\id GAL - Southern Pastaza Quechua NT - Peru 2008 (DBL -2013) \h GALASIAPI KIRIKKUNARAYKU KILLKA \toc1 Galasiapi Kirikkunarayku Killka \toc2 Galasia \toc3 Gal \mt1 PABLOPA KILLKASHKAN KILLKA GALASIA ALLPAPI KAWSAK JESUKRISTUTA KIRIKKUNARAYKU \c 1 \s1 Pablo wawkikunata panikunata saludan \p \v 1-2 Munashkayni wawkinikuna paninikuna, ñuka killkahuni kay kartata tukuy kankuna Galasia allpapi kahuk llaktakunapi kawsak Jesukristuta kirikkunarayku. \p Ñukaka mana runakunapa kachashkan runachu kani, ashwan Jesukristu, payta kawsachik Yaya Diospas kachawashka paypa shiminta yachachinaynipa. Tukuy ñukawa pakta kahuk Jesukristuta kirikkunawa kay kartata killkahuni kankunama kachanaynipa. \v 3 Yayanchi Dios, Amunchi Jesukristupas kankunata llakichishpan yanapanahuchun tukuy uras kushilla kawsanaykichipa. \v 4 Jesukristuka pay kikin munashpan Yaya Diospa munananta kasushpan uchanchikunarayku kruspi wañurka ñukanchita kishpichinanpa, manana kawsananchipa Yaya Diosta mana kasukkuna millaypata yuyarishpa rurashpa kawsahushkankunashina. \v 5 Akuychi Yaya Diosta tukuy uras wiñayparayku atunyachishpa kushichishunchi. Chasna kachun. \s1 Pablo yachachin shuklla shimi tiyananta imashnami kishpishunchi \p \v 6 Jesukristu ñukanchikunata yuyashpan wañushkanrayku Yaya Dios ñukanchita akllarka paywa pakta kawsananchipa. ¿Chasna Yaya Diospa akllashkan kashpaykichitatachu shuk ratu chay kankunata akllak Yaya Diosmanta anchurishkankichi? ¿Imaraykuta utkalla shuk chikan yachachinata kasuk tukushkankichi, imashnami kishpinaka nishpa yachachishkankunata? Chayrayku yapa llakirini. \v 7 Ñukanchi yachakuhushkanchi suma ali shimimantaka manami tiyanchu shuk shimika. Tiyan runakuna chay suma ali shimimanta chikanta yachachishpankuna kankunapa yuyaynikichita waklichikkuna. Chay runakunaka chay suma ali shimita Kristu runakunata kishpichinanmanta yachachinankunaranti chikantana yachachinahun. \v 8 Kankunata rimani maykan runapas kay yachachishkayni suma ali shimimanta chikanta yachachishpanka chaytaka Yaya Dioska kastigankami. Nima ñuka, nima shuk angel silumanta shamushpan atipanchichu chikanta yachachinata. \v 9 Ñawpa kayta rimarkani, kunan kutikashka rimashkaykichi: Jesukristullata kirishpanchimi Yaya Dioska ñukanchita kastigananmanta kishpichin. Maykanpas chasna yachachiy tukushkaykichimanta chikanta yachachishpanka chaytaka Yaya Dioska kastigankami. \p \v 10 Kunanka chasna rimashkayniwa ¿runakunatachu kushichinayani? Mana kashpaka ¿Yaya Diostachu kushichinayani? ¿Runakunapa rikushkanpichu ali kanayani? Chasna kamaka manami Kristupa kamachishkanchu kaynima. \p \v 11 Wawkinikuna paninikuna, munani yachanaykichipa kay yachachihushkayni shimika Jesukristu runakunata kishpichinanmanta mana runakunapa yuyayninmantachu kananta. \v 12 Mana yachakushkanichu runakunamanta, ashwan Jesukristu kikinmi chayta riksichiwashka. \s1 Imashnami Pabloka Jesukristupa apostolnin tukurka \p \v 13 Kankunaka ña yachankichi ñukanchi israel runakunapa yachachinanchikunata katihushpayni Jesukristuta kirikkunata piñarishpayni yapa parisichishkaynita, paykunata kulluchinata munashpayni. \v 14 Achka ñukashina watayukunamanta pasa ñukanchi israel runakunapa yaya rukunchi wañukunapa kamachishkankunata alita paktachik karkani. \v 15-17 Chasna kashpaynipas ñuka manara wawayarishpayni Yaya Dioska akllawarka paywa pakta wiñaypa kawsanaynipa. Chasna Yaya Dios munashpan Wawan Jesukristuta riksichiwarka pay runakunata kishpichinanmanta kankuna mana israel runakunata yachachinaynipa. Yaya Dios akllawashpan mana rirkanichu runakunata tapunaynipa yachachiwanankunapa, nima Jerusalenma rirkanichu ñukamanta puntiru Jesukristupa apostolninkuna yachachiwanankunapa. Ashwan mana unayashpachu kuskata rirkani Arabia allpama, chaymantalla Damasko llaktama kutirkani. \p \v 18 Chaywasha kimsa watamanta rirkani Jerusalén llaktama Pedrota riksinaynipa. Chaypimi paywa chunka pichka punchata karkani. \v 19 Mana rikurkanichu nima shuk Jesukristupa apostolninkunata. Ashwan Jesuspa wawkin Santiagollatami rikurkani. Chay ishkayllawa kwintarkani. \v 20 Kay killkahushkaynika shutipami kan, kaytaka Yaya Diospas yachanmi. \p \v 21 Jerusalenmanta llukshishpayni Siria allpapi llaktakunama, Silisia allpapi llaktakunamapas rirkani. \v 22 Chayrayku Judea allpapi kahuk llaktakunapi Kristuta kirikkunaka manara ñukata ñawipura riksiwarkakunarachu. \v 23 Paykunaka uyarkakunalla ñukamanta: Maykanmi ñawpa ñukanchi kirikkunata apichishpa wañuchichipayarka, payka kunanka runakunata yachachishpami purihun chay suma ali shimita Jesukristu runakunata kishpichinanmanta kirinankunapa, maykantami yapa sakichinata munapayarka nishpa. \v 24 Chasna tukushkaynita yachashpankuna Yaya Diosta agradesishpa kushichirkakuna. \c 2 \s1 Pablo Jesukristupa shuk apostolninkunawa