynog nir: “Jesuspa ayanta cachapaycalämay pampag apanäpag.” Tsaynog manacuptinmi Pilato soldäducunata nergan Jesuspa ayanta cachapänanpag. \v 59 Tsaynog cachapaycuptinnami lïnupita rurashga fïnu säbanaswan pitorgan. \v 60 Nircurnami gagacho tsayrag uchcutsishga sepultüraman Jesusta pampargan. Tsay sepultürataga quiquin pampacunanpagmi uchcutsishga cargan. Tsaypitanami jatuncaray rumiwan sepultürapa puncunta tsapaycur aywacorgan. \v 61 Pay aywacuptinpis María Magdalena y jucag Mariapis Jesuspa sepultüran naupanchömi jamaraycargan. \s1 Soldäducuna Jesucristupa sepultüranta tsapashgan \p \v 62-63 Jesús wanushganpita wara sábado jamay junagnami mandag cüracuna y fariseo runacunapis Pilato cagman aywaycur caynog nipäcorgan: “Tayta, tsay lulacog runa: ‘Wanushgäpita quimsa junagtami cawarimushag’ nishgantami yarparcushcä. \v 64 Tsaymi shamushcä gamta manacog, tayta. Soldäduyquicunawan sepultürata quimsa junagyag täpaycatsilay. Mana täpatsiptiquega tsacaypa shamur discïpuluncuna Jesuspa ayanta suwangapagmi. Nircurnami runacunata criyitsenga: ‘Wanushganpita cawarimushganami’ nir. Tsaynog lulacuptenga masragmi runacuna criyipäconga Jesús ‘Cawarimushagmi’ nishgantapis.” \p \v 65 Tsaynog niptinmi Pilato nergan: “Soldäducunata churapäcamuy täpananpag.” \p \v 66 Tsaynog niptinmi aywaycur sepultüra tsaparaycashgan rumipa juc cuchunta cërawan lagargan pipis quichaptin imaptenga musyacänanpag. Nircurnami soldäducunata tsaycho täparänanpag cachaycur cuticärergan. \c 28 \s1 Wanushganpita Jesucristo cawarimushgan \r (Marcos 16.1-8; Lucas 24.1-12; Juan 20.1-10) \p \v 1 Sábado jamay junag jamaparcurnami domingo tuta tsaca tsacala María Magdalenawan jucnin María aywargan Jesuspa ayanman perfümita winapänanpag. \v 2 Tsaynog aywarcaycaptinmi Tayta Diosnintsi cachamushgan ángil ciëlupita urämuptin patsa fiyupa sicsicyargan. Jesús pamparaycashgan sepultüraman chayaycurmi tsaparag rumita witircatsir jananman jamacuycorgan. \v 3 Tsay ángil elguynogragmi atsicyargan. Röpanpis rajunog yoragmi cargan. \v 4 Angilta ricaycurmi soldäducunaga pasaypa ucacashga ricacorgan. \v 5 Warmicuna chayaptinnami ángil caynog nergan: “Ama mantsacamaytsu. Musyämi crucificaypa wanutsishgan Jesusta ricag shamushgayquita. \v 6 Mananami caychönatsu caycan. Manarag wanur nishushgayquinoglami cawarimushga. Mayman pampashgantapis masqui ricay. Mananami cannatsu.” \p \v 7 Nircurnami tsay warmicunata caynog nergan: “Cananga aywar discïpuluncunata wilapäcuy Jesús cawarimushganta. Tsaynogpis wilanqui Galileaman aywar tsaycho Jesuswan tincunanpag cashganta.” \p \v 8 Ángil tsaynog niptinmi warmicunaga mantsacashga caycashgancho fiyupa cushicushpan Jesuspa discïpuluncunata wilag apurädu aywacärergan. \v 9 Tsaynog apurädu aywarcaycaptinmi paycunata Jesús yuriparcur saludargan. Tsaymi gongurpacuycur chaquinta macalacurcur adorapäcorgan. \v 10 Tsauraga Jesús caynog nergan: “Ama mantsacamaytsu. Discïpulöcunata wilanqui\f + \fr 28:10 \ft Griëgucho niycan: “Wauguëcunata wilanqui.” Tsaynog nergan discïpuluncunapagmi.\f* Galileaman jucla aywananpag. Tsaychönami paycunawan tincushagpag.” \s1 Pamparashganpita Jesucristo elgashganta soldäducuna wilacushgan \p \v 11 Warmicuna cuticäriptinmi sepultürata täpag soldäducunapis Jerusalenman aywar mandag cüracunata wilargan lapan ima pasashgancunatapis. \v 12 Wilaptinmi mandag cüracunaga Israel mayor runacunawan wilanacurcur soldäducunata atsca guellayta pägargan caynog nishpan: \v 13-14 “Jesuspa ayan elgashganta Pilato musyaptenga nogacunami paywan parlashag imatapis gamcunata mana jitapäshunayquipag. Gamcunanami runacunata caynog nipäcunqui: ‘Punucashgäyagmi Jesuspa discïpuluncuna tsacaypa shaycamur ayanta suwar apacushga.’ ” \p \v 15 Tsaymi guellayta chasquircur cüracuna nishgannogla soldäducunaga aywargan runacunata wilapäcunanpag. Tsaynog wilashganpitami hasta cananyagpis Israel runacunaga mana criyipäcuntsu Jesús cawarimushganta. \s1 Ali wilacuyninta wilacunanpag discïpuluncunata Jesucristo cachashgan \r (Marcos 16.14-18; Lucas 24.36-49; Juan 20.19-23; Hechos 1.6-8) \p \v 16 Jesuspa chunca juc (11) acrashgan discïpuluncunanami Galilea provinciaman chayaycur aywapäcorgan mayninchöpis tincunanpag Jesús nishgan jircaman. \v 17 Tsaychömi Jesuswan tincur payta adorapäcorgan. Payta ricaycarpis waquenga manami criyipäcorganragtsu cawarimushganta. \v 18 Naupanman aywaycurmi discïpuluncunata Jesús caynog nergan: “Cay patsachöpis y gloriachöpis lapanpag munayniyog canäpagmi Tayta Dios churamashga. \v 19 Tsaymi gamcunata cachä may-tsay nacionpapis aywar discïpulö cananpag pï-maytapis yachatsinayquipag. Chasquicamagcunataga bautizapäcunqui Taytäpa jutincho, nogapa jutëcho y Santu Espiritupa jutincho. \v 20 Tsaynogpis paycunata yachatsinqui lapan nishgäcunata cäsucärinanpag. Cay patsa ushacaptinpis nogaga gamcunawanmi imaypis caycäshag.” [Amén.]