\id 1CO - Southern Pastaza Quechua NT - Peru 2008 (DBL -2013) \h KORINTOPI KIRIKKUNARAYKU PUNTIRU KILLKA \toc1 Korintopi Kirikkunarayku Puntiru Killka \toc2 1 Korinto \toc3 1Kor \mt1 PUNTIRU PABLOPA KILLKASHKAN KILLKA KORINTO LLAKTAPI JESUKRISTUTA KIRIKKUNARAYKU \c 1 \p \v 1-2 Munashkayni wawkinikuna paninikuna, Yaya Dios munashpan Jesukristu ñuka Pablota kachawashka paypa shiminta yachachik kanaynipa. Wawki Sóstenes ñukata yanapawahun kay kartata killkanata tukuy kankuna Korinto llaktapi Yaya Diosta kasukkunarayku. Kankuna Jesukristuta kirishpa kawsashpaykichi Yaya Dios kankunata akllashka paypa wawankuna kanaykichipa, chaymantapas paypa munashkanta rurashpa kawsanaykichipa. Chaymanta tukuy maypipas kahuk Jesukristuta mañak runakunaraykupas kay kartata killkahuni. Jesukristu ñukanchikunata paykunatapas alita kamachik kan. \p \v 3 Yayanchi Dios, Amunchi Jesukristupas kankunata llakichishpan yanapanahuchun kushilla kawsanaykichipa. \s1 Pablo Yaya Diosta agradesin kirikkunata yanapashkanrayku \p \v 4 Wawkikuna panikuna, Yaya Diosta tukuy uras agradesini kankunarayku pay kankunata Jesukristuwa yanapashpan aliyachishkanrayku. \v 5 Kankuna Jesukristuta kirishkaykichiraykumi Yaya Dioska kankunata Espiritunwa sumakta atipachishka, alita yachachinata yachak, alita paypa rimashkanta asirtak kanaykichipa. \v 6 Chasna kashpaykichi yachanchi Kristumanta kankunata yachachishkaynita alita kirishpa katihushkaykichita. \v 7 Chasna alita yachachishkaynita katihushkaykichiraykumi Yaya Dioska tukuy atipachinayashkanta kankunata Espiritunwa atipachirka. Chasna chapahunkichi Amunchi Jesukristu suma atun yachayninwa shamunanta. \v 8 Chasna payta chapashpa kawsahushpaykichimi Yaya Dioska kankunata sinchikuchinka alita rurashpa kawsanaykichipa. Chasnami Amunchi Jesukristu shamuhushpan manana nima pi atipankachu millaypata rimanata kankunamanta. \v 9 Yaya Dioska tukuy rimashkantami paktachin. Chasna paktachik kashpan munan ñukanchikuna Wawan Jesukristuwa parihu kawsananchipa, pay Amunchi kashkanrayku. \s1 Pablo yachachin kirikkunapura mana chikninakushpa chikan chikan muntun tukunankunapa \p \v 10-11 Wawkikuna panikuna, shukkuna Kloepa ayllunkuna rimawashkakuna kankuna piñanakushpa kawsahushkaykichimanta. Chayrayku Amunchi Jesukristu kamachiwashpan kankunata rimani: Tukuy kirik masikichikunawa parihu yuyanakushpa yanapanakushpa shuk yuyayllawa kawsaychi. Ama rimanakushpa piñanakushpa kawsaychichu. \v 12 Kankunaka mana alitachu yuyarihunkichi. Shuk kankunamanta rimanahun: Ñukanchika Pablopa yachachishkantami katihunchi. Shukkunaka rimanahun: Ñukanchika Apolospa yachachishkantami katihunchi. Shukkunaka rimanahun: Pedropa yachachishkantami katihunchi. Shukkunaka rimanahun: Ñukanchika Kristupa yachachishkanllatami katihunchi nishpa. \p \v 13 Kristuwa shukllashina kashpanchi ¿alichu kama chikan chikan tantarishka kanaykichipa? Manami alichu kan. ¿Ñuka Pablotachu kruspi klabashpa wañuchiwashkakuna kankunata kishpichinaynipa? Mana, ashwan Jesukristutami chasna wañuchirkakuna. ¿Ñukata kasuk tukushkaykichita rikuchishpachu bawtisarishkankichi? Manami ñukata kasuk tukushkaykichita rikuchishpachu, ashwan Jesukristuta kasuk tukushkaykichita rikuchishpami bawtisarishkankichi. \v 14-15 Yaya Diosta agradesini ishkay wawkillata bawtisashkaynirayku Krispota Gayotapas. Ñukaka mana munashkanichu kankuna shukkunata rimanaykichipa: Pablo ñukata bawtisawashpanmi ñukaka kankunamanta ashwan ali kani nishpa. Chayrayku nima shukta ashwan kankunamanta bawtisashkanichu. \v 16 Ari, chaymantapas wawkinchi Estefanaspa ayllunkunata bawtisashkani. Paykunallatami yuyarini bawtisashkaynita. \v 17 Jesukristuka mana kamachiwashkachu bawtisanaynipa, ashwan kamachiwashkami chay suma ali shimita runakunata kishpichinanmanta yachachinaynipa. Runakunata yachachihushpayni mana shuk yachak runashinachu ali shimikunawa yachachini. Chasna yachachinimaka, runakunata arkaynima alita asirtanankunapa imaraykumi Kristu kruspi wañushka. \s1 Kristuka Yaya Diospa yachaynintami alita rikuchin \p \v 18 Jesukristu runakunata kishpichinanpa kruspi wañushkanta yachachishpanchi tukuy nina mana wañukma rihuk runakuna yuyarinahun muspashina yanka rimashkanchita. Ashwan ñukanchikuna Yaya Diospa akllashkan kashpanchi paywa kawsak rinanchipa, chay shimika Yaya Diospa atun yachaynintami rikuchin. \p \v 19 Kasna Yaya Dios ñawpa killkachishkanpi riman: \q1 Ñukaka yachakushka runakunapa yachanankunata kichusha, chasnallatata yuyayninkunatapas kichusha nishpa. \p \v 20 ¿Imata valin chay yachayyukuna, tukuy chay yachachikkuna, maykankunami paykuna kikin yanka nishpa yuyayninkunamantalla rimanakunahun? Mana valinchu, paykuna mana Yaya Diospa yachayninwa yachachik kashkankunarayku. Yaya Dioska ñukanchita rikuchishka chay runakunapa yuyayninkunaka yanka nishpa kanankunata. \v 21 Yaya Dios yapa ali yachak kashpan munarka runakunaka mana atipanankunapa paykuna kikin yuyayninkunallawa payta riksinata. Runakuna chay yachachishkanchimanta rimashpankunapas muspashina yanka rimanahun nishpa, Yaya Dioska munan chayta kirikkunallata kishpichinata. \p \v 22-23 Ñukanchi israel runakunamanta achkakuna nima ima uras rikushkanchi atun yachaywa ruranakunata rikunayashpankunapas kankuna mana israel runakunamanta achkakuna yachayta maskashpankunapas ñukanchika yachachinchi Kristu kruspi wañushkanmanta. Chasna yachachishpanchi ñukanchi israel runakunamanta shukkunaka rimanahun: Shuk kruspi wañushka runaka Yaya Diospa kastigashkanmi. ¿Imashnataya atipama ñukanchita kishpichinata Yaya Diospa kastigananmantaka? nishpa. Kankuna mana israel runakunamanta achka asichishpa rimanahun: Kristu kruspi wañushkanrayku Yaya Diospa kastigananmanta kishpinchi nishpa rimashpayki muspa runashina rimanki. \v 24 Chasna rimashpankunapas ñukanchi Yaya Diospa kayashkan runakunarayku, israel runakuna, mana israel runakuna kashpanchipas Kristuka kruspi wañushkanmanta kawsarishkanwa rikuchirka Yaya Diospa atun yachayninwa kashkanta. \v 25 Maykanmi runakunarayku yanka nishpa Yaya Diosmanta uyarin, chayka kanmi ashwan suma yachay runakunapa yachayninkunamanta. Maykanmi runakunarayku sampa rikurin Yaya Diosmanta, chayka kanmi runakunapa atipanankunamanta ashwan pasa atipana. \p \v 26 Wawkikuna panikuna rikuychi, ñukanchimanta mana achka kanchichu yachak, kamachik, achka kullkiyu runakuna. Chasna kashpanchipas Yaya Dios ñukanchita akllashka kishpishka kananchipa. \v 27 Chasna runakunapa rikushkanpi mana yachak runakuna kashpanchipas Yaya Dioska ñukanchita akllashka, chay yachak runakunata pinkachishpan rikuchinanpa, paykuna kikin yachayninkunawa mana kishpinata atipanankunata. Chasna sampa runakuna kashpanchipas Yaya Dioska ñukanchita akllashka kishpishka kananchipa, chay kamachik runakunata pinkachishpan riksichinanpa paykuna kikinpa yachayninkunawa mana kishpinata atipanankunata. \v 28 Yaya Diosta mana kirik runakunaka ñukanchita chiknishpankuna mana ali runakunachu kankichi nishpa rimashpankunapas Yaya Dioska ñukanchita akllashka kishpichirishka kananchipa. Chayrayku maykankunami yuyarinahun yachak kanankunata, paykunataka Yaya Dios rikuchin mana paykuna kikin yachayninkunawa kishpinata atipanankunata. \v 29 Chayrayku nima maykan atipanchu Yaya Diosta rimanata ñukami yachak kani, mana munanichu yachachiwanaykita nishpa. \p \v 30 Yaya Dioska ñukanchita kishpichishka Jesukristuwa tantaylla kawsananchipa. Payka ñukanchita yanapan Yaya Diospa shiminta asirtananchipa. Tukuy uchanchikunamanta ñukanchita llakichishpa yanapan paypa munashkanta rurashpa kawsananchipa. Ñawpa mana ali rurashkanchikunarayku kastiganan kashkanchimanta ñukanchita kishpichin manana uchata rurashpa kawsananchipa. \p \v 31 Kasnami Yaya Dios ñawpa killkachishkanpi ñukanchita riman: \q1 Maykanmi yuyarin ñuka kani ashwan ali shukkunamanta nishpa, chayka yuyarichun Yaya Dios tukuyta rurak kashpan paylla tukuymanta ali atun kananta nishpa. \c 2 \s1 Pablo yachachin Jesukristu kruspi wañushkanmanta \p \v 1 Wawkikuna panikuna, ñuka kankunama rishpayni mana ñuka kikinpa yachaynitachu kankunata yachachirkani. Nima rimarkanichu ñukaka alita yachachikmi kani nishpa. Ashwan runakunapa mana yachashkan Yaya Diospa rimashkantami yachachinaynipa rirkani. \v 2 Kankunawa kahushpayni kankunata yachachirkani Jesukristu kruspi wañushpan ñukanchita kishpichishkanta. Chayllatami kankunata yachachirkani. Mana munarkanichu chikanta yachachinata. \v 3 Chasna kankunama rishkayni uras yapa sampa kanaynita musyarkani, imashnashi yachachisha mana yapa rimanata yachakchu kani nishpa. Yapa manchaywa karkani imashi pasawanka nishpa yuyarishpayni. \v 4 Chasna yachachihushpayni mana ñukapa yachaynitachu shuk alita rimanata yachakshina kankunata yachachirkani. Ashwan Yaya Diospa Espiritunmi yachayninwa yanapawashpan yachachirkani alita asirtanaykichipa. \v 5 Mana munarkanichu runakunapa yachayninkunata uyashkaykichirayku payta kirik tukunaykichipa. Ashwan munarkani kankuna Yaya Diospa yachayninwa payta kirik tukunaykichipa. \s1 Yaya Diospa Espíritun ñukanchita yanapashpan alita riksinchi Yaya Diosta \p \v 6 Kankuna Yaya Diosta alita kasunata yachakushpaykichika ñukaka ashwantami kankunata Yaya Diospa rimashkanta yachachisha. Manami runakunapa, nima kamachik runakunapa yachayninkunatachu kankunata yachachihuni. Chay yachaykunaka shuk ratullami. \p \v 7 Yaya Dioska manara kay allpata rurahushpanra yuyarirka, ñukanchita kishpichishpan silupi paywa kawsananchita. Chasna Yaya Diospa yuyarishkanta nima pi yacharkarachu. Chay manara runakunapa yachahushkantami ñukaka kankunata yachachihuni. \v 8 Chay kamachik runakunaka Yaya Diospa yuyarishkanta manami yachanahunchu. Yachanahuma karka, manami chay silumanta shamushka Jesukristuta kruspi klabashpa wañuchinahumachu karka. \v 9 Ashwan ñawpamanta pacha Yaya Diospa killkachishkanpi rimashkashina paktarirka kasna nishkaka: \q1 Yaya Dioska payta alita yuyakkunarayku shuk ali kawsana llaktata rurashka. Chaytaka nima maykan rikushkarachu, nima uyashkarachu, nima yuyarishkarachu nishpa. \m \v 10 Yaya Dios Espiritunwami kunanka tukuy chaykunata ñukanchita riksichishka. Paypa Espíritun tukuypi alita riksichik kashpan Yaya Diospa yuyaynintapas alita yachashpan riksichin. \v 11 Mana nima pi yuyayninchitaka atipanchu yachanata, ñukanchi kikinllami yachanchi. Chasnallatatami nima pi Yaya Diospa yuyaynintaka yachanchu. Yaya Diospa Espiritunlla paypa yuyaynintaka yachan. \v 12 Chay Espiritunta ñukanchikunaka kuy tukushkanchi Yaya Dios ñukanchita yuyashpa kushkanta ñukanchirayku rurashkanta riksichinanpa. Mana kuy tukushkanchichu Yaya Diosta mana kasuk runakunata kamachikpa yuyayninta chay runakuna yuyarishkankunashina yuyarinanchipa. \v 13 Chasna Yaya Diospa Espíritun ñukanchita yachachishpanmi tukuy chaykunata runakunata yachachinchi. Mana ñukanchi kikinpa yuyayninchimantachu yachachihunchi. Ashwan Yaya Diospa Espíritun riksichishkantami paypa Espiritunwa kahukkunata yachachihunchi. \p \v 14 Chay mana Yaya Diospa Espiritunwa kawsakkunaka manami riksinayanahunchu Yaya Diospa Espíritun riksichishkanta. Paykunaraykuka muspa yuyayyu yanka rimahushkashinami. Mana munanahunchu kirinata, nima atipanahunchu asirtanata. Chaytaka Yaya Diospa Espiritunwa kawsakkunallami asirtanahun. \v 15 Ñukanchi Yaya Diospa Espiritunwa kawsakkunami tukuy riksichishkanta alita asirtashpanchi yachanchi maykankunami ali, maykankunami mana alichu Yaya Diospa rikushkanpi. Ashwan ñukanchitaka nima maykan atipanchu asirtanata, Yaya Diospa Espíritun mana paypi kawsashpanka. \p \v 16 Ñawpa Yaya Dios killkachishkanpi riman: \q1 Nima pi Yaya Diospa yuyayninta riksinchu. Nima pi atipanchu paytaka yachachinata nishpa. \m Paypa Espíritun ñukanchipi kashpanmi ñukanchika Kristupa yuyayninta riksinchi. \c 3 \s1 Pablo riman tukuy ali yachachikkuna chasnalla yanapaklla kanankunata \p \v 1 Wawkikuna panikuna, kankuna Kristuta kirik runakuna kashpaykichipas manara alita asirtahunkichirachu Yaya Diospa yachachinanta. Manara Yaya Diospa Espiritunta kasunata yachakushpaykichi shuk llullu wawakunashina kankichi. Chayraykumi ñukaka kankunata manara tukuy Kristupa yachachiwashkanta atipashkanichu yachachinata, imashnami Yaya Diospa Espiritunta kasuk runakunata yachachini. \v 2 Yaya Diospa rimananka shuk suma mikunashinami. Paypa rimashkanta manara kasuhushpaykichimi shuk chuchuk llullu wawakunashinara kankichi, chay suma mikunata manara mikunata atipak. Chayraykumi manara tukuytarachu kankunata yachachihuni. Manarami atipankichirachu yachakunata. \v 3 Mana ali munanaykichikunata katinkichira. Kankunapura parihuyanayashpa, rimanakushpa, piñanakushpa kawsahunkichira. Chasna kawsahushpaykichi manarami Yaya Diospa Espiritunpa yuyachishkanchu kankichi, ashwan Yaya Diosta mana kasuk runakunashina kankichira. \v 4 Kankunamanta shukkunaka rimankichi ñukaka Pablopa yachachishkanllatami katini nishpa. Shukkunaka rimanahun ñukaka Apolospa yachachishkanllatami katini nishpa. Chasna rimashpaykichimi kankunaka kawsahunkichi mana Yaya Diosta kasukkunashina. \p \v 5 Alita yuyariychi. Ñuka Pablo, chay wawki Apolospas Yaya Diosta kasushpa kankunata yanapak runa masikichimi kanchi. Kankunata yachachishpanchimi kankunapas Yaya Diosta kasuk tukushkankichi. \v 6 Yaya Diospa rimashkanka shuk tarpu muyushinami. Kankunapa yuyaykichika shuk ali allpashinami. Ñuka kankunata Yaya Diospa shiminta yachachishpayni shuk muyuta tarpukshinami kashkani. Wawki Apoloska kankunata yachachishpan shuk muyuta wiñananpa yakuwa wichahukshinami kashka. Chasna kashpanchipas Yaya Dioska kankunata asirtachishka paypa rimashkanta. Pay