\id LUK Quechua de Margos-Yarowilca-Lauricocha, Huánuco \h SAN LUCAS \toc1 SAN LUCAS Jesucristupita escribishgan \toc2 SAN LUCAS \toc3 Lc. \mt1 SAN LUCAS \mt2 Jesucristupita escribishgan \ip Lucasmi cay libruta escribergan Jesucristo rurashganta y yachatsishgantapis musyanantsipag. Lucasga mëdicumi cargan. Apóstol Pablo Tayta Diosnintsipa wilacuyninta wilacur puriptinmi paywan purergan. Jesucristo imanog cashgantapis shumag tapucurcurmi Teófilo jutiyog runapag Lucas cay libruta escribergan. Escribinanpäga Teófilushi Lucasta gastuncunapag camaripargan. Tsaynog captinpis manami Teófilulapagtsu Lucas escribergan, sinöga lapan runacuna Jesucristo imata rurashgantapis musyananpagmi. Tsaynogmi Hechos nishgan librutapis pay escribergan. Lucaspita masta musyanayquipag liyinqui Hechos 16.11-16; 20.5-16; 21.1-18; 27.1-44; 28.1-16; Colosenses 4.14; 2 Timoteo 4.11; Filemón 24. \c 1 \p \v 1-4 Cuyay waugui Teófilo: \p Noga Lucasmi cay libruta Jesucristupita gampag escribimö. Jesucristo wilacuyta galaycushganpita-patsami lapan rurashgancunata apostolnincuna ricargan. Ricashgancunata wilacärinanpagmi apostolnincunata Jesús cachargan. Paycuna wilacäriptinmi mayagcuna Jesuspita atscag escribipäcushga. Tsaymi nogapis cay libruta escribë, galaycushganpita-patsa imanog cashgantapis shumag tapucurcur. Tsaynogpami Jesucristupita yachatsishushgayquita más tantyanquipag. \s1 Juan Bautista yurinanpag cashganta ángil wilacushgan \p \v 5 Israel nacioncho Herodes mandag rey cashgan witsanmi juc cüra cargan Zacarías jutiyog. Paymi cargan Abías cürapa castan. Zacariaspa warminmi cargan Elisabet. Paypa taytanpis cürami cargan. \v 6 Paycunaga Tayta Diosnintsi mandashgancunata cumplirmi imaypis cawapäcog. Tsaymi paycunapa wasanta pipis mana rimapäcogtsu. \v 7 Ishcanpis chachanami capäcorgan. Chacwanyashganyagpis Elisabetpa wawan manami cargantsu. \p \v 8 Tsaypitami Zacariaspa y cüra mayincunapapis turnun chayaptinna Jerusalenman aywapäcorgan templucho Tayta Diosnintsita sirvinanpag. \v 9 Tsaychömi imaypis rurashgannog suertitarag jitapäcorgan maygan cürapis templuman incienso rupatseg yaycunanpag. Tsaymi suerti yargamorgan Zacariaspag. \v 10 Tsauraga Zacarías templo rurinman yaycuycur inciensuta rupatsishganyagmi lapan runacuna Tayta Diosta manacurcaycargan templo patiucho. \p \v 11 Templucho inciensuta rupaycätsiptinmi altarpa derëcha cag läduncho Tayta Diosnintsipa angilnin Zacariasta yuripargan. \v 12 Tsay angilta ricaycurmi Zacarías fiyupa mantsacargan. \v 13 Tsauraga ángil caynogmi nergan: “Zacarías, ama mantsacamaytsu. Tayta Diosnintsimi mayashushcanqui manacushgayquita. Tsaymi warmiqui Elisabet wachangapag olgu wamrata. Paypa jutinta churapanqui Juan cananpag. \v 14 Tsuriqui yuriptinmi pasaypa cushicunquipag. Tsaynogpis lapan runacunami cushicongapag. \v 15 Tayta Diosnintsipa wilacuyninta wilacogmi tsuriqui cangapag. Manami vïnuta ni ima shincatsicogtapis upongatsu. \p “Mamanpa pachancho cashganpita-patsami Santu Espíritu payta yanapangapag. \v 16 Tsaymi Diospa wilacuyninta wilacuptin Israel runacuna jutsancunata cacharir Tayta Diosnintsi munashgannog cawapäcongapag. \v 17 Tayta Diosnintsipa profëtan Elías wilacushgannogmi paypis wilacongapag.\f + \fr 1:17 \ft Cristo manarag shamuptin Eliasta Tayta Diosnintsi cachamunanpag cashganta runacuna shuyäcorgan (Malaquías 4.5-6). Eliaspita masta musyanayquipag liyinqui 1 Reyes 17.1-19.21; 2 Reyes 2.1-18.\f* Tsaynogmi runacunata tantyatsenga wayinchöpis cuyanacur cawananpag. Jutsata rurar cawacogcunatami tantyatsenga Tayta Diosnintsi munashgannogna cawapäcunanpag. Tsaynogpami runacunata yachatsenga Cristo shamuptin ali chasquicärinanpag.” \p \v 18 Ángil tsaynog niptinmi Zacarías caynog taporgan: “¿Imanogpatag musyashag nimashgayquicuna rasunpa cashganta? Nogaga auquinnami cä. Tsaynogmi warmëpis chacwanna caycan. Tsaynog caycaptëga ¿imanogpatag tsurë canman?” \p \v 19 Tsaymi ángil caynog nergan: “Tayta Diosnintsipa wilacognin Gabrielmi caycä. Paymi cachamashga tsuriqui yurinanpag cashganta wilanäpag. \v 20 Gamta wilashgäcunaga lapanpis cumplengapagmi. Nishgäcunata mana criyishgayquipitami cananga shimiqui watacashga cangapag hasta tsuriqui yurinanyag.” \p \v 21 Tsayyagmi templo patiucho runacuna shuyarpaycargan: “¿Imanirtag cay hörayag Zacarías mana yargamuntsu?” nipäcushpan. \v 22 Tsaymi templupita yargarcamurna shimin watacäcushga captin sëñalapana parlapargan shuyarpaycagcunata. Tsauraga shuyarpaycagcunaga yarpapäcorgan templo rurincho imapis yuripashganta. \p \v 23 Tsauraga turnunta usharcurnami wayinpana Zacarías cuticorgan. \v 24 Tsaypitanami warmin Elisabet gueshyag ricacur pitsga quilla wayinpita mana yarguypa täcorgan. \v 25 Cushicushpanmi caynog nergan: “Tayta Diosmi nogata cuyapämashga. Cananpitaga runacuna mananami jamurpämanganatsu wawaynag cashgäpita.” \s1 Jesucristo yurinanpag cashganta ángil wilacushgan \p \v 26 Elisabet gueshyag ricacushganpita sogta quillatanami Tayta Diosnintsi cachamorgan ángil Gabrielta Galilea provinciacho caycag Nazaret marcaman. \v 27 Tsaychömi virgen Mariata watucorgan. Mariami parlashgana caycargan rey Davidpa castan Josëwan tänanpag. \v 28 Chayaycurmi ángil caynog nergan: “¡María! ¡Tayta Diosnintsi acrashganmi caycanqui!” \p \v 29 Tsaynog niptinmi María yarpachacorgan: “¿Imanirtag tsaynog niman?” nir. \v 30 Tsaynog yarpachacuycaptinmi ángil caynog nergan: “María, ama mantsacamaytsu. Tayta Diosnintsimi gamta cuyashunqui. \v 31 Cananpitaga gueshyagmi ricacunqui. Wawayqui yurenga olgumi. Paypa jutinmi canga Jesús. \v 32 Payga munayniyogmi cangapag. Tsaymi payta nipäconga Diospa tsurin cashganta. Paytami Tayta Diosnintsi churanga mandag rey cananpag, unay castan Davidtanog. \v 33 Paypa maquinchömi Israel runacuna imayyagpis cangapag.” \p \v 34 Tsauraga María caynog taporgan: “Runata manarag reguerga ¿imanogpatag gueshyag ricacöman?” \p \v 35 Niptinmi ángil caynog nergan: “Santu Espíritu gamman shamuptinmi Tayta Diosnintsipa munayninwan gueshyag ricacunquipag. Tsaymi wawayquipag runacuna nenga Diospa tsurin cashganta. \v 36 Tsaynogmi castayqui Elisabetpis, chacwanna caycar, wachangapag. Paytami runacuna: ‘Mana wachayta yachag’ nipäcorgan. Sogta quillanami payga gueshyag caycan. \v 37 Tayta Diosnintsipäga manami imapis sasatsu.” \p \v 38 Tsauraga María caynog nergan: “Nogaga Tayta Diospa maquinchömi caycä. Tsauraga pay munashgannog cayculätsun.” \p Tsaypitanami ángil aywacorgan. \s1 Castan Elisabetta María watucushgan \p \v 39 Ángil nishganpita warantincuna María aywargan Judea provincia jircacho caycag marcaman Elisabetta watucunanpag. \v 40 Zacariaspa wayinman chayaycurmi saludargan Elisabetta. \v 41 Saludaptinmi Elisabetpa pachancho caycag wamrapis cuyorgan. Tsauraga Santu Espiritupa munayninwanmi Elisabet cushicushpan caynog nergan: \v 42 “¡Lapan warmicunapitami Tayta Diosnintsi gamta acrashushcanqui! Gueshyag caycashgayqui wawayquita paymi imaypis yanapanga. \v 43 Cristupa maman caycar watucamänayquipäga ¿pitag cä noga? \v 44 Saludamashgayquita mayaycur pachächo caycag wawäpis cushicuypita cuyushgami. \v 45 ¡Tayta Diosnintsi nishushgayquita cumplinanpag cashganta criyishgayquipitami imaypis yanapashunquipag!” \s1 Tayta Diosnintsita María alabashgan \p \v 46 Tsauraga María caynog nergan: \q1 “Lapan shongöwanmi Tayta Diosnintsita alabä. \q1 \v 47 Salvacog Tayta Diosnintsi acramashganpitami cushicö. \q1 \v 48 Mana digno captëpis Tayta Dios cuyapämarmi acramashga. \q1 Cananpitaga imaypis runacuna nipäconga Tayta Dios acramashganta. \q1 \v 49 Munayniyog Tayta Diosnintsi alimi ricamashga. \q1 Paynöga manami pipis cantsu. \q1 \v 50 Pay munashgannog cawagcunataga imaypis cuyapanmi. \q1 \v 51 Pipis mana rurashgancunatami payga ruran. \q1 Yachag-tucogcunataga manacagmanmi churan. \q1 \v 52 Mandag cashganpita nación mandagcunatapis gargun. \q1 Mana musyag-tucogcunatami itsanga ali cawananpag yanapan. \q1 \v 53 Muchogcunata micuyta camaripan. \q1 Mana cuyapäcog rïcucunatanami itsanga mana yanapannatsu. \q1 \v 54-55 Abrahamta promitishganta cumplirmi paypita miragcunata imaypis yanapan.\f + \fr 1:54-55 \ft Abrahamta Tayta Diosnintsi promitishganta musyanayquipag liyinqui Génesis 12.1-3.\f* \q1 Tsaymi Israel runacunata mana gongaylapa cuyapan.” \m Tsaynog nirmi Tayta Diosnintsita María alabargan. \p \v 56 Elisabet cagcho quimsa quillanog goyarcurnami wayinpana María cuticorgan. \s1 Juan Bautista yurishgan \p \v 57 Elisabetpa quillan aypämushgana captinnami olgu wamrata wachargan. \v 58 Wawayog cananpag Tayta Diosnintsi payta yanapashganpitami castancuna y reguinacushgancunapis cushicärergan. \v 59 Tsaymi pusag (8) junagniyog wamran caycaptin Zacariaspa wayinman paycuna aywapäcorgan wamranpa cuerpunta señalananpag. Tsaychömi taytanpa jutinta churapayta munapäcorgan. \v 60 Tsauraga maman caynog nergan: “¡Manami tsaynogtsu jutin canga! Juanmi jutin canga.” \p \v 61 Elisabet tsaynog niptinmi waquin runacuna nipäcorgan: “Castayquicuna tsay jutiyog mana caycaptenga ¿imanirtag munanqui Juan jutin cananta?” \p \v 62 Tsauraga ima jutita churapänanpagpis sëñalapa Zacariasta tapupäcorgan. \v 63 Tapuptinmi pay manacorgan tacshala tablata tsaycho escribinanpag. Nircurna tsaycho escribergan: “Juanmi jutin canga” nishpan. Zacariaspis tsurinpa jutin Juan cananta munaptinmi tsaycho cag runacuna äyacashga ricacorgan. \v 64 Tsauraga jinan hörami shimin pashtarcuptin Zacarías Tayta Diosnintsita alabargan. \p \v 65 Tsaycunata ricaycur lapan reguinacushgancuna cushicärergan. Tsay pasashganpitami pï-maypis parlapäcorgan intëru tsay marcacunacho. \v 66 Tsayta mayagcuna yarpachacärergan caynog nir: “¡Cay wamra winarcur ima munayniyograg cayconga!” Runacuna parlashgannoglami tsay wamrata Tayta Diosnintsi yanapargan. \s1 Tayta Diosnintsita Zacarías alabashgan \p \v 67 Tsauraga Santu Espíritu tantyatsiptinmi Zacarías caynog nergan: \q1 \v 68 “Israel runacunata yanapag Tayta Diosnintsi alabashga cayculätsun. \q1 Payga salvamänantsipagnami caycan. \q1 \v 69 Pay munashgannog cawag Davidpa castancunapitami munayniyog salvador yurengapag. \q1 \v 70 Tsaynog cananpagmi unaypita-patsa musyatsimargantsi wilacog profëtancunawan. \q1 \v 71 Tsaynogpis musyatsimargantsi contrantsicunapita jorgamänantsipag cashganta. \q1 \v 72-73 Abrahamta y paypita miragcunatapis promitishgancunataga manami gongashgatsu. \q1 \v 74-75 Tsaymi cananga chiquimagnintsicunapa maquincho cashgantsipita Tayta Diosnintsi jorgamäshun pay munashgannog mana mantsacuypa waran waran cawanantsipag.” \m \v 76 Zacarías tsaynog niyta usharcurmi tsurintana caynog nergan: \q1 “Cristuta chasquicärinanpag wilacuptiquimi runacuna musyapäconga Tayta Diosnintsipa profëtan cashgayquita. \q1 \v 77 Wilacognin carmi runacunata tantyatsinquipag Tayta Diosnintsi perdonar salvananpag cashganta. \q1 \v 78 Runacunata cuyaparmi Tayta Diosnintsi Cristuta cachamonga. \q1 \v 79 Tsaymi Cristo shamur jutsata rurar cawagcunata tantyatsengapag jutsancunata cacharir Tayta Dios munashgannogna cawapäcunanpag.” \p \v 80 Juanga winashgan-tupumi Tayta Dios munashgannog ali cawargan. Chunyag jircalacho targan hasta Tayta Diosnintsipa wilacuyninta Israel runacunata wilapayta galaycushganyag. \c 2 \s1 Jesucristo yurishgan \r (Mateo 1.18-25) \p \v 1 Tsay witsanmi Augusto jutiyog runa emperador César cargan. Paymi mandargan mandashgan cag nacioncunacho lapan runacuna censacärinanpag. \v 2 Tsay censacuy cargan Cirenio jutiyog runa Siria provinciacho gobernador caycaptin punta cag censacuymi. \v 3 Tsauraga lapan runacuna aywapäcorgan marcanman-cama censacärinanpag. \p \v 4-5 Josëpa marcanga Judea provinciacho cag Belenmi cargan. Belén marcaga marcan cargan unay castan rey David tsaycho yurishga captinmi. Tsaymi Mariawan Josëpis Galilea provinciacho cag Nazaret marcapita Belén marcaman aywapäcorgan censacärinanpag. Tsay junagcuna María quillanchönami caycargan wachacunanpag. \v 6 Belencho caycaptinnami Mariata wachay nanay tsarergan. \v 7 Maychöpis posädacärinanpag mana captinmi guechpa wawanta wachacorgan uywacuna punucunalancho. Inchanawan piturcurmi naupalanman punuycatsergan. \s1 Uysha täpagcunata angilcuna yuripashgan \p \v 8 Belén marca naupanchömi uyshayogcuna täparcaycargan uyshancunata. \v 9 Tsaymanmi Tayta Diosnintsipa angilnin elagpita atsicyaypa atsicyar yuripargan. Tsayta ricarmi uysha täpagcuna fiyupa mantsacargan. \v 10-11 Tsaymi ángil caynog nergan: “Ama mantsacamaytsu. Tayta Diosnintsi cachamushgan Cristumi runacunata salvananpag Davidpa marcancho yurishga. Pay yurishganta musyarmi lapan runacuna cushicongapag. \v 12 Belenman aywarmi tsay itita taripäcunquipag uywacuna punucunalancho mamanpa naupancho inchanawan pitushga caycagta. Tsaynog caycagta tarirmi cay niycashgä rasunpa cashganta musyapäcunquipag.” \p \v 13 Tsaynog niycaptinmi elagpita tsay angilpa naupancho ricacämorgan más atsca angilcunapis Tayta Diosnintsita caynog alabar: \q1 \v 14 “¡Jana patsacho Tayta Diosnintsi adorashga cayculätsun! \q1 ¡Cay patsachöpis Tayta Diosnintsi cuyashgancunapag ali caway cayculätsun!” \p \v 15 Tsaypita angilcuna gloriaman cuticäriptinna uysha täpagcuna jucnin jucninpis caynog parlapäcorgan: “Tayta Diosnintsi wilatsimashgantsinog acu aywashun Belenman tsay itita ricanantsipag.” \p \v 16 Tsaynog nirmi apurädu aywapäcorgan Belén marcaman. Chayaycurna taripäcorgan Josëta, Mariata y itintapis uywacuna punucunalancho carcaycagta. \v 17 Tsaynog tariycushpanna wilapargan itipita ángil wilashgancunata. \v 18 Tsaynog wilapaptinmi lapan mayagcuna cushicärergan. \v 19 Marianami paycuna nishgancunata shongulancho imaypis yarparargan. \v 20 Ángil wilashgannogla ricaycurmi uysha täpagcuna Tayta Diosnintsita alabashpan cuticärergan. \s1 Jesucristuta templuman apapäcushgan \p \v 21 Tsaypita pusag (8) junagniyog caycaptinmi costumbrin cashgannog itipa cuerpunta señalatsergan. Tsaychömi jutinta churapargan María manarag gueshyag captin ángil nishgannogla. Tsay junagpitanami tsay itipa jutin cargan Jesús. \p \v 22 María wachashganpita chuscu chunca (40) junagtanami Josëwan aywargan Jerusalén templuman Moisés escribishgancho nishgannog purificacunanpag.\f + \fr 2:22 \ft Warmi wachashganpita purificacunanpag cashganpita masta musyanayquipag liyinqui Levítico 12.1-8.\f* Itintapis templuman apapäcorgan Tayta Diosnintsipa munayninman churapäcunanpag. \v 23 Tsayta rurargan: “Tayta Diospa munayninman churapäcuy lapan guechpa olgu wamrayquicunata” nir Moisés escribishgannoglami.\f + \fr 2:23 \ft Guechpa olgu wamracunata Tayta Diosnintsipa munayninman churananpag cashganpita musyanayquipag liyinqui Éxodo 13.2; 13.12-13; Números 3.11-13; 3.45-47.\f* \v 24 Warmicuna wachacushganpita templuman imata apananpagpis caynogmi Moisés escribergan: \q1 “Ishcay culcushcunata o ishcay pushapa paloma malwacunata carpis apanqui.”\x + \xo 2:24 \xt Levítico 12.8\x* \m Tsaymi Mariapis tsay escribiraycashgannogla tsaycunata apargan templuman. \p \v 25-26 Tsay witsanmi Jerusalencho targan Simeón jutiyog runa. Paymi alilata rurashpan Tayta Diosnintsita alabar cawargan. Tsaynogpis shuyarargan Israel runacuna nacaycashganpita Cristo shamur jorgunanpag cashganta. Santu Espiritumi payta musyatsergan Cristuta ricaycurrag wanunanpag cashganta. \v 27-28 Templuman aywananpag Santu Espíritu tantyatsiptin Simeón aywarmi ricargan Mariawan José itita tsayman apaycagta. Tsayman paycuna aywapäcorgan Moisés escribishgancunata tsaycho cumplipäcunanpagmi. Tsauraga tsay itita margarcurnami Tayta Diosnintsita Simeón alabargan caynog nir: \q1 \v 29-30 “Tayta Dios, cananga cumplishcanquinami nimashgayquita. \q1 Cananga ricashcänami cachamushgayqui salvadorta. \q1 Ricashgächönaga cushishganami wanucushagpis. \q1 \v 31 May-tsaychöpis tag runacuna musyapäcongami cay wamrata gam cachamushgayquita. \q1 \v 32 Tsaymi mana Israel runacunapis tantyapäconga runacunata salvanayquipag cashganta. \q1 Tsaynog captinmi gamta alabapäcushunqui: ‘¡Imajinanparag Israel runacunata Tayta Diosnintsi cuyargan tsay castapita salvadornintsita cachamunanpag!’ nishpan.” \p \v 33 Simeón tsaynog nishgancunata mayarmi Josëwan María cushicärergan. \v 34 Tsauraga Tayta Diosnintsita Simeón manacorgan paycunata yanapananpag. Nircurna Mariata caynog nergan: “Cay itita Tayta Diosnintsi cachamushga captinmi waquin Israel mayintsipis gloriaman chayangapag. Waquin cagnami infiernuman gaycushga cangapag. Cay iti winarcur Tayta Diosnintsipa wilacuyninta wilacuptinmi atsca runacuna payta chiquengapag. \v 35 Tsaynogpami musyacanga runacuna yarpashgan ali o mana ali cashganpis. Tsaynog pasaptinmi gampa shonguyqui tucsishganograg laquicongapag.” \p \v 36 Templo patiucho caycargan Tayta Diosnintsipa profëtan Ana jutiyog chacwanpis. Paypa taytanmi cargan Fanuel, Aser castapita. Anami wamra jipashla caycar runawan targan. Runawan tashganpita ganchis watalatami runan wanorgan. \v 37 Tsaymi viüdala cacorgan pusag chunca chuscu (84) wata. Payga pagasta junagtami templucho ayunashpan Tayta Diosnintsita manacur cacog. \v 38 Anapis Jesús caycashgan cagman chayaycushpannami payta ricar Tayta Diosnintsita manacur agradëcicorgan. Tsaynogpis Jesuspita wilapargan Tayta Dios cachamushgan Cristuta shuyarpaycag runacunata. \s1 Josëwan María itinta apacurcur Nazaretman cuticushgan \p \v 39 Tayta Diosnintsipa palabrancho nishgancunata templucho cumplircurnami Josëwan María cuticärergan Galilea provinciacho caycag Nazaret marcanman. \v 40 Tayta Diosnintsi ali yanapaptinmi winashgan-tupu Jesús más yarpayniyog ricacorgan y calpanpis yurergan. \s1 Chunca ishcay watayog caycar templuman Jesucristo aywashgan \p \v 41 Jesuspa maman María y Josëpis cada watami Jerusalenman aywapäcog Pascua aniversariupag. \v 42 Tsaymi Jesús chunca ishcay (12) watayog caycaptinna paywanpis aywapäcorgan tsay aniversariuman. \v 43 Pascua ushaynami Josëwan María marcanpana cuticärergan. Jerusalencho Jesús quëdacushgantaga manami cuentata gocärergantsu. \v 44 Tsaymi waquin runacunawan Jesús aywaycashganta yarpashpan juc junag goyaytana aywapäcorgan. Tsaypita castancunacho y reguinacushganchöpis Jesusta ashir manami taripäcorgantsu. \v 45 Mana tariycushpanmi cutipäcorgan Jerusalenman tsaycho ashipäcunanpag. \p \v 46 Cutishganpita wara junagragmi Jesusta taripäcorgan templucho caycagta. Tsaychömi masta yachacunanpag yachag runacunata tapucur jamaraycargan. \v 47 Shumag tantyaycur tapucushganta mayarmi lapan mayagcuna cushicärergan. Tsaynogpis cushicärergan yachag runacuna tapushganta Jesús ali contestaptinmi. \v 48 Tsauraga tsaycho tariycurmi Josëwan María pasaypa cushicärergan. Tsaychömi maman caynog nergan: “¿Imanirtag caycho quëdacorgayqui? Nogacuna pasaypa laquicurmi gamta ashipäcushcä.” \p \v 49 Tsaynog niptin Jesús nergan: “¿Imanirtag ashipäcamanqui? ¿Manacu musyapäcunqui Taytäpa templuncho canäpag cashganta?” \p \v 50 Tsaynog niptin paycunaga manami tantyapäcorgantsu imanir tsaynog niycashgantapis. \p \v 51 Nircur Jesuswanna cuticärergan Nazaretman. Tsaychömi maman y taytan mandashgancunata Jesús rurargan. Mamanga shongulanchömi yarparargan ima pasashgancunatapis. \v 52 Winashgan-tupumi Jesús más yachayniyog ricacorgan. Tsaynoglami respitösu captin Tayta Diosnintsipis y runacunapis payta cuyargan. \c 3 \s1 Juan Bautista wilacushgan \r (Mateo 3.1-12; Marcos 1.1-8; Juan 1.19-28) \p \v 1-2 Zacariaspa tsurin Juan chunyag jircacho caycaptinmi Tayta Diosnintsi nergan wilacuyninta wilacunanpag. Tsay witsanmi Tiberio jutiyog runa emperador César caycargan. Paymi chunca pitsga (15) watana lapan nacionpa mandagnin caycargan. Tsaynogpis Poncio-Pilato gobernador caycargan Judea provinciacho. Herodisnami mandag caycargan Galilea provinciacho. Herodispa wauguin Felipe mandag caycargan Iturea y Traconite nishgancho. Tsaynogmi Lisaniaspis mandag caycargan Abiliniacho. Jerusalenchönami Anaswan Caifás más mandag cüra caycargan. \p \v 3 Tsaymi Jordán mayu naupancho cag marcacunapa Juan purergan caynog wilacushpan: “Tayta Diosnintsi perdonashunayquipag jutsa rurashgayquita cacharir bautizacäriy.” \v 4 Juan Bautista manarag yuriptinmi Tayta Diosnintsipa profëtan Isaías paypita escribergan caynog nir: \q1 “Chunyag jircachömi juc runa fuertipa wilaconga caynog nir: \q1 ‘Mandag runa shamuptin chasquicunayquipag caminuta pitsar camaricushgayquinog jutsa ruraycunata cacharir camaricäriy Tayta Diosnintsi shamuptin chasquicärinayquipag. \q1 \v 5 Tsaynog camaricäriy ragracunata pampatsagnog, \q1 jircacunata pampatsagnog, \q1 wicsu nänicunata derechagnog \q1 y uchcu uchcu nänita pampatsagnogpis. \q1 \v 6 Tsaynogpami lapan runacuna tantyacärenga Tayta Diosnintsi salvananpag cashganta.’ ”\x + \xo 3:6 \xt Isaías 40.3-5\x* \p \v 7 Runacuna bautizacärinanpag shamuptinmi Juan caynog nergan: “¡Culebra casta runacuna! ¿Imanirtag gamcuna yarparcaycanqui jutsayog captiquipis Tayta Diosnintsi infiernuman mana gaycushunayquipag cashganta? \v 8 Tayta Diosnintsi infiernuman mana gaycushunayquipäga jutsa rurayta cacharir pay munashgannogna cawapäcuy. Ama yarpapäcuytsu Abrahampa castan cashgalayquipita Tayta Diosnintsi salvashunayquipag cashganta. Tayta Dios munarga cay rumicunatapis Abrahampa castanman ticraratsinmanmi. \v 9 Mana ali wayog yöracunata sapipita muturir ninaman gaycushgantsinogmi Tayta Diosnintsega jutsa ruragcunata infiernuman gaycunanpag listuna caycan.” \p \v 10 Juan tsaynog niptinmi runacuna caynog tapupäcorgan: “Tsauraga ¿imatatag rurapäcöman salvacunäpag?” \p \v 11 Tsaynog tapuptinmi caynog nergan: “Ishcay trucana röpayog carga jucag cag röpayquita goycuy röpaynag cagta. Tsaynogpis micuyniyog carga raquipaycuy micuyniynag cagta.” \p \v 12 Tsaynoglami impuestuta cobragcunapis, bautizacunanpag shamur, caynog tapupäcorgan: “Tayta, nogacunaga ¿imatatag rurapäcöman salvacunäpag?” \p \v 13 Tsauraga Juan caynog nergan: “Cobranayquipag cashganpita mastaga ama cobrapäcunquitsu.” \p \v 14 Tsaynoglami taporgan soldäducunapis caynog nir: “Nogacunaga ¿imatatag rurapäcöman salvacunäpag?” \p Tsaymi Juan caynog nergan: “Ama pipa guellaynintapis guechupäcunquitsu. Tsaynog ama pipagpis manacagtaga tumpanquitsu. Arushgayquipita chasquishgalayquiwan contentacärinqui.” \p \v 15 Tsauraga Cristo cay patsaman shamunanpag cashganta shuyarag runacuna yarpachacushpan caynog nergan: “¿Juantsurag Tayta Dios cachamushgan Cristo caycan?” \p \v 16 Tsaymi Juan caynog nergan: “Cristoga tsayragmi shamonga. Nogaga yaculawanmi gamcunata bautizä. Tayta Diosnintsi cachamushgan Cristumi itsanga Santu Espirituwan y ninawanpis bautizapäcushunquipag. Nogaga manami paynog munayniyogtsu caycä. \v 17 Payga jurquëtan aptashgami caycan trïguta wayrananpag. Nircurmi trïgu cagta churanga wayinman. Y punshantana gayconga imaypis mana upeg ninaman tsaycho rupananpag.” \v 18 Tsaynog parlaparmi Juan yachatsergan Tayta Diosnintsipa wilacuyninta. \p \v 19 Tsaynogpis runacunata Juan caynog nergan: “Wauguin Felipipa warminta\f + \fr 3:19 \ft Tsay warmipa jutin cargan Herodías.