tantarishkanmanta kwintan \p \v 1-2 Chaymanta chunka chusku watamanta Yaya Dios rimawashpan kutikashka rirkani Jerusalenma Bernabewa pakta, wawki Titotapas pusharkani. Chay Jerusalén llaktapi tantarirkanchi Jesukristuta kirikkunata kamachikkunallawa kwintananchipa yachachishkaynikunamanta. Mana munarkanichu chay wawkikuna yachachishkaynita mana riksishpankuna mana alichu nishpa rimanankunapa, Yaya Diospa shiminta yachachishkaynika kankuna mana israel runakunata mana yankamanta kananpa. Chayrayku paykunata yachachishkaynita rimashpayni tapurkani ¿alichu manachu chay yachachishkayni shimika Jesukristu runakunata kishpichinanmanta? nishpa. Paykunaka ayniwarkakuna alimi nishpa. \v 3 Nima rimawarkakunachu ñukawa pakta purik griego runa Titomanta paypa ishpanan kara puntata pitinaynipa, ñukanchi israel runakunashina tukunanpa. \v 4 Ashwan ñukanchi israel runakunamanta shukkuna tiyarka chayta mana ali kananta yuyarikkuna. Jesusta katikkunami kanchi nishpa yanka rimashpa ñukanchiwa chapurishpankuna rikunayarkakuna imashnami kawsanchi Jesukristullata kirishpa. Mana Jesukristullata kirishpanchichu atipanchi kishpinata Yaya Diospa atun kastigananmanta, ashwan Moisespa killkashkan kamachishkakunata paktachishpanchimi kishpishunchi nishpa rimashpankuna ñukanchita kuti chay kamachishkakunata kasuchinayarkakuna. \v 5 Paykunata nima shuk ratu kasurkanchichu. Yapa munarkanchi chay suma ali shimi shutipa kananta kirishpalla katinaykichipa Jesukristullami runakunata kishpichin nishpa. \p \v 6 Chay kirikkunata kamachik wawkikunaka Jerusalenpi nima ashwan rimawarkakunachu imatami rurasha, mana paykunata tapunapa rishpaynipas. Ñukaraykuka mana imananchu paykuna Jesuswa purik kashkankunaka. Yaya Diospa rikushkanpika tukuy ñukanchi yachachikkunaka parihullami kanchi. \v 7 Chay wawkikunaka yachachihushkaykika ali kananta yachashpankuna asirtarkakuna Yaya Dioska kachawashkanta paypa suma ali shiminta mana israel runakunata yachachinaynipa, imashnami Pedrota kacharka chay shimita israel runa masinchikunata yachachinanpa. \v 8 Imashnami Yaya Dioska Pedrota yachayninwa yanapashpan kacharka ñukanchi israel runakunata yachachinanpa, chasnallatatami ñukatapas yachayninwa yanapawashpan kachawarka kankuna mana israel runakunata yachachinaynipa. \p \v 9 Chayrayku tukuy ñukanchi kirikkunapa yapa yuyashkanchi wawkikunaka Santiago, Pedro, Juanpas Jerusalenpi kirikkunata ali yachachikkuna kashpankuna riksiwarkakuna ñuka Yaya Diospa kachashkan kanaynita kankuna mana israel runakunama. Ñukata Bernabetapas Yaya Diospa kachashkankuna kananchita riksishpankuna ñukanchiwa shuk yuyayllawa kanankunata rikuchishpa makinchita apirkakuna. Chasna ñukanchita kacharkakuna kankuna mana israel runakunata yachachinanchipa. Paykunana israel masinchikunata yachachinankunapa kiparirkakuna. \v 10 Chasna kashpan kayllata ñukanchita rimarkakuna: Ama kunkaychichu kay Jerusalenpi nima imayu kirikkunata yanapanaykichipa nishpa. Chayta yuyarishpayni tukuy uras ali munaywa paykunata yanapani. \s1 Pablo Pedrota mana alita rurashkanmanta kunashkanta kwintan asirtachinanpa Jesukristuta kirishpanchilla Yaya Dios ñukanchita kishpichinanta \p \v 11 Chaymanta Pedro Antiokia llaktama shamushpan chaypi shuk mana alita rurahushkanpi payta kunashpa ñawinpi kuskata rimarkani mana alitachu rurashkanki nishpa. \v 12 Puntiru chaypi kawsak mana israel kirik masinchikunawa pakta mikupayarka. Shuk israel kirik masinchikuna Santiagopa yachachishkanta kasukkuna Jerusalenmanta shamushpankuna Pedroka sakirkana mikunata chay mana israel kirik masinchikunawa. Chasna kuti kasurkana israel runakunaka nima ima uras mikunahuchun mana israel runakunawa nishpa kamachirishkata, chay israel kirik masinchikuna paymanta mana ali israelchu nishpa yuyarinankunata manchashkanrayku. \v 13 Chasnallatata tukuy Antiokiapi kawsak ñukanchi israel runakunamanta Jesukristuta kirikkunapas ashwan alita yachashpankunapas Pedroshina rurakkunallatata tukushpankuna mana alita rurarkakunachu. Paykunapas manana mikurkakunanachu chay mana israel runakunamanta kirik masinchikunawa. Bernabepas yachashpantata mana ali kashkanta, paykunashinallatata rurarka. \v 14 Ali kashkata riksichik suma ali shimita Jesukristu runakunata kishpichinanmanta manana kasuhushkankunata rikushpayni tukuy kirikkuna tantarishka kahushkankunapi Pedrota kunashpa rimarkani: Kanka ñukanchi israel runakunamanta kashpaykitata Jesukristuta kirik kahushkaykirayku kaypi puntiruka kay mana israel runakunashina kawsapayarkanki, manana Moisespa killkashkan kamachishkakunata kasushpa. Kunanka ¿imaraykutaya kuti ñukanchi israel runakunashinalla Moisespa killkashkan kamachishkakunata paktachishpa kawsahushpayki munanki mana ñukanchi israel runakunamanta kirik masinchikunata chayta kasuchinata