\id HEB - Quechua, North Bolivia NT -Bolivia 2012 (DBL -2013) \h HEBREOS \toc1 Hebreos \toc2 Hebreos \toc3 Heb \mt1 HEBREOS \c 1 \s1 Dios parlan \p \v 1 Ñaupajka Dios achqha cutita imaymanamanta profetacuna uqhunta abuelonchiscunaman parlamorkan. \v 2 Cunanka cay p'unchaycunapi Churin uqhunta parlamuwanchis. Payninta cay pachata ruwarkan, paymantaj Dios tucuy imacunata kon herenciata jina. \v 3 Payka Diospaj sumaj glorioso c'anchaynin, Dios quiquinpaj caynin. Payka atiyniyoj palabranwan tucuy imata sumajta purichin. Juchanchiscunamanta limpiochay pasayta, janaj pachapi tiyaycun Diospaj paña ladonpi. \s1 Diospaj Churin curaj, angelcunamanta nejtenka \p \v 4 Diospaj Churenka astawan curaj, angelcunamanta nejtenka. Herenciata jina astawan sinchi importante sutita jap'ekan angelcunamanta nejtenka. \v 5 Dioska jayc'ajpas ni mayken angelta ninchu: \q1 “Kanka Churiy canqui; \q1 cunan noka Tatayqui cani” nispaka. \m Mayken angelmantapas nillantajchu: \q1 “Noka paypaj Tatan casaj, \q1 paytaj nokapaj Churiy canka” nispa. \m \v 6 Uj chhicapeka ch'ulla Churinta tucuy cajcunaman ricuchispa, nerkan: \q1 “Diospaj tucuy angelnincuna payta \q2 adorachuncu.” \m \v 7 Angelcunamantaka Dios nin: \q1 “Dioska angelnincunata wayrata jina ruwan, \q1 sirvejnincunatataj nina laurayta jina.” \m \v 8 Churimantataj nin: \q1 “Oh Dios, gobiernoyqueka wiñaypaj, \q1 gobernanquitaj cabal justiciawan. \q1 \v 9 Sumajcajta munacunqui; \q1 mana allincajta chejninqui. \q1 Chayraycu Dios, Diosniyqui, ajllasunqui. \q1 Cusicuywan junt'achisunqui astawanraj \q2 ujcunamanta nejtenka.” \m \v 10 Nillantaj: \q1 “Oh Señor, kan kallariymantapacha \q2 cay pachata ruwarkanqui; \q2 kan quiquiyqui janaj pachata ruwarkanqui. \q1 \v 11 Tucuy cay pachaka tucuconka, \q2 kancajtaj wiñaypaj canqui. \q1 Tucuy cay pachaka p'acha jina mauc'aconka. \q1 \v 12 ¡P'achata jina suc'anqui, \q2 p'acha mudacoj jina cambianqui! \q1 Kancajtaj caskallanpuni canqui; \q1 causayniyqueka mana tucuchaconkachu \q2 ni jayc'ajpas.” \m \v 13 Dios jayc'ajpas ninchu mayken angelnincunatapas: \q1 “Paña ladoypi tiyacuy, \q2 enemigoyquicunata atipaspa \q2 chaquiyquiman churanaycama” nispaka. \m \v 14 Tucuy angelcunaka espíritu cancu, Diosta sirvejcuna; salvación herenciata jap'ekajcunata yanapanancupaj cachaska cancu. \c 2 \s1 Athun salvacionmanta \p \v 1 Chayraycu salvación evangelio uyariskanchista sinchita reparananchispuni, salvación ñanmanta mana carunchacunanchispaj. \v 2 Ñaupaj tiempopi Dios mandacuskancunata korkan angelcuna uqhunta. Chay leynintaj atiyniyoj carkan. Mana casucuspa jucha ruwajcuna castigaska carkancu ruwaskancuman jina. \v 3 Sichus may athun salvacionta mana casurachuwanchu chayri, ¿imaynatataj nokanchis escapachuwan Diospaj castigonmantari? Ñaupajta Señor quiquin cay salvacionta willarkan. Chay pasaymanta uyarejcunañataj jinapuni caskanta willawarkanchis. \v 4 Diospas salvación evangeliota verdad caskanta ricuchiwanchis señalcunawan, musphana jinacunawan, achqha milagrocunawan, Santo Espíritu uqhunta imaymana ruway atinacunata kowaskanchiswan Diospaj munayninman jina. \s1 Jesucristo Salvawajninchis \p \v 5 Dioska mana angelcunapaj mandacuynincupichu chay jamoj mundota churan, parlachcaskanchis mundota. \v 6 Uj chhica Escriturapi mayken nin: \q1 “¿Imataj runari? \q1 ¿Imataj runapaj cayninri? \q1 ¿Imaraycutaj yuyaricunqui, \q1 llaquicunquitaj paymanta? \q1 \v 7 Juch'uy tiempollapaj payta ruwarkanqui \q2 angelcunamantapas mana curajta jina, \q1 chaymantataj athun caywan alabanawan jina \q2 athunchachinqui. \q1 \v 8 Tucuy imata chaquin uraman churanqui \q2 mandananpaj.” \m Ajinaka tucuy imata runapaj chaquin uraman churaspa, Dioska tucuy imata mandacuyninpi churan. Chaywanpas manaraj ricunchischu tucuy ima runapaj mandacuyninpi caskanta. \v 9 Jesuscajtataj ricunchis. Uj juch'uy tiempota Dios payta tucucherkan mana curajman angelcunamanta nejtinpas. Dios munacuyninpi munarkan Churin tucuypaj wañunanta. Cunanka wañuyta sufriskanraycu, Diospaj Churin glorioso honorwan athunchaska cachcan. \p \v 10 Dios tucuy cajcunata ruwan Churinpaj. Munantaj tucuy wawancuna paywan sumaj janaj pacha glorianpi canancuta. Chayraycu Dioska Jesucristota sufriskanwan mana ima faltayojta waquicherkan paypaj wawancunata salvananpaj. \v 11 Diosllapaj cajcunapas Diosllapaj cachejpas, tucuynincu quiquin Tatamanta cancu. Chayraycu Diospaj Churin mana p'enkacunchu Diospaj wawancunata “hermanoycuna” niyta. \v 12 Escriturapi Chureka Tatanman nin: \q1 “Kanmanta hermanoycunaman parlasaj; \q1 himnocunawan alabaskayqui kanta \q2 adorajcunapaj tantacuskancupi.” \m \v 13 Nillantaj: \q1 “Nokaka Diospi confiacuni.” \m Ujtawan nillantaj: \q1 “Caypi cachcani Diospaj kowaskan \q2 wawacunawan.” \p \v 14 Imaynatachus wawacunaka tata mamanpaj aycha yawarninmanta cancu, jinallatataj Jesuspas runa cuerpoyoj carkan, wañuskanwan supaypaj wañuchej atiyninta atipaspa ch'usajman tucuchinanpaj, \v 15 ajinamanta wañuyta manchacuspa patronniyoj jina causajcunata cacharichinanpaj. \v 16 Ciertota, mana angelcunata yanapajchu jamun, manachayri Abrahampaj familianta yanapaj, nokanchis creyentecunata. \v 17 Chaypajka Cristo tucuy imapi quiquin hermanocuna jina canan carkan, Diospaj ñaupakenpi uj fiel qhuyapayacoj curaj sacerdote cananpaj, wañuskanwan runacunapaj juchancuna perdonaska cananpaj. \v 18 Pay quiquin sufrerkan, tentaciontapas pasarkan. Chayraycu cunanka tentaska cajcunata yanapayta atin. \c 3 \s1 Jesuska Moisesmanta astawan importante \p \v 1 Diospi creej hermanocuna, Dios wajasunquichis paypajta canayquichispaj. Cristo Jesusta allinta uyariychis, Diospaj cachamuskan apostolta, curaj sacerdoteta. Gracias payman cachun creeyninchista willaskanchismanta. \v 2 Jesuska fiel carkan, churajnin Diospaj mandaskanta junt'aj, imaynatachus Moisespas ruwananpi fiel junt'anan carkan Diospaj tucuy familianwan. \v 3 Imaynatachus wasi