\f* suwapar rey Herodes jutsatami rurashga. Tsaynoglami más jutsatapis payga ruraycan.” \v 20 Tsaynog parlaycashganta musyarmi Juanta prësu tsarircatsir Herodes wichgatsergan carcilman. Tsaynog wichgatsirmi más jutsayog ricacushga. \s1 Jesucristuta Juan Bautista bautizashgan \r (Mateo 3.13-17; Marcos 1.9-11) \p \v 21 Carcilman Juan manarag yaycurmi runacunata bautizaycaptin Jesuspis chayargan bautizacunanpag. Bautizacurcur Tayta Diosta manacuycaptinmi jana patsa quichacäcorgan. \v 22 Tsaychömi Jesusman Santu Espíritu urämorgan palomanog. Tsaymi ciëlupita mayacämorgan Tayta Dios caynog nimushgan: “Gamga cuyay tsurëmi canqui. Noga munashgänog lapanta cumpliptiquimi cushishga caycä.” \s1 Jesucristupa unay castancuna cashgan \r (Mateo 1.1-17) \p \v 23 Quimsa chunca (30) watayognogna caycar bautizacurcurmi Jesús wilacuyta galaycorgan Tayta Diosnintsipa wilacuyninta. Paypäga runacuna yarpargan Josëpa tsurin cashgantami. \li1 Josënami Elïpa tsurin cargan. \li1 \v 24 Elïmi cargan Matatpa tsurin. \li1 Matatmi cargan Levïpa tsurin. \li1 Levïmi cargan Melquipa tsurin. \li1 Melquimi cargan Janapa tsurin. \li1 Janami cargan Josëpa tsurin. \li1 \v 25 Josëmi cargan Matatiaspa tsurin. \li1 Matatiasmi cargan Amospa tsurin. \li1 Amosmi cargan Nahumpa tsurin. \li1 Nahummi cargan Eslipa tsurin. \li1 Eslimi cargan Nagaipa tsurin. \li1 \v 26 Nagaimi cargan Maatpa tsurin. \li1 Maatmi cargan Matatiaspa tsurin. \li1 Matatiasmi cargan Semeipa tsurin. \li1 Semeimi cargan Josëpa tsurin. \li1 Josëmi cargan Judäpa tsurin. \li1 \v 27 Judämi cargan Joanapa tsurin. \li1 Joanami cargan Resapa tsurin. \li1 Resami cargan Zorobabelpa tsurin. \li1 Zorobabelmi cargan Salatielpa tsurin. \li1 Salatielmi cargan Neripa tsurin. \li1 \v 28 Nerimi cargan Melquipa tsurin. \li1 Melquimi cargan Adipa tsurin. \li1 Adimi cargan Cosampa tsurin. \li1 Cosammi cargan Elmodampa tsurin. \li1 Elmodammi cargan Erpa tsurin. \li1 \v 29 Ermi cargan Josuëpa tsurin. \li1 Josuëmi cargan Eliezerpa tsurin. \li1 Eliezermi cargan Jorimpa tsurin. \li1 Jorimmi cargan Matatpa tsurin. \li1 \v 30 Matatmi cargan Levïpa tsurin. \li1 Levïmi cargan Simeonpa tsurin. \li1 Simeonmi cargan Judäpa tsurin. \li1 Judämi cargan Josëpa tsurin. \li1 Josëmi cargan Jonanpa tsurin. \li1 Jonanmi cargan Eliaquimpa tsurin. \li1 \v 31 Eliaquimmi cargan Meleapa tsurin. \li1 Meleami cargan Mainanpa tsurin. \li1 Mainanmi cargan Matatapa tsurin. \li1 Matatami cargan Natanpa tsurin. \li1 \v 32 Natanmi cargan Davidpa tsurin. \li1 Davidmi cargan Isaïpa tsurin. \li1 Isaïmi cargan Obedpa tsurin. \li1 Obedmi cargan Boozpa tsurin. \li1 Boozmi cargan Salmonpa tsurin. \li1 Salmonmi cargan Naasonpa tsurin. \li1 \v 33 Naasonmi cargan Aminadabpa tsurin. \li1 Aminadabmi cargan Arampa tsurin. \li1 Arammi cargan Esrompa tsurin. \li1 Esrommi cargan Farespa tsurin. \li1 Faresmi cargan Judäpa tsurin. \li1 \v 34 Judämi cargan Jacobpa tsurin. \li1 Jacobmi cargan Isaacpa tsurin. \li1 Isaacmi cargan Abrahampa tsurin. \li1 Abrahammi cargan Tarëpa tsurin. \li1 Tarëmi cargan Nacorpa tsurin. \li1 \v 35 Nacormi cargan Serugpa tsurin. \li1 Serugmi cargan Ragaupa tsurin. \li1 Ragaumi cargan Pelegpa tsurin. \li1 Pelegmi cargan Heberpa tsurin. \li1 Hebermi cargan Salapa tsurin. \li1 \v 36 Salami cargan Cainanpa tsurin. \li1 Cainanmi cargan Arfaxadpa tsurin. \li1 Arfaxadmi cargan Sempa tsurin. \li1 Semmi cargan Noëpa tsurin. \li1 Noëmi cargan Lamecpa tsurin. \li1 \v 37 Lamecmi cargan Matusalenpa tsurin. \li1 Matusalenmi cargan Enocpa tsurin. \li1 Enocmi cargan Jaredpa tsurin. \li1 Jaredmi cargan Mahalaleelpa tsurin. \li1 Mahalaleelmi cargan Cainanpa tsurin. \li1 \v 38 Cainanmi cargan Enospa tsurin. \li1 Enosmi cargan Setpa tsurin. \li1 Setmi cargan Adanpa tsurin. \li1 Y Adanmi cargan Tayta Diosnintsi camashgan. \c 4 \s1 Jesucristuta jutsaman tunitsiyta Satanás munashgan \r (Mateo 4.1-11; Marcos 1.12-13) \p \v 1 Jordán mayucho Jesús bautizacushganpitanami Santu Espíritu payta pushargan chunyag jircaman. \v 2 Tsaychömi chuscu chunca (40) junag Satanás payta camargan jutsata ruratsinanpag. Tsay junagcuna ayunar manami imatapis micorgantsu. Tsaymi wanuyparag Jesusta micanay tsaricuycorgan. \p \v 3 Tsaynog micanaycaptinmi Satanás yuripaycur caynog nergan: “Diospa tsurin caycarga micunayquipag cay rumita tantaman ticraratsiy, ari.” \p \v 4 Tsaynog niptin Jesús nergan: “Tayta Diospa palabrancho caynogmi niycan: \q1 ‘Manami micuyta miculartsu runacuna cawan, \q1 [sinöga Tayta Dios nishgancunata cäsucushpanpis cawanmi].’ ”\x + \xo 4:4 \xt Deuteronomio 8.3\x* \p \v 5 Tsaypitanami altunnin puntapita Satanás elagpita ricatsergan may-tsay nacioncunata. \v 6-7 Nircurmi nergan: “Gongurpaycur nogata adoramaptiquega cay ricashgayqui nacioncunata y tsaycho cag riquëzacunatami goycushayqui. Lapan ricashgayquicunataga noga chasquishcä munashgä cagta pitapis goycunäpagmi.” \p \v 8 Tsaymi Jesús caynog nergan: “[¡Witicuy, Satanás!] Tayta Diospa palabranchöga caynogmi escribiraycan: \q1 ‘Tayta Dioslatami adoranqui \q1 y pay japalantami sirvinqui.’ ”\x + \xo 4:8 \xt Deuteronomio 6.13\x* \p \v 9 Tsaypitanami elagpita Jesusta Satanás ricacatsergan Jerusalén templo janancho. Tsaychönami payta caynog nergan: “Diospa tsurin carga caypita pampaman tuniy. \v 10 Diospa palabranchöga caynogmi escribiraycan: \q1 ‘Angilnincunatami Tayta Diosnintsi cachamonga maycho captiquipis cuidashunayquipag. \q1 \v 11 Paycunami tsarishunqui pampaman tuniptiqui ni chaquilayquitapis rumicunaman mana tacacunayquipag.’ ”\x + \xo 4:11 \xt Salmo 91.11-12\x* \p \v 12 Niptinmi Jesús nergan: “Tayta Diospa palabranchöga caynogmi niycan: \q1 ‘Tayta Diosta ama obligaytsu quiquiqui munashgayquita ruratsinayquipag.’ ”\x + \xo 4:12 \xt Deuteronomio 6.16\x* \p \v 13 Tsauraga yarpashganta ruratsiyta mana camäpacurcurnami payta cachariycur Satanás aywacorgan yapay cutimunanyag. \s1 Galileacho Jesucristo wilacuyta galaycushgan \r (Mateo 4.12-17; Marcos 1.14-15) \p \v 14 Tsaypitami Santu Espiritupa munayninwanna Jesús cutergan Galilea provinciaman. Intëru tsay marcacunachömi paypita runacuna parlapäcorgan. \v 15 Tsay marcacunacho cag sinagogacunacho Jesús yachatsiptinmi lapan runacuna: “Ali yachatsicogmi payga” nipäcorgan. \s1 Nazaret marcacho Jesucristo wilacushgan \r (Mateo 13.53-58; Marcos 6.1-6) \p \v 16 Tsaypitanami Jesús aywargan naupata tashgan Nazaret marcaman. Tsaymi imaypis aywashgannog sábado jamay junagcho aywargan sinagogaman. Tsaychönami runacunapa naupagninman aywargan Tayta Diosnintsipa palabranta liyimunanpag. \v 17 Tsaycho liyimunanpagmi macyargan profëta Isaías escribishganta. Tsaymi liyimorgan caynog nir: \q1 \v 18 “Santu Espiritutami Tayta Dios nogaman cachamushga yanapamänanpag. \q1 Paymi acrarcamar yanapaycäman wactsa runacunaman ali wilacuyta apanäpag. \q1 [Tsaynogpis paymi cachamashga laquishga cagcunata shacyätsinäpag.] \q1 Tsaynogpis cachamashga carcilcho cagcuna librina cananpag cashganta wilanäpag, \q1 gapracunapa nawinta aliyätsinäpag, \q1 jucpa maquincho nacaycag runacunata jorgunäpag \q1 \v 19 y Tayta Diosnintsita cäsucur ali cawapäcunanpag cag tiempo chämushgantana wilacunäpagpis.”\x + \xo 4:19 \xt Isaías 61.1-2\x* \p \v 20 Tsaynog liyircurnami Isaías escribishganta Jesús cutiycatsergan sinagogacho yanapag runata. Cutiycatsir jamacuycuptinmi tsaycho caycag runacuna payta ricarpaycargan. \v 21 Tsaymi Jesús caynog nergan: “Tsay liyimushgäta unay escribergan noga ruranäpag cagcunapitami. Tsay escribiraycashgannog cumpliycashgäta gamcuna ricarcaycanquinami.” \p \v 22 Tsaynog niptinmi runacuna Jesuspa contran parlapäcorgan caynog nir: “¿Imatatag pay musyan tsaynog parlananpag? ¿Manacu payga Josëpa tsurin?” \p \v 23 Tsauraga Jesús caynog nergan: “Gamcuna capaschari yarparcaycanqui Capernaumcho milagruta rurashgänog cay marcantsichöpis milagruta ruranäpag cashganta. Tsaynog yarpashgayquega runacuna caynog nipäcushgannoglami caycan: ‘Jampicog carga quiquiquirag jampicuy.’ ” \p \v 24 Nircurmi Jesús caynog nergan: “Tayta Diosnintsipa profëtancuna quiquinpa marcancho mana chasquishga cashgannogmi gamcunapis mana chasquiycämanquitsu. \v 25-26 Yarpapäcuy Tayta Diosnintsipa wilacognin Elías cawanan witsan imanog pasashgantapis. Quimsa wata sogta quillan mana tamyaptin lapan marcacunachöshi muchuy cargan. Tsay witsan Israel nacioncho atsca viüdacuna caycaptinpis Tayta Diosnintsi manashi cachargantsu Eliasta maygan viüdata yanapananpagpis. Tsaypa trucanga cachargan Sidoncho cag Sarepta nishgan marcacho tag viüdalata yanapananpagshi. \v 27 Tsaynogpis Tayta Diosnintsipa wilacognin Eliseo cawanan witsan Israel nacioncho atscagshi cargan leprawan gueshyaycagcuna. Tsay gueshyawan atscag gueshyaycaptinpis Eliseo manashi aliyätsergantsu maygantapis. Siria nacionpita cag Naamantashi itsanga aliyätsergan.” \p \v 28 Tsauraga Jesús tsaynog nishganta mayapäcushpan tsaycho cagcuna tantyacärergan paycunapag milagruta rurananpa trucanga juc lädu marcacunalacho rurananpag cashgantami. Tsaymi fiyupa rabiacärergan. \v 29 Gaga janancho paycunapa marcan captinmi Jesusta apapäcorgan gaga quirunman tsaypita tangarinanpag. \v 30 Tsaypita tangananpag aparcaycaptinmi paycunapa chaupinpita yargurir Jesús aywacorgan. \s1 Demonio löcuyätsishgan runata Jesucristo aliyätsishgan \r (Marcos 1.21-28) \p \v 31 Tsaypitami Galilea provinciacho cag Capernaum marcaman Jesús aywargan. Tsaychömi cada sábado jamay junag runacunata yachatsergan. \v 32 Jesusga manami waquin yachatsegcunanogtsu yachatsergan, sinöga paycunapita más alimi yachatsergan. Tsaynog yachatsiptinmi runacuna pasaypa cushicärergan. \p \v 33 Tsay sinagogachömi caycargan demonio löcuyätsishgan runa. Paymi gaparargan caynog nir: \v 34 “¡Nazaret marcapita cag Jesús! ¿Imatatag munanqui nogacunawan? ¿Nogacunata gargamänayquipagcu shamushcanqui? ¡Noga musyämi Dios cachamushgan Cristo cashgayquita!” \p \v 35 Tsaynog niptinmi Jesús olgöpargan demoniuta caynog nir: “¡Upälala cay runapita jucla yarguy!” \p Tsaynog niptinmi lapan runacunapa naupancho tsay runata sagtariycur demonio aywacorgan. \v 36 Tsayta ricaycurmi lapan runacuna cushicushpan jucnin jucninpis caynog parlapäcorgan: “¡Imajinanparag munayniyog caycan demoniucuna payta cäsucunanpäga!” \p \v 37 Demoniuta gargushganta musyarmi lapan marcacunacho runacuna parlapäcorgan Jesús munayniyog cashganpita. \s1 Atsca gueshyagcunata Jesucristo aliyätsishgan \r (Mateo 8.14-17; Marcos 1.29-34) \p \v 38 Tsauraga sinagogapitanami Jesús aywargan Simonpa wayinman. Chayananpagmi Simonpa suedran fiebriwan antsa jitaraycargan. Tsaymi tsaycho caycag runacuna Jesusta ruwacärergan payta aliyätsinanpag. \v 39 Tsay fiebrita Jesús olgöpaptinmi Simonpa suedran jinan höra aliyargan. Aliyarcurnami micuyta paycunata garargan. \p \v 40 Tsaypita inti jegaycaptinnami Jesusman apapäcorgan tucuy-nirag gueshyawan gueshyaycagcunata. Tsay gueshyagcuna yatayculaptinmi aliyargan. \v 41 Tsaynogmi waquin gueshyagcunapitapis demoniucuna yargapäcorgan caynog gaparpashpan: “¡Gamga Diospa tsurinmi canqui!” Tayta Dios cachamushgan Cristo cashganta wilacäriptinmi demoniucunata Jesús olgöpargan imatapis mana rimacunanpag. \s1 Jesucristo wilacur purishgan \r (Marcos 1.35-39) \p \v 42 Patsa wararcuptinnami marcapita Jesús aywargan chunyagninman. Tsauraga runacuna ashishpan pay caycashgan cagman chayapäcorgan. Tsaycho tariycur manacärergan paycuna cagpita mana aywacunanpag. \v 43 Tsaymi Jesús caynog nergan: “Waquin marcacunachöpis Tayta Diosnintsipa wilacuyninta wilacunämi caycan. Tsaypagmi Tayta Diosnintsi cachamashga.” \v 44 Tsauraga sinagogacunacho may-tsaychöpis Jesús wilacorgan Tayta Diosnintsipa wilacuyninta. \c 5 \s1 Atsca pescäducunata Simón tsarishgan \r (Mateo 4.18-22; Marcos 1.16-20) \p \v 1-2 Tayta Diosnintsipa wilacuyninta Genesaret lagünacho atsca runacunata yachaycätsishpanmi Jesús ricargan ishcay büquicuna lagüna cuchuncho jinayla caycagta. Pescädo tsaregcunaga büquincunapita yargurishpanmi rednincunata tagsharcaycargan. Jesús yachatsishganta mayayta munarmi atsca runacuna pay cagman juntacargan. \v 3 Tsaymi Simonpa büquinman Jesús witsarcur Simonta manacorgan cuchunpita más washa lädunman büquinta apananpag. Tsay büquiman jamaycushpanmi tsaypitana runacunata yachatsimorgan. \v 4 Yachatsiyta usharcushpannami Simonta caynog nergan: “Cananga büquiquita apay más chaupin-niragman. Nircur tsaycho mashtay redniquita pescäduta tsarimunayquipag.” \p \v 5 Tsaynog niptin Simón caynog nergan: “Waraylata pescacuycarpis manami ni juclaylatapis tsaripäcushcätsu, tayta. Imanog captinpis nimaptiquega yapay mashtapäcushag rednëta.” \p \v 6 Tsaynog nishpanmi redninta mashtar atsca pescäducunata tsaripäcorgan, hasta redninpis rachinashganyag. \v 7 Tsaymi jucag büquicho pescädo tsareg mayincunata guemlaypa gayacärergan yanapananpag. Paycuna chayaycurmi ishcan büquiman pescäducunata winapäcorgan büquincunapis talpunashganyag. \v 8-10 Tsaychömi caycargan Zebedeupa tsurincuna Santiago y Juanpis. Paycunami cargan Simonpa pescädo tsareg mayincuna. Atsca pescäducunata tsarirmi lapanpis fiyupa mantsacashganog ricacärergan. Tsaymi Jesuspa naupanman gongurpacuycur Simón Pedro caynog nergan: “Jutsasapa runami cä, tayta. Tsaynog caycarga manami naupayquichöpis calämantsu.” \p Niptinmi Jesús caynog nergan: “Ama mantsacuytsu. Pescäduta tsarinayquipa trucanga runacunatanami Tayta Diosnintsipa wilacuyninta wilapanquipag.” \p \v 11 Tsaynog niptinmi lagüna cuchuncho büquincunata y lapan imancunatapis cachariycushpan Jesuswan aywapäcorgan. \s1 Leprawan gueshyag runata Jesucristo aliyätsishgan \r (Mateo 8.1-4; Marcos 1.40-45) \p \v 12 Jesús juc marcacho caycaptinmi chayargan leprawan pasaypa gueshyaycag runa. Tsay runami Jesuspa naupanman gongurpacuycushpan caynog nergan: “Sänu canäpag aliyaycatsilämay, tayta.” \p \v 13 Tsaynog ruwacuptinmi Jesús yataycur caynog nergan: “Cananpitaga aliyashganami canqui.” \p Tsaynog niptinmi jinan höra aliyargan. \v 14 Nircurnami Jesús caynog nergan: “Ama pitapis wilanquitsu noga aliyätsishgäta. Tsaypa trucanga Moisés escribishgancho nishgannogpis templuman ayway aliyashgana cashgayquita cüra ricashunayquipag. Nircurna Moisés escribishgancho nishgannogla aliyashgayquipita lapantapis ruranqui.\f + \fr 5:14 \ft Leprawan gueshyaycag runacuna aliyarcur imata rurananpag cashganpita musyanayquipag liyinqui Levítico 14.1-32.\f* Aliyashgana cashgayquita cüra nishuptiquimi lapanpis musyanga rasunpa aliyashgayquita.” \p \v 15 Aliyätsishganta pipis musyananta mana munaycaptinpis may-tsaychömi runacuna musyargan. Tsaymi atsca runacuna pay cagman juntacargan yachatsishgancunata mayapäcunanpag y gueshyaycashganpita aliyätsishga cananpagpis. \v 16 Jesusga imaypis chunyagninmanmi aywag Tayta Diosta manacunanpag. \s1 Paralítico runata Jesucristo aliyätsishgan \r (Mateo 9.1-8; Marcos 2.1-12) \p \v 17 Juc wayicho runacunata Jesús yachaycätsiptinmi tsaycho jamarpaycargan Moisés escribishganta yachatsegcuna y fariseucuna. Paycuna shapäcamorgan Galilea provinciapita, Judea provinciapita y Jerusalenpitapis. Tayta Diosnintsipa munayninwanmi Jesús caycargan gueshyagcunata aliyätsinanpag. \p \v 18 Tsaymanmi runacuna quirmawan apapäcorgan paralítico runata. Chayaycatsirmi imaycanogpapis Jesuspa naupanman yaycatsiyta munapäcorgan. \v 19 Atsca runacuna tsaycho captinmi wayi puncunpa yaycatsiyta mana camäpacärergantsu. Tsaymi wayi jananman witsarcatsir wayi gataraycashganta uchcurergan. Nircur wascawan warcuypa quirmantinta urätsergan Jesuspa naupanman. \v 20 Tsay runacuna payman yäracärishganta musyarmi tsay gueshyaycag runata Jesús caynog nergan: “Lapan jutsayquipita perdonashganami caycanqui, hïjo.” \p \v 21 Tsaynog niptinmi Moisés escribishgan leycunata yachatsegcuna y fariseucuna yarpachacärergan caynog nir: “¿Pitag cay runaga Dios-tucur lutanta parlananpäga? Tayta Dioslami munayniyog caycan runacunata perdonananpag.” \p \v 22 Tsaynog yarparcaycashganta musyarmi Jesús caynog taporgan: “¿Imanirtag tsaynog yarparcaycanqui? \v 23 ¿Maygantag más sasa caycan? ¿Runapa jutsancunata perdonaycu? ¿O gueshyaycashganta aliyätsiycu? \v 24 \nd Nogami\nd* munayniyog caycä runapa jutsancunata perdonanäpag. Tsayta musyapäcunayquipagmi cay runata aliyätsishag.” \p Nircur tsay gueshyaycag runata caynog nergan: “¡Sharcuy! Quirmayquita apacurcur wayiquipa aywacuy.” \p \v 25 Tsaynog niptinmi jinan höra gueshyaycag runa aliyashgana sharcorgan. Nircur quirmanta apacurcur wayinpa aywacorgan Tayta Diosnintsita alabashpan. \v 26 Tsayta ricaycurmi runacuna cushicushpan Tayta Diosta alabapäcorgan caynog nir: “¡Cay runa aliyätsishgantanöga manami imaypis ricashcantsitsu!” \s1 Discïpulun cananpag Mateuta Jesucristo gayashgan \r (Mateo 9.9-13; Marcos 2.13-17) \p \v 27 Tsay wayipita Jesús aywaycashganchömi Mateo\f + \fr 5:27 \ft Mateupa jucag jutinmi cargan Leví.\f* jutiyog runata ricargan impuestuta cobrar jamaraycagta. Tsaymi Jesús payta caynog nergan: “Discïpulö canayquipag nogawan aywashun.” \v 28 Tsauraga cobracuyta cachariycur Jesuswan Mateo aywargan. \p \v 29 Discïpulun cananpag Jesús acrashganpita cushicushpanmi micuyta wayincho Mateo ruratsergan discïpuluncunawan Jesús micunanpag. Tsaychömi impuestuta cobrag mayincuna y waquin runacunapis Jesuswan atsca micurcaycargan. \v 30 Tsay runacunawan Jesús caycagta ricaycurmi Moisés escribishganta yachatsegcuna y fariseucuna Jesuspa discïpuluncunata caynog nergan: “¿Imanirtag gamcuna impuesto cobragcunawan y Tayta Diosta mana cäsucogcunawanpis micapäcunqui y upupäcunqui?” \p \v 31 Tsaynog nishganta mayarmi Jesús caynog nergan: “Gueshyagcuna jampicogta nistashgannoglami jutsasapacunapis Tayta Diosnintsipa wilacuyninta pilapis tantyatsinanta nistapäcun. \v 32 Nogaga manami Tayta Diosnintsi munashgannog cawag runacunalata Diospa wilacuyninta wilapänäpagtsu shamushcä, sinöga pay munashgannog mana cawag runacunatapis wilapänäpagmi.” \s1 Yachatsicuynin mushog cashganta Jesucristo tantyatsishgan \r (Mateo 9.14-17; Marcos 2.18-22) \p \v 33 Tsaypitanami Jesusta taporgan caynog nir: “Juan Bautistapa discïpuluncuna y fariseucunapa discïpuluncunaga ayunar Tayta Diosta imaypis manacärinmi. Gampa discïpuluyquicunaga ¿imanirtag paycunanog mana ayunapäcuntsu?” \p \v 34 Tsaynog tapuptinmi Jesús caynog nergan: “Casaray fiestaman gayatsishgan cagcuna ¿ayunanmantsurag? \v 35 Casarag mözu wanuptinmi itsanga ayunapäcongapag. Tsaynoglami discïpulöcunapis paycunawan cashgäyäga mana ayunanmantsu.” \p \v 36 Tsaymi Jesús mastapis caynog nergan: “Manami pipis mushog röpata rachintsu macwa röpata shilpananpag. Tsaynog rurarga perditsengami mushog röpata. Tsay mushog röpapita rachishga träpoga manami camarangatsu macwa röpachöga. \v 37 Tsaynogpis tsayrag rurashga aswata manami winantsitsu shilicaycag urpumanga. Shilicaycag urpuman winaptintsega aswa pogur tsay urputa latsquiriycongami. Tsauraga aswapis jichangami y urpupis paquir ushacangami. \v 38 Tsaymi sänu urpuman tsayrag rurashga aswata winantsi.\f + \fr 5:38 \ft Macwa röpata y shilicaycag urputa Jesucristo tincutsergan unay costumbricunaman. Mushog träputa y tsayrag rurashga aswatanami Jesucristo tincutsergan quiquinpa yachatsicuyninman.\f* [Tsaynog ruraptintsega aswapis manami jichangatsu ni urpupis paquengatsu.] Tsaynoglami nogapa yachatsicuynëpis mushog car gamcunapa costumbriquicunamanga mana tincuntsu. \p \v 39 “Tsaynogpis manami pipis pogushga vïnuta yawarcur tsayrag rurashga vïnuta upuyta munantsu: ‘Pogushga vïnoga manami tincuntsu tsayrag rurashga vïnuman’ nishpan. Tsaynoglami unay yachatsicuycunawan yachacashga car noga yachatsishgäcunata runacuna chasquicuyta mana munantsu.” \c 6 \s1 Sábado jamay junagpag Jesucristo munayniyog cashgan \r (Mateo 12.1-8; Marcos 2.23-28) \p \v 1 Sábado jamay junagchömi discïpuluncunawan Jesús pasarcaycargan trïgu poguraycag chacracuna cuchunpa. Tsaypa pasarmi Jesuspa discïpuluncuna trïguta palarcur cuparishpan micapäcorgan. \v 2 Tsayta ricarmi fariseo runacuna caynog nergan: “Sábado jamay junag mana arunapag Moisés escribishgan leycunacho niycaptenga ¿imanirtag discïpuluyquicuna trïguta palarcaycan?” \p \v 3 Tsaymi Jesús caynog nergan: “Sábado jamay junagcho trïguta palarpis paycunaga manami jutsata rurashgatsu. Atsca cutimi gamcuna liyipäcushcanqui David yanapagnincunawan micanar imata rurapäcushgantapis. Atsca cuti liyiycarpis ¿manacu tantyapäcunqui? \v 4 Davidga Tayta Diosta manacuna wayi rurinman yaycurmi Tayta Diosnintsipag churaraycag tantata micorgan. Nircur paywan aywag runacunata tsay tantata garargan paycunapis micunanpag.\f + \fr 6:4 \ft Tsay tantata micushganpita musyanayquipag liyinqui 1 Samuel 21.1-6; Levítico 24.5-9.\f* Tsay tanta cüracunala micunanpag captinpis tsayta micur Davidga manami jutsata rurashgatsu.” Tsaynog nirmi Jesús tantyatsergan discïpuluncuna sábado jamay junagcho trïguta micurpis jutsata mana rurashganta. \p \v 5 Nircur Jesús caynog nergan: “\nd Nogami\nd* munayniyog caycä sábado jamay junagcho runa rurananpag mana rurananpag cagtapis ninäpag.” \s1 Sábado jamay junagcho wanushga maquiyog runata Jesucristo aliyätsishgan \r (Mateo 12.9-14; Marcos 3.1-6) \p \v 6 Tsaypita juc sábado jamay junagchönami sinagogaman Jesús yaycorgan yachatsinanpag. Tsaychömi caycargan juc runa, derëcha cag maquin wanushga. \v 7 Tsauraga Moisés escribishganta yachatsegcuna y fariseucunami Jesusta ricapaycargan caynog yarpashpan: “Mä sábado jamay junag caycaptin ¿aliyätsinagcush tagay gueshyagta? Aliyätsiptenga tsay achäquilawanmi contran sharcushunpag.” \p \v 8 Tsaynog yarpaycashganta tantyarmi wanushga maquiyog runata Jesús caynog nergan: “Sharcurcur runacunapa naupanman ichicuy.” \p Tsaynog niptinmi tsay runa ichircorgan. \v 9 Nircurna runacunata Jesús taporgan: “Sábado jamay junagcho ¿gueshyaycag runata aliyätsishwancu o ‘Jina nacacutsunpis’ nishwancu?” \p \v 10 Tsaypita naupancho caycag runacunata ricärishpan maquin wanushga caycag runata caynog nergan: “¡Maquiquita jogariy!” Jogarcuptinmi maquin sänuna ricacorgan. \v 11 Sábado jamay junagcho tsaynog aliyätsiptinmi fariseucuna fiyupa rabiacärergan. Nircur wilanacärergan Jesusta wanutsinanpag. \s1 Chunca ishcay apostolnincunata Jesucristo acrashgan \r (Marcos 3.13-19) \p \v 12 Tsaypita juc tsacayna Jesús aywargan jircaman Tayta Diosta manacunanpag. Tsaychömi warargan Tayta Diosnintsita manacuycar. \v 13 Tsauraga patsa wararcuptinnami discïpuluncunata gayargan. Nircur paycunapita acrargan chunca ishcay (12) runacunata apostolnincuna cananpag. \v 14 Paycunami cargan Simón (paytami jutinta churapargan Pedro nir), Simonpa wauguin Andrés, Santiago, Juan, Felipe, Bartolomé, \v 15 Mateo, Tomás, Alfeupa tsurin Santiago, “Celote” nishgan Simón, \v 16 Santiagupa wauguin Judas y Jesusta entregag cag Judas Iscariotipis. \s1 Atsca runacunata Jesucristo aliyätsishgan \r (Mateo 4.23-25) \p \v 17 Jircapita Jesús urämurnami juc pataccho atsca discïpuluncuna y tsaytsica runacunapis juntaraycagta tarergan. Tsay runacunami shapäcamorgan Judea provinciapita, Jerusalenpita, Tiro marcapita y Sidón marcapitapis. Paycunami juntacargan Jesús yachatsishganta mayayta munar y gueshyashgancunapita aliyashga cayta munashpan. \v 18 Tsaycho waquincunata aliyätsishgannoglami demonio nacatsishgan runacunatapis Jesús aliyätsergan. \v 19 Aliyätsiptinmi pï-maypis Jesusta yataylapis yatayta munapäcorgan, gueshyashganpita aliyashga cananpag. \s1 Cushishga cawanantsipag Jesucristo yachatsishgan \r (Mateo 5.1-12) \p \v 20 Tsauraga discïpuluncunata ricärishpanmi Jesús caynog nergan: “Cay patsacho wactsa caycarpis cushishgami cawanquipag. Gamcunatami Tayta Diosnintsi naupanman pushashunquipag. \p \v 21 “Cay patsacho micanarpis cushishgami cawanquipag. Gloriachöga manami micananquipagnatsu. \p “Cay patsacho wagarpis cushishgami cawanquipag. Gamcunatami gloriacho Tayta Diosnintsi cushicuyta goshunquipag. \p \v 22 “\nd Nogata\nd* chasquicamashgayquipita runacuna chiquishuptiqui, gargushuptiqui y ashlishuptiquipis ama laquicäriytsu. \v 23 Tsaynog nacashgayquipitami Tayta Diosnintsi premiuta gloriacho camaripäshunquipag. Gamcunatanogmi Tayta Diosnintsipa unay profëtancunatapis nacatsipäcorgan. Tsaynog caycaptenga imanog nacarpis cushicäriy.” \s1 Jutsa rurag runacunata Tayta Diosnintsi juzgananpag cashgan \p \v 24 Nircurnami Jesús caynog nergan: “¡Rïcucuna! Cay patsacho imaycayogpis car runa mayiquita manami yanapashcanquitsu. ¡Tsaymi gamcunata Tayta Diosnintsi mana cuyapaypa infiernuman gaycushunquipag! \p \v 25 “¡Imaycayquicunapis atsca captin cushicogcuna! Infiernuchöga pasaypami nacanquipag. \p “¡Quiquilayquipag imatapis yarpar cushishga cawagcuna! Gamcunaga laquicushpayquimi wagapäcunquipag. \p \v 26 “¡Lapan runapita alabashga cagcuna! Unay lutan yachatsicogcuna alabashga canalanpag yarpashgannogmi gamcunapis alabashga canalayquipag yarpachacuycanqui. Tsaynog cashgayquipitami Tayta Diosnintsi mana cuyapaypa infiernuman gaycushunquipag. \s1 Chiquimagnintsita cuyanantsipag Jesucristo yachatsishgan \r (Mateo 5.38-48; 7.12a) \p \v 27 “Cäsucamagcunatami itsanga caynog në: Cuyanqui chiquishogniquicunata. Contrayquicunatapis ali ricanqui. \v 28 Gayapäshogniquicunapag Tayta Diosta manacunqui ali cawananpag. Tsaynogla ashlishogniquicunapagpis Tayta Diosta manacunqui perdonananpag. \v 29 Pipis lagyashuptiquega jucag cärayquitapis camapanqui. Punchuyquita guechushuptiquega chompayquitapis cachaparinqui apacunanpag. \v 30 Runacuna imalatapis manacushuptiquega goycunqui. Tsaynog imatapis guechurishushpayqui apacuptenga ama ‘Cutitsimay’ ninquitsu. \v 31 Runa mayiqui ali ricashunayquita munarga gamcunapis paycunata ali ricapäcuy. \p \v 32 “Cuyanacushgalayquiwan cuyanacorga ama yarpapäcuytsu ali runa cashgayquita. Jutsasapa runacunapis cuyanacushgalanwanga cuyanacärinmi. \v 33 Quiruyqui tincushgalanwan ali cawarga ama yarpapäcuytsu ali runa cashgayquita. Jutsasapa runacunapis tsaynoglaga cawapäcunmi. \v 34 Yanapashogniquicunalata imachöpis yanaparga ama yarpapäcuytsu ali runa cashgayquita. Fiyu runacunapis yanapagnincunalataga yanapanmi imatapis chasquinan-rayculaga. \p \v 35 “Gamcunaga chiquishogniquicunata cuyapäcuy. Paycunawan ali cawapäcuy. Imatapis manarga ama yarpapäcuytsu pägashunayquitaräga. Tayta Diosnintsega jutsasapa runacunata cuyapanmi. Munayniyog Tayta Diosnintsi cuyapäcog cashgannog gamcunapis cuyapäcog carga paypa wamranmi carcaycanqui. Cuyapäcog cashgayquipitami gloriacho premiuta chasquipäcunquipag. \v 36 Tsaynog caycaptenga Tayta Diosnintsi cuyapäcog cashgannog gamcunapis cuyapäcog capäcuy. \s1 Runa mayintsita mana jamurpänantsipag Jesucristo yachatsishgan \r (Mateo 7.1-5) \p \v 37 “Tayta Diosnintsi mana juzgashunayquipag runa mayiquita ama jamurpaytsu. Tsaynogpis runa mayiquita manacagman ama churaytsu. Tayta Diosnintsi perdonashunayquipäga chiquishuptiquipis perdonapäcuy. \v 38 Pï-maywanpis ali cawar yanapanacunqui. Runa mayiquita yanapashgayquinoglami gamcunatapis Tayta Diosnintsi yanapashunquipag. Yanapashushpayquega