ñukanchi israel runakunashina kawsanankunapa? Chasnahushpayki yuyarinkakunami Jesuska sapallanka mana ñukanchita kishpichinkachu, ashwan Moisespa killkashkan kamachishkakunatapas kasunanchi tiyan kishpichirishka kananchipa nishpa. \p \v 15 Ñuka kanpas wawayarishkanchimanta pachami israel runakuna kanchi, mana kanchichu Yaya Diospa kamachishkanta mana riksik runakunashina. \v 16 Chasna kashpanpas yachanchi, nima maykan runa Yaya Diospa rikushkanpika ucha illa kanchu, Moisespa killkashkan kamachishkata paktachihushkanrayku, ashwan Jesukristuta kirishkanraykullami. Chayraykumi ñukanchipas israel runakuna kashpanchitata kishpichiy tukushkanchi Jesukristuta kirishkanchiraykulla, manami Moisespa killkashkan kamachishkata paktachishkanchiraykuchu nishpa Pedrota kunarkani. \p \v 17 Wawkikuna panikuna, ñukanchi Moisespa killkashkanta kasuk israel runakuna kashpanchipas munanchi Kristupi sinchikushkanchirayku Yaya Dios ñukanchita rimananpa rikushkaynipi ali tukushkankichi nishpa. Chasna kashpanmi tukuy runakunashina uchayu kananchita riksishkanchita rikuchinchi. Kunanka Kristupi sinchikushkanchirayku manana Moisespa killkashkan kamachishkakunata kasushpanchi ¿Kristuchu ñukanchita uchata rurak runakunata ruran chay kamachishkakunata mana kasuchishkanrayku? Manami chasnachu. \v 18 Ashwan ñuka Moisespa killkashkan kamachishkakunata manana paktachishanchu nishpa rimashkayniwasha kutikashka chayllatata paktachinayaynimaka, mana alita rurakchu kaynima. \v 19 Moisespa killkashkan kamachishkakunapi riman mana paktachikkuna wañunankuna tiyan nishpa. Ñawpa kawsashkaynita sakishkayniwa chay kastiguta pasashpayni manana chay kamachishkakunata kasunayni tiyanchu, ashwan mushu kawsayyuna Yaya Diosrayku kawsani. Jesukristu uchayniranti kruspi wañushpan ñuka paywa pakta wañushkashina kashkani. \v 20 Mushu kawsayyuna kani. Chasna kashpan manana ñuka kikin munashkaynitachu rurashpa kawsahuni, ashwan Kristu ñukapi kawsahushpan paypa munashkanta rurashpa kawsahuni. Chasna kashpanmi kay mundupi kawsahushpaynira Yaya Diospa Wawanpi sinchikushpa kawsahuni. Payka yapa yuyawashpan ñukaranti wañurka. \v 21 Moisespa killkashkan kamachishkata paktachishpa kawsashkaynirayku Yaya Dioska uchaynimanta llakichimaka, Kristuka yankamantami wañuma karka. Chasna kashpan manana kuti chay kamachishkata paktachishpa ñuka kikinta kishpichirinayanichu, Yaya Dios paylla munashpan kishpichiwananta mana munanichu nishpa rimakshina. \c 3 \s1 Yaya Diosta kirishpanchilla kishpichiy tukunanchimanta riman \p \v 1 Ay Galasiapi kawsak wawkikuna panikuna, Jesukristuta kirishpaykichitata yuyay illa kankichi. ¿Imaraykuta Jesukristuta katihushkaykichimanta anchurishpaykichi llullachishpa yachachihukkunata kasuhunkichi? Ñukami kankunata shutillata asirtachishpa yachachishkani, Jesukristu kruspi wañushkanrayku Yaya Dios ñukanchita uchanchikunamanta llakichishpan kastigananmanta kishpichishkanta. \v 2 Chayrayku munani yuyarinaykichipa kayta: Yaya Diospa Espiritunka mana Moisespa killkashkan kamachishkata kasushkaykichiraykuchu kankunapa shunkuykichipi shamurka, ashwan Yaya Diospa shiminta uyashpaykichimi Jesukristuta kirishkaykichirayku shunkuykichipi shamurka. \v 3 Kankunaka yapa yuyay illami kankichi. ¿Imaraykuta mana alita asirtankichichu? Puntiru kirishpaykichi Yaya Diospa Espíritun yanapashpan Jesukristuka kankunata aliyachirka Yaya Diospa rikushkanpi ali kanaykichipa. Chasna kashpanpas kunanka kankuna kikinpa rurahushkaykichillawa munankichi ali tukunata Yaya Diospa rikushkanpi. \v 4 Kankunaka Yaya Diospa atun rurashkankunata rikushkankichi Jesukristuta katihushkaykichirayku. ¿Yankamantachu chasna rikurkankichi? Mana atipanichu kirinata yankamanta kashkanta. \v 5 Yaya Dioska kankunata Espiritunta kushpan kankunapi suma mana atipaypakunata rurashpan ¿imaraykuta chasna ruran? Mana Moisespa killkashkan kamachishkata kasushkaykichiraykuchu, ashwan Jesukristupa shiminta uyashkaykichiwasha kirishkaykichiraykumi chasna ruran. \p \v 6 Yuyariychi Abrahammanta. Payka kirirka Yaya Dios tukuy rimashkanta paktachik kananta. Chayraykumi Yaya Dios payta rimarka rikushkanpi ali kananta. \v 7 Chasna kashpanmi yachankichi, ñukanchipas Yaya Diospa rikushkanpi ali kananchipa payta kirinanchi tiyan. Chaypira Abrahampa mirayshina kanchi. \v 8 Ñawpamanta pacha Yaya Dios yacharka kankuna mana israel runakunatapas kirishkaykichirayku paypa rikushkanpi ali tukushkaykichita rimananta. Yaya Dios chayta yachashpan Abrahamta kay ali shiminta rimarka: Kanta yanapanaynita kirishkaykirayku, ñukaka kantashina tukuy allpakunapi kirik runakunatapas yanapasha nishpa. \v 9 Abraham Yaya Diosta kirishpan Yaya Dioska payta yanaparka. Chayrayku, maykanmi Jesukristuta kirin Abraham Yaya Diosta kirishkanshina, paytaka Yaya Dioska