yanapashpanlla shuk wiñahuk muyukunashina kankichi. \v 7 Chasna kashpan maykan tarpuk, maykan yakuta wichak kashpanpas mana imachu kan. Ashwan Yaya Diosmi ruran tukuyta, payllami atipan wiñachinata tukuy tarpukunata. \v 8 Shukkuna tarpushpankunapas shukkunaka yakuta wichashpankunapas chasnallami kanahun. Yaya Dios karan shukta kun paypa tarawashkanmanta. \v 9 Wawki Apoloska Yaya Diospa shiminta alita yachachik masinimi. Chasna yachachik masini kashpanmi payka ñukawa parihu Yaya Diosta alita kasushpa kawsahun. Kankunami Yaya Diospa chakranshina kankichi. Yaya Diosmi ñukanchita kachashka parihu paypa chakranpi tarawananchipa. \p Chaymantapas Yaya Dios shuk wasita rurahukshina kashpan kankuna chay wasihushkanshina kankichi. \v 10 Ñukaka Yaya Diospa kuwashkan yachaywa Jesukristumanta yachachishpayni shunku orkonkunata alita shayachikshina kani. Ñuka yachachishkayniwasha yachachikkuna pishishkata churakkunashina kanahun. Tukuy yachachik runa yuyarinan tiyan imashnami alita yachachinka. \v 11 Yaya Dioska Jesukristuta kachashka paypa wasinpi orkonkunashina kananpa, payta kasukkuna payllapi sinchikushpa kawsanankunapa. Chasna kashpanmi nima pi atipanchu chikanta yachachishpa rimanata, shukpi sinchikushpa kawsananchi tiyan nishpa. \p \v 12 Kunan Jesukristupi sinchikushpa kawsashpanchipas mana tukuy chasnalla alikunata rurashpa kawsanchichu. Shukkunaka Yaya Diospa rimashkanta alita kasushpankuna oromanta, aserumanta, yapa chaniyu rumimanta wasinta alita rurahukshinami kanahun. Shukkunaka mana alita kasukkunaka kaspimanta, pintumanta, pankamanta wasinta mana alita rurahukshinami kanahun. \v 13 Tukuy rurashkanchikunaka riksirishka kanka imashna kanahun. Amunchi Jesukristu kuti shamuhushpan imashna rurashpa kawsashkanchikunata, imashna yachachishkanchikunata rikushpan rimanka, alitachu manachu rurashkanchi nishpa. Tukuy chay rurashkanchikuna ninapi churay tukushkashina kamay tukunkakuna alichu manachu nishpa. \v 14 Jesukristupi sinchikuk runapa rurashkankunaka ninapi churay tukushkashina kamay tukushpan ali kananta rikuchishpanka Jesukristuka rurashkankunamanta payta kushichinka. \v 15 Ashwan shukpa rurashkanka shuk wasi llampu rupashkashina kashpan nima imata kuy tukunkachu. Paylla kishpichiy tukunka ninamanta kishpishkashina nima imayu. \p \v 16 Wawkikuna panikuna yuyariychi kankuna Yaya Diospa wasinshina kanaykichita. Yaya Diospa Espíritun kankunapi kawsahun shuk wasipishina. \v 17 Shuk runakuna Yaya Diospa wasinta waklichishpankunaka Yaya Dioska paykunata kastiganka, chay wasika paypa kashkanrayku. Chay wasinshinami kankunaka kankichi. \p \v 18 Ama kankuna kikinpa yuyaykichipi pantachiriychichu. Kankuna runakunapa yachashkankunata yachashkaykichirayku yachak kani nishpa yuyarishpaykichi llullachirinkichimi. Shutipa yachak kanaykichipaka runakunapa rikushkanpi mana yachakshina tukunaykichi tiyan. \v 19 Maykanwami shuk runa yachak tukun runakunapa rikushkanpi chaykunamantami Yaya Dioska riman yanka nishpa kananta. Paypa killkachishkanpi riman: \q1 Maykankunami paykuna kikin yuyarinahun yachak kanankunata, chaykunataka Yaya Dioska chay yachanankunallawa pantachichin paykuna kikin waklichirinankunapa nishpa. \m \v 20 Chaymantapas riman: \q1 Yaya Dios yachan tukuy yachak kani nishpa yuyarik runakunapa yuyayninkuna yanka kananta nishpa. \m \v 21 Chayrayku nima maykan yuyarichun ñukata yachachiwakka tukuy yachachikkunamanta ashwan alimi nishpa. Tukuy Yaya Diospa churashkan ali yachachikkunaka kankunaraykumi. \v 22 Tukuy ñukanchi yachachikkunata, ñuka Pablota, Apolosta, Pedrotapas Yaya Diosmi kankunarayku kachashka kankunata yachachishpa yanapananchipa. Chaymanta Yaya Dioska tukuy ima kay allpapi tiyakta kankunata kushka kankunarayku kananpa. Kawsay, wañuy, kunan pasahushkaykichi, chaywasha pasanaykichi, tukuy shukkunapas, tukuy chaykuna kankunarayku kanahun yanapak kanankunapa. \v 23 Chasna kashpanpas kankunaka Kristupa kankichi. Kristuka Yaya Diospa Wawanmi. Yaya Dioska tukuyta kukmi kan. \c 4 \s1 Tukuy ali yachachikkunata chasnalla yuyananchi tiyan \p \v 1 Wawkikuna panikuna, Kristu ñukata, Apolosta, Pedrota kachashka kankunata yanapananchipa, tukuy manara yachashkaykichi Yaya Diospa yuyarishkankunata yachachishpanchi asirtanaykichipa. Chayrayku ñukanchimanta yuyariychi tukuy chay yachachikkunaka chasnalla Kristuta kasuk ñukanchita yanapakkuna kanahun nishpa. \v 2 Chasna Kristupa kamachishkan kashpanchi mana sakishpa paypa munashkanta rurashpa kawsananchi tiyan tukuy runakuna yachanankunapa alita yachachihushkanchita. \p \v 3 Kankuna chasna, manachu chasna kanaynita rimashpaykichi mana imananchu. Kay allpapi kamachik apukuna chasna, manachu chasna kanaynita rimashpankuna mana imananchu. Nima ñuka kikin rimanichu chasna, manachu chasna kanaynita nishpa. \v 4 Yuyarini alillata rurahushkaynita. Chasna kashpanpas mana chayraykuchu Yaya Diospa rikushkanpika ali tukushkani. Amunchi Jesukristullami yachashpan atipan rimanata alitachu yachachihuni manachu nishpa. \v 5 Chayrayku manara Jesukristu shamuhushpanra ama yankamanta yuyarishpa rimaychichu kanka mana alitachu yuyarishpa rurahunki nishpa. Amunchi Jesukristu shamuhushpan paymi alita ñukanchita riksishpan rimanka rurashkanchikuna yuyayninchikuna alichu manachu nishpa. Tukuy pakashka yuyayninchikunata rurashkanchikunata riksik kashpan ñukanchita riksichinka. Alita rurashkanchita yachashpan pay ñukanchita kushichishpa rimanka alitami rurashkankichi nishpa. \p \v 6 Wawkikuna panikuna, tukuy chaykunata kankunata yuyashpa yachachihuni Apolosmanta ñukamantapas yuyachishpa alita asirtanaykichipa. Ama rimaychichu: Pabloka Apolosmanta ashwan ali yachachikmi. Chayrayku Pablollata kasushpa kawsani nishpa. Chasnallatata ama rimaychichu: Apoloska Pablomanta ashwan ali yachachikmi. Chayrayku Apolosllata kasuhuni nishpa. Ñuka kankunata yachachishkani yachakunaykichipa Yaya Diospa rimashkanllata kasushpa kawsanaykichipa. Ama kirik masikichita rimaychichu: Ñukata yachachikka kanta yachachikmanta ashwan alimi nishpa. \v 7 Kankunaka mana shukkunamanta ashwan alichu kankichi chasna rimanaykichipa. ¿Manachu yuyarinkichi tukuy ali yachana tukuy charihushkaykichipas Yaya Diospa kushkan kananta? Yaya Dios mana kankunata yanapashpanka mana atipankichichu ruranata nima yachanata nima imata. Chayrayku ama kankuna kikinta atunyachiriychichu. \p \v 8 Kankuna yuyarinkichi ña tukuy imata yachak kanaykichita. Yuyarinkichi tukuy munashkaykichita apishkaykichita, chaymanta ña kamachinata atipanaykichita. Ñukanchimanta manana nima imata munankichichu yachakunata. Kushikuynimami kankuna chasna suma yachak ali kamachikkuna tukushka kankichima karka. Chasna kankichimaka, ñukanchipas kankunawa parihu kamachikkuna tukunchima karka. \v 9 Ñukanchi Jesukristupa kachashkan runankunaka mana chasnachu yuyarinchi. Yuyarini Yaya Dios ñukanchita churashkanta tukuy runakunamanta washanirukunatashina, imashami shuk wañuchiy tukunapa kahuktashina. Tukuy runakuna angelkunapas ñukanchita rikunahun piña animalwa makanakuhuktashina yachanankunapa alitachu manachu Yaya Diosta kasushpa kawsahunchi nishpa. \p \v 10 Kristumanta yachachihushpanchi runakuna ñukanchita yanka rimanahun muspa yuyay illa runakunashina kananchita. Kankunataka rimanahun, Kristuta kirishpa kawsashpaykichi yapa ali yachak kanaykichita. Runakunapa rikushkanpi ñukanchika nima imata atipak runakunashinami kanchi. Kankunaka paykunapa rikushkankunapi tukuyta atipak runakunashina kankichi. Runakuna ñukanchita mana yuyanahunchu, kankunataka sumakta yuyanahun. \v 11 Kunankama yarkayta, yakunayayta, churarinanchimanta parisishpa kawsahunchi. Runakuna ñukanchita chiknishpa makanahun. Wasi illashina purishpa kawsahunchi. \v 12 Makinchiwa sampayakta tarawashpa kawsahunchi. Chasna kahushkanchita rikushpankunapas shuk runakuna chiknishpa rimanahun mana ali kananchita. Ñukanchi paykunataka ali shunkuwa ayninchi Yaya Dios kankunata yanapashpa kushichichun nishpa. Runakuna chiknishpa ñukanchita makashpankunapas paykunata nima imata ruranchichu. \v 13 Pinkachinayashpa mana alikunata ñukanchimanta rimashpankunapas ñukanchika yuyashpa paykunamanta alikunallata rimanchi. Tukuy runakuna ñukanchita wasuratashina rikunahun. Kunankama tukuy runakunaraykuka tukuymanta mana valikshina kanchi. \p \v 14 Wawkinikuna paninikuna, kankunaka munashkayni wawaynikunashinami kankichi. Chayraykumi chasna rimashpa alita kankunata kunahuni. Mana pinkachinaynipachu chasna rimahuni. \v 15 Ñuka kankunata yachachishkani Jesukristu chay mana ali rurashkanchikunamanta llakichishpan ñukanchita kishpichinanmanta. Chasna yachachishkaynimanta Jesukristupi sinchikushpaykichi ñukaka kankunarayku yayaykichishina kani. Achka ali yachachikkuna kankunarayku tiyashpanpas ñukallami yayaykichishina kani. \v 16 Chasna kashkayniraykumi kankunata rimani, imashnami ñukaka alita rurashpa kawsani, chasna kankunapas alita rurashpa kawsaychi nishpa. \p \v 17 Chayrayku wawkinchi Timoteota kankunama kachahuni. Paypas munashkayni wawaynishinami, alita yachachik kan. Kay wawkinchita kachahuni kankunata yuyachinanpa, imashnami ñuka alita Kristu Jesusta kasushpa kawsahuni nishpa. Kankunata yachachinka tukuy purishkayni llaktakunapi tukuy Jesukristuta kirikkunata yachachishkaynikunata. \v 18 Shukkuna kankunamanta paykuna kikinlla yachakshina rikurinayashpankuna ñukamanta rimanahun manashi pasyak shamunkachu nishpa. \v 19 Chasna rimashpankunapas Yaya Dios munashpanka kankunata pasyak rishami. Chasna rishpayni rikusha chay paykuna kikin atunyachirishpa rimak wawkikuna shutipachu manachu Yaya Diospa yachayninwa kahushkankunata rikuchinahun. \v 20 Yachanchi Yaya Diospa kamachishkan tukushpa paypa ali kamachihushkanpi kawsashpanchika yachayninwa alikunata rurashkanchiwa rikuchinchi, mana rimashpalla kiparinchichu. \v 21 Kankunama rishpayni ¿imashnata munankichi ruranaynipa? ¿Kankunata asutihukshina sinchi shimiwa rimanaynipachu risha? ¿Kankunata yuyahushkaynita alita rikuchishpa ali shunkuwa rimanaynipachu risha? \c 5 \s1 Pablo yachachin mana ali rurak kirikta kastiganapa \p \v 1 Wawkikuna panikuna, shuk runakuna rimawashkakuna chay llaktaykichipi shuk kirik wawki maman tukuta warminrayku apishkanta. Ñukaka chayta yachashpaynimi yapa llakirishka kahuni. Nima Yaya Diosta mana kirik runakuna chasna millaypata rurashpa kawsanahunchu. \v 2 Chay wawki chasna kawsahushpan yapa llakirishpa pinkarinkichima karka. Chasna rurashkanta rikushpaykichi llakirinaykichiranti ali kawsaktashina payta kushichinkichi. Chay mana alita rurahuk wawkitaka rimaychi Yaya Diospa wasinpi manana kankunawa parihu tantarinanpa. \v 3 Ñuka kankunawa mana kahushpaynipas yapami kankunata yuyarishpa kahuni. Amunchi Jesukristu kamachishka kashpayni kankunata rimani: Chay yapa millaypata rurak wawkita kastiganaykichi tiyan. \v 4 Kankuna Amunchi Jesukristuta kasuk kashkaykichirayku tantariychi kwintanaykichipa. Ñukapas yuyaynipi kankunawa kasha. Chasna tantarishpaykichi Amunchi Jesukristumi yachayninwa kankunata yanapanka. \v 5 Chasna kashpan chay runata kamachiychi kankunamanta anchurinanpa. Pay munashkanshina supaykunapa apunpa munashkanta rurashpa kawsachun yapa parisishpan chay mana alikunata ruranayashkanka tukurinanpa, Amunchi Jesús shamuhushkan punchapi kishpichiy tukunanpa. \v 6 Ñukanchimi shukkunamanta ashwan ali kanchi nishpa rimashkaykichika mana alichu. ¿Manachu yuyarinkichi shuk uchilla levadurawa urtiyachishkaka panrayku chapushkanchipi churashka kashpan tukuyta urtiyachinanta? \v 7 Chayrayku chay mana ali rurak wawki urtiyachik levadurashina kashpan anchuchiychi kankunamanta shuk wawkikuna mana yuyarinankunapa payshina mana alita ruranata. Chay runata anchuchishpaykichi shuk mana urtiyachishka panshina kankichi. Chasna tukunaykichipami Yaya Dioska Kristuta kachamurka, Paskua punchakunapi shuk obeha maltashina uchanchiranti wañunanpa. \v 8 Chayrayku akuychi Paskua punchakunapishina alicharishka kishpichiy tukushkanchita yuyarishpa kushikushunchi. Imashnami levadurawa urtiyashka chapurishkata wichupayanchi pan mana urtiyachishkata mikunanchipa, chasnashina tukuy mana ali rurananchikunata sakishunchi ali yuyaywana alikunata rurashpa, mana llullashpa kawsananchipa. \p \v 9 Shuk kartaynipi ña kankunata rimashkani mana tantarinaykichipa musayaysiki runakunawa. \v 10 Chasna yachachishpayni mana kankunata rimahunichu tukuy musayaysiki runakunamanta, tukuy imata munashpa kawsakkunamanta, shuwakunamanta, runa rurashka dioskunata mañakkunamanta anchurinaykichipa. Chasna kama karka, kay allpamanta llukshinaykichi tiyama. \p \v 11 Ashwan kankunata rimani chasna runakunawa mana tantarinaykichipa kirikmi kani nishpa rimashpankunaka. Shuk wawkikuna Jesukristuta kirikmi kani nishpa rimashpankunapas musayashpa, tukuy ima tiyashkata munarishpa, runakuna rurashkankuna dioskunata mañashpa, llullashpa, machashpa, shuwashpa kawsanahun. Chasnakunawa nima mikuhushkaykichipi tantariychichu. \p \v 12-13 Mana Yaya Diosta kasuk runakuna mana alita rurahushpankunaka paykunata nima imata rimaychichu. Yaya Diosmi paykunata rimanka mana alitachu kawsahunkichi nishpa. Ashwan shuk wawki Yaya Diosta alita katihushkanmanta mana alita rurahushpanka payta shuti rimaychi mana chay millaypata rurashpa kawsaynachu nishpa. Chay wawki mana kasunayashpanka kastigaychi. Chayrayku chay rimashkayni millaypata rurakta chawpikichimanta wichuychi. \c 6 \s1 Kirikkunapura alichanamanta riman \p \v 1 Wawkikuna panikuna, ¿imashnataya kankunamanta shukkunaka Jesukristuta kirik masikichiwa shuk imamanta mana alichanata atipashpankuna rimak rinahun Yaya Diosta