yarpashgayquipitapis mastami yanapashunquipag. \p \v 39 “¿Gapra runa gapra mayinta pushanmantsurag? Pushaycashgancho ¿manatsurag pözuman ishcan jegacurpunman? Tsaynoglami noga yachatsishgäta manarag yachacorga gamcunapis gapranogla carcaycanqui. \v 40 Maygan yachacogpis manami yachatsegninpita mastaga yachantsu. Tsaynog captinpis shumag yachacorga yachatsegninta taripangami. \p \v 41 “Quiquiquipa nawiquicho jatuncaray ganra jatiraycaptenga ¿imanirtag runa mayiquipa nawincho ichicnayla ganra caycagta ricapanqui? \v 42 Nawiquicho jatuncaray ganra caycaptenga ¿imanogparag runa mayiquita: ‘Nawiquicho tacshala ganra caycagta jorgapäshayqui’ ninquiman? ¡Ishcay cära runacuna! Puntataga jorguy nawiquicho ganra caycagtarag. Tsayragmi ricanquipag runa mayiquipa nawincho tacshala ganra caycagta jorgupänayquipag. Tsaynogla runa mayiquita jamurpänayquipa trucanga yarpachacäriy quiquiquipa jutsayquicunata cacharinayquipag. \s1 Parlacuyninpa runata reguinantsipag cashganpita Jesucristo yachatsishgan \r (Mateo 7.17-20; 12.34b–35) \p \v 43 “Yöracuna manami wayuntsu juc casta yörapa wayuyninta. \v 44 Tsaynogla manami hïguscunata palantsitsu cashacunapita, ni üvacunata cosechantsitsu shiracacunapitaga. Ima yöratapis wayuyninpa reguishgantsinoglami runacunatapis parlacuyninpa reguintsi ali runa cashganta o fiyu runa cashgantapis. \v 45 Tsaymi ali runaga shongun alita yarpashgannog alita parlan. Fiyu runami itsanga shongun mana alita yarpashgannog mana alita parlan. \s1 Cäsucog runa y mana cäsucog runa imanog cananpag cashgantapis Jesucristo yachatsishgan \r (Mateo 7.24-27) \p \v 46 “¿Imanirtag gamcuna: ‘Maquiquichömi caycä’ nipäcamanqui, noga nishgäta mana cäsucuycarga? \v 47 Nishgäcunata cäsucamag runa imanog cashgantapis canan tantyatsishayqui. \v 48 Payga caycan cimientuta shumag ruraycur sharcatsishga wayinogmi. Atsca yacu chämur jaytaptinpis ali cimintushga wayega manami juchongatsu. \v 49 Nishgäcunata mana cäsucamag cagmi itsanga alpa janalancho sharcatsishga wayinog caycan. Fiyupa tamyaptin yacu shamur tsaynog sharcatsishga wayega juchurmi ushacangapag.” \c 7 \s1 Capitanpa ashmayninta Jesucristo aliyätsishgan \r (Mateo 8.5-13; Juan 4.43-54) \p \v 1 Runacunata tsaynog parlapayta usharcurmi Jesús aywargan Capernaum marcaman. \v 2 Tsaychömi juc capitanpa cuyay ashmaynin pasaypa antsa caycargan. \v 3 Tsauraga Jesuspita parlapäcushganta tsay capitán mayaycurmi Jesusman cachargan Israel mayor runacunata caynog nir: “Ayway ruwaycamunqui ashmaynëta aliyätsipaycamänanpag.” \p \v 4 Tsaymi paycuna chayaycur Jesusta ruwacorgan caynog nir: “Capitanpa ashmayninta aliyätsipayculay, tayta. Capitanga ali runami. \v 5 Marca mayintsicunawanpis payga alimi cawan. Tsaynog ali carmi sinagogantsitapis sharcatsishga.” \p \v 6 Tsaynog ruwacuptinmi Jesús aywargan paycunawan. Tsauraga capitanpa wayinman Jesús chayananpag caycaptinnami tsay capitán cachargan amïguncunata Jesusta caynog ninanpag: “Amashi jagayaycunquitsu, tayta. Capitán musyanshi wayinman yaycuptiqui Israel runacuna jamurpäshunayquipag cashganta. \v 7 Israel runacuna mana Israel runacunawanga ni parlaylapis mana parlashganta musyarshi quiquenga mana shamushgatsu manacushunayquipag. Tsayshi caylapita niycunqui ashmaynin aliyänanpag. \v 8 Paypis mandagninpa munayninchöshi caycan. Tsaynogshi paypa munaynincho soldäducunapis caycan. Tsayshi maygantapis ‘Ayway’ niptin aywan, ‘Shamuy’ niptin shamun y ashmayninta ‘Cayta ruray’ niptinpis ruran. Gamga paypita más munayniyogshi caycanqui. Tsaymi yäracun nishgayqui lapanpis ruracänanpag cashganta.” \p \v 9 Tsaynog wilapäcuptinmi Jesús cushicorgan. Tsaymi paywan aywaycag runacunata caynog nergan: “Paynog ali yäracamag runataga manami ni Israel runacunachöpis tarishcätsu.” \p \v 10 Tsaynog niptinmi capitanpa cachancuna cutiycur taripäcorgan tsay ashmay aliyashgana caycagta. \s1 Viüdapa wawanta wanushganpita Jesucristo cawaritsishgan \p \v 11 Tsaypitana discïpuluncunawan Jesús aywargan Naín marcaman. Paycunawanmi atsca runacuna aywargan. \v 12 Marcaman yaycuycarna Jesús ricargan ayata pampananpag aparcaycagta. Tsay apaycashgan ayaga cargan viüdapa juclayla mözu wawanmi. Tsaymi atsca runacunapis yanagaycargan pampäshinanpag. \v 13 Viüda fiyupa wagaptinmi cuyapar Jesús nergan: “Ama wagaytsu.” \p \v 14 Nircur apaycagcunaman witiycur quirmanta yataycorgan. Tsauraga ayata apagcuna ichiycuptin wanushga caycag mözuta Jesús nergan: “¡Mözu, sharcuy!” \p \v 15 Tsaynog niptinmi wanushga caycag mözu jamarcamur parlayta galaycorgan. Nircurna Jesús tsay viüdata caynog nergan: “¡Ama wagaynatsu! ¡Wawayqui cawarimushganami!” \p \v 16 Tsayta ricaycur lapan runacuna cushicushpan Tayta Diosnintsita alabapäcorgan caynog nir: “¡Tayta Diosnintsipa profëtanmi nogantsiman chämushga! ¡Tayta Diosnintsimi payta cachamushga yanapamänantsipag!” \p \v 17 Tsaymi Judea provinciacho y naupan marcacunachöpis Jesús rurashgancuna musyacargan. \s1 Juan Bautistapa discïpuluncuna Jesucristuman tapog aywashgan \r (Mateo 11.2-19) \p \v 18 Jesús rurashgancunatami Juan Bautistapa discïpuluncuna Juanta wilargan. Tsauraga ishcay discïpuluncunata Jesusman cachargan caynog nir tapumunanpag: \v 19 “¿Gamcush caycanqui Tayta Dios cachamushgan Cristo, o juctaragcush shuyarpäshag?” \p \v 20 Tsauraga Juanpa cachancuna Jesús cagman chayaycur payta tapupäcorgan caynog nir: “Juanmi musyayta munaycan, tayta. ¿Gamcush caycanqui Tayta Dios cachamushgan Cristo, o juctaragcush shuyarpäshag?” \v 21 Tsaynog tapog chayashgan hörami Jesús aliyaycätsergan atsca gueshyagcunata, demonio gueshyatsishgancunata y gapracunatapis. \p \v 22 Tsay gueshyagcunata aliyarcatsir Jesús caynog nergan: “Cutishpayqui Juanta wilapäcuy ricashgayquita y mayashgayquitapis. Gapracuna ricannami. Puriyta mana puëdeg wegrucuna purinnami. Leprawan gueshyagcuna aliyashganami caycan. Upacuna mayannami. Juc ishcay wanushcunapis cawarimushganami. Wactsacunapis Tayta Diosnintsipa wilacuyninta mayaycannami. \v 23 Nogaman yäracamashgannogla imaypis Juan yäracamätsun.” \s1 Juan Bautista Tayta Diosnintsipa profëtan cashgan \p \v 24 Juanpa cachancuna cuticäriptinnami runacunata Jesús caynog nergan: “Chunyag jircaman Juanta ricanayquipag aywar manami jachata wayra cuyutsegta ricanayquipagtsu aywapäcorgayqui.\f + \fr 7:24 \ft Juc runa imatapis fäcil criyiptin tsay witsan runacuna nergan wayra cuyutsishgan jachanog tsay runa cashgantami.\f* \v 25 Tsaynogpis manami fïnu röpan jatishga runata ricanayquipagtsu aywapäcorgayqui. Reypa wayincho tagcunalami ali röpan jatishga carcaycan. \v 26 Manami tsaycunata ricagtsu aywapäcorgayqui, sinöga Tayta Diosnintsipa profëtanta ricanayquipagmi. \v 27 Juanpagmi Tayta Diosnintsipa palabrancho caynog escribiraycan: \q1 ‘Wilacognëtami cachashag runacunata camaricatsinanpag. \q1 Tsaynogpami camaricushga canga shamuptë chasquicamänanpag.’\x + \xo 7:27 \xt Malaquías 3.1\x* \p \v 28 “Juanpag tsaynog escribishga captinmi lapan runacunapitapis payga más puntata tantyashga Tayta Dios cachamushgan Cristo cashgäta. Tsaynog captinpis discïpulöcunaga nogawan purishga carmi Juanpita masla tantyapäcun Dios cachamushgan Cristo cashgäta.” \p \v 29 Tsaypita Jesús mastapis caynog nergan: “Juan nishganta mayagcuna, hasta más jutsasapa cagcunapis, tantyapäcorganmi Tayta Diosnintsipa wilacuynin ali cashganta. Tsaymi paycunata Juan bautizargan. \v 30 Fariseucuna y Moisés escribishganta yachatsegcunami itsanga mana bautizacärergantsu, Tayta Diosnintsi nishgancunata chasquicuyta mana munashpan.” \s1 Juan Bautistapag y Jesucristupag runacuna parlashgan \p \v 31 Tsaynog nircushpan Jesús mastapis caynog nergan: “Canan tiempo runacunaga yupay-tucog wamracunanogmi carcaycan. Manami chasquicamantsu noga yachatsishgäcunata ni Juan Bautista yachatsishgancunatapis. \v 32 Wamracuna: ‘Puclar fiestata rurashun’ nir quënata tucaptin yanasancuna gatswayta mana munashgannogmi noga yachatsishgäcunatapis mana chasquicärintsu. ‘Aya pampayta puclar laquicuypa cantashun’ niptinpis yanasancuna puclayta mana munashgannogmi Juan Bautista yachatsishgancunatapis chasquicuyta mana munantsu. \v 33 Juan Bautista imaypis ayunaptin y vïnuta mana upuptin: ‘¡Payga demoniupa munaynincho carmi tsaynog caycan!’ nipäcun. \v 34 Pï-may runawanpis juntacar \nd noga\nd* ima micuytapis micuptë y vïnutapis upuptë ‘Micular upular puricun’ nipäcaman. Tsaynogpis: ‘Jutsasapa runacunawan y Romapag impuesto cobragcunawan puricog’ nipäcaman. \v 35 Tsaynog mana chasquicamaptinpis Juanta y nogata Tayta Dios cachamashgan tantyacaycan Tayta Dios munashgannog cawapäcuptëmi.” \s1 Perdonashga cagcuna Tayta Diosnintsita más cuyashgan \p \v 36 Tsaypitami fariseo runa wayinman Jesusta pushargan tsaycho paywan micapäcunanpag. Wayinman chayaycatsirmi mësaman jamatsergan. \v 37 Tsayman Jesús aywashganta mayaycurmi jutsasapa warmi aywargan “alabastro” nishgan rumipita rurashgan botëllanwan perfümin aptashga. \v 38 Jesuspa naupanman jamaycur wagaptinmi Jesuspa chaquinman weguin jutorgan. Tsay jutushgantanami agtsanwan sëcapargan. Nircur Jesuspa chaquinta mutsarcur winapargan apashgan perfümita.\f + \fr 7:38 \ft Tsay witsanshi runacuna pampaman weguycur micapäcog. Tsaynog micuycaptinmi Jesuspa chaquinta warmi agtsanwan pitsapargan.\f* \p \v 39 Tsayta ricaycurmi fariseo runa caynog yarpargan: “Tayta Diospa profëtan carga Jesús tantyanmanmi ima-nirag warmi yataycashgantapis. Mañösa warmi cashganta musyarga manami munanmantsu cargan yataycunantapis.” \p \v 40 Tsaynog yarpaycashganta musyarmi Jesús caynog nergan fariseo runata: “Simón, rätula mayarcamay wilapänäpag cashganta.” \p Tsaynog niptinmi payga nergan: “Mä wilaycalämay, tayta.” \p \v 41 Tsauraga Jesús caynog nergan: “Ishcay runashi juc runapa jagan cargan. Jucninshi jagan cargan ishcay wata arupänanpag. Jucagnashi jagan cargan ishcay quilla arupänanpag. \v 42 Tsauraga tsay runacuna jagan cashganta pägayta mana puëdiptinshi ishcantapis mana cobrargannatsu. Canan nimay. ¿Maygan cagtag tsay guellayniyog runata más cuyanga?”\f + \fr 7:42 \ft Tsay jutsasapa warmita Jesús tincutsergan atsca jaga-tucushga runaman. Tsay fariseo runatana tincutsergan walcala jaga-tucushga runaman.\f* \p \v 43 Tsauraga Simón caynog nergan: “Más atsca jagan cag runachari, tayta.” \p Niptinmi Jesús nergan: “Alitami nishcanqui.” \p \v 44 Tsauraga warmita ricärir Simonta Jesús caynog nergan: “Cay warmi wagar chaquëta mutsashga jutsasapa cashganpita perdonashga carmi. Costumbrintsi caycaptinpis wayiquiman yaycamuptë gamga manami yacuta camaripämashcanquitsu chaquëta awicunäpag. Cay warmimi itsanga chaquëman weguin jutushgantapis agtsanwan pitsapämashga. \v 45 Yaycamuptë manami mutsamargayquitsu. Paymi itsanga yaycamushganpita-patsa mana uticaypa chaquëta mutsashga. \v 46 Umämanpis manami aceitita winapämashcanquitsu. Paymi itsanga chaquëman perfümita winapämashga. \v 47 Cay warmega jutsasapa cashganpita perdonashga carmi tsaynog ruraycan. Waquincunaga jutsaynag cashganta yarparmi perdonashga carpis mana tsaynogtsu ruran.” \p \v 48 Nircur tsay warmita caynog nergan: “Lapan jutsayquicunapita perdonashganami caycanqui.” \p \v 49 Tsaymi mësacho jamarpaycag runacuna quiquinpura caynog parlapäcorgan: “¿Pitag payga runapa jutsancunata perdonananpäga?” \p \v 50 Tsauraga Jesús caynog nergan tsay warmita: “Yäracamashgayquipitami salvashga caycanqui. Cananga cushishgana aywacuy.” \c 8 \s1 Jesucristuta yanapag warmicuna \p \v 1 Tsaypitanami chunca ishcay (12) acrashgan cag discïpuluncunawan Jesús purergan marcan marcan, Tayta Diosnintsipa wilacuyninta wilacushpan. \v 2 Paywanmi aywapäcorgan demoniupa munayninpita jorgushgan warmicuna y gueshyashganpita aliyätsishgan warmicunapis. Tsaynogpis aywargan María Magdalena. Paypitami Jesús gargorgan ganchis demoniucunata. \v 3 Tsaynogpis aywapäcorgan Herodispa yanapagnin Chuzapa warmin Juana, Susana y waquin warmicunapis. Jesusta y discïpuluncunata paycuna yanapargan imalawanpis cashganpita. \s1 Tayta Diosnintsipa wilacuyninta muruman Jesucristo tincutsishgan \r (Mateo 13.1-9; Marcos 4.1-9) \p \v 4 Tsauraga marcacunapita atsca runacuna Jesús cagman aywar juntacashga caycaptinmi Jesús wilapargan caynog nir: \v 5 “Juc runashi aywargan trïgu murog. Tsayshi muruta matsiptin waquin chayargan näniman. Tsauraga runacuna tsay nänipa purir murucunata jarucorgan. Tsaynogshi pishgucunapis tsay murucunata upshacurcorgan. \v 6 Waquin cag murunashi chayargan shalaman. Tsaycho winamurpis alpa aläpa mana captin shanaywan tsaquicäcorgan. \v 7 Waquin cag murunashi chayargan cashacuna rurinman. Cashacuna rurincho garwashtaycälar winamurshi mana wayorgantsu. \v 8 Waquin cag murunashi hondu alpaman chayargan. Tsaycunaga ali winamurshi wayorgan juc espïjalacho pachac (100) trïguta.” \p Tsaynog yacharcatsir Jesús caynog nergan: “Nishgäta mayag cäga shumag tantyacäriy.” \s1 Muruman tincutsishganta Jesucristo tantyatsishgan \r (Mateo 13.10-17; Marcos 4.10-12) \p \v 9 Tsaypita discïpuluncuna Jesusta manacorgan caynog nir: “Tantyatsipäcamay tsay tincutsiypa yachatsishgayquita, tayta.” \p \v 10 Tsauraga Jesús paycunata nergan: “Gamcunataga tincutsiypa yachatsishgäcunata shumagmi tantyatsishayqui. Mana cäsucamagcunatami itsanga yachatsë imaman tincutsirpis mana tantyatsiylapa. Tsaynog yachatsë ricaycarpis mana tantyananpag y mayaycarpis mana chasquicunanpag.\x + \xo 8:10 \xt Isaías 6.9\x* \p \v 11 “Tsay wilapashgäcunaga caynogmi caycan: Trïgu murunogmi Tayta Diosnintsipa wilacuynin caycan. Trïgu murog runanogmi Diospa wilacuyninta wilacogcuna caycan. \p \v 12 “Chucru näninogmi waquin runacunapa shongun chucru caycan. Tsaynog chucru shongu carmi Tayta Diosnintsipa wilacuyninta mayarpis mana chasquicuntsu. Tsaymi mayashgalantapis Satanás gongaycatsin mana salvacunanpag. \p \v 13 “Waquin runacunapa shongonga shalanogmi caycan. Paycunaga Tayta Diosnintsipa wilacuyninta mayar cushishgami chasquicärin. Cushishga chasquicurpis shalacho alpa aläpa mana captin trïgu jegarcamur tsaquicäcushgannogmi paycunapis carcaycan. Tsaymi runacuna chiquiptinpis o ima nacaycho carpis cuticärin naupata cawashganmannog. \p \v 14 “Waquin runacunapa shongonga casha rurincho cag alpanogmi caycan. Paycunaga Tayta Diosnintsipa wilacuyninta mayarpis más yarpachacun warantincuna imanogpis cawanalanpag, rïcu canalanpag y quiquin munashgannog cawanalanpagmi. Tsauraga tsaycunalapag yarpachacorga manami Tayta Diosnintsi munashgannogtsu cawarcaycan. \p \v 15 “Waquin runacunapa shongonga hondu alpanogmi caycan. Paycunaga Tayta Diosnintsipa wilacuyninta cushishga chasquicur Tayta Diosnintsi munashgannogmi cawan. Tsaymi ali alpacho muru winarcamur shumag wayushgannog Tayta Diosnintsi munashgannogla shumag cawapäcun.” \s1 Wilacuyninta atsquiman Jesucristo tincutsishgan \r (Marcos 4.21-25) \p \v 16 Tsaynog nircushpanmi discïpuluncunata caynog nergan: “Manami pipis atsquita ratatsintsu cajun rurinman pacananpag, ni cawitu rurinman pacananpäga. Tsaypa trucanga alayrinninmanmi churan wayiman yaycogcunata atsicyapänanpag. \v 17 Tsaynoglami gamcunapis yachatsishgäcunata pï-maytapis wilapanqui. Tsaynog wilapaptiquimi pï-maypis wilacuynëta musyangapag. \v 18 Yachatsinayquipäga shumag yachacäriy. Yachatsishgäta cäsucogcunaga yachashganpitapis masmi yachaconga. Mana cäsucog cagcunami itsanga ichicla yachashgalantapis gongangapag.” \s1 Maman y wauguincuna pï cashgantapis Jesucristo nishgan \r (Mateo 12.46-50; Marcos 3.31-35) \p \v 19 Tsaypita Jesuspa mamanwan wauguincuna chayargan Jesús caycashgan cag wayiman. Atsca runacuna captinmi pay caycashgan cagman yaycuyta mana puëdipäcorgantsu. \v 20 Tsaymi juc runa Jesusta wilargan caynog nir: “Mamayqui y wauguiquicunami puncucho shuyarpaycäshunqui.” \p \v 21 Tsaynog niptinmi Jesús caynog nergan: “Pipis Tayta Diosnintsipa wilacuyninta cäsucogcunami mamänog y wauguëcunanog carcaycan.” \s1 Wayrapagwan yacupag Jesucristo munayniyog cashgan \r (Mateo 8.23-27; Marcos 4.35-41) \p \v 22-23 Juc junagmi discïpuluncunawan büquiman yaycur Jesús caynog nergan: “Acu pasashun lagüna wac tsimpaman.” \p Tsaymi tsimparcaycaptin Jesús punucäcorgan. Tsayyagmi fiyupa wayrawan yacu pulchagyar büquita talpucätsinanpagna caycargan. \v 24 Tsaymi discïpuluncuna Jesusta ricchatsergan caynog nir: “¡Tayta, tayta! ¡Talpucaycantsinami!” \p Tsaynog niptinmi Jesús sharcurcur olgöpargan wayrata y yacuta. Olgöpaptinmi wayrapis yacupis chawargan. \v 25 Nircurna discïpuluncunata caynog nergan: “¿Imanirtag gamcuna mana yäracamanquitsu?” \p Tsauraga quiquinpura mantsacashga caynog nipäcorgan: “Yacupis wayrapis tsaynog cäsunanpäga ¡imajinanparag munayniyog payga caycan!” \s1 Demonio löcuyätsishgan runata Jesucristo aliyätsishgan \r (Mateo 8.28-34; Marcos 5.1-20) \p \v 26 Tsaypita chayapäcorgan Gadara nishgan partiman. Tsayga cargan Galilea provinciapa tsimpanchömi. \v 27 Büquipita Jesús urarcuptinmi demonio löcuyätsishgan runa marcapita shamorgan. Tsay runami naupapita-patsa garapächula puricorgan. Tsaynogpis panteonlachömi täcog. \v 28-29 Tsay runataga atsca cutimi demonio ruratsergan munashganta. Maquinta y chaquinta cadënawan watapäcuptinpis cadënata rachiriycurmi chunyag jircacunaman aywacog. Demoniucuna paypita yargunanpag Jesús niptinmi naupanman gongurpacuycuptin paycho cag demoniucuna gaparargan caynog nir: “¡Munayniyog Diospa tsurin Jesús! ¡Cay runapita ama gargaycalämaytsu!” \p \v 30 Tsauraga Jesús tsay runata taporgan: “¿Imatag jutiqui?” nir. \p Niptinmi: “Nogapa jutëga Legionmi”\f + \fr 8:30 \ft “Legión” nishganga “atsca waranga” ninanmi.\f* nergan. \p Tsaynog nergan atsca demoniucuna payman yaycushga captinmi. \v 31 Tsaymi tsay demoniucuna Jesusta manacärergan jiu-jiuyaycag ragraman mana garpunanpag. \v 32 Paycuna caycashganpita más washa lädu lömachömi atsca cuchicuna micurcaycargan. Tsaymi demoniucuna Jesusta manacärergan cuchicunaman yaycapäcunanpag. Tsauraga Jesús aunergan manacushganta. \v 33 Tsaymi demoniucuna runapita yargurir yaycapäcorgan tsay cuchicunaman. Tsauraga cuchicuna löcutashpan tunapa cörrir jegacurporgan lagünaman. Tsaychömi shengaypa wanupäcorgan. \p \v 34 Tsayta ricaycurmi cuchi mitsegcunaga mantsacashga cörrila aywargan marcacho tag runacunata y cercancho tag runacunatapis wilananpag. \v 35 Wilapäcuptinmi runacuna aywapäcorgan ima pasashgantapis ricananpag. Tsayman chayapäcushpanmi tsay löcu runata taripäcorgan Jesuspa naupancho aliyashgana caycagta. Ali yarpayninchöna cashpanmi röpan jatishgana jamaraycargan. Tsayta ricaycurmi runacuna mantsacashga ricacorgan. \v 36 Cuchi mitsegcunami shamog runacunata wilargan demoniucuna löcuyätsishganpita imanogpa tsay runa aliyashgantapis. \v 37 Tsaymi pasaypa mantsacashga lapanpis Jesusta nipäcorgan tsaypita aywacunanpag. Tsauraga büquiman witsarcur Jesús cuticorgan. \p \v 38 Manarag aywacuptinmi tsay aliyag runa Jesusta ruwacorgan paywan aywacunanpag. Tsauraga Jesús caynog nergan: \v 39 “Nogawan aywanayquipa trucanga wayiquipa cuticuy. Tsaycho wilacunqui Tayta Diosnintsi aliyätsishushgayquita.” \p Tsaynog niptinmi marcapa aywar runacunata wilapargan Jesús aliyätsishganta. \s1 Jairupa tsurinta cawaritsimushgan y yawar apaywan gueshyaycag warmita Jesucristo aliyätsishgan \r (Mateo 9.18-26; Marcos 5.21-43) \p \v 40 Gadara nishgan partipita Jesús cutiptinmi shuyarpaycag runacuna cushishga chasquicärergan. \v 41-42 Tsaymanmi chayargan sinagogacho mandag Jairo jutiyog runa. Chunca ishcay (12) watayog juclayla warmi tsurinmi pasaypa antsa caycargan. Tsaymi Jesuspa naupanman gongurpacuycur manacorgan tsurinta aliyätseg aywananpag. \p Tsauraga Jesús aywaycaptinmi tsaytsica runacuna payta gatirpargan quichquiypa quichquirrag. \v 43 Tsaymi runacunapa chaupincho aywaycargan chunca ishcay (12) watana yawar apaywan gueshyaycag warmipis. [Sänu cayta munarshi tsay warmi imaycantapis ranticur ushargan mëdicucunata pägananpag.] Imanogpa jampicurpis manashi aliyargantsu. \v 44 Tsauraga Jesuspa guepanpa yaycuycur röpanpa cuchunta yataycorgan. Yataycuptinmi jinan höra yawar apaynin chawarganna. \v 45 Tsauraga Jesús caynog nergan: “¿Pitag röpäta yataycamashga?” \p Tsaycho lapanpis: “Manami noga yatashcätsu” niptinmi Pedro caynog nergan: “Quichqui aywarcaycashgaga maygan yatashushgayquitapis ¿imanogparag musyashwan, tayta?” \p \v 46 Tsaynog niptinpis Jesús yapay nergan: “Musyämi mayganpis yataycamar aliyashga cashganta.” \p \v 47 Tsauraga tsay warmi imaniytapis mana camäpacurmi sicsicyaycar gongurpacuycorgan Jesuspa naupanman. Nircurmi wilargan imanir yataycushganta y jinan höra aliyashga cashgantapis. \v 48 Tsauraga Jesús caynog nergan: “Nogaman yäracamashgayquipitami aliyashgana caycanqui. Cananga cushishgana cuticuy.” \p \v 49 Jesús tsaynog parlaycaptinragmi Jairupa wayinpita wilacog chayaycur Jairuta caynog nergan: “Tsuriqui wanushganami caycan. Amana Jesusta pushaynatsu, tayta.” \p \v 50 Tsaynog negta mayaycurmi Jesús caynog nergan: “Ama laquicuytsu. Nogaman yäracamaptiquega tsuriqui cawarimongami.” \p \v 51-53 Tsauraga Jairupa wayinman chayaycurmi tsay wanushga wamrapag wagarcaycagta ricar Jesús caynog nergan: “Ama wagapäcuytsu. Jairupa tsurenga manami wanushgatsu caycan, sinöga punuycanlami.” \p Tsaynog niptinmi wanushga caycashganta musyashpan tsaycho caycag runacuna Jesús nishganta mana criyergantsu. Tsaymi Jairupa tsurin wanushga caycashgan cagman Jesús yaycatsergan Pedruta, Juanta, Santiaguta y Jairutapis warmintinta. Waquin cagcuna yaycunantami itsanga mana munargantsu. \v 54 Nircurna wanushga caycagpa maquinpita tsarircur Jesús caynog nergan: “¡Jipashita, sharcuy!” \p \v 55 Tsaynog niptin wanushga caycag jipashita jinan höra cawarircamur sharcorgan. Tsauraga Jesús nergan tsay jipashitata garananpag. \v 56 Jipashita cawarimushganta ricaycur mamanwan taytan pasaypa cushicärergan. Itsanga cawaritsimushganta pitapis wilapänanta Jesús manami munargantsu. \c 9 \s1 Ali wilacuyninta wilacur purinanpag apostolnincunata Jesucristo cachashgan \r (Mateo 10.5-15; Marcos 6.7-13) \p \v 1 Tsaypita chunca ishcay (12) apostolnincunata gayaycur Jesús nergan paypa jutincho runacunapita tucuy-nirag demoniucunata gargunanpag y gueshyagcunata aliyätsinanpagpis. \v 2 Nircurna paycunata cachargan Tayta Diosnintsipa wilacuyninta wilacärinanpag y gueshyaycagcunata aliyätsinanpagpis. \v 3 Tsauraga paycunata caynog nergan: “May marcapa aywarpis ama apapäcunquitsu tucruyquita, guepinayquita, mircapayquita, guellayniquita, ni trucacunayquipag röpayquitapis. \v 4 May wayiman posädacurpis tsaylacho posädacärinqui juc marcapa pasanayquiyag. \v 5 May marcachöpis mana chasquishuptiquega tsaypita aywacärinqui llanquiquicho caycag polvuta tapshirishpayqui. Tsaynog ruranqui Tayta Diosnintsi paycunata juzgananpag cashganta tantyacunanpag.” \p \v 6 Tsauraga apostolnincuna aywargan marcan marcan Tayta Diosnintsipa wilacuyninta wilacuraycar. Tsaynogmi gueshyagcunatapis atscagta aliyätsergan. \s1 Jesucristuta Herodes reguiyta munashgan \r (Mateo 14.1-12; Marcos 6.14-29) \p \v 7-9 Jesús pï cashgantapis mana musyarmi waquin runacuna nipäcorgan Juan Bautista wanushganpita cawarimushga cashganta. Waquin nipäcorgan Tayta Diosnintsipa profëtan Elías cashganta. Y waquinnami nipäcorgan maygan profëtapis cawarimushga cashganta. Juan cawarimushganta runacuna niptinmi Galilea provinciapa mandagnin Herodes imanogpa yarpachacuytapis mana camäpacorgantsu. Tsaymi caynog nergan: “Juanpa umanta rogutsishga caycaptëga ¿pirag canman tsay runaga? Tsay runata nogapis reguiycöman itsanga.” \s1 Pitsga waranga runacuna micapäcunanpag milagruta Jesucristo rurashgan \r (Mateo 14.13-21; Marcos 6.30-44; Juan 6.1-14) \p \v 10 Wilacärishganpita apostolcuna cutiycamurmi Jesusta wilapargan lapan rurashgancunata. Tsaypita paycunata pushacurcur Jesús aywargan Betsaida marcapa cercanman. \v 11 Tsaypa aywapäcushganta musyaycurmi guepanta atsca runacuna aywapäcorgan. Pay cashgan cagman chayaycuptin Jesús paycunata chasquicorgan. Nircurna yachatsergan Tayta Diosnintsipa wilacuyninta. Tsaychömi gueshyaycagcunatapis aliyätsergan. \p \v 12 Tsaymi patsa tardiyaptinna apostolnincuna Jesusta caynog nergan: “Runacuna aywacäritsunna maylachöpis posädata ashipäcunanpag. Caychöga manami imapis cantsu garanantsipag.” \p \v 13 Tsauraga Jesús caynog nergan: “Paycunataga micuyta gamcuna garapäcuy.” \p Tsaynog niptinmi caynog nipäcorgan: “Pitsga tanta y ishcay pescädulami mircapäcuna caycan. Micuy ranteg mana aywarga ¿imatatag caytsica runacunataga garapäcushag?” \p \v 14 Tsaychömi runacuna caycargan pitsga waranganog (5,000). Tsauraga discïpuluncunata Jesús caynog nergan: “Jamatsiy lapan runacunata pitsga chunca-camala (50).” \p \v 15 Tsaynog niptinmi tsaycho cagcunata lapanta jamacärinanpag nipäcorgan. \v 16 Tsaypitanami pitsga tantata y ishcay pescäduta aptarcur Jesús jana patsata ricärishpan Tayta Diosta manacur agradëcicorgan. Nircurna paquircur paquircur discïpuluncunata macyargan lapan runacunata aypunanpag. \v 17 Tsaymi lapan micapäcorgan sacsashganyag. Nircurna putsushgancunata discïpuluncuna shuntapäcorgan chunca ishcay (12) canasta juntata. \s1 Jesucristoga Tayta Dios cachamushgan Cristo cashganta Pedro nishgan \r (Mateo 16.13-19; Marcos 8.27-29) \p \v 18 Juc junagmi discïpuluncunawan Jesús caycashpan Tayta Diosta manacorgan. Manacuyta usharcur paycunata taporgan caynog nir: “¿Pï cashgätatag nogapag runacuna yarpapäcun?” \p \v 19 Tsauraga discïpuluncuna nipäcorgan: “Waquin runacunaga nipäcun Juan Bautista cashgayquitami. Waquinnami nipäcun Elías cashgayquita. Y waquin cagnami nipäcun maygan profëtapis wanushganpita cawarimushga cashgayquita.” \p \v 20 Tsaypita yapay taporgan: “Gamcunaga ¿pï cashgätatag yarpapäcunqui?” \p Tsauraga Pedro caynog nergan: “Gamga Tayta Dios cachamushgan Cristumi canqui, tayta.” \s1 Wanunanpag cashganta Jesucristo wilacushgan \r (Mateo 16.20-28; Marcos 8.31-9.1) \p \v 21 Tsaynog Pedro niptinmi discïpuluncunata Jesús caynog nergan: “Tsaytaga pitapis ama wilapanquitsu.