yanapankami. \p \v 10 Ashwan maykanmi Moisespa killkashkan kamachishkakunata kasushkanwa Yaya Diospa rikushkanpi ali tukunayan, paytaka Yaya Dioska kastigankami mana paktachinata atipashkanrayku. Paypa killkachishkanpi ñukanchita kasna riman: \q1 Maykan runapas tukuy Moisespa killkashkan kamachishkakunata mana alita paktachishpa kawsashpanka paytaka kastigashami nishpa. \m \v 11 Nima pi atipanchu ucha illa kiparinata chay kamachishkakunata paktachinayashkanrayku. Yaya Diospa rimashkanka kasnami killkarishka kan: \q1 Maykanmi ñukapi kirishpa sinchikurin, payllami aliyachishka kanka ñukawa wiñaypa kawsananpa nishpa. \m \v 12 Moisespa killkashkan kamachishkaka manami Kristuta kirinamantachu riman. Ashwan rimanmi, maykanmi chay kamachishkakunata alita paktachin, paymi Yaya Dioswa kawsanka nishpa. \p \v 13 Kristu ñukanchita kishpichirka chay atun kastigumanta, maykanmantami chay kamachishkapi riman mana paktachik runakunarayku tiyananta. Ñukanchirayku yapa uchayu runashina uchanchikunaranti kruspi wañushkanwa chayta rurarka, kasna killkarishka kashkata paktachishpa: \q1 Maykantami kaspipi warkushpankuna chaypi warkurishka wañun, chayka kanmi atunta kastigarishka nishpa. \m \v 14 Chasna Kristu Jesús tukuy runakunarayku kruspi wañushpan Yaya Dios ñawpa Abrahamta rimashkanta paktachishka. Chasna kashpanmi tukuy ñukanchi israel runakunama, kankuna mana israel runakunamapas, Yaya Dios rimashkanshina Kristuta kirishpanchi paypa Espiritunka shamunka. \s1 Yaya Diospa kamachinankunamanta, paktachinan shimikunamantapas riman \p \v 15 Wawkikuna panikuna, yuyachishkaykichi imashnami ñukanchi runakunapura ruranchi. Shuk runa runa masinwa kwintashpanka ima munashkanta rurananpa, chay runaka aynima ari, rurashami nishpa. Chasna aynishpanka nima maykan runa atipanchu sakichinata mana alichu ruranaykipa nishpa. Chasnallatata nima maykan runa atipanchu rimashkanmanta ashwanta rurachinata. \v 16 Chasnashinami Yaya Dioska ñawpa Abrahamta ali paktachinan shimita rimarka imashnami payta kushichinka nishpa. Chaymantapas chay shimika paypa mirayninraykupas karka. Yaya Dios mirayki nishpa rimashpan mana rimarkachu achka mirayninkunamanta, ashwan shuklla miraymantami rimarka. Chaymi kan Kristu. \v 17 Kay rimashkayniwa ninayani Yaya Dios Abraham wañuta kay paktachinan shimita rimashpan kanpa miraykimantami shuk runa shamunka runakunata kishpichinanpa nishpa, mana yanka nishpa kashkanta. Chusku pachak kimsa chunka watawasha Yaya Dios Moisesta kamachishkanta kushpan chaywa Abrahamta ñawpa rimashkanka mana tukurirkachu. \v 18 Ñukanchi Moisespa killkashkan kamachishkata kasushpanchi kishpinchimaka, mana kishpinchimachu imashnami Yaya Dios ñawpa Abrahamta rimarka: Ñuka munashpaynillami runakunata yanapasha nishpa. \s1 Imaraykumi Yaya Dioska ñukanchita kamachishkanta kurka \p \v 19 Yaya Dios Abrahamta ali paktachinan shimita rimashkanraykulla yanapashpan ¿imaraykuta Moisesta kamachishkanta kurka? Chay kamachishkanta kurka runakunata riksichinanpa mana payta kasuk kanankunata. Yaya Dios rimashkan Abrahammanta miraynin Jesukristu shamunankamalla chay kamachishkankunata kurka. Chay Yaya Diospa kamachishkantaka angelkunami Moisesta yachachirkakuna Moisesna runakunata chayta yachachinanpa. Chasnami Moiseska runakunata yanaparka Yaya Diospa kamachishkanta yachanankunapa. \v 20 Ñawpa Yaya Dioska Abrahamwa kwintananpa mana kacharkachu shuk angelta, nima shuk runata, ashwan pay kikinmi Abrahamwa kwintarka ñawipuramanta. \p \v 21 ¿Kayka ninayanchu Moisespa killkashkan kamachishkaka Yaya Diospa rimashkanraykuka kuntranmi nishpa? Mana chasnachu. Ñukanchi Moisespa killkashkan kamachishkamanta wiñaypa kawsayta tarinchimaka, chay kamachishkata paktachishpanchi ucha illami kanchima. Ashwan manami atipanchichu paktachinata. \v 22 Ashwan Yaya Dioska ñawpamanta pacha killkachishkanpi rimarka, tukuy runakuna uchata rurashkankunarayku tukuy uras uchata rurashpalla kawsanankunata. Yanapananmanta rimashkan ali shimitami Jesukristupi sinchikukkunallapi paktachinayarka, paypi sinchikushkankunaraykulla yanapay tukunankunapa. \p \v 23 Manarapas Jesukristuta kirihushpanchira Moisespa killkashkan kamachishkata mana munashpanchipas paktachishpa kasunanchi karka. Imashnami shuk runa karselpi kahushpan mana munakta tukuy kamachishkakunata ruranan tiyan, chasnami ñukanchikunapas kawsahurkanchi, Yaya Dios ñukanchita Jesukristuta riksichinankama. \v 24 Imashnami yayankuna shuk llaktama rihushpankuna uchilla wawankunata kuyrananpa shuk kuyrak runata kun, mana millaypata ruranankunapa, chasnallatatami Yayanchi Dioska ñukanchita Moisespa killkashkan kamachishkawa kuyrarka mana millaypata rurananchipa Jesukristu shamunankama. Yaya Dioska munarka Jesukristuta kirishkanchiraykulla ñukanchita uchanchikunamanta llakichishpan