mana kasuk alichak apuykichita chaypi alichanankunapa? ¿Imaraykutaya mana rimak rinahunchu Yaya Diosta kasukkunata kankunapura alichanaykichipa? \p \v 2 ¿Manachu yachankichi shuk puncha ñukanchi Jesukristuta kirikkuna tukuy mana payta kirikkunata rimananchi kashkata kanmi alita rurashkanki, kanka mana alitachu rurashkanki nishpa? Chasna kashpan ¿manachu ashwan yachankichima alichanata kay allpallapi uchilla alichanaykichi kashkata? \v 3 ¿Manachu yachankichi tukuy Yaya Diosta yanapak angelkunatapas rimananchi kashkata kanmi alita rurashkanki, kanka mana alitachu rurashkanki nishpa? Chasna kashpan ¿manachu ashwan alichanata yachankichima kay allpapi kawsahushpanchira alichanaykichi kashkata? \p \v 4 Chasna alichanaykichi kashkaka kankunapurapi tiyashpan ¿imaraykuta rimak rinkichi chay nima imapi Yaya Diospa munashkanta yachakchu nishkaykichita pay kankunarayku alichananpa? \v 5 Kayta kankunata rimani pinkarinaykichipa. ¿Manachu kankunapurapi tiyan yachakka, maykanmi atipama alichanata kirikkunapura rimanakushpa kahushkankunamanta? Ari tiyanmi. \v 6 Chasna kashpantata kirikkunapura rimanakushpa katinkichi. Mana chayllachu, ashwan Jesukristuta mana kirik apukunapa puntankunapi rimak rinkichi. \p \v 7 Jesukristuta kirik masikichiwa rimanakushpa kawsashpaykichilla ña rikuchin mana alita rurahushkaykichita. Chasna kashpan ashwan ali kama kirik masikichi kankunata mana alita rurahushpankunaka mana piñarishpa awantanaykichipa, chaymantapas shuk kirik masikichi kankunamanta shuk imata shuwashpanka apananpa sakinaykichipa. \v 8 Ashwan kikin kirik masikichikunata kankunaka mana alikunata rurankichi, llullachishpa paykunamanta shuwankichi. \p \v 9 ¿Manachu yachankichi chay mana alita rurak runakuna Yaya Diospa kamachinan mushu mundupi mana yaykunankunata? Ama llullachiriychichu kankuna kikin. Runa rurashka dioskunata mañak runakunaka, shukpa warminwa musayak runakunaka, shukpa kusanwa musayak warmikunaka, kari masinwa musayakkunaka, shuk musayakkunapas, tukuy paykunami mana yaykunkakunachu Yaya Diospa kamachinan mushu mundupi. \v 10 Chasnallatatami tukuy shuwakunata, shukkunapa imankunata munaysikikunata, machaysikikunata, nima wasi wasipi yaykushpa yanka rimakkunata, llullachiysikikunata Yaya Dioska manami yaykuchinkachu paypa kamachinan mushu mundupi. \p \v 11 Ñawpa kankunamanta shukkuna chasna mana alita rurak runakunami karkankichi. Kunanka Yaya Diosta tapushkaykichirayku payka tukuy chay millaypa rurashkaykichimanta kankunata llakichishpan pichashka, paypa aliyachishkan runakuna kanaykichipa. Kunanka Amunchi Jesukristu wañushkanraykumi Yaya Dioska Espiritunwa kankunata yanapashpan ucha illa kashkaykichita rikuhun. \s1 Uchamanta anchurishka kashpanchi tukuy aychanchiwa Yaya Diosta kushichinanchi tiyan \p \v 12 Kankunaka rimankichi ñukaka tukuy munashkaynita atipani ruranata nishpa. Ari, rimashkaykichika shutipami. Chasna kashpanpas manami tukuychu ali kama ñukanchirayku. Ari, atipanchima tukuy munashkanchita rurashpa kawsanata. Chayta rurashpa kawsahushpanchika alimanta alimantami ashwanllatana munanchima ruranata chay mana alikunata. Chasna kashpanka chay mana ali ruranakunata mana ruranayashpanchipas manami atipanchimachu sakinata. Chayrayku mana alichu tukuy munashkanchita rurananchipa mana kuti kamachirishkashina tukunanchipa. \v 13 Shuk runakuna rimanahun: Yaya Dioska tukuy ima mikunata ñukanchita kushka mikunanchipa. Wiksanchita rurashka mikunata apinanpa nishpa. Ari, chayka shutipami. Chasna kashpanpas yuyariychi Yaya Dios ishkantita kulluchinanta. Chaymantapas chasna yuyarishpaykichipas manami shutipachu Yaya Dios aychanchita rurashka musayanakushpa kawsananchipa. Ashwan payka aychanchita rurashka payllata kasushpa kawsananchipa. \v 14 Chaymantapas imashnami payka atun yachayninwa Jesukristuta wañushkanmanta kawsachirka, chasnallatatami ñukanchitapas wañushkanchimanta kawsachinka. \p \v 15 ¿Manachu yachankichi Kristu aychanchipa amun kananta? Chasna kashpan ¿alichu kama chay Kristupa aychanta puta warmikunapa aychanwa tantachinanchipa? Manami alichu. \v 16 ¿Manachu yachankichi shuk kari puta warmiwa musayashpanka paywa shuk aychashinalla tukunanta? Ñawpamanta pacha Yaya Diospa killkachishkanpi riman shuk kari warmiyashpanka chay warmiwa shuk aychashinallami tukun nishpa. \v 17 Ashwan maykankunami Amunchi Jesukristuta kasuk tukunahun paywami shuklla kanahun, Yaya Diospa Espíritun shukllatashina rurashkanrayku. \p \v 18 Chasna Amunchi Jesukristuwa shuklla kashkanchirayku ama musayanakushpa kawsaychichu. Shuk uchakunata rurashkaykichimanta aychaykichika manami mapayachishkashina tukunchu. Ashwan musayashpa kawsahushpaykichika kikin aychaykichitami waklichinkichi. \v 19 ¿Manachu yachankichi aychaykichika Yaya Diospa Espiritunpa kawsanan wasishina kananta? Yaya Dios Espiritunta kankunama kachashka kawsananpa shunkuykichipi shuk wasipishina. Chayrayku mana kankuna kikinchu aychaykichipa amun kankichi. \v 20 Jesukristumi yapa nanayta parisishpa wañurka supaypa kamachishkankunamanta ñukanchita kishpichishpan Amunchi tukunanpa. Chasna paypa kashpanchi Yayanchi Diosllata aychanchiwa kushichinanchi tiyan munashkanllata rurashpa kawsananchipa. \c 7 \s1 Warmiyu karika, kusayu warmipas, imashnami kawsanankuna tiyan \p \v 1 Wawkikuna panikuna, kankuna kartaykichipi tapuwashkankichi alichu manachu kasarananchipa nishpa. Ñuka rimashkaykichi, ali kama mana warmiyu, warmikunapas mana kusayu kawsanaykichipa. \v 2 Chasna kashpanpas mana musayashpa uchata rurashpa kawsanaykichipa, ali kan tukuy Yaya Diosta kasuk runa warmiyashpan kikin warminwa kawsananpa, warmipas kusayashpan kikin kusanwa kawsananpa. \v 3 Tukuy kari warminwa, tukuy warmi kusanwa alita kuyrarishpa, parihu yuyanakushpa, yanapanakushpa kawsanankuna tiyan. Warmipas kusanwa, karipas warminwa munashkankunata ruranankuna tiyan, nima shuk mana munanichu nishpa. \v 4 Tukuy kusayu warmika mana pay kikin aychanpa amunchu. Chasnallatata tukuy warmiyu karipas mana pay kikin aychanpa amunchu. Kusan warminpa aychanpa amun kashpan warminpas kusanpa aychanpa amun kashpan parihu kasunakushpa kawsanankuna tiyan. \v 5 Chaymanta shuk kari warminwa ishkanti parihu alita kwintashpankuna alimi kama shuk punchakuna mana tupanakunankunapa, Yaya Dioswa kwintanankunapa. Chasna mañanata paktachishkankunawasha kuti tupanakushpa kawsanahuchun, mana karipas, nima warmipas shukwa musayanankunapa. Tupanakunata sakishpaykichi supaykunapa apunmi atipama kankunata uchata rurachinata. Chayrayku mana ishkanti shuk yuyayllawa kashpaykichika manami alichu tupanakunata sakinaykichipa. \p \v 6 Tukuy chayka shuk kunanami kan, mana Yaya Diospa kamachishkanchu kan. Ashwan ñuka kikinpa yuyaynimantami kankunata chayta kunashpa yachachihuni. \v 7 Ñuka munaynima tukuy kankunapas ñukashina warmi illa kawsanaykichipa. Chasna rimashpaynipas yachani, mana tukuychu atipankichima warmi illa kawsanata. Chayrayku Yaya Dioska ñukanchita alita riksishpan yanapashka, shukka warmiyananpa, shukka mana warmiyananpa. \p \v 8 Tukuy kankuna musukunata, shipaskunata, mashintukunatapas rimani, ali kama ñukashina mana kasaranaykichipa. \v 9 Chasna shuk kari warmi illa, shuk warmi kusa illa kawsanata mana atipashpaykichi ali kama kasaranaykichipa, mana karika yapa warmiyanata munashpa, warmipas mana yapa kusayanata munashpa parisishpa kawsanaykichipa. \p \v 10 Chaymanta ña kasarashkakunata rimani: Kan kari, warmiyu kashpaykika ama warmikita wichuychu. Kan warmi, kusayu kashpaykika ama kusaykita wichuychu. Kay kunahushkaynitaka Yaya Diosmi kamachiwashka kankunata yachachinaynipa. \v 11 Shuk warmi kusanta wichushka kashpanka ali kama chay kusanwa alichashpan kutikashka tantarinanpa. Mana munashpanka ama shukta kusayachun. Chaymantapas Yaya Dios mana munanchu shuk kari warminta wichunanpa. \p \v 12 Tiyanchari shuk wawkipa warmin mana Jesukristuta kirinata munak. Jesukristuka mana chaykunamanta yachachishkan kashpanpas ñuka rimashkaykichi, chay warminka payllawa kawsanata munashpanka chay wawkika ama warminta wichuchun. \p \v 13 Chaymanta tiyanchari shuk panipa kusan, mana Jesukristuta kirinata munak. Chay kusan payllawa kawsanata munashpanka chay panika ama kusanta wichuchun. \v 14 Chay panipa kusan mana Jesukristuta kirik kashpanpas Yaya Dioska payta warminranti uchankunamanta pichay tukushkatashina rikushpan chay kirik warminta mana uchayachinchu paywa kawsahushkanrayku. Chasnallatata shuk wawkipa warmin mana Jesukristuta kirik kashpanpas Yaya Dioska payta kusanranti uchankunamanta pichay tukushkatashina rikushpan chay kirik kusanta mana uchayachinchu paywa kawsahushkanrayku. Mana chasna kamaka wawankunapas mana alichu kanahuma Yaya Diospa rikushkanpi. Ashwan kunanka wawankunatapas Yaya Dioska uchamanta pichay tukushkatashina rikun. \p \v 15 Shuk panipa kusan mana Yaya Diosta kasuk kashpan payta sakinata munashpanka sakichun. Chasnallatata shuk wawkipa warmin mana Yaya Diosta kasuk kashpan kusanta sakinata munashpanka sakichun ama arkaychichu. Chasna sakinakushpankuna manana kasarashkashinachu kiparinahun. Yaya Dios munan kushilla mana piñanakushpa kawsananchipa. \v 16 Shuk pani yuyarima ñukami atipasha yanapanata kusaynita paypas kishpichirishka kananpa nishpa. Chasna yuyarishpan mana kusanta sakinayama. Chay panita rimani: Manami yachankichu pay kishpishka kankachu manachu. Chayrayku chay mana Jesukristuta kirik kusaykitaka sakiy llukshinanpa munashpanka. Chasnallatata shuk wawki yuyarima: Ñukami atipasha yanapanata warminita, paypas kishpishka kananpa nishpa. Chasna yuyarishpan mana sakinayama warminta. Payta rimani: Manami yachankichu pay kishpishka kankachu manachu. Yaya Diosllami shuti atipan chasna kishpichinataka. Chayrayku chay mana Jesukristuta kirik warmikitaka sakiy llukshinanpa munashpanka. \s1 Karan shuk kushilla kachun Yaya Dios churashkanpi \p \v 17 Wawkikuna panikuna, karan shuk Yaya Dios churashkanpi kushilla kawsachun. Imashnami kashka Yaya Dios payta kayashpan paypa runan kananpa, chasna kushilla katichun. Chasnallatatami chay shuk llaktakunapi tantarik Jesukristuta kirik masinchikunatapas yachachini. \p \v 18 Shukkuna kankunamanta israel karikuna kashpaykichi ishpanaykichi kara puntata pitirishka kankichi. Chasna pitirishka kahushkaykichipi Yaya Dios kankunata kayashpan paypa runankuna kanaykichipa ama munaychichu mana pitirishkashina tukunata. Kankuna mana israel karikuna mana pitirishkachu kankichi. Chasna kahushkaykichipi Yaya Dios kankunata kayashpan paypa runankuna kanaykichipa ama munaychichu ishpanaykichi kara puntata pitirinata. \v 19 Ñukanchikuna pitirishka kashpanchipas kankuna mana pitirishka kashpaykichipas mana imananchu. Ashwan Yaya Dioska munanmi paypa kamachishkanta kasushpa kawsananchita. \v 20 Chasna Yaya Diosta kasushpa kawsahushpaykichi imashnachari kashkankichi, pitirishkachu manachu, Yaya Dios kankunata kayashpan runankuna kanaykichipa, chasnalla kipariychi. \p \v 21 Yaya Dios kayashkan uras shuk runapa rantishkan runa kashpayki chasnalla katinayki kashpan ama llakiriychu. Chasna kashpanpas amuykita paganata atipankimaka, pagay kanta kacharinanpa, manana kamachishkan kanaykipa. \v 22 Rantishka runakuna kashpaykichipas Jesukristuta kirishpa kawsashpaykichi chushana kawsankichi, manana shukpa kamachishkanshinanachu, Jesús kankunata kishpichishkanrayku. Mana rantishka runakuna kashpaykichimi Jesukristu kankunata rantishkanrayku manana chushashinanachu kawsankichi, paypa kamachinan runakuna tukushkaykichirayku. \v 23 Jesukristumi yapa nanayta parisishpa wañushpan achkata pagakshina kankunata rantishka payllata kasushpa kawsanaykichipa. Chayrayku ama kuti tukuychichu runakunapa kamachinankunashina runata kasukkuna. \v 24 Wawkikuna panikuna, kamachina runa mana kamachina runa kashpaykichi Yaya Dios kankunata kayashkan uras paypa runankuna kanaykichipa, karan shuk mana chikan tukunayashpa, imashnachari kan chasnalla Yaya Diospa munashkanta rurashpa kawsachun. \p \v 25-26 Kankuna mana warmiyu wawkikunata, mana kusayu panikunata yachachinayani yuyarishkaynita. Kunan yapa manchaypa timpupi kawsahunchi. Chayrayku ali kama, tukuy mana warmiyu wawkikuna chasna warmi illa kawsanaykichipa, chaymantapas tukuy mana kusayu warmikuna kusa illa kawsanaykichipa. Jesukristuka chayta mana yachachiwarkachu, ñukallami chayta yuyarini. \v 27 Wawkikuna, kankuna warmiyu kashpaykichika ama warmikichita wichuychichu. Mana warmiyu kashpaykichika ama warmiyanata munashpa kawsaychichu. \v 28 Chasna rimashpaynipas warmiyashpaykichika alimi, chasna rurashpaykichi manami uchatachu rurankichi. Chasnallatata shuk shipas kusayashpanka manami uchatachu ruran. Ñuka munaynima mana warmiyu mana kusayu kanaykichita mana yapa yuyarishpa llakirishpa kawsanaykichipa. \p \v 29 Wawkikuna panikuna, manana unaytachu kawsashunchi kay allpapi. Chayrayku kunanmanta pacha kankuna warmiyu karikuna, kusayu warmikunapas sapalla Yaya Diosrayku kawsakshina kawsaychi, tukuy shunkuykichimanta pacha Yaya Diospa munashkanta rurashpa. \v 30 Chaymanta kankuna llakiywa kashpaykichika amana chay llakihushkaykichillata yuyarishpa kawsaychichu. Chaymanta kushilla kashpaykichika ama kushikuhushkaykichillata yuyarishpa kawsaychinachu. Shuk imata rantishpaykichi ama chay rantishkaykichillata yuyarishpa kawsaychinachu. \v 31 Tukuy kay allpapi rikunanchikunaka tukurinkakunami. Chayrayku warmiyu kashpaykichipas llakishpa kahushpaykichipas kushikushpa kahushpaykichipas tukuy imaykichi kankunarayku tiyahushpanpas ama chaykunallata yuyarishpa kawsaychinachu, ashwan Yaya Diosta yuyarishpa, munashkanta rurashpa