\id ACT - Quechua, Huamalíes-Dos de Mayo NT -Peru 2008 (DBL -2013) \h HECHOS \toc1 Hechos Apostolcuna rurayashgan \toc2 Hechos \toc3 Hch \mt1 HECHOS \mt2 Apostolcuna rurayashgan \ip Lucasmi Bibliacho caycag ishcay librucunata guelgargan. Punta cag librumi caycan “San Lucas”. Guepa cag librunami caycan “Hechos”. San Lucas libruchömi guelgargan Jesucristo rurashgancunata musyanansipä. Hechos libruchönami guelgargan Jesucristupa apostolnincuna Santu Espiritupa munayninwan rurayashganta musyanansipä. Saymi cay libruta liyir musyansi Santu Espíritu yanapaptin Jesucristupa wilacuyninta may-saychöpis apostolcuna wilacuyashganta. \ip Teófilo jutiyog runapämi Lucas cay libruta guelgargan. Teófilushi Lucasta gastuncunapä puestupargan Jesucristupa apostolnincuna wilacuyashganta y rurayashganta guelgapänanpä. Sayno captinpis manami Teófilulapäsu Lucas guelgargan, sinöga lapan runacuna yachacuyänanpäwanmi. Saynömi San Lucas nishgan librutapis guelgargan. \c 1 \s1 Santu Espirituta chasquicuyänanpä wilashgan \p \v 1 Jesucristo lapan rurashgancunata y yachasishgancunatami punta cag libröcho guelgamorgä. Sayta guelgamorgä ima päsashgancunatapis gam musyanayquipämi, Teófilo. \v 2-3 Jesús wanushganpita cawarircamurnami ciëluman manarä aywacur apostolnincunata chuscu chunca (40) junagyag asca cuti yuripargan. Rasunpaypa cawarimushganta musyayänanpämi tucuynöpa paycunata tantyasergan. Nircurmi paycunata nergan Santu Espíritu yanapaptin wilacuyninta wilacur puriyänanpä. \p \v 4 Apostolnincunawan Jesús caycashpanmi paycunata nergan: “Jerusalenpita maypapis aywacuyanquiräsu. Saypa trucanga jinalancho shuyaräyanqui Taytä promitishgan Santu Espirituta chasquiyänayquipä. Santu Espirituta chasquiyänayquipä cashgantaga maynami nergä. \v 5 Naupataga Juan Bautista yacuwanmi runacunata bautizargan. Cananmi isanga gamcuna Santu Espirituwan bautizash cayanquipä. Sayno bautizash cayänayquipäga walca junaglanami pishiycan.” \s1 Ciëluman Jesucristo cutishgan \p \v 6 Jesucristuwan shuntacash caycarmi apostolnincuna tapuyargan: “Taytay, ¿canansurä cay Israel nacionpita Roma runacunata gargunqui, paycunapa maquincho cayashgäpita gampa maquiquichöna cayänäpä?” \p \v 7 Sayno tapuyaptinmi Jesús nergan: “Imaypis say päsananpä cashgantaga Tayta Dioslami musyaycan. Paylami munayyog caycan saycunata rurananpäga. \v 8 Sayno captinpis Santu Espíritu gamcunaman shamuptinmi poderninta chasquiyanquipä. Sayta chasquircurmi wilacuynëta wilacuyanquipä Jerusalencho, Judea provinciacho, Samaria provinciacho y may-say nacioncunachöpis.” \p \v 9 Sayno parlayta ushasquiptinmi Tayta Diosninsi gloriaman Jesusta pushacorgan. Apostolnincuna ricaraycäyaptinmi pucutay rurinman yaycur elagasquergan. Saypitaga mananami ricayargannasu. \v 10 Sayno ricaraycäyaptinmi elagpita ishcay runacuna yurag mödanash naupancho yuripäyargan. \v 11 Say runacunami niyargan: “Galilea runacuna, ¿imanirtä ciëlupa ricaraycäyanqui? Naupayquicunapita Jesucristo ciëluman aywacushganta ricayashgayquinölami yapay cutimongapä.” \s1 Judaspa trucan apóstol cananpä Matiasta acrayashgan \p \v 12 Sayno niptinmi Olivos lömacho caycäyashganpita Jesucristupa apostolnincuna cuticuyargan Jerusalenman. Say lömapita Jerusalenman cargan media lëwanölami. \v 13 Chaycuyashpannami wisäyargan posädaräyashgan altusman. Paycunami cayargan Pedro, Juan, Santiago, Andrés, Felipe, Tomás, Bartolomé, Mateo, Alfeupa surin Santiago, Simón “Celote” nishgan y Santiagupa surin Judas.\f + \fr 1:13 \ft Bartolomëpa jucag jutinmi cargan Natanael (San Juan 1.45-49; 21.2). Santiagupa surin Judaspa jucag jutinmi cargan Tadeo (San Mateo 10.3; San Marcos 3.18).\f* \v 14 Say wayichömi Tayta Diosta manacuyänanpä imaypis paycuna shuntacäyag. Paycunawanmi shuntacäyag Jesucristupa maman María, Jesucristupa wauguincuna y waquin warmicunapis. \p \v 15 Say junagcunami Jesucristuman yäracogcuna pachac ishcay chuncano (120) shuntacäyargan apostolcunawan. Saymi Pedro nergan: \v 16-19 “Waugui-panicuna, musyashgansinöpis Judas Iscariote nogacunawanmi purergan. Paytapis apóstol cananpämi nogacunatanöla Jesús acrargan. Sayno acrash caycarpis Judasmi runacunata pushargan Jesusta prësu sariyänanpä.” \p (Sayno pushashganpita guellayta chasquishganwanmi chacrata rantergan. Say chacrachömi uray sengaypa jegargan pachan pashtagpä. Saypitami Jerusalencho tag runacuna say chacrapa jutinta churapäyargan ‘Acéldama’ nir. Acéldama ninanga ‘Yawar Pampa’ ninanmi.) \p Nircurmi Pedro mastapis nergan: “Jesucristuta entregar Judas wanunanpä cashganta musyarmi rey Davidta Santu Espíritu tantyasergan Judaspä guelgananpä. \v 20 Say guelgashganga Salmo librucho cayno nirmi guelgaraycan: \q1 ‘Tashgan wayi cacharish casun. \q1 Ama pipis saycho täsunsu.’ \m Saynölami juc salmuchöpis cayno guelgaraycan: \q1 ‘Pay rurananpä cagta jucna rurasun.’ \p “Say salmo guelgarashgannölami Judasta päsash. \v 21-22 Saymi juctana churanansi paypa trucan apóstol cananpä. Say runata acrashun Jesús bautizacushganpita-pasa ciëluman cuticushganyag paywan puregta. Jesucristuwan sayno puregcunaga nogansiwanmi caycäyan. Saymi paycunapita maygantapis jucta churanansi Judaspa trucan apóstol cananpä. Paymi nogacunano apóstol car Jesús cawarimushganta wilacur purenga.” \p \v 23 Pedro sayno niptinmi ishcay runacunapä yarpäyargan. Jucmi cargan Matías. Jucagnami cargan José. Waquin runacuna Josëta niyag Barsabás y waquinnami niyag Justo. \v 24 Paycunapita mayganpis apóstol cananpä cashganta musyayänanpämi Tayta Diosninsita manacuyargan: “Taytay, gammi musyanqui lapan runacunapa shongun imano cashgantapis. Saymi canan munayä cay ishcay runacunapita mayganta acrashgayquitapis musyasiyämänayquita. \v 25 Mayganpis acrashgayqui cagmi apostolniqui canga Judas Iscariotipa trucan. Judasga jusalicurmi apóstol caycashganpita yargucush destïnunman aywacunanpä.” \p \v 26 Tayta Diosta sayno manacusquiyashpanmi suertita jitayargan. Saymi suerti yargamorgan Matiaspä. Say junagpitanami Matiaspis Jesucristupa apostolninna cargan. \c 2 \s1 Santu Espíritu shamushgan \p \v 1 Jesucristo cawarimushganpita ganchis semänata Pentecostés fiesta junagmi Jesucristuman lapan yäracogcuna juc wayicho shuntacäyargan. \v 2 Saycho jamaraycäyaptinmi elagpita wiyacämorgan fiyupa gaparar shucucuy vientunöpis ciëlupita shamuycashgan. Sayga chargan paycuna shuntaraycäyashgan wayimanmi. \v 3 Saymi say wayicho shuntaraycagcuna ricayargan mechëro sindiycagnöla ninacuna paycunaman chagta. \v 4 Say hörami Santu Espirituta lapan chasquiyargan. Santu Espíritu parlasiptinmi paycuna parlayargan imaypis mana parlayashgan idiömacunapa. \p \v 5 Say wisanmi may-say nacioncunapitapis Israel runacuna Jerusalenman chäyargan Pentecostés fiestapä. \v 6 Saymi say wayicho shucucuy vientuno gaparashganta wiyayashpan runacuna sayman aywayargan ima päsashgantapis ricayänanpä. Saychömi lapanpis wiyayargan may-saypitapis shamog runacunapa idiömancunacho parlaycäyagta. Sayno parlaycäyashganta wiyarmi cushicuyargan. \v 7 Sayno cushicuyashpanmi niyargan: “Lapan cay parlaycagcunaga ¿manacu Galilea runacuna caycäyan? \v 8 Galilea runacuna caycarga ¿imanöpatä paycuna yachacuyash nogansipa idiömansicho parlayänanpä? \v 9 Shamushcansi Partiapita, Mediapita, Elampita, Mesopotamiapita, Judeapita, Capadociapita, Pontupita, Asiapita, \v 10 Frigiapita, Panfiliapita, Egiptupita, Libiacho cag Cirenipa cercancunapita y Romapitapis. Waquinninsega yurishgansipita-pasami Israel runacuna caycansi. Y waquinninsinami mana Israel runacuna caycarpis Diosta chasquicushcansi Israel runana canansipä. \v 11 Cretapitapis, Arabiapitapis caycho shuntacashmi caycansi. May-saypita cashgapis quiquinsipa idiömansichömi Tayta Diosninsipa wilacuyninta parlapaycämansi.” \p \v 12 Saymi fiyupa cushicur quiquinpura parlayargan: “¿Imatä päsaycan?” \p \v 13 Sayno niyaptinmi burlacuyashpan waquin runacuna niyargan: “Caycunaga shincash carmi imata parlayashgantapis musyayansu.” \s1 Jesucristupa wilacuyninta Pedro wilacushgan \p \v 14 Sayno niyaptinmi apóstol mayincunawan jamaraycashganpita ichircur Pedro nergan: “Jerusalencho y may-saychöpis tag Israel mayëcuna, shumag wiyayämay. \v 15 Manami gamcuna yarpäyashgayquinösu nogacuna shincash caycäyä. \v 16 Saypa trucanga Tayta Diosninsipa profëtan Joel guelgashgannölami canan cumplicaycan. \v 17 Paymi Tayta Diosninsi nishgancunata cayno guelgargan: \q1 ‘Tiempo chämuptinnami Santu Espirituta cachamushä lapan chasquicamagcunaman. \q1 Santu Espirituta chasquicurnami nogapa wilacuynëta wilacuyanga olgu suriquicuna y warmi suriquicunapis. \q1 Magtacunapis\f + \fr 2:17 \ft Waquenga “magtacunapis” ninanpa trucanga “mözucunapis” niyanmi.\f* noga ricasishgäcunatami elagpita ricayangapä.\f + \fr 2:17 \ft Tayta Diosninsi ricasishgancunata musyanayquipä liyinqui Hechos 9.7,10; 10.3,10; 12.7; 18.9.\f* \q1 Saynölami auquincunata sueñuynincunacho ima päsananpä cagcunatapis musyasishä. \q1 \v 18 Say wisanmi munashgäta ruragcunaman Santu Espirituta cachamushäpä. \q1 Saynöpami warmipis olgupis wilacuynëta wilacuyangapä. \q1 \v 19-20 Ciëluchömi ricacäsimushä imaypis mana ricayashgayquita. \q1 Intimi sacacäconga. \q1 Quilami yawar-nirag ricacäconga. \q1 Cay pasachöpis runacuna segaypa wanusinacogtami ricayanquipä. \q1 May-saychöpis rupaptinmi cay pasa goshtaywan sapash caycagta ricayanquipä. \q1 Saypitarämi chämonga noga juzganä junag. \q1 Say chämushgan junagnöga manami imaypis yapay canganasu. \q1 \v 21 Sayno cananpä captinpis nogata manacamag cäga salvashmi cayangapä.’ ”\x * \xo 2:21 \xt Joel 2.28-32\x* \p \v 22 Tayta Diosninsipa profëtan Joel sayno guelgashganta yarparcasirmi Pedro nergan: “Israel mayëcuna, cay parlamushgäcunata shumag wiyayämay. Nazaret marcapita cag Jesusga Tayta Diosninsi cachamushgan runami cargan. Sayno cashgantaga Tayta Diosninsi musyasimashcansi milagrucunata ruraptinmi. \v 23 Sayno caycaptinpis gamcunami Jesusta prësu sarircur jusasapa runacunapa maquinman entregayashcanqui crucificaypa wanusinanpä. Sayno entregaptiquimi Tayta Diosninsi palabrancho guelgarashgancuna cumpliyargan. \v 24 Sayno wanusiptinpis manami wanushgalanchöga usharashgasu. Saypa trucanga Tayta Diosninsimi payta cawarisimush. \v 25 Sayno cawarimunanpä cashganpitami rey David cayno guelgargan: \q1 ‘Imaypis nogawanmi caycanqui, Tayta Dios. \q1 Saymi imatapis mansarësu. \q1 \v 26 Shongöpis cushicunmi. \q1 Cushishlami cantashäpis. \q1 Saymi gamman yäracular cawaycä. \q1 \v 27 Munashgayquita ruraptëmi almäta Hadischo cachanquipäsu. \q1 Saynöpis manami cacharinquipäsu pamparashgalächo ayä ismunanta. \q1 \v 28 Gammi tantyasimashcanqui munashgayquino cawanäpä. \q1 Imaypis yanapämaptiquimi cushishla cawaycä.’ ”\x * \xo 2:28 \xt Salmo 16.8-11\x* \p \v 29 Sayno David guelgashganta wilapayta ushasquirmi Pedro nergan: “Israel mayëcuna, sayno guelgar unay rey David manami quiquinpäsu guelgargan, sinöga Jesucristupämi. Musyansimi David wanur maynincho pamparashgantapis. \v 30 Tayta Diosninsipa profëtanmi rey Davidga cargan. Paytami Tayta Diosninsi nergan castanpita juc runa yurir imayyagpis mandag rey cananpä cashganta. \v 31 Saymi Davidga quiquinpä guelgananpa trucan say yurinanpä cagpita guelgargan. Payga salvamagninsi Jesucristumi caycan. Jesucristo cawarimushganta ricaycagnöpis paypämi David guelgargan Hadischo almanta Tayta Dios mana cacharinanpä cashganta y cuerpun pamparashgalancho mana quëdananpä cashgantapis. \v 32 David guelgashgannölami Jesucristuta Tayta Diosninsi cawarisimush. Cawarircamur puriptinmi lapä ricayashcä. \v 33 Cawarircasimurnami Jesusta derëcha cag lädunman Tayta Diosninsi jamasish lapanpäpis munayyog cananpä. Saypitanami Tayta Diosninsi promitishgan Santu Espirituta nogacunaman cachamush. Sayno cachamush captinmi juc idiömacunapa parlasiyämashganta canan wiyaycäyanqui. \v 34-35 Shumag tantyacuyay. Davidga manami wanushganpita cawarircamur ciëluman wisashgasu. Señorninsi Jesucristumi isanga wanushganpita cawarircamur ciëluman wisash. Ciëluman wisarcur Tayta Diospa naupanman jamacunanpä cashganpitami David cayno guelgargan: \q1 ‘Mandag reyta Tayta Diosninsi caynömi nergan: \q1 “Jamacamuy derëcha cag naupäman lapan contrayquicunata vincishgäyag.” ’ ”\x * \xo 2:34-35 \xt Salmo 110.1\x* \p \v 36 Saypita Pedro yapay nergan: “Israel mayëcuna, shumag tantyacuyay. Gamcuna Jesusta cruzcho wanusish captiquipis Tayta Diosninsimi payta churash maquincho sararämänansipä y salvamagninsi cananpäpis.” \p \v 37 Sayno niptinmi runacuna fiyupa laquicuyashpan tapuyargan Pedruta y waquin cag apostolcunatapis: “Sayno captenga ¿imatatä rurayäman?” niyashpan. \p \v 38 Saynami Pedro nergan: “Tayta Diosninsi jusayquicunata perdonayäshunayquipä jusalicuyashgayquita cacharir Jesucristupa jutincho bautizacuyay. Saynöpami gamcunapis Santu Espirituta chasquicuyanquipä. \v 39 Santu Espiritutaga manami nogacunalapäsu Tayta Diosninsi cachamush. Saypa trucanga cachamush gamcunapä, suriquicunapä y Jesucristuta chasquicogcunapäga may-saycho taptinpis lapanpämi.” \p \v 40 Pedro mastapis tantyasergan: “¡Waquin runacuna jusalicur cawayaptinpis gamcunaga ama jusalicuyaysu!” \s1 Punta cag yäracogcuna imano cawayashganpis \p \v 41 Pedro nishganta chasquicogcuna lapan say junag bautizacuyargan. Say bautizacogcunaga cayargan quimsa waranganömi (3,000). \v 42 Paycunami imaypis shuntacäyag apostolcuna yachasiyashgancunata yachacuyänanpä, Santa Cënata upuyänanpä y Tayta Diosninsita manacuyänanpäpis. \p \v 43 Apostolcuna milagrucunata rurayashganta ricarmi lapan yäracogcuna espantash ricacuyargan. \v 44 Paycunaga imaypis shuntacäyashpanmi cashganpita imatapis nistashgan-tupu raquipänacuyag. \v 45 Saynömi chacrancunatapis y imaycancunatapis ranticuyag. Say guellaytanami nistäyashgan-tupu aypunacuyag. \v 46 Waran waranmi templo patiuman shuntacäyag Tayta Diosta manacuyänanpä. Wayincunachöpis shuntacäyashpan Santa Cënata upurcur cushishlami micuytapis micuyag. \v 47 Paycunaga imaypis Tayta Diosta agradëcicuyag yanapashganpita. Lapan runacunami paycunata respitayag. Saynöpis waran waranmi runacuna Jesucristuta chasquicuyag. \c 3 \s1 Puriyta mana puëdeg runata apostolcuna aliyäsiyashgan \p \v 1 Juc junagmi, malway inti caycaptin, Pedruwan Juan imaypis aywayashganno templuman aywayargan Tayta Diosta manacuyänanpä. \v 2 Saychömi juc runa caycargan yurishganpita-pasa ishcan chaquin wanush. Say runatami waran waran castancuna apayag templucho “Cuyaylapä” nishgan puncuman. Say puncuchömi templo patiuman yaycogcunata caridäta manacog. \v 3 Pedruwan Juan templo patiuman yaycuycagta ricarmi paycunatapis say runa caridäta manacorgan. \v 4 Sayno manacuptinmi Pedro nergan: “¡Ricayämay!” \p \v 5 Saymi say runa paycunata ricarargan imalawanpis yanapänanpä cashganta yarpashpan. \v 6 Nircurmi say runata Pedro nergan: “Manami guellaynëpis ni gorëpis cansu gamta yanapänäpä. Sayno captinpis ¡Nazaret marcapita cag Jesucristupa jutincho jucla sharcur puriy!” \p \v 7 Sayno nishpan Pedro derëcha cag maquinpita aptarcur sharcasiptinmi jinan höra chaqui moguncunapis sänu ricacorgan. \v 8 Saymi jucla sharcurcur say runa puriyta galaycorgan. Nircurmi paycunawan templo patiuman yaycorgan cushicur saltashpan y Tayta Diosta alabashpan. \v 9-10 Tayta Diosta alabashpan saltaycachar puriycagta ricarmi lapan runacuna cushicuyargan. Saymi niyargan: “¡Ricay! ¡Cuyaylapä nishgan puncucho caridäta manacog mana pureg runa puriycanna!” \s1 Jesucristupita runacunata Pedro wilapashgan \p \v 11 Ishcan chaquin wanush cashganpita aliyag runa manami cachaycorgansu Pedrutawan Juanta. Paycuna Salomón nishgan alarcho caycagta ricarmi runacuna cushicuyashpan sayman cörrila aywayargan ricayänanpä. \p \v 12 Chaptinnami runacunata Pedro nergan: “Israel mayëcuna, ¿imanirtä nogacunata ricapaycäyämanqui? Manami quiquëcunapa munaynëwansu ni jusaynag cayashgäpitasu cay runata aliyäsiyashcä. \v 13 Saypa trucanga Jesucristupa munayninwanmi aliyäsiyashcä. Paytami Abraham, Isaac, Jacob y unay Israel runacuna yäracuyashgan Tayta Diosninsi churash lapanpita más munayyog cananpä. Sayno captinpis gamcunaga payta autoridäcunaman entregayashcanqui wanusish cananpä. Pilato cachariyta munaptinpis gamcunaga manami munayashcanquisu. \v 14 Saypa trucanga Pilätuta manacuyashcanqui jusayog cagta cacharir jusaynag alilata rurag cagta wanusinanpä. \v 15 Saynöpami wanusiyashcanqui cawayta gomagninsita. Sayno wanusiyaptiquipis paytami Tayta Diosninsi cawarisimush. Cawarircamur yuripäyämaptinmi nogacuna ricayashcä. \v 16 Paymi aliyäsish puriyta mana puëdeg runata. Jesucristuman yäracuyaptëmi ricayashgayquinöpis cananga sänuna caycan. \p \v 17 “Israel mayëcuna, gamcuna y autoridäninsicunapis manami tantyayashcanquisu salvamänansipä Tayta Diosninsi payta cachamushganta. Sayno mana tantyarmi Jesusta wanusiyashcanqui. \v 18 Tayta Diosninsipa unay profëtancuna maynami guelgargan Cristuta runacuna wanusiyänanpä cashganta. Saymi gamcuna payta wanusiyaptiqui cumplish say profëtacuna guelgayashgannöla. \p \v 19 “Cananga Cristuta wanusiyashgayquipita perdonashunayquipä Tayta Diosta manacuyay. Saynöpis jusalicuyta cacharir pay munashgannöna cawayay. \v 20 Saynöpami Tayta Diosninsi lapan jusalicuyashgayquicunata perdonayäshuptiqui cushish cawayanquipä. Saynöpis Jesucristuta gamcunaman yapay cachamonga maquincho lapantapis sararänanpä. \v 21 Cutimunanpä cag höra manarä chämuptinmi Jesucristoga ciëluchörä caycan. Cutimurnami lapantapis churanga Tayta Dios munashgannöna cananpä. Sayno cananpä cashgantaga Tayta Diosninsipa profëtancuna unaypita-pasami wilacuyargan. \p \v 22 “Saynömi Moisespis unay Israel runacunata Jesucristo shamunanpä cashganta wilapargan: ‘Tayta Diosninsimi castansipita juc runata churanga nogano wilacog cananpä. Payta gamcunaga cäsucuyay.’\x * \xo 3:22 \xt Deuteronomio 18.15\x* \v 23 Mastapis Moisés caynömi nergan: ‘Pipis say wilacogta mana cäsucog cäga juzgashmi canga.’\x * \xo 3:23 \xt Deuteronomio 18.19; Levítico 23.29\x* \p \v 24 “Moisés wilacushgannömi Tayta Diospa waquin profëtancunapis wilacuyargan canan wisan päsaycashganta. Sayno wilacuyargan Samuel wilacushganpita-pasami. \v 25 Saymi Jesucristuta chasquicuptiqui profëtacuna wilacuyashgannöla Tayta Diosninsi salvayäshunquipä. Saynöpami Tayta Diosninsi cumpliycan Abrahamta, Isaacta y Jacobta promitishganta: ‘Gampita miragpitami pï-may runacunapis bendicionta chasquiyangapä.’\x * \xo 3:25 \xt Génesis 22.18\x* \v 26 Abrahamta promitishgannölami Jesucristuta chasquicur say bendicionta chasquiycansi. Say bendicionga jusalicushgansicunata cacharir Tayta Dios munashganno cawanansipä Jesucristo salvamashgansimi caycan. Paytami Tayta Diosninsi nogansiman cachamorgan waquin runacunapita gamcuna puntata payta chasquicuyänayquipä.” \c 4 \s1 Autoridäcunapa naupancho Pedruwan Juan cashgan \p \v 1 Pedruwan Juan saycho wilacuycaptinmi chäyargan cüracunawan saduceucunapis. Saynöpis chargan templo täpag wardiacunapa capitanninpis. \v 2 Paycuna chaycurmi wiyayargan Pedruwan Juan yachaycäsishganta: “Wanushganpita Jesús cawarimush captinmi lapansipis wanushgansipita cawarimushunpä.” Sayno yachasiyashganta wiyarmi fiyupa rabianäyargan.\f + \fr 4:2 \ft Saduceucunaga manami criyiyargansu runacuna wanushganpita cawariyämunanpä cashganta.\f* \v 3 Sayno rabiacuyashpanmi Pedrutawan Juanta prësu sariyargan. Tardina captinmi carcilman wichgaycuyargan waraynin tutayag. \v 4 Sayno captinpis Pedruwan Juan wilacuyashgancunata wiyar ascagmi Jesucristuta chasquicuyargan. Say chasquicogcunaga cayargan pisga waranganömi (5,000), warmicunata ni wamracunatapis mana yupaylapa. \p \v 5 Waraynin tutanami Jerusalencho shuntacäyargan Israel runacunapa autoridänincuna, Israel mayor runacuna y Moisés guelgashgan leycunata yachasegcunapis. \v 6 Paycunawanmi shuntacäyargan cüracunapa más mandagnin Anaspis. Saychömi caycäyargan Caifás, Juan, Alejandro y Anaspa waquin castancunapis. \v 7 Saycho lapan shuntacaycur Pedrutawan Juanta carcilpita jorgurcasimur tapuyargan: “¿Ima munayniquiwantä gamcuna aliyäsiyashcanqui ishcan chaquin wanush runata? Sayno aliyäsiyänayquipäga ¿pitä gamcunata cachayämushushcanqui?” nir. \p \v 8 Sauraga Santu Espíritu valorta goptin Pedro nergan: “Israel mayor runacuna, wiyayämay. \v 9-10 Ishcan chaquin wanush runata imanöpa aliyäsiyashgätapis musyayta munayaptiquega canan tantyasishayqui imanöpa aliyäsiyashgätapis. Paytaga aliyäsiyashcä Nazaret marcapita cag Jesuspa jutinchömi. Jesustami gamcuna crucificaypa wanusiyashcanqui. Sayno wanusiyaptiquipis paytaga Tayta Diosninsimi cawarisimush. Sayta musyayay gamcuna y Israelcho tag lapan runacunapis. \v 11 Saymi Tayta Diosninsipa palabrancho Jesuspä nican: \q1 ‘Wayi sharcasegcuna: “Manami alisu cay rumi” nir jitariyaptinpis wayi esquïnaman cimientupä say rumi churashganami caycan.’\x * \xo 4:11 \xt Salmo 118.22\x* \m \v 12 Saymi Jesucristo japalan salvamagninsi caycan. Manami paypita más jucga cansu salvamänansipä.” \p \v 13 Ishcan apostolcuna mana mansariypa wilacuyaptinmi autoridäcuna quiquinpura niyargan: “Paycunaga shumag mana estudiash caycar ¿imanöpatä sayno ali wilacuyan?” Saynöpami tantyacuyargan Jesuspa discïpuluncuna cayashganta. \v 14 Saymi imata niytapis camapacuyargansu, say aliyäsishgan runa saycho captin. \p \v 15-16 Nircurmi Pedrutawan Juanta wagtaman jorgurcasir quiquinpura wilanacuyargan: “¿Imatatä rurashun paycunata? Jerusalencho tag lapan runacunami musyayan say runata aliyäsiyashganta. Saytaga manami ñëgashwansu. \v 17 Waquin marcacunachöpis say aliyäsishgan mana mayacänanpä paycunata mandashun cananpitaga Jesuspita pitapis manana wilapäyänanpä.” \p \v 18 Sayno wilanacurcuyarmi apostolcunata wagtapita gayascasimur niyargan: “Canan junagpitaga ama pitapis Jesuspita wilapäyanquisu ni yachasiyanquisu.” \p \v 19 Niptinmi Pedruwan Juan niyargan: “Shumag tantyacuyay, taytacuna. Manami alisu canman Tayta Diosninsita cäsucuyänäpa trucan gamcunata cäsucuyaptëga. \v 20 Ricayashgäta wiyayashgätaga nogacuna pitapis wilapäyäshämi.” \p \v 21 Ishcan chaquin wanush runata aliyäsiyashganpita lapan runacuna Tayta Diosninsita alabayaptinmi autoridäcuna paycunata manana castigayargannasu. Saypa trucanga niyargan: “Saynöla wilacur puriyaptiquega castigayäshayquimi.” Sayno juraparcurmi cachariyargan. \v 22 Jesuspa munayninwan aliyag runaga chuscu chunca (40) watapita masnami cargan. \s1 Tayta Diosninsita manacuyashgan \p \v 23 Pedruwan Juan carcilpita yargusquirna aywayargan waugui-panicuna juntaraycäyashgan wayiman. Paycunatami wilapäyargan mandag cüracuna y Israel mayor runacuna jurapäyashganta. \v 24 Sayno wilapäyaptinmi lapanpis Tayta Diosta manacuyargan: “Tayta Dios, gammi camashcanqui ciëlutapis, cay pasatapis, lamartapis y lapan imacunatapis. \v 25 Santu Espiritupa munayninwanmi rey Davidta tantyasishcanqui guelgananpä: \q1 ‘¿Imanirtä runacuna rabiash caycäyan? \q1 ¿Imanirtä manacagcunata wilanacuyan? \q1 \v 26 Saynölami más mandag autoridäcunapis shuntacaycur wilanacuyan Tayta Diospa contran y cachamushgayqui salvacogpa contranpis sharcuyänanpä.’