aliyachinata. \v 25 Chayrayku kunanka Yaya Dioska Wawan Jesukristuta ñukanchima kachashpan payta kirishpanchi ucha illa tukunanchipa, manana munanchichu chay ñawpa kamachinakuna shuk kuyrakshina ñukanchita kamachinanta. \p \v 26 Kristu Jesusta kirishkanchiraykumi tukuy ñukanchikuna Yaya Diospa wawankuna kanchi. \v 27 Chayta yachani Kristuta kasuk tukushkanchita rikuchishpa bawtisarishpanchimi mushu churarinata churarishkashina tukushkanchirayku Kristu kawsahushkanshina kawsananchipa. \v 28 Chasna kashpanchi mana imananchu israel runa mana israel runa kashpapas, patronyu runa mana patronyu runa kashpapas, kari kashpapas warmi kashpapas, mana imananchu. Kristu Jesusta kirihushkanchiraykumi shukllashina tukushkanchi. \v 29 Kristupa runankuna kashpanchimi Abrahampa miraykunashina kanchi payshina kirihushkanchirayku. Chasna kashpanchimi Yaya Dios Abrahamta ali paktachinan shimita rimashkanshina ñukanchipas yanapay tukushunchi. \c 4 \p \v 1-2 Wawkikuna panikuna, kay rimahushkaynita asirtachishkaykichi. Shuk kullkiyu runa wañushpan wawanmi chay tukuy imankunapa amun kan. Chasna kashpanpas wawara kahushpanra manara atipanrachu wasinpi kamachinata. Yayan manara wañushpanra shuk kamachinan runata churama wañushkanwasha wasinpi chay wawata imankunatapas kuyrak kananpa. Chay runaka chay wakcha wawata kuyrahushpan tukuy uras payta kamachima musuyanankama. Chay wawa tukuypa amun kashpanpas wiñanankama kamachina runashinalla kawsama. Musu tukushpanra chay wakcha wawaka yayan rimashkanshina wasinpi kamachik tukuma. \v 3 Chasnashinami ñukanchipas chay wakcha wawa chay runanpa kamachishkanta kasushpa kawsakshina kasuna karkanchi chay yaya rukunchi wañukunapa kamachishkankunata Yaya Diospa rimashkan puncha paktarinankama. \v 4 Chay rimashkan puncha paktarishpan Yaya Dioska Wawanta kay allpama kacharka. Shuk warmimanta wawayarirka. Yaya Dios munashpan israel runa karka Moisespa killkashkan kamachishkakunata kasushpa kawsananpa. \v 5 Chasnami Jesukristuka ñukanchita kishpichirka chay kamachinakunapa kamachinan runakunashina kashkanchimanta, Yaya Dioska ñukanchita wawankunata rurananpa. \p \v 6 Chasna paypa wawankuna kashpanchi Yaya Dioska paypa Espiritunta shunkunchima kacharka, maykanmi Wawan Jesukristupipas kawsarka. Chay Espiritunmi ñukanchita yuyachishpan Yaya Diosta yayayni nishpa rimanchi. \v 7 Chayrayku kankunaka manana kamachirishka runakuna kankichinachu, ashwan Yaya Diospa wawankunami kankichi. Chasna paypa wawankuna kashpaykichimi pay munashpan tukuy maykanmi paypa kan, kankunapapas kan. \s1 Pablo yapa yuyarin Galasia allpapi kawsak kirikkunarayku \p \v 8 Ñawpaka kankuna manarapas Yaya Diosta riksishpaykichira mana kikin shuklla Yaya Diostachu ashwan yanka dioskunatami kasushpa kawsapayarkankichi. \v 9 Kunanka kankunaka ña Yaya Dioswa aylluyashkankichi, ashwan alita rimashpaka Yaya Diosmi kankunawa aylluyashka. Chasna kashpaykichi ¿imaraykutaya kuti munankichi chay mana valik nima imapi yanapanata atipak yaya rukunchi wañukunapa kamachishkankunata kasushpa kawsanata? \v 10 Shuk punchakunata, shuk killakunata, shuk watakunata shukkunamanta chikanyachishpa yuyarinkichi Yaya Diosta kushichinata. Atun tantarinanchikunawa Yaya Diosta kushichinanchi tiyan ñukanchita alita rikunanpa nishpa tantarinkichi. \v 11 Chasna yuyarishpaykichimi yapa llakirishpa yuyarini, llaktankunapi kahushpayni yankamantachari paykunata yachachirkani nishpa. \p \v 12 Wawkikuna panikuna, ñukashina kawsaychi manana chay ñawpa kamachishkakunata kasushpa. Ñukapas kankunawa kahushpayni kankunashina tukushkani mana chay kamachishkakunata kasuk. Chay uras nima imapi mana alita rurawarkankichichu. \v 13 Yuyariychi, puntiru kankunata Jesukristu runakunata kishpichinanmanta shimita yachachishkaynita. Unkuy apiwashkanrayku mana atipashpayni ashwan shuk llaktakunama rinata kankunapi yachachinaynipa kiparirkani. \v 14 Chasna unkushka kashpaynipas mana asichiwarkankichichu, nima chikniwarkankichichu. Ashwan Yaya Diospa angeltashina alita rikuwarkankichi, Wawan Jesukristutashina munawarkankichi. \v 15 Kunanka ¿imanashkataya kankunawa kahushkaynirayku kushilla kanaykichika? Manana chasna alita rikuwankichinachu. Ñukaka kankunata rimani: Chay unkushkayni uras imatapas, kawsaynikichitapas kuwanayarkankichi. Chasna yapa yuyawarkankichi. \v 16 ¿Imaraykuta kunanka shutipa kashkata yachachihushkaynirayku, kuntraykichitashina rikuwahunkichi? \p \v 17 Chay Moisespa killkashkan kamachishkata yachachikkunaka kankunata yuyakshina tukushpa mana ali yuyaywa rimashpa katinahun manana rimashkaynita kasuk kanaykichipa. Paykunallata kasushpa kawsanaykichita munanahun. \v 18 Alimi shuk runakuna kankunata rimashpa katishpankuna paykunata katinaykichipa alirayku kashpanka. Chasna kachun tukuy uras, kankunawa