\f + \fr 9:21 \ft Tsay witsan Israel runacuna yarpapäcorgan Cristuta Tayta Dios cachamuptin Roma runacunata Israel nacionpita gargunanpag cashgantami. Tsaynog yarpaptinpis Jesucristo manami guërrata rurananpagtsu shamushga, sinöga nogantsi-raycu cruzcho wanunanpagmi. Tsaymi discïpuluncunata nergan Cristo cashganta pitapis mana wilapänanpag. Wanushganpita cawarircamurmi itsanga nergan pï-maytapis wilapänanpag (San Mateo 17.9; 28.19).\f* \v 22 \nd Noga\nd* fiyupa nacatsishgaragmi cashagpag. Israel mayor runacuna, mandag cüracuna y Moisés escribishgan leycunata yachatsegcuna chiquimarmi wanutsimanga. Tsaypita quimsa junagtaga cawarimushagpagmi.” \p \v 23 Nircur mastapis Jesús caynog nergan: “Pipis discïpulö cayta munarga shongun yarpashgannog jutsata rurar ama cawatsuntsu. Tsaypa trucanga imanog nacarpis waran waran noga munashgänogla imaypis cawatsun. \v 24 Noga munashgänog cawananpa trucan quiquin munashgannog cawagcunaga infiernuman gaycushgami cangapag. Ima nacaycho carpis noga munashgänog cawagcunami itsanga gloriaman chayangapag. \p \v 25 “Infiernuman gaycushga cananpag caycaptenga ¿imapagtag välin mayjina rïcu cashganpis? \v 26 Pipis nogapita y wilacuynëpita pengacuptenga \nd nogapis\nd* Tayta Diospa angilnincunawan chip-chipyaycar cutimushpä payta manami cäsushagtsu. \v 27 Manarag wanurmi waquinniqui ricamanquipag lapanpagpis munayniyog cashgäta.” \s1 Altunnin jircacho Jesucristo chip-chipyaycag ricacushgan \r (Mateo 17.1-8; Marcos 9.2-8) \p \v 28 Tsaypita pusag (8) junagtanognami Jesús witsargan juc jircaman Tayta Diosta manacunanpag. Tsaypa aywar pushargan Pedruta, Juanta y Santiaguta. \v 29 Tayta Diosta Jesús manacuycaptinmi cäranpis jucnogman ticrargan y röpanpis chip-chipyaycag ricacorgan. \v 30 Tsaychömi ricapäcorgan Moisés y Elías yuriparcur Jesuswan parlaycagta. \v 31 Shumag chip-chipyaycagpa chaupinchömi quimsan parlarcaycargan Tayta Dios munashgannog Jerusalencho Jesús wanunanpag cashganta. \p \v 32 Tsay hörami ishcay discípulu mayincunawan Pedro fiyupa pununaycashpanpis riccharcaycargan. Tsaychömi ricapäcorgan paycunawan Jesús chip-chipyaycar parlaycagta. \v 33 Tsauraga tsay runacuna elgacäcuptinnami mana yarpachacuylapa Pedro caynog nergan: “Alipagmi nogacuna cayman shapäcamushcä, tayta. Cananga rurapäcushag quimsa tsuclata: jucta gampag, jucta Moisespag y jucta Eliaspag.” \p \v 34 Tsaynog parlaycaptinmi pucutay tsapacurcorgan. Tsaymi discïpulucuna fiyupa mantsacargan. \v 35 Tsauraga pucutay rurinpitami Tayta Diosnintsi caynog nimorgan: “¡Payga cuyay tsurëmi! ¡Pay nishushgayquicunata cäsucäriy!” \p \v 36 Tsaypitaga quiquilanna Jesús ricacorgan. Discïpuluncunaga tsay ricashganta pitapis manami wilaparganragtsu. \s1 Wanuy gueshyawan gueshyaycag mözuta Jesucristo aliyätsishgan \r (Mateo 17.14-18; Marcos 9.14-27) \p \v 37 Wara junag tsay jircapita cutipäcamuptinmi atsca runacuna Jesusta taripargan. \v 38 Tsay runacuna chaupinpitami juc runa fuertipa caynog nimorgan: “¡Cuyapayculay cay juclayla tsurëta, tayta! \v 39 Demoniumi elagpita gaparätsin, pampaman sagtan, pogshaytapis agtutsin. Manami cachantsu fiyupa nacatsishpan. \v 40 Demoniuta gargunanpag discïpuluyquicunaman apamuptëpis manami garguyta camäpacushgatsu.” \p \v 41 Tsaymi Jesús caynog nergan: “¡Yäracuyniynag jutsasapa runacuna! ¿Imayyagrag gamcunawan caycäshag? Mä apamuy tsuriquita.” \p \v 42 Tsauraga Jesuspa naupanman tsay runapa tsurin witiycaptinna pampaman demonio sagtariycorgan. Tsayta ricaycurmi demoniuta Jesús olgöpargan mözupita yargunanpag. Tsauraga cachariycur aywacuptinnami jinan höra mözu sänuna ricacorgan. \v 43 Tayta Diospa munayninwan demoniuta gargushganta ricarmi lapan cushicärergan. \s1 Wanunanpag cashganta Jesucristo yapay wilacushgan \r (Mateo 17.22-23; Marcos 9.30-32) \p Tsaynog rurashgancunata ricar runacuna cushicuptinmi discïpuluncunata Jesús caynog nergan: \v 44 “Juc runami \nd nogata\nd* entregamanga conträcunapa maquinman.” \p \v 45 Tsauraga Jesús nishgancunata paycuna manami tantyapäcorgantsu. Tsaynog mana tantyarpis tapuytami itsanga mantsacärergan. \s1 Wamranog nogantsipis canantsipag Jesucristo tantyatsishgan \r (Mateo 18.1-5; Marcos 9.33-37) \p \v 46 Tsaypitanami Jesuspa discïpuluncuna mandag cayta guechunacur rimanacärergan: “Nogatami Jesús churamanga gamcunapita más mandag canäpag” nishpan. \v 47 Tsaynog rimanacäriptinmi Jesús juc wamrata gayargan naupanman. \v 48 Nircur caynog nergan: “Cay wamratanog mana cäsushga cagcunata chasquicorga nogata chasquicamagnogmi carcaycanqui. Nogata chasquicamarga cachamag Taytätapis chasquicuycanquimi. Tsaymi manacagman mana churaypa pitapis yanaparga mandag canquipag.” \s1 Demoniuta garguptin mana michänanpag Jesucristo tantyatsishgan \r (Marcos 9.38-40) \p \v 49 Tsauraga discïpulun Juan caynog nergan: “Nogacuna ricapäcushcä juc runata gampa jutiquicho demoniucunata garguycagta, tayta. Tsaymi nogantsiwan mana puriptin jutiquita mana jogarinanpag michäpäcushcä.” \p \v 50 Tsauraga Jesús caynog nergan: “Cananpitaga ama michanquitsu. Pipis contrantsi mana sharcorga favornintsimi caycan.” \s1 Santiaguta y Juanta Jesucristo olgöpashgan \p \v 51 Tayta Diosman cuticunanpag tiempo chaycämuptinnami wanunanpag cashganta musyarpis mana mantsacuypa Jesús aywargan Jerusalenpa. \v 52 Aywaycarnami waquin discïpuluncunata cachargan Samaria provinciacho cag juc marcaman, tsaycho posädacärinanpag wayi asheg. \v 53 Tsauraga tsay marcacho runacuna manami chasquicuyta munapäcorgantsu, Jerusalenpa aywaycashganta musyashpan.\f + \fr 9:53 \ft Samaria runacuna yarpapäcorgan Jerusalencho Tayta Diosta alabananpa trucanga Samaria provinciacho cag Gerezim jircacho runacuna alabanantami. Tsaymi yarpapäcorgan pipis Jerusalencho Tayta Diosta alabarga jutsata ruraycashganta. Tsaynog yarpaptinmi Jerusalenpa aywag runacunata posädatsiyta mana munargantsu.\f* \v 54 Tsaynog mana chasquicäriptinmi Santiago y Juan caynog nipäcorgan: “¿[Elías manacushgannog] Tayta Diosnintsita manacärëmancu ciëlupita shamog ninawan cay runacunata ushacätsinanpag?” \p \v 55 Tsauraga paycunata Jesús olgöpargan [caynog nir: “Tayta Diosnintsipa wilacognin caycarga ¿imanirtag tsaynog parlapäcunqui? \v 56 Manami runacunata ushacätsinäpagtsu cay patsaman noga shamushcä, sinöga runacunata salvanäpagmi.”] \p Tsaypitanami juc marcapana aywacärergan. \s1 Paywan puriyta munagcunata Jesucristo tantyatsishgan \r (Mateo 8.19-22) \p \v 57 Tsaynog aywarcaycaptinmi juc runa Jesusta caynog nergan: “Maypa aywaptiquipis gatiräshayquimi, tayta.” \p \v 58 Tsaynog niptinmi Jesús caynog nergan: “Atogcunapaga machaynin canmi. Tsaynogmi pishgucunapapis gueshwancuna can. \nd Nogapagmi\nd* itsanga mana cantsu maycho punuycunaläpagpis.” \p \v 59 Tsaypita juc runata caynog nergan: “Discïpulö canayquipag nogawan aywashun.” \p Niptin tsay runa caynog nergan: “Papänë wanuptin pampaycurragmi gamwan aywashag, tayta.” \p \v 60 Tsauraga Jesús caynog nergan: “Wanushcunaga wanush mayinta pampapäcutsun. Gamwanga aywashun Tayta Diosnintsipa wilacuyninta wilacunayquipag.” \p \v 61 Tsaynogmi juc runapis nergan: “Nogapis gamwan aywaytami munä, tayta. Itsanga wayëcho cagcunatarag wilaycamushag aywanantsipag.” \p \v 62 Tsauraga Jesús caynog nergan: “Pipis guepapa ricaraycar töruwan arog cäga mana ali arogmi caycan. Tsaynogpis naupata cawashgannog cawayta munagcunaga manami discïpulö canmantsu.” \c 10 \s1 Ganchis chunca ishcay gatiragnincunata Jesucristo cachashgan \p \v 1 Tsaypita Jesús acrargan ganchis chunca ishcay (72) gatiragnincunata. Nircur ishcay ishcay cachargan pay aywananpag cag marcacunaman wilacuyninta wilacärinanpag. \v 2 Paycunata cacharmi Jesús caynog nergan: “Cosëcha poguraycagnogmi tsaytsica runacuna caycan Tayta Diosnintsipa wilacuyninta jucla chasquicunanpag. Tsaynog captinpis walcaglami ali wilacuyta wilacogcunaga carcaycan. Tsaymi Tayta Diosta manacäriy wilacogcuna más atsca cananpag. \v 3 Shumag tantyacäriy. Gamcunata fiyu runacuna cashganman cachaycä uyshacunata atogman gaycognogmi. \p \v 4 “Ama apapäcunquitsu guellayniquita, jacuyquita, ni llanquiquitapis. Piwanpis nänicho tincorga parlar ama täcunquitsu. \v 5 Pipa wayinman chayarpis wayiyogta caynog nipäcunqui: ‘Ali cawanayquipag Tayta Diosnintsi yanapayculäshunqui.’ \v 6 Tsay wayiyog chasquishuptiquega nipäcushgayquinogmi paypag ali caway canga. Mana chasquishuptiquega juc wayimanna aywanqui posädata ashinayquipag. \v 7 Tsay chasquishogniquicunapa wayilancho posädacärinqui. Ama wayin wayenga posädata ashipäcunquitsu. Arupacog runa arushganpita imatapis chasquishgannogmi gamcunapis wilacushgayquipita imatapis chasquinquipag. Tsaymi imalatapis garashushgayquita micapäcunqui. \p \v 8 “May marcamanpis chayaptiqui runacuna chasquishuptiquega tsaycho imalatapis garashushgalayquita micapäcunqui. \v 9 Tsay marcacho gueshyaycagcunata aliyätsinqui. Aliyarcatsir caynog nipäcunqui: ‘Tayta Diosnintsipa maquincho ali cawanapag cag tiempo chämushganami.’ \v 10 Itsanga may marcamanpis chayaptiqui runacuna mana chasquishuptiquega cälliman yargurcur caynog ninqui: \v 11 ‘Chaquëcunacho caycag polvutapis tapshipäcö fiyu capäcushgayqui musyacänanpagmi. Ima captinpis musyapäcuy Tayta Diosnintsipa maquincho ali cawanapag cag tiempuchöna caycashgantsita.’ \v 12 Tsaynog mana chasquishushgayquipitami Sodoma marca runacuna\f + \fr 10:12 \ft Sodomacho tag runacuna jutsa rurar cawashganta musyanayquipag liyinqui Génesis 19.1-29.\f* infiernucho nacananpag cashganpitapis paycuna más fiyupa infiernucho nacangapag. \s1 Jutsa ruragcuna infiernuman gaycushga cananpag cashganpita Jesucristo yachatsishgan \r (Mateo 11.20-24) \p \v 13 “¡Corazín marcacho tag runacuna! ¡Betsaida marcacho tag runacuna! ¡Gamcunaga juicio final junag pasaypami laquicunquipag! Gamcunacho milagrucunata rurashgänog Tiro y Sidón marcacunacho\f + \fr 10:13 \ft Tiro y Sidón marca runacuna imanog cashgantapis musyanayquipag liyinqui Isaías 23; Ezequiel capítulo 26-pita capítulo 28 ushananyag; Amós 1.9-10.\f* milagrucunata ruraptëga maynami jutsa ruraycunata cacharinman cargan. Tsaynogpis jutsa rurashganpita laquicur maynami cotenciapita rurashga röpata jaticurcur uchpaman jamaycur wagapäcunman cargan. Gamcunaga milagrucunata rurashgäta ricaycarpis jutsa ruraycunata cachariyta manami munapäcunquitsu. \v 14 Tsaynog cashgayquipitami Tiro y Sidón marca runacuna infiernucho nacashganpitapis gamcunaga más fiyupa infiernucho nacanquipag. \v 15 Capernaum marcacho tag runacuna, ¿gamcunaga Tayta Diosnintsipa naupanman chayanayquipag cashgan imatachari yarparcaycanqui? Tayta Diosnintsipa naupanman chayanayquipa trucanga Hadisman gaycushgami capäcunquipag.” \p \v 16 Tsaynog nircushpanmi discïpuluncunata caynog nergan: “Gamcuna wilacushgayquita chasquicogcunaga nogatami chasquicaycäman. Tsaynogpis gamcunata mana chasquishushpayquega nogatapis manami chasquicaycämantsu. Tsaynog carga Taytätapis manami chasquicuycantsu.” \s1 Jesucristupa gatiragnincuna wilacushganpita cutimushgan \p \v 17 Wilacushganpita ganchis chunca ishcay (72) cachashgancuna cushishga cutirmi Jesusta caynog wilargan: “¡Runacunapita demoniucunata jutiquicho garguptë yargushgami, tayta!” \p \v 18 Tsauraga Jesús caynog nergan: “Tsaynog garguptiquimi ricashcä Satanás ciëlupita räyunograg ratamushganta.\f + \fr 10:18 \ft “Satanás ciëlupita räyunograg ratamushga” ninanga caycan “Satanás munayniynag ricacuycan” ninanmi.\f* \v 19 Demoniucunata gargunayquipäga munaynëtami chasquipäcushcanqui. Tsaymi demoniucunata garguptiquipis paycuna mana ticrapäshunquipagtsu. \v 20 Demoniucunata gargur cushicushgayquipitaga masrag cushicäriy libro de la vïdacho jutiquicuna escribiraycashganpita.” \s1 Tayta Diosta Jesucristo manacushgan \r (Mateo 11.25-27; 13.16-17) \p \v 21 Tsaychömi pasaypa cushicushpan Tayta Diosnintsita Jesús manacorgan caynog nir: “Jana patsacho y cay patsachöpis gam munayniyogmi caycanqui, papá. Yachag-tucogcunata manami tantyatsishcanquitsu nogata cachamashgayquita. Paycunata tantyatsinayquipa trucanga yachacuyta munagcunalatami tantyatsishcanqui. Tsaynog canantami munashcanqui, papá.” \p \v 22 Nircurnami discïpuluncunata caynog nergan: “Taytämi lapantapis munaynëman churamushga, tsurin captë. Noga imanog cashgätapis taytalämi musyan. Tsaynogmi pay imanog cashgantapis nogala musyä. Tsaymi tantyatsishgä cagcunala musyapäcun Taytä imanog cashgantapis.” \p \v 23 Tsaypitami discïpuluncunata mastapis caynog nergan: “Noga rurashgäcunata ricarmi gamcunaga ricarcaycanqui unay runacuna mana ricashgancunata. \v 24 Unay profëtacuna y mandag reycunapis reguimaytami munargan. Reguimayta munarpis cay patsaman manarag shamuptëmi mana reguimashgatsu. Tsaynogpis noga wilacushgäcunata mayayta munarpis manami mayapäcamashgatsu. Gamcunami itsanga ricarcaycämanqui y mayarcaycämanqui.” \s1 Runa mayinta Samaria runa cuyapashgan \p \v 25 Juc cutichömi juc yachag runa, Jesús yachashganta o mana yachashgantapis musyayta munar, Jesusta caynog taporgan: “Tayta, ¿imatatag ruräman gloriaman chayanäpag?” \p \v 26 Tsaynog niptin Jesús caynog nergan: “¿Imatatag tantyanqui Tayta Diosnintsipa palabranta liyir?” \p \v 27 Tsauraga tsay yachag runanami caynog nergan: “Gloriaman runa chayananpäga Tayta Diosnintsipa palabrancho caynogmi niycan: \q1 ‘Shumag tantyacur lapan shonguyquiwan y lapan voluntäniquiwan Tayta Diosta cuyanqui. \q1 Tsaynogla runa mayiquita lapan shonguyquiwan cuyanqui.’ ”\x + \xo 10:27 \xt Deuteronomio 6.5; Levítico 19.18\x* \p \v 28 Tsaynog niptin Jesús caynog nergan: “Alitami nishcanqui. Tsay nishgayquita rurarga gloriachömi imayyagpis cawanquipag.” \p \v 29 Tsaynog niptinmi tsay yachag runa Jesusta yapay taporgan caynog nir: “Runa mayëta cuyarga ¿lapan runacunatacu cuyapäman?” \p \v 30 Tsauraga Jesús caynog wilapargan: “Juc runashi aywaycargan Jerusalén marcapita Jericó marcaman. Aywaycaptinshi suwacuna payta magargan. Nircur jatirashgan röpanta y guepintapis guechurishpanshi wanushgatanog cachaycur aywacärergan. \v 31 Tsauraga tsay nänipashi pasaycargan juc cüra. Tsaycho wanushganog jitaraycagta ricaycarpis mana ricag-tucushpanshi pasacorgan. \v 32 Tsaypita Leví casta runapis\f + \fr 10:32 \ft Leví casta runacunata Tayta Diosnintsi churargan cüracunapa yanapagnin cananpag. Tsaypita masta musyanayquipag liyinqui Números 3.5-8.\f* jitaraycashgan cagman chayargan. Paypis mana ricag-tucushpanshi pasacorgan. \v 33 Samaria runapis tsaymanshi chayargan. Israel runacuna Samaria runacunawan chiquinacuycarpis tsay Samaria runashi itsanga jitaraycagta ricaycur cuyapargan. \v 34 Tsayshi aceitiwan y vïnuwan jampircur träpucunawan watapargan. Nircurna bürrunman muntarcatsir apargan posädacuna wayiman, tsaycho shumag jampinanpag. \v 35 Tsaypitashi wara tuta tsay cuyapäcog runa aywacunanpagna caycar wayiyogta pägargan ishcay junag arur gänashgantanog caynog nir: ‘Gueshyagnëta ricapaycälanqui, tayta. Masta gastaptiquipis cutimurnami pägaläshayquipag.’ ” \p \v 36 Jesús tsaynog wilapayta usharcur tsay yachag runata taporgan caynog nir: “Tsay quimsan runapita ¿maygan cagtag runa mayinta cuyapargan?” \p \v 37 Tsaynog niptin tsay yachag runa caynog nergan: “Samaria runami, tayta.” \p Tsaymi Jesús caynog nergan: “Tsauraga gampis tsay runanogla runa mayiquita cuyapay.” \s1 Martapa y Mariapa wayincho Jesucristo yachatsishgan \p \v 38 Tsaypita discïpuluncunawan aywar Jesús chayargan juc tacsha marcaman. Tsay marcaman chayaptinmi wayinman Marta chasquicorgan. \v 39 Martapa nanan María, Jesús yachatsishganta mayayta munarmi, paypa naupanman jamaycorgan. \v 40 Martami itsanga wayicho ruraynincunata ruraycargan. Tsauraga atsca ruraynincuna captinmi Jesusta caynog nergan: “¿Imanirtag nanä tsaycho jamaräcun noga caycho nacaycaptë? ¡Niyculay yanapamänanpag, tayta!” \p \v 41 Tsaymi Jesús caynog nergan: “Marta, gamga aläpa yarpachacuycanqui rurayniquicunalapagmi. \v 42 Tsaypa trucanga Tayta Diosnintsi nishgancunata yachacunayquipag más yarpachacunquiman. Mariami itsanga yachacuyta munar yachatsishgäcunata mayaycäman. Tsaynog yachacunantaga manami pipis michanmantsu.” \c 11 \s1 Tayta Diosta manacunantsipag Jesucristo yachatsishgan \r (Mateo 6.9-15; 7.7-11) \p \v 1 Tsaypita juc cutichömi Jesús manacuycargan Tayta Diosnintsita. Manacuyta usharcuptin juc discïpulun Jesusta caynog nergan: “Discïpuluncunata Juan Bautista yachatsishgannog nogacunatapis yachaycatsilämay Tayta Diosta manacärinäpag.” \p \v 2 Tsauraga Jesús nergan: “Tayta Diosnintsita manacur caynog nipäcunqui: \q1 ‘[Gloriacho caycag] Tayta Dios, \q1 pï-maytapis tantyaycatsilay respitaycushunayquipag. \q1 Lapan runacuna gam munashgayquinog cawayculätsun. \q1 [Gloriacho munashgayquita rurapäcushgannog cay patsachöpis munashgayquita ruracayculätsun.] \q1 \v 3 Micunäpag micuynë ama pishiyculätsuntsu, Tayta. \q1 \v 4 Chiquimagnëcunata noga perdonashgänog jutsa rurashgäcunatapis perdonaycalämay. \q1 Jutsaman Satanás tunitsimayta munaptinpis tsapaycalämay, Tayta. \q1 [Tsaynogpis yanapaycalämay jutsata mana ruraypa imaypis cawanäpag.]’ ” \p \v 5 Nircur Tayta Diosta imaypis manacunantsipag Jesús caynog wilapargan: “Juc runashi pulan pagas aywargan amïgunpa wayinman caynog nir: ‘Amïgo, quimsala tantayquita manaculäshayqui. \v 6 Juc amïgömi wayëman chämushga posädatsinäpag. Manami imaläpis cantsu garanäpag.’ \v 7 Tsaynog manacuptinshi amïgonga caynog nimorgan: ‘Ama fastidiamaytsu. Puncöpis trancashganami caycan. Wamräcunapis punucashganami caycan. Mananami sharcamömannatsu tantata camaripänäpag.’ ” \p \v 8 Tsaymi Jesús caynog nergan: “Sharcamuyta mana munaycarpis yaparir yaparir manacuptenga camaripangapagmi. Fiyu runacunapis tsaynog yanapäcog caycaptenga Tayta Diosnintsi masragmi yanapamäshun. \v 9 Imaypis Tayta Diosta manacäriy. Imata nistarpis ruwacäriy. Puncuta tacacognogpis payta gayacäriy. \v 10 Tayta Diosta manacogcunaga manacushganta chasquinmi. Imata nistarpis ruwacogcunaga tarinmi. Puncuta tacacognog gayacogtaga Tayta Dios mayanmi. \p \v 11 “Maygayquitapis wamrayqui [tantata manacushuptiquega ¿rumita garanquimantsurag?] Pescäduta manacushuptiquega ¿culebrata garanquimantsurag? \v 12 Tsaynogpis runtuta manacushuptiquega ¿alacranta garanquimantsurag? \v 13 Mayjina fiyu caycarpis ¿manacu wamrayquicunata ali caglata garanqui? Tsaynoglami Tayta Diosnintsita manacäriptiquega Santu Espirituta gamcunaman cachamongapag.” \s1 Satanaspa munayninwan cashganta Jesucristupag nipäcushgan \r (Mateo 12.22-30; Marcos 3.20-27) \p \v 14 Juc cutimi shimin mana pashtag runapita demoniuta Jesús gargorgan. Demonio yarguptinnami tsay runa parlayta galaycorgan. Tsayta ricaycur waquin runacuna cushicärergan. \v 15 Waquin runacunanami nipäcorgan: “Manami Tayta Diospa munayninwantsu demoniucunata runacunapita gargun, sinöga demoniucunapa mandagnin Beelzebupa\f + \fr 11:15 \ft Satanaspa jucag jutenga Beelzebumi caycan.\f* munayninwanmi.” \p \v 16 Waquin runacunanami Jesusta caynog nipäcorgan: “Tayta Diosnintsipa munayninwan demoniuta gargushgayquita musyanäpäga más juc milagrutarag ruray.” \p \v 17 Tsauraga lutanta yarpashgancunata musyar Jesús caynog nergan: “Juc nacioncho runacuna quiquinpura chiquinacorga ¿manatsurag wanutsinacur ushacanman? Tsaynogpis juc wayicho tagcuna quiquinpura chiquinacorga ¿manatsurag wacpa caypa aywacur ushacanman? \v 18 Tsaynog captenga ¿imanirtag yarparcaycanqui Satanaspa munayninwan demoniucunata gargushgäta? Quiquinpura gargunacorga Satanás ushacanmanmi. \p \v 19 “Waquin runacuna demoniucunata garguptin gamcunaga yarpaycanqui Tayta Diosnintsipa munayninwan gargushgantami. Noga garguptëga ¿imanirtag yarparcaycanqui Satanaspa munayninwan demoniucunata gargushgäta? Tsaynog yarparga lutantami yarparcaycanqui. \v 20 Santu Espíritu yanapamaptin demoniucunata gargushgäta ricarmi musyapäcunqui Tayta Diospa munayninwan Satanasta vincishgäta.” \p \v 21 Satanaspita más munayniyog cashganta tantyatsirmi Jesús yachatsergan caynog nir: “Calpayog runa garrotinwan wayinta täpaycaptenga manami imantapis suwa apangatsu.\f + \fr 11:21 \ft Runacunata maquincho tsarararmi Satanás caycan wayinta täpag calpayog runanog.\f* \v 22 Tsaynog täpaycaptinpis paypita más calpayog runa shamurmi itsanga garrotinta guechurir wayinpita munashganta apaconga. \p \v 23 “Mayganpis mana chasquicamag cäga conträmi caycan. Nogata mana cäsumag cäga Satanás munashgantami ruraycan.” \s1 Maypitapis yargushganman demonio cutinanpag cashganpita Jesucristo yachatsishgan \r (Mateo 12.43-45) \p \v 24 Tsaynog nircushpan Jesús mastapis caynog nergan: “Runapita demonio yargurmi chunyagcunapa purin maychöpis tänanpag ashir. Mana tariycorga yarpan yargushgan runaman yapay cutiyta. \v 25 Cutiycushpanmi tarin pitsapacushga y churapacushga wayitanog. \v 26 Tsaynog caycagta tariycurmi paypita más fiyu ganchis demoniucunata pushacurcur tsay runaman cutin paycho tänanpag. Tsaymi naupata cashganpitaga tsay runa más fiyuna ricacun.” \s1 Tayta Diosnintsipa wilacuyninta chasquicogcuna cushishga cawananpag cashgan \p \v 27 Jesús tsaynog parlaycaptinragmi runacunapa chaupinpita juc warmi caynog nimorgan: “Tayta Diospa wilacognin cashgayquipita ¡ima cushishgarag mamayqui caycan!” \p \v 28 Tsaynog niptin Jesús nergan: “Mamä cushicushgannoglami Tayta Diosnintsipa wilacuyninta chasquicur cäsucogcunapis cushishga carcaycan.” \s1 Milagrutarag Jesucristo rurananta munapäcushgan \r (Mateo 12.38-42; Marcos 8.12) \p \v 29 Tsaypitami tsaytsica runacuna Jesús cashgan cagman juntacargan. Tsaymi Jesús caynog nergan: “Gamcunaga manami rasunpatsu Tayta Diosman yäracärinqui. Tsaymi pay cachamashganta criyinayquipag milagruta ruranätarag munarcaycanqui. Munashgayquinöga manami milagruta rurashagtsu. Tsaypa trucanga Tayta Dios juc milagrutaragmi ruranga profëta Jonasta pescädupa pachancho caycashganpita yargatsimur milagruta rurashgannog. \v 30 Wilacognin Jonás cashganta unay Nínive marcacho tag runacuna tantyananpag Tayta Dios milagruta rurashgannogmi juc milagruta ruranga pay cachamashganta runacuna tantyapäcunanpag.\f + \fr 11:30 \ft Tayta Diosnintsi ima milagrutapis rurashganta tantyanayquipag liyinqui San Mateo 12.40. Tsaynogpis liyinqui Jonás nishgan libruta.\f* \p \v 31 “Musyashgayquinogpis Salomonpa yachatsicuyninta mayananpagmi Sabá nacionpita-patsa mandag warmi shamorgan Jerusalenman.\f + \fr 11:31 \ft Salomonta watucog shamog warmipita musyanayquipag liyinqui 1 Reyes 10.1-13.\f* Paymi juicio final junag sharcamongapag canan witsan runacunata: ‘Salomón yachatsishganta noga chasquicuycaptëga ¿imanirtag gamcuna Tayta Diospa tsurin yachatsishganta mana chasquicärergayquitsu?’ ninanpag. Salomonpita noga más yachag captëpis canan witsan runacunaga manami wiyacärintsu noga wilacushgäcunata. \v 32 Tsaynogpis Jonás wilacushganta mayarmi Nínivicho tag runacuna jutsa rurashganta cacharergan. Jonaspita más munayniyog noga caycaptëpis wilacushgäta canan witsan runacuna manami chasquicärintsu. Tsaymi juicio final junag Nínivicho tag runacuna sharcamongapag canan witsan runacunata: ‘Nogacuna Jonás wilacushganta chasquicuycaptëga ¿imanirtag gamcuna Tayta Diospa tsurin wilacushganta mana chasquicärergayquitsu?’ ninanpag.” \s1 Tantyacog cagcuna Jesucristuta chasquishgan \r (Mateo 5.15) \p \v 33 Tsaypitami Jesús caynog nergan: “Manami pipis atsquita ratatsintsu pacagninman churananpag, ni cajun rurinman pacananpäga. Tsaypa trucanga alayrinninmanmi churan wayiman yaycogcunata atsicyapänanpag. \v 34 Lapanta atsicyapänanpag runacuna atsquita ratatsishgannoglami nogapis wilacuycä lapan runacuna tantyapäcunanpag. Pipis tantyacog cäga wilacushgäta tantyar chasquicärinmi. Mana tantyacog cagmi itsanga wilacushgäta mana tantyar mana chasquicärintsu. \p \v 35 “Waquin runacuna wilacushgäta chasquicushganta niycarpis janan shongulami chasquicushga. Cuidädu tsay runacunanog capäcunquiman. \v 36 Wilacushgäta rasunpa chasquicushga carga atsqui atsicyashgannogmi runacuna ricacunanpag wilacuynë nishgannog cawanquipag.” \s1 Fariseo runacunata Jesucristo olgöpashgan \r (Mateo 23.1-36; Marcos 12.38-40; Lucas 20.45-47) \p \v 37 Jesús parlayta usharcuptinnami juc fariseo runa pushargan wayincho micapäcunanpag. Chayaycurmi mësaman Jesús jamacorgan. \v 38 Micunanpag manami maquinta awicorgantsu fariseo runacunapa costumbrin cashgannöga. Tsaymi pushag fariseo runa yarpachacushpan Jesusta ricapargan. \p \v 39 Tsauraga Jesús caynog nergan: “Gamcunaga pusillupa y plätupa janalanta maylar rurintaga mana maylagnogmi carcaycanqui. Tsaymi pusillupa y plätupa rurincho ganra cashgannog mana ali yarpashgayqui y ambiciöso cashgayquipis shonguyquicho caycan. \v 40 ¡Mana tantyacog fariseucuna! ¿Manacu musyanqui Tayta Diosnintsi cuerpuyquita camar shonguyquitapis camashganta? Tsaymi cuerpuyqui limpio cananpag yarpachacushgayquinog shonguyquipis limpio cananpag yarpachacunquiman. \v 41 Gamcunaga wactsacunata imalachöpis yanapay. Tsaynog ruraptiquiragmi pusillupa rurin maylashga cashgannog shonguyquipis limpio cangapag. \p \v 42 “¡Fariseucuna! ¡Juicio final junag pasaypami laquicunquipag! Gamcunaga templuman apanayquipag mentata, rüdata y waquin jachatapis chunca (10) wancuypita juc wancuyta imaypis raquircaycanqui: ‘Tayta Diospa palabrancho nishgannogla lapantami cumpliycä’ nishpayqui. Tsaynog rurarpis runa mayiquitaga manami ali ricaycanquitsu ni cuyapaycanquitsu. Chunca wancuypita juc wancuyta templuman apar Tayta Diosnintsipa palabranta cumplishgayquinogla runa mayiquitapis cuyanquiman. \p \v 43 “¡Fariseucuna! ¡Juicio final junag pasaypami laquicunquipag! Gamcunaga imaypis munarcaycanqui sinagogacunacho alinnin bancumanrag jamacuytami. Tsaynogpis gamcuna munarcaycanqui cällicunacho waquin runacunapita más respëtuwan saludashga caylatami. \p \v 44 “¡Gamcunaga juicio final junag pasaypami laquicunquipag! Melanaypag pamparaycag ayanogmi carcaycanqui. Tsay pamparashgan jananpa mana musyar pipis purishgannogmi mana musyantsu fiyu runa cashgayquita.” \p \v 45 Tsayta mayar Moisés escribishganta yachatsegpis caynog nergan: “Tsaynog nishpayquega nogacunatapis mayaycätsimanquichag, tayta.” \p \v 46 Niptin Jesús nergan: “¡Moisés escribishganta yachatsegcuna! ¡Tsaynoglami gamcunapis juicio final junag pasaypa laquicunquipag! Gamcunaga runacuna ima ruraytapis mana camäpacushganyagmi Moisés escribishgan leycunamanpis yapa yaparcur imatapis cumplinanpag nipäcunqui. Tsaynog yachatsishgayquita cumpliyta runacuna mana camäpacushganta ricaycarpis shacyätsinayquipa trucanga olgöpaycanqui. \p \v 47 “¡Juicio final junag pasaypami laquicunquipag! Unay runacuna wanutsishgan profëtacuna pamparashgan janancho gamcunaga capillancunata rurarcaycanqui. \v 48 Tsaynog sharcatsirpis manami cäsucärinquitsu profëtacuna nishgancunata. Tsaynog mana cäsucurmi runacunata musyaycätsinqui tsay profëtacunata wanutsegcunanogla gamcunapis carcaycashgayquita. \p \v 49 “Tsaynog captinmi imanog cananpag cagtapis musyar Tayta Diosnintsi unay caynog nergan: ‘Paycunamanmi cachamushag wilacognëcunata y apostolnëcunatapis. Tsaynog captinpis paycunaga waquincunatami wanutsipäconga y waquin cagcunatanami marcan marcan gaticachangapag.’ \v 50-51 Tsay nishgannoglami Abelta wanutsishganpita-patsa Tayta Diosnintsipa profëtancunata runacuna imaypis wanutsipäcorgan hasta Zacariasta templo puncucho wanutsinanyag.\f + \fr 11:50-51 \ft Abelta wanutsishganpita musyanayquipag liyinqui Génesis 4.8. Zacariasta wanutsishganpita musyanayquipag liyinqui 2 Crónicas 24.20-22.\f* Tsay wanutseg runacunatanogmi canan witsan Israel runacunata Tayta Diosnintsi juzgangapag. \p \v 52 “¡Moisés escribishgan leycunata yachatsegcuna! ¡Juicio final junag pasaypami laquicunquipag! Wayiman pipis mana yaycunanpag llävipa wawanta tsaricuycognogmi runacunata wichgaparcaycanqui Tayta Diosnintsi munashganta mana yachacärinanpag. Tsaynoglami quiquiquicunapis mana chasquicärinquitsu Tayta Diosnintsipa wilacuyninta.” \p \v 53-54 Jesús tsaynog niptin Moisés escribishganta yachatsegcuna y fariseucuna rabiacarcärergan. Tsaypitana achäquita ashipar Jesusta imaycatapis nipäcorgan lutanta parlaptin tsaylawan acusananpag. \c 12 \s1 Ishcay cära mana canantsipag Jesucristo yachatsishgan \p \v 1 Jesús tsaynog parlaycaptinmi waranganpa runacuna wayi puncuman juntacargan. Jesusta mayayta munashpanmi tanganacurrag tsaycho carcaycargan. Tsauraga discïpuluncunata Jesús caynog nergan: “Fariseucunaga runacuna ricanalanpagmi ali-tucärin. Cuidädu paycunanog ishcay cära carcaycanquiman. \v 2 Pacaylapa jutsa rurashgayquipis juicio final junag musyacangami. Manami ima jutsa rurashgayquipis mana musyacaypaga cangatsu. \v 3 Tsaynogmi pacaylapa wilanacushgayquipis y puncuta wichgacuycur parlacushgayquipis juicio final junag lapan musyacangapag. \s1 Pitapis mana mantsacunantsipag Jesucristo yachatsishgan \r (Mateo 10.26-31) \p \v 4 “Cuyaynëcuna, ama mantsacäriytsu pipis wanutsishunayquipag jurapäshuptiqui. Wanutsishushpayquipis almayquitaga manami wanutsengatsu \v 5 Chiquishogniquicunata mantsacur cäsucunayquipa trucanga Tayta Diosnintsita cäsucäriy. Paymi itsanga munayniyog caycan almantinta pitapis infiernuman gaycunanpag. \p \v 6 “Tantyacäriy. Pichiuchancacunata runacuna mana cäsupaptinpis Tayta Diosnintsi lapantami ricaycan. Pichiuchancatapis tsaynog ricaycarga gamcunata masragmi Tayta Diosnintsi ricaycäshunqui. \v 7 Agtsayqui ayca cashgantapis payga musyaycanmi. Tayta Diosnintsi tsaynog ricaycäshuptiquega ama mantsacäriytsu pipis wanutsiyta munashuptiqui. \s1 Jesucristupa favornin parlagcuna ali ricashga cananpag cashganpita Jesucristo yachatsishgan \r (Mateo 10.32-33; 12.32; 10.19-20) \p \v 8 “Pipis nogata chasquicamashganta mana pengacuypa wilacuptenga \nd nogapis\nd* angilcunapa naupancho paycunapa favorninmi parlashagpag. \v 9 Pipis runacunapa naupancho pengacushpan chasquicamashganta ñëgamaptenga nogapis angilcunapa naupancho paycunata: ‘Manami reguëtsu’ nishagpagmi. \p \v 10 “Tayta Dios cachamushgan Cristo cashgäta mana tantyar conträ parlaptenga Tayta Dios perdonangapagmi. Santu Espíritu nogapita tantyaycätsiptin conträ rimaptinmi itsanga Tayta Dios imaypis mana perdonangatsu. \p \v 11 “Gamcunata juzgashunayquipag sinagogacunaman, juezcunaman y waquin autoridäcunaman apashuptiquipis ama laquicärinquitsu: ‘¿Imatarag nishag?’ nishpayqui. \v 12 Santu Espiritunami tantyatsishunquipag imata ninayquipagpis.” \s1 Codiciöso mana canantsipag Jesucristo yachatsishgan \p \v 13 Runacunapa chaupinpita juc runa caynog nimorgan Jesusta: “Wauguëta niycuy herenciäta raquipämänanpag, tayta.” \p \v 14 Tsauraga Jesús caynog nergan: “Amïgo, manami juezniquitsu ni alfasyayquitsu noga cä tsaynog manacamänayquipäga.” \p \v 15 Nircur runacunata caynog nergan: “Ama imaycapagpis codiciöso capäcuytsu. Ali cawayga manami rïcu caylachöragtsu caycan.” \p \v 16 Tsaymi Jesús wilapargan caynog nir: “Juc rïcu runashi murushganpita atsca cosëchata shuntargan. \v 17 Tsauraga tsay rïcu runa yarpachacorgan caynog nishpan: ‘Cananga ¿maymantag tsaytsica micuyta churashag? Wayë manami aypannatsu micuynëcunata churanäpag.’ \v 18 Tsaynog yarpachacuycashganchöshi caynog nergan: ‘Canan churacuna wayëta juchurcatsirmi jucta sharcatsishag más jatuncarayta. Nircurmi tsayman lapan shuntashgä micuynëta pirwashagpag. \v 19 Tsaynog pirwacuycuptëga atsca watapagmi micuynë cangapag. Nircurnami micur upur cushishgala cawacushagpag.’ \v 20 Tsaynog yarpachacuycaptinshi Tayta Diosnintsi caynog nergan: ‘¡Mana ali yarpayniyog runa! ¡Canan tsacaymi wanunquipag! Lapan pirwacushgayqui ¿pipagrag canga?’ ” \p \v 21 Jesús tsaynog parlayta usharcurmi caynog nergan: “Tsay wanog rïcu runa manacagpag cosëchata shuntashgannogmi quiquilanpag imatapis munagcunaga wanur mana imatapis chasquengapagtsu Tayta Diosnintsipita.” \s1 Tayta Diosman imaypis yäracunantsipag Jesucristo yachatsishgan \r (Mateo 6.25-34, 19-21) \p \v 22 Nircur discïpuluncunatapis Jesús caynog nergan: “Gamcunaga ama yarpachacäriytsu: ‘¿Imatarag micushag? ¿Imatarag jaticushag?’ nir. \v 23 Micuynintsi captinpis y röpantsi captinpis manami tsaylachötsu ali cawayta tarintsi. \v 24 Shumag tantyacäriy pishgucuna imanog cawashgantapis. Paycunaga manami murucuntsu, ni cosechantsu ni pirwacuntsu. Tsaynog captinpis Tayta Diosnintsimi micuyta camaripan. Tayta Diosnintsipäga tsay pishgucunapitapis gamcuna masmi välipäcunqui. \v 25 Mayjina yarpachacurpis ¿pirag winarcunman tamäñunpita juc cuchus maslatapis? \v 26 Tsaynoglami mayjina yarpachacurpis tsay yarpachacushgalanwanga mana pipis tarengatsu röpatapis ni micuytapis. \p \v 27 “Tantyacäriy waytacuna imanog cuyaylapag tuctushgantapis. Waytacunaga mana aruycarpis mana putscacuycarpis cuyaylapagmi ricacun. Tsay waytacuna cuyaylapag cashgannöga manami unay rey Salomón jaticushgan röpancunapis cuyaylapag cashgatsu. \v 28 Tsaquiptin rupatsishga cananpag captinpis Tayta Diosnintsega alimi guewacunata winatsin. Yäracuyniynag runacuna, waytacunatapis cuyaylapagta tuctuycätserga ¿manatsurag gamcunatapis Tayta Diosnintsi yanapashunqui röpayquita tarinayquipag? \p \v 29 “Tsaynog caycaptenga ama laquicäriytsu imata micapäcunayquipag ni imata upupäcunayquipagpis. \v 30 Tsaynöga laquicärin Tayta Diosman mana yäracog runacunalami. Gamcunaga ama paycunanog laquicäriytsu. Imata nistashgayquitapis Tayta Diosnintsega musyaycanmi. \v 31 Nistashgayquicunapag yarpachacunayquipa trucanga Tayta Diosnintsi munashgannog cawanayquipag imaypis yarpachacäriy. Pay munashgannog cawaptiquega imata nistashgayquitapis camaripäshunquipagmi. \v 32 Tsaynog caycaptenga, cuyaynëcuna, ama laquicäriytsu. Gamcunatami Tayta Diosnintsi acrapäcushushcanqui imayyagpis paypa naupancho cawapäcunayquipag. \p \v 33 “Tsaynog caycaptenga imayquicunatapis ranticuycur tsay guellaywan wactsacunata yanapay. Tsaynog yanaparga gloriaman riquëzayquita churacognogmi carcaycanqui. Tsaynogpami gloriaman chayar cay patsacho ima riquëzapitapis más ali cagcunata chasquipäcunquipag. Tsaytaga manami suwapis apangatsu ni puyupis ushangatsu. \v 34 Rïcu canalayquipag yarpachacorga manami Tayta Dios munashgannog cawanayquipag yarpachacuycanquitsu.” \s1 Jesucristo cutimunanpag camaricushga canantsipag yachatsishgan \r (Mateo 24.45-51) \p \v 35-36 “Noga cutimuptë chasquicamänayquipag camaricushga mayag mayagla carcaycay. Patronnin casaray fiestapita cutimunanta shuyarpaycag ashmaycunanogla nogatapis shuyämay cutimuptë chasquicamänayquipag. Puncuta jucla quichapänanpag ashmaynincuna atsquinwan shuyaragnog gamcunapis camaricushgala carcaycay. \v 37 Tsaynog shuyämagcunataga mësaman jamaycatsir quiquë sirviptëmi pasaypa cushicärengapag. \v 38 Imay hörapis cutimushagmi: pulan pagas carpis o walpa wagay carpis. Tsaymi mayag mayagla cutimunäta shuyarpämay. Shuyarpaycämagta gloriaman pushaptëmi cushicärengapag. \p \v 39 “Pipis wayinta suwapänanpag cashganta musyarga mana punuypami wayinta täpanman. \v 40 Tsaynogla gamcunapis camaricushgala carcaycay. Mana musyashgayqui hörami elagpita \nd noga\nd* cutimushagpag.” \p \v 41 Tsauraga Pedro caynog taporgan: “Tsaynog yachatsishgayquega ¿nogacunalapagcu o lapan runacunapagwancu caycan?” \p \v 42 Niptin Jesús caynog nergan: “Patronnin maypapis ilarga más yäracuypag cag ashmaynintami haciendancho patronyapänanpag churan. Tsaymi tsay ashmayga mincaynincunatapis höralancho garatsin. \v 43 Patronnin cutimur yätsishgannog ali ruraycagta tariycorga: ‘Ali ashmaymi canqui’ nengapag. \v 44 Tsaynog nishpanmi patronnin tsay ashmaypa maquinman churanga lapan imaycantapis ricananpag. \v 45 Mana yäracuypag cag ashmaymi itsanga: ‘Patronnë manaragmi cutimongaragtsu’ nir ashmay mayinta magan y micur upyar jitaräcun. \v 46 Tsaynog caycaptinmi mana musyashgan höra elagpita patronnin cutimonga. Patronnin yätsishganta mana cäsucur lutanta ruraycagta tariycurmi mana cuyapaypa tsay ashmayta castigangapag. \p \v 47-48 “Mana musyayninpa juc ashmay lutanta ruraptenga patronnin manami aläpatsu castiganga. Patronnin nishganta musyaycar mana wiyacuypa lutanta ruraptinmi itsanga patronnin fiyupa castiganga. Tsaynoglami Tayta Diosnintsipa wilacuyninta musyaycar pipis mana cäsucuptenga infiernucho fiyupa castigashga canga. \s1 Payman yäracogcunata chiquipäcunanpag cashganpita Jesucristo yachatsishgan \r (Mateo 10.34-36) \p \v 49 “Cay patsaman noga shamushcä chasquicamagcuna salvashga cananpag y mana chasquicamagcuna juzgashga cananpagmi. ¡Maynapis runacunata juzgayta galaycömanna! \v 50 Itsanga runacunata salvanäpäga fiyupa nacarragmi wanushagpag. Nacanäpag cashganta musyarmi pasaypa laquicö. \p \v 51 “Gamcunaga yarparcaycanqui cay patsaman shamushga captë runacuna cuyanacur alina cawapäcunanpag cashgantami. Manami yarpashgayquinogtsu canga. \v 52 Cananpitaga yäracamagcunata mana yäracamagcuna chiquipäcongami. Tsaynog carmi juc wayicho quiquinpura chiquinacärenga. \v 53 Taytanmi chiquenga tsurinta y tsurinmi chiquenga taytanta. Mamanmi chiquenga wawanta y wawannami chiquenga mamanta. Lumtsuyninmi chiquenga suedranta y suedrannami chiquenga lumtsuyninta.” \s1 Jutsa ruraycunata cacharinantsipag Jesucristo yachatsishgan \r (Mateo 16.2-3) \p \v 54 Tsaypitanami runacunata Jesús caynog nergan: “Inti jeganan cagpa pucutay yurimuptenga: ‘Tamyanganami’ nipäcunqui, y nipäcushgayquinoglami tamyan. \v 55 Inti jegamunan cag derëcha cag lädupita wayra wayrämuptenga: ‘Shanangami’ nipäcunqui, y nipäcushgayquinoglami shanan. \v 56 ¡Musyag-tucogcuna! Ciëluta ricar y cay patsata ricar imanog tiempo cashgantapis tantyaycarga ¿imanirtag mana tantyapäcunquitsu jutsata rurashgayquipita Tayta Diosnintsi juzgashunayquipag cashganta? \p \v 57 “Tiempo cashganyag ¿imanirtag mana yarpachacunquitsu salvashga canayquipag? \v 58 ¿Manacu pipis quejashuptiquega autoridäman manarag chayar arreglapäcunqui? Mana arreglaptiquega juezmanmi apatsishunqui. Jueznami wardiacunawan carcilman wichgatsishunquipag. \v 59 Tsaypitaga manami yargunquipagtsu lapan jagan cashgayquita manarag pägarga.” \c 13 \s1 Mana cäsucog runa infiernucho nacananpag cashganpita Jesucristo yachatsishgan \p \v 1 Tsay hörami runacuna Jesusta wilargan caynog nir: “¡Galilea runacuna templucho Tayta Diosnintsipag uywacunata rupaycätsiptinshi Pilato soldäduncunata cachargan wanutsinanpag!” \p \v 2 Tsauraga Jesús caynog nergan: “Ama yarpapäcuytsu waquin Galilea runacunapita tsay wanog runacuna más jutsayog cashganta. \v 3 Manami Tayta Diosnintsipa castïgunwantsu paycuna wanushga. Gamcunami itsanga Tayta Diosnintsipa castïgunwan infiernucho nacapäcunquipag jutsa rurayta mana cacharishpayquega. \v 4 Tsaynogpis Siloé nishgancho törri juchur chunca pusag (18) runacunatami nitergan. Tsaynog captinpis ama yarpapäcuytsu Jerusalencho tag waquin runacunapita tsay wanog runacuna más jutsayog cashganta. \v 5 Manami Tayta Diosnintsipa castïgunwantsu paycunapis tsaynog wanushga. Gamcunami itsanga Tayta Diosnintsipa castïgunwan infiernucho nacapäcunquipag jutsa rurayta mana cacharishpayquega.” \s1 Mana cäsucog runata mana wayog hïgusman Jesucristo tincutsishgan \p \v 6 Tsaymi mana cäsucog runata mana wayog hïgusman tincutsishpan Jesús caynog nergan: “Juc runapa chacranchöshi cargan hïgus. Tsayshi hïgusta palag aywar mana tarergantsu ni juclaylatapis. \v 7 Tsauraga caynog nergan chacran arogta: ‘Quimsa watanami shamö cay hïgus yörapa wayuyninta palag y manami ni juclaylatapis tarishcätsu. Muturir jucla jitariy cay chacrapita. Mana wayog hïgustaga ¿imapagtag chacrachöpis tsararäshun?’ \v 8 Tsaynog niptin chacran arog runa caynog nergan: ‘Shuyaycushun juc watayag, tayta. Chulpata winaparcurrag uryashag. \v 9 Tsaynog ruraptëga pagta wayunmanpis. Tsaycho mana wayuptinmi itsanga muturir jitarishunpag.’ ” \s1 Curcu warmita sábado jamay junagcho Jesucristo aliyätsishgan \p \v 10 Juc sábado jamay junagchömi sinagogacho Jesús yachaycätsergan. \v 11 Tsaychömi caycargan demonio curcuyätsishgan warmi. Paymi nacaycargan chunca pusag (18) watana derechacayta mana puëdishpan. \v 12 Tsay warmita gayaycurmi Jesús caynog nergan: “Cananga aliyashganami caycanqui curcu cashgayquipita.” \p \v 13 Tsaynog nir yataycuptin jinan höra aliyargan. Aliyarcurna tsay warmi Tayta Diosnintsita alabargan. \v 14 Sábado jamay junagcho Jesús aliyätsiptinmi tsay sinagogacho mandag rabiacorgan. Tsaymi runacunata caynog nergan: “Sogta junagmi caycan runacuna arunanpäga. Tsay junagcunacho shapäcamunqui aliyashga cayta munarga. ¡Ama sábado jamay junagchöräga shapäcamunquitsu!” \p \v 15 Tsauraga Jesús caynog nergan: “¡Ishcay cära runacuna! Sábado jamay junag captinpis ¿manacu töruyquita bürruyquita pascarcur yacuta uputseg gatinqui? \v 16 Chunca pusag (18) watami cay warmita curcuyaycatsir Satanás nacatsishga. Uywayquicunatapis sábado jamay junagcho tsaynog cuyapaycaptiquega ¿manacu cay Israel warmitapis cuyapashwan, sábado jamay junag caycaptinpis?” \p \v 17 Tsaynog niptinmi chiquegnincuna pucayayparag pengacärergan. Waquin runacunami itsanga cushicärergan tsay warmita aliyätsishganta ricar. \s1 Diospa wilacuyninta ñäpush muruman Jesucristo tincutsishgan \r (Mateo 13.31-32; Marcos 4.30-32) \p \v 18-19 Mastapis Jesús tincutsiypa yachatsir caynog nergan: “Tayta Diospa ali wilacuynenga ñäpush murunogmi caycan. Ñäpushta muruptin winamun ata cashganyag. Tsaymi pishgucunapis gueshwancunata rämancunacho ruran. Tsay tacshala murulapita ñäpush winarcamur räman mashtacashgannogmi Tayta Diospa ali wilacuynenga may-tsaymanpis chayaycan.” \s1 Diospa wilacuyninta levadüraman Jesucristo tincutsishgan \r (Mateo 13.33) \p \v 20-21 Nircur Jesús caynogpis nergan: “Tayta Diospa ali wilacuynenga levadüranogmi caycan. Tantata rurananpag warmi quimsa arröba harinaman levadürata winaptenga mäsa shumagmi jacan. Ichicla levadüra mäsata jacatsishgannogmi Tayta Diosnintsipa wilacuyninpis may-tsayman chayangapag.” \s1 Gloriaman yaycuna puncu quichqui cashgan \r (Mateo 7.13-14, 21-23) \p \v 22 Tsaypita Jerusalenpa Jesús aywarmi marcacunapa y jalgacunapapis yachatsiraycar pasargan. \v 23 Tsaychömi juc runa caynog nir taporgan: “Tayta, ¿walcaglacu salvaconga?” \p Tsaymi Jesús caynog nergan: \v 24 “Salvacärinayquipäga quichqui puncupanogragmi gloriaman yaycapäcuy. Atscag yaycuyta munarpis walcaglami tsay puncupa yaycapäconga. \v 25 Wayipa duëñun puncunta wichgacarcamuptin wagtacho quëdagcuna caynog nirmi tacacongapag: ‘Quichapaycalämay, tayta.’ Tsauraga pay nengapag: ‘Gamcunataga manami reguëtsu. ¿Pirag cacunquipis?’ \v 26 Tsaymi nipäcongapag: ‘¿Imanirtag mana reguimanquitsu? Micur upurmi purergantsi. Y marcäcunachöpis yachatsergayquimi.’ \v 27 Tsauraga yapaymi nengapag: ‘Gamcunataga manami reguëtsu. ¿Pirag capäcunquipis? ¡Nogapita witicäriy, jutsasapa runacuna!’ \p \v 28 “Gloriaman mana yaycur, Abrahamta, Isaacta, Jacobta y Tayta Diosnintsipa profëtancunatapis ruricho caycagta ricashpan fiyupami wagapäcongapag. Pasaypa laquicurmi quiruntapis uchupäconga, yaycuyta mana puëdishpan. \v 29 May-tsaypitapis shamog runacuna gloriaman yaycog cagmi itsanga Tayta Diosnintsi camarishgan micuyta cushishgala micapäcongapag. \v 30 Cay patsacho mana ali ricashga cagcunaga Tayta Diosnintsi juzganan junag ali ricashgami cangapag. Yachag-tucogcunami itsanga tsay junag infiernuman gaycushga cangapag.” \s1 Jerusalencho tagcunapag Jesucristo laquicushgan \r (Mateo 23.37-39) \p \v 31 Tsayman waquin fariseucuna chayaycurmi Jesusta caynog nipäcorgan: “¡Caypita aywacuy! Herodismi wanutsiyta yarpaycäshunqui.” \p \v 32 Tsauraga Jesús caynog nergan: “Tsay alguta caynog nir wilay: ‘Juc ishcay junaglanashi demoniucunata runacunapita Jesús gargonga y gueshyagcunatapis aliyätsenga. Tsaycunalawannashi ushanga lapan rurananpag cagcunata. \v 33 Tsaypitanashi Jerusalenman aywanga wanutsishga cananpag. Diospa wilacognincuna Jerusalencho wanushgannogshi paypis, Diospa wilacognin car, Jerusalenchörag wanonga.’ ” \p \v 34 Tsaypita Jesús caynog nergan: “¡Jerusalén runacuna! ¿Imanirtag Tayta Diosnintsipa profëtancunata y cachamushgan wilacogcunata naupapita-patsa wanurcaycätsinqui? Chipshancunata maman shuntarcur oglacognogpis gamcunata atsca cutimi shuntayta munargä. Tsaynog munaptëpis gamcunaga manami munapäcushcanquitsu shuntanäta. \v 35 Tsaymi gamcunata Tayta Diosnintsi manana tsapäshuptiqui contrayquicuna shamur marcayquitapis ushacätsengapag. Manami yapay ricapäcamanquipagnatsu: ‘¡Tayta Diosnintsi cachamushgan runa caycarga shacalämuy, tayta!’\x + \xo 13:35 \xt Salmo 118.26\x* nimänayquiyag.” \c 14 \s1 Jacapäcuycag runata Jesucristo aliyätsishgan \p \v 1 Tsaypitana sábado jamay junagcho Jesús aywargan mandag fariseupa wayinman micog. Tsaycho waquin fariseucuna Jesusta ricapaycargan: “Mä sábado jamay caycaptin ¿imatashi ruranga?” nishpan. \v 2-3 Intëru cuerpun jacapäcuycag runata Jesús ricarmi Moisés escribishganta yachatsegcunata y fariseucunata taporgan caynog nir: “Sábado jamay junagcho ¿aliyätsishwancu o manacu?” nir. \p \v 4 Imatapis mana rimacäriptinmi gueshyaycag runata Jesús yataycur aliyätsergan. Aliyarcatsirna caynog nergan: “Cananga wayiquipana aywacuy.” \p \v 5 Nircur fariseucunata caynog nergan: “Maygayquipapis tsuriqui o töruyqui pözuman jegaptin ¿manacu jinan höra jorgog aywanqui, sábado jamay junag caycaptinpis? Tsay rurashgayquinoglami nogapis gueshyagcunata aliyätsë, sábado jamay junag caycaptinpis.” \p \v 6 Tsaynog niptin manami imatapis rimacärergantsu. \s1 Ishcay cära mana canantsipag Jesucristo yachatsishgan \p \v 7 Tsaychömi waquin gayatsishgan runacuna, ali ricashga cayta munar, mësamanrag aywapäcorgan jamacärinanpag. Tsayta ricaycurmi Jesús yachatsergan caynog nir: \v 8-9 “Pipis casaray fiestaman gayatsishuptiquega juclaga mësaman ama jamacärinquitsu. Gamcunapita más respitädu runa chämuptin: ‘Mësapita witicuy pay jamacunanpag’ nishuptiqui pengay-tucushgami mësacho jamaraycashgayquipita yargunquipag. \v 10 Mësaman jucla jamacunayquipa trucanga shuyaranqui gayatsishogniqui: ‘Pasacalämuy mësaman jamacunayquipag’ nishunayquitarag. Tsaynog jamatsishuptiquimi mësacho gamwan jamacogcuna ali respitashunquipag.” \p \v 11 Tsaynog nishpanmi Jesús nergan: “Mayganpis musyag-tucogcunaga pengaymanmi churashga canga. Mana musyag-tucogcunami itsanga ali respitashga canga.” \s1 Wactsacunata mana gonganantsipag Jesucristo yachatsishgan \p \v 12 Nircur wayinman pushag runatapis Jesús caynog nergan: “Micapäcunayquipag pitapis gayatserga ama gayatsinquitsu cuyanacushgalayquitaga, wauguilayquitaga, castalayquitaga ni rïcu cag vecïnulayquitaga. Paycunata gayatsiptiquega garashgayquinoglami paycunapis garashunquipag. Tsaymi paycuna garashushgalayqui premiuyqui canga. \v 13 Tsaypa trucanga gayatsinqui wactsacunata, wegrucunata y gapracunatapis. \v 14 Paycunaga manami ni imanogpapis cutitsishunquipagtsu. Paycunata garashgayquipitaga Tayta Diosnintsinami premiuta goshunqui jutsaynag runacunata cawaritsimushgan junag.” \s1 Micunanpag gayatsishgan runacunaman tincutsiypa Jesucristo yachatsishgan \r (Mateo 22.1-10) \p \v 15 Tsaymi mësacho jamaraycashganpita juc runa caynog nergan Jesusta: “¡Ima cushishgarag canga Tayta Diosnintsi camarishgan micuyta gloriacho micogcuna!” \p \v 16 Tsaynog niptin tincutsiypa Jesús caynog yachatsergan: “Juc runashi atsca runacunata wilacatsergan juc junagcho wayinman micog aywananpag. \v 17 Tsay junag chämuptinnashi ashmayninta cachargan tsay wilacatsishgan runacunata pushamunanpag. \v 18 Tsay ashmay wilag chayaptinshi jucnin caynog nergan: ‘Rantishgä chacrata ricagragmi aywashag. Nogapita ama jagayayculätsuntsu.’ \v 19 Jucagnashi caynog nergan: ‘Pitsga par törutami rantishcä. Tsaymi ali arog o mana ali arog cashgantapis musyanäpag canan junag arog aywashag. Nogapita ama jagayayculätsuntsu.’ \v 20 Jucagnashi caynog nergan: ‘Tsayragmi warmita jorgushcä. Tsaymi gayatsimashganman aywayta mana camäpacushagtsu.’ Tsaynoglashi lapan gayatsishgan runa aywayta mana munargantsu. \v 21 Tsauraga tsay cachashgan ashmay cutiycur patronninta wilargan runacuna imanog nishgantapis. Tsaynog wilaptin patronnin fiyupa rabiacorgan. Nircurna ashmayninta caynog nergan: ‘Cällicunapa aywaycur jucla pushamuy wactsacunata, gapracunata y wegrucunatapis.’ \v 22 Tsauraga patronnin nishganta rurarcurnashi ashmaynin caynog nergan: ‘Nimashgayquinoglami pushamushcä, tayta. Tsaynog captinpis mësaman manaragmi runacuna juntanragtsu.’ \v 23 Tsaynashi patronnin caynog nergan: ‘Nänicunapa y chacracunapapis aywarcur tsaycho tarishgayqui runacunata imaycanogpapis wayëman juntananyag pushamuy. \v 24 Puntata gayatsimushgäcunaga perdishganami yanucatsishgä micuyta.’ ” \s1 Wanunanyag discïpulun cananpag cashganpita Jesucristo yachatsishgan \r (Mateo 10.37-38) \p \v 25 Atsca runacuna gatirpaptinmi Jesús caynog nergan: \v 26 “Mayganpis discïpulö cayta munarga mamanpag, taytanpag, warminpag, tsurincunapag, wauguincunapag y panincunapag yarpachacunanpa trucanga más yarpachacutsun noga munashgäta rurananpag. \p \v 27 “Discïpulöcunaga imanog nacarpis noga munashgänogla imaypis cawatsun. Wanunanyag noga munashgänog mana cawarga manami discïpulö canmantsu. \v 28 Discïpulö caycashganpita witicogcunaga wayi rurayta galaycatsir mana ushatsegnogmi caycan. Pipis wayita rurananpäga shumagragmi yarpachacärin tsay wayita ushatsinanpag gastun aypashganta o mana aypashgantapis. \v 29 Cimientuta ruraycular cachariptenga lapan ricagcunami payta jamurpanga caynog nir: \v 30 ‘Tsay runaga puëdegnogpis wayi rurayta galaycatsishga mana ushatsinanpag.’ \p \v 31 “Maygan nacionpis juc nacionwan manarag pelyar ¿manacu puntataga mandagnin reycuna shumagrag yarpachacärin ishcay chunca waranga (20,000) soldäducunata chunca waranga (10,000) soldädulanwan vincinanpag o mana vincinanpag cashgantapis? \v 32 Pelyayta mana puëdinan captenga jucag cag mandag carucho caycaptilanragmi wilacogninta cachan: ‘Mananashi pelyashunnatsu. Munashgayqui cagtashi imäcunatapis apacunqui’ nir wilananpag. \v 33 Tsaynogla discïpulö canayquipag listula carcaycay noga-raycu lapan imayquicunatapis cacharinayquipag. Imayquicunatapis cachariyta mana munarga manami discïpulö capäcunquimantsu. [Nishgäta mayag cäga shumag tantyacäriy.] \p \v 34-35 “Musyashgayquinogpis cachega alimi caycan micuyta gustuta gonanpag. Tsulur rumilan quëdaptinnami itsanga imapagpis mana välinnatsu alpapag ni chulpapagpis. Tsaynog captenga jitariycuntsinami. Wanunayquiyag discïpulö mana carga cuidädu gamcunapis Tayta Diosnintsipa naupanpita jitarishga capäcunquiman.” \c 15 \s1 Ogracashga uyshaman tincutsiypa Jesucristo yachatsishgan \r (Mateo 18.12-14) \p \v 1 Impuesto cobragcunawan Diosta mana cäsucog runacunapis aywapäcorgan Jesús yachatsishganta mayapäcunanpag. \v 2 Tsayta ricar fariseucuna y Moisés escribishganta yachatsegcuna Jesusta jamurpargan caynog nir: “¿Imanirtag cay runaga Diosta mana cäsucogcunawan juntacaycur micun?” \p \v 3 Tsaynog nipäcuptinmi Jesús tantyatsergan caynog nir: \v 4 “Pipis pachac (100) uyshanpita jucta ograycorga ¿manacu waquin cagta juc patsaman ayluycur jucla aywan ashimunanpag? \v 5 Tariycorga cushishgami apricurcur apan waquin cagman talutsinanpag. \v 6 Wayinman chayaycurnami vecïnuncunata y reguinacushgancunatapis shuntaycur cushicushpan wilapan caynog nir: ‘¡Ograshgä uyshätami tarimushcä!’ \v 7 Tsay runa uyshata tariycur cushicushgannoglami Tayta Diosnintsiwan angilcunapis cushicärin juclaylapis jutsasapa runa Diosta chasquicuptin. Tsaynog cushicärin isgun chunca isgun (99) Dios munashgannog cawag runacunapag cushicushganpita masmi. \s1 Ogracashga guellayman tincutsiypa Jesucristo yachatsishgan \p \v 8 “Tsaynog pï warmipis chunca (10) guellayninpita jucta ograycorga atsquita ratarcatsirmi jucla wayinta pitsapacun ograshgan guellayta ashinanpag. \v 9 Ashiycashgancho tariycorga vecïnancunata y reguinacushgancunatapis shuntaycur cushishgami wilapan caynog nir: ‘¡Ograshgä guellaynëtami tarishcä!’ \v 10 Tsaynogmi Tayta Diosnintsipa angilnincunapis cushicärin juc runalapis jutsa ruraycunata cacharir Tayta Diosnintsita chasquicuptin.” \s1 Aywacog mözuman tincutsiypa Jesucristo yachatsishgan \p \v 11 Mastapis Jesús caynog nergan: “Juc runapashi ishcay olgu tsurincuna cargan. \v 12 Tsayshi shulca cag tsurin papäninta caynog nergan: ‘Papá, herenciäta jucla raquipaycalämay.’ Tsaynog niptinshi papänin raquipaycorgan paypag cagcunata. \v 13 Tsaypita juc ishcay junaglatanashi lapan chasquishgancunata ranticuycorgan. Nircur tsay guellaywan aywacorgan caru marcaman. Tsaychönashi munashganta rurar lapan guellayninta manacagcunacho ushargan. \p \v 14-15 “Tsay marcacho caycaptinnashi fiyupa muchuy cargan. Tsayshi tsay mözu fiyupa yarganar aruyta ashiptin hacendädo runa payta chasquergan cuchinta mitsipänanpag. \v 16 Cuchita mitsirnashi pasaypa yarganar cuchipa micuynintapis micuyta munargan. Tsaynog yargaycaptinpis micuy mana captinshi pipis mana garargantsu. \v 17 Tsayshi yarpachacorgan caynog nir: ‘Papänëpa mincaynincunaga sacsagpag micushgachari carcaycan, caycho yargaypita wanuycaptë. \v 18 Caynog canäpa trucanga papänë cagpa cuticushag. Chayaycorga caynogmi nishag: “Papá, perdonaycalämay. Gomashgayquicunata manacagcho ushar jutsatami rurashcä. Manami gam munashgayquinogtsu ni Tayta Diosnintsi munashgannogtsu rurashcä. \v 19 Cananpitaga ama chasquimaytsu tsuriquitanöga, sinöga mincayniquitanoglana chasquiycalämay.” ’ \v 20 Tsaynog yarpachacurcurnashi cuticorgan papänin cagpa. \p “Tsayshi caruta aywaycämogta ricaycur papänin cushicushpan cörrila aywaycur macalacurcorgan. \v 21 Tsayshi tsurin caynog nergan: ‘¡Perdonaycalämay, papá! Gomashgayquicunata manacagcho ushar jutsatami rurashcä. Manami gam munashgayquinogtsu ni Tayta Diosnintsi munashgannogtsu rurashcä. Cananpitaga ama tsuriquitanog chasquimaytsu, sinöga mincayniquitanoglana chasquiycalämay.’ \p \v 22 “Tsaynog niycaptinshi papänin ashmaynincunata caynog nergan: ‘Más ali cag röpata jucla jorgapäcamuy tsurë trucacunanpag. Tsaynogpis sortëjata y zapatuta jorgapäcamuy jaticunanpag. \v 23 Nircur werannin turituta pishtapäcuy fiestata ruranantsipag. \v 24 ¡Cay tsurëga wanushganog cashganpita cawarimushganogmi caycan! ¡Ogracashga cashganpitami yurimushga!’ Tsaynog nir cushicurshi fiestata rurapäcorgan. \p \v 25 “Tsayyäga mayor cag tsurenga chacrachöshi caycargan. Tsaypita cutimur wayiman chayaycashganchöshi mayargan wayincho fiestata rurarcaycagta. \v 26 Tsauraga juc ashmayninta gayaycur taporgan wayincho imanir fiestata rurarcaycashgantapis. \v 27 Tapuptin ashmaynin caynog nergan: ‘Wauguiquimi cutimushga. Tsaymi papäniqui pishtatsishga werannin turituta wauguiqui chämushganpita cushicur.’ \v 28 Tsaynog wilaptinshi fiyupa rabiashpan wayinman yaycuyta mana munargantsu. Tsauraga papänin aywaycurshi ruwargan wayiman yaycunanpag. \v 29 Tsayshi papäninta caynog nergan: ‘Gam musyashgayquinogpis mana yarguypami gamta yanapaycä lapan nimashgayquicunata rurar. Tsaynog yanapaycaptëpis manami imaypis gomashcanquitsu ni juc cabralatapis amïgöcunawan fiestata ruranäpag. \v 30 ¡Cay guella tsuriqui jutsa ruraylacho cawag warmicunawan guellayniquita usharcur cutiycamuptinmi itsanga pishtatsishcanqui werannin turituta!’ \p \v 31 “Tsaynog niptin taytan nergan: ‘Imanog captinpis gamga mana yargucuypami nogawan caycanqui, hïjo. Tsaymi lapan imaycäcunapis gamlapagna caycan. \v 32 Wauguiqui jutsa rurayta cacharir cutimushga caycaptenga imanog captinpis fiestata rurashun.’ ” \c 16 \s1 Cashganpita runa mayintsita yanapanantsipag tantyatsishgan \p \v 1 Tsaymi discïpuluncunata yachatsir Jesús caynog nergan: “Juc ashmaynintashi patronnin churargan imaycantapis shumag ricananpag. Tsaypitashi tsay patronninta runacuna wilapargan imaycantapis lutala ashmaynin ushaycashganta. \v 2 Tsayta musyaycurna patronnin gayatsimorgan. Nircurna caynog nergan: ‘Runacuna gampag rimapäcun imäcunatapis lutala ushaycashgayquitami. Cananga wilamay lapan imata rurashgayquitapis. Cananpitaga mananami imaycäcunatapis ricanquipagnatsu.’ \v 3 Tsauraga tsay runa yarpachacorgan caynog nir: ‘¿Imatarag canan rurashag patronnë gargamaptenga? Manami calpä cantsu chacracho arunäpag. Caridäta manacuytapis pengacömi. \v 4 Alfin patronnë gargamaptin jina ¿imanäshagtag? Jagan runacuna yanapamänanpag mejor cobrashag pulalanta.’ \v 5 Tsayshi patronninpa jagan cag runacunata juc juclayla gayaycatsir punta cagta taporgan caynog nir: ‘¿Aycatag patronnëpa jagan caycanqui?’ \v 6 Tsaynog tapuptin nergan: ‘Paypa jagan caycä ishcay pachac (200) läta aceitimi.’ Tsauraga tsay runa caynog nergan: ‘Canan escribishun pachac (100) läta aceitilatana päganayquipag.’ \v 7 Tsaypita jucnin cagtana caynog taporgan: ‘Gamga ¿aycatag jagan caycanqui?’ Tsay runa caynog nergan: ‘Paypa jagan caycä ishcay waranga (2,000) arröba trïgumi.’ Tsaynog niptinshi nergan: ‘Canan escribishun waranga pitsga pachac (1,500) arröba trïgulatana päganayquipag.’ \v 8-9 Tsaynog rurashganta musyaycur patronnin caynog nergan: ‘Yanapashga cayta munarga ¡tsay runa amistä rurayta yachanmi!’ ” \p Tsaynog wilaparcur Jesús caynog nergan: “Mana nacananpag tsay runa yarpachacushgannog gamcunapis yarpachacäriy imanogpapis gloriaman chayanayquipag. Tsaynogla imalawanpis runa mayiquita yanapay paycunapis Diospa wilacuyninta chasquicur gloriaman chayananpag. Tsaynog ruraptiquimi gloriaman chayaptiqui cushishga chasquishunquipag. \v 10 Walcalata tsararashgayquiwan runa mayiquita yanaparga atscata tsarararpis yanapanquipagmi. Mana yanapäcog carga atscata tsarararpis manami yanapäcunquipagtsu. \v 11-12 Tsaynogla imata paytacushuptiquipis mana yatapacuylapa ali ricanqui. Mana yatapacog captiquega Diospa ali wilacuyninta wilapaptiquipis chasquishunquipagmi. Mana yäracuypag captiquega manami cäsushunquipagtsu ni imata niptiquipis. \p \v 13 “Manami pipis ishcay patronta sirvinmantsu. Ishcay patronyog carga jucninta cäsucur jucnintaga manami cäsucongatsu. Jucninta cuyar jucnintaga manami cuyangatsu. Tsaynoglami rïcu canalanpag yarpachacogcunaga: ‘Tayta Diospa maquinchömi caycä’ niycarpis pay munashgannog cawayta mana camäpacuntsu.” \p \v 14 Tsaynog yachatsishganta mayaycurmi fariseo runacuna Jesusta asipargan. Tsaynog asipargan imaypis rïcu canalanpag yarpachacog carmi. \v 15 Tsauraga Jesús caynog nergan: “Gamcuna ishcay cära captiquipis Tayta Diosnintsi musyanmi shonguyqui imanog cashgantapis. Tsaymi runacuna respitashuptiquipis Tayta Diosnintsipäga ishcay cära cashgayqui pasaypa mana ali caycan. \s1 Jesucristo yachatsishganta cäsucunantsipag cashgan \p \v 16 “Moisés escribishgancuna, Tayta Diosnintsipa profëtancuna escribishgancuna y Juan Bautista wilacushgancunapis niycan noga shamunäpag cagpitami. Tsaymi Juan wilacuyta galaycushganpita-patsa atsca runacuna Tayta Diosnintsipa wilacuyninta imanogpapis chasquicurcaycan. \p \v 17 “Jana patsa y cay patsa ushacaptinpis Moisés y waquin profëtacuna escribishgancunaga lapanmi cumplengapag. \s1 Majayogcuna mana raquicänanpag Jesucristo yachatsishgan \p \v 18 “Pï runapis warminpita raquicaycur juc warmiwan targa adulterio jutsatami ruraycan. Tsaynogpis runanpita raquicashga warmiwan pipis targa adulterio jutsatami ruraycan.” \s1 Läzarupita y rïcu runapita Jesucristo wilapashgan \p \v 19 Tsaypitanami Jesús caynog wilapargan: “Juc rïcu runashi cargan ali röpacunalata jaticog. Tsaynogpis waran waran amïguncunawan fiestata rurar ali micuycunalata micapäcog. \v 20 Tsay rïcu runapa wayi puncunchöshi wactsa runa Lázaro jutiyog jamarargan. Läzarupa intëru cuerpuntashi gueri ushaycargan. \v 21 Payshi rïcu runa micur shicwapacushgalantapis micuyta munapargan. Tsaychöshi algucunapis Läzarupa guerinta lagwapargan. \v 22 Lázaro wanuycuptinnashi angilcuna almanta apapäcorgan Abraham caycashgan cagman. Y rïcu runa wanuycuptinnashi castancuna pampapäcorgan. \p \v 23 “Mana cuyapäcog rïcu runapa almannashi aywargan Hadisman.\f + \fr 16:23 \ft Hadisga jutsalancho wanog runacunapa alman caycashganmi caycan.\f* Tsaychöshi fiyupa nacaycashgancho carupita ricargan Läzaruta Abrahampa naupancho caycagta. \v 24 Tsauraga rïcu runa gayacorgan caynog nir: ‘Tayta Abraham, cuyapaycalämay. Läzaruta cachaycalämuy dëdunta ushmarcatsir shimëta ushmatsipämänanpag. Fiyupami nacaycä cay ninacho rupar.’ \v 25 Tsaynog niptinshi Abraham caynog nergan: ‘Yarpay manarag wanur imaycayogpis cashpayqui ali cawashgayquita. Läzarunami itsanga wactsa cashpan fiyupa nacargan. Tsaymi cananga pay cushishga caycho caycan y gamna tsaycho nacaycanqui. \v 26 Tsaynogpis jatuncaray jiu-jiuyaycag ragrami raquiycämantsi. Tsaymi gam cashgayqui cagman mana pipis tsimpamuyta puëdintsu. Tsaynog gampis mana puëdimunquitsu tsimpamuyta noga caycashgä cagman.’ \p \v 27 “Tsaynog niptinshi rïcu runa caynog nergan: ‘Tayta Abraham, papänëpa wayinman Läzaruta cachayculay. \v 28 Tsaycho pitsgaragmi wauguëcuna caycan. Paycunaman wilag aywayculätsun cay nacayman mana shamunanpag.’ \v 29 Tsauraga Abraham caynog nergan: ‘Paycuna tsararanmi Moisés y waquin profëtacuna escribishgancunata. Tsaycunata cäsucäritsun.’ \v 30 Tsayshi rïcu runa nergan: ‘Tayta Abraham, tsarararpis tsaytaga manami cäsucärengatsu. Juc runa wanushganpita cawarircur wilacuptinmi itsanga jutsa ruraycunata cacharenga.’ \v 31 Tsaynog niptin Abraham caynog nergan: ‘Moisés y waquin profëtacuna escribishgancunata mana cäsucuycarga wanushganpita cawarircur wilacog aywaptinpis manami cäsucärengatsu.’ ” \c 17 \s1 Jutsaman pitapis mana tunitsinantsipag Jesucristo tantyatsishgan \r (Mateo 18.6-7; Marcos 9.42) \p \v 1 Nircurna discïpuluncunata Jesús caynog nergan: “Jutsata ruranayquita Tayta Diosnintsi mana munaptinpis jutsaman tunitsicogcuna imaypis cangami. ¡Paycunaga juicio final junag pasaypami laquicongapag! \v 2 Tayta Diosman yäracogcunata jutsaman tunitsiptenga más alimi canman mulïnu rumita cuncanman wataparcur lamarman garpuriptinpis. \v 3 Cuidädu gamcunapis jutsaman tunitsicog runacunanog capäcunquiman. \p “Tayta Diosman yäracog mayiqui imalachöpis rabianätsishuptiquega jutsa ruraycashganta tantyatsinqui. Tantyatsiptiqui chasquicuptenga perdonanqui. \v 4 Juc junaglacho ganchis cuti rabianätsishuptiquipis: ‘Perdonaycalämay’ nishuptiquega perdonanqui.” \p \v 5 Tsaynog niptin apostolnincuna Jesusta caynog nergan: “Yanapaycalämay Tayta Diosnintsiman más yäracur runa mayëta nishgayquinog perdonanäpag.” \p \v 6 Tsauraga Jesús caynog nergan: “Ñäpushpa murunnog tacshalapis yäracuyniqui captenga cay jatuncaray sicómoro yörata: ‘Sapipita tsutacarcur lamarman jawicämuy’ niptiquipis jawicämongami.” \s1 Tayta Diosnintsi nimashgantsita ashmaynogla cäsucunantsipag cashgan \p \v 7 “Ashmaynincuna arushganpita o mitsicushganpita chayaptin manami pipis ashmayninta: ‘Jamayculay micunayquipag’ nintsu. \v 8 Tsaypa trucanga lapanpis nipäcun: ‘Yanucamuyrag garamänayquipag. Noga micuyta usharcuptëragmi gamga micunquipag.’ \v 9 Mandashganta ruraycaptinpis manami ‘Graciaslä’ nintsu ashmayninta. \p \v 10 “Ashmaycunanoglami gamcunapis carcaycanqui. Tsaymi Tayta Diosnintsi munashganta rurarpis ama shuyarpanquitsu pipis: ‘Alitami rurashcanqui’ nishunayquita. Tsaypa trucanga caynog nipäcuy: ‘Nogacunaga Tayta Diosnintsipa ashmayninmi carcaycä. Tsaymi munashgalanta ruraycä.’ ” \s1 Leprawan gueshyaycag chunca runacunata Jesucristo aliyätsishgan \p \v 11 Jerusalenpa aywarmi Jesús pasargan Samaria y Galilea provinciacuna cuchulanpa. \v 12 Tacsha marcaman chayananpag caycaptinmi leprawan gueshyaycag chunca (10) runacuna payta ricargan. Tsaymi carulapitana gayacorgan caynog nir: \v 13 “¡Tayta Jesús, nogacunata cuyapaycalämay!” \p \v 14 Tsaymi Jesús caynog nergan: “Aywapäcuy cüracunaman ricashunayquipag.” \p Tsaynog niptin aywarcaycashgalanchöna aliyargan. \v 15 Tsaymi aliyashganta ricaycur juc cutergan Jesús cagman Tayta Diosnintsita alabaraycar. \v 16 Chayaycurnami gongurpacuycorgan Jesuspa naupanman: “¡Graciaslä, tayta!” nishpan. Tsay cuteg runaga cargan Samariapitami. \v 17 Tsaymi Jesús nergan tsaycho cag runacunata: “Leprapita aliyagcunaga ¿manacu chunca (10) cargan? ¿Maytag waquin cagcunaga? \v 18 Waquin cagcuna Israel runa caycarpis aliyashganpita Tayta Diosta alabananpag manami cutimushgatsu. Cay runami itsanga, mana Israel runa caycarpis, cutimushga Tayta Diosnintsita alabananpag.” \p \v 19 Nircur tsay runata nergan: “Cananga aywacuyna. Tayta Diosman yäracushgayquipitami salvashgana caycanqui.” \s1 Jesucristupa cutimuynin imanog cananpag cashgan \r (Mateo 24.23-28, 37-41) \p \v 20 Juc cutimi Jesusta fariseucuna tapupäcorgan caynog nir: “Israel runacunapa mandagnin Cristo chämunanpagna caycashganta ¿imanogpatag musyapäcöman?”\f + \fr 17:20 \ft Jesús runala cashganta yarpar fariseucuna manami tantyargantsu Tayta Dios cachamushgan Cristo Jesús cashganta.\f* \p Tsaynog tapuptin caynog nergan: “Tayta Dios cachamushgan Cristo chämunanpagna caycashganta manami lapan runacunatsu tantyacärenga. \v 21 Manami pipis nengatsu maychöpis caycashganta. Tsaypa trucanga Tayta Diosnintsi cachamushgan Cristo gamcunawannami caycan.” \p \v 22 Tsaypita más rätuntanami discïpuluncunata caynog nergan: “Gloriamanna aywacuptë gamcuna pasaypami munapäcunqui jucla \nd noga\nd* cutimunäta. Tsaynog munaptiquipis manami juclatsu cutimushag. \v 23 Pipis: ‘Tsaychömi o wacchömi Tayta Dios cachamushgan Cristo caycan’ nishuptiquipis ama cäsupäcunquitsu. \v 24 Wisculcuna juntacaycagta ricarmi musyantsi wanushga uywa tsaycho jitaraycashganta. Tsaynoglami cay nishgäcuna pasaycagta ricar musyanqui \nd noga\nd* cutimunäpagna caycashganta. \v 25 Tsaynog manarag captinmi puntataga runacuna chiquimar fiyupa nacatsimanga. \p \v 26 “Noé cawanan witsan diluvio elagpita cashgannogmi \nd nogapis\nd* elagpita cutimushagpag. \v 27 Noé cawanan witsanpis runacunaga micur, upyar y majatsacarmi caycargan. Tsaynog cawapäcorgan arcaman Noé yaycushgan junagyagmi. Tsaynog caycaptinmi elagpita fiyupa tamyar cay patsaman yacu juntargan. Tsaynogpami lapan runacuna shengaypa wanorgan. \v 28 Tsaynoglami Lot cawanan witsanpis runacuna micur, upyar, rantir, ranticur, murucur y wayitapis sharcatsir caycargan. \v 29 Sodoma marcapita Lot yarguptinnami ciëlupita tamyamorgan azufriyog nina. Tsaychömi lapan runacuna rupaycar wanorgan. \v 30 Tsaycuna elagpita pasashgannogmi \nd nogapis\nd* elagpita cutimushagpag. \p \v 31 “Tsay junäga wayinpita wagtacho caycagcuna ama wayinman yaycutsuntsu imancunata jorgunanpagpis. Tsaynogla chacracho caycagcunapis wayinman ama cutitsuntsu. \v 32 Cuidädu Lotpa warmin\f + \fr 17:32 \ft Lotpa warmin Diosta mana cäsucushganta musyanayquipag liyinqui Génesis 19.17,26.\f* Diosta mana cäsucog cashgannog gamcunapis canquiman. \v 33 Tayta Diosta cäsucunanpa trucan quiquin munashgannog cawacuyta munagcunaga manami pipis gloriaman chayangatsu. Tayta Dios munashgannog cawag cagcunami itsanga gloriaman chayar imayyagpis cawapäcongapag. \p \v 34 “Cutimunä junagmi juc cämalacho ishcag punuycagpita chasquicamag cagta apacushag y mana chasquicamag cagtanami cacharishag. \v 35 Maraycho ishcay warmicuna agacuycagpita chasquicamag cagta pushacushag y mana chasquicamag cagtanami cacharishag. \v 36 [Chacracho ishcay runacuna aruycagpita nogaman yäracamag cagtami apacushag y mana yäracamag cagtanami cacharishag.]” \p \v 37 Tsauraga tsayta mayaycur discïpuluncuna tapupäcorgan caynog nir: “Tsaynog shuntashgayqui höra nogacuna ¿maychötag capäcushag, tayta? ¿Gamwancu o manacu?” \p Tsaynog tapuptinmi Jesús nergan: “Wisculcuna uywa wanushga caycagman juntacashgannogmi gamcunapis noga cashgä cagcho juntacashga canquipag.” \c 18 \s1 Tayta Diosnintsita mana ajayaypa manacunantsipag Jesucristo yachatsishgan \p \v 1 Mana ajayaypa Tayta Diosta manacärinanpag discïpuluncunata Jesús yachatsergan caynog nir: \v 2 “Juc marcachöshi Tayta Diosta ni runacunatapis mana mantsacog juez cargan. \v 3 Tsay marcachöshi targan juc viüda warmipis. Payshi tsay juezman aywargan: ‘Quejacushgäta arreglaycalämay, tayta’ nir. \v 4-5 Tsaynog yaparir yaparir aywaptinpis juezga manashi cäsorgantsu. Nircurnashi tsay juez caynog yarpachacorgan: ‘Diosta mana mantsacurpis ni runacunata mana mantsacurpis cay warmipa demandunta jucla arreglashag. Mana arreglaptëga imay hörapis cutiycämongami fastidiamar umäta nanätsinanpag’.” \p \v 6-7 Tsaynog wilaparcurmi Jesús caynog nergan: “Tsay juez fiyu runa caycarpis viüda quejacushganta arreglaycaptenga ¿manatsurag Tayta Diosnintsipis mayanga payman yäracogcuna manacushganta? Manami manacaglapagtsu pagasta junagta Tayta Diosnintsita manacärenga. \v 8 Manacog cagtaga Tayta Diosnintsi mana shuyarätsiylapami yanapanga. Tsaynog captinpis cay patsaman \nd noga\nd* cutimushpä ¿tarishagtsurag pilapis yäracaycämagta?” \s1 Mana alabacuypa Tayta Diosnintsita manacunantsipag Jesucristo tantyatsishgan \p \v 9 Juc cutichömi ishcay cära runacunata Jesús caynog wilapargan: \v 10 “Ishcay runashi aywargan templuman Diosta manacunanpag. Jucagshi cargan fariseo y jucagnashi cargan impuesto cobrag. \v 11 Tsayshi fariseo cäga ichircur manacorgan caynog nir: ‘Gracias, Tayta Dios. Gamta agradëcicö waquin runacunanog mana cashgäpitami. Paycunaga capäcun suwa, Diosta mana cäsucog, adulterio jutsata rurag. Tsaynogpis gamta agradëcicö tagay impuesto cobrag runanog mana cashgäpita. \v 12 Ayunäpis semänacho ishcay cutimi. Tsaynoglami imaypis diezmöta apä templuman.’ \v 13 Impuesto cobrag cagnashi itsanga carulacho ichicuycorgan. Payga jutsasapa carshi ciëluman ricäriylapis ricärergantsu. Tsaypa trucanga pasaypa laquicushpan caynog nergan: ‘Cuyapaycalämay, Tayta Dios. Nogaga jutsasapa runami cä.’ \v 14 Tsaymi impuestuta cobrag cäga wayinman cutergan jutsanpita perdonashgana. Fariseo cagtami itsanga Tayta Diosnintsi mana perdonargantsu. Tsaynoglami pipis ishcay cära cagtaga Tayta Diosnintsi mana perdonangatsu. Jutsayog cashganta tantyacog cagtami itsanga perdonangapag.” \s1 Wamracunapag Tayta Diosta Jesucristo manacushgan \r (Mateo 19.13-15; Marcos 10.13-16) \p \v 15 Tsaypitanami wamracunata Jesús cagman apapäcorgan umanman maquinta churaycur Tayta Diosta manacunanpag. Wamracunata apaycagta ricarmi discïpuluncuna michargan. \v 16 Tsaynog michaptinpis wamracunata Jesús gayargan shapäcamunanpag. Nircurnami discïpuluncunata caynog nergan: “Wamracunata apacamunanta ama michäpäcuytsu. Wamranog cagcunami Tayta Diospa naupanman chayangapag. \v 17 Pipis Tayta Diosnintsipa naupanman chayayta munarga papänin nishganta wamra criyishgannog Tayta Diosnintsi nishganta criyitsun. Wamranog criyegcunalami Tayta Diospa naupanman chayangapag.” \s1 Rïcu runa sasatarag salvacunanpag Jesucristo yachatsishgan \r (Mateo 19.16-30; Marcos 10.17-31) \p \v 18 Juc mandag runami Jesusta caynog nergan: “Gam imaycatapis musyanquimi, tayta. Tsaymi tapuculäshayqui. ¿Imatatag ruräman Tayta Diospa naupanman chayanäpag?” \p \v 19 Tsauraga Jesús caynog nergan: “¿Imanirtag yarpanqui lapantapis musyashgäta? Tayta Diosnilantsimi lapantapis musyaycan. \v 20 Tayta Diosnintsipa naupanman chayanayquipäga mandamientucunata cumpliy. Musyanquimi mandamientucuna caynog nishganta: ‘Adulterio jutsata ama ruranquitsu. Runa mayiquita ama wanutsinquitsu. Ama suwacunquitsu. Manacagtaga ama pitapis tumpanquitsu. Mamayquita y taytayquita ali ricanqui.’ ”\x + \xo 18:20 \xt Éxodo 20.12-16; Deuteronomio 5.16-20\x* \p \v 21 Niptin tsay runa nergan: “Tsaycunataga wamra cashgäpita-patsami lapanta cumplishcä, tayta.” \p \v 22 Tsaynog niptin Jesús caynog nergan: “Lapanta cumpliycarpis Tayta Diospa naupanman chayanayquipäga jucragmi pishëshunqui ruranayquipag. Lapan imayquicunatapis ranticuycur guellayta wactsacunata aypuy. Nircur nogawan aywashun yachatsishgäta yachacunayquipag. Tsaynog rurashpayquega gloriaman riquëzayquita churacognogmi caycanqui.” \p \v 23 Tsaynog niptinmi tsay runa laquicorgan pasaypa rïcu cashpan. \v 24 Laquishga caycagta ricar Jesús caynog nergan: “¡Sasami caycan rïcu runacuna Tayta Diospa naupanman chayananpäga! \v 25 Auja uchcupa camëllo päsayta mana camäpacushgannog rïcu runapis quiquilanpitaga Tayta Diospa naupanman chayayta manami camäpacuntsu.” \p \v 26 Tsaynog niptinmi mayagcuna Jesusta tapupäcorgan: “Tsaynog captenga ¿pirag salvaconga?” \p \v 27 Niptin Jesús caynog nergan: “Quiquilanpitaga runacuna manami salvacuyta camäpacuntsu. Tayta Dioslami pitapis salvan.” \p \v 28 Tsauraga Pedro caynog nergan: “Nogacunaga lapantami imaycätapis cacharishcä gamwan purinäpag, tayta.” \p \v 29-30 Tsaynog niptin Jesús nergan: “Tayta Diosnintsipa wilacuyninta wilacunayqui cashga wauguiquicunata, paniquicunata, mamayquita, taytayquita, tsuriquicunata, wayiquita y chacrayquicunatapis cacharerga cay patsacho pachac (100) cuti mastami chasquinquipag. Tsaynogpami paniquipis, wauguiquipis, mamayquipis, taytayquipis, chacrayquicunapis y wayiquicunapis gampa canga. Itsanga wilacuynëta wilacushgayquipita runacuna chiquishunquipagmi. Tsaynog captinpis Tayta Diospa naupanman chayar imayyagpis cushishgami cawanquipag.” \s1 Wanutsishga cananpag Jesucristo yapay wilacushgan \r (Mateo 20.17-19; Marcos 10.32-34) \p \v 31 Tsaypitami chunca ishcay (12) acrashgan cag discïpuluncunata gayaycur Jesús caynog nergan: “Musyapäcunquimi Jerusalenpa aywaycashgantsita. Jerusalenman chayaptintsimi Tayta Diosnintsipa profëtancuna escribishgannogla lapanpis \nd nogata\nd* pasamanga. \v 32 Tsaymi wanutsimänanpag mana Israel runacunapa maquinman autoridäcuna entregapäcamanga. Paycunami asipämanga, ashlimanga y togapämanga. \v 33 Tsaynogpis astarcamar wanutsimanga. Tsaynog captinpis quimsa junagtaga cawarimushagmi.” \p \v 34 Tsaynog niptin discïpuluncunaga manami tantyapäcorgantsu imapita parlaycashgantapis. \s1 Jericó marcacho gaprata Jesucristo aliyätsishgan \r (Mateo 20.29-34; Marcos 10.46-52) \p \v 35 Tsaypita Jericó marcaman Jesús yaycuycaptinna caminucho jamaraycargan juc gapra runa caridäta manacur. \v 36 Tsauraga atsca runacuna aywarcaycagta mayashpanmi tsay gapra runa tapucorgan pï pasaycashgantapis musyananpag. \v 37 Tapucuptinmi wilapäcorgan caynog nir: “Nazaretpita cag Jesusmi pasaycan.” \p \v 38 Wilaycuptinmi gayacorgan caynog nir: “¡Rey Davidpa castan Jesús, cuyapaycalämay!” \p \v 39 Tsaymi puntanta aywaycagcunaga tsay gaprata olgöpargan upälacunanpag. Tsaynog olgöpaptinpis masragmi gayacorgan: “¡Rey Davidpa castan Jesús, cuyapaycalämay, ari!” \p \v 40 Tsaynog gayacushganta mayarmi Jesusga ichicuycushpan gayatsimorgan. Naupanman chayaycatsiptinna caynog taporgan: \v 41 “¿Imacho yanapanätatag munaycanqui?” \p Gapranami caynog nergan: “¡Nawëta aliyaycatsilämay, tayta!” \p \v 42 Niptin Jesús caynog nergan: “¡Ricayna! Yäracamashgayquipitami canan nawiqui aliyashgana caycan.” \p \v 43 Tsauraga jinan hörami gaprapa nawin aliyargan. Aliyarcuptinnami Jesuspa guepanpa aywargan Tayta Diosnintsita alabaraycar. Tsayta ricaycur lapan runacuna Tayta Diosnintsita alabapäcorgan. \c 19 \s1 Jesucristuta Zaqueo wayinman chasquicushgan \p \v 1-3 Jericó marcachömi targan Zaqueo jutiyog rïcu runa. Paymi cargan impuesto cobragcunapa mandagnin. Tsauraga Jericó marcapa atsca runacunawan Jesús pasaptinmi tacshala car ricayta mana puëdergantsu. \v 4 Tsaymi Jesús pasaycagta ricananpag cörrila aywar Zaqueo witsargan sicómoro yöraman. \v 5 Tsaypa pasaycashgancho Zaqueuta ricärir Jesús caynog nergan: “Zaqueo, jucla urämuy. Wayiquimanmi aywaycä posädatsimänayquipag.” \p \v 6 Tsauraga Zaqueo jucla urarcur Jesusta cushishga pushargan wayinman. \v 7 Tsayta ricaycur lapan runacuna Jesusta jamurpargan caynog nir: “¿Imanirtag jutsasapa runapa wayinman aywaycan posädacunanpag?” \p \v 8 Wayinchöna caycarmi Jesusta Zaqueo caynog nergan: “Tsararashgäpita pulantami imätapis wactsacunata raquipaycushag, tayta. Tsaynog pipa imantapis guechushgäpita chuscu cuti mastami cutitsishag.” \p \v 9 Tsaynog niptin Jesús nergan: “Cananga salvashganami caycanqui gampis y wayiquicho tagcunapis. Abraham yäracushgannogmi gampis Tayta Diosnintsiman yäracuycanqui. \v 10 Jutsasapa runacunata salvanäpagmi Tayta Diosnintsi \nd nogata\nd* cachamashga.” \s1 Ashmaynincuna arunanpag patronnin guellayta camaripashgan \r (Mateo 25.14-30) \p \v 11 Jerusalenman Jesús aywaycaptinnami runacuna yarpapäcorgan tsayman chayaycuptin jucla rey cananpag payta churananpag cashganta. Tsaynog mana cananpag cashganta tantyatsinanpagmi Jesús quiquin tincutsicorgan rïcu runaman caynog nir: \v 12 “Juc rïcu runashi aywargan juc lädu nacionman mandag cayta chasquimunanpag. \v 13 Manarag aywarshi gayatsergan chunca (10) ashmaynincunata. Nircur jucninta jucnintapis ayporgan atsca guellayta caynog nir: ‘Cutimunäyag cay guellaywan arurcaycanqui.’ \v 14 Tsaynog nir aywacuptin marca mayincuna payta chiquishpan guepanta runacunata cachargan caynog nipäcunanpag: ‘Manami tsay runata mandagnë rey cananpag munapäcötsu.’ \p \v 15 “Tsaynog marca mayincuna mana munaycaptinpis mandag cayta chasquergan. Tsaypita marcanman cutiycurnashi gayatsergan guellaynin tsararag ashmaynincunata guellaynin aycata wachashgantapis musyananpag. \v 16 Tsayshi puntata shamog cag caynog nergan: ‘Guellayniqui mirashga chunca (10) cuti mastami, tayta.’ \v 17 Tsauraga mandagnin nergan: ‘¡Ali ashmaymi gam canqui! Walcalapitapis shumag guellayta miratsishgayquipitami chunca (10) marcapa mandagnin canayquipag churashayqui.’ \v 18 Jucagpis shamur caynog nergan: ‘Guellayniqui mirashga pitsga cuti mastami, tayta.’ \v 19 Paytapis nergan: ‘Pitsga marcapa mandagnin canayquipagmi gamta churashayqui.’ \p \v 20 “Tsaynogpis jucag ashmaynin shamur caynog nergan: ‘Caycho caycan guellayniqui, tayta. Pañuëluwan guepircurmi churaycorgä. \v 21 Gamga shuntanqui mana churashgayquipita y cosechanqui mana murushgayquipitami. Tsaynog fiyu cashgayquita musyarmi churaycorgä.’ \v 22-23 Tsayshi patronnin caynog nergan: ‘¡Gamga mana yäracuypag ashmaymi canqui! Quiquiquipa shimilayquipitami juzgashayqui. Fiyu cashgäta musyaycar, mana churaycar shuntashgäta musyaycar y mana muruycar cosechashgätapis musyaycarga ¿imanirtag banculaman mana churargayquitsu mirashgatana cutimur shuntacunäpag?’ \v 24 Tsayshi nergan tsaycho caycag runacunata: ‘¡Shuntapäcuy tsararaycashgan guellaynëta! ¡Nircur goycuy chunca (10) cuti más guellay miratseg cagta!’ \v 25 Tsaynog niptinshi nipäcorgan: ‘Payga maynami tsararaycan chunca (10) cuti masta, tayta.’ \v 26 Nipäcuptinshi patronnin caynog nergan: ‘Guellayta camaripashgäta miratsegcunaga mastami chasquenga. Mana miratsegcunami itsanga tsararashgalantapis guechushga canga. \v 27 Mandagnin canäta mana munar chiquimagnëcunataga ¡cayman apaycamur wanutsipäcuy noga ricaycaptë!’ ” \s1 Jerusalenman Jesucristo yaycuptin runacuna alabashgan \r (Mateo 21.1-11; Marcos 11.1-11; Juan 12.12-19) \p \v 28 Tsaynog wilaparcurmi Jerusalenpa Jesús aywacorgan. \v 29 Olivos lömacho cag Betania y Betfagé nishgan marcacunaman chayaycarna ishcay discïpuluncunata puntata cachargan caynog nishpan: \v 30 “Aywapäcuy Betfagé marcaman. Chayarnami taripäcunquipag pipis manarag muntacushgan manta bürru wataraycagta. Tsayta pascarir apamunqui. \v 31 Tsaycho pipis: ‘Bürröta ¿imapagtag pascaycanqui?’ nishuptiquega: ‘Jesusmi munaycan muntacunanpag’ nipäcunqui.” \p \v 32 Tsaynog cachaptinmi discïpuluncuna aywar taripäcorgan Jesús nishgannogla. \v 33 Tsaypita bürruta pascarcaycaptinmi ämun caynog taporgan: “¿Imapagtag bürröta pascaycanqui?” \p \v 34 Tsaynog niptinmi nipäcorgan: “Jesusmi munaycan muntacunanpag.” \p \v 35 Tsaymi bürruta janchacurcur Jesús caycashgan cagman cutipäcorgan. Tsaychönami punchuncunata carunarcur tsaripargan Jesús muntacunanpag. \v 36 Muntashga aywaptinnami runacuna cushicushpan jacuncunata y punchuncunata aywaycashgan caminuman mashtapäcorgan.\f + \fr 19:36 \ft Tsay witsan costumbri cashgannog marcaman juc rey yaycuptin runacuna cushishga chasquicorga jacuncunata, punchuncunata y palmatapis caminuman mashtapag.\f* \v 37 Tsauraga Olivos lömapa urarcaycaptinnami gatiragnincuna cushicur Diosta alabapäcorgan lapan milagrucunata ricashganpita caynog nir: \v 38 “¡Tayta Diosnintsi cachamushgan mandamagnintsi rey caychönami caycan! ¡Tayta Diosnintsi imayyagpis alabashga cayculätsun!”\x + \xo 19:38 \xt Salmo 118.26; 148.1\x* \p \v 39 Tsauraga tsaycho caycag fariseucuna runacunapa chaupinpita caynog nergan: “Olgöpay gatiräshogniquicuna upälacärinanpag, tayta.” \p \v 40 Tsaynog nipäcuptinmi Jesús caynog nergan: “Paycuna upälacäriptenga rumicunapis Tayta Diosnintsita alabangami.” \p \v 41 Tsaypitami Jerusalén marcata ricärir tsaycho tag runacunapag Jesús wagargan caynog nir: \v 42 “Ali cawayta apamushgäta canan junaglapis tantyarga alimi cawapäcunquiman. Tsaynog caycaptinpis manami tantyapäcunquitsu. \v 43 Tsaymi gamcunapag chämonga nacanayquipag cag junagcuna. Chiquishogniquicuna jiruruypa tsapäshuptiquega manami maypapis gueshpinquipagtsu. \v 44 Tsaypita marcaman yaycur atacashushpayqui wamrantintami wanutsishunquipag. Wayiquicunatapis chipyagmi juchutsir ushangapag. Manami ni juc rumilapis pergaraycar quëdangapagtsu. Tsaynogmi canga Tayta Diosnintsi salvashunayquipag shamushganta mana cäsucushgayquipita.” \s1 Templo patiucho ranticogcunata Jesucristo gargushgan \r (Mateo 21.12-17; Marcos 11.15-19; Juan 2.13-22) \p \v 45 Jerusalenman Jesús chayaycurnami templo patiuman yaycuycur tsaycho ranticuycagcunata gargorgan. \v 46 Gargurmi paycunata caynog nergan: “Tayta Diosnintsipa palabranchöga caynogmi escribiraycan: ‘Templöga canga nogata manacamänanpagmi.’\x + \xo 19:46 \xt Isaías 56.7; Jeremías 7.11\x* Tsaynog escribiraycaptenga ¿imanirtag gamcuna ticratsishcanqui suwacunapa machayninmannog?” \p \v 47 Nircurnami templo patiucho waran waran Jesús yachatsergan. Tsaymi mandag cüracuna, Moisés escribishganta yachatsegcuna y autoridäcunapis wilanacärergan Jesusta imanogpapis wanutsinanpag. \v 48 Lapan runacuna Jesús yachatsishganta shumag mayaptinmi ima ruraytapis mana camäpacorgantsu. \c 20 \s1 Templo patiucho ranticogcunata gargunanpag Jesucristo munayniyog cashgan \r (Mateo 21.23-27; Marcos 11.27-33) \p \v 1 Tsaypitami Diospa ali wilacuyninta templo patiucho Jesús yachaycätsiptin chayapäcorgan mandag cüracuna, Moisés escribishganta yachatsegcuna y Israel mayor runacunapis. \v 2 Paycunami caynog tapupäcorgan: “Gamga ¿ima munayniquiwantag templo patiucho ranticogcunata gargushcanqui? ¿Pitag nishushcanqui tsaynog gargunayquipag?” \p \v 3 Tsaynog tapuptin Jesús caynog nergan: “Gamcunatapis canan tapushayqui. \v 4 ¿Pitag Juanta cachamushga bautizananpag? ¿Tayta Diosnintsicu o runacunacu?” \p \v 5 Tsauraga quiquinpura caynog wilanacärergan: “Ama nishuntsu Tayta Diosnintsi cachamushganta. ‘Tayta Diosnintsimi cachamushga’ niptintsega: ‘¿Imanirtag mana criyipäcorgayquitsu?’ nimäshunmi. \v 6 Tsaynogpis ama nishuntsu runacuna cachamushganta. Tsaynog niptintsega sagmaycälarmi runacuna wanutsimäshun. Lapanmi yarpapäcun Diospa wilacognin Juan cashganta.” \v 7 Tsaynog wilanacurcurmi paycuna caynog nergan: “Manami musyapäcötsu pï cachamushgantapis.” \p \v 8 Tsaynog nipäcuptinmi Jesús caynog nergan: “Gamcuna mana wilamaptiquega nogapis manami wilashayquitsu pipa munayninwan templo patiupita ranticogcunata gargushgätapis.” \s1 Chacra arrendag runacunaman tincutsiypa Jesucristo yachatsishgan \r (Mateo 21.33-46; Marcos 12.1-12) \p \v 9 Tsaypita Jesús tincutsiypa yachatsergan caynog nir: “Juc runashi juc chacra üvata plantargan. Nircur tsay chacranta arrendacuycur juc lädu marcapa aywacorgan tsaycho tänanpag. \v 10 Tsauraga cosëcha galaycuptinnashi cachargan juc ashmayninta üva chacra arrindunpita cobracamunanpag. Tsay ashmay chayaptinshi pasaypa magarcärir jinaylata gargurergan. \v 11 Tsaynog jinayla cutiycuptinshi tsay runaga yapay cachargan juc ashmayninta. Tsaytapis ashlircur y magarcurshi jinaylata gargurergan. \v 12 Tsaypita yapay cachargan juc ashmayninta. Tsaytapis tsaynogla yawar yawar magarcärishpan jinaylata gargurergan. \p \v 13 “Tsauraga chacrayog yarpachacorgan caynog nir: ‘Canan ¿imatatag rurashag? Cachashag juclayla cuyay tsurëta. Paytaga pagta chasquinmanpis.’ \v 14 Tsayshi tsay tsurin aywaycagta ricaycur wilanacärergan caynog nir: ‘Tagaymi cay chacrawan quëdangapag. Nogantsina cay chacrawan quëdacunantsipag payta wanuratsishun.’ \v 15 Tsayshi wilanacushgannogla chayaycuptin üva chacrapita juc läduman jorgurir wanutsipäcorgan. \p “Tsaynog rurashganpita tsay üva chacrayöga ¿imatarag ruranga tsay chacrata guechuyta munag runacunata? \v 16 ¿Manatsurag tsay fiyu runacunata lapanta wanutsenga? Nircurna chacranta juctana arrendacuycongapag.” \p Tsaynog niptinmi runacuna nipäcorgan: “¡Tayta Diosnintsi cuyapaycalämäshun tsaynog nogantsitapis mana castigamänantsipag!” \p \v 17 Tsaymi paycunata ricärir Jesús caynog nergan: “Tsaynog pasashunayquita mana munashpayquega Tayta Diosnintsipa palabrancho caynog escribiraycashganta tantyacäriy: \q1 ‘Wayi sharcatsegcuna: “Manami alitsu cay rumi” nir jitariycuptinpis wayi esquïnaman cimientupag tsay rumi churashganami caycan.’\f + \fr 20:17 \ft Salmo 118.22-23. Tsay rumiman quiquin Jesucristumi tincutsicorgan. Tsaymi Jesucristo nergan payta chiquipäcuptinpis Tayta Diosnintsi lapanpitapis más munayniyog cananpag churashganta.\f* \m \v 18 Pipis tsay rumi jananman tuneg cäga ushacangami. Tsaynoglami pipa jananmanpis tsay rumi tunerga pasaypa ushacätsenga.” \p \v 19 Tsaynog niptinmi mandag cüracuna y Moisés escribishganta yachatsegcuna tantyapäcorgan tumatsipaylapa paycunata Jesús tsaynog niycashganta.\f + \fr 20:19 \ft Cay tincutsicuy caynogmi caycan: Chacra duëñoga Tayta Diosnintsimi. Chacra duëñupa ashmaynincunanami Tayta Diosnintsipa profëtancuna. Chacra duëñupa tsurinnami Jesucristo. Chacra arrendag fiyu runacunanami Jesucristupa contrancuna.\f* Tsaymi jinan höra prësu tsaritsiyta munapäcorgan. Tsaynog munarpis manami Jesusta prësu tsaritsergantsu, runacunata mantsacushpan. \s1 Impuestuta pägananpag o mana pägananpag cashgantapis Jesucristuta tapushgan \r (Mateo 22.15-22; Marcos 12.13-17) \p \v 20 Tsaymi autoridäman prësu apatsinan cashga Jesús cagman runacunata cachapäcorgan ali shimilanpa parlapar lutanta rimatsinanpag. \v 21 Chayaycurmi tsay runacuna Jesusta caynog nergan: “Nogacuna musyapäcömi imata yachatsirpis Tayta Dios munashgannog shumag yachaycätsishgayquita, tayta. Tsaymi yachagtapis mana yachagtapis Diospa wilacuynin nishgannogla yachatsinqui. \v 22 ¿Romacho emperador Cesarpag impuestuta pägashwancu o manacu?”\f + \fr 20:22 \ft Tsay witsan Roma autoridäcuna nipäcorgan munaynincho cagcunata impuestuta pägananpag cashganta y Israel runacunana nipäcorgan tsay impuestuta pägarga Tayta Diosnintsipa contran caycashganta. Tsaymi: “Impuestuta pägashun” Jesús niptin Diospa contran parlashganta Israel runacuna ninman cargan. “Ama pägashuntsu” niptenga Roma runacuna rabiacunman cargan.\f* \p \v 23 Lutanta rimatsinanpag tapushganta tantyarmi Jesús caynog nergan: \v 24 “Mä ricatsimay guellayta.” \p Guellayta ricatsiptinmi caynog nergan: “Cay guellaycho ¿pï runapa reträtuntag caycan? Tsaynogpis ¿pipa jutintag escribiraycan?” \p Tsaynog tapuptin nipäcorgan: “Emperador Cesarpami.” \p \v 25 Tsaymi Jesús nergan: “Emperador Cesarpa cagta Cesarta goycuy. Tayta Diospa cagtaga Tayta Diosnintsita goycuy.”\f + \fr 20:25 \ft Tayta Diospa cagtaga Tayta Diosnintsita goycuy ninanga caycan vïdantsita paypa maquinman cachaycunantsipagmi.\f* \p \v 26 Jesús tsaynog niptin imatapis lutanta parlatsiyta mana camäpacushpan tsay runacuna upälacärergan. \s1 Wanushcuna cawarimunanpag cashganpita Jesucristo yachatsishgan \r (Mateo 22.23-33; Marcos 12.18-27) \p \v 27 Tsaypitami saduceo runacunapis Jesusman aywapäcorgan pay yachatsishganta manacagman churananpag. Tsaymi Jesusta caynog nergan: \v 28 “Moisés escribishgancho caynogmi niycan, tayta: ‘Warmiyog runa tsuriynag wanuptin shulca wauguin cuñädan viüdawan tätsun. Tsaynogpami wamrancuna tsay wanog cag runapa tsurinnogna canga.’\x + \xo 20:28 \xt Deuteronomio 25.5-6\x* \v 29 Tsaynog captenga tapucushayqui, tayta. Juc marcachöshi ganchis wauguicuna cargan. Mayor cagshi juc warmiwan targan. Payshi manarag tsurin captin wanorgan. \v 30 Tsauraga shulca cag wauguinnashi targan tsay viüdawan. Paypis tsurin manarag captinshi wanorgan. \v 31 Tsaypita más shulcan cagna targan tsay viüdawan. Paypis wanorgan tsurin manarag captinshi. Tsaynogla lapan wauguincuna tsay viüdawan targan. Tsuriynagla lapanpis wanorgan. \v 32 Tsaypitanashi tsay viüdapis wanorgan. \v 33 Wanushcunata Tayta Diosnintsi cawaritsimunan junäga tsay warmilachi ganchis wauguipa warmin canga.”\f + \fr 20:33 \ft Saduceo runacuna tsaynog nipäcorgan Tayta Diosnintsi wanushcunata cawaritsimunanpag cashganta mana criyirmi.\f* \p \v 34 Tsaynog nipäcuptinmi Jesús caynog nergan: “Tsay warmi manami mayganpapis warminnatsu canga. Cay patsalachömi runacuna warmiyog y warmicuna runayog capäcun. \v 35 Wanushganpita cawarircamur gloriaman chayaycurmi itsanga majaynaglana cangapag. \v 36 Angilcuna mana wanog cashgannogmi paycunapis mana wanog cangapag. Tayta Diosnintsipa wamran carmi gloriacho cawananpag cawarimonga. \p \v 37 “Wanushcuna cawarimunanpag cashgantaga Moisespis escribishgancho tantyatsimantsimi. Abraham, Isaac y Jacob wanushganpita atsca wata guepataragmi Tayta Diosnintsi rupaycag shiracapita Moisesta caynog nergan: ‘Abrahampa, Isaacpa y Jacobpa Diosninmi noga caycä.’\x + \xo 20:37 \xt Éxodo 3.6\x* \v 38 Wanogcuna mana cawarimunanpag captenga ¿imanogpatag Abrahampa, Isaacpa y Jacobpa Diosnin canman? Tsaynog caycaptenga ¿imanirtag gamcuna mana criyinquitsu wanogcuna cawarimunanpag cashganta?” \p \v 39 Tsauraga Moisés escribishganta yachatseg runacuna waquin caynog nipäcorgan: “¡Alitami nishcanqui, tayta!” \p \v 40 Tsaypitanaga manami pipis tapupayta almitergannatsu. \s1 Tayta Dios cachamushgan Cristo Davidnogla mandag mana cashgan \r (Mateo 22.41-46; Marcos 12.35-37) \p \v 41 Tsaypitanami runacunata Jesús caynog nergan: “¿Imanirtag runacuna nipäcun Cristo Davidnogla mandag rey cashganta? \v 42-43 Quiquin Davidpis Salmo librucho caynogmi escribergan: \q1 ‘Munaynincho tsararämag mandag reyta Tayta Diosnintsi caynogmi nergan: \q1 Jamacamuy derëcha cag naupäman lapan contrayquita vincinäyag.’\x + \xo 20:42-43 \xt Salmo 110.1\x* \m \v 44 Tsauraga ¿imanogpatag Cristoga Davidnogla mandag rey canman quiquin Davidpis mandagnin rey cashganta niycaptenga?” \s1 Moisés escribishganta yachatsegcunanog mana cawananpag Jesucristo tantyatsishgan \r (Mateo 23.1-36; Marcos 12.38-40; Lucas 11.37-54) \p \v 45 Lapan runacuna mayaycaptinmi discïpuluncunata Jesús caynog nergan: \v 46 “Cuidädu Moisés escribishganta yachatseg runacunanog capäcunquiman. Tayta Dios munashgannog cawaycashganta runacuna yarpänalanpagmi paycunaga puripäcun chaqui puntanyag sotänan jatishga. Tsaynogpis más munapäcun yachatsicog cashganpita pläzacunacho y cällicunachöpis alabashga caylatami. Tsaynogpis sinagogacunacho alinnin cag bancumanrag jamacuytami munapäcun. Micunanpag gayatsiptinpis mësamanragmi jamacuyta munapäcun. \v 47 Tsaynogmi viüdacunapa ima pobrëzalantapis apacärin. Nircurnami alita rurashganta runacuna yarpapäcunanpag may hörarag Tayta Diosta manacärin. Tsaynog rurashganpitami infiernucho más fiyupa nacangapag.” \c 21 \s1 Viüdapa ofrendan waquin ofrendapitapis más ali cashganta Jesucristo nishgan \r (Marcos 12.41-44) \p \v 1 Tsaypitami templucho Jesús ricaraycargan ofrenda winacunanman rïcucuna winarcaycagta. \v 2 Tsaychömi ricargan wactsa viüdatapis ishcayla cobri guellayninta winaycagta. \v 3-4 Tsayta ricar discïpuluncunata Jesús nergan: “Rïcu runacunaga winashga putsog guellaynilantami. Viüdami itsanga wactsa caycarpis winashga lapan guellayninta, tsaylawan rantipacunanpag caycaptinpis.” \s1 Templo juchutsishga cananpag cashganta Jesucristo wilashgan \r (Mateo 24.1-2; Marcos 13.1-2) \p \v 5 Nircurmi templo pergarashgan rumicuna cuyaylapag cashganpita y shumag adornashga cashganpitapis discïpulucuna parlarcaycargan. Tsaymi Jesús caynog nergan: \v 6 “Cay lapan ricaycashgayqui cuyaylapag caycaptinpis chipyagmi juchutsipäcongapag. Manami ni juc rumilapis canan pergaraycashgannöga quëdangapagtsu.” \s1 Manarag cutimuptin imanog cananpag cashgantapis Jesucristo nishgan \r (Mateo 24.3-14; Marcos 13.3-13) \p \v 7 Tsauraga discïpuluncuna tapupäcorgan caynog nir: “Nishgayquinöga ¿imaytag templo juchutsishga canga, tayta? Tsaynog cananpäga ¿puntata imatag canga?” \p \v 8 Tsaynog tapuptinmi Jesús caynog nergan: “Pipis lutanta mana criyitsishunayquipag shumag tantyacäriy. Atscagmi shapäcamonga: ‘Cristumi noga cä’ nir. Tsaynogpis nipäcushunquipag: ‘Tiempo chämushganami cay patsa ushacänanpag.’ Tsaynog nishuptiquipis gamcuna ama cäsupanquitsu. \v 9 May-tsay nacioncunachöpis guërra captin y wanutsinacuy captin ama mantsacärinquitsu. Puntataga tsaycunaragmi pasanga. Tsaynog captinpis templuta manami juchutsengaragtsu. \p \v 10 “Juc nacionmi pelyanga juc nacionwan. \v 11 Tsaynogmi may-tsaychöpis canga terremöto, fiyupa muchuy y tucuy-nirag gueshyacunapis. Tsaynogpis jana patsacho ricacämonga mantsariypag imaycacunapis. \p \v 12 “Tsaycuna manarag captinmi chiquishushpayqui prësu tsaripäcushunquipag. Israel runa mayiquicunapis contrayqui sharcur juzgapäcushunquipag. Tsaynogpis carcilcunaman wichgapäcushunquipag. Nogata chasquicamashgayquipitami apapäcushunquipag nación mandag reycunamanpis juzgashunayquipag. \v 13 Tsaynogpami wilacuynëta paycunatapis wilapanquipag. \v 14 Ama yarpachacäriytsu autoridäcunaman apashuptiqui: ‘¿Imatarag cananga parlashag?’ nir. \v 15 Nogami shumag tantyatsishayqui imata nipäcunayquipagpis. Tsaymi maygan chiquishogniquipis imaniytapis mana camäpacongatsu. \v 16 Gamcunapa contrayquimi sharcapäconga taytayqui, mamayqui, wauguiquicuna, castayquicuna y reguinacushgayquicunapis. Tsaynogpis waquinniquitaga wanutsishunquipagmi. \v 17 Tsaynoglami nogata chasquicamashgayquipita pï-maypis chiquishunquipag. \v 18 Tsaynog captinpis ama laquicäriytsu. Ima pasashuptiquipis Tayta Diosnintsi yanapashunquipagmi. \v 19 Hasta wanunayquiyag Tayta Diosnintsi munashgannog cawarga paypa naupanmanmi chayapäcunquipag. \s1 Fiyupa nacaycuna cananpag cashganta Jesucristo tantyatsishgan \r (Mateo 24.15-21; Marcos 13.14-19) \p \v 20 “Jerusalén ushacänanpagna caycashganta musyapäcunquipag soldäducuna tumaparaycagta ricarmi. \v 21 Tsauraga Judea provinciacho caycagcuna aywacäritsun jircacunaman. Marcacho caycagcunapis marcapita gueshpir aywacäritsun. Chacracho caycagcunapis marcaman ama aywatsuntsu. \v 22 Tsay junagcunami fiyupa nacaycuna cangapag. Tsaynogpami Tayta Diosnintsipa palabrancho escribiraycashgancuna lapanpis cumplengapag. \v 23 Tsaynog gueshpirmi pasaypa cuyapaypag nacanga chichu warmicuna y iti wawayog warmicunapis. Tayta Diosnintsi castigaptin runacuna fiyupami laquicärengapag. \v 24 Waquincunatami wanutsipäconga y waquin cagtanami apapäconga caru nacioncunaman. Mana Israel cag runacunami Jerusalenta munaynincho tsararangapag hasta tiempun cumplishganyag. \s1 Jesucristo cay patsaman cutimunanpag cashgan \r (Mateo 24.29-31; Marcos 13.24-27) \p \v 25 “Inti, quilla y estrellacunapis mantsariypagmi ricaconga. Cay patsachönami lapan runacuna mantsacuywan turwatanga lamar yacu bunyaypa bunyar fiyupa gaparaptin. \v 26 Estrellacuna wacman cayman cuyogta ricarmi runacuna mantsarishpan ilabacäconga. \v 27 Tsaychömi \nd nogata\nd* ricapäcamanga pucutay janancho chip-chipyaycar aywaycämogta.\x + \xo 21:27 \xt Daniel 7.13\x* \v 28 Tsay nishgänogla lapanpis ruracaycagta galaycuptenga cushicärinqui. Musyanquinami nacaycunapita jorgunäpagna caycashgäta.” \s1 Hïgus yöraman tincutsir imay cutimunanpag cashgantapis Jesucristo tantyatsishgan \r (Mateo 24.32-35; Marcos 13.28-31) \p \v 29-30 Nircur caynogpis tantyatsergan: “Tamya tiempo galaycuptin musyapäcunquimi hïgus yöra y waquin yöracunapis tsintsimunanpag cashganta. \v 31 Tsaynoglami tsay nishgä nacaycuna chämuptin gamcunapis musyanquipag cutimunäpagna caycashgäta. \v 32 Canan cawaycag runacuna manarag wanuptinmi lapan tsay nishgäcuna cumplengapag. \v 33 Jana patsa y cay patsa ushacaptinpis noga nishgäcunaga lapanmi cumplengapag. \s1 Jesucristuta camaricushgala shuyäcunanpag tantyatsishgan \p \v 34 “Mana musyashgayqui höra elagpita noga cutimur cuidädu gamcunata tarëman jutsata ruraycagta, shincashga caycagta y imaycayogpis canayquipag yarpachacur gongamashga caycagta. \v 35 Jutsata ruragcunaga manami pipis gueshpengatsu juicio finalpita. \v 36 Tsaynog cananpag caycaptenga Tayta Diosnintsita imaypis manacur listula carcaycay. Tsaynogpami shamunanpag cag nacaycunapita gueshpir \nd nogapa\nd* naupächo cushishgala cawanquipag.” \p \v 37 Templucho Jesús junagpa yacharcatsir tsacaypana Olivos lömaman aywargan tsaycho posädacunanpag. \v 38 Tsaymi tutala cutiptin templuman runacuna aywapäcog yachatsishganta mayananpag. \c 22 \s1 Mandag cüracunaman Jesucristuta entregananpag Judas Iscariote conträtuta rurashgan \r (Mateo 26.1-5, 14-16; Marcos 14.1-2, 10-11; Juan 11.45-53) \p \v 1-2 Pascua aniversario chaycämuptinmi tsaytsica runacuna Jerusalencho juntacargan. Jesuswan atsca runacuna tutapita-patsa captinmi mandag cüracuna y Moisés escribishganta yachatsegcuna Jesusta prësu tsariyta mantsacärergan. Tsaymi wilanacärergan walcala runa cashgan höra Jesusta prësu tsariycatsir wanutsinanpag. \p \v 3 Tsaynog yarparcaycaptinmi Satanás yaycorgan Judas Iscariotipa shongunman. Judaspis Jesuspa apostolninmi cargan. \v 4 Paymi mandag cüracunaman y templo täpag wardiacunapa mandagnincunaman aywaycur caynog nergan: “Jesusta prësu tsariyta munaptiquega cutimur wilashayqui runacuna mana cashgancho Jesús imay caycashgantapis.” \v 5 Tsaynog niptinmi cushicärishpan parlapäcorgan Judasta pägananpag. \v 6 Tsaynog wilanacurcurmi Judas yarpachacorgan imay höra wilacog cutinanpagpis. \s1 Pascua cënayta discïpuluncunawan Jesucristo micushgan \r (Mateo 26.17-25; Marcos 14.12-21; Juan 13.21-30) \p \v 7 Levadüraynag Tantata Micunan aniversario y Pascua aniversariupis galaycunan junagmi Israel runacuna templucho carnishta pishtapäcog.\f + \fr 22:7 \ft Tsay witsanga Levadüraynag Tantata Micunan aniversario y Pascua aniversariupis tsay junaglami galaycog.\f* \v 8 Tsaymi Jesús cachargan Pedruta y Juanta caynog nishpan: “Pascua cënayta micunantsipag camaricamuy.” \p \v 9 Tsauraga paycuna taporgan: “¿Maychötag camaripäcamushag, tayta?” nishpan. \p \v 10 Tsaynog niptinmi Jesús caynog nergan: “Marcaman chayarnami tincupäcunquipag juc runa puynuwan yacuta apaycagwan. Tsay runapa guepalanpa aywapäcunqui hasta may wayimanpis chayananyag. \v 11 Tsaychömi wayiyogta caynog nipäcunqui: ‘¿Mayninchöshi cuarto caycan discïpuluncunawan Pascua cënayta Jesús micunanpag?’ \v 12 Tsaynog niptiquimi pay ricatsishunquipag altuscho pitsapacushga jatun cuartuta. Tsay cuartucho cënayta camaricärinqui micunantsipag.” \p \v 13 Tsaymi paycuna aywar taripäcorgan Jesús nishgannogla. Tsaychömi camaripäcorgan Pascua cënayta. \s1 Santa Cënata discïpuluncunawan Jesucristo upushgan \r (Mateo 26.26-30; Marcos 14.22-26; 1 Corintios 11.23-25) \p \v 14 Tsauraga cënay höra chayaptinnami apostolnincunawan Jesús jamacorgan micapäcunanpag. \v 15 Tsaychömi Jesús caynog nergan: “Pascua aniversario cënayta gamcunawan micur cushicömi. Manarag wanurmi gamcunawan cay cënayta micuyta munargä. \v 16 Mananami cay cënayta micushagnatsu Tayta Diosnintsipa naupancho micunantsiyag.” \p \v 17 Tsaynog nircushpanmi vïnuyog väsuta aptarcushpan Tayta Diosta manacur agradëcicorgan. Nircur apostolnincunata macyashpanmi caynog nergan: “Caypita lapayqui upupäcuy. \v 18 Yapayga manami vïnuta upushagnatsu Tayta Diospa naupancho upunantsiyag.” \p \v 19 Tsaynogpis tantata aptarcur Tayta Diosta manacur agradëcicorgan. Nircurnami paycunata paquipargan caynog nishpan: “Cay tantaga cuerpömi caycan. Cay tantata micur imaypis yarpapäcunqui gamcuna-raycu wanushgäta.” \p \v 20 Tsaynoglami cënayta usharcur vïnuyog väsuta aptarcur caynog nergan: “Cay vïnuta upur tantyacäriy yawarnëta jichar gamcuna-raycu wanushgäta. Tsaynog wanuptëmi Tayta Diosnintsi mushog conträtuta ruranga chasquicamagcunata perdonananpag. \v 21 Conträman entregamänanpag cag runapis nogantsiwanmi cay mësacho caycan. \v 22 Tayta Diospa palabrancho escribiraycashgannogla fiyupa nacar wanunäpagmi caycä. \nd Nogata\nd* entregamag runami itsanga juicio final junag pasaypa laquicongapag. Payga ama yurinmanpistsu cargan.” \p \v 23 Tsaynog niptinmi jucnin jucninpis apostolnincuna tapunacärergan: “¿Maygantsirag tsay entregag caycantsi?” nishpan. \s1 Mayganpis más mandag cananpag cashgan \p \v 24 Tsaypitami mandag cayta guechunacur apostolcuna rimanacuycargan. \v 25 Tsaynog rimanacuptinmi Jesús caynog nergan: “Nación mandag reycuna mandag cayninman atiënicuycurmi runacunata mandan. Tsaynog mandaptinpis: ‘Ali runami payga’ nipäcun. \v 26 Gamcunaga manami tsaynog canquimantsu. Tsaypa trucanga waquin runacunapita más ali ricashga cayta munarga runa mayiquita ashmaynogla yanapay. \v 27 Musyapäcunquimi mësacho patrón micuptin ashmaynincuna sirvishganta. Nogaga ashmaynoglami gamcunapag caycä. Tsaymi gamcunapis ashmaynogla canquiman. \p \v 28 “Ima nacaycho captëpis gamcuna nogawanmi imaypis cashcanqui. \v 29 Tsaymi gamcunata churashayqui mandag canayquipag, Taytä nogata mandag canäpag churamashgannog. \v 30 Tsaymi mandashgä cagcho gamcuna nogawan micunquipag y upunquipag. Tsaynogpis lapan runacunata juzgaptëmi gamcunapis cada ünuyqui juc trönucho jamanquipag chunca ishcay (12) castapita mirag Israel mayintsicunata juzganayquipag.” \s1 Pedro ñëgananpag cagta Jesucristo nishgan \r (Mateo 26.31-35; Marcos 14.27-31; Juan 13.36-38) \p \v 31 Tsaypitami Jesús caynog nergan: “Simón, Satanasmi Tayta Diosnintsita manacushga gamcuna lapayqui cacharimänayquipag. \v 32 Tsaynog captinpis gampag Tayta Diosta manacushcä Satanás munashganta ruratsishuptiquipis Tayta Diosnintsiman yapay shumag yäracunayquipag. Yapay yäracurnami apóstol mayiquicunata shacyätsinqui paycunapis nogaman shumag yäracamänanpag.” \p \v 33 Tsaynog niptinmi Pedro caynog nergan: “Carcilman apashuptiquipis gamwanmi aywashag, tayta. Gamta wanutsishushpayquega nogatapis wanutsimätsun.” \p \v 34 Tsauraga Jesús caynog nergan: “Pedro, canan tsacay gällu manarag cantaptinmi quimsa cuti reguimashgayquita ñëgamanquipag.” \s1 Jesucristuta chiquir discïpuluncunatapis chiquipäcunanpag cashgan \p \v 35 Tsaypita apostolnincunata Jesús taporgan: “Guellayniynagta, jacuynagta y llanquiynagta wilacärinayquipag cachaptë ¿imalapis pishëshorgayquicu?” \p Tsauraga paycuna nipäcorgan: “Manami imapis pishëmargantsu, tayta.” \p \v 36-37 Tsaynog niptinmi Jesús nergan: “Tayta Diosnintsipa palabrancho caynog nirmi escribiraycan: ‘Jutsasapa runatanogpis runacuna payta ricashga.’\x + \xo 22:36-37 \xt Isaías 53.12\x* Tsay escribiraycashganga nogapitami niycan. Cananpitaga wilacog aywar jacuyquitapis guellayniquitapis apanqui. Espädayqui mana captenga punchuyquita ranticuycur espädata rantipäcuy.” \p \v 38 Tsauraga discïpuluncuna nipäcorgan: “Caycho caycan ishcay espädacuna, tayta.” \p Niptin Jesús nergan: “¡Imata niycashgätapis manami tantyamanquitsu!” \s1 Getsemanïcho Tayta Diosta Jesucristo manacushgan \r (Mateo 26.36-46; Marcos 14.32-42) \p \v 39 Tsaypitami Jesús aywargan cadala aywashgannog Olivos lömaman discïpuluncunawan. \v 40 Tsayman chayaycurnami discïpuluncunata caynog nergan: “Punushgayquipita ricchayna. Diosta manacäriy Satanasta mana cäsupänayquipag.” \p \v 41 Tsaynog nircushpan más washa läduman aywargan Tayta Diosta manacunanpag. Tsaychönami gongurpacuycur Tayta Diosta manacorgan caynog nir: \v 42 “Papá, nacanäpag caycashgäpita salvaycalämay. Itsanga noga munashgänöga ama catsuntsu, sinöga gam munashgayquinog cayculätsun.” \p \v 43 [Tsaynog laquicur manacuycaptinmi juc ángil yuriparcur shacyätsergan nacananpag captinpis mana mantsacunanpag. \v 44 Tsaynog pasaypa laquicur Jesús lapan shongunwan Tayta Diosta manacuycaptinmi südayninpis yawarnograg pampaman jutorgan.] \v 45 Tayta Diosta tsaynog manacushganpita discïpuluncuna cagman cutiycur Jesús tarergan laquicuypita punucashga carcaycagta. \v 46 Tsauraga Jesús caynog nergan: “¿Imanirtag punurcaycanqui? Sharcurcur Tayta Diosta manacäriy Satanasta mana cäsupänayquipag.” \s1 Jesucristuta prësu tsaripäcushgan \r (Mateo 26.47-56; Marcos 14.43-50; Juan 18.3-11) \p \v 47 Tsaynog parlaycaptinragmi Judas Iscariote chayargan atsca runacunata pushashga. Judasga Jesuspa discïpulunmi cargan. Nircurnami Jesusman witiycur payta mutsargan. \v 48 Tsauraga Jesús caynog nergan: “Judas, conträman entregamänayquipag ¿imanirtag \nd nogata\nd* mutsamanqui?” \p \v 49 Tsaymi Jesusta prësu apacunanpag cashganta tantyashpan discïpuluncuna caynog taporgan: “Tayta, ¿wanutsipäcushagcu paycunata?” \p \v 50 Tsaynog nir juc discïpulun más mandag cürapa ashmayninpa derëcha cag rinrinta espädanwan roguriycorgan. \v 51 Tsaymi Jesús nergan: “¡Tsaytaga ama ruraytsu!” Nircur tsay ashmaypa rinrinta yataycur aliyätsergan. \p \v 52 Jesusta prësu apananpag shamogcuna cargan mandag cüracuna, templo täpag wardiacunapa mandagnincuna y Israel mayor runacunapis. Paycunatami Jesús caynog nergan: “¿Imanirtag suwa captënogpis gamcuna shamushcanqui espädayquiwan y garrotiquiwanpis prësu tsarimänayquipag? \v 53 Nogaga waran waranmi gamcunawan templo patiucho caycargä. ¿Imanirtag tsaychöga prësu mana tsarimargayquitsu? ¿Imanirtag Satanaspa munayninta rurar prësu tsarimänayquipag cananrag shapäcamunqui?” \s1 Jesucristuta Pedro ñëgashgan \r (Mateo 26.57-58, 69-72; Marcos 14.53-54, 66-72; Juan 18.12-18, 25-27) \p \v 54 Tsauraga Jesusta prësu tsarircur apapäcorgan más mandag cürapa wayinman. Payta prësu apacuptinmi Pedro caru guepalanta aywargan. \v 55 Tsaymi sawan rurincho ninata ratarcatsir runacuna mashacuycargan. Tsayman yaycurirmi Pedrupis paycunawan mashacuycargan. \p \v 56 Tsaymi juc ashmay warmi, Pedro mashacuycagta ricaycur caynog nergan: “Cay runapis Jesuswanmi purergan.” \p \v 57 Tsayta mayaycurmi Pedro nergan: “Nogaga payta manami reguëtsu.” \p \v 58 Maylantanami juc runapis payta ricaycur nergan: “Gampis paywan puregmi caycanqui.” \p Niptinmi Pedro nergan: “Nogaga manami paywan imaypis purishcätsu.” \p \v 59 Tsaypita juc höratanog jucna nergan: “Rasunpami cay runaga paywan caycargan. Galilea runami canpis.” \p \v 60 Tsaynog niptinmi Pedro nergan: “¡Manami musyätsu imapita parlaycashgayquitapis!” \p Pedro tsaynog niycaptinmi gällu cantarcorgan. \v 61 Tsauraga Jesús ticraycur ricäriptinmi Pedro yarparcorgan Jesús caynog nishganta: “Manarag gällu cantaptinmi quimsa cuti reguimashgayquita ñëgamanquipag.” \v 62 Tsaymi Pedro wagtaman yargurir pasaypa laquicushpan maquinta chogpacurcur wagargan. \s1 Jesucristuta magapäcushgan \r (Mateo 26.67-68; Marcos 14.65) \p \v 63 Tsaypitanami prësu tsararag runacuna asipashpan Jesusta magapäcorgan. \v 64 Nawinta vendarcur lagyapäcorgan caynog nir: “¡Mä nimay! ¡Pitag lagyashushcanqui!” \v 65 Tsaynog nir tucuyta ashlipäcorgan. \s1 Autoridäcunapa naupancho Jesucristo cashgan \r (Mateo 26.59-66; Marcos 14.55-64; Juan 18.19-24) \p \v 66 Patsa wararcuptinnami Israel mayor runacuna, mandag cüracuna y Moisés escribishganta yachatsegcunapis juntacargan. Tsayman apaycurmi Jesusta tapupäcorgan caynog nir: \v 67-68 “Mä wilapäcamay. ¿Rasunpacu Tayta Diosnintsi cachamushgan Cristo caycanqui?” \p Tsauraga Jesús caynog nergan: “ ‘Cristumi caycä’ niptëpis ni imanogpa tantyatsiptëpis gamcunaga manami criyipäcamanquitsu. \v 69 Cananpitaga \nd noga\nd* caycäshag munayniyog Tayta Diosnintsipa derëcha cag naupanchömi.”\x + \xo 22:69 \xt Salmo 110.1\x* \p \v 70 Tsaypita lapan autoridäcuna tapupäcorgan: “Tsauraga ¿Diospa tsurincu caycanqui?” \p Tsaynog niptinmi Jesús nergan: “Gamcuna nishgayquinoglami caycä.” \p \v 71 Tsauraga paycuna nipäcorgan: “Quiquinpis Diospa tsurin caycashganta niycämaptintsega ¿imapagnatag más testïgutapis ashishun? Tsaynog Dios-tucushganta niycämaptintsega ¡wanutsishga catsun!” \c 23 \s1 Pilätuman Jesucristuta prësu apapäcushgan \r (Mateo 27.1-2, 11-14; Marcos 15.1-5; Juan 18.28-38) \p \v 1 Tsaypitana Jesusta apapäcorgan Pilato cagman. \v 2 Tsaychönami Pilätuta caynog nipäcorgan: “¡Cay runataga taripäcushcä lutancunata yachaycätsegtami! Manami munantsu impuestuta runacuna pägananta. Tsaynogpis niycan Tayta Dios cachamushgan Cristo car nogacunapa mandagnë cashganta.” \p \v 3 Tsaymi Jesusta Pilato taporgan: “¿Rasunpacu gamga canqui Israel runacunapa mandagnin rey?” \p Tsauraga Jesús caynog nergan: “Gam nishgayquinoglami rasunpa caycä.” \p \v 4 Tsauraga Pilato nergan mandag cüracunata y tsaycho juntaraycag runacunatapis: “Manami ima jutsantapis tarëtsu cay runapataga.” \p \v 5 Tsaynog niptin paycunaga masrag nipäcorgan: “¡Mandamagnintsi emperadorpa contran sharcapäcunanpag shimita jatiparmi jutsayog caycan! Galilea provinciachöpis cay Judea provinciachöpis tsaynoglami shimita jatipaycan.” \s1 Herodisman Jesucristuta prësu apapäcushgan \p \v 6 Tsayta mayar Pilato caynog taporgan: “¿Galileapitacu cay runaga?” \p \v 7 “Au, payga Galileapitami” nipäcorgan. \p Tsaymi Galilea provinciapa gobernadornin Herodes captin Jesusta payman apatsergan juzgananpag. Tsay junagcuna Jerusalenchömi Herodes caycargan. \p \v 8 Jesuspita parlashganta mayashpanmi naupapita-patsa Herodes ricayta munargan milagruta ruraycagta. Tsaymi Jesusta ricaycur cushicorgan. \v 9 Tsaycho yaparir yaparir Herodes tapuptinpis Jesús manami imatapis rimacorgantsu. \v 10 Tsaychömi mandag cüracuna y Moisés escribishganta yachatsegcunapis Jesuspa contran tucuyta nipäcorgan. \v 11 Tsauraga soldäduncunawan Herodes asipänan cashga Jesusta aylupargan Herodispa cäpanta. Nircurnami cutitsergan Pilato cagman. \v 12 Tsay junagpitanami Herodiswan Pilato amistargan naupata contra contra ricanacushganpita. \s1 Jesucristuta crucificananpag Pilato mandashgan \r (Mateo 27.15-26; Marcos 15.6-15; Juan 18.39-19.16) \p \v 13 Jesusta cutitsiptinnami Pilato gayatsergan mandag cüracunata, autoridäcunata y waquin runacunatapis. \v 14 Tsaycho juntacashga caycaptinnami caynog nergan: “Gamcuna cay runata apapäcamushcanqui: ‘Mandamagnintsi emperadorpa contranmi sharcuycan’ nipäcushpayqui. Tsaynog niptiquipis naupayquicho tapur manami ima jutsantapis tarishcätsu contran nipäcushgayquinöga. \v 15 Tsaynogmi Herodispis mana tarishgatsu ima jutsantapis. Tsaynog captenga cay runa manami ima jutsatapis rurashgatsu wanutsishga cananpag. \v 16 Tsaymi payta astarcatsilar cacharishag.” \p \v 17 [Cada watami Pascua aniversariucho Pilato cachareg juc prësuta runacuna manacushgan cagta.] \v 18 Tsauraga Jesusta cachariyta munaptin lapan gaparpargan: “¡Wanutsiy paytaga! ¡Barrabasta itsanga cachariy!” nir. \v 19 (Barrabasga carcilcho wichgaraycargan mandag emperadorpa contran Jerusalencho sharcushganpita y runata wanutsishganpitami.) \p \v 20 Tsaymi Pilato yapay runacunata nergan Jesusta cacharinanpag. \v 21 Niptinpis masragmi gaparpargan: “¡Crucificashga catsun! ¡Crucificashga catsun!” nishpan. \p \v 22 Tsauraga Pilato yapay caynog nergan: “Crucificashga cananpäga ¿ima jutsatatag rurashga? Manami tarëtsu ima jutsantapis wanutsishga cananpäga. Astarcatsilarmi cacharishag.” \p \v 23-25 Tsaynog niptinpis runacuna masrag gaparpargan crucificatsinanpag. Tsauraga runacuna manacushgannogla Jesusta Pilato entregaycorgan crucificashga cananpag. Tsaynogpis runacuna manacushgannoglami Barrabasta cacharergan mandag emperadorpa contran sharcushga caycaptinpis y runata wanutsishga caycaptinpis. \s1 Jesucristuta crucificashgan \r (Mateo 27.32-44; Marcos 15.21-32; Juan 19.17-27) \p \v 26 Tsaypita Jesusta crucificananpag aparcaycaptinmi marcaman yaycuycargan Cirene marcacho tag Simón. Tsauraga Jesús apaycashgan cruzta paytanami umrutsergan Jesuspa guepanpa apananpag. \v 27 Atsca runacunami Jesuspa guepanta aywapäcorgan. Tsaychömi atsca warmicunapis laquicushpan wagaraycar aywapäcorgan. \v 28 Tsaymi wagaycag warmicunata Jesús caynog nergan: “Jerusalén warmicuna, ama nogapäga wagapäcuytsu. Tsaypa trucanga wawayquicuna y quiquiquicunapis nacanayquipag cashganpita wagapäcuy. \v 29 Fiyupa nacaycunami chämongapag. Tsaymi laquicuypita runacuna caynog nipäconga: ‘¡Ima cushishgarag caycan wawaynag warmicuna!’ \v 30 Tsaychömi runacuna pasaypa mantsarishpan jircacunatapis: ‘¡Janäcunaman juchumuy jucla wanunäpag!’ nenga. \v 31 Nogatapis caynog nacaycätsimarga ¡ima fiyuparag gamcunata y waquin Israel runacunatapis nacatsishunquipag!” \p \v 32 Crucificananpag Jesusta apar ishcay jutsasapa runacunatapis apapäcorgan Jesuspa naupanman crucificananpag. \v 33 Calavëra nishgan lömaman chayaycatsirmi Jesusta crucificargan. Apashgan jutsasapa runacunatapis crucificargan jucnin cagta Jesuspa derëchan cagman y jucagtana itsognin cagman. \v 34 [Tsay hörami Jesús caynog nergan: “Taytalä, cay crucificamag runacunata perdonayculay. Manami musyapäcuntsu imata ruraycashgantapis.”] \p Soldäducunanami Jesuspa röpanpag suertita jitapäcorgan mayganpis gänag cag apacunanpag.\x + \xo 23:34 \xt Salmo 22.18\x* \v 35 Tsaycho runacuna ricarpaycaptin autoridäcuna Jesusta asipargan caynog nir: “Tayta Dios cachamushgan Cristo carga jucta salvashgannogla mä quiquin salvacutsun.” \p \v 36 Tsaynoglami soldäducunapis asipashpan Jesusta shogutsergan pochgog vïnuta caynog nir: \v 37 “Israel runacunapa mandagnin rey cashpayquega mä quiquiqui salvacuy.” \p \v 38 Cruzpa puntanchömi clävaraycargan caynog escribishga: “Cay runaga Israel runacunapa mandagnin reymi” nishpan. [Tsayga escribiraycargan griego, latín y hebreo idiömacunachömi.] \v 39 Tsaypitana jucag crucificaraycag runa Jesusta manacagman churar caynog nergan: “Tayta Dios cachamushgan Cristo cashpayquega mä tsaypita salvacuy. Nircur nogacunatapis caypita jorgapäcamay.” \p \v 40 Tsaynog niptinmi jucnin cag olgöpargan caynog nir: “Gampis paynog nacaycarga ¿manacu Tayta Diosta mantsacunqui? \v 41 Nogantsega jutsantsicunapitami nacaycantsi. Paypaga manami ima jutsanpis cantsu.” \p \v 42 Nircur Jesusta caynog nergan: “Mandag canayquipag cutimushpayquega nogata yarparcalämanqui, tayta.” \p \v 43 Niptinmi Jesús caynog nergan: “Cananpitaga nogawanmi canquipag Taytäpa naupancho.” \s1 Jesucristo wanushgan \r (Mateo 27.45-56; Marcos 15.33-41; Juan 19.28-30) \p \v 44-45 Pulan junag caycaptinmi patsa tsacäcorgan malway intiyag. Tsay hörami templo rurincho cag cuartuman pipis mana yaycunanpag tsaparag cortïnapis\f + \fr 23:44-45 \ft Tsay tsaparag cortïnapita musyanayquipag liyinqui Éxodo 26.31-33; Hebreos 9.1-10; 10.19,20.\f* janapita uraypa rachicäcorgan. \v 46 Tsaypitami Jesús fuertipa caynog nergan: “¡Taytalä! ¡Maquiquimanmi almäta cachaycö!”\x + \xo 23:46 \xt Salmo 31.5\x* Tsaynog nircushpannami wanorgan. \p \v 47 Tsauraga tsaycunata ricaycurmi soldäducunapa capitannin: “¡Rasunpami cay runaga jutsaynag cashga!” nir Tayta Diosnintsita alabargan. \p \v 48 Tsaycho caycag runacunapis aywacärergan fiyupa laquishgami. \v 49 Jesuswan reguinacogcunami itsanga carulapita ricarpaycar tsaycho quëdacärergan. Tsaynoglami Galileapita-patsa gatirag warmicunapis tsaycho quëdacärergan. \s1 Jesucristuta pampapäcushgan \r (Mateo 27.57-61; Marcos 15.42-47; Juan 19.38-42) \p \v 50-51 Juc runami cargan Dios munashgannog cawag, José jutiyog. Paymi shuyaraycargan Tayta Diosnintsi promitishgannog lapan runacuna Cristupa maquincho cawananpag cashganta. Tsay runapa marcan cargan Judea provinciacho cag Arimatea. Paypis cargan Israel runacunapa autoridäninmi. Waquin autoridäcuna Jesusta wanutsinanpag wilanacäriptinpis payga manami munargantsu wanutsinanta. \v 52 Paymi Pilätuta manacorgan caynog nir: “Jesuspa ayanta cachapaycalämay pampag apanäpag.” \v 53 Pilato auniptinmi Jesuspa ayanta cruzpita jorgurishpan lïnupita rurashga fïnu säbanaswan pitorgan. Nircur pampag apargan manarag pipis pampacushgan gagacho uchcushga sepultüraman. \p \v 54 Tsaynog rurargan sábado jamay junag galaycunanpagna caycaptinmi. \v 55 Galileapita Jesuswan shamog warmicuna Josëta gatipargan Jesuspa sepultüran maycho cashgantapis musyapäcunanpag. Tsaycho ricapäcorgan Jesuspa ayanta imanog churashgantapis. \v 56 Tsaypita wayinman cutiycärishpan camaricärergan ali asyag\f + \fr 23:56 \ft Waquin runacuna nipäcun “mushcog”.\f* perfümita Jesuspa ayanman winapänanpag. Camaricurcurnami Tayta Diosnintsipa palabrancho nishgannog jamapäcorgan sábado jamay junag captin.\f + \fr 23:56 \ft Viernes tardi las seispitami sábado jamay junag galaycorgan.\f* \c 24 \s1 Wanushganpita Jesucristo cawarimushgan \r (Mateo 28.1-10; Marcos 16.1-8; Juan 20.1-10) \p \v 1 Tsaypita domingo tsaca tsacala warmicuna cutipäcorgan Jesús pamparashgan cagman, camaricushgan ali asyag\f + \fr 24:1 \ft Waquin runacuna nipäcun “mushcog”.\f* perfümita apacurcur ayanman winapänanpag. \v 2 Chayapäcunanpäga pamparashgan uchcuta tsaparag rumi juc läduman wititsishgana caycargan. \v 3 Tsayman yaycushpan manami taripäcorgannatsu Jesuspa ayanta. \v 4 Tsaymi mantsacashga car ima ruraytapis mana camäpacorgantsu. Tsaynog caycaptinmi ishcay runacuna chip-chipyaycag röpashga paycunapa naupancho ricacorgan. \v 5 Paycunata ricaycur fiyupa mantsacashpanmi gongurpacuycorgan. Tsay runacunanami caynog nipäcorgan: “¿Imanirtag wanushcuna cashgan cagcho gamcuna ashiycanqui cawarimushgana caycaptenga? \v 6-7 Manami caychönatsu caycan. ¡Payga cawarimushganami! Yarpapäcuy Galilea provinciacho caycashpan jutsasapa runacunapa maquinman entregashga cananpag cashganta nipäcushushgayquita. ¿Manacu tsaycho nipäcushushcanqui crucificaypa wanurcatsiptinpis quimsa junagta cawarimunanpag cashganta?” \p \v 8 Tsaynog niptinmi paycuna yarparcorgan Jesús tsaynog nishganta. \v 9 Tsaymi Jesús pamparashgan cagpita cutiycärishpan lapan ricashgancunata y mayashgancunatapis wilargan chunca juc (11) apostolnincunata y tsaycho cag runacunatapis. \v 10 Tsay warmicunaga cargan María Magdalena, Juana, Santiagupa maman María y paycunawan aywag warmicunapis. \v 11 Warmicuna tsaynog wilaptinpis apostolcuna manami criyipäcorgantsu, löcutaycashganta yarpar. \v 12 Waquin cag mana criyiptinpis Pedrumi itsanga cörrila aywargan Jesusta pampashgan cagman. Pamparashgan cagta arcaycurmi säbanaslatana tarergan. Tsaylatana tariycurmi mantsacashga cuticorgan. \s1 Emausman aywag caminucho ishcay discïpuluncunata Jesucristo yuripashgan \r (Marcos 16.12-13) \p \v 13 Tsay junagmi Jesuspa ishcay discïpuluncuna aywaycargan Emaús marcapa. Emaús cargan Jerusalenpita ishcay lëwanoglami. \v 14 Paycunaga aywaycargan Jesús wanushganpita parlaraycarmi. \v 15 Tsaynog parlaraycar aywaycaptinmi Jesús taripaycur paycunawan iwal aywargan. \v 16 Paycunawan aywaycaptinpis manami tantyapäcorgantsu Jesús cashganta. \p \v 17 Tsaymi Jesús caynog nir taporgan: “¿Imata parlartag aywarcaycanqui?” \p Tsaynog niptin laquishga aywaycashgancho ichiycorgan. \p \v 18 Tsauraga Cleofas jutiyog runa caynog nergan: “Pascua aniversariuman shamog runacunapis lapanmi musyapäcun cay junagcuna Jerusalencho ima pasashgantapis. ¿Manacu gam musyanqui?” \p \v 19 Niptinmi Jesús caynog taporgan: “¿Imatag cashgaga?” \p Tsaynog tapuptin nipäcorgan: “Nazaret marcapita cag Jesusmi cargan Tayta Diosnintsipa profëtan. Paymi Tayta Diosnintsipa munayninwan milagrucunata rurashpan lapan runacunata wilapargan Diospa wilacuyninta. \v 20 Paytami mandag cüracuna y lapan autoridäcuna Pilätuman entregapäcushga crucificaypa wanutsinanpag. \v 21 Nogacuna yarpapäcorgä Roma runacunapa munayninpita pay jorgamänantsipag cashganta. Canan junagwanga quimsa junagnami Jesús wanushgan. \v 22-23 Canan tuta nogacunawan cag waquin warmicuna mantsatsipäcamashga. Paycunami Jesusta pampashgan cagman tsaca tsacala aywar ayanta mana taripäcushgatsu. Tsaypita wayiman cutiycamur wilapäcamashga Jesusta mana tarishganta. Angilcuna yuriparcurshi wilashga Jesús cawarimushganta. \v 24 Tsauraga waquin cag discïpuluncunapis pamparashgan cagman aywar warmicuna wilashgannoglami Jesuspa ayanta mana taripäcushgatsu.” \p \v 25-26 Tsaymi paycunata Jesús nergan: “Tayta Dios cachamushgan Cristo wanushganpita cawarimur paypa naupanman cutinanpäga nacananragmi cargan. ¿Imanirtag gamcunaga mana tantyapäcunquitsu? ¿Imanirtag sasatarag criyipäcunqui Tayta Diosnintsipa profëtancuna nishgancunatapis?” \p \v 27 Tsaynog nishpanmi paycunata tantyatsergan quiquinpag imanog escribiraycashgantapis. Tsaynog yarpätsergan Moisés escribishgancunapita galaycur hasta waquin profëtacuna escribishganyagmi. \p \v 28 Tsaymi Emaús marcaman chayaycushpanna paycunapita Jesús pasag-tucorgan. \v 29 Pasacuyta munaptinmi payta quëdatsergan caynog nir: “Patsa tsacaycannami, tayta. Caylachöna quëdacushun.” \p Tsaynog niptinmi Jesús paycunawan quëdacorgan. \v 30 Tsaypita mësaman Jesús jamaycurnami tantata aptarcur Tayta Diosta manacur agradëcicorgan. Nircurna paquircur paycunata ayporgan. \v 31 Tsaynog ruraptinmi Jesús cashganta tantyapäcorgan. Tantyaptinnami elgacäcorgan. \p \v 32 Elgacäcuptinnami quiquinpura caynog parlapäcorgan: “¡Jesusmi cashga! ¡Rasuntachari shonguntsipis cushicorgan caminucho Tayta Diosnintsipa palabranta parlapämaptintsi!” \p \v 33 Tsauraga jinan höra Jerusalenman cuticärergan. Chayaycurnami taripäcorgan chunca juc (11) apostolcunata y waquin discïpuluncunatapis. \v 34 Chayaycuptinnami paycunata apostolcuna caynog wilapargan: “¡Rasunpami Señornintsi Jesucristo cawarimushga! ¡Simontapis yuripashgami!” \p \v 35 Niptinnami paycunapis wilapargan caminucho ima pasashgancunatapis y tantata Jesús paquishgan höra payta reguishgantapis. \s1 Discïpuluncunata Jesucristo yuripashgan \r (Mateo 28.16-20; Marcos 16.14-18; Juan 20.19-23; Hechos 1.6-8) \p \v 36 Tsaynog parlarcaycaptinmi elagpita Jesús paycunapa naupancho ricacorgan. Nircurnami saludargan caynog nir: “Tayta Diosnintsi yanapayculäshunqui ali cawanayquipag.” \p \v 37 Tsaynog niptin paycuna fiyupa mantsacargan alma cashganta yarpashpan. \p \v 38 Tsauraga Jesús caynog nergan: “¿Imanirtag mantsacashga carcaycanqui? ¿Imanirtag noga cashgäta mana criyipäcunquitsu? \v 39 Noga cashgäta musyanayquipag maquëta y chaquëta yatapäcamay. Ricamashgayquinogpis manami almatsu caycä. Almaga aytsaynag y tuluynagmi.” \p \v 40 Tsaynog nishpan ricatsergan maquinta y chaquintapis. \v 41 Tsaynog ricar pasaypa cushicuycarpis manaragmi shumag criyipäcorganragtsu pay cashganta. Tsaynog mana criyiptinmi Jesús caynog taporgan: “¿Imalapis caycancu micurcunäpag?” \p \v 42 Tsaynog niptinmi garargan juc pedäzo cancashga pescäduta [y tinyaypa mishquinta]. \v 43 Tsaytami micorgan paycuna ricaycaptin. \v 44 Micurcurnami caynog nergan: “Moisés, waquin profëtacuna y salmucunata escribegcunapis lapanmi escribipäcorgan nogata pasamänanpag cagcunata. Gamcunawan caycar maynami wilargä lapan tsay escribiraycashgancuna cumplinanpag cashganta. Tsay wilashgänoglami pasamashga.” \p \v 45 Tsaynog nirmi Tayta Diosnintsipa palabranta tantyatsergan caynog nir: \v 46 “Tayta Diosnintsipa profëtancuna escribipäcorgan pay cachamushgan Cristo wanunanpag cashganta y wanushganpita quimsa junagta cawarimunanpag cashgantapis. \v 47 Tsay escribishgancuna cumplishgana captinmi runacunata wilapanqui nogata chasquicamar jutsa ruraycunata cacharinanpag. Tsaynogpami Tayta Diosnintsi perdonangapag jutsa rurashgancunata. Jerusalenpita galaycur may-tsaypapis aywar lapan runacunata tsaynog wilapanqui. \v 48 Wilacunayquipäga gamcuna ricashcanquimi ima pasashgantapis. \v 49 Gamcunamanmi noga cachamushag Taytä promitishgan Santu Espirituta. Itsanga Jerusalenlacho shuyarpaycanqui Santu Espirituta chasquinayquiyag. Chasquircuptiquinami yanapashunquipag wilacuynëta wilacunayquipag.” \s1 Ciëluman Jesucristo cutishgan \r (Marcos 16.19-20; Hechos 1.9-11) \p \v 50 Tsaypitana discïpuluncunata Jesús pushargan Jerusalenpita Betaniaman. Tsaycho caycarna maquinta jogarcur Tayta Diosnintsita manacorgan paycunata yanapananpag. \v 51 Tsaynog paycunapag manacuycaptinmi Tayta Diosnintsi gloriaman pushacorgan. \v 52 Tsaycho discïpulucuna Jesusta adorarcurmi cushishgala cuticärergan Jerusalenman. \v 53 Tsay junagpitanami Tayta Diosnintsita alabananpag waran waran templuman juntacag. [Amén.]