ruwajka astawan honrata jap'ekan ruwaskan wasimanta nejtenka, ajinallatataj Jesuska astawan honrata jap'ekan Moisesmanta nejtenka. \v 4 Sapa waseka runapaj ruwaskan, Dioscajtaj tucuy ima cachcajcunata ruwan. \v 5 Diospaj tucuy familianpi Moisés fielta sirverkan, imatachus Dios nin chayta willananpaj. \v 6 Diospaj Churin Cristocajtaj Diospaj munayninta fiel junt'aj Diospaj familian patapi. Chay familiaka nokanchis quiquin canchis, seguropuni cusicuywan Cristopi confiachcanchis chhicaka. \s1 Creyentepaj samanan \p \v 7 Chayraycu Santo Espíritu Escriturapi nin: \q1 “Cunan kancuna Diospaj niskanta \q2 uyarinquichis chayka, \q1 \v 8 ama sonkoyquichista khoruyachinquichischu \q2 sajra mana casucojcuna jinaka, \q2 ch'usaj pampapi Diosta pruebaman churajcuna jinaka. \q1 \v 9 Dios nin: ‘Chaypi abueloyquichiscuna \q2 pruebaman churawancu, tawa chunca watata \q2 ruwaskaycunata ricorkancu chaywanpas. \q1 \v 10 Chayraycu phiñacorkani paycunawan, \q1 nerkanitaj: \q1 ‘Sonkoncupi pantaskallapuni purincu, \q1 mana munancuchu munaskayman jina causayta.’ \q1 \v 11 Chayraycu phiñacuyniypi jurani mana \q2 yaycunancupaj samana lugarniyman.” \p \v 12 Hermanocuna, cuidacuychis ama maykenniyquichispas sajra sonkoyoj canayquichispaj, causachcaj Diosmanta carunchacuspa paypi mana creeskayquichisraycu. \v 13 Astawanka Escriturapaj “cunan” niskan cachcajtin, sapa p'unchay uj ujcuna animanacuychis ama maykenniyquichispas juchapaj engañaskan canayquichispaj, sonkoyquichis mana sajrayananpaj. \v 14 Cristowan canapajka kallariypi confiaskanchiswan firme cananchis tucucuycama. \p \v 15 Chaymanta Escrituraka nin: \q1 “Cunan kancuna Diospaj niskanta \q2 uyarinquichis chayka, \q2 ama sonkoyquichista khoruyachinquichischu \q2 sajra mana casucojcuna jinaka.” \m \v 16 ¿Picunataj carkancu Diospaj niskanta uyarispa mana casucojcunari? Moisespaj Egiptomanta pusarkamuskan tucuy runacuna. \v 17 ¿Picunawantaj Diosri tawa chunca watata phiñaska cachcarkan? Jucha ruwajcunawan. Paycunataj ch'usaj pampapi wañurarkancu. \v 18 ¿Picunamantaj Diosri jurarkan, mana yaycunancupaj samana lugarninmanri? Mana casucojcunaman. \v 19 Jinamanta yachanchis manapuni yaycuyta atiskancuta mana creeskancuraycu. \c 4 \p \v 1 Chayraycu Diospaj samana lugarninman yaycunapaj promesa cachcajtinraj, cuidacunanchis; chaymantataj waquinniyquichis mana yaycuyta atiwajchischu. \v 2 Nokanchismanpas salvación evangeliota willawanchis paycunaman jina. Paycunataj yankhallapaj uyarincu; evangelio casucojcunawan mana ujchacuncuchu mana creeskancuraycu. \v 3 Nokanchiscajka creenchis; Diospaj niskan chay samana lugarninman yaycusunchis. Samana lugarninmanta Dios nerkan: \q1 “Chayraycu phiñacuyniypi jurani, \q1 mana yaycunancupaj samana lugarniyman.” \m Dioska ruwananta tucuchaskaña cay pachata ruwaskanmantapacha. \v 4 Kanchiscaj p'unchaymanta Escriturapi nin: \q1 “Kanchiscaj p'unchaypi Dios \q2 tucuy ruwananmanta samacorkan.” \m \v 5 Escriturapi ujtawan nin: \q1 “Mana yayconkacuchu samana lugarniyman.” \m \v 6 Chaywanpas Diospaj samana lugarninman yaycojcunaka cachcancuraj. Ñaupajta uyarejcuna mana salvación evangeliota creeskancuraycu mana yaycorkancuchu. \v 7 Chayraycu Dios uj p'unchaytawan churan, uj mosoj “cunan” yaycunapaj. Unayña mana yaycuskancu pasayta, Escriturapi David Diospaj niskanta niwarkanchis: \q1 “Cunan kancuna Diospaj niskanta \q2 uyarinquichis chayka, \q2 ama sonkoyquichista khoruyachinquichischu.” \m \v 8 Josuechus Israel runacunaman samana lugarman yaycuchinman carkan chayka, Dioska mana parlanmanchu uj yaycunapaj p'unchaymantaka. \v 9 Ajinaka Diospi creejcunapaj canraj Diosmanta uj samana lugarka. \v 10 Imaraycuchus Diospaj samana lugarninman yaycojka ruwananmanta samacun, Diospas ruwananmanta samacorkan jinata. \v 11 Chay samana lugarman yaycunanchispaj callpata ruwananchis, mana pipas mana creejcunapaj ejemplonta katinanpaj. \p \v 12 Diospaj palabranka causayniyoj atiyniyojtaj. Iscay lado afilaska espadamantapas astawan filo puntayoj. Almaman espirituman astawan uqhuman yaycun, runapaj sonkonpi ruwananpaj. Diospaj palabran runapaj pensaskancunata sonkonpi munaskancunatapas sut'inchan imayna caskanta. \v 13 Mana imapas Diospaj ruwaskanka paymanta pacacunmanchu. Pay tucuy imata sut'ita yachan. Paymantaj cuentata konanchis cachcan. \s1 Jesús curaj sacerdote \p \v 14 Diospaj Churin Jesuska, may curaj sacerdotenchis, janaj pachaman yaycun. Chayraycu willaskanchis creeypi firme purinanchis. \v 15 Curaj sacerdotenchiska qhuyapayawanchis tentacionpi mana callpayoj caskanchismanta. Paypas tucuy ima tentacioncunawan tentaska carkan nokanchis jina. Paycajka mana jayc'ajpas juchata ruwarkanchu. \v 16 Sinchi confianzawan chimpaycusunchis qhuyapayacoj Diosninchisman, pay nokanchismanta qhuyapayacunanpaj, sumaj cayninpi yanapanawanchispaj tentaska caskanchis ratopi. \c 5 \p \v 1 Tucuy curaj sacerdoteka runacuna uqhumanta ajllaska, runacunapaj cuentanmanta Diospaj ñaupakenpi ruwanancupaj, runacunapaj apamuskancu ofrendacunata, juchancumanta wañuchiska animalcunatawan Diosman konanpaj. \v 2 Sacerdotecunapas tentacionpi mana callpayoj caskancuraycu, qhuyapayayta atincuman mana yachajcunata pantaskacunatapas. \v 3 Chay jina caspa, wañuchiska animalcunata konancu carkan quiquin juchancumanta runacunapaj juchanmantapiwan. \v 4 Mana pipas quiquinpaj cay honorniyoj cargota jap'inmanchu, manachayri Dios cay cargota kon, Aaronmanpas koskanman jina. \v 5 Ajinallatataj Cristopas mana pay quiquinchu ajllacorkan curaj sacerdote cananpajka, manachayri Dios cay honorniyoj cargota korkan. Diostaj nerkan: \q1 “Kanka Churiy canqui; \q2 cunan noka Tatayqui cani.” \m \v 6 Uj chhica Escriturapi nillarkantaj: \q1 “Kan sacerdote canqui wiñaypaj, \q2 Melquisedec quiquin clasemanta.” \m \v 7 Cay pachapiraj Cristo causachcaspa, alto vozwan parlaspa, mayta wakaspa, wañuymanta libraj atiyniyoj Diosta