kahushpayni mana kankunawa kahushpaynipas. \v 19 Wawkinikuna paninikuna, ñukaka kutikashkami achkata llakirishpayni parisihuni. Imashnami shuk warmika wiksanta nanachishpan parisin wawayananpa, chasnallami parisishpa katinayni tiyan, Kristu kankunapi kawsahushkanta alita rikuchinaykichikama. \v 20 Chaypi kankunawa kaynimaka, yachaynima imatami yuyarihunkichi nishpa. Chaypi shuti atipaynima alita yachachinata. Karupi kahushpaynimi mana yachanichu imatami rimashpa killkashkaykichi. \s1 Pablo chay ishkay warmi Agarmanta Saramantapas shuk yachachinata kwintan \p \v 21 Uyaychi kunan rimahushkaynita. Kankuna chay Moisespa killkashkan kamachishkata kasushpa kawsanayakkuna ¿manachu yachankichi chay Moisespa killkashkanpi rimashkanta? \v 22 Chay killkashkanpika kasnami riman: Abrahamka ishkay wawayu karka, shukka kamachinanpa rantishkan warmi Agarmanta, shukka kikin warmin Saramanta, maykanmi mana rantishkanchu kashka paypa kamachinan kananpa. \v 23 Chay Abrahampa kamachinan warmi paymanta chichurka shipas kashpan chichunata atipashkanrayku. Chay mana rantishkan kikin warminta Abrahamka chichuchirka paya kashpanpas Yaya Dios rimashkanta paktachishpa yanapashkanraykulla. \v 24-25 Chay ishkay warmikunaka ñukanchita yuyachin imashnami Yaya Dioska ñukanchita yanapanayan. Chay ishkay warmikunatashina Yaya Dioska ishkay rimashkan shiminwa ñukanchita yanaparka. Shuk rimashkan shiminka Moisespa killkashkanmi, shuk mushu rimashkan shiminka kanmi Jesukristuta kirishpa kishpina. Chay puntiru rimashkan shimintaka Yaya Dioska Moisesta Arabia allpapi Sinaí urkupi kurka. Chay Moisespa killkashkanta kasuk runakunaka Abrahampa kamachinan warmi Agarshinami kanahun. Chay kamachinan warmika Sarata kasushpa kawsarka. Chasnami kunankama ñukanchi israel runakunamanta Jerusalén llaktapi kawsakkuna Moisespa killkashkanta kasushpa kawsahushpankuna Agarpa wawankunashina kanahun kamachirishka runakuna. \p \v 26 Ñukanchi Yaya Diospa wawankuna kashpanchi chay silupi mushu Jerusalenpi Yaya Dioswa kawsana kanchi. Chasna kashpan chay mana rantishkan Abrahampa kikin warmin Sarapa wawankunashina kanchi, manana kamachina runashinachu kawsanchi. \v 27 Ñawpa Yaya Diospa yachayninwa yachachik Isaiaska kasna killkarka: \q1 Machura warmi kushikuy, mana wawayu kashpaykipas. \q1 Mana wawayana nanayta riksik kashpayki kushikushpa kapariy. \q1 Kusaykimanta sakiy tukushka kashpaykipas miraykikunaka ashwan achka kankakuna chay kusanwa kawsak warmimanta nishpa. \m \add [Chasnami Abrahampa kikin warmin Sara shutiyuka tukurka. Machura kashpanpas wawayarka Isaakta, Yaya Dios ñawpa Abrahamta rimashkanshina. Kaytapas Yaya Dioska rimarka: Chay wawayki Isaakmantaka achka runakunami mirankakuna nishpa.]\add* \p \v 28 Kunanka wawkikuna panikuna, imashnami Sarapa wawan Isaak tiyarka Yaya Dios rimashkanraykulla, chasnashinami ñukanchipas Yaya Dios rimashkanraykulla paypa wawankuna kanchi. \v 29 Ñawpa chay Abraham wañupa kamachinan warmipa wawan runa munashkanrayku tukushkaka chiknipayarka chay Abraham kikinpa warmin Sarapa wawan Isaakta Yaya Dios yanapashkanrayku tukushkata. Chasnashinami kunankama Moisespa killkashkan kamachishkata kasushpankuna kamachirishkashina kawsak runakuna ñukanchi Yaya Dios yanapashkanrayku kirik tukushkakunata chikninahun. \v 30 Kunanka ¿imatata Yaya Diospa killkachishkanpi ñukanchita yachachin? Kasnami Yaya Dioska Abrahamta rimarka: \q1 Chay kamachinayki warmita wawanwa pakta llukshichiy. Wañushpaykika chay wawaka manami atipankachu apanata sakishkaykita chay shuk wawaykiwa pakta. Ashwan kikin warmikimanta wawayki Isaakllami apanka tukuy sakishkaykitaka nishpa. \m \add [Chasnashinami ñukanchipas Moisespa killkashkan kamachishkata paktachinayashpa kawsahushkanchita sakinanchi tiyan, Yaya Dios ñukanchita Isaaktashina yanapanata munahushkanrayku paypa wawankuna kananchipa.]\add* \p \v 31 Wawkikuna panikuna, ñukanchi manami kanchichu chay kamachirishka kawsak warmipa wawankunashina Moisespa killkashkan kamachishkakunata kasukkuna. Ashwan chay mana rantishkan warmipa wawankunashinami kanchi nima pipa kamachinankuna. \c 5 \s1 Pabloka yachachin Jesukristuta kasushpalla kawsanamanta \p \v 1 Kristuka ñukanchita kishpichishka manana shuk kamachirishka runashina kawsananchipa. Chayrayku chay Moisespa killkashkan kamachishkakunata kasunata munak runakunataka ama kasuychichu. Ama munaychichu kutikashka shuk kamachirishka runashina chay kamachishkakunata kasushpa kawsanata. \p \v 2 Chay runakunaka munanahunmi kankuna Moisespa killkashkanta kasushpa ishpanaykichi kara puntata pitichishpaykichi paykunashina kanaykichipa. Alita uyawaychi, ñuka Yaya Diospa kachashkan kashpayni kankunata rimani: Moisespa killkashkan kamachishkakunata paktachishpa kishpichirinayashpaykichika Kristu kankunarayku