kawsaychi. \p \v 32 Ñuka munaynima mana kay allpapi tukuy ima tiyahukkunallata yuyarishpa kawsanaykichipa. Shuk kari mana warmiyu kashpan ashwan atipan yuyarinata Yaya Diospa munashkanllata, imashnami Yaya Diosta kushichinka nishpa. \v 33 Shuk kari warmiyu kashpan yuyarinan tiyan, imashnami warminta kushichishpa kawsanka. \v 34 Chasnaka payka shukta shuktami yuyarishpa kawsan. Shuk warmi mana kusayu kashpan ashwan yuyarin Yaya Diospa rimashkanllata kasunata, chaymantapas imashnami Yaya Diosta yuyashpa kushichishpa kawsanka. Shuk warmi kusayu kashpan yapa achkata yuyarinan tiyan kusanta kushichishpa kawsananpa. \p \v 35 Tukuy chayta kankunata rimani, Yaya Diosta tukuy shunkuykichimanta pacha yuyashpa kasushpa, alita rurashpa kawsanaykichipa. Manami rimahunichu yuyarinaykichipa kasaranaka manami alichu nishpa. \p \v 36 Shuk musu shuk shipaswa kwintashka kahushkankunapi yuyarinahuma manana kasaranankunapa. Chasna yuyarishpankuna chay musuka kuti yuyarima chay shipasta mana alita rurananta mana payta warmiyashpan. Chaymantapas sinchi munanata musyama. Ashwan ali kama warmiyanaynipa nishpa yuyarima. Chasna kashpan munashkanshina warmiyachun. Chayka mana uchachu. \v 37 Shuk musu shuk shipaswa kwintashka kahushkankunapi nima pi payta mana munakta yuyachishpan paylla shunkunpi shuk yuyayyulla tukuma, kikin munananpi alita kuyrarik kama, chaymanta shunkunpi arí nishpan sinchikunanpa yuyarima chay kwintashkan shipaska shipas kiparichun nishpa kuyrananpa, alitami ruran. \v 38 Chayrayku maykan musumi kwintashkan shipasta warmiyan, payka alitami ruran, maykanmi mana warmiyanchu ashwan alitami ruran. \p \v 39 Shuk kusayu warmika alita kusanta yuyashpa, chay kusanllawa kawsanan tiyan kusan wañunankama. Chay kusan wañushpan shuti atipan munashpanka kuti kusayanata. Ashwan chay kusayanayashkanka Yaya Diosta kasuk masin kachun. \v 40 Chasna kashpanpas ñuka rimani, chay mashintuka ashwan kushilla kama mana kuti kusayashpan. Shukkuna mana chasnallatata yuyarishpankunapas ñuka yuyarini Yaya Diospa Espíritun paykunapapishina shunkuynipipas kahushpan chasna rimani. \c 8 \s1 Runakunapa rurashkan dioskunata kushka mikunakunamanta riman \p \v 1 Kunanka rimashkaykichi maykantami kankunaka tapuwashkankichi kartaykichipi: ¿Alichu kama runakunapa rurashka dioskunata kushka aychakunata mikunanchipa? nishpa. Ñukanchikunaka yachanchi chay rurashka dioskunaka nima imata ruranata atipanankunata. Chay rurashka dioskunata mañak runakunaka mana chayta yachanahunchu. Chasna paykunamanta ashwan yachak kashpanchipas chay yachanaka nima imapi yanapanchu mana yuyakkuna kashpanchika. Ashwan ñukanchi kikinllata atunyachirinchima ñukaka chay rurashka dioskunata mañak runakunamanta ashwan alita yachakmi kani nishpa. Ñukanchi yuyakkuna kashpanchilla shukkunata yanapashpa kawsanchi Yaya Diosta ashwan alita kasunankunapa. \v 2 Kankuna kikinlla alita yachakshina kanaykichita yuyarishpaykichika manarami alita Yaya Diospa shiminta yachahunkichirachu, imashnami yachanaykichi tiyan. \v 3 Kankuna alita Yaya Diosta yuyashpa kawsahushpaykichika Yaya Diospas kankunata riksishpanmi alita rikun. \p \v 4 Chasna kashpan runakunapa rurashka dioskunata kushka aychakunata mikushunchichu manachu mikushunchi nishpa yuyarihushkanchipi kayta yuyariychi: Yachanchi runakunapa rurashka dioskunaka nima ima kananta. Yaya Dioska shukllami, paymanta ashwan shukka mana tiyanchu. \v 5-6 Runakuna rimashpankunapas kay allpapi wayrapipas achka dioskuna tiyan nishpa, chaymanta shutipa achka dioskuna achka kamachikkuna tiyashpanpas runakuna paykunata kasushpa kawsahushkankunarayku ñukanchikunaka shuklla Yayanchi Dios kananta yachanchi. Paymi tukuyta rurashka, ñukanchikunatapas rurashka payta kasushpa kawsananchipa. Chaymanta tiyan shuklla Amunchi Jesukristu. Paymi Yayan Dios munashpan tukuy imata rurashka, ñukanchikunatapas rurashka. \p \v 7 Ashwan mana tukuy runakunachu chayta alita yachanahun. Chaymanta shukkuna Yaya Diosta kasuk masinchikuna chay runakunapa rurashkan dioskunata aychakunata kushkata mikushpankuna yuyarinahun mana alita rurashkankunata. Ñawpaka chay runakunapa rurashkan dioskunata kushichishpa kawsashpankuna paykunata kushka aychakunata mikupayarkakuna. Chaymanta pacha kunankama chayta mikushpankuna yuyarinahun chay runakunapa rurashkan dioskunata yuyahushkankunata. Chasna mana alita yachashpa mikushpankunami yuyarinahun uchatami rurashkani nishpa. Chasna mapayachiy tukushkashina musyashpankuna manana atipanahunchu kushilla kawsanata. \v 8 Ñukanchikunaka yachanchi chay mikunata mikushpanchi mana mikushpanchipas Yaya Dioska ñukanchita chasnallami yuyananta. \p \v 9 Chayta yachashpaykichi runakunapa rurashka dioskunata kushka aychakunata kushilla mikunkichima. Chayka alimi kan. Chasna kashpanpas chay aychata mikushkaykichiwa atipankichima shuk mana kankunashina alita yachak kirik masikichita uchata rurachinata. Chasna kashpan alita kuyrariychi mana chasna ruranaykichipa. \v 10 Kankuna runakunapa rurashka dioskuna nima ima kananta yachakkuna shuk yanka diosrayku rurashka wasima rinkichima. Chaypina shuk mana alita yachak kirik masikichika kankuna chaypi mikuhushkaykichita rikuma. Chasna kashpan ¿manachu paytapas munachinkichima chay aychata mikunata, chay aychata mikushpayni uchatami rurani nishpa shunkunpi rimay tukushpanpas? \v 11 Chaypina paypas mikuma. Chaymanta yuyarima kunanka uchatami rurashkani nishpa. Chaymanta pacha manana Yaya Diosta kasushpa kawsama. Kankuna alita yachak kashkaykichiranti chay kirik masikichika wiñayparayku Yaya Diosmanta anchurima, maykanraykumi Kristuka wañurka kishpichinanpa. \v 12 Chasna chay kirik masikichita uchata rurachishpaykichika uchatami rurankichi. Mana alichu nishpa yuyarishkanta rurachishkaykichiwa shunkunta waklichinkichima manana atipananpa alita sinchikunata. Chasna rurashpaykichi Kristutami mana alita rurankichi. \v 13 Chayrayku shuk mikunata mikushkayniwa shuk kirik masinita uchata rurachinimaka, nima ima uras kuti aychata mikuynima chay kirik masinita mana pantachichinaynipa. \c 9 \s1 Yaya Diospa kachashkan yachachikkunata ima munashkankunata kunanchi tiyan \p \v 1 Kunanka ¿tukuy runakunapa kamachinanshinachu kani? Manami chasnachu kani. Ashwan apostolmi kani, Jesukristupa kachashkan ñukanchita kishpichishkanmanta yachachinaynipa. Amunchi Jesukristuta rikushkani. Pay kamachiwashpanmi kankunata yachachishkani. Chayrayku kunan kankunaka payta kasushpa kawsahunkichi. \p \v 2 Shuk runakuna mana yachanayanahunchu Jesukristu yachachinaynipa kachawashkanta. Chay runakuna mana yachanayashpankunapas kankuna chayta alita yachankichi. Ñuka Yaya Diospa shiminta yachachishkayniraykumi kunanka payta kasushpa kawsahunkichi. Chasna kashpan shutipa Yaya Diospa kachashkan kanaynita rikuchinkichi. \p \v 3-4 Chay ñukamanta mana alita rimak runakunata tapuni: Jesukristupa kachashkan kashpayni Yaya Diospa shiminta yachachinaynipa ¿manachu ali kama yachachishkaynimanta mikunata upyanata tapunaynipa? \v 5 ¿Manachu ñukapas Jesukristuta kirik warmiwa kasaraynimaka, chay warminiwa pakta purinata atipaynima? Pedropas, Jesuspa wawkinkunapas, chay shuk apostol masinikunapas warminkunawa pakta purinahun Yaya Diospa shiminta yachachinankunapa. \v 6 ¿Manachu ñukapas wawki Bernabepas atipanchima mana shukpi tarawashpa Yaya Diospa shiminta yachachihushkanchimantalla kawsanata imashnami shukkunapas ruranahun? \v 7 Shuk runa suntalupi kahushpan ¿pay kikinllachu mikunataka rantin? Mana. Ashwan payta kamachikkunami kunahun. Shuk runapa chakranpi tarpukuna tiyashpanka ¿manachu chay tarpukunapa muyunkunata mikuma? Ari, mikumami. ¿Manachu chasnallatata shuk obehakunata kuyrak runa chay obehakunapa chuchun yakuta upyama? Ari, upyamami. \v 8 Chayta nishpayni mana runapa yuyayninllatachu kankunata yachachihuni. Ñawpa yachachik Moisés wañupas killkashkanpi chasnami yachachin. \v 9 Chay killkashkanpi kasnami nin: \q1 Shuk tarawak wakra triguta wishkuhushkanpi ama shiminta tapaychichu nishpa. \m Chayka mana rimanayanchu Yaya Dios yapa wakrata yuyananta. \v 10 Yaya Dioska ñukanchi paypa shiminta yachachikkunatami yuyarishpa chasna riman. Tarawananchimanta chapashpa kawsanchipa kasna yuyachin: Shuk chakrapi tarpuk runa allpata tuksishpan muyuta tarpun. Chaymanta chay tarpushkan alita pukushpan shuk runa pallashpan chay muyukunata apan wishkunanpa. Ishkanti tarawanahun chapashpa chay muyukunata chawpinakunankunata. \p \v 11 Ñukanchi Yaya Diospa shiminta yachachikkunaka chay chakrapi tarawak runakunashinami kanchi. Kankunata Yaya Diospa shiminta yachachishkanchirayku shunkuykichipi mana tukurik kawsayta kuk muyuta tarpukshina kashpanchi ¿manachu atipanchima kankunata tapunata tukurik imakunata, maykantami munanchi kawsananchipa? \v 12 Chay shuk yachachikkuna kankunata tapunahun ima pishihushkanta kunaykichipa. Ñukapas chay yachachishpa purik masinikunashinami chasna kankunata tapunata munashpaynika tapuynima. Chasna ñukanchika tapunata atipashpanchitata mana kankunata tapushkanchichu. Ashwan achkata parisishpanchipas tarawashpa kawsanchi nima pi rimananpa, chay suma ali shimita Kristu runakunata kishpichinanmanta yachachinahun kullkita imatapas apinankunallapa nishpa. \p \v 13 Yuyariychi Jerusalén llaktapi Yaya Diospa wasinpi tarawak runakunata. Israel masinchikuna shuk wiwakunata Yaya Diosta kushichishpa kunahun. Chay wiwakunata wañuchinata yanapak Yaya Diospa wasinpi tuchpashinapi rupachik runakunaka chay wiwakunapa aychanmanta shuk partita mikunahun. \v 14 Chasnashinami Yaya Dioska munan chay suma ali shiminta Jesukristu runakunata kishpichinanmanta yachachikkunapas yachachishpa tarawashkankunamanta kankuna yanapashpaykichi kawsanankunapa. \v 15 Kankunata yachachihushpayni munashkaynita kuwanaykichi kashpanpas ñukaka nima imata kankunamanta tapushkanichu. Kunallapas mana kay kartata kankunarayku killkahunichu ñukata imatapas kuwanaykichipa. Yarkaywa wañuhushpaynipas manami nima imata kankunata tapushkanichu nima pi atipananpa chasna yanka yachachishkaynirayku kushikunaynita kichuwanata. \p \v 16 Yaya Diospa suma ali shiminta Jesukristu runakunata kishpichinanmanta yachachishpayni manami atipanichu rimanata yachachishkaynirayku yapa alimi kani nishpa. Yaya Diosmi kamachiwashka chayta yachachinaynipa. Chayrayku yachachinayni tiyan. Mana yachachinimaka, imashnashi tukuynima. \v 17 Ñuka arí nishpa rimashkaynirayku yachachishpayni kushichiy tukuynimami. Mana arí nishpayni chasnalla yachachinayni tiyan Yaya Dios yachachinaynipa kamachiwashkanrayku. \v 18 Chasna kashpanka ¿imawashi kushichiy tukuhuni? Kaymi kan kushikunaynika kankunata Yaya Diospa suma ali shiminta Jesukristu runakunata kishpichinanmanta yachachishpayni nima imata kankunamanta tapushpayni. Atipaynima karka kankunamanta imatapas tapunata. Chasna kashpanpas nima imata tapunichu. Chasnamanta pagay tukushkashina yapa kushikuni. \p \v 19 Nima shuk runa ñukata kamachiwak kashpanpas shuk kamachina runashina tukuy runakunata yanapashpa kawsahuni ashwan achka runakuna Kristuta kasushpa kawsanankunapa. \v 20 Ñukanchi israel runakunamanta achka Moisés wañupa killkashkan kamachishkakunata kasushpa kawsanahun. Ñuka israel runa kashpaynipas yachani mana chay kamachishkakunata paktachishkanchiraykuchu kishpichirishka kananchita. Chasna yachashpaynipas ñukanchi israel runakunamanta Jesukristuta mana kirikkunawa parihu kawsashpayni paykunashinami chay kamachishkakunata kasushpa kawsani. Chasna kawsahushpaynimi munani paykunata yanapanata paykunapas Jesukristuta kasushpa kawsanankunapa. \v 21 Chaymanta tiyan kankuna mana Moisespa killkashkan kamachishkakunata kasushpa kawsak mana israel runakuna. Jesukristuta mana kirik mana israel masikichikunawa kahushpayni paykunashinallatatami kawsahuni. Chasna kawsahushpaynimi munani paykunata yanapanata paykunapas Jesukristuta kasushpa kawsanankunapa. Chasna paykunashina kawsahushpaynipas mana sakinichu Yaya Diospa kamachishkanta kasushpa kawsanata, Kristupa kamachishkankunata kasuk tukushkaynirayku. \v 22 Tiyan Yaya Diosta kirik masinchikuna, manara tukuy shunkunkunamanta pacha alita paypi sinchikunata yachakkuna. Paykunawa kahushpayni ñukapas paykunashinami kawsani. Maykankunawapas kahushpayni paykunashinami kani. Alita paykunata yuyashpami yachachini chay tukuymanta shukkunallapas Jesukristuta kirishpa kishpichiy tukunankunapa. \v 23 Ñukaka Yaya Diospa suma ali shiminta Jesukristu runakunata kishpichinanmanta yachachini ñukapas Yaya Dios chay shiminpi paktachinan rimashkankunata kuy tukunaynipa. \p \v 24 Tiyan shuk runakuna sinchita kallpashpa shuk pukllak masinkunata gananata munakkuna. Chay gananata munak runakunaka sinchita kallpanankuna tiyan. Shukllami puntiru paktan shuk suma llawtuta ganashpan apananpa. Akuychi ñukanchikunapas chay ganak runakunashina kashunchi. Chayrayku alikunallata rurashpa, Yaya Diosllata kasushpa kawsashunchi Yaya Dioswa wiñaypa kawsananchipa. \v 25 Chasna pukllashpa gananata munak runakunaka shuk mikunata upyanata sasinahun chay pukllahushkan puncha mana sampayananpa. Chasnami sasinahun shuk ratu wañurik pankakunamanta rurashka llawtullata gananankunapa. Ashwan ñukanchikunaka akuychi chay gananata munak runakunashina kashunchi, tukuy mana alikunata sakishpa, yachashpanchi mana shuk wañurik llawtullatachu apinanchita, ashwan Yaya Dios ñukanchita wiñaypa kawsayta kunanta. \v 26 Chayrayku ñukaka gananata munak kallpahuk runashina kawsani paktanaynipa maypimi munani paktanata. Chasnallatatami sinchita makanakuhuk kuntranta waktahukshina kawsani kuntraynita winsinaynipa. Mana kanichu shuk yanka wayrapi waktahuk