\x * \xo 4:26 \xt Salmo 2.1-2\x* \p \v 27 “Rey David guelgashgancho nishgannölami Herodispis, Poncio-Pilätupis, Israel mayëcunapis y may-saypita shamog runacunapis cay Jerusalén marcacho shuntacäyargan cachamushgayqui Jesucristupa contran sharcuyänanpä. \v 28 Paypa contran sharcuyänanpä cashgantaga unaypita-pasami musyashcanqui. \v 29 Cananpis autoridäcuna jurapäyämashganta ricaycanquimi, Tayta Dios. Gamlamanmi nogacuna yäracuyä. Canan valorta goycayälämay, wilacuyniquita mana mansariypa wilacuyänäpä. \v 30 Yanapaycayälämay Jesucristupa jutincho gueshyagcunata aliyäsiyänäpä y milagrucunatapis rurayänäpä.” \p \v 31 Tayta Diosta manacuyta ushasquiyaptinmi shuntaraycäyashgan wayi sucsucyargan. Saymi Santu Espíritu paycunata valorta gorgan Jesucristupa wilacuyninta mana mansariypa wilacuyänanpä. \s1 Jesucristuman yäracogcuna yanapänacuyashgan \p \v 32 Saycho Jesucristuman lapan yäracogcuna, ascag carpis, say yarpaylami cayargan. Quiquincunapä quëdasicunanpa trucanga lapantami aypunacuyag. \v 33 Mana mansacuypami apostolcunaga Señorninsi Jesucristo cawarimushganta wilacuyag. Jesucristuta chasquicogcunata Tayta Diosninsi lapanchöpis shumagmi yanapargan. \p \v 34-35 Paycunaga manami mayganpis muchuyargansu. Muchuycho pipis mana cayänanpämi chacrancunata wayincunata ranticuycur say guellayta apostolcunaman apayag. Paycunanami muchuycho cagcunata aypuyag nistäyashgan-tupu. \p \v 36 Saynölami rurargan José jutiyog runapis. Pay cargan Leví castami. Saynöpis cargan Chipre islapitami. Paypa cuyay jutintami apostolcuna churapäyargan “Bernabé” nir. Say jutega “cuyapäcog runa” ninanmi. \v 37 Paypis chacranta ranticusquirmi apostolcunaman guellayta apargan paycunana say guellaywan muchogcunata yanapäyänanpä. \c 5 \s1 Warmin Safirawan Ananías lulacuyashgan \p \v 1 Saychömi caycargan Ananías warmin Safirawan. Paycunapis wilanacurirmi chacranta ranticuyargan. \v 2 Saymi ishcan yachasinacurcur chacranta ranticuyashgan guellayta raquicuriyargan. Nircur waquilantana apostolcunaman Ananías apargan: “Caylami chacräpa chanin guellay” nishpan. \p \v 3 Sayno lulacuptinmi Pedro nergan: “Ananías, ¿imanirtä Satanás yäsishushgayquita chasquipar Santu Espirituta lulapänayquipä wilanacuyashcanqui? ¿Imanirtä waquin guellayta raquicurir: ‘Caylami chacräpa chanin guellay’ nicanqui? \v 4 Ranticuyashgayqui chacraga ¿manacu quiquiquicunapa cash? Chacrayquipa chanin guellaypis ¿manacu quiquiquicunapana cash? Sayno caycaptenga ¿imanirtä sayno rurayashcanqui? Runacunata lulaparpis Tayta Diosta manami lulapayta camäpacunquipäsu.” \p \v 5 Pedro sayno nishganta wiyarmi Ananías jinan höra wanusquergan. Sayno wanushganta musyarmi runacuna segaypa mansacäyargan. \v 6 Magtacuna\f + \fr 5:6 \ft Waquenga “magtacuna” ninanpa trucanga “mözucuna” niyanmi.\f* chaycamurmi Ananiaspa ayantana piturcur apar pampayargan. \p \v 7 Saypita quimsa höratano chargan Ananiaspa warmin Safira. Pay manami musyargansu runan wanushganta. \v 8 Chaycuptinmi Pedro taporgan: “Mä wilamay. ¿Runayqui apamushgan guellaylachöcu chacrayquita ranticuyashcanqui?” \p Saymi Safira nergan: “Au, saylachömi ranticuyashcä.” \p \v 9 Niptin Pedro nergan: “Santu Espíritu musyaycaptin ¿imanirtä yachasinacuyashcanqui lulacuyänayquipä? ¡Ricay! Puncuchönami caycäyan runayquipa ayanta pamparcur cutimog magtacuna. Lulacushgayquipita canan gampis runayquinölami wanunquipä.” \p \v 10 Sayno niptinmi Pedrupa naupancho Safirapis wanusquergan. Saypita magtacuna yaycur tarergan wanushgana jitaraycagta. Saymi paytapis piturcur apar runanpa naupanman pampayargan. \v 11 Ananiaswan Safira lulacuyashganpita wanuyashganta musyaycurmi waugui-panincuna y waquin runacunapis fiyupa mansacäyargan. \s1 Gueshyagcunata apostolcuna aliyäsiyashgan \p \v 12 Runacuna ricaycäyaptinmi Diospa munayninwan apostolcuna milagrucunata rurayag. Saynöpis Tayta Diosninsiman yäracogcuna imaypis templuman shuntacäyag Salomón nishgan alarman. \v 13 Ananiasta Tayta Diosninsi sayno castigashganta musyaycurmi waquin runacuna paycunawan shuntacäyargannasu. Paycunawan mana shuntacarpis paycunata alimi ricayag. \v 14 Ali wilacuyta wiyagcunaga waran waranmi warmipis olgupis Jesucristuta chasquicuyargan. Saynöpami más ascayäyargan Jesucristuman yäracogcuna. \v 15 Cällipa Pedro päsaptinmi gueshyagcunata jorgayämog cämantinta cayno yarpäyashpan: “Pedro päsaptin lantuylanpis jananman chaptenga aliyangami.” \v 16 Cercacho cag marcacunapitapis gueshyagcunatawan supay nacasishgancunatapis apacurcurmi Jerusalenman runacuna shayämog. Say apayashgan gueshyagcunatami apostolcuna lapanta aliyäsiyargan. \s1 Apostolcunata autoridäcuna prësu sariyashgan \p \v 17 Gueshyagcunata aliyäsishganta musyarmi más mandag cüra y paywan pureg saduceo runacunapis apostolcunapa contran sharcuyargan. \v 18 Saymi prësu sariycasir carcilman wichgasiyargan. \v 19 Say sacaymi Tayta Diosninsipa angilnin chaycur cárcil puncucunata quichapargan. Nircurmi wagtaman jorgurir apostolcunata nergan: \v 20 “Aywayay templupa jatun patiunman. Saycho runacunata wilapäyay Jesucristuta chasquicuptin Tayta Diosninsi salvananpä cashganta.” \p \v 21 Saymi templupa jatun patiunman waraynin tuta apostolcuna yaycuyargan. Saychömi ángil nishgannöla runacunata wilapäyargan. \p Más mandag cüranami cüra mayincunawan gayasimorgan Israel runacunapa lapan autoridänincunata sesionta rurayänanpä. Paycunawan wilanacurcurmi wardiacunata cachayargan carcilpita apostolcunata jorgayämunanpä. \v 22 Wardiacuna carcilman chaycuyashpan manami tariyargannasu apostolcunata. Saymi cutiycur niyargan: \v 23 “Cárcil puncuta shumag wichgaraycagtami tariyashcä. Prësu cuidagcunatapis puncucunacho ichiraycäyagtami tariyashcä. Ruriman yaycurmi isanga maygan prësutapis tariyashcäsu.” \p \v 24 Sayta wiyaycurmi más mandag cürapis, templucho wardiacunapa capitanninpis y waquin mandag cüracunapis yarpachacuyargan: “¿Imanöparä gueshpisquiyash? ¿Imatanarä masta rurasquiyanga?” niyashpan. \p \v 25 Sayno yarpachacuycäyaptinmi juc runa chaycur nergan: “¡Carcilman wichgayashgayqui runacunaga templo patiuchömi runacunata yapay yachaycäsiyan!” \p \v 26 Sayno niptin wardiacunata pushacurcur capitán aywargan apostolcunata prësu sarimunanpä. Mana magaylapami prësu sarircur apayargan runacuna samgayänanta mansacuyashpan. \v 27 Saymi apostolcunata chäsiyargan autoridäcuna shuntaraycäyashganman. Saychönami más mandag cüra nergan: \v 28 “¿Manacu gamcunata niyashcä imaypis Jesuspita manana yachasiyänayquipä? Sayno nicäyaptëga ¿imanirtä yachaycäsiyanqui runacunata? Nircurpis nogacunata jitapaycäyämanqui: ‘Paycunami Jesusta wanusiyash’ niyashpayqui.” \p \v 29 Sayno niptin Pedro y waquin cag apostolcunapis niyargan: “Runacunata cäsucuyänäpa trucanga Tayta Diosninsitami cäsucuyäshä. \v 30 Gamcuna Jesusta crucificaypa wanusiyaptiquipis unay Israel mayinsicuna yäracuyashgan Tayta Diosninsimi wanushganpita cawarisimush. \v 31 Nircurmi lapanpita más munayyog cananpä payta derëcha cag lädunman jamasish. Saynöpis churash mandamagninsi y salvamagninsi cananpämi. Sayno churash carmi payta chasquicogcunata lapantapis jusalicushgancunata perdonash. \v 32 Saycunata wilacuyänäpämi Santu Espirituta Tayta Diosninsi nogacunaman cachamush. Pï-maytapis pay nishganta cäsucogtaga Santu Espíritu yanapaycanmi.” \p \v 33 Sayno niyashganta wiyaycurmi autoridäcuna fiyupa rabiacuyashpan wanusiyta munayargan. \v 34 Paycunawanmi caycargan Moisés guelgashgan leycunata yachaseg juc fariseo runa. Paypa jutinmi cargan Gamaliel. Lapan runacunami payta respitayag. Paymi wardiacunata mandargan apostolcunata wagtaman rätula jorgusquiyänanpä. \v 35 Sayno jorgurcasirmi saycho caycag autoridäcunata nergan: “Israel mayëcuna, cay runacunapa contran imatapis manarä rurar shumag yarpachacuyay. \v 36 ¿Yarpäyanquicu juc cuticho Teudas jutiyog runa: ‘Yachag runami cä’ nir sumäsir purishganta? Paytami gatirargan chuscu pachac (400) runacuna. Sayno puriycagta wanuscasiyaptin gatiragnincuna wacpa caypami mashtacar aywacuyargan. \v 37 Saypita censacuy cashgan wisan purergan Galilea provinciapita shamog Judaspis. Saynölami paytapis wanuscasiptin lapan gatiragnincuna, asca carpis, mashtacar ushacäcuyargan. \v 38 Saymi noga yäsë cay runacunawan mana churacänansipä. Saypa trucanga paycunata amana cäsupäshunsu. Quiquinpa yarpaylanpita wilacuyaptenga saylachönami usharanga. \v 39 Tayta Diosninsipa wilacuynin captenga imata rurashgapis sïguengami. Shumag mana tantyacuypa paycunata wanuserga cuidä Diospa contran ruraycashwan.” \p \v 40 Saymi Gamaliel nishganta cäsucuyashpan apostolcunata manana wanusiyargannasu. Wanusiyänanpa trucanga cutiycasimurmi astasergan. Astarcasirmi niyargan: “¡Cananpitaga amana wilacuyanquisu Jesuspita!” Sayno juraparcurmi cachasquiyargan. \v 41 Cachasquiyaptinmi apostolcuna cushish aywacuyargan. Sayno cushicuyargan Jesucristu-raycu autoridäcuna astayashganpitami. \v 42 Autoridäcuna michaycäyaptinpis paycunaga waran waranmi runacunata yachasiyargan: “Jesusga salvamagninsi Cristumi” niyashpan. Saynölami templo patiucho y wayicunachöpis wilacuyag. \c 6 \s1 Micuyta aypuyänanpä acrayashgan \p \v 1 Apostolcuna sayno wilacuyaptinmi Jesucristuta chasquicuyargan asca runacuna. Say chasquicogcuna waquin cayargan griego idiömata parlagcuna y waquinnami cayargan hebreo idiömata parlagcuna. Paycunacho muchog viüdacuna captinmi waran waran micuyta aypuyag. Hebreo parlag viüdacunata más yanapäyaptinmi griego parlagcuna jamurar niyargan: “Griego parlag cag viüdacunata mana cäsuypami hebreo parlagcunaga quiquinpurala micuyta aypunacuyan” nir. \v 2-4 Sayno niyaptinmi Jesucristuman yäracogcunata shuntarcur apostolcuna niyargan: “Waugui-panicuna, micuycunata aypucuyänanpäga nogansipita acrashun ganchis yäracog mayinsicunata. Paycuna cayäsun ali ricash runacuna, Santu Espíritu munashganno cawag y ali yarpayyog. Saynöpami nogacunapa tiempöcuna canga Tayta Diosninsita manacuyänäpä y ali wilacuyninta wilacur puriyänäpäpis.” \p \v 5 Sayno wilanacurcurmi ganchis yäracog mayincunata acrayargan. Paycunapa jutincuna cayargan Esteban, Felipe, Prócoro, Nicanor, Timón, Parmenas y Antioquía marcapita cag Nicolaspis. Nicolasga naupatanami Tayta Diosta chasquicur cuerpunta señalacorgan Israel runa cananpä. \v 6 Nircur say acrayashgan ganchis wauguicunapa umancunaman maquinta churaycur apostolcuna Tayta Diosninsita manacuyargan paycunata yanapänanpä. \p \v 7 Saymi Jesucristupa wilacuyninta Jerusalencho wilacuyaptin Jesucristuman yäracogcuna ascayäyargan. Saynölami waquin cüracunapis chasquicuyargan say wilacuyta. \s1 Estebanta prësu sariyashgan \p \v 8 Estebantaga Tayta Diosninsi shumagmi yanapargan pay munashganno cawar wilacuyninta wilacunanpä. Saynöpis yanapargan asca milagrucunata rurananpä. \v 9 Sayno milagrucunata rurar Jesucristupa wilacuyninta wilacuptinmi paywan rimanacuyargan waquin Israel mayincuna. Say runacuna cayargan Cirene marcapita, Alejandría marcapita, Cilicia provinciapita y Asia provinciapitapis. Paycunami shuntacäyargan “Ashmay cashganpita yargush” nishgan sinagogacho. \v 10 Santu Espiritupa munayninwan Esteban parlaptinmi rimanacurpis paycunaga vinciyta puëdiyargansu. \p \v 11 Saymi say runacuna pacaylapa waquin runacunata pägayargan Estebanpa contran sharcur autoridäcunata niyänanpä: “Moisespa y Tayta Diosninsipa contranmi Estebanga parlaycan.” \v 12 Sayno nishganta wiyaycurmi Israel mayor runacuna, Moisés guelgashgan leycunata yachasegcuna y waquin runacunapis fiyupa rabiacuyargan. Nircurnami Estebanta prësu sarircur apayargan más mandag autoridäcuna shuntaraycäyashganman. \v 13 Saymanmi pägayashgan cag runacunata pushayargan Estebanpa contran niyänanpä: “Cay runaga templunsipa contran y Moisés guelgashgan leycunapa contranmi imaypis parlaycan. \v 14 Saynöpis cay runaga nish Tayta Diosninsipa templunta Nazaret marcapita cag Jesús juchusinanpä cashganta. Saynöpis yachaycäsin Moisés guelgashgan leycunata mana cäsucunansipämi. Sayno parlashgantaga quiquëcunami wiyayashcä.” \p \v 15 Sayno niyaptin autoridäcuna y paycunawan caycagcunapis Estebanpa cäranta ricäriyashgancho angilpa cärantano ricayargan. \c 7 \s1 Autoridäcunapa naupancho Esteban wilacushgan \p \v 1 Saypita más mandag cüra taporgan Estebanta: “¿Rasunpacu cay runacuna niyashganno gam parlashcanqui?” nir. \p \v 2 Saymi Esteban nergan:\f + \fr 7:2 \ft Templuta manacagman Esteban churaycashganta yarpar autoridäcuna contran sharcuptinmi Esteban tantyasergan templo manarä captinpis unay Israel runacuna Mesopotamiacho, Harancho y Egiptuchöpis Tayta Diosta adorayashganta.\f* “Shumag wiyayämay, taytacuna. Musyashgansinöpis unay awilunsi Abrahamta munayyog Tayta Diosninsi yuripargan. Sayno yuripargan Mesopotamialachörä taycaptinshi. \v 3 Saycho yuriparcurshi nergan: ‘Taycashgayqui marcata y castayquita cachaycur aywacuy maychöpis tänayquipä ricasinäpä cagman.’\x * \xo 7:3 \xt Génesis 12.1\x* \p \v 4 “Sayno niptinshi Mesopotamiapita Abraham aywacorgan Harán marcacho tänanpä. Taytan Taré wanuycuptinnashi Tayta Diosninsi pushamorgan taycashgansi cagmanna. \v 5 Cayman pushaycamurpis quiquinpa cananpä manashi chacratapis ricasergansu. Mana ricasirpis surin manarä captinshi Tayta Diosninsi Abrahamta nergan: ‘Cay taycashgayqui naciontami gampita miragcunata ricasishä paycunapana cananpä.’ \v 6 Saynöpis Tayta Diosninsi payta nergan: ‘Gampita miragcunami chuscu pachac (400) wata juc nacioncho jäpa runacunapa ashmaynin cayanga. Say nacionchömi segaypa nacayangapä. \v 7 Ashmaytano sararäyashganpitami say nación runacunata noga castigashäpä. Ashmay caycäyashganpita yargamurnami caycho cushishlana täyanga munashgäta rurar.’ ”\x * \xo 7:7 \xt Génesis 12.7; 15.13-14; Éxodo 3.12\x* \p \v 8 “Saypitanashi Abrahamta nergan cuerpunta quiquin señalacunanpä y olgu surincuna yuriptin paycunapa cuerpuntapis señalananpä.\f + \fr 7:8 \ft Israel runacuna cuerpunta señalacunanpä Dios nishganta musyanayquipä liyinqui Génesis 17.9-14.\f* Sayshi Tayta Diosninsi nishgannöla Abraham señalacorgan. Nircurshi surin Isaacpa cuerpuntapis señalasergan yurishganpita puwag (8) junagyog caycaptin. Saynölashi Isaacpis surin Jacobta señalasergan y Jacobpis chunca ishcay (12) surincunata señalasergan. Say chunca ishcay surincunapitami lapan Israel runacuna mirayash. \p \v 9-10 “Jacobpa surin Josëtashi wauguincuna chiquiyashpan Egiptupa aywag negocianticunata ranticusquiyargan. Say negocianticunanashi Egiptuman chaycasir ranticuycuyargan. Egiptuchöpis Tayta Diosninsi imaypis Josëta yanapagshi. Sayshi yachag cananpä yanapaptin Egipto nacionpa mandagnin faraón payta churargan palaciuncho arogcunata mandananpä y Egipto naciontapis mandäsinanpä. \p \v 11 “Say wisanshi Egipto nacioncho y Canaán nacionchöpis fiyupa usya cargan. Sayshi unay Israel mayinsicuna micuyänanpäpis cargansu. \v 12 Egiptuchöshi isanga usya manarä captin asca trïguta José pirwasergan. Muchuy captinnashi say pirwashgan trïguta Egiptucho ranticuycashganta musyaycur surincunata Jacob cachargan trïgu ranteg aywayänanpä. \v 13 Saypita trïgu ranteg yapay cutirpis manaräshi tantyayargansu José paycunapa wauguin cashganta. Sayno mana tantyayaptinshi José wilapargan paycunapa wauguin cashganta. Nircurnashi mandag faraonwan wauguincunata reguinacuyäsergan. \v 14 Saypitana José gayasergan castancunatawan taytan Jacobta Egipto nacionman. Sayshi Egiptuman aywagcuna lapan cayargan ganchis chunca pisga (75) runacuna. \v 15 Saynöpashi Egiptuman surincunawan Jacob aywayargan saycho täyänanpä. Saylachönashi paypis y surincunapis wanuyargan. \p \v 16 “Paycuna wanuycuyaptinnashi ayanta saquircasir Siquem marcaman apayargan pampayänanpä. Saychöshi Abraham pamparashgan machayman pampayargan. Say machayga Abraham rantishgan chacrachöshi cargan. Say chacrataga rantergan Hamor jutiyog runapa surincunapitashi. \p \v 17 “Tayta Diosninsega manashi gongargansu Abrahamta promitishganta: ‘Gampita miragcunatami Egiptucho ashmay cashganpita noga shuntamushäpä.’ Nishgannöla shuntamunanpä cag tiempo cumplinanpäna caycaptinshi Israel runacuna Egiptucho aläpa mirayargan. \v 18 Say wisanshi juc runana yaycorgan Egiptucho mandag faraón cananpä. José wanushgana captinshi payga musyargansu José pï cashgantapis. \v 19 Sayshi Israel runacuna mirananta mana munar say mandag faraón waran waran paycunata aläpa arusergan. Saynöpis Israel castacho olgu yureg cagtaga yuriylanta wanusinanpä nergan. \p \v 20 “Say wisanshi Moisespis yurergan. Paytashi Tayta Diosninsi segaypa cuyargan. Saynölashi taytan mamanpis cuyar wayilancho pacaylapa ashmayargan quimsa quilayog cashganyag. \v 21 Saypita wanusinanta mana munashpan Moisesta mayu cuchunman pacaycuyargan. Sayshi faraonpa warmi surin shuntacur quiquinpa wawantano ashmacorgan. \v 22 Saypita Egiptucho estudiarshi yachag y munayyog ricacorgan. \p \v 23 “Chuscu chunca (40) watayog caycarnashi Moisés yarpargan marca mayincunaman watucag aywayta. \v 24 Yarpashgannöla watucag aywarshi tarergan Israel runata Egipto runa magaycagta. Sayshi Israel runapa favornin sharcur Moisés wanurasergan say Egipto runata. \v 25 Moisés yarpargan Egiptupita jorgamunanpä Tayta Diosninsi acrashganta Israel mayincuna tantyacunantashi. Sayno yarpaptinpis Israel mayincunaga Moisesta manashi cäsupäyargansu. \p \v 26 “Saypita waraynin junagshi Moisés tarergan ishcay Israel mayincuna pelyaycagta. Sayshi paycunata washashpan nergan: ‘Gamcuna say castala caycarga ¿imanirtä pelyaycäyanqui?’ \v 27 Sayshi magag cag runaga Moisesta tangarishpan nergan: ‘Gamta ¿pitä churashushcanqui nogacunapa mandagnë y jueznë canayquipä? \v 28 ¿Egipto runata ganyan wanusishgayquinöcu nogatapis wanusimayta munaycanqui?’ \v 29 Sayno niptinshi Moisés fiyupa mansacorgan, Egipto runata wanusishganta faraonpis musyashgantana yarpashpan. Sayshi gueshpir aywacorgan Madián partiman. Gorpanöla saycho taycaptinshi ishcay olgu surincuna yurergan. \p \v 30 “Madiancho chuscu chunca (40) wata taycarnashi Moisés aywargan Sinaí nishgan sunyag jircapa cercanman. Saychöshi shiraca rupaycagcho juc ángil yuripargan. \v 31 Sayta ricarshi Moisés ima ruraytapis camäpacorgansu. Sayshi shumag ricananpä yaycuycashgancho wiyargan Tayta Diosninsi cayno nimogta: \v 32 ‘Unay castayquicuna Abrahampa, Isaacpa y Jacobpa Diosninmi noga caycä.’ Sayta wiyarshi Moisés sucsucyashpan ricäriytapis mansarergan. \v 33 Saynöpis Tayta Diosninsi nergan: ‘Caychöga nogami caycä. Sayno caycaptenga respitamashpayqui jatirashgayqui languiquita jorguy.’ \v 34 Nircurnashi nergan: ‘Noga ricaycämi Israel runacuna Egipto nacioncho nacar wagaycäyashganta. Saymi Egiptuman gamta cachashayqui paycunata jorgamunayquipä.’\x * \xo 7:34 \xt Éxodo 3.5-10\x* \p \v 35 “Mandagnin ni jueznin Moisés cananta Israel mayincuna mana munaycaptinpis Tayta Diosninsi rupaycag shiracacho yuripag angilwan wilacasergan Egiptupita jorgamunanpä y mandagninpis cananpä. \v 36 Sayshi Egipto nacionpita Israel mayincunata jorgamunanpä Moisés milagrucunata rurargan Egiptucho y Puca lamarchöpis. Saynölashi chuscu chunca (40) wata sunyag jircacho caycarpis milagrucunata rurargan. \v 37 Moisesshi Israel mayincunata nergan: ‘Tayta Diosninsimi gamcunapa castayquipita juc runata churanga nogano wilacog cananpä. [Payta gamcunaga cäsucuyay.]’\x * \xo 7:37 \xt Deuteronomio 18.15\x* \v 38 Saynöpis Moisesshi Sinaí jircacho Tayta Diosninsi cachamushgan angilpita chasquergan mandamientucunata. Say mandamientucunatami runacunata yachasergan Tayta Diosninsi munashganno cawayänanpä. \p \v 39 “Unay Israel runacunaga sunyag saqui jircachöpis manashi Moisesta cäsucuyargansu. Mana cäsuyashpanshi Egiptuman cuticuyta munayargan. \v 40 Sayshi Sinaí jircaman wisashganpita Moisés jucla mana cutimuptin Aaronta niyargan: ‘Manami musyansinasu Egiptupita jorgamagninsi Moisesta ima päsashgantapis. Moisés elagashgana caycaptenga yanapämänansipä goripita juc diosta rurayculay.’ \v 41 Sayno manacuyaptinshi goripita rurapargan becërru-nirag ïduluta diosnin cananpä. Nircur say rurayashgan diosnin paycuna manacuyashganta wiyananpäshi uywacunata wanurcasir payta adorayashpan rupasiyargan. Nircurnashi say ïdulupä fiestata rurayargan. \p \v 42 “Sayno rurayaptinshi Tayta Diosninsi fiyupa rabiacushpan paycunata manana yanapargannasu. Sayshi goyllarcunamanna, intimanna y quilamanpis yäracur manacuyargan. Sayshi unay profëtan guelgananpä Tayta Diosninsi nergan: \q1 ‘Chuscu chunca (40) watantin sunyag jircapa puriyashpayqui gamcunaga uywacunata altarcho nogapä rupasirpis janan shongulami adorayämashcanqui. \q1 \v 43 Sayno cashcanqui rurayashgayqui Moloc ïdulupä yarpacush purirmi. \q1 Saynöpis Refán nishgan ïdulupa goyllarnin-niragta adorayashcanqui. \q1 Sayno rurayashgayquipitami garguyäshayquipä Babilonia marcaman.’\x * \xo 7:43 \xt Amós 5.25-27\x* \p \v 44 “Sunyag saqui jircacho unay Israel runacunaga toldërapita rurash tabernäculutashi\f + \fr 7:44 \ft Tabernäculupita yarpäserga autoridäcunata Esteban tantyasergan templo manarä captin tabernäcululacho payta adoraptinpis Tayta Dios paycunawan caycashganta.\f* purisiyargan saycho Tayta Diosta manacur adorayänanpä. Say tabernäculutaga rurayargan Moisesta Tayta Diosninsi tantyasishgannölashi. \v 45 Say tabernäculuta apacurcurshi Josué y lapan Israel runacuna yaycayämorgan cay taycashgansi nacionman. Yaycayämuptinshi Tayta Diosninsi cay marcacunacho tag runacunata gargorgan. Sayno garguptinnashi cay nación unay Israel runacunapana ricacorgan. Say tabernäculoga cay marcansicunachöshi quëdargan rey David cawashgan wisanyag. \v 46 Tayta Diosninsi yanapaptinshi Davidga templutana sharcasiyta munargan Tayta Diosninsipä. \v 47 Sayno yarpaptinpis surin Salomonräshi sharcasergan say templuta. \p \v 48 “Templuta Salomón sharcasiptinpis lapanpä munayyog Tayta Diosninsega manami tansu runacuna rurayashgan templuchöga. Sayshi unay profëtan guelgananpä Tayta Diosninsi nergan: \q1 \v 49 ‘Ciëloga trönömi. \q1 Runa tashgan pasaga chaquë jaruräcunanmi. \q1 Sayno caycaptenga manami ima wayipis nogapä aypangasu. \q1 ¿Ima wayirä noga tänäpä aypaycunman? \q1 \v 50 Nogami camashcä ciëlutapis y runa tashgan pasatapis.’ ”\x * \xo 7:50 \xt Isaías 66.1-2\x* \p \v 51 Sayno nircurmi Esteban nergan: “Gamcunaga unay Israel mayinsicunanölami Santu Espiritupa contran caycäyanqui. Tayta Diosta mana cäsucog cayashpayquimi mana yäracog runacunanöla caycäyanqui. \v 52 Tayta Diosninsipa profëtancunata unay runacuna chiquiyashgannömi gamcunapis Tayta Diosninsipa wilacognincunata chiquiycäyanqui. Tayta Dios cachamushgan salvacog shamunanpä cashganta wilacuyaptinpis wanusishgannömi gamcunapis Tayta Dios cachamushgan salvamagninsi Jesucristuta entregayashcanqui wanusish cananpä. \v 53 ¡Gamcunaga manami Tayta Diosninsita cäsucuyanquisu, leynincunata angilcunawan apasimuptinpis!” \s1 Estebanta runacuna wanusiyashgan \p \v 54 Esteban nishganta wiyashpanmi autoridäcuna fiyupa rabianäyargan. \v 55 Estebannami Santu Espíritu yanapaptin ciëluta ricärishgancho ricargan chipipiycag munayyog Tayta Diospa derëcha cag läduncho Jesús ichiraycämogta. \v 56 Sayta ricaycur nergan: “¡Ricaycämi ciëlo quicharaycämogta! ¡Saynöpis ricaycämi Diospa derëcha cag läduncho Jesucristo caycämogta!” \p \v 57 Sayno niptin paycuna rinrincunatapis sapacurcuyargan masta mana wiyayänanpä. Saypita fiyupa rabiashpan Estebanman cörricuycuyargan. \v 58 Nircurna marcapita jorgurcur samgayargan. Runacuna payta samgayänanpä janan cag mödanancunata jorgurir paytacuyargan Saulo jutiyog magtata.\f + \fr 7:58 \ft Waquenga “magtata” ninanpa trucanga “mözuta” niyanmi.\f* \p \v 59 Paycuna samgaycäyaptinmi Esteban manacorgan: “Señor Jesús, ¡maquiquimanmi almäta churaycö!” nir. \v 60 Saypitana gongurpacuycur fuertipa nergan: “¡Cay samgaycämag runacunata perdonayculay, taytay!” \p Nircur päsarporgan. \c 8 \p \v 1-2 Estebanta wanusiyashganta ricarmi Sauloga cushicorgan. \p Wanuscasiyaptinmi Tayta Diosninsi munashganno cawagcuna Estebanpa ayanta pampayargan fiyupa laquicur wagayashpan. \s1 Jesucristuta chasquicogcunata chiquiyashgan \p Estebanta wanusiyashgan junagpitanami Jesucristuta chasquicogcunata runacuna segaypa chiquiyargan. Sayno captinmi Judea y Samaria provinciacunapa gueshpir aywacuyargan. Apostolcunalanami Jerusalencho quëdacuyargan. \v 3 Saulunami Jesucristuta chasquicogcunata wayin wayin ashir tarishgan cagta warmitapis olgutapis carcilman wichgasergan. \s1 Samaria provinciacho Jesuspa wilacuyninta Felipe wilacushgan \p \v 4 Jerusalenpita gueshpegcunami may-saychöpis wilacuyargan Jesucristo salvamagninsi cashganta. \v 5 Saynömi Felipipis gueshpir Samaria provinciacho cag juc marcaman aywargan. Saychömi runacunata salvananpä Jesucristo shamushganta wilacorgan. \v 6 Jesucristupa munayninwanmi milagrucunatapis Felipe rurargan. Sayta ricarmi wilacushgantapis asca runacuna chasquicuyargan. \v 7 Saynöpis Jesucristupa munayninwan supaycunata runacunapita garguptinmi gaparäyashpan yarguyargan. Saynömi asca wegrucunatapis y paralïticucunatapis aliyäsergan. \v 8 Sayno ruraptinmi say marcacho tagcuna cushicuyargan. \p \v 9-10 Saychömi cargan juc brüju. Paypa jutinmi cargan Simón. “Nogaga yachag runami cä” nishpanmi Samaria runacunata naupapita-pasa criyisergan. Olgupis, warmipis y wamracunapis lapanmi Simón nishgancunata wiyashpan niyargan: “¡Cay runataga Tayta Diosninsimi yanapaycan imatapis rurananpä!” \v 11 Sayno yarpäyargan Simonga brüju cashpan imatapis rurashganta ricarmi. \p \v 12 Jesucristo salvamagninsi cashganta Felipe wilacuptinnami runapis warmipis pay wilacushgantana chasquicuyashpan bautizacuyargan. \v 13 Saychömi Simonpis Jesucristuta chasquicushpan bautizacorgan. Nircurna milagrucunata Felipe rurashganta ricar paywanna cushish purergan. \p \v 14 Saypita Jerusalencho caycag apostolcuna mayayargan Jesucristupa wilacuyninta Samaria provinciacho runacuna chasquiyashganta. Sayta musyarmi sayman cachayargan Pedrutawan Juanta. \v 15-16 Sayman chaycurmi musyayargan Jesuspa jutincho bautizacush caycarpis Santu Espirituta paycuna manarä chasquiyashganta. Saymi Pedruwan Juan Tayta Diosninsita manacuyargan paycunapis Santu Espirituta chasquiyänanpä. \v 17 Paycunapa umancunaman maquinta churaycur sayno manacuyaptinmi Santu Espirituta chasquicuyargan. \p \v 18-19 Santu Espirituta chasquicushganta ricarmi say brüju Simonga apostolcunata nergan: “Say munayniquita ranticaycalämay nogapis runapa umanta yataycur manacuptë Santu Espirituta chasquicuyänanpä.” \p \v 20 Sayno niptinmi Pedro nergan: “¿Imanirtä Tayta Diosninsipa munaynin rantina cashganta yarpaycanqui? ¡Sayno yarpashgayquipita guellaynintintami supayniqui apashunqui! \v 21 ¡Gamga manami Tayta Diosninsi munashgannösu cawaycanqui! ¡Saymi Tayta Dios yanapäshunquipäsu nogacuna rurayashgäno ruranayquipä! \v 22 Lutancunata yarpänayquipa trucanga Tayta Diosta manacuy perdonashunayquipä. Sayno manacuptiquega pagta perdonashunquimanpis. \v 23 Gamga envidiöso car lutan ruraycunatapis manami cacharinquisu.” \p \v 24 Sayno niptinmi Pedrutawan Juanta nergan: “Sayno captëga Tayta Diosninsita manacuycuyälay perdonaycamänanpä.” \p \v 25 Saycho runacunata yacharcasirnami Pedruwan Juan saypita aywayargan Samaria provinciacho cag waquin marcacunachöpis Jesucristupa wilacuyninta wilacuyänanpä. Saypitanami Jerusalenpa cuticuyargan. \s1 Etiopía nacioncho tag runa Jesucristuta chasquicushgan \p \v 26 Saypita Tayta Diosninsi cachamushgan ángil Felipita nergan: “Jerusalenpita Gaza marcaman aywag nänipa ayway. Say nänega sunyag jircapami päsaycan.” \v 27-28 Saymi ángil nishganno Felipe say nänipa aywargan. Sayno aywarmi ricargan Etiopía nacionman capash runa\f + \fr 8:27-28 \ft Say wisanmi runacunata acraycur mandag reycuna capasiyag warmicunata mana munapäyänanpä. Nircurnami say capash runacunata reycuna churayag warmincunata cuidayänanpä carpis o quiquinta mandäsiyänanpäpis.\f* cuticuycagta. Paymi reina Candacipa tesorërun cargan. Tayta Diosninsita adorag Jerusalenman aywashganpitami say runaga cuticuycargan. Saypa aywagno liyiycargan profëta Isaías guelgashgan libruta. \v 29 Saymi Felipita Santu Espíritu nergan: “Say cärruwan aywaycag runapa naupanman ayway.” \v 30 Say nishganno aywarmi Felipe ricargan say Etiopía runa Isaías guelgashgan libruta liyiycagta. Saymi Felipe taporgan: “¿Tantyanquicu say liyiycashgayquita?” nir. \p \v 31 Sayno niptinmi nergan: “Pipis mana tantyasimaptenga ¿imanöparä tantyashä? Cayman wisämuy tantyasimänayquipä.” \p \v 32 Say liyiycashgan libruchöga caynömi guelgaraycargan: \q1 “Wanusinanpä uyshata apashgannömi payga apash cargan. \q1 Milwanta rutuptin uysha upälala cashgannömi payga upälala cargan. \q1 \v 33 Manacagman churayaptinpis manami favornin pipis sharcorgansu. \q1 Payta wanusiyashpan segaypa jusayogmi ricacorgan.”\x * \xo 8:33 \xt Isaías 53.7-8\x* \p \v 34 Saymi Etiopía runa Felipita taporgan: “Tantyaycasilämay, taytay. Profëta Isaías cayta guelgar ¿pipätä guelgargan? ¿Quiquinpäcu o jucpäcu?” \p \v 35 Saymi Felipe tantyasergan say liyishgan Jesucristupita guelgaraycashganta. Nircurmi tantyasergan runacunata salvananpä Jesucristuta Tayta Diosninsi cachamushganta. \v 36 Saypita aywaycäyashgancho yacu cashganman chaycur say Etiopía runa nergan: “Caycho yacu caycaptenga ¿manasurä bautizaycalämanquiman?” \p \v 37 [Saymi Felipe nergan: “Lapan shonguyquiwan criyir Jesucristuta chasquicuptiquega bautizashayqui, ari.” \p Sayno niptinmi Etiopía runa nergan: “Rasunpaypami criyë Jesucristo Tayta Diosninsipa surin cashganta.”] \p \v 38 Saymi aywaycäyashgan cärruta ichiycasir yacu cagman uräyargan. Saychömi say runata Felipe bautizargan. \v 39-40 Yacupita yargarcayämuptin Santu Espíritu Felipita Azoto marcacho elagpita ricacäsimorgan. Saypitaga Etiopía runa Felipita mananami ricargannasu. Payta mana ricarpis cushishmi marcanpa aywacorgan. Felipinami marcan marcan purergan Jesucristupa wilacuyninta wilacushpan. Sayno wilacuraycarmi Cesarea marcaman chargan. \c 9 \s1 Jesusta Saulo chasquicushgan \r (Hechos 22.6-16; 26.12-18) \p \v 1-2 Saulunami Jesucristuta chasquicogcunata wanusiyta yarpar prësu sareg aywargan. Saymi más mandag cüraman aywargan ordinta jorgamunanpä. Say ordinwannami Damascuman aywargan sinagogacunacho Jesucristuta chasquicogcunata tarerga warmitapis olgutapis prësu apananpä. \p \v 3 Say ordinwan Damasco marcaman chaycaptinnami elagpita acsi payman chilapyämorgan ciëlupita. \v 4 Sayno chilapyämuptinmi pampaman Saulo tunergan. Saychönami wiyargan ciëlupita cayno nimogta: “Saulo, Saulo, ¿imanirtä nogapa conträ sharcuycanqui?” \p \v 5 Sayta wiyarmi taporgan: “¿Pitä canqui, taytay?” nir. \p Tapuptinmi nergan: “Nogaga Jesucristumi caycä. Yäracamagcunata gaticacharga nogapa conträmi caycanqui. [Sayno rurashpayquega picata jaytag törunöpis quiquiquimi nacanquipä.” \p \v 6 Sayta wiyarmi mansacash sucsucyashpan Saulo nergan: “¿Imata ruranätatä munanqui, taytay?” \p Saynami Jesús nergan:] “Ayway Damasco marcaman. Saychönami nishunquipä imata ruranayquipä cashgantapis.” \p \v 7 Sauluwan aywaycagcunaga parlamushganta wiyarpis manami pitapis ricayargansu. Pitapis mana ricarmi fiyupa mansacäyargan. \v 8 Tunishganpita sharcur Saulo gaprayashgana car manami imatapis ricargansu. Saymi paywan aywag runacuna janchaylapa chäsiyargan Damasco marcaman. \v 9 Saycho quimsa junagmi gaprayashla cargan. Manami micuytapis micorgansu ni yacutapis uporgansu. \p \v 10 Damascuchömi targan Jesucristuta chasquicog Ananías. Paytami Jesucristo yuriparcur nergan: “¡Ananías!” \p Niptin nergan: “¿Imatä, taytay?” \p \v 11 Sayno niptinmi Jesucristo nergan: “Ayway Derëcha nishgan cälliman. Judaspa wayinman chaycur tapucunqui Tarso marcapita Saulo jutiyog runapä. Say wayichömi Tayta Diosta pay manacuycan. \v 12 Manacuycashganchömi ricashushcanqui payman chaycashgayquita. Saychömi ricashushcanqui gapra caycashganpita yapay ricananpä payta yataycur manacushgayquita.” \p \v 13 Niptinmi Ananías nergan: “Payman aywaytaga mansarëmi, taytay. Ascagmi wilayämash say runa segaypa fiyu car gamman yäracogcunata chiquishganta. Jerusalencho gamman yäracogcunatashi gaticachar segaypa nacasergan. \v 14 Cananpis más mandag cürapa ordinninwanshi cay marcaman shamush gamman yäracogcunata prësu apananpä.” \p \v 15 Saymi Jesús nergan: “¡Mana mansacuypa ayway! Nogami say runataga acrashcä wilacuynëta wilacunanpä. Paymi wilapanga juclä nación runacunata, más mandag autoridänincunata y Israel runacunatapis. \v 16 Paytami noga musyasishä noga-raycu fiyupa nacananpä cashganta.” \p \v 17 Sayno niptinmi Ananías aywargan Saulo caycashgan cag wayiman. Chaycurna Saulupa umanta yataycur nergan: “Waugui Saulo, shamuycaptiqui yuripäshogniqui Señor Jesusmi cachamash gapra caycashgayquipita aliyänayquipä y Santu Espirituta chasquicunayquipäpis.” \p \v 18 Ananías parlayta ushasquiptinmi jinan höra Saulupa nawinpita pescädupa escämanno shicwasquiptin ricarganna. Nircurnami bautizacorgan. \v 19 Saypita micurcurnami cawarircorgan. Nircurnami asca junagrä Jesucristuta chasquicogcunawan Damascucho goyargan. \s1 Jesuspita Damascucho Saulo wilacushgan \p \v 20 Saypitanami sinagogacunacho Saulo tantyasergan Jesucristo Tayta Diosninsipa surin cashganta. \v 21 Saymi lapan wiyagcunaga mansacashno ricacur niyargan: “¿Manacu cay runaga Jesucristuta chasquicogcunata Jerusalencho prësu sareg caycan? ¿Manacu caymanpis shamush Jesucristuta chasquicogcunata prësu sarircur mandag cüracunaman apananpä?” \p \v 22 Sayno niyaptinpis mana mansacuypami Saulo tantyasergan cruzcho wanog Jesús salvamagninsi Cristo cashganta. Saymi Damascucho tag Israel runacuna segaypa yarpachacuyargan: “¿Alitasurä o mana alitasurä nicämansi?” niyashpan. \s1 Israel runacuna wanusiyänanpä cashganpita Saulo gueshpishgan \p \v 23 Saypitanami Israel runacunapa autoridänincuna wilanacuyargan Sauluta wanusiyänanpä. \v 24 Wanusiyta munarmi pagasta junagta paycuna shuyaräyargan marca yarguna puncucho. Sayno wanusiyta munashgantami Saulo musyargan. \v 25 Sayta musyaycurmi Jesucristuta chasquicogcuna Sauluta yanapäyargan gueshpinanpä. Saymi Jesucristuta chasquicog mayincuna juc pagas jatun canastaman winarcur marca tumarag jatun perga jananpa uräsiyargan gueshpicunanpä. \s1 Saulo Jerusalencho wilacushgan \p \v 26 Saypita Jerusalenman Saulo chaycur Jesucristuta chasquicogcunawan shuntacayta munargan. Shuntacayta munaptinpis manami criyiyargansu Jesusman yäracushganta. Saymi paywan shuntacayta mansariyargan. \v 27 Sayno mansariyaptinmi apostolcunaman Sauluta Bernabé pushargan. Chaycasirnami paycunata wilapargan Señorninsi Jesucristuta nänicho Saulo ricashganta. Saynöpis wilapargan payta Jesús parlapashganta. Nircur wilapargan Damascucho mana mansacuypa Jesucristupa wilacuyninta Saulo wilacushgantapis. \v 28 Bernabé sayno wilapaptinmi apostolcuna Sauluta chasquicuyargan. Jerusalencho goyarnami paycunawanna Saulo purergan. Saychömi runacunatapis mana mansacuypa wilapargan salvamänansipä Jesucristuta Tayta Dios cachamushganta. \v 29 Griego idiömata parlag Israel runacunatapis wilapaptinmi say runacuna payta wanusiyta munayargan. \v 30 Sayta musyarmi waugui-panicuna Sauluta pushayargan Cesarea marcaman. Saypitana marcan Tarsuman aywacunanpä payta despachayargan. \p \v 31 Say wisanga Jesucristuta chasquicogcunata autoridäcuna manami pitapis prësu sarisiyargannasu. Saymi Judea, Galilea y Samaria provinciacunachöpis Jesucristuta chasquicogcuna tranquïluna cawayargan. Waran waranmi Jesucristupa wilacuyninta yachacuyargan pay munashganno cawayänanpä. Saynöpis Santu Espíritu yanapaptinmi Jesucristuta chasquicogcuna más ascayarganna. \s1 Lida marcacho Eneas aliyashgan \p \v 32 Pedrunami may-saypa purir Lida marcamanpis chargan Jesucristuta chasquicogcunata watucananpä. \v 33 Saychömi tarergan Eneasta. Paymi paralítico car puwag (8) wata cämalancho jitarargan. \v 34 Saymi Pedro nergan: “Eneas, Jesucristumi aliyäsishunqui. ¡Sharcuy! ¡Cämayquita shuntay!” \p Sayno niptinmi Eneas jinan höra sänuna sharcorgan. \v 35 Saymi Lida marcacho tag runacuna y Sarón marcacho tag runacunapis sänuna caycagta ricashpan Jesucristuta chasquicuyargan. \s1 Wanushganpita Tabita cawarimushgan \p \v 36 Say wisanmi Jope marcacho Tabita jutiyog warmi targan. Tabita ninanga griego idiömachöga Dorcas\f + \fr 9:36 \ft Dorcas ninanga quechua idiömachöga “luychu” ninanmi.\f* ninanmi. Say warmimi Jesusman yäracur imaypis alilata rurag y muchogcunatapis yanapag. \v 37 Say marcachömi gueshyawan Tabita wanorgan. Wanuycuptin armarcasir sutayargan altuscho caycag cuartuman. \v 38 Jopipita Lida marcamanga cercalami caycan. Saymi Lidacho Pedro caycashganta wiyar ishcay runacunata cachayargan payta jucla pushamunanpä. \p \v 39 Saymi Pedro paycunawan aywargan. Chaycuptinmi yaycasiyargan aya sutaraycashgan cag cuartuman. Saychömi Tabita yanapashgan viüdacuna wagashpan Pedruta ricasiyargan paycunapä rurapashgan mödanancunata. \v 40 Sauraga Pedro saycho caycagcunata wagtaman gargurir gongurpacuycur Tayta Diosninsita manacorgan. Manacurirna wanush caycagta nergan: “¡Tabita, sharcuy!” Sayno niptinmi wanush caycashganpita jinan höra cawarimorgan. Cawarircurmi Pedruta ricärir jamarcorgan. \v 41 Nircur maquinpita sarircur Pedro ichisergan. Saypita wagtacho caycagcunata gayargan Tabita cawarimushganta ricayänanpä. \v 42 Tabita cawarimushgantaga musyayargan intëru Jope marcachömi. Saynöpami Señorninsi Jesucristuta ascag chasquicuyargan. \v 43 Say marcacho asca junagmi Pedro posädacorgan suëla rurag Simonpa wayincho. \c 10 \s1 Pedruta Cornelio gayasishgan \p \v 1 Cesarea marcachömi targan juc runa Cornelio jutiyog. Payga “Italiano” nishgan batallunpa capitanninmi cargan. \v 2 Paymi wayincho tagcunawan Tayta Dios munashganno cawargan. Sayno carmi nisidächo cagcunata imaypis yanapargan y Tayta Diosninsita imaypis manacorgan. \v 3 Saymi juc junag, malway intino caycaptin, Cornelio ricargan Tayta Diosninsipa angilninta. Say angilmi nergan: “¡Cornelio!” \p \v 4 Saymi segaypa mansacash ricaraycashgancho angilta taporgan: “¿Imatä, taytay?” nishpan. \p Sayno niptinmi ángil nergan: “Tayta Diosninsi wiyashushcanquimi manacushgayquita. Muchogcunata yanapashgayquitapis ricashmi. \v 5 Cananga Tayta Diosninsipa wilacuyninta tantyasishunayquipä cachacuy Jope marcaman Simonta pushamunanpä. Simonpa jucag jutinmi caycan Pedro. \v 6 Payga posädaraycan suëla rurag Simonpa wayinchömi. Paypa wayin caycan lamar cuchunchömi.” \p \v 7 Ángil aywacuptinnami Cornelio gayargan ishcay ashmaynincunata y juc yäracushgan soldädutapis. Say soldädoga cargan Tayta Diosninsi munashganno cawagmi. \v 8 Paycunatami ángil nishgancunata wilaparcur cachargan Jope marcaman. \p \v 9-11 Waraynin pulan junagnami Cornelio cachashgan runacuna Jope marcaman chaycargan. Pedro posädacushgan wayichönami micuyta sayrä yanucuycargan. Saymi micanaycarpis Pedro wisargan wayi jananman Tayta Diosninsita manacunanpä. Tayta Diosta manacuycashganchömi elagpita ricargan ciëlo quicharaycämogta. Saychömi ricapacorgan jatuncaray jacu-nirag uraycämogta. Say jacutaga chuscun puntanpita watashtami uräsimorgan. \v 12 Naupanman chaycuptinmi ricargan lapan mana micunapä cag uywacunata. Saychömi caycargan chuscun chaquinpa pureg tucuy casta uywacuna, lashtaypa puregcuna y vuelagcunapis. \v 13 Saypitanami wiyargan ciëlupita: “Pedro, say uywacunata pishtarcur micuy” nimogta. \p \v 14 Sayno niptinmi Pedro nergan: “Manami say uywacunataga noga micömansu, taytay. Manami imaypis micushcäsu mana micunäpä nishgayqui uywacunataga.”\f + \fr 10:14 \ft Mana micunapä cag uywacuna maygan cashgantapis musyanayquipä liyinqui Levítico 11.1-47; Deuteronomio 14.3-20.\f* \v 15 Sayno niptin yapay nimorgan: “Micunayquipä nicaptënaga ama yupaytupämaysu: ‘Say uywacunataga manami micömansu’ nishpayqui.” \p \v 16 Pedruta sayno nimorgan quimsa cutimi. Nircurnami say jacuta uywantinta ciëlupa cutisicorgan. \p \v 17 “¿Imapärä cayta ricasimash?” nir yarpachacuycaptinmi Cornelio cachashgan runacuna chäyargan posädaraycashgan wayiman. \v 18 Chaycuyashpannami niyargan: “Tapuculäshayqui, taytay. Simón Pedro ¿caychöcu posädaraycan?” nir. \p \v 19 Say hörami ricashganpita Pedro yarpachacuycargan. Sayno yarpachacuycaptinmi Santu Espíritu payta nergan: “Simón, quimsa runacunami ashiycäyäshunqui. \v 20 Ama mansariysu paycunawan aywayta. Nogami say runacunata cachamushcä paycunawan aywanayquipä.” \p \v 21 Sayno niptinmi jucla tincupar say runacunata Pedro nergan: “Say ashiycashgayqui runaga nogami caycä. ¿Imalapätä ashiycäyämanqui, taytacuna?” nergan. \p \v 22 Saymi paycuna niyargan: “Capitán Corneliumi cachayämash gamman shayämunäpä, taytay. Payga Tayta Diosninsi munashganno cawag ali runami. Sayno captinmi payta cuyan Israel runacunapis. Gamta gayasishunayquipäshi Tayta Diosninsipa angilnin payta nish. Wayinmanshi aywayculäshun Tayta Diosninsipa wilacuyninta yachasinayquipä.” \v 23 Pasa tardina captinmi Pedro paycunata posädasergan posädarashgan wayicho. \p Saypita waraynin tutanami Pedro aywargan Cornelio cachacushgan runacunawan. Paycunawanmi aywayargan Jopicho tag waquin wauguicunapis. \v 24 Aywayashganpita warayninrämi chäyargan Cesarea marcaman. Paycuna chäyänanpämi castancunawan y cuyanacuyashgancunawanpis wayincho Cornelio shuyacuycäyargan. \v 25 Chaycuyaptinnami Cornelio yargamorgan payta chasquicunanpä. Nircur Pedrupa puntanman maquinta chogpacuycur gongurpacuycorgan. \v 26 Saymi Corneliuta Pedro nergan: “¡Sharcuy! Nogapis gamno runalami cä.” \p \v 27 Saypitanami parlaraycar yaycuyashpan tarergan asca runacuna Corneliupa wayincho juntaraycäyagta. \v 28 Saymi Pedro nergan: “Gamcuna musyayanquimi mana Israel runacunawanga mana shuntacäyänäpä ni wayinmanpis mana chäyänäpä cashganta. Sayno caycaptinpis Tayta Diosmi tantyasimash mana Israel runacunamanpis chänäpä. \v 29 Saymi gayasimaptiqui jucla shamushcä. Canan nimay imapä gayasimashgayquitapis, taytay.” \p \v 30 Saymi Cornelio nergan: “[Ayunar] Tayta Diosninsita manacuycaptëmi cay hörano chipipiycag mödanash runa yuripämash. Say yuripämashganpita cananwanga chuscu junagnami päsash. \v 31 Yuriparcamarmi nimash: ‘¡Cornelio! Tayta Diosninsi wiyashmi manacushgayquita. Ricashmi muchogcunata yanapashgayquitapis. \v 32 Cachacuy Jope marcaman Simonta pushamunanpä. Paypa jucag jutinmi caycan Pedro. Paymi Tayta Diosninsipa wilacuyninta tantyasishunquipä. Pedroga posädaraycan suëla rurag Simonpa wayinchömi. Suëla rurag Simonpa wayenga caycan lamarpa cuchunchömi.’ \v 33 Sayno nimaptinmi jucla cachacamushcä pushamushunayquipä. Shamushgayquipita cushicö, taytay. Tayta Diosninsipa wilacuyninta wiyayta munarmi lapäcuna shuntacaycur caycho shuyaraycäyashcä.” \s1 Corneliupa wayincho Pedro wilacushgan \p \v 34 Saymi Pedro nergan: “Canan rasunpaypami musyä Tayta Diosninsega pï-maytapis cuyapashganta. \v 35 Payga cuyapanmi munashganno cawag cagtaga pitapis. \v 36 Gamcuna musyayanquimi Israel runacunata Tayta Diosninsi musyasishgan ali wilacuy ima cashgantapis. Say wilacuymi nican Jesucristuta chasquicogcunata Tayta Diosninsi perdonananpä cashganta. Jesucristoga lapan runacunapa Diosninmi caycan. \v 37 Jesucristo manarä wilacuptinmi Juan Bautista Galilea provinciapita-pasa runacuna bautizacuyänanpä wilacorgan. \v 38 Say wisanmi Nazaret marcapita cag Jesuspis wilacur galaycorgan. Paymanmi Santu Espirituta Tayta Diosninsi cachamorgan munayyog cananpä. Saymi marcan marcan purergan milagrucunata rurar y diablo gueshyasishgan runacunata cachacäsir. \p \v 39-40 “Nogacunami ricayashcä Jerusalencho, Judea provinciacho y waquin marcacunachöpis Jesús rurashgancunata. Cruzcho wanusiyaptinpis quimsa junagtami Tayta Diosninsi payta cawarisimush. Saymi paywan tincuyashcä. \v 41 Cawarircamuptin manami lapan runacunasu paywan tincush, sinöga nogacunalami. Paywan tincuyänäpäga Tayta Diosninsimi naupapita-pasa acrayämash. Saymi wanushganpita cawarimuptin paywan juntu micur upur cayargä. \v 42 Nircurnami lapan runacunaman Jesús cachayämash wilacuyänäpä: ‘Jesustami Tayta Diosninsi churash lapan runacunata juzgananpä. Manami cawagcunalatasu juzganga, sinöga wanushcunatapis cawarircasimur juzgangapämi.’ \v 43 Manami nogacunalasu Tayta Diosninsipa wilacuyninta wilacuycä, sinöga Tayta Diosninsipa unay profëtancunapis wilacuyashmi. Paycunapis cayno nirmi wilacuyargan: ‘Tayta Diosninsi cachamushgan salvadorta pipis chasquicuptenga jusancunapita perdonashmi canga.’ ” \s1 Mana Israel runacuna Santu Espirituta chasquiyashgan \p \v 44 Tayta Diosninsipa wilacuyninta wilapaycaptinmi Corneliupa wayincho lapan shuntacash caycagcunaman Santu Espíritu chargan. \v 45-46 Sayno charmi paycunata juc idiömacunapa parlasergan. Sayno parlasiptinmi Tayta Diosninsi cuyapäcog cashganta cushishla lapanpis parlayargan. Sayno parlayashganta wiyarmi Pedruwan aywag Israel runacuna niyargan: “¡Mana Israel runa caycaptinpis Tayta Diosninsi paycunaman Santu Espirituta cachamush!” \v 47 Saymi paywan aywag Israel runacunata Pedro nergan: “Nogansino paycunapis Santu Espirituta chasquicuycäyaptenga jucla paycunatapis bautizashun.” \p \v 48 Pedro sayno niptinmi Jesucristupa jutincho paycunata bautizayargan. Saypitanami Corneliupa wayincho juntaraycag runacuna Pedruta ruwayargan ishcay quimsa junaglapis paycunata goyäpänanpä. \c 11 \s1 Mana Israel runacunapis Jesusta chasquicuyashganta Pedro wilashgan \p \v 1 Mana Israel runacunapis Jesucristupa wilacuyninta chasquicuyashgantami Judea provinciacho musyayargan apostolcuna y waquin waugui-panicunapis. \v 2-3 Saymi Jerusalenman Pedro cutiycuptin waquin wauguicuna payta jamuräyargan: “Israel runa caycarga ¿imanirtä mana Israel runacunapa wayinman yaycushcanqui? Saynöpis ¿imanirtä paycunawan micushcanqui?” nir. \p \v 4 Sayno niyaptinmi paycunata Pedro wilapargan: \v 5 “Tayta Diosninsita Jope marcacho manacuycashgächömi ricargä jatuncaray jacu-nirag ciëlupita uraycämogta. \v 6 Saycho shumag ricaycunäpämi caycänä lapanpis mana micunapä cag uywacuna. Saycunaga cargan chuscun chaquinpa pureg uywacuna, chucaru uywacuna, lashtaypa puregcuna y vuelagcunapis. \v 7 Saychömi wiyargä ciëlupita: ‘Say uywacunata pishtarcur micuy’ nimagta. \p \v 8 “Sayno nimaptinmi nergä: ‘Manami say uywacunataga noga micömansu, taytay. Manami imaypis micushcäsu mana micunäpä nishgayqui uywacunataga.’ \p \v 9 “Saymi ciëlupita yapay nimargan: ‘Sayno nish captëpis micunayquipä nicaptënaga ama yupaytupämaysu: “Say uywacunataga manami micömansu” nishpayqui.’ \v 10 Saynöga nimargan quimsa cutimi. Nircurnami say jacuta ciëlupa cutisicorgan. \p \v 11 “Say hörami nogata ashimashpan posädaraycashgä wayiman chäyämorgan quimsa runacuna Cesarea marcapita. \v 12 Saymi Santu Espíritu nimargan mana mansariypa paycunawan aywayänäpä. Sayno nimaptinmi aywayargä cay sogta wauguicunawan. Lapämi yaycuyargä mana Israel runapa wayinman. \v 13 Saychömi wayiyog wilayämargan wayincho juc ángil yuriparcur cayno nishganta: ‘Cachacuy Jope marcaman Simonta pushamunanpä. Paypa jucag jutinmi caycan Pedro. \v 14 Paymi tantyasishunquipä lapan castayquicunawan imanöpa salvacuyänayquipäpis.’ \p \v 15 “Wayiyog sayno wilamaptinmi Jesucristupa wilacuyninta parlapar galaycorgä. Saycho parlapaycaptëmi nogansiman shamushgannöla paycunamanpis Santu Espíritu shamush. \v 16 Saychömi noga yarparcorgä Jesucristo cayno nimashgansita: ‘Juan Bautistaga yaculawanmi bautizargan runacunata. Tayta Diosninsimi isanga Santu Espirituwan bautizayäshunquipä.’ \v 17 Say nishgannölami Jesucristuman yäracushga Santu Espirituta Tayta Diosninsi nogansiman cachamush. Nogansiman cachamushganno paycunamanpis cachaycämuptenga ¿pitä cä noga Tayta Diosninsita sapata churapänäpä?” \p \v 18 Sayno wilapaptinmi waugui-panicuna Pedruta manana jamuräyargannasu. Saypa trucanga cushicuyashpan niyargan: “¡Sayno captenga mana Israel runacunatapis Tayta Diosninsi salvaycanmi!” \s1 Antioquiachöpis Jesucristuta runacuna chasquicuyashgan \p \v 19 Estebanta wanurcasirnami Israel runacunapa autoridänincuna Jesucristuta chasquicogcunata waquinta prësu sarircur carcilman wichgayargan. Sayno carcilman wichgayaptinmi waquin Jerusalenpita gueshpicuyargan Feniciapa, Chipripa y Antioquiapapis. Say marcacunaman chaycurmi Israel runacunalata wilapäyargan Jesucristupa ali wilacuyninta. Mana Israel runacunataga manami pitapis wilapäyargansu. \v 20 Chipripita y Cirenipita Antioquiaman aywag runacunami isanga tantyargan Jesucristupa wilacuynin mana Israel runacunapäpis cashganta. Saymi mana Israel runacunatapis wilapäyargan Jesucristuta chasquicur salvacuyänanpä. \v 21 Sayno wilacuyänanpäga Tayta Diosninsimi yanapargan. Saynöpami jusalicuycunata cacharir Jesucristuta ascag chasquicuyargan. \p \v 22 Sayta wiyashpanmi apostolcuna Jerusalenpita Bernabëta cachayargan Antioquiaman saycho cagcunata yachasinanpä. \v 23-24 Bernabëga ali runami cargan. Saynöpis Tayta Diosninsiman yäracur Santu Espíritu munashgannömi imaypis cawag. Antioquiaman Bernabé chaycurmi ricargan runacuna Tayta Diosninsi munashganno ali cawaycäyashganta. Saymi cushicushpan paycunata shacyäsergan Tayta Diosninsiman yäracur imaypis cawayänanpä. Saycho Bernabé yachasiptinmi más asca runacuna Jesucristuta chasquicuyargan. \p \v 25 Saypitami Tarso marcaman Bernabé aywargan Sauluta Antioquiaman pushananpä. \v 26 Antioquiaman paywan cutiycurnami juc wata asca runacunata yachasiyashpan Bernabëwan Saulo saycho täyargan. Antioquía marcachörämi “Cristiäno” niyta runacuna galaycuyargan Jesucristuta chasquicogcunata. \p \v 27 Say wisanmi Tayta Diosninsipa profëtancuna aywayargan Jerusalenpita Antioquiaman. \v 28-30 Saychömi profëta Agabuta Santu Espíritu musyasergan: “Fiyupa muchuymi canga may-saychöpis” nir wilacunanpä. Sayno wilacuptinmi Jesucristuta chasquicogcuna wilanacuyargan imatapis cashganpita shuntarcur Judea provinciacho cag waugui-panicunapä apasiyänanpä. Say shuntayashgantami Bernabëwan Saulo apayargan Judea provinciaman. Saychönami mayor wauguicunata entregayargan paycunana muchuy wisan aypucuyänanpä. Agabo nishgannölami rasunpaypapis muchuy cargan. Say muchuyga cargan Romacho emperador Claudio mandashgan wisanmi. \c 12 \s1 Carcilcho Pedro wichgarashgan \p \v 1 Say wisanmi Jerusalencho rey Herodes Jesucristuta chasquicogcunata prësu sarisergan. \v 2 Saychömi apóstol Juanpa wauguin Santiaguta espädawan wanusinanpä mandargan. \v 3 Santiaguta wanusiptinmi Israel runacunapa autoridänincuna cushicuyargan. Saymi Levadüraynag Tantata Micunan fiesta wisan Pedrutapis prësu sarisergan wanusiyänanpä. \v 4 Pedruta sarircasirmi Herodes wichgasergan carcilman. Carcilchömi chunca sogta (16) soldäducunata churargan chuscu-cama trucanacuypa Pedruta cuidayänanpä. Pascua\f + \fr 12:4 \ft Say wisanga Levadüraynag Tantata Micunan fiestawan Pascuapis say junaglami galaycog.\f* ushayrä lapan runacunapa naupancho Herodes juzgananpä captinmi carcilcho wichgaräsergan. \p \v 5 Carcilcho Pedro wichgaraycaptinmi Jesucristuta chasquicogcuna Tayta Diosninsita manacuycäyargan. \s1 Carcilpita Pedruta ángil jorgush \p \v 6 Waraynin tuta juzgananpä captinmi carcilcho Pedro ishcan maquinpita cadinawan llävish punuycargan ishcay soldäducunapa chaupincho. Waquin cag soldäducunanami täpaycäyargan cárcil puncucho. \v 7 Sauraga Tayta Diosninsi cachamushgan ángil elagpita asicyar Pedruta yuripargan cárcil rurincho. Riccharcasirmi nergan: “¡Apurä sharcuy, Pedro!” Niptinmi jinan höra Pedrupa maquinpita lläviraycashgan cadinacuna cachacasquiyargan. \p \v 8 Saypitami ángil yapay nergan: “¡Wachcacurcur jucla languiquita jaticuy!” Jaticurcuptinnami ángil nergan: “¡Punchuyquitapis jaticurcur guepaläpa yargamuy!” \p \v 9 Saymi angilpa guepalanpa Pedro aywargan. Manami shumag tantyargansu rasunpaypa yarguycashganta o sueñuylancho yarguycashgantapis. \v 10 Ruricho cag soldäducunata y chaupi puncucho cag soldäducunata päsarcur chargan cälliman yarguna cag fiërro puncuman. Say puncu quiquilan quichacasquiptinmi yarguyargan cällimanna. Saypita juc esquïnata aywaycäyaptinmi ángil elagasquergan. \p \v 11 Saymi japalanna caycashganta tantyacusquir Pedro nergan: “Cananmi isanga rasunpaypa musyä Tayta Dios nogaman angilninta cachamushganta. Sayno cachamurmi salvamash Herodispa maquinpita y Israel autoridäcuna wanusiyämänanpä caycashganpita.” \p \v 12 Carcilpita yargushganta shumag tantyarnami Pedro aywargan Juanpa maman Mariapa wayinman. Juanpa jucag jutinmi cargan Marcos. Saychömi ascag shuntacaycur Pedrupä manacuycäyargan Tayta Diosninsita. \v 13 Chaycur sawan puncuta Pedro tacacuptinmi yargamorgan Rode jutiyog jipash, pï cashgantapis ricananpä. Say jipashga cargan Mariapa yanapagninmi. \v 14 Manarä sawan puncuta quicharmi parlacuyninpa Pedro cashganta reguisquergan. Saymi ruriman cörriyla cutergan puncucho Pedro caycashganta wilananpä. \p \v 15 Wilaptinmi ruricho caycagcuna niyargan: “¿Imanöpatä pay canga? ¡Wiyapacushcanqui imacher!” \p Niyaptinpis: “Manami wiyapacushcäsu. ¡Rasunpaypami pay caycan!” nergan. \p Saymi paycuna niyargan: “Manami payga canmansu. Paypa angilnin parlamog imatacher wiyapacushcanqui.” \p \v 16 Sayyäga Pedro yaparir yaparirmi puncuta tacacorgan. Puncuta quicharir payta ricaycurnami saycho cagcuna watpash ricacuyargan. \v 17 Saymi maquinwan Pedro sëñargan upälacuyänanpä. Nircur wilapargan carcilpita Tayta Diosninsi imanöpa jorgamushgantapis. Saypitana nergan: “Carcilpita yargamushgäta wilayculay Santiagutawan waquin waugui-panicunatapis.” Saypita yargurir aywacorgan jucläpana. \p \v 18 Pasa wararcuptinnami Pedruta täpag soldäducuna ima päsashgantapis mana tantyar quiquinpura tapunacuyargan: “¿Maytä Pedro?” niyashpan. \v 19 Carcilcho mana tariycuyashpannami soldäducunawan Herodes may-saypapis ashisergan. Mana tariycuyaptinmi täpag soldäducunatana wanusiyargan. \s1 Herodes wanushgan \p Saypitana Herodes aywacorgan Judea provinciapita Cesarea marcacho tänanpä. \v 20 Tiro y Sidón marca runacuna Herodispa contran rurash captinmi Herodes rabiacushpan say marcacunaman micuyta apayänanta munargannasu. Saymi say marcacunacho fiyupa muchuy cargan. Sayno captinmi say runacuna wilanacuyargan Herodisman parlag aywayänanpä. Manarä Herodiswan parlarmi paypa yanapagnin Blastuwan amistäta rurayargan. Paynami Herodiswan parlargan Tiro y Sidón runacunawan parlayänanpä. \v 21 Saymi Herodes jitapargan juc junag Tiro y Sidón runacunawan parlayänanpä. Say jitapashgan junagmi jaticorgan más alinnin cag mödananta. Nircurnami trönunman jamaycushpan runacunata parlapämorgan. \v 22 Parlamushganta wiyaycurmi runacuna fuertipa niyargan: “¡Cay parlaycämog runaga manami runalasu! ¡Payga Tayta Diosninsimi!” \v 23 Saymi: “Tayta Dioslata alabayay” ninanpa trucanga Herodes cushicorgan runacuna: “Gamga Diosmi canqui” niyaptin. Sayno Dios-tucuptinmi jinan höra Tayta Diosninsipa angilnin castigargan. Saymi curu ushaypa wanorgan. \p \v 24 Saypitanami Jesucristupa wilacuyninta wilacuyaptin may-saychöpis Jesucristuta runacuna chasquicuyargan. \v 25 Bernabëwan Saulunami waugui-panicuna shuntayashganta\f + \fr 12:25 \ft Waugui-panicuna shuntayashganta musyanayquipä liyinqui Hechos 11.28-30.\f* entregaycur Antioquiaman cutiyargan Marcos nishgan Juanta pushacurcur. \c 13 \s1 Bernabëtawan Sauluta Santu Espíritu acrashgan \p \v 1 Antioquiachömi cargan Tayta Diosninsipa profëtancuna y yachasicogcunapis. Paycuna cayargan Bernabé, “Yana Runa” nishgan Simón, Cirenipita cag Lucio, Manaén y Saulupis. Manaentami ashmayargan rey Herodistawan say wayilacho. \v 2 Jesucristuman yäracogcuna ayunar Tayta Diosta alabaycäyaptinmi Santu Espíritu nergan: “Bernabëtawan Saulutami acrashcä ali wilacuyta wilacur puriyänanpä.” \p \v 3 Sayno niptinmi umancunaman maquinta churaycur paycunata yanapänanpä Tayta Diosninsita manacuyargan. Nircurnami paycunata despachargan Jesucristupa wilacuyninta wilacur puriyänanpä. \s1 Jesucristupa wilacuyninta Chipricho wilacuyashgan \p \v 4-5 Santu Espíritu nishganno wilacuyänanpä aywarmi Bernabëwan Saulo chäyargan Seleucia marcaman. Marcos nishgan Juantapis paycuna pushayargan yanapänanpä. Saymi büquiman wisarcur Seleuciapita aywayargan Chipre nishgan islaman. Salamina marcaman chaycurmi sinagogacunacho wilacuyta galaycuyargan. \p \v 6 Jesucristupa wilacuyninta wilacur intëru Chipripa puriyargan Pafos marcaman chäyashganyag. Saychömi tariyargan Israel runa Barjesús jutiyog brüjuta. Paymi: “Diospa wilacogninmi cä” nir runacunata criyisergan. \v 7-8 Brüju captinmi payta Elimas niyag.\f + \fr 13:7-8 \ft Griego idiömachöga Elimas ninanga brüju ninanmi.\f* Say brüjoga amistäta rurargan Chipre isla marcacunapa mandagnin Sergio Pauluwanmi. Sergio Pauloga ali yarpayyog runa carmi Bernabëtawan Sauluta gayasergan wilacuyashganta wilapänanpä. Paycuna wilapäyashganta tantyarmi Jesucristuta chasquicuyta munargan. Chasquicuyta munaptinmi say brüju payta michargan mana chasquicunanpä. \v 9 Sayno michaptinmi Saulo rabianargan. Saulupanami jucag jutin cargan Pablo. Paymi Santu Espiritupa munayninwan say brüjuta nergan: \v 10 “¡Gamga ruraycanqui diablo munashgantami! ¡Saymi Tayta Diospa contran caycanqui! ¿Imanirtä Jesucristupa wilacuyninta runacuna chasquicuyänanta michaycanqui? \v 11 ¡Sayno cashgayquipitami Tayta Diospa castïgunwan gapra ricacunquipä! Saymi juc tiempuyag asicyag pasata ricanquipäsu.” \p Sayno niptinmi jinan höra Elimas gapra ricacorgan. Saymi ruwacorgan pilapis jancharcur wayinman pushananpä. \v 12 Sayno gaprayashganta ricarmi Sergio Paulo tantyargan Tayta Diosninsi rasunpaypa munayyog cashganta. Saymi Jesucristuta jucla chasquicorgan. \s1 Pisidiacho cag Antioquiacho Pablo yachasishgan \p \v 13 Saypitanami büquiman wisarcur yanapagnincunawan Pablo aywayargan Pafos marcapita Panfiliacho caycag Perge marcaman. Saycho paycunata cachariycurmi Marcos nishgan Juan cuticorgan Jerusalenman. \v 14 Saypitanami Bernabëwan Pablulana aywayargan Pisidiacho cag Antioquía marcaman. Sábado jamay junag captinnami sinagogaman aywayargan. \v 15 Saychömi yachasegcuna Tayta Diosninsipa palabranta liyimorgan. Nircurmi Bernabëwan Pablo jamaraycäyashgan cagman juc runata cachayargan ninanpä: “Wauguicuna, imalapis yachasimänayquipä captenga puntamanshi aywayanqui yachasiyämänayquipä.” \p \v 16 Saymi puntanman aywarcur maquinta Pablo jogarergan upälacuyänanpä. Nircurmi nergan: “Israel runacuna y mana Israel runacunapis, yachasimushgäta shumag wiyayämay. \v 17 Tayta Diosninsimi Abrahamta, Isaacta y Jacobta nergan paycunapita miragcunata imaypis yanapänanpä. Say nishgannölami Egipto nacionchöna taycar Jacobpa wilcancunapita mirayargan jatun nación ricacuyashganyag. Nircurnami Tayta Diosninsi milagrucunata rurashpan Egiptupita paycunata shuntamorgan. \v 18 Saypita chuscu chunca (40) watano sunyag jircapa puriyargan. Sayno purir Tayta Dios nishgancunata mana cäsucuptinpis Tayta Diosninsi pacenciacorganmi. \v 19 Saypita Canaán nacionman chaycasirnami ganchis nacioncunata ushacäsiyänanpä Tayta Diosninsi yanapargan. Saynöpami paycuna say marcancunata aypunacuyargan. \v 20-21 Egiptucho cayashganpita Canaán nacioncho marcacunata aypunacuyashganyag päsargan chuscu pachac pisga chunca (450) watanömi. \p “Canaáncho carnami Israel runacuna quejanacuyaptin arreglananpä Tayta Diosninsi churargan juezcunata. Saypitanami profëtan Samuel wisanna juezcuna cananpa trucanga Israel runacuna Tayta Diosninsita manacuyargan rey cananpä. Saymi rey cananpä Dios churapargan Benjamín casta Cispa surin Saulta. Paymi chuscu chunca (40) wata mandag rey cargan. \v 22 Saypitanami Saulpa trucan Davidtana churargan mandag rey cananpä. Manarä rey captin Davidpäga Tayta Diosninsi caynömi nergan: ‘Isaïpa surin Davidmi isanga munashgäno cawag runa caycan. Payga lapan nishgäcunatami cäsucongapä.’\x * \xo 13:22 \xt 1 Samuel 13.14\x* \p \v 23 “Rey David castapitanami Tayta Diosninsi promitishgannöla Israel nacioncho juc salvador yurergan. Payga Jesucristumi. \v 24 Jesucristo manarä wilacuptinmi Israel runacunata Juan Bautista wilapargan jusancunata cacharir bautizacuyänanpä. \v 25 Nircurnami Juan Bautista nergan: ‘Manami yarpäyashgayquinösu noga salvador cä. Runacunata salvananpäga jucrämi shamonga. Nogaga manami payno munayyogsu caycä.’ Sayno nergan Jesucristo wilacur puriyta galaycunanpä caycaptinnami. \p \v 26 “Israel runacuna y mana Israel runacunapis, shumag wiyayämay. Gamcunamanmi chämush salvacunayquipä cag ali wilacuy. \v 27 Jerusalencho tag runacuna y autoridänincunapis manami tantyayargansu salvamänansipä Jesucristuta Tayta Dios cachamushganta. Sayno tantyayargansu Tayta Diosninsipa profëtancuna Jesucristupä guelgashganta cada sábado jamay junagcho liyirpis. Mana tantyarmi paycuna Jesucristuta wanusiyargan. Sayno wanusiyaptinmi Cristuta wanusiyänanpä cashganta Tayta Diospa wilacognin profëtacuna guelgayashgannöla päsargan. \v 28 Wanusish cananpäga manami ni ima jusantapis tariyargansu. Sayno captinpis Pilätuman entregayargan jusayogtanöpis wanusinanpä. \v 29 Sayno entregayaptinmi lapanpis päsargan Tayta Diosninsipa profëtancuna guelgayashgannöla. Wanurcuptinnami payman yäracogcuna pampayargan. \v 30 Pampash caycagtanami Tayta Diosninsi cawarisimorgan. \v 31 Wanushganpita cawarircasimuptinmi asca cuti Jesús yuripargan Galileapita Jerusalenman paywan aywag discïpuluncunata. Paycunami Jesús cawarimushganta wilacuycäyan. \p \v 32-33 “Saymi Bernabëwan caycho caycäyä Jesucristupa wilacuyninta gamcunata musyasiyänäpä. Canan wisanmi Tayta Diosninsi unay promitishganta cumplish Jesucristuta wanushganpita cawarisimur. Ishcay cag salmuchöpis Tayta Diosninsi Jesucristupita nergan: \q1 ‘Gamga cuyay surëmi canqui. \q1 Saymi gamta churä lapanta mandanayquipä.’\x * \xo 13:32-33 \xt Salmo 2.7\x* \p \v 34 “Jesucristo wanushganpita cawarimunanpä cashgantaga Tayta Diosninsi palabrancho mastapis caynömi nican: ‘Davidta promitishgäcunataga lapantami cumplishä.’\x * \xo 13:34 \xt Isaías 55.3\x* \v 35 Say promitishganpitami Salmo libruchöpis David cayno guelgargan: \q1 ‘Cuyashgayqui cagtaga manami pamparashgalanchöga cacharinquipäsu, \q1 ni ayantapis ismunanta munanquipäsu.’\x * \xo 13:35 \xt Salmo 16.10\x* \m \v 36 Manami quiquinpäsu David sayno guelgargan. Davidga pamparashgalanchömi ismur ushacargan. \v 37 Jesuspa ayanmi isanga ismushgasu. Saypa trucanga Tayta Diosninsi payta cawarisimorgan. \p \v 38 “Waugui-panicuna, canan nishgäta shumag tantyacuyay. Tayta Diosninsi cawarisimushgan Jesucristuta chasquicur payman yäracuyaptiquimi jusayquicunata perdonayäshunquipä. \v 39 Payman yäracuyaptiqui sayno perdonayäshunquipä Moisés guelgashgan leycunata mana cumpliyta camäpacuyaptiquipis. \v 40-41 Jesucristuta mana chasquicogcunapäga Tayta Diosninsipa profëtancunapis caynömi guelgayargan: \q1 ‘Tayta Diosninsi nishganta mana cäsucogcuna, \q1 segaypa nacanayquipä cashganta tantyacuyay. \q1 Manami yarpanquiräsu imano nacanayquipä cashgantapis.’ ”\x * \xo 13:40-41 \xt Habacuc 1.5\x* \p Saymi Pabluwan Bernabé sayno wilaparcur nergan: “Cuidä profëta guelgashgancho niycashganno gamcunatapis päsayäshunquiman.” \v 42 Saypitanami sinagogapita lapan yarguyargan. Ali yachasish captinmi paycunata ruwacuyargan jucag cag säbadupis yapay yachasiyänanpä. \v 43 Sinagogapita Pabluwan Bernabé aywaptinmi Israel runacuna y mana Israel runacunapis paycunawan ascag aywayargan. Paycunatami Pablo shacyäsergan cuyapäcog Tayta Diosninsiman imaypis yäracuyänanpä. \s1 Pisidia provinciacho mana Israel runacunatana Pablo yachasishgan \p \v 44 Saypita sábado jamay junag Pabluwan Bernabé yapay cutiptin say marcacho cagcuna cäsi lapan shuntacäyargan Jesucristupa wilacuyninta wiyayänanpä. \v 45 Sayno shuntacäyashganta ricaycurmi Israel runacuna Pablupa contran sharcuyargan: “Pabloga lutantami yachaycäsin” niyashpan. \p \v 46 Sayno niyaptinmi Pabluwan Bernabé mana mansacuypa niyargan: “Israel mayëcuna cayaptiquimi Jesucristupa wilacuyninta puntata gamcunata wilapaycä. Sayno wilapaptëpis Tayta Diospa naupancho imayyagpis cawayta mana munarmi chasquicuyanquisu. Saymi wilapashgäta mana chasquicuyaptiqui mana Israel runacunatana wilapäyäshä. \v 47 Mana Israel runacunapis Jesucristupa wilacuyninta chasquicunanpämi guelgaraycan: \q1 ‘Mana Israel runacunapäpis acsino canayquipämi gamta churashcä. \q1 Saynöpami may-saychöpis runacuna salvacuyangapä.’ ”\x * \xo 13:47 \xt Isaías 49.6\x* \p \v 48 Pabluwan Bernabé sayno parlayashganta wiyarmi mana Israel runacuna cushicuyargan, paycunapäpis salvación cashganta wiyayashpan. Saynöpami Tayta Diosninsi acrashgan cagcuna gloriacho cawayänanpä Jesucristuta chasquicuyargan. \p \v 49 Saynöpami Jesucristupa wilacuynin wilacush cargan saycho cag lapan marcacunapa. \v 50 Saymi say marcacho cag ali ricash warmicunata y runacunatapis Israel runacuna shimita goyargan Pablutawan Bernabëta chiquiyänanpä. (Say warmicunaga sinagogacho sábado junagcuna shuntacäyag.) Sayno chiquiyashpanmi Israel runacuna Pablutawan Bernabëta garguyargan say marcacunapita. \v 51 Sayno garguyaptinmi languincho caycag polvuta tapshirishpan\f + \fr 13:51 \ft Say wisanga languincho caycag polvuta runacuna tapshiyag Tayta Diosninsi juzgananpä cashganta say marca runacuna tantyacuyänanpämi.\f* aywacuyargan Iconio marcapana. \v 52 Jesucristuta chasquicogcunaga Santu Espíritu imachöpis yanapaptin cushishmi cawayargan. \c 14 \s1 Iconio marcacho Jesucristupa wilacuyninta Pabluwan Bernabé wilacuyashgan \p \v 1 Iconio marcachöna caycar Pabluwan Bernabé aywayargan sinagogaman. Saycho shonguncunaman chagpä Jesuspä wilapäyaptinmi Israel runacuna y mana Israel runacunapis Jesucristuta chasquicuyargan. \v 2 Sayno chasquicuyaptinmi waquin cag Israel runacuna rabianäyashpan runacunata shimita goyargan Jesucristuta chasquicogcunata chiquiyänanpä. \p \v 3 Saychömi Pabluwan Bernabé täyarganrä. Saycho tarmi Tayta Diosninsiman yäracuyashpan pitapis mana mansacuypa Jesucristupa ali wilacuyninta wilapäyargan. Say wilacuyashgan rasunpaypa cashganta runacuna musyayänanpämi Pablutawan Bernabëta Tayta Diosninsi yanapargan milagrucunata rurayänanpä. \p \v 4 Jesucristupa wilacuyninta wilacuyaptinmi Israel runacuna paycunata chiquiyargan. Saymi waquin runacuna apostolcunapa contran sharcuyargan y waquin cagnami apostolcunapa favornin sharcuyargan. \v 5 Apostolcunapa contran sharcogcunaga, Israel runacuna y mana Israel runacunapis, autoridäcunawan wilanacuyargan apostolcunata samgaypa wanusiyänanpä. \v 6-7 Sayta musyaycurmi Pabluwan Bernabé gueshpicuyargan Licaonia provinciaman. Nircurnami Listraman, Derbiman y say provinciacho cag waquin marcacunamanpis aywar Jesucristupa wilacuyninta wilacuyargan. \s1 Listra marcacho Pabluta samgayashgan \p \v 8 Listra marcachömi juc wegru runa cargan, yurishganpita-pasa mana pureg. \v 9 Say runami jamaraycargan Pablo parlashganta wiyar. Payta ricärirmi Pablo tantyargan aliyänanpä Tayta Diosninsiman yäracuycashganta. \v 10 Saymi fuertipa nergan: “¡Sharcurcur shumag ichiy!” Sayno niptinmi jucla ichircushpan puriyta galaycorgan. \p \v 11 Sayta ricaycurmi quiquincunapa idiömancho runacuna cushicuyashpan niyargan: “¡Dioscunami runa-tucular nogansiman shayämush!” \p \v 12 Bernabëpä yarpäyargan Zeus nishgan diosnin cashganta. Y Pablupäna, wilacog captin, yarpäyargan Hermes nishgan diosnin cashganta.\f + \fr 14:12 \ft Latín idiömachöga Zeusta niyan Júpiter y Hermestana niyan Mercurio.\f* \v 13 Say marca yaycunachömi Zeus nishgan diosninta adoracuyänan templo cargan. Say templucho cag cürami puncuman apamorgan waytan walgash törucunata. Saycho lapan runacunawan törucunata wanusiyta munayargan apostolcunata adorayänanpä. \p \v 14 Paycunata adorayta munayashganta tantyasquirmi Bernabëwan Pablo laquicuyashpan jatirashgan mödananta rachiriycuyargan.\f + \fr 14:14 \ft Say wisanmi Diospa contran pipis parlaptin jatirashgan mödananta runacuna rachiyag. Saynölami fiyupa laquicushpanpis jatirashgan mödananta rachiyag. Say costumbripita masta musyanayquipä liyinqui Génesis 37.29; Josué 7.6; 2 Reyes 2.12; San Marcos 14.63.