wañushkanka yankami kama. \v 3 Kutikashka rimashkaykichi, maykankunami Moisespa killkashkan kamachishkata kasushpa ishpanan kara puntata pitichinayanahun, paykunaka tukuy chay kamachishkatami paktachishpalla kawsanankuna tiyan Yaya Diospa rikushkanpi ali kanankunapa. \v 4 Chay kamachishkata kasushpa kawsashkaykichiwa Yaya Diospa rikushkanpi ali kanayashpaykichimi manana Kristuta kirishpanachu kawsahunkichi. Manana munankichinachu Yaya Dios kankunata llakichishpan kishpichinanta. \v 5 Ashwan ñukanchika Kristullapi sinchikushpanchimi Yaya Diospa Espiritunwa pakta kawsanchi. Chayrayku chapanchi Yaya Dios ñukanchita Jesukristuranti aliyachishkanrayku paypa kawsananpi yaykuchinanta. \v 6 Kristu Jesuswa pakta kawsashpanchi mana imananchu ishpananchi kara puntata pitirishka, mana pitirishka kashpanchipas. Paypi sinchikunallami ali kan. Chasna paypi sinchikushpa kawsashpanchimi shukwa shukwa yuyanakushpa kawsanchi. \p \v 7 Puntiru kankuna Kristupi alita sinchikushpa kawsahurkankichi. Kunanka ¿pitaya kankunata arkashka shutipa kashkata yachachishkaynita manana kasunayanaykichipa? \v 8 Chayka manami kashkachu kankunata kayak Yaya Dios, maykanmi shuktana kirichishka. \v 9 Yuyariychi, uchillastu urtika tukuyta urtiyachin. Chasnashinami pantachichik runakunaka. \v 10 Ñukaka kirini Amunchi Jesukristuwa shukllashina tukushkanchirayku mana shuktana kirik tukunaykichita. Chay pantachichik runakunataka Yaya Dioska kastigankami, mana imananchu maykanpas kachun. \p \v 11 Wawkikuna panikuna, ñuka kunankama kankunata yachachinimaka ishpananchi kara puntata pitinamanta kishpishka kananchipa, chay Moisespa killkashkan kamachishkata yachachikkunaka manami chikniwanahumachu. Chasna yachachinimaka Jesukristu kruspi wañushkanrayku Yaya Dios shunkunchita aliyachishkanta yachachihushkaynimanta nima pi ashwan piñarinahumachu. \v 12 Chay kankunata killachik runakuna yapa munashpankuna ishpana kara puntata pitichinata sukama llampu pitichinahumaya. \p \v 13 Wawkikuna panikuna, Yaya Dioska ñukanchita kishpichishka manana chay ñawpa kasushkanchita katishpalla kamachirishkashina kawsananchipa. Chasna kishpichirishka kashpanchipas ama yuyariychichu, kunanka atipanchi ñukanchi kikinpa munananchikunata rurashpa kawsanata nishpa. Ashwan Yaya Dioska munan shukwa shukwa yanapanakushpa yuyanakushpa kawsanaykichipa. \v 14 Yaya Dios killkachishkanpi riman: Runa masikita kan kikintashina yuyay nishpa. Chasna kawsashpaykichimi tukuy Yaya Diospa kamachishkanta paktachinkichi. \v 15 Kankunapura kaninakuk mikunakuk piña animalkunashina kawsashpaykichika yuyariychi chasnaka tukurinkichimi. \s1 Yaya Diospa Espiritunta kasushpa kawsanamanta yachachin \p \v 16 Wawkikuna panikuna, alita rimashkaykichi: Yaya Diospa Espiritunta alita kasushpa kawsaychi. Chasna kawsashpaykichika manana kankuna kikin munashkata rurashpa kawsankichinachu. \v 17 Kankuna kikin munashkaykichita rurashpa kawsashpaykichika mana atipankichichu Yaya Diospa Espiritunta kasushpa kawsanata. Yaya Diospa Espiritunta kasushpa kawsashpaykichika mana atipankichichu kankuna kikin munashkaykichita rurashpa kawsanata. Chasna kashpanmi kankuna kikin munashkaykichita rurashpa kawsashpaykichika manami atipankichichu alita ruranata, imashnami munankichi. \v 18 Ashwan Yaya Diospa Espíritun kankunata yuyachishpanka manami kamachirishkashinachu kamachishkakunata kasushpa kawsankichi. \p \v 19-20 Runakuna paykuna kikin munashkankunata rurashpa kawsashpankuna kaykunatami rikunchi: Tukuywa musayana, aychankunawa millanayaypa ruranakuna, musyanankunata yapa kasushpa kawsana, yanka dioskunata mañana chaymanta kushichina, supaykunata kayashpa ruranakuna, chikninakushpa rimanakushpa piñanakushpa kawsana, runa masinkunawa parihuyanata munana, shukkunamanta pasa kanayana, manana shuk yuyayllawa kawsana, chikninakushpa chikan chikan muntun tukuna. \p \v 21 Chaymantapas runa masinkunapa imankunata munarina, machashpa kawsana, achkata mikushpalla kawsana, ashwan shuk chasna mana alikunata rurashpalla kawsana. Ñawpa kankunata rimashkaynita kutikashka rimashkaykichi: Tukuy chasna rurashpa kawsak runakunaka manami atipankakunachu Yaya Diospa kamachinan mushu munduma paywa pakta kawsak rinata. \p \v 22 Ashwan Yaya Diospa Espiritunta kasushpa kawsashpanchika shukwa shukwa yuyanakushpa, kushikushpa, mana piñanakushpa, ali yuyaywa kahushkanchipi mana sampayashpa, ali shunkuwa, shukta shukta yanapashpa, rimashkanchita paktachishpa kawsanchi. \v 23 Runa masinchikunata llakichishpa kawsanchi, manana chasnallachu aychanchipa munashkanta ruranchi. Chasna alita rurashpa kawsashpanchi nima pi atipankachu rimanata mana alitachu rurahunki nishpa. \p \v 24 Tukuy ñukanchi Jesukristupa runankuna manana ñukanchi kikinpa munashkanchita rurashpa kawsanchinachu. Ñawpa kashkanchika