runashina. \v 27 Ashwan ñukaka aychaynitami alita kuyrani tukuy uras alita ruranaynipa. Chayta rurani shukkunata yachachinaynipa imashnami alita rurashpa kawsanankuna tiyan. Ñuka kikin mana alita rurashpa kawsaynimaka ¿imashnata atipaynima shukkunata yachachinata alita rurashpa kawsanankunapa? \c 10 \s1 Runakunapa rurashka dioskunata mana kushichishpa kawsanamanta riman \p \v 1 Wawkikuna panikuna, ama kunkaychichu chay ñawpa yaya rukunchi wañukuna chunlla chakishka allpapi purihushpankuna Yaya Dios tukuy paykunata kuntrankunamanta shuk puyuwa arkashpa kuyrashkanta. Chaymanta chay atun kucha Puka Marpi paktashpankuna Yaya Dios chay atun marta shuk parti shuk parti anchuchishpa ñampitashina rurashpan tukuy paykunata yanaparka allpata purishpa pasashpankuna kishpinankunapa. \v 2 Chasna Yaya Dios chay puyuwa paykunata arkashpan chay marta pasahushpankuna bawtisarishkakunashina karkakuna Moisesta kasushpa katinankunapa. \v 3 Tukuy chay ñawpa yaya rukunchi wañukunaka Yaya Diospa kushkan silumanta mikunakunata mikupayarkakuna. \v 4 Chaymanta yaku mana tiyashpan shuk rumi urkumanta Yaya Dioska yakuta llukshichishpan tukuy chay runakuna upyarkakuna. Kristumi chay Yaya Diospa kushkan rumi urkushina kan. Paymi paykunawa kashpan paykunata kishpichirka mana yarkaywa yakunayaywa wañunankunapa. \v 5 Chasna Kristu tukuy paykunata yanapashpanpas shuk shukkunallata alita rikurka rimashkan allpapi yaykuchinanpa. Achka paykunamanta mana kasushkankunarayku kastigay tukushpankuna chay chunlla chakishka allpapi wañurkakuna. \v 6 Yaya Dioska chay yaya rukunchi wañukunata chasna kastigarka, mana alita rurashkankunarayku. Ñukanchikuna paykunata yuyarishpa yachakunanchi tiyan mana paykunashina millaypata rurananchipa. \p \v 7 Kankuna ama chay yaya rukunchi wañukunashina yanka dioskunata kushichinayashpa kawsaychichu. Ñawpa chay yaya rukunchikuna rurarkakuna shuk wakrata oromanta. Chay wakrata kushichinayashpa tantarirkakuna. Chasna rurashkankunamanta Yaya Diospa killkachishkanpi riman: \q1 Runakunaka fiestata rurashpa achkata mikurkakuna, upyarkakuna, baylarkakuna nishpa. \p \v 8 Chaymanta ama chay ñawpa yaya rukunchi wañukunashina musayaychichu. Paykunamanta shukkuna musayashpankuna shuk punchalla ishkay chunka kimsa waranka wañurkakuna. \p \v 9 Chaymantapas ama chay yaya rukunchi wañukunashina rimaychichu manami Yaya Diosta kasunayaninachu nishpa. Chay runakuna chasna rimashpankuna Yaya Dioska machakuyakunata kacharka paykunata kanishpankuna wañunankunapa. \p \v 10 Chaymanta ama chay ñawpa yaya rukunchi wañukunashina rimaychichu Yaya Dioska mana ali kananta. Chasna rimashpankunami Yaya Diospa angelka chay mana ali rimak runakunata wañuchirka. \p \v 11 Yaya Dioska chay ñawpa yaya rukunchikunata kastigarka ñukanchi yachakunanchipa mana paykunashina kawsananchipa. Tukuy chayta Moiseska killkarka ñukanchikuna yachakunanchipa alita rurashpa kawsananchipa. Kunanka ñukanchikunaka kawsahunchimi kay mundu tukurinan punchakunapi. Chayraykumi chay Yaya Diospa killkachishkanmanta yachakunanchi tiyan imashnami alita kawsashunchi. \p \v 12 Shuk kankunamanta yuyarishpankunaka ñukaka mana atipanichu millaypata ruranata nishpa, kuyrariychi mana kunkaymanta millaypata ruranaykichipa. \v 13 Kamay tukushpaykichi Yaya Diosta kasukchu kankichi manachu nishpa, chayka manami pasashkachu runarayku atipaypata. Kamanakuna sinchi kashpankunapas Yaya Dios rimashkanta paktachik kashpan manami sakinkachu sinchikunata atipanaykichimanta pasa kanata. Ashwan payka yanapan mana ali ruranayaykichikunata mana ruranaykichipa. Chasna kankunata sinchikuchishpan yanapan kamanakunamanta alita llukshinaykichipa. \p \v 14 Chayrayku munashkayni wawkinikuna paninikuna, chasna Yaya Dios kankunata yanapahushpan ama chay runakunapa rurashka dioskunata kushichiychichu. \v 15 Kankuna alita asirtak kashpaykichi maykanmi ali, maykanmi mana alichu, yuyariychi alitachu manachu kankunata yachachihuni nishpa. \v 16 Ñukanchikuna Yaya Diosta yuyashpa tantarishpanchi vinuta upyashpanchi Yaya Diosta agradesinchi. Chasna chay vinuta upyashpanchi Kristupa yawarnin ñukanchirayku shuturishkanrayku paywa shuklla kanchi. Chaymantapas panta pakishpa mikushpanchi Kristu wañushkanrayku paywa shuklla kanchi. \v 17 Achka kashpanchipas parihu shuk panllata mikunchi. Chasna chay panllata parihu mikuhushpanchi yachanchi shuk runapa aychanshinalla kananchita. \p \v 18 Rikuychi, achka ñukanchi israel runakunamanta wiwakunata wañuchinahun, tuchpashinapi shuk pitikunata rupachinahun Yaya Diosta kushichinankunapa. Chasna chay wiwakunata Yaya Diosta kushpankuna chay tarawakkunaka chay aycha puchurishkata tukuy parihu mikunahun. Chasna parihu mikuhushpankunami tantaylla Yaya Diosta kushichipayanahun. \v 19 Chayta kankunata yuyachishpayni mana rimanayanichu runakunapa rurashka dioskunaka shutipa kanankunata, nima chay dioskunata kushka aycha shuk aychakunamanta chikan kananta. \v 20 Ashwan kaytami rimani: Runakunaka chay rurashka dioskunata kushichinankunapa wiwakunata wañuchishpa kushpankuna supaytami kunahun, manami kikin Yaya Diostachu kunahun. Mana munanichu kankuna paykunawa parihu yanka dioskunata karana fiestama rishpaykichi supaykunata kushichinaykichipa. \v 21 Kristupa yawarnin shuturishkata yuyarishpa vinuta upyashpaykichi manami atipankichichu supaykunarayku churashkankuna upyanakunatapas upyanata. Chasnallatata Kristupa wañushkanta yuyarishpa panta mikushpaykichi manami atipankichichu supaykunarayku churashkankuna aychakunatapas mikunata. \v 22 Ñukanchi Yaya Diosta kasukkuna supaykunata kushichishpanchika Yaya Diostami piñachinchi. Chasna Yaya Diosta piñachishpanchika manami kishpishunchichu paypa kastigananmanta. ¿Yaya Diosmanta ashwan yachayyuchu kanchi paypa kastigananta mana manchananchipa? \s1 Mana ñukanchi kikinllata yuyarishpa kawsanamanta yachachin \p \v 23 Shuk runakuna rimanahun tukuy kan ali rurananchipa nishpa. Ari, chayka shutipami. Chasna kashpanpas mana tukuychu ali ñukanchirayku, chaymantapas mana tukuychu yanapan Yaya Diosta kasuk masinchikuna ashwan alita payta kasushpa kawsanankunapa. \v 24 Akuychi tukuy wawkinchikunawa paninchikunawa yanapanakushpa kawsashunchi. Mana ñukanchi kikinpa munashkanchita rurashpa kawsashunchichu. \p \v 25-26 Yaya Dios tukuy kay allpata, tukuy kay allpapi tiyashkakunata rurashka. Chayrayku payka kay allpapa, tukuy kay allpapi tiyashkapa Amun kan. Chasna kashpanmi tukuy chay aychakuna rantichinapa kashkata atipankichi rantishpa mikunata. Shunkuykichipi mana killachirinaykichipa ama tapuychichu ¿kay aychaka runakunapa rurashka dioskunata kushkachu? nishpa. Chasna mana yuyarishpa mikushpaykichika manami uchata rurankichichu. \p \v 27 Chaymanta Yaya Diosta shuk mana kasuk runa kankunata kayashpanka munashpaykichika riychi paywa mikunaykichipa. Shunkuykichipi mana killachirinaykichipa ama tapuychichu ¿kay mikunaka runakunapa rurashka dioskunata kushka mikunachu? nishpa. \v 28 Chasna kashpanpas chay kanta kayahuk runa rimama kay mikunaka diosnita kushichishpa wañuchishkakunami nishpa. Chasna kashpanka chay aychata ama mikuychichu, chay kankunata rimakpa yuyayninta mana pantachichinaykichipa, chaymantapas nima pi shunkunpi killachirinanpa paypas chay diosta kushichin nishpa. \v 29 Mana rimanichu kankuna shunkuykichipi killachirinaykichita, ashwan rimanimi shukkuna shunkunkunapi killachirinankunamanta. Ñukanchimanta yuyarishpa ñukarayku ali kashpan chay aychata mikunaynipa, nima pi atipamachu rimanata rurashkaykika mana alichu nishpa, pay chasna ruranamanta shunkunpi killachirishka tukushkankunarayku. \v 30 Ñukanchi shuk imata mikushpanchi Yaya Diosta agradesishpa ¿imaraykuta shuk runakunaka ñukanchita rimanahuma manami alitachu rurashkanki nishpa? Chayka manami alichu. \p \v 31 Chayrayku mikuhushpaykichi mana mikuhushpaykichi, upyahushpaykichi mana upyahushpaykichi, chaymanta imatapas rurahushpaykichi ruraychi tukuy runakuna rimanankunapa Yaya Dios kankunata yanapashpanmi kankunaka alita rurahunkichi nishpa. \v 32 Ama rurashkaykichiwa runakunata pantachichishpa nima arkashpa kawsaychichu Jesukristuta alita kirinankunapa, nima israel runakunarayku, nima mana israel runakunarayku, nima Jesukristuta kirik masinchikunaraykupas. \v 33 Ñukapas chasnallatatami kawsani tukuy runakunata yanapanaynipa. Manami ñuka kikinrayku shuk imata apinaynipachu chasna kawsahuni, ashwan tukuy runakunata yanapanaynipami, paykunapas ñukashina kishpinankunapa Yaya Diospa kastigananmanta. \c 11 \p \v 1 Imashnami ñuka Kristumanta yachakushpa alita rurashpa kawsahuni, chasnallatata kankunapas ñukamanta yachakushpa alita rurashpa kawsaychi. \s1 Yaya Diospa wasinpi imashnami warmikunaka kanankuna tiyan \p \v 2 Wawkikuna panikuna, kankuna ñukata yuyawashpaykichimi tukuy chay yachachishkaynikunata alita kasuhunkichi. Chaywa alitami rurahunkichi. \v 3 Kunan ashwan shuk tiyawan maykantami munani alita asirtanaykichipa. Kristuka tukuy runakunarayku atun kamachikmi. Warmikunarayku kusankunaka kamachikkunashinami kanahun. Kristurayku Yayan Dioska atun kamachikmi kan. \p \v 4 Chasna kashpan kankuna karikuna Yaya Diospa wasinpi kashpaykichi mañashpa Yaya Diospa shiminta yachachishpa umaykichita wankushpaykichi Jesukristuta pinkachinkichi. \v 5 Ashwan kankuna kusayu panikuna tantarishkaykichipi Yaya Diospa rimashkanta rimahushpaykichi Yaya Dioswa kwintahushpaykichi karishina mana umaykichita llachapawa wankushpaykichika kusaykichitami pinkachinkichi. Shuk warmipa chukchanta rutushkankunashina pinkaypami. \v 6 Shuk pani umanta mana llachapawa wankunata munashpanka chukchanta karishina pitichichun. Yuyarishpanka karishina chukchanta pitichina rutuchina pinkaypami nishpa, umanta llachapawa wankuchun. \p Chasna tantarishkaykichipi, kankuna kusayu panikuna, Yaya Diospa rimashkanta rimahushpaykichi chasnallatata Yaya Dioswa kwintahushpaykichi karishina mana chukchaykichita llachapawa wankushpaykichika pinkaypami. Mana chukchaykichita llachapawa wankushpaykichika rutuchishkashina pinkaypami. Shuk pani chukchanta mana llachapawa wankunata munashpanka karishina pitichichun. Yuyarishpanka karishina chukchanta pitichina rutuchina pinkaypami nishpa, chukchanta llachapawa wankuchun. \p \v 7 Kankuna karikunaka Yaya Diospa wasinpi tantarishpaykichi ama warmikunashina umaykichita llachapawa wankuychichu. Yaya Dioska karita rurashka payshina kananpa, chaymanta rikuchinanpa imashnami payka tukuymanta pasa kan. Warmikunaka rikuchinahun imashna alitami Yaya Dioska karikunata rurashka. \v 8 Karitaka Yaya Dioska manami warmipa aychanmantachu rurashka, ashwan warmitami karipa aychanmanta rurashka. \v 9 Chasnallatata Yaya Dioska karitaka manami warmiraykuchu rurashka, ashwan warmitami rurashka karirayku kusanta alita yanapashpa kasushpa kawsananpa. \v 10 Chayrayku ali kama, tukuy kusayu panikuna umankunata llachapawa wankunankunapa. Chasna wankushpankuna tukuy chay Yaya Diospa angelkunapas kushikunahun, chay kusayu warmikuna kusankunata alita kasushpa kawsahushkankunata rikuchihushkankunarayku. \v 11 Chasna kashpanpas Amunchi Jesukristuta kirik kashpanchi karikuna warmikuna chasnalla yanapanakunanchipa kanchi. Nima karikuna atipanahunchu rimanata warmikunata mana munanchichu nishpa, nima warmikuna atipanahunchu rimanata karikunata mana munananchichu nishpa. \v 12 Warmi karipa aychanmanta rurashkami. Chayka shutipami. Chasnallatata shutipami karikunaka warmipa wawayashkankunami. Ashwan tukuy ñukanchimi Yaya Diospa rurashkankuna kanchi. \p \v 13 Kankuna kikin rimaychi: ¿Alichu shuk kusayu warmi tantarishkaykichipi mana umanta llachapawa wankushpa Yaya Diosta mañananpa? \v 14 Chaymanta kankuna karikuna yacharinkichi chukchaykichita pitichishpa kawsanata. Kankunaka warmishina suni chukchayu kawsashpaykichika pinkaypami kama. \v 15 Kankuna warmikunaraykuka suni chukchayu kanaykichika yapa sumami. Yaya Dios chukchaykichita kushka chaywa tulturishkashina kanaykichipa. \v 16 Shuk runakuna kankunata rimanahuma mana alichu chasna yacharinaykichika nishpa. Ñukaka chay runakunataka rimaynimami kasna: Ñukanchi tukuy maypipas tantarik Yaya Diosta kasuk masinchikunapas chasnami yacharishkanchi nishpa. \s1 Imashnami mana alichu kan mikunanchipa upyananchipa Jesukristu wañushkanta yuyarishpa mikuhushkanchipi \p \v 17 Wawkikuna panikuna, alita uyawaychi. Kankuna tantarishpaykichi Yaya Diosta kushichinaykichipa, manana yuyanakushpa sinchikuchinakunkichinachu. Chayrayku llakirishpayni kankunarayku killkahuni. \v 18 Shuk runakuna rimawashkakuna, kankunashi tantarishkaykichipi shukwa shukwa manana shuk yuyayllawa kahushkaykichita, ashwan yapashi rimanakushpa kahunkichi. Yuyarini shuk parti rimashkankuna shutipa kananta. \v 19 Shutipami tantaylla kahushkaykichimanta shuk muntun shuk muntun tukunaykichi tiyan rikuchinaykichipa pikunami kankunamanta alita Yaya Diosta kasukkuna kanahun. \p \v 20 Chasna muntun muntun tukushkakuna tantarishpaykichi chay panta mikunaykichi chay vinuta upyanaykichi manami shutipachu Jesukristupa wañushkanta yuyarishpa mikunaka. \v 21 Chasna mikunaykichipa tantarishpaykichi karan shuk apashkankunatara mana chapashpa mikunahun upyanahun. Chasna shukkunapaka mana tiyashpan mana mikushpa mana upyashpa yarkaywa kiparinahun, shukkunaka saksakta mikushpa upyashpa machashka kanahun. \v 22 ¿Manachu tiyan wasikichika mikunaykichipa upyanaykichipa? ¿Imaraykuta mana imayu kirik masikichita mana yuyashpa mana karashpa pinkachinkichi? Chayrayku ¿imatata rimashkaykichi? ¿Chasna kanaykichimanta kankunata rimaynimachu alitami rurankichi nishpa? Manami atipanichu. \s1 Pablo yachachin