\id MAT - Quechua, Huamalíes-Dos de Mayo NT -Peru 2008 (DBL -2013) \h SAN MATEO \toc1 San Mateo Jesucristupita guelgashgan \toc2 Mateo \toc3 Mt \mt1 SAN MATEO \mt2 Jesucristupita guelgashgan \ip Mateoga Jesucristupa discïpulun car paywanmi purergan yachasishgancunata wiyar y milagro rurashgancunatapis ricar. Jesucristupa discïpulun manarä carmi Roma nacionpä impuestuta cobrargan. Mateupita masta musyanayquipä liyinqui San Mateo 9.9-13. \ip Cay libruta Mateo guelgargan Jesucristo salvacog cashganta Israel mayincunata tantyasinanpämi. Saynöpis Mateo tantyasergan Jesucristupa wilacuynin pï-may runacunapäpis ali cashgantami (San Mateo 28.19-20). \ip Cay libruta liyirmi musyansi Jesucristo yurishganta (1.1-2.23), wilacushganta (5.1-7.29; 13.1-52; 16.13-20.28), lapanpäpis munayyog cashganta (8.1-9.38), cay pasaman cutimunanpä cashganta (24.1-25.46), cruzcho wanushganta (26.1-27.66) y wanushganpita cawarimushgantapis (28.1-20). Más yachasicuycunapis cay librucho caycanmi. \c 1 \s1 Jesucristupa unay castancuna cashgan \r (Lucas 3.23-38) \p \v 1 Jesucristo rey David castapita aywaragmi cargan. Davidnami cargan Abrahampa castanpita aywarag. Saymi Abrahampita galaycur Jesucristupa unay castancuna caycuna cayargan: \li1 \v 2 Abrahampa surinmi cargan Isaac. \li1 Isaacpa surinmi cargan Jacob. \li1 Jacobpa surinmi cargan Judá y waquin wauguincunapis. \li1 \v 3 Judäpa surincunami cayargan Fareswan Zara. \li1 Paycunapa mamanmi cargan Tamar. \li1 Farespa surinmi cargan Esrom. \li1 Esrompa surinmi cargan Aram. \li1 \v 4 Arampa surinmi cargan Aminadab. \li1 Aminadabpa surinmi cargan Naasón. \li1 Naasonpa surinmi cargan Salmón. \li1 \v 5 Salmonpa surinmi cargan Booz. \li1 Boozpa mamanmi cargan Rahab. \li1 Boozpa surinmi cargan Obed. \li1 Obedpa mamanmi cargan Rut. \li1 Obedpa surinmi cargan Isaí. \li1 \v 6 Isaïpa surinmi cargan rey David. \li1 Rey Davidpa surinmi cargan Salomón. \li1 Salomón yurergan Uriaspa viüdanchömi. \li1 \v 7 Salomonpa surinmi cargan Roboam. \li1 Roboampa surinmi cargan Abías. \li1 Abiaspa surinmi cargan Asa. \li1 \v 8 Asapa surinmi cargan Josafat. \li1 Josafatpa surinmi cargan Joram. \li1 Jorampa surinmi cargan Uzías. \li1 \v 9 Uziaspa surinmi cargan Jotam. \li1 Jotampa surinmi cargan Acaz. \li1 Acazpa surinmi cargan Ezequías. \li1 \v 10 Ezequiaspa surinmi cargan Manasés. \li1 Manasespa surinmi cargan Amón. \li1 Amonpa surinmi cargan Josías. \li1 \v 11 Josiaspa surinmi cargan Jeconías y waquin wauguincunapis. \li1 Jeconías cawanan wisanmi Israel runacunata Babilonia soldäducuna prësu sarircur apayargan Babilonia nacionman. \li1 \v 12 Saychönami Jeconiaspa surin Salatiel yurergan. \li1 Salatielpa surinmi cargan Zorobabel. \li1 \v 13 Zorobabelpa surinmi cargan Abiud. \li1 Abiudpa surinmi cargan Eliaquim. \li1 Eliaquimpa surinmi cargan Azor. \li1 \v 14 Azorpa surinmi cargan Sadoc. \li1 Sadocpa surinmi cargan Aquim. \li1 Aquimpa surinmi cargan Eliud. \li1 \v 15 Eliudpa surinmi cargan Eleazar. \li1 Eleazarpa surinmi cargan Matán. \li1 Matanpa surinmi cargan Jacob. \li1 \v 16 Jacobpa surinmi cargan Mariapa runan José. \li1 Mariapa wawanmi cargan Jesús. Paymi cargan Tayta Dios cachamushgan salvamagninsi. \p \v 17 Saymi Abraham cawashgan wisanpita David yurishganyag chunca chuscu (14) generación cargan.\f + \fr 1:17 \ft Juc generacionga runa yurishganpita surin yurishganyagmi caycan. Saypita más juc generacionna caycan say surinpa surin yurishganyag. Saymi juc generación caycan papänin yurishganpita surin yurishganyag, ayca watayog captinpis.\f* Saynölami David cawashgan wisanpita Israel runacunata Babiloniaman apayashgan wisanyag chunca chuscu (14) generación cargan. Saynölami Babiloniaman apayashgan wisanpita Jesucristo yurishganyag chunca chuscu (14) generación cargan. \s1 Jesucristo yurishgan \r (Lucas 2.1-7) \p \v 18 Jesucristo caynömi yurergan. Mariawan tänanpä José parlacush caycarpis paywan manami punorganräsu. Sayno caycaptinpis María gueshyag ricacorgan Santu Espiritupa munayninwanmi. \v 19 Gueshyag ricacuptinpis Josëga ali runa car manami munargansu runacuna Mariata jamuränanta. Saymi mana quejacuylapa cachariyta yarpargan. \v 20 Cacharinanpä yarpachacuycaptinmi Tayta Diosninsipa angilnin Josëta sueñuynincho nergan: “Rey Davidpa castan José, Mariaga manami pï runawanpis punushgasu gueshyag ricacunanpä, sinöga Santu Espiritupa munayninwanmi gueshyag ricacush. Sayno caycaptenga mana rabiacuylapa warmiquipä Mariata shuntacuy. \v 21 Olgu wamratami María gueshyaconga. Runacuna jusalicushgancunata perdonar salvananpä captinmi say wamrapa jutin canga Jesús.”\f + \fr 1:21 \ft “Jesús” ninanga “Runacunata salvan” ninanmi.\f* Sayno nirmi Josëta sueñuynincho ángil parlapargan. \p \v 22 Jesús yurinanpämi Tayta Diosninsipa profëtan guelgargan: \q1 \v 23 “Juc doncëlla jipashmi gueshyag ricacur olgu wamrata gueshyaconga. \q1 Say wamrapämi niyanga ‘Emanuel’ cashganta.”\x * \xo 1:23 \xt Isaías 7.14\x* \m (Emanuel ninanga caycan “Tayta Diosninsi nogansiwanmi caycan” ninanmi.) \p \v 24 Sayno niptinmi José punuycashganpita riccharcamur Tayta Diosninsipa angilnin nishgannöla Mariata shuntacorgan warminpä. \v 25 Isanga Mariawan taycarpis paywan manami punorganräsu wawan yurishganyag. Mariapa wawan yuriycuptinmi jutinta José churapargan Jesús jutin cananpä. \c 2 \s1 Goyllarcunata estudiag runacuna Jesucristuta adorananpä Belenman chäyashgan \p \v 1 Israel nacioncho Herodes rey caycaptinmi Judea provinciacho caycag Belén marcacho Jesús yurergan. Yuriycuptinmi inti jegamunan cag lädupita goyllar estudiag runacuna Jerusalenman chaycur tapucuyargan: \v 2 “¿Maychötä Israel runacunapa mandagnin rey cananpä yureg iti caycan? Inti jegamunan lädupa goyllarnin jegamogtami ricayashcä. Saymi payta adorag shayämushcä.” \p \v 3 Rey cananpä wamra yurishganta wiyaycurmi rey Herodes fiyupa rabiar yarpachacorgan imanöpapis say wamrata wanusinanpä. Saymi Jerusalencho tag runacuna segaypa mansacäyargan cayno yarpäyashpan: “Cananga ¿imatarä ruranga Herodes?” \p \v 4 Rey Herodisga mandag cüracunata y Moisés guelgashganta yachasegcunata gayaycasir taporgan: “¿Maychötä Tayta Dios cachamunanpä cag Cristo yurinanpä caycan?” nir. \p \v 5 Sayno tapuptinmi paycuna niyargan: “Judea provinciacho caycag Belén marcacho yurinanpämi guelgaraycan, taytay. Saycho yurinanpämi Tayta Diosninsipa profëtan cayno guelgargan: \q1 \v 6 ‘Belenchömi Israel runacunapa mandagnin rey yurengapä. \q1 Saychömi yurenga Judea provinciacho jatusag marcacunapita tacshala caserío captinpis.’ ”\x * \xo 2:6 \xt Miqueas 5.2; 2 Samuel 5.2\x* \p \v 7 Sayta wiyaycurmi Herodes pacaylapa gayasergan goyllar estudiagcunata. Paycuna chaycuyaptinmi taporgan say goyllarta imaypitana ricayashgantapis. \v 8 Imaypita-pasa ricayashgantapis wilayaptinmi Herodes nergan: “Belenman aywaycur say wamrata ashiyämuy. Tariycorga wilayämanqui nogapis adorag aywanäpä.” \p \v 9 Sayno niptinmi goyllar estudiag runacuna aywayargan. Aywaycäyaptinna say ricayashgan goyllarpis paycunapa puntanta aywargan wamra caycashgan cag wayiman chäyashganyag. Chaycuyaptinna say pushag goyllar ichicuycorgan wayi janan ciëlucho. \v 10 Saycho ichicuycogta ricarmi goyllar estudiagcuna fiyupa cushicuyargan. \v 11 Saymi say wayiman yaycuyashpanna tariyargan Jesusta y maman Mariatapis. Jesusta ricaycurmi puntanman gongurpacuycuyashpan payta adorayargan. Nircurnami garayänanpä apayashgan gorita, inciensuta y mïrra nishgan perfümitapis churapäyargan. \v 12 Cuticuyänanpä caycäyaptinnami paycunata Tayta Diosninsi sueñuynincho parlapargan Herodes cagman manana cutiyänanpä. Sayno parlapaptinmi juc nänipana marcanman cuticuyargan. \s1 Egipto nacionman ñïñu Jesusta José gueshpisishgan \p \v 13 Goyllar estudiag runacuna marcanman cutisquiyaptinnami Josëta sueñuynincho Tayta Diosninsipa angilnin wilargan: “Rey Herodismi ñïñu Jesusta wanusinanpä ashisenga. Mana wanusinanpä mamantinta Jesusta Egipto nacionman gueshpisiy. Saychöna tanqui cutimunayquipä wilashgäyag.” \p \v 14 Sayno niptinmi Josëga riccharcamur jinan höra pasa manarä waraptin mamantinta Jesusta apacurcur Egiptupa aywacorgan. \v 15 Saychömi paycuna täyargan Herodes wanushganyag. Sayno cananpä captinmi Tayta Diosninsi tantyasergan wilacognin profëtata guelgananpä: “Wamrä captinmi Egiptupita gayamushcä.”\x * \xo 2:15 \xt Oseas 11.1\x* \s1 Belencho wamracunata wanusiyashgan \p \v 16 Goyllarta estudiag runacuna Jesús maycho cashgantapis wilag mana cutiycuptinmi rey Herodisga fiyupa rabiacorgan. Saymi Jesusta wanusiyta munar soldäduncunata cachargan Belén marcacho y naupan estanciacunachöpis olgu wamracunata wanusiyänanpä. Goyllarta estudiag runacuna imaypita-pasa goyllarta ricashganta wilapash captinmi Herodes tantyacorgan Jesús juc o ishcay watayogna cashganta. Saymi wamracunata wanusiyargan sayrä yurish caycagcunapita ishcay watayogyag. \v 17 Sayno päsaptinmi Tayta Diosninsipa unay profëtan Jeremías guelgashganno cumplergan. Paymi cayno guelgargan: \q1 \v 18 “Ramá nishgan marcachömi pï-maypis laquicuyashpan segaypa wagaycäyan. \q1 Wawancuna wanuycuptinmi shogayaptinpis mana chawaypa Raquel wagaycan.”\x * \xo 2:18 \xt Jeremías 31.15\x* \s1 Egiptupita ñïñu Jesusta cutisimushgan \p \v 19 Egiptucho José caycaptinmi Herodes wanorgan. Saymi sueñuynincho Tayta Diosninsipa angilnin Josëta nergan: \v 20 “Mamantinta Jesusta apacurcur Israelmanna cuticuy. Jesusta wanusiyta munagcuna wanuyashganami.” \p \v 21 Ángil sayno niptinmi jinan höra Josëga Israelman cuticorgan mamantinta wamrata apacurcur. \v 22 Cutiycarnami José musyargan Judea provinciacho rey Herodispa trucan surin Arquelao mandag caycashganta. Sayta musyarmi José mansarergan Judeaman cutiyta. Sayno mansariptinmi sueñuynincho Tayta Diosninsi nergan Judeaman aywananpa trucanga Galilea provinciamanna aywacunanpä. \v 23 Galilea provinciaman charnami Nazaret marcaman aywargan saycho tänanpä. Saycho tänanpä cashganpitami Tayta Diosninsipa profëtancuna cayno guelgayargan: “Runacuna niyanga Nazaret runa cashgantami.” \c 3 \s1 Juan Bautista wilacushgan \r (Marcos 1.1-8; Lucas 3.1-9,15-17; Juan 1.19-28) \p \v 1 Jesús wilacuyta manarä galaycuptinmi Juan Bautista Tayta Diosninsipa wilacuyninta wilacur galaycorgan. Judea provinciacho caycag sunyag pasapa puriptinmi runacuna sayman aywayargan wilacushganta wiyayänanpä. \v 2 Chäyaptinmi pay wilapargan: “Tayta Diosninsipa maquincho ali cawanapä cag tiempo chämushganami. Sayno captenga jusalicuycunata cacharir Tayta Diosninsi munashgannöna cawayay.” \p \v 3 Juan Bautista manarä yuriptinmi Tayta Diosninsipa profëtan Isaías paypita cayno guelgargan: \q1 “Sunyag jircachömi juc runa gayacuypa wilaconga: \q1 ‘Mandag runa shamuptin chasquicunayquipä nänita pisar puestucuyashgayquino jusalicuycunata cacharir puestucuyay Tayta Diosninsi shamuptin chasquicuyänayquipä’ ” nir.\x * \xo 3:3 \xt Isaías 40.3\x* \p \v 4 Juan Bautistapa mödanan cargan camëllupa milwalanpita awashmi. Wachcunpis cargan camëllo garapita rurashmi.\f + \fr 3:4 \ft Tayta Diosninsipa profëtan Eliaspis sayno mödanata jaticorgan (2 Reyes 1.8).\f* Chucluscunata y tinyagpa mishquinta micularmi pay purergan. \p \v 5 Wilacur puriycashganta wiyarmi Jerusalenpita y Judea provinciacho cag may-say marcacunapitapis asca runacuna Juan cashgan cagman aywayargan wilacushganta wiyayänanpä. \v 6 Juan wilacushganta chasquicurmi say runacuna tantyacuyargan jusayog cayashganta. Saymi Tayta Diosta perdonta manacuyaptin Jordán mayucho paycunata Juan bautizargan. \p \v 7 Sayman asca fariseo y saduceo runacuna bautizacuyänanpä shamogta ricarmi Juan Bautista nergan: “¡Culebra casta runacuna! ¿Imanirtä gamcuna yarpaycäyanqui jusayog captiquipis Tayta Diosninsi infiernuman mana gaycuyäshunayquipä cashganta? \v 8 Tayta Diosninsi infiernuman mana gaycuyäshunayquipäga jusalicuycunata cacharir pay munashgannöna cawayay. \v 9 Ama yarpäyaysu Abrahampa castan cayashgalayquipita Tayta Diosninsi salvayäshunayquipä cashganta. Tayta Dios munarga cay rumicunatapis Abrahampa castanman ticrarasinmanmi. \p \v 10 “Mana ali wayog jachacunata chaquipita muturir ninaman gaycushgansinömi Tayta Diosninsega jusalicogcunata infiernuman gaycunanpä listuna caycan. \v 11 Nogaga yaculawanmi gamcunata bautizä jusalicuyta cacharir Tayta Dios munashganno cawayänayquipä. Tayta Diosninsi cachamushgan Cristumi isanga munayyog caycan Santu Espirituwan y ninawanpis bautizayäshunayquipä. Nogaga manami payno munayyogsu caycä. \v 12 Payga jurquëtan aptashmi caycan trïguta wayrananpä. Nircurmi trïgu cagta churanga wayinman. Y punshan cagtana gayconga imaypis mana upeg ninaman saycho rupananpä.” \s1 Jesucristuta Juan Bautista bautizashgan \r (Marcos 1.9-11; Lucas 3.21-22) \p \v 13 Jesuspis Galilea provinciapitami aywargan Jordán mayuman bautizacunanpä. \v 14 Sayman chaptinmi paytaga Juan bautizayta munargansu: “Tayta Diosninsi cachamushgan Cristo caycaptiquega ¿imanöpatä gamta bautizäman? Bautizanäpa trucanga nogatacher antes bautizaycalämanquimanga” nishpan. \p \v 15 Sayno niptinmi Jesús nergan: “Imano captinpis bautizaycalämay. Bautizamänayquitami Tayta Diosninsi munan.” \p Sayno niptinmi Juan bautizargan. \v 16 Yacupita sharcurcurmi Jesús ricargan ciëlo quichacascamuptin Santu Espíritu palomano payman uraycämogta. \v 17 Saymi ciëlupita wiyacämorgan Tayta Dios cayno nimushgan: “Payga cuyay surëmi caycan. Noga munashgäno lapanta ruraptinmi cushish caycä.” \c 4 \s1 Jesucristuta jusalicasiyta Satanás munashgan \r (Marcos 1.12-13; Lucas 4.1-13) \p \v 1 Saypitanami Jesusta Santu Espíritu pushargan sunyag jircaman Satanás jusalicasiyta camananpä. \v 2 Saychömi chuscu chunca (40) junag y chuscu chunca pagas ayunashpan Tayta Diosta Jesús manacorgan. Saypitanami Jesusta wanunayparä micanay saricuycorgan. \v 3 Sayno micanaycaptinmi Satanás yuripaycur nergan: “Diospa surin caycarga micunayquipä cay rumicunata tantaman ticrasiy, ari.” \p \v 4 Sayno niptin Jesús nergan: “Tayta Diospa palabrancho caynömi nican: \q1 ‘Manami micuyta micularsu runacuna cawayan, \q1 sinöga Tayta Dios nishgancunata cäsucuyashpanpis cawayanmi.’ ”\x * \xo 4:4 \xt Deuteronomio 8.3\x* \p \v 5 Saypitanami elagpita Jesusta Satanás ricacascasergan Jerusalén templo janancho. \v 6 Saychönami payta nergan: “Diospa surin carga caypita pampaman saltarpuy. Diospa palabranchöga caynömi guelgaraycan: \q1 ‘Angilnincunatami Tayta Dios cachamonga maycho captiquipis cuidashunayquipä. \q1 Paycunami sariyäshunqui pampaman jegaptiqui ni chaquilayquitapis rumicunaman mana tacacunayquipä.’ ”\x * \xo 4:6 \xt Salmo 91.11-12\x* \p \v 7 Niptinmi Jesús nergan: “Tayta Diospa palabranchöga caynömi nican: \q1 ‘Tayta Diosta ama obligaysu quiquiqui munashgayquita rurasinayquipä.’ ”\x * \xo 4:7 \xt Deuteronomio 6.16\x* \p \v 8 Saypitanami altunnin jirca puntacho Jesusta Satanás elagpita ricacascasergan. Saypitanami ricasergan may-say nacioncunata y say nacioncunacho cag riquëzacunatapis. \v 9 Nircurmi nergan: “Gongurpaycur nogata adoramaptiquega cay ricashgayqui nacioncunata y saycho cag riquëzacunatami goycushayqui.” \p \v 10 Sayno niptinmi Jesús nergan: “¡Witicuy, Satanás! Tayta Diospa palabranchöga caynömi nican: \q1 ‘Tayta Dioslatami adoranayqui \q1 y pay japalantami sirvinayqui.’ ”\x * \xo 4:10 \xt Deuteronomio 6.13\x* \p \v 11 Sayno niptinmi Satanás aywacorgan. Saypitami angilcunapis sayman chäyargan Jesusta yanapäyänanpä. \s1 Galileacho Jesucristo ali wilacuyta wilacur galaycushgan \r (Marcos 1.14-15; Lucas 4.14-15) \p \v 12 Juan Bautista carcilcho wichgaraycaptinnami Galilea provinciacho caycag Nazaret marcaman Jesús cuticorgan. \v 13 Saypitanami Nazaret marcacho tänanpa trucanga Capernaum marcamanna aywargan saycho tänanpä. Say marcaga cargan Galilea gocha cuchunchömi, Zabulonpa y Neftalïpa castan runacuna täyashgan cagcho. \v 14 Jesús saycho tänanpä captinmi Tayta Diosninsipa profëtan Isaías cayno guelgargan: \q1 \v 15 “Galilea gochapa naupancunacho tag mana Israel runacuna, \q1 Jordán mayupa wac simpancho tag runacuna, \q1 y Zabulonpa y Neftalïpa castan runacunapis, \q1 lapayqui wiyayämay. \q1 \v 16 Sacäpacushno lutan ruraycho cawag runacunami Tayta Diosninsipa wilacuyninta wiyayash. \q1 Tayta Dios nishganta mana cäsucogcunapämi inti asicyashganno Tayta Diosninsipa wilacuynin chash.”\x * \xo 4:16 \xt Isaías 9.1-2\x* \p \v 17 Isaías guelgashganno Capernaumcho tashpanmi Jesús wilacur galaycorgan: “Tayta Diosninsipa maquincho ali cawanapä cag tiempo chämushganami. Sayno captenga jusalicuycunata cacharir Tayta Diosninsi munashgannöna cawayay” nir. \s1 Discïpulun cananpä chuscu runacunata Jesucristo gayashgan \r (Marcos 1.16-20; Lucas 5.1-11) \p \v 18 Saypita Galilea gocha cuchunpa aywaycashganchömi Jesús ricargan ishcay runacuna redninta yacuman mashtaycäyagta. Paycunami cayargan Simonwan wauguin Andrés. Simonpa jucag jutinmi cargan Pedro. \v 19 Paycunatami Jesús nergan: “Discïpulö cayänayquipä nogawan aywashun. Gamcunata yachasishayqui pescäduta sariyänayquipa trucanga runacunatana Tayta Diosninsipa wilacuyninta wilapäyänayquipä.” \p \v 20 Sayno niptinmi redninta cachariycuyashpan jucla Jesuswan aywayargan. \p \v 21 Saypita más wacläpa aywaycäyashganchönami ricargan Santiagutawan Juanta. Paycunaga taytan Zebedeuwanmi büquincho rednincunata shilpaycäyargan. Paycunatapis discïpulun cananpämi Jesús gayargan. \v 22 Gayaptinmi paycunapis jucla Jesuswan aywayargan taytanta büquicho cachaycur. \s1 Asca runacunata Jesucristo aliyäsishgan \r (Lucas 6.17-19) \p \v 23 Saypitanami marcan marcan intëru Galilea provinciapa Jesús purergan Tayta Diosninsipa wilacuyninta sinagogacunacho yachasishpan. Saynöpis tucuy-nirag gueshyawan gueshyagcunata aliyäsergan. \v 24 Siria nación marcacunachöpis gueshyagcunata Jesús aliyäsishgan musyacargan. Saymi paycunapis Jesús cagman apayargan tucuy-nirag gueshyawan gueshyagcunata, supay nacasishgan runacunata, wanuy gueshyawan nacagcunata y paralïticucunatapis. Say gueshyagcunata lapantami Jesús aliyäsergan. \p \v 25 Saysica runacunami Jesusta gatiräyargan Galilea marcacunapita, Decápolis marcacunapita, Jerusalenpita, Judea marcacunapita y Jordán mayu wac simpancunapitapis. \c 5 \s1 Cushish cawanansipä Jesucristo yachasishgan \r (Lucas 6.20-23) \p \v 1-2 Saypita juc junagnami asca runacunata ricar jircanninman Jesús discïpuluncunawan wisargan saypita yachasimunanpä. Saycho jamaycurmi Jesús yachasergan:\f + \fr 5:1-2 \ft Runacunata lömacho Jesucristo yachasishgan guelgaraycan San Mateo capítulo 5-pita hasta capítulo 7 ushashganyagmi.\f* \p \v 3 “Cushishmi cawayanga Tayta Dioslaman imaypis yäracur cawag runacunaga. Paycunatami Tayta Diosninsi naupanman pushangapä. \p \v 4 “Cushishmi cawayanga laquicogcunaga. Paycunatami Tayta Diosninsi tantyasenga mana laquicuyänanpä. \p \v 5 “Cushishmi cawayanga mana yachag-tucuypa runa mayinwan ali cawagcunaga. Paycunami mushog pasata Tayta Diosninsipita herenciata chasquiyangapä. \p \v 6 “Cushishmi cawayanga micanaypanörä y yacunaypanörä Tayta Diosninsi munashganno cawayta munagcunaga. Paycunatami Tayta Diosninsi imaypis yanapangapä. \p \v 7 “Cushishmi cawayanga runa mayinta cuyapagcunaga. Paycunatami Tayta Diosninsi cuyapangapä. \p \v 8 “Cushishmi cawayanga mana jusalicuypa Tayta Dios munashganno cawagcunaga. Paycunami Tayta Diosninsipa naupanman chäyangapä. \p \v 9 “Cushishmi cawayanga runa mayinta amistasegcunaga. Paycunatami Tayta Diosninsi: ‘Wamrämi canqui’ nengapä. \p \v 10 “Cushishmi cawayanga Tayta Diosninsi munashganno cawayashganpita chiquish cagcunaga. Paycunatami Tayta Diosninsi naupanman pushangapä. \p \v 11 “Nogata chasquicayämashgayquipita runacuna ashliyäshuptiqui, chiquiyäshuptiqui y lulacur imaycatapis jitapäyäshuptiqui ama laquicuyaysu. \v 12 Sayno nacayashgayquipitami Tayta Diosninsi premiuta gloriacho puestupäyäshunquipä. Gamcunatanömi Tayta Diosninsipa unay profëtancunatapis nacasiyargan. Sayno caycaptenga imano nacarpis cushicuyay. \s1 Cachino y acsino canansipä Jesucristo yachasishgan \r (Marcos 9.50; Lucas 14.34-35) \p \v 13 “Gamcuna cay pasacho cachinömi caycäyanqui. Cachi sulur rumilan quëdaptin manami imapäpis välinsu. Say mana välegta jitariptin pï-maypis jarucunmi. \p \v 14 “Saynöpis acsinömi cay pasacho caycäyanqui. Sayno caycaptenga alayrinnincho marca cashganno gamcunapis runacuna ricacuyäshunayquipä shumag cawayay. \v 15 Manami pipis acsita sarisinsu cajun rurinman pacananpä, ni cawitu rurinman pacananpäga. Saypa trucanga alayrinninmanmi churan wayicho lapanta asicyapänanpä. \v 16 Runacuna sacaypa ricayänanpä acsi rataraycashganno gamcunapis runacuna ricacuyäshunayquipä Tayta Dios munashganno cawayay. Sayno cawayashgayquita ricacurmi paycunapis tantyacuyanga Tayta Diosninsi munashgannöna cawayänanpä. \s1 Moisés y profëtacuna guelgayashgannöla lapanpis päsananpä Jesucristo nishgan \p \v 17 “Ama yarpäyaysu Moisés guelgashgan leycunata y profëtacuna guelgayashgancunata manacagman churanäpä shamushgäta. Saypa trucanga shamushcä say guelgaraycashganta runacuna imanöpa cumplinanpä cashganta tantyasinäpämi. \v 18 Ciëluwan cay pasa manarä ushacaptinmi Moisés y Tayta Diospa waquin profëtancuna guelgayashgancunapis lapan cumplengapä. \v 19 Sayno caycaptenga pipis say guelgayashgancunata mana cäsucur y waquin runatapis mana cäsucunanpä yachaserga Tayta Diospa naupancho manacagman churashmi canga. Say guelgayashgancunata cäsucur y waquin runatapis cäsucunanpä yachasirmi isanga Tayta Diospa naupancho aliman churash canga. \v 20 Sayno caycaptenga Tayta Diosninsipa palabran nishganno cawayay. Fariseo runacunano y Moisés guelgashgan leycunata yachaseg runacunano janan shongula cumpleg-tucorga gamcunapis manami Tayta Diosninsipa naupanman imaypis chäyanquipäsu. \s1 Runa mayinsiwan ali cawanansipä Jesucristo yachasishgan \p \v 21 “Gamcuna musyayanquimi Moisés guelgashgancho cayno nishganta: \q1 ‘Runa mayiquita ama wanusinquisu. \q1 Runa mayinta wanuseg cäga juzgashmi cangapä.’\x * \xo 5:21 \xt Éxodo 20.13; Deuteronomio 5.17\x* \m \v 22 Sayno niptinpis noga caynömi në: Manami runa mayinta wanuseg caglatasu Tayta Diosninsi juzganga, sinöga runa mayinta rabiapag cagtapis, runa mayinta ashleg cagtapis y runa mayinta manacagman churag cagtapis Tayta Diosninsi juzgar infiernumanmi gaycongapä. \p \v 23-24 “Sayno caycaptenga Tayta Diosninsipä ofrendata altarman aparpis runa mayiquiwan resientisinacush cashgayquita yarpar ofrendayquita saycho cachaycur aywanqui resientisinacuyashgayquiwan amistanayquipä. Nircurrä ofrendata Tayta Diosninsipä entreganqui. \p \v 25 “Saynöpis jaganta mana pägaptiqui quejacushuptiquega autoridäman manarä char arreglayay. Mana arreglaptiquega juezmanmi apasishunquipä. Jueznami wardiacunawan carcilman wichgasishunquipä. \v 26 Saypitaga manami yarguyanquipäsu lapan jagan cashgayquita manarä pägapacorga. \s1 Adulteriucho mana canansipä Jesucristo yachasishgan \p \v 27 “Gamcuna musyayanquimi Moisés guelgashgancho cayno nishganta: ‘Ama adulteriucho cayanquisu.’\x * \xo 5:27 \xt Éxodo 20.14; Deuteronomio 5.18\x* \v 28 Sayno niptinpis noga caynömi në: Yarpaylayquichöpis juc warmita munaparga maynami adulteriucho cagno caycanqui. \p \v 29 “Sayno captenga warmita ricar munaparga nawiquita jorgurir jitariycuy, derëcha cag nawiqui captinpis. Infiernuman gaycush canayquipa trucanga más alimi canman wisculapis gloriaman chaptiqui. \v 30 Saynöla munapashgayqui warmita yataparga maquiquita cusurir jitariycuy, derëcha cag maquiqui captinpis. Infiernuman gaycush canayquipa trucanga más alimi canman juc maquiyoglapis gloriaman chaptiqui. \s1 Majansipita mana raquicänansipä Jesucristo yachasishgan \r (Mateo 19.9; Marcos 10.11-12; Lucas 16.18) \p \v 31 “Gamcuna musyayanquimi Moisés guelgashgan leycunacho cayno nishganta: \q1 ‘Pipis warminwan raquicar imarga papilta firmapäsun raquicashgan musyacänanpä.’\x * \xo 5:31 \xt Deuteronomio 24.1\x* \m \v 32 Sayno niptinpis noga caynömi në: Pipis warminpita ama raquicäsunsu. Mana jarucuycaptinpis raquicarga jusayogmi caycan warmin juc runawan tar adulteriucho cananpä. Saynölami raquicash warmiwan tag runapis adulteriucho caycan. \s1 Mana juranansipä Jesucristo yachasishgan \p \v 33 “Saynöpis gamcuna musyayanquimi Moisés guelgashgan leycunacho cayno nishganta: \q1 ‘Imatapis ruranayquipä jurashpayquega mana gongaylapa cumplinqui.’