rogaspa oracionta ruwarkan. Casucuskanraycutaj Dios uyarerkan. \v 8 Ajinaka Cristo, Diospaj Churin cachcaspapas, sufriywan ñac'arispa casucuyta yachakarkan. \v 9 Chay jinamanta Diospaj tucuy munayninta junt'aspa, allin waquichiska capun, tucuy payta casucojcunata wiñaypaj Salvaj. \v 10 Diostaj payta churan curaj sacerdote cananpaj, Melquisedec quiquin clasemanta. \s1 Creey chincachicuna jina \p \v 11 Caymantaka achqhata parlananchis, manataj entendichina jinachu, kancuna entendinapaj lat'u maula caskayquichisraycu. \v 12 Unayña creyente canquichis; yachachejcunaña canayquichis carkan. Cunantaj necesitanquichis mosojmanta sut'inchanata Diospaj fácil yachachiynincunata. Wawa jina mana callpayojman tucunquichis; miqhuyta miqhuypachaka lechetaraj ujyachcanquichis. \v 13 Lecheta ujyajcunaka ñuñuchcaj wawacuna jina canquichis, imachus allin imachus mana allinchu chayta mana sumajta entendiyta atinquichischu. \v 14 Miqhoyka wiñaska runacunapaj, entendejcunapajña, imaraycuchus yachancuña imachus allin imachus mana allinchu caskanta. \c 6 \p \v 1 Ajinaka ñaupajman purisunchis wiñaska cananchiscama, Cristomanta ñaupajta yachakaskanchiscunata mana cutipaspa. Caycunata yachanchisña: Diosman cutirinata, wañuyman apacoj juchacuna mana ruwanata, Diospi creenata, \v 2 bautismomanta yachachinata, creyentecunaman maqui churanata, wañuskacuna causarimunanta, wiñaypaj castigomantapas. \v 3 Dios munajtin, ñaupajman purisunchis. \p \v 4 Uj cuti picunachus evangeliopaj c'anchayninta jap'ekaspaña, Diospaj regalon koskanmanta cusicuspaña, Santo Espirituyoj caspaña, \v 5 Diospaj sumaj palabranmanta cusicuspaña, jamunan tiempopaj atiyninmantapas cusicuspaña, \v 6 urmancuman Diosta wasanchanapaj chayka, manaña Diosman cutiyta atincumanchu. Paycuna quiquin ujtawan Diospaj Churinta chacatachcancu. P'enkaman churancu, tucuy burlacunancupaj. \v 7 Para unuta ch'aquichej jallp'a jina cancu. Uj jallp'a llanc'ajcunapaj sumajta urin chayka, Diosmanta bendicionta jap'ekan. \v 8 Sichus qhichcacunata khepucunatawan urin chayka, imapajpas allinchu. Diosmanta castigota jap'ekanka, tucucuypiri ruphachiska canka. \s1 Firme canamanta \p \v 9 Munaska hermanocuna, jinata parlaycu chaywanpas, seguro caycu kancuna salvación causaypi firme caskayquichista. \v 10 Dioska justo cabal; ruwaskayquichiscunata, munacuywan creyentecunata yanapaskayquichistawan Dios mana konkaponkachu. Cunanpas yanapachcallanquichispuni. \v 11 Munaycu sapa uj kancuna astawan ganaswan causanayquichista Señor cutimunancama, Cristopi suyacuyniyquichis junt'aska cananpaj. \v 12 Ama kellacuychischu; astawanka firme creyentecunapaj ejemplonta katiychis. Paycunaka creeskancuwan Diospaj prometicuskancunata jap'ekarkancu. \p \v 13 Abrahamman prometicuspaka, Dios pay quiquinpaj sutinpi jurarkan, mana paymanta waj curaj caskanraycu. \v 14 Nerkantaj: “Arí, noka sinchita bendiciskayqui, familiayquita mirachisaj mana yupay atiyta.” \v 15 Abrahamka pacienciawan suyacuspa, Diospaj prometicuskanta jap'ekarkan. \v 16 Runacuna juraspaka, paycunamanta astawan curaj runapaj sutinpi jurancu. Juramentota ruwajtincutaj, tucuy ima parlana tucucapun. \v 17 Allin ari, Dioska sut'inta ricuchiyta munan picunachus prometicuskancunata jap'ekankacu chaycunaman, mana imatapas cambiaspa junt'ananta. Chayraycu Dios prometicuskantaka juramentowan segurarkan. \v 18 Diospaj prometicuskan juraskanpas ni jayc'aj cambiacunmanchu; Dioska mana llullacunmanchu. Cayka sinchita animawanchis Diospi confiacojcunataka, ñaupakenchispi churaska salvacionta firmeta jap'iycunanchispaj. \v 19 Cay salvación suyacoyka firmeta cachiwanchis, almanchista seguran, ancla niska boteta sayachej fierro jina. Cay salvación suyacuyninchiska yaycun janaj pachapi caj templo uqhucama. \v 20 Jesuska janaj pachaman ñaupajta yaycun, payninta purinanchispaj. Jinamanta payka curaj sacerdotenchis wiñaypaj capun, Melquisedec quiquin clasemanta. \c 7 \s1 Jesuska sacerdote \p \v 1 Cay Melquisedecka Salem llajtapaj gobernajnin carkan, janaj pacha Diospaj sacerdoten. Abraham gobernajcunata atipaspa cutimojtin, Melquisedec taripaj purerkan, bendicerkantaj. \v 2 Chhicataj Abrahamka atipaskanpi tucuy ima kechumuskanmanta payman diezmota korkan. Melquisedec niyta munan “justo cabal gobernaj”, niyta munallantaj “payka sonko tiyaycuy gobernaj”; imaraycuchus Salem niyta munan “sonko tiyaycuy”. \v 3 Mana yachacunchu tata mamanmanta, abueloncunamanta, naciskanmanta, wañupuskanmantapas. Ajinapi rijch'acun Diospaj Churinman, wiñaypaj sacerdote. \p \v 4 Reparaychis Melquisedecka imayna importantechus caskanta. Abuelonchis Abraham quiquin, atipaskanpi tucuy ima kechumuskanmanta diezmota korkan. \v 5 Moisespaj leyninman jina sacerdotecunaka Levipaj mirayninmanta carkancu, derechoyoj tucuy imamanta diezmota jap'ekanancupaj Israel runacunamanta, parientencuna carkan chaywanpas, paycuna jina Abrahampaj miraynin. \v 6 Melquisedecka mana Levipaj mirayninchu carkan chaywanpas, Abrahampaj diezmonta jap'ekarkan. Abrahamcajka Diospaj prometicuskancunata jap'ekarkan. Ajinata Melquisedecka Abrahamta bendicerkan. \v 7 Mana pipas neganmanchu: bendicejka astawan curaj bendiciskamanta nejtenka. \v 8 Cay causaypi diezmota jap'ekajcunaka wañoj runacuna cancu chaywanpas, Escrituraka Melquisedecmanta parlan causachcanmanrajpas jinata. \v 9 Niyta atinchis, diezmota jap'ekaj sacerdotecuna Levipaj mirayninmanta cachcaspa, Abrahampaj Melquisedecman diezmota pagaskanpi pagallarkancutaj. \v 10 Imaraycuchus Melquisedec Abrahamta taripaj purejtin, Abrahampaj miraynincuna cuerponpi carkanña, manaraj nacerkancuchu chaywanpas. \p \v 11 Israel runacuna Aaronpaj mirayninmanta levita sacerdotecunamantawan leyta jap'ekarkancu. Sichus cay sacerdotecuna leypi cajcunata sumaj mana juchayoj canancupaj ruwayta atincuman carkan chayka, mana waj sacerdote jamunmanchu carkan, manaña Aarón clasemantachu levitacuna