Jesukristu wañushkanta yuyarishpa tantaylla mikunanchipa upyananchipa \p \v 23 Wawkikuna panikuna, Amunchi Jesusmi ñukata yachachiwashka tantarishpanchi panta mikunanchipa, chasnallatata vinuta upyananchipa. Chaymanta yachachishkani tukuy kay Amunchi Jesús yachachiwashkanta. Kunan kutikashka yachachishkaykichi: Amunchi Jesús apichiy tukunan tuta paypa runankunawa parihu mikushpan shuk panta apirka. \v 24 Yayanta agradesishpan chay panta pakishpa pakishpa runankunata kuhushpan mikunankunapa rimarka: Kay panka aychaynishinami. Tukuy uras tantarishpaykichi shuk panta pakinakushpa yuyariychi ñuka kankunaranti wañushkaynita nishpa. \p \v 25 Chay panta mikushkankunawasha shuk pusillu vinuta apishpan rimarka: Ñawpa kankuna shuk wiwakunata wañuchishpa, yawarninta shutuchishpa Yaya Diosta tapushpaykichi payka mana ali rurashkaykichita llakichishka. Kunanmanta pacha ñuka wañushpayni yawarni shuturishkanrayku Yaya Dioswa mushu alichanata rurasha payka kankunata tukuy mana ali rurashkaykichimanta llakichinanpa. Kay vinuta upyashpaykichi yuyariychi yawarni shuturishkanta nishpa. Chasna Amunchi Jesuska yachachirka tukuy paypa runankunata. \v 26 Chayrayku kunanmanta pacha Jesukristu shamunankama chay panta mikushpa, chay vinuta upyashpa shukkunata riksichinkichi Amunchi Jesukristu uchanchikunaranti wañushkanta. \s1 Imashnami tantaylla mikunanchi upyananchi tiyan Jesukristu wañushkanta yuyarishpa \p \v 27 Shuk runa tiyashpanka kirik masinkunata mana yuyashpa chay panta mikushpanka chay vinuta upyashpanka uchatami ruran. Chasna rurashpan payka kasna rimahukshinami Amunchi Jesukristu wañushpan yawarnin shuturishkanka nima imachu nishpa. \v 28 Chayrayku manara chay panta mikuhushpanchira manara chay vinuta upyahushpanchira shunkunchimanta pacha yuyarinanchi tiyan, kirik masinchikunata yuyashpachu kawsahunchi manachu. \v 29 Chay panta mikushpa, chay vinuta upyashpa alita yuyarinanchi tiyan Amunchi Jesukristu tukuy ñukanchirayku wañushkanta. Shuk yanka mikunatashinalla mikushpanchika Yaya Diosmi ñukanchita kastiganka. \v 30 Chayraykumi shukkunaka unkushka kankichi, shukkunaka sampakuna kankichi. Shukkunaka ña wañushkakunapas. \v 31 Ñukanchi kikin yuyarinchimaka kirik masinikunata yuyashpachu kawsahuni manachu nishpa yuyashpana kawsananchipa, chay mikunata mikushpanchi Yaya Dioska mana ñukanchita chasna kastigamachu. \v 32 Mana yuyanakushpa kawsashpanchi paymi ñukanchita kastigashpan yachachinayan alillata rurashpa yuyanakushpa kawsananchipana. Chasna kawsashpanchimi mana kastigarishunchichu Yaya Diosta mana kasuk runakunawa pakta nina mana wañukpi. \p \v 33 Chayrayku wawkikuna panikuna, tantarishpaykichi chay panta mikunaykichipa, chay vinuta upyanaykichipa, chapaychi tukuy parihu mikunaykichipa upyanaykichipa. \p \v 34 Shuk wawki yapa yarkashpanka puntiru wasinllapi mikuchun. Chasna mikushpa shamushpanmi tantarishkaykichipi ashwan Jesuspa wañushkanllata yuyarishpa mikunka. Chasnami shuti Yaya Dioska payta mana kastigankachu. Chayllata kaykunamanta kankunata rimashkani. Kankunama rishpaynimi ashwanta yachachishkaykichi. \c 12 \s1 Yaya Diospa Espíritun yanapashpan tukuy imata atipanchi ruranata \p \v 1 Wawkikuna panikuna, munani alita yachanaykichipa Yaya Diospa Espíritun tukuy ñukanchi Yaya Diosta kasukkunata shukta shukta alita ruranata atipachinanmanta. \v 2 Alitami yachankichi manara Yaya Diosta kasushpa kawsahushpaykichira shuk mana ali yachachikkuna kankunata llullachirkakuna runakunapa rurashkan mana rimak dioskunata mañashpa kawsanaykichipa. \v 3 Chayrayku kankunata kayta rimani. Shuk runa rimashpanka Jesuska manami Yaya Diospa Wawanchu nishpa, manami Yaya Diospa Espíritun munashkantachu rimahun. Ashwan shuk runa rimashpanka Jesuska Yaya Diospa Wawanmi, paymi Amuyni nishpa, Yaya Diospa Espiritunmi yanapashpan rimahun. \p \v 4-5 Chaymanta Yaya Diospa Espíritun tukuy ñukanchi Yaya Diosta kasuk runakunata shukta shukta alita ruranata atipachin. Chasna tukuy ñukanchikuna chikan chikanta ruranata atipachiy tukushpanchipas chay shuklla Yaya Diospa Espiritunmi ñukanchita atipachin, chaymantapas chay shuklla Jesukristumi tukuy ñukanchipa Amunchi kan. \v 6 Yaya Diosmi karan shuk ñukanchita yachayninta kun chikan chikanta rurananchipa. Chasna kashpanpas shukllami Yaya Dioska, tukuy imata yachayninwa rurakka. \p \v 7 Yaya Diospa Espiritunka chasnami karan shukta chikan chikanta alikunata ruranata atipachin tukuy Jesukristuta kirik masinchikunawa yanapanakushpa kawsananchipa. \v 8 Yaya Diospa Espiritunka shukkunataka yanapan shuk runakunata yachayninwa alita kunanankunapa. Shukkunataka yanapan Yaya Diosta alita riksishpan yachachinankunapa. \v 9 Chaymanta Yaya Diospa Espíritun shukkunataka yanapan tukuy shunkunkunamanta pacha payllapi sinchikushpa shuk mana yachashkankunata alita ruranankunapa. Shukkunataka yachayninta kun unkushkakunata ampinankunapa. \v 10 Chasnallatata shukkunata yachayninta kun atun yachaywa ruranakunata ruranankunapa. Shukkunataka yachayninta kun yachachinankunapa imashnami alita Yaya Diospa munananta rurashpa kawsananchi tiyan, chaymantapas imatami Yaya Dios ruranayan nishpa. Chaymanta Yaya Diospa Espiritunka shukkunataka yachayta kun yachanankunapa pimi alita Yaya Diosta kasushpa yachachin, pimi supayta kasushpa yachachin nishpa. Chaymanta shukkunataka yachayta kun mana yachakushkan Yaya Dioslla yachashkan shimipi rimanankunapa. Shukkunataka yachayta kun chay shimipi rimashkankunata asirtachinankunapa. \p \v 11 Tukuy chaykunata shuklla Yaya Diospa Espiritunmi atipachin. Imashnami pay munan chasnashinami Kristuta kirikkunata karan shukta chikan chikanta atipachin. \s1 Tukuy Jesukristuta kirikkuna shuk runashinallami kanchi \p \v 12 Ñukanchi runakunapa tiyan makinchikuna, chakinchikuna, ñawinchikuna, sinkanchikuna, rinkrinchikuna. Tukuy chaykuna ñukanchikunapa tiyashpanpas shuk runallami kanchi. Chasnallatatami ñukanchi Kristuta kirikkunapas Yaya Dios karan shukta chikan chikanta atipachishpanpas shuk runashinallami kanchi. \v 13 Shukkuna ñukanchikunamanta israel runakuna kanchi, shukkunaka mana israel runakuna kankichi. Shukkuna patronyu, shukkunaka mana patronyuchu kanchi. Chasna chikan chikan runakuna kashpanchipas Yaya Diospa Espíritun tukuy ñukanchita shunkunchipa aliyachishpa mushuta rurashpan shuk runashinalla tukushkanchi. Chaymanta Yaya Dios tukuy ñukanchipa shunkunchipi kawsananpa chay shuklla Espiritunta churarka kawsayta kunanpa. \p \v 14 Chasnallatata aychanchipas kan. Makinchikuna, chakinchikuna, rinkrinchikuna tiyashpanpas shuk runallami kanchi. \v 15 Chakinchi ñukanchita rimamaka ñukaka mana makikichu kani, chayrayku mana aychaykichu kani nishpa. Chasna rimashpanpas aychanchillami. \v 16 Rinkrinchi ñukanchita rimamaka ñukaka mana ñawikichu kani, chayrayku mana aychaykichu kani nishpa. Chasna rimashpanpas aychanchillami kan. \v 17 Ñawiyulla, mana rinkriyu kanchimaka, mana atipanchimachu uyanata. Rinkriyulla, mana sinkayu kanchimaka, mana atipanchimachu samanata. \v 18 Yaya Dioska rinkrinchita, sinkanchita, ñawinchita chikan chikanta ruranankunapa aychanchipi churashka pay munashkanshina. \v 19 Rinkrinchillata, ñawinchillata, sinkanchillata rurama karka, aychanchika manami tiyamachu. \v 20 Ashwan paymi aychanchipi tukuy tiyakta rurarka. Chasna rinkriyu, sinkayu, ñawiyu, makiyu, chakiyu kashpanchipas shuk runallami kanchi. \p \v 21 Chasna kashpan ñawinchika mana atipamachu makinchita rimanata kanka mana rikunata atipashpayki mana munanichu kanta nishpa. Chaymanta umanchipas mana atipamachu chakinchita rimanata kanta mana munanichu nishpa. \v 22 Ashwan tukuy kay aychanchipi kahukkunaka alimi kan ñukanchikunarayku. Shuk parti aychanchi mana yapa valik kananta yuyarishkanchitami ashwan shukkunamanta munanchi. \v 23 Shuk parti aychanchita mana rikuchiypa kananta yuyarishpanchi ashwan alita kuyrashpa sumayachishpa kawsanchi. Maykankunami aychanchipi pinkaypa kananta yuyarinchi, chaykunatami ashwanta valichishpa kuyrashpa kawsanchi. \v 24 Chay shuk parti aychanchita mana chasna kuyrashpachu kawsananchi tiyan. Yaya Dioska aychanchita rurashka chay ashwan pinkaypa kananta yuyarishkanchi partikuna ashwan valichirishka kuyrarishka kanankunapa. \p \v 25 Chasnami Yaya Dioska rurashka karan shuk parti aychanchipi mana sapallan anchurishkashina kananpa, ashwan shukwa shukwa parihu alita yanapanakunankunapa. \v 26 Chasna kashpanmi makinchi ñawinchi nanayta parisishpanka tukuy aychanchipi chay nanayta parisinchi. Chasnallatatami makinchiwa shuk imata alita rurashkanchimanta kushichiy tukushpanchi tukuy aychanchipi chay kushikunata musyanchi. \p \v 27 Tukuy ñukanchi Yaya Diospa wawankuna Kristupa aychanshinami kanchi. Karan shuk ñukanchikunami shuk parti Kristupa aychanpi kahukshina kanchi. \p \v 28 Yaya Diosmi ñukanchita karan shukta chikan chikanta atipachin. Shukkunataka yanapashpan kachan, maytapas rishpankuna paypa rimashkanta yachachinankunapa. Shukkunataka yanapan wawkikunata panikunata pasanan kashkata alita asirtachinankunapa. Shukkunataka yanapan paypa rimashkanta alita yachachinankunapa. Shukkunataka Yaya Dioska yanapan atun yachaywa ruranakunata ruranankunapa. Shukkunataka yanapan unkushkakunata ampinankunapa. Shukkunataka yanapan kirik masinkunata tukuy imapi yanapanankunapa. Chaymanta shukkunataka Yaya Dioska yanapan kirik masinkunata yanapanankunapa, alita parihu kawsanankunapa. Shukkunataka yanapan mana yachakushkan Yaya Dioslla yachashkan shimikunata rimanankunapa. \p \v 29 Chasna Yaya Dios ñukanchita chikan chikanta atipachishpan manami munanchu tukuy chasnalla kananchipa. Manami tukuytachu kamachishka maytapas rishpanchi paypa shiminta yachachinanchipa. Manami tukuytachu kamachishka yachachinanchipa imatami payka ruranayan nishpa. Chaymanta Yaya Dioska manami tukuytachu yanapan shuk wawkikunata paypa shiminta yachachinanchipa. Chaymanta manami tukuytachu yanapan atun yachaywa ruranakunata rurananchipa. \v 30 Chasnallatata Yaya Dioska mana tukuytachu yanapan unkushkakunata ampinanchipa. Manami tukuytachu yanapan paylla yachashkan nima pi yachakushkan shimipi rimananchipa. Manami tukuytachu yanapan chay nima pi yachakushkan shimipi rimashkanchi shimikunata asirtachinanchipa. \v 31 Chayrayku Yaya Diosta mañaychi kankunata yanapananpa, ashwan ali ruranakunata ruranaykichipa. Chasna mañashpaykichimi ashwan alita yuyanakushpa kawsankichi. \p Kunanka kankunata riksichisha ashwan ali kawsanata. \c 13 \s1 Imashnami Yaya Diosta runa masinchitapas yuyanaka kan \p \v 1 Chikan runakunapa, angelkunapa shiminkunapi rimashpanchipas mana runa masinchita yuyashpanchika yankamantami tukuy chay shimikunata rimanchima. Shuk bombota yanka waktashpa uyarihukshinami kanchima. \p \v 2 Yaya Diospa Espíritun ñukanchita atipachishpanpas Yaya Diospa munananta runakunata yachachinata, runa masinchita mana yuyahushpanchika yankamantami yachachinchima. Tukuy runakunapa mana yachaypa kashkata yachashpanchipas ali yachak kashpanchipas mana runa masinchita yuyahushpanchika yankamantami yachak kanchima. Alita Yaya Diosta kirishpanchi paypa yachayninwa urkukunata wichunata atipashpanchipas mana runa masinchita yuyahushpanchika yankamantami ruranchima. \p \v 3 Tukuy imanchita mana imayu runakunata kushpanchipas mana chay runakunata yuyahushpanchika yankamantami kunchima. Yaya Diosta kushichishpa aychaynita rupachiwaychi nishpa wañushpanchipas Yaya Diosta runa masinchitapas mana yuyahushpanchika yankamantami wañunchima. \p \v 4 Runa masinchita shutipa yuyahushpanchika ali shunkumi kanchi. Ñukanchita mana alita rurashpanka ali yuyaywa awantanchi. Mana munarinchichu payshina charinata, nima paywa parihuyanata. Chasnallatata mana rimanchichu: Ñukapa tiyan ashwan kanpamanta. Ñukami kanmanta ashwan ali kani nishpa. \v 5 Runa masinchita yuyahushpanchika mana millaypata rimanchichu, mana ñukanchiraykulla tukuy imata munanchichu, mana paywa shuk ratu piñarinchichu. Ñukanchita chiknishpanpas mana payta chikninchichu, nima shunkunchipi mana ali rurashkanta wakaychanchichu. \v 6 Mana alita rurashpanka mana kushikunchichu, ashwan shutipata rimashpa rimashkanta paktachishpa alita rurashpanmi kushikunchi. \v 7 Runa masinchita shutipa yuyahushpanchika ñukanchita chiknihushpanpas sinchikurishpa mana piñarishpa ali yuyaywa awantashpalla kawsanchi. Runa masinchita shutipa yuyahushpanchika tukuy ali kashkata kirinchi mana maskashpa mana ali kashkata. Ñukanchita mana alita rurashpanpas payta yuyanchilla Yaya Dios munashpan aliyachinka nishpa. \p \v 8 Amunchi Jesukristu shamushpan manana Yaya Diospa munananta runakunata yachachishunchinachu. Nima chay Yaya Dioslla yachashkan nima pi yachakushkan shimipi rimashunchinachu. Chasnallatata nima yachayta munashunchinachu. Tukuy chay Yaya Diospa Espíritun ñukanchita atipachishkankunaka tukurishpanpas yuyananchika manami tukurinkachu. \v 9 Kunan kay allpapi kawsahushpanchira achkata yachashpanchipas mana tukuytachu yachanchi Yaya Diospa ruranayahushkankunata. Yaya Diospa munananta yachachishpanchipas mana tukuy munananta riksishpanchichu yachachinchi. \v 10 Amunchi Jesukristu shamushpanmi tukuy alita yachashunchi. Chay puntiru uchillastuta yachakushkanchika yuyayninchimanta chinkarinkami. \p \v 11 Wawa kashpanchi manara atipashkanchichu alita rimanata, yuyarinata, nima yachanata. Ña ruku kashpanchi manana wawashinachu kanchi. \v 12 Shuk matipi yakuta churashpa uyanchita rikushpanchi mana yapa alitachu rikunchi. Kunan kay allpapi kahushpanchi chay yakupi mana alita rikuhushkanchishinami Yaya Diospa yachayninta mana alitarachu riksinchi. Shuk punchami tukuy chay