\x * \xo 5:33 \xt Números 30.2\x* \m \v 34-35 Sayno niptinpis noga caynömi në: Imaypis ama juraysu ‘Por Dios’ nirpis, ni ‘Por la tierra’ nirpis ni ‘Por ciëlo’ nirpis ni ‘Por Jerusalén’ nirpis. Cay pasaga Tayta Diosninsipa chaquin jaruräcunanmi caycan. Ciëloga Tayta Diosninsipa trönunmi caycan. Jerusalenga Tayta Dios acrashgan marcami caycan. Saymi ‘Por la tierra’ o ‘Por ciëlo’ o ‘Por Jerusalén’ nir jurashpayquega Tayta Diospa jutinta lutala jogaregno caycanqui. \v 36 Waquinnami: ‘Por mi cabëza’\f + \fr 5:36 \ft Unay Israel runacuna: “Por mi cabëza” nir jurashganga cargan nogansi: “Por mi vïda” nir jurashgansinömi.\f* nishpan jurayan. Ni saynöpis ama jurayaysu. Tayta Diosnilansimi munayyog caycan agsayquita yanaman y yuragman ticrasinanpäpis. Saymi ‘Por mi cabëza’ nir jurarpis Tayta Diospa jutinta lutala jogaregno caycanqui. \v 37 Juranayquipa trucanga aunerga auninqui, mana aunerga ama auninquisu. Jurayparä auniparga jusalicuycanquimi. \s1 Chiquimashgapis mana rabiapänansipä Jesucristo yachasishgan \r (Lucas 6.29-30) \p \v 38 “Musyanquimi Moisés guelgashgan leycunacho cayno nishganta: \q1 ‘Nawinta jorguptenga quiquinpa nawintapis jorgusun. \q1 Quirunta jorguptenga quiquinpa quiruntapis jorgusun.’\x * \xo 5:38 \xt Éxodo 21.24; Levítico 24.20; Deuteronomio 19.21\x* \m \v 39 Sayno niptinpis noga caynömi në: Chiquishuptiquipis ama nanaparaysu. Lagyayäshuptiquipis jucag cärayquita camapäyanqui. \v 40 Pipis demandacushushpayqui chompayquita guechuyäshuptiquega punchuyquitapis cachapariycuyanqui. \v 41 Guepinta media lëwayag apapänayquipä obligashuptiquega juc lëwayagpis apaparinqui. \v 42 Imatapis ‘Garaycalämay’ nir manacushuptiquega garaycunqui. Saynöla imatapis ‘Manaycalämay’ nir manacushuptiquega manaycunqui. \s1 Chiquimagninsita cuyanansipä Jesucristo yachasishgan \r (Lucas 6.27-28,32-36) \p \v 43 “Saynöpis musyayanquimi runacuna cayno niyashganta: ‘Cuyanacuyashgayquiwanga cuyanacuyanqui. Chiquishogniquitaga chiquiyanqui.’\x * \xo 5:43 \xt Levítico 19.18\x* \v 44 Sayno niyaptinpis noga caynömi në: Chiquishogniquicunata cuyayanqui. Contrayqui ali cawayänanpäpis Tayta Diosninsita manacuyanqui. \v 45 Tayta Diosninsega ali runacunapä y mana ali runacunapäpis intita jegasimunmi. Saynölami ali runacunapä y mana ali runacunapäpis tamyasimun. Tayta Diosninsi cuyapäcog cashganno gamcunapis cuyapäcog carga paypa wamranmi caycäyanqui. \v 46 Cuyanacuyashgalayquiwan cuyanacorga ama yarpäyaysu ali runa cayashgayquita. Impuesto cobrag runacunapis cuyanacuyashgalanwanga cuyanacuyanmi. \v 47 Quiruyqui tincushgalanwan ali cawarga ama yarpäyaysu ali runa cayashgayquita. Jusasapa runacunapis saynölaga cawayanmi. \v 48 Sayno caycaptenga Tayta Diosninsi cuyapäcog cashganno gamcunapis cuyapäcog cayay. \c 6 \s1 Pitapis mana wilapaylapa muchogcunata yanapänansipä Jesucristo yachasishgan \p \v 1 “Runa mayiquita yanaparga alabash cayänalayquipäga ama yarpachacuyaysu. Sayno cayaptiquega Tayta Diosninsi manami ima premiutapis goyäshunquipäsu. \p \v 2 “Muchogcunata yanapashpayquega say yanapashgayquita ama sumäsiyaysu waquin runacunanöga. Paycunaga pilatapis yanapaycorga pï-maypis musyayänanpämi cornëtata tucashpan sinagogacunacho y cällicunachöpis wilacuyan. Sayno cayaptinmi runacuna alabayashgalanna premiun canga. \v 3 Muchogcunata yanapashpayquega ama pitapis wilapanquisu. \v 4 Pitapis mana wilapaypa muchogcunata yanapaptiquega Tayta Diosninsimi premiuta goshunquipä. \s1 Tayta Diosta manacunansipä Jesucristo yachasishgan \r (Lucas 11.2-4) \p \v 5 “Runacuna ricayänalanpämi waquin runacunaga yachag-tucuyashpan may höra Tayta Diosta manacuyan sinagogacunacho y cälli esquïnacunachöpis. Gamcunaga ama paycunano cayaysu. Paycunapäga runacuna alabayashgalannami premiun canga. \v 6 Gamcunaga Tayta Diosta manacur pipis mana ricayäshunayquipä wayiquiman yaycuycur Tayta Diosta manacuyay. Tayta Diosla wiyashunayquipä manacuyaptiquega paymi premiuta goyäshunquipä. \p \v 7-8 “Waquin runacuna Tayta Diosta manacorga yaparir yaparir say palabralawanmi manacuyan. Sayno manacuyan saynöparä Tayta Diosninsi wiyananpä cashganta yarparmi. Gamcunaga ama sayno manacuyaysu. Manarä manacuyaptiquipis Tayta Diosninsega imata nistaycäyashgayquitapis maynami musyaycan. \v 9 Gamcunaga Tayta Diosta cayno manacuyanqui: \q1 Gloriacho caycag Tayta Dios, \q1 pï-maytapis tantyaycasilay respitaycuyäshunayquipä. \q1 \v 10 Lapan runacuna gam munashgayquino cawaycuyäläsun. \q1 Gloriacho munashgayquita rurayashganno cay pasachöpis munashgayquita ruracaycuyäläsun. \q1 \v 11 Micuyänäpä micuynë ama pishiyculäsunsu, Taytay. \q1 \v 12 Chiquimagnëcunata nogacuna perdonayashgäno jusalicuyashgäcunatapis perdonaycayälämay. \q1 \v 13 Jusalicasiyämayta Satanás munaptinpis sapaycayälämay, Taytay. \q1 Saynöpis yanapaycayälämay mana jusalicuypa imaypis cawayänäpä. \q1 [Lapanpäpis munayyog captiquimi gampa maquiquicho imaycapis caycan, Taytay. \q1 Saymi imayyagpis alabash canquipä.] Amén. \p \v 14 “Runa mayiquita perdonayaptiquega Tayta Diosninsi gamcunatapis perdonayäshunquipämi. \v 15 Runa mayiquita mana perdonayaptiquega Tayta Diosninsi manami gamcunatapis jusalicuyashgayquita perdonayäshunquipäsu. \s1 Imano ayunanansipäpis Jesucristo yachasishgan \p \v 16 “Tayta Diosta manacuyänayquipä ayunarga ama waquin runacunanöga cayaysu. Paycunaga ayunaycäyashganta runacuna tantyacuyänanpämi aywapacashga puriyan. Sayno ayunaycashganta ricar runacuna alabayashgalannami premiun canga. \v 17 Gamcuna ayunayashpayquega pipis mana tantyananpä cärayquita shumag maylacur umayquitapis nagsacurcur ayunayay. \v 18 Sayno rurayaptiquega runacuna manami musyayangasu ayunaycäyashgayquita. Ayunaycäyashgayquita runacuna mana musyaptinpis Tayta Diosninsi musyaycanmi. Saymi paypita premiuta chasquiyanquipä. \s1 Rïcuyaylapä mana yarpachacunansipä Jesucristo yachasishgan \p \v 19 “Rïcu canalayquipäga ama yarpachacuyaysu. Cay pasachöga riquëzayquita puyupis ushanmi, ismurpis ushacanmi y runapis suwanmi. \v 20 Cay pasacho rïcu cayänalayquipä yarpachacuyänayquipa trucanga yarpachacuyay muchogcunata yanapäyänayquipä. Sayno cawarga gloriacho riquëzayquita churacognömi caycäyanqui. Gloriachöga manami puyupis ushangasu, ni ismongasu ni runapis suwangasu. \v 21 Rïcu canalayquipä yarpachacorga manami Tayta Dios munashganno cawayänayquipä yarpachacuycäyanquisu. \p \v 22 “Cay nishgäcunata tantyacur cäsucuyashpayquega Tayta Dios munashgannömi cawaycäyanqui. \v 23 Mana cäsucorga manami Tayta Dios munashgannösu cawaycäyanqui. Sayno carmi jusalicuycäyashgayquitapis tantyayanquisu. \p \v 24 “Manami pipis ishcay patronta sirvinmansu. Ishcay patronyog carga jucninta cäsucur jucnintaga manami cäsucongasu. Jucninta cuyar jucnintaga manami cuyangasu. Saynölami rïcu canalanpä yarpachacogcunaga: ‘Tayta Diospa maquinchömi caycä’ nicarpis pay munashganno cawayta camäpacuyansu. \s1 Tayta Diosman imaypis yäracunansipä Jesucristo yachasishgan \r (Lucas 12.22-34) \p \v 25 “Sayno caycaptenga ama yarpachacuyaysu: ‘¿Imatarä micuycushä? ¿Imatarä upuycushä? ¿Imatarä jaticuycushä?’ niyashpayqui. Micuyninsi captinpis y mödanansi captinpis manami saylachösu ali cawayta tarinsi. \v 26 Shumag tantyacuyay pishgucuna imano cawayashgantapis. Paycunaga manami murucuyansu, ni cosechayansu ni pirwacuyansu. Sayno cayaptinpis Tayta Diosninsimi micuyta puestupan. Tayta Diosninsipäga say pishgucunapitapis gamcuna masmi väliyanqui. \p \v 27 “Mayjina yarpachacurpis ¿pirä winarcunman tamäñunpita juc cucush maslatapis? \v 28 Sayno caycaptenga ¿imanirtä gamcuna yarpachacuyanqui ali mödanayog cayänalayquipäga? Tantyacuyay waytacuna imano cuyaylapä tuctuyashgantapis. Waytacunaga mana aruycarpis mana puscacuycarpis cuyaylapämi ricacuyan. \v 29 Say waytacuna cuyaylapä cayashgannöga manami unay rey Salomón jaticushgan mödanancunapis cuyaylapä cashgasu. \v 30 Saquiptin rupasish cananpä captinpis Tayta Diosninsega alimi guewacunata winasin. Yäracuyniynag runacuna, waytacunatapis cuyaylapäta tuctuycäserga ¿manasurä gamcunatapis Tayta Diosninsi yanapäyäshunqui mödanayquita tariyänayquipä? \p \v 31 “Sayno caycaptenga ama laquicuyaysu: ‘¿Imatarä micushä? ¿Imatarä upushä? ¿Imatarä jaticushä?’ niyashpayqui. \v 32 Saynöga laquicuyan Tayta Diosman mana yäracog runacunalami. Gamcunaga ama paycunano laquicuyaysu. Imata nistashgayquitapis Tayta Diosninsega musyaycanmi. \v 33 Nistashgayquicunapä yarpachacuyänayquipa trucanga Tayta Diosninsi munashganno cawayänayquipä imaypis yarpachacuyay. Pay munashganno cawayaptiquega imata nistäyashgayquitapis puestupäyäshunquipämi. \v 34 Sayno caycaptenga ama laquicuyaysu waray junagpäga. Tayta Dios canan junag yanapäshushgayquinölami waray junagpis yanapäyäshunquipä. \c 7 \s1 Runa mayinsita mana jamuränansipä Jesucristo yäsishgan \r (Lucas 6.37-38,41-42) \p \v 1 “Tayta Dios mana juzgayäshunayquipä runa mayiquita ama jamuräyaysu. \v 2 Runa mayiquita jamurar washanta rimayashgayquipitami Tayta Diosninsi gamcunatapis juzgayäshunquipä. \v 3 Quiquiquicunapa nawiquicunacho jatuncaray ganra jatiraycaptenga ¿imanirtä runa mayiquicunapa nawincho ichicnayla ganra caycagta ricapäyanqui? \v 4 Nawiquicunacho jatuncaray ganra caycaptenga ¿imanöparä runa mayiquita: ‘Nawiquicho ichicnayla ganra caycagta jorgapäshayqui’ niyanquiman? \v 5 ¡Ishcay cära runacuna! Puntataga jorguyay nawiquicunacho ganra caycagtarä. Sayrämi ricayanquipä runa mayiquipa nawincho ichicnayla ganra caycagta jorgupäyänayquipä.\f + \fr 7:5 \ft Sayno nerga Jesucristo cayno nirmi tantyasergan: “Jusalicushganpita runa mayiquita manarä tantyasir puntata quiquiquipa jusayquita cachariy.”\f* \p \v 6 “Tayta Diosninsipa wilacuyninta wilapaptiqui mana chasquicuyäshuptiquega ama wilapaysu mastaga. Chasquicuyta mana munaycagta wilapaptiquega gori sortïjata cuchi jarucunalanpä jitapaycognömi caycäyanqui. Saynölami wilapar exigiptiquega rabiacongapä. \s1 Tayta Diosta manacunansipä Jesucristo yachasishgan \r (Lucas 11.9-13) \p \v 7-8 “Imaypis Tayta Diosta manacuyay. Imata nistarpis ruwacuyay. Puncuta tacacognöpis payta gayacuyay. Tayta Diosta manacogcunaga manacuyashganta chasquiyanmi. Imata nistarpis ruwacogcunaga tariyanmi. Puncuta tacacogno gayacogtaga Tayta Dios wiyanmi. \p \v 9 “Maygayquicunatapis wamrayquicuna tantata manacuyäshuptiqui ¿rumita aptaparcuyanquimansurä? \v 10 Saynöla pescäduta manacuyäshuptiquipis ¿culebrata janchaparcuyanquimansurä? \v 11 Mayjina fiyu carpis ¿manacu wamrayquicunata ali caglata aptapäyanqui? Saynölami Tayta Diosninsita manacuyaptiquega ali cagcunata puestupäyäshunquipä. \p \v 12 “Runa mayiqui ali ricayäshunayquita munarga gamcunapis paycunata ali ricayay. Sayno ali ricanacur cawanansipämi Moisés guelgashgancho y profëtacuna guelgayashganchöpis nican. \s1 Gloriaman yaycuna puncu quichqui cashganpita Jesucristo yachasishgan \r (Lucas 13.24) \p \v 13-14 “Infiernuman aywag puncupis nänipis anchumi caycan. Ascagmi say puncupa yaycuycäyan. Gloriaman aywanapä cagmi isanga puncupis nänipis llanula caycan. Walcaglami say puncupa yaycuycäyan. Sayno caycaptenga imanöpapis quichqui puncupa gloriaman yaycuyay. \s1 Lutan yachasicogcuna pï cashgantapis musyanansipä Jesucristo yachasishgan \r (Lucas 6.43-44) \p \v 15 “ ‘Tayta Diospa wilacogninmi cä’ nir shamog lutan yachasicogcunata ama chasquipäyaysu. Paycunaga Tayta Diosman yäracog-tucurpis atogno fiyumi caycäyan. \v 16 Lutan yachasicog cashganta musyayanqui imano cawayashganta ricarmi. Manami imaypis cashacunapita üvata palansisu. Ni jïgustapis manami wallancapita cosechansisu. \v 17-18 Trïgupis manami wayunsu cebadillutaga. Saynölami cebadillupis wayunsu trïgutaga. \v 19-20 Trïguta cebadillu mana wayushgannömi lutan yachasicogcunapis Dios munashganno cawansu, sinöga mana alicunata rurar cawayan. Sayno cawayaptinmi musyayanqui lutan yachasicog cayashganta. Chacracho cebadillu captenga sapipita luquirir rupasishgannömi paycunapis infiernuman gaycush cayangapä. \s1 Tayta Diosta cäsucogcunala gloriaman chäyänanpä Jesucristo yachasishgan \r (Lucas 13.25-27) \p \v 21 “Manami jutëta jogarishgalanpitasu pipis Tayta Diospa naupanman changa. Saymanga chäyanga pay munashganno cawagcunalami. \v 22 Juicio finalchöga ascagmi niyämanga: ‘Gampa wilacuyniquitami wilacur purergä, Taytay. Saynöpis gamman yäracurmi supaycunatapis gargorgä. Saynölami gamman yäracur milagrucunatapis rurargä.’ \v 23 Sayno niyämaptinpis nogaga caynömi nishä: ‘Gamcunataga manami reguësu. ¿Pirä cacuyanquipis? ¡Naupäpita witicuyay, jusasapa runacuna!’ \s1 Cäsucog runa y mana cäsucog runa imano cananpä cashgantapis Jesucristo yachasishgan \r (Lucas 6.47-49) \p \v 24 “Nishgäcunata wiyacamag runaga caycan cimientuta shumag ruraycur sharcasish wayinömi. \v 25 Fiyupa tamyar yacu shamuptinpis y shucucuy vientu shamuptinpis ali cimientush wayega manami juchongasu. \v 26 Nishgäcunata wiyaycar mana wiyacamag cagmi isanga caycan aguysha janancho sharcasish wayino. \v 27 Aguysha janancho sharcasish captinmi tamya yacu shamuptin y vientu fiyupa vientuptin say wayi juchongapä.” \p \v 28 Jesús sayno yachasiptinmi runacuna cushicuyargan. \v 29 Payga manami Moisés guelgashgan leycunata yachasegnösu yachasergan, sinöga paycunapita más alimi yachasergan. \c 8 \s1 Leprawan gueshyagta Jesucristo aliyäsishgan \r (Marcos 1.40-45; Lucas 5.12-16) \p \v 1 Lömacho yachasishganpita Jesús urämuptinmi saysica runacuna payta gatiräyargan. \v 2 Leprawan gueshyaycag runami Jesuspa puntanman gongurpacuycur ruwacorgan: “Sänu canäpä aliyaycasilämay, taytay” nir. \p \v 3 Sayno ruwacuptinmi Jesús yataycorgan: “Cananpitaga aliyashganami canqui” nir. \p Sayno nisquiptinmi jinan höra leprawan gueshyaycashganpita aliyasquergan. \v 4 Nircurmi Jesús nergan: “Ama pitapis wilanquisu noga aliyäsishgäta. Saypa trucanga Moisés guelgashgancho nishgannöpis templuman ayway aliyashgana cashgayquita cüra ricashunayquipä. Nircurna Moisés guelgashgancho nishgannöla aliyashgayquipita lapantapis ruranqui.\f + \fr 8:4 \ft Leprawan gueshyaycag runacuna aliyarcur imata rurananpä cashganpita musyanayquipä liyinqui Levítico 14.1-32.\f* Aliyashgana cashgayquita cüra nishuptiquimi lapanpis musyayanga rasunpaypa aliyashgayquita.” \s1 Capitanpa ashmayninta Jesucristo aliyäsishgan \r (Lucas 7.1-10; Juan 4.43-54) \p \v 5 Saypita Capernaum marcaman Jesús chaptinmi Roma soldäducunapa capitannin Jesusman aywaycur ruwacorgan: \v 6 “Ashmaynëchä pasaypa ansa wayëcho jitaraycan, taytay. Mananami sharcunanpä valorninpis cannasu” nir. \p \v 7 Sayno niptinmi Jesús nergan: “Aywashä ari, aliyäsinäpä.” \p \v 8 Sayno niptinmi capitán nergan: “Israel runacunawan mana Israel runacuna mana chänacuycäyaptenga ¿imanöparächi wayëmanpis chanquiman, taytay? Saymi ruwacö ashmaynëta caylapita aliyaycasinayquipä. \v 9 Nogapis mandamagnëpa munayninchömi caycä. Saynölami munaynëcho soldädöcunapis caycäyan. Maygantapis: ‘Ayway’ niptëga aywanmi. ‘Shamuy’ niptëga shamunmi. Imatapis rurananpä niptëga ashmaynëpis ruranmi. Gamga nogapita más munayyogmi canqui. Saymi yäracö nishgayqui lapanpis ruracänanpä cashganta.” \p \v 10 Capitán sayno yäracuptinmi Jesús cushicorgan. Saymi paywan aywag runacunata nergan: “Payno ali yäracamag runataga manami ni Israel runacunachöpis tarishcäsu. \v 11 May-say nacionpita shamog runacunaga ascagmi gloriaman chäyanga Tayta Diosninsi puestushgan micuyta Abrahamwan, Isaacwan y Jacobwanpis cushishla micunanpä. \v 12 Waquin runacunami isanga Tayta Diosninsipa wilacuyninta yacharpis nogata mana chasquicayämashganpita gloriaman chäyangasu. Saypa trucanga mansariypä sacaymanmi gaycush cayangapä. Saychömi fiyupa wagar quiruntapis uchuyangapä.” \p \v 13 Nircurnami capitanta Jesús nergan: “Wayiquipa cuticuy. Yäracamashgayquipitami ashmayniqui aliyashna.” Say nishgan hörami capitanpa ashmaynin aliyargan. \s1 Asca gueshyagcunata Jesucristo aliyäsishgan \r (Marcos 1.29-34; Lucas 4.38-41) \p \v 14 Saypita Pedrupa wayinman Jesús aywar tarergan Pedrupa suedran pasaypa ansa fiebriwan jitaraycagta. \v 15 Saymi gueshyagpa maquinta Jesús yataycuptin jinan höra aliyasquergan. Aliyarcurnami micuyta paycunata garargan. \p \v 16 Pasa sacaycaptinnami Jesusman apayämorgan supaycuna nacasishgan asca runacunata. Say runacunapitami supaycunata Jesús juc shimila gargorgan. Saynölami tucuy gueshyawan gueshyagcunatapis aliyäsergan. \v 17 Sayno aliyäsinanpä captinmi profëta Isaías cayno guelgargan: \q1 “Paymi gueshyansita apash. \q1 Fiyupa nacanansipä cagtapis paymi nacash” nir.\x * \xo 8:17 \xt Isaías 53.4\x* \s1 Paywan puriyta munagcunata Jesucristo tantyasishgan \r (Lucas 9.57-62) \p \v 18 Asca runacuna juntapaycuyaptinmi discïpuluncunata Jesús nergan: “Büquiwan wac simpaman päsashun.” \p \v 19 Büquiwan päsananpä caycaptinmi Moisés guelgashgan leycunata yachaseg runa Jesusta nergan: “Maypa aywaptiquipis gatiräshayquimi, taytay.” \p \v 20 Sayno niptinmi Jesús nergan: “Atogcunapaga machaynincuna canmi. Saynömi pishgucunapapis gueshuncuna can. \sc Nogapämi \sc* isanga cansu maycho punuycunaläpäpis.” \p \v 21 Saypitanami juc discïpulun nergan: “Papänë wanuptin pampaycurrämi gamwan aywashä, taytay.” \p \v 22 Saymi Jesús nergan: “Wanushcunaga wanush mayinta pampayäsun. Gamwanga aywashun.” \s1 Vientupäwan yacupä Jesucristo munayyog cashgan \r (Marcos 4.35-41; Lucas 8.22-25) \p \v 23 Sayno nircurmi büquiman discïpuluncunawan Jesús wisargan. \v 24 Gochata simpaycäyaptinmi Jesús punucäcorgan. Sayyagmi fiyupa vientuwan yacu pulchagyar büquita talpucäsinanpäna caycargan. \v 25 Saymi discïpuluncuna Jesusta ricchasiyargan: “¡Talpucaycansinami! ¡Salvaycayälämay, taytay!” nir. \p \v 26 Sayno niyaptinmi Jesús nergan: “¿Imanirtä gamcuna sayjinanpa mansacash caycäyanqui? ¿Manacu nogaman yäracayämanqui?” \p Nircurmi sharcurcur vientutapis yacutapis chawänanpä Jesús olgutupargan. Sayno olgutupasquiptinmi vientupis yacupis chawasquerganna. \v 27 Sayta ricarmi discïpuluncunaga quiquinpura mansacash niyargan: “Yacupis vientupis sayno cäsucuyänanpäga ¡imajinanparä munayyog payga caycan!” \s1 Supaycuna löcuyäsiyashgan runacunata Jesucristo cachacäsishgan \r (Marcos 5.1-20; Lucas 8.26-39) \p \v 28 Gochapa simparmi discïpuluncunawan Jesús chäyargan Gadara marca washaläninman. Saychömi panteonpita supaycuna löcuyäsiyashgan ishcay runacuna yargayämorgan. Paycuna segaypa mansaypä cayaptinmi pipis päsagsu say panteón puncupaga. \v 29 Jesusta ricäriyashpanmi fiyupa gaparäyashpan niyargan: “¡Diospa surin Jesús! Infiernuman gaycamänayquipä höra manarä chämuptin ¡cay runapita ama gargaycalämaysu!” \p \v 30 Paycuna caycäyashganpita más washaläninchömi asca cuchicuna micuycäyargan. \v 31 Saymi supaycuna ruwacuyargan Jesusta: “Cay runacunapita gargamarga tagay cuchicunaman yaycuyänäpä cachapaycayälämay” nir. \p \v 32 Sayno manacuyaptinmi Jesús aunergan manacuyashganta. Auniptinmi supaycuna ishcan runacunapita yargurir yaycucuycuyargan say cuchicunaman. Saymi cuchicunaga löcutäyashpan tunapa cörrir gochaman jegacurpuyargan. Saychömi shengaypa wanuyargan. \p \v 33 Sayta ricaycurmi cuchi misegcunaga mansacash cörrila aywayargan marcaman runacunata wilayänanpä. Chaycurmi wilacuyargan löcuyash runacunapita supaycunata Jesús gargushganta y cuchicuna gochaman jegar shengaypa wanuyashgantapis. \v 34 Wilayaptinmi marcapita runacuna aywayargan Jesús caycashgan cagman ima päsaycashgantapis ricayänanpä. Chaycurmi segaypa mansacash lapanpis Jesusta niyargan saypita aywacunanpä. \c 9 \s1 Paralítico runata Jesucristo aliyäsishgan \r (Marcos 2.1-12; Lucas 5.17-26) \p \v 1 Saypitanami büquiman wisarcur Jesusga cutergan taycashgan marcaman.\f + \fr 9:1 \ft Nazaret marcacho winash carpis wilacuyta galaycorga Jesucristo targan Capernaum marcachönami. Sayta musyanayquipä liyinqui San Mateo 4.13.\f* \v 2 Saychömi paralítico runata quirmawan apayargan Jesús cagman. Apagcuna payman yäracuyashganta musyarmi say gueshyagta Jesús nergan: “Ama laquicuysu, hïjo. Lapan jusayquipita perdonashganami caycanqui.” \p \v 3 Sayno niptinmi Moisés guelgashganta yachaseg runacuna yarpachacuyargan: “¡Sayno nerga Diospa contranmi parlaycan!” \v 4 Sayno yarpaycäyashganta musyarmi Jesús taporgan: “¿Imanirtä gamcuna sayno lutanta yarpaycäyanqui? \v 5 ¿Maygantä más aja caycan? ¿Runapa jusancunata perdonaycu? ¿O gueshyaycashganta aliyäsiycu? \v 6 \sc Nogami \sc* munayyog caycä runapa jusancunata perdonanäpä. Sayta musyayänayquipämi cay runata aliyäsishä.” \p Nircur say gueshyaycag runata nergan: “¡Sharcuy! Quirmayquita apacurcur wayiquipa aywacuy.” \p \v 7 Sayno niptinmi say gueshyaycag runa jinan höra aliyarcur wayinpa aywacorgan. \v 8 Sayta ricaycurmi runacuna cushicuyashpan Tayta Diosta alabayargan: “¡Manami imaypis musyashcansisu runacunata Tayta Diosninsi sayno yanapänanpä cashgantaga!” niyashpan. \s1 Discïpulun cananpä Mateuta Jesucristo gayashgan \r (Marcos 2.13-17; Lucas 5.27-32) \p \v 9 Saypita aywacur Jesús ricargan Mateo jutiyog runata impuestuta cobrar jamaraycagta. Saymi payta nergan: “Discïpulö canayquipä gatirämay.” Sayno niptinmi Jesuswan Mateo aywacorgan. \p \v 10 Saypitanami Jesusta y discïpuluncunata Mateo gayasergan wayincho micuyänanpä. Saycho micuycaptinmi impuesto cobrag runacuna y Diosta mana cäsucog runacunapis chaycur micuyargan. \v 11 Sayta ricarmi fariseo runacuna jamuräyashpan Jesuspa discïpuluncunata niyargan: “¿Imanirtä impuesto cobragcunawan y Diosta mana cäsucogcunawanpis talucaycur Jesús micuycan?” \p \v 12 Sayno nishganta wiyarmi Jesús nergan: “Gueshyagcuna jampicogta nistäyashgannölami jusasapacunapis Tayta Diosninsipa wilacuyninta pilapis tantyasinanta nistäyan. \v 13 Tayta Diosninsipa palabranchöpis caynömi nican: \q1 ‘Nogapä uywacunata altarcho rupasishgayquipitapis runa mayiquita más cuyapänayquitami munä.’\x * \xo 9:13 \xt Oseas 6.6\x* \m Sayno guelgaraycaptinpis gamcunaga ¿imanirtä jusasapacunata cuyapanquisu? Nogaga manami Tayta Diosninsi munashganno cawag runacunalata Diospa wilacuyninta wilapänäpäsu shamushcä, sinöga pay munashganno mana cawag runacunatapis wilapänäpämi.” \s1 Yachasicuynin mushog cashganta Jesucristo tantyasishgan \r (Marcos 2.18-22; Lucas 5.33-39) \p \v 14 Juc cutichömi Juan Bautistapa discïpuluncuna Jesusta tapuyargan: “Nogacunapis y fariseo runacunapis cadalami ayunayä. Gampa discïpuluyquicunaga ¿imanirtä ayunayansu?” \p \v 15 Sayno tapuyaptinmi Jesús nergan: “Casaray fiestaman gayasishgan cagcuna ¿ayunayanmansurä? Casarag magta\f + \fr 9:15 \ft Waquenga “magta” ninanpa trucanga “mözu” niyanmi.\f* wanuptinmi isanga ayunayangapä. Saynölami discïpulöcunapis paycunawan cashgäyäga ayunayanmansu. \p \v 16 “Manami pipis macwa mödanata remendansu mushog träpuwanga. Mushog träpoga guentir masmi rachicäsenga macwa mödanata. \v 17 Saynöpis sayrä rurash aswata manami winansisu shilicaycag urpumanga. Shilicaycag urpuman winashgaga aswa pogur say urputa lacsiriycongami. Sayno captenga aswapis jichacangami y urpupis paquir ushacangami. Saymi sänu urpuman sayrä rurash aswata winansi.\f + \fr 9:17 \ft Macwa mödanata y shilicaycag urputa Jesucristo tincusergan unay costumbricunaman. Mushog träputa y sayrä rurash aswatanami Jesucristo tincusergan quiquinpa yachasicuyninman.