jina, manachayri Melquisedec jina. \v 12 Chay sacerdotecunata cambiaspaka, leyta cambianallataj. \v 13 Señorninchismanta Escrituraka nin, pay mana Levipaj mirayninmantachu caskanta, manachayri Israelpaj waj mirayninmanta. Chay miraymanta ni ima sacerdotepas carkanchu. \v 14 Allinta yachanchis Señorninchiska Judapaj mirayninmanta jamuskanta. Moiseska sacerdotecunamanta parlaspa mana imatapas nerkanchu chay miraymantaka. \p \v 15 Sacerdotepaj ruwanan ley cambiaska caskanka astawan sut'iraj, mosoj sacerdote Melquisedec jina caskanraycu. \v 16 Cristo sacerdote carkan mana Moisespaj sacerdote leyninman jinachu, manachayri mana tucucoj causaypaj atiyninman jina. \v 17 Cayta Dioska nin Cristomantaka: \q1 “Kan wiñaypaj sacerdote canqui, \q2 Melquisedec quiquin clasemanta.” \m \v 18 Mana atiyniyoj mana sirvej caskanraycu, sacerdotepaj ruwananmanta ñaupaj leyka yankha mana valej capun. \v 19 Moisespaj leynenka runacuna sumaj mana juchayoj canapaj mana atinchu. Chaymanta nejtinri astawan allin suyacuy salvación Cristopi capuwanchis. Payninta Diosman chimpaychis. \p \v 20 Dios juramentonwan cay mosoj sacerdoteta segurarkan. Waj sacerdotecunaka mana juramentowanchu churaska carkancu. \v 21 Señorcajka juramentowan churaska. Escrituraka paymanta nin: \q1 “Señor Dioska jurarkan, \q1 niskanta mana negaconkachu: \q1 ‘Kan wiñaypaj sacerdote canqui’ nispa.” \m \v 22 Jinamanta Jesuska seguran uj astawan allin compromisota ñaupajmanta nejtenka. \v 23 Waj sacerdotecunaka achqhayoj carkancu, wañuylla wañoj caskancuraycu. \v 24 Jesuscajri mana wañoj; sacerdote cayninta mana pimanpas konmanchu. \v 25 Chayraycu wiñaypaj salvan pay uqhunta Diosman chimpajcunataka. Payka wiñaypaj causan, creyentecunapaj Diosta rogananpaj. \p \v 26 Ajina arí, Jesuscajka necesitaskanchis curaj sacerdote. Payka santo, mana juchayoj, mana khelliyoj, mana juchasapacuna jinachu, tucuy imamanta astawan alabaska, \v 27 mana waj curaj sacerdotecuna jinachu. Paycunaka sapa p'unchay ofrendacunata jina wañuska animalcunata Diosman korkancu, ñaupajta paycunapaj quiquin juchancumanta, chaymantataj runacunapaj juchancunamanta. Jesuscajri uj cutilla uj ch'ulla ofrendata korkan wiñaypaj, quiquin cuerponta kospa. \v 28 Moisespaj leynenka juchayoj runacunata churarkan curaj sacerdotepaj. Ley cajtinña, Dios juramentowan Churinta churarkan curaj sacerdotepaj. Payka wiñaypaj cabal mana juchachana jina. \c 8 \s1 Jesús uqhunta mosoj compromiso \p \v 1 Nichcaskaycumanta nejtenka astawan importanteka cay: Curaj sacerdotenchiska Diospaj caynin caskanraycu, janaj pachapi tiyaycun Diospaj paña ladonpi. \v 2 Sacerdote jina ruwachcan verdadero santocaj wasipi, Señor Diospaj ruwaskanpi mana runacunapaj ruwaskanpichu. \p \v 3 Tucuy curaj sacerdoteka churaska ofrendata jina wañuska animalcunata Diosman konanpaj. Chayraycu Jesucristopas imata konallantaj carkan. \v 4 Paychus cay pachamanta canman chayka, ni sacerdotepas canmanchu. Imaraycuchus cay pachapeka sacerdotecuna carkanña ofrendata konancupaj Moisespaj ley mandaskanman jina. \v 5 Cay sacerdotecunapaj ruwaskancoka janaj pachapi cajcunaman rijch'acojcunalla. Yachanchis rijch'acojcunalla caskancuta, imaraycuchus Moisés santocaj wasita ruwananmanta Dios payta nerkan: “Lomapi kanman ricuchiskayman jina tucuy imata allinta ruway.” \v 6 Curaj sacerdotenchiscajka astawan allin sacerdote ruwanata jep'ekan; Diosta runacunatawan allinyachispa ujchan allincaj compromisonninta, astawan allincaj promesacunawan. \p \v 7 Ñaupaj compromiso mana faltayoj cajtenka, khepacajka yankhapaj canman carkan. \v 8 Israel runacuna ñaupaj compromisota mana junt'askancuraycuchu, Dios nerkan: \q1 “Señorka nin: Khepa p'unchay uj mosoj \q2 compromisota ruwasaj Israel runacunawan \q2 Judá runacunawanpiwan. \q1 \v 9 Cay compromisoka mana abueloncunawan \q2 ruwaskay jinachu canka, \q1 Egiptomanta orkhomuspa pusamojtiy. \q1 Paycuna compromisoyta mana junt'ajtincu, \q2 noka sakerparini, nin Señorka. \q1 \v 10 Khepaman Israel runacunawan compromiso \q2 ruwanayka cay canka, nin Señorka: \q1 Leyniycunata yuyaynincupi churasaj, \q1 sonkoncupitaj escribisaj. \q1 Noka Diosnincu casaj, \q2 paycunataj nokapi creej cankacu. \q1 \v 11 Manaña pipas runamasinta nitaj waukentapas \q2 yachachenkachu Señorta rejsinanpajka. \q1 Tucuynincu rejsiwankacu, \q2 juch'uymantapacha athuncama. \q1 \v 12 Noka perdonasaj mana allincuna ruwaskancuta; \q1 juchancuta manaña jayc'ajpas yuyarisajchu.” \m \v 13 Dios mosoj compromisomanta parlaspaka, ñaupaj compromisota mauc'ayachinña. Mauc'ayachiska mana sirvej compromisopajka, juch'uyllaña ch'usajman tucunanpaj cachcan. \c 9 \s1 Cay pachapi caj janaj pachapi caj santocaj wasi \p \v 1 Ñaupaj compromisopeka mandacuycuna carkan imaynatachus cultota ruwana cay pachapi santocaj wasipi. \v 2 Chay cultota ruwanapaj toldopi iscay cuarto carkan. Santo Lugar niska puncu lado cuartopi candelero cachcarkan, Diosllapaj t'anta churana mesapiwan. \v 3 Cortina khepapi Sinchi Santo Lugar niska carkan. \v 4 Chay cuartopi cachcarkan korimanta uj altar inciensota ruphachinapaj, koriwan tucuyninmanta kataska compromiso cajonpiwan. Chay cajón uqhupi cachcarkan korimanta uj manca maná niska t'antayoj. Cachcallarkantaj Aaronpaj ch'ijchiraska bastonnin, rumipi compromiso escribiskacunapiwan. \v 5 Chay cajón patapi rijrayoj angelcuna cachcarkancu Dios chaypi caskanta ricuchinanpaj. Rijrancuwan cajonpaj tapanta katachcarkancu. Cunanka mana munacunchu chaycunamanta astawan nichcanaypajka. \p \v 6 Ajina waquichiskacuna cajtin, sacerdotecuna Santo Lugarman yaycullajpuni cancu, cultota ruwanancupaj. \v 7 Sinchi Santo Lugarcajman curaj sacerdotella yaycun, watapi uj cutilla. Yaycuspaka animalcunapaj yawarninta aparkan, pay quiquin juchanmanta konanpaj, runacunapaj mana reparacuskancu jucha ruwaskancumantawan. \v 8 Santo Espíritu entendichiwanchis, culto ruwanapaj santocaj