mana yachashkanchikunata tukuyta yachashunchi. Imashnami Yaya Dioska ñukanchita ña alita riksin, shuk punchami ñukanchikunapas Yaya Diostaka alitana riksishunchi. \p \v 13 Tukuy chaykuna tukurishpankuna kimsallami mana tukurinkachu: Yaya Diosta kirina, chapana maykanmi paktarinan tiyan, Yaya Diosta runa masinchita yuyana. Tukuy chaykunamanta ashwan alimi kan Yaya Diosta runa masinchikunatapas yuyana. \c 14 \s1 Yaya Diospa Espíritun shuk kirikkunata atipachin nima pi yachakushkan shimipi mañanankunapa \p \v 1 Wawkikuna panikuna, alita yachakuychi shukwa shukwa yuyanakushpa kawsanata. Chaymanta munaychi Yaya Diospa Espíritun kankunata chikan chikanta atipachinanta. Tukuy chay atipachinakunamanta ashwanta munaychi Yaya Diospa Espíritun kankunata atipachinanta Yaya Diospa munananta shukkunatapas yachachinata. \v 2 Yaya Diospa Espíritun kankunata atipachishpan paylla yachashkan nima pi yachakushkan shimipi mañanata Yaya Diosllatami kwintankichi. Mana runakunatachu kwintankichi, paykuna mana asirtak kashpankuna. Yaya Diospa Espiritunmi ñukanchita yuyachishpan rimanchi nima pi yachashkata. \v 3 Ashwan Yaya Diospa Espíritun ñukanchita atipachishpan Yaya Diospa munananta shukkunata yachachinata, tukuy uyakkunatami asirtachinchi paykunapas Jesukristuta ashwan alita kasushpa kawsanankunapa. Chasna yachachishpanchimi paykunata sinchikuchinchi, llakiywa kahukkunatapas kushillayachinchi. \v 4 Chay Yaya Dioslla yachashkan nima pi yachakushkan shimipi mañashpanchika ñukanchi kikinllami ashwan alita Yaya Diosta katishpa kawsanchi. Yaya Diospa munananta yachachishpanchimi chay Jesukristuta kirik masinchikunataka yanapanchi paykunapas ashwan sinchikushpa kawsanankunapa. \p \v 5 Ñuka munaynima Yaya Diospa Espíritun tukuy kankunata atipachinanpa chay nima pi yachakushkan shimipi rimanaykichipa. Chasna munashpaynipas ashwan munanimi Yaya Diospa Espíritun kankunata atipachinanta Yaya Diospa munananta shukkunata yachachinaykichipa. Kankuna tantarishpaykichi Yaya Dioslla yachashkan shimipi rimashpaykichika tiyachun shuk wawki chay rimashkaykichi shimikunata asirtachik, tukuy kirik masikichikunata yanapananpa ashwan alita kirinankunapa. \v 6 Wawkikuna panikuna, yuyariychi. Ñuka kankunata pasyak rishpayni Yaya Dioslla yachashkan shimipi rimaynimaka, manami kankunata yanapaynimachu. Ashwan ali kama Yaya Diospa yachachiwashkanta kankunata rimanaynipa, chaymantapas kankunata yanapanaynipa ashwan alita asirtanaykichipa pimi kan Yaya Dioska nishpa. Chaymanta ashwan ali kama kankunata Yaya Diospa munananta yachachinaynipa, chaymantapas alita kunashpa yanapanaynipa. \p \v 7 Shuk uyarikkunamanta yuyarishunchi. Shuk runa kenata pukushpan guitarrata uyachishpan mana ali uyarinanpi uyachishpanka mana yachanchichu imatami uyachihun. \v 8 Chasnallatata shuk suntalu trompetata mana shutillata pukushpanka nima maykan suntalu yachamachu wañunakunapami pukuhun nishpa alicharinanpa. \p \v 9 Chasnallatata ñukanchikunapas tantarishka kahushkanchipi nima pi yachakushkan shimikunata rimashpanchika mana nima pi asirtamachu. Chasna mana asirtashpankunaka yankamantami rimanchima chay shimikunata. Chasna yanka rimashpanchika chay trompetata mana alita pukuhuk runashinami kanchima. \v 10 Kay allpapi achka chikan shimikuna tiyan. Chasna kashpanpas karan shimi asirtaypa kan chay shimita rimakkunarayku. \v 11 Ashwan ñuka shuk runapa rimashkan shimita mana asirtashpaynika payraykuka shuk allpamanta runashinami kani. Paypas ñukaraykuka shuk allpamanta runashinami kan, mana kwintanata, nima riksinata atipashkaynirayku. \v 12 Chasna kashpan imashnami munankichi Yaya Diospa Espíritun kankunata atipachinanta paylla yachashkan nima pi yachakushkan shimikunata rimanata, chasnashina ashwan munaychi Yaya Diospa Espíritun kankunata atipachinanta tukuy maykankunawami kirik masikichikunata yanapankichi Jesukristuta ashwan alita kasunankunapa. \p \v 13 Chayrayku Yaya Dioslla yachashkan shimikunata rimashpanchika akuychi Yaya Diosta tapushunchi pay Espiritunwa ñukanchita asirtachishpan shukkunatapas asirtachinanchipa. \v 14 Ñukanchikuna Yaya Dioswa kwintashpa paylla yachashkan nima pi yachakushkan shimikunata rimashpanchika payllatami kushichinchi. Ñukanchika yuyayninchipi manami asirtanchichu chay rimashkanchikunata. \v 15 Chasna kashpan akuychi Yaya Diosta mañashunchi paypa Espíritun yuyachishkan paylla yachashkan shimikunawa, chaymantapas asirtaypa shimikunawa. Akuychi Yaya Diosta kushichishpa takishunchi paypa Espíritun yuyachishkan paylla yachashkan shimikunawa, chaymantapas asirtaypa shimikunawa. \v 16 Yaya Diosta paypa Espíritun yuyachishkan paylla yachashkan shimikunallawa kushichihushpaykichika shuk runakunami mana asirtankakunachu rimahushkaykichita. Chasna mana asirtashpankunami mana atipankakunachu kankunawa parihu Yaya Diosta kushichinata. \v 17 Alita Yaya Diosta agradesishpaykichipas chay mana asirtak runakunata mana yanapankichichu Jesukristuta ashwan alita kasushpa kawsanankunapa. \p \v 18 Ñukaka kankunamanta ashwan achkatami chay nima pi yachakushkan Yaya Dioslla yachashkan shimikunata rimani. Chayraykumi Yaya Diosta agradesini. \v 19 Chasna kashpanpas Jesukristuta kirik masinikunawa tantarishpayni chay Yaya Dioslla yachashkan shimikunawa achkata yanka rimashpa rimanayniranti, ashwan munaynima asirtaypa masna shimikunallawa yachachinata. \p \v 20 Wawkikuna panikuna, ama yuyariychichu manara alita yuyarinata atipak wawakunashina. Shuk partilla ali kan wawakunashina yuyarinaykichipa. Shuk uchilla wawa manara yapa yachanchu uchata ruranata. Kankunapas chay uchilla wawashina mana uchata rurashpa kawsaychi. Chasna ali kashpanpas chay parti wawakunashina yuyarinaykichipa shuk parti rukukunashina alita yuyarik kaychi. \v 21 Yaya Diospa killkachishkanpi kasna nin: \q1 Karumanta chikan shimita rimakkunata kachashami kay mana kiriwanayak runakunama paykunata rimanankunapa. Chasna kachashpaynipas mana kasuwanayankakunachu nishpami Yaya Dioska riman. \m \v 22 Chayka ninayanmi mana asirtaypa shimikunawa rimashkanchiwa Yaya Dios mana kirikkunata yachayninta rikuchinanta. Kirikkunataka manami chasnachu yachayninta rikuchin. Ashwan Yaya Diospa Espíritun ñukanchita atipachishpan Yaya Diospa munananta yachachinanchipa, chay shuti kirik masinchikunata yanapan ashwan alita payta kasunankunapa. Mana kirikkunataka mana yanapanchu Yaya Diosta kasunankunapa. \p \v 23 Chasna kashpan tantarishka kahushkaykichipi chay nima pi yachakushka Yaya Dioslla yachashkan shimikunallata rimashpaykichika Jesukristuta mana kirik runa kankunawa tantarishpanka mana asirtashpan rimama kay runakunaka muspa runakunami kahunkuna nishpa. \v 24-25 Ashwan Yaya Diospa munananta asirtaypa shimikunapi yachachishpanchimi chay Jesukristuta mana kirik runaka uyashpan rimama: Yaya Dioska yapa alitami shunkuynita riksin. Kankuna yachachiwashpaykichimi ñukapas yachahuni mana alita rurashpa kawsahushkaynita nishpa. Chasnami chay runaka kunkurishpan Yaya Diosta kushichima. Chaymanta rimama shutipami Yaya Dioska kankunawa kawsan nishpa. \s1 Imashnami tantarishkanchikunapi shukta shukta alita rurananchi tiyan \p \v 26 Kunan wawkinikuna paninikuna, Yaya Diosta kushichinaykichipa tantarishpaykichi shukkunaka shuk mushu takinata yachankichi, shukkunaka yachankichi Yaya Diospa shiminmanta shuk imata asirtachinata. Shukkunaka yachankichi Yaya Diospa munananta rimanata. Shukkunaka chay nima pi yachakushkan Yaya Dioslla yachashkan shimipi rimanata yachankichi. Shukkunaka yachankichi chay shimikunata kirik masikichikunata asirtachinata. Chasna kashpan tukuy chaykunawa yanapanakuychi ashwan alita Jesukristuta kasushpa kawsanaykichipa. \p \v 27 Chay nima pi yachakushkan Yaya Dioslla yachashkan shimipi rimashpaykichika ishkaylla kimsalla rimachun shukllankama shukllankama. Chasna rimashpaykichi shuk asirtachik runa chay shimikunata asirtachinan tiyan. \v 28 Mana shuk asirtachik runa tiyashpanka chay shimikunata mana rimanahuchun. Ashwan karan shuk sapallan wasinllapi Yaya Diosta mañashpa chay shimipi rimachun. \p \v 29 Chasnallatata tantarishka kahushkaykichipi Yaya Diospa munananta yachachikkuna ishkaylla kimsalla shukllankama shukllankama yachachinahuchun. Chaymanta tukuy kankuna chaypi Jesukristuta kirikkuna chay yachachishkankunata alita uyashpa yuyarishpaykichi kwintaychi, chay yachachihukka shutipachu manachu Yaya Diospa munashkanta yachachihun nishpa. \v 30 Shuk yachachihushpan shuk uyashpa tiyahuk wawkita Yaya Dios yuyachima shuk shimita paymanta rimananpa. Chaypina chay yachachihuk wawkika chunllayanan tiyan, chay shukna rimananpa. \v 31 Tukuy Yaya Diospa yuyachishkanta yachachinayak wawkikunaka atipanahun yachachinata. Chasna kashpanpas shukllankama shukllankama yachachinankuna tiyan tukuy kankuna Jesukristuta kirikkuna alita yachakunaykichipa, ashwan alita payta kasushpa sinchikunaykichipa. \v 32 Yaya Dios Espiritunwa shuk yachachikta yuyachishpan paypa munananta yachachinanpa chay yachachikka yuyarinan tiyan ima urasmi chayta rimanka. \v 33 Yaya Dioska ali kashkallata yuyak kashpanmi mana munanchu kankuna llampu shukllapi rimanaykichipa, ashwan munanmi shukllankama shukllankama alita yachachinaykichipa. \p Imashnami shuk llaktakunapi Jesukristuta kirik masinchikunaka tantarishkankunapi rurahunkuna, kankunapas chasnallatata ruraychi. \v 34 Tantarishkaykichipi mana alichu kama panikuna tukuy runakunapa uyashkanpi rimanankunapa. Mana kanahuchun kirikkunata kamachikkunashina, imashnami Yaya Diospa kamachishkanka ñukanchita yachachin. \v 35 Panikuna mana asirtashpankunaka shuk yachachihushkata, tantarishkaykichiwasha wasinkunapi paktashpankuna kusankunata tapunahuchun. Manami alichu Yaya Diospa wasinpi tantarihushkaykichipi rimanankunapa. \p \v 36 Wawkikuna panikuna, kankuna yuyarinkichichari ¿imaraykutaya payta kasunchima? nishpa. Alita yuyariychi, kankunaka manami kankichichu tukuymanta puntiru kirik runakuna, maykankunami kallarishkakuna Yaya Diospa shiminta yachachinata. Manara kankuna chay shimita yachachishpaykichira achka shuk llaktakunapi kawsak runakuna chayta yachachishkakuna. Chaymanta mana kankunallatachu asirtachishka Yaya Dioska paypa shiminta. \v 37 Shuk wawki Yaya Diospa munananta yachachik kani nishpa yuyarishpanka chasnallatata shuk wawki Yaya Diospa Espiritunwa yachak kanayashpanka asirtachun tukuy kay killkahushkaynika Yaya Diospa kamachishkan kananta. \v 38 Shuk runa chay rimashkaynita mana kasunayashpanka ñukanchipas paytaka mana kasushunchichu. \p \v 39 Wawkinikuna paninikuna, kankuna Yaya Diosta kushichinaykichipa tantarishpaykichika munaychi Yaya Diospa munananta yachachinata. Chasnallatata nima pita rimaychichu ama chay nima pi yachakushkan Yaya Dioslla yachashkan shimipi rimaychu nishpa. \v 40 Chasna kashpanpas tukuy kachun ali asirtaypa mana shukllapi tukuy rimashpa. \c 15 \s1 Jesukristupa kawsarishkanmanta riman \p \v 1 Wawkikuna panikuna, kunan munani kutikashka yuyarinaykichipa Jesukristu runakunata kishpichinanmanta yachachishkaynita. Chay yachachishkaynita kankunaka kasurkankichi. Chayraykumi Jesukristuta kirishpa, kunankama payta kasushpa kawsahunkichi. \v 2 Tukuy chay yachachishkaynikunata kirishpa kawsahushpaykichimi Yaya Dioska kankunata mana ali rurashkaykichimanta llakichishka. Mana shutipa Yaya Diosta kasushpa kawsashpaykichika yankamantami rimankichi ñukapas Jesukristuta kirikmi kani nishpa. \p \v 3 Kay tukuymanta ali shimita Yaya Dios yachachiwashkanta kankunata yachachishkani kasna: Kristumi wañurka ñukanchita kishpichinanpa uchanchikunamanta Yaya Dios kastiganan kashkanmanta nishpa. Chasnami Yaya Dioska ñawpa payta kasuk runakunata killkachirka ñukanchipas yachananchipa. \v 4 Wañushkanwasha Jesuspa aychanta allarishka urku uchkupi churashpa taparkakuna. Chaymanta kimsaynin punchapi Yaya Dioska payta kawsachirka, imashnami ñawpamanta pacha killkarishka karka. \v 5 Jesukristu wañushkanmanta kawsarimushpan paypa runan Pedrotara rikurirka. Chaywasha tukuy paypa runankunatana rikurirka. \v 6 Chaymanta pichka pachak kirik masinchikunata rikurirka. Kunankamami chay payta rikuk runakunaka kawsahunkuna. Shukkunaka ñami wañushkakuna. \v 7 Chaymanta paypa runan Santiagotapas rikurirka. Chaymanta rikurirka tukuy apostolkunatapas. \p \v 8 Tukuy paykunata rikurishkanwasha ñukatapas rikuriwarka. Kunkaymanta nima yuyarihushkaynipi rikuriwashka kawsanaynipa mana valikshina kahushkaynipi. \v 9 Tukuy Jesukristupa apostolninkunamanta mana valikshina kani. Manara Jesukristuta kirishpayni payta kirik runakunata chiknishpayni wañuchichirkani. Chayrayku mana valinichu Jesukristupa apostolnin kanki nishpa rimawanankunapa. \v 10 Ashwan Yaya Dioska llakichiwashpan akllawashka apostol kanaynipa. Chasna akllawashkanta mana yanka usuchishkanichu. Ñukami tukuy Jesukristupa apostolninkunamanta yachachihushkaynipi ashwan sinchita tarawashpa kashkani. Mana ñuka kikin kashpaynipas ashwan Yaya Dios yanapawashpan chasna yachachishkani. \v 11 Chasna kashpanpas mana imananchu pimi kankunata yachachishka. Ñuka yachachishpayni shuk apostolkuna yachachishpankuna chasnallami tukuy yachachinanchika. Chay ali yachachishkanchita uyashpaykichimi Jesukristuta kirik tukushkankichi. \s1 Jesukristuta kirikkuna wañushkankunamanta kawsarinkakuna \p \v 12 Yaya Dioska Kristuta wañushkanmanta kawsachishkanta yachachishkanchi. Chay yachachishkanchita kirishpaykichika ¿imaraykuta kankunamanta shukkunaka rimankichi wañushpanchi mananami kawsarishunchinachu nishpa? \p \v 13 Rikuychi. Yaya Dioska wañushka runakunata mana kawsachimaka, payka Kristutapas wañushkanmanta manami kawsachimachu