\f* Saynölami nogapa yachasicuynëpis mushog car gamcunapa costumbriquicunamanga tincunsu.” \s1 Juc autoridäpa surinta cawarisimushgan y yawar apaywan gueshyaycag warmita Jesucristo aliyäsishgan \r (Marcos 5.21-43; Lucas 8.40-56) \p \v 18 Sayno parlaycaptinmi sinagogacho mandag runa chaycushpan Jesuspa puntanman gongurpacuycushpan nergan: “Warmi surëmi päsarpush, taytay. Jucla aywayculäshun cawarisimunayquipä.” \p \v 19 Sayno ruwacuptinmi discïpuluncunawan Jesús aywayargan say runapa wayinman. \v 20 Aywaycäyaptinmi chunca ishcay (12) wata yawar apaywan gueshyaycag warmi guepalanpa yaycuycur paypa mödananta yataycorgan. \v 21 Sayno rurargan: “Jesuspa mödananta yataycularpis aliyäshämi” nishpan. \v 22 Yataycuptinmi ticraycur Jesús ricargan warmita. Saymi nergan: “Ama laquicuysu, hïja. Yäracuyniquipami aliyashcanqui.” Sayno niptinmi jinan höra say warmi aliyargan. \p \v 23 Saypitanami say Israel runacunapa autoridäninpa wayinman chargan. Charmi tariyargan músico tucagcuna saycho caycagta y runacunapis fiyupa wagaycäyagta. \v 24 Paycunatami Jesús nergan: “Wagtapa yargucuyay. Autoridäpa surin manami wanushgasu, sinöga punuycanlami.” \p Sayno niptinmi wanush caycashganta musyayashpan saycho caycag runacuna Jesús nishganta criyiyargansu. \v 25 Sayno captinpis Jesús nishgannölami wagtapa yargucuyargan. Yargusquiyaptinnami wanush caycag sutaraycashgan cagman Jesús yaycorgan. Maquinpita aptarcuptinmi autoridäpa surenga cawarircamur sharcarcamorgan. \v 26 Sayno cawarisimushgantami say marcacho y waquin marcacunachöpis runacuna musyayargan. \s1 Ishcay gapracunata Jesucristo aliyäsishgan \p \v 27 Saypita Jesús aywacuptinmi ishcay gapracuna paypa guepanpa aywayargan: “¡Rey Davidpa castan Jesús, nogacunata cuyapaycayälämay!” nir. \p \v 28 Posädacushgan wayiman Jesús yaycuptinpis say gapracunaga paypa guepantami yaycuyargan. Saymi Jesús paycunata taporgan: “¿Gamcuna criyiyanquicu nawiquita aliyäsinäpä cashganta?” \p “Au, criyiyämi aliyäsiyämänayquipä cashganta, taytay” niyargan. \p \v 29 Sayno niyaptinmi nawincunata Jesús yataycur nergan: “Yäracayämayniquipami nawiqui ricangana.” \p \v 30 Sayno niptinmi jucla nawin aliyargan. Saymi paycunata Jesús nergan: “Pitapis ama wilapäyanquisu aliyäsishgäta.” \p \v 31 Sayno niptinpis yargurilarmi pï-maytapis wilapäyargan Jesús aliyäsishganta. \s1 Shimin watpash runata Jesucristo aliyäsishgan \p \v 32 Say gapracuna aywacuycäyaptinnami Jesús cagman pushayargan shimin mana pashtag runata. Say runataga supaymi shiminta watpäsergan. \v 33 Say runapita supayta Jesús gargusquiptinmi shimin pashtarcorgan. Sayta ricarmi runacuna cushicuyashpan niyargan: “¡Manami imaypis ricashgansisu cayno cachacäsegtaga!” \p \v 34 Fariseo runacunami isanga: “Manami Tayta Diospa munayninwansu supaycunata runacunapita gargun, sinöga supaycunapa mandagninpa munayninwanmi” niyargan. \s1 Runacunata Jesucristo cuyapashgan \p \v 35 Saypitanami lapan marcacunapa Jesús purergan Tayta Diosninsipa wilacuyninta sinagogacunacho yachasishpan. Saynöpis tucuy-nirag gueshyawan gueshyagcunatami aliyäsergan. \v 36 Marcan marcan purir yachasiptinmi saysica runacuna shuntacäyargan payta wiyananpä. Misegniynag y ogracash uyshacunano caycagta ricarmi Jesús cuyapashpan laquicorgan. \v 37 Saymi discïpuluncunata nergan: “Cosëcha poguraycagnömi saysica runacuna caycäyan Tayta Diosninsipa wilacuyninta jucla chasquicuyänanpä. Sayno captinpis walcaglami ali wilacuyta wilacogcuna caycäyan. \v 38 Sayno caycaptenga Tayta Diosta manacuyay wilacogcuna más asca cayänanpä.” \c 10 \s1 Ali wilacuyninta wilacur puriyänanpä apostolnincunata Jesucristo cachashgan \r (Marcos 6.7-13; Lucas 9.1-6) \p \v 1 Saypitanami chunca ishcay (12) apostolnincunata Jesús nergan paypa jutincho runacunapita supaycunata garguyänanpä y tucuy-nirag gueshyagcunata aliyäsiyänanpäpis. \p \v 2 Say apostolcuna cayargan Simón (paypa jucag jutinmi cargan Pedro), Simonpa wauguin Andrés, Zebedeupa surincuna Santiaguwan Juan, \v 3 Felipe, Bartolomé, Tomás, Mateo (payga Roma nacionpä impuestuta cobragmi cargan), Alfeupa surin Santiago, Tadeo [paypa jucag jutin cargan Lebeo], \v 4 “Celote” nishgan Simón y Jesusta entregag cag Judas Iscariote. \p \v 5 Say chunca ishcay (12) apostolnincuna wilacog aywayänanpä cacharmi Jesús nergan: “Ama aywayanquisu mana Israel runacunapa marcancunamanga, ni yaycuyanquisu Samaria provinciacho caycag marcacunamanpis. \v 6 Saypa trucanga aywayay Israel runacunalaman. Paycunaga ogracash uyshanömi caycäyan. \v 7 Paycunata wilapäyanqui: ‘Tayta Diosninsipa maquincho ali cawanapä cag tiempo chämushganami’ nir. \v 8 Gueshyagcunata aliyäsiyanqui. Wanushcunatapis cawarisiyanqui. Leprawan gueshyagcunatapis aliyäsiyanqui. Supaycunatapis runacunapita garguyanqui. Gamcunata yanapashgänöla gamcunapis waquinta yanapäyay. \p \v 9-10 “Arupacog runa arushganpita imatapis chasquishgannömi gamcunapis wilacuyashgayquipita imatapis chasquiyanquipä. Sayno caycaptenga ama apayanquisu guellayta ni goritapis. Saynöpis ama apayanquisu guepinayquita, trucacunayquipä mödanayquita ni tucruyquitapis. Jatiräyashgayqui languilayquiwan aywayay. \p \v 11 “May marcaman o may jalgacunaman charpis tapucuyanqui mayganpis ali runa cashganta. Mayganpis ali runa captenga paypa wayilancho posädacuyanqui juc marcaman päsayashgayquiyag. \v 12 Say runapa wayinman char niyanqui: ‘Ali cawayänayquipä Tayta Diosninsi yanapaycuyäläshunqui.’ \v 13 Ali chasquiyäshuptiquega niyashgayquinömi paypä ali caway canga. Mana chasquiyäshuptiquega juc wayimanna aywayanqui posädata ashiyänayquipä. \v 14 Runacuna wilacuyashgayquita mana chasquiyäshuptiquega marcapitapis aywacuyanqui languiquicho caycag polvuta tapshirishpayqui.\f + \fr 10:14 \ft Say wisanga languincho caycag polvuta runacuna tapshiyag Tayta Diosninsi juzgananpä cashganta say marca runacuna tantyacuyänanpämi.\f* \v 15 Sayno mana chasquiyäshushgayquipitami Sodoma y Gomorracho tag runacuna\f + \fr 10:15 \ft Sodoma y Gomorracho tag runacuna imano cawayashgantapis musyanayquipä liyinqui Génesis 19.1-29.\f* infiernucho nacayänanpä cashganpitapis paycuna más fiyupa infiernucho nacayangapä. \s1 Chiquimagninsita mana mansacunansipä Jesucristo yachasishgan \r (Marcos 13.9-13; Lucas 21.12-17) \p \v 16 “Shumag tantyacuyay. Gamcunata fiyu runacuna cayashganman cachaycä uyshacunata atogman gaycognömi. Sayno caycaptenga culebranöpis alcäbula puricuyanqui. Isanga imatapis lutanta ama rurayaysu. \v 17 Chiquishogniqui runacunaga autoridäcunamanpis prësu sarircur apayäshunqui juzgash canayquipä. Saynölami sinagogancunachöpis astayäshunquipä. \v 18 Nogata chasquicayämashgayquipitami nación mandag reycunamanpis apayäshushpayqui castigayäshunquipä. Saynöpami wilacuynëta paycunata y saycho cag waquin mana Israel runacunatapis wilapäyanquipä. \v 19-20 Autoridäcunaman entregayäshuptiquipis ama laquicuyanquisu: ‘¿Imatarä nishä?’ niyashpayqui. Autoridäcunapa naupancho manami quiquiquipa yarpaylayquipitasu parlayanquipä, sinöga Tayta Dios cachamushgan Santu Espiritumi tantyasiyäshunqui imata parlayänayquipäpis. \p \v 21 “Nogata chasquicamashganpita chiquirmi wauguintapis autoridäcunaman entregayanga wanusish cananpä. Waquinnami surinta entregayanga wanusish cananpä y waquinnami taytantapis entreganga wanusish cananpä. \v 22 Nogata chasquicayämashgayquipitami pï-maypis chiquiyäshunquipä. Sayno chiquiyäshuptiquipis wanushgayquiyag nogaman yäracayämashpayquimi Tayta Diospa naupanman chäyanquipä. \v 23 Juc marcacho chiquiyäshuptiquega juc marcaman gueshpicuyanqui. Manarä lapan Israel nacioncho cag marcacunapa puriyaptiquimi \sc noga \sc* cutimushäpä. \p \v 24 “Maygan yachacogpis manami yachasegninpita mastaga yachansu. Saynöla ashmaypis manami patronninpita más munayyogsu. \v 25 Nogatapis chiquiycämarga gamcunata masrämi chiquiyäshunquipä. Nogatapis: ‘Satanasmi payga’ nicäyämarga gamcunatapis Satanás cayashgayquitami runacuna niyäshunquipä. \s1 Pitapis mana mansacunansipä Jesucristo yachasishgan \r (Lucas 12.2-7) \p \v 26 “Cay pasacho runacuna chiquiyäshuptiquipis mana mansacuypa wilacuynëta wilacuyay. Tayta Diospa wilacognin cayashgayquita cay pasacho runacuna mana tantyayaptinpis Tayta Diospa naupanman chäyaptiquimi isanga lapanpis musyayanga wilacognin cayashgayquita. \v 27 Sayno caycaptenga yachasishgäta mana mayagcunata gamcunana mana mansacuypa wilapäyay. Sayno wilacuyänayquipämi gamcunata yachaycäsë. \v 28 Ama mansayanquisu pipis wanusishunayquipä jurapäshuptiqui. Wanusiyäshushpayquipis almayquitaga manami wanusengasu. Chiquishogniquicunata mansapäyänayquipa trucanga Tayta Diosninsita mansapacuyay. Paymi isanga munayyog caycan almantinta pitapis infiernuman gaycunanpä. \p \v 29 “Tantyacuyay. Chanquishcunata runacuna mana cäsupaptinpis Tayta Diosninsi lapantami ricaycan. Chanquishtapis sayno ricaycarga gamcunata masrämi Tayta Diosninsi ricaycäshunqui. \v 30 Saynölami agsayqui ayca cashgantapis payga musyaycan. \v 31 Pishgucunapitapis más väleg captiqui Tayta Dios cuidaycäshuptiquega pitapis ama mansaysu. \s1 Jesucristupa favornin parlagcuna ali ricash cayänanpä cashganpita Jesucristo yachasishgan \r (Lucas 12.8-9) \p \v 32 “Pipis nogata chasquicamashganta mana pengacuypa wilacuptenga nogapis Tayta Diospa naupancho paycunapa favorninmi parlashäpä. \v 33 Pipis runacunapa naupancho pengacushpan chasquicamashganta ñëgamaptenga nogapis Tayta Diospa naupancho paycunata: ‘Manami reguësu’ nishäpämi. \s1 Payman yäracogcunata chiquiyänanpä cashganpita Jesucristo yachasishgan \r (Lucas 12.51-53; 14.26-27) \p \v 34 “Gamcuna ama yarpäyaysu nogata chasquicayämashgayquipita runacuna mana chiquiyäshunayquipä cashganta. Saypa trucanga nogata chasquicamagcunata runacuna chiquiyangapämi. \v 35 Nogata chasquicayämashganpitami surinpis taytanpa contran sharconga. Mamanpa contranmi wawanpis sharconga. Saynölami lumsuyninpis suedranpa contran sharconga. \v 36 Saymi cuyashunayquipa trucanga castayquicunapis chiquiyäshunquipä. \p \v 37 “Nogata chasquicayämashganpita maman chiquiptinpis, taytan chiquiptinpis o surin chiquiptinpis noga munashgäno imaypis cawayäsun. Noga nishgäta cäsucuyänanpa trucanga maman, taytan o surin nishganta cäsucogcunaga manami rasunpaypasu chasquicayämash. \v 38 Sayno captenga imano nacarpis noga munashgänöla imaypis cawayäsun. Wanushganyag noga munashgäno mana cawag cäga manami rasunpaypasu chasquicamash. \v 39 Noga munashgäno cawananpa trucan quiquin munashganno cawagcunaga infiernuman gaycushmi cayangapä. Ima nacaycho carpis noga munashgäno cawagcunami isanga gloriaman chäyangapä. \s1 Tayta Diosninsipa naupancho premiuta chasquinansipä cashganta Jesucristo yachasishgan \r (Marcos 9.41) \p \v 40 “Gamcunata chasquicuyäshushpayquega nogatami chasquicaycäyäman. Saynöpis nogata chasquicamag cäga Taytätapis chasquicuycäyanmi. \v 41 Tayta Diospa wilacogninta wayinman chasquicog cäga gloriaman char wilacogcuna premiuta chasquishgannömi paypis premiuta chasquengapä. Saynölami Tayta Dios munashganno cawag ali runata wayinman chasquicog cäga gloriaman char say ali runa premiuta chasquishganno paypis premiuta chasquengapä. \v 42 Chasquicamagcunata pipis noga-raycu juc pusillu yaculatapis macyaptenga Tayta Diosninsi paytapis premiutami gongapä.” \c 11 \p \v 1 Chunca ishcay (12) apostolnincunata yachasiyta ushasquirnami Jesusga Galilea provinciapa marcan marcan purergan Tayta Diosninsipa wilacuyninta wilacur. \s1 Juan Bautistapa discïpuluncuna Jesucristuman tapog aywayashgan \r (Lucas 7.18-35) \p \v 2 Carcilcho caycarmi Juan Bautista wiyargan Jesús milagrucunata ruraycashganta y Tayta Diosninsipa wilacuyninta wilacur puriycashgantapis. Saymi discïpuluncunata Jesús cagman cachargan tapumunanpä: \v 3 “¿Gamcush caycanqui Tayta Dios cachamushgan Cristo, o juctaräcush shuyacuyäshä?” nir. \p \v 4 Sayno tapuyaptinmi Jesús nergan: “Cutiyashpayqui Juanta wilayay ricayashgayquita y wiyayashgayquitapis. \v 5 Gapracuna ricayannami. Puriyta mana puëdeg wegrucuna puriyannami. Leprawan gueshyagcuna aliyashnami caycäyan. Upacuna wiyayannami. Juc ishcay wanushcunapis cawariyämushganami. Muchogcunapis Tayta Diosninsipa wilacuyninta wiyaycäyannami. \v 6 Nogaman yäracamashgannöla imaypis Juan yäracamäsun.” \p \v 7 Juanpa cachancuna cutisquiyaptinnami runacunata Jesús nergan: “Sunyag jircaman Juanta ricayänayquipä aywar manami jachata vientu cuyusegta ricayänayquipäsu aywayargayqui.\f + \fr 11:7 \ft Juc runa imatapis fäcil criyiptin say wisan runacuna niyargan vientu cuyusishgan jachano say runa cashgantami.\f* \v 8 Saynöpis manami fïnu mödanan jatish runata ricayänayquipäsu aywayargayqui. Reypa wayincho tagcunalami ali mödanan jatish caycäyan. \v 9 Manami saycunata ricagsu aywayargayqui, sinöga Tayta Diosninsipa profëtanta ricayänayquipämi. \v 10 Juanpämi Tayta Diosninsipa palabrancho cayno guelgaraycan: \q1 ‘Wilacognëtami cachashä runacunata puestucasinanpä. \q1 Saynöpami puestucush cayanga shamuptë chasquicayämänanpä.’\x * \xo 11:10 \xt Malaquías 3.1\x* \m \v 11 Juanpä sayno guelgash captinmi lapan runacunapitapis payga más puntata tantyash Tayta Dios cachamushgan Cristo cashgäta. Sayno captinpis discïpulöcunaga nogawan purish carmi Juanpita masla tantyayan Dios cachamushgan Cristo cashgäta. \p \v 12-13 “Moisés guelgashgancuna, Tayta Diosninsipa profëtancuna guelgayashgancuna y Juan Bautista wilacushgancunapis nicäyan noga shamunäpä cagpitami. Saymi Juan wilacuyta galaycushganpita-pasa asca runacuna Tayta Diosninsipa wilacuyninta chasquicuycäyan. Sayno caycaptinpis waquin runacunaga manami munayansu say wilacuyta wilacunanta, sinöga imanöpapis sapatami churapaycäyan. \v 14 Saynölami Tayta Diospa palabrancho guelgaraycan Elías shamur wilacunanpä cashganta. Tantyanayquipä aja captinpis Juan Bautista wilacuptinmi Elías shamur wilacunanpä guelgaraycashgan cumplergan.\f + \fr 11:14 \ft Eliaspita y Juan Bautistapita masta musyanayquipä liyinqui Malaquías 3.1; 4.5-6; San Mateo 17.10-13; San Lucas 1.17; San Juan 1.21.\f* \v 15 Nishgäta wiyag cäga shumag tantyacuyay.” \p \v 16-17 Sayno nircur Jesús mastapis nergan: “Canan tiempo runacunaga yupay-tucog wamracunanömi caycäyan. Manami chasquicuyämansu noga yachasishgäcunata ni Juan Bautista yachasishgancunatapis. Wamracuna: ‘Puclar fiestata rurashun’ nir quënata tucaptin yanasancuna tushuyta mana munayashgannömi noga yachasishgäcunatapis chasquicuyansu. ‘Aya pampayta puclar laquicuypa cantashun’ niptinpis yanasancuna puclayta mana munayashgannömi Juan Bautista yachasishgancunatapis chasquicuyta munayansu. \v 18 Juan Bautista imaypis ayunaptin y vïnuta mana upuptin: ‘¡Payga supaypa munaynincho carmi sayno caycan!’ niyan. \v 19 Pï-may runawanpis shuntacar \sc noga \sc* ima micuytapis micuptë y vïnutapis upuptë ‘Micular upular puricun’ niyäman. Saynöpis: ‘Jusasapa runacunawan y Romapä impuesto cobragcunawan puricog’ niyäman. Sayno mana chasquicayämaptinpis Juantawan nogata Tayta Dios cachamashgan tantyacaycan Tayta Dios munashganno cawayaptëmi.” \s1 Jusalicogcuna infiernuman gaycush cananpä cashganpita Jesucristo yachasishgan \r (Lucas 10.13-15) \p \v 20 Milagrucunata Jesús rurashganta ricarpis waquin runacuna jusalicuycunata manami cachariyargansu. Saymi paycunapä Jesús nergan: \v 21 “¡Corazín marcacho tag runacuna! ¡Betsaida marcacho tag runacuna! ¡Juicio finalchöga fiyupami laquicuyanquipä! Gamcunacho milagrucunata rurashgäno Tiro y Sidón marcacunacho milagrucunata ruraptëga maynami jusalicuycunata cachariyanman cargan.\f + \fr 11:21 \ft Tiro y Sidón marca runacuna imano cayashgantapis musyanayquipä liyinqui Isaías 23; Ezequiel capítulo 26-pita capítulo 28 ushashganyag; Amós 1.9-10.\f* Saynöpis jusalicuyashganpita laquicur maynami cotenciapita rurash mödanata jatish uchpaman jamaycur wagayanman cargan. Gamcunaga milagrucunata rurashgäta ricaycarpis jusalicuycunata cachariyta manami munayanquisu. \v 22 Sayno cayashgayquipitami Tiro y Sidón marca runacuna infiernucho nacayashganpitapis gamcunaga infiernucho más fiyupa nacayanquipä. \p \v 23 “Capernaum marcacho tag runacuna, ¿gamcunaga Tayta Diosninsipa naupanman chäyänayquipä cashgantachi yarpaycäyanqui? Tayta Diosninsipa naupanman chäyänayquipa trucanga Hadisman gaycushmi cayanquipä. Gamcunacho rurashgä milagrucunata Sodoma marcacho ruraptëga jusancunata cachariptin cananyagmi say marca caycanman cargan.\f + \fr 11:23 \ft Sodoma marcata Tayta Diosninsi ninawan ushacäsergan saycho tag runacuna fiyupa jusasapa captin. Saypita musyanayquipä liyinqui Génesis 19; Ezequiel 16.48-50.\f* \v 24 Sodoma marca runacuna infiernucho nacayänanpä cashganpitapis gamcuna más fiyupami infiernucho nacayanquipä.” \s1 Tayta Diosta Jesucristo manacushgan \r (Lucas 10.21-22) \p \v 25 Saychömi fiyupa cushicushpan Tayta Diosninsita Jesús manacorgan: “Ciëlucho y cay pasachöpis gam munayyogmi caycanqui, papá. Yachag-tucogcunata manami tantyasishcanquisu nogata cachamashgayquita. Paycunata tantyasinayquipa trucanga yachacuyta munagcunalatami tantyasishcanqui. \v 26 Sayno canantami munashcanqui, papá.” \p \v 27 Nircurnami discïpuluncunata nergan: “Taytämi lapantapis munaynëman churamush, surin captë. Noga imano cashgätapis Taytalämi musyan. Saynömi pay imano cashgantapis nogala musyä. Saymi tantyasishgä cagcunala musyayan Taytä imano cashgantapis. \p \v 28 “Tayta Diosninsi munashganno cawayta mana camäpacorga nogaman yäracayämay. Yäracayämaptiquega yanapäyäshayquimi. \v 29 Noga yachasishgänöla cawayay. Saynöpis shumag tantyacuyay cuyapäcog y mana runa-tucog cashgäta. Sayno cawarga ali cawaytami tariyanquipä. \v 30 Noga yanapaptë Tayta Dios munashganno cawayänayquipäga manami ajasu caycan.” \c 12 \s1 Sábado jamay junagpä Jesucristo munayyog cashgan \r (Marcos 2.23-28; Lucas 6.1-5) \p \v 1 Saypita sábado jamay junagchömi discïpuluncunawan Jesús päsaycäyargan trïgu poguraycag chacracuna cuchunpa. Saymi discïpuluncunaga segaypa micanäyashpan trïguta palarcur cuparishpan micuyargan. \v 2 Sayno rurayashganta ricarmi fariseo runacuna Jesusta niyargan: “Discïpuluyquicuna sábado jamay junagcho trïguta palarga Moisés guelgashgan leycunata manami cäsucuycansu.” \p \v 3 Saymi Jesús nergan: “Sábado jamay junagcho trïguta palarpis paycunaga manami jusalicuycansu. Asca cutimi gamcuna liyiyashcanqui David yanapagnincunawan micanar imata rurayashgantapis. Asca cuti liyiycarpis ¿manacu tantyayanqui? \v 4 Paymi Tayta Diosta manacuna wayi rurinman yaycur Tayta Diosninsipä churaraycag tantata paywan aywag runacunawan micuyargan.\f + \fr 12:4 \ft Say tantata micushganpita musyanayquipä liyinqui 1 Samuel 21.1-6; Levítico 24.5-9.\f* Say tanta cüracunala micuyänanpä caycaptinpis sayta micur Davidga manami jusalicushgasu. \p \v 5 Saynöpis Moisés guelgashgan leycunata asca cuti liyirpis ¿manacu tantyayanqui sábado jamay junag templucho cüracuna rurayashgancuna jusa mana cashganta? \v 6 Saynölami discïpulöcunapis jusayogsu caycäyan, sábado jamay junagcho mana jamarpis. \p \v 7 Gamcunaga manami tantyacuyanquisu Tayta Diospa palabrancho cayno nishganta: \q1 ‘Nogapä uywacunata altarcho rupasiyashgayquipitapis runa mayiquita más cuyapäyänayquitami munä.’\x * \xo 12:7 \xt Oseas 6.6\x* \m Say guelgaraycashganta tantyacorga manami discïpulöcunata jamuraycäyanquimansu. \v 8 \sc Nogami \sc* munayyog caycä sábado jamay junagcho runa rurananpä mana rurananpä cagtapis ninäpä.” \s1 Sábado jamay junagcho wanush maquiyog runata Jesucristo aliyäsishgan \r (Marcos 3.1-6; Lucas 6.6-11) \p \v 9 Saypita aywar Jesús yaycorgan say marcacho sinagogaman. \v 10 Saycho shuntacash caycag runacunawanmi wanush maquiyog runapis caycargan. Saymi fariseo runacuna Jesusta tapuyargan: “Sábado jamay junag caycaptin wanush maquiyog runata ¿aliyäsinquimancu o manacu?” nir. Sayno tapuyargan aliyäsiptin say achäquila Jesuspa contran sharcuyänanpämi. \p \v 11 Saymi Jesús nergan: “Maygayquipapis uyshayqui pözuman jegaptin ¿manacu jinan höra jorgog aywayanqui, sábado jamay junag caycaptinpis? \v 12 Uyshapitapis más cuyaymi runacunaga caycäyan. Sayno caycaptenga sábado jamay junagchöpis gueshyagcunata aliyäsishämi.” \p \v 13 Nircur say gueshyaycag runata Jesús nergan: “¡Maquiquita jogariy!” Jogarcuptinmi maquin sänuna ricacorgan. \v 14 Sábado jamay junagcho sayno aliyäsiptinmi fariseo runacuna say sinagogapita yarguriyashpan wilanacuyargan Jesusta wanusiyänanpä. \s1 Jesucristo imano cananpä cashgantapis profëta Isaías unay guelgashgan \p \v 15 Sauraga Jesús sayno wilanacuyashganta musyaycur aywacorgan say marcapita. Aywacuptinmi asca runacuna guepanpa aywayargan. Guepanpa aywag runacuna mayganpis gueshyaptin Jesús aliyäserganmi. \v 16 Aliyarcasirmi Jesús nergan: “Pitapis ama wilapäyanquisu noga aliyäsishgäta.” \v 17 Jesús sayno cuyapäcog cananpä cashganpitami profëta Isaías Tayta Diosninsi nishgancunata cayno guelgargan: \q1 \v 18 “Juc sirvimagnë runami shamonga. \q1 Acrashgä captinmi paypita fiyupa cushicö. \q1 Paytami Santu Espíritu shumag yanapanga. \q1 Sayno yanapaptinmi ali cawayta cay pasaman apamonga may-say nacionchöpis runacuna noga munashgäno cawayänanpä. \q1 \v 19 Runacuna gayapaptinpis manami imatapis nengasu. \q1 Saynöpis manami purengasu: ‘Nogaga más yachagmi cä’ nishpan. \q1 \v 20 Fiyupa laquicogcunata manami manacagman churangasu, sinöga cuyapangami. \q1 Jusalicur cawag runacunata manami juclasu castiganga, sinöga munashgäno cawananpämi tantyasenga. \q1 \v 21 Saynöpami may-say nación runacunapis payman yäracur salvacuyangapä.”\x * \xo 12:21 \xt Isaías 42.1-4\x* \s1 Satanaspa munayninwan cashganta Jesucristupä niyashgan \r (Marcos 3.20-30; Lucas 11.14-23; 12.10) \p \v 22 Saypita supay gaprayäsishgan y shiminta watpäsishgan runata Jesús cagman pushayargan cachacäsinanpä. Say runapita supayta Jesús gargusquiptinmi parlarganna y ricarganna. \v 23 Sayno aliyäsegta ricarmi runacuna cushicuyashpan niyargan: “¿Salvamänansipä Tayta Dios cachamushgan rey Davidpa castansurä payga caycan?” \p \v 24 Sayno niyashganta wiyar fariseo runacuna niyargan: “Tagay runaga manami Tayta Diospa munayninwansu supaycunata runacunapita gargun, sinöga supaycunapa mandagnin Beelzebupa\f + \fr 12:24 \ft Satanaspa jucag jutenga Beelzebumi caycan.\f* munayninwanmi.” \p \v 25 Sayno parlaycäyashganta wiyarmi Jesús nergan: “Juc nacioncho runacuna quiquinpura chiquinacorga ¿manasurä wanusinacur ushacäyanman? Saynöpis juc marcacho o juc wayicho tagcuna quiquinpura chiquinacorga ¿manasurä wacpa caypa aywacur ushacäyanman? \v 26 Sayno captenga ¿imanirtä yarpaycäyanqui Satanaspa munayninwan supaycunata gargushgäta? Quiquinpura gargunacorga Satanás ushacanmanmi. \p \v 27 “Waquin runacuna supaycunata garguyaptin gamcunaga yarpaycanqui Tayta Diosninsipa munayninwan garguyashgantami. Noga garguptëga ¿imanirtä yarpaycäyanqui Satanaspa munayninwan supaycunata gargushgäta? Sayno yarparga lutantami yarpaycäyanqui. \v 28 Tayta Dios cachamushgan Santu Espíritu yanapämaptinmi supaycunata gargö. Gargushgäta ricarmi musyayanqui Tayta Diospa munayninwan Satanasta vincishgäta.” \p \v 29 Satanaspita más munayyog cashganta tantyasirmi Jesús yachasergan: “Calpayog runa wayinta täpaycaptenga manami pipis suwapanmansu.\f + \fr 12:29 \ft Runacunata maquincho sarararmi Satanás caycan wayinta täpag calpayog runano.\f* Sayno täpaycaptinpis paypita más calpayog runa shamurmi isanga pancaycur imancunatapis apacurcur aywaconga. \p \v 30 “Mayganpis mana chasquicamag cäga conträmi caycan. Nogata mana cäsumag cäga Satanás munashgantami ruraycan. \p \v 31-32 “Runacuna jusalicuyashganta y lutancunata parlayashgantapis perdonta manacuyaptenga Tayta Dios perdonangapämi. Saynölami Tayta Diospita shamushgäta mana tantyar conträ parlayaptinpis Tayta Dios perdonanga. Tayta Dios cachamushgan Cristo cashgäta Santu Espíritu tantyaycäsiptin conträ parlagcunatami isanga Tayta Diosninsi imaypis perdonangapäsu.” \s1 Parlacuyninpa runata reguinansipä cashganpita Jesucristo yachasishgan \r (Lucas 6.43-45) \p \v 33 Sayno nircur Jesús mastapis nergan: “Wayuyninpa jachata reguishgansinömi parlacuyninpa musyansi pipis ali runa cashganta o mana ali runa cashgantapis. \v 34 ¡Fiyu runacuna! Gamcuna ¿imanöpashi alita parlaycuyanquiman? Alita parlayänayquipa trucanga shonguyqui lutancunata yarpashgalantami imaypis parlayanqui. \p \v 35 “Pipis shonguncho alita yarparga alitami parlan. Shonguncho mana alita yarparmi isanga mana alicunata parlan. \v 36 Saymi juicio finalchöchöga manacagcunata parlayashgayquipita Tayta Diosninsi juzgayäshunquipä. \v 37 Alita parlayaptiquega jusaynag cayashgayquitami Tayta Diosninsi niyäshunquipä. Mana alita parlayaptiquimi isanga jusayog cayashgayquita niyäshunquipä.” \s1 Milagrutarä Jesucristo rurananta munayashgan \r (Marcos 8.11-12; Lucas 11.29-32) \p \v 38 Saypitanami waquin fariseo runacuna y Moisés guelgashgan leycunata yachaseg runacuna Jesusta niyargan: “Tayta Diosninsi rasunpaypa cachamushushgayquita musyayänäpä ima milagrutapis rurayculay, taytay.” \p \v 39 Saymi Jesús nergan: “Gamcunaga manami rasunpaypasu Tayta Diosman yäracuyanqui. Saymi pay cachamashganta criyinayquipä milagruta ruranätarä munaycäyanqui. Munayashgayquinöga manami milagruta rurashäsu. Saypa trucanga Tayta Dios juc milagrutarämi ruranga profëta Jonasta pescädupa pachancho caycashganpita yargasimur milagruta rurashganno. \v 40 Quimsa junag quimsa pagas jatuncaray pescädupa pachancho caycashganpita Tayta Diosninsi Jonasta yargasimushgannömi \sc nogatapis \sc* quimsa junag quimsa pagas pamparashgäpita cawarisimangapä. \p \v 41 “Jonás wilacushganta wiyarmi Nínivicho tag runacuna jusalicuyashganta cachariyargan. Jonaspita más munayyog noga caycaptëpis wilacushgäta canan wisan runacuna manami chasquicuyansu. Saymi juicio finalcho Nínivicho tag runacuna sharcayämongapä canan wisan runacunata: ‘Nogacuna Jonás wilacushganta chasquicuycäyaptëga ¿imanirtä gamcuna Tayta Diospa surin wilacushganta chasquicuyargayquisu?’ niyänanpä. \p \v 42 “Musyashgayquinöpis Salomonpa yachasicuyninta wiyananpämi Sabá nacionpita-pasa mandag warmi shamorgan Jerusalenman.\f + \fr 12:42 \ft Salomonta watucag shamog warmipita musyanayquipä liyinqui 1 Reyes 10.1-13.\f* Paymi juicio finalcho sharcamongapä canan wisan runacunata: ‘Salomón yachasishganta noga chasquicuycaptëga ¿imanirtä gamcuna Tayta Diospa surin yachasishganta chasquicuyargayquisu?’ ninanpä. Salomonpita noga más yachag captëpis canan wisan runacunaga manami wiyacuyansu noga wilacushgäcunata. \s1 Maypitapis yargushganman supay cutinanpä cashganpita Jesucristo yachasishgan \r (Lucas 11.24-26) \p \v 43 “Runapita supay yargurna sunyagcunapa purin maychöpis tänanpä ashir. \v 44 Mana tariycorga yarpan yargushgan runaman yapay cutiyta. Cutiycushpanmi tarin pisapacush y churapacush jäcuycag wayitano. \v 45 Sayno jäcuycagta tariycurmi paypita más fiyu ganchis supaycunata pushacurcur say runaman cutin paycho tänanpä. Saymi naupata cashganpitaga say runa más fiyuna ricacun. Saynömi päsanga canan wisan fiyu runacunatapis.” \s1 Maman y wauguincuna pï cashgantapis Jesucristo nishgan \r (Marcos 3.31-35; Lucas 8.19-21) \p \v 46 Jesús sayno yachaycäsiptinmi mamanwan wauguincuna sayman chäyargan. Chaycurmi punculacho shuyaraycäyargan Jesuswan parlayta munayashpan. \v 47 Paycunata ricarmi juc runa Jesusta wilargan: “Mamayquiwan wauguiquicunami puncucho shuyaraycäyäshunqui” nir. \p \v 48-49 Sayno wilaptinmi discïpuluncunata ricärir Jesús nergan: “Paycunami mamäno y wauguëcunanöpis caycäyan. \v 50 Pipis mamäno, wauguëcunano y panëcunano caycäyan Tayta Dios munashganno cawag cagmi.” \c 13 \s1 Tayta Diosninsipa wilacuyninta muruman Jesucristo tincusishgan \r (Marcos 4.1-9; Lucas 8.4-8) \p \v 1 Say junaglami wayipita yargurir Jesús aywargan Galilea gocha cuchunman. \v 2 Saymanmi asca runacuna shuntacäyargan Jesús yachasishganta wiyayta munar. Aläpa quichquipäyaptinmi gocha cuchuncho caycag büquiman Jesús wisargan saypitana yachasimunanpä. \v 3 Nircurnami imamanpis tincusiypa asca yachasicuyta yachasimorgan: “Juc runashi aywargan trïgu murog. \v 4 Sayshi muruta shicaptin waquin chäyargan näniman. Saycho mashiraycagtami pishgucuna shamur upshacurcuyargan. \p \v 5-6 “Waquin cag murunashi chäyargan shalaman. Saycho winamurpis alpa aläpa mana captinshi shanaywan saquicäcuyargan. \v 7 Waquin cag murunashi chäyargan cashacuna cashganman. Cashacuna rurincho garwashtaycälar winamurshi wayuyninpis cargansu. \p \v 8 “Waquin cag murunashi ali alpaman chäyargan. Saycunaga ali winamurshi ali espïgayog cayargan. Waquin espïgashi wayorgan pachac (100) trïgucunata, waquin espïgacunashi wayorgan sogta chunca (60) trïgucunata y waquinnashi wayorgan quimsa chunca (30) trïgucunata.” \p \v 9 Sayno yacharcasir Jesús nergan: “Nishgäta wiyag cäga shumag tantyacuyay.” \s1 Tincusiypa Jesucristo imanir yachasishganpis \r (Marcos 4.10-12; Lucas 8.9-10) \p \v 10 Sayno yachasiptinmi discïpuluncuna Jesusta niyargan: “Imamanpis tincusiypa yachasiyämaptiqui manami shumag tantyayäsu, taytay.” \p \v 11 Saymi Jesús nergan: “Gamcunataga tincusiypa yachasishgäcunata shumagmi tantyasiyäshayqui. Mana cäsucamagcunatami isanga mana tantyasiylapa yachasishä. \v 12 Sayno captenga mayganpis yachacuyta munagcunaga yachasishgäcunata tantyangapämi. Mana yachacuyta munagcunami isanga wiyarpis tantyangapäsu. \v 13 Saymi noga yachasë imamanpis tincusiypa. Saynöpami yachacuyta mana munagcunaga ricaycarpis tantyayansu y wiyaycarpis chasquicuyansu. \v 14 Sayno cananpä cashganpitami Tayta Dios nishganta profëta Isaías cayno guelgargan: \q1 ‘Gamcuna wiyaycarpis manami tantyayanquisu. \q1 Ricaycarpis manami chasquicuyanquisu. \q1 \v 15 Cay runacunapa shonguncuna chucruyashmi caycäyan. \q1 Saymi rinrincunapis sapacashno caycäyan. \q1 Nawincunapis mana ricagno caycäyan. \q1 Sayno carmi paycunaga imata yachasishgätapis tantyacuyansu. \q1 Saymi chasquicayämansu jusalicuyashganpita perdonash cayänanpä.’\x * \xo 13:15 \xt Isaías 6.9-10\x* \p \v 16 “Gamcunami isanga ricayashpayqui y wiyayashpayqui imata yachasishgätapis tantyacuycäyanqui. \v 17 Unay profëtacuna y Tayta Dios munashganno cawag runacunapis reguimaytami munayargan. Reguimayta munarpis cay pasaman manarä shamush captë manami reguiyämashgasu. Saynöpis noga wilacushgäcunata wiyayta munarpis manami wiyayämashgasu. Gamcunami isanga ricaycäyämanqui y wiyaycäyämanquipis. \s1 Muruman tincusishganta Jesucristo tantyasishgan \r (Marcos 4.13-20; Lucas 8.11-15) \p \v 18 “Canan tantyasiyäshayqui murupacog runaman tincusiypa yachasishgäta. \v 19 Trïgu muroga Tayta Diosninsipa wilacuyninmi caycan. Chucru näninömi waquin runacunapa shongun chucru caycan. Sayno chucru shongu carmi Tayta Diosninsipa wilacuyninta wiyarpis chasquicuyansu. Saymi wiyashgalantapis Satanás gongaycasin. \p \v 20 “Waquin runacunapa shongonga shalanömi caycan. Paycunaga Tayta Diosninsipa wilacuyninta wiyar cushishmi chasquicuyan. \v 21 Cushish chasquicurpis shalacho alpa aläpa mana captin trïgu jegarcamur saquicäcushgannömi paycunapis caycäyan. Saymi runacuna chiquiyaptinpis o ima nacaycho carpis cuticuyan naupata cawayashganmanno. \p \v 22 “Waquin runacunapa shongonga casha rurincho cag alpanömi caycan. Paycunaga Tayta Diosninsipa wilacuyninta wiyarpis más yarpachacuyan rïcu cayänalanpä y quiquin munashganno cawayänalanpämi. Saycunalapä yarpachacurmi Tayta Diosninsi munashganno cawayansu. \p \v 23 “Waquin runacunapa shongonga ali alpanömi caycan. Paycunaga Tayta Diosninsipa wilacuyninta cushish chasquicur Tayta Diosninsi munashgannömi cawayan. Saymi ali alpacho juc murulapita pachac (100) trïgu o sogta chunca (60) trïgu o quimsa chunca (30) trïgu wayushganno say runa Tayta Diosninsi munashganno cawanga.” \s1 Trïguta muruyashgancho cebadillu winamushganpita Jesucristo yachasishgan \p \v 24 Juicio finalchöchörä runacuna juzgash cayänanpä cashganpita yachasir Jesús nergan: “Juc runashi chacraman aywargan trïguta murunanpä. \v 25 Mururcuptinnashi chiquegnin runa sacaypa aywarcur trïgu murushgan jananman cebadilluta shicargan. \v 26 Trïgu winamuptinshi cebadillupis winamorgan. \v 27 Sayno winamuptinshi trïgu tirapagcuna trïgupa duëñunta niyargan: ‘Acraylata muruycaptiquega ¿maypitatä cebadillu winamush, taytay?’ nir. \v 28 Sayno wilayaptinshi trïgupa duëñun nergan: ‘Mayganpis chiquipämagnëmi saytaga shicaycush.’ Sayno niptinshi arogcuna tapuyargan: ‘¿Munanquicu say cebadilluta tirapäyänäta?’ nir. \v 29 Sayno niyaptin nergan: ‘Ama saytaga tirapäyaysu. Cebadilluta tiraparga trïgutapis luquiyanquipämi. \v 30 Jina winacusun trïguwan cebadillu cosëchayag. Cosecharnami achogcuna acrapaylapa achuyangapä. Say acrashgan cag cebadillutanami achurcur ninaman gaycuyangapä. Trïgutami isanga shuntarcur pirwayangapä.’ ” \s1 Diospa wilacuyninta ñäbus muruman Jesucristo tincusishgan \r (Marcos 4.30-32; Lucas 13.18,19) \p \v 31 Mastapis Jesús tincusiypa yachasir nergan: “Tayta Diospa ali wilacuynenga ñäbus murunömi caycan. \v 32 Ñäbuspa muronga pasaypa tacshala caycarpis muruptin winamur waquin guewacunapitapis más jatunmi ricacun. Saymi pishgucunapis gueshuncunata rämancunacho rurayan. Say tacshala murulapita ñäbus winarcamur räman mashtacashgannömi Tayta Diospa ali wilacuynenga may-saymanpis chaycan.” \s1 Diospa wilacuyninta levadüraman Jesucristo tincusishgan \r (Lucas 13.20,21) \p \v 33 Masta yachasir Jesús nergan: “Tayta Diospa ali wilacuynenga levadüranömi caycan. Tantata rurananpä warmi quimsa arröba jarinaman levadürata winaptenga mäsa shumagmi jacan. Ichicla levadüra mäsata jacasishgannömi Tayta Diosninsipa wilacuyninpis may-sayman changapä.” \s1 Imapä Jesucristo tincusiypa yachasishgan \r (Marcos 4.33-34) \p \v 34 Runacunata Jesús yachasiyashpanmi imamanpis tincusiypa imaypis yachasergan. Imamanpis mana tincusiypaga manami imaypis yachasergansu. \v 35 Sayno yachasergan Tayta Diosninsipa profëtan guelgashgan cumplinanpämi. Say guelgashganga caynömi nican: \q1 “Imamanpis tincusiypami runacunata yachasishä. \q1 Pasata camashganpita-pasa pipis mana tantyashgancunatami yachasishä.”\x * \xo 13:35 \xt Salmo 78.2\x* \s1 Cebadilluman tincusiypa yachasishganta Jesucristo tantyasishgan \p \v 36 Saypitanami runacunata despacharcur discïpuluncunawan Jesús yaycorgan juc wayiman. Saychömi discïpuluncuna ruwacuyargan say cebadillupita yachasishganta tantyasinanpä. \p \v 37 Saymi Jesús nergan: “Trïguta murog cäga \sc nogami \sc* caycä. \v 38 Say chacraga caycan intëru cay pasami. Say trïgu muroga caycan Tayta Diosninsipa wilacuyninta chasquicog runacunami. Say cebadilloga caycan Satanás munashganno cawag runacunami. \v 39 Say cebadilluta murog cäga Satanasmi caycan. Cosëchaga caycan juicio finalmi. Cosëchata shuntagcunaga caycan angilcunami. \p \v 40 “Cebadilluta shuntarcur ninaman gaycushgannömi juicio finalchöchöpis Satanás munashganno cawag runacunata infiernuman gaycongapä. \v 41 \sc Nogami \sc* angilnëcunata cachamushä jusalicasegcunata y jusalicogcunatapis shuntarcur infiernuman gaycuyänanpä. \v 42 Saychömi fiyupa wagar quiruntapis uchuyangapä. \v 43 Tayta Diosninsi munashganno cawagcunami isanga paypa naupancho car cushish cawayangapä. Nishgäta wiyag cäga shumag tantyacuyay.” \s1 Tayta Diospa naupanman chay imaycapitapis más ali cashganpita Jesucristo yachasishgan \p \v 44 Mastapis Jesús yachasergan: “Tayta Diospa naupanman chänansipä cashganga caynömi caycan. Juc runashi chacrapa purir tarergan saysica guellay pamparaycagta. Say guellayta tariycurshi cushicushpan yarpachacorgan: ‘¿Imatatä ruräman cay guellay nogapa cananpä?’ nir. Sayshi say guellayta cashgalanman pampaycur cushish aywar ranticorgan lapan imaycancunatapis. Say guellaywannashi rantergan guellay pamparaycashgan cag chacrata. Saynöpashi pamparaycag guellayta jorgur rïcu ricacorgan. Saynölami Tayta Diospa naupanman chayga cay pasacho imaycayog cashgansipitapis más cushicuypä caycan.” \p \v 45 Saynöpis Jesús nergan: “Tayta Diosninsipa wilacuyninta chasquicog runaga gori ranteg negocianti runanömi caycan. \v 46 Say runaga más alinnin cag gorita tariycorga wayintapis chacrantapis ranticun say gorita rantinan cash. Saynölami Tayta Diospa naupanman chayga más ali caycan cay pasacho imaycapitapis.” \s1 Juicio finalcho runacunata Tayta Diosninsi acrananpä cashganpita Jesucristo yachasishgan \p \v 47 Saynömi Jesús yapay cayno yachasergan: “Musyayashgayquinöpis lamarman redta jitarcur lapan casta pescädutami sariyan. \v 48 Nircurmi lamar cuchunman jorguyan saycho acrayänanpä. Saychömi micuna cagta canastaman winayan y mana micuna cagtanami jitariyan. \v 49 Pescäduta acrashgannölami juicio finalcho lapan runacunata acrananpä Tayta Diosninsi angilnincunata cachamonga. Saynömi ali runacunata raquenga jusalicur cawag runacunapita. \v 50 Jusalicur cawag runacunatami infiernuman gaycongapä. Saychömi fiyupa wagar quiruntapis uchuyangapä.” \s1 Jesucristupa discïpuluncunapis yachasiyänanpä cashgan \p \v 51 Sayno yacharcasirmi Jesús taporgan discïpuluncunata: “¿Cay yachasishgäcunata gamcuna tantyayanquicu?” nir. \p Sayno tapuptinmi: “Au, tantyämi, taytay” niyargan. \p \v 52 Saymi Jesús nergan: “Tayta Dios munashganno runacuna cawayänanpä yachasishgäcunata tantyarga waquin runacunata gamcunapis yachasiyanqui. Sayno yachaserga pirwapita maran cagcunata y sayrä churashgan cagcunata jorgarcamur garacognömi gamcunapis naupa cag yachasicuycunata y mushog yachasicuycunatapis yachaycäsiyanqui.” \s1 Nazaret marcacho Jesucristo wilacushgan \r (Marcos 6.1-6; Lucas 4.16-30) \p \v 53 Sayno yacharcasirmi Jesús saypita aywacorgan. \v 54 Marcanman charnami Tayta Diosninsipa wilacuyninta yachasergan sinagogacho. Saycho yachasiptinmi cushicuyashpan niyargan: “Sayno yachasinanpäga ¿maychötä payga yachacush? Saynöpis ¿imanöpatä payga milagrucunata ruran? \v 55 ¿Manacu payga carpintëro Josëpa surin caycan? Saynöpis paypa maman ¿manacu María? ¿Manacu paypa wauguincuna caycäyan Santiago, José, Simón y Judaspis? \v 56 Saynölami panincunatapis reguinsi. Sayno caycaptenga ¿maychötä yachacamush sayjinanpa yachaycunanpäga?” \p \v 57 Sayno nirmi Jesús yachasishgancunata chasquicuyargansu. Saymi Jesús nergan: “Waquin marcacunacho Diospa profëtanta chasquicuyaptinpis castancunawan marca mayincunaga manami chasquicuyansu.” \p \v 58 Sayno mana chasquicuyaptinmi juc ishcay milagrucunalata saycho rurargan. \c 14 \s1 Juan Bautistata Herodes wanusishgan \r (Marcos 6.14-29; Lucas 9.7-9) \p \v 1 Say wisanmi Galilea provinciapa mandagnin Herodista runacuna wilayargan Diospa wilacuyninta wilacur y milagruta rurar Jesús puriycashganta. \v 2 Saymi ashmaynincunata Herodes nergan: “Say runaga Juan Bautistami cawarimush canga. Cawarimush carmi munayyog caycan milagrucunata sayno rurananpä.” \p \v 3-4 Juan Bautista manarä wanuptinmi Herodisga wauguin Felipipa warmin Herodiasta suwargan warmin cananpä. Sayno suwash captinmi Juan Bautista nergan: “Wauguiquipa warminta suwamushpayqui jusalicushcanquimi.” Sayno nishganpitami Juan Bautistata Herodes carcilman wichgasergan. \p \v 5 Tayta Diosninsipa profëtan Juan cashganta lapan runacuna niyaptinmi Herodisga wanusiyta munarpis mansarergan. \v 6 Saypita Herodispa diancho fiesta captinmi Herodiaspa jipash wawan tushorgan lapan gayasishgancunapa naupancho. Shumag tushushganta ricarmi Herodes selläma cushicorgan. \v 7 Saymi say jipashta nergan: “Imatapis manacamashgayquitami puestupäshayquipä.” \p \v 8 Sayno niptinmi say jipashga maman yachasishgannöla Herodista nergan: “Plätuwan Juan Bautistapa umanta goycamay.” \p \v 9 Sayta manacuptinmi rey Herodes fiyupa laquicorgan. Juanta wanusiyta mana munarpis gayasishgancunapa naupancho say jipashta promitish carmi wardiata cachargan Juanpa umanta rogurir say jipashta goycunanpä. \v 10 Saymi carcilman wardia aywaycur Juanta wanusergan. \v 11 Nircurna umanta roguriycur plätuwan apaycur jipashta entregargan. Chasquircurnami jipashga mamanta entregaycorgan. \v 12 Sayno rurashganta wiyaycurmi Juanpa discïpuluncuna aywar ayanta shuntacuyargan pampayänanpä. Saypitanami Jesusta wilayargan Juanta wanusiyashganta. \s1 Pisga waranga runacuna micuyänanpä milagruta Jesucristo rurashgan \r (Marcos 6.30-44; Lucas 9.10-17; Juan 6.1-14) \p \v 13 Saypitanami Herodes musyargan milagrucunata rurar Jesús puriycashganta. Herodes musyashganta wiyaycurmi büquiman wisarcushpan Jesús sunyagninman aywacorgan. Japalan aywacuptinpis runacuna musyayargan mayman aywaycashgantapis. Saymi chaquilapa aywayargan Jesusta tariyashganyag. \v 14 Büquipita urarcurnami Jesús tarergan asca runacuna saycho shuyacuycagta. Paycunata ricaycurmi Jesús cuyapashpan sayman apayashgan gueshyagcunata aliyäsergan. \p \v 15 Pasa tardiyaptinnami Jesusta discïpuluncuna niyargan: “Caychöga manami imapis cansu runacunata garanansipä. Tardina caycaptenga lapan runacuna aywacuyäsun cercacho cag marcacunapa micuyta rantiyänanpä.” \p \v 16 Sayno niptin Jesús nergan: “Manami paycunaga micuy asheg aywayanmansu. Paycunataga gamcuna garayay.” \p \v 17 Sayno niptinmi discïpuluncuna niyargan: “Pisga tantawan ishcay pescädulami mircapäcuna caycan, taytay.” \p \v 18 Saymi Jesús nergan: “Say mircapayquita apayämuy.” \p \v 19 Nircur discïpuluncunata Jesús nergan runacunata pashpaman jamasiyänanpä. Saypitanami pisga tantatawan ishcay pescäduta aptarcur Jesús ciëlupa ricärishpan Tayta Diosta manacur agradëcicorgan. Nircurna paquircur paquircur discïpuluncunata macyargan lapan runacunata aypuyänanpä. \v 20 Saymi lapan micuyargan pacha junta. Nircurna pusupacuyashgancunata discïpulucuna shuntayargan chunca ishcay (12) canasta juntata. \v 21 Saycho micogcunaga cayargan pisga warangano (5,000) runacuna, warmicunata y wamracunata mana yupaylapa. \s1 Yacu jananpa Jesucristo aywashgan \r (Marcos 6.45-52; Juan 6.15-21) \p \v 22 Saypitana discïpuluncunata Jesús nergan büquiman wisarcur wac simpaman naupayänanpä. Discïpuluncuna aywacuyaptinmi saycho cag runacunata despachacur Jesús quëdacorganrä. \v 23 Nircurnami jircaman wisargan Tayta Diosta manacunanpä. Saycho manacuycaptinmi pasa sacaycarganna. \v 24 Sayyäga büquiwan naupagcuna carutanami aywaycäyargan. Sayta aywaycäyaptinna yacuta vientu fiyupa sharcasimorgan. \p \v 25 Saypita walpa wagay hörano caycaptinna yacu jananpa Jesús aywargan discïpuluncuna cagman. \v 26 Yacu jananpa aywaycagta ricaycurmi discïpuluncuna fiyupa mansacar gaparäyargan: “¡Achachalay! ¡Almachä yacu jananpa shamuycan!” niyashpan. \p \v 27 Sayno mansacäyaptinmi Jesús nergan: “¡Ama mansayämaysu! Nogami caycä.” \p \v 28 Saymi Pedro nergan: “Rasunpaypa gam carga nogapis yacu jananpa gam cagman shamunäpä niycalämay, taytay.” \p \v 29 Sayno niptin Jesusga nergan: “Shamuy, ari.” \p Sauraga büquipita yargurir yacu jananpa Jesús cagman Pedro aywargan. \v 30 Aywaycashganchömi fiyupa vientu yacuta jananman pulchagyäsiptin segaypa mansacargan. Talpucarnami gaparargan: “¡Salvaycalämay, taytay!” nir. \p \v 31 Sayno niptinmi Jesús jucla maquinpita sutarcur nergan: “¡Yäracuyniynag runa! ¿Imanirtä yäracamanquisu?” \p \v 32 Saypita büquiman wisarcuyaptin vientupis chawarganna. \v 33 Sayta ricaycurmi büquicho caycagcuna Jesuspa puntanman gongurpacuycur niyargan: “¡Rasunpaypami Tayta Diospa surin gam caycanqui, taytay!” \s1 Genesaretcho gueshyagcunata Jesucristo aliyäsishgan \r (Marcos 6.53-56) \p \v 34 Galilea gochata simparcurnami chäyargan Genesaret pampaman. \v 35 Sayman Jesús chashganta musyaycurmi gueshyagcunata runacuna may-say marcacunapitapis apayargan. \v 36 Say apayashgan gueshyagcunami Jesusta ruwacuyargan mödananpa cuchulantapis yataycunanpä. Sayno ruwacur yataycogcuna aliyäyarganmi. \c 15 \s1 Runacuna lutancunata yarpar jusayog ricacuyashganpita Jesucristo yachasishgan \r (Marcos 7.1-23) \p \v 1 Saypitanami fariseucuna y Moisés guelgashgan leycunata yachasegcuna Jerusalenpita shayämorgan Jesusta tapuyänanpä. Chaycurnami Jesusta tapuyargan: \v 2 “¿Imanirtä discïpuluyquicuna unay runacunapa costumbrincunata mana cäsur micuyänanpä maquincunata maylacuyansu?” \p \v 3 Sayno niyaptin paycunatapis Jesús nergan: “Gamcunapis ¿imanirtä Tayta Diosninsipa palabranta cumpliyänayquipa trucanga say costumbrilayquicunata más cumpliyanqui? \v 4 Tayta Diosninsipa palabranchöga caynömi nican: \q1 ‘Mamayquitawan taytayquita ali ricanqui. \q1 Pipis mamanta o taytanta maldicionag cäga wanusish casun.’\x * \xo 15:4 \xt Éxodo 20.12; 21.17; Levítico 20.9; Deuteronomio 5.16\x* \m \v 5-6 Mamayquitawan taytayquita ali ricayänayquipä niptinpis gamcunaga manami yanapaycäyanquisu. Saymi runacunata yachaycäsiyanqui: ‘Tayta Dioslapämi imaycäpis caycan’ nerga mamantawan taytanta manana yanapänanpä. Sayno yachasirmi gamcunaga Tayta Diosninsipa palabranta manacagman churaycäyanqui. \v 7 ¡Ishcay cära runacuna! Gamcuna sayno cayänayquipä cashganta musyarmi Santu Espíritu profëta Isaiasta tantyasergan. Saymi pay cayno guelgargan: \q1 \v 8 ‘Cay runacunaga janan shongulami: “Tayta Dios, Tayta Dios” nicäyäman. \q1 Saynöpis manami lapan shongunwansu nogata chasquicayäman. \q1 \v 9 Paycunaga wilacuynëta yachasiyänanpa trucanga runacunapa costumbrilantami yachaycäsiyan. \q1 Sayno captinmi adorayämaptinpis paycunata cäsupäshäsu.’ ”\x * \xo 15:9 \xt Isaías 29.13\x* \p \v 10 Nircurnami runacunata gayaycur Jesús nergan: “Cay nishgäcunata lapayqui shumag tantyacuyay. \v 11 Manami imatapis micushganpitasu pipis jusayog ricacun, sinöga lutancunata parlashganpitami.” \p \v 12 Saymi discïpuluncuna Jesusta niyargan: “Sayno niptiqui fariseo runacuna fiyupami rabiacuyash.” \p \v 13 Sayno wilayaptinmi Jesús nergan: “Paycuna ima nishgantapis ama chasquipäyaysu. Chacrapita mana ali jachacunata luquir jitarishgannömi paycunatapis Tayta Diosninsi juzgar naupanpita gargongapä. \v 14 Paycunaga yachag-tucurpis gapranömi caycäyan. Gapra mayinta gapra pushar ishcan pözuman jegayashgannömi paycunapis y yachasishgancunata chasquipagcunapis infiernuman gaycush cayangapä.” \p \v 15 Sayno niptinmi Pedro nergan: “Ima micuyta micurpis jusaynag cashganta y lutancunata rimar jusayog cashganta tantyaycasilämay, taytay.” \p \v 16 Saymi Jesús nergan: “¿Gamcunapis manacu tantyayanquirä? \v 17 Imata micushgansipis manami jusayogyäsimansisu, sinöga micurcushga päsacunlami. \v 18 Shonguncho lutancunata yarpachacurmi isanga pipis jusayog ricacun. Sayno carmi runa lutanta riman y lutanta ruranpis. \v 19 Runacunaga shonguncho lutancunata yarpachacurmi runa mayinta wanusiyan, suwacuyan, lulacuyan y runa mayintapis ashliyan. Saynöpis adulteriucho cayan, runacuna chinëru cayan y warmicunapis waynäcuyan. \v 20 Saycunata rurarmi runacuna jusayog ricacuyan. Sayno captenga manami micuycunata micursu o maquinsita mana awicuylapa micursu jusayog ricacunsi.” \s1 Mana Israel warmi Jesucristuman yäracushgan \r (Marcos 7.24-30) \p \v 21 Saypitanami Jesús aywargan Tiro y Sidón provinciacunaman. \v 22 Say marcacunachömi Cananea\f + \fr 15:22 \ft Cananea runacunaga mana Israel runacunami cargan.\f* runacuna täyargan. Saymi juc Cananea warmi Jesús cagman aywaycur ruwacorgan: “¡Rey Davidpa castan Jesús, cuyapaycalämay! ¡Warmi wawätami supay löcayäsish!” nir. \p \v 23 Sayno niptin Jesús manami imatapis parlacorgansu. Saymi discïpuluncuna Jesusta niyargan: “Segaypa gaparashpan tagay warmega umansitapis nanäsinnachä. Jucla aywacunanpä niyculay, taytay.” \p \v 24 Sayno niyaptinmi say warmita Jesús nergan: “Tayta Diosninsi cachamash Israel runacunalata yanapänäpämi. Paycunaga ogracash uyshanömi caycäyan.” \p \v 25 Sayno niptinmi say warmi Jesuspa puntanman gongurpacuycur nergan: “¡Ama fiyu caysu! ¡Yanapaycalämay ari, taytay!” \p \v 26 Sayno ruwacuptinmi Jesús nergan: “Israel mayëcunatarämi yanapäshä. Gamcunata yanapaptëga canman wamracunapa tantanta guechurir algucunata jitapaycognömi.” \p \v 27 Sayno niptin warmi nergan: “Au, taytay. Sayno captinpis ämun pusupacushgantami alguncunapis micuyan.” \p \v 28 Saymi Jesús nergan say warmita: “¡Lapan shonguyquiwan sayno yäracamashgayqui alimi caycan! Sayno yäracamashgayquipitami wawayqui cachacashgana caycan.” \p Say hörami say warmipa wawan cachacargan. \s1 Gueshyagcunata Jesucristo aliyäsishgan \p \v 29 Saypita aywacurnami Jesús chargan Galilea gocha cuchunman. Nircurnami juc jircanninman wisarcur saycho jamacorgan. \v 30 Saymi Jesús cagman asca runacuna shuntacäyargan. Sayno shuntacarmi apayargan puriyta mana puëdeg wegrucunata, gapracunata, macllucunata, parlayta mana puëdegcunata y waquin gueshyawan gueshyagcunatapis. Paycunatami Jesús lapanta aliyäsergan. \v 31 Sayno aliyäsishganta ricaycurmi runacuna fiyupa cushicuyashpan niyargan: “Cananga upacuna parlayannami, macllucunapis aliyaycäyannami, puriyta mana puëdeg wegrucunapis puriyannami y gapracunapis ricayannami.” Sayno nirmi Israel runacuna adorayashgan Tayta Diosta paycunapis alabayargan. \s1 Chuscu waranga runacuna micuyänanpä milagruta Jesucristo rurashgan \r (Marcos 8.1-10) \p \v 32 Saypitanami discïpuluncunata gayaycur Jesús nergan: “Cuyapämi caycho nogansiwan caycag runacunata. Paycuna quimsa junagnami nogansiwan caycho caycäyan micuyta mana yawaylapa. Micönila wayincunapa cuticuyänanpä niptëga aywaycäyaptilannami vëtapis sarenga imanga.” \p \v 33 Sayno niptinmi discïpuluncuna niyargan: “¿Sunyag jircacho caycarga maychörä tariycushwan micuyta caysica runacuna micuyänanpäga, taytay?” \p \v 34 Sayno niyaptinmi paycunata Jesús taporgan: “¿Aycalatä tantayqui caycan?” \p “Ganchis tantawan juc ishcay pescädulami caycan, taytay” niyargan. \p \v 35 Sayno niyaptinmi lapan runacunata nergan jamacuyänanpä. \v 36 Jamaycuyaptinnami pescädutawan ganchis tantata aptarcur Tayta Diosta Jesús manacur agradëcicorgan. Nircurnami paquircur paquircur discïpuluncunata macyargan paycuna aypucuyänanpä. \v 37 Saymi lapan micuyargan pacha junta. Pusushgancunatanami shuntayargan ganchis canasta juntata. \v 38 Saycho micogcunaga cayargan warmicunata wamracunatapis mana yupaylapa chuscu waranganömi (4,000). \v 39 Saypitanami büquiman wisarcur discïpuluncunawan Jesús aywacuyargan Magdala partiman. \c 16 \s1 Milagrutarä Jesucristo rurananta munayashgan \r (Marcos 8.11-13; Lucas 12.54-56) \p \v 1 Magdala partiman chaycuyaptinmi fariseo y saduceo runacuna aywaycur Jesusta niyargan: “Tayta Diosninsi rasunpaypa cachamushushgayquita musyayänäpä mä ima milagrutapis ruray.” \p \v 2 Saymi Jesús nergan: “Inti jegashgan höra pucutay garwashtaptin gamcuna niyanqui: ‘Warayga usyangami.’ \v 3 Saynöpis segaypa pucutaraycar pasa waraptin gamcuna niyanqui: ‘Canan junäga tamyangami.’ Saycunata tantyaycarga ¿imanirtä tantyayanquisu Tayta Diosninsi cachamashganta? \v 4 Gamcunaga manami rasunpaypasu Tayta Diosman yäracuyanqui. Saymi pay cachamashganta criyinayquipä milagruta ruranätarä munaycäyanqui. Munayashgayquinöga manami milagruta rurashäsu. Saypa trucanga Tayta Dios juc milagrutarämi ruranga profëta Jonasta pescädupa pachancho caycashganpita yargasimur milagruta rurashganno.”\f + \fr 16:4 \ft Jatuncaray pescädupa pachancho quimsa junag caycashganpita Jonás cawaycar yargamushgannömi Jesucristupis quimsa junag pamparaycashganpita cawarircamur sharcamush.\f* \p Sayno nisquirmi saypita Jesús aywacorgan. \s1 Fariseucunapa yachasicuyninta mana chasquicuyänanpä Jesucristo yäsishgan \r (Marcos 8.14-21) \p \v 5 Galilea gochata simpaycäyashganchömi Jesuspa discïpuluncuna yarparcuyargan mircapanpä tantata mana apayashganta. \v 6 Saymi Jesús nergan: “Fariseo y saduceo runacunapa levadüranta cuidä chasquicuyanquiman.” \p \v 7 Sayno niptin discïpuluncuna quiquinpura niyargan: “Tantata mana mircapacamushgansipitami sayno nicämansi.” \p \v 8 Sayno parlaycäyashganta tantyarmi Jesús nergan: “¡Yäracuyniynag runacuna! ¿Imanirtä parlaycäyanqui tantata mana apayämushgayquipita? Manami tantapitasu parlaycä. \v 9 ¿Manacu yarpäyanqui pisga tantalapita pisga waranga (5,000) runacuna micuyänanpä milagruta rurashgäta? ¿Manacu yarpäyanqui pusog tantata say junag ayca canastata shuntayashgayquitapis? \v 10 Saynöpis ¿manacu yarpäyanqui ganchis tantalapita chuscu waranga (4,000) runacuna micuyänanpä milagruta rurashgäta? ¿Manacu yarpäyanqui pusog tantata say junag ayca canastata shuntayashgayquitapis? \v 11 Sayno caycaptenga manami tantapitasu parlaycä. Nogaga parlaycä fariseo y saduceo runacunapa levadüranpita cuidacuyänayquipämi.” \p \v 12 Levadüraman ituycasilar sayno niptinmi discïpuluncuna tantyayargan fariseucunapa y saduceucunapa yachasicuyninta mana chasquipäyänanpä. \s1 Jesucristoga Tayta Dios cachamushgan Cristo cashganta Pedro nishgan \r (Marcos 8.27-30; Lucas 9.18-21) \p \v 13 Cesarea de Filipos distrïtupa caseriuncunaman chaycurmi discïpuluncunata Jesús taporgan: “¿Pï cashgätatä \sc nogapä \sc* runacuna yarpäyan?” nir. \p \v 14 Sayno tapuptin discïpuluncuna niyargan: “Waquin runacunaga niyan Juan Bautista cashgayquitami. Waquinnami niyan profëta Elías cashgayquita. Waquinnami niyan profëta Jeremías cashgayquita. Y waquinnami niyan maygan profëtapis cawarimush cashgayquita.” \p \v 15 Sayno niyaptin paycunata Jesús taporgan: “Gamcunaga ¿pï cashgätatä yarpäyanqui?” \p \v 16 Saymi Simón Pedro nergan: “Gamga Tayta Dios cachamushgan Cristumi canqui, taytay.” \p \v 17 Saymi Jesús nergan: “Alitami nishcanqui, Jonaspa surin Simón. Sayno ninayquipäga manami runasu tantyasishushcanqui, sinöga ciëlucho caycag Taytämi. \v 18 Gamta në Pedro\f + \fr 16:18 \ft Pedro nishganga rumi ninanmi.\f* cashgayquita. Cay rumi jananchömi iglesiäta sharcasishä. Say iglesiataga Satanaspis ni supaycunapis manami vinciyangasu. \v 19 Gamta goycushayqui gloria puncupa llävinpa wawancunata. Saymi cay pasacho lläviptiqui gloriachöpis llävish canga. Cay pasacho quichaptiquega gloriachöpis quichashmi canga.” \p \v 20 Sayno nircurmi discïpuluncunata Jesús nergan: “Gamcuna pitapis ama wilapäyaysu Tayta Diosninsi cachamushgan Cristo cashgäta.”\f + \fr 16:20 \ft Say wisan Israel runacuna yarpäyargan Cristuta Tayta Dios cachamuptin Roma runacunata Israel nacionpita gargunanpä cashgantami. Sayno yarpäyaptinpis Jesucristo manami guërrata rurananpäsu shamush, sinöga nogansi-raycu cruzcho wanunanpämi. Saymi discïpuluncunata nergan Cristo cashganta pitapis mana wilapäyänanpä. Wanushganpita cawarircamurmi isanga nergan pï-maytapis wilapäyänanpä (San Mateo 17.9; 28.19).\f* \s1 Wanunanpä cashganta Jesucristo wilacushgan \r (Marcos 8.31–9.1; Lucas 9.22-27) \p \v 21 Saypitanami discïpuluncunata Jesús wilapargan Jerusalenman aywaptin Israel mayor runacuna, mandag cüracuna y Moisés guelgashganta yachasegcuna chiquir nacasiyänanpä cayashganta. Saynölami wilapargan wanusiptinpis quimsa junagta cawarimunanpä cashganta. \p \v 22 Sayno niptinmi jucläman gayaycur Pedro olgutupar nergan: “Tayta Dios cachamushgan Cristo caycarga ¿imanirtä sayno parlaycanqui? Sayno päsashunayquitaga ama cachapaysu.” \p \v 23 Sayno niptinmi Jesús tantyargan Pedro sayno parlananpä Satanás yarpayta goshganta. Saymi Pedruta Jesús nergan: “¡Naupäpita witicuy, Satanás! Sayno michämashpayquega manami munanquisu Tayta Diosninsi munashganta ruranäta, sinöga yarpashgayquinöla cananta munarmi sapata churapaycämanqui.” \p \v 24 Nircur discïpuluncunata Jesús nergan: “Pipis discïpulö cayta munarga shongun yarpashganno jusalicur ama cawasunsu. Saypa trucanga imano nacarpis noga munashgänöla imaypis cawasun. \v 25 Noga munashgäno cawananpa trucan quiquin munashganno cawagcunaga infiernuman gaycushmi cayangapä. Ima nacaycho carpis noga munashgäno cawagcunami isanga gloriaman chäyangapä. \v 26 Infiernuman gaycush cananpä caycaptenga ¿imapätä välin mayjina rïcu cashganpis? Mayjina rïcu carpis manami rïcu cashgalanwanga salvacionta rantiyangasu. \v 27 Angilnëcunawan y Taytäpa munayninwan \sc noga \sc* cutimurmi runacuna alita rurayashganpita premiuta goshä y mana alita rurayashganpita juzgashäpä. \v 28 Manarä wanurmi waquinniqui \sc nogata \sc* ricayämanquipä lapanpäpis munayyog cashgäta.” \c 17 \s1 Altunnin jircacho Jesucristo chipipiycag ricacushgan \r (Marcos 9.2-13; Lucas 9.28-36) \p \v 1 Saypita sogta junagtami Pedruta, Santiaguta y Santiagupa wauguin Juanta pushacurcur Jesús wisargan sunyag jircaman. \v 2 Saychömi paycuna ricaycäyaptin Jesuspa cäran intinörä chipipergan. Mödananpis segaypa yurag ricacur empañayparä asicyargan. \v 3 Saychömi ricayargan Moiseswan Elías yuriparcur Jesuswan parlaycäyagta. \p \v 4 Saymi Jesusta Pedro nergan: “Alipärä nogacuna cayman shayämushcä, taytay. Cananga rurayäshä quimsa suclata: jucta gampä, jucta Moisespä y jucta Eliaspä.” \p \v 5 Sayno Pedro parlapaycaptinmi chipipiycag pucutay paycunata sapacurcorgan. Saymi pucutay rurinpita Tayta Dios nimorgan: “Payga cuyay surëmi. Noga munashgäno lapanta ruraptinmi cushish caycä. ¡Pay nishushgayquicunata cäsucuyay!” \p \v 6 Sayno nimogta wiyaycurmi discïpuluncunaga pasaypa mansacäyashpan pampaman lätacuycuyargan. \v 7 Sayno lätaraycäyaptinmi paycunata yataycur Jesús nergan: “Ama mansacäyaysu. Sharcuyay.” \v 8 Sayno niptin nuquircuyänanpäga Jesús japalannami caycänä. \p \v 9 Jircapita cutimurmi paycunata Jesús nergan: “Jircacho ricashgayquita pitapis ama wilapäyanquiräsu wanushgäpita \sc noga \sc* cawarimushgäyag.” \p \v 10 Saypitanami discïpuluncuna Jesusta tapuyargan: “Moisés guelgashgan leycunata yachasegcuna niyan Cristo shamunanpä puntata Eliasrä shamunanpä cashgantami. Sayno nicaptenga ¿imanirtä Elías shamunräsu?” \p \v 11-12 Sayno niyaptinmi Jesús nergan: “Elías yapay shamunanpä cashganta niyashgannölami Elías mayna shamush. Elías shamur wilacuptinpis manami runacuna chasquicuyashgasu wilacushganta. Chasquicuyänanpa trucanga payta chiquirmi wanusiyash. Saynölami runacuna \sc nogatapis \sc* chiquimar wanusiyämangapä.”\f + \fr 17:11-12 \ft Juan Bautista Jesuspä wilacuptinmi cumplish Elías shamunanpä Tayta Diospa palabrancho guelgarashgan. Eliaspita y Juan Bautistapita masta musyanayquipä liyinqui Malaquías 3.1; 4.5-6; San Mateo 11.14; San Lucas 1.17; San Juan 1.21.\f* \p \v 13 Jesús sayno niptin discïpulucuna tantyayargan Juan Bautistapä parlaycashganta. \s1 Wanuy gueshyawan gueshyaycag magtata Jesucristo cachacäsishgan \r (Marcos 9.14-29; Lucas 9.37-43a) \p \v 14 Jircapita cutimurmi runacuna shuntacäyashganman Jesús chargan. Saychömi Jesuspa puntanman gongurpacuycur juc runa ruwacur nergan: \v 15 “Surëta cachacaycasilay, taytay. Payta wanuy gueshya sariptinmi ninamanpis yacumanpis jegan. \v 16 Discïpuluyquicunaman apamuptëpis manami cachacäsiyta camäpacuyashgasu.” \p \v 17 Sayno niptin Jesús nergan: “¡Yäracuyniynag jusasapa runacuna! ¿Imayyagrä gamcunawan caycäshä? Mä apamuy say magtata.\f + \fr 17:17 \ft Waquenga “magtata” ninanpa trucanga “mözuta” niyanmi.\f*” \p \v 18 Naupanman apaycaptinmi say magtata nacaycäseg supayta Jesús olgutupargan. Olgutupaycuptinmi supayga jinan höra magtapita yargurir aywacorgan. Say hörapitanami magta sänuna ricacorgan. \p \v 19 Saypitanami quiquilancuna caycar discïpuluncuna Jesusta tapuyargan: “¿Imanirtä nogacuna garguyta camäpacuyashcäsu say supayta?” niyashpan. \p \v 20 Saymi paycunata Jesús nergan: “Janan shongula Tayta Diosman yäracurmi gamcunaga garguyta camäpacuyashcanquisu. Ñäbuspa murunno tacshalapis yäracuyniqui captenga manami imapis ajasu gamcunapä canga. Tagay jircata witicunanpä niyaptiquipis witicunmanmi. \v 21 [Sayno captinpis cayno cag supaycunaga yarguyan ayunashpansi Tayta Diosta manacushgarämi.]” \s1 Wanunanpä cashganta Jesucristo yapay wilacushgan \r (Marcos 9.30-32; Lucas 9.43b-45) \p \v 22 Galilea provinciacho discïpuluncunawan purirmi Jesús nergan: “Juc runami \sc nogata \sc* entregamanga chiquimagnëcunapa maquinman. \v 23 Sayno captinpis wanusimashganpita quimsa junagtami cawarimushäpä.” \p Sayno niptinmi discïpuluncuna fiyupa laquicuyargan. \s1 Templupä impuestuta Pedro pägashgan \p \v 24 Saypitanami Capernaumman discïpuluncunawan Jesús chäyargan. Saychömi templupä impuesto cobragcuna Pedruta tapuyargan: “¿Jesusga manacu pägan templunpä impuestuta?” nir. \p \v 25 Sayno tapuyaptinmi Pedroga nergan: “Au, päganmi.” \p Sayno nishpanmi Jesús caycashgan cag wayiman aywargan tapunanpä. Manarä tapuptinmi Jesús nergan: “¿Imaninquitä Simón? Nación mandag reycuna ¿pitatä impuestuta cobrayan? ¿Surincunatacu o munaynincho caycag jäpa runacunatacu?” \p \v 26 Sayno tapuptinmi Pedro nergan: “Munaynincho cag jäpa runacunatami impuestutaga cobrayan, taytay.” \p Sayno niptin Jesús nergan: “Sauraga nación mandagpa surin impuestuta mana pägashgannömi nogapis, Tayta Diospa surin car, templunpä impuestuta pägämansu. \v 27 Sayno captinpis cobragcuna mana rabiacuyänanpä gochaman aywar anzuëluyquiwan pescäduta sarimuy. Punta cag pescäduta sarimushgayquipa shiminchömi guellay caycangapä. Say guellaywan nogapita y gampitapis impuestuta pägaycuy.” \c 18 \s1 Wamrano nogansipis canansipä Jesucristo tantyasishgan \r (Marcos 9.33-37; Lucas 9.46-48) \p \v 1 Juc cutimi discïpuluncuna Jesusta tapuyargan: “Lapanpis munayniquichöna captin ¿maygäcunatatä churayämanqui más mandag cayänäpä, taytay?” \p \v 2 Sayno tapuyaptinmi juc wamrata naupanman Jesús gayargan. \v 3 Nircurmi discïpuluncunata nergan: “Wamracuna mandag cananpä mana yarpachacushganno gamcunapis ama yarpachacuyaysu mandag cayänalayquipäga. Mandag cayänalayquipä yarpachacorga Tayta Diospa naupanman manami chäyanquipäsu. \v 4 Yanapäcog canayquipä yarpachacuyaptiquega Tayta Diospa naupancho mandag cayänayquipämi churayäshayquipä. \v 5 Saynöla maygayquicunapis cay wamratano mana cuentash cagcunata chasquicorga nogata chasquicamagnömi caycäyanqui. \s1 Jusaman pitapis mana tunisinansipä Jesucristo tantyasishgan \r (Marcos 9.42-48; Lucas 17.1-2) \p \v 6 “Tayta Diosman yäracogta cuidä pitapis jusalicasiyanquiman. Jusaman tunisicogcunataga más alimi canman mulïnu rumita cuncanman sheguparcur lamarman garpuriyaptinpis. \v 7 Sayno captinpis jusalicasicog runaga imaypis cangami. ¡Paycunaga juicio finalcho fiyupami laquicuyangapä! \p \v 8 “Sayno cananpä caycaptenga maquiqui o chaquiqui jusalicasishuptiqui cusurir jitariycuy. Imaypis mana upeg ninaman ishcay chaquiyog o ishcay maquiyog gaycush canayquipa trucanga más alimi canman juc chaquiyoglapis o juc maquiyoglapis Tayta Diosninsipa naupanman chaptiqui. \v 9 Saynöla nawiquipis jusalicasishuptiquega ogtirir jitariycuy. Ishcan nawiyog infiernuman gaycush canayquipa trucanga más alimi canman wiscu nawilapis Tayta Diosninsipa naupanman chaptiqui. \p \v 10 “Tayta Diospa naupancho caycag angilcunami payman yäracogcunata imay hörapis ricaycan. Sayno caycaptenga payman yäracogcunata manacagman ama churayaysu. \v 11 [Runacuna jusalicushganpita salvanäpämi Tayta Diosninsi cachamash.] \s1 Ogracash uyshaman tincusiypa Jesucristo yachasishgan \r (Lucas 15.3-7) \p \v 12 “Pipis pachac (100) uyshanpita jucta ograycorga ¿manacu waquin cagta juc pasaman aylurcur jucla aywan ashimunanpä? \v 13 Tariycorga fiyupami cushicun. Manami saynöga cushicunsu mana ogracag uyshancunapäga. \v 14 Saynölami ciëlucho caycag Tayta Diosninsi munansu payman yäracogcuna ni juclaylapis ogracänanta. \s1 Imaypis perdonanacunansipä Jesucristo tantyasishgan \r (Lucas 17.3) \p \v 15 “Tayta Diosman yäracog mayiqui manacagta jitapäshushpayqui contrayqui sharcuptin, perjuiciuta rurashuptiqui, lulapäshuptiqui puntata japalanwan parlanqui jusalicuycashganta tantyasinayquipä. Tantyasiptiqui chasquicuptenga perdonanqui. Sayno perdonarga alitami ruraycanqui. \v 16 Tantyasiptiquipis mana chasquishuptiquega ishcay o quimsa yäracog mayiquita pushanqui jusalicuycashganta tantyasiyänanpä. \v 17 Paycunatapis mana cäsucuptenga lapan yäracog mayiquicuna shuntacäyashganman pushaycur tantyasiyanqui jusalicuycashganta. Saychöpis mana cäsucuptenga gampis y lapan yäracog mayiquicunapis paywan amana shuntacäyaynasu. Payga jusasapano y runacuna chiquishgan impuesto cobrag runanömi caycan. \p \v 18 “Sayno mana cäsucogcunata corrigiyänayquipä munayyogmi gamcuna caycäyanqui. \v 19 Yapaypis gamcunata në: Juc ishcayla carpis Tayta Diosta manacuptiquega paymi yanapäshunqui munashganta ruranayquipä. \v 20 Juc ishcayla carpis Diosta manacuyänayquipä nogapa jutëcho shuntacäyaptiquega gamcunawanmi caycäshä.” \s1 Imaypis perdonanacur cawanansipä Jesucristo yachasishgan \p \v 21 Sayno yachasiptinmi Pedro taporgan: “Pipis rabianäsimaptenga ¿ayca cutitä perdonäman, taytay? ¿Ganchis cutisurä?” \p \v 22 Sayno tapuptinmi Jesús nergan: “Manami ganchis cutilasu perdonanquiman, sinöga perdonta manacushuptiquega ayca cutipis perdonanqui. Saynöla ayca cuti rabianäsishuptiquipis ama yarparaycanquisu.” \p \v 23 Saypitanami Jesús nergan: “Juc nación mandag runapashi cargan asca yanapagnin runacuna. Say yanapagnincunatashi say mandag nergan cuentata goyänanpä. \p \v 24 “Sayno cuentata manaptinshi jagan runata apayargan. Say runaga yupaytapis mana atipaypäshi\f + \fr 18:24 \ft Griëgucho nican chunca waranga (10,000) talentucuna jagan cashganta. Mayjina rïcu carpis manami pipis aypäsinmansu cargan say guellayta pägananpä.\f* say mandagpa jagan cargan. \v 25 Jaganta pägananpä mana aypäpacuptinshi ashmaynincunata say mandag nergan: ‘Cay runata, warminta, surincunata y imaycancunatapis ranticuyay. Ranticurcurna guellayta apayämunqui jagäpita.’ \v 26 Sayno niptinshi say runaga gongurpacuycur ruwacorgan: ‘Taytay, ama ari ranticaycamaysu. Imanöpapis jagayquitaga pägaycushayquicher’ nir. \v 27 Sayno ruwacuptinshi say mandag cuyapashpan lapan jaganta perdonar manana ranticorgannasu. \p \v 28 “Sayno perdonarcuptin aywacuycashganchöshi say runa tincorgan juc arog mayinwan. Say arog mayenga pachac (100) denariushi\f + \fr 18:28 \ft Juc denarioga juc jornalpa chaninmi cargan.\f* jagan cargan say aywaycag runapa. Sayshi aywaycag runaga cuncapita aptacurcorgan: ‘¡Jagäta pägamay!’ nishpan. \v 29 Sayno ruraptinshi arog mayenga gongurpacuycur ruwacorgan: ‘Jagayquitaga pägayculäshayquicher, taytay. Ichiclata shuyaycalämay, ari’ nishpan. \v 30 Sayno ruwacuptinpis manashi arog mayinta perdonayta munargansu. Saypa trucanga carcilmanshi wichgasergan jaganta pägashganyag. \p \v 31 “Sayno rurashganta ricaycurshi waquin arog mayincunaga fiyupa rabianäyargan. Sayshi mandagman aywar wilayargan say perdonashgan runa arog mayinta carcilman wichgasishganta. \v 32 Sayshi say perdonashgan runata gayaycasir say mandag nergan: ‘¡Mana cuyapäcog runa! ¿Manacu yarpanqui sayjinanpa jagä captiquipis ruwacamaptiqui lapanta perdonashgäta? \v 33 Sayno perdonaycaptëga ¿imanirtä gamga arog mayiquita perdonashcanquisu?’ \v 34 Sayno fiyupa rabiacurshi say mandag carcilman quiquintapis wichgasergan. Saychömi wardia castigargan say mandagpa jaganta pägananyag.” \p \v 35 Sayno wilaparcurmi Jesús nergan: “Runa mayiquicunata lapan shonguyquiwan mana perdonayaptiquega gamcunatapis Tayta Diosninsi manami perdonayäshunquipäsu.” \c 19 \s1 Majayogcuna mana raquicänanpä Jesucristo yachasishgan \r (Marcos 10.1-12) \p \v 1 Sayno yacharcasirmi Galilea provinciapita aywar Jordán mayupa wac simpanpa Jesús tumargan Judea provinciaman chänanpä. \v 2 Say quinranpa puriptin asca runacunami guepanta aywayargan. Saychömi gueshyagcunatapis Jesús aliyäsergan. \p \v 3 Saymanmi fariseo runacuna aywaycur lutanta parlasinan cash ali shimilanpa Jesusta tapuyargan: “¿Ima achäquilapis warminpita runa raquicanmancu o manacu?” nir. \p \v 4 Sayno tapuyaptinmi Jesús nergan: “¿Manacu gamcuna liyiyashcanqui Tayta Diosninsipa palabranta? Saycho nican olguta warmita Tayta Dios camashgantami.\x * \xo 19:4 \xt Génesis 1.27; 5.2\x* \v 5 Sayno camarcurmi Tayta Dios nergan: ‘Sayno captinmi warmita ashir runa promitin mana raquicaypa tänanpä. Saymi majasacarna mamanpa taytanpa maquincho caycashganpita runa yargucun warminwan tänanpä. Warminwan tarnami jäpa carpis paywan say castalana ricacun.’\x * \xo 19:5 \xt Génesis 2.24\x* \v 6 Sayno cananpä Tayta Dios nicaptenga mananami ishcay castanasu caycäyan, sinöga juc castalanami caycan. Saymi Tayta Diosninsi juclasashgantaga pipis raquinmansu.” \p \v 7 Sayno niptinmi fariseo runacuna tapuyargan: “Sayno captenga ¿imanirtä Moisés guelgashgancho nican raquicar papilta firmaparcuptin warmi aywacunanpä cashganta?”\x * \xo 19:7 \xt Deuteronomio 24.1\x* \p \v 8 Sayno tapuptinmi Jesús nergan: “Tayta Diosninsega runata warmita camargan majasacarnaga mana raquicaypa täyänanpämi. Sayno captinpis runacuna mana cäsucog cayaptinmi Moisesta Tayta Dios tantyasergan sayno guelgananpä. \v 9 Sayno captinpis nogaga caynömi në: Maygan runapis warmin mana jarucuycaptin warminpita raquicarcur juc warmiwan targa adulteriuchömi caycan. [Saynöpis runanpita raquicash cag warmiwan pipis targa adulteriuchömi caycan.]” \p \v 10 Saymi discïpuluncuna niyargan: “Sayno captenga mejor warmitapis ama ashishwansu.” \p \v 11 Sayno niyaptin Jesús nergan: “Sayno niyaptiquipis manami lapansu majaynag cawayta camäpacuyan. Waquilanmi majaynag täcuyänanpä caycäyan. \v 12 Waquin runacunaga yurish majaynagla täcunanpämi. Waquenga capash carmi\f + \fr 19:12 \ft Say wisanmi runacunata acraycur mandag reycuna capasiyag warmicunata mana munapäyänanpä. Nircurnami say capash runacunata reycuna churayag warmincunata cuidayänanpä carpis o quiquinta mandäsiyänanpäpis.\f* majasacaytapis munayannasu. Waquinnami isanga Tayta Diosninsipa wilacuyninta wilacur puricunan cash mana majasacaylapa täcuyan. Pipis mana majasacaylapa täcuyta munarga japala täcusun.” \s1 Wamracunapä Tayta Diosta Jesucristo manacushgan \r (Marcos 10.13-16; Lucas 18.15-17) \p \v 13 Saypitanami wamracunata Jesús cagman apayargan umanman maquinta churaycur Tayta Diosta manacunanpä. Wamracunata apaycagta ricarmi discïpuluncuna michäyargan. \v 14 Saymi discïpuluncunata Jesús nergan: “Wamracunata apacayämunanta ama michäyaysu. Wamrano cagcunami Tayta Diospa naupanman chäyangapä.” \p \v 15 Sayno nircurmi wamracunapa umanta yataycushpan Tayta Diosta manacorgan. Nircurnami saypita aywacorgan. \s1 Rïcu runa ajatarä salvacunanpä Jesucristo yachasishgan \r (Marcos 10.17-31; Lucas 18.18-30) \p \v 16 Juc cutichömi juc magta\f + \fr 19:16 \ft Waquenga “magta” ninanpa trucanga “mözu” niyanmi.\f* Jesusman aywaycur nergan: “[Gam imaycatapis musyanquimi, taytay.] Saymi tapuculäshayqui. ¿Imatatä ruräman Tayta Diospa naupanman chänäpä?” \p \v 17 Saymi Jesús nergan: “Tayta Diosnilansimi lapantapis musyaycan. Saymi mayna nimashcansi mandamientuncunata cumplir naupanman chänansipä cashganta. Sayta musyaycarga ¿imanirtä tapumanqui?” \p \v 18 Sayno niptin say magta taporgan: “¿Maygan mandamientucunatatä cumplëman, taytay?” \p Saymi Jesús nergan: “Runa mayiquita ama wanusinquisu. Ama adulteriucho canquisu. Ama suwacunquisu. Manacagtaga ama pitapis tumpanquisu. \v 19 Mamayquitawan taytayquita ali ricanqui. Saynöpis runa mayiquita lapan shonguyquiwan cuyay.”\x * \xo 19:19 \xt Éxodo 20.12-16; Levítico 19.18; Deuteronomio 15.16-20\x* \p \v 20 Saymi magta nergan: “Saycunataga [wamra cashgäpitami] lapanta cumplishcä, taytay. ¿Imatä más pishiycäman cumplinäpä?” \p \v 21 Niptin Jesús nergan: “Lapanta cumpliycarpis Tayta Diospa naupanman chänayquipäga lapan imayquicunatapis ranticuycur guellayta muchogcunata aypuy. Sayno rurashpayquega gloriaman riquëzayquita churacognömi caycanqui.” \p \v 22 Sayno niptinmi segaypa rïcu car say magta laquish aywacorgan. \v 23 Magta sayno aywacuptinmi discïpuluncunata Jesús nergan: “¡Ajami caycan rïcu runacuna Tayta Diospa naupanman chäyänanpäga! \v 24 Auja uchcupa camëllo päsayta mana camäpacushganno rïcu runapis quiquilanpitaga Tayta Diospa naupanman chayta manami camäpacunsu.” \p \v 25 Sayta wiyar discïpuluncuna segaypa mansacash niyargan: “Sayno captenga ¿pirä salvacongapä?” \p \v 26 Saymi paycunata ricärishpan Jesús nergan: “Quiquilanpitaga runacuna manami salvacuyta camäpacuyansu. Tayta Dioslami pitapis salvan. Saymi Tayta Diosninsipäga imapis ajasu.” \p \v 27 Saymi Pedro nergan: “Nogacunaga lapantami imaycätapis cachariyashcä gamta gatiräyänäpä, taytay. Sayno ruraycäyaptëga ¿imatä canga nogacunapäga?” \p \v 28 Sayno niptinmi Jesús nergan: “Juicio finalcho lapan runacunata \sc noga \sc* juzgaptëmi chunca ishcay (12) trönucunacho jamacuyanquipä. Saychömi gamcunapis chunca ishcay castapita mirag Israel mayinsicunata juzgayanquipä. \v 29 Noga munashgäta ruranan cash pipis wayinta, wauguincunata, panincunata, mamanta, taytanta, surincunata y chacrancunatapis cachareg cäga pachac (100) cuti mastami chasquengapä. Saynöpis wanucur Tayta Diospa naupancho imayyagpis cushishmi cawangapä. \v 30 Waquin runacuna, rïcu cashganpita respitädu carpis, gloriaman manami chäyangasu. Waquin runacunami isanga, mana cäsush pobri carpis, gloriaman char cushicuyangapä.” \c 20 \s1 Mincaycunaman tincusiypa Jesucristo yachasishgan \p \v 1 Saypitami Jesús nergan: “Tayta Diospa maquincho cawagcuna imano cananpä cashganpitapis canan tantyasiyäshayqui. Juc runashi tuta tutala mincay asheg aywargan üva chacrancho arusinanpä. \v 2 Mincayta tariycur aycata pägananpäpis parlarcurshi üva chacrancho arunanpä cachargan. \p \v 3 “Saypita las nuëvimanno pläzapa yapay yargurshi runacunata tarergan aruyniynag puriycäyagta. \v 4 Sayshi nergan: ‘Gamcunapis üva chacrächo aruyänayquipä aywaycuyay. Aruyashgayqui-tupumi pägayäshayqui.’ Sayno niptin paycunapis cushish aywayargan. \p \v 5 “Pulan junag caycaptinpis y tardi malway inti caycaptinpis say chacrayog runaga yapay mincay asheg aywargan. Sayshi tarishgan runacunatapis mincacorgan chacranman arog aywayänanpä. \p \v 6 “Saypita inti jegaycaptinnashi yapay pläzaman aywar runacunata tarergan aruyniynag caycagta. Sayshi paycunatapis nergan: ‘Gamcunapaga ¿manacu aruyniqui can caycho goyaypa puricuyänayquipä?’ \p \v 7 “Sayno niptinshi paycuna niyargan: ‘Manami pipis mincacayämashgasu arupäyänäpä, taytay.’ \p “Saymi nergan: ‘Sauraga gamcunapis aywaycuyay chacrächo arupäyämänayquipä. [Aruptiquega pägashayquimi.]’ \p \v 8 “Pasa sacaycaptinnashi say ämu capatazninta nergan: ‘Lapan arogcunata gayaycasimur pägay guepata arog yaycogcunapita galaycur tutapita yaycogcunayag.’ \v 9 Sayno gayasimuptinshi shayämorgan inti jegaycaptin arog yaycogcuna. Paycunashi chasquiyargan juc jornal complëtu päguta. \v 10 Sayno chasquiyashganta ricarshi tutapita arogcunaga shayämorgan más ascata chasquiyänanpä cayashganta yarpar. Sayno yarparpis juc jornal complëtulatashi chasquiyargan. \v 11 Waquin chasquishgannöla chasquirshi puntata yaycogcunaga chacrayogta niyargan: \v 12 ‘Último yaycamogcuna juc hörala aruycäyaptenga ¿imanirtä nogacunataga sayjina shanaycho aruycäyaptëpis paycunata pägashgayquinöla pägaycäyämanqui?’ nir. \p \v 13 “Sayno niyaptinmi chacrayog runa nergan: ‘Parlashgansinöla pägaycarga manami gamcunata engañaycäsu. \v 14 Parlashgansino päguta chasquiycarga ¿imatanatä más munanqui? Nogapitanacher cacun guepa yaycamogcunatapis gamcunatanöla pägaptëga. \v 15 Gamcunaga ¿ima cuentayogtä cayanqui aycata pägacuptëpis? ¿Ali runa cashgäpitacu jamuräyämanqui?’ ” \p \v 16 Sayno wilaparcurmi Jesús nergan: “Say arupacuyman punta yaycogwan guepa yaycogpis iwal päguta chasquishgannömi Diospa wilacuyninta más puntata chasquicogcuna y guepatarä chasquicogcunapis gloriaman chäyangapä. [Salvananpä ascagta Tayta Diosninsi gayasiptinpis walcaglami naupanman changapä.]” \s1 Wanusish cananpä Jesucristo yapay wilacushgan \r (Marcos 10.32-34; Lucas 18.31-34) \p \v 17 Jerusalenman aywaycäyashganchömi chunca ishcay (12) acrashgan discïpuluncunata jucläman gayaycur Jesús nergan: \v 18-19 “Musyayanquimi Jerusalenpa aywaycashgansita. Saychömi mandag cüracuna y Moisés guelgashganta yachasegcunapis \sc nogata \sc* prësu sariyämanga. Nircurmi wanusiyämänanpä mana Israel runacunapa maquinman entregayämanga. Paycunanami asipäyämanga, astayämanga y crucificayämangapis. Sayno captinpis quimsa junagtaga cawarimushämi.” \s1 Jesucristupa mandäsegnin cayta Santiaguwan Juan munayashgan \r (Marcos 10.35-45) \p \v 20 Saypitami Santiaguta y Juanta pushacurcur maman aywargan Jesús cagman. Paymi Jesuspa puntanman gongurpacuycur nergan: “Ruwaculäshayqui, taytay.” \p \v 21 Sayno niptin Jesús nergan: “Captenga alicher canman.” \p Saymi say warmi ruwacur nergan: “Mandag canayquipä Tayta Diosninsi churashuptiqui cay ishcay wawäcunata churayculanqui gamta mandäsishunayquipä, taytay. Jucta derëchayqui cagman y jucagtana isogniqui cagman jamaycasilanqui.” \p \v 22 Saymi mamantawan Santiaguta y Juanta Jesús nergan: “Gamcunaga mana tantyacuypachä manacaycäyämanqui. ¿Gamcuna awantayanquimansurä nogata nacasimashganno nacasiyäshuptiqui?” \p Saymi paycuna niyargan: “Au, awantayäshämi, taytay.” \p \v 23 Sayno niyaptin Jesús nergan: “Rasunpaypami noga nacashgäno gamcunapis nacayanquipä. Sayno captinpis isognëman y derëchämanga pitapis jamasishä Tayta Dios nimashgan caglatami.” \p \v 24 Santiagupawan Juanpa maman ruwacushganta wiyarmi waquin cag discïpuluncuna rabianäyargan. \v 25 Saymi discïpuluncunata gayaycur Jesús nergan: “Gamcuna musyayashgayquinöpis nación mandag runacunaga mandag cayninman atiënicuycur runacunata mandayan. \v 26-27 Gamcunachöga manami sayno canmansu. Saypa trucanga waquin runacunapita más ali ricash cayta munarga runa mayiquita ashmaynöla yanapäyay. \v 28 Manami runacunata munashgäta rurasinäpäsu \sc noga \sc* shamushcä, sinöga runacunata yanapänäpämi shamushcä. Saynöpis shamushcä runacuna-raycu wanur salvanäpämi.” \s1 Ishcay gaprata Jesucristo aliyäsishgan \r (Marcos 10.46-52; Lucas 18.35-43) \p \v 29 Jericó marcapita Jesús aywacuptinmi asca runa payta gatiräyargan. \v 30 Say nänichömi ishcay gapra runacuna jamaraycäyargan. Paycunami Jesús päsaycagta wiyar gayacuyargan: “¡Rey Davidpa castan Jesús, nogacunata cuyapaycayälämay!” nir. \p \v 31 Sayno gayacuyaptinmi runacuna olgutupäyargan upälacuyänanpä. Sayno olgutupäyaptinpis masrämi gayacuyargan: “¡Rey Davidpa castan Jesús, nogacunata cuyapaycayälämay, ari!” nir. \p \v 32 Sayno gayacuyashganta wiyarmi Jesusga ichisquergan. Nircurnami gayaycur taporgan: “¿Imacho yanapänätatä munaycanqui?” nir. \p \v 33 Niptin paycuna niyargan: “Nawëcuna ricanantanami munayä, taytay.” \p \v 34 Sayno manacuyaptinmi paycunata cuyapar nawincunata yataycorgan. Sayno yataycuptinmi jinan höra nawincuna ricarganna. Saymi paycunapis Jesusta gaticurcur aywacuyargan. \c 21 \s1 Jerusalenman Jesucristo yaycuptin runacuna alabayashgan \r (Marcos 11.1-11; Lucas 19.28-38; Juan 12.12-19) \p \v 1 Saypitanami discïpuluncunawan Jesús aywayargan Jerusalenman. Olivos lömacho caycag Betfagé marcaman chäyänanpäna caycar ishcay discïpuluncunata puntata cachargan: \v 2 “Aywayay Betfagé marcaman. Marca yaycunalanchömi tariyanqui malta wawayog ashnu wataraycagta. Sayta pascarir apayämunqui. \v 3 Pipis: ‘¿Imanirtä ashnöta pascaycäyanqui?’ niyäshuptiquega niyanqui: ‘Señor Jesusmi nistaycan muntacunanpä. Rätumanpaypami cutirasiyämushä.’ ” \p \v 4 Sayno cananpämi Tayta Diosninsipa profëtan cayno guelgargan: \q1 \v 5 “Jerusalén marcacho tag runacuna, ricayay mandagniqui rey shamuycagta.\x * \xo 21:5 \xt Isaías 62.11\x* \q1 Payga mana runa-tucuylapami manarä amansashga ashnun muntash shamuycan.”\x * \xo 21:5 \xt Zacarías 9.9\x* \p \v 6 Jesús nishgannölami discïpuluncunaga aywar malta ashnuta apayämorgan. \v 7 Mamantinta apaycur punchuncunata say malta ashnuta carunaparcuyaptinmi Jesús muntacorgan. \v 8 Sayno aywaptinmi asca runacuna marcapita aywayargan Jesusta chasquicog. Saymi waquin jacuncunata punchuncunata jorgurir Jesús aywashgan näniman mashtayargan. Waquinnami palmata muturir muturir näniman mashtayargan payta cushish chasquicuyashpan.\f + \fr 21:8 \ft Say wisan costumbri cashganno marcaman juc rey yaycuptin runacuna cushish chasquicorga jacuncunata, punchuncunata y palmatapis näniman mashtapäyag.\f* \v 9 Saymi puntanta aywagcuna y guepanta aywagcunapis cushicuyashpan niyargan: “¡Tayta Diosninsi cachamushgan mandamagninsi caychönami caycan! ¡Paymi David castapita mandamagninsi rey caycan! ¡Tayta Diosninsi imayyagpis alabash cayculäsun!”\x * \xo 21:9 \xt Salmo 118.25-26; 148.1\x* \p \v 10 Jerusalenman Jesús sayno yaycuptinmi runacuna yargayämorgan payta ricayänanpä. Saymi jucninpis jucninpis tapunacuyargan: “¿Pitä yaycaycämun?” niyashpan. \p \v 11 Saymi runacuna niyargan: “Payga caycan Galileacho caycag Nazaret marcapita shamog Jesusmi. Payga Tayta Diosninsipa profëtanmi caycan.” \s1 Templo patiucho ranticogcunata Jesucristo gargushgan \r (Marcos 11.15-19; Lucas 19.45-48; Juan 2.13-22) \p \v 12 Templo patiuman yaycurirmi saypita Jesús gargorgan ranticuycagcunata y rantipacuycagcunatapis. Saynölami guellay ranticogcunapa\f + \fr 21:12 \ft Jesús cawanan wisanmi Roma runacunapa guellayninta Israel runacuna manijayag imatapis rantipacuyänanpä. Tayta Diosninsipä ofrendata apayänanpämi isanga templuman apananpä cag guellaytarä rantiyag.\f* mësantapis y paloma ranticogcunapa mësantapis ticwar ushargan. \v 13 Gargurmi paycunata nergan: “Tayta Diosninsipa palabranchöga caynömi guelgaraycan: ‘Templöga canga nogata manacayämänanpämi.’\x * \xo 21:13 \xt Isaías 56.7; Jeremías 7.11\x* Sayno guelgaraycaptenga ¿imanirtä gamcuna ticrasiyashcanqui suwacunapa machayninmanno?” \p \v 14 Saychömi gapracuna y wegrucunapis Jesuspa naupanman aywayargan. Paycunataga lapantami aliyäsergan. \v 15 Sayno aliyaycäsegta ricaycurmi mandag cüracuna y Moisés guelgashganta yachaseg runacunapis fiyupa rabianäyargan. Saynölami rabianäyargan wamracunatapis cayno negta wiyar: “¡Mandamänansipä rey Davidpa castan chämushganami! ¡Gloria Dios!” \p \v 16 Sayno rabianäyarmi Jesusta niyargan: “¿Wiyanquicu say wamracuna nicäyashganta?” \p Saymi Jesús nergan: “Au, wiyämi. ¿Manacu gamcuna liyiyashcanqui cayno guelgaraycashganta: \q1 ‘Gamta alabayäshunayquipä wasguish wamracunata y chuchuycag wamracunatami tantyasishcanqui, Tayta Dios’?”\x * \xo 21:16 \xt Salmo 8.2\x* \p \v 17 Paycunata sayno nisquirmi Betania marcaman cutergan saycho posädacunanpä. \s1 Jïgus jacha saquinanpä Jesucristo nishgan \r (Marcos 11.12-14,20-24) \p \v 18 Waraynin tuta Jerusalenman Jesús cutiycarmi micanargan. \v 19 Saymi jïgus jachata ricaycur aywargan wayuyninta ashinanpä. Wayuyninta ashir manami juclaylatapis tarergansu. Rapralanta tariycurmi nergan: “¡Cananpitaga manami imaypis wayunquipänasu!” \p Sayno niptin jinan hörami say jïgus jacha saquicäcorgan. \v 20 Sayta ricaycurmi discïpuluncuna Jesusta tapuyargan: “¿Imanöpatä say jïgus jacha rasla saquisquish?” \p \v 21 Saymi Jesús nergan: “Lapan shonguyquiwan Tayta Diosman yäracorga cay jïgus jachata saquisishgänölami gamcunapis mana criyiypä cag milagrucunata rurayanquipä. Tagay jircata witicunanpä niyaptiquipis witicongami. \v 22 Lapan shonguyquiwan yäracur imatapis Tayta Diosta manacorga manacuyashgayquita chasquiyanquipämi.” \s1 Templo patiucho ranticogcunata gargunanpä Jesucristo munayyog cashgan \r (Marcos 11.27-33; Lucas 20.1-8) \p \v 23 Saypita Jerusalenman cutirmi templo patiuman Jesús yaycorgan. Saycho yachaycäsiptinmi mandag cüracuna y Israel mayor runacuna Jesusta tapuyargan: “Gamga ¿ima munayniquiwantä templo patiucho ranticogcunata gargushcanqui? ¿Pitä nishushcanqui sayno gargunayquipä?” \p \v 24-25 Sayno niyaptinmi paycunatapis Jesús taporgan: “Gamcunatapis canan tapuyäshayqui. ¿Pitä Juanta cachamorgan bautizananpä? ¿Tayta Diosninsicu o runacunacu? Tapushgäta niyämaptiquega nogapis wilashayquimi pipa munayninwan templo patiupita gargushgätapis.” \p Sayno niptinmi quiquinpura wilanacuyargan: “Ama nishunsu Tayta Diosninsi cachamushganta. ‘Tayta Diosninsimi cachamush’ nishgaga: ‘¿Imanirtä criyiyargayquisu?’ nimäshunmi. \v 26 Saynöpis ama nishunsu runacuna cachayämushganta. Sayno nishgaga runacuna samgarpis ushaycamashwanmi. Lapanmi yarpäyan Juanga Tayta Diosninsipa profëtan cashganta.” \v 27 Sayno wilanacurcurmi paycuna niyargan: “Manami musyayäsu pï cachamushgantapis.” \p Sayno niyaptinmi Jesús nergan: “Gamcunapis mana wilaycäyämaptiquega nogapis manami wiläsu pipa munayninwan templo patiupita ranticogcunata gargushgätapis.” \s1 Mandag cüracuna mana ali cashganta Jesucristo yachasishgan \p \v 28 Saypitana Jesús nergan: “Juc runapashi ishcay surincuna cargan. Sayshi mayor cag surinta nergan: ‘Ay, hïjo, canan junag arupaycalämay.’ \v 29 Sayno ruwacuptin surin nergan: ‘¡Manami tiempö cansu yanapänäpä!’ Sayno nircurpis yarpachacurerga taytanta yanapag aywargan. \v 30 Mayor surin cagta mincacushgannölashi shulca cag surintapis mincacorgan. Sayshi say surenga: ‘Yanapäshayqui ari, papá’ nergan. Sayno aunircurpis manashi aröseg aywargansu.” \p \v 31 Sayno wilaparcurmi mandag cüracunata y autoridäcunatapis Jesús taporgan: “Say ishcan wauguipita ¿maygantä taytan munashganta rurash?” nir. \p Sayno niptin: “Mayor cag surinmi” niyargan. \p Saymi Jesús nergan: “Say mayor cag surin ñëgarcurpis yanapashgannömi Romapä impuesto cobragcuna y jusalicog warmicunapis caycäyan. Jusancunata cacharir Tayta Dios munashganno cawayashpanmi paypa naupanman chäyangapä. Gamcunami isanga Tayta Diosta mana cäsucur naupanman chäyanquipäsu. \v 32 Juan Bautistaga yachasergan jusalicuycunata cacharir Tayta Dios munashganno cawayänanpämi. Sayno wilacuycaptinpis gamcunaga manami chasquicuyashcanquisu. Runacuna chiquiyashgan impuesto cobragcuna y jusalicog warmicunami isanga pay wilacushganta chasquicuyash. Paycuna chasquicuyashganta ricaycarpis gamcunaga imaypis manami chasquicuyashcanquisu.” \s1 Chacra arrendag runacunaman tincusiypa Jesucristo yachasishgan \r (Marcos 12.1-12; Lucas 20.9-19) \p \v 33 Mastapis Jesús tincusiypa yachasergan: “Juc runashi juc chacra üvata plantargan. Nircurnashi uywacuna mana yaycunanpä guenchasergan. Saypitanashi üva jarucuna pözutapis jinan chacracho rurasergan. Nircurnashi suclatapis rurasergan üvata täpananpä. Lapanta ruraycasirnashi chacra arog runacunata arrendacuycur juclä marcapa aywacorgan saycho tänanpä. \p \v 34 “Cosëcha galaycuptinnashi cachargan ashmaynincunata üva chacra arrindunpita cobramunanpä. \v 35 Cobracog chaptinshi chacra arrendagcunaga say ashmaycunata waquinta magayargan, waquinta wanusiyargan y waquintanashi samgar ushayargan. \v 36 Sayno rurayaptinpis chacrayöga yapayshi waquin ashmaynincunata cachargan. Paycunatapis saynölashi rurayargan. \p \v 37 “Ultimutaga cuyay surintanashi cachargan: ‘Surëtaga chasquicuyangami’ nir. \v 38 Sayshi say surin chaycagta ricaycur chacra arrendagcuna wilanacuyargan: ‘Tagaymi cay chacrawan quëdananpä caycan. Nogansipäna cay chacra cananpä payta wanuriycasishun.’ \v 39 Sayshi chaycuptin üva chacrapita jucläman jorgurir wilanacuyashgannöla wanusiyargan. \p \v 40 “Sayno rurayashganpita say üva chacrayöga ¿imatatä ruranga say chacrata guechuyta munag runacunata?” \p \v 41 Jesús sayno tapuptinmi paycuna niyargan: “Say mana ali runacunataga mana cuyapaypami wanusir ushanga. Nircurmi tiempulancho chacra arrindupita pägag cagtana chacranta arrendacuycongapä.” \p \v 42-43 Sayno niptinmi Jesús nergan: “Say chacra arrendag mana ali runacunata wanusiyashgannömi gamcunatapis Tayta Diosninsi infiernuman gaycuyäshunquipä. Pay munashganno cawagcunatami isanga salvangapä. Infiernuman gaycuyäshunayquita mana munarga Tayta Diosninsipa palabrancho cayno guelgarashganta tantyacuyay: \q1 ‘Wayi sharcasegcuna: “Manami alisu cay rumi” nir jitariycuyaptinpis wayi esquïnaman cimientupä say rumi churashganami caycan. \q1 Cimiento cananpäga Tayta Diosninsimi churash. \q1 Sayno churash captinmi cushicuypä caycan.’\f + \fr 21:42-43 \ft Salmo 118.22-23. Say rumiman quiquin Jesucristumi tincusicorgan. Saymi Jesucristo nergan payta chiquiyaptinpis Tayta Diosninsi lapanpitapis más munayyog cananpä churashganta.\f* \m \v 44 Pipis say cimiento rumi jananman tuneg cäga ushacangami. Saynölami pipa jananmanpis say rumi unyarga pasaypa ushacäsenga.” \p \v 45 Sayno tincusiypa yachasiptinmi mandag cüracuna y fariseo runacuna tantyayargan tumasipaylapa paycunata Jesús sayno nicashganta.\f + \fr 21:45 \ft Cay tincusicuy caynömi caycan: Chacra duëñoga Tayta Diosninsimi. Chacra duëñupa ashmaynincunanami Tayta Diosninsipa profëtancuna. Chacra duëñupa surinnami Jesucristo. Chacra arrendag fiyu runacunanami Jesucristupa contrancuna.\f* \v 46 Saymi rabianäyashpan prësu sariyta munarpis camäpacuyargansu runacunata mansapäyashpan. Lapan runacunami parlayag Jesusga Tayta Diosninsipa profëtan cashganta. \c 22 \s1 Casaracuy fiestaman tincusiypa Jesucristo yachasishgan \r (Lucas 14.15-24) \p \v 1 Saypitanami casaracuy fiestaman tincusiypa Jesús yachasergan: \v 2 “Juc mandag reyshi olgu surin casaraptin fiestata rurargan. \v 3 Sayshi ashmaynincunata cachargan gayasishgancunata fiestaman pushayämunanpä. Sayno gayasiptin say gayasishgan runacuna manashi mayganpis aywayta munayargansu. \v 4 Saypita yapayshi waquin ashmaynincunatana cachargan: ‘Töröcunata y wera cag wäcäcunatapis pishtarcasir micuyta rurasishgä listunami caycan. Gayasishgäcuna jucla shayämusun surë casaraptin fiestacho canansipä.’ \v 5 Sayno gayasiptinpis manashi mayganpis say fiestaman aywayargansu. Saypa trucanga chacran arogshi waquin aywacuyargan. Waquinshi negociun ranticog aywacuyargan. \v 6 Waquinnashi say reypa ashmaynincunata magaycashgalancho wanusiyargan. \p \v 7 “Sayshi fiesta rurag reyga fiyupa rabiacur soldäduncunata cachargan ashmaynin wanuseg runacunata wanusiyänanpä y marcantapis rupasiyänanpä. \v 8 Nircurshi ashmaynincunata nergan: ‘Surë casaraptin fiestata ruranäpä lapanpis puestushganami caycan. Sayno captinpis say gayasishgä runacuna manacagman churamarmi shayämushgasu. \v 9 Cananga cällicunapa aywar tariyashgayqui cag runacunata wilayay puestucushgansi fiestaman shayämunanpä.’ \p \v 10 “Sayno niptinshi ashmaynincuna yargur wilayaptin ali runapis mana ali runapis fiestaman chäyargan wayi juntagpä. \v 11 Sayshi wayicho caycag runacunata ricananpä yaycur say rey ricargan juc runa casarag magtata\f + \fr 22:11 \ft Waquenga “magtata” ninanpa trucanga “mözuta” niyanmi.\f* mana respitashpan trucacöni saycho caycagta. \v 12 Say respëtuynag runata ricaycurmi taporgan: ‘Amïgo, trucacurcur shamunayquipä cashganta musyaycar ¿imanirtä mana trucacuylapa cayman shamushcanqui?’ Sayno tapuptinmi say runa pengacushpan imaniytapis camäpacorgansu. \v 13 Sauraga ashmaynincunata say rey nergan: ‘Surë casaraycaptin trucacöni shamur manacagman churashganpita chaquipita maquipita pancayay. Nircurna yanauyaycag sacayman jitarpuyay. Saychömi fiyupa wagar quiruntapis uchongapä.’ ” \p \v 14 Sayno wilaparcurmi Jesús nergan: “Tayta Dios lapan runacunata gloriaman chänanpä gayasiptinpis waquilanmi gloriaman chäyangapä.” \s1 Impuestuta pägananpä o mana pägananpä cashgantapis Jesucristuta tapuyashgan \r (Marcos 12.13-17; Lucas 20.20-26) \p \v 15 Saypita fariseo runacuna templupita yargurcur wilanacuyargan ali shimilanpa Jesusta parlapar lutanta parlasiyänanpä, nircur lutanta parlasishgalanwanna acusayänanpä. \v 16 Saymi imata ninanpäpis shumag yacharcasir fariseo runacuna cachayargan discïpuluncunatawan Herodispa favornin sharcog runacunata. Paycunami Jesusta niyargan: “Nogacuna musyayämi imata yachasirpis Tayta Dios munashganno shumag yachaycäsishgayquita, taytay. Saymi yachagtapis mana yachagtapis Diospa wilacuynin nishgannöla yachasinqui. \v 17 Gampa yarpayniquipitaga Romacho emperador Cesarpä impuestuta ¿pägashwancu o manacu?”\f + \fr 22:17 \ft Say wisan Roma autoridäcuna niyargan munaynincho cagcunata impuestuta pägayänanpä cashganta y Israel runacunana niyargan say impuestuta pägarga Tayta Diosninsipa contran caycäyashganta. Saymi: “Impuestuta pägashun” Jesús niptin Diospa contran parlashganta Israel runacuna niyanman cargan. “Ama pägashunsu” niptenga Roma runacuna rabianäyanman cargan.\f* \p \v 18 Lutanta parlasiyta munar sayno tapushganta tantyarmi Jesús nergan: “¡Ishcay cära runacuna! ¿Imanirtä lutanta parlasimayta munayanqui? \v 19 Mä ricasimay say impuesto päganayquipä cag guellayta.” \p Sayno niptinmi sararashgan guellayta Jesusta aptaparcorgan. \v 20 Sayta ricaycur Jesús taporgan: “Cay guellaycho ¿pï runapa reträtuntä caycan? Saynöpis ¿pipa jutintä guelgaraycan?” \p \v 21 Sayno tapuptin niyargan: “Emperador Cesarpami.” \p Saymi Jesús nergan: “Emperador Cesarpa cagta Cesarta goycuyay. Tayta Diospa cagtaga Tayta Diosninsita goycuyay.”\f + \fr 22:21 \ft Tayta Diospa cagtaga Tayta Diosninsita goycuyay ninanga caycan vïdansita paypa maquinman cachaycunansipämi.\f* \p \v 22 Sayno niptinmi say runacuna imaniytapis mana camäpacur aywacuyargan. \s1 Wanushcuna cawariyämunanpä cashganpita Jesucristo yachasishgan \r (Marcos 12.18-27; Lucas 20.27-40) \p \v 23 Say junaglami saduceo runacunapis Jesusman aywayargan pay yachasishganta manacagman churananpä. Saymi Jesusta niyargan: \v 24 “Moisés guelgashgancho caynömi nican, taytay: ‘Warmiyog runa suriynag wanuptin shulca wauguin cuñädan viüdawan täsun. Saynöpami wamrancuna say wanog cag runapa surinnöna cayanga.’\x * \xo 22:24 \xt Deuteronomio 25.5-6\x* \v 25 Sayno captenga tapucushayqui, taytay. Juc marcachöshi ganchis wauguicuna cayargan. Mayor cagshi juc warmiwan targan. Sayshi manarä surin captin wanorgan. Sauraga shulca cag wauguinnashi targan say viüdawan. \v 26 Paypis surin manarä captinshi wanorgan. Saypita más shulcan cagna targan say viüdawan. Paypis wanorgan surin manarä captinshi. Saynöla lapan wauguincuna say viüdawan täyargan. Suriynagla lapanpis wanuyargan. \v 27 Saypitanashi say viüdapis wanorgan. \v 28 Wanushcunata Tayta Diosninsi cawarisimunan junäga say warmilachi ganchis wauguipa warmin canga.”\f + \fr 22:28 \ft Saduceo runacuna sayno niyargan Tayta Diosninsi wanushcunata cawarisimunanpä cashganta mana criyirmi.\f* \p \v 29 Sayno niyaptinmi Jesús nergan: “Sayno niyashpayquega gamcuna manami tantyayanquisu Tayta Diospa palabrancho guelgaraycashganta. Saynöpis manami tantyayanquisu wanushcunata cawarisimunanpä Tayta Dios munayyog cashganta. \v 30 Wanushganpita cawarimorga mananami pipis warmiyogsu ni runayogsu canga, sinöga gloriacho caycag angilcunanölanami majaynagla cayangapä. \v 31 Wanushcuna cawariyämunanpä cashgantaga ¿manacu liyiyashcanqui Tayta Diospa palabrancho guelgaraycashganta? Abraham, Isaac y Jacob wanushganpita asca wata guepatarämi Tayta Diosninsi Moisesta nergan: \v 32 ‘Abrahampa, Isaacpa y Jacobpa Diosninmi noga caycä.’\x * \xo 22:32 \xt Éxodo 3.6\x* Wanogcuna mana cawariyämunanpä captenga ¿imanöpatä Abrahampa, Isaacpa y Jacobpa Diosnin canman? Sayno caycaptenga ¿imanirtä gamcuna criyiyanquisu wanogcuna cawariyämunanpä cayashganta?” \p \v 33 Sayno yachasishganta wiyaycur saycho caycag waquin runacuna fiyupa cushicuyargan: “¡Jesusga alimi yachasimansi!” niyashpan. \s1 Maygan mandamientuta más cäsucunansipä cashganpita Jesucristo yachasishgan \r (Marcos 12.28-34; Lucas 10.25-28) \p \v 34 Saduceo runacunata Jesús upälasishganta musyaycurmi fariseo runacuna shuntacaycur wilanacuyargan imanöpapis Jesusta lutanta parlasiyänanpä. \v 35 Sayno wilanacurcurmi Moisés guelgashganta yachaseg fariseo runa lutanta parlasinan cash ali shimilanpa Jesusta taporgan: \v 36 “Taytay, ¿maygan mandamientutatä más cäsucushwan?” \p \v 37 Sayno tapuptinmi Jesús nergan: “ ‘Shumag tantyacuycur lapan shonguyquiwan y lapan voluntäniquiwan Tayta Diosta cuyay.’\x * \xo 22:37 \xt Deuteronomio 6.5\x* \v 38 Say mandamientumi lapan mandamientupitapis más cumplinansipä caycan. \v 39 Saynölami jucag mandamientupis nican: ‘Runa mayiquita lapan shonguyquiwan cuyay.’\x * \xo 22:39 \xt Levítico 19.18\x* \v 40 Cay ishcay mandamientuta cumplerga Moisés guelgashgan lapan mandamientucunata y Diospa profëtancuna guelgayashgan mandamientucunatapis cumpliycäyanquimi.” \s1 Tayta Dios cachamushgan Cristo Davidnöla mandag mana cashgan \r (Marcos 12.35-37; Lucas 20.41-44) \p \v 41 Saypita fariseo runacuna saycho shuntacash caycäyaptinmi paycunatana Jesús taporgan: \v 42 “Gamcunapäga ¿maygan castapitatä Cristo yurenga?” \p Sayno tapuptinmi niyargan: “David castapitami, taytay.” \p \v 43 Saymi Jesús nergan: “David castapita captinpis ama yarpäyaysu Davidnöla mandag rey cashganta. Davidnöla mandag rey captenga ¿imanirtä quiquin Davidpis Santu Espíritu tantyasiptin mandagnin rey cashganta ninman cargan? Sayta nirmi David cayno guelgargan: \q1 \v 44 ‘Munaynincho sararämag mandag reyta Tayta Diosninsi caynömi nergan: \q1 Jamacamuy derëcha cag naupäman lapan contrayquicunata vincishgäyag.’\x * \xo 22:44 \xt Salmo 110.1\x* \m \v 45 Sayno nicaptenga ¿imanöpatä Cristoga Davidnöla mandag rey canman quiquin Davidpis mandagnin rey cashganta nicaptenga?” \p \v 46 Sayno niptin manami pipis contestayta camäpacuyargansu. Say junagpita-pasaga manami pipis tapupayta almitergannasu. \c 23 \s1 Fariseo runacunata Jesucristo gayapashgan \r (Marcos 12.38-40; Lucas 11.37-52; 20.45-47) \p \v 1 Nircurnami runacunatawan discïpuluncunatapis Jesús nergan: \v 2-3 “Moisés guelgashganta yachasegcuna y fariseo runacuna Tayta Diospa palabranta yachasiyäshuptiqui chasquicuyay. Isanga paycuna cawayashgannöga ama cawayaysu. Diospa palabranta yachasirpis quiquincunaga manami cumpliyansu. \v 4 Paycunaga runacuna ima ruraytapis mana camäpacuyashganyagmi Moisés guelgashgan leycunamanpis yapa yaparcur imatapis cumpliyänanpä niyan. Sayno yachasiyashganta runacuna cumpliyta mana camäpacuyaptinpis shacyäsinanpa trucanga olgutupäyanmi. \p \v 5 “Paycunaga waquin runacunapitapis filacteriancunata\f + \fr 23:5 \ft Tayta Diospa palabranta papilman guelgarcur Israel runacuna cajitaman winayag urcunman o ricranman wataycur purisiyänanpä. Say cajitapa jutinmi cargan filacteria. Sayno rurayag Éxodo 13.9-cho guelgaraycashgannölami.\f* más jatunta ruraycur purisiyan ricagcuna: ‘Payga Tayta Diosta cäsucog ali runami caycan’ niyänalanpämi. Saynöpis waquin runacunapita más jatun flëcucunata\f + \fr 23:5 \ft Flëcoga chuscu jïlucunami cargan. Saytami mödananpa chuscun cuchunman icsiyag. Mödanancho flëcuta ricar Tayta Diospa mandamientuncunata yarpäyag. Flëcupita masta musyanayquipä liyinqui Números 15.37-40; Deuteronomio 22.12.