\f* Saymi runacunaman aywaycur niyargan: \v 15 “¡Ama sayta rurayaysu! Nogacunapis gamcunano runalami cayä. Gamcunaman yachaseg shayämushcä say manacag dioscunata cacharir rasunpaypa cag Tayta Diosninsitana adorayänayquipämi. Paymi ciëlutapis, cay pasatapis, lamartapis y lapan imatapis camargan. \v 16 Jesucristupa ali wilacuynin gamcunaman manarä chämuptinmi Tayta Diosninsi cachaparishushcanqui manacag dioscunata adorar cawayänayquipä. \v 17 Sayno captinpis tantyaycäsishunqui rasunpaypa cag Dios cashganta musyayänayquipämi. Saymi cuyapäshushpayqui tamyasimun ali cosëchata shuntar cushish cawayänayquipä.” \p \v 18 Apóstol Pablo sayno nir tantyasiptinpis ajatarämi runacuna tantyayargan Pablutawan Bernabëta mana adorayänanpä. \p \v 19 Saypita waraynincunami apostolcunata chiqueg Israel runacuna Antioquiapita y Iconiupitapis Listraman chäyargan. Say runacunami shimita goyargan Pablupa contran sharcuyänanpä. Paycuna niyashganta chasquiparmi runacuna Pabluta samgayargan pitegpä. Nircur wanushgana cashganta yarparmi garachashga apaycur marca cuchunman jitasquiyargan. \v 20 Saymi Jesucristuta chasquicogcuna Pablo jitaraycashgan cagman shuntacäyargan ayanta shuntayänanpä. Sayno juntaparaycäyaptinmi cawarircamurna marcaman cutergan. Saypita warayninna Bernabëwan aywacuyargan Derbe marcaman. \p \v 21 Derbiman chaycurnami Jesucristupa wilacuyninta wilacuyargan. Sayno wilacuyaptinmi asca runacuna Jesusta chasquicuyargan. Nircurnami cutiyargan Antioquía, Listra y Iconio marcacunaman. \v 22 Say marcacunaman charmi Jesucristuta chasquicogcunata shacyäsiyargan Tayta Diosninsiman mana ajayaypa yäracuyänanpä. Saynöpis tantyasiyargan Diospa naupanman manarä chaptin runacuna chiquiyänanpä cayashganta. \v 23 Saynöpis cada marcacho mayor wauguicunata churayargan waugui-panicunata saycho yachasiyänanpä. Nircurnami ayunayashpan Tayta Diosninsita manacuyargan paycunata yanapäyänanpä. \s1 Siriacho cag Antioquiaman Pabluwan Bernabé cutiyashgan \p \v 24 Pisidia provinciapita aywacurmi Panfilia provinciamanna chäyargan. \v 25 Saychönami Perge marcachöpis Jesucristupa wilacuyninta yapay wilacuyargan. Nircurna aywayargan Atalia marcaman. \v 26 Saypitanami büquiwan Antioquiaman cuticuyargan. Saychömi yapay shuntacäyargan waugui-panicunawan. Say waugui-panicunami Tayta Diosta manacurir Pabluta y Bernabëta naupata cachargan may-saypapis wilacur puriyänanpä. \v 27 Antioquía marcaman charnami waugui-panicuna shuntacaptin cushish wilapäyargan: “¡Wilacuyninta wilacuyänäpä Tayta Diosninsi alimi yanapäyämash! ¡Saymi mana Israel runacunapis Jesucristuta chasquicuyash! ¡Paycunapis cananga Tayta Diosmannami yäracuycäyan!” nir. Sayno wilayaptinmi wiyagcunapis fiyupa cushicuyargan. \v 28 Pabluwan Bernabé saycho asca quilami waugui-panicunata yachasir täyargan. \c 15 \s1 Jerusalencho apostolcuna wilanacuyashgan \p \v 1 Say wisanmi Judea provinciapita Antioquiaman waquin wauguicuna aywayargan. Chaycurmi waugui-panicunata cayno yachasiyargan: “Moisés guelgashgan leycunata cumplir cuerpuyquita señalacurrämi salvacuyanquipä.” \v 2 Sayno yachasiyaptinmi Pabluwan Bernabé paycunata michäyargan sayno mana yachasiyänanpä. Saymi say yachasicogcuna Pabluwan Bernabëwan fiyupa rimanacuyargan. Sayno rimanacuyaptinmi Antioquía waugui-panicuna Pablutawan Bernabëta niyargan: “Saypita wilanacuyänayquipä mejor aywayay Jerusalenman. Saychönami apostolcunawan y mayor wauguicunawanpis shumag parlayanqui señalacunansipä o mana señalacunansipä cashgantapis.” Sayno niyashpanmi waquin wauguicunatapis acrayargan paycunawan Jerusalenman aywayänanpä. \p \v 3 Jerusalenpa aywarmi Fenicia y Samaria provinciacunamanpis chäyargan. Sayman charmi wilacuyargan mana Israel runacunapis Tayta Diosninsita chasquicuyashganta. Sayno wilapäyaptinmi waugui-panicuna cushicuyargan. \p \v 4 Jerusalenman chäyaptinnami Pablutawan Bernabëta chasquicuyargan apostolcuna, mayor wauguicuna y saycho cag lapan waugui-panicunapis. Paycunatami Pabluwan Bernabé wilapäyargan may-saychöpis Tayta Diosninsi yanapashganta. Saynöpis wilapäyargan mana Israel runacunapis salvacuyänanpä Jesucristuta chasquicuyashganta. \v 5 Saymi Jesucristuta chasquicog fariseo runacuna niyargan: “Manami paycuna salvacuyangasu Moisespa leynincunata mana cumplir. Saynöpis manami salvacuyangasu cuerpunta mana señalacorga.” \p \v 6 Sayno niyaptinmi apostolcuna y mayor wauguicunapis shuntacäyargan say nishganpita wilanacuyänanpä. \v 7 Saycho waquin cag wauguicuna parlayämushganta wiyarmi Pedro nergan: “Wauguicuna, musyayanquimi mana Israel runacunata wilapänäpä Tayta Diosninsi cachamashganta. Sayno cachamash paycunapis wilacuyninta chasquicur salvacuyänanpämi. \v 8 Cachamashgannöla mana Israel runacunata wilapaptëmi paycunapis Jesucristuta chasquicuyash. Rasunpaypa chasquicushganta musyarmi Tayta Diosninsi Santu Espirituta paycunamanpis cachamush. Nogansi chasquicushgansinölami paycunapis Santu Espirituta chasquicuyash. \v 9 Saynöpami musyansi Jesucristuta chasquicog cagta, Israel runa captinpis mana Israel runa captinpis, Tayta Diosninsi perdonar salvashganta. \v 10 Sayno caycaptenga shumag yarpachacuyay. Mana Israel runacunata ama obligashunsu Moisés guelgashgan leycunata cumpliyänanpä. Saycunataga unay Israel runacuna ni quiquinsipis manami cumpliyta puëdishcansisu. Mana Israel runacunata Tayta Diosninsi salvashganta ¿imanirtä manacagman churayta munayanqui? \v 11 ¡Manami Moisés guelgashgan leycunata cumplishgansipitasu Tayta Diosninsi salvamansi, sinöga Señorninsi Jesucristuta chasquicushgansipitami cuyapämashpansi salvamansi Israel runa cashgapis mana Israel runa cashgapis!” \p \v 12 Pedro sayno niptinmi saycho cag runacuna lapan upälacuyargan. Saynami Pabluwan Bernabé wilapäyargan Tayta Diosninsi yanapaptin mana Israel runacuna cagchöpis milagrucunata rurayashganta. \p \v 13 Sayno wilapayta ushasquiyaptinmi Santiago nergan: “Wauguicuna, wiyayämay. \v 14 Simón Pedro wilamashcansi mana Israel runacunatapis cuyapashpan Tayta Diosninsi salvashganta. \v 15 Pedro wilamashgansinölami unay profëtancunawanpis Tayta Diosninsi wilacasergan: \q1 \v 16 ‘Israel nacioncho Davidpa castan rey mana captinpis juctami paypa castanpita churashä rey cananpä.\f + \fr 15:16 \ft David castapita reyta churananpäga nergan Jesucristupämi. David castapita Jesucristo yurishganta musyanayquipä liyinqui San Mateo 1.1; San Lucas 1.60; 23.3.\f* \q1 \v 17 Sayno rurashäpä Israel runacunapis y mana Israel runacunapis nogaman yäracayämänanpämi. \q1 Sayno ruraptëmi lapan acrashgä cag runacuna salvacuyangapä. \q1 \v 18 Sayno päsananpä cagtami Tayta Diosninsi unaypita-pasana saycunata musyasimashcansi.’ ”\x * \xo 15:18 \xt Amós 9.11-12; Isaías 45.21\x* \p \v 19 Sayta yarparcasirmi Santiago mastapis nergan: “Tayta Diosninsi palabrancho sayno nicaptenga imatapis ama sapata churapäshunsu mana Israel runacunapis Jesucristuta chasquicuyänanpä. Saynöpis ama obligashunsu Moisés guelgashgan leycunata cumpliyänanpä. \v 20 Imano captinpis Israel waugui-panicunawan mana Israel waugui-panicuna ali ricanacuyänanpä cartacushun. Say cartacho mana Israel waugui-panicunata wilashun ïdulucunapa jutincho pishtashgan aysata mana micuyänanpä, runacuna chinëru mana cayänanpä, warmicunapis mana waynäcuyänanpä, mana pishtaypa wanush uywacunapa aysanta mana micuyänanpä y uywapa yawarnintapis mana upuyänanpä ni micuyänanpäpis. \v 21 Saycunata cumpliyänanpäga sinagogacunachömi Moisés guelgashgan leycunata cada sábado jamay junag yachaycäsiyan.” \s1 Mana Israel waugui-panicunaman cartacuyashgan \p \v 22 Sayno niptin apostolcuna, mayor wauguicuna y waquin waugui-panicunapis ishcay wauguicunata acrayargan Pabluwan Bernabé Antioquiaman cutiyaptin saycho cag waugui-panicunata imata wilanacuyashgantapis wilayänanpä. Say wauguicunami cayargan Judaswan Silas. Judaspa jucag jutinmi cargan Barsabás. Judastawan Silastami lapan waugui-panicunapis cuyashpan respitayag. \v 23 Paycunawanmi cartacuyargan Antioquiacho cag waugui-panicunaman. Say cartatami cayno guelgayargan: \pi1 Antioquía marcacho cag waugui-panicuna y Siria y Cilicia provinciacunacho cag waquin waugui-panicunapis: \pi1 Apostolcuna y mayor wauguicuna carmi gamcunapä salüdöta apasiyämö. \pi1 \v 24 Nogacuna musyayashcä waquin wauguicuna gamcuna cagman shamur lutanta yachasiyäshushgayquitami. Paycunataga nogacuna manami cachayämushcäsu. Mana cachaycäyämuptëpis paycunaga gamcunata pantacäsir lutantashi yachasiyäshushcanqui: “Salvacuyänayquipäga cuerpuyquitarä señalacuyay. Saynöpis Moisés guelgashgan leycunatarä cumpliyay” niyäshushpayqui. \pi1 \v 25-27 Sayta musyarmi lapä wilanacuyashcä gamcuna cagman Judasta y Silasta cachayämunäpä. Paycunami tantyasiyäshunqui cay cartacho guelgaraycashgancunata. Pabluwan Bernabëwanmi paycuna shayämonga. Pabluwan Bernabëmi wanuytapis mana mansaypa may-saychöpis Jesucristupa wilacuyninta wilacuycäyan. \pi1 \v 28-29 Santu Espiritumi tantyasiyämashga cuerpuyquita mana señalacurpis salvacuyashgayquita. Saymi wilanacuyashcä salvashgana caycarga ïdulucunapa jutincho pishtashgan aysata mana micuyänayquipä, ima uywapa yawarnintapis mana upuyänayquipä, jurcacaypa wanush uywacunapa aysanta mana micuyänayquipä, runacuna chinëru mana cayänanpä y warmicunapis mana waynäcuyänanpä. Cay cartacho nishgäcunata cumpliyaptiquega alimi canga. Saylatami niyämö cay cartacho. \p \v 30 Say wilanacuyashgannölami say chuscun wauguicuna aywacuyargan Antioquiaman. Sayman chaycurmi waugui-panicunata shuntayargan apayashgan cartata liyipäyänanpä. \v 31 Say cartata liyipäyaptinmi lapan cushicuyargan. \v 32 Judaswan Silaspis Tayta Diosninsipa profëtancunami cayargan. Saymi waugui-panicunata shumag tantyasir shacyäsiyargan Tayta Diosninsi munashganno imaypis cawayänanpä. \v 33 Saycho goyarcuyaptinnami Tayta Diosta agradëcicuyashpan waugui-panicuna Judastawan Silasta despachayargan Jerusalenman cuticuyänanpä. \v 34 [Sayno captinpis Silasmi isanga shumag yarpachacurir Antioquiacho quëdacorgan.] \v 35 Pabluwan Bernabëpis Antioquiachömi quëdacuyargan. Saychömi waquin wauguicunawan Jesucristupa ali wilacuyninta yachasir täyargan. \s1 Marcan marcan wilacog Pablo yapay aywashgan \p \v 36 Saypita asca quilatanami Bernabëta Pablo nergan: “Acu cutishun Jesucristupa wilacuyninta wilacushgansi cag marcacunaman waugui-panicunata watucamunansipä.” \p \v 37 Sayno wilanacurmi Bernabé pushayta munargan Juanta. Juanpa jucag jutinmi cargan Marcos. \v 38 Pablumi isanga Marcusta pushayta munargansu, punta cag aywaynincho Panfiliapita cachariycur cuticush captin. \v 39 Saymi Pabluwan Bernabé say janan rimanacuyargan. Sayno rimanacurcurnami Marcusta pushacurcur büquiwan Bernabé aywargan Chipriman. \p \v 40 Pablunami Silasta pushacurcur aywargan wilacuyashgan marcacunaman. Saypa aywayänanpämi waugui-panicuna Jesucristuta manacuyargan paycunata yanapänanpä. \v 41 Siria y Cilicia provinciacunacho cag marcacunaman charmi Pabluwan Silas waugui-panicunata shacyäsiyargan Tayta Diosninsi munashganno shumag cawayänanpä. \c 16 \s1 Pablutawan Silasta Timoteo walquishgan \p \v 1 Saypita Derbe y Listra marcacunaman Pabluwan Silas chäyargan. Listra marcachömi Timoteuwan reguinacuyargan. Timoteupa taytan mana Israel runa captinpis mamanga Israel warmimi cargan. Saynöpis Timoteupa mamanga Jesucristuta chasquicushmi cargan. \v 2 Listra y Iconio marcacunacho tag waugui-panicuna lapanpis parlayargan Timoteo ali magta\f + \fr 16:2 \ft Waquenga “magta” ninanpa trucanga “mözu” niyanmi.\f* cashganta. \p \v 3 Timoteupa taytan mana Israel runa captinmi Israel runacuna musyayargan Timoteupa cuerpun mana señalash cashganta. Saymi walquinanpä Pablo pushayta munar Israel runacuna mana jamuräyänanpä Timoteupa cuerpunta señalasergan. \v 4 Saypita quimsanna marcan marcan aywayargan Jesucristupa wilacuyninta wilacuraycar. Marcan marcan charmi apostolcuna y mayor wauguicuna apasiyashgan cartata liyipashpan waugui-panicunata shacyäsergan cartacho guelgashgannöla lapantapis cumpliyänanpä. \v 5 Sayno tantyasiyaptinmi waugui-panicuna fiyupa cushicuyargan. Saymi waran waran runacuna Jesusta chasquicuyargan. \s1 Macedonia provinciapita runa gayacamogta Pablo sueñuynincho ricashgan \p \v 6 Saypitami Pablo walquegnincunawan Asia provinciaman aywayta munayargan Jesucristupa ali wilacuyninta wilacuyänanpä. Sayno yarpaptinpis Santu Espíritu manami saypa aywayänanta munargansu. Saynami Frigia y Galacia provinciacunacho cag marcacunaman chaycuyashpan Jesucristupa wilacuyninta wilacuyargan. \v 7 Misia provinciaman chaycurnami aywayta yarpäyargan Bitinia provinciapa. Saychöpis Santu Espíritu manami munargansu saypa aywayänanta. \v 8 Misia provinciapa päsarmi chäyargan Troas marcaman. \v 9 Saychönami sueñuynincho Pablo ricargan Macedonia provinciapita juc runa gayacaycämogta: “Cayman simpaycalämuy nogacunata yanapäyämänayquipä, taytay” nir. \v 10 Pablo sayno ricashganta wilayämaptinmi tantyayargä\f + \fr 16:10 \ft Troaspitami cay libruta guelgag Lucaspis Pabluwan purir galaycorgan.\f* say marcacunamanpis wilacuyninta chäsiyänäpä Tayta Dios munashganta. Saymi jucla puestucuyargä Macedoniaman aywayänäpä. \s1 Filipos marcacho Jesucristupa wilacuyninta Pabluwan Silas wilacuyashgan \p \v 11 Troas marcapita büquiwan aywar chäyargä Samotracia islaman. Saypita waraynin junagrämi chäyargä Neápolis marcaman. \v 12 Saypitana Macedonia provinciaman aywar chäyargä Filipos marcamanpis. Say marcaga cargan Roma runacuna täyashgan marcami. Say marcachömi nogacuna juc ishcay junag goyäyargärä. \p \v 13 Saycho goyarmi yarpäyargä Tayta Diosninsita manacuyänanpä Israel runacuna sábado jamay junag captin mayu cuchuncho shuntacäyashganta. Sayman aywarmi tariyargä shuntacash caycag warmicunata. Paycunatami Jesucristupa ali wilacuyninta wilapäyargä. \v 14 Say warmicunawanmi caycänä Tayta Diosninsiman yäracog Lidia jutiyog warmipis. Payga Tiatira marcapita carmi morädo fïnu tëlacunata ranticog. Jesucristo salvamagninsi cashganta Pablo wilapaptinmi Lidia shumag tantyacur Jesucristuta chasquicorgan. Sayno chasquicunanpäga Tayta Diosninsimi payta tantyasergan. \v 15 Saypita Lidiapa castancunapis Jesucristuta chasquicuyaptinmi paycunata bautizayargä. Nircurnami nogacunata Lidia ruwacayämargan: “Nogapis Jesucristuta chasquicushgana caycaptëga wayëman aywayculäshun, taytay, saycho goyäpäyämänayquipä” nir. Sayno niyämaptinmi posädacuyargä paypa wayinchöna. \s1 Pablutawan Silasta carcilman wichgayashgan \p \v 16 Juc cutimi Diosta manacuyänäpä cagman aywaycashgächo tincuyargä supaypa munayninwan adivinag jipashwan. Say jipash adivinaptinmi patronnincuna asca guellayta gänayargan. \v 17 Say jipashmi nogacunata gatiräyämargan: “¡Cay runacunaga munayyog Tayta Dios munashganno cawagmi! ¡Paycunami gamcunata tantyasiyäshunquipä imano salvacuyänayquipä cashgantapis!” nir. \p \v 18 Sayno waran waran büllata rurar gatiräyämaptinmi Pablo rabiacushpan jipashcho caycag supayta nergan: “¡Jesucristupa jutinchömi gamta gargö cay jipashpita yargunayquipä!” Sayno niptinmi jinan höra say jipashpita supay yargorgan. \p \v 19 Saymi say jipashpa patronnincuna guellayta mana gänayänanpä captinna prësu sariyargan Pablutawan Silasta. Nircurna autoridäcunaman apayargan pläzacho lapan runacunapa naupancho juzgayänanpä. \v 20-22 Autoridäcunaman apayaptinmi asca runacunapis paycunata gatiräyargan. Chaycasirmi Pabluta tumpayashpan niyargan: “Cay Israel runacunami marcansicho yachaycäsin Israel runacunapa costumbrincunata rurayänanpä. Nogansega Roma runa cashpansi manami say costumbricunataga chasquipashwansu. Sayno yachasiptinmi runacuna fiyupa rabiash caycäyan.” \p Sayno niyaptinmi saycho caycag runacunapis paycunapa contran sharcuyargan. Saymi autoridäcunapis Pablupa y Silaspa janan cag mödananta logtirir fiyupa wirusiyargan. \v 23 Sayno wirurcasirnami paycunata carcilman wichgasiyargan. Nircurna prësucuna cuidag runata nergan: “Mana gueshpiyänanpä paycunata seguro llävinqui.” \v 24 Sayno niyaptinmi wichgargan más ruri cag calapösuman. Nircurmi chaquincunata “cëpo” nishgan racta tablapa ishcay uchcuncunaman jatergan mana yargunanpä. \p \v 25 Saypita pulan pagasno caycaptinmi Pabluwan Silas Tayta Diosninsita manacurir cantayargan. Sayno cantayashgantaga waquin cag prësucunapis wiyayarganmi. \v 26 Sayno cantaycäyaptinmi elagpita fiyupa pasa sucsucyar carcilta cuyusergan. Saynöpis lapan puncucuna jucla quichacäcorgan y prësucuna wataräyashgan cadinacunapis pascacäcuyargan. \v 27 Saymi prësucunata cuidag runapis pasa sucsucyaptin riccharcamunanpäga puncucuna quichacash caycäyargan. Saymi prësucuna gueshpicuyashganta yarpar espädanta jorgurir quiquin wanusicuyta munargan. \v 28 Sayno wanusicuyta munaptinmi Pablo fuertipa nergan: “¡Ama wanusicuysu! ¡Caycho lapämi caycäyä!” \p \v 29 Saymi prësucunata cuidag runaga acsicurcur carcilman cörrila yaycorgan. Pabluwan Silas caycäyashganman chaycur sucsucyashpan puntanman gongurpacuycorgan. \v 30 Nircurna carcilpita paycunata jorgurir taporgan: “¿Imatarä ruräman salvacunäpä, taytacuna?” nir. \p \v 31 Sayno tapuptinmi Pabluwan Silas niyargan: “Señor Jesucristuta chasquicuy. Sayno chasquicurmi gam salvacunquipä. Gam chasquicuptiquega wayiquicho tagcunapis chasquicuyashpan salvacuyangapämi.”\f + \fr 16:31 \ft Say wisanga Jesucristuta papänin chasquicuptin warminpis surincunapis lapanmi chasquicuyag.\f* \p \v 32 Nircurnami say runata y wayincho caycagcunatapis tantyasergan Jesucristupa ali wilacuyninta. \v 33 Saymi prësucunata cuidag runaga Pablutawan Silasta jampergan garanpis pashtagpä runacuna wiruyashganta. Nircurnami Jesucristuta chasquicushpan paypis y wayincho tagcunapis jucla bautizacuyargan. \v 34 Saypita wayinman pushaycur micuyta garargan. Jesucristuta chasquicur Tayta Diosninsiman yäracuyashpanmi wayincho tagcunawan fiyupa cushicuyargan. \p \v 35 Waraynin tutanami autoridäcuna wardiacunata cachayargan prësucuna cuidag runaman, Pablutawan Silasta cacharinanpä. \v 36 Saymi prësucunata cuidag runa Pabluta wilargan: “Autoridäcuna wilacasiyämush gamcunata cacharinäpämi. Cananga aywacuyanquinashi” nir. \p \v 37 Saymi wardiacunata Pablo nergan: “Roma runa caycaptëpis lapanpa naupancho mana tapupämaylapa nogacunata wirusiyämash. Sayno mana tapupämaylapami cay carcilman wichgasiyämash. ¿Sayno wirurcasimarcu carcilpita pacaylapa gargasimayta munaycäyan? ¡Quiquincunarä shayämusun caypita jorgayämänanpä!” \p \v 38-39 Sayno niptinmi wardiacuna autoridäcunaman cutiycuyashpan wilayargan Pabluwan Silas Roma runacuna cayashganta. Sayta musyaycurmi autoridäcuna mansariyashpan aywayargan Pabluwan Silas wichgaraycashgan cagman. Chaycurnami niyargan: “Roma runa cashgayquita mana musyarmi castigasiyashcä, taytay. Sayno castigasiyashgäpita perdonaycayälämay.” \p Nircurnami carcilpita jorgurir paycunata autoridäcuna ruwacuyargan say marcapita aywacuyänanpä. \v 40 Saypitanami Pabluwan Silas aywayargan Lidiapa wayinman. Saychömi waugui-panicunata shacyäsergan Tayta Diosman imaypis yäracuyänanpä. Nircurnami Filipos marcapita aywacuyargan. \c 17 \s1 Tesalónica marcacho Pablupa contran sharcuyashgan \p \v 1 Saypita Anfípolis y Apolonia marcacunapa päsar Pabluwan Silas Tesalónica marcaman chäyargan. Saychömi sinagoga cargan. \v 2 Saymi sinagogaman imaypis aywashganno Pablo say sinagogamanpis aywargan. Saychömi quimsa sábado yachasergan: \v 3 “Palabranchöga Tayta Diosninsi nimansi salvamagninsi wanunanpä cashganta y nircur cawarimunanpä cashgantami. Say guelgarashgannölami wanushganpita Jesusga cawarimush. Saynöpami musyansi salvamagninsi Cristo cashganta. Saycunatami noga wilacur puriycä” nir. \p \v 4 Sayno yachasiptinmi waquin Israel runacuna, waquin mana Israel runacuna y waquin rïca warmicunapis Jesucristuta chasquicuyargan. \v 5 Israel runacunapa autoridänincunami isanga fiyu runacunata shuntaycur shimita goyargan Pablupa y Silaspa contran sharcuyänanpä. Say fiyu runacunanami asca runacunata shuntarcur Jasunpa wayinman rabiash aywayargan Pablutawan Silasta prësu sariyänanpä. \p \v 6 Saycho mana tariycurna Jasuntawan waquin wauguicunatana autoridäcunaman garachashga apayargan. Paycunami levantayargan: “¡Pablo y paywan pureg runacunami may-saychöpis lutanta yachaycäsin! ¡Cananga nogansimanna shayämush lutanta yachasimänansipä! \v 7 ¡Jasunmi say runacunata wayinman posädasish! ¡Say runacunaga niyan Romacho mandamagninsi emperadorpitapis Jesús jutiyog runa más munayyog rey cashgantami! ¡Sayno niyashpanmi leyninsicunataga cäsucuyannasu!” nir. \p \v 8 Sayno niyaptinmi saycho cag runacuna y autoridäcunapis fiyupa rabiacuyargan. \v 9 Sayno rabiacuyaptinpis Jasunwan waquin cag wauguicuna guellayta garantía churaycur yarguyargan. \s1 Pabluwan Silas Berea marcacho Jesucristupa wilacuyninta wilacuyashgan \p \v 10 Say sacaymi Pablutawan Silasta waugui-panicuna cachayargan Berea marcaman. Bereaman chaycurmi sábado jamay junag aywayargan sinagogaman. \v 11 Berea marca runacunaga manami Tesalónica marcacho runacunanösu cayargan, sinöga Jesucristupa wilacuyninta cushishmi chasquicuyargan. Sayno carmi waran waran Pablo yachasishgancunata Tayta Diosninsipa palabranman tincusiyargan rasun cagta yachaycäsishganta musyayänanpä. \v 12 Say marcachöga Jesucristuta ascagmi chasquicuyargan, Israel runacuna y mana Israel runacunapis. Saynömi chasquicuyargan mana Israel rïca warmicunapis. \p \v 13 Berea marcachöna Pablo yachaycäsishganta wiyarmi Tesalónica marcacho contran cag runacuna Bereaman aywayargan saychöpis Pablupa contran sharcuyänanpä. \v 14 Saymi waugui-panicuna Pabluta gueshpisiyargan lamar cuchunman jucläpa aywacunanpä. Silaswan Timoteunami Bereacho quëdacuyargan. \v 15 Lamarpa cuchunman chaycurmi walquegnincuna Pabluta pushayargan Atenas marcaman. Saypitana Bereaman cutiyargan Silastawan Timoteuta Pablo cagman jucla cachayänanpä. \s1 Atenas marcacho Jesucristupa wilacuyninta Pablo wilacushgan \p \v 16-17 Atenas marcacho Silastawan Timoteuta shuyacushganyagmi sinagogaman Pablo aywargan. Saychömi Israel runacunata y mana Israel runacunatapis tantyasergan Jesucristo pï-maytapis chasquicogcunataga salvananpä cashganta. \p Saynöpis Atenas marca cällicunapa puriycashgancho Pablo ricargan asca ïdulucuna caycagta. Sayta ricarmi Pablo fiyupa laquicorgan. Saymi pläzacho caycag runacunata tantyasergan Jesucristuta chasquicur Tayta Dioslatana adorayänanpä. \p \v 18 Pläzachömi Epicúrio nishgan y Estoico nishgan yachag runacuna imaypis shuntacäyag. Saymi paycunatapis Pablo tantyasergan Jesucristupa ali wilacuyninta. Saynöpis wilapargan wanushcuna cawariyämunanpä cayashganta. Saycunapita tantyasiptinmi waquin runacuna niyargan: “Cayga yachag-tucushpan ¿imatarä parlacunpis?” Y waquinna niyargan: “Cayga mana reguishgansi dioscuna imapitacher parlapaycämansi.” \p \v 19-20 Sayno nirmi Pabluta pushargan yachag runacuna shuntacäyashgan Areópago nishganman. Saychömi wilanacuyänanpä mayor runacuna imaypis shuntacäyag. Say runacunami Pabluta niyargan: “Gam yachaycäsinqui imaypis mana wiyayashgätami. Say yachaycäsishgayquita nogacunapis shumag musyaytami munayä.” \p \v 21 (Atenas runacunaga y saycho tag jäpa runacunapis mushog yachasicuy captenga shumag mayaytami munayag. Nircurmi waran waran say wiyashgancunalapita parlayag.) \p \v 22 Saymi yachasishganta wiyayta munayaptin Pablo nergan: “¡Atenas runacuna! Asca dioscunata adorayänayquipä capillancunata rurayashgayquitami ricashcä. \v 23 Capillacunata ricapacur puriycashgächömi ricashcä juc capillacho guelgaraycagta: ‘Cay capillaga mana musyashgansi diospämi’ nir. Cananga mana musyaycarpis say adorashgayqui Dios pï cashgantapis gamcunata tantyasiyäshayqui. \p \v 24 “Paymi cay pasata y lapan imaycatapis camash. Ciëlutapis y cay pasatapis munaynincho sarararmi runa rurashgan capillacho tansu. \v 25 Paymi cawanansipä jämaytapis gomansi. Saynölami cawanansipä nistashgansicunatapis puestupämansi. Manami nogansisu payta imatapis puestupansi, sinöga paymi nogansita lapantapis puestupämansi. \p \v 26 “Juc runalata camashganpitami ascaman mirashcansi. Paymi destinamashcansi maycho tänansipä y imay wanunansipäpis. \v 27-28 Cananpis pay mana yanapämashgaga manami cawashwansu. Sayno captenga manami ajasu caycan Dios cashganta tantyacunansipä. Marca mayiquipis shumag yarpachacurir cayno nirmi unay guelgargan: ‘Lapansitapis Tayta Diosninsimi camamashcansi.’ \p \v 29 “Sayno caycaptenga ama yarpäshunsu goripita, guellaypita, o rumipita rurashgan ïdulucunano Tayta Dios cashganta. \v 30 Ïduluno cashganta runacuna yarpäyaptinpis naupataga manami castigargansu. Cananmi isanga lapan runacunata nican ídolo adorayta cacharir pay munashgannöna cawayänanpä. \v 31 Pay munashganno mana cawagcunata juc junag juzgananpämi juc runata churash. Say runa pï cashgantapis musyanansipämi wanushganpita cawarisimush.” \p \v 32 Wanushganpita cawarimushganta Pablo niptinmi waquin runacuna burlacur asipäyargan. Waquin runacunanami niyargan: “Yapaypis cutiycalämunqui, taytay, mastapis tantyasiyämänayquipä.” \p \v 33 Saypitanami say mayor runacuna shuntacäyashganpita Pablo aywacorgan. \v 34 Sayno captinpis juc ishcay runacunalami Pablo wilapashgancunata chasquicuyargan. Paycunachömi Areopagucho shuntacag autoridä Dionisio jutiyog runapis cargan. Nircur Dámaris jutiyog warmi y más waquin cagpis Pablo wilacushganta chasquicuyargan. \c 18 \s1 Corinto marcacho Jesucristupa ali wilacuyninta Pablo wilacushgan \p \v 1 Atenas marcapita aywacurmi Corinto marcamanna Pablo chargan. \v 2 Saychömi Aquila jutiyog Israel runawan reguinacuyargan. Aquilaga Ponto nishgan provinciacho yureg runami cargan. Payga Romacho tashganpitami warmin Priscilawan sayrä Corinto marcaman chäyash caycäyargan. Sayman aywacuyargan lapan Israel runacunata Romapita emperador Claudio garguptinmi. \v 3 Priscilawan Aquilami toldëra rurayta yachayargan. Pablupis toldëra rurayta yacharmi paycunawan targan toldërata rurayashpan. \p \v 4 Cada sábado jamay junagmi sinagogaman Pablo aywargan. Saychömi Israel runacunata y mana Israel runacunatapis yachasergan Jesucristuta Tayta Diosninsi salvamänansipä cachamushganta. \v 5 Macedonia provinciapita Silaswan Timoteo chäyaptinnami Pabloga aruyninta cachaycur waran waran Jesucristupa wilacuyninta wilacorgan. Wilacurmi Israel mayincunata tantyasergan runacunata salvananpä Jesucristo shamushganta. \v 6 Saymi Israel runacuna Pablupa contran sharcuyashpan payta tucuyta ashliyargan. Saymi mödananta tapshirishpan Pablo nergan: “Jesucristuta mana chasquicuyashpayquimi quiquiquicuna jusayog caycäyanqui Tayta Diosninsi infiernuman gaycushunayquipä. Jesucristupa wilacuyninta wilapashgächönaga manami jusayognasu cä. Gamcuna chasquicuyta mana munayaptiquimi mana Israel runacunamanna aywashä Jesucristupa wilacuyninta wilapänäpä.” \p \v 7 Sayno nirmi say sinagogacho yachasinanpa trucanga Pablo aywargan Ticio Justupa wayinman saychöna yachasinanpä. Justoga mana Israel runa caycarpis Tayta Diosninsi munashganno cawag runami cargan. Paypa wayenga cargan sinagogapa naupalanchömi. \v 8 Saycho yachasiptinmi sinagogapa mandagnin Crispo jutiyog runa wayincho tagcunawan Jesucristuta chasquicuyargan. Jesucristuta Crispo chasquicushganta wiyaycurmi Corinto marcacho waquin runacunapis Jesucristuta chasquicur bautizacuyargan. \p \v 9 Juc sacaymi Pabluta yuriparcur Jesucristo nergan: “Mana mansapaypa pitapis wilacuynëta wilapay. \v 10 Mana cachaypami gamta yanapaycä cay marcacho imapis mana päsashunayquipä. Nogata chasquicamänanpäga asca runacunami caycäyan cay marcacho.” \p \v 11 Sayno niptinmi Corinto marcacho Pablo targan juc wata sogta quilantin, Jesucristupa ali wilacuyninta yachasishpan. \p \v 12 Galión jutiyog runa Acaya\f + \fr 18:12 \ft Acaya provinciachömi Corinto marca cargan.\f* provinciapa mandagnin canan wisanmi Pabluta sarircur Israel runacuna apayargan Galionpa despächunman. \v 13 Saychömi paycuna niyargan: “Cay runaga Romacho mandamagninsi emperador mana munashgan religiontami yachaycäsin. Saymi payta gamman apayämushcä lutanta yachasishganpita castiganayquipä.” \p \v 14 Pablo parlananpä caycaptin Israel runacunata Galión nergan: “Cay runa leyninsicuna niyashganta rasunpaypa mana cäsuptenga nimashgayquicunata chasquëmanmi. \v 15 Costumbrilayquicunapita rimanacuyaptiquega manami imatapis musyayta munäsu. Say rimanacuyashgayquitaga quiquiquicuna arreglacuyay.” \p \v 16 Sayno nirmi paycunata despächunpita gargorgan. \v 17 Paycunawanmi caycargan sinagogapa mandagnin Sóstenes. Israel runacunata garguptinmi despächo puncucho mana Israel cag runacuna chiquishpan Sóstenesta magayargan. Despächo puncucho magayaptinpis Galionga manami washargansu. \s1 Antioquía marcaman Pablo cutishgan \p \v 18 Saypita asca quilarämi Pablo targan Corinto marcacho. Nircurnami waugui-panicunapita despidicur Cencrea marcaman aywargan. Saychönami agsanta rutucorgan Tayta Diosninsita promitishganta cumplinanpä.\f + \fr 18:18 \ft Saypita masta musyanayquipä liyinqui Números 6.1-21.\f* Saypitanami Priscilawan y Aquilawan Siria provinciaman büquiwan aywayargan. \p \v 19 Efeso marcaman chaycurmi sinagogaman aywargan Jesucristo salvamagninsi cashganta wilacunanpä. Saypitanami Priscilatawan Aquilata cachaycur Efesupita Pablo aywacorgan. \v 20 Sayno aywacuycaptinmi say sinagogacho shuntacag runacuna Pabluta ruwacuyargan paycunata goyäpänanpä. \v 21 Sayno ruwacuyaptinpis Pablo despidicorgan: “[Cananga Pascuapämi Jerusalenman imaycanöpis chayta munaycä.] Tayta Dios munaptenga yapaymi cutimushä.” Sayno nishpanmi büquiwan Efesupita Pablo aywacorgan. \p \v 22 Cesarea marcaman charna Jerusalenman aywargan saycho cag waugui-panicunata watucananpä. Saypitana aywargan Antioquía marcaman saycho tänanpä. \v 23 Saycho tarcurnami Galacia y Frigia provinciacunapa yapay aywargan marcan marcan, waugui-panicunata Jesucristupa wilacuyninta yachasishpan. \s1 Efeso marcacho Apolos wilacushgan \p \v 24-25 Say wisanmi Efeso marcaman chargan Apolos jutiyog Israel runa. Payga cargan Alejandría marcapitami. Tayta Diosninsipa palabranta ali yacharmi churaypa churar runacunata shumag yachaseg. Sayno captinpis Jesucristupita Juan Bautista wilacushgalantami payga musyargan. \v 26 Sinagogachömi Jesucristupita Apolos pitapis mana mansapaypa wilacorgan. Juan Bautista yachasishgancunalata Apolos yachasiptinmi Priscilawan Aquila wayinman pushaycur Jesucristupita masta tantyasiyargan. \p \v 27 Saypita Acaya provinciaman Apolos aywayta yarpaptin waugui-panicuna shacyäsiyargan saypa aywananpä. Saymi cartacorgan Acayacho cag waugui-panicuna Apolos chaptin ali chasquicuyänanpä. Sayman chaycurna waugui-panicunata shumag tantyasergan Jesucristupa ali wilacuyninta. \v 28 Saynöpis Israel runacunata tantyasergan Tayta Diosninsipa palabrancho Jesuspä guelgaraycashgancunata. Saynöpami tantyasergan Jesusga salvamagninsi Cristo cashganta. \c 19 \s1 Efeso marcacho Jesucristupa ali wilacuyninta Pablo wilacushgan \p \v 1-2 Corintucho Apolos caycaptinmi Antioquiapita Pablo chaquilapa aywargan Efesuman. Chaycurmi tarergan Juan Bautista yachasishganta chasquicogcunata. Paycunatanami nergan: “¿Gamcunaga Santu Espirituta chasquicuyashcanquicu?” \p Sayno tapuptinmi paycuna niyargan: “Manami imaypis mayayashcäsu Santu Espíritu cashgantaga.” \p \v 3 Saymi Pablo yapay taporgan: “Sayno captenga ¿pipa yachasicuynintatä wilapäshushcanqui bautizacuyänayquipä?” \p Sayno niptinmi niyargan: “Juan Bautistapa yachasicuynintami wilapäyämash bautizacuyänäpä.” \p \v 4 Saymi Pablo nergan: “Juan Bautistaga runacunata bautizargan jusancunata cacharir Dios munashganno cawayänanpämi. Nircurmi paycunata yachasergan Jesucristo shamuptin payman yäracuyänanpä.” \p \v 5 Pablo sayno niptinmi say wauguicuna Jesucristupa jutincho bautizacuyargan. \v 6 Nircurnami paycunapa umanta yataycur Tayta Diosninsita Pablo manacorgan. Say hörami Santu Espirituta lapanpis chasquicuyargan. Saymi juc idiömacunapa parlayashpan Tayta Diosninsi tantyasishgancunata parlargan. \v 7 Say wauguicuna chunca ishcaynömi (12) cayargan. \p \v 8 Efesucho tarmi quimsa quila Pablo aywargan sinagogaman. Saychömi runacunata shumag tantyasergan Jesucristupa ali wilacuyninta. \v 9-10 Sayno yachasiptinpis waquin runacunaga manami chasquicuyta munayargansu. Chasquicuyta mana munarmi paycunaga runacunata shimita goyargan Pablo yachasishganta mana chasquicuyänanpä. Sayno cayaptinmi waugui-panicunawan Tiranno jutiyog runapa escuëlanman Pablo aywargan. Saychönami ishcay wata waran waran yachasergan. Saynöpami Asia provinciacho tagcuna, Israel runa carpis y mana Israel runa carpis, wiyayargan Jesucristupa wilacuyninta. \p \v 11 Saychömi Tayta Dios yanapaptin milagrucunatapis Pablo rurargan. \v 12 Saymi runacuna pañuëlunta o ima mödanantapis Pabluta töparcasir gueshyagcunaman apayargan. Sayta yataycurnami say gueshyagcuna aliyäyargan. Saynölami supaycunapis runacunapita yarguyargan. \p \v 13 Jesuspa jutincho supaycunata runacunapita gargushganta musyarmi waquin Israel runacunapis Jesuspa jutincho supaycunata garguyta munayargan. Saymi niyargan: “Pablo wilacushgan Jesuspa jutinchömi cay nacasishgayqui runapita gamta gargö.” \p \v 14 Sayno rurayargan Esceva jutiyog runapa ganchis surincunami. Escevaga cargan mandag cürami. \v 15 Paycuna juc cuticho sayno garguyta camaptinmi supay nergan: “Noga reguëmi Jesusta. Saynömi Pablo pï cashgantapis musyä. Gamcunaga ¿pitä cayanqui nogata gargamänayquipäga?” \p \v 16 Sayno nirmi say supay nacasishgan runa löcutashpan Escevapa surincunata fiyupa magar mödanancunatapis rachir ushargan. Saymi pasaypa yawarlana garapächula say wayipita gueshpir aywacuyargan. \v 17 Sayno rurashgancunata wiyar Efesucho Israel runacuna y mana Israel runacunapis fiyupa mansariyargan. Say päsashganta wiyarmi may-saychöpis runacuna musyayargan Jesucristo munayyog cashganta. \p \v 18 Saynöpis waquin runacuna Jesucristuta chasquicuyashpan jusalicuyashganta wilacuyargan: “Jesucristuta chasquicushgana carmi cananga say jusalicuycunata cachariyashcäna.” \v 19 Saynölami brüju ruracunan libruncunatapis ascata apayämorgan lapanpa naupancho rupasiyänanpä. Say librucuna ayca cuestashgantapis cuentata jorguptin chargan pisga chunca waranga (50,000) jornalpa chaninman. \v 20 Saynöpami Jesucristupa wilacuynin may-saymanpis chaptin runacuna tantyayargan lapanpäpis Jesucristo munayyog cashganta. \p \v 21 Saypitanami Pablo yarpargan Jerusalenpa aywananpäga Macedoniacho cag waugui-panicunata y Acayacho cag waugui-panicunata watucaytarä. Saynöpis yarpargan Jerusalenpitaga Romapana aywananpä cashganta. \v 22 Sayno yarparmi Macedonia provinciaman naupananpä cachargan Timoteutawan Erastuta. Pablumi isanga Asia provinciacho quëdacorganrä. \s1 Efeso marcacho Pablupa contran sharcuyashgan \p \v 23 Say wisanmi Efesucho waquin runacuna fiyupa rabiacuyargan Jesucristuta chasquicuyänanpä Pablo wilacuptin. \v 24 Saychömi Artemisa\f + \fr 19:24 \ft Latín idiömachöga Artemisata niyan Diana.\f* nishgan ïdulupa tacsha capillanta runacuna rantiyag wayincho sararäyänanpä. Say capillacunatami Demetrio jutiyog runa guellaypita rurag. Say capillacunata ranticurmi Demetrioga capilla rurag mayincunawan asca guellayta gänayag. \v 25 Sauraga arog mayincunata shuntaycurmi Demetrio nergan: “Gamcuna musyayanquimi cay capillacunata rurar ali gänashgansita. \v 26 Gamcuna ricayashgayquinöpis y wiyayashgayquinöpis Pablo yachaycäsin: ‘Runa rurashgan ïdulucunaga manami rasunpaypa Diossu’ nishpan. Sayno yachasir criyisishga asca runacunatami. Manami cay Efeso marcalachösu sayno yachasish, sinöga intëru Asia provinciachöpis saynölami yachasish. \v 27 Runacunata sayno criyisiptin capilla rurashgansita mananami rantimäshunpänasu. Saynömi Artemisa diosninsipa templuntapis manacagman churayanga. Sayno captenga Artemisatapis runacuna mananami adorayanganasu. Paytaga may-saychöpis runacuna adorayanmi.” \p \v 28 Demetrio sayno niptinmi arog mayincuna fiyupa rabiacur niyargan: “¡Artemisa diosninsi ali ricash casun!” \p \v 29 Artemisata manacagman Pablo churashganta nir puriyaptinmi say marcacho runacunapis rabiacuyargan. Saymi fiyupa büllata rurayashpan Gayutawan Aristarcuta prësu sarircur apayargan runacuna shuntacäyänan pampaman. (Gayuwan Aristarcoga Macedoniapitami shayämorgan Pabluta yanapäyashpan.) \v 30 Sayno apayaptinmi runacunawan parlananpä Pablo sayman aywayta munargan. Aywayta munaptinpis waugui-panicuna payta michäyargan mana aywananpä. \v 31 Waquin autoridäcunapis, Pabluwan reguinacurmi, wilacasergan runacuna shuntacash caycäyashganman mana aywananpä. \p \v 32 Runacuna shuntacäyashganchömi waquin cag jucno parlayargan y waquin cagna jucno parlayargan. Sayno büllata rurar gaparäyaptinmi runacuna musyayargansu imapä sayman shuntacäyashgantapis. \v 33 Paycunatapis jitapänanpä cashganta yarparmi Israel runacuna Alejandro jutiyog runata yaycasiyargan paycunapa favornin parlamunanpä. Saymi runacunapa naupanman Alejandro yaycuycur maquinwan sëñargan upälacuyänanpä. \v 34 Alejandroga Israel runa cashganta musyashpanmi say runacuna masrä ishcay hörano rabiashpan niyargan: “¡Diosninsi Artemisa ali ricash casun!” \p \v 35 Sayno niyaptinmi más mandag autoridä sëñata rurargan runacuna upälacuyänanpä. Upälacuyaptinmi nergan: “¡Efeso runacuna! May-saychöpis runacuna musyayanmi Artemisapa templun cay marcacho caycashganta. Saynöpis musyayanmi ciëlupita unyamushgan Artemisa-nirag rumitapis sararashgansita. \v 36 Saytaga manami pipis ñëgayta puëdinsu. Imanir gaparashgayquitapis mana musyaycarga upälacuyay. \v 37 Gamcuna apayämushgayqui runacuna manami imatapis lutantaga rurayashgasu. Ni diosninsi Artemisatapis manami manacagman churayashgasu. \v 38 Sayno caycaptenga Demetrio y arog mayincuna cay runacunata quejacuyta munarga autoridäcunaman quejacuyäsun sayta arreglayänanpä. \v 39 Saypita maspis quejacuyänayquipä captenga lapan autoridäcunata shuntaycur saycunapita parlacushun. \v 40 Cayno büllata rurar puriyaptiquega Roma autoridäcuna: ‘¿Imanirtä shuntacar büllata rurayashcanqui?’ nir tapumashgaga manami imaniytapis camäpacushunpäsu.” \v 41 Sayno nircurmi lapan runacunata nergan wayinpana cuticuyänanpä. \c 20 \s1 Macedonia y Acaya provinciacunaman Pablo aywashgan \p \v 1 Bülla chawarcuptinnami waugui-panicunata Pablo gayaycasir shacyäsergan Tayta Diosninsi munashganno imaypis cawayänanpä. Saypitanami aywacorgan Macedonia provinciapana. \v 2 Macedonia provinciachöna marcan marcan purergan Jesucristuta chasquicogcunata shumag tantyasir. Saypitana päsargan Acaya provinciaman. \v 3 Saychömi targan quimsa quila. Saypita Siria provinciaman büquiwan cuticunanpä caycar mayargan Acayacho tag Israel runacuna payta wanusiyänanpä wilanacuyashganta. Saymi büquiwan aywananpa trucanga Macedonia provinciapa päsar chaquilapana aywargan. \v 4 Paywanmi aywayargan Pirrupa surin Sópater, Aristarco, Segundo, Gayo, Timoteo, Tíquico y Trófimupis. Pirrupa surin Sópaterga Berea marcapitami cargan. Aristarcuwan Segundoga Tesalónica marcapitami cayargan. Gayoga Derbe marcapitami cargan. Tíquico y Trófimunami Asia provinciapita cayargan. \v 5 Paycuna naupacur nogacunata\f + \fr 20:5 \ft Cay libruta guelgag Lucaspis Pabluwanmi purergan.\f* shuyäyämargan Troas marcacho. \v 6 Levadüraynag Tantata Micunan fiesta päsariptinmi Filipos marcapita nogacuna büquiwan aywayargä Troas marcaman. Saypita pisga junagta Troas marcacho naupagcunata taripäyargä. Saychömi quëdacuyargä ganchis junag. \s1 Euticuta Pablo cawarisishgan \p \v 7 Troaschönami Jesucristuta chasquicog mayëcunawan domingo junag shuntacäyargä Tayta Diosta alabayänäpä y Santa Cënata upuyänäpäpis. Waraynin tuta Pablo aywacunanpäna carmi juc wayipa quimsa cag pïsuncho yachasergan pulan pagasyag. \v 8 Saychömi asca mechërucunata sarisiyargan asicyänanpä. \v 9 Say shuntacäyashgä cuartupa ventänanchömi juc magta\f + \fr 20:9 \ft Waquenga “magta” ninanpa trucanga “mözu” niyanmi.\f* Eutico jutiyog jamaraycargan. Pablo yachaycäsiptinmi say magta punucäcushpan ventänapita jegacurporgan pampaman. Saypita wanushtana jogarcuyargan. \v 10 Sauraga Pablo urarpur say wanush magtata macalacurcorgan. Nircur waugui-panicunata nergan: “Ama mansacäyaysu. Cawarimushganami.” \p \v 11 Nircur Pablo yapay wisargan yachaycäsishgan cagman Santa Cënata upuyänäpä. Saycho pasa warashganyag yacharcasir aywacorgan. \v 12 Say magtatanami cawaycagtana wayinman pushayargan. Magta cawarimushganpitami lapanpis cushicuyargan. \s1 Troaspita Miletuman Pablo aywashgan \p \v 13 Troas marcapita Asonyag Pablo chaquilapami aywargan. Nogacunanami büquiwan naupacuyargä, Asonchöna Pabluta shuntayänäpä. \v 14 Asoncho shuntacarnami lapäcuna aywacuyargä büquiwan Mitilene marcaman. \v 15 Mitilenipitanami waraynin junag chäyargä Quío nishgan islapa simpanman. Saypita waraynin junagna chäyargä Samos nishgan islaman. Saypita [Trogilio marcacho punurcur] juc junagtarä chäyargä Mileto nishgan marcaman. \v 16 Pentecostés nishgan fiestapä Jerusalenman imaycanöpapis Pablo chayta munaptinmi Efesuman mana chaylapana aywayargä. \s1 Mayor wauguicunata Pablo yäsishgan \p \v 17 Mileto marcachönami Pablo gayasimorgan Efesucho tag mayor wauguicunata paycunawan parlananpä. \v 18 Chäyämuptinmi nergan: “Gamcunaga musyanquimi cay Asia provinciaman chämushgä junagpita-pasa imano cashgätapis. \v 19 Israel runacuna chiquimaptinpis nacashpä wagarpis Tayta Diosninsi munashgantami imaypis rurashcä. \v 20 Jesucristupa ali wilacuyninta lapantami gamcunata yachasishcä cällicunachöpis y wayiquicunachöpis. \v 21 Israel runacunata y mana Israel runacunatapis wilapashcä jusancunata cacharir Señorninsi Jesucristuta chasquicuyänanpämi. \v 22 Santu Espíritu nimaptinmi cananga Jerusalenman aywaycä. Isanga sayman chaptë ima päsamänanpä cagtapis manami musyäsu. \v 23 May marcacunachöpis runacuna carcilman wichgamänanpä y nacasimänanpä cashgantami isanga Santu Espíritu musyasimash. \v 24 Sayta musyarpis manami laquicösu. Nogaga wanushgäyagmi cumplishä wilacuyninta wilacunäpä Jesucristo churamashganta. Saymi pï-maytapis wilapäshä Jesucristo salvamagninsi cashganta. \p \v 25-27 “Cananpitaga manami maygayquipis ricayämanquipänasu. Jesucristupa wilacuyninta lapantami wilapashcä. Wilapashgäpitanaga manami jusayogsu cä runacuna mana chasquicuyaptinpis. \v 28 Ama gongäyaysu salvamänansipä Jesucristo cruzcho wanur yawarninta jichashganta. Nogansi-raycu wanush caycaptenga cuidä jusalicuyanquiman. Saynöpis mayor wauguicuna cayänayquipä Santu Espíritu churaycäyäshuptiquega waugui-panicunata shumag ricayay misicog runa uyshancunata ali ricashganno. \p \v 29 “Noga musyämi aywacuptëga lutan yachasicogcuna fiyu atognöpis shayämunanpä cayashganta. Paycunaga waugui-panicunata pantacäsirmi lutancunata yachasenga. \v 30 Manami paycunalasu lutanta yachasenga, sinöga gamcunapitapis waquin sharcuyangami lutanta yachasicog. Manami Jesucristo munashganno cawananta munarsu yachasenga, sinöga quiquincunata cäsucuyänanta munarmi. \v 31 Sayno mana cayänayquipä shumag tantyacuyay. Yarpäyay quimsa wata sacaypapis junagpapis avëcis hasta wagapaypapis lapayquita shumag yachasishgäta. \p \v 32 “Wauguicuna, Tayta Diosninsi munashganno cawanayquipämi imaypis payta manacuycä. Ama gongäyaysu cuyamagninsi Jesucristupa wilacuyninta yachasishgäcunata. Say wilacuyninta cäsucorga Tayta Diosninsi munashgannömi cawayanquipä. Saynöpami gloriaman char lapan yäracogcunawan juntu herenciata chasquicuyanquipä. \v 33 Gamcuna cagcho caycar manami pitapis resientipashcäsu ni guellayninpä, ni gorinpä, ni mödananpäpis. \v 34 Musyayashgayquinöpis quiquëmi arorgä nistashgäcunapäga. Sayno arurmi yanapargä nogawan puregcunatapis. \v 35 Gamcunapis sayno rurar waquin cagta yanapänayquipämi imaypis yachasishcä. Sayno yanapänacur cawanansipämi Jesucristupis yachasergan: ‘Pipis yanapäshunayquita shuyacunayquipa trucanga runa mayiquita yanapänayquitami Tayta Diosninsi munan.’ ” \p \v 36 Sayno yäsircurmi Pablo gongurpacuycur paycunawan Tayta Diosninsita manacuyargan. \v 37-38 “Cananga manami más ricayämanquipänasu” nishganpitami lapanpis laquish wagar Pabluta macalayargan. Nircurnami büqui caycashgan cagman aywayargan payta despachayänanpä. \c 21 \s1 Jerusalenman Pablo aywashgan \p \v 1 Saycho yäracog mayëcunapita despidicurir büquiwan aywayargä Cos nishgan islayag. Warayninnami aywayargä Rodas nishgan islayag y saypitana chäyargä Pátara nishgan marcayag. \v 2-3 Pátaracho tariyargä Feniciaman aywag büquita. Saymi say büquiwanna aywar Chipre isla naupanpa päsayargä. Saynöpami chäyargä Tiro marcaman, saycho say büqui cargancunata cacharinanpä captin. \v 4 Saycho waugui-panicunawan tincurmi paycuna cagcho goyäyargä ganchis junagnintin. Paycunami Santu Espíritu tantyasiptin Pabluta niyargan Jerusalenman mana aywananpä. \v 5 Nircurnami say marcapita aywacuyaptë wauguicunapis panicunapis y wamracunapis lamar cuchunyag churayämargan. Saychömi gongurpacuycur Tayta Diosninsita manacuyargä. \v 6 Saypita despidinacurir wisäyargä büquiman. Y paycunana wayincunapa cuticuyargan. \p \v 7 Tiro marcapita yargurmi Tolemaida marcayag chäyargä. Saycho waugui-panicunawan tincurmi paycunawan quëdayargä juc junag. \v 8 Say marcapita waraynin junag aywar chäyargä Cesarea marcaman. Saycho posädacuyargä Felipipa wayincho. Paymi Jesucristupa ali wilacuyninta wilacog cargan. Paytami sogta wauguicunatawan naupata acrayargan Jerusalencho micuyta aypunanpä. \v 9 Felipipa chuscu japala warmi surincuna cargan. Paycunami cayargan Tayta Diosninsipa profetïsancuna. \p \v 10 Saycho asca junagna caycäyaptë Judea provinciapita shamorgan Agabo jutiyog waugui. Paypis Tayta Diosninsipa profëtanmi cargan. \v 11 Nogacuna cayashgä cagman shamur Pablupa wachcunta aptarcur maquinta y chaquintapis quiquin pancacorgan. Nircurnami nergan: “Cay pancarashgänömi cay wachcupa duëñunta Israel autoridäcuna pancaräsiyanga Jerusalencho. Nircur mana Israel runacunapa maquinmanmi entregayanga. Sayno päsananpä cashgantami Santu Espíritu tantyasimash.” \p \v 12 Say nishganta wiyaycur nogacunapis Cesareacho caycag waugui-panicunapis Pabluta ruwayargä Jerusalenman mana aywananpä. \v 13 Sayno ruwacuyaptë Pablo niyämargan: “Nogatapis laquinaycäsimanquinami. Ama wagayaysu. Señorninsi Jesucristupa wilacuyninta wilacushgäpita manami pancaränaläpäsu listu caycä, sinöga Jerusalencho wanunäpäpis listumi caycä.” \p \v 14 Niyashgäcunata Pablo mana cäsuyämaptinmi mana más ruwayargänasu. Saypa trucanga: “Tayta Dios munaptenga jina saynöpis cangacher” niyargä. \p \v 15 Saypitanami puestucuyargä Jerusalenman aywayänäpä. \v 16 Saymi waquin wauguicuna Jerusalenyag pushayämargan. Saychönami Mnasonpa wayinman posädacuyänäpä aywayargä. Mnasonga Chipripitami cargan. Payga naupapitanami Jesucristuta chasquicog cargan. \s1 Santiaguta watucag Pablo aywashgan \p \v 17 Jerusalenchönami waugui-panicuna cushish chasquicayämargan. \v 18 Waraynin junagnami Pabluwan aywayargä Santiaguta watucayänäpä. Saychömi tariyargä lapan mayor wauguicunatapis shuntacash caycagta. \v 19 Paycunata saludarcurmi Pablo wilapargan: “Jesucristupa wilacuyninta mana Israel runacunata wilapaptë Tayta Diosninsi paycunatapis tantyasish chasquicuyänanpä.” Sayno wilashpanmi mana Israel runacuna cagcho lapan päsashgancunatapis wilapargan. \p \v 20 Sayta wiyaycushpan Tayta Diosninsita paycuna manacur agradëcicuyargan. Nircurmi Pabluta wilayargan: “Waugui Pablo, waranganpami Israel runacuna Jesucristuta chasquicuyash. Jesucristuta chasquicurpis paycuna munaycäyan Moisés guelgashgan leycunata pï-maypis cumpliyänantami. \v 21 Paycunatami jucläpita shamog runacuna gampa contrayqui shimita gosh: ‘Pabloga may-saycho tag Israel runa mayinsitami yachaycäsin Moisés yachasishgan leycunata mana cumpliyänanpä. Saynöpis yachaycäsin costumbrinsicunata mana cumpliyänanpä y wamrancunapa cuerpunta mana señalasiyänanpä’ nir. \p \v 22 “Cananga chämushgayquita musyashpan shuntacaycur ¿imatarä rurayäshunqui? \v 23 Imanöpapis paycunata tantyasishun Moisés guelgashgan leycunapa contran mana yachaycäsishgayquita. Nogacunapa yarpaynëpitaga cayno rurashun: Chuscu wauguicunami Moisés guelgashgancho nishgannöla Nazareo runa cayman yaycuyash.\f + \fr 21:23 \ft Nazareo runa cayman yaycogcunaga manami üvata micogsu. Saynöpis manami vïnuta ni ima shincäsicogtapis upogsu. Saynömi ayatapis yatagsu ni agsantapis rutucogsu. Sayta rurayag juc tiempuyaglami. Nazareo runa cananpä tiempo cumplircuptinnami agsanta templucho rutusicorgan. Nazareo runapita masta musyanayquipä liyinqui Números 6.1-21.\f* Nazareo runa carmi agsanta templucho rutusicongapä. Say rutusicunanpä cag junag chaycämunnami. \v 24 Saymi costumbrinsi cashganno templo yaycunacho purificacurir\f + \fr 21:24 \ft Israel runacunapa costumbrin cargan juclä marcapita cutiycur templuman yaycunanpäga saycho cag pözucho armacogrä purificash cananpä. Saynömi Pablupis templuman yaycunanpäga purificacogrä.\f* paycunawan yaycunqui templo patiuman. Saychöna chuscu wauguicuna nistäyashgancunata rantipanqui Moisés guelgashgan leycunacho nishganno altarman apayänanpä.\f + \fr 21:24 \ft Nazareo runa cananpä tiempo cumplircuptinnami Tayta Dios nishganno templuman apayargan juc watayog carnishta, juc watayog china uyshata, juc pogush carnita, juc canasta tantata y más waquintapis. Saypita musyanayquipä liyinqui Números 6.14-15.\f* Saynöpami runacuna tantyayanga gampis Moisés guelgashgan leycunata cumpliycashgayquita. \p \v 25 “Mana Israel cag waugui-panicunapä maynami cartacushcansi Moisés guelgashgan leycunata mana cumplirpis Jesucristuta chasquicur salvacuyänanpä cayashganta. Say cartacho nishgansinöla salvashgana caycarga ïdulucunapa jutincho pishtashgan aysata ama micuyäsunsu, ima uywapa yawarnintapis ama upuyäsunsu ni micuyäsunsu, mana pishtaypa wanush uywacunapa aysanta ama micuyäsunsu, runacuna chinëru ama cayäsunsu y warmicunapis ama waynäcuyäsunsu.” \p \v 26 Sayno niyaptinmi waraynin tuta wilanacuyashgannöla say chuscun wauguicunawan templuman Pablo aywargan. Saychönami cüracunata wilargan say wauguicunawan agsan rutusicog ganchis junagta cutiyämunanpä cayashgantapis. \s1 Pabluta templo patiucho prësu sariyashgan \p \v 27-28 Saypita ganchis junagtanami templuman Pablo yaycorgan say chuscun wauguicunawan. Saycho caycaptinmi Asia provinciapita shamog Israel runacuna ricayargan templucho Pablo caycagta. Sauraga fiyupa rabiar Pabluta prësu saripacuyargan: “¡Israel mayëcuna, cay runata prësu sarësiyämay! Cay runami may-say marcacunapa purin contransi parlar. Saynöpis lutanta yachasirmi leyninsita y templunsitapis manacagman churaycan. Templunsita mana respitashpanmi mana Israel runacunatapis yaycasimush” nir. \p \v 29 Mana Israel runata templuman yaycasishganta yarpäyargan Trófimutawan Pabluta cällicho puriycagta ricash carmi. Trófimoga Efeso marcapita mana Israel runami cargan. \p \v 30 Sayno niyaptinmi runacuna rabiashpan Pabluta garachashga jorguyargan Israel runacunala shuntacäyänan templo patiupita jucag cag patiuman. Jorgurcurna puncuta wichgayargan. \v 31 Nircurmi saysica runacuna Pabluta wanusiyta munar magayargan. Sayno magaycashgantanami Roma soldäducunapa comandantin wiyargan. \v 32 Saymi soldäducunata shuntarcur jucla aywargan Pabluta magaycäyashgan cagman. Soldäducuna chaycagta ricasquirmi Pabluta cachariycuyargan. \v 33 Say comandantinami Pabluta prësu sarircur ishcay cadinawan watasergan. Saypita runacunata taporgan: “¿Pitä cay runa? ¿Imatatä rurash?” nir. \v 34 Sayno tapuptinmi waquin juc yarpayta niyargan y waquinna juc yarpayta niyargan. Sayno niyaptinmi ima päsashgantapis mana musyar Pabluta cuartilman apasergan. \v 35 Apaycäyaptin runacuna magayta munaptinmi soldäducuna Pabluta wintuypa cuartilman wisäsiyargan. \v 36 Paycunata asca runacunami gatiräyargan: “¡Wanusish casun!” niyashpan. \s1 Runacunapa naupancho Pablo wilacushgan \p \v 37 Cuartilman yaycasinanpä caycaptinnami Pablo nergan say comandantita: “Rätula gamwan parlaytami munaycä, taytay.” \p Niptin say comandanti Pabluta nergan: “¿Griego parlayta yachanquicu? \v 38 Gam Egipto runami canqui, ¿au? ¿Manacu gam gobiernupa contran naupata sharcorgayqui? ¿Manacu gam purergayqui sunyag jircapa chuscu waranga (4,000) wanusicog runacunata pushacurcur?” \p \v 39 Saymi Pablo nergan: “Nogaga manami Egipto runasu caycä, sinöga Israel runami, taytay. Cilicia provinciacho cag Tarso marcacho yuregmi cä. Cananga rätula cachaparcamay Israel mayëcunawan parlarcunäpä.” \p \v 40 Sayno niptinmi say comandanti ruwacushganta aunergan. Saymi Pablo grädacho ichiycur maquinwan sëñargan runacuna upälacuyänanpä. Lapan upälacuyaptinna hebreo idiömapa parlapargan. \c 22 \p \v 1 Saymi Pablo nergan: “Taytacuna, wiyayämay.” \p \v 2 Quiquincunapa idiömancho Pablo parlashganta wiyarmi lapanpis upälacuyargan. Saymi nergan: \v 3 “Nogapis Israel runami caycä. Cilicia provinciacho cag Tarso marcachömi yurishcä. Isanga winashcä Jerusalenchömi. Gamalielmi yachasimash Moisés guelgashgan leycunata. Sayno carmi Tayta Diosninsipa leynincunata lapan shongöwan cumplir gamcunano cargä. \v 4 Alita ruraycashgäta yarparmi Jesusta chasquicogcunata ushacäsiyta munar warmitapis olgutapis carcilman wichgasergä. \v 5 Sayno rurashgäta musyarmi más mandag cüra y lapan Israel mayor runacunapis ordinta goyämargan Damascucho cag autoridäcuna yanapäyämänanpä. Saymi aywaycargä Jesucristuta chasquicogcunata Jerusalenman prësu apaycamur castigasinäpä. \s1 Jesucristuta imanöpa chasquicushgantapis Pablo wilacushgan \r (Hechos 9.1-19; 26.12-18) \p \v 6 “Damascuman chänäpäna caycaptëmi pulan junagno elagpita nogaman ciëlupita elgucuyno chipipimorgan. \v 7 Saymi pasaman tunir wiyargä cayno nimogta: ‘Saulo, Saulo, ¿imanirtä nogapa conträ sharcuycanqui?’ \v 8 Sauraga taporgä ‘¿Pitä canqui, taytay?’ Sayno niptëmi nimargan: ‘Nogaga Jesucristumi caycä. Yäracamagcunata gaticacharga nogapa conträmi caycanqui.’ \p \v 9 “Say asicyämogta ricar nogawan aywagcuna fiyupa mansacäyargan. Isanga Jesucristo parlapämashgantaga manami wiyayargansu. \v 10 Payta chiquiycashgäta nimaptinmi taporgä: ‘¿Imatatä ruräman, taytay?’ Saynami nimargan: ‘Sharcurcur ayway Damasco marcaman. Saychönami juc runa nishunquipä imata ruranayquipä cashgantapis.’ \v 11 Ciëlupita asicyämushganwan gaprayash captëmi nogawan aywaycagcuna janchaylapa chäsiyämargan Damasco marcaman. \p \v 12 “Say marcachömi targan Ananías jutiyog runa. Paymi Moisés guelgashgan leycunata cumplir Tayta Diosninsi munashganno cawargan. Damascucho tag Israel runacuna payga ali runa cashgantami niyan. \v 13 Ananías ricamagnë shamurmi nimargan: ‘Waugui Saulo, cananpita yapaynami ricanqui.’ Sayno nimaptinmi jinan höra ricargä. \v 14 Nircurmi nimargan: ‘Israel runacuna adorayashgan Tayta Diosninsimi acrashushcanqui pay munashganno cawanayquipä, Jesucristo yuripäshunayquipä y parlashgancunatapis wiyanayquipä. \v 15 Sayno ricash y wiyash carmi pï-maytapis Jesucristupa wilacuyninta wilapanquipä. \v 16 Canan jucla bautizacur Tayta Diosninsita manacuy lapan jusalicushgayquicunata perdonashunayquipä.’ \p \v 17-18 “Sauraga Jerusalenman cutiycamur templucho Tayta Diosninsita manacuycaptë Jesucristo yuriparcamar nimargan: ‘Jerusalenpita jucla yarguy. Caychöga manami chasquicuyangasu wilacuynëta wilacuptiqui.’ \v 19 Sayno nimaptinmi noga nergä: ‘Paycuna musyayanmi contrayqui naupata cashgäta. Saynöpis musyayanmi may-say sinagogaman aywar gamman yäracogcunata maga magarcur carcilman apashgäta. \v 20 Wilacogniqui Estebanta wanusiyaptinpis saychömi caycargä “¡Wanusiy!” nishpä. Nogami sararargä wanusegcunapa janan cag mödanancunatapis. Sayno contrayqui caycarpis gamta chasquicushgäta runacuna musyayanmi. Sayta musyaycarga ¿manasurä paycunapis ricacayämashpan chasquicuyäshunquipä, taytay?’ \v 21 Sayno niptëpis Jesucristo nimargan: ‘Sayno yarpaptiquipis gamta cachaycä caru marcacunapa aywar mana Israel runacunata nogapa wilacuynëta wilapänayquipämi.’ ” \s1 Comandantipa munaynincho Pablo cashgan \p \v 22 Mana Israel runacunaman wilacog aywananpä nishganta Pablo wilaptinmi runacuna fiyupa rabiashpan niyargan: “¡Say runa ama cawasunsu! ¡Jucla wanusishun!” nir. \v 23 Sayno rabiashpanmi janan cag mödanancunatapis logtirir tapshiyargan. Nircurmi alpatapis junagpa mashiyargan fiyupa gaparäyashpan. \v 24 Sayno niyaptinmi Pabluta cuartil rurinman yaycaycasir say comandanti soldäducunata nergan: “Cay runata castigayay. Sayrämi wilamäshun imanir paypa contran runacuna sharcuyashgantapis.” \v 25 Castigananpä wataraycäsiptinnami say soldäducunapa capitanninta Pablo nergan: “Nogaga Roma runami caycä. Autoridäcunapis manarämi juzgayämanräsu. Sayno caycaptenga ¿imanirtä castigamayta munaycäyanqui?” \p \v 26 Sayno niptinmi capitán aywargan comandantiman Pablo nishganta wilananpä. Saymi chaycur nergan: “Say runaga Roma runashi. ¿Cananga imatatä rurashun, taytay?” \p \v 27 Sayno niptinmi say comandanti aywaycur Pabluta taporgan: “¿Rasunpacu Roma runa canqui?” nir. \p Niptin Pablo nergan: “Au, taytay. Roma runami caycä.” \p \v 28 Saymi comandanti nergan: “Noga Roma runa canäpäga asca guellaytarämi pägashcä.” \p Saymi Pablo nergan: “Nogaga Roma runa cä yurishgäpita-pasami.” \p \v 29 Sayno niptinmi castigananpä sararag soldäducuna Pabluta cachariycuyargan. Say comandantipis Roma runa cashganta musyar mansarergan cadinasishganpita. \s1 Autoridäcuna shuntacäyashgancho Pablo cashgan \p \v 30 Waraynin junag say comandanti musyayta munargan Pabluta imanir runacuna chiquiyashgantapis. Saymi mandag cüracunatawan Israel runacunapa autoridänincunata gayasergan. Nircur Pabluta apasergan say autoridäcuna shuntacäyashgan cagman. \c 23 \p \v 1 Saymi autoridäcunata ricärir Pablo nergan: “Taytacuna, manami imatapis lutantaga rurashcäsu. Sayno cawashgätaga Tayta Dios musyanmi.” \p \v 2 Sayno niptinmi runacunata más mandag cüra Ananías nergan Pabluta shimicho lagyananpä. \v 3 Sayno lagyasiptin Pablo nergan: “Sayno lagyasimashgayquipita quiquiquitami Tayta Diosninsi castigashunquipä. Caycho gam jamaraycanqui leyninsicuna niyashganno jusä cashganta mana cashgantapis juzgamänayquipämi. Leyninsichöga manami ninsu pita lagyasinayquipäpis. Sayno caycaptenga ¿imanirtä leyninsicunata mana cäsur lagyasimashcanqui?” \p \v 4 Sayno niptinmi saycho caycag runacuna niyargan: “¿Imanirtä gayapanqui Tayta Diosninsi acrashgan más mandag cürata?” \p \v 5 Saymi Pablo nergan: “Mandag cüra cashgantaga manami musyargäsu. Tayta Diosninsipa palabrancho nican autoridäninsita mana gayapänansipä cashgantami.”\x * \xo 23:5 \xt Éxodo 22.28\x* \p \v 6 Pablo musyargan say autoridäcuna waquin cag saduceo cashganta y waquin cagna fariseo cashganta. Saymi fuertipa nergan: “¡Taytacuna! Awilöcuna fariseo runa cashgannömi nogapis fariseo runa cä. Wanushcunata Tayta Diosninsi cawarisimunanpä cashganta yachasiptëmi juzgaycäyämanqui.” \p \v 7 Sayno niptinmi Pablupa favornin fariseucuna sharcur saduceucunawan rimanacur galaycuyargan. \v 8 Saduceucuna yachasiyag wanushcuna manana cawariyämunanpä cashganta. Saynöpis yachasiyag angilpis ni almapis mana cashgantami. Fariseucunanami isanga yachasiyag wanushcuna cawariyämunanpä cashganta, ángil cashganta y alma cashgantapis. \v 9 Say janan fiyupa rimanacuyaptin Moisés guelgashgan leycunata yachaseg fariseucuna waquin niyargan: “Cay runaga manami imatapis mana alitaga rurashgasu. Cay runataga pagta juc angilpis o juc almapis parlapash.” \p \v 10 Saymi rimanacur más büllata rurayaptin comandantega cayno yarpargan: “Capasmi caycunaga Pabluta wanusiyanmanpis.” Sayno yarparmi soldäducunata gayasimorgan Pabluta carcilman cutisinanpä. \p \v 11 Saypita waraynin sacay Pabluta Jesucristo yuriparcur nergan: “Pablo, ama mansariysu. Jerusalencho wilacuynëta wilacushgayquinömi Romachöpis wilacunquipä.” \s1 Pabluta wanusiyänanpä wilanacuyashgan \p \v 12 Autoridäcuna shuntacäyashganpita waraynin junagmi waquin autoridäcuna jurayargan Pabluta wanusiyänanpä: “Pabluta manarä wanuserga ama imatapis micushunsu ni upushunsu” niyashpan. \v 13 Sayno wilanacog runacuna cayargan chuscu chuncapita (40) masmi. \v 14 Nircurmi aywayargan mandag cüracunaman y Israel mayor runacunaman niyänanpä: “Nogacuna jurayashcä Pabluta manarä wanuserga imatapis mana micuyänäpä ni upuyänäpämi. \v 15 Cananga autoridäcunawan gamcuna: ‘Pabluta shumag tapuyta munayä’ neg-tumpala comandantita niyay waray tuta Pabluta apasimunanpä. Nogacunaga listulami caycäyäshä apaycämoglata wanusiyänäpä.” \p \v 16 Sayno parlayashgantami wiyargan Pablupa sobrinun. Saymi carcilman aywaycur wiyashgancunata Pabluta wilargan. \v 17 Wilaptin Pablo juc soldäduta gayarcur nergan: “Cay magtata\f + \fr 23:17 \ft Waquenga “magtata” ninanpa trucanga “mözuta” niyanmi.\f* comandantiman pushay, wilamashganta paytapis wilananpä.” \p \v 18 Sayno niptinmi say magtata comandantiman pusharcur nergan: “Pablumi gayaycasimar ruwacamash cay magtata gamman pushamunäpä. Paymi imata wiyashgantapis wilashunqui.” \p \v 19 Saymi comandanti say magtata jucläman pusharcur taporgan: “¿Imatä caycan wilamänayquipä?” nir. \p \v 20 Saymi magta nergan: “Israel runacunapa waquin autoridäninmi wilanacuyash Pablo imano cashgantapis musyayta munag-tumpala waray tuta autoridäcuna shuntacäyänan cagman payta apasinayquipä. \v 21 Sayta ama criyiysu. Chuscu chuncapita (40) masmi runacuna jurayash Pabluta manarä wanuserga imatapis mana micuyänanpä ni upuyänanpäpis. Say runacunami shuyaraycäyan Pabluta apaycäsiptilayquina wanusiyänanpä.” \p \v 22 Wilarcuptinnami say magtata comandanti nergan: “Ama pitapis wilapanquisu cay wilamashgayquitaga.” Sayno wilarcurmi say magta wayinpana cuticorgan. \s1 Cesarea marcaman Pabluta apayashgan \p \v 23 Sayta musyarcurmi comandanti ishcay soldäducunata gayaycasir nergan: “Canan alistacuy ishcay pachac (200) soldäducuna chaquipa aywayänanpä, nircur ganchis chunca (70) soldäducuna caballun muntash aywayänanpä y nircur ishcay pachac (200) soldäducuna lanzanwan aywayänanpä. Paycunatami mandanqui canan sacay las nuëvi Cesarea marcaman aywayänanpä. \v 24 Saynöpis Pablo muntacunanpä caballuta puestupay Judea provinciapa mandagnin Félixman ali chänanpä.” \p \v 25 Sayno nircurmi paycunawan apasinanpä cartata guelgargan. Say cartacho caynömi guelgaraycargan: \pi1 \v 26 Tayta Félix: \pi1 Noga Claudio Lisias gamta saludä. \v 27 Israel runacunami cay runata magar wanusiyänanpäna caycäyargan. Saymi Roma runa cashganta musyashpä soldäducunawan aywashcä paycunata guechunäpä. \v 28 Nircurnami imapita chiquishgantapis musyayta munar apayashcä Israel runacunapa autoridänincuna shuntacash caycäyashganman. \v 29 Saychönami chiquegnincuna niyargan: “Cay runaga manami leyninsicunata cumplinsu.” Sayno niyaptinpis nogaga manami ima jusantapis tarishcäsu wanusish cananpä ni carcilcho wichgaränanpäpis. \v 30 Israel runacuna Pabluta wanusiyänanpä wilanacuyashganta musyaycurmi gamman apaycäsimö. Saynölami paycunatapis nishcä naupayquichörä arreglayänanpä. Saylatami canan guelgarcamö. \p \v 31 Saymi comandanti mandashgannöla say sacay soldäducuna Pabluta apayargan Antipatris marcayag. \v 32 Waraynin tuta chaquilapa aywag soldäducuna cutiyämorgan cuartilninman. Y caballuwan aywagcunana aywayargan Pabluwan Cesareaman. \v 33 Cesareaman chaycurnami Félixta cartata goycur Pablutapis entregaycuyargan. \v 34 Saynami Félix cartata liyirishpan Pabluta taporgan maypita cashgantapis. Cilicia provinciapita cashganta musyaycur nergan: \v 35 “Contrayquicuna chämuptinrämi musyashäpä imanir contrayqui sharcuyashgantapis.” \p Nircur Pabluta wichgasergan rey Herodispa despächuncho caycag carcilman. \c 24 \s1 Félixpa naupancho Pablo parlashgan \p \v 1 Saypita pisga junagtanami Jerusalenpita Cesarea marcaman chämorgan más mandag cüra Ananías. Paywanmi shayämorgan Israel mayor runacuna, Tértulo jutiyog abogädun pushash. Paycuna aywayargan Félixpa despächunman Pablupa contran niyänanpä. \v 2 Saymi despächunman Pabluta chäsiptin Tértulo nergan: “Tayta Félix, gam ali mandag captiquimi ali cawayä. Saynöpis cay marcäcunacho ali cagcunatami rurasishcanqui. \v 3 May-saychöpis rurasishgayquita ricarmi cushicuyä. \p \v 4 “Aläpa tiempuyquita mana perdisinäpä gamta ruwacö rätula wiyarcamänayquipä. \v 5 Cay prësuta apayämushgan runaga Nazaretpita cag Jesuspa yachasicuyninta yachasishpanmi may-saychöpis Israel runacunata chiquinacaycäsin. \v 6 Saynömi nogacunapa templötapis manacagman churayta munargan. Saypitami prësu sarircur [leynëcuna niyashganno juzgayta munayashcä. \v 7 Prësu sararaycäyaptëmi Lisias jutiyog capitán maquëcunapita Pabluta guechuyämash. \v 8 Nircurmi niyämash gampa naupayquichörä ima jusan cashgantapis shimpiyänäpä.] Canan quiquin Pabluta tapushpayquimi musyanquipä lapan niyashgäcunapis rasun cag cashganta.” \v 9 Tértulo nishgannölami saycho cag Israel autoridäcunapis niyargan. \p \v 10 Sayno niyaptinmi Pablo parlamunanpä Félix sëñargan. Saymi Pablo nergan: “Tayta Félix, musyämi asca watana cay nacioncho gam autoridä cashgayquita. Saymi manacagcunapita paycuna conträ sharcushganta wilapäshayqui. \v 11 Sayrämi chunca ishcay (12) junag Jerusalenman chashcä Diosta adoranäpä. Pitapis tapucuptiquega rasun cagta nicashgätami wilayäshunquiman. \v 12 Templucho ni sinagogacunachöpis ni maychöpis manami piwanpis rimanacuycagtasu ni pitapis rabiaycäsegtasu tariyämash. \v 13 Cay runacunaga lulacuyashpanmi levantaycäyäman. Rasunpaypa paycuna niyashganno lutanta rurash captëga canan mayganpis shimpimäsun. \p \v 14 “Isanga paycuna niyashganno Jesucristupa ali wilacuynintami chasquicushcä. Jesucristupa wilacuyninta chasquicur lutanta ruraycashgäta yarpäyaptinpis paycuna criyiyashgannölami nogapis criyë Moisés guelgashgan leycunata y Diospa profëtancuna lapan guelgashgancunata. \v 15 Saymi paycuna criyiyashganno nogapis criyë lapan runacunata wanushganpita Tayta Dios cawarisimunanpä cashganta. Sayno cawarisimonga alita ruraptin mana alita ruraptinpis. \v 16 Sayta musyarmi Tayta Dios munashganno pï-maywanpis alilata rurar cawaycä. \p \v 17-18 “Saymi waquin nacioncunacho purishgäpita unaytarä Jerusalenman cutishcä muchogcunapä guellayta apar. Jerusalenman chaycurmi templuman aywargä ofrendata churanäpä. Saycho caycaptënami Asia provinciapita shamog Israel runacuna tariyämargan. Manami asca runacunatawansu ni pitapis büllata ruraycäsegtasu tariyämargan. \v 19 Saycho tarimagcunami cayman shayämunman cargan imatapis mana alita rurash captëga naupayquicho shimpiyämänanpä. \v 20 Saynöpis Jerusalencho cag autoridäcunapa naupancho imatapis lutanta parlash captëga mä wiyanayquipä cayman shamog autoridäcuna jucla shimpiyämäsun. \v 21 Jerusalencho cag autoridäcunapa naupanchöga manami imatapis lutanta nishcäsu. Saypa trucanga caynömi nergä: ‘Gamcunaga canan juzgaycäyämanqui wanushcunata Tayta Diosninsi cawarisimunanpä cashganta criyiptëmi.’ ” \p \v 22 Pablo wilacushganta shumag wiyaycurmi Félix tantyargan say Israel runacuna manacagcunata Pabluta jitapaycäyashganta. Sayno captinpis Pabluta y contran cagcunata nergan: “Comandanti Lisias chämuptinmi masta tapushä. Saypitarämi gamcunata arreglayäshayquipä” nir. \p \v 23 Nircur Pabluta cuidag soldäduta nergan: “Carcilman Pabluta cutisiy. Prësu captinpis ama michanquisu watucag shamuptin ricayänanpä.” \p \v 24 Saypita waraynincunami despächunman Félix cutergan warmin Drusilawan. Drusilami cargan Israel casta warmi. Despächunman Félix gayasiptinmi Pablo paycunata tantyasergan Jesucristuta chasquicur payman yäracur cawayänanpä. \v 25 Saynöpis tantyasergan Dios munashganno cawayänanpä, shumag tantyacuycur imatapis rurayänanpä y juicio finalcho Tayta Diosninsi lapan runacunata juzgananpä cashgantapis. Say nishgancunata wiyashpanmi Félix mansacäcur nergan: “Wichgarashgayquiman cuticuyna. Tiempö cashgan hörami yapay gayasimushayqui masta tantyasimänayquipä.” \p \v 26 Saypita Félix pacaylapa pägananta munar Pabluta gayasimorgan asca cuti parlananpä. \v 27 Mana pägaptinmi Pabluta cachargansu. Saymi ishcay watantin Pablo saycho wichgarargan. Saypita Félixpa trucan jucna yaycorgan Judea provinciapa mandagnin. Paypa jutinmi cargan Porcio-Festo. Félix yargucurnami ali autoridä cashganta Israel runacuna yarpänanta munargan. Saymi Pabluta prësu caycashganpita cacharergansu. \c 25 \s1 Festupa naupancho Pablo parlashgan \p \v 1 Saypita Judea provinciapa mandag cayninta chasquircur Festo chargan Cesarea marcaman. Chashganpita quimsa junagtarämi aywargan Jerusalenman autoridäcunawan tincunanpä. \v 2-3 Jerusalenman chaycuptinmi mandag cüracuna y Israelcho más mandag autoridäcunapis aywayargan Festupa despächunman. Paycunaga maynami wilanacuyashga cashga Jerusalenman apaycaptilanna Pabluta wanusiyänanpä. Saymi Festupa despächunman chaycuyashpan Pablupa contran sharcur tucuyta niyargan. Nircurnami Festuta ruwacuyargan Pabluta Jerusalenman apasinanpä. \v 4 Ruwacuyaptinmi Festo nergan: “Pabloga Cesarea marcachömi prësu caycan. Nogapis sayman aywanäpänami caycä. \v 5 Sayman waquinniquiwan aywashun, ima jusan cashgantapis shimpiyänayquipä.” \p \v 6 Jerusalencho juc semänano goyarcur Festo cuticorgan Cesareaman. Chashganpita waraynin junagnami despächunman Pabluta apasergan. \v 7 Despächunman Pablo yaycuriptinmi Jerusalenpita aywag Israel autoridäcuna Pabluta tumpayargan lutancunata rurashganta. Sayno tumparpis manami imatapis jusanta shimpiyänanpä tariyargansu. \v 8 Sayno manacagcunata tumpayaptinmi Pablo nergan: “Nogaga manami imatapis mana alitaga rurashcäsu Moisés yachasishgan leycunapa contranga. Templutapis manami manacagman churashcäsu. Saynöpis Romacho mandamagninsi emperadorpa contranpis manami imatapis parlacushcäsu.” \p \v 9 Festoga tantyargan Jerusalenman Pabluta cutisiyta Israel autoridäcuna munaycäyashgantami. Saymi paycunapita ali ricash cayta munar Pabluta taporgan: “¿Jerusalenman aywayta munanquicu saycho juzganäpä?” nir. \p \v 10 Sayno tapuptin Pablo nergan: “Romacho mandamagninsi emperadormi gamta churashushcanqui pitapis juzganayquipä. Saymi munayyog caycanqui caylachöna juzgamänayquipä. Musyashgayquinöpis manami imatapis mana alitaga rurashcäsu Israel autoridäcunapa contranga. \v 11 Imatapis mana alita rurash captëga munayyogmi caycanqui wanusimänayquipäpis. Jusä mana captenga manami pipis munayyogsu caycan wanusimänanpä. Saymi jusayog cashgäta manarä musyarga entregamanquimansu Israel runacunaman. Juzgamayta mana camäpacushpayquega Romacho mandamagninsi emperadorpa despächunman apasimay quiquin juzgamänanpä.” \p \v 12 Sayno niptinmi Festo yäsegnincunawan wilanacurir Pabluta nergan: “Mandamagninsi emperador César Romacho juzgashunayquita munaptiquega canan paymanmi apasishayqui.” \s1 Rey Agripapa naupancho Pablo cashgan \p \v 13 Saypita warmin Bereniciwan rey Agripa mandashgan provinciapita chargan Cesareaman Festuwan tincunanpä. \v 14 Saycho goyaptinmi Festo wilapargan: “Félix yargucur Pablo jutiyog runata carcilpita manami cacharishgasu. \v 15 Jerusalencho caycaptë mandag cüracuna y Israel mayor runacunapis manacayämash say runa wanusish cananpä. \v 16 Saymi noga nergä: ‘Roma autoridäcunaga manami pitapis lutalaga wanusinsu contrancuna manarä shimpiptenga. Saymi payta shimpiptiquirä musyashä ima jusan cashgantapis.’ \v 17 Saymi paycuna chaycayämuptin waraynin junag jucla aywargä despächöman arreglanäpä. Nircur apasimorgä say prësuta. \v 18 Saycho contrancuna manami imatapis niyargansu noga yarpashgänöga. \v 19 Saypa trucanga paycuna Pabluta tumpayargan costumbrincunata manacagman churashgalantami. Saynöpis paycuna rimanacuyash wanushgana caycag Jesús jutiyog runapitami. Pabloga nican say runa cawaycashganta. \v 20 Say nishgancunapita mana tantyarmi Pabluta taporgä: ‘¿Jerusalenman apasinäta munanquicu saycho cag autoridäcuna arreglayäshunayquipä?’ nir. \v 21 Jerusalenman aywayta mana munarmi say runa manacamash Romaman apasinäpä. Payga munaycan saychöna mandamagninsi emperador arreglananta. Saymi jinala prësu caycan sayman apasishgäyag.” \p \v 22 Sayno wilaptin Agripa nergan: “Nogapis say runa nishganta wiyayta munaycämi.” \p Saymi Festo nergan: “Munaptiquega waray gayasimushun pay nishganta wiyanayquipä.” \p \v 23 Saypita waraynin junagmi shuntacäyänan jatun cuartuman yaycuyargan warminwan rey Agripa, mandag soldäducuna y lapan autoridäcunapis. Sayman lapan shuntacasquiyaptinnami Pabluta Festo apasimorgan. \v 24 Chaycasiptinna Festo nergan: “Tayta Agripa, lapayqui caycho shuntacash caycagcuna. Cay runa wanusish canantami Jerusalenchöpis y caychöpis Israel runacuna munaycäyan. \v 25 Paycuna sayno munayaptinpis manami ima jusantapis tarishcäsu wanusish cananpäga. Sayno carpis quiquinmi manacamash Romacho mandamagninsi emperador arreglananpä. Sauraga pay manacushgannölami Romaman apasinäpäna caycä. \v 26 Manarä Romaman apasishpä puntata cartata guelgäman imanir apasishgätapis emperador musyananpä. Saymi gamcunata gayasimushcä quiquinta tapurcur ima yarpaylatapis goyämänayquipä. \v 27 ¿Imanöpatä juc prësuta Roma mandamagninsi emperadorman apasishwan imanir apasishgansitapis mana tantyaserga?” \c 26 \s1 Agripapa naupancho Pablo parlashgan \p \v 1 Festo sayno niptinmi Agripa nergan Pabluta: “Imano cashgantapis canan wilayämay.” \p Saymi Pablo nergan: \v 2 “Tayta Agripa, naupayquicho car cushicömi. Canan musyanayquipä wilashayqui Israel autoridäcuna manacagcunata tumpaycäyämashganta. \v 3 Gamga musyanquimi Israel runacuna imano cayashgantapis y imapita rimanacuyashgantapis. Saymi maslata tantyarcunayquipä canan wilapäshayqui. \p \v 4 “Marcächo y Jerusalenchöpis Israel mayëcuna lapanmi musyayan wamra cashgäpita-pasa imano cawashgätapis. \v 5 Saynöpis musyayanmi magta\f + \fr 26:5 \ft Waquenga “magta” ninanpa trucanga “mözu” niyanmi.\f* cashgäpita-pasa fariseo runa cashgäta. Sayno cashgätaga quiquincunapis wilapäyäshunquimanmi. Waquin runacunapitaga fariseucuna masmi cumpliyan Moisés guelgashgan leycunata. Saynölami fariseo runa car nogapis lapanta cumplergä. \p \v 6-7 “Tayta Dios unaypita-pasami Israel runacunata promitergan salvamagninsita cachamunanpä cashganta. Sayta wilacushgäpitami Israel autoridäcuna prësu sariyämash. Quiquincunapis Israel autoridäcunaga criyiyanmi salvamagninsita Tayta Dios cachamunanpä cashgantaga. Saymi pagasta junagta Tayta Diosta manacur shuyaraycäyan say nishganno salvamagninsita cachamunanpä cashganta. Say salvacogta Tayta Dios mayna cachamushganta wilacushgäpitami chiquiycäyäman. \v 8 Say cachamushgan salvacogtaga wanuscasiyaptinpis Tayta Dios cawarisimushgami. Gamcuna ¿manacu criyiyanqui wanushcunata Tayta Dios cawarisimunanpä cashganta? \p \v 9 “Nogapis manarä tantyar conträcuna chiquiyämashgannölami Nazaret marcapita cag Jesucristuta chasquicogcunata chiquergä. \v 10 Mandag cüracuna cachamaptinmi Jesucristuta chasquicogcunata Jerusalencho ascagta carcilman wichgasergä. Saynölami paycunata wanusiptinpis: ‘Alimi wanusinqui’ nergä. \v 11 Lapan sinagogacunacho ascagtami nacaseg cä Jesusta ñëgayänanpä. Fiyupa chiquirmi may-saypitapis prësu sarircur apamog cä. \s1 Jesucristuta imano chasquicushgantapis Pablo wilapashgan \r (Hechos 9.1-9; 22.6-16) \p \v 12 “Sayno prësu sarimunäpämi aywaycargä Damasco marcaman mandag cüracuna cachayämaptin. \v 13 Saymi pulan junagno caycaptin ciëlupita nogacunaman chilapyämorgan intipita masrä. \v 14 Sayno chilapyämuptin lapäcuna tuniyargä. Saychömi hebreo idiömacho cayno nimushganta wiyargä: ‘Saulo, Saulo, ¿imanirtä nogapa conträ sharcuycanqui? Sayno rurashpayquega picata jaytag törunöpis quiquiquimi nacanquipä.’ \v 15 Saymi nergä: ‘¿Pitä canqui, taytay?’ Saymi nimargan: ‘Nogaga Jesusmi caycä. Yäracamagcunata gaticacharga nogapa conträmi caycanqui. \v 16 ¡Sharcuy! Gamta yuripashcä canan ricashgayquicunata y tantyasinäpä cagcunatapis wilacunayquipämi. \v 17 Canan gamta cachashayqui Israel runacunaman y mana Israel runacunamanpis wilacuynëta wilacunayquipä. Wanusiyta munashogniquicunapa maquinpitami jorgushayquipä. \v 18 Nishgäcunata wilaptiquimi runacuna tantyacuyanga jusalicur cawaycäyashganta cacharir noga munashgänöna cawayänanpä. Saynöpami Satanaspa munaynincho cawayashganpita Tayta Diospa maquinchöna cawayangapä. Nogaman yäracayämashpanmi lapan jusancunapita perdonash cayanga. Saynöpami lapanpis gloriaman char Tayta Diospa naupancho imayyagpis cushish cawayangapä.’ \s1 Jesús mandashganta Pablo cäsucushgan \p \v 19 “Jesucristo sayno nicämaptenga ¿imanirtä rurämansu nimashgancunata, tayta Agripa? \v 20 Saymi wilacuyninta wilapar galaycorgä Damascucho cag runacunata. Nircurmi wilacorgä Jerusalencho y Judea provinciacho cag waquin marcacunachöpis. Nircur mana Israel runacunatapis wilapargä jusancunata cacharir Tayta Diosninsi munashganno alicunata rurar cawayänanpämi. \v 21 Sayta wilacushgäpitami Israel autoridäcuna templucho prësu sarircamar wanusiyta munayämargan. \v 22 Prësu sararämaptinpis Tayta Diosninsimi yanapaycäman yachagtapis mana yachagtapis wilacuyninta wilapänäpä. Nogaga wilacuycä Moisés y waquin profëtacuna guelgayashgancunalatami. \v 23 Paycuna guelgayargan Tayta Dios cachamushgan salvacog Cristo wanunanpä cashganta, nircur lapan runacunapitapis más puntata cawarimunanpä cashganta. Say guelgaraycashgannölami Jesucristo cawarimorgan Israel runacunata y mana Israel runacunatapis jusancunata perdonar salvananpä.” \s1 Jesusman yäracunanpä Agripata parlapashgan \p \v 24 Pablo sayno wilaptinmi Festo nergan: “¡Pablo, aläpa estudiashgayquipitami löcuyash caycanqui!” \p \v 25 Sayno niptinmi Pablo nergan: “Manami löcusu caycä. Nogaga juiciöchömi caycä, taytay. \v 26 Cay nishgäcunataga lapan runacunapis musyayanmi. Saytaga tayta Agripapis musyanmi. Saymi paypa naupancho parlaycämö mana mansacuypa. \v 27 Tayta Agripa, canan nimay. Tayta Diosninsipa profëtancuna niyashganta criyiycarga ¿imanirtä Jesucristo salvamagninsi cashgantapis wilaptë criyinquisu?” \p \v 28 Saymi Agripa nergan: “¿Say nimashgalayquiwan chasquicunäpä cashgantacu yarpanqui?” \p \v 29 Niptin nergan: “Imano captinpis noga munä gampis y caycho wiyamagcunapis Jesucristuta chasquicuyänayquitami. Isanga manami munäsu Jesucristuta chasquicuyashgayquipita nogano cadinash cayänayquitaga.” \p \v 30 Saypitanami Agripa, warmin Berenice, Festo y saycho lapan jamaraycagcunapis yargucuyargan. \v 31 Nircurmi quiquinpura parlayargan: “Cay runapataga manami ima jusantapis tarësu wanusish cananpä ni carcilcho wichgaränanpäpis.” \p \v 32 Saymi Agripa nergan Festuta: “Romacho arreglananpä mana manacush captenga cay runata cacharishwanmi cargan. Cananga imano captinpis Romamanrä apasishun manacushgannöla saycho arreglananpä.” \c 27 \s1 Pabluta Romaman apasishgan \p \v 1 Romaman aywayänäpä\f + \fr 27:1 \ft Cay libruta guelgag Lucaspis Pabluwanmi Romaman aywargan.\f* captinmi autoridäcuna waquin prësucunatawan Pabluta entregayargan capitán Juliuman. Payga caycargan “Augusto” nishgan tröpapa capitanninmi. \v 2 Saymi wisäyargä Adramitiupita shamog büquiman. Say büqui Asia provinciamanmi aywananpä caycargan. Pabluta walquinäpämi Aristarcuwan aywayargä. Aristarcoga cargan Macedonia provinciacho cag Tesalónica marcapitami. \v 3 Cesareapita aywarmi waraynin junag chäyargä Sidón marcaman. Saychömi Pabluwan yachanänacur capitán Julio juc soldädupa maquinman churargan reguinacuyashgancunaman aywananpä: “Reguinacuyashgayquicunaman ayway imalawanpis yanapäyäshunayquipä” nir. \v 4 Sidonpita yarguyaptënami fiyupa vientumorgan. Saymi aywayargä Chipre nishgan isla cuchulanpa, saypa mana aläpa vientuptin. \v 5 Saypita Cilicia y Panfilia simpanpa aywar chäyargä Liciacho cag Mira marcaman. \p \v 6 Saychömi capitán Julio tarergan Alejandriapita shamog büquita. Italiapa yargunanpäna captinmi say büquiman wisäsiyämargan aywayänäpä. \v 7 Asca junagtarä nacar chäyargä Gniduyag. Saypita aywaycäyashgä cagpa fiyupa vientu sapäyämaptinmi aywayargä Creta nishgan isla naupanpa. Saypa aywar päsayargä Salmón marca naupanpa. \v 8 Nircurnami chäyargä say islacho “Buenos Puertos” nishgan marcaman. Say cargan Lasea marcapita juc ishcay lëwanölami. \p \v 9 Sayman chäyänäpäga asca junagrämi nacayargä. Saymi tamya tiempo captinna alinasu cargan saypita päsayänäpä. Saymi büquicho cag runacunata Pablo nergan: \v 10 “Taytacuna, caynöla captenga manami alisu canga caypita aywanansipä. Jinapa aywashgaga büquipis cargapis ushacangami. Saynöla nogansipis capascher ushacashwan.” \p \v 11 Pablo sayno niptinpis capitanga manami cäsorgansu Pablo nishganta, sinöga büquiyogta y büqui manijagtami cäsupargan. \v 12 Paycuna jucla Cretacho cag Fenice marcaman aywayta munayargan tamya quila päsashganyag saylacho goyäyänäpä. Tamya quila captinmi Buenos Puertos nishgancho büqui ichinanpä alisu cargan. Fenicichöshi isanga ali cargan büqui ichinanpä. Saymi capitán aunergan Feniciman aywayänäpä. \s1 Vientuntin tamyapis fiyupa cashgan \p \v 13 Aywayänä cagpa ali vientuptin yarpäyargä: “Cananmi isanga Feniciman chäshun” nir. Saypita aywayargä Creta isla cuchulanpa. \v 14 Yarguyashgäpita más rätunninta “Euroclidón” nishgan huracán Cretapita fiyupa vientömorgan. \v 15 Say huracanmi büquita apar galaycorgan. Saymi vientu shamushganpa aywayta mana atipar büqui manijagcuna cachapariycuyargan vientu apashgalanpana büqui aywacunanpä. \v 16 Saypita Clauda nishgan tacsha islapa aywar chäyargä aläpa mana vientushgan cagman. Saycho segaypa nacarrä garachaypa apashgan tacsha büquita wisarcasirmi büqui jananman watayargan. \v 17 Saypitanami wascacunawan aywaycashgä jatun büquitana watayargan mana lacsicänanpä. Nircur lamar rurincho “Sirte” nishgan agushaman chänanta mansarir büquita cachapargan vientu apashlanpana aywacunanpä. \v 18 Saypita waraynin junagpis saynöla fiyupa vientumuptinmi apashgan cargata jitariyargan lamarman. \v 19 Saypita waraynin junag saynöla vientumuptinmi büquipa gueruncuna y racta tëlancuna trucasiyänanpä apayashganta lamarman jitariyargan. \v 20 Asca junag fiyupa pucutay sapash captinmi ricacargansu inti ni goyllarcunapis. Saynöla fiyupa vientumuptinmi cawayänäpä cashgantapis manana criyiyargänasu. \p \v 21 Say junagcuna manami imatapis micuyargäsu. Saymi Pablo nergan: “Taytacuna, Creta islapita mana yargamunansipä tantyasishgäta cäsucayämaptiquega manami cayjinanpa nacashwansu cargan ni imacunatapis lamarman jitashwansu cargan. \v 22 Sayno captinpis ama laquicuyaysu. Manami maygansipis wanushunsu. Sayno captinpis büquimi isanga ushacangapä. \v 23 Maquincho sararämag Tayta Diosmi canan sacay nogaman cachamush angilninta. Say angilmi yuriparcamar nimash: \v 24 ‘Pablo, ama mansariysu. Romacho más mandag emperadorpa despächunman chanquipämi. Pipis mana wanunanpä gam-raycumi Tayta Diosninsi salvanga büquicho cagcunata.’ \v 25 Ángil sayno nicämaptenga ama mansariyaysu, taytacuna. Tayta Diosmanmi nogaga yäracö. Ángil nimashgannölami cangapä. \v 26 Büqui ushacaptinpis isla cuchunmanmi lamar jitarimäshunpä.” \p \v 27 Ishcay semäna päsarcuptinnami Adriático nishgan lamarchöna vientu wacman cayman purisiyämargan. Pulan pagasno caycaptinmi büqui manijagcuna: “Lamar cuchunmannami ïlu chaycansi” niyargan. \v 28 Sauraga yacupa jundunninta tupuptin quimsa chunca sogta (36) metro cargan. Yapay tupuptin ishcay chunca ganchis (27) metrulana caycargan. \v 29 Rumicunaman büqui tacacänanta mansarirmi büqui ichinanpä chuscu jatuncaray alaushayog fiërrucunata watarcur yacuman jitayargä. Nircur shuyaräyargä pasa warashganyagrä. \v 30 Saycho büquita ichiseg-tumpala naupagman aywaycur büqui manijagcuna tacsha büquita uräsiyta munayargan saywan gueshpicuyänanpä. \v 31 Sayno yarpaycäyashganta tantyarmi Pablo wilargan capitantawan soldäducunata: “Büqui manijagcunami gueshpicuyta munaycäyan. Paycuna aywacuyaptenga lapansimi wanushunpä.” \p \v 32 Sayno niptinmi pipis mana gueshpiyänanpä soldäducuna tacsha büqui watarag wascacunata cusurir lamarman say büquita jitasquiyargan. \p \v 33 Pasa wararcuptinnami runacunata Pablo nergan: “Micushunna, taytacuna. Ima päsananpä cagtapis mana musyar ishcay semänanami micushcansisu. \v 34 Cananga valorninsi mana ushacänanpä micushunna. Manami maygansipis wanushunpäsu.” \p \v 35 Nircur lapanpa naupancho Tayta Diosta manacurir Pablo tantata micur galaycorgan. \v 36 Saymi Pablo micuycagta ricar waquin cagpis micuyargan. \v 37 Say büquichöga ishcay pachac ganchis chunca sogta (276) runacunami cayargan. \v 38 Saymi lapan micuyargan pacha junta. Nircur tacacänanpä cashganta yarpar büqui ancashyänanpä apayashgan trïgucunata lamarman jitayargan. \s1 Lamarman büqui talpucashgan \p \v 39-40 Pasa warasquiptinnami büqui manijagcuna musyayargansu maycho cayashgantapis. Lamar cuchunman büquita yaycasinanpä ali cashganta ricarnami say chuscu jatuncaray alaushayog fiërrucunata cacharinanpä watarag wascacunata cususquiyargan. Nircurmi timunninta pascarcur büquita vientu apananpä cag jatun racta tëlata wisäsiyargan. Saymi lamar cuchunman büqui aywar galaycorgan. \v 41 Aywaycashganchömi büquipa puntan agushaman jaticäcorgan. Saymi yacu jaytaycälar büquipa guepan cagta paquergan. \p \v 42 Saymi soldäducuna prësucunata wanusiyta munayargan mana gueshpiyänanpä. \v 43 Sayno yarpäyaptinpis Pabluta wanusinanta mana munarmi capitán michargan pitapis mana wanusinanpä. Saymi nadyayta yachag cagcunata nergan yacu cuchunman yarguyänanpä. \v 44 Nadyayta mana yachag cagcunatanami nergan büqui paquishgan tablacunata saricurcur paycunapa guepalanta yacu cuchunman yarguyänanpä. Saynöpami lapäcuna yacupita yarguyargä. \c 28 \s1 Malta islacho Pablo cashgan \p \v 1 Sauraga lamarpita lapä yargurmi musyayargä Malta islacho caycäyashgäta. \v 2 Saycho tag runacunaga alimi chasquiyämargan. Saymi tamyar alaptin ninata sarircasir gayayämargan saycho mashacuyänäpä. \v 3 Ninaman gaycunanpämi Pablupis rämacunata shuntag aywargan. Saymi shuntarcur ninaman gaycuycaptin räma rurinpita culebra yargamur Pablupa maquinta amucurcorgan. \v 4 Maquincho warcaraycagta ricaycur saycho tag runacuna pasaypa mansacäyashpan niyargan: “¡Cay runaga runa mayinta imatacher wanusish! Saycher lamarpita cawaycar yarguptinpis desgracia päsaycan.” \p \v 5 Culebratanami maquinpita ninaman Pablo tapshiriycorgan. \v 6 Saymi lapan ricagcuna yarpäyargan culebra picashgan venënuwan jacaylapis jacananpä cashganta o wanunanpä cashgantapis. Sayno yarpäyaptinpis culebra canishgan manami imanarganpissu. May höra imapis mana päsaptinmi runacuna niyargan: “¡Cay runaga Diospis cacuncher!” \p \v 7 Say mashacuycäyashgäpita cercanchömi Publio jutiyog autoridäpa chacrancuna cargan. Paymi wayinman chäyaptë ali chasquiyämargan. Saymi paypa wayincho quimsa junag goyäyargä. \v 8 Saychömi Publiupa taytan disenteriawan ansa car cämacho fiebriwan jitaraycargan. Saymi gueshyaycagman yaycuycur payta aliyäsinanpä Tayta Diosninsita Pablo manacorgan. Nircur paypa jananman maquinta churaycuptinmi aliyargan. \v 9 Say runa aliyashganta musyaycur waquin cag gueshyagcunapis shayämorgan Pabluman. Saychömi lapanta Tayta Diosninsi aliyäsergan. \v 10 Sayno aliyarcur cushicushpanmi ali ricayämargan. Saynölami aywacuyaptëna lapan nistashgäcunata puestupäyämargan. \s1 Romaman Pablo chashgan \p \v 11 Tamya quilacuna päsashganyagmi Alejandriapita shamog büqui say islacho cargan. Saymi quimsa quila say islacho tarcur tamya quilacuna päsaptin say büquiman wisäyargä aywacuyänäpä. Say büquipa umancho laglaypa dibujash caycargan Cástor y Pólux nishgan diosnincuna. \v 12 Saypita Siracusaman chaycur saycho goyäyargä quimsa junag. \v 13 Siracusapitanami aywayargä lamar cuchulanpa Regio nishganyag. Vientu ali yanapäyämaptinmi Regiupita ishcay junaglatana chäyargä Puteoli marcaman. \v 14 Saychönami büquipita yargur tincuyargä waquin wauguicunawan. Paycuna ruwacayämaptinmi juc semäna paycunata goyäpäyargä. Saypitanami chaquilapa aywayargä Romaman. \v 15 Sayman aywaycäyashgätami Romacho cag waugui-panicuna musyayargan. Saymi paycuna shayämorgan Foro de Apio nishganyag saycho taripäyämänanpä. Waquin cagnami Quimsa Taberna nishgancho shuyaräyämargan saycho tincuyänäpä. Paycunata ricaycurmi Tayta Diosninsita Pablo cushish agradëcicorgan. \v 16 Romaman chaycuyaptënami prësucunata entregargan cuartilman. Pablutami isanga juc wayimanna apargan saycho wichgaränanpä. Saychömi juc soldädo payta ricargan. \s1 Israel runacunata Romacho Pablo wilapashgan \p \v 17 Chäyashgäpita quimsa junagtanami Israel mayor runacunata Pablo gayasimorgan. Shuntacascayämuptinnami nergan: “Taytacuna, manami imatapis lutanta rurashcäsu. Costumbrinsicunatapis manami manacagman churashcäsu. Lutanta imatapis mana ruraycaptëmi Jerusalencho prësu sariycamar Israelcho cag Roma autoridäcunaman entregayämash. \v 18 Say autoridäcuna tapumarpis manami ima jusätapis tariyargansu wanusiyämänanpä. Saymi paycuna cacharimayta munayargan. \v 19 Sayno captinpis Israel autoridäcuna wanusimayta munayämargan. Saymi manacorgä caychörä mandag emperador arreglamänanpä. Sayno manacorgä manami say wanusimayta munamag Israel mayinsicunata acusanä cashgasu, sinöga paycunapa maquinpita salvacunäpämi. \v 20 Lapan Israel runacunanölami nogapis criyë Tayta Diosninsi salvadorta cachamunanpä cashganta. Say salvadorta mayna cachamushganta wilacushgaläpitami caycho prësu caycä. Sayta musyasinäpämi canan gamcunata gayasimushcä.” \p \v 21 Sayno niptinmi saycho shuntacash caycag Israel mayor runacuna niyargan: “Judea provinciapita manami ima cartatapis chasquiyashcäsu imano cashgayquitapis musyayänäpä. Israel mayinsicunapis cayman chämur manami imatapis parlacuyashgasu gampitaga. \v 22 Isanga may-saychöpis runacuna parlaycäyan gam yachasishgayquicuna lutan cashgantami. Saymi lutanta yachasishgayquita o alita yachasishgayquitapis quiquëcuna wiyayta munayä.” \p \v 23 Sayno niyaptinmi juc junag shuntacäyänanpä jitapänacuyargan. Nishgan junag chämuptinna posädaraycashgan wayiman ascag shuntacäyämorgan. Saymi tutapita tardiyag Moisés guelgashgan leycunapita y Tayta Diosninsipa profëtancuna guelgayashgancunapitapis Pablo tantyasergan Jesucristo salvamagninsi cashganta. \v 24 Sayno tantyasiptinmi waquin runacuna Jesusta chasquicuyargan y waquin runacunana chasquicuyta munayargansu. \v 25 Jesucristuta chasquicuyta mana munayashpanmi aywacuycäyarganna. \p Saymi paycunata Pablo nergan: “Rasun cagtami Tayta Diospa unay profëtan Isaiasta Santu Espíritu tantyasergan cayno guelgananpä: \q1 \v 26 ‘Runacunata ninqui: \q1 “Gamcuna wiyaycarpis manami tantyayanquisu. \q1 Ricaycarpis manami chasquicuyanquisu.” \q1 \v 27 Cay runacunapa shonguncuna chucruyashmi caycäyan. \q1 Saymi rinrincunapis sapacashno caycäyan. \q1 Nawincunapis mana ricagno caycäyan. \q1 Sayno carmi paycunaga imata yachasishgätapis tantyacuyansu. \q1 Saymi chasquicayämansu jusalicuyashganpita perdonash cayänanpä.’\x * \xo 28:27 \xt Isaías 6.9-10\x* \m \v 28 Isaías nishgannölami gamcunapis caycäyanqui. Saymi cananga mana Israel runacuna salvacuyänanpä paycunamanna Jesucristupa wilacuynin chaycan. Paycunami isanga chasquicuyangapä.” \p \v 29 [Pablo sayno yachasishganpitami Israel runacuna quiquinpura parlaraycar aywacuyargan.] \p \v 30 Ishcay watami Pablo targan arrendashgan wayicho. Saymanmi pï-maypis watucag aywag. \v 31 Saychöpis lapan runacunatami Pablo wilapargan: “Tayta Diosninsipa maquincho cawanayquipäga Jesucristutarä chasquicuyay. Paymi salvamagninsi caycan” nishpan. Runacunata yachasiptin manami pipis michargansu.