tukuy mana ali munananchiwa paywa pakta kruspi klabarishpa wañushkashina tukushka. \v 25 Kunanka Yaya Diospa Espíritun ñukanchita yuyachishpan akuychi munashkanllata rurashpa kawsashunchi. \v 26 Manana ñukanchi kikinta atunyachinayashpa kawsashunchichu. Ama shukkunamanta pasa tukunayashpa kawsashunchichu. Ama runa masinchipa imankunata munarishpa, nima paykunawa parihuyanayashpa kawsashunchichu. \c 6 \s1 Shukwa shukwa yanapanakushpa kawsanamanta yachachin \p \v 1 Wawkikuna panikuna, shuk kirik masikichi millaypata rurahushpanka kankuna alita Yaya Diosta kasuk kashpaykichi chay mana alita rurahukta yanapaychi mana ashwanta millaypata rurananpa. Alita yuyashpa yanapaychi payta. Chasna kirik masikichita yanapashpaykichi alita kuyrariychi mana kankunapas shuk millaypata ruranaykichipa. \v 2 Shuk kirik masikichi llashawashina parisihukta rikushpaykichi yanapaychi sinchikurishpa kawsananpa. Chasna shukwa shukwa yanapanakushpaykichimi Kristu yuyanakunanchipa rimashkanta kasuhunkichi. \p \v 3 Kankuna shukkunamanta pasa kanaykichita yuyarishpaykichika mana kashpaykichipas kankuna kikinmi llullachirihunkichi. \v 4 Chayrayku ñukanchi kikinllapa rurananchikunata yuyarishunchi, alitachu manachu rurahunchi nishpa. Alita rurashpanchika atipanchi kushikunata. Mana kushikushunchichu rurashkanchika shukkunapa rurashkankunamanta ashwan alimi nishpa. \v 5 Karan shukpami pay kikinpa ruranan kashkaka tiyan, maykanmantami tapuy tukushunchi. \p \v 6 Tukuy Yaya Diospa suma ali shiminta kankunata yachachikkunata yanapanaykichi tiyan mana iman pishinanpa. \p \v 7 Ama kankuna kikin llullachiriychichu alitami Yaya Diosta katihuni nishpa, mana chasna kashpanka. Nima pi atipanchu Yaya Diosta pukllachinata. Maykan runapas mana alita rurashpa kawsashpanka rurashkanmanta parisinan tiyan. Imatami tarpunchi, chayllatami pallanchi. \v 8 Shuk suliman muyuta tarpunchimaka, suliman muyullatatami pallanchima. Chasnashinami mana alita rurashpa kawsashpanchika wiñaypa kastigarishka kashunchi. Chaymanta shuk ali muyuta tarpunchimaka, ali muyullatata pallanchima. Chasnashinami alita Yaya Diospa Espiritunta kasushpa kawsashpanchika wiñaypa Yaya Dioswa kawsashunchi. \p \v 9 Chayrayku mana sampayashunchichu alita rurashpa kawsanata. Chasna mana sampayashpa alita rurashpa kawsashpanchimi Yaya Dioska munashkan uras ñukanchita alita kushichinka. \v 10 Chayrayku maypipas runa masinchikunata atipashkanchiwa yanapashunchi. Shukkunamanta ashwanta tukuy Yaya Diosta kasuk masinchikunata yanapashpa kawsashunchi. \s1 Pabloka kirik masinkunata saludashpa kay kartata tukuchin \p \v 11 Rikuychi, ñuka kikin makiniwami atun letrakunawa killkashpa kay kartata tukuchihuni. \v 12 Chay kankunata ishpanaykichi kara puntata pitichinaykichi tiyan nishpa rimak runakunaka chayta rurachinayanahun runakunapa rikushkanpi ali kanankunallapa. Mana munanahunchu, Kristu wañushkanrayku Yaya Dios ñukanchita llakichishkanta yachachishpankuna ñukanchi israel runakunamanta paykunata parisichinankunata. \v 13 Nima paykuna kikin pitirishka kashpankunapas tukuy Moisespa killkashkan kamachishkakunata kasunahunchu. Ashwan ishpanaykichi kara puntata pitichichinayanahun paykuna kikinta atunyachirinankunapa, tukuy runakuna yuyarishpankuna paykuna yachachishkankunaraykumi chasna ruranahun nishpa. \p \v 14 Ñukaka mana paykunashina runakunapa rikushkankunapi ñuka kikinta atunyachirinayanichu. Ashwan Amunchi Jesukristu kruspi wañushkanraykulla, Yaya Dios ñukanchita llakichishkantami yachachihuni. Chayllatami yachachini. Jesukristu kruspi wañushkanrayku kishpichiy tukushpayni manana Yaya Diosta mana riksikkunashina rurashpa kawsanichu. Runakunapa yuyarishkan ñawpa kasushkayni yachachishkakunaka kirinakunaka manana atipawanahunchu kamachinata. Chaykunarayku wañushkashina tukushkani, manana nima imapi kasuk. \v 15 Chasna kashpan mana imananchu ishpanan kara puntata pitishka runa, mana pitishka runa kashpanchipas. Maykantami shuti munanchi, chayka kan Yaya Dios ñukanchita llakichish- pan mushu runata rurananta. \v 16 Kankuna chay ali yachachishkaynita alita kasushpa kawsashpaykichika Yaya Diospa akllashkan runankuna kankichi. Chasna Yaya Diospa wawankuna kashpaykichi payka kankunata yuyashpan llakichishpan yanapachun, kushilla kawsanaykichipa. \p \v 17 Jesukristumanta yachachishkaynirayku, chikniwak runakuna achkata makawashpankuna aychaynika litra litra kahun. Chasna rikuchini, Jesús ñukata yachachinaynipa kachawashpan shutipa payta kasuk kanaynita. Chayrayku mana munanichu nima pi yachachishkaynirayku ashwanta parisichiwananta. \p \v 18 Wawkinikuna paninikuna, Amunchi Jesukristu kankunata llakichishpan munashkanta karan shuk kankunapi paktachichun. Chasna kachun. \sig Chayllata killkashkani.\sig*\sig Wawkikichi turikichi Pablo\sig*