\f* mödananpa chuscun cuchunman jiraycur puriyan ricagcuna: ‘Payga Tayta Diosta cäsucog ali runami caycan’ niyänalanpämi. \v 6 Micuyänanpä gayasiyaptinpis paycunaga mësa cagmanrämi jamacuyta munayan. Saynölami sinagogacunachöpis alinnin bancumanrä jamacuyta munayan. \v 7 Paycunaga pläzacunachöpis yachasicog cashganpita alabash caylatami munayan. \p \v 8 “Gamcunaga ama paycunano cayaysu. Manami yachag-tucunayquipäsu noga yachasishcä. Saypa trucanga tantyacuyay discïpulöcuna car say wauguila caycäyashgayquita. \v 9 Pï yachasicogtapis Tayta Diosninsitanöräga ama ricanquisu. Tayta Diosmanga manami pipis iwalansu. \v 10 Sayno captenga gamcuna wilacuynëta wilacur ama alabash cayta munalar puriyanquisu. Manami alabash cayta munalar puriyänayquipäsu gamcunata yachasishcä. \v 11 Maygayquipis ali ricash cayta munarga mana yachag-tucuypa runa mayiquita yanapanqui. \v 12 Maygantapis yachag-tucogtaga Tayta Diosninsi manami cäsupangasu. Mana yachag-tucuypa pï-maytapis yanapagcunatami isanga Tayta Diosninsi cuyapar yanapangapä. \p \v 13 “¡Moisés guelgashganta yachasegcuna y fariseo runacuna! ¡Ishcay cära cayashgayquipitami juicio finalcho fiyupa laquicuyanquipä! Wayiman pipis mana yaycunanpä puncuta wichgapagnömi runacunata wichgapaycäyanqui Tayta Diosninsi munashganta mana yachacuyänanpä. Saynölami quiquiquicunapis Tayta Diosninsi munashganno cawayanquisu. \p \v 14 [“¡Moisés guelgashganta yachasegcuna y fariseo runacuna! ¡Ishcay cära cayashgayquipitami juicio finalcho fiyupa laquicuyanquipä! Gamcunaga Tayta Diosninsita manacuycarpis ali-tupaylapa viüdacunapa ima pobrëzalantapis apacuycäyanqui. Sayno rurayashgayquipitami infiernucho más fiyupa nacayanquipä.] \p \v 15 “¡Moisés guelgashganta yachasegcuna y fariseo runacuna! ¡Ishcay cära cayashgayquipitami juicio finalcho fiyupa laquicuyanquipä! Gamcunaga may-saypapis yachaseg aywayanqui fariseo cayman runacuna yaycuyänalanpä. Yachasiyashgayquicunata yachacurcurnami gamcunapita masna ishcay cära cayan. Sayno cashgayquipitami gamcunapis y paycunapis infiernucho segaypa nacayanquipä. \p \v 16 “¡Juicio finalchöga fiyupami laquicuyanquipä! Gamcunaga nicäyanqui Moisés guelgashgan leycunata yachaseg car gaprata pusharagno caycäyashgayquitami. Sayno niyashpayquipis quiquiquicunaga manami tantyacuyanquisu lutanta yachaycäsishgayquita. Sayno mana tantyacuyashpayquimi runacunata yachasir nicäyanqui: ‘Pipis templupa jutinta jogarcur promitishganta mana cumpliptinpis manami imananpissu. Templo rurincho caycag goripa jutinta jogarcur promiteg cag isanga sayta cumplisun.’ \v 17 ¡Mana tantyacog upa runacuna! ¿Manacu tantyayanqui templupa jutinta jogarerga templo rurincho caycag goripa jutintapis jogarishgayquita? \p \v 18 “Saynöpis gamcunaga runacunata yachaycäsiyanqui: ‘Altarpa jutinta jogarcur promitishganta mana cumpliptiquipis manami imananpissu. Altar janancho churashgan ofrendapa jutinta jogarcur promitirmi isanga sayta cumpliyanqui.’ \v 19 ¡Mana tantyacog upa runacuna! ¿Manacu tantyayanqui altarpa jutinta jogarerga altar jananman churashgan ofrendapa jutintapis jogarishgayquita? \p \v 20 “Altarpa jutincho jurarga manami altarpa jutilanchösu juraycanqui, sinöga altar jananman churashgan ofrendacunapa jutinchöpis juraycäyanquimi. \v 21 Templupa jutincho jurarpis manami templupa jutilanchösu juraycäyanqui, sinöga templucho caycag Tayta Diosninsipa jutinchöpis juraycäyanquimi. \v 22 Ciëlupa jutincho jurarpis saycho Tayta Dios jamaraptin quiquin Tayta Diosninsipa jutinchömi juraycäyanqui. \p \v 23 “¡Moisés guelgashganta yachasegcuna y fariseucuna! ¡Ishcay cära cayashgayquipitami juicio finalcho fiyupa laquicuyanquipä! Gamcunaga templuman apayänayquipä mentapita, anispita y comïnuspitapis diezmuta imaypis raquiycäyanqui: ‘Tayta Diospa palabrancho nishgannöla lapantami ruraycä’ niyashpayqui. Sayno rurarpis manami cäsucuyanquisu más cäsucuyänayquipä cag mandamientucunata. Say mandamientucunata mana cäsucurmi runa mayiquicunata mana ali ricaycäyanqui, cuyapaycäyanquisu y auniyashgayquitapis cumpliycäyanquisu. Diezmuta templuman apar Tayta Diosninsipa palabranta cumpliyashgayquinöla runa mayiquitapis ali ricayanquiman, cuyapäyanquiman y imata aunirpis cumpliyanquiman. \v 24 ¡Mana tantyacog upa runacuna! Tayta Dios nishgancunata waquinta cumplirpis más cumpliyänayquipä cagcunata manami cumpliycäyanquisu. Sayno carmi yacucho chushpita shuyshuycurrä upurpis mana mayayla jatuncaray camëlluta ultacurcogno caycäyanqui. \p \v 25 “¡Moisés guelgashganta yachasegcuna y fariseo runacuna! ¡Ishcay cära cayashgayquipitami juicio finalcho fiyupa laquicuyanquipä! Gamcunaga pusillupa y plätupa janalanta maylar rurintaga mana maylagnömi caycäyanqui. Saymi pusillupa y plätupa rurincho ganra cashganno mana ali yarpäyashgayquiwan ambiciöso cayashgayquipis shonguyquicunacho caycäyan. \v 26 ¡Mana tantyacog fariseucuna! Tayta Diosninsi munashganno cawayänayquipäga puntata jusalicuyashgayquicunatarä cachariyay. \p \v 27 “¡Moisés guelgashganta yachasegcuna y fariseo runacuna! ¡Ishcay cära cayashgayquipitami juicio finalcho fiyupa laquicuyanquipä! Gamcunaga cuyaylapä rurash nïchu-niragmi caycäyanqui. Nïchupa janan cuyaylapä captinpis rurinchöga tulucunapis ismurmi segaypa asyaycan. \v 28 Saynölami gamcunapis runacuna ricayäshunalayquipä pï-maytapis ali-tupäyanqui. Sayno cayaptiquipis ishcay cära cayashgayqui y lutan rurayashgayquicunaga pasaypa pengacuypämi caycan. \p \v 29 “¡Moisés guelgashganta yachasegcuna y fariseo runacuna! ¡Ishcay cära cayashgayquipitami juicio finalcho fiyupa laquicuyanquipä! Gamcunaga profëtacuna pamparäyashgan janancho nïchuncunata ruraycur adornaycäyanqui. \v 30 Nircurnami nicäyanqui: ‘Say wisan cawarga nogacuna manami profëtacunata wanusiyämansu cargan.’ \v 31 Sayno nicarpis profëtacuna guelgayashganta mana cäsucurmi runacunata musyaycäsiyanqui say profëtacunata wanusegcunanöla gamcunapis caycäyashgayquita. \v 32 ¡Profëtacunata wanusishganno cananpis Tayta Diospa wilacognin captë wanusiyämay, ari! Unay profëtacunata wanuseg runacunata juzganan junag gamcunataga masmi juzgashunquipä. \p \v 33 “¡Culebra casta runacuna! Tayta Diosninsi infiernuman gaycuyäshunayquipä cashganpita ¿imanöparä salvacuyanqui? \v 34 Gamcunamanmi cachamushä wilacognëcunata y yachasegnëcunatapis. Sayno captinpis gamcunaga waquinta crucificaypa wanusiyanquipä, waquinta sinagogacunacho astayanquipä y waquintana marcan marcan gaticachäyanquipä. \v 35 Abelta wanusishganpita-pasami Tayta Diosninsipa profëtancunata runacuna imaypis wanusiyargan Berequiaspa surin Zacariasta altarpa naupancho wanusishganyag.\f + \fr 23:35 \ft Abelta wanusishganpita musyanayquipä liyinqui Génesis 4.8. Zacariasta wanusishganpita musyanayquipä liyinqui 2 Crónicas 24.20-22.\f* \v 36 Say wanuseg runacunatanömi canan wisan Israel runacunata Tayta Diosninsi juzgangapä.” \s1 Jerusalencho tagcunapä Jesucristo laquicushgan \r (Lucas 13.34-35) \p \v 37 Saypita Jesús nergan: “¡Jerusalén runacuna! ¿Imanirtä Tayta Diosninsipa profëtancunata y cachamushgan wilacogcunata naupapita-pasa wanuycäsiyanqui? Chipshancunata maman shuntarcur oglacognöpis gamcunata asca cutimi shuntayta munargä. Sayno munaptëpis gamcunaga manami munayashcanquisu shuntanäta. \v 38-39 Saymi gamcunata Tayta Diosninsi manana sapäshuptiqui chiquishogniquicuna shamur marcayquitapis ushacäsiyangapä. Manami yapay ricayämanquipänasu: ‘¡Tayta Diosninsi cachamushgan runa caycarga shacalämuy, taytay!’\x * \xo 23:38-39 \xt Salmo 118.26\x* niyämashgayquiyag.” \c 24 \s1 Templo juchusish cananpä cashganta Jesucristo wilashgan \r (Marcos 13.1-2; Lucas 21.5-6) \p \v 1 Templo patiupita yargurir Jesús aywacuycaptinmi discïpuluncuna niyargan: “¡Cuyaylapä jatusag rumicunawan templunsita sharcaycasiyashga, taytay!” \p \v 2 Sayno niyaptin Jesús nergan: “Cay lapan ricaycäyashgayqui cuyaylapä caycaptinpis chipyagmi juchusiyangapä. Manami ni juc rumilapis canan pergaraycashgannöga quëdangapäsu.” \s1 Manarä cutimuptin imano cananpä cashgantapis Jesucristo nishgan \r (Marcos 13.3-13; Lucas 21.7-19) \p \v 3 Olivos lömacho jamapagnömi discïpuluncuna Jesusta tapuyargan: “Nishgayquinöga ¿imaytä templo juchusish canga? Saynöpis cutimunayquipä y cay pasa ushacänanpäga ¿imatä puntata canga, taytay?” \p \v 4 Sayno tapuyaptinmi Jesús nergan: “Pipis lutanta mana criyisiyäshunayquipä shumag tantyacuyay. \v 5 Ascagmi shayämonga: ‘Nogaga Cristumi cä’ niyashpan. Sayno nirmi asca runacunata engañayangapä. \v 6 May-say nacioncunachöpis guërra captin y wanusinacuy captin ama mansacäyanquisu. Puntataga saycunalarämi canga. Sayno captinpis cay pasa manarämi ushacangaräsu. \v 7 Juc nacionwan juc nacionmi pelyayanga. Saynölami muchuypis terremötupis may-saycho cangapä. \v 8 Sayno captinpis nacaycuna galaycunalanrämi saycunaga canga. \p \v 9 “Say wisanmi nogata chasquicamagcunata pï-maypis chiquishpan prësu sariyangapä, nacasiyangapä y wanusiyangapäpis. \v 10 Sayno nacasiyaptinmi yäracaycäyämashganpita guepaman ascag cuticuyanga. Nircurnami guepaman mana cutegcunata chiquir autoridäcunaman apasiyanga castigash cayänanpä. \v 11 Say wisanmi lutan yachasicogcuna Tayta Diosninsipa wilacuyninta wilacog-tucur runacunata lutanta criyisiyangapä. \v 12 May-saychöpis runacuna chiquinacularmi cawayanga. Sayno cawarmi runacuna cuyanacuyanganasu. \v 13 Sayno captinpis wanushganyag noga munashgäno cawagcunaga Tayta Diospa naupanman chäyangapä. \v 14 Tayta Diosninsipa wilacuyninta may-say nacioncunachöpis wilacusquiyaptinrämi noga cutimushäpä. \s1 Fiyupa nacaycuna cananpä cashganta Jesucristo tantyasishgan \r (Marcos 13.14-23; Lucas 21.20-24) \p \v 15 “Tayta Diosninsipa profëtan Daniel guelgashgannölami Diosta mana cäsucog runa\x * \xo 24:15 \xt Daniel 9.27; 11.31; 12.11\x* templo ruriman yaycongapä. (Cay guelgashgäta liyegcunaga shumag tantyacuyäsun.)\f + \fr 24:15 \ft “Cay guelgashgäta liyeg cäga shumag tantyacusun” nishganga cay libruta guelgag Mateo yapashganmi caycan.\f* \v 16 Say fiyu runa templuman yaycuptin Jerusalén marcapita y Judea provinciacho caycag waquin marcacunapitapis gueshpir aywacuyäsun. \v 17 Wayi janancho cagcunapis\f + \fr 24:17 \ft Israel nacioncho say wisan wayita gatananpa trucanga terrädo jananman saglarcurmi mituwan tortarcuyag. Say jananchönami warmicuna y runacuna awacuyag, agacuyag y trïgutapis acrayag.\f* jucla gueshpir aywacuyäsun. Imata jorgunanpäpis wayinman amana yaycuyäsunsu. \v 18 Chacrancho caycagcunapis jucla gueshpir aywacuyäsun. Ama cutiyäsunsu wayinman trucacunanpä mödanacunata jorgogpis. \v 19 Sayno gueshpirmi pasaypa cuyapaypä nacayanga gueshyag warmicuna y iti wawayog warmicunapis. \v 20 Tamya quilacho ni sábado jamay junagcho say gueshpinayqui junag mana cananpä Tayta Diosninsita manacuyay. \v 21 Say junagcunaga fiyupami runacuna nacayangapä. Cay pasata Tayta Diosninsi camashganpita-pasa manami imaypis sayjinanpaga runacuna nacayashgasu. Saynöpis yapayga mananami sayno nacaycuna cangapänasu. \v 22 Acrashgancunata cuyaparmi say nacaycunata Tayta Diosninsi päsasenga. Say nacay junagcunata mana päsasiptenga lapanpis wanurmi ushacäyanman. \p \v 23 “Say junagcuna: ‘Tayta Dios cachamushgan Cristo caychömi wacchömi caycan’ niyäshuptiquipis ama criyiyanquisu. \v 24 Saynöpis waquenga: ‘Tayta Dios cachamushgan Cristumi caycä’ o ‘Tayta Diosninsipa profëtanmi caycä’ nir lulacuyashpanmi puriyangapä. Runacunata criyisinan cashmi ima milagrucunatapis rurayanga. Asca runacunata saynöpa engañarpis Tayta Diosman yäracogcunataga manami engañayta camäpacuyangasu. \v 25 Saycuna manarä captinmi gamcunata wilaycä lutan yachasicogcunata mana chasquipäyänayquipä. \p \v 26 “Pipis: ‘Tayta Dios cachamushgan Cristo sunyag jircachömi caycan’ niyäshuptiquipis ricag ama aywayaysu. ‘Washachömi pacaraycan’ niyäshuptiquipis ama criyiyanquisu. \v 27 Ciëlucho jucläpita jucläman elgucuy elagpita asicyagta lapan runacuna ricayashgannömi \sc noga \sc* cutimuptëpis lapan runacuna ricayämangapä. \v 28 Wiscurcuna shuntacagta ricarmi musyansi wanush uywa saycho jitaraycashganta. Saynölami cay nishgäcuna päsaycagta ricar musyayanqui cutimunäpäna caycashgäta. \s1 Jesucristo cay pasaman cutimunanpä cashgan \r (Marcos 13.24-27; Lucas 21.25-28) \p \v 29 “Cay pasacho fiyupa nacaycuna casquiptinrämi intipis y quilapis sacacurponga. Saynölami lapan goyllarcunapis shicwayämonga y ciëlupis sucsucyanga.\x * \xo 24:29 \xt Isaías 13.10; 34.4; Joel 2.10\x* \v 30 Saypitanami \sc nogata \sc* ricayämanga pucutay janancho chipipiycar cutiycämogta.\x * \xo 24:30 \xt Daniel 7.13\x* Sayno shamuycagta ricayämashpanmi may-saychöpis runacuna mansarir wagayangapä. \v 31 Say junag Tayta Diosninsi cornëtata fuerti tucasimuptinmi angilnëcunata cachamushä. Paycunami may-saypitapis nogaman yäracamagcunata shuntayämongapä. \s1 Jïgus jachaman tincusir imay cutimunanpä cashgantapis Jesucristo tantyasishgan \r (Marcos 13.28-31; Lucas 21.29-33) \p \v 32 “Cay yachasishgäta shumag tantyacuyay. Tamya tiempo galaycuptin musyayanquimi jïgus jacha chinquimunanpä cashganta. \v 33 Saynölami say nishgä nacaycuna chämuptin gamcunapis musyayanquipä cutimunäpäna caycashgäta. \v 34 Canan cawaycag runacuna manarä wanuyaptinmi lapan say nishgäcuna cumplengapä. \v 35 Ciëlupis y cay pasa ushacaptinpis noga nishgäcunaga lapanmi cumplengapä. \s1 Jesucristo imay höra cutimunanpä cashganta pipis mana musyashgan \r (Marcos 13.32-37; Lucas 17.26-30,34-36) \p \v 36 “Imay junag imay höra cutimunäpä cashgantaga manami angilcunapis ni nogapis musyäsu. Saytaga Tayta Dioslami musyaycan. \p \v 37 “Noé cawanan wisan diluvio elagpita cashgannömi \sc nogapis \sc* elagpita cutimushäpä. \v 38 Noé cawanan wisanpis diluvio manarä captinmi runacunaga micur, upyar y majasacar caycäyargan. Sayno cawayargan arcaman Noé yaycushgan junagyagmi. \v 39 Sayno caycäyaptinmi elagpita fiyupa tamyar cay pasaman yacu juntargan. Saynöpami arcaman mana yaycog lapan runacuna shengaypa wanur ushacäyargan. Saynölami runacuna mana musyashgan höra \sc nogapis \sc* elagpita cutimushäpä. \p \v 40 “Cutimushgä junagmi ishcay runacuna chacrancho aruycagpita chasquicamag cagta pushacushä y mana chasquicamag cagtanami cacharishä. \v 41 Maraycho ishcay warmicuna agacuycagcunapita chasquicamag cagta pushacushä y mana chasquicamag cagtanami cacharishä. \v 42 Sayno caycaptenga gamcuna shuyacayämay puestucushla. Manami musyayanquisu imay höra cutimunäpä cashgantapis. \p \v 43 “Pipis wayinta suwapänanpä cashganta musyarga mana punuypami wayinta täpanman. \v 44 Saynöla gamcunapis puestucushla caycäyay. Mana musyayashgayqui hörami elagpita \sc noga \sc* cutimushäpä. \s1 Jesucristo cutimunanpä puestucush canansipä yachasishgan \r (Lucas 12.41-48) \p \v 45 “Patronnin maypapis ilarga más yäracuypä cag ashmaynintami haciendancho lapantapis shumag ricananpä churan. Saymi say ashmayga mincaynincunatapis höralancho garasin. \v 46 Patronnin cutimur yäsishganno ali ruraycagta tariycorga: ‘Ali ashmaymi canqui’ nengapä. \v 47 Sayno nishpanmi patronnin say ashmaypa maquinman churanga lapan imaycantapis ricananpä. \v 48-49 Mana yäracuypä cag ashmaymi isanga: ‘Patronnë manarämi cutimongaräsu’ nir ashmay mayinta magan y upyagcunawan micur upyar jitaräcun. \v 50 Sayno caycaptinmi mana yarpashgan höra elagpita patronnin cutimonga. \v 51 Patronnin yäsishganta mana cäsucur lutanta ruraycagta tariycurmi patronnin mana cuyapaypa say ashmayta castigangapä. Ishcay cära runacunatawan juntumi Tayta Diosninsi mana cuyapaypa infiernuman payta gaycongapä. Saychömi fiyupa wagar quiruntapis uchongapä.” \c 25 \s1 Chunca jipashcunaman tincusiypa Jesucristo yachasishgan \p \v 1 Cutimuptin imano cananpä cashgantapis tantyasishpanmi Jesús nergan: “Chunca (10) jipashcunashi farolnincunata alistacurcur shuyacog aywayargan casaracog magta\f + \fr 25:1 \ft Waquenga “magta” ninanpa trucanga “mözu” niyanmi.\f* shamuptin paywan fiestaman aywayänanpä. \v 2-4 Shuyacog aywarshi pisga cag jipashcuna aceitinta\f + \fr 25:2-4 \ft Say wisan kerosëni manami carganräsu. Saymi olïvu jachapa wayuyninpita rurash aceitiwan acsicuyag.\f* apayargan farolnincunaman yapayänanpä. Pisga cag jipashcunanashi isanga aceitinta apayargansu. \v 5 Casarag magta mana chaptinshi shuyaraycäyashgalancho lapan punucäcuyargan. \p \v 6 “Sayno punucash caycäyaptinshi pulan pagas hörano gayacamushgan wiyacämorgan: ‘¡Casaracog magta shamuycannami!’ nir. \v 7 Sayno gayacamushganta wiyarshi lapan jipashcuna jucla sharcuyargan payta chasquicuyänanpä. \v 8 Saychömi farolnincunaman yapayänanpä aceitita mana apag jipashcuna waquin cag jipashcunata niyargan: ‘Farolnë upicaycannami. Aceitiquita raquipaycayälämay farolnëcunaman winayänäpä.’ \v 9 Sayno niyaptinmi aceiti apag jipashcuna niyargan: ‘Raquipäyaptëga manami aypäyämangasu quiquëcunapäpis. Saypa trucanga aceiti ranticogcunaman aywar jucla rantiyämuy.’ \v 10 Aceiti ranteg aywayashganyagshi casarag magta chämorgan. Listu shuyaraycagcunatashi fiestaman yaycasergan. Fiestaman yaycurirnashi puncuta wichgacarcamorgan. \v 11 Aceitita ranteg aywayashganpita cutirnashi tariyargan puncu wichgaraycagta. Sayshi gayacuyargan: ‘¡Puncuta quichapaycayälämay, taytay!’ nir. \v 12 Sayno gayacuyaptinshi casaracog magta ruripita contestamorgan: ‘Gamcunataga manami reguësu. ¿Pirä cacuyanquipis?’ nir.” \p \v 13 Sayno yacharcasir Jesús nergan: “¡Gamcunapis alistacushla caycäyay! Nogaga elagpitami cutimushä. Manami musyayanquisu imay junag ni imay höra cutimunäpä cashgantapis.” \s1 Ashmaynincuna aruyänanpä patronnin guellayta puestupashgan \r (Lucas 19.11-27) \p \v 14 Saypitanami Jesús nergan: “Juc rïcu runashi juc nacionpa aywacur ashmaynincunata guellayninta cachapargan cutimushganyag say guellaywan aruyänanpä. \v 15 Habilidänincuna imano cashgantapis shumag tantyaycurshi jucninta cachapargan pisga waranga (5,000) guellayta, jucninta ishcay waranga (2,000) guellayta y jucnintanashi cachapargan juc waranga (1,000) guellayta. Nircurshi carupa aywacorgan. \v 16 Pisga waranga guellayta chasqueg cäga shumag negociuta rurarshi pisga waranga masta gänargan. \v 17 Ishcay waranga guellayta chasqueg cagpis saynölashi shumag negociuta rurar ishcay waranga masta gänargan. \v 18 Juc waranga guellayta chasqueg cagshi isanga pañuëluwan shumag guepiycur pampaycunä. \p \v 19 “Saypitanashi say ashmaycunapa patronnin cutimur puestupashgan guellaynincunata cuentata manargan aycata guellaynin wachashgantapis. \v 20 Sayno cuentata manaptinshi pisga waranga guellayta chasqueg cäga pisga waranga masta entregargan. Sayshi say ashmay nergan: ‘Pisga waranga guellayta cachapämashgayquiwan pisga waranga mastami gänashcä, taytay.’ \v 21 Sayno niptinshi patronnin nergan: ‘Gamga ali ashmaymi canqui. Walcalapitapis shumag guellayta mirasishgayquipitami cananga más mandag canayquipä churashayqui. Sayno cashgayquipita cananga cushicur fiestata rurashun.’ \p \v 22 “Saynölashi chargan ishcay waranga guellayta chasqueg cagpis: ‘Taytay, ishcay waranga guellayta cachapämashgayquiwan ishcay waranga mastami gänashcä’ nir. \v 23 Sayno niptinshi patronnin nergan: ‘Gampis ali arog ashmaymi canqui. Walcalapitapis shumag guellayta mirasishgayquipitami cananga más mandag canayquipä churashayqui. Sayno cashgayquipita cananga cushicur fiestata rurashun.’ \p \v 24 “Saynölashi juc waranga guellayta chasqueg ashmayninpis chaycur nergan: ‘Noga musyämi fiyu cashgayquita, taytay. Gamga mana murushgayquimanmi cosechag aywanqui. \v 25 Sayno fiyu cashgayquita musyarmi gamta mansacur guellayniquita pampaycorgä. Saymi gayasimaptiqui cashgalanta guellayniquita apamushcä.’ \v 26-27 Sayno niptinshi patronnin nergan: ‘¡Gamga mana yäracuypä guela ashmaymi canqui! Mana murushgäpita cosechag cashgäta musyaycarga ¿imanirtä guellaynëta banculamanpis churargayquisu mirashtana cutimur shuntacunäpä?’ \v 28 Nircurnashi saycho caycag runacunata patrón nergan: ‘¡Guechuyay sararaycashgan guellaynëta! ¡Nircur goycuyay chunca (10) cuti más guellay miraseg cagta! \v 29 Guellayta puestupashgäta mirasegcunaga mastami chasquiyanga. Mana mirasegcunami isanga sararashgalantapis guechushga cayanga. \v 30 Sayno captenga cay mana ali ashmayta sacayman garguyay. Saychömi fiyupa wagar quiruntapis uchongapä.’ \s1 Juicio finalcho imano cananpä cashganpita Jesucristo yachasishgan \p \v 31 “Lapan angilnëcunawan cutimurmi chipipiycag trönöman \sc noga \sc* jamacushä lapan runacunata juzganäpä. \v 32 Say junäga may-say nacionpitami lapan runacunata angilnëcunawan shuntasimushä. Sayno shuntarcasimurnami raquishäpä uysha miseg uyshancunata cabracunapita raquishganno. \v 33 Saychömi mana chasquicamag runacunata raquishä isognë cagman y chasquicamag runacunatana derëchä cagman. \v 34 Sayno raquircurnami derëchächo caycagcunata nishä: ‘Gamcunataga Tayta Dios segaypami cuyayäshunqui. Naupäman shayämuy lapan puestushgäcunata chasquiyänayquipä. Saytaga Tayta Diosninsi gamcunapä puestush cay pasata manarä camarmi. \v 35 Gamcunami micanaycar puriptë pachä garayämashcanqui. Saynöpis yacunaycar puriptë upunäpä yacuta goyämashcanqui. Saynölami wayiquiman chämuptëpis posädasiyämashcanqui. \v 36 Mödanaynag captëpis gamcunami jaticunäpä mödanata puestupäyämashcanqui. Gueshyaptëpis gamcunami jampiyämashcanqui. Carcilcho captëpis gamcunami watucayämashcanqui.’ \p \v 37 “Sayno niptëmi say runacuna tapuyämangapä: ‘Taytay, ¿imaytä micanar puriycagta garayashcä? Saynöpis ¿imaytä yacunar puriycagta upunayquipä yacuta goyashcä? \v 38 Saynöpis ¿imaytä wayëman chämushcanqui posädasiyänäpä? Saynöpis ¿imaytä mödanaynag caycaptiqui jaticunayquipä mödanata puestupäyashcä? \v 39 Saynöpis ¿imaytä gueshyaptiqui o carcilcho captiqui watucag shayämushcä?’ \v 40 Sayno nimaptinmi nishä: ‘Yäracamagcunata mayganpis yanapag cagcuna nogata yanapämagnömi cayashcanqui.’ \p \v 41 “Nircurmi isognëcho caycag runacunata nishä: ‘¡Gamcunataga Satanaspä y supaycunapä camarish caycag infiernumanmi canan gaycushayqui imayyagpis saycho rupar nacayänayquipä! \v 42 Gamcunaga micanaycar puriptëpis manami garayämashcanquisu. Saynöla yacunaycar puriptëpis manami upunäpä yacuta goyämashcanquisu. \v 43 Saynölami wayiquiman chämuptëpis posädasiyämashcanquisu. Mödanaynag caycaptëpis manami jaticunäpä mödanata puestupäyämashcanquisu. Gueshyaptëpis carcilcho wichgaraptëpis manami watucayämashcanquisu.’ \p \v 44 “Sayno niptëmi isognëcho cag runacunapis tapuyämanga: ‘¿Imaytä gam micanaycagta, yacunaycagta, wayëman chaycämogta, mödanaynagta, gueshyaycagta, carcilcho wichgaraycagta ricaycar yanapäyashcäsu, taytay?’ \v 45 Saymi paycunata nishä: ‘Nacaycho cagcunata mana cuyapar nogatami cuyapäyämashcanquisu.’ ” \p \v 46 Sayno wilaparcushpan Jesús nergan: “Say mana cuyapäcog runacunaga infiernuchömi imayyagpis nacayangapä. Tayta Dios munashganno yanapäcog runacunami isanga imayyagpis gloriacho cawayangapä.” \c 26 \s1 Jesucristuta wanusiyänanpä mandag cüracuna wilanacuyashgan \r (Marcos 14.1-2; Lucas 22.1-2; Juan 11.45-53) \p \v 1 Sayno yacharcasirmi discïpuluncunata Jesús nergan: \v 2 “Musyayashgayquinöpis Pascua galaycunanpä ishcay junaglanami pishiycan. Saychömi runacuna \sc nogata \sc* crucificamangapä.” \p \v 3 Saypita mandag cüracuna y Israel mayor runacuna shuntacäyargan más mandag cüra Caifaspa wayinman. \v 4 Saychömi wilanacuyargan runacunata mana musyasiylapa Jesusta sarircur wanusiyänanpä. \v 5 Saymi wilanacuyargan: “Fiestachöga ama sarishunsu. Fiestacho sarishgaga contransimi runacuna sharcuyangapä” nir. \s1 Jesucristupa umanman perfümita warmi winapashgan \r (Marcos 14.3-9; Juan 12.1-8) \p \v 6 Saypitanami Betania marcaman Jesús aywargan lepröso niyashgan Simonpa wayinman. \v 7 Saymanmi juc warmi chargan “alabastro” nishgan rumipita rurashgan botëllanwan perfümin aptash. Say perfümega selläma chaninmi cargan. Mësacho Jesús caycaptinmi say warmega paypa umanman say perfümita winapargan. \v 8 Discïpuluncuna sayta ricar rabiashpan niyargan: “¿Imapätä waläla jichar perdisish say perfümita? \v 9 Sayno perdisinanpa trucanga nogansita goycamashwan cargan ali chanincho ranticuycur muchogcunata yanapänansipä.” \p \v 10 Say nishgancunata wiyarmi Jesús nergan: “Cay warmi alitami ruraycan. Sayno caycaptenga ¿imanirtä payta jamuraycäyanqui? \v 11 Muchogcunaga yanapäyänayquipä imaypis caycäyangami. Nogami isanga gamcunawan cashäpänasu. \v 12 Pampash canäpämi cay warmega perfümita winapämar alistaycäman. \v 13 Perfümita cay warmi winapämashgantaga may-saychöpis musyayangami.” \s1 Jesucristuta entregananpä mandag cüracunawan Judas Iscariote conträtuta rurashgan \r (Marcos 14.10-11; Lucas 22.3-6) \p \v 14 Saypitanami Jesuspa discïpulun Judas Iscariote aywargan mandag cüracunaman. \v 15 Chaycurmi paycunata nergan: “Runacuna mana cashgancho Jesusta prësu sariyänayquipä wilaptë ¿aycatatä pägayämanquipä?” nishpan. \p Sayno niptinmi: “Nogacuna pägayäshayqui quimsa chunca (30) yurag guellaytami” nishpan guellayta yupapasquiyargan. \v 16 Sayno päguta chasquircurmi Judas yarpachacorgan imay höra wilacog cutinanpäpis. \s1 Pascua merendata discïpuluncunawan Jesucristo micushgan \r (Marcos 14.12-21; Lucas 22.7-14,21-23; Juan 13.21-30) \p \v 17 Levadüraynag Tantata Micunan fiesta galaycunan junagmi discïpuluncuna Jesusta tapuyargan: “¿Maychötä puestucayämushä Pascua merendata micunansipä, taytay?” \p \v 18 Sayno niyaptinmi Jesús nergan: “Marcaman aywar juc runata niyanqui: ‘Wanunanpä höran cercana captinshi discïpuluncunawan Pascua merendata wayiquicho micuyta munaycan.’ ” \p \v 19 Jesús yäsishgannöla aywarmi discïpuluncunaga Pascua merendata say wayicho puestucuyargan. \v 20 Pasa sacaycaptinnami chunca ishcay (12) acrashgan cag discïpuluncunawan Jesús mësa cagman jamacuyargan. \v 21 Saymi micuycäyashgancho Jesús nergan: “Gamcunapita jucniquimi chiquimagnëcunapa maquinman entregamangapä.” \p \v 22 Niptin laquicuyashpan jucnin jucnin Jesusta tapuyargan: “¿Nogasurä caycä, taytay?” niyashpan. \p \v 23 Saymi Jesús nergan: “Plätucho nogawan juntu tantata ushmaseg cagmi chiquimagnëcunapa maquinman entregamangapä. \v 24 Tayta Diospa palabrancho guelgaraycashgannöla fiyupa nacar wanunäpämi caycä. \sc Nogata \sc* entregamag runami isanga juicio finalcho fiyupa laquicongapä. Payga ama yurinmanpissu cargan.” \p \v 25 Sayno niptinmi contran sharcog Judasga Jesusta taporgan: “¿Nogasurä caycä, taytay?” \p Niptin Jesús nergan: “Quiquiquimi nishcanqui.” \s1 Santa Cënata discïpuluncunawan Jesucristo upushgan \r (Marcos 14.22-26; Lucas 22.14-20; 1 Corintios 11.23-25) \p \v 26 Saypitanami tantata aptarcur Tayta Diosta Jesús manacur agradëcicorgan. Nircurnami paquircur paquircur discïpuluncunata ayporgan: “Cay tantata lapayqui micuyay. Cay tantaga cuerpömi” nishpan. \p \v 27 Saynölami vïnuyog väsuta aptarcur Tayta Diosta manacur agradëcicorgan. Nircurnami discïpuluncunata macyargan: “Lapayqui cay vïnuta upuyay. \v 28 Cay vïnoga yawarnëmi. Yawarnëta jichar wanushgä hörami Tayta Dios mushog conträtuta ruranga pï-maytapis chasquicamagcunata perdonananpä. \v 29 Yapayga manami vïnuta upushänasu Tayta Diospa naupancho gamcunawan upushgansiyag.” \p \v 30 Salmucunata cantasquirnami discïpuluncunawan Jesús aywayargan Olivos lömaman. \s1 Pedro ñëgananpä cagta Jesucristo nishgan \r (Marcos 14.27-31; Lucas 22.31-34; Juan 13.36-38) \p \v 31 Olivos lömaman chaycurmi Jesús nergan: “Canan sacay lapayqui cachariycamarmi gueshpir aywacuyanquipä. Tayta Diosninsipa palabranchöpis caynömi nican: ‘Uysha misegta wanuycasiptë uyshancuna mashtacarmi aywacuyanga.’\x * \xo 26:31 \xt Zacarías 13.7\x* \v 32 Sayno captinpis wanushgäpita cawarircamur gamcunapita más puntatami Galileaman aywashä saycho tincunansipä.” \p \v 33 Sayno niptinmi Pedro nergan: “Waquin cag cachariyäshuptiquipis nogaga manami cachashayquipäsu, taytay.” \p \v 34 Sayno niptinmi Pedruta Jesús nergan: “Canan sacay cacash manarä cantaptinmi quimsa cuti reguimashgayquita ñëgamanquipä.” \p \v 35 Sayno niptinmi Pedro nergan: “¡Ishcansita wanusimänansi captinpis manami ñëgashayquipäsu, taytay!” \p Waquin cag discïpuluncunapis saynölami niyargan. \s1 Getsemanïcho Tayta Diosta Jesucristo manacushgan \r (Marcos 14.32-42; Lucas 22.39-46) \p \v 36 Olivos lömacho caycag Getsemaní huertaman discïpuluncunawan chaycurmi Jesús nergan: “Tayta Diosta manacamushgäyag gamcuna caylacho jamaraycäyay.” \p \v 37 Nircur Pedruta y Zebedeupa surincuna Santiagutawan Juanta más washaläman pushargan. Saychömi fiyupa laquicur nergan: \v 38 “Wanunayparämi laquicuy sarimash. Gamcunapis Tayta Diosta manacushpayqui caylacho shuyaraycäyämay.” \p \v 39 Sayno nircurmi más washaläman aywargan Tayta Diosta manacunanpä. Saychömi gongurpacuycorgan urcunpis pampaman töpashganyag. Sayno gongurpacuycurmi Tayta Diosta manacorgan: “Papá, nacanäpä caycashgäpita salvaycalämay. Isanga noga munashgänöga ama casunsu, sinöga gam munashgayquino cayculäsun.” \p \v 40 Sayno manacushganpita cutishpanmi tarergan quimsan discïpuluncuna punucash caycagta. Saymi Pedruta nergan: “Tayta Diosta manacushgäyag ¿manacu juc höralapis ricchayta camäpacuyashcanqui? \v 41 Punushgayquipita ricchayayna. Diosta manacuyay Satanasta mana cäsupäyänayquipä. Cäsupayta mana munarpis Tayta Diosta mana manacorga cäsupäyanquipämi.” \p \v 42 Sayno nircurmi yapay cutiycur Tayta Diosta manacorgan: “Runacuna nacasimar wanusimänanpä captinpis gam munashgayquino cayculäsun, papá.” \p \v 43 Tayta Diosta manacushganpita yapay cutiycur tarergan quimsan discïpuluncuna pasaypa punucash caycagta. \v 44 Sayno caycagta ricaycurpis yapay cutiycurmi Tayta Diosta manacorgan puntata manacushgannöla. \v 45 Saypitanami yapay cutiycur paycunata nergan: “¿Cananpis gamcuna jinalacu punuycäyanqui? ¡Ricchayayna! Tayta Diospita shamush captëpis höra chämushganami jusasapa runacunapa maquinman \sc nogata \sc* entregayämänanpä. \v 46 ¡Sharcuyayna! Chiquimagnëcunapa maquinman entregamänanpä cag runa shamuycannami.” \s1 Jesucristuta prësu sariyashgan \r (Marcos 14.43-50; Lucas 22.47-53; Juan 18.3-12) \p \v 47 Discïpuluncunawan Jesús parlaycaptinmi Judas Iscariote chargan asca runacunata pushash. Judasga Jesuspa discïpulunmi cargan. Say runacunami chäyargan espädancuna y garrotincuna aptash. Jesusta prësu sariyänanpä say runacunata cachargan mandag cüracuna y Israel mayor runacunami. \v 48 Sayman manarä charmi Judasga pushashgan runacunata yäsergan: “Mayganpis musashgä cagmi Jesusga caycan. Payta prësu sariyanqui” nir. \v 49 Saymi chaycur Judasga Jesusta saludashpan musaycorgan. \v 50 Sayno saludaptinmi Jesús nergan: “Judas, ¿caymanpis shamuycunquiräcu?” \p Sayno niptinmi runacunaga Jesusta jucla prësu sariyargan. \p \v 51 Prësu sariyaptinmi espädanta jorgurishpan juc discïpulun más mandag cürapa ashmayninpa rinrinta waluriycorgan. \v 52 Sayno ruraptinmi Jesús nergan: “Espädayquita cutisiy churaräcunanman. Pipis espädawan runa mayinta wanuseg cäga espädawanmi wanusish canga. \v 53 ¿Gam manacu musyanqui Tayta Diosta manacuptëga washämänanpä chunca ishcay (12) tröpa\f + \fr 26:53 \ft Say wisan juc tröpacho cargan sogta waranga (6,000) soldäducuna. Saymi Jesús nergan ganchis chunca ishcay waranga (72,000) angilcunata cachamunanpä cashganta.\f* angilcunata cachamunanpä cashganta? \v 54 Washämänanpä manacuptëga ¿imanöparä cumplicanga runacuna wanusiyämänanpä Tayta Diospa palabrancho guelgaraycashganpis?” \p \v 55 Nircurna say runacunata Jesús nergan: “¿Imanirtä suwa captënöpis gamcuna shayämushcanqui espädayquicunawan y garrotiquiwanpis prësu sariyämänayquipä? Nogaga waran waranmi templo patiucho yachasergä. ¿Imanirtä saychöga prësu sariyämargayquisu? \v 56 Sayno captinpis prësu sariyämänayquipä gamcuna shayämuptiquimi Tayta Diosninsipa profëtancuna guelgayashgan cumplicaycan.” \p Jesusta prësu sariyaptinnami discïpuluncuna gueshpir aywacuyargan japalanta cachaycur. \s1 Más mandag cüra Jesucristuta tapushgan \r (Marcos 14.53-65; Lucas 22.54-55,63-71; Juan 18.13-14,19-34) \p \v 57 Jesusta prësu sarircurmi apayargan más mandag cüra Caifaspa wayinman. Saychömi Moisés guelgashganta yachasegcuna y Israel mayor runacunapis shuntacash caycäyargan. \v 58 Jesusta sayman apayaptinmi caru guepalanta Pedro gatirargan. Caifaspa wayinman chaycur paypis yaycorgan patio rurinyag. Sayman yaycurir templo täpag wardiacunawan jamaraycargan ima päsashgantapis ricananpä. \p \v 59 Mandag cüracunawan autoridäcunanaga imanöpapis Jesusta wanusiyänantami munayargan. Saymi ashiyargan pilapis Jesús mana parlacushganta jitapänanpä. \v 60 Sayno ashiptin ascagmi Jesús mana parlacushganta jitapäyargan. Sayno jitapäyaptinpis manami ima jusantapis tariyargansu wanusish cananpä. Saypita ishcay runacuna niyargan: \v 61 “Cay runaga nergan templuta juchurasir quimsa junaglata yapay sharcasinanpämi.”\x * \xo 26:61 \xt Juan 2.19-21\x* \p \v 62 Saymi más mandag cüra Jesusta taporgan: “¿Manacu imatapis ninqui sayno jitapäshuptiqui? ¿Imanirtä contrayqui sayno parlaycäyan?” \p \v 63 Sayno tapuptinpis manami imatapis Jesús parlacorgansu. Saymi más mandag cüra nergan: “Lapanpä munayyog Tayta Dios ricaycämashgami gamta tapö: ¿Rasunpacu Tayta Dios cachamushgan Cristo caycanqui? Saynöpis ¿rasunpacu Diospa surin canqui?” \p \v 64 Sayno tapuptinmi Jesús nergan: “Au, nishgayquino rasunpaypami caycä. Saymi \sc nogata \sc* ricayämanquipä lapanpä munayyog Tayta Diospa derëcha cag naupancho jamaraycagta. Saynöpis pucutay janancho shamuycagtami ricayämanquipä.”\x * \xo 26:64 \xt Salmo 110.1; Daniel 7.13\x* \p \v 65 Sayno niptin más mandag cüra fiyupa rabiashpan sotänantapis rachir ushar nergan: “¡Cay runaga Dios-tucuycanmi! Sayno nicaptenga ¿imapänatä más testïgutapis ashishun? Gamcuna wiyayashcanquimi Dios-tucur parlaycashganta. \v 66 Sayno captenga ¿imaniyanquitä?” \p Sayno niptinmi saycho caycag runacuna niyargan: “¡Jusayogmi caycan! ¡Wanusish casun!” \p \v 67 Sayno nirmi Jesuspa cäranman togapäyargan y cutayargan. Waquinnami lagyar ushayargan: \v 68 “Tayta Diosninsi cachamushgan Cristo carga mä niyämay pï magashushgayquitapis” nir. \s1 Jesucristuta Pedro ñëgashgan \r (Marcos 14.66-72; Lucas 22.56-62; Juan 18.15-18,25-27) \p \v 69 Sayyäga Pedro jamaraycargan sawan rurinchömi. Saycho jamaraycagta ricarmi juc ashmay jipash nergan: “Gamta ricashcä Galileapita cag Jesuswan puriycagtami.” \p \v 70 Sayno niptinmi lapan runacuna wiyaycäyaptin Pedro nergan: “Manami musyäsu imapita parlapaycämashgayquitapis.” \p \v 71 Sayno nircurmi Pedroga puncu naupanman aywargan. Saychöpis juc jipash payta ricaycur runacunata nergan: “Nogapis cay runataga ricargä Nazaretpita cag Jesuswan puriycagtami.” \p \v 72 Sayno niptin Pedro jurashpan nergan: “¡Nogaga manami reguësu say runataga!” \p \v 73 Saypita maylantana saycho caycag runacuna Pedruman aywaycur niyargan: “¡Gamga rasunpaypami paywan pureg canqui! Parlacuyniquipis pay-niragmi caycan.” \p \v 74 Sayno niyaptinmi Pedro jurashpan nergan: “¡Say runaga pishi cacunpis! ¡Paytaga manami reguësu!” \p Sayno nicaptinmi cacash cantarcorgan. \v 75 Sayno cantarcuptinmi Pedro jinan höra yarparcorgan Jesús cayno nishganta: “Manarä cacash cantaptinmi quimsa cuti reguimashgayquita ñëgamanquipä.” Say nishganta yarparcurmi Pedro wagtaman yargusquir fiyupa laquicushpan maquinta chogpacurcur wagargan. \c 27 \s1 Pilätuman Jesucristuta prësu apayashgan \r (Marcos 15.1; Lucas 23.1-2; Juan 18.28-32) \p \v 1 Saypita pasa waraycaptinnami lapan mandag cüracuna y Israel mayor runacuna shuntacaycur wilanacuyargan Jesusta imanöpapis wanusiyänanpä. \v 2 Wilanacurcurnami liyarcur Jesusta apasiyargan Israel nacionpa mandagnin Pilätuman. \s1 Judas Iscariote jurcacushgan \r (Hechos 1.18-19) \p \v 3 Jesusta wanusinanpä Israel mayor runacuna wilanacuyashganta musyaycurmi Judas Iscariote fiyupa laquicorgan. Saymi chasquishgan quimsa chunca (30) yurag guellayta cutisergan mandag cüracunaman. \v 4 Cutisirmi paycunata nergan: “Jusaynag runata maquiquiman entregar jusalicushcämi, taytacuna.” \p Sayno niptinmi niyargan: “¡Imanöpis cacuy! ¡Nogacunataga manami imapis gocayämansu!” \p \v 5 Sayno niyaptinmi Judasga chasquishgan guellayta templuman jitariycur aywacorgan. Nircurnami jurcacusquergan. \p \v 6 Sauraga mandag cüracuna say guellayta shuntarcur niyargan: “Cay guellayga runapa yawarninpa chaninmi. Sayno caycaptenga manami ofrendacunaman talusishwansu.” \p \v 7 Sayno nirmi wilanacuyargan say guellaywan manca rurag runapa chacranta rantiyänanpä. Say chacrata rantiyargan jäpa runacuna wanuptin sayman pampayänanpämi. \v 8 Jesuspa yawarnin chanin captinmi say chacrata runacuna jutinta churapäyargan “Yawar Pampa” niyashpan. \v 9 Mandag cüracuna chacrata sayno rantiyaptinmi Tayta Diosninsipa unay profëtan Jeremías guelgashgan cumplicargan. Say guelgashganga caynömi nican: \q1 “Paypa chanin ayca cananpäpis Israel runacuna niyashgannölami quimsa chunca (30) guellayta chasquiyargan. \q1 \v 10 Say guellaywanmi Tayta Dios nimashgannöla manca rurag runapa chacranta rantiyargan.”\x * \xo 27:10 \xt Zacarías 11.12-13; Jeremías 32.6-9\x* \s1 Jesucristuta Pilato tapushgan \r (Marcos 15.2-5; Lucas 23.3-5; Juan 18.33-38) \p \v 11 Israel nacionpa mandagnin Pilätuman Jesusta prësu chäsiyaptinmi pay Jesusta taporgan: “¿Rasunpacu gamga canqui Israel runacunapa mandagnin rey?” nir. \p Sayno tapuptinmi Jesús nergan: “Gam nishgayquinölami rasunpaypa caycä.” \p \v 12 Saycho mandag cüracuna y Israel mayor runacuna imaycata jitapäyaptinpis Jesús manami imatapis parlacorgansu. \v 13 Saymi Pilato taporgan: “¿Manacu imatapis ninqui contrayqui imaycata jitapaycäyäshuptiquipis?” \p \v 14 Sayno niptinpis Jesusga manami imatapis parlacorgansu. Saymi Pilätoga imaniytapis camäpacorgansu. \s1 Jesucristuta crucificayänanpä Pilato mandashgan \r (Marcos 15.6-15; Lucas 23.13-25; Juan 18.39–19.16) \p \v 15 Cada watami Pascuacho Pilato cachareg juc prësuta runacuna manacuyashgan cagta. \v 16 Saychömi prësu wichgaraycargan pï-maypitapis reguish Barrabás jutiyog fiyu runa. \v 17-18 Israel runacunapa autoridänincuna Jesusta chiquir payman prësu apayashganta musyarmi saycho shuntacash caycag runacunata Pilato taporgan: “¿Maygan prësutatä cacharinäta munayanqui? ¿Barrabastacu? ¿O Cristo nishgan Jesustacu?” \p \v 19 Pilato saycho juzgar jamaraycaptinmi warmin wilacasergan: “Say runaga jusaynagmi. Ama imatapis ruraysu paypa contran. Canan pagas pasaypa mana alicunatami sueñupäcushcä prësu sariyashganpita.” \p \v 20 Sayno wilacasiptin Jesusta Pilato cachariyta munaptinpis saycho caycag mandag cüracuna y Israel mayor runacunapis runacunata shimita goyargan Barrabasta cacharir Jesusta wanusinanpä. \v 21 Saymi: “¿Maygantatä cacharishä?” nir Pilato tapuptin runacuna: “Barrabasta cachariyga” niyargan. \p \v 22 Sayno niptin Pilato nergan: “Sayno captenga prësu apayämushgayqui Cristo nishgan Jesustaga ¿imatatä rurashä?” \p Sayno niptinmi lapan runacuna: “¡Crucificash casun!” niyargan. \p \v 23 Saymi Pilato nergan: “Crucificash cananpäga ¿imatatä jusalicush?” \p Sayno niptin runacuna masrä niyargan: “¡Crucificasiy!” \p \v 24 Runacuna timpuypa timpur gayaraptinmi ima ruraytapis Pilato camäpacorgansu. Saymi yacuta apaycasimur lapanpa naupancho maquinta maylacushpan nergan: “Nogaga manami jusayogsu cä cay jusaynag runata wanusiyashgayquipita. ¡Gamcuna munayashgayquita ruracuyay!” \p \v 25 Sayno niptin runacuna niyargan: “Nogacuna y wamräcunami cay runa wanushganpita jusayog cayäshä.” \p \v 26 Runacuna sayno niyaptinmi Barrabasta Pilato cacharergan. Nircurna Jesusta astarcasir entregaycorgan crucificash cananpä. \s1 Jesucristuta soldäducuna asipäyashgan \r (Marcos 15.16-20; Juan 19.2-3) \p \v 27 Saypita soldäducuna Jesusta apayargan palacio patiuman. Saymanmi lapan soldäducuna juntapäyargan. \v 28 Nircurmi payta asipäyänan cash mödananta logtiparir aylupäyargan rey jaticunan puca-chiclu cäpata \v 29 Saynöpis cashapita awash corönata umanman jatipäyargan. Derëcha cag maquinmannami värata aptapäyargan. Nircurmi puntanman gongurpacuycur asipar niyargan: “¡Alabash casun Israel runacunapa mandagnin rey!” \p \v 30 Saynöpis togapar ushayargan. Aptaraycashgan värata guechurir trucapänacuypa saywan umacho wiruyargan. \v 31 Sayno asiparcurmi aylupashgan puca cäpata logtiparcur quiquinpa mödanantana Jesusta jatipäyargan. Nircurmi crucificayänanpä apayargan. \s1 Jesucristuta crucificayashgan \r (Marcos 15.21-32; Lucas 23.26-43; Juan 19.17-27) \p \v 32 Crucificayänanpä apaycarmi tincuyargan Cirene marcapita Simón runawan. Paytami Jesús apaycashgan cruzta umrusiyargan. \p \v 33 Nircurnami Jesusta chäsiyargan Gólgota nishganman. Gólgota ninanga cargan “Calavëra” ninanmi. \v 34 Saychömi vïnuta talusergan ayag jachawan Jesusta upusinanpä. Sayno upusiyta munayaptinpis Jesús yawarcur manami upuyta munargansu. \p \v 35 Nircurnami Jesusta crucificayargan. Crucificarcurnami Jesuspa mödananpä soldäducuna suertita jitayargan mayganpis gänag cag apacunanpä. [Saynöpami Tayta Diosninsipa profëtan cayno guelgashgan cumplergan: “Quiquinpura raquipänacuyänanpämi mödanäpä suertita jitayargan.”]\x * \xo 27:35 \xt Salmo 22.18\x* \v 36 Soldäducunanami saycho täpar quëdacuyargan. \v 37 Saypitanami juc tablaman letrëruta guelgarcur cruzpa puntanman clävayargan. Say letrëruchömi guelgaraycargan: “Cay runaga Israel runacunapa mandagnin reymi” nir. \p \v 38 Jesús crucificaraycashgan naupanmanmi ishcay suwa runacunatapis crucificayargan, jucnin cagta derëcha cag naupanman y jucagtana isog cag naupanman. \v 39 Cruzcho caycashganta ricarmi saypa päsag runacuna Jesusta asipäyargan umanta awishpan: \v 40 “Templutapis juchurcasir quimsa junaglata sharcasinayquipä cashganta nicarga mä salvacuy, ari.\x * \xo 27:40 \xt Juan 2.19-21\x* Tayta Diosninsi cachamushgan Cristo rasunpaypa carga ¿imanirtä cruzpita urämunquisu?” nir. \p \v 41 Saynöpis mandag cüracuna, Moisés guelgashganta yachasegcuna, [fariseo runacuna] y Israel mayor runacunapis Jesusta asipäyashpan niyargan: \v 42 “Waquinta salvarpis ¿imanirtä quiquenga salvacuyta camäpacunsu? Israel runacunapa mandagnin rey carga mä cruzpita urämusun nogansipis criyinansipä. \v 43 ‘Tayta Diosmanmi yäracö’ nimargansichä. Saynöpis: ‘Tayta Diospa surinmi cä’ nimargansichä. Rasunpaypa surin captenga cuyapashpan Tayta Diosninsi maynami cruzpita jorgunman cargan.” \p \v 44 Saynölami naupancho crucificaraycag suwa runacunapis payta ashliyargan. \s1 Jesucristo wanushgan \r (Marcos 15.33-41; Lucas 23.44-49; Juan 19.28-30) \p \v 45 Pulan junag caycaptinmi pasa sacacäcorgan malway intiyag. \v 46 Malway inti caycaptinmi Jesús fuertipa nergan: \it “Elí, Elí, ¿lama sabactani?” \it* Say ninanga caycan: “Diosnë, Diosnë ¿imanirtä cachariycamashcanqui?” ninanmi.\x * \xo 27:46 \xt Salmo 22.1\x* \p \v 47 Sayno nishganta wiyarmi saycho caycag runacuna waquin niyargan: “Tayta Diosninsipa profëtan Eliastami gayacuycan.” \p \v 48 Sayno niptin juc runa gueru puntanman esponjata watarcur pochgog vïnuman ushmasergan. Nircurna Jesusta shogusiyta munargan. \v 49 Shiminman churapaptinmi runacuna niyargan: “Ama shogusiysu. Canan ricashun mä cruzpita jorgunanpä Elías shamunäcush o manacush.” \p \v 50 Saypitanami yapay fuertipa gapararcur Jesús päsarporgan. \v 51 Jesús wanushgan hörami templo rurincho saparag racta cortïna rachicäcorgan janapita urayag. Saymi pasa fiyupa sucsucyaptin gagacunapis rachicäyargan. \v 52-53 Saypita Jesucristo cawarimuptinnami Tayta Dios munashganno cawag runacunapis panteoncho pamparaycashganpita ascag cawariyämorgan. Jerusalén marcaman yaycuyaptinnami asca runacuna paycunata ricayargan. \p \v 54 Jesusta täpaycag capitán y soldäduncunapis pasa sucsucyaycagta mayar saynöla lapan päsashgancunatapis ricar fiyupa mansacäyargan. Saymi niyargan: “¡Rasunpaypami cay runaga Diospa surin cash!” \p \v 55 Saychömi asca warmicuna carulapita ricaraycäyargan. Say warmicunami Galileapita-pasa Jesusta yanapar paywan aywayargan. \v 56 Paycunawanmi caycargan María Magdalena, Santiagupa y Josëpa maman María y Zebedeupa warminpis. \s1 Jesucristuta pampayashgan \r (Marcos 15.42-47; Lucas 23.50-56; Juan 19.38-42) \p \v 57 Pasa sacaycaptinnami Pilato cagman chargan Arimateapita cag José. Payga rïcumi cargan. Saynöpis Jesucristuman yäracog runami cargan. \v 58 Pilato cagman aywaycurmi manacorgan: “Jesuspa ayanta cachapaycalämay pampag apanäpä” nir. Sayno manacuptinmi Pilato soldäducunata nergan Jesuspa ayanta cachapänanpä. \v 59 Sayno cachapasquiyaptinnami lïnupita rurash fïnu säbanaswan wancorgan. \v 60 Nircurnami gagacho sayrä uchcusish sepultüraman Jesusta pampargan. Say sepultürataga quiquin pampacunanpämi uchcusish cargan. Saypitanami jatuncaray rumiwan sepultürapa puncunta sapaycur aywacorgan. \v 61 Pay aywacuptinpis María Magdalena y jucag Mariapis Jesuspa sepultüran naupanchömi jamaraycäyargan. \s1 Soldäducuna Jesucristupa sepultüranta sapashgan \p \v 62-63 Jesús wanushganpita waraynin sábado jamay junagnami mandag cüracuna y fariseo runacunapis Pilato cagman aywaycur niyargan: “Taytay, say lulacog runa: ‘Wanushgäpita quimsa junagtami cawarimushä’ nishgantami yarparcuyashcä. \v 64 Saymi shayämushcä gamta manacog, taytay. Soldäduyquicunawan sepultürata quimsa junagyag täpaycasilay. Mana täpasiptiquega sacaypa shamur discïpuluncuna Jesuspa ayanta suwayangapämi. Nircurnami runacunata criyisiyanga: ‘Wanushganpita cawarimushganami’ nir. Sayno lulacuyaptenga masrämi runacuna criyiyanga Jesús ‘Cawarimushämi’ nishgantapis.” \p \v 65 Sayno niyaptinmi Pilato nergan: “Soldäducunata churayämuy täpayämunanpä.” \p \v 66 Sayno niptinmi aywaycur sepultüra saparaycashgan rumipa juc cuchunta cërawan lagayargan pipis quichaptin imaptenga musyacänanpä. Nircurnami soldäducunata saycho täpayänanpä cachaycur cuticuyargan. \c 28 \s1 Wanushganpita Jesucristo cawarimushgan \r (Marcos 16.1-8; Lucas 24.1-12; Juan 20.1-10) \p \v 1 Sábado jamay junag jamaparcurnami domingo tuta saca sacala María Magdalenawan jucnin María aywayargan Jesuspa ayanman perfümita winapäyänanpä. \v 2 Sayno aywaycäyaptinmi Tayta Diosninsi cachamushgan ángil ciëlupita urämuptin pasa fiyupa sucsucyargan. Jesús pamparaycashgan sepultüraman chaycurmi saparag rumita witircasir jananman jamacuycorgan. \v 3 Say ángil elgucuynörämi asicyargan. Mödananpis rashtano yuragmi cargan. \v 4 Angilta ricaycurmi soldäducunaga segaypa watpash ricacuyargan. \v 5 Warmicuna chäyaptinnami ángil nergan: “Ama mansayämaysu. Musyämi crucificaypa wanusiyashgan Jesusta ricag shayämushgayquita. \v 6 Mananami caychönasu caycan. Manarä wanur niyäshushgayquinölami cawarimush. Mayman sutaycuyashgantapis masqui ricayay. Mananami cannasu.” \p \v 7 Nircurnami say warmicunata nergan: “Cananga aywar discïpuluncunata wilayay Jesús cawarimushganta. Saynöpis wilayanqui Galileaman aywar saycho Jesuswan tincuyänanpä cashganta.” \p \v 8 Ángil sayno niptinmi warmicunaga mansacash caycäyashgancho fiyupa cushicuyashpan Jesuspa discïpuluncunata wilag apurä aywacuyargan. \v 9 Sayno apurä aywaycäyaptinmi paycunata Jesús yuriparcur saludargan. Saymi gongurpacuycur chaquinta macalacurcur adorayargan. \v 10 Saymi Jesús nergan: “Ama mansayämaysu. Discïpulöcunata wilayanqui\f + \fr 28:10 \ft Griëgucho nican: “Wauguëcunata wilanqui.” Sayno nergan discïpuluncunapämi.\f* Galileaman jucla aywayänanpä. Saychönami paycunawan tincushäpä.” \s1 Pamparashganpita Jesucristo elagashganta soldäducuna wilacuyashgan \p \v 11 Warmicuna cuticuyaptinmi sepultürata täpag soldäducunapis Jerusalenman aywar mandag cüracunata wilayargan lapan ima päsashgancunatapis. \v 12 Wilayaptinmi mandag cüracunaga Israel mayor runacunawan wilanacusquir soldäducunata asca guellayta pägayargan cayno niyashpan: \v 13-14 “Jesuspa ayan elagashganta Pilato musyaptenga nogacunami paywan parlayäshä imatapis gamcunata mana jitapäyäshunayquipä. Gamcunanami runacunata niyanqui: ‘Punucasquiyashgäyagmi Jesuspa discïpuluncuna sacaypa shamuycur ayanta suwar apacuyash.’ ” \p \v 15 Saymi guellayta chasquircur cüracuna niyashgannöla soldäducunaga aywayargan runacunata wilayänanpä. Sayno wilacuyashganpitami cananyagpis Israel runacunaga mana criyiyansu Jesús cawarimushganta. \s1 Ali wilacuyninta wilacunanpä discïpuluncunata Jesucristo cachashgan \r (Marcos 16.14-18; Lucas 24.36-49; Juan 20.19-23; Hechos 1.6-8) \p \v 16 Jesuspa chunca juc (11) acrashgan discïpuluncunanami Galilea provinciaman chaycur aywayargan mayninchöpis tincuyänanpä Jesús nishgan jircaman. \v 17 Saychömi Jesuswan tincur payta adorayargan. Payta ricaycarpis waquenga manami criyiyarganräsu cawarimushganta. \v 18 Naupanman aywaycurmi discïpuluncunata Jesús nergan: “Cay pasachöpis y gloriachöpis lapanpä munayyog canäpämi Tayta Dios churamash. \v 19 Saymi gamcunata cachä may-say nacionpapis aywar discïpulö cayänanpä pï-maytapis yachasiyänayquipä. Chasquicamagcunataga bautizayanqui Taytäpa jutincho, nogapa jutëcho y Santu Espiritupa jutincho. \v 20 Saynöpis paycunata yachasiyanqui lapan nishgäcunata cäsucuyänanpä. Cay pasa ushacaptinpis nogaga gamcunawanmi imaypis caycäshä.” [Amén.]