wasi cachcajtinraj, Sinchi Santo Lugarman mana maykenpas yaycullanmanchu carkan chayta. \v 9 Tucuy cayka uj ejemplo cay tiempo runacunapaj. Chaypi jucharaycu ofrendacunata wañuska animalcunata Diosman koskancoka, ajina adorajcunapaj sonkopi yuyaynincuta mana ch'uwayachiyta aterkanchu. \v 10 Chaycunaka miqhunalla, ujyanalla, limpiochanapaj costumbrecunalla, cuerpopaj leycunalla, valorniyoj carkan Dios cambianancamalla. \p \v 11 Cristoka ña jamunña. Cunanka pay curaj sacerdoteka sumaj allin cajcunamanta. Payka sacerdote jina ruwachcan astawan allin santo lugarpi, mana runacunapaj ruwaskanpichu; niyta munan mana cay pachamantachu. \v 12 Cristo janaj pacha santocaj wasiman yaycun, manaña orko cabrapaj ni wacapaj yawarninta Diosman konanpajchu, manachayri paypaj quiquin yawarninta konanpaj. Uj cutilla yaycun, chaytaj wiñaypaj. Yawarninwan wiñaypaj salvacionta waquichin nokanchispaj. \v 13 Cierto, toropaj orko cabrapaj yawarnincu, altarpi ruphachiska waca uñapaj uchphancunapiwan juchayoj runacuna pataman ch'alluska, atiyniyoj carkan patallanta limpiochananpaj. \v 14 Chay jina cajtenka, ¡may astawan atiyniyojraj Cristopaj yawarnenka! Wiñay Santo Espíritu uqhunta Cristo pay quiquin cuerponta Diosman korkan, mana khelliyoj ofrendata jina. Yawarninwan pay conciencianchista limpiochawanchis castigoman apaj jucha ruwaskanchiscunamanta, causachcaj Diosta sirvinanchispaj. \p \v 15 Jesucristo wañuskanwan Diosta runacunatawan allinyachin mosoj compromiso testamento uqhunta, perdonaska canancupaj ñaupaj compromisopi jucha ruwaskancumanta, Diospaj wajaskancuna wiñaypaj salvación prometicuskanta jap'ekanancupaj. \v 16 Compromiso testamento valorniyoj cananpajka, testamento ruwajpaj wañuskan yachacunan. \v 17 Testamento ruwaskaka mana valorniyojchu ruwajnin causachcajtinrajka, manachayri jayc'ajchus wañupojtinña. \v 18 Chayraycu ñaupaj compromisoka jich'aska yawarwan ruwaska carkan. \v 19 Moisés tucuy runacunaman willarkan leycunapaj tucuy mandaskancunata. Chay pasaymantataj waca uñacunapaj orko cabracunapaj yawarninta unuwan chhajruspa, hisopo ch'aujrapi puca millmata wataycuspa, chay chhajruskanpi chapuycuspa, ch'ajchorkan ley librota tucuy runacunatawan. \v 20 Paycunamantaj nerkan: “Cay yawar segurota ruwan Diospaj mandaskan compromisota kancunapaj.” \v 21 Moisés yawarwan ch'ajchullarkantaj santocaj wasita, tucuy culto ruwanapaj cajcunatapas. \v 22 Leyman jinaka yaka lliuj yawarwan limpiochaska carkan; yawar mana jich'acojtenka, juchamanta perdonka mana canchu. \s1 Cristo wañuskanwan juchata kechun \p \v 23 Ajinaka animalcunapaj yawarninwan limpiochana carkan janaj pachapi cajcunaman rijch'acoj cajcunata. Janaj pacha cajcunaka astawan sumaj yawarta munacun chaycunamanta nejtenka. \v 24 Cristoka mana runacunapaj ruwaskan santocaj wasimanchu yaycorkan. Chayka verdadero santocaj wasiman rijch'acojlla carkan. Manachayri quiquin janaj pachaman yaycun, Diospaj ñaupakenpi nokanchisraycu rogananpaj. \v 25 Mana achqha cutita wañunanpajchu yaycorkan, cay pachapi tucuy curaj sacerdote sapa wata ruwaj jinachu, waj yawarta koj santocaj wasipi jinachu. \v 26 Chay jina canman chayka, achqha cutita Cristo wañunan canman carkan cay pacha ruwaskamantapacha. Cunanka tiempo junt'acojtin, Cristo uj cutilla jamun wiñaypaj, pay quiquin wañuspa juchata kechunanpaj. \v 27 Tucuy runa uj cutilla wañonkacu. Chay pasaymanta Dios cuentata mañanka juicio p'unchaypi. \v 28 Ajinallatataj Cristopas uj cutilla wañorkan, achqhayojmanta juchata kechunanpaj. Chaymanta ujtawan jamonka manaña juchata perdonananpaj wañojchu, manachayri payta suyachcaj creyentecunata salvaj. \c 10 \p \v 1 Moisespaj leynenka allincaj jamojcunapaj llanthullan carkan, mana verdaderocunacajpaj quiquinchu. Chayraycu leyka mana jayc'ajpas runacunata sumajta mana juchayojta ruwayta aterkanchu. Sapa wata Diosman chimpaj runacuna chay jina wañuska animalcunata konancu carkan. \v 2 Leychus ciertota juchamanta limpiochanman chayka, manaña juchayoj caskancuta reparacuncumanchu, manañataj wañuska animalcunata Diosman koncumanchu. \v 3 Chaycuna koskancoka astawanpas sapa wata juchancuta yuyarichin. \v 4 Toropaj orko cabrapaj yawarnenka mana juchata kechuyta atinchu. \p \v 5 Chayraycu Cristoka cay pachaman jamuspa, Diosman nerkan: \q1 “Mana munanquichu wañuska animalcunata \q2 ni ofrendacunatapas; \q2 manachayri runa cuerpota kowarkanqui. \q1 \v 6 Mana agradasunquichu ruphachiska \q2 animalcuna ni ofrendacunapas, \q2 juchata kechunapajka. \q1 \v 7 Chhicari nerkani: ‘Libropi nokamanta \q2 escribiskaman jina caypi cachcani \q2 munayniyquita ruwanaypaj, Diosníy.’ ” \m \v 8 Ñaupajta, Dios nin mana munaskanta nitaj agradaskanta wañuska animalcuna, ruphachiska animalcuna, ni ofrendacunapas juchata kechunapaj, leypaj mandaskan carkan chaywanpas. \v 9 Nillantaj: “Cayka jamuni munayniyquita ruwanaypaj.” Niyta munan jakay ñaupaj wañuska animalcuna manaña valorniyoj caskanta, mosojcajta churaskanta. \v 10 Dios payllapaj cachiwanchis, Jesucristo Diospaj munayninta ruwaskanraycu, quiquin cuerponta kospa uj cutilla wiñaypaj wañunanpaj. \p \v 11 Tucuy sacerdote sapa p'unchay cultota ruwarkan, achqha cutita wañuska animalcunata Diosman kospa. Chaycunaka manataj jayc'ajpas juchata kechuyta aterkanchu. \v 12 Jesucristocajka jucharaycu wañorkan, cuerponta ch'ulla cutilla wiñaypaj kospa. Chaymanta Diospaj paña ladonpi tiyaycun. \v 13 Chaypi suyachcan, Dios tucuy enemigoncunata atipaspa chaquinman churanancama. \v 14 Uj ch'ulla ofrendawan Cristo Diosllapaj cajcunata sumajta mana juchayojta ruwan wiñaypaj. \v 15 Santo Espíritu jinata niwanchis: \q1 \v 16 “Chay p'unchaycuna pasajtin, \q2 paycunawan cay compromisota ruwasaj: \q1 Chaytaj cay canka, nin Señorka: \q1 Leyniycunata sonkoncupi churasaj, \q1 yuyaynincupitaj escribisaj. \q1 \v 17 Juchancumanta mana allin ruwaskancumantawan \q2 manaña astawan yuyarisajchu.” \m \v 18 Ajina ari, juchacuna perdonaskaña cajtenka, jucharaycu astawan ofrendacunata konaka manaña munacunchu. \s1 Diosman chimpananchis \p \v 19 Hermanocuna, mana imata manchacuspa, cunan Jesucristopaj yawarninraycu santocaj wasiman yaycuyta atinchis, \v 20 causay mosoj ñanta purispa; Jesús wañuskanwan janaj pachata quichapuwanchis. \v 21 Payka curaj sacerdotenchis Diospaj wasinpi. \v 22 Chayraycu Diosman chimpananchis recto sonkowan, seguro creeywanpuni, mana allincunamanta limpiochaska sonkonchiswan, ch'uwa unuwan majchiska cuerponchiswan. \v 23 Firme quedacusunchis, mana iscayrayaspa, salvación creeypi confiacuspa. Dios salvación prometicuwaskanchista junt'anka. \v 24 Masc'asunchis imaynamanta uj ujcuna yanapanacunanchista astawan munacuyniyoj cananchispaj, allincunata ruwananchispajpiwan. \v 25 Cultopi tantacuychispuni; ama dejaychischu waquincuna jinaka. Kancunaka Cristopaj cutimunan kayllapiña caskanta yachaspa, astawan animanacuychis. \p \v 26 Salvación verdad evangeliota jap'ekay pasayta, juchallapipuni purichcasun chayka, manaña Cristo ujtawan wañonkachu juchata perdonananpajka. \v 27 Juicio p'unchaypi mana aguantay atiy castigolla canka. Laurachcaj ninapi sinchita sufrenkacu Diospaj enemigoncunaka. \v 28 Uj runa Moisespaj leyninta mana casucojtin, iscay chayri quimsa testigocuna pay contra nejtin, mana qhuyapayacuspa wañucherkancu. \v 29 ¿Manachu creenquichis, astawan sinchi castigota jap'ekanancuta Diospaj Churinta yawarnintawan millarpayaspa sarucojcunaka, munacoj Diospaj Espiritunta insultajcunapas? Chay yawarka compromisota segurota ruwan, chaywantaj paycunaka Diosllapaj carkancu. \v 30 Yachanchis Señor niskanta: “Nokaman tupawan justicia ruwanayka. Noka castigasaj.” Nillarkantaj: “Señorka juchachanka mana casucoj llajtanta.” \v 31 ¡Castigaska canapaj causachcaj Diospaj maquinman urmanaka sinchi manchacuy! \p \v 32 Creyentecuna, ñaupaj tiempota yuyaricuychis, jayc'ajchus evangelio c'anchayta jap'ekarkanquichis, aguantarkanquichistaj pacienciawan athun ch'ajway ñac'ariycunata. \v 33 Waquinniyquichis insultaska carkanquichis, tucuy runacunapaj ñaupakenpi nanachiska. Ujcuna chay jina ñac'arejcunawan ujlla carkanquichis. \v 34 Carcelpi cajcunata qhuyapayarkanquichis. Cajniyquichiscunata kechojtincu, cusicuywan aguantarkanquichis, janaj pachapi kancunapaj astawan sumaj wiñaypaj caskanta yachaspa. \v 35 Ama confianzayquichista chincachicuychischu. Chay confianzaka uj athun bendicionta apamonka. \v 36 Kancunaka ñac'ariycunapi pacienciata necesitanquichis, Diospaj munayninta ruwanayquichispaj, jinapi Diospaj prometicuskanta jap'ekanayquichispaj. \v 37 Escrituraka nin: \q1 “Jamojka sinchi uskhayta jamonkaña; \q1 mana tardamonkachu. \q1 \v 38 Justo cabal creyenteka creeskanwan causanka; \q1 khepamanchus cutenka chayka, \q1 paywan mana contentochu casaj.” \m \v 39 Nokanchiscajka mana khepaman cutejcunachu canchis, nitaj infiernoman purejcunachu. Manachayri creeskanchisraycu salvación jap'ekajcuna canchis. \c 11 \s1 ¿Imataj creeyri? \p \v 1 Creeyniyoj cayka: Sinchi confianzawan segurota suyaj cay, Diospaj prometicuskancunata jap'ekanapaj; mana ricuskata cierto caskanta confiacuspa, ricunmanñapas jinata. \v 2 Abuelonchiscunaka creeskancuraycu Diospaj allin jap'ekaskan carkancu. \p \v 3 Creespa yachanchis Dios palabrawan cay pachata ruwaskanta. Jinaka cunan ricuskanchiscunaka ruwaska carkan mana ricuska cajcunamanta. \p \v 4 Creeskanwan Abelka Diosman korkan astawan sumaj ofrendata Cainpaj koskanmanta nejtenka. Chayraycu Dioska “sumaj mana juchayoj” nispa, ofrendanta jap'ekarkan. Ajinaka Abel wañupojtinpas, creeskanwan parlachcallanpuni. \p \v 5 Creeskanraycu Enocka janaj pachaman causachcaj apaska carkan, mana wañunanpaj. Manaña tarerkancuchu, Dios apacapuskanraycu. Escrituraka nin, manaraj apaska cachcajtin, Enocka Diosman agradaskantaña. \v 6 Mana creeywanka mana aticunchu Diosman agradanaka. Diosman chimpanapajka Dios caskanta creena, payta masc'ajcunata bendicej caskanta. \p \v 7 Creeskanwan Noeka casucorkan mana ricuskancuna pasananta Dios willajtin, athun botetataj ruwarkan familianta salvananpaj. Quiquin creeyninwan Noeka runacunata juchacharkan mana creeskancumanta. Creeyninwantaj jap'ekana salvacionta tariparkan. \p \v 8 Creeskanwan Abrahamka Dios wajajtin casucorkan. Llajtanmanta llojsipuspa, puriporkan Diospaj herenciata jina konan lugarman. Llajtanmanta llojsiporkan, mana may purinanta yachaspa. \v 9 Creeskanwan Diospaj prometicuskan jallp'api waj llajtayoj runa jina tiyarkan. Toldocunapi tiyarkan, Isaacpas Jacobpas caskallantataj, paycunapas chay promesata jap'ekallarkancutaj. \v 10 Abraham suyarkan janaj pachapi caj firme cimientoyoj llajtata, Dios yuyayninman jina ruwaskanta. \p \v 11 Creeskallanwantaj, Sara mana wawayoj cayta atejtinpas, Abraham sinchi machula caspaña, Diosmanta callpata jap'ekarkan tata cananpaj, imaraycuchus creerkan Dios prometicuskanta junt'anantapuni. \v 12 Abrahamka wañuy pata jina machulaña cachcaspa, mirarkan janaj pachapi koyllurcunata jina, kocha cantopi akota jina mana yupay atiyta. \p \v 13 Tucuy chay creeyniyoj runacuna wañurarkancu, Diospaj prometicuskancunata manaraj jap'ekaspa. Creeyniyoj caskancuraycutaj junt'askata jina carumanta ricorkancu, cusicorkancutaj. Paycuna quiquin yachacorkancu waj llajtayoj jina cay pachapi caskancuta. \v 14 Chay jinata nejcunaka sut'ita ricuchincu waj llajtata masc'achcaskancuta. \v 15 Paycuna llojsimuskancu llajtapi pensachcancuman carkan chhicaka, cutipuncuman carkan. \v 16 Paycunaka astawan sumaj llajtata munarkancu; niyta munan, janaj pachata. Chayraycu Dios paycunapaj Diosnin cayta mana p'enkacunchu; paycunapaj janaj pachapi uj llajtata waquichipun. \p \v 17 Creeskanwan Abrahamka, Dios pruebaman churajtin, Isaacta pusarkan Diosman ofrendata jina konanpaj. Listo cachcarkan ch'ulla churintapas konanpaj, Dios cayta