karka. \v 14 Kristu mana kawsarishka kamaka, yankamantami yachachinchima karka. Chasnallatata kankunapas chay yachachishkanchita yankamantami kirinkichima. \v 15 Chaymantapas ñukanchi llullachishpa yachachikkuna kanchima, Yaya Dios Kristuta kawsachishkanta yachachihushkanchiwa. Yaya Dios Kristuta mana kawsachishka kamaka wañushkakunata mana kawsachishkanrayku ñukanchi nishkanchiwa Yaya Diospa rurashkanmanta chikanta yachachinchima. \p \v 16 Yaya Dios wañushkakunata mana kawsachimaka, Kristutapas mana kawsachimachu karka. \v 17 Kristu mana Yaya Diospa kawsachishkan kamaka, yankamantami kay yachachishkaynita kirinkichima, chaymantapas kunankama uchaykichimanta mana llakichiy tukunkichimachu karka. \v 18 Chasna kamaka, chay Kristuta kirishpa wañushkakunaka manami silupi Yaya Dioswa kawsanahumachu. \v 19 Kunan kawsahushkanchillapi Kristu ñukanchita yanapananta yuyarinchimaka tukuy runakunamanta ashwan llakiypa kawsakkuna kanchima. \p \v 20 Ashwan Kristuka shutipami wañushkanmanta kawsachiy tukurka. Manara nima pi wañushkanmanta kawsarihushpanra mana kuti wañunanpa Kristurami manana wañunanpa kawsarirka. Chasnallatatami ñukanchikunapas wañushkanchimanta kawsarimunanchi tiyan. \p \v 21-22 Ñawpa yaya rukunchi Adanka Yaya Diosta mana kasushkanraykumi wañurka. Adanmanta miray kashpanchi ñukanchikunapas payshina wañunchi. Chaymanta Kristu wañushkanmanta kawsarirka mana kuti wañunanpana. Chasnallatatami ñukanchikunapas payta kasushpa kawsashpanchika wañushkanchimanta payshina kawsachiy tukushunchi mana kuti wañunanchipana. \p \v 23 Karan shuk Yaya Dios munashkan uras kawsarimushunchi. Tukuy runakunamanta Kristumi puntiru kawsarirka. Chaymanta pay kutikashka shamushpan ñukanchi paypa kashpanchi wañushkanchimanta kawsarimushunchi. \v 24 Kristuka tukuy kamachik runakunata, tukuy kamachik supaykunatapas kamachinankunamanta winsishpa wichushpan chay uras shuti tukuy Yaya Diospa rimashkanka paktarinka. Yayan Diosta rimanka: Kaykaya, kunan shuti kanlla tukuyta kamachik kanki nishpa. \v 25 Kristumi kamachik kanan tiyan tukuy kuntrankunata winsinankama payllata kasunankunapana. \v 26 Tukuy kuntrankunata winsishkanwasha sinchi kuntran wañuytana sumakta winsishpa tukuy wañushka runakunata kawsachinka. \p \v 27 Yaya Dios tukuy kuntrankunata kasuchirka Jesukristuta kasunankunapa. Kristuta rimashpan tukuyta kamachinanpa, yachanchi Jesukristu Yaya Diosta mana kamachinanta. \v 28 Yaya Dios yanapashpan Kristu tukuyta amuyashpanmi paypa kasuk Wawan kashkanrayku, Yayanta rimanka: Yayayni, tukuytami amuyashkani, kunanka paykunatami kamachihuni. Kunan shuti kanna tukuyta kamachiy nishpami rimanka. Chaypimi Yaya Dioslla tukuypa amun kashpan tukuyta kamachinka. \p \v 29 Shukkuna wañushka runakunaranti bawtisarishpankuna ¿imapi yanapananta yuyarishpantaya chasna ruranahun? Wañushka runakunaka mana kawsarinahumaka ¿imaraykuta wañushka runakunaranti bawtisarinahuma? \p \v 30 Ñukanchi Yaya Diospa rimashkanta yachachishkanchirayku shuk runakuna karan uras ñukanchita wañuchinayanahun. Mana kuti kawsarimunanchita yachanchimaka, mana munanchimachu yachachishpalla katinata. \v 31 Wawkikuna panikuna, tukuy urasmi chay chikniwak runakuna wañuchiwanayanahun. Wañuchinata munawashpankunapas ñukaka kushillami kahuni, kankuna Amunchi Jesukristuta kasushpa kawsahushkaykichita yachashpayni. \v 32 Chay Efeso llaktapi achka chikniwak runakuna wañuchiwanayashpa achkata parisichiwashpankuna wañuchik piña animalkunawa makanakuhukshina kashkani. Runapa yanka yuyarishkankunata yachachinima karka yankamantami chasna parisichiy tukuynima karka. Mana kuti kawsarimunchimaka shuk runakunashina rimaynima: Kayakamami wañushunchi. Wañushpanchika tukurishumi. Chayrayku kawsahushpanchira akuychi alita mikushpa upyashpa munashkanchita rurashpa kawsashunchi nishpa. \p \v 33 Kankunaka ama chasna rimak runakunashina llullachiriychichu. Kankuna yachankichi, mana ali rurak runa masinchiwa ishkayashpanchika payshinallatatami ruranchi. \v 34 Chayrayku Yaya Diosllatana kasushpa alita rurashpa kawsaychi, amana uchata ruraychichu. Shukkuna kankunamanta Yaya Diosta mana riksikshinara kanahun. Pinkarinaykichipami chasna kankunata rimahuni. \s1 Imashnami wañushkanchimanta kawsarimushunchi \p \v 35 Wawkikuna panikuna, kankunaka tapunkichima: ¿Imashnashi wañushkanchimanta kawsarimushunchi? ¿Imashna rikunayushi kawsarishpanchi rikurishunchi? nishpa. \p \v 36 Chayka yuyay illa runapa tapushkanshinami kama. Yuyariychi, chakranchipi muyukunata tarpushpanchi ñawinka mana wiñamachu, chay muyuka mana tukyarishpanka. \v 37 Tarpushpanchi manami wiñashka tarputachu tarpunchi, ashwan muyullatami tarpunchi, trigu muyuta, mana kashpaka maykan muyukunatapas. \v 38 Yaya Dioska karan muyuta wiñachishpan munashkanshina karan shuk chikan muyukunata chay muyupa kaspin rikunayuta wiñachin, muyunmanta chikan rikunayuta. \p \v 39 Aychakunapas mana tukuychu chasnalla kanahun. Shukka runapa aychan kan, shukka animalkunapa wiwakunapapas, shukka rikrayukunapa, shukka challwakunapa aychan kan. \v 40 Chasnallatata tiyan chikan kawsanayukuna, shukkuna silupi kawsanankunapa, shukkunaka kay allpapi kawsanankunapa. Silupi kawsakkuna suma rikunayukuna kanahun. Kay allpapi kawsakkunapas chikan suma rikunayukuna kanahun. \v 41 Silupi tiyakkunapas chikan chikan kanahun. Intika chikanta punchayachin killamanta. Killaka chikanta punchayachin istrillakunamanta. Karan istrillapas istrilla masinkunamanta chikanta punchayachin. \p \v 42 Chasnallatata kanka ñukanchikunawapas, wañushkanchimanta chikan rikunayumi kawsarishunchi. Imashnami muyuta tarpushpanchi aychanka ismun ñawin wiñananpa, chasnashinami wañushpanchi aychanchika ismun. Chay wañushkanchimanta Yaya Dios ñukanchita kawsachishpan chikanmi rikurishunchi mana kuti wañunanchipa. \v 43 Imashnami ismuk aychayu muyuta tarpunchi, chasnashinami wañushpanchi ismuk aychanchita pampanchi. Yaya Dios ñukanchita kawsachishpan mushu suma aychayuna kashunchi. Wañuk aychanchita pampanchi. Yaya Dios ñukanchita kawsachishpan manana wañuk aychayuna kashunchi. \v 44 Imashnami tarpuka tarpushkanchi muyumanta chikan rikunayu kan, chasnashinami aychanchiwapas. Wañushpanchi wañuk aychanchita pampanchi. Chaymanta chikan aychayumi kawsarishunchi silupi kawsananchipa. Wañuk aychayu kashkanchirayku yachanchi mana wañuk aychayupas kananchita. \p \v 45 Kasnami killkarishka kan: Yaya Dios puntiru runa Adanta rurashpan kawsayta kurka kay allpapi kawsananpa. Chaymanta Yaya Dios Jesukristuta churarka payshinallatata mana tukurik kawsayyu kashpan ñukanchita Yaya Dioswa kawsayta kuk kananpa. \v 46 Chasna kashpanpas manara chay Yaya Dioswa kawsayta charik kashpanchira kay allpapi kawsananchipa kawsayyulla kanchi. Chaywashara Yaya Dioswa kawsayta charik tukunchi. \p \v 47 Chay puntiru runaka allpamanta runami karka kay allpapi kawsananpa. Jesukristu silumanta shamushpan silumanta runa kan. \v 48 Ñukanchikunapas Adanmanta miray kashpanchi payshina kay allpamanta rurarishka kanchi kay allpapi kawsananchipa kawsayyukuna. Silumanta shamushka Jesukristu Yaya Dioswa kawsayyu kashpan ñukanchipas paywa pakta kawsakkuna payshina Yaya Dioswa kawsayyu kanchi. \v 49 Kay allpapi kawsahushpanchira allpamanta rurarishka Adanshina wañuk aychayu kanchi. Chaymanta silupi kawsak rishpanchika Jesukristushinami kashunchi. \s1 Jesukristupa kuti shamunanmanta yachachin \p \v 50 Wawkikuna panikuna, alita uyawaychi. Kay allpamanta rurashka aychanchikunawa mana atipanchichu Yaya Diospa kamachinan mushu munduma paywa pakta kawsak rinata. Kay wañuk aychanchiwaka manami wiñaypachu kawsashunchi. \p \v 51-52 Kunan yachachishkaykichi manara yachashkaykichita. Mana tukuy ñukanchichu wañushunchi. Chasna kashpanpas Jesukristu kuti shamuhushpan kawsa kashpanchi wañushka kashpanchi tukurina trompetaka uyarihushkanpi tukuy ñukanchi payta kasukkunapa aychanchita ñawita tapa tapa rurashkashina chay ratulla chikanyachinka. Chay trompetaka uyarihushpan Jesukristuka tukuy payta kasushpa wañushkakunataka kawsachimunka manana kutikashka wañunankunapa. Ñukanchi kawsa kahushpanchira Yaya Dioska ñukanchikunatapas chikan aychayuta ruranka. \v 53 Kay ismuk aychanchika mana ismuk aycha tukunan tiyan. Kay wañuk aychanchika mana wañuk aycha tukunan tiyan. \v 54 Chasna Kristu ñukanchita chikan aychayuta rurashpan wiñaypa kawsayyuna kananchipa Yaya Diospa killkachishkanpi kasna rimashkaka paktarinka: \q1 Yaya Dios tukuyta winsishpa alichankami runakuna manana kuti wañunankunapa nishpa. \m \v 55 Chaymantapas kasna rimashkaka paktarinka: \q1 Manana manchashunchinachu wañunanchita. Manana wañuyka ñukanchita winsinkachu nishpa. \m \v 56 Uchata rurashkanchiraykumi chasna wañunanchi tiyan. Uchata rurakkuna kahushkanchipi sinchikuchiy tukushkashina kanchi, Yaya Diospa kamachishkankunata riksishpanchi ashwan uchata ruranayakkuna tukushkanchirayku. \v 57 Ashwan Yaya Dios Amunchi Jesukristuta kachashpa ñukanchita yanaparka manana chasna uchata rurakkuna kananchipa, chaymantapas wañushpanchi kawsachiy tukunanchipa. Chayta yuyarishpanchi akuychi kushikushpa Yaya Diosta agradesishunchi. \p \v 58 Chayraykumi munashkayni wawkinikuna paninikuna, tukuy chaykunata yuyarishpaykichi alita Jesukristuta kirishpa kasushpa kawsaychi. Tukuy uras yapa munashpa Amunchi Jesukristu ruranata munananta rurashpa kawsaychi. Jesukristupi sinchikushpa rurahushkaykichika manami yankachu kanka. \c 16 \s1 Pablo killkan Jerusalenpi nima imayukunarayku kullkita tantachinamanta \p \v 1 Kunanka wawkikuna panikuna, Jerusalenpi nima imayu Jesukristuta kasukkunarayku kullkita tantachinamanta rimashkaykichi. Galasia allpapi tukuy Jesukristuta kirikkunata yachachishkani imashnami chay kullkita tantachinchi nishpa. Kankunapas chay yachachishkaynishina ruraychi. \v 2 Karan domingo puncha atipashkaykichita kullkikichimanta churaychi. Chasna tantachishpaykichika wakaychaychi, ñuka paktashpayni mana chaypira tantachinaykichipa. \v 3 Kankunapi paktashpayni churay tukushkankunapi alita rurak kashkankunarayku akllashkaykichi runakunata Jerusalenma kachasha. Paykunata alita yaykuchinankunapa kartakunata killkasha Jerusalenpi kawsak wawkikunata chay tantachishkaykichi kullkiwa pakta kunankunapa. \v 4 Ali kashpanka ñukapas Jerusalenma rinaynipa paykunawa pakta risha. \s1 Pablo Korinto llaktapi kawsak kirikkunata pasyak rinata munashkanmanta riman \p \v 5 Kankunama rihushpayni puntiru Masedonia allpapi kahuk llaktakunama risha. Chay Masedoniamanta risha Korinto llaktaykichima. \v 6 Chaymanta yuyarini shuk killakunata kankunapi kiparinata, ashwan ali kama tukuy tamya timpu kankunapi kiparinaynipa. Chaymanta shuk llaktama rihushpayni kankuna atipawankichima yanapanata. \v 7 Mana munanichu shuk ratulla kankunata rikunata. Yaya Dios munashpanka shuk killakunata kankunawa kiparisha. \p \v 8 Kay Efeso llaktapi kiparisha chay ñukanchi israel runakunapa Pentekostés punchakuna paktarinankama. \v 9 Kay llaktapi alita Yaya Diospa shiminta yachachihuni. Achka chikniwak runakuna mana munashpankunapas achka runakuna chay yachachihushkaynita alita uyahunkuna. Chayrayku manara risharachu kankunama. \p \v 10 Wawkinchi Timoteo kankunapi paktashpan yanapaychi kankunawa kushilla kananpa. Paypas ñukashinami alita Yaya Diospa shiminta yachachin. \v 11 Chayrayku nima maykan rimaychichu payka manami Pabloshinachu alita yachachin nishpa. Ashwan payta yanapaychi kushilla ñukama kutimunanpa. Ñukami payta chapahuni shuk wawkikunawa pakta shamunanpa. \p \v 12 Wawkinchi Apolosta achka kuti rimarkani chay shuk wawkinchikunawa kankunama pasyak rinanpa. Payka mana munanchu kunan rinata. Shuk punchachari kankunama rinka. \s1 Pablo kartanta tukuchihushpan kirikkunata saludan \p \v 13 Yuyaywa kawsaychi, Jesukristuta alita yuyashpa, alita kirishpa, nima pita manchashpa. Sinchikuriychi mana sampayashpa payta kasunaykichipa. \v 14 Tukuy uras imapipas yanapanakuhushpaykichi ali shunkuwa yuyanakushpa ruraychi. \p \v 15 Wawkikuna panikuna, kankuna riksinkichi wawkinchi Estefanasta. Chay Akaya allpapi manara nima maykan Jesukristuta kirihushpanra wawkinchi Estefanasra tukuy ayllunkunawa pakta kirik tukurkakuna. Paykuna Jesukristuta kirik wawkikunata panikunata alita yanapashpa kawsahunkuna. \v 16 Estefanasta shukkunatapas payshina alita tarawashpa kirik masinkunata yanapashpa kawsahukkunata alita kasushpa yanapashpa kawsaychi. \v 17 Yapami kushikuni wawkinchikuna Estéfanas, Fortunato, Akaiko yanapawanankunapa shamushkankunarayku. Kankuna mana shamunata atipashpaykichi kay wawkinchikuna alita yanapawahunkuna. \v 18 Kay kimsa wawkikunami ñukata sumakta yanapashpa sinchikuchiwashkakuna, kankunatapas chasnallatata yanapashpa sinchikuchirkakuna. Chasna yanapak wawkikunata alita yuyaychi. \p \v 19 Kay Asia allpapi Jesukristuta kirik masinchikuna kankunata saludanahun. Chaymanta wawki Akila warmin Prisilawa kankunata saludanahun, maykankunawami shukllashina tukushkakuna Amunchi Jesukristuta kirishkaykichirayku. Chaymanta tukuy paykunapa wasinpi tantarik Jesukristuta kirikkunapas kankunata saludanahun. \v 20 Tukuy wawkinchikunapas kankunata saludanahun. Kankunapas tantarishpaykichi alita yuyanakushpa shukwa shukwa saludanakuychi. \p \v 21 Ñuka Pablo kikin makiniwa kay saluduta killkashpayni kankunarayku kachahuni. \v 22 Maykanmi Amunchi Jesukristuta mana yuyanchu, Yaya Dios payta kastigachun. Amunchi Jesús, utkalla shamuy. \v 23 Amunchi Jesukristu kankunata llakichishpan yanapachun. \v 24 Tukuy kankunata yapa yuyani Kristu Jesusta kirik kashpaykichi. \sig Chayllata killkashkani.\sig*\sig Wawkikichi, turikichi Pablo\sig*