prometicorkan chaywanpas: \v 18 “Isaacninta mirayniyqueka jamonka” nispa. \v 19 Abrahamka confiarkan Dioska atiyniyoj caskanta, wañuskacunatapas causarichinanpaj. Chayraycu churintaka jap'ekaporkan wañuskamanta causariskata jina. \p \v 20 Creeskanwan Isaacka jamoj bendicioncunata Jacobman Esaumanpiwan prometicorkan. \p \v 21 Creeskanwan Jacob wañuy patapiña bendicioncunata prometicorkan Josepaj sapa uj churincunaman. Bastonninpi k'emiycucuspataj Diosta adorarkan. \p \v 22 Creeskanwan Joseka wañupuchcaspa, nerkan Israel runacunaka khepaman llojsipunancuta Egiptomanta. Mandarkantaj paypaj tulluncunawan ima ruwanancuta. \p \v 23 Creeskancuwan Moisés nacejtin, tatan mamanka quimsa quillata pacarkancu, sumaj wawa caskanta ricuskancuraycu, khari wawacunata wañuchinapaj gobernajpaj mandaskanta mana manchacuspa. \p \v 24 Creeskanwan Moiseska machu waynaña caspa, mana munarkanchu Faraón gobernajpaj ususinpaj wawan niska cayta. \v 25 Astawanka Diospaj llajtanwan cusca ñac'ariyta ajllacorkan, pisi tiempollapaj juchacunapi cusicuytapachaka. \v 26 Cristo jina despreciaska canaka astawan valorniyoj carkan paypajka, Egiptopi khapaj causaywan cusicuypachaka. \p \v 27 Creeskanwan Moisés Egiptomanta puriporkan, gobernajpaj phiñacuyninta mana manchacuspa. Diosta sirvinanpi firme carkan, mana ricuy atina Diosta ricunmanpas jinata. \v 28 Creeskanwan Moiseska Pascuata ruwarkan. Mandarkantaj yawarwan puncucunata ch'ajchunancuta, wañuchej ángel mana ni mayken Israel runacunapaj curaj churincunata wañuchinanpaj. \p \v 29 Creeskancuwan Israel runacunaka Puca Kochata pasarkancu ch'aquita jina; Egipto runacunataj pasayta munajtincu, unupi wañurarkancu. \p \v 30 Creeskancuwan Jericó llajtapaj wisk'aska perkanta urmacherkancu, kanchis p'unchayta perka wasanta muyuy pasayta. \v 31 Creeskanwan Rahab sutiyoj adulterio jucha ruwaj warmi mana wañorkanchu mana creej runacunawan cuscaka, imaraycuchus payka allinta jap'ekarkan Israelmanta khawaraj purej runacunata. \p \v 32 ¿Imatawantaj nisajri? Mana tiempo canchu parlanaypaj Gedeonmanta, Baracmanta, Sansonmanta, Jeftemanta, Davidmanta, Samuelmanta, profetacunamantapas. \v 33 Creeskancuwan paycunaka waj llajtacunata atiparkancu, justiciawan gobernarkancu, Diospaj prometicuskanta jap'ekarkancu, leoncunapaj siminta wisk'arkancu mana miqhuchicunancupaj, \v 34 ninapipas mana rupharkancuchu, espadawan wañuchinamanta escaparkancu, mana callpayoj cachcaspapas callpachacorkancu, guerrapi enemigocunata atiparkancu. \v 35 Carkan warmicuna familiancuta wañuskamanta causariskata jap'ekajcunapas. \p Ujcunataj creeynincuta negaypachaka ñac'arichiska wañorkancu, cachariska cayta mana aceptaspa, sumaj causayman causarinancuraycu. \v 36 Ujcunataj ñac'arerkancu asipayaycunata, jasut'iycunata, cadenawan wataska caycunata, carcelpi caytapas. \v 37 Ujcunataj wañorkancu rumiwan chhokaska, cuscamanta sierrawan cuchuska, filo espadawan wañuchiska. Ujcunataj tucuynejman purerkancu ovejapaj cabrapajpiwan karancunawan p'achalliska, mana imayoj, llaquiska, ñac'arichiska. \v 38 Mana creejcuna mana casurarkancuchu, chaywanpas astawan valorniyoj carkancu mana creejcunamanta nejtenka. Wijch'uska caspa, tucuynejpi puriycacharkancu: ch'usaj lugarcunapi, lomacunapi, kaka machaycunapi, jallp'a jutc'ucunapi ima. \p \v 39 Chaywanpas cay pachapi ni mayken paycunamanta Diospaj prometicuskanta jap'ekarkanchu, Diospaj ñaupakenpi creeskancuraycu allin aceptaska carkancu chaywanpas. \v 40 Imaraycuchus Dioska nokanchista yuyaspa, astawan allin cajcunata waquicherkan, paycuna nokanchiswan cuscalla sumaj mana juchayoj canancupaj. \c 12 \s1 Jesusta khawana \p \v 1 Nokanchismanpas achqha runacuna creeynincuta ricuchiwaskanchisraycu, mayt'oj juchata wijch'uspa tucuy ima jarc'ajcunata uj ladoman sakesunchis; pacienciawan causasunchis, ñaupajman purinanchispaj. \v 2 Jesusta khawasunchis, paymanta creeyninchis jamun, payllataj sumajta creechiwanchis mana faltayojta. Jesús wañuyta mana p'enkacuspa, cruzpi ñac'arerkan, yachaspa ñac'ariy pasayta cusicuywan Diospaj paña ladonpi tiyaycunanta. \p \v 3 Chayraycu Jesuspaj causaynin ejemplopi pensaychispuni: Juchasapacunapaj cay tucuy contra caskancuta ñac'arin. Kancunataj ama sayc'uychischu, ni desanimacuychispaschu. \v 4 Kancuna jucha contra cachcaspa mana wañorkanquichischu. \v 5 Konkapuchcanquichisña Dios wawancunata jina niskasunquichista. Escriturapi nin: \q1 “Churíy, ama millarpariychu \q2 Señorpaj castigonta, \q1 nitaj desanimacuychu kanta c'amejtin. \q1 \v 6 Señorka c'amin munacuskantaka, castigantaj \q2 churinta jina jap'ekaskantaka.” \m \v 7 Diospaj wawancuna, castigonta aguantaychis. ¿Pi tatataj wawanta mana castiganmanchu? \v 8 Sichus Dios mana castigasunquichismanchu imaynatachus tucuy wawancunata castigan chayka, kancunaka mana legítimo wawancunachu cawajchis, manachayri mana tatayoj jinalla. \v 9 Wawaraj cachcajtinchis tatanchiscuna castigawajtinchis, respetayta yachakarkanchis. ¿Imaraycutaj mana casuchuwanchu astawan razonwan janaj pachapi caj Tatanchista, causay salvacionta jap'ekananchispajri? \v 10 Tata mamanchiska pisi p'unchaycunallapaj castigawarkanchis pensaskancuman jina. Diostaj castigawanchis astawan allinninchispaj, payta jina sumaj mana juchayojta ruwanawanchispaj. \v 11 Ciertopuni, ima castigopas chay ratoka mana agradawanchischu jap'ekanapajka, manachayri nanan. Chay castigomanta yachakanchis chayka, sonko tiyaycuy causayta cabal causaytawan apamun. \s1 Diospaj niskanta uyarina \p \v 12 Sayc'uska maquiyquichista mana callpayoj konkorniyquichista callpachaychis, animacuychis. \v 13 Sumaj causay ñanta masc'aychis, cojo chaquiyquichis alliyananpaj, ama astawan wist'uyananpaj. \p \v 14 Tucuywan allinpi caychis; santo causayta apaychis, mana chay santo caywanka mana pipas riconkachu Señortaka. \v 15 Cuidacuychis Diospaj favornin ama pipajpas pisinanpaj, ama maykenpas korapaj jaya saphin veneno jina runacunata mana allinta ruwananpaj. \v 16 Maykenniyquichispas adulterio juchata ruwachunchu, ni Diospaj cajnincunata despreciachunchu. Cayta ruwarkan Esaú. Curaj churi caynin derechota uj plato miqhuywan cambiarkan. \v 17 Yachanquichis chay pasayta tatanpaj bendicionninta jap'ekayta munajtin, payman mana korkanchu. Sinchita wakarkan chaywanpas, manaña aticorkanchu. \p \v 18 Kancunaka mana Israel runacuna jina chimparkanquichischu nina laurachcaj llanqhay atina lomaman, ni tutayaj caskanman, ni lajaman, nitaj sinchi wayramanpas. \v 19 Mana uyarerkanquichischu cornetapaj suenaskanta, nitaj Diospaj parlaskantapas. Chay parlaskanta uyarejcunaka rogarkancu amaña parlananpaj. \v 20 Imaraycuchus mana aguantayta aterkancuchu cay mandacuskanta: “Cay lomaman saruycojtaka wañuchina rumicunawan chayri filo puntayoj lanzawan, animalcuna cajtinpas.” \v 21 Ricuskancoka sinchi mancharicuna jina carkan; quiquin Moisés nerkan: “Manchacuymanta qharcatichcani.” \p \v 22 Kancunacajri chimparkanquichis Sión niska lomaman, causachcaj Diospaj llajtanman, janaj pachapi caj Jerusalenman; achqha waranka waranka angelcuna tantaska cachcancu Diosta alabanancupaj, chayman chimparkanquichis, \v 23 janaj pacha libropi ñaupaj escribiska Diospaj wawancunapaj tantacuyninman. Chimparkanquichistaj Diosman, tucuypaj Juezninman, Diospaj sumaj mana juchayoj ruwaskan runacunapaj espiritunman, \v 24 mosoj compromiso ruwaj Jesusman, ch'uwanchawajninchis yawarman, Abelpaj yawarninmanta nejtin astawan sumajman. \p \v 25 Chayraycu cuidacuychis nokanchisman parlajta ama wasanchacunayquichispaj. Cay pachapi Diospaj niskanta mana uyarejcuna castigaska carkancu. Janaj pachamantapacha willaskacunata wasanchacuspaka, nokanchispas mana escapayta atisunchu. \v 26 Jakay tiempopeka Diospaj parlaskan jallp'ata qharcaticherkan. Cunanri nin: “Uj cutitawan qharcatichisaj mana jallp'allatachu, manachayri janaj pachatawan.” \v 27 “Uj cutitawan” nispaka, entendichiwanchis qharcatej ruwaska cajcunata ch'usajman tucuchinanta, mana qharcatej cajcuna quedacapunanpaj. \v 28 Diospaj kowaskanchis gobiernoka mana qharcatinmanchu. Diosman graciasta kosunchis caymantaka. Respetowan sirvispa Diosta adorasunchis; chayta Dios munan. \v 29 Diosninchiska castigan, tucuy ima ruphaj nina jina. \c 13 \s1 Diosman imaynata agradana \p \v 1 Hermanocuna jina uj ujcuna munanacuychispuni. \v 2 Ama konkapuychischu sumaj cayta wasiyquichisman chayamojcunawan. Cay jinamanta waquenka mana yachaspa, angelcunata korpacharkancu. \p \v 3 Yuyaricuychis presocunamanta, kancunapas preso cachcawajchis paycunawan jinata. Yuyaricuychis ñac'arichiskacunamanta; kancunatapas chay jina pasallasunquichismantaj. \p \v 4 Tucuynincu casaracuskancuta respetachuncu. Casaraskacuna ch'uwata wakaychachuncu casaraska caskancuta. Imaraycuchus Dios castiganka adulterio jucha ruwajcunata, tucuywan meticojcunatapas. \p \v 5 Ama kolketa munacuychischu; capuskasunquichiswan contento caychis. Dioska nin: “Jayc'ajpas sakerpariskayquichu nitaj wijch'uskayquichu.” \v 6 Ajinaka confianzawan niyta atinchis: \q1 “Señorka yanapawajniy, mana manchacusajchu. \q1 ¿Imanawankataj runari?” \p \v 7 Yuyaricuychis pastorniyquichiscunamanta Diospaj palabran willajniyquichiscunamantapas. Wañunancucama imayna causaskancuta yuyaychis; creeynincu ejemplota katiychis. \p \v 8 Jesucristoka quiquillanpuni ñaupajpas, cunanpas, wiñaypajpas. \v 9 Ama waj yachachiycunawan apachicuychischu. Sonkonchis Diospaj munacuyninpi callpachacunanka astawan sumaj, imaynata miqhuna costumbrecunata katiypachaka. Chay costumbrecunaka jayc'ajpas allinman apanchu. \p \v 10 Nokanchispaj waj ofrenda capuwanchis. Ñaupaj santocaj wasipi sirvej sacerdotecuna mana derechoyojchu cancu chay ofrendamanta miqhunancupaj, mana miqhuna ofrenda caskanraycu. \v 11 Curaj sacerdoteka santocaj wasiman animalcunapaj yawarninta ofrendata jina aparkan juchata kechunanpaj. Chay animalcunapaj cuerpontataj ruphacherkancu llajtamanta jawanejpi. \v 12 Jinallatataj Jesuspas llajtamanta jawanejpi wañorkan, quiquin yawarninwan runacuna Diosllapaj canancupaj. \v 13 Ñaupaj costumbrecunata sakerpayaspa, jacuchis ari Jesuswan llajtamanta jawanejta; paypaj sufriskan quiquin despreciota sufrimusunchis. \v 14 Cay pachapeka mana wiñaypaj llajtanchis canchu, manachayri jamoj llajtata masc'anchis. \v 15 Chayraycu Diosta alabananchispuni Jesucristoraycu. Cay alabaskanchista konanchis ofrendata jina. ¡Alabasunchis ari siminchiswan! \v 16 Ama konkapuychischu allin ruwanata, ujcunaman jaywarinata. Chaycunaka Diosman agradaj ofrendacuna. \p \v 17 Pastorniyquichiscunata casuychis, mandacuskancupi caychis. Paycunaka mana sayc'uspa cuidasunquichis, Diosman cuenta konancuta yachaspa. Casucuychispuni, cusicuywan llanc'anancupaj, mana llaquicuspa. Mana jina cajtenka, mana allinchu kancunapaj canman. \p \v 18 Nokaycupaj oracionta ruwaychis. Seguro caycu concienciaycu tiyaycuska cananpaj, imaraycuchus tucuy imapi allinta causayta munaycu. \v 19 Astawanraj oracionta ruwaychis, uskhayta Dios kancunaman cutichimunawanpaj. \s1 Bendición saludocunapiwan \p \v 20 Sonko tiyaycuy Dios, Señorninchis Jesusta causarichej, ovejancunapaj athun Michejnin, yawarraycu wiñaypaj compromisota seguraj, \v 21 tucuy imapi kancunata sumaj mana juchayojta ruwachun, munayninta junt'anayquichispaj, Jesucristo uqhunta nokaycuwanpas munaskanta ruwananpaj. ¡Cristo wiñaypaj alabaska cachun! Ajina cachun. \p \v 22 Hermanocuna, rogayquichis pacienciawan jap'ekanayquichista cay animaj uj chhican palabracuna escribimuskayta. \v 23 Yachaychis hermanonchis Timoteo carcelmanta llojsipuskantaña. Uskhayta chayamojtin, noka kancunaman jamuspa payta pusamusaj. \v 24 Tucuy pastorcunata Diospi creyentecunatawan saludaychis. Italiamanta cajcuna saludamusunquichis. \p \v 25 Dios